მედიავიკი:Sitenotice

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="ka">
  <siteinfo>
    <sitename>ვიკიპედია</sitename>
    <dbname>kawiki</dbname>
    <base>https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.3</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">მედია</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">სპეციალური</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">განხილვა</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">მომხმარებელი</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">მომხმარებლის განხილვა</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">ვიკიპედია</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">ვიკიპედია განხილვა</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">ფაილი</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">ფაილის განხილვა</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">მედიავიკი</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">მედიავიკის განხილვა</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">თარგი</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">თარგის განხილვა</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">დახმარება</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">დახმარების განხილვა</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">კატეგორია</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">კატეგორიის განხილვა</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">პორტალი</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">პორტალი განხილვა</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">მოდული</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">მოდულის განხილვა</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>მედიავიკი:Sitenotice</title>
    <ns>8</ns>
    <id>995</id>
    <revision>
      <id>4808760</id>
      <parentid>4769044</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T11:52:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808760</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="332" sha1="7hjmtcp3iemjp3ocl689k90ri6c0uwi" xml:space="preserve">&lt;div class=&quot;layout plainlinks&quot; align=&quot;right&quot;&gt;[[ფაილი:Facebook icon.svg|18პქ|link=https://www.facebook.com/georgianwikipedia]] [[ფაილი:Instagram icon.png|17პქ|link=https://www.instagram.com/georgianwiki]] [[ფაილი:X logo 2023.svg|12პქ|link=https://www.twitter.com/georgianwiki]]
&lt;br /&gt;
&lt;/div&gt;</text>
      <sha1>7hjmtcp3iemjp3ocl689k90ri6c0uwi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვინსენტ ვან გოგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1581</id>
    <revision>
      <id>4808170</id>
      <parentid>4748515</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:08:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shavtara</username>
        <id>165777</id>
      </contributor>
      <origin>4808170</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14894" sha1="k0cyadgsw8l31yv86p12nklb2m9518e" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი   = 
| სახელი  = ვინსენტ ვან გოგი
| სურათი  = Vincent van Gogh - Self-Portrait - Google Art Project (454045).jpg
| სურათის ზომა  = 
| სათაური  = ავტოპორტრეტი
| სრული სახელი  = ვინსენტ ვილემ ვან გოგი
| მშობსახელი = 
| დაბ. თარიღი   = 
| დაბ. ადგილი       = 
| გარდაცვალების თარიღი   = 
| გარდაცვალების ადგილი   = 
| ეროვნება  = {{დროშა|ნიდერლანდები}}
| სფერო  = მხატვრობა
| მომზადება  = 
| მიმდინარეობა  = 
| ცნობილი ნამუშევრები   = [[კარტოფილის მჭამელები]]&lt;br /&gt;[[მზესუმზირები]]&lt;br /&gt;[[ვარსკვლავებიანი ღამე]]&lt;br /&gt;[[საწოლი ოთახი არლში]]&lt;br /&gt;[[ტაძარი ოვერში]]
| პარტნიორები  = 
| მასზე გავლენა მოახდინა  =
| მან გავლენა მოახდინა  =
| ჯილდოები   = 
| საიტი  =
| ხელმოწერა  =Vincent van Gogh signature.png
}}
'''ვინსენტ ვილემ ვან გოგი''' ({{lang-nl|Vincent Willem van Gogh}} დ. [[30 მარტი]], [[1853]], გროტ-ზიუნდერტი, [[ნიდერლანდები|ჰოლანდია]] — გ. [[29 ივლისი]], [[1890]], ოვერ-სიურუაზი, [[საფრანგეთი]]) — [[ნიდერლანდელები|ნიდერლანდელი]] [[ფერმწერი]] და [[გრაფიკოსი]].

== ბიოგრაფია ==
[[1869]]–[[1876]] წლებში სამხატვრო-სავაჭრო ფირმის კომისიონერად მუშაობდა [[ჰააგა]]ში, [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]], [[ლონდონი|ლონდონსა]] და [[პარიზი|პარიზში]], 1876 წელს მასწავლებლობდა [[დიდი ბრიტანეთი|ინგლისში]]. შეისწავლა [[თეოლოგია]] და [[1878]]–[[1879]] წლებში მოძღვრად იყო ბორინაჟში ([[ბელგია]]), სადაც გაეცნო მაღაროელთა მძიმე ცხოვრებას. მშრომელთა ინტერესების დაცვის ნიადაგზე კონფლიქტი მოუვიდა ეკლესიის მესვეურებთან. 27 წლისამ გადაწყვიტა ხატვა შეესწავლა. ესწრებოდა ლექციებს [[ბრიუსელი]]სა ([[1880]] – [[1881]]) და [[ანტვერპენი]]ს ([[1885]]– [[1886]]) [[სამხატვრო აკადემია|სამხატვრო აკადემიებში]]. 1881–1885 წლებში ვან გოგი გატაცებით ხატავდა ბორინაჟის მაღაროელებს, გლეხებს, ხელოსნებს, მეთევზეებს. 30 წლისამ მუშაობა დაიწყო ფერწერაში, უბრალო ადამიანებისადმი ღრმა თანაგრძნობით განმსჭვალულ, მუქ, პირქუშ ტონებში შესრულებულ სურათებსა და ეტიუდების სერიაში („გლეხის ქალი“, 1885, კრელერ-მიულერის სახელმწიფო მუზეუმი, ოტერლო; „კარტოფილის მჭამელები“, ვ. ვან გოგის ფონდი, [[ამსტერდამი]]). ვან გოგი ავითარებდა XIX საუკუნის [[კრიტიკული რეალიზმი]]სა და განსაკუთრებით [[ჟან ფრანსუა მილე]]ს შემოქმედებით ტრადიციებს.

[[1886]]–[[1888]] წლებში ვან გოგი ცხოვრობდა [[პარიზი|პარიზში]], სადაც თავისი ძმის თეო ვან გოგის დახმარებით გაეცნო ქალაქის სამხატვრო ცხოვრებას (თეო ვან გოგი, პარიზის ერთ-ერთი გალერეის დირექტორი, მთელი ცხოვრების მანძილზე მორალურად და მატერიალურად ეხმარებოდა ძმას). პარიზში ვან გოგი კერძო სტუდიაში სრულყოფდა ხატვის ტექნიკას. ითვისებდა [[იმპრესიონიზმი|იმპრესიონისტების]] ([[კლოდ მონე]], [[კამილ პისარო]], [[ალფრედ სისლეი]]) პლენერულ ფერწერას და სწავლობდა იაპონურ გრავიურას. დაუახლოვდა [[ანრი დე ტულუზ-ლოტრეკი|ანრი დე ტულუზ-ლოტრეკსა]] და [[პოლ გოგენი|პოლ გოგენს]]. ამ დროიდან ვან გოგის პალიტრაზე მუქი ფერები კაშკაშა და მოციმციმე ცისფერმა, ოქროსფერმა და წითელმა ტონებმა შეცვალა. ფუნჯის მონასმი უფრო თამამი და დინამიკური გახდა (&quot;ხიდი სენაზე“, [[1887]], ვ. ვან გოგის ფონდი, ამსტერდამი და სხვ.).

[[1888]] წელს ვან გოგი სამუშაოდ გაემგზავრა საფრანგეთის სამხრეთ პროვინციაში, [[არლი|არლში]], სადაც ინტენსიურად და ნაყოფიერად მუშაობდა, ხატავდა ნატურიდან. არლის პერიოდის დასაწყისშივე ჩამოყალიბდა მისი მხატვრული ენა — საკუთარი ემოციური განწყობილებით გადმოეცა ნატურა, მოვლენა, თუ საგანი. მხატვარი მიმართავდა ფერების კონტრასტულ შეხამებას და პასტოზურ მონასმებს. სამხრეთის მზით განათებულ მოციმციმე პეიზაჟებში („მკა. ლაკროს ველი“, „მეთევზეთა ნავები სენტ-მარიში“, ორივე 1888, ვ. ვან გოგის ფონდი, ამსტერდამი) ჩანს ჰარმონიის, მშვენიერებისა და ბედნიერებისაკენ სწრაფვა; იმავე დროს ვან გოგი ქმნის სიმარტოვითა და უმწეობით დატანჯულ ადამიანთა ტრაგიკულ სახეებს („ღამის კაფე“, 1888, კერძო კოლექცია, [[ნიუ-იორკი]]). ფერის დინამიკა და გრძელი მონასმები ვან გოგის ტილოებზე დიდ ცხოველმყოფელობას ანიჭებს არა მარტო ადამიანს და მის გარემომცველ ბუნებას („წითელი ვენახები არლში“, 1888, ა. პუშკინის სახელობის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი, მოსკოვი), არამედ უსულო საგნებსაც („ვან გოგის საწოლი ოთახი არლში“, 1888, ვ. ვან გოგის ფონდი, ამსტერდამი).

80-იანი წლების ბოლოს მხატვარი ფსიქიკურად დაავადდა, რასაც მოჰყვა კონფლიქტი მასთან სტუმრად ჩამოსულ გოგენთან. ვან გოგი იწვა ჯერ არლის, შემდეგ კი სენ-რემისა (1889–1890) და ოვერ-სიურ-უაზის ([[1890]], სადაც თავი მოიკლა) საავადმყოფოში. ვან გოგის ბოლო 2 წლის ნამუშევრებისათვის დამახასიათებელია ფერთა შეხამების, რიტმის და ფაქტურის უკიდურესად გამძაფრებული ექსპრესია, განწყობილებათა მკვეთრი ცვალებადობა. სასოწარკვეთილებას („მარადისობის კარიბჭესთან“, 1890, კრელერ-მიულერის სახელმწიფო მუზეუმი, ოტერლო) და აღგზნებულ ვიზიონერულ იმპულსებს („კიპარისებიანი და ვარსკვლავებიანი გზა“, 1890, იქვე) ენაცვლება ნატურის მშვიდი და მთრთოლვარე შეგრძნება („ოვერი წვიმის შემდეგ“, 1890). სიცოცხლისა და ადამიანების სიყვარულით გამსჭვალულ ვან გოგის შემოქმედებაში ნათლად აისახა ევროპული კულტურის ისტორიის რთული და გარდამავალი პერიოდი. სულიერ ფასეულობათა მტკივნეულმა ძიებამ, რაც განსაცვიფრებელი სიწრფელით გამოვლინდა მხატვრის ცხოვრებასა და შემოქმედებაში (მ. შ. წერილებშიც), ტრაგიკულმა პათოსმა განსაზღვრა ვან გოგის ადგილი [[პოსტიმპრესიონიზმი]]ს ხელოვნებაში, რომლის ერთ-ერთი ფუძემდებელი თვითონ იყო.

== გალერეა ==
&lt;gallery&gt;
სურათი:Van-willem-vincent-gogh-die-kartoffelesser-03850.jpg|[[კარტოფილის მჭამელები]] (1885)
სურათი:Vincent_Willem_van_Gogh_128.jpg|[[მზესუმზირები]] (1888)
სურათი:Vincent Willem van Gogh - Cafe Terrace at Night (Yorck).jpg|ღამის კაფე (1888)
სურათი:Vincent Willem van Gogh 027.jpg|Brücke von Langlois (1888)
სურათი:VangoghStarry-night2.jpg|[[ვარსკვლავებიანი ღამე]] (1889)
სურათი:Vincent Willem van Gogh 137.jpg|ვინსენტ ვან გოგი: ''[[საწოლი ოთახი არლში]]'' 
სურათი:Vincent Willem van Gogh 041.jpg|ვინსენტ ვან გოგი: ''ყანა შტორმის ღრუბლის ქვეშ''
სურათი:Vincent Willem van Gogh 034.jpg|ვინსენტ ვან გოგი: ''[[ტაძარი ოვერში]]''
&lt;/gallery&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[ვან გოგის სინდრომი]]

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|4|288}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commons}}
* [http://www.metmuseum.org/ მეტროპოლიტენის ხელოვნების მუზეუმი (ნიუ-იორკი)]
* [http://www.malarze.walhalla.pl/galeria.php5?art=17 ვან გოგის ნამუშევართა გალერეა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051226010729/http://www.malarze.walhalla.pl/galeria.php5?art=17 |date=2005-12-26 }}
* [http://www.vggallery.com/ ვან გოგის გალერია], ვან გოგის ნამუშევრები და წერილები
* [http://vangoghletters.org/ ვინსენტ ვან გოგის წერილები]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ვინსენტ ვან გოგი}}

{{DEFAULTSORT:ვან გოგი, ვინსენტ}}
[[კატეგორია:ნიდერლანდელი მხატვრები]]
[[კატეგორია:იმპრესიონისტი მხატვრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 30 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1853]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1890]]</text>
      <sha1>k0cyadgsw8l31yv86p12nklb2m9518e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აბაშა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>1955</id>
    <revision>
      <id>4808655</id>
      <parentid>4790867</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T08:09:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A0B:6204:94BE:2B00:D684:EF08:B62:EBC3</ip>
      </contributor>
      <origin>4808655</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8667" sha1="a70crko44wxxzogfuu83m9e21umaj25" xml:space="preserve">{{მრავალმნიშვნელოვნება}}
{{ინფოდაფა დასახლება
 |სტატუსი = ქალაქი
 |ქართული სახელი = აბაშა
 |მშობლიური სახელი = &lt;nowiki&gt;&lt;/nowiki&gt;
 |ქვეყანა = საქართველო
 |რეგიონის ტიპი = მხარე
 |რეგიონი = სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
 |რეგიონი ცხრილში = 
 |შიდა დაყოფა = 
 |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი
 |რაიონი = აბაშის მუნიციპალიტეტი
 |მმართველის ტიპი = მერი
 |მმართველი = 
 |სტატუსი-დან = 1964
 |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,6 %
 |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|მართლმადიდებლები]]
 |დროის სარტყელი = +4
 |DST = 
}}
'''აბაშა'''&lt;ref&gt;{{სგსოლ|საქართველოს სსრ|13}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{სგსოლ|საქართველოს|13}}&lt;/ref&gt; — ქალაქი [[საქართველო]]ში, [[აბაშის მუნიციპალიტეტი]]ს ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს [[მდინარე]]ებს [[აბაშა (მდინარე)|აბაშასა]] და [[ნოღელა]]ს შორის, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 23 მ სიმაღლეზე. ქალაქ [[თბილისი]]დან მდებარეობს დაახლოებით 258 კმ-ში. ქალაქად გამოცხადდა [[1964]] წელს. ქალაქში არის რკინიგზის სადგური, სამრეწველო საწარმოები, ჯანდაცვის, განათლებისა და კულტურის დაწესებულებები. აბაშაში არის [[ჭყონდიდის ეპარქია|ჭყონდიდის ეპარქიის]] რეზიდენცია.

==სახელწოდება==
სიტყვა აბაშა [[არაბული ენა|არაბულიდან]] მომდინარეობს, ლეგენდის თანახმად [[არაბები|არაბებს]] მდინარის გადალახვა სურდათ, მაგრამ ის ადიდებულა და ერთმანეთს უყვიროდნენ „აბა - შა“, ე. ი. უკან დავიხიოთო. „ქართლის ცხოვრებაში“ მემატიანე ჯუანშერის ცნობის მიხედვით VIII საუკუნეში [[მურვან ყრუ]]ს ლაშქარში მყოფი 23 000 ეთიოპიური წარმოშობის აბისინიელი (აბაშელი, აბისინია—აბაშეთი) ქვეითი ერთმა ადიდებულმა მდინარემ დაახრჩო, ხოლო მეორე მდინარემ კი წაიღო 35 000 [[ცხენი]]. ამის გამო ერთ მდინარეს აბაშა, მეორეს კი ცხენისწყალი ეწოდა.

==ისტორია==
სოფლები აბაშა, კვათანა და საკაჭარავო XIX საუკუნის დასაწყისში შედიოდა [[საჭილაო]]ს სამოურავოში. ტერიტორიის ჩამოყალიბება ურბანულ ცენტრად დაკავშირებულია 1870 წელს თბილისი-ფოთის რკინიგზის გაყვანასთან, როდესაც გაიხსნა რკინიგზის სადგური აბაშა. რკინიგზის სადგურის მიმდებარე ტერიტორიას ეწოდა ახალი აბაშა და მან მოიცვა ყოფილი სოფლები აბაშა, კვათანა, კაპანა, ნოღოხაში და საკაჭარავო. 1923 წლიდან მიენიჭა დაბის სტატუსი. 1930 წლიდან გახდა რაიონის ცენტრი. 1938 წელს ჯერ კიდევ ცალკე სოფლად იხსენიებოდა ნოღოხაში. 1963 წლიდან აბაშას მიენიჭა ქალაქის სტატუსი.

==დემოგრაფია==
2014 წლის აღწერის მონაცემებით ქალაქში ცხოვრობს 4941 ადამიანი.

{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:right&quot;
|-
! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
|-
| 1874&lt;ref&gt;[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825016#?page=215 Кавказский календарь на 1885 год გვ. 214]&lt;/ref&gt; || 1539 || ||
|-
| [[სსრკ-ის მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 1989|1989]] || || ||
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002]]&lt;ref name=&quot;აღწერა 2002&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2002}}&lt;/ref&gt; || {{კლება}} 6430 || -- || --
|-
| [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014]]&lt;ref name=&quot;აღწერა 2014&quot;&gt;{{სახელმწიფო აღწერა 2014}}&lt;/ref&gt; || {{კლება}} 4941 || 2260 || 2681
|}

==ცნობილი ადამიანები==
{{იხილეთ აგრეთვე|კატეგორია:აბაშაში დაბადებულები{{!}}აბაშაში დაბადებულები}}
აბაშაში დაიბადნენ:
* [[რადიშ თორდია]] — ფერმწერი;
* [[კონსტანტინე გამსახურდია|კონსტანტინე]] [[კონსტანტინე გამსახურდია|გამსახურდია]] ― მწერალი;
* [[ნიკოლოზ იოსელიანი]] ― ზოოტექნიკოსი;
* [[კონსტანტინე კაპანელი]] ― მწერალი;
* [[მიტროფანე კორძახია]] — გეოგრაფი;
* [[მიხეილ მოსტკოვი]] — ჰიდროტექნიკოსი;
* [[ზვიად ნადარეიშვილი]] — პოლიტიკოსი, უზენაესი საბჭოს წევრი;
* [[გიორგი ქვილითაია]] — ფეხბურთელი;
* [[ტერენტი ჭანტურია]] ― მოქანდაკე.

==ლიტერატურა==
{{ქე|1|17|პერტენავა ლ., ბაგრატიონი ე.}}
{{ქსე|1|17}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{აბაშის მუნიციპალიტეტი}}
{{სამეგრელო}}
{{სამეგრელო-ზემო სვანეთი}}
{{საქართველოს ქალაქები}}

[[კატეგორია:სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარის ქალაქები]]
[[კატეგორია:აბაშის მუნიციპალიტეტის დასახლებული პუნქტები]]</text>
      <sha1>a70crko44wxxzogfuu83m9e21umaj25</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სამხრეთი კორეა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2918</id>
    <revision>
      <id>4808435</id>
      <parentid>4782516</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:50:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808435</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44904" sha1="55zl0klng8sjpcxh009ti6l00iftl3z" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = 대한민국&lt;br /&gt;დეჰან მინგუკ
|სრული_სახელი = კორეის რესპუბლიკა
|საერთო_სახელი = სამხრეთი კორეა
|დროშა = Flag of South Korea.svg
|გერბი = Coat_of_arms_of_South_Korea.svg
|რუკა = South Korea (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = &lt;br /&gt;{{lang|ko|[[ეგუკა|애국가]]}}&lt;br /&gt;''[[სამხრეთ კორეის ჰიმნი|ეგუკა]]''&lt;br /&gt;''პატრიოტული სიმღერა''&lt;br /&gt;[[ფაილი:National anthem of South Korea, performed by the United States Navy Band.wav|center]]
|დევიზი = &lt;br /&gt;{{lang|ko|홍익인간}} &lt;small&gt;(არაოფიციალური)&lt;br /&gt;„კაცობრიობისთვის სარგებლის მოტანა“&lt;/small&gt;
|ოფიციალური_ენები = [[კორეული ენა|კორეული]]
|დედაქალაქი = [[სეული]]
|latd=37 |latm=35 |latNS=N |longd=127 |longm=0 |longEW=E
|უდიდესი_ქალაქი = სეული
|მთავრობის_ტიპი = [[საპრეზიდენტო რესპუბლიკა]]
|ლიდერის_ტიპი_1 = პრეზიდენტი
|ლიდერის_სახელი_1 = [[ლი ჯე-მიონი]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = 
|ლიდერის_სახელი_2 = 
|ლიდერის_ტიპი_3 = 
|ლიდერის_სახელი_3 = 
|ლიდერის_ტიპი_4 = 
|ლიდერის_სახელი_4 = 
|რანგი_ფართობით = 108-ე
|ფართობი = 100 339
|წყალი_% = 0.3
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 51 302 044
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = 26-ე
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2014
|მოსახლეობის_ცენზი = 
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 480
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = მე-19
|მშპ_ppp_წელი = 2018
|მშპ_ppp = $2.241 ტრილიონი
|მშპ_ppp_რანგი = მე-10
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = 43 212 აშშ დოლარი (2018)
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = 31-ე
|აგი = 0.912
|აგი_ტენდენცია = {{ზრდა}}
|აგი_კატეგორია = &lt;span style=&quot;color:#009900;&quot;&gt;მაღალი&lt;/span&gt;
|აგი_რანგი = 26-ე
|აგი_წელი = 2006
|ვალუტა = [[სამხრეთ კორეული ვონი]]
|ვალუტის_კოდი = KRW
|ქვეყნის_კოდი = KR
|დროის_სარტყელი = [[UTC+09:00]]
|ზაფხულის_დრო = 
|cctld = [[.kr]]
|სატელეფონო_კოდი = 82
|სქოლიო = 
|რელიგია={{unbulleted list
   | 51%&amp;nbsp;არარელიგიური
   | 31%&amp;nbsp; [[ქრისტიანობა|ქრისტიანი]]
   | 17%&amp;nbsp; [[ბუდიზმი|ბუდისტი]]
   | 2%&amp;nbsp; სხვა&lt;ref&gt;{{cite web |title=출입국통계 |url=https://www.moj.go.kr/moj/2412/subview.do |website=[[Ministry of Justice (South Korea)|Ministry of Justice]] |access-date=4 April 2025 |language=ko}}&lt;/ref&gt;}}}}
'''სამხრეთი კორეა''', ოფიციალურად '''კორეის რესპუბლიკა''' ([[კორეული დამწერლობა|ჰანგილი]]: 대한민국; [[ჰანჯა]]: 大韓民國), ხშირად მოიხსენიება როგორც '''კორეა''' — სუვერენული სახელმწიფო [[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთ აზიაში]], მოიცავს [[კორეის ნახევარკუნძული]]ს სამხრეთ ნაწილს. 

სახელი „კორეა“ მომდინარეობს [[კორიო]]ს სამეფოდან. ქვეყანას გააჩნია სახმელეთო საზღვარი [[ჩრდილოეთი კორეა|ჩრდილოეთ კორეასთან]] (ჩრდილოეთით) და საზღვაო საზღვრები [[იაპონია]]სა (აღმოსავლეთით) და [[ჩინეთი|ჩინეთთან]] (დასავლეთით). ქვეყნის 51 მილიონიანი მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი ცხოვრობს სეულის დედაქალაქის რეგიონში, რომელიც სიდიდით მეორეა მსოფლიოში.&lt;ref name=forstall&gt;R.L. Forstall, R.P. Greene, and J.B. Pick, [http://www3.interscience.wiley.com/journal/122302376/abstract Which are the largest? Why lists of major urban areas vary so greatly] {{Webarchive|url=https://archive.today/20110624120552/http://www3.interscience.wiley.com/journal/122302376/abstract |date=2011-06-24 }}, ''Tijdschrift voor economische en sociale geografie'' '''100''', 277 (2009), Table 4&lt;/ref&gt; თავისი 25 მილიონიანი მოსახლეობით&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.index.go.kr/egams/stts/jsp/potal/stts/PO_STTS_IdxMain.jsp?idx_cd=2729|title=Current population of the Seoul National Capital Area |publisher=Statistics Korea}}&lt;/ref&gt; ქალაქი [[Arcadis NV]]-ის მიერ შეფასებულია, როგორც აზიის მეორე ყველაზე ხელსაყრელი ქალაქი მსოფლიოში ცხოვრების ხარისხის მეორე საუკეთესო მაჩვენებლით.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.sustainablecitiesindex.com/?utm_content=buffer22c29&amp;utm_medium=social&amp;utm_source=twitter.com&amp;utm_campaign=buffer |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2015-09-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924112025/http://www.sustainablecitiesindex.com/?utm_content=buffer22c29&amp;utm_medium=social&amp;utm_source=twitter.com&amp;utm_campaign=buffer |archivedate=2015-09-24 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://s3.amazonaws.com/arcadis-whitepaper/arcadis-sustainable-cities-index-report.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2015-09-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160830053346/https://s3.amazonaws.com/arcadis-whitepaper/arcadis-sustainable-cities-index-report.pdf |archivedate=2016-08-30 }}&lt;/ref&gt;

კორეა დასახლებული იყო ჯერ კიდევ [[ქვედა პალეოლითი]]ს ხანაში.&lt;ref&gt;{{cite press release |url= http://www.rom.on.ca/news/releases/public.php?mediakey=sg1yebpnv8 |title=Ancient civilizations |publisher=Royal Ontario Museum |location =Canada |date=December 12, 2005 |accessdate=April 25, 2010}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.opm.go.kr/warp/webapp/content/view?meta_id=english&amp;id=35 |title=Prehistoric Korea |accessdate=2015-09-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080302014245/http://www.opm.go.kr/warp/webapp/content/view?meta_id=english&amp;id=35 |archivedate=2008-03-02 }}, Office of the Prime Minister.&lt;/ref&gt; მისი ცივილიზაცია კი [[კოჩოსონი]]ს დაარსებით დაიწყო. 668 წელს [[კორეის სამი სამეფო]]ს გაერთიანების შემდეგ, კორეა ათასწლეულზე მეტხნს განაგრძობდა შედარებით სიმშვიდეში არსებობას საუკუნოვან დინასტიათა მმართველობის ქვეშ და ეს იყო მისი ვაჭრობის, კულტურის, ლიტერატურის, მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების აყვავების პერიოდი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gwangjunewsgic.com/online/behind-the-myth-the-many-invasions-of-korea/|title=Behind the Myth: The Many Invasions of Korea|work=Gwangju News Online}}&lt;/ref&gt; 

1910 წელს [[იაპონიის იმპერია]]მ მოახდინა კორეის ანექსია. 1945 წელს, იაპონიის კაპიტულაციის შემდეგ, კორეა საბჭოთა და ამერიკულ საოკუპაციო ზონებად დაიყო, რომელთაგან უკანასკნელი 1948 წელს გამოცხადდა კორეის ერთადერთ კანონიერ ხელისუფლებად, რომელიც [[გაერო]]ს მიერ იყო აღიარებული,&lt;ref name=&quot;UN195&quot;&gt;[http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/043/66/IMG/NR004366.pdf?OpenElement &quot;195 (III) The problem of the independence of Korea&quot;] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131023061108/http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/043/66/IMG/NR004366.pdf?OpenElement|date=October 23, 2013}}, December 12, 1948, ''Resolutions Adopted by the General Assembly During its Third Session'', p. 25.&lt;/ref&gt; თუმცა სულ მალე ჩრდილოეთში დამყარდა კომუნისტური რეჟიმი, რომელიც 1950 წელს შეიჭრა სამხრეთში და დაიწყო [[კორეის ომი]], რომელიც 1953 წელს საზავო ხელშეკრულებით დასრულდა. მიუხედავად მცირე შეტაკებებისა ჩრდილოეთთან, მას შემდეგ მშვიდობა არ დარღვეულა. სამხრეთი კორეა არის რეგიონული ძალა მსოფლიოში სიდიდით მეათე თავდაცვითი ბიუჯეტით.

სამხრეთი კორეა [[ადამიანის განვითარების ინდექსი]]ს მიხედვით [[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთი აზიის]] ყველაზე განვითარებული ქვეყანაა. მისი მოქალაქეები სარგებლობენ ცხოვრების ძალიან მაღალი ხარისხით, გააჩნიათ რეგიონში ყველაზე მაღალი ინდივიდუალური შემოსავალი და საშუალო ხელფასი,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/magazine-17543356|title=Where are you on the global pay scale?|work=BBC News|accessdate=2015-09-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141022163703/http://www.bbc.com/news/magazine-17543356|archivedate=2014-10-22}}&lt;/ref&gt; ასევე, მსოფლიოში სიდიდით მერვე ოჯახური შემოსავალი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gallup.com/poll/166211/worldwide-median-household-income-000.aspx|title=Worldwide, Median Household Income About $10,000|author=Gallup, Inc.|work=gallup.com}}&lt;/ref&gt; 

მსოფლიო მასშტაბით კორეა ჯანდაცვის ხარისხისა და ბიზნესის კეთების სიმარტივის მიხედვით, წამყვან ქვეყნებს შორისაა. იგი, ასევე, ერთ-ერთ მოწინავე ადგილზეა განათლების თვალსაზრისით, თუმცა ქვეყნის საგანმანათლებლო სისტემის სიმკაცრემ საერთაშორისო კრიტიკა გამოიწვია.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.npr.org/sections/parallels/2015/04/15/393939759/the-all-work-no-play-culture-of-south-korean-education |title=The All-Work, No-Play Culture of South Korean Education |last=Hu |first=Elise |publisher=National Public Radio |date=April 15, 2015 |accessdate=August 19, 2015}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2014/08/02/opinion/sunday/south-koreas-education-system-hurts-students.html?_r=0 |title=An Assault Upon Our Children |last=Koo |first=Se-Woong |publisher=The New York Times |date=August 1, 2014 |accessdate=August 19, 2015}}&lt;/ref&gt;

== სახელწოდება ==
* '''ოფიციალური''': კორეის რესპუბლიკა.
* '''კორეული''': Taehan Minguk.
* '''ქვეყნის კოდი''': KR.

== ისტორია ==
გამოცხადდა რესპუბლიკა [[1948]] წელს. [[1951]]-ში შეიჭრა [[ჩრდილოეთი კორეა]], [[კორეის ომი|ომი]] რამდენიმე წელი გრძელდებოდა. [[1961]] და [[1980]] წლებში განხორციელდა სამხედრო გადატრიალებები. [[1991]] წელს ჩრდილოეთ კორეასთან ხელი მოეწერა თავდაუსხმელობის აქტს. [[1992]] წლიდან [[გაერო]]ს წევრია. [[2000]] წლიდან დაიწყო „დათბობის პერიოდი“ მხარეებს შორის.

== გეოგრაფია ==
[[ფაილი:General map of South Korea.png|thumb|left]]
ქვეყანა მდებარეობს [[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთ აზიაში]]. უკავია [[კორეის ნახევარკუნძული]]ს სამხრეთი ნაწილი. მოსაზღვრე ქვეყანაა [[ჩრდილოეთი კორეა]].
* '''ფართობი''': 100 339 კვ. კმ.
* '''ბუნება''': უმაღლესი მწვერვალი — [[ჰალსანი]] 1950 მ.; მდინარე (კმ) — ნაკტონგ-განგი 520; ტბა — ჩუნგჯუ-ჰო; კუნძული (კვ. კმ) — [[ჩეჯუდო]] 1830; [[კლიმატი]] — ზომიერი.
* '''ბუნებრივი რესურსები''': [[ქვანახშირი]], [[ვოლფრამი]], [[გრაფიტი]], [[მოლიბდენი]], [[ტყვია]], ჰიდროენერგეტიკული რესურსები.

== სახელმწიფო ==
* '''სახელმწიფო სისტემა''': რესპუბლიკა.
* '''სახელმწიფოს მეთაური''': პრეზიდენტი [[იუნ სოკ იოლი]] (2022).
* '''საკანონმდებლო ორგანო''': ერთპალატიანი პარლამენტი (273 წევრი).
* '''ადმინისტრაციული დაყოფა''': ქვეყნის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულებია — 9 პროვინცია (do) და 7 ქალაქი (gwangyoksi).

== მთავრობა ==
[[ფაილი:National Assembly Building of the Republic of Korea.png|მარცხნივ|მინი|235x235პქ|სამხრეთ კორეის ეროვნული ასამბლეა]]
სამხრეთ კორეის მთავრობის სტრუქტურა განისაზღვრება კორეის რესპუბლიკის კონსტიტუციით. მრავალი დემოკრატიული სახელმწიფოს მსგავსად, [https://web.archive.org/web/20081214053945/http://a330.g.akamai.net/7/330/25828/20081021185552/graphics.eiu.com/PDF/Democracy%20Index%202008.pdf] სამხრეთ კორეას მთავრობა სამ მიმდინარეობად იყოფა. ესენია: აღმასრულებელი, სასამართლო და საკანონმდებლო. აღმასრულებელი და საკანონმდებლო ფილიალები მოქმედებენ, ძირითადად, ეროვნულ დონეზე, თუმცა აღმასრულებელი ხელისუფლების სხვადასხვა სამინისტროები ადგილობრივ ფუნქციებსაც ითვისებენ. ადგილობრივი თვითმმართველობა ნახევრად ავტონომიურია და შეიცავს აღმასრულებელ და საკანონმდებლო ორგანოებს. სასამართლო განყოფილება მოქმედებს როგორც ეროვნულ, ისე ადგილობრივ დონეზე. სამხრეთ კორეა არის კონსტიტუციური დემოკრატია. 

1948 წელს, კონსტიტუციის ოფიციალურად გამოქვეყნების შემდეგ მასში რამდენიმე ცვლილება შეიტანეს. ამასთან, მან შეინარჩუნა მრავალი ფართო მახასიათებელი რაც ისტორიის განმავლობაში გააჩნდა. ქვეყანას სამხრეთ კორეის მეორე რესპუბლიკის გარდა ყოველთვის ჰქონდა საპრეზიდენტო სისტემა დამოუკიდებელი აღმასრულებელი ხელმძღვანელობით. [http://www.servat.unibe.ch/icl/ks00000_.html] ამჟამინდელი კონსტიტუციით, სახელმწიფო ზოგჯერ მოიხსენიება როგორც სამხრეთ კორეის მეექვსე რესპუბლიკა. პირველი პირდაპირი არჩევნები ქვეყანაში 1948 წელს ჩატარდა. 

მიუხედავად იმისა, რომ სამხრეთ კორეამ განიცადა სამხედრო დიქტატების სერია 1960-იანი წლებიდან 1980-იან წლებამდე, მას შემდეგ ქვეყანა წარმატებულ ლიბერალურ დემოკრატიად გადაიქცა. დღეს CIA World Factbook აღწერს სამხრეთ კორეის დემოკრატიას, როგორც „სრულად ფუნქციონირებულ თანამედროვე დემოკრატიას“. [https://web.archive.org/web/20150703194347/https://www.cia.gov/Library/publications/the-world-factbook/geos/ks.html] კორუფციის აღქმის ინდექსით სამხრეთ კორეა 45-ე ადგილზეა (აზია-წყნარი ოკეანის რეგიონში მე-9), 100-დან 57 ქულით. [https://www.transparency.org/files/content/pages/CPI_2018_Executive_Summary_EN.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190421141719/https://www.transparency.org/files/content/pages/CPI_2018_Executive_Summary_EN.pdf |date=2019-04-21 }}

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
{| class=&quot;wikitable&quot;
!რუკა
!N
!სახელწოდება
![[ჰანგილი]]
![[ჰანჯა]]
!მოსახლეობა
|-
| rowspan=&quot;22&quot; |[[ფაილი:South Korea divisions.png|მინი|446x446პქ]]
!
! colspan=&quot;5&quot; |სპეციალური ქალაქი (''Teukbyeolsi'')
|-
|1
|[[სეული]]
|서울특별시
|서울特別市
|
9
,
830
,
452
|-
!
! colspan=&quot;5&quot; |მეტროპოლიტენი (''Gwangyeoksi'')
|-
|5
|[[ბუსანი]]
|부산광역시
|釜山廣域市
|3,
460
,
707
|-
|3
|[[დეგუ]]
|대구광역시
|大邱廣域市
|2,471,136
|-
|2
|[[ინჩხონი]]
|인천광역시
|仁川廣域市
|2,952,476
|-
|6
|გვანგჯუ
|광주광역시
|光州廣域市
|1,460,972
|-
|7
|დაეჯეონ
|대전광역시
|大田廣域市
|1,496,123
|-
|4
|ულსან
|울산광역시
|蔚山廣域市
|1,161,303
|-
!
! colspan=&quot;5&quot; |სპეციალური თვითმმართველი ქალაქი (''Teukbyeol- jachisi'')
|-
| -
|სეჯონგ (სამხრეთ ჩუნგჩეონგი)
|세종특별자치시
|世宗特別自治市
|295,041
|-
!
! colspan=&quot;5&quot; |პროვინცია (''Do'')
|-
|8
|[[კიონგიდოს პროვინცია]]
|경기도
|京畿道
|12,941,604
|-
|9
|განგვონის პროვინცია
|강원도
|江原道
|1,545,452
|-
|15
|ჩრდილოეთ ჩუნგჩეონგი
|충청북도
|忠淸北道
|1,595,164
|-
|14
|სამხრეთ ჩუნგჩეონგი
|충청남도
|忠淸南道
|2,120,666
|-
|13
|ჩრდილოეთ ჯეოლლა
|전라북도
|全羅北道
|1,847,089
|-
|12
|სამხრეთ ჯეოლლა
|전라남도
|全羅南道
|1,890,412
|-
|10
|ჩრდილოეთ გიეონგსანგ
|경상북도
|慶尙北道
|2,682,897
|-
|11
|სამხრეთ გიეონგსანგ
|경상남도
|慶尙南道
|3,377,126
|-
!
! colspan=&quot;5&quot; |სპეციალური თვითმმართველი პროვინცია (''Teukbyeoljachi -do'')
|-
|16
|ჯეჯუ
|제주특별자치도
|濟州特別自治道
|661,511
|}

== დემოგრაფია ==
* '''მოსახლეობა''': 51,709,098 მლნ (2021), მათ შორის 99,8 % [[კორეელები]].
* '''ენები''': [[კორეული ენა|კორეული]], [[ინგლისური ენა|ინგლისური]].
* '''რელიგია''': [[ბუდიზმი]], [[კონფუციანელობა]], [[ქრისტიანობა]].
* '''ქალაქები (ათ.)''': [[სეული]] (9.630; აგლომ. 19 969), [[პუსანი]] (3.505; აგლომ. 4.298), [[დეგუ]] (2.370), [[ინჩხონი]] (2.480).

=== უდიდესი ქალაქები ===
სამხრეთ კორეის უდიდესი ქალაქებია: [http://kostat.go.kr/portal/korea/kor_nw/2/1/index.board?bmode=read&amp;aSeq=356061]

# [[სეული]], სეული, 9,904,312 მცხოვრები;
# [[პუსანი]], პუსანი, 3,448,737 მცხოვრები;
# [[ინჩხონი]], ინჩხონი, 2,890,451 მცხოვრები;
# [[დეგუ]], დეგუ, 2,446,052 მცხოვრები;
# [[დაეჯეონი|დაეჯეონ]], დაეჯონი, 1,538,394 მცხოვრები;
# [[გვანგჯუ]], გვანგჯუ, 1,502,881 მცხოვრები;
# [[სუვონი]], ჯიონგიდოს პროვინცია, 1,194,313 მცხოვრები;
# [[ულსანი]], ულსანი, 1,166,615 მცხოვრები;
# [[ჩანგვონგი|ჩანგვონგ]], სამხრეთ გიეონგსანგის პროვინცია, 1,059,241 მცხოვრები;
# [[კოიანი]],  ჯიონგიდოს პროვინცია, 990,073 მცხოვრები. 

=== ენა ===
[[ფაილი:Koreandialect.png|მინი|დიალექტების განაწილება კორეის ნახევარკუნძულზე]]
კორეული სამხრეთ კორეის ოფიციალური ენაა და ენათმეცნიერების უმეტესობის მიერ კლასიფიცირდება, როგორც იზოლირებული ენა. კორეული არ უკავშირდება არც ერთ ჩინურ ენას, თუმც ის მოიცავს უამრავ სიტყვას, რომლებიც წარმოშობით ჩინურია. კორეულ ენაში მრავლადაა ინგლისური და ევროპული ენებიდან შესული სიტყვები. კორეა იყენებს ადგილობრივ დამწერლობის სისტემას, სახელწოდებით [[ჰანგილი]], რომელიც შეიქმნა 1446 წელს მეფე სეჟონგის მიერ, რომ თავი აერიდებინათ კლასიკური ჩინური დამწერლობის სწავლისაგან, რადგან ჩინური დამწერლობა სასწავლად რთული იყო და კორეულ ენას არც უხდებოდა. სამხრეთ კორეა ჯერ კიდევ იყენებს ზოგიერთ ჩინურ ჰანჯას სიმბოლოს შეზღუდულ ადგილებში, მაგალითად, ბეჭდურ მედიასა და იურიდიულ დოკუმენტაციაში.

კორეულ ენას სამხრეთ კორეში სტანდარტული დიალექტი აქვს, რომელსაც სეულულ (დედაქალაქის გამო) დიალექტს უწოდებენ. ქვეყნის მასშტაბით კორეული ენის 4 დიალექტი გამოიყოფა. 

სამხრეთ კორეელი მოსწავლეების უმეტესობა სკოლაში [[ინგლისური ენა|ინგლისურ ენას]] სწავლობს. მოსწავლეებს აქვთ შესაძლებლობა დამატებით კიდევ ერთი ენა აირჩიონ [[იაპონური ენა|იაპონურსა]] და [[ჩინური ენა|ჩინურს]] (მანდარინი) შორის. 

=== რელიგია ===
2015 წლის აღწერის შედეგების თანახმად, სამხრეთ კორეის მოსახლეობის ნახევარზე მეტმა (56.1%) განაცხადა, რომ არ მიჰყვებოდა არც ერთ რელიგიურ მიმდინარეობას. იმ ადამიანებს შორის, რომლებიც რომელიმე რელიგიას მიჰყვებიან უმეტესობა ქრისტიანი და ბუდისტია.  2015 წლის აღწერის მონაცემებით, მოსახლეობის 27.6 % [[ქრისტიანობა|ქრისტიანი]] იყო (19.7 % [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტი]], 7.9% [[კათოლიციზმი|კათოლიკე]]), 15.5 % კი [[ბუდიზმი|ბუდიზმის]] მიმდევრებს წარმოადგენდა. [http://image.kmib.co.kr/online_image/2016/1219/201612191738_61220011145071_1.jpg] სხვა რელიგიებიდან ყველაზე გავრცელებული [[ისლამი|ისლამია]] (130 000 მუსლიმი, რომლებიც ბანგლადეშიდან და პაკისტანიდან მიგრანტები არიან, ასევე 35 000 კორეელი მუსლიმი). რელიგიის თავისუფლება გარანტირებულია კონსტიტუციით, და ქვეყანაში არ არსებობს სახელმწიფო რელიგია. საერთო ჯამში, 2005 და 2015 წლების აღწერის პერიოდებში შეინიშნა ქრისტიანების უმნიშვნელო შემცირება (29 %-დან 27.6 %-მდე), ბუდიზმის მკვეთრი ვარდნა (22,8 %-დან 15.5 %-მდე) და არარელიგიური მოსახლეობის ზრდა (47.2 %-დან  56.9 %-მდე). 

=== ჯანდაცვა ===
სამხრეთ კორეას აქვს უნივერსალური ჯანდაცვის სისტემა. მას მსოფლიოში ჯანმრთელობაზე ზრუნვის მეორე საუკეთესო შედეგი აქვს. &lt;ref&gt;https://ceoworld.biz/2019/08/05/revealed-countries-with-the-best-health-care-systems-2019/&lt;/ref&gt;

თვითმკვლელობა სამხრეთ კორეაში არის სერიოზული და ფართოდ გავრცელებული პრობლემა. 2015 წლის მონაცემებით ქვეყანაში ყოველ 100 000 პირზე 24.1 ადამიანმა დაასრულა სიცოცხლე თვითმკვლელობით.

სიცოცხლის ხანგრძლივობა სწრაფად იზრდება, სამხრეთ კორეამ 2015 წელს ჯანმოს მიერ საშუალო ასაკით 82,3 წელი სიცოცხლის ხანგრძლივობის მიხედვით მე-11 ადგილი დაიკავა. 
[[ფაილი:Ban Ki-Moon Davos 2011.jpg|მინი|[[პან გი მუნი]]]]

== საგარეო ურთიერთობები ==
სამხრეთ კორეა დიპლომატიურ ურთიერთობას ინარჩუნებს 188-ზე მეტ ქვეყანასთან. ქვეყანა ასევე არის გაეროს წევრი ქვეყანა 1991 წლიდან. ჩრდილოეთ და სამხრეთ კორეა გაეროს წევრი სახელმწოფიები ერთ პერიოდში გახდნენ. 2007 წლის 1 იანვარს სამხრეთ კორეის საგარეო საქმეთა ყოფილმა მინისტრმა [[პან გი მუნი|პან გი მუნმა]] გაეროს გენერალური მდივნის თანამდებობა მიიღო და პოსტზე 2007 წლიდან 2016 წლამდე დარჩა. 

2009 წლის ნოემბერში სამხრეთ კორეა შეუერთდა განვითარებისა და დახმარების კომიტეტს, როგორც დონორი სახელმწიფო. უნდა აღინიშნოს ის, რომ ეს ორგანიზაციაში პირველი შემთხვევაა, როდესაც დახმარების მიმღები ქვეყანა შემდგომში დონორო გახდა.  

== ეკონომიკა ==
* '''ეროვნული პროდუქტი''': მოცულობა - 485 მლრდ $ (მე-11 ადგილი); 1 სულზე - 10 550 $; სტრუქტურა (%) — სოფლის მეურნეობა 6, მრეწველობა 43, მომსახურება 51.
* '''ექსპორტი''': სამანქანო-სატრანსპორტო მოწყობილობები, საფეიქრო ნაწარმი, ელექტრო საქონელი.
* '''ბიუჯეტი''': 118,100 მლნ $.
* '''ვალუტა''': [[სამხრეთკორეული ვონი]] (KRW).
* '''კომპანიები''': დეუ ელექტრონიკსი, სამსუნგი, ჰიუნდაი და კია მოტორსი.

== კულტურა ==
[[ფაილი:Kayagumplayer2.jpg|მარცხნივ|მინი|ტრადიციული საკრავი ''გაიაგეუმი'']]
სამხრეთ კორეა იყოფს მსგავს კულტურას ჩრდილოეთ კორეასთან. უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ [[კორეის ნახევარკუნძული|კორეის ნახევარკუნძულის]] გაყოფის შემდეგ, 1945 წელს საზღვრის ორივე მხარეს მდებარე სახელმწიფოები ახალ, განსხვავებულ კულტურულ ელემენტებს ჰქმნის. მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყნის კულტურას დიდი გავლენა აქვს ჩინური კულტურისაგან, სამხრეთ კორეამ მაინც შეინართუნა თავისი იდენტობა და განავითარა კულტურული თვითმყოფადობა, რომელიც მისი დიდი მეზობლისგან გამოირჩევა. სამხრეთ კორეაში დაცულია იუნესკოს 19 არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობა, (სიდიდით მესამე მსოფლიოში) და 12 მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი. სამხრეთ კორეის კულტურის, სპორტისა და ტურიზმის სამინისტრო აქტიურად უწყობს ხელს ტრადიციულ ხელოვნებას.

სამხრეთ კორეის ინდუსტრიალიზაციამ და ურბანიზაციამ მრავალი ცვლილება მოუტანა თანამედროვე კორეელების ცხოვრების წესს. ეკონომიკისა და ცხოვრების სტილის შეცვლამ განაპირობა მოსახლეობის დიდ კონცენტრაცია დიდ ქალაქებში, განსაკუთრებით კი დედაქალაქ სეულში.  ევროკავშირის 2014 წლის კვლევამ აჩვენა, რომ სამხრეთ კორეელები ყოველწლიურად ყველაზე მეტ ალკოჰოლს სვამენ, დანარჩენ მსოფლიოსთან შედარებით. სამხრეთ კორეელები კვირაში საშუალოდ 13,7 ჭიქა ლიქიორს სვამენ. სამხრეთ კორეას აღნიშნულ გამოკითხვაში მოჰყვება [[რუსეთი]], [[ფილიპინები]] და [[ტაილანდი]].

შიდა მოხმარების გარდა, სამხრეთ კორეას აქვს აყვავებული გასართობი ინდუსტრია, სადაც სამხრეთ კორეის გართობის სხვადასხვა ასპექტებმა, მათ შორის სატელევიზიო დრამებმა, ფილმებმა და პოპულარულმა მუსიკამ, მნიშვნელოვანი ფინანსური შემოსავალი გამოიმუშავა ქვეყნის ეკონომიკისთვის. ფილმი პარაზიტი, რომლის რეჟისორიც ბონგ ჯონ ჰოა, ყველაზე მაღალ შემოსავლიანი სამხრეთ კორეული ფილმი გახდა 2019 წელს. ეს ფილმი ასევე არის პირველი არაინგლისურენოვანი ფილმი, რომელმაც [[ოსკარი]] მოიგო საუკეთესო სურათისათვის. ფილმა სხვა მრავალი საერთაშორისო აღიარებაც მოიპოვა. 

== ეკონომიკა ==
[[ფაილი:Samsung headquarters.jpg|მინი|264x264პქ|სამსუნგის სათავო ოფისი სეულში]]
სამხრეთ კორეის შერეული ეკონომიკა აქვს.  ეს არის განვითარებული ქვეყანა, რომელსაც მაღალი შემოსავლის მქონე ეკონომიკა გააჩნია. სამხრეთ კორეული ბრენდები, როგორებიცაა ელ ჯი ელექთრონიქსი და [[სამსუნგი]] მთელს მსოფლიოში არის გავრცელებული. 

განათლებაში ინვესტიციამ ქვეყანა მასობრივი გაუნათლებლობიდან გადაიყვანა საერთაშორისო მნიშვნელოვან ტექნოლოგიურ ცენტრად. ქვეყნის ეროვნული ეკონომიკა სარგებლობს მაღალკვალიფიციური მუშახელით და ის არის მსოფლიოში ერთ- ერთი ყველაზე განათლებული ქვეყანა, სადაც მოსახლეობის ყველაზე დიდ ნაწილს აქვს საშუალო საფეხურის განათლება. სამხრეთ კორეის ეკონომიკა დიდად არის დამოკიდებული საერთაშორისო ვაჭრობაზე, 2014 წელს სამხრეთ კორეა იყო მეხუთე უმსხვილესი ექსპორტიორი და მეშვიდე უდიდესი იმპორტიორი მსოფლიოში. 

სამხრეთ კორეის ეკონომიკის მაღალი ზრდის პოტენციალისა და აშკარა სტრუქტურული სტაბილურობის მიუხედავად, ქვეყანა განიცდის ზიანს მის საკრედიტო რეიტინგის საფონდო ბაზარზე, ღრმა სამხედრო კრიზისების დროს ჩრდილოეთ კორეის თავდასხმის გამო, რაც უარყოფით გავლენას ახდენს სამხრეთ კორეის ფინანსურ ბაზრებზე. საერთაშორისო სავალუტო ფონდი კომპლიმენტურად გამოხატავს სამხრეთ კორეის ეკონომიკის გამძლეობას სხვადასხვა ეკონომიკური კრიზისების წინააღმდეგ. მიუხედავად იმისა, რომ იგი მძიმედ დააზარალა 1990-იანი წლების ბოლოს აზიის ეკონომიკურმა კრიზისმა, სამხრეთ კორეის ეკონომიკამ მოახერხა სწრაფი აღდგენა და შემდგომ წლებში ქვეყნის [[მთლიანი შიდა პროდუქტი]] სამჯერ გაიზარდა. 

== მემკვიდრეობა ==
* '''[[სეული]]''' — კორეული ხელოვნების ეროვნული მუზეუმი, გუნბოკის, კუნბოკის, დაკსუს სასახლეები;
* '''[[ჩონჯუ]]''' — ტაძარი-პაგოდა პონჩუ-სა;
* '''[[ჩენჯუ]]''' — ლის დინასტიის დამაარსებლის აკლდამა.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{commons|South Korea|სამხრეთი კორეა}}
{{ესკიზი-სამხრეთი კორეა}}
{{აზიის ქვეყნები}}

[[კატეგორია:სამხრეთი კორეა|*]]
[[კატეგორია:აზიის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]</text>
      <sha1>55zl0klng8sjpcxh009ti6l00iftl3z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვერნერ ჰაიზენბერგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4371</id>
    <revision>
      <id>4808504</id>
      <parentid>4687032</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:42:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */</comment>
      <origin>4808504</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19920" sha1="5objwn605s9s65mz5r48l51xp58991a" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
[[ფაილი:Bundesarchiv Bild183-R57262, Werner Heisenberg.jpg|thumb|right|ვერნერ ჰაიზენბერგი]]
'''ვერნერ კარლ ჰაიზენბერგი''' ({{lang-de|Werner Heisenberg}}; დ.[[5 დეკემბერი]], [[1901]], [[ვიურცბურგი]] — გ. [[1 თებერვალი]], [[1976]],[[მიუნხენი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] ფიზიკოსი, [[კვანტური მექანიკა|კვანტური მექანიკის]] ერთ-ერთი შემქმნელი. [[1923]] დაამთავრა მიუნხენის უნივერსიტეტი, სადაც ისმენდა [[ზომერფელდი, არნოლდ|ა. ზომერფელდის]] ლექციებს. 1923-1927 იყო [[ბორნი, მაქს|მ. ბორნის]] ასისტენტი, [[1927]]-[[1941]] - [[ლაიფციგი]]სა და [[ბერლინი]]ს უნივერსიტეტების [[პროფესორი]], 1941-იდან - [[პლანკი, მაქს|მაქს პლანკის]] ინსტიტუტის პროფესორი და დირექტორი ბერლინსა და [[გეტინგენი|გეტინგენში]], ხოლო [[1955]]-იდან - მიუნხენში.

[[1925]] [[ბორი, ნილს|ნ. ბორთან]] ერთად დაამუშავა ე. წ. [[მატრიცული მექანიკა]] (კვანტური მექანიკის პირველი ვარიანტი), რომელმაც შასაძლებელი გახადა [[ჰელიუმი]]ს ატომის მახასიათებლების კვანტურ-მექანიკური გამოთვლა. [[1927]] ჩამოაყალიბა [[განუზღვრელობის პრინციპი]]. კვანტური მექანიკის საკითხებზე შექმნილი შრომებისათვის მიენიჭა [[ნობელის პრემია]] ([[1932]]). დაამუშავა ფერომაგნეტიკების სპონტანური დამაგნიტებისა და გაცვლითი ურთიერთქმედების თეორია. შრომები აქვს ატომბირთვის თეორიის, რელატივისტური კვანტური მექანიკისა და ველის ერთიანი თეორიის საკითხებზე.
 1927 წელს, თეორიული ფიზიკის გერმანელმა სპეციალისტმა ვერნერ ჰაინზენბერგმა ჩამოაყალიბა განუზღვრელობის პრინციპი, რომლის თანახმად, ნაწილაკის ტრაექტორიისა და მდებარეობის ერთდროულად დადგენა შეუძლებელია.1935 წელს ავსტრიელმა ფიზიკოსმა ერვინ შრედინგერმა კვანტური მექანიკის სირთულის საილუსტრაციოდ თავისი ცნობილი აზრობრივი ექსპერიმენტი, სახელად &quot;შრედინგერის კატა&quot;, ჩაატარა. აღნიშნული ექსპერიმენტის თანახმად, ატომი შესაძლოა ორ მდგომარეობაში არსებობდეს,სანამ მასზე დაკვირვება არ მოხდება. ასე რომ, მხოლოდ დაკვირვების შედეგად უნდა განისაზღვროს დაშლილია ატომი თუ დაუშლელი.შრედინგერის ექსპერიმენტი შემდეგში მდგომარეობდა:ჰერმეტულად დახურულ ყუთში მოთავსებულია კატა. ამავე ყუთში არის მექანიზმი რადიოაქტიური ბირთვით, რადიაციის დეტექტორით და მომწამლავი გაზით ავსებული ჭურჭელი.ექსპერიმენტის პარამეტრები ისეთნაირადაა შერჩეული, რომ 50/50-ზეა ალბათობა იმისა, რომ რადიოაქტიური ბირთვი 1 საათში დაიშლება.თუ ბირთვი დაიშალა, მექანიზმის ამუშავება მოხდება, რომელიც ჭურჭელს გატეხს და კატაც მომწამლავი ნივთიერების ზემოქმედების შედეგად მოკვდება. კვანტური მექანიკის თანახმად, თუ ბირთვზე დაკვირვება არ ხდება, მაშინ მისი მდგომარეობა ორი მდგომარეობის შერევით, ანუ სუპერ პოზიციით აღიწერება. შრსაბამისად, ყუთში მყოფი კატა ერთდროულად ცხოვდლიცაა და მკვდარიც. თუ ყუთი გახსნილია, მაშინ ექსპერიმენტატორი რომელიმე ერთ კონკრეტულ მდგომარეობას დაინახავს- ბირთვი დაიშალა და კატა მკვდარია, ან ბირთვი არ დაშლილა, კატა კი ცოცხალია.
გერმანელმა ფიზიკოსმა დიტერ ცეხმა &quot;შვედინგერის კატის&quot; პარადოქსში დაგებული მახე 1970 წელს აღმოაჩინა. ნახევრად ცოცხალი და ნახევრად მკვდარი კატის არსებობის ალბათობა შესაძლებელია, ვინაიდან კატა ტრილიონობით ატომისგან შედგება. მაგრამ კატის გასანადგურებლად მასთან ჰაერის მოლეკულის დაჯახებაც კი საკმარისი იქნებოდა. ამ ნახევრად მკვდარ კატას, რომელიც ცოცხალი დარჩებოდა და მეორე,მკვდარ კატას ერთმანეთთან კავშირი არანაირად არ ექნებოდათ. ორივე მდგომარეობაში ერთობლივად ყოფნა ატომთან მცირე ჯგუფისთვის ან ერთი ატომისთვის შესაძლებელი იქნებოდა, მაგრამ თითქმის შეუძლებელი ატომთა იმ უზომოდ დიდი რაოდენობისთვის, რასაც კატა წარმოადგენს.უდრო მოგვიანებით, არაერთი ფიზიკოსი ორ პარალელურ ორი კატის არსებობის თეორიას შეეწინააღმდეგა.1965 წლის ნობელის პრემიის ლაურეანტი ფიზიკის დარგში, ამერიკელი რიჩარდ ფეიმანი აცხადებდა, რომ &quot;არავის ესმის კვანტური მექანიკა&quot;და მისი ეფექტების ახსნაც &quot;სრულიად შესაძლებელია&quot; ადამიანის გამოცდილების საფუძველზე.ამ მეცნიერმა, რომელმაც კვანტური ელექტრო დინამიკის ახალი თეორია განავითარა, რათა ნაწილაკების მოძრაობის კუთხით ელექტრო მაგნიტური ველები აღწერა, აღიარა: როდესაც ფიზიკოსები ატომის ქცევას აკვირდებიან, უკეთეს შემთხვევაში, ალბათობის საფუძველზე დამყარებულ პროგნოზებს აკეთებენ. 
მიზეზს -შედეგობრივ ასპექტებს შეჩვეული ფიზიკოსებისთვის კვანტური მექანიკა ნამდვილი იმედგაცრუებაა,მაგრამ ის მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ჩვენს გარემოში მიმდინარე თითქმის ყველა ფიზიკურ და ქიმიურ რეაქციებში. დღესდღეობით ძალიან რთულია, თითქმის შეუძლებელიცაა ჩვენ მიერ ხილული მაკროსკოპული სამყაროს, ნიუტონისეული ტრადიციული მექანიკისა და ჩვენ მიერ უხილავი კვანტური მექანიკის კომბინირება.მიუხედავად ამისა, მათ ერთობლიობას ყველა თანამედროვე ტექნოლოგიაში ვხედავთ: ლაზერი, მიკროსკოპები, ნახევარგამტარები,ზეგამტარები ან ნანოელექტრონიკა. ინფორმაციის ერაში(კომპიუტერები,მობილური ტელეფონები)კვანტური მექანიკა საკომუნიკაციო სისტემებში წყალქვეშა სინათლის ნაკადისა და ოპტიკური ბოჭკოს განვითარებისას გამოიყენება.ახალი ზეგამტარი მასალები მედიცინის სფეროშიც(სკანერი და სხვა მაღალი გარჩევის სამედიცინო ინსტრუმენტები), ბირთვულ კვლევებსა და კოსმოსურ ტექნოლოგიებში გხვდება.

===სქოლიო===

{{commons|Werner Heisenberg}}
{{wikiquote}}
* [http://alsos.wlu.edu/qsearch.aspx?browse=people/Heisenberg,+Werner Annotated Bibliography for Werner Heisenberg] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100804001541/http://alsos.wlu.edu/qsearch.aspx?browse=people%2FHeisenberg%2C+Werner |date=2010-08-04 }} from the [[Alsos Digital Library for Nuclear Issues]]
* [[MacTutor History of Mathematics archive|MacTutor]] Biography: [http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Biographies/Heisenberg.html Werner Karl Heisenberg]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120502100443/http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/%7Ehistory/Biographies/Heisenberg.html |date=2012-05-02 }}
* [http://www.aip.org/history/heisenberg/ Heisenberg/Uncertainty] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121016175541/http://www.aip.org/history/heisenberg/bibliography/contents.htm |date=2012-10-16 }} biographical exhibit by [[American Institute of Physics]].
* [http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/bond/people/heisenberg.html Key Participants: Werner Heisenberg] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120920182447/http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/bond/people/heisenberg.html |date=2012-09-20 }} – ''Linus Pauling and the Nature of the Chemical Bond: A Documentary History''
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1932/heisenberg-bio.html Nobelprize.org biography]
* [http://histclo.com/essay/war/ww2/cou/ger/weap/wmd/nuc/sci/wh-ment30.html Werner Heisenberg:  Atomic Physics Mentorees]
* {{cite web |title=Oral history interview transcript with Werner Heisenberg |date=16 June 1970 |publisher=American Institute of Physics, Niels Bohr Library &amp; Archives |url=http://www.aip.org/history/ohilist/5027.html |accessdate=29 ივნისი 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130126113055/http://www.aip.org/history/ohilist/5027.html |archivedate=26 იანვარი 2013 }}
* {{cite web |title=Oral history interview transcript with Werner Heisenberg |date=30 November 1962 |publisher=American Institute of Physics, Niels Bohr Library &amp; Archives |url=http://www.aip.org/history/ohilist/4661_1.html |accessdate=29 ივნისი 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130126121339/http://www.aip.org/history/ohilist/4661_1.html |archivedate=26 იანვარი 2013 }}
* {{PM20|FID=pe/007478}}

{{Nobel Prize in Physics Laureates 1926-1950}}
{{1932 Nobel Prize winners}}

{{Authority control}}

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|590}}

{{ესკიზი-ბიოგრაფია}}
{{ნობელის პრემია ფიზიკაში}}
{{ნობელის პრემია 1932}}
{{ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში 1926-1950}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}

{{DEFAULTSORT:ჰაიზენბერგი, ვერნერ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული  5 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1901]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1976]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნობელის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ანბანის მიხედვით]]
{refbegin|60em}}
* Born, Max ''The statistical interpretation of quantum mechanics''. [https://web.archive.org/web/20121019194414/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1954/born-lecture.pdf Nobel Lecture]&amp;nbsp;– 11 December 1954.
* Cassidy, David C. ''Werner Heisenberg : A Bibliography of His Writings, Second, Expanded Edition'' (Whittier, 2001)
* {{cite journal|last=Cassidy|first=David C.|title=Heisenberg, Uncertainty and the Quantum Revolution|journal=Scientific American|pages=106–112|date=May 1992|url=http://web.williams.edu/chemistry/epeacock/EPL_CHEM_361/LEC_NOTES_F06/Lec4.Heisppr.pdf|bibcode=1992SciAm.266e.106C|volume=266|doi=10.1038/scientificamerican0592-106|via=|issue=5|issn=0036-8733 }}
* Dörries, Matthias ''Michael Frayn's 'Copenhagen' in Debate: Historical Essays and Documents on the 1941 Meeting Between Niels Bohr and Werner Heisenberg'' (University of California, 2005)
* Fischer, Ernst P. ''Werner Heisenberg: Das selbstvergessene Genie'' (Piper, 2002)
* Heisenberg, Werner &quot;A Scientist's case for the Classics&quot; (Harper's Magazine, May 1958, p.&amp;nbsp;25–29)
* Heisenberg, Werner ''Across the Frontiers'' (Harper &amp; Row, 1974)
* Kleint, Christian and Gerald Wiemer ''Werner Heisenberg im Spiegel seiner Leipziger Schüler und Kollegen'' (Leipziger Universitätsverlag, 2005)
* {{cite book |last1=Medawar |first1=Jean |last2=Pyke |first2=David|title=Hitler's Gift: The True Story of the Scientists Expelled by the Nazi Regime|url=https://archive.org/details/hitlersgifttrues0000meda_k8t5 |location=New York|pages=|publisher=Arcade Publishing|year=2012|type=paperback|isbn=978-1-61145-709-4}}
* Papenfuß, Dietrich, [[Dieter Lüst]], and Wolfgang P. Schleich ''100 Years Werner Heisenberg: Works and Impact'' (Wiley-VCH, 2002)
* [[Thomas Powers|Powers, Thomas]], &quot;The Private Heisenberg and the Absent Bomb&quot; (review of Werner and Elisabeth Heisenberg, ''My Dear Li:  Correspondence, 1937–1946'', edited by Anna Maria Hirsch-Heisenberg and translated from the German by Irene Heisenberg, Yale University Press, 312 pp., $40.00), ''[[The New York Review of Books]]'', vol. LXIII, no. 20 (December 22, 2016, pp.&amp;nbsp;65–67.    &quot;Heisenberg, [[Carl Friedrich von Weizsäcker]], and... [[Karl Wirtz]] [during World War II led] an effort [to prevent] a complete shutdown [of work toward a German atom bomb], which would condemn young physicists to military service... or takeover by Nazi extremists who might think an atomic bomb could still give Hitler a complete victory.&quot;  (p.&amp;nbsp;66.)  Desiring on ethical grounds to prevent the introduction of nuclear weapons into the world, the key German nuclear physicists &quot;'agreed... not to deny [the feasibility of] an atomic bomb, but... to [argue] that it could not be implemented within a realistic time frame...'&quot;  (p.&amp;nbsp;67.)
* Rechenberg, Helmut und Gerald Wiemers ''Werner Heisenberg (1901–1976), Schritte in die neue Physik'' (Sax-Verlag Beucha, 2001)
* [[Richard Rhodes|Rhodes, Richard]] ''The Making of the Atomic Bomb'' (Simon and Schuster, 1986)
* Schiemann, Gregor ''Werner Heisenberg'' (C.H. Beck, 2008)
* von Weizsäcker, Carl Friedrich and Bartel Leendert van der Waerden ''Werner Heisenberg'' (Hanser, Carl GmbH, 1977)
* {{cite journal|last=Walker|first=Mark|title=National Socialism and German Physics|url=|journal=Journal of Contemporary Physics|volume=24|pages=63–89|year=1989|bibcode=1978Natur.272..738M|doi=10.1038/272738a0|issue=5655}}
* {{cite book|last=Walker|first=Mark|title=Nazi Science: Myth, Truth, and the German Atomic Bomb|publisher=Perseus|year=1995|isbn=|location=|pages=}}
* {{cite journal|last=Walker|first=Mark|title=German Work on Nuclear Weapons|url=|journal=Historia Scientiarum; International Journal for the History of Science Society of Japan|volume=14|issue=3|pages=164–181|via=|year=2005}}
{{refend}}</text>
      <sha1>5objwn605s9s65mz5r48l51xp58991a</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808505</id>
      <parentid>4808504</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:43:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ძველ ვერსიაზე დაბრუნება</comment>
      <origin>4808505</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4225" sha1="plid1lx7afanqzrnj5ybrtssas4yv0g" xml:space="preserve">[[ფაილი:Bundesarchiv Bild183-R57262, Werner Heisenberg.jpg|thumb|right|ვერნერ ჰაიზენბერგი]]
'''ვერნერ კარლ ჰაიზენბერგი''' ({{lang-de|Werner Heisenberg}}; დ.[[5 დეკემბერი]], [[1901]], [[ვიურცბურგი]] — გ. [[1 თებერვალი]], [[1976]],[[მიუნხენი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] ფიზიკოსი, [[კვანტური მექანიკა|კვანტური მექანიკის]] ერთ-ერთი შემქმნელი. [[1923]] დაამთავრა მიუნხენის უნივერსიტეტი, სადაც ისმენდა [[ზომერფელდი, არნოლდ|ა. ზომერფელდის]] ლექციებს. 1923-1927 იყო [[ბორნი, მაქს|მ. ბორნის]] ასისტენტი, [[1927]]-[[1941]] - [[ლაიფციგი]]სა და [[ბერლინი]]ს უნივერსიტეტების [[პროფესორი]], 1941-იდან - [[პლანკი, მაქს|მაქს პლანკის]] ინსტიტუტის პროფესორი და დირექტორი ბერლინსა და [[გეტინგენი|გეტინგენში]], ხოლო [[1955]]-იდან - მიუნხენში.

[[1925]] [[ბორი, ნილს|ნ. ბორთან]] ერთად დაამუშავა ე. წ. [[მატრიცული მექანიკა]] (კვანტური მექანიკის პირველი ვარიანტი), რომელმაც შასაძლებელი გახადა [[ჰელიუმი]]ს ატომის მახასიათებლების კვანტურ-მექანიკური გამოთვლა. [[1927]] ჩამოაყალიბა [[განუზღვრელობის პრინციპი]]. კვანტური მექანიკის საკითხებზე შექმნილი შრომებისათვის მიენიჭა [[ნობელის პრემია]] ([[1932]]). დაამუშავა ფერომაგნეტიკების სპონტანური დამაგნიტებისა და გაცვლითი ურთიერთქმედების თეორია. შრომები აქვს ატომბირთვის თეორიის, რელატივისტური კვანტური მექანიკისა და ველის ერთიანი თეორიის საკითხებზე.

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|590}}

{{ნობელის პრემია ფიზიკაში}}
{{ნობელის პრემია 1932}}
{{ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში 1926-1950}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}

{{DEFAULTSORT:ჰაიზენბერგი, ვერნერ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 5 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1901]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1976]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნობელის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ანბანის მიხედვით]]</text>
      <sha1>plid1lx7afanqzrnj5ybrtssas4yv0g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808506</id>
      <parentid>4808505</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:44:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808506</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4143" sha1="g6n9ula8l5tjafuuovw6gcj8i7o9j4f" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ვერნერ კარლ ჰაიზენბერგი''' ({{lang-de|Werner Heisenberg}}; დ.[[5 დეკემბერი]], [[1901]], [[ვიურცბურგი]] — გ. [[1 თებერვალი]], [[1976]],[[მიუნხენი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] ფიზიკოსი, [[კვანტური მექანიკა|კვანტური მექანიკის]] ერთ-ერთი შემქმნელი. [[1923]] დაამთავრა მიუნხენის უნივერსიტეტი, სადაც ისმენდა [[ზომერფელდი, არნოლდ|ა. ზომერფელდის]] ლექციებს. 1923-1927 იყო [[ბორნი, მაქს|მ. ბორნის]] ასისტენტი, [[1927]]-[[1941]] - [[ლაიფციგი]]სა და [[ბერლინი]]ს უნივერსიტეტების [[პროფესორი]], 1941-იდან - [[პლანკი, მაქს|მაქს პლანკის]] ინსტიტუტის პროფესორი და დირექტორი ბერლინსა და [[გეტინგენი|გეტინგენში]], ხოლო [[1955]]-იდან - მიუნხენში.

[[1925]] [[ბორი, ნილს|ნ. ბორთან]] ერთად დაამუშავა ე. წ. [[მატრიცული მექანიკა]] (კვანტური მექანიკის პირველი ვარიანტი), რომელმაც შასაძლებელი გახადა [[ჰელიუმი]]ს ატომის მახასიათებლების კვანტურ-მექანიკური გამოთვლა. [[1927]] ჩამოაყალიბა [[განუზღვრელობის პრინციპი]]. კვანტური მექანიკის საკითხებზე შექმნილი შრომებისათვის მიენიჭა [[ნობელის პრემია]] ([[1932]]). დაამუშავა ფერომაგნეტიკების სპონტანური დამაგნიტებისა და გაცვლითი ურთიერთქმედების თეორია. შრომები აქვს ატომბირთვის თეორიის, რელატივისტური კვანტური მექანიკისა და ველის ერთიანი თეორიის საკითხებზე.

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|590}}

{{ნობელის პრემია ფიზიკაში}}
{{ნობელის პრემია 1932}}
{{ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში 1926-1950}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}

{{DEFAULTSORT:ჰაიზენბერგი, ვერნერ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 5 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1901]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1976]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნობელის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ანბანის მიხედვით]]</text>
      <sha1>g6n9ula8l5tjafuuovw6gcj8i7o9j4f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808507</id>
      <parentid>4808506</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:44:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* ლიტერატურა */</comment>
      <origin>4808507</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4190" sha1="5p1fhrbgjfs12pjeatqzqdwuh9t687e" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ვერნერ კარლ ჰაიზენბერგი''' ({{lang-de|Werner Heisenberg}}; დ.[[5 დეკემბერი]], [[1901]], [[ვიურცბურგი]] — გ. [[1 თებერვალი]], [[1976]],[[მიუნხენი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] ფიზიკოსი, [[კვანტური მექანიკა|კვანტური მექანიკის]] ერთ-ერთი შემქმნელი. [[1923]] დაამთავრა მიუნხენის უნივერსიტეტი, სადაც ისმენდა [[ზომერფელდი, არნოლდ|ა. ზომერფელდის]] ლექციებს. 1923-1927 იყო [[ბორნი, მაქს|მ. ბორნის]] ასისტენტი, [[1927]]-[[1941]] - [[ლაიფციგი]]სა და [[ბერლინი]]ს უნივერსიტეტების [[პროფესორი]], 1941-იდან - [[პლანკი, მაქს|მაქს პლანკის]] ინსტიტუტის პროფესორი და დირექტორი ბერლინსა და [[გეტინგენი|გეტინგენში]], ხოლო [[1955]]-იდან - მიუნხენში.

[[1925]] [[ბორი, ნილს|ნ. ბორთან]] ერთად დაამუშავა ე. წ. [[მატრიცული მექანიკა]] (კვანტური მექანიკის პირველი ვარიანტი), რომელმაც შასაძლებელი გახადა [[ჰელიუმი]]ს ატომის მახასიათებლების კვანტურ-მექანიკური გამოთვლა. [[1927]] ჩამოაყალიბა [[განუზღვრელობის პრინციპი]]. კვანტური მექანიკის საკითხებზე შექმნილი შრომებისათვის მიენიჭა [[ნობელის პრემია]] ([[1932]]). დაამუშავა ფერომაგნეტიკების სპონტანური დამაგნიტებისა და გაცვლითი ურთიერთქმედების თეორია. შრომები აქვს ატომბირთვის თეორიის, რელატივისტური კვანტური მექანიკისა და ველის ერთიანი თეორიის საკითხებზე.

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|11|590}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ნობელის პრემია ფიზიკაში}}
{{ნობელის პრემია 1932}}
{{ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში 1926-1950}}
{{ავტორიტეტული წყაროები}}

{{DEFAULTSORT:ჰაიზენბერგი, ვერნერ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ფიზიკოსები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 5 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1901]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1976]]
[[კატეგორია:გერმანელი ნობელის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიკაში]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ანბანის მიხედვით]]</text>
      <sha1>5p1fhrbgjfs12pjeatqzqdwuh9t687e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სან-მარინო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>4396</id>
    <revision>
      <id>4808735</id>
      <parentid>4786314</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:47:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shavtara</username>
        <id>165777</id>
      </contributor>
      <origin>4808735</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38558" sha1="ddk0y3ynle3h25gj2e2b00kcanvglep" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = Serenissima Repubblica di San Marino 
|სრული_სახელი = სან-მარინოს რესპუბლიკა
|საერთო_სახელი = სან-მარინო
|დროშა = Flag of San Marino.svg
|გერბი = Coat of arms of San Marino.svg
|რუკა = San Marino Europe Location.svg
|ჰიმნი = Inno Nazionale della Repubblica
|დევიზი = Libertas ([[ლათინური ენა|ლათ.]])
|ოფიციალური_ენები = [[იტალიური ენა|იტალიური]] 
|დედაქალაქი = [[სან-მარინო (ქალაქი)|სან-მარინო]] 
|latd=43
|latm=56
|latNS=N
|longd=12
|longm=27
|longEW=E
|უდიდესი_ქალაქი = 
|მთავრობის_ტიპი = [[საპარლამენტო რესპუბლიკა]] 
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[კაპიტან-რეგენტი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[ალბერტო სელვა]] და [[მირკო ტომასონი]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = 
|ლიდერის_სახელი_2 = 
|ლიდერის_ტიპი_3 = 
|ლიდერის_სახელი_3 = 
|ლიდერის_ტიპი_4 = 
|ლიდერის_სახელი_4 = 
|რანგი_ფართობით = 227-ე
|ფართობი = 61,2
|წყალი_% = 
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 32 576&lt;ref name=&quot;smpop&quot;&gt;[http://www.statistica.sm/on-line/Home/DatiStatistici/Popolazione.html?Categoria=2&amp;nodo=/on-line/Home/DatiStatistici/Popolazione/Strutturademografica.html Popolazione], Upeceds, Government of San Marino. Accessed on 30 April 2013.&lt;/ref&gt;
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = 218-ე
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2012 (31 ივლისი)
|მოსახლეობის_ცენზი = 
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 481
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = მე-20
|მშპ_ppp_წელი = 2001
|მშპ_ppp = $904 მილიონი
|მშპ_ppp_რანგი = 195-ე 
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $34 600 
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = მე-12
|აგი = 
|აგი_ტენდენცია = 
|აგი_კატეგორია = 
|აგი_რანგი = 
|აგი_წელი = 2003
|ვალუტა = [[ევრო]]
|ვალუტის_კოდი = EUR
|ქვეყნის_კოდი = SMR
|დროის_სარტყელი = [[UTC+01:00]]
|ზაფხულის_დრო = [[UTC+02:00]]
|cctld = [[.sm]]
|სატელეფონო_კოდი = 378
|სატელეფონო_კოდი_მითითება = 
|სქოლიო = 
}}

'''სან-მარინოს რესპუბლიკა''' ({{lang-it|San Marino, Serenissima Repubblica di San Marino}}) — ერთ-ერთი მსოფლიოს მცირე რესპუბლიკებიდან. [[ჯუჯა სახელმწიფო]], რომელიც მდებარეობს სამხრეთ ევროპაში, [[აპენინის ნახევარკუნძული|აპენინის ნახევარკუნძულზე]], წარმოადგენს [[ანკლავი|ანკლავს]] [[იტალია|იტალიის]] შიგნით. იგი [[ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები|ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოა]], რომლის ფართობია — 61 კმ². ამჟამინდელი საზღვრების ფარგლებში სან-მარინო არის [[ევროპა|ევროპის]] უძველესი სახელმწიფო. სახელწოდება მომდინარეობს [[დალმაცია|დალმაციელი]] ქვისმთლელის მარინუსისაგან, რომელიც [[ქრისტიანობა|ქრისტიანული]] სარწმუნოების გამო იდევნებოდა სამშობლოში და გაიქცა მეზობელ იტალიაში. აქ მან დააარსა სამლოცველო, შემდგომში კი ააგო ციხესიმაგრე. მოგვიანებით კათოლიკურმა ეკლესიამ იგი წმინდანად შერაცხა წმინდა მარინის სახელით.

[[1862]] წელს სან-მარინო გახდა დამოუკიდებელი იტალიის [[პროტექტორატი]]ს ქვეშ. [[1947]]-[[1986]] წლებში ქვეყანას მემარცხენე ცენტრისტული კოალიცია მართავდა, ხოლო შემდეგ კომუნისტური და ქრისტიან-დემოკრატიული. ქვეყნის მთავარი დღესასწაულია რესპუბლიკის დაარსების დღე — 3 სექტემბერი ([[301]] წ.).

ქვეყნის სახელმწიფო სისტემა რესპუბლიკური ტიპისაა. სახელმწიფოს მეთაურობს ორი კაპიტან-რეგენტი. საკანონმდებლო ორგანოა ერთპალატიანი პარლამენტი (60 წევრით). ადმინისტრაციული დაყოფაა 9 კომუნა.

ქვეყნის მოსახლეობა — 32 576 ადამიანს შეადგენს.&lt;ref name=&quot;smpop&quot;/&gt; აქედან შორის 91 % [[სანმარინოელები|სანმარინოელია]], ხოლო 9 % — [[იტალიელები|იტალიელი]]. სახელმწიფო ენაა [[იტალიური ენა|იტალიური]]. ძირითადი რელიგია [[კათოლიციზმი]]ა. ქვეყნის დედაქალაქია სან-მარინო.

ქვეყნის ძირითად ბუნებრივ რესურსს წარმოადგენს სამშენებლო ქვა, ხოლო შემოსავლის წყაროს — [[ტურიზმი]]. ქვეყნის ვალუტაა [[ევრო]].

== ისტორია ==
[[ფაილი:Marino als steinhauer.png|მარცხნივ|მინი|224x224პქ|წმინდა მარინუსი]]
[[წმინდა მარინუსი|წმინდა მარინუსმა]] კუნძული რაბი (დღეს-დღეისობით [[ხორვატია|ხორვატიის]] ტერიტორიაა) თავის მეგობარ ლეოსთან ერთად დატოვა და [[რიმინი|რიმინში]] გადასახლდა. ის ქრისტიანობას ავრცელებდა და დიოკლეტიანეს დევნის შემდეგ [[მონტე-ტიტანო|მონტე-ტიტანოს]] მთის მახლობლად გადასახლდა და პატარა ტაძარი ააშენა. სწორედ ასე დაარსდა შემდეგში ცნობილი ქალაქი სან-მარინო. ოფიციალური დაარსების თარიღი 301 წლის 3 სექტემბერია. 1320 წელს ჩიესანუვას პროვინციამ სან-მარინოს შემადგენლობაში შესვლა აირჩია. [https://www.sanmarinosite.com/en/castles/chiesanuova] 1463 წელს სან-მარინოს ტერიტორიას შეუერთდა პროვინციები: ფაეტანო, ფიორენტინო, მონტეგიარდინო და სერევალე. ამის შემდეგ ქვეყნის საზღვრები არასოდეს აღარ შეცვლილა. [https://www.everyculture.com/No-Sa/San-Marino.html]

1503 წელს [[ალექსანდრე VI (პაპი)|ალექსანდრე VI-ის]] ვაჟმა [[ჩეზარე ბორჯია|ჩეზარე ბორჯიამ]] რესპუბლიკა დაიპყრო. დაპყრობა ექვსი თვე გაგრძელდა მანამ, სანამ მამის მემკვიდრემ, პაპმა [[იულიუს II|იულიუს II-მ]] ქვეყნის დამოუკიდებლობა არ აღადგინა. 

1543 წლის 4 ივნისს ფაბიანო დი მონტე სან სავინომ, პაპ იულიუს III ძმისშვილმა, რესპუბლიკის დაპყრობა ცადა თუმცა უშედეგოდ.  

1625 წელს, როდესაც ჩამოყალიბდა [[პაპის ოლქი]] სან-მარინო პაპის ოლქის ანკლავი გახდა.

ქვეყანა ოკუპირებულ იქნა 1739 წლის 17 ოქტომბერს რავენას ლეგატის (პაპის გუბერნატორის) მიერ, კარდინალი გიულიო ალბერონის მიერ, რესპუბლიკის დამოუკიდებლობა აღადგინა რომის პაპმა [[კლემენტ XII]]-მ 1740 წლის 5 თებერვალს, წმინდა აგატას დღესასწაულის დღეს, რის შემდეგაც წმინდა აგატა რესპუბლიკის მფარველი წმინდანი გახდა.

1797 წელს ნაპოლეონის არმიის წინსვლა საფრთხეს წარმოადგენდა სან-მარინოს დამოუკიდებლობისთვის, მაგრამ ქვეყანამ თავისუფლების დაკარგვისგან იხსნა მისი ერთ-ერთი რეგენტის, ანტონიო ონოფრის წყალობით, რომელმაც ნაპოლეონის პატივისცემისა და მეგობრობის მოპოვება შეძლო. მისი ჩარევის წყალობით, ნაპოლეონმა  მეცნიერ და კომისარ გასპარდ მონგესთვის გაგზავნილ წერილში, პირობა დადო, რომ გარანტიას იძლეოდა რომ დაიცავდა რესპუბლიკის დამოუკიდებლობას.

XIX საუკუნეში იტალიის გაერთიანების პროცესის შემდგომ ეტაპზე, სან-მარინო წარმოადგენდა თავშესაფარს მრავალი ადამიანისთვის, ვინც დევნილი იქნებოდა შეხედულებების გამო.დევნილებს შორის იყვნენ ისეთი ცნობილი ადამიანები, როგორებიცაა  [[ჯუზეპე გარიბალდი]] და მისი ცოლი ანიტა.

სან-მარინოს მთავრობამ შეერთებული შტატების პრეზიდენტს აბრაამ ლინკოლნს საპატიო მოქალაქის წოდება უბოძა.
[[ფაილი:Giuseppe e Anita Garibaldi trovano rifugio a San Marino.JPG|მინი|308x308პქ|ანიტა და [[ჯუზეპე გარიბალდი|ჯუზეპე გარიბალდები]] სან-მარინოში, 1849 წელი]]
[[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომის]] დროს, როდესაც იტალიამ 1915 წლის 23 მაისს ომი გამოუცხადა [[ავსტრია-უნგრეთის იმპერია|ავსტრია-უნგრეთს]] სან-მარინომ ნეიტრალიტეტი შეინარჩუნა. ამით იტალიელებს მტრული შეხედულება გაუჩნდათ სან მარინოელების მიმართ და დაეჭვდნენ, რომ სან-მარინოში ავსტრიელი ჯაშუშები ჰყავდათ შეგზავნილი, რომლებსაც წვდომა ჰქონდათ ახალ რადიოტელეგრაფიულ სადგურზე. იტალია ცდილობდა ქვეყნის ტერიტორიაზე იძულებით შეეყვანა კარაბინიერი (იტალიური ჟანდარმები) და სან მარინოელების სატელეფონო ხაზები გადაეჭრა. იტალიელების მიერ შექმნილმა საველე ჰოსპიტალმა, მოგვიანებით ავსტრია-უნგრეთის დიპლომატიური ურთიერთობების გაწყვეტა განაპირობა სან-მარინოსთან.[http://www.educazione.sm/scuola/servizi/CD_virtuali/lavori_scuole/sanmarino/prima_guerra_mondiale.htm]

ომის შემდგომმა პერიოდმა სან-მარინოში უმუშევრობის ზრდა და ინფლაცია გამოიწვია, რამაც მოსახლეობის ფენებს შორის დაძაბულობა მეტად გაზარდა. სან-მარინოს მთავრობას ეშონოდა დაბალი ფენის უკმაყოფილების, რადგან ისინი ქვეყნის უმრავლესობას წარმოადგენდნენ, რამაც განაპირობა სან-მარინული ფაშისტური პარტიის (Partito Fascista Sammarinese, PFS) შექმნა. ის 1922 წელს შეიქმნა და მეტწილად დაფუძნებული იყო იტალიის ეროვნულ ფაშისტურ პარტიაზე. პარტიის მმართველობა სან-მარინოში 1923 წლიდან 1943 წლამდე გაგრძელდა, რის განმავლობაშიც ისინი ხშირად იღებდნენ დახმარებას [[ბენიტო მუსოლინი|ბენიტო მუსოლინის]] იტალიური ფაშისტური მთავრობისაგან. &lt;ref&gt;https://www.sanmarinosite.com/en/history/world-wars-fascism/&lt;/ref&gt; 

[[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს სან-მარინო კვლავ ნეიტრალური სახელმწიფო იყო. ამისდა მიუხედავად [[ნიუ-იორკ ტაიმზი (გაზეთი)|ნიუ-იორკ თაიმზმა]] არასწორი ინფორმაცია გამოაქვეყნა, სადაც ნათვამი იყო, რომ 1940 წლის 17 სექტემბერს სან-მარინომ [[დიდი ბრიტანეთის სამეფო|დიდ ბრიტანეთს]] ომი გამოუცხადა. [http://209.157.64.200/focus/chat/2591636/posts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130224030945/http://209.157.64.200/focus/chat/2591636/posts |date=2013-02-24 }} მოგვიანებით სან-მარინოს მთავრობამ დიდ ბრიტანეთს შეტყობინება გაუგზავნა, სადაც ნათქვამი იყო, რომ მათ ომი არავისთვის არ გამოუცხადებიათ. 

იტალიაში [[ბენიტო მუსოლინი]] ჩამოგდებიდან სამი დღის შემდეგ სან-მარინოში ფაშისტური მმართველობა დასრულდა, ახალმა მთავრობამ - კი კონფლიქტში ნეიტრალიტეტი ოფიციალურად დაადასტურა. ფაშისტებმა ძალაუფლება 1944 წლის 1 აპრილს დაიბრუნეს, მაგრამ ქვეყნის ნეიტრალიტეტი უცვლელად დატოვეს. ამის მიუხედავად 26 ივნისს, 1944 წელს დიდი ბრიტანეთის [[სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალები|სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალებმა]] სან-მარინო დაბომბეს. მათ სჯეროდათ, რომ სან-მარინო გერმანულმა ძალებმა დაიპყრეს და მის ტერიტორიას საბრძოლო აღჭურვილობის დამზადებასა და გასაღებისათვის იყენებდნენ.  მალევე, სან-მარინოს მთავრობამ ოფიციალურად განაცხადა, რომ ქვეყნის ტერიტორიაზე სამხედრო დანიშნულების დანადგარები და აღჭურვილობა განთავსებული არაა და არანაირი ძალა არ შეჭრილა ქვეყნის ტერიტორიაზე. სან-მარინომ ათასობით მშვიდობიანი დევნილი მიიღო. 1944 წლის დეკემბერში რესპუბლიკა მცირე ხნით დაიკავეს გერმანელემა ძალებმა, რომლებმაც სან-მარინოს ბრძოლაში მოკავშირეები დაამარცხეს. 

სან-მარინო მსოფლიოში პირველი რესპუბლიკაა, რომელმაც მმართველად დემოკრატიულად აირჩია [[კომუნიზმი|კომუნისტური]] პარტია. ეს პარტია წარმოადგენდა კოალიციას სან-მარინოს კომუნისტურ პარტიასა და სან-მარინოს სოციალისტურ პარტიას შორის.პარტიას თანამდებობა ეკავა 1945-1957 წლებში. 

სან-მარინო მსოფლიოს ყველაზე პატარა რესპუბლიკა იყო მანამ, სანამ ნაურუმ არ გამოაცხადა დამოუკიდებლობა 1968 წელს.ნაურუს ფართობი მხოლოდ 21 კვ. კმ-ია (8.1 კვ. მილი).  სან-მარინო ევროპის საბჭოს წევრი გახდა 1988 წელს და გაეროს წევრი - 1992 წელს. იგი არაა არც ევროკავშირის წევრი და არც ევროზონის, თუმცა რესპუბლიკის ოფიციალურ ვალუტას ევრო წარმოადგენს.
[[ფაილი:San Marino-CIA WFB Map-ka.png|მარცხნივ|მინი|სან-მარინოს რუკა]]

== გეოგრაფია ==
სან-მარინო [[ანკლავი|ანკლავია]] (ზღვაზე გასასვლელის არ მქონე). ის [[სამხრეთი ევროპა|სამხრეთ ევროპაში]] მდებარეობს და  გარშემორტყმულია [[იტალია|იტალიის]] ტერიტორიით. მას ესაზღვრება იტალიის რეგიონები: [[ემილია-რომანია]] და [[მარკე]].  ქვეყანა 10 კმ-ითაა (6.21მილი) დაშორებული [[ადრიატიკის ზღვა|ადრიატიკის ზღვიდან.]] ქვეყნის ტერიტორია მეტწილად მთებითაა დაფარული, რომლებიც [[აპენინის მთები|აპენინის მთების]] ნაწილს წარმოადგენენ. ქვეყნის უმაღლესი მწვერვალი [[მონტე-ტიტანო|მონტე-ტიტანოა]], რომლის სიმაღლეც 749 მეტრია (2457 [[ფუტი]]) ზღვის დონიდან. ქვეყნის ტერიტორიაზე არ მდებარეობს არცერთი [[წყალსატევი]].

სან-მარინო ერთ-ერთია იმ სამი სახელმწიფოსგან, რომელიც მთლიანად შემოსაზღვრულია მეორე სახელმწიფოს ტერიტორიით (ასეთებია [[ვატიკანი]], რომელიც ასევე [[იტალია|იტალიაში]] მდებარეობს და [[ლესოთო]] [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა]]ში). ის ევროპაში სიდიდით ბოლოდან მესამე ადგილზეა, მსოფლიოში კი მეხუთე ყველაზე პატარა სახელმწიფოს წარმოადგენს. [https://www.lonelyplanet.com/italy/emilia-romagna-and-san-marino/san-marino]

=== კლიმატი ===
სან-მარინოს კლიმატი ნოტიო-სუბტროპიკულია. კონტინენტური გავლენით, აქვს თბილი ზაფხული და ცივი ზამთარი, რომელიც დამახასიათებელია [[აპენინის ნახევარკუნძული|აპენინის ნახევარკუნძულის]] ცენტრალური ტერიტორიებისათვის. აქ ყოველ ზამთარს მოდის თოვლი, განსაკუთრებით 400-500 მეტრის სიმაღლეზე. 
{| class=&quot;wikitable mw-collapsible&quot;
! colspan=&quot;14&quot; |სან-მარინოს კლიმატური მონაცემები
|-
!თვე
!იანვ
!თებე
!მარტ
!აპრი
!მაის
!ივნი
!ივლი
!აგვი
!სექტ
!ოქტო
!ნოემ
!დეკე
!წლიური
|-
!უმაღლესი °C (°F)
|7
(45)
|9
(48)
|14
(57)
|17
(63)
|23
(73)
|28
(82)
|30
(86)
|30
(86)
|25
(77)
|20
(68)
|13
(55)
|8
(46)
|19
(66)
|-
!საშუალო დღიური °C (°F)
|4
(39)
|5.5
(41.9)
|10
(50)
|13
(55)
|18.5
(65.3)
|23
(73)
|25
(77)
|25
(77)
|20.5
(68.9)
|16
(61)
|10
(50)
|5.5
(41.9)
|14.7
(58.3)
|-
!უდაბლესი °C (°F)
|1
(34)
|2
(36)
|6
(43)
|9
(48)
|14
(57)
|18
(64)
|20
(68)
|20
(68)
|16
(61)
|12
(54)
|7
(45)
|3
(37)
|11
(51)
|-
!საშუალო ნალექიანობა მმ (ინჩ.)
|34.0
(1.34)
|37.6
(1.48)
|34.2
(1.35)
|51.5
(2.03)
|41.6
(1.64)
|36.0
(1.42)
|34.5
(1.36)
|49.2
(1.94)
|85.6
(3.37)
|69.8
(2.75)
|59.2
(2.33)
|75.4
(2.97)
|608.6
(23.98)
|-
| colspan=&quot;14&quot; |წყარო: World Weather Online [http://www.worldweatheronline.com/San-Marino-weather-averages/San-Marino/SM.aspx]
|}

== მთავრობა ==
[[ფაილი:Palazzo Pubblico at night.jpg|მინი|595x595პქ|სან-მარინოს პარლამენტის შენობა]]
სან-მარინო საპარლამენტო წარმომადგენლობითი დემოკრატიული რესპუბლიკაა. აღმასრულებელ უფლებამოსილება ენიჭება მთავრობას. საკანონმდებლო ძალაუფლება აქვს როგორც მთავრობას, ისე გენერალურ საბჭოს. სასამართლო სისტემა დამოუკიდებელია.

თავდაპირველად სან-მარინოს სათავეში ედგა არენგო (ასამბლეა), რომელიც თავდაპირველად ოჯახის ხელმძღვანელებისაგან იყო ჩამოყალიბებული. [[XI საუკუნე]]ში ძალაუფლება მიენიჭა დიდ და გენერალურ საბჭოს.

რესპუბლიკის საკანონმდებლო ორგანო არის დიდი და გენერალური საბჭო (Consiglio grande e generale). საბჭო ჰყავს 60 წევრი.პროპორციული ტიპის არჩევნები ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ ტარდება ქვეყნის ცხრა ადმინისტრაციულ უბანში.  ეს უბნები (ქალაქები) შეესაბამება რესპუბლიკის ძველ სამრევლოებს. ხმის მიცემის უფლება აქვს 18 წელს გადაცილებულ ყველა მოქალაქეს.

გარდა ზოგადი კანონმდებლობისა, დიდი და გენერალური საბჭო ამტკიცებს ბიუჯეტს და ირჩევს კაპიტანთა რეგენტის, სახელმწიფო კონგრესის წევრების ნაწილს.  საბჭო ასევე უფლებამოსილია სხვა ქვეყნებთან დადოს ხელშეკრულებები. ყოველ ექვს თვეში საბჭო ირჩევს ორ კაპიტან რეგენტს, რომლებიც სახელმწიფოს მეთაურები ხდებიან. რეგენტი არჩეულია ისე, რომ იყოს ძალაუფლების ბალანსი. მათ ყოველი წლის 1 აპრილს და 1 ოქტომბერს ირჩევენ. ამ ვადის დასრულების შემდეგ, მოქალაქეებს აქვთ სამი დღე, სადაც შეუძლიათ შეიტანონ პრეტენზია. თუ მათ ხელმძღვანელის საქმიანობა არ მოეწონებათ, შეიძლება სისხლის სამართლის საქმე აღიძრას ქვეყნის ყოფილი ხელმძღვანელ(ებ)ის წინააღმდეგ.

სან-მარინო მრავალპარტიული დემოკრატიული რესპუბლიკაა. 2008 წელს მიიღეს ახალი კანონი, რომლის მიხედვითაც დაწესდა ბარიერი მცირე პარტიებისთვის. პოლიტიკური პარტიები მოწესრიგებულია ორ ალიანსში: მემარჯვენე პაქტი სან-მარინოსთვის, რომელსაც ხელმძღვანელობს სან-მარინოს ქრისტიან-დემოკრატიული პარტია, ხოლო მემარცხენეთა რეფორმები და თავისუფლება, რომელსაც ხელმძღვანელობს სოციალისტურ-დემოკრატიული პარტია, სან-მარინოს სოციალისტურ-დემოკრატიული პარტია ქვეყნის ყოფილი კომუნისტური პარტიაა. 

აღსანიშნავია ისიც, რომ სან მარინოს პროცენტულად ყველაზე მეტი მმართველი ქალი ჰყავს. 

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
[[ფაილი:San Marino (+pop areas), administrative divisions - et - colored.svg|მინი|სან-მარინოს ადმინისტრაციული დაყოფა]]
სან-მარინო დაყოფილია ცხრა მუნიციპალიტეტად. ადგილობრივები მას ''კასტელლი''-ს (ციხესიმაგრეებს) უწოდებენ.

# [[სან-მარინო (ქალაქი)|სან-მარინო]] (ქალაქი სან-მარინო) რესოუბლიკის ოფიციალური დედაქალაქი
# აქვავივა 
# ბორგო მაგიორე
# ჩიესანუოვა
# დომაგნანო
# ფაეტანო
# ფიორენტინო
# მონტე-გიარდინო
# სერრავალლე

რესპუბლიკის უდიდესი დასახლება არის დოგანა, რომელიც ეკუთნის სერრავალლეს მუნიციპალიტეტს. 

== ეკონომიკა ==
[[ფაილი:View of Mount Titano - San Marino.jpg|მარცხნივ|მინი|297x297პქ|გუიატას ციხესიმაგრე, სან-მარინო]]
სან-მარინო განვითარებული ქვეყანაა. [https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weoselco.aspx?g=110&amp;sg=All+countries+%2f+Advanced+economies] მიუხედავად იმისა, რომ იგი არ არის [[ევროპის კავშირი|ევროკავშირის]] წევრი სახელმწიფო, [[ევროპის კავშირის საბჭო|ევროკავშირის საბჭოსთან]] შეთანხმებით მას უფლება აქვს გამოიყენოს [[ევრო]], როგორც მისი ოფიციალური ვალუტა. ევრომდე, ქვეყნის ოფიციალურ ვალუტას  სან-მარინული ლირა წარმოადგენდა. სან-მარინული ევროს მონეტები მსოფლიოში ძალიან მცირე რაოდენობითაა, რაც კოლექციონერებისათვის ინტერესის წყაროს წარმოადგენს. 

სან-მარინოს მშპ ერთ სულ მოსახლეზე და ცხოვრების სტანდარტი შედარებულია იტალიასთან. საკვანძო ინდუსტრიებში შედის საბანკო, ელექტრონიკული და კერამიკული ინდუსტრიები. სოფლის მეურნეობის ძირითადი პროდუქტებია ღვინო და ყველი. სან-მარინოს პროდუქტების უმეტესობა იტალიიდან შედის. 

სან-მარინოში ავტომობილების რაოდენობა ძალიან დიდია. ის ერთადერთი ქვეყანაა მსოფლიოში, სადაც უფრო მეტი მანქანაა ვიდრე მოსახლე. ყოველ 1000 მოსახლეზე სან მარინოში 1263 ავტომობილია. 
[[ფაილი:Cathedral San Marino - Exterior.jpg|მინი|სან-მარინოს კათედრალი]]

== მოსახლეობა ==
სან-მარინოს მოსახლეობა დაახლოებით 33 000-ია, საიდანაც 4 800 უცხო ქვეყნის, უმეტესად იტალიის მოქალაქეა. მსოფლიოში სან-მარინოს გარდა 12 000 სან-მარინოელია (5,700 იტალიაში, 3,000 აშშ-ში, 1,900 საფრანგეთში და 1,600 არგენტინაში).

1976 წლის შემდეგ მოსახლეობის პირველი აღწერა 2010 წელს ჩატარდა. 

ოფიციალურ და ყველაზე გავრცელებული ენას [[იტალიური ენა]] წარმოადგენს. მოსახლეობის უმცირესობა საუბრობს რომანგოლზეც. 

მოსახლეობის 97% კათოლიკე ქრისტიანია. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ესკიზი-სან-მარინო}}
{{ევროპის ქვეყნები}}

[[კატეგორია:სან-მარინო|*]]
[[კატეგორია:ევროპის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ანკლავები და ექსკლავები]]
[[კატეგორია:ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ჯუჯა სახელმწიფოები]]</text>
      <sha1>ddk0y3ynle3h25gj2e2b00kcanvglep</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>პინგვინისნაირნი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>9647</id>
    <revision>
      <id>4808376</id>
      <parentid>4559637</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:27:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.49.13.104</ip>
      </contributor>
      <origin>4808376</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3810" sha1="dw8d66q5nlool9aqhjfau7aray9cudi" deleted="deleted" />
      <sha1 />
    </revision>
    <revision>
      <id>4808387</id>
      <parentid>4808376</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:34:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/46.49.13.104|46.49.13.104]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:188.129.223.218|188.129.223.218]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <origin>4559637</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3728" sha1="o2yluralfrcq5tmliw2q1leplwsz223" xml:space="preserve">{{ტაქსოდაფა
| სახელი =პინგვინისნაირნი
| სურათის ფაილი =Falkland Islands Penguins 36.jpg
| სურათის წარწერა =
| სურათის აღწერა =[[სამეფო პინგვინი|სამეფო პინგვინები]]
| სამეფო = ცხოველები
| ტიპი =[[ქორდიანები]]
| კლასი =[[ფრინველები]]
| რიგი =[[პინგვინისნაირნი]]
| ოჯახი ='''პინგვინისებრნი''' ({{Btname|Spheniscidae|&lt;br /&gt;[[Bonaparte]], [[1831]]}})
| გვარი =
| სახეობა =
| ლათ ={{Btname|Sphenisciformes|[[Sharpe]], [[1891]]}}
| არეალის რუკა =
| ვიკისახეობები =Sphenisciformes
| commons = Category:Sphenisciformes
| itis =174443
| ncbi =9231
| eol =7986
| fw =39710
}}
'''პინგვინისნაირნი''' ({{lang-la|Sphenisciformes}}) — [[ფრინველები|ფრინველთა]] [[რიგი (ბიოლოგია)|რიგი]]. მოიცავს მხოლოდ 1 [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახს]] — '''პინგვინისებრნს''' ({{Lang-la|Spheniscidae}}), რომელშიც ერთიანდება 6 [[გვარი (ბიოლოგია)|გვარი]] და 17 სახეობა. მასა — 1,5-45 [[კგ]], სხეულის სიგრძე 40-120 [[სმ]]. პინგვინისნაირნი ვერ ფრენენ, კარგად ცურავენ (36 [[კმ]]/[[სთ]]) და ყვინთავენ (20 [[მეტრი|მ]]-მდე). აქვთ საცურაო აპკით შეერთებული 3 თითი. ფრთა გადაქცეულია ფარფლად. ფეხები ცურვისას ასრულებენ საჭის როლს. გავრცელებული არიან [[ანტარქტიდა|ანტარქტიდის]] ნაპირებთან, [[სუბანტარქტიკული სარტყელი|სუბანტარქტიდის]] კუნძულებზე, [[ავსტრალია|ავსტრალიის]], [[აფრიკა|აფრიკისა]] და [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] სამხრეთ ნაპირებზე, [[გალაპაგოსის კუნძულები|გალაპაგოსის კუნძულებზე]]. ბუდობენ დიდ კოლონიებად, ზოგი — წყვილებად ან პატარ-პატარა გუნდებად. დებენ 1-2 კვერცხს, იკვებებიან [[თევზები]]თ, თავფეხიანი [[მოლუსკები]]თა და [[კიბოსნაირნი|კიბოსნაირებით]].

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|8|64|ჟორდანია რ.}}

{{commons|Spheniscidae|პინგვინისებრნი}}
{{ვიკისახეობები|Spheniscidae|პინგვინისებრნი}}

{{პინგვინისნაირნი}}

[[კატეგორია:ფრინველები]]
[[კატეგორია:პინგვინისნაირნი|*]]</text>
      <sha1>o2yluralfrcq5tmliw2q1leplwsz223</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლუვრი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>14243</id>
    <revision>
      <id>4808527</id>
      <parentid>4703667</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:59:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A0B:6204:33DF:2D00:21D5:170F:D796:946F</ip>
      </contributor>
      <comment>ჯონ სინა</comment>
      <origin>4808527</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7281" sha1="3rlydoqvytapexfx7xoribyubq5yeal" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|600}}
'''ლუვრის მუზეუმი''' ({{lang-fr|Musée du Louvre}}) — [[არქიტექტურული ძეგლი]] [[პარიზი|პარიზში]]. თავდაპირველად სამეფო სასახლე, შემდგომში მსოფლიოს ერთ-ერთი უდიდესი სამხატვრო მუზეუმი. მდებარეობს, [[სენა (მდინარე)|მდინარე სენასა(ჯონ სენა:) კაი ეს არაფერ შუაში არაა პროსტა ვიხუმრე და ეს ავტორი არაა სხვა ვინმეა]]) და [[რუ-დე-რივოლი]]ს შორის. მისი მთავარი მოედანი, რომელზეც ამჟამად [[ლუვრის პირამიდა]]ა აღმართული, ერთ ხაზზეა [[შანზ-ელიზე]]ს გასწვრივ და ამგვარად ქმნის ისტორიულ მონაკვეთს (Axe historique), რომელზეც პარიზის მრავალი ისტორიული მონუმენტია განლაგებული. ლუვრის სამეფო სასახლის ნაწილი საზოგადოებისთვის პირველად გაიხსნა [[1793]] წლის [[8 ნოემბერი|8 ნოემბერს]], [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] დროს.

== ისტორია ==
აგებულია [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] დასაწყის — [[XIV საუკუნე]]ში ციხე-დარბაზის ადგილას. [[1546]]-[[1574]] წლებში პ. ლესკომ ააშენა რენენსანსის სტილის სასახლე, სკულპტურული დეკორი შეასრულა ჟ. გუჟონმა. ლუვრი გააფართოვეს ჟ. ლემერსიემ (1624 წლიდან, დასავლეთი კორპუსი და ჩრდილოეთი კორპუსის ნაწილი), ლ. ლევომ (1661-1664 წლებში, ე. წ. „ოთხკუთხა ეზო“), კ. პერომ (1667-1674 წლებში, კლასიცისტური აღმოსავლეთი ფასადი სვეტებით) და სამხრეთის ფასადი. ინტერიერის გაფორმებაში მონაწილეობდა შ. ლებრენი (1661 წლიდან, აპოლონის გალერეა). ლუვრი პარიზის ისტორიული ცენტრის ხუროთმოძღვრული დომინანტია. მისი გადაკეთება დაასრულეს XIX საუკუნის 50-იან წლებში ლ. ვისკონტიმ და ე. ლეფიუელმა, რომელთაც ძირითად შენობას მიაშენეს ე. წ. ახალი ლუვრი (შემდგომში სურათებიანი გალერეა). XVII საუკუნის II ნახევარში ლუვრი გადაეცა ფერწერისა და ქანდაკების სამეფო აკადემიას. [[1791]] წელს რევოლუციური კონვენტის დეკრეტით ლუვრი ეროვნულ სამხატვრო მუზეუმად იქცა. საჯაროდ გაიხსნა [[1793]] წლის 8 ნოემბერს. მუზეუმში თავმოყრილია სამეფო, ეკლესია-მონასტრებისა და კერძო პირთა კოლექციები, შემდეგ შეივსო ნაპოლეონის ლაშქრობათა ნადავლით, მრავალრიცხოვანი საჩუქრითა და ნაყიდი კოლექციებით. 1960-იან წლებში ლუვრის ფერწერისა და ქანდაკების კატალოგში 20 000 ნომერი იყო აღნიშნული. 

მუზეუმში 6 განყოფილებაა. განსაკუთრებით მდიდარია სურათებისა და ქანდაკებების გალერეა, სადაც დაცულია ხელოვნების საქვეყნოდ ცნობილი ნიმუშები: „[[ვენერა მილოსელი]]“, „[[ნიკე სამოთრაკიელი]]“, [[მიქელანჯელო]]ს ქანდაკებები („[[მონები]]“), [[ლეონარდო და ვინჩი]]ს „[[ჯოკონდა]]“ და „[[მადონა მღვიმეში]]“, [[რაფაელი]]ს, [[ტიციანი]]ს, [[ჯორჯონე]]ს, [[ვერონეზე]]ს, [[ანტონის ვან დეიკი|ა. ვან დეიკის]], [[პეტერ პაულ რუბენსი|პ. რუბენსის]], [[რემბრანდტი]]სა და სხვათა ნამუშევრები. 

ლუვრს ექვემდებარება იმპრესიონიზმის მუზეუმი და სხვა გალერეები.

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|6|304-305}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commons|Category:Louvre| ლუვრის მუზეუმი }}
* [http://www.louvre.fr/ მუზუმის საიტი]
* [http://davinci-code.info/musee-louvre-1 ლუვრის მუზეუმისა და პარიზის ფოტოები]

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საფრანგეთში}}
{{პარიზის ღირსშესანიშნაობები}}

[[კატეგორია:საფრანგეთის სასახლეები]]
[[კატეგორია:პარიზი]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის ინსტიტუტი]]</text>
      <sha1>3rlydoqvytapexfx7xoribyubq5yeal</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კუნთები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>19723</id>
    <revision>
      <id>4808364</id>
      <parentid>4676395</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:07:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.152.55.250</ip>
      </contributor>
      <origin>4808364</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9029" sha1="loxqav9xzsg93cvr9g25ynd1tdy4di0" xml:space="preserve">[[ფაილი:Gustaf Wennman-Anatomical poster.jpg|right|thumb|ადამიანის კუნთების სისტემა (გ. ვიენმანი, 1920)]]
'''კუნთები''' ({{lang-lat|musculus}}) — [[ადამიანი]]ს და [[ცხოველი|ცხოველების]] სხეულის ნაწილი, რომელიც შედგება [[კუნთოვანი ქსოვილი]]საგან და აქვს [[ნერვული იმპულსი]]ს გავლენით შეკუმშვის უნარი, რაც უზრუნველყოფს მთელი სხეულის ან მისი ცალკეული ნაწილის მოძრაობას. უხერხემლო ცხოველთა უმრავლესობის კუნთებს ქმნის გლუვი კუნთოვანი ქსოვილი, ადამიანის, ხერხემლიანი და ფეხსახსრიანი ცხოველებისას კი — განივზოლიანი კუნთოვანი ქსოვილი; გლუვი კუნთოვანი ქსოვილი შინაგანი ორგანოების კედლის შრეებშია და ცალკე კუნთებს არ ქმნის.

ყოველ კუნთს აქვს კუნთოვანი მუცელი და მყესოვანი ბოლოები, რომლითაც იგი დამაგრებულია ჩონჩხის ელემენტებზე. განიერი კუნთის მყესს [[აპონევროზი]] ეწოდება.

კუნთებს განასხვავებენ ფორმის, ზომის, მიმაგრების ადგილის და სიფართის, მათში ბოჭკოების რაოდენობის, სიგრძის, განლაგების, სტრუქტურული და ფიზიოლოგიური თვისებების, დანიშნულებისა და სხვა თავისებურებათა მიხედვით: მაგალითად, ფორმის მიხედვით განასხვავებენ მოკლე, გრძელ, ფართო და წვრილ კუნთებს; ბოჭკოების განლაგების მიხედვით — ფრთისებრ, ნახევარფრთისებრ, მარაოსებრ და სხვა კუნთებს; ფუნქციის მიხედვით — მომხრელს, გამშლელს, განმზიდველს, შიგნით მბრუნველს (პრონატრონს) და გარეთ მბრუნველს (სუპინატორს), მომჭერს (კონსტრიქტორს), გამაფართოებელს (დილატატორს) და სხვა. სხეულის ერთი და იმავე ნაწილის საპირისპირო მოძრაობის შემსრულებელ კუნთებს ანტაგონისტები ეწოდება (მომხრელები — გაშლელები, პრონატორები — სუპინატორები), ერთსა და იმავე მოძრაობის შემსრულებელ რამდენიმე კუნთს — სინერგისტები.

კუნთების შექმნაში მონაწილეობს შემაერთებელი ქსოვილი, რომელიც ქმნის გარსებს თითოეული ბოჭკოს, ბოჭკოების კონის და მთელი კკუნთის ირგვლივ (ენდომიზიუმი, პერიმიზიუმი და ეპიმიზიუმი ანუ ფასცია); კუნთების შემაერთებელი ქსოვილი უხვად მარაგდება სისხით. ყოველი ბოჭკო ინერვირდება მამოძრავებელი ნერვის ტოტით (რომელიც მის ზედაპირზე ე. წ. მოტორულ ბალთას ქმნის) და მგრძნობიარე ნერვის ტოტით (რომელიც ბოლოვდება რამდენიმე ბოჭკოს შორის ჩართულ, ე. წ. ნევრკუნთოვან თითისტარზე). კუნთების უმრავლესობას სიმპათიკური ინერვაციაც აქვს.

კუნთების მუშაობისათვის დიდი მნიშვნელობა აქვს ფასციებს (რომლებიც ქმნიან კუნთის გარსებს და მათ შორის ძგიდეებს), ლორწოვან აბგებს (სითხით სავსე შემაერთებელქსოვილოვანი ჩანთები მყესის ძვალთან ხახუნის ადგილზე), სინოვიალურ ბუდეებს (სინოვიალური გარსით მოფენილი კიდურის კუნთის მყესების ორკედლიანი ქარქაშები), სესამოიდურ ძვლებს (მყესში ჩართული ძვლები, რომლებიც სახსრებს იცავენ მექანიკური დაზიანებისაგან და სხვა).

==კუნთის პათოლოგია==
კუნთის პათოლოგია ვლინდება შეკუმშვის ფუნქციის და ტონუსის განვითარებისა და შენარჩუნების უნარის [[ატონია|დარღვევით]], რასაც ორგანიზმის უმნიშვნელოვანესი ფუნქციების მოშლა მოსდევ. კუნთოვანი ორგანოების პათოლოგიის მიზეზი შეიძლება იყოს თვით კუნთის ან მისი უბნის დაზიანება, მისი მოქმედების მარეგულირებელი ნერვული ან ჰორმონული მექანიზმების დარღვევა. პათოლოგიური პროცესების დროს კუნთში ირღვევა ნივთიერებათა ცვლის პროცესები, უპირველესად მაკროერგული ნაერთების (ატფ) და კუმშვადი ცილების სინთეზი. ზოგჯერ ეს დარღვევა ქრომოსომული აპარატის თავისებურებითაა განპირობებული და [[მემკვიდრეობითი დაავადება|მემკვიდრეობითია]].

==ადამიანის კუნთოვანი სისტემა==

==ცხოველების კუნთოვანი სისტემა==

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[კუნთოვანი სისტემა]]

==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|72|}};
*ნათიშვილი ა., ადამიანის ნორმალური ანატომია, თბ., 1976;
*Беидолл Дж., Мишцы, молекулы и движение, пер. с англ. М., 1970;
*Тонков В. Н., Учебник нормальной анатомии человека, 6 изд., Л., 1962.

[[კატეგორია:ფიზიოლოგია]]
[[კატეგორია:ადამიანის ანატომია]]
[[კატეგორია:ცხოველების ანატომია]]
[[კატეგორია:კუნთები| ]]</text>
      <sha1>loxqav9xzsg93cvr9g25ynd1tdy4di0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ერევნის კონიაკის ქარხანა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20315</id>
    <revision>
      <id>4808197</id>
      <parentid>4796472</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:41:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>85.114.246.201</ip>
      </contributor>
      <origin>4808197</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5107" sha1="sz69g1q2vbfx2d8korgcqpcn9ryh03j" xml:space="preserve">[[სურათი:Yerevan Brandy Company - brendy shop.jpg|მინი|ქარხნის ერთ-ერთი საამქრო]]
'''ერევნის კონიაკის ქარხანა''' — [[ალკოჰოლური სასმელები|ალკოჰოლური სასმელების]] წარმოების წამყვანი საწარმო [[სომხეთი|სომხეთში]]. დაარსდა [[1887]] წელს პირველი გილდიის ვაჭრის დავით სარაჯიშვილის მიერ ნუ აბრალით ვიღაც ნერსესას და შუსტოვს

1948 წელს ერევნის ღვინო-კონიაკის ქარხნის ერევენის ღვინის კომბინატად რეორგანიზაციის შემდეგ კონიაკის სპირტისა და კონიაკის წარმოების საამქროები გაერთიანდა დამოუკიდებელ ერევნის კონიაკის ქარხანაში.

1953 წელს ახალი შენობაში გადასვლიდან ერევნის კონიაკის ქარხნის დამოუკიდებელი ისტორია იწყება. 1953-91 წლებში ქარხანა სომხეთში კონიაკის წარმოების ერთადერთი მონოპოლისტი იყო. დანარჩენ ქარხნებში მხოლოდ კონიაკის გამოყვანასა და დაძველებას ახდენდნენ, რომლის კუპაჟს თავად ერევნის კონიაკის ქარხანა აწარმოებდა. სწორედ ამ ქარხანაში მიმდინარეობდა ცნობილი სომხური კონიაკების ჩამოსხმა: ორდინარული (სამ-, ოთხ- და ხუთწლიანი) და სამარკო (”ნარჩევი”, ”საიუბილეო”, ”სომხეთი”, ”დვინი”, ”ერევანი”, ”საზეიმო”, ”ნაირი”, ”ვასპირაკანი” და ”ახტამარი”). 1991 წელს მონოპოლია კონიაკის წარმოებაზე ლიკვიდირებულ იქნა.

25 წლის განმავლობაში (1948-73) ქარხნის მთავარი ტექნოლოგი იყო მაკრაკ სედრაკიანი, სოციალისტური შრომის გმირი, დეგუსტაციის რაინდი (საფრანგეთი, 1972).

1998 წელს ქარხანა პრივატიზებულ იქნა და საერთაშორისო ჯგუფში «Pernod Ricard» გაერთიანდა. გარიგება 30 მილ. აშშ-ის დოლარი დაჯდა.

ქარხანას გააჩნია ექსკლუზიური სამარკო კონიაკების მარაგი, რომელიც ისხმება მხოლო სპეციალური შეკვეთით და საცალო გაყიდვაში არ გადის: ”ერებუნი” - 25 წლის, ”ქილიკია” - 30 წლის, ”სპარაპეტი” - 40 წლის და ”ნოეს კიდობანი” - 70 წლის.

კონიაკის რეალიზაცია მსოფლიოს 25 ქვეყანაში ხდება. ერევნის კონიაკის ქარხნის სამარკო ნიშანი რეგისტრირებულია 47 ქვეყანაში. დღემდე ქარხნის პროდუქციას ხარისხისთვის მინიჭებული აქვს: 115 ოქროს, 48 ვერცხლი და 8 ბრინჯაოს მედალი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.ararat.ru/ ქარხნის საიტი.]

{{ერევნის ღირშესანიშნაობები}}

[[კატეგორია:ალკოჰოლური სასმელები]]
[[კატეგორია:კონიაკი]]
[[კატეგორია:სომხეთის კომპანიები]]
[[კატეგორია:ერევანი]]</text>
      <sha1>sz69g1q2vbfx2d8korgcqpcn9ryh03j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808199</id>
      <parentid>4808197</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:49:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/85.114.246.201|85.114.246.201]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:178.134.207.10|178.134.207.10]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <origin>4796472</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5006" sha1="o654zbmu5zamqy7k2yftwbr8k9kx5wl" xml:space="preserve">[[სურათი:Yerevan Brandy Company - brendy shop.jpg|მინი|ქარხნის ერთ-ერთი საამქრო]]
'''ერევნის კონიაკის ქარხანა''' — [[ალკოჰოლური სასმელები|ალკოჰოლური სასმელების]] წარმოების წამყვანი საწარმო [[სომხეთი|სომხეთში]]. დაარსდა [[1887]] წელს პირველი გილდიის ვაჭრის ნერსეს ტაირიანცის მიერ.

1948 წელს ერევნის ღვინო-კონიაკის ქარხნის ერევენის ღვინის კომბინატად რეორგანიზაციის შემდეგ კონიაკის სპირტისა და კონიაკის წარმოების საამქროები გაერთიანდა დამოუკიდებელ ერევნის კონიაკის ქარხანაში.

1953 წელს ახალი შენობაში გადასვლიდან ერევნის კონიაკის ქარხნის დამოუკიდებელი ისტორია იწყება. 1953-91 წლებში ქარხანა სომხეთში კონიაკის წარმოების ერთადერთი მონოპოლისტი იყო. დანარჩენ ქარხნებში მხოლოდ კონიაკის გამოყვანასა და დაძველებას ახდენდნენ, რომლის კუპაჟს თავად ერევნის კონიაკის ქარხანა აწარმოებდა. სწორედ ამ ქარხანაში მიმდინარეობდა ცნობილი სომხური კონიაკების ჩამოსხმა: ორდინარული (სამ-, ოთხ- და ხუთწლიანი) და სამარკო (”ნარჩევი”, ”საიუბილეო”, ”სომხეთი”, ”დვინი”, ”ერევანი”, ”საზეიმო”, ”ნაირი”, ”ვასპირაკანი” და ”ახტამარი”). 1991 წელს მონოპოლია კონიაკის წარმოებაზე ლიკვიდირებულ იქნა.

25 წლის განმავლობაში (1948-73) ქარხნის მთავარი ტექნოლოგი იყო მაკრაკ სედრაკიანი, სოციალისტური შრომის გმირი, დეგუსტაციის რაინდი (საფრანგეთი, 1972).

1998 წელს ქარხანა პრივატიზებულ იქნა და საერთაშორისო ჯგუფში «Pernod Ricard» გაერთიანდა. გარიგება 30 მილ. აშშ-ის დოლარი დაჯდა.

ქარხანას გააჩნია ექსკლუზიური სამარკო კონიაკების მარაგი, რომელიც ისხმება მხოლო სპეციალური შეკვეთით და საცალო გაყიდვაში არ გადის: ”ერებუნი” - 25 წლის, ”ქილიკია” - 30 წლის, ”სპარაპეტი” - 40 წლის და ”ნოეს კიდობანი” - 70 წლის.

კონიაკის რეალიზაცია მსოფლიოს 25 ქვეყანაში ხდება. ერევნის კონიაკის ქარხნის სამარკო ნიშანი რეგისტრირებულია 47 ქვეყანაში. დღემდე ქარხნის პროდუქციას ხარისხისთვის მინიჭებული აქვს: 115 ოქროს, 48 ვერცხლი და 8 ბრინჯაოს მედალი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.ararat.ru/ ქარხნის საიტი.]

{{ერევნის ღირშესანიშნაობები}}

[[კატეგორია:ალკოჰოლური სასმელები]]
[[კატეგორია:კონიაკი]]
[[კატეგორია:სომხეთის კომპანიები]]
[[კატეგორია:ერევანი]]</text>
      <sha1>o654zbmu5zamqy7k2yftwbr8k9kx5wl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808302</id>
      <parentid>4808199</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:33:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>85.114.246.201</ip>
      </contributor>
      <origin>4808302</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5046" sha1="o45a5kmgs83681xkur8g7ko5jitt2zc" xml:space="preserve">[[სურათი:Yerevan Brandy Company - brendy shop.jpg|მინი|ქარხნის ერთ-ერთი საამქრო]]
'''ერევნის კონიაკის ქარხანა''' — [[ალკოჰოლური სასმელები|ალკოჰოლური სასმელების]] წარმოების წამყვანი საწარმო [[სომხეთი|სომხეთში]]. დაარსდა [[1887]] წელს ქრისტეშობამდე პირველი გილდიის ვაჭრის ნერსეს ტაირიანცის მიერ.

1948 წელს ერევნის ღვინო-კონიაკის ქარხნის ერევენის ღვინის კომბინატად რეორგანიზაციის შემდეგ კონიაკის სპირტისა და კონიაკის წარმოების საამქროები გაერთიანდა დამოუკიდებელ ერევნის კონიაკის ქარხანაში.

1953 წელს ახალი შენობაში გადასვლიდან ერევნის კონიაკის ქარხნის დამოუკიდებელი ისტორია იწყება. 1953-91 წლებში ქარხანა სომხეთში კონიაკის წარმოების ერთადერთი მონოპოლისტი იყო. დანარჩენ ქარხნებში მხოლოდ კონიაკის გამოყვანასა და დაძველებას ახდენდნენ, რომლის კუპაჟს თავად ერევნის კონიაკის ქარხანა აწარმოებდა. სწორედ ამ ქარხანაში მიმდინარეობდა ცნობილი სომხური კონიაკების ჩამოსხმა: ორდინარული (სამ-, ოთხ- და ხუთწლიანი) და სამარკო (”ნარჩევი”, ”საიუბილეო”, ”სომხეთი”, ”დვინი”, ”ერევანი”, ”საზეიმო”, ”ნაირი”, ”ვასპირაკანი” და ”ახტამარი”). 1991 წელს მონოპოლია კონიაკის წარმოებაზე ლიკვიდირებულ იქნა.

25 წლის განმავლობაში (1948-73) ქარხნის მთავარი ტექნოლოგი იყო მაკრაკ სედრაკიანი, სოციალისტური შრომის გმირი, დეგუსტაციის რაინდი (საფრანგეთი, 1972).

1998 წელს ქარხანა პრივატიზებულ იქნა და საერთაშორისო ჯგუფში «Pernod Ricard» გაერთიანდა. გარიგება 30 მილ. აშშ-ის დოლარი დაჯდა.

ქარხანას გააჩნია ექსკლუზიური სამარკო კონიაკების მარაგი, რომელიც ისხმება მხოლო სპეციალური შეკვეთით და საცალო გაყიდვაში არ გადის: ”ერებუნი” - 25 წლის, ”ქილიკია” - 30 წლის, ”სპარაპეტი” - 40 წლის და ”ნოეს კიდობანი” - 70 წლის.

კონიაკის რეალიზაცია მსოფლიოს 25 ქვეყანაში ხდება. ერევნის კონიაკის ქარხნის სამარკო ნიშანი რეგისტრირებულია 47 ქვეყანაში. დღემდე ქარხნის პროდუქციას ხარისხისთვის მინიჭებული აქვს: 115 ოქროს, 48 ვერცხლი და 8 ბრინჯაოს მედალი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.ararat.ru/ ქარხნის საიტი.]

{{ერევნის ღირშესანიშნაობები}}

[[კატეგორია:ალკოჰოლური სასმელები]]
[[კატეგორია:კონიაკი]]
[[კატეგორია:სომხეთის კომპანიები]]
[[კატეგორია:ერევანი]]</text>
      <sha1>o45a5kmgs83681xkur8g7ko5jitt2zc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808304</id>
      <parentid>4808302</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:34:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/85.114.246.201|85.114.246.201]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Jaba1977|Jaba1977]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <origin>4796472</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5006" sha1="o654zbmu5zamqy7k2yftwbr8k9kx5wl" xml:space="preserve">[[სურათი:Yerevan Brandy Company - brendy shop.jpg|მინი|ქარხნის ერთ-ერთი საამქრო]]
'''ერევნის კონიაკის ქარხანა''' — [[ალკოჰოლური სასმელები|ალკოჰოლური სასმელების]] წარმოების წამყვანი საწარმო [[სომხეთი|სომხეთში]]. დაარსდა [[1887]] წელს პირველი გილდიის ვაჭრის ნერსეს ტაირიანცის მიერ.

1948 წელს ერევნის ღვინო-კონიაკის ქარხნის ერევენის ღვინის კომბინატად რეორგანიზაციის შემდეგ კონიაკის სპირტისა და კონიაკის წარმოების საამქროები გაერთიანდა დამოუკიდებელ ერევნის კონიაკის ქარხანაში.

1953 წელს ახალი შენობაში გადასვლიდან ერევნის კონიაკის ქარხნის დამოუკიდებელი ისტორია იწყება. 1953-91 წლებში ქარხანა სომხეთში კონიაკის წარმოების ერთადერთი მონოპოლისტი იყო. დანარჩენ ქარხნებში მხოლოდ კონიაკის გამოყვანასა და დაძველებას ახდენდნენ, რომლის კუპაჟს თავად ერევნის კონიაკის ქარხანა აწარმოებდა. სწორედ ამ ქარხანაში მიმდინარეობდა ცნობილი სომხური კონიაკების ჩამოსხმა: ორდინარული (სამ-, ოთხ- და ხუთწლიანი) და სამარკო (”ნარჩევი”, ”საიუბილეო”, ”სომხეთი”, ”დვინი”, ”ერევანი”, ”საზეიმო”, ”ნაირი”, ”ვასპირაკანი” და ”ახტამარი”). 1991 წელს მონოპოლია კონიაკის წარმოებაზე ლიკვიდირებულ იქნა.

25 წლის განმავლობაში (1948-73) ქარხნის მთავარი ტექნოლოგი იყო მაკრაკ სედრაკიანი, სოციალისტური შრომის გმირი, დეგუსტაციის რაინდი (საფრანგეთი, 1972).

1998 წელს ქარხანა პრივატიზებულ იქნა და საერთაშორისო ჯგუფში «Pernod Ricard» გაერთიანდა. გარიგება 30 მილ. აშშ-ის დოლარი დაჯდა.

ქარხანას გააჩნია ექსკლუზიური სამარკო კონიაკების მარაგი, რომელიც ისხმება მხოლო სპეციალური შეკვეთით და საცალო გაყიდვაში არ გადის: ”ერებუნი” - 25 წლის, ”ქილიკია” - 30 წლის, ”სპარაპეტი” - 40 წლის და ”ნოეს კიდობანი” - 70 წლის.

კონიაკის რეალიზაცია მსოფლიოს 25 ქვეყანაში ხდება. ერევნის კონიაკის ქარხნის სამარკო ნიშანი რეგისტრირებულია 47 ქვეყანაში. დღემდე ქარხნის პროდუქციას ხარისხისთვის მინიჭებული აქვს: 115 ოქროს, 48 ვერცხლი და 8 ბრინჯაოს მედალი.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.ararat.ru/ ქარხნის საიტი.]

{{ერევნის ღირშესანიშნაობები}}

[[კატეგორია:ალკოჰოლური სასმელები]]
[[კატეგორია:კონიაკი]]
[[კატეგორია:სომხეთის კომპანიები]]
[[კატეგორია:ერევანი]]</text>
      <sha1>o654zbmu5zamqy7k2yftwbr8k9kx5wl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბუდიზმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20768</id>
    <revision>
      <id>4808723</id>
      <parentid>4806991</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:45:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shavtara</username>
        <id>165777</id>
      </contributor>
      <origin>4808723</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="92061" sha1="3k73te6be7i6xnmoybwh0u1c25wv1ii" xml:space="preserve">[[ფაილი:Dharma Wheel (2).svg|მინი|[[დჰარმაჩაკრა]] — ბუდიზმის სიმბოლო.]]
'''ბუდიზმი''' (ასევე ''დჰარმა'' ან ბუდა ''დჰარმა'', დაახ. ნიშნავს: კანონი ან გაღვიძებულის კანონი) — [[რელიგია]], პრაქტიკული [[ფილოსოფია]], ასევე ზოგიერთი წარმოდგენით [[ფსიქოლოგია]], რომელიც ემყარება [[ბუდა შაკიამუნი]]ს (სიდჰარტა გაუტამას) სწავლებას. წარმოიშვა ძველ [[ინდოეთის სუბკონტინენტი|ინდოეთის სუბკონტინენტზე]], დაახ. [[ძვ. წ. VI საუკუნე|ძვ. წ. VI]]-[[ძვ. წ. V საუკუნე|V]] საუკუნეებში. ბუდიზმი ინდოეთის სუბკონტინეტზე გავრცელდა ხუთი საუკუნის განმავლობაში ბუდას გარდაცვალებიდან, შემდგომ ორ ათასწლეულში კი დომინანტური რელიგია გახდა ცენტრალურ, სამხრეთ-აღმოსავლეთ და აღმოსავლეთ [[აზია]]ში. ამჟამად ბუდიზმი იყოფა სამ ძირითად ტრადიციად: [[თერავადა]] ([[სანსკრ.]] შთავირავადა), [[მაჰაიანა]] და [[ვაჯრაიანა]]. მსოფლიოში დაახლოებით 500 მილიონი ბუდისტია და ბუდიზმი ერთ-ერთ მსოფლიო რელიგიად ითვლება.&lt;ref name=&quot;Pew_2012a&quot;&gt;{{cite web|work=Global Religious Landscape|title=Buddhists|date=18 December 2012|publisher=Pew Research Center|url=http://www.pewforum.org/2012/12/18/global-religious-landscape-buddhist/|access-date=13 March 2015|archive-date=8 April 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200408011020/https://www.pewforum.org/2012/12/18/global-religious-landscape-buddhist/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20170525141543/http://www.gordonconwell.edu/resources/documents/1IBMR2015.pdf „Christianity 2015: Religious Diversity and Personal“]&lt;/ref&gt; მიმდევართა რაოდენობით მეოთხეა მსოფლიოში [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობის]], [[ისლამი|ისლამისა]] და [[ინდუიზმი]]ს შემდეგ.&lt;ref&gt;Lopez, Donald S. Jr. (2001), The Story of Buddhism, HarperCollins, p. 239.&lt;/ref&gt; ბუდიზმს შემოქმედი ღმერთის ცნება არ გააჩნია, ის არც [[მონოთეიზმი|მონოთეისტურია]], არც [[პოლითეიზმი|პოლითეისტური]] და არც [[პანთეიზმი|პანთეისტური]]. ბუდიზმის თანახმად, არსებობს მრავალი ღვთაებრივი არსება, მაგრამ არცერთი არ არის სამყაროს შემოქმედი ან მარადიული.&lt;ref&gt;Harvey, Peter (2019). „''Buddhism and Monotheism“,'' p. 1. Cambridge University Press.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Kapstein, Matthew T. ''The Buddhist Refusal of Theism,'' Diogenes 2005; 52; 61.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
===ბუდა შაკიამუნის ცხოვრება===
[[ფაილი:Hong Kong Budha.jpg|მინი|ბუდას ქანდაკება [[ჰონგ-კონგი|ჰონგ-კონგში]].]]
{{მთავარი|სიდჰართა გაუტამა}}

[[სიდჰართა გაუტამა|სიდჰარტა გაუტამა]] ბუდას ბიოგრაფია თაობიდან თაობას ზეპირად გადაეცემოდა და მხოლოდ რამდენიმე ასწლეულის შემდეგ მისი მიმდევრების მიერ იქნა ჩაწერილი. მისი ცხოვრების ყველაზე ცნობილი ეპიზოდები თავმოყრილია კრებულში ჯატაკა, რომელიც პალიზეა შედგენილი (ერთ-ერთი უძველესი ინდური ენა) [[ძვ. წ. II საუკუნე|ძვ. წ. II საუკუნეში]]. თანამედროვე მეცნიერების მონაცემებსაც თუ გავითვალისწინებთ, ამ ბიოგრაფიის ძირითადი შტრიხები ასეთია:

სიდჰარტა (რაც ნიშნავს: „მიზანს მიღწეული“) გაუტამა [[ძვ. წ. 558|ძვ. წ. 558 წელს]] (სხვა ვერსიით [[ძვ. წ. 567|567 წ.]]) დაიბადა ქალაქ კაპილავასტუში, რომელიც ჰიმალაის მთის ძირში, თანამედროვე [[ნეპალი|ნეპალის]] სამხრეთში მდებარეობს. მისი მამა შუდჰოდანა, გაუტამას საგვარეულოს შაკიების ცნობილი კლანის წარმომადგენელი იყო და მეფე-მეომრების უმაღლეს კასტას მიეკუთვნებოდა. ცნობილია მისი დედის სახელიც - მაიადევა („მაია“ [[სანსკრიტი|სანსკრიტზე]] ნიშნავს წუთისოფელს, მოჩვენებით სამყაროს). სიდჰარტას შობიდან შვიდი დღის თავზე დედა გარდაიცვალა. ჩვილის გაზრდა დეიდამ, მაჰარპრაიაპატიმ, იკისრა. იგი მეფემ ცოლად შეირთო და მან დის, მაიას, ადგილი დაიკავა.

16 ან 19 წლის ასაკში სიდჰარტამ ორი ცოლი მოიყვანა გოპა და იაშოდჰარი, რომლისგანაც ეყოლა ვაჟიშვილი რაჰულა. გადმოცემის მიხედვით, ერთმა წინასწარმეტყველმა მეფე შუდჰოდანას ამცნო, რომ მისი ვაჟი ოთხ საგანს იხილავდა, რაც უფლისწულის ცხოვრებას სრულიად შეცვლიდა - ისიც მეფე გახდებოდა, ოღონდ არა ამ ქვეყნისა. ამის გამო მამამ ვაჟიშვილი გარესამყაროსაგან სრულ იზოლაციაში მოაქცია, ცდილობდა მემკვიდრეს არ ეხილა ცხოვრების სიმძიმე და ტრაგიზმი, არ დაენახა მათხოვრები, სნეულები, ხეიბრები და ბებრები, არ განეცადა ადამიანის სიკვდილით მოგვრილი ტკივილი. უფლისწული სასახლიდან გაუსვლელად, სრულ ფუფუნებაში ცხოვრობდა, მაგრამ მან მალევე იგრძნო ამგვარი ყოფის ამაოება.

29 წლის გაუტამამ მსახურთან ერთად სასახლის გალავანს გადააბიჯა. გარეთ მან ოთხი „სიახლე“ იხილა, რამაც შეძრა იგი და მისი ცხოვრება შეცვალა. „ოთხი წამიერი ხილვის“ ამბავში გადმოცემულია თუ, მამის მცდელობის მიუხედავად, დაეცვა შვილი გარესამყაროსაგან, როგორ შეიტყო სიდჰარტამ, რომ ადამიანთა ცხოვრება ტანჯვითაა აღსავსე. მან ნახა სიბერე (დაუძლურებული მოხუცი), ავადმყოფობა (დასნეულებული ადამიანი), სიკვდილი (მკვდარი სხეული) და ბოლოს სრული სიმშვიდე (მოხეტიალე თავგადაპარსული გლახაკი ბერისა). ნანახისა და განცდილის სიმძაფრემ გაუტამას საბოლოოდ გადააწყვეტინა განდგომისა და შინაგანი სრულყოფის გზაზე სიარული.

უფლისწულმა დატოვა სახლი და შეუდგა „დიად გზას“ ხსნის საძებნელად. პირველად იგი შეუერთდა [[ინდუიზმი|ინდუისტ]] ასკეტ ბერებს, იმ იმედით, რომ სხეულის დათრგუნვა სიმშვიდეს მოუტანდა და ტანჯვას დააძლევინებდა. ექვსწლიანი უკიდურესად ასკეტური ცხოვრების შემდეგ იგი მიხვდა, რომ თავის მიზანს ვერ მიაღწია. გაუტამამ „ოქროს შუალედის“, ანუ „შუა გზის“ პრინციპი ჩამოაყალიბა. მან უარი თქვა როგორც სრულ ასკეტიზმზე, ასევე „მიშვებულ“ ცხოვრებაზე და ღრმა მედიტაციას მიეცა.

ერთხელ სიდჰარტა გაუტამა, რომელიც უკვე 35 წლისა იყო, მდინარე საიას ნაპირას, აშვატჰას ([[ლეღვი|ლეღვის]]) ხის ძირას დაჯდა და დადო აღთქმა, რომ ადგილს არ მოიცვლიდა, სანამ განსხივოსნებას არ მიაღწევდა. ორმოცდამეცხრე დღეს ოთხი ჭეშმარიტება გამოეცხადა და ამის შემდეგ დაერქვა ბუდჰა, რაც: „გასხივოსნებულს“, „გამოღვიძებულს“ ნიშნავს, ხოლო ხეს, რომლის ქვეშაც ის იჯდა, ეწოდა ბოდჰი (სიბრძნის ხე). ბუდას პირველი ზრახვა იყო ხალხისათვის გაეცხადებინა ეს ჭეშმარიტებანი, როგორც ტანჯვისგან დახსნის გზა, მაგრამ სიკვდილის დემონი, მარა, შეუჩნდა მას და ოთხი თუ შვიდი კვირის განმავლობაში ცდილობდა აეძულებინა იგი (ბუდა), ამ მისიაზე უარი ეთქვა. ამის მიუხედავად ბუდამ დაძლია შიში, ცდუნება და თავისი მოძღვრების ქადაგებას შეუდგა.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Vogel|first1=Jean Philippe|last2=Barnouw|first2=Adriaan Jacob|title=Buddhist Art in India, Ceylon, and Java|publisher=Asian Educational Services|pages=70–71|year=1936}}&lt;/ref&gt;

ბუდამ პირველი ქადაგება ბენარესის მახლობლად, ცხოველთა ბაღში წარმოთქვა. გადმოცემის თანახმად, მისი პირველი მსმენელები ხუთი ადამიანი და ორი [[ირემი]] იყვნენ. ქადაგება ასე დაიწყო: „''ბჭენი ხსნისა დაე, გაცხადდეს ყველასათვის! ადამიანებო, განიხვენით ყურნი თქვენი და მისმინეთ მე: გზა ხსნისა ნაპოვნია! მე გმოძღვრავთ თქვენ და, თუ ჩემი სწავლის თანახმად იცხოვრებთ, მიიღებთ იმას, რისი გულისთვისაც კეთილშობილნი ჭაბუკნი ტოვებენ სამშობლოს და მიდიან უცხო ქვეყნებში გასანათლებლად. თქვენ იხილავთ ჭეშმარიტებას''“. ამის შემდეგ, მომდევნო 45 წლის განმავლობაში, ბუდამ თითქმის მთელი ინდოეთი მოიარა, მრავალი მიმდევარი შეიძინა, დაარსა ბუდისტთა საკრებულოები და მამათა მონასტრები. ბუდა ღრმად მოხუცებული, 80 თუ 85 წლისა, გარდაიცვალა. ბუდას მოძღვრება მისმა მოწაფეებმა მთელ ჩრდილოეთ ინდოეთში გაავრცელეს.

===გავრცელება===
[[ფაილი:Buddhist Expansion.svg|მინი|287x287პქ|ბუდიზმის გავრცელების რუკა.]]
ბუდას მისია მისმა მოწაფეებმა გააღრმავეს. ისინი, ძირითადად, აღმოსავლეთის ქვეყნებში მოღვაწეობდნენ, რის შედეგადაც [[ნეპალი|ნეპალის]], [[ტიბეტი|ტიბეტის]], [[ვიეტნამი|ვიეტნამის]], [[ჩინეთი|ჩინეთის]], [[კორეა|კორეის]], [[იაპონია|იაპონიის]], [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკის]], [[მიანმარი|მიანმარის]], [[ტაილანდი|ტაილანდის]], [[ლაოსი|ლაოსისა]] და [[კამბოჯა|კამბოჯის]] დიდი ნაწილი ბუდას მოძღვრებას ეზიარა.

იმის გამო, რომ ბუდიზმში დოგმათა და წეს-განგებათა სისტემა არ არსებობს, ეს რელიგია მრავალ მიმდინარეობად და ტრადიციად დაიყო. ამის ერთ-ერთ მიზეზად ასახელებენ ადგილობრივ (დამხვდურ) რელიგიებთან და კულტურებთან ბუდიზმის შემგუებლობას. აღმოცენდა და ჩამოყალიბდა ბუდიზმის შემდეგი ფორმები: ძენი (ჩინეთი), ჩანი (იაპონია), ამიტაბჰა (სამხრეთაღმოსავლეთი აზია), ვარაიანა (ტიბეტი, ბუტანი, ნეპალი, მონღოლეთი). ბუდიზმის ელემენტებმა სხვა რელიგიურ სისტემებშიც შეაღწიეს და მათ წიაღში ახალ ტრადიციებს დაუდეს სათავე, ესენია: ბიონი, შინტო, შინბესტუ, შიუგო და სხვ.

მთავარი იდეალის, ნირვანას შესახებ კამათის შედეგად [[III საუკუნე|ა.წ. III საუკუნეში]] ბუდისტები ორ ნაწილად გაიყვნენ და ორი მიმართულება წარმოიშვა:

* [[მაჰაიანა]], ანუ „ხსნის ფართო გზა“ - „დიდი ეტლი“ და
* [[თერავადა]], ანუ „ხსნის ვიწრო გზა“ - „პატარა ეტლი“.
პირველი მიმართულება უფრო ნეპალსა და ჩრდილოეთის ქვეყნებშია გავრცელებული, მეორე - სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში. მეტი მიმდევარი მაჰაიანას ჰყავს (60%). ისინი თვლიან, რომ ნირვანაში შესვლა, პოტენციურად, ყველასთვისაა შესაძლებელი. მათ შორის არიან გასხივოსნებული ადამიანები - ბოდჰისატვები, რომლებიც ნებაყოფლობით გადადებენ ნირვანაში შესვლას, რათა სხვებს ტანჯვის შემსუბუქებაში, კარმის გაუმჯობესებასა და სამსარისაგან თავის დაღწევაში დაეხმარონ. თერავადას მიმდევრები ამბობენ, რომ ნირვანას მხოლოდ რჩეულები მიაღწევენ და ისინი მეტწილად ბერები არიან, რომლებიც მკაცრი ასკეტიზმით გამოირჩევიან.

ბუდიზმის ქადაგება ჩინეთში ადრიდანვე დაიწყო, მაგრამ ამ მისიამ წარმატებას [[VI  საუკუნე|VI  საუკუნეში]] მიაღწია, როდესაც იქ ინდოელი ბერი ბოდჰიდრამა ჩავიდა. ბუდისტებს სწამთ, რომ ის ბუდას ინკარნაცია იყო. ახალ წელს, როდესაც იგი კედლის წინ მედიტაციის წესს ასრულებდა, მისი ფეხები გახმა და სული ნირვანაში შევიდა. ამ ქვეყანაში ბუდიზმის ის სახეობა ჩამოყალიბდა, რომელიც ძენის სახელითაა ცნობილი („ძენი“ მედიტაციას, ლოცვას ნიშნავს). მისი დამაარსებელია ჰუინენგი ([[673]]-[[713]]), რომლის მოძღვრება [[XIII საუკუნე|XII]]-[[XIII საუკუნე|XIII]] საუკუნეებში გადაამუშავეს იაპონელმა ბერებმა აიზიამ და დოგენმა. ასე შეიქმნა ჩანი, ანუ ჩინური ძენის იაპონური ვარიანტი. ძენ-ჩანისათვის დამახასიათებელია ხაზგასმა „საკუთარი ბუნების ხილვასა და შეცნობაზე“ და ჩინურ-იაპონურ ხალხურ რელიგიებთან სინთეზი. მთავარი კითხვა, რომელსაც ძენჩანის მიმდევრები საკუთარი თავის წინაშე სვამენ, ასეთია: „რა იყო შენი ჭეშმარიტი სახე, ვიდრე შენ დედა და მამა გაგაჩენდნენ?“.

გვიან შუა საუკუნეებში ბუდიზმის ყველაზე მძლავრი კერა ტიბეტში ჩამოყალიბდა. მოძღვარმა ტონგჯაჰიმ იქ [[XIV საუკუნე|XIV]]-[[XVIII საუკუნე|XV]] საუკუნეების მიჯნაზე, ე.წ. ყვითელქუდიანთა სკოლა დააარსა, რომელიც მკაცრი დისციპლინით და ჰუმანური პრინციპების მიმართ განსაკუთრებული ყურადღებით გამოირჩეოდა. მათ, ყვითელქუდიანებმა, შექმნეს თეოკრატიული სახელმწიფო, რომლის უმაღლესი ხელისუფალი დალაი ლამა გახდა. ამის გამო ტიბეტურ ბუდიზმს ლამაიზმს უწოდებენ. სიტყვა მონღოლურია და ნიშნავს: ოკეანის დარი მოძღვარი („დალაი“ - ოკეანე, „ლამა“ - მოძღვარი). ეს ტიტული, რომელიც ბუდისტთა პირველ მოძღვარსა და მსოფლიო ავტორიტეტს ნიშნავს, მონღოლთა მთავარმა ალთან ქანმა [[1578]] წელს დააწესა და ამ პატივით პირველად ტიბეტელი ლამა სონამ გიტსო მოიხსენია. ლამაიზმი [[XVII საუკუნე|XVII]]-[[XVIII საუკუნე|XVIII]] საუკუნეებში რუსეთშიც, ძირითადად, [[ყალმუხები|ყალმუხებს]], [[ბურიატები|ბურიატებსა]] და [[ტუველები|ტუველებს]] შორის გავრცელდა.

არსებობს დალაი ლამას გამორჩევის რწმენა და წესი. ეს ადამიანები [[ბოდჰისატვა|ბოდჰისატვები]] არიან და, ამავე დროს, მეორე პირველის რეინკარნაციას წარმოადგენს. მათი არსება ერთია, რომელიც წუთისოფელში სხვადასხვა ადამიანის (ნირმანაკაიას) სახით შემოდის. მათი საერთო სახელი არის „თანაგრძნობის ბოდჰისატვა“. გარდაცვლილი დალაი ლამას ინკარნაციის (ხელახალი განსხეულების) მოძიების, აღმოჩენისა და მოხმობის პროცესს ტიბეტურად ტულკუ ეწოდება. მას ბერების საგანგებო კომისია წარმართავს. დადიან ოჯახებში, სადაც პატარა ბავშვია, ეძებენ ბავშვებს, რომლებსაც გამორჩეული ნიშნები აქვთ (მშობლების უჩვეულო სიზმარი, უჩვეულო უნარი, ცისარტყელა). ასეთ ბავშვებს ერთად შეკრებენ და რამდენიმე დავალებას მისცემენ, რათა გაარკვიონ, მათგან რომელია ხელახლა დაბადებული დალაი ლამა. მთავარი დავალება რამდენიმე რიტუალურ საგანს შორის გარდაცვლილი დალაი ლამას პირადი საგნის ამოცნობაა. ბავშვი, რომელიც ამ გამოცდას ჩააბარებს, ოფიციალურად და საზეიმოდ წინამავალი დალაი ლამას რეინკარნაციად გამოცხადდება. მას მონასტერში გადაიყვანენ და მის აღზრდა-განათლებას შეუდგებიან. სანამ ის სრულწლოვანი გახდება, სახელმწიფოს რეგენტი მართავს.

[[XIV დალაი ლამა|ამჟამინდელი დალაი ლამა]], რომლის სახელია ტენზინ გიაცო, მე-14 ასეთი ლამაა. [[1959]] წელს, როდესაც ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ჯარები ტიბეტში შევიდნენ და იქ კომუნისტური რეჟიმი დაამყარეს, იგი ემიგრაციაში წავიდა და სამშობლოში დაბრუნების უფლება დღემდე ვერ მოიპოვა.

== მოძღვრება ==
[[ფაილი:The wheel of life, Buddhism Bhavachakra.jpg|მინი|300x300პქ|ტრადიციული [[ტიბეტი|ტიბეტური]] მხატვრობა ([[თანგკა]]), გამოსახულია [[ბჰავაჩაკრა]] და [[სამსარა|სამსარას]] სამეფოები.]]
ბუდას მოძღვრების საერთო სახელია დჰამასაკატავატანასუტა, ანუ, მარტივად, დჰამას ბორბალი. ითვლება, რომ ეს ბორბალი ბენარესში ამოქმედდა, როდესაც ბუდამ პირველი ქადაგება წარმოთქვა. ეს და სხვა ქადაგებები რამდენიმე წლის შემდეგ, ბუდას გარდაცვალებამდე, ჩაიწერეს, რითაც ბუდას მოძღვრების წიგნის ფორმით გადმოცემას ჩაეყარა საფუძველი.

ბუდას მოძღვრება არ იცნობს ყოვლისშემძლე და ყოვლისშემოქმედ ღმერთს და არც მსოფლიო სულს. მისთვის უცხოა როგორც [[მონოთეიზმი]], ისე [[პოლითეიზმი]]. ამის მიუხედავად, ბუდიზმში ბევრი ღვთაებრივი არსებაა, როგორიცაა [[დევა (ბუდიზმი)|დევაები]], [[ასურა (ბუდიზმი)|ასურები]] და [[იაკშა|იაკშები]]. ისინი სხვა სამყაროებში ცხოვრობენ და გააჩნიათ ზებუნებრივი ძალები, მაგრამ არ არიან ყოვლისშემძლეები და არც უკვდავები, მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან დიდხანს ცხოვრობენ. ამიტომაც ისინი ხშირად ტრადიციული გაგებით ღმერთებად არ ითვლებიან.&lt;ref&gt;Buswell, Robert E; Lopez, Donald S. The Princeton Dictionary of Buddhism, pp. 230-233. Princeton University Press, Nov 24, 2013.&lt;/ref&gt;

ბუდიზმის ანთროპოსოფია, ნატურ-რელიგია და მისტიკა, ძირითადად, [[ვედური რელიგია|ძველ ვედურ რელიგიას]]&lt;ref&gt;AL Basham (1951), History and Doctrines of the Ajivikas – a Vanished Indian Religion, Motilal Banarsidass, {{ISBN|978-81-208-1204-8}}, pp. 94–103&lt;/ref&gt; ეფუძნება, მაგრამ უარყოფილია როგორც [[ტრიმურტი]], ისე ღვთაებათა კულტი და [[ვარნა (ინდუიზმი)|კასტათა]] (ვარნათა) სისტემა, შენარჩუნებულია რწმენა [[მეტემფსიქოზი|მეტემფსიქოზის]], [[რეინკარნაცია|რეინკარნაციის]], [[კარმა|კარმის]], [[სამსარა|სამსარისა]] და [[დჰარმა|დჰარმისა]]. ამდენად, ბუდას მოძღვრება არ არის თეოლოგია ამ სიტყვის პირდაპირი გაგებით. ესაა მოძღვრება მორალის, მედიტაციისა და ჭეშმარიტების შესახებ. ავტორმა იგი არა ღვთაებრივი გამოცხადების, არამედ მედიტაციის მეშვეობით შეითვისა. მისი გასხივოსნება საკუთარი სულის აქტივობის საფუძველზე მოხდა.

ბუდას მოძღვრების — ბუდიზმის საფუძველია ოთხი ჭეშმარიტება&lt;ref&gt;Лестер Р. Ч. Буддизм / пер. А. Н. Коваль // Религиозные традиции мира. Т. 2. — М.: КРОН-ПРЕСС, 1996. — С. 272.&lt;/ref&gt;:

# ყველაფერი ტანჯვაა წუთისოფელში. მთელი სიცოცხლე გადის მორალურ, სულიერ ან ფიზიკურ ტანჯვაში. დაბადება არის ტანჯვა, სნეულება არის ტანჯვა, სიყვარული არის ტანჯვა, სიყვარულის საგანთან განშორება არის ტანჯვა, სიყვარულის ვერმიხვდომა არის ტანჯვა, სიბერე, სიკვდილი არის ტანჯვა.
# არსებობს ტანჯვის მიზეზი, ეს არის წყურვილი ყოფნისა, არსებობისა, სიცოცხლისა, რასაც ადამიანი მიჰყავს დაბადებიდან დაბადებისკენ. ტანჯვას იწვევს სურვილები, ვნებები, სწრაფვანი სურვილთა დასაკმაყოფილებლად და სხვ.
# შესაძლებელია ტანჯვის თავიდან აცილება: ამისთვის ადამიანმა უარი უნდა თქვას ყოველგვარ სურვილზე.
# არსებობს ტანჯვის აცილების სხვა გზა, რაც ადამიანებს საბოლოო ხსნას მოუტანს.

ხსნის გზა რვა საფეხურისგან შედგება&lt;ref&gt;Vetter, Tilmann (1988). The Ideas and Meditative Practices of Early Buddhism, pp. 11–14.&lt;/ref&gt;:

# მართალი სარწმუნოება ანუ, რწმენა, რომ სიცოცხლე ტანჯვაა.
# მართალი განზრახვა, რათა მოვიქცეთ ამ ოთხი ჭეშმარიტების შესაბამისად.
# მართალი სიტყვა, ანუ მართალი განზრახვის გამოხატვა მართალი სიტყვით.
# მართალი საქმე, ანუ მართალი ქცევა, როგორც მართალი სიტყვის რეალიზაცია, რათა ერთი იყოს სიტყვა და საქმე იმ ოთხი ჭეშმარიტების შესატყვისად.
# მართალი ცხოვრება: არავის ავნო, არ მიაყენო ზიანი ცოცხალ არსებას.
# მართალი სწრაფვა: მისწრაფებანი, ტენდენციები იმ ოთხი ჭეშმარიტების კვალდაკვალ.
# მართალი მეხსიერება: ადამიანს ყოველთვის უნდა ახსოვდეს, თუ კიდევ რა რჩება გაუკეთებელი ჭეშმარიტი ცხოვრების გზაზე.
# მართალი თვითდაუნჯება: მეხსიერებაში, ხსოვნაში აღარ უნდა ინახებოდეს მიწიერი ცხოვრების შთაბეჭდილებები, რადგან მიწიერი ცხოვრება ილუზიაა. 

ტანჯვათა მოსპობის გზა მოიცავს ხუთ მცნებას&lt;ref&gt;Harvey, Peter (2000), An Introduction to Buddhist Ethics: Foundations, Values and Issues, Cambridge University Press, p. 67.&lt;/ref&gt;:

# არ მოკლა არც ერთი კაცი, არც ერთი ცხოველი, არც ერთი ცოცხალი არსება.
# არ მოიპარო, არ მიითვისო, რაც შენ არ გეკუთვნის.
# არ იმრუშო.
# არ იცრუო და ცილი არ დასწამო სხვას.
# თავი აარიდე ალკოჰოლსა და ნარკოტიკს.

[[ფაილი:01-วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร.jpg|მინი|325x325პქ|ბუდისტური ტაძარი.]]ბუდისტების რელიგიური იდეალი არის [[ნირვანა]]. ესაა სრული სიმშვიდე: არა სიცოცხლე, არა სიკვდილი, არამედ - თავისებური ყოფნა, უფრო - ზეყოფნა, როცა ყოველი შეგრძნება ნულოვან წერტილშია მოქცეული.
მოკვდავთაგან პირველი, ვინც ნირვანას მიაღწია, იყო ბუდა, რომელიც ისე არ მომკვდარა, როგორც მოკვდავნი კვდებიან. არსებობს ძველი გადმოცემა, რომელიც გვაუწყებს, რომ თავისი მომავალი რეინკარნაციის წრებრუნვიდან გასვლის შესახებ ბუდამ თვითონვე იწინასწარმეტყველა. როდესაც იგი დაიბადა, შვიდი ნაბიჯი გადადგა და წარმოთქვა: „''მე მსოფლიოს თავი ვარ, ეს ჩემი უკანასკნელი დაბადებაა. ამიერიდან მეტი არსებობა მე აღარ მომეცემა''“. და მართლაც, ბუდისტებს სწამთ, რომ ორმოცი წლის ხეტიალისა და ჭეშმარიტებათა ქადაგების შემდეგ, ოთხმოცდახუთი წლის ასაკში, ბუდა ნირვანაში წავიდა, რასაც ისინი ასე სახელდებენ: მაჰაპარინირვანა („დიდი გადასვლა ნირვანაში“). გადმოცემით, ბუდას უკანასკნელი სიტყვები ყოფილა: „''ახლა კი, ბერებო, მეტს ვერაფერს გეტყვით გარდა იმისა, რომ ყოველი ქმნილება დასაღუპად არის განწირული. მთელი ძალით ესწრაფეთ ხსნას''“.

ხსნა სწორედ ნირვანაშია. იქ წყვეტს მოქმედებას კარმისა და სამსარას კანონი. ამ სფეროში ბუდისტების რწმენა ვედურ ტრადიციას ეფუძნება, კერძოდ, იმის მიხედვით, თუ რას აკეთებდა პიროვნება მოცემულ ცხოვრებაში, განისაზღვრება მომავალი. ზნეობრივი ცხოვრების ხარისხი განაპირობებს ხელახალი დაბადების სახეს. ჩვენ, წინარე ცხოვრებაში მოპოვებული მადლის კვალდაკვალ, შეიძლება დავიბადოთ მცენარედ, ცხოველად, ასეთ ან ისეთ ადამიანად. იდეალი კი დაბადება-სიკვდილთა ციკლიდან გასვლა და ნირვანას მიღწევა, ე.ი. ბუდად გარდასახვაა.

ბუდიზმი პასუხს არ სცემს კითხვას, თუ როგორ წარმოიშვა [[სამყარო]]. ყველაფერი, რაც არსებობს, მუდამ არსებობდა, ყველაფერი მუდმივ ცვალებადობაშია. სამყარო მხოლოდ ილუზიაა. ამიტომ ბუდისტები არ სვამენ კითხვას, როდის და როგორ წარმოიშვა სამყარო. ერთადერთი რეალური, ჭეშმარიტი არსებობა აქვს ნირვანას, რისკენაც უნდა მიისწრაფვოდეს ადამიანი. ამისათვის, პირველ რიგში, კარმის გაუმჯობესებაა საჭირო, რათა წუთისოფელს მომავალში უფრო და უფრო მაღალი რეგისტრის არსებად მოევლინო, დაძლიო სამსარა და ნირვანას ეზიარო. ნირვანას გზა სიმშვიდისა და ნეტარების მდგომარეობას გულისხმობს. ბუდა ამბობს: „''მწუხარების სამეფოში ნირვანა არ არსებობს, ნირვანა მწუხარების უარყოფაა. მე, სიდჰარტა გაუტამა, ზნეობის თვითგაუმჯობესებას ვწირავ ჩემს თავს, რათა უმაღლეს ზნეობრივ სიმშვიდეს, ნირვანას მივაღწიო''“.

ბუდიზმი კატეგორიულად უარყოფს ბოროტების წინააღმდეგ ძალისმიერ ბრძოლას და უმაღლეს ზნეობრივ პრინციპად მტრის სიყვარულს მიიჩნევს. ბუდა ამბობს: „''ვაი მას, ვინც ძალადობას ძალადობით ებრძვის!... მტრობა არასდროს მოსპობილა მტრობით. ნუ გძულს, ვისაც ეზიზღები. მოიკალი გულში მტრობის გრძნობა... განრისხება სიკეთით დაამარცხე, ბოროტება - სიქველით''“. ასევე: „''მან გამლანძღა, მან მტანჯა!... ვინც ასე გოდებს, მტრობის გრძნობა დაიხშოს გულში, რადგან მტრობა მტრობითვე ვერ მოისპობა. მისი დაძლევა არამტრობით თუ მოხერხდება. ამგვარი წესია უკუნისიდან''“. თუ რა გზით შეიძლება წუთისოფლის დაძლევა, ამაზე პასუხს ერთ ბუდისტურ იგავში ვპოულობთ: ახალგაზრდა და მდიდარ ქალს, კასაგოტამის, მოულოდნელად მხოლოდშობილი ძე გარდაეცვალა. დედამ ფიქრადაც არ გაიკარა ჩვილის სიკვდილი. მკერდზე მიიკონა იგი და კარდაკარ სიარულს შეუდგა: ავადაა ბავშვი და წამალი შემაწიეთო. - მხოლოდ ბუდა თუ გიშველისო... კარგიო, - უთხრა ბუდამ, მხოლოდ მდოგვის მარცვალი მომიტანე იმ ოჯახიდან, სადაც არავინ მომკვდარა. კასაგოტამი დავალების შესრულებას შეუდგა, მაგრამ ამაოდ, რადგან ყველა ოჯახს ჰყავდა მკვდარი: ზოგი შვილს მისტიროდა, ზოგი - დედ-მამას, ზოგი - მეგობარს. პასუხიც ასეთი იყო: ცოცხლები ცოტანი არიან, მკვდრები ბევრიო. მაშინ განათდა მშობლის გონება და მან მოიწმინდა ცრემლი, რადგან დარწმუნდა, რომ მისი ვაჟი მოკვდა. გოდება ამის გამო უქმი იყო, მწუხარება - უგუნურება. ბუდამაც უთხრა: უგუნურებაა გიყვარდეს ის, რაც წარმავალია, რაც ჩვენს ხელთ არ არის და, რაც საპნის ბუშტივით იკარგება.

=== ცხოვრების წესი და მსახურება ===
[[ფაილი:Buddhism in Belgium.JPG|მინი|სხვადასხვა ტრადიციის ბუდისტები ერთად.]]
ბუდისტი მლოცველის საბოლოო მიზანი გასხივოსნება, ანუ სატარის მიღწევაა, რისთვისაც [[მედიაცია|მედიტაციას]] მიმართავენ. ამ დროს ისინი, მეტწილად, ლოტოსის ფორმას იღებენ: ფეხებს გადაიჯვარედინებენ, დასხდებიან და სიჩუმეში ჩაიძირებიან. ბუდისტები გაერთიანებული არიან სანგებში (მორწმუნეთა თემი). არსებობს საკრებულო ტაძრებიც და მონასტრებიც. ფართოდაა გავრცელებული ბერობის ის სახე, რომელსაც მწირ-მონაზვნობა ჰქვია. იგულისხმება, რომ ბერებმა ამქვეყნიური ცდუნებანი დაამარცხეს, ისინი არა მარტო ზემოთ ჩამოთვლილ მცნებებს იცავენ, არამედ უფრო ღრმა ასკეტიზმსაც, როგორიცაა:

* [[მარხვა]] (შუადღის შემდეგ).
* გართობა-სანახაობებზე ([[ცეკვა|ცეკვაზე]], [[სიმღერა|სიმღერაზე]], [[თეატრი|თეატრზე]]) უარის თქმა.
* მორთვა-მოკაზმულობაზე ხელის აღება.
* რბილი საწოლის უარყოფა.
* [[ოქრო]]-[[ვერცხლი|ვერცხლის]] საჩუქრად მიუღებლობა.

არსებობს გადმოცემა, რომლის მიხედვით, ბუდა ექსტრემისტულ (უკიდურეს) ასკეტიზმს ეწინააღმდეგებოდა. მან, ერთხელ თურმე ბრაჰმანების მაგალითით შთაგონებულმა, ისე იმარხულა, რომ ნეკნები ამოუვარდა და ვეღარ აზროვნებდა. ამის გამო დარწმუნდა, რომ ასეთი მძაფრი მარხვა ის გზა არაა, რომელიც გასხივოსნებამდე მიგიყვანს. ბუდისტები, ჩვეულებრივ, მათი პირველი მცნების შესაბამისად ვეგეტარიანელები არიან. დღესასწაულები, ძირითადად, ბუდას ცხოვრების უმნიშვნელოვანეს მოვლენებს უკავშირდება. მრავალრიცხოვანი [[პილიგრიმი|საპილიგრიმო]] მსვლელობები იმართება იქ, სადაც ბუდას ფეხი დაუდგამს და კვალი დაუტოვებია. ესენია: კაპილავასტუ - ბუდას მშობლიური ქალაქი, ბოდჰიგია, სადაც ის გასხივოსნდა, ბენარესი, სადაც მან პირველად იქადაგა და კუსანარა, სადაც გარდაიცვალა. ტაძრებში ბუდას უზარმაზარი ქანდაკებები დგას, რომელთა ფეხის მტევნებთან მლოცველები განირთხმებიან და ტკბილ ჩაის შესწირავენ. იქვეა ლოცვის წისქვილები, რომელთა დახმარებით მლოცველებს შეუძლიათ გაიგონ, რამდენი მანტრა წარმოთქვეს.
ბუდიზმს სხვა სტილის აზროვნებისა და რწმენათა სისტემის მიმართ ტოლერანტობის მაღალი კულტურა ახასიათებს. ამ ნიშნით [[მაურიების იმპერია]] გამოირჩეოდა. მისი დამაარსებელი [[აშოკა]], ბევრი დაპყრობითი ომისა და სისასტიკის გამოჩენის შემდეგ ბუდას მოძღვრებას ეზიარა და დაიწყო ზრუნვა, რათა ქვეყანაში ომის ყიჟინა დჰარმის სადიდებელ ჰანგებს შეეცვალა. იმის მიუხედავად, რომ იგი ღრმად მორწმუნე ბუდისტი გახდა და სიცოცხლე ამ რელიგიის ინდოეთის საზღვრებს გარეთ გავრცელებას მიუძღვნა, სხვა რელიგიების განვითარებასაც უწყობდა ხელს. ცნობილია მისი ქვაზე ამოტვიფრული ედიქტი, რომელშიც ვკითხულობთ:{{ციტატა|იმპერატორი პატივს სცემს ყველა თემის წევრსა თუ ასკეტს. აღავსებს მათ საჩუქრებითა და პატივით. მაგრამ მისთვის თემებზე მუდმივი ზრუნვა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე საჩუქრები და პატივი. ყოველი თემი განსხვავდება ერთმანეთისაგან, მაგრამ მათ აქვთ საერთო საფუძველი, რაც ყველას უნდა ახსოვდეს. უჯეროა მხოლოდ საკუთარი თემის პატივგება ან უპირობოდ სხვისი თემის შებღალვა. ვინც პატივს სცემს თავის თემს, ხოლო სხვებს საკუთარი თემის ერთგულებისა თუ თავისი თავის განდიდების ჟინით შეურაცხყოფს, უდიდეს ზიანს აყენებს საკუთარ თემს. თანხმობა იარსებებს მაშინ, როდესაც ერთმანეთს მოუსმენენ და პატივს მიაგებენ ერთმანეთის მოძღვრებებს. მეფეს სურს, რომ ყველა თემის წევრი საფუძვლიანად ერკვეოდეს თავის რწმენაში და ქადაგებდეს წესრიგს.}}

== ბუდისტური კანონი და მისი კოდიფიკაცია ==
[[ფაილი:Gandhara Buddha (tnm).jpeg|thumb|ბუდას ქანდაკება, [[ტოკიოს ეროვნული მუზეუმი]]დან, თარიღდება I-II საუკუნით.]]
ქრისტეს მსგავსად არც ბუდას დაუტოვებია ჩვენთვის რაიმე წერილობითი წყარო, თუმცა
ძნელია იმის დაშვება, რომ იგი უწიგნური ყოფილიყო. იგი ასწავლიდა ზეპირი სიტყვით და
ამგვარადვე გადაიცემოდა მისი სიტყვა ხალხშიც. მაგრამ ბუდას გარდაცვალების შემდეგ მისი
მოწაფეების წინაშე მოძღვრების დადგენის საჭიროება გაჩნდა. სწორედ ამ მიზნით იქნა
მოწვეული პირველი ბუდისტური კრება. ძვ.წ. დაახლოებით 480 წელს გამოქვაბულში ქალაქ
[[რაჯაგრიჰა]]ს მახლობლად შეიკრიბნენ ბუდას უშუალო მოწაფეები. ითვლება, რომ ამ კრებაზე,
რომელსაც [[კაშიაპა]] ხელმძღვანელობდა, [[ანანდა]]ს, ბუდას უსაყვარლესი მოწაფის, დახმარებით
დადგინდა [[სუტა-პიტაკასა]] და [[აბჰიდჰამა-პიტაკა]]ს ტექსტები. მაგრამ მოძღვრება კვლავ ზეპირი
გადმოცემით ვრცელდებოდა და საბოლოოდ ბუდისტური კანონი მხოლოდ IV [[ბუდისტური კრებები|ბუდისტურ
კრებაზე]] ჩაიწერა, კუნძულ [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკაზე]]. კრების ჩატარების ზუსტი თარიღი უცნობია.
პირველი ბუდისტური ტრადიცია მას ძვ.წ. [[29]] წელს მიაკუთვნებს, ხოლო მეორე დიდი
ბუდისტური მიმართულება, [[მაჰაიანა]] — ახ.წ. I ს.-ს. უცნობია იყო თუ არა იქამდე
ბუდისტური კანონი სრულად ან ნაწილობრივ დაფიქსირებული წერილობითი სახით,
ერთადერთი უძველესი წყარო, რომელიც გაგვაჩნია არის შრი-ლანკაზე ჩაწერილი ტექსტი. მას
[[ტრიპიტაკა|ტიპიტაკა]] ეწოდება. [[თერავადა|თჰერავადას]] ბერებმა ის [[პალმა|პალმის]] ფოთლებზე ჩაწერეს. ტექსტი [[პალი]]ზე
(ძველ ინდურ სალაპარაკო ენაზე) დაიწერა, ამიტომ მას ხშირად პალის კანონის სახელითაც
მოიხსენიებენ. სიტყვასიტყვით ტიპიტაკა ნიშნავს სამ კალათს და შეესაბამება ტექსტის
დაყოფას სამ ძირითად ნაწილად:

* [[ვინაია-პიტაკა]], რომელშიც შესულია მითითებები ბერებისა და მონაზვნებისთვის, მონასტრული ცხოვრების მომაწესრიგებელი ნორმები და სხვა.
* [[სუტა-პიტაკა]] გადმოგვცემს ბუდისტურ მოძღვრებას საერთოდ, ხოლო
* [[აბჰიდჰამა-პიტაკა]] ამ მოძღვრების ფილოსოფიურ დამუშავებას წარმოადგენს.

სუტა-პიტაკაში დამატების სახით ასევე შესულია ორი კრებული: დჰამაპადა — აფორიზმებისა და ბრძნული გამონათქვამების შემცველი ტექსტი და [[ჯატაკა]] - მონათხრობები ბუდას წარსული დაბადებების შესახებ.

ითვლება, რომ გასხივოსნებასთან ერთად ბუდამ მიიღო ჭეშმარიტი ცოდნა და შეიცნო
სამყარო წარსულსა, აწმყოსა და მომავალში. შესაბამისად, მან შეიძინა ცოდნა თავისი წარსული და სხვათა წარსული თუ მომავალი დაბადებების შესახებ. მოწაფეებთან საუბრის
დროს იგი ხშირად ყვებოდა სხვადასხვა ისტორიებს წარსული დაბადებებიდან და მათ
მაგალითზე ხსნიდა ეთიკურ ნორმებს ან რაიმე სხვა საკითხებს. ორივე ეს კრებული, დჰამაპადა და ჯატაკა, ბუდისტური ლიტერატურის ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ წიგნებს
წარმოადგენენ. ხოლო სუტა-პიტაკას ძირითად ნაწილში გადმოცემულია ბუდისტური
მოძღვრების ბირთვი: ოთხი კეთილშობილი ჭეშმარიტება და რვასაფეხურიანი გზა.

== ბუდიზმის მიმდინარეობები ==

=== თერავადა ===
[[ფაილი:Buddhist monk in Khao Luang-Sukhothai.JPG|მინი|ბუდისტი ბერი.]]
[[თერავადა]] ბუდიზმის ორთოდოქსულ მიმდინარეობას წარმოადგენს, რომელიც ყველაზე ახლოს დგას ადრეული ბუდიზმის დოგმატიკასთან, თუმცა ამ მიმართულების სწავლებაც იცვლებოდა და ღრმავდებოდა დროთა განმავლობაში. მას ზოგჯერ სამხრეთულ ბუდიზმზსაც უწოდებენ (გავრცელებულია [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკაში]], [[მიანმარი|მიანმარში]], [[ტაილანდი|ტაილანდში]] და სხვ.). თერავადას სწავლების მიხედვით, ბუდამ ამ სამყაროში გასხივოსნებას სხვადასხვა დროს განხორციელებული ხუთასზე მეტი რეინკარნაციის შემდეგ მიაღწია. იგი მეოთხე ბუდად ითვლება მიმდინარე (ამჟამინდელ) სანსარაში. მის გარდა, კიდევ 20 ბუდა არსებობდა წინა სანსარებში. ბუდა მაშინ ევლინება სამყაროს, როდესაც კაცობრიობა სულიერ-ზნეობრივ უფსკრულს უახლოვდება. მათი ფუნქციაა კაცობრიობას სიბნელიდან და ცდომილებიდან ამოსასვლელი გზა მიუთითონ. შორეულ მომავალში, როდესაც სამყარო დაივიწყებს დჰარმას, გამოჩნდება ახალი ბუდა, სახელად [[მაიტრეა]], რომლის სწავლებები გაუტამა ბუდას სწავლებების მსგავსი იქნება.&lt;ref&gt;Horner (1975), ''The minor anthologies of the Pali canon'', p. 97. Regarding Metteyya, Bv XXVII, 19: „I [Gautama Buddha] at the present time am the Self-Awakened One, and there will be Metteyya....“&lt;/ref&gt; იგი უკანასკნელი ბუდა იქნება მიმდინარე სანსარაში. თერავადას სწავლებით, დანარჩენ ადამიანებს შეუძლიათ ნირვანის მიღწევა, მაგრამ ყველას არ ძალუძს გახდეს ბუდა. ნირვანაში გადასულ ადამიანებს არჰატებს უწოდებენ. არჰატობა მხოლოდ მათთვის არის შესაძლებელი, ვინც ყოვლითურთ და სავსებით შეაქცია ზურგი ამ წარმავალ სამყაროს.

=== მაჰაიანა ===
[[მაჰაიანა|მაჰაიანას]] სხვაგვარად ბუდიზმის ჩრდილოეთ სკოლასაც უწოდებენ (გავრცელებულია [[ტიბეტი|ტიბეტში]], [[მონღოლეთი|მონღოლეთში]], [[ჩინეთი|ჩინეთში]], [[კორეა|კორეასა]] და [[იაპონია|იაპონიაში]]). ჰინაიანასგან განსხვავებით მაჰაიანა სულის ხსნის/განთავისუფლების უნივერსალურ ხასიათზე მიუთითებს. ბუდას მდგომარეობის მიღწევა ყველა ადამიანს შეუძლია, რამდენადაც თითოეულ ადამიანში დაბადებიდანვე ჩადებულია ბუდას პოტენცია. მაჰაიანასთვის სულიერი ხსნა მიიღწევა არა მხოლოდ განდეგილობაში, არამედ ერში ცხოვრების პირობებშიც. მაჰიანაში აგრეთვე აქცენტი კეთდება სამქადაგებლო საქმიანობაზე, საზოგადოებრივ და სახელმწიფოებრივ ცხოვრებაში აქტიურად ჩართვაზე. მაჰაიანას სწავლება უფრო მეტად ადამიანის ინტუიციისკენ არის მიმართული, ვიდრე გონებისკენ. ეს მიმდინარეობა ბუდისტური სწავლების იმგვარი განმარტებისკენ მიისწრაფვის, რომ შესაძლებელი იყოს განსხვავებული ინტელექტუალური ყაიდისა და სულიერი განვითარების სხვადასხვა დონეზე მყოფი ადამიანის მოზიდვა. მაჰაიანას მიმდევრები მიიჩნევენ, რომ ბუდები ერთგვარი კოსმიური ცნობიერების მატერიალიზაციის (განსხეულების) შედეგად იბადებიან. ისინი მისტიური ბუდები არიან, რომლებიც მარადიულად არსებობენ დროისა და სივრცის მიუხედავად. ეს მსოფლიო ბუდა ყოველივეს განჭოლავს და ყოველ ადამიანში არსებობს, რომლებსაც ასევე შეუძლიათ ამ კოსმიური ცნობიერების საკუთარ თავში გამოვლენა და გასხივოსნების მიღწევა. მაჰაიანაში ბუდების რიცხვი ძალიან ბევრია. ბუდიზმის ამ მიმდინარეობის ზოგიერთ მონასტერში 1000-მდე ბუდის გამოსახულებაა.

=== ვაჯრაიანა ===
[[ვაჯრაიანა|ვაჯრაიანას]] მიმდინარეობის სწავლების თანახმად, ბუდას მდგომარეობის მიღწევა რეინკარნაციათა ხანგრძლივი ჯაჭვის გარეშეც შესაძლებელია. ვაჯრაიანას სწავლებით, ეს მიღწევადია მაგიისა და იოგის ვარჯიშების საშუალებით გურუს ხელმძღვანელობით. გარდა მედიტაციისა, დიდი მნიშვნელობა ენიჭება ასევე იდამის ჭვრეტას, მანტრების კითხვას და სხვა მაგიური წესების აღსრულებას (მათ შორის ეროტიკული ხასიათისაც). ვაჯრაიანასთვის დამახასიათებელია მისტიკური სწავლება, რომელიც ადამიანსა და სამყაროს ერთმანეთთან აიგივებს. ყველა გარეგნული პროცესი და მოვლენა დაკავშირებულია ადამიანის სხეულთან და მის ფსიქიკასთან. ამიტომ როდესაც ადამიანი საკუთარ თავს ცვლის, ის ამით სამყაროსაც ცვლის.

== ბუდისტური ტექსტები ==

=== ტრიპიტაკა ===
[[ფაილი:Tripitaka Koreana.jpg|მინი|241x241პქ|[[XI საუკუნე|XI საუკუნის]] კორეული ტრიპიტაკა.]]
ტრიპიტაკა ბუდისტური სწავლების ძირითადი დებულებები გადმოცემულია ე. წ. კანონიკურ ლიტერატურაში. მათში დაფიქსირებულია თავად ბუდას ქადაგებები და გამოცხადებები, რომელიც შემდგომში მისი მოწაფეების მიერ ჩაიწერა. მასშივეა განთავსებული ბუდისტური დოგმების, წესჩვეულებებისა და მორალური პრინციპების ახსნა-განმარტებები. ეს ლიტერატურა ცნობილია სახელწოდებით „&lt;nowiki/&gt;[[ტრიპიტაკა]]&lt;nowiki/&gt;“, რაც სიტყვასიტყვით ნიშნავს „სამმაგ კალათას“, უფრო ხშირად კი ითარგმნება როგორც „კანონთა სამი კალათა. გადმოცემის მიხედვით, ბუდას გარდაცვალების შემდეგ, მისი მიმდევარი ბერები ერთად შეიკრიბნენ და ბუდას უახლოესი მოწაფეების მოწმობები მოისმინეს იმასთან დაკავშირებით თუ როგორი იყო ბუდას სწავლების ძირითადი პრინციპები. ერთმა ბუდას მიერ გამოთქმული ის პრინციპები გადმოსცა, რომლებიც ბერთა ცხოვრების წესგანგებას ეხება. მეორემ საკუთრივ რელიგიური მოძღვრება, რომელიც ბუდას მიერ საუბრებისა და იგავების ფორმით იყო გადმოცემული. მესამემ კი მასწავლებლის ფილოსოფიური ხასიათის მსჯელობები გაიხსენა. სწორედ ამ მიზეზით დაიყო მისი სწავლება სამ ნაწილად:

# „კალათა წესდებისა“, რომელშიც ჩაწერილია დისციპლინარული წესები ბერებისთვის.
# „კალათა სწავლა-მოძღვრებისა“, რომელშიც ჩაწერილია ბუდას ქადაგებები და გამონათქვამები.
# „კალათა კომენტარებისა“, რომელიც შეიცავს ახსნა-განმარტებებს ბუდისტური ფილოსოფიური დებულებებისა და ზოგადად დოქტრინისა.

ტრიპიტაკაში შემავალი სწავლება საუკუნეების განმავლობაში განიცდიდა ფორმირებას, სანამ იგი საბოლოო სახით ჩამოყალიბდებოდა. იგი თავდაპირველად ზეპირი გზით გადაეცემოდა თაობიდან თაობას. ეს სწავლება პირველად ჩაწერილ იქნა პალის ენაზე [[ძვ. წ. I საუკუნე|ძვ. წ. I საუკუნეში]] ცეილონის კუნძულზე ([[შრი-ლანკა]]). მოგვიანებით კი სხვადასხვა ბუდისტურმა სკოლამ და მიმდინარეობამ ტრიპიტაკის ბევრი ადგილი შეცვალა და გადააკეთა. ამიტომ [[1871]] წელს მანდალაში ([[მიანმარი|ბირმა]]) მოიწვიეს საერთო ბუდისტური კრება, სადაც 2,400-მა ბუდისტმა ბერმა სხვადასხვა ხელნაწერისა და თარგმანის შეჯერებით ერთიანი, უნიფიცირებული ტრიპიტაკის ტექსტი ჩამოაყალიბა. ეს ტექსტი ამოკვეთეს 729 მარმარილოს ფილაზე, რომელთაგან თითოეული მოათავსეს ცალკეულ მინიატურულ ტაძარში. ამრიგად შეიქმნა პატარა ქალაქ-ბიბლიოთეკა სახელწოდებით კუტოდო. მას შემდეგ ეს ქალაქი ბუდისტების სათაყვანებელი ადგილია.

=== სუტრების კალათა ===
გარდა ტრიპიტაკისა, არსებობს სხვა ბუდისტური ტექსტებიც. მათი კრებითი სახელია „სუტრების“ კალათა“, რომელიც ხუთ ნაწილად იყოფა. თითოეულ ამ ნაწილში სხვადასხვა ზომის ტექსტები შედის და ისინი აუცილებლად შემდეგი სიტყვებით იწყება: „ასე მოვისმინე მე...“. ამ ფრაზას მიაწერენ ანანდას, ბუდას საყვარელ მოწაფეს, რომელმაც ბუდას ნირვანაში გადასვლის შემდგომ მოძღვრის ქადაგებები პირველად ჩატარებულ ბუდისტურ კრებაზე გაიხსენა. ზოგიერთმა სუტრამ დიდი პოპულარობა მოიხვეჭა და შესაბამისად მათზე მრავალი განმარტება დაიწერა. ასეთია, მაგალითად, „ალმასის სუტრა“, რომელმაც სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ბუდისტებზე დიდი გავლენა მოახდინა. ეს სუტრა მოწმობს, რომ ამ სამყაროში ყველაფერი არის მაია, ანუ ილუზორულია და არარეალური. ამის გაცნობიერებით კი შესაძლებელია „სიცარიელის, განდგომილებისა და სიმშვიდის“ შენარჩუნება. ჩინეთსა და იაპონიაში პოპულარულია „უზენაესი კანონის ლოტოსის სუტრა“. მასში საუბარია ბუდას ტრანსცენდენტურობის (მიღმურობის) შესახებ, რადგან იგი წარმოდგენილია არა როგორც ისტორიული პიროვნება, არამედ მთლიანად სამყაროს არსად. ამ სუტრას ბუდიზმის ამ ქვეყნებში გავრცელებული მიმდინარების მაჰაიანას სახელმძღვანელოსაც უწოდებენ. ამ სუტრაში ასევე წინა პლანზეა წამოწეული რწმენა საყოველთაო (ყველა ადამიანის) გადარჩენის შესაძლებლობის შესახებ. იაპონური ბუდიზმისთვის ასევე დიდი მნიშვნელობა აქვს „ოქროსფერი სინათლის სუტრას“. მასში აღნიშნულია, რომ ბუდა ყველაში და ყველაფერში (მათ შორის ნივთებშიც) იმყოფება და რომ იგი თანაუგრძნობს ყველა ცოცხალ არსებას.

== ბუდიზმი და საქართველო ==
ძველ [[საქართველო|საქართველოში]] ბუდისტთა თემის არსებობა არ დასტურდება და არც ქართული კულტურის ბუდისტურ სამყაროსთან ცოცხალი კონტაქტებია სავარაუდებელი. ამასთანავე, ფაქტია, რომ ქართული საზოგადოების ელიტარულ ნაწილს ადრეულ შუა საკუნეებში ამა თუ იმ გზით და ამა თუ იმ ფორმით ბუდას ცხოვრებასა და სამქადაგებლო პრაქტიკაზე წარმოდგენა ჰქონდა. ამის თქმის უფლებას გვაძლევს ძველი ქართული ორიგინალური და ნათარგმნი ლიტერატურა, მათ შორის, [[იაკობ ცურტაველი|იაკობ ხუცესის]] „&lt;nowiki/&gt;[[შუშანიკის წამება]]&lt;nowiki/&gt;“ ([[476]]-[[483]]). არსებობს თვალსაზრისი, რომ იქ ნახსენები ეთნონიმი ჰონები („მე ბრძოლად წარვალ ჰონთა ზედა“) ინდოეთის მკვიდრ ხალხს „&lt;nowiki/&gt;[[ეფთალიტები|თეთრ ჰუნებს]]&lt;nowiki/&gt;“ გულისხმობს. [[V საუკუნე|V საუკუნის]] II ნახევარში ინდოეთამდე მეფე [[ვახტანგ I გორგასალი|ვახტანგ გორგასალმაც]] ჩააღწია და, სავარაუდოა, რომ მან ბუდას და ბუდისტების შესახებაც მიიღო ინფორმაცია. ბუდიზმთან გარკვეულ კავშირს ხედავენ იმ ასკეტურ და მისტიკურ მიმართულებაში, რომელსაც გიმნოსოფისტობა, ანუ შიშველმართალობა ეწოდება და, რაც ქართულ სასულიერო მწერლობაშიც ცნობილია.

ქართული კულტურის ბუდიზმთან კონტაქტის მაგალითია შუა საუკუნეების ქრისტიანულ მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული წიგნის - „&lt;nowiki/&gt;[[ვარლაამი და იოასაფი|ვარლაამისა და იოასაფის]]&lt;nowiki/&gt;“ ისტორია. ესაა ბუდას ცხოვრების ქრისტიანიზებული ვერსია, რომელშიც მოთხრობილია ინდოეთის გაქრისტიანების ამბავი. მეცნიერებაში დღემდე აზრთა სხვადასხვაობაა, თუ სად და რომელ ენაზე შეიქმნა ეს თხზულება. მკვლევარები დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ მის ქართულ ვარიანტს, რომელსაც „&lt;nowiki/&gt;[[სიბრძნე ბალავარისი]]&lt;nowiki/&gt;“ ან „ბალავარიანი“ ეწოდება. ეს ძეგლი (რედაქცია) საქართველოში არაბობის დროს, VII-X საუკუნეებში, ჩამოყალიბდა და, როგორც [[გიორგი მთაწმიდელი|გიორგი მთაწმინდელი]] გვაუწყებს, X-XI საუკუნეებში [[ექვთიმე მთაწმიდელი|ექვთიმე ათონელმა]] ბერძნულ ენაზე თარგმნა, ბერძნულიდან კი ლათინურად ითარგმნა და მთელ კულტურულ მსოფლიოში გავრცელდა.

ქართველები ინდუიზმითა და ბუდიზმით დაინტერესებული იყვნენ აღორძინების ხანაშიც და მომდევნო საუკუნეებშიც. ამას ადასტურებს [[XVIII საუკუნე|XVII]]-[[XVIII საუკუნე|XVIII]] საუკუნეების ანონიმი საზღაპრო მოთხრობა „დაფნის ქალაქის ამბავი“ და ის ლიტერატურული წყაროები, რაც [[სულხან-საბა ორბელიანი|სულხან საბა-ორბელიანის]] იგავ-არაკთა კრებულსა და აღნიშნული ეპოქის სხვა სამოძღვრო-დიდაქტიკურ ნაწარმოებებს უდევს საფუძვლად. ბუდისტურ ლიტერატურაზე, ცხოვრების წესსა და ფილოსოფიაზე ბევრს წერდნენ და მის მიმართ სიმპათიებსაც გამოხატავდნენ [[XIX საუკუნე|XIX]]-[[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეების ცნობილი ქართველი მოაზროვნეები და პუბლიცისტები: [[არჩილ ჯორჯაძე]], [[ივანე გომართელი]] და [[ივანე როსტომაშვილი]]. დღეს საქართველოში, [[თბილისი|თბილისში]], ბუდისტების მცირე ჯგუფი არსებობს.

== ლიტერატურა ==

* ონიკაშვილი დ., ჯაში მ., მსოფლიო რელიგიები, თბილისი: მშვიდობის, დემოკრატიის და განვითარების კავკასიური ინსტიტუტი, 2011. — გვ. 247-285.
* {{Citation | last =Hayes | first =Richard P. | year =2013  |chapter =The Internet as Window onto American Buddhism | editor-last1 =Queen | editor-first =Christopher | editor-last2 =Williams | editor-first2 =Duncan Ryuken | title =American Buddhism: Methods and Findings in Recent Scholarship | publisher =Routledge}}
* {{citation|last=Henderson|first=Carol E.|title=Culture and Customs of India|publisher=Greenwood Publishing Group|year=2002}}
* {{citation|last=Hill|first=John E.|title=Through the Jade Gate to Rome: A Study of the Silk Routes during the Later Han Dynasty, 1st to 2nd Centuries CE|publisher=Charleston, South Carolina: BookSurge|year=2009|isbn=978-1-4392-2134-1}}
* {{Citation | last =Lamb | first =Christopher | year =2001 | chapter =Cosmology, myth and symbolism | editor-last =Harvey | editor-first =Peter | title =Buddhism | publisher =Bloomsbury Publishing}}
* {{Citation | last =Matthews | first =Bruce | year =1986 |chapter=Post-Classical Developments In The Concepts of Karma and Rebirth in Theravada Buddhism |editor=Ronald W. Neufeldt |title=Karma and rebirth: Post-classical developments | publisher =SUNY}}
* {{Citation | last =McFarlane| first =Stewart |chapter=Making Moral Decisions | year =2001 |editor= Peter Harvey |title=Buddhism| publisher =Continuum |isbn=978-0-8264-5350-1 }}
* {{Citation | last =Mitchell| first = Donald W. | year =2002| title =Buddhism: introducing the Buddhist experience| publisher =Oxford University Press|isbn=978-0-19-513951-8}}
* {{Citation | last =Nattier|first= Jan | title =A Few Good Men: The Bodhisattva Path according to The Inquiry of Ugra (Ugrapariprccha)|publisher=University of Hawai'i Press|year=2003|isbn=978-0-8248-2607-9}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://tricycle.org/beginners/ რა არის ბუდიზმი? (ინგლისურად)] 
* [http://www.buddhanet.net/ ბუდისტური განათლების და ინფორმაციის ქსელი (ინგლისურად)]
* [http://www.abuddhistlibrary.com/Buddhism/J%20-%20Navigation%20Pages%20and%20A%20List%20of%20Books/Navigation%20Pages/Home%20page.htm ბუდისტური ბიბლიოთეკა (ინგლისურად)]
* [https://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98 ბუდიზმი — ბიბლიოვიკი]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:ბუდიზმი|*]]
[[კატეგორია:რელიგიები]]</text>
      <sha1>3k73te6be7i6xnmoybwh0u1c25wv1ii</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:რუსეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>25671</id>
    <revision>
      <id>4808293</id>
      <parentid>2364099</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:28:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808293</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="461" sha1="i8n4v31ko229q9pj2wnqi69pgbitosn" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Russia}}

[[კატეგორია:რუსული კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:რუსეთის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>i8n4v31ko229q9pj2wnqi69pgbitosn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:საფრანგეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>25673</id>
    <revision>
      <id>4808240</id>
      <parentid>2426431</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:14:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808240</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="335" sha1="hi7xk0yku1fryamhlzz6klt3ggvqbqh" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in France}}

[[კატეგორია:ფრანგული კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>hi7xk0yku1fryamhlzz6klt3ggvqbqh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მონღოლეთი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>27214</id>
    <revision>
      <id>4808674</id>
      <parentid>4798031</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:44:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shavtara</username>
        <id>165777</id>
      </contributor>
      <origin>4808674</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="85978" sha1="aqzhqouepcbqy1xd0rq3lm214xkqjq3" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ქვეყანა|
|მშობლიური_სახელი = [[ფაილი:Monggol ulus.svg|50px]]&lt;br /&gt;Монгол Улс &lt;br /&gt; Mongol Uls
|სრული_სახელი = მონღოლეთი
|საერთო_სახელი = მონღოლეთი
|დროშა = Flag_of_Mongolia.svg
|გერბი = State_emblem_of_Mongolia.svg
|რუკა = Mongolia (orthographic projection).svg
|ჰიმნი = [[მონღოლეთის ჰიმნი|Монгол Улсын төрийн дуулал]]&lt;br/&gt; 
|დევიზი =
|ოფიციალური_ენები = [[მონღოლური ენა]]&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://ubpost.mongolnews.mn/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=6478&amp;Itemid=36 |title=Official Documents to be in Mongolian Script |publisher=''UB Post'' |date=2011-06-21 |accessdate=2010-07-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111101013639/http://ubpost.mongolnews.mn/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=6478&amp;Itemid=36 |archivedate=2011-11-01 }}&lt;/ref&gt;
|დედაქალაქი = [[ულან-ბატორი]]
|latd=47|latm=55|latNS=N|longd=106|longm=53|longEW=E
|უდიდესი_ქალაქი = [[ულან-ბატორი]]
|მთავრობის_ტიპი = უნიტალური საპარლამენტო კონსტიტუციური რესპუბლიკა
|ლიდერის_ტიპი_1 = [[მონღოლეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერის_სახელი_1 = [[უხნააგიინ ხურელსუხი]]
|ლიდერის_ტიპი_2 = [[მონღოლეთის პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]]
|ლიდერის_სახელი_2 = [[უხნაგიინ ხურელსუხი]]
|ლიდერის_ტიპი_3 = 
|ლიდერის_სახელი_3 =
|ლიდერის_ტიპი_4 = 
|ლიდერის_სახელი_4 =
|რანგი_ფართობით = 19-ე
|ფართობი = 1 566 000
|წყალი_% = 0.43
|სავარაუდო_მოსახლეობა = 3 000 000&lt;ref&gt;[http://en.nso.mn/ en.nso.mn]&lt;/ref&gt;
|სავარაუდო_მოსახლეობა_რანგი = 138-ე
|მოსახლეობა_სავარაუდოდ_წელს = 2015
|მოსახლეობის_ცენზი =  
|მოსახლეობის_ცენზი_წელს = 
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე = 1,92&lt;ref name=&quot;Jan 2015&quot;&gt;Jan 2015&lt;/ref&gt;
|მოსახლეობის_სიმჭიდროვე_რანგი = 238-ე
|მშპ_ppp_წელი = 2013
|მშპ_ppp = $26.8 მილიარდი&lt;ref name=imf2&gt;{{cite web |url= http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/02/weodata/weorept.aspx?sy=2013&amp;ey=2013&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;pr1.x=16&amp;pr1.y=7&amp;c=512%2C668%2C914%2C672%2C612%2C946%2C614%2C137%2C311%2C962%2C213%2C674%2C911%2C676%2C193%2C548%2C122%2C556%2C912%2C678%2C313%2C181%2C419%2C867%2C513%2C682%2C316%2C684%2C913%2C273%2C124%2C868%2C339%2C921%2C638%2C948%2C514%2C943%2C218%2C686%2C963%2C688%2C616%2C518%2C223%2C728%2C516%2C558%2C918%2C138%2C748%2C196%2C618%2C278%2C522%2C692%2C622%2C694%2C156%2C142%2C624%2C449%2C626%2C564%2C628%2C565%2C228%2C283%2C924%2C853%2C233%2C288%2C632%2C293%2C636%2C566%2C634%2C964%2C238%2C182%2C662%2C453%2C960%2C968%2C423%2C922%2C935%2C714%2C128%2C862%2C611%2C135%2C321%2C716%2C243%2C456%2C248%2C722%2C469%2C942%2C253%2C718%2C642%2C724%2C643%2C576%2C939%2C936%2C644%2C961%2C819%2C813%2C172%2C199%2C132%2C733%2C646%2C184%2C648%2C524%2C915%2C361%2C134%2C362%2C652%2C364%2C174%2C732%2C328%2C366%2C258%2C734%2C656%2C144%2C654%2C146%2C336%2C463%2C263%2C528%2C268%2C923%2C532%2C738%2C944%2C578%2C176%2C537%2C534%2C742%2C536%2C866%2C429%2C369%2C433%2C744%2C178%2C186%2C436%2C925%2C136%2C869%2C343%2C746%2C158%2C926%2C439%2C466%2C916%2C112%2C664%2C111%2C826%2C298%2C542%2C927%2C967%2C846%2C443%2C299%2C917%2C582%2C544%2C474%2C941%2C754%2C446%2C698%2C666&amp;s=PPPPC&amp;grp=0&amp;a=|title=Mongolia |publisher=International Monetary Fund|accessdate=2014-10-08}}&lt;/ref&gt;
|მშპ_ppp_რანგი = 
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე = $9,293&lt;ref name=imf2/&gt;
|მშპ_ppp_ერთ_მოსახლეზე_რანგი = 
|აგი = 0.698&lt;ref name=&quot;HDI&quot;&gt;{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-summary-en.pdf |title=2014 Human Development Report Summary |date=2014 |accessdate=27 July 2014 |publisher=United Nations Development Programme | pages=21–25}}&lt;/ref&gt;
|აგი_ტენდენცია = {{ზრდა}}
|აგი_კატეგორია = &lt;span style=&quot;color:#ffcc00;&quot;&gt;საშუალო&lt;/span&gt;
|აგი_რანგი = 103-ე
|აგი_წელი = 2013
|ვალუტა = ტუგრუგი
|ვალუტის_კოდი = MNT
|ქვეყნის_კოდი = MNG
|დროის_სარტყელი = [[UTC+07:00]] და [[UTC+08:00]]
|cctld = [[.mn]]
|სატელეფონო_კოდი = 976
|სქოლიო = 
}}
'''მონღოლეთი''' ({{lang-mn|Монгол Улс}}) — [[ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები|ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფო]] [[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთ]]-[[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიაში]]. [[ჩრდილოეთი]]თ ესაზღვრება [[რუსეთის ფედერაცია]], ხოლო [[სამხრეთი]]თ, [[აღმოსავლეთი]]თ და [[დასავლეთი]]თ [[ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა]]. მიუხედავად იმისა, რომ მონღოლეთი არ ესაზღვრება [[ყაზახეთი|ყაზახეთს]], მისი უკიდურესი დასავლეთი რამდენიმე კმ-ით არის დაშორებული აღმოსავლეთ ყაზახეთს. [[ულან-ბატორი|ულან-ბატორში]], ქვეყნის [[დედაქალაქი|დედაქალაქსა]] და უდიდეს ქალაქში, ქვეყნის მოსახლეობის 38 % ცხოვრობს. მონღოლეთი [[საპარლამენტო რესპუბლიკა]]ა. [[მონღოლეთის იმპერია]] [[1206]] წელს [[ჩინგიზ-ყაენი|ჩინგიზ-ყაენმა]] დააარსა. [[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე]]ებში მონღოლები მოექცნენ [[ბუდიზმი]]ს გავლენის ქვეშ. XVII საუკუნის ბოლოს თითქმის მთელ მონღოლეთის ტერიტორიას მართავდნენ [[ცინის დინასტია|ცინის დინასტიის]] წარმომადგენლები. [[1911]] წელს კი მონღოლეთში დაემხო ამ [[დინასტია|დინასტიის]] მმართველობა და გამოცხადდა დამოუკიდებლობა, თუმცა [[1921]] წლის შემდგომ იგი მხოლოდ [[დე-ფაქტო]] [[სახელმწიფო]]დ მოიხსენიებოდა, მანამდე მის დამოუკიდებლობას ასეთ ფორმაშიც კი არავინ ცნობდა, საერთაშორისო აღიარება [[1945]] წელს მოიპოვა. მონღოლეთი მოექცა ძლიერ [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა]] და რუსული გავლენის ქვეშ. [[1990]] წელს, მას შემდეგ, რაც საბჭოთა კავშირის რეჟიმი აშკარად კრახს განიცდის აღმოსავლეთ [[ევროპა]]ში, მონღოლეთში ადგილი აქვს [[დემოკრატია|დემოკრატიულ]] გადატრიალებას. ამას მოჰყვა [[მრავალპარტიული სისტემა]], [[1992]] წლის ახალი [[კონსტიტუცია]] და რთულად, მაგრამ მაინც გადასვლა [[საბაზრო ეკონომიკა]]ზე.

1 564 116 კვ. კილომეტრით მონღოლეთი მსოფლიოში მეთვრამეტე ქვეყანაა სიდიდით. ქვეყანას გააჩნია მცირე სახნავი მიწა, რადგან მისი უდიდესი ნაწილი დაფარულია [[სტეპი]]თ. მოსახლეობის 30 % [[მომთაბარეობა|მომთაბარეა]]. დომინანტი [[რელიგია]]ა [[ბუდიზმი]], ხოლო მოსახლეობის უმრავლესობას ეთნიკური [[მონღოლები]] შეადგენენ, მათ გარდა არიან ასევე [[ყაზახები]] და [[ტუველები]]. სხვა ეროვნული უმცირესობის წარმომადგენლები მეტწილად ქვეყნის დასავლეთ ნაწილში სახლობენ.

== ისტორია ==
=== წინარეისტორია ===
[[ჰომო ერექტუსი]] მონღოლეთის ტერიტორიაზე დაახლოებით 850 000 წლის წინ სახლობდა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.archaeology.mas.ac.mn/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=56&amp;Itemid=64 |title=Хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажлын ололт амжилт |publisher=Institute of Mongolian Archaeology |date=2013-06-24 |accessdate=2013-06-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131226092610/http://www.archaeology.mas.ac.mn/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=56&amp;Itemid=64 |archivedate=2013-12-26 }}&lt;/ref&gt; თანამედროვე ადამიანმა მონღოლეთს [[ზედა პალეოლითი|ზედა პალეოლითში]] (40-12 ათ. წლის წინ) მიაღწია&lt;ref name=&quot;Novgorodova&quot;/&gt; და ჩამოყალიბდა მატრიარქალურ-გვაროვნული წყობილება. მნიშვნელოვანი წინარეისტორიული სანახაობებია [[პალეოლითი|პალეოლითის ხანის]] [[ჩრდილოეთის ლურჯი გამოქვაბულის ნახატები]] (Khoid Tsenkheriin Agui) [[ხოვდის აიმაკი|ხოვდის პროვინციაში]]&lt;ref name=&quot;Novgorodova&quot;&gt;Eleanora Novgorodova, Archäologische Funde, Ausgrabungsstätten und Skulpturen, in ''Mongolen (კატალოგი)'', pp. 14-20&lt;/ref&gt; და ასევე თეთრი გამოქვაბულის (Tsagaan Agui) ნახატები [[ბაიანხონგორის აიმაკი|ბაიანხონგორის პროვინციაში]].&lt;ref&gt;P. Jeffrey Brantingham, Steven L. Kuhn, Kristopher W. Kerry-The early Upper Paleolithic beyond Western Europe, p.207&lt;/ref&gt; [[დორნოდი|დორნოდის პროვინციაში]] ნაპოვნია [[ნეოლითის ხანა|ნეოლითის ხანის]], მეურნეობაში ჩართული [[დასახლება]]. დასავლეთ მონღოლეთში თანამედროვე აღმოჩენები მოიცავს მხოლოდ მონადირეებისა და მეთევზეების დროებით საცხოვრისებს&lt;ref name=&quot;Novgorodova&quot;/&gt;.

მონღოლეთის [[ენეოლითის ხანა|სპილენძის ხანის]] მოსახლეობა მიიჩნევა პალეომონღოლიდურად, ამ პერიოდში პირველად გამოჩნდა ცხენზე ამხედრებული მომთაბარე ტომები, რომლებიც შუა მონღოლეთში [[ხანგაი]]ს მთიანეთში წარმოშობილ [[აფანასევოს კულტურა]]ს მიეკუთვნებოდნენ (ძ. წ. 3500–2500). ამ კულტურის სამარხებში აღმოჩენილი გადაადგილების ბორბლიანი საშუალებები [[ძვ. წ. 2200]] წლით თარიღდება.&lt;ref&gt;{{cite book|author=David Christian|title=A History of Russia, Central Asia and Mongolia|url=https://archive.org/details/historyofrussiac0000chri|date=1998-12-16|publisher=Wiley|isbn=978-0-631-20814-3|page=[https://archive.org/details/historyofrussiac0000chri/page/n128 101]}}&lt;/ref&gt; [[ძვ. წ. II ათასწლეული|ძვ. წ. II ათასწლეულში]], ბრინჯაოს ხანის დროს, დასავლეთ მონღოლეთში გავრცელდა: [[ოკუნევის კულტურა|ოკუნევის]] (ძვ. წ. 2000), [[ანდრონოვოს კულტურა|ანდრონოვოს]] (ძვ. წ. 2300–1000) და [[კარასუკის კულტურა|კარასუკის]] (ძვ. წ. 1500–300) კულტურები რომლების დროსაც მომთაბარეობა კიდევ უფრო განვითარდა. კულმინაცია იყო [[ძვ. წ. 209]] წელს [[ხუნუ|ხუნუს იმპერიის]] წარმოქმნა. ამ პერიოდში ჩნდება მონღოლეთში [[ირმის ქვა|ირმის ქვები]], [[ყორღანი|ყორღანები]] და [[ქვის ფილების საფლავების კულტურა|ქვის ფილების საფლავები]]. სხვა თეორიების თანახმად ირმის ქვები [[ძვ. წ. VII საუკუნე|ძვ. წ. VII]]-[[ძვ. წ. VIII საუკუნე|VIII საუკუნეებს]] მიეკუთვნებიან.

=== ადრეული ხანის ისტორია ===
[[წინარეისტორიული ხანა|წინარეისტორიული ხანის]] შემდგომ მონღოლეთში მომთაბარე [[ტომი|ტომები]] სახლდებიან, რომლებიც დროდადრო ქმნიან დიდ კავშირებს, ვითარდებიან და დიდ მნიშვეოლბასაც იძენენ. პირველი მათგანი იყო [[ხუნუ]]. ამ ტომმა [[ძვ. წ. 209]] წელს შექმნა გაერთიანება [[მოდე|მოდე ჩანი]]. ისინი იქცნენ დიდ წინაღობად [[ცინი|ცინის დინასტიისათვის]] და იყვნენ ერთ-ერთი უკანასკნელთაგანი ვისაც აიძულეს მონაწილეობის მიღება [[ჩინეთის დიდი კედელი|ჩინეთის დიდი კედლის]] მშენებლობაში. ხიონგუს ტომის მმართველობა შეცვალა [[თურქთა სახაკანო|ქოქ-თურუქების]] მმართველობამ ([[555]]–[[745]]), რომელიც საუკუნეების განმავლობაში ბატონობდა მონღოლეთში. VII-VIII საუკუნეებში ისინი დაამარცხეს [[უიღურთა სახაკანო|უიღურებმა]] ([[745]]–[[840]]) და შემდოგ კიტებმა და ჯურჩებმა. [[X საუკუნე|X საუკუნისათვის]], ქვეყანა დაყოფილი იყო სხვადასხვა ტომებად.

=== მონღოლეთის იმპერია ===
{{მთავარი|მონღოლეთის იმპერია}}
[[ფაილი:Hsiung-nu-Empire.png|thumbnail|300 px|ხიონგუს იმპერია]]
[[XII საუკუნე|XII საუკუნის]] მიწურულისათვის [[თემუჩინი|თემუჩინმა]], რომელიც თავდაპირველად [[ყაჩაღი|ყაჩაღთა]] მეთაური იყო, მოახერხა მონღოლეთის გაერთიანება მანჯურიიდან [[ალთაი]]ს მთებამდე. [[1206]] წელს მან მიიღო [[ჩინგისხანი|ჩინგის ხანის]] ტიტული. ცნობილი იყო თავისი სისასტიკითა და მრისხანებით. დაიპყრო აზიის დიდი ნაწილი და შექმნა [[მონღოლეთის იმპერია]], ყველაზე დიდი მომიჯნავე იმპერია მსოფლიო ისტორიაში. ყაენის მემკივიდრეებმა მისი იმპერია გადაჭიმეს დასავლეთით დღევანდელ [[პოლონეთი|პოლონეთამდე]], აღმოსავლეთით კორეამდე, ჩრდილოეთით ციმბირამდე და სამხრეთით [[ვიეტნამი|ვიეტნამამდე]]. იმპერიის ფართობი იყო 33 000 000 კმ²&lt;ref name=&quot;EarthRule&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.hostkingdom.net/earthrul.html |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2009-11-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121011000000/http://www.hostkingdom.net/earthrul.html |archivedate=2012-10-11 }}&lt;/ref&gt; (მსოფლიო მიწის 22 %), მოსახლეობა 100 მილიონი კაცი.
[[ფაილი:Mongol Empire map.gif|thumbnail|300 px|მონღოლეთის იმპერია]]
ჩინგის ხანის სიკვდილის შემდგომ იმპერია დაიყო ოთხ სახანოდ. ერთ-ერთი მათგანი - დიდი სახანო მოიცავდა დღევანდელ მონღოლეთსა და [[ჩინეთი|ჩინეთს]]. მას მართავდა ჩინგის ხანის შვილიშვილი [[ყუბილაი]] ([[იუანის დინასტია]]). დიდი სახანოს დედაქალაქი იყო დღევანდელი [[პეკინი]], მაგრამ ორი საუკუნის შემდგომ, [[1368]] წელს მონღოლები განდევნეს ჩინეთიდან. [[ჩინეთი]]ს არმიამ დაანგრია და გააცამტვერა უამრავი მონღოლური [[ქალაქი]], მათ შორის მონღოლეთის [[დედაქალაქი]] [[ყარაყორუმი (ქალაქი)|ყარაყორუმი]]. წაიშალა იმ კულტურული პროგრესის ნაკვალევი, რომელსაც მიაღწია მონღოლეთმა იმპერიის დროს. [[1380]] წელს [[კულიკოვოს ბრძოლა|კულიკოვოს ბრძოლით]] დაიწყო რუსეთის განთავისუფლება მონღოლ-თათართა უღლისაგან. [[XIV საუკუნე|XIV საუკუნის]] II ნახევარში მონღოლეთის ბატონობა დაემხო [[ირანი|ირანში]], [[ამიერკავკასია]]სა და [[შუა აზია]]ში.

=== იმპერიის შემდგომი პერიოდი ===
იმპერიის დაცემის შემდეგ, საუკუნეების განმავლობაში მიმდინარეობდა სისხლისმღვრელი ბრძოლები ძალაუფლებისათვის. დამოუკიდებელ ფეოდალურ სახანოებსა და სამთავროებს სჭირდებოდათ ბაზარი მესაქონლეობის პროდუქტისა და პირუტყვის გადასაცვლელად ბინადარი ხალხების ხელოსნურ და სხვა ნაწარმზე. ასეთი ბაზარი იმ დროს შეიძლებოდა ყოფილიყო მხოლოდ [[ჩინეთი]], მაგრამ იგი დიდად არ იყო დაინტერესებული ასეთი გაცვლით. დაიწყო მონღოლური [[ეკონომიკა|ეკონომიკის]] კრიზისი. [[XV საუკუნე]]ში ორგზის წარუმატებლად დამთავრდა ფეოდალური დაქუცმაცებულობის დაძლევისა და მონღოლური სახელმწიფოს აღდგენის ცდა. საუკუნის დასაწყისში გამარჯვება მოიპოვეს [[ოირატები|ოირატებმა]]. მათი მეთაური იყო [[ესენ ტაისი]]. ოირატებმა ერთ-ერთი შეტაკების დროს ([[1449]] წელს) მძევლად აიყვანეს [[ჩინეთი]]ს [[იმპერატორი]]. [[1454]] წელს ესენ ტაისი მოკლულ იქნა და ხელისუფლება დაუბრუნდათ ჩინგის ხანის შთამომავლებს. [[XVI საუკუნე|XVI საუკუნის]] დასაწყისში ძალაუფლება ხელში ჩაიგდო ალტან ხანმა. მან დააარსა [[ჰოჰოტი]] [[1557]] წელს, [[1578]] წელს ის შეხვდა [[დალაი ლამა]]ს, რამაც ხელი შეუწყო მონღოლეთში [[ბუდიზმი]]ს გავრცელებას. მას შემდეგ, რაც ახალი ხანი [[აბთაი ხანი]] გახდა [[ბუდიზმი|ბუდისტი]] ([[1585]] წელს), მან ააშენა ბუდისტური [[მონასტერი]] [[ერდენ-ზუუ]] [[1586]] წელს.

[[XVI საუკუნე|XVI]]-[[XVII საუკუნე]]ების მიჯნაზე მონღოლეთი მანჯურიელ ფეოდალთა ექსპანსიის ობიექტი გახდა. [[1634]] წელს მათ გაანადგურეს სამხრეთ მონღოლეთში უდიდესი ჩახარის სახანო. [[1636]] წელს, სამხრეთ მონღოლეთის ნოინებმა აღიარეს მანჯურიელთა ბატონობა. იმ დროიდან სამხრეთ მონღოლეთს ეწოდა შიდა მონღოლეთი.

[[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] [[1630-იან წლები|1630-იან წლებში]] დასავლეთ მონღოლეთში შეიქმნა ოირატთა ფეოდალური სახელმწიფო. [[1640]] წელს ჯუნღარიაში (დას. მონღოლეთი) მონღოლეთის საერთო ყრილობაზე ხანებმა და მთავრებმა სცადეს გაერთიანება, მაგრამ უშედეგოდ. [[1691]] ფეოდალებმა სცნეს მანჯურიელთა ბატონობა. ამის შემდეგ მხოლოდ ოირატთა დამოუკიდებელი ფეოდალური სახანო უწევდა წინააღმდეგობას ჩინელ-მანჯურიელთა შემოსევებს. [[1755]]-[[1758]] წლებში გაიშალა ფართო ანტიმანჯურიული განმათავისუფლებელი მოძრაობა ოირატთა მთავრის [[ამურსანა]]სა და ხალხას ნოინის [[ჩინგუნჟაბი]]ს ხელმძღვანელობით, თუმცა მანჯურიელებმა აჯანყება ჩაახშეს. [[1758]] წელს მანჯურიელებმა გაანადგურეს ოირატთა სახელმწიფო და გაჟლიტეს მისი მოსახლეობის დიდი ნაწილი. ამ დროიდან მთლიანი მონღოლეთი [[ცინის დინასტია]]ს, ჩინეთს დაემორჩილა. [[1911]] წლამდე მონღოლებს [[ჩინელები]] მართავდნენ.

=== დამოუკიდებლობა ===
[[1911]] წელს გარე მონღოლეთში ანტიმანჯურიული გამოსვლების, ჩინეთის რევოლუციის და რუსეთის დახმარების შედეგად დაემხო მანჯურიელთა ბატონობა. ყველა მონღოლურმა ტომმა გამოხატა მზაობა მონღოლეთის დამოუკიდებლობისათის. ფეოდალებმა შექმნეს დამოუკიდებელი ფეოდალური, თეოკრატიული სახელმწიფო. რუსეთ-ჩინეთ-მონღოლეთის შეთანხმებით [[1915]] წელს მონღოლეთი ჩინეთის ავტონომიური ტერიტორია გახდა. [[1919]] წელს, [[რუსეთი]]ს [[ოქტომბრის რევოლუცია|ოქტომბრის რევოლუციის]] შემდეგ [[ჩინეთი]]ს ჯარებმა დაიკავეს მონღოლეთის [[დედაქალაქი]], მაგრამ მათი გამარჯვება დროებითი იყო. [[1918]]-[[1921]] წლებში [[იაპონია]]მაც თავის მხრივ სცადა გარე მონღოლეთის დამორჩილება თუმცა [[რუსები|რუსმა]] მოგზაურმა, [[რომან უნგერ-შტერნბერგი|ბარონმა უნგერმა]] (სისხლიანი ბარონი), რომელიც იბრძოდა [[თეთრი არმია|თეთრი არმიის]] მხარეს [[წითელი არმია|წითლების]] წინააღმდეგ [[ციმბირი|ციმბირში]], გამოუშვა შენაერთი მონღოლეთში და დაამარცხა აქ მდგარი [[ჩინელები]]ს შენაერთი. მალევე შეიქმნა მონღოლეთის სახალხო რევოლუციური პარტია [[დამდინ სუხე-ბატორი]]სა და [[ხორლოგიინ ჩოიბალსანი]]ს მეთაურობით. [[1921]] წლის 13 მარტს შეიქმნა დროებითი სახალხო მთავრობა და სახალხო რევოლუციური არმიის მთავარსარდლად დაინიშნა სუხე-ბატორი. [[18 მარტი|18 მარტს]] გათავისუფლებულ იქნა [[ქალაქი]] მაიმაჩენი. რევოლუციამ გაიმარჯვა და ქვეყანას სათავეში ჩაუდგა ახალი ხელისუფლება — სახალხო ხურალები. საკანონმდებლო წესით განმტკიცდა მშრომელი არატების დიქტატურის თავისებური ფორმა. მიუხედავად სახალხო მთავრობისა, რომლის ხელშიც იყო მთელი ძალაუფლება, [[1921]]-[[1924]] წლებში მონღოლეთი ფორმალურად მაინც შეზღუდულ [[მონარქია]]დ რჩებოდა. სახელმწიფოს სათავეში იდგა ბოგდო-გეგენი (ლამაისტური ეკლესიის მეთაურის ტიტული მონღოლეთში). ამ წლებში სახალხო მთავრობამ განახორციელა მრავალი [[იმპერიალიზმი|ანტიიმპერიალური]] და [[ფეოდალიზმი|ანტიფეოდალური]] ხასიათის გარდაქმნა, რევოლუციის გამარჯვებამ და ანტიფეოდალურმა გარდაქმნებმა გამოიწვია ძალთა გამიჯვნა და კლასობრივი ბრძოლის გამწვავება, დაიწყო კონტრრევოლუციური შეთქმულებები ([[1922]], [[1924]] წლები), რომლებიც ხელისუფლებამ ჩაახშო. მტკიცდებოდა რევოლუციური მთავრობის კავშირი [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა კავშირთან]]. [[1921]] წლის ნოემბერში მონღოლეთის დელეგაცია შეხვდა [[ლენინი|ლენინს]]. [[1924]] წელს პირველმა სახალხო [[ხურალი|ხურალმა]] მონღოლეთი სახალხო რესპუბლიკად გამოაცხადა და მიიღო პირველი კონსტიტუცია. [[1929]] წელს დაიწყო მსხვილი ფეოდალური საკუთრების ექსპროპრიაცია. კლასების ლიკვიდაციის პროცესს თან სდევდა სხვადასხვა შეიარაღებული გამოსვლები.

=== მონღოლეთის სახალხო რესპუბლიკა ===
{{მთავარი|მონღოლეთის სახალხო რესპუბლიკა}}
[[ფაილი:Altan Khan.jpg|thumbnail|ალტან ხანი]]
[[1924]] წელს, მას შემდეგ რაც გარდაიცვალა [[მეფე]] და რელიგიური ლიდერი [[ბოგდო-გეგენ VIII|ბოგდო-ხანი]], საბჭოთა კავშირმა ოფიციალურად გამოუცხადა მხარდაჭერა მონღოლეთს. [[1924]] წელს ხორლოგიინ ჩოიბალსანის ხელში მოექცა [[ძალაუფლება]]. მის სახელს უკავშირდება [[კოლექტივიზაცია]], ასევე მონასტრების გადაწვა და ბერების ხოცვა. მონღოლეთში [[1920]] წლისათვის მამაკაცთა დაახლოებით ერთი მესამედი იყო [[ბერი]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში დაახლოებით 750 [[მონასტერი]] ფუნქციონირებდა.&lt;ref&gt;[http://www.orientmag.com/8-30.htm Mongolia: The Bhudda and the Khan]. Orient Magazine.&lt;/ref&gt; [[სტალინი]]ს დიდი წმენდის შემდეგ, რომელიც [[1937]] წელს დაიწყო, მონღოლეთში 30 000-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა. [[იაპონია|იაპონური]] [[იმპერიალიზმი]] კი სულ უფრო და უფრო მეტ საშიშროებას წარმოადგენდა საბჭოთა კავშირისთვის. [[1939]] წლის [[იაპონია]]-[[საბჭოთა კავშირი]]ს [[ომი]]ს დროს, საბჭოთა კავშირმა წარმატებით დაიცვა მონღოლეთი იაპონიისაგან. [[1945]] წელს მონღოლმა მებრძოლებმა მონაწილეობა მიიღეს [[მანჯურიის ოპერაცია]]ში. [[1945]] წლის 20 ოქტომბერს ჩატარდა რეფერენდუმი და გამოკითხულთა 100 %-მა (ოფიალური ინფორმაციით) მხარი დაუჭირა დამოუკიდებლობას. [[1949]] წლის 6 ოქტომბერს მოხდა ჩინეთის მხრიდან მოღოლეთის ოფიციალური აღიარება.

=== დემოკრატია ===
{{მთავარი|დემოკრატიული რევოლუცია მონღოლეთში}}
ცნობილი „პერესტროიკისა“ და „გლასნოსტის“ შემდგომ მონღოლეთში აქტიურად დაწიყეს ფიქრი დემოკრატიულ [[რესპუბლიკა]]ზე, მრავალპარტიულ სისტემასა და [[საბაზრო ეკონომიკა]]ზე. [[1992]] წლის ახალ [[კონსტიტუცია]]ში სიტყვა „სახალხო რესპუბლიკა“ ამოღებულ იქნა ქვეყნის სახელიდან. საბაზრო ეკონომიკაზე გადასვლა არ მომხდარა მარტივად. [[1990-იანი წლები|1990-იანი წლებში]] ქვეყანაში [[ინფლაცია]]სა და საკვების ნაკლებობას ჰქონდა ადგილი. [[1993]] წელს [[მონღოლეთის საპრეზიდენტო არჩევნები (1993)|საპრეზიდენტო არჩევნებში]] და [[1996]] წელს საპარლამენტო არჩევნებში გაიმარჯვა არაკომუნისტურმა პარტიამ.

== გეოგრაფია და ბუნება ==
{{მთავარი|მონღოლეთის გეოგრაფია}}
[[ფაილი:Gobi Desert.jpg|300 px|მინი|გობის უდაბნო. სამხრეთ-გობი]]
მონღოლეთის [[რესპუბლიკა]] (ყოფილი გარე რესპუბლიკა და მონღოლეთის სახალხო რესპუბლიკა), რომელიც მდებარეობს ცენტრალური [[ახია|აზიის]] აღმოსავლეთით,ზომიერი სარტყლის სტეპის, ნახევრად უდაბნოსა და უდაბნოს ზონებში-მსოფლიოში ყველაზე მეჩხრად დასახლებული ქვეყანაა. იგი ჩრდილოეთით 3000 კმ-ის მანძილზე [[რუსეთი|რუსეთს]] ესაზღვრება, ხოლო სამხრეთით 4760 კმ-ით — [[ჩინეთი|ჩინეთს]]. დასავლეთით, ძალიან მცირე ტერიტორია (150 კმ) ესაზღვრება [[ყაზახეთი|ყაზახეთს]]. მთლიანად ტერიტორია შეადგენს 1 564 116 კვ. კმ-ს, დაახლოებით იმდენს, რასაც [[ალასკა]].

თითქმის მთელი მონღოლეთი [[ზღვა|ზღვის]] დონიდან 1000 მ-ის სიმაღლეზე მდებარეობს. იგი ცენტრალური აზიის პლატოზეა განლაგებული. დასავლეთით ალთაის [[მთა|მთებია]], რომელიც მუდმივად თოვლის საფარის ქვეშაა. ქვეყნის ყველაზე მაღალი მწვერვალიც აქ მდებარეობს (4374 მ.). მნიშვნელოვანი ქედებია ასევე [[გობის ალთაი]] და [[ხენტეი]]. ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილში მდებარეობს [[ხანგაი]]ს მთიანეთი. ალთაის ქედის აღმოსავლეთით ტბების ხეობაა (დაახლოებით, 300-ზე მეტი ტბა), რომელიც შემოსაზღვრავს მდინარეების, სელენგასა და ტუულის ნაყოფიერ აუზს. ამ აუზის სამხრეთ-აღმოსავლეთით მდებარეობს [[ულან-ბატორი]] (ულაანბაატარი), მონღოლეთის [[დედაქალაქი]] და კომერციული ცენტრი. მნიშვნელოვანი მდინარეებია: [[სელენგა]], [[კერულენი]], [[ონონი]], [[ძაბხანი]], [[კობდო]]. ქვეყნის ტერიტორიის [[60]] %-ზე მეტი უჭირავს წაბლა ნიადაგებს. გავრცელებულია აგრეთვე მურა, დამლაშებული, შავმიწა და მდელოს ნიადაგები. მთიანი რაიონებისათვის დამახასიათებელია ტყესტეპის ლანდშაფტები. ტყეს მონღოლეთის ტერიტორიის [[10]] %-ი უჭირავს. ამ ტერიტორიაზე [[100]]-ზე მეტი სახეობის ძუძუმწოვარია. ყველაზე გავრცელებულია მღრღნელები, გვხვდება [[კურდღელი]] ტოლაი, აკლიმატიზებულია ონდატრა. ტყეებში ბინადრობს [[მგელი]], [[მელია]], [[სიასამური]], [[ციყვი]], [[ბურუნდუკი]]. ჩლიქოსნებიდან აღსანიშნავია კულანი, ანტილოპები, [[შველი]], მარალი, ხემტეის მთებში-[[ლოსი]], მუშკი. მონღოლეთის ტერიტორიაზე ბინადრობენ ისეთი ცხოველებიც (ველური [[აქლემი]], [[პრჟევალსკის ცხენი]], გობის [[დათვი]]) რომლებიც სხვა ქვეყნებში თითქმის არ გვხვდება. მონღოლეთის სამხრეთ-აღმოსავლეთ და სამხრეთ ნაწილს ფარავს გობის [[უდაბნო]]. ქვეყნის უდიდესი ნაწილი მოქცეულია აქტიურ სეისმურ ზონაში, რის გამოც, [[მიწისძვრა|მიწისძვრები]] აქ საკმაოდ ხშირია.

=== ბუნებრივი რესურსები ===
მიუხედავად იმისა რომ [[გობის რეგიონი]] უმეტესად ქვიაშიან [[უდაბნო]]ს წარმოადგენს, არსებობს ნახევრად უდაბნო ადგილები, რომელიც მრავალრიცხოვანი [[ცხვარი|ცხვრისთვის]], [[აქლემი]]სთვის და [[ცხენი]]სთვის საძოვრად გამოიყენება. ბალახოვანი [[სტეპი]] საშუალებას იძლევა გამოიკვებოს [[28]] მილიონი სული საქონელი. ერდენეტში მოიპოვებენ [[სპილენძი|სპილენძსა]] და [[მოლიბდენი|მოლიბდენს]], აგრეთვე [[ქვანახშირი|ქვანახშირს]]. არსებობს [[ნავთობი]]ს საბადოებიც, რომელიც ათვისებული არაა. ქვეყანაში დიდია [[ფოსფატი]]ს დეპოზიტი, მაგრამ უმეტესი ნაწილი აუთვისებელია გარემოს დაცვითი პრობლემების გამო.

=== კლიმატი ===
[[ჰავა]] მშრალია და მკვეთრად კონტინენტური, მოკლე, ზომიერი [[ზაფხული]]თა (იწყება [[მაისი]]დან და გრძელდება [[სეტემბერი|სექტემბრამდე]]) და გრძელი [[ზამთარი|ზამთრით]]. ამ დროს [[ტემპერატურა]] შესაძლოა - [[50]] გრადუსამდე დაეცეს.[[ულან-ბატორი|ულან-ბატორში]] საშუალო ტემპერატურა მერყეობს -26 გრადუსიდან ([[იანვარი|იანვარში]]) [[16]]გრადუსამდე (ივლისში). წვიმები საკმაოდ ცვალებადია და ხშირად [[წყალდიდობა]]ს იწვევს. წლიური [[ნალექი|ნალექების]] რაოდენობა [[მთა]]ში [[460]] მმ-ია, ხოლო [[გობი (უდაბნო)|გობის უდაბნოში]] - [[100]] მმ. მონღოლეთი ცნობილია მოწმენდილი, მზიანი დღეებით, რომელიც წელიწადში საშუალოდ,[[240]] დღე გრძელდება.

== მთავრობა ==
მონღოლეთის [[სახელმწიფო]] მრავალპარტიული მართვის სისტემით. დომინირებს ტიპური კომუნისტური [[მონოპოლია|მონოპოლიური]] პარტია, რომელსაც მონღოლეთის სახალხო რევოლუციური პარტია ეწოდება, მაგრამ მას აღარ გააჩნია უწინდელი ძალაუფლება. ახალი კონსტიტუციით, რომელიც ძალაში [[1992]] წელს შევიდა, ქვეყანას მონღოლეთის სახალხო რესპუბლიკის ნაცვლად, მონღოლეთის სახელმწიფო ჰქვია. შედეგად [[სოციალიზმი|სოციალისტური]] მართვის სტრუქტურა შეცვალა [[პრეზიდენტი|პრეზიდენტმა]] და ერთპალატიანმა საკანონმდებლო ორგანომ, რომელიც ირჩევხუთი წლის ვადით, ხოლო ხელისუფლების სათავეში [[პრემიერმინისტრი]] დგას.

== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
{{მთავარი|აიმაკი}}
[[ფაილი:Mongoletis aimakebi 1.png|thumbnail|480px|&lt;br /&gt;მონღოლეთის აიმაკიები]]
მონღოლეთი იყოფა დედაქალაქად და [[21]] [[აიმაკი|აიმაკად]]:
&lt;table&gt;&lt;td&gt;&lt;ol&gt;
* [[არახანგაის აიმაკი|არა-ხანგაი]];
* [[ბაიან-ულგიი|ბაიან-ულეგეი]];
* [[ბაიანხონგორის აიმაკი|ბაიანხორგორი]];
* [[ბულგანის აიმაკი|ბულგანი]];
* [[დორნოგოვი|აღმოსავლეთ გობი]];
* [[დორნოდი|აღმოსავლეთი]];   
* [[გობი-ალთაი|გობი-ალთაი აიმაკი]];
* [[გობი-სუმბერი|გობი-სუმბერის აიმაკი]];
* [[დარხან-უული|დარხანის აიმაკი]];
* [[ზავხანი|ზავხანის აიმაკი]];
&lt;/td&gt;&lt;/ol&gt;&lt;td&gt;&lt;ol start=10&gt;
* [[ხოვდის აიმაკი]];
* [[ორხონის აიმაკი]];
* [[სელენგე|სელენგეს აიმაკი]];
* [[დუნდგოვი|შუა გობი]];
* [[სუხე-ბატორის აიმაკი]];
* [[უვსის აიმაკი]];
* [[უვერხანგაი]];
* [[ხუვსგელი|ხუვსგელის აიმაკი]];
* [[ხენტიი|ხენტიის აიმაკი]];
* [[ტუვე]];
* [[უმნეგოვი]].
&lt;/ol&gt;&lt;/td&gt;&lt;/table&gt;

== დემოგრაფია ==
[[ფაილი:Kloster zezerleg.JPG|thumbnail|275px|ბუდისტური მონასტერი ტსეტსერლეგში]]
=== მოსახლეობა ===
მოსახლეობის დაახლოებით [[94]] % მონღოლია,რომელთაგან ძირითადი ჯგუფი ([[90]] %) წარმოადგენს ხალიკას.უმცირესობას წარმოადგენენ ბურიატები და [[ყაზახები]].ყაზახები თავდაპირველად ქვეყნის დასავლეთში ცხოვრობდნენ და მოსახლეობის [[5]] %-ს შეადგენდნენ, მაგრამ [[1991]] წლის დამოუკიდებლობის მიღების შემდეგ ბევრი დაუბრუნდა ყაზახეთს. მონღოლურ დამწერლობაში [[კირილიცა]] [[1940]]-დან გამოიყენება. ტრადიციული [[ანბანი]], რომელიც წააგავს არაბულს, მაგრამ იწერება ვერტიკალურად, კვლავ ისწავლება სკოლებში იმ იმედით,რომ შემდგომში ისევ ქვეყნის ოფიციალურ დამწერლობად იქცევა.

=== მონღოლური დამწერლობა ===

XIII საუკუნეში მონღოლებმა გადმოიღეს უიღურული [[დამწერლობა]] (წერენ ზემოდან ქვემოთ და მარჯვნიდან მარცხნივ). XIV ს-ში [[ბუდიზმი|ბუდისტური]] ტექსტების ზუსტად გადმოცემის მიზნით უიღურული დამწერლობა მონღოლებმა გადაახალისეს და ”გალიკი” უწოდეს. XVII საუკუნის შუა წლებში იორათმა მეცნიერმა ზაია-პანდიტამ რამდენადმე გადაასხვაფერა მონღოლური დამწერლობის ზოგიერთი სიმბოლო, დაუმატა დიაკრიტიკული ნიშნები და ჩამოაყალიბა ე. წ. ”ნათელი დამწერლობა” იორათული სალიტერატურო ენისათვის.

=== მონღოლური ენა ===
{{მთავარი|მონღოლური ენა}}
მონღოლური ენა განეკუთვნება მონღოლური ენების ჯგუფს.სალიტერატურო ენა ემყარება ხალხა დიალექტს. [[1941]] წლიდან დამწერლობას საფუძვლად უდევს რუსული გრაფიკა. მონღოლეთში დაცულია [[სინჰარმონიზმი]]. აქვს მოკლე და გრძელი ხმოვნები, დიფთონგები. გრძელი ხმოვნები ორთორგაფიულად გადმოიცემა ხმოვანთა ორმაგი დამწერლობით.

=== რელიგია ===
[[ფაილი:Russian Orthodox Church in UB.JPG|thumbnail|275px|ქრისტიანული ტაძარი ულან-ბატორში.]]
მონღოლების უმეტესობა ბუდიზმის მიმდევარი იყო მანამ სანამ [[კომუნიზმი|კომუნისტურმა]] პარტიამ არ წამოიწყო მკაცრი ანტი-რელიგიური კამპანია [[1937]]-[[1939]] წლებში. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ [[ბუდიზმი|ბუდისტურმა]] რელიგიამ აღმავლობა განიცადა და [[1990]]-იან წლებში მონღოლური [[ნაციონალიზმი]]ს ძირითად ძალად მოგვევლინა. მართალია, [[1991]] წელს [[ბუდიზმი]] კონსტიტუციურად არ აღიარეს როგორც [[სახელმწიფო]] რელიგია, ბოლო ათი წლის განმავლობაში ამ კუთხით დიდი გამოცოცხლება შეინიშნება.დღეისათვის მოსახლეობის 50 % ბუდისტია.

ქალაქების მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი თავს ულან-ბატორში იყრის. მოსახლეობი რიცხვი ბოლო ათწლეულების განმავლობაში სწრაფად იზრდება და [[მონღოლები]]ს 32,6 % [[15]] წლამდე ასაკისაა. კომუნისტური რეჟიმის დამხობის შემდგომ საგანმანათლებლო, [[მედიცინა|სამედიცინო]] და სოციალური პროგრამები დიდ ცვლილებებს განიცდის.

მოსახლეობის 40 % [[ათეიზმი|ათეისტია]] და არ გააჩნია [[რელიგია]]. 6 %-შამანისტი და ქრისტიანია, ხოლო 4 % მუსლიმი.

[[ტენგრიიზმი]] და [[შამანიზმი]] ფართოდ იყო გავრცელებული მონღოლურ ტომებში, ისევე როგორც მთელს აზიაში. თუმცა შამანიზმმა დიდი კვალი დატოვა მონღოლურ რელიგიურ კულტურაზე. კომუნისტური რეჟიმის დროს, [[სტალინი]]ს ბრძანებით [[700]]-ზე მეტი მონასტერი გადაიწვა და მოკლულ იქნა ათასობით [[ბერი]]. რელიგიურმა რეპრესიებმა დიდი კვალი დაამჩნია ქვეყნის რელიგიურ განვითარებას.[[1990]]-იან წლებში როდესაც რელიგია უკვე აღარ იკრძალებოდა, ქვეყანაში გავრცელება დაიწყო [[მაჰმადიანობა]]მ და [[ქრისტიანობა]]მ.

== ეკონომიკა ==
{{მთავარი|მონღოლეთის ეკონომიკა}}
[[ფაილი:UlaanBaatar-2009.jpg|მინი|დედაქალაქი [[ულან-ბატორი]] შიდა და საერთაშორისო ვაჭრობის ცენტრი]]
ტრადიციულად მონღოლები მომთაბარენი იყვნენ.ისინი ძირითადად, მრგვალ კარვებში ცხოვრობდნენ და მათი საქმიანობა საქონლის მწყემსვა იყო. [[1952]] წლის შემდეგ კომუნისტებმა ჩამოაყალიბეს მეცხოველეობის კოოპერატივები(კოლმეურნეობები) და [[სახელმწიფო]] მეურნეობები მარცვლოვანი კულტურის მოსაყვანად. ამან ადგილზე დამკვიდრების პროცესი დააჩქარა, მაგრამ [[მომთაბარეობა]] საბოლოოდ ვერ აღმოიფხვრა. ბევრი ოჯახი მომთაბარეობდა საძოვრიდან საძოვარზე სეზონის შესაბამისად.

კომუნისტური კავშირის წევრად ყოფნისას მონღოლეთს დიდ დახმარებას უწევდნენ სხვა სოციალისტური ქვეყნები.[[1991]] წელს, [[საბჭოთა კავშირი]]ს დაშლის შემდეგ, მონღოლეთი ისევ დაუბრუნდა პრივატიზაციისა და საბაზრო ეკონომიკის ხანას.

დღეს ქვეყნის [[ეკონომიკა]] კვლავ ეყრდნობა მეცხოველეობას, მაგრამ თანდათან ძლიერდება [[მრეწველობა]], [[ქვანახშირი]]სა და [[ელექტროენერგია|ელექტროენერგიის]] ინდუსტრიები.

მონღოლეთში გზებისა და [[რკინიგზა|რკინიგზის]] ქსელი [[საბჭოთა კავშირი]]ს დროს არსებულ ორიენტაციას ასახავს.ამ პერიოდში ექპორტი და იმპორტი დაკავშირებული იყო საბჭოთა კავშირთან. ეს ძველი ქსელი ახლა აღარ არსებობს და ვერ ერთი ყოფილი საბჭოთა [[რესპუბლიკა]] ვეღარ უწევს ქვეყანას სათანადო სავაჭრო პარტინიორობას. საბჭოთა სუბსიდიების გაუქმებამ და [[რუსეთი]]ს მიმართ დავალიანებამ [[11]] მილიარდის ოდენობით, ქვეყნის თავისუფალ საბაზრო ეკონომიკაში საკმაოდ მტკივნეული გადასვლა გამოიწვია. მონღოლეთმა დასავლეთისაგან [[55]] მილიონი დოლარი დახმარების სახით მიიღო. ამჟამად, ყალიბდება ახალი სავაჭრო კავშირები [[შეერთებული შტატები|შეერთებულ შტატებთან]], [[იაპონია]]სთან, [[ჩინეთი|ჩინეთთან]] და [[სამხრეთ კორეა]]სთან.

=== ტრანსპორტი ===
[[ფაილი:Zamyn Uud traders.jpg|300პქ|მარცხნივ|მინი|მატარებლის სადგური]]
მონღოლეთში არის საავტომობილო ტრასა, [[რკინიგზა]], საჰაერო და საზღვაო ტრანსპორტი. სანაოსნოდ გამოიყენება მდინარეები: [[სელენგა]], [[ორხონი]] და [[ხუბსუგული]].

მონღოლეთში ბევრი შინაური აეროპორტებია. ერთადერთი საერთაშორისო აეროპორტია [[ჩინგის ყაენის საერთაშორისო აეროპორტი]] [[ულან-ბატორი]]ში.

==== საზღვაო ფლოტი ====
მონღოლეთი, ფართობის მიხედვით, [[ყაზახეთი]]ს შემდგომ მეორე ქვეყანას წარმოადგენს, რომელსაც არ აქვს გასასვლელი [[ზღვა]]ზე. მიუხედავად ამისა [[2003]] წლის თებერვალში, მონღოლეთმა დაარეგისტრირა საზღვაო [[ფლოტი]] (The Mongolia Ship Registry Pte Ltd.) რეგისტრაციის მომენტიდან მოყოლებული მათი [[გემი|გემების]] რიცხვი სულ უფრო და უფრო იზრდება.

== სოციალური სფერო ==
=== განათლება ===
[[სოციალიზმი|სოციალისტური]] რეჟიმის დროს მონღოლეთში [[განათლება]]ს დიდი ყურადღება ექცეოდა.წერა-კითხვის უცოდინრობა ნაწილობრივ აღმოფხვრილ იქნა [[მომთაბარეობა|მომთაბარე]] ბავშვებისათვის სეზონური სკოლების გახსნით. თუმცა [[1990]] წელს სეზონურ სკოლებს დაფინანსება შეუწყდათ. დაწყებითი და საშუალო განათლება მონღოლეთში [[10]] წელს გრძელდებოდა, მოგვიანებით კი [[11]] წლამდე იქნა გაზრდილი.[[2008]]-[[2009]] წლებში ოფიციალურად შემოღებულ იქნა [[12]] წლიანი სასწავლო წელი. სწავლება შეეხოთ პირველკლასელებს, რაც ნიშნავს იმას, რომ სისტემური ცვლილების შედეგს მონღოლეთში [[2019]]-[[2020]] წლებში მიიღებენ.ქვეყნის ძირითადი [[სახელმწიფო]] უნივერსიტეტებია: [[მონღოლეთის ნაციონალური უნივერსიტეტი]] და [[მონღოლეთის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიის უნივერსიტეტი]]. [[1990]]-იანი წლების ლიბერალიზაციას მოჰყვა კერძო უმაღლესი სასწავლებლების რაოდენობის ზრდა, თუმცა ხშირად მათ ექმნებათ პრობლემები უნივერსიტეტის სტატუსთან დაკავშირებით.

== კულტურა ==
{{მთავარი|მონღოლეთის კულტურა}}
ქვეყნის ძირითადი ფესტივალია [[ნაადამი]], რომელიც საუკუნეების განმავლობაში იმართება. [[ნაადამი]] შედგება სამი ტრადიციული მონღოლური სპორტისაგან:[[მშვილდოსნობა|მშვილოსნობის]], [[ჯირითი]]სა და [[ჭიდაობა|ჭიდაობისაგან]]. ფესტივალი ტარდება 11-13 ივლისს, რითაც პატივს მიაგებენ ნაციონალურ [[დემოკრატია|დემოკრატიულ]] [[რევოლუცია]]ს.

=== ლიტერატურა ===
მონღოლური [[ზეპირსიტყვიერება]] მრავალჟანროვანია. ფართოდაა ცნობილი ეპიკური თქმულებები: ”[[გესერიადა]]” , ”[[ჯანგარი]]” და სხვ. მონღოლეთის დამწერლობითი ლიტერატურის ეპიგრაფიკული ძეგლები XII-XIII საუკუნეებით არის დათარიღებული. პირველი წერილობითი ძეგლი (არა უადრეს [[1240]] წლისა) ”საიდუმლო თქმულება” მხატვრული ხასიათისაა, გაბაასების ტიპის ხალხური სიმღერის ნიმუშია ”[[ოქროს ურდო]]ს ხელნაწერი თელის ხის ქერქზე” (XIII-XIV სს.). XIII-XIV საუკუნეების ლიტერატურა ფრაგმენტების სახით შევიდა XVII საუკუნის მატიანეებში. XIX საუკუნის ლიტერატურისათვის დამახასიათებელია [[დემოკრატია|დემოკრატიული]], ანტიფეოდალური ტენდენციები. (პოეტები ხუულჩ სანდაგი, დ. რავჟაა ([[1803]]-[[1856]]), გულრანსა ([[1820]]-[[1851]]) და სხვ.). რევოლუციის შემდგომი ლიტერატურა განიცდის აშკარა სოციალისტურ გავლენას. რაც ვლინდება რომანებში: ”[[წითელი]] [[დროშა]]”, ”[[ლენინი]] და [[სუხე-ბატორი]]”; აღსანიშნავია ც. გაიტავის პოემები ”ლენინი ჩვენთანაა”, ”[[კარლ მარქსი]]”, ”[[ფრიდრიხ ენგელსი]]”. ვითარდება ლიტერატურის სხვადასხვა ჟანრი.

მთარგმნელობითი საქმიანობა მონღოლეთში [[ჩინგიზ-ყაენი|ჩინგის ხანის]] ეპოქიდან დაიწყო. თარგმნილია ”[[ქილილა და დამანა]]”, [[ტიბეტი|ტიბეტურიდან]] შანდიდევას პოემა ”სიწმინდის გზა”, ტიბეტელი განდეგილი პოეტის მილარაიბას ”ასიათასი სიმღერა” და სხვ. საუკუნეების მანძილზე ითარგმნებოდა და გამოცემულია ენციკლოპედიები-”[[განჟური]]” ([[108]] ტ., XVII ს.) და ”[[დანჟური]]” — განჟურის კომენტარები ([[225]] ტ., XVIII ს).XVIII საუკუნეში აქტიურად ითარგმნებოდა [[ჩინური ენა|ჩინური]] რომანები და ნოველები, ხოლო [[1921]] წლიდან დაიწყო [[რუსული ენა|რუსული]] ლიტერატურის თარგმნა.

=== არქიტექტურა და სახვითი ხელოვნება ===
მონღოლეთის ტერიტორიაზე მოპოვებულია [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]] ხელოვნების უძველესი ნიმუშები (ცხოველთა გამოსახულებანი კლდეებზე, [[სპილენძი]]სა და [[ბრინჯაო]]ს ნაკეთობანი), [[რკინა|რკინის]] ხანიდან შემონახულია ცხოველთა სტილიზებული ფიგურები ძვ. წ. I საკუნის დასაწყისს მიეკუთვნება [[ჰუნები]]ს დიდებულთა [[ყორღანი|ყორღანებში]] აღმოჩენილი ნივთები. ჰუნების ქალაქები წარმოადგენდა გეგმით თითქმის კვადრატულ დასახლებებს ხელოსანთა კვარტალებითა და მმართველთა სასახლეებით. [[თურქები|თურქთა]] სახაკანოების ბატონობის ხანაში (VI-VIII სს.) განვითარდა ხელოსნობა, მემორიალური ქანდაკება. უიღურთა სახაკანოს ხანიდან შემონახულია დედაქალაქ ორდუ-ბალიკის (მოგვიანებით ხარდა-ბალგასი) ნანგრევები. ქალაქ ბარსხოტის გათხრების დროს აღმოჩენილია ბუდისტური ტაძრის ნანგრევები. მონღოლეთის ფეოდალურ სახელმწიფოსა და [[მონღოლეთის იმპერია|მონღოლეთის იმპერიის]] აღმოცენების ხანას მიეკუთვნება [[ყარაყორუმი (ქალაქი)|ყარაყორუმში]] აღმოჩენილი [[უგედეი]]ს სასახლის ნაშთები. XX საუკუნის დასაწყისამდე მონღოლთა საცხოვრებელს წარმოადგენს ხის კარკასიანი [[თექა|თექის]] კარვები, შენდება ხის საკულტო ნაგებობანი, შერეული ტიპის ტაძრები. ფერწერა წარმოდგენილია ბუდისტური კომპოზიციებით. XIX საუკუნის ბოლოს შეიქმნა საერო ფერწერა. XVII საუკუნის შუა ხანებში განვითარდა [[ვერცხლი]]სა და [[ბრინჯაო]]ს ნივთების დამზადება.

=== მუსიკა ===
მონღოლური მუსიკალური კულტურის უძველესი ტრადიციები ჩვენს დრომდე მოიტანეს ხალხურმა მთქმელებმა, მუსიკოს-შემსრულებლებმა. მონღოლური ხალხური სიმღერები ერთხმიანია, სრულდება ხალხური საკრავების [[ლიმბე]]ს ([[ფლეიტა|ფლეიტის]] სახეობა), [[მორინჩხური]]ს, [[ხუჩირი]]ს ( სიმებიან- ხემიანი), [[იიოჩინი]]ს ([[ციმბალი]]ს სახეობა) და სხვთა თანხლებით.

=== დრამატული თეატრი და კინო ===
უძველესი მონღოლური საწესჩვეულებო და რელიგიური თამაშობანი, აგრეთვე მისტერიული ”ცამი” შეიცავდა თეატრალური ხელოვნების ელემენტებს. შუა საუკენეებში სასახლის კარზე წელიწადში ერთხელ იმართებოდა საერო თეატრალური წარმოდგენა. ახალი წლის ღამეს თოჯინების თეატრები ქუჩაში მართავდნენ წარმოდგენებს. XIX საუკუნის [[30]]-იან წლებში დაიდგა პირველი სახალხო წარმოდგენა ”მთვარის გუგული”. [[1935]] წელს ულან-ბატორში შეიქმნა კინოსტუდია ”მონღოლკინო”, რომელიც თავდაპირველად უშვებდა დოკუმენტურ ფილმებს. [[1937]] წელს გადაიღეს პირველი მხატვრული ფილმი.

== ფოტო გალერეა ==
&lt;gallery widths=&quot;150px&quot; heights=&quot;150px&quot; perrow=&quot;5&quot;&gt;
სურათი:Potatoe harvest.JPG|კარტოფილის მოსავალი
სურათი:Naadam.jpg|ნაადამის ფესტივალი
სურათი:Gobi Desert.jpg|გობის უდაბნო
სურათი:Mongolischer Yak.JPG|იაკი
სურათი:TariatLandscape.jpg|სტეპი, მიხვეულ-მოხვეული მდინარეებით
სურათი:KhongorynElsCamels.jpg|გობის უდაბნო, ნაციონალური პარკი
სურათი:Mongolia Landscape.jpg| ქვეყნის ჩრდილოეთი და დასავლეთი ნაწილი მთიანია
სურათი:Bogdkhan Uul 149199749 62cc3c373c o.jpg|მონღოლეთი ყველაზე მეჩხრად დასახლებული ქვეყანაა მსოფლიოში
სურათი:Mongolian warriors.jpg|მონღოლეთში ჭიდაობა ერთ-ერთი ეროვნული სპორტია
სურათი:Kloster zezerleg.JPG|ბუდისტური მონასტერი მონღოლეთში
&lt;/gallery&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* [[მონღოლები]]
* [[აიმაკი|მონღოლეთის აიმაკები]]
* [[მონღოლეთის იმპერია]]
* [[ჩინგისხანი|ჩინგის ხანი]]
* [[მონღოლების ბატონობა საქართველოში]]
* [[მონღოლეთის პარლამენტი]]
* [[მონღოლეთის პრეზიდენტი]]
* [[მონღოლების შემოსევები საქართველოში]]
* [[გობი (უდაბნო)]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commons|Mongolia|მონღოლეთი}}
* [http://www.mongoliatourism.gov.mn/ სამთავრობო ტურისტული საიტი (ინგ.)] {{Webarchive|url=http://arquivo.pt/wayback/20081025161139/http%3A//www.mongoliatourism.gov.mn/ |date=2008-10-25 }}
* [http://archive.travel.ru/mongolia/ ტურისტული საიტი მონღოლეთზე (რუს.)]
* [http://www.worlds.ru/asia/mongolia/ მონღოლეთი www.worlds.ru-ზე (რუს.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090622141540/http://worlds.ru/asia/mongolia/ |date=2009-06-22 }}
* [http://www.pmis.gov.mn/indexeng.php სამთავრობო საიტი (ინგ.) (მონღ.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081101215553/http://www.pmis.gov.mn/indexeng.php/ |date=2008-11-01 }}
* [http://www.bluepeak.net/mongolia/gobi.html გობის უდაბნო (ინგ.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090205133908/http://bluepeak.net/mongolia/gobi.html |date=2009-02-05 }}
* [http://www.oneearthadventures.com/gobi/ გობის უდაბნო და მომთაბარენი გობის უდაბნოში (ინგ.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090307030305/http://www.oneearthadventures.com/gobi/ |date=2009-03-07 }}
* [http://www.bluepeak.net/mongolia/ulaanbaatar.html ულან-ბატორი (ინგ.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304171102/http://www.bluepeak.net/mongolia/ulaanbaatar.html |date=2009-03-04 }}
* [http://www.photius.com/countries/mongolia/national_security/mongolia_national_security_the_armed_forces.html მონღოლეთის შეიარაღებული ძალები (ინგ.)]
* [http://www.fsmitha.com/h3/h11mon.htm ჩინგის ხანი და [[მონღოლები]] (ინგ.)]
* [http://www.accd.edu/sac/history/keller/mongols/empsub1.html ჩინგის ხანი (ინგ.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100306053246/http://www.accd.edu/sac/history/keller/mongols/empsub1.html |date=2010-03-06 }}
* [http://www.indexmundi.com/mongolia/life_expectancy_at_birth.html სიკვდილიანობა, შობადობა და სხვა (ინგ.)]
* [http://economy.alumnieeni.com/mongolia_pop_pop2.asp დემოგრაფია (ინგ.);(რუს.);(ფრანგ.);(იტალ.)და სხვ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305002739/http://economy.alumnieeni.com/mongolia_pop_pop2.asp |date=2016-03-05 }}
* [http://www.indexmundi.com/mongolia/infant_mortality_rate.html ბავშვთა სიკვდილიანობა (ინგ.)]
* [http://countrystudies.us/mongolia/37.htm მონღოლეთის მოსახლეობა (ინგ.)]
* [http://www.nomadicexpeditions.com/ მომთაბარეობა (ინგ.)]
* [http://www.e-mongol.com/mongolia_nomadiclife.htm მომთაბარეობა 1 (ინგ.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090527075306/http://www.e-mongol.com/mongolia_nomadiclife.htm |date=2009-05-27 }}
* [http://www.bluepeak.net/mongolia/steppe.html მონღოლეთის სტეპი (ინგ.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090201024704/http://bluepeak.net/mongolia/steppe.html |date=2009-02-01 }}
* [http://www.mongolaltai.ru/ მოგზაურობა მონღოლეთში (ინგ.)]
* [http://www.legendtour.ru/rus/mongolia/ulaanbaatar/ulaanbaatar.shtml ულან-ბატორი (რუს.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140802001839/http://www.legendtour.ru/rus/mongolia/ulaanbaatar/ulaanbaatar.shtml |date=2014-08-02 }}
* [http://demoscope.ru/weekly/2002/055/analit02.php მონღოლეთის მოსახლეობის რაოდენობის კლება. РИА &quot;Новости&quot;-ის ჟურნალისტის სტატია (რუს.)]
* [http://www.altaimongolia.ru/people.html მონღოლეთის მოსახლეობა (რუს.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090413092347/http://altaimongolia.ru/people.html |date=2009-04-13 }}
* [http://www.tourua.com/ru/maps/world_maps/info-79.html მონღოლეთის რუკა სხვადასხვა წვრილმანით (რუს.)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090513102815/http://www.tourua.com/ru/maps/world_maps/info-79.html |date=2009-05-13 }}
* [http://www.tursvodka.ru/countries/mongolia/map/ მონღოლეთის რუკა Google-ში და სხვადასხვა მონაცემები (რუს.)]
* [http://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/629186 მონღოლეთის გეოგრაფია (რუს.)]
* [http://owasia.ru/208.html მონღოლეთის ისტორია (რუს.)]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ყოფილი რჩეული}}
{{აზიის ქვეყნები}}

[[კატეგორია:მონღოლეთი|*]]
[[კატეგორია:აზიის ქვეყნები]]
[[კატეგორია:გაეროს წევრი სახელმწიფოები]]
[[კატეგორია:ზღვაზე გასასვლელის არმქონე სახელმწიფოები]]</text>
      <sha1>aqzhqouepcbqy1xd0rq3lm214xkqjq3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:აშშ-ის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>27711</id>
    <revision>
      <id>4808306</id>
      <parentid>2426742</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:39:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808306</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="337" sha1="qsrm9indczdygjwm7w5v74twnp4e4wk" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in the United States}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აშშ|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>qsrm9indczdygjwm7w5v74twnp4e4wk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>27712</id>
    <revision>
      <id>4808221</id>
      <parentid>3811769</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:10:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808221</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="339" sha1="791zj79rjov0kna78qx43775p1z3pk9" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Germany}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:გერმანული კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>791zj79rjov0kna78qx43775p1z3pk9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ეგვიპტის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>28974</id>
    <revision>
      <id>4808315</id>
      <parentid>2364763</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:45:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808315</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="309" sha1="tkcyirbxd3eo0owip4klts50f7nkfi5" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Egypt}}

[[კატეგორია:ეგვიპტე|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>tkcyirbxd3eo0owip4klts50f7nkfi5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:იაპონიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>29370</id>
    <revision>
      <id>4808323</id>
      <parentid>2427120</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:50:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808323</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="303" sha1="gm0lr0a25vkmyvygmwy0t9vhll695fq" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Japan}}

[[კატეგორია:იაპონია|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>gm0lr0a25vkmyvygmwy0t9vhll695fq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:საქართველოს მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>30024</id>
    <revision>
      <id>4808294</id>
      <parentid>2427186</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:29:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808294</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="435" sha1="hyogrulcdn0gjp24mpzgja74afm9m8z" xml:space="preserve">{{commonscat|Museums in Georgia|საქართველოს მუზეუმები}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:საქართველოს შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>hyogrulcdn0gjp24mpzgja74afm9m8z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ირანის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>33495</id>
    <revision>
      <id>4808325</id>
      <parentid>2981912</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:50:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808325</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="453" sha1="q9lci83dg2wdixyjs9aqu5rfnvqcviy" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Iran}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ირანული კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ირანის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>q9lci83dg2wdixyjs9aqu5rfnvqcviy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:პოლონეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>39294</id>
    <revision>
      <id>4808269</id>
      <parentid>2427687</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:20:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808269</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="285" sha1="1f5nhfjfsx1v5pu5l1tj85ujve3t7xs" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Poland}}

[[კატეგორია:პოლონეთი]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>1f5nhfjfsx1v5pu5l1tj85ujve3t7xs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:შვედეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>39296</id>
    <revision>
      <id>4808298</id>
      <parentid>2986925</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:30:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808298</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="467" sha1="n01mwtdez8fp028a2m5878rmlb2953m" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Sweden}}

[[კატეგორია:შვედეთის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:შვედური კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>n01mwtdez8fp028a2m5878rmlb2953m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ჩეხეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>39300</id>
    <revision>
      <id>4808299</id>
      <parentid>2367959</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:30:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808299</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="273" sha1="kdcril8f80e27zlr9vnfju7v7s7wsug" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ჩეხეთი|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>kdcril8f80e27zlr9vnfju7v7s7wsug</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აჰმედ ოზქანი (მელაშვილი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>42671</id>
    <revision>
      <id>4808576</id>
      <parentid>4559132</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:51:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808576</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7293" sha1="3m2izdu30dxixc2ihz7knd3os5ndcio" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
|სახელი     = აჰმედ ოზქანი
|მშობსახელი =  Ahmet Özkan Melaşvili
|პორტრეტი  = 
|ზომა       = 
|წარწერა    = 
|დაბსახელი = აჰმედ მელაშვილი
|მოღვაწეობა = საზოგადო მოღვაწე
|დაბ თარიღი = [[10 ივნისი]], [[1922]]
|დაბ ადგილი = სოფ. ქოჩბაირი, გონენის რაიონი ([[ბალიქესირის პროვინცია]], [[თურქეთი]])
| განათლება = [[სტამბოლის უნივერსიტეტი]]ს არქიტექტურული ფაკულტეტი
|მოქალაქეობა = 
|დაკრ ადგილი = ჰაირიე
|ქვეშევრდომობა = 
|ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]]
| გარდ თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1980|7|5|1922|6|10}} 
| გარდ ადგილი = [[ბურსა]]
|მამა           = 
|დედა          = 
|მეუღლე       = 
|შვილები =            
|ჯილდოები = 
|საიტი         = 
|სხვადასხვა    = 
}}
'''აჰმედ ოზქანი ([[მელაშვილები|მელაშვილი]])''' ({{lang-tr|Ahmet Özkan Melaşvili}}) (დ. [[10 ივნისი]], [[1922]], სოფ. [[ქოჩბაირი]], [[გონენის რაიონი]] ([[ბალიქესირის პროვინცია]], [[თურქეთი]]) — გ. [[5 ივლისი]], [[1980]]) — [[ქართველები|ქართველი]] კულტურული მოღვაწე [[თურქეთი|თურქეთში]], რომლის მოღვაწეობა მიმართული იყო თურქეთის ქართველობაში ეროვნული თვითშეგნების გაღვიძებისაკენ.

აჰმედ ოზქანი დაიბადა სოფელ ბალიქესირში, ქართველ მაჰმადიან ემიგრანტთა ([[მუჰაჯირობა|მუჰაჯირთა]]) ოჯახში. დაწყებითი განათლების მიღების შემდეგ, ოზქანმა დაამთავრა [[სტამბოლის უნივერსიტეტი]]ს არქიტექტურული ფაკულტეტი [[1962|1962 წელს]] და დასახლდა თურქეთის პატარა ქართულ სოფელ [[ჰაირიე]]ში, სადაც დაქორწინდა და ტურისტული საზოგადოება დააფუძნა. შემდეგ არქიტექტორადაც მუშაობდა. მისი მთავარი საქმიანობა კი მაინც ადგილობრივ ქართულ თემებში   „ჩვენებურებში“ — ქართული იდეის პოპულარიზაცია იყო. მის წიგნს საქართველოზე Gürcüstan (1968) დიდი გამოხმაურება მოჰყვა. თურქეთის მთავრობამ წიგნი აკრძალა. საქმე სასამართლომდე მივიდა, მაგრამ ოზქანი გაამართლეს. ამის შემდეგ, [[1970]]-იან წლებში, მან ორჯერ იმოგზაურა [[საქართველო]]ში. თურქეთში დაბრუნების შემდეგ იგი თარგმნიდა და აქვეყნებდა ქართველ კლასიკოს მწერლებს, სტატიებს საქართველოს ისტორიისა და კულტურის შესახებ. მის მიერ [[1972|1972 წელს]] დაარსებული ჟურნალი [[ჩვენებური (ჟურნალი)|Çveneburi]] დღემდე რჩება თურქეთის ქართული დიასპორის ყველაზე მნიშვნელოვან კულტურულ პერიოდულ გამოცემად. მას ზოგჯერ „თურქეთის ქართველების [[ილია ჭავჭავაძე]]საც“ უწოდებდნენ.

[[1980]] წლის [[5 ივლისი|5 ივლისს]] ქალაქ [[ბურსა]]ში, ოზქანი თურქული ულტრანაციონალისტური დაჯგუფების „[[რუხი მგლები]]ს“ აქტივისტებმა მოკლეს. ოზქანი საქმიანობას სათავეში მისი ვაჟი, იბერია, ჩაუდგა. მისი მეგობარი და თანამოაზრე იყო ქართველი მეცნიერი და საზოგადო მოღვაწე [[ჰაირი ჰაირიოღლუ]] (ვახტანგ მალაყმაძე).

აჰმედ ოზქანი მელაშვილი სოფელ ჰაირიეში განისვენებს. მის საფლავს ამშვენებს წარწერა თურქულად და ქართულად: „მე ვიცხოვრე ჩემი ხალხისთვის და არა უკვდავებისთვის“.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{nplg ბიოგრაფია|00009232}}
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000057}}
* [http://www.chveneburi.net/ka/default.asp?bpgpid=1300 აჰმედ ოზქან მელაშვილი — თურქეთის ქართველების ილია ჭავჭავაძე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305172217/http://www.chveneburi.net/ka/default.asp?bpgpid=1300 |date=2016-03-05 }}. ''Chveneburi.net''.

[[კატეგორია:ქართველი საზოგადო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1922]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 5 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1980]]</text>
      <sha1>3m2izdu30dxixc2ihz7knd3os5ndcio</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:იტალიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>45022</id>
    <revision>
      <id>4808235</id>
      <parentid>2369066</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:13:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808235</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="334" sha1="dl9zon5fzwil516rkdugazmum6dw4dm" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Italy}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:იტალიური კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>dl9zon5fzwil516rkdugazmum6dw4dm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბადრი პატარკაციშვილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>50206</id>
    <revision>
      <id>4808514</id>
      <parentid>4752049</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:09:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>J4keeS237</username>
        <id>143476</id>
      </contributor>
      <origin>4808514</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11120" sha1="9uiiwdyav9nxkomz3gg5w7ft5tbksk2" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პოლიტიკოსი}}
'''არკადი (ბადრი) პატარკაციშვილი''' (დ. [[31 ოქტომბერი]], [[1955]], [[თბილისი]] — გ. [[12 თებერვალი]], [[2008]], [[ლონდონი]]&lt;ref&gt;http://www.forbes.com/2008/02/14/badri-patarkatsishvili-georgia-face-cx_ll_0213autofacescan04.html&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;http://rt.com/news/saakashvili-critics-death-suspicious/&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.kommersant.com/p852637/r_538/Badri_Patarkatsishvili_died_in_London_this_Wednesday |title=Badri Patarkatsishvili, a Death Too Strange &amp; Sudden - Kommersant Moscow&lt;!-- Bot generated title --&gt; |accessdate=2014-12-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160106021133/http://www.kommersant.com/p852637/r_538/Badri_Patarkatsishvili_died_in_London_this_Wednesday |archivedate=2016-01-06 }}&lt;/ref&gt;) — ქართველი ბიზნესმენი, ჰოლდინგის სს „[[ი-მედია]]ს“ დამფუძნებელი, [[საქართველოს ეროვნული ოლიმპიური კომიტეტი]]ს ყოფილი პრეზიდენტი.

== ბიოგრაფია ==
ბადრი პატარკაციშვილი დაიბადა [[თბილისი|თბილისში]], [[საქართველოს სსრ]]. მშობლები: ნათელა და შალვა პატარკაციშვილები. მეუღლე — ინნა გუდავაძე. შვილეები: ლიანა (დაბადებული [[1980]] წ.) და ია (დაბადებული [[1983]] წ.). დაამთავრა [[საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტი]]. იყო თბილისის მაუდ-კამვოლის კომბინატ „საბჭოთა საქართველოს“ თანამშრომელი, შემდეგში ამავე კომბინატის დირექტორის მოადგილე. [[1990]] წელს იყო „[[ლოგოვაზი]]ს“ კავკასიის რეგიონული წარმომადგენლობის დირექტორი, [[1992]]-[[1993|93]] წწ.-ში გენერალური დირექტორის მოადგილე და პირველი მოადგილე [[1994]] წელს. ასოციაცია „როსიისკიე ავტომობილნიე დილერი“-ს ვიცე-პრეზიდენტი ([[1994]]-[[1995|95]]). იყო [[რუსეთის საზოგადოებრივი ტელევიზია|რუსეთის საზოგადოებრივი ტელევიზიის]] (ОРТВ) გენერალური დირექტორის მოადგილე და [[1996]]-[[2001]] წწ.-ში გაერთიანებული ბანკის (რუსეთი) დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარე. 2001 წელს რუსული ტელეკომპანია ТВ-6-ის გენერალური დირექტორი და დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარე. 2001 წლიდან მოღვაწეობდა საქართველოში. იყო ჰოლდინგ სს „[[ი-მედია]]ს“ დამფუძნებელი და ინვესტორთა ჯგუფის ხელმძღვანელი. [[საქართველოს ოლიმპიური ფონდი]]ს დამფუძნებელი და [[2002]]-[[2007]] წლებში [[საქართველოს ოლიმპიური კომიტეტი]]ს პრეზიდენტი. „ბადრი პატარკაციშვილის საქველმოქმედო ფონდის“ დამფუძნებელი.

===პოლიტიკური კარიერა===
2005 წლიდან დაუპირისპირდა საქართველოს ხელისუფლებას. 2007 წელს საცხოვრებლად გადავიდა გაერთიანებულ სამეფოში. 

[[2007]] წლის 7 მარტს ტელეკომპანია „იმედმა“ გაავრცელა ინფორმაცია რომ საქართველოს ხელისუფლებამ მიიღო გადაწყვეტილება პატარკაციშვილის რუსეთში ექსტრადიციის შესახებ. პროკურატურამ გავრცელებული ინფორმაცია ამავე დღს უარყო.&lt;ref&gt; [https://old.civil.ge/geo/article.php?id=14929 გენერალური პროკურატურა უარყოფს პატარკაციშვილთან დაკავშირებულ ინფორმაციას] &lt;/ref&gt;

[[2007]] წლის 10 ნოემბერს პატარკაციშვილმა განაცხადა რომ გეგმავდა მონაწილეობა მიეღო 2008 წელს გასამართ საპრეზიდენტო არჩევნებში, ლოზუნგით „საქართველო სააკაშვილის გარეშე არის საქართველო ტერორის გარეშე“.&lt;ref&gt; [https://old.civil.ge/geo/article.php?id=16645 პატარკაციშვილი პრეზიდენტად აპირებს კენჭისყრას] &lt;/ref&gt; [[საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია]]მ თბილისის საქალაქო სასამართლოში პატარკაციშვილის წინააღმდეგ სარჩელი შეიტანა და მას ამომრჩევლის მოსყიდვაში ადანაშაულებდა და აცხადებდა, რომ კანონი მაშინ დაირღვა როდესაც ის დაპირდა ამომრჩევლებს, რომ პრეზიდენტად არჩევის შემთხვევაში 1,5 მილიარდ ლარს დახარჯავდა საკუთარი სახსრებიდან მოსახლეობის მიერ მოხმარებული გაზისა და ელექტროენერგიის საფასურის დასაფარად, ასევე უმუშევრებისთვის კომპენსაციების გადასახდელად. [[2007]] წლის 22 დეკემბერს სასამართლომ სარჩელი არ დააკმაყოფილა.&lt;ref&gt; [https://old.civil.ge/geo/article.php?id=17013 სასამართლომ სააკაშვილი და პატარკაციშვილი საპრეზიდენტო კანდიდატობიდან არ მოხსნა] &lt;/ref&gt; 2008 წელს მონაწილეობდა [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2008)|საპრეზიდენტო არჩევნებში]]. 

[[2008]] წლის 10 იანვარს საქართველოს გენერალურმა პროკურატურამ პატარკაციშვილს ბრალი წაუყენა შეთქმულებაში საქართველოს სახელმწიფო ხელისუფლების დასამხობად, საქართველოს პოლიტიკური თანამდებობის პირზე თავდასხმისა და ტერორისტული აქტის მომზადებაში. [[16 იანვარი|16 იანვარს]] პროკურატურამ პატარკაციშვილზე ძებნა გამოაცხადა.&lt;ref&gt; [https://old.civil.ge/geo/article.php?id=17299 პატარკაციშვილზე ძებნა გამოცხადდა - გენერალური პროკურატურა] &lt;/ref&gt;

=== გარდაცვალება ===
[[2008]] წლის 12 თებერვალს პატარკაციშვილი ლონდონში გვიან ღამით გულის შეტევით გარდაიცვალა. ბიზნესმენ ბადრი პატარკაციშვილის გარდაცვალების ფაქტი მისმა პრესსამსახურმაც დაადასტურა. ოჯახის სხვა ახლობლები კი აცხადებენ, რომ ბადრი პატარკაციშვილი მოკლეს, ის იყო სრულიად ჯანმრთელი. 

პატარკაციშვილი 52 წლის იყო.

== რესურსები ინტერნეტში ==
*{{Commonscat-inline|Badri Patarkatsishvili}}
* [http://allpersons.name/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=407&amp;Itemid=16 ბადრი პატარკაციშვილი]

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

{{DEFAULTSORT:პატარკაციშვილი, ბადრი}}

[[კატეგორია:ქართველი მეწარმეები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 31 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1955]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 12 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2008]]
[[კატეგორია:ქართველი ებრაელები]]
[[კატეგორია:ქართველები ბრიტანეთში]]
[[კატეგორია:ქართველი მილიარდერები]]</text>
      <sha1>9uiiwdyav9nxkomz3gg5w7ft5tbksk2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>განხილვა:შხარა</title>
    <ns>1</ns>
    <id>57962</id>
    <revision>
      <id>4808190</id>
      <parentid>4748372</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:22:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>37.46.104.13</ip>
      </contributor>
      <comment>/* შხარა საქართველოში ყველაზე მაღალი მთაა */ პასუხი</comment>
      <origin>4808190</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14697" sha1="k9j5tkxngl1k8iztdg089poq462d6e4" xml:space="preserve">სტატიაში სიმაღლე 5068 მ წერია, ინფოდაფაზე კი 5 201 მ. :)
:ჩავასწორე ქსე-ის მიხედვით. ასვლას ხომ არ აპირებ? {{(;)}}--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ([[მომხმარებელი განხილვა:Zangala|გ]]) 11:03, 15 თებერვალი 2008 (UTC)

გადავამოწმოთ სიმაღლე. --[[მომხმარებელი:Gota|გოტა]] &lt;small&gt;([[მომხმარებელი განხილვა:Gota|მომწერე]])&lt;/small&gt; 16:36, 21 იანვარი 2011 (UTC)

== შხარას რეალური სიმაღლე ==

გასაგებია, რომ ცანგალამ ისიც კი იცის, სადაა საყვარლის საფლავი, მაგრამ ხანდახან იქნებ ეჭვიც შეიტანოს საკუთარ სიმართლეში. &quot;ქსე&quot; არაა ერთადერთი და შეუმცდარი წყარო. გუგლ ირსის მიხედვით შხარას სიმაღლე 5200 მეტრია, სხვა წყაროებსაც შეაქვთ ეჭვი რუსების მიერ ჩატარებულ გაზომვებში. დავამატე ვარაუდი (და არა იმპერატიული მტკიცება, ცანგალა ხომ არა ვარ ყველაფერი ვიცოდე) რომ ზოგი წყაროს მიხედვით შხარას რეალური სიმაღლე შესაძლოა იყოს 5200 მეტრი და არა 5068. იქვე დართული იყო პანორამული ფოტოც, რომელიც ამ ვარაუდს ამტკიცებდა. ეს დეტალი მითითებულია ინგლისურ რედაქციაშიც. ეტყობა თავისი საკუთარი &quot;რულეტკით&quot; გაზომეს ქართველებმა შხარას სიმაღლე და სხვისი აზრი აღარ აინტერესებთ.{{ხელმოუწერელი|176.73.211.153}}
:შეურაცხყოფას შეეშვით, თორემ ამისათვის შესაბამისი ზომები არსებობს. ამის ნაცვლად, თემის ირგვლივ მეტი დამაჯერებლობისათვის მიგემართათ სჯობდა. 

:P.S. თქვენ იცით სადაა საყვარლის საფლავი? --[[მომხმარებელი:MIKHEIL|&lt;font color=&quot;#0000FF&quot;&gt;მიხეილ&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|&lt;span style=&quot;color:#00FF00&quot;&gt;მიწერა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt;  15:05, 26 იანვარი 2013 (UTC)

თუ მართლაც დაინტერესებული ხართ ამ თემით, აჯობებს მშვიდად განვიხილოთ ეს საკითხი. ასეთი მიდგომა საკითხისადმი სრული მარაზმია! მეტიც, შხარისა და მომხმარებლის საკითხების არევა ერთმანეთში არაადეკვატურობის მანიშნებელია. აქედანვე გაფრთხილებთ, შეწყვიტეთ შეურაცხყოფის მიყენება მომხმარებლისადმი, წინააღმდეგ შემთხვევაში თქვენს მიმართ გატარდება ადმინსტრაციული ღონისძიებები. მადლობა. – [[მომხმარებელი:Otogi|&lt;span style=&quot;color:Black&quot;&gt;&lt;b&gt;ოთოჯი&lt;/b&gt;&lt;/span&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi|&lt;span style=&quot;color:#808080&quot;&gt;განხილვა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 15:26, 26 იანვარი 2013 (UTC)

შეურაცხყოფა არაფერშუაშია. ასე სასწრაფოდ რომ წაშალეს ჩემი რედაქცია, რა ეწერა მასში ასეთი მიუღებელი? Google Earth-ში შხარას სიმაღლედ მითითებულია 5200 მეტრი (ნახეთ თავად), მთათა სიმაღლის რეიტინგის ინგლისურ ვერსიაში წერია 5201 მეტრი ( http://en.wikipedia.org/wiki/Caucasus_Mountains ), შხარას შესახებ ინგლისურ სტატიაში მითითებულია, რომ 5068 მეტრი არის ძველი მონაცემი და ეყრდნობა საბჭოთა ენციკლოპედიას, ახალი, 2010 წელს  DGPS-ით ჩატარებული გაზომვით, შხარას სომაღლე 5200 მეტრია: http://www.viewfinderpanoramas.org/Z/Shkhara_DGPS_PFO.jpg    
იქვე, ინგლისურ რედაქციაში წერია, რომ კავკასიონზე შხარა სიმაღლით მესამე მწვერვალია:  &quot;Shkhara is the third highest peak in the Caucasus, just behind Dykh-Tau.&quot; ქართულ ვერსიაში კი ორიოდე სიტყვით რომ მიანიშნებ, რომ შესაძლოა შხარას სიმაღლე სულაც არაა 5068 მეტრი, ისე უაპელაციოდ წაგიშლიან, რომ მიზეზსაც კი არ გეტყვიან. ხმას ამოიღებ და თვალებზე 1980 წელს გამოცემულ &quot;ქსე&quot;-ს აგაფარებენ. რუსული გაზომვები ხშირად არა გეოგრაფიული , არამედ  პოლიტიკური ნიშნით ხდებოდა. ამიტომაც იყო საბჭოთა გეოგრაფების მიერ შხარას რეალური სიმაღლე დამცრობილი. ჩვენ კი აქ უკრიტიკოდ ვიღებთ ამ რუსულ მონაცემს. &lt;small&gt;— წინა [[დახმარება:ხელმოწერა|ხელმოუწერელი]] კომენტარი დატოვა მომხმარებელმა [[მომხმარებელი:176.73.211.153|176.73.211.153]] ([[მომხმარებელი განხილვა:176.73.211.153|განხილვა]] • [[სპეციალური:Contributions/176.73.211.153|წვლილი]]) 16:33, 26 იანვარი 2013 (UTC).&lt;/small&gt;

:იქნებ ამდენ განხილვას სჯობდეს ამ ადამიანის მიერ მოყვანილი ციფრები დავამატოთ და მივუთითოთ წყარო? --[[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;font color=&quot;#00B000&quot;&gt;ჯაბა&lt;/font&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#00B000&quot;&gt;ლაბაძე&lt;/span&gt;]] 16:40, 26 იანვარი 2013 (UTC)

:: არასწორად იყო ჩასმული ინფორმაცია. სურათზე იყო პირდაპირ ბმული მოცემული. მოყოლის სტილის შესვლა და სურათის სადმე სქოლიოში გადატანა უკეთესი იქნებოდა. --[[მომხმარებელი:Henry McClean|H.McC.]] &lt;small&gt;([[მომხმარებლის განხილვა:Henry McClean|მომწერეთ]])&lt;/small&gt; 16:49, 26 იანვარი 2013 (UTC)

== შხარა საქართველოში ყველაზე მაღალი მთაა ==

მეგობრებო, შხარას რეალური სიმაღლე არის არანაკლებ 5193 მეტრისა. 5068 მეტრი არის დასავლეთის მწვერვალი, რომელიც საბჭოთა კარტოგრაფების მიერ &quot;შეცდომით&quot; მიჩნეული იყო ძირითად მწვერვალად. რუსულ ვიკიპედიაშიც კი აღიარეს ეს შეცდომა და ახლა შხარას სიმაღლედ მითითებილია 5193 მ. ციტატას არ მოვიყვან, თავადაც შეგიძლიათ ნახვა. ამაზე არ გავამახვილებდი თქვენს ყურადღებას, მაგრამ თავად ფაქტი ძალიან მნიშვნელოვანია იმდენად, რამდენადაც შხარა საქართველოს უმაღლესი მწვერვალია,კავკასიაში კი სიმაღლით მესამე, იალბუზისა და დიხთაუს მერე, ზოგი ვერსიით კი, დიხთაუზეც მაღალია. ინგლისურ ჩამონათვალში შხარას სიმაღლედ მითითებულია 5201 მ:  https://en.m.wikipedia.org/wiki/Caucasus_Mountains 
გთოვთ, ვისაც შეუძლია ამ თემას მიხედოს, გაასწოროს ეს მნიშვნელოვანი სტატია.{{ხელმოუწერელი|Gimmelle}}

:გმადლობთ, რომ ზრუნავთ ქართულ ვიკიპედიაზე. პირველ რიგში, უნდა გვესმოდეს, რომ ვიკიპედია თავად წყარო არ არის, წყარო არის კონკრეტული ავტორიტეტული ბმული რესურსის სახით ან თუნდაც კონკრეტული აკადემიური ლიტერატურა. ამიტომ ვიკიპედიას ნუ იშველიებთ წყაროს სახით, ეძიეთ უშუალოდ წიგნი და ა.შ. ახლა რაც შეეხება მთის სიმაღლეს, საერთოდ შხარის სიმაღლე სხვადასხვა წყაროებში სხვადასხვაგვარად არის მოცემული, ამიტომ რთულია ცალსახად იმის თქმა თუ რა არის მისი საბოლოოდ აღიარებული სიმაღლე. აქ როგორც ჩანს აზრთა სხვადასხვაობაა. მე აღარ დავკონკრეტდები სხვადასხვა სიმაღლის დასახელებით, რამეთუ ის ბევრია. მაგრამ ჯერ კიდევ გასული საუკუნის 60-იან წლებში მისი სიმაღლე '''5201''' მ-ით განისაზღვრებოდა და შხარის რეალური სიმაღლე როგორც ჩანს სწორედ ეს არის. აქვე გთავაზობთ რამდენიმე აკადემიურ ლიტერატურას:
* [[ლევან მარუაშვილი]], საქართველოს ფიზიკური გეოგრაფია, გვ, 24, თბ., 1964, — შხარა ('''5201''' მ);
* მსოფლიოს გეოგრაფიული ენციკლოპედია (ინგლისურ ენაზე), შხარა, გვ. 200, წ. 2002, ('''5201''' მ);
პირადად ჩემთვის ეს ორი გამოცემა უკვე საკმარისია იმისთვის, რომ შხარის სიმაღლე 5201 მ განვსაზღვრო. თუმცა პარალელურად არსებობს აკადემიური შრომები თუ რუკები, სადაც მისი სიმაღლე განსხვავებულად აღინიშნება. შესაბამისად, ჩვენ შეგვიძლია ძირითადი სიმაღლე დავტოვოთ '''5201''' მ, ხოლო თვით სტატიაში ავღნიშნოთ სხვა მონაცემებიც. - [[User:Otogi|&lt;span style=&quot;color:#0018A8; font-family:Neuropol&quot;&gt;&lt;b&gt;OTOGI&lt;/b&gt;&lt;/span&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[User talk:Otogi|&lt;span style=&quot;color:#0018A8&quot;&gt;Messages&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt; 15:13, 29 მაისი 2015 (UTC)

:შხარა არის 5223 მეტრი სიმაღლია
:გუგლის პროგრამა არის წყარო [[სპეციალური:წვლილი/37.46.104.13|37.46.104.13]] 13:22, 3 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>k9j5tkxngl1k8iztdg089poq462d6e4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>იოლანდა მარშევი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61425</id>
    <revision>
      <id>4808579</id>
      <parentid>4511621</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:52:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808579</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2989" sha1="15omr2vw79krwx85gsfwybeoklz13iz" xml:space="preserve">'''იოლანდა მარშევი''' (Yolanda Marchev) (დ. [[11 მაისი]], [[1920]], [[ციურიხი]], [[შვეიცარია]] — გ. [[3 მაისი]], [[2015]]) — [[შვეიცარიელები|შვეიცარიელი]] ქართველოლოგი. 

[[1939]] წელს დაამთავრა გიმნაზია. სწავლობდა რომანულ და კლასიკურ ენებს. [[ციურიხის უნივერსიტეტი|ციურიხის უნივერსიტეტში]] პროფ. [[კიტა ჩხენკელი]]ს  ხელმძღვანელობით შეისწავლა ქართული ენა და ლიტერატურა. თანამშრომლობდა კ. ჩხენკელის მიერ გერმანულ ენაზე გამოცემული „ქართული ენის შესავლის“ და „ქართულ-გერმანული ლექსიკონის“ შედგენაში. კიტა ჩხენკელის გარდაცვალების შემდეგ   მარშევს მიენდო ამ ლექსიკონის დამთავრება. [[ლეა ფლური]]სთან და [[რუთ ნოიკომი|რუთ ნოიკომთან]] ერთად მან ლექსიკონის გამოცემა დაამთავრა 1974 წელს (გამოიცა 3 ტომად). 1964 წლიდან განაგებდა ქართული ენის კათედრას ციურიხის უნივერსიტეტში. ასწავლიდა ქართულ  ენას, კითხულობდა ლექციებს ქართული ენის სტრუქტურისა და ქართული ლიტერატურის ისტორიის საკითხებზე.

==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|472|}}
==რესურსები ინტერნეტში==
*{{nplg ბიოგრაფია|00016188}}
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000026}}

{{DEFAULTSORT:მარშევი, იოლანდა}}
[[კატეგორია:შვეიცარიელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 11 მაისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1920]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 3 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2015]]
[[კატეგორია:შვეიცარიელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>15omr2vw79krwx85gsfwybeoklz13iz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808592</id>
      <parentid>4808579</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T22:13:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <comment>{{authority control}}</comment>
      <origin>4808592</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3010" sha1="k6pushztq02j6xk4pq0wxmw4f0muz4l" xml:space="preserve">'''იოლანდა მარშევი''' (Yolanda Marchev) (დ. [[11 მაისი]], [[1920]], [[ციურიხი]], [[შვეიცარია]] — გ. [[3 მაისი]], [[2015]]) — [[შვეიცარიელები|შვეიცარიელი]] ქართველოლოგი. 

[[1939]] წელს დაამთავრა გიმნაზია. სწავლობდა რომანულ და კლასიკურ ენებს. [[ციურიხის უნივერსიტეტი|ციურიხის უნივერსიტეტში]] პროფ. [[კიტა ჩხენკელი]]ს  ხელმძღვანელობით შეისწავლა ქართული ენა და ლიტერატურა. თანამშრომლობდა კ. ჩხენკელის მიერ გერმანულ ენაზე გამოცემული „ქართული ენის შესავლის“ და „ქართულ-გერმანული ლექსიკონის“ შედგენაში. კიტა ჩხენკელის გარდაცვალების შემდეგ   მარშევს მიენდო ამ ლექსიკონის დამთავრება. [[ლეა ფლური]]სთან და [[რუთ ნოიკომი|რუთ ნოიკომთან]] ერთად მან ლექსიკონის გამოცემა დაამთავრა 1974 წელს (გამოიცა 3 ტომად). 1964 წლიდან განაგებდა ქართული ენის კათედრას ციურიხის უნივერსიტეტში. ასწავლიდა ქართულ  ენას, კითხულობდა ლექციებს ქართული ენის სტრუქტურისა და ქართული ლიტერატურის ისტორიის საკითხებზე.

==ლიტერატურა==
{{ქსე|6|472|}}
==რესურსები ინტერნეტში==
*{{nplg ბიოგრაფია|00016188}}
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000026}}
{{authority control}}
{{DEFAULTSORT:მარშევი, იოლანდა}}
[[კატეგორია:შვეიცარიელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 11 მაისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1920]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 3 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2015]]
[[კატეგორია:შვეიცარიელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>k6pushztq02j6xk4pq0wxmw4f0muz4l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნოე ჟორდანია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>61773</id>
    <revision>
      <id>4808724</id>
      <parentid>4796021</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:45:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Shavtara</username>
        <id>165777</id>
      </contributor>
      <origin>4808724</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="195829" sha1="5ae1em6qhn1oihem7341mrkavrsj9hk" xml:space="preserve">{{მმ*|ჟორდანია}}
{{ინფოდაფა ლიდერი
|თანამდებობა             = [[სურათი:Flag of Georgia (1918–1921, 4-5).svg|მარცხნივ|25პქ]][[სურათი:Coat of Arms of Democratic Republic of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|მთავრობის თავმჯდომარე]]
|ქვეყანა                  = [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]]
|სახელი                  = ნოე ჟორდანია
|რიგი                    = [[სურათი:Flag of Georgia (1918–1921, 4-5).svg|მარცხნივ|25პქ]][[სურათი:Coat of Arms of Democratic Republic of Georgia.svg|მარჯვნივ|25პქ]][[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] მეორე [[საქართველოს პრემიერ-მინისტრი|მთავრობის თავმჯდომარე]]
|სურათი               = ნ. ჟორდანია.jpg
|მმართველობის დასაწყისი  = [[24 ივნისი]], [[1918]]&lt;ref name=&quot;ივნისი&quot;&gt;[https://digitallibrary.tsu.ge/book/2019/wignebi/sakartvelos-damoukidebeli-respublikis-entsiklopedia.pdf ''საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918-1921): ენციკლოპედია-ლექსიკონი'']. (2018). ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა. ISBN 978-9941-13-718-1. გვ. 149, 273, 322, 328.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ერთობა&quot;&gt;მთავრობის განახლება. (26 ივნისი, 1918). [https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/233921 ''ერთობა'' N130.]. თბილისი: ამიერკავკასიის სოციალ-დემოკრატიულ მუშათა ორგანიზაციების ორგანო.&lt;/ref&gt;
|მმართველობის დასასრული = [[18 მარტი]], [[1921]]
|წინამორბედი             = [[ნოე რამიშვილი]]
|მემკვიდრე               = თანამდებობა გაუქმდა
|პარტია                  = [[რსდმპ]] (1903-1917) &lt;br&gt;[[საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტია]] (1917-1953)
|დაბადების თარიღი        = [[15 იანვარი]] [[1868]]
|დაბადების ადგილი        = [[ლანჩხუთი]], [[რუსეთის იმპერია]]
|გარდაცვალების თარიღი    = [[11 იანვარი]], [[1953]]
|გარდაცვალების ადგილი    = [[პარიზი]], [[საფრანგეთი]]
|ქორწინება               = [[ინა ჟორდანია]]
|შვილები                 = ასმათი (1905-1984)&lt;br&gt; ანდრეიკა (1907-1919) &lt;br&gt; ნათელა (1918-2016)&lt;br&gt; [[რეჯებ ჟორდანია|რეჯები]] (1921-2021)
|მამა                    = ნიკოლოზ ჟორდანია
|დედა                   = ქრისტინე ჩიქოვანი
|რელიგია                = [[ათეიზმი|ათეისტი]]
|ხელმოწერა=Noe Zhordania signature.svg|სურათის ზომა=250პქ|თანამდებობა დატოვა=[[18 მარტი]], [[1921]]|თანამდებობა დაიკავა=[[24 ივნისი]], [[1918]]|მოქალაქეობა={{დროშა|რუსეთის იმპერია}}&lt;br&gt;{{დროშა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა}}&lt;br&gt;{{დროშა|საფრანგეთი}}|მეუღლე=[[ინა ჟორდანია]]|განათლება=[[თბილისის სასულიერო სემინარია]]&lt;br&gt;[[ვარშავის ვეტერინარული ინსტიტუტი]] (გარიცხეს)&lt;br&gt;[[მიუნხენის ლუდვიგ მაქსიმილიანის უნივერსიტეტი|მიუნხენის უნივერსიტეტი]]&lt;br&gt;[[ბერლინის უნივერსიტეტი]]|პროფესია=[[ისტორიკოსი]], [[სოციოლოგია|სოციოლოგი]], [[მწერალი]], [[ეკონომისტი]], [[ფილოსოფოსი]]|საქმიანობა=[[რევოლუცია|რევოლუციონოერი]], [[პოლიტიკოსი]], [[პუბლიცისტი]]}}

'''ნოე ჟორდანია''' (დ. {{OldStyleDate|15|იანვარი|1868|2||}}, [[ლანჩხუთი]] — გ. [[11 იანვარი]], [[1953]], [[პარიზი]]) — ქართველი სახელმწიფო მოღვაწე, პოლიტიკოსი, თეორეტიკოსი, პუბლიცისტი, ქართველი [[საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტია|სოციალ-დემოკრატების]] ლიდერი, [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] მთავრობის თავმჯდომარე. მას უწოდებენ პირველი რესპუბლიკის დამფუძნებელ მამას და მთავარ ხუროთმოძღვარს.&lt;ref name=&quot;ქიქოძე&quot;&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[გერონტი ქიქოძე|ქიქოძე გ]]|სათაური=თანამედროვის ჩანაწერები|წელი=2003|გამომცემლობა=„არეტე“|ადგილი=თბ.|გვ=16-17}}
&lt;/ref&gt;

ჟორდანია იყო XX საუკუნის დასაწყისის საქართველოს ყველაზე გამორჩეული და ფართო მასებში პოპულარული პოლიტიკოსი.{{sfn-2|ნოე ჟორდანია — 150|2018|გვ=7}} [[აგიტპროპი|საბჭოთა პროპაგანდა]] არსებობის განმავლობაში ცდილობდა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკისა და მისი პოლიტიკური ლიდერების, განსაკუთრებით კი — ნოე ჟორდანიას, დისკრედიტაციას.{{sfn-2|ნოე ჟორდანია — 150|2018|გვ=7}}

ჟორდანია დაიბადა [[გურია]]ში, ღარიბი აზნაურის ოჯახში. განათლება მიიღო [[თბილისის სასულიერო სემინარია]]სა და ვარშავის ვეტერინარულ ინსტიტუტში. 1890-იანი წლებიდან ჩაერთო სოციალ-დემოკრატიულ მოძრაობაში და გახდა [[მესამე დასი]]ს სახელით ცნობილი ჯგუფის ლიდერი. პოლიტიკური საქმიანობის გამო რამდენჯერმე იყო დაპატიმრებული. 1903 წელს ჟორდანია აირჩიეს [[რსდმპ|რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის]] კავკასიის ბიუროს წევრად. 1905 წლისთვის ის უკვე იყო ქართველი სოციალ-დემოკრატების აღიარებული ლიდერი. 1905-1907 წლებში აქტიურად უპირისპირდებოდა [[ბოლშევიკები|ბოლშევიკებს]]. ჟორდანია ასევე იყო რუსეთის იმპერიის სახელმწიფო საბჭოს არჩეული წევრი ტფილისის გუბერნიიდან. 

1917 წლის [[ოქტომბრის რევოლუცია|ოქტომბრის რევოლუციის]] შემდეგ ის აირჩიეს [[საქართველოს ეროვნული საბჭო]]ს თავმჯდომარედ და უმნიშვნელოვანესი როლი შეიტანა 1918 წელს [[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი|საქართველოს დამოუკიდებლობის]] გამოცხადებასა და შემდგომში დემოკრატიული რესპუბლიკის მშენებლობაში. რესპუბლიკას ჟორდანია სათავეში ჩაუდგა 1918 წლის ივლისიდან და გაატარა მიწის, სოციალური, საკანონმდებლო და სხვა რეფორმები, ზღუდავდა ბოლშევიკების იატაკქვეშა მუშაობას. ჟორდანიას მთავრობის საგარეო პოლიტიკის შედეგად საქართველოს დემოკრატიულმა რესპუბლიკამ მოიპოვა საერთაშორისო აღიარება. 1921 წელს [[რსფსრ|საბჭოთა რუსეთის]] მიერ [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|საქართველოს ოკუპაციის]] შემდეგ ჟორდანიამ უარი თქვა კაპიტულაციაზე და მთავრობის სხვა წევრებთან ერთად ემიგრაციაში წავიდა პარიზში, სადაც ხელმძღვანელობდა ემიგრირებულ მთავრობას 1933 წლამდე და აგრძელებდა საქართველოს დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლას გარდაცვალებამდე.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.georgianbiography.com/bios/z/zhordania.htm |title=ნოე ჟორდანია |accessdate= 2021-01-26 |author=''მიქაბერიძე ალ.'' |date=|work=georgianbiography.com |publisher= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120119032310/http://www.georgianbiography.com/bios/z/zhordania.htm  |archivedate=19 იანვარი 2012}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია==
ნოე ჟორდანია დაიბადა 1868 წლის 15 იანვარს, ღარიბი [[აზნაური]]ს ოჯახში, [[ქუთაისის გუბერნია|ქუთაისის გუბერნიის]] [[ოზურგეთის მაზრა]] სოფელ [[ლანჩხუთი|ლანჩხუთში]].

===წინაპრები===

ნოე ჟორდანიას ბაბუის, რეჯებ ჟორდანიას გადმოცემით, XVIII საუკუნის მეორე ნახევარში გურიაში იტალიური გემით ქალაქ [[გენუა]]დან ჩავიდა სამი მეგობარი. ერთი მათგანი იყო მებაღე, დანარჩენი ორი კი ვაჭარი. ერთი სამეგრელოში დასახლდა, მისი შთამომავალია [[ცაიში|ცაიშელი]] ჟორდანიები. ერთი დაბრუნდა უკან ხმელეთით, მაგრამ [[არჰავი|არხავეთს]] ვერ გასცდა და მისი შთამომავლები არიან არჰაველი ჟორდანიები. მესამე დარჩა გურიაში, [[გურიელები|გურიელმა]] მას უბოძა მამულები და ყმები ლანჩხუთში. მისი შთამომავალია ლანჩხუთელი ჟორდანიები. გურულებს სასაცილოდ მოეჩვენათ უცხოს გვარი და მას გვარად ჟორდანია უწოდეს, ამ გვარის ერთი მოსახლე მაშინ [[შუხუთი|შუხუთში]] ცხოვრობდა. უცხოელს ჰყავდა ოთხი ვაჟი, ოთხივე დაცოლშვილებული. მათგან ერთს, კაცობას ჰყავდა შვილი რეჯები, რომელიც იყო ნოე ჟორდანიას ბაბუა.

რეჯები მალე დაობლდა და დედის ძმებმა წაიყვანეს [[სამეგრელო]]ში გასაზრდელად. ახალგაზრდა რეჯები დაბრუნდა ლანჩხუთში, მაგრამ მისმა ნათესავებმა არ მიიღეს. რეჯები დასახლდა შუხუთში, გორისგვერდის ეკლესიასთან, დაიწყო ბრძოლა საკუთარი მამულისთვის და ნათესავებისგან საბოლოოდ მიიღო ლანჩხუთში დასახლების უფლება. მას მიუჩინეს ეკალ-ნარიანი ადგილი, რომელიც რეჯებმა გაკაფა, ააგო [[ოდა]], ცოლად შეირთო აფაქიძის ქალი და დასახლდა 1825-30 წლებში. მონაწილეობდა [[ყირიმის ომი|ყირიმის ომში]], სადაც მიიღო კაპიტნის ჩინი და სადაც დაიღუპა კიდეც. რეჯებს დარჩა ოთხი შვილი: ბუჭუ, ფოტინე, ნიკოლოზი და იოსები. ნოეს მამა ნიკოლოზი იყო სოფლის მწიგნობარი, სწერდა არზებს, გამოდიოდა ვექილად და მედიატორად მომრიგებელ სასამართლოში, ააშენებინა რკინიგზის სადგური ლანჩხუთში. ჟორდანიას დედა ქრისტინე ჩიქოვანი წარმოშობით [[მეგრელები|მეგრელი]] იყო. ჟორდანია განსაკუთრებით აფასებდა დედას. ნოეს ასევე ჰყავდა ერთი და გულჩინო.

===განათლება===
ჟორდანიამ დაწყებითი განათლება მიიღო ლანჩხუთის სოფლის სკოლაში. 1879 წელს გადავიდა [[ოზურგეთის სასულიერო სასწავლებელი|ოზურგეთის სასულიერო სასწავლებელში]]. სასწავლებლის დასრულების შემდეგ ჟორდანიამ მშობლებს გამოუცხადა სურვილი თბილისში სწავლის გაგრძელებისა. მამამისმა წისქვილთან მდებარე ორი ქცევა მიწა გაყიდა და 1884 წელს ჟორდანია [[თბილისის სასულიერო სემინარია]]ში მიაბარა. მის მშობლებს იმედი ჰქონდათ, რომ მათი შვილი მღვდელი გამოვიდოდა.

სემინარიაში ჟორდანია იყო წევრი და ერთხანს ხელმძღვანელი მოსწავლეთა არალეგალური წრისა. მას არ აკმაყოფილებდა სემინარიის წიგნები და კითხულობდა აკრძალულ რუსულ რევოლუციურ-დემოკრატიულ ლიტერატურას ([[ნიკოლაი ჩერნიშევსკი]], [[ალექსანდრე გერცენი]]), ასევე [[ხალხოსნობა|ხალხოსნური]] შინაარსის ლიტერატურასა და ჟურნალ-გაზეთებს, რომლითაც მას ძირითადად [[ზაქარია ჭიჭინაძე]] ამარაგებდა. რუსული ლიტერატურიდან ის ეცნობოდა რევოლუციურ აზრებს, სოციალურ და პოლიტიკურ მიმდინარეობებს, ქართული ლიტერატურიდან კი ნაციონალურ და პატრიოტულ სულისკვეთებას. გატაცებული იყო [[სოციოლოგია|სოციოლოგიითა]] და [[ისტორია|ისტორიით]], საბოლოოდ კი ამ უკანასკნელზე შეაჩერა არჩევანი.

სემინარიელი ჟორდანია უკვე მესამე კლასიდან ოცნებობდა [[ევროპა]]ში მოხვედრაზე. ამ მიზნის მისაღწევად ის შევიდა [[ლადო აღნიაშვილი]]ს ანსამბლში და მონაწილეობა მიიღო 1887 წელს თბილისის სახაზინო თეატრში გამართულ კონცერტში. ჟორდანიას იმდენად ჰქონდა მიზნის მიღწევის იმედი, რომ ა. მირიანაშვილთან [[ფრანგული ენა|ფრანგული ენის]] შესწავლაც დაიწყო, მაგრამ ანსამბლი ევროპაში ვერ წავიდა. 1889 წელს ჟორდანიამ მონაწილეობა მიიღო სემინარიელთა ერთკვირიან გაფიცვაში. სემინარიელები თავიდან საჭმლის გაუმჯობესებას ითხოვდნენ. შემდეგ მათ ჟორდანია, [[ფილიპე მახარაძე]] და [[თედორე კიკვაძე]] შეუერთდნენ და გაფიცვებს ნაციონალური ხასიათი მისცეს. მოსწავლეები ითხოვდნენ სემინარიაში ქართული ენის, ლიტერატურისა და საქართველოს ისტორიის სწავლების შემოღებას. ჟორდანია მონაწილეობდა სემინარიის ხელნაწერ ჟურნალებში „სინათლესა“ და „ყვავილში“. სემინარიაში ჟორდანია ჩამოყალიბდა როგორც [[რევოლუცია|რევოლუციის]] მომხრე სოციალისტ-ნაროდნიკი. 

თბილისის სასულიერო სემინარია ჟორდანიამ 1890 წელს, 22 წლის ასაკში დაამთავრა და 1891 წელს ოჯახის ხელშეწყობით დაიწყო სწავლა [[ვარშავის ვეტერინარული ინსტიტუტი|ვარშავის ვეტერინარულ ინსტიტუტში]]. მას ვეტერინარობა არც აინტერესებდა და არც უნდოდა, მაგრამ ეს იყო ინსტიტუტი, რომელშიც იღებდნენ სემინარიელებს. მან მოაწყო ორი წრე, ქართველი და რუსი სტუდენტებისა, სადაც ლიტერატურას კითხულობდნენ. სწორედ აქ გაეცნო ის [[მარქსიზმი]]ს იდეებს. როგორც ჟორდანია თავად აღწერს, 1892 წელს მისი პოლიტიკური ევოლუცია, რაც გამოიხატა რუსული სოციალიზმიდან მარქსიზმზე გადასვლით. ამის შემდეგ ჟორდანიამ დაიწყო შესაბამისი ლიტერატურის კითხვა. მასზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა [[გიორგი პლეხანოვი]]ს ბროშურამ „ვაი ტიხომიროვს“. მის მსოფლმხედველობაში მომხდარ არსებით ძვრებს ჟორდანია ვარშავიდან ატყობინებდა საქართველოში დარჩენილ მის თანამოაზრეებს [[ეგნატე ნინოშვილი|ეგნატე ნინოშვილსა]] და [[სილიბისტრო ჯიბლაძე]]ს. ვარშავაში, გარდა მარქსიზმისა, ჟორდანია გაეცნო პოლონეთის ეროვნულ მოძრაობას, რომელიც იბრძოლა პოლონეთის ავტონომიისთვის. მათგან ჟორდანიამ შეისწავლა ნაციონალურ სფეროში კულტურული ავტონომიის მოთხოვნის ტაქტიკა. ვარშავაში სწავლის დროს ჟორდანია თანამშრომლობდა „[[თავისუფლების ლიგა|საქართველოს თავისუფალ ლიგასთან]]“. ფილტვების ანთების გამო ჟორდანიამ ვარშავის ინსტიტუტში მხოლოდ ორი არასრული წელი გაატარა და 1892 წლის აგვისტოს დასაწყისში იძულებული გახდა სამშობლოში დაბრუნებულიყო.

===მესამე დასის დაფუძნება===
{{მთავარი|მესამე დასი}}
1892 წლის დეკემბრის ბოლოს ნოე ჟორდანია პოლიტიკურ ასპარეზზე გამოვიდა. ის დაესწრო [[ზესტაფონის კრება]]ს, რომელიც [[ეგნატე ნინოშვილი]]ს ინიციატივით გაიმართა, გახდა წევრი საინიციატივო ჯგუფისა, რომელშიც შედიოდნენ [[კარლო ჩხეიძე]], [[ევგენი ვაწაძე]], ეგნატე ნინოშვილი, [[მიხა ცხაკაია]], [[ილია კაკაბაძე]], [[რაჟდენ კალაძე]], [[დიმიტრი კალანდარიშვილი]], [[ისიდორე რამიშვილი]], [[არსენ წითლიძე]], [[ისიდორე კვიცარიძე]], [[სილიბისტრო ჯიბლაძე]]. მათ მოიწვიეს კონფერენცია მშრომელი ხალხის ინტერესების დაცვისთვის ბრძოლის ტაქტიკის შესამუშავებლად.&lt;ref&gt;''ჩიჩუა ზ.'', „საქართველოს ს.-დემ. მუშ. პარტიის მოკლე ისტორია“, გვ. 7 — პარიზი, 1933&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''გორგილაძე ლ.'', „ქართული საზოგადოებრივი აზროვნების ისტორიიდან“ — თბილისი, 1961&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''კაჭარავა ი.'', „ქართული ისტორიოგრაფიის საკითხები“ — თბილისი, 1962&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''[[აკაკი სურგულაძე|სურგულაძე ა.]]'', „ბრძოლა სოციალისტური რევოლუციის გამარჯვებისათვის ამიერკავკასიაში“ — თბილისი, 1957&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''ჯანგველაძე გ.'', „საქართველოს კომუნისტური პარტიის ბრძოლა ბურჟუაზიული და წვრილბურჟუაზიული პარტიების იდეური და ორგანიზაციული განადგურებისთვის 1903-1923 წწ“ — თბილისი, 1974&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;''ბენდიანიშვილი ალ.'', „სოციალისტური რევოლუციის წანამძღვრები საქართველოში“ — თბილისი, 1971&lt;/ref&gt; ჯგუფი ცდილობდა თვითგამორკვევას [[ხალხოსნობა|ხალხოსნობასა]] და [[მარქსიზმი|მარქსიზმს]] შორის. ჟორდანიას გავლენით, მარქსიზმისკენ გადაიხარა მანამდე ნაროდნიკულ ნიადაგზე მდგომი კარლო ჩხეიძე.&lt;ref&gt;{{წიგნი|სათაური=ნიკოლოზ (კარლო) ჩხეიძე|ავტორი=ვაჭარაძე ა.|გამომცემლობა=[[ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი|IDFI]]|ადგილი=თბ.|წელი=2019|isbn=978-9941-8-1469-3|გვ=8}}&lt;/ref&gt; საბოლოოდ ჯგუფი ვერ შეთანხმდა და სამოქმედო პროგრამის შედგენა მიანდო ჟორდანიას.

რომელმაც ჯიბლაძესთან და ნინოშვილთან ერთად შეადგინა მოხსენება. მათ ძველი საზოგადოების გადატრიალების ღერძად დასახეს მუშათა კლასი, მაგრამ საქართველოს სინამდვილეში ამას ემატებოდა ნაციონალური საკითხიც. ამ სამოქმედო პროგრამით წარდგა ჟორდანია 1893 წლის თებერვალში ზემონახსენები ჯგუფის მონაწილეობით თბილისში საიდუმლო ბინაზე გამართულ მეორე კონფერენციაზე. მოხსენება „[[:Wikisource:ka:ეკონომიკური წარმატება და ეროვნება|ეკონომიკური წარმატება და ეროვნება]]“ მიღებულ იქნა პროგრამად და 1894 წელს დაიბეჭდა ჟურნალ [[მოამბე (ჟურნალი)|„მოამბეში“]]. ეს იყო ევროპული სოციალ-დემოკრატიული იდეების გავლენით ჩამოყალიბებული პოლიტიკური პროგრამა, რომელიც [[მემარცხენეობა|მემარცხენე]] პერსპექტივიდან აფასებს საქართველოს ისტორიასა და საზოგადოების სოციალურ შემადგენლობას; ამასთანავე, ყურადღებას ამახვილებს რადიკალური გარდაქმნების აუცილებლობაზე.&lt;ref&gt;ქართული მემარცხენეობის ქრესტომათია, ტ. I, თბილისი, 2015. — გვ. 171.&lt;/ref&gt; პროგრამა ითვალისწინებდა [[კაპიტალიზმი|კაპიტალისტური]] სისტემის ევოლუციას [[სოციალიზმი|სოციალისტურად]] და უარყოფდა რუსულ დოქტრინას კლასთა შეურიგებელი ბრძოლის შესახებ. პროგრამას საფუძვლად ედო შემდეგი დებულებები: 1. პიროვნების ნივთიერი კეთილდღეობა, 2. პიროვნებისა და ერის თავისუფლება, 3. ეროვნული გრძნობა მთელი ხალხისა, დაფუძნებული ეკონომიკურ ნიადაგზე.&lt;ref&gt;''ჟორდანია ნ.'', თხზულებანი, ტ. I, გვ. 71-72 — თფილისი, 1920&lt;/ref&gt; ამ ფარულ გუნდს [[მესამე დასი]] ეწოდა. ეს იყო პირველი სოციალისტური პარტია საქართველოში. ჟორდანია იქცა მის ლიდერად იქცა და დარჩა სიცოცხლის ბოლომდე.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=13}}  პროგრამის ფართო საზოგადოების წინაშე წარდგომა და სამოქმედო პროგრამის გამომზეურება მოხდა 1894 წლის [[7 მაისი|7 მაისს]], [[გურია]]ში სოფელ [[ჩანჩეთი|ჩანჩეთში]], ეგნატე ნინოშვილის დაკრძალვაზე. სიტყვა წარმოთქვა სილიბისტრო ჯიბლაძემ, რადგან ჟორდანია ამ დროს [[ემიგრაცია]]ში იმყოფებოდა.&lt;ref&gt;[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/15399/1/Kvali_1894_N22_pdf.pdf გაზეთი „კვალი“ N22 გვ 14-16 — 1894 წ.]&lt;/ref&gt;

===ემიგრაცია 1893-1897 წლებში===
ამ ამბამდე ერთი წლით ადრე, 1893 წლის მაისში, მოსალოდნელი დაპატიმრების შიშით ჟორდანია [[ბათუმი]]დან ევროპაში გაემგზავრა. ცოტა ხანში ლანჩხუთში მართლაც მივიდა ბრძანება მისი დაპატიმრების შესახებ, ის პასუხისგებაში იყო მიცემული „საქართველოს თავისუფალ ლიგასთან“ კავშირის გამო.{{sfn-2|ნოე ჟორდანია - 150|2018|გვ=8}} მაგრამ ჟორდანია უკვე [[შვეიცარია]]ში იყო. ჟორდანიამ [[ჟენევა]]ში პირადად გაიცნო რუსული მარქსიზმის მამა [[გიორგი პლეხანოვი]], ასევე ლევ დეიჩი, [[ვერა ზასულიჩი]]. შეუდგა მარქსისტული ლიტერატურის და შვეიცარელი მუშა-გლეხობის ყოფა-ცხოვრების გაცნობას. თავის შთაბეჭდილებებს აგზავნიდა საქართველოში და ბეჭდავდა [[კვალი (გაზეთი)|„კვალში“]]. ისმენდა ლექციებს [[ჟენევის უნივერსიტეტი|ჟენევის უნივერსიტეტში]], დაესწრო ორიენტალისტთა X საერთაშორისო კონგრესს.

1895 წელს ჟორდანია [[პარიზი|პარიზში]] წავიდა, რათა შეევსო ჟენევაში მიღებული ცოდნა. სამი თვის განმავლობაში მეცადინეობდა პარიზის ნაციონალურ ბიბლიოთეკაში. გაიცნო [[პოლ ლაფარგი]], [[ჟიულ გედი]] და სხვა ფრანგი სოციალისტები. პარიზში დარჩა ოთხი თვე, შემდეგ დაბრუნდა ჟენევაში და იქიდან გაემგზავრა [[გერმანია]]ში, რომელიც იყო მარქსიზმის სამშობლო, ცხოვრობდნენ მარქსისტი იდეოლოგები და ჟორდანიას განათლების შესავსებად მისი აზრით აუცილებელი იყო იქ ცხოვრება და სწავლა. დასახლდა [[შტუტგარტი|შტუტგარტში]] ორი მოსაზრებით. იქ ცხოვრობდა [[კარლ კაუცკი]] და ამავდროულად იქ არ იყო არცერთი ქართველი ან რუსი, რომლებსაც შეეძლო ხელი შეეშალა ჟორდანიასთვის [[გერმანული ენა|გერმანული ენის]] სწავლაში. ყველაზე დიდი შთაბეჭდილება ჟორდანიაზე კარლ კაუცკიმ
მოახდინა.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=ლი ე.|ნაწილი=სოციალისტური ინტერნაციონალის დელეგაცია საქართველოში, 1920 წელი |სათაური=საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის გახსენება ასი წლის შემდეგ|გამომცემლობა=[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თსუ]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2018|ტომი=|გვერდები=|isbn=978-9941-13-771-6|გვ=206}}&lt;/ref&gt; ისინი კვირაობით სეირნობდნენ ტეგერლოსის ტყეში და საუბრობდნენ, ხშირად სტუმრობდა ოჯახშიც. ზაფხულში ჟორდანიამ გასწია პროვინციებისკენ და აკვირდებოდა სოფელსა და სოფლის ხალხს. მისი დაკვირვებანი იბეჭდებოდა „კვალში“ ილია ჭავჭავაძის რედაქტორობით გამომავალ „ივერიაში“, „მოამბეში“. ჟორდანიას წერილები იბეჭდებოდა ფსევდონიმებით კასტროვი, კოსტროვი, ამი, ან, გ. მა-ძე, გ. მარმალაძე, დევიანი, ანი, ნარი, ნარიძე, ნ. ჟ-ია, ნ.ჟ. ნოე ჟ-ია და სხვა,

ბურჟუაზიული პოლიტიკური ეკონომიის გაცნობის მიზნით ჟორდანია შტუტგარტიდან [[მიუნხენი|მიუნხენში]] გადავიდა. იქ ჩაეწერა უნივერსიტეტში და განსაკუთრებული გულმოდგინებით უსმენდა პროფესორ ბრენტანოს. 1896 წლის დასაწყისში ჟორდანიამ დატოვა მიუნხენი, გაემგზავრა [[ბერლინი|ბერლინში]], სადაც ორი სემესტრის განმავლობაში ბერლინის უნივერსიტეტში ესწრებოდა ვაგნერის, შმოლერისა და ზიბელის ლექციებს. გერმანიაში ყოფნის პერიოდში ჟორდანიამ დაწერა და „კვალში“ გამოაქვეყნა „ფრიდრიხ ენგელსი“ (1895), „სოფელი და სასოფლო შკოლა გერმანიაში“ (1985), „პოლიტიკური პარტიები გერმანიაში“ (1897), „გაზეთი ივერია და ნაციონალიზმი“ (1897),„ბისმარკი“ (1898).

1897 წლის მარტში ჟორდანიამ გადავიდა [[ლონდონი|ლონდონში]], რადგან ინგლისის უნახავად სამშობლოში დაბრუნება დაუშვებლად მიაჩნდა. იქ ცხოვრობდა [[ვარლამ ჩერქეზიშვილი]]ს ნაცნობი ფოტოგრაფის, ვილსონის, ოჯახში. მასთან სამი თვის გატარების შემდეგ ჟორდანია ჩინებულად საუბრობდა და კითხულობდა ინგლისურად. ბრიტანეთის მუზეუმში ჟორდანია გაეცნო მდიდარ ლიტერატურას, მათ შორის საქართველოს ისტორიის შესახებ. ზაფხულში ცხოვრობდა [[რიდინგი]]ს ახლოს, რამაც საშუალება მისცა, დაკვირვებოდა ინგლისური სოფლის ცხოვრებას. იქ ის იკვლევდა სოფლის მეურნეობის მოწყობის თავისებურებებს მცირე მამულების  ევროპაში ოთხი წლისა და ექვსი თვის ყოფნის განმავლობაში ჟორდანიას რუსულ ემიგრაციასთან კავშირი არ ჰქონდა, ქართველები კი ცოტანი იყვნენ აქა-იქ გაბნეული. ინგლისიდან ჟორდანია პირდაპირ საქართველოში გაემგზავრა და 1897 წლის ოქტომბერში უკვე სამშობლოში იყო.

===სოციალ-დემოკრატი ლიდერი===
საქართველოში დაბრუნებულ ჟორდანიას ქვეყანა ფაქტობრივად ორ ბანაკად დახვდა გაყოფილი: ერთი მხრივ, მემარჯვენე იდეოლოგიის იყო [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] „ივერიელთა“ ბანაკი და მეორე მხრივ მემარცხენე „კვალი“. კვალელებს უკვე მოესწროთ რკინიგზის, სტამბის და სხვა ფენის მუშების აყოლიება დიდ ქალაქებში. ჟორდანიამ 1897 წლის ნოემბერში ჯერ ლანჩხუთში, ხოლო შემდეგ თბილისში მიხა და ლადო დარჩიაშვილებთან მოაწყო ქართველ სოციალ-დემოკრატთა კონფერენციები. თბილისში ფართო შეხვედრის ჩატარების მიზანი იყო ნაციონალური საკითხის გადაწყვეტა, რადგან ამაზე ლანჩხუთის შეხვედრაზე ვერ შეთანხმდნენ.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=15}} გადაწყვიტეს, რომ არალეგალურ მუშაობას დამატებოდა ლეგალურიც და ამ მიზნით მოლაპარაკება გამართეს „კვალის“ პატრონთან და რედაქტორთან [[ანასტასია თუმანიშვილ-წერეთელი|ანასტასია თუმანიშვილთან]] და [[გიორგი წერეთელი (მწერალი)|გიორგი წერეთელთან]] გაზეთის გადასაცემად. რედაქტორი გახდა ჟორდანია. ქართულ საზოგადოებაში მაშინვე ხმა გავარდა, „კვალი“ სოციალ-დემოკრატების ხელში გადადისო. ამ დროს ილია ჭავჭავაძემ შეხვედრა სთხოვა ჟორდანიას და მას „ივერიის“ სრულუფლებიანი რედაქტორობა შესთავაზა. ჟორდანიამ უარი უთხრა. 1898 წლის 1 იანვრიდან „კვალი“ გახდა ქართველი მარქსისტების პირველი ლეგალური ორგანო. ეს იყო ამავდროულად პირველი მაგალითი [[რუსეთის იმპერია]]ში, არსად მანამდე სოციალისტებს საკუთარი ლეგალური ორგანო არ ჰქონდათ. ნაციონალურ საკითხზე დროებით უარი ითქვა.

ქართველი სოციალ-დემოკრატები ამავდროულად არალეგალურ ასპარეზზე მუშაობდნენ და უშვებდნენ არალეგალურ ბროშურებს, პროკლამაციებს, გაზეთებს. 1899 წელს გამოუშვეს პირველი ქართულად დაბეჭდილი პროკლამაცია. იგი ეხებოდა [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|პირველ მაისს]] და ქართველ მუშებს ევროპელ მუშებთან შეერთებას ურჩევდა. პროკლამაცია დაწერილი იყო ჟორდანიას მიერ, ხოლო დაბეჭდა [[ვლასა მგელაძე]]მ. ჟორდანია და სოციალ-დემოკრატები ამ დროს უფრო და უფრო დაუპირისპირდნენ „ივერიასა“ და მის ირგვლივ დარაზმულ ინტელიგენციას. 1900 წელს მწვავე პოლემიკა გაიმართა ჟორდანიასა და ილია ჭავჭავაძეს შორის „ივერიისა“ და „კვალის“ ფურცლებზე. ჟორდანია ჭავჭავაძეს [[თავადაზნაურობა|თავადაზნაურების]] ინტერესთა გამოხატვაში ადანაშაულებდა. 1901 წლიდან „მესამედასელებმა“ გაზეთი „კვალი“ საბოლოოდ გამოისყიდეს 3 ათას მანეთად. ჟანდარმერიამ კი შეამჩნია კავშირები „კვალსა“ და მუშათა არალეგალურ წრეებს შორის, მაგრამ ვერ გარკვეულიყო, არსებობდა პერსონალური კავშირები თუ მხოლოდ გაზეთის სააგიტაციო გავლენა. დაიჭირეს სილიბისტრო ჯობლაძე. ამ დროს სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციები იღვწოდნენ ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად და ერთი საერთო ორგანო არ ჰქონიათ. ამ ორგანის დაარსება იყო მათი მიზანი, მაგრამ ამას ხელი შეუშალა 1 მაისის მოვლენებმა. 

1901 წელს პირველმაისობის აღნიშვნის დროს თბილისის მოედანზე მოხდა შეტაკება მუშებსა და ჯარს შორის. ბევრი დაატუსაღეს, გაჩხრიკეს „კვალის“ რედაქცია. ჟორდანიამ გადაწყვიტა წასულიყო ევროპაში, თითქოსდა სამკურნალოდ. ფული, 300 მანეთი, მისცა [[დავით სარაჯიშვილი|დავით სარაჯიშვილმა]]. სარაჯიშვილი შემდგომშიც ხშირად ეხმარებოდა ფინანსურად ჟორდანიასად და ქართულ სოციალ-დემოკრატიულ მოძრაობასაც, რადგან ის სწორედ სოციალ-დემოკრატებს მიიჩნევდა ქვეყნის მომავალ მეთაურებად. ლანჩხუთში მყოფი ჟორდანია ოზურგეთიდან ელოდა საჭირო საბუთების მიღებას, მაგრამ ნაცვლად საბუთებისა, მას ქუთაისის ჟანდარმერიის უფროსი ეწვია. ჟორდანია დაიჭირეს, ჩასვეს ჯერ ქუთაისის, შემდეგ თბილისის სამხედრო და ბოლოს [[მეტეხის ციხე]]ში. ბრალდება რვა თვის შემდეგ წარუდგინეს. მას „კვალში“ მოღვაწეობასა და სოციალ-დემოკრატობას ედავებოდნენ, მაგრამ „კვალი“ ლეგალური გაზეთი იყო და ცენზურის მეთვალყურეობით გამოდიოდა. დაპატიმრების გამო ჟორდანია ჩამოშორდა „კვალის“ რედაქტორობას. ჟორდანიამ ციხეში ყოფნა გამოიყენა მხატვრული ლიტერატურის საკითხავად, რომელსაც ადრე არ ეცნობოდა. მასზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა [[უილიამ შექსპირი|შექსპირმა]] და [[ვიქტორ ჰიუგო|ჰიუგომ]]. 1902 წლის დასაწყისში, ჟორდანიას და სოციალ-დემოკრატიული მოძრაობის სხვა ქართველი ლიდერების ციხეში ყოფნისას მოხდა ქართველ სოციალ-დემოკრატთა ორგანიზაციული გაერთიანება [[რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია|რუსეთის სოციალ-დემოკრატიულ პარტიასთან]], რასაც ჟორდანია უარყოფითად შეხვდა, აგრეთვე მოხდა გაერთიანება ამიერკავკასიის ყველა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციისა და ერთი საოლქო ცენტრის შექმნა.

ივნისში ჟორდანია გამოუშვეს ციხიდან და საცხოვრებლად ლანჩხუთი მიუჩინეს პეტერბურგის პოლიციის მიერ საქმის საბოლოო გადაწყვეტამდე. ამ დროს ახალდაწყებული იყო [[გურიის რესპუბლიკა|გურიის გლეხთა მოძრაობა]]. ჟორდანიამ, პარტიის სხვა ლიდერებისგან განსხვავებით, მხარი დაუჭირა, რომ პარტიას ეხელმძღვანელა მოძრაობისთვის.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=48}} წლის ბოლოს ჟორდანიას ხელმძღვანელობით ჩატარდა რსდმპ-ის ბათუმის, ბაქოს და თბილისის კომიტეტების საერთო კონფერენცია თბილისში, ერთ-ერთ რესტორანში. სამი კომიტეტის შემადგენლობით დაფუძნდა რსდმპ კავკასიის კავშირი.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=83}} 

1903 წლის შემოდგომაზე ჟორდანია დააპატიმრეს და ქუთაისის ციხეში ჩასვეს. იქ მან ნახა 200 დაპატიმრებული გურული და გაიცნო [[ნოე ხომერიკი]]. ჟორდანია ქუთაისიდან ფოთში გადაიყვანეს, საიდანაც ოქტომბერში გამოუშვეს და [[განჯა]]ში გადაასახლეს საცხოვრებლად პოლიციის მეთვალყურეობის ქვეშ.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=58}} აქედან იგი მაინც ახერხებდა ჩუმად თბილისში ჩასვლას და პარტიულ მუშაობაში მონაწილეობას. პეტერბურგის პოლიციიდან განჯის ჟანდარმერიამ მიიღო ცნობა, რომ ჟორდანიას [[ვიატკის გუბერნია]]ში სამი წლით გადასახლება მიესაჯა. ჟორდანია პარტიული ამხანაგების მეშვეობით გაიქცა ბათუმში, იქ ათი დღე იმალებოდა კონსპირაციულ ბინაში, ბოლოს კი ინგლისურ ნავთობმზიდს გაჰყვა. კაპიტანი მოატყუეს, რომ ჟორდანია [[დეზერტირი]] იყო, რადგან პოლიტიკურ დევნილს არ წაიყვანდა.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=84}} 
[[სურათი:Noe Zhordania, 1903.jpg|thumb|200პქ|ჟორდანია 1903 წელს]]

====განხეთქილება რსდმპ-ში ====
სამი კვირის მგზავრობის შემდეგ ჟორდანია ჩავიდა ლონდონში, იქ ნაცნობი ვერავინ ნახა და გასწია პარიზში. იქიდან პლეხანოვის სანახავად ჩავიდა ჟენევაში. პლეხანოვის ცოლისგან საიდუმლოდ გაიგო, რომ [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]] ტარდებოდა [[რსდმპ II ყრილობა]] და სათათბირო ხმით იყო მიწვეული. ბრიუსელში ჟორდანიამ ნახა ამიერკავკასიიდან ჩასული სამი დელეგატი [[დიომიდე თოფურიძე]], [[ბოგდან კნუნიანცი]] და არ. ზურაბოვი. მათგან გაიგო, რომ ამიერკავკასიის კომიტეტმა დაიწუნა ჟორდანიას პროგრამის პროექტი და მიიღო სხვა, რომელიც პოლიტიკურ და ეკონომიკურ საკითხებში არ განსხვავდებოდა ჟორდანიას პროგრამისგან, მაგრამ განსხვავდებოდა ნაციონალურ და აგრარულ საკითხებში. ბრიუსელში ადგილობრივმა პოლიციამ ყრილობა აკრძალა და დელეგატები ლონდონში გადავიდნენ. ყრილობაზე ნაცვლად გაერთიანებისა, რაც ყრილობის მიზანს წარმოადგენდა, მოხდა გათიშვა [[ბოლშევიკი|ბოლშევიკებსა]] და [[მენშევიკი|მენშევიკებს]] შორის. ჟორდანიას მიაჩნდა, რომ ორი ჯგუფის გაყოფა უმნიშვნელო დეტალის გამო მოხდა, მაგრამ მიემხრო მენშევიკებს. ამავე ყრილობაზე ლენინმა მხარი დაუჭირა ჟორდანიას მოთხოვნას ხიზნებისთვის მიწის გადაცემის შესახებ.{{sfn-2|შარაძე|1990|გვ=III}} ყრილობის შემდეგ ჟორდანია ჟენევაში დაბრუნდა და 1904 წლის აპრილში დაესწრო ქართველ [[სოციალისტ-ფედერალისტები]]ს პირველ კონფერენციას, რომელიც მალე დატოვა მათ სამოქმედო პროგრამასთან უარყოფითი დამოკიდებულობის გამო. ჟორდანია მათ აკრიტიკებდა საქართველოსთვის [[ავტონომია|ავტონომიის]] სტატუსის მოთხოვნის გამო და მათ საპირისპიროდ გამოაქვეყნა ბროშურა „ქართველი ნაციონალისტები“.

[[რუსეთის რევოლუცია (1905)|1905 წელს რევოლუციის]] დროს, 18 იანვარს ბულგარელი იგნატოვის სახელზე გაკეთებული ყალბი პასპორტით ჟორდანია პეტერბურგში ჩავიდა, სადაც მას ელოდა ახალშერთული ცოლი, პარტიული ამხანაგი [[ინა ჟორდანია|ინა კორენევა]]. 25 იანვარს ის უკვე პეტერბურგში იყო. იქიდან ჟორდანია [[ბაქო]]ში ჩავიდა, სადაც ინა დატოვა, ხოლო თვითონ თბილისში გასწია. თბილისში მას სულ სხვა სურათი დახვდა: ილია ჭავჭავაძის ბანაკი დაშლილიყო, „ივერიას“ სათავეში იდგა [[ფილიპე გოგიჩაიშვილი]], „ცნობის ფურცელს“ სოციალისტ-ფედერალისტები დაჰპატრონებოდნენ, ხოლო მთავრობის მიერ დახურული „კვალის“ ნაცვლად ფილიპე მახარაძის რედაქტორობით გამოდიოდა „[[მოგზაური]]“, რომელიც [[ბოლშევიკები|ბოლშევიკურ]] პლატფორმაზე იდგა. ამ დროს ბაქოში ფეხმძიმე ინა კორენევა პოლიციამ დააპატიმრა. ჟორდანია ჩავიდა ბაქოში და ციხის ექიმს, ცნობილ ქართველ საზოგადო მოღვაწე ივანე ელიაშვილს სთხოვა დახმარება. ელიაშვილი დაეხმარა ფეხმძიმე ცოლის გათავისუფლებაში. 1905 წლის აპრილში ინა წავიდა ლანჩხუთში, სადაც წყვილს პირველი ასული ასმათი შეეძინა.

ამ დროს ჟორდანიას ბრძოლა ჰქონდა გაჩაღებული ბოლშევიკებთან. მან ჩაატარა შეხვედრები თბილისში, ბათუმში, [[ხიდისთავი (ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი)|ხიდისთავში]], ქუთაისში, ბაქოში, სადაც განუმარტავდა პარტიის წევრებს ლონდონის ყრილობაზე მომხდარი განხეთქილების არსს და ასაბუთებდა პარტიის მოწყობის ბოლშევიკური მოდელის არადემოკრატიულობასა და ავტორიტარულობას. მან მოახერხა ამიერკავკასიის ყველა ორგანიზაციაში, ბაქოს გარდა, ბოლშევიკების დამარცხება.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=153}} ყალიბდებოდა ქართული სოციალ-დემოკრატიული მიმართულება, რომელიც განსხვავდებოდა როგორც რუსული ბოლშევიზმისგან, ასევე მენშევიზმისგანაც. მათ ჰქონდათ არალეგალური გაზეთი „სოციალ-დემოკრატი“, ხოლო შემდეგ ლეგალური „სხივი“. ორივე გამოდიოდა ჟორდანიას რედაქტორობით. ჰქონდათ ასევე ლეგალური გაზეთები „ელვა“ და „განთიადი“. 1905 წლის რევოლუციური გამოსვლებისას თბილისში ჟორდანია იყო სოციალ-დემოკრატიული პარტიის ლიდერი, საგაფიცვო და შეიარაღებული აქციების მთავარი ორგანიზატორი, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტთა მოქმედებას და იყო „სამხედრო საბჭოს“ წევრი. 

[[სურათი:Noe Zhordania. State Duma of the Russian Empire of the first convocation. 1906.jpg|thumb|200პქ|პირველი სათათბიროს დეპუტატ ჟორდანიას ბარათი]]

====სახელმწიფო სათათბიროს არჩევნები====
6 აგვისტოს [[ნიკოლოზ II (რუსეთი)|ნიკოლოზ II-მ]] გამოსცა [[აგვისტოს მანიფესტი]], რომელიც ითვალისწინებდა [[რუსეთის იმპერიის სახელმწიფო სათათბირო|სახელმწიფო სათათბიროს]] მოწვევას. რუსეთში რსდმპ-ის ორივე ფრთამ სათათბიროს ბოიკოტი გამოუცხადა. არჩევნებში მონაწილეობას ემხრობოდნენ ქართველი მენშევიკები. ჟორდანია ცდილობდა ხელიდან არ გაეშვა საპარლამენტო პოლიტიკური ბრძოლის შესაძლებლობა.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=157}} ჟორდანიამ მონაწილეობა მიიღო [[რსდმპ IV ყრილობა]]ში 1906 წლის გაზაფხულზე [[სტოკჰოლმი|სტოკჰოლმში]]. ყრილობამ განიხილა არჩევნების ბოიკოტისა და მიწის საკითხები. ორივე საკითხი მენშევიკების სასარგებლოდ გადაწყდა. ყრილობამ ჟორდანია ცენტრალურ კომიტეტში აირჩია.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=160}} სამშობლოში დაბრუნებისას სადგურ ბესლანში მას ხელში ჩაუვარდა ვლადიკავკაზის რუსული გაზეთი, საიდანაც გაიგო, რომ არჩევნებში ის აერჩიათ [[რუსეთის იმპერიის I მოწვევის სახელმწიფო სათათბირო|I მოწვევის სახელმწიფო სათათბიროს]] დეპუტატად [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიიდან]]&lt;ref&gt;Боиович М. М., «Члены Государственной Думы» (портреты и биографии) первый созыв, М., 1906, ст. 469&lt;/ref&gt;. სათათბიროში ჟორდანია აირჩიეს სოციალ-დემოკრატიული ფრაქციის ლიდერად. სახელმწიფო სათათბირო დათხოვნილ იქნა 28 დღის შემდეგ. სათათბიროს დათხოვნის შემდეგ ჟორდანია პეტერბურგში დარჩა რსდმპ ცეკა-ში არალეგალურად სამუშაოდ. სხვა დეპუტატებთან ერთად ხელი მოაწერა „[[ვიბორგის მოწოდება]]ს“. ამის გამო სამთვიანი პატიმრობა შეეფარდა, მაგრამ არალეგალურ მდგომარეობაში გადასვლით ჟორდანიამ თავი აარიდა სასჯელს. [[რუსეთის იმპერიის II მოწვევის სახელმწიფო სათათბირო|II მოწვევის სახელმწიფო სათათბიროში]] მონაწილეობის შესახებ გადაწყვეტილების მისაღებად პარტიამ მოიწვია კონფერენცია [[ტამპერე]]ში. ლენინის გარდა ყველამ მხარი დაუჭირა არჩევნებში მონაწილეობას. ჟორდანიას რჩევით [[ირაკლი წერეთელი]] დათანხმდა სათათბიროს დეპუტატობას და შემდგომში გახდა სათათბიროში სოციალ-დემოკრატიული ფრაქციის ლიდერი. 

[[რსდმპ V ყრილობა]]ზე  ლენინმა ჟორდანიას სთხოვა, ქართველ მენშევიკებს ხელი არ შეეშალათ რუსი ბოლშევიკებისთვის რსდმპ-ში საქმიანობაში, სანაცვლოდ შესთავაზა მათ ავტონომია შინაურ საკითხებში. ჟორდანიამ ამ შემოთავაზებას ყურადღება არ მიაქცია და ლენინსაც აღარ გამოუჩენია მეტი აქტიურობა.{{sfn-2|ჩემი წარსული|1953|გვ=78}} ყრილობაზე ჟორდანია აირჩიეს პარტიის მენშევიკური ცენტრალური კომიტეტის წევრად. კომიტეტის ოფისი [[ფინეთი|ფინეთში]], ქალაქ ტერიოკში იყო, ამიტომ ჟორდანიაც იქ დარჩა და მალულად ჩადიოდა ხოლმე პეტერბურგში. ამ დროს II სათათბირო დაითხოვეს, სოციალ-დემოკრატი დეპუტატები, მათ შორის ირაკლი წერეთელი დაიჭირეს და [[ციმბირი|ციმბირში]] გადაასახლეს.

ილია ჭავჭავაძის მკვლელობის შემდეგ ჟორდანიამ გამოაქვეყნა [[ნეკროლოგი]] მის შესახებ, სადაც წერდა, რომ მარქსისტები ნიჰილისტურად არ უყურებენ წარსულს, არამედ ყოველ ისტორიულ ეპოქაში ხედავენ პროგრესის საფეხურს. მან ილია შეადარა ფრანგ ქიმიკოს ლაუაზიეს, რომელიც რევოლუციამ სიკვდილით დასაჯა, მაგრამ ამისთვის რევოლუცია არავის დაუგმიაო — წერდა ჟორდანია. მან ამავე დროს მძაფრი კრიტიკით უპასუხა სოციალ-ფედერალისტებს, რომლებმაც ილიას „სულიერ მკვლელებად“ მოიხსენიეს ქართველი „სოციალ-დემოკრატები“&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://civil.ge/ka/archives/304850 |title=ბნელი ძალები: ნოე ჟორდანია პასუხობს ილიას სიკვდილთან სოც-დემოკრატების დაკავშირების ბრალდებას|publisher= [[სივილ ჯორჯია]]|format=|accessdate=2021-01-29|date=}}&lt;/ref&gt; 

[[სურათი:საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები მეორე სათათბიროს პერიოდში.jpg|thumb|ქართველები მეორე სათათბიროში, ჟორდანია ზის მარცხნიდან მეორე|300 პქ]]

დეკემბერში მესამე სახელმწიფო სათათბიროს არჩევნებისთვის ჟორდანია არალეგალურად დაბრუნდა საქართველოში. დაბრუნებიდან ორ კვირაში გარდაეცვალა მამა. ჟორდანია დაეხმარა [[კარლო ჩხეიძე]]ს არჩევნებში დაემარცხებინა კადეტების კანდიდატი [[ლუარსაბ ანდრონიკაშვილი]]. ქუთაისის გუბერნიიდან დეპუტატი გახდა [[ევგენი გეგეჭკორი]]. 1908 წლის 11 სექტემბერს ჟორდანია კვლავ დააპატიმრეს ყალბი პასპორტით თავად ლევან რევაზის ძე ვახვახიშვილის სახელით. 4 ოქტომბერს ის თბილისიდან პეტერბურგში გაგზავნეს. ბრალად დასდეს „ვიბორგის მოწოდებაზე“ ხელის მოწერა და ყალბი პასპორტის გამოყენება, მიუსაჯეს პატიმრობა. პატიმრობაში ჟორდანიამ 8 თვე გაატარა და 1909 წლის ივნისში გათავისუფლდა. ლეგალურად ჩავიდა ბაქოში, სადაც მისი ცოლი და შვილები იმყოფებოდნენ. ინა კორენევა იქ მეთაურობდა IV სათათბიროში მენშევიკების საარჩევნო კამპანიას. ბაქოში ჟორდანია ხელმძღვანელობდა მენშევიკურ გაზეთს „ჩვენი სიტყვა“. ამ დროს დავით სარაჯიშვილმა ჟორდანიას ჯერ თავისი ბიბლიოთეკის კატალოგის შედგენა მიანდო, ხოლო შემდეგ [[იტალია]]ში გაუშვა ცოლ-შვილით კოოპერაციული საქმის შესასწავლად. იქ დასახლდა ზღვისპირა სოფელ კავში, ეცნობოდა სასოფლო კოოპერატივების მუშაობას, ცხოვრობდა სარაჯიშვილისა და [[ზუბალაშვილები|ლევან ზუბალაშვილი]]ს მიერ დანიშნული სტიპენდიით, რომელიც მას ფორმალურად საქართველოს ისტორიის შესახებ ნაშრომის მოსამზადებლად დაენიშნა, რეალურად კი სოციალ-დემოკრატიული მოძრაობის ირიბი დაფინანსება იყო.  1909 წელს ჟორდანია დაესწრო პარიზში გამართულ რსდმპ ცკ-ს სხდომას ექსპროპრიაციების და ლიკვიდაციების აკრძალვის შესახებ. [[ვენა]]ში, ტროცკის ჟურნალში „ბრძოლა“ გამოაქვეყნა წერილები პარტიის გაერთიანების თაობაზე.

1910 წელს იტალიიდან დაბრუნების შემდეგ ჟორდანია მუშაობდა თბილისში, ბაქოსა და ლანჩხუთში, თანამშრომლობდა პარტიულ პრესასთან. 16 სექტემბერს ჟანდარმერიამ გაჩხრიკა გაზეთ „ახალი აზრის“ რედაქცია და დააპატიმრა მისი წევრები. ჩხრეკისას აღმოაჩინეს ჟორდანიას ბროშურა „ანარქიზმი“ და „გერმანიის ახალი ისტორიიდან“. ამავე ნაშრომების ხელნაწერები და დამატება „ანარქიზმი და სინდიკალიზმი“ იპოვეს 1909 წლის 11 დეკემბერს ბაქოს ქუჩაზე ჩხარტიშვილის ქვრივის სახლში. ეს წიგნები გახდა საფუძველი მის წინააღმდეგ საქმის აღძვრისა. 13 ნოემბერს ის ლანჩხუთში საკუთარ სახლში დაიჭირეს და ბრალად წაუყენეს მოწოდება არსებული პოლიტიკური და სოციალური წესრიგის დასანგრევად. თბილისის სასამართლომ მიუსაჯა სამი წლით ციმბირში გადასახლება, მაგრამ სამი ათასი მანეთის გირაოს სანაცვლოდ გათავისუფლდა. ეს თანხა იშოვა ინა კორენევამ ბაქოში, ქართველი ნავთობმრეწველი მანსვეტაშვილისგან. 1913 წელს ნიკოლოზ II-მ რომანოვების დინასტიის სამასი წლის მმართველობის აღსანიშნავად გამოაცხადა ფართო [[ამნისტია]], რომელიც, სხვათა შორის, შეეხო პრესის დანაშაულებს და, შესაბამისად, ჟორდანიასაც. მის წინააღმდეგ საქმე დაიხურა, ხოლო თანხა ჟორდანიამ მანსვეტაშვილს დაუბრუნა. ეს უკანასკნელი გაოცებული იყო და ამბობდა — პირველი შემთხვევაა, როცა გასესხებულ თანხას მიბრუნებენო. ინა კორენევას, რომელიც ბაქოში მეთაურობდა სოციალ-დემოკრატების საარჩევნო კამპანიას, აეკრძალა კავკასიაში ცხოვრება და მოსკოვში გადავიდა შვილებთან ერთად.

====პირველი მსოფლიო ომი====
[[სურათი:Noe Zhordania (Tiflis police archives, c. 1914).jpg|thumb|200პქ|ჟორდანიას ფოტო ტფილისის ჟანდარმერიის არქივიდან, 1914 წ.]]
1914 წლისთვის რსდმპ პარტიის მუშაობა რუსეთში ჩამკვდარი იყო, მხოლოდ საქართველოს ორგანიზაციები მუშაობდნენ. ბაქოს ორგანიზაცია სულს ღაფავდა, ხოლო კიევში ჟორდანიამ ადგილობრივი ორგანიზაცია საერთოდ ვერ აღმოაჩინა. ჟორდანია გაემგზავრა ევროპაში რსდმპ ცენტრალური კომიტეტის წევრების მოსაძებნად და მოლაპარაკებების გასამართად. პარტია პრაქტიკულად უკვე გაყოფილი იყო ორ ფრაქციად და ისინი ცალკე იკრიბებოდნენ, მაგრამ რუსეთში რევოლუციის პერსპექტივას ვერცერთი ხედავდა. ივნისში ჟორდანია შეხვდა [[ლევ ტროცკი]]ს ვენაში და გამოაქვეყნა მის გაზეთში წერილები ბოლშევიკურ-მენშევიკურ ურთიერთობებზე და ნაციონალურ საკითხზე. ექიმის რჩევით, ფილტვების გასამაგრებლად ჟორდანია ზაფხულის გასატარებლად გაემგზავრა შვეიცარიაში, მონტროში, სადაც გაატარა სამი კვირა. ივლისის მეორე ნახევარში, კვლავ ექიმის რჩევით, გაემგზავრა ბეატენბერგში, სადაც აპირებდა დარჩენას აგვისტოს ბოლომდე, ხოლო შემდეგ უნდა მოენახულებინა [[ციურიხი]], სადაც ბოლშევიკები იკრიბებოდნენ და [[ჟენევა]], რომელიც მენშევიკების ცენტრს წარმოადგენდა. ჟენევაში ასევე უნდა ყოფილიყო [[ვლასა მგელაძე]] და სხვა ქართველი სოციალ-დემოკრატი ემიგრანტები.

2 აგვისტოს [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დაწყება გამოცხადდა, რამაც შეცვალა მისი გეგმები. ჟორდანიამ სასწრაფოდ სამშობლოში დაბრუნება გადაწყვიტა. ერთადერთი საშუალება იყო [[სტამბოლი]]დან საზღვაო გზა. [[ვენეცია|ვენეციიდან]] სტამბოლამდე ბილეთის შოვნაში მას დაეხმარა [[მილანი|მილანში]] იტალიის სოციალ-დემოკრატიული პარტიის გაზეთის „ავანტის“ რედაქტორი [[ბენიტო მუსოლინი]]. ჟორდანია ჩავიდა [[ოდესა]]ში, სადაც შეხვდა ცოლ-შვილს.

ჟორდანია ჩაება სოციალ-დემოკრატების კამათში ომის თაობაზე. ის ჟორდანია მხარს უჭერდა [[ანტანტა|ანტანტის]] ორიენტაციას, რაც წინააღმდეგობაში მოდიოდა პარტიის საოლქო კომიტეტის პოზიციასთან. დასახლდა ლანჩხუთში და შეუდგა მებახჩეობას და წერილების წერას. რედაქცია ყოველთვიურად უგზავნიდა ოც მანეთს და ჟორდანია გაზეთ [[ახალი კვალი (გაზეთი)|„ახალი კვალში“]] აქვეყნებდა წერილების სერიას „ომი და ზავი“.{{sfn-2|ურატაძე|1968|გვ=271}} ამ დროს ჟორდანიას [[ქუთაისი|ქუთაისში]] საიდუმლოდ შეხვდა [[მიხეილ წერეთელი]], ძველი ნაცნობი, რომელმაც პირველად თარგმნა [[კარლ მარქსი|მარქსის]] „კაპიტალი“ ქართულად და მიუტანა ჟორდანიას „კვალის“ რედაქციაში. წერეთელი პრო-გერმანულ და ეროვნულ პოზიციებზე იდგა. ის მუშაობდა გერმანიაში დაარსებულ [[საქართველოს განთავისუფლების კომიტეტი|„საქართველოს განთავისუფლების კომიტეტში“]], რომელიც მიზნად ისახავდა საქართველოს გათავისუფლებას გერმანია-ოსმალეთის მეშვეობით. წერეთელთან ფარული შეთანხმებით ჟორდანიამ მხარი დაუჭირა დამოუკიდებლობის იდეას, მაგრამ ტაქტიკის შესახებ განსხვავებული შეხედულებები ჰქონდა. ჟორდანია ელოდებოდა შესაფერის მომენტს და მხარს არ უჭერდა რუსეთის წინააღმდეგ გამოსვლებს, რადგან ფიქრობდა, რომ ამას რეპრესიები მოჰყვებოდა. ისინი შეთანხმდნენ, რომ საკუთარი მიმართულებით იმუშავებდნენ და ან ერთი ტაქტიკა მოიტანდა შედეგს ან მეორე. ამასთან, არც სოციალ-დემოკრატიულ პარტიაში არსებობდა საერთო აზრი ეროვნული საკითხის გარშემო. 1915 წლის მეორე ნახევარში ჟორდანია და [[ევგენი გეგეჭკორი]] ესწრებოდნენ საიდუმლო შეხვედრას ქუთაისში, რომელშიც მონაწილეობდნენ [[გრიგოლ რცხილაძე]] და [[სამსონ ფირცხალავა]] სოციალისტ-ფედერალისტებიდან და [[რეზო გაბაშვილი]] და [[შალვა ამირეჯიბი]] „განთავისუფლების კომიტეტიდან“. შეხვედრაზე საქართველოში მოქმედი პარტიები გაეცნენ „განთავისუფლების კომიტეტის საქმიანობას“ და გერმანია-ოსმალეთ-ავსტრიასთან მოლაპარაკებებში მიღწეულ შედეგებს. ჟორდანიამ მხარი არ დაუჭირა საქართველოში ანტირუსული აჯანყების დაწყებას, მაგრამ დაუჭირა მხარი კომიტეტის საგარეო მუშაობის გაგრძელებას.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[ოთარ ჯანელიძე|ჯანელიძე ო.]]|სათაური=„ნარკვევები საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის ისტორიიდან“|გამომცემლობა=„მეცნიერება“ |ორიგინალი=|ადგილი=თბილისი|წელი=2002|isbn=99928-962-0-5|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/317039|გვერდები=238}}&lt;/ref&gt; 1916 წელს გაიმართა სოფელ [[ჯუნჯუათი|ჯუნჯუათში]] გაიმართა სოციალ-დემოკრატიული პარტიის კონფერენცია ეროვნული საკითხის გარშემო. კონფერენციაზე შეთანხმდნენ დამოუკიდებლობის გამოცხადებაზე მხოლოდ მაშინ, თუ რუსის ჯარი საქართველოს დატოვებდა, რადგან მხოლოდ ეს არ ჩაითვლებოდა ღალატად. დავა გამოიწვია იმან, ეს გადაწყვეტილება საიდუმლოდ შეენახათ თუ გაეცნოთ პარტიის ყველა წევრისთვის. ჟორდანია მხარს გადაწყვეტილების საიდუმლოდ შენახვას უჭერდა. [[ნოე რამიშვილი]] და [[ნოე ხომერიკი]] ემხრობოდნენ გადაწყვეტილების ცხოვრებაში გატარებას. საბოლოოდ ამ საკითხის გადაწყვეტა გადაიდო შემდეგ კონფერენციამდე.

[[სურათი:Caucasian Council of Deputies, Tiflis, 1917.jpg|thumb|მუშათა და გლეხთა დეპუტატების საბჭო, თბილისი, 1917|250პქ]]

===თებერვლის რევოლუციის შემდეგ===
ამ საკითხის გადაწყვეტა საჭირო აღარ აღმოჩნდა, რადგან მოულოდნელად მოხდა 1917 წლის [[თებერვლის რევოლუცია]], რომელიც, როგორც ჟორდანია იხსენებდა, „ფოსტით მიიღეს“.{{sfn-2|ჩემი წარსული|1953|გვ=89}} ჟორდანიამ ხელი შეუშალა ბოლშევიკებსა და [[ფილიპე მახარაძე]]ს, რომ ესარგებლათ სიტუაციით და მუშათა და ჯარისკაცთა საბჭოები ჩამოეყალიბებინათ თბილისში. ჟორდანია თავად აირჩიეს მუშათა და ჯარისკაცთა საბჭოს პრეზიდიუმის თავმჯდომარედ. საბჭო რეალურად ფლობდა ძალაუფლებას ამიერკავკასიაში.{{sfn-2|ჩემი წარსული|1953|გვ=74}}  საბჭომ ჩაატარა თბილისის თვითმმართველობის არჩევნები, მაგრამ ფაქტობრივი ხელისუფლება ეპყრა ჟორდანიას მეთაურობით მოქმედ მუშათა საბჭოს აღმასკომს. ჟორდანიას მოადგილე იყო [[ნოე რამიშვილი]]. ამ პერიოდში რუსეთში ძლიერდებოდა ბოლშევიკების გავლენა, ხოლო მენშევიკები და ესერები კარგავდნენ ხალხის მხარდაჭერას. ჟორდანია მკვეთრად ილაშქრებდა ბოლშევიკების წინააღმდეგ. ის მონაწილეობდა სანქტ-პეტერბურგში გამართულ „დემოკრატიულ თათბირში“. იყო [[რუსეთის დამფუძნებელი კრება|რუსეთის დამფუძნებელი კრების]] წევრი. 1917 წლის მარტში ის მონაწილეობდა [[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია|საქართველოს ეკლესიის]] ავტოკეფალიის აღდგენის საქმეში.&lt;ref&gt;{{წიგნი| ავტორი= [[ნიკიტა თალაკვაძე|თალაკავაძე ნ.]]| series= | სათაური=„მოქალაქე მღვდლის დღიურიდან“| გამომცემლობა=ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი |ადგილი=თბილისი |წელი=2013| isbn=978-99940-28-77-1| edition=|გვერდები=73-74; 97|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/318766}}&lt;/ref&gt;30 ივლისის ადგილობრივ არჩევნებში აირჩიეს [[თბილისის თვითმმართველობა|თბილისის საქალაქო სათათბიროს]] წევრად სოციალ-დემოკრატიების პარტიული სიით.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=კვარაცხელია მ.|სათაური=ქალაქ თბილისის თვითმმართველობა (1917-1921 წწ.)|ადგილი=თბ.|წელი=2014|გამომცემლობა=[[ქართული უნივერსიტეტი]]|გვ=63}}&lt;/ref&gt;  სექტემბერში ის გაემგზავრა [[მოსკოვი|მოსკოვში]], რათა დაეცვა მენშევიკების პოზიციები რუსეთის პარლამენტში, მაგრამ ვერაფერს გახდა და იმედგაცრუებული დაბრუნდა თბილისში.

ჟორდანია უარყოფითად შეხვდა [[ოქტომბრის რევოლუცია]]ს. მუშათა და ჯარისკაცთა საბჭომ, რომელსაც ჟორდანია ხელმძღვანელობდა, მოახერხა კონტროლის დამყარება თბილისის არსენალზე და ბოლშევიკური გარნიზონი განაიარაღება.&lt;ref name=&quot;გახსენება, სუნი&quot; /&gt; დაიწყო ზრუნვა  სახალხო გვარდიის ჩამოყალიბებაზე. გვარდია ჩააბარეს [[ვალიკო ჯუღელი|ვალიკო ჯუღელს]], ხოლო მის შექმნაში გადამწყვეტი ფაქტორი არსენალის დაკავება აღმოჩნდა. ჟორდანიას ჯერ კიდევ სჯეროდა, რომ რუსეთის ხსნა ბოლშევიკებისგან შეიძლებოდა და იქ მოწვეულ დამფუძნებელ კრებაზე [[ირაკლი წერეთელი]] გაგზავნა, მაგრამ დამფუძნებელი კრების დათხოვნამ დაადასტურა, რომ რუსეთში ამ მხრივ არაფერი იცვლებოდა. ბოლშევიკურ გადატრიალებას საქართველოს სოციალ-დემოკრატები არ აღიარებდნენ.

ჟორდანიამ დაიწყო მუშაობა ამიერკავკასიის დამოუკიდებლობისთვის. მას ყველა სოციალური კლასის მხარდაჭერა ჰქონდა, თუმცა ისე უნდა ემოქმედა, რომ სახელმწიფოს შენება არ დამსგავსებოდა მუშათა სახელმწიფოს შენებას, რაც სხვა კლასებს, მაგალითად გლეხობას ან ბურჟუაზიას დააფრთხობდა.{{sfn-2|ჩემი წარსული|1953|გვ=77}} 1917 წლის ნოემბერს საოპერო თეატრში მოწვეულ იქნა ეროვნული ყრილობა, სადაც თავი მოიყარეს ქართული პოლიტიკური პარტიების და საზოგადოებრივი ორგანიზაციების წარმომადგენლობა. ჟორდანიამ, როგორც ყველაზე გავლენიანი პარტიის ლიდერმა, წაიკითხა მოხსენება „დღევანდელი მომენტი და ქართველი ერის პოლიტიკური მდგომარეობა“, მოხსენებაში ჟორდანიამ მხარი დაუჭირა საქართველოს და ამიერკავკასიის ფედერაციის დამოუკიდებლობას. ყრილობამ აირჩია [[საქართველოს ეროვნული საბჭო]], რომლის თავმჯდომარედ ჟორდანია იქნა არჩეული. საბჭოს უნდა მოემზადებინა საფუძველი ქართველი ერის სახელმწიფოებრივი ორგანიზებისთვის. 15 ნოემბრიდან თბილისში ამოქმედდა [[ამიერკავკასიის კომისარიატი]] (თავმჯდომარე [[ევგენი გეგეჭკორი]]) და 1918 წლის თებერვლიდან უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანო — [[ამიერკავკასიის სეიმი]]. ჟორდანია იყო სეიმის წევრი.
[[სურათი:ნოე ჟორდანია ნატანებში.jpg|thumb|300პქ|ჟორდანია ამხნევებს ქართველ მებრძოლებს, ბრძოლა ოსმალეთის არმიასთან, [[ჩოლოქის ბრძოლა (1918)|ჩოლოქ-ნატანების ფრონტი]], 1918 წლის აპრილი]]

1918 წლის იანვარში [[კავკასიის ფრონტი|კავკასიის ფრონტზე]] განლაგებული არმიის ნაწილებმა ფრონტის ხაზები მიატოვეს და თბილისისკენ დაიძრნენ. რუსეთის კავკასიის არმია ბოლშევიკური აგიტაციის შედეგად უმართავ ძალად იქცა. საბჭოთა რუსეთის მთავრობამ გადაწყვიტა, სწორედ ამ სამხედრო ძალით მოეხდინა ამიერკავკასიის ოკუპაცია. საქართველოს ეროვნულმა საბჭომ, ახალშექმნილმა ქართულმა რეგულარულმა ჯარმა (პირველმა ქართულმა კორპუსმა) და სახალხო გვარდიის ნაწილებმა შეძლეს რუსეთის არმიის შეჩერება. რუსები იძულებულნი გახდნენ, თბილისის ოკუპაციაზე ხელი აეღოთ და ბაქოსკენ დაიხიეს. 

[[ბრესტ-ლიტოვსკის ზავი]]თ რუსეთმა ოსმალეთს ქართული პროვინციები დაუთმო. ჟორდანია მხარს უჭერდა ოსმალეთთან ზავის დადებას, მაგრამ კატეგორიულად ეწინააღმდეგებოდა ბრესტ-ლიტოვსკის ზავის პირობებს. მისი პოზიცია გაიზიარა ამიერკავკასიის სეიმმა და ოპოზიციურმა პარტიებმაც.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[შოთა ვადაჭკორია (ისტორიკოსი)|ვადაჭკორია შ.]]|სათაური=საქართველო-თურქეთის ურთიერთობა 1917-1918 წლებში|ადგილი=თბ.|გამომცემლობა=[[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]|წელი=2008|გვ=19}}&lt;/ref&gt; 1 აპრილს ოსმალეთმა ბათუმის ოლქი, გურიის ნაწილი და სამცხე-ჯავახეთი დაიკავა. 1918 წლის [[9 აპრილი|9 აპრილს]] გამოაცხადა [[ამიერკავკასიის დემოკრატიული ფედერაციული რესპუბლიკა|ამიერკავკასიის რესპუბლიკის]] დამოუკიდებლობა. ამიერკავკასიის დამოუკიდებლობა ოსმალეთის იმპერიის ერთ-ერთი მოთხოვნა იყო. ჟორდანია მხარს არ უჭერდა დამოუკიდებლობის გამოცხადებას, რადგან მიაჩნდა, რომ დამოუკიდებელი ამიერკავკასია ოსმალეთის საკბილოდ იოლად იქცეოდა, მაგრამ მისი აზრი არ იქნა გაზიარებული. ამიერკავკასიის დელეგაცია ოსმალეთის დელეგაციასთან მოლაპარაკებისათვის გაემგზავრა ბათუმში, სადაც დელეგაციათა ერთადერთი შეხვედრა 1918 წლის 11 მაისს გაიმართა. მოლაპარაკებებზე გამოჩნდა, რომ ამიერკავკასიის სამივე ერს სხვადასხვა საგარეო ორიენტაცია ჰქონდათ. ქართველები უპირატესობას ანიჭებდნენ გერმანიას, რომელიც საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადებას სთხოვდა და სანაცვლოდ დახმარებას სთავაზობდა.

{{ციტატა|ჩვენ არ გვქონდა სახელმწიფოებრივი ტრადიციები, ერთი მთლიანი ნაციონალური წყობილების ხსოვნა და მოგონება. ეს მეცამეტე საუკუნიდან შეწყვეტილი ერთობა, ერთი სახელმწიფოებრივი შეგნება, აღდგა სრულიად სხვა პირობებში, აღსდგა მძლავრათ და ერთსულოვნათ დემოკრატიის მეთაურობით და რა გასაკვირალია შეცდომებიც ქონოდა. უნდა ითქვას ისიც, რომ ეს ნაკლი უფრო ახლდა მეთაურობას, ინტელიგენციას და არა ხალხს, არც ქალაქისას და არც სოფლისას}}

===პირველი რესპუბლიკის დამფუძნებელი მამა===
24 მაისს ეროვნულმა საბჭომ დაიწყო მზადება დამოუკიდებლობის გამოცხადებისთვის. დამოუკიდებლობის გამოცხადება, დაგეგმილი 25 მაისის ნაცვლად, გადაიდო 26 მაისისთვის, რადგან, ჟორდანიას მოთხოვნით, ჯერ უნდა ჩატარებულიყო ამიერკავკასიის სეიმის კრება, რომელიც ამიერკავკასიის ფედერაციის დაშლას გამოაცხადებდა. ჟორდანიამ ასევე ცვლილებები შეიტანა [[საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი]] პროექტში, რომელიც [[გიორგი გვაზავა]]ს ხელმძღვანელობით შეადგინა კომისიამ და რომელშიც გარდა ნაციონალური დებულებებისა, იყო შეტანილი სოციალური საკითხები, 8-საათიანი სამუშაო დღე, მიწის რეფორმა და სხვ. ჟორდანიამ ამოიღო სოციალური დებულებები, როგორც შესაძლო გამთიშველი ელემენტები და დატოვა მხოლოდ ეროვნულ-პოლიტიკური საკითხები.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი= ჯანელიძე ო.|ნაწილი=1918 წლის 26 მაისის დამოუკიდებლობის აქტის პროექტები |სათაური=საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ისტორიის ნარკვევები |გამომცემლობა=[[საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკა]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2018|ტომი=|გვერდები=9-11|isbn=978-9941-8-0034-4}}&lt;/ref&gt;

[[26 მაისი|26 მაისს]] დღის 5 საათსა და ათ წუთზე ჟორდანიამ ეროვნული საბჭოს სახელით გამოაცხადა [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] დამოუკიდებლობა. ეროვნულმა საბჭომ აქტი ერთხმად დაამტკიცა. ამაზე სხდომაზე დაამტკიცეს სამინისტროების რაოდენობა და პირველი დროებითი [[კოალიციური მთავრობა|კოალიციური მთავრობის]] პერსონალური შემადგენლობა [[ნოე რამიშვილი]]ს თავმჯდომარეობით. ჟორდანია ფაქტობრივად აღმოჩნდა [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს რესპუბლიკის]] დროებითი პარლამენტის თავმჯდომარე. ჟორდანია არ აპირებდა მთავრობაში ადგილის დაკავებას და ამჯობინებდა პარტიულ მუშაობას, მაგრამ პარტიის მოთხოვნით [[24 ივნისი]]დან ჟორდანია გახდა საქართველოს დროებითი კოალიციური მთავრობის თავმჯდომარე ნოე რამიშვილის ნაცვლად.{{sfn-2|ნოე ჟორდანია — 150|2018|გვ=9}} &lt;ref name=&quot;ივნისი&quot;&gt;[https://digitallibrary.tsu.ge/book/2019/wignebi/sakartvelos-damoukidebeli-respublikis-entsiklopedia.pdf ''საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918-1921): ენციკლოპედია-ლექსიკონი'']. (2018). ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა. ISBN 978-9941-13-718-1. გვ. 149, 273, 322, 328.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ერთობა&quot;&gt;მთავრობის განახლება. (26 ივნისი, 1918). [https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/233921 ''ერთობა'' N130.]. თბილისი: ამიერკავკასიის სოციალ-დემოკრატიულ მუშათა ორგანიზაციების ორგანო.&lt;/ref&gt;1918 წლის ნოემბერში საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტია ოფიციალურად გამოეყო რსდმპ-ს, ხოლო ჟორდანია არჩეულ იქნა პარტიის თავმჯდომარედ. 1918 წლის ბოლოს, დეკემბერში საქართველოს მოუხდა [[სომხეთ-საქართველოს ომი|ომი სომხეთთან]], რომელიც [[ბორჩალოს მაზრა|ბორჩალოს მაზრის]] ორმხრივ კონტროლზე შეთანხმებით დასრულდა.
[[სურათი:Georgia 1919.ogv|მინი|right|ჟორდანია და სხვა ოფიციალური პირები იბარებენ აღლუმს, 1919 წ.|400px]]

1919 წლის 2 თებერვალს ჟორდანიამ კენჭი იყარა [[საქართველოს ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნები 1919|თბილისის ქალაქის საბჭოში]] და გახდა საბჭოს ხმოსანი.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=კვარაცხელია მ.|სათაური=ქალაქ თბილისის თვითმმართველობა (1917-1921 წწ.)|ადგილი=თბ.|წელი=2014|გამომცემლობა=[[ქართული უნივერსიტეტი]]|გვ=85}}&lt;/ref&gt; თებერვალშივე ჩატარდა [[საქართველოს დამფუძნებელი კრების არჩევნები]] პარტიულ-პროპორციული სისტემით. ჟორდანია იყო საარჩევნო სიაში სოციალ-დემოკრატიული პარტიის პირველი ნომერი. პარტიამ მიიღო ხმათა 81,5%. [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|დამფუძნებელი კრება]] 12 მარტს გაიხსნა. 130 დეპუტატიდან 109 სოციალ-დემოკრატი იყო. 21 მარტს კრებამ ჟორდანია აირჩია მთავრობის თავმჯდომარედ. ამჯერად  ჟორდანიამ ერთპარტიული მთავრობა ჩამოაყალიბა. ჟორდანია ამავდროულად იყო უმაღლესი წარმომადგენელი საქართველოს რესპუბლიკისა. მთავრობის თავმჯდომარეობისას ჟორდანია ცხოვრობდა შიო ჩიტაძის ქუჩაზე. იყო ლმობიერი მმართველი, ეწინააღმდეგებოდა სიმკაცრეს და ცდილობდა აელაგმა შინაგან საქმეთა მინისტრ ნოე რამიშვილის ხისტი მეთოდები. მთავრობის დასაყრდენს სახალხო გვარდია წარმოადგენდა. ჟორდანია თავისუფალი იყო ერთპიროვნული დიქტატორული მისწრაფებებისგან და იზიარებდა როგორც მისი თანაპარტიელების, ასევე სხვა პარტიების რჩევებს, თუ ისინი მისაღებად მიაჩნდა. ჟორდანიას წინადადებით მიღებული იქნა [[საქართველოს სახელმწიფო გერბი]]. მასზე გამოსახული იყო [[თეთრი გიორგი]]. [[კლერიკალიზმი]]ს თავიდან აცილებისთვის მას ჩამოსცილდა [[წმინდა გიორგი]]ს ყველა ნიშანი. 

ჟორდანიამ მთავრობის თავმჯდომარეობისას გაატარა მრავალმხრივი ეკონომიკური და პოლიტიკური რეფორმები. ჟორდანია ყველაზე მნიშვნელოვან რეფორმად აფასებდა აგრარულ რეფორმას. დიდ მემამულეებს მიწები ჩამოართვეს და მათ მხოლოდ 7 დესეტინა მიწა დაუტოვეს. ჟორდანიას მთავრობამ მიიღო ვრცელი კანონმდებლობა, შემოიღო 8 საათიანი [[სამუშაო დღე]], კოლექტიური ხელშეკრულება, შრომის კამერა. მიუხედავად ამისა, ჟორდანია უკმაყოფილო იყო, რომ მისი მოღვაწეობით მუშათა მდგომარეობა ვერ გააუმჯობესა.

{{ციტატა|ჩვენი სოციალიზმი უმთავრესათ გამოიხატა აგრარულ რეფორმებში. ის რაც ჩვენში მოხდა უფრო ეწოდება რევოლუცია, ნამდვილათ კი ეს იყო რეფორმა, რატომ? იმიტომ რომ ეს ჩატარდა ყოველივე ძალდობის, არეულობის და ბრძოლის გარეშე.....ჩვენმა სოციალიზმა ამ სფეროში მიიღო სპეციალური ქართული ხასიათი. ჩამორთმეული სახნავ-სათესი მიწები გადავეცით გლეხობას კერძო საკუთრებით, რაიცა ეწინააღმდეგებოდა სოციალისტურ დოქტრინას. ... ჩვენი ხელმძღვანელი აზრი იყო, საქართველოს მცხოვრებთა დიდ უმრავლესობას - გლეხობას დაენახა, რომ საქართველოს დამოუკიდებლობამ მას მოუტანა მიწა, მისცა ცხოვრების ახალი საშუალებანი. ასე რომ, აგრარული რეფორმა გახდა უაღრესად ნაციონალური რეფორმა ჩვენში}}
[[ფაილი:Second International delegation in Tbilisi.jpg|250პქ|მინი|[[მეორე სოციალისტური ინტერნაციონალის დელეგაცია საქართველოში]]]]
1919-20 წლებში ქვეყანაში მძიმე მდგომარეობა იყო. [[ბოლშევიკი|ბოლშევიკები]] გამუდმებით აწყობდნენ აჯანყენებს, მეტეხის ციხიდან გაიქცნენ მათი მეთაურები, მათ შორის ფილიპე მახარაძე. დადიოდა ჭორები, რომ ძველი თანამოაზზრეების გაქცევას ჟორდანიამ შეუწყო ხელი. იყო დიდი ეკონომიკური გაჭირვება, პურისა და სურსათის ნაკლებობა, [[ინფლაცია|ჰიპერინფლაცია]], გვარდიას უჭირდა მშიერი მასების დაშოშმინება. თავად ჟორდანია სანოვაგეს ლანჩხუთიდან იღებდა. მას დედა ამარაგებდა. ჟორდანია მოგონებებში აღნიშნავდა, რომ გაჭირვების გამო რთული იყო ადამიანების დაყოლიება მთავრობაში სამუშაოდ. თანამდებობაზე ყოფნა ყველგან სანატრელი და სასურველია, ჩვენთან კი ყველა გაურბოდა როგორც დიდ ჭირსო. მხოლოდ ორ ადამიანს ნოე რამიშვილსა და ევგენი გეგეჭკორს არ სჭირდებოდა ხვეწნა.

{{ციტატა|ერთხელ ჩამოვიდა დედა-ჩემი მრავალ-ნაირი სანოვაგით, გაგვიხარდა რასაკვირველია. დედა მეუბნება: მითხრეს შენ მინისტრი ხარო, რავა დავიჯერო, ჩემი სარჩენი მინისტრი ვის გაუგონიაო!|{{sfn-2|ჩემი წარსული|1953|გვ=102}}}}

[[სურათი:E. Klar. Kautsky in Georgia 1920.jpg|thumb|[[კარლ კაუცკი]] ხვდება ქართველ სოციალ-დემოკრატებს, მათ შორის ნოე ჟორდანიას და ნოე რამიშვილს, 1920|300 პქ]]

ჟორდანია ეწინააღმდეგებოდა ბოლშევიკურ და სეპარატისტულ ტენდენციებს, ეთნიკურ უმცირესობებს მიენიჭათ პოლიტიკური და კულტურული უფლებები. ჟორდანია ცდილობდა, მიეღწია საქართველოს საერთაშორისო აღიარებისთვის. რადგანაც ამას ვერ მიაღწია, გადაწყვიტა ჯერ ბოლშევიკური რუსეთისგან მიეღო აღიარება. 1920 წელს ჟორდანიამ რუსეთთან ხელშეკრულების დასადებად გაგზავნა [[გრიგოლ ურატაძე]]. [[მოსკოვის ხელშეკრულება (1920)|რუსეთ-საქართველოს ხელშეკრულება]] დაიდო 1920 წლის 7 მაისს. ამ ხელშეკრულებით დამყარდა დიპლომატიური ურთიერთობები საქართველოსა და რუსეთს შორის, ასევე, საქართველომ მიაღწია საერთაშორისო-სამართლებრივ აღიარებას. ხელშეკრულების დადებამდე ერთი თვით ადრე კი საქართველოს გვარდიამ გენერალ კვინიტაძის მეთაურობით მოიგერია რუსეთის არმია, რომელიც აზერბაიჯანიდან ცდილობდა საქართველოს დაპყრობას. ჟორდანიას დავალებით, გვარდიაში ჭორი გაავრცელეს, რომ საქართველოს აზერბაიჯანი ესხმოდა თავს და არა რუსეთი. ამ ჭორის მიზანი იყო, რომ გვარდიელებს რუსების არ შეშინებოდათ და ჯარის დემორალიზება არ მომხდარიყო. 

{{ციტატა|ჩვენს ირგვლივ, ყველა საზღვრებს გადაღმა იყო ნამდვილი ანარქია, ერთი-მეორის სრესა, აწიოკება და ცეცხლი; საჭირო იყო ამ ბარბაროსობის შუაგულში პატარა საქართველო დაპირდაპირებოდა მას. გადაერჩინა თავი, აეცილებია შინაგანი ბრძოლა, ხოლო ეს კი შეიძლებოდა შინაგანი ერთობით, ყველა ძალების დარაზმვით, სოციალური და ნაციონალური მშვიდობიანობით}}

1920 წლის დეკემბერში [[ერთა ლიგა]]მ უარი უთხრა საქართველოს და სომხეთს წევრად მიღებაზე. მაგრამ ერთ თვეში, 1921 წლის იანვარში საქართველომ მიაღწია საერთაშორისო იურიდიულ აღიარებას. თებერვალში დამფუძნებელმა კრებამ მიიღო [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კონსტიტუცია]]. თებერვალში საქართველოში შევიდა რუსეთის არმია. ჟორდანიამ სამხედრო მინისტრი ოდიშელიძე გადააყენა და მის ნაცვლად გენერალი [[გიორგი კვინიტაძე]] დანიშნა. 1921 წლის 24 თებერვალს დაიწყო ქართული ჯარების უკანდახევა. ჟორდანიამ უკანასკნელი მატარებლით დატოვა თბილისი, ქუთაისში დარჩა ორი დღით, შემდეგ დაბინავდა ბათუმში. საქართველოში შემოჭრილი წითელი არმიის ბოლშევიკი ლიდერები [[ლენინი]]ს დავალებით ცდილობდნენ, დაეყოლიებინათ ჟორდანია საქართველოში დარჩენასა და [[კაპიტულაცია]]ზე, სთავაზობდნენ მას გარანტიებს, რომ არ დასჯიდნენ. ამ მიზნით [[საქართველოს რევოლუციური კომიტეტი|საქართველოს რევკომმა]] ჟორდანიასთან მოსალაპარაკებლად გაგზავნა [[გერონტი ქიქოძე]], [[მიხაკო წერეთელი]]. [[გრიგოლ ნათაძე]] და [[თევდორე ღლონტი]], მაგრამ უშედეგოდ. ამის შემდეგ წითელი არმიის ნაწილსჟლობას მეთაურობით დაევალა გადასვლა [[გოდერძის უღელტეხილი]]თ და მთავრობის წევრების დაპატიმრება, მაგრამ ჟლობამ ეს ვერ მოახერხა. 17 მარტს ჟორდანიამ დამფუძნებელი კრების გადაწყვეტილებით მთავრობის წევრებთან ერთად გემით დატოვა საქართველო. ლენინი უკმაყოფილო დარჩა იმით, რომ ბოლშევიკმა ლიდერებმა ვერ შეძლეს ჟორდანიას დაყოლიება დარჩენაზე.

{{ციტატა|როგორც უნდა შეფასდეს საბოლოოდ ნოე ჟორდანიას მმართველობა, უცილობელია, რომ მან ხელი შეუწყო ეროვნული მთლიანობის და თავისუფლების იდეების აღორძინებას. ეს იდეები კი რამდენიმე საუკუნის განმავლობაში მიჩქმალული იყო ქართველი ერის შეგნებაში. შემოფარგლულ იქმნა საქართველოს სახელმწიფოებრივი საზღვრები, რომლებიც დღემდე არსებითად აღარ შეცვლილან. ქართველობას განუმტკიცდა რწმენა, რომ მას საკუთარი სახელმწიფოს შექმნა შეუძლია ურთულეს საერთაშორისო პირობებში|[[გერონტი ქიქოძე]]}}

===ემიგრაცია და სიკვდილი===
[[ფაილი:Boulogne-France Albert Kahn reçoit la délégation caucasien dans les jardins de sa propriété de Boulogne AI88417.webm|მინი|285x285პქ|ნოე ჟორდანია კავკასიის დელეგაციის სხვა წევრებთან ერთად, [[16 ივლისი]], [[1921]] წ.]]
საქართველოს ემიგრირებულ მთავრობას მიპატიჟება ჰქონდა საფრანგეთისა და იტალიისგან. ჟორდანია [[სტამბოლი|სტამბოლში]] შეხვდა ამ ქვეყნების ელჩებს და საფრანგეთის მიპატიჟება მიიღო. მიუხედავად ამისა, 1921 წლის აპრილში საფრანგეთში ელჩ შევალიეს თანხლებით ჩასულ ჟორდანიას ოფიციალური დელეგაცია არ დახვედრია. ჟორდანია ჩავიდა ბრიუსელსა და ლონდონში და მიმართა ბელგიისა და ინგლისის მთავრობებს, შეხვდა ბელგიის საგარეო საქმეთა მინისტრ ჟასპარს, თუმცა დევნილი მთავრობის მიმართ ინტერესი არც მათ გამოუხატავთ, მეტიც ინგლისის ვიზის მიღებაც კი გაუჭირდა. საფრანგეთში დამკვიდრებული ჟორდანია თავდაპირველად ცხოვრობდა [[პარიზი|პარიზში]], ხოლო შემდეგ [[ლევილი|ლევილში]], ჟორდანია ცდილობდა დიპლომატიურ აქტიურობას საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენსთვის, სექტემბერში მან და ნიკოლოზ ჩხეიძემ საქართველოს დახმარების თხოვნით მიმართეს ერთა ლიგასა და ევროპისა და ამერიკის ხალხებს.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[ირაკლი ხვადაგიანი|ხვადაგიანი ი.]]|სათაური=საქართველოს პოლიტიკური წითელი ჯვარი|გამომცემლობა=[[საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია|SOVLAB]]|ადგილი=თბ.|წელი=2016|ISBN=978-9941-0-9317-3|გვ=82}}&lt;/ref&gt; მაგრამ უშედეგოდ. ჟორდანიამ ხელი ჩაიქნია ევროპულ სახელმწიფოებთან მუშაობაზე და გადაწყვიტა ენერგია მიემართა საქართველოში დარჩენილი თანამებრძოლებისთვის დახმარებაზე.

{{ციტატა|ევროპის საზოგადოება დაღალულია, სხვისი სატკივარი მათ არ სტკივა, არც კი ამჩნევს მას და ცდილობს მხოლოდ ერთს — იყოს თავისთვის წყნარათ, უდარდელათ... ეს იყო მთავარი, თუ ერი არ გატყდება, საერთაშორისო მდგომარეობა ოდესმე მის სასარგებლოდ შეიძლება შემობრუნდეს და ამით ისარგებლოს}}

1920-1930-იან წლებში ჟორდანია აგრძელებდა აქტიურ პოლიტიკურ და დიპლომატიურ მოღვაწეობას, ხვდებოდა დასავლეთ ევროპული სახელმწიფოების მეთაურებს, სოციალისტური პარტიების ლიდერებს, ერთა ლიგის წარმომადგენლებს და მათგან ითხოვდა დამოუკიდებლობისთვის მებრძოლი საქართველოს მხარდაჭერას. ამავდროულად ხელმძღვანელობდა საინფორმაციო-სააგიტაციო  სამუშაოებს, ხელმძღვანელობდა საქართველოს მხარდამჭერი კომიტეტების შექმნას. 1922 წელს გენუის კონფერენციაზე მსოფლიოს საბჭოთა ოკუპაციის საწინააღმდეგოდ მოუწოდა, დაესწრო [[სოციალისტური ინტერნაციონალი]]ს კონგრესებს 1923 წელს ჰამბურგში და 1925 წელს მარსელში. 1924 წელს ჟორდანია მონაწილეობდა [[აგვისტოს აჯანყება|აგვისტოს აჯანყების]] მომზადებაში. ჟორდანია იყო მომხრე აჯანყების მოწყობისა იმ პირობით, თუ აჯანყდებოდნენ კავკასიის სხვა ხალხებიც. აჯანყების შემდეგ ჟორდანიას დედა და უფროსი ქალიშვილი ასმათი, რომლებსაც არ დაუტოვებიათ საქართველო 1921 წელს, დაიჭირეს და [[ბათუმი]]ს ციხეში ჩასვეს. ერთი კვირის შემდეგ მათ [[სერგო ქავთარაძე]]მ ემიგრაციაში წასვლა შესთავაზა, მაგრამ ჟორდანიას დედამ უარი უთხრა. 1924 წლის სექტემბერში საქართველოს სსრ-ის ხელისუფლებამ მოახდინა მისი ქონების კონფისკაცია.&lt;ref&gt;{{წიგნი|ავტორი=ჯიქია ლ.|ავტორის ბმული=ლევან ჯიქია|სათაური=1924 წლის აჯანყება დასავლეთ საქართველოში|ადგილი=თბ.|წელი=2012|გამომცემლობა=უნივერსალი|გვერდები=261|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/171148/1/Disertacia.pdf }}&lt;/ref&gt;

პარიზში ფრანგულ, გერმანულ, ქართულ და რუსულ ენებზე აქვეყნებდა წიგნებს.  1933 წლამდე ჟორდანიამ 12 წიგნი გამოსცა: „ბრძოლის საკითხები“, „ჩვენ და ისინი“, „საბჭოთა წყობილება“, „ნამდვილი და ყალბი კომუნიზმი“, „პოლიტიკა“, „ბოლშევიზმი“, „ჩვენი უთანხმოება“, „დემოკრატია“ და სხვ. ამ წიგნებში ჟორდანია ამხელდა საბჭოთა კავშირის [[იმპერიალიზმი|იმპერიალიზმს]] და ასაბუთებდა [[სსრკ-ის დაშლა|საბჭოთა კავშირის დაშლის]] გარდაუვალობას. პარიზშივე მან დააარსა ქართული სოციალ-დემოკრატიული ჟურნალი „ბრძოლა“, შემდეგ გაზეთი „ბრძოლის ხმა“. გარდა პოლიტიკური შინაარსის წიგნებისა, ჟორდანიამ 1930 წელს პარიზში ქართულ ენაზე გამოსცა მიმოხილვითი ნაშრომი [[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსნის]] შესახებ. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს ჟორდანია იდგა [[ანტიჰიტლერული კოალიცია|ანტიჰიტლერული კოალიციის]] გამარჯვების პოზიციაზე. გადაარჩინა არაერთი ემიგრანტი [[ქართველი ებრაელები|ქართველი ებრაელი]]. 1945 წელს ჟორდანია აქტიურად იღვწოდა, რომ ეროვნული განძი, რომელსაც [[ექვთიმე თაყაიშვილი]] იცავდა, საქართველოში საფრანგეთის მთავრობის გარანტიის დაბრუნებულიყო.{{sfn-2|ნოე ჟორდანია — 150|2018|გვ=10}}

ნოე ჟორდანია გარდაიცვალა 85 წლის ასაკში, 1953 წლის 11 იანვარს. დაკრძალეს ლევილის ქართულ სათემო სასაფლაოზე. ჟორდანიას საფლავზე შემდეგი წარწერაა: „საქართველოს რესპუბლკის პირველი პრეზიდენტი. საქართველომ 1918 წ. 26 მაისს მისი მეთაურობით აღადგინა თავისი სუვერენობა რუსეთის 117 წლის ბატონობის შემდეგ“. 1968 წელს მისი სიკვდილის შემდეგ [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]] და [[რუსული ენა|რუსულ]] ენებზე გამოქვეყნდა მისი წიგნი „ჩემი წარსული (მოგონებანი)“. პარიზში 1994 წლამდე გამოდიოდა ჟორდანიას დაარსებული ჟურნალი „ჩვენი დროშა“, რომელსაც რედაქტორობდა ჟორდანიას სიძე ლევან ფაღავა. [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტმა]] [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილმა]] [[2004]] წლის [[10 მარტი|10 მარტს]] ოჯახს შესთავაზა ჟორდანიას საქართველოში გადასვენება. პარიზში არსებული „ნოე ჟორდანიას ინსტიტუტი“ სწავლობს ჟორდანიას მემკვიდრეობასა და [[სოციალ-დემოკრატია|სოციალ-დემოკრატიის]] ისტორიას [[საქართველო]]ში.

==მსოფლმხედველობა==
[[სურათი:The speech of Noe Jordia about the independence recognition of the Democratic Republic of Georgia.jpg|thumb|350პქ|ნოე ჟორდანიას სიტყვა, წარმოთქმული [[ანტანტა|ანტანტის]] სახელმწიფოთა მიერ საქართველოს [[დე-ფაქტო]] აღიარების გამო, 1920 წლის 14 იანვარი]]
ჟორდანია იყო [[მარქსიზმი|მარქსისტი]], კერძოდ კი [[სოციალ-დემოკრატია|სოციალ-დემოკრატიული]] მიმართულებისა. ის გამოჰყოფდა სამ დემოკრატიულ კლასს: მუშათა კლასს, წვრილ ბურჟუაზიასა და მოწინავე გლეხებს. &lt;ref name=&quot;გახსენება, ჯონსი&quot;&gt;&lt;/ref&gt;

ბავშვობაში იზრდებოდა როგორც [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]] ქრისტიანი, იცავდა მარხვას და ეზიარებოდა. პირველად ღმერთის არსებობაში დაეჭვდა სკოლაში იაკობ გოგებაშვილის „[[ბუნების კარი]]ს“ წაკითხვის შემდეგ, აღმოაჩინა რა, რომ ბუნებრივ მოვლენებს ჰქონდა მეცნიერული ახსნა. აქედან გამომდინარე ეჭვი შეიტანა მეფის ხელისუფლების ლეგიტიმურობაში, რადგანაც მაშინდელი გავრცელებული წარმოდგენით მეფის ლეგიტიმურობა მის თითქოსდა ღვთიურ ხელდასმას უკავშირდებოდა. უკვე სემინარიაშივე ჩამოუყალიბდა ჟორდანიას მტკიცე აზრი:

{{ციტატა|მეფე ისეთივე გამოგონილი ავტორიტეტია, როგორც ღმერთი. ეს ორთავე ერთ დონეზე დავაყენე, ათეიზმი და რესპუბლიკანიზმი ერთიმეორის ტყუპათ დავსახე|{{sfn-2|ჩემი წარსული|1953|გვ=12}}}}

სემინარიაში სწავლის დროს ჟორდანიას ჩამოყალიბდა როგორც [[ხალხოსნობა|სოციალისტ-ნაროდნიკი]], მომხრე რევოლუციისა. ნაროდნიკობა აღიარებდა რევოლუციას, მაგრამ არა დემოკრატიულს, არამედ სოციალისტურს. ნაროდნიკობა უარყოფდა პოლიტიკურ რევოლუციას და ითხოვდა პირდაპირ სოციალიზმის დამკვიდრებას. ჟორდანიას სოციალიზმის განხორციელება გაუნათლებელი ხალხის დახმარებით მიმაჩნდა საეჭვოდ, მაგრამ სხვა პოლიტიკურ მოძღვრებას არ იცნობდა. მისი თქმით არჩევანი მხოლოდ ნაროდნიკობასა და მღვდლობას შორის ჰქონდა. [[ვარშავა]]ში სწავლისას ის გაეცნო [[მარქსიზმი|მარქსიზმს]] და 1892 წლიდან მისი პოლიტიკური იდეოლოგია რუსული სოციალიზმიდან ევროპული მარქსიზმით შეიცვალა.

მისი შეხედულებით რუსული სოციალიზმი იყო უტოპიური და რეაქციული მოძღვრება, რომელიც ხალხს უკან ბარბაროსობაში მიაქანებდა. ჟორდანიას აზრით ევროპული სოციალიზმის მატარებელი და განმახორციელებელი იყო მრეწველობაში ჩაბმული მუშა პროლეტარი, ამიტომ პოლიტიკური ქმედებები პროლეტარიატის ასპარეზზე გამოყვანას უნდა დაფუძნებოდა. გარდა ამისა, ის იზიარებდა აზრს, რომ ჩამორჩენილ ქვეყნებში უნდა მომხდარიყო პოლიტიკური რევოლუცია, [[დემოკრატია|დემოკრატიის]] დამყარება და შემდეგ ეკონომიკური განვითარების კვალდაკვალ სოციალიზმზე გადასვლა.

ჟორდანიას რუსი მარქსისტებისგან განსხვავებული შეხედულებები ჰქონდა ბრძოლის ტაქტიკაზეც. ის არ გამორიცხავდა ლეგალურ მუშაობას, პირიქით, სადაც შესაძლებელი იყო, არალეგალურ მუშაობასთან ერთად ლეგალურ მუშაობასაც ეწეოდა, კერძოდ, გამოსცემდა ლეგალურ გაზეთებს, ჯერ „კვალს“, შემდგომ „სხივს“. განსხვავებით რუსი ნაროდნიკებისგან, დასაშვებად მიაჩნდა [[ტერორიზმი|ტერორის]] გამოყენება ცალკეულ შემთხვევებში.

ოჯახისა და ადამიანის როლთან დაკავშირებით ჟორდანიას [[კონსერვატიზმი|კონსერვატიული]] შეხედულებები ჰქონდა და ადამიანის უმთავრეს დანიშნულებად ოჯახის შექმნასა და შთამომავლობის გაგრძელებას მიიჩნევდა.

===დემოკრატია===
ჟორდანიას სჯეროდა ხალხის მმართველობის, დემოკრატიის და თვითმმართველობის. ხალხის თვითმმართველობის გამოცდილება მას ჰქონდა [[გურიის რესპუბლიკა|გურიის რესპუბლიკიდან]]. ის ყურადღებით სწავლობდა შვეიცარიის [[კანტონი (ადმინისტრაციული ერთეული)|კანტონების]] სისტემას. რსდმპ-ში ბოლშევიკებისა და მენშევიკების განხეთქილების დროს, განსხვავებით ლენინისგან, რომელიც ემხრობოდა ცენტრალიზმს, ჟორდანია მხარს უჭერდა წარმომადგენლობით დემოკრატიას და სურდა რუსეთის სახელმწიფო სათათბიროს არჩევნებში მონაწილეობა.&lt;ref name=&quot;გახსენება, ბრისკუ&quot;&gt;{{წიგნი|ავტორი=ბრისკუ ა.|ნაწილი=პირველი რესპუბლიკის პოლიტიკური ეკონომიკა: დოვლათის შექმნას, რედისტრიბუციასა და შრომის დაცვას შორის|სათაური=საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის გახსენება ასი წლის შემდეგ|გამომცემლობა=[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თსუ]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2018|ტომი=|გვერდები=|isbn=978-9941-13-771-6|გვ=337-355}}&lt;/ref&gt;

1918 წელს მისი პროგრამა ითვალისწინებდა ადგილობრივი თანამდებობის პირების არჩევითობას, სასამართლოებში ნაფიცი მსაჯულების არსებობას. პარლამენტი, როგორც მთავარი საკანონმდებლო ორგანო, უნდა ყოფილიყო ხალხის და არა მხოლოდ ერთი კლასის ინტერესების წარმომადგენელი. ჟორდანიას პირველ კოალიციურ მთავრობაში [[ოპოზიცია (პოლიტიკა)|ოპოზიციას]] ოთხი წევრი ჰყავდა.

===ეკონომიკა===
ხელისუფლებაში ყოფნისას ჟორდანია შედარებით პრაგმატული იყო და ნაკლებად მისდევდა თავის უწინდელ სოციალისტურ შეხედულებებს.&lt;ref&gt;S. F. Jones, The Making of Modern Georgia, 1918-2012: The First Republic and Its Successors, London, 2014, გვ  3-4.&lt;/ref&gt; [[კაპიტალი (ეკონომიკა)|კაპიტალთან]] მიმართებაში მხარს უჭერდა როგორც პასიურ მონაწილეობას, ისევე ინტერვენციულ პოლიტიკას. ხელს უწყობდა ეროვნული კაპიტალის განვითარებასა და თავისუფალ ინიციატივას და ესწრაფვოდა ეროვნული და მუნიციპალური ხელისუფლების მეტ ჩართულობას მრეწველობაში. 1919 წლის დასაწყისში ის დარწმუნებული იყო, რომ საქართველო სოციალისტური განვითარების გზაზე იდგა.&lt;ref name=&quot;გახსენება, ბრისკუ&quot; /&gt; 

ჟორდანიას მმართველობის დროს სახელმწიფო აქტიურად უჭერდა მხარს მშრომელებს და პროფკავშირებს. მისმა მთავრობამ მშრომელებს მიანიჭა არაერთი უფლება, მათ შორის 8-საათიანი სამუშაო დღე, გაფიცვის უფლება, ბავშვთა შრომის აკრძალვა, შრომის დაზღვევა და სხვა. არსებული ეკონომიკური კრიზისის და დასაქმების პრობლემის გადაწყვეტის გზად [[ექსპორტი]]ს გაზრდა მიაჩნდა.&lt;ref name=&quot;გახსენება, ბრისკუ&quot; /&gt; 
====აგრარული საკითხი====
[[ფაილი:Noe Zhordania 2018 stamp of Georgia.png|მინი|ნოე ჟორდანიას საფოსტო მარკა, [[2018]].]]
მარქსიზმის უკეთ შესასწავლად მან მოიარა შვეიცარია, საფრანგეთი, გერმანია და ინგლისი, გაეცნო სხვადასხვა ევროპული სოციალისტური პარტიების პროგრამებს, ასევე გლეხებისა და მუშების ყოფა-ცხოვრებას. მაგრამ ევროპაში ჟორდანიამ აღმოაჩინა, რომ ევროპის საზოგადოების სტრუქტურა ძლიერ განსხვავდებოდა საქართველოს სოციალური სტრუქტურისგან. ჟორდანია უპირველესად აგრარული საკითხის გადაწყვეტით ინტერესდებოდა. ევროპაში კი გლეხი იყო კერძო მესაკუთრე და ითვლებოდა წვრილ ბურჟუად, მას აწუხებდა სახელმწიფო გადასახადები და არა არისტოკრატია, ხოლო საქართველოში პირიქით იყო — გლეხები მონარქისტები იყვნენ და მემამულეებს უპირისპირდებოდნენ.  აგრარული საკითხი კი მის მსოფლმხედველობაში ცენტრალურ ადგილს იკავებდა.  განსხვავებით ევროპული და რუსული სოც.-დემ. მოძრაობებისგან, რომლებიც სამრეწველო პროლეტარიატის მეშვეობით ცდილობდნენ პოლიტიკური ცვლილებების მოხდენას, ჟორდანიას მიაჩნდა, რომ მუშებთან ერთად გლეხობაც რევოლუციური მოძრაობის წამყვანი ძალა უნდა ყოფილიყო. ამაში განსხვავდებოდა მისი შეხედულებები ევროპული სოციალ-დემოკრატაიული პარტიებისგან და რუსი ბოლშევიკებისა და მენშევიკებისგან.

{{ციტატა|ევროპის სოციალური სტრუქტურა ძალიან შორს იდგა საქართველოს სოციალური სტრუქტურიდან. ამიტომ საფრთხილო იყო ევროპის რევოლუციურ იდეოლოგიას არ გაემრუდებინა ჩემი რევოლუციური ამოცანები|{{sfn-2|ჩემი წარსული|1953|გვ=28}}}}

ჟორდანია კმაყოფილი იყო პირველი რესპუბლიკის მიერ გატარებული მიწის გადანაწილებით, იმით, რომ ეს იყო უფრო მეტად რეფორმა, ვიდრე რევოლუცია, რომელიც გატარდა საპარლამენტო გადაწყვეტილებით და ყველა კლასის მონაწილეობით და რომელმაც თავიდან აიცილა ეკონომიკური კატასტროფაც და სამოქალაქო ომიც.&lt;ref name=&quot;გახსენება, ბრისკუ&quot; /&gt; 

===ეროვნული საკითხი===
ჟორდანია [[ნაციონალიზმი|ნაციონალისტურ]] მოძრაობას გაეცნო პოლონეთში. დასავლეთ ევროპის ქვეყნებს ნაციონალური საკითხი უკვე გადაწყვეტილი ჰქონდათ, განსხვავებით საქართველოსგან, ამიტომ ჟორდანიამ მათი სოციალისტური პარტიების პროგრამებში ვერ იპოვა მისთვის საინტერესო კითხვებზე პასუხი. 1896 წლის დასაწყისში [[კარლ კაუცკი]]ს წერილმა პოლონეთის ავტონომიისა თუ დამოუკიდებლობის საკითხზე ჟორდანიას ჩამოუყალიბა საბოლოო აზრი ეროვნული საკითხის გარშემო. მას მიაჩნდა რომ მარქსიზმი არ უარყოფს ნაციონალურ საკითხს და ეროვნული თავისუფლებისთვის ბრძოლას. ჟორდანიას აზრით [[სოციალიზმი]] იქნებოდა ეროვნული და კულტურული უფლებების დაცვის საწინდარი.&lt;ref name=&quot;გახსენება, ჯონსი&quot;&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[სტივენ ჯონსი|ჯონსი ს]].|ნაწილი=დემოკრატიის ფორმირება საქართველოში 1918-1921 |სათაური=საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის გახსენება ასი წლის შემდეგ|გამომცემლობა=[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თსუ]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2018|ტომი=|გვერდები=|isbn=978-9941-13-771-6|გვ=33}}&lt;/ref&gt;

{{ციტატა|თუკი პიროვნება უნდა იყოს თავისუფალი, თუ მთელი საზოგადოება თავის თავს უნდა მართავდეს, რატომ ერი, როგორც დიდი ეთნიური საზოგადოება, არ უნდა მართავდეს თავის თავს, არ ჰქონდეს თავისი სახელმწიფო|}}

მესამე დასის ჩამოყალიბების დროს ჟორდანიას ეჭირა ზომიერად მემარცხენე პოზიცია და გამოირჩეოდა ეროვნული საკითხისადმი მნიშვნელოვანი მგრძნობელობით. XX საუკუნის დასაწყისში ის უფრო დასცილდა ეროვნულ პოზიციებს, მაგრამ არ იჭერდა მკვეთრად ინტერნაციონალისტურ პოზიციას.&lt;ref&gt;{{წიგნი|სათაური=ქართული მემარცხენეობის ქრესტომათია|ტომი= I|ადგილი= თბილისი|წელი=2015|გვ=7}}&lt;/ref&gt;

ეროვნული საკითხის წინ წამოწევის გამო დაუპირისპირდა ის სოციალისტ-ფედერალისტებს. ჟორდანიას [[ერი]] მიაჩნდა [[კაპიტალიზმი|კაპიტალისტური]] წყობილების პირმშოდ.&lt;ref&gt;ქართული მემარცხენეობის ქრესტომათია, ტ. I, თბილისი, 2015. — გვ. 31.&lt;/ref&gt;ჟორდანიას შემუშავებული ჰქონდა [[საქართველოს ისტორია|საქართველოს ისტორიის]] მისეული კლასობრივი ინტერპრეტაცია.&lt;ref name=&quot;გახსენება, სუნი&quot;&gt;{{წიგნი|ავტორი=[[რონალდ გრიგორ სუნი|სუნი რ. გ.]]|ნაწილი=სოციალიზმი ბურჟუაზიულ რესპუბლიკაში: ქართული
ექსპერიმენტი, 1918-1921 წლები |სათაური=საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის გახსენება ასი წლის შემდეგ|გამომცემლობა=[[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თსუ]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2018|ტომი=|გვერდები=|isbn=978-9941-13-771-6|გვ=297-336}}&lt;/ref&gt; ერი ვერ განვითარდებოდა ფეოდალურ ეკონომიკაში, შესაბამისად ქართველი ერი მისთვის ახალგაზრდა ერი იყო, რომლის ეროვნული შეგნება მხოლოდ XIX საუკუნის ბოლოს დაიბადა. მისი შეხედულებით რუსეთმა საქართველოში უფრო მაღალი პოლიტიკურ-ეკონომიკური წყობა (კაპიტალიზმი) შემოიტანა, ვიდრე აქ არსებობდა (ფეოდალიზმი).&lt;ref&gt;ქართული მემარცხენეობის ქრესტომათია, ტ. I, თბილისი, 2015. — გვ. 34.&lt;/ref&gt;  გარდა ამისა, ის ფიქრობდა, რომ ეროვნული საკითხის წინ დაყენებით ის დაკარგავდა გლეხობის მხარდაჭერას, რადგან გლეხობა მაშინ ადგილობრივ მემამულეებს უპირისპირდებოდა და არა უცხოურ კაპიტალს, ხოლო გლეხობის დაკარგვით ჩავარდებოდა მთლიანად რევოლუციური მოძრაობა. ის მხარს უჭერდა მხოლოდ კულტურულ ავტონომიას ერებისას.&lt;ref&gt;ქართული მემარცხენეობის ქრესტომათია, ტ. I, თბილისი, 2015. — გვ. 31.&lt;/ref&gt; 

[[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დროს ჟორდანია განსაკუთრებით ეწინააღმდეგებოდა ეროვნული საკითხის წამოწევას. მას ეს მიაჩნდა ფიზიკურ საფრთხედ ერისთვის. ფიქრობდა, რომ რუსეთისთვის ერთგულება უნდა ეჩვენებინათ, წინააღმდეგ შემთხვევაში მთავრობა ააწიოკებდა მთელ საქართველოს. ეს აზრი მას განუმტკიცა [[აჭარა|აჭარის]] სადამსჯელო ექსპედიციამ. ჟორდანიას აზრით რუსეთისთვის უნდა დაენახებინათ, რომ პასუხისმგებელი პარტია [[სეპარატიზმი]]ს წინააღმდეგია. მიუხედავად იმისა, რომ სოციალ-დემოკრატიულ პარტიაში ეროვნულ საკითხზე საერთო აზრი არ არსებობდა, პირადად ჟორდანია ეჭვქვეშ არ აყენებდა საქართველოს დამოუკიდებლობის იდეას, მისი ხედვა ეყრდნობოდა მხოლოდ ტაქტიკურ მოსაზრებებს. [[ოქტომბრის რევოლუცია|ოქტომბრის რევოლუციის]] შემდეგ ჟორდანია საბოლოოდ მიბრუნდა ნაციონალისტური პოზიციებისკენ. 1918 წლის სტატიაში „სოციალური დემოკრატია და საქართველოს სახელმწიფოს ორგანიზაცია“ ის იმეორებდა სოციალ-დემოკრატიის გერმანულ-ავსტრიულ მოდელს.&lt;ref name=&quot;გახსენება, ჯონსი&quot; /&gt;

==პიროვნული თვისებები==
ჟორდანიას, თანამედროვეთა დახასიათებით, არ ჰქონდა  ერთპიროვნული დიქტატორული მისწრაფებები. უსმენდა და ითვალისწინებდა როგორც თავისი უახლოესი ამხანაგების, ისე ოპოზიციურად განწყობილ ადამიანების მოსაზრებებს.&lt;ref name=&quot;ქიქოძე&quot; /&gt;მთავრობის თავმჯდომარეობის დროს ცხოვრობდა უბრალოდ მოწყობილ ბინაში [[შიო ჩიტაძის ქუჩა|ევდოკიმოვის ქუჩაზე]].

საქართველოს საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ გაჩნდა ხალხური ლექსი: 

{{ციტატა|ნატვრა მომცა, ნატვრა მომცა, ნატვრა ამიხდებოდეს,&lt;br&gt;
ლენინ-ტროცკი-მახარაძე სახრჩობელას სწვეოდეს,&lt;br&gt;
ჩვენი ნოე ჟორდანია ქალაქს დაბრუნდებოდეს..|&lt;ref&gt;[[ვახტანგ გურული|''გურული ვ.'']] „ნოე ჟორდანია პოლიტიკური პორტრეტი“ თბ., 1999, გვ.129.&lt;/ref&gt;}}

==ოჯახი==
[[სურათი:Noe Zhordania Statue and square in Lanchkhuti.jpg|thumb|ნოე ჟორდანიას სკვერი და ბიუსტი ლანჩხუთში]]
1904 წელს ნოე ჟორდანიამ შეირთო პარტიული ამხანაგი [[ინა ჟორდანია|ინა კორენევა]]. წყვილს ოთხი შვილი ჰყავდა: ასმათი, ანდრეიკა, ნათელა და რეჯები. ასმათ ჟორდანიასა და ლევან ფაღავას შვილი [[ეთერ ფაღავა]] იყო საფრანგეთში ცნობილი ბალერინა. ნინა ჟორდანია გათხოვდა არჩილ ციციშვილზე და ჰყავდა სამი ქალიშვილი და ერთი შვილიშვილი. ანდრეიკა გარდაიცვალა საქართველოში, ხოლო [[რეჯებ ჟორდანია]]ს ჰყავს ერთი ვაჟი, ორი ქალიშვილი, ცხოვრობდა [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]], სადაც ლექციებს კითხულობდა ფრანგული ცივილიზაციის შესახებ. 

ჟორდანიას ნათესავი, ნინა თეიმურაზის ასული გეგეჭკორი, იყო [[ლავრენტი ბერია]]ს მეუღლე.

==ბიბლიოგრაფია==
*{{წიგნი| სერია=ქართული მემუარული ლიტერატურა, თბილისი, 1990 | სათაური=„ჩემი წარსული (მოგონებანი)“ | გამომცემლობა=„სარანგი“ |ადგილი=პარიზი |წელი=1953 | ორიგინალი=|isbn= |პასუხისმგებელი=რედ: სიდამონიძე უ.|ref=ჩემი წარსული}}
*{{წიგნი | სათაური=„რჩეული ნაწერები“| ორიგინალი= |ადგილი=თბილისი|წელი=1990| გამომცემლობა=„საქართველო“| isbn= | პასუხისმგებელი=შემდგ: [[გურამ შარაძე]]|ref=შარაძე}}
*{{წიგნი | სათაური=„წიგნი ოჯახში საკითხავი“| გამომცემლობა=„მერანი“ |ადგილი=თბილისი |წელი=1989| origyear=| isbn=| edition=}}
*{{წიგნი | სათაური=„რჩეული ნაწერები ემიგრაციაში“| ორიგინალი= |ადგილი=პარიზი|წელი=1956| გამომცემლობა=[[ვალიკო ჩუბინიძე]]| isbn= | ენა=ფრანგული|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„სოციალიზმის პრობლემები“| ორიგინალი=Difficultes Socialistes |ადგილი=პარიზი|წელი=1933| გამომცემლობა=| isbn= | ენა=ფრანგული|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„დემოკრატია“| publisher= |ადგილი=პარიზი|წელი=1933| გამომცემლობა=| isbn= | edition=|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„ვეფხისტყაოსანი“| publisher= |ადგილი=პარიზი|წელი=1930| გამომცემლობა=| isbn= | edition=|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„პოლიტიკა “| publisher= |ადგილი=პარიზი|წელი=1926| გამომცემლობა=| isbn= | edition=|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„რა მოხდა? | publisher= |ადგილი=პარიზი|წელი=1925| გამომცემლობა=| isbn= | edition=|ref=}} — ნაშრომი შეეხებოდა 1924 წლის [[აგვისტოს აჯანყება]]ს.
*{{წიგნი | სათაური=„ნამდვილი და ყალბი კომუნიზმი“ | publisher= |ადგილი=პარიზი|წელი=1925| გამომცემლობა=| isbn= | edition=|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„ბოლშევიზმი“ | publisher= |ადგილი=პარიზი|წელი=1922| გამომცემლობა=საქ. სდმპ ცკ | isbn= | edition=|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„ახალი გზით“| გამომცემლობა=„ქართველთა ბეჭვდითი ამხანაგობის სტამბა“ |ადგილი=ტფილისი |წელი=1920| origyear=| isbn=| edition=|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/287976}}
*{{წიგნი | სათაური=„ევროპაში“ სამ ტომად | publisher= |ადგილი=ტფილისი |წელი=1920| გამომცემლობა=ქართული ბეჭვდითი ამხანაგობის სტამბა| isbn= | edition=|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„სოციალ-დემოკრატია და საქართველოს სახელმწიფო ორგანიზაცია“| publisher= |ადგილი=ტფილისი |წელი=1918| origyear=| isbn= | edition=|ref=}} — აღნიშნული ნაშრომი 1921 წელს სათაურით „მარქსიზმი და დემოკრატია“ გამოიცა ბერლინში გერმანულ ენაზე ედუარდ ბერნშტაინის წინასიტყვაობით
*{{წიგნი | სათაური=„კოოპერატივები იტალიაში“ | გამომცემლობა=ი. კილაძის სტამბა |ადგილი=ქუთაისი|წელი=1913| origyear=| isbn= | ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/220486|ref=}}
*{{წიგნი | სათაური=„რჩეული ნაწერები“ | publisher= |ადგილი=ტფილისი |წელი=1911| origyear=| isbn= | edition=|ref=რჩეული ნაწერები}}
*{{წიგნი | სათაური=„ქართველი ხალხი და ნაციონალიზმი“ | publisher= |ადგილი=ტფილისი |წელი=1908| origyear=| isbn= | edition=|ref=|ბმული=https://ka.wikisource.org/wiki/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AE%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98}}
*{{წიგნი | სათაური=„გერმანიის ახალი ისტორიიდან“| publisher= |ადგილი=ტფილისი |წელი=1905| გამომცემლობა=ელექტრომბეჭდავი „გუტენბერგი“| isbn= | ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/303439|ref=}}

== ლიტერატურა ==
{{სდრ|321-322|შველიძე დ.}}
*{{წიგნი| ავტორი= [[ირაკლი ხვადაგიანი|ხვადაგიანი ი.]]| series=| სათაური=„საქართველოს დამფუძნებელი კრება 1919“| გამომცემლობა=„[[საბჭოთა წარსულის კვლევის ლაბორატორია]]“ |ადგილი=თბილისი |წელი=2016| origyear=| isbn=978-9941-0-9318-0| edition=|გვერდები=330-338}}
{{ქსე|8|256|სიდამონიძე უ.}}
*{{წიგნი| ავტორი= ირემაძე ი., სილაქაძე დ., ჭანტურიძე ს.| series=| სათაური=„ნოე ჟორდანია — 150“ | გამომცემლობა=უნივერსიტეტის გამომცემლობა |ადგილი=თბილისი |წელი=2018| origyear=1954| isbn=978-9941-13-712-9| edition=|ref=ნოე ჟორდანია — 150}}
*{{წიგნი| ავტორი= საითიძე გ.| series=| სათაური=„ისტორიულ-პუბლიცისტური ნარკვევები“|ნაწილი=„ნოე ჟორდანია: პოლიტიკური მოღვაწეობის დასაწყისი“ | გამომცემლობა=|ადგილი=თბილისი |წელი=2013| origyear=| isbn=| გვერდები=43-55|ref=}}
*{{წიგნი| ავტორი= დაუშვილი რ., კალანდაძე გ., კობახიძე რ., ჯაფარიძე გ., ტარტარაშვილი თ.| series=| სათაური=„ქართვლები უცხოეთში“|ნაწილი=ნოე ჟორდანია | გამომცემლობა=|ადგილი=თბილისი |წელი=2012| origyear=| isbn=| გვერდები=163-164|ref=}}
*{{წიგნი |ავტორი=[[გრიგოლ ურატაძე|ურატაძე გ.]]| series=| სათაური=Воспоминания грузинского социал-демократа | გამომცემლობა=The Hoover institution on war, revolution and peace [[სტენფორდის უნივერსიტეტი]]|ადგილი=კალიფორნია|წელი=1968| origyear=| isbn=| ref=ურატაძე|ბმული=https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/294116}}
*{{წიგნი| ავტორი= [[ვახტანგ გურული|გურული ვ.]]| series=| სათაური=„ნოე ჟორდანია, პოლიტიკური პორტრეტი“| გამომცემლობა= |ადგილი=თბილისი |წელი=1999| origyear=1954| isbn=| edition=|page=}}
*{{წიგნი| ავტორი= [[გერონტი ქიქოძე|ქიქოძე გ.]]| series=| სათაური=„თანამედროვის ჩანაწერები“| გამომცემლობა=„არეტე“ |ადგილი=თბილისი |წელი=2003 [1954]| origyear=1954| isbn=99940-745-6-3| edition=|page=}}
*{{წიგნი | ავტორი= [[გრიგოლ გიორგაძე|გიორგაძე გ.]]| series=| სათაური=„თვითმპყრობელობა და რევოლიუცია“| გამომცემლობა=„სახელგამი“ |ადგილი=ტფილისი |წელი=1929| origyear=| isbn=| edition=}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{მინიდაფა
|პორტალი = ბიოგრაფიები
|ვიქსიკონი = 
|ვიკიწიგნები = 
|ვიკიციტატა = ნოე ჟორდანია
|ვიკიწყარო = ავტორი:ნოე ჟორდანია
|ვიკისახეობები = 
|ვიკისიახლეები = 
|ვიკისაწყობი = Category:Noe Zhordania
|მეტავიკი = 
}}
{{Nplg ბიოგრაფია|00001172|ნოე ჟორდანია}}
{{Nplg ემიგრანტი|379|ნოე ჟორდანია}}
{{Nplg ილია|00002229|ნოე ჟორდანია}}
{{სდრ პროსოპოგრაფია|34}}
*{{cite web |url=http://www.babaduli.de/print.php?type=N&amp;item_id=1491 |title=საუკუნის პროტრეტები - ნოე ჟორდანია |accessdate= |work=დოკუმენტური ფილმი, გადაცემათა ციკლიდან „საუკუნის პროტრეტები“ |date=2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304211931/http://www.babaduli.de/print.php?type=N&amp;item_id=1491 |archivedate=2016-03-04 }}
*[https://burusi.wordpress.com/history/noe-jordania/ ნოე ჟორდანია] ბლოგზე „ბურუსი“
*[http://aboutguria.blogspot.com/2015/05/blog-post.html ნოე ჟორდანია - დემოკრატიის ძირითადი პრინციპები]
*[http://aboutguria.blogspot.com/2015/11/blog-post_30.html მიხაკო წერეთელი ნოე ჟორდანიას შესახებ]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ავტორიტეტული წყაროები}}
{{საქართველოს პრემიერ-მინისტრები}}
{{საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობა (1918-1921)}}
{{საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები}}

{{DEFAULTSORT:ჟორდანია, ნოე}}
[[კატეგორია:საქართველოს პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 15 იანვარი]] 
[[კატეგორია:დაბადებული 1868]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 11 იანვარი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1953]]
[[კატეგორია:ლანჩხუთში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:ქართველი ათეისტები]]
[[კატეგორია:ლევილის სასაფლაოზე დაკრძალულები]]
[[კატეგორია:რსდმპ-ის II ყრილობის დელეგატები]]
[[კატეგორია:ჟორდანიები|ნოე]]
[[კატეგორია:ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები]]
[[კატეგორია:ქართველი სოციალ-დემოკრატები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრები]]
[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის I მოწვევის სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:რსდმპ-ის IV ყრილობის დელეგატები]]
[[კატეგორია:რსდმპ-ის V ყრილობის დელეგატები]]</text>
      <sha1>5ae1em6qhn1oihem7341mrkavrsj9hk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰინუხი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>62416</id>
    <revision>
      <id>4808406</id>
      <parentid>4309377</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:49:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დაღესტნის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808406</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4818" sha1="164ijt1wgusut3vwpnv7i0l551jqrf1" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი  
|ქართული სახელი        = ჰინუხი
|მშობლიური სახელი   =
|ქვეყანა                  = რუსეთი 
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 10 |lat_sec = 36
|lon_dir = E |lon_deg = 45 |lon_min = 58 |lon_sec = 57
|CoordAddon             = type:city(40361)_region:
|CoordScale             = 
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = დაღესტანი
|რეგიონი2                 = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =  
|რაიონი                   = წუნტის რაიონი{{!}}წუნტის რაიონი
|რაიონი2                 = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 559 
|აღწერის წელი           = 2014 
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +3
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}
'''ჰინუხი'''&lt;ref&gt;{{ქსე|11|664||არა}}&lt;/ref&gt;, ''ჰინოხი''&lt;ref&gt;არდოტელი ნ. „დიდოური ენა“, თბ., 2007, გვ. 12&lt;/ref&gt; ({{lang-ru|Хенох}}, {{lang-av|ჰინუჴ}}, [[დიდოური ენა|დიდ.]] — [[ჰინუხური ენა|ჰინ.]] ჰინუჴო) — [[სოფელი]] რუსეთში, [[დაღესტანი|დაღესტნის რესპუბლიკის]] [[წუნტის რაიონი|წუნტის რაიონში]]. დასახლებულია ერთ-ერთი [[დიდოელები|დიდოური]] ტომით, [[ჰინუხელები]]თ (საკუთარი სახელწოდება — ჰინუზიბე). 2014 წლის მდგომარეობით სოფელში ცხოვრობდა 559 ადამიანი. 2014 წელს სოფელში მოხდა დიდი [[ხანძარი]].&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.kavpolit.com/articles/pozhar_v_sele_genuh_tsuntinskogo_rajona_dagestana-3434/ |title=В селе Генух Цунтинского района Дагестана произошел крупный пожар |accessdate=2017-03-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322103548/http://www.kavpolit.com/articles/pozhar_v_sele_genuh_tsuntinskogo_rajona_dagestana-3434/ |archivedate=2019-03-22 }}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{წუნტის რაიონი}}

[[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>164ijt1wgusut3vwpnv7i0l551jqrf1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>63750</id>
    <revision>
      <id>4808322</id>
      <parentid>2429689</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:50:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808322</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="351" sha1="44i097weyismvmbdy6jo0mxs81q590t" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Turkey}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:თურქეთის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმი]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>44i097weyismvmbdy6jo0mxs81q590t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>64357</id>
    <revision>
      <id>4808277</id>
      <parentid>2373741</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:22:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808277</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="359" sha1="5vaw2ybkf2lxeo8a2ovga51ymtxc6lx" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in the United Kingdom}}

[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფო|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>5vaw2ybkf2lxeo8a2ovga51ymtxc6lx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანისი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>66089</id>
    <revision>
      <id>4808672</id>
      <parentid>4715714</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:41:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>შალვა მინდაძე 11</username>
        <id>168465</id>
      </contributor>
      <origin>4808672</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="43017" sha1="l1k9lrpgn9eou7f82i89cqf29boeptq" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი
|სახელი = ანისი
|სურათი       = [[ფაილი:Ani townwall.jpg|300პქ]]
|სურათის წარწერა = ქალაქ ანისის ნანგრევები
|რუკა = 
|რუკის_წარწერა = 
|რუკის ზომა = 
|ქვეყანა = {{დროშა|თურქეთი}}
|ტიპი=კულტურული
|კრიტერიუმი=ii, iii, iv
|ID          = 
|ბმული        = 
|რეგიონი = ევროპა და ჩრდილოეთ ამერიკა
|კოორდინატები = {{coord|40|30|27|N|43|34|22|E|}}
|წელი = 2016
|სესია = 
|ნომერი = 1518
|გაფართოება = 
|კანდიდატი = 
|საფრთხის ქვეშ = 
}}
{{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1518}}
'''ანისი''' ({{lang-hy|Անի}}, {{lang-tr|Ani}}, {{lang-la|''Abnicum''}}&lt;ref&gt;{{cite web
 | url         = http://encyclopedia.jrank.org/ANC_APO/ANI_anc_Abnicum_.html
 | title         = ANI
 | archiveurl      = https://www.webcitation.org/61GH2cJ47?url=http://encyclopedia.jrank.org/ANC_APO/ANI_anc_Abnicum_.html
 | archivedate     = 2011-08-27
 | accessdate      = 2011-10-29
 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 | url         = http://www.virtualani.org/index.htm
 | title         = Виртуальный Ани (англ., тур.)
 | archiveurl     = https://www.webcitation.org/61GH39LVm?url=http://www.virtualani.org/index.htm
 | archivedate    = 2011-08-27
 | accessdate     = 2011-10-29
 }}&lt;/ref&gt;) — [[შუა საუკუნეები]]ს დანგრეული [[ქალაქი]]. მდებარეობს [[თურქეთი]]ს [[თურქეთის პროვინციები|პროვინცია]] [[ყარსის პროვინცია|ყარსში]], [[სომხეთი]]ს საზღვრის მახლობლად.

[[961]]-[[1045]] წლებში იყო სომხური [[ანისის სამეფო]]ს დედაქალაქი. აღნიშნული სახელმწიფო მოიცავდა თანამედროვე სომხეთის უდიდეს და აღმოსავლეთ [[თურქეთი]]ს გარკვეულ ტერიტორიას. ქალაქი გაშენებული იყო [[მდინარე]] [[ახურიანი]]ს ხეობაში მდებარე სამკუთხედის ფორმის მაღლობზე, რომელიც უზრუნველყოფდა მის ბუნებრივ დაცვას. ანისს უწოდებენ 1001 ეკლესიის ქალაქს&lt;ref name=&quot;Hako&quot;&gt;Hakobyan, Tadevos Kh. (1980). Անիի Պատմություն, Հնագույն Ժամանակներից մինչև 1045 թ. [The History of Ani, from Ancient Times Until 1045], vol. I. Yerevan: Yerevan State University Press, pp. 214–217.&lt;/ref&gt;, მასზე გადიოდა რამდენიმე სავაჭრო გზა. ანისის შენობები, სასახლეები და ციხესიმაგრეები გამოირჩეოდა მხატვრული და ტექნიკური ღირებულებებით&lt;ref name=virt&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =VirtualANI – Dedicated to the Deserted Medieval Armenian City of Ani|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org|accessdate =January 22, 2007|archiveurl =https://web.archive.org/web/20070120194819/http://www.virtualani.org/|archivedate =იანვარი 20, 2007|deadurl =no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=eco&gt;{{cite news|title =Ani, a Disputed City Haunted by History|publisher =''[[The Economist]]''|date =June 15, 2006|url =http://www.economist.com/diversions/displaystory.cfm?story_id=7066270|accessdate =January 22, 2007|archiveurl =https://web.archive.org/web/20071204175915/http://www.economist.com/diversions/displaystory.cfm?story_id=7066270|archivedate =დეკემბერი 4, 2007}}&lt;/ref&gt;.

თავისი განვითარების უმაღლეს ეტაპზე ქალაქში ცხოვრობდა 100 000-ზე მეტი ადამიანი და მეტოქეობას უწევდა [[კონსტანტინოპოლი|კონსტანტინოპოლს]], [[ბაღდადი|ბაღდადს]] და [[დამასკო]]ს&lt;ref name=ghaf&gt;Кафадарян Каро Григорьевич. «Անի» [Ани] — [[სომხური საბჭოთა ენციკლოპედია]], стр. 407—412&lt;/ref&gt;. ქალაქი ანისი [[1319]] წლის [[მიწისძვრა|მიწისძვრის]] შედეგად განადგურდა&lt;ref name=adal&gt;{{cite book|last=Adalian |first=Rouben Paul|authorlink=Rouben Paul Adalian |year=2010 |location=Lanham, Maryland|title=Historical Dictionary of Armenia |url=https://archive.org/details/historicaldictio0000adal |publisher=Scarecrow Press|isbn=978-0-8108-7450-3|page=[https://archive.org/details/historicaldictio0000adal/page/83 83]}}&lt;/ref&gt;.

== ისტორია ==
=== ეტიმოლოგია ===
სომეხი ისტორიკოსები, კერძოდ, [[ეღიშე]] და [[ლაზარ ფარპეცი]], ქალაქს პირველად მოიხსენიებენ [[V საუკუნე]]ში&lt;ref name=ghaf /&gt;. ისინი მას აღწერენ როგორც [[კამსარაკანი]]ს მიუდგომელ ციხესიმაგრეს. ქალაქმა სახელწოდება მიიღო ციხესიმაგრისა და წარმართული დასახლების ანი-კამაჰისაგან, რომელიც მდებარეობდა [[კარინი]]ს რეგიონ დარანაგში&lt;ref name=ghaf /&gt;. გარკვეული პერიოდი ანისი ცნობილი იყო ხნამქის ({{lang-hy|Խնամք}}) სახელწოდებით. ისტორიკოსებს შორის არ არსებობს კონსენსუსი იმის შესახებ, თუ რატომ ეწოდება ქალაქს ეს სახელი. გერმანელი ლინგვისტი, სომხური ენის მცოდნე [[ჰაინრიხ ჰიუბშმანი]], ვარაუდობს, რომ სიტყვა შეიძლება მომდინარეობდეს სომხური სიტყვიდან „ხნამელი“ ({{lang-hy|խնամել}}) – „ზრუნვა“&lt;ref name=ghaf /&gt;.

=== ანისის სამეფოს დედაქალაქი ===
{{მთავარი|ანისის სამეფო}}
[[IX საუკუნე|IX საუკუნის]] დასაწყისში კამსარაკანების ტერიტორია არშარუნიქში და შირაქში, რომელიც მოიცავდა ანისსაც, გადავიდა [[ბაგრატუნები]]ს დინასტიის მფლობელობაში&lt;ref&gt;{{cite book|last = Whittow|first = Mark|title = The Making of Byzantium, 600–1025|url = https://archive.org/details/makingbyzantium00whit|publisher = University of California Press|year = 1996|location = Berkeley|pages =[https://archive.org/details/makingbyzantium00whit/page/n238 213]–214|isbn =978-0-520-20497-3 }}&lt;/ref&gt;. მათი სიუზერენი [[აშოტ IV]] (806-827 წწ.) [[არაბთა სახალიფო|ხალიფატისაგან]] [[804]] წელს იღებს სომხეთის იშხანაც-იშხანის (ერისთავთერისთავის) ტიტულს&lt;ref&gt;Garsoian, Nina. «The Arab Invasions and the Rise of the Bagratuni (649—684)» in ''The Armenian People from Ancient to Modern Times, Volume I, The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century''. [[Ованнисян, Ричард]] (Ed.) New York: Palgrave Macmillan, 1997, p. 146. ISBN 978-0-312-10169-5&lt;/ref&gt;. ბაგრატუნების პირველი დედაქალაქი ხდება [[ბაგარანი]], რომელიც მდებარეობდა ანისიდან სამხრეთით 40 კილომეტრში, შემდეგი დედაქალაქია [[შირაკავანი]] (მდებარეობს ანისიდან სამხრეთით 25 კმ.). [[929]] წელს დედაქალაქი ხდება [[ყარსი]].  [[961]] წელს [[აშოტ III]]-ს დედაქალაქი გადააქვს ანისში&lt;ref&gt;[http://www.armenian-history.com/Capitals/Ani_History_eng.htm Capitals of Armenia: Ani]&lt;/ref&gt;. ქალაქი განსაკუთრებით [[სმბატ II]]-ის ([[977]]-[[989]] წწ.) მეფობის პერიოდში გაძლიერდა. [[992]] წელს [[დვინი]]დან აქ გადმოიტანეს საკათალიკოსო ცენტრი. [[X საუკუნე]]ში ქალაქში ცხოვრობდა  50-დან 100 ათასამდე ადამიანი&lt;ref&gt;Redgate, Anne Elizabeth. ''The Armenians'', 2000, p. 210.&lt;/ref&gt;.

ანისმა განვითარების პიკს მიაღწია [[გაგიკ I]]-ის ([[989]]-[[1020]] წწ.) მმართველობის პერიოდში. მისი გარდაცვალების შემდეგ დაიწყო ბრძოლა ტახტისათვის მის ორ მემკვიდრეს შორის, გამარჯვებული გახდა უფროსი [[ოვანეს-სმბატი]] ([[1020]]–[[1041]] წწ.), რომლის მმართველობაშიც გადავიდა ქალაქი ანისი. [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიის]] თავდასხმის შიშით ოვანეს-სმბატმა თავის მემკვიდრედ გამოაცხადა [[ბიზანტიის იმპერატორების სია|ბიზანტიის იმპერატორი]] [[ბასილი II]]. [[1022]] წლის იანვარში ბიზანტიაში გაემგზავრა კათალიკოსი [[პეტროს I]], რომელმაც ბასილი II-ს გადასცა წერილი, რომლის მიხედვითც ოვანეს-სუმბატი იმპერატორს სთხოვდა დაეკავებინა ანისის ტახტი მისი გარდაცვალების შემდეგ&lt;ref&gt;Whittow. ''Making of Byzantium'', p. 383.&lt;/ref&gt;. ოვანეს-სუმბატი გარდაიცვალა [[1041]] წელს, [[ბასილი II]]-ის მემკვიდრემ [[მიხეილ IV (ბიზანტია)|მიხეილ IV-მ]], თავისი ხელისუფლება დაამყარა ანისზე. ანისის ახალი მეფე [[გაგიკ II]] ([[1041]]–[[1045]] წწ.) ეწინააღმდეგებოდა ბიზანტიელებს, ისინი შეეცადნენ ქალაქის ხელში ჩაგდებას, მაგრამ წარუმატებლად. [[1045]] წელს პრობიზანტიური მოქალაქეების წაქეზებით ანისი ჩაბარდა ბიზანტიას და მისი მმართველი გახდა ბერძენი გუბარნატორი&lt;ref name=ghaf /&gt;.

=== კულტურულ-ეკონომიკური ცენტრი ===
[[ფაილი:AniMap.gif|thumb|320px|ქალაქის გეგმა]]
ანისი თავიდანვე მდებარეობდა სავაჭრო გზაზე და გახდა მთავარი სავაჭრო კვანძი. ქალაქის მთავარი სავაჭრო პარტნიორები იყვნენ [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტია]] და [[სპარსეთის იმპერია]], არაბები და ცენტრალური აზიისა და რუსეთის წვრილ-წვრილი ერები&lt;ref name=ghaf /&gt;.

=== დაცემა ===
ანისი განიცდიდა ბიზანტიელების თავდასხმას და გაძარცვეს თურქ-სელჩუკებმა. 

[[1064]] წელს ანისს თავს დაესხა თურქ-სელჩუკების სულთანი [[ალფ-არსლანი]] და 25-დღიანი ალყის შემდეგ აიღო ქალაქი. [[1072]] წელს სელჩუკებმა ანისი [[ქურთები|ქურთული]] წარმოშობის [[შედადიანები]]ს დინასტიას მიჰყიდეს. შედადიანები თავდაპირველად მშვიდობიან პოლიტიკას აწარმოებდნენ ანისის მიმართ, მაგრამ მას შემდეგ რაც შეუწყნარებლობა გამოიჩინეს ადგილობრივების მიმართ დახმარების თხოვნით მიმართეს [[საქართველო]]ს მეფეს [[დავით IV აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებელს]], რომელმაც აიღო კიდეც ქალაქი [[1124]] წელს და გაათავისუფლა შედადიანებისაგან. ანისის ქართველებმა კვლავ გაათავისუფლეს [[1161]] და [[1174]] წლებში, თუმცა მას ისევ შედადიანები იბრუნებდნენ. [[1199]] წელს ქართველთა მეფე [[თამარ მეფე|თამარის]] ჯარმა აიღო ანისი, შედადიანები გააძევა და მის მმართველებად დანიშნა [[ზაქარია II მხარგრძელი|ზაქარია]] და [[ივანე I მხარგრძელი|ივანე]] [[მხარგრძელები]].

==ანისის ძეგლები==
ანისში ყველა ნაგებობა აგებულია ადგილობრივი ვულკანური ბაზალტის ქვის გამოყენებით. იგი ადვილად იკვეთება და გამოირჩევა მრავალფეროვანი მკვეთრი ფერებით. ანისში დღემდე შემორჩენილი ყველაზე მნიშვნელოვანი ძეგლები ასეთია.

===ანისის საკათედრო ტაძარი===
{{მთავარი|ანისის საკათედრო ტაძარი}}
[[ფაილი:Ani cathedral (1).jpg|300px|მინი|ანისის საკათედრო ტაძარი]]
ასევე ცნობილია სურფ ასტვაწაწინის სახელით, ანუ ანისის ღვთისმშობლის ეკლესია. აგებულია [[989]]-[[1001]] წლებში [[ბაგრატუნები]]ს კარის არქიტექტორ [[თრდატი (სომეხი ხუროთმოძღვარი)|თრდატის]] პროექტის მიხედვით და თითქმის ნახევარი საუკუნის განმავლობაში იყო კათოლიკოსის, სომხური სამოციქულო ეკლესიის მეთაურის ადგილსამყოფელი. ამჟამად ტაძარი ნაწილობრივ დანგრეულია. 

ტაძარი რომელიც აგებულია ანისის აღმოსავლეთ ნაწილში, ქალაქის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ღირსშესანიშნაობა იყო. მისი მშენებლობა დაიწყო [[989]] წელს ჯერ კიდევ [[სმბატ II]]-ის სიცოცხლეში და დასრულდა [[1001]] წელს [[გაგიკ I|გაგიკ I-ის]] მეუღლის [[კატრანიდე II]]-ის მიერ.

[[1064]] წელს, სელჩუკების მიერ ანისის დაპყრობის შემდეგ, ტაძარი მეჩეთად გადაკეთდა. მოგვიანებით იგი კვლავ დაუბრუნდა სომხურ ეკლესიას. საბოლოოდ მას ზიანი მიაყენა 1319 წლის მიწისძვრამ, როდესაც მისი კონუსური გუმბათი ჩამოინგრა. ამის შემდეგ, ანისი თანდათან მიატოვეს და ეკლესია აღარ მოქმედებდა. ეკლესიის ჩრდილო-დასავლეთი კუთხე ძლიერ დაზიანდა [[1988]] წლის [[სპიტაკის მიწისძვრა|სპიტაკის მიწისძვრის]] შედეგად&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =The cathedral of Ani|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/cathedral/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070120194628/http://www.virtualani.org/cathedral/index.htm|archive-date =January 20, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;.

===წმინდა სტეფანეს ეკლესია===
{{მთავარი|ანისის ქართული ეკლესია|ანისის ქართული წარწერა (1218)}}
[[ფაილი:20110419 Georgian Church Ani Turkey.jpg|300px|მინი|ანისის ქართული ეკლესია]]
ეკლესია იყო დარბაზული ტიპის, ნაგები კარგად ნათალი ქვის კვადრებით. ინტერიერი 3 ნაწილად იყოფა ლილვებითა და თაღნარით. ამჯერად ეკლესია მთლიანად დანგრეულია დარჩენილია მხოლოდ ჩრდილოეთი კედელი. ეკლესია გათხარა და მოგვიანებით გამოაქვეყნა [[ნიკო მარი|ნიკო მარმა]]. სამხრეთ კედლის ნანგრევებში მან [[1912]] წელს აღმოაჩინა ვრცელი [[ანისის ქართული წარწერა (1218)|წარწერა]], რომელიც ახლა დაკარგულია. 30 სტრიქონიანი წარწერა ეკუთვნოდა [[ეტიფანე|ეპიფანე]] [[მცხეთა|მცხეთის]] კათალიკოსს. წარწერა [[1218]] წლით თარიღდება და ამის გამო ეკლესიის მშენებლობის პერიოდადაც [[XIII საუკუნე]] იყო მიჩნეული. თუმცა ეს წარწერა არ შეიცავს მშენებლობის შესახებ არანაირ ცნობას და დამათარიღებლად ვერ გამოდგება. ზოგიერთი ისტორიკოსის მოსაზრებით ეკლესია [[XI საუკუნე|XI საუკუნის]] მეორე ნახევარში უნდა აეგოთ. ეკლესიის ჩრდილოეთ კედელზე, თაღებს ქვეშ ორი ფიგურული კომპოზიციაა, ქვაში ნაქანდაკევი, ელისაბედის და მარიამის შეხვედრა და ხარება, თეთრი საღებავით მიწერილი აქვს [[ასომთავრული|ასომთვრულად]] განმარტებითი წარწერები. ასომთავრული მინაწერები ეკლესის გარე ფასადზეც არის&lt;ref&gt;{{cite web |last =Sim|first =Steven|title =THE GEORGIAN CHURCH|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/georgianchurch/index.htm|accessdate =February 15, 2012}}&lt;/ref&gt;.

===გრიგოლ განმანათლებლის (ტიგრან ჰონენცის) ეკლესია ===
{{მთავარი|ანისის გრიგოლ განმანათლებლის ეკლესია}}
[[ფაილი:Ani, Church of St. Gregory.jpg|200px|მინი|ტიგრან ჰონენცის ეკლესია]]
ეთნიკურად [[სომხები|სომეხის]], ქალკედონელი ([[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელი]] სომეხი) ტიგრან ჰონენცის მიერ აგებული ქართული ეკლესია ანისის ტერიტორიაზე. შედიოდა ანისის ქართულ ეპარქიაში. ეკლესიის აღმოსავლეთ კედელზე ამოტვიფრული წარწერის თანახმად, აშენებულია [[1215]] წელს მდიდარი ვაჭრის, ტიგრან ჰონენცის ფინანსებით&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =The church of St. Gregory of Tigran Honents|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/tigranhonents/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070522062042/http://www.virtualani.org/tigranhonents/index.htm|archive-date =May 22, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;. 

ტაძარი აგებულია [[გრიგოლ განმანათლებელი|გრიგოლ განმანათლებლის]] სახელზე და მეორე სახელი ეწოდა ამშენებლის სახელის მიხედვით. ეკლესია მდებარეობს ანისის ნაქალაქარის სამხრეთ-აღმოსავლეთ ნაწილში და გადაჰყურებს მდინარე [[ახურიანი]]ს ხეობას. ძეგლი მდებარეობს [[თურქეთი]]ს უკიდურეს აღმოსავლეთში, [[ყარსის პროვინცია]]ში, სომხეთის საზღვრიდან 120 მეტრში. 

ეკლესია მოხატულია და მასზე უამრავი წარწერა გვხვდება. მოხატულობა ქართველი მხატვრების მიერაა შესრულებული. ასევე გვხვდება ქართული წარწერებიც. ტაძრის მშენებლობის პერიოდში ანისი [[ქართველები]]ს კონტროლის ქვეშ იყო, რაც ხსნის ფრესკების ქართულ წარმოშობას.

===მაცხოვრის ეკლესია===
ეკლესიის მშენებლობა დასრულებულია [[1035]] წლის შემდეგ პერიოდში. მას ჰქონდა უნიკალური კონსტრუქცია: გარედან 19-გვერდიანი, შინაგანად 8-აფსიდიანი, უზარმაზარი ცენტრალური [[გუმბათი]] მაღალ ბარაბანზე. იგი ააშენა უფლისწულმა აბლღარიბ ფაჰლავიდმა იმ ჯვრის წმინდა ნაწილების შესანახად, რომელზეც გააკრეს [[იესო ქრისტე]]. ეკლესია მეტწილად ხელუხლებელი იყო [[1955]] წლამდე, მანამ სანამ მთელი აღმოსავლეთი ნახევარი ქარიშხლის დროს არ ჩამოინგრა&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =The church of the Redeemer|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/redeemer/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070120195202/http://www.virtualani.org/redeemer/index.htm|archive-date =January 20, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;. 

===აბუგამრენცის წმინდა გრიგოლის ეკლესია===
ეს პატარა ნაგებობა სავარაუდოდ [[X საუკუნე|X საუკუნის]] ბოლო პერიოდით თარიღდება. იგი ააშენეს როგორც ფაჰლავუნების გვარის კარის ეკლესია. აქვე, ეკლესიის ჩრდილოეთ მხარეს იყო მათი მავზოლეუმი. ეკლესიას აქვს ცენტრალიზებული გეგმა გუმბათით&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =The church of St. Gregory of the Abughamir family|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/abughamrents/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070524192936/http://www.virtualani.org/abughamrents/index.htm|archive-date =May 24, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;. 

===გაგიკის ეკლესია===
ასევე ცნობილია გაგიკაშენის სახელით, აშენებულია [[1001]]-[[1005]] წლებს შორის პერიოდში და მიზნად ისახავდა [[ვაღარშაპატი|ვაღარშაპატში]] მდებარე [[ზვართნოცი]]ს ცნობილი ტაძრის მცირე ასლის შექმნას. ტაძრის საფუძველი აღმოაჩინა [[ნიკო მარი|ნიკო მარმა]] [[1905]]-[[1906]] წლებში. მანამდე ეკლესიის ადგილზე უზარმაზარი მიწაყრილი იყო. ტაძრის მშენებელი იყო ცნობილი სომეხი არქიტექტორი [[თრდატი (სომეხი ხუროთმოძღვარი)|თრდატი]]. როგორც ცნობილია ეკლესია აშენებიდან ძალიან მალევე ჩამოინგრა და მის ნანგრევებზე მოგვიანებით ააშენეს სახლები. თრდატის გეგმა ზუსტად მიყვება ზვართნოცის გეგმას.&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =King Gagik's church of St. Gregory|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/gagikashen/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070926213331/http://www.virtualani.org/gagikashen/index.htm|archive-date =September 26, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;

===წმინდა მოციქულების ეკლესია===
მისი აშენების თარიღი არ არის ცნობილი, მაგრამ მის კედლებზე არსებული წარწერებიდან ყველაზე ადრეულია [[1031]] წლით დათარიღებული წარწერა. იგი დააარსეს ფაჰლავუნების დინასტიის წევრებმა და გამოიყენებოდა ანის მთავარეპისკოპოსების რეზიდენციად (რომელთა უმეტესობა იმ დინასტიას ეკუთვნოდა). მას აქვს ჩაწერილი ოთკუთხედის სახეობის გეგმა. ეკლესიიდან მხოლოდ ფრაგმენტებია შემორჩენილი, მაგრამ ეკლესიის სამხრეთის მხარეს აშენებული ნართექსი ულამაზესი ქვის ნაკეთობებით, ნაწილობრივ ხელუხლებელია. მინაშენი თარიღდება [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნით]]. ეკლესიის გარშემო არსებობდა არაერთი ნაგებობა, რომლებიც ნიკო მარმა გათხარა [[1909]] წელს, მაგრამ ამჟამად ისინი განადგურებულია.&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =Church of the Holy Apostles|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/apostleschurch/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070216195144/http://www.virtualani.org/apostleschurch/index.htm|archive-date =February 16, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;

===მანუჩარის მეჩეთი===
[[ფაილი:Ani.mosque.jpg|200px|მინი|მანუჩარის მეჩეთი]]
მანუჩარის მეჩეთმა სახელი მიიღო მისი ამშენებლის, [[შედადიანები]]ს დინასტიის (ანისს მართავდნენ [[1072]] წლის შემდეგ) წარმომადგენლის [[მანუჩარ იბნ შაბური]]ს მიხედვით.  მეჩეთის შემორჩენილი უძველესი ნაწილი მისი ჯერ კიდევ უცვლელი მინარეთია. სალოცავი დარბაზი, რომლის ნახევარი გადარჩა, თარიღდება [[XII საუკუნე|XII]]-[[XIII საუკუნე]]ებით. [[1906]] წელს მეჩეთი ნაწილობრივ შეკეთდა, რათა მასში განთავსებულიყო საზოგადოებრივი მუზეუმი, რომელშიც [[ნიკო მარი]]ს გათხრების შედეგად ნაპოვნი საგნები განთავსებულიყო. მეჩეთის რესტავრაცია დაიწყო [[2020]] წელს&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =The mosque of Minuchihr|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/minuchihrmosque/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070120195237/http://www.virtualani.org/minuchihrmosque/index.htm|archive-date =January 20, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;.

===ციტადელი===
ანისის ნაქალაქარის სამხრეთ ნაწილში, გორაზე, მდებარეობდა შიდა ციხე. მას აქვს საკუთარი თავდაცვითი კედლები, რომლებიც თარიღდება იმ პერიოდით, როდესაც კამსარაკანის დინასტია  მართავდა ანისს (ახ. წ. [[VII საუკუნე]]). ნიკო მარმა ციტადელის ტერიტორია გათხარა [[1908]]-[[1909]] წლებში. მან ანისის ბაგრატუნ მეფეთა სასახლის ნანგრევები გამოავლინა, რომლებსაც ციტადელის უმაღლესი ნაწილი ეკავათ. ასევე ციხესიმაგრის შიგნით ჩანს სამი ეკლესიის ნანგრევი და კიდევ რამდენიმე დაუდგენელი ნაგებობის კვალი. ერთ-ერთი ეკლესია, „სასახლის ეკლესია“ ანისის ყველაზე ძველი შემორჩენილი ეკლესიაა, რომელიც თარიღდება [[VI საუკუნე|VI]] ან [[VII საუკუნე]]ებით. ნიკო მარმა ამ ეკლესიის სასწრაფო აღდგენა დაიწყო, თუმცა ამჟამად ეკლესია დანგრეულია, სავარაუდოდ [[1966]] წლის მიწისძვრის შედეგად.&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =The citadel of Ani|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/citadel/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070603185815/http://www.virtualani.org/citadel/index.htm|archive-date =June 3, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;

===გალავანი===
ანიის იცავდა კედლების მთელი წყება. ყველაზე ძლიერი თავდაცვა იყო ქალაქის ჩრდილოეთ მხარეს, ეს ნაქალაქარის ერთადერთი ნაწილია, რომელიც არ არის დაცული მდინარეებით ან ხევებით. ამ ადგილზე ქალაქი დაცული იყო კედლების ორმაგი ხაზით, გაცილებით მაღალი შიდა კედლით, რომელშიც ჩართულია მრავალი დიდი და მცირე მანძილით დაშორებული ნახევარწრიული კოშკები. მემატიანეები კედლის აგებას ანისის მეფე [[სმბატ II]]-ს ([[977]]–[[989]] წწ.) მიაწერენ. მოგვიანებით, მომდევნო მმართველებმა გაამყარეს სმბატის მიერ აგებული კედლები უფრო მეტი კოშკის დამატებით. [[XII საუკუნე|XII]]-[[XIII საუკუნე]]ების სომხური წარწერები გვიჩვენებს, რომ ამ ახალი კოშკების აგების საფასურის ნაწილი კერძო პირებმა გადაიხადეს. ჩრდილოეთის კედლებს ჰქონდა სამი კარიბჭე, რომლებიც ცნობილია როგორც ლომის კარიბჭე, ყარსის კარიბჭე და დვინის კარიბჭე&lt;ref&gt;{{cite web|last =Sim|first =Steven|title =The city walls of Ani|publisher =VirtualANI|url =http://www.virtualani.org/walls/index.htm|access-date =January 23, 2007|archive-url =https://web.archive.org/web/20070717150708/http://www.virtualani.org/walls/index.htm|archive-date =July 17, 2007|url-status =dead|df =mdy-all}}&lt;/ref&gt;.

===სხვა ძეგლები===
ანისში კიდევ მრავალი სხვა მცირე ძეგლია. მათ შორისაა ქალწულთა სამლოცველოს სახელით ცნობილი მონასტერი; ეკლესია, რომელსაც იყენებდნენ [[ქალკედონური ქრისტიანობა|ქალკედონელი]] სომხები; მდინარე [[ახურიანი|ახურიანზე]] ერთი თაღოვანი ხიდის ნაშთები; მრავალი ზეთის საწნეხისა და რამდენიმე აბანოს ნანგრევები; მეორე მეჩეთის ნაშთები ჩამონგრეული მინარეთით; სასახლე, რომელიც სავარაუდოდ [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნით]] თარიღდება; რამდენიმე სხვა სასახლისა და მცირე საცხოვრებლის საფუძველი; რამდენიმე ქუჩა ცოტა ხნის წინ გათხრილი ნაშთებით და ა. შ.

[[ფაილი:Anisi Old City.jpg|400px|მინი|მარცხნივ|ანისის, კედლის კოშკურა]]

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.virtualani.org/citymap.htm Virtual Ani] – has clickable maps, extensive history and photos
* [http://sketchup.google.es/3dwarehouse/cldetails?mid=ab9b417b469b0f00aa01bde570e9763c 3D Models of Ani]{{Dead link|date=ოქტომბერი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}
* [https://www.academia.edu/30938423/%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90_%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%9C_%E1%83%B0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A8%E1%83%98_Buba_Kudava_Tigran_Honents_s_Georgian_Inscription_in_Ani?fbclid=IwAR3x1QqHHIfT6SVj0D5DJ-7w9SV_BvIycFNG9qBAspXPu1cgE_8DTa1iD6Y კუდავა ბ., ტიგრან ჰონენცის ქართული წარწერა ანისში, ჟურნალი ძველი ხელოვნება დღეს, თბ., 2016, გვ., 118-132]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{Commonscat|Ani}}

{{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები თურქეთში}}
{{სომხეთის ისტორიული დედაქალაქები}}

[[კატეგორია:ბიზანტიის ქალაქები]]
[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური ძეგლები]]
[[კატეგორია:სომხეთის ყოფილი დედაქალაქები]]
[[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები თურქეთში]]</text>
      <sha1>l1k9lrpgn9eou7f82i89cqf29boeptq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ქართული ნაციონალური ბალეტი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>74569</id>
    <revision>
      <id>4808413</id>
      <parentid>4791139</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:06:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>5.178.149.176</ip>
      </contributor>
      <comment>ტექსტში დავამატე რაღაცეები</comment>
      <origin>4808413</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3742" sha1="rm1n1xgvyve63qy8xk7bg2vnojorz7d" xml:space="preserve">[[ფაილი:Georgian folk dance Simdi.JPG|მინიატიურა|300პქ|„სიმდი“]]
'''ქართულოი ეროვნული ბალეიეტი''', საზოგადოებაში უფრო მეტად ცნობილი, როგორც '''სუხიშვილები''' ან '''სუხიშვილი''' — ქორეონგრაფიული ანსამბლი, დაარსდა 1945 წელს [[ილიკო სუხიშვილი]]სა და [[ნინო რამიშვილი]]ს ხელმძვჰღლვანელობით. ანსამბლის მიერ [[ქართული ხალხური ცეკვები|ქართულ ცეკვაში]] გაოინხორციელებული რეფორმა ახლოა ე.წ. „მოდერნ-ბალეტის“ პრინციპებთან, თუმცა მისი არსით დგა პოეტიკით იგი ქართული ეროვნული ქორეოგრაფიაა და ანსამბლის დადგმული ცეკვები ქართულ ფოლკლორს ეფუძნება.

პირველი კონცერტი გაიმართა [[1945]] წლფის [[11 ივნისი|112 ივნისს]]. [[1948]] წელს ანსამბლი პირველაიდ გასცდა [[საბჭოთა კავშირი]]ს საზღვრებს. [[1970]] წელს ანსამბლს მიენიჭა „აკადემიურის“ სტატუსი.

ქართული ნაციონალური ბალეტის სახელმწიფო ანსამბლს განხორციელებული აქვს ორასზე მეტი ტურნე. მსოფლიოს ხუთი კონტინენტის 88 ქვეყანაში გამართული აქვს 19 200-ზე მეტი წარმოდგენა. ანსამბლის ქორეოგრაფიულ ხელოვნებას 60 მილიონზე მეტი მაყურებელი ეზიარა. 1967 წელს ანსამბლმა კონცერტი ლა-სკალაში გამართა და პირველი და დღემდე ერთადერთი ფოლკლორული დასი გახდა, რომელიც ამ თეატრის სცენაზე გამოვიდა.

[[1985]] წლიდან ანსამბლის დირექტორი და სამხატვრო ხელმძღვანელი იყო [[თენგიზ სუხიშვილი]]. [[2007|2017]] წლიდან ანსამბლის სამხატვროიო ხელმძღვანელია [[ილიკო სუხიშვილი-უმცროსი]],ჯ დირექტორი — [[ნინო სუხიშვილი|ნინო საუხიშვილი]].

== რესურსები ინტერნეტშიიიიი ==
* [http://www.sukhishvili.com/ ოფიციალური საიტი]
{{authority control}}
[[კატეგორია:ქართული ბალეტი]]
[[კატეგორია:ქართული ცეკვები]]
[[კატეგორია:ქართული ანსამბლები]]</text>
      <sha1>rm1n1xgvyve63qy8xk7bg2vnojorz7d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რუთ ნოიკომი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>82088</id>
    <revision>
      <id>4808586</id>
      <parentid>4495099</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:55:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808586</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11800" sha1="hkbjd71lr8tywha2hx1jscp7e04hnlp" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი 
| სახელი                  = რუთ ნოიკომი
| მშობლიური სახელი       = 
| ფოტო                 =
| სურათის ზომა =    
| სურათის წარწერა       = 
| დაბადების თარიღი        =  [[12 ნოემბერი]], [[1920]]
| დაბადების ადგილი       =
| გარდაცვალების თარიღი          = [[2001]]
| გარდაცვალების ადგილი         = [[ციურიხი]]
| მოქალაქეობა          = 
| სამეცნიერო სფერო        = ენათმეცნიერება, 
| მუშაობის ადგილი         = 
| ალმა-მატერი         = [[ციურიხის უნივერსიტეტი]]
| სამეცნიერო ხელმძღვანელი = 
| გავლენა იქონიეს    =
| გავლენა იქონია    = 
| განთქმული მოსწავლეები   = 
| ცნობილია როგორც         = 
| სამეცნიერო ხარისხი     =  ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი
| სამეცნიერო წოდება =
| ჯილდოები და პრემიები     =
| ხელმოწერა         = 
| საიტი                 =
}}

'''რუთ ნოიკომი''' ({{lang-de|Ruth Neukomm}}; დ. [[12 ნოემბერი]], [[1920]] — გ. [[2001]], ქ. [[ციურიხი]]) — [[შვეიცარიელები|შვეიცარიელი]] [[ენათმეცნიერი]], [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]]. 

==ბიოგრაფია==
გიმნაზიის დასრულების შემდეგ შევიდა [[ციურიხის უნივერსიტეტი|ციურიხის უნივერსიტეტში]] [[ფრანგული ენა|ფრანგული ენისა]] და ლიტერატურის ფაკულტეტზე, ასევე სწავლობდა გერმანულ ლიტერატურასა და ხელოვნებას. [[1945]] წელს დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე: „ბოროტი ადამიანი ფრანგულ ლიტერატურაში“. 
1945-[[1949]] წლებში ეწეოდა პედაგოგიურ და ჟურნალისტურ მოღვაწეობას. 

1949 წლიდან იყო ციურიხის უნივერსიტეტში მოღვაწე [[ქართველები|ქართველ]] ენათმეცნიერ [[კიტა ჩხენკელი|კიტა ჩხენკელის]] მოწაფე და თანამშრომელი. რუთი, როგორც კიტა ჩხენკელის გუნდის წევრი, მონაწილეობდა „ქართული ენის შესავლის“ და „ქართულ-გერმანული ლექსიკონის“ [[გერმანული ენა|გერმანულ ენაზე]] მომზადება–გამოცემის პროცესში. [[1957]] წელს [[ციურიხი|ციურიხში]] გამოვიდა მათი ერთობლივი ნაშრომი „[[ვისრამიანი|ვისრამიანის]]“ მოკლე რედაქციის გერმანული თარგმანი. ამის შემდეგ, მათ დაიწყეს „[[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსნის]]“ თარგმნა გერმანულ ენაზე. [[1963]] წელს კიტა ჩხენკელის გარდაცვალების შემდეგ, რუთმა მის გარეშე გააგრძელა თარგმაზე მუშაობა და [[1974]] წელს დაასრულა. თარგმანი შესრულებულია [[პროზა|პროზად]], [[პროლოგი]] და [[ეპილოგი]] თარგმნილია [[თეთრ ლექსი|თეთრ ლექსად]]. წიგნი ილუსტრირებულია [[XVIII საუკუნე|XVII]] საუკუნის ქართველი მხატვრის [[მამუკა თავაქალაშვილი|მამუკა თავაქარაშვილის]] მინიატურებით. 

[[1970]] წელს ციურიხში გამოვიდა რუთ ნოიკომის თარგმანების კრებული – „თანამედროვე ქართული მოთხრობები“. მასში შესულია [[მიხეილ ჯავახიშვილი|მიხეილ ჯავახიშვილის]] „[[ყბაჩამ დაიგვიანა|ყბაჩამ დააგვიანა]]“, „[[ეშმაკის ქვა]]“, „[[ტყის კაცი]]“; [[ნიკო ლორთქიფანიძე|ნიკო ლორთქიფანიძის]] „[[თავსაფრიანი დედაკაცი]]“; [[კონსტანტინე გამსახურდია|კონსტანტინე გამსახურდიას]] „[[ხოგაის მინდია]]“; [[ლევან გოთუა|ლევან გოთუას]] „[[ყინწვისის ანგელოზი]]“, „[[უგზო ქარავანი]]“ და [[გრიგოლ ჩიქოვანი|გრიგოლ ჩიქოვანის]] „[[დაბრუნება]]“. კრებულს თან ახლავს რუთის სტატია, რომელშიც მიმოხილულია [[ქართული ლიტერატურა|ქართული ლიტერატურის]] ისტორია, დასაბამიდან დღემდე.

რუთ ნოიკომი სისტემატურად აქვეყნებდა წერილებს [[საქართველო|საქართველოსა]] და ქართული ლიტერატურის შესახებ გაზეთში „[[Neue Zürcher Zeitung]]“. [[1981]] წელს დაიბეჭდა ვრცელი სტატია „ქართული ლიტერატურა“, სადაც საუბარია ქართული ლიტერატურის განვითარების გზებზე [[V საუკუნე|V]] საუკუნიდან [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნის 70-იან წლებამდე. აქვეა [[ილია ჭავჭავაძე|ილიას]], [[ვაჟა-ფშაველა|ვაჟა-ფშაველას]], [[გიორგი ლეონიძე|გიორგი ლეონიძის]], [[გალაკტიონ ტაბიძე|გალაკტიონ ტაბიძის]] ზოგიერთი ლექსის რუთისეული თარგმანი. [[1982]] წელს ამავე გაზეთის ლიტერატურულ დამატებაში დაიბეჭდა რუთ ნოიკომისა და [[იოლანდა მარშევი|იოლანდა მარშევის]] ერთობლივი ნაშრომი „[[აკაკი წერეთელი|აკ. წერეთლის]] ცხოვრება და შემოქმედება“, რომელსაც თან ახლდა აკაკის „[[ჩემი თავგადასავალი|ჩემი თავგადასავლიდან]]“ გერმანულად თარგმნილი ნაწყვეტები. [[1986]] წლის [[28 ნოემბერი|28 ნოემბერს]] დაიბეჭდა სტატია „ი. ჭავჭავაძე – საქართველოს დიდი მენტორი“. აქვეა წარმოდგენილი ნაწყვეტები „[[განდეგილი (პოემა)|განდეგილიდან]]“ და “[[აჩრდილი (პოემა)|აჩრდილიდან]]“. 

[[1990]] წელს ციურიხში გამოიცა რუთ ნოიკომისა და იოლანდა მარშევის მიერ გერმანულ ენაზე  თარგმნილი აკ. წერეთლის „ჩემი თავგადასავალი“.

რუთ ნოიკომი გარდაიცვალა [[2001]] წელს, ციურიხში.

== ლიტერატურა ==
*აბუაშვილი ლ., რუთ ნოიკომი — &quot;ვეფხისტყაოსნის&quot; მთარგმნელი // გაზ. &quot;გამარჯვება&quot;. გორი, 1975. — N 8 (18 იანვარი). — გვ. 4.
*თურნავა ს., XX საუკუნის საზღვარგარეთული ქართველოლოგია. თბ., 1999. — გვ.199-201.
*თურნავა ს., ქართული კულტურის საზღვარგარეთელი მეგობრები. თბ., 1999. — გვ. 130-150.
*თურნავა ს., ციურიხელი ქართველოლოგი // გაზ. &quot;წიგნის სამყარო&quot;. თბილისი, 1981. — N16 (26 აგვისტო). — გვ. 8.
*ფეიქრიშვილი ჟ., ვაშაკიძე ი., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის. თბ., 2012. — გვ. 313-316.
*{{ქსე|7|466-467|ქავთარაძე ი.}}

==რესურსები ინტერნეტში==
*{{nplg ბიოგრაფია|00016187}}
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000027}}
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის]

{{DEFAULTSORT:ნოიკომი, რუთ}}
[[კატეგორია:შვეიცარიელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 12 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1920]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2001]]</text>
      <sha1>hkbjd71lr8tywha2hx1jscp7e04hnlp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სომხეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>82348</id>
    <revision>
      <id>4808296</id>
      <parentid>2430431</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:29:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808296</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="468" sha1="k5xgka9acz22sdn678jwi7p29be713v" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Armenia}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სომხეთის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:სომხური კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>k5xgka9acz22sdn678jwi7p29be713v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:კატარის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>86492</id>
    <revision>
      <id>4808328</id>
      <parentid>2430638</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:50:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808328</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="267" sha1="7ycd9lmh4vtiqbovjgf1vw4zmvzufjx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:კატარი|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>7ycd9lmh4vtiqbovjgf1vw4zmvzufjx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გერტრუდ პეჩი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>92418</id>
    <revision>
      <id>4808580</id>
      <parentid>4511619</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:52:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808580</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2776" sha1="bc2lslbvvj56kuag8plebeq2m153ong" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი|ფოტო=Pätsch 1948.jpg |სურათის წარწერა=}}
'''გერტრუდ პეჩი''' ({{lang-de|Gertrud Pätsch}}; დ. [[22 იანვარი]], [[1910]], [[აინბეკი]], ჰანოვერის პროვინცია — გ. [[1994]], [[იენა]]) — [[გერმანელი]] [[ეთნოლოგია|ეთნოლოგი]] და [[ფილოლოგია|ფილოლოგი]], [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]].

დაამთავრა ქალთა ლიცეუმი. [[1929]] წელს მიუნსტერის უნივერსიტეტში სწავლობდა აღმოსავლურ ენებს. [[1937]] წელს დაიცვა დისერტაცია ძველი ქართული ზმნის შესახებ. მოღვაწეობდა [[ბერლინის უნივერსიტეტი|ბერლინის]] და [[იენის უნივერსიტეტი|იენის]] უნივერსიტეტებში. პეჩი ავტორია გამოკვლევებისა ძველი ქართული ზმნის სტრუქტურის, ქართული ნასესხებ ფუძეთა და სიტყვის აღნაგობის შესახებ, იკვლევდა ქართული ლიტერატურის, კერძოდ [[რუსთველოლოგია|რუსთველოლოგიის]] საკითხებს. ქართულიდან გერმანულზე თარგმნა „[[ქართლის ცხოვრება]]“, [[კონსტანტინე გამსახურდია]]ს „[[დიდოსტატის მარჯვენა]]“ და სხვა.

==ლიტერატურა==
{{ქსე|8|53|ქავთარაძე ი.}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&amp;query=139541772 გერტრუდ პეჩი] — [[გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა]]
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000033}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:პეჩი, გერტრუდ}}

[[კატეგორია:გერმანელი ფილოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>bc2lslbvvj56kuag8plebeq2m153ong</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:უკრაინის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>100580</id>
    <revision>
      <id>4808297</id>
      <parentid>2982775</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:29:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808297</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="474" sha1="ecc56mxeb7xzrcmn7gy203gge3ng8eq" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Ukraine}}

[[კატეგორია:უკრაინული კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:უკრაინის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>ecc56mxeb7xzrcmn7gy203gge3ng8eq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ნიკარაგუის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>102988</id>
    <revision>
      <id>4808310</id>
      <parentid>875122</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:42:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808310</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="222" sha1="p6njpqtrh2h47sdsvleu5zq6kiuzxp7" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p6njpqtrh2h47sdsvleu5zq6kiuzxp7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:კენიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>131143</id>
    <revision>
      <id>4808316</id>
      <parentid>2433146</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:45:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808316</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="q50x9037xp4pkg4ed90lvxdrz2hnnce" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>q50x9037xp4pkg4ed90lvxdrz2hnnce</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ხუნძახი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>131882</id>
    <revision>
      <id>4808407</id>
      <parentid>4259413</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:51:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დაღესტნის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:ხუნზახის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808407</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1497" sha1="1h5abnu1uuxjqposzivmgu0aeunj573" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}} 
'''ხუნძახი''', ''ხოზონახეთი'' — სოფელი [[რუსეთის ფედერაცია]]ში.

==ისტორიული წყაროები==
{{ციტატა|ხოლო ხოზონის უწარჩინებულესი მმართებელი ესე იგი მამასახლისი ლეკთა შევიდა სიმაგრეთა შინა ლეკეთისათა, აღაშენა ქალაქი ფრიად მაგარი ხუნზახი (სახელითა თვისითა) ადგილსა შინა ავარიისასა (ხუნზახსა პირველ სახელ ედვა ხოზონახეთი) და ებრძოდნენ მუნიდგან ლეკნი ხაზართა&lt;ref&gt;თეიმურაზ ბატონიშვილი, „დაწყებითგან ივერიისა, ესე იგი გიორგისა, რომელ არს სრულიად საქართველოისა“, გვ. 71&lt;/ref&gt;}}

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ავარიის სახანო]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ხუნზახის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>1h5abnu1uuxjqposzivmgu0aeunj573</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ვატიკანის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>132700</id>
    <revision>
      <id>4808285</id>
      <parentid>2389195</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:27:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808285</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ჩილეს მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>145828</id>
    <revision>
      <id>4808312</id>
      <parentid>2433849</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:43:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808312</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="252" sha1="m2tpgvlrq8rroiyctw7gjuq8c0ke870" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Chile}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>m2tpgvlrq8rroiyctw7gjuq8c0ke870</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ნორვეგიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>170909</id>
    <revision>
      <id>4808291</id>
      <parentid>2399813</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:28:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808291</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="228" sha1="9duujuxoq0xx779ovw8fmm3wfi9v90u" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Norway}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>9duujuxoq0xx779ovw8fmm3wfi9v90u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:ფორუმი/მრავალენოვანი</title>
    <ns>4</ns>
    <id>173175</id>
    <revision>
      <id>4808596</id>
      <parentid>4804225</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T04:57:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>UOzurumba (WMF)</username>
        <id>146074</id>
      </contributor>
      <comment>/*   Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension */</comment>
      <origin>4808596</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40966" sha1="9d93khm8dmnsjogx9ollbnuibaeny88" xml:space="preserve">{{/თავი}}

== Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]].

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]].

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:11, 24 იანვარი 2025 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=27746256 --&gt;

== Feminism and Folklore 2025 starts soon ==

&lt;div style=&quot;border:8px maroon ridge;padding:6px;&gt;

[[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;center&gt;''{{int:please-translate}}''&lt;/center&gt;

Dear Wiki Community,

You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia.
 
You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles.
 
Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project:
# Create a page for the contest on the local wiki.
# Set up a campaign on '''CampWiz''' tool.
# Create the local list and mention the timeline and local and international prizes.
# Request local admins for site notice.
# Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]].

This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools''']

Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance.
 
We look forward to your immense coordination.
 
Thank you and Best wishes,

'''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]'''

::::Stay connected [[File:B&amp;W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&amp;nbsp; [[File:B&amp;W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]

&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
--[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]) 02:35, 29 იანვარი 2025 (UTC)

== Wiki Loves Folklore is back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Dear Wiki Community,
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March.

You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&amp;campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest.

You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.

Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. 

'''Kind regards,'''

'''Wiki loves Folklore International Team'''
--[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]) 02:35, 29 იანვარი 2025 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=26503019 --&gt;

== Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. 

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:48, 3 თებერვალი 2025 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28198931 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt; Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;
Hello everyone!
[[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]]
We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''.

This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba.

'''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''.

Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language &amp; Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]].

We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there!
&lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt; 08:29, 22 თებერვალი 2025 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28217779 --&gt;

== CEE Hub Microgrant Programme - 2025 round ==

'''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Microgrants|CEE Hub Microgrant programme]]''' is open for submissions from the communities across Central and Eastern Europe (as well as Central Asia, and Farsi contributors that live in these regions).

The CEE Hub Microgrant programme will fund projects ranging from 50 to 700 EUR.

Please read the criteria and other details with the programme. '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdscTZ9EPNjHhU0r7hUHNwntX34Wrk8ieiHemk_clB9VI3PfQ/viewform Application form]''' is accessible on the Meta page where you will need to answer a few simple questions.

You can find a list of the applications for the programme from 2024 [[:m:Wikimedia CEE Hub/Microgrants/Applications 2024|on this page]], so you will get a sense of what other communities asked for funds.

If you have any questions, please let us know ([[:m:Wikimedia CEE Hub/Communication|contact us]]). We are waiting for your submissions!

--[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]) 13:35, 24 თებერვალი 2025 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&amp;oldid=28306207 --&gt;

== Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]].

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]].

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 18:51, 7 მარტი 2025 (UTC)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28307738 --&gt;

== An improved dashboard for the Content Translation tool ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{Int:hello}} Wikipedians,

Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}.

The [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&amp;filter-type=automatic&amp;filter-id=previous-edits&amp;active-list=suggestions&amp;from=en&amp;to=es Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device.

With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below.
[[file:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the &quot;For you&quot; and &quot;...More&quot; buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups (&quot;Create new pages&quot; and &quot;Expand with new sections&quot;)-one for each activity.]]
[[File:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]]
We will implement [[mw:Special:MyLanguage/Content translation#Improved translation experience|this improvement]] on your wiki '''on Monday, March 17th, 2025''' and remove the current dashboard '''by May 2025'''.
Please reach out with any questions concerning the dashboard in this thread. 

Thank you!

On behalf of the Language and Product Localization team.
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]]&lt;/bdi&gt; 02:55, 13 მარტი 2025 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_CX_Unified_dashboard_announcement_list_1&amp;oldid=28382282 --&gt;

== Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon.

Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. 

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community so they can participate as well.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:04, 4 აპრილი 2025 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28469465 --&gt;

== Be part of the next CEE Catch Up about Global Trends ==

Hi everyone, 

We want to announce the ninth '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]]''' session, which will be dedicated to the Foundation Annual Planning Workshop focused on [[diffblog:2025/03/04/global-trends-2025/|'''global trends that are affecting our movement''']]. The session will take place on 23&lt;sup&gt;rd&lt;/sup&gt; of April 2025, 18:00-19:00 CEST (check your local time [https://zonestamp.toolforge.org/1745424000 here]).

Together (the CEE Communities and the Wikimedia Foundation staff) we will discuss the trends related to our projects, our readers and editors. We will explore how those trends show up in the CEE context and discuss what our projects need to address those trends, and how we can support them.

You will also have the opportunity to ask questions to the Wikimedia Foundation staff about the work being planned as part of the annual plan that runs from July 2025 to June 2026.

'''&lt;u&gt;''[[Wikimedia CEE Hub/Catch up|Join us at the Next CEE Catch up]]!''&lt;/u&gt;'''

--[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]) 17:19, 14 აპრილი 2025 (UTC) (on behalf of the CEE Catch Up team)
&lt;!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&amp;oldid=28546550 --&gt;

== Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]]
{{int:please-translate}}

Hello, dear Wikipedians!&lt;br/&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge &quot;'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''&quot;, which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! 

The most active contesters will receive prizes.

If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest.
&lt;br/&gt;

We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]])
&lt;/div&gt;

16:11, 16 აპრილი 2025 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&amp;oldid=28552112 --&gt;

== Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines (&quot;UCoC EG&quot;) and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community so they can participate as well.

In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 00:34, 17 აპრილი 2025 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28469465 --&gt;

== Global bot approval request for KiranBOT ==

&lt;div class=&quot;plainlinks mw-content-ltr&quot; lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{int:hello}}!

I apologise for sending the message in English. {{int:please-translate}}.

In accordance to [[:m:Bot policy#Global bots|the policy]], this message is to notify you that there is a new approval request for a global bot.

The discussion is available at [[:m:Steward requests/Bot status#Global bot status for KiranBOT|Steward requests/Bot status#Global bot status for KiranBOT]] on Meta.&lt;br /&gt;Kindly note that the request will remain open for 14 days starting today.

Thank you for your time.

Best regards,&lt;br /&gt;[[მომხმარებელი:Usernamekiran|Usernamekiran]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Usernamekiran|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Usernamekiran|წვლილი]]) 09:16, 19 აპრილი 2025 (UTC)

&lt;!-- Message manually sent by User:usernamekiran@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Bot_policy/New_global_bot_discussion&amp;oldid=28423712 --&gt;

== Sub-referencing: User testing ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]]
&lt;small&gt;''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''&lt;/small&gt;

Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further:

#'''Try it out and share your feedback'''
#:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. 
#'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs'''
#:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''.

We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well.

Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! &lt;/div&gt; &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])&lt;/bdi&gt; 15:03, 28 აპრილი 2025 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&amp;oldid=28628657 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well.

In cooperation with the U4C -- &lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 03:41, 29 აპრილი 2025 (UTC)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]].

You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC.

If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, &lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|განხილვა]])&lt;/bdi&gt; 22:07, 15 მაისი 2025 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)''

Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. 

We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation.

You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 15:26, 22 მაისი 2025 (UTC)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&amp;oldid=28768453 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 Selection &amp; Call for Questions&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''

Dear all,

This year, the term of 2 (two) Community- and Affiliate-selected Trustees on the Wikimedia Foundation Board of Trustees will come to an end [1]. The Board invites the whole movement to participate in this year’s selection process and vote to fill those seats.

The Elections Committee will oversee this process with support from Foundation staff [2]. The Governance Committee, composed of trustees who are not candidates in the 2025 community-and-affiliate-selected trustee selection process (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina and Esra’a Al Shafei) [3], is tasked with providing Board oversight for the 2025 trustee selection process and for keeping the Board informed. More details on the roles of the Elections Committee, Board, and staff are here [4].

Here are the key planned dates:

* May 22 – June 5: Announcement (this communication) and call for questions period [6]
* June 17 – July 1, 2025: Call for candidates
* July 2025: If needed, affiliates vote to shortlist candidates if more than 10 apply [5]
* August 2025: Campaign period
* August – September 2025: Two-week community voting period
* October – November 2025: Background check of selected candidates
* Board’s Meeting in December 2025: New trustees seated

Learn more about the 2025 selection process - including the detailed timeline, the candidacy process, the campaign rules, and the voter eligibility criteria - on this Meta-wiki page [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[link]]].

'''Call for Questions'''

In each selection process, the community has the opportunity to submit questions for the Board of Trustees candidates to answer. The Election Committee selects questions from the list developed by the community for the candidates to answer. Candidates must answer all the required questions in the application in order to be eligible; otherwise their application will be disqualified. This year, the Election Committee will select 5 questions for the candidates to answer. The selected questions may be a combination of what’s been submitted from the community, if they’re alike or related. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[link]]]

'''Election Volunteers'''

Another way to be involved with the 2025 selection process is to be an Election Volunteer. Election Volunteers are a bridge between the Elections Committee and their respective community. They help ensure their community is represented and mobilize them to vote. Learn more about the program and how to join on this Meta-wiki page [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[link].]]

Thank you!

[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results

[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter

[3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024

[4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles

[5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ

[6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates

Best regards,

Victoria Doronina

Board Liaison to the Elections Committee

Governance Committee&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]) 03:07, 28 მაისი 2025 (UTC)
&lt;!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;
Hello everyone,  

''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)''

The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''.

This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable.

The three main features of this extension are:

* '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki.
*  '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''.
*  '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions.

'''Note''': The extension comes with a new user right called '''&quot;Event Organizer&quot;''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment.

The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]])

If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout.

Thank you! &lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|განხილვა]]) 16:47, 29 მაისი 2025 (UTC)&lt;/bdi&gt;
&lt;!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&amp;oldid=28803829 --&gt;
==Proposal to enable the &quot;Contribute&quot; entry point in Georgian Wikipedia==

{{Int:Hello}} Georgian Wikipedians,

Apologies as this message is not in your language. {{Int:please-translate}}.

The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|WMF Language and Product Localization]] team proposes enabling an entry point called &quot;Contribute&quot; to your Wikipedia.

The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other product teams in the Wikimedia Foundation on [[mediawikiwiki:Edit_Discovery|Edit discovery]], which validated the entry point as a persistent and constant path that contributors took to discover ways to contribute content in Wikipedia.

Therefore, enabling this entry point in your Wikipedia will help contributors quickly discover available tools and immediately click to start using them. This entry point is designed to be a central point for discovering contribution tools in Georgian Wikipedia.

'''Who can access it'''

Once it is enabled in your Wikipedia, newcomers can access the entry point automatically by just logging into their account, click on the User drop-down menu and choose the &quot;Contribute&quot; icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to &quot;view contributions&quot; is also available to access the list of your contributions.

[[File:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]]                             [[File:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|Mobile contribute menu (detailed)]]

For experienced contributors, the Contribute icon is not automatically shown in their User drop-down menu. They will still see the &quot;Contributions&quot; option unless they change it to the &quot;Contribute&quot; manually.

We have gotten valuable feedback that helped us improve its discoverability. Now, it is ready to be enabled in other Wikis. One major improvement was to [[phab:T369041|make the entry point optional for experienced contributors]] who still want to have the &quot;Contributions&quot; entry point as default.          

We plan to enable it '''on mobile''' for Wikis, where the Section translation tool is enabled. In this way, we will provide a main entry point to the mobile translation dashboard, and the exposure can still be limited by targeting only the mobile platform for now. If there are no objections to having the entry point for mobile users from your community, we will enable it by 17th June 2025.

We welcome your feedback and questions in this thread on our proposal to enable it here. Suppose there are no objections, we will deploy the &quot;Contribute&quot; entry point in your Wikipedia.

We look forward to your response soon.

Thank you!

On behalf of the WMF Language and Product Localization team.
[[მომხმარებელი:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[მომხმარებლის განხილვა:UOzurumba (WMF)|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/UOzurumba (WMF)|წვლილი]]) 04:57, 4 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>9d93khm8dmnsjogx9ollbnuibaeny88</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:საბერძნეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>185743</id>
    <revision>
      <id>4808230</id>
      <parentid>2403052</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:12:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808230</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="320" sha1="pqvo9jfpmim1la3zvh2c2yxes4e097p" xml:space="preserve">{{Commons cat|Museums in Greece}}

[[კატეგორია:საბერძნეთი|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>pqvo9jfpmim1la3zvh2c2yxes4e097p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ესპანეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>187859</id>
    <revision>
      <id>4808232</id>
      <parentid>2403803</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:12:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808232</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="398" sha1="d03og2c2vo2yoqywafp5w3r7r5d3bt1" xml:space="preserve">{{Commons cat|Museums in Spain}}
{{Commonscat|Museums in Spain}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ესპანეთის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>d03og2c2vo2yoqywafp5w3r7r5d3bt1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ბულგარეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>190121</id>
    <revision>
      <id>4808259</id>
      <parentid>2435018</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:18:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808259</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="407" sha1="hw64ze2bs1ra7vru3lg19s2otf2vigo" xml:space="preserve">{{Commons cat|Museums in Bulgaria}}
{{Commonscat|Museums in Bulgaria}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ბულგარეთის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>hw64ze2bs1ra7vru3lg19s2otf2vigo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>207743</id>
    <revision>
      <id>4808188</id>
      <parentid>4701430</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:56:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>93024</id>
      </contributor>
      <comment>[[ფაილი:golden star.svg|20px|მოქმედი ჩემპიონი]] '''ჩემპიონი'''</comment>
      <origin>4808188</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6091" sha1="m6zq1k9wguj9s45cdmv9i1wuiffsyiw" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საფეხბურთო კლუბი
|სახელი        = ცრვენა ზვეზდა&lt;br /&gt;Црвена звезда / ''Crvena zvezda''
|ლოგო         = [[ფაილი:FC Crvena Zvezda Logo.png|140px]]
|წარწერა       = 
|სრული სახელი  = Фудбалски клуб Црвена звезда Београд&lt;br /&gt;საფეხბურთო კლუბი ცრვენა ზვეზდა ბელგრადი
|მეტსახელი        = ''ცრვენო-ბელი'', ''ზვეზდა''
|მოკლე სახელი     = 
|დაარსდა         = 1945
|დაიხურა         = 
|სტადიონი         = [[სტადიონ ცრვენა ზვეზდა]], [[ბელგრადი]]
|ტევადობა         = 55,538
|პრეზიდენტი       = {{flagicon|Serbia}} ვლადან ლუკიჩი
|მწვრთნელი          = 
|კაპიტანი         = 
|ლიგა           = [[სერბეთის სუპერლიგა|სუპერლიგა]]
|სეზონი         =  2024-25
|ადგილი        = [[ფაილი:golden star.svg|20px|მოქმედი ჩემპიონი]] '''ჩემპიონი'''
|საიტი         = 
|მიმდინარე        = |
| pattern_la1=_red_stripes
|pattern_b1=_whitestripes
|pattern_ra1=_red_stripes
|pattern_sh1=_red_stripes
| leftarm1=FFFFFF
|body1=FF0000
|rightarm1=FFFFFF
|shorts1=FFFFFF
|socks1=FF0000
| pattern_la2   = _redborder
| pattern_b2    = _redcollar
| pattern_ra2   = _redborder
| pattern_sh2   = _red_stripes
| pattern_so2   = 
| leftarm2      = 0000DD
| body2         = 0000DD
| rightarm2     = 0000DD
| shorts2       = 0000DD
| socks2        = 0000DD
|pattern_la3   =|pattern_b3=|pattern_ra3=|pattern_sh3=_stripes_cut_white|pattern_so3=|
|leftarm3=FF0000|body3=FF0000|rightarm3=FF0000|shorts3=FF0000|socks3=FF0000
}}

'''საფეხბურთო კლუბი ცრვენა ზვეზდა''' ({{lang-sr|Фудбалски клуб Црвена звезда Београд / ''Fudbalski klub Crvena zvezda Beograd''}}) — [[სერბეთი]]ს [[ფეხბურთი|საფეხბურთო]] კლუბი ქალაქ [[ბელგრადი]]დან, დაარსდა [[1945]] წელს. გამოდის [[სერბეთის სუპერლიგა|სერბეთის უმაღლეს საფეხბურთო ჩემპიონატში]].

== ჯილდოები ==
==== ეროვნული ჩემპიონატი ====
* '''[[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი|სერბეთის სუპერლიგა]]:'''
** '''ჩემპიონი (1):''' 2007
** '''ვიცე-ჩემპიონი (4):''' 2008, 2010, 2011, 2012
* '''[[სერბეთის და ჩერნოგორიის პირველი ლიგა]]:'''
** '''ჩემპიონი (5):''' 1995, 2000, 2001, 2004, 2006
** '''ვიცე-ჩემპიონი (8):''' 1993, 1994, 1996, 1997, 1998, 2002, 2003, 2005
* '''[[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი|იუგოსლავიის პირველი ლიგა]]:'''
** '''ჩემპიონი (19):''' 1951, 1953, 1956, 1957, 1959, 1960, 1964, 1968, 1969, 1970, 1973, 1977, 1980, 1981, 1984, 1988, 1990, 1991, 1992
** '''ვიცე-ჩემპიონი (9):''' 1949, 1950, 1952, 1961, 1972, 1978, 1982, 1986, 1989,

==== ეროვნული თასი ====
* '''[[სერბეთის საფეხბურთო თასი|სერბეთის თასი]]:'''
** '''მფლობელი (3):''' 2007, 2010, 2012
* '''[[სერბეთის და ჩერნოგორიის საფეხბურთო თასი|სერბეთის და ჩერნოგორიის თასი]]:'''
** '''მფლობელი (9):''' 1993, 1995, 1996, 1997, 1999, 2001, 2002, 2004, 2006
** '''ფინალისტი (1):''' 2001
* '''[[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი|იუგოსლავიის თასი]]:'''
** '''მფლობელი (12):''' 1948, 1949, 1950, 1958, 1959, 1964, 1968, 1970, 1971, 1982, 1985, 1990
** '''ფინალისტი (8):''' 1952, 1954, 1973, 1980, 1984, 1988, 1991, 1992

=== საერთაშორისო ===
*[[File:Coppacampioni.png|25px]] '''[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]:'''
** '''გამარჯვებული (1):''' 1990-91
* '''[[უეფა-ს თასი]]:'''
** '''ფინალისტი (1):''' 1978-79
*'''[[საკონტინენტთაშორისო თასი (ფეხბურთი)|საკონტინენტთაშორისო თასი]]:'''
** '''გამარჯვებული (1):''' 1991

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.crvenazvezdafk.com/ კლუბის ოფიციალური საიტი] {{sr icon}} {{en icon}}
* [https://www.facebook.com/FCRedStarBelgrade ოფიციალური Facebook]
* [https://twitter.com/RSBForum ოფიციალური Twitter]

{{სერბეთის საფეხბურთო სუპერლიგის კლუბები}}
{{უეფას ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებულები}}
{{საკონტინენტთაშორისო თასის გამარჯვებულები ფეხბურთში}}
{{ესკიზი-ფეხბურთი}}

[[კატეგორია:სერბეთის საფეხბურთო კლუბები]]</text>
      <sha1>m6zq1k9wguj9s45cdmv9i1wuiffsyiw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>პარხლის მრავალთავი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>215357</id>
    <revision>
      <id>4808717</id>
      <parentid>4630528</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:34:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>80.241.242.108</ip>
      </contributor>
      <origin>4808717</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2935" sha1="sx7es40ix0dosv6vta4vho5u53xvtvx" xml:space="preserve">[[ფაილი:პარხლის მრავალთავი.JPG|მინიატიურა|პარხლის მრავალთავი|250პქ]]
'''პარხლის მრავალთავი''' — [[X საუკუნე|X საუკუნის]] ქართული ხელნაწერი [[მრავალთავი]]. გადაწერილია [[ტაო-კლარჯეთი|ტაო–კლარჯეთში]], [[პარხალი|პარხლის მონასტერში]]. გადამწერია [[გაბრიელ პატარაი]].

პარხლის მრავალთავი ქართულ ხელნაწერებს შორის თავისი სიდიდითაა გამორჩეული. ნაწერია მაღალი ხარისხის [[ეტრატი|ეტრატზე]], შეიცავს 658 ფურცელს, ფურცლის ზომებია 45,5X33,5 [[სანტიმეტრი]]. ტექსტი ლამაზი და მკაფიო [[ნუსხური]]თაა გადაწერილი, მელანი ყავისფერია. სამკაულები ტექსტში თითქმის არ გვხვდება. საზედაო ასოები ტექსტის ყავისფერი მელნითაა შესრულებული, იშვიათად სინგურით.

პარხლის მრავალთავი ნათარგმნ და ორიგინალურ თხზულებებს შეიცავს. ამ ხელნაწერითაა ჩვენამდე მოღწეული „[[შუშანიკის წამება|შუშანიკის წამებისა]]“ და „[[აბოს წამება|აბოს წამების]]“ ტექსტები.

ხელნაწერი დაცულია საქართველოს [[ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი|ხელნაწერთა ეროვნულ ცენტრში]] (ფონდი: A-95). 

== ლიტერატურა ==
* ქართული ხელნაწერი წიგნი, V-XIX საუკუნეები, თბილისი, 2012, გვ. 21

[[კატეგორია:ქართული სასულიერო ხელნაწერები]]
[[კატეგორია:მრავალთავები]]
[[კატეგორია:ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრის A ფონდი]]
[[კატეგორია:X საუკუნის ხელნაწერები]]</text>
      <sha1>sx7es40ix0dosv6vta4vho5u53xvtvx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გუსტავო ალფრედო დე ლა ტორე ბოტარო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>239473</id>
    <revision>
      <id>4808583</id>
      <parentid>4650585</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:54:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808583</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2909" sha1="a7yv146h8qbddbfklc3d5g7a78g2qe0" xml:space="preserve">'''გუსტავო ალფრედო დე ლა ტორე ბოტარო''' ({{lang-es|Gustavo Alfredo de la Torre Botarro}}) — თანამედროვე [[ჩილელები|ჩილელი]] მწერალი და საზოგადო მოღვაწე. ეკუთვნის ნარკვევები [[საქართველოს ისტორია|საქართველოს ისტორიის]], [[ქართული კულტურა|კულტურისა]] და მწერლობის შესახებ. 1964 წელს [[სანტიაგო|სანტიაგო-დე-ჩილე]]ში [[ესპანური ენა|ესპანურ ენაზე]] გამოსცა [[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსნის]] სრული პროზაული თარგმანი. თარგმანს დართული აქვს ვრცელი ნარკვევი, რომელშიც ავტორი, თავის სხვა ნაშრომების მსგავსად, ავითარებს აზრს, რომ პოემა ემყარება ძველ ქართულ მდიდარ კულტურას და გამოხატავს ეროვნულ, სახელმწიფოებრივ და სოციალურ-პოლიტიკურ იდეალებს. მისმა სტატიებმა ხელი შეუწყო ქართული კულტურის პოპულარიზებას ესპანურ ენაზე მოლაპარაკე ხალხთა ქვეყნებში. 1966 წელს სანტიაგო-დე-ჩილეში ჩატარდა [[შოთა რუსთაველი]]ს 800 წლისთავისადმი მიძღვნილი ზეიმი, სადაც დე ლა ტორე ბოტარო მოხსენებით გამოვიდა.

== ლიტერატურა ==
*[[საქართველო (ენციკლოპედია)|ენციკლოპედია საქართველო]], თბ. 2012, ტ. II, გვ. 370.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000055}}
* [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/111333 Sh., El caballero de la piel de tigre: epos heroico georg. del siglo XII = ვეფხისტყაოსანი [trad. Espanola de Gustavo Alfredo de la Torre Botarro; ed. Avthandil Merabachvili]. Santiago de Chile, 1964.]

[[კატეგორია:ჩილელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>a7yv146h8qbddbfklc3d5g7a78g2qe0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ალაგირის ტრაგედია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>247577</id>
    <revision>
      <id>4808521</id>
      <parentid>4638722</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:51:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>212.58.102.152</ip>
      </contributor>
      <comment>ნაკლებად სუბიექტური, დემაგოგიის გარეშე ისტორიულ ფაქტრბზე დაფუძნებული ტექსტი.</comment>
      <origin>4808521</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10323" sha1="f4w4rcflkm9xxaftggi7y963s6u0gji" xml:space="preserve">ალაგირის მოვლენები (1919)

ალაგირის მოვლენები — 1919 წლის 11 იანვარს ჩრდილოეთ კავკასიის თერგის ოლქის ალაგირის ხეობაში განვითარებული ძალადობრივი დაპირისპირება, რომელშიც ადგილობრივი ოსური შეიარაღებული ჯგუფები და ქართული (ასევე რუსული) მოსახლეობა ჩაერთვნენ. კონფლიქტს მოჰყვა დიდი რაოდენობით მოსახლეობის იძულებითი გადაადგილება და საკუთრების დაკარგვა.

---

ისტორიული ფონური გარემო

XIX საუკუნის მეორე ნახევარში ალაგირის ხეობა გამოირჩეოდა ბუნებრივი რესურსებით და სამრეწველო პოტენციალით. 1879 წლიდან აქ დაიწყო საქართველოს მთიანი რეგიონებიდან, განსაკუთრებით რაჭიდან მცირემიწიანი გლეხების ჩამოსახლება. ახალმოსახლეები ყიდულობდნენ ან ქირაობდნენ მიწებს, ქმნიდნენ დასახლებას, აშენებდნენ ეკლესიას, სკოლას და კულტურულად ინარჩუნებდნენ ქართულ ტრადიციებს.

ადგილობრივ ოსურ მოსახლეობასთან თანაარსებობა თავდაპირველად მეტწილად მშვიდობიანი იყო, თუმცა მიწათმფლობელობასთან დაკავშირებული უთანხმოებები პერიოდულად ჩნდებოდა. XX საუკუნის დასაწყისში, რუსეთის იმპერიაში მიმდინარე სოციალური და პოლიტიკური ცვლილებების ფონზე, კავკასიაში ზოგადად გაძლიერდა ეთნიკური დაძაბულობები.

---

დაძაბულობის ზრდა

1917 წლის რევოლუციის შემდეგ, სამოქალაქო ომის პირობებში, ჩრდილოეთ კავკასიაში ცენტრალური ხელისუფლების მკვეთრმა დასუსტებამ შექმნა სამართლებრივი ვაკუუმი. რეგიონში ეთნიკური დაძაბულობა გაღრმავდა. 1918 წელს საქართველოში დამოუკიდებლობის გამოცხადებამ, ხოლო სამხრეთ ოსეთში სეპარატისტული მოძრაობების გაძლიერებამ მნიშვნელოვნად შეცვალა პოლიტიკური კლიმატი.

1918 წლის ზაფხულში ალაგირის ქართველმა მოსახლეობამ დახმარება გაუწია საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკიდან ჩრდილოეთ კავკასიაში გადასულ შეიარაღებულ რაზმს. ეს გარემოება ერთ-ერთ ფაქტორად იქცა მომავალი დაპირისპირების გასაღრმავებლად, რადგან ის ადგილობრივ ოსურ თემში აღიქმებოდა როგორც საქართველოს მხრიდან გავლენის გაძლიერების მცდელობა.

---

1919 წლის იანვრის მოვლენები

1919 წლის 6 იანვარს ალაგირზე პირველი შეიარაღებული შეტაკება მოხდა, რომელიც ადგილობრივმა მცხოვრებლებმა შეძლეს მოიგერიებინათ. თუმცა 11 იანვარს, ოსური შეიარაღებული ჯგუფების მხრიდან კვლავ განხორციელდა შეტევა. შედეგად, სოფელში დაიწყო ძალადობა, დაიღუპა მრავალი მშვიდობიანი მცხოვრები, მათ შორის ბავშვები და მოხუცები. დაზიანდა საცხოვრებელი სახლები, გაძარცვეს და დაანგრიეს ინფრასტრუქტურა, ეკლესია და სკოლა.

მოსახლეობის დიდი ნაწილი იძულებული გახდა დაეტოვებინა ალაგირი და ლტოლვილად გადმოსულიყო საქართველოს ტერიტორიაზე. გადმოცემების მიხედვით, ლტოლვილობის პროცესში გზადაც ბევრი ადამიანი დაიღუპა.

---

რეაქცია და შედეგები

მომხდარზე რეაგირება მოჰყვა როგორც ადგილობრივ, ასევე საერთაშორისო დონეზე. რუსეთის საბჭოთა ხელისუფლების ლიდერი, ვლადიმერ ლენინი, მოითხოვდა ლტოლვილთა დახმარებას და მათი უფლებების აღდგენას. თუმცა ფაქტობრივი დახმარება საკმარისი არ აღმოჩნდა, და მოსახლეობის დიდი ნაწილი იძულებული გახდა დაეტოვებინა საკუთარი საცხოვრებელი ადგილები.

---

ისტორიული შეფასებები

თანამედროვე ისტორიკოსების აზრით, ალაგირის მოვლენები იყო ლოკალური ეთნიკური კონფლიქტის გამოვლინება, რომელიც გაძლიერდა სამოქალაქო ომის ფონზე. მოვლენები წარმოადგენდა სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური დაძაბულობის შედეგს, რომელიც მოგვიანებით გადაიზარდა ფართომასშტაბიან კონფლიქტებში.

გენოციდის სამართლებრივი კატეგორიით ამ მოვლენების შეფასება თანამედროვე საერთაშორისო სამართლის სტანდარტებით საფუძვლიან არგუმენტაციას საჭიროებს და ამჟამად განსხვავებული ინტერპრეტაციებით განიხილება.

---

ხალხის გადმოცემით

ალაგირის მოვლენები ორივე ეთნიკური ჯგუფის მეხსიერებაში დარჩა როგორც რთული და მტკივნეული პერიოდი. სხვადასხვა გადმოცემები და სიტყვიერი ისტორიები ასახავენ როგორც ძალადობას, ისე იმდროინდელი საზოგადოებრივი ურთიერთობების კრიზისს. დღესდღეობით მიმდინარეობს მცდელობები, ისტორიის ობიექტური გააზრებისკენ და ურთიერთობების გაჯანსაღებისკენ.

---

წყაროები

Stephen F. Jones, The Making of Modern Georgia, 1918-2012

Oliver Reisner, Ethnicity, Nationalism and the Soviet Legacy in the Caucasus

საქართველოს ცენტრალური ისტორიული არქივი (ქ. თბილისი)

Российский государственный военный архив (Мoscow)

ვ. აბაევი, История Осетии

== ლიტერატურა ==
{{ქე|1|84-85|რეხვიაშვილი ს.}}

[[კატეგორია:გენოციდი]]
[[კატეგორია:საქართველოს ისტორია]]</text>
      <sha1>f4w4rcflkm9xxaftggi7y963s6u0gji</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:აზერბაიჯანის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>248221</id>
    <revision>
      <id>4808319</id>
      <parentid>4489661</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:47:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808319</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="661" sha1="ojs10ttuo0v86okxuamiypc8gjktcp0" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Azerbaijan}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები აზერბაიჯანში ტიპის მიხედვით|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ხელოვნების ორგანიზაციები]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანული კულტურა]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>ojs10ttuo0v86okxuamiypc8gjktcp0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ისრაელის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>262577</id>
    <revision>
      <id>4808326</id>
      <parentid>2626469</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:50:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808326</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="305" sha1="hcumu29irf4152hih1ojr7e2zsw6dwd" xml:space="preserve">{{Commons cat|Museums in Israel}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ისრაელი|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>hcumu29irf4152hih1ojr7e2zsw6dwd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:მექსიკის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>263566</id>
    <revision>
      <id>4808309</id>
      <parentid>2630029</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:42:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808309</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="339" sha1="d1me746gggn6vtof8e9r68d3lqdkkee" xml:space="preserve">{{Commons cat|Museums in Mexico}}

[[კატეგორია:მექსიკა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>d1me746gggn6vtof8e9r68d3lqdkkee</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჯერემი ბენტამი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>279938</id>
    <revision>
      <id>4808488</id>
      <parentid>4751563</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:29:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* გარე ბმულები */</comment>
      <origin>4808488</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="151446" sha1="g6cnoyw3u4zp0gf8f270r1dbpya1qxi" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ჯერემი ბენტამი''' ({{lang-en|Jeremy Bentham}}; ''მოძველებულ ლიტერატურაში'' - '''იერემია ბენტამი'''; დ. [[15 თებერვალი]], 1748 &lt;small&gt;[ძვ. სტ. [[4 თებერვალი]], 1747]&lt;ref name=&quot;Johnson2012&quot; /&gt;]&lt;/small&gt; — გ. [[6 ივნისი]], 1832) — ინგლისელი [[ფილოსოფოსი]], იურისტი და სოციალური რეფორმატორი, თანამედროვე [[უტილიტარიზმი]]ს ფუძემდებელი.&lt;ref name=&quot;Sweet&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;utilitarianphilosophy.com&quot; /&gt;

ბენტამმა თავისი ფილოსოფიის „ფუნდამენტურ [[აქსიომა]]დ“ განსაზღვრა პრინციპი „რაც შეიძლება მეტი ბედნიერება, რაც შეიძლება მეტი ადამიანისთვის“.&lt;ref&gt;Betham, Jeremy. ''A Comment on the Commentaries and a Fragment on Government'', edited by [[J. H. Burns]] and [[H. L. A. Hart]]. London: [[The Athlone Press]]. 1977. p. 393.&lt;/ref&gt;{{sfn|Burns|2005 |pp=46–61 }} ის გახდა წამყვანი თეორეტიკოსი ანლო-ამერიკული სამართლის ფილოსოფიაში, მისმა რადიკალურმა პოლიტიკურმა იდეებმა დიდი გავლენა იქონია „საყოველთაო კეთილდღეობის სახელმწიფოს“ კონცეფციის ჩამოყალიბებაზე. ბენტამი იცავდა პერსონალური და ეკონომიკური თავისუფლების იდეებს, ემხრობოდა ეკლესიისა და სახელმწიფოს გამიჯვნას, გამოხატვის თავისუფლებას, თანასწორ უფლებებს ქალებისთვის, განქორწინების უფლებას, ასევე, უმცირესობების უფლებების დაცვას. ის გამოდიოდა მონობის, სიკვდილით დასჯის და ფიზიკური დასჯის წინააღმდეგ, ამ უკანასკნელთან მიმართებაში კი განსაკუთრებულ ყურადღებას ამახვილებდა ბავშვებზე.{{sfn|Bedau|1983|pp=1033–1065}} ჯერემი ბენტამი შესაძლოა მიჩნეულ იქნეს ცხოველთა უფლებების ერთ-ერთ ადრეულ დამცველადაც.{{sfn|Francione|2004|p=139|ps=: footnote 78}}{{sfn|Gruen|2003|p=}}{{sfn|Benthall|2007|p=1}} ინდივიდუალური თუ კოლექტიური უფლებებისადმი კეთილგანწყობის მიუხედავად, ბენტამი ეწინააღმდეგებოდა ბუნებითი სამართლისა და ბუნებითი უფლებების ცნებებს. სამართლის ფილოსოფიაში დამკვიდრებული ერთი მოსაზრების თანახმად, ბუნებითი სამართლის ერთ-ერთ წყაროდ მისი ღვთაებრიობა - ღვთისგან წარმომავლობა - მიიჩნევა, თუმცა ჯერემი ბენტამი ამ აზრს არაბუნებრივ აბსურდს უწოდებდა და ასევე მკაცრად აკრიტიკებდა სამართლებრივ ფიქციას.

ბენტამის სტუდენტებს შორის იყვნენ მისი მდივანი და თანამშრომელი [[ჯეიმზ მილი]], ინგლისელი ფილოსოფოსი [[ჯონ სტიუარდ მილი]], ინგლისელი სამართლის ფილოსოფოსი და თეორეტიკოსი [[ჯონ ოსტინი]], ამერიკელი მწერალი და აქტივისტი [[ჯონ ნილი]], ასევე - [[რობერტ ოუენი]], [[უტოპიური სოციალიზმი]]ს ერთ-ერთი ფუძემდებელი. ჯერემი ბენტამს მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის იმდროინდელი ინგლისის ციხის, სკოლის, დაბალი სოციალური კლასისთვის განკუთვნილი კანონების, სასამართლოსა თუ ინგლისის პარლამენტის რეფორმებში.{{sfn|Roberts|Roberts|Bisson|2016|p=307}}

1832 წელს, სიკვდილის წინ ბენტამმა ანდერძში დაწერა, რომ სიკვდილის შემდეგ მისი სხეული გაეკვეთათ და სპეციალური დამუშავების შემდეგ შეენახათ, როგორც მუდმივი სიმბოლო (მემორიალი) მისი იდეებისა. ასეც მოხდა და აღნიშნული მემორიალის ხილვა ამჟამადაც შესაძლებელია სტუდენტური ცენტრის შესასვლელში ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯში, რომლის დაარსებაშიც მცირედი წვლილი ჯერემი ბენტამსაც მიუძღვის. აღსანიშნავია, რომ ბენტამის იდეები საყოველთაო განათლების ხელმისაწვდომობაზე აღნიშნული საგანმანათლებლო დაწესებულების საბაზისო იდეოლოგიის ნაწილია.&lt;ref name=&quot;UCL Academic Figures&quot; /&gt;

== ბიოგრაფია ==

=== ადრეული ცხოვრება ===
[[File:Jeremy Bentham by Thomas Frye.jpg|thumb|ჯერემი ბენტამი ტომას ფრაის სტუდიაში, 1760–1762.]]

ბენტამი 1748 წლის 15 თებერვალს (ალტერნატიული ვერსიით კი, 1747 წლის 4 თებერვალს) დაიბადა ჰოუნდსდითჩში, ლონდონში, მდიდარ ოჯახში, რომელიც [[კონსერვატიული პარტია (გაერთიანებული სამეფო)|კონსერვატიულ პარტიას]] უჭერდა მხარს.&lt;ref name=&quot;ODNB&quot;/&gt; გავრცელებული ინფორმაციით, გამორჩეული უნარების ბავშვი იყო: ერთხელ, ჯერ კიდევ ახალფეხადგმული მამის სამუშაო მაგიდასთან უპოვიათ, როცა ინგლისის ისტორიის ტომს კითხულობდა, ხოლო სამი წლის ასაკში ლათინურის შესწავლა დაიწყო. ასევე სწავლობდა ვიოლინოზე დაკვრას, შვიდი წლისას უკვე შეეძლო [[ჰენდელის]] სონატის შესრულება მნიშვნელოვანი ოჯახური სადილების დროს. ბენტამის და-ძმას შორის მხოლოდ ერთმა - სამუელ ბენტამმა (1757-1831) მიაღწია ზრდასრულ ასაკს, მასთან ბენტამს ახლო დამოკიდებულება ჰქონდა.

სკოლა უესტმინსტერში დაამთავრა. 1760 წელს მამამ დედოფლის სახელობის კოლეჯში, ოქსფორდში გააგზავნა, სადაც მან ბაკალავრის დიპლომი 1763 წელს მიიღო, ხოლო 1766 წელს სამაგისტრო პროგრამაც დაამთავრა. მიუხედავად იმისა, რომ სამართალს სწავლობდა, კოლეჯში სწავლის პერიოდში პრაქტიკული გამოცდილება არ მიუღია, ვიდრე 1769 წელს არ ჩაებმებოდა საადვოკატო საქმიანობაში. იგი ზედმეტად იმედგაცრუებული იყო იმჟამინდელი ბრიტანული სამართლებრივი სისტემის არეულ-დარეულობით, რასაც ალეგორიულად შარის მოდების დემონსაც („Demon of Chicane“) კი უწოდებდა.{{Sfn | Stephen | 2011 | pages = 174–5}} როდესაც ამერიკაში კოლონიებმა [[ამერიკის დამოუკიდებლობის დეკლარაცია]] გამოაქვეყნეს 1776 წლის ივლისში, ბრიტანეთის მთავრობამ ამაზე ოფიციალური პასუხის თავად გაცემის მაგივრად, კონტრარგუმენტაციის შემცველი ტექსტის შედგენა და გამოქვეყნება საიდუმლოდ დაავალა ლონდონელ იურისტსა და პამფლეტისტს - ჯონ ლინდს, რომელიც ბენტამის მეგობარი იყო.{{sfn|Dupont |Onuf|2008|pp=32–33}} მის მიერ გამზადებული 130 გვერდიანი ნაშრომი, რომელიც კოლონიებში ფარულად ვრცელდებოდა, ბენტამის ესესაც შეიცავდა სახელწოდებით „დეკლარაციის მოკლე მიმოხილვა“. მასში ავტორი ამერიკელების პოლიტიკური ფილოსოფიის წინააღმდეგ ასაბუთებდა მოსაზრებებს.{{sfn|Armitage|2007|p=}}{{sfn|Anonymous|1776|p=3}}

=== ციხის რეფორმის პროექტი ===
1786-87 წლებში ბენტამი კრიჩევში (თანამედროვე ბელარუსის ტერიტორია) გაემგზავრა ძმასთან, სამუელ ბენტამთან, რომელიც იმჟამად გრიგორი პოტემკინის დავალებით რამდენიმე ინდუსტრიულ პროექტს ხელმძღვანელობდა. როგორც შემდეგში ჯერემი ხშირად იხსენებდა, სწორედ სამუელმა შექმნა სპეციალური ციხის მოდელი, რომელიც ტრადიციული ციხისგან განსხვავებით, მოიცავდა წრიულ შენობას, რაც შესაძლებელს გახდიდა უფრო მცირე ადამიანური რესურსით ციხის სრულ და გაცილებით ეფექტურ კონტროლს.{{Sfn | Semple | 1993 | pp = 99–100}}&lt;ref&gt;{{citation |title= Prisons and prison systems: a global encyclopedia| first = Mitchel P | last = Roth |year= 2006 |publisher=Greenwood |url=https://books.google.com/books?id=RTH31DgbTzgC&amp;pg=PA33|page= 33| isbn = 9780313328565 }}&lt;/ref&gt;

ბენტამმა დაიწყო აღნიშნული მოდელის განვითარება საგანგებოდ იმგვარად, რომ ბრიტანული ციხისათვის ყოფილიყო შესაფერისი და წერილების მთელი სერია გაგზავნა ამ საკითხთან დაკავშირებით მამასთან, ინგლისში.{{Sfn | Semple | 1993 | pp = 99–101}} მან ზედამხეველობის მსგავსი პრინციპი დანერგა საკონტრაქტო მენეჯმენტის კონცეფციით, რაც გულისხმობდა იმას, რომ ციხის ადმინისტრაციას ექნებოდა მხოლოდ ნდობის მოპოვების პერსპექტივის ნაცვლად, უკვე კონტრაქტით გათვალისწინებული ფულადი (ქონებრივი) ინტერესიც, შემცირებულიყო ციხის ინციდენტებში სიკვდილიანობის საშუალო მაჩვენებელი.{{Sfn | Semple | 1993 | pp = 134–40}}

ე.წ. „მრგვალი ციხის“ მოდელი უნდა ყოფილიყო გაცილებით იაფი, ვიდრე სტანდარტული, ტრადიციული ციხე, რადგანაც საჭიროებდა ნაკლებ მომუშავე პერსონალს. ბენტამი სისხლის სამართლის რეფორმაზე მომუშავე კომიტეტისგან ითხოვდა, რომ მიეცათ მისთვის უფლება დაენერგა აღნიშნული მოდელი. მისი განცხადებით, თავად იქნებოდა ციხის მთავარი ზედამხედველი, რომლის შენახვაც სახელმწიფოს თითქმის არაფერი დაუჯდებოდა. ბენტამის კონსტრუქციით, დარაჯები ისე უნდა განლაგებულიყვნენ, რომ მათი დანახვა ჩვეულებრივ შეუძლებელი ყოფილიყო, შესაბამისად, აღარც იმის საჭიროება იქნებოდა, რომ ისინი გამუდმებით პოსტზე ყოფილიყვნენ, რადგანაც პატიმრებსა თუ იქ მომუშავე პერსონალს სულ ექნებოდა განცდა, რომ მათ აკვირდებიან. თავად დარაჯებს კი შიგადაშიგ ექნებოდათ შესაძლებლობა პოსტი დაეტოვებინათ. ასევე, ბენტამის აზრით, ციხეებში პატიმართა სამუშაო ძალაც უნდა ყოფილიყო ეფექტურად გამოყენებული ციხის ფუნქციონირების მიზნებისათვის.&lt;ref&gt;Bentham, Jeremy. [1797] 1995. &quot;[https://books.google.ca/books?id=V478RAAACAAJ&amp;pg=PA29 The Panopticon Letters].&quot; Pp. 29–95 in ''The Panopticon Writings'', edited by [[Miran Božovič|M. Božovič]]. London: [[Verso Books]].&lt;/ref&gt;

ციხის რეფორმის საპროექტო წინადადება ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი იყო ბენტამის ხედვებს შორის სამართლებრივ და სოციალურ რეფორმებთან დაკავშირებით, მიუხედავად იმისა, რომ ამ იდეის რეალურად განხორციელება წარმოუდგენელიც კი იყო ფინანსური თუ სხვა მრავალი ფაქტორის გამო.{{sfn|Bentham|1787|p=}} ჯერემი ბენტამი ჯამში დაახლოებით თექვსმეტი წლის მანძილზე მუშაობდა იდეის დახვეწაზე და არ კარგავდა იმედს, რომ ადრე თუ გვიან, სახელმწიფო შეცვლიდა პენიტენციალურ დაწესებულებებთან დაკავშირებით პოლიტიკას, გაიზიარება ბენტამის იდეებს და დანიშნავდნენ მას კონტრაქტით უფლებამოსილ ციხის მთავარ მმართველად. მართალია, იდეა არსებითად არ განხორციელებულა, თუმცა კონცეფციის დეტალებმა საბოლოო ჯამში გავლენა იქონია შემდეგ ათწლეულებში განხორციელებულ ცვლილებებზე. XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსი პოლ-მიშელ ფოუკოლტი ასაბუთებდა, რომ ბენტამის ციხის მოდელი XIX საუკუნის ინსტიტუტებისათვის სამაგალითო კონცეფციად იქცა.{{sfn|Foucault|1977|pp=200, 249–256}} ბენტამი მთელი დარჩენილი ცხოვრება მძაფრად განიცდიდა, რომ ვერ მოხერხდა მისი მოდელის ნაციონალურ დონეზე დანერგვა, ადანაშაულებდა მეფის ხელისუფლებასა და არისტოკრატიას გამიზნულ ხელშეშლაში. სწორედ აქედან წარმოშობილი უსამართლობის და იმედგაცრუების განცდა დაედო საფუძვლად ბენტამის იდეებს ე.წ. „ავბედით ინტერესთან“ დაკავშირებით, რაც მისი ხედვით, წარმოადგენდა ძალამოსილი მხარის კანონქვემდებარე ინტერესს, რომელიც შესაძლოა გამოიხატოს შეთქმულებაში ფართო საზოგადოებრივი ინტერესისის წინააღმდეგ. ამ შემთხვევაში, ამ წარუმატებლობამ მხოლოდ გააფართოვა ბენტამის ხედვების არეალი და რეფორმის სხვა ასპექტებს დაუდო სათავე.&lt;ref&gt;{{cite book |first=Philip |last=Schofield |title=Bentham: a guide for the perplexed |url=https://archive.org/details/benthamguideforp0000scho |year=2009 |place=London |publisher= Continuum |isbn=978-0-8264-9589-1 |pages= [https://archive.org/details/benthamguideforp0000scho/page/90 90]–93}}&lt;/ref&gt;

[[File:Panopticon.jpg|thumb|ბენტამის ციხის მოდელი, შესრულებული უილი რევილის მიერ, 1791.]]
რუსეთიდან დაბრუნების შემდეგ, ბენტამმა არქიტექტორ უილი რევილის დაავალა მისი მოდელისთვის შესაბამისი ნახაზების შექმნა.{{Sfn | Semple | 1993 | p = 118}} 1791 წელს მან სპეციალურად წიგნადაც გამოსცა თავისი წინადადება. სურდა, ციხის აშენების შემდეგ სამუელის დახმარებით თავად ემართა იგი. ირლანდიელი და ფრანგი ავტორიტეტების დარწმუნების წარუმატებელი მცდელობების შემდეგ, ბენტამმა ინგლისის პრემიერ-მინისტრთანაც სცადა ამ თემაზე საუბარი.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 102–4, 107–8.&lt;/ref&gt; ბენტამმა მართლაც მოახერხა უილიამ პიტისა და მისი მრჩევლების დარწმუნება და იდეისათვის შესაბამისი წინასწარი ანაზღაურებაც - 2,000 £ მიიღო.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 108–10, 262.&lt;/ref&gt;

პროექტის განხორციელებისთვის წინასწარი არეალი საპარლამენტო აქტით იქნა ავტორიზებული, თუმცა შემდგომში რიგმა ტექნიკურმა სამართლებრივმა ხარვეზებმა იჩინა თავი. კერძოდ, პრობლემები და არსებითი წინააღმდეგობა უკავშირდებოდა ადგილობრივ მემამულეს ჯორჯ სპენსერს.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 169–89.&lt;/ref&gt; რა თქმა უნდა, წინასწარ ალტერნატიული ტერიტორიებიც იყო გათვალისწინებული, თუმცა შემდგომში ყველა მათგანი არადამაკმაყოფილებლად იქნა მიჩნეული.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 194–7.&lt;/ref&gt; საბოლოოდ, ბენტამი ტოტჰილის მინდვრებზე შეჩერდა, უესტმინსტერთან ახლოს. მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნული ნაკვეთები კერძო საკუთრებას არ წარმოადგენდა და სახელმწიფოს დაქვემდებარებაში იყო, გარკვეულ პირთა ინტერესი მაინც იკვეთებოდა. მაგალითისთვის, რიჩარდ გროსვენორი, რომელიც მომიჯნავე ტერიტორიებს ფლობდა და საცხოვრებელი სახლიც იმ ნაკვეთთან ახლოს ჰქონდა აშენებული, შეეწინააღმდეგა იმ იდეას, რომ ციხე იქ აღემართათ. ამდენად, ბენტამის სქემის განხორციელება ისევ შეჩერდა.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 197–217.&lt;/ref&gt; ამ თვალსაზრისით, მალე მნიშვნელოვანი გარემოება გამოიკვეთა - ცენტრალურ ლონდონში, მილბენკის ახლომახლო, მდინარე [[ტემზა]]სთან ახლოს ნაკვეთი ხელსაყრელ ფასად იყიდებოდა და ამჯერად საქმე შეუფერხებლად წარიმართა. 1799 წლის ნოემბერში მთავრობის ფულის გამოყენებით, ბენტამმა მიწა იყიდა მონარქის სახელით, (ღირებულება 12,000 £).&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 217–22.&lt;/ref&gt;

როგორც შემდგომში გამოიკვეთა, ნაკვეთი იდეალურობისაგან ზედმეტად შორს იდგა, რამდენადაც ჭაობიანი, ანტისანიტარიული და პროექტის მიზნებისთვის ზედმეტად პატარა იყო. მთავრობისგან დამატებითი ფინანსებისა და დიდი ნაკვეთის მოთხოვნის საპასუხოდ ბენტამს განემარტა, რომ იმ ეტაპზე უმჯობესი იქნებოდა თუ პატარა ციხეს ააშენებდნენ ექსპერიმენტული დაკვირებისათვის. საცდელი პროექტის იდეის შეთავაზება ბენტამმა შემდეგნაირად ახნსა: რეალურად საკმაოდ მცირდებოდა შანსი იმისა, რომ ციხის ახალი მოდელი სისხლისსამართლებრივი რეფორმის ქვაკუთხედი გამხდარიყო.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 226–31.&lt;/ref&gt; მოლაპარაკებები მაინც გრძელდებოდა, მაგრამ ბენტამისთვის სამწუხაროდ, 1801 წელს პრემიერ-მინისტრი გადადგა და ეს თანამდებობა 1803 წელს ჰენრი ედინგტონმა დაიკავა, რომელმაც უარი განაცხადა პროექტის გაგრძელებაზე.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 236–9.&lt;/ref&gt; ბენტამი ამ გადაწყვეტილებამ მორალურად გაანადგურა, შემდგომში იგი წერდა, რომ ამით [მათ] მისი ცხოვრების საუკეთესო დრო მოკლეს.&lt;ref&gt;Semple 1993, p. 244.&lt;/ref&gt;

საინტერესოა, რომ მიუხედავად ამისა, რამდენიმე წლის შემდეგ მთავრობამ ისევ დააყენა დღის წესრიგში ნაციონალურ პენიტენციალურ დაწესებულებათა საკითხი, 1811-12 წლებში მიმდინარეობდა მსჯელობა უშუალოდ ბენტამის კონცეფციებზეც.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 265–79.&lt;/ref&gt; ბენტამი, რომელიც ამ დროს უკვე 63 წლის იყო, მაინც იმედოვნებდა, რომ მისი იდეებს ხორცს შეასხამდნენ, თავად კი ციხის მთავარი ზედამხედველი გახდებოდა, თუმცა ობიექტურად ცხადი იყო, - წინადადებას არც ამჯერად დააკმაყოფილებდნენ, შესაბამისად, ბენტამმა ყველა იმედი გადაიწურა და სამაგიეროდ, მთელი ძალისხმევა იქეთკენ მიმართა, რომ სახელმწიფოსგან ფინანსური კომპენსაცია მიეღო მრავალწლიანი უშედეგო მცდელობის გამო. მისი პირველადი სასარჩელო მოთხოვნა საკმაოდ დიდი მოცულობის თანხას მოიცავდა (700,000 £), თუმცა საბოლოოდ შედარებით მოკრძალებულ კომპენსაციაზე შეჩერდა - 23,000 £, რაც მთავრობისთვის მაინც საკმაოდ დიდი დანახარჯი იქნებოდა.&lt;ref&gt;Semple 1993, pp. 279–81.&lt;/ref&gt;

შედარებით წარმატებული აღმოჩნდა ბენტამის თანამშრომლობა პატრიკ კოლქუჰონთან, რაც მიზნად ლონდონის წყლებთან დაკავშირებულ კორუფციასთან გამკლავებას ისახავდა. შედეგად შემუშავდა ტემზის საპოლიციო კონტროლის კანონპროექტი, რომელიც 1800 წელს ოფიციალურად დამტკიცდა და შესაძლოა ითქვას, რომ ამით პირველად ინგლისის ისტორიაში ჩამოყალიბდა პრევენციული ძალოვანი უწყება - პოლიცია მდინარე ტემზაზე. რობერტ ფილის მიერ 30 წლის შემდეგ გატარებულ რეფორმები მეტწილად ამ პრეცედენტმა განაპირობა.&lt;ref name=&quot;French&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;Everett, Charles Warren. 1969. ''Jeremy Bentham''. London: [[Weidenfeld &amp; Nicolson]]. {{ISBN|0297179845}}. {{OCLC|157781}}.&lt;/ref&gt;

=== კორესპონდენცია და თანამედროვეთა გავლენები ===
ჯერემი ბენტამს აქტიური მიმოწერა ჰქონდა იმ დროის არაერთ საკმაოდ გავლენიან პიროვნებასთან. მაგალითად, ბენტამი საკმაოდ ხშირად ეკონტაქტებოდა უკვე ასაკში შესულ [[ადამ სმიტ]]ს, რომელსაც წარუმატებლად არწმუნებდა, რომ საპროცენტო განაკვეთები თავისუფალ რეჟიმში უნდა მერყეობდეს.{{sfn|Persky|2007|p=228}} [[ონორე გაბრიელ მირაბო]] რიკეტთან, ასევე, საფრანგეთის დიდი რევოლუციის სხვა მოღვაწეებთან კორესპონდენციის შემდეგ, ბენტამს საფრანგეთის საპატიო მოქალაქის წოდება მიანიჭეს.{{sfn|Bentham|2002|p=291}} იგი საკმაოდ გულღიად აცხადებდა კრიტიკას რევოლუციურ იდეებთან დაკავშირებით ბუნებითი უფლებების ჭრილში, ასევე შემდგომში [[იაკობინელები|იაკობინელთა]] ძალისმიერი რეჟიმის შესახებ. 1808-1810 წლების შუალედში იგი საკმაოდ ახლოს მეგობრობდა ლათინოამერიკელ რევოლუციონერ [[ფრანცისკო დე მირანდა|ფრანცისკო დე მირანდასთან]]. ასევე, მისი კავშირები იკვეთება ჟოზე სესილიო დე ვალესთანაც.&lt;ref name=RubénDarío-1887&gt;{{cite journal|last1=Darío|first1=Rubén|title=La Literatura en Centro-América|journal=Revista de artes y letras|date=1887|volume=XI|page=591|url=http://www.memoriachilena.gob.cl/602/w3-article-86857.html|accessdate=25 March 2019|publisher=Biblioteca Nacional de Chile|language=es|id=MC0060418|quote=In Guatemala there was Valle, a man of vast intellect, friend of Jeremías Bentham, with whom he corresponded frequently.  Bentham sent him shortly before dying a lock of his hair and a golden ring, shiny as José Cecilio's style.}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Laura Geggel |title=Oddball Philosopher Had His Mummified Body Put on Display … and Now His Rings Are Missing |url=https://www.livescience.com/63551-philosopher-jeremy-bentham-missing-rings.html |accessdate=26 March 2019 |work=[[Live Science]] |date=11 September 2018 |quote=&quot;We can safely assume that [Guatemalan philosopher and politician] José del Valle received one, as he is featured wearing it in a portrait,&quot; Causer said. &quot;Interestingly, on the bookshelf of that portrait is one of Bentham’s works, as well as a Spanish translation of Say’s 'Traité d’économie politique.' It’s a neat, tangible link between Bentham, Say and del Valle.&quot;}}&lt;/ref&gt;

===სამხრეთ ავსტრალიის კოლონიის დაარსების წინადადება===
ბენტამმა დიდი წვლილი შეიტანა სამხრეთ ავსტრალიის ახალი კოლონიის დაარსების საპროექტო წინადადების შემუშავებაში. წინადადება სამეფო კარის სახელზე 1831 წელს შემუშავდა. ბენტამის გარდა პროექტზე მუშაობდნენ [[რობერტ გოუჯერი]], [[ჩარლზ გრეი]] და [[ანტონი ბეკონი]], თუმცა საბოლოო ჯამში მათ მიერ შემუშავებული იდეები რადიკალურად იქნა მიჩნეული და ინვესტიციის მოთხოვნა არ დაუკმაყოფილდათ.&lt;ref name=samem&gt;{{cite web|website=SA Memory|url=https://www.samemory.sa.gov.au/site/page.cfm?u=349&amp;startRow=13|publisher=State Library of South Australia|title=Foundation of the Province|date=5 February 2015|access-date=19 November 2019}}&lt;/ref&gt;

=== ჟურნალი „უესტმინსტერის მიმოხილვა“ ===
1823 წელს ბენტამი გახდა ჟურნალ „უესტმინსტერის მიმოხილვის“ თანადამფუძნებელი [[ჯეიმზ მილი|ჯეიმზ მილთან]] ერთად. ჟურნალი ლიტერატურული წყარო იყო ახალგაზრდა ე.წ. „რადიკალი ფილოსოფოსებისთვის“, ფილოსოფიურთან ერთად პოლიტიკურ ასპექტებს მოიცავდა და ბრიტანულ საზოგადოებრივ ცხოვრებაზე ზეგავლენის მოხდენას ისახავდა მიზნად.{{sfn|Hamburger|1965|p=}}{{sfn|Thomas|1979|p=}} ასე გაიცნო ბენტამმა რამდენიმე ახალგაზრდა, რომელთა შორისაც ერთ-ერთი იყო [[ჯორკ ბოურინგი]]. ბენტამი მათ ურთიერთობას მამისა და შვილის დამოკიდებულებას ადარებდა. შემდეგში სწორედ ბოურინგი დანიშნა ჟურნალის რედაქტორად და მასვე დაავალა ანდერძის აღსრულებაც.{{sfn|Bartle|1963|p=}}

=== უკანასკნელი წლები ===
ბენტამის ხასიათისა და მისი უკანასნელი წლების გასაცნობად მონაკვეთები შეგვიძლია ჯონ პეკის ნაშრომში - „ჯონ სტიუარდ მილის ცხოვრება“ - ამოვიკითხოთ:

{{quote| ახალგაზრდობაში, ლორდ ლენდსდოუნთან ბოუდის სახლში სტუმრობისას ბენტამს რამდენიმე წარუმატებელი სასიყვარულო ისტორია ჰქონდა. ჩვეულებრივ, იგი დიდი სიამოვნებით ატარებდა დროს იმ საზოგადოების ქალბატონებთან, გამოირჩეოდა მოუქნელი კომიკურობით ჭადრაკის თამაშისა თუ მათთვის კლავიკორდზე დაკვრის სწავლებისას. ოთხმოცი წლის ასაკში ბენტამმა ერთ-ერთ ქალბატონს მისწერა წერილი, რომელშიც იხსენებდა წარსულ დროს და ერთ მოგონებას იმის შესახებ, თუ როგორ წარადგინა მან ბენტამი ერთ-ერთი ცერემონიის დროს. ბენტამი იმ დღეებს ცრემლების გარეშე ვერ იხსენებდა.}}

ფილიპ ლუკასისა და ანნე შირანის ფსიქოლოგიური კვლევების საფუძველზე შესაძლოა ვივარაუდოთ, რომ ბენტამი [[ასპერგერის სინდრომი]]თ იყო დაავადებული.{{sfn|Lucas|Sheeran|2006|pp= 26–27}} მისი ნაშრომებიდან ირკვევა, რომ ბენტამი ათეისტი იყო.{{sfn|Crimmins|1986|p=95}}

== მოღვაწეობა ==

=== უტილიტარიზმი ===

ჯერემი ბენტამის არსებითი ცხოვრებისეული ამბიცია იყო შეექმნა ახალი და სრულყოფილი „კოდი“ სამართლისათვის. იგი მხოლოდ სამართლებრივი და სოციალური რეფორმების განხორციელებას კი არ ესწრაფოდა, არამედ სურდა იმგვარი უპირატესი მორალური პრინციპის დამკვიდრება, რაც გახდებოდა საბაზისო მოცემულობა ნებისმიერი შემდგომი განვითარებისათვის. მომავალში ბენტამის მთელი ფილოსოფია მის მიერ შემუშავებულ ფუნდამენტურ [[აქსიომა]]ს დაეფუძნა, რომლის თანახმადაც ნებისმიერი საკითხის ავკარგიანობა უნდა შეფასებულიყო „რაც შეიძლება მეტი ბედნიერება, რაც შეიძლება მეტი ადამიანისთვის“ საზომით.{{sfn|Bentham|1776|p= |loc=Preface (2nd para.)}} ბენტამის მტკიცებით, მან აღნიშნული კონცეფცია [[ჟოზეფ პრისტლი]]ს ნაშრომებიდან აიღო,{{sfn|Bentham |1821 |p=24 }} თუმცა თავად ჟოზეფ პრისტლი ამ საკითხს სხვა ფორმით აყალიბებს და აქცენტს აკეთებს იმაზე, რომ საზოგადოების კეთილდღეობა მაინც უმრავლესობის კეთილდღეობის სტანდარტთან არის დაკავშირებული კონკრეტული საკითხის გადაწყვეტისას, შესაბამისად, [მისი აზრით], სახელმწიფოც ამ კუთხით უნდა აკეთებდეს აქცენტს. {{sfn|Priestley|1771|p=17}}

ბენტამი იმ იშვიათ მნიშვნელოვან ფიგურათაგან ერთ-ერთია ისტორიაში, ვინც [[ფსიქოლოგიური ეგოიზმი|ფსიქოლოგიური ეგოიზმის]] კონცეფციას იზიარებდა, რაც განსხვავდება [[რაციონალური ეგოიზმი]]სგან.&lt;ref name=&quot;May&quot; /&gt; ამასთან, იგი გამოდიოდა რელიგიური დოგმატიზმის წინააღმდეგ. როგორც კრიმინსი გადმოგვცემს, 1809-1823 წლების შუალედში ჯერემი ბენტამმა მნიშვნელოვანი კვლევები აწარმოა იმ მიზნით, რომ დაედგინა რამდენად შესაძლებელია რელიგიური რწმენა-წარმოდგენების, ისევე როგორც თავად რელიგიის არსებობის იდეის ძირფესვიანად აღმოფხვრა ადამიანის ქვეცნობიერიდან.{{sfn|Crimmins|1986|p=95}}

ბენტამი მუშაობდა ყოველი ქმედების მორალური სტატუსის დამდგენ/გამომთვლელ სქემაზე, რასაც იგი [[ჰედონიზმი|ჰედონიზმს]] უკავშირებდა და თავის გამოთვლებს სხვაგვარად ბედნიერების კალკულუსსაც უწოდებდა.

'''სარგებლიანობის პრინციპი'''

საზოგადოებრივი სარგებლიანობის პრინციპი, ან სხვაგვარად - „უდიდესი ბედნიერების პრინციპი“ ბენტამის ფილოსოფიური მოძღვრების ქვაკუთხედს წარმოადგენს. „ბედნიერების“ ცნებით მან  სიამოვნების ტკივილზე დომინირების მოცემულობა გამოკვეთა. ნაშრომში „სამართალშემოქმედების მორალური პრინციპების შესავალი&quot; - ბენტამი წერს:&lt;ref&gt;Bentham, Jeremy. 1780. &quot;[http://www.koeblergerhard.de/Fontes/BenthamJeremyMoralsandLegislation1789.pdf#page=43 Of The Principle of Utility].&quot; Pp. 1–6 in ''[[An Introduction to the Principles of Morals and Legislation]]''. London: T. Payne and Sons. [https://www.utilitarianism.com/jeremy-bentham/#one eText]. p. 1.&lt;/ref&gt;

{{quote|ბუნებამ ადამიანთა მოდგმა ორი სუვერენული ბატონის მმართველობას დაუქვემდებარა, ესენია - ტკივილი და სიამოვნება. სწორედ მათზეა დამოკიდებული, თუ რისი გაკეთება გვიხდება და უფრო მეტიც, ისიც, თუ რისი გაკეთება იქნება მიზანშეწონილი. ერთი მხრივ, სწორისა და მცდარის სტანდარტი, ხოლო მეორე მხრივ, კაუზალობის მთელი ჯაჭვი და თანმდევი ეფექტები, სწორედ ტკივილისა და ბედნიერების სამეფო ტახტიდან იმართება. სწორედ ისინი მართავენ ჩვენს ქმედებებს, სიტყვებსა თუ ფიქრებს.…|author=|title=|source=}}

ბენტამის „სამართალშემოქმედების მორალური პრინციპები“ ძირითად აქცენტს აკეთებს საზოგადოებრივი სარგებლიანობის პრინციპზე და წარმოაჩენს ჯერემის ხედვას იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორ უკავშირდება მორალურობის ხედვა საკანონმდებლო პროცესს.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book|last=Bentham, Jeremy, 1748-1832.|title=An introduction to the principles of morals and legislation|date=2005|publisher=Elibron Classics|isbn=1-4212-9048-0|location=[Chestnut Hill, Mass.?]|oclc=64578728}}&lt;/ref&gt; ბენტამის საზოგადოებრივი სარგებლიანობის პრინციპი განიხილავს ცნებას „კარგი“ იმ შემთხვევაში, თუ ცნების ქვეშ მდგარი მოვლენა/ქმედება წარმოშობს უდიდესი ოდენობის ბედნიერებას (სიამოვნებას) და უმცირესი ოდენობის ტკივილს. საპირისპიროდ, ცნება „ცუდი“ (ან სხვაგვარად, „ბოროტი“) დაკავშირებულია ძირითადად მხოლოდ ტკივილთან. ტკივილისა და ბედნიერების აღნიშნულ კონცეფციაში ბენტამი აერთიანებს როგორც ფიზიკურ, ისე სულიერ ელემენტებს.

იმისათვის, რომ განსაზღვროს ტკივილისა და ბედნიერების მოცულობა და ხარისხი, რაც კონკრეტული გადაწყვეტილების შედეგად იქნებოდა გამოწვეული, ბენტამი ჩამოწერს გარკვეულ კრიტერიუმებს, რომელთა კლასიფიკაციასაც შემდეგი კატეგორიების მიხედვით ხდება: „ინტენსიურობა“, „ხანგძლივობა“, „სიმტკიცე“, „სიახლოვე“, „პროდუქტიულობა“, „სიფაქიზე [purity]“ და „ხარისხი“.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; სწორედ ამ კრიტერიუმებზე დაყრდნობით განსაზღვრავს ის სასჯელის კონცეფციასაც.

ბენტამის ფილოსოფიური მოძღვრება მოითხოვს კანონმდებლისაგან მკაფიოდ გამოარკვიოს, ხომ არ ქმნის სასჯელი უფრო ინტენსიურ ძალადობრივ მოცემულობას, ვიდრე სასჯელამდე არსებული დანაშაული თუ სხვა ტიპის უმართლობა. ბენტამი ასაბუთებს, რომ ხშირ შემთხვევაში მიზანშეუწონელ სასჯელს თუ აზრსმოკლებულ კანონისმიერ შეზღუდვებს, ბოროტების აღკვეთის საპირისპირო შედეგი მოაქვს და გაცილებით საშიშ მანკიერებას წარმოშობს. ასევე, იგი მოუწოდებს კანონმდებელს, რომ ნებისმიერი ახალი კანონის მიღებისას გაზომოს შესაბამისი ბედნიერებისა და ტკივილის ელემენტების თანაფარდობა და საბოლოოდ საკითხი გადაჭრას იმგვარად, რომ სახეზე იყოს უდიდესი მოცულობის ბედნიერება უდიდესი რაოდენობის ადამიანისათვის. ბედნიერებისაკენ ინდივიდუალური სწრაფვა, ბენტამის შეხედულებით, ვერ შეფასდება, როგორც სწორი ქმედება, რადგანაც, როგორც წესი, ინდივიდების ბედნიერებას მოაქვს დიდი ტკივილი და ნაკლები ბედნიერება საზოგადოდ სოციუმისათვის. ამდენად, კანონშემოქმედების სასიცოცხლო მიზანი უნდა იყოს უზრუნველყოს მინიმალური ხარისხის ტკივილი და მაქსიმალური ხარისხის ბედნიერება საზოგადოების რაც შეიძლება დიდი ნაწილისათვის.

==== ჰედონისტური/ბედნიერების კალკულაცია ====
ბედნიერების კალკულაციის ახსნა-განმარტებისას, ბენტამმა საზოგადოებას შესთავაზა 12 „ტკივილისა“ და 14 „ბედნიერების“ შემთხვევა, რაც ტესტის დროს „ბედნიერების კოეფიციენტის“ დადგენისთვის გადამწყვეტია.&lt;ref&gt;Bentham, Jeremy. 1780. &quot;[http://www.koeblergerhard.de/Fontes/BenthamJeremyMoralsandLegislation1789.pdf#page=68 Value of a Lot of Pleasure or Pain, How to be Measured].&quot; Pp. 26–29 in ''[[An Introduction to the Principles of Morals and Legislation]]''. London: T. Payne and Sons. [https://www.utilitarianism.com/jeremy-bentham/#four eText].&lt;/ref&gt; კელის აზრით, ბენტამისთვის კანონი და ზოგადად, სამართალი უზრუნველყოფს საბაზისო სტრუქტურის ჩამოყალიბებას სოციალური ინტერაქციისათვის და ეს ძირითადად პერსონალური სფეროს ხელშეუხებლობის საზღვრების დადგენით უნდა მოხდეს, რომლის შიგნითაც ადამიანებს აღარ ექნებათ ინდივიდუალური კეთილდღეობისკენ სწრაფვის შეუზღუდავი შესაძლებლობა.{{sfn|Kelly|1990|p=81}} ეს გარკვეულწილად უსაფრთხოების მოცემულობას ქმნის, ინდივიდუალური და საზოგადოების მოლოდინების თანმიმდევრული ფორმაციის საწინდარია. როგორც ჰედონისტური გამოთვლები გვიჩვენებს, ამ შემთხვევაში მოლოდინის გამოსადეგობის (გამართლების) მაჩვენებელი ჩვეულებრივზე გაცილებით მაღალია. ბენტამს არ სურს რაოდენობრივად უმცირესობათა საჭიროებები მსხვერპლად შეეწიროს უმრავლესობათა სურვილებსა თუ ბედნიერებას, ამიტომაც გამოსავალს იმაში ხედავს, რომ ინდივიდუალური მოლოდინი თანხვედრაში იყოს საზოგადოების სამართლებრივ მოლოდინთან.

==== კრიტიკა ====
უტილიტარიზმის მოძღვრებაში გაკვეული შესწორებები შეიტანა ბენტამის მოწაფემ - [[ჯონ სტიუარდ მილი|ჯონ სტიუარდ მილმა]], რომელმაც მკაცრად გააკრიტიკა ბენტამის შეხედულება ადამიანის ბუნებასთან დაკავშირებით. მილის მტკიცებით, ბენტამის წარუმატებლობა ამ ნაწილში განაპირობა იმან, რომ მან მჯელობის მიღმა დატოვა ადამიანის სინდისის საკითხი, როგორც ადამიანური მოტივი. უფრო მეტიც, მილი ბენტამის იდეების განხორციელებაში სერიოზულ ბოროტებასაც ხედავდა.&lt;ref&gt;[[John Stuart Mill|Mill, John Stuart]]. 1897. ''Early Essays of John Stuart Mill''. London. pp. 401–04.&lt;/ref&gt; მილის ხელში „ბენტამიზმმა“ სახელმწიფო კონტროლის [[კლასიკური ლიბერალიზმი|ლიბერალური]] კონცეფციის ძირითადი ელემენტის სტატუსი შეიძინა.

ბენტამის მოძღვრების კრიტიკის არსი ძირითადად იმაში მდგომარეობდა, რომ მან უარი განუცხადა თავისუფალი საზოგადოების იდეას, რამდენადაც უარყო ადამიანის ბუნებითი უფლებები.&lt;ref name=&quot;Smith2012&quot; /&gt; ისტორიკოსი გერტრუდა ჰიმელფარბი წერდა: „კონცეფცია - მაქსიმალური ბედნიერება, რაც შეიძლება მეტი ადამიანისთვის - საფრთხისშემცველია როგორც თავისუფლების, ისე ადამიანის ძირითადი უფლებების ცნებებისთვის.“ {{sfn|Himmelfarb|1968|p=77}}

ბენტამის „ჰედონისტური“ თეორია (ტერმინი ჯ. კ. კ. სმარტს ეკუთვნის) ხშირად ექცევა კრიტიკის ქვეშ იმის გამოც, რომ რიგ შემთხვევებში ღიად ტოვებს სამართლიანობის საკითხსაც. ჯერალდ ჯ. პოსტემა ნაშრომში „ბენტამი და პრეცედენტული სამართლის ტრადიცია“ წერს: „ბენტამის მოძღვრებაში არცერთი მორალური იდეა არ არის იმდენად დაკნინებული, როგორც სამართლიანობა. არ არსებობს მყარი, ჩამოყალიბებული ანალიზი, რაც საწინააღმდეგოზე მიუთითებს.“{{sfn|Postema|1986|p=148}} ამდენად, ზოგიერთი კრიტიკა აქცენტს აკეთებს იმაზე, რომ ბენტამის ლოგიკით, ერთი ადამიანის წამება, თუ ეს საზოგადოებაში ბედნიერების ხარისხს გაზრდიდა, დასაშვებია, რადგან ამ კონკრეტული ადამიანის ტკივილს დანარჩენი ადამიანების ბედნირება გადასწონიდა. ამის საწინააღმდეგოდ, ფ. ჯ. კელი (ნაშრომში „უტილიტარიზმი და განაწილებითი სამართლიანობა: ჯერემი ბენტამი და სამოქალაქო სამართალი“) წერს, რომ ბენტამს გააჩნდა დამატებითი შემავსებელი თეორია მსგავსი შემთხვევების პრევენციისათვის.

=== ეკონომიკა ===
[[File:Bentham - Defence of usury, 1788 - 5231094.tif|thumb|დოკუმენტი: „მევახშეობის გამართლება“, 1788.]]
მონეტარულ პოლიტიკასთან დაკავშირებით ჯერემი ბენტამის იდეები ცალსახად განსხვავდებოდა [[დეივიდ რიკარდო|დეივიდ რიკარდოს]] შეხედულებებისაგან, მაგრამ საინტერესოა, რომ ორივე მათგანის მოძღვრებას აქვს მსგავსება ჰენრი სორტონის ჩამოყალიბებულ კონცეფციასთან, რომელიც, თავის მხრივ, აქცენტს აკეთებდა მონეტარულ ექსპანსიაზე, რაც სრული დასაქმების ხელშეწყობას გულისხმობს. ბენტამი ცდილობდა კარგად გათვითცნობიერებულიყო ისეთ საკითხებში, როგორიცა იძულებითი დანაზოგების სისტემა, ხარჯვისკენ მიდრეკილება, კაპიტალდაბანდების ურთიერთობები და ყველა სხვა მნიშვნელოვანი ცნება თუ ინსტიტუტი, რაც მას თანამედროვე შემოსავლისა და დასაქმების გამოწვევების ანალიზში დაეხმარებოდა. მისეული მონეტარული პოლიტიკის ხედვა და შრომითი ურთიერთობების მოდელი გარკვეულწილად უტილიტარისტული მოძღვრების ზეგავლენას განიცდიდა. ბენტამის შრომები ამ მიმართულებით მიჩნეულია თანამედროვე სოციალური კეთილდღეობის პოლიტიკის წინამორბედად.

ჯერემი ბენტამი ამტკიცებდა, რომ შესაძლებელია მოხდეს ბედნიერებისა და ტკივილის ღირებულებისა და მოცულობის შესაბამისად რანჟირება ინტენსივობის, ხანგრძლოვობისა და განსაზღვრულობის მახასიათებლების გათვალისწინებით. იგი განსაკუთრებით ცდილობდა ტკივილისა და ბედნიერების მაქსიმალური და მინიმალური ზღვრის დადგენას, რამდენადაც სწორედ ამის გათვალისწინებოთ იქნებოდა მომავალში შესაძლებელი ეკონომიკური რეფორმების გატარება - მომხმარებლებისთვის მაქსიმალიზაციის პრინციპის შეთავაზება, ხოლო მოვაჭრეებისთვის იმგვარი ეკონომიკური ოპტიმუმის დაწესება, რაც ორიენტირებული იქნებოდა კეთილდღეობის მომტან ეკონომიკაზე.{{sfn|Spiegel|1991|pp=341–343}}

ბენტამი აქტიურად უწევდა ადვოკატირებას ღატაკთა დასაქმების მენეჯმენტს, რის ყველაზე ეფექტურ საშუალებადაც მანუფაქტურული ტიპის სამუშაო დაწესებულებების გახსნა მიაჩნდა.&lt;ref name=&quot;bev._&quot;&gt;{{Cite web |title=Tracts on Poor Laws and Pauper Management |last=Bentham |first=Jeremy |work=bev.berkeley.edu |date=1843 |access-date=27 March 2019 |url= http://bev.berkeley.edu/PE%20100/On%20Pauper%20Laws%20-%20Bentham.pdf  }}&lt;/ref&gt;{{sfn|Himmelfarb| 1968| pp= 74–75}}

=== სამართლებრივი რეფორმები ===
ბენტამი ერთ-ერთი პირველი იყო მათ შორის, ვინც აქტიურად მოითხოვდა პრეცედენტული სამართლის კოდიფიცირებას, რადგანაც მიაჩნდა, რომ სტატუტებში განმტკიცებული სამართლებრივი ნორმებით უფრო თანმიმდევრული სამართლებრივი რეჟიმის დადგენა იყო შესაძლებელი.{{sfn|Morriss|1999|p=}} ის ლობირებდა საკოდიფიკაციო კომისიების ჩამოყალიბებას როგორც ინგლისში, ისე ამერიკის შეერთებულ შტატებში. ამასთან დაკავშირებით მან პირადად პრეზიდენტ [[ჯეიმზ მედისონი|ჯეიმზ მედისონსაც]] კი მისწერა 1811 წელს და წერილში განუცხადა, რომ მზად იყო მოხალისეობრივად მიეღო მონაწილეობა ახალგაზრდა სახელმწიფოსთვის (აშშ) კოდიფიცირებული სამართლებრივი სისტემის შექმნაში. მას შემდედ, რაც უკეთ გაერკვა ამერიკის შეერთებული შტატების სამართალში და გაანალიზა ფედერაციული მმართველობის თავისებურებანი, იმავე წინადადებით მიმართა თითოეული შტატის მმართველსაც.

მისი სიცოცხლის მანძილზე, ყველა ეს მცდელობა წარუმატებელი აღმოჩნდა. მიუხედავად ამისა, მოგვიანებით ბენტამის შრომები საფუძვლად დაედო [[დევიდ დუდლი ფილდი|დევიდ დუდლი ფილდის]] მიერ განხორციელებულ შედარებით წარმატებულ კოდიფიკაციას ამერიკის შეერთებულ შტატებში.{{sfn|Morriss|1999|p=}} ზოგადი თვალსაზრისით, საერთო სამართლის სისტემის ქვეყნები, მათ შორის ინგლისის სამართალი, დიდხანს უარყოფდა და ფაქტობრივად დღესაც არ იზიარებს ამ იდეათა სრულად განხორციელების შესაძლებლობას.

=== ცხოველთა უფლებები ===
ბენტამი ხშირად მიიჩნევა ცხოველთა უფლებების ერთ-ერთ ყველაზე ადრეულ დამცველად.{{sfn|Benthall|2007|p=1}} იგი მიუთითებდა, რომ ერთგვარი ნიშნული (მისი სიტყვებით - „დაუძლეველი ხაზი“) ამ კუთხით უნდა ყოფილიყო არა გონებრივი შესაძლებლობები (გონი), არამედ ტკივილის განცდის შესაძლებლობა. ამ მოსაზრების არგუმენტირებისას, ბენტამი აღნიშნავდა, რომ თუ მხოლოდ გონებრივი შესაძლებლობები იქნებოდა ერთადერთი კრიტერიუმი, რის საფუძველზეც, ცხოველებისგან განსხვავებით ადამიანებს გააჩნიათ უფლებები, ეს გააჩენდა კითხვებს მცირეწლოვან ბავშვებთან (ჩვილებთან) და იმ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებთან დაკავშირებით, რომელთაც გონებრივი დარღვევები გააჩნიათ.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;Bentham, Jeremy. 1780. &quot;[http://www.koeblergerhard.de/Fontes/BenthamJeremyMoralsandLegislation1789.pdf#page=351 Of the Limits of the Penal Branch of Jurisprudence].&quot; Pp. 307–35 in ''[[An Introduction to the Principles of Morals and Legislation]]''. London: T. Payne and Sons.&lt;/ref&gt; 1780 წელს, საფრანგეთში გაკეთებული მოხსენების შემდეგ ის წერდა:&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;{{Rp|309n}}&lt;blockquote&gt;სამწუხაროა, მაგრამ მიწევს იმის აღნიშვნა, რომ ჯერ კიდევ არ ჩაბარებულა წარსულს მონობისა და დომინირების სისტემა, რომელიც ჩაგრავს ადამიანთა გარკვეულ რასებს, ასევე უგულებელყოფს ცხოველთა დაცვასაც, რაც ნათელია ინგლისის მაგალითზე. მაგრამ დადგება დრო, როცა ცხოველები შეიძენენ იმ უფლებებს, რომლებიც არც არასდროს უნდა წართმეოდათ, რომ არა ტირანიის პოლიტიკური ხელი. საფრანგეთში უკვე მივიდნენ იმ ეტაპამდე, როცა კანის ფერი აღარ მიიჩნევა ადამიანთა ჩაგვრისა და მონობის საბაბად. სამყარო მუდმივად შეხედულებების გადაფასების პროცესშია, შესაძლოა ერთ დღესაც აღარც კიდურების რაოდენობას, კანის ფაქტურასა და კუდის დაბოლოებას მიენიჭოს გადამწყვეტი მნიშვნელობა ამ საკითხის გადაჭრისათვის. სხვა რა შეიძლება წარმოადგენდეს დაუძლეველ ხაზს, სადაც გადის ზღვარი ადამიანებსა და ცხოველთა უფლებებს შორის? ხომ არ წარმოადგენს ან კრიტერიუმებს საღი აზრი ან კომუნიკაციის შესაძლებლობები? მაგრამ, ამ ლოგიკით, ზრდასრული ცხენისა თუ ძაღლის ქცევები გაცილებით რაციონალურია და მათთან კომუნიკაციაც უფრო შესაძლებელი, ვიდრე მაგალითად, ერთი დღის, ერთი კვირის, ან თუნდაც ერთი თვის ბავშვისა, თუმცა ასეც რომ არ იყოს, რას მოგვცემდა ამის უარყოფა და საპირისპიროს მტკიცება? ამ შემთხვევაში მნიშვნელოვანია არა აზროვნება ან ლაპარაკის უნარი, არამედ ტანჯვის განცდის შესაძლებლობა.&lt;/blockquote&gt; იმავე პარაგრაფში ბენტამი უფრო მკაფიოდ განმარტავს, რომ იგი ცხოველების საკვებად მოხმარებას არსებითად არ ეწინააღმდეგება და თავდაცვის მიზნით ადამიანების მიერ მათ მოკვლასაც უშვებს, მაგრამ მისი შეხედულებით, უნდა იყოს უზრუნველყოფილი, რომ ცხოველებს ტანჯვა სრულიად უსაფუძვლოდ არ მიაყენონ. ცხოველების სამედიცინო ექსპერიმენტებში გამოყენებასთან დაკავშირებით მიაჩნდა, რომ ამის გამართლება მხოლოდ იმ შემთხვევაში იქნებოდა შესაძლებელი, თუკი ექსპერიმენტებს ექნებოდათ კონკრეტული მიზანი და ამ მიზნის განხორციელების დასაბუთებული ალბათობა, ასევე ექსპერიმენტების შედეგები აუცილებლად უნდა ყოფილიყო განსაკუთრებული სიკეთის მომტანი კაცობრიობისათვის. ბენტამი წერდა, რომ გარდა ნახსენები გამონაკლისებისა, მას ჰქონდა დასაბუთებული და მკაცრად წინააღმდეგობრივი დამოკიდებულება ცხოველების წამებისადმი. ამასთან დაკავშირებით წერილი მისწერა გაზეთ „დილის ქრონიკის“ რედაქტორსაც, რომელშიც ჯერემი ბენტამი წერდა:

{{quote|მე არ ვაპროტესტებ და არც მომავალში გავაპროტესტებ ისეთ შემთხვევებს, როცა ძაღლებსა თუ სხვა ცხოველებს ტკივილს აყენებენ სამედიცინო ექსპერიმენტების ფარგლებში, მაგრამ ხაზგასმით უნდა აღვნიშნო, ამ ნაწილში მნიშვნელობა აქვს ექსპერიმენტის მიზნობრიობას, სარგებლიანობას კაცობრიობისათვის, ასევე ფაქტობრივად განხორციელებადობის შეფასებას. როცა სახეზე არ გვაქვს ამგვარი დასაბუთება, მე, რა თქმა უნდა, ვეწინააღმდეგები ცხოველების წამებას. ვშიშობ, რომ ყველა ამგვარი ქმედების მიღმა, რომელიც სხვა (უფრო დიდი) სამართლებრივი სიკეთის დაცვის მიზანს არ ემსახურება, იმალება მხოლოდ ბოროტება. დიახ, ცხოველთა წამება ბოროტების აქტია, ადამიანთა საშინელი მიდრეკილებების გამოვლინება და რამდენადაც კანონი და სამართალი ამას უგულებელყოფს, ეს ბოროტება დღითი დღე იზრდება, უფრო საშინელი ხდება ნაყოფი, რომელსაც იგი მომავალში გამოიღებს. არ ვფიქრობ, რომ შემიძლია ბოლომდე ჩავწვდე იმას, თუ რა მნიშვნელობა შეიძლება ჰქონდეს სხვა ადამიანის ტანჯვას იმ ადამიანთათვის, რომელთაც გასართობად და სანახაობრივად ეჩვენებათ ძაღლისა თუ ცხენის ტანჯვა, მათთვის ტკივილის მიყენება. დაუსჯელობის სინდრომი ამ შემთხვევაში უარყოფითად აისახება მორალური ნორმების განხორციელებასა თუ ჰუმანური მიდგომების ჩამოყალიბებაზე.&lt;ref name=&quot;Bentham1825&quot; /&gt;}}

=== გენდერის საკითხები ===
ჯერემი ბენტამი აღნიშნავდა, რომ სწორედ ქალთა უფლებების და საზოგადოებაში ქალების დაქვემდებარებული სტატუსის საკითხი იყო ერთ-ერთი, რის გამოც მან 1759 წელს, 11 წლის ასაკში გადაწყვიტა რეფორმებზე დაეწყო ფიქრი და კარიერა ამ მიმართულებით აერჩია.{{sfn|Williford|1975|p=167}} ბენტამი სრულად თანასწორად უდგებოდა ქალებსა და მამაკაცებს, როგორც უფლების სუბიექტებს. ემხრობოდა ქალებისათვის განქორწინების უფლების, ასევე სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების სრული პაკეტით მინიჭებას, განსაკუთრებით საარჩევნო უფლებასთან მიმართებაში. ბენტამი მიიჩნევდა, რომ ქალების საზოგადოების შედარებით დაბალ კლასად შერაცხვა და საპირისპიროდ, მამაკაცებთან დაკავშირებული იმგვარი განსაზღვრებების დადგენა, როგორიცაა „ძლიერი ინტელექტუალური უნარები“ და „გონების სიმტკიცე“ - არ იყო მოცემული ბუნებრივი კანონზომიერებით.&lt;ref&gt;Bentham, Jeremy. 1780. &quot;[http://www.koeblergerhard.de/Fontes/BenthamJeremyMoralsandLegislation1789.pdf#page=90 Of Circumstances Influencing Sensibility].&quot; Pp. 40–56 in ''[[An Introduction to the Principles of Morals and Legislation]]''. [https://www.utilitarianism.com/jeremy-bentham/#six eText]. London: T. Payne and Sons. p. 48.&lt;/ref&gt;

ბენტამი თავის ნაშრომებში ეხებოდა სექსუალური უმცირესობების საკითხებსაც, თუმცა ეს ნაშრომები მის სიცოცხლეში არ გამოქვეყნებულა.{{sfn|Campos Boralevi|2012| p= 37}} პირველად მისი სტატია 1931 წელს დაიბეჭდა, ხოლო ერთ-ერთი სკანდალური სტატია, სადაც იგი ამ კუთხით ინგლისის კანონმდებლობას აკრიტიკებდა, მხოლოდ 1978 წელს დაიბეჭდა.{{sfn|Bentham|2008|pp=389–406}}

=== საიდუმლოებისა და გამჭირვალობის შესახებ ===
ჯერემი ბენტამისათვის კონფიდენციალურობაზე მეტად ღირებული გამჭვირვალობა იყო. მაგალითისთვის, მისი ხედვით, ჟურნალისტიკას გულსადმით უნდა გამოეკვლია იმ საჯარო მოხელეების საქმიანობა, რომელთაც ძალაუფლება გააჩნდათ. გამჭვირვალობა უნდა ყოფილიყო საყოველთაო ხასიათის, რათა ყოველგვარ ჟესტსაც კი ჰქონოდა ხილვადი ეფექტი საზოგადო ბედნიერებაზე.{{sfn|Bentham|1834|p=101}} ზედამხედველობასაც და გამჭირვალობის პრინციპსაც ბენტამი მიიჩნევდა ეფექტურ გზად საზოგადოებრივი ცხოვრების გაუმჯობესებისათვის.&lt;ref name=&quot;McStay2013&quot; /&gt;

=== ფიქცია ===
ბენტამი განასხვავებდა ე.წ. ფიქციურ კატეგორიებს, რისი დაჯერებაც წარმოუდგენელი იყო, თუმცა მსჯელობის განვითარებისათვის მნიშვნელოვანი იყო მსგავსი ფიქციის არსებობა. თავდაპირველად ამის მაგალითად მას პრინცი ჰამლეტი და კენტავრი მოჰყავდა, ხოლო შემდგომში ანალოგიით მიუთითებდა [[იმანუელ კანტი|კანტის]] შემუშავებულ ისეთ კატეგორებზე,{{sfn|Cutrofello|2014|p=115}} როგორიცაა ბუნება, ჩვეულება, [[სოციალური კონტრაქტი]].{{sfn|Murphy|2014|p=61–62}}

== ლონდონის უნივერსიტეტი ==
1826 წელს ჯერემი ბენტამმა მონაწილეობა მიიღო ლონდონის უნივერსიტეტის დაარსებაში (1836 წელს დაწესებულებას ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის სახელი მიენიჭა). ამ დროს ბენტამი 78 წლის იყო. მისი როლი უნივერსიტეტის დაფუძნებაში ძალიან დიდი გახლდათ, თუმცა ეს ეკონომიკური თვალსაზრისით ეს ნაკლებად გამოიხატებოდა, რადგანაც იგი ერთ-ერთი იყო ათასზე მეტ მეწილეს შორის და თავდაპირველ კაპიტალში მხოლოდ £100 წარმოადგენდა მის წილს.{{sfn|Harte|1998|pp= 5–8}}

[[File:Four founders of UCL.JPG|thumb|right|upright|ჰენრი ტონკსის წარმოსახვითი სცენა: ბენტამი აარსებს ლონდონის უნივერსიტეტს.]]
ბენტამის იდეებმა მნიშვნელოვნად დადებითი ზეგავლენა მოახდინა სხვა პირებზე, ვინც შემდგომში ფაქტობრივად დააარსა უნივერსიტეტი. ბენტამს მტკიცედ სწამდა, რომ განათლება უნდა ყოფილიყო ფართოდ ხელმისაწვდომი, განსაკუთრებით მათთვის, ვინც არ იყო წარმომავლობით მდიდარი ოჯახიდან. ამასთან, ბენტამის მოღვაწეობის დროს არსებული წესების თანახმად, ის სტუდენტები, რომლებიც სახელმწიფო რელიგიის მიმდევრები იყვნენ, ფინანსური შეღავათებით სარგებლობდნენ მათ შორის ისეთ დაწესებულებებში სწავლისას, როგორიცაა [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდისა]] და [[კემბრიჯის უნივერსიტეტი|კემბრიჯის]] უნივერსიტეტები. ლონდონის უნივერსიტეტი პირველი იყო ინგლისში, რომელიც რელიგიური, პოლიტიკური თუ წოდებრივი ნიშნით არ ასხვავებდა სტუდენტებს და ამ ნაწილში დამფუძნებლებმა სრულად გაიზიარეს ბენტამის აზრი. ფაქტობრივი მტკიცებულებებიდან ჩანს, რომ ბენტამი აქტიური მონაწილეობისაგან გამიზნულად იკავებდა თავს და მისი როლი საკმაოდ პასიური იყო, თუმცა ორი აზრი არ არსებობს იმასთან დაკავშირებით, რომ მისი უხილავი ინტერესი გაცილებით მეტი იყო ამ უნივერსიტეტის ამგვარი ფორმით დაარსებაში, ვიდრე ხილული გავლენები. {{sfn|Harte|1998|pp= 5–8}} მართალია, ბენტამმა დიდი მცდელობის მიუხედავად, ვერ მოახერხა ინგლისური ენის ან ისტორიის კათედრაზე პროფესორად დაენიშნა მისი მოწაფე ჯონ ბოურინგი, თუმცა სწორედ ბენტამის განსაკუთრებული მოწადინების შედეგად, 1829 წელს მისი სხვა მოწაფე ჯონ ოსტინი გახდა ამ უნივერსიტეტის პირველი პროფესორი იურისპრუდენციაში.

გარდა მემორიალისა და იმ მატერიალური მემკვიდრეობისა, რაც უნივერსიტეტს ბენტამის შრომების სახით ერგო, უნივერსიტეტის კედლებს ამშვენებს ჰენრი ტონკსის მხატვრული ნამუშევარი, რომელიც ასახავს სცენას, თუ როგორ გეგმავდა ბენტამი უნივერსიტეტის დაარსებას. ნამუშევარი 1922 წელს შესრულდა და სცენა სრულიად ავტორის წარმოსახვითაა შექმნილი. ბენტამი უნივერსიტეტის სულის ჩამდგმელად მოისაზრება.&lt;ref name=&quot;UCL Academic Figures&quot; /&gt;

== ბიბლიოგრაფია ==
[[File:19 York Street, Westminster (1848).jpg|thumb|იორკის ქუჩა 19, 1848. 1651 წელს ჯონ მილტონი საცხოვრებლად გადავიდა პატარა ეზოიან სახლში, სადაც რესტავრაციამდე ცხოვრობდა. შემდეგში სახლი ბენტამს ეკუთვნოდა, რომელიც, ცნობების თანახმად, მანამდე მეზობლად ცხოვრობდა. სახლი 1877 წელს დაანგრიეს.{{sfn|Stephen|1894|p=32}}{{sfn|Grayling|2013|loc=&quot;19 York Street&quot; }}]]

[[File:Jeremy Bentham House.jpg|thumb|upright|ჯერემი ბენტამის სახელობის თანამედროვე საცხოვრებელი კორპუსები აღმოსავლეთ ლონდონში. შენობას სახელი ფილოსოფოსის პატივსაცემად უწოდეს.]]

ჯერემი ბენტამი საკმაოდ აქტიურ საქმიანობას ეწეოდა, როგორც მწერალი და როგორც სარევიზიო კორექტორი. მიუხედავად ამისა, ხშირ შემთხვევაში მისი ნაშრომების დასრულებას და საბოლოო სახით გამოქვეყნებას ვერ ახერხებდა გარკვეული მიზეზების გამო.{{sfn|Lucas|Sheeran|2006| pp= 26–27}} იმ პუბლიკაციების უმეტესობაც კი, რაც ბენტამის სიცოცხლეში დაიბეჭდა, სხვების მიერ მომზადდა სარედაქციოდ.&lt;ref name=&quot;socialsciences.mcmaster.ca&quot; /&gt; რამდენიმე მისი ნაშრომი თავდაპირველად ფრანგულ ენაზე გამოიცა, მაგალითად, ერთ-ერთი ასეთი იყო სტატია სახელწოდებით „სამართლის თეორია“, რომელიც ეთენ ლუის დუმონტის მიერ მომზადდა პრესისთვის. ბოსტონში გამოიცა ბენტამის სისხლის სამართლის კოდექსის მოდელი 1840 წელს, რომელიც მანამდე მხოლოდ ცალკეული ჩანაწერების სახით არსებობდა. ჯერემი ბენტამი სამოქალაქო კოდექსის მოდელზეც მუშაობდა.

=== პუბლიკაციები ===

* 1787. ''Defence of Usury'' (დოკუმენტი მევახშეობასთან დაკავშირებით).&lt;ref&gt;Bentham, Jeremy. [1787] 2008. &quot;[https://econjwatch.org/File+download/178/2008-01-bentham-com.pdf?mimetype=pdf Gulphs in Mankind's Career of Prosperity: A Critique of Adam Smith on Interest Rate Restrictions].&quot; ''[[Econ Journal Watch]]'' 5(1):66–77. [https://econjwatch.org/articles/gulphs-in-mankind-s-career-of-prosperity-a-critique-of-adam-smith-on-interest-rate-restrictions Abstract].&lt;/ref&gt;
* ადამ სმიტისადმი მიწერილი წერილების სერია, (ჯამში 13 წერილი).
* 1776. ''[[wikisource:A fragment on government|A fragment on government]]'' 
** აღნიშნული ნაშრომი წარმოადგენდა უილიამ ბლექსთოუნის ნაშრომში - „კომენტარები ინლისის კანონებზე“ - გამოთქმული პოლიტიკური და სამართლებრივი თეორიის ულმობელ კრიტიკას. წიგნი ანონიმურად დაიბეჭდა. ბენტამი არ იზიარებდა ბლექსთოუნის შეხედულებებს სამოსამართლო სამართალთან დაკავშირებით, ასევე დავის საგანი იყო შეხედულებები სამართლებრივ ფიქციებთან, თეოლოგიურ ფორმულირებებთან დაკავშირებით. ბენტამის აზრით, ბლექსთოუნი არასწორ კონტექსტში იყენებდა ტერმინს - „ბუნებითი სამართალი“. აღნიშნული ფრაგმენტი „კომენტარების კომენტარების“ მხოლოდ მცირე ნაწილი იყო, ხოლო ბენტამის ნაშრომი სრულად მე-20 საუკუნეში გამოიცა.
* 1780. ''[[wikisource:An Introduction to the Principles of Morals and Legislation|An Introduction to the Principles of Morals and Legislation]]''. London: T. Payne and Sons.&lt;ref&gt;Bentham, Jeremy. 1780. ''[http://www.koeblergerhard.de/Fontes/BenthamJeremyMoralsandLegislation1789.pdf An Introduction to the Principles of Morals and Legislation]''. London: T. Payne and Sons. [https://www.utilitarianism.com/jeremy-bentham/#one eText]. [[wikisource:An Introduction to the Principles of Morals and Legislation|Wikisource]].&lt;/ref&gt;
* 1785 (publ. 1978). ''Offences Against One's Self,'' edited by [[Louis Crompton|L. Crompton]]. ''Journal of Homosexuality'' 3(4)389–405. Continued in vol. 4(1). {{Doi|10.1300/J082v03n04_07}}. {{ISSN|0091-8369}}. 
* 1776 - ამერიკის შეერთებული შტატების დეკლარაციის კრიტიკა.
* 1791. ''Essay on Political Tactics'' (1st ed.). London: T. Payne.&lt;ref&gt;Bentham, Jeremy. 1791. ''[https://books.google.ca/books?id=UclOAAAAcAAJ&amp; Essay on Political Tactics: containing six of the Principal Rules proper to be observed by a Political Assembly In the process of a Forming a Decision: with the Reasons on Which They Are Grounded; and a comparative application of them to British and French Practice: Being a Fragment of a larger Work, a sketch of which is subjoined]'' (1st ed.). London: T. Payne.&lt;/ref&gt;
* 1796. ''Anarchical Fallacies; Being an examination of the Declaration of Rights issued during the French Revolution''.&lt;ref&gt;[[John Bowring|Bowring, John]], ed. 1838–1843. [https://oll.libertyfund.org/titles/1921 ''The Works of Jeremy Bentham'' 2]. Edinburgh: [[William Tait (publisher)|William Tait]]. Retrieved 5 July 2020.&lt;/ref&gt; 
** საფრანგეთის რევოლუციის შემდეგ მიღებული [[ადამიანისა და მოქალაქის უფლებათა დეკლარაცია|ადამიანისა და მოქალაქის უფლებათა დეკლარაციის]] კრიტიკა.&lt;ref&gt;''[https://books.google.ca/books?id=3C1NRsqMt4cC Rights, Representation, and Reform: Nonsense upon Stilts and Other Writings on the French Revolution]'', edited by P. Schofield, C. Pease-Watkin, and C. Blamires, eds. Oxford: University Press. 2002. {{ISBN|978-0-19-924863-6}}.&lt;/ref&gt;
* 1802. ''Traités de législation civile et pénale'', 3 vols, edited by [[Étienne Dumont]].
* 1811. ''Punishments and Rewards''(დანაშაულისა და ჯილდოს შესახებ).
* 1812. ''Panopticon versus New South Wales: or, the Panopticon Penitentiary System, Compared''. 
*# ორი წერილი ლორდ პელჰამისადმი (აშშ-ს გენერალური მდივანი), ორი სამართლებრივი სისტემის შედარება მიზანშეწონილობის თვალსაზრისით.
*# განცხადება კონსტიტუციასთან დაკავშირებით, სადაც წარმოდგენილი იყო მოსაზრებები იმ უსამართლობათა შესახებ, რაც უკავშირდებოდა პენიტენციალურ სისტემას.&quot;
* 1816. ''Defence of Usury; shewing the impolicy of the present legal restraints on the terms of pecuniary bargains in a letters to a friend to which is added a letter to Adam Smith, Esq. LL.D. on the discouragement opposed by the above restraints to the progress of inventive industry'' (3rd ed.). London: Payne &amp; Foss.
* 1817. ''[https://books.google.ca/books?id=b0kdAQAAMAAJ A Table of the Springs of Action]''. London: sold by R. Hunter.
* 1817. ''Swear Not At All''.
* 1817. ''[[iarchive:planparliamenta00bentgoog|Plan of Parliamentary Reform, in the form of Catechism with Reasons for Each Article, with An Introduction shewing the Necessity and the Inadequacy of Moderate Reform]]''. London: R. Hunter.
* 1818. Church-of-Englandism and its Catechism Examined. London: [[Effingham Wilson]].&lt;ref&gt;Bentham, Jeremy. 1818. ''[https://books.google.com/books?id=reVSAAAAcAAJ&amp;pg=PP9 Church-of-Englandism and its Catechism Examined]''. London: [[Effingham Wilson]].&lt;/ref&gt;
* 1821. ''[https://books.google.com/books?id=FM0DAAAAQAAJ&amp;pg=PP5 The Elements of the Art of Packing, as applied to special juries particularly in cases of libel law]''. London: Effingham Wilson.
* 1821. ''On the Liberty of the Press, and Public Discussion''. London: Hone.
* 1822. ''The Influence of Natural Religion upon the Temporal Happiness of Mankind'', written with [[George Grote]]
** გამოიცა ფსევდონიმით - Philip Beauchamp.
* 1823. Not Paul But Jesus
** გამოიცა ფსევდონიმით - Gamaliel Smith.
* 1824. ''[[iarchive:bookfallaciesfr00binggoog|The Book of Fallacies from Unfinished Papers of Jeremy Bentham]]'' (1st ed.). London: John and H. L. Hunt.
* 1825. ''[https://books.google.com/books?id=tMsDAAAAQAAJ&amp;pg=PR3 A Treatise on Judicial Evidence Extracted from the Manuscripts of Jeremy Bentham, Esq]'' (1st ed.), edited by M. Dumont. London: Baldwin, Cradock, &amp; Joy.
* 1827. ''[https://books.google.com/books?id=3i9x3jfeNgkC&amp;pg=PR3 Rationale of Judicial Evidence, specially applied to English Practice, Extracted from the Manuscripts of Jeremy Bentham, Esq. I]'' (1st ed.). London: Hunt &amp; Clarke.
* 1834. [https://archive.org/stream/deontologyorthes01bentuoft/ ''Deontology or, The science of morality'' 1], edited by [[John Bowring|J. Bowring]]. London: [[Longman, Rees, Orme, Brown, Green and Longmans|Longman, Rees, Orme, Brown, Green and Longman]].

=== სიკვდილის შემდგომი პუბლიკაციები ===
სიკვდილამდე ბენტამმა დატოვა დაახლოებით 30 მილიონი სიტყვის შემცველობის ჩანაწერები. ამ ჩანაწერთა უმრავლესობა ახლა ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის სპეციალური კოლექციის ნაწილია და საზოგადოებისთვის ცნობილი ძირითადად ჯერემი ბენტამის გარდაცვალების შემდეგ გახდა.

==== ჯონ ბოურინგი (1838–1843) ====
ჯონ ბოურინგი, ახალგაზრდა რადიკალი მწერალი, ბენტამის ახლო მეგობარი და მოწაფე იყო, რომელიც ბენტამმა მის პირდაპირ მემკვიდრედ დაასახელა. სწორედ ბოურინგს დაავალა ბენტამმა რედაქტორობა გაეწია და გამოსაქვეყნებლად მოემზადებინა ბენტამის ნაშრომები მისი გარდაცვალების შემდეგ. ასეც მოხდა და მან ჯამში 11 ტომი გამოსცა 1838-1843 წლებში, თუმცა ბოურინგმა ნაწილობრივ საკუთარი მოსაზრებები დაურთო ბენტამის შრომებს და ზოგიერთი ნაშრომი, მაგალითად, რელიგიასთან დაკავშირებით, საერთოდ არ გამოუქვეყნებია. მისი გამოცემები „ედინბურგის მიმოხილვის“ მიერ შეფასდა, როგორც არასრული, არასწორი და უწესრიგო. ბოურინგის გამოცემის მე-10 და მე-11 ტომები ბენტამის ბიოგრაფიულ ცნობებსა და მის ცხოვრებას მიეძღვნა, თუმცა კრიტიკის ქარცეცხლს ვერც ეს შრომები გადაურჩა და ლესლი სტეფანმა შემდგომში ეს ბიოგრაფიული ნაშრომი შეაფასა, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე უარესი ბიოგრაფიული შინაარსის პუბლიკაცია, რაც ინგლისურ ენაში შეიძლებოდა მოეპოვებინათ.{{sfn|Bartle|1963|p=27}} მიუხედავად ამისა, ბოურინგის გამოცემული 11 ტომი დღემდე უმნიშვნელოვანესი წყაროა იმ ადამიანებისათვის, ვინც ბენტამის ფილოსოფიურ ხედვებს იკვლევს ან ინტერესდება მისი ბიოგრაფიით.{{efn|a word [http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/tools/neologisms Bentham himself coined]}}ასევე, მხოლოდ ამ ნაშროემბშია ნახსენები ბენტამის კონცეფციები საერთაშორისო სამართლის დარგში, რაც უნივერსალური და მუდმივი მშვიდობის დამყარების გეგმას მოიცავს და 1786-89 წლებშია დაწერილი.

==== უერნერ სტარკი (1952–1954) ====
1952-1954 წლებში უერნერ სტარკმა გამოსცა სამტომიანი ნაშრომი - „ჯერემი ბენტამის ეკონომიკური შრომები“ (''Jeremy Bentham's Economic Writings''), რომელიც ბენტამის ეკონომიკურ საკითხებთან დაკავშირებული პუბლიკაციებისა თუ ჩანაწერების თავმოყრისა და სისტემატიზებული სახით გამოცემის საკმაოდ წარმატებულ მცდელობად შეიძლება შეფასდეს. აღსანიშნავია, რომ სამტომეულში შესული ზოგიერთი ნაშრომი ბენტამს არასდროს გამოუქვეყნებია. ამ შემთხვევაში სტარკის ნაშრომის კრიტიკა ძირითადად ეფუძნება იმას, რომ მან საკმაოდ ბევრი დეტალი ვერ გაითვალისწინა ბენტამის ზოგადი ფილოსოფიური ხედვის თვალსაზრისით.{{sfn|Schofield|2009a|pp=475–494}}

==== ბენტამის პროექტი (1968–დღემდე) ====
1959 წლიდან ლონდონის უნივერსიტეტში ფუნქციონირებს ბენტამის კომიტეტი, რომლის მიზანსაც ბენტამის შრომების განმარტებითი გამოცემების მომზადება წარმოადგენს. პირველი ტომი სახელწოდებით „ჯერემი ბენტამის რჩეული შრომები“ 1968 წელს გამოიცა&lt;ref name=&quot;UCL3&quot; /&gt; და მოიცავდა უამრავ იქამდე გამოუქვეყნებელ წერილსა თუ ჩანაწერს. ზოგიერთი ჩანაწერი იქამდეც იყო გამოცემული, თუმცა ამჯერად გაუმჯობესებული რედაქციით შევიდა აღნიშნულ ტომში. ამჟამად ე.წ. „ბენტამის პროექტის“ ფარგლებში კომიტეტის მომზადებული 31 ტომია ხელმისაწვდომი და ამ რიცხვის ზრდა 70-მდეა სავარაუდო. ტომში, რომელიც ზოგად სამართალს ეხება და 1970 წელსაა გამოცემული, ბევრი სარედაქციო თუ ტექნიკური ხარვეზი იყო, ამიტომაც 2010 წელს გამოვიდა ახალი ტომი (''Of the Limits of the Penal Branch of Jurisprudence'').{{sfn|Schofield|2013|pp=51–70}}

ბენტამის პროექტის ფარგლებში ამ ეტაპზე ხდება ბენტამის ხელნაწერების გაციფრულება და გარკვეული ნაწილების თანამედროვე ენის ნორმებით შეცვლა. „ბენტამის გადაწერის“ პროცესი საკმაოდ წარმატებულ ინიციატივად ჩამოყალიბდა&lt;ref name=&quot;UCL4&quot; /&gt; და სტუდენტების გარდა მასში არაერთი უწყება, ასევე, მოხალისეები მონაწილეობენ. აღნიშნული ციფრული რესურსის ხილვა შესაძლებელია დაინტერესებული პირებისათვის.&lt;ref name=&quot;PRHLTsearch&quot; /&gt; 
== გარდაცვალება ==
[[File:&quot;Mortal Remains&quot; of Jeremy Bentham, 1832 Wellcome L0007730.jpg|thumb|left|ბენტამის გვამის საჯარო გაკვეთა]]
[[File:Jeremy Bentham Auto-Icon 2020.jpg|thumb|upright|ბენტამის გამოსახულება სტუდენტურ ცენტრში, 2020.]]
[[File:Jeremy Bentham Auto-Icon.jpg|thumb|upright|ბენტამის გამოსახულება, 2003.]]
[[File:Jeremy Bentham's Severed Head.JPG|thumb|right|ბენტამის თავის გამოსახულება, დროებითი გამოფენა, ლონდონის უნივერსიტეტი.]]

ჯერემი ბენტამი 1832 წლის 6 ივნისს, 84 წლის ასაკში გარდაიცვალა საკუთარ სახლში, ლონდონში. შესაძლოა ითქვას, რომ წერას სიცოცხლის ბოლო დღემდე განაგრძობდა. ბენტამს სიკვდილამდე ერთი თვით ადრე უკვე დეტალურად ჰქონდა ჩამოყალიბებული გეგმა, თუ რა უნდა ექნათ მისი გარდაცვალების შემდეგ. კერძოდ, საკუთარი გვამის საჯარო გაკვეთა და შემდგომში იმგვარად შენახვა განეზრახა, რომ სპეციალური გამოსახულების სახით დარჩენილიყო უნივერსიტეტის კედლებს შორის, თუმცა უშუალოდ გაკვეთის შესახებ აზრი გაცილებით ადრეც დაებადა. ჯერ კიდევ 1769 წელს, როცა 21 წლის იყო დაწერა ანდერძი, რომლის თანახმადაც, საკუთარ გვამს ანდობდა ოჯახის მეგობარსა და ქიმიკოსს - ჯორჯ ფორდისს, რომლის ქალიშვილი, მარია-სოფია (1765-1858) შემდეგში ჯერემის ძმას, სამუელს გაჰყვა ცოლად.&lt;ref name=&quot;ODNB&quot; /&gt; ჩანაწერი გვამის გაკვეთის შემდეგ თომას სოუტვუდ სმიტის მიერ ბენტამის სპეციალური გამოსახულების შექმნის შესახებ ბენტამის ანდერძს ფორმალურად 1832 წელს მიემატა, თუმცა ბენტამმა იგი 2 წლით ადრე დაწერა.&lt;ref name=&quot;ODNB&quot; /&gt;

1832 წლის 8 ივნისს, ბენტამის გარდაცვალებიდან ორი დღის შემდეგ, მის მეგობრებს სპეციალური მოსაწვევები დაეგზავნათ, რათა გაკვეთას დასწრებოდნენ.&lt;ref name=&quot;ODNB&quot; /&gt;

გაკვეთის შემდეგ, რომელიც ლონდონში, სპეციალურ კლინიკაში ჩატარდა, ჩონჩხი და თავი სპეციალური წესით შეინახეს და შემდეგ მათი გამოყენებით ბენტამის გამოსახულება დაამზადეს. მას ბენტამის ტანისამოსი ეცვა და ხის კაბინაში ინახებოდა.&lt;ref name=&quot;Marmoy&quot; /&gt; 2020 წელს გამოსახულება შეიცვალა, მანამდე კი იგი მუდმივად იყო გამოფენილი, თუ არ ჩავთვლით ერთ შემთხვევას, როცა 2013 წელს ბენტამის გამოსახულება მნიშვნელოვან სათათბირო სხდომას „დაესწრო“ სიმბოლურად.&lt;ref name=&quot;Smallman2013&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite AV media
 | people =Das, Subhadra (curator)
 | date =November 19, 2018
 | title =The Boring Talks
 | trans-title =#25 Jeremy Bentham's 'Auto-Icon'
 | medium =podcast
 | language =English
 | url =https://www.bbc.co.uk/programmes/p05t3gr2/episodes/downloads
 | publisher =BBC
}}&lt;/ref&gt; (ერთი ხუმრობად გავრცელებული მითის თანახმად კი, ბენტამი ყველა სხდომას ესწრება).&lt;ref name=&quot;Smallman2013&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;UCL1&quot; /&gt;

ბენტამს სურდა, რომ გამოსახულებას მისი ბიოლოგიური თავი ჰქონოდა, რათა მისი გარეგნობის აღქმა უფრო ბუნებრივად მომხდარიყო. სოუტვუდ სმიტის მცდელობების შედეგად „მუმიფიცირების“ პროცესი, რომელიც საკმაოდ კომპლექსური იყო, წარმატებით დასრულდა, თუმცა ბენტამის სურვილი ბოლომდე მაინც ვერ ასრულდა, რადგანაც დროთა განმავლობაში ნაკვთებმა და კანმა სტრუქტურაც და ფერებიც დაკარგა.&lt;ref name=&quot;ODNB&quot;/&gt;

ამის შემდეგ გამოსახულებისთვის ცვილის ფიგურა დაამზადეს და ბენტამის სურვილების ნაწილობრივ გასათვალისწინებლად მაინც მასზე ბენტამის ბიოლოგიური თმა დაამაგრეს. ბიოლოგიური თავიც დიდხანს ინახებოდა იქვე, თუმცა სტუდენტები ათასგვარ ოინს იგონებდნენ, რომ ხის კაბინაში შეეღწიათ, ამიტომაც შემდგომში უნივერსიტეტის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილებით აიღეს.&lt;ref name=&quot;UCL1&quot; /&gt; 2017 წელს დნმ-ს კვლევის შედეგად გამოითქვა ვარაუდი, რომ ბენტამს აუტიზმის სპექტრი აღენიშნებოდა.&lt;ref name=&quot;Knapton2017&quot; /&gt;

==პირადი ცხოვრება==
ბენტამის ცხოვრების სტილი გამოირჩეოდა სპეციფიკური მახასიათებლებით. ცნობილია, რომ მისი ყოველდღიურობა მოიცავდა დილის 6 საათზე გაღვიძებას, ორსაათიან სეირნობას და შემდეგ საღამოს 4 საათამდე მუშაობას.&lt;ref&gt;https://www.utilitarianism.com/jeremy-bentham/life.html&lt;/ref&gt;

== მემკვიდრეობა ==

ბენტამის სახლი, რომელიც ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯის მთავარ კამპუსთან ახლოს მდებარეობს, უნივერსიტეტის საკუთრებაა.&lt;ref name=&quot;UCL8&quot; /&gt;

== იხილეთ აგრეთვე ==
* {{annotated link|List of civil rights leaders}}
* {{annotated link|List of liberal theorists}}
* {{annotated link|Philosophy of happiness}}
* {{annotated link|Rule according to higher law}}
* {{annotated link|Rule of law}}
{{clear}}

== სქოლიო ==

=== შენიშვნები ===
{{notelist}}

=== ციტატები ===
{{Reflist|30em|refs=

&lt;ref name=&quot;Johnson2012&quot;&gt;{{Cite web | title = Ancestry of Jeremy Bentham | last = Johnson | first = Will | work = countyhistorian | date = 2012 | accessdate = 2018-06-11 | url = https://sites.google.com/site/countyhistorian/ancestry-of-jeremy-bentham | language =   | quote =  }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Sweet&quot;&gt;{{Cite encyclopedia | title = Bentham, Jeremy | last = Sweet | first = William | encyclopedia = Internet Encyclopedia of Philosophy | date = n.d. | accessdate = 2018-06-11 | url = http://www.iep.utm.edu/bentham/ }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;May&quot;&gt;{{Cite encyclopedia | title = Psychological Egoism | last = May | first = Joshua | encyclopedia = Internet Encyclopedia of Philosophy | date = n.d. | accessdate = 2018-06-11 | url = http://www.iep.utm.edu/psychego/ }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;utilitarianphilosophy.com&quot;&gt;{{Cite web | title = Jeremy Bentham | author =  | work = utilitarianphilosophy.com | date = n.d. | accessdate = 2018-06-11 | url = http://utilitarianphilosophy.com/jeremybentham.eng.html | language =  | quote =  | archiveurl = https://web.archive.org/web/20170520041019/http://utilitarianphilosophy.com/jeremybentham.eng.html | archivedate = 2017-05-20 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Smith2012&quot;&gt;{{Cite web | title = Jeremy Bentham's Attack on Natural Rights | last = Smith | first = George H. | work = Libertarianism.org | date = 26 June 2012 | accessdate = 2018-06-11 | url = https://www.libertarianism.org/publications/essays/excursions/jeremy-benthams-attack-natural-rights | quote =  }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;McStay2013&quot;&gt;{{cite web|url=http://theconversation.com/why-too-much-privacy-is-bad-for-the-economy-19998 |last=McStay |first=Andrew |title=Why too much privacy is bad for the economy |work=The Conversation |date=8 November 2013 |accessdate=25 August 2014}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Bentham1825&quot;&gt;{{cite news |last=Bentham |first=Jeremy |title=To the Editor of the Morning Chronicle| page=2 |newspaper=Morning Chronicle |location=London |date=9 March 1825 |url=http://find.galegroup.com/bncn/retrieve.do?sgHitCountType=None&amp;scale=1.00&amp;orientation=&amp;sort=DateAscend&amp;docLevel=FASCIMILE&amp;prodId=BNWS&amp;tabID=T012&amp;subjectParam=Locale%2528en%252C%252C%2529%253ALQE%253D%2528jn%252CNone%252C6%2529%25221ZUA%2522%253AAnd%253ALQE%253D%2528da%252CNone%252C10%252903%252F09%252F1825%2524&amp;searchId=R5&amp;resultListType=RESULT_LIST&amp;searchType=AdvancedSearchForm&amp;currentPosition=4&amp;qrySerId=Locale%28en%2C%2C%29%3ALQE%3D%28jn%2CNone%2C6%29%221ZUA%22%3AAnd%3ALQE%3D%28da%2CNone%2C10%2903%2F09%2F1825%24&amp;retrieveFormat=MULTIPAGE_DOCUMENT&amp;subjectAction=DISPLAY_SUBJECTS&amp;inPS=true&amp;userGroupName=ucl_ttda&amp;sgCurrentPosition=0&amp;docId=BC3207301704&amp;docId=&amp;docLevel=FASCIMILE&amp;workId=&amp;relevancePageBatch=&amp;contentSet=LTO&amp;callistoContentSet=&amp;docPage=article&amp;mcode=&amp;issueNum=&amp;recNum=CT3207301703&amp;newScale=0.33&amp;newOrientation=0BA3207301703}}{{subscription}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;UCL Academic Figures&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.ucl.ac.uk/about-ucl/inspiring-minds/academic-figures |archive-url=https://web.archive.org/web/20101218055822/http://www.ucl.ac.uk/about-ucl/inspiring-minds/academic-figures |url-status=dead |archive-date=18 December 2010 |title=UCL Academic Figures |accessdate=23 ნოემბერი 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101218055822/http://www.ucl.ac.uk/about-ucl/inspiring-minds/academic-figures |archivedate=18 დეკემბერი 2010 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ucl.ac.uk&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/info/jb.htm|title=Jeremy Bentham|publisher=University College London|accessdate=4 January 2007 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20070101105009/http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/info/jb.htm |archivedate = 1 January 2007}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;UCL1&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/who/autoicon |title=UCL Bentham Project |publisher=University College London |accessdate=22 July 2011 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101112065654/http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/who/autoicon |archivedate=12 November 2010 }}&lt;/ref&gt;

&lt;!-- ref name=&quot;UCL2&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ucl.ac.uk/bentham-project/who/autoicon/Virtual_Auto_Icon|title=Virtual Auto-Icon|publisher=}}&lt;/ref --&gt;

&lt;ref name=&quot;UCL3&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/|title=Bentham Project|publisher=|access-date=8 June 2002|archive-url=https://web.archive.org/web/20170524175211/http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/|archive-date=24 May 2017|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100420042510/http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/Faqs/auto_icon.htm|archivedate=20 აპრილი 2010}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;UCL4&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.ucl.ac.uk/bentham-project |title=The Bentham Project |publisher=Ucl.ac.uk |date= |accessdate=26 April 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110610005518/http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/ |archive-date=10 June 2011 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;UCL5&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ucl.ac.uk/library/bentham |title=UCL digital Bentham collection |publisher=Ucl.ac.uk |date=20 August 1996 |accessdate=26 April 2012}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;UCL6&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.transcribe-bentham.da.ulcc.ac.uk/td/Transcribe_Bentham |title=Transcribe Bentham: Transcription Desk |publisher=Transcribe-bentham.da.ulcc.ac.uk |date= |accessdate=26 April 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120327025050/http://www.transcribe-bentham.da.ulcc.ac.uk/td/Transcribe_Bentham |archivedate=27 მარტი 2012 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;UCL7&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.ucl.ac.uk/transcribe-bentham |title=Transcribe Bentham |publisher=Ucl.ac.uk |date= |accessdate=26 April 2012}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;PRHLTsearch&quot;&gt;{{cite web|url=http://prhlt-carabela.prhlt.upv.es/bentham/ |title=PRHLT text indexing and search interface for Bentham Papers|publisher=prhlt.upv.es |date= |accessdate= }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;UCL8&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.ucl.ac.uk/laws/faculty/index.shtml |title=About UCL Laws |author=&lt;!--Staff writer(s); no by-line.--&gt; |year=2009 |publisher=University College London |accessdate=11 April 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140720055437/http://www.ucl.ac.uk/laws/faculty/index.shtml |archivedate=20 ივლისი 2014 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ODNB&quot;&gt;{{cite ODNB|id=2153|title=Bentham, Jeremy|origyear=2004|year=2014|last=Rosen|first=F.}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Dershowitz2014&quot;&gt;{{Cite web | title = A choice of evils: Should democracies use torture to protect against terrorism? | last = Dershowitz | first = Alan M. | work = The Boston Globe | date = 18 September 2014 | accessdate = 2018-06-11 | url = https://www.bostonglobe.com/opinion/2014/09/17/torture-tool-fight-against-terrorist-groups-like-isis/1Tfqfk1Amck7Rh9kEra8IN/story.html | quote =  }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;socialsciences.mcmaster.ca&quot;&gt;{{Cite web | title = Published Works of Jeremy Bentham | author = Anon | work = socialsciences.mcmaster.ca | date = n.d. | accessdate = 2018-06-12 | url = https://socialsciences.mcmaster.ca/econ/ugcm/3ll3/bentham/benbib.htm | language =  | quote =  | archiveurl = https://web.archive.org/web/20181130121901/https://socialsciences.mcmaster.ca/econ/ugcm/3ll3/bentham/benbib.htm | archivedate = 2018-11-30 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Knapton2017&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/science/2017/10/02/severed-head-eccentric-jeremy-bentham-go-display-scientists/|title=Severed head of eccentric Jeremy Bentham to go on display as scientists test DNA to see if he was autistic|author =Sarah Knapton|work=Daily Telegraph|date=2 October 2017|accessdate=9 October 2017}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Smallman2013&quot;&gt;{{Cite web | title = Bentham's corpse attends UCL board meeting |  first = Etan|last =  Smallman  | work = Metro | date = 12 July 2013 |  accessdate = 2018-06-12 | url = https://metro.co.uk/2013/07/12/181-year-old-corpse-of-jeremy-bentham-attends-ucl-board-meeting-3879586/ | quote =  }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Marmoy&quot;&gt;{{cite journal|first=C.F.A. |last=Marmoy|url=http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/info/marmoy.htm|title=The 'Auto-Icon' of Jeremy Bentham at University College, London|journal=Medical History|volume=2|issue=2|pages=77–86|publisher=University College London|accessdate=3 March 2007 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20070210065136/http://www.ucl.ac.uk/Bentham-Project/info/marmoy.htm |archivedate = 10 February 2007|quote= &quot;It seems that the case with Bentham's body now rested in New Broad Street; Southwood Smith did not remove to 38 [[Finsbury Square]] until several years later. Bentham must have been seen by many visitors, including [[Charles Dickens]].&quot;|pmid=13526538|pmc=1034365|year=1958|doi=10.1017/s0025727300023486}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;French&quot;&gt;{{Cite web | title = The Early History of Thames Magistrates' Court | last = French | first = Stanley | work = Thames Police Museum | date = n.d. | accessdate = 2018-06-14 | url = http://www.thamespolicemuseum.org.uk/h_magistrates_1.html | language =   | quote =  }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;imf.com.au&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.imf.com.au/about-us |title=About us |author=&lt;!--Staff writer(s); no by-line.--&gt; |year=2013 |publisher=Bentham IMF Limited |accessdate=11 April 2014}}&lt;/ref&gt;

&lt;!--&lt;ref name=&quot;Вазов1942&quot;&gt;{{cite book |last=Вазов |first=Иван |author-link=|year=1942 |editor-last= |editor-first= |contribution= |title=Събрани съчинения, пълно издание под редакцията на проф. Михаил Арнаудов |volume= I лирика |publisher= Хемус |publication-place=София |pages= 247 |url=  |accessdate= }}&lt;/ref&gt;--&gt;

}}

=== წყაროები ===
{{refbegin|2|indent=yes}}

*{{cite book|ref=harv|last=Armitage|first=David |title=The Declaration of Independence: A Global History|url=https://archive.org/details/declarationofind00armi|url-access=registration|year=2007|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02282-9}}
*{{cite journal |last=Bartle |first=G. F. |title=Jeremy Bentham and John Bowring: a study of the relationship between Bentham and the editor of his ''Collected Works'' |journal=Bulletin of the Institute of Historical Research |volume=36 |issue=93 |year=1963 |pages=27–35 |doi=10.1111/j.1468-2281.1963.tb00620.x|ref=harv}}
*{{cite journal |last=Bedau |first=Hugo Adam |title=Bentham's Utilitarian Critique of the Death Penalty |journal=The Journal of Criminal Law and Criminology |volume=74 |year=1983 |issue=3 |pages=1033–65 |doi=10.2307/1143143 |ref=harv |url=http://scholarlycommons.law.northwestern.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=6388&amp;context=jclc |jstor=1143143 }}
*{{cite journal|last1=Benthall|first1=Jonathan|title=Animal liberation and rights|journal=Anthropology Today|volume=23|issue=2|year=2007|pages=1–3|issn=0268-540X|doi=10.1111/j.1467-8322.2007.00494.x|url=}}
*{{cite journal|last1=Burns|first1=J. H.|s2cid=146209080|authorlink=J. H. Burns|title=Happiness and Utility: Jeremy Bentham's Equation|journal=Utilitas|volume=17|issue=1|year=2005|pages=46–61|issn=0953-8208|doi=10.1017/S0953820804001396|ref=harv}}
*{{cite journal|last=Burns|first=J. H.|title=Bentham and Blackstone: A Lifetime's Dialectic |year=1989|journal=Utilitas |volume=1 |page=22 |doi=10.1017/S0953820800000042|ref=harv}}
*{{cite book|ref=harv|last=Campos Boralevi|first=Lea  |title=Bentham and the Oppressed|url=https://books.google.com/books?id=BccgAAAAQBAJ&amp;pg=PA37|date=2012|publisher=Walter de Gruyter|isbn=978-3-11-086983-5}}
*{{cite journal|last=Crimmins|first=James E.|title=Bentham on Religion: Atheism and the Secular Society|year=1986|publisher=University of Pennsylvania Press|jstor=2709597|journal=Journal of the History of Ideas|volume= 47|issue=1|pages=95–110|doi=10.2307/2709597|ref=harv}}
*{{cite book|ref=harv|last=Crimmins|first=James E.|title=Secular Utilitarianism: Social Science and the Critique of Religion in the Thought of Jeremy Bentham|url=https://books.google.com/books?id=fxzXAAAAMAAJ|year=1990|publisher=Clarendon Press|isbn=978-0-19-827741-5}}
*{{cite book|ref=harv|last=Cutrofello|first=Andrew |title=All for Nothing: Hamlet's Negativity|url=https://books.google.com/books?id=HIcRBAAAQBAJ&amp;pg=PA115|year=2014|publisher=MIT Press|isbn=978-0-262-52634-0}}
* {{Cite book|publisher=A.J. Huston|last=Daggett|first=Windsor|title=A Down-East Yankee From the District of Maine|location=Portland, Maine|year=1920|url=https://catalog.hathitrust.org/Record/007921667|ref=harv}}
*{{cite book |last=Dinwiddy |first=John |year=2004 |title=Bentham: selected writings of John Dinwiddy |publisher=Stanford University Press |place=Stanford, CA |isbn=978-0-8047-4520-8 }}
*{{cite book|editor1-last=Dupont|editor1-first=Christian Y.|editor2-last=Onuf|editor2-first=Peter S.|title=Declaring Independence: The Origin and Influence of America's Founding Document : Featuring the Albert H. Small Declaration of Independence Collection|url=https://books.google.com/books?id=AtIXNAAACAAJ|year=2008|publisher=University of Virginia Library|location=Charlottesville, VA|isbn=978-0-9799997-0-3|ref=harv}}
*{{cite book|last=Everett|first=Charles Warren|title=Jeremy Bentham|location=London|publisher=Weidenfeld &amp; Nicolson|date=1969|isbn=0297179845|oclc=157781|ref=harv}}
*{{cite book|ref=harv|last=Follett|first=R. |title=Evangelicalism, Penal Theory and the Politics of Criminal Law: Reform in England, 1808-30|url=https://books.google.com/books?id=qVWEDAAAQBAJ&amp;pg=PA7|year=2000|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=978-1-4039-3276-1}}
*{{cite book |first=Michel |last=Foucault |title=Discipline and Punish: the Birth of the Prison |translator=Alan Sheridan |publisher=Penguin |place=Harmondsworth |year=1977 |isbn=9780140137224 |ref=harv|author-link=Michel Foucault|url=https://books.google.com/books?id=7lo5Op8Pq-AC}}
*{{cite book|ref=harv|last=Francione|first=Gary|chapter=Animals: Property or Persons|editor1-last=Sunstein|editor1-first=Cass R. |editor2-first=Martha C.|editor2-last= Nussbaum|title=Animal Rights: Current Debates and New Directions|chapter-url=https://books.google.com/books?id=e7FME0btkH0C&amp;pg=PA139|year=2004|publisher=Oxford University Press, USA|isbn=978-0-19-515217-3}}
*{{cite book|ref=harv|last=González|first=Ana Marta |title=Contemporary Perspectives on Natural Law: Natural Law as a Limiting Concept|url=https://books.google.com/books?id=uaHm1SIzwg0C|year=2012|publisher=Ashgate Publishing|isbn=978-1-4094-8566-7}}
*{{cite book|last=Grayling |first=A. C. |authorlink=A. C. Grayling |year=2013|chapter=19 York Street |title=The Quarrel of the Age: The Life and Times Of William Hazlitt|isbn=9781780226798 |chapterurl=https://books.google.com/books?id=5bUzAAAAQBAJ&amp;pg=PT89 |ref=harv}}
*{{cite encyclopedia|last=Gruen|first=Lori|url=http://plato.stanford.edu/entries/moral-animal/ |title=The Moral Status of Animals|encyclopedia=Stanford Encyclopedia of Philosophy|date=1 July 2003|ref=harv}}
*{{cite book |last=Gunn|first=J. A. W.|year=1989|chapter=Jeremy Bentham and the Public Interest |editor-first=J. |editor-last=Lively |editor2-first=A. |editor2-last=Reeve |title=Modern Political Theory from Hobbes to Marx: Key Debates |chapter-url=https://archive.org/details/modernpoliticalt00hist|chapter-url-access=registration|location=London |pages=[https://archive.org/details/modernpoliticalt00hist/page/199 199–219]}}
*{{cite book|ref=harv|last=Hamburger|first=Joseph |title=Intellectuals in Politics: John Stuart Mill and the Philosophic Radicals|url=https://archive.org/details/intellectualsinp0000hamb|url-access=registration|year=1965|publisher=Yale University Press}}
*{{cite journal|last=Harris |first=Jonathan |year=1998 |title=Bernardino Rivadavia and Benthamite 'discipleship' |url=https://archive.org/details/sim_latin-american-research-review_1998_33_3/page/129 |journal=Latin American Research Review |volume=33 |pages=129–49 |ref=harv }}
*{{cite book |last=Harrison |first=Ross |year=1983 |title=Bentham |url=https://archive.org/details/bentham0000harr |url-access=registration |publisher=Routledge &amp; Kegan Paul |place=London | isbn=0-7100-9526-0 }}
*{{cite book |last=Harrison |first=Ross|chapterurl=http://www.utilitarian.net/bentham/about/1995----.htm |chapter=Jeremy Bentham |editor-last=Honderich |editor-first=Ted |title=The Oxford Companion to Philosophy |publisher=Oxford University Press |year=1995 |pages=85–88 |ref=harv}}
*{{cite journal|last=Hart|first= Jenifer|title=Nineteenth-Century Social Reform: A Tory Interpretation of History|journal=Past &amp; Present|volume= 31|issue= 31|pages= 39–61|date=July 1965|jstor=650101|ref=harv|doi= 10.1093/past/31.1.39}}
*{{cite book|last=Harte|first= Negley|chapter=The owner of share no. 633: Jeremy Bentham and University College London|editor-first=Catherine|editor-last=Fuller|title=The Old Radical: representations of Jeremy Bentham|location=London|publisher=[[University College London]] |date=1998|ref=harv}}
*{{cite book|last=Himmelfarb|first= Gertrude|title=Victorian Minds|url=https://archive.org/details/victorianminds00himm|url-access=registration|location=New York|date=1968 |publisher=Knopf|ref=harv}}
*{{cite book|ref=harv|last=Kelly|first=Paul J. |title=Utilitarianism and distributive justice: Jeremy Bentham and the civil law|url=https://books.google.com/books?id=_1CPAAAAMAAJ|year=1990|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-825418-8}}
*{{cite book|last=Anonymous|title=An Answer to the Declaration of the American Congress|url=https://books.google.com/books?id=iHNbAAAAQAAJ&amp;pg=PA3|location=London|publisher=T. Cadell|year=1776|ref=harv}}
* {{Cite book|publisher=University of Chicago Press|isbn=0-226-46969-7|last=Lease|first=Benjamin|title=That Wild Fellow John Neal and the American Literary Revolution|url=https://archive.org/details/thatwildfellowjo00leas|location=Chicago, Illinois|year=1972|ref=harv}}
*{{cite journal |last1=Lucas |first1=Philip |last2=Sheeran |first2=Anne |title=Asperger's Syndrome and the Eccentricity and Genius of Jeremy Bentham |journal=Journal of Bentham Studies |volume=8 |year=2006 |url=http://discovery.ucl.ac.uk/1322989/1/008_Lucas_and_Sheeran__2006_.pdf|ref=harv}}
*{{cite journal|first=Andrew P. |last=Morriss|title=Codification and Right Answers|volume=74|journal=Chic.-Kent L. Rev.|page= 355 |date=1999|ref=harv|url=https://scholarship.kentlaw.iit.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3270&amp;context=cklawreview}}
*{{cite book|ref=harv|last=McStay|first=Andrew |title=Privacy and Philosophy: New Media and Affective Protocol|url=https://books.google.com/books?id=wvG8oAEACAAJ|year=2014|publisher=Peter Lang|isbn=978-1-4331-1898-2}}
*{{cite book|last=Murphy|first=James Bernard |title=The Philosophy of Customary Law|url=https://books.google.com/books?id=WuokAwAAQBAJ&amp;pg=PA61|year=2014|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-937062-7|ref=harv}}
*{{cite book|ref=harv|last=Packe|first=Michael St. John |title=The Life of John Stuart Mill|url=https://archive.org/details/lifeofjohnstuart0000pack|url-access=registration|location=London|publisher=Secker and Warburg|year=1954}}
*{{Cite journal|last=Persky|first=Joseph|date=1 January 2007|title=Retrospectives: From Usury to Interest|journal=The Journal of Economic Perspectives|volume=21|issue=1|pages=228|doi=10.1257/jep.21.1.227|jstor=30033709|url=http://www.aeaweb.org/articles.php?doi=10.1257/jep.21.1.227|ref=harv}}
*{{cite book|ref=harv|last=Postema|first=Gerald J. |title=Bentham and the Common Law Tradition|url=https://books.google.com/books?id=_aKxAAAAIAAJ|year=1986|publisher=Oxford U. P.|isbn=978-0-19-825505-5}}
*{{cite book|last=Priestley|first=Joseph |authorlink=Joseph Priestley|title=An Essay on the First Principles of Government: And on the Nature of Political, Civil, and Religious Liberty|url=https://archive.org/details/bub_gb_HIAFAAAAMAAJ|location=London|publisher=J. Johnson|year=1771|ref=harv}}
*{{cite book|last1=Roberts|first1=Clayton|last2=Roberts|first2=David F. |last3=Bisson|first3=Douglas|title=A History of England|volume= Volume II: 1688 to the Present|url=https://books.google.com/books?id=UoqTDAAAQBAJ&amp;pg=PA307|year=2016|page=307|publisher=Routledge|isbn=978-1-315-50960-0|edition=6th|location=London and New York|ref=harv}}
*{{cite book |last1=Robinson |first1=Dave  |last2=Groves |first2=Judy |year=2003 |title=Introducing Political Philosophy |url=https://archive.org/details/introducingpolit0000robi |place=Cambridge |publisher=Icon Books |isbn=1-84046-450-X }}
*{{cite book |last=Rosen  |first=F. |year=1983 |title=Jeremy Bentham and Representative Democracy: A Study of the &quot;Constitutional Code&quot; |url=https://archive.org/details/jeremybenthamrep0000rose  |place=Oxford |publisher=Clarendon Press |isbn=0-19-822656-X }}
*{{cite book |last=Rosen |first=Frederick |year=1990 |chapter=The Origins of Liberal Utilitarianism: Jeremy Bentham and Liberty |editor-first=R. |editor-last=Bellamy |title=Victorian Liberalism: Nineteenth-century Political Thought and Practice |location=London |page=5870}}
*{{cite book |last=Rosen |first=Frederick |year=1992 |title=Bentham, Byron, and Greece: constitutionalism, nationalism, and early liberal political thought |url=https://archive.org/details/benthambyrongree0000rose |place=Oxford |publisher=Clarendon Press |isbn=0-19-820078-1 }}
*{{cite book |editor-last=Rosen |editor-first=Frederick  |year=2007 |title=Jeremy Bentham |place=Aldershot |publisher=Ashgate |isbn=978-0-7546-2566-7 }}
*{{cite book |last=Schofield |first=Philip |title=Utility and Democracy: The Political Thought of Jeremy Bentham |place=Oxford |publisher=Oxford University Press |year=2006 |isbn=978-0-19-820856-3 }}
*{{cite book |last=Schofield |first=Philip |title=Bentham: a guide for the perplexed |url=https://archive.org/details/benthamguideforp0000scho |year=2009 |place=London |publisher=Continuum |isbn=978-0-8264-9589-1 |ref=harv}}
*{{cite journal|last=Schofield|first=Philip|title=Werner Stark and Jeremy Bentham's Economic Writings |journal=History of European Ideas |volume=35 |issue=4 |year=2009 |pages=475–94 |doi=10.1016/j.histeuroideas.2009.05.003|s2cid=144165469|ref=harv}}
*{{cite journal|last=Schofield|first=Philip|title=The Legal and Political Legacy of Jeremy Bentham|journal=Annual Review of Law and Social Science|volume=9|issue=1|year=2013|pages=51–70|doi=10.1146/annurev-lawsocsci-102612-134101|ref=harv}}
*{{cite book |last=Semple |first=Janet |title=Bentham's Prison: a Study of the Panopticon Penitentiary |url=https://archive.org/details/benthamsprisonst0000semp |place=Oxford |publisher=Clarendon Press |year=1993 |isbn=0-19-827387-8 }}
*{{cite book|last=Spiegel|first=Henry William |title=The Growth of Economic Thought|url=https://books.google.com/books?id=oXJkjfVCOLoC&amp;pg=PA341|edition=3rd|year=1991|publisher=Duke University Press|isbn=0-8223-0973-4|ref=harv}}
*{{cite DNB |last=Stephen |first=Leslie |wstitle=Milton, John (1608-1674) |display=Milton, John (1608–1674) |volume=38 |page=32 |ref=harv}}
*{{cite book |last=Stephen |first=Leslie |title= The English Utilitarians |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |year=2011 |isbn=9781108041003}}
*{{cite book|last=Sunstein|first=Cass R.|chapter=Animal Rights|editor1-last=Sunstein|editor1-first=Cass R. |editor2-first=Martha C.|editor2-last=Nussbaum|title=Animal Rights: Current Debates and New Directions|chapter-url=https://books.google.com/books?id=e7FME0btkH0C&amp;pg=PA3|year=2004|publisher=Oxford University Press, USA|isbn=978-0-19-515217-3|ref=harv}}
*{{cite book|last=Thomas|first=William |title=The Philosophic Radicals: Nine Studies in Theory and Practice, 1817-1841|url=https://books.google.com/books?id=nBaDAAAAMAAJ|year=1979|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|isbn=978-0-19-822490-7|ref=harv}}
*{{cite book |last=Twining |first=William |year=1985 |title=Theories of Evidence: Bentham and Wigmore |publisher=Stanford University Press |place=Stanford, CA |isbn=0-8047-1285-9 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/theoriesofeviden00twin }}
*{{cite journal|last=Vergara|first=Francisco|url=http://fvergara.com/Halevy.pdf |title=A Critique of Elie Halévy; refutation of an important distortion of British moral philosophy |journal=Philosophy |publisher=Royal Institute of Philosophy |location=London |date= 1998 |volume=73 |issue=1 |pages=97–111 |ref=harv |doi=10.1017/s0031819197000144}}
*{{cite journal|last=Vergara|first=Francisco|url=http://www.fvergara.com/QUALITY.doc|title= Bentham and Mill on the &quot;Quality&quot; of Pleasures|journal=Revue d'études benthamiennes|issue=9|location= Paris|date=2011|issn=1760-7507|ref=harv|doi=10.4000/etudes-benthamiennes.422|doi-access=free}}
*{{cite journal|last=Williford|first=Miriam|title=Bentham on the Rights of Women|journal=Journal of the History of Ideas|volume=36|issue=1|year=1975|pages=167–176|issn=0022-5037|doi=10.2307/2709019|ref=harv|jstor=2709019}}
{{refend}}

==იხილეთ აგრეთვე==
{{refbegin}}

* {{CathEncy|id=02482b |title=Benthamism}}
* {{cite EB1911|wstitle=Bentham, Jeremy|volume=3}}
* {{cite DNB|last=Macdonell |first=John |author-link= John_Macdonell_(judge)|wstitle=Bentham, Jeremy |display=Bentham, Jeremy |volume=4 }}
* Jeremy Bentham, [http://www.ditext.com/bentham/bentham.html &quot;Critique of the Doctrine of Inalienable, Natural Rights&quot;], in '' Anarchical Fallacies'', vol. 2 of Bowring (ed.), ''Works'', 1843.
* Jeremy Bentham, [http://librivox.org/offences-against-ones-self-paederasty-by-jeremy-bentham/ &quot;Offences Against One's Self: Paederasty&quot;], c. 1785, free audiobook from [[LibriVox]].

{{refend}}

== გარე ბმულები ==
{{commons}}
{{wikiquote|Jeremy Bentham}}
{{wikisource author}}
*{{NPG name}}
* {{Gutenberg author | id=Bentham,+Jeremy | name=Jeremy Bentham}}
* {{Internet Archive author |sname=Jeremy Bentham}}
* {{Librivox author |id=290}}
* [http://www.ucl.ac.uk/transcribe-bentham Transcribe Bentham], initiative run by the Bentham Project that has its own website with useful links.
* [https://random-times.com/2018/07/11/the-curious-case-of-jeremy-bentham/ The curious case of Jeremy Bentham] at [http://Random-times.com Random-Times.com]
* [https://web.archive.org/web/20071212022700/http://www.epistemelinks.com/Main/Philosophers.aspx?PhilCode=Bent Jeremy Bentham], categorised links
* [http://www.utm.edu/research/iep/b/bentham.htm The Internet Encyclopedia of Philosophy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220909105842/https://www.utm.edu/research/iep/b/Bentham.htm |date=2022-09-09 }} has an extensive biographical reference of Bentham.
* [http://www.livingphilosophy.org.uk/philosophy/Jeremy_Bentham/ &quot;Jeremy Bentham at the Edinburgh Festival Fringe 2007&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100130031225/http://www.livingphilosophy.org.uk/philosophy/Jeremy_Bentham/ |date=2010-01-30 }} A play-reading of the life and legacy of Jeremy Bentham.
* {{Find a Grave |id=3365 }}
* [https://www.utilitarianism.net/utilitarian-thinker/jeremy-bentham Jeremy Bentham], biographical profile, including quotes and further resources, at [https://www.utilitarianism.net/ Utilitarianism.net].
{{University College London|university}}
{{Classical economists}}
{{Age of Enlightenment}}
{{Social and political philosophy}}
{{Ethics}}
{{jurisprudence}}
{{liberalism}}
{{animal rights|state=collapsed}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:ბენტამი, ჯერემი}}

[[კატეგორია:ჯერემი ბენტამი]]
[[კატეგორია:XVIII საუკუნის ათეისტები]]</text>
      <sha1>g6cnoyw3u4zp0gf8f270r1dbpya1qxi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლადო ბურდული</title>
    <ns>0</ns>
    <id>284280</id>
    <revision>
      <id>4808189</id>
      <parentid>4695469</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:11:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Emperor Lado Burduli</username>
        <id>170885</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>ყველა ჩამოთვლილ აქტივობაზე გვაქვს დოკუმენტური მასალა და ლინკები წარსადგენად</comment>
      <origin>4808189</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10483" sha1="p125mcimk8qft35lip7m7h4fpohnmhx" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
| ფერი = 
| სახელი = ლადო ბურდული
| ფოტო = Lado Burduli (born 26 July 1964) — Georgian musician and actor.jpg
| ფოტოს სიგანე =  
| ფოტოს ზომა =
| წარწერა =  
| დაბსახელი = ვლადიმერ (ლადო)
| დაბთარიღი  = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|07|26}}
| დაბადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდთარიღი =  
| გარდადგილი = 
| სხვა სახელები = 
| აქტიურობის წლები = 
| მეუღლეები= 
| საქმიანობა= მსახიობი
| მამა = [[ელგუჯა ბურდული]]
| შვილები = 
| საცხოვრებელი ადგილი= 
| საიტი=  
| გამორჩეული როლები = 
}}
'''ლადო ბურდული''' (სასცენო სახელი) იმპერატორი (დ. [[26 ივლისი]], [[1964]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ავტორი ქართული როკ, ინდი და ალტერნატიული მუსიკის და მოძრაობის. 

მეამბოხე, კომპოზიტორი, საზოგადო მოღვაწე, პოეტი, მწერალი, ფილოსოფოსი, პერფორმერი, მუსიკოსი, კინო-არტისტი.

დაიბადა ქ. თბილისში, ვერა 26 ივლისს 1964

== განათლება და პროფესიონალური გამოცდილება: ==
1982 - დაამთავრა ზაქარია ფალიაშვილის სპეციალური მუსიკალური სასწავლებელი (ნიჭიერთა ათწლედი) კონტრაბასის კლასი

1987 - დაამთავრა ვანო სარაჯიშვილის სახელმწიფო კონსერვატორია 

1982-1986 - მუშაობდა თბილისის სახელმწიფო ოპერია და ბალეტის თეატრის ორკესტრში  კონტრაბასისტად

== მუსიკალური ანთოლოგია ==
*ჯგუფი &quot;ნაკადული&quot;. სტუდია &quot;მელოდია&quot; - 1975
*მე მჯერა (1984–1987)
*ფერადი ფრთები X 2 – ცოცხლად დამარხულნი მძაფრ სუნიან ჭაობში (1987–1992)
*გატეხილი სახეების მოწმენდილი ცა (1987–1992)~
*მე მჯერა (1984–1987)~ ზღაპრები – სიმებიანი კვარტეტთან ერთად (1983–1995)
*ობლებისთვის -  აკუსიტკური (1989)
*ჩემი მშვენიერი ლედი – ფორტეპიანოს თანხლებით (1989–1995)
*მხოლოდ შენ და მე – სიმებიანი კვარტეტთან ერთად (1989–1996)
*ნამდვილი სიყვარული – დჯ-სთან ერთად  (1990–1996)
*ირაკლი ჩაკვიანის სადებიუტო ალბომი &quot;სვანგ სონგი&quot; 1993
*საქართველო – იმპერატორი &amp; განდობილნი (1993–1996)
*მხოლოდ შენ და მე – აკუსტიკური ვერსია
*ცხვრები უდაბნოში – იმპერატორი &amp; განდობილნი (1992)
*ერთ დღეს – იმპერატორი &amp; განდობილნი (1993)
*და შუა გზაში მივხვდი რომ არ მივდიოდი იქ - იმპერატორი &amp; განდობილნი (1994)

== წიგნები: ==
''ავტობიოგრაფიული სერია''

''საქართველოს მენტალური რევოლუციის ისტორია:''

1. ჩემი გულწრფელობის მარცხის 999 პოსტი ~ 3 ტომი

2. ზღაპრები

3. სიმღერები სიყვარულზე

4. რუსთაველის გამზირის კულისებს მიღმა

5. თეთრი 1964 ~ 1980

6. შავი 1980 ~ 2000

7. ნაცრისფერი 2000 ~ 2025

8. თბილისის ანდერგრაუნდი 80/90-იანები

9. ლადოს კიდობანი ~ 1982 წლიდან

== არასამთავრობო ორგანიზაციები: ==

* დამფუძნებელი/პრეზიდენტი – ქართველი     როკ     მუსიკოსების     ასოციაცია     (1987)
* დამფუძნებელი/პრეზიდენტი – კავკასიური     თანამედროვე     ხელოვნების     ცენტრი     (2001)
* დამფუძნებელი/პრეზიდენტი – კავკასიური     თანამედროვე     ხელოვნების     ფაბრიკა     (2008)

== ტელევიზიური საქმიანობა ==

* „მეგაფონი“ – საქართველოს ტელევიზია 1, მუსიკალური პროგრამის ავტორი (1990)
* მუსიკის რედაქტორი – საქართველოს ტელევიზიის მეორე არხი (1991)
* „ოქროს ბიბი“ – რევოლუციური მუსიკალური პროგრამა, ავტორი (1992)„ცენტრი“ – მულტიკულტურული პროგრამა, MTV „მაესტრო“ (2001) 

== კულტურული პროექტები და ფესტივალები ==

* ფაბრიკა (1993–1995) – პროექტის ავტორი და ხელმძღვანელი
* ლადოივენთი (1992–დღემდე) – ცოცხალი კონცერტები, მოდის ჩვენებები
* კავკასიური     როკ-ფესტივალები     (1995–დღემდე)     – ავტორი
* კულტურული     დესანტი     (1999–2006) – კავკასიის     რეგიონებში     ცივილიზაციის     კერა
* კავკასიური     მუსიკალური     ჯილდოები     – ფენიქსი     (2012–დღემდე)

==ფილმოგრაფი==
*სიძულვილი – ოდესის კინოსტუდია (1976)
*ბეღურების გადაფრენა     – ქართული     ფილმი     (1979)
*მე მოვდივარ – ქართული ტელეფილმი (1980)
*საქორწინო საჩუქარი     – ოდესის     ფილმი     (1982)
*სიმღერები  არსენაზე     – ქართული     ფილმი     (1984)
*ადამიანთა სევდა     – ქართული     ფილმი     (1984)
*თეთრი ალამი – ქართული ფილმი (1989)

==ოჯახის წევრები==
*მამა: [[ელგუჯა ბურდული|ელგუჯა (გუჯა) ბურდული]]  (1941—2022, კინომსახიობი);
*და:  [[მაკა ბურდული|მაკა]] (დ. 1965), მსახიობი და კინოდოკუმენტალისტი;
*ძმა:  [[ბაკურ ბურდული|ბაკური]] (დ. 1975), როკ-მუსიკოსი (ძმა).

* ----

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://music.apple.com/us/artist/emperor-lado-burduli/1765331029 ლადო ბურდული - ეიფლ მუზიკ]
* [https://open.spotify.com/artist/63BYGh6xOnG6CgQhC1FEIf ლადო ბურდული - სპოტიფაი]
* [https://www.facebook.com/profile.php?id=100052099099521 ლადო ბურდული - ფან გვერდი ფეისბუქი]
* [https://www.youtube.com/@Ladoart-Emperor ლადო ბურდული - ოფიციალური იუთუბ არხი]
* [http://caucasusmusic.com კავკასიის მუსიკალური დაჯილდოება &quot;ფენიქსი&quot;]
* [http://ladoburduli.com ლადო ბურდული - ოფიციალური ვებ გვერდი]{{Geocinema პიროვნება|2961}}
* {{url|http://www.tabula.ge/ge/story/72913-lado-burduli|ლადო ბურდული}} — ტაბულა
{{nplg ბიოგრაფია|00011538}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბურდული, ლადო}}

 
[[კატეგორია:დაბადებული 26 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]]
[[კატეგორია:ქართველი მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:ქართველი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბურდულები|ლადო]]</text>
      <sha1>p125mcimk8qft35lip7m7h4fpohnmhx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808191</id>
      <parentid>4808189</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:23:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Emperor Lado Burduli</username>
        <id>170885</id>
      </contributor>
      <origin>4808191</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11473" sha1="03nb2kazbym4w0mvlhq4iz6jjakkajm" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
| ფერი = 
| სახელი = იმპერატორი ლადო ბურდული
| ფოტო = Lado Burduli (born 26 July 1964) — Georgian musician and actor.jpg
| ფოტოს სიგანე =  
| ფოტოს ზომა =
| წარწერა =  
| დაბსახელი = იმპერატორი (ლადო ბურდული)
| დაბთარიღი  = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|07|26}}
| დაბადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდთარიღი =  
| გარდადგილი = 
| სხვა სახელები = 
| აქტიურობის წლები = 
| მეუღლეები=ქეთი მესხი, ქეთევან მათეშვილი 
| საქმიანობა= ავტორი ქართული როკ, ინდი და ალტერნატიული მუსიკის და მოძრაობის.
მეამბოხე, კომპოზიტორი, საზოგადო მოღვაწე, პოეტი, მწერალი, ფილოსოფოსი, პერფორმერი, მუსიკოსი, კინო-არტისტი.
| მამა = [[ელგუჯა ბურდული]]
| შვილები =თეჯი ბურდული
დარია ბურდული
ბარბარე ბურდული 
| საცხოვრებელი ადგილი= 
| საიტი=ladoburduli.com  
| გამორჩეული როლები = 
}}
'''ლადო ბურდული''' (სასცენო სახელი) იმპერატორი (დ. [[26 ივლისი]], [[1964]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ავტორი ქართული როკ, ინდი და ალტერნატიული მუსიკის და მოძრაობის. 

მეამბოხე, კომპოზიტორი, საზოგადო მოღვაწე, პოეტი, მწერალი, ფილოსოფოსი, პერფორმერი, მუსიკოსი, კინო-არტისტი.

დაიბადა ქ. თბილისში, ვერა 26 ივლისს 1964

== განათლება და პროფესიონალური გამოცდილება: ==
1982 - დაამთავრა ზაქარია ფალიაშვილის სპეციალური მუსიკალური სასწავლებელი (ნიჭიერთა ათწლედი) კონტრაბასის კლასი

1987 - დაამთავრა ვანო სარაჯიშვილის სახელმწიფო კონსერვატორია 

1982-1986 - მუშაობდა თბილისის სახელმწიფო ოპერია და ბალეტის თეატრის ორკესტრში  კონტრაბასისტად

== მუსიკალური ანთოლოგია ==
*ჯგუფი &quot;ნაკადული&quot;. სტუდია &quot;მელოდია&quot; - 1975
*მე მჯერა (1984–1987)
*ფერადი ფრთები X 2 – ცოცხლად დამარხულნი მძაფრ სუნიან ჭაობში (1987–1992)
*გატეხილი სახეების მოწმენდილი ცა (1987–1992)~
*მე მჯერა (1984–1987)~ ზღაპრები – სიმებიანი კვარტეტთან ერთად (1983–1995)
*ობლებისთვის -  აკუსიტკური (1989)
*ჩემი მშვენიერი ლედი – ფორტეპიანოს თანხლებით (1989–1995)
*მხოლოდ შენ და მე – სიმებიანი კვარტეტთან ერთად (1989–1996)
*ნამდვილი სიყვარული – დჯ-სთან ერთად  (1990–1996)
*ირაკლი ჩაკვიანის სადებიუტო ალბომი &quot;სვანგ სონგი&quot; 1993
*საქართველო – იმპერატორი &amp; განდობილნი (1993–1996)
*მხოლოდ შენ და მე – აკუსტიკური ვერსია
*ცხვრები უდაბნოში – იმპერატორი &amp; განდობილნი (1992)
*ერთ დღეს – იმპერატორი &amp; განდობილნი (1993)
*და შუა გზაში მივხვდი რომ არ მივდიოდი იქ - იმპერატორი &amp; განდობილნი (1994)

== წიგნები: ==
''ავტობიოგრაფიული სერია''

''საქართველოს მენტალური რევოლუციის ისტორია:''

1. ჩემი გულწრფელობის მარცხის 999 პოსტი ~ 3 ტომი

2. ზღაპრები

3. სიმღერები სიყვარულზე

4. რუსთაველის გამზირის კულისებს მიღმა

5. თეთრი 1964 ~ 1980

6. შავი 1980 ~ 2000

7. ნაცრისფერი 2000 ~ 2025

8. თბილისის ანდერგრაუნდი 80/90-იანები

9. ლადოს კიდობანი ~ 1982 წლიდან

== არასამთავრობო ორგანიზაციები: ==

* დამფუძნებელი/პრეზიდენტი – ქართველი     როკ     მუსიკოსების     ასოციაცია     (1987)
* დამფუძნებელი/პრეზიდენტი – კავკასიური     თანამედროვე     ხელოვნების     ცენტრი     (2001)
* დამფუძნებელი/პრეზიდენტი – კავკასიური     თანამედროვე     ხელოვნების     ფაბრიკა     (2008)

== ტელევიზიური საქმიანობა ==

* „მეგაფონი“ – საქართველოს ტელევიზია 1, მუსიკალური პროგრამის ავტორი (1990)
* მუსიკის რედაქტორი – საქართველოს ტელევიზიის მეორე არხი (1991)
* „ოქროს ბიბი“ – რევოლუციური მუსიკალური პროგრამა, ავტორი (1992)
* „ცენტრი“ – მულტიკულტურული პროგრამა, ტელევიზია „მაესტრო“ (2001)

== კულტურული პროექტები და ფესტივალები ==

* ფაბრიკა (1993–1995) – პროექტის ავტორი და ხელმძღვანელი
* ლადოს კიდობანი (1982–დღემდე) – საკუთარ სახლში ცოცხალი კონცერტები, მოდის ჩვენებები
* ლადოივენთი (1992-2008) - ცოცხალი კონცერტები სხვადასხვა კლუბებში თუ ღია სივრცეებში
* კავკასიური     როკ-ფესტივალები     (1995–დღემდე)     – ავტორი
* კულტურული დესანტი (1999–2006) – რეგიონებში ცივილიზაციის მხარდამჭერი ივენთების მოწყობა
* კავკასიური     მუსიკალური     ჯილდოები     – ფენიქსი     (2012–დღემდე)

==ფილმოგრაფი==
*სიძულვილი – ოდესის კინოსტუდია (1976)
*ბეღურების გადაფრენა     – ქართული     ფილმი     (1979)
*მე მოვდივარ – ქართული ტელეფილმი (1980)
*საქორწინო საჩუქარი     – ოდესის     ფილმი     (1982)
*სიმღერები  არსენაზე     – ქართული     ფილმი     (1984)
*ადამიანთა სევდა     – ქართული     ფილმი     (1984)
*თეთრი ალამი – ქართული ფილმი (1989)

==ოჯახის წევრები==
*მამა: [[ელგუჯა ბურდული|ელგუჯა (გუჯა) ბურდული]]  (1941—2022, კინომსახიობი);
*და:  [[მაკა ბურდული|მაკა]] (დ. 1965), მსახიობი და კინოდოკუმენტალისტი;
*ძმა:  [[ბაკურ ბურდული|ბაკური]] (დ. 1975), როკ-მუსიკოსი (ძმა).

* ----

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://music.apple.com/us/artist/emperor-lado-burduli/1765331029 ლადო ბურდული - ეიფლ მუზიკ]
* [https://open.spotify.com/artist/63BYGh6xOnG6CgQhC1FEIf ლადო ბურდული - სპოტიფაი]
* [https://www.facebook.com/profile.php?id=100052099099521 ლადო ბურდული - ფან გვერდი ფეისბუქი]
* [https://www.youtube.com/@Ladoart-Emperor ლადო ბურდული - ოფიციალური იუთუბ არხი]
* [http://caucasusmusic.com კავკასიის მუსიკალური დაჯილდოება &quot;ფენიქსი&quot;]
* [http://ladoburduli.com ლადო ბურდული - ოფიციალური ვებ გვერდი]{{Geocinema პიროვნება|2961}}
* {{url|http://www.tabula.ge/ge/story/72913-lado-burduli|ლადო ბურდული}} — ტაბულა
{{nplg ბიოგრაფია|00011538}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბურდული, ლადო}}

 
[[კატეგორია:დაბადებული 26 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]]
[[კატეგორია:ქართველი მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:ქართველი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბურდულები|ლადო]]</text>
      <sha1>03nb2kazbym4w0mvlhq4iz6jjakkajm</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808245</id>
      <parentid>4808191</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:15:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/Emperor Lado Burduli|Emperor Lado Burduli]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Arkaitz1974|Arkaitz1974]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <origin>4695469</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6433" sha1="fs2tspbo444wj4og01e219wq4sxs6qe" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
| ფერი = 
| სახელი = ლადო ბურდული
| ფოტო = Lado Burduli (born 26 July 1964) — Georgian musician and actor.jpg
| ფოტოს სიგანე =  
| ფოტოს ზომა =
| წარწერა =  
| დაბსახელი = ვლადიმერ (ლადო)
| დაბთარიღი  = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|07|26}}
| დაბადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]
| გარდთარიღი =  
| გარდადგილი = 
| სხვა სახელები = 
| აქტიურობის წლები = 
| მეუღლეები= 
| საქმიანობა= მსახიობი
| მამა = [[ელგუჯა ბურდული]]
| შვილები = 
| საცხოვრებელი ადგილი= 
| საიტი=  
| გამორჩეული როლები = 
}}
'''ვლადიმერ (ლადო) ბურდული''' (დ. [[26 ივლისი]], [[1964]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მუსიკოსი, მსახიობი და წამყვანი.

1980-იან წლებში ზაზა სახამბერიძესთან, ვოვა ვარდანიანთან და კახა გუგუშვილთან (ჯოზეფა) ერთად დააარსა პანკ-როკ-ჯგუფი „[[რეცეპტი (ჯგუფი)|რეცეპტი]]“, რომელიც [[1992]] წლამდე მოქმედებდა. 1990-იანი წლების დასაწყისში, ლადო ბურდულს საქართველოს „[[მეორე არხი]]ს“ ეთერში მიჰყავდა გადაცემა „ოქროს ბიბილო&quot;&lt;ref&gt;[http://www.tabula.ge/ge/story/72913-lado-burduli ლადო ბურდული, ტაბულა ART]. ტაბულა&lt;/ref&gt;.

==ოჯახის წევრები==
*მამა: [[ელგუჯა ბურდული|ელგუჯა (გუჯა) ბურდული]]  (1941—2022, კინომსახიობი);
*და:  [[მაკა ბურდული|მაკა]] (დ. 1965), მსახიობი და კინოდოკუმენტალისტი;
*ძმა:  [[ბაკურ ბურდული|ბაკური]] (დ. 1975), როკ-მუსიკოსი (ძმა).

==ფილმოგრაფია==
*1980:  „[[ბეღურების გადაფრენა]]“ რეჟ. [[თემურ ბაბლუანი]]
*1981: „[[მე მოვედი]]“  (ლადო მშვენიერაძე)   რეჟ. [[ალექსანდრე ნინუა|ალექსანდრე (ალეკო) ნინუა]]
*1984: „[[ადამიანთა სევდა]]“  რეჟ. [[გოდერძი ჩოხელი]]
*1985: „[[არსენას ლექსი (ფილმი)|არსენას ლექსი]]“   (არსენა)   რეჟისორები [[ნანა ხატისკაცი]], [[თენგიზ მაღალაშვილი]]
*1989: „[[თეთრი დროშა (ფილმი)|თეთრი დროშა]]“   რეჟ. გოდერძი ჩოხელი

== დისკოგრაფია ==
* 1972 - ჯგუფი &quot;ნაკადული&quot;. სტუდია &quot;მელოდია&quot;
* 1989 - პანკ ჯგუფი „ურჩხული“ - ავტორი, შემსრულებელი
* 1992 - როკ ჯგუჯი „ლადო &amp; რეცეპტი“ 1987-1992. - ვტორი, შემსრულებელი. ალბომი სხვადასხვა წლებში იქნა გამოშვებული საფრანგეთში და კანადაში 
* 1992 - ელექტრო ალბომი „ნამდვილი სიყვარული“ რემასტერინგი 2019. ავტორი, შემსრულებელი
* 1993 - ალბომი „სვან სონგი“ - მუსიკის და არანჟირების თანაავტორი, შემსრულებელი
* 1994 - ალბომი: „ჩემო მშვენიერო ლეიდი“ ფორტეპიანოსთან ერთად. რემასტერინგი - 2011. ავტორი შემსრულებელი
* 1994 - ალბომი: „ჩემს იდუმალ სამეფოს აკლდი მხოლოდ შენ“ სიმებიან კვარტეტთან ერთად. რემასტერინგი 2010. ავტორი, შემსრულებელი
* 1995 - ალბომი: „ზღაპრები“ სიმებიან კვარტეტთან ერთად - 1983. ავტორი, შემსრულებელი
* 1995 - ალბომი: „მეფის დაბრუნება“ როკ ბენდი. რემასტერინგი - 2019. ავტორი, შემსრულებელი

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Geocinema პიროვნება|2961}}
* {{url|http://www.tabula.ge/ge/story/72913-lado-burduli|ლადო ბურდული}} — ტაბულა
{{nplg ბიოგრაფია|00011538}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბურდული, ლადო}}

 
[[კატეგორია:დაბადებული 26 ივლისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]]
[[კატეგორია:ქართველი მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:ქართველი მსახიობები]]
[[კატეგორია:ბურდულები|ლადო]]</text>
      <sha1>fs2tspbo444wj4og01e219wq4sxs6qe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ტუნისის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>300083</id>
    <revision>
      <id>4808317</id>
      <parentid>2872781</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:45:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808317</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="q50x9037xp4pkg4ed90lvxdrz2hnnce" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>q50x9037xp4pkg4ed90lvxdrz2hnnce</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ინე მარი ერიკსენ სორეიდე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>305853</id>
    <revision>
      <id>4808384</id>
      <parentid>3478433</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:33:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808384</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6005" sha1="6gf7m9qnoy1zldzvwrhsqnvseuqfmk3" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = ინე მარი ერიკსენ სორეიდე
| სურათი= Ine Marie Eriksen Søreide 20090830-2.JPG
| სურათის ზომა =250პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1976|5|2}}
| დაბადების ადგილი = [[ლიორენსკბურგი]], [[ნორვეგია]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი=
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება = [[ნორვეგიელები|ნორვეგიელი]]
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა =
| დედა =
| მეუღლე =
| შვილები=
| განათლება =ტრომსოს უნივერსიტეტი
| სამეცნიერო ხარისხი =
| წოდება =
| პროფესია =
| საქმიანობა =
| რელიგია =
| ჯილდოები =
| პარტია = [[კონსერვატიული პარტია (ნორვეგია)|კონსერვატიული პარტია]]
| საიტი =
| შენიშვნა =
| რიგი = [[ნორვეგია|ნორვეგიის თავდაცვის მინისტრი]]
| თანამდებობა დაიკავა = [[16 ოქტომბერი]] [[2013]]
| თანამდებობა დატოვა = 
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| მონარქი =
| პრეზიდენტი =
| კანცლერი =
| პრემიერ-მინისტრი =[[ერნა სოლბერგი]]
| თავმჯდომარე=
| წინამორბედი= [[ანი-გრეტ სტრომ ერიკსენი]]
| მემკვიდრე   = 
| რიგი2 = 
| თანამდებობა დაიკავა2 = 
| თანამდებობა დატოვა2=
| წინამორბედი2 = 
| მემკვიდრე2 = 
| პრეზიდენტი2 =
| მონარქი2 =
| კანცლერი2 =
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2 =
| თავმჯდომარე2 =
| რიგი3 = 
| თანამდებობა დაიკავა3 = 
| თანამდებობა დატოვა3 =
| წინამორბედი3 = 
| მემკვიდრე3 = 
| პრეზიდენტი3 =
| მონარქი3=
| კანცლერი3 =
| პრემიერ-მინისტრი3=
| თავმჯდომარე3=
| რიგი4 = 
| თანამდებობა დაიკავა4 = 
| თანამდებობა დატოვა4 =
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 =
| მონარქი4 =
| კანცლერი4 =
| პრემიერ-მინისტრი4=
| თავმჯდომარე4 = 
| რიგი5 = 
| თანამდებობა დაიკავა5 = 
| თანამდებობა დატოვა5 =
| წინამორბედი5 = 
| მემკვიდრე5 = 
| პრეზიდენტი5 =
| მონარქი5 =
| კანცლერი5 =
| პრემიერ-მინისტრი5=
| თავმჯდომარე5=
}}
'''ინე მარი ერიკსენ სორეიდე''' ({{lang-no|Ine Marie Eriksen Søreide}}; დ. [[2 მაისი]] [[1976]]) — [[ნორვეგია|ნორვეგიელი]] პოლიტიკოსი, რომელსაც [[2013]] წლიდან თავდაცვის მინისტრის თანამდებობა უკავია. ის არის ნორვეგიის კონსერვატიული პარტიის წევრი. [[2005]] წელს აირჩიეს [[სტორთინგი]]ს წევრად.

ერიკსენ სორეიდე დაიბადა ლიორენსკბურგში. [[1995]] წელს დაამთავრა ტრომსოს უნივერსიტეტი, რის შემდეგაც შევიდა კონსერვატიულ პარტიაში და ჩერთო ადგილობრივ პოლიტიკაში. [[2000]] წელს გახდა კონსერვატიული პარტიის ცენტრალური აღმასრულებელი კომიტეტის წევრი და ახალგაზრდა კონსერვანტების თავმჯდომარე. ერიკსენ სორეიდემ  მუშაობა დაიწყო Metropol TV-ზე პროდუისერად. აგრეთვე ის აირჩიეს ოსლოს დეპუტატად სტორთინგში.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.stortinget.no/english/biography/IME.shtml სტორთინგის ბიოგრაფია]

[[კატეგორია:ნორვეგიელი პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1976]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2 მაისი]]</text>
      <sha1>6gf7m9qnoy1zldzvwrhsqnvseuqfmk3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები</title>
    <ns>10</ns>
    <id>318259</id>
    <revision>
      <id>4808433</id>
      <parentid>4789109</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:46:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808433</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2682" sha1="3u8sq4x49xh81q9kgnlvxdkhuzxrhjo" xml:space="preserve">{{ნავდაფა
|სახელი =  სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები
|სურათი      = 
|სურათი2 = 
|სათაური    =  [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები&lt;/span&gt;]]
| სიასტილი  = 
| სათსტილი =  background:{{ფერი|სამხრეთი კორეა}}
| ჯგუფსტილი =  background:{{ფერი|სამხრეთი კორეა}}
|სიაკლასი =   hlist
|ჯგუფი1= 
|სია1= 
*[[ლი სინ მანი]]
* [[ჰო ჯონგი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[იუნ ბო სონი]]
* [[პაკ ჩონ ჰი]]
* [[ჩვე გიუ ჰა]]
* [[პაკ ჩუნ-ჰუნი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჩონ დუ ჰვანი]]
* [[რო თე უ]]
* [[კიმ იონ სამი]]
* [[კიმ დე ჯუნი]]
* [[ნო მუ ჰიენი]]
* [[გო კუნი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ნო მუ ჰიენი]]
* [[ლი მიონ ბაკი]]
* [[პაკ კინ ჰე]]
* [[ჰვან გეანი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[მუნ ჯე ინი]]
*[[იუნ სოკ იოლი]]
* [[ჰან დოკ სუ]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჩვე სან მოკი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჰან დოკ სუ]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ლი ჯუ ჰო]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ლი ჯე-მიონი]]
}}
&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის თარგები]]
[[კატეგორია:თარგი:პრეზიდენტები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3u8sq4x49xh81q9kgnlvxdkhuzxrhjo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808465</id>
      <parentid>4808433</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:17:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <origin>4808465</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2682" sha1="ta438m6ju1sbbdthjmhy746xd4f620g" xml:space="preserve">{{ნავდაფა
|სახელი =  სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები
|სურათი      = 
|სურათი2 = 
|სათაური    =  [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები&lt;/span&gt;]]
| სიასტილი  = 
| სათსტილი =  background:{{ფერი|სამხრეთი კორეა}}
| ჯგუფსტილი =  background:{{ფერი|სამხრეთი კორეა}}
|სიაკლასი =   hlist
|ჯგუფი1= 
|სია1= 
*[[ლი სინ მანი]]
* [[ჰო ჯონგი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[იუნ ბო სონი]]
* [[პაკ ჩონ ჰი]]
* [[ჩვე გიუ ჰა]]
* [[პაკ ჩუნ-ჰუნი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჩონ დუ ჰვანი]]
* [[რო თე უ]]
* [[კიმ იონ სამი]]
* [[კიმ დე ჯუნი]]
* [[ნო მუ ჰიენი]]
* [[გო კუნი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ნო მუ ჰიენი]]
* [[ლი მიონ ბაკი]]
* [[პაკ კინ ჰე]]
* [[ჰვან გეანი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[მუნ ჯე ინი]]
*[[იუნ სოკ იოლი]]
* [[ჰან დოკ სუ]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჩვე სან მოკი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჰან დოკ სუ]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ლი ჯუ ჰო]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ლი ჯე მიონი]]
}}
&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის თარგები]]
[[კატეგორია:თარგი:პრეზიდენტები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ta438m6ju1sbbdthjmhy746xd4f620g</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808467</id>
      <parentid>4808465</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:18:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <origin>4808467</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2685" sha1="12mmkh6vzkeccgf5ch1z7390blu9dme" xml:space="preserve">{{ნავდაფა
|სახელი =  სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები
|სურათი      = 
|სურათი2 = 
|სათაური    =  [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები&lt;/span&gt;]]
| სიასტილი  = 
| სათსტილი =  background:{{ფერი|სამხრეთი კორეა}}
| ჯგუფსტილი =  background:{{ფერი|სამხრეთი კორეა}}
|სიაკლასი =   hlist
|ჯგუფი1= 
|სია1= 
*[[ლი სინ მანი]]
* [[ჰო ჯონგი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[იუნ ბო სონი]]
* [[პაკ ჩონ ჰი]]
* [[ჩვე გიუ ჰა]]
* [[პაკ ჩუნ-ჰუნი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჩონ დუ ჰვანი]]
* [[რო თე უ]]
* [[კიმ იონ სამი]]
* [[კიმ დე ჯუნი]]
* [[ნო მუ ჰიენი]]
* [[გო კუნი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ნო მუ ჰიენი]]
* [[ლი მიონ ბაკი]]
* [[პაკ კინ ჰე]]
* [[ჰვან გეანი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[მუნ ჯე ინი]]
*[[იუნ სოკ იოლი]]
* [[ჰან დოკ სუ]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჩვე სან მოკი]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ჰან დოკ სუ]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ლი ჯუ ჰო]]
**{{comment|მ/შ|პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი}}
* [[ლი ჯე მიონგი]]
}}
&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის თარგები]]
[[კატეგორია:თარგი:პრეზიდენტები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>12mmkh6vzkeccgf5ch1z7390blu9dme</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გალიპოლის ბრძოლა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>329795</id>
    <revision>
      <id>4808455</id>
      <parentid>4706782</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:14:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დიდი ბრიტანეთის ბრძოლები]]; დაემატა [[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808455</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15577" sha1="bwyx0lig1rvts3hmiwwsbuj4um1wfub" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი
|კონფლიქტი= გალიპოლის ბრძოლა
|ნაწილი= [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს
|სურათი= [[ფაილი:G.C._18_March_1915_Gallipoli_Campaign_Article.jpg|250პქ]]
|სათაური=
|თარიღი=[[19 თებერვალი]], [[1915]] — [[9 იანვარი]], [[1916]]
|მდებარეობა= [[გელიბოლუს ნახევარკუნძული|გალიპოლი]]
|casus=
|შედეგი= [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] გამარჯვება
|ტერიტორია=
|მხარე1={{დროშა|ოსმალეთის იმპერია}}&lt;br /&gt;{{დროშა|გერმანიის იმპერია}}  
|მხარე2= {{დროშა|ბრიტანეთის იმპერია}} &lt;br /&gt; {{დროშა|ავსტრალია}} &lt;br /&gt; [[ფაილი:British_Raj_Red_Ensign.svg|20პქ]] [[ინდოეთი]] &lt;br /&gt; [[ფაილი:Flag of the Dominion of Newfoundland.svg|20პქ]] [[ნიუფაუნდლენდი]] &lt;br /&gt; {{დროშა|ახალი ზელანდია}}  &lt;br /&gt; {{დროშა|საფრანგეთი}}  
|მეთაური1= {{დროშანიშანი|გერმანიის იმპერია}} [[ოტო ლიმან ფონ სანდერსი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ოსმალეთის იმპერია}} [[მუსტაფა ქემალ ათათურქი|მუსტაფა ქემალი]] &lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ოსმალეთის იმპერია}} [[მეჰმეთ ესათ-ფაშა|ესათ-ფაშა]] &lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ოსმალეთის იმპერია}} [[მეჰმედ ბეჰიფ-ფაშა|ბეჰიფ-ფაშა]] &lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ოსმალეთის იმპერია}} [[ისმაილ ჯევათ-ფაშა|ჯევათ-ფაშა]] &lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ოსმალეთის იმპერია}} [[ალი ფუათ-ფაშა|ფუათ-ფაშა]]
|მეთაური2={{დროშანიშანი|ბრიტანეთის იმპერია}} [[იან სტანდიშ მონტეგიუ ჰამილტონი|იან ჰამილტონი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ბრიტანეთის იმპერია}} [[ჰორაციო ჰერბერტ კიტჩენერი|ჰ. ჰ კიტჩენერი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ბრიტანეთის იმპერია}} [[ჯონ დე რობეკი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ბრიტანეთის იმპერია}} [[სეკვილ კარდენი]] &lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|ბრიტანეთის იმპერია}} [[ჩარლზ კარმაიკლ მონრო|ჩ. კ. მონრო]] &lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} [[ალბერ დ’ამადი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} [[ანრ ჟიზეფ გური|ანრი გურო]]
|ძალა1=450 000
|ძალა2= დიდი ბრიტანეთი 490 000&lt;br /&gt; საფანგეთი 120 000
|დანაკარგები1=74 635 დაღუპული, &lt;br /&gt;174 634 დაჭრილი
|დანაკარგები2= '''დიდი ბრიტანეთი''' &lt;br /&gt; 21 255 დაღუპული, &lt;br /&gt;52 230 დაჭრილი
'''საფრანგეთი''' &lt;br /&gt;10 000 დაღუპული, &lt;br /&gt;17 000 დაჭრილი
'''ავსტრალია''' &lt;br /&gt;7594 დაღუპული, &lt;br /&gt; 20 000 დაჭრილი
'''ახალი ზელანდია''' &lt;br /&gt;2701 დაღუპული, &lt;br /&gt;4546 დაჭრილი
'''ინდოეთი''' &lt;br /&gt;1358 დაღუპული, &lt;br /&gt;3421 დაჭრილი
'''ნიუფაუნდლენდი'''&lt;br /&gt;49 დაღუპული,&lt;br /&gt; 93 დაჭრილი
|შენიშვნა=
}}
'''გალიპოლის ბრძოლა''', '''გალიპოლის ოპერაცია''', '''დარდანელის ოპერაცია''', '''ჩანაქქალეს ბრძოლა''' ({{lang-tr|Çanakkale Savaşı}}; {{lang-en|Gallipoli Campaign}}) — მასშტაბური სამხედრო ოპერაცია [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს პერიოდში. გაიმართა [[უინსტონ ჩერჩილი]]ს ინიციატივით&lt;ref&gt;Erik Goldstein. ''Wars and Peace Treaties: 1816 — Present''. Routledge, 1992. Page 43.&lt;/ref&gt;. ბრძოლაში მონაწილეობდა [[ანტანტა|ანტანტის]] ქვეყნები, ძირითადად [[დიდი ბრიტანეთი]] და [[საფრანგეთი]], ოპერაციის მიზანი იყო [[კონსტანტინოპოლი]]ს ხელში ჩაგდება და [[რუსეთის იმპერია|რუსეთისათვის]] საზღვაო გზების გახსნა&lt;ref&gt;''The Encyclopaedia Britannica'', Vol.7, Edited by Hugh Chisholm, (1911)&lt;/ref&gt;.

== წინა პირობები ==
[[1915]] წლისათვის [[დიდი ბრიტანეთი]]სა და [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] ინტერესები დაემთხვა ყურეების კონტროლის სფეროში. დიდი ბრიტანეთი ცდილობდა [[კონსტანტინოპოლი]]ს ხელში ჩაგდებას, ხოლო რუსეთისათვის უკვე [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნიდან]] ყურეების საქმე უმნიშვნელოვანესი სამხედრო სტრატეგიული კონცეფცია იყო. 
[[ფაილი:Dardanelles_defences_1915.png|150პქ|მინი|მარცხნივ|დარდანელის სრუტის თავდაცვითი სისტემა]]
სამხედრო ოპერაციის გეგმა ვიცე-ადმირალმა [[სეკვილ კარდენი|სეკვილ კარდენმა]] წარუდგინა [[უინსტონ ჩერჩილი|უინსტონ ჩერჩილს]]. იგი იყოფოდა ოთხ ეტაპად&lt;ref name=&quot;Больных&quot;&gt;Больных А. Г. Морские битвы Первой мировой: Трагедия ошибок. — М.: АСТ, 2002&lt;/ref&gt;:

# გარე თავდაცვითი სისტემის აღება.
# შუალედური გამაგრებების აფეთქება ფსკერიდან.
# შიდა თავდაცვითი სისტემის აღება.
# [[მარმარილოს ზღვა]]ზე გასვლა.

კარდენის გეგმა მოიწონა უმაღლესმა ხელმძღვანელობამ და [[დარდანელის სრუტე]]ში გაიგზავნა ბრიტანულ-ფრანგული ესკადრა&lt;ref&gt;Вильсон x. Линкоры в бою. 1914—1918 гг. — М.: Изографус, ЭКСМО, 2002. — 432 стр.&lt;/ref&gt;.

სამხედრო საბჭოს [[1915]] წლის [[28 იანვარი|28 იანვრის]] სხდომაზე მიიღეს საბოლოო გადაწყვეტილება: დარდანელის სრუტეში განლაგებულ ფრონტს უნდა ემოქმედა დამოუკიდებლად არმიის დახმარების გარეშე.

[[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] მხარემ დაზვერვის საშუალებით უკვე იცოდა ოპერაციის მზადების შესახებ და დაიწყო საფორტიფიკაციო ნაგებობების გამაგრება&lt;ref name=&quot;Тарас&quot;&gt;Первая мировая война на море — Мн.: Харвест; М.: ACT, 2001&lt;/ref&gt;.

== ბრძოლის მსვლელობა ==
ოპერაცია დაიწყო [[1915]] წლის [[19 თებერვალი|19 თებერვალს]] ოსმალეთის ფორტების დაბომბვით, თუმცა მოკავშირეებმა რაიმე სერიოზული ზიანის მიყენება ვერ შეძლეს. გენერალური შეტევა დაიწყო 18 მარტს დილის 10:30 საათზე. მოკავშირეთა ხომალდები სრუტეში შევიდნენ. თურქები შორიახლო მისდევდნენ მოკავშირეებს, გაიხსნა საარტილერო ცეცხლი. მნიშვნელოვნად დაზიანდა მოკავშირეთა ფლოტი. 18:00 საათისათვის ბრიტანელმა ადმირალმა [[ჯონ დე რობეკი|დე რობეკმა]] გასცა ბრძანება ოპერაციის  შეწყვეტის შესახებ. თურქებმა უმნიშვნელო დანაკარგი განიცადეს.

ზღვაზე წარუმატებლობის შემდეგ მოკავშირეებმა გადაწყვიტეს დესანტის გადასხმით დაეპყროთ [[გელიბოლუს ნახევარკუნძული|გალიპოლი]]. 25 აპრილს მოკავშირეებმა დესანტი ინგლისელი გენერლის [[იან სტანდიშ მონტეგიუ ჰამილტონი|იან ჰამილტონისა]] და ფრანგი გენერლის [[ალბერ დ’ამადი]]ს სარდლობით გელიბოლუს ნახევარკუნძულზე სედიულბაჰირთან გადასხეს. მოკავშირეთა ცდას შედეგი არ მოჰყოლია, რადგან ოსმალეთის იმპერიის ჯარების ძლიერ წინააღმდეგობას წააწყდნენ.

[[1915]] წლის 7 დეკემბერს ბრიტანეთის მთავრობამ გასცა ბრძანება სრუტეებიდან მოკავშირეთა ძალების ევაკუაციის შესახებ, რომელიც დასრულდა [[1916]] წლის [[9 იანვარი|9 იანვარს]].

==შედეგები==
გალიპოლის ბრძოლაში გამარჯვებას თურქებისთვის ჰქონდა უდიდესი პოლიტიკური და მორალური მნიშვნელობა. ამ ბრძოლის შემდეგ [[ბულგარეთი]] პირველ მსოფლიო ომში ჩაება ოსმალეთის მხარეს, ხოლო [[უინსტონ ჩერჩილი]] იძულებული გახდა თანამდებობიდან გადამდგარიყო. გენერალ [[ოტო ლიმან ფონ სანდერსი|ფონ სანდერსს]] „აღმოსავლეთის ჰინდენბურგი“ უწოდეს, ხოლო სულთან [[მეჰმედ V]]-ს ურჯულოებზე გამარჯვებულის - [[ღაზი]]ს ტიტული მიანიჭეს. დარდანელის ოპერაციის ჩავარდნით წაგებული დარჩა რუსეთი, რომელსაც სრუტეების რაიონი უნდა რგებოდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commons|Gallipoli Campaign}}
* {{cite web|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/system/topicRoot/Gallipoli/|title=Original reports from ''The Times''|accessdate=2016-01-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090508071222/http://www.timesonline.co.uk/tol/system/topicRoot/Gallipoli/|archivedate=2009-05-08}}
* {{cite web |url=http://maps.omniatlas.com/europe/19150426/ |title=Map of Europe during the Gallipoli Campaign |work=Omniatlas.com |accessdate=2016-01-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140419161930/http://maps.omniatlas.com/europe/19150426/ |archivedate=2014-04-19 }}
* {{cite web |url=http://www.1914-1918.net/despatches.htm |publisher=The Long Long Trail |work=The campaign at the Dardanelles (Gallipoli) |title=Despatches}}
* {{cite web |url=http://www.mq.edu.au/about_us/faculties_and_departments/faculty_of_arts/mhpir/modern_history/research/gallipoli_centenary_research_project/ |title=Gallipoli Centenary Research Project |website=Macquarie University |accessdate=2016-01-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130608013850/http://www.mq.edu.au/about_us/faculties_and_departments/faculty_of_arts/mhpir/modern_history/research/gallipoli_centenary_research_project/ |archivedate=2013-06-08 }}
* {{cite web |url=http://www.history.com/news/winston-churchills-world-war-disaster/ |title=Winston Churchill's World War Disaster}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:პირველი მსოფლიო ომის ბრძოლები]]
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის ბრძოლები]]
[[კატეგორია:ოსმალეთის ბრძოლები]]</text>
      <sha1>bwyx0lig1rvts3hmiwwsbuj4um1wfub</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ნიდერლანდების მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>332155</id>
    <revision>
      <id>4808290</id>
      <parentid>3035272</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:28:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808290</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="334" sha1="f6voim3psrto8rnri6d3mioz4mg0stm" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in the Netherlands}}

[[კატეგორია:ნიდერლანდები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>f6voim3psrto8rnri6d3mioz4mg0stm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>პარტიზანი ბელგრადი (საფეხბურთო კლუბი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>337469</id>
    <revision>
      <id>4808182</id>
      <parentid>4542603</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:33:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Makenzis</username>
        <id>93024</id>
      </contributor>
      <origin>4808182</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19749" sha1="grytvsn2tz21engv2l2jm4cocp8mlgf" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საფეხბურთო კლუბი
 |სახელი        = პარტიზანი
 |ლოგო         = [[ფაილი:ბელგრადის პარტიზანის ლოგო.png|200 პქ]]
 |სრული სახელი = საფეხბურთ კლუბი პარტიზანი ბელგრადი
|მეტსახელი        = ''Crno-beli (შავ-თეთრები)'', ''Parni valjak''
 |დაარსდა         =  [[4 ოქტომბერი]], [[1945]]
 |სტადიონი         = [[პარტიზანის სტადიონი]]&lt;br&gt;[[ბელგრადი]], [[სერბეთი]]
 |ტევადობა     = 32 710 მაყურებელი
 |პრეზიდენტი       = {{დროშანიშანი|სერბეთი}} [[ივან ჩურკოვიჩი]]
 |მწვრთნელი          = {{დროშანიშანი|სერბეთი}} [[ივან ტომიჩი]]
 |კაპიტანი         =  	 
 |ლიგა    = [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი|სერბეთის საფეხბურთო სუპერლიგა]]
 |სეზონი           = [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2024-2025|2024–25]]
 |ადგილი           = მე-2
 |საიტი         =  http://partizan.rs/
| pattern_la1 = _partizan1516h
| pattern_b1  = _partizan1516h
| pattern_ra1 = _partizan1516h
| pattern_sh1 = _partizan1516h
| pattern_so1 = _partizan1516h
| leftarm1    = FFFFFF
| body1       = FFFFFF
| rightarm1   = FFFFFF
| shorts1     = FFFFFF
| socks1      = FFFFFF
| pattern_la2 = _partizan1415a
| pattern_b2  = _partizan1415a
| pattern_ra2 = _partizan1415a
| pattern_sh2 = _partizan1415a
| pattern_so2 = _partizan1415a
| leftarm2    = 808080
| body2       = 808080
| rightarm2   = 808080
| shorts2     = 808080
| socks2      = 808080
| pattern_la3 = _aapp15a
| pattern_b3  = _partizan1314a
| pattern_ra3 = _aapp15a
| pattern_sh3 = _partizan1415t
| pattern_so3 = _partizan1415t
| leftarm3    = FFFFFF
| body3       = FFFFFF
| rightarm3   = FFFFFF
| shorts3     = FFFFFF
| socks3      = 000000
}}
'''საფეხბურთ კლუბი პარტიზანი''' ({{lang-sr|Фудбалски клуб Партизан}}), ცნობილი როგორც „პარტიზანი ბელგრადი“ — [[სერბეთი]]ს საფეხბურთო კლუბი, რომელიც დაფუძნებულია [[ბელგრადი|ბელგრადში]]. არის [[პარტიზანის სპორტის ასოციაცია|პარტიზანის სპორტის ასოციაციის]] ძირითადი ნაწილი.&lt;ref&gt;{{cite news| url=http://www.sportske.net/vest/vremenska-masina/crno-beli-rodjendan-52841.html| title=Crno-beli rođendan| language=Serbian| publisher=Sportske.net| accessdate=17 სექტემბერი, 2012| archiveurl=https://web.archive.org/web/20190329195105/https://www.sportske.net/vest/vremenska-masina/crno-beli-rodjendan-52841.html| archivedate=2019-03-29}}&lt;/ref&gt; ასპარეზობს [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი|სერბეთის საფეხბურთო სუპერლიგაში]], მთელი ისტორიის მანძილზე ასპარეზობდა იუგოსლავიის, შემდეგ სერბეთის უმაღლესი დონის ჩემპიონატებში. მოგებული აქვს 39 ტიტული, 26 ეროვნული ჩემპიონატის გათამაშება, 12 თასი, 1 სუპერთასი და 1 მიტროპის თასი.&lt;ref name=&quot;Trophies&quot;&gt;{{cite web|title=Trophies|url=http://www.en.partizan.rs/trofeji/|publisher=Partizan.rs|accessdate=14 სექტემბერი, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140626131426/http://www.en.partizan.rs/trofeji/|archivedate=2014-06-26}}&lt;/ref&gt; [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი|იუგოსლავიის ჩემპიონატის]] ყველა დროის ცხრილში იკავებს მეორე ადგილს.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Tabele-prvi-i-drugi-liga-Jugoslavije|language=Bosnian|url=http://www.bihsoccer.com/Tabele-prvi-i-drugi-liga-Jugoslavije.html|publisher=Bihsoccer.com|accessdate=14 სექტემბერი, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120622040252/http://www.bihsoccer.com/Tabele-prvi-i-drugi-liga-Jugoslavije.html|archivedate=2012-06-22}}&lt;/ref&gt;

კლუბი დაარსდა 1945 წელს, ბელგრადში,  [[იუგოსლავიის სახალხო არმია|იუგოსლავიის სახალხო არმიის]] ახალგაზრდა ოფიცრების მიერ, როგორც იუგოსლავიის სპორტის ასოციაციის წევრი.&lt;ref name=&quot;Club history&quot;&gt;{{cite news| url=http://www.en.partizan.rs/istorija-kluba/istorija/| title=კლუბის ისტორია| publisher=Partizan.rs| accessdate=12 მარტი, 2013| archiveurl=https://web.archive.org/web/20121007030146/http://www.en.partizan.rs/istorija-kluba/istorija/| archivedate=2012-10-07}}&lt;/ref&gt; 1949 წლიდან საშინაო მატჩებს ატარებს [[პარტიზანის სტადიონი|პარტიზანის სტადიონზე]]. საფეხბურთო კლუბმა „პარტიზანმა“ მიიღო მონაწილეობა [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ევროპის ჩემპიონთა თასის]] პირველ, 195-56 წლების სეზონის გათამაშებაში.&lt;ref name=&quot;FK Partizan&quot;&gt;{{cite news | url=http://www.uefa.com/teamsandplayers/teams/club=50162/profile/index.html| title=FK Partizan| publisher=UEFA.com | accessdate=18 სექტემბერი, 2012}}&lt;/ref&gt; „პარტიზანი“ არის პირველი [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანური]] და აღმოსავლეთ ევროპული კლუბი, რომელიც გავიდა ევროპის ჩემპიონთა თასის ფინალში, 1966 წელს იგი [[რეალ მადრიდი (საფეხბურთო კლუბი)|მადრიდის „რეალთან“]] დამარცხდა.&lt;ref name=&quot;1965–66 European Cup Final&quot;&gt;{{cite web|title=1965/66: Madrid make it six|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1965/overview/index.html#196566+madrid+make|publisher=UEFA.com|accessdate=14 სექტემბერი, 2012}}&lt;/ref&gt;

„პარტიზანს“ აქვს დიდი ხნის მეტოქეობა [[ცრვენა ზვეზდა (საფეხბურთო კლუბი)|„ცრვენა ზვეზდასთან“]]. ამ ორი კლუბის დაპირისპირება ცნობილია როგორც მარადიული დერბი და აღიარებულია როგორც ერთ-ერთი საუკეთესო თანაქალაქელთა დაპირისპირება მსოფლიოში.&lt;ref&gt;{{cite news| url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=44271/index.html| title=Partizan Beograd – The Black and Whites of Belgrade| publisher=FIFA.com| accessdate=18 სექტემბერი, 2012| archiveurl=https://web.archive.org/web/20131002173842/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=44271/index.html| archivedate=2013-10-02}}&lt;/ref&gt; 2009 წლის სექტემბერში ბრიტანულმა გაზეთმა [[Daily Mail|Daily Mail-მა]] „პარტიზანი“ - „ცრვენა ზვეზდას“ დაპირისპირებას მიანიჭა მეოთხე ადგილი მსოფლიოს ყველა დროის 10 საუკეთესო საფეხბურთო დაპირისპირებას შორის.&lt;ref&gt;{{cite news | url=http://www.dailymail.co.uk/sport/football/article-1214200/THE-LIST-The-greatest-rivalries-club-football-Nos-10-1.html | title=THE LIST: The greatest rivalries in club football, Nos 10–1 | publisher= [[Daily Mail]] | accessdate=14 სექტემბერი, 2012 | location=London | first=Matt | last=Fortune}}&lt;/ref&gt; „პარტიზანი“ არის მეორე ყველაზე პოპულარული კლუბი სერბეთში,&lt;ref name=&quot;The Večernje novosti&quot;&gt;{{cite news | url=http://www.novosti.rs/vesti/sport.72.html:211202-Pola-Srbije-za-Crvenu-zvezdu | title=Pola Srbije navija za Crvenu zvezdu |language= Serbian| publisher=The Večernje novosti | accessdate=14 სექტემბერი 2012}}&lt;/ref&gt; ასევე პოპულარულია [[ჩერნოგორია|ჩერნოგორიასა]] და [[ბოსნია და ჰერცეგოვინა|ბოსნია და ჰერცეგოვინაში]], განსაკუთრებით [[სერბთა რესპუბლიკა (ბოსნია და ჰერცეგოვინა)|სერბთა რესპუბლიკის]] მოსახლეობაში.&lt;ref name=&quot;The Press&quot;&gt;{{cite news| url=http://pressrs.ba/sr/sport/ostali_sportovi/story/11115/Grobari+iz+Crne+Gore+i+RS+vraćeni+sa+granice.html| title=Grobari iz Crne Gore i RS vraćeni sa granice| language=Serbian| publisher=The Press| accessdate=18 სექტემბერი, 2012| archiveurl=https://web.archive.org/web/20131004213828/http://pressrs.ba/sr/sport/ostali_sportovi/story/11115/Grobari+iz+Crne+Gore+i+RS+vra%C4%87eni+sa+granice.html| archivedate=2013-10-04}}&lt;/ref&gt;

== ტიტულები ==
ჯამში „პარტიზანს“ მოგებული აქვს 40 ტიტული, 26 ეროვნული ჩემპიონატი, 12 ქვეყნის თასი, 1 სუპერთასი და 1 მიტროპის თასი. 

კლუბს მაისურზე აქვს ორი ოქროს ვარსკვლავი, რაც დაიმსახურა ეროვნული ჩემპიონატის ტიტულების რაოდენობით. პირველი ვარსკვლავი მიიღო, როდესაც მეათედ მოიგო ქვეყნის ჩემპიონის ტიტული, [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1985–86|1985–86]] წლების სეზონში, ხოლო მეორე ტიტულის მეოცედ მოგების შემდეგ, [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2007–08|2007–08]] წლების სეზონში.

'''ეროვნული ჩემპიონატი – 26'''

* '''[[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი|იუგოსლავიის პირველი ლიგა]]'''
**''' ჩემპიონი (11):''' [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1946–47|1947]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1948–49|1949]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1960–61|1961]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1961–62|1962]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1962–63|1963]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1964–65|1965]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1975–76|1976]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1977–78|1978]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982–83|1983]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1985–86|1986]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1986–87|1987]]
* '''[[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი#იუგოსლავიიის ფედერალური რესპუბლიკა (1992–2002)|იუგოსლავიის ფრ-ის პირველი ლიგა]]/[[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი|სერბეთის და მონტენეგროს პირველი ლიგა]]'''
**''' ჩემპიონი (8):''' [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1992–93|1993]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1993–94|1994]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1995–96|1996]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1996–97|1997]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1998–99|1999]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2001–02|2002]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2002–03|2003]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2004–05|2005]]
* '''[[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი|სერბეთის სუპერლიგა]]'''
**''' ჩემპიონი (7):''' [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2007–08|2008]], [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2008–09|2009]], [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2009–10|2010]], [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2010–11|2011]], [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2011–12|2012]], [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2012–13|2013]], [[სერბეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014–15|2015]]

'''საფეხბურთო თასი – 12'''
* '''[[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი|იუგოსლავიის თასი]]'''
**''' გამარჯვებული (5):''' [[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი 1946–47|1947]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი 1952|1952]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი 1953–54|1954]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი 1956–57|1957]], [[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი 1988–89|1989]]
* '''[[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი#იუგოსლავიის ფრ-ის თასის ფინალი|იუგოსლავიის ფრ-ის თასი]]/[[სერბეთის და მონტენეგროს თასი]]'''
**''' გამარჯვებული (4):''' [[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი 1991–92|1992]], 1994, 1998, [[იუგოსლავიის საფეხბურთო თასი 2000–01|2001]]
* '''[[სერბეთის საფეხბურთო თასი|სერბეთის თასი]]'''
**''' გამარჯვებული (3):''' [[სერბეთის საფეხბურთო თასი 2007–08|2008]], [[სერბეთის საფეხბურთო თასი 2008–09|2009]], [[სერბეთის საფეხბურთო თასი 2010–11|2011]]

'''იუგოსლავიის სუპერთასი – 1'''
**''' გამარჯვებული (1):''' 1989

=== ევროპული ===
*'''[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა თასი / ჩემპიონთა ლიგა]]'''
**'''ფინალისტი (1):''' 1966
**'''1/4 ფინალისტი (2):''' [[ევროპის ჩემპიონთა თასი 1955-1956|1955-56]], [[ევროპის ჩემპიონთა თასი 1963-1964|1963-64]]

*'''მიტროპის თასი'''
**'''გამარჯვებული (1):''' 1978

'''სხვა ჩემპიონატები'''

{{col-begin}}
{{col-break}}
*''' გამარჯვებული (7):'''
** '''მუჰამედის თასი V (1):''' 1963
** '''მექსიკის საერთაშორისო ხუთკუთხა ჩემპიონატი (1):''' 1970
** '''ბოგოტის საერთაშორისო ხუთკუთხა ჩემპიონატი (1):''' 1971
** '''კოლუმბიის თასი (1):''' 1976
** '''Lunar New Year Cup (1):''' 1984
** '''პარტიზანის მე-40 წლისთავის თასი (1):''' 1985
** '''Uhrencup (1):''' 1989
*''' მე-2 ადგილი (2):'''
** '''Lunar New Year Cup (1):''' 1992
** '''[[სანტიაგო ბერნაბეუს თასი]] (1):''' 1984
{{col-end}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commons category}}
* {{ოფიციალური|http://partizan.rs/}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{სერბეთის საფეხბურთო სუპერლიგის კლუბები}}

[[კატეგორია:პარტიზანი ბელგრადი]]  
[[კატეგორია:სერბეთის საფეხბურთო კლუბები]]</text>
      <sha1>grytvsn2tz21engv2l2jm4cocp8mlgf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გროდნოს ძველი ციხესიმაგრე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>337638</id>
    <revision>
      <id>4808360</id>
      <parentid>4805349</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:01:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */</comment>
      <origin>4808360</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9102" sha1="pepo94qut2wiunfb7wguv7a9dxq8ypi" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა
|ზევით = ძველი ციხესიმაგრე&lt;br/&gt;{{lang-be|Стары замак}}
|სურათი = [[ფაილი:Гродно_Старый_замок_02.jpg|250პქ]]
|ტიტრი = 
|თავის სტილი  = background:#ccf;
|სახელის სტილი = 
|მონაცემის სტილი = 
|სხეულის კლასი = vevent
|თავი1 = ინფორმაცია ციხესიმგრეზე
|სახელი2 = მდებარეობა
|მონაცემი2 = [[გროდნო]]&lt;br/&gt;{{დროშა|ბელარუსი}}
|სახელი3 = არქიტექტურული სტილი
|მონაცემი3 = [[გოთიკა]], [[რენესანსი]]
|სახელი4 = დაარსების თარიღი
|მონაცემი4 = მე-10 საუკუნის ბოლო მე-11 საუკუნის დასაწყისი
|სახელი5 = მშენებლობა
|მონაცემი5 =  მე-11 — მე-19 საუკუნეები
|სახელი6 = ოფიციალური ვებ-გვერდი
|მონაცემი6 = {{url|http://history.grodno.museum.by/}}
|სახელი7 = 
|მონაცემი7 = 
|სახელი8 = 
|მონაცემი8 = 
|სახელი9 = 
|მონაცემი9 = 
|სახელი10 = 
|მონაცემი10 = 
}}

'''ძველი ციხესიმაგრე''' — ციხესიმაგრე [[გროდნო]]ში.

== ისტორია ==
პირველი თავდაცვითი ნაგებობა აშენდა [[რუსები|რუსი]] მთავრების მიერ IX საუკუნეში. XIII საუკუნეში [[გროდნო]] (გოროდნა) [[ლიტვის დიდი სამთავრო]]ს ნაწილი გახდა შემდეგი ათასწლეულის დასაწყისიდან, გახდა სამიზნე [[ტევტონთა ორდენი|ჯვაროსნების]] მრავალრიცხოვანი თავდასხმების. [[1391]] წელს ციხესიმაგრე გახდა [[ვიტოვტი]]ს ერთ-ერთ ძირითად რეზიდენციად, რომელიც [[1398]] წელს ხის ციხესიმაგრის ნაცვლად ააშენა ქვის [[გოთიკა|გოთური]] ციხესიმაგრე ხუთი კოშკით. ეს შენობა შენახულია დღემდე.

დაახლოებით ამავე დროს, ციხესიმაგრეს ტერიტორიაზე აშენდა ე.წ. ქვედა ეკლესია. არქეოლოგების ვარაუდით, იგი აგებული იყო იგივე ტექნოლოგიით, როგორც [[ბორისოგლებსკის ეკლესია (გროდნო)|ბორისოგლებსკის ეკლესიაა]] აშენებული, ასევე იგივე არქიტექტორებით. მშენებლობის სპეციფიკა გამოიხატებოდა იმაში, რომ უზარმაზარი ლოდები იყო გაყოფილი ნახევრად და აგურთან ერთად დატანილი იყო კედელზე, ციხის გარე ნაწილზე. ეს ეხმარებოდა სამშენებლო მასალების დაზოგვაში, ასევე კედლის შემდგომ გაძლიერებაში. ქვედა ეკლესიის ფუნდამენტი და კედლების ნარჩენები დღესდღეობით ღიაა მნახველებისთვის.&lt;ref&gt;{{Cite web|accessdate = 2016-01-28|title = Старый Замок в Гродно. История и фото Старого замка|url = http://belarus.svobodno.su/ru/places/attraction/zamki-i-gorodishcha/grodnenskaya-oblast/grodnenskiy-rayon/grodno/staryy-zamok-v-grodno.html|publisher = belarus.svobodno.su}}{{Dead link|date=მაისი 2025 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

[[1445]] წელს [[ლიტვის დიდ მთავართა სია|ლიტვის დიდმა მთავარმა]] [[კაზიმირ IV]]-მ მიიღო აქ [[პოლონეთი]]ს ელჩი, რომელმაც შესთავაზა მას გვირგვინი, ხოლო [[1492]] წელს ის გარდაიცვალა ამ ციხესიმაგრეში. ხშირად აქ ჩერდებოდა [[სტეფანე ბატორი]], რომელიც რეალურად [[გროდნო]] გადააქცია თავისი სამეფოს დედაქალაქად. დაახლოებით [[1580]] წელს მეფის ინიციატივით, ციხესიმაგრე გადაკეთდა [[რენესანსი]]ს სტილში, [[იტალია|იტალიელი]] არქიტექტორის სკოტოს მიერ.

[[1655]] წელს ციხესიმაგრე მთლიანად გაანადგურდა [[რუსეთი]]ს ჯარების მიერ [[რუსეთი|რუსეთ]]-[[პოლონეთი]]ს [[1654]]-[[1667]] წლების ომის დროს. ციხესიმაგრე თავიდან ააშენა [[ლიტვა|ლიტვის]] კანცლერმა და [[გროდნო]]ს ხელმძღვანელმა ქშიშტოპ ზიგმუნდ პაკმა. [[1678]] წლიდან, ციხესიმაგრეში იმართებოდა ყოველი მესამე [[პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობა|ჟეჩ პოსპოლიტას]] სეიმის სხდომა. XVIII საუკუნის დასაწყისში, [[ჩრდილოეთის ომი]]ს დროს [[შვედები|შვედებმა]] გადაწვეს და მას შემდეგ აღარ დაბრუნებია თავისი ღირებულება.

XVIII საუკუნის შუაში აშენდა [[გროდნოს ახალი ციხესიმაგრე]] და ძველმა შეწყვიტა თავისი ფუნქციის შესრულება. [[პოლონეთის დანაწილება|ჟეჩ პოსპოლიტას დანაწილების]] და [[გროდნო]]ს [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] მიერ შეერთების შემდეგ, XIX საუკუნეში იგი აღადგენილ იქნა, როგორც სამეფო ყაზარმები.

დღეს ციხესიმაგრეში განთავსებულია [[გროდნო]]ს ისტორიულ და არქეოლოგიური მუზეუმის მთავარი ექსპოზიცია. შემოშავებულია ციხესიმაგრის რეკონსტრუქციის პროექტი, რომლის შედეგად ის მიიღებს [[სტეფანე ბატორი]]ს დროინდელ ფორმას, მუშაობა დაიწყო [[2015]] წელს.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://museum-grodno.by/wp-content/oldcastle/index.html Virtual Tour of The Old Grodno Castle]
* [https://museum-grodno.by/en/the-old-castle/ The Old Grodno Castle Official Website]
* [https://eng.belta.by/fotoreportage/view/old-castle-restoration-in-grodno-125500-2019/ Restoration] process, 2019
* [https://www.tvr.by/eng/news/obshchestvo/zavershaetsya_rekonstruktsiya_pervoy_ocheredi_starogo_zamka_v_grodno/ Video] report about the reconstruction (in Russian)

[[კატეგორია:ბელარუსის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>pepo94qut2wiunfb7wguv7a9dxq8ypi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808361</id>
      <parentid>4808360</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:01:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <origin>4808361</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8712" sha1="311ilfic6oygu1j1o7vlokapalpmb0z" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა
|ზევით = ძველი ციხესიმაგრე&lt;br/&gt;{{lang-be|Стары замак}}
|სურათი = [[ფაილი:Гродно_Старый_замок_02.jpg|250პქ]]
|ტიტრი = 
|თავის სტილი  = background:#ccf;
|სახელის სტილი = 
|მონაცემის სტილი = 
|სხეულის კლასი = vevent
|თავი1 = ინფორმაცია ციხესიმგრეზე
|სახელი2 = მდებარეობა
|მონაცემი2 = [[გროდნო]]&lt;br/&gt;{{დროშა|ბელარუსი}}
|სახელი3 = არქიტექტურული სტილი
|მონაცემი3 = [[გოთიკა]], [[რენესანსი]]
|სახელი4 = დაარსების თარიღი
|მონაცემი4 = მე-10 საუკუნის ბოლო მე-11 საუკუნის დასაწყისი
|სახელი5 = მშენებლობა
|მონაცემი5 =  მე-11 — მე-19 საუკუნეები
|სახელი6 = ოფიციალური ვებ-გვერდი
|მონაცემი6 = {{url|http://history.grodno.museum.by/}}
|სახელი7 = 
|მონაცემი7 = 
|სახელი8 = 
|მონაცემი8 = 
|სახელი9 = 
|მონაცემი9 = 
|სახელი10 = 
|მონაცემი10 = 
}}

'''ძველი ციხესიმაგრე''' — ციხესიმაგრე [[გროდნო]]ში.

== ისტორია ==
პირველი თავდაცვითი ნაგებობა აშენდა [[რუსები|რუსი]] მთავრების მიერ IX საუკუნეში. XIII საუკუნეში [[გროდნო]] (გოროდნა) [[ლიტვის დიდი სამთავრო]]ს ნაწილი გახდა შემდეგი ათასწლეულის დასაწყისიდან, გახდა სამიზნე [[ტევტონთა ორდენი|ჯვაროსნების]] მრავალრიცხოვანი თავდასხმების. [[1391]] წელს ციხესიმაგრე გახდა [[ვიტოვტი]]ს ერთ-ერთ ძირითად რეზიდენციად, რომელიც [[1398]] წელს ხის ციხესიმაგრის ნაცვლად ააშენა ქვის [[გოთიკა|გოთური]] ციხესიმაგრე ხუთი კოშკით. ეს შენობა შენახულია დღემდე.

დაახლოებით ამავე დროს, ციხესიმაგრეს ტერიტორიაზე აშენდა ე.წ. ქვედა ეკლესია. არქეოლოგების ვარაუდით, იგი აგებული იყო იგივე ტექნოლოგიით, როგორც [[ბორისოგლებსკის ეკლესია (გროდნო)|ბორისოგლებსკის ეკლესიაა]] აშენებული, ასევე იგივე არქიტექტორებით. მშენებლობის სპეციფიკა გამოიხატებოდა იმაში, რომ უზარმაზარი ლოდები იყო გაყოფილი ნახევრად და აგურთან ერთად დატანილი იყო კედელზე, ციხის გარე ნაწილზე. ეს ეხმარებოდა სამშენებლო მასალების დაზოგვაში, ასევე კედლის შემდგომ გაძლიერებაში. ქვედა ეკლესიის ფუნდამენტი და კედლების ნარჩენები დღესდღეობით ღიაა მნახველებისთვის. 

[[1445]] წელს [[ლიტვის დიდ მთავართა სია|ლიტვის დიდმა მთავარმა]] [[კაზიმირ IV]]-მ მიიღო აქ [[პოლონეთი]]ს ელჩი, რომელმაც შესთავაზა მას გვირგვინი, ხოლო [[1492]] წელს ის გარდაიცვალა ამ ციხესიმაგრეში. ხშირად აქ ჩერდებოდა [[სტეფანე ბატორი]], რომელიც რეალურად [[გროდნო]] გადააქცია თავისი სამეფოს დედაქალაქად. დაახლოებით [[1580]] წელს მეფის ინიციატივით, ციხესიმაგრე გადაკეთდა [[რენესანსი]]ს სტილში, [[იტალია|იტალიელი]] არქიტექტორის სკოტოს მიერ.

[[1655]] წელს ციხესიმაგრე მთლიანად გაანადგურდა [[რუსეთი]]ს ჯარების მიერ [[რუსეთი|რუსეთ]]-[[პოლონეთი]]ს [[1654]]-[[1667]] წლების ომის დროს. ციხესიმაგრე თავიდან ააშენა [[ლიტვა|ლიტვის]] კანცლერმა და [[გროდნო]]ს ხელმძღვანელმა ქშიშტოპ ზიგმუნდ პაკმა. [[1678]] წლიდან, ციხესიმაგრეში იმართებოდა ყოველი მესამე [[პოლონეთ-ლიტვის თანამეგობრობა|ჟეჩ პოსპოლიტას]] სეიმის სხდომა. XVIII საუკუნის დასაწყისში, [[ჩრდილოეთის ომი]]ს დროს [[შვედები|შვედებმა]] გადაწვეს და მას შემდეგ აღარ დაბრუნებია თავისი ღირებულება.

XVIII საუკუნის შუაში აშენდა [[გროდნოს ახალი ციხესიმაგრე]] და ძველმა შეწყვიტა თავისი ფუნქციის შესრულება. [[პოლონეთის დანაწილება|ჟეჩ პოსპოლიტას დანაწილების]] და [[გროდნო]]ს [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] მიერ შეერთების შემდეგ, XIX საუკუნეში იგი აღადგენილ იქნა, როგორც სამეფო ყაზარმები.

დღეს ციხესიმაგრეში განთავსებულია [[გროდნო]]ს ისტორიულ და არქეოლოგიური მუზეუმის მთავარი ექსპოზიცია. შემოშავებულია ციხესიმაგრის რეკონსტრუქციის პროექტი, რომლის შედეგად ის მიიღებს [[სტეფანე ბატორი]]ს დროინდელ ფორმას, მუშაობა დაიწყო [[2015]] წელს.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://museum-grodno.by/wp-content/oldcastle/index.html Virtual Tour of The Old Grodno Castle]
* [https://museum-grodno.by/en/the-old-castle/ The Old Grodno Castle Official Website]
* [https://eng.belta.by/fotoreportage/view/old-castle-restoration-in-grodno-125500-2019/ Restoration] process, 2019
* [https://www.tvr.by/eng/news/obshchestvo/zavershaetsya_rekonstruktsiya_pervoy_ocheredi_starogo_zamka_v_grodno/ Video] report about the reconstruction (in Russian)

[[კატეგორია:ბელარუსის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>311ilfic6oygu1j1o7vlokapalpmb0z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ზეუგმის მოზაიკის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>341367</id>
    <revision>
      <id>4808184</id>
      <parentid>4795718</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:38:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:2011 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808184</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4159" sha1="le78gombu953c2w9vkfoh410h9jimpv" xml:space="preserve">[[ფაილი:Antep erased2.jpg|thumb|250px|&quot;ბოშა გოგოს&quot; მოზაიკა ზეუგმის მოზაიკის მუზეუმში.]]
'''ზეუგმის მოზაიკის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Zeugma Mozaik Müzesi}}) — მუზეუმი, რომელიც მდებარეობს [[თურქეთი]]ს ქალაქ [[გაზიანთეფი|გაზიანთეფში]]. არის მსოფლიოს ყველაზე დიდი მოზაიკის მუზეუმი, რომელიც შეიცავს 1700 კვადრატულ მეტრს მოზაიკას. გაიხსნა საჯაროდ [[2011]] წლის 9 სექტემბერს.

მოზაიკის მუზეუმი მდებარეობს ზეუგმაში, ვარაუდობენ, რომ მუზეუმის დამაარსებელია [[ალექსანდრე მაკედონელი]]ს დიდი არმიის ერთ-ერთი გენერალი. საგანძური, მათ შორის, მოზაიკაც, უცნობი იყო [[2000]] წლამდე, როდესაც არქეოლოგიური ნივთები გამოჩნდა მუზეუმებში და როდესაც დაიგეგმა ახალი კაშხლების აგება [[ევფრატი|ევფრატზე]], რომელიც ნიშნავდა, რომ ზეუგმის დიდი ნაწილი სამუდამოდ დატბორებოდა.&lt;ref name=ltm/&gt; მოზაიკების დიდი რაოდენობა კვლავ რჩება გამოსამჟღავნებელი&lt;ref name=tport&gt;{{cite web|title=Gaziantep Zeugma Mosaics Museum|url=http://www.goturkey.com/content.php?cid=51768&amp;typ=c&amp;lng=en|work=Go Turkey|publisher=Turkey's Official Tourism Portal|accessdate=2012-01-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111025012141/http://www.goturkey.com/content.php?cid=51768&amp;lng=en&amp;typ=c|archivedate=2011-10-25}}&lt;/ref&gt; და მკვლევარების გუნდი, აგრძელებს პროექტზე მუშაობას.&lt;ref name=leg&gt;{{cite news|title=Secret Turk heroes of Zeugma Mosaic Museum|url=http://www.hurriyetdailynews.com/default.aspx?pageid=438&amp;n=secret-turk-heroes-of--zeugma-mosaic-museum-2011-11-03|accessdate=2012-01-09|newspaper=Hurriyet Daily News|date=2011-11-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171013120513/http://www.hurriyetdailynews.com/default.aspx?pageid=438&amp;n=secret-turk-heroes-of--zeugma-mosaic-museum-2011-11-03|archivedate=2017-10-13}}&lt;/ref&gt;

90,000 კვადრატული ფუტის მუზეუმს ახასიათებს 7,500 კვადრატული ფუტის საგამოფენო დარბაზი და ცვლის ბარდოს ეროვნულ მუზეუმს [[ტუნისი|ტუნისში]], როგორც მსოფლიოს ყველაზე დიდ მოზაიკის მუზეუმს.&lt;ref name=ltm&gt;{{cite news|title=Museum of Roman Mosaics to Open in Turkey|url=http://www.luxurytravelmagazine.com/news-articles/museum-of-roman-mosaics-to-open-in-turkey-16099.php|newspaper=Luxury Travel Magazine}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.pbase.com/dosseman/zeugmamuseum 500-ზე მეტი მოზაიკის სურათების გალერეა]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:2011 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>le78gombu953c2w9vkfoh410h9jimpv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:Mehman/სავარჯიშო1</title>
    <ns>2</ns>
    <id>346788</id>
    <revision>
      <id>4808344</id>
      <parentid>4807851</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:15:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808344</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19670" sha1="02dhhlpaezn2vekiatdqtxko3y0nc0d" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata|P18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    |დროშა_           = 
    |დროშა2_          = 
    | status_           = 
    | başlanğıc_        = 
    | son_              = 
    | ie-başlanğıc_     = 
    | ie-son_           = 
    | ie_               = 
    | status2_          = 
    | ləqəbi_           = 
    | prezident_        = 
    | vitse-prezident_  = 
    | baş nazir_        = 
    | hökumət başçısı_  = 
    | monarx_           = 
    | qubernator_       = 
    | vitse-qubernator_ = 
    | nazir_            = 
    | komissar_         = 
    | sədr_             = 
    | direktor_         = 
    | rəis_             = 
    | birinci müavin_   = 
    | birinci katib_    = 
    | fraksiya_         = 
    | seçki dairəsi_    = 
    | hökumət_          = 
    | əvvəlki_          = 
    | sonrakı_          = 
    | şərh_             = 
    | qeyd_             = 
    | başlıq1_          = 
    | mətn1_            = 
    | başlıq2_          = 
    | mətn2_            = 
    | başlıq3_          = 
    | mətn3_            = 
    | başlıq4_          = 
    | mətn4_            = 
    | başlıq5_          = 
    | mətn5_            = 
    | başlıq6_          = 
    | mətn6_            = 
    | başlıq7_          = 
    | mətn7_            = 
    | başlıq8_          = 
    | mətn8_            = 
    | başlıq9_          = 
    | mətn9_            = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{vəzifə|}}}|-||}}

&lt;!----------Şəxsi məlumatlar sahəsi----------&gt;
|başlıq2         = Şəxsi məlumatlar

|nişan3          = Doğum adı
|mətn3           = {{{doğum adı|}}}
|vikidata3       = P1477

|nişan4          = Doğum tarixi
|mətn4           = {{wikidata/p569|{{{doğum tarixi|}}}|{{{vəfat tarixi|}}}}}
|vikidata4       = P569

|nişan5          = Doğum yeri
|mətn5           = {{{doğum yeri|}}}
|vikidata5       = P19

|nişan6          = Vəfat tarixi
|mətn6           = {{wikidata/p570|{{{vəfat tarixi|}}}|{{{doğum tarixi|}}}}}
|vikidata6       = P570

|nişan7          = Vəfat yeri
|mətn7           = {{{vəfat yeri|}}}
|vikidata7       = P20

|nişan8          = Vəfat səbəbi
|mətn8           = {{{vəfat səbəbi|}}}
|vikidata8       = P509

|nişan9          = Dəfn yeri
|mətn9           = {{{dəfn yeri|}}}
|vikidata9       = P119

|nişan10         = Milliyyəti
|mətn10          = {{{milliyyəti|}}}

|nişan11         = Vətəndaşlığı
|mətn11          = {{{vətəndaşlığı|}}}

|nişan12         = Partiya
|mətn12          = {{{partiya|}}}
|vikidata12      = P102

|nişan13         = Təhsili
|mətn13          = {{{təhsili|}}}
|vikidata13      = P69

|nişan14         = İxtisası
|mətn14          = {{{ixtisası|}}}

|nişan15         = Fəaliyyəti
|mətn15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|nişan16         = Atası
|mətn16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|nişan17         = Anası
|mətn17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|nişan18         = Həyat yoldaş{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ı|ları}}
|mətn18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|nişan19         = Uşa{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{uşağı|}}}|P40|ğı|qları}}
|mətn19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|nişan20         = Ailəsi
|mətn20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|nişan21         = Dini
|mətn21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|başlıq22        = Hərbi xidmət

|nişan23         = Xidmət illəri
|mətn23          = {{{xidmət illəri|}}}

|nişan24         = Mənsubiyyəti
|mətn24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|nişan25         = Qoşun növü
|mətn25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|nişan26         = Rəhbərlik edib
|mətn26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|nişan27         = Döyüşlər
|mətn27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|başlıq28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|nişan29         = Rütbəsi
|mətn29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|başlıq30        = Elmi fəaliyyəti

|nişan31         = Elm sahəsi
|mətn31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|nişan32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|mətn32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|nişan33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|mətn33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|nişan34         = İş yeri
|mətn34          = {{{iş yeri|}}}

|nişan35         = Tanınır
|mətn35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|başlıq36        = -

|mətn37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|nişan38         = Təltifləri
|mətn38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|mətn39          = {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}|size={{{imzanın ölçüsü|}}}}}
|sinif39         = skin-invert-image

|mətn40          = {{wikidata|P990|{{{səsi|}}}}}

|mətn41          = {{wikidata|P856|{{{sayt|}}}}}
|aşağı           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>02dhhlpaezn2vekiatdqtxko3y0nc0d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808351</id>
      <parentid>4808344</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:26:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808351</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19838" sha1="3o5x8n7f7s2uz61yy13thv3ani0txfu" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata|P18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{vəzifə|}}}|-||}}

&lt;!----------Şəxsi məlumatlar sahəsi----------&gt;
|başlıq2         = Şəxsi məlumatlar

|nişan3          = Doğum adı
|mətn3           = {{{doğum adı|}}}
|vikidata3       = P1477

|nişan4          = Doğum tarixi
|mətn4           = {{wikidata/p569|{{{doğum tarixi|}}}|{{{vəfat tarixi|}}}}}
|vikidata4       = P569

|nişan5          = Doğum yeri
|mətn5           = {{{doğum yeri|}}}
|vikidata5       = P19

|nişan6          = Vəfat tarixi
|mətn6           = {{wikidata/p570|{{{vəfat tarixi|}}}|{{{doğum tarixi|}}}}}
|vikidata6       = P570

|nişan7          = Vəfat yeri
|mətn7           = {{{vəfat yeri|}}}
|vikidata7       = P20

|nişan8          = Vəfat səbəbi
|mətn8           = {{{vəfat səbəbi|}}}
|vikidata8       = P509

|nişan9          = Dəfn yeri
|mətn9           = {{{dəfn yeri|}}}
|vikidata9       = P119

|nişan10         = Milliyyəti
|mətn10          = {{{milliyyəti|}}}

|nişan11         = Vətəndaşlığı
|mətn11          = {{{vətəndaşlığı|}}}

|nişan12         = Partiya
|mətn12          = {{{partiya|}}}
|vikidata12      = P102

|nişan13         = Təhsili
|mətn13          = {{{təhsili|}}}
|vikidata13      = P69

|nişan14         = İxtisası
|mətn14          = {{{ixtisası|}}}

|nişan15         = Fəaliyyəti
|mətn15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|nişan16         = Atası
|mətn16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|nişan17         = Anası
|mətn17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|nişan18         = Həyat yoldaş{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ı|ları}}
|mətn18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|nişan19         = Uşa{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{uşağı|}}}|P40|ğı|qları}}
|mətn19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|nişan20         = Ailəsi
|mətn20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|nişan21         = Dini
|mətn21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|başlıq22        = Hərbi xidmət

|nişan23         = Xidmət illəri
|mətn23          = {{{xidmət illəri|}}}

|nişan24         = Mənsubiyyəti
|mətn24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|nişan25         = Qoşun növü
|mətn25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|nişan26         = Rəhbərlik edib
|mətn26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|nişan27         = Döyüşlər
|mətn27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|başlıq28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|nişan29         = Rütbəsi
|mətn29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|başlıq30        = Elmi fəaliyyəti

|nişan31         = Elm sahəsi
|mətn31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|nişan32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|mətn32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|nişan33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|mətn33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|nişan34         = İş yeri
|mətn34          = {{{iş yeri|}}}

|nişan35         = Tanınır
|mətn35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|başlıq36        = -

|mətn37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|nişan38         = Təltifləri
|mətn38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|mətn39          = {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}|size={{{imzanın ölçüsü|}}}}}
|sinif39         = skin-invert-image

|mətn40          = {{wikidata|P990|{{{səsi|}}}}}

|mətn41          = {{wikidata|P856|{{{sayt|}}}}}
|aşağı           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3o5x8n7f7s2uz61yy13thv3ani0txfu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808354</id>
      <parentid>4808351</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:47:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808354</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21188" sha1="6an680b15eenzlo3g9ta7t41k0z4m9m" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata|P18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{vəzifə|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = Doğum tarixi
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{doğum tarixi|}}}|{{{vəfat tarixi|}}}}}
|vikidata4       = P569

|სახელი5          = Doğum yeri
|მონაცემი5           = {{{doğum yeri|}}}
|vikidata5       = P19

|სახელი6          = Vəfat tarixi
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{vəfat tarixi|}}}|{{{doğum tarixi|}}}}}
|vikidata6       = P570

|სახელი7          = Vəfat yeri
|მონაცემი7           = {{{vəfat yeri|}}}
|vikidata7       = P20

|სახელი8          = Vəfat səbəbi
|მონაცემი8           = {{{vəfat səbəbi|}}}
|vikidata8       = P509

|სახელი9          = Dəfn yeri
|მონაცემი9           = {{{dəfn yeri|}}}
|vikidata9       = P119

|სახელი10         = Milliyyəti
|მონაცემი10          = {{{milliyyəti|}}}

|სახელი11         = Vətəndaşlığı
|მონაცემი11          = {{{vətəndaşlığı|}}}

|სახელი12         = Partiya
|მონაცემი12          = {{{partiya|}}}
|vikidata12      = P102

|სახელი13         = Təhsili
|მონაცემი13          = {{{təhsili|}}}
|vikidata13      = P69

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = Həyat yoldaş{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ı|ları}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|სახელი19         = Uşa{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{uşağı|}}}|P40|ğı|qları}}
|მონაცემი19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6an680b15eenzlo3g9ta7t41k0z4m9m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808356</id>
      <parentid>4808354</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:50:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808356</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21188" sha1="5o7rosnh5rwyn0xae9bjx0cmenqlsm1" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/P18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{vəzifə|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = Doğum tarixi
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{doğum tarixi|}}}|{{{vəfat tarixi|}}}}}
|vikidata4       = P569

|სახელი5          = Doğum yeri
|მონაცემი5           = {{{doğum yeri|}}}
|vikidata5       = P19

|სახელი6          = Vəfat tarixi
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{vəfat tarixi|}}}|{{{doğum tarixi|}}}}}
|vikidata6       = P570

|სახელი7          = Vəfat yeri
|მონაცემი7           = {{{vəfat yeri|}}}
|vikidata7       = P20

|სახელი8          = Vəfat səbəbi
|მონაცემი8           = {{{vəfat səbəbi|}}}
|vikidata8       = P509

|სახელი9          = Dəfn yeri
|მონაცემი9           = {{{dəfn yeri|}}}
|vikidata9       = P119

|სახელი10         = Milliyyəti
|მონაცემი10          = {{{milliyyəti|}}}

|სახელი11         = Vətəndaşlığı
|მონაცემი11          = {{{vətəndaşlığı|}}}

|სახელი12         = Partiya
|მონაცემი12          = {{{partiya|}}}
|vikidata12      = P102

|სახელი13         = Təhsili
|მონაცემი13          = {{{təhsili|}}}
|vikidata13      = P69

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = Həyat yoldaş{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ı|ları}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|სახელი19         = Uşa{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{uşağı|}}}|P40|ğı|qları}}
|მონაცემი19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>5o7rosnh5rwyn0xae9bjx0cmenqlsm1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808357</id>
      <parentid>4808356</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:52:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808357</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21188" sha1="97rz0rwdjdqnp4oyircmlujjmf7b3i2" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{vəzifə|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = Doğum tarixi
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{doğum tarixi|}}}|{{{vəfat tarixi|}}}}}
|vikidata4       = P569

|სახელი5          = Doğum yeri
|მონაცემი5           = {{{doğum yeri|}}}
|vikidata5       = P19

|სახელი6          = Vəfat tarixi
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{vəfat tarixi|}}}|{{{doğum tarixi|}}}}}
|vikidata6       = P570

|სახელი7          = Vəfat yeri
|მონაცემი7           = {{{vəfat yeri|}}}
|vikidata7       = P20

|სახელი8          = Vəfat səbəbi
|მონაცემი8           = {{{vəfat səbəbi|}}}
|vikidata8       = P509

|სახელი9          = Dəfn yeri
|მონაცემი9           = {{{dəfn yeri|}}}
|vikidata9       = P119

|სახელი10         = Milliyyəti
|მონაცემი10          = {{{milliyyəti|}}}

|სახელი11         = Vətəndaşlığı
|მონაცემი11          = {{{vətəndaşlığı|}}}

|სახელი12         = Partiya
|მონაცემი12          = {{{partiya|}}}
|vikidata12      = P102

|სახელი13         = Təhsili
|მონაცემი13          = {{{təhsili|}}}
|vikidata13      = P69

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = Həyat yoldaş{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ı|ları}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|სახელი19         = Uşa{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{uşağı|}}}|P40|ğı|qları}}
|მონაცემი19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>97rz0rwdjdqnp4oyircmlujjmf7b3i2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808363</id>
      <parentid>4808357</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:07:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808363</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21530" sha1="kdtwdnepe6uax2b0jvn1gnrcin0n5oq" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = Vəfat səbəbi
|მონაცემი8           = {{{vəfat səbəbi|}}}
|vikidata8       = P509

|სახელი9          = Dəfn yeri
|მონაცემი9           = {{{dəfn yeri|}}}
|vikidata9       = P119

|სახელი10         = Milliyyəti
|მონაცემი10          = {{{milliyyəti|}}}

|სახელი11         = Vətəndaşlığı
|მონაცემი11          = {{{vətəndaşlığı|}}}

|სახელი12         = Partiya
|მონაცემი12          = {{{partiya|}}}
|vikidata12      = P102

|სახელი13         = Təhsili
|მონაცემი13          = {{{təhsili|}}}
|vikidata13      = P69

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = Həyat yoldaş{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ı|ları}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|სახელი19         = Uşa{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{uşağı|}}}|P40|ğı|qları}}
|მონაცემი19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kdtwdnepe6uax2b0jvn1gnrcin0n5oq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808423</id>
      <parentid>4808363</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:31:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808423</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21638" sha1="nwcdgepbjtos10bacu269uzoh3th7md" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = Vəfat səbəbi
|მონაცემი8           = {{{vəfat səbəbi|}}}
|vikidata8       = P509

|სახელი9          = Dəfn yeri
|მონაცემი9           = {{{dəfn yeri|}}}
|vikidata9       = P119

|სახელი10         = Milliyyəti
|მონაცემი10          = {{{milliyyəti|}}}

|სახელი11         = Vətəndaşlığı
|მონაცემი11          = {{{vətəndaşlığı|}}}

|სახელი12         = Partiya
|მონაცემი12          = {{{partiya|}}}
|vikidata12      = P102

|სახელი13         = Təhsili
|მონაცემი13          = {{{təhsili|}}}
|vikidata13      = P69

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{uşağı|}}}|P40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>nwcdgepbjtos10bacu269uzoh3th7md</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808426</id>
      <parentid>4808423</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:37:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808426</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21647" sha1="qcw1ppxqeu1wzqvyaxzdl34ya8cjqmt" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|მონაცემი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = Vəfat səbəbi
|მონაცემი8           = {{{vəfat səbəbi|}}}
|vikidata8       = P509

|სახელი9          = Dəfn yeri
|მონაცემი9           = {{{dəfn yeri|}}}
|vikidata9       = P119

|სახელი10         = Milliyyəti
|მონაცემი10          = {{{milliyyəti|}}}

|სახელი11         = Vətəndaşlığı
|მონაცემი11          = {{{vətəndaşlığı|}}}

|სახელი12         = Partiya
|მონაცემი12          = {{{partiya|}}}
|vikidata12      = P102

|სახელი13         = Təhsili
|მონაცემი13          = {{{təhsili|}}}
|vikidata13      = P69

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{uşağı|}}}|P40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>qcw1ppxqeu1wzqvyaxzdl34ya8cjqmt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808428</id>
      <parentid>4808426</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:41:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808428</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21945" sha1="b7c4zu2hzvaxl1dbei61quq4zugqmo3" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata/p509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata/p102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata/p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{uşağı|}}}|P40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b7c4zu2hzvaxl1dbei61quq4zugqmo3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808429</id>
      <parentid>4808428</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:43:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808429</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21945" sha1="l3jj837kww42ucmfk7kxdo438hnkuwf" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata/p509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata/p102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{həyat yoldaşı|}}}|P26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{həyat yoldaşı|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{uşağı|}}}|P40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata/p40|{{{uşağı|}}}}}
|vikidata19      = P40

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>l3jj837kww42ucmfk7kxdo438hnkuwf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808431</id>
      <parentid>4808429</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:45:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808431</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21940" sha1="d5q54x1016dk6xq8fxagtnhxvccuua0" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata/p509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata/p102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>d5q54x1016dk6xq8fxagtnhxvccuua0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808432</id>
      <parentid>4808431</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:46:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808432</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21940" sha1="ns58x36l89ggv9xze8198rpuc0so0qw" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata/p102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ns58x36l89ggv9xze8198rpuc0so0qw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808434</id>
      <parentid>4808432</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:46:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808434</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21940" sha1="8o7vpwfloi8q4zvddgpxquf1va3ttv0" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = İxtisası
|მონაცემი14          = {{{ixtisası|}}}

|სახელი15         = Fəaliyyəti
|მონაცემი15          = {{{fəaliyyəti|}}}
|vikidata15      = p106

|სახელი16         = Atası
|მონაცემი16          = {{{atası|}}}
|vikidata16      = P22

|სახელი17         = Anası
|მონაცემი17          = {{{anası|}}}
|vikidata17      = P25

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = Ailəsi
|მონაცემი20          = {{{ailəsi|}}}
|vikidata20      = P53

|სახელი21         = Dini
|მონაცემი21          = {{{dini|}}}
|vikidata21      = P140

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8o7vpwfloi8q4zvddgpxquf1va3ttv0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808436</id>
      <parentid>4808434</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:50:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808436</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22049" sha1="baelf9il670mjl6q9xa9mk6bwy8zbgx" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{imzası|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = Təltifləri
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{təltifləri|{{{mükafatları|}}}}}}}}
|vikidata38      = P166
|sinif38         = infobox-awards

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>baelf9il670mjl6q9xa9mk6bwy8zbgx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808437</id>
      <parentid>4808436</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:53:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808437</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22069" sha1="ms6445jabr2tm5h89citsmm7wy69q0f" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{məlumat qutusu/Vikianbar|{{{vikianbar|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ms6445jabr2tm5h89citsmm7wy69q0f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808439</id>
      <parentid>4808437</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:57:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808439</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22126" sha1="6t6gwjfc3cfxq423vw8hjgeoazsxtd3" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{Kateqoriya yalnız məqalələrdə|Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Kateqoriya:Vikipediya:Naməlum parametrləri olan vəzifəli şəxs məqalələri|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[Şablon:Vəzifəli şəxs|Vəzifəli şəxs]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>6t6gwjfc3cfxq423vw8hjgeoazsxtd3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808446</id>
      <parentid>4808439</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:06:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808446</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22243" sha1="psesizkferu27atd30hub6kg421vbim" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = Xidmət illəri
|მონაცემი23          = {{{xidmət illəri|}}}

|სახელი24         = Mənsubiyyəti
|მონაცემი24          = {{{mənsubiyyəti|}}}
|vikidata24      = P945

|სახელი25         = Qoşun növü
|მონაცემი25          = {{{qoşun növü|}}}
|vikidata25      = P241

|სახელი26         = Rəhbərlik edib
|მონაცემი26          = {{{rəhbərlik edib|}}}

|სახელი27         = Döyüşlər
|მონაცემი27          = {{{döyüşlər|}}}
|vikidata27      = P607

|თავი28        = {{#if:{{{xidmət illəri|}}}{{wikidata|P945|{{{mənsubiyyəti|}}}}}{{wikidata|P241|{{{qoşun növü|}}}}}{{wikidata|P598|{{{rəhbərlik edib|}}}}}{{wikidata|P607|{{{döyüşlər|}}}}}||-}}

|სახელი29         = Rütbəsi
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = Elmi fəaliyyəti

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|vikidata31      = P101

|სახელი32         = Elmi dərəcə{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|si|ləri}}
|მონაცემი32          = {{{elmi dərəcəsi|}}}
|vikidata32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{Sətirdə tək-cəm/vd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>psesizkferu27atd30hub6kg421vbim</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808463</id>
      <parentid>4808446</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:17:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808463</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22928" sha1="lqv18nl8setgefegcg2e8xjrq9jxegd" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|ვიკიმონაცემები31      = P101

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}
|ვიკიმონაცემები32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>lqv18nl8setgefegcg2e8xjrq9jxegd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808469</id>
      <parentid>4808463</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:18:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808469</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22968" sha1="pfe7n38p55hwk8rztjqwi5x4mpufbyx" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{{განათლება|}}}
|ვიკიმონაცემები13      = P69

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{{rütbəsi|}}}
|vikidata29      = {{#if:{{wikidata|P5012}}|P5012|P410}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = Elm sahəsi
|მონაცემი31          = {{{elm sahəsi|}}}
|ვიკიმონაცემები31      = P101

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{elmi dərəcəsi|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}
|ვიკიმონაცემები32      = P512

|სახელი33         = Elmi ad{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{elmi adı|}}}|P803|ı|ları}}
|მონაცემი33          = {{{elmi adı|}}}
|vikidata33      = P803

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = Tanınır
|მონაცემი35          = {{{tanınır|{{{Tanınır|}}}}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>pfe7n38p55hwk8rztjqwi5x4mpufbyx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808479</id>
      <parentid>4808469</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:23:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808479</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23112" sha1="iv8w2upcdkjp9kh30ssm65kr2f0vh3o" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = İş yeri
|მონაცემი34          = {{{iş yeri|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|მონაცემი39          = {{#if:{{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}}|&lt;tr&gt;&lt;th&gt;ხელმოწერა&lt;/th&gt;&lt;td class= &quot;skin-invert-image&quot;&gt;[[სურათი:{{{ხელმოწერა}}}|128px]]&lt;/td&gt;&lt;/tr&gt;}}

|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>iv8w2upcdkjp9kh30ssm65kr2f0vh3o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808489</id>
      <parentid>4808479</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:30:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808489</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23180" sha1="if0uiv0gu1or1apnyrqovtzzjyrjgtf" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | adı | orijinal adı | şəkil | şəklin izahı | şəklin ölçüsü | vətəndaşlığı | milliyyəti | doğum adı | doğum tarixi | doğum yeri | vəfat tarixi | vəfat yeri | vəfat səbəbi | dəfn yeri | həyat yoldaşı | uşağı | atası | anası | ailəsi | dini | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | bayraq | bayraq2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | bayraq_1 | bayraq2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | bayraq_2 | bayraq2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | bayraq_3 | bayraq2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | bayraq_4 | bayraq2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | bayraq_5 | bayraq2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | bayraq_6 | bayraq2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | bayraq_7 | bayraq2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | bayraq_8 | bayraq2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | bayraq_9 | bayraq2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | bayraq_10 | bayraq2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | bayraq_11 | bayraq2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | bayraq_12 | bayraq2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>if0uiv0gu1or1apnyrqovtzzjyrjgtf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808517</id>
      <parentid>4808489</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:38:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808517</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23875" sha1="29xga2ei1vk8wwz5udgyfp3wmtinodp" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | vəzifə | status | status2 | ləqəbi | დროშა | დროშა2 | başlanğıc | son | ie-başlanğıc | ie-son | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | sonrakı | baş nazir | vitse-prezident | prezident | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | vəzifə_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | başlanğıc_1 | son_1 | ie-başlanğıc_1 | ie-son_1 | ie_1  | status_1 | status2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | vitse-prezident_1 | prezident_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | vitse-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | sonrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | vəzifə_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | başlanğıc_2 | son_2 | ie-başlanğıc_2 | ie-son_2 | ie_2  | status_2 | status2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | vitse-prezident_2 | prezident_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | vitse-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | sonrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | vəzifə_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | başlanğıc_3 | son_3 | ie-başlanğıc_3 | ie-son_3 | ie_3  | status_3 | status2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | vitse-prezident_3 | prezident_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | vitse-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | sonrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | vəzifə_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | başlanğıc_4 | son_4 | ie-başlanğıc_4 | ie-son_4 | ie_4  | status_4 | status2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | vitse-prezident_4 | prezident_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | vitse-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | sonrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | vəzifə_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | başlanğıc_5 | son_5 | ie-başlanğıc_5 | ie-son_5 | ie_5  | status_5 | status2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | vitse-prezident_5 | prezident_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | vitse-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | sonrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | vəzifə_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | başlanğıc_6 | son_6 | ie-başlanğıc_6 | ie-son_6 | ie_6  | status_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | vitse-prezident_6 | prezident_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | vitse-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | sonrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | vəzifə_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | başlanğıc_7 | son_7 | ie-başlanğıc_7 | ie-son_7 | ie_7 | status_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | vitse-prezident_7 | prezident_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | vitse-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | sonrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | vəzifə_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | başlanğıc_8 | son_8 | ie-başlanğıc_8 | ie-son_8 | ie_8 | status_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | vitse-prezident_8 | prezident_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | vitse-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | sonrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | vəzifə_9 | vəzifə_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | başlanğıc_9 | son_9 | ie-başlanğıc_9 | ie-son_9 | ie_9 | status_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | vitse-prezident_9 | prezident_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | vitse-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | sonrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | vəzifə_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | başlanğıc_10 | son_10 | ie-başlanğıc_10 | ie-son_10 | ie_10 | status_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | vitse-prezident_10 | prezident_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | vitse-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | sonrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | vəzifə_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | başlanğıc_11 | son_11 | ie-başlanğıc_11 | ie-son_11  | ie_11 | status_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | vitse-prezident_11 | prezident_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | vitse-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | sonrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | vəzifə_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | başlanğıc_12 | son_12 | ie-başlanğıc_12 | ie-son_12 | ie_12 | status_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | vitse-prezident_12 | prezident_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | vitse-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | sonrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>29xga2ei1vk8wwz5udgyfp3wmtinodp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808518</id>
      <parentid>4808517</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:42:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808518</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27966" sha1="b2uco7dzuvkoyyzcbs82ppy8bibuuhu" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | ləqəbi | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | თანამდებობა დატოვაrakı | baş nazir | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | ვიცე-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | თანამდებობა დატოვაrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | ვიცე-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | თანამდებობა დატოვაrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | ვიცე-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | თანამდებობა დატოვაrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | ვიცე-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | თანამდებობა დატოვაrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | ვიცე-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | თანამდებობა დატოვაrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | ვიცე-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | თანამდებობა დატოვაrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | ვიცე-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | თანამდებობა დატოვაrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | ვიცე-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | თანამდებობა დატოვაrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | ვიცე-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | თანამდებობა დატოვაrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | ვიცე-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | თანამდებობა დატოვაrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | ვიცე-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | თანამდებობა დატოვაrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | ვიცე-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | თანამდებობა დატოვაrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b2uco7dzuvkoyyzcbs82ppy8bibuuhu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808520</id>
      <parentid>4808518</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:49:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808520</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27998" sha1="caep92mn9krepi0cpbcgksa1l9am1bh" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}|output_if_true|output_if_false}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | ləqəbi | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | თანამდებობა დატოვაrakı | baş nazir | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | ვიცე-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | თანამდებობა დატოვაrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | ვიცე-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | თანამდებობა დატოვაrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | ვიცე-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | თანამდებობა დატოვაrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | ვიცე-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | თანამდებობა დატოვაrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | ვიცე-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | თანამდებობა დატოვაrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | ვიცე-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | თანამდებობა დატოვაrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | ვიცე-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | თანამდებობა დატოვაrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | ვიცე-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | თანამდებობა დატოვაrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | ვიცე-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | თანამდებობა დატოვაrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | ვიცე-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | თანამდებობა დატოვაrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | ვიცე-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | თანამდებობა დატოვაrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | ვიცე-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | თანამდებობა დატოვაrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>caep92mn9krepi0cpbcgksa1l9am1bh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808522</id>
      <parentid>4808520</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:51:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808522</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="27937" sha1="kssn9mhafygrgeei9wa1zgpr7rdstne" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | ləqəbi | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | seçki dairəsi | hökumət | əvvəlki | თანამდებობა დატოვაrakı | baş nazir | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | mətn1 | başlıq2 | mətn2 | başlıq3 | mətn3 | başlıq4 | mətn4 | başlıq5 | mətn5 | başlıq6 | mətn6 | başlıq7 | mətn7 | başlıq8 | mətn8 | başlıq9 | mətn9 | qeyd | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | ვიცე-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | əvvəlki_1 | თანამდებობა დატოვაrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | mətn1_1 | başlıq2_1 | mətn2_1 | başlıq3_1 | mətn3_1 | başlıq4_1 | mətn4_1 | başlıq5_1 | mətn5_1 | başlıq6_1 | mətn6_1 | başlıq7_1 | mətn7_1 | başlıq8_1 | mətn8_1 | başlıq9_1 | mətn9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | ვიცე-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | əvvəlki_2 | თანამდებობა დატოვაrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | mətn1_2 | başlıq2_2 | mətn2_2 | başlıq3_2 | mətn3_2 | başlıq4_2 | mətn4_2 | başlıq5_2 | mətn5_2 | başlıq6_2 | mətn6_2 | başlıq7_2 | mətn7_2 | başlıq8_2 | mətn8_2 | başlıq9_2 | mətn9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | ვიცე-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | əvvəlki_3 | თანამდებობა დატოვაrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | mətn1_3 | başlıq2_3 | mətn2_3 | başlıq3_3 | mətn3_3 | başlıq4_3 | mətn4_3 | başlıq5_3 | mətn5_3 | başlıq6_3 | mətn6_3 | başlıq7_3 | mətn7_3 | başlıq8_3 | mətn8_3 | başlıq9_3 | mətn9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | ვიცე-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | əvvəlki_4 | თანამდებობა დატოვაrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | mətn1_4 | başlıq2_4 | mətn2_4 | başlıq3_4 | mətn3_4 | başlıq4_4 | mətn4_4 | başlıq5_4 | mətn5_4 | başlıq6_4 | mətn6_4 | başlıq7_4 | mətn7_4 | başlıq8_4 | mətn8_4 | başlıq9_4 | mətn9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | ვიცე-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | əvvəlki_5 | თანამდებობა დატოვაrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | mətn1_5 | başlıq2_5 | mətn2_5 | başlıq3_5 | mətn3_5 | başlıq4_5 | mətn4_5 | başlıq5_5 | mətn5_5 | başlıq6_5 | mətn6_5 | başlıq7_5 | mətn7_5 | başlıq8_5 | mətn8_5 | başlıq9_5 | mətn9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | ვიცე-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | əvvəlki_6 | თანამდებობა დატოვაrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | mətn1_6 | başlıq2_6 | mətn2_6 | başlıq3_6 | mətn3_6 | başlıq4_6 | mətn4_6 | başlıq5_6 | mətn5_6 | başlıq6_6 | mətn6_6 | başlıq7_6 | mətn7_6 | başlıq8_6 | mətn8_6 | başlıq9_6 | mətn9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | ვიცე-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | əvvəlki_7 | თანამდებობა დატოვაrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | mətn1_7 | başlıq2_7 | mətn2_7 | başlıq3_7 | mətn3_7 | başlıq4_7 | mətn4_7 | başlıq5_7 | mətn5_7 | başlıq6_7 | mətn6_7 | başlıq7_7 | mətn7_7 | başlıq8_7 | mətn8_7 | başlıq9_7 | mətn9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | ვიცე-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | əvvəlki_8 | თანამდებობა დატოვაrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | mətn1_8 | başlıq2_8 | mətn2_8 | başlıq3_8 | mətn3_8 | başlıq4_8 | mətn4_8 | başlıq5_8 | mətn5_8 | başlıq6_8 | mətn6_8 | başlıq7_8 | mətn7_8 | başlıq8_8 | mətn8_8 | başlıq9_8 | mətn9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | ვიცე-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | əvvəlki_9 | თანამდებობა დატოვაrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | mətn1_9 | başlıq2_9 | mətn2_9 | başlıq3_9 | mətn3_9 | başlıq4_9 | mətn4_9 | başlıq5_9 | mətn5_9 | başlıq6_9 | mətn6_9 | başlıq7_9 | mətn7_9 | başlıq8_9 | mətn8_9 | başlıq9_9 | mətn9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | ვიცე-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | əvvəlki_10 | თანამდებობა დატოვაrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | mətn1_10 | başlıq2_10 | mətn2_10 | başlıq3_10 | mətn3_10 | başlıq4_10 | mətn4_10 | başlıq5_10 | mətn5_10 | başlıq6_10 | mətn6_10 | başlıq7_10 | mətn7_10 | başlıq8_10 | mətn8_10 | başlıq9_10 | mətn9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | ვიცე-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | əvvəlki_11 | თანამდებობა დატოვაrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | mətn1_11 | başlıq2_11 | mətn2_11 | başlıq3_11 | mətn3_11 | başlıq4_11 | mətn4_11 | başlıq5_11 | mətn5_11 | başlıq6_11 | mətn6_11 | başlıq7_11 | mətn7_11 | başlıq8_11 | mətn8_11 | başlıq9_11 | mətn9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | ვიცე-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | əvvəlki_12 | თანამდებობა დატოვაrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | mətn1_12 | başlıq2_12 | mətn2_12 | başlıq3_12 | mətn3_12 | başlıq4_12 | mətn4_12 | başlıq5_12 | mətn5_12 | başlıq6_12 | mətn6_12 | başlıq7_12 | mətn7_12 | başlıq8_12 | mətn8_12 | başlıq9_12 | mətn9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>kssn9mhafygrgeei9wa1zgpr7rdstne</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808524</id>
      <parentid>4808522</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:55:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808524</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30472" sha1="ka9dx4dsznt867mo69syr0miol65t02" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | ləqəbi | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | seçki dairəsi | hökumət | წინამორბედი | თანამდებობა დატოვაrakı | baş nazir | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | მონაცემი1 | başlıq2 | მონაცემი2 | başlıq3 | მონაცემი3 | başlıq4 | მონაცემი4 | başlıq5 | მონაცემი5 | başlıq6 | მონაცემი6 | başlıq7 | მონაცემი7 | başlıq8 | მონაცემი8 | başlıq9 | მონაცემი9 | qeyd | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | ვიცე-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | წინამორბედი_1 | თანამდებობა დატოვაrakı_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | მონაცემი1_1 | başlıq2_1 | მონაცემი2_1 | başlıq3_1 | მონაცემი3_1 | başlıq4_1 | მონაცემი4_1 | başlıq5_1 | მონაცემი5_1 | başlıq6_1 | მონაცემი6_1 | başlıq7_1 | მონაცემი7_1 | başlıq8_1 | მონაცემი8_1 | başlıq9_1 | მონაცემი9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | ვიცე-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | წინამორბედი_2 | თანამდებობა დატოვაrakı_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | მონაცემი1_2 | başlıq2_2 | მონაცემი2_2 | başlıq3_2 | მონაცემი3_2 | başlıq4_2 | მონაცემი4_2 | başlıq5_2 | მონაცემი5_2 | başlıq6_2 | მონაცემი6_2 | başlıq7_2 | მონაცემი7_2 | başlıq8_2 | მონაცემი8_2 | başlıq9_2 | მონაცემი9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | ვიცე-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | წინამორბედი_3 | თანამდებობა დატოვაrakı_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | მონაცემი1_3 | başlıq2_3 | მონაცემი2_3 | başlıq3_3 | მონაცემი3_3 | başlıq4_3 | მონაცემი4_3 | başlıq5_3 | მონაცემი5_3 | başlıq6_3 | მონაცემი6_3 | başlıq7_3 | მონაცემი7_3 | başlıq8_3 | მონაცემი8_3 | başlıq9_3 | მონაცემი9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | ვიცე-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | წინამორბედი_4 | თანამდებობა დატოვაrakı_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | მონაცემი1_4 | başlıq2_4 | მონაცემი2_4 | başlıq3_4 | მონაცემი3_4 | başlıq4_4 | მონაცემი4_4 | başlıq5_4 | მონაცემი5_4 | başlıq6_4 | მონაცემი6_4 | başlıq7_4 | მონაცემი7_4 | başlıq8_4 | მონაცემი8_4 | başlıq9_4 | მონაცემი9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | ვიცე-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | წინამორბედი_5 | თანამდებობა დატოვაrakı_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | მონაცემი1_5 | başlıq2_5 | მონაცემი2_5 | başlıq3_5 | მონაცემი3_5 | başlıq4_5 | მონაცემი4_5 | başlıq5_5 | მონაცემი5_5 | başlıq6_5 | მონაცემი6_5 | başlıq7_5 | მონაცემი7_5 | başlıq8_5 | მონაცემი8_5 | başlıq9_5 | მონაცემი9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | ვიცე-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | წინამორბედი_6 | თანამდებობა დატოვაrakı_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | მონაცემი1_6 | başlıq2_6 | მონაცემი2_6 | başlıq3_6 | მონაცემი3_6 | başlıq4_6 | მონაცემი4_6 | başlıq5_6 | მონაცემი5_6 | başlıq6_6 | მონაცემი6_6 | başlıq7_6 | მონაცემი7_6 | başlıq8_6 | მონაცემი8_6 | başlıq9_6 | მონაცემი9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | ვიცე-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | წინამორბედი_7 | თანამდებობა დატოვაrakı_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | მონაცემი1_7 | başlıq2_7 | მონაცემი2_7 | başlıq3_7 | მონაცემი3_7 | başlıq4_7 | მონაცემი4_7 | başlıq5_7 | მონაცემი5_7 | başlıq6_7 | მონაცემი6_7 | başlıq7_7 | მონაცემი7_7 | başlıq8_7 | მონაცემი8_7 | başlıq9_7 | მონაცემი9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | ვიცე-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | წინამორბედი_8 | თანამდებობა დატოვაrakı_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | მონაცემი1_8 | başlıq2_8 | მონაცემი2_8 | başlıq3_8 | მონაცემი3_8 | başlıq4_8 | მონაცემი4_8 | başlıq5_8 | მონაცემი5_8 | başlıq6_8 | მონაცემი6_8 | başlıq7_8 | მონაცემი7_8 | başlıq8_8 | მონაცემი8_8 | başlıq9_8 | მონაცემი9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | ვიცე-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | წინამორბედი_9 | თანამდებობა დატოვაrakı_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | მონაცემი1_9 | başlıq2_9 | მონაცემი2_9 | başlıq3_9 | მონაცემი3_9 | başlıq4_9 | მონაცემი4_9 | başlıq5_9 | მონაცემი5_9 | başlıq6_9 | მონაცემი6_9 | başlıq7_9 | მონაცემი7_9 | başlıq8_9 | მონაცემი8_9 | başlıq9_9 | მონაცემი9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | ვიცე-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | წინამორბედი_10 | თანამდებობა დატოვაrakı_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | მონაცემი1_10 | başlıq2_10 | მონაცემი2_10 | başlıq3_10 | მონაცემი3_10 | başlıq4_10 | მონაცემი4_10 | başlıq5_10 | მონაცემი5_10 | başlıq6_10 | მონაცემი6_10 | başlıq7_10 | მონაცემი7_10 | başlıq8_10 | მონაცემი8_10 | başlıq9_10 | მონაცემი9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | ვიცე-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | წინამორბედი_11 | თანამდებობა დატოვაrakı_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | მონაცემი1_11 | başlıq2_11 | მონაცემი2_11 | başlıq3_11 | მონაცემი3_11 | başlıq4_11 | მონაცემი4_11 | başlıq5_11 | მონაცემი5_11 | başlıq6_11 | მონაცემი6_11 | başlıq7_11 | მონაცემი7_11 | başlıq8_11 | მონაცემი8_11 | başlıq9_11 | მონაცემი9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | ვიცე-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | წინამორბედი_12 | თანამდებობა დატოვაrakı_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | მონაცემი1_12 | başlıq2_12 | მონაცემი2_12 | başlıq3_12 | მონაცემი3_12 | başlıq4_12 | მონაცემი4_12 | başlıq5_12 | მონაცემი5_12 | başlıq6_12 | მონაცემი6_12 | başlıq7_12 | მონაცემი7_12 | başlıq8_12 | მონაცემი8_12 | başlıq9_12 | მონაცემი9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ka9dx4dsznt867mo69syr0miol65t02</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808525</id>
      <parentid>4808524</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:57:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808525</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30082" sha1="aqg11q1a1tn0jgvrabdburu1e3iq0sc" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | ləqəbi | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | seçki dairəsi | hökumət | წინამორბედი | მემკვიდრე | baş nazir | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | başlıq1 | მონაცემი1 | başlıq2 | მონაცემი2 | başlıq3 | მონაცემი3 | başlıq4 | მონაცემი4 | başlıq5 | მონაცემი5 | başlıq6 | მონაცემი6 | başlıq7 | მონაცემი7 | başlıq8 | მონაცემი8 | başlıq9 | მონაცემი9 | qeyd | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | ვიცე-qubernator_1 | qubernator_1 | seçki dairəsi_1 | hökumət_1 | წინამორბედი_1 | მემკვიდრე_1  | qeyd_1 | şərh_1 | başlıq1_1 | მონაცემი1_1 | başlıq2_1 | მონაცემი2_1 | başlıq3_1 | მონაცემი3_1 | başlıq4_1 | მონაცემი4_1 | başlıq5_1 | მონაცემი5_1 | başlıq6_1 | მონაცემი6_1 | başlıq7_1 | მონაცემი7_1 | başlıq8_1 | მონაცემი8_1 | başlıq9_1 | მონაცემი9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | ვიცე-qubernator_2 | qubernator_2 | seçki dairəsi_2 | hökumət_2 | წინამორბედი_2 | მემკვიდრე_2  | qeyd_2 | şərh_2 | başlıq1_2 | მონაცემი1_2 | başlıq2_2 | მონაცემი2_2 | başlıq3_2 | მონაცემი3_2 | başlıq4_2 | მონაცემი4_2 | başlıq5_2 | მონაცემი5_2 | başlıq6_2 | მონაცემი6_2 | başlıq7_2 | მონაცემი7_2 | başlıq8_2 | მონაცემი8_2 | başlıq9_2 | მონაცემი9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | ვიცე-qubernator_3 | qubernator_3 | seçki dairəsi_3 | hökumət_3 | წინამორბედი_3 | მემკვიდრე_3  | qeyd_3 | şərh_3 | başlıq1_3 | მონაცემი1_3 | başlıq2_3 | მონაცემი2_3 | başlıq3_3 | მონაცემი3_3 | başlıq4_3 | მონაცემი4_3 | başlıq5_3 | მონაცემი5_3 | başlıq6_3 | მონაცემი6_3 | başlıq7_3 | მონაცემი7_3 | başlıq8_3 | მონაცემი8_3 | başlıq9_3 | მონაცემი9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | ვიცე-qubernator_4 | qubernator_4 | seçki dairəsi_4 | hökumət_4 | წინამორბედი_4 | მემკვიდრე_4  | qeyd_4 | şərh_4 | başlıq1_4 | მონაცემი1_4 | başlıq2_4 | მონაცემი2_4 | başlıq3_4 | მონაცემი3_4 | başlıq4_4 | მონაცემი4_4 | başlıq5_4 | მონაცემი5_4 | başlıq6_4 | მონაცემი6_4 | başlıq7_4 | მონაცემი7_4 | başlıq8_4 | მონაცემი8_4 | başlıq9_4 | მონაცემი9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | ვიცე-qubernator_5 | qubernator_5 | seçki dairəsi_5 | hökumət_5 | წინამორბედი_5 | მემკვიდრე_5 | qeyd_5 | şərh_5 | başlıq1_5 | მონაცემი1_5 | başlıq2_5 | მონაცემი2_5 | başlıq3_5 | მონაცემი3_5 | başlıq4_5 | მონაცემი4_5 | başlıq5_5 | მონაცემი5_5 | başlıq6_5 | მონაცემი6_5 | başlıq7_5 | მონაცემი7_5 | başlıq8_5 | მონაცემი8_5 | başlıq9_5 | მონაცემი9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | ვიცე-qubernator_6 | qubernator_6 | seçki dairəsi_6 | hökumət_6 | წინამორბედი_6 | მემკვიდრე_6  | qeyd_6 | şərh_6 | başlıq1_6 | მონაცემი1_6 | başlıq2_6 | მონაცემი2_6 | başlıq3_6 | მონაცემი3_6 | başlıq4_6 | მონაცემი4_6 | başlıq5_6 | მონაცემი5_6 | başlıq6_6 | მონაცემი6_6 | başlıq7_6 | მონაცემი7_6 | başlıq8_6 | მონაცემი8_6 | başlıq9_6 | მონაცემი9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | ვიცე-qubernator_7 | qubernator_7 | seçki dairəsi_7 | hökumət_7 | წინამორბედი_7 | მემკვიდრე_7 | qeyd_7 | şərh_7 | başlıq1_7 | მონაცემი1_7 | başlıq2_7 | მონაცემი2_7 | başlıq3_7 | მონაცემი3_7 | başlıq4_7 | მონაცემი4_7 | başlıq5_7 | მონაცემი5_7 | başlıq6_7 | მონაცემი6_7 | başlıq7_7 | მონაცემი7_7 | başlıq8_7 | მონაცემი8_7 | başlıq9_7 | მონაცემი9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | ვიცე-qubernator_8 | qubernator_8 | seçki dairəsi_8 | hökumət_8 | წინამორბედი_8 | მემკვიდრე_8  | qeyd_8 | şərh_8 | başlıq1_8 | მონაცემი1_8 | başlıq2_8 | მონაცემი2_8 | başlıq3_8 | მონაცემი3_8 | başlıq4_8 | მონაცემი4_8 | başlıq5_8 | მონაცემი5_8 | başlıq6_8 | მონაცემი6_8 | başlıq7_8 | მონაცემი7_8 | başlıq8_8 | მონაცემი8_8 | başlıq9_8 | მონაცემი9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | ვიცე-qubernator_9 | qubernator_9 | seçki dairəsi_9 | hökumət_9 | წინამორბედი_9 | მემკვიდრე_9  | qeyd_9 | şərh_9 | başlıq1_9 | მონაცემი1_9 | başlıq2_9 | მონაცემი2_9 | başlıq3_9 | მონაცემი3_9 | başlıq4_9 | მონაცემი4_9 | başlıq5_9 | მონაცემი5_9 | başlıq6_9 | მონაცემი6_9 | başlıq7_9 | მონაცემი7_9 | başlıq8_9 | მონაცემი8_9 | başlıq9_9 | მონაცემი9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | ვიცე-qubernator_10 | qubernator_10 | seçki dairəsi_10 | hökumət_10 | წინამორბედი_10 | მემკვიდრე_10  | qeyd_10 | şərh_10 | başlıq1_10 | მონაცემი1_10 | başlıq2_10 | მონაცემი2_10 | başlıq3_10 | მონაცემი3_10 | başlıq4_10 | მონაცემი4_10 | başlıq5_10 | მონაცემი5_10 | başlıq6_10 | მონაცემი6_10 | başlıq7_10 | მონაცემი7_10 | başlıq8_10 | მონაცემი8_10 | başlıq9_10 | მონაცემი9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | ვიცე-qubernator_11 | qubernator_11 | seçki dairəsi_11 | hökumət_11 | წინამორბედი_11 | მემკვიდრე_11  | qeyd_11 | şərh_11 | başlıq1_11 | მონაცემი1_11 | başlıq2_11 | მონაცემი2_11 | başlıq3_11 | მონაცემი3_11 | başlıq4_11 | მონაცემი4_11 | başlıq5_11 | მონაცემი5_11 | başlıq6_11 | მონაცემი6_11 | başlıq7_11 | მონაცემი7_11 | başlıq8_11 | მონაცემი8_11 | başlıq9_11 | მონაცემი9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | ვიცე-qubernator_12 | qubernator_12 | seçki dairəsi_12 | hökumət_12 | წინამორბედი_12 | მემკვიდრე_12  | qeyd_12 | başlıq1_12 | მონაცემი1_12 | başlıq2_12 | მონაცემი2_12 | başlıq3_12 | მონაცემი3_12 | başlıq4_12 | მონაცემი4_12 | başlıq5_12 | მონაცემი5_12 | başlıq6_12 | მონაცემი6_12 | başlıq7_12 | მონაცემი7_12 | başlıq8_12 | მონაცემი8_12 | başlıq9_12 | მონაცემი9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>aqg11q1a1tn0jgvrabdburu1e3iq0sc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808526</id>
      <parentid>4808525</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:58:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808526</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="30875" sha1="8rd8h2uwq2u6g74lxahd3nwp1zzk592" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | ləqəbi | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | საარჩევნო ოლქი | hökumət | წინამორბედი | მემკვიდრე | baş nazir | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | direktor | birinci müavin | birinci katib | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | თავი1 | მონაცემი1 | თავი2 | მონაცემი2 | თავი3 | მონაცემი3 | თავი4 | მონაცემი4 | თავი5 | მონაცემი5 | თავი6 | მონაცემი6 | თავი7 | მონაცემი7 | თავი8 | მონაცემი8 | თავი9 | მონაცემი9 | qeyd | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | ləqəbi_1 | baş nazir_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | direktor_1 | birinci müavin_1 | birinci katib_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | ვიცე-qubernator_1 | qubernator_1 | საარჩევნო ოლქი_1 | hökumət_1 | წინამორბედი_1 | მემკვიდრე_1  | qeyd_1 | şərh_1 | თავი1_1 | მონაცემი1_1 | თავი2_1 | მონაცემი2_1 | თავი3_1 | მონაცემი3_1 | თავი4_1 | მონაცემი4_1 | თავი5_1 | მონაცემი5_1 | თავი6_1 | მონაცემი6_1 | თავი7_1 | მონაცემი7_1 | თავი8_1 | მონაცემი8_1 | თავი9_1 | მონაცემი9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | ləqəbi_2 | baş nazir_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | direktor_2 | birinci müavin_2 | birinci katib_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | ვიცე-qubernator_2 | qubernator_2 | საარჩევნო ოლქი_2 | hökumət_2 | წინამორბედი_2 | მემკვიდრე_2  | qeyd_2 | şərh_2 | თავი1_2 | მონაცემი1_2 | თავი2_2 | მონაცემი2_2 | თავი3_2 | მონაცემი3_2 | თავი4_2 | მონაცემი4_2 | თავი5_2 | მონაცემი5_2 | თავი6_2 | მონაცემი6_2 | თავი7_2 | მონაცემი7_2 | თავი8_2 | მონაცემი8_2 | თავი9_2 | მონაცემი9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | ləqəbi_3 | baş nazir_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| direktor_3 | birinci müavin_3 | birinci katib_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | ვიცე-qubernator_3 | qubernator_3 | საარჩევნო ოლქი_3 | hökumət_3 | წინამორბედი_3 | მემკვიდრე_3  | qeyd_3 | şərh_3 | თავი1_3 | მონაცემი1_3 | თავი2_3 | მონაცემი2_3 | თავი3_3 | მონაცემი3_3 | თავი4_3 | მონაცემი4_3 | თავი5_3 | მონაცემი5_3 | თავი6_3 | მონაცემი6_3 | თავი7_3 | მონაცემი7_3 | თავი8_3 | მონაცემი8_3 | თავი9_3 | მონაცემი9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | ləqəbi_4 | baş nazir_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | direktor_4 | birinci müavin_4 | birinci katib_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | ვიცე-qubernator_4 | qubernator_4 | საარჩევნო ოლქი_4 | hökumət_4 | წინამორბედი_4 | მემკვიდრე_4  | qeyd_4 | şərh_4 | თავი1_4 | მონაცემი1_4 | თავი2_4 | მონაცემი2_4 | თავი3_4 | მონაცემი3_4 | თავი4_4 | მონაცემი4_4 | თავი5_4 | მონაცემი5_4 | თავი6_4 | მონაცემი6_4 | თავი7_4 | მონაცემი7_4 | თავი8_4 | მონაცემი8_4 | თავი9_4 | მონაცემი9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | ləqəbi_5 | baş nazir_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | direktor_5 | birinci müavin_5 | birinci katib_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | ვიცე-qubernator_5 | qubernator_5 | საარჩევნო ოლქი_5 | hökumət_5 | წინამორბედი_5 | მემკვიდრე_5 | qeyd_5 | şərh_5 | თავი1_5 | მონაცემი1_5 | თავი2_5 | მონაცემი2_5 | თავი3_5 | მონაცემი3_5 | თავი4_5 | მონაცემი4_5 | თავი5_5 | მონაცემი5_5 | თავი6_5 | მონაცემი6_5 | თავი7_5 | მონაცემი7_5 | თავი8_5 | მონაცემი8_5 | თავი9_5 | მონაცემი9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | ləqəbi_6 | baş nazir_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | direktor_6 | birinci müavin_6 | birinci katib_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | ვიცე-qubernator_6 | qubernator_6 | საარჩევნო ოლქი_6 | hökumət_6 | წინამორბედი_6 | მემკვიდრე_6  | qeyd_6 | şərh_6 | თავი1_6 | მონაცემი1_6 | თავი2_6 | მონაცემი2_6 | თავი3_6 | მონაცემი3_6 | თავი4_6 | მონაცემი4_6 | თავი5_6 | მონაცემი5_6 | თავი6_6 | მონაცემი6_6 | თავი7_6 | მონაცემი7_6 | თავი8_6 | მონაცემი8_6 | თავი9_6 | მონაცემი9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | ləqəbi_7 | baş nazir_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | direktor_7 | birinci müavin_7 | birinci katib_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | ვიცე-qubernator_7 | qubernator_7 | საარჩევნო ოლქი_7 | hökumət_7 | წინამორბედი_7 | მემკვიდრე_7 | qeyd_7 | şərh_7 | თავი1_7 | მონაცემი1_7 | თავი2_7 | მონაცემი2_7 | თავი3_7 | მონაცემი3_7 | თავი4_7 | მონაცემი4_7 | თავი5_7 | მონაცემი5_7 | თავი6_7 | მონაცემი6_7 | თავი7_7 | მონაცემი7_7 | თავი8_7 | მონაცემი8_7 | თავი9_7 | მონაცემი9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | ləqəbi_8 | baş nazir_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | direktor_8 | birinci müavin_8 | birinci katib_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | ვიცე-qubernator_8 | qubernator_8 | საარჩევნო ოლქი_8 | hökumət_8 | წინამორბედი_8 | მემკვიდრე_8  | qeyd_8 | şərh_8 | თავი1_8 | მონაცემი1_8 | თავი2_8 | მონაცემი2_8 | თავი3_8 | მონაცემი3_8 | თავი4_8 | მონაცემი4_8 | თავი5_8 | მონაცემი5_8 | თავი6_8 | მონაცემი6_8 | თავი7_8 | მონაცემი7_8 | თავი8_8 | მონაცემი8_8 | თავი9_8 | მონაცემი9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | ləqəbi_9 | baş nazir_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| direktor_9 | birinci müavin_9 | birinci katib_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | ვიცე-qubernator_9 | qubernator_9 | საარჩევნო ოლქი_9 | hökumət_9 | წინამორბედი_9 | მემკვიდრე_9  | qeyd_9 | şərh_9 | თავი1_9 | მონაცემი1_9 | თავი2_9 | მონაცემი2_9 | თავი3_9 | მონაცემი3_9 | თავი4_9 | მონაცემი4_9 | თავი5_9 | მონაცემი5_9 | თავი6_9 | მონაცემი6_9 | თავი7_9 | მონაცემი7_9 | თავი8_9 | მონაცემი8_9 | თავი9_9 | მონაცემი9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | ləqəbi_10 | baş nazir_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | direktor_10 | birinci müavin_10 | birinci katib_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | ვიცე-qubernator_10 | qubernator_10 | საარჩევნო ოლქი_10 | hökumət_10 | წინამორბედი_10 | მემკვიდრე_10  | qeyd_10 | şərh_10 | თავი1_10 | მონაცემი1_10 | თავი2_10 | მონაცემი2_10 | თავი3_10 | მონაცემი3_10 | თავი4_10 | მონაცემი4_10 | თავი5_10 | მონაცემი5_10 | თავი6_10 | მონაცემი6_10 | თავი7_10 | მონაცემი7_10 | თავი8_10 | მონაცემი8_10 | თავი9_10 | მონაცემი9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | ləqəbi_11 | baş nazir_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | direktor_11 | birinci müavin_11 | birinci katib_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | ვიცე-qubernator_11 | qubernator_11 | საარჩევნო ოლქი_11 | hökumət_11 | წინამორბედი_11 | მემკვიდრე_11  | qeyd_11 | şərh_11 | თავი1_11 | მონაცემი1_11 | თავი2_11 | მონაცემი2_11 | თავი3_11 | მონაცემი3_11 | თავი4_11 | მონაცემი4_11 | თავი5_11 | მონაცემი5_11 | თავი6_11 | მონაცემი6_11 | თავი7_11 | მონაცემი7_11 | თავი8_11 | მონაცემი8_11 | თავი9_11 | მონაცემი9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | ləqəbi_12 | baş nazir_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | direktor_12 | birinci müavin_12 | birinci katib_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | ვიცე-qubernator_12 | qubernator_12 | საარჩევნო ოლქი_12 | hökumət_12 | წინამორბედი_12 | მემკვიდრე_12  | qeyd_12 | თავი1_12 | მონაცემი1_12 | თავი2_12 | მონაცემი2_12 | თავი3_12 | მონაცემი3_12 | თავი4_12 | მონაცემი4_12 | თავი5_12 | მონაცემი5_12 | თავი6_12 | მონაცემი6_12 | თავი7_12 | მონაცემი7_12 | თავი8_12 | მონაცემი8_12 | თავი9_12 | მონაცემი9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8rd8h2uwq2u6g74lxahd3nwp1zzk592</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808529</id>
      <parentid>4808526</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:01:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808529</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="32383" sha1="klotez5tsg5uwmcf6688qcc2nth3jxj" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | მეტსახელი | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | საარჩევნო ოლქი | hökumət | წინამორბედი | მემკვიდრე | პრემიერ-მინისტრი | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | direktor | პირველი მოადგილე | პირველი მდივანი | fraksiya_| rəis | sədr | nazir | komissar | monarx | თავი1 | მონაცემი1 | თავი2 | მონაცემი2 | თავი3 | მონაცემი3 | თავი4 | მონაცემი4 | თავი5 | მონაცემი5 | თავი6 | მონაცემი6 | თავი7 | მონაცემი7 | თავი8 | მონაცემი8 | თავი9 | მონაცემი9 | qeyd | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | მეტსახელი_1 | პრემიერ-მინისტრი_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | direktor_1 | პირველი მოადგილე_1 | პირველი მდივანი_1 | fraksiya_ 1| rəis_1 | sədr_1 | nazir_1 | komissar_1 | monarx_1 | ვიცე-qubernator_1 | qubernator_1 | საარჩევნო ოლქი_1 | hökumət_1 | წინამორბედი_1 | მემკვიდრე_1  | qeyd_1 | şərh_1 | თავი1_1 | მონაცემი1_1 | თავი2_1 | მონაცემი2_1 | თავი3_1 | მონაცემი3_1 | თავი4_1 | მონაცემი4_1 | თავი5_1 | მონაცემი5_1 | თავი6_1 | მონაცემი6_1 | თავი7_1 | მონაცემი7_1 | თავი8_1 | მონაცემი8_1 | თავი9_1 | მონაცემი9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | მეტსახელი_2 | პრემიერ-მინისტრი_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | direktor_2 | პირველი მოადგილე_2 | პირველი მდივანი_2 | fraksiya_2 | rəis_2 | sədr_2 | nazir_2 | komissar_2 | monarx_2 | ვიცე-qubernator_2 | qubernator_2 | საარჩევნო ოლქი_2 | hökumət_2 | წინამორბედი_2 | მემკვიდრე_2  | qeyd_2 | şərh_2 | თავი1_2 | მონაცემი1_2 | თავი2_2 | მონაცემი2_2 | თავი3_2 | მონაცემი3_2 | თავი4_2 | მონაცემი4_2 | თავი5_2 | მონაცემი5_2 | თავი6_2 | მონაცემი6_2 | თავი7_2 | მონაცემი7_2 | თავი8_2 | მონაცემი8_2 | თავი9_2 | მონაცემი9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | მეტსახელი_3 | პრემიერ-მინისტრი_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| direktor_3 | პირველი მოადგილე_3 | პირველი მდივანი_3 | fraksiya_3 | rəis_3 | sədr_3 | nazir_3 | komissar_3 | monarx_3 | ვიცე-qubernator_3 | qubernator_3 | საარჩევნო ოლქი_3 | hökumət_3 | წინამორბედი_3 | მემკვიდრე_3  | qeyd_3 | şərh_3 | თავი1_3 | მონაცემი1_3 | თავი2_3 | მონაცემი2_3 | თავი3_3 | მონაცემი3_3 | თავი4_3 | მონაცემი4_3 | თავი5_3 | მონაცემი5_3 | თავი6_3 | მონაცემი6_3 | თავი7_3 | მონაცემი7_3 | თავი8_3 | მონაცემი8_3 | თავი9_3 | მონაცემი9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | მეტსახელი_4 | პრემიერ-მინისტრი_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | direktor_4 | პირველი მოადგილე_4 | პირველი მდივანი_4 | fraksiya_4 | rəis_4 | sədr_4 | nazir_4 | komissar_4 | monarx_4 | ვიცე-qubernator_4 | qubernator_4 | საარჩევნო ოლქი_4 | hökumət_4 | წინამორბედი_4 | მემკვიდრე_4  | qeyd_4 | şərh_4 | თავი1_4 | მონაცემი1_4 | თავი2_4 | მონაცემი2_4 | თავი3_4 | მონაცემი3_4 | თავი4_4 | მონაცემი4_4 | თავი5_4 | მონაცემი5_4 | თავი6_4 | მონაცემი6_4 | თავი7_4 | მონაცემი7_4 | თავი8_4 | მონაცემი8_4 | თავი9_4 | მონაცემი9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | მეტსახელი_5 | პრემიერ-მინისტრი_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | direktor_5 | პირველი მოადგილე_5 | პირველი მდივანი_5 | fraksiya_5 | rəis_5 | sədr_5 | nazir_5 | komissar_5 | monarx_5 | ვიცე-qubernator_5 | qubernator_5 | საარჩევნო ოლქი_5 | hökumət_5 | წინამორბედი_5 | მემკვიდრე_5 | qeyd_5 | şərh_5 | თავი1_5 | მონაცემი1_5 | თავი2_5 | მონაცემი2_5 | თავი3_5 | მონაცემი3_5 | თავი4_5 | მონაცემი4_5 | თავი5_5 | მონაცემი5_5 | თავი6_5 | მონაცემი6_5 | თავი7_5 | მონაცემი7_5 | თავი8_5 | მონაცემი8_5 | თავი9_5 | მონაცემი9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | მეტსახელი_6 | პრემიერ-მინისტრი_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | direktor_6 | პირველი მოადგილე_6 | პირველი მდივანი_6 | fraksiya_6 | rəis_6 | sədr_6 | nazir_6 | komissar_6 | monarx_6 | ვიცე-qubernator_6 | qubernator_6 | საარჩევნო ოლქი_6 | hökumət_6 | წინამორბედი_6 | მემკვიდრე_6  | qeyd_6 | şərh_6 | თავი1_6 | მონაცემი1_6 | თავი2_6 | მონაცემი2_6 | თავი3_6 | მონაცემი3_6 | თავი4_6 | მონაცემი4_6 | თავი5_6 | მონაცემი5_6 | თავი6_6 | მონაცემი6_6 | თავი7_6 | მონაცემი7_6 | თავი8_6 | მონაცემი8_6 | თავი9_6 | მონაცემი9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | მეტსახელი_7 | პრემიერ-მინისტრი_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | direktor_7 | პირველი მოადგილე_7 | პირველი მდივანი_7 | fraksiya_7 | rəis_7 | sədr_7 | nazir_7 | komissar_7 | monarx_7 | ვიცე-qubernator_7 | qubernator_7 | საარჩევნო ოლქი_7 | hökumət_7 | წინამორბედი_7 | მემკვიდრე_7 | qeyd_7 | şərh_7 | თავი1_7 | მონაცემი1_7 | თავი2_7 | მონაცემი2_7 | თავი3_7 | მონაცემი3_7 | თავი4_7 | მონაცემი4_7 | თავი5_7 | მონაცემი5_7 | თავი6_7 | მონაცემი6_7 | თავი7_7 | მონაცემი7_7 | თავი8_7 | მონაცემი8_7 | თავი9_7 | მონაცემი9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | მეტსახელი_8 | პრემიერ-მინისტრი_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | direktor_8 | პირველი მოადგილე_8 | პირველი მდივანი_8 | fraksiya_8 | rəis_8 | sədr_8 | nazir_8 | komissar_8 | monarx_8 | ვიცე-qubernator_8 | qubernator_8 | საარჩევნო ოლქი_8 | hökumət_8 | წინამორბედი_8 | მემკვიდრე_8  | qeyd_8 | şərh_8 | თავი1_8 | მონაცემი1_8 | თავი2_8 | მონაცემი2_8 | თავი3_8 | მონაცემი3_8 | თავი4_8 | მონაცემი4_8 | თავი5_8 | მონაცემი5_8 | თავი6_8 | მონაცემი6_8 | თავი7_8 | მონაცემი7_8 | თავი8_8 | მონაცემი8_8 | თავი9_8 | მონაცემი9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | მეტსახელი_9 | პრემიერ-მინისტრი_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| direktor_9 | პირველი მოადგილე_9 | პირველი მდივანი_9 | fraksiya_9 | rəis_9 | sədr_9 | nazir_9 | komissar_9 | monarx_9 | ვიცე-qubernator_9 | qubernator_9 | საარჩევნო ოლქი_9 | hökumət_9 | წინამორბედი_9 | მემკვიდრე_9  | qeyd_9 | şərh_9 | თავი1_9 | მონაცემი1_9 | თავი2_9 | მონაცემი2_9 | თავი3_9 | მონაცემი3_9 | თავი4_9 | მონაცემი4_9 | თავი5_9 | მონაცემი5_9 | თავი6_9 | მონაცემი6_9 | თავი7_9 | მონაცემი7_9 | თავი8_9 | მონაცემი8_9 | თავი9_9 | მონაცემი9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | მეტსახელი_10 | პრემიერ-მინისტრი_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | direktor_10 | პირველი მოადგილე_10 | პირველი მდივანი_10 | fraksiya_10 | rəis_10 | sədr_10 | nazir_10 | komissar_10 | monarx_10 | ვიცე-qubernator_10 | qubernator_10 | საარჩევნო ოლქი_10 | hökumət_10 | წინამორბედი_10 | მემკვიდრე_10  | qeyd_10 | şərh_10 | თავი1_10 | მონაცემი1_10 | თავი2_10 | მონაცემი2_10 | თავი3_10 | მონაცემი3_10 | თავი4_10 | მონაცემი4_10 | თავი5_10 | მონაცემი5_10 | თავი6_10 | მონაცემი6_10 | თავი7_10 | მონაცემი7_10 | თავი8_10 | მონაცემი8_10 | თავი9_10 | მონაცემი9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | მეტსახელი_11 | პრემიერ-მინისტრი_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | direktor_11 | პირველი მოადგილე_11 | პირველი მდივანი_11 | fraksiya_11 | rəis_11 | sədr_11 | nazir_11 | komissar_11 | monarx_11 | ვიცე-qubernator_11 | qubernator_11 | საარჩევნო ოლქი_11 | hökumət_11 | წინამორბედი_11 | მემკვიდრე_11  | qeyd_11 | şərh_11 | თავი1_11 | მონაცემი1_11 | თავი2_11 | მონაცემი2_11 | თავი3_11 | მონაცემი3_11 | თავი4_11 | მონაცემი4_11 | თავი5_11 | მონაცემი5_11 | თავი6_11 | მონაცემი6_11 | თავი7_11 | მონაცემი7_11 | თავი8_11 | მონაცემი8_11 | თავი9_11 | მონაცემი9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | მეტსახელი_12 | პრემიერ-მინისტრი_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | direktor_12 | პირველი მოადგილე_12 | პირველი მდივანი_12 | fraksiya_12 | rəis_12 | sədr_12 | nazir_12 | komissar_12 | monarx_12 | ვიცე-qubernator_12 | qubernator_12 | საარჩევნო ოლქი_12 | hökumət_12 | წინამორბედი_12 | მემკვიდრე_12  | qeyd_12 | თავი1_12 | მონაცემი1_12 | თავი2_12 | მონაცემი2_12 | თავი3_12 | მონაცემი3_12 | თავი4_12 | მონაცემი4_12 | თავი5_12 | მონაცემი5_12 | თავი6_12 | მონაცემი6_12 | თავი7_12 | მონაცემი7_12 | თავი8_12 | მონაცემი8_12 | თავი9_12 | მონაცემი9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>klotez5tsg5uwmcf6688qcc2nth3jxj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808536</id>
      <parentid>4808529</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:07:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808536</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="34599" sha1="ibwtis47lq0205tch9xunlnaj37y3pj" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|sinif1          = nomobile
|vikidata1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] şablonunu naməlum parametrlə işlədən səhifə. Naməlum parametr: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | xidmət illəri | mənsubiyyəti | qoşun növü | rütbəsi | rəhbərlik edib | döyüşlər | elm sahəsi | elmi dərəcəsi | elmi adı | iş yeri | tanınır | partiya | təhsili | ixtisası | fəaliyyəti | sayt | mükafatları | təltifləri | imzası | vikimənbə | vikianbar | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | მეტსახელი | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | საარჩევნო ოლქი | მთავრობა | წინამორბედი | მემკვიდრე | პრემიერ-მინისტრი | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | დირექტორი | პირველი მოადგილე | პირველი მდივანი | ფრაქცია_| ხელმძღვანელი | sədr | მინისტრი | კომისარი | მონარქი | თავი1 | მონაცემი1 | თავი2 | მონაცემი2 | თავი3 | მონაცემი3 | თავი4 | მონაცემი4 | თავი5 | მონაცემი5 | თავი6 | მონაცემი6 | თავი7 | მონაცემი7 | თავი8 | მონაცემი8 | თავი9 | მონაცემი9 | qeyd | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | მეტსახელი_1 | პრემიერ-მინისტრი_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | დირექტორი_1 | პირველი მოადგილე_1 | პირველი მდივანი_1 | ფრაქცია_ 1| ხელმძღვანელი_1 | sədr_1 | მინისტრი_1 | კომისარი_1 | მონარქი_1 | ვიცე-გუბერნატორი_1 | გუბერნატორი_1 | საარჩევნო ოლქი_1 | მთავრობა_1 | წინამორბედი_1 | მემკვიდრე_1  | qeyd_1 | şərh_1 | თავი1_1 | მონაცემი1_1 | თავი2_1 | მონაცემი2_1 | თავი3_1 | მონაცემი3_1 | თავი4_1 | მონაცემი4_1 | თავი5_1 | მონაცემი5_1 | თავი6_1 | მონაცემი6_1 | თავი7_1 | მონაცემი7_1 | თავი8_1 | მონაცემი8_1 | თავი9_1 | მონაცემი9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | მეტსახელი_2 | პრემიერ-მინისტრი_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | დირექტორი_2 | პირველი მოადგილე_2 | პირველი მდივანი_2 | ფრაქცია_2 | ხელმძღვანელი_2 | sədr_2 | მინისტრი_2 | კომისარი_2 | მონარქი_2 | ვიცე-გუბერნატორი_2 | გუბერნატორი_2 | საარჩევნო ოლქი_2 | მთავრობა_2 | წინამორბედი_2 | მემკვიდრე_2  | qeyd_2 | şərh_2 | თავი1_2 | მონაცემი1_2 | თავი2_2 | მონაცემი2_2 | თავი3_2 | მონაცემი3_2 | თავი4_2 | მონაცემი4_2 | თავი5_2 | მონაცემი5_2 | თავი6_2 | მონაცემი6_2 | თავი7_2 | მონაცემი7_2 | თავი8_2 | მონაცემი8_2 | თავი9_2 | მონაცემი9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | მეტსახელი_3 | პრემიერ-მინისტრი_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| დირექტორი_3 | პირველი მოადგილე_3 | პირველი მდივანი_3 | ფრაქცია_3 | ხელმძღვანელი_3 | sədr_3 | მინისტრი_3 | კომისარი_3 | მონარქი_3 | ვიცე-გუბერნატორი_3 | გუბერნატორი_3 | საარჩევნო ოლქი_3 | მთავრობა_3 | წინამორბედი_3 | მემკვიდრე_3  | qeyd_3 | şərh_3 | თავი1_3 | მონაცემი1_3 | თავი2_3 | მონაცემი2_3 | თავი3_3 | მონაცემი3_3 | თავი4_3 | მონაცემი4_3 | თავი5_3 | მონაცემი5_3 | თავი6_3 | მონაცემი6_3 | თავი7_3 | მონაცემი7_3 | თავი8_3 | მონაცემი8_3 | თავი9_3 | მონაცემი9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | მეტსახელი_4 | პრემიერ-მინისტრი_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | დირექტორი_4 | პირველი მოადგილე_4 | პირველი მდივანი_4 | ფრაქცია_4 | ხელმძღვანელი_4 | sədr_4 | მინისტრი_4 | კომისარი_4 | მონარქი_4 | ვიცე-გუბერნატორი_4 | გუბერნატორი_4 | საარჩევნო ოლქი_4 | მთავრობა_4 | წინამორბედი_4 | მემკვიდრე_4  | qeyd_4 | şərh_4 | თავი1_4 | მონაცემი1_4 | თავი2_4 | მონაცემი2_4 | თავი3_4 | მონაცემი3_4 | თავი4_4 | მონაცემი4_4 | თავი5_4 | მონაცემი5_4 | თავი6_4 | მონაცემი6_4 | თავი7_4 | მონაცემი7_4 | თავი8_4 | მონაცემი8_4 | თავი9_4 | მონაცემი9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | მეტსახელი_5 | პრემიერ-მინისტრი_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | დირექტორი_5 | პირველი მოადგილე_5 | პირველი მდივანი_5 | ფრაქცია_5 | ხელმძღვანელი_5 | sədr_5 | მინისტრი_5 | კომისარი_5 | მონარქი_5 | ვიცე-გუბერნატორი_5 | გუბერნატორი_5 | საარჩევნო ოლქი_5 | მთავრობა_5 | წინამორბედი_5 | მემკვიდრე_5 | qeyd_5 | şərh_5 | თავი1_5 | მონაცემი1_5 | თავი2_5 | მონაცემი2_5 | თავი3_5 | მონაცემი3_5 | თავი4_5 | მონაცემი4_5 | თავი5_5 | მონაცემი5_5 | თავი6_5 | მონაცემი6_5 | თავი7_5 | მონაცემი7_5 | თავი8_5 | მონაცემი8_5 | თავი9_5 | მონაცემი9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | მეტსახელი_6 | პრემიერ-მინისტრი_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | დირექტორი_6 | პირველი მოადგილე_6 | პირველი მდივანი_6 | ფრაქცია_6 | ხელმძღვანელი_6 | sədr_6 | მინისტრი_6 | კომისარი_6 | მონარქი_6 | ვიცე-გუბერნატორი_6 | გუბერნატორი_6 | საარჩევნო ოლქი_6 | მთავრობა_6 | წინამორბედი_6 | მემკვიდრე_6  | qeyd_6 | şərh_6 | თავი1_6 | მონაცემი1_6 | თავი2_6 | მონაცემი2_6 | თავი3_6 | მონაცემი3_6 | თავი4_6 | მონაცემი4_6 | თავი5_6 | მონაცემი5_6 | თავი6_6 | მონაცემი6_6 | თავი7_6 | მონაცემი7_6 | თავი8_6 | მონაცემი8_6 | თავი9_6 | მონაცემი9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | მეტსახელი_7 | პრემიერ-მინისტრი_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | დირექტორი_7 | პირველი მოადგილე_7 | პირველი მდივანი_7 | ფრაქცია_7 | ხელმძღვანელი_7 | sədr_7 | მინისტრი_7 | კომისარი_7 | მონარქი_7 | ვიცე-გუბერნატორი_7 | გუბერნატორი_7 | საარჩევნო ოლქი_7 | მთავრობა_7 | წინამორბედი_7 | მემკვიდრე_7 | qeyd_7 | şərh_7 | თავი1_7 | მონაცემი1_7 | თავი2_7 | მონაცემი2_7 | თავი3_7 | მონაცემი3_7 | თავი4_7 | მონაცემი4_7 | თავი5_7 | მონაცემი5_7 | თავი6_7 | მონაცემი6_7 | თავი7_7 | მონაცემი7_7 | თავი8_7 | მონაცემი8_7 | თავი9_7 | მონაცემი9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | მეტსახელი_8 | პრემიერ-მინისტრი_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | დირექტორი_8 | პირველი მოადგილე_8 | პირველი მდივანი_8 | ფრაქცია_8 | ხელმძღვანელი_8 | sədr_8 | მინისტრი_8 | კომისარი_8 | მონარქი_8 | ვიცე-გუბერნატორი_8 | გუბერნატორი_8 | საარჩევნო ოლქი_8 | მთავრობა_8 | წინამორბედი_8 | მემკვიდრე_8  | qeyd_8 | şərh_8 | თავი1_8 | მონაცემი1_8 | თავი2_8 | მონაცემი2_8 | თავი3_8 | მონაცემი3_8 | თავი4_8 | მონაცემი4_8 | თავი5_8 | მონაცემი5_8 | თავი6_8 | მონაცემი6_8 | თავი7_8 | მონაცემი7_8 | თავი8_8 | მონაცემი8_8 | თავი9_8 | მონაცემი9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | მეტსახელი_9 | პრემიერ-მინისტრი_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| დირექტორი_9 | პირველი მოადგილე_9 | პირველი მდივანი_9 | ფრაქცია_9 | ხელმძღვანელი_9 | sədr_9 | მინისტრი_9 | კომისარი_9 | მონარქი_9 | ვიცე-გუბერნატორი_9 | გუბერნატორი_9 | საარჩევნო ოლქი_9 | მთავრობა_9 | წინამორბედი_9 | მემკვიდრე_9  | qeyd_9 | şərh_9 | თავი1_9 | მონაცემი1_9 | თავი2_9 | მონაცემი2_9 | თავი3_9 | მონაცემი3_9 | თავი4_9 | მონაცემი4_9 | თავი5_9 | მონაცემი5_9 | თავი6_9 | მონაცემი6_9 | თავი7_9 | მონაცემი7_9 | თავი8_9 | მონაცემი8_9 | თავი9_9 | მონაცემი9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | მეტსახელი_10 | პრემიერ-მინისტრი_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | დირექტორი_10 | პირველი მოადგილე_10 | პირველი მდივანი_10 | ფრაქცია_10 | ხელმძღვანელი_10 | sədr_10 | მინისტრი_10 | კომისარი_10 | მონარქი_10 | ვიცე-გუბერნატორი_10 | გუბერნატორი_10 | საარჩევნო ოლქი_10 | მთავრობა_10 | წინამორბედი_10 | მემკვიდრე_10  | qeyd_10 | şərh_10 | თავი1_10 | მონაცემი1_10 | თავი2_10 | მონაცემი2_10 | თავი3_10 | მონაცემი3_10 | თავი4_10 | მონაცემი4_10 | თავი5_10 | მონაცემი5_10 | თავი6_10 | მონაცემი6_10 | თავი7_10 | მონაცემი7_10 | თავი8_10 | მონაცემი8_10 | თავი9_10 | მონაცემი9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | მეტსახელი_11 | პრემიერ-მინისტრი_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | დირექტორი_11 | პირველი მოადგილე_11 | პირველი მდივანი_11 | ფრაქცია_11 | ხელმძღვანელი_11 | sədr_11 | მინისტრი_11 | კომისარი_11 | მონარქი_11 | ვიცე-გუბერნატორი_11 | გუბერნატორი_11 | საარჩევნო ოლქი_11 | მთავრობა_11 | წინამორბედი_11 | მემკვიდრე_11  | qeyd_11 | şərh_11 | თავი1_11 | მონაცემი1_11 | თავი2_11 | მონაცემი2_11 | თავი3_11 | მონაცემი3_11 | თავი4_11 | მონაცემი4_11 | თავი5_11 | მონაცემი5_11 | თავი6_11 | მონაცემი6_11 | თავი7_11 | მონაცემი7_11 | თავი8_11 | მონაცემი8_11 | თავი9_11 | მონაცემი9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | მეტსახელი_12 | პრემიერ-მინისტრი_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | დირექტორი_12 | პირველი მოადგილე_12 | პირველი მდივანი_12 | ფრაქცია_12 | ხელმძღვანელი_12 | sədr_12 | მინისტრი_12 | კომისარი_12 | მონარქი_12 | ვიცე-გუბერნატორი_12 | გუბერნატორი_12 | საარჩევნო ოლქი_12 | მთავრობა_12 | წინამორბედი_12 | მემკვიდრე_12  | qeyd_12 | თავი1_12 | მონაცემი1_12 | თავი2_12 | მონაცემი2_12 | თავი3_12 | მონაცემი3_12 | თავი4_12 | მონაცემი4_12 | თავი5_12 | მონაცემი5_12 | თავი6_12 | მონაცემი6_12 | თავი7_12 | მონაცემი7_12 | თავი8_12 | მონაცემი8_12 | თავი9_12 | მონაცემი9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ibwtis47lq0205tch9xunlnaj37y3pj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808539</id>
      <parentid>4808536</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:14:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808539</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35970" sha1="b75i0t5b6wf4xhzmsb1hgsfkxdrv0fu" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|კლასი1          = nomobile
|მონაცემი1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალვის ადგილი
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალვის ადგილი|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] უცნობი პარამეტრით მუშაობს. უცნობი პარამეტრი: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალვის ადგილი | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | სამხედრო სამსახურის წლები | კუთვნილება | ჯარის სახეობა | წოდება | მეთაურობდა | ბრძოლები/ომები | სამეცნიერო სფერო | სამეცნიერო ხარისხი | სამეცნიერო სახელი | სამსახური | ცნობილია როგორც | პარტია | განათლება | პროფესია | საქმიანობა | საიტი | ჯილდოები | ხელმოწერა | ვიკიწყარო | ვიკისაწყობი | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | მეტსახელი | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | საარჩევნო ოლქი | მთავრობა | წინამორბედი | მემკვიდრე | პრემიერ-მინისტრი | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | დირექტორი | პირველი მოადგილე | პირველი მდივანი | ფრაქცია_| ხელმძღვანელი | თავმჯდომარე | მინისტრი | კომისარი | მონარქი | თავი1 | მონაცემი1 | თავი2 | მონაცემი2 | თავი3 | მონაცემი3 | თავი4 | მონაცემი4 | თავი5 | მონაცემი5 | თავი6 | მონაცემი6 | თავი7 | მონაცემი7 | თავი8 | მონაცემი8 | თავი9 | მონაცემი9 | შენიშვნა | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | მეტსახელი_1 | პრემიერ-მინისტრი_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | დირექტორი_1 | პირველი მოადგილე_1 | პირველი მდივანი_1 | ფრაქცია_ 1| ხელმძღვანელი_1 | თავმჯდომარე_1 | მინისტრი_1 | კომისარი_1 | მონარქი_1 | ვიცე-გუბერნატორი_1 | გუბერნატორი_1 | საარჩევნო ოლქი_1 | მთავრობა_1 | წინამორბედი_1 | მემკვიდრე_1  | შენიშვნა_1 | კომენტარი_1 | თავი1_1 | მონაცემი1_1 | თავი2_1 | მონაცემი2_1 | თავი3_1 | მონაცემი3_1 | თავი4_1 | მონაცემი4_1 | თავი5_1 | მონაცემი5_1 | თავი6_1 | მონაცემი6_1 | თავი7_1 | მონაცემი7_1 | თავი8_1 | მონაცემი8_1 | თავი9_1 | მონაცემი9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | მეტსახელი_2 | პრემიერ-მინისტრი_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | დირექტორი_2 | პირველი მოადგილე_2 | პირველი მდივანი_2 | ფრაქცია_2 | ხელმძღვანელი_2 | თავმჯდომარე_2 | მინისტრი_2 | კომისარი_2 | მონარქი_2 | ვიცე-გუბერნატორი_2 | გუბერნატორი_2 | საარჩევნო ოლქი_2 | მთავრობა_2 | წინამორბედი_2 | მემკვიდრე_2  | შენიშვნა_2 | კომენტარი_2 | თავი1_2 | მონაცემი1_2 | თავი2_2 | მონაცემი2_2 | თავი3_2 | მონაცემი3_2 | თავი4_2 | მონაცემი4_2 | თავი5_2 | მონაცემი5_2 | თავი6_2 | მონაცემი6_2 | თავი7_2 | მონაცემი7_2 | თავი8_2 | მონაცემი8_2 | თავი9_2 | მონაცემი9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | მეტსახელი_3 | პრემიერ-მინისტრი_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| დირექტორი_3 | პირველი მოადგილე_3 | პირველი მდივანი_3 | ფრაქცია_3 | ხელმძღვანელი_3 | თავმჯდომარე_3 | მინისტრი_3 | კომისარი_3 | მონარქი_3 | ვიცე-გუბერნატორი_3 | გუბერნატორი_3 | საარჩევნო ოლქი_3 | მთავრობა_3 | წინამორბედი_3 | მემკვიდრე_3  | შენიშვნა_3 | კომენტარი_3 | თავი1_3 | მონაცემი1_3 | თავი2_3 | მონაცემი2_3 | თავი3_3 | მონაცემი3_3 | თავი4_3 | მონაცემი4_3 | თავი5_3 | მონაცემი5_3 | თავი6_3 | მონაცემი6_3 | თავი7_3 | მონაცემი7_3 | თავი8_3 | მონაცემი8_3 | თავი9_3 | მონაცემი9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | მეტსახელი_4 | პრემიერ-მინისტრი_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | დირექტორი_4 | პირველი მოადგილე_4 | პირველი მდივანი_4 | ფრაქცია_4 | ხელმძღვანელი_4 | თავმჯდომარე_4 | მინისტრი_4 | კომისარი_4 | მონარქი_4 | ვიცე-გუბერნატორი_4 | გუბერნატორი_4 | საარჩევნო ოლქი_4 | მთავრობა_4 | წინამორბედი_4 | მემკვიდრე_4  | შენიშვნა_4 | კომენტარი_4 | თავი1_4 | მონაცემი1_4 | თავი2_4 | მონაცემი2_4 | თავი3_4 | მონაცემი3_4 | თავი4_4 | მონაცემი4_4 | თავი5_4 | მონაცემი5_4 | თავი6_4 | მონაცემი6_4 | თავი7_4 | მონაცემი7_4 | თავი8_4 | მონაცემი8_4 | თავი9_4 | მონაცემი9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | მეტსახელი_5 | პრემიერ-მინისტრი_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | დირექტორი_5 | პირველი მოადგილე_5 | პირველი მდივანი_5 | ფრაქცია_5 | ხელმძღვანელი_5 | თავმჯდომარე_5 | მინისტრი_5 | კომისარი_5 | მონარქი_5 | ვიცე-გუბერნატორი_5 | გუბერნატორი_5 | საარჩევნო ოლქი_5 | მთავრობა_5 | წინამორბედი_5 | მემკვიდრე_5 | შენიშვნა_5 | კომენტარი_5 | თავი1_5 | მონაცემი1_5 | თავი2_5 | მონაცემი2_5 | თავი3_5 | მონაცემი3_5 | თავი4_5 | მონაცემი4_5 | თავი5_5 | მონაცემი5_5 | თავი6_5 | მონაცემი6_5 | თავი7_5 | მონაცემი7_5 | თავი8_5 | მონაცემი8_5 | თავი9_5 | მონაცემი9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | მეტსახელი_6 | პრემიერ-მინისტრი_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | დირექტორი_6 | პირველი მოადგილე_6 | პირველი მდივანი_6 | ფრაქცია_6 | ხელმძღვანელი_6 | თავმჯდომარე_6 | მინისტრი_6 | კომისარი_6 | მონარქი_6 | ვიცე-გუბერნატორი_6 | გუბერნატორი_6 | საარჩევნო ოლქი_6 | მთავრობა_6 | წინამორბედი_6 | მემკვიდრე_6  | შენიშვნა_6 | კომენტარი_6 | თავი1_6 | მონაცემი1_6 | თავი2_6 | მონაცემი2_6 | თავი3_6 | მონაცემი3_6 | თავი4_6 | მონაცემი4_6 | თავი5_6 | მონაცემი5_6 | თავი6_6 | მონაცემი6_6 | თავი7_6 | მონაცემი7_6 | თავი8_6 | მონაცემი8_6 | თავი9_6 | მონაცემი9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | მეტსახელი_7 | პრემიერ-მინისტრი_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | დირექტორი_7 | პირველი მოადგილე_7 | პირველი მდივანი_7 | ფრაქცია_7 | ხელმძღვანელი_7 | თავმჯდომარე_7 | მინისტრი_7 | კომისარი_7 | მონარქი_7 | ვიცე-გუბერნატორი_7 | გუბერნატორი_7 | საარჩევნო ოლქი_7 | მთავრობა_7 | წინამორბედი_7 | მემკვიდრე_7 | შენიშვნა_7 | კომენტარი_7 | თავი1_7 | მონაცემი1_7 | თავი2_7 | მონაცემი2_7 | თავი3_7 | მონაცემი3_7 | თავი4_7 | მონაცემი4_7 | თავი5_7 | მონაცემი5_7 | თავი6_7 | მონაცემი6_7 | თავი7_7 | მონაცემი7_7 | თავი8_7 | მონაცემი8_7 | თავი9_7 | მონაცემი9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | მეტსახელი_8 | პრემიერ-მინისტრი_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | დირექტორი_8 | პირველი მოადგილე_8 | პირველი მდივანი_8 | ფრაქცია_8 | ხელმძღვანელი_8 | თავმჯდომარე_8 | მინისტრი_8 | კომისარი_8 | მონარქი_8 | ვიცე-გუბერნატორი_8 | გუბერნატორი_8 | საარჩევნო ოლქი_8 | მთავრობა_8 | წინამორბედი_8 | მემკვიდრე_8  | შენიშვნა_8 | კომენტარი_8 | თავი1_8 | მონაცემი1_8 | თავი2_8 | მონაცემი2_8 | თავი3_8 | მონაცემი3_8 | თავი4_8 | მონაცემი4_8 | თავი5_8 | მონაცემი5_8 | თავი6_8 | მონაცემი6_8 | თავი7_8 | მონაცემი7_8 | თავი8_8 | მონაცემი8_8 | თავი9_8 | მონაცემი9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | მეტსახელი_9 | პრემიერ-მინისტრი_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| დირექტორი_9 | პირველი მოადგილე_9 | პირველი მდივანი_9 | ფრაქცია_9 | ხელმძღვანელი_9 | თავმჯდომარე_9 | მინისტრი_9 | კომისარი_9 | მონარქი_9 | ვიცე-გუბერნატორი_9 | გუბერნატორი_9 | საარჩევნო ოლქი_9 | მთავრობა_9 | წინამორბედი_9 | მემკვიდრე_9  | შენიშვნა_9 | კომენტარი_9 | თავი1_9 | მონაცემი1_9 | თავი2_9 | მონაცემი2_9 | თავი3_9 | მონაცემი3_9 | თავი4_9 | მონაცემი4_9 | თავი5_9 | მონაცემი5_9 | თავი6_9 | მონაცემი6_9 | თავი7_9 | მონაცემი7_9 | თავი8_9 | მონაცემი8_9 | თავი9_9 | მონაცემი9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | მეტსახელი_10 | პრემიერ-მინისტრი_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | დირექტორი_10 | პირველი მოადგილე_10 | პირველი მდივანი_10 | ფრაქცია_10 | ხელმძღვანელი_10 | თავმჯდომარე_10 | მინისტრი_10 | კომისარი_10 | მონარქი_10 | ვიცე-გუბერნატორი_10 | გუბერნატორი_10 | საარჩევნო ოლქი_10 | მთავრობა_10 | წინამორბედი_10 | მემკვიდრე_10  | შენიშვნა_10 | კომენტარი_10 | თავი1_10 | მონაცემი1_10 | თავი2_10 | მონაცემი2_10 | თავი3_10 | მონაცემი3_10 | თავი4_10 | მონაცემი4_10 | თავი5_10 | მონაცემი5_10 | თავი6_10 | მონაცემი6_10 | თავი7_10 | მონაცემი7_10 | თავი8_10 | მონაცემი8_10 | თავი9_10 | მონაცემი9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | მეტსახელი_11 | პრემიერ-მინისტრი_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | დირექტორი_11 | პირველი მოადგილე_11 | პირველი მდივანი_11 | ფრაქცია_11 | ხელმძღვანელი_11 | თავმჯდომარე_11 | მინისტრი_11 | კომისარი_11 | მონარქი_11 | ვიცე-გუბერნატორი_11 | გუბერნატორი_11 | საარჩევნო ოლქი_11 | მთავრობა_11 | წინამორბედი_11 | მემკვიდრე_11  | შენიშვნა_11 | კომენტარი_11 | თავი1_11 | მონაცემი1_11 | თავი2_11 | მონაცემი2_11 | თავი3_11 | მონაცემი3_11 | თავი4_11 | მონაცემი4_11 | თავი5_11 | მონაცემი5_11 | თავი6_11 | მონაცემი6_11 | თავი7_11 | მონაცემი7_11 | თავი8_11 | მონაცემი8_11 | თავი9_11 | მონაცემი9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | მეტსახელი_12 | პრემიერ-მინისტრი_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | დირექტორი_12 | პირველი მოადგილე_12 | პირველი მდივანი_12 | ფრაქცია_12 | ხელმძღვანელი_12 | თავმჯდომარე_12 | მინისტრი_12 | კომისარი_12 | მონარქი_12 | ვიცე-გუბერნატორი_12 | გუბერნატორი_12 | საარჩევნო ოლქი_12 | მთავრობა_12 | წინამორბედი_12 | მემკვიდრე_12  | შენიშვნა_12 | თავი1_12 | მონაცემი1_12 | თავი2_12 | მონაცემი2_12 | თავი3_12 | მონაცემი3_12 | თავი4_12 | მონაცემი4_12 | თავი5_12 | მონაცემი5_12 | თავი6_12 | მონაცემი6_12 | თავი7_12 | მონაცემი7_12 | თავი8_12 | მონაცემი8_12 | თავი9_12 | მონაცემი9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b75i0t5b6wf4xhzmsb1hgsfkxdrv0fu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808542</id>
      <parentid>4808539</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:27:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808542</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35922" sha1="ejbsw7uehj021hjstoxexka5y1w2l84" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{ინფოდაფა
|ზევით          = {{ინფოდაფა/სახელი|{{{სახელი|}}}}}
|ზევით2         = {{ინფოდაფა/მშობლიურ ენაზე|{{{სახელი მშობლიურ ენაზე|}}}}}
|ზედა კლასი = title {{{piktoqram|}}}
|ზედა სტილი    = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|თავის სტილი = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;
|ქვედა სტილი     = background-color:var(--background-color-neutral, #eaecf0); color: inherit;

|სურათი           = {{wikidata/p18|{{{სურათი|}}}
   |size    = {{{სურათის ზომა|220px}}}
   |caption = {{{წარწერა სურათის ქვეშ|}}}
  }}

|ტიტრი1           = {{#if: {{{რიგი|}}}{{{რიგი_1|}}}{{{რიგი_2|}}}{{{რიგი_3|}}}{{{რიგი_4|}}}{{{რიგი_5|}}}{{{რიგი_6|}}}{{{რიგი_7|}}}{{{რიგი_8|}}}{{{რიგი_9|}}}{{{რიგი_10|}}}{{{რიგი_12|}}}{{{რიგი_13|}}}{{{რიგი_14|}}}{{{რიგი_15|}}}{{{რიგი_16|}}}{{{რიგი_17|}}}{{{რიგი_18|}}}{{{რიგი_19|}}}|
{{ინფოდაფა ლიდერი/რიგი
     |რიგი_           = {{{რიგი|}}}
     |დროშა_           = {{{დროშა|}}}
     |დროშა2_          = {{{დროშა2|}}}
     |სტატუსი_           = {{{სტატუსი|}}}
     |თანამდებობა დაიკავა_        = {{{თანამდებობა დაიკავა|{{{თანამდებობა დაიკავა|}}}}}}
     |თანამდებობა დატოვა_              = {{{თანამდებობა დატოვა|{{{თანამდებობა დატოვა|}}}}}}
     |ie-თანამდებობა დაიკავა_     = {{{ie-თანამდებობა დაიკავა|}}}
     |ie-თანამდებობა დატოვა_  = {{{ie-თანამდებობა დატოვა|}}}
     |მ/შ_               = {{{მ/შ|}}}
     |სტატუსი2_          = {{{სტატუსი2_|}}}
     |მეტსახელი_           = {{{მეტსახელი|}}}
     |პრეზიდენტი_        = {{{პრეზიდენტი|}}}
     |ვიცე-პრეზიდენტი_  = {{{ვიცე-პრეზიდენტი|}}}
     |პრემიერ-მინისტრი_        = {{{პრემიერ-მინისტრი|}}}
     |მთავრობის მეთაური_  = {{{მთავრობის მეთაური|}}}
     |მონარქი_           = {{{მონარქი|}}}
     |გუბერნატორი_       = {{{გუბერნატორი|}}}
     |ვიცე-გუბერნატორი_ = {{{ვიცე-გუბერნატორი|}}}
     |მინისტრი_            = {{{მინისტრი|}}}
     |კომისარი_         = {{{კომისარი|}}}
     |თავმჯდომარე_      = {{{თავმჯდომარე|}}}
     |დირექტორი_         = {{{დირექტორი|}}}
     |ხელმძღვანელი_      = {{{ხელმძღვანელი|}}}
     |პირველი მოადგილე_   = {{{პირველი მოადგილე|}}}
     |პირველი მდივანი_    = {{{პირველი მდივანი|}}}
     |ფრაქცია_         = {{{ფრაქცია_|}}}
     |საარჩევნო ოლქი_    = {{{საარჩევნო ოლქი|}}}
     |მთავრობა_          = {{{მთავრობა_|}}}
     |წინამორბედი_          = {{{წინამორბედი|}}}
     |მემკვიდრე_          = {{{მემკვიდრე|}}}
     |შენიშვნა_             = {{{შენიშვნა|}}}
     |კომენტარი_             = {{{კომენტარი|}}}
    }}
&lt;!----------რიგი [2;+∞)----------&gt;
{{#invoke:Transclude|npc|ინფოდაფა ლიდერი/რიგი|
რიგი_=
    | დროშა_            = 
    | დროშა2_           = 
    | სტატუსი_           = 
    | თანამდებობა დაიკავა_  = 
    | თანამდებობა დატოვა_   = 
    | ie-თანამდებობა დაიკავა_    = 
    | ie-თანამდებობა დატოვა_  = 
    | მ/შ_               = 
    | სტატუსი2_          = 
    | მეტსახელი_         = 
    | პრეზიდენტი_        = 
    | ვიცე-პრეზიდენტი_  = 
    | პრემიერ-მინისტრი_        = 
    | მთავრობის მეთაური_  = 
    | მონარქი_           = 
    | გუბერნატორი_       = 
    | ვიცე-გუბერნატორი_  = 
    | მინისტრი_            = 
    | კომისარი_         = 
    | თავმჯდომარე_      = 
    | დირექტორი_         = 
    | ხელმძღვანელი_      = 
    | პირველი მოადგილე_   = 
    | პირველი მდივანი_    = 
    | ფრაქცია_         = 
    | საარჩევნო ოლქი_    = 
    | მთავრობა_          = 
    | წინამორბედი_       = 
    | მემკვიდრე_         = 
    | შენიშვნა_          = 
    | კომენტარი_         = 
    }}
  | {{#invoke:Wikidata|formatProperty
    | property          = P39
    | property-module   = Wikidata/positions
    | property-function = formatPositionClaims
    }}
  }}

|კლასი1          = nomobile
|მონაცემი1       = {{#ifeq: {{{რიგი|}}}|-||}}

&lt;!----------პირადი ინფორმაციის ნაწილი----------&gt;
|თავი2         = პირადი ინფორმაცია

|სახელი3          = დაბ. სახელი
|მონაცემი3           = {{wikidata|P1477|{{{სახელი დაბადებისას|}}}}}

|სახელი4          = დაბადების თარიღი
|მონაცემი4           = {{wikidata/p569|{{{დაბადების თარიღი|}}}|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}}}

|სახელი5          = დაბადების ადგილი
|მონაცემი5           = {{wikidata/p19|{{{დაბადების ადგილი|}}}}}

|სახელი6          = გარდაცვალების თარიღი
|მონაცემი6           = {{wikidata/p570|{{{გარდაცვალების თარიღი|}}}|{{{დაბადების თარიღი|}}}}}

|სახელი7          = გარდაცვალების ადგილი
|მონაცემი7           = {{wikidata/p20|{{{გარდაცვალების ადგილი|}}}}}

|სახელი8          = გარდაცვალების მიზეზი
|მონაცემი8           = {{wikidata|P509|{{{გარდაცვალების მიზეზი|}}}}}

|სახელი9          = დაკრძალულია
|მონაცემი9           =  {{wikidata/p119|{{{დაკრძალულია|}}}}}

|სახელი10         = ეროვნება
|მონაცემი10          = {{wikidata|p172|{{{ეროვნება|}}}}}

|სახელი11         = მოქალაქეობა
|მონაცემი11          = {{wikidata/p27|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი12         = პარტია
|მონაცემი12          = {{wikidata|P102|{{{მოქალაქეობა|}}}}}

|სახელი13         = განათლება
|მონაცემი13          = {{wikidata|p69|{{{განათლება|}}}}}

|სახელი14         = პროფესია
|მონაცემი14          = {{{პროფესია|}}}

|სახელი15         = საქმიანობა
|მონაცემი15          = {{wikidata|p106|{{{საქმიანობა|}}}}}

|სახელი16         = მამა
|მონაცემი16          = {{wikidata|p22|{{{მამა|}}}}}

|სახელი17         = დედა
|მონაცემი17          = {{wikidata|p25|{{{დედა|}}}}}

|სახელი18         = მეუღლ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{მეუღლე|}}}|p26|ე|ები}}
|მონაცემი18          = {{wikidata/range|P26|{{{მეუღლე|}}}}}

|სახელი19         = შვილ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{შვილი|}}}|p40|ი|ები}}
|მონაცემი19          = {{wikidata|p40|{{{შვილი|}}}}}

|სახელი20         = ოჯახი
|მონაცემი20          = {{wikidata|p53|{{{ოჯახი|}}}}}

|სახელი21         = რელიგია
|მონაცემი21          = {{wikidata|p140|{{{რელიგია|}}}}}

|თავი22        = სამხედრო სამსახური

|სახელი23         = სამხედრო სამსახურის წლები
|მონაცემი23          = {{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}

|სახელი24         = კუთვნილება
|მონაცემი24          = {{wikidata|p945|{{{კუთვნილება|}}}}}

|სახელი25         = ჯარის სახეობა
|მონაცემი25          = {{wikidata|p241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}

|სახელი26         = მეთაურობდა
|მონაცემი26          = {{{მეთაურობდა|}}}

|სახელი27         = ბრძოლები/ომები
|მონაცემი27          = {{wikidata|p607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}

|თავი28        = {{#if:{{{სამხედრო სამსახურის წლები|}}}{{wikidata|P945|{{{კუთვნილება|}}}}}{{wikidata|P241|{{{ჯარის სახეობა|}}}}}{{wikidata|P598|{{{მეთაურობდა|}}}}}{{wikidata|P607|{{{ბრძოლები/ომები|}}}}}||-}}

|სახელი29         = წოდება
|მონაცემი29          = {{#if:{{wikidata|p737|P5012|P410|{{{წოდება|}}}}}}}

|თავი30        = სამეცნიერო საქმიანობა

|სახელი31         = სამეცნიერო სფერო
|მონაცემი31          = {{wikidata|p101|{{{სამეცნიერო სფერო|}}}}}

|სახელი32         = სამეცნიერო ხარისხ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}|P512|ი|ები}}
|მონაცემი32          = {{wikidata|p512|{{{სამეცნიერო ხარისხი|}}}}}

|სახელი33         = სამეცნიერო სახელ{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}|P803|ი|ები}}
|მონაცემი33          = {{wikidata|p803|{{{სამეცნიერო სახელი|}}}}}

|სახელი34         = სამსახური
|მონაცემი34          = {{{სამსახური|}}}

|სახელი35         = ცნობილია როგორც
|მონაცემი35          = {{{ცნობილია როგორც|}}}

|თავი36        = -

|მონაცემი37          = {{#if: {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|}}}}}} {{wikidata|P109|{{{ხელმოწერა|}}}}} | &lt;hr&gt; }}

|სახელი38         = ჯილდოები
|მონაცემი38          = {{wikidata/p166|{{{ჯილდოები|{{{ჯილდოები|}}}}}}}}

|სახელი39         =ხელმოწერა
|მონაცემი39          = {{wikidata/p109|{{{ხელმოწერა|{{{ხელმოწერა|}}}}}}}}

|სახელი40         = ხმა
|მონაცემი40          = {{wikidata|P990|{{{ხმა|}}}}}

|სახელი41         = საიტი
|მონაცემი41          = {{wikidata|P856|{{{საიტი|}}}}}
|ქვევით           = {{ინფოდაფა/ვიკისაწყობი|{{{ვიკისაწყობი|}}}}}
}}{{#if:{{{nocat|}}}||{{კატეგორია მხოლოდ სტატიებში|თანამდებობის პირები ანბანით}}}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[კატეგორია:უცნობი პარეტრი|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview= [[თარგი:ინფოდაფა ლიდერი|ინფოდაფა ლიდერი]] უცნობი პარამეტრით მუშაობს. უცნობი პარამეტრი: &quot;_VALUE_&quot;|ignoreblank=y|activity | სახელი | სახელი მშობლიურ ენაზე | სურათი | წარწერა სურათის ქვეშ | სურათის ზომა | მოქალაქეობა | ეროვნება | დაბ. სახელი | დაბადების თარიღი | დაბადების ადგილი | გარდაცვალების თარიღი | გარდაცვალების ადგილი | გარდაცვალების მიზეზი | დაკრძალულია | მეუღლე | შვილი | მამა | დედა | ოჯახი | რელიგია | სამხედრო სამსახურის წლები | კუთვნილება | ჯარის სახეობა | წოდება | მეთაურობდა | ბრძოლები/ომები | სამეცნიერო სფერო | სამეცნიერო ხარისხი | სამეცნიერო სახელი | სამსახური | ცნობილია როგორც | პარტია | განათლება | პროფესია | საქმიანობა | საიტი | ჯილდოები | ხელმოწერა | ვიკიწყარო | ვიკისაწყობი | რიგი | სტატუსი | სტატუსი2 | მეტსახელი | დროშა | დროშა2 | თანამდებობა დაიკავა | თანამდებობა დატოვა | ie-თანამდებობა დაიკავა | ie-თანამდებობა დატოვა | ie | საარჩევნო ოლქი | მთავრობა | წინამორბედი | მემკვიდრე | პრემიერ-მინისტრი | ვიცე-პრეზიდენტი | პრეზიდენტი | დირექტორი | პირველი მოადგილე | პირველი მდივანი | ფრაქცია_| ხელმძღვანელი | თავმჯდომარე | მინისტრი | კომისარი | მონარქი | თავი1 | მონაცემი1 | თავი2 | მონაცემი2 | თავი3 | მონაცემი3 | თავი4 | მონაცემი4 | თავი5 | მონაცემი5 | თავი6 | მონაცემი6 | თავი7 | მონაცემი7 | თავი8 | მონაცემი8 | თავი9 | მონაცემი9 | შენიშვნა | რიგი_1 | დროშა_1 | დროშა2_1 | თანამდებობა დაიკავა_1 | თანამდებობა დატოვა_1 | ie-თანამდებობა დაიკავა_1 | ie-თანამდებობა დატოვა_1 | ie_1  | სტატუსი_1 | სტატუსი2_1 | მეტსახელი_1 | პრემიერ-მინისტრი_1 | ვიცე-პრეზიდენტი_1 | პრეზიდენტი_1 | დირექტორი_1 | პირველი მოადგილე_1 | პირველი მდივანი_1 | ფრაქცია_ 1| ხელმძღვანელი_1 | თავმჯდომარე_1 | მინისტრი_1 | კომისარი_1 | მონარქი_1 | ვიცე-გუბერნატორი_1 | გუბერნატორი_1 | საარჩევნო ოლქი_1 | მთავრობა_1 | წინამორბედი_1 | მემკვიდრე_1  | შენიშვნა_1 | კომენტარი_1 | თავი1_1 | მონაცემი1_1 | თავი2_1 | მონაცემი2_1 | თავი3_1 | მონაცემი3_1 | თავი4_1 | მონაცემი4_1 | თავი5_1 | მონაცემი5_1 | თავი6_1 | მონაცემი6_1 | თავი7_1 | მონაცემი7_1 | თავი8_1 | მონაცემი8_1 | თავი9_1 | მონაცემი9_1 | რიგი_2 | დროშა_2 | დროშა2_2 | თანამდებობა დაიკავა_2 | თანამდებობა დატოვა_2 | ie-თანამდებობა დაიკავა_2 | ie-თანამდებობა დატოვა_2 | ie_2  | სტატუსი_2 | სტატუსი2_2 | მეტსახელი_2 | პრემიერ-მინისტრი_2 | ვიცე-პრეზიდენტი_2 | პრეზიდენტი_2 | დირექტორი_2 | პირველი მოადგილე_2 | პირველი მდივანი_2 | ფრაქცია_2 | ხელმძღვანელი_2 | თავმჯდომარე_2 | მინისტრი_2 | კომისარი_2 | მონარქი_2 | ვიცე-გუბერნატორი_2 | გუბერნატორი_2 | საარჩევნო ოლქი_2 | მთავრობა_2 | წინამორბედი_2 | მემკვიდრე_2  | შენიშვნა_2 | კომენტარი_2 | თავი1_2 | მონაცემი1_2 | თავი2_2 | მონაცემი2_2 | თავი3_2 | მონაცემი3_2 | თავი4_2 | მონაცემი4_2 | თავი5_2 | მონაცემი5_2 | თავი6_2 | მონაცემი6_2 | თავი7_2 | მონაცემი7_2 | თავი8_2 | მონაცემი8_2 | თავი9_2 | მონაცემი9_2 | რიგი_3 | დროშა_3 | დროშა2_3 | თანამდებობა დაიკავა_3 | თანამდებობა დატოვა_3 | ie-თანამდებობა დაიკავა_3 | ie-თანამდებობა დატოვა_3 | ie_3  | სტატუსი_3 | სტატუსი2_3 | მეტსახელი_3 | პრემიერ-მინისტრი_3 | ვიცე-პრეზიდენტი_3 | პრეზიდენტი_3| დირექტორი_3 | პირველი მოადგილე_3 | პირველი მდივანი_3 | ფრაქცია_3 | ხელმძღვანელი_3 | თავმჯდომარე_3 | მინისტრი_3 | კომისარი_3 | მონარქი_3 | ვიცე-გუბერნატორი_3 | გუბერნატორი_3 | საარჩევნო ოლქი_3 | მთავრობა_3 | წინამორბედი_3 | მემკვიდრე_3  | შენიშვნა_3 | კომენტარი_3 | თავი1_3 | მონაცემი1_3 | თავი2_3 | მონაცემი2_3 | თავი3_3 | მონაცემი3_3 | თავი4_3 | მონაცემი4_3 | თავი5_3 | მონაცემი5_3 | თავი6_3 | მონაცემი6_3 | თავი7_3 | მონაცემი7_3 | თავი8_3 | მონაცემი8_3 | თავი9_3 | მონაცემი9_3 | რიგი_4 | დროშა_4 | დროშა2_4 | თანამდებობა დაიკავა_4 | თანამდებობა დატოვა_4 | ie-თანამდებობა დაიკავა_4 | ie-თანამდებობა დატოვა_4 | ie_4  | სტატუსი_4 | სტატუსი2_4 | მეტსახელი_4 | პრემიერ-მინისტრი_4 | ვიცე-პრეზიდენტი_4 | პრეზიდენტი_4 | დირექტორი_4 | პირველი მოადგილე_4 | პირველი მდივანი_4 | ფრაქცია_4 | ხელმძღვანელი_4 | თავმჯდომარე_4 | მინისტრი_4 | კომისარი_4 | მონარქი_4 | ვიცე-გუბერნატორი_4 | გუბერნატორი_4 | საარჩევნო ოლქი_4 | მთავრობა_4 | წინამორბედი_4 | მემკვიდრე_4  | შენიშვნა_4 | კომენტარი_4 | თავი1_4 | მონაცემი1_4 | თავი2_4 | მონაცემი2_4 | თავი3_4 | მონაცემი3_4 | თავი4_4 | მონაცემი4_4 | თავი5_4 | მონაცემი5_4 | თავი6_4 | მონაცემი6_4 | თავი7_4 | მონაცემი7_4 | თავი8_4 | მონაცემი8_4 | თავი9_4 | მონაცემი9_4 | რიგი_5 | დროშა_5 | დროშა2_5 | თანამდებობა დაიკავა_5 | თანამდებობა დატოვა_5 | ie-თანამდებობა დაიკავა_5 | ie-თანამდებობა დატოვა_5 | ie_5  | სტატუსი_5 | სტატუსი2_5 | მეტსახელი_5 | პრემიერ-მინისტრი_5 | ვიცე-პრეზიდენტი_5 | პრეზიდენტი_5 | დირექტორი_5 | პირველი მოადგილე_5 | პირველი მდივანი_5 | ფრაქცია_5 | ხელმძღვანელი_5 | თავმჯდომარე_5 | მინისტრი_5 | კომისარი_5 | მონარქი_5 | ვიცე-გუბერნატორი_5 | გუბერნატორი_5 | საარჩევნო ოლქი_5 | მთავრობა_5 | წინამორბედი_5 | მემკვიდრე_5 | შენიშვნა_5 | კომენტარი_5 | თავი1_5 | მონაცემი1_5 | თავი2_5 | მონაცემი2_5 | თავი3_5 | მონაცემი3_5 | თავი4_5 | მონაცემი4_5 | თავი5_5 | მონაცემი5_5 | თავი6_5 | მონაცემი6_5 | თავი7_5 | მონაცემი7_5 | თავი8_5 | მონაცემი8_5 | თავი9_5 | მონაცემი9_5 | რიგი_6 | დროშა_6 | დროშა2_6 | თანამდებობა დაიკავა_6 | თანამდებობა დატოვა_6 | ie-თანამდებობა დაიკავა_6 | ie-თანამდებობა დატოვა_6 | ie_6  | სტატუსი_6 | მეტსახელი_6 | პრემიერ-მინისტრი_6 | ვიცე-პრეზიდენტი_6 | პრეზიდენტი_6 | დირექტორი_6 | პირველი მოადგილე_6 | პირველი მდივანი_6 | ფრაქცია_6 | ხელმძღვანელი_6 | თავმჯდომარე_6 | მინისტრი_6 | კომისარი_6 | მონარქი_6 | ვიცე-გუბერნატორი_6 | გუბერნატორი_6 | საარჩევნო ოლქი_6 | მთავრობა_6 | წინამორბედი_6 | მემკვიდრე_6  | შენიშვნა_6 | კომენტარი_6 | თავი1_6 | მონაცემი1_6 | თავი2_6 | მონაცემი2_6 | თავი3_6 | მონაცემი3_6 | თავი4_6 | მონაცემი4_6 | თავი5_6 | მონაცემი5_6 | თავი6_6 | მონაცემი6_6 | თავი7_6 | მონაცემი7_6 | თავი8_6 | მონაცემი8_6 | თავი9_6 | მონაცემი9_6 | რიგი_7 | დროშა_7 | დროშა2_7 | თანამდებობა დაიკავა_7 | თანამდებობა დატოვა_7 | ie-თანამდებობა დაიკავა_7 | ie-თანამდებობა დატოვა_7 | ie_7 | სტატუსი_7 | მეტსახელი_7 | პრემიერ-მინისტრი_7 | ვიცე-პრეზიდენტი_7 | პრეზიდენტი_7 | დირექტორი_7 | პირველი მოადგილე_7 | პირველი მდივანი_7 | ფრაქცია_7 | ხელმძღვანელი_7 | თავმჯდომარე_7 | მინისტრი_7 | კომისარი_7 | მონარქი_7 | ვიცე-გუბერნატორი_7 | გუბერნატორი_7 | საარჩევნო ოლქი_7 | მთავრობა_7 | წინამორბედი_7 | მემკვიდრე_7 | შენიშვნა_7 | კომენტარი_7 | თავი1_7 | მონაცემი1_7 | თავი2_7 | მონაცემი2_7 | თავი3_7 | მონაცემი3_7 | თავი4_7 | მონაცემი4_7 | თავი5_7 | მონაცემი5_7 | თავი6_7 | მონაცემი6_7 | თავი7_7 | მონაცემი7_7 | თავი8_7 | მონაცემი8_7 | თავი9_7 | მონაცემი9_7 | რიგი_8 | დროშა_8 | დროშა2_8 | თანამდებობა დაიკავა_8 | თანამდებობა დატოვა_8 | ie-თანამდებობა დაიკავა_8 | ie-თანამდებობა დატოვა_8 | ie_8 | სტატუსი_8 | მეტსახელი_8 | პრემიერ-მინისტრი_8 | ვიცე-პრეზიდენტი_8 | პრეზიდენტი_8 | დირექტორი_8 | პირველი მოადგილე_8 | პირველი მდივანი_8 | ფრაქცია_8 | ხელმძღვანელი_8 | თავმჯდომარე_8 | მინისტრი_8 | კომისარი_8 | მონარქი_8 | ვიცე-გუბერნატორი_8 | გუბერნატორი_8 | საარჩევნო ოლქი_8 | მთავრობა_8 | წინამორბედი_8 | მემკვიდრე_8  | შენიშვნა_8 | კომენტარი_8 | თავი1_8 | მონაცემი1_8 | თავი2_8 | მონაცემი2_8 | თავი3_8 | მონაცემი3_8 | თავი4_8 | მონაცემი4_8 | თავი5_8 | მონაცემი5_8 | თავი6_8 | მონაცემი6_8 | თავი7_8 | მონაცემი7_8 | თავი8_8 | მონაცემი8_8 | თავი9_8 | მონაცემი9_8 | რიგი_9 | რიგი_9 | დროშა_9 | დროშა2_9 | თანამდებობა დაიკავა_9 | თანამდებობა დატოვა_9 | ie-თანამდებობა დაიკავა_9 | ie-თანამდებობა დატოვა_9 | ie_9 | სტატუსი_9 | მეტსახელი_9 | პრემიერ-მინისტრი_9 | ვიცე-პრეზიდენტი_9 | პრეზიდენტი_9| დირექტორი_9 | პირველი მოადგილე_9 | პირველი მდივანი_9 | ფრაქცია_9 | ხელმძღვანელი_9 | თავმჯდომარე_9 | მინისტრი_9 | კომისარი_9 | მონარქი_9 | ვიცე-გუბერნატორი_9 | გუბერნატორი_9 | საარჩევნო ოლქი_9 | მთავრობა_9 | წინამორბედი_9 | მემკვიდრე_9  | შენიშვნა_9 | კომენტარი_9 | თავი1_9 | მონაცემი1_9 | თავი2_9 | მონაცემი2_9 | თავი3_9 | მონაცემი3_9 | თავი4_9 | მონაცემი4_9 | თავი5_9 | მონაცემი5_9 | თავი6_9 | მონაცემი6_9 | თავი7_9 | მონაცემი7_9 | თავი8_9 | მონაცემი8_9 | თავი9_9 | მონაცემი9_9 | რიგი_10 | დროშა_10 | დროშა2_10 | თანამდებობა დაიკავა_10 | თანამდებობა დატოვა_10 | ie-თანამდებობა დაიკავა_10 | ie-თანამდებობა დატოვა_10 | ie_10 | სტატუსი_10 | მეტსახელი_10 | პრემიერ-მინისტრი_10 | ვიცე-პრეზიდენტი_10 | პრეზიდენტი_10 | დირექტორი_10 | პირველი მოადგილე_10 | პირველი მდივანი_10 | ფრაქცია_10 | ხელმძღვანელი_10 | თავმჯდომარე_10 | მინისტრი_10 | კომისარი_10 | მონარქი_10 | ვიცე-გუბერნატორი_10 | გუბერნატორი_10 | საარჩევნო ოლქი_10 | მთავრობა_10 | წინამორბედი_10 | მემკვიდრე_10  | შენიშვნა_10 | კომენტარი_10 | თავი1_10 | მონაცემი1_10 | თავი2_10 | მონაცემი2_10 | თავი3_10 | მონაცემი3_10 | თავი4_10 | მონაცემი4_10 | თავი5_10 | მონაცემი5_10 | თავი6_10 | მონაცემი6_10 | თავი7_10 | მონაცემი7_10 | თავი8_10 | მონაცემი8_10 | თავი9_10 | მონაცემი9_10 | რიგი_11 | დროშა_11 | დროშა2_11 | თანამდებობა დაიკავა_11 | თანამდებობა დატოვა_11 | ie-თანამდებობა დაიკავა_11 | ie-თანამდებობა დატოვა_11  | ie_11 | სტატუსი_11 | მეტსახელი_11 | პრემიერ-მინისტრი_11 | ვიცე-პრეზიდენტი_11 | პრეზიდენტი_11 | დირექტორი_11 | პირველი მოადგილე_11 | პირველი მდივანი_11 | ფრაქცია_11 | ხელმძღვანელი_11 | თავმჯდომარე_11 | მინისტრი_11 | კომისარი_11 | მონარქი_11 | ვიცე-გუბერნატორი_11 | გუბერნატორი_11 | საარჩევნო ოლქი_11 | მთავრობა_11 | წინამორბედი_11 | მემკვიდრე_11  | შენიშვნა_11 | კომენტარი_11 | თავი1_11 | მონაცემი1_11 | თავი2_11 | მონაცემი2_11 | თავი3_11 | მონაცემი3_11 | თავი4_11 | მონაცემი4_11 | თავი5_11 | მონაცემი5_11 | თავი6_11 | მონაცემი6_11 | თავი7_11 | მონაცემი7_11 | თავი8_11 | მონაცემი8_11 | თავი9_11 | მონაცემი9_11 | რიგი_12 | დროშა_12 | დროშა2_12 | თანამდებობა დაიკავა_12 | თანამდებობა დატოვა_12 | ie-თანამდებობა დაიკავა_12 | ie-თანამდებობა დატოვა_12 | ie_12 | სტატუსი_12 | მეტსახელი_12 | პრემიერ-მინისტრი_12 | ვიცე-პრეზიდენტი_12 | პრეზიდენტი_12 | დირექტორი_12 | პირველი მოადგილე_12 | პირველი მდივანი_12 | ფრაქცია_12 | ხელმძღვანელი_12 | თავმჯდომარე_12 | მინისტრი_12 | კომისარი_12 | მონარქი_12 | ვიცე-გუბერნატორი_12 | გუბერნატორი_12 | საარჩევნო ოლქი_12 | მთავრობა_12 | წინამორბედი_12 | მემკვიდრე_12  | შენიშვნა_12 | თავი1_12 | მონაცემი1_12 | თავი2_12 | მონაცემი2_12 | თავი3_12 | მონაცემი3_12 | თავი4_12 | მონაცემი4_12 | თავი5_12 | მონაცემი5_12 | თავი6_12 | მონაცემი6_12 | თავი7_12 | მონაცემი7_12 | თავი8_12 | მონაცემი8_12 | თავი9_12 | მონაცემი9_12}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ejbsw7uehj021hjstoxexka5y1w2l84</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 8</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360029</id>
    <revision>
      <id>4808597</id>
      <parentid>3291068</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T05:57:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1946 წელი ირლანდიაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808597</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4480" sha1="m161ytq5umyq07tudbqat6ghxsf8r1c" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 8
|ორგანო = უს
|თარიღი = 29 აგვისტო
|წელი = 1946
|სხდომა = 57
|კოდი = S/RES/8
|დოკუმენტი =http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946)
|მომხრე =  10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =  0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ახალი წევრების მიღება
|შედეგი = მიღებული 
|სურათი = Flag_of_the_United_Nations.svg
|წარწერა = [[გაერო]]ს დროშა  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 8''' მიიღეს [[1946]] წლის 29 აგვისტოს.

უშიშროების საბჭომ განიხილა [[ალბანეთი]]ს, [[მონღოლეთი]]ს, [[ავღანეთი]]ს, ტრანსიორდანიის ჰაშიმიტების სამეფოს, [[ირლანდია|ირლანდიის]], [[პორტუგალია|პორტუგალიის]], [[ისლანდია|ისლანდიის]], [[ტაილანდი|სიამისა]] და [[შვედეთი]]ს  განცხადებები წევრობის შესახებ. საბჭომ გენერალურ ასამბლეას მისცა რეკომენდაცია წევრად მიეღოთ [[ავღანეთი]], [[ისლანდია]] და [[შვედეთი]]. სიამის ([[ტაილანდი]]ს) მიღება გადაიდო წლის ბოლომდე და განისაზღვრა [[1946]] წლის 13 დეკემბრის რეზოლუციით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1946}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1946 წლის რეზოლუციები| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები გაეროს წევრობის შესახებ| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ირლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იორდანიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები მონღოლეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ალბანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ავღანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები პორტუგალიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ისლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ტაილანდის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები შვედეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:1946 წელი ირლანდიაში]]</text>
      <sha1>m161ytq5umyq07tudbqat6ghxsf8r1c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808598</id>
      <parentid>4808597</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T05:57:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1946 წელი იორდანიაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808598</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4561" sha1="4wy8kmcnm9rs18fskpqfmbm9jznaud5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 8
|ორგანო = უს
|თარიღი = 29 აგვისტო
|წელი = 1946
|სხდომა = 57
|კოდი = S/RES/8
|დოკუმენტი =http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946)
|მომხრე =  10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =  0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ახალი წევრების მიღება
|შედეგი = მიღებული 
|სურათი = Flag_of_the_United_Nations.svg
|წარწერა = [[გაერო]]ს დროშა  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 8''' მიიღეს [[1946]] წლის 29 აგვისტოს.

უშიშროების საბჭომ განიხილა [[ალბანეთი]]ს, [[მონღოლეთი]]ს, [[ავღანეთი]]ს, ტრანსიორდანიის ჰაშიმიტების სამეფოს, [[ირლანდია|ირლანდიის]], [[პორტუგალია|პორტუგალიის]], [[ისლანდია|ისლანდიის]], [[ტაილანდი|სიამისა]] და [[შვედეთი]]ს  განცხადებები წევრობის შესახებ. საბჭომ გენერალურ ასამბლეას მისცა რეკომენდაცია წევრად მიეღოთ [[ავღანეთი]], [[ისლანდია]] და [[შვედეთი]]. სიამის ([[ტაილანდი]]ს) მიღება გადაიდო წლის ბოლომდე და განისაზღვრა [[1946]] წლის 13 დეკემბრის რეზოლუციით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1946}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1946 წლის რეზოლუციები| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები გაეროს წევრობის შესახებ| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ირლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იორდანიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები მონღოლეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ალბანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ავღანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები პორტუგალიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ისლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ტაილანდის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები შვედეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:1946 წელი ირლანდიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი იორდანიაში]]</text>
      <sha1>4wy8kmcnm9rs18fskpqfmbm9jznaud5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808599</id>
      <parentid>4808598</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T05:58:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1946 წელი მონღოლეთში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808599</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4642" sha1="jsd1k2895ta8rlx63jgyc2wbp3a4y80" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 8
|ორგანო = უს
|თარიღი = 29 აგვისტო
|წელი = 1946
|სხდომა = 57
|კოდი = S/RES/8
|დოკუმენტი =http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946)
|მომხრე =  10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =  0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ახალი წევრების მიღება
|შედეგი = მიღებული 
|სურათი = Flag_of_the_United_Nations.svg
|წარწერა = [[გაერო]]ს დროშა  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 8''' მიიღეს [[1946]] წლის 29 აგვისტოს.

უშიშროების საბჭომ განიხილა [[ალბანეთი]]ს, [[მონღოლეთი]]ს, [[ავღანეთი]]ს, ტრანსიორდანიის ჰაშიმიტების სამეფოს, [[ირლანდია|ირლანდიის]], [[პორტუგალია|პორტუგალიის]], [[ისლანდია|ისლანდიის]], [[ტაილანდი|სიამისა]] და [[შვედეთი]]ს  განცხადებები წევრობის შესახებ. საბჭომ გენერალურ ასამბლეას მისცა რეკომენდაცია წევრად მიეღოთ [[ავღანეთი]], [[ისლანდია]] და [[შვედეთი]]. სიამის ([[ტაილანდი]]ს) მიღება გადაიდო წლის ბოლომდე და განისაზღვრა [[1946]] წლის 13 დეკემბრის რეზოლუციით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1946}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1946 წლის რეზოლუციები| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები გაეროს წევრობის შესახებ| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ირლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იორდანიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები მონღოლეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ალბანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ავღანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები პორტუგალიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ისლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ტაილანდის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები შვედეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:1946 წელი ირლანდიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი იორდანიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი მონღოლეთში]]</text>
      <sha1>jsd1k2895ta8rlx63jgyc2wbp3a4y80</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808600</id>
      <parentid>4808599</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T05:58:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1946 წელი ალბანეთში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808600</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4720" sha1="rz8kum7p5t8joy1ikhfcsny7tt0qxts" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 8
|ორგანო = უს
|თარიღი = 29 აგვისტო
|წელი = 1946
|სხდომა = 57
|კოდი = S/RES/8
|დოკუმენტი =http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946)
|მომხრე =  10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =  0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ახალი წევრების მიღება
|შედეგი = მიღებული 
|სურათი = Flag_of_the_United_Nations.svg
|წარწერა = [[გაერო]]ს დროშა  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 8''' მიიღეს [[1946]] წლის 29 აგვისტოს.

უშიშროების საბჭომ განიხილა [[ალბანეთი]]ს, [[მონღოლეთი]]ს, [[ავღანეთი]]ს, ტრანსიორდანიის ჰაშიმიტების სამეფოს, [[ირლანდია|ირლანდიის]], [[პორტუგალია|პორტუგალიის]], [[ისლანდია|ისლანდიის]], [[ტაილანდი|სიამისა]] და [[შვედეთი]]ს  განცხადებები წევრობის შესახებ. საბჭომ გენერალურ ასამბლეას მისცა რეკომენდაცია წევრად მიეღოთ [[ავღანეთი]], [[ისლანდია]] და [[შვედეთი]]. სიამის ([[ტაილანდი]]ს) მიღება გადაიდო წლის ბოლომდე და განისაზღვრა [[1946]] წლის 13 დეკემბრის რეზოლუციით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1946}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1946 წლის რეზოლუციები| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები გაეროს წევრობის შესახებ| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ირლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იორდანიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები მონღოლეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ალბანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ავღანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები პორტუგალიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ისლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ტაილანდის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები შვედეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:1946 წელი ირლანდიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი იორდანიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი მონღოლეთში]]
[[კატეგორია:1946 წელი ალბანეთში]]</text>
      <sha1>rz8kum7p5t8joy1ikhfcsny7tt0qxts</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808601</id>
      <parentid>4808600</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T05:59:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <origin>4808601</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5119" sha1="p651up6n3wuxdy0a5qfsji7n4ddqw8x" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 8
|ორგანო = უს
|თარიღი = 29 აგვისტო
|წელი = 1946
|სხდომა = 57
|კოდი = S/RES/8
|დოკუმენტი =http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946)
|მომხრე =  10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =  0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ახალი წევრების მიღება
|შედეგი = მიღებული 
|სურათი = Flag_of_the_United_Nations.svg
|წარწერა = [[გაერო]]ს დროშა  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 8''' მიიღეს [[1946]] წლის 29 აგვისტოს.

უშიშროების საბჭომ განიხილა [[ალბანეთი]]ს, [[მონღოლეთი]]ს, [[ავღანეთი]]ს, ტრანსიორდანიის ჰაშიმიტების სამეფოს, [[ირლანდია|ირლანდიის]], [[პორტუგალია|პორტუგალიის]], [[ისლანდია|ისლანდიის]], [[ტაილანდი|სიამისა]] და [[შვედეთი]]ს  განცხადებები წევრობის შესახებ. საბჭომ გენერალურ ასამბლეას მისცა რეკომენდაცია წევრად მიეღოთ [[ავღანეთი]], [[ისლანდია]] და [[შვედეთი]]. სიამის ([[ტაილანდი]]ს) მიღება გადაიდო წლის ბოლომდე და განისაზღვრა [[1946]] წლის 13 დეკემბრის რეზოლუციით.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/8(1946) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1946}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1946 წლის რეზოლუციები| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები გაეროს წევრობის შესახებ| 0008]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ირლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იორდანიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები მონღოლეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ალბანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ავღანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები პორტუგალიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ისლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ტაილანდის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები შვედეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:1946 წელი ირლანდიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი იორდანიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი მონღოლეთში]]
[[კატეგორია:1946 წელი ალბანეთში]]
[[კატეგორია:1946 წელი ავღანეთში]]
[[კატეგორია:1946 წელი პორტუგალიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი ისლანდიაში]]
[[კატეგორია:1946 წელი ტაილანდში]]
[[კატეგორია:1946 წელი შვედეთში]]</text>
      <sha1>p651up6n3wuxdy0a5qfsji7n4ddqw8x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 16</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360099</id>
    <revision>
      <id>4808612</id>
      <parentid>4092522</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T06:22:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1946 წელი იუგოსლავიაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808612</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1986" sha1="et40bihqrytulo11tofglpfhgga3jx2" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 16
|ორგანო = უს
|თარიღი = 10 იანვარი
|წელი = 1947
|სხდომა = 91
|კოდი = S/RES/16
|დოკუმენტი =http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/16(1947)
|მომხრე =   10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =  0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ტრიესტის თავისუფალი ტერიტორიის დებულების დამტკიცება
|შედეგი = მიღებული  
|სურათი =  
|წარწერა = 
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 16''' მიიღეს [[1947]] წლის 10 იანვარს. რეზოლუციის მიხედვით მოხდა ტრიესტის თავისუფალი ტერიტორიის აღიარება.

რეზოლუცია მიიღეს 10 ხმით. ავსტრალიამ თავი შეიკავა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/16(1947) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1947}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1947 წლის რეზოლუციები| 0016]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იუგოსლავიის შესახებ]]
[[კატეგორია:1946 წელი იუგოსლავიაში]]</text>
      <sha1>et40bihqrytulo11tofglpfhgga3jx2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808613</id>
      <parentid>4808612</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T06:22:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:1946 წელი იუგოსლავიაში]]; დაემატა [[კატეგორია:1947 წელი იუგოსლავიაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808613</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1986" sha1="jughtlnd3lrui47ju9aqjuj9wpaj2t7" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 16
|ორგანო = უს
|თარიღი = 10 იანვარი
|წელი = 1947
|სხდომა = 91
|კოდი = S/RES/16
|დოკუმენტი =http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/16(1947)
|მომხრე =   10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =  0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ტრიესტის თავისუფალი ტერიტორიის დებულების დამტკიცება
|შედეგი = მიღებული  
|სურათი =  
|წარწერა = 
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 16''' მიიღეს [[1947]] წლის 10 იანვარს. რეზოლუციის მიხედვით მოხდა ტრიესტის თავისუფალი ტერიტორიის აღიარება.

რეზოლუცია მიიღეს 10 ხმით. ავსტრალიამ თავი შეიკავა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/en/ga/search/view_doc.asp?symbol=S/RES/16(1947) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1947}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1947 წლის რეზოლუციები| 0016]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იუგოსლავიის შესახებ]]
[[კატეგორია:1947 წელი იუგოსლავიაში]]</text>
      <sha1>jughtlnd3lrui47ju9aqjuj9wpaj2t7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 24</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360114</id>
    <revision>
      <id>4808626</id>
      <parentid>3291070</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T06:44:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1947 წელი უნგრეთში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808626</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2550" sha1="qhvc39na8ej56xtfck2d45ozez2k87r" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 24
|ორგანო = უს
|თარიღი = 30 აპრილი
|წელი = 1947
|სხდომა = 132
|კოდი = S/RES/24
|დოკუმენტი =http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m=S/RES/24(1947)
|მომხრე =    10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =   0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა =  [[უნგრეთი]]ს მიღება [[გაერო]]ში
|შედეგი =  მიღებული
|სურათი =EU-Hungary.svg
|წარწერა = [[უნგრეთი]]ს მდებარეობა 
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 24''' მიიღეს [[1947]] წლის 30 აპრილს. [[გაერო]]ში გაწევრიანების შესახებ [[უნგრეთი]]ს განცხადების განხილვის შემდეგ [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭომ]] მიიღო გადაწყვეტილება შეისწავლიდა უნგრეთის საკითხს და შესაფერის დროს მიიღებდა ქვეყანას [[გაერო]]ში.

რეზოლუცია მიიღეს 10 ხმით, ავსტრალიამ თავი შეიკავა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m=S/RES/24(1947) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1947}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1947 წლის რეზოლუციები| 0024]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები გაეროს წევრობის შესახებ| 0024]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები უნგრეთის შესახებ‎]]
[[კატეგორია:1947 წელი უნგრეთში]]</text>
      <sha1>qhvc39na8ej56xtfck2d45ozez2k87r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 25</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360117</id>
    <revision>
      <id>4808628</id>
      <parentid>3291071</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T06:45:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1947 წელი იტალიაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808628</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2585" sha1="dzoqjpe9tbkro2ydss0gj4yz3dd0rxb" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 25
|ორგანო = უს
|თარიღი = 22 მაისი
|წელი = 1947
|სხდომა = 137
|კოდი = S/RES/25
|დოკუმენტი =http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m=S/RES/25(1947)
|მომხრე =    10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =   0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა =  [[იტალია|იტალიის]] მიღება [[გაერო]]ში
|შედეგი =  მიღებული
|სურათი =EU-Italy.svg
|წარწერა =  [[იტალია|იტალიის]] მდებარეობა 
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 25''' მიიღეს [[1947]] წლის 22 მაისს. [[გაერო]]ში გაწევრიანების შესახებ [[იტალია|იტალიის]] განცხადების განხილვის შემდეგ [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭომ]] მიიღო გადაწყვეტილება შეისწავლიდა იტალიის საკითხს და შესაფერის დროს მიიღებდა ქვეყანას [[გაერო]]ში.

რეზოლუცია მიიღეს 10 ხმით, ავსტრალიამ თავი შეიკავა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m=S/RES/25(1947) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1947}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1947 წლის რეზოლუციები| 0025]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები გაეროს წევრობის შესახებ| 0025]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იტალიის შესახებ‎]]
[[კატეგორია:1947 წელი იტალიაში]]</text>
      <sha1>dzoqjpe9tbkro2ydss0gj4yz3dd0rxb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 29</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360122</id>
    <revision>
      <id>4808635</id>
      <parentid>3291072</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:38:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <origin>4808635</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5876" sha1="pymihp2bog1ibcwzkt16jwvh2tooghh" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 29
|ორგანო = უს
|თარიღი = 12 აგვისტო
|წელი = 1947
|სხდომა = 190
|კოდი = S/RES/29
|დოკუმენტი =http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m=S/RES/29(1947)
|მომხრე =    11
|თავი შეიკავა =  0
|წინააღმდეგი =   0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ახალი წევრების მიღება
|შედეგი =  მიღებული
|სურათი = 
|წარწერა =  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 29''' მიიღეს [[1947]] წლის 12 აგვისტოს. [[გაერო]]ში გაწევრიანების შესახებ [[ალბანეთი]]ს, [[მონღოლეთი]]ს, ტრანსიორდანიის, [[ირლანდია|ირლანდიის]], [[პორტუგალია|პორტუგალიის]], [[უნგრეთი]]ს, [[იტალია|იტალიის]], [[რუმინეთი]]ს, [[ავსტრია|ავსტრიის]], [[იემენი]]ს, [[ბულგარეთი]]სა და [[პაკისტანი]]ს განცხადების განხილვის შემდეგ [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭომ]] დადებითი რეკომენდაცია მისცა [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გენერალურ ასამბლეას]] იემენისა და პაკისტანის გაწევრიანების შესახებ.

რეზოლუცია მიიღეს ერთხმად.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m=S/RES/29(1947) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1947}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1947 წლის რეზოლუციები| 0029]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იემენის შესახებ‎]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები პაკისტანის შესახებ‎]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები გაეროს წევრობის შესახებ| 0029]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იორდანიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ალბანეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები მონღოლეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ირლანდიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები პორტუგალიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები უნგრეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები იტალიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები რუმინეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ავსტრიის შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ბულგარეთის შესახებ]]
[[კატეგორია:1947 წელი იემენში]]
[[კატეგორია:1947 წელი პაკისტანში]]
[[კატეგორია:1947 წელი იორდანიაში]]
[[კატეგორია:1947 წელი ალბანეთში]]
[[კატეგორია:1947 წელი მონღოლეთში]]
[[კატეგორია:1947 წელი ირლანდიაში]]
[[კატეგორია:1947 წელი პორტუგალიაში]]
[[კატეგორია:1947 წელი უნგრეთში]]
[[კატეგორია:1947 წელი იტალიაში]]
[[კატეგორია:1947 წელი რუმინეთში]]
[[კატეგორია:1947 წელი ავსტრიაში]]
[[კატეგორია:1947 წელი ბულგარეთში]]</text>
      <sha1>pymihp2bog1ibcwzkt16jwvh2tooghh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 27</title>
    <ns>0</ns>
    <id>360416</id>
    <revision>
      <id>4808633</id>
      <parentid>4084095</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:36:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1947 წელი ინდონეზიაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808633</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2836" sha1="s93si2x5ilhy0vyd71e4pns6hoafgnk" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 27
|ორგანო = უს
|თარიღი = 1 აგვისტო
|წელი = 1947
|სხდომა = 173
|კოდი = S/459
|დოკუმენტი =http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/042/23/IMG/NR004223.pdf?OpenElement
|მომხრე =    
|თავი შეიკავა = 
|წინააღმდეგი =   
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ინდონეზიის საკითხი
|შედეგი =  მიღებული
|სურათი =
|წარწერა =  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 27''' — რომელშიც უშიშროების საბჭომ  [[ინდონეზიის ეროვნული რევოლუცია|ინდონეზიის ეროვნულ რევოლუციაში]] დაპირისპირებულ მხარეებს, [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებს]] და [[ინდონეზიის რესპუბლიკა]]ს მოუწოდა იარაღის დაწყობა და კონფლიქტის მშვიდობიანად მოგვარებისთვის ხელის შეწყობა მიიღეს 1947 წლის 1 აგვისტოს.
ხმის მიცემა ჩატარდა რეზოლუციის მხოლოდ სხვადასხვა ნაწილებზე.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/042/23/IMG/NR004223.pdf?OpenElement რეზოლუციის ტექსტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111009150801/http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/042/23/IMG/NR004223.pdf?OpenElement |date=2011-10-09 }}

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1947}}


[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1947 წლის რეზოლუციები| 0027]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ნიდერლანდების შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ინდონეზიის შესახებ]]
[[კატეგორია:1947 წელი ინდონეზიაში]]</text>
      <sha1>s93si2x5ilhy0vyd71e4pns6hoafgnk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808634</id>
      <parentid>4808633</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:36:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1947 წელი ნიდერლანდებში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808634</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2926" sha1="anwc09sclhtiap645skjf7upse92xea" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 27
|ორგანო = უს
|თარიღი = 1 აგვისტო
|წელი = 1947
|სხდომა = 173
|კოდი = S/459
|დოკუმენტი =http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/042/23/IMG/NR004223.pdf?OpenElement
|მომხრე =    
|თავი შეიკავა = 
|წინააღმდეგი =   
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = ინდონეზიის საკითხი
|შედეგი =  მიღებული
|სურათი =
|წარწერა =  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 27''' — რომელშიც უშიშროების საბჭომ  [[ინდონეზიის ეროვნული რევოლუცია|ინდონეზიის ეროვნულ რევოლუციაში]] დაპირისპირებულ მხარეებს, [[ნიდერლანდები|ნიდერლანდებს]] და [[ინდონეზიის რესპუბლიკა]]ს მოუწოდა იარაღის დაწყობა და კონფლიქტის მშვიდობიანად მოგვარებისთვის ხელის შეწყობა მიიღეს 1947 წლის 1 აგვისტოს.
ხმის მიცემა ჩატარდა რეზოლუციის მხოლოდ სხვადასხვა ნაწილებზე.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/042/23/IMG/NR004223.pdf?OpenElement რეზოლუციის ტექსტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111009150801/http://daccess-dds-ny.un.org/doc/RESOLUTION/GEN/NR0/042/23/IMG/NR004223.pdf?OpenElement |date=2011-10-09 }}

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1947}}


[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1947 წლის რეზოლუციები| 0027]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ნიდერლანდების შესახებ]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები ინდონეზიის შესახებ]]
[[კატეგორია:1947 წელი ინდონეზიაში]]
[[კატეგორია:1947 წელი ნიდერლანდებში]]</text>
      <sha1>anwc09sclhtiap645skjf7upse92xea</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 33</title>
    <ns>0</ns>
    <id>365632</id>
    <revision>
      <id>4808652</id>
      <parentid>3291108</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:55:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* top */</comment>
      <origin>4808652</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2080" sha1="4jfuvrd2crqpb8a4ncqgukasdds2rve" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა გაეროს რეზოლუცია
|ნომერი = 33
|ორგანო = უს
|თარიღი = 27 აგვისტო
|წელი = 1947
|სხდომა = 197
|კოდი = 
|დოკუმენტი =http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m=S/RES/33(1947)
|მომხრე =    10
|თავი შეიკავა =  1
|წინააღმდეგი =   0
|არ მონაწილეობდა = 
|თემა = პროცედურული საკითხი
|შედეგი =  მიღებული
|სურათი = Flag of the United Nations.svg
|წარწერა =  
}}
'''გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 33''' მიიღეს [[1947]] წლის 27 აგვისტოს. საბჭომ აღნიშნულ რეზოლუციით დაადასტურა და უარყო რიგი რეზოლუციების პუნქტები, რომლებიც ეხებოდა საბჭოს პროცედურეფის ფორმულირებებს.

რეზოლუცია მიიღეს 10 ხმით. თავი შეიკავა [[ავსტრალია]]ს წამომადგენელმა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.un.org/ru/documents/ods.asp?m=S/RES/33(1947) რეზოლუციის ტექსტი]

{{გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები 1947}}

[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს 1947 წლის რეზოლუციები| 0033]]
[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები უშიშროების საბჭოს პროცედურების შესახებ]]</text>
      <sha1>4jfuvrd2crqpb8a4ncqgukasdds2rve</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნორბერტო ალონსო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>367552</id>
    <revision>
      <id>4808545</id>
      <parentid>4773701</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:41:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808545</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58739" sha1="rbzgrztdwg14alri7524ptoazlp5nsm" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|მოთამაშის სახელი = ნორბერტო ალონსო
|სურათი = Beto_alonso_retouched.jpg
|სურათის ზომა = 
|წარწერა = ალონსო 1972 წელს
|სრული სახელი = ნორბერტო ოსვალდო ალონსო
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1953|1|4}}
|დაბადების ადგილი = [[ფლორიდა (ბუენოს-აირესი)|ფლორიდა]],&lt;br&gt;ვისენტე-ლოპესი,&lt;br&gt;[[ბუენოს-აირესის პროვინცია]],&lt;br&gt;[[არგენტინა]]
|სიმაღლე = 176 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1 = 
|ახალგაზრდული კლუბი1 = [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|რივერ პლეიტი]]
|წელი1 = 1971–1976
|წელი2 = 1976–1977
|წელი3 = 1977–1981
|წელი4 = 1982–1983
|წელი5 = 1984–1987
|კლუბი1 = [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|რივერ პლეიტი]]
|კლუბი2 = [[ოლიმპიკი მარსელი (საფეხბურთო კლუბი)|ოლიმპიკი]]
|კლუბი3 = [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|რივერ პლეიტი]]
|კლუბი4 = [[ველეს სარსფილდი (საფეხბურთო კლუბი)|ველესი]]
|კლუბი5 = [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|რივერ პლეიტი]]
|მატჩი1 = 168
|მატჩი2 = 17
|მატჩი3 = 142
|მატჩი4 = 73
|მატჩი5 = 64
|გოლი1 = 68
|გოლი2 = 6
|გოლი3 = 63
|გოლი4 = 14
|გოლი5 = 18
|სულ მატჩი = 464
|სულ გოლი = 169
|ეროვნული წელი1 = 1972–1983
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 20
|ეროვნული გოლი1 = 4
|მედლის თარგები = 
{{მედალი ქვეყანა |{{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინა]]}}
{{მედალისპორტი |[[ფეხბურთი]]}}
{{მედალიშეჯიბრი|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატი]]}}
{{ოქროს მედალი |[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|არგენტინა 1978]] | }}
}}
'''ნორბერტო ოსვალდო ალონსო''' ({{lang-es|Norberto Osvaldo Alonso}}; დ. [[4 იანვარი]], [[1953]], [[ფლორიდა (ბუენოს-აირესი)|ფლორიდა]], ვისენტე-ლოპესი, [[ბუენოს-აირესის პროვინცია]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. ფეხბურთის გულშემატკივრებში უფრო ცნობილია როგორც '''ბეტო ალონსო'''.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cariverplate.com.ar/river-homenajeo-al-beto-alonso-a-30-anios-de-la-pelota-naranja|title=River homenajeó al Beto Alonso a 30 años de la pelota naranja}}&lt;/ref&gt; საფეხბურთო კარიერის ძირითადი ნაწილი [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|„რივერ პლეიტში“]] გაატარა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cariverplate.com.ar/|title=Club Atlético River Plate|work=cariverplate.com.ar}}&lt;/ref&gt; დღემდე რჩება ამ კლუბის ერთ-ერთ ყველაზე უფრო გამორჩეულ მოთამაშედ.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cariverplate.com.ar/beto|title=Una nueva edición de &quot;Conocé a tu ídolo&quot; con &quot;Beto&quot; Alonso}}&lt;/ref&gt; სარგებლობდა კლუბის გულშემატკივართა საყოველთაო სიყვარულითა და პოპულარობით და დროთა განმავლობაში მის ერთგვარ „საკულტო ფიგურად“ იქცა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cariverplate.com.ar/los-64-del-capitan-beto|title=Los 64 del Capitán Beto|work=cariverplate.com.ar}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.kaisermagazine.com/curiosidades/top-5-grandes-idolos-de-river-plate/|title=Los 5 grandes ídolos de la historia de River Plate|accessdate=2021-02-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170430232353/http://www.kaisermagazine.com/curiosidades/top-5-grandes-idolos-de-river-plate/|archivedate=2017-04-30}}&lt;/ref&gt; ფეხბურთის სპეციალისტთა და ექსპერტთა უმრავლესობის მიერ მიჩნეულია საუკეთესო შემტევ ნახევარმცველად [[არგენტინული ფეხბურთი]]ს ისტორიაში. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978 წლის მსოფლიო ჩემპიონი]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.rsssf.com/miscellaneous/arg-squad-wc.html#1978
 |title= Argentine Squads in the World Cups (World Cup 1978)
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.xenen.com.ar/2017/01/17/43-campeones-del-mundo-el-mapa-demografico-del-futbol-argentino/ 43 campeones del mundo. El mapa demográfico del fútbol argentino]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://once-onze.narod.ru/ARGENTINA/A/AL/Alonso_Norberto_Osvaldo.pdf Alonso Norberto Osvaldo, El Beto]&lt;/ref&gt;

==საკლუბო კარიერა==

===რივერ პლეიტი 1971–1976===
ბეტო ალონსო საკლუბო კარიერას 1971 წელს, არგენტინული ფეხბურთის ყველაზე ტიტულოვან კლუბში, [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონის]] მონაწილე — ბუენოს-აირესის [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|„რივერ პლეიტში“]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://once-onze.narod.ru/ARGENTINA/EN/river_plate.html|title=Club Atlético River Plate|work=once-onze.narod.ru}}&lt;/ref&gt; იწყებს.
პირველად მინდორზე 1971 წლის 8 აგვისტოს, [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] გათამაშების 26-ე ტურის მატჩში, სტუმრად — ვილა კრესპოს „ატლანტას“ წინააღმდეგ გამოდის.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/arg71.html|title=Campeonato Metropolitano 1971. Atlanta 2–1 River}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cariverplate.com.ar/a-45-anios-del-debut-del-beto-alonso|title=A 45 años del debut del Beto Alonso|work=cariverplate.com.ar}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://futbolistasblogspotcom.blogspot.com/search/label/Alonso|title=Debut:8-8-1971(26·F.)(M) Atlanta:2 vs River:1}}&lt;/ref&gt; „ელ კოლოსო დე ვილა კრესპოზე“ ({{lang-es|El Coloso de Villa Crespo}})&lt;ref&gt;{{cite web|title=Estadio Don León Kolbowski (El Coloso de Villa Crespo)|url=http://www.worldofstadiums.com/south-america/argentina/estadio-don-leon-kolbowski/|accessdate=2021-02-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160918170912/http://www.worldofstadiums.com/south-america/argentina/estadio-don-leon-kolbowski/|archivedate=2016-09-18}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Estadio Don León Kolbowski (El Coloso de Villa Crespo)|url=http://www.worldstadiums.com/stadium_pictures/south_america/argentina/buenos_aires_kolbovski.shtml|accessdate=2022-01-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170630031539/http://www.worldstadiums.com/stadium_pictures/south_america/argentina/buenos_aires_kolbovski.shtml|archivedate=2017-06-30}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|title=Estadio Don León Kolbowski (El Coloso de Villa Crespo)|url=http://www.worldstadiums.com/south_america/countries/argentina.shtml|accessdate=2022-01-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150626123748/http://www.worldstadiums.com/south_america/countries/argentina.shtml|archivedate=2015-06-26}}&lt;/ref&gt; გამართული ალონსოს სადებიუტო შეხვედრა მასპინძელთა გამარჯვებით (2–1) მთავრდება.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.youtube.com/watch?v=w-VVJ7c3tKg|title=Atlanta (2–1) River Plate (Metropolitano 1971)|work=Archivo DiFilm}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.promiedos.com.ar/historialpartidos.php?equipo1=River%20Plate&amp;equipo2=Atlanta|title=Atlanta 2–1 River Plate (Metropolitano 1971 – Fecha 26)|accessdate=2021-02-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150419070843/http://www.promiedos.com.ar/historialpartidos.php?equipo1=River%20Plate&amp;equipo2=Atlanta|archivedate=2015-04-19}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://doctorcarluccio.blogspot.com/2013/06/campana-de-river-plate-en-1971.html|title=Atlanta 2–1 River Plate (Torneo Metropolitano de 1ra.)}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://josecarluccio.blogspot.com/2010/01/argentina-1ra-division-afa-1971.html|title=Atlanta 2 (Rubén Cano y Rodolfo Juárez), River Plate 1 (Carlos Morete)}}&lt;/ref&gt; თავის პირველ საფეხბურთო სეზონში იგი ჩემპიონატის 23 მატჩში იღებს მონაწილეობას და 3 გოლი გააქვს. კლუბში 1976 წლის აგვისტომდე რჩება. მის შემადგენლობაში 1975 წელს [[ნასიონალის ჩემპიონატი|ნასიონალის]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/arg75.html#nacional|title=Campeonato Nacional 1975 (Nacional Championship)}}&lt;/ref&gt; და [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/arg75.html#metro|title=Campeonato Metropolitano 1975 (Metropolitan Championship)}}&lt;/ref&gt; ტურნირს იგებს.

===ოლიმპიკი მარსელი===
1976 წლის აგვისტოდან 1977 წლის ივნისის ჩათვლით [[მარსელი]]ს [[ოლიმპიკი მარსელი (საფეხბურთო კლუბი)|„ოლიმპიკში“]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.om1899.com/joueurs.php?id=24|title=Norberto Osvaldo ALONSO (dit &quot;El Beto&quot;)|work=om1899.com}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.om.net/|title=Olympique de Marseille (Site officiel)|work=om.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.om.net/actualites/169702/la-saga-des-argentins-de-lom|title=Alonso Norberto (1976/1977) (La saga des Argentins de l’OM)|accessdate=2021-02-14|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150209051718/https://www.om.net/actualites/169702/la-saga-des-argentins-de-lom|archivedate=2015-02-09}}&lt;/ref&gt; თამაშობს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.om1899.com/recapitulatif-matches.php?id=24&amp;saison=1976&amp;type=0|title=Norberto Osvaldo ALONSO – Saison 1976/1977 (Bilan Olympien)}}&lt;/ref&gt; პირველად ფრანგული კლუბის შემადგენლობაში, სტუმრად, 27 აგვისტოს, [[საფრანგეთის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] მეოთხე ტურის მატჩში —  „ვალანსიენის“ წინააღმდეგ გამოდის. შეხვედრა „სტად ნუნჟესერზე“ ({{lang-fr|Stade Nungesser}})&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.va-fc.com/fr/club/historique/|title=Le Stade Nungesser|work=va-fc.com|accessdate=2023-12-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120529155506/http://www.va-fc.com/fr/club/historique/|archivedate=2012-05-29}}&lt;/ref&gt; იმართება და მასპინძელთა გამარჯვებით (3–1) სრულდება.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.om1899.com/fiche-de-match.php?id=1550&amp;type=0|title=Valenciennes 3–1 Marseille (27 Août 1976)}}&lt;/ref&gt; „ოლიმპიკში“ საფრანგეთის ჩემპიონატის 17 მატჩში იღებს მონაწილეობას და სამჯერ იღებს მეტოქეთა კარს. საჩემპიონატო მატჩების გარდა [[მარსელი|მარსელელთა]] რიგებში კიდევ სამ თამაშს ატარებს, ორს — [[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|თასების მფლობელთა თასზე]] (1976 წლის 15 და 29 სექტემბერს [[საუთჰემპტონი (საფეხბურთო კლუბი)|„საუთჰემპტონთან“]]. პირველ თამაშს ინგლისელები იგებენ (4–0)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.om1899.com/fiche-de-match.php?id=1544&amp;type=0|title=Southampton 4–0 Marseille (15 Septembre 1976)}}&lt;/ref&gt; და საპასუხო მატჩში წაგება (1–2)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.om1899.com/fiche-de-match.php?id=1545&amp;type=0|title=Marseille 2–1 Southampton (29 Septembre 1976)}}&lt;/ref&gt; ხელს ვეღარ უშლით შემდეგ ეტაპზე გასვლაში)  და ერთს — [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი|საფრანგეთის თასზე]] (1977 წლის 13 თებერვალს, [[მონპელიე (საფეხბურთო კლუბი)|„მონპელიესთან“]], სადაც ერთი გოლი გააქვს, თუმცა თამაშის 89-ე წუთზე ჟან-მარკ ვალადიეს გოლის წყალობით „მონპელიე“ ახერხებს თამაშის მოგებას (2–1)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.om1899.com/fiche-de-match.php?id=1546&amp;type=0|title=Montpellier 2–1 Marseille (13 Février 1977)}}&lt;/ref&gt; და შემდეგ ეტაპზე გადის).

===რივერ პლეიტი 1977–1981===
[[1977]] წლიდან [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|„რივერს“]] უბრუნდება და [[1981]] წლის ჩათვლით თამაშობს, სადაც [[1979]] წელს&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/arg79.html|title=Campeonato Metropolitano 1979 (Metropolitano Championship)}}&lt;/ref&gt; [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] და [[ნასიონალის ჩემპიონატი|ნასიონალის]], [[1980]] წელს&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/arg80.html|title=Campeonato Metropolitano 1980 (Metropolitano Championship)}}&lt;/ref&gt; [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]], ხოლო [[1981]] წელს&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/arg81.html|title=Campeonato Nacional 1981 (Argentina). Ferro Carril Oeste (BA) 0–1 River Plate}}&lt;/ref&gt; [[ნასიონალის ჩემპიონატი|ნასიონალის]] ჩემპიონი ხდება.

===ველეს სარსფილდი===
1982–1983 წლებში „ველეს სარსფილდში“ გამოდის (73 მატჩი, 16 გოლი).&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.rsssf.com/players/nalonsodata.html
 |title= Norberto Osvaldo Alonso – Goals in Argentina League
}}&lt;/ref&gt;

===რივერ პლეიტი 1984–1987===
1984 წლიდან კვლავ [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|„რივერშია“]]. კლუბთან ერთად 1985–86 წლების საფეხბურთო სეზონის არგენტინის პრიმერას იგებს,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/arg86.html|title=1985–86 Argentine Primera División}}&lt;/ref&gt; რის შემდეგაც 1986 წლის [[ლიბერტადორესის თასი]]ს და [[საკონტინენტთაშორისო თასი]]ს გათამაშებაში იმარჯვებს. ფეხბურთის თამაშს 1987 წელს, ამავე კლუბში ამთავრებს.

==სანაკრებო კარიერა==

1972–1983 წლებში [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში 20 შეხვედრა ჩაატარა,&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html
 |title= Argentina National Team Players 1964-1998: Alonso Norberto Osvaldo 
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.national-football-teams.com/player/19298/Norberto_Alonso.html
 |title= Norberto Osvaldo Alonso
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.fifa.com/worldcup/archive/argentina1978/teams/team/43922/
 |title= Argentina at the 1978 FIFA World Cup  
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.11v11.com/players/norberto-osvaldo-alonso-54668/
 |title= Norberto Alonso International matches (1972–1983)
}}&lt;/ref&gt; რომლის მაისურით პირველად 1972 წლის 25 სექტემბერს, [[ჩილეს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ჩილეს ეროვნული ნაკრების]] წინააღმდეგ კარლოს დიტბორნის თასზე გამართულ შეხვედრაში გამოვიდა მინდორზე. [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინელებმა]] თამაში ასეთი შემადგენლობით დაიწყეს: დანიელ კარნევალე, ანხელ ბარგასი, რამონ ერედია, ენრიკე ვოლფი, ნორბერტო ალონსო, მიგელ ანხელ ბრინდისი, რუბენ აიალა, რობერტო ტელჩი, რამონ ბოვედა, ხორხე ლუის გისო და ანტონიო როსლი. მატჩი ბუენოს-აირესში გაიმართა და არგენტინელთა გამარჯვებით, ანგარიშით 2–0 დასრულდა. ეროვნული ნაკრების რიგებში უკანასკნელად 1983 წლის 21 ივლისს, [[პარაგვაის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პარაგვაის ნაკრების]] წინააღმდეგ საერთაშორისო ამხანაგურ შეხვედრაში ითამაშა. მატჩი ბუენოს-აირესში გაიმართა და ფრედ, ანგარიშით — 0–0 დასრულდა. მისი მონაწილეობით გამართული 20 მატჩიდან არგენტინელებმა 10 შეხვედრა მოიგეს, 5 დათმეს და 5 ფრედ დაამთავრეს.

==სანაკრებო მატჩები==

{{{!}} style=&quot;background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center&quot; align=&quot;center&quot; border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;2&quot; width=70%
{{!}}- style=&quot;background:#DDDDDD&quot;
{{!}}'''№'''
{{!}}align=center width=70{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}align=center width=150{{!}}'''ადგილი'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}align=center width=20{{!}}'''ანგარიში'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}align=center width=140{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}align=center width=70{{!}}'''შენიშვნა'''
{{!}}align=center width=50{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}'''1'''
{{!}}25.09.1972
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კარლოს დიტბორნის თასი|დიტბორნის თასი]]&lt;/div&gt;
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-25-september-1972-232146/
 |title= Argentina 2–0 Chile, 25 September 1972
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.rsssf.com/tablesd/dittborn.html
 |title= Copa Carlos Dittborn 1972 (27 Sep. Buenos Aires Argentina 2-0 Chile)
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''2'''
{{!}}11.10.1972
{{!}}{{center|[[მადრიდი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ESP}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ესპანეთის თასი&lt;/div&gt;
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/spain-v-argentina-11-october-1972-232166/
 |title= Spain 1–0 Argentina, 11 October 1972
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''3'''
{{!}}25.10.1972
{{!}}{{center|[[ლიმა]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|PER}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/peru-v-argentina-25-october-1972-232185/
 |title= Peru 0–2 Argentina, 25 October 1972
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''4'''
{{!}}29.10.1972
{{!}}{{center|[[სანტიაგო]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CHI}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–2'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/chile-v-argentina-29-october-1972-232190/
 |title= Chile 0–2 Argentina, 29 October 1972
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''5'''
{{!}}06.02.1973
{{!}}{{center|[[მეხიკო]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|MEX}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/mexico-v-argentina-06-february-1973-232305/
 |title= Mexico 2–0 Argentina, 06 February 1973
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''6'''
{{!}}14.02.1973
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}[[გერმანიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|გფრ]] {{დროშანიშანი|გერმანია}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–3'''
{{!}}{{fb|ARG}} 
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{გოლი|14}}&lt;/div&gt; 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/west-germany-v-argentina-14-february-1973-232311/
 |title= West Germany 2–3 Argentina, 14 February 1973
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://eu-football.info/_match.php?id=11966
 |title= West Germany 2–3 Argentina 
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''7'''
{{!}}20.02.1973
{{!}}{{center|[[თელ-ავივი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ISR}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/israel-v-argentina-20-february-1973-232322/
 |title= Israel 1–1 Argentina, 20 February 1973
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''8'''
{{!}}17.05.1973
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–1'''
{{!}}{{fb|URU}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ლიპტონის თასი&lt;/div&gt;
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-uruguay-17-may-1973-232415/
 |title= Argentina 1–1 Uruguay, 17 May 1973
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''9'''
{{!}}13.07.1973
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''5–4'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კარლოს დიტბორნის თასი|დიტბორნის თასი]]&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{შეცვლაზე გამოყვანა|}}&lt;/div&gt; 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-13-july-1973-232482/
 |title= Argentina 5–4 Chile, 13 July 1973
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''10'''
{{!}}18.07.1973
{{!}}{{center|[[სანტიაგო]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CHI}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კარლოს დიტბორნის თასი|დიტბორნის თასი]]&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{შეცვლაზე გამოყვანა|}}&lt;/div&gt; 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/chile-v-argentina-18-july-1973-232485/
 |title= Chile 3–1 Argentina, 18 July 1973
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''11'''
{{!}}18.07.1975
{{!}}{{center|[[მონტევიდეო]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|URU}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–3'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ნიუტონის თასი]]&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{გოლი|}}&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/uruguay-v-argentina-18-july-1975-233342/
 |title= Uruguay 2–3 Argentina, 18 July 1975
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''12'''
{{!}}19.05.1976
{{!}}{{center|[[რიო-დე-ჟანეირო]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BRA}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ატლანტიკის თასი 1976|ატლანტიკის თასი]]&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{შეცვლაზე შესვლა|}}&lt;/div&gt;  
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/brazil-v-argentina-19-may-1976-233776/
 |title= Brazil 2–0 Argentina, 19 May 1976
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''13'''
{{!}}03.05.1978
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–0'''
{{!}}{{fb|URU}} 
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{შეცვლაზე შესვლა|}} {{გოლი|}}&lt;/div&gt;  
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-uruguay-03-may-1978-234695/
 |title= Argentina 3–0 Uruguay, 03 May 1978
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''14'''
{{!}}02.06.1978
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|HUN|1957}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978#1 ჯგუფი|არგენტინა 78]]
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{შეცვლაზე შესვლა|75}}&lt;/div&gt; 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-hungary-02-june-1978-234736/
 |title= Argentina 2–1 Hungary, 02 June 1978
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''15'''
{{!}}06.06.1978
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|FRA}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978#1 ჯგუფი|არგენტინა 78]]
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{შეცვლაზე შესვლა|64}}{{შეცვლაზე გამოყვანა|71}}&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-france-06-june-1978-234743/
 |title= Argentina 2–1 France, 06 June 1978
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''16'''
{{!}}18.06.1978
{{!}}{{center|[[როსარიო (არგენტინა)|როსარიო]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|BRA}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978#B ჯგუფი|არგენტინა 78]]
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{შეცვლაზე შესვლა|60}}&lt;/div&gt; 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-brazil-18-june-1978-234779/
 |title= Argentina 0–0 Brazil, 18 June 1978
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''17'''
{{!}}12.05.1983
{{!}}{{center|[[სანტიაგო]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|CHI}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კარლოს დიტბორნის თასი|დიტბორნის თასი]]&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{გოლი|}}&lt;/div&gt;   
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/chile-v-argentina-12-may-1983-237675/
 |title= Chile 2–2 Argentina, 12 May 1983
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.youtube.com/watch?v=BLCQWMrHS-c
 |title= Chile vs. Argentina (Completo, 12 de Mayo de 1983)
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''18'''
{{!}}23.06.1983
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[კარლოს დიტბორნის თასი|დიტბორნის თასი]]&lt;/div&gt;
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-23-june-1983-237784/
 |title= Argentina 1–0 Chile, 23 June 1983
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''19'''
{{!}}14.07.1983
{{!}}{{center|[[ასუნსიონი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|PAR}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ბოგადოს თასი&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;&lt;small&gt;'''(1)'''&lt;/small&gt;&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.worldfootball.net/teams/paraguay-team/1983/3/
 |title= Paraguay » Fixtures &amp; Results 1983
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.international-football.net/match-details?id=13137#title
 |title= Bogado Cup 1983 (14 Jul. Asunción. Paraguay 1-0 Argentina)
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''20'''
{{!}}21.07.1983
{{!}}{{center|[[ბუენოს-აირესი]]}}
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–0'''
{{!}}{{fb|PAR}}
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;ბოგადოს თასი&lt;/div&gt;
{{!}}&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;{{შეცვლაზე გამოყვანა|56}}&lt;/div&gt; 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-paraguay-21-july-1983-237820/
|title= Argentina 0–0 Paraguay, 21 July 1983
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}}

&lt;div class=&quot;center&quot;&gt;&lt;small&gt;'''(1)'''&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.rsssf.com/tablesb/bogado.html
 |title= Copa Félix Bogado 1983 (14 Jul. Asunción. Paraguay 1-0 Argentina)
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
|url= http://eloratings.net/Paraguay
|title= World Football Elo Ratings: Paraguay
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
|url= https://www.11v11.com/matches/paraguay-v-argentina-15-july-1983-237808/
|title= Paraguay v Argentina, 15 July 1983 
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref group=&quot;კომ.&quot;&gt;[https://www.11v11.com/matches/paraguay-v-argentina-15-july-1983-237808/ აღნიშნული წყაროს] შეჯიბრების გრაფაში ფელიქს ბოგადოს თასის ({{lang-es|Copa Félix Bogado}}) ნაცვლად შეცდომით მითითებულია — ''Competition: Rosa Chevallier'' ({{lang-es|Copa Rosa Chevallier Boutell}} — La Copa Rosa Chevallier Boutell fue un certamen amistoso de fútbol disputado por las selecciones nacionales de Argentina y Paraguay, entre 1923 y 1971), ხოლო თარიღის გრაფაში 14 ივლისის ნაცვლად 15 ივლისი.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.youtube.com/watch?v=mu8zlA7rTSw
 |title= 1983 (July 14) Paraguay 1-Argentina 0 (Friendly).mpg
}}&lt;/ref&gt;&lt;/small&gt;&lt;/div&gt;

==საკლუბო სტატისტიკა==
{|align=&quot;center&quot; class=&quot;wikitable alternance&quot; style=&quot;text-align: center;&quot;
|-
!rowspan=&quot;2&quot; |კლუბი
!rowspan=&quot;2&quot; |სეზონი
!colspan=&quot;2&quot; |მეტროპოლიტანო
!colspan=&quot;2&quot; |ნასიონალი
!colspan=&quot;2&quot; |ჯამში
|-
!width=&quot;50px&quot;|მატჩი!!width=&quot;50px&quot;|გოლი!!width=&quot;50px&quot;|მატჩი!!width=&quot;50px&quot;|გოლი!!width=&quot;50px&quot;|მატჩი!!width=&quot;50px&quot;|გოლი
|-
|rowspan=&quot;7&quot; align=center valign=center|[[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|რივერ პლეიტი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|არგენტინა}}
| 1971 
| 10 || 1 || 13 || 2 || 23 || 3
|-
| 1972 
| 26 || 12 || 15 || 9 || 41 || 21
|-
| 1973 
| 16 || 3 || 10 || 6 || 26 || 9
|-
| 1974 
| 10 || 1 || 14 || 6 || 24 || 7
|-
| 1975 
| 28 || 20 || 12 || 7 || 40 || 27
|-
| 1976 
| 14 || 1 || 0 || 0 || 14 || 1
|-
| '''ჯამში'''
! 104!! 38!! 64!! 30!! 168!! 68
|-
|rowspan=&quot;2&quot; align=center valign=center|[[ოლიმპიკი მარსელი (საფეხბურთო კლუბი)|ოლიმპიკი მარსელი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|საფრანგეთი}}
| {{Tooltip|1977|1976–1977}}
| 17 || 3 || – || – || 17 || 3
|-
| '''ჯამში'''
! 17!! 3!!–!!–!! 17!! 3
|-
|rowspan=&quot;6&quot; align=center valign=center|[[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|რივერ პლეიტი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|არგენტინა}}
| 1977 
| 0 || 0 || 14 || 6 || 14 || 6
|-
| 1978 
| 14 || 15 || 17 || 8 || 31 || 23
|-
| 1979 
| 13 || 7 || 13 || 5 || 26 || 12
|-
| 1980 
| 24 || 7 || 16 || 8 || 40 || 15
|-
| 1981 
| 20 || 6 || 11 || 0 || 31 || 6
|-
| '''ჯამში'''
! 71!! 35!! 71!! 27!! 142!! 62
|-
|rowspan=&quot;3&quot; align=center valign=center|ველეს სარსფილდი&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|არგენტინა}}
| 1982 
| 24 || 2 || 13 || 4 || 37 || 6
|-
| 1983 
| 24 || 4 || 12 || 6 || 36 || 10
|-
| '''ჯამში'''
! 48!! 6!! 25!! 10!! 73!! 16
|-
|rowspan=&quot;5&quot; align=center valign=center|[[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|რივერ პლეიტი]]&lt;br /&gt;{{დროშანიშანი|არგენტინა}}
| 1984 
| 27 || 7 || 9 || 3 || 36 || 10
|-
| 1985
| – || – || 9 || 3 || 9 || 3
|-
| {{Tooltip|1986|1985–1986}}
| 15 || 5 || – || – || 15 || 5
|-
| {{Tooltip|1987|1986–1987}}
| 4 || 0 || – || – || 4 || 0
|-
| '''ჯამში'''
! 46!! 12!! 18!! 6!! 64!! 18
|-
| '''სულ ჯამში'''
! !! !! !! !! !! 464!! 167
|-
|}

==სანაკრებო სტატისტიკა==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
|-
!ეროვნული ნაკრები!!წელი!!მატჩი!!გოლი
|-
|rowspan=&quot;6&quot;|[[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]&lt;br /&gt;[[File:Argentina Football Team Badge 1974 and 1978 (home).svg|30პქ]]
|1972||3||0
|-
|1973||6||1
|-
|1975||1||1
|-
|1976||1||0
|-
|1978||4||1
|-
|1983||4||1
|-
!colspan=&quot;2&quot;|ჯამში||19||4
|}

== მსოფლიო ჩემპიონატზე ==
ალონსომ მსოფლიო ჩემპიონატების 3 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა.&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/miscellaneous/arg-squad-wc.html#1978 არგენტინის ნაკრები მსოფლიო ჩემპიონატებზე. 1930–2006]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20161118234101/http://www.fifa.com/worldcup/archive/argentina1978/index.html მსოფლიო ჩემპიონატი 1978 (სტატისტიკა)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.thesoccerworldcups.com/players/norberto_alonso.php Norberto Alonso in the World Cups]&lt;/ref&gt;
{| style=&quot;background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center&quot; align=&quot;center&quot; border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;2&quot; width=60%
|- style=&quot;background:#DDDDDD&quot;
! {{Tooltip|ჩემპ.|მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი}} !! {{Tooltip|მასპინძელი|მსოფლიო ჩემპიონატის მასპინძელი ქვეყანა}} !! {{Tooltip|№|საფეხბურთო მაისურის ნომერი მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე ასპარეზობისას}} !! {{Tooltip|პოზიცია|სათამაშო პოზიცია მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე ასპარეზობისას}} !! {{Tooltip|შ|ჩატარებული შეხვედრების რაოდენობა მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}} !! {{Tooltip|ბ|გატანილი ბურთების რაოდენობა მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}} !! {{Tooltip|მ|მოგება}} !! {{Tooltip|ფ|ფრე}} !! {{Tooltip|წ|წაგება}} !! {{Tooltip|შედეგი|ეროვნული გუნდის მიერ მიღწეული შედეგი მიმდინარე მსოფლიო ჩემპიონატზე}}
|- style=&quot;text-align: center;&quot;
| [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978]] || {{ARG}} || {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|1]] || [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]] || 3 || 0 || 2 || 1 || 0 || bgcolor=gold|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978: ფინალი|'''ჩემპიონი''']] 
|}

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;packed-hover&quot; heights=&quot;200px&quot;&gt;
Norberto Alonso-AN.jpg|ალტ=|არგენტინის ეროვნულ ნაკრებში. 1973. 
Alonso y Merlo (River) - El Gráfico 2915.jpg|ალტ=|„ელ გრაფიკოს“ გარეკანზე. 20 აგვისტო, 1975.&lt;ref group=&quot;კომ.&quot;&gt;ალონსო იყო „რივერის“ წამყვანი მოთამაშე, როდესაც კლუბმა 1957 წლის შემდეგ კვლავ მოიპოვა არგენტინის ჩემპიონის ტიტული. სურათზე: რეინალდო მერლოსთან ერთად.&lt;/ref&gt; 
Alonso 1975.jpg|ალტ=|„რივერის“ რიგებში. 1975. 
Elgrafico 3092.jpg|ალტ=|ბეტო ალონსო და [[რიკარდო ბოჩინი]]. 1979. 
Alonso (River) - El Gráfico 2734.jpg|ალტ=|„ელ გრაფიკოს“ გარეკანზე. 29 თებერვალი, 1972. 
&lt;/gallery&gt;

==მიღწევები==
===საკლუბო===
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|რივერ პლეიტი]]
* [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანო]]: 1975, 1979, 1980
* [[ნასიონალის ჩემპიონატი|ნასიონალი]]: 1975, 1979, 1981&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesa/arg79.html|title=Campeonato Nacional 1979 (Nacional Championship)}}&lt;/ref&gt;
* [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონი]]: 1985–86
* [[ლიბერტადორესის თასი]]: 1986&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.rsssf.com/sacups/copa86.html|title=Copa Libertadores de América 1986}}&lt;/ref&gt;
* [[საკონტინენტთაშორისო თასი]]: 1986
=== სანაკრებო ===
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
; [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|მსოფლიო ჩემპიონატი]]
* ჩემპიონი: 1978&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20161118234101/http://www.fifa.com/worldcup/archive/argentina1978/index.html 1978 FIFA World Cup Argentina ™]&lt;/ref&gt;

== ლიტერატურა ==
{{Refbegin}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = გოდუაძე, ლაშა.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20200104070750/http://laterna.ge/?cat=75&amp;show=11509%23.XhA50Hbnhph
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = [https://archive.today/20190914185653/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700:%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98 ჯანთიშვილი, გ.]
 |ადგილი = თბ.
 |გამომცემლობა = მსოფლიო სპორტი
 |წელი = 2010
 |ტომი =  
 |გვერდები = 86–91, 346
 |გვერდნი = 496
 |isbn = 
 |ref = გოდუაძე, ლ.
}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
{{Refend}}

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=კაკაბაძე|first=მიხეილ|title=არგენტინის ცის ქვეშ|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1979|location=თბილისი|url=https://archive.today/20191211161929/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A8&amp;qs%5B1%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B2%5D%5Bf%5D=212&amp;qs%5B2%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B2%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B3%5D%5Bf%5D=213&amp;qs%5B3%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B3%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B4%5D%5Bf%5D=606&amp;qs%5B4%5D%5Bq%5D=&amp;pft=biblio&amp;rnum=10&amp;kbd=en&amp;submit_btn=%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90}}
* {{Cite book|last=კაკაბაძე|first=მიხეილ|title=ოქროს ქალღმერთიდან ფიფა-ს თასამდე|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1981|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185756/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A6%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C+%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A4%E1%83%90-%E1%83%A1+%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%94&amp;qs%5B1%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B2%5D%5Bf%5D=212&amp;qs%5B2%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B2%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B3%5D%5Bf%5D=213&amp;qs%5B3%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B3%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B4%5D%5Bf%5D=606&amp;qs%5B4%5D%5Bq%5D=&amp;pft=biblio&amp;rnum=10&amp;kbd=en&amp;submit_btn=%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90}}
* {{Cite book|last=ფანჯიკიძე|first=გურამ|title=არგენტინა, არგენტინა!|publisher=გამ-ბა საბჭ. საქართველო|year=1979|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185940/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AF%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94,+%E1%83%92.&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90+%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90&amp;qs%5B1%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B2%5D%5Bf%5D=212&amp;qs%5B2%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B2%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B3%5D%5Bf%5D=213&amp;qs%5B3%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B3%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B4%5D%5Bf%5D=606&amp;qs%5B4%5D%5Bq%5D=&amp;pft=biblio&amp;rnum=10&amp;kbd=en&amp;submit_btn=%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90}}
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://archive.today/20190914190442/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{Cite book|last=Holt|first=Nick|title=The Mammoth Book of the World Cup|publisher=Running Press Adult|year=2014|location=London|url=https://archive.today/20190914190920/https://www.goodreads.com/book/show/18079896-the-mammoth-book-of-the-world-cup}} {{ISBN|0762452242}}
* {{Cite book|last=Aguirre|first=Javier|title=Ucronías Argentinas|publisher=[http://penguinrandomhousegrupoeditorial.com/ Penguin Random House Grupo Editorial Argentina]|year=2012|location=Córdoba|url=https://archive.today/20191211162822/https://books.google.ge/books/about/Ucron%C3%ADas_Argentinas.html?id=c5kotEiFQcoC&amp;redir_esc=y&amp;hl=ka}} {{ISBN|9789500739689}}	
* {{Cite book|last=Ardiles|first=Ossie|title=Ossie's Dream: My Autobiography|publisher=Transworld|year=2010|location=London|url=https://archive.today/20191211163010/https://books.google.ge/books?id=8weRgG6xV7IC&amp;dq=Osvaldo+Ardiles&amp;hl=ru&amp;sa=X}} {{ISBN|0552-15918-2}}
* {{cite book|last=Foer|first=Franklin|title=How Soccer Explains the World|publisher=[http://www.harpercollins.com/9780061864704/how-soccer-explains-the-world/ HarperCollins]|year=2005|location=New York|url=http://books.google.ge/books?id=SYcN9xxtGkkC&amp;dq=How+Soccer+Explains+the+World++Foer,+Franklin&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwi53_K6r9TcAhVSyaQKHdXXCpIQ6wEIMTAC}} {{ISBN|0060731427}}
* {{cite book|last=Goldblatt|first=David|title=The Ball is Round: A Global History of Football|publisher=[http://books.google.ge/books?id=i1158WHUTvwC&amp;dq=The+Ball+Is+Round+by+David+Goldblatt&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiTnP_FtNTcAhUP3qQKHfR9CO8Q6AEIKzAB Riverhead Books]|year=2007|location=London|url=http://books.google.ge/books?id=HAUMGbLH5zoC&amp;dq=The+Ball+Is+Round+by+David+Goldblatt&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiTnP_FtNTcAhUP3qQKHfR9CO8Q6AEIJjAA}} {{ISBN|1594482969}}
* {{Cite book|last=Ortega|first=Ariel|title=Burrito. Mi Autobiografia|publisher=[http://www.planeta.es/en/publishing-companies Grupo Planeta]|year=2016|location=Mendoza|url=http://books.google.ge/books?id=UZjFDAAAQBAJ&amp;dq=ariel+ortega&amp;hl=ru&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjKpZvOkozZAhUSPVAKHdMjDdgQ6AEINzAD}} {{ISBN|9504-95402-2}}
* {{Cite book|last=Squires|first=David|title=The Illustrated History of Football|publisher=Random House|year=2016|location=Sydney|url=http://books.google.ge/books?id=JFZtDQAAQBAJ&amp;dq=The+Illustrated+History+of+Football,+his+first+book,+David+Squires&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjw9J_FqbvcAhXsCpoKHetLBeYQ6AEIKzAB}} {{ISBN|1780895585}}
* {{Cite book|last=Trost|first=Alex|title=100 of the Top World Cup Footballers of All Time|publisher=[http://books.google.ge/books/about/100_of_the_Top_World_Cup_Footballers_of.html?id=8ZPMAwAAQBAJ&amp;redir_esc=y A&amp;V]|year=2013|location=London|url=http://books.google.ge/books?id=8ZPMAwAAQBAJ&amp;pg=PT10&amp;dq=Norberto+Alonso&amp;hl=ru&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiIvoTxr4zZAhWJZlAKHUaEAgsQ6AEIPDAD#v=onepage&amp;q=Norberto%20Alonso&amp;f=false}} {{ISBN|1493-58316-6}}
* {{cite book|last=Witzig|first=Richard|title=The Global Art of Soccer|publisher=[http://books.google.com/books?id=H2T0ZD5S86QC&amp;pg=PA418&amp;lpg=PA418&amp;dq=%22Soccer+Statistics+Foundation%22&amp;source=web&amp;ots=iDzCbuSw4-&amp;sig=sSqw_DE3z3u-xaq2Do0aFKuzNz8&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;resnum=4&amp;ct=result Cusiboy Publishing]|year=2006|location=New Orleans, LA|url=http://books.google.ge/books?id=H2T0ZD5S86QC&amp;pg=PA417&amp;lpg=PA417&amp;dq=world+soccer+magazines+Global+Art+of+Soccer&amp;source=bl&amp;ots=iGBzavYx6Z&amp;sig=oa_sniADDwTB_lvlcD2UyXCBsMQ&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=2ahUKEwi0ppysrdTcAhUS16QKHagWBnYQ6AEwC3oECAkQAQ#v=onepage&amp;q=world%20soccer%20magazines%20Global%20Art%20of%20Soccer&amp;f=false}} {{ISBN|0977668800}}
* {{Cite book|last=Yametti|first=Carlos Francisco|title=El Archivo del Fútbol|publisher=|year=1987|location=Buenos Aires|url=https://web.archive.org/web/20170704164208/http://edicionesdeportivas.com.ar/perfil/perfil.html}} 
* {{რუსული წიგნი
 |ავტორი = Савин, А.В. 
 |ნაწილი =  
 |სათაური = История футбола - игроки, тренеры, судьи
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210512191308/https://openlibrary.org/books/OL25570903M/Igroki_trenery_sud_%C2%A3i
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = М.
 |გამომცემლობა = Терра-спорт
 |წელი = 2001
 |ტომი =  
 |გვერდები = 16
 |გვერდნი = 367
 |isbn = 5-93127-139-2
 |ref = Савин, А.В.
}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commonscat|Norberto Alonso}}
{{Refbegin}}
* [http://www.infobae.com/tag/norberto-alonso/ ნორბერტო ალონსო] — Infobae.com 
* [http://www.youtube.com/watch?v=SmxNUFw6JOM Norberto &quot;Beto&quot; Alonso · Copa Mundial de Futbol 1978] · [http://www.youtube.com/watch?v=GJ0w5BTusik Norberto Alonso &quot;El Beto&quot;]
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-wc.html Argentina · World Cup] · [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details] · [http://www.rsssf.com/tables/78full.html#grb WC 1978]
* [http://futbolistasblogspotcom.blogspot.com/search/label/Alonso%20Norberto%20Osvaldo Estadisticas de Futbolistas Argentinos de Todos los Tiempos] · [http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998]
{{Refend}}
{| width=&quot;700&quot; style=&quot;background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;&quot; border=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot;
|- bgcolor=&quot;#c2d2e5&quot;
 ! scope=col | თემატური საიტები
 |-
 ! scope=row |[http://www.11v11.com/players/norberto-osvaldo-alonso-54668/ AFS] · [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-NORBERTO-OSVALDO-ALONSO-1090.html BDFA] · [https://web.archive.org/web/20171210110546/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/norberto-alonso/ Calcio.com] · [http://www.ceroacero.es/player.php?id=27432 Ceroacero.es] · [http://www.clarin.com/tema/norberto-alonso.html Clarín] · [http://www.elgrafico.com.ar/2018/01/04/C-30881-saludo-de-diego-para-el-beto-alonso.php El Grafico] · [http://www.footballdatabase.eu/es/jugador/detalles/51494-norberto-alonso FootballDatabase.eu] · [http://footballfacts.ru/players/1757452 FootballFacts.ru] · [http://www.fundacionkonex.org/b656-norberto-osvaldo-alonso Fundacionkonex.org] · [https://web.archive.org/web/20071020025519/http://futbolfactory.futbolweb.net/index.php?ff=historicos&amp;f2=00001&amp;idjugador=653 Futbol Factory] · [http://www.futbolpasion.com/crbetoes.html Futbolpasion.com] · [https://web.archive.org/web/20180313093625/https://www.lanacion.com.ar/2116366-norberto-alonso-en-el-mundial-de-rusia-lautaro-martinez-puede-ser-mas-figura-que-messi La Nación] · [http://www.losmundialesdefutbol.com/jugadores/norberto_alonso.php Los Mundiales de Fútbol] · [http://www.national-football-teams.com/player/19298/Norberto_Alonso.html National Football Teams] · [http://persona.rin.ru/eng/view/f/0/34591/norberto-alonso Persona.rin.ru] · [http://www.planetworldcup.com/CUPS/1978/wc78index.html Planet World Cup] · [https://web.archive.org/web/20200803213112/https://www.planetadelibros.com.ar/libro-el-beto-mi-autobiografia/266447 PlanetadeLibros] · [http://www.rsssf.com/players/nalonsodata.html Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation] · [http://riverplatehistoricos.blogspot.com/2012/11/norberto-osvaldo-alonso.html River Plate Momentos Historicos] · [http://www.scribd.com/document/307670209/Partidos-No-Oficiales-Seleccion Scribd] · [http://www.transfermarkt.co.uk/norberto-alonso/profil/spieler/141787 Transfermarkt] · [http://www.worldfootball.net/player_summary/norberto-alonso/ WorldFootball.net] · [http://www.zerozero.pt/player.php?id=27432 Zerozero.pt] 
|}

==კომენტარები==
{{Reflist|group=კომ.|30em}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}

{{DEFAULTSORT:ალონსო, ნორბერტო}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1953]]
[[კატეგორია:დაბადებული 4 იანვარი]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:რივერ პლეიტის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ველეს სარსფილდის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ოლიმპიკი მარსელის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მსოფლიო ჩემპიონები ფეხბურთში]]</text>
      <sha1>rbzgrztdwg14alri7524ptoazlp5nsm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ელანსკაიის კაზაკების სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>384824</id>
    <revision>
      <id>4808172</id>
      <parentid>4639882</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:18:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>217.199.226.37</ip>
      </contributor>
      <origin>4808172</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10187" sha1="2qtbtf44bs2bs7dw4rm2p1icmo5teva" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მონუმენტი
|მონუმენტის სახელი   =ელანსკაიის კაზაკების სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი
|მშობლიური სახელი   = {{lang-ru|Еланский Казачий Музейно-мемориальный комплекс}}
|სურათი            = 
|სურათის ზომა           =       
|წარწერა            =     
|კოორდინატები      = 
|მდებარეობა        = [[ელანსკაია]], [[როსტოვის ოლქი]], [[რუსეთი]]
|არქიტექტორი =     
|მოქანდაკე =     
|ტიპი              =      
|მასალა            =  
|სიგრძე            =
|სიგანე            =
|სიმაღლე          =  
|დაწყება           =   
|დასრულება        = [[2006]]
|გახსნა             =   
|მიძღვნილია        =  
|რუკის სურათი      = 
|რუკის ტექსტი      = 
|რუკის სიგანე     = 
|რელიეფი        =
|latd  = |latm  = |lats  = |latNS  = 
|longd = |longm = |longs = |longEW = 
|lat             =    49.612348
|long            =    42.032611
|ექსტრა           =   
}}
'''ელანსკაიის კაზაკების სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი''' ({{lang-ru|Еланский Казачий Музейно-мемориальный комплекс}}) — მემორიალური კომპლექსი [[როსტოვის ოლქი]]ს სტანიცა [[ელანსკაია|ელანსკაიაში]].

== ისტორია ==
ელანსკაიის კაზაკების სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი გაიხსნა [[2006]] წელს, შოლოხოვის რაიონის სტანიცა ელანსკაიაში.

ელანსკაია დააარსეს [[კაზაკები|კაზაკებმა]] [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნეში]] [[დონი (მდინარე)|დონის]] მარცხენა ნაპირზე, სტანიცა ვეშენსკოეს მახლობლად. [[ოქტომბრის რევოლუცია|რევოლუციამდე]] სტანიცაში ცხოვრობდა 10 000 ადამიანი. ამჟამად სტანიცაში ცხოვრობს მხოლოდ 100 კაცი, მათი ნაწილი გადასახლდა ვეშენსკოეში. 

სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი მდებარეობს კაზაკ ვლადიმერ მელიხოვის ეზოში. კომპლექსის შემადგენლობაში შედის: მუზეუმი, კაზაკი დედის ძეგლი, გენერალ პეტრე კრასნოვის ქანდაკება, ჯვარი, თეთრების სამხედრო მეთურების ე. ვოლოშინოვის, ა. ჩერნეცოვისა და ი. პოლიაკოვის ბარელიეფები. მემორიალის ავტორია მოქანდაკე კ. ჩერნიავსკი.

მუზეუმი უკავშირდება თეთრგვარდიელი კაზაკების ხსოვნას. ისტორიული მუზეუმის ექსპოზიცია შეადგენს კაზაკების ცხოვრების სხვადასხვა ეტაპის მასალებს, რომლებიც ასახავს მათ კულტურას, სამხედრო სამსახურს, ისტორიის ფურცლებს. მათ შორისაა: ფოტოები, პირადი ნივთები, წიგნები, პირადი დღიურები, დონელი კაზაკის გენერალ-ლეიტენანტ ევგენი ბალაბინის დოკუმენტები, ძველი სკივრები, პლაკატები და სხვა. მუზეუმის მახლობლად დგას სამხედრო ფორმაში გამოწყობილი კაზაკის ბრინჯაოს ქანდაკება&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://xn----ctbjapgfx5afq7dve.xn--p1ai/index.php?catid=40:2014-02-24-09-39-42&amp;id=920:2014-02-24-08-29-12&amp;Itemid=65&amp;option=com_content&amp;view=article |title=История станицы Еланской Шолоховского района |accessdate=2017-10-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170403014039/http://xn----ctbjapgfx5afq7dve.xn--p1ai/index.php?catid=40:2014-02-24-09-39-42&amp;id=920:2014-02-24-08-29-12&amp;Itemid=65&amp;option=com_content&amp;view=article |archivedate=2017-04-03 }}&lt;/ref&gt;. 
ხორციელებული ცვლილებები გამოქვეყნდება უფლებამოსილი მომხმარებლის მიერ შემოწმების შემდეგ. (დახმარება)

ყურადღება: თქვენ არ ხართ ავტორიზებული. თქვენი IP-მისამართი ჩაიწერება ამ გვერდის ცვლილებების ისტორიაში. იმ შემთხვევაში, თუ თქვენ შექმნით ვიკიპედიაში ანგარიშს, შეძლებთ თქვენი IP-მისამართის დამალვას და გამოიყენებთ რამდენიმე სხვა უპირატესობას. თქვენს IP-ზე გაგზავნილი შეტყობინებების ნუსხა შეგიძლიათ იხილოთ თქვენი განხილვის გვერდზე.
გთხოვთ არ შეინახოთ სატესტო რედაქტირებები. თუ გსურთ ექსპერიმენტირება, გამო
მუზეუმის შესასვლელთან დგას დონელი ატამანის, რუსეთის საიმპერატორო არმიის გენერლის [[პეტრე კრასნოვი]]ს [[ბრინჯაო]]ს ძეგლი. გენერალი გამოსახულია მაღალ ბეტონის კვარცხლბეკზე ფეხზე მდგომი, სამხედრო ფორმაში. კაზაკი-დედის ძეგლი არის ახალგაზრდა კაზაკი ქალის ძეგლი, რომელიც ასევე მაღალ კვარცხლბეკზე დგას. მასთან ახლოს დგას ორი სხვადასხვა ასაკის ბავშვის ძეგლი.

==ლიტერატურა==
*Цветков В. Ж. Белое дело в России. 1917−1918 гг.: формирование и эволюция политических структур Белого движения в России / Науч.рецензенты А. В. Лубков, А. Д. Степанский, Д. О. Чураков. — М.: Посев. — 2008..
*Ципкин Ю. Н. Белое движение в России и его крах (1917−1922 гг.) : Учебное пособие. — Хабаровск: Хабар. гос. пед. ун-т, 2000. — 120 с. — ISBN 5-87155-096-7.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://old.elan-kazak.ru/vokrug-memoriala-elanskaya-podolsk/otkrytie-pamya-1 Открытие Мемориала в станице Еланской]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.golos-epohi.ru/?ELEMENT_ID=11286 Новости Мемориала &quot;Донские казаки в борьбе с большевиками&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211201100731/http://www.golos-epohi.ru/?ELEMENT_ID=11286 |date=2021-12-01 }}
* [http://rys-strategia.ru/news/gubernator_rostovskoj_oblasti_protiv_memoriala_donskie_kazaki_v_borbe_s_bolshevikami/2016-05-21-794 Губернатор Ростовской области против мемориала &quot;Донские казаки в борьбе с большевиками&quot;]
* [http://srn.rusidea.org/?a=50026 Власти намерены снести Мемориал] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170708194608/http://srn.rusidea.org/?a=50026 |date=2017-07-08 }}
* [http://autotravel.ru/otklik.php/8895 Мемориал-музей &quot;Донские казаки в борьбе с большевиками&quot;]
* [https://www.votpusk.ru/country/dostoprim_info.asp?ID=17842  Еланский музей «Донские казаки в борьбе с большевиками»]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:როსტოვის ოლქის ძეგლები]]
[[კატეგორია:როსტოვის ოლქის ღირსშესანიშნაობები]]</text>
      <sha1>2qtbtf44bs2bs7dw4rm2p1icmo5teva</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808173</id>
      <parentid>4808172</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:18:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>217.199.226.37</ip>
      </contributor>
      <origin>4808173</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8835" sha1="t3gwu3m5q5u4j3a2h72tk1wqt10myvb" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მონუმენტი
|მონუმენტის სახელი   =ელანსკაიის კაზაკების სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი
|მშობლიური სახელი   = {{lang-ru|Еланский Казачий Музейно-мемориальный комплекс}}
|სურათი            = 
|სურათის ზომა           =       
|წარწერა            =     
|კოორდინატები      = 
|მდებარეობა        = [[ელანსკაია]], [[როსტოვის ოლქი]], [[რუსეთი]]
|არქიტექტორი =     
|მოქანდაკე =     
|ტიპი              =      
|მასალა            =  
|სიგრძე            =
|სიგანე            =
|სიმაღლე          =  
|დაწყება           =   
|დასრულება        = [[2006]]
|გახსნა             =   
|მიძღვნილია        =  
|რუკის სურათი      = 
|რუკის ტექსტი      = 
|რუკის სიგანე     = 
|რელიეფი        =
|latd  = |latm  = |lats  = |latNS  = 
|longd = |longm = |longs = |longEW = 
|lat             =    49.612348
|long            =    42.032611
|ექსტრა           =   
}}
'''ელანსკაიის კაზაკების სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი''' ({{lang-ru|Еланский Казачий Музейно-мемориальный комплекс}}) — მემორიალური კომპლექსი [[როსტოვის ოლქი]]ს სტანიცა [[ელანსკაია|ელანსკაიაში]].

== ისტორია ==
ელანსკაიის კაზაკების სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი გაიხსნა [[2006]] წელს, შოლოხოვის რაიონის სტანიცა ელანსკაიაში.

ელანსკაია დააარსეს [[კაზაკები|კაზაკებმა]] [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნეში]] [[დონი (მდინარე)|დონის]] მარცხენა ნაპირზე, სტანიცა ვეშენსკოეს მახლობლად. [[ოქტომბრის რევოლუცია|რევოლუციამდე]] სტანიცაში ცხოვრობდა 10 000 ადამიანი. ამჟამად სტანიცაში ცხოვრობს მხოლოდ 100 კაცი, მათი ნაწილი გადასახლდა ვეშენსკოეში. 

სამუზეუმო-მემორიალური კომპლექსი მდებარეობს კაზაკ ვლადიმერ მელიხოვის ეზოში. კომპლექსის შემადგენლობაში შედის: მუზეუმი, კაზაკი დედის ძეგლი, გენერალ პეტრე კრასნოვის ქანდაკება, ჯვარი, თეთრების სამხედრო მეთურების ე. ვოლოშინოვის, ა. ჩერნეცოვისა და ი. პოლიაკოვის ბარელიეფები. მემორიალის ავტორია მოქანდაკე კ. ჩერნიავსკი.

მუზეუმი უკავშირდება თეთრგვარდიელი კაზაკების ხსოვნას. ისტორიული მუზეუმის ექსპოზიცია შეადგენს კაზაკების ცხოვრების სხვადასხვა ეტაპის მასალებს, რომლებიც ასახავს მათ კულტურას, სამხედრო სამსახურს, ისტორიის ფურცლებს. მათ შორისაა: ფოტოები, პირადი ნივთები, წიგნები, პირადი დღიურები, დონელი კაზაკის გენერალ-ლეიტენანტ ევგენი ბალაბინის დოკუმენტები, ძველი სკივრები, პლაკატები და სხვა. მუზეუმის მახლობლად დგას სამხედრო ფორმაში გამოწყობილი კაზაკის ბრინჯაოს ქანდაკება&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://xn----ctbjapgfx5afq7dve.xn--p1ai/index.php?catid=40:2014-02-24-09-39-42&amp;id=920:2014-02-24-08-29-12&amp;Itemid=65&amp;option=com_content&amp;view=article |title=История станицы Еланской Шолоховского района |accessdate=2017-10-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170403014039/http://xn----ctbjapgfx5afq7dve.xn--p1ai/index.php?catid=40:2014-02-24-09-39-42&amp;id=920:2014-02-24-08-29-12&amp;Itemid=65&amp;option=com_content&amp;view=article |archivedate=2017-04-03 }}&lt;/ref&gt;. 

მუზეუმის შესასვლელთან დგას დონელი ატამანის, რუსეთის საიმპერატორო არმიის გენერლის [[პეტრე კრასნოვი]]ს [[ბრინჯაო]]ს ძეგლი. გენერალი გამოსახულია მაღალ ბეტონის კვარცხლბეკზე ფეხზე მდგომი, სამხედრო ფორმაში. კაზაკი-დედის ძეგლი არის ახალგაზრდა კაზაკი ქალის ძეგლი, რომელიც ასევე მაღალ კვარცხლბეკზე დგას. მასთან ახლოს დგას ორი სხვადასხვა ასაკის ბავშვის ძეგლი.

==ლიტერატურა==
*Цветков В. Ж. Белое дело в России. 1917−1918 гг.: формирование и эволюция политических структур Белого движения в России / Науч.рецензенты А. В. Лубков, А. Д. Степанский, Д. О. Чураков. — М.: Посев. — 2008..
*Ципкин Ю. Н. Белое движение в России и его крах (1917−1922 гг.) : Учебное пособие. — Хабаровск: Хабар. гос. пед. ун-т, 2000. — 120 с. — ISBN 5-87155-096-7.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://old.elan-kazak.ru/vokrug-memoriala-elanskaya-podolsk/otkrytie-pamya-1 Открытие Мемориала в станице Еланской]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.golos-epohi.ru/?ELEMENT_ID=11286 Новости Мемориала &quot;Донские казаки в борьбе с большевиками&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211201100731/http://www.golos-epohi.ru/?ELEMENT_ID=11286 |date=2021-12-01 }}
* [http://rys-strategia.ru/news/gubernator_rostovskoj_oblasti_protiv_memoriala_donskie_kazaki_v_borbe_s_bolshevikami/2016-05-21-794 Губернатор Ростовской области против мемориала &quot;Донские казаки в борьбе с большевиками&quot;]
* [http://srn.rusidea.org/?a=50026 Власти намерены снести Мемориал] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170708194608/http://srn.rusidea.org/?a=50026 |date=2017-07-08 }}
* [http://autotravel.ru/otklik.php/8895 Мемориал-музей &quot;Донские казаки в борьбе с большевиками&quot;]
* [https://www.votpusk.ru/country/dostoprim_info.asp?ID=17842  Еланский музей «Донские казаки в борьбе с большевиками»]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:როსტოვის ოლქის ძეგლები]]
[[კატეგორია:როსტოვის ოლქის ღირსშესანიშნაობები]]</text>
      <sha1>t3gwu3m5q5u4j3a2h72tk1wqt10myvb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ავსტრიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>392249</id>
    <revision>
      <id>4808282</id>
      <parentid>3427776</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:26:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808282</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="474" sha1="kfycxa5452rzdt9yccw5e9agml57b66" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Austria}}

[[კატეგორია:ავსტრიული კულტურა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ავსტრიის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>kfycxa5452rzdt9yccw5e9agml57b66</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ტაჯიკეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>393630</id>
    <revision>
      <id>4808333</id>
      <parentid>3435417</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:51:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808333</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="311" sha1="5mi7mvybmtbyvyhlciyg9qwjkpdvsa7" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Tajikistan}}

[[კატეგორია:ტაჯიკეთი|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>5mi7mvybmtbyvyhlciyg9qwjkpdvsa7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ჩრდილოეთ კორეის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>393978</id>
    <revision>
      <id>4808337</id>
      <parentid>3437380</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:52:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808337</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="331" sha1="lahhl52fveakpkudvtqoao38ws3l8q1" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in North Korea}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ჩრდილოეთი კორეა|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>lahhl52fveakpkudvtqoao38ws3l8q1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ერაყის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>395003</id>
    <revision>
      <id>4808321</id>
      <parentid>3444049</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:48:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808321</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="296" sha1="d9izw3tjdo5p5jgo2nqm7fl745ezk8e" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Iraq}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ერაყი|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>d9izw3tjdo5p5jgo2nqm7fl745ezk8e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გიურზა (კერძი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>397484</id>
    <revision>
      <id>4808541</id>
      <parentid>3459310</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:25:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.151.136.203</ip>
      </contributor>
      <origin>4808541</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1318" sha1="pl4q1t06zxrahjpq8wxhbq0u28lfwts" xml:space="preserve">[[ფაილი:Гюрза.jpg|მინი|220პქ|გიურზა]]

'''გიოზ(ძ)ა''' ({{lang-az|Gürzə}}) — [[აზერბაიჯანული სამზარეულო|აზერბაიჯანული კერძი]], რომელიც ძალიან წააგავს [[დუშპარა|დუშპარას]]. გიურზა, ისევე, როგორც დუშპარა, წარმოადგენს პელმენებს ხორცის ფარშით, მაგრამ დუშპარასგან განსხვავდება თავისი ლამაზი ფორმით წააგავს დაწნულ ბაწარს ან ნაწნავს. გიურზას აკეთებენ ხელით და ამასთან ერთად იგი ყოველთვის განსხვავებულია თავისი უნიკალური ფორით.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Gürzə}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანული სამზარეულო]]
[[კატეგორია:ხორცის კერძები]]</text>
      <sha1>pl4q1t06zxrahjpq8wxhbq0u28lfwts</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:არქივები ქვეყნების მიხედვით</title>
    <ns>14</ns>
    <id>399953</id>
    <revision>
      <id>4808338</id>
      <parentid>3474400</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:56:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808338</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="217" sha1="sktqkmsvsjob3cyxuuno0ntcvqkr2iu" xml:space="preserve">{{Commons cat|Archives by country}}

[[კატეგორია:არქივები]]
[[კატეგორია:ბიბლიოთეკები ქვეყნების მიხედვით| ]]</text>
      <sha1>sktqkmsvsjob3cyxuuno0ntcvqkr2iu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რუბენ პანიანინი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>410638</id>
    <revision>
      <id>4808476</id>
      <parentid>4808169</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:22:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808476</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18103" sha1="cwj83an7zf50kn3fdom7m1q4hf72ajj" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = რუბენ პანიანინი
|სურათი = Rubén Pagnanini (born 31 January 1949) — Argentina NFT Defender (1978).jpg
|სურათის ზომა = 
|წარწერა = 
|სრული სახელი = რუბენ ოსკარ პანიანინი
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1949|1|31|}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]],&lt;br&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი =
|გარდაცვალების ადგილი =
|სიმაღლე = 170 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1 = 
|ახალგაზრდული კლუბი1 = 
|წელი1 = 1968–1977
|კლუბი1 = [[ესტუდიანტესი (საფეხბურთო კლუბი)|ესტუდიანტესი]]
|მატჩი1 = 329
|გოლი1 = 22
|წელი2 = 1977–1979
|კლუბი2 = [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ინდეპენდიენტე]]
|მატჩი2 = 70
|გოლი2 = 2
|წელი3 = 1980
|კლუბი3 = [[არხენტინოს ჯუნიორსი (საფეხბურთო კლუბი)|არხ. ჯუნიორსი]]
|მატჩი3 = 2
|გოლი3 = 0
|წელი4 = 1981
|კლუბი4 = [[მინესოტა კიქსი (საფეხბურთო კლუბი)|მინესოტა კიქსი]]
|მატჩი4 = 13
|გოლი4 = 0
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1978
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 4
|ეროვნული გოლი1 = 1
|მედლის თარგები = 
{{მედალი ქვეყანა |{{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინა]]}}
{{მედალისპორტი |[[ფეხბურთი]]}}
{{მედალიშეჯიბრი|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატი]]}}
{{ოქროს მედალი |[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|არგენტინა 1978]] | }}
}}
'''რუბენ ოსკარ პანიანინი''' ({{lang-es|Rubén Oscar Pagnanini;}} დ. [[31 იანვარი]], [[1949]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978 წლის მსოფლიო ჩემპიონი]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.rsssf.com/miscellaneous/arg-squad-wc.html#1978
 |title= Argentine Squads in the World Cups (World Cup 1978)
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.xenen.com.ar/2017/01/17/43-campeones-del-mundo-el-mapa-demografico-del-futbol-argentino/ 43 campeones del mundo. El mapa demográfico del fútbol argentino]&lt;/ref&gt;

== კარიერა ==  
=== საკლუბო კარიერა ===  
რუბენ პანიანინი საკლუბო კარიერას 1968 წელს, [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი]]ს მონაწილე [[ლა-პლატა]]ს „ესტუდიანტესში“ იწყებს. მის შემადგენლობაში 10 სეზონი რჩება, რომლის განმავლობაშიც ქვეყნის ჩემპიონატის 329 მატჩს თამაშობს და 22 ბურთი გააქვს. კლუბთან ერთად სამჯერ ზედიზედ (1968,&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa68.html Copa Libertadores de América 1968]&lt;/ref&gt; 1969,&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa69.html Copa Libertadores de América 1969]&lt;/ref&gt; 1970&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa70.html Copa Libertadores de América 1970]&lt;/ref&gt;) [[ლიბერტადორესის თასი]]ს მფლობელი ხდება. ასევე, იმარჯვებს [[კოპა ინტერამერიკანა]]ს&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesi/intam68.html Copa Interamericana 1968]&lt;/ref&gt; და [[საკონტინენტთაშორისო თასი]]ს გათამაშებაში (1968).&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesi/intconclub68.html Intercontinental Club Cup 1968]&lt;/ref&gt;

1977–1979 წლებში იცავს [[არგენტინა|არგენტინის]] ერთ-ერთი ყველაზე უფრო ძლიერი და პოპულარული გუნდის — [[აველიანედა]]ს [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|„ინდეპენდიენტეს“]] ღირსებას, სადაც ეროვნული ჩემპიონატის 70 შეხვედრაში ორჯერ იღებს მეტოქეთა კარს. „ინდეპენდიენტესთან“ ერთად, ორჯერ ზედიზედ, [[ნასიონალის ჩემპიონატი]]ს გამარჯვებული ხდება (1977, 1978).

1980 წელს [[ბუენოს აირესი]]ს [[არხენტინოს ჯუნიორსი (საფეხბურთო კლუბი)|„არხენტინოს ჯუნიორსის“]] რიგებში გადადის. თუმცა, ამ გუნდის შემადგენლობაში მხოლოდ ორ შეხვედრაში გამოდის მინდორზე. 

1981 წლიდან ჩრდილოეთ ამერიკის საფეხბურთო ლიგაში ინაცვლებს ({{lang-en|North American Soccer League}}) და ბლუმინგტონის ({{lang-en|Bloomington, Minnesota}}) „მინესოტა კიქსის“ რიგებში აგრძელებს თამაშს. ამერიკულ კლუბში პანიანინი 13 შეხვედრას მართავს და თავის საფეხბურთო კარიერას ამავე წელს, აქვე ასრულებს.

===სანაკრებო კარიერა===
[[1978]] [[წელი|წელს]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში 4 მატჩი ითამაშა და ერთი გოლი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/ruben-pagnanini-55847/ Rubén Pagnanini International matches (1978)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998]&lt;/ref&gt;

==== სანაკრებო მატჩები ====
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|{{Tooltip|რამონ კასტილიას თასი|Copa Ramon Castilla}}
|}
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%; text-align: left;&quot;
|-
! №
! თარიღი !! შეხვედრის ადგილი !! მოწინააღმდეგე !! {{Tooltip|ანგ.|შეხვედრის ანგარიში}} !! შეჯიბრება !! {{Tooltip|წყარო|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
|-
| 1 || 19.03.1978 || „ხოსე მარია მინელა“, [[მარ-დელ-პლატა]], [[არგენტინა]] || align=left| {{fb|PER}} || {{Tooltip|'''2–1'''|გოლები: რენე ჰაუსმანი 40', რუბენ პანიანინი 68' (არგენტინა); პერსი როხასი 89' (პერუ)}} || align=left bgcolor=cedff2 | კასტილიას თასი || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/argentina-v-peru-19-march-1978-234646/ Argentina 2–1 Peru (19 March 1978]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://footballfacts.ru/matches/268525-2-1 Аргентина - Перу - 2 : 1 / 19.03.1978]&lt;/ref&gt;
|-
| 2 || 23.03.1978 || „ესტადიო ნასიონალი“, [[ლიმა]], [[პერუ]] || align=left| {{fb|PER}} || 3–1 || align=left bgcolor=cedff2 | კასტილიას თასი || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/peru-v-argentina-23-march-1978-234651/ Peru 1–3 Argentina, 23 March 1978]&lt;/ref&gt; 
|-
| 3 || 29.03.1978 || „ლა ბომბონერა“, [[ბუენოს აირესი]], [[არგენტინა]] || align=left| {{fb|BUL}} || 3–1 || ამხანაგური || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-29-march-1978-234654/ Argentina 3–1 Bulgaria (29 March 1978)]&lt;/ref&gt;
|-
| 4 || 25.04.1978 || „ესტადიო სენტენარიო“, [[მონტევიდეო]], [[ურუგვაი]] || align=left| {{fb|URU}} || 0–2 || ამხანაგური || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/uruguay-v-argentina-25-april-1978-234685/ Uruguay 2–0 Argentina (25 April 1978)]&lt;/ref&gt;
|}

==მიღწევები==
===საკლუბო===
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} ესტუდიანტესი
* [[ლიბერტადორესის თასი]]: 1968, 1969, 1970 
* [[კოპა ინტერამერიკანა]]: 1968
* [[საკონტინენტთაშორისო თასი (ფეხბურთი)|საკონტინენტთაშორისო თასი]]: 1968
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ინდეპენდიენტე]]
* [[ნასიონალის ჩემპიონატი|ნასიონალი]]: 1977, 1978&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;

=== სანაკრებო ===
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
* [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონი]]: [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978]]&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20190814204136/https://www.fifa.com/worldcup/videos/world-cup-highlights-argentina-netherlands-argentina-1978-2401099 1978 FIFA World Cup Argentina ™]&lt;/ref&gt;

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=კაკაბაძე|first=მიხეილ|title=არგენტინის ცის ქვეშ|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1979|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185508/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A8}}
* {{Cite book|last=ფანჯიკიძე|first=გურამ|title=არგენტინა, არგენტინა!|publisher=გამ-ბა საბჭ. საქართველო|year=1979|location=თბილისი|url=https://archive.today/20200915091450/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AF%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94,+%E1%83%92.&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90+%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90}}
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
{{Refend}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://web.archive.org/web/20190408000743/https://static.fifa.com/fifa-tournaments/players-coaches/people%3D69694/index.html FIFA Tournaments · Players &amp; Coaches · Ruben Pagnanini]
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-wc.html Argentina · World Cup] · [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
{| width=&quot;700&quot; style=&quot;background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;&quot; border=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot;
|- bgcolor=&quot;#c2d2e5&quot;
 ! scope=col | თემატური საიტები
 |-
 ! scope=row |[http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/ruben-pagnanini-55847/ AFS] · [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-RUBEN-OSCAR-PAGNANINI-802.html BDFA] · [https://www.besoccer.com/player/ruben-pagnanini-533710 BeSoccer] · [http://www.national-football-teams.com/player/37953/Ruben_Pagnanini.html National Football Teams] · [http://www.scribd.com/document/307670209/Partidos-No-Oficiales-Seleccion Scribd]
|}
{| width=&quot;700&quot; style=&quot;background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;&quot; border=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot;
|- bgcolor=&quot;#c2d2e5&quot;
 ! scope=col | მედია
 |-
 ! scope=row |[https://deporteshoy.com.ar/2022/07/somisa-le-gano-a-belgrano-cuando-cambio-su-libreto-en-el-complemento/ Deportes Hoy]
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}

{{DEFAULTSORT:პანიანინი, რუბენ}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 31 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1949]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ესტუდიანტესის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ინდეპენდიენტეს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არხენტინოს ჯუნიორსის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მსოფლიო ჩემპიონები ფეხბურთში]]</text>
      <sha1>cwj83an7zf50kn3fdom7m1q4hf72ajj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808478</id>
      <parentid>4808476</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:23:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808478</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18172" sha1="a6ekwui6aszki4gmzbhxq28cufrkpiv" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = რუბენ პანიანინი
|სურათი = Rubén Pagnanini (born 31 January 1949) — Argentina NFT Defender (1978).jpg
|სურათის ზომა = 
|წარწერა = 
|სრული სახელი = რუბენ ოსკარ პანიანინი
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1949|1|31|}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]],&lt;br&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი =
|გარდაცვალების ადგილი =
|სიმაღლე = 170 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1 = 
|ახალგაზრდული კლუბი1 = 
|წელი1 = 1968–1977
|კლუბი1 = [[ესტუდიანტესი (საფეხბურთო კლუბი)|ესტუდიანტესი]]
|მატჩი1 = 329
|გოლი1 = 22
|წელი2 = 1977–1979
|კლუბი2 = [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ინდეპენდიენტე]]
|მატჩი2 = 70
|გოლი2 = 2
|წელი3 = 1980
|კლუბი3 = [[არხენტინოს ჯუნიორსი (საფეხბურთო კლუბი)|არხ. ჯუნიორსი]]
|მატჩი3 = 2
|გოლი3 = 0
|წელი4 = 1981
|კლუბი4 = [[მინესოტა კიქსი (საფეხბურთო კლუბი)|მინესოტა კიქსი]]
|მატჩი4 = 13
|გოლი4 = 0
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1978
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 4
|ეროვნული გოლი1 = 1
|მედლის თარგები = 
{{მედალი ქვეყანა |{{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინა]]}}
{{მედალისპორტი |[[ფეხბურთი]]}}
{{მედალიშეჯიბრი|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატი]]}}
{{ოქროს მედალი |[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|არგენტინა 1978]] | }}
}}
'''რუბენ ოსკარ პანიანინი''' ({{lang-es|Rubén Oscar Pagnanini;}} დ. [[31 იანვარი]], [[1949]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978 წლის მსოფლიო ჩემპიონი]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.rsssf.com/miscellaneous/arg-squad-wc.html#1978
 |title= Argentine Squads in the World Cups (World Cup 1978)
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.xenen.com.ar/2017/01/17/43-campeones-del-mundo-el-mapa-demografico-del-futbol-argentino/ 43 campeones del mundo. El mapa demográfico del fútbol argentino]&lt;/ref&gt;

== კარიერა ==  
=== საკლუბო კარიერა ===  
რუბენ პანიანინი საკლუბო კარიერას 1968 წელს, [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი]]ს მონაწილე [[ლა-პლატა]]ს „ესტუდიანტესში“ იწყებს. მის შემადგენლობაში 10 სეზონი რჩება, რომლის განმავლობაშიც ქვეყნის ჩემპიონატის 329 მატჩს თამაშობს და 22 ბურთი გააქვს. კლუბთან ერთად სამჯერ ზედიზედ (1968,&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa68.html Copa Libertadores de América 1968]&lt;/ref&gt; 1969,&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa69.html Copa Libertadores de América 1969]&lt;/ref&gt; 1970&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa70.html Copa Libertadores de América 1970]&lt;/ref&gt;) [[ლიბერტადორესის თასი]]ს მფლობელი ხდება. ასევე, იმარჯვებს [[კოპა ინტერამერიკანა]]ს&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesi/intam68.html Copa Interamericana 1968]&lt;/ref&gt; და [[საკონტინენტთაშორისო თასი]]ს გათამაშებაში (1968).&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesi/intconclub68.html Intercontinental Club Cup 1968]&lt;/ref&gt;

1977–1979 წლებში იცავს [[არგენტინა|არგენტინის]] ერთ-ერთი ყველაზე უფრო ძლიერი და პოპულარული გუნდის — [[აველიანედა]]ს [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|„ინდეპენდიენტეს“]] ღირსებას, სადაც ეროვნული ჩემპიონატის 70 შეხვედრაში ორჯერ იღებს მეტოქეთა კარს. „ინდეპენდიენტესთან“ ერთად, ორჯერ ზედიზედ, [[ნასიონალის ჩემპიონატი]]ს გამარჯვებული ხდება (1977, 1978).

1980 წელს [[ბუენოს აირესი]]ს [[არხენტინოს ჯუნიორსი (საფეხბურთო კლუბი)|„არხენტინოს ჯუნიორსის“]] რიგებში გადადის. თუმცა, ამ გუნდის შემადგენლობაში მხოლოდ ორ შეხვედრაში გამოდის მინდორზე. 

1981 წლიდან ჩრდილოეთ ამერიკის საფეხბურთო ლიგაში ინაცვლებს ({{lang-en|North American Soccer League}}) და ბლუმინგტონის ({{lang-en|Bloomington, Minnesota}}) „მინესოტა კიქსის“ რიგებში აგრძელებს თამაშს. ამერიკულ კლუბში პანიანინი 13 შეხვედრას მართავს და თავის საფეხბურთო კარიერას ამავე წელს, აქვე ასრულებს.

===სანაკრებო კარიერა===
[[1978]] [[წელი|წელს]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში 4 მატჩი ითამაშა და ერთი გოლი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/ruben-pagnanini-55847/ Rubén Pagnanini International matches (1978)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998]&lt;/ref&gt;

==== სანაკრებო მატჩები ====
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|{{Tooltip|რამონ კასტილიას თასი|Copa Ramon Castilla}}
|}
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%; text-align: left;&quot;
|-
! №
! თარიღი !! შეხვედრის ადგილი !! მოწინააღმდეგე !! {{Tooltip|ანგ.|შეხვედრის ანგარიში}} !! შეჯიბრება !! {{Tooltip|წყარო|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
|-
| 1 || 19.03.1978 || „ხოსე მარია მინელა“, [[მარ-დელ-პლატა]], [[არგენტინა]] || align=left| {{fb|PER}} || {{Tooltip|'''2–1'''|გოლები: რენე ჰაუსმანი 40', რუბენ პანიანინი 68' (არგენტინა); პერსი როხასი 89' (პერუ)}} || align=left bgcolor=cedff2 | კასტილიას თასი || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/argentina-v-peru-19-march-1978-234646/ Argentina 2–1 Peru (19 March 1978]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://footballfacts.ru/matches/268525-2-1 Аргентина - Перу - 2 : 1 / 19.03.1978]&lt;/ref&gt;
|-
| 2 || 23.03.1978 || „ესტადიო ნასიონალი“, [[ლიმა]], [[პერუ]] || align=left| {{fb|PER}} || 3–1 || align=left bgcolor=cedff2 | კასტილიას თასი || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/peru-v-argentina-23-march-1978-234651/ Peru 1–3 Argentina, 23 March 1978]&lt;/ref&gt; 
|-
| 3 || 29.03.1978 || „ლა ბომბონერა“, [[ბუენოს აირესი]], [[არგენტინა]] || align=left| {{fb|BUL}} || 3–1 || ამხანაგური || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-29-march-1978-234654/ Argentina 3–1 Bulgaria (29 March 1978)]&lt;/ref&gt;
|-
| 4 || 25.04.1978 || „ესტადიო სენტენარიო“, [[მონტევიდეო]], [[ურუგვაი]] || align=left| {{fb|URU}} || 0–2 || ამხანაგური || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/uruguay-v-argentina-25-april-1978-234685/ Uruguay 2–0 Argentina (25 April 1978)]&lt;/ref&gt;
|}

==მიღწევები==
===საკლუბო===
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} ესტუდიანტესი
* [[ლიბერტადორესის თასი]]: 1968, 1969, 1970 
* [[კოპა ინტერამერიკანა]]: 1968
* [[საკონტინენტთაშორისო თასი (ფეხბურთი)|საკონტინენტთაშორისო თასი]]: 1968
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ინდეპენდიენტე]]
* [[ნასიონალის ჩემპიონატი|ნასიონალი]]: 1977, 1978&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;

=== სანაკრებო ===
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
* [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონი]]: [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978]]&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20190814204136/https://www.fifa.com/worldcup/videos/world-cup-highlights-argentina-netherlands-argentina-1978-2401099 1978 FIFA World Cup Argentina ™]&lt;/ref&gt;

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=კაკაბაძე|first=მიხეილ|title=არგენტინის ცის ქვეშ|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1979|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185508/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A8}}
* {{Cite book|last=ფანჯიკიძე|first=გურამ|title=არგენტინა, არგენტინა!|publisher=გამ-ბა საბჭ. საქართველო|year=1979|location=თბილისი|url=https://archive.today/20200915091450/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AF%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94,+%E1%83%92.&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90+%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90}}
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
{{Refend}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://web.archive.org/web/20190408000743/https://static.fifa.com/fifa-tournaments/players-coaches/people%3D69694/index.html FIFA Tournaments · Players &amp; Coaches · Ruben Pagnanini]
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-wc.html Argentina · World Cup] · [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
{| width=&quot;600&quot; style=&quot;background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;&quot; border=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot;
|- bgcolor=&quot;#c2d2e5&quot;
 ! scope=col | თემატური საიტები
 |-
 ! scope=row |[http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/ruben-pagnanini-55847/ AFS] · [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-RUBEN-OSCAR-PAGNANINI-802.html BDFA] · [https://www.besoccer.com/player/ruben-pagnanini-533710 BeSoccer] · [http://www.national-football-teams.com/player/37953/Ruben_Pagnanini.html National Football Teams] · [http://www.scribd.com/document/307670209/Partidos-No-Oficiales-Seleccion Scribd]
|}
{| width=&quot;600&quot; style=&quot;background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;&quot; border=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot;
|- bgcolor=&quot;#c2d2e5&quot;
 ! scope=col | მედია
 |-
 ! scope=row |[https://deporteshoy.com.ar/2022/07/jugo-con-kempes-bochini-y-maradona-gano-el-mundial-del-78-con-la-seleccion-argentina-pero-no-se-siente-campeon-mi-interior-dice-otra-cosa/ Deportes Hoy]
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}

{{DEFAULTSORT:პანიანინი, რუბენ}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 31 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1949]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ესტუდიანტესის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ინდეპენდიენტეს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არხენტინოს ჯუნიორსის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მსოფლიო ჩემპიონები ფეხბურთში]]</text>
      <sha1>a6ekwui6aszki4gmzbhxq28cufrkpiv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808486</id>
      <parentid>4808478</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:27:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808486</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18327" sha1="0cd7i6vynu19lp1kpo70czmksq11wpb" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი = რუბენ პანიანინი
|სურათი = Rubén Pagnanini (born 31 January 1949) — Argentina NFT Defender (1978).jpg
|სურათის ზომა = 
|წარწერა = 
|სრული სახელი = რუბენ ოსკარ პანიანინი
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1949|1|31|}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]],&lt;br&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი =
|გარდაცვალების ადგილი =
|სიმაღლე = 170 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1 = 
|ახალგაზრდული კლუბი1 = 
|წელი1 = 1968–1977
|კლუბი1 = [[ესტუდიანტესი (საფეხბურთო კლუბი)|ესტუდიანტესი]]
|მატჩი1 = 329
|გოლი1 = 22
|წელი2 = 1977–1979
|კლუბი2 = [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ინდეპენდიენტე]]
|მატჩი2 = 70
|გოლი2 = 2
|წელი3 = 1980
|კლუბი3 = [[არხენტინოს ჯუნიორსი (საფეხბურთო კლუბი)|არხ. ჯუნიორსი]]
|მატჩი3 = 2
|გოლი3 = 0
|წელი4 = 1981
|კლუბი4 = [[მინესოტა კიქსი (საფეხბურთო კლუბი)|მინესოტა კიქსი]]
|მატჩი4 = 13
|გოლი4 = 0
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1978
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 4
|ეროვნული გოლი1 = 1
|მედლის თარგები = 
{{მედალი ქვეყანა |{{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინა]]}}
{{მედალისპორტი |[[ფეხბურთი]]}}
{{მედალიშეჯიბრი|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატი]]}}
{{ოქროს მედალი |[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|არგენტინა 1978]] | }}
}}
'''რუბენ ოსკარ პანიანინი''' ({{lang-es|Rubén Oscar Pagnanini;}} დ. [[31 იანვარი]], [[1949]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978 წლის მსოფლიო ჩემპიონი]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= http://www.rsssf.com/miscellaneous/arg-squad-wc.html#1978
 |title= Argentine Squads in the World Cups (World Cup 1978)
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.xenen.com.ar/2017/01/17/43-campeones-del-mundo-el-mapa-demografico-del-futbol-argentino/ 43 campeones del mundo. El mapa demográfico del fútbol argentino]&lt;/ref&gt;

== კარიერა ==  
=== საკლუბო კარიერა ===  
რუბენ პანიანინი საკლუბო კარიერას 1968 წელს, [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი]]ს მონაწილე [[ლა-პლატა]]ს „ესტუდიანტესში“ იწყებს. მის შემადგენლობაში 10 სეზონი რჩება, რომლის განმავლობაშიც ქვეყნის ჩემპიონატის 329 მატჩს თამაშობს და 22 ბურთი გააქვს. კლუბთან ერთად სამჯერ ზედიზედ (1968,&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa68.html Copa Libertadores de América 1968]&lt;/ref&gt; 1969,&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa69.html Copa Libertadores de América 1969]&lt;/ref&gt; 1970&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/sacups/copa70.html Copa Libertadores de América 1970]&lt;/ref&gt;) [[ლიბერტადორესის თასი]]ს მფლობელი ხდება. ასევე, იმარჯვებს [[კოპა ინტერამერიკანა]]ს&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesi/intam68.html Copa Interamericana 1968]&lt;/ref&gt; და [[საკონტინენტთაშორისო თასი]]ს გათამაშებაში (1968).&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesi/intconclub68.html Intercontinental Club Cup 1968]&lt;/ref&gt;

1977–1979 წლებში იცავს [[არგენტინა|არგენტინის]] ერთ-ერთი ყველაზე უფრო ძლიერი და პოპულარული გუნდის — [[აველიანედა]]ს [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|„ინდეპენდიენტეს“]] ღირსებას, სადაც ეროვნული ჩემპიონატის 70 შეხვედრაში ორჯერ იღებს მეტოქეთა კარს. „ინდეპენდიენტესთან“ ერთად, ორჯერ ზედიზედ, [[ნასიონალის ჩემპიონატი]]ს გამარჯვებული ხდება (1977, 1978).

1980 წელს [[ბუენოს აირესი]]ს [[არხენტინოს ჯუნიორსი (საფეხბურთო კლუბი)|„არხენტინოს ჯუნიორსის“]] რიგებში გადადის. თუმცა, ამ გუნდის შემადგენლობაში მხოლოდ ორ შეხვედრაში გამოდის მინდორზე. 

1981 წლიდან ჩრდილოეთ ამერიკის საფეხბურთო ლიგაში ინაცვლებს ({{lang-en|North American Soccer League}}) და ბლუმინგტონის ({{lang-en|Bloomington, Minnesota}}) „მინესოტა კიქსის“ რიგებში აგრძელებს თამაშს. ამერიკულ კლუბში პანიანინი 13 შეხვედრას მართავს და თავის საფეხბურთო კარიერას ამავე წელს, აქვე ასრულებს.

===სანაკრებო კარიერა===
[[1978]] [[წელი|წელს]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში 4 მატჩი ითამაშა და ერთი გოლი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/ruben-pagnanini-55847/ Rubén Pagnanini International matches (1978)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998]&lt;/ref&gt;

==== სანაკრებო მატჩები ====
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
|style=&quot;background-color:#cedff2&quot;|{{Tooltip|რამონ კასტილიას თასი|Copa Ramon Castilla}}
|}
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size:90%; text-align: left;&quot;
|-
! №
! თარიღი !! შეხვედრის ადგილი !! მოწინააღმდეგე !! {{Tooltip|ანგ.|შეხვედრის ანგარიში}} !! შეჯიბრება !! {{Tooltip|წყარო|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
|-
| 1 || 19.03.1978 || „ხოსე მარია მინელა“, [[მარ-დელ-პლატა]], [[არგენტინა]] || align=left| {{fb|PER}} || {{Tooltip|'''2–1'''|გოლები: რენე ჰაუსმანი 40', რუბენ პანიანინი 68' (არგენტინა); პერსი როხასი 89' (პერუ)}} || align=left bgcolor=cedff2 | კასტილიას თასი || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/argentina-v-peru-19-march-1978-234646/ Argentina 2–1 Peru (19 March 1978]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://footballfacts.ru/matches/268525-2-1 Аргентина - Перу - 2 : 1 / 19.03.1978]&lt;/ref&gt;
|-
| 2 || 23.03.1978 || „ესტადიო ნასიონალი“, [[ლიმა]], [[პერუ]] || align=left| {{fb|PER}} || 3–1 || align=left bgcolor=cedff2 | კასტილიას თასი || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/peru-v-argentina-23-march-1978-234651/ Peru 1–3 Argentina, 23 March 1978]&lt;/ref&gt; 
|-
| 3 || 29.03.1978 || „ლა ბომბონერა“, [[ბუენოს აირესი]], [[არგენტინა]] || align=left| {{fb|BUL}} || 3–1 || ამხანაგური || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-29-march-1978-234654/ Argentina 3–1 Bulgaria (29 March 1978)]&lt;/ref&gt;
|-
| 4 || 25.04.1978 || „ესტადიო სენტენარიო“, [[მონტევიდეო]], [[ურუგვაი]] || align=left| {{fb|URU}} || 0–2 || ამხანაგური || &lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/matches/uruguay-v-argentina-25-april-1978-234685/ Uruguay 2–0 Argentina (25 April 1978)]&lt;/ref&gt;
|}

==მიღწევები==
===საკლუბო===
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} ესტუდიანტესი
* [[ლიბერტადორესის თასი]]: 1968, 1969, 1970 
* [[კოპა ინტერამერიკანა]]: 1968
* [[საკონტინენტთაშორისო თასი (ფეხბურთი)|საკონტინენტთაშორისო თასი]]: 1968
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[ინდეპენდიენტე (საფეხბურთო კლუბი)|ინდეპენდიენტე]]
* [[ნასიონალის ჩემპიონატი|ნასიონალი]]: 1977, 1978&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rsssf.com/tablesa/arg78.html Campeonato Nacional 1978 (Nacional Championship)]&lt;/ref&gt;

=== სანაკრებო ===
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
* [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონი]]: [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978]]&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20190814204136/https://www.fifa.com/worldcup/videos/world-cup-highlights-argentina-netherlands-argentina-1978-2401099 1978 FIFA World Cup Argentina ™]&lt;/ref&gt;

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=კაკაბაძე|first=მიხეილ|title=არგენტინის ცის ქვეშ|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1979|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185508/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%A5%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A8}}
* {{Cite book|last=ფანჯიკიძე|first=გურამ|title=არგენტინა, არგენტინა!|publisher=გამ-ბა საბჭ. საქართველო|year=1979|location=თბილისი|url=https://archive.today/20200915091450/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;sf=advanced&amp;qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&amp;qs%5B0%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AF%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94,+%E1%83%92.&amp;qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&amp;qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&amp;qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90+%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90}}
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
{{Refend}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://web.archive.org/web/20190408000743/https://static.fifa.com/fifa-tournaments/players-coaches/people%3D69694/index.html FIFA Tournaments · Players &amp; Coaches · Ruben Pagnanini]
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-wc.html Argentina · World Cup] · [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
{| width=&quot;600&quot; style=&quot;background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;&quot; border=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot;
|- bgcolor=&quot;#c2d2e5&quot;
 ! scope=col | თემატური საიტები
 |-
 ! scope=row |[http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/ruben-pagnanini-55847/ AFS] · [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-RUBEN-OSCAR-PAGNANINI-802.html BDFA] · [https://www.besoccer.com/player/ruben-pagnanini-533710 BeSoccer] · [http://www.national-football-teams.com/player/37953/Ruben_Pagnanini.html National Football Teams] · [http://www.scribd.com/document/307670209/Partidos-No-Oficiales-Seleccion Scribd]
|}
{| width=&quot;600&quot; style=&quot;background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;&quot; border=&quot;1&quot; cellspacing=&quot;0&quot;
|- bgcolor=&quot;#c2d2e5&quot;
 ! scope=col | მედია
 |-
 ! scope=row |[https://deporteshoy.com.ar/2022/07/jugo-con-kempes-bochini-y-maradona-gano-el-mundial-del-78-con-la-seleccion-argentina-pero-no-se-siente-campeon-mi-interior-dice-otra-cosa/ Deportes Hoy] · [https://www.futebolportenho.com.br/do-estudiantes-tri-da-libertadores-so-um-titular-ganhou-copa-do-mundo-70-anos-de-ruben-pagnanini/ Futebol Portenho]
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}

{{DEFAULTSORT:პანიანინი, რუბენ}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 31 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1949]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ესტუდიანტესის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ინდეპენდიენტეს ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არხენტინოს ჯუნიორსის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1978 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:მსოფლიო ჩემპიონები ფეხბურთში]]</text>
      <sha1>0cd7i6vynu19lp1kpo70czmksq11wpb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:რუმინეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>411036</id>
    <revision>
      <id>4808210</id>
      <parentid>3567213</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:04:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808210</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="345" sha1="dm4f0mi47joi4z9n83fu2hyeekb2est" xml:space="preserve">{{Commons cat|Museums in Romania}}

[[კატეგორია:რუმინეთის ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>dm4f0mi47joi4z9n83fu2hyeekb2est</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჯემალ გოგიტიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>418355</id>
    <revision>
      <id>4808359</id>
      <parentid>4799009</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:00:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* ბიოგრაფია */</comment>
      <origin>4808359</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8567" sha1="ndchxm2nanofgsg1h1vscrfvpd0noes" xml:space="preserve">{{მმ*|გოგიტიძე}}
{{ინფოდაფა პოლიტიკოსი
| სახელი= ჯემალ გოგიტიძე
| მშობლიურ ენაზე=
| სურათი= 
| სურათის ზომა=
| წარწერა=
| დაბადების სახელი=
| ფსევდონიმი= 
| დაბადების თარიღი= {{დაბადების თარიღი|1960|1|30}} 
| დაბადების ადგილი= 
| გარდაცვალების თარიღი= {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2009|12|20|1960|1|30}} 
| გარდაცვალების ადგილი= 
| მოქალაქეობა= {{დროშა|სსრკ}} →&lt;br /&gt;{{დროშა|საქართველო}}
| განათლება= [[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]
| სამეცნიერო ხარისხი=
| ეროვნება= [[ქართველები|ქართველი]] 
| რელიგია= 
| პარტია= 
| ძირითადი იდეები= 
| საქმიანობა= 
| მამა=
| დედა=
| მეუღლე=
| შვილები=
| ჯილდოები= 
| ხელმოწერა=
| საიტი= 
}}
'''ჯემალ გოგიტიძე''' (დ. [[30 იანვარი]], [[1960]] — გ. [[20 დეკემბერი]], [[2009]], [[მოსკოვი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პოლიტიკოსი, [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის]] ლიდერის, [[ასლან აბაშიძე|ასლან აბაშიძის]] თანამებრძოლი.

==ბიოგრაფია==
[[1982]] წელს დაამთავრა [[საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტი]] ძირითადი ორგანული და ნავთობქიმიური სინთეზის ტექნოლოგიის განხრით. 1991 წლიდან ასწავლიდა [[ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]]. [[1995]]-[[1999]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეოთხე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „სრულიად საქართველოს აღორძინების კავშირი“. 1999 წელს [[დემოკრატიული აღორძინების კავშირი|სრულიად საქართველოს აღორძინების კავშირის]] პარტიული სიით არჩეული იქნა [[საქართველოს პარლამენტი|საქართველოს პარლამენტში]]. [[1999]] -[[2004]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მეხუთე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრი]] პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი „საქართველოს აღორძინება“. 
1999-2004 წლებში იყო საპარლამენტო ფრაქცია „აღორძინების“ თავმჯდომარე, 2000-2001 წლებში, იმავდროულად, საპარლამენტო უმცირესობის ლიდერი.&lt;ref&gt;[http://www.parliament.ge/ge/mp/5564 ჯემალ გოგიტიძე], საქართველოს V მოწვევის პარლამენტი. ნანახია 23.09.2018.&lt;/ref&gt; 2003 წლის ნოემბერში აქტიურად გამოდიოდა შემდეგში [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] სახელით ცნობილი ოპოზიციური დემონსტრაციების წინააღმდეგ. რევოლუციის გამარჯვების შემდეგ იმყოფებოდა აჭარაში, სადაც ასლან აბაშიძემ აჭარის შინაგან საქმეთა მინისტრად დანიშნა. 2004 წლის აპრილ-მაისში ხელმძღვანელობდა [[ჩოლოქი|ჩოლოქის]] ადმინისტრაციულ საზღვარზე განლაგებულ აბაშიძის შეიარაღებულ დაჯგუფებას. 2004 წლის მაისში აბაშიძის გადადგომის შემდეგ თავი შეაფარა რუსეთს, სადაც შეუერთდა იქ მყოფი [[იგორ გიორგაძე|იგორ გიორგაძის]] გუნდს. გარდაიცვალა მოსკოვში, 2009 წელს.&lt;ref&gt;[http://www.interpressnews.ge/ka/article/121097-jemal-gogitize-sakartveloshi-chamoasvenes ჯემალ გოგიტიძე საქართველოში ჩამოასვენეს], ინტერპრესნიუსი, 24.12.2009. ნანახია 23.09.2018.&lt;/ref&gt; 2016 წელს ბათუმის საქალაქო სასამართლომ დამნაშავედ სცნო ასლან აბაშიძესთან და სხვა პირებთან ერთად ტერორისტული აქტების ორგანიზებაში, აჭარის შინაგან საქმეთა სამინისტროს აღჭურვისათვის გამოყოფილი თანხების გაფლანგვაში და სხვ. სასამართლომ მას გარდაცვალების გამო სასჯელი არ დაუნიშნა.

ჰყავს სამი შვილი.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00014850}}
{{პარლამენტარის ბიოგრაფია|5564}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{საქართველოს მე-4 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} 
{{საქართველოს მე-5 მოწვევის პარლამენტის წევრები}}

{{DEFAULTSORT:გოგიტიძე, ჯემალ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 30 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1960]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 20 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2009]]
[[კატეგორია:საქართველოს IV მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:საქართველოს V მოწვევის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:გოგიტიძეები|ჯემალ]]
[[კატეგორია:საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტის კურსდამთავრებულები (1982)]]</text>
      <sha1>ndchxm2nanofgsg1h1vscrfvpd0noes</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ევროპის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>419509</id>
    <revision>
      <id>4808208</id>
      <parentid>3567218</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:03:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]“</comment>
      <origin>3567218</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="495" sha1="qjulltm5ar7ixxmghwio8laz890xhna" xml:space="preserve">{{Commons cat|Museums in Europe}}

[[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]
[[კატეგორია:კულტურის ორგანიზაციები ევროპაში| ]]
[[კატეგორია:შენობა-ნაგებობები ევროპაში]]
[[კატეგორია:ევროპის ღირსშესანიშნაობები| ]]</text>
      <sha1>qjulltm5ar7ixxmghwio8laz890xhna</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სანტიაგო სანტამარია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>425248</id>
    <revision>
      <id>4808546</id>
      <parentid>4677671</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:47:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808546</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14242" sha1="dz6q58gf8vmachafvbgw3zm2ss3wfxk" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი=სანტიაგო სანტამარია
|სურათი=Santiago Santamaria (1952–2013) — Argentina NFT Midfielder (1980–1982).jpg
|სურათის ზომა= 
|წარწერა=
|სრული სახელი = სანტიაგო სანტამარია &lt;ref&gt;[https://archive.today/20200809221030/https://enunabaldosa.files.wordpress.com/2015/08/futbolconbigote-santamaria.jpg?w=520 Santiago Santamaria (1952–2013)]&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1952|8|22}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი|სან-ნიკოლასი]], &lt;br /&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2013|3|7|1952|8|22}}
|გარდაცვალების ადგილი = [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]
|სიმაღლე= 169 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია= [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1= 
|ახალგაზრდული კლუბი1=
|წელი1=1971–1974
|წელი2=1974–1979
|წელი3=1980–1985
|კლუბი1= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|კლუბი2= [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|რეიმსი]]
|კლუბი3= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|მატჩი1=
|მატჩი2=148
|მატჩი3=293
|გოლი1=
|გოლი2=41
|გოლი3=90
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1980–1982
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 11
|ეროვნული გოლი1 = 2
|მედლის თარგები = 
}}

'''სანტიაგო სანტამარია''' ({{lang-es|Santiago Santamaría}}; დ. [[22 აგვისტო]], [[1952]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]] — გ.  [[27 ივლისი]], [[2013]], [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. იცავდა [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]], [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსისა“]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/deportes/Murio-Cucurucho-Santamaria_0_HkfD6SoDmx.html Una gloria de Newell's Murió Cucurucho Santamaría]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.telam.com.ar/notas/201307/26592-murio-cucurucho-santamaria-simbolo-de-newells-en-los-70.html Murió „Cucurucho“ Santamaría, símbolo de Newell’s en los ‘70]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==  
[[ფაილი:Cucurucho santamaria newells.jpg|მინი|მარჯვნივ|[[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელსის“]] მაისურით]]
===საკლუბო კარიერა===
სანტიაგო სანტამარია [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] შემადგენლობაში გატანილი 90 გოლით ვიქტორ რამოსის ({{lang-es|Víctor Rogelio Ramos}}) შემდეგ (104 გოლი) კლუბის ყველა დროის მეორე საუკეთესო ბომბარდირის ადგილს იკავებს, ხოლო ჩატარებული მატჩების რაოდენობით (293 მატჩი) — მერვე ადგილს. მის შემადგენლობაში 1974 წელს [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] ტურნირს იგებს. ამას გარდა, ორჯერ ხდება [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|არგენტინის ჩემპიონატის]] ბრინჯაოს პრიზიორი ([[ნასიონალის ჩემპიონატი|1980]], [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1981]])

1974–1979 წლებში ფრანგული [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსის“]] ღირსებას იცავს, რომლის შემადგენლობაში 148 მატჩს ატარებს და 41 გოლი გააქვს. კლუბთან ერთად [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი]]ს 1976–77 წლების გათამაშების ფინალშიც გადის, სადაც 1977 წლის 18 ივნისს [[პარკ დე პრენსი|„პარკ დე პრენსზე“]] აღმავლობის გზაზე მყოფ [[სენტ-ეტიენი (საფეხბურთო კლუბი)|„სენტ-ეტიენთან“]] გამართულ გადამწყვეტ შეხვედრაში ანგარიშით 1–2 მარცხდება. 1978–79 წლების [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] გათამაშებაში მისი კლუბი ბოლო ადგილს იკავებს და [[საფრანგეთის ლიგა 2|საფრანგეთის მეორე დივიზიონში]] ქვეითდება. შედეგად სანტამარია ფრანგულ კლუბს ტოვებს და [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისში“]] ბრუნდება. საფეხბურთო კარიერას, ამავე კლუბში 1985 წელს ასრულებს.

=== სანაკრებო კარიერა ===
1980–1982 წლებში იყო [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] წევრი, რომლის შემადგენლობაში 11 მატჩი ითამაშა და 2 ბურთი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html Santiago Santamaría – International Appearances]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Santiago Santamaría International matches]&lt;/ref&gt;
==== სტატისტიკა ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=3 | [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|-
!წელი
!width=&quot;40&quot;|მატჩი
!width=&quot;40&quot;|გოლი
|-
|1980
||8||2
|-
|1982
||3||0
|-
!ჯამში!!11!!2
|}

==მიღწევები==
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელს ოლდ ბოისი]]
; [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი]] 
* [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანო]]: 1974

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=გოდუაძე|first=ლაშა|title=მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)|publisher=გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“|year=2010|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185653/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700:%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98}}
* {{Cite book|last=Yametti|first=Carlos Francisco|title=El Archivo del Fútbol|publisher=|year=1987|location=Buenos Aires|url=https://web.archive.org/web/20170704164208/http://edicionesdeportivas.com.ar/perfil/perfil.html}}  
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
* {{Cite book|last=Squires|first=David|title=The Illustrated History of Football|publisher=Random House|year=2016|location=Sydney|url=http://books.google.ge/books?id=JFZtDQAAQBAJ&amp;dq=The+Illustrated+History+of+Football,+his+first+book,+David+Squires&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjw9J_FqbvcAhXsCpoKHetLBeYQ6AEIKzAB}} {{ISBN|1780895585}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
* [http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Association of Football Statisticians (AFS)]
* [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-SANTIAGO-SANTAMARIA-2916.html Base de Datos del Futbol Argentino (BDFA)] · [https://web.archive.org/web/20190101020920/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/santiago-santamaria/ Calcio.com] 
* [http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html National Football Teams] · [http://www.transfermarkt.com/santiago-santamaria/profil/spieler/135839 Transfermarkt] · [http://www.youtube.com/watch?v=ATl6EI8OSps YouTube · Santiago Santamaria]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|2}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{DEFAULTSORT:სანტამარია, სანტიაგო}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 22 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1952]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2013]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ნიუელს ოლდ ბოისის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ველეს სარსფილდის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>dz6q58gf8vmachafvbgw3zm2ss3wfxk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808547</id>
      <parentid>4808546</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:47:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808547</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14265" sha1="lqshmj2wytz4zckdwnienyxbfflf325" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი=სანტიაგო სანტამარია
|სურათი=Santiago Santamaria (1952–2013) — Argentina NFT Midfielder (1980–1982).jpg
|სურათის ზომა= 
|წარწერა=
|სრული სახელი = სანტიაგო სანტამარია &lt;ref&gt;[https://archive.today/20200809221030/https://enunabaldosa.files.wordpress.com/2015/08/futbolconbigote-santamaria.jpg?w=520 Santiago Santamaria (1952–2013)]&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1952|8|22}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი|სან-ნიკოლასი]], &lt;br /&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2013|3|7|1952|8|22}}
|გარდაცვალების ადგილი = [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]
|სიმაღლე= 169 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია= [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1= 
|ახალგაზრდული კლუბი1=
|წელი1=1971–1974
|წელი2=1974–1979
|წელი3=1980–1985
|კლუბი1= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|კლუბი2= [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|რეიმსი]]
|კლუბი3= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|მატჩი1=
|მატჩი2=148
|მატჩი3=293
|გოლი1=
|გოლი2=41
|გოლი3=90
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1980–1982
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 11
|ეროვნული გოლი1 = 2
|მედლის თარგები = 
}}

'''სანტიაგო სანტამარია''' ({{lang-es|Santiago Santamaría}}; დ. [[22 აგვისტო]], [[1952]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]] — გ.  [[27 ივლისი]], [[2013]], [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. იცავდა [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]], [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსისა“]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/deportes/Murio-Cucurucho-Santamaria_0_HkfD6SoDmx.html Una gloria de Newell's Murió Cucurucho Santamaría]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.telam.com.ar/notas/201307/26592-murio-cucurucho-santamaria-simbolo-de-newells-en-los-70.html Murió „Cucurucho“ Santamaría, símbolo de Newell’s en los ‘70]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==  
[[ფაილი:Cucurucho santamaria newells.jpg|მინი|მარჯვნივ|[[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] მაისურით]]
===საკლუბო კარიერა===
სანტიაგო სანტამარია [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] შემადგენლობაში გატანილი 90 გოლით ვიქტორ რამოსის ({{lang-es|Víctor Rogelio Ramos}}) შემდეგ (104 გოლი) კლუბის ყველა დროის მეორე საუკეთესო ბომბარდირის ადგილს იკავებს, ხოლო ჩატარებული მატჩების რაოდენობით (293 მატჩი) — მერვე ადგილს. მის შემადგენლობაში 1974 წელს [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] ტურნირს იგებს. ამას გარდა, ორჯერ ხდება [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|არგენტინის ჩემპიონატის]] ბრინჯაოს პრიზიორი ([[ნასიონალის ჩემპიონატი|1980]], [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1981]])

1974–1979 წლებში ფრანგული [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსის“]] ღირსებას იცავს, რომლის შემადგენლობაში 148 მატჩს ატარებს და 41 გოლი გააქვს. კლუბთან ერთად [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი]]ს 1976–77 წლების გათამაშების ფინალშიც გადის, სადაც 1977 წლის 18 ივნისს [[პარკ დე პრენსი|„პარკ დე პრენსზე“]] აღმავლობის გზაზე მყოფ [[სენტ-ეტიენი (საფეხბურთო კლუბი)|„სენტ-ეტიენთან“]] გამართულ გადამწყვეტ შეხვედრაში ანგარიშით 1–2 მარცხდება. 1978–79 წლების [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] გათამაშებაში მისი კლუბი ბოლო ადგილს იკავებს და [[საფრანგეთის ლიგა 2|საფრანგეთის მეორე დივიზიონში]] ქვეითდება. შედეგად სანტამარია ფრანგულ კლუბს ტოვებს და [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისში“]] ბრუნდება. საფეხბურთო კარიერას, ამავე კლუბში 1985 წელს ასრულებს.

=== სანაკრებო კარიერა ===
1980–1982 წლებში იყო [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] წევრი, რომლის შემადგენლობაში 11 მატჩი ითამაშა და 2 ბურთი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html Santiago Santamaría – International Appearances]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Santiago Santamaría International matches]&lt;/ref&gt;
==== სტატისტიკა ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=3 | [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|-
!წელი
!width=&quot;40&quot;|მატჩი
!width=&quot;40&quot;|გოლი
|-
|1980
||8||2
|-
|1982
||3||0
|-
!ჯამში!!11!!2
|}

==მიღწევები==
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელს ოლდ ბოისი]]
; [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი]] 
* [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანო]]: 1974

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=გოდუაძე|first=ლაშა|title=მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)|publisher=გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“|year=2010|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185653/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700:%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98}}
* {{Cite book|last=Yametti|first=Carlos Francisco|title=El Archivo del Fútbol|publisher=|year=1987|location=Buenos Aires|url=https://web.archive.org/web/20170704164208/http://edicionesdeportivas.com.ar/perfil/perfil.html}}  
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
* {{Cite book|last=Squires|first=David|title=The Illustrated History of Football|publisher=Random House|year=2016|location=Sydney|url=http://books.google.ge/books?id=JFZtDQAAQBAJ&amp;dq=The+Illustrated+History+of+Football,+his+first+book,+David+Squires&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjw9J_FqbvcAhXsCpoKHetLBeYQ6AEIKzAB}} {{ISBN|1780895585}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
* [http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Association of Football Statisticians (AFS)]
* [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-SANTIAGO-SANTAMARIA-2916.html Base de Datos del Futbol Argentino (BDFA)] · [https://web.archive.org/web/20190101020920/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/santiago-santamaria/ Calcio.com] 
* [http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html National Football Teams] · [http://www.transfermarkt.com/santiago-santamaria/profil/spieler/135839 Transfermarkt] · [http://www.youtube.com/watch?v=ATl6EI8OSps YouTube · Santiago Santamaria]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|2}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{DEFAULTSORT:სანტამარია, სანტიაგო}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 22 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1952]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2013]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ნიუელს ოლდ ბოისის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ველეს სარსფილდის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>lqshmj2wytz4zckdwnienyxbfflf325</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808675</id>
      <parentid>4808547</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:46:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808675</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14407" sha1="6ybemvsbtdnm7trbfgucsea3qesn49q" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი=სანტიაგო სანტამარია
|სურათი=Santiago Santamaria (1952–2013) — Argentina NFT Midfielder (1980–1982).jpg
|სურათის ზომა= 
|წარწერა=
|სრული სახელი = სანტიაგო სანტამარია &lt;ref&gt;[https://archive.today/20200809221030/https://enunabaldosa.files.wordpress.com/2015/08/futbolconbigote-santamaria.jpg?w=520 Santiago Santamaria (1952–2013)]&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1952|8|22}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი|სან-ნიკოლასი]], &lt;br /&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2013|3|7|1952|8|22}}
|გარდაცვალების ადგილი = [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]
|სიმაღლე= 169 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია= [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1= 
|ახალგაზრდული კლუბი1=
|წელი1=1971–1974
|წელი2=1974–1979
|წელი3=1980–1985
|კლუბი1= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|კლუბი2= [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|რეიმსი]]
|კლუბი3= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|მატჩი1=
|მატჩი2=148
|მატჩი3=293
|გოლი1=
|გოლი2=41
|გოლი3=90
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1980–1982
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 11
|ეროვნული გოლი1 = 2
|მედლის თარგები = 
}}

'''სანტიაგო სანტამარია''' ({{lang-es|Santiago Santamaría}}; დ. [[22 აგვისტო]], [[1952]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]] — გ.  [[27 ივლისი]], [[2013]], [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. იცავდა [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]], [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსისა“]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/deportes/Murio-Cucurucho-Santamaria_0_HkfD6SoDmx.html Una gloria de Newell's Murió Cucurucho Santamaría]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.telam.com.ar/notas/201307/26592-murio-cucurucho-santamaria-simbolo-de-newells-en-los-70.html Murió „Cucurucho“ Santamaría, símbolo de Newell’s en los ‘70]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==  
[[ფაილი:Cucurucho santamaria newells.jpg|მინი|მარჯვნივ|[[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] მაისურით]]
===საკლუბო კარიერა===
სანტიაგო სანტამარია [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] შემადგენლობაში გატანილი 90 გოლით ვიქტორ რამოსის ({{lang-es|Víctor Rogelio Ramos}}) შემდეგ (104 გოლი) კლუბის ყველა დროის მეორე საუკეთესო ბომბარდირის ადგილს იკავებს, ხოლო ჩატარებული მატჩების რაოდენობით (293 მატჩი) — მერვე ადგილს. მის შემადგენლობაში 1974 წელს [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] ტურნირს იგებს. ამას გარდა, ორჯერ ხდება [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|არგენტინის ჩემპიონატის]] ბრინჯაოს პრიზიორი ([[ნასიონალის ჩემპიონატი|1980]], [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1981]])

1974–1979 წლებში ფრანგული [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსის“]] ღირსებას იცავს, რომლის შემადგენლობაში 148 მატჩს ატარებს და 41 გოლი გააქვს. კლუბთან ერთად [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი]]ს 1976–77 წლების გათამაშების ფინალშიც გადის, სადაც 1977 წლის 18 ივნისს [[პარკ დე პრენსი|„პარკ დე პრენსზე“]] აღმავლობის გზაზე მყოფ [[სენტ-ეტიენი (საფეხბურთო კლუბი)|„სენტ-ეტიენთან“]] გამართულ გადამწყვეტ შეხვედრაში ანგარიშით 1–2 მარცხდება. 1978–79 წლების [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] გათამაშებაში მისი კლუბი ბოლო ადგილს იკავებს და [[საფრანგეთის ლიგა 2|საფრანგეთის მეორე დივიზიონში]] ქვეითდება. შედეგად სანტამარია ფრანგულ კლუბს ტოვებს და [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისში“]] ბრუნდება. საფეხბურთო კარიერას, ამავე კლუბში 1985 წელს ასრულებს.

=== სანაკრებო კარიერა ===
1980–1982 წლებში იყო [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] წევრი, რომლის შემადგენლობაში 11 მატჩი ითამაშა და 2 ბურთი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html Santiago Santamaría – International Appearances]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Santiago Santamaría International matches]&lt;/ref&gt;
==== სტატისტიკა ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=3 | [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|-
!წელი
!width=&quot;40&quot;|მატჩი
!width=&quot;40&quot;|გოლი
|-
|1980
||8||2
|-
|1982
||3||0
|-
!ჯამში!!11!!2
|}

==მიღწევები==
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} ნიუელს ოლდ ბოისი 
* [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანო]]: 1974

; {{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} სტად დე რეიმსი
* [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი|საფრანგეთის თასის]] ფინალისტი: 1976–77
* ალპების თასი: 1977

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=გოდუაძე|first=ლაშა|title=მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)|publisher=გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“|year=2010|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185653/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700:%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98}}
* {{Cite book|last=Yametti|first=Carlos Francisco|title=El Archivo del Fútbol|publisher=|year=1987|location=Buenos Aires|url=https://web.archive.org/web/20170704164208/http://edicionesdeportivas.com.ar/perfil/perfil.html}}  
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
* {{Cite book|last=Squires|first=David|title=The Illustrated History of Football|publisher=Random House|year=2016|location=Sydney|url=http://books.google.ge/books?id=JFZtDQAAQBAJ&amp;dq=The+Illustrated+History+of+Football,+his+first+book,+David+Squires&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjw9J_FqbvcAhXsCpoKHetLBeYQ6AEIKzAB}} {{ISBN|1780895585}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
* [http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Association of Football Statisticians (AFS)]
* [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-SANTIAGO-SANTAMARIA-2916.html Base de Datos del Futbol Argentino (BDFA)] · [https://web.archive.org/web/20190101020920/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/santiago-santamaria/ Calcio.com] 
* [http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html National Football Teams] · [http://www.transfermarkt.com/santiago-santamaria/profil/spieler/135839 Transfermarkt] · [http://www.youtube.com/watch?v=ATl6EI8OSps YouTube · Santiago Santamaria]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|2}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{DEFAULTSORT:სანტამარია, სანტიაგო}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 22 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1952]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2013]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ნიუელს ოლდ ბოისის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ველეს სარსფილდის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>6ybemvsbtdnm7trbfgucsea3qesn49q</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808719</id>
      <parentid>4808675</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:42:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808719</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21650" sha1="38e5clte0uf7jrb1ew11qp6zyoyst4j" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი=სანტიაგო სანტამარია
|სურათი=Santiago Santamaria (1952–2013) — Argentina NFT Midfielder (1980–1982).jpg
|სურათის ზომა= 
|წარწერა=
|სრული სახელი = სანტიაგო სანტამარია &lt;ref&gt;[https://archive.today/20200809221030/https://enunabaldosa.files.wordpress.com/2015/08/futbolconbigote-santamaria.jpg?w=520 Santiago Santamaria (1952–2013)]&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1952|8|22}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი|სან-ნიკოლასი]], &lt;br /&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2013|3|7|1952|8|22}}
|გარდაცვალების ადგილი = [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]
|სიმაღლე= 169 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია= [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1= 
|ახალგაზრდული კლუბი1=
|წელი1=1971–1974
|წელი2=1974–1979
|წელი3=1980–1985
|კლუბი1= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|კლუბი2= [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|რეიმსი]]
|კლუბი3= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|მატჩი1=
|მატჩი2=148
|მატჩი3=293
|გოლი1=
|გოლი2=41
|გოლი3=90
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1980–1982
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 11
|ეროვნული გოლი1 = 2
|მედლის თარგები = 
}}

'''სანტიაგო სანტამარია''' ({{lang-es|Santiago Santamaría}}; დ. [[22 აგვისტო]], [[1952]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]] — გ.  [[27 ივლისი]], [[2013]], [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. იცავდა [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]], [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსისა“]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/deportes/Murio-Cucurucho-Santamaria_0_HkfD6SoDmx.html Una gloria de Newell's Murió Cucurucho Santamaría]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.telam.com.ar/notas/201307/26592-murio-cucurucho-santamaria-simbolo-de-newells-en-los-70.html Murió „Cucurucho“ Santamaría, símbolo de Newell’s en los ‘70]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==  
[[ფაილი:Cucurucho santamaria newells.jpg|მინი|მარჯვნივ|[[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] მაისურით]]
===საკლუბო კარიერა===
სანტიაგო სანტამარია [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] შემადგენლობაში გატანილი 90 გოლით ვიქტორ რამოსის ({{lang-es|Víctor Rogelio Ramos}}) შემდეგ (104 გოლი) კლუბის ყველა დროის მეორე საუკეთესო ბომბარდირის ადგილს იკავებს, ხოლო ჩატარებული მატჩების რაოდენობით (293 მატჩი) — მერვე ადგილს. მის შემადგენლობაში 1974 წელს [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] ტურნირს იგებს. ამას გარდა, ორჯერ ხდება [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|არგენტინის ჩემპიონატის]] ბრინჯაოს პრიზიორი ([[ნასიონალის ჩემპიონატი|1980]], [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1981]])

1974–1979 წლებში ფრანგული [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსის“]] ღირსებას იცავს, რომლის შემადგენლობაში 148 მატჩს ატარებს და 41 გოლი გააქვს. კლუბთან ერთად [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი]]ს 1976–77 წლების გათამაშების ფინალშიც გადის, სადაც 1977 წლის 18 ივნისს [[პარკ დე პრენსი|„პარკ დე პრენსზე“]] აღმავლობის გზაზე მყოფ [[სენტ-ეტიენი (საფეხბურთო კლუბი)|„სენტ-ეტიენთან“]] გამართულ გადამწყვეტ შეხვედრაში ანგარიშით 1–2 მარცხდება. 1978–79 წლების [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] გათამაშებაში მისი კლუბი ბოლო ადგილს იკავებს და [[საფრანგეთის ლიგა 2|საფრანგეთის მეორე დივიზიონში]] ქვეითდება. შედეგად სანტამარია ფრანგულ კლუბს ტოვებს და [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისში“]] ბრუნდება. საფეხბურთო კარიერას, ამავე კლუბში 1985 წელს ასრულებს.

=== სანაკრებო კარიერა ===
1980–1982 წლებში იყო [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] წევრი, რომლის შემადგენლობაში 11 მატჩი ითამაშა და 2 ბურთი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html Santiago Santamaría – International Appearances]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Santiago Santamaría International matches]&lt;/ref&gt;
==== სტატისტიკა ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=3 | [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|-
!წელი
!width=&quot;40&quot;|მატჩი
!width=&quot;40&quot;|გოლი
|-
|1980
||8||2
|-
|1982
||3||0
|-
!ჯამში!!11!!2
|}

==მიღწევები==
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} ნიუელს ოლდ ბოისი 
* [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანო]]: 1974

; {{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} სტად დე რეიმსი
* [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი|საფრანგეთის თასის]] ფინალისტი: 1976–77
* ალპების თასი: 1977

==სანაკრებო მატჩები==

{{{!}} style=&quot;background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center&quot; align=&quot;center&quot; border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;2&quot; width=80%
{{!}}- style=&quot;background:#DDDDDD&quot;
{{!}}'''№'''
{{!}}align=center width=70{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}align=center width=150{{!}}'''ადგილი'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}align=center width=20{{!}}'''ანგარიში'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}align=center width=140{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}align=center width=50{{!}}'''შენიშვნა'''
{{!}}align=center width=50{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}'''1'''
{{!}}30.04.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{დროშანიშანი|ირლანდია}} ირლანდია &lt;ref group=&quot;კომ.&quot;&gt;ირლანდიის საფეხბურთო ლიგის ნაკრები ({{lang-en|League of Ireland}}).&lt;/ref&gt;
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}align=center{{!}}&lt;ref group=&quot;კომ.&quot;&gt;მატჩი გაიმართა „რივერ-პლეიტის“ „ელ მონუმენტალზე“ ({{lang-es|Monumental de Nuñez, ან უბრალოდ El Monumental}}) ამ სახელწოდებას სტადიონი ატარებდა 1938–86 წლებში. 1986 წლის 29 ნოემბერს სტადიონს მიენიჭა ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტის სახელი და მას შემდეგ სტადიონის ოფიციალური სახელწოდებაა „ესტადიო მონუმენტალ ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტი“ ({{lang-es|Estadio Monumental Antonio Vespucio Liberti}}).&lt;/ref&gt;
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-league-of-ireland-30-april-1980-235861/
 |title= Argentina 1–0 League of Ireland, 30 April 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''2'''
{{!}}13.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ლონდონი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ENG}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/england-v-argentina-13-may-1980-235873/
 |title= England 3–1 Argentina, 13 May 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''3'''
{{!}}16.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[დუბლინი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|IRL}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/republic-of-ireland-v-argentina-16-may-1980-235876/
 |title= Rep. of Ireland 0–1 Argentina, 16 May 1980 
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''4'''
{{!}}21.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ვენა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|AUT}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–5'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/austria-v-argentina-21-may-1980-235883/
 |title= Austria 1–5 Argentina, 21 May 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''5'''
{{!}}18.09.1980
{{!}}align=center{{!}}[[მენდოსა (ქალაქი)|მენდოსა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-18-september-1980-236085/
 |title= Argentina 2–2 Chile, 18 September 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''6'''
{{!}}09.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|BUL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-09-october-1980-236133/
 |title= Argentina 2–0 Bulgaria, 09 October 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''7'''
{{!}}12.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|POL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-poland-12-october-1980-236137/
 |title= Argentina 2–1 Poland, 12 October 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''8'''
{{!}}15.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|TCH}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-czechoslovakia-15-october-1980-236142/
 |title= Argentina 1–0 Czechoslovakia, 15 Oct. 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''9'''
{{!}}05.05.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|BUL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-05-may-1982-237117/
 |title= Argentina 2–1 Bulgaria, 05 May 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''10'''
{{!}}23.06.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ალიკანტე]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|SLV}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#3 ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-el-salvador-23-june-1982-237246/
 |title= Argentina 2–0 El Salvador, 23 June 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''11'''
{{!}}02.07.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბარსელონა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BRA|1968}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#C ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/brazil-v-argentina-02-july-1982-237264/
 |title= Brazil 3–1 Argentina, 02 July 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}}

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=გოდუაძე|first=ლაშა|title=მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)|publisher=გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“|year=2010|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185653/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700:%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98}}
* {{Cite book|last=Yametti|first=Carlos Francisco|title=El Archivo del Fútbol|publisher=|year=1987|location=Buenos Aires|url=https://web.archive.org/web/20170704164208/http://edicionesdeportivas.com.ar/perfil/perfil.html}}  
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
* {{Cite book|last=Squires|first=David|title=The Illustrated History of Football|publisher=Random House|year=2016|location=Sydney|url=http://books.google.ge/books?id=JFZtDQAAQBAJ&amp;dq=The+Illustrated+History+of+Football,+his+first+book,+David+Squires&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjw9J_FqbvcAhXsCpoKHetLBeYQ6AEIKzAB}} {{ISBN|1780895585}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
* [http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Association of Football Statisticians (AFS)]
* [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-SANTIAGO-SANTAMARIA-2916.html Base de Datos del Futbol Argentino (BDFA)] · [https://web.archive.org/web/20190101020920/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/santiago-santamaria/ Calcio.com] 
* [http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html National Football Teams] · [http://www.transfermarkt.com/santiago-santamaria/profil/spieler/135839 Transfermarkt] · [http://www.youtube.com/watch?v=ATl6EI8OSps YouTube · Santiago Santamaria]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო|2}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{DEFAULTSORT:სანტამარია, სანტიაგო}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 22 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1952]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2013]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ნიუელს ოლდ ბოისის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ველეს სარსფილდის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>38e5clte0uf7jrb1ew11qp6zyoyst4j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808720</id>
      <parentid>4808719</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:43:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808720</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21721" sha1="d1fcn108e1f6aeovh2967411hmyh4uk" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი=სანტიაგო სანტამარია
|სურათი=Santiago Santamaria (1952–2013) — Argentina NFT Midfielder (1980–1982).jpg
|სურათის ზომა= 
|წარწერა=
|სრული სახელი = სანტიაგო სანტამარია &lt;ref&gt;[https://archive.today/20200809221030/https://enunabaldosa.files.wordpress.com/2015/08/futbolconbigote-santamaria.jpg?w=520 Santiago Santamaria (1952–2013)]&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1952|8|22}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი|სან-ნიკოლასი]], &lt;br /&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2013|3|7|1952|8|22}}
|გარდაცვალების ადგილი = [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]
|სიმაღლე= 169 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია= [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1= 
|ახალგაზრდული კლუბი1=
|წელი1=1971–1974
|წელი2=1974–1979
|წელი3=1980–1985
|კლუბი1= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|კლუბი2= [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|რეიმსი]]
|კლუბი3= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|მატჩი1=
|მატჩი2=148
|მატჩი3=293
|გოლი1=
|გოლი2=41
|გოლი3=90
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1980–1982
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 11
|ეროვნული გოლი1 = 2
|მედლის თარგები = 
}}

'''სანტიაგო სანტამარია''' ({{lang-es|Santiago Santamaría}}; დ. [[22 აგვისტო]], [[1952]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]] — გ.  [[27 ივლისი]], [[2013]], [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. იცავდა [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]], [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსისა“]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/deportes/Murio-Cucurucho-Santamaria_0_HkfD6SoDmx.html Una gloria de Newell's Murió Cucurucho Santamaría]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.telam.com.ar/notas/201307/26592-murio-cucurucho-santamaria-simbolo-de-newells-en-los-70.html Murió „Cucurucho“ Santamaría, símbolo de Newell’s en los ‘70]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==  
[[ფაილი:Cucurucho santamaria newells.jpg|მინი|მარჯვნივ|[[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] მაისურით]]
===საკლუბო კარიერა===
სანტიაგო სანტამარია [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] შემადგენლობაში გატანილი 90 გოლით ვიქტორ რამოსის ({{lang-es|Víctor Rogelio Ramos}}) შემდეგ (104 გოლი) კლუბის ყველა დროის მეორე საუკეთესო ბომბარდირის ადგილს იკავებს, ხოლო ჩატარებული მატჩების რაოდენობით (293 მატჩი) — მერვე ადგილს. მის შემადგენლობაში 1974 წელს [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] ტურნირს იგებს. ამას გარდა, ორჯერ ხდება [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|არგენტინის ჩემპიონატის]] ბრინჯაოს პრიზიორი ([[ნასიონალის ჩემპიონატი|1980]], [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1981]])

1974–1979 წლებში ფრანგული [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსის“]] ღირსებას იცავს, რომლის შემადგენლობაში 148 მატჩს ატარებს და 41 გოლი გააქვს. კლუბთან ერთად [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი]]ს 1976–77 წლების გათამაშების ფინალშიც გადის, სადაც 1977 წლის 18 ივნისს [[პარკ დე პრენსი|„პარკ დე პრენსზე“]] აღმავლობის გზაზე მყოფ [[სენტ-ეტიენი (საფეხბურთო კლუბი)|„სენტ-ეტიენთან“]] გამართულ გადამწყვეტ შეხვედრაში ანგარიშით 1–2 მარცხდება. 1978–79 წლების [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] გათამაშებაში მისი კლუბი ბოლო ადგილს იკავებს და [[საფრანგეთის ლიგა 2|საფრანგეთის მეორე დივიზიონში]] ქვეითდება. შედეგად სანტამარია ფრანგულ კლუბს ტოვებს და [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისში“]] ბრუნდება. საფეხბურთო კარიერას, ამავე კლუბში 1985 წელს ასრულებს.

=== სანაკრებო კარიერა ===
1980–1982 წლებში იყო [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] წევრი, რომლის შემადგენლობაში 11 მატჩი ითამაშა და 2 ბურთი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html Santiago Santamaría – International Appearances]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Santiago Santamaría International matches]&lt;/ref&gt;
==== სტატისტიკა ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=3 | [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|-
!წელი
!width=&quot;40&quot;|მატჩი
!width=&quot;40&quot;|გოლი
|-
|1980
||8||2
|-
|1982
||3||0
|-
!ჯამში!!11!!2
|}

==მიღწევები==
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} ნიუელს ოლდ ბოისი 
* [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანო]]: 1974

; {{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} სტად დე რეიმსი
* [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი|საფრანგეთის თასის]] ფინალისტი: 1976–77
* ალპების თასი: 1977

==სანაკრებო მატჩები==

{{{!}} style=&quot;background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center&quot; align=&quot;center&quot; border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;2&quot; width=80%
{{!}}- style=&quot;background:#DDDDDD&quot;
{{!}}'''№'''
{{!}}align=center width=70{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}align=center width=150{{!}}'''ადგილი'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}align=center width=20{{!}}'''ანგარიში'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}align=center width=140{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}align=center width=50{{!}}'''შენიშვნა'''
{{!}}align=center width=50{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}'''1'''
{{!}}30.04.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{დროშანიშანი|ირლანდია}} ირლანდია &lt;ref group=&quot;კომ.&quot;&gt;ირლანდიის საფეხბურთო ლიგის ნაკრები ({{lang-en|League of Ireland}}).&lt;/ref&gt;
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}align=center{{!}}&lt;ref group=&quot;კომ.&quot;&gt;მატჩი გაიმართა „რივერ-პლეიტის“ „ელ მონუმენტალზე“ ({{lang-es|Monumental de Nuñez, ან უბრალოდ El Monumental}}) ამ სახელწოდებას სტადიონი ატარებდა 1938–86 წლებში. 1986 წლის 29 ნოემბერს სტადიონს მიენიჭა ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტის სახელი და მას შემდეგ სტადიონის ოფიციალური სახელწოდებაა „ესტადიო მონუმენტალ ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტი“ ({{lang-es|Estadio Monumental Antonio Vespucio Liberti}}).&lt;/ref&gt;
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-league-of-ireland-30-april-1980-235861/
 |title= Argentina 1–0 League of Ireland, 30 April 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''2'''
{{!}}13.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ლონდონი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ENG}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/england-v-argentina-13-may-1980-235873/
 |title= England 3–1 Argentina, 13 May 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''3'''
{{!}}16.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[დუბლინი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|IRL}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/republic-of-ireland-v-argentina-16-may-1980-235876/
 |title= Rep. of Ireland 0–1 Argentina, 16 May 1980 
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''4'''
{{!}}21.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ვენა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|AUT}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–5'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/austria-v-argentina-21-may-1980-235883/
 |title= Austria 1–5 Argentina, 21 May 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''5'''
{{!}}18.09.1980
{{!}}align=center{{!}}[[მენდოსა (ქალაქი)|მენდოსა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-18-september-1980-236085/
 |title= Argentina 2–2 Chile, 18 September 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''6'''
{{!}}09.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|BUL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-09-october-1980-236133/
 |title= Argentina 2–0 Bulgaria, 09 October 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''7'''
{{!}}12.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|POL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-poland-12-october-1980-236137/
 |title= Argentina 2–1 Poland, 12 October 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''8'''
{{!}}15.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|TCH}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-czechoslovakia-15-october-1980-236142/
 |title= Argentina 1–0 Czechoslovakia, 15 Oct. 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''9'''
{{!}}05.05.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|BUL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-05-may-1982-237117/
 |title= Argentina 2–1 Bulgaria, 05 May 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''10'''
{{!}}23.06.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ალიკანტე]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|SLV}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#3 ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-el-salvador-23-june-1982-237246/
 |title= Argentina 2–0 El Salvador, 23 June 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''11'''
{{!}}02.07.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბარსელონა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BRA|1968}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#C ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/brazil-v-argentina-02-july-1982-237264/
 |title= Brazil 3–1 Argentina, 02 July 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}}

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=გოდუაძე|first=ლაშა|title=მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)|publisher=გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“|year=2010|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185653/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700:%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98}}
* {{Cite book|last=Yametti|first=Carlos Francisco|title=El Archivo del Fútbol|publisher=|year=1987|location=Buenos Aires|url=https://web.archive.org/web/20170704164208/http://edicionesdeportivas.com.ar/perfil/perfil.html}}  
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
* {{Cite book|last=Squires|first=David|title=The Illustrated History of Football|publisher=Random House|year=2016|location=Sydney|url=http://books.google.ge/books?id=JFZtDQAAQBAJ&amp;dq=The+Illustrated+History+of+Football,+his+first+book,+David+Squires&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjw9J_FqbvcAhXsCpoKHetLBeYQ6AEIKzAB}} {{ISBN|1780895585}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
* [http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Association of Football Statisticians (AFS)]
* [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-SANTIAGO-SANTAMARIA-2916.html Base de Datos del Futbol Argentino (BDFA)] · [https://web.archive.org/web/20190101020920/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/santiago-santamaria/ Calcio.com] 
* [http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html National Football Teams] · [http://www.transfermarkt.com/santiago-santamaria/profil/spieler/135839 Transfermarkt] · [http://www.youtube.com/watch?v=ATl6EI8OSps YouTube · Santiago Santamaria]

==კომენტარები==
{{Reflist|group=კომ.|30em}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{DEFAULTSORT:სანტამარია, სანტიაგო}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 22 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1952]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2013]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ნიუელს ოლდ ბოისის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ველეს სარსფილდის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>d1fcn108e1f6aeovh2967411hmyh4uk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808728</id>
      <parentid>4808720</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:46:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808728</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21692" sha1="6uvluqus82zaxzyqubmzazn4hwxi1du" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი=სანტიაგო სანტამარია
|სურათი=Santiago Santamaria (1952–2013) — Argentina NFT Midfielder (1980–1982).jpg
|სურათის ზომა= 
|წარწერა=
|სრული სახელი = სანტიაგო სანტამარია &lt;ref&gt;[https://archive.today/20200809221030/https://enunabaldosa.files.wordpress.com/2015/08/futbolconbigote-santamaria.jpg?w=520 Santiago Santamaria (1952–2013)]&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1952|8|22}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი|სან-ნიკოლასი]], &lt;br /&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2013|3|7|1952|8|22}}
|გარდაცვალების ადგილი = [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]
|სიმაღლე= 169 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია= [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1= 
|ახალგაზრდული კლუბი1=
|წელი1=1971–1974
|წელი2=1974–1979
|წელი3=1980–1985
|კლუბი1= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|კლუბი2= [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|რეიმსი]]
|კლუბი3= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|მატჩი1=
|მატჩი2=148
|მატჩი3=293
|გოლი1=
|გოლი2=41
|გოლი3=90
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1980–1982
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 11
|ეროვნული გოლი1 = 2
|მედლის თარგები = 
}}

'''სანტიაგო სანტამარია''' ({{lang-es|Santiago Santamaría}}; დ. [[22 აგვისტო]], [[1952]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]] — გ.  [[27 ივლისი]], [[2013]], [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. იცავდა [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]], [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსისა“]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/deportes/Murio-Cucurucho-Santamaria_0_HkfD6SoDmx.html Una gloria de Newell's Murió Cucurucho Santamaría]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.telam.com.ar/notas/201307/26592-murio-cucurucho-santamaria-simbolo-de-newells-en-los-70.html Murió „Cucurucho“ Santamaría, símbolo de Newell’s en los ‘70]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==  
[[ფაილი:Cucurucho santamaria newells.jpg|მინი|მარჯვნივ|[[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] მაისურით]]
===საკლუბო კარიერა===
სანტიაგო სანტამარია [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] შემადგენლობაში გატანილი 90 გოლით ვიქტორ რამოსის ({{lang-es|Víctor Rogelio Ramos}}) შემდეგ (104 გოლი) კლუბის ყველა დროის მეორე საუკეთესო ბომბარდირის ადგილს იკავებს, ხოლო ჩატარებული მატჩების რაოდენობით (293 მატჩი) — მერვე ადგილს. მის შემადგენლობაში 1974 წელს [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] ტურნირს იგებს. ამას გარდა, ორჯერ ხდება [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|არგენტინის ჩემპიონატის]] ბრინჯაოს პრიზიორი ([[ნასიონალის ჩემპიონატი|1980]], [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1981]])

1974–1979 წლებში ფრანგული [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსის“]] ღირსებას იცავს, რომლის შემადგენლობაში 148 მატჩს ატარებს და 41 გოლი გააქვს. კლუბთან ერთად [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი]]ს 1976–77 წლების გათამაშების ფინალშიც გადის, სადაც 1977 წლის 18 ივნისს [[პარკ დე პრენსი|„პარკ დე პრენსზე“]] აღმავლობის გზაზე მყოფ [[სენტ-ეტიენი (საფეხბურთო კლუბი)|„სენტ-ეტიენთან“]] გამართულ გადამწყვეტ შეხვედრაში ანგარიშით 1–2 მარცხდება. 1978–79 წლების [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] გათამაშებაში მისი კლუბი ბოლო ადგილს იკავებს და [[საფრანგეთის ლიგა 2|საფრანგეთის მეორე დივიზიონში]] ქვეითდება. შედეგად სანტამარია ფრანგულ კლუბს ტოვებს და [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისში“]] ბრუნდება. საფეხბურთო კარიერას, ამავე კლუბში 1985 წელს ასრულებს.

=== სანაკრებო კარიერა ===
1980–1982 წლებში იყო [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] წევრი, რომლის შემადგენლობაში 11 მატჩი ითამაშა და 2 ბურთი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html Santiago Santamaría – International Appearances]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Santiago Santamaría International matches]&lt;/ref&gt;
==== სტატისტიკა ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=3 | [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|-
!წელი
!width=&quot;40&quot;|მატჩი
!width=&quot;40&quot;|გოლი
|-
|1980
||8||2
|-
|1982
||3||0
|-
!ჯამში!!11!!2
|}

==მიღწევები==
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} ნიუელს ოლდ ბოისი 
* [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანო]]: 1974

; {{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} სტად დე რეიმსი
* [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი|საფრანგეთის თასის]] ფინალისტი: 1976–77
* ალპების თასი: 1977

==სანაკრებო მატჩები==

{{{!}} style=&quot;background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center&quot; align=&quot;center&quot; border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;2&quot; width=70%
{{!}}- style=&quot;background:#DDDDDD&quot;
{{!}}'''№'''
{{!}}align=center width=70{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}align=center width=150{{!}}'''ადგილი'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}align=center width=20{{!}}'''ანგარიში'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}align=center width=140{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}align=center width=50{{!}}'''შენიშვნა'''
{{!}}align=center width=50{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}'''1'''
{{!}}30.04.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{დროშანიშანი|ირლანდია}} ირლანდია 
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}align=center{{!}}&lt;ref group=&quot;კომ.&quot;&gt;ირლანდიის საფეხბურთო ლიგის ნაკრები ({{lang-en|League of Ireland}}). მატჩი გაიმართა „რივერ-პლეიტის“ „ელ მონუმენტალზე“ ({{lang-es|Monumental de Nuñez, ან უბრალოდ El Monumental}}) ამ სახელწოდებას სტადიონი ატარებდა 1938–86 წლებში. 1986 წლის 29 ნოემბერს სტადიონს მიენიჭა ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტის სახელი და მას შემდეგ სტადიონის ოფიციალური სახელწოდებაა „ესტადიო მონუმენტალ ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტი“ ({{lang-es|Estadio Monumental Antonio Vespucio Liberti}}).&lt;/ref&gt;
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-league-of-ireland-30-april-1980-235861/
 |title= Argentina 1–0 League of Ireland, 30 April 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''2'''
{{!}}13.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ლონდონი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ENG}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/england-v-argentina-13-may-1980-235873/
 |title= England 3–1 Argentina, 13 May 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''3'''
{{!}}16.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[დუბლინი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|IRL}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/republic-of-ireland-v-argentina-16-may-1980-235876/
 |title= Rep. of Ireland 0–1 Argentina, 16 May 1980 
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''4'''
{{!}}21.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ვენა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|AUT}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–5'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/austria-v-argentina-21-may-1980-235883/
 |title= Austria 1–5 Argentina, 21 May 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''5'''
{{!}}18.09.1980
{{!}}align=center{{!}}[[მენდოსა (ქალაქი)|მენდოსა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-18-september-1980-236085/
 |title= Argentina 2–2 Chile, 18 September 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''6'''
{{!}}09.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|BUL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-09-october-1980-236133/
 |title= Argentina 2–0 Bulgaria, 09 October 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''7'''
{{!}}12.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|POL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-poland-12-october-1980-236137/
 |title= Argentina 2–1 Poland, 12 October 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''8'''
{{!}}15.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|TCH}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-czechoslovakia-15-october-1980-236142/
 |title= Argentina 1–0 Czechoslovakia, 15 Oct. 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''9'''
{{!}}05.05.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|BUL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-05-may-1982-237117/
 |title= Argentina 2–1 Bulgaria, 05 May 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''10'''
{{!}}23.06.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ალიკანტე]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|SLV}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#3 ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-el-salvador-23-june-1982-237246/
 |title= Argentina 2–0 El Salvador, 23 June 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''11'''
{{!}}02.07.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბარსელონა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BRA|1968}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#C ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/brazil-v-argentina-02-july-1982-237264/
 |title= Brazil 3–1 Argentina, 02 July 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}}

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=გოდუაძე|first=ლაშა|title=მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)|publisher=გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“|year=2010|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185653/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700:%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98}}
* {{Cite book|last=Yametti|first=Carlos Francisco|title=El Archivo del Fútbol|publisher=|year=1987|location=Buenos Aires|url=https://web.archive.org/web/20170704164208/http://edicionesdeportivas.com.ar/perfil/perfil.html}}  
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
* {{Cite book|last=Squires|first=David|title=The Illustrated History of Football|publisher=Random House|year=2016|location=Sydney|url=http://books.google.ge/books?id=JFZtDQAAQBAJ&amp;dq=The+Illustrated+History+of+Football,+his+first+book,+David+Squires&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjw9J_FqbvcAhXsCpoKHetLBeYQ6AEIKzAB}} {{ISBN|1780895585}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
* [http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Association of Football Statisticians (AFS)]
* [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-SANTIAGO-SANTAMARIA-2916.html Base de Datos del Futbol Argentino (BDFA)] · [https://web.archive.org/web/20190101020920/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/santiago-santamaria/ Calcio.com] 
* [http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html National Football Teams] · [http://www.transfermarkt.com/santiago-santamaria/profil/spieler/135839 Transfermarkt] · [http://www.youtube.com/watch?v=ATl6EI8OSps YouTube · Santiago Santamaria]

==კომენტარები==
{{Reflist|group=კომ.|30em}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{DEFAULTSORT:სანტამარია, სანტიაგო}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 22 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1952]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2013]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ნიუელს ოლდ ბოისის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ველეს სარსფილდის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>6uvluqus82zaxzyqubmzazn4hwxi1du</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808733</id>
      <parentid>4808728</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:47:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Arkaitz1974</username>
        <id>85446</id>
      </contributor>
      <origin>4808733</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21690" sha1="3hr3qcp5tdw1l07lwfjzvdqra2534x3" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი=სანტიაგო სანტამარია
|სურათი=Santiago Santamaria (1952–2013) — Argentina NFT Midfielder (1980–1982).jpg
|სურათის ზომა= 
|წარწერა=
|სრული სახელი = სანტიაგო სანტამარია &lt;ref&gt;[https://archive.today/20200809221030/https://enunabaldosa.files.wordpress.com/2015/08/futbolconbigote-santamaria.jpg?w=520 Santiago Santamaria (1952–2013)]&lt;/ref&gt;
|დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1952|8|22}}
|დაბადების ადგილი = [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი|სან-ნიკოლასი]], &lt;br /&gt;[[არგენტინა]]
|გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2013|3|7|1952|8|22}}
|გარდაცვალების ადგილი = [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]
|სიმაღლე= 169 [[სანტიმეტრი|სმ]] 
|პოზიცია= [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]
|ახალგაზრდული წელი1= 
|ახალგაზრდული კლუბი1=
|წელი1=1971–1974
|წელი2=1974–1979
|წელი3=1980–1985
|კლუბი1= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|კლუბი2= [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|რეიმსი]]
|კლუბი3= [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელსი]]
|მატჩი1=
|მატჩი2=148
|მატჩი3=293
|გოლი1=
|გოლი2=41
|გოლი3=90
|სულ მატჩი = 
|სულ გოლი = 
|ეროვნული წელი1 = 1980–1982
|ეროვნული ნაკრები1 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|ეროვნული მატჩი1 = 11
|ეროვნული გოლი1 = 2
|მედლის თარგები = 
}}

'''სანტიაგო სანტამარია''' ({{lang-es|Santiago Santamaría}}; დ. [[22 აგვისტო]], [[1952]], [[სან-ნიკოლას-დე-ლოს-აროიოსი]], [[არგენტინა]] — გ.  [[27 ივლისი]], [[2013]], [[კორდოვა (არგენტინა)|კორდოვა]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. იცავდა [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]], [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსისა“]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ღირსებას. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982|1982 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის]] მონაწილე [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] შემადგენლობაში.&lt;ref&gt;[http://www.clarin.com/deportes/Murio-Cucurucho-Santamaria_0_HkfD6SoDmx.html Una gloria de Newell's Murió Cucurucho Santamaría]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.telam.com.ar/notas/201307/26592-murio-cucurucho-santamaria-simbolo-de-newells-en-los-70.html Murió „Cucurucho“ Santamaría, símbolo de Newell’s en los ‘70]&lt;/ref&gt;

==კარიერა==  
[[ფაილი:Cucurucho santamaria newells.jpg|მინი|მარჯვნივ|[[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] მაისურით]]
===საკლუბო კარიერა===
სანტიაგო სანტამარია [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისის“]] შემადგენლობაში გატანილი 90 გოლით ვიქტორ რამოსის ({{lang-es|Víctor Rogelio Ramos}}) შემდეგ (104 გოლი) კლუბის ყველა დროის მეორე საუკეთესო ბომბარდირის ადგილს იკავებს, ხოლო ჩატარებული მატჩების რაოდენობით (293 მატჩი) — მერვე ადგილს. მის შემადგენლობაში 1974 წელს [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანოს]] ტურნირს იგებს. ამას გარდა, ორჯერ ხდება [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|არგენტინის ჩემპიონატის]] ბრინჯაოს პრიზიორი ([[ნასიონალის ჩემპიონატი|1980]], [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|1981]])

1974–1979 წლებში ფრანგული [[რეიმსი (საფეხბურთო კლუბი)|„სტად დე რეიმსის“]] ღირსებას იცავს, რომლის შემადგენლობაში 148 მატჩს ატარებს და 41 გოლი გააქვს. კლუბთან ერთად [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი]]ს 1976–77 წლების გათამაშების ფინალშიც გადის, სადაც 1977 წლის 18 ივნისს [[პარკ დე პრენსი|„პარკ დე პრენსზე“]] აღმავლობის გზაზე მყოფ [[სენტ-ეტიენი (საფეხბურთო კლუბი)|„სენტ-ეტიენთან“]] გამართულ გადამწყვეტ შეხვედრაში ანგარიშით 1–2 მარცხდება. 1978–79 წლების [[საფრანგეთის ლიგა 1|საფრანგეთის ჩემპიონატის]] გათამაშებაში მისი კლუბი ბოლო ადგილს იკავებს და [[საფრანგეთის ლიგა 2|საფრანგეთის მეორე დივიზიონში]] ქვეითდება. შედეგად სანტამარია ფრანგულ კლუბს ტოვებს და [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისში“]] ბრუნდება. საფეხბურთო კარიერას, ამავე კლუბში 1985 წელს ასრულებს.

=== სანაკრებო კარიერა ===
1980–1982 წლებში იყო [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] წევრი, რომლის შემადგენლობაში 11 მატჩი ითამაშა და 2 ბურთი გაიტანა.&lt;ref&gt;[http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html Santiago Santamaría – International Appearances]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Santiago Santamaría International matches]&lt;/ref&gt;
==== სტატისტიკა ====
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align:center&quot;
! colspan=3 | [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]
|-
!წელი
!width=&quot;40&quot;|მატჩი
!width=&quot;40&quot;|გოლი
|-
|1980
||8||2
|-
|1982
||3||0
|-
!ჯამში!!11!!2
|}

==მიღწევები==
; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} ნიუელს ოლდ ბოისი 
* [[მეტროპოლიტანოს ჩემპიონატი|მეტროპოლიტანო]]: 1974

; {{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} სტად დე რეიმსი
* [[საფრანგეთის საფეხბურთო თასი|საფრანგეთის თასის]] ფინალისტი: 1976–77
* ალპების თასი: 1977

==სანაკრებო მატჩები==

{{{!}} style=&quot;background: #F9F9F9; font-size: 90%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center&quot; align=&quot;center&quot; border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;2&quot; width=70%
{{!}}- style=&quot;background:#DDDDDD&quot;
{{!}}'''№'''
{{!}}align=center width=70{{!}}'''თარიღი'''
{{!}}align=center width=150{{!}}'''ადგილი'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''მასპინძელი'''
{{!}}align=center width=20{{!}}'''ანგარიში'''
{{!}}align=center width=160{{!}}'''სტუმარი'''
{{!}}align=center width=140{{!}}'''შეჯიბრება'''
{{!}}align=center width=50{{!}}'''შენიშვნა'''
{{!}}align=center width=50{{!}}{{Tooltip|'''წყარო'''|ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის ინტერნეტსა და მედიასივრცეში არსებული რესურსები.}}
{{!}}-
{{!}}'''1'''
{{!}}30.04.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{დროშანიშანი|ირლანდია}} ირლანდია 
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}align=center{{!}}&lt;ref group=&quot;კომ.&quot;&gt;ირლანდიის საფეხბურთო ლიგის ნაკრები ({{lang-en|League of Ireland}}). მატჩი გაიმართა „რივერ-პლეიტის“ „ელ მონუმენტალზე“ ({{lang-es|Monumental de Nuñez, ან უბრალოდ El Monumental}}) ამ სახელწოდებას სტადიონი ატარებდა 1938–86 წლებში. 1986 წლის 29 ნოემბერს სტადიონს მიენიჭა ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტის სახელი და მას შემდეგ სტადიონის ოფიციალური სახელწოდებაა „ესტადიო მონუმენტალ ანტონიო ვესპუჩიო ლიბერტი“ ({{lang-es|Estadio Monumental Antonio Vespucio Liberti}}).&lt;/ref&gt;
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-league-of-ireland-30-april-1980-235861/
 |title= Argentina 1–0 League of Ireland, 30 April 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''2'''
{{!}}13.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ლონდონი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ENG}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/england-v-argentina-13-may-1980-235873/
 |title= England 3–1 Argentina, 13 May 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''3'''
{{!}}16.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[დუბლინი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|IRL}}
{{!}}align=center{{!}}'''0–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/republic-of-ireland-v-argentina-16-may-1980-235876/
 |title= Rep. of Ireland 0–1 Argentina, 16 May 1980 
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''4'''
{{!}}21.05.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ვენა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|AUT}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–5'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/austria-v-argentina-21-may-1980-235883/
 |title= Austria 1–5 Argentina, 21 May 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''5'''
{{!}}18.09.1980
{{!}}align=center{{!}}[[მენდოსა (ქალაქი)|მენდოსა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–2'''
{{!}}{{fb|CHI}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-chile-18-september-1980-236085/
 |title= Argentina 2–2 Chile, 18 September 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''6'''
{{!}}09.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|BUL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-09-october-1980-236133/
 |title= Argentina 2–0 Bulgaria, 09 October 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''7'''
{{!}}12.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|POL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-poland-12-october-1980-236137/
 |title= Argentina 2–1 Poland, 12 October 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''8'''
{{!}}15.10.1980
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''1–0'''
{{!}}{{fb|TCH}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-czechoslovakia-15-october-1980-236142/
 |title= Argentina 1–0 Czechoslovakia, 15 Oct. 1980
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''9'''
{{!}}05.05.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბუენოს-აირესი]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–1'''
{{!}}{{fb|BUL}}
{{!}}align=center{{!}}[[ამხანაგური მატჩი|ამხანაგური]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-bulgaria-05-may-1982-237117/
 |title= Argentina 2–1 Bulgaria, 05 May 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''10'''
{{!}}23.06.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ალიკანტე]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}'''2–0'''
{{!}}{{fb|SLV}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#3 ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}} 
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/argentina-v-el-salvador-23-june-1982-237246/
 |title= Argentina 2–0 El Salvador, 23 June 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}'''11'''
{{!}}02.07.1982
{{!}}align=center{{!}}[[ბარსელონა]]
{{!}}align=right{{!}}{{fb-rt|BRA|1968}}
{{!}}align=center{{!}}'''3–1'''
{{!}}{{fb|ARG}}
{{!}}align=center{{!}}[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 1982#C ჯგუფი|ესპანეთი 82]]
{{!}}
{{!}}&lt;ref&gt;{{cite web
 |url= https://www.11v11.com/matches/brazil-v-argentina-02-july-1982-237264/
 |title= Brazil 3–1 Argentina, 02 July 1982
}}&lt;/ref&gt;
{{!}}-
{{!}}}

== ბიბლიოგრაფია ==
{{Refbegin}}
* {{Cite book|last=გოდუაძე|first=ლაშა|title=მსოფლიო თასის ისტორია (1930–2010)|publisher=გაზეთი „მსოფლიო სპორტი“|year=2010|location=თბილისი|url=https://archive.today/20190914185653/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&amp;pft=biblio&amp;qs=700:%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98}}
* {{Cite book|last=Yametti|first=Carlos Francisco|title=El Archivo del Fútbol|publisher=|year=1987|location=Buenos Aires|url=https://web.archive.org/web/20170704164208/http://edicionesdeportivas.com.ar/perfil/perfil.html}}  
* {{Cite book|last=Glanville|first=Brian|title=The Story of the World Cup|publisher=Faber|year=2018|location=London|url=https://web.archive.org/web/20200813034241/https://www.allenandunwin.com/browse/books/general-books/sport/The-Story-of-the-World-Cup-2018-Brian-Glanville-9780571325566}} {{ISBN|9780571325566}}
* {{წიგნი
 |ავტორი = Robinson, Michael; Hope-Smith, R. G.
 |ნაწილი =  
 |სათაური = Soccer: The International Line-ups &amp; Statistics Series; Argentina 1971-1997
 |ორიგინალი =  
 |ბმული = https://archive.today/20210501171710/http://www.englandfootballonline.com/app/AppSrceNationsA-L.html
 |გამოცემა =  
 |პასუხისმგებელი = 
 |ადგილი = Cleethorpes
 |გამომცემლობა = Soccer Books Ltd 
 |წელი = 1998
 |ტომი =  
 |გვერდები =  
 |გვერდნი =  
 |isbn = 
 |ref = Robinson, Michael.
}}
* {{Cite book|last=Squires|first=David|title=The Illustrated History of Football|publisher=Random House|year=2016|location=Sydney|url=http://books.google.ge/books?id=JFZtDQAAQBAJ&amp;dq=The+Illustrated+History+of+Football,+his+first+book,+David+Squires&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjw9J_FqbvcAhXsCpoKHetLBeYQ6AEIKzAB}} {{ISBN|1780895585}}
{{Refend}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rsssf.com/tablesa/arg-unoff-intres-det.html Argentina National Team · Unofficial Matches · Match Details]
* [http://www.rsssf.com/players/arg-players-6498.html Argentina National Team Players 1964–1998] · [http://www.11v11.com/players/santiago-santamaria-56113/ Association of Football Statisticians (AFS)]
* [http://www.bdfa.com.ar/jugadores-SANTIAGO-SANTAMARIA-2916.html Base de Datos del Futbol Argentino (BDFA)] · [https://web.archive.org/web/20190101020920/http://www.calcio.com/profilo_giocatori/santiago-santamaria/ Calcio.com] 
* [http://www.national-football-teams.com/player/22494/Santiago_Santamaria.html National Football Teams] · [http://www.transfermarkt.com/santiago-santamaria/profil/spieler/135839 Transfermarkt] · [http://www.youtube.com/watch?v=ATl6EI8OSps YouTube · Santiago Santamaria]

==კომენტარები==
{{Reflist|group=კომ.|30em}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{არგენტინის შემადგენლობა 1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}}
{{DEFAULTSORT:სანტამარია, სანტიაგო}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 22 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1952]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 27 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2013]]
[[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ნიუელს ოლდ ბოისის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ველეს სარსფილდის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]]
[[კატეგორია:1982 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]]</text>
      <sha1>3hr3qcp5tdw1l07lwfjzvdqra2534x3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:წუნტის რაიონი</title>
    <ns>10</ns>
    <id>426340</id>
    <revision>
      <id>4808509</id>
      <parentid>4331820</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:47:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808509</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2846" sha1="4fffwehz78f706xb046z69j7jdzqdue" xml:space="preserve">{{ნავდაფა
|სახელი = წუნტის რაიონი
 |სიაკლასი = hlist
|სურათი= 
|სურათი2 = 
|სათაური    = [[წუნტის რაიონი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;წუნტის რაიონის&lt;/span&gt;]] &lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;დასახლებული პუნქტები&lt;/span&gt;
| სიასტილი  = background:#ffffff;
| სათსტილი = background:{{ფერი|რუსეთი}}
| ჯგუფსტილი = background:{{ფერი|რუსეთი}}
|შინაარსი  = 
|ფერი        =  background:#F5F5F5
|ჯგუფი1= &lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[სოფელი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;სოფლები&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
|სია1 = 
* '''[[წუნტა]]'''
* [[აზილტა]]
* [[აქდე]]
* [[ასახი]]
* [[ბერიხი]]
* [[გალატლი]]
* [[გენაზოხი]]
* [[გენიატლი]]
* [[გუტადლი]]
* [[ელბოყი]]
* [[ვიწიათლი]]
* [[ზეხიდა]]
* [[თლერუთლი]]
* [[თლიაცუდა]]
* [[იცირახი]]
* [[იჰაა]]
* [[ქედირო]]
* [[კიმიატლი]]
* [[კიტლიარათა]]
* [[მახალათლი]]
* [[მეტლუდა]]
* [[მოყოყი]]
* [[რეტლო]]
* [[საგადა]]
* [[უდოყი]]
* [[ქიტური]]
* [[შაიტლი]]
* [[შაპიყი]]
* [[შაური (წუნტის რაიონი)|შაური]]
* [[შია (წუნტის რაიონი)|შია]]
* [[ჭაატლი]]
* [[ჩალიახი]]
* [[ცეხოკი]]
* [[ცებარი]]
* [[ციციმახი]]
* [[ცოქოყი]]
* [[ხალაყი]]
* [[ხამაითლი]]
* [[ხებათლი]]
* [[ხეთოხი]]
* [[ჰიბიათლი]]
* [[ხორა]]
* [[ხუტროხი]]
* [[ხუნტლი]]
* [[ხუფრი]]
* [[ჰენოხი]]
* [[ჰინუხი]]

|ჯგუფი2= &lt;div class=&quot;center&quot;&gt;[[ბეჟიტის მონაკვეთი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;ბეჟიტის მონაკვეთი&lt;/span&gt;]]&lt;/div&gt;
|სია2 =
* '''[[ბეჟიტა]]'''
* [[ბალაქური]]
* [[ღარბუთლი]]
* [[ტლადალი]]
* [[ისოო]]
* [[კარატიუბე]]
* [[კარაუზეკი]]
* [[კაჩალაი]]
* [[ნაჰადა]]
* [[ჟამოდი]]
* [[ხაშარხოტა]]
* [[ჰუნზიბი]]

}}
&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:რუსეთის სანავიგაციო თარგები|წ]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4fffwehz78f706xb046z69j7jdzqdue</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მარია ულიანოვა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>428722</id>
    <revision>
      <id>4808393</id>
      <parentid>4577761</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:35:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808393</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2566" sha1="hupdnfphkclb8fjsewsfcz1xetuew6f" xml:space="preserve">'''მარია ულიანოვა''' ({{lang-ru|Мари́я Ильи́нична Улья́нова}} დ. [[1878]] — გ. [[1937]]) — [[რუსები|რუსი]]რევოლუციონერი, [[ვლადიმერ ლენინი]]ს უმცროსი და. 1898 წლიდან იყო [[რსდმპ]] წევრი, 1903 წლიდან ბოლშევიკი, ცეკა-ს სამდივნოს წევრი. 1917 წლიდან ცეკა-ს ბიუროს წევრი. 1918 წლიდან გაზეთ „პრავდას“ პასუხისმგებელი მდივანი. 1925-1934 წლებში კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კონტროლის კომისიის წევრი. 

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat|Maria Ilyinichna Ulyanova}}
* [http://www.hrono.ru/biograf/bio_u/ulianova_mi.php Биография М. И. Ульяновой в энциклопедии «Хронос»]
* {{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/1961892|title=«Владимиру Ильичу уже успели впрыснуть морфий»|subtitle= |author=Евгений Жирнов|authorlink= |coauthors= |quote= |date=2012-07-09|format= |work= |publisher=Журнал «Коммерсантъ Власть» № 27(981), стр. 48|lang=ru|description= |deadlink= |archiveurl= |archivedate= }}
* {{cite web|url=http://www.kommersant.ru/doc/1967455|title=«Это они меня за дурака считают»|subtitle= |author=Евгений Жирнов|authorlink= |coauthors= |quote= |date=2012-07-16|format= |work= |publisher=Журнал «Коммерсантъ Власть» № 28(982), стр. 48|lang=ru|description= |deadlink= |archiveurl= |archivedate= }}

{{DEFAULTSORT:ულიანოვა, მარია}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1937]]
[[კატეგორია:რუსი რევოლუციონერები]]
[[კატეგორია:ბოლშევიკები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:რსდმპ-ის წევრები]]
[[კატეგორია:რსდმპ(ბ)-ის VI ყრილობის დელეგატები]]</text>
      <sha1>hupdnfphkclb8fjsewsfcz1xetuew6f</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლაშა გუჯეჯიანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>430587</id>
    <revision>
      <id>4808198</id>
      <parentid>4798312</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:42:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/Tamar Mamaladze|Tamar Mamaladze]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <origin>4651992</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4927" sha1="ckj7mrn7cgx1b2sa1enscvpmz1ttz8h" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სპორტსმენი}}
'''ლაშა გუჯეჯიანი''' (დ. [[12 აგვისტო]], [[1985]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[ძიუდო|ძიუდოისტი]]. [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2004|ათენის]] ([[2004]]) და [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2008|პეკინის]] ([[2008]]) ოლიმპიადების მონაწილე. საქართველოს ჩემპიონი ([[2006]]). მსოფლიო თასის A კატეგორიის ტურნირების გამარჯვებული ([[2009]]), ხუთგზის ვერცხლისა ([[2002]], [[2003]], [[2005]] (2), [[2009]]) და შვიდგზის ბრინჯაოს პრიზიორი ([[2004]] (2), [[2006]] (3), [[2007]] (2)). 23 წლამდელებს შორის ევროპის ჩემპიონი ([[2005]]) და ვერცხლის პრიზიორი ([[2003]]). 20 წლამდელებს შორის მსოფლიო ჩემპიონი ([[2004]]). 20 წლამდელებს შორის ევროპის ჩემპიონი ([[2003]]) და ვერცხლის პრიზიორი ([[2004]]). საქართველოს აბსოლუტური ფალავანი ([[2007]], თბილისი)

2021 წელს [[ევროპის ძიუდოს კავშირი|ევროპის ძიუდოს კავშირმა]] გადასცა წლის საუკეთესო მწვრთნელის საპატიო ჯილდო.&lt;ref&gt;{{cite news |title=VIDEO {{!}} EJU-მ ლაშა გუჯეჯიანი წლის საუკეთესო მწვრთნელად დაასახელა |url=https://europop.ge/article/44495-evropis-dziudos-kavshirma-lasha-gujejiani-clis-sauketeso-mcvrtnelad-daasakhela |access-date=19 თებერვალი, 2024 |work=europop |date=19 მაისი, 2022 |language=ka |archiveurl=https://web.archive.org/web/20240219112213/https://europop.ge/article/44495-evropis-dziudos-kavshirma-lasha-gujejiani-clis-sauketeso-mcvrtnelad-daasakhela |archivedate=2024-02-19 }}&lt;/ref&gt;

== ძირითადი შედეგები ==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;text-align: center&quot;
!წელი
!ტურნირი
!მასპინძელი
!წონითი კატეგორია
!ადგილი
|-
|2005
|მსოფლიო ჩემპიონატი
|კაირო, ეგვიპტე
| +100 კგ
|{{Bronze3}}
|-
|2006
|მსოფლიოს გუნდური ჩემპიონატი
|პარიზი, საფრანგეთი
| +100 კგ
|{{Gold1}}
|-
|2007
|მსოფლიო ჩემპიონატი
|რიო დე ჟანეირო, ბრაზილია
| +100 კგ
|{{Bronze3}}
|-
|2007
|ევროპის ჩემპიონატი
|ბელგრადი, სერბეთი
| +100 კგ
|{{Silver2}}
|-
|2007
|ევროპის გუნდური ჩემპიონატი
|მინსკი, ბელარუსი
| +100 კგ
|{{Gold1}}
|-
|2008
|მსოფლიოს გუნდური ჩემპიონატი
|ტოკიო, იაპონია
| +100 კგ
|{{Gold1}}
|-
|2010
|ევროპის ჩემპიონატი
|ვენა, ავსტრია
| +90 კგ
|{{Gold1}}
|}

== ლიტერატურა == 
* ''ელგუჯა ბერიშვილი'', ქართული სპორტის ოქროს წიგნი, გვ, 241, თბ.: პალიტრა L, 2013.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Nplg სპორტსმენი|00005359|ლაშა გუჯეჯიანი}}
* [http://sportstat.gov.ge/?pg=sportsman&amp;sid=547 ლაშა გუჯეჯიანი] — ქართული სპორტის სტატისტიკა.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:გუჯეჯიანი, ლაშა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 12 აგვისტო]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1985]]
[[კატეგორია:ქართველი ძიუდოისტები]]
[[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:გუჯეჯიანები|ლ]]</text>
      <sha1>ckj7mrn7cgx1b2sa1enscvpmz1ttz8h</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბეჟიტა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>432569</id>
    <revision>
      <id>4808400</id>
      <parentid>3647013</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:47:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დაღესტნის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808400</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4918" sha1="tgk9jq42bga1vynd775mqmxjebi0vz1" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი  
|ქართული სახელი        = ბეჟიტა
|მშობლიური სახელი   =
|ქვეყანა                  = რუსეთი 
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = დაღესტანი
|რეგიონი2                 = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =  
|რაიონი                   = წუნტის რაიონი{{!}}წუნტის რაიონი
|რაიონი2                 = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 3502 
|აღწერის წელი           = 2010 
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +3
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}
'''ბეჟიტა'''&lt;ref&gt;ნ. არდოტელი, „ბეჟიტური ენა“, თბ., 2014, გვ. 24&lt;/ref&gt; ({{Lang-av|БежтIа||ბეჟტლა}}, {{lang-ka|კაპუჭი}}) — [[სოფელი]] რუსეთში, [[დაღესტანი|დაღესტნის რესპუბლიკის]] [[წუნტის რაიონი|წუნტის რაიონში]]. დასახლებულია ერთ-ერთი [[დიდოელები|დიდოური]] ტომით, [[ბეჟიტელები]]თ. 2010 წლის მდგომარეობით სოფელში ცხოვრობდა 3502 ადამიანი. 

==ლიტერატურა==
* ''Лугуев С.А., Магомедов Д.М.'' Бежтинцы (капучинцы, хьванал) в XIX – нач. XX вв. (историко-этнографический очерк). – Махачкала: ДНЦ РАН, Институт истории, археологии и этнографии, 1994.
* ''Комри Бернард, Халилов М.Ш., Халилова З.М.'' Грамматика бежтинского языка (Фонетика. Морфология. Словообразование). – Лейпциг-Махачкала: Институт эволюционной антропологии им. Макса Планка, 2015.
* ''Халилов М.Ш''. Словарь бежтинского языка. – Махачкала: ДНЦ РАН, Институт языка, литературы и искусства, 2015.
* ''Халилов М.Ш.'' Язык, фольклор и этнография бежтинцев. – М.: Институт перевода Библии, 2017.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{წუნტის რაიონი}}

[[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>tgk9jq42bga1vynd775mqmxjebi0vz1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ხაშარხოტა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>432571</id>
    <revision>
      <id>4808404</id>
      <parentid>3647893</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:48:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დაღესტნის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808404</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3907" sha1="i1czrz6z2uxbo8hajwhiao1kv4nojrh" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი  
|ქართული სახელი        = ხაშარხოტა
|მშობლიური სახელი   =
|ქვეყანა                  = რუსეთი 
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = დაღესტანი
|რეგიონი2                 = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =  
|რაიონი                   = წუნტის რაიონი{{!}}წუნტის რაიონი
|რაიონი2                 = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 486
|აღწერის წელი           = 2018 
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +3
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}
'''ხაშარხოტა'''&lt;ref&gt;ნ. არდოტელი, „ბეჟიტური ენა“, თბ., 2014, გვ. 24&lt;/ref&gt; (თვითსახელწოდება — ხოჩარხოტა, {{lang-ka|ხაშალხუტი}}) — [[სოფელი]] რუსეთში, [[დაღესტანი|დაღესტნის რესპუბლიკის]] [[წუნტის რაიონი|წუნტის რაიონში]]. დასახლებულია ერთ-ერთი [[დიდოელები|დიდოური]] ტომით, [[ბეჟიტელები]]თ. 2018 წლის მდგომარეობით სოფელში ცხოვრობდა 486 ადამიანი. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{წუნტის რაიონი}}

[[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>i1czrz6z2uxbo8hajwhiao1kv4nojrh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნაჰადა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>432574</id>
    <revision>
      <id>4808401</id>
      <parentid>3647910</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:47:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დაღესტნის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808401</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3795" sha1="fdhfvve2j1zgte9wbz0yme3hnw0r6ea" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი  
|ქართული სახელი        = ნაჰადა
|მშობლიური სახელი   =
|ქვეყანა                  = რუსეთი 
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = დაღესტანი
|რეგიონი2                 = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =  
|რაიონი                   = წუნტის რაიონი{{!}}წუნტის რაიონი
|რაიონი2                 = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 487
|აღწერის წელი           = 2010 
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +3
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}
'''ნაჰადა'''&lt;ref&gt;ნ. არდოტელი, „ბეჟიტური ენა“, თბ., 2014, გვ. 24&lt;/ref&gt; (ნაჰადასა) — [[სოფელი]] რუსეთში, [[დაღესტანი|დაღესტნის რესპუბლიკის]] [[წუნტის რაიონი|წუნტის რაიონში]]. დასახლებულია ერთ-ერთი [[დიდოელები|დიდოური]] ტომით, [[ბეჟიტელები]]თ. 2010 წლის მდგომარეობით სოფელში ცხოვრობდა 487 ადამიანი. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{წუნტის რაიონი}}

[[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>fdhfvve2j1zgte9wbz0yme3hnw0r6ea</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ღარბუთლი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>432575</id>
    <revision>
      <id>4808403</id>
      <parentid>3647018</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:48:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დაღესტნის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808403</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3780" sha1="5nalfwg8j631k04rcwyj5515ygu8oy4" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი  
|ქართული სახელი        = ღარბუთლი
|მშობლიური სახელი   =
|ქვეყანა                  = რუსეთი 
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = დაღესტანი
|რეგიონი2                 = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =  
|რაიონი                   = წუნტის რაიონი{{!}}წუნტის რაიონი
|რაიონი2                 = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 247
|აღწერის წელი           = 2010 
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +3
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}
'''ღარბუთლი'''&lt;ref&gt;ნ. არდოტელი, „ბეჟიტური ენა“, თბ., 2014, გვ. 24&lt;/ref&gt; — [[სოფელი]] რუსეთში, [[დაღესტანი|დაღესტნის რესპუბლიკის]] [[წუნტის რაიონი|წუნტის რაიონში]]. დასახლებულია ერთ-ერთი [[დიდოელები|დიდოური]] ტომით, [[ბეჟიტელები]]თ. 2010 წლის მდგომარეობით სოფელში ცხოვრობდა 247 ადამიანი. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{წუნტის რაიონი}}

[[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>5nalfwg8j631k04rcwyj5515ygu8oy4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰუნზიბი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>432576</id>
    <revision>
      <id>4808405</id>
      <parentid>3647909</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:49:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დაღესტნის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808405</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3829" sha1="heougf7chiu7zh9s6ctmunyzj30afjb" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი  
|ქართული სახელი        = ჰუნზიბი
|მშობლიური სახელი   =
|ქვეყანა                  = რუსეთი 
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = დაღესტანი
|რეგიონი2                 = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =  
|რაიონი                   = წუნტის რაიონი{{!}}წუნტის რაიონი
|რაიონი2                 = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 198
|აღწერის წელი           = 2010 
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +3
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}
'''ჰუნზიბი'''&lt;ref&gt;ნ. არდოტელი, „ბეჟიტური ენა“, თბ., 2014, გვ. 24&lt;/ref&gt; (ჰუნზებ, ჰუნზი, ენძებ) — [[სოფელი]] რუსეთში, [[დაღესტანი|დაღესტნის რესპუბლიკის]] [[წუნტის რაიონი|წუნტის რაიონში]]. დასახლებულია ერთ-ერთი [[დიდოელები|დიდოური]] ტომით, [[ბეჟიტელები]]თ. 2010 წლის მდგომარეობით სოფელში ცხოვრობდა 198 ადამიანი. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{წუნტის რაიონი}}

[[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>heougf7chiu7zh9s6ctmunyzj30afjb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ტლადალი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>432577</id>
    <revision>
      <id>4808402</id>
      <parentid>3647908</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:48:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დაღესტნის სოფლები]]; დაემატა [[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808402</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3898" sha1="ih1zc1j9ytvk2518lgw6gzw9ycqapj4" xml:space="preserve">{{მმ*|ქალაქი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი                  = სოფელი  
|ქართული სახელი        = ტლადალი
|მშობლიური სახელი   =
|ქვეყანა                  = რუსეთი 
|დაქვემდებარება = 
|პანორამა =
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა =
|დროშა                    = 
|დროშწარწ               = 
|გერბი                  =
|გერბწარწ                =
|გერბის სიგანე            = 
|დროშის სიგანე            = 
|ჩარჩო                   = 
|ქვეყნის რუკა2 =
|ქვეყნის რუკის ზომა2 = 
|წარწერა2=
|ქვეყნის რუკის ზომა     =
|ქვეყნის რუკა=
|რეგიონის რუკის ზომა    = 
|რეგიონის რუკა=
|რაიონის რუკის ზომა     = 
|რეგიონის ტიპი             = 
|რეგიონი                  = დაღესტანი
|რეგიონი2                 = 
|რეგიონი ცხრილში        = 
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი             =  
|რაიონი                   = წუნტის რაიონი{{!}}წუნტის რაიონი
|რაიონი2                 = 
|მმართველის ტიპი        = 
|მმართველი                   = 
|დაარსების თარიღი      = 
|პირველი ხსენება       = 
|წინა სახელები           = 
|სტატუსი-დან                = 
|ფართობი                 = 
|სიმაღლის ტიპი=
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე=
|კლიმატი=
|ოფიციალური ენა=
|მოსახლეობა              = 570
|აღწერის წელი           = 2018 
|სიმჭიდროვე              = 
|აგლომერაცია            = 
|ეროვნული შემადგენლობა    = 
|სარწმუნოებრივი შემადგენლობა =
|ეთნოქორონიმი =
|დროის სარტყელი            = +3
|DST                     = 
|სატელეფონო კოდი          = 
|საფოსტო ინდექსი         = 
|საავტომობილო კოდი=
|საიტი                    =
|კატეგორია ვიკისაწყობში =
|add1n= 
|add1=
}}
'''ტლადალი'''&lt;ref&gt;ნ. არდოტელი, „ბეჟიტური ენა“, თბ., 2014, გვ. 24&lt;/ref&gt; ({{lang-ka|ქალაქი}}) — [[სოფელი]] რუსეთში, [[დაღესტანი|დაღესტნის რესპუბლიკის]] [[წუნტის რაიონი|წუნტის რაიონში]]. დასახლებულია ერთ-ერთი [[დიდოელები|დიდოური]] ტომით, [[ბეჟიტელები]]თ. 2018 წლის მდგომარეობით სოფელში ცხოვრობდა 570 ადამიანი. 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{წუნტის რაიონი}}

[[კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები]]</text>
      <sha1>ih1zc1j9ytvk2518lgw6gzw9ycqapj4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>წუნტის რაიონი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>441582</id>
    <revision>
      <id>4808508</id>
      <parentid>3700538</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:47:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:წუნტის რაიონი]]; დაემატა [[კატეგორია:დაღესტნის რაიონები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808508</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2248" sha1="ooar4t4wkhm4zvnvdbpuj09n7xkri4d" xml:space="preserve">'''წუნტის რაიონი''' ({{lang-ru|Цунтинский район}}) — [[რუსეთის ფედერაცია|რუსეთის ფედერაციის]] ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეული და მუნიციპალური წარმონაქმნი [[დაღესტნის რესპუბლიკა]]ში. ადმინისტრაციული ცენტრი — წუნტა. 

==ადმინისტრაციული მოწყობა==
წუნტის რაიონში დიდოელებით დასახლებული 48 აული ერთიანდება  რვა სასოფლო საბჭოში: 
#ქიდარო ({{lang-ru|Кидеро}});
#თლერუთლი ({{lang-ru|Терутли}});
#ქიმიაჰლი ({{lang-ru|Кимятли}});
#ჰლაცუტი ({{lang-ru|Тляцуда}});
#ჰიბიათლი ({{lang-ru|Хибиятль}});
#შაიტლი ({{lang-ru|Шаитли}});
#შაფიხი ({{lang-ru|Шапих}});
#შაური ({{lang-ru|Шаури}}).

აულთა საერთო სახელებია: ასახი, აქდე, ბერიხი, გუტადლი, ელბოყი, ვიწიათლი, ზეხიდა, თლერუთლი, იცირახი, იჰაა, მახალათლი, მიშოლი, რეტლო, უდოყი, ქედირო, ქიონი, ღაღათლი, შია, ჩალიახი, ცებარი, ციციმახი, ციხოყი, ცოქოყი, ჭაატლი, ხებათლი, ხეთოხი, ხუტლო, ხუტროხი, ხუფრი, ხუშეთი, ჰიბიათლი, ჰინოხი, ჰიჩაა, ჰუალახი.

==ლიტერატურა==
*არდოტელი ნ. „დიდოური ენა“, თბ., 2007, გვ. 11-13

{{წუნტის რაიონი}}

[[კატეგორია:დაღესტნის რაიონები| ]]</text>
      <sha1>ooar4t4wkhm4zvnvdbpuj09n7xkri4d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ხორვატიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>446993</id>
    <revision>
      <id>4808300</id>
      <parentid>3739754</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:30:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808300</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="367" sha1="n2bz8g364ufu3y9qjm8temlkm0ydyed" xml:space="preserve">{{Commons cat|Museums in Croatia}}
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ხორვატიის შენობა-ნაგებობები|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>n2bz8g364ufu3y9qjm8temlkm0ydyed</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სონგ ცინგ ლინგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>458151</id>
    <revision>
      <id>4808392</id>
      <parentid>4499048</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:35:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808392</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24288" sha1="bk1xslytdmfq443acz1qpgvvoqfxpd8" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი
| სახელი = როზამონდ სონგ ცინგ ლინგი 
| სურათი=Madame Sun Yat-Sen - Cecil Beaton.jpg
| სურათის ზომა =200პქ
| წარწერა სურათის ქვეშ= 
| ხელმოწერა =  
| დაბადების თარიღი = [[27 იანვარი]],  [[1893]]
| დაბადების ადგილი= [[შანხაი]],  [[ძიანსუ|ძიანგსუ]], [[ცინის დინასტია|ცინგის დინასტია]] 
| გარდაცვალების თარიღი = [[29 მაისი]],  [[1981]] 
| გარდაცვალების ადგილი= [[პეკინი]],  [[ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა]]
| მოქალაქეობა =
| ეროვნება =
| რეზიდენცია =
| საარჩევნო ოლქი =
| მამა = [[ჩარლი სონგი]]  &lt;small&gt;(1915–1925)&lt;/small&gt;
| დედა = ნი ქვაი-ცენგი 
| მეუღლე = [[სუნ იატსენი]] 
| შვილები=
| განათლება = უესლეიანის უნივერსიტეტი 
| პროფესია =
| საქმიანობა = მდივანი, ინგლისური ენის თარჯიმანი, პოლიტიკოსი, აქტივისტი 
| რელიგია = [[მეთოდიზმი]]
| ჯილდოები =
| პარტია = [[ქუომინთანგი]] &lt;small&gt;(1919-1947)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[კომინტერნი]] &lt;small&gt;(1930–1943)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[კუომინთანგის რევოლუციური კომიტეტი]]&lt;small&gt;(1948–1981)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[ჩინეთის კომუნისტური პარტია]]&lt;small&gt;(1981)&lt;/small&gt;
| საიტი=
| რიგი = [[ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა|ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის]] თავმჯდომარე 
| თანამდებობა დაიკავა = [[16 მაისი]], [[1986]]
| თანამდებობა დატოვა = 
| ვიცე-პრეზიდენტი  =
| პრეზიდენტი =
| პრემიერ-მინისტრი = [[ჯაო ძიიანი|ჭაო წ იანგი]] 
| წინამორბედი = 
| მემკვიდრე = 
| რიგი2 = ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ვიცე-თავმჯდომარე 
| თანამდებობა დაიკავა2 = [[27 აპრილი]], [[1959]]
| თანამდებობა დატოვა2=[[17 იანვარი]], [[1975]]
| წინამორბედი2 = [[ჯუ დე|ჭუ დე]] 
| მემკვიდრე2 = [[ულანჰუ]]&lt;small&gt;(1983)&lt;/small&gt;
| პრეზიდენტი2=[[ლიუ შაო ცი]] &lt;small&gt;(1968–1972)&lt;/small&gt;&lt;br /&gt;[[დონგ ბი უ]] &lt;small&gt;(დროებითი)&lt;/small&gt;
| ვიცე-პრეზიდენტი2 =
| პრემიერ-მინისტრი2=
| რიგი3 =  ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი
| თანამდებობა დაიკავა3 = [[31 ოქტომბერი]], [[1968]]
| თანამდებობა დატოვა3 =  [[24 თებერვალი]], [[1972]]
| წინამორბედი3 = [[ლიუ შაო ცი]]&lt;small&gt;(თავმჯდომარე)&lt;/small&gt;
| მემკვიდრე3 = [[დონგ ბი უ]]&lt;small&gt;(თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი)&lt;/small&gt;
| პრეზიდენტი3 = [[მაო ძედუნი]]
| პრემიერ-მინისტრი3= [[ჭოუ ენ ლაი]]
| რიგი4 = [[სრულიად ჩინეთის წარმომადგენელთა კრება|სრულიად ჩინეთის წამომადგენელთა კრების]] ვიცე-თავმჯდომარე
| თანამდებობა დაიკავა4 = [[17 იანვარი]], [[1975]]  
| თანამდებობა დატოვა4 =[[29 მაისი]], [[1981]]
| წინამორბედი4 = 
| მემკვიდრე4 = 
| პრეზიდენტი4 = [[ჯუ დე|ჭუ დე]] 
| პრემიერ-მინისტრი4=
| რიგი5 = [[ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ცენტრალური მთავრობა|ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის ცენტრალური მთავრობის]] ვიცე-თავმჯდომარე 
| თანამდებობა დაიკავა5 = [[1 ოქტომბერი]], [[1949]] 
| თანამდებობა დატოვა5 =[[27 სექტემბერი]], [[1954]]
| წინამორბედი5 = &lt;small&gt;თანამდებობა დაარსდა&lt;/small&gt; 
| მემკვიდრე5 = [[ჯუ დე|ჭუ დე]] 
| პრეზიდენტი5 = [[მაო ძედუნი]]
| პრემიერ-მინისტრი5=
}}
'''როზამონდ სონგ ცინგ ლინგი''' (({{lang-zh|宋庆龄}}) დ. [[27 იანვარი]], [[1893]] – [[29 მაისი]], [[1981]]) — ჩინელი პოლიტიკოსი. [[სუნ იატსენი|სუნ იატსენის]], რომელიც იყო 1911 წლის რევოლუციის (რომელმაც დააარსა ჩინეთის რესპუბლიკა) ერთ-ერთი ლიდერი, მესამე ცოლი. ის იყო სონგების ოჯახის წარმომადგენელი და თავის დებთან ერთად მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ჩინეთის პოლიტიკურ ცხოვრებაში [[1949]] წლამდე და მის შემდეგ. 

[[1949]] წლის შემდეგ, როდესაც დაარსდა [[ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა]], მას დაკავებული ჰქონდა რამდენიმე მნიშვნელოვანი თანამდებობა ახლად ჩამოყალიბებულ მთავრობაში, მათ შორის იყო ვიცე-თავმჯდომარე ([[1949]]-[[1954]]; [[1959]]-[[1975]]), ასევე სრულიად [[სრულიად ჩინეთის წარმომადგენელთა კრება|ჩინეთის წამომადგენელთა კრების]] ვიცე-თავმჯდომარე ([[1954]]–[[1959]]; [[1975]]–[[1981]]). იგი ხშირად მოგზაურობდა, განსაკუთრებით ადრეულ 1950-იან წლებში და არაერთ მნიშვნელოვან საერთაშორისო ღონისძიებებზე წარადგენდა საკუთარ ქვეყანას. [[ჩინეთის კულტურული რევოლუცია|ჩინეთის კულტურული რევოლუციის]] პერიოდში მას ხშირად აკრიტიკებდნენ.{{sfn|Epstein|1993|p=551}} მას შემდეგ რაც [[1968]] წელს პრეზიდენტი [[ლიუ შაო ცი]] თანამდებობიდან გადააყენეს, იმჟამინდელმა ვიცე-პრეზიდენტებმა სონგ ცინგ ლინგმა და დონგ ბი უმ დაიკავეს მისი თანამდებობა და [[1972]]&lt;ref&gt;[http://www.zarate.eu/china.htm Leaders of China (People's Republic of China)], zarate.eu from 11 May 2017, retrieved 12 July 2017.&lt;/ref&gt; წლამდე მოიხსენიებოდნენ, როგორც ჩინეთის სახელმწიფოს დე-ფაქტო მეთაურებად. 1972 წელს დონგ უ დაინიშნა პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებლად. ჩინეთის კულტურული რევოლუციის დროს სონგი გადაურჩა პოლიტიკურ ქაოსს, მიუხედავად ამისა [[1976]] წლამდე ნაკლებად ჩნდებოდა.  მას ერთდროულად ეკავა სრულიად ჩინეთის წამომადგენელთა კრების თავმჯდომარის თანამდებობის შემსრულებელის თანამდებობა [[1976]] წლიდან [[1978]] წლამდე, ასევე სახელმწიფოს მეთაურის თანამდებობის შემსრულებლის პოზიცია. [[1981]] წელს, როდესაც  მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა უკიდურესად მძიმე იყო,  მიანიჭეს „ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის საპატიო პრეზიდენტის“ წოდება. 

==ცხოვრება და მოღვაწეობა==

სონგ ცინგ ლინგი დაიბადა [[შანხაი|შანხაიში]]. მამა, ჩარლი სონგი, იყო ბიზნესმენი და მისიონერი. მან დაამთავრა შანხაის ქალთა საშუალო სკოლა, შემდგომში სწავლა გააგრძელა უესლეიანის კოლეჯში, რომელიც მდებარეობს [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერტებულ შტატებში]], კერძოდ [[ჯორჯია|ჯორჯიის]] შტატში.{{sfn|Hahn|1941|pp=43–45}} როგორც მისი დები ცინგ ლინგიც თავისუფლად საუბრობდა [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]] ენაზე, რადგან განათლება უმეტესად ინგლიურ ენაზე ჰქონდა მიღებული. მისი ქრისტიანული სახელია როზამონდი. 

[[1915]] წლის [[25 ოქტომბერი|25 ოქტომბერს]] სონგი დაქორწინდა [[სუნ იატსენი|სუნ იატსენზე]], რომელიც იყო ჩინეთის 1911 წლის რევოლუციის ერთ-ერთი ლიდერი და ქუომინთანგის (ნაციონალისტური  პარტია) დამაარსებელი. მისი მშობლები ამ ქორწინების სასტიკი წინააღმდეგნი იყვნენ, რადგან სუნ იატსენი ცინგ ლინგზე 26 წლით უფროსი იყო. [[1925]] წელს, როდესაც სუნი გარდაიცვალა სონგი გახდა ქუომინთანგის ცენტრალური აღმასრულებელი კომიტეტის წევრი. [[1927]] [[კომუნისტები]] გააძევეს ნაციონალისტური პარტიიდან, სონგი იძულებული გახდა დაეტოვებინა ჩინეთი და წასულიყო [[მოსკოვი|მოსკოვში]], რადგან მას ბრალად დასდეს ქმრის იდეოლოგიებისადმი ღალატი.
[[ფაილი:Sun-Soong wedding photo 2.jpg|მინი|მარცხნივ|სუნ იატსენისა და სონგ ცინგ ლინგის ქორწინების ფოტოსურათი  ([[1915]])]]
როდესაც სონგი დაბრუნდა ჩინეთში საბოლოოდ გაწყვიტა ურთიერთობა ოჯახთან და ღიად დაუჭირა მხარი [[კომუნიზმი|კომუნიზმს]], განსაკუთრებით [[ჩინეთის სამოქალაქო ომი|ჩინეთის სამოქალაქო ომის]] პერიოდში. [[1948]] წელს, იგი გახდა ქუომინთანგის მემარცხენე ფრთის რევოლუციური კომიტეტის საპატიო თავმჯდომარე. როდესაც ჩინეთის სამოქალაქო ომში კუმინაზმმა გაიმარჯვა და დაემხო ნაციონალისტური პარტია, სონგმა დატოვა [[შანხაი]] და [[1949]] წელს წავიდა [[პეკინი|პეკინში]], რათა დასწრებოდა ჩინეთის სახალხო პოლიტიკურ საკონსულტაციო კონფერენციას, რომელზეც შეიქმნა ახალი ცენტრალური მთავრობა. იმავე წლის 1 ოქტომბერს სონგი მიიწვიეს [[ტიანანმენის მოედანი|თიანანმენის მოედანზე]], რათა აღენიშნათ [[ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა|ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის]] დააარსება. ნაციონალისტურმა მთავრობამ სონგის წინააღმდეგ გამოსცა დაკავების ორდენი,&lt;ref&gt;{{cite news |title = Mme. Sun Yat-Sen Ordered Arrested |newspaper = [[Los Angeles Times]] |date = 9 October 1949 |url = https://pqasb.pqarchiver.com/latimes/access/420589781.html?dids=420589781:420589781&amp;FMT=ABS&amp;FMTS=ABS:AI&amp;type=historic&amp;date=Oct+09%2C+1949&amp;author=&amp;pub=Los+Angeles+Times&amp;desc=Mme.+Sun+Yat-Sen+Ordered+Arrested&amp;pqatl=google |access-date = 11 თებერვალი 2020 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20121104060327/http://pqasb.pqarchiver.com/latimes/access/420589781.html?dids=420589781:420589781&amp;FMT=ABS&amp;FMTS=ABS:AI&amp;type=historic&amp;date=Oct+09,+1949&amp;author=&amp;pub=Los+Angeles+Times&amp;desc=Mme.+Sun+Yat-Sen+Ordered+Arrested&amp;pqatl=google |archivedate = 4 ნოემბერი 2012 }}&lt;/ref&gt; მაგრამ ის მალევე გააუქმეს, რადგან კომუნიზმმა მოიპოვა სამხედრო გამარჯვება.

[[1950]] წელს სონგი გახდა ჩინეთის ეროვნული ადიმინსტრაციული ცენტრის თავმჯდომარე, რომელიც აერთიანებდა რამდენიმე ორგანიზაციას, რომლებიც აგვარებდნენ ხალხთან კეთილდღეობისა და მათი დახმარების საკითხებს. სონგის ფონდი სახელად „ჩინეთის კეთილდღეობა“ ჩამოყალიბდა ინსტიტუტად და დაიწყო ჩინური ჟურნალის გამოცემა, რომელიც დღეს ცნობილია როგორც ჟურნალი სახელად „[[ჩინეთი დღეს]]“. [[1952]] წელს გამოაქვეყნეს მისი ნაშრომთა კრებული, რომელიც ახალი ჩინეთის კონცეფციას აღწერდა.{{sfn|Klein|Clark|1971|p=786}}

[[1951]] წლის აპრილში სონგს მიენიჭა [[საერთაშორისო ლენინური პრემია &quot;ხალხთა შორის მშვიდობის განმტკიცებისათვის&quot;|სტალინის მშვიდობის პრემია]].{{sfn|Klein|Clark|1971|p=786}}
[[ფაილი:Mao, Soong and Deng at International Meetings of Communist and Workers.jpg|200px|მინი|მარცხნივ|მაო ძედუნი, სონგი და დენგი 1957 წლის კომუნისტებისა და მუშათა პარტიის საერთაშორისო შეხვედრაზე]]
[[ჩინეთის კულტურული რევოლუცია|ჩინეთის კულტურული რევოლუციის]] დროს ([[1966]]-[[1976]]), სონგს აკრიტიკებდნენ წითელი გვარდიის ფრაქციები. ერთხელ, მისი მშობლების საფლავები წაბილწეს და მათი ცხედრები გარეთ გამოფინეს. ამ შემთხვევის შემდეგ იმდროინდელმა პრემიერმა ჭოუ ენ ლაიმ სონგი „დაცვის ქვეშ მყოფ პირთა“ სიაში შეიყვანა. 

[[1975]] წელს სონგი აირჩიეს ჩინეთის ნაციონალური კომიტეტის ვიცე-თავმჯდომარედ.&lt;ref&gt;Sheng, Yonghua. 《宋庆龄年表》''[A Chronology of Song Qingling]''. Guangdong People's Press, 2006, 2: 601.&lt;/ref&gt;

==ცხოვრების ბოლო წლები==

[[ჩინეთის კულტურული რევოლუცია|ჩინეთის კულტურული რევოლუციის]] შემდგომ სონგი ნაკლებად ჩნდებოდა საზოგადოებაში მისი გაუარესებული ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო, ამისდა მიუხედავად მისი სტატიები ბავშვთა კეთილდღეობის საკითხებზე მაინც ხშირად იბეჭდებოდა პრესაში. ის ბოლოს საზოგადოებაში გამოჩნდა ინვალიდის ეტლში მჯდომარე [[1981]] წლის [[8 მაისი|8 მაისს]], როდესაც ხალხთა დიდ დარბაზში გადასცეს სამართლის დოქტორის ხარისხი (ვიქტორიას უნივერსიტეტიდან). რამდენიმე დღის შემდეგ მას დაეწყო მაღალი სიცხეები და ვეღარ შეძლო გამოჯანმრთელება. [[1981]] წლის [[16 მაისი|16 მაისს]], მის გარდაცვალებამდე ორი კვირით ადრე, იგი მიიღეს კომუნისტური პარტიის ოფიციალურ წევრად და მიანიჭეს ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის საპატიო თავმჯდომარის ტიტული (中华人民共和国名誉主席). ის იყო ერთადერთი პიროვნება რომელიც ამ ტიტულს ფლობდა.{{sfn|Epstein|1993|pp=616–617}} სონგის ერთ-ერთი ბიოგრაფის თქმით მას [[1957]] წლის შემდეგ სურდა გამხდარიყო კომუნისტური პარტიის წევრი. მიუხედავად მისი სურვილისა მისი თხოვნა უარყვეს, რადგან პარტიაში ფიქრობდნენ რომ რევოლუციისთვის უმჯობესი იყო თუ სონგი ოფიციალურად არ შეუერთდებოდა პარტიას, მაგრამ ის ყოველთვის შეძლებდა პარტიის მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებებში მიეღო მონაწილეობა და მის მოსაზრებების ღიად დაფიქსირება.{{sfn|Epstein|1993|p=491}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.sclf.org/ Soong Ching-ling Foundation]
* [http://www.china.org.cn/english/features/beijing/31048.htm Former Residence of Song Qingling, Beijing]
* [http://www.shsoong-chingling.com Memorial Residence, Shanghai] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190715090714/http://www.shsoong-chingling.com/ |date=2019-07-15 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:სონგი, ცინგ ლინგი}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1893]]
[[კატეგორია:დაბადებული 27 იანვარი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1981]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 მაისი]]
[[კატეგორია:ჩინეთის ქალი ლიდერები]]
[[კატეგორია:ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ქალი ვიცე-პრეზიდენტები]]</text>
      <sha1>bk1xslytdmfq443acz1qpgvvoqfxpd8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რიტა ლევი-მონტალჩინი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>458777</id>
    <revision>
      <id>4808499</id>
      <parentid>4725336</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:35:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808499</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31353" sha1="jq4fmy76siy30ehtaw1dw923u2nlprz" xml:space="preserve">{{ვიკი}}{{გრამატიკა}}
{{ინფოდაფა მეცნიერი 
| სახელი                  = რიტა ლევი-მონტალჩინი
| მშობლიური სახელი       = Rita Levi-Montalcini
| ფოტო                 = Rita Levi Montalcini.jpg
| სურათის ზომა =    
| სურათის წარწერა       = რიტა ლევი-მონტალჩინი 2009 წელს
| დაბადების თარიღი        = [[22 აპრილი]], [[1909]]
| დაბადების ადგილი       =  [[ტურინი]]
| გარდაცვალების თარიღი          = [[30 დეკემბერი]], [[2012]]
| გარდაცვალების ადგილი         = [[რომი]]
| მოქალაქეობა          = იტალია, ამერიკის შეერთებული შტატები
| სამეცნიერო სფერო        = ნეირობიოლოგია, უჯრედული ბიოლოგია
| მუშაობის ადგილი         = 
| ალმა-მატერი         = 
| სამეცნიერო ხელმძღვანელი = 
| გავლენა იქონიეს    =
| გავლენა იქონია    = 
| განთქმული მოსწავლეები   = 
| ცნობილია როგორც         = 
| სამეცნიერო ხარისხი     =  
| სამეცნიერო წოდება =
| ჯილდოები და პრემიები     =
| ხელმოწერა         = 
| საიტი                 =
}}
'''რიტა ლევი-მონტალჩინი''' ({{lang-it|Rita Levi-Montalcini}}; დ. [[22 აპრილი]], [[1909]], [[ტურინი]], [[იტალია]], – გ. [[30 დეკემბერი]], [[2012]], [[რომი]]) — [[იტალია|იტალიელი]] [[ნეირომეცნიერება|ნეირომეცნიერი]]. [[ზრდის ფაქტორები]]ს აღმოჩენისთვის [[1986]] წელს [[სტენლი კოენი|სტენლი კოენთან]] ერთად მიიღო [[ნობელის პრემიის ლაურეატები ფიზიოლოგიის ან მედიცინის დარგში|ნობელის პრემია ფიზიოლოგიის ან მედიცინის დარგში]].
== ბიოგრაფია ==
ლევი-მონტალჩინი დაიბადა 1909 წელს ტურინში შეძლებულ [[ებრაელები|ებრაულ]] ოჯახში. მამა ელექტროინჟინერი და მათემატიკოსი იყო, დედა — მხატვარი. [[სელმა ლაგერლოფი]]ს თხზულებების ზეგავლენით აპირებდა მწერლის კარიერას არჩევას თუმცა საბოლოოდ გადაწყვიტა მედიცინა შეესწავლა. [[1936]] წელს დაამთავრა ტურინის უნივერსიტეტი ნევროლოგიისა და ფსიქიატრიის სპეციალობით; იქვე, ჯუზეპე ლევის ხელმძღვანელობით დაიწყო მუშაობა ნერვული უჯრედების ზრდაზე პერიფერიული ქსოვილების ეფექტების კვლევაზე.&lt;ref name=&quot;ბრიტ&quot;&gt;[https://www.britannica.com/biography/Rita-Levi-Montalcini Rita Levi-Montalcini], Encyclopædia Britannica. 2019. ნანახია 13 თებერვალი, 2020.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;ნობელი&quot;&gt;[https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1986/levi-montalcini/facts/ Rita Levi-Montalcini], Nobel Media AB. ნანახია 13 თებერვალი, 2020.&lt;/ref&gt; მომავალში ლევის კიდევ ორი სტუდენტი, ლევი-მონტალჩინის კოლეგები და მეგობრები — [[სალვადორ ლურია]] და [[რენატო დულბეკო]] გახდნენ ნობელის პრემიის ლაურეატები.&lt;ref name=eashingtonuni&gt;{{cite web|title=Rita Levi-Montalcini|url=http://beckerexhibits.wustl.edu/mig/bios/levi-montalcini.html|publisher=Washington University|accessdate=31 December 2012}}&lt;/ref&gt;

[[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს, [[ნაცისტური გერმანია|ნაცისტური გერმანიის]] მიერ იტალიის ოკუპაციის წლებში (1943–45) იმალებოდა [[ფლორენცია]]ში. მოკავშირეების მიერ იტალიის გათავისუფლების შემდეგ ექიმად მუშაობდა ლტოლვილთა ერთ-ერთ ბანაკში.&lt;ref name=eashingtonuni/&gt; ომის შემდეგ განაგრძო მუშაობა ტურინში. [[1947]] წელს მიიწვიეს [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებში]], ვაშინგტონის უნივერსტიტეტში ([[სენტ-ლუისი]], [[მისურის შტატი|მისური]]), ზოოლოგ ვიქტორ ჰამბურგერთან სამუშაოდ; ეს უკანასკნელი იმ პერიოდში ქათმის წიწილის ემბრიონში ნერვული უჯრედების ზრდას სწავლობდა. საბოლოოდ, ლევი-მონტალჩინმა მიიღო იტალიის და აშშ-ის ორმაგი მოქალაქეობა. [[1948]] წელს ჰამბურგერის ლაბორატორიაში აღმოაჩინა, რომ წიწილის ემბრიონში იმპლანტირებული სიმსივნური ქსოვილი თაგვის ორგანიზმიდან ასტიმულირებდა ნერვული უჯრედების ზრდას. ამ ეფექტის კვლევისას ლევი-მონტალჩინმა და ჰამბურგერმა სიმსივნურ ქსოვილში მიაგნეს ნივთიერებას, რომელსაც ნერვის ზრდის ფაქტორი (NGF) უწოდეს. ამასთან, ლევი-მონტალჩინმა დაადგინა, რომ სიმსივნე უჯრედების მსგავს ზრდას იწვევდა ლაბორატორიაში კულტივირებულ ნერვულ ქსოვილში, ხოლო მისმა ახალმა თანამშრომელმა, სტენლი კოენმა მოახერხა NGF-ის იზოლირება სიმსივნური ქსოვილიდან. ამგვარად, NGF გახდა პირველი ზრდის ფაქტორი, რომლის გამოვლენაც შეძლეს მეცნიერებმა. ამ აღმოჩენამ ხელი შეუწყო სხვადასხვა სამედიცინო პრობლემის (მაგ., თანდაყოლილი მალფორმაციები, [[ალცჰაიმერის დაავადება]], [[პარკინსონის დაავადება]], ჭრილობის შეხორცების დეფექტები, სიმსივნური დაავადებები) მექანიზმების უკეთესად გააზრებას.&lt;ref name=&quot;ბრიტ&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ნობელი&quot;/&gt;    

[[1962]] წელს ლევი-მონტალჩინმა რომში დააარსა უჯრედული ბიოლოგიის ინსტიტუტი. ამის შემდეგ ის უთავსებდა მუშაობას რომსა და ვაშინგტონის უნივერსიტეტში. [[1987]] წელს დაჯილდოვდა აშშ-ის უმაღლესი სამეცნიერო ჯილდოთი, ეროვნული სამეცნიერო მედლით. მისი ავტობიოგრაფიული ნაშრომი „არასრულყოფილების ხოტბა“ (In Praise of Imperfection) გამოქვეყნდა [[1988]] წელს.&lt;ref name=&quot;ბრიტ&quot;/&gt; 1990-იან წლებში ლევი-მონტალჩინმა ერთ-ერთმა პირველმა მიუთითა ადამიანის პათოლოგიურ პროცესებში [[პოხიერი უჯრედი|პოხიერი უჯრედების]] მნიშვნელობაზე და გამოავლინა უჯრედების ამ ტიპის მნიშვნელოვანი ენდოგენური მოდულატორი — პალმიტოილეთანოლამიდი.&lt;ref name=Leon1994&gt;{{cite journal  |vauthors=Leon A, Buriani A, Dal Toso R, etal |title=Mast cells synthesize, store, and release nerve growth factor |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America |volume=91 |issue=9 |pages=3739–43 |date=April 1994  |pmid=8170980 |pmc=43657 |doi=10.1073/pnas.91.9.3739|bibcode=1994PNAS...91.3739L }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Aloe1993&gt;{{cite journal |vauthors=Aloe L, Leon A, Levi-Montalcini R |title=A proposed autacoid mechanism controlling mastocyte behaviour |journal=Agents and Actions |volume=39 Spec No |issue= |pages=C145–7 |year=1993 |pmid=7505999|doi=10.1007/BF01972748 }}&lt;/ref&gt;

[[2001]] წელს იტალიის პრემიერ-მინისტრმა [[კარლო აძელიო ჩამპი]]მ მეცნიერების განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის ლევი-მონტალჩინი დანიშნა უვადო [[იტალიის სენატი|სენატორად]].&lt;ref name=&quot;ბრიტ&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ნობელი&quot;/&gt; სენატში მხარს უჭერდა მემარცხენე-ცენტრისტულ ძალებს, მათ შორის, [[რომანო პროდი]]ს მთავრობას, რისთვისაც მემარჯვენე კოლეგების კრიტიკა დაიმსახურა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.repubblica.it/2007/10/sezioni/politica/napolitano-tre/mastella-storace/mastella-storace.html |title=Mastella: sì al procedimento su Storace|publisher=Repubblica|date=17 October 2007|accessdate=16 March 2011}}&lt;/ref&gt; ლევი-მონტალჩინი არასდროს დაქორწინებულა და შვილები არ ჰყოლია.&lt;ref&gt;{{cite web| url=https://www.theguardian.com/world/2012/dec/30/rita-levi-montalcini-biologist-dies | title=Rita Levi-Montalcini, pioneering Italian biologist, dies at 103 | date=20 December 2012 | publisher=The Guardian | access-date=29 November 2016}}&lt;/ref&gt; გარდაიცვალა 2012 წელს რომში, 103 წლის ასაკში.&lt;ref name=&quot;ნობელი&quot;/&gt; 
  ლევი- მოლტანჩინი ყოველთვის ისწრაფოდა იმისკენ, რომ ორი ერთმანეთისგან შეუთავსებელი ცნება სრულყოფილი პირად ცხოვრება და სრულყოფილი კარგიერა შეეთავსებინა. თუმცა, ცხოვრებასა და სამსახურშიც, გარკვეულწილად, მოუხდია არასრულყოფილებასთან შეგუება, რადგან ამგვარი ყოფა უფრო მორგებული აღმოჩნდა მის ადამიანურ ბუნებასთან. 1930 წლის დასაწყისში, ლევი-მონტალჩინი ტურინის სამედიცინო ინსტიტუტში ჩაერიცხა, რათა &quot;მთელი თავისი არსებით ჩართულიყო კვლევაში, რაც მისი ცხოვრების აზრად იქცა&quot;. ჰისტოლოგ ჯუზეპე ლევის ასისტენტს იტალიის ფაშისტური რეჟიმის წლებში გაბატონებული რასისტული კანონების გამო, საკუთარ სახლში მოუხდა ლაბორატორიის მოწყობა. მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ, რიტა ლევი-მონტალჩინი ამერიკის შეერთებულ შტატებში გაემგზავრა, სადაც 30 წლის მანძილზე ვაშინგტონის უნივერსიტეტში მუშაობდა. სწორედ აქ გაიცნო ბიოქიმიკოსი სტენლი კოენი, ვისთან ერთადაც დაადგინა, რომ ნერვული უჯრედების ზრდას პროტეინი (ცილა) განაპირობებდა. ნერვული უჯრედების ზრდის აღმოჩენისთვის  რიტა ლევი-მონტაჩელიმ, კოენთან ერთად, ნობელის პრემია მიიღო. 

&quot;იცხოვრეთ მშვიდად და მუდამ ტვინის მარცხენა ნახევარსფეროთი იფიქრეთ.&quot;

ლევი-მონტაჩელიმ დაამტკიცა, რომ ტვინის ორ ნახევარსფეროს შორის ერთი მეორეზე ნაკლებად არის განვითარებული და კაცობრიობის ისტორიაში ჩადენილი ყველა ბოროტება ტვინის მარჯვენა ნახევარსფეროს გადააბრალა. მეცნიერმა განაცხადა: &quot;ეს ინსტიქტებზე პასუხისმგებელი ნაწილია, რომელმაც ავსტრალოფითეკი ხიდან ჩამოიყვანა და სიცოცხლე შეანარჩუნებინა. ეს ნახევარსფერო ნაკლებადაა განვითარებული და დიქტატორებიც ხალხის მასებს სწორედ მარჯვენა ნახევარსფეროზე ზემოქმედებით იყოლიებენ. ყველა ტრაგედია მუდამ მასზე დაყრდნობით ხდება, რადგანაც იგი უნდობლობას უცხადებს მარცხენა ნახევარსფეროს&quot;. ამასთან  გვაფრთხილებდა: &quot;ეს არქაული ტვინი საღ გონებაზე ბატონობს. ამიტომ, მუდამ ფხიზლად უნდა ვიყოთ. ყველა დიდ ტრაგედიაში დამნაშავე ის არის, რადგან ინტელექტი და აზროვნება იქ აღძრული დაბალი დონის ინსტიქტებით არის დაბინდული&quot;. მეცნიერმა ქალბატონმა ასეთი რეცეპტი დაუტოვა მსოფლიოს: &quot;იცხოვრეთ მშვიდად და მუდამ ტვინის მარცხენა ნახევარსფეროთი იფიქრეთ&quot;. 1988 წელს გამოქვეყნებულ ავტობიოგრაფიულ წიგნში-&quot;არასრულყოფილების დიდება&quot;- რიტა ლევი-მონტალჩინიმ ყველაფერს თავ-თავისი ადგილი მიუჩინა:&quot; მნიშვნელოვანია, ის, თუ როგორ ვიცხოვრებთ და რა გზავნილს დავუტოვებთ  სხვებს. აი, ეს არის ის, რაც გადაგვარჩენს&quot;.

 
 ტურინში ყოფნის დროს იგი მუშაობდა ჯუზეპე ლევის მეთვალყურეობის ქვეშ. ცნობილ იტალიელმა, რომელმაც დიდი გავლენა მოახდინა სტუდენტების მუშაობის ეთიკასა და მეცნიერულ ცნობისმოყვარეობაზე, მის ლაბორატორიაში ყოფნის დროს რიტა  მოხიბლული იყო ნეიროგენეზის პროცესით.  

 ლევი-მონტალჩინმა დაამთავრა სუმმა ქუმ ლაუდე ტურინის მედიცინის სკოლა 1936 წელს და დაიწყო სამწლიანი სტიპენდია ნევროლოგიასა და ფსიქიატრიაში. მან განაგრძო კვლევები ნერვული უჯრედების განვითარებაზე.  ამ ვადაში ევროპაში ებრაელი მოქალაქე გახდა უფრო საშიში.  მუსოლინი მოვიდა ხელისუფლებაში 1922 წელს, ხოლო 1938 წელს მან გამოაქვეყნა მანიფესტი per la Difesa della Razza, რასობრივი მეცნიერის მანიფესტი.
  
 1939 წელს მან მიიღო რთული გადაწყვეტილება ტურინის უნივერსიტეტში სამუშაოს დასრულების შესახებ, რადგან მას არ სურდა, კოლეგებს საფრთხე დამუქრებოდა ებრაელ მეცნიერთან მათი ასოციაციით.  მან კვლევები განაგრძო ბელგიაში, სადაც მიიღო მიწვევა ნევროლოგიურ ინსტიტუტში კვლევების ჩასატარებლად.  მაგრამ ეს ყოველდღიურობაში არ გაგრძელებულა.  როდესაც ჰიტლერის გავლენა ევროპაში გავრცელდა, მის ოჯახის წევრებს შეეშინდათ და ტურინში დაბრუნდნენ 1940 წლის დასაწყისში.

 მიუხედავად იმისა, რომ სამყარო მის გარშემო იშლება, ლევი-მონტალინიმ მაინც გადაწყვიტა გაეგრძელებინა კვლევა.  ტურინში დაბრუნების შემდეგ, ლევი-მოლტანჩინმა თავის საძინებელში მცირე ლაბორატორია შექმნა, რომელშიც მიკროსკოპი იყო მოთავსებული, ქათმის ემბრიონში ნეიროგენეზის შესასწავლად.  ტურინში დაბომბვა 1941 წელს გააქტიურდა, რამაც იძულებული გახდა მისი ოჯახით ქალაქგარეთ გადასულიყო. მან შეფუთა აპარატურა და მეორედ ჩამოაყალიბა  ლაბორატორია.

 ლევი-მონტალცინმა შეუტია ვიქტორ ჰამბურგერის 1934 წლის ნაშრომს, რომელშიც მან შეამოწმა სხვადასხვა ქსოვილების მოთხოვნა ამ იგივე ქსოვილისთვის განკუთვნილი ნერვული უჯრედების განვითარებისა და მიგრაციისთვის.  


 ერთ – ერთი მთავარი აღმოჩენა, რომელიც მან შეერთებულ შტატებში ყოფნის დროს გააკეთა, იყო ტექნიკის შემუშავება, რომელიც საშუალებას მისცემდა მას ნეირონების ზრდას ემბრიონის გარეთ.  ეს დაამტკიცა იმ დაკვირვების შედეგად, როდესაც თაგვის სიმსივნური უჯრედის ხაზმა გამოიწვია ნერვული უჯრედების ზრდა.  ქათმის ემბრიონის გადაღებისას, ეს კიბოს უჯრედები იზიდავდნენ და ასტიმულირებენ ნეირონების ზრდას, რაც ვარაუდობს, რომ ეს კიბოს უჯრედები შეიცავს სავარაუდო პროგნოზირებას.  ლევი-მონტალჩინი ეწვია ჰერტა მეიერის ლაბორატორიას ბრაზილიის უნივერსიტეტში 1950-იანი წლების დასაწყისში, სადაც მან შეიმუშავა ტექნიკა ნერვული უჯრედების კულტურისთვის და ახასიათებს იმ ფაქტორებს, რომლებიც ხელს უწყობს ნეირონების ზრდას.
 რიტა ლევი-მონტალინსს წარმოუდგენელი კარიერა ჰქონდა, NGF კი მოთხრობის მხოლოდ ნაწილია.  იგი იყო მეცნიერული დაფინანსების და მეცნიერ ქალთა გამორჩეული ადვოკატი.  1993 წელს მიცემულ ინტერვიუში, იგი განმარტავს, რომ ”მე შემიძლია გავაკეთო ისეთი საგნები, რომლებიც ძალიან მნიშვნელოვანია, რაც ვერასდროს ვიქნებოდი, თუ მას არ მივიღებდი, [[ნობელის პრემია]]ზე არის საუბარი.&quot;   2001 წელს მან გააფართოვა ეს ფონდი, რომელიც ახლა უზრუნველყოფს საგანმანათლებლო დახმარებას და სტიპენდიებს აფრიკელ ქალებსა და ბავშვებში.

 2001 წელს იტალიამ რიტა ლევი-მონტალჩინი სენატორი გახადა, ხოლო 2006 წელს ის უკიდურესი მემარჯვენე იტალიელ პოლიტიკოსების წარმომადგენლებთან ერთად  უსახლკაროდ იქცა.  (დიახ, მან ეს ბრძოლა მოიგო.) მან განაგრძო აქტიური მონაწილე კვლევის საზოგადოებაში, დაარსდა ევროპის ტვინის კვლევითი ინსტიტუტი 2002 წელს და ამ ინსტიტუტის ხელმძღვანელად მსახურობდა 2012 წლის დეკემბრამდე.

 რიტა ლევი-მონტალინი იყო XX საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი მეცნიერი.  იგი იბრძოდა სექსიზმისა და მეორე მსოფლიო ომის განსაცვიფრებელი ანტისემიზმისკენ, რათა შეესრულებინა ის, რაც ყველაზე მეტად უყვარდა.  მისთვის ჯილდოები არასდროს ყოფილა მიზანი.  მას შემდეგ რაც შეიტყო, რომ მან ნობელის პრემია მიიღო, ის ერთი კომენტარით  შემოიფარგლა: ”ეს იყო დიდი პატივი.  ჯერ კიდევ, არ არსებობს ისეთი დიდი მღელვარეება, როგორც აღმოჩენის მომენტი.”

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში}}
{{ნობელის პრემია 1986}}

{{DEFAULTSORT:ლევი-მონტალჩინი, რიტა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1909]]
[[კატეგორია:დაბადებული  22 აპრილი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2012]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 30 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:იტალიელი ბიოლოგები]]
[[კატეგორია:ამერიკელი ბიოლოგები]]
[[კატეგორია:იტალიელი ნობელის პრემიის ლაურეატები]]
 * [http://www.nobel.se/medicine/laureates/1986/levi-montalcini-autobio.html Autobiography at the Nobel e-Museum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20011019075521/http://www.nobel.se/medicine/laureates/1986/levi-montalcini-autobio.html |date=2001-10-19 }}
* [http://nobelprize.org/mediaplayer/index.php?id=1101 Interview with Rita Levi-Montalcini (dated 26 November 2008)]
* [https://web.archive.org/web/20110317221534/http://embryo.asu.edu/view/embryo:123950 Biography of Rita Levi-Montalcini at Embryo Project Encyclopedia]
* [https://web.archive.org/web/20110928012942/http://www.larchivio.org/xoom/myriammontalcini.htm Article in German]
* [http://www.cumc.columbia.edu/horwitz/ The Official Site of Louisa Gross Horwitz Prize]
* [https://archive.today/20120906145437/http://www.positanonews.it/dettaglio.php?id=23060 AFP Biography (dated 22 April 2009) celebrating Rita Levi-Montalcini's 100th Birthday]
* [https://www.independent.co.uk/news/science/is-this-the-secret-of-eternal-life-1674005.html Is this the secret of eternal life?] (''Independent'' article on R L-M)
* [https://www.independent.co.uk/news/world/europe/italians-rally-to-condemn-nobel-bribe-allegation-professor-rejects-claim-by-civil-servant-that-a-pharmaceuticals-firm-bought-her-1986-prize-for-medicine-1394403.html Italians rally to condemn Nobel 'bribe' allegation: Professor rejects claim by civil servant that a pharmaceuticals firm 'bought' her 1986 prize for medicine]
*[http://www.annualreviews.org/page/audio#levi-montalcini An Annual Reviews Conversations Interview with Rita Levi-Montalcini] (video)
*[http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=the-nerve-growth-factor 1979 article in Scientific American describing the discovery of nerve growth factor]

{{Nobel Prize in Physiology or Medicine Laureates 1976–2000}}
{{1986 Nobel Prize winners}}
{Winners of the National Medal of Science|biological}}
{{FRS 1995}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>jq4fmy76siy30ehtaw1dw923u2nlprz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/პატარა უფლისწული</title>
    <ns>4</ns>
    <id>473506</id>
    <revision>
      <id>4808487</id>
      <parentid>3956013</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:27:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <origin>4808487</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="96662" sha1="hi34m17b1ne30o5x0ou35fi6n24yiod" xml:space="preserve">{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/დასრულებული| Natia Smd13}}
{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/შენიშვნა|ნათია, თქვენ იყენებთ ამერიკულ ბრჭყალებს - &quot;&quot; (ზედა-ზედა ბრჭყალებს) ქართულში კი ვიყენებ „“ [ზემო-ქვემო] ბრჭყალებს.--[[მომხმარებელი:Melberg|&lt;font color=&quot;red&quot;&gt;M&lt;/font&gt;&lt;font color=&quot;black&quot;&gt;elberg&lt;/font&gt;]] &lt;small&gt;&lt;sup&gt;[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|&lt;span style=&quot;color:grey&quot;&gt;მიწერა&lt;/span&gt;]]&lt;/sup&gt;&lt;/small&gt;  19:18, 9 ივლისი 2020 (UTC)}}
&lt;!---{{Infobox book
| სახელი = პატარა უფლისწული
| ავტორი = [[ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი]]
| ენა = ფრანგული
| ქვეყანა = საფრანგეთი
| genre = 
| გამომცემელი = [[Reynal &amp; Hitchcock]] (U.S.)&lt;br /&gt;[[Éditions Gallimard|Gallimard]] (France)&lt;ref name=&quot;LePetitPrince.net.b&quot; /&gt;
| title_orig = Le Petit Prince
| orig_lang_code = fr
| translator = (English editions)&lt;br /&gt;Katherine Woods&lt;br /&gt;T.V.F. Cuffe&lt;br /&gt;Irene Testot-Ferry&lt;br /&gt;Alan Wakeman&lt;br /&gt;Janet Hill&lt;ref name=&quot;NST&quot; /&gt;&lt;br /&gt;David Wilkinson
| image = Littleprince.JPG
| ილუსტრატორი = ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი
| cover_artist = Antoine de Saint-Exupéry
| გამოცემის თარიღი = აპრილი, 1943 (U.S.: English &amp; French)&lt;br /&gt;(France, French, 1945)&lt;ref name=&quot;LePetitPrince.net.b&quot; /&gt;{{refn|

Note that although Saint-Exupéry's regular French publisher, Gallimard, lists ''Le Petit Prince'' as being published in 1946, that is apparently a legalistic interpretation possibly designed to allow for an extra year of the novella's copyright protection period, and is based on Gallimard's explanation that the book was only 'sold' starting in 1946. Other sources, such as LePetitPrince.com,&lt;ref name=&quot;LePetitPrince.net.b&quot; /&gt; record the first Librairie Gallimard printing of 12,250 copies as occurring on 30 November 1945

|group=&quot;Note&quot;|}}
| english_release_date = 
| preceded_by = [[Flight to Arras|Pilote de guerre]] (1942)
| followed_by = {{interlanguage link|Lettre à un otage|fr}} (1944)
}}---&gt;
„პატარა უფლისწული“ ({{lang-fr|Le Petit Prince}}) — ფრანგი მწერლის, არისტოკრატისა და მფრინავის [[ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი]]ს [[ნოველა]], პირველად 1943 წელს, [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]], გამომცემლობა &quot;რეინალმა და ჰიჩკოკმა&quot; ([[Reynal &amp; Hitchcock]]) ინგლისურ ენაზე გამოსცა. საფრანგეთში მოგვიანებით, [[ვიშის რეჟიმი]]ს დამხობის შემდეგ გამოქვეყნდა, რადგან მანამდე [[ავტორი]]ს ნაწარმოებები ქვეყანაში აკრძალული იყო. მიუხედავად იმისა, რომ საბავშვო ჟანრს განეკუთვნება, წიგნი ადამიანის ბუნებას ურღმავდება და ისეთ თემებს ეხება, როგორებიცაა: მარტოობა, მეგობრობა, სიყვარული...&lt;ref name=&quot;New Yorker-2014.04.29&quot; /&gt;

„პატარა უფლისწული“ მიჩნეულია ეგზიუპერის საუკეთესო ნაწარმოებად. მსოფლიოს მასშტაბით გაყიდულია 140 მილიონზე მეტი ეგზემპლარი&lt;ref name=&quot;TimesTribune-2012.05.03&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.05.09&quot; /&gt;&lt;ref name=Goding-1972 /&gt;{{refn|The Antoine de Saint-Exupéry Foundation estimates an additional 80 million copies of the story in audio-video formats have been sold worldwide.&lt;ref name=&quot;LittlePrince.com-a&quot; /&gt;|group=&quot;Note&quot;}}&lt;ref name=&quot;Fast Company-2014.01.31&quot; /&gt; და ნათარგმნია 301 ენასა და დიალექტზე.&lt;ref&gt;{{cite news | url=https://www.ctvnews.ca/entertainment/the-little-prince-becomes-world-s-most-translated-book-excluding-religious-works-1.3358885 | title='The Little Prince' becomes world's most translated book, excluding religious works | date=7 April 2017 | publisher=CTV News | accessdate=30 December 2018 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-2005.04.03&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Peak-2011.03&quot; /&gt; [[ნოველა|ნოველის]] მრავალი ადაპტაცია არსებობს, მათ შორის, - რადიო პიესის, ფილმის, თეატრალური დადგმის, ბალეტისა და ოპერის სახით.&lt;ref name=&quot;NYTimes-2005.04.03&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Statesman-2010.01.14&quot; /&gt;

== შინაარსი ==
ნაწარმოების დასაწყისში მთხრობელი აკრიტიკებს ზრდასრულ ადამიანებს, რომელთაც დაკარგული აქვთ განსაკუთრებული მოვლენებისა და საგნების აღქმის უნარი. იმისათვის, რომ განსაზღვროს რამდენად გამჭრიახები არიან უფროსები, იგი მათ უჩვენებს ნახატს, რომელიც 6 წლის ასაკში დახატა. ზრდასრულთა პასუხია, რომ მასზე გამოსახულია ქუდი. სინამდვილეში კი ეს მახრჩობელა გველია, რომელმაც სპილო გადაყლაპა.  

მთხრობელი [[მფრინავი]]ა, რომლის თვითმფრინავიც ერთ დღეს [[საჰარი]]ს უდაბნოში ჩამოვარდება. მას მხოლოდ 8 დღის სამყოფი წყალი აქვს და ცოცხალი რომ გადარჩეს, აუცილებლად უნდა შეაკეთოს თვითმფრინავი.

შუაგულ უდაბნოში იგი შეხვდება და უმეგობრდება ბიჭუნას, მეტსახელად „პატარა [[უფლისწული|უფლისწულ]]ს“, რომელსაც აქვს ოქროსფერი თმა, საყვარელი სიცილი და სვამს უამრავ კითხვას მანამ, სანამ პასუხებს არ მიიღებს. 

რვა დღის განმავლობაში, ვიდრე მფრინავი თვითმფრინავის შეკეთებას ცდილობს, პატარა უფლისწული მას თავისი ცხოვრების შესახებ უამბობს. 

თხრობას მშობლიური პლანეტის აღწერით იწყებს, რომელიც სახლზე ოდნავ დიდი ზომის [[ასტეროიდი]] სახელად [[„ბ 612“]]-ია. იქ შეხვდებით სამ პაწაწინა [[ვულკანს]](ორი აქტიური, ერთი მიძინებული), აგრეთვე „კარგ“ და  „ცუდ“  მცენარეებს.  

წარსულში უფლისწული მთელ დღეებს ვულკანების გასუფთავებასა და არასასურველი მცენარეების მოშორებაში ატარებდა. მისი თქმით, ყველაზე მნიშვნელოვანი [[ბაობაბი]]ს ხეების ამოძირკვაა. ის ისეთი მცენარეა, დროზე თუ არ მიხედე, მთელ პლანეტას მოედება, ღრმად გაიდგამს ფესვებს და ნაფლეთებად აქცევს. 

უფლისწული შეყვარებულია კეკლუც, უწყინარ ვარდზე. ის ზრუნავდა ყვავილზე, რწყავდა, იცავდა ქარისა და მუხლუხოებისაგან, თუმცა მალე გააცნობიერა, რომ ვარდი თვალთმაქცობდა და სინამდვილეში არც ისე უსუსური და ავადმყოფი იყო. გულდაწყვეტილმა უფლისწულმა მშობლიური პლანეტიდან გამგზავრება გადაწყვიტა.    

მას შემდეგ, რაც გაემგზავრა, 6 მეზობელი [[პლანეტა]] მოინახულა. თითოეულ მათგანზე ცხოვრობდა მარტოხელა, არარაციონალური, ვიწრო აზროვნების მქონე მოწიფული ადამიანები. მათ შორის: 
* მეფე, რომელსაც სურდა მთელი სამყარო დამორჩილებოდა.
* პატივმოყვარე კაცი, რომელიც თავს უნაკლო, შესანიშნავ ადამიანად თვლიდა.
* ლოთი, რომელიც სვამდა, რათა დაევიწყებინა, რომ ლოთი იყო.
* საქმოსანი, რომელიც დაუსრულებლად ითვლიდა ვარსკვლავებს.
* მეფარნე, რომლის პლანეტაზეც 30 წამში დგებოდა დღე-ღამე. ის კი ბრმად მისდევდა ძველ ტრადიციას და 30 წამში ერთხელ ფარანს ანთებდა.
* მოხუცი გეოგრაფი, რომელსაც არასოდეს ემოგზაურა იმ ადგილებში, თავის წიგნებში რომ აღწერდა.

მეშვიდე პლანეტა დედამიწა იყო. თავდაპირველად უფლისწული ყვითელ გველს შეხვდა უდაბნოში. გველმა უთხრა, რომ მას სახლში მაშინ დააბრუნებდა, როდესაც მოისურვებდა. ამის შემდეგ გადააწყდა ყვავილს, რომელსაც მხოლოდ ერთხელ ენახა ადამიანები, თუმცა მათი ასავალ-დასავალი არავინ იცოდა. პატარა უფლისწული ერთ მაღალ მთაზე ავიდა იმ იმედით, რომ თვალის ერთი გადავლებით დაინახავდა მთელ პლანეტას და ყველა ადამიანს, თუმცა კლდეების გარდა, ვერაფერი დაინახა.

ბოლოს ვარდებით მოფენილ პატარა ბაღს წააწყდა. შენიშნა, რომ ყოველი მათგანი მის ვარდს ჰგავდა. საშინელი სევდა შემოაწვა გულზე. უეცრად თავი არცთუ დიდებულ უფლისწულად იგრძნო. მისი ღარიბი პლანეტა ხომ მხოლოდ სამი ვულკანისა და, როგორც აღმოჩნდა, ერთი ჩვეულებრივი ყვავილისგან შედგებოდა. იგი მოლზე დაემხო და ტიროდა მანამ, სანამ ერთი [[მელია]] არ გამოჩნდა. 

მელიამ მას მოშინაურება ასწავლა და გამომშვიდობებისას საიდუმლო გაანდო: „მხოლოდ გული ხედავს კარგად, თვალს არ ძალუძს დაინახოს ის, რაც მთავარია და არსებითი&quot;.

ამის შემდეგ უფლისწული დედამიწაზე ორ ადამიანს შეხვდა:

* რკინიგზის მეისრეს, რომელიც მგზავრებს ანაწილებდა. 
* ვაჭარს, რომელიც ყიდდა წყურვილის მომკვლელ აბებს. 

თხრობა კვლავ აწმყო დროს უბრუნდება. თვითმფრინავის ჩამოვარდნიდან მერვე დღე იწურება. უფლისწული და მფრინავი წყურვილით კვდებიან. საბედნიეროდ, უფლისწული ჭას იპოვის. 
მოგვიანებით მთხრობელი აღმოაჩენს, რომ უფლისწული ფარულად ყვითელ გველს ესაუბრება, რადგან მშობლიურ პლანეტაზე დაბრუნება სურს. პატარა უფლისწული უხსნის მფრინავს, რომ მას შეიძლება მოეჩვენოს, თითქოს ბიჭი კვდება, თუმცა ეს მართალი არ იქნება. ბიჭს ხომ არ შეუძლია სხეული თან წაიღოს, ის ძალიან მძიმეა, მისი მშობლიური პლანეტა კი საკმაოდ შორსაა. საბოლოოდ უფლისწული გველს კბენის უფლებას აძლევს და ნელა, უხმაუროდ ეცემა ძირს. სხეული უკვალოდ ქრება.

მომდევნო დილას მფრინავი ახერხებს თვითმფრინავის შეკეთებას და ტოვებს უდაბნოს.

== წერის პროცესი ==   &lt;!--[ in work, assistance will be appreciated! ]--&gt;

„პატარა უფლისწული“ [[ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი]]მ ემიგრაციაში ყოფნის დროს დაწერა.&lt;ref name=&quot;Fast Company-2014.01.31&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Danuscript.a&quot; /&gt;
&lt;ref name=&quot;NYTimes-1955.07.10&quot; /&gt; ავტორი უამრავ ჩანაწერსა და მონახაზს აკეთებდა.&lt;ref name=&quot;Atlantic Monthly-1947.04&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;NYTimes-1941.01.19&quot; /&gt; ბიოგრაფი პოლ ვებსტერი წერს, რომ მწერლის მიერ ნაწარმოების სრულყოფილებისკენ სწრაფვის მიღმა იყო რედაქტირებისა და გადაწერის შრომატევადი პროცესი.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.10.28&quot; /&gt; ძირითადად, ღამით მუშაობდა. ამ დროს უფრო მეტად თავისუფალი და კონცენტრირებული იყო.&lt;ref name=&quot;Atlantic Monthly-1947.04&quot; /&gt; ხშირად სამუშაო მაგიდაზე ეძინებოდა, დილით გვიან იღვიძებდა, მაგრამ როგორც თავად ამბობდა, სხვაგვარად წერას ვერ ახერხებდა.&lt;ref&gt;Webster 1993, p. 246.&lt;/ref&gt;

ეგზიუპერი იმდენად იყო შეპყრობილი ლიტერატურული საქმიანობით, რომ სამხედრო სადაზვერვო ფრენების დროსაც კი ოსტატურად ახერხებდა წერასა და კითხვას. ერთ-ერთი მისიის დროს  ტუნისის აეროპორტის ირგვლივ ერთი საათი იფრინა, რათა წიგნის კითხვა დაესრულებინა. მწერალს ფრენისას ხშირად თან ჰქონდა უბის წიგნაკი. სწორედ ამ პერიოდში, მაღალი იდეალების ძიებაში გახლართულმა, შექმნა რამდენიმე ფილოსოფიური ტექსტი.{{sfnp|Schiff|2006}}{{sfnp|Webster|1993|pp=251 &amp; 260}}

== ინსპირაცია ==
=== პერსონაჟები და მოვლენები ===
[[File:Sahara Crash -1935- copyright free in Egypt 3634 StEx 1 -cropped.jpg|thumb| right | [[ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი]] და მისი დამტვრეული თვითმფრინავი [[Caudron Simoun|Simoun]] (ეგვიპტე, 1935).]]

ავტორს  საჰარის უდაბნოში ფრენის გამოცდილება ჰქონდა, რომელიც დეტალურად აღწერა მემუარებში „[[ქარი, ქვიშა და ვარსკვლავები]]“ (ფრანგულად: {{lang|fr|Terre des hommes}}).&lt;ref name=&quot;New Yorker-2014.04.29&quot; /&gt;

1935 წლის 30 დეკემბერს ეგზიუპერი და მისი თანმხლები მფრინავი ანდრე პრევოტი საჰარის უდაბნოში ჩამოცვივდნენ.{{sfnp|Schiff|1996|p=258}} ისინი მონაწილეობდნენ საჰაერო რბოლაში სახელად „რეიდი“ და ცდილობდნენ მოეხსნათ სიჩქარის რეკორდი პარიზიდან ვიეტნამის მიმართულებით 150 000 [[ფრანკი]]ს სანაცვლოდ.&lt;ref name=&quot;Schiff-1996a&quot; /&gt;

პრევოტიც და ეგზიუპერიც სასწაულებრივად გადარჩნენ, თუმცა უდაბნოს სიცხეში გაუწყლოების საფრთხის წინაშე აღმოჩნდნენ.&lt;ref name=&quot;Science and Diplomacy.&quot;&gt;{{cite journal |url=http://www.sciencediplomacy.org/perspective/2015/international-atomic-energy-agency |journal=Science and Diplomacy|date=22 June 2015 |title=The International Atomic Energy Agency: Linking Nuclear Science and Diplomacy |first=John |last=Brittain}}&lt;/ref&gt; ქვიშის დიუნებს შორის დაკარგულებს თან ჰქონდათ ცოტაოდენი ყურძენი, ყავის თერმოსი, ერთი ფორთოხალი და ღვინო, წყალი კი მხოლოდ ერთი დღის სამყოფი. მალე [[ჰალუცინაცია|ჰალუცინაციები]] დაეწყოთ, ხედავდნენ უცნაურ [[მირაჟი|მირაჟებს]]. ბოლოს, მეოთხე დღეს შემთხვევით ერთმა [[ბედუინი|ბედუინმა]] იპოვა და გადაარჩინა ორივე.&lt;ref name=&quot;Schiff-1996a&quot; /&gt;

უფლისწულის მშობლიური პლანეტის სახელწოდება, „ასტეროიდი ბ-612“, წარმოიშვა ერთ-ერთი საჰაერო საფოსტო თვითმფრინავის სახელიდან „ა-612&quot;, რომელსაც ერთ დროს თავად ეგზიუპერი მართავდა. საჰარაში საფოსტო მფრინავის პოზიციაზე მუშაობისას, სენტ-ეგზიუპერიმ დაინახა [[ფენეკი]] (უდაბნოს ქვიშის მელა), რომელმაც, სავარაუდოდ, შთააგონა შეექმნა მელიას პერსონაჟი. დასავლეთ საჰარაში, [[Cape Juby]]-ში ყოფნისას, ავტორმა დას, დიდის, მისწერა წერილი, რომელშიც აღტაცებით საუბრობს [[ფენეკი]]ს ჯიშის მელიების შესახებ.

არსებობს მოსაზრება, რომ მელიას პროტოტიპი შესაძლოა იყოს ეგზიუპერის ნიუ-იორკელი მეგობარი და საყვარელი სილვია ჰამილტონ რეინჰარდტი.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.09.19&quot; /&gt; ცნობილი ფრაზა, „ადამიანი აშკარად მხოლოდ გულით ხედავს“, სავარაუდოდ, რეინჰარდტის ეკუთვნის. 

მკვლევრების აზრით, შიშისმომგვრელი ბაობაბის ხეები სიმბოლურად გამოხატავს [[ნაციზმი|ნაციზმს]], რომელიც ცდილობს დაღუპოს, გაანადგუროს პლანეტა.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.09.19&quot; /&gt; უფლისწულის სიტყვები, რომ მისი სხეული მხოლოდ ჭურვია, წააგავს ანტუანის მომაკვდავი უმცროსი ძმის, ფრანსუაზის, უკანასკნელ სიტყვებს, რომელიც მან მწერალს სასიკვდილო სარეცელზე მყოფმა უთხრა: „არ ინერვიულო. მე კარგად ვარ... ვერაფერს ვიზამ... ეს ჩემი სხეულია“.&lt;ref name=&quot;AirmansOdyssey&quot; /&gt;

=== ვარდი ===
[[File:Consuelo en 1942 à Montréal.jpg|thumb|right| 200px |[[კონსუელო დე სენტ-ეგზიუპერი|კონსუელო]] (მონრეალი, 1942).]]
ბევრი მკვლევარი თვლის, რომ უფლისწულის ბუზღუნა, ფიცხი, მაგრამ გულკეთილი ვარდის პროტოტიპი სენტ-ეგზიუპერის [[სალვადორი|სალვადორელი]] მეუღლე [[კონსუელო დე სენტ-ეგზიუპერი]]ა.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.09.19&quot; /&gt;{{sfnp|Webster|1993|pp=248–251}} პატარა, მშობლიური ასტეროიდის შექმნაზე კი გავლენა იქონია გვატემალამ, სადაც ეგზიუპერი ერთხელ თვითმფრინავით ჩამოვარდა, მრავლობითი მოტეხილობა მიიღო და გამოსაჯანმრთელებლად დარჩენა მოუწია. აქვე ტკბებოდა იგი სამი ვულკანის ხედით.{{sfnp|Saint Exupéry, Consuelo de|2003}} მიუხედავად წარუმატებელი ქორწინებისა, სენტ-ეგზიუპერიმ კონსუელო უფლისწულის საყვარელ ვარდად წარმოაჩინა, რომელსაც იგი იცავს ქარისაგან და თავის პატარა პლანეტაზე მინის გუმბათის ქვეშ ათავსებს. ეგზიუპერის არასტაბილურ ოჯახურ ურთიერთობას ცოლთან კი სიმბოლურად გამოხატავს ვარდების ბაღი, რომელსაც უფლისწული დედამიწაზე ყოფნისას გადააწყდება.&lt;ref name=&quot;New Yorker-2014.04.29&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.10.28&quot; /&gt;

=== უფლისწული ===
უფლისწულის პერსონაჟი ძალიან ჰგავს თავად ავტორს ახალგაზრდობაში. ხვეული, ოქროსფერი თმის გამო მეგობრები და ოჯახის წევრები მას „მეფე მზეს“ ეძახდნენ. 1942 წელს [[კვებეკი|კვებეკში]], ფილოსოფოს [[ჩარლზ დე კონინკი]]ს სახლში, ეგზიუპერი შეხვდა მის ვაჟს, 8 წლის [[თომას დე კონინკს]], რომელსაც ბევრი უფლისწულის პროტოტიპად მიიჩნევს.{{sfnp|Schiff|1996|p=378}}{{sfnp|Brown|2004|}}&lt;ref name=&quot;La Presse-2013.09.13&quot; /&gt; კიდევ ერთი შესაძლო ისპირაციის წყარო უნდა ყოფილიყო ავიატორ [[ჩარლზ ლინბერგი]]სა და მისი მეუღლის [[ანა ლინდბერგი]]ს ოქროსფერთმიანი ვაჟი ჩარლზი, რომელიც ეგზიუპერმა 1939 წელს [[ლონგ-აილენდი| ლონგ-აილენდზე]], ლინდბერგების ოჯახში სტუმრობისას გაიცნო.{{sfnp|Dunning|1989}}&lt;ref name=&quot;Hoffman&quot; /&gt;{{refn|

According to Hoffman, &quot;Anne Morrow Lindbergh's fascination with Saint-Ex was transparent in all she wrote about him, as might be expected when one aviator-writer romantic is writing about another.&quot; Saint-Exupéry visited with Anne for two days but spoke with Charles Lindbergh, who arrived home late, for an hour. Besides their vast differences on how [[Adolf Hitler]] and the European conflict should be treated, Charles did not speak French, and Saint-Exupéry did not speak English well. Their discussions, passed through Anne's meager French, were somewhat muted. However, the excited conversation between Antoine and Anne soon blossomed &quot;like monster flowers&quot;, with each finishing the other's sentences. Ironically, while Saint-Exupéry would later campaign for an early US entry into the war, Lindbergh strongly opposed American involvement in the European war and wanted an arrangement with Hitler, like Stalin's. The meeting between the two future P-38 war pilots was termed &quot;less than a rousing success&quot;. Moreover, Charles later became unhappy about his wife's vast esteem for the French adventurer.&quot;

|group=&quot;Note&quot;}}

ზოგიერთი თვლის, რომ უფლისწული იესო ქრისტეს განასახიერებს, ვინაიდან იგი უცოდველია და სჯერა სიკვდილის შემდგომ სიცოცხლის.&lt;ref name=&quot;BestNotes.com-a&quot; /&gt; [[Life (magazine)|''Life'']]-ის ფოტოჟურნალისტის, [[ჯონ ფილიპსი]]ს, შეკითხვაზე, თუ ვინ იყო მწერლის ინსპირაციის წყარო, ეგზიუპერიმ უპასუხა, რომ ერთხელ, როდესაც ცარიელ ფურცელს უცქერდა, ბავშვისმაგვარი ფიგურა დალანდა: „მე ვთხოვე მას, გაემხილა ვინაობა“, ამბობდა ეგზიუპერი. „მე პატარა უფლისწული ვარ“ - უპასუხა ფიგურამ.&lt;ref name=&quot;BrainPickings&quot; /&gt;

ცნობებს პატარა უფლისწულის შესახებ შევხვდებით ეგზიუპერის ადრეულ ჩანაწერებში, როცა ის გაზეთ [[Paris-Soir]]-ის კორესპონდენტად მუშაობდა. ავტორს აღწერილი აქვს ერთ-ერთი მგზავრობა მატარებლით პარიზიდან [[სსრკ]]-მდე. გვიან ღამით მესამე კლასის ვაგონში მწერალი გადააწყდა პოლონურ ოჯახებს, რომლებიც სამშობლოში ბრუნდებოდნენ. მისი ჩანაწერი არამარტო ნათლად აღწერს პატარა უფლისწულს, არამედ ეხება სხვა მნიშვნელოვან თემებს, რომლებიც ავტორმა მოგვიანებით ფილოსოფიურ ნაშრომებს ჩაურთო:&lt;ref name=&quot;Saint-Exupéry-Sense.of.Life&quot; /&gt;

{{quote|მძინარე წყვილის პირისპირ დავჯექი. ქალსა და მამაკაცს შორის სიცარიელეს ბავშვი ავსებდა. ლამპის მკრთალ შუქზე წამიერად დავლანდე მისი სახე. რა გასაოცარი სახეა! ნუთუ ამ ორმა გლეხმა დაბადა ოქროს ნაყოფი... ეს მუსიკოსის სახეა, გავიფიქრე ჩემთვის. ეს მოცარტის სახეა. ასეთები არიან ლეგენდებში პატარა უფლისწულები. ამ ბავშვს დიდი მომავალი აქვს. როდესაც მუტაციით ახალი ვარდი იბადება ბაღში, ყველას უხარია. მებაღეები უვლიან მას, აძლიერებენ და იზოლაციაში ამყოფებენ. მაგრამ კაცთა მებაღე არ არსებობს. ეს პატარა მოცარტი ისევე დაღდასმულია, როგორც მისი წინაპრები... ეს პატარა მოცარტი განწირულია.|author=A Sense of Life: En Route to the U.S.S.R. }}

== კონტექსტი ==
[[File:Antoine de Saint-Exupéry.jpg|thumb|right|[[ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი]] გამოდის სიტყვით საფრანგეთის მხარდასაჭერად (კვებეკი, 1942).]]

მეორე მსოფლიო ომის დასაწყისში [[ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი]] დაფრინავდა სადაზვერვო რაზმთან ერთად, როგორც სარეზერვო სამხედრო მფრინავი საფრანგეთის საჰაერო ძალებში.&lt;ref name=&quot;New Yorker-2014.04.29&quot; /&gt; 1940 წელს, მას შემდეგ, რაც საფრანგეთი გერმანიასთან დამარცხდა, ეგზიუპერი და კონსუელო გაექცნენ ოკუპირებულ საფრანგეთს და საცხოვრებლად დროებით ჩრდილოეთ ამერიკაში გაემგზავრნენ. მწერალს განზრახული ჰქონდა, დაერწმუნებინა შეერთებული შტატები, სწრაფად ჩაბმულიყო ომში ნაცისტური გერმანიისა და ღერძის ქვეყნების ძალების წინააღმდეგ.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.05.30&quot; /&gt; &lt;ref&gt;Webster 1993, pp. 238–242.&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Atlantic Monthly-1947.04&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Wall Street Journal-2014.01.23&quot; /&gt;
1941-1943 წლებში კონსუელო და ეგზიუპერი პენტჰაუსში, [[ცენტრალური პარკი]]ს სამხრეთით ცხოვრობდნენ.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1989-05-12&quot; /&gt; {{sfnp|Schiff|1996|p=380}}&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.09.10&quot; /&gt; წყვილი 5 კვირის განმავლობაში კვებეკშიც იმყოფებოდა, სადაც ისინი ფილოსოფოს ჩარლზ დე კონინკთან და მის მცირეწლოვან ვაჟთან ერთად ცხოვრობდნენ.&lt;ref name=&quot;Schiff-2006&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Hannibal&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Chesterton&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;QuebecVille&quot; /&gt;{{sfnp|Dunning|1989}}&lt;ref name=&quot;Hoffman&quot; /&gt;

აშშ-ში დაბრუნების შემდეგ ეგზიუპერს საბავშვო წიგნზე მუშაობა დაუკვეთა ელიზაბეთ რეინალმა, გამომცემლობა [[Reynal &amp; Hitchcock]]-ის ერთ-ერთი რედაქტორის ცოლმა. იუჯინ რეინალის ფრანგი მეუღლე ფიქრობდა, რომ ეს სამუშაო დაეხმარებოდა ავტორს თავი დაეღწია დეპრესიისა და ავადმყოფობისგან.{{sfnp|Schiff|1996|p=278}}{{refn|
 
Another source states that it was co-publisher Curtice Hitchcock who viewed the author sketches and doodles at a supper party one evening and then suggested writing a children's book to Saint-Exupéry.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1942.12.06&quot; /&gt; An additional likely reason for the publisher's encouragement: [[P. L. Travers]], the author of the popular children's books series on ''[[Mary Poppins (book series)|Mary Poppins]]'', was at that time working on her third installment that would be published by a Reynal &amp; Hitchcock competitor in 1943, the same year as ''The Little Prince''. Saint-Exupéry's U.S. publisher pressed him to have a competing children's book on the market for Christmas 1942.

|group=&quot;Note&quot;|}} &lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.09.10&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Schiff-2006&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Schiff-2006b&quot; /&gt;

[[File:BevinFront.jpg|thumb|right|[[Bevin House]], ლონგ-აილენდი.&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.09.10&quot; /&gt;]]

ეგზიუპერს არ მოსწონდა ხმაურიანი ნიუ-იორკი, ამიტომ კონსუელოს სთხოვა სხვა საცხოვრებლის მოძებნა, რათა მშვიდად ემუშავა. ასე გადაბარგდა ლონგ-აილენდზე.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1942.12.06&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/1993/05/30/books/a-grounded-soul-saint-exupery-in-new-york.html|title=A Grounded Soul: Saint-Exupery in New York|last=Schiff|first=Stacy|date=1993-05-30|work=The New York Times|access-date=2019-01-26|issn=0362-4331}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Saint-Exupéry in America, 1942-1943; a memoir.|last=Breaux|first=Adèle|date=1971|publisher=Fairleigh Dickinson University Press|isbn=9780838676103|location=Rutherford, N.J.|pages=85|language=English|oclc = 164146}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Atlantic Monthly-1947.04&quot; /&gt; მისი სამუშაოს შემადგენელი ნაწილი იყო კოლოფი სიგარეტი, ინგლისური მაფინები, ჯინი ან კოკა-კოლა. მწერალს ხშირად სტუმრობდნენ მეგობრები და ემიგრანტები. ერთ-ერთი სტუმარი გახლდათ შვედი მწერალი და კონსუელოს საყვარელი [[დენის დე რუჟმონტი]], რომლის გარეგნობაც შემდგომში ეგზიუპერიმ პატარა უფლისწულის დასახატად გამოიყენა. ეგზიუპერიმ „პატარა უფლისწულის“ წერა და ილუსტრირება 1942 წლის ოქტომბერში, ლონგ-აილენდზე ყოფნისას დაასრულა.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.05.30&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.09.10&quot; /&gt;

=== ხელნაწერი ===

„პატარა უფლისწულის“ 140 გვერდიანი [[ხელნაწერი]], სხვადასხვა მონახაზებითა და ნახატებით, პიერპონტის მორგანის ბიბლიოთეკის ([[The Morgan Library &amp; Museum]])  კურატორმა, ჰერბერტ კაჰონმა 1968 წელს ავტორის ახლო მეგობრის, სილივია ჰამილტონისგან შეისყიდა.&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.05.09&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ThreeTomatoes&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.05.17&quot; /&gt; ეს არის ცნობილი ნოველის ერთადერთი გადარჩენილი ხელნაწერი.&lt;ref name=&quot;Fine Books Magazine-2013.12.03&quot; /&gt; ორიგინალ ხელნაწერთან ერთად მწერლის მიერ შესრულებული რამდენიმე [[ილუსტრაცია]] დაცულია მუზეუმში.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.09.19&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-2014.01.23.a&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;La Presse-2014.01.27&quot; /&gt;

ნოველის ერთ-ერთი მთავარი ფრაზა („მხოლოდ გული ხედავს კარგად, თვალს არ ძალუძს დაინახოს ის, რაც მთავარია და არსებითი&quot;) გადაწერილია 15-ჯერ, ვიდრე მწერალი საბოლოო ვერსიას მიიღებდა. ეგზიუპერი აგრეთვე იყენებდა ხმის ჩამწერს ზეპირი მონახაზის გასაკეთებლად.&lt;ref name=&quot;Atlantic Monthly-1947.04&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;ThreeTomatoes&quot; /&gt; ზოგჯერ დილის 2 საათზე ურეკავდა მეგობრებს, რათა მოესმინა მათი მოსაზრება ახლად დაწერილ პასაჟებთან დაკავშირებით.&lt;ref name=&quot;Atlantic Monthly-1947.04&quot; /&gt;

მწერალმა მრავალი გვერდი და ილუსტრაცია ამოიღო დასრულებული ნამუშევრიდან, რათა ორიგინალურობა და იდუმალება შეენარჩუნებინა ნაწარმოებისთვის. მე-17 თავში წაშლილ ტექსტს შორის იყო ნახსენები [[როკფელერის ცენტრი]] და [[ლონგ-აილენდი]]. აგრეთვე ავტორმა დაწერა ვრცელი ეპილოგი, რომელიც ეხმიანებოდა მიმდინარე ომს. თუმცა ეს ეპილოგიც ამოიღეს ბეჭდვის დროს.&lt;ref name=&quot;ThreeTomatoes&quot; /&gt;

{{Further|#Morgan exhibitions {{!}} Morgan exhibitions}}

2012 წლის აპრილში პარიზის აუქციონის სახლმა გამოაცხადა, რომ აღმოაჩინეს ხელნაწერის ორი უცნობი გვერდი.&lt;ref name=TimesTribune-2012.05.03 /&gt;&lt;ref name=Guardian-2012.05.04 /&gt; ახლად აღმოჩენილ მასალაში უფლისწული ხვდება ადამიანის სულის ელჩს.&lt;ref name=TimesTribune-2012.05.03 /&gt;&lt;ref name=Guardian-2012.05.04 /&gt; ელჩი ძალიან დაკავებულია, ბევრს არ საუბრობს და ამბობს, რომ ეძებს დაკარგულ ექვსასოიან სიტყვას: „ვეძებ ექვსასოიან სიტყვას, რომელიც იწყება G-ზე“. ტექსტში არ წერია რა სიტყვაა, მაგრამ ექსპერტები თვლიან, რომ ეს შეიძლება იყოს „guerre“ („ომი“).&lt;ref name=&quot;Guardian-2012.05.04&quot;/&gt;&lt;ref name=AssociatedPress-2012.05.03 /&gt;

=== მიძღვნა ===

[[ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი]]მ 1931 წელს გაიცნო [[ლეონ ვერტი]] (1878–1955), ფრანგი მწერალი და კრიტიკოსი, რომელსაც შემდგომში ორი წიგნი, ''{{interlanguage link|Lettre à un otage|fr}}'' [[„წერილები მძევალს“]] და [[„პატარა უფლისწული“]] მიუძღვნა. 

მეორე მსოფლიო ომის დასაწყისში, მაშინ როდესაც ეგზიუპერი ნიუ-იორკში „პატარა უფლისწულს“ წერდა, ებრაული წარმოშობის [[ლეონ ვერტი]] შვეიცარიას აფარებდა თავს და მეტად ხელმომჭირნედ ცხოვრობდა. მისი სახელი ნოველის წინასიტყვაობაში ჩნდება:&lt;ref name=&quot;Saint-Exupéry.a&quot; /&gt;{{quote|

ეძღვნება ლეონ ვერტს

პატიებას ვითხოვ ბავშვებისგან, რომ ეს წიგნი დიდს მივუძღვენი. ამისთვის სერიოზული მიზეზი მქონდა: იგი ჩემი საუკეთესო მეგობარია ამქვეყნად. თუმცა მე სხვა მიზეზიც მქონდა: ამ დიდს ყველაფერი ესმის, ბავშვებისთვის დაწერილი წიგნებიც კი. მესამე მიზეზიც: იგი საფრანგეთში ცხოვრობს, სადაც შია და სცივა. მას გამხნევება სჭირდება. და თუ ყველა ეს საბუთი საკმარისი არ არის, მაშინ მე ამ წიგნს ვუძღვნი ბავშვს, რომელიც გაიზარდა და ზრდასრულ ადამიანად იქცა. ყველა დიდი ხომ ბავშვი იყო ოდესღაც (მაგრამ ძალიან ცოტას ახსოვს ეს). ამიტომ მე ასე შევასწორებ ჩემს მიძღვნას:

ლეონ ვერტს,&lt;br /&gt;
როდესაც ის პატარა ბიჭი იყო|}}

ეგზიუპერი 1944 წლის 31 ივლისს კუნძულ სარდინიაზე გაფრინდა სადაზვერვო მისიით, საიდანაც აღარ დაბრუნებულა. [[ლეონ ვერტიმ]] ეს ამბავი რადიოს საშუალებით შეიტყო.&lt;ref&gt;Heuré (2006), p. 272.&lt;/ref&gt; ომის დასრულების შემდეგ, რომელსაც, სამწუხაროდ, ეგზიუპერი ვერ მოესწრო, მან თქვა: „მშვიდობა ტონიოს([[ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერი]]) გარეშე მშვიდობა არ არის“. [[ლეონ ვერტი]] 1955 წელს პარიზში გარდაიცვალა. 

=== ილუსტრაციები ===

„პატარა უფლისწულის“ ყველა ილუსტრაცია ეკუთვნის თავად ანტუან დე სენტ-ეგზიუპერს.&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.09.10&quot; /&gt; ხელნაწერთან ერთად იგი დროდადრო გადასცემდა ხოლმე მეგობრებსა და კოლეგებს საკუთარ ჩანახატებს.{{refn|

On one of Saint-Exupéry's flights his aircraft engine started failing. His aircraft mechanic onboard later recalled that Saint-Exupéry was completely calm, &quot;Saint-Ex simply started doodling cartoons which he handed back to me with a big grin.&quot;&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.10.28&quot; /&gt;

|group=&quot;Note&quot;}}  „პატარა უფლისწულის“ ორი ან სამი ორიგინალური ნახატი ინახებოდა ნიუ-იორკელი მხატვრის, მოქანდაკისა და კინორეჟისორის, ჯოზეფ კორნელის კოლექციაში.&lt;ref name=&quot;Life-1967.12.15&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Globe&amp;Mail-2006-04-07&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;CBC-2007.04.07&quot; /&gt; 

„პატარა უფლისწულის“ გამოცემის 50-ე და 70-ე იუბილეების აღსანიშნავად, მორგანის ბიბლიოთეკამ მოაწყო სენტ-ეგზუპერის ხელნაწერების, ნახატებისა და სხვა მნიშვნელოვანი მასალების გამოფენა, რომლებიც მანამდე მოიპოვა სხვადასხვა წყაროდან. ერთ-ერთი მთავარი წყარო იყო სილვია ჰამილტონი (მოგვიანებით, რეინჰარდტი).&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.09.19&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-2014.01.23.a&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Telegraph-2014.01.24&quot; /&gt; ჰამილტონის შავი პუდელი, მოჩა, სავარაუდოდ, ავტორმა გამოიყენა პატარა უფლისწულის ცხვრის დასახატად.&lt;ref name=&quot;Fine Books Magazine-2013.12.03&quot; /&gt; გარდა ამისა, ძაღლი სახელად ჰანიბალი, რომელიც ჰამილტონმა აჩუქა, შესაძლოა, მელიას დასახატად გამოიყენა.&lt;ref name=&quot;Wall Street Journal-2014.01.23&quot; /&gt; მუზეუმის წარმომადგენელმა განაცხადა, რომ ნოველის საბოლოო ილუსტრაციები დაკარგულია.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.09.19&quot; /&gt;

წიგნის შვიდი გამოუქვეყნებელი ილუსტრაცია ასევე გამოიფინა მუზეუმის დარბაზში, მათ შორისაა ბაობაბის ხეები, რომლებიც მზად არიან პრინცის სახლის, ასტეროიდის გასანადგურებლად. აგრეთვე პილოტის სურათი, რომელსაც საკუთარი თვითმფრინავის გვერდით სძინავს.&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.09.19&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;Fast Company-2014.01.31&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;EphemeralPursuits&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Fast Company-2014.01.31&quot; /&gt;

2001 წელს იაპონელმა მკვლევარმა იოშიტსგუ კუნუგიამამ თქვა, რომ ილუსტრაციებში ეგზიუპერიმ მიზანმიმართულად ასახა ვარსკვლავური წყობა, პლანეტების: სატურნის, იუპიტერისა და ვარსკვლავ ალდებარანის ციური კონფიგურაცია, რომელიც მოხდა 1940 წელს და განმეორდებოდა 2000 წელს.&lt;ref name=&quot;Shimbun&quot; /&gt; 

=== რეცენზია ===

მიმომხილველები გაოცებულები იყვნენ „პატარა უფლისწულის&quot; მრავალშრიანი სიუჟეტური ხაზითა და მორალით.&lt;ref name=&quot;New Yorker-2014.04.29&quot; /&gt; ისინი ავტორისგან ჩვეულებრივ, ტრადიციულ მოთხრობას ელოდნენ. „[[ნიუ-იორკ ტაიმსი]]“ წერდა: „რა ქმნის კარგ საბავშვო წიგნს?..  ...„პატარა უფლისწული'', რომელიც მომხიბლავი იგავია არა მხოლოდ ბავშვებისთვის, არამედ უფროსებისთვისაც. „შეგიძლიათ დაწეროთ პარადოქსებითა და ირონიით სავსე მოთხრობა, რომელიც 8 და 10 წლის ბავშვების ყურადღებას მიიპყრობს?&quot;&lt;ref name=&quot;NYTimes-1943.04.06&quot; /&gt; გამომცემლობა [[Reynal &amp; Hitchcock]]-ის რედაქტორები ამბობდნენ: „ძალიან ცოტა წიგნია სამყაროში, რომელიც სამუდამოდ შეცვლის მკითხველის მსოფლმხედველობას. „პატარა უფლისწულ“ კი ერთ-ერთი მათგანია“.&lt;ref name=&quot;ThreeTomatoes&quot; /&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1942.12.06&quot; /&gt; [[პამელა ლინდონ ტრევერსი]], საბავშვო წიგნების სერიის ავტორი [[მერი პოპინსი]]ს შესახებ, ''[[New York Herald Tribune]]''ის მიმოხილვაში წერდა: „პატარა უფლისწული'' იბრწყინებს ბავშვების სულში მანამ, სანამ გაიზრდებიან და უფრო სიღრმისეულად ჩასწვდებიან მის ფილოსოფიას“.&lt;ref name=&quot;ThreeTomatoes&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-2014.01.23.b&quot; /&gt;

„პატარა უფლისწული&quot; [['„ნიუ იორკ ტაიმსი]]ს“ ბესტსელერთა სიაში მხოლოდ ორი კვირის განმავლობაში იმყოფებოდა,&lt;ref name=&quot;La Presse-2014.01.27&quot; /&gt; განსხვავებით ეგზიუპერის სხვა ნოველისაგან, „[[ქარი, ქვიშა და ვარსკვლავები]]“, რომელიც ხუთი თვის განმავლობაში არ კარგავდა პოპულარობას.&lt;ref name=&quot;BrainPickings&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;NYTimes-2014.01.23.a&quot; /&gt;

== ადაპტაციები ==
&lt;!-- [[File:StEXStatueBellecourL.jpg|thumb|Tribute to the Little Prince and his creator in the city of Saint-Exupéry's birth, [[Lyon]], France.]] (removed due to Copyright-Panorama issue)  
--&gt;
[[File:Richard Burton narrating 'The Little Prince', short 45 RPM demo excerpt.jpg|thumb|მცირე [[Single (music)#Types|45 RPM დემო ჩანაწერი]], [[რიჩარდ ბარტონი]] ყვება „პატარა უფლისწულს“ [[მორტ გარსონი]]-ს მუსიკის ფონზე. ბარტონმა დაიმსახურა  [[Grammy Award for Best Album for Children|გრემის ჯილდო საუკეთესო საბავშვო ალბომისათვის]] (1975).]]
[[File:Typeface Etoille.jpg|thumb|ანაბეჭდი, შთაგონების წყარო „პატარა უფლისწული“, ავტორია გრაფიკული დიზაინერი You Lu]]
{{Main|პატარა უფლისწულის ადაპტაციების სია}}
&lt;!--

A very small number of well-referenced key examples are here, to introduce the adaptations topic. To help keep this article manageable and focused, please place any new ones in the specific list article linked above.
A short summary of the entire section/category of adaptations should also be provided below.

--&gt;

* [[ვინილის ჩანაწერი]], [[კომპაქტური კასეტა|კასეტა]] და CD: 1954 წელს შეიქმნა ვინილის ჩანაწერი, რომელშიც [[რიჩარდ ბარტონი]] მოგვითხრობს ნოველას ინგლისურ ენაზე.
* [[Radio broadcasting|რადიო მაუწყებლობა]]: რადიო პიესები იქმნებოდა აშშ-ში 1956 წელს. შემდგომში, 1999 წლიდან, დიდ ბრიტანეთში [[BBC რადიო|BBC]] რადიომაც დაიწყო პიესების ტრანსლაცია.&lt;ref&gt;[http://genome.ch.bbc.co.uk/996c7d5a515d4b16b3c413db58f953b8 &quot;The Saturday Play: The Little Prince&quot;] (BBC Radio 4 FM, 25 December 1999 | 14.00), ''Radio Times'', Issue 3957, 16 December 1999, p. 189.&lt;/ref&gt;
* ფილმი და ტელევიზია: 1966 წელს საბჭოთა-ლიტვაში შეიქმნა ფილმი, [[The Little Prince (1974 film)|პირველი ინგლისური ვერსია]] კი გადაიღეს 1974 წელს აშშ-ში, მთავარ როლს ასრულებდნენ [[ბობ ფოსი]], რომელმაც თავად შექმნა ცეკვა „გველის“ როლისთვის, და [[ჟან უაილდერი]] რომელიც იყო „მელია“. 2015 წელს გამოვიდა [[The Little Prince (2015 film)|ახალი 3D ფილმი]], „პატარა უფლისწული“ ინგლისურ ენაზე და ''Le Petit Prince'' ფრანგულად.&lt;ref name=&quot;Movieweb.com&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;HollyWoodReporter.com&quot; /&gt;
* თეატრი: დაიდგა მრავალი სპექტაკლი, როგორც პროფესიულ, ისე სამოყვარულო დონეზე.
* [[გრაფიკული ნოველა]]: მოთხრობის ახალი ნაბეჭდი ვერსია კომიქსების ფორმით 2008 წელს შექმნა [[ჯოან სფარი]]მ.
* ოპერა და ბალეტი: შეიქმნა ნოველის მრავალი საოპერო და საბალეტო ვერსია, პირველად შესრულდა 1978 წელს.
* საკონცერტო მუსიკა : სუიტა ''Le Petit Prince'' სოლო ვიოლინოზე, არფასა და კამერულ ორკესტრზე შექმნა ჟან-პასკალ ბინტუსიმ (პრემიერა შედგა ბერლინში 2008 წელს)
[[File:The Little Prince (theatre adaptation).jpg|thumb|right|სპეკტაკლი „პატარა უფლისწული&quot;, [[მინესოტას უნივერსიტეტი]] (2010).]]
* [[ანიმე]]: 1978 წელს შეიქმნა იაპონური ანიმაციური სერიალი, [[The Adventures of the Little Prince (TV series)|''Hoshi no Ōjisama: Petit Prince'']], რომელიც 39 ეპიზოდისგან შედგებოდა.&lt;ref name=&quot;Animenewsnetwork.com&quot;&gt;Anime News Network&lt;/ref&gt;
* სხვა: გამოიცა სათამაშო დაფები და ნოველის ვიდეო თამაშის ვერსია.

1997 წელს, ჟან-პიერ დივიდტიმ დაწერა „პატარა უფლისწულის“ გაგრძელება, სახელწოდებით ''Le petit prince retrouvé'' („პატარა უფლისწული ბრუნდება“).&lt;ref name=&quot;Davidts&quot; /&gt; ამ ვერსიაში გემთმფლობელი მთხრობელი ხვდება პატარა პრინცს მარტოხელა კუნძულზე; უფლისწულს სჭირდება დახმარება, რათა დაამარცხოს ვეფხვი, რომელიც მის ცხვარს ემუქრება.&lt;ref name=&quot;SDM.qc&quot; /&gt;  სხვა გაგრძელება, სახელწოდებით „პატარა უფლისწულის დაბრუნება“ დაწერა ყოფილმა მსახიობმა ისატის დე-სენტ სიმონემ, რომელიც გახლდათ [[კონსუელო დე-სენტ ეგზიუპერი]]ს დისშვილი.&lt;ref name=&quot;Saint-Simone&quot; /&gt;

== შენიშვნები ==
{{reflist|group=Note}}

== სქოლიო ==
=== ციტატები ===
{{Reflist
|refs =
&lt;ref name=&quot;AirmansOdyssey&quot;&gt;[[Antoine de Saint-Exupéry|Saint-Exupéry, Antoine de]] (1942) ''Airman's Odyssey'', [[Reynal &amp; Hitchcock]], 1942.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=AssociatedPress-2012.05.03&gt;{{cite news|url=https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5ii57ilC4gYJKM14Xpth6_00d-_Ig?docId=480d4a359c954831bf523f20ae5c73c1 |title='Little Prince' Discovery Offers New Insight |date=2 May 2012 |agency=Associated Press |author=Thomas Adamson |accessdate=3 May 2012 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120511212603/https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5ii57ilC4gYJKM14Xpth6_00d-_Ig?docId=480d4a359c954831bf523f20ae5c73c1 |archivedate=11 May 2012 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Atlantic Monthly-1947.04&quot;&gt;Galantiè, Lewis. [http://www.trussel.com/saint-ex/galant.htm Antoine de Saint-Exupéry], ''[[The Atlantic]] Monthly'', April 1947, pp. 133–141. Retrieved 6 April 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;BestNotes.com-a&quot;&gt;[http://thebestnotes.com/booknotes/Little_Prince_Exupery/The_Little_Prince_Study_Guide03.html Study Guide: ''The Little Prince'' by Antoine de Saint-Exupery | Minor Themes], TheBestNotes.com website, 14 May 2008. Retrieved 19 May 2014.&lt;/ref&gt;


&lt;ref name=&quot;BrainPickings&quot;&gt;Popova, Maria. [http://www.brainpickings.org/index.php/2014/02/03/exupery-little-prince-morgan-drawings/ Antoine de Saint-Exupéry's Original Watercolors for ''The Little Prince''], BrainPickings.org website, 3 February 2014. Retrieved 25 March 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;CBC-2007.04.07&quot;&gt;[[Canadian Broadcasting Corporation]] (2007) &quot;Original Little Prince Drawing Found in Japan&quot;, CBC Arts, ''[[Canadian Broadcasting Corporation]]'', 4 April 2007.&lt;/ref&gt;


&lt;ref name=&quot;Chesterton&quot;&gt;Chesterton, friends-of, website. [http://chesterton.over-blog.com/article-20143127.html ''Dynastie universitaire''], Un nommé Chesterton: Le blog des amis de Gilbert Keith Chesterton. Retrieved 29 September 2011. {{in lang|fr}}&lt;/ref&gt;


&lt;ref name=&quot;Danuscript.a&quot;&gt;[http://danuscript.wordpress.com/2012/08/04/the-little-prince-by-antoine-de-saint-exupery/ ''The Little Prince by Antoine de Saint-Exupéry], Danuscript.wordpress.com website, 4 August 2012. Retrieved 7 April 2014.&lt;/ref&gt;


&lt;ref name=&quot;Davidts&quot;&gt;Davidts, Jean-Pierre (1998) [http://www.litterature.org/recherche/ecrivains/davidts-jean-pierre-153/ ''Le petit prince retrouvé''], Saint-Laurent: Éditions du Club Québec loisirs, 1998, {{ISBN|2-89430-326-2}}.  Note: original edition: Montréal: Éditions Les Intouchables, 1997.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;editoreric&quot;&gt;[http://www.editoreric.com/greatlit/translations/LittlePrince.html Translations of ''The Little Prince''] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080313170902/http://www.editoreric.com/greatlit/translations/LittlePrince.html |date=13 March 2008 }}, with excerpts from Woods', Testot-Ferry's, and Howard's translation. Retrieved from Editoreric.com website.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;elpetitprincep&quot;&gt;[http://www.elpetitprincep.eu/Imatges%20i%20Titols%20Llengues/Sardo.html Edition in Sardinian]. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100218185301/http://www.elpetitprincep.eu/Imatges%20i%20Titols%20Llengues/Sardo.html |date=18 February 2010 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;EphemeralPursuits&quot;&gt;Long, Nick (2012) [http://ephemeralpursuits.com/blog/2012/10/on-translation-and-the-little-prince/ On Translation and The Little Prince] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131101185230/http://ephemeralpursuits.com/blog/2012/10/on-translation-and-the-little-prince/ |date=1 November 2013 }}, EphemeralPursuits.com website, 8 October 2012. Retrieved 4 December 2012.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Eyheramonno&quot;&gt;Eyheramonno, Joelle. [http://members.multimania.nl/tlp/antoine.htm Antoine de Saint-Exupéry], Slamaj personal website, 22 October 2011. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110811221207/http://members.multimania.nl/tlp/antoine.htm |date=11 August 2011 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Fast Company&quot;&gt;Dunne, Carey. [http://www.fastcodesign.com/3025720/the-making-of-beloved-childrens-book-the-little-prince#3 The Making Of Beloved Children's Book The Little Prince], ''Fast Company''. Retrieved from FastCoDesign.com 2 February 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Fast Company-2014.01.31&quot;&gt;Miller, Jennifer. [http://www.fastcocreate.com/3025693/why-the-little-prince-is-actually-a-new-york-classic#3 Why &quot;The Little Prince&quot; Is Actually A New York Classic], ''Fast Company''. Retrieved from FastCoCreate.com on 2 February 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Fine Books Magazine-2013.12.03&quot;&gt;[http://www.finebooksmagazine.com/press/2013/12/the-little-prince-is-the-subject-of-a-major-exhibit-at-the-morgan-library.phtml The Little Prince is the Subject of a Major Exhibit at the Morgan Library], FineBooksMagazine.com website, 3 December 2013. Retrieved 25 March 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;FrenchBankNotes&quot;&gt;[http://www.frenchbanknotes.com/artists.php?artist=Pfund%2C+R. Roger Pfund], ''Dave Mills and Madison''; Banknotes of France. Retrieved 26 March 2011.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;GalschiøtGallery&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.aidoh.dk/photos/comwork/photocom8.htm |title=Galschiøt Gallery official website |publisher=Aidoh.dk |accessdate=30 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121215065405/http://www.aidoh.dk/photos/comwork/photocom8.htm |archive-date=15 December 2012 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Garden City Telegram-1994.09.29&quot;&gt;[https://newspaperarchive.com/us/kansas/garden-city/garden-city-telegram/1993/09-28/page-16 'Prince' Manuscript On Display] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160806150558/http://newspaperarchive.com/us/kansas/garden-city/garden-city-telegram/1993/09-28/page-16 |date=6 August 2016 }}, Garden City, Kansas: ''Garden City Telegram'', 28 September 1994, p. 16; sourced from [[Associated Press]].&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Globe&amp;Mail-2006-04-07&quot;&gt;Frey, Christopher. &quot;Read Your Own Adventure&quot;, ''[[The Globe and Mail]]'', 7 April 2006.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=Goding-1972&gt;Goding, Stowell C. (1972) [https://www.jstor.org/stable/387281 &quot;Le Petit Prince de Saint-Exupéry by George Borglum&quot; (review)], ''[[The French Review]]'', [[American Association of Teachers of French]], October 1972, Vol. 46, No. 1, pp. 244–245. Retrieved 26 October 2011 (subscription).&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;GoodTranslationGuide&quot;&gt;{{cite web|url=http://goodtranslationguide.com/index.php?title=Antoine_de_Saint-Exup%C3%A9ry |title=List of errors in Woods' translation By 1995 Translator Alan Wakeman |url-status=dead |archiveurl=https://archive.today/20130125160206/http://goodtranslationguide.com/index.php?title=Antoine_de_Saint-Exup%C3%A9ry |archivedate=25 January 2013 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Guardian-2012.05.04&quot;&gt;{{cite web 
 | url             = https://www.theguardian.com/books/2012/may/04/le-petit-prince-pages-auction 
 | title            = Unseen Le Petit Prince Pages Land For Auction 
 | date           = 4 May 2012 
 | author        = Alison Flood 
 | work           = The Guardian 
 | accessdate = 4 May 2012}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hannibal&quot;&gt;{{cite web|last=Brown |first=Hannibal |title=The Country Where the Stones Fly |work=Visions of a Little Prince |url=http://habpro.tripod.com/visionslp/id13.html |format=documentary research |accessdate=30 October 2006 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20061109113424/http://habpro.tripod.com/visionslp/id13.html |archivedate=9 November 2006 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;HollyWoodReporter.com&quot;&gt;{{cite news|title=James Franco, Rachel McAdams, Jeff Bridges Among Voice Stars for &quot;The Little Prince&quot;|url=http://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/james-franco-rachel-mcadams-jeff-563612|accessdate=15 September 2013|newspaper=The Hollywood Reporter|date=5 June 2013}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hinke-Quand&quot;&gt;Hinke, C.J. &quot;Quand. (2005) &quot;Study the Latin, I Pray You&quot;, ''Whole Earth Review'', 6 April 2005. No. N63, p. 109, {{ISSN|0749-5056}}.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Hoffman&quot;&gt;Hoffman, William (1998) [http://mbbnet.umn.edu/doric/eternity.html &quot;A Flight To Eternity&quot;], ''Doric Column'', 16 December 1998. Retrieved 16 October 2011.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;IRNA-2012.09.25&quot;&gt;[http://www.ibna.ir/vdcfm1dyxw6dj1a.r7iw.html Winner of Little Prince Award: &quot;How can a cockroach be loved&quot;], Iran Book News Agency website, 25 September 2012. Retrieved 27 October 2013.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;JovemMuseologia&quot;&gt;Jovem Museologia (2009) [http://blogjovemmuseologia.blogspot.ca/2009/11/exposicao-o-pequeno-principe.html Exposição &quot;O Pequeno Príncipe&quot;], Blog Jovem Museologia, 14 November 2009. {{in lang|pt}} {{dead link|date=May 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;La Presse-2013.09.13&quot;&gt;Lapointe, Josée. [http://www.lapresse.ca/arts/livres/201309/13/01-4688958-le-petit-prince-et-le-quebec.php Le Petit Prince et le Québec], Montreal: ''[[La Presse (Canadian newspaper)|La Presse]]'', 13 September 2013.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;La Presse-2014.01.06&quot;&gt;[http://www.lapresse.ca/arts/arts-visuels/201401/06/01-4726010-une-exposition-sur-le-petit-prince-a-new-york.php Une exposition sur Le petit prince à New York], Montreal: ''[[La Presse (Canadian newspaper)|La Presse]]'', 6 January 2014; derived from the [[Associated Press]].&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;La Presse-2014.01.27&quot;&gt;[http://www.lapresse.ca/arts/arts-visuels/201401/27/01-4732695-un-petit-prince-a-new-york.php Un petit prince à New York], Montreal: ''[[La Presse (Canadian newspaper)|La Presse]]'', 27 January 2014. Retrieved 12 February 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;LA Times-1993.09.29&quot;&gt;[http://articles.latimes.com/1993-09-29/news/vw-40256_1_language-editions In Any Language It's a Bestseller], ''[[Los Angeles Times]]'', 29 September 1993; sourced from [[Associated Press]]. Retrieved 21 July 2009.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Le Monde-2005.04.06&quot;&gt;Legrand, Christine (2005) &quot;Quand ''Le Petit Prince'' devient ''So Shiyaxauolec Nta'a''&quot; (&quot;When ''The Little Prince'' Becomes ''So Shiyaxauolec Nta'a''&quot;), ''Le Monde'', 6 April 2005, p.1. {{in lang|fr}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Life-1967.12.15&quot;&gt;Bourdon, David (1967) [https://books.google.com/books?id=cEoEAAAAMBAJ&amp;pg=PA63#v=onepage&amp;q&amp;f=false &quot;The Enigmatic Collector of Utopia Parkway&quot;], ''[[Life (magazine)|Life]]'', 15 December 1967, pg. 63.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;LittlePrince.com-a&quot;&gt;[http://www.thelittleprince.com/work/the-phenomenon/listening-to-the-little-prince/ Listening to The Little Prince] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130602214757/http://www.thelittleprince.com/work/the-phenomenon/listening-to-the-little-prince/ |date=2 June 2013 }}, Paris: Antoine de Saint-Exupéry Foundation. Retrieved from TheLittlePrince.com website 6 January 2013.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;llibrevell&quot;&gt;[http://www.llibrevell.cat/wp/el-monument-al-petit-princep-a-terrassa/ El monument al Petit Príncep a Terrassa] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20121117235404/http://www.llibrevell.cat/wp/el-monument-al-petit-princep-a-terrassa/ |date=17 November 2012 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Metropolis Magazine-2014.01.29&quot;&gt;Rajagopal, Avinash.  [http://www.metropolismag.com/Point-of-View/January-2014/Le-Corbusier-and-the-Little-Prince/ 'The Little Prince' and Le Corbusier], in Point of View, The Metropolis Blog,  ''[[Metropolis (architecture magazine)|Metropolis magazine]]'', January 2014. Retrieved 29 January 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Morgan Library &amp; Museum&quot;&gt;[http://www.themorgan.org/exhibitions/exhibition.asp?id=90 Current Exhibitions | The Little Prince: A New York Story | January 24 through 27 April 2014], [[Morgan Library &amp; Museum]] website. Retrieved 26 January 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;MorganLibrary&quot;&gt;Morgan Library &amp; Museum [http://corsair.themorgan.org/cgi-bin/Pwebrecon.cgi?SC=Author&amp;SA=Woods%2C%20Katherine%2C%201886-1968%2C&amp;PID=cOxHjALF2Ha2xUE96miDqto0K&amp;BROWSE=1&amp;HC=6&amp;SID=2 Woods, Katherine, 1886–1968] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130610164209/http://corsair.themorgan.org/cgi-bin/Pwebrecon.cgi?SC=Author&amp;SA=Woods%2C%20Katherine%2C%201886-1968%2C&amp;PID=cOxHjALF2Ha2xUE96miDqto0K&amp;BROWSE=1&amp;HC=6&amp;SID=2 |date=10 June 2013 }}, New York: CORSAIR Online Catalog of The Pierpont Morgan Library, [[The Morgan Library &amp; Museum]]. Retrieved 21 April 2012.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Morgan Museum-2014.01.main&quot;&gt;[http://www.themorgan.org/exhibitions/exhibition.asp?id=90 The Little Prince: A New York Story: 24 January through 27 April 2014], New York City: [[Morgan Library &amp; Museum|The Morgan Library &amp; Museum]] website, January 2014. Retrieved 15 January 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Movieweb.com&quot;&gt;
  {{cite news
  | title = Mark Osborne to Direct The Little Prince
  | url = http://www.movieweb.com/news/mark-osborne-to-direct-the-little-prince
  | date = 14 October 2010 | accessdate=15 September 2013
  | newspaper = movieweb.com}}&lt;/ref&gt;

*&lt;ref name=&quot;New Yorker-2014.04.29&quot;&gt;[[Adam Gopnik|Gopnik, Adam]]. [http://www.newyorker.com/online/blogs/books/2014/04/the-strange-triumph-of-the-little-prince.html The Strange Triumph of &quot;The Little Prince&quot;], ''[[The New Yorker]]'', 29 April 2014. Retrieved 5 May 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NST&quot;&gt;New Strait Times (2000) ''&quot;'Definitive' Translation of 'Le Petit Prince'&quot;'', [[New Strait Times]], 20 September 2000. Accessed via Gale General OneFile, 9 November 2011; Gale Document Number: GALE|A65327245.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1941.01.19&quot;&gt;Van Gelder, Robert. [https://www.nytimes.com/1941/01/19/archives/a-talk-with-antoine-de-saint-exupery-the-french-poet-pilot-and.html A Talk With Antoine de Saint Exupery: The French Poet, Pilot and Philosopher Describes His Methods of Work], ''[[The New York Times]]'', 19 January 1941, p. BR2.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1942.12.06&quot;&gt;Stevens, Austin. [https://www.nytimes.com/1942/12/06/archives/notes-on-books-and-authors.html Notes on Books and Authors | Saint-Exupery on Planets], ''[[The New York Times]]'', 6 December 1942.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1943.04.06&quot;&gt;Chamberlain, John. [https://www.nytimes.com/1943/04/06/archives/books-of-the-times.html Books of the Times] (review), ''[[The New York Times]]'', 6 April 1943.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1955.07.10&quot;&gt;Chrisler, Ben. [https://www.nytimes.com/1955/07/10/archives/a-dimension-of-flight-the-winged-life-a-portrait-of-antoine-de.html A Dimension Of Flight; THE WINGED LIFE: A Portrait of Antoine de Saint-Exupery, Poet and Airman] (review), ''[[The New York Times]]'', 10 July 1955.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1989-05-12&quot;&gt;{{cite news
 | url = https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=950DE3DA143DF931A25756C0A96F948260&amp;sec=&amp;spon=&amp;pagewanted=2
 | title = In the Footsteps of Saint-Exupery
 | author = Jennifer Dunning
 | work = [[The New York Times]]
 | date = 12 May 1989}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.05.30&quot;&gt;{{cite news
 | last = Schiff | first = Stacy
 | url = https://www.nytimes.com/1993/05/30/books/a-grounded-soul-saint-exupery-in-new-york.html?pagewanted=all
 | title = A Grounded Soul: Saint-Exupery in New York
 | work = The New York Times
 | date = 30 May 1993
 | accessdate = 22 October 2011}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.09.19&quot;&gt;Reif, Rita. [https://www.nytimes.com/1993/09/19/books/arts-artifacts-a-charming-prince-turns-50-his-luster-intact.html A Charming Prince Turns 50, His Luster Intact], ''[[The New York Times]]'', 19 September 1993.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-1993.10.28&quot;&gt;James, Barry. [https://www.nytimes.com/1993/10/28/style/28iht-book_16.html ANTOINE DE SAINT-EXUPERY: The Life and Death of the Little Prince], ''[[The New York Times]]'', 28 October 1993.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.05.09&quot;&gt;Van Gelder, Lawrence (2000) [https://www.nytimes.com/2000/05/09/theater/footlights.html Footlights: Celestial Traveller], ''[[The New York Times]]'', 9 May 2000.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.05.17&quot;&gt;MacFarquhar, Neil. [https://www.nytimes.com/2000/05/17/arts/herbert-cahoon-82-curator-at-morgan-library.html Herbert Cahoon, 82, Curator at Morgan Library] (obituary), ''[[The New York Times]]'', 17 May 2000. Retrieved 26 February 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.06.25&quot;&gt;[[Stacy Schiff|Schiff, Stacy]] [https://www.nytimes.com/books/00/06/25/bookend/bookend.html Bookend: Par Avion], ''[[The New York Times]]'', 25 June 2000.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2000.09.10&quot;&gt;{{cite news
 | last = Cotsalas | first = Valerie
 | url = https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E03E7D61739F933A2575AC0A9669C8B63&amp;sec=&amp;spon=&amp;pagewanted=all
 | title = 'The Little Prince': Born in Asharoken
 | work = The New York Times
 | date = 10 September 2000
 | accessdate = 10 August 2009}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2004.04.11&quot;&gt;[[Stacy Schiff|Schiff, Stacy]]. [https://www.nytimes.com/2004/04/11/opinion/saint-exupery-lands-at-last.html Saint-Exupéry Lands at Last], ''[[The New York Times]]'', 11 April 2004.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2005.04.03&quot;&gt;Shattuck, Kathryn (2005) [https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F07E3DE1E3FF930A35757C0A9639C8B63&amp;pagewanted=all A Prince Eternal], ''[[The New York Times]]'', 3 April 2005.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2005.10.16&quot;&gt;[query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B01E3DF1F30F935A25753C1A9639C8B63 Deaths: Kraemer, Ruth], ''[[The New York Times]]'', 16 October 2005.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2014.01.23.a&quot;&gt;Rothstein, Edward. [https://www.nytimes.com/2014/01/24/arts/design/the-morgan-explores-the-origins-of-the-little-prince.html 70 Years on, Magic Concocted in Exile: The Morgan Explores the Origins of 'The Little Prince'], ''[[The New York Times]]'' website, 23 January 2014, published in print 24 January 2014, p. C25 (New York edition). Retrieved 24 January 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NYTimes-2014.01.23.b&quot;&gt;Gaffney, Adrienne. [http://tmagazine.blogs.nytimes.com/2014/01/23/on-view-long-live-the-little-prince/ On View | Long Live &quot;The Little Prince&quot;], ''[[The New York Times]]'' blog website, 23 January 2014. Retrieved 24 January 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;NPR-2000.12.23&quot;&gt;Scott, Simon (2000) [https://web.archive.org/web/20130511074439/http://www.highbeam.com/doc/1P1-41437363.html Profile: French Pilot and Author Antoine de Saint-Exupery (broadcast transcription)], NPR Weekend Edition, [[NPR]], 23 December 2000. Retrieved from Gale Document Number: GALE|A1661222035, 6 November 2011.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Patoche&quot;&gt;{{cite web
 |url          = http://www.patoche.org/lepetitprince/gallima.htm
 |title        = List of the foreign editions of ''The Little Prince'' by Antoine de Saint Exupéry
 |access-date  = 14 April 2008
 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20080420153235/http://www.patoche.org/lepetitprince/gallima.htm
 |archive-date = 20 April 2008
 |url-status     = dead
 |df           = dmy-all
}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Peak-2011.03&quot;&gt;Mun-Delsalle, Y-Jean (2011) [http://www.fondation-antoine-de-saint-exupery.org/sites/default/files/pdf/ARTICLE_THE%20PEAK%20MAGAZINE_ASIA_03-2011.pdf Guardians of the Future], ''The Peak Magazine'', March 2011, pg. 63. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120502204645/http://www.fondation-antoine-de-saint-exupery.org/sites/default/files/pdf/ARTICLE_THE%20PEAK%20MAGAZINE_ASIA_03-2011.pdf |date=2 May 2012 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Prize-Autism.eu&quot;&gt;[http://prize-autism.eu/  Първото издание на наградите] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131101164809/http://prize-autism.eu/ |date=1 November 2013 }}, Prize-Autism.eu website. Retrieved 30 October 2013.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;QuebecVille&quot;&gt;Ville de Québec. [http://www.ville.quebec.qc.ca/apropos/portrait/attraits/epigraphes.aspx Site officiel de la Ville de Québec] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110807085958/http://www.ville.quebec.qc.ca/apropos/portrait/attraits/epigraphes.aspx |date=7 August 2011 }}. Retrieved 29 September 2011. {{in lang|fr}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Saint-Exupéry.a&quot;&gt;[[Saint-Exupéry, Antoine de|Antoine de Saint-Exupéry]]. ''The Little Prince'', New York City: [[Reynal &amp; Hitchcock]], 1943.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;SaintExupéry.com-a&quot;&gt;[http://www.antoinedesaintexupery.com/actualites/tag/52 &quot;L'invité : Monsieur Han Créateur du Village Petite France en Corée&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180905073425/http://www.antoinedesaintexupery.com/actualites/tag/52 |date=5 September 2018 }}, SaintExupéry.com website, 3 September 2009. Retrieved 16 January 2013.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Saint-Exupéry-Sense.of.Life&quot;&gt;[[Antoine de Saint-Exupéry|Saint-Exupéry, Antoine de]] (1965) [https://books.google.com/books?id=yIodAQAAIAAJ ''A Sense of Life''], Funk &amp; Wagnalls, 1965, pg. 37.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Saint-Simone&quot;&gt;{{cite web
 | url      = http://www.bringyou.to/apologetics/HolyGrail.htm
 | archiveurl      = https://web.archive.org/web/20120302205241/http://www.bringyou.to/apologetics/HolyGrail.htm
 | archivedate      = 2 March 2012
 | title     = ''My Quest For Fhe True Holy Grail (the Nanteos Cup)[original link dead, updated to archive.org link]''
 | author = Saint-Simone, Ysatis de}}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;SaintExChronoOfPublications&quot;&gt;Lepetitprince.net (2011) [http://www.lepetitprince.net/sub_articles/articlesframe-E.html Articles of StEx: Brief Chronograph of Publications] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120415021301/http://www.lepetitprince.net/sub_articles/articlesframe-E.html |date=15 April 2012 }}, lepetitprince.net website, 2011. Retrieved 23 October 2011.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Schiff-1996a&quot;&gt;[[Stacy Schiff|Schiff, Stacy]] (1994) ''Saint-Exupéry: A Biography'', New York:  Da Capo, 1994. pp.256–267.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Schiff-2006&quot;&gt;{{cite book| last = Schiff
 | first = Stacy
 | authorlink = Stacy Schiff
 | title = Saint-Exupéry: A Biography
 | publisher= Macmillan
 | year = 2006
 | pages = [https://books.google.com/books?visbn=0805079130&amp;id=h-gk5R0OmI0C&amp;pg=PA379&amp;lpg=PA379&amp;dq=Asharoken page 379] of 529
 | isbn = 0-8050-7913-0 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Schiff-2006b&quot;&gt;{{cite book
 | last = Schiff | first = Stacy
 | authorlink = Stacy Schiff
 | title = Saint-Exupery
 | publisher=Owl Books
 | date = 7 February 2006
 | page = 379
 | url = https://books.google.com/?id=h-gk5R0OmI0C&amp;pg=PA379&amp;lpg=PA379
 | isbn = 978-0-8050-7913-5 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Shimbun&quot;&gt;Shimbun, Yomiuri (2001) &quot;''A Star-tling Centenarian Theory''&quot;, ''Yomiuri Shimbun'', 10 February 2001: YOSH15078493. Retrieved from Gale OneFile on 9 November 2011; Gale Document Number: GALE|A70253329.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Shmoop.a&quot;&gt;Shmoop Editorial Team. [http://www.shmoop.com/little-prince/tone.html The Little Prince | Tone], Shmoop.com website. 11 November 2008. Retrieved 7 April 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;SDM.qc&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.sdm.qc.ca/centre/bibliographies/lj97/nd/n9717776.html |title=Le Petit Prince retrouvé |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080110020224/http://www.sdm.qc.ca/centre/bibliographies/lj97/nd/n9717776.html |archivedate=10 January 2008 }}&lt;/ref&gt;

*&lt;ref name=&quot;Statesman-2010.01.14&quot;&gt;{{cite web
 | url = http://www.thestatesman.net/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=317189:cult-of-subtle-satire&amp;catid=44:8th-day&amp;from_page=search
 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20110607052549/http://www.thestatesman.net/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=317189%3Acult-of-subtle-satire&amp;catid=44%3A8th-day&amp;from_page=search
 | archivedate = 7 June 2011
 | title = Cult of subtle satire
 | author = Naina Dey
 | work = [[The Statesman (India)|The Statesman]]
 | date = 14 January 2010
 | accessdate = 5 February 2010
 | url-status = dead
 }}&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Tehran Times-2012.09.09&quot;&gt;[http://tehrantimes.com/arts-and-culture/101342-250-works-submitted-to-little-prince-literary-award 250 works submitted to Little Prince Literary Award] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141205175420/http://tehrantimes.com/arts-and-culture/101342-250-works-submitted-to-little-prince-literary-award |date=5 December 2014 }}, ''[[Tehran Times]]'', 10 September 2012, and published online 9 September 2012. Retrieved 27 October 2013.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Telegraph-2014.01.24&quot;&gt;Runcie, Charlotte. [https://www.telegraph.co.uk/culture/books/10558604/The-story-of-The-Little-Prince-and-the-Big-Apple.html The story of The Little Prince and the Big Apple], ''[[The Daily Telegraph|The Telegraph]]'' website, 24 January 2014. Retrieved 24 January 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;TheLittlePrince.com-2011.03.14&quot;&gt;Sylvain (2011) [http://www.thelittleprince.com/the-legend-of-saint-exupery-in-brazil/ The Legend of Saint-Exupéry in Brazil] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120426071033/http://www.thelittleprince.com/the-legend-of-saint-exupery-in-brazil/ |date=26 April 2012 }}, TheLittlePrince.com website, 14 March 2011. Retrieved 5 September 2012.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;ThreeTomatoes&quot;&gt;Castronovo, Val. [http://www.thethreetomatoes.com/artmuseums.html Made in the U.S.A.:  The Morgan Library pays tribute to &quot;The Little Prince&quot;—a book, how fitting!] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140328041348/http://www.thethreetomatoes.com/artmuseums.html |date=28 March 2014 }}, TheThreeTomatoes.com website. Retrieved 25 March 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;TimesTribune-2012.05.03&quot;&gt;Adamson, Thomas. [http://thetimes-tribune.com/news/little-prince-discovery-offers-new-insight-into-classic-book-1.1310195 ''Little Prince'' Discovery Offers New Insight Into Classic Book], [[Associated Press]] via TimesTribune.com, 3 May 2012. Retrieved 6 January 2013.
Bell, Susan (2008) [https://web.archive.org/web/20080603101229/http://news.scotsman.com/world/39I-shot-French-literary-hero.3883493.jp &quot;I Shot French Literary Hero Out Of The Sky&quot;], ''The Scotsman''. Johnston Press Digital Publishing. 17 March 2008. Retrieved 4 August 2009.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;TokudaBolnica.com&quot;&gt;[http://www.tokudabolnica.bg/en/tokuda-hospital-sofia-ths Tokuda Hospital Sofia (THS): Awards] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131030080245/http://www.tokudabolnica.bg/en/tokuda-hospital-sofia-ths |date=30 October 2013 }}, Sofia, Bulgaria: Tokuda Hospital website. Retrieved 30 October 2013.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;trussel-all&quot;&gt;[http://www.trussel.com/saint-ex/stamps/saint-ex.htm Images Of International Stamps (Government-And Private-Issue) Honoring Saint-Exupéry]. Retrieved 20 August 2011.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;trussel-is&quot;&gt;[http://www.trussel.com/saint-ex/stamps/israel.htm Images Of The Israeli Stamp And Related Issues]. Trussel.com website. Retrieved 20 August 2011.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;USC&quot;&gt;[http://scf.usc.edu/~yilishi/itp104/project/legacy.html Legacy] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140528010331/http://scf.usc.edu/~yilishi/itp104/project/legacy.html |date=28 May 2014 }}, [[University of Southern California]], undated.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Wakeman&quot;&gt;Wakeman, Alan. [http://www.awakeman.co.uk/Sense/Books/seeingwiththeheart.htm ''Seeing With The Heart'' (translator's notes)] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120425044800/http://www.awakeman.co.uk/Sense/Books/seeingwiththeheart.htm |date=25 April 2012 }}, retrieved from AWakeman.co.uk website on 10 April 2011.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;Wall Street Journal-2014.01.23&quot;&gt;Maloney, Jennifer. [https://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052702303947904579338552736357232 'The Little Prince' lands at the Morgan Library: A New Exhibit Explores the Author's Years Writing in New York], ''[[The Wall Street Journal]]'' website, 23 January 2014. Retrieved 24 January 2014.&lt;/ref&gt;

&lt;ref name=&quot;William&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.boulder.swri.edu/merline/petitprince.name.txt |title=On a Permanent Name for Asteroid S/1998(45)1 |author=William J. Merlin|year=2000 |format=TXT |publisher=Department of Space Studies, [[Southwest Research Institute]] |accessdate=9 November 2011 |display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;
}}

=== წყაროები ===
{{refbegin}}
* {{cite news
 | last = Beaumont | first =  Peter
 | url = https://www.theguardian.com/world/2010/aug/01/little-prince-return-multimedia
 | title = ''Antoine de Saint-Exupéry's Little Prince Poised for a Multimedia Return To Earth: The Boy Who Lived On An Asteroid Whose Tale Was Told In A Classic French Novella Is Being Revived On TV, Film And In Print'' 
 | work = The Observer
 | date = 1 August 2010 | access-date = 15 October 2011 }}
* {{cite web
 | last = Brown | first = Hannibal
 | year = 2004
 | title = ''The Country Where the Stones Fly'' 
 | work = Visions of a Little Prince 
 | url = http://habpro.tripod.com/visionslp/id13.html 
 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070329010927/http://habpro.tripod.com/visionslp/id13.html 
 | archive-date = 29 March 2007 
 | format = [[documentary research]] 
 | access-date = 16 September 2011 
 | ref = harv}}
* [[Consuelo de Saint Exupéry|Saint-Exupéry, Consuelo de]]; Allen, Esther; Allen, Esther (trans). [https://books.google.com/books/about/The_Tale_of_the_Rose.html?id=OarX1V7Mh6cC ''The Tale of the Rose: The Love Story Behind The Little Prince''], New York City: [[Random House#Random House Publishing Group|Random House Publishing Group]], 2000 &amp; 2003, {{ISBN|978-0-8129-6717-3}}.
* {{cite news
 | last = Dunning | first = Jennifer 
 | url = https://www.nytimes.com/1989/05/12/arts/in-the-footsteps-of-saint-exupery.html 
 | title = ''In the Footsteps of Saint-Exupery'' 
 | work = The New York Times 
 | date = 12 May 1989 | access-date = 14 September 2010 
 | ref = harv
}}
* Heuré, Gilles. ''L'insoumis: Léon Werth, 1878–1955'', Paris: éditions Viviane Hamy, 2006,  {{ISBN|978-2878582192}}
* [[Stacy Schiff|Schiff, Stacy]] (1994) [https://books.google.com/books?id=2G4Q_GNpCUMC ''Saint-Exupéry: A Biography''], (1994) Pimlico; (1996) Da Capo; (2006) Henry Holt, {{ISBN|978-0-679-40310-4}}
* Severson, Marilyn S. &quot;''Masterpieces of French Literature: Greenwood Introduces Literary Masterpieces''&quot;, [[Greenwood Publishing Group]], 2004, {{ISBN|978-0-313-31484-1}}.
* Webster, Paul. [https://books.google.com/books?id=LaEbAQAAIAAJ ''Antoine de Saint-Exupéry: The Life And Death Of The Little Prince''], London: Pan Macmillan, 1993, {{ISBN|978-0-333-61702-1}}.
{{refend}}

== ლიტერატურა ==

* Galembert, Laurent de.  ''[http://nitescence.free.fr/DEA.pdf La grandeur du Petit Prince]''  (thesis), [[:fr:Éditions Le Manuscrit|Éditions Le Manuscrit]], 26 November 2002, {{ISBN|2-7481-1916-9}} (French, PDF)
*''[https://bavarian-books.org/da-gloane-prinz/ Da gloane Prinz]'', Antoine de Saint Exupéry, translated for Bavarians, Austrians and South Tirolians, by Johannes Limmer, {{ISBN|978-1-096748-53-3}}
* Dunn, Bruce. ''[[The Yellow Umbrella: A City Fable]]''. Mushroom Press, 2009, {{ISBN|978-0615295404}} (English)

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{Commons category|Le Petit Prince}}
{{Wikiquote|The Little Prince}}

* Read The Little Prince online in English at [https://www.gurusum.com/2019/08/the-little-prince-antoine-de-saint.html Gurusum]
* [https://www.lepetitprince.com LePetitPrince.com] {{in lang|fr}}  Site officiel ''du Petit Prince''; and [https://www.thelittleprince.com TheLittlePrince.com] Official site of ''The Little Prince''
* [http://watch.thirteen.org/video/2365209346/ NYC-ARTS Profile: ''The Little Prince''], PBS interview on the 2014 Morgan Exhibition (video, 12:39) 
* [https://web.archive.org/web/20150402032823/http://www.nbcnewyork.com/video/#!/on-air/as-seen-on/The-Little-Prince--A-New-York-Story-Exhibition/241919181 ''The Little Prince'': A New York Story Exhibition], NBC news report on the 2014 ''Little Prince'' exhibition at the Morgan Library &amp; Museum (video, 3:10)
* [http://www.sparknotes.com/lit/littleprince/ Study Guide] at [[SparkNotes]]
* [http://www.petit-prince-collection.com/ ''www.petit-prince-collection.com''] Website dedicated to the largest collection of ''Little Prince'' books in the world. This impressive collection (nearly five thousand different editions of the full text in over 340 different languages and dialects) belongs to the Jean-Marc Probst Foundation for the Little Prince in [[Lausanne]].
* [http://www.petit-Prince.at/ ''The Little Prince'' excerpts and collection in 320 languages and dialects]  &amp; {{in lang|de}}
* [https://web.archive.org/web/20080420153235/http://www.patoche.org/lepetitprince/gallima.htm List of different editions]
* [http://www.tbs.co.jp/l-prince/en The Museum of ''The Little Prince'' in Hakone] ; and [http://www.tbs.co.jp/l-prince 箱根の星の王子さまのミュージアム] {{in lang|ja}}
* [http://www.trussel.com/saint-ex/stexbib.htm#47 A bibliography of biographical works on Antoine de Saint-Exupéry]
* [https://web.archive.org/web/20160304000058/http://www.piccolo-principe-counseling.com/ Il Piccolo Principe e Antoine De Saint-Exupéry] {{in lang|it}}
* [https://web.archive.org/web/20100520003639/http://www.dkagencies.com/MSB/LE-PETIT-PRINCE_1.aspx ''Le Petit Prince'' series in Indic Languages]
* [https://web.archive.org/web/20111020143838/http://www.freewebs.com/shirtsleeves/quotes/littleprince.html Enthusiast website: ''The Little Prince'' Quotations]
* [http://www.b612.cn/image/2011-10-19.html ''The Little Prince'' Pictures] {{in lang|zh-hans}}
* [https://web.archive.org/web/20150709212901/http://www.marefa.org/images/3/35/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%BA%D9%8A%D8%B1....%D8%A3%D9%86%D8%B7%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA_%D8%A7%D9%83%D8%B2%D9%88%D8%A8%D8%B1%D9%8A.pdf ''The Little Prince''] {{in lang|ar}}
* [https://web.archive.org/web/20200602164212/http://laetaprinco.org/ ''laetaprinco.org''] Website dedicated to reading Little Prince online in popular languages.

{{-}}
{{Antoine de Saint-Exupéry}}
{{The Little Prince}}
{{Hugo Award Best Novella}}

{{Portal bar|Literature|Children's literature|Novels}}

{{Authority control}}</text>
      <sha1>hi34m17b1ne30o5x0ou35fi6n24yiod</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/პარფიუმერი (რომანი)</title>
    <ns>4</ns>
    <id>473913</id>
    <revision>
      <id>4808495</id>
      <parentid>4607454</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:32:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808495</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="54359" sha1="8c59geke5skfkg36v2064vougf9qdtl" xml:space="preserve">&lt;!---{{Infobox book | 
| name         = პარფიუმერი: ერთი მკვლელის ისტორია
| image        =  PerfumeSuskind.jpg
| caption      = პირველი გამოცემა (German)
| author       = [[პატრიკ ზიუსკინდი]]
| cover_artist = [[Antoine Watteau]] detail from&lt;br&gt;&quot;Nymphe et satyre&quot;, 1715–16&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.blogartnu.com/tag/rococo/ |title=Archived copy |accessdate=2014-02-24 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140315003137/http://www.blogartnu.com/tag/rococo/ |archivedate=2014-03-15 }} Retrieved 2014-02-24&lt;/ref&gt;
| ქვეყანა      = გერმანია
| ენა     = გერმანული
| ჟანრი        = [[საშინელებათა]], [[მისტერიული]], [[მაგიური რეალიზმი]], [[აბსურდიზმი |აბსურდი]]
| publisher    = დიოგენე (Germany)&lt;br&gt;[[Alfred A. Knopf]] (US)&lt;br&gt;[[ჰამიშ ჰამილტრონი]] (UK)
| გამოშვების თარიღი = 1985
| გამოშვების ტიპი  = დაბეჭდვა ([[Hardback]] &amp; [[paperback]])
| გვერდების რაოდენობა     = 263 (UK hardback edition)
| isbn = 0-241-11919-7
| isbn_note = (UK hardback edition)
| oclc         = 14130766
|dewey=833.914
|congress=PT2681 .U74
|set_in =[[Paris]], [[Montpellier]], [[Grasse]] and [[Plomb du Cantal]]; 1738–1767
}}--&gt;
{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/დასრულებული|ლიზი ტყეშელაშვილი}}

'''''პარფიუმერი: ერთი მკვლელის ისტორია''''' ({{lang-de|Das Parfum: Die Geschichte eines Mörders}}) არის გერმანელი მწერლის, [[პატრიკ ზიუსკინდი]]ს 1985 წლის [[ისტორია|ისტორიულ]]-[[მხატვრული ენა|მხატვრული]] პროზა. რომანი იკვლევს სუნის გრძნობას და მის ურთიერთობას იმ ემოციურ კავშირთან, რომელიც შეიძლება სურნელს ჰქონდეს.

ისტორია არის მე-18 საუკუნეში მოღვაწე, [[ობოლი|ობოლ]] ჟან-ბატისტ გრენუიზე, რომელიც განსაკუთრებული [[სუნი|ყნოსვის]] უნარითაა დაბადებული. მას შეუძლია განასხვაოს სხვადასხვა [[სუნი|სურნელი]] შორ მანძილებზეც კი, მის გარშემო არსებულ მთელ სამყაროში. გრენუი ხდება [[პარფიუმერი]], მაგრამ მოგვიანებით, მას შემდეგ, რაც ის შეხვდება ახალგაზრდა გოგონას დაუსაბამო საოცარი სურნელით, ის მონაწილეობას იღებს [[მკვლელობა|მკვლელობაში]].

&quot;პარფიუმერი&quot; მე-20 საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გაყიდვადი გერმანულენოვანი რომანია. იგი 49 ენაზეა ნათარგმნი და გაყიდულია 20 მილიონზე მეტი ეგზემპლარი მსოფლიოს მასშტაბით. &lt;ref name=&quot;pressedossier&quot;&gt;Pressedossier ''Patrick Süskind''. Diogenes Verlag Zürich, Stand November 2012&lt;/ref&gt; სათაური ბესტსელერთა სიებში დარჩა დაახლოებით ცხრა წლის განმავლობაში და თითქმის ერთხმად მიიღო პოზიტიური ეროვნული და საერთაშორისო კრიტიკული აღიარება. წიგნი [[ინგლისური|ინგლისურად]]  [[ჯონ ი. ვუდსმა]] თარგმნა და მოიგო  [[World Fantasy Award]]-ისა და [[PEN Translation Prize]]-ის თარგმნის პრემიები 1987 წელს. რომანის ზოგიერთ გამოცემას, მათ შორის პირველს, გარეკანად აქვს [[Antoine Watteau]]-ს ნახატი ''[[Jupiter and Antiope]]'', რომელზეც ასახულია მძინარე ქალი.

==სიუჟეტი==
ბიჭი დაიბადა [[პარიზი|პარიზში]], ([[საფრანგეთი]]) 1738 წელს. დედამისი თითქმის დაუყოვნებლივ დააკავეს ადრინდელი [[ინფანტიციდი|ინფანტიციდისთვის]], შემდეგ კი სიკვდილით დასაჯეს, რის შედეგადაც ბიჭი ობოლი დარჩა. მისი სახელია &quot;ჟან-ბატისტ გრენუი (ფრანგ: &quot;ბაყაყისთვის&quot;) და იგი [[გაშვილებული|გაშვილებულია]], მაგრამ ბიჭი საკმაოდ რთულია, რის გამოც მისი აღზრდა პრობლემური ხდება, საბოლოოდ იგი ადგილობრივ [[მეტყავე|მეტყავესთან]] სახლდება. სხვა ადამიანებისთვის უცნობია, რომ გრენიუს ღირსშესანიშნავი [[სუნის აღქმა|ყნოსვა]] აქვს, რომელიც მას აძლევს არაჩვეულებრივ უნარს, შეიგრძნოს და ერთმანეთისგან გაარჩიოს სხვადასხვა სურნელი შორი დისტანციებიდანაც კი. შედეგად, მას შეუძლია სიბნელეში გადაადგილდეს მის გარშემო არსებული ობიექტების სურნელის დახმარებით, განსაზღვროს სტუმრის ვინაობა სახლში შესვლამდე, აღმოაჩინოს ბოსტნეულში ჭიის არსებობა და ა.შ. 

ერთ დღეს, მიუხედავად იმისა, რომ გრენუის ქალაქში არსებული ყველა სურნელი კარგად ჰქონდა დამახსოვებული, მან ახალი, უნიკალური სუნი შეიგრძნო, რომელმაც იგი აღაფრთოვანა. თავისი ყნოსვის შესანიშნავი უნარის დახმარებით, იგი სურნელის წყაროს იპოვის, რომელიც ახალგაზრდა, ქალწული გოგონა აღმოჩნდება, ჯერ კიდევ სქესობრივი მომწიფების ასაკში მყოფი. ამ გასაოცარი სურნელის ფლობის სურვილით შეპყრობილმა ბიჭმა, გოგონა დაახრჩო და მის გვამთან დარჩა მანამ, სანამ სუნმა მიცვალებული სხეული არ დატოვა. გრენუიმ გადაწყვიტა, უფრო მეტი გაეგო და ესწავლა სუნამოების დამზადების ხელოვნების შესახებ, რისთვისაც იგი პარიზის ერთ-ერთი საუკეთესო პარფიუმერის - ჯუზეპე ბალდინის შეგირდი გახდა. ჯუზეპე უკვე ხანში შესული, ოდესღაც დიდი ოსტატი კაცია. გრენუი თავისი გასაოცარი ნიჭის წყალობით, ამტკიცებს თავის შესაძლებლობებს, ზუსტად ითვისებს ნასწავლს და ხშირად აუმჯობესებს კიდეც ჯუზეპეს კონკურენტების მიერ შექმნილ არომატებს, რის შემდეგაც ბალდინი მას შეგირდობას სთავაზობს. ბიჭი ოსტატისგან სწავლობს სუნამოს დამზადების ძირითად ტექნიკებს. მისი ახალი ფორმულების წყალობით კი ჯუზეპე ძველ რეპუტაციას აღიდგენს, შემდეგ იგი ჟან-ბატისტის გამოგონილ ფორმულებს თავისად ასაღებს და ყიდის.  საბოლოოდ, ბალდინი ჟან-ბატისტს აცნობებს, რომ დისტილიციის გარდა არსებობს სხვა ტექნიკაც, რომლის საშუალებითაც შესაძლებელია სუნის ფართო სპექტრის შენარჩუნება, მისი სწავლა კი მხოლოდ პარფიუმერიის სახელოსნოს გულში, [[გრასი]]ს რეგიონში შეიძლება. ცოტა ხნის შემდეგ გრენუი ტოვებს პარიზს და გრასისკენ მიემართება. მისი წასვლის შემდეგ, ჯუზეპე ბალდინი კვდება, მისი მაღაზია მდინარე [[სენა]]ში ჩაიშლება.

გრასისკენ მიმავალ გზაზე, გრენუი ქალაქგარე გზებით მიემართება, რადგან კაცობრიობის სუნი მასში თანდათან უფრო და უფრო მეტ ზიზღს იწვევს. ცივილიზაციის თავიდან აცილების მიზნით, იგი გამოქვაბულში ცხოვრობს, იშვიათ მცენარეულობასა და ველურ ბუნებაში. ამასთან, მისი სიმშვიდე ირღვევა, როდესაც გააცნობიერებს, რომ მას სუნი არ აქვს. გრენუის არ შეუძლია შეიგრძნოს საკუთარი სურნელი და საბოლოოდ გაიაზრებს, რომ ვერც სხვა ადამიანები გრძნობენ მის სუნს. მონტპელიეში მოგზაურობისას, იმისათვის რომ მისი დაქანცული გარეგრობა დაეფარა, შეთხზა ამბავი, თითქოს იგი გატაცებული იყო და 7 წლის განმავლობაში გამოქვაბულში ჰყავდათ გამომწყვდეული. იგი ყოველდღიური მატერიებისგან ქმნიდა სხეულის სურნელს  და ამ შენიღბული ხრიკებით ხალხს აჯერებდა, რომ ეს არის მისი, როგორც ჩვეულებრივი ადამიანის სურნელი. ის ახლა საზოგადოებას მიიღებს, ნაცვლად იმისა რომ მორცხვი იყოს. მონპელიეში, იგი დაიმსახურებს მარკიზ დე ლა ტაილად-ესპინასეს მფარველობას, რომელიც გრენუის იყენებს თავისი ფსევდომეცნიერების თეორიის გასაჯაროებისთვის, ადამიანის „სიცოცხლისუნარიანობის“ ენერგიების გავლენის შესახებ. გრენუი ამზადებს სუნამოს, რომლითაც იგი საზოგადოებას უმახინჯებს აღქმას. შედეგად, ჟან-ბატისტი, რომელიც გამოქვაბულის ადამიანი იყო წლების განმავლობაში, ამ საზოგადოების თვალში გამოიყურება სუფთა, კულტურულ და არისტოკრად ახალგაზრდად. დაბინავების შემდეგ იგი მარკვიზს ეხმარება, მისი თეორიის წყალობით უზარმაზარი პოპულარობის მოპოვებაში. იმის შემყურე გრენუის, თუ როგორ მარტივად შეიძლება გაასულელო ადამიანები მარტივი სუნის წყალობით, ადამიანების სიძულვილი ზიზღად ექცევა.  იგი აცნობიერებს, რომ მისი შესაძლებლობის ფარგლებში, შეუძლია განავითაროს სუნები და გახადოს &quot;ზეადამიანური&quot; და &quot;ანგელოზური&quot;, რომლითაც უკვე უპრეცედენტო გავლენას მოახდენს ადამიანებზე, რომ ისე აღიქვან, როგორც თავად გრენუის სურს. 

გრასში ჩასვლისას, მას დახმარებას სთავაზობს პატარა მაღაზიის მფლობელი, ქვრივი პარფიუმერი - მადამ არნულფი და მისი კვალიფიციური მუშაკ-საყვალელი, დროუთი, სადაც გრნუის წვრთნიან სურნელის მოპოვებისა და შენარჩუნების ხელოვნებაში. ე.წ. [[ანფლერაჟი]] (ყვავილებისგან არომატული ნივთიერებების ამოღება). ერთ დღეს, ის შეხვდება კიდევ ერთ შეუდარებელ სურნელს, რომელიც კიდევ უფრო შთამაგონებელია, ვიდრე მისი პირველი მსხვერპლის საკუთრება. ეს კვლავ არის ახალგაზრდა ქალწულის სურნელი, გოგონა სახელად - ლაურა რიჩი, რომელიც არის ქალაქის უმდიდრესი აზნაურის ქალიშვილი. გრენუი გადაწყვეტს, რომ ამჯერად დროა, სუნი შეინარჩუნოს ფიზიკურად და არა მხოლოდ მის მეხსიერებაში. ის იწყებს თინეიჯერი გოგონების [[სერიული მკვლელი|მკვლელობის]] კამპანიას, რათა გამოსცადოს სუნის მოპოვება და შენარჩუნება პრაქტიკაში. ყველა მის მსხვერპლს სიკვდილის ნიშად აღენიშნება ხელკეტით ჩარტყმა. გოგონებს ტანისამოსი გახდილი აქვთ, თმა მოჭრილი, მაგრამ სხვა დაზიანება არ აღენიშნებათ. ლაურას მკვლელობისთვის მზადებაში იგი საბოლოოდ კლავს 24 გოგონას, ისე, რომ არანაირ კვალს არ ტოვებს, რომელიც მას ამ დანაშაულებთან დააკავშირებს. პოლიცია საგონებელშია ჩავარდნილი, ქალაქი კი შიშმა მოიცვა და ხალხში ისტერიულმა პანიკამ დაისადგურა. ლაურას მამა აანალიზებს, რომ მკვლელის კამპანიის საბოლოო სამიზნე მსხვერპლი, შესაძლოა მისი ქალიშვილი აღმოჩნდეს, ამიტომ უსაფრთხოებისთვის, გოგონასთან ერთად სხვა ადგილას გადადის, რომ ამ სერიული მკვლელისგან რაც შეიძლება შორს და დაცულად იყვნენ. თუმცა გრენუი მათ სუნს მიჰყვება. როდესაც ღამით ისინი შეჩერდებიან, გრენუი გოგონას საძინებელში შეიპარება და საბოლოოდ მიაღწევს თავის მიზანს. გოგონას კლავს და მის სურნელს ინახავს.

მიუხედავად იმისა, რომ გრენუი ყველა დეტალს დიდ ყურადღებას აქცევდა და კვალს გულმოდგინედ მალავდა, პოლიციამ საბოლოოდ მაინც მოახერხა მისი ვინაობის დადგენა. მათ აღმოაჩინეს მრავალი მსხვერპლის ტანისამოსი და თმა გრასის მახლობლად მდებარე გრენუის საცხოვრებელში. იგი მალევე დაიჭირეს და მისი სიკვდილით დასჯა გადაწყვიტეს. თუმცაღა, ქალაქის მოედანზე, იქ სადაც [[სიკვდილის დასჯა|სიკვდილის დასჯის]] ცერემონია უნდა აღსრულებულიყო, ჟან-ბატისტი თან ატარებს სუნამოს, რომელსაც ამდენი ხნის განმავლობაში ამზადებდა და ამდენი გოგონა ემსხვერპლა. ამ სუნს უზომო მაგიური ძალა აქვს. სუნამო დაუყოვნებლივ იწვევს დამსწრე საზოგადოების ბრბოდ ქცევას, რომლებსაც მომენტალურად სიგიჟემდე უყვარდებათ ჟან-ბატისტ გრენუი და გააღმერთებენ მას. ბიჭს აღარ სჭირდება არანაირი სამხილი ან თავის გამართლება, საზოგადოებას უკვე ღრმად სწამს რომ იგი უდანაშაულოა და პირიქით, ეთაყვანებიან კიდეც მას. ლაურას მამაც კი აღფრთოვანებულია ამ სურნელით და ბიჭს სთხოვს, გახდეს მისი შვილობილი/ვაჟიშვილი. მალე ხალხში იმდენად ღრმად გავრცელდა და გაძლიერდა ეს სიბრმავე და ემოცია, რომ მომენტალურად მთელი ქალაქი მასობრივ ორგიაში იღებს მონაწილეობას, რაზეც შემდგომში აღარავინ საუბრობს, ბევრს აღარც კი ახსოვს. მხოლოდ რამდენიმე ადამიანს შეუძლია აღიდგინოს ეს პროცესი ნათლად მეხსიერებაში. მაგისტრი ხელახლა იწყებს გამოძიებას მკვლელობებთან დაკავშირებით, რისთვისაც მას საბოლოოდ აწამებენ და ცრუ აღიარების შემდეგ ჩამოახრჩობენ ცერემონიის გარეშე.

თავისი შექმნილი სურნელით მიღებული ეფექტი ახლა უდასტურებს ჟან-ბატისტს, თუ როგორ ძალიან სძულს მას ხალხი. განსაკუთრებით იმიტომ, რომ იგი ხვდება, ადამიანები თაყვანს სცემენ, თუმცა არც ადამიანების კონტროლის ეს ხარისხი არ ანიჭებს მას კმაყოფილების გრძნობას. იგი გადაწყვეტს, დაბრუნდეს პარიზში, მისი დაბადების ადგილას - თევზის ბაზარზე, იმ განზრახვით, რომ იქვე მოკვდეს სადაც დაიბადა. ის უახლოვდება სასაფლაოზე შეკრებილ კრიმინალთა ბრბოს და თავისი გრანდიოზული სუნამოს ბოლო წვეთებს სხეულზე ისხამს. ხალხი ძალიან დიდი მიზიდულობის ქვეშ ექცევა და მიისწრაფიან, დაიპყრონ გრენუის მთელი სხეული. შედეგად ბიჭს დაანაკუწებენ და ცოცხლად, ნაწილებად ჭამენ. ისტორია მთავრდება ბრბოთი, რომელიც შეკრთა ასეთი საქციელის გამო, თუმცა ბოლოს მაინც იმაზე შეთანხმდნენ, რომ ეს &quot;სიყვარულით&quot; გააკეთეს.

==პერსონაჟები==
უკეთ წარმოდგენისთვის:
* '''გრენუის დედა''' – ჟან-ბატისტ გრენუი იყო მისი მე-5 შვილი. იგი აცხადებს, რომ პირველი ოთხი შვილი [[მკვდარშობადობა]]ს შეეწირა. ჯერ კიდევ ახალგაზრდა, ოცდახუთიოდე წლის ქალს, რომელიც კვლავაც სასიამოვნოდ გამოიყურებოდა, თითქმის ყველა კბილი ჰქონდა შერჩენილი და თავზეც - მცირეოდენი თმა. ამასთან მას [[სიფილისი]]ს, [[ნიკრისი (დაავადება)|ნიკრისის]] და სუსტად გამოხატული [[ჭლექი|ჭლექის]] გარდა სერიოზული არაფერი სჭირდა.
* '''ჟან-ბატისტ გრენუი''' – რომანის პროტაგონისტი, დაიბადა 1738 წლის 17 ივლისს, თანდაყოლილი, განსაკუთრებული [[ყნოსვა|ყნოსვის უნარით]] (და ასევე აუხსნელი მიზეზების გამო არა პირადი სხეულის სუნით ). მისმა ცნობიერებამ სურნელის აღქმაში, საბოლოოდ განაპირობა ის, რომ ბიჭი იპყრობს ადამიანების სურნელებს, განსაკუთრებით ისეთებს, რომელთაც სიყვარულის შთაგონება შეუძლიათ. სწორედ ეს არის ის, რაც მას ყველაზე მეტად აკლია ცხოვრებაში.
როდესაც ჟან-ბატისტი ამ მიზანს მიაღწევს, ის აღმოაჩენს, რომ ეს ქმედებები მას არანაირ სიამოვნებას არ ანიჭებს. ამ მიზეზით შეზიზღდება ყველა, ვინც მარტივად წამოეგება მის სურვილზე. გრენუიმ ბედნიერების პოვნა ვერ შეძლო, საბოლოოდ მისი დაბადების ადგილას მიდის, სუნამოს ისხამს, რის შემდეგაც ბრბო მას ცოცხლად ჭამს. რომანში გრენუის მკვლელობების მოტივი იმით აიხსნება, რომ ბიჭს აქვს შეუდრეკელი სურვილი, ფლობდეს იმ იშვიათ სურნელებს, რომლებსაც შეუძლიათ შთააგონონ სხვა ადამიანები, უყვარდეთ ის ადამიანი, რომელსაც ეს სურნელი აქვს. 

{{quote|&quot;თავისთავად ადამიანის სუნიც მისთვის სულერთი იყო. ადამინის სუნის იმიტირება სუროგატებუთაც მშვენივრად შეეძლო. მას მხოლოდ და მხოლოდ გარკვეული ადამიანების სუნი სჭირდებოდა, კერძოდ ისეთი ძალზე იშვიათი ადამიანებისა, რომლებსაც სიყვარულის გამოწვევა შეეძლოთ. სწორედ ისინი გახდნენ მისი მსხვერპლები.&quot; (თავი 38. გვ188. გამომცემლობა - დიოგენე. სერია - ET CETRA. მთარგმნელები: ნატალია ნადირაშვილი და ეკა რაისნერი.)
 Grenouille let it go at that. He refrained from overpowering some whole, live person ... that sort of thing would have ... resulted in no new knowledge. He knew he was master of the techniques needed to rob a human of his or her scent, and knew it was unnecessary to prove this fact anew. Indeed, human odour was of no importance to him whatsoever. He could imitate human odour quite well enough with surrogates. What he coveted was the odour of ''certain'' human beings: that is, those rare humans who inspire love. Those were his victims. (chapter 38 p. 195 in Woods translation, paperback edition)}}

* '''ჟანა ბიუსი''' – გრენუის ერთ-ერთი [[აღმზრდელი]] ქალი. ის იყო პირველი ადამიანი, რომელმაც გააცნობიერა, რომ ბიჭს სუნი არ ჰქონდა.
* '''მამა ტერიე - მღვდელი. (პატერ ტერიე)''' – სასულიერო პირი, რომელიც ეკლესიის ქველმოქმედებასა და თანხების გადანაწილებას განაგებს ღარიბებსა და გაჭირვებულებზე. მას თავდაპირველად მიაჩნდა, რომ გრენუი ჩვეულებრივი, საყვარელი ბავშვია, მაგრამ ერთხელ, ბიჭთან გატარებული საღამოს შემდეგ, მას გაურკვეველი შიში იპყრობს, თითქოს ეს პატარა ბავშვი თავისი ცხვირით მთელ მის სამყაროს იყნოსავდა, მას კი არაფრის დამალვა არ შეეძლო. უცებ ტერიეს მოეჩვენა, რომ ოფლის, ძმრის, მჟავე კომბოსტოსა და გაურეცხავი ტანსაცმლის სუნით ყარდა. თავს შიშველი მახინჯივით გრძნობდა. ამის გამო მას თავიც შეზიზღდა და ბავშვიც, შემდეგ კი შეშფოთებულმა ბიჭი პანსიონატში გააგზავნა. 
* '''მადამ გაიარი''' – ბავშვობაში მამამისმა შუბლში ასტამი ჩასცხო და ყნოსვა დააკარგვინა, ასე რომ მან არ იცის, რომ ჟან-ბატისტ გრენუის სუნი არ აქვს. იგი პანსიონატის საქმეების ორგანიზების მოვალეობას თავს კარგად ართმევდა. მისი ცხოვრების მიზანი, ბავშვების ფულიდან მთელი მოგების აღება იყო, რათა სათანადო გარდაცვალების ცერემონია ჰქონოდა - ინდივიდუალური, ნაცვლად იმისა რომ ასეულობით უცხოსთან ერთად მომკვდარიყო. თუმცა ხანში შესვლისას, იგი მთელ თავის ქონებას კარგავს, საშინელი სიკვდილს ემსხვერპლება და მასობრივ საფლავში განისვენებს.
* '''პანსიონატში მცხოვრები ბავშვები''' – პანსიონატში ჟან-ბატისტის გამოჩენის პირველივე დღიდან, ბავშვებს გაუცნობიერებელი შიში გაუჩნდათ, გრძნობდნენ, რომ ბიჭს რაღაც სჭირდა. მათ გრენუის დახრჩობა განიზრახს. სახეზე ძონძები, გადასაფარებლები და ჩალა დააყარეს, ეს ყველაფერი კი აგურებით დაამძიმეს. მეორე დღეს, მადამ გაიარმა რომ იპოვა, ბიჭი დაჟეჟილი და გალურჯებული იყო, მაგრამ ცოცხალი. ბავშვებმა კიდევ რამდენჯერმე სცადეს მისი მოკვლა, მაგრამ ამაოდ. 
* '''გრმალი''' – [[ტყავის დამზადებელი|მეტყავე]] (მთრიმლავი), რომელიც ცხოვრობს მდინარის მახლობლად. გრენუი მასთან მუშაობს 8 წლის ასაკიდან იქამდე, სანამ ბალდინი მისი წაყვანისთვის ფულს არ გადაიხდის. გრიმალი ამ უზარმაზარ შემოსავალს ხარჯავს  [[ალკოჰოლი|ალკოჰოლურ სასმელებში]]; ღრმა სიმთვრალის გამო, იგი წონასწორობას ვერ ინარჩუნებს, მდინარეში ვარდება და იხრჩობა.
* '''ქლიავის გოგონა''' – მისი ნატურალური სუნი არის [[ზღვის ნიავი]]ს, [[Nymphaeaceae|წყლის შროშანი]]ს და [[გარგარი]]ს, რომელიც ყვავილობს. ეს არის მდიდარი, სრულყოფილად დაბალანსებული და მაგიური სუნი. მას აქვს [[წითური|წითური თმა]] და აცვია ნაცრისფერი, ტანზე მჭიდროდ მომდგარი კაბა. როდესაც გრენუი მას კლავს, ცდილობს შეინარჩუნოს გოგონას სურნელი, თუმცა მკვდარ სხეულში სუნი სწრაფად ქრება. ეს შემთხვევა გრენუის აღუძრავს მისწრაფებას - ისწავლოს, თუ როგორ შეინარჩუნოს არომატები. 
* '''ჯუზეპე ბალდინი''' – მოხუცი, ტრადიციული პარფიუმერია, რომელიც ხედავს, რომ მისი ერთ დროს დიდებული რეპუტაია, ახლა სადღაც ქრება. ის მისტირის წლებს და წუხს, რომ ფეხი ვერ აუწყო თანამედროვე სუნამოებით ვაჭრობას. იგი გულის სიღრმეში ხვდება, რომ მას არასდროს ჰქონია ნიჭი ახალი სუნების შესაქმნელად და ძველების ანალიზისთვის. სამაგიეროდ, მან უბრალოდ კარგად იცის პარფიუმერიის ბიზნესის ხელოვნება, შესაბამისად ინარჩუნებს ზუსტ ხერხებს სიმართლის დამალვისთვის. ჯუზეპე ბალდინის პარფიუმერიის მაღაზია მდებარეობს სანაპიროებს შორის, ზარაფების ხიდზე. ბალდინი საშუალებას აძლევს გრენუის, გამოავლინოს მისი შესაძლებლობები. მას შემდეგ, რაც გრენუი შეძლებს და ბალდინის კონკურენტის - პელსიეს სუნამოს ზუსტ ასლს შექმნის, იგი გაოცებული რჩება, რადგან თავად დიდი ხნის განმავლობაში ცდილობდა ამ ამოცანის ამოხსნას, ბიჭმა კი ეს რამდენიმე წუთში მოახერხა. ცდის შემდეგ ჯერზე, გრენუი ქმნის ორიგინალი სუნამოს ბევრად გაუმჯობესებულ ვერსიას, რომელიც ბალდინს აღაფრთოვანებს. ბიჭის გენიალური ნიჭის აღმოჩენის შემდეგ, ბალდინი მას ყიდულობს გრიმალისგან და იწყებს თავისი ბიზნესის ხელახალ აყვავებას. იგი ისევ მდიდარი და ცნობილი ხდება იმ სუნამოების წყალობით, რომლებსაც გრენუი მისთვის ქმნის. მას შემდეგ, რაც ბიჭმა ყველაფერი შეისწავლა რაც შესაძლებელი იყო, ბალდინი მას აძლევს თავისი [[მოგზაურობა|მოგზაურობის]] გეგმას გრასისკენ, სადაც მან სხვა ტექნიკები უნდა შეისწავლოს. იმავე ღამეს, როცა გრენუი პარიზს დატოვებს, ბალდინის სახლიც და მაღაზიაც ინგრევა და იძირება მდინარე სენაში, გრენუის მიერ შექმნილი ათასობით სუნამოს რეცეპტი კი იკარგება. 
* '''შენიე''' – ბალდინის ასისტენტი და შეგირდი 30 წლის განმავლობაში. იგი ბალდინთან შედარებით ახალგაზრდაა, გარკვეულწილად. მან იცის რომ ბალდინი უნიჭოა, მაგრამ მაინც ტრაბახობს მისი უნარებით და იმედი აქვს, რომ ერთ დღეს ბალდინის სუნამოების მაღაზიას მემკვიდრეობით მიიღებს.
* '''პელისიე''' – ბალდინის მთავარი მეტოქე, რომელიც პარიზის ყველაზე ინოვაციურ პარფიუმერად მიიჩნევა. იგი მხოლოდ ნახსენებია ნაწარმოებში, თუმცა პერსონაჟად არ გვევლინება.
* '''მარკიზ დე ლა ტაიაფ-ესპინასი''' – ქალაქ პიერფორტის ლიდერი და პარლამენტის წევრი. იგი სამოყვარულო დონის მეცნიერია, რომელიც ანვითარებს გულგრილ და სასაცილო თეზისებს (მისი &quot;სითხის თეორია&quot;). იგი ამ თეორიას პრაქტიკაში სწორედ გრენუიზე გამოსცდის, ბიჭს ახალ ტანსაცმელს და კარგ საჭმელსაც მისცემს, ცდის დასრულების შემდეგ კი შედეგითაც აღფრთოვანებული დარჩება. იგი კვდება გრენუის გაუჩინარებიდან ძალიან მალე. 
* '''მადამ არნულფი''' – დაახლოებით ოცდაათი წლის ასაკის მშვენიერი, შავგვრემანი ქალია. იგი თითქმის ერთი წელია რაც ქვრივი გახდა. ის ფლობს სუნამოების ბიზნესს, რომელიც მის გარდაცვლილ მეუღლეს ეკუთვნოდა და ჰყავს დამხმარე მუშაკი, ამასთან საყვარელი - დრუოთი. მან გრენუი დაიქირავა, როგორც მეორეხარისხოვანი მუშაკი. 
* '''დომენიკო დრუთი''' – მადამ არნულფის კვალიფიციური მუშაკი და საყვარელი. გრენუი მისი ქვეშევრდომია. დრუოთი მოგვიანებით ჩამოახრჩეს მკვლელობებში გრენუის დადანაშაულების გამო. 
* '''ანტონი რიჩი''' – გრასის მეორე კონსული და უმდიდრესი ადამიანი, ლაურას მამა. 
* '''ლაურა რიში''' – ლამაზი, [[წითური|წითური]] გოგო, ანტონი რიჩის (გრასის მეორე კონსულის) ქალიშვილი და მეორე გოგონა, რომლის სურნელიც გრენუისთვის სასურველად აღიქმება. იგი არის შთაგონება მისი გრძელი მკვლელობების სფეროს დასასრულისთვის და შესაბამმისად საბოლოო მსხვერპლიც. 


==შესაძლო ინსპირაცია==
ესპანელი სერიული მკვლელის [[Manuel Blanco Romasanta]]-ს (1809–1863) ნამდვილი ისტორია, ასევე ცნობილი, როგორც &quot;Tallow Man&quot;, რომელმაც მოკლა რამდენიმე ქალი და ბავშვი, გაყიდა მათი ტანსაცმელი და მათი სხეულის ცხიმი საპნის დასამზადებლად გამოიყენა, ძალიან წააგავს ჟან-ბატისტ გრენუის მეთოდებსა და ქმედებებს. 

ჟან-ბატისტ გრენუის სახელი შესაძლოა ინსპირირებული იყოს ფრანგი პარფიუმერი [[პაულ გრნოული]]ს სახელიდან, რომელმაც შეიცვალა სახელი მას შემდეგ, რაც საკუთარი ძვირადღირებული პარფიუმერული სახლი გახსნა 1879 წელს. 


==ადაპტაციები==
===ფილმი===
* ფილმის ადაპტაცია, ''[[სუნამო: ერთი მკვლელის ისტორია (ფილმი)|პარფიუმერი: ერთი მკვლელის ისტორია]]'', რეჟისორი - [[Tom Tykwer]]. პრემიერა შედგა გერმანიაში 2006 წლის 14 სექტემბერს. 

===ტელეგადაცემა===
* ეპიზოდი &quot;[[კრიმინალური გონება (სეზონი 6)|გრძნობის მეხსიერება]]&quot; (2011) ამერიკული სატელევიზიო შოუ ''[[კრიმინალური გონება]]''-ს ამ რომანთან მრავალი მსგავსება აქვს.
* 2018 წლის გერმანული სატელევიზიო 6 ნაწილიანი სერიალი ''[[პარფიუმერი (2018 სატელევიზიო სერიები)|პარფიუმერი]]'' (''პარფიუმერი''), ინისპინირებული ამავე სახელწოდების რომანისა და ფილმის მიერ, მაგრამ ახლანდელ გადაღებულში მონაწილეობენ ვარსკვლავები:  [[Juergen Maurer]], [[Wotan Wilke Möhring]], and [[Christian Friedel]].

===მუსიკა===
* რუსულ [[მუსიკა|მუსიკალური თეატრში]] რომანის ადაპტაცია - ''პარფიუმერი'', პრემიერა 5 დეკემბერი, 2010 წელი [[მოსკოვი|მოსკოვი]]. კომპოზიტორმა და დიზაინერმა - იგორ დემარინმა დაიმსახურა ზიუსკინდის მოწონება. &lt;ref&gt;{{cite news |title = &quot;Perfumer&quot;: Russian Version |first = Andrusenko |last = Yelena |url = http://english.ruvr.ru/2010/12/07/36382851.html |publisher = [[Voice of Russia]] |date = December 7, 2010 |accessdate = December 29, 2010 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20120401185734/http://english.ruvr.ru/2010/12/07/36382851.html |archivedate = April 1, 2012 |url-status = dead }}&lt;/ref&gt;
* ამერიკულ ბენდ [[ნირვანა (ჯგუფი)|ნირვანას]] სიმღერა &quot;[[https://www.youtube.com/watch?v=GyxoQIQaogE|Scentless Apprentice]]&quot; მათი 1993 წლის ალბომიდან ''[[In Utero|In Utero]]'', იყო ინსპირირებული ზიუსკინდის წიგნიდან ''პარფიუმერი''. მომღერალი და გიტარისტი [[კურტ კობეინი|კურტ კობეინი]] რომანს ასახელებს მის ერთ-ერთ უსაყვარლეს წიგნად, რომელიც მან გადაიკითხა 10-ჯერ და თითქმის სულ თან დაატარებდა. (ინტერვიუ, 10 აგვისტო, 1993 წელი, [[სიეტლი]], [[ვაშინგტონი]]). &lt;ref&gt;https://www.youtube.com/watch?v=3CTsGievjMU&lt;/ref&gt;
* პორტუგალიური მეტალ ბენდის [[Moonspell]]-ის სიმღერა &quot;[[https://www.youtube.com/watch?v=y7v1InYVVAA|Herr Spiegelmann]]&quot; შეიცავს ნაწყვეტს წიგნიდან. 
* სიმღერა &quot;[[https://www.youtube.com/watch?v=uUtqJVEKe8g| Red Head Girl]]&quot; ფრანგული [[downtempo]]-სა და [[Air (ჯგუფი)|Air]]-ის მიერ შესრულებული, ინსპინირებულია ასევე ამ წიგნიდან. 
* სიმღერა &quot;[[https://www.youtube.com/watch?v=rrmsJhf89MY|Du riechst so gut]]&quot; (German for &quot;You smell so good&quot;) ბენდ [[Rammstein]]-ის შესრულებით, ინსპირირებულია ასევე წიგნიდან - &quot;პარფიუმერი&quot;, რომელიც ერთ-ერთი ვოკალისტის რჩეული წიგნია. 
* [[მერილინ მენსონი]] აფასებს წიგნს, როგორც მისი მეორე ალბომის სათაურის ინსპირაციის წყაროს. ალბომის სახელია - ''[[Smells Like Children]]''.
* სიმღერის ინსპირაცია &quot;[[https://www.youtube.com/watch?v=IqZ3yTZJr08 Nearly|Witches (Ever Since We Met)]]&quot; რომელსაც ასრულებს ჯგუფი - [[Panic! at the Disco]] ასევე ზიუსკინდის ამ წიგნთანაა დაკავშირებული.
* YouTube-ს მომხმარებელის სიმღერა სახელად - &quot;[[https://www.youtube.com/watch?v=sEbSeyd3Df8|The Perfumer's Perfect Fumes]]&quot;, რომელიც ხმოვანი სინთეზატორის გამოყენებით შეიქმნა, დაფუძნებულია ამ რომანზე.
* სიმღერა &quot;[[https://www.youtube.com/watch?v=MctZLEYlU4s|향 (Scentist)]]&quot; არის [[K-pop]] - [[VIXX]], რომლის მუსიკალური ვიდეო დაფუძნებულია რომანზე &quot;პარფიუმერი: ერთი მკვლელს ისტორია&quot; 

===სპორტი===
* რუსი მოციგურავე [[ანა შჩერბაკოვა]] ასრულებს მას [https://www.youtube.com/watch?v=HShJwyvMReQ?t=1150 2019/2020 season short program] რითაც პროტესტს გამოხატავს წიგნის ლაიტმოტივზე: &quot;დაუცველობა, სილამაზის გაწირვა უაზრო სისასტიკით&quot;. მისი პერფომანსი დადგა ქორეოგრაფმა: [[დანიილ გლეიხენჰაუზი|დანიილ გლეიხენჰაუზმა]].
(&lt;ref&gt;https://www.sports.ru/tribuna/blogs/artinsport/2576413.html&lt;/ref&gt;)

==ცნობები==
* ზიუსკინდი, პატრიკ. ''პარფიუმერი''. მთარგმნელი ჯონ ი. ვუდსი. ნიუ ორკი: Vintage International, 1986.
{{Reflist}}
{{World Fantasy Award Best Novel thru 1989|state=autocollapse}}

{{Authority control}}</text>
      <sha1>8c59geke5skfkg36v2064vougf9qdtl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/ჯეინ ოსტინი</title>
    <ns>4</ns>
    <id>474436</id>
    <revision>
      <id>4808490</id>
      <parentid>3912837</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:30:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808490</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="159908" sha1="n49z1nt02gij77qdre5tgqfy8j8lr9t" xml:space="preserve">• {{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020| natoalhaz }}

{{short description|English novelist}}
{{distinguish|Jane G. Austin}}
{{pp-semi-indef}}
{{pp-move-indef}}
{{good article}}
{{EngvarB|date=January 2019}}
{{Use dmy dates|date=January 2020}}
&lt;!-- Please do not change this image to the 1870 portrait, painted after Austen's death (see talk page)--Thanks --&gt;
{{Infobox writer &lt;!-- For more information see [[:Template:Infobox Writer/doc]]. --&gt;
| name          = Jane Austen
| image         = CassandraAusten-JaneAusten(c.1810) hires.jpg
| image_upright = .91
| alt           = Watercolour-and-pencil portrait of Jane Austen
| caption       = Portrait, {{circa|1810}}{{efn|The original is unsigned, but was believed by the family to have been made by Cassandra and remained in the family with the one signed sketch by Cassandra until 1920. The original sketch, according to relatives who knew Jane Austen well, was not a good likeness.&lt;ref&gt;Kirkham (2005), 68–72.&lt;/ref&gt;}}
| pseudonym     =
| birth_name    =
| birth_date    = {{Birth date|df=y|1775|12|16}}
| birth_place   = [[Steventon, Hampshire|Steventon]] Rectory, [[Hampshire]], England
| death_date    = {{Death date and age|df=y|1817|7|18|1775|12|16}}
| death_place   = [[Winchester]], Hampshire, England
| resting_place = [[Winchester Cathedral]], Hampshire, England
| occupation    =
| nationality   =
| citizenship   =
| education     = [[Reading Abbey Girls' School]]
| alma_mater    =
| period        = 1787 to 1809–11
| genre         =
| subject       =
| movement      =
| notableworks  =
| spouse        =
| partner       =
| children      =
| awards        =
| signature     = Jane Austen signature from her will.svg
| signature_alt = Signature from Austen's 1817 will
}}
'''ჯეინ ოსტინი''' ({{IPAc-en|ˈ|ɒ|s|t|ɪ|n|,_|ˈ|ɔː|s|-}}; 16 დეკემბერი 1775&amp;nbsp;– 18 ივლისი 1817) იყო ინგლისელი რომანისტი, რომელსაც ექვსმა  ძირითადმა რომანმა მოუხვეჭა სახელი. ისინი მე-18 საუკუნის დასასრულის დიდ ბრიტანეთზე მოგვითხრობენ. ოსტინის სიუჟეტები იკვლევს ქალთა სოციალურ და ეკონომიკურ მდგომარეობას და ხაზს უსვამს, რომ ქორწინების გარეშე ქალებისათვის რთულია სოციალური მდგომარეობისა და ეკონომიკური უსაფრთხოების მიღწევა. მისი რომანები განსხვავდება მე-18 საუკუნის მეორე ნახევარში გავრცელებული „სენტიმენტალური რომანებისაგან“ და მე-19 საუკუნის რეალიზმისაკენ გარდამავალ ეტაპს წარმოადგენს. მისმა მწარე ირონიამ, რეალიზმს, იუმორსა და სოციალურ დაკვირვებასს შეზავებულმა, სახელი გაუთქვა ჯეინ ოსტინს არა მარტო კრიტიკოსებისა და მკვლევარების წრეებში, არამედ ფართო აუდიტორიასთანაც. 

რომანების - „გრძნობა და გონება“ 1811), „სიამაყე და წინაგანწყობა“ (1813), „მენსფილდ პარკი“ (1814) და „ემა“ (1816) - გამოქვეყნების შემდეგ, მას მწერლური წარმატება ხვდა წილად. ოსტინმა კიდევ ორი რომანი დაწერა, „ნორთანგერის სააბატო“ და „დარწმუნება“, რომლებიც 1818 წელს, მისი სიკვდილის შემდეგ გამოქვეყნდა, და დაიწყო მესამე - „სანდიტონი“, თუმცა მისი დასრულება ვეღარ მოასწრო. მას ასევე დატოვა ახალგაზრდობისდროინდელი ჩანაწერების სამი ტომი, მოკლე ეპისტოლარული რომანი „ლედი სიუზანი“, და კიდევ ერთი დაუმთავრენელი რომანი, „უოტსონები“. ოსტინის ექვსი დასრულებული რომანი მუდმივად იბეჭდება, თუმცა, თავის დროზე, ანონიმურად გამოქვეყნდა და ავტორის სიცოცხლეში  დიდება და შემოსავალი თითქმის არ მოუტანია. 

ჯეინ ოსტინის რომანების ბედი შემოტრიალდა 1833 წელს, როდესაც ისინი რიჩარდ ბენთლის „სტანდარტული რომანის“ სერიაში დაიბეჭდა, ფერდინან პიკერინგის ილუსტრაციებით, და კომპლექტად გაიყიდა.  ისინი ნელ-ნელა გაიცნო მკითხველთა ფართო წრემ. 1869 წელს, მისი სიკვდილიდან ორმოცდათორმეტი წლის შემდეგ მისმა ძმისშვილმა გამოაქვეყნდა „ჯეინ ოსტინის მოგონება“ და ამ წიგნით ენთუზიაზმით სავსე საზოგადოებას ჯეინ ოსტინის მწერლური კარიერა და მოვლენებით არცთუ სავსე ცხოვრება გააცნო.
ოსტინს ბევრი კრიტიკული ნაშრომი და ანთოლოგია მიეძღვნა. მისი რომანების მიხედვით გადაღებულია არაერთი ფილმი, 1940-იანი წლების „სიამაყე და წინაგანწყობა“-დან დაწყებული, უფრო გვიანდელით დასრულებული:  „გრძნობა და გონება“ (1995), „ემა“ (1996), „მენსფილდ პარკი“ (1999), „სიამაყე და წინაგანწყობა“ (2005), „სიყვარული და მეგობრობა“ (2016) და „ემა“ (2020).


==ბიოგრაფიული წყაროები==
[[File:Letter from Jane Austen to her sister Cassandra, 1799 June 11. Page 4 (NLA).tiff|thumb|upright=.91|Last page of letter from Austen to her sister, Cassandra, 11 June 1799]]
Tრამდენიმე შემორჩენილ წერილსა და მისი ოჯახის წევრების ჩანაწერებს. ცხოვრების განმავლობაში ოსტინი სავარაუოდოდ 3000 წერილს დაწერდა, მაგრამ მხოლოდ 161 შემოგვრჩა. ოსტინმა ბევრი წერილი მისწერა უფროს დას კასანდრას, რომელმაც 1843 წელს დაწვა მათი დიდი ნაწილი და, რაც დაიტოვა, იმ წერილებიდანაც მთელი პასაჟები ამოჭრა. როგორც ჩანს, კასანდრა ასე იმიტომ მოიქცა, რომ ისინი ნათესავებს არ ჩავარდნოდნენ ხელში და რომ „ახალგაზრდა ძმისწულ გოგონებს არ წაეკითხათ ჯეინ ოსტინის ზოგჯერ მწარე და პირდაპირი გამონათქვაები მეზობლებისა და ოჯახის წევრების შესახებ“. კასანდრა დარწმუნებული იყო, რომ ტაქტი მოითხოვდა ეს დეტალები განადგურებულიყო, ჯეინის პირდაპირობის გამო.  დოკუმენტაციის ასეთი სიმწირე, ჯეინ ოსტინის თანამედროვე ბიოგრაფებს დიდ საკვლევ მასალას არ უტოვებს. 
სიტუაცია კიდევ უფრო გაართულა იმან, რომ ოჯახის სხვა წევრებმაც ამოშალეს და „გაწმინდეს“ ოსტინის ბიოგრაფიის ისედაც ბნელით მოცული დეტალები. ჯეინის ძმის, ადმირალ ფრენსის ოსტინის მემკვიდრეებმა, სხვა წერილებიც გაანადგურეს და მისი ძმის მიერ 1818 წელს დაწერილი „ბიოგრაფიული ჩანაწერებიდან“ დეტალები ამოშალეს.  ოჯახური დეტალები ასევე გამოტოვეს ან შეალამაზეს 1869 წელს გამოცემულ „ჯეინ ოსტინის მოგონება“-ში და 1913 წელს გამოცემულ ბიოგრაფიაში „ჯეინ ოსტინი: მისი ცხოვრება და ნაწერები“ (ავტორები უილიამ და რიჩარდ ართურ ოსტინ-ლი). ოჯახისა და ნათესაობის მიერ შექმნილი ლეგენდა ასახავს მათს სურვილს დაეხატათ „კარგი მშვიდი მამიდა ჯეინი“, რომელიც ბედნიერი იყო სახლში და რომლისთვისაც ოჯახი მთავარ დასაყრდენს წარმოადგენდა. ოსტინის მკვლევარი, იან ფერგუსი თვლის, რომ თანამედროვე ბიოგრაფიები შეიცავს წერილებიდა და ოჯახის ბიოგრაფიული მასალიდან ამოკრებილ დეტალებს, მაგრამ აფრთხილებს მეცნიერებს, რომ ახლა მთავარი გამოწვევაა მეორე უკიდურესობაში არ გადავარდნენ და არ გაიზიარონ შეხედულება, რომ ოსტინი ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში თავს უბედურად გრძნობდა და „ უაღრესად უსიამოვნო ოჯახურ ხაფანგში მოხვედრილი გამწარებული და გულგატეხილი ქალი იყო“.  

==Life==
{{further|Timeline of Jane Austen}}

===ოჯახი===
[[File:Chawton Church, Steventon, Hampshire.jpg|thumb|upright=1.20|[[Steventon, Hampshire|Steventon]] Church, as depicted in ''[[A Memoir of Jane Austen]]''&lt;ref name=&quot;Le Faye 2004 20&quot;&gt;Le Faye (2004), 20&lt;/ref&gt;]]

ჯეინ ოსტინი ჰემფშირის საგრაფოს სოფელ სტივენთონში 1775 წლის 16 დეკემბერს დაიბადა, მოსალოდნელზე ერთი თვით გვიან. მამამისი ერთ-ერთ წერილში წერდა, რომ დედამისი „ნამდვილად დარწმუნებული იყო, რომ ერთი თვით ადრე მოილოგინებდა“. მან დაამატა, რომ გოგონას დაბადება განსაკუთრებით გაუხარდათ, როგორც „მისი დის მომავალი ამხანაგისა“.  1776 წლის ზამთარი გამორჩეულად მკაცრი გამოდგა და გოგონა 5 აპრილს მონათლეს. მას ერთი ნათლობის სახელი შეხვდა, ჯეინი. 
ჯეინის მამა, ჯორჯ ოსტინი (1731-1805) ანგლიკანური მრევლის მოძღვარი იყო სტივენთონსა და ახლომდებარე დინში. ის წარმოშობით შალის მოვაჭრეთა ძველი, საპატივსაცემი და მდიდარი ოჯახიდან იყო. საუკუნეთა მანძილზე მემკვიდრეობა ყოველი თაობის უფროს ვაჟს რჩებოდა, მათი სიმდიდრე იზრდებოდა, ხოლო ჯორჯის შტო საკმაოდ გაღარიბდა. ის და მისი ორი და ბავშვობაში დაობლდნენ და ნათესავებთან გაიზარდნენ. მისი და, ფილადელფია, ოჯახური ბედნიერების საძებნელად ინდოეთს გაემგზავრა, თავად ჯორჯმა კი ოქსფორდის სენტ ჯონის კოლეჯში სასწავლებად სტიპენდია მოიპოვა. სავარაუდოდ სწორედ ოქსფორდში გაიცნო მან კასანდრა ლი (1739-1827).  მისი ოჯახი საკმაოდ ცნობილი იყო, მამამისი ოქსფორდის All Souls კოლეჯის რექტორი იყო. გოგონა არისტოკრატიულ წრეში იზრდებოდა. მისმა უფროსმა ძმამ ჯეიმსმა დიდძალი ქონება და ფული მემკვიდრეობით მიიღო ბებიდა პეროსგან (Perrot). მემკვიდრეობის ერთადერთი პირობა იყო, რომ გვარი უნდა გადაეკეთებიდა და ლი-პერო გამხდარიყო.
ჯორჯმა და კასანდრამ 1763 წელს ერთმანეთს მინიატურები აჩუქეს და დაახლოებით ამ პერიოდში დაინიშნენ. ჯორჯმა მიიღო ადგილი სტივენთონში, რომლის ფინანსური უზრუნველყოფა შორეული ნათესავის მდიდარმა ქმარმა თომას ნაითმა გაიღო, რომელიც ამ სოფელს და ახლომდებარე ფერმებს ფლობდა. ერთ-ერთი ასეთი ფერმა ოსტინებმა საცხოვრებლად იქირავეს.  მათ 1764 წლის 26 აპრილს იქორწინეს, კასანდრას მამის გარდაცვალებიდან ორი თვის თავზე, ქალაქ ბათის წმინდა სუითინის ეკლესიაში. ეს უბრალო ცერემონია იყო და ისინი ჰემშირში იმავე დღეს გაემგზავრნენ. 
მათი შემოსავალი მოკრძალებული იყო და ძირითადად ჯორჯის წლიური გასამრჯელოს წაროაგდენდა. კასანდრას დედის სიკვდილის შემდეგ მათ მცირე მემკვირდეობა ერგებოდათ. ოსტინები თავიდან სოფელ დინის სამრევლო სახლში დასახლდნენ, სანამ სტივენთონში, მე-16 საუკუნის შელახულ სახლს საჭიროებისამებრ შეაკეთებდნენ. დინში ცხოვრების დროს კასანდრას სამი შვილი შეეძინა - ჯეიმსი (1765), ჯორჯი (1766) და ედვარდი (1767). ის ბავშვებს რამდენიმე თვე სახლში აჩერებდა და შემდეგ ელიზაბეთ ლითლვუდს გადასცემდა, რომელიც მათი გადია და გამზრდელი იყო თორმეტ-თვრამეტ თვემდე. 

{{clear}}

===სტივენთონი===
[[File:SteventonRectory.jpg|thumb|[[Steventon, Hampshire|Steventon]] rectory, as depicted in ''[[A Memoir of Jane Austen]]'', was in a valley and surrounded by meadows.&lt;ref name=&quot;Le Faye 2004 20&quot;/&gt;]]

1768 წელს ოჯახი, როგორც იქნა, სტივენთონში გადასახლდა. პირველი შვილი, რომელიც იქ შეეძინათ იყო ჰენრი, 1771 წელს. დაახლოებით ამ დროისათვის, უკვე აშკარად გამოიკვეთა, რომ პატარა ჯორჯს განვითარებაში ჩამორჩენა ჰქონდა. მას გულყრები ემართებოდა, ყრუ-მუნჯი იყო და კასანდრამ გადაწყვიტა, ის აღსაზრდელად სხვაგან გადაეცა. 1773 წელს გოგონა, კასანდრა, შეეძინათ. მას მოყვა ფრენსისი 1774 წელს და ბოლოს ჯეინი 1775-ში.
ჰონანის თანახმად, ოსტინების სახლში  „ღია, მხიარული, ძალდაუტანებლად ინტელექტუალური“ ატმოსფერო სუფევდა, სადაც ხშირად გაიგონებდი ისეთი იდეების თაობაზე დისკუსიას, რომელთაც ოსტინები შეიძლება არც ეთანხმებოდნენ, პოლიტიკური თუ სოციალური მიზეზების გამო. ოჯახი ნათესავების დახმარებას იღებდა და უამრავ ადამიანსაც მასპინძლობდა. კასანდრა ოსტინმა 1770 წლის ზაფხული ლონდონში გაატარა, სადაც ჯორჯის დას ფილადელფიას და მის ქალიშვილს ელაიზას ესტუმრა; მას ჯორჯის მეორე და, მისის უოლტერი და მისი ქალიშვილი ფილი ახლდნენ. ლე ფაიეს თანახმად, ფილადელფია და ელაიზა ჰენკოკები „მანათობელი კომეტებივით გამოჩნდნენ ჰემფშირის მრევლის მშვიდ, სოფლურ ცაზე და მათი მოგზაურობებისა და მოდური ლონდონური ცხოვრების ამბები; ლონდონსა და მოგზაურობებს შორის ჰემფშირში მოულოდნელი გამოჩენები დაეხმარა ჯეინის ყმაწვილური თვალსაწიერის გაზრდაში და გავლენა იქონია მის ცხოვრებასა და ნაწერებზე.“      
კასანდრას ბიძაშვილი თომას ლი რამდენჯერმე ეწვიათ 1770-იანებსა და 1780-იანებში და 1781 წელს ახალგაზრდა კასანდრა სტუმრად თავის ოჯახში ქალაქ ბათში დაპატიჟა. საოჯახო დოკუმენტებში ჯეინი პირველად სწორედ ამ ვიზიტის შემდეგაა ნახსენები: „.. თითქმის სახლს მიაღწიეს, როცა შეხვდათ ჯეინი და ჩარლზი, ოჯახის პატარები, რომლებსაც ნიუ დოუნიდან დიდი გზა გამოევლოთ ეტლის დასახვედრად და სიამოვნებით დაბრუნდნენ ამ ეტლით სახლში“.  ლე ფეიე წერს, რომ „მისტერ ოსტინის მოლოდინები მისი უმცროსი გოგონას თაობაზე სრულად გამართლდა. არასოდეს ყოფილან დები ასე მნიშვნელოვანი ერთნამეთისათვის, როგორც კასანდრა და ჯეინი. ზოგადად, მოსიყვარულე ოჯახი იყო, მაგრამ განსაკუთრებული კავშირი არსებობდა კასანდრასა და ედვარდს და ჰენრისა და ჯეინს შორის.“ 
1773-1796 წლებში ჯორჯ ოსტინი ოჯახის შემოსავალს სოფლის მეურნეობითაც ავსებდა და სამი-ოთხი ბიჭი ჰყავდა აყვანილი მოსწავლეებად, რომლებიც მათ სახლში ცხოვრობდნენ. ღირსი ოსტინის წლიური შემოსავალი 200 ფუნტი იყო. იმ დროისათვის, ეს საკმაოდ მოკრძალებულ შემოსავლად ითვლებოდა. შედარებისათვის, კვალიფიციური მუშის, მჭედლისა ან დურგლის, შემოსავალი წელიწადში ას ფუნტამდე ადიოდა, ხოლო ტიპიური არისტოკრატიული ოჯახის შემოსავალი ათასიდან ხუთი ათას ფუნტამდე მერყეობდა. 
ამ პერიოდში ოსტინები რეგულარულად დადიოდნენ ეკლესიაში, მეგობრებსა და მეზობლებთან ატარებდნენ დროს და საღამოობით ერთმანეთს ხმამაღლა უკითხავდნენ რომანებს - ხშირად საკუთარს. მეზობლებთან დროსტარება ნიშნავდა ცეკვებს, ან დაუგეგმავს - ვიღაცის სახლში ვახშმის შემდეგ, ან  - ქალაქის მესვეურების მიერ რეგულარულად მოწყობილ წვეულებებზე. მისი ძმა ჰენრი იგონებდა მოგვიანებით, რომ „ჯეინს უყვარდა ცეკვა და გვარიანადაც გამოსდიოდა“. 


===განათლება===
[[File:CassandraAustenSilhouette.png|thumb|Silhouette of [[Cassandra Austen]], Jane's sister and closest friend]]

1783 წელს ჯეინი და მისი და კასანდრა განათლების მისაღებად ოქსფორდში გაგზავნეს მისის ან ქოულისთან. მომდევნო წელს, როდესაც ის საუთჰემფთონში გადავიდა, გოგონებიც თან წაიყოლა. შემოდგომაზე გოგონები ტიფით დაავადნენ და სახლში დააბრუნეს, ჯეინი კინაღამ გარდაიცვალა. ამის მერე ჯეინი სახლის განათლებას იღებდა, სანამ  1785 წლის დასაწყისში დასთან ერთად რედინგის სააბატოს გოგონათა სკოლაში არ გაგზავნეს. გოგონები იქვე ცხოვრობდნენ. სკოლას მართავდა მისის ლა ტურნელი, რომელსაც ხის ფეხი ჰქონდა და მხურვალედ უყვარდა თეატრი. სკოლის პროგრამაში სავარაუდოდ შედიოდა ცოტაოდენი ფრანგული, წერა, ხელსაქმე, ცეკვა და მუსიკა და, შესაძლოა, დრამაც. გოგონები სახლში 1786 წლის დეკემბრამდე დაბრუნდნენ, რადგან ორმაგი გადასახადი ოსტინებისათვის მეტისმეტად ძვირი იყო.  1786 წლის შემდეგ, ოსტინს „აღარასდროს უცხოვრია ოჯახის გარეთ“.
ჯეინმა დამატებითი განათლება კითხვით მიიღო, რაშიც მამამისი და ძმები - ჯეიმსი და ჰენრი - უწევდნენ მეგზურობას. აირინ ქოლინზი ფიქრობს, რომ ოსტინი „იმავე წიგნებს იყენებდა, რასაც ის ბიჭები“, მამამისთან რომ სწავლებდნენ.  მას შეუზღუდავად შეეძლო ეკითხა წიგნები მამამისის და ოჯახის მეგობრის, უორეს ჰასტინგსის, ბიბლიოთეკაში. ერთად აღებული, ეს კოლექციები დიდ და მრავალფეროვან ბიბლიოთეკას წარმოადგენდა.  მამა ასევე  შემწყნარებელ დამოკიდებულებას იჩენდა ჯეინის სარისკო მწერლობითი ექსპერიმენტების მიმართ და ორივე დისათვის ძვირ ქაღალდს და სხვა საჭირო ნივთებს ყიდულობდა, რომ მათ ეწერათ და ეხატათ.  
ოჯახური თეატრალური წარმოდგენები ოსტინის განათლების შემადგენელი ნაწილი იყო. მისი ადრიანი ბავშვობიდან ფერმის ფარეხში იდგმებოდა სპექტაკლები, მათ შორის რიჩარდ შერიდანის „მოწინააღმდეგეები“ (1775) და დეივიდ გერიკის “ბონ ტონი”. ოსტინის უფროსი ძმა ჯეიმსი სპექტაკლებისათვის პროლოგებსა და ეპილოგებს თხზავდა და ჯეინიც სავარაუდოდ მონაწილეობდა ამ გართობაში, ჯერ როგორც მაყურებელი და მოგვიანებით, როგორც მსახიობი. სპექტაკლების უმრავლესობა კომედიები იყო და შესაძლოა ამანაც შეუწყო ხელი ჯეინის სატირული ნიჭის განვითარებას. თორმეტი წლისამ, მან პირველად სცადა დრამის დაწერა, მოზარდობაში კი სამი მოკლე პიესა დაწერა.   


===ჯუვენალია (1787–1793)===

თერთმეტი წლის ასაკიდან, ან შეიძლება უფრო ადრეც, ჯეინი გასართობად ლექსებსა და ამბებს თხზავდა. ამ ნაწარმოებებში, ცხოვრების ყოველდღიური დეტალები გაზვიადებულია, სიუჟეტის ჩვეული ქარგის პაროდია გვხვდება და ამბები „სავსეა ქალური ძლიერების, ნების,  აკრძალული საქციელისა და აღმაფრენის ანარქისტული ფანტაზიებით“, ჯანეთ თოდის თანახმად. ოსტინმა მოგვიანებით, 1787-1793 წლებში დაწერილი  ოცდაცხრა ყმაწვილური ნაწარმოები სამ რვეულად შეკრა - ახლა ამ რვეულებს „ჯუვენალიას“ უწოდებენ.  ის ამ სამ რვეულს უწოდებდა „ტომი პირველი“, „ტომი მეორე“ და „ტომი მესამე“ და ისინი მის მიერ ამ წლებში დაწერილ 90,000 სიტყვას შეიცავენ. მკვლევარი რიჩარდ ჯენკინსის თანახმად, „ჯუვენალი“ ხშირად მშფოთვარე და ანარქიულია; ის ამ ნაწარმოებებს მე-18 საუკუნის მწერლის ლორენსს სტერნის რომენებს ადარებს. 
ამ ნაშრომებს შორისაა სატირული ეპისტოლარული რომანი, სახელწოდებით „სიყვარული და მეგობრობა“, ჯეინის მიერ დაწერილი 1790 წელს 14 წლის ასაკში, რომელშიც ის პოპულარულ სენტიმენტალურ რომანებს დასცინის. მომდევნო წელს მან დაწერა „ინგლისის ისტორია“, ოცდათოთხმეტგვერდიანი ნაშრომი, რომელსაც ერთვის მისი დის, კასადრას, აკვარელით შესრულებული ცამეტი მინიატურა. ოსტინის „ისტორია“ პოპულარული საისტორიო ნაწერების, კერძოდ კი - ოლივერ გოდსმითის „ინგლისის ისტორიის“ (1764) პაროდიაა. ჰონანი თვლის, რომ „სიყვარულისა და მეგობრობის“ დაწერის შემდეგ მალევე, ოსტინმა გადაწყვიტა „გასამრჯელოს მისაღებად ეწერა, ამბების თხრობაზე მიემართა ძირითადი ძალისხმევა, ანუ გამხდარიყო პროფესიონალი მწერალი. დაახლოებით თვრამეტი წლის ასაკიდან, ოსტინი უფრო გრძელ, რთულ ნაწარმოებებს წერს. 
1792 წლის აგვისტოში, ჩვიდმეტი წლისამ, ოსტინმა დაიწყო „ქეთრინი ან თავშესაფარი“-ს წერა. ეს ნაწარმოები მისი უფრო ზრდასრული ნაწარმოებების წინამორბედი იყო, განსაკუთრებით კი „ნორთანგერის სააბატოსი“. ეს რომანი დაუმთავრებელი დარჩა და ამბავი გაგრძელდა „ლედი სიუზან“-ში, რომელსაც ტოდი აღწერს როგორც ნაკლები გავლენის მქონეს, ვიდრე „ქეთრინი“. ერთი წლის შემდეგ, მან დაიწყო, მაგრამ არ დაამთავრა მოკლე პიესა, რომელსაც მოგვიანებით ეწოდა „სერ ჩარლზ გრანდისონი, ან ბედნიერი კაცი, პიესა 6 მოქმედებად“. ოსტინი მას დაუბრუნდა და დაასრულა 1800 წელს.  ეს იყო ოსტინის საყვარელი რომანის, სემიუელ რიჩარდსონის „სერ ჩარლზ გრანდისონის ამბავი“-ს შემოკლებული სასკოლო ვერსიების მოკლე პაროდია. 
როდესაც ოსტინი თვრამეტი წლის ასაკში პირველად გახდა მამიდა, მან თავის ახლადშეძენილ ძმისშვილს ფანი-ქეთრინ ოსტინ-ნაითს გაუგზავნა „ხუთი მოკლე ნაშრომი .. ჯუვენაილიიდან, ანუ ‘ჩანაწერები’.... რომლებიც იგულისხმებოდა როგორც მისი „შეხედულებები და გაფრთხილებები ყმაწვილქალების ქცევის შესახებ“. თავის ძმისშვილს ჯეინ-ანა-ელიზაბეთ ოსტინს, რომელიც ასევე 1793 წელს დაიბადა, ჯეინმა დაუწერა „ორი ‘სხვადასხვანაირი ნაკვესი', მიუძღვნა ისინი ანას 1793 წლის 2 ივნისს, „დარწმუნებული ვარ, თუ მათ სერიოზულად მიყვები, მიაგნებ მნიშვნელოვან რჩევებს, თუ როგორ გაუძღვე შენს ცხოვრებას“. არსებობს დოკუმენტირებული მტკიცებულება, რომ ოსტიბი ამ ნაწარმოებებზე მუშაობდა საკმაოდ გვიან, 1811 წელს (როცა 36 წლის იყო) და რომ მისი ძმისშვილები, ანა და ედვარდ ოსტინებმა, 1814 წელს მათში ცვლილებები შეიტანეს. 
1793-95 წლებში (18-20 წლის) ოსტინმა დაწერა „ლედი სიუზანი“ მოკლე ეპისტოლარული რომანი, რომელსაც მოიხსენიებენ, როგორც მისი ადრეული ნაწერებიდან ყველაზე ამბიციურსა და დახვეწილს. ოსტინის ბიოგრაფი ქლერ ტომალინი აღწერს რომანის გმირ ქალს, როგორც სექსუალურ მონადირეს, რომელიც თავის გონებასა და შარმს თავისი საყვარლების, მეგობრებისა და ნათესავების მანიპულაციის, ღალატისა და ძალდატანებისათვის იყენებს. ტომალინი წერს:
წერილებით გადმოცემული, სიუჟეტი თამაშს გვაგონებს და ისეთი ცინიკური ტონი აქვს, როგორც რესტავრაციის დრამატურგებიდან ყველაზე გაბედულს, შესაძლოა ავტორმა შთაგონება სწორედ იქიდან მიიღო ... ის გამოირჩევა ოსტინის სხვა ნაწერებიდან და სწავლობს ზრდასრულ ქალს, რომელიც უფრო ჭკვიანია და უფრო ძლიერი ხასიათისა, ვიდრე ნებისმიერ მისი ნაცნობი.  
ჯანეტ ტოდის თანახმად, ამ პერსონაჟის პროტოტიპი შესაძლოა იყო ჯეინის მამიდაშვილი ელაიზა დე ფეუიდი, რომლის წარმტაცი ცხოვრება და მრავალი თავგადასავალი ჯეინის შთაგონების წყარო იყო. ელაიზას ფრანგმა მეუღლემ 1794 წელს სიცოცხლე გილიოტინაზე დაასრულა; მეორედ კი იგი 1794 წელს ჯეინის ძმას, ჰენრის გაჰყვა ცოლად. 

===ტომ ლეფროი===
[[File:Thomas Langlois Lefroy.jpg|thumb|[[Thomas Langlois Lefroy]], [[Lord Chief Justice of Ireland]], by [[William Henry Mote|W.H. Mote]] (1855); in old age, Lefroy admitted that he had been in love with Austen: &quot;It was boyish love.&quot;&lt;ref&gt;Tomalin (1997), 118.&lt;/ref&gt; ]]

როდესაც ოსტინი ოცი წლისა იყო, ოჯახის მეზობელი, ტომ ლეფროი, სტუმრად ჩამოვიდა სტივენთონში 1795 წლის დეკემბერში და 1796 წლის იანვრამდე დარჩა. მას ახალი დამთავრებული ჰქონდა უნივერსიტეტი და ლონდონში მიდიოდა, რომ ადვოკატის პროფესია შეეძინა. ლეფროიმ და ოსტინმა ერთმანეთი სავარაუდოდ წვეულებაზე ან რაიმე სხვა მეზობლურ შეკრებაზე გაიცნეს და კასანდრასათვის მიწერილ წერილში ცხადად ჩანს, რომ ისინი დიდ დროს უთმობდნენ ერთმანეთს: „მეშინია კიდეც მოგიყვე როგორ ვიქცეოდით მე და ჩემი ირლანდიელი მეგობარი. წარმოიდგინე ყველაზე თავაშვებული და შოკისმომგვრელი ცეკვა და შესვენებისას ერთად დასხდომა.&quot; 
კასანდრასადმი მიწერილ პირველ შემორჩენილ წერილში, ოსტინი წერს, რომ ლეფროი იყო „ძალიან ჯენტელმენური, კარგი შესახედაობის, სასიამოვნო ახალგაზრდა“. ხუთი დღის მერე კიდევ ერთ წერილში, ოსტინმა დაწერა, რომ  თავისი „მეგობრისაგან“ „შემოთავაზებას“ ელის და „მე უარს ვეტყვი, თუ თავის თეთს ტანისამოსზე უარს არ იტყვის“ და აგრძელებს „მე მივენდობი მომავალში მისტერ ტომ ლეფროის, რომლისთვისაც ექვს პენისაც არ გავიმეტებდი“. მეორე დღეს, ოსტინმა დაწერა: „დადგება ეს დღეც, როცა ტომ ლეფროისთან ფლირტს ვეღარ შევძლებ და როდესაც ამას მიიღებ, ყველაფერი დამთავრებული იქნება. ცრემლები მდის, როდესაც ამ მელანქოლიურ აზრს ვწერ.“ 
ჰალპერინი გვაფრთხილებს, რომ ოსტინი წერილებში დასცინოდა პოპულარულ სენტიმენტალურ რომანებს და ლეფროის შესახებ ცნობები შესაძლოა ირონიულიც იყოს. თუმცა, ცხადია, რომ ოსტინი მოხიბლული იყო ლეფროით და მისი ხელის სხვა მაძიებლებს მას ადარებდა. ლეფროის ოჯახი ჩაერია და ლონდონისკენ გზას გაუყენეს იანვარში. ორივემ იცოდა, რომ მათი ქორწინება პრაქტიკული არ იქნებოდა. არც ერთ ჰქონდა ფული. ტომი კი ირლანდიელ ბიძაზე იყო დამოკიდებული, რომელიც მის განათლებასა და კარიერის განვითარებას აფინანსებდა.  ტომ ლეფროი კიდევ რომ ჩამოსულიყო ჰემფშირში, მას ჯეინს აღარ მიაკარებდნენ და ჯეინ ოსტინს ის აღარასოდეს უნსახავს. 1798 წლის ნოემბერში ის კვლავ ფიქრობდა ლეფროიზე და თავის დას მისწერა, რომ ჩაის სვამდა მის ერთ-ერთ ნათესავთან, გულით უნდოდა მისი ამბავი მოეკითხა, მაგრამ თავს უფლება ვერ მისცა ამაზე ესაუბრა. 


===ადრიანი ნაწერები (1796–1798)===
„ლედი სიუზანის“ დამთავრების შემდეგ, ოსტინმა დაიწყო მისი პირველი რომანის „ელინორ და მარიანის“ წერა. მისი და იხსენებს, რომ ეს რომანი ჯეინმა ოჯახს წაუკითხა „1796 წლამდე“ და ის ეპისტოლარულ ჟანრში იყო დაწერილი. თავდაპირველი ხელნაწერი არ შემონახულა და რთულია იმის თქმა ამ რომანის რამე ნაწილი თუ მოხვდა ანონიმურად 1811 წელს გამოქვეყნებულ „გრძნობა და გონება“-ში.
ოსტინმა თავისი მეორე რომანი „პირველი შთაბეჭდილებები“ (მოგვიანებით გამოქვეყნდა როგორც „სიამაყე და წინაგანწყობა“  1796 დაიწყო და თავდაპირველი მონახაზი 1797 წლის აგვისტოში დაასრულა. მაშინ ის 21 წლისა იყო. ისევე როგორც სხვა რომანები, ის ამ რომანსაც ოჯახს ხმამაღლა უკითხავდა წერის პროცესში და იგი „უთუო ფავორიტი“ გახდა.  ამ დროს, მამამისი პირველად შეეცადა მისი რომელიმე რომანი გამოქვეყნებულიყო. 1797 წლის ნოემბერში ჯორჯ ოსტინმა მისწერა ცნობილ ლონდონელ გამომცემელს, თომას ქადელს და სთხოვა განეხილა „პირველი შთაბეჭდილებების“ გამოქვეყნების შესაძლებლობა. ქადელმა წერილი დაუბრუნა, კონვერტზე მითითებული იყო „უარი ეთქვას ფოსტითვე“. ჯეინმა ალბათ იცოდა მამამისის მცდელობის შესახებ. „პირველი შთაბეჭდილებების“ დასრულების შემდეგ, ოსტინი დაუბრუნდა „ელინორს და მარიანს“ და 1797 წლის ნოემბრიდან 1798 წლის შუაგულამდე საგრძნობლად გადააკეთა ის. მან ეპისტოლარულ ფორმას მესამე პირში თხრობა ამჯობინა და შეიქმნა წიგნი, რომელიც უკვე ძალიან ჰგავდა „გრძნობა და გონება“-ს. 1797, ოსტინმა გაიცნო თავისი მამიდაშვილი (და მომავალი რძალი) ელაიზა დე ფეუიდი, რომლის პირველ ქმარს, გრაფ დე ფეუიდს, გილიოტინაზე მოკვეთეს თავი, თვითონ კი იძულებული გახდა ბრიტანეთში გამოქცეულიყო, სადაც მოგვიანებით ჰენრი ოსტინს გაჰყვა ცოლად. ქვრივის მიერ გრაფ დე ფეუიდის სიკვდილით დასჯის აღწერამ საფრანგეთის რევოლუციის შიში გაუჩინა ოსტინს და ეს შეგრძნება სიცოცხლის ბოლომდე გაჰყვა. 
1798 წლის შუაგულში, „ელინორი და მარიანის“ დასრულების შემდეგ, ოსტინმა მესამე რომანის წერა წამოიწყო. მისი სამუშაო სათაური იყო „სიუზანი“ - მოგვიანებით „ნორთანგერის სააბატო“ - იმ დროს პოპულარული გოთიკური რომანის სატირა. ოსტინმა ამ წიგნზე მუშაობდა დაახლოებით ერთ წელიწადში დაასრულა. 1803 წლის დასაწყისში ჰენრი ოსტინმა „სიუზანი“ ლონდონელ გამომცემელს, ბენჯამინ ქროსბის შესთავაზა, რომელმაც საავტორო უფლებებისათვის 10 გირვანქა სტერლინგი გადაიხადა. ქროსბი წიგნის გამოქვეყნებას შეპირდა და განცხადებაც კი განათავსა, რომ წიგნი „იბეჭდებოდა“, მაგრამ უფრო შორს არ წასულა. გამოუქვეყნებელი ხელნაწერი ქროსბისთან ინახებოდა, სანამ ოსტინმა 1816 წელს უფლებები არ გამოისყიდა. 
1800 წლის დეკემბერში ჯორჯ ოსტინმა მოულოდნელად გამოაცხადა, რომ მღვდელმსახურებიდან გადადგომას და პენსიაზე გასვლას აპირებდა, სტივენთონსაც ტოვებდა და ოჯახი ქალაქ ბათში, სინი ფლეისის 4 ნომერში გადაჰყავდა. პენსიაზე გასვლა და მოგზაურობა კარგი იყო უფროსი ოსტინებისათვის, თუმცა ჯეინი შოკში ჩააგდო ცნობამ, რომ უნდა გადასულიყო იმ ერთადერთი ადგილიდან, რომელსაც სახლს ეძახდა. მის განწყობაზე მოწმობს ის, რომ ბათში ცხოვრების პერიოდი მისთვის, როგორც მწერლისათვის, ნაყოფიერი არ ყოფილა. მან ცვლილებები შეიტანა „სიუზან“-ში და დაიწყო და მერე მიატოვა ახალი რომანი „უოტსონები“, მაგრამ ეს სულ არ ჰგავდა იმ ნაყოფიერებას, რაც მან 1795-1799 წლებში გამოამჟღავნა. ტომალინი თვლის, რომ ღრმა დეპრესიამ მის შემოქმედებით შესაძლებლობებზე გავლენა იქონია, მაგრამ ჰონანი არ ეთანხმება და ამტკიცებს, რომ ოსტინი მთელი ცხოვრების მანძილზე ცვლიდა ტექსტებს, გარდა რამდენიმეთვიანი პერიოდისა მამამისის სიკვდილის შემდეგ. ხშირად ამბობენ, რომ ოსტინი ბათში, თავს ბედნიერად არ გრძნობდა და წერისადმი ინტერესი დაკარგა, მაგრამ ისიც შესაძლებელია, რომ ბათის სოციალური ცხოვრება ისეთი იყო, რომ რომანების წერისათვის დროს არ უტოვებდა. კრიტიკოსი რობერტ ირვინი თვლის, რომ ოსტინი სიფლად უფრო მეტს წერდა იმიტომ, რომ მეტი დრო ჰქონდა საამისოდ და არა იმიტომ, რომ უფრო ბედნიერი იყო - როგორც ხშირად ამბობენ. გარდა ამისა, ოსტინი ხშირად მოგზაურობდა სამხრეთ ინგლისში და საცხოვრებელს იცვლიდა, რაც ასევე არ შეუწყობდა ხელს რომანის წერას.
1801-1804 წლებში ოსტინის ცხოვრების შესახებ მკვლევარებისათვის ბევრი არაფერი იციან, რადგან კასანდრამ ყველა მისი წერილი გაანადგურა, უცნობი მიზეზით. 1802 წლის დეკემბერში, ჯეინს ცოლობა თხოვეს, ეს ჩვენთვის ცნობილი ერთადერთი შემთხვევაა. ჯეინი და მისი და  ალეთეა და ქეთრინ ბიგგს სტუმრობდნენ, ძველ მეგობრებს, რომლებიც ბასინგსტოკში ცხოვრობდნენ. მათ უმცროს ძმას, ჰარის ბიგგ-უიზერს, ახალიდამთავრებული ჰქონდა ოქსფორდი და ისიც სახლში იყო. ბიგგ-უიზერმა ჯეინს ცოლობა სთხოვა და ისიც დათანხმდა. ჯეინის ძმისშვილის, ქაროლინ ოსტინისა და ბიგგსების ერთ-ერთი შთამომავლის, რეჯინალდ ბიგგ-უიზერის თანახმად, ჰარისი არ იყო მომხიბლავი - ის იყო მოსული, უბრალო შესახედაობის, არ იყო ენაწყლიანი, ლაპარაკისას ბორძიკობდა. საუბრისას იყო აგრესიული და სრულიად უტაქტო, მაგრამ ოსტინი მას თითქმის ბავშვობიან იცნობდა და ეს ქორწინება ჯეინისა და მისი ოჯახისათვის, პრაქტიკული თვალსაზრისით, ხელსაყრელი უნდა ყოფილიყო. ბიგგ-უიზერს მემკვიდრეობით უნდა მიეღო ოჯახის მამულები იმ მიდამოში, სადაც ის და მისი დები გაიზარდნენ. ამ რესურსების გამოყენებით, ჯეინი შეძლებდა მშობლებისათვის უზრუნველი მოხუცებულობა, ხოლო კასანდრასთვის მუდმივი საცხოვრებელი უზრუნველეყო და ძმებსაც დახმარებოდა. მეორე დილას ოსტინი მიხვდა, რომ შეცდომა დაუშვა და საქმროს უარი უთხრა. იმდროინდელი არც წერილი და არც დღიური არ არის შემონახული და არ ვიცით, რას გრძნობდა იმ პოერიოდში ჯეინი. ირვინი აღწერს ბიგგ-უიზერს, როგორც ადამიანს, რომლის „შეყვარება კი არა, მოწონებაც საკმაოდ რთული იქნებოდა.“ 
1813 წელს ოსტინმა უპასუხა ძმიშვილს, ფანი ნაითს, რომელმაც რჩევა ითხოვა თავისი სერიოზული ურთიერთობის თაობაზე და დაწერა „იმდენი დამიწერია ამ საკითხის ერთი მხარიდან, ახლა კი უნდა შემოვტრიალდე და გთხოვო, არ აიღო ზედმეტი ვალდებულება, არ იფიქრო მისი წინადადების მიღებაზე, თუ ნამდვილად არ მოგწონს. ყველაფრის ატანა შეიძლება და ყველაფერი სჯობს გრძნობის გარეშე ქორწინებას“. ინგლისელი მკვლევარი დაგლას ბუში წერდა, რომ ოსტინი „ძალიან მაღალი აზრისა იყო სიყვარულზე, რომელიც ცოლსა და ქმარს უნდა აერთიანებდეს... ყველა მისმა გმირმა...თავისი ასაკის შესაფერისად, იცის გულწრფელი სიყვარულის ფასი“. შესაძლოა, რომ ავტობიოგრაფიულია ის მომენტი „გრძნობა და გონება“-ში, როდესაც ელინორ დაშვუდი ამბობს, რომ „ყველა ბოროტებიდან ყველაზე ცუდი და უკურნებელი, არის მთელი ცხოვრება დაკავშირებული იყო შეუფერებელ მამაკაცთან“. 
1804 წელს, ბათში ცხოვრებისას, ოსტინმა დაიწყო, მაგრამ არ დაასრულა რომანი „უოტსონები“. სიუჟეტი მოგვითხრობს ავადმყოფ და გაღარიბებულ მღვდელმსახურსა და მის ოთხ გაუთხოვარ ქალიშვილზე. საზერლენდი აღწერს რომ რომანი „არის კვლევა იმისა, თუ როგორი მძიმე ეკონომიკური რეალობის წინაშე დგანან სხვებზე დამოკიდებული ქალები“. ჰონანი თვლის და ტომალინიც ეთანხმება, რომ ოსტინმა ამ რომანზე მუშაობა შეაჩერა მამამისის სიკვდილის შემდეგ 1805 წლის 21 იანვარს და მისი პირადი გარემოებები ისე გავდა მისი პერსონაჟებისას, რომ წერა შესაძლებელი მტკივნეულიც კი ყოფილიყო. 
მამის შედარებით მოულოდნელი სიკვდილის შემდეგ, ჯეინი, კასანდრა და დედამისი გაურკვეველ ფინანსურ სიტუაციაში აღმოჩნდნენ. ძმებმა - ედვარდმა, ჯეიმსმა, ჰენრიმ და ფრენსისმა (ფრენკმა) პირობა დადეს, რომ ფინანსურად დაეხმარებოდნენ დედასა და დებს. შემდეგი ოთხი წლის განმავლობაში ფინანსურმა სიდუხჭირემ გავლენა იქონია მათს ცხოვრებაზე. ისინი ჯერ ცხოვრობდნენ ბათში ნაქირავებ სახლში; შემდეგ 1805 წლის ივლისში ნათესავების მოსანახულებლად სტივენთონსა და გოდმერშემში გაემგზავრნენ. შემოდგომა მოდურ საზღვაო კურორტ უორთინგში გაატარეს, სასექსის სანაპიროზე, სადაც ნაქირავებ სტანფორდ კოტეჯში ცხოვრობდნენ. სავარაუდოა, რომ სწორედ აქ დაასრულა ოსტინმა „ლედი სიუზანი“ და დაამატა „დასკვნა“. 1806 წელს ოჯახი საუთჰემფტონში გადავიდა, სადაც ახალდაქორწინებულ ფრენკ ოსტინსა და მის ცოლთან ერთად ცხოვრობდნენ. დიდ დროს ანდომებდნენ ოჯახის სხვადასხვა შტოს მონახულებას. 
1809 წლის 5 აპრილს, ჩოუთონში ოჯახის გადასვლიდან სამი თვის თავზე, ოსტინმა მკაცრი წერილი მისწერა რიჩარდ ქროსბის. მან გამომცემელს „სიუზანის“ ახალი ხელნაწერი შესთავაზა, დაუყოვნებელი გამოქვეყნების პირობით და სთხოვა თავდაპირველი ხელნაწერი დაებრუნებინა.  ქროსბიმ უპასუხა, რომ მას არ დაუდია პირობა, რომ წიგნს რაიმე კონკრეტულ დროს, ან ოდესმე, გამოაქვეყნებდა, და ოსტინს შეეძლო გამოესყიდა საავტორო უფლებები იმავე 10 გირვანქა სტერლინგად და სხვა გამომცემელი მოეძებნა. იმ მომენტში ოსტინს ამის ფული არ ჰქონდა, თუმცა 1816 წელს მართლაც გამოისყიდა უფლებები. 


===ჩოუთონი===
[[File:Jane Austen (House in Chawton) 2.jpg|thumb|upright=1.36364|Cottage in [[Chawton]] where Austen lived during her last eight years of life, now [[Jane Austen's House Museum]]]]

1809 წლის დასაწყისისათვის ოსტინის ძმამ ედვარდმა დედასა და დებს შედარებით მუდმივი დასახლების საშუალება შესთავაზა - მათ შეეძლოთ ეცხოვრათ დიდ კოტეჯში სოფელ ჩოუთონში, ედვარდის მამულის, ჩოუთონ ჰაუსის, ახლოს. ჯეინი, დედამისი და კასანდრა ჩოუთონ კოტეჯში 1809 წლის 7 ივლისს ჩავიდნენ. ბათში 1800 წელს გადასვლის შემდეგ, ოჯახს ასეთი მშვიდი ცხოვრება არ ქონია. ოსტინები გარშემომყოფ მემამულეებთან ნაკლებად ურთიერთობდნენ და მხოლოდ ახლო ნათესავებს მასპინძლობდნენ. მისი ძმისშვილი ანა ასე აღწერს ჩოუთონის ოჯახურ ცხოვრებას: „ჩვენი გადმოსახედიდან, ზედმეტად მშვიდი ცხოვრება ჰქონდათ, მაგრამ კითხვა უყვარდათ და, სახლის საქმეების გარდა, მამიდები ღარიბებს ეხმარებოდნენ და პატარა გოგო-ბიჭებს წერა-კითხვას ასწავლიდნენ“. 

==ჯეინის წიგნები ქვეყნდება==
{{further|Styles and themes of Jane Austen}}
იმდროინდელ ბრიტანეთში, გათხოვილ ქალებს იურიდიული უფლება არ ჰქონდათ, კონტრაქტებისათვის ხელი მოეწერათ. მიღებული პრაქტიკის მიხედვით, თუ ქალს წიგნის გამოქვეყნება სურდა, მის ნაცვლად კონტრაქტს ხელს ნათესავი მამაკაცი აწერდა. იმდროინდელი ქალი მწერლების მსგავსად, ოსტინი იძულებული იყო წიგნები ანონიმურად გამოექვეყნებინა. ქალისთვის იდეალად იყო მიჩნეული მეუღლისა და დედის როლი და მწერლური საქმიანობა, საუკეთესო შემთხვევაში, მეორეხარისხოვან საქმიანობად ითვლებოდა.  ქალი, რომელსაც პროფესიონალი მწერლობა სურდა, თავის ქალურობას ამცირებდა, ამიტომ ქალები წიგნებს ანონიმურად აქვეყნებდნენ და ამით განამტკიცებდნენ თვალსაზრისს, რომ ქალისთვის წერა ჰობის ნაირსახეობაა და ის არ აპირებს გახდეს „ლიტერატურული ლომი“ (ანუ, ცნობილი). 
ჩოუთონში ცხოვრების პერიოდში, ჯეინ ოსტინმა ოთხი რომანი გამოაქვეყნა, რომლებიც მკითხველმა კარგად მიიღო. ძმის, ჰენრის, დახმარებით გამომცემელი თომას ეგერთონი, დათანხმდა გამოექვეყნებისა „გრძნობა და გონება“, რომელიც სხვა მისი რომანების მსგავსად (გარდა „სიამაყე და წინაგანწყობა“-ისა) „კომისიის“ პირობით იყო დაბეჭდილი, ანუ, ფინანსურ რისკს ავტორი იღებდა. „კომისიით“ გამოქვეყნების დროს, გამომცემლები თავის ხარჯზე აქვეყნებდნენ წიგნს, წიგნების გაყიდვიდან შემოსული თანხით დანახარჯს ამოიღებდნენ და შემდეგ ყოველი გაყიდული წიგნიდან 10%-ს იტოვებდნენ, ხოლო დანარჩენს ავტორს უხდიდნენ.  თუ წიგნის გაყიდვები დაბეჭდვის ხარჯს არ დაფარავდა, ეს განსხვავება ავტორს უნდა დაეფარა. ამის ალტერნატივა იყო საავტორო უფლებების გაყიდვა, როდესაც ავტორი ერთჯერად თანხას იღებდა გამომცემლისაგან - ასე მოხდა „სიამაყე და წინაგანწყობა“-ის შემთხვევაში. ოსტინს ცუდი გამოცდილება ჰქონდა „სიუზანთან“ დაკავშირებით (ეს წიგნი „ნორთანგერის სააბატოდ“ გადაკეთდა) - მან ათ გირვანქა სტერლინგად მიჰყიდა უფლებები გამომცემელს „ქროსბი და ვაჟი“, რომელმაც წიგნი არ გამოქვეყნდა. წიგნის გამოსაქვეყნებლად ოსტინი იძულებული შეიქნა უფლებები გამოესყიდა და მას მერე ცდილობდა ეს მეთოდი აღარ გამოეყენებინა. კიდევ ერთი ალტერნატივა იყო, ხელმოწერით გამოცემა, როდესაც ადამიანთა ჯგუფი წინასწარ თანხმდებოდა, რომ წიგნს შეიძენდა. ეს მეთოდი ოსტინს არ გამოადგებოდა - მხოლოდ ძალიან ცნობილ ავტორებს, ან ისეთებს, რომელთა გავლენიანი არისტოკრატი მფარველი წიგნს თავის გარემოცვას შესთავაზებდა, ხელეწიფებოდათ წიგნების ხელმოწერით გაყიდვა. „გრძობა და გონება“ 1811 წლის ოქტომბერში გამოიცა და ავტორად მითითებული იყო „ვინმე ლედი“. რადგან ‘კომისიით’ იყიდებოდა, ეგერთონმა ძვირი ქაღალდი გამოიყენა და ფასად 15 შილინდი დაადო. 
წიგნს კეთილგანწყობილი გამოხმაურება მოჰყვა და ის მოდური გახდა ახალგაზრდა არისტოკრატების წრეებში. 1813 წლის შუამდე თავდაპირველი ტირაჟი მთლიანად გაიყიდა. ოსტინის რომანები იმ დროისათვის მიღებულზე დიდი ტირაჟით იბეჭდებოდა. რომანების მკითხველთა მცირე რაოდენობა და წიგნის დაბეჭდვასთან დაკავშირებული ხარჯები (განსაკუთრებით ხელნაკეთი ქაღალდისა) აიძულებდა გამომცემლებს რომანები 500 ცალიანი ან კიდევ უფრო მცირე ტირაჟით დაებეჭდათ. ძალიან წარმატებული წიგნებიც კი 750 ან 800 ცალი იბეჭდებოდა და თუ მოთხოვნა მაღალი იყო, თავიდან ბეჭდავდნენ. ოსტინის რომანები თავიდანვე დიდი ტირაჟებით გამოიცა - „გრძნობა და გონება“ - 750 ცალი, ხოლო ‘ემა“ – 2000 ცალი.  ჩვენთვის უცნობია ასეთი დიდი ტირაჟით ბეჭდვის გადაწყვეტილება გამომცემელს ეკუთნოდა, თუ ავტორს. ვინაიდან ოსტინის თითქმის ყველა წიგნი ‘კომისიის’ პირობით დაიბეჭდა, გაუყიდავი ტირაჟის რისკს თავად (ხოლო მისი სიკვდილის შემდეგ, მისი და, კასანდრა) სწევდა. საფიქრებელია, რომ ამის გამო, გამომცემლები უფრო ადვილად თანხმდებოდნენ შედარებით დიდი ტირაჟის გამოცემას. პოპულარული არამხატვრული წიგნები იმ დროს კიდევ უფრო დიდი ტირაჟებით იბეჭდებოდა. 
„გრძობა და გონება“-მ ოსტინს 140 გირვანქა მოუტანა. იგი ახლა ფინანსურად და ფსიქოლოგიურადაც დამოუკიდებელი იყო. ამ წიგნის წარმატების შემდეგ, შემდგომ წიგნებს ასეთი წარწერა ამშვენებდა - „„გრძნობა და გონება“-ს ავტორის წიგნი“. მის სიცოცხლეში ოსტინის სახელი მის წიგნებზე არ დაწერილა. ეგერთონმა შემდეგ, 1813 წლის იანვარში „სიამაყე და წინაგანწყობა“ გამოსცა, „პირველი შთაბეჭდილებების“ გადაკეთებული ვერსია. ოსტინმა მას ამ წიგნის საავტორო უფლებები 110 გირვანქა სტერლინგად მიჰყიდა. მოგების გასაზრდელად, ეგერთონმა იაფი ქაღალდი გამოიყენა და ფასად 18 შილინგი დაადო,  წიგნის რეკლამაც ფართოდ გაავრცელა. რომანი თავიდანვე ძალიან წარმატებილი იყო, კარგადაც გაიყიდა და სამი დადებითი რეცენზია დაიმსახურა. ოსტინს „სიამაყე და წინაგანწყობა“ „კომისიის’ პირობით რომ გამოეცა, 475 გირვანქა მოგებას ნახავდა, რაც მამამისის წლიურ შემოსავალზე ორჯერ მეტი იყო. 1813 წლისათვის ეგერთონი უკვე მეორე ტირაჟს ყიდდა.  1814 წლის მაისში ეგერთონმა „მენსფილდ პარკი“ გამოსცა. ამ წიგნს კრიტიკოსებმა ყურადღება არ მიაქციეს, თუმცა მკითხველებში დიდი პოპულარობით სარგებლობდა. ტირაჟი ექვს თვეში გაიყიდა და ოსტინის შემოსავალი, ყველა სხვა რომანთან შედარებით, მეტი იყო. 
ოსტინმა ეს არ იცოდა, მაგრამ მისი რომანები ფრანგულად ითარგმნა და პირატულად, იაფ-ფასიან წიგნებად გამოიცა საფრანგეთში. ლიტერატურის კრიტიკოსი ნოელ კინგი აღნიშნავს, რომ იმდროინდელი საფრანგეთი სავსე იყო რომანტიული ფანტაზიებით და უცნაურია, რომ ოსტინის რომანებმა, რომლებიც ინგლისურ ყოველდღიურ ყოფას აღწერდა, იქ მკითხველი იპოვა. თუმცა კინგი ასევე გვაფრთხილებს, რომ მთარგმნელმა, მადამ იზაბელ დე მონთელიუმ, ინგლისური თითქმის არ იცოდა და მისი თარგმანები „იმიტაციებს“ უფრო ჰგავდა. მონთელიუს თანაშემწე უყვებოდა ძირითად შინაარს, რომელსაც იგი შემდეგ გაზვიადებული ფრანგულით წერდა და ამ პროცესში ოსტინისეული სიუჟეტი და პერსონაჟები ხშირად იკარგებოდა. 1821 წელს საფრანგეთში გამოიცა „დარწმუნება“ სათაურით La Famille Elliot ou L'Ancienne Inclination. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ოსტინი ავტორად იყო მოხსენიებული. 
ოსტინმა გაიგო, რომ პრინცი-რეგენტი აღფრთოვანებული იყო მისი რომანებით და ყველა რეზიდენციაში თითო კომპლექტი ჰქონდა. 1815 წლის ნოემბერში, პრინც-რეგენტის ბიბლიოთეკარმა ჯეიმს სთეინერ ქლარკმა ოსტინი პრინცის ლონდონის რეზიდენციაში მიიპატიჟა და მიანიშნა, რომ კარგი იქნებოდა მომავალი რომანი „ემა“ პრინცისათვის მიეძღვნა. თუმცა ოსტინს პრინცი არ მოსწონდა, ასეთ თხოვნაზე უარს ვერ იტყოდა. ოსტინს დასაძრახისად მიაჩნდა პრინცის მექალთანეობა, აზარტული თამაშები, ალკოჰოლისადმი მიდრეკილება, სიძუნწე და ზოგადად შეუფერებელი ქცევა. მოგვიანებით მან დაწერა „რომანის გეგმა, მავანი ‘სფეროების’ მოთხოვნით“, იდეალური რომანის სატირული მონახაზი, რომელიც ბიბლიოთეკარის მრავალრიცხოვან დარიგებას ეფუძნებოდა. ოსტინს დიდად აღიზიანებდა ქლარკის მაღალფარდოვანი ლიტერატურული რჩევები და „რომანის გეგმით“, რომელიც ქლარკის პაროდიას წარმოადგენდა, შურს იძიებდა ყველა იმ არასასურველი წერილისათვის, რასაც სამეფო ბიბლიოთეკარისაგან იღებდა. 
1815 წლის შუაგულში ოსტინმა თავისი ნაშრომები ეგერთონისაგან ჯონ მარისთან გადაიტანა, რომელიც უფრო ცნობილი გამომცემელი იყო. მარიმ გამოაქვეყნა „ემა“ 1815 წლის დეკემბერში და „მენსფილდ პარკის“ მეორე გამოცემა 1816 წლის თებერვალში. „ემა“ კარგად გაიყიდა, მაგრამ „მენსფილდ პარკის“ ახალი გამოცემა ისეთი წარმატებული აღარ იყო და ამ წარუმატებლობამ თითქმის გააბათილა „ემა“-დან მიღებული შემოსავალი. ეს იყო ოსტინის სიცოცხლეში გამოქვეყნებული ბოლო წიგნები. 
სანამ მარი „ემა“-ს გამოსაცემად ამზადებდა, ოსტინმა დაიწყო „ელიოტები“, რომლებიც მოგვიანებით გამოქვეყნდა, როგორც „დარწმუნება“. მან პირველი მონახაზი 1816 წლის ივლისში დაასრულა. გარდა ამისა, „ემა“-ს გამოქვეყნებიდან ცოტა ხანში, ჰენრი ოსტინმა ქროსბისგან გამოისყიდა „სიუზანის“ საავტორო უფლებები. ოსტინი იძულებული შეიქნა ამ დასრულებული რომანების გამოქვეყნება გადაედო, რადგან ოჯახი ფინანსურ პრობლემებს გამიცდიდა.  ჰენრი ოსტინის ბანკი 1816 წლის მარტში გაკოტრდა, მან ყველა აქტივი დაკარგა და ვალებში ჩავარდა. ეს ამბავი მის ძმებსაც, ედვარდს, ჯეიმსს და ფრანკს, დიდ თანხებად დაუჯდა. ამის შემდეგ, ჰენრი და ფრენკი დედას და დებს ფინანსურ დახმარებას ვეღარ უწევდნენ. 

===ავადმყოფობა და გარდაცვალება===

[[File:Jane Austen's House - geograph.org.uk - 1314316.jpg|thumb|8 College Street in Winchester where Austen lived her last days and died]]

A1816 წლის დასაწყისში ოსტინმა თავს შეუძლოდ იგრძნო, მაგრამ გამაფრთხილებელ ნიშნებს ყური არ ათხოვა. წლის შუაგულისათვის მისი მდგომარეობა საგრძნობლად გაუარესდა და ნელ-ნელა დამძიმდა. ბიოგრაფების უმრავლესობა ზაქარი ქოუფის 1964 წლის რეტროსპექციულ დიაგნოზს ეყრდნობა და მიიჩნევს, რომ სიკვდილის მიზეზი ადისონის დაავადება იყო, თუმცა მისი საბოლოო სიმპტომები შესაძლოა ჰოჯკინსის ლიმფომის შედეგი ყოფილიყო. მისი ბიძის გარდაცვალებისას გაირკვა, რომ მან მთელი ქონება თავის ცოლს დაუტოვა, ხოლო ნათესავები მემკვიდრეობის გარეშე დარჩნენ. ამ ამბავმა ჯეინ ოსტინმა ავადმყოფობის რეციდივი გამოიწვია და წერდა “მრცხვენია იმის თქმა, რომ ბიძაჩემის ანდერძისგან განცდილმა შოკმა ავადმყოფობის დაბრუნება გამოიწვია... მაგრამ სუსტი სხეული სუსტ ნერვებს ვერ უძლებს“. 
ავადმყოფობის მიუხედავად, ჯეინი მუშაობას განაგრძობდა. „ელიოტების“ დაბოლოებით უკმაყოფილო იყო და ბოლო ორი თავი მთლიანად გადაწერა. ეს სამუშაო 1816 წლის 6 აგვისტოს დაასრულა. 1817 წელს ოსტინმა წამოიწყო „ძმები“ (1925 წელს გამოიცა სახელწოდებით „სანდიტონი“) და თორმეტი თავი დაასრულა. მუშაობა 1817 წლის მარტის შუაგულში შეწყვიტა, ალბათ ავადმყოფობის გამო. ტოდი აღწერს „სანდიტონის“ მთავარ გმირს, დაიანა პარკერს, როგორხ „ენერგიულ ინვალიდს“. რომანში ოსტინი იპოქონდრიკებს დასცინის და თუმცა თავის გმირს „ნაღველით სნეულს“ უწოდებს, რომანზე ხელის აღებიდან ხუთი დღის მერე თავის თავზე წერს, რომ „სულ არასწორი ფერი ვარ“ და ცხოვრობს „მეტწილად, დივანზე“. 1817 წლის 18 მარტის შემდეგ, მას ხელში კალამი აღარ აუღია, და ეს აღნიშნა კიდეც. 
ოსტინი ცდილობდა თავის მდგომარეობა არ გაწეზვიადებინა და მას აღწერდა, როგორც „ნაღველს“ და რევმატიზმს. ავადმყოფობა დამძიმდა და ღონემიხდილ ჯეინს უკვე სიარული უჭირდა. აპრილის შუაგულში ლოგინად ჩავარდა. მაისში კასანდრამ და ჰენრიმ ჯეინი ვინჩესტერში წაიყვანეს სამკურნალოდ, მაგრამ ამ დროს უკვე გაუსაძლისი ტკივილები აწუხებდა და სიკვდილი შვებად მიაჩნდა. ჯეინ ოსტინი გარდაიცვალა ვინჩესტერში 1817 წლის 18 ივლისს, 41 წლის ასაკში. ჰენრიმ თავისი კლერიკალური კავშირები გამოიყენა და ის დაასაფლავეს ვინჩესტერის ტაძარში, ჩრდილოეთ ეკვდერის ნეფში.  ჯეინის ეპიტაფია მისმა ძმამ ჯეიმსმა დაწერა, მასში შექებულია ჯეინის პირადი თვისებები, გამოთქმულია მისი სულის ხსნის იმედი და ნახსენებია „მისი გამორჩეული გონება“.  სიტყვაც არ არის თქმული მის მწერლურ მიღწევებზე.  

==სიკვდილისშემდგომი გამოცემები==
Iოსტინის სიკვდილიდან რამდენიმე თვეში, კასანდრამ, ჰენრიმ და მარიმ  გადაწყვიტეს „დარწმუნება“ და „ნორთანგერის სააბატო“ კომპლექტად გამოეცათ. ჰენრი ოსტინმა დაწერა 1817 წლის დეკემბრით დათარიღებული „ბიოგრაფიული ნარკვევი“, რომელშიც თავისი და პირველად ახსენა როგორც ამ რომანების ავტორი. ტომალინი ამ ნარკვევს აღწერს, როგორც „მოსიყვარულე და დახვეწილ ხოტბას“. ეს წიგნები კარგად გაიყიდა - 1818 წლის ბოლოს 321 ცალიღა იყო დარჩენილი. 
თუმცა 1820-იან წლებში ოსტინის ექვსი რომანის ტირაჟი დამთავრდა, პირადი ბიბლიოთეკებისა და მოგზაური ბიბლიოთეკების დახმარებით ამ წიგნებს მაინც ჰყავდა მკითხველი. ოსტინმა მალევე შეიძინა თაყვანისმცემლები. 1823 წელს გამოქვეყნდა პირველი ნაწერი, რომელიც მას იყენებს, როგორც პერსონაჟს. ეს იყო „ქალბატონების ჟურნალის“ (The Lady's Magazine) რედაქტორისადმი მიწერილი წერილი, რომელშიც საუბარია ოსტინის გენიაზე და რჩება შთაბეჭდილება, რომ დამწყებ ავტორებს ამ სიძლიერის შურდათ.  
1832 წელს რიჩარდ ბენტლიმ შეიძინა ყველა რომანის საავტორო უფლება და შემდეგ ზამთარს „სტანდარტული რომანის“ სერიით გამოსცა რომანების ხუთი ილუსტრირებული ტომი. 1822 წლის ოქტომბერში ბენტლიმ გამოუშვა მისი ნაშრომების სრული გამოცემა. მას მერე, ოსტინის რომანების მიმართ ინტერესი არ შეწყვეტილა. 


==ჟანრი და სტილი==
{{main|Styles and themes of Jane Austen}}
ოსტინის წიგნები კრიტიკულ დამოკიდებულებას ავლენენ მე-18 საუკუნის მეორე ნახევარში გავრცელებული სენტიმენტალური რომანისადმი და მე-19 საუკუნის ლიტერატურული რეალიზმისკენ გარდამავალ ეტაპს წარმოადგენს. უფრო ადრეული ინგლისელი რომანისტები, რიჩარდსონი, ჰენრი ფილდინგი და თობიას სმოლეთის შემდეგ ასპარეზზე სენტიმენტალური რომანის სკოლა გამოვიდა. ჯეინ ოსტინმა უარი თქვა ამ რომანტიული ავტორების (უოლტერ სკოტი, ჰორას უოლფოული, კლარა რივი, ან რედკლიფი, ოლივერ გოლდსმითი) მიერ შემოთავაზებულ სტილსა და ჟანრზე და რომანი დააბრუნა „მოხდენილ ხაზზე“, რიჩარდსონისა და ფილდინგის „ქცევის რეალისტური შესწავლის“ ტრადიციას დაუბრუნა. მეოცე საუკუნის შუა წლებში, კრიტიკოსებმა ფ.ბ. ლივისმა და იან უოტმა, ის რიჩარდსონისა და ფილდინგის ტრადიციას მიაკუთნეს, ორივე დარწმუნებული იყო, რომ ოსტინმა კარგად გამოიყენა „ირონიის, რეალიზმისა და სატირის ფორმა და მათზე უპირატეს ავტორად მოგვევლინა“. 
უოლტერ სკოტი აღნიშნავდა, რომ ოსტინმა „წინააღმდეგობა გაუწია თანამედროვე ლიტერატურის იაფფასიან სენსაციონალიზმს - „ეფემერულ ნაწარმოებებს, რომლებითაც სავსეა დასალევი ადგილები და მოგზაური ბიბლიოთეკები““. თუმცა ამ ჟანრების მიუღებლობა მის მიერ საკმაოდ  კომპლექსურია, რის მაგალითადაც „ნორთანგერის სააბატო“ და „ემა“ გამოდგება. უილიამ ვორდვორთის მსგავსად, რომელმაც თანადროული რომანი მიწასთან გაასწორა თავისი „ლირიული ბალადების“ შესავალში (1800), ოსტინიც თავს არიდებს ‘ესკაპისტურ’ რომანს. მისი დისციპლინა და  ნოვატორობა ვუდსვორთისას არ ჩამოუვარდება და ის აჩვენებს, რომ „მეტ ხელოვნებას ნაკლები სიტყვები სჭირდება“.  მან უარი თქვა პოპულარულ გოთიკურ ლიტერატურაზე, საშიშ ამბებზე, რომლებშიც ქალი პერსონაჟი, როგორც წესი, დამწყვდეულია რაიმე მოშორებულ ადგილას, კოშკში ან სააბატოში (1784-1818 წლებში სიტყვა „სააბატო“ 32 რომანის სათაურში გვხვდება). ამავდროულად ის ამ კლიშეს იყენებს, მაგალითად - „ნორთანგერის სააბატოში“ - როდესაც მისი გმირი, ქეთრინი, ელოდება საცხოვრებლად მოშორებულ ადგილას გადასვლას. მაგრამ უარყოფისა ან პაროდიის ნაცვლად, ოსტინი ჟანრს სახეს უცვლის, ელეგანტურ ოთახებსა და თანადროულ კონფორტს უპირისპირებს პერსონაჟის „რომანებით გამოწვეულ“ სურვილებს. გოთიკურ ლიტერატურას ოსტინი ხელაღებით არ დასცინის: ის სახეს უცვლის გარემოებებსა და სიტუაციებს - მისი პერსონაჟები კვლავაც დამწყვდეულნი არიან, თუმცა მათი საპყრობილე ამქვეყნიური და რეალურია - დაწყობილი მანერები და წვეულებათა მკაცრი წესები. „გრძნობა და გონება“-ში ოსტინის გმირები უფრო მრავალმხრივი არიან, ვიდრე ტიპურ სენტიმენტალურ ლიტერატურაში. კრიტიკოსი ქეიმერი აღნიშნავს, რომ თუმცა ეს ნამდვილად არის პოპულარული სენტიმენტალირი ლიტერატურის პაროდია, „მარიანი თავისი სენტიმენტალური თეატრალურობით სწორედ ანგარიშიან სამყაროს პასუხობს ... ქალური მწუხარების სამართლიანი კივილით.“ 
რიჩარდსონის „პამელა“, სემტიმენტალური რომანის ნიმუში, არის სიყვარულის დიდაქტიკური ისტორია, რომელსაც კეთილი დასასრული აქვს. ის დაიწერა იმ ეპოქაში, როდესაც ქალებს ახალი-მოპოვებული ჰქონდათ ქმრების არჩევის უფლება, მაგრამ სოციალური შეზღუდვები ჯერ კიდევ ძლიერი იყო. ოსტინმა სცადა რიჩარდსონის ეპისტოლარული სტილი, თუმცა გადაწყვიტა, რომ მის რეალიზმს, რომელშიც ყოველი დიალოგი და ჟესტი მნიშვნელოვანია, თხრობა უფრო შეესაბამებოდა. თხრობა მესამე პირში მიმდინარეობს - ეს პირველი შემთხვევა იყო, როცა ინგლისელმა რომანისტმა ასე ძალუმად გამოიყება ეს სტილი - რაც საშუალებას აძლევს ავტორს მკითხველს პირდაპირ წარუდგინოს პერსონაჟის ფიქრები და არც სიუჟეტზე დაკარგოს კონტროლი. ამ სტილის დახმარებით ავტორი ხან თავის ხმას აწვდის მკითხველს, ხან კი  - პერსონაჟისას. 
ოსტინს ბუნებრივად გამოსდიოდა ლაპარაკი და დიალოგი. მკვლევარი მერი ლასალსის თანახმად: „არ მოიძებნება ბევრი რომანისტი, რომელიც ჯეინ ოსტინივით პირნათლად ემსახურებოდეს პერსონაჟების საუბრის მანერასა და ფიქრებს“. ფრაგმენტული მეტყველების ტექნიკა მიგვითითებს პერსონაჟის ხასიათსა და ტონზე; სინტაქსი და აზრების გამოთქმის მანერა უფროა გამოყენებული სოციალური მრავალმრივობის გამოსახატად, ვიდრე ლექსიკური მარაგი. დიალოგი პერსონაჟის განწყობას გამოხატავს - იმედგაცრუებას, სიბრაზეს, ბედნიერებას - თითოეული სხვადასხვანაირადაა მოწოდებული, ხშირად წინადადების განსხვავებული სტრუქტურის მეშვეობით. როდესაც ელიზაბეთ ბენეტი დარსის წინადადებას უარყოფს, მისი გაძნელებული მეტყველება და არეული წინადადებები მის გულისტკივილს გამოხატავს. 
ოსტინის სიუჟეტები ხაზს უსვამს, თუ რამდენად დამოკიდებულნი არიან ქალები ქორწინებაზე იმისათვის, რომ სოციალური და ეკონომიკური მდგომარეობა განიმტკიცონ. როგორც ხელოვნების ფორმას, მე-18 საუკუნეში რომანს არ მიეღწია იმ სერიოზულობისათვის, რაც მას მე-19 საუკუნემ მიანიჭა, როდესაც რომანებს უყურებდნენ, როგორც „ბუნებრივ ინსტრუმენტს იმის განსახილველად და გამოსამზეურებლად, რაც მნიშვნელოვანი იყო ცხოვრებაში“. ოსტინი ძალიან ღრმად არ შედის პერსონაჟების ფსიქიკაში, ის სიამოვნებით ურთიერთობს მათთან და იუმორის გრძნობას ანიჭებს მათ, ასე თვლიდა კრიტიკოსი ჯონ ბეილი. იგი ფიქრობდა, რომ მისი იუმორისა და ირონიის წყარო იყო მისი მიდგომა, რომ კომედია „სიცოცხლის გადამრჩენელია“. ოსტინმა ნაწილობრივ იმითიც მოიხვეჭა სახელი, რომ იყო პირველი ქალი, რომელმაც დიდი კომიკური რომანები დაწერა - ამას კი ისტორიული და ლიტერატურული მნიშვნელობა აქვს. სემუელ ჯონსონის გავლენა აშკარად გამოსჭვივის იმაში, რომ ოსტინი მისდევს მის რჩევას „ისე აღწერო ცხოვრება, რომ მხიარულება გამოიწვიო“. 
მისი იუმორი ჩანს მის თავმდაბლობასა და უპირატესობის არჩვენებაში, რაც მის ყველაზე წარმატებულ პერსონაჟებს, მაგალითად ელიზაბეთ ბენეტს, საშუალებას აძლევს ცხოვრების ტრივიალურ დეტალებზე მაღლა დადგნენ, როცა უფრო სულელი პერსონაჟები მთლიანად ჩაფლულნი არიან მათში. ოსტინი კომედიას იყენებდა იმისათვის, რომ გამოეკვლია ქალთა ცხოვრების ინდივიდუალურობა და ურთიერთობები ქალებსა და მამაკაცებს შორის. ისე ჩანს, რომ მან შეძლო ცხოვრებაში კარგი მოეძებნა, რასაც ხშირად „ეთიკურ მგრძნობელობასთან“ აერთიანებდა და ამით არტისტულ დაძაბულობას ქმნიდა. კრიტიკოსი რობერტ პოლემუსი წერს: „იმისათვის, რომ შევაფასოთ ოსტინის დრამა და მიღწევები, უნდა გვახსოვდეს, რა ღრმა გატაცებით გასცემდა იგი მოწიწებასაც და დაცინვასაც... და მისი კომიკური წარმოსახვა ამჟღავნებს მისი გონებისა და ხედვის ჰარმონიასაც და წინააღმდეგობრიობას მაშინ, როდესაც ის ცდილობს სატირა სიკეთეს შეუხამოს“. 

==Reception==
{{main|Reception history of Jane Austen|Janeite|Jane Austen in popular culture}}

===თანადროული გამოხმაურება===
[[File:New-Monthly-Magazine-1816-25-p66-novels-inc-Austen-Emma-detail.jpg|thumb|upright=1.14|In 1816 the editors of ''[[The New Monthly Magazine]]'' noted ''[[Emma (novel)|Emma]]'s'' publication, but chose not to review it.{{Cref2|K}}]]
ოსტინის წიგნები ანონიმურად იბეჭდებოდა, ამიტომ დიდი პირადი ცნობადობა მისთვის არ მოუტანია.  ისინი პოპულარული იყო იმ ადამიანებში, ვის აზრსაც პატივს ცემდნენ. მიმოხილვების უმრავლესობა იყო მოკლე და ძირითადად კეთილგანწყობილი, თუმცა ზედაპირული და ფრთხილი. ისინი უფრო ხშირად რომანების მორალურ გაკვეთილებზე საუბრობდნენ. სერ ვალტერ სკოტმა, იმ დროს ყველაზე სახელგანთქმულმა რომანისტმა, ერთი მიმოხილვა ანონიმურად დაწერა. ეს მიმოხილვა მან იმისათვის გამოიყენა, რომ რომანის მაშინ არასაპატივსაცემო ჟანრი დაეცვა და ოსტინის რეალიზმი შეაქო. კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი მიმოხილვა რიჩარდ ვეითლის ეკუთვნის. ის 1821 წელს დაიწერა, თუმცა ვეიტლიმ უარყო  ავტორობა მიმოხილვისა, რომელიც ოსტინს ისეთ ფიგურებს ადარებდა, როგორიც ჰომეროსი და შექსპირია და მისი სიუჟეტების დრამატიზმს აქებდა. სკოტისა და ვეიტლის ტონი აიტაცეს ოსტინის მიმომხილველებმა მთელი მე-19 საუკუნის განმავლობაში. 

===მე-19 საუკუნე===
[[File:Pickering - Greatbatch - Jane Austen - Pride and Prejudice - She then told him what Mr. Darcy had voluntarily done for Lydia.jpg|thumb|upright=.80|left|One of the first two published illustrations of ''[[Pride and Prejudice]]'', from the [[Richard Bentley (publisher)|Richard Bentley]] edition.&lt;ref&gt;Gilson (2005), 127.&lt;/ref&gt; Caption reads: &quot;She then told him [Mr Bennett] what Mr Darcy had voluntarily done for Lydia. He heard her with astonishment.&quot;]]

ოსტინის რომანები არ შეესაბამებოდა რომანტიულ და ვიქტორიანულ მოლოდინებს, რომ „ნაწერში ძლიერ ემოციას ხმისა და ფერის აშკარა გამოსახვა უნდა ადასტურებდეს“. ამიტომ მე-19 საუკუნის კრიტიკოსები და მკითხველები ჩარლზ დიკენსისა და ჯორჯ ელიოტის წიგნებს უფრო ეტანებოდნენ. 1815 წელს დაწერილ კეთილგანწყობილ მიმოხილვაში სერ ვალტერ სკოტი ამბობდა - „ემა“ გვაჩვენებს, რომ  „ხელოვნებას შეუძლია გადმოიღოს ჩვეულებრივი ცხოვრება და აჩვენოს მკითხველს არა წარმოსახვითი სამყაროს ჩინებული სცენები, არამედ მისი ყოველდღიური გარემოს მართალი და შთამბეჭდავი ასახვა“. თუმცა სკოტის მიმოხილვა კეთილგანწყობილი იყო, ოსტინის ნაწერები იმ რომანტიულ დროს გაბატონებულ ესთეტიკურ ღირებულებებს არ ემთხვეოდა. მისი რომანები 1830-იან წლებში თავიდან გამოიცა და კარგად იყიდებოდა, თუმცა ბესტ-სელერები არ ყოფილა. პირველი ფრანგი კრიტიკოსი, რომელმაც ოსტინი შეამჩნია იყო ფილარეტ შალი. მან ოსტინის მწერლობა არაფრად ჩააგდო, ორი წინადადება მიუძღვმა 1842 წლის ესსეში ვალტერ სკოტის გავლენის შესახებ და უწოდა მოსაწყენი, მიმბაძველი მწერალი, რომელსაც შინაარსობრივი არაფერი გაუკეთებია. შალის გარდა, ოსტინი საფრანგეთში არავის უხსენებია 1878 წლამდე. 
ოსტინს ბევრი აღფრთოვანებული მკითხველი ჰყავდა მე-19 საუკუნეში, რომლებიც თავს ლიტერატურულ ელიტად მიიჩნევდნენ. ფილოსოფოსმა და კრიტიკოსმა ჯორჯ ჰენრი ლუისმა თავისი შეხედულებები 1840-იან და 1850-იან წლებში გამოქვეყნებულ ენთუზიაზმით აღსავსე სტატიებში ჩამოაყალიბა. საუკუნის ბოლოსაკენ ეს თემა ჰენრის ჯეიმსმა გააგრძელა - რამდენჯერმე პოზიტიურ კონტექტში ახსენა და ერთხელ ისეთი მწერლების რიგში ჩააყენა, როგორც შექსპირი, სერვანტესი და ჰენრი ფილდინგი - „ჩვენი ცხოვრების უმშვენიერესი მხატვრები“.   
1869 წელს ჯეიმს ედუარს ოსტინ-ლიმ გამოაქვეყნა „ჯეინ ოსტინის მოგონება“, რითაც საზოგადოებას წარუდგინა ოსტინი, როგორც „საყვარელი მამიდა ჯეინი“, პატივსაცემი გაუთხოვარი მამიდა. ამ ბიოგრაფიას ოსტინის რომანების თავიდან გამოცემა მოჰყვა  - პირველი პოპულარული გამოცემები 1883 წელს გამოვიდა. მათ მალევე მოჰყვა ძვირფასი ილუსტრირებული გამოცემები და საკოლექციო კომპლექტები. მწერალი და კრიტიკოსი ლესლი სტივენი 1880-იან წლებში ოსტინის მიერ გამოწვეულ მანიას „ოსტინთაყვანისმცემლობას“ უწოდებდა.  1878 წელს ფრანგმა კრიტიკოსმა ლეონ ბუშემ გამოაქვეყნა Le Roman Classique en Angleterre (კლასიკური ინგლისური რომანი), რომელშიც ოსტინს ‘გენიოსი’ უწოდა. ეს პირველი შემთხვევა იყო, როცა საფრანგეთში მის მიმართ ეს ეპიტეთი იხმარეს. ოსტინის რომანების პირველი ფრანგული თარგმანი, რომელიც ორიგინალს მიესადაგებოდა, 1899 წელს გამოვიდა, როდესაც ფელიქს ფენეონმა თარგმნა „ნორთანგერის სააბატო“ სათაურით  „ქეთრინ მურლანდი“. მეოცე საუკუნის დასაწყისში ლიტერალურული ელიტის წარმომადგენლებმა გაილაშქრეს ოსტინის პოპულარიზაციის წინააღმდეგ. ისინი თავს ‘ჯეინიტებს’ უწოდებდნენ და თვლიდნენ, რომ გამოირჩეოდნენ მასებისაგან, რომელთაც ოსტინის ნაწარმოებები კარგად არ ესმოდათ. მაგალითად ჰენრი ჯეიმსი ალმაცერად უყურებდა ჯეინ ოსტინით „გზააბნეულ გატაცებას“ და თვლიდა, რომ საზოგადოებრივი ინტერესის მზარდი ტალღა ბევრად აზვიადებდა მის „ნამდვილ ღირსებასა და ინტერესს“.  ამერიკელი ლიტერატურის კრიტიკოსი ა.უოლტონ ლიტცი აღნიშნავდა, რომ მე-19 და მე-20 საუკუნის „ანტი-ჯეინიტები“ ძლიერ ლიტერატურულ ლაშქარს წარმოადგენდნენ, იქ შედიოდნენ მარკ ტვენი, ჰენრი ჯეიმსი, შარლოტა ბრონტე, დ.ჰ. ლორენსი და კინგსლი ეიმსი. თუმცა „ყველა უარყოფითი შეფასება ოდენ კრიტიკოსის შეზღუდვებსა და უცნაურობებს წარმოაჩენს, ხოლო ოსტინს დიდად ვერაფერს აკლებს“. 


===ჩვენი დრო===
{{multiple image|align=right
 | footer    = [[Winchester Cathedral]], where Austen is buried, and her memorial gravestone in the nave of the Cathedral
 | width     =
 | image1    = Winchester Cathedral view 1.jpg
 | width1    = 170
 | image2    = wincath-11S7-9687.jpg
 | width2    = 155
}}
ოსტინის რამდენიმე ნაწარმოები აკადემიური შესწავლის საგანი გახდა. ოსტინის შესახებ პირველი დისერტაცია 1883 წელს ჰარვარდის უნივერსიტეტის სტუდენტმა ჯორჯ ფელიუმ დაიცვა. 1911 წელს ოქსფორდელმა შექსპიროლოგმა ა.ს.ბრედლიმ  პირველი ნარკვევი გამოაქვეყნა. მასში ბრედლი ოსტინის რომანებს აჯგუფებს, როგორც „ადრინდელ“ და „გვიანდელ“ ნაწარმოებებს და ამ ტიპოლოგიას დღემდე იყენებენ. საფრანგეთში პირველი აკადემიური წიგნი, რომელიც ჯეინ ოსტინს მიეძღვნა იყო პოლ და ქეით რაგების მიერ 1914 წელს გამოცემული „ჯეინ ოსტინი“. ამ წიგნში ავტორები ხსნიდნენ, თუ რატომ უნდა განიხილებოდეს ოსტინი, როგორც სერიოზული მწერალი ფრანგი კრიტიკოსებისა და მკითხველების მიერ. იმავე წელს ლეონი ვილარმა გამოაქვეყნა „Jane Austen, Sa Vie et Ses Oeuvres“, რომელიც მისი სადოქტორო ნაშრომი იყო - ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ოსტინი სერიოზული აკადემიური კვლევის საგანი გახდა საფრანგეთში. ინგლისურად ოსტინის ნაწარმოებების მეორე კვლევად ითვლება 1923 წელს რ.უ.ჩეპმენის მიერ ოსტინის ნაწარმოებების სრული კრებულის გამოქვეყნება. ეს იყო არამარტო ოსტინის ნაწარმოებების პირველი სამეცნიერო გამოცემა, არამედ საერთოდ პირველი შემთხვევა, როდესაც ინგლისელი მწერლის ნაწერების სამეცნიერო გამოცემა მოხდა. ჩეპმენის ტექსტი საფუძვლად დაედო ოსტინის ნაწარმოებების ყველა შემდგომ გამოცემას. 
1939 წელს მერი ლასელზის წიგნმა „ჯეინ ოსტინი და მისი ხელოვნება“ საფუძველი ჩაუყარა ოსტინის აკადემიურ შესწავლას. ლასელზის წიგნი შეიცავდა ოსტინის მიერ წაკითხული წიგნების ანალიზს და ამ კითხვის გავლენას მის ნაშრომებზე, ასევე მიმოიხილავდა ოსტინის სტილასა და მისი „თხრობის ხელოვნებას“. პირველად მაშინ შეფიქრიანდნენ, რომ ოსტინის ლიტერატურული კრიტიკა აკადემიურ სფეროში ინაცვლებდა და უფრო და უფრო ეზოთერიული ხდებოდა - ეს დებატი ახლაც მიმდინარეობს. 
მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ოსტინის კვლევა გაგრძელდა, მკვლევარები სხვადასხვა კრიტიკულ მიდგომას იყენებდნენ, მათ შორის ფენიმისტურ თეორიას. პოსტ-კოლონიური თეორიის გამოყენება ყველაზე საკამათო გახდა. კიდევ უფრო გაფართოვდა გათიშულობა ოსტინის საყოველთაო პოპულარობასა (განსაკუთრებით თანამედროვე ჯეინიტების მხრიდან) და აკადემიურ შეფასებას შორის. 1949 წელს დაარსებულ ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკაში, ოსტინი მოწონებით არ სარგებლობდა. ჩინეთში მხოლოდ იმ დასავლელი ავტორების თარგმნა უნდოდათ, რომლებიც დასავლური ცხოვრების წესს ცუდად აჩვენებდნენ, ხოლო ოსტინის ნაწარმოებები ზედმეტად ‘ფრივოლურად’ ითვლებოდა. 1950-იანების ეს მტრული დამოკიდებულება მაინც არაფერი იყო იმასთან შედარებით, რაც ჩინეთის კულტურული რევოლუციის დროს მოხდა 1966-69 წლებში. მაშინ ოსტინი აკძალეს როგორ „ბრიტანელი ბურჟუაზიული იმპერიალისტური მწერალი“. გვიან 1970-იანებში ოსტინის გამოქვეყნება დაუშვეს და მისი წიგნების პოპულარობამ გააოგნა ხელისუფლება, რომელსაც ვერ გაეგო, რომ ხანდახან ადამიანებს წიგნების წაკითხვა სიამოვნების მისაღებად სჭირდებათ და არა მხოლოდ დიალექტიკური მიზნებით. კიდევ ერთი ნიშანი იმისა, რომ ოსტინს კვლავ ძალუძს დებატების გამოწვევა იყო ამერიკელი ფილოლოგი პროფესორის კოპელის ლექციაზე ნათქვამი, რომ ოსტინი და მისი ოჯახი „ღრმა შეფერილობის ტორებს წარმოადგენდნენ“ (ტორები კონსერვატიული პარტია იყო, ხოლო ვიგები - ლიბერალური). ამ განცხადებამ დიდად გააცხარა კოპელის ლიბერალური სტუდენტები, რომლებსაც ეჭვი ეპარებოდათ ოსტინის კონსერვატორიზმში. კონსერვატორმა კოპელმა აღნიშნა, რომ რამდენიმე ფემინისტი ავტორი, მაგალითად კლაუდია ჯონსონი და მოლი სენდკოკი, ოსტინს თავინთ მხარეზე მოიაზრებს. ჰანს-გეორგ გადამერის ნაშრომების მოხმობით, კოპელი ამტკიცებდა, რომ სხვადასხვა ადამიანი ერთი და იგივე ლიტერატურულ ნაწარმოებზე სხვადასხვანაირად რეაგირებს, რადგან ხელოვნება ყოველთვის სუბიექტურია და ლიტერალურის შეფასებისათვის ყველას საკუთარი სტანდარტი აქვს. ამიტომ, ამტკიცებდა კოპელი, ოსტინის ნაწარმოებების სხვადასხვანაირი გაგება თანაბრად დასაშვებია და შესაძლებელია, რომ ოსტინი დავინახოთ, როგორც ფემინისტი, რომელიც აკრიტიკებს იმდროინდელ საზოგადოებას და როგორც კონსერვატორი, რომელიც იმდროინდელი საზოგადოების ღირებულებებს მხარს უჭერს. 


===ადაპტაციები===
{{main|Jane Austen in popular culture}}
ოსტონის რომანებმა წარმოშვა გაგრძელებები (სიქველ), წინა-ნაწარმოებები (პრი-ქველ) და ყველა ჟანრის ადაპტაციები, რბილი პორნოდან დაწყებული, ფენტეზით დამთავრებული. მე-19 საუკუნიდან მოყოლებული, მისმა ოჯახის წევრებმა გამოაქვეყნეს დაუსრულებელი რომანების დასასრულები და 2000 წლისათვის 100-ზე მეტი გამოქვეყნებული ადაპტაცია დაგროვდა. ოსტინის პირველი თეატრალური ადაპტაცია იყო როსინა ფილიპის მიერ 1895 წელს გამოქვეყნებული „დიალოგები და სცენები ჯეინ ოსტინის რომანებიდან: ადაპტირებული სახლის წარმოდგენებისათვის“. ფილიპიმ ასევე შექმნა თეატრისათვის განკუთვნილი პირველი პროფესიონალური ადაპტაცია „ბენეტები“ (1901). პირველი კინემატოგრაფიული ადაპტაცია იყო 1940 წლის „სიამაყე და წინაგანწყობა“, მგმ-ს ნაწარმოები, რომლებშიც მთავარ როლებს  ლორენს ოლივიე და გრირ გარსონი ასრულებდნენ. 1970-იან წლებში ბი-ბი-სი-ს სატელევიზიო დრამები ცდილობს საგულდაგულოდ მიჰყვეს ოსტინის სიუჟეტს, დახასიათებებს და სცენებს. ბრიტანელი კრიტიკოსი რობერტ ირვინი აღნიშნავს, რომ ამერიკულ კინოებში, 1940 წლიდან  დღემდე, კლასობრივი საკითხი ცოტათი მიჩქმალულია, ვინაიდან აშშ ოფიციალურად ეგალიტარული სახელმწიფოა, სადაც ყველა თანასწორია და ამერიკელები ბოლომდე ვერ იღებენ ოსტინის მიერ აღწერილ რეგენტის ეპოქის ინგლისურ საზოგადოებას მისი იერარქიულობით, რომელიც მიწის ფლობას და გვარის სიძველეს ეფუძნება. 
1995 წელს გამოვიდა ანგ ლის მიერ გადაღებული „გრძნობა და გონება“, რომლის კინოსცენარისთვის ემა თომპსონმა ოსკარი მიიღო და უაღრესად პოპულარული ბი-ბი-სი-ს სერიალი „სიამაყე და წინაგანწყობა“, რომელშიც ჯენიფერ ილი და კოლინ ფირთი თამაშობდნენ. 2005 წელს გამოვიდა ინგლისური ფილმი „სიამაყე და წინაგანწყობა“, რომელიც გადაიღო ჯო რაითმა და რომელშიც თამაშობდნენ კირა ნაითლი და მეთიუ მაკფაიდენი. 2007 წელს აი-ტი-ვი-მ გადაიღო „მენსფილდ პარკი“, „ნორთანგერის სააბატო“ და „დარწმუნება“, ხოლო 2016 წელს „სიყვარული და მეგობრობა“, სადაც ლედი სიუზანს ქეით ბეკინსეილი თამაშობდა. 

== სახელის უკვდავყოფა ==
ოსტინი გამოსახულია 10-ფუნტიანზე, რომელიც 2017 წელს შემოვიდა ცირკულირებაში. მან ჩარლზ დარვინი ჩაანაცვლა. .&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.abc.net.au/news/2017-09-14/jane-austen-is-now-on-the-10-pound-note/8947154|title=Jane Austen is now on Britain's 10 pound note|date=14 September 2017|website=ABC News|language=en-AU|access-date=4 December 2019}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.theguardian.com/business/2017/jul/18/jane-austen-banknote-unveiled-with-strange-choice-of-quotation|title=Jane Austen banknote unveiled – with strange choice of quotation|last=Morris|first=Steven|date=18 July 2017|work=The Guardian|access-date=4 December 2019|language=en-GB|issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/money/consumer-affairs/new-10-note-spot-worth-thousands/|title=New £10 note: how to spot if yours is worth thousands|last=Suter|first=Laura|date=13 September 2017|work=The Telegraph|access-date=4 December 2019|language=en-GB|issn=0307-1235}}&lt;/ref&gt;

==List of works==
{{div col|colwidth=25em}}
'''Novels'''
* ''[[Sense and Sensibility]]'' (1811)
* ''[[Pride and Prejudice]]'' (1813)
* ''[[Mansfield Park]]'' (1814)
* ''[[Emma (novel)|Emma]]'' (1815)
* ''[[Northanger Abbey]]'' (1818, posthumous)
* ''[[Persuasion (novel)|Persuasion]]'' (1818, posthumous)
* ''[[Lady Susan]]'' (1871, posthumous)

'''Unfinished fiction'''
* ''[[The Watsons]]'' (1804)
* ''[[Sanditon]]'' (1817)

'''Other works'''
* ''Sir Charles Grandison'' ([[The History of Sir Charles Grandison|adapted]] play) (1793, 1800){{efn|The full title of this short play is ''Sir Charles Grandison or The happy Man, a Comedy in 6 acts''. For more information see Southam (1986), 187–189.}}
* ''[[Plan of a Novel, according to Hints from Various Quarters|Plan of a Novel]]'' (1815)
* Poems (1796–1817)
* Prayers (1796–1817)
* Letters (1796–1817)

'''Juvenilia—Volume the First''' (1787–1793){{efn|This list of the juvenilia is taken from ''The Works of Jane Austen''. Vol VI. 1954. Ed. R.W. Chapman and B.C. Southam. Oxford: Oxford University Press, 1988, as supplemented by additional research reflected in Margaret Anne Doody and Douglas Murray, eds. ''Catharine and Other Writings''. Oxford: Oxford University Press, 1993.}}
* Frederic &amp; Elfrida
* Jack &amp; Alice
* Edgar &amp; Emma
* Henry and Eliza
* The Adventures of Mr. Harley
* Sir William Mountague
* Memoirs of Mr. Clifford
* [[The Beautifull Cassandra]]&lt;!-- Sic—yes, &quot;beautifull&quot; is supposed to have two l's --&gt;
* Amelia Webster
* The Visit
* The Mystery
* The Three Sisters
* A beautiful description
* The generous Curate
* Ode to Pity

'''Juvenilia—Volume the Second''' (1787–1793)
* [[Love and Freindship]]&lt;!-- Sic—yes, it's supposed to be &quot;Freindship&quot; in the title, please don't change the spelling. --&gt;
* Lesley Castle
* [[The History of England (Austen)|The History of England]]
* A Collection of Letters
* The female philosopher
* The first Act of a Comedy
* A Letter from a Young Lady
* A Tour through Wales
* A Tale

'''Juvenilia—Volume the Third''' (1787–1793)
* Evelyn
* [[Catherine, or The Bower]]
{{div col end}}

=={{anchor|Gallery}}Family trees==
{{Wide image|William Austen family tree two generations.svg|700px|alt=Family tree of William Austen, Jane Austen's paternal grandfather, showing descendants for two generations|Austen, her parents and her siblings}}
{{Wide image|Jane Austen nephews and nieces.svg|700px|alt=Family tree of Rev. George Austen, Jane Austen's father, showing Jane's married brothers and their descendants|Her siblings, nieces and nephews}}

==See also==
{{portal|Novels|Literature}}
* [[Jane Austen's family and ancestry]]
{{clear}}

==References==

===Notes===
{{notelist|notes=}}

===Citations===
{{Reflist|30em}}

=== General sources===
{{refbegin|30em}}
* Alexander, Christine and Juliet McMaster, eds. ''The Child Writer from Austen to Woolf''. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-81293-3}}.
* Auerbach, Emily. ''Searching for Jane Austen''. Madison: University of Wisconsin Press, 2004. {{ISBN|0-299-20184-8}}
* Austen, Jane. ''Catharine and Other Writings''. Ed. Margaret Anne Doody and Douglas Murray. Oxford: Oxford University Press, 1993. {{ISBN|0-19-282823-1}}.
* Austen, Jane. ''[[The History of England (Austen)|The History of England]]''. Ed. [[David Starkey]]. Icon Books, HarperCollins Publishers, 2006. {{ISBN|0-06-135195-4}}.
* Austen, Henry Thomas. &quot;Biographical Notice of the Author&quot;. ''Northanger Abbey and Persuasion''. London: John Murray, 1817.
* Austen-Leigh, James Edward. ''[[A Memoir of Jane Austen]]''. 1926. Ed. R.W. Chapman. Oxford: Oxford University Press, 1967.
* Austen-Leigh, William and Richard Arthur Austen-Leigh. ''Jane Austen: Her Life and Letters, A Family Record''. London: Smith, Elder &amp; Co., 1913.
* Bayley, John. &quot;Characterization in Jane Austen&quot;.  ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan Publishing Company, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 24–34
* Baker, Amy. &quot;Caught in the Act of Greatness: Jane Austen's Characterization Of Elizabeth And Darcy By Sentence Structure In ''Pride and Prejudice''&quot;. ''Explicator'', Vol. 72, Issue 3, 2014. 169–178
* Brownstein, Rachel M. &quot;Out of the Drawing Room, Onto the Lawn&quot;. ''Jane Austen in Hollywood''. Eds. Linda Troost and Sayre Greenfield. Lexington: University Press of Kentucky, 2001 {{ISBN|0-8131-9006-1}}. 13–21.
* Butler, Marilyn. &quot;History, Politics and Religion&quot;.  ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan Publishing Company, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 190–208
* [[Paula Byrne|Byrne, Paula]]. ''Jane Austen and the Theatre''. London and New York: Continuum, 2002. {{ISBN|978-1-84725-047-6}}.
* Cartmell, Deborah and Whelehan, Imelda, eds. ''The Cambridge Companion to Literature on Screen''. Cambridge: Cambridge University Press, 2007. {{ISBN|978-0-521-84962-3}}.
* Collins, Irene. ''Jane Austen and the Clergy''. London: The Hambledon Press, 1994. {{ISBN|1-85285-114-7}}.
* Copeland, Edward and Juliet McMaster, eds. ''The Cambridge Companion to Jane Austen''. Cambridge: Cambridge University Press, 2014. {{ISBN|978-0-521-74650-2}}.
* Doody, Margaret Anne. &quot;The Early Short Fiction&quot;.  ''The Cambridge Companion to Jane Austen''. Eds. Edward Copeland and Juliet McMaster. Cambridge: Cambridge University Press, 2014. {{ISBN|978-0-521-74650-2}}. 72–86.
* Duffy, Joseph. &quot;Criticism, 1814–1870&quot;.  ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan Publishing Company, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 93–101
* Fergus, Jan. &quot;Biography&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 3–11
* Fergus, Jan. &quot;The Professional Woman Writer&quot;. ''The Cambridge Companion to Jane Austen''. Eds. Edward Copeland and Juliet McMaster. Cambridge: Cambridge University Press, 2014. {{ISBN|978-0-521-74650-2}}. 1–20.
* Gay, Penny. ''Jane Austen and the Theatre''. Cambridge: Cambridge University Press, 2002. {{ISBN|0-521-65213-8}}.
* Gilson, David. &quot;Letter publishing history&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 121–159
* Gilson, David. &quot;Editions and Publishing History&quot;.  ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 135–139
* Grey, J. David. ''The Jane Austen Companion''. New York: Macmillan Publishing Company, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}.
* Grundy, Isobel. &quot;Jane Austen and literary traditions&quot;. ''The Cambridge Companion to Jane Austen''. Eds. Edward Copeland and Juliet McMaster. Cambridge: Cambridge University Press, 2014.  {{ISBN|978-0-521-74650-2}}. 192–214
* Halperin, John. &quot;Jane Austen's Lovers&quot;.  ''SEL: Studies in English Literature 1500–1900'' Vol. 25, No. 4, Autumn, 1985. 719–720
* Harding, D.W., &quot;Regulated Hatred: An Aspect of the Work of Jane Austen&quot;. ''Jane Austen: A Collection of Critical Essays''. Ed. Ian Watt. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1963.
* [[Park Honan|Honan, Park]]. ''Jane Austen: A Life''. New York: St. Martin's Press, 1987. {{ISBN|0-312-01451-1}}.
* Irvine, Robert ''Jane Austen''. London: Routledge, 2005. {{ISBN|0-415-31435-6}}
* Jenkyns, Richard. ''A Fine Brush on Ivory: An Appreciation of Jane Austen''. Oxford: Oxford University Press, 2004. {{ISBN|0-19-927661-7}}.
* Johnson, Claudia. &quot;Austen cults and cultures&quot;. ''The Cambridge Companion to Jane Austen''. Eds. Edward Copeland and Juliet McMaster. Cambridge: Cambridge University Press, 2014. {{ISBN|978-0-521-74650-2}}. 232–247.
* Kelly, Gary. &quot;Education and accomplishments&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 252–259
* Keymer, Thomas. &quot;''Northanger Abbey'' and ''Sense and Sensibility''&quot;. ''The Cambridge Companion to Jane Austen''. Eds. Edward Copeland and Juliet McMaster. Cambridge: Cambridge University Press, 2014. {{ISBN|978-0-521-74650-2}}. 21–38
* Kirkham, Margaret. &quot;Portraits&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 68–82
* [[Mary Lascelles|Lascelles, Mary]]. ''Jane Austen and Her Art''. Oxford: Oxford University Press, 1966 [1939].
* Leavis, F.R. ''The Great Tradition: George Eliot, Henry James, Joseph Conrad''. London: Chatto &amp; Windus, 1960.
* [[Deirdre Le Faye|Le Faye, Deirdre]], ed. ''Jane Austen's Letters''. Oxford: Oxford University Press, 1995. {{ISBN|0-19-283297-2}}.
* Le Faye, Deirdre. &quot;Chronology of Jane Austen's Life&quot;. ''The Cambridge Companion to Jane Austen''. Eds. Edward Copeland and Juliet McMaster. Cambridge: Cambridge University Press, 2014. {{ISBN|978-0-521-74650-2}}. xv–xxvi
* Le Faye, Deirdre. ''Jane Austen: The World of Her Novels''. New York: Harry N. Abrams, 2002. {{ISBN|0-8109-3285-7}}.
* Le Faye, Deirdre. ''Jane Austen: A Family Record''. Second Edition. Cambridge: Cambridge University Press, 2004. {{ISBN|0-521-53417-8}}.
* Le Faye, Deirdre. &quot;Letters&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 33–40
* Le Faye, &quot;Memoirs and Biographies&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 51–58
* Litz, A. Walton. ''Jane Austen: A Study of Her Development''. New York: Oxford University Press, 1965.
* Litz, A. Walton.  &quot;Chronology of Composition&quot;.  ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 47–62
* Lodge, David.  &quot;Jane Austen's Novels: Form and Structure&quot;.  ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 165–179
* Looser, Devoney. ''The Making of Jane Austen''. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press, 2017. {{ISBN|1-4214-2282-4}}.
* Lynch, Deirdre Shauna. &quot;Sequels&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 160–169
* MacDonagh, Oliver. ''Jane Austen: Real and Imagined Worlds''. New Haven: Yale University Press, 1991. {{ISBN|0-300-05084-4}}.
* McMaster, Juliet. &quot;Education&quot;.  ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan Publishing Company, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 140–142
* Miller, D.A. ''Jane Austen, or The Secret of Style''. Princeton: Princeton University Press, 2003. {{ISBN|0-691-12387-X}}.
* [[David Nokes|Nokes, David]]. ''Jane Austen: A Life''. Berkeley: University of California Press, 1998. {{ISBN|0-520-21606-7}}.
* Page, Norman. ''The Language of Jane Austen''. Oxford: Blackwell, 1972. {{ISBN|0-631-08280-8}}.
* Polhemus, Robert M.  &quot;Jane Austen's Comedy&quot;.  ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 60–71
* Raven, James. &quot;Book Production&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 194–203
* Raven, James. ''The Business of Books: Booksellers and the English Book Trade''. New Haven: Yale University Press, 2007. {{ISBN|0-300-12261-6}}.
* Rajan, Rajeswari. &quot;Critical Responses, Recent&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 101–10.
* [[Walter Scott|Scott, Walter]]. &quot;Walter Scott, an unsigned review of ''Emma'', ''Quarterly Review''&quot;. ''Jane Austen: The Critical Heritage, 1812–1870''. Ed. B.C. Southam. London: Routledge and Kegan Paul, 1968. {{ISBN|0-7100-2942-X}}. 58–69.
* Southam, B.C. &quot;Grandison&quot;. ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 187–189
* Southam, B.C. &quot;Criticism, 1870–1940&quot;. ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 102–109
* Southam, B.C., ed. ''Jane Austen: The Critical Heritage, 1812–1870''. Vol. 1. London: Routledge and Kegan Paul, 1968. {{ISBN|0-7100-2942-X}}.
* Southam, B.C., ed. ''Jane Austen: The Critical Heritage, 1870–1940''. Vol. 2. London: Routledge and Kegan Paul, 1987. {{ISBN|0-7102-0189-3}}.
* Southam, B.C. &quot;Juvenilia&quot;. ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 244–255
* Stovel, Bruce. &quot;Further reading&quot;. ''The Cambridge Companion to Jane Austen''. Eds. Edward Copeland and Juliet McMaster. Cambridge: Cambridge University Press, 2014. {{ISBN|978-0-521-74650-2}}. 248–266.
* Sutherland, Kathryn. &quot;Chronology of composition and publication&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 12–22
* [[Janet Todd|Todd, Janet]], ed. ''Jane Austen in Context''. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}.
* Todd, Janet. ''The Cambridge Introduction to Jane Austen''. Cambridge: Cambridge University Press, 2015. {{ISBN|978-1-107-49470-1}}.
* [[Claire Tomalin|Tomalin, Claire]]. ''Jane Austen: A Life''. New York: Alfred A. Knopf, 1997. {{ISBN|0-679-44628-1}}.
* Troost, Linda. &quot;The Nineteenth-Century Novel on Film&quot;. ''The Cambridge Companion to Literature on Screen''. Eds. Deborah Cartmell and Imelda Whelehan. Cambridge: Cambridge University Press, 2007. {{ISBN|978-0-521-84962-3}}. 75–89
* Trott, Nicola. &quot;Critical Responess, 1830–1970&quot;, ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 92–100
* Tucker, George Holbert. &quot;Amateur Theatricals at Steventon&quot;. ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 1–4
* Tucker, George Holbert. &quot;Jane Austen's Family&quot;. ''The Jane Austen Companion''. Ed. J. David Grey. New York: Macmillan, 1986. {{ISBN|0-02-545540-0}}. 143–153
* Waldron, Mary. &quot;Critical Response, early&quot;. ''Jane Austen in Context''. Ed. Janet Todd. Cambridge: Cambridge University Press, 2005. {{ISBN|0-521-82644-6}}. 83–91
* [[Ian Watt|Watt, Ian]]. &quot;Introduction&quot;. ''Jane Austen: A Collection of Critical Essays''.  Ed. Ian Watt. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1963.&lt;!-- page numbers? --&gt;
* Watt, Ian, ed. ''Jane Austen: A Collection of Critical Essays''. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1963.
* Wiltshire, John. ''Jane Austen and the Body: The Picture of Health''. Cambridge: Cambridge University Press, 1992. {{ISBN|0-521-41476-8}}.
{{refend}}

==Further reading==
{{Library resources box|by=yes|onlinebooks=yes|viaf=102333412}}
{{refbegin}}
* [[Susan Gubar|Gubar, Susan]] and Sandra Gilbert. ''[[The Madwoman in the Attic]]: The Woman Writer and the Nineteenth Century Literary Imagination''. New Haven: Yale University Press, 1984 [1979]. {{ISBN|0-300-02596-3}}.
{{refend}}
{{clear}}

==External links==
{{Sister project links |wikt=no |commons=Jane Austen |commonscat=yes |n=no |q=Jane Austen |s=Author:Jane Austen |b=no |v=no |d=Q36322}} 
{{Refbegin}}
* [https://standardebooks.org/ebooks/jane-austen Works by Jane Austen] at [[Standard Ebooks]]
* {{Gutenberg author |id=Austen,+Jane | name=Jane Austen}}
* {{Internet Archive author |sname=Jane Austen}}
* {{Librivox author |id=155}}
* [http://www.janeausten.ac.uk/index.html Jane Austen's Fiction Manuscripts Digital Edition], a [[digital archive]] from the University of Oxford
* [http://www.gutenberg.org/etext/17797 ''A Memoir of Jane Austen''] by James Edward Austen-Leigh
* [http://www.bl.uk/people/jane-austen Jane Austen] at the [[British Library]]
* [https://web.archive.org/web/20190628045056/https://en.wikipedia.org/wiki/Portal:Jane_Austen Portal:Jane Austen], the old Wikipedia portal at the [[Internet Archive]]
{{Refend}}

===Museums===
{{Refbegin}}
* [http://www.jane-austens-house-museum.org.uk/ Jane Austen's House Museum] in [[Chawton]]
* [http://www.janeausten.co.uk The Jane Austen Centre] in [[Bath, Somerset|Bath]]
{{Refend}}

===Fan sites and societies===
{{Refbegin}}
* [http://www.pemberley.com The Republic of Pemberley]
* [https://web.archive.org/web/20051124033438/http://www.jasa.net.au/index.html The Jane Austen Society of Australia]
* [http://www.jasna.org The Jane Austen Society of North America]
* [http://www.janeaustensociety.org.uk/ The Jane Austen Society of the United Kingdom]
{{Refend}}

{{Jane Austen |state=expanded}}
{{Navboxes
|title = Associated subjects
|list1=
{{Pride and Prejudice}}
{{Sense and Sensibility}}
{{Mansfield Park}}
{{Emma}}
{{Persuasion}}
{{Northanger Abbey}}
}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Austen, Jane}}</text>
      <sha1>n49z1nt02gij77qdre5tgqfy8j8lr9t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/სიამაყე და წინაგანწყობა</title>
    <ns>4</ns>
    <id>474438</id>
    <revision>
      <id>4808494</id>
      <parentid>3912865</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:32:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808494</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="121389" sha1="guo4pp60167wzhjhbpurewu98woc7nz" xml:space="preserve">{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020| natoalhaz }}
{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/შენიშვნა|1.) სრულიად წაშლილია სტატიის წყაროები.
2.) არ არის ვიკიფიცირება.}}


'''''“სიამაყე და წინაგანწყობა“ ''''' ჯეინ ოსტინის მიერ 1813 წელს დაწერილი რომანტიული „მანერების რომანია“. რომანი აღწერს მთავარი გმირის, ელიზაბეტ ბენეტის პერსონაჟის განვითარებას, რომელიც საბოლოოდ სწავლობს ნაჩქარევი განსჯის შედეგებს და ახერხებს განასხაოს ზედაპირული და ნამდვილი სიკეთე. წიგნი იუმორით მოგვითხრობს დიდ ბრიტანეთში რეგენტის ეპოქაში მიღებული მანერების და იმ დამოკიდებულების შესახებ, რომლებიც ადამიანებს ჰქონდათ განათლების, ქორწინებისა და ფული თაობაზე. 

მისტერ ბენეტი ლონგბორნის მფლობელია. მას ხუთი ქალიშვილი ჰყავს, მაგრამ მისი ქონება ისეთ იურიდიულ ჩარჩოებშია, რომ მხოლოდ მამაკაც მემკვიდრეს შეიძლება შეხვდეს. მისი მეუღლის მემკვიდრეობაც არ არის დიდი და სავარაუდოა, რომ მისტერ ბენეტის გარდაცვალების შემდეგ ოჯახი სიღარიბეში ჩაეფლობა. ამიტომ მნიშვნელოვანია, რომ ერთი ქალიშვილი მაინც ისე გათხოვდეს, რომ სხვების რჩენა შეძლოს - სწორედ ეს არის რომანის სიუჟეტის მთავარი ხაზი. რომანის გმირებისათვის მნიშვნელოვანია არა ფულისა და სოციალური პრესტიჟისათვის, არამედ სიყვარულით ქორწინება. ეს ხდება საზოგადოებრივი წნეხის მიუხედავად, რომელიც მდიდარ ადამიანზე გათხოვებას მოითხოვს. 

„სიამაყე და წინაგანწყობა“ მკითხველებისა და მკვლევარების „ყველაზე საყვარელი წიგნების“ ჩამონათვალში მუდამ მწვერვალის მახლობლად იკავებს ადგილს. ის გახდა ინგლისური ლიტერატურის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული რომანი; 20 მილიონზე მეტი ეგზემპლარი გაიყიდა და თანამედროვე ლიტერატურაში არაერთი ადაპტაციის შთაგონების წყარო გახდა. საუკუნეზე მეტია ამ წიგნის დრამატულმა ადაპტაციებმა, არაოფიციალურმა გაგრძელებებმა, ფილმებმა და სატელევიზიო ვერსიებმა რომანის დასამახსოვრებელი პერსონაჟები და თემები მასობრივ აუდიტორიას გააცნეს. 2005 წლის ფილმი „სიამაყე და წინაგანწყობა“ არის ბოლო კინემატოგრაფიული ადაპტაცია, რომელიც სიუჟეტს საგულდაგულოდ მიჰყვება. 

{{TOC limit|2}}

==სიუჟეტი==
რომანის მოქმედება მე-19  საუკუნის დასაწყისის პროვინციულ ინგლისში იშლება. მისის ბენეტი ცდილობს დაარწმუნოს მისტერ ბენეტი, ეწვიოს მისტერ ბინგლის, მდიდარ უცოლო ახალგაზრდა კაცს, რომელიც ახლახანს ეწვია მათს სამეზობლოს. მეუღლესთან კამათის შემდეგ მისის ბენეტი დარწმუნებულია, რომ მისტერ ბენეტი არ წავა, თუმცა ძალიან მალე ის მაინც ეწვევა მისტერ ბინგლის ნეზერფილდში, ნაქირავ რეზიდენციაში. მისის ბენეტი კმაყოფილია. ვიზიტის შედეგად ოჯახი დაპატიჟებულია წვეულებაზე, რომელზეც მთელი მიდამოს ახალგაზრდებს ელიან. 

წვეულებაზე მისტერ ბინგლის მეგობრული და მხიარული ქცევა სტუმრების გულს მოიგებს. ჩანს, რომ მას მოსწონს ჯეინ ბენეტი (ბენეტების უფროსი ქალიშვილი), რომელთანაც ორჯერ იცეკვებს. სამაგიეროდ ბინგლის მეგობარი, მისტერ დარსის, რომელზეც ამბობენ, რომ მისტერ ბინგლიზე ორჯერ მდიდარია, ცივად უჭირავს თავი, რაც სტუმრებს ძალიან არ მოსწონთ. ის უარს ამბობს ელიზაბეტთან (ბენეტის მეორე ქალიშვილი) ცეკვაზე და აცხადებს, რომ გოგონა არასაკმარისად მიმზიდველია. ელიზაბეტს ეს სასაცილოდაც არ ყოფნის და მეგობრებთან ერთად დარსიზე ოხუნჯობს.

ცოტა ხანში, ქეროლაინი, მისტერ ბინგლის და, ჯეინს ვახშმად იწვევს. ნეზერფილდისაკენ მიმავალი ჯეინი წვიმაში მოყვება და გაცივდება, რაც მას აიძულებს გამოჯანმრთელებამდე ბინგლებთან დარჩეს. ელიზაბეტი ჯეინის მოსანახულებლად მიდის და მისტერ დარსი შეამჩნევს, რომ ელიზაბეტს „მშვენიერი თვალები&quot; აქვსს. ბინგლის და ეჭვიანობს, მას ხომ თავად მოსწონს დარსი. 
ბენეტებს მისტერ კოლინზი ეწვევა, მისტერ ბენეტის ბიძაშვილი და ლონგბორნის მემკვიდრე. ის მღვდელმსახურია და მისი მეტყველება მაღალფარდოვანებითა და პირფერობით გამოირჩევა. მას გადაწყვეტილი აქვს ბენეტების ერთ-ერთ ქალიშვილზე დაქორწინდეს. როდესაც გაიგებს, რომ ჯეინი შეიძლება მალე დაინიშნოს, მას ყურადღება ელიზაბეტზე გადააქვს, სილამაზითა და რიგით მომდევნო ქალიშვილზე. 
ელიზაბეტი და მისი ოჯახი გაიცნობენ მომხიბლავ ოფიცერს, ჯორჯ უიკემს, რომელიც ელიზაბეტის მიმართ ყურადღებას იჩენს. იგი ყვება, რომ გარკვეული კავშირი აქვს დარსის ოჯახთან და აცხადებს, რომ მისტერ დარსიმ მას საცხოვრებელი წაართვა (მაღალშემოსავლიანი და მუდმივი მღვდელმსახურის ადგილი), რომელსაც დარსის მამა დაპირდა. ელიზაბეტი დარწმუნდება, რომ მისტერ დარსი ნამდვილად არ მოსწონს. 
ნეზერფილდის წვეულებაზე, მისტერ დარსი ელიზაბეტს საცეკვაოდ იწვევს და, მიუხედავად თავისი თავისთვის მიცემული სიტყვისა, რომ მისტერ დარსისთან არ იცეკვებდა, ელიზაბეტი თანხმდება. ჯეინისა და ელიზაბეტის გამოკლებით, ბენეტის ოჯახის სხვა წევრები შეუსაბამოდ იქცევიან - მისისს ბენეტი ხმამაღლა გამოთქვამს იმედს, რომ ჯეინი და ბინგლი სულ მალე დაინიშნებიან, ხოლო უმცროსი დების თავისი სისულელით ოჯახს დასაცინად იმეტებენ. 
მისტერ კოლინზი ელიზაბეტს ცოლობას თხოვს და უარს იღებს. მისის ბენეტი ბრაზობს, მამა კი - მშვიდდება. სულ მალე ბინგლები ლონდონში ბრუნდებიან და უკან დაბრუნებას არ გეგმავენ. ელიზაბეტის უარის შემდეგ, მისტერ კოლინზი ცოლობას თხოვს მის მეგობარს, შარლოტ ლუკასს. შარლოტს, რომელიც (უკვე) 27 წლისაა, უხარია ეს წინადადება, რადგან ამით ფინანსურად უზრუნველყოფილი ცხოვრების გარანტიას იღებს. ელიზაბეტს აკვირვებს სიყვარულის საკითხებისადმი ასეთი პრაგმატული მიდგომა. ამასობაში, გულგატეხილი ჯეინი ბიძა და ბიცოლა გარდინერებს სტუმრობს ლონდონში. მალე ირკვევა, რომ მის ბინგლი არ აპირებს ნაცნობობის განახლებას. ჯეინი გულდაწყვეტილია, თუმცა ემოციებს ნაკლებად გამოხატავს. 
გაზაფხულზე ელიზაბეტი შარლოტს და მისტერ კოლინზს სტუმრობს კენტში. მათ ვახშმად პატიჟებს ლედი ქეთრინ დე ბურგი - როუზინგ პარკის მფლობელი, მისტერ კოლინზის მფარველი და მისტერ დარსის მდიდარი დეიდა. ლედი ქეთრინი მოელის, რომ მისტერ დარსი და მისი ქალიშვილი დაქორწინდებიან, ეს მათმა დედებმა ბავშვობიდანვე დაგეგმეს. მისტერ დარსი და მისი ნათესავი, კოლონელი ფიცუილიამი, ასევე სტუმრობენ როზინგ პარკს. ფიცუილიამი ელიზაბეტს ეუბნება, რომ დარსიმ ახლახანს თავისი მეგობარი (სავარაუდოდ ბინგლი) არასასურველ ქორწინებას გადაარჩინა. ელიზაბეტი ხვდება, თუ რა იყო ჯეინის ნიშნობის ჩაშლის მიზეზი და აღშფოთებულია მისტერ დარსის ჩარევით. მოგვიანებით, მისტერ დარსი ცოლობას თხოვს ელიზაბეტს და ამბობს, რომ ის შეუყვარდა იმის მიუხედავად, რომ გოგონა მასზე ბევრად დაბალ სოციალურ საფეხურზეა. გაბრაზებული ელიზაბეტი უარყოფს დარსის წინადადებას და ამბობს, რომ ვერასოდეს შეუყვარდება ადამიანი, რომელიც მისი დის ასეთი უბედურება გამოიწვია და უიკემისადმი უსამართლო საქციელსაც შეახსენებს. მისტერ დარსი ადასტურებს, რომ ბინგლის და ჯეინის დაშორება წარმატებად მიაჩნია, თუმცა თავის თავს იგივე სამსახური ვერ გაუწია.  ის სარკასტულად ირიდებს უიკემთან დაკავშირებულ ბრალდებას, თუმცა არაფერს განმარტავს. 
მოგვიანებით, მისტერ დარსი გადასცემს ელიზაბეტს წერილს, რომელშიც განმარტავს, რომ უიკემმა, მისტერ დარსის აწ გარდაცვლილი მოურავის ვაჟმა, უარის თქვა მოძღვრობაზე და შესაბამისი ფული მოითხოვა. ეს ფული როცა გაფლანგა და გაღარიბებული დაბრუნდა, კვლავ მოითხოვა მოძღვრის პოსტი. მას შემდეგ რაც უარი მიიღო, უიკემმა სცადა დარსის 15 წლის და, ჯორჯიანა, შეეცდინა და მასთან ერთად გაპარულიყო. მიზანი ჯორჯიანას მოზრდილი მზითევი იყო. დარსი ასევე წერს, რომ მან ბიგლი და ჯეინი დააშორა, რადგან ჯეინის თავშეკავების გამო ჩათვალა, რომ ის ბიგლის მიმართ გულგრილი იყო. გარდა ამისა, ოჯახის დანარჩენი წევრები შეუსაბამოდ იქცეოდნენ. 
რამდენიმე თვის შემდეგ ელიზაბეტი გარდინერებთან ერთად დერბიშირის საგრაფოს დასათვალიერებლად მიემგზავრება. ისინი ეწვევიან პემბერლის, დარსის მამულს (მას შემდეგ, რაც ელიზაბეტი დარწმუნდება, რომ დარსი იქ არ არის). სახლის მოურავი დარსის აღწერს, როგორც კეთილ და გულუხვ ადამიანს და რამდენიმე მაგალითიც მოჰყავს. მისტერ დარსი მოულოდნელად მამულში ბრუნდება. იგი სასიამოვნო მასპინძელია და ელიზაბეტს და გარდინერებს თავის დას გააცნობს, მისტერ გარდინერს კი სათევზაოდ წასვლას სთავაზობს. ელიზაბეტს აოცებს და სიამოვნებს ასეთი დამოკიდებულება. იქ ყოფნისას ელიზაბეტი იღებს ცნობას, რომ მისი და, ლიდია, უიკემთან ერთად სახლიდან გაიპარა. ელიზაბეტი ამას დარსის აცნობებს და სასწრაფოდ ტოვებს იქაურობას. ის დარწმუნებულია, რომ დარსის ვეღარასოდეს ნახავს, რადგან ლიდიას საქციელმა სამუდამოდ შებღალა ოჯახის რეპუტაცია. 
გარკვეული დრო გადის, სანამ უიკემი თანხმდება ლიდიაზე დაქორწინდეს. ღირსება, გარეგნულად მაინც, აღდგენილია და ლიდია სახლში მოდის სტუმრად. ის ეუბნება ელიზაბეტს, რომ დარსი მის ჯვრისწერაზე იმყოფებოდა. თუმცა დარსიმ ყველა დააფიცა, ეს ამბავი საიდუმლოდ შეენახათ, მისის გარდინერი თვლის, რომ ახლა ვალდებულია ელიზაბეტს უთხრას, რომ დარსიმ გადამწყვეტი როლი ითამაშა ამ ქორწინებაში და დიდი ძალისხმევა და ფული დახარჯა საამისოდ.  მისი გარდინერი ასევე ამბობს, რომ შესაძლოა მას „სხვა მოტივი“ ამოძრავებდა, და გულისხმობს, რომ დარსი ელიზაბეტზეა შეყვარებული. 
მისტერ ბინგლი და მისტერ დარსი  ნეზერფილდში ბრუნდებიან. მისტერ ბინგლი ჯეინს ცოლობას თხოვს და ისიც თანხმდება. ლედი ქეთრინი, რომელსაც მიუვიდა ხმები ელიზაბეტისა და მისტერ დარსის შესაძლო შეუღლების შესახებ, ელიზაბეტს სტუმრობს და ითხოვს, რომ მან სიტყვა დადოს, რომ არასოდეს დათანხმდება მისტერ დარსის ცოლობას. ელიზაბეტისგანს ამაზე უარს იღებს და გაბრაზებული ტოვებს იქაურობას. დარსი გულმოცემულია, როცა აღფოთებული დეიდა ელიზაბეტის პასუხს უამბობს და კვლავ ცოლობას სთხოვს. ამჯერად ელიზაბეტი თანხმდება. ელიზაბეტის მამას არ სჯერა, რომ ის არა სოციალური პოზიციისა და სიმდიდრისათვის, არამედ სიყვარულით თხოვდება. ელიზაბეტი საბოლოოდ ახერხებს მის დარწმუნებას. მისის ბენეტი უაღრესად გახარებულია, მისი ქალიშვილისა და მისტერ დარსის ქორწინებით და ასევე იცვლის აზრს მასზე. რომანი სრულდება სამი ქალიშვილის ქორწინების მიმოხილვით და ორივე მშობლის კმაყოფილებით ჯეინისა და ელიზაბეტის კარგი ბედის გამო.  

== პერსონაჟები ==
[[File:Scenes from Pride and Prejudice.png|thumb|Scenes from &quot;Pride and Prejudice&quot;, by [[C. E. Brock]]]]
{| class=&quot;toccolours collapsible collapsed&quot;  style=&quot;width:330px; float:right; margin:1em;&quot;
|-
! Character genealogy
|-
| style=&quot;vertical-align:top; font-size:75%; text-align:right; width:350px;&quot;|
{{tree chart/start}}
{{tree chart | | | | | | | MRH |MRH=მისტერ ჰერსტი}}
{{tree chart | | | | | | | |:|}}
{{tree chart | | | | | |,| MRSH |MRSH=მისის ლუიზა ჰერსტი}}
{{tree chart | | | MRP |!| | MRP=მისტერ ფილიპსი}}
{{tree chart | | | |:| |)| CB |CB=ქეროლაინ ბინგლი}}
{{tree chart | |,| MRSP |!|MRSP=მისის ფილიპსი}}
{{tree chart | |!| | | |`| MRB | MRB=მისტერ ჩარლზ ბინგლი}}
{{tree chart | |!| MRSG | | |:|MRSG=მისის გარდინერი}}
{{tree chart | |!| |:| |,| JB |JB=ჯეინ ბენეტი}}
{{tree chart | |)| MRG |!|MRG=მისტერ ედვარდ გარდინერი}}
{{tree chart | |!| | | |)| EB |EB='''[[ელიზაბეტ ბენეტი]]'''}}
{{tree chart | |`| MRSB |!| |L|~|7|MRSB=მისის ბენეტი}}
{{tree chart | | | |d|-|+| MB |:|MB=მერი ბენეტი}}
{{tree chart | |F| MRB |!| | | |:|MRB=მისტერ ბენეტი}}
{{tree chart | |:| | | |)| KB |:|KB=ქეთრინ (კიტი) ბენეტი}}
{{tree chart | |L| MC |!| | | |:|MC=მისტერ უილიამ კოლინზი}}
{{tree chart | | | |:| |`| LB |:|LB=ლიდია ბენეტი}}
{{tree chart | | | CL| | |:| |:| CL=შარლოტ ლუკასი}}
{{tree chart | | | | | |F| GW |:|GW=მისტერ ჯორჯ უიქემი}}
{{tree chart | | | | | |:| |F|~|J|}}
{{tree chart | | | MRD |)| FD |MRD= მისტერ დარსი (მამა) |FD='''მისტერ [[ფიცუილიამ დარსი]]'''}}
{{tree chart | | | |d|-|(|}}
{{tree chart | |,| LA |`| GD |LA=ლედი ენ დარსი |GD=ჯორჯიანა დარსი}}
{{tree chart | |!| }}
{{tree chart | |)| LCDB |-| ADB |LCDB=ლედი ქეთრინ დე ბურგი|ADB=ენ დე ბურგი}}
{{tree chart | |!| }}
{{tree chart | |`| B |-| CF |B=მატლოქის გრაფი|CF=კოლონელი ფიცუილიამი}}
{{tree chart | | | }}
{{tree chart/end}}
|}
[[File:Thomson-PP14.jpg|thumb|Elizabeth and Mr Darcy by [[Hugh Thomson]], 1894]]
ელიზაბეტ ბენეტი - ბენეტების მეორე ქალიშვილი - მიმზიდველი, მახვილგონიერი და ჭკვიანი. ამავე დროს მისი პირველი შთაბეჭდილებები ჯიუტი და ნაჩქარევია. სიუჟეტის განვითარებასთან ერთად, ვითარდება მისი და მისტერ დარსის ურთიერთობა. მათი ბედი მაშინ წყდება, როცა მისტერ დარსი გადალახავს თავის სიამაყეს, ხოლო ელიზაბეტი - თავის წინაგანწყობას. საბოლოოდ, მათი სიყვარული იმარჯვებს. 

მისტერ ფიცუილიამ დარსი - მისტერ ბინგლის მეგობარი და დერბიშირში პემბერლის მამულის მდიდარი მფლობელი. ამბობენ, რომ წელიწადში მინიმუმ 10,000 გირვანქა სტერლინგი შემოსავალი აქვს (2018 წელს 796,000 გირვანქა სტერლინდის ან 1,045,000 აშშ დოლარის ტოლფასია). მიუხედავად იმისა, რომ ის სიმპათიური, მაღალი და გონიერია, დარსის უჭირს ურთიერთობების დამყარება და ამიტომ სხვები მის თავშეკავებასა და საუბრის სწორხაზოვნებას მის ამპარტავნობასა და სიამაყეს მიაწერენ (რაც, ნაწილობრივ, ასეც არის). ნეზერფილში მისტერ ბინგლისთან ერთად ჩამოსული, იგი საბოლოოდ ელიზაბეტ ბენეტის სასიყვარულო ინტერესის საგანი ხდება. მიუხედავად იმისა, რომ ის ამაყია და ამ მიზეზით ნაცნობებს დიდად არ მოსწონთ, მისი მსახურები სიკეთისა და წესიერების მაგალითად თვლიან.

მისტერ ბენეტი - შუახნის მემამულე ჯენტლმენი, მოკრძალებული წლიური შემოსავლით (2,000 გირვანქა სტერლინგი).  ამ სარკასტულ, ერთ დროს წარმატებულ ოჯახის უფროსს ხუთი გასათხოვარი ქალიშვილი ჰყავს. მისი ქონება, ლონგბორნი, მამაკაცურ ხაზს უნდა ერგოს მემკვიდრეობად. ცოლისადმი სიყვარული დაქორწინებიდან მალევე გაუქრა და ახლა ბედსაა შერიგებული. რომანში ხშირად აღწერენ, როგორც უგრძნობს. 

მისის ბენეტი (ქალიშვილობაში გარდინერი) - თავისზე სოციალურად მაღალი კაცის, მისტერ ბენეტის, შუახნის ცოლი და მათი ხუთი ქალიშვილის დედა. მისის ბენეტი იპოქონდრიკია და ხშირად აწუხებს წარმოსახვითი რყევები და ჩქარი გულისცემა (მისი &quot;ცუდი ნერვები&quot;), როდესაც საქმეები ისე არ მიდის, როგორც თავად სურს. მდიდარ კაცებზე ქალიშვილების დაქორწინება მისი ცხოვრების მთავარი მიზანია. იქნება თუ არა ეს ქორწინებები ბედნიერების მომტანი მისი ქალიშვილებისათვის, მისის ბენეტს დიდად არ აწუხებს. მამამისისგან, მისტერ გარდინერ უფროსისაგან, მან მზითვად 4000 გირვანქა სტერლინგი მიიღო და სავარაუდოდ, ეს თანხა 4 პროცენტად არის დაბანდებული, რასაც მისთვის წელიწადში 160 გირვანქა მოაქვს. ეს მიუთითა ბ-ნმა კოლინზმა ელიზაბეტს, როდესაც ცოლობას თხოვდა [”მე სრულიად გულგრილი ვარ ფულის მიმართ და მამათქვენს ამ სახის მოთხოვნებს არ წავუყენებ, რადგან ვიცი, რომ მაინც ვერას გავხდები. ისიც ვიცი, რომ ერთადერთი, რაც გერგებათ ათასი გირვანქა სტერლინგია 4 პროცენტად დაბანდებული და ისიც - დედათქვენის გარდაცვალების შემდეგ.” სავარაუდოა, რომ წლების განმავლობაში თანხა გაიზარდა 5,000 გირვანქა სტერლინგამდე, მაგრამ კვლავ 4 პროცენტად იყო დაბანდებული. 

ჯეინ ბენეტი - ბენეტების უფროსი ქალიშვილი. იგი სამეზობლოში ყველაზე ლამაზ ყმაწვილ ქალადაა მიჩნეული და მიდრეკილია სხვებში მხოლოდ კარგი თვისებები დაინახოს (თუმცა საკმარისი მტკიცებულებების შემთხვევაში შეუძლია აზრი შეიცვალოს). მას შეუყვარდება ჩარლზ ბინგლი, მდიდარი ახალგაზრდა ჯენტლმენი, რომელიც ახალიჩამოსულია ჰერტფორდშირში და მისტერ დარსის ახლო მეგობარია.
მერი ბენეტი - ბენეტების შუათანა, ყველაზე შეუხედავი, ქალიშვილი. მერი ძალიან სერიოზულია და უყვარს კითხვა და მუსიკა. მას ასევე უყვარს თავისი მიღწევების ხშირ-ხშირად დემონსტრირება და საკმაოდ ამაყობს ამით. ის ხშირად მორალურ რჩევებს იძლევა. ჯეიმს ედუარდ ოსტინ-ლის „ჯეინის მოგონების“ თანახმად, მერი მისი ბიძა ფილიპსის ერთ-ერთ კლერკზე დაქორწინდა მასთან ერთად მერიტონში გადავიდა საცხოვრებლად. 
ქეთრინ &quot;კიტი&quot; ბენეტი - ბენეტების მეოთხე ქალიშვილი. თუმცა ლიდიაზე უფროსია, მას ჩრდილივით დაჰყვება და მილიციის ოფიცრებს ერთად ხვდებიან. რომანში მასზე ხშირად ამბობენ, რომ ლიდიასი შურს და ცოტა &quot;სულელია&quot;. თუმცა, ლიდიას გავლენა რომ მოშორდა, მისი ქცევა გაუმჯობესდა. ჯეიმს ედუარდ ოსტინ-ლის „ჯეინის მოგონების“ თანახმად, მოგვიანებით კიტიმ იქორწინა სასულიერო პირზე, რომელიც პემბერლის მახლობლად ცხოვრობდა.

ლიდია ბენეტი - ბენეტების უმცროსი ქალიშვილი. ის ფრივოლური და თავკერძაა. ცხოვრებაში მისი მთავარი საქმიანობა სოციალური კონტაქტების დამყარებაა, განსაკუთრებით კი მილიციის ოფიცრებთან უყვარს ფლირტი. ამას ლიდია ჯორჯ უიქემთან ერთად გაქცევამდე მიყავს მიუხედავად იმისა, რომ კაცი არც აპირებს მასზე დაქორწინებას. ლიდია საზოგადოებაში მიღებული მორალურ კოდექსს არაფრად აგდებს; როგორც ეშლი ტუჩერი ამბობს, იგი &quot;გრძნობს დაფიქრების გარეშე&quot;. 
ჩარლზ ბინგლი - კარგი შესახედაობის, სასიამოვნო, მდიდარი ახალგაზრდა ჯენტლმენი ინგლისის ჩრდილოეთიდან (შესაძლოა, იორკშირიდან. რომანში ნახსენებია სკარბორო, ხოლო დასავლეთ იორკშირში სინამდვილეშიც, არსებობს ქალაქი, სახელად ბინგლი). ის ქირაობს ნეზერფილდ პარკს, რომელსაც ლონგბორნიდან სამი მილი აშორებს და სურვილი აქვს, იყიდოს კიდეც. რომანში იგი ნაჩვენებია, როგორც მისტერ დარსის ანტიპოდი, ვინაიდან მისი ქცევა გაცილებით უფრო სასიამოვნოა. ამავე დროს, ბიგლი ენდობა დარსის რჩევებს. ამის მაგალითია ბინგლისა და ჯეინის ურთიერთობის ჩაშლა დარსის თვალსაზრისის გამო. მას აკლია ურყევი ნება და ხშირად ექცევა სხვისი გავლენის ქვეშ. ბონგლის დებს, მის ქეროლაინ ბინგლის და მისის ლუიზა ჰერსტს, არ მოსწონთ ბინგლის მიერ მის ჯეინ ბენეტის შეყვარება. მან მემკვიდრეობით მიიღო 100,000 გირვანქა სტერლინგი, რომლის დაბანდება შესაძლებელია 4 ან 5 პროცენტად, რასაც ყოველწლიურ შემოსავალი მოაქვს 4,000 ან 5,000 გირვანქა სტერლინგის ოდენობით.

ქეროლაინ ბინგლი - ჩარლზ ბინგლის თავის თავზე შეყვარებული, სნობი და, რომლის ქონება 20,000 გირვანქა სტერლინგია (რაც მას საშუალებას აძლევს ყოველწლიურად ჰქონდეს 800 ან 1,000 გირვანქა სტერლინგი, დაბანდების პროცენტული მაჩვენებლის მიხედვით). მის ბინგლის სურს მისტერ დარსიზე დაქორწინება და, შესაბამისად, ეჭვიანობს ელიზაბეტისადმი მისი მზარდი სიმპათიის გამო. ის ცდილობს გადაარწმუნოს დარსი და ამიტომ დასცინის ბენეტების ოჯახს და აკრიტიკებს ელიზაბეტის ქცევას. მის ბინგლის ასევე არ მოსწონს თავისი ძმის დამოკიდებულება ჯეინ ბენეტის მიმართ და მერიტონის საზოგადოებას ზემოდან უყურებს. მისი პატოვმოყვარეობის ძირითადი წყარო მისი სიმდიდრე (რომელსაც იგი ფუქსავატად ხარჯავს) და ძვირადღირებული განათლებაა. ამავე დროს მას თვითდაჯერებულობა აკლია იმის გამო, რომ მისი და მისი ოჯახის ფული ძირითადად ვაჭრობიდან მოდის. ქეროლაინს სურს, რომ მისმა ძმამ შეიძინოს მამული, რაც მას მემამულეთა კლასში შეიყვანს და თვითონაც სურს მემამულეზე (მაგ. მისტერ დარსი) დაქორწინება. მისი და მისი დის, ლუიზა ჰურსტის ურთიერთობა ეხმიანება ლიდია და კიტი ბენეტებისა და მისის ბენეტისა და მისის ფილიპსის ურთიერთობებს. ქეროლაინი ისეთივე მდგომარეობაშია, როგორც ლიდია და მისის ბენეტი, ხოლო ლუიზა - როგორც კიტი და მისის ფილიპსი (თუმცა ლუიზა უკვე გათხოვილია და ქეროლაინივით სასოწარკვეთილი არ არის). ლუიზა დაქორწინებულია მისტერ ჰერსტსზე, რომელიც ფლობს სახლს ლონდონში გროსვენორ სქვეარზე. 

ჯორჯ უიქემი - უიქემი ბავშვობიდან იცნობს მისტერ დარსის, რადგან მამამისი მისტერ დარსის მამის მოურავი იყო. ის მილიციის ოფიცერია, ზედაპირულად მომხიბვლელი, და სწრაფად უყვარდება ელიზაბეტ ბენეტი. მოგვიანებით იგი ლიდიასთან ერთად იპარება, ქორწინების განზრახვის გარეშე. ამას შეეძლო დაენგრია ქალიშვილისა და მთელი მისი ოჯახის რეპუტაცია, რომ არა დარსის ჩარევა. დარსიმ გადაიხადა უიქემის ვალები და აიძულა ის ლიდიაზე დაქორწინებულიყო. 

მისტერ უილიამ კოლინზი - მისტერ კოლინზი მისტერ ბენეტის შორეული ნათესავია, სასულიერო პირი და ლოგბორნ ჰაუსის მამულის მემკვიდრე. ის ჭირვეული და პომპეზური ადამიანია, მიდრეკილი გაუთავებელი და მოსაწყენი მონოლოგებისაკენ და ასევე უაღრესად აღტაცებულია თავისი მფარველით, ლედი ქეთრინ დე ბურგით.

ლედი ქეთრინ დე ბურგი - ბატონი დარსის გავლენიანი დეიდა. ლედი ქეთრინი როზინგ პარკის მდიდარი მფლობელია, სადაც ქალიშვილ ენთან ერთად ცხოვრობს. მისი მოძღვარი მისტერ კოლინზი მას მუდამ ეპირფერება. იგი ამპარტავანი, პომპეზური, ქედმაღალი და მედიდურია. მას დიდი ხანია გადაწყვეტილი აქვს სუსტი ჯანმრთელობის ქალიშვილ ენი დარსიზე დააქორწინოს 'რომ გააერთიანოს მათი ორი დიდი მამული' და ამტკიცებს, რომ ეს მისი და მისი გარდაცვლილი დის, ლედი ენ დარსის (ქალიშვილობაში ფიცუილიამი) ყველაზე ძვირფასი სურვილი იყო.

მისტერ ედვარდ გარდინერი და მისის გარდინერი - ედვარდ გარდინერი ქალბატონი ბენეტის ძმაა. იგი წარმატებული ვაჭარია და გონივრული და ჯენტლმენური ქცევით გამოირჩევა. ბიცოლა გარდინერი კეთილშობილი და ელეგანტურია და ახლოსაა ჯეინსა და ელიზაბეტთან. გარდინერები ხელს უწყობენ დარსისა და ელიზაბეტის ქორწინებას.

ჯორჯიანა დარსი - მისტერ დარსის მშვიდი, სასიამოვნო (და მორცხვი) უმცროსი და, რომლის მზითვი  30,000 გირვანქა სტერლინგია (რასაც წელიწადში 1,200 ან 1,500 გირვანქა სტერლინგის შემოსავალი მოაქვს). რომანის დაწყებისას ის სულ რაღაც 16 წლისაა. როდესაც 15 წლის იყო, მის დარსი თითქმის გაიპარა მისტერ უიქემთან ერთად, მაგრამ გადარჩა ძმის, მისტერ დარსის ჩარევის გამო, რომელსაც ის ეთაყვანება. მრავალი წლის სწავლის შედეგად, ჯორჯიანა კარგად უკრავს პიანინოსა და არფაზე, მღერის, ხატავს და ენებს ფლობს. ქეროლაინ ბინგლი მას ახასიათებს, როგორც იდეალურ &quot;კარგად აღზრდილი ქალი&quot;.

შარლოტ ლუკასი - ელიზაბეტის მეგობარი, რომელიც, 27 წლის ასაკში (და, ამრიგად, ბევრად გადაცილებული იმ დროს მიღებულ დაქორწინების ასაკას) შიშობს, თავის ოჯახისთვის ტვირთი არ გახდეს და, თანახმაა ცოლად გაჰყვეს მისტერ კოლინზს ფინანსური უზრუნველყოფის მოსაპოვებლად. თუმცა რომანი ხაზს უსვამს ქორწინებაში სიყვარულისა და ურთიერთგაგების მნიშვნელობას, ოსტინი არ გმობს შარლოტის გადაწყვეტილებას. იგი იყენებს შარლოტს იმის საჩვენებლად, რომ იმდროინდელი ქალები იძულებულნი იყვნენ დამორჩილებოდნენ საზოგადოების მოლოდინს, რომ ქალი უნდა გათხოვდეს მაშინაც კი, თუ ამას სიყვარულისათვის კი არა, კეთილდღეობისათვის აკეთებს. შარლოტი ბენეტების მეზობლად მცხოვრები სერ უილიამ ლუკასისა და ლედი ლუკასის  ქალიშვილია.

კოლონელი ფიცუილიამი - გრაფის უმცროსი ვაჟი და ლედი ქეთრინ დე ბურგისა და ლედი ენ დარსის ძმისშვილი, ანუ ანა დე ბურგისა და და-ძმა დარსიების ბიძაშვილი. ის რომანის დასაწყისში დაახლოებით 30 წლისაა და, მისტერ დარსისთან ერთად, მის ჯორჯიანა დარსის მეურვეა. კოლონელ ფიცუილიამის თანახმად, როგორც უმცროს ვაჟს, მას არ შეუძლია ისე დაქორწინდეს, რომ მომავალი პატარძლის მზითევი არ მიიღოს მხედველობაში. ელიზაბეტ ბენეტი ხუმრობს, რომ, როგორც გრაფის ვაჟი, ფიცუილიამი არ უნდა დათანხმდეს 50,000 გირვანქა სტერლინგზე ნაკლებ მზითევს (ეს ნიშნავს, რომ კოლონელ ფიცულიამის ყოველწლიური შემოსავალი 2,000-დან to 2,500 გირვანქა სტერლინგს შეადგენს). 

==ძირითადი თემები==
ბევრი მკვლევარი “სიამაყე და წინაგანწყობის“ თემების ანალიზისას, პირველ რიგში სათაურიდან იწყებს. თუმცა რობერტ ფოქსი გვაფრთხილებს, რომ სათაურზე ზედმეტი ყურადღების მიქცევა არ ღირს (რომანის თავდაპირველი სათაური იყო: „პირველი შთაბეჭდილებები“), რადგან მის შერჩევაში შესაძლოა კომერციულმა ფაქტორებმა ითამაშა გარკვეული როლი. „გონებისა და გრძნობის“ წარმატების შემდეგ ბუნებრივი იქნებოდა, თუ იმავე ავტორის მომდევნო ნაწარმოების სათაურში ასევე იქნებოდა ორი საპირისპირო ცნება და ხმოვანი ალიტერაცია. სათაურის თვისებები არ მიეწერება რომელიმე მთავარ გმირს - ორივე, ელიზაბეტიცა და დარსიც სიამაყესაც და წინაგანწყობასაც ავლენენ. ფრაზა „სიამაყე და წინაგანწყობა“ წინამორბედი ორი საუკუნის მანძილზე გამოიყენეს ჯოზეფ ჰოლმა, ჯერემი თეილორმა, ჯოზეფ ადისონმა და სემუელ ჯონსონმა. სავარაუდოა, რომ ოსტინმა სათაური აიღო ფანი ბერნის „სესილიიდან“ (1782) - ეს იყო პოპულარული რომანი, რომელიც ოსტინსაც უყვარდა:
'მთელი ეს უბედური შემთხვევა, თქვა დოქტორ ლისტერმა, სიამაყისა და ცრურწმენის შედეგია... თუ შენს საცოდაობას სიამაყესა და წინაგანწყობას უნდა უმადლოდე, მაშინ - ვინაიდან ბოროტი და კეთილი ასე გაწონასწორებული - მათ დასრულებაც სიამაყესა და წინაგანწყობას უნდა მიეწეროს“ (ორიგინალში ეს სიტყვები დიდი ასოებითაა დაწერილი).
ოსტინის ნაწარმოებებში ხშირად გავიგებთ, რომ გარემოსა და აღზრდას უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება ახალგაზრდების ხასიათისა და ზნეობის განვითარებაში. სოციალური მდგომარეობა და სიმდიდრე არ არის აუცილებელი უპირატესობა მის სამყაროში. ოსტინისათვის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი თემა უილაჯო მშობლებია. „სიამაყე და წინაგანწყობა“-ში, მისტერ და მისის ბენეტების მშობლურ წარუმატებლობას ბრალდება ლიდიას მორალური განსჯის უქონლობა. დარსის ასწავლეს, რომ პრინციპული და ზედმიწევნად პატიოსანი იყოს, მაგრამ ის იმავდროულად ამაყი და ქედმაღალია. კიტი, რომელიც ლიდიას ცუდი გავლენისგან თავისუფლდება და უფრო მეტ დროს უფროს დებთან ატარებს მათი დაქორწინების შემდეგ, დიდად ვითარდება მათ საზოგადოებაში. ამერიკელი რომანისტი ანა ქინდლენი წერდა ოსტინის რომანების 1995 წლის გამოცემის წინასიტყვაობაში: „სიამაყე და წინაგანწყობა“ იმაზეც მოგვითხრობს, რასაც ყველა დიდი რომანი განიხილავს - საკუთარი თავის ძიებაზე. ეს არის პირველი დიდი რომანი, რომელიც გვასწავლის, რომ ეს ძიება ისეთივე წარმატებული შეიძლება იყოს მისაღებ ოთახში ზრდილობიანი საუბრისას, როგორც დიდი თეთრი ვეშაპის დევნაში ან ღალატის გამო საჯაროდ დასჯისას“

===ქორწინება===
რომანის პირველი სტრიქონი ფართოდ ცნობილია: ”საყოველთაოდ აღიარებულია, რომ მარტოხელა მამაკაცს, რომელიც საკმარის სიმდიდრეს ფლობს, ცოლის მოყვანა უნდა უნდოდეს“. ეს ფრაზა ქორწინებას განიხილავს, როგორც მოტივაციას და პრობლემას. მკითხველს უსვამენ კითხვას, ნამდვილად სჭირდება კი მარტოხელა მამაკაცს ცოლი, თუ ამ საჭიროებას „მეზობელი&quot; ოჯახები და მათი ქალიშვილები კარნახობენ, რომლებიც „საკმარის სიმდიდრეს“ საჭიროებენ.

ქორწინება რთული სოციალური ფენომენია, რომელიც ითვალისწინებს პოლიტიკურ ეკონომიკასა და ეკონომიკას, ზოგადად. შარლოტ ლუკასის შემთხვევაში, მისი ქორწინების წარმატებას განაპირობებს ოჯახის უზრუნველყოფილი ფინანსური გარემოებები, ხოლო ბენეტების შემთხვევა გვიჩვენებს ცუდ ქორწინებას, რომელიც თავდაპირველ მიმზიდველობას ეფუძნებოდა, თუმცა შინაარსობრივად (ეკონომიკურად და ფსიქოლოგიურად) ზედაპირული იყო. ბენეტების ქორწინება არის მაგალითი მათი უმცროსი ქალიშვილი, ლიდიასთვის, რომელიც უიქემს მიჰყვება და შედეგები აქ შორსაა ბედნიერებისაგან. მიუხედავად იმისა, რომ მთავარი პერსონაჟები, ელიზაბეტი და დარსი, რომანს იწყებენ როგორც მტრულად განწყობილი ნაცნობები და მათი მეგობრობა ნაკლებად სავარაუდოა, ისინი საბოლოოდ ახერხებენ საკუთარი თავსა და ერთმანეთის უკეთ გაუგონ, რაც მათ ათავისუფლებს და საშუალებას აძლევს, ერთმანეთი შეიყვარონ. ეს არ აქარწყლებს მათ შორის არსებულ იმ განსხვავებებს, რომლებიც სრულიად რეალურია მათი ტექნიკურად თანაბარი, კეთილშობილური წარმოშობის მიუხედავად და ვერც მათ ნათესავ ქალებს აჩერებს. ამასთან, ეს განსხვავებელი მათ საშუალებას აძლევს, უკეთ გაიგონ  ერთმანეთის თვალსაზრისი. 

სიყვარულით ქორწინების არგუმენტი რომანში შემოდის, როდესაც ელიზაბეტი დარსის პირველ შეთავაზებას უარყოფს. ელიზაბეტ მხოლოდ მაშინ თანხმდება დარსის წინადადებას, როდესაც დარწმუნებულია თავის გრძნობებში და იცის, რომ დარსისაც უყვარს ის. ოსტინი სხვადასხვანაირ ქორწინებებს აღწერს და საბოლოოდ საშუალებას აძლევს მკითხველს დაფიქრდეს იმაზე, თუ როგორი კავშირებია სასურველი, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე ეხება ეკონომიკურ, სექსუალურ, მეგობრულ მიზიდულობას. 


===სიმდიდრე===
ფული გადამწყვეტ როლს ასრულებს ქორწინების ბაზარზე, იმ ქალიშვილებისათვის, რომლებიც შეძლებულ ქმარს ეძებენ და იმ მამაკაცებისათვისაც, ვისაც შეძლებულ ქალზე სურთ დაქორწინება. ჯორჯ უიქემმა სცადა ჯორჯიანა დარსისთან ერთად გაქცეულიყო, ხოლო კოლონელი ფიცუილიამი ფულისათვის აპირებს დაქორწინებას. მდიდარი ოჯახის ქალზე დაქორწინება ასევე კავშირებს ქმნის მაღალ საზოგადოებასთან, როგორც ეს ჩანს ბინგლის დების სურვილში, რომ მათი ძმა ჯორჯიანა დარსიზე დაქორწინდეს. ქალბატონი ბენეტი ხშირად მოუწოდებს ქალიშვილებს მაღალი სოციალური კლასის მდიდარ კაცზე დაქორწინდნენ. პირველ თავში, როდესაც ბინგლი ჩამოდის, იგი აცხადებს &quot;მე ვფიქრობ, ერთ-ერთი მათგანზე დავაქორწინო&quot;. 

ქონება მემკვიდრეობით გადადიოდა, თუმცა ხშირად ისეთი შეზღუდვები იყო, რომლითაც ქონება მხოლოდ მამაკაცის ხაზით გადაიცემოდა. ბენეტების შემთხვევაში, მისტერ ბენეტის გარდაცვალების შემდეგ, ქონება მისტერ კოლინზს უნდა ერგოს. მან ელიზაბეტს თხოვა ცოლობა, რაც ქალიშვილის მომავალს უზრუნველყოფდა, თუმცა უარი მიიღო. მემკვიდრეობის კანონები მამაკაცებს ანიჭებდა უპირატესობას, რადგან ქალთა უმრავლესობას არ გააჩნდა დამოუკიდებელი იურიდიული უფლებები მე-19 საუკუნის მეორე ნახევრამდე და ქალთა ფინანსური კეთილდღეობა მამაკაცებზე იყო დამოკიდებული. საშუალო და არისტოკრატული კლასებისთვის, საიმედო შემოსავლის მქონე კაცზე ქორწინება ქალისა და მისი შვილებისთვის ფინანსური უსაფრთხოების ერთადერთი გზა იყო. რომანის პირველი ფრაზის ირონია იმაში მდგომარეობს, რომ ჩვეულებრივ, ამ საზოგადოებაში, ქალი ეძებდა შეძლებულ ქმარს, რომ უზრუნველყოფილად ეცხოვრა.


===სოციალური კლასი===
[[File:LadyCatherine &amp; Elisabeth.jpg|thumb|right|Lady Catherine and Elizabeth by [[C. E. Brock]], 1895]]
[[File:Pickering - Greatbatch - Jane Austen - Pride and Prejudice - This is not to be borne, Miss Bennet.jpg|thumb|200px|Lady Catherine confronts Elizabeth about [[Fitzwilliam Darcy|Darcy]], on the title page of the first illustrated edition. This is the other of the first two illustrations of the novel.]]
ოსტინი ახლა &quot;რომანტიულად&quot; აღიქმება, თუმცა მის რომანებში ქორწინება მყარად   უკავშირდება ეკონომიკასა და კლასობრივ განსხვავებებს. „სიამაყე და წინაგანწყობაც“ არ არის გამონაკლისი. როდესაც დარსი ელიზაბეტს ცოლობას სთხოვს, იგი ამბობს, რომ მის ძლიერ სიყვარულს მათი ეკონომიკური და სოციალური განსხვავებების გადალახვა მოუწია, თუმცა მაინც აღელვებს, თუ როგორ მიიღებენ ამ ქორწინებას მის სოციალურ წრეში. მისი დეიდა, ლედი ქეთრინი, მოგვიანებით ამ განსხვავებებს განსაკუთრებულად უკმეხი სიტყვებით ახასიათებს, როდესაც ელიზაბეტისა და დარსის ქორწინებაზე საუბრობს, &quot;ნუთუ პემბერლის შუქ-ჩრდილები ასე უნდა შეიბილწოს?&quot;ელიზაბეტი ლედი ქეთრინის ბრალდებას პასუხობს, რომ ის და დარსი, როგორც ჯენტლმენის ქალიშვილი და ჯენტლმენი, &quot;თანაბარნი არიან&quot;, მაგრამ რომანი ისე მთავრდება, რომ ლედი ქეთრინი ამ ქორწინება არ ცნობს.

ბინგლების ოჯახი კლასებს შორის ურთიერთობის აღწერისათვის განსაკუთრებულ გამოწვევას წარმოადგენს. მიუხედავად იმისა, რომ ქეროლაინ ბინგლი და მისის ჰერსტი ისე იქცევიან და სხვებზე ისე საუბრობენ, თითქოს მუდამ მაღალ საზოგადოების ეკუთვნოდნენ, ოსტინი ხაზს უსვამს, რომ ბინგლები ვაჭრები არიან და არა მემკვიდრეობით მიღებული ქონების პატრონები. ის, რომ ბინგლი ნეზერფილდ ჰოლს ქირაობს, მას მნიშვნელოვნად განასხვავებს დარსისგან, რომელსაც ქონება მამისგან მემკვიდრეობით ერგო, ხოლო დედის ხაზით გრაფის შვილიშვილი და ძმისშვილია. ბინგლი, დარსისგან განსხვავებით, არ ფლობს თავის საცხოვრებელს, მაგრამ მზარდი და ლიკვიდური სიმდიდრის პატრონია და ამდენად ქორწინების ბაზარზე კარგ პარტიად ითვლება გაღარიბებული არისტოკრატების  ქალიშვილებისთვის, როგორც ჯეინ ბენეტია ან ამბიციური ვაჭართა კლასისათვის. კლასი მთავარი როლს თამაშობს პერსონაჟების ევოლუციაში და სიუჟეტის განვითარებასთან ერთად, კლასის მიმართ ჯეინ ოსტინის რადიკალური მიდგომაც იკვეთება. 
სიუჟეტში ძველი ანგლო-ნორმანული მაღალი კლასებს ჯეინ ოსტინი პერსონაჟების გვარებითაც მიგვანიშნებს - მაგალითად ფიცუილიამ დარსი და ლედი ქეთრინ დე ბურგი. ისეთი გვარები, როგორიცაა ფიცუილიამი, დ’არსი, ბურგი (ბურკი) და ბენეტიც კი, ტრადიციული ნორმანული გვარებია. 

===საკუთარი თავის შეცნობა===
Tერთმანეთთან ურთიერთობითა და განსჯით, დარსიმ და ელიზაბეტმა თავიანთი სუსტი მხარეები გააცნობიერეს და შეეცადნენ გამოესწორებინათ. 36-ე თავში ელიზაბეტი საუბრობს თავის შეცდომებზე: 
„როგორ უმსგავსოდ ვიქცეოდი,“ წამოიძახა მან; „მე, ვინც ვამაყობდი ჩემი გამჭრიახობით! მე, ვინც საკუთარ შესაძლებლობებს ასე ვაფასებდი, ვინც არაფრად ვაგდებდი ჩემი დის სულგრძელ კეთილმოსურნეობას და ჩემს პატივმოყვარეობას უაზრო და უსაფუძვლო უნდობლობით ვასულდგმულებდი. რა დამამცირებელია ეს აღმოჩენა! და როგორი სამართლიანი! შეყვარებულიც რომ ვყოფილიყავი, ასე შესაბრალისად ბრმა არ ვიქნებოდი. მაგრამ ჩემი უგუნურება სიყვარულმა კი არა, პატივმოყვარეობამ გამოიწვია. რადგან ერთის ყურადღება მომეწონა, ხოლო მეორის უყურადღებობა ჩვენი ნაცნობობის დასაწყისშივე მეწყინა, ჩემს გულში წინასწარგანწყობამ და უგუნურებამ, გონიერების ადგილი დაიკავა. ამ წუთამდე თურმე ჩემი თავი არ მცნობია!“

სხვა პერსონაჟები იშვიათად ავლენენ განსჯის ასეთ სიღრმეს, ან, ყოველ შემთხვევაში, რომანში მათს განვითარებას ასპარეზი არ ეძლევა. ტანნერი წერს, რომ მისის ბენეტი, განსაკუთრებულად &quot;შეზღუდულია და განვითარება საჭიროდ არ მიაჩნია. მას არ გააჩნია ინტროსპექტიული ტენდენციები, არ შეუძლია შეაფასოს სხვების გრძნობები და მხოლოდ მატერიალური საგნებით ინტერესდება&quot;. მისის ბენეტის ქცევა ასახავს იმ საზოგადოებას, რომელშიც ის ცხოვრობს, რადგან იცის, რომ მისი ქალიშვილები წარმატებულად არ ჩაითვლებიან, თუ არ დაქორწინდებიან. ”მისი ცხოვრების მიზანი იყო მისი ქალიშვილების გათხოვება: მისი ნუგეში - ვიზიტები და ახალი ამბები.” ეს აჩვენებს, რომ მისის ბენეტი მხოლოდ &quot;მატერიალურ საგნებს&quot; იცნობს და არა თავის გრძნობებსა და ემოციებს. 


==სტილი==
“სიამაყე და წინაგანწყობა“, ისევე, როგორც ოსტინის თითქმის ყველა სხვა ნაშრომი, იყენებს  მესამე პირში თავისუფალი თხრობის ტექნიკას, რომელსაც განმარტავენ, როგორც პერსონაჟის მეტყველების თავისუფალ გამოხატვას. ეს ნიშნავს, რომ მკითხველი კითხულობს არა პერსონაჟის მიერ სინამდვილეში ნათქვამ სიტყვებს, არამედ იმ სიტყვებს, რომლებიც ახასიათებს პერსონაჟის აზრებს, ანუ იმას, თუ როგორ იფიქრებდა ან ილაპარაკებდა იგი. ოსტინის პერსონაჟებს სრულად განვითარებული პიროვნება და უნიკალური, მათთვის დამახასიათებელი ხმა აქვთ. მიუხედავად იმისა, რომ დარსი და ელიზაბეტი ძალიან ჰგვანან ერთმანეთს, მათ შორის მნიშვნელოვანი განსხვავებებია. თხრობის გამოყენებით, რომელიც იღებს ამა თუ იმ პერსონაჟის (ამ შემთხვევაში, ელიზაბეტს) ტონს და ლექსიკას, ოსტინი მკითხველს ელიზაბეტის თვალსაზრისით აცნობს მოვლენებს, იზიარებს მის წინაგანწყობასა და დაბნეულობას. „ორივე მთავარი გმირი გადის სწავლის მრუდს, მაგრამ ჩვენ ამას ვიგებთ მხოლოდ ელიზაბეტისგან, მისი თავისუფალი (მესამე პირში) მეტყველებიდან .... ეს აუცილებელია, რადგან სწორედ ამის საშუალებით ვართ ჩვენც  ჩაფლულნი ელიზაბეტის შეცდომებში.” იმ შემთხვევებში, როდესაც საშუალება ეძლევა სხვა პერსონაჟის გრძნობები გაიგოს, ეს წერილების საშუალებით ხდება. დარსის პირველი წერილი ელიზაბეტს ამის მაგალითია, რადგან მისი წერილის საშუალებით მკითხველი და ელიზაბეტი ერთდოულად გაიცნობენ უიქემის ნამდვილ სახეს. ოსტინი ცნობილია ირონიის გამოყენებით მთელი რომანის განმავლობაში, განსაკუთრებით ეს ელიზაბეტ ბენეტის პერსონაჟშია ხაზგასმული. იგი გადმოგვცემს „ქალურობის შემზღუდავ წესებს, რომლებიც რეალურად დომინირებს მის ცხოვრებასა და ნაწერებში და შეფარულია ირონიის ლამაზად მოჩუქურთმებული ტროას ცხენით.“ ეს იწყება ამ კონკრეტული ლიტერატურული ფორმის განვითარების ისტორიული კვლევით, გადადის ემპირიულ გადამოწმებაში, ავლენს თავისუფალ არაპირდაპირ დისკურსს, ინსტრუმენტს, რომელიც დროთა განმავლობაში წარმოიშვა, როგორც პრაქტიკული საშუალება გონების ფიზიკური გამორჩეულობის საჩვენებლად. ასე დანახული, თავისუფალი ირიბი მეტყველება გამორჩეული ლიტერატურული პასუხია და  უზრუნველყოფს სამეცნიერო დასაბუთებას, რომელიც არ აკნინებს ლიტერატურას ბიოლოგიის მექანიკურ გაგრძელებამდე, არამედ მის თვითმყოფად ღირებულებას ადასტურებს.


==რომანის დაწერის ისტორია==
[[File:Letter from Jane Austen to her sister Cassandra, 1799 June 11. Page 2 (NLA).tiff|thumb|upright=1.20|Page 2 of a letter from [[Jane Austen]] to her sister Cassandra (11 June 1799) in which she first mentions ''Pride and Prejudice'', using its working title ''First Impressions''. [[National Library of Australia|(NLA)]]]]
ოსტინმა რომანის წერა 1796 წელს დაიწყო, მის ძმა ედარდსა და მის მეუღლესთან კენტის საგრაფოში, გუდენსთოუნ პარკში, სტუმრობის შემდეგ. მისი თავდაპირველი სათაური იყო „პირველი შთაბეჭდილებები“ და ის 1796 წლის ოქტომბრიდან 1797 წლის აგვისტომდე იწერებოდა. 1797 წლის 1 ნოემბერს ოსტინის მამამ წერილი გაუგზავნა ლონდონელ გამომცემელ თომას ქადელს და ჰკითხა, ხომ არ ჰქონდა მას ინტერესი ხელნაწერი ენახა. ეს შეთავაზება უარყოფილ იქნა და გზავნილი მისტერ ოსტინს დაუბრუნდა. მილიციის მობილიზება 1793 წლის თებერვალს მოხდა მას მერე, რაც საფრანგეთმა ბრიტანეთს ომი გამოუცხადა და, თავდაპირველად, მას არ ყოფნიდა შენობები. ამის გამო მილიცია ქალაქგარეთ უზარმაზარ ბანაკების აწყობდა, რაც რომანში რამდენჯერმეა ნახსენები. ბრაიტონის ბანაკი, სადაც მილიციის პოლკი მიემგზავრება მაისში, მერიტონში გამოზამთრების შემდეგ, 1793 წლის აგვისტოში გაიხსნა, ხოლო ყველა პოლკისთვის ყაზარმები  1796 წლისთვის დასრულდა. ეს რომანში განვითარებულ მოვლენებს 1793-951795 წლებსში ათავსებს. 

ოსტინმა „პირველი შთამბეჭდილებების“ ხელნაწერი 1811-1812 წლებში საგრძნობლად  გადაამუშავა. თავდაპირველი ხელნაწერი არ შემოგვრჩა და ჩვენ მხოლოდ ვარაუდების გამოთქმა შეგვიძლია. ვინაიდან საბოლოო რომანში ბევრი წერილია, დასაშვებია, რომ „პირველი შთაბეჭდილებები“ ეპისტოლარული რომანი ყოფილიყო. ოსტინმა დაახლ. 1811/1812 წლებში რომანს „სიამაყე და წინაგანწყობა“ დაარქვა და მისი გამოქვეყნების უფლება თომას ეგერტონს მიჰყიდა 110 გირვანქა სტერლინგად (2019 წლის კურსით ეს 7,381 გირვანქას უდრის). რომანის გადარქმევისას, ოსტინმა ალბათ გაითვალისწინა ის &quot;ტანჯვა და წინააღმდეგობები&quot;, რომელიც შეჯამებულია ფანი ბარნის „სესილიას“ ბოლო თავში, სახელწოდებით &quot;სიამაყე და წინაგანწყობა&quot;, სადაც ეს ფრაზა სამჯერ დიდი ასოებით წერია. შესაძლებელია, რომ რომანის თავდაპირველი სათაური იმიტომ შეიცვალა, რომ სხვა წიგნებში არ არეულიყო. „პირველი შთაბეჭდილების“ დასრულებასა და „სიამაყე და წინაგანწყობად“ გადაკეთებას შორის, ამ სახელწოდებით ორი სხვა ნაშრომი გამოქვეყნდა: მარგარეტ ჰოლფორდის რომანი და ჰორაციუს სმითის კომედია.


==გამოცემის ისტორია==
[[File:Brock Pride and Prejudice.jpg|thumb|Title page of a 1907 edition illustrated by [[C. E. Brock]]]]
Aოსტინმა რომანის საავტორო უფლებები  ტომას ეგერტონს მიჰყიდა უაიტჰოლის სამხედრო ბიბლიოთეკიდან 110 გირვანქა სტერლინგად (თავიდან ოსტინმა 150 მოითხოვა). ეს გადაწყვეტილება მას საბოლოოდ ძვირად დაუჯდა. ოსტინმა „გრძნობა და გონება“  „კომისიის“ პირობით გამოსცა, რაც იმას ნიშნავდა, რომ გამომცემელს ზარალი არ უნდა ენახა. ავტორი მხოლოდ მაშინ აიღებდა ჰონორარს, როდესაც გამომცემელი გამოცემის ხარჯებს ამოიღებდა. იმ მომენტში, როდესაც მან ეგერტონს საავტორო უფლებები მიჰყიდა (რაც ნიშნავდა, რომ ეგერტონის იღებდა რისკისაც და მოგებასაც), ოსტინმა ჯერ არ იცოდა, რომ „გრძნობა და გონება“ მთლიანად გაიყიდებიდა და 140 გირვანქა სტერლინგს მოუტანდა. იან ფერგუსმა გამოთვალა, რომ საბოლოოდ ეგერტონის მოგებამ წიგნის პირველი ორი გამოცემიდან დაახლოებით 450 გირვანქა სტერლინგი შეადგინა. 

ეგერტონმა „სიამაყე და წინაგანწყობა“ პირველად 1813 წლის 28 იანვარს გამოსცა, სამ მაგარყდიან ტომად. მან „დილის ქრონიკაში“ წიგნის რეკლამა გამოაქვეყნდა და 18 შილინგად დააფასა. წიგნს კეთილგანწყობილი მიმოხილვა ხვდა და პირველი გამოცემა სრულად გაიყიდა. მეორე გამოცემა იმავე წლის ოქტომბერში გამოქვეყნდა, ხოლო მესამე - 1817 წელს.

პირველი უცხოენოვანი თარგმანი 1813 წელს საფრანგეთში გამოჩნდა, შემდგომ კი ითარგმნა გერმანულად, დანიურად და შვედურად. „სიამაყე და წინაგანწყობა“ აშშ-ში პირველად 1832 წლის აგვისტოში გამოიცა სათაურით „ელიზაბეტ ბენეტი, ანუ, სიამაყე და წინაგანწყობა“. რომანი რიჩარდ ბენტლიმ ‘სტანდარტული რომანების’ სერიაში შეიყვანა 1833 წელს. რ.ვ. ჩაპმანის პირველი სამეცნიერო გამოცემა 1923 წელს გამოვიდა და ის სტანდარტული გამოცემა გახდა, რომელზედაც დაფუძნებულია რომანის მრავალი დღემდე გამოქვეყნებული ვერსია.
რომანი თავდაპირველად ანონიმურად გამოქვეყნდა ისევე, როგორც ოსტინის ყველა სხვა ნაწარმოები. აღსანიშნავია, რომ მის პირველი გამოქვეყნებული რომანის, „გრძნობა და გონება“ ავტორად მითითებულია „ვინმე ლედი“;  „სიამაყე და წინაგანწყობას“ კი ეწერა, რომ ის „„გრძნობა და გონების“ ავტორის დაწერილია &quot;. ამან ხელი შეუწყო ოსტინის, როგორც მწერლის, რეპუტაციის კონსოლიდაციას, თუმცა ეს ანონიმურად ხდებოდა. მისი შემდგომი რომანების ავტორი ასევე ანონიმად მოიხსენიებოდა, თუმცა ყველა მისი გამოქვეყნებული ნაწარმოები იყო ნახსენები.


==რეცენზიები==
{{Main|Reception history of Jane Austen}}

===პირველი გამოცემა===
რომანი კარგად მიიღეს, სამი კეთილგანწყობილი მიმოხილვა პირველივე თვეებში დაიბეჭდა. ენ იზაბელა მილბანკმა, მოგვიანებით ლორდ ბაირონის მეუღლემ, მას &quot;მოდური რომანი&quot; უწოდა. კრიტიკოსმა და მიმომხილველმა ჯორჯ ჰენრი ლუისმა აღნიშნა, რომ მას ”ერჩივნა დაეწერა „სიამაყე და წინაგანწყობა“, ან „ტომ ჯონსი“, ვიდრე უევერლის ყველა რომანი”. 
ამასთან, შარლოტა ბრონტემ, ლუისისადმი მიწერილ წერილში, დაწერა, რომ „სიამაყე და წინაგანწყობამ“ მას იმედი გაუცრუა, ”საგულდაგულოდ შემოღობილი, მოვლილი ბაღი, სუფთად შემოსაზღვრელი, ნაზი ყვავილებით... აქ არ არის ღია ჰორიზონდი, სუფთა ჰაერი, ლურჯი მთები და შეყვარებულის მიზიდვა“ 

ოსტინი, თავის მხრივ, თვლიდა რომ „სიამაყე და წინაგანწყობა“ ზედმეტად ლაღი და დამცინავი იყო. 1813 წელს იგი წერდა დას, კასანდრას, რომ რომანს &quot;ჩრდილი&quot; არ ყოფნიდა და უნდა ჩაეწერა თავი &quot;ოფიციალური დამაჯერებელი სისულეებით, რომლებიც კავშირში არაა ამბავთან, მაგალითად ესე მწერლობის შესახებ, ვალტერ სკოტის კრიტიკა ან ბუონაპარტეს ისტორია. ” ვალტერ სკოტმა დაწერა თავის დღიურში &quot;წავიკითხე კიდევ ერთხელ და მესამედ მაინც, მის ოსტინის უბადლოდ დაწერილი რომანი „სიამაყე და წინაგანწყობა“ ..&quot; 

===მე-20 საუკუნე===
{{Quote box
| width = 25em
| border = 1px
| align = right
| fontsize = 85%
| salign = right
| quote = &lt;poem&gt;
You could not shock her more than she shocks me,
Beside her [[James Joyce|Joyce]] seems innocent as grass.
It makes me most uncomfortable to see
An English spinster of the middle class
Describe the amorous effects of 'brass',
Reveal so frankly and with such sobriety
The economic basis of society.
&lt;/poem&gt;
[[W. H. Auden]] (1937) on Austen&lt;ref name=&quot;Southam&quot; /&gt;
}}
Tამერიკელმა მეცნიერმა კლაუდია ჯონსონმა დაიცვა რომანი იმ კრიტიკისაგან, რომელიც თვლიდა, რომ რომანი არარეალურ ზღაპარს ჰგავდა. ერთმა კრიტიკოსმა, მერი პუვიმ, დაწერა, რომ “სიამაყე და წინაგანწყობის“ „რომანტიული დასასრული“ ცდილობს გააქარწყლოს კონფლიქტი &quot;ბურჟუაზიული ღირებულებითი სისტემისათვის დამახასიათებელი  ინდივიდუალისტურ პერსპექტივასა და ტრადიციული, პატერნალისტური საზოგადოებისაგან დარჩენილ ავტორიტარულ იერარქიას&quot; შორის. ჯონსონი წერდა, რომ ოსტინის შეხედულება, რომ ძალაუფლების სტრუქტურა შეიძლება შეიცვალოს, არ წარმოადგენს კონფლიქტისგან „თავის დაღწევას“. ჯონსონმა ასევე წერდა, რომ ელიზაბეტ ბენეტის &quot;აღმაშფოთებელი არაკონვენციურობა&quot;, ოსტინის დროს ძალიან გაბედული იყო, განსაკუთრებით იმის გათვალისწინებით, რომ ბრიტანეთში პრემიერ მინისტრმა უილიამ პიტმა მკაცრი ცენზურა შემოიღო 1790-იან წლებში, როდესაც ოსტინის რომანი იწერებოდა. 

===21-ე საუკუნე===
•	2003 წელს ბი-ბი-სიმ ჩაატარა გამოკითხვა „დიდი ბრიტანეთის ყველაზე საყვარელი წიგნის“ გამოსავლენად. „სიამაყე და წინაგანწყობას“ მეორე ადგილი ერგო, „ბეჭდების მბრძანებლების“ შემდეგ.
•	15,000 მეტმა ავსტრალიელმა მკითხველმა მიიღო მონაწილეობა 2008 წელს ჩატარებულ გამოკითხვაში, სადაც „სიამაყე და წინაგანწყობამ“ 101 ოდესმე დაწერილი საუკეთესო წიგნების სიაში პირველი ადგილი დაიკავა.
•	2013 წლის 28 იანვარს „სიამაყე და წინაგანწყობის“ გამოქვეყნების 200 წლისთავი აღინიშნა მთელ მსოფლიოში და მასში ისეთმა მედია-ქსელებმა მიიღეს მონაწილეობა, როგორიცაა Huffington Post, New York Times და Daily Telegraph. 
•	„სიამაყე და წინაგანწყობა“ ერთ-ერთია იმ ხუთი წიგნიდან, რომლებსაც ფილოსოფოსები, ლიტერატურათმცოდნეები, მწერლები და ჟურნალისტები ყველაზე გავლენიან ტექსტებად მიიჩნევენ. 


==ადაპტაციები==
===კინო, თეატრი და ტელევიზია===
{{See also|Jane Austen in popular culture#Pride and Prejudice (1813)|l1=Jane Austen in popular culture – Pride and Prejudice}}
„სიამაყე და წინაგანწყობის“ ადაპტირება ხშირად ხდება. ყველაზე გამორჩეული 1940 წელს გადაიღეს (ის ნაწილობრივ ეფუძნება ჰელენ ჯერომის 1936 წლის თეატრალურ ადაპტაციას) და მასში მთავარ როლებს გრირ გარსონი და ლოურენს ოლივიე თამაშობენ. ასევე გამოარჩევენ 2005 წელს გადაღებულ ფილმს კირა ნაითლის (ოსკარზე იქნა ნომინირებული ამ როლისათვის) და მეთიუ მაკფადვენის მონაწილოებით. აღსანიშნავია ბი-ბი-სის ორი სატელევიზიო ვერსია: 1980 წლის ელივაბეტ გარვისა და დეივიდ რინთულის მონაწილეობით და პოპულარული 1995 წლის ვერსია ჯენიფერ ილისა და ქოლინ ფირთის მონაწილეობით. აქვე უნდა გახსენოთ „პატარძალი და წინაგანწყობა“ (ინდოეთი) და „ტრიშნა“ (1985 წლის ინდური ტელე-სერიალი).  
1936 წელს ჰელენ ჯერომმა შექმნა სასცენო ვერსია, რომელიც ლონდონის სენტ-ჯეიმსის თეატრში დაიდგა სილია ჯონსონისა და ჰიუ უილიამსის მონაწილეობით. „პირველი შთაბეჭდილებები“ ერქვა 1959 წლის ბროდვეის მიუზიკლს პოლი ბერგენის, ფარლი გრეინჯერისა და ერმიონ ჯინგოულდის მონაწილეობით. 1995 წელს მუსიკალური ალბომი ჩაიწერა, კომპოზიტორი იყო ბერნარ ჯ. ტეილორი, ელიზაბეტ ბენეტის როლს ქლეარ მური თამაშობდა, ხოლო მისტერ დარსის - პიტერ კერი. ახალი სპექტალის, „ჯეინ ოსტინის სიამაყე და წინაგანწყობა, ახალი მიუზიკლი“  საკონცერტო ვერსია წარმოადგინეს 2008 წლის 21 ოქტომბერს როჩესტერში (ნიუ იორკის შტატი), სადაც კოლინ დონელი დარსის თამაშობდა. შვედმა კომპოზიტორმა დანიელ ნელსონმა 2011 წელს დაწერილი ოპერა „Stolthet och fördom“ „სიამაყე და წინაგანწყობაზე“ დააფუძნა.
„ლიზი ბენეტის დღიურებმა“ - რომლის პრემიერა სპეციალურად გამოყოფილ ‘YouTube’ არხზე 2012 წლის 9 აპრილს შედგა და დასრულდა 2013 წლის 28 მარტს -  პრემია ‘ემი’ დაიმსახურა, როგორც საუკეთესო ვებ-სერიალმა. მასში ამბავი მოთხრობილია დები ბენეტების ვლოგების საშუალებით. დაწერილია ჰენკ გრინისა და ბერნი სუს მიერ.  

===ლიტერატურა===
{{main|List of literary adaptations of Pride and Prejudice}}

რომანი ბევრი სხვა ნაშრომის შთაგონების წყარო გახდა, რომლებიც არ არის ადაპტაცია, როგორც ასეთი. ეს წიგნებია: 
•	„მისტერ დარსის ქალიშვილები“ და „მის ალეთეა დარსის ამბები და თავგადასავლები“, ავტორი ელიზაბეტ ასტონი
•	„დარსის ამბავი“ (ბესტ-სელერი) და „დიალოგი დარსისთან“ ავტორი ჯენეთ ეილმერი
•	„პემბერლი: ან „სიამაყე და წინაგანწყობა“ გრძელდება“ და „უთანასწორო ქორწინება: ან „სიამაყე და წინაგანწყობა“ ოცი წლის შემდეგ“, ავტორი ემა ტენანტი
•	„რუთის წიგნი“, ავტორი ელენ ბეიკერი
•	„ჯეინ ოსტინმა დაანგრია ჩემი ცხოვრება, ხოლო მისტერ დარსიმ მომიკლა გული“, ავტორი ბეთ პატილლო
•	„პრეციპიტაცია - მის ჯეინ ოსტინის „სიამაყე და ცრურწმენის“ გაგრძელება, ავტორი ელენ ბეიკერი
•	„პემბერლის ძიებაში“, ავტორი მერი სიმონსენი
•	„მისტერ დარსის ცოლი მოჰყავს“ და მისი გაგრძელება „დარსი და ელიზაბეტი: პემბერლის დღეები და ღამეები“, ავტორი ლინდა ბერდოლი 
გვინ ქრიდის კომიკურ რომანტიულ რომანში, „მისტერ დარსის ცდუნება“ მთავარი გმირი ჯადოსნური მასაჟის შემდეგ „სიამაყე და წინაგანწყობაში“ აღმოჩნდება, დარსისთან რომანს გააბამს და უნებლიედ ცვლის თავდაპირველ სიუჟეტს.

აბიგაილ რეინოლდსი ავტორია „სიამაყე და წინაგანწყობის“ შვიდი ვარიაციისა, რომელთა სიუჟეტი რეგენტის ეპოქაში ვითარდება. მის „პემბერლის ვარიაციების“ სერიაში შედის „მისტერ დარსის აკვიატება“, „როგორ დავიპყროთ მისტერ დარსი“, „რას იზამდა მისტერ დარსი“ და „მისტერ ფიცუილიამ დარსი: ბოლო კაცი სამყაროში“. მისი თანამედროვე ადაპტაციის „ადამიანი, რომელსაც „სიამაყე და წინაგანწყობა“ უყვარდა“ სიუჟეტი კეიპ კოდზე ვითარდება.
ბელა ბრინიც ოთხი ვარიაციის ავტორია: „სიამაყე და წინაგანწყობა და საწამლავი“, „„სიამაყე და წინაგანწყობა“ და საიდუმლოებები“, „ძალდატანებითი ქორწინება“ და „ელიზაბეტ ბენეტის გადარჩენა“. 
ჰელენ ფილდინგის 1996 წელს გამოსული რომანი „ბრიჯიდ ჯონსის დღიურები“ ასევე „სიამაყე და წინაგანწყობას“ ეფუძნება, ხოლო მის მიხედვით 2001 წელს გადაღებულ ფილმში თანაშობს კოლინ ფირთი, რომელიც 1990 წლის წარმატებულ ადაპტაციაში მისტერ დარსის თამაშობდა. 
2009 წლის მარტში სეტ გრემ-სმითის „სიამაყე და წინაგანწყობა და ზომბები“ ოსტინის რომანს უზავებს ზომბების ხროვებს, კანიბალიზმს, ნინჯებს და უსასტიკეს ქაოსს. 2010 წლის მარტში, გამომცემლობა „ქუირქ ბუქსმა“ გამოსცა სტივ ჰოკენსმითის პრიქველი, რომელიც მოგვითხრობს ელიზაბეტ ბენეტზე, როგორც ზომბებზე მონადირეზე: „სიამაყე და წინაგანწყობა და ზომბები: საშინელებათა განთიადი“. 2016 წელს გრემ-სმითის ვერსიაზე დაფუძნებული ფილმი გამოვიდა, რომელშიც მონაწილოებდნენ ლილი ჯეიმსი, სემ რაილი და მათ სმითი. 
2011 წელს მწერალმა მიცი შერეტომ დაწერა „სიამაყე და წინაგანწყობა: საიდუმლო ლტოლვა“, ისტორიულ-სექსუალური პაროდია, რომელიც მიუყვება ჯეინ ოსტინის სიუჟეტსაც და წერის სტილსაც. 
მარველმაც მიიღო მონაწილეობა კლასიკის ვარიაციებში და კომიქსების სერია გამოსცა, რომელიც სიუჟეტის ხაზს ინარჩუნებს. პირველი ნომერი 2009 წლის 1 აპრილს გამოვიდა ნენსი ჰაიესკის ავტორობით. ის გრაფიკულ რომანად 2010 წელს გამოიცა, ჰუგო პეტრუსის ნახატებით. 
პამელა აიდანმა დაწერა „სიამაყე და ცრურწმენის“ ტრილოგია, რომელიც ამბავს დარსის თვალთახედვით მოგვითხრობს: „ფიცუილიამ დარსი, ჯენტლმენი“. ეს წიგნებია: „ასეთი წვეულება“, „მოვალეობა და ლტოლვა“ და „ეს სამი დარჩა“. 
დეტექტიური რომანების ავტორმა ფ.დ.ჯეიმსმა დაწერა „სიკვდილი ეწვია პემბერლის“. ამ საიდუმლოებით მოცულ ამბავში მკვლელობა ელიზაბეტისა და დარსის ქორწინებიდან ექვსი წლის შემდეგ ხდება.
სანდრა ლერმერმა სიქველი (გაგრძელება) დაწერა სათაურით „მეორე შთაბეჭდილებები“, რომელიც ავითარებს სიუჟეტს და მოგვითხრობს, როგორ შეიძლება წარმართულიყო რომანის გმირების შემდგომი ცხოვრება. ავტორმა ოსტინის პერიოდსა და მაშინდელ ენას მრავალწლიანი კვლევა მიუძღვნა და წიგნი მის სტილშია დაწერილი. ის 2011 წელს გამოიცა ავა ფარმერის ფსევდონიმით.
ჯო ბეიკერის 2013 წლის ბესტ-სელერი „ლონგბორნი“ ‘სიამაყე და წინაგანწყობის“ მსახურების ცხოვრებაზე მოგვითხრობს. 2018 წელს იწყება მის მიხედვით ფილმის გადაღება - რეჟისორი შერონ მაგაირია, რომელმაც გადაიღო ასევე „ბრიჯიდ ჯონსის დღიური“ და „ბრიჯიდ ჯონსის ბავშვი“ (რანდომ ჰაუს ფილმის და სტუდიო კანალის წარმოება). ეს რომანი ასევე ადაპტირებულ იქნა რადიოსათვის და ბი-ბი-სი რადიოს მე-4 არხზე გადიოდა გადაცემაში „წიგნები ძილისწინ“. შემოკლებული ვერსია სარა დეივისს ეკუთნის, კითხულობდა სოფი თომსონი. პირველად ეთერში 2014 წლის მაისში გავიდა და კვლავ 2018 წლის სექტემბერში მეოთხე არხის ‘ექსტრაზე“. 
თავის რომანში „შესაშური სასიძო“ ქერტის სიტენფილდი „სიამაყე და წინაგანწყობის“ გმირებს თანამედროვე ცინცინატიში ათავსებს. უფროსი ბენეტები მუდამ ცდილობენ სოციალური წრე გაიუმჯობესონ, მაგრამ რთული დრო უდგათ. ელიზაბეტი, წარმატებული და დამოუკიდებელი ნიუ-იორკელი ჟურნალისტი, და მისი დაუქორწინებელი უფროსი და იძულებულნი არიან ჩაერიონ ოჯახის ფინანსური მდგომარეობის გადასარჩენად. ისინი ცდილობენ თავის ზრდასრული უმცროსი დები აიძულონ სამუშაო იშოვონ და მშობლების სახლიდან საცხოვრებლად დამოუკიდებლად გადავიდნენ. ამ პროცესში ისინი გაიცნობენ ჩიპ ბინგლის, ახალგაზრდა ექიმს, რომელიც იძულებით მოხვდა სატელევიზიო რეალითი შოუში და სახელიც მოიხვეჭა, და მის კურსელს, ფიცუილიამ დარსის, ცინიკურ ნეიროქირურგს. 
„სიამაყე და წინაგანწყობა“ სამეცნიერო ნაშრომების შთაგონებადაც იქცა. 2010 წელს მეცნიერებმა გამოყვეს ფერომონი მამრი თაგვის შარდში და მას მისტერ დარსის საპატივსაცემად  ‘დარსინი’ დაარქვეს, რადგან ის ძლიერად იზიდავდა მდედრებს. 2016 წელს, „მემკვიდრეობითი მეტაბოლიურ დაავადებათა ჟურნალმა“ გამოაქვეყნა სამეცნიერო სტატია, რომელშიც გამოითქვა ვარაუდი, რომ მისტერ ბენეტს იშვიათი გენეტიკური დაავადება სჭირდა, რაც ხსნის, თუ რატომ არ ყავდა ვაჟები და რატომ იყო მისი ზოგი ქალიშვილი ასეთი სულელი. 
2014 წლის ზაფხულში ‘უდონ ენთერთეინმენთის“ კლასიკური მანგას სერიამ „სიამაყე და წინაგანწყობის“ მანგა ადაპტაცია გამოაქვეყნა. 

==See also==
* ''[[Much Ado About Nothing]]''

==References==
{{reflist|colwidth=30em}}

==External links==
{{Wikisource-multi|Pride and Prejudice}}
{{wikiquote|Pride and Prejudice}}
* {{Commons category-inline|Pride and Prejudice|''Pride and Prejudice''}}
* [http://www.bl.uk/people/jane-austen Digital resources relating to Jane Austen] from the British Library's Discovering Literature website
* [https://redtome.com/prideandprejudice.html Pride and Prejudice (Illustrated)] at RedTome
* &lt;i&gt;[https://standardebooks.org/ebooks/jane-austen/pride-and-prejudice Pride and Prejudice]&lt;/i&gt; at [[Standard Ebooks]]
* {{Gutenberg|no=42671|name=Pride and Prejudice (Chapman edition)}}
* [http://www.pemberley.com/janeinfo/pridprej.html#toc Annotated HTML hypertext of ''Pride and Prejudice'']
* {{librivox book | title=Pride and Prejudice | author=Jane Austen}}
* [http://www.communitywalk.com/pride_and_prejudice_map/map/2185914 ''Pride and Prejudice'' Map]

{{portal bar|Novels|Literature}}

{{Pride and Prejudice}}
{{Jane Austen}}

{{Authority control}}</text>
      <sha1>guo4pp60167wzhjhbpurewu98woc7nz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ტაილანდის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>474960</id>
    <revision>
      <id>4808329</id>
      <parentid>3920099</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:50:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808329</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="733" sha1="aizrwaulm3ec0j721qpkaxtpk54foxu" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ტაილანდის ტურისტული ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:ტაილანდის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები]]
[[კატეგორია:სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები ქვეყნის მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>aizrwaulm3ec0j721qpkaxtpk54foxu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვაცლავ ჩერნი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>475149</id>
    <revision>
      <id>4808584</id>
      <parentid>4509272</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:54:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808584</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3857" sha1="a0q0w3emvg2k1vl7105b9xd2ttnylfe" xml:space="preserve">{{მმ*|ვაცლავ ჩერნი (მრავალმნიშვნელოვანი)}}
{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ვაცლავ ჩერნი''' ({{lang-cs|Václav A. Černý}}; დ. [[27 მაისი]], [[1931]], [[პრაღა]], — გ. [[21 იანვარი]], [[2017]], იქვე) — [[ჩეხები|ჩეხი]] ენათმეცნიერი, მთარგმნელი. კავკასიური ენების სპეციალისტი, [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]].

დაამთავრა [[კარლის უნივერსიტეტი (პრაღა)|კარლის უნივერსიტეტის]] ჰუმანიტარული ფაკულტეტი სპარსული და სომხური ენების სპეციალობით ([[1954]]). შემდეგ მუშაობდა პრაღაში გამომცემლობის რედაქტორად. 1960-იანი წლების დასაწყისიდან [[1980]] წლამდე მოღვაწეობდა ჩეხოსლოვაკიის მეცნიერებათა აკადემიის აღმოსავლეთმცოდნეობის ინსტიტუტში. 1990-იან წლებში მოკლე დროით კვლავ დაუბრუნდა ამ ინსტიტუტს. კითხულობდა ლექციებს ზოგადი კავკასიოლოგიის, ქართული და ჩერქეზული ენების შესახებ. მისი ძირითადი შრომები ეძღვნება კავკასიური და ქართული კულტურისა და ლინგვისტიკის სხვადასხვა საკითხს. ჩეხურად ნათარგმნი აქვს [[ვაჟა-ფშაველა]]ს, [[მიხეილ ჯავახიშვილი]]ს და [[ნიკო ლორთქიფანიძე|ნიკო ლორთქიფანიძის]], ასევე თანამედროვე ქართველი მწერლების ნაწარმოებები. დაჯილდოებულია [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]]თ (საქართველო, [[2015]]).

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000031}}
* [https://www.radiotavisupleba.ge/a/vaclav-cerny-funeral/28270613.html პრაღაში დაკრძალეს ჩეხი ქართველოლოგი ვაცლავ ჩერნი]. რადიო თავისუფლება, RFE/RL. იანვარი 31, 2017.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ჩერნი, ვაცლავ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 27 მაისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1931]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 21 იანვარი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2017]]
[[კატეგორია:ჩეხი მწერლები]]
[[კატეგორია:ჩეხი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:საქართველოს ღირსების ორდენის კავალრები]]</text>
      <sha1>a0q0w3emvg2k1vl7105b9xd2ttnylfe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/ვლადიმერ ნაბოკოვი</title>
    <ns>4</ns>
    <id>475169</id>
    <revision>
      <id>4808502</id>
      <parentid>3955305</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:40:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808502</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="126700" sha1="kagffyxw7l2px90x8cee3v238ac9fq1" xml:space="preserve">{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/დასრულებული|Tavelix }}

&lt;!--
{{redirect|ნაბოკოვი|მამამისი - პოლიტიკოსი |ვლადიმირ დმიტრის ძე ნაბოკოვი|ასტეროიდი|7232 Nabokov|სხვა პიროვნებები ამავე გვარით|ნაბოკოვი (surname)}}


| სახელი = ვლადიმირ ნაბოკოვი
| image = ვლადიმირ ნაბოკოვი 1973.jpg
| caption = ნაბოკოვი [[მონტრე]]ში, შვეიცარიაში, 1973
| pseudonym = 
| სახელი = ვლადიმირ ვლადიმირის ძე ნაბოკოვი (Влади́мир Влади́мирович Набо́ков)
| დაბადების თარიღი = {{22 აპრილი|1899|10 აპრილი}}
| დაბადების ადგილი = [[სანკტ-პეტერბურგი]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების თარიღი = {{death date and age|df=yes|1977|7|2|1899|4|10}}
| გარდაცვალების ადგილი = [[მონტრე]], შვეიცარია
| alma_mater = [[კემბრიჯის უნივერსიტეტი]]
| საქმიანობა = მწერალი, პროფესორი
| ეროვნება = რუსი, ამერიკელი, შვეიცარიელი
| period = 
| ლიტერატურული მიმდინარეობა = [[მოდერნისტული ლიტერატურა|მოდერნიზმი]], [[პოსტმოდერნული ლიტერატურა|პოსტმოდერნიზმი]]
| რომანები = „[[ლუჟინის დაცვა]]“ (1930)&lt;br /&gt;„[[სასოწარკვეთა]]“ (1934)&lt;br /&gt;„[[მიპატიჟება სიკვდილით დასჯაზე]]“ (1936)&lt;br /&gt; 
 &quot;[[საჩუქარი]]“ (1938)&lt;br /&gt;„[[ნიშნები და სიმბოლოები]]“ (1948)&lt;br /&gt;„[[ლოლიტა]]“ (1955)&lt;br /&gt;„[[პნინი]]“ (1957)&lt;br /&gt;„[[მკრთალი ალი]]“ (1962)&lt;br /&gt;„[[ილაპარაკე, მეხსიერებავ]]“ (1936–1966)&lt;br /&gt;„[[ადა : ოჯახური ქრონიკა]]“ (1969)
| მეუღლე = ვერა ნაბოკოვა
| შვილი = დმიტრი ნაბოკოვი
| signature = Vladimir Nabokov signature.svg
| website = {{url|vladimir-nabokov.org}}
| portaldisp = yes--&gt;

'''ვლადიმირ (ვლადიმერ) ვლადიმირის ძე ნაბოკოვი''' ({{lang-ru|Владимир Владимирович Набоков}}; დ. 22 აპრილი (ძვ. სტილით - 10 აპრილი) 1899 - გ. 2 ივლისი 1977), ფსევდონიმი: „'''ვლადიმირ სირინი'''“ ({{lang|ru|Владимир Сирин}}) - რუს-ამერიკელი მწერალი, პოეტი, მთარგმნელი და ენტომოლოგი. პირველი ცხრა რომანი რუსულ ენაზე დაწერა (1926-38 წლებში), საერთაშორისო აღიარებას კი მხოლოდ მას შემდეგ მიაღწია, რაც ინგლისურ ენაზე წერა დაიწყო. 1945 წელს ნაბოკოვი ამერიკის მოქალაქე გახდა. 

2007 წელს ნაბოკოვის „[[ლოლიტა]]“ (1955) მეოთხე ადგილას აღმოჩნდა Modern Library-ის მიერ შედგენილ 100 საუკეთესო რომანის სიაში.&lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.randomhouse.com/modernlibrary/100bestnovels.html |title=100 Best Novels |publisher=[[Modern Library]] |website= randomhouse.com |year=2007 |accessdate=12 February 2009}}&lt;/ref&gt; ამავე სიაში „[[მკრთალი ალი]]“ (1962) მკითხველმა 53-ე ადგილზე იხილა. მწერლის მემუარები კი „ილაპარაკე, მეხსიერებავ“ (1951) Random House-ის იმ სიაში მოხვდა, რომელშიც მე-20 საუკუნის დოკუმენტური პროზის შედევრებია თავმოყრილი. &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.randomhouse.com/modernlibrary/100bestnonfiction.html |title=100 Best Nonfiction |publisher= Modern Library| website= randomhouse.com |year=2007 |accessdate=12 February 2009}}&lt;/ref&gt; ვ. ნაბოკოვი შვიდჯერ აღმოჩნდა &quot;მხატვრული რომანისათვის წიგნის ეროვნული ჯილდოს&quot; (National Book Award for Fiction) ფინალში. 

ის იყო ასევე ექსპერტ-[[ლეპიდოპტეროლოგია|ლეპიდოპტერისტი]] და საჭადრაკო კომპოზიტორი. 

==ცხოვრების გზა==
===რუსეთი===
[[File:Dmitry N. Nabokov.jpeg|thumb|150px|მწერლის ბაბუა, დმიტრი ნაბოკოვი, იუსტიციის მინისტრი ალექსანდრე მეორის დროს]]
[[Image:Nabokov1914.jpg|thumb|150px|left|მწერლის მამა, [[ვლადიმირ დმიტრის ძე ნაბოკოვი]] პირველი მსოფლიო ომის დროინდელ ოფიცრის ფორმაში, 1914]]
[[File:Maison Nabokov.JPG|thumb|150px|ნაბოკოვების სახლი სანკტ-პეტერბურგში. დღეს ვლადიმირ ნაბოკოვის მუზეუმია.]] 
ვლადიმირ ნაბოკოვი 1899 წლის 22 აპრილს (ძველი სტილით 10 აპრილს) დაიბადა [[სანკტ-პეტერბურგი|სანკტ-პეტერბურგში]], რუს არისტოკრატთა მდიდარ, სახელგანთქმულ ოჯახში. მისი გვარის ისტორია მე-14 საუკუნეში დაიწყო, როცა თათარი უფლისწული ნაბოკ მურზა მეფის სამსახურში ჩადგა. &lt;ref&gt;{{cite book| first= Vladimir Vladimirovich |last= Nabokov| title= Speak, Memory: A Memoir| publisher= Gollancz |year= 1951| page= 37| isbn= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name= RussianYears /&gt;{{rp|16}}&lt;ref&gt;{{cite book| first= Barbara |last= Wyllie| title= Vladimir Nabokov| url= https://archive.org/details/vladimirnabokov00barb | url-access= limited | publisher= Reaktion Books |year= 2010| isbn= | page= [https://archive.org/details/vladimirnabokov00barb/page/n8 7]}}&lt;/ref&gt; მამა - ვლადიმირ დმიტრის ძე ნაბოკოვი (1870-1922) ლიბერალი სახელმწიფო მოღვაწე, ადვოკატი და ჟურნალისტი იყო, დედა კი - ქალიშვილობაში ელენა ივანეს ასული რუკავიშნიკოვა - ოქროს საბადოს მილიონერი მფლობელის შვილიშვილი და მემკვიდრე. მამა რევოლუციისწინა ლიბერალურ მოძრაობას, კონსტიტუციურ-დემოკრატიულ პარტიას ედგა სათავეში. მას უამრავი წიგნი და სტატია აქვს დაწერილი სისხლის სამართლისა და პოლიტიკის შესახებ. &lt;ref&gt;{{Cite encyclopedia|url=http://www.britannica.com/biography/Vladimir-Nabokov|title=Vladimir Nabokov {{!}} American author| encyclopedia= [[Encyclopædia Britannica]] |access-date=2016-05-03}}&lt;/ref&gt; ვლადიმირის ბიძაშვილია კომპოზიტორი ნიკოლაი ნაბოკოვი. ბაბუამისს (მამის მხრიდან), დმიტრი ნაბოკოვს (1827-1904) რუსეთის იუსტიციის მინისტრის თანამდებობა ეკავა ალექსანდრე მეორის მმართველობის დროს.  ბებია კი (ასევე მამის მხრიდან) ბალტიელ-გერმანელი ბარონესა მარია ფონ კორფი (1842-1926) იყო. მამის გერმანელ წინაპრებში კომპოზიტორი კარლ ჰაინრიხ გრაუნიცაა (1704-1759). &lt;ref&gt;{{cite book| first= Vincent |last= Giroud| title= Nicolas Nabokov: A Life in Freedom and Music| publisher= Oxford University Press |year= 2015| page= 2| isbn= }}&lt;/ref&gt;

ვლადიმირი მშობლების უფროსი, ნებიერა შვილი იყო. ჰყავდა ორი ძმა და ორი და: სერგეი (1900-45), ოლგა (1903-78), ელენა (1906-2000) და კირილი (1912-64). სერგეი ნაცისტურ საკონცენტრაციო ბანაკში მოკლეს 1945 წელს, ჰიტლერის რეჟიმის საჯაროდ დაგმობის გამო. [[აინ რენდი]]  ოლგას (უახლოეს მეგობარს სანკტ-პეტერბურგის მეორე გიმნაზიიდან) იხსენებდა, როგორც კონსტიტუციური მონარქიის მიმდევარს, რომელმაც პოლიტიკისადმი ინტერესი გაუღვიძა. &lt;ref&gt;{{Citation | last = Sciabarra | first = Chris Matthew | title = Ayn Rand: The Russian Radical | publisher = Penn State Press | year = 2013 | pages = 66, 367–68}}.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Citation | last = Gladstein | first = Mimi Reisel | year = 2009 | title = Ayn Rand | series = Major Conservative and Libertarian Thinkers | place = New York | publisher = Continuum | isbn = 978-0-8264-4513-1 | page = 2}}.&lt;/ref&gt; ელენამ კი, რომელსაც ვლადიმირთან ახლო ურთიერთობა ჰქონდა, 1985 წელს მასთან მიმოწერა გამოსცა და დიდი დახმარება გაუწია მწერლის ბიოგრაფებს. 

ნაბოკოვმა ბავშვობისა და მოზარდობის წლები [[სანკტ-პეტერბურგი|სანკტ-პეტერბურგსა]] და სოფელ ვირის (Вира) მამულში გაატარა, რომელიც სარკინიგზო სადგურ სევერსკაიას სიახლოვეს მდებარეობდა. ბავშვობა, რომელსაც „სრულყოფილსა“ და „კოსმოპოლიტურს“ უწოდებდა, მართლაც განაკუთრებული ჰქონდა. ოჯახში რუსულად, ინგლისურად და ფრანგულად საუბრობდნენ, რის გამოც მცირეწლოვანმა ვლადიმირმა სამივე ენა შესანიშნავად შეისწავლა. მწერალი იხსენებდა, რომ პირველი ინგლისური წიგნი, რომელიც დედამ წაუკითხა, ფლორენს მონტგომერის „როცა ვერ გიგებენ“ (1869) იყო. პატრიოტი მამის გულდასაწყვეტად, მან წერა-კითხვა ინგლისურად უფრო ადრე ისწავლა, ვიდრე რუსულად. თავის მემუარებში „[[ილაპარაკე, მეხსიერებავ]]“ ნაბოკოვი დაწვრილებით იხსენებს პრივილეგიებით გამორჩეულ ბავშვობას. სწორედ წარსულის მოგონებებმა გადაატანინა მუდმივი დევნილობის წლები, ეს მოგონებები გახდა შთაგონების წყარო და თემა რომანებისათვის „მაშენკა“ და „ადა“. მართლმადიდებელი ქრისტიანი ნაბოკოვები თავგამოდებული მორწმუნეები არ ყოფილან და არც ვლადიმირს აძალებდნენ ეკლესიაში სიარულს, როცა იქ გული აღარ მიუწევდა. 1916 წელს ნაბოკოვმა ბიძისგან, ვასილი ივანეს ძე რუკავიშნიკოვისგან (მემუარებში - ბიძია რუკა) მემკვიდრეობით მიიღო როჟდესტვენოს მამული სოფელ ვირის სიახლოვეს, რომელიც ერთ წელში, [[ოქტომბრის რევოლუციის|ოქტომბრის რევოლუციის]] შემდეგ დაკარგა. ეს ერთადერთი სახლი იყო, რომლის მფლობელიც კი ოდესმე ყოფილა მწერალი. 

[[File:Rozhdestveno.JPG|thumb|right|როჟდესტვენოს მამული, რომელიც 16 წლის ვლადიმირ ნაბოკოვმა ბიძისაგან მემკვიდრეობით მიიღო და ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ დაკარგა.]]

ნაბოკოვის პირველი სერიოზული ლიტერატურული მცდელობები მოზარდობის ხანას უკავშირდება. 1916 წელს მისი პირველი პოეტური კრებული გამოქვეყნდა, რომელშიც რუსულ ენაზე დაწერილი 68 ლექსი შედიოდა. ამ დროს ის სანქტ-პეტერბურგში, ტენიშევის სკოლაში სწავლობდა, ლიტერატურის მასწავლებელი ვლადიმირ ვასილის ძე გიპიუსი, ხშირად აკრიტიკებდა მის ლიტერატურულ ნამუშევრებს. წიგნის გამოცემიდან ცოტა ხნის შემდეგ ზინაიდა გიპიუსმა, ცნობილმა პოეტმა და ვლადიმირ გიპიუსის ბიძაშვილმა, ერთ-ერთ თავყრილობაზე ნაბოკოვის მამას უთხრა: თქვენს ვაჟს გადაეცით, რომ მწერალი ვერასდროს გახდებაო. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://revel.unice.fr/cycnos/?id=1453| title= Cycnos| publisher=| accessdate= 5 December 2015}}&lt;/ref&gt;

===ემიგრაცია===
1917 წლის [[თებერვლის რევოლუცია|თებერვლის რევოლუციის]] შემდეგ ვლადიმირ ნაბოკოვის მამა რუსეთის დროებითი მთავრობის მდივანი გახდა სანქტ-პეტერბურგში. ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ მთელი ოჯახი იძულებული გახდა, [[ყირიმი|ყირიმში]] გაქცეულიყო - ფიქრობდნენ, რომ მშობლიური ქალაქის დატოვება დიდი ხნით არ მოუხდებოდათ. იქ მეგობრის მამულში ცხოვრობდნენ, 1918 წლის სექტემბერში კი გადავიდნენ ლივადიაში, რომელიც იმხანად უკრაინის რესპუბლიკას ეკუთვნოდა. ნაბოკოვის მამა ყირიმის სამხარეო მთავრობის იუსტიციის მინისტრი გახდა. 

მას შემდეგ, რაც გერმანიის არმიამ საბრძოლო მოქმედებები შეწყვიტა (1918 წლის ნოემბერში) და [[თეთრი არმია]] დამარცხდა (1919 წლის დასაწყისში), ნაბოკოვებმა თავი დასავლეთ ევროპას შეაფარეს. ერთხანს ინგლისში ცხოვრობდნენ და ვლადიმირი კემბრიჯის უნივერსიტეტის სამების კოლეჯში ([[Trinity college, Cambridge]]) სწავლობდა - ჯერ ზოოლოგიას, მერე კი - სლავურ და რომანულ ენებს. ტრადიციული გამოსაშვები გამოცდის (Tripos) პირველი ნაწილი მეორე კურსის ბოლოს ჩააბარა, ბრწყინვალე შედეგით. გამოცდის მეორე ნაწილის ჩაბარება  კი მეოთხე კურსზე მოუხდა, ზუსტად მამის სიკვდილის შემდეგ. ეშინოდა, რომ ჩაიჭრებოდა, მაგრამ მისი წერილობითი ნამუშევარი სავსებით დამაკმაყოფილებლად მიიჩნიეს. საბოლოო გამოცდის შედეგიც ასეთივე იყო და 1922 წელს ვლადიმირ ნაბოკოვს ხელოვნების ბაკალავრის ხარისხი მიენიჭა. კემბრიჯში სწავლის გამოცდილება მის ნაწარმოებებშიც აისახა, მათ შორის რომანებში „[[გმირობა]]“ და „[[სებასტიან ნაითის ნამდვილი ცხოვრება]]“.   

1920 წელს ნაბოკოვების ოჯახი საცხოვრებლად ბერლინში გადავიდა, სადაც ვლადიმირის მამამ ემიგრანტული გაზეთის გამოცემა დაიწყო. ვლადიმირი მათ ორი წლის შემდეგ შეუერთდა, როდესაც კემბრიჯში სწავლა დაასრულა.    

===ბერლინის წლები (1922–37)===
1922 წლის მარტში, ბერლინში, ნაბოკოვის მამას რუსი მონარქისტის პიოტრ შაბელსკი-ბორკის საბედისწერო ტყვიამ შეიწირა. ის ცდილობდა, მონარქისტის ნამდვილ სამიზნეს, კონსტიტუციურ-დემოკრატიული პარტიის მეთაურს, პაველ მილიუკოვს გადაფარებოდა. ნაბოკოვის შემოქმედებაში ხშირია ამ შემთხვევითი მკვლელობის გამოძახილი, მისი პერსონაჟებიც კვდებიან გარემოებების დამთხვევის შედეგად (მაგალითად, „მკრთალ ალში“ - რომანის ერთ ინტერპრეტაციაში მკვლელი შეცდომით კლავს პოეტ ჯონ შეიდს (John Shade) იმ დროს, როცა ნამდვილი სამიზნე დევნილი ევროპელი მონარქია). მამის სიკვდილიდან ცოტა ხანში ვლადიმირის დედა და და საცხოვრებლად [[პრაღა]]ში გადავიდნენ.  

ნაბოკოვი ბერლინში დარჩა, სადაც ემიგრანტთა წრეში ცნობილი მწერალი გახდა. ნაწარმოებებს ვ. სირინის ფსევდონიმით აქვეყნებდა (ფსევდონიმი რუსული ფოლკლორის ზღაპრულ ფრინველს უკავშირდება). მწერლობიდან მწირი შემოსავალი ჰქონდა, ამიტომაც  ენების სწავლებას მიჰყო ხელი. კრივისა და ჩოგბურთის გაკვეთილებსაც ატარებდა. &lt;ref name=&quot;MA&quot;/&gt; იმ 15 წელიწადზე, მწერალმა ბერლინში რომ გაატარა, დიტერ ე. ციმერი (Dieter E. Zimmer) წერდა: „ბერლინი არ უყვარდა, ბოლოს კი სულაც შეიძულა. რუს ემიგრანტთა ცოცხალ წრეში ტრიალებდა, რომელიც მეტ-ნაკლებად თვითკმარი იყო. როცა ეს ერთობა დაიშალა, ბერლინში იმიტომ დარჩა, რომ წასასვლელი არსად ჰქონდა. გერმანული ცუდად იცოდა. გერმანელებსაც თითქმის არ იცნობდა - ურთიერთობა მხოლოდ ბინების მეპატრონეებთან, გამყიდველებთან და პოლიციის შენობებში მომუშავე საიმიგრაციო სამსახურის მოხელეებთან ჰქონდა“. &lt;ref&gt;{{cite web| last = Zimmer | first = Dieter E | url = http://www.d-e-zimmer.de/Root/nabberlin2002.htm | title = Presentation of the book ''Nabokov's Berlin'' | series = The International Vladimir Nabokov Symposium | publisher = St. Petersburg | date = 15 July 2002}}.&lt;/ref&gt;

1922 წელს ნაბოკოვი სვეტლანა ზივერტზე დაინიშნა, თუმცა ნიშნობა 1923 წლის დასაწყისში ჩაიშალა, რადგან ქალიშვილის მშობლები შიშობდნენ, რომ ვლადიმირი ოჯახის რჩენას ვერ მოახერხებდა. &lt;ref&gt;{{cite news| url= https://www.nytimes.com/books/first/s/schiff-vera.html | work= The New York Times |title= Vera, chapter 1, para 6 |first= Stacy|last=Schiff}}&lt;/ref&gt; 1923 წლის მაისში, ბერლინში, საქველმოქმედო მეჯლისზე მან რუსი ებრაელი [[ვერა ევსევის ასული სლონიმი]] გაიცნო. &lt;ref name= &quot;MA&quot;&gt;{{Citation | author-link = Martin Amis| last = Amis | first = Martin | title = Visiting Mrs Nabokov: And Other Excursions | pages = 115–18 | publisher = [[Penguin Books]] | origyear = 1993 | edition = reprint | year = 1994 | isbn = 978-0-14-023858-7| title-link = Visiting Mrs Nabokov: And Other Excursions }}.&lt;/ref&gt; ისინი 1925 წლის აპრილში დაქორწინდნენ, მათი ვაჟი, დმიტრი, კი 1934 წელს დაიბადა. &lt;ref name=&quot;MA&quot;/&gt; 

1934 წელს ვერამ სამსახური დაკარგა საზოგადოებაში მზარდი ანტისემიტური განწყობის გამო. ამავე წელს ვლადიმირის მამის მკვლელი რუს ემიგრანტთა გაერთიანების მეთაურის მოადგილედ დაინიშნა. ნაბოკოვმა გადაწყვიტა, სამსახური სამყაროს ინგლისურენოვან ნაწილში მოეძებნა. 1937 წელს საფრანგეთში გაემგზავრა, სადაც მცირეხნიანი სასიყვარულო ურთიერთობა ჰქონდა რუს ემიგრანტთან, ირინა გუადანინისთან. მწერლის ოჯახიც საფრანგეთში გადასახლდა, მანამდე კი მისი წევრები უკანასკნელად ესტუმრნენ პრაღას. ჯერ კანში დაჰყვეს გარკვეული ხანი, შემდეგ - მანტონში, ანტიბში, ფრეჟიუსში, ბოლოს კი პარიზში დამკვიდრება გადაწყვიტეს. 1940 წლის მაისში ნაბოკოვები ევროპის დასაპყრობად დაძრულ გერმანიის არმიას საოკეანო ლაინერ „შამპლენით“ ამერიკის შეერთებულ შტატებში გაექცნენ. მათთან არ იყო ვლადიმირის ძმა, სერგეი, რომელიც შემდეგ, 1945 წლის 9 იანვარს [[ნოიენგამე|ნოიენგამეში]] - საკონცენტრაციო ბანაკში დაიღუპა.   &lt;ref&gt;{{Citation | first = Lev | last = Grossman | url = http://www.salon.com/2000/05/17/nabokov_5/ | title = The gay Nabokov | newspaper = Salon | date = 18 May 2000 | accessdate = 8 December 2013}}.&lt;/ref&gt;

===შეერთებული შტატები===
[[File:957 East State St Ithaca NY NabokovHome1953.jpg|thumb|სახლი ითაკაში, ნიუ-იორკის შტატში, სადაც ნაბოკოვი ოჯახთან ერთად ცხოვრობდა 1947-1953 წლებში. აქ დაამთავრა „ლოლიტა“ და ახალი რომანის, „პნინის“ წერა დაიწყო]]
ნაბოკოვები მანჰეტენზე დასახლდნენ და ვლადიმირმა მოხალისე [[ენტომოლოგი|ენტომოლოგად]] დაიწყო მუშაობა ამერიკის ბუნების ისტორიის მუზეუმში. &lt;ref&gt;{{cite web|title=Nabokov's Type: Lysandra cormion|url=http://www-v1.amnh.org/news/tag/vladimir-nabokov/|accessdate=18 April 2013}}&lt;/ref&gt;

1941 წელს ნაბოკოვმა უელსლის კოლეჯში (Wellesley College) დაიწყო მუშაობა შედარებითი ლიტერატურათმცოდნეობის მიწვეულ მასწავლებლად. ეს ადგილი მისთვის საგანგებოდ მოიფიქრეს - შემოსავალიც ჰქონდა და თავისუფალი დროც საწერად და პეპლების საკვლევად. სწორედ მისი დამსახურებით შეიქმნა უელსლის კოლეჯის რუსული განყოფილება. 1941-42 სასწავლო წელი ნაბოკოვებმა უელსლიში, მასაჩუსეტსის შტატში გაატარეს. 1942 წლის სექტემბერში კი საცხოვრებლად ამავე შტატის ქალაქ კემბრიჯში გადავიდნენ, სადაც 1948 წლის ივნისამდე დარჩნენ. ნაბოკოვი უელსლის კიდევ ერთხელ დაუბრუნდა - ამჯერად რუსულის მასწავლებლად - ქვეყანაში მოწყობილი სალექციო ტურის დროს, 1944-45 სასწავლო წელს. 1945 წელს ის ამერიკის შეერთებული შტატების მოქალაქე გახდა. 1947-48 წლებში, უელსლის ერთკაციან რუსულ განყოფილებაში, ნაბოკოვი რუსული ენისა და ლიტერატურის კურსს უძღვებოდა. მის ლექციებს ბევრი მსმენელი ესწრებოდა - მიზეზი ლექტორის უნიკალური სასაუბრო სტილიც იყო და ისიც, რომ მეორე მსოფლიო ომმა ყოველივე რუსულის მიმართ ინტერესი გაზარდა. ამავე დროს ნაბოკოვი დე ფაქტო კურატორი იყო ლეპიდოპტერიის სფეროში, [[ჰარვარდის უნივერსიტეტი]]ს შედარებითი ზოოლოგიის მუზეუმში. &lt;ref&gt;{{cite news| title= Nabokov, Scientist| work= Natural History| date= July 1999| first= | last= | publisher= }}&lt;/ref&gt; მორის ბიშოპის წახალისებით, 1948 წელს მან უელსლის კოლეჯში სწავლება შეწყვიტა და რუსული და ევროპული ლიტერატურის შესახებ ლექციების კითხვა [[კორნელის უნივერსიტეტი|კორნელის უნივერსიტეტში]] დაიწყო, სადაც 1959 წლამდე მუშაობდა. აქ მის სტუდენტებს შორის იყო შეერთებული შტატების უზენაესი სასამართლოს მომავალი მოსამართლე [[რუთ ბეიდერ გინზბურგი]](Ruth Bader Ginsburg), რომელიც წლების შემდეგ ამბობდა, რომ ნაბოკოვმა მასზე უდიდესი გავლენა იქონია - წერა ასწავლა. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.lawprose.org/interviews/supreme-court.php?vid=ginsburg_part_1&amp;vidtitle=Associate_Justice_Ruth_Bader_Ginsburg_Part_1|title=Supreme Court Interviews | website= LawProse.org|publisher=|accessdate=5 December 2015}}&lt;/ref&gt;

ნაბოკოვმა „[[ლოლიტა]]“ შეერთებული შტატების დასავლეთ ნაწილში მოგზაურობისას დაწერა. იქ ყოველ ზაფხულს მიემგზავრებოდა პეპლებზე სანადიროდ. ამ დროს ვერა იყო მისი „მდივანი, მბეჭდავი, რედაქტორი, კორექტორი, მთარგმნელი და ბიბლიოგრაფი; ასევე აგენტი, ბიზნესის მენეჯერი, კონსულტანტი სამართლებრივ საკითხებში, მძღოლი, ასისტენტ-მკვლევარი, ასისტენტ-ლექტორი“ და საჭირო დროს პროფესორის შეცვლაც შეეძლო. როდესაც ნაბოკოვი „ლოლიტას“ დაუმთავრებელი ტექსტის დაწვას აპირებდა, სწორედ ვერამ შეაჩერა.მწერალი მასზე ამბობდა, არ ვიცნობ ქალს, რომელსაც იუმორის ასეთი გრძნობა ექნებოდაო.  &lt;ref name=&quot;MA&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite news| work= The New York Times| url= https://www.nytimes.com/1991/04/11/obituaries/vera-nabokov-89-wife-muse-and-agent.html |title= Vera Nabokov, 89, Wife, Muse and Agent| date= 11 April 1991| access-date= }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book| first= Brian |last= Boyd| title= Vladimir Nabokov: The American Years| pages= 170, 601| publisher= | isbn= }}&lt;/ref&gt;

1953 წლის ივნისში ნაბოკოვი, ოჯახთან ერთად, საცხოვრებლად ეშლენდში, ორეგონის შტატში გადავიდა. სწორედ იქ დაამთავრა „ლოლიტა“ და ახალი რომანის, „[[პნინი]]ს“ წერა დაიწყო. ხშირად დაეხეტებოდა ახლო მდებარე მთებში პეპლების საძებნელად და ის აისახა კიდეც ლექსში - „ორეგონში დაწერილი სტრიქონები“. 1953 წელს ნაბოკოვები ითაკაში, ნიუ-იორკის შტატში დაბრუნდნენ, სადაც ვლადიმირი ერთხანს ახალგაზრდა მწერალს, [[თომას პინჩონი|თომას პინჩონს]] ასწავლიდა. &lt;ref name=&quot;medfordmail&quot;&gt;{{cite news| url-status= dead| url= http://archive.mailtribune.com/archive/99/sept99/92299n2.htm |title= Snapshot: Nabokov's Retreat| place= Ashland, Oregon | work= [[Mail Tribune]] (Medford, Oregon)| date= 5 November 2006| page= 2 |first= Dani| last= Dodge |archiveurl= https://web.archive.org/web/20101202051944/http://archive.mailtribune.com/archive/99/sept99/92299n2.htm |archivedate= 2 December 2010 | access-date= 9 August 2018}}&lt;/ref&gt;

===მონტრე და გარდაცვალება===
[[File:Nabokov's grave.JPG|thumb|right|ვლადიმირ და ვერა ნაბოკოვების საფლავი კლარანის სასაფლაოზე, მონტრესთან ახლოს, შვეიცარიაში]]

იმ დიდი ფინანსური წარმატების შემდეგ, „ლოლიტამ“ რომ მოუტანა, ნაბოკოვი ევროპაში დაბრუნდა და წერა მთავარ საქმედ გაიხადა. მისი ვაჟი საოპერო მომღერლად აიყვანეს რეჯო-ემილიაში  (Reggio Emilia). 1961 წლის 1 ოქტომბერს კი ვლადიმირი და ვერა სასტუმრო „მონტრე-პალასში“, მონტრეში, შვეიცარიაში დასახლდნენ. მწერალი სიცოცხლის ბოლომდე ამ სასტუმროში ცხოვრობდა და მუშაობდა. &lt;ref name= &quot;theparisreview.org&quot;/&gt; დროდადრო ალპებში, კორსიკასა და სიცილიაზე მიემგზავრებოდა პეპლებზე სანადიროდ. 1976 წელს საავადმყოფოში გადაიყვანეს სიცხის გამო, რომლის გამომწვევი მიზეზიც ექიმებმა ვერ დაადგინეს. 1977 წელს ლოზანის საავადმყოფოში დააწვინეს ბრონქების მწვავე ჰიპერემიის დიაგნოზით. გარდაიცვალა 2 ივლისს, მონტრეში, ოჯახის წევრების გარემოცვაში. როგორც მისი ვაჟი, დმიტრი იხსენებს, „სამჯერ ზედიზედ ამოიკვნესა და თითოეული ამოკვნესა წინაზე სუსტი იყო“. &lt;ref&gt;{{cite news| first= Robert |last= McCrum| title= The Final Twist in Nabokov's Untold Story| work= [[The Observer]]| via= theguardian.com | date= 25 October 2009| url= https://www.theguardian.com/books/2009/oct/25/nabokov-original-of-laura-mccrum| access-date= }}&lt;/ref&gt; ვლადიმირ ნაბოკოვის ნეშტი დაწვეს, ფერფლი კი კლარანის სასაფლაოზე, [[მონტრე]]ში დაკრძალეს. &lt;ref name= GarlandC&gt;{{cite book| title= The Garland Companion to Vladimir Nabokov| editor-first= Vladimir E. |editor-last= Alexandrov | publisher= Garland Publishing| place= New York |year= 1995| isbn= 978-0-8153-0354-1}}&lt;/ref&gt;

გარდაცვალებამდე ის ახალ რომანზე მუშაობდა, რომლის სახელწოდებაც „[[ლორას ორიგინალი]]“ უნდა ყოფილიყო. ნაბოკოვის ლიტერატურულ მემკვიდრეებად ვერა და დმიტრი აღიარეს, რომლებმაც მწერლის თხოვნა არ შეასრულეს - რომანის ხელნაწერი არ დაწვეს. &lt;ref&gt;{{cite news |url=http://blogs.guardian.co.uk/books/2008/04/nabokov_original_of_laura.html|archive-url= https://web.archive.org/web/20080724052855/http://blogs.guardian.co.uk/books/2008/04/nabokov_original_of_laura.html|url-status=dead|archive-date=24 July 2008|title=Nabokov's last work will not be burned|work=The Guardian |location=UK |first=Kate |last=Connolly|date=22 April 2008|accessdate =24 June 2008}}&lt;/ref&gt; დაუმთავრებელი ტექსტი - საინდექსო ბარათებზე დაწერილი 125 გვერდი - შვეიცარიის ერთ-ერთი ბანკის საცავში რჩებოდა და მისი ნახვის უფლება მხოლოდ დმიტრისა და ერთ უცნობს ჰქონდათ. &lt;ref&gt;{{cite news| url= https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=90073521| title= Interview with Dmitri Nabokov| website= NPR.org| |date= 30 April 2008| access-date= }}&lt;/ref&gt; ხელნაწერის სხვადასხვა ნაწილი ნაბოკოვის შემოქმედების მკვლევრებსაც ენახათ. 2008 წლის აპრილში დმიტრიმ გამოაცხადა, რომ რომანის გამოცემას აპირებდა. &lt;ref name=&quot;New York Times&quot;&gt;{{cite news |url= https://www.nytimes.com/2008/04/28/books/28arts-SONPLANSTOPU_BRF.html |title=Son Plans to Publish Nabokov's Last Novel |last=Van Gelder |first=Lawrence |work=The New York Times |date=28 April 2008 |accessdate=12 February 2009}}&lt;/ref&gt;

წიგნის დაბეჭდვამდე „ლორას ორიგინალის“ ნაწყვეტები გამოქვეყნდა. გერმანულმა ყოველკვირეულმა გაზეთმა „[[Die Zeit]]“ მკითხველს ნაბოკოვის რამდენიმე საინდექსო ბარათი წარუდგინა. 2008 წლის 14 აგვისტოს ნომრისთვის პუბლიკაცია რეპორტიორმა მალტე ჰერვიგმა მოამზადა. ჰერვიგი იმ დასკვნამდე მიდის, რომ ეს რომანი, მართალია, ფრაგმენტულია, მაგრამ მაინც „კლასიკური ნაბოკოვია“.  &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.zeit.de/2008/34/Nabokov |title=Sein letztes Spiel |work=Die Zeit |date=14 August 2008 |language=German |accessdate=12 February 2009}}&lt;/ref&gt;

2009 წლის ივლისში ჟურნალმა „[[Playboy]]“-მ „ლორას ორიგინალის“ 5000-სიტყვიანი ნაწყვეტის დაბეჭდვის უფლება მოიპოვა. ტექსტი დეკემბრის ნომერში გამოქვეყნდა. 

„[[ლორას ორიგინალი]]“ წიგნად 2009 წლის 17 ნოემბერს გამოიცა. &lt;ref&gt;https://www.webcitation.org/5lK6d8XEx?url=http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iBxjF8uCw6NIn9hlD_8tEsKhlALA&lt;/ref&gt;

==შემოქმედება==
[[File: Vladimir Nabokov 1960s.jpg|thumb|ნაბოკოვი 1960 წელს]]
[[File: Vladimir Nabokov 1973b.jpg|thumb|ნაბოკოვი 1973 წელს]]
ნაბოკოვი მე-20 საუკუნის ერთ-ერთ განსაკუთრებული სტილის მქონე ავტორადაა აღიარებული. პირველი ნაწარმოებები მან რუსულ ენაზე დაწერა, მსოფლიომ კი ინგლისურ ენაზე შექმნილი რომანებით გაიცნო. იმის გამო, რომ სრულყოფილად იცოდა სამი ენა (ფრანგულადაც წერდა, იხილეთ „Mademoiselle O“), ხშირად ჯოზეფ კონრადს ადარებენ. თავად ნაბოკოვს კი არც ეს შედარება მოსწონდა და არც კონრადის შემოქმედება. კრიტიკოს ედმუნდ უილსონს შესჩიოდა: საკმაოდ ბებერი ვარ საიმისოდ, რომ ვცადო და კონრადს დავემსგავსოო. მართლაც გენიალური ხუმრობააო, - შენიშნა წლების შემდეგ ჯონ აპდაიკმა. ნაბოკოვი ამას 1941 წელს ჩიოდა - ამერიკაში ახლად გადმოსახლებული. &lt;ref name= Bunny /&gt;{{rp|50}} &lt;ref&gt;{{cite book| last= Updike| first= John| title= Hugging the Shore| page= 221}}&lt;/ref&gt; 1950 წლის ნოემბერში მიწერილ წერილში კი უკიდურესად სერიოზული შეფასება შესთავაზა ისევ უილსონს: „კონრადმა ჩემზე კარგად იცოდა, როგორ უნდა გამოეყენებინა სტანდარტული ინგლისური, მაგრამ მე სხვა რამ გამომდის უკეთესად. ის ვერ ეშვება ჩემი სოლეციზმების სიღრმემდე და ვერც ჩემი ვერბალური მწვერვალების სიმაღლეს აღწევს“. &lt;ref name= Bunny /&gt;{{rp|282}} ნაბოკოვმა რუსულად დაწერილი ნაწარმოებების მნიშვნელოვანი ნაწილი თავადვე თარგმნა ინგლისურ ენაზე - ზოგჯერ ვაჟის, დმიტრის დახმარებით. სამენოვანმა აღზრდა-განათლებამ კი მის ოსტატობაზე უდავოდ დიდი გავლენა მოახდინა.
 
მწერალმა რუსულ ენაზე თარგმნა ინგლისურად დაწერილი ორი წიგნი: „დამარწმუნებელი მტკიცებულება: მემუარები“ და „ლოლიტა“. „დამარწმუნებელი მტკიცებულება“ მხოლოდ იმიტომ თარგმნა, რომ ინგლისური ვარიანტი არასრულყოფილად ეჩვენებოდა. როგორც ამბობდა, წიგნის წერისას იძულებული იყო, მოგონებები ინგლისურ ენაზე ეთარგმნა და დიდი დრო დაეთმო ისეთი რაღაცების ახსნისათვის, რაც რუსეთში შესანიშნავად იციან. შემდეგ გადაწყვიტა, კიდევ ერთხელ გადაეწერა წიგნი - ამჯერად მშობლიურ ენაზე. ამ ყველაფრის მერე კი საბოლოო ვარიანტი მოამზადა - „ილაპარაკე, მეხსიერებავ“ (თავიდან სათაურად უნდოდა: „ილაპარაკე, მნემოზინე“). ნაბოკოვი [[ინდივიდუალიზმი]]ს ერთგული მცველი იყო და ხელაღებით უარყოფდა იმ კონცეფციებსა და იდეოლოგიებს, რომლებიც პიროვნულ და თვითგამოხატვის თავისუფლებას ზღუდავენ; გმობდა სხვადასხვა ფორმით გამოვლენილ ტოტალიტარიზმსა და [[ზიგმუნდ ფროიდი]]ს ფსიქოანალიზს. &lt;ref name= GarlandC/&gt;{{rp|412ff}} მის ნაწარმოებებში ხშირად დასცინიან ვულგარულობას და ეზიზღებათ ის. &lt;ref name= GarlandC /&gt;{{rp|628ff}} „ლოლიტას“ თარგმნის შესახებ ნაბოკოვი წერს: „წარმოვიდგინე, რომ შორეულ მომავალში შეიძლებოდა ვინმეს „ლოლიტა“ რუსულად ეთარგმნა. შინაგანი ტელესკოპი შორეული მომავლის სწორედ ამ მონაკვეთისაკენ მივმართე და დავინახე, რომ შეცდომებით სავსე თითოეული აბზაცი საზიზღარი, არასწორი თარგმანის ნიმუში იქნებოდა. ვიღაც მავნებლის ხელიდან გამოსული „ლოლიტას“ რუსული ვერსია რა უნდა ყოფილიყო - მთლიანად დამახინჯებული და ვულგარული პერიფრაზებითა თუ უხეში შეცდომებით გავსებული. ამიტომაც გადავწყვიტე, თავადვე მეთარგმნა“. &lt;ref&gt;{{cite web|last=Toffler|first=Alvin|title=Playboy interview: Vladimir Nabokov|url=http://lib.ru/NABOKOW/Inter03.txt_with-big-pictures.html|work=Playboy|publisher=Playboy|accessdate=5 December 2013}}&lt;/ref&gt;

მწერლის შემოქმედებითი პროცესი ამგვარი იყო: ტექსტს ასობით საინდექსო ბარათზე წერდა და ამ ჩანაწერებით აბზაცებსა და წიგნის თავებს ადგენდა, შემდეგ მათ ხელახლა, სხვაგვარად აწყობდა - ასე ქმნიდა რომანების სტრუქტურას. მომდევნო წლებში ეს მეთოდი მრავალმა სცენარისტმა აითვისა. &lt;ref name=&quot;theparisreview.org&quot;&gt;{{cite interview| last= Nabokov| first= Vladimir| interviewer= Herbert Gold |title=Vladimir Nabokov, The Art of Fiction No. 40|url=http://www.theparisreview.org/interviews/4310/the-art-of-fiction-no-40-vladimir-nabokov|work=[[The Paris Review]]|issue=41|date=Summer–Fall 1967|accessdate=5 June 2018}}&lt;/ref&gt;

1920-1940 წლებში ნაბოკოვი ნაწარმოებებს ვლადიმირ სირინის ფსევდონიმით აქვეყნებდა - კრიტიკოსებისათვის თავისი ვინაობის დასამალად. &lt;ref name= &quot;NYTimes obit&quot;&gt;{{cite news |url= https://www.nytimes.com/books/97/03/02/lifetimes/nab-v-obit.html?scp=3&amp;sq=Vladimir%20Nabokov&amp;st=cse |title=Vladimir Nabokov, Author of 'Lolita' and 'Ada,' Is Dead |last=Whiteman |first=Alden |work=The New York Times |date=5 July 1977 |accessdate=10 February 2009}}&lt;/ref&gt; ტექსტებში ხანდახან შეცვლილი სახელით, ეპიზოდურად ჩნდება. ვივიენ დარქბლუმს (Vivian Darkbloom) (Vladimir Nabokov-ის [[ანაგრამა]]) „ლოლიტაშიც“ ვხედავთ და „ადაშიც“. ასევე რომანში „მეფე, ქალი, ვალეტი“ გვხვდება პერსონაჟი ბლავდაკ ვინომორი (Blavdak Vinomori) (კიდევ ერთი ანაგრამა). სირინი, როგორც სხვა ემიგრანტი ავტორი, ნახსენებია მწერლის მემუარებში და აგრეთვე „პნინში“. 

ნაბოკოვის შემოქმედება ცნობილია რთული სიუჟეტებით, სიტყვების მახვილგონივრული თამაშით, თამამი მეტაფორებითა და ისეთი სტილით, რომელიც პაროდიულიცაა და უკიდურესად ლირიკულიც. საყოველთაო აღიარება რომანმა „ლოლიტამ“ (1955) მოუტანა, რომელიც თორმეტი წლის გოგონასადმი შუა ხანს მიტანებული კაცის დაუოკებელ ვნებაზე მოგვითხრობს. ამ და სხვა ნაწარმოებებმა. განსაკუთრებით რომანმა „მკრთალმა ალმა“ (1962) მას მეოცე საუკუნის უდიდეს რომანისტებს შორის დაუმკვიდრა ადგილი. ნაბოკოვის ყველაზე სქელტანიანი წიგნია „ადა“ (1969), რომელსაც უფრო მეტი დრო დაუთმო, ვიდრე სხვა რომანებს. ენობრივი თამაშების ნიმუში მოთხრობა „დები ვეინები“ ცნობილი გახდა ნაწილობრივ იმის გამო, რომ ბოლო აბზაცი აკროსტიქს წარმოადგენს - სიტყვების პირველი ასოების შეერთებით იმქვეყნიური სამყაროდან გამოგზავნილი შეტყობინება იქმნება. მოთხრობაში „ნიშნები და სიმბოლოები“ (1958) პერსონაჟს გამოგონილი დაავადება „რეფერენციული მანია“ აწუხებს - ეჩვენება, რომ გარემომცველი ნივთების სამყაროში დაშიფრული შეტყობინებების გაცვლა-გამოცვლა მიმდინარეობს. &lt;ref&gt;{{Cite journal|last=Wershler|first=Darren|year=2010|title=The Locative, the Ambient, and the Hallucinatory in the Internet of Things| journal=Design and Culture|volume=2|issue=2|pages=199–216|doi=10.2752/175470710X12696138525703}}&lt;/ref&gt;

ვლადიმირ ნაბოკოვმა კრიტიკოსის სახელი [[ალექსანდერ პუშკინი]]ს პოემის, „[[ევგენი ონეგინი]]ს“ თარგმანისა (1964) და კომენტარების წყალობით მოიპოვა. კომენტარებს დანართი ახლდა: „შენიშვნები პროსოდიის თაობაზე“, რომელიც მეტად საყურადღებო აღმოჩნდა. ავტორის დაკვირვებით, სულ რაღაც ორი საუკუნე იყო, რაც პუშკინის მიერ გამოყენებული [[იამბური ტეტრამეტრი]] რუსული ლიტერატურის ნაწილს წარმოადგენდა, მაგრამ რუს პროსოდისტებს ის კარგად ჰქონდათ გათავისებული; მეორე მხრივ, ბევრად უფრო ძველი ინგლისური იამბური ტეტრამეტრი ბნელით მოცული და მწირად დოკუმენტირებული ჩანდა. &lt;blockquote&gt; „იძულებული გავხდი, მარტივი ტერმინოლოგია გამომეგონებინა და ინგლისურ სალექსო ფორმებთან მიმესადაგებინა, კლასიფიკაციის დეტალებს მეტისმეტადაც კი ჩავღრმავებოდი, სანამ იმ შენიშვნებს  მივუახლოვდებოდი, პუშკინის „ევგენი ონეგინის“ თარგმანისათვის რომ უნდა დამერთო. იძულებითი დიდი სამზადისის გათვალისწინებით, არც ისე ბევრი თემაა - მხოლოდ ის, რაც რუსული ლიტერატურის შემსწავლელმა არარუსმა სტუდენტმა უნდა იცოდეს რუსული პროსოდიისა და „ევგენი ონეგინის“ შესახებ“. &lt;/blockquote&gt;

ნაბოკოვის კორნელის უნივერსიტეტში წაკითხული ლექციები, რომლებიც თავმოყრილია კრებულში „ლექციები ლიტერატურაზე“, მკითხველს ხელოვნების შესახებ მის საკამათო იდეებს აცნობს. &lt;ref&gt;{{cite book| last=  Strehle |first=  Susan| title= Actualism: Pynchon's Debt to Nabokov| publisher= University of Wisconsin Press| year= 1971| pages= 37–38}}&lt;/ref&gt; მწერალს მტკიცედ სწამდა, რომ რომანებს არაფერი უნდა ესწავლებინა და მკითხველებს პერსონაჟებისთვის არ უნდა ეთანაგრძნოთ - „უფრო დიდი“, ესთეტიკური სიამოვნების მიღება უნდა ეცადათ, რასაც მხოლოდ მაშინ შეძლებდნენ, თუ მეტ ყურადღებას მიაქცევდნენ სტილისა და სტრუქტურის დეტალებს. სძულდა „ზოგადი იდეები“ რომანებში და როცა სტუდენტებს „[[ულისე]]ს“ ასწავლიდა, მათგან მოითხოვდა, რომ თვალი ედევნებინათ მთავარი გმირების მოძრაობისათვის დუბლინში, სცოდნოდათ, ზუსტად სად იყო ესა თუ ის პერსონაჟი (რუკაზე მოეძებნათ). ამ დროს კი გვერდზე რჩებოდა ირლანდიის ისტორია, რასაც ბევრი კრიტიკოსი რომანის გაგებისათვის არსებითად მიიჩნევს. &lt;ref&gt;Collected by Fredson Bowers in 1980 and published by Harcourt Brace Jovanovich&lt;/ref&gt; 2010 წელს ჟურნალმა „კიჩმა“ (Kitch), კორნელის უნივერსიტეტის სტუდენტურმა გამოცემამ, გამოაქვეყნა პუბლიკაცია, რომელშიც სტუდენტები აზრს გამოთქვამდნენ ნაბოკოვის ლექციებზე და სადაც ასევე გამოკვლეული იყო მწერლის ხანგრძლივი კავშირი „[[Playboy]]“-ისთან. &lt;ref&gt;{{cite web |url= http://kitschmag.com/index.php?option=com_frontpage&amp;Itemid=1&amp;limit=9&amp;limitstart=9|title=Kitsch Magazine|accessdate=5 December 2015}}&lt;/ref&gt; ნაბოკოვი სტუდენტებს რომანების დეტალების აღწერას სთხოვდა და არა ამბის, სიუჟეტის მოყოლას, შეფასებისას კი მეტად მკაცრი იყო. ედუარდ ჯეი ეპსტეინი მწერლის ლექციების აღწერისას იგონებდა: თავიდანვე ნათლად გვაჩვენა, რომ სტუდენტებთან დამეგობრების უმცირესი სურვილიც არ ჰქონდა - სახელითა და გვარით კი არ გვიმახსოვრებდა, არამედ ადგილის ნომრებითო. &lt;ref&gt;{{cite journal|last=Epstein|first=Edward Jay|author-link=Edward Jay Epstein|title=An A from Nabokov|url=http://www.nybooks.com/articles/2013/04/04/a-from-nabokov/| journal= [[The New York Review of Books]]| date=4 April 2013|accessdate=5 June 2018}}&lt;/ref&gt;

==სინესთეზია==
ნაბოკოვი ამბობდა, რომ სინესთეტი იყო - ბავშვობიდანვე ახსენებდა ციფრი 5 წითელ ფერს. სინესთეზიის ასპექტები მის რამდენიმე ნაწარმოებში გვხვდება. &lt;ref&gt;Martin, Patrick. &quot;Synaesthesia, metaphor and right-brain functioning&quot; in ''Egoist''.&lt;/ref&gt; მწერლის ცოლიც სინსეთეტად მიიჩნევდა თავს - გონებაში ისიც ერთმანეთს უკავშირებდა ფერებსა და ცალკეულ ასოებს. ნაბოკოვებმა აღმოაჩინეს, რომ დმიტრისაც გამოჰყოლოდა ეს უნარი - ფერები, რომლებსაც ასოებთან აკავშირებდა, ზოგ შემთხვევაში მშობლების მიერ დასახელებულთა ნარევი იყო - „თითქოს გენები აკვარელით იქცევდნენ თავსო“. &lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.kulichki.com/moshkow/NABOKOW/Inter02.txt|title=Nabokov's interview| publisher= BBC Television |year= 1962 | via= kulichki.com |accessdate=5 December 2015}}&lt;/ref&gt;

ზოგიერთი სინესთეტისთვის ასოები უბრალოდ კი არ უკავშირდება გამორჩეულ ფერებს, არამედ თავად არის ფერადი. ნაბოკოვი ხშირად მიაწერდა მსგავს უნარს თავის გმირებს. „მარცხენა ზოლში“ კრუგი შენიშნავს, რომ სიტყვა „ერთგულება“ მზის გულზე დადებულ ოქროსფერ ჩანგალს აგონებს. „ლუჟინის დაცვაში“ კი ავტორი ჰყვება, როგორ აღმოაჩინა მთავარი გმირის მწერალმა მამამ, რომ ვერ შეძლებდა იმ რომანის დამთავრებას, რომლის დაწერასაც აპირებდა - „ფერებით დაწყებულ“ გამოგონილ სიუჟეტში თავგზა სულ აბნეოდა. ნაბოკოვის ნაწარმოებებში მრავალი მინიშნებაა, რომლებსაც საბოლოოდ ავტორის სინესთეზიასთან მივყავართ. პერსონაჟებიდანაც ბევრს აქვს გამორჩეული „სენსორული აპეტიტი“, სინესთეზიას რომ წააგავს. &lt;ref&gt;{{cite book| first= John Burt |last= Foster |year= 1993| title= Nabokov's Art of Memory and European Modernism| url= https://archive.org/details/nabokovsartmemor00fost | url-access= limited | publisher= Princeton University Press | pages= [https://archive.org/details/nabokovsartmemor00fost/page/n43 26]–32| isbn= }}&lt;/ref&gt;

==ენტომოლოგია==
ნაბოკოვს ენტომოლოგიისადმი ინტერესი [[მარია სიბილა მერიანი]]ს წიგნებმა გაუღვიძა, რომლებიც სოფელ ვირაში, მშობლიური სახლის სხვენზე იპოვა. &lt;ref&gt;{{cite book| last= Todd| first= Kim| title= Chrysalis: Maria Sibylla Merian and the Secrets of Metamorphosis| publisher= Harcourt| page= [https://archive.org/details/chrysalismariasi00todd/page/11 11]| isbn= 978-0-15-101108-7| url= https://archive.org/details/chrysalismariasi00todd/page/11}}&lt;/ref&gt; შემგროვებლობას დიდხანს ეწეოდა, თუმცა მანქანის მართვა არ უსწავლია და ცოლზე, ვერაზე იყო დამოკიდებული - მას დაჰყავდა საინტერესო ადგილებში. 40-იან წლებში, როგორც მკვლევარ-ზოოლოგს, პეპლების კოლექციის შედგენა დაავალეს [[ჰარვარდის უნივერსიტეტი]]ს შედარებითი ზოოლოგიის მუზეუმში. ამ დარგში მისი ნაშრომები გამორჩეულად ტექნიკური ხასიათისაა. აღსანიშნავია, რომ მწერლის ცხოვრების ეს მხარე ნაკლებად არის ცნობილი მისი ლიტერატურული ნამუშევრების დამფასებლებისათვის. ნაბოკოვს საკვლევად გარეგნულად არცთუ მიმზიდველი [[Polyommatini]]-ის გვარი ჰქონდა არჩეული [[Lycaenidae]]-ის ოჯახიდან. აღწერა აგრეთვე [[Lycaeides melissa samuelis]]. მის პატივსაცემად ერთ-ერთ ოჯახს &quot;ნაბოკოვია&quot; უწოდეს, მწერლის გვარსა თუ რომანებიდან აღებულ სახელებზე მიანიშნებს არაერთი პეპლის აღწერილობა Madeleinea-სა და Pseudolucia-ს ოჯახებიდან. &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.libraries.psu.edu/nabokov/dzbutt6.htm |title= Butterflies and moths bearing Nabokov's name |website= libraries.psu.edu| publisher=Zembla |year=1996 |accessdate=12 February 2009}}&lt;/ref&gt; 1967 წელს ნაბოკოვი წერდა: „ლიტერატურული შთაგონების სიამოვნება და მისი ნაყოფი ვერც კი შეედრება იმ აღფრთოვანებას, რომელსაც მიკროსკოპში ახალი ორგანოს აღმოჩენა იწვევს, ან ჯერ კიდევ აღუწერელი იმ სახეობების მიგნება, ირანისა თუ პერუს მთებში რომ ბინადრობენ. რუსეთში რევოლუცია რომ არ მომხდარიყო, ვინ იცის, იქნებ სულაც ლეპიდოპტეროლოგიისთვის მიმეძღვნა თავი და ერთი რომანიც არ დამეწერა“. &quot;&lt;ref name=&quot;theparisreview.org&quot;/&gt;

პალეონტოლოგმა და ესეისტმა სტივენ ჯეი გულდმა ლეპიდოპტერიით ნაბოკოვის გატაცება აღწერა ესეში „არ არსებობს მეცნიერება ფანტაზიის გარეშე, არ არსებობს ხელოვნება ფაქტების გარეშე: ვლადიმირ ნაბოკოვის [[ლეპიდოპტერია]]“. გულდი შენიშნავს, რომ ნაბოკოვი, როგორც მეცნიერი, ხანდახან მეტისმეტად კონსერვატორი იყო. მაგალითად, არ აღიარებდა, რომ გენეტიკის გათვალისწინება თუ ქრომოსომების დათვლა სწორი გზა იყო მწერების სახეობების ერთმანეთისაგან გასარჩევად - მიკროსკოპის გამოყენებით გენიტალიების ტრადიციულ შედარებას უფრო სანდოდ მიიჩნევდა.    

ჰარვარდის ბუნების ისტორიის მუზეუმში, რომლის ნაწილიცაა დღეს შედარებითი ზოოლოგიის მუზეუმი, ჯერ კიდევ არსებობს ნაბოკოვის „გენიტალიების კაბინეტი“, სადაც ის მამრი ცისფერი პეპლების გენიტალიების კოლექციას ინახავდა. &lt;ref&gt;{{cite book |url=https://archive.org/details/rarestofrarestor0000pick |title=The Rarest of the Rare: Stories Behind the Treasures at the Harvard Museum of Natural History |isbn=978-0-06-053718-0 |first1=Nancy |last1=Pick |first2=Mark |last2=Sloan |publisher=Harper |year=2004 |accessdate=10 March 2010 |url-access=registration }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name= bones /&gt; „ნაბოკოვი სერიოზული ტაქსონომისტი იყო, - შენიშნავს მუზეუმის თანამშრომელი ნენსი პიკი, ავტორი წიგნისა „იშვიათზე იშვიათი: ისტორიები საგანძურს მიღმა ჰარვარდის ბუნების ისტორიის მუზეუმში“. - მან დიდი შრომა გასწია იმ სახეობების ერთმანეთისაგან გასარჩევად, რომლებსაც თითქოს არაფერი განასხვავებდა. მათ გენიტალიებს მიკროსკოპით დღეში ექვსი საათი, კვირაში შვიდი დღე აკვირდებოდა, სანამ მხედველობამ არ უმტყუნა“. &lt;ref name= bones&gt;{{Cite journal|url = http://www.gsas.harvard.edu/images/stories/pdfs/colloquy_spring05.pdf|title = Blood, Sweat, and Bones|last = Pick|first = Nancy|date = Spring 2005|journal = Colloquy (Alumni Quarterly)|accessdate = 19 November 2014|page = 8|url-status = dead|archiveurl = https://web.archive.org/web/20150908182313/http://www.gsas.harvard.edu/images/stories/pdfs/colloquy_spring05.pdf|archivedate = 8 September 2015|df = dmy-all}}&lt;/ref&gt; კოლექციის დარჩენილი ნაწილი, დაახლოებით 4300 სახეობა, ლოზანის ზოოლოგიის მუზეუმს გადაეცა შვეიცარიაში. 

მიუხედავად იმისა, რომ ნაბოკოვის შრომას პროფესიონალი ლეპიდოპტერისტები სერიოზულად არ მიიჩნევდნენ, ახალი გენეტიკური კვლევები მის ჰიპოთეზას ამტკიცებს - რომ პეპლების სახეობათა ერთი ჯგუფი - ცისფერი [[Polyommatus]] - ამერიკის კონტინენტზე  ბერინგის სრუტის მხრიდან შევიდა ხუთ ტალღად და ბოლოს ჩილემდე ჩააღწია. &lt;ref&gt;{{cite news |title=Nabokov Theory on Butterfly Evolution Is Vindicated |last= Zimmer| first= Carl |authorlink=Carl Zimmer |url=https://www.nytimes.com/2011/02/01/science/01butterfly.html?pagewanted=1 |newspaper=The New York Times |date=25 January 2011 |accessdate=25 January 2011}}&lt;/ref&gt;

გულდი შენიშნავს, რომ ნაბოკოვის მრავალი თაყვანისმცემელი ცდილობდა, ლიტერატურული ღირებულება მიეწერა მისი სამეცნიერო ნაშრომებისათვის. სხვები კი, პირიქით, ამტკიცებდნენ, რომ სამეცნიერო ნაშრომებმა მისი ლიტერატურული შემოქმედება გაამდიდრა. მისი აზრით, ორივე შეხედულება მცდარია: ერთმა მხარემ კი არ გამოიწვია ან განაპირობა მეორე, არამედ ერთიც და მეორეც გამომდინარეობს დეტალებისადმი, დაკვირვებისა და სიმეტრიისადმი ნაბოკოვის სიყვარულიდან.    

==საჭადრაკო ამოცანები==
ემიგრაციაში ვ. ნაბოკოვი დიდ დროს უთმობდა საჭადრაკო ამოცანების შექმნას, რომლებსაც რუს ემიგრანტთა პერიოდულ გამოცემებში აქვეყნებდა. მემუარებში ასე აღწერს საჭადრაკო ამოცანებზე მუშაობას: „გონებაზე დიდი დატვირთვა მოდის. დროის ელემენტი ცნობიერებიდან ქრება“. მისი აზრით, ის „ორიგინალურობა, გამომგონებლობა, მოკლედ გადმოცემის უნარი, ჰარმონიულისა და კომპლექსურისკენ სწრაფვა, დაბოლოს, დიდებული თვალთმაქცობა“, რაც საჭადრაკო ამოცანის შექმნისთვისაა საჭირო, ნებისმიერი ხელოვნებისას გაუტოლდებოდა.

==პოლიტიკური შეხედულებები==
=== რუსეთის პოლიტიკა===

„დიდი ლიტერატურის მიუხედავად, რუსეთი ყოველთვის უცნაურად საძაგელი ქვეყანა იყო. საუბედუროდ, დღეისათვის რუსებმა სრულად დაკარგეს უნარი, მოკლან ტირანი“. 
ვლადიმირ ნაბოკოვი &lt;ref name= RussianYears /&gt;

ნაბოკოვი კლასიკური ლიბერალი იყო, მამის ტრადიციის გამგრძელებელი - იმ ლიბერალი სახელმწიფო მოღვაწისა, რომელიც 1917 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ, როგორც კონსტიტუციურ-დემოკრატიული პარტიის წევრი, დროებით მთავრობაში აღმოჩნდა. &lt;ref&gt;{{cite book |last1=Dragunoiu |first1=Dana |title=Vladimir Nabokov and the Poetics of Liberalism |date=2011 |publisher=Northwestern University Press |page=17}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name= StrongO&gt;{{cite book| title= Strong opinions| first= Vladimir |last= Nabokov| publisher= Vintage Books| year= 1990| isbn= }}&lt;/ref&gt; მემუარებში „ილაპარაკე, მეხსიერებავ“ მწერალი სიამაყით ჰყვება მამამისის კამპანიებზე დესპოტიზმის წინააღმდეგ და აგრეთვე იმ თავგამოდებაზე, რომლითაც ის სიკვდილით დასჯას უპირისპირდებოდა. &lt;ref&gt;{{cite book |last1=Dragunoiu |first1=Dana |title=Vladimir Nabokov and the Poetics of Liberalism |date=2011 |publisher=Northwestern University Press |page=29}}&lt;/ref&gt; ნაბოკოვი თავს „თეთრ რუსად“ მიიჩნევდა და უდრეკი მოწინააღმდეგე იყო საბჭოთა ხელისუფლებისა, რომელმაც ძალაუფლება 1917 წლის ოქტომბრის ბოლშევიკური რევოლუციის შემდეგ ჩაიგდო ხელში. &lt;ref name=&quot;theparisreview.org&quot;/&gt; 1917 წელს დაწერილ ლექსში, ჯერ კიდევ ყმაწვილკაცი, ლენინის ბოლშევიკებს აღწერს, როგორც „ჩამოძონძილ, ნაცრისფერ ადამიანებს“. &lt;ref&gt;{{cite book| title = Vladimir Nabokov | url = https://archive.org/details/vladimirnabokov00barb | url-access = limited | first = Barbara | last = Wyllie | place = London | year = 2010 | page = [https://archive.org/details/vladimirnabokov00barb/page/n23 22]}}&lt;/ref&gt;

ცხოვრების ბოლომდე ნაბოკოვი მამამისის კლასიკური ლიბერალური პოლიტიკური ფილოსოფიის ერთგული დარჩა და ერთნაირად უპირისპირდებოდა ცარისტულ ავტოკრატიას, კომუნიზმსა და ფაშიზმს. &lt;ref name= RussianYears&gt;{{cite book |first= Brian| last= Boyd |title=Vladimir Nabokov: The Russian Years |year=1990 |publisher=Princeton University Press |isbn=978-0-7011-3700-7}}&lt;/ref&gt;{{rp|24–36}}

მამამისი - ვლადიმირ დმიტრის ძე ნაბოკოვი რუსეთის იმპერიაში ებრაელთა უფლებების თავგამოდებული დამცველი და იმ ოჯახური ტრადიციის გამგრძელებელი იყო, რომლისთვისაც სათავე მამამისს - დმიტრი ნაბოკოვს დაედო. ამ უკანასკნელმა ალექსანდრე მეორის დროს იუსტიციის მინისტრად ყოფნისას წარმატებით დაბლოკა ის ანტისემიტური ზომები, რომელთა მიღებასაც შინაგან საქმეთა მინისტრი აპირებდა. ტვირთის ზიდვაზე არც ვლადიმირ ნაბოკოვს უთქვამს უარი - დაუნდობლად გმობდა ანტისემიტიზმს თავის შემოქმედებაში. 30-იან წლებში ჰიტლერის გერმანიას მხოლოდ იმ მადლიერი რუსი ებრაელების დახმარებით დააღწია თავი, რომლებსაც მეფის რუსეთში ებრაელების დასაცავად მისი ოჯახის თავგამოდება ახსოვდათ. &lt;ref name= RussianYears /&gt;{{rp|24}}

1969 წელს კითხვას - ისურვებდა თუ არა იმ ქვეყნის მონახულებას, საიდანაც 1918 წელს გამოიქცა - ასე უპასუხა: „სანახავი არც არაფერია. ახალი სახლები და ძველი ეკლესიები არ მაინტერესებს. სასტუმროები საშინელი აქვთ, საბჭოთა თეატრი კი მძულს. ნებისმიერი იტალიური სასახლე რუსი მეფეების გადაღებილ სავანეზე უკეთესია. სოფლური ქოხები ქვეყნის სიღრმეში ისევ ისეთი ღარიბული და უბადრუკია, საცოდავი გლეხი კი ისევ საცოდავად ურტყამს საცოდავ ჯაგლაგს. რაც შეეხება ჩემს ჩრდილოეთს, მის ლანდშაფტსა და ბავშვობის მოგონებებს - გონებაში შენახული სურათების დასვრა არ მინდა“. &lt;ref name= StrongO /&gt;{{rp|148}}

=== ამერიკის პოლიტიკა ===
40-იან წლებში ამერიკაში დამკვიდრებული ნაბოკოვი ყურადღებას ამახვილებდა იმ კავშირზე, ამერიკულ და ინგლისურ ლიბერალურ დემოკრატიასა და რუსეთის დროებითი მთავრობის სულისკვეთებას შორის რომ უნდა ყოფილიყო. 1942 წელს აცხადებდა: „დემოკრატია ჰუმანურობის საუკეთესო გამოვლინებაა... თითოეული ადამიანის ბუნებრივი მდგომარეობაა მას შემდეგ, რაც ადამიანის გონებამ გააცნობიერა არა მხოლოდ სამყარო, არამედ საკუთარი თავიც“. &lt;ref&gt;{{cite book |last1=Boyd |first1=Brian |title=Vladimir Nabokov: The American Years |date=2016 |publisher=Princeton University Press |page=41}}&lt;/ref&gt; 60-იან წლებში წერილებსა თუ ინტერვიუებში არ მალავდა ღრმა სიძულვილს ახალი მემარცხენეების მიმართ და გამოსვლების მონაწილეებს „კონფორმისტებსა“ და „ბრიყვ ყაჩაღებს“ უწოდებდა. &lt;ref name= StrongO /&gt;{{rp|139}}&lt;ref name=&quot;larmour17&quot;&gt;{{cite book| first= David Henry James |last= Larmour| title= Discourse and ideology in Nabokov's prose| url= https://archive.org/details/discourseideolog00larm | url-access= limited | publisher= Routledge| year= 2002| page= [https://archive.org/details/discourseideolog00larm/page/n20 17]}}&lt;/ref&gt; 1967 წელს კი ინტერვიუში აცხადებდა, რომ არ სურდა, რაიმე საერთო ჰქონოდა ბოლშევიზმისა თუ ცარისტული ავტოკრატიის მხარდამჭერებთან, მაგრამ ჰყავდა „მეგობრები როგორც კონსტიტუციური მონარქიის, ასევე სოციალური რევოლუციის მომხრე ინტელექტუალებს შორის“. &lt;ref&gt;{{cite book |last1=Pifer |first1=Ellen |title=Vladimir Nabokov's Lolita: A Casebook |date=2003 |publisher=Oxford University Press |pages=195–199}}&lt;/ref&gt; მწერალი ამართლებდა ვიეტნამის ომის წამოწყებას და პრეზიდენტ ჯონსონითა და პრეზიდენტ ნიქსონით აღტაცებასაც გამოხატავდა. &lt;ref name=&quot;larmour17&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;pitzer secret1&quot;&gt;{{cite book |last1=Pitzer |first1=Andrea |title=The Secret History of Vladimir Nabokov |date=2013 |publisher=Open Road Media}}{{page needed|date=July 2018|author-link=Andrea Pitzer}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book| first= Stacy |last= Schiff| title= Véra (Mrs. Vladimir Nabokov)| publisher= Random House Digital| year= 2000}}{{page needed|date=July 2018}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book| first= Jacob |last= Epstein| title= Book business: publishing past, present, and future| url= https://archive.org/details/bookbusinesspubl00epst | url-access= registration | publisher= W. W. Norton| year= 2002| pages = [https://archive.org/details/bookbusinesspubl00epst/page/76 76–77]}}&lt;/ref&gt; აფროამერიკელებისადმი რასისტული დამოკიდებულება მის აღშფოთებას იწვევდა და სეგრეგაციის საწინააღმდეგო არგუმენტად ხშირად იხსენებდა პუშკინის მრავალრასობრივ წარმომავლობას.&lt;ref name=&quot;pitzer secret1&quot;/&gt;

=== რელიგია ===
ვლადიმირ ნაბოკოვი აგნოსტიკოსი იყო. &lt;ref&gt;{{cite book|title=Vladimir Nabokov|year=1974|publisher=F. Ungar Publishing Company|isbn=9780804426381|page=[https://archive.org/details/vladimirnabokov00dona/page/8 8]|first=Donald E.|last=Morton|quote=Nabokov is a self-affirmed agnostic in matters religious, political, and philosophical.|url=https://archive.org/details/vladimirnabokov00dona/page/8}}&lt;/ref&gt;

=== ძილი ===
ნაბოკოვი ცხოვრების ბოლომდე იტანჯებოდა უძილობით და აღიარებდა, რომ დაძინების სირთულე სულ ადარდებდა. ცნობილია მისი გამოთქმა: „ღამე ვეებერთელა გოლიათია“. &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Parkin|first=Simon|date=2018-09-14|title=Finally, a cure for insomnia?|language=en-GB|work=The Guardian|url=https://www.theguardian.com/news/2018/sep/14/finally-a-cure-for-insomnia|access-date=2020-07-03|issn=0261-3077}}&lt;/ref&gt; უძილობამ ხელი შეუწყო პროსტატის გადიდებას, რამაც კიდევ უფრო გაუღრმავა ძილთან დაკავშირებული პრობლემები. &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.newyorker.com/books/page-turner/what-vladimir-nabokov-saw-in-his-dreams|title=The Enthralling, Anxious World of Vladimir Nabokov's Dreams|last=Piepenbring|first=Dan|date=2018-02-08|access-date=2019-11-23|language=en|issn=0028-792X}}&lt;/ref&gt; მწერალი ძილს უწოდებდა „სიბრიყვესთან დაძმობილებას“, „გონებრივ საწამებელსა“ და „გონის, ადამიანობის, გენიის ღამეულ ღალატს“. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thevintagenews.com/2017/12/19/vladimir-nabokovs-dream-diary-2/|title=For three months in 1964, Vladimir Nabokov wrote down his dreams every morning, pursuing a theory that time flows backward|date=2017-12-19|website=The Vintage News|language=en|access-date=2019-11-23}}&lt;/ref&gt; მის შემოქმედებაზე უძილობის გავლენა მრავალმხრივ არის გამოკვლეული. 2017 წელს პრინსტონის უნივერსიტეტის გამომცემლობამ დღიურებში ჩაწერილი მისი სიზმრების კრებული გამოსცა - „უძილოს სიზმრები: დრო და ექსპერიმენტები“. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Insomniac Dreams|last=Nabokov|first=Vladimir|publisher=Princeton University Press|year=2017|isbn=978-0-691-16794-7|editor-last=Barabtarlo|editor-first=Gennady|location=|pages=|language=en}}&lt;/ref&gt;

=== შეხედულებები ქალ მწერლებზე ===
ვერა ქმრის უდიდესი გულშემატკივარი იყო და ცხოვრების ბოლომდე ყოველმხრივ ეხმარებოდა, მაგრამ ნაბოკოვი მაინც აღიარებდა, რომ ქალ მწერლებს ალმაცერად უყურებდა. ედმუნდ უილსონს, რომელიც რჩევებს აძლევდა ლექციების თაობაზე, მისწერა: „არ მომწონს [[ჯეინ ოსტინი]] და სინამდვილეში არცერთი ქალი მწერალი. სხვა კლასია“. &lt;ref name= Bunny&gt;{{cite book| title= Dear Bunny, Dear Volodya: The Nabokov-Wilson Letters, 1940–1971| first= Vladimir| last= Nabokov| editor-first= Simon |editor-last= Karlinsky| edition=  Revised | location= Berkeley| publisher= University of California Press| year= 2001}}{{rp|268}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book| first= Siggy |last= Frank| title= Nabokov's Theatrical Imagination| publisher= Cambridge University Press| year= 2012| page= 170}}&lt;/ref&gt; თუმცა ოსტინის „[[მენსფილდ-პარკი]]ს“ წაკითხვის შემდეგ აზრი შეიცვალა და რომანი ლექციებზე განსახილველი ნაწარმოებების სიაში შეიტანა. აქებდა მერი მაკართის წიგნებსაც. &lt;ref name= Bunny /&gt;{{rp|274}} მიუხედავად იმისა, რომ ვერა მისი მთარგმნელი და მდივანი იყო, ნაბოკოვმა საჯაროდ განაცხადა, რომ თავისი ნაწარმოებების იდეალურ მთარგმნელად კაცი ესახებოდა და არა „რუსეთში დაბადებული ქალი“. &lt;ref&gt;{{cite journal| first= Ellen |last= Pifer| title= Her monster, his nymphet: Nabokov and Mary Shelley| journal= Nabokov and His Fiction: New Perspectives| editor-first= Julian W. |editor-last= Connolly| year= 1999|pages= 158–176|doi= 10.1017/CBO9780511597718.010|isbn= 9780521632836}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book| first= David S. |last= Rutledge| title= Nabokov's Permanent Mystery: The Expression of Metaphysics in His Work| url= https://archive.org/details/nabokovspermanen00rutl | url-access= limited | location= Jefferson, North Carolina| publisher= McFarland &amp; Company| year= 2011| chapter= fn. 7| page= [https://archive.org/details/nabokovspermanen00rutl/page/n199 187]}}&lt;/ref&gt; „გმირობის“ პირველ თავში მთავარ გმირს სწორედ ასეთ შეხედულებებს გამოათქმევინებს იმ შთაბეჭდილების გადმოცემისას, რომელიც მასზე ლიდია ჩარსკაიას მსგავს საბავშვო მწერლებს დაუტოვებიათ. &lt;ref&gt;From Chapter 1: &quot;Martin's first books were in English: his mother loathed the Russian magazine for children ''Zadushevnoe Slovo'' (The Heartfelt Word), and inspired in him such aversion for Madame Charski's young heroines with dusky complexions and titles that even later Martin was wary of any book written by a woman, sensing even in the best of such books an unconscious urge on the part of a middle-aged and perhaps chubby lady to dress up in a pretty name and curl up on the sofa like a pussy cat.&quot;&lt;/ref&gt; მოთხრობაში „ადმირალიტეტის შენობის შპილი“ კი რუს ქალ მწერლებს ჰკიცხავს მანერულობისთვის, სნობიზმისთვის, ანტისემიტიზმისა და მომეტებული სენტიმენტალურობისთვის.

==გავლენა==
[[File:Monument Nabokov Montreux 23.12.2006.jpg|thumb|right|ნაბოკოვის ძეგლი [[მონტრე]]ში]]
{{external media| float = right| width=230px | video1 = [https://www.c-span.org/video/?122549-1/nabokov-centenary-celebration Nabokov Centenary Celebration hosted by ''New Yorker'' magazine, April 15, 1999], [[C-SPAN]]}}
რუსი კრიტიკოსი იული აიხენვალდი, ნაბოკოვის ერთ-ერთი პირველი თაყვანისმცემელი, განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებდა მის უნარს, სიცოცხლით აევსო ნივთები: „ის ჩვეულებრივ ნივთებს სიცოცხლით, აზრითა და ფსიქოლოგიით ავსებს და თითოეულ საგანს გონიერს ხდის. დახვეწილი შეგრძნებებით ამჩნევს განსხვავებულ შეფერილობებსა და ნიუანსებს, სურნელსა და ბგერებს, და ყველაფერი მოულოდნელ აზრსა და სიმართლეს იძენს მისი მზერის ქვეშ, მისი სიტყვების მეშვეობით“. &lt;ref name=Chamberlain&gt;{{cite book|last=Chamberlain|first=Lesley|title=The Philosophy Steamer|year=2006|publisher=Atlantic Books|location=Great Britain|isbn=978-184354-093-9|page=283}}&lt;/ref&gt; კრიტიკოსი ჯეიმს ვუდი ამტკიცებდა, რომ აღწერილობითი დეტალებით  ნაბოკოვის გატაცებამ „უდიდესი (და ართუ ყოველთვის ნაყოფიერი) ზეგავლენა მოახდინა შემდგომი ორი-სამი თაობის მწერლებზე“, მათ შორის მარტინ ემისსა და ჯონ აპდაიკზე. &lt;ref&gt;Wood, James. [http://www.slate.com/id/2000072/entry/1002666/ &quot;Discussing Nabokov&quot;], Slate. Retrieved 12 April 2008.&lt;/ref&gt; 50-იან წლებში კორნელის უნივერსიტეტში სწავლისას [[ტომას პინჩონი]] ნაბოკოვის რამდენიმე ლექციას დაესწრო. „ლოლიტაზე“ მინიშნებაა მისი რომანის, „ლოტ 49-ის გამოცხადების“ მე-6 თავში, რომელშიც ჯგუფ „პარანოიკების“ კონტრტენორი სერჯი მღერის:  

:მარტოსულ სერფერს რა გამოუვა
:სერფერ გოგოსთან სიყვარულისა,
:ჰუმბერტ ჰუმბერტის კატების ხელში -
:ასე დიდების, ავადმყოფების? 
:ჩემი პატარა ჩემთვის ქალი იყო, 
:მისთვის კიდევ ერთი ნიმფეტია. 

ამტკიცებენ, რომ პინჩონის სტილი ნაბოკოვის გავლენას განიცდის, რომელიც აქტუალიზმს ანიჭებდა უპირატესობას და არა - რეალიზმს. ის მწერლები, რომლებმაც ნაბოკოვის სიცოცხლეში გაითქვეს სახელი, [[ჯონ ბენვილი]], [[დონ დელილო]], [[სალმან რუშდი]] და [[ედმუნდ უაითი]] ასევე განიცდიან მის ზეგავლენას. &lt;ref&gt;Strehle,Susan. &quot;Actualism: Pynchon's Debt to Nabokov&quot;, ''[[Contemporary Literature]]'' 24.1, Spring 1983. pp. 30–50.&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;Gussow, Mel. [https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A03E2DE1331F936A2575AC0A96E958260&amp;scp=3&amp;sq=nabokov+influence&amp;st=nyt &quot;Toasting (and Analyzing) Nabokov; Cornell Honors the Renaissance Man Who, oh Yes, Wrote 'Lolita'&quot;], ''The New York Times'', 15 September 1998.&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{cite web |url= http://www.news.cornell.edu/stories/Oct07/Rushdie.cover.gl.html |title=Bombs, bands and birds recalled as novelist Salman Rushdie trips down memory lane |last=Lowery |first=George |work= Cornell Chronicle | publisher= Cornell University |date=23 October 2007 |accessdate=12 February 2009}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{cite web| url= http://www.bookslut.com/features/2007_02_010621.php |title= An Interview with Edmund White| website= Bookslut.com| date= February 2007| access-date= 12 April 2008}}&lt;/ref&gt; რომანისტი ჯონ ჰოუკსი შთაგონების წყაროდ ნაბოკოვის შემოქმედებას ასახელებდა და თავს მის მიმდევრად მიიჩნევდა, მოთხრობა „ნიშნები და სიმბოლოები“ კი წასაკითხი ლიტერატურის სიაში შეიტანა ბრაუნის უნივერსიტეტში მუშაობისას. „მწერალი, რომელიც უდავოდ დიდ ძალას გვაძლევს“, - განაცხადა ჰოუკსმა ინტერვიუში 1964 წელს. &lt;ref&gt;&quot;John Hawkes: An Interview. 20 March 1964. John J. Enck and John Hawkes,&quot; Wisconsin Studies in Contemporary Literature 6.2 (summer 1965): 144. See also [[Maxim D. Shrayer]], &quot;[http://www.brownalumnimagazine.com/content/view/4459/32/index.html Writing in Tongues],&quot; ''Brown Alumni Monthly'' September/October 2017;  [https://snob.ru/profile/26497/print/126463 Bez Nabokova],&quot; ''Snob.ru'' 2 July 2017.&lt;/ref&gt;

ავტორები, რომლებმაც აღიარება 90-იანებსა და 2000-იანებში მოიპოვეს, ასევე არ მალავენ, რომ ნაბოკოვის შემოქმედების გავლენა განიცადეს. ალექსანდარ ჰემონმა, რომლის გატაცებას სიტყვებით თამაშით და ასევე აბსურდის შეგრძნებას ხშირად ადარებენ ნაბოკოვისას, აღიარა, რომ ამ უკანასკნელმა დიდი გავლენა მოახდინა მის ნამუშევრებზე. პულიცერის პრემიის ლაურეატმა, რომანისტმა მაიკლ შეიბონმა „ლოლიტა“ და „მკრთალი ალი“ იმ წიგნებს შორის დაასახელა, რომლებმაც „ცხოვრება შეუცვალეს“. მისივე განცხადებით, „ნაბოკოვის ინგლისური აერთიანებს ტკივილამდე მიყვანილ ლირიკულობასა და გულგრილ სიზუსტეს - იმგვარად, რომ ყველა ადამიანური ემოცია მთელი სიმძაფრით გადმოიცეს, მაგრამ ზედმეტი სენტიმენტალურობის, მოსაწყენი ენის გარეშე“. &quot;&lt;ref&gt;{{cite web|title = It Changed My Life |url= http://www.michaelchabon.com/archives/2005/03/it_changed_my_l.html |archive-url=https://archive.today/20060720152012/http://www.michaelchabon.com/archives/2005/03/it_changed_my_l.html |url-status= dead |archive-date=2006-07-20 |last=Chabon |first=Michael |date=July 2006 |work=michaelchabon.com |accessdate=12 February 2009}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.libraries.psu.edu/nabokov/vncol26.htm |title=VN Collation No.26 |last=Stringer-Hye |first=Suellen |publisher=Zembla |accessdate=12 February 2009}}&lt;/ref&gt; პულიცერის პრემიის კიდევ ერთმა ლაურეატმა ჯეფრი იუჯინიდისმაც აღიარა: „ნაბოკოვი ყოველთვის იყო ჩემი საყვარელი მწერალი და ასეთადაც დარჩება. შეუძლია ათი ბურთით იჟონგლიოროს მაშინ, როცა უმრავლესობა სამი-ოთხ ბურთს სჯერდება“. &lt;ref&gt;{{cite web| url= http://fifthestate.co.uk/2008/01/q-and-a-with-jeffrey-eugenides/ |title= Q &amp; A with Jeffrey Eugenides| website= fifthestate.co.uk| date= 12 April 2008}}&lt;/ref&gt;{{Dubious|date=July 2018}} თომას კორაგესან ბოილმა ასევე განაცხადა, რომ „თამაშის ნაბოკოვისეული სიყვარული და მისი პროზის გასაოცარი სილამაზე მუდმივად ახდენს გავლენას“ მის ნაწარმოებებზე. &lt;ref&gt;{{cite web| url= http://us.penguingroup.com/static/rguides/us/the_inner_circle.html |title= A Conversation with T. C. Boyle| website= penguingroup.com| archive-url= https://web.archive.org/web/20041211034443/http://us.penguingroup.com/static/rguides/us/the_inner_circle.html |archive-date= 11 December 2004 | publisher= Penguin Reading Guides}}&lt;/ref&gt; ნაბოკოვმა გავლენა მოახდინა მარიშა პესლზეც.   &lt;ref&gt;{{cite web| url= http://www.bookslut.com/features/2006_09_009871.php |title= An interview with Marisha Pessl| website= Bookslut.com| date= September 2006| access-date= 15 June 2007}}&lt;/ref&gt;

ვლადიმირ ნაბოკოვი ჩანს 1993 წელს გამოცემულ [[ვ. გ. ზებალდი]]ს რომანში „ემიგრანტები“. &lt;ref name=&quot;Cohen&quot;&gt;{{cite news| last= Cohen| first= Lisa| url= http://bostonreview.net/BR22.1/prose.html |title= Review: The Emigrants by W. G. Sebald| work= [[Boston Review]]| date = February–March 1997 | access-date= }}&lt;/ref&gt;

==ადაპტაციები==
სიმღერათა ციკლი „იმღერე, პოეზიავ“, რომელიც შესულია 2011 წელს გამოსულ თანამედროვე კლასიკის ალბომში „ტროიკა“, შეიცავს ნაბოკოვის სამი ლექსის რუსულ და ინგლისურ ვარიანტებს. მათზე მუშაობდნენ კომპოზიტორები: ჯეი გრინბერგი, მაიკლ შელი და ლევ ჟურბინი. 

==ნაწარმოებების სია==
რუსულ ენაზე დაწერილი რომანები და ნოველები
{| class=&quot;wikitable&quot;
|-
! წელი !! სათაური !! სათაური ორიგინალის ენაზე
|-
| 1926 || მაშენკა || Машенька
|-
| 1928 || მეფე, ქალი, ვალეტი || Король, дама, валет
|-
| 1930 || ლუჟინის დაცვა || Защита Лужина
|-
| 1930|| მოთვალთვალე (ნოველა) ||Соглядатай
|-
| 1932 || გმირობა ||Подвиг
|-
| 1933|| კამერა-ობსკურა || Камера Обскура
|-
|1934 || სასოწარკვეთა|| Отчаяние
|-
| 1936|| მიპატიჟება სიკვდილით დასჯაზე ||Приглашение на казнь
|-
| 1938 ||საჩუქარი ||Дар
|-
| 1939|| ჯადოქარი (გამოუქვეყნებელი ნოველა) ||Волшебник
|}

ინგლისურ ენაზე დაწერილი რომანები

:(1941) სებასტიან ნაითის ნამდვიილი ცხოვრება (The Real Life of Sebastian Knight);
:(1947) მარცხენა ზოლი; (Bend Sinister);
:(1955) [[ლოლიტა]] (Lolita);
:(1957) პნინი (Pnin);
:(1962) მკრთალი ალი (Pale Fire);
:(1969) ადა: ოჯახური ქრონიკა (Ada or Ardor: A Family Chronicle);
:(1972) გამჭვირვალე ნივთები (Transparent Things);
:(1974) შეხედეთ არლეკინებს! (Look at the Harlequins!);
:(1970-იანების შუა წლები) ლორას ორიგინალი (The Original of Laura) (დაუმთავრებელი; გამოქვეყნდა მწერლის გარდაცვალების შემდეგ (2009))

ავტობიოგრაფიული პროზა

:(1954) სხვა ნაპირები (Другие берега); 
:(1967) ილაპარაკე, მეხსიერებავ (Speak, Memory).

==სქოლიო==
{{reflist}}

==ლიტერატურა==
===ბიოგრაფია===
{{refbegin|40em}}
*[[Brian Boyd|Boyd, Brian]]. ''Vladimir Nabokov: The Russian Years.'' Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1990. {{ISBN|0-691-06794-5}} (hardback) 1997. {{ISBN|0-691-02470-7}} (paperback). London: Chatto &amp; Windus, 1990. {{ISBN|0-7011-3700-2}} (hardback)
*{{Cite book|url=https://archive.org/details/vladimirnabokova00boyd|title=Vladimir Nabokov: the American years|last=Boyd|first=Brian|date=1991|publisher=Princeton University Press|isbn=069106797X|location=Princeton, N.J.|pages=|oclc=22906836|ref=BrianBoydTheAmericanYears}}
*{{Cite book| publisher = Harvard University Press| isbn = 978-0-674-01819-8| last = Chien| first = Evelyn Nien-Ming| title = Weird English| chapter = A Shuttlecock Over the Atlantic| location = Cambridge, Massachusetts; London| date = 2005}}
*Field, Andrew. ''VN The Life and Art of Vladimir Nabokov''. New York: Crown Publishers. 1986. {{ISBN|0-517-56113-1}}
*Golla, Robert. ''Conversations with Vladimir Nabokov''. Jackson: University Press of Mississippi. 2017. {{ISBN|978-1496810953}}
*Parker, Stephen Jan. ''Understanding Vladimir Nabokov''. Columbia: University of South Carolina Press. 1987. {{ISBN|978-0872494954}}
*Proffer, Elendea, ed. ''Vladimir Nabokov: A Pictorial Biography.'' Ann Arbor, Mich.: Ardis, 1991. {{ISBN|0-87501-078-4}} (a collection of photographs)
*Rivers, J.E., and [[Charles Nicol|Nicol, Charles]].  ''Nabokov's Fifth Arc.''  Austin, TX: University of Texas Press, 1982. {{ISBN|978-0-292-75522-2}}.
*[[Stacy Schiff|Schiff, Stacy]]. ''Véra (Mrs. Vladimir Nabokov).''  New York, NY.: Random House, 1999. {{ISBN|0-679-44790-3}}.
{{refend}}

===კრიტიკა===
{{refbegin|40em}}
*{{Cite book| publisher = Princeton University Press| isbn = 978-0-691-06866-4| last = Alexandrov| first = Vladimir E.| title = Nabokov's otherworld| location = Princeton, N.J| date = 1991}}
*{{Cite book| publisher = University of California Press| isbn = 978-0-520-02167-9| last = Bader| first = Julia| title = Crystal land; artifice in Nabokov's English novels| location = Berkeley| date = 1972| url-access = registration| url = https://archive.org/details/crystallandartif0000bade}}
*{{Cite book| publisher = Ardis| isbn = 978-0-87501-060-1| last = Barabtarlo| first = Gennady| title = Phantom of fact: a guide to Nabokov's Pnin| location = Ann Arbor| date = 1989}}
*{{Cite book| publisher = Ohio State University Press| isbn = 978-0-8142-1099-4| last = Blackwell| first = Stephen H.| title = The quill and the scalpel: Nabokov's art and the worlds of science| location = Columbus| date = 2009}}
*{{Cite book| publisher = Princeton University Press| isbn = 978-0-691-00959-9| last = Boyd| first = Brian| title = Nabokov's Pale fire: the magic of artistic discovery| location = Princeton, NJ| date = 1999| url = https://archive.org/details/nabokovspalefire00boyd_0}}
*{{Cite book| publisher = Academic Studies Press| isbn = 978-1-934843-65-9 | last = Connolly| first = Julian W.| title = A reader's guide to Nabokov's &quot;Lolita&quot;| location = Boston| series = Studies in Russian and Slavic literatures, cultures and history| date = 2009}}
*{{Cite book| publisher = Princeton University Press| isbn = 978-0-691-06971-5| last = Foster| first = John Burt| title = Nabokov's art of memory and European modernism| location = Princeton, N.J| date = 1993}}
*{{Cite book| publisher = McFarland &amp; Co| isbn = 978-0-7864-6357-2| last1 = Hardy| first1 = James D.| last2 = Martin| first2 = Ann| title = &quot;Light of my life&quot;: love, time and memory in Nabokov's Lolita| location = Jefferson, N.C. ; London| date = 2011}}
*{{Cite book| publisher = Ardis| isbn = 978-0-88233-908-5| last = Johnson| first = Donald B.| title = Worlds in regression: some novels of Vladimir Nabokov| location = Ann Arbor| date = 1985}}
*Livry, Anatoly. [https://www.editions-hermann.fr/livre/9782705670559 «Nabokov le Nietzschéen»], HERMANN, Paris, 2010 {{in lang|fr}}
*Ливри, Анатолий. Физиология Сверхчеловека. Введение в третье тысячелетие. СПб.: Алетейя, 2011. – 312 с. http://anatoly-livry.e-monsite.com/medias/files/pdf-.-by-.-.-z-lib.org-.pdf
*Ливри, Анатолий. Набоков ницшеанец, СПб.: Алетейя, 2005, 239 p., http://anatoly-livry.e-monsite.com/medias/files/livri-anatolii-nabokovnitssheanets.pdf
* Thèse de doctorat de Anatoly  LIVRY, Nietzsche et Nabokov, Lille, ANRT, 2014, 332 pages,  ISBN : 9782729585389, http://anatoly-livry.e-monsite.com/medias/files/nietzsche-and-nabokov-definitif.pdf
* Анатолий Ливри, «Патократия, антиэлиты и контрэлиты.» in Вестник Академии ДНК-генеалогии, Бостон-Moсква-Цукуба, Volume 13, No. 6, June 2020, с. 910 - 912, http://anatoly-livry.e-monsite.com/medias/files/13-06-2020.pd-910-912.pdf
*{{Cite book| edition = 1st| publisher = Wesleyan University Press| isbn = 978-0-8195-5206-8| last = Meyer| first = Priscilla| title = Find what the sailor has hidden: Vladimir Nabokov's Pale fire| location = Middletown, Conn| date = 1988| url = https://archive.org/details/findwhatsailorha00pris}}
*{{Cite book| publisher = University of Toronto Press| isbn = 978-1-4426-4020-7| last = Morris| first = Paul Duncan| title = Vladimir Nabokov: poetry and the lyric voice| location = Toronto ; Buffalo| date = 2010}}
*{{Cite book| publisher = Garland | isbn = 978-0-8153-0857-7| editor-last1=Nicol|editor-first1=Charles|editorlink1=Charles Nicol|editor-last2=Barabtarlo |editor-first2=Gennady | title = A Small Alpine form: studies in Nabokov's short fiction| location = New York| series = Garland reference library of the humanities| date = 1993}}
*{{Cite book| publisher = Harvard University Press| isbn = 978-0-674-59840-9| last = Pifer| first = Ellen| title = Nabokov and the novel| location = Cambridge, Massachusetts| date = 1980| url = https://archive.org/details/nabokovnovel00pife}}
*{{Cite book| publisher = McFarland &amp; Co| isbn = 978-0-7864-6076-2| last = Rutledge| first = David S.| title = Nabokov's permanent mystery: the expression of metaphysics in his work| location = Jefferson, N.C| date = 2011}}
*{{Cite book| publisher = Bloomsbury| isbn = 978-1-62892-426-8 | last = Schuman| first = Samuel| title = Nabokov's Shakespeare| location = New York| date = 2014}}
*{{Cite book| publisher = University of Texas Press| isbn = 978-0-292-77733-0| last = Shrayer| first = Maxim D.| title = The World of Nabokov's Stories| location = Austin| series = Literary modernism series| date = 1998| url-access = registration| url = https://archive.org/details/worldofnabokovss0000shra}}
*{{Cite book| publisher = Cambridge University Press| isbn = 978-0-521-63283-6| pages = [https://archive.org/details/nabokovhisfictio00conn/page/n86 73]–91| editor = Julian W. Connolly | title = Nabokov and his fiction: new perspectives| url = https://archive.org/details/nabokovhisfictio00conn| url-access = limited| chapter = Jewish Questions in Nabokov's Life and Art| location = Cambridge ; New York| series = Cambridge studies in Russian literature| date = 1999}}
*{{Cite book| publisher = Cornell University Press| isbn = 978-0-8014-2211-9| last = Toker| first = Leona| title = Nabokov: the mystery of literary structures| location = Ithaca| date = 1989| url = https://archive.org/details/nabokovmysteryof00toke}}
*{{Cite book| edition = 1st | publisher = Palgrave Macmillan| isbn = 978-0-230-10261-3| last = Trousdale| first = Rachel| title = Nabokov, Rushdie, and the transnational imagination: novels of exile and alternate worlds| location = New York| date = 2010}}
*{{Cite book| publisher = Princeton University Press| isbn = 978-0-691-00632-1| last = Wood| first = Michael| title = The magician's doubts: Nabokov and the risks of fiction| location = Princeton, N.J| date = 1995}}
*{{Cite book| edition = 1st| publisher = W.W. Norton &amp; Co| isbn = 978-0-393-07992-0| last = Azam Zanganeh| first = Lila| title = The enchanter: Nabokov and happiness| location = New York| date = 2011| url = https://archive.org/details/enchanternabokov0000azam}}
{{refend}}

===ბიბლიოგრაფია===
* Juliar, Michael. ''Vladimir Nabokov: A Descriptive Bibliography''. New York: [[Garland Publishing]], 1986. {{ISBN|0-8240-8590-6}}.
* [[Manuel Vázquez Montalbán|Montalbán, Manuel Vázquez]]; [[Willi Glasauer|Glasauer, Willi]]. ''Escenas de la Literatura Universal y Retratos de Grandes Autores''. Barcelona: Círculo de Lectores, 1988.
* Alexandrov, Vladimir E., ed. ''The Garland Companion to Vladimir Nabokov''. New York: Garland Publishing, 1995. {{ISBN|0-8153-0354-8}}.
* Funke, Sarah. ''Véra's Butterflies: First Editions by Vladimir Nabokov Inscribed to his Wife''. New York: Glenn Horowitz Bookseller, 1999. {{ISBN|0-9654020-1-0}}.

===ადაპტაციები===
*[[Peter Medak]]'s short television film, ''Nabokov on Kafka'', is a [[Adaptation (arts)|dramatisation]] of Nabokov's lectures on [[Franz Kafka]]'s ''[[The Metamorphosis]]''. The part of Nabokov is played by [[Christopher Plummer]].
*Nabokov makes three cameo appearances, at widely scattered points in his life, in [[W. G. Sebald]]'s ''[[The Emigrants (Sebald novel)|The Emigrants]]''.&lt;!--&lt;ref name=&quot;Cohen&quot;/&gt;--&gt;
*See ''[[Lolita]]''.
*In 1972 the novel ''[[King, Queen, Knave]]'' was released as a [[King, Queen, Knave (film)|movie]] directed by [[Jerzy Skolimowski]] and starring [[Gina Lollobrigida]], [[David Niven]] and [[John Moulder-Brown]].
*In 1978 the novel ''[[Despair (novel)|Despair]]'' was adapted by [[Tom Stoppard]] for the movie directed by [[Rainer Werner Fassbinder]].
*In 1986 his first novel ''[[Mary (novel)|Mary]]'' (in Russian ''Maschenka'') was loosely adapted for the movie ''Maschenka'', starring [[Cary Elwes]].
*The novel ''[[The Defense]]'' was adapted as a feature film, ''[[The Luzhin Defence]]'', in 2000 by director Marleen Gorris.  The film starred John Turturro and Emily Watson.

===ენტომოლოგია===
*Johnson, Kurt, and Steve Coates. ''Nabokov's blues: The scientific odyssey of a literary genius''. New York: McGraw-Hill. {{ISBN|0-07-137330-6}} (very accessibly written)
*Sartori, Michel, ed. ''Les Papillons de Nabokov'' [The butterflies of Nabokov]. Lausanne: Musée cantonal de Zoologie, 1993. {{ISBN|2-9700051-0-7}} (exhibition catalogue, primarily in English)
*Zimmer, Dieter E. ''A Guide to Nabokov's Butterflies and Moths''. Privately published, 2001. {{ISBN|3-00-007609-3}} (web page)

===სხვა===
*Deroy, Chloé, ''Vladimir Nabokov, Icare russe et Phénix américain'' (2010). Dijon: EUD
*Gezari, Janet K.; Wimsatt, W. K., [https://www.jstor.org/stable/2929973 &quot;Vladimir Nabokov: More Chess Problems and the Novel&quot;], ''Yale French Studies'', No. 58, In Memory of Jacques Ehrmann: Inside Play Outside Game (1979), pp.&amp;nbsp;102–115, Yale University Press.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://vladimir-nabokov.org/ Vladimir-Nabokov.org] – Site of the Vladimir Nabokov French Society, Enchanted Researchers (Société française Vladimir Nabokov : Les Chercheurs Enchantés).
{{Wikiquote}}
{{Commons category}}
*[http://www.nypl.org/research/chss/epo/nabokov/ &quot;Nabokov under Glass&quot;] – New York Public Library exhibit.
*{{cite journal| url=http://www.theparisreview.org/interviews/4310/the-art-of-fiction-no-40-vladimir-nabokov| journal=The Paris Review| volume=Summer-Fall 1967| issue=41| title=Vladimir Nabokov, The Art of Fiction No. 40| author=Herbert Gold| date=Summer–Fall 1967 }}
*[https://www.theatlantic.com/issues/2000/04/nabokov.htm ''The Atlantic Monthly''] – Review of ''Nabokov's Butterflies''
*[https://web.archive.org/web/20051125234537/http://www.fathom.com/course/10701032/index.html &quot;The Life and Works of Vladimir Nabokov&quot;]. The [[New York Public Library]], profile and lectures. 2002
*{{worldcat id|id=lccn-n81-15312}}
*{{Isfdb name|id=15974|name=Vladimir Nabokov}}
*[http://stihipoeta.ru/poety-serebryanogo-veka/vladimir-nabokov/ Vladimir Nabokov poetry] {{in lang|ru}}
*{{Oregon Encyclopedia|nabokov_vladimir_in_oregon|author=Don Reynolds}}
*[http://etc.dal.ca/noj/ Nabokov Online Journal]
*[https://www.theguardian.com/books/2009/nov/14/vladimir-nabokov-books-martin-amis &quot;The problem with Nabokov&quot;]. By [[Martin Amis]] 14 November 2009
*[http://rbth.ru/articles/2010/02/24/240210_nabokov.html &quot;Talking about Nabokov&quot;] George Feifer, [[Russia Beyond the Headlines]], 24 February 2010
*[http://www.salon.com/2000/05/17/nabokov_5/ &quot;The Gay Nabokov&quot;]. ''Salon'' Magazine 17 May 2000
*[https://www.bbc.co.uk/bbcfour/audiointerviews/profilepages/nabokovv1.shtml BBC interviews 4 October 1969]
*[https://web.archive.org/web/20120818193313/http://www.vnbiblio.com/ Nabokov Bibliography: All About Vladimir Nabokov in Print]
* {{Internet Archive author |sname= Vladimir Nabokov}}
{{Nabokov Prose|state=expanded}}
{{Lolita}}
{{Use dmy dates|date=December 2015}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>kagffyxw7l2px90x8cee3v238ac9fq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/ლოლიტა (რომანი)</title>
    <ns>4</ns>
    <id>475330</id>
    <revision>
      <id>4808491</id>
      <parentid>3959548</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:31:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* გარე ბმულები */</comment>
      <origin>4808491</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="141921" sha1="j8ds92dkflexqt8qtpv4c1e2lu7aws0" xml:space="preserve">{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/დასრულებული|Tavelix}}

{{About|the novel by Vladimir Nabokov}}
{{pp-move-indef}}
{{short description|1955 novel by Vladimir Nabokov}}
{{Use dmy dates|date=July 2018}}
{{Infobox book
| სახელწოდება  = ლოლიტა
| ფოტო        = File:ლოლიტა 1955.JPG
| აღწერა       = პირველი გამოცემა
| ავტორი       = [[ვლადიმირ ნაბოკოვი]]
| ქვეყანა        = საფრანგეთი
| ენა           = ინგლისური
| ჟანრი         = რომანი
| გამომცემელი   = [[Olympia Press]]
| გვერდების რაოდენობა = 336&lt;br/&gt;112,473 words&lt;ref&gt;{{cite web|title=''Lolita'' Text Stats|url=https://www.amazon.com/dp/sitb-next/0679723161|website=[[Amazon.com]]|accessdate=3 January 2017}}&lt;/ref&gt;
| გამოსვლის თარიღი  = 1955
}}
„ლოლიტა“ რუსი-ამერიკელი მწერლის, [[ვლადიმირ ნაბოკოვი]]ს რომანია, რომელიც 1955 წელს გამოქვეყნდა. რომანის მთავარი გმირი - არასანდო მთხრობელი - შუა ხანს მიტანებული ლიტერატურის მასწავლებელი ჰუმბერტ ჰუმბერტია, რომელსაც ვნება 12 წლის გოგონას, დოლორეს ჰეიზის მიმართ უჩნდება და მას შემდეგ, რაც მისი მამინაცვალი ხდება, ამ ვნების დაკმაყოფილებას ახერხებს. გოგონას დოლორესი ჰქვია, კაცი კი მოფერებით „ლოლიტას“ უწოდებს. ინგლისურ ენაზე დაწერილი რომანი გამომცემლობა Olympia Press-მა პარიზში 1955 წელს გამოსცა. რუსული თარგმანი, რომელიც თავად ვლადიმირ ნაბოკოვს ეკუთვნის, Phaedra Publishers-მა გამოსცა ნიუ-იორკში 1967 წელს. 
„ლოლიტა“ მალევე იქცა კლასიკად. რომანის მიხედვით ჯერ [[სტენლი კუბრიკი|სტენლი კუბრიკმა]] გადაიღო ფილმი 1962 წელს, შემდეგ კი - ედრიან ლაინმა - 1997 წელს. თეატრის სცენაზეც რამდენჯერმე დაიდგა. არსებობს ორი საოპერო და ორი საბალეტო დადგმა, [[ბროდვეი]]ს კომერციულად წარუმატებელი, მაგრამ გახმაურებული მიუზიკლიც. პოპულარულ კულტურაში სახელი „ლოლიტა“ სქესობრივად ნაადრევად მომწიფებულ გოგონაზე მიანიშნებს. ბევრი მწერლის აზრით, ნაბოკოვის „ლოლიტა“ მე-20 საუკუნის უდიდესი რომანია. &lt;ref&gt;{{cite web|last=Popova|first=Maria|author-link=Maria Popova|title=The Greatest Books of All Time, as Voted by 125 Famous Authors|url=https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2012/01/the-greatest-books-of-all-time-as-voted-by-125-famous-authors/252209/|work=[[The Atlantic]]|date=30 January 2012|access-date=8 October 2018}}&lt;/ref&gt; შესულია საუკეთესო წიგნების სიებში, მაგალითად, „Time“-ის ას საუკეთესო რომანში, „[[Le Monde]]“-ის საუკუნის ას წიგნში, „Modern Library“-ის ას საუკეთესო რომანში.   

==სიუჟეტი==
რომანის წინასიტყვაობა გამოგონილ გმირს, ფსიქოლოგიური ლიტერატურის გამომცემელ ჯონ რეის ეკუთვნის. რეი აცხადებს, რომ იმ კაცის მემუარებს გამოსცემს, ვინც ფსევდონიმად „ჰუმბერტ ჰუმბერტი“ აირჩია და, მკვლელობაში ბრალდებული, განაჩენის გამოტანამდე გარდაიცვალა ციხეში - გულის შეტევით. თხრობა 1910 წელს ჰუმბერტ ჰუმბერტის პარიზში დაბადებით იწყება. ბავშვობას ლაჟვარდოვან სანაპიროზე ატარებს, სადაც ერთი გოგონა - ანაბელ ლი უყვარდება. ამ ყმაწვილურ, მოუმწიფებლობის ნიშნით დაღდასმულ სიყვარულს ანაბელის ნაადრევი სიკვდილი წყვეტს. სწორედ ამის გამოა, რომ ჰუმბერტს სქესობრივი ლტოლვა მხოლოდ 9-დან 14 წლამდე გოგოებისადმი უჩნდება, რომლებსაც „ნიმფეტებს“ უწოდებს. უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ ის ინგლისურის მასწავლებლად მუშაობს და ლიტერატურის სახელმძღვანელოსაც ამზადებს გამოსაცემად. მეორე მსოფლიო ომის დაწყებამდე საცხოვრებლად ნიუ-იორკში გადადის. 1947 წელს კი რამსდეილში, ნიუ-ინგლენდის შტატის პატარა ქალაქში დასახლებას გადაწყვეტს, რათა წიგნზე მშვიდად იმუშაოს. სახლში, სადაც მას უნდა ეცხოვრა, ხანძარი ჩნდება, ახალი საცხოვრებლის ძებნისას კი ქვრივ შარლოტ ჰეიზს გადაეყრება, რომელსაც ოთახის გაქირავება განუზრახავს. ჰუმბერტი შარლოტს ესტუმრება და მხოლოდ ზრდილობის გამო ათვალიერებს კარმიდამოს - ფიქრობს, რომ შემოთავაზებაზე უარს იტყვის. ქალი ბაღსაც აჩვენებს, სადაც მისი 12 წლის ქალიშვილი, დოლორესი (იგივე დოლი, ლო, ლოლა, ლოლიტა) მზეზე ირუჯება. კაცი მას სრულყოფილ „ნიმფეტად“, ძველი სიყვარულის - ანაბელის განსახიერებად აღიქვამს და უმალვე გადაწყვეტს ამ სახლში საცხოვრებლად გადმოსვლას.  

ვნებას აყოლილი ჰუმბერტი მუდმივად ეძებს მოთხოვნილების შეუმჩნევლად დაკმაყოფილების გზებს, თუმცა შემთხვევით შეხებაზე შორს არ მიდის. როდესაც გოგონა საზაფხულო ბანაკში გაემგზავრება, ჰუმბერტი შარლოტის წერილს მიიღებს, რომელიც სიყვარულში გამოუტყდება და ულტიმატუმს წაუყენებს: ან ცოლად უნდა შეირთოს, ან მისი სახლიდან დაუყოვნებლივ წავიდეს. თავიდან ის თავზარდაცემულია, შემდეგ კი უფრო და უფრო იხიბლება იმ აზრით, რომ დოლორესის მამინაცვალი გახდება. სწორედ ამიტომ დათანხმდება ქალს ქორწინებაზე. ცოტა ხნის შემდეგ კი შარლოტი მის დღიურს აღმოაჩენს, საიდანაც შეიტყობს, როგორ ეზიზღება კაცს და როგორ სურს მისი ქალიშვილი. გაოგნებული, დამცირებული შარლოტი დოლორესთან ერთად გაქცევას გადაწყვეტს და მეგობრების გასაფრთხილებლად წერილებს წერს. კაცი ცდილობს, ცოლი დაარწმუნოს, რომ მხოლოდ მომავალი რომანის მონახაზი ნახა, მაგრამ ის არ უჯერებს, სახლიდან გარბის და მანქანა ეჯახება. ჰუმბერტი წერილებს გაანადგურებს, დოლორესს კი ბანაკიდან წამოიყვანს - ეუბნება, რომ დედამისი ავად გახდა და საავაადმყოფოში წევს. შემდეგ გოგონა ძვირადღირებულ სასტუმროში მიჰყავს, რომელიც ადრე შარლოტმა ურჩია. ჰუმბერტმა იცის, რომ თავს დამნაშავედ იგრძნობს, თუ ფხიზელ დოლორესს გააუპატიურებს, ამიტომაც საძილე საშუალებას მოტყუებით მიაღებინებს - ეტყვის, რომ ვიტამინია. შემდეგ კი დროის გასაყვანად სასტუმროს ირგვლივ დაეხეტება და ერთ იდუმალ კაცს გადააწყდება, რომელსაც თითქოს ყველაფერი შეუტყვია მის განზრახვაზე. ჰუმბერტი მასთან საუბარს წყვეტს, ბოდიშს უხდის და სასტუმროს ნომერში ბრუნდება, სადაც აღმოაჩენს, რომ მოატყუეს და სუსტი საძილე საშუალება შეაპარეს - დოლორესი საწოლში წრიალებს და დროდადრო ეღვიძება კიდეც. იმ ღამით კაცი მასთან შეხებას ვერ ბედავს. დილით გოგონა გაუმხელს, რომ უკვე დაკარგა ქალწულობა, როცა უფროს ბიჭთან გააბა სასიყვარულო ურთიერთობა სხვა ბანაკში, ერთი წლის წინ. სასტუმროდან წამოსვლისას ჰუმბერტი მას ეუბნება, რომ დედამისი მკვდარია.  

ჰუმბერტი და დოლორესი მთელ ქვეყანაში მოგზაურობენ, დღეს მანქანაში ატარებენ, ღამეს კი - მოტელში. კაცი გულმოდგინედ ცდილობს გოგონას ყურადღების შენარჩუნებას და სექსუალური მომსახურების სანაცვლოდ საჩუქრებს სთავაზობს. საბოლოოდ ბერდსლიში - ნიუ-ინგლენდის პატარა ქალაქში - დამკვიდრდებიან. ჰუმბერტი თავს დოლორესის მამად ასაღებს და ის გოგონათა კერძო სკოლაში შეჰყავს. ამავე დროს ეჭვიანობს და მკაცრად აკონტროლებს მის ნაცნობთა წრეს, უკრძალავს ბიჭებთან შეხვედრას, წვეულებებზე წასვლას. მხოლოდ სკოლის დირექტორთან საუბრის შემდეგ თანხმდება, რომ დოლორესმა მონაწილეობა მიიღოს სასკოლო სპექტაკლში, რომლის სახელწოდებაც იმ სასტუმროსას ემთხვევა, სადაც ღამით იდუმალ კაცს შეხვდა. პრემიერამდე ერთი დღით ადრე ჰუმბერტი და დოლორესი იჩხუბებენ და გოგონა სახლიდან გაიქცევა. კაცი მას მალევე პოულობს. დოლორესი ეუბნება, რომ ქალაქიდან წასვლა და მოგზაურობის გაგრძელება სურს. თავიდან ჰუმბერტი აღფრთოვანებულია, მერე კი ეჭვი უფრო და უფრო უძლიერდება - თითქოს ვიღაც ისეთი უდგას კვალში, ვისაც გოგონა კარგად იცნობს. ეს კი კლერ ქუილტია - შარლოტის მეგობარი, ცნობილი დრამატურგი, იმ პიესის ავტორი, რომლის მიხედვით დადგმულ სპექტაკლშიც დოლორესს უნდა ეთამაშა. კოლორადოს მთებში გოგონა ავად ხდება და ჰუმბერტს ადგილობრივ საავადმყოფოში მიჰყავს, საიდანაც ერთ ღამეს მას „ბიძა“ წაიყვანს. კაცმა იცის, რომ დოლორესს ნათესავები არ ჰყავს და შეშლილივით დაეძებს გოგონასა და მის გამტაცებელს, მაგრამ ამაოდ. მომდევნო ორ წელს ჰუმბერტი ახალგაზრდა ქალთან - ლოთ რიტასთან ატარებს და როგორღაც ახერხებს, რომ ამ ურთიერთობას გაუძლოს. ღრმა დეპრესიაში ჩავარდნილი მოულოდნელად წერილს იღებს დოლორესისგან, რომელიცუკვე 17 წლისაა, გათხოვილია და ორსულადაა; და ძალიან სჭირდება ფული. პისტოლეტით შეიარაღებული ჰუმბერტი მის მისამართს პოულობს და იმ ფულს აძლევს, რომელიც დედისაგან მემკვიდრეობით უნდა მიეღო. იქვე შეიტყობს, რომ დოლორესის ქმარი - ყრუ მექანიკოსი - მისი გამტაცებელი არ არის. საავადმყოფოდან ქუილტის წაუყვანია, რომელიც გოგონას უყვარდა, მაგრამ პორნოგრაფიულ ფილმში გადაღებაზე არ დათანხმდა და კაცმაც საბოლოოდ უარი თქვა მასზე. დოლორესი არც ჰუმბერტის შეთავაზებას თანხმდება - ჩემთან ერთად წამოდიო. ამის შემდეგ მისი მამინაცვალი ნარკოტიკით გაბრუებულ ქუილტის მიაკითხავს სახლში და რამდენჯერმე ესვრის. ცოტა ხნის შემდეგ კი მას აპატიმრებენ. ჰუმბერტის ბოლო  ფიქრები ისევ დოლორესს დასტრიალებს, საბოლოოდ აღიარებს, რომ უყვარდა და ითხოვს, მემუარები მხოლოდ ქალის სიკვდილის შემდეგ გამოაქვეყნონ. დოლორესი მშობიარობისას იღუპება, 1952 წლის შობის წინა დღეს. 
 

== ეროტიკული მოტივები და პოლემიკა ==
ლოლიტას ხშირად მოიხსენიებენ „ეროტიკულ რომანად“ - როგორც კრიტიკოსები, ასევე ლიტერატურული ცნობარები. &lt;ref&gt;{{cite book |title= Facts on File: Companion to the American Short Story |last=Whelock |first= Abby |year= 2008|isbn=978-1438127439 |publisher= Infobase | page= 482}}&lt;/ref&gt; [[დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია|დიდი საბჭოთა ენციკლოპედიის]] მიხედვით, ეს არის „ექსპერიმენტი, რომელიც ეროტიკული და აღმზრდელობითი რომანის ნაზავს წარმოადგენს“. &lt;ref&gt;{{cite book |title= Great Soviet encyclopedia | volume = 17 |last= Prokhorov |first=Aleksandr Mikhaĭlovich |year= 1982 |publisher= Macmillan | page= 292}}&lt;/ref&gt; ასეთივე აღწერას ვხვდებით დესმონდ მორისის „ეპოქათა წიგნში“. &lt;ref&gt;{{cite book |title=The book of ages |last=Morris |first= Desmond |year=1983 |publisher=J. Cape |isbn= 978-0-224-02166-1 |page = 200}}&lt;/ref&gt; ქალთა კვლევების კურსებისათვის მომზადებულ წიგნების მიმოხილვაში ნათქვამია, რომ „ლოლიტა“ „ირონიული ეროტიკული რომანია“. &lt;ref&gt;{{cite book |title= Women's studies: a recommended core bibliography |last1 = Lanigan |first1 = Esther F. | first2=Esther | last2 = Stineman | first3=Catherine | last3 = Loeb |year= 1979 |publisher=Loeb Libraries |isbn= 978-0-87287-196-0 |page= 329}}&lt;/ref&gt; ის, როგორც წესი, ნახსენებია ხოლმე ეროტიკული ლიტერატურის ისტორიის შესახებ დაწერილ ისეთ წიგნებში, როგორიცაა, მაიკლ პერკინსის „საიდუმლო ჩანაწერი: თანამედროვე ეროტიკული ლიტერატურა“. &lt;ref&gt;{{cite book |title=The Secret Record: Modern Erotic Literature |last=Perkins |first=Michael |year=1992 |publisher= Masquerade |isbn= 978-1-56333-039-1 |pages=106–8}}&lt;/ref&gt; უფრო ფრთხილი შეფასებით, „ლოლიტა“ არის „რომანი ეროტიკული მოტივებით“, ან „ერთ-ერთი იმ ნაწარმოებთაგან, რომლებშიც ეროტიკის ელემენტებია, როგორც „[[ულისე]]სა“ და „ლედი ჩატერლეის საყვარელში“. &lt;ref&gt;{{cite book |title=Sex and Russian society |last= Kon |first=Igor Semenovich |year=1993 |publisher=Indiana University Press |isbn= 978-0-253-33201-1 |page=35}}&lt;/ref&gt;

ამგვარი კლასიფიკაცია საკამათოდ მიიჩნევა. მალკოლმ ბრედბერი წერს: „ლოლიტამ“ სახელი გაითქვა, როგორ ეროტიკულმა რომანმა, მაგრამ მალევე აღიარეს დიდ ლიტერატურად - მითოლოგიის უმთავრესი ასპექტების გვიანმოდერნისტულ დისტილატად“. &lt;ref&gt;{{cite book |title= Dangerous pilgrimages: transatlantic mythologies and the novel |last= Bradbury |first= Malcolm |year= 1996 |publisher= Viking |isbn= 978-0-670-86625-0 |page= [https://archive.org/details/dangerouspilgrim00brad/page/451 451] |url= https://archive.org/details/dangerouspilgrim00brad/page/451 }}&lt;/ref&gt; სემუელ შუმანი კი აცხადებს, რომ ნაბოკოვი „სიურრეალისტია, რომელიც დაკავშირებულია [[გოგოლი|გოგოლთან]], [[დოსტოევსკი]]სთან და [[კაფკა]]სთან“. „ლოლიტასთვის“ ირონია და სარკაზმია დამახასიათებელი. ის არ არის ეროტიკული რომანი“. &lt;ref&gt;{{cite book |title= Vladimir Nabokov, a reference guide |url= https://archive.org/details/vladimirnabokovr0000schu |url-access= registration |last=Schuman |first=Samuel |year=1979 |publisher= G. K. Hall | page=[https://archive.org/details/vladimirnabokovr0000schu/page/30 30]}}&lt;/ref&gt;

ლანს ოლსენი წერს: „ეროტიკის დანახვა მხოლოდ წიგნის პირველ 13 თავში შეიძლება - ხშირად ნახსენები სცენის ჩათვლით, როცა ლო უნებურად უშლის ფეხებს აღგზნებულ ჰუმბერტს“. &lt;ref&gt;{{cite book |title=Lolita: a Janus text |last=Olsen |first=lance |year=1995 |publisher=Twayne Publishers |isbn=978-0-80578355-1 |page=[https://archive.org/details/lolitajanustext0000olse/page/143 143] |url=https://archive.org/details/lolitajanustext0000olse/page/143 }}&lt;/ref&gt; თავად ნაბოკოვი ბოლოსიტყვაობაში ამბობს, რომ ზოგიერთი მკითხველი „მცდარ გზას დაადგა... იფიქრა, რომ უხამსი წიგნი გამოდგებოდა... ეროტიკული სცენების მონაცვლეობას ელოდა და როცა ისინი შეწყდა, მკითხველმაც მოიწყინა“. &lt;ref&gt;{{Citation | chapter = Afterword | title = Lolita | publisher = Vintage | page = 313}}&lt;/ref&gt;

== სტილი და ინტერპრეტაცია ==
მთხრობელი - ჰუმბერტი ხშირად მიმართავს სიტყვების თამაშს და მკითხველს ამერიკული კულტურის შესახებ საკუთარ წინააღმდეგობრივ მოსაზრებებსაც აცნობს. რომანის ბრწყინვალე სტილი ხასიათდება ორაზროვნებით, მრავალენოვანი კალამბურებით, ანაგრამებითა და ისეთი გამოგონილი სიტყვებით, როგორიც „ნიმფეტია“ - ამ სიტყვას თავისი სიცოცხლე აქვს და მრავალ ლექსიკონშიც დაიდო ბინა. ბევრი მწერალი ჰუმბერტს არასანდო მთხრობელად მიიჩნევს, ნაბოკოვს კი დიდად უფასებს ირონიას. რიჩარდ რორტისთვის ჰუმბერტი „აპათიური მონსტრია“. თავად ნაბოკოვი ამ გმირს „ქედმაღალ, სასტიკ ნაძირალად“ და „საძულველ პიროვნებად“ მოიხსენიებს. &lt;ref&gt;Quoted in {{cite journal|last=Levine|first=Peter |orig-year= 1967|title=Lolita and Aristotle's Ethics|journal=Philosophy and Literature|volume=19|issue=1|date=April 1995|page = 47|doi=10.1353/phl.1995.0045}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite magazine |last=Gold |first=Herbert |author-link=Herbert Gold &lt;!-- Small chance this author is not the same as the person with the wiki article, but location of Paris and career choice match. --&gt; |date=Summer–Fall 1967 |title=Vladimir Nabokov, The Art of Fiction No. 40 |url=http://www.theparisreview.org/interviews/4310/the-art-of-fiction-no-40-vladimir-nabokov |magazine= [[The Paris Review]] |issue=41 |publisher=&lt;!-- May have been Prince Sadruddin Aga Khan in 1967. Hard to say without further research. --&gt; |archive-url=https://web.archive.org/web/20160119163826/http://www.theparisreview.org/interviews/4310/the-art-of-fiction-no-40-vladimir-nabokov |archive-date=19 January 2016 |access-date=31 January 2016 }}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Playboy&quot;&gt;{{cite web|last=Toffler|first=Alvin|authorlink=Alvin Toffler|title=Playboy Interview: Vladimir Nabokov|url=https://longform.org/stories/playboy-interview-vladimir-nabokov|website=Longform|publisher=Longform Media|accessdate=31 January 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160121144520/http://longform.org/stories/playboy-interview-vladimir-nabokov|archivedate=21 January 2016|language=EN|date=January 1964}}&lt;/ref&gt;

კრიტიკოსები ასევე ამბობენ, რომ რადგან მთელ ამბავს ჰუმბერტი მოგვითხრობს, ცოტა რამ ვიცით ლოლიტას პიროვნების შესახებ - ის დაადუმეს, თხრობის საშუალება არ მისცეს. ნომი ტამირ-გეზი წერს: „არა მხოლოდ ლოლიტას ხმა არ ისმის, მისი თვალსაზრისი - როგორ ხედავს სიტუაციას და რას გრძნობს - იშვიათადაა მოწოდებული. მკითხველი თავად უნდა მიხვდეს... და რადგან ამბავს ჰუმბერტი ჰყვება... რომანის ბოლომდე მკითხველი მისი გრძნობებითაა მოცული“. &lt;ref&gt;{{cite book
  | last = Pifer
  | first = Ellen
  | title = Vladimir Nabokov's Lolita: A casebook
  | publisher = Oxford University Press
  | year = 2003
  | location = Oxford &amp; New York
  | isbn = 978-0-679-72316-5| page = 24}}&lt;/ref&gt; მიკა ჰოუ და სარა ეფლტონ აგიარიც ფიქრობენ, რომ ლოლიტა „დადუმებული და ობიექტის დონემდე დაყვანილია“. &lt;ref&gt;{{Citation | title = He said, she says: an RSVP to the male text | first1 = Mica | last1 = Howe | first2 = Sarah Appleton | last2 = Aguiar | page = 132|publisher=Fairleigh Dickinson Univ Press|year= 2001|isbn=978-0838639153}}&lt;/ref&gt; კრისტინ კლეგი კი შენიშნავს, რომ ეს მოსაზრება ხშირად მეორდება რომანის კრიტიკისას 1990-იან წლებში. &lt;ref&gt;{{cite book
  | last = Clegg
  | first = Christine
  | title = Vladimir Nabokov, Lolita: A reader's guide to essential criticism
  | publisher = Icon Books
  | year = 2000
  | location = Cambridge| chapter=5
  | isbn = 978-1-84046-173-2}}&lt;/ref&gt; მსახიობმა ბრაიენ კოქსმა, რომელმაც 2009 წელს ჰუმბერტის როლი შეასრულა წიგნის მიხედვით დადგმულ მონოსპექტაკლში, აღნიშნა, რომ რომანი „არ არის ლოლიტას, როგორც ხორციელი არსების შესახებ. ის ლოლიტას მოგონების შესახებაა“. მისივე აზრით, წიგნთან მიახლოებას სასცენო მონოლოგი უფრო შეძლებდა, ვიდრე ფილმი. &lt;ref&gt;{{cite news| url= http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/stage/theatre/article6813294.ece | location=London |work=The Times | first= Valerie | last= Grove | title=Brian Cox plays Humbert Humbert in Lolita | date=29 August 2009}}&lt;/ref&gt; კრიტიკოსი ელიზაბეთ ჯეინვეი კი მიიჩნევს, რომ „ჰუმბერტი ნებისმიერი კაცია, ვინც სურვილს აჰყოლია და ისე ძალიან უნდა თავისი ლოლიტა, რომ აზრად არ მოსდის, ადამიანი დაინახოს მასში და არა - განსხეულებული ოცნება“. &lt;ref&gt;{{cite news|url= https://www.nytimes.com/books/97/07/20/reviews/16009.html |newspaper=The New York Times|title=Summer Reading; Time Has Been Kind to the Nymphet: 'Lolita' 30 Years Later|date=5 June 1988 |first=Erica|last= Jong}}&lt;/ref&gt;

კლეგი ფიქრობს, რომ რომანში გოგონას გრძნობებისათვის გვერდის ავლა პირდაპირ უკავშირდება იმ ფაქტს, რომ მას „დოლორესი“ ჰქვია და მხოლოდ ჰუმბერტი უწოდებს „ლოლიტას“. რომანის დასაწყისში ჰუმბერტიც შენიშნავს, რომ შესანიშნავად მოახერხა ლოლიტას „სოლიფსიზება“.  &lt;ref&gt;{{Cite book | title = Over her dead body: death, femininity and the aesthetic | first = Elisabeth | last = Bronfen | page = 379|publisher=Manchester University Press|year= 1992|isbn=978-0719038273}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{harvnb|Nabokov|1997|p=60}}&lt;/ref&gt; ერიკ ლემეი წერს: „არანიმფომანიაკებს ბავშვი მაშინ ეხმიანება, თუ უწოდებენ „ლოს“, „ლოლას“, „დოლის“ და ყველაზე უარეს შემთხვევაში - „დოლორესს“. ჰუმბერტი კი ამბობს, ჩემს მკლავებში ყოველთვის ლოლიტა იყოო. და მის მკლავებში თუ სხვაგან ის მუდამ ჰუმბერტის მხდალი „მე“-ს ქმნილება იყო... ჰუმბერტი სირინოზივით მღერის, თავის თავს უმღერის და თავის „მე“-საც და ამ სიმღერასაც „ლოლიტას“ უწოდებს... იმისათვის, რომ დოლორესი ლოლიტად იქცეს, სევდიანი ასაკოვანი კაცის „მე“-ს შეერწყას, ჰუმბერტმა ის ადამიანურობისაგან უნდა დაცალოს“. &lt;ref&gt;{{cite web |url= http://libraries.psu.edu/nabokov/lemay2.htm |title=Dolorous Laughter | first = Eric | last = Lemay |page= 2 |accessdate= 2 October 2012}}&lt;/ref&gt;}}

2003 წელს გამოქვეყნდა ირანელი ემიგრანტის, აზარ ნაფისის მემუარები „ლოლიტას“ კითხვა თეირანში“, სადაც ის ქალთა საიდუმლო სამკითხველო კლუბის შესახებ მოგვითხრობს. ინტერვიუში ნაფისი დოლორესის/ლოლიტას სევდიან და მაცდურ მხარეებზე საუბრობს: „მისი ნამდვილი სახელი „ლოლიტა“ კი არა, „დოლორესია“, რომელიც ლათინურად სევდას, ტკივილს ნიშნავს, ანუ უკავშირდება სევდას, დარდს, შინაგან სისუფთავეს, მაშინ, როცა „ლოლიტა“ მსუბუქი და მაცდური სახელია. რომანის ლოლიტა ორივენარია, ჩვენს კულტურაში კი ამ პატარა გოგოს მხოლოდ ერთი ასპექტითა და უხეში ინტერპრეტაციით წარმოვადგენთ“. მისი სიტყვების დასადასტურებლად ჟურნალისტი მედლინ ბრენდი იხსენებს სწორედ ასე დანახულ ლოლიტას - „ლონგაილენდელ ლოლიტას, [[ბრიტნი სპირსი|ბრიტნი სპირსს]], დებ ოლსენებსა და სიუ ლაიონს [[სტენლი კუბრიკი]]ს „ლოლიტადან“. &lt;ref&gt;2nd audio portion of {{cite web |url=https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=4846479 |title=50 Years Later, 'Lolita' Still Seduces Readers |publisher=NPR |accessdate=30 January 2011}}&lt;/ref&gt;

ნაფისი რომანის არსს ჰუმბერტის სოლიფსიზმსა და ლოლიტას პიროვნების წაშლაში ხედავს. „ლოლიტას ვეცნობით, როგორც ჰუმბერტის ქმნილებას, - წერს ის. - იმისათვის, რომ თავიდან გამოიგონოს, ჰუმბერტმა ლოლიტას ნამდვილი ისტორია უნდა წაართვას და წარმოდგენილით შეუცვალოს... მას კი მაინც აქვს წარსული. მიუხედავად კაცის მცდელობისა, გოგონა ისტორიის გარეშე დატოვოს, ხანდახან მაინც ვახერხებთ მისთვის თვალის მოკვრას“.   &lt;ref&gt;{{harvnb|Nafisi|2008|p=36}}&lt;/ref&gt;

ჯერ კიდევ 1958 წელს აფრთხილებდა მკითხველს კრიტიკოსი ლაიონელ ტრილინგი, რა სახის სირთულესთან შეიძლებოდა ყოფილიყო დაკავშირებული ისეთი წიგნის ანალიზი, რომლის მთხრობელიც ერთობ მჭევრმეტყველია და საკუთარი თავისა თუ სხვების მოტყუებასაც არ ერიდება: „თავზარი გვეცემა, როცა ვიაზრებთ, რომ რომანის კითხვისას, ფაქტობრივად, შევურიგდით მასში აღწერილ ძალადობას... ცდუნებას ვერ გავუძელით და მოძალადის თანამზრახველად ვიქეცით - წარმოსახვაში დავუშვით ის, რაც კარგად ვიცოდით, რომ აღმაშფოთებელი იყო“.  &lt;ref&gt;Quoted in {{cite news |url=http://www.boston.com/news/globe/ideas/articles/2005/08/28/the_seduction/ |title=The seduction |author= de la Durantaye, Leland |date=28 August 2005 |work=Boston Globe |accessdate=5 February 2011}}&lt;/ref&gt;

ჰუმბერტის ვერსია ცოტა კრიტიკოსმა თუ მიიღო ბოლომდე. 1958 წელს [[დოროთი პარკერი|დოროთი პარკერმა]] რომანი ასე აღწერა: „სულისშემძვრელი და გულისმომკვლელი ამბავი კაცისა - კულტურული, გემოვნებიანი კაცისა, რომელსაც მხოლოდ პატარა გოგოების სიყვარული შეუძლია“, ლოლიტას შესახებ კი თქვა: „საშინელი პატარა ქმნილება, ეგოისტი, გაუთლელი, ვულგარული, ავი ზნისა“. &lt;ref&gt;{{cite news |newspaper=Esquire|title=Sex—Without the Asterisks|date=October 1958 |first=Dorothy|last= Parker}}&lt;/ref&gt; 1959 წელს რომანისტმა რობერტსონ დევისმა მთლიანად გაამართლა მთხრობელი, როცა დაწერა: „ლოლიტას“ თემა „ცბიერი უფროსის მიერ უმანკო ბავშვის გარყვნა კი არ არის, არამედ გარყვნილი ბავშვის მიერ სუსტი უფროსის ექსპლუატაციაა. სასიამოვნო თემა არ არის, მაგრამ მას კარგად იცნობენ სოციალური მუშაკები, მოსამართლეები და ფსიქიატრები“. &lt;ref&gt;{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=xHkXia3ukFoC&amp;pg=PA214 |title=Lolita's Crime: Sex Made Funny | last =Davies | first = Robertson |accessdate=11 October 2010|isbn=9782867811739 |year=1996 }}&lt;/ref&gt;
{{external media| float = right| video1 = [https://www.c-span.org/video/?100405-1/lolita-american-morality Presentation by Martin Amis at the New York Public Library, &quot;''Lolita'' and American Morality&quot;, February 10, 1998], [[C-SPAN]]}}
[[სტალინიზმი]]ს შესახებ დაწერილ წიგნში „საშინელი კობა“ მარტინ ემისი ვარაუდობს, რომ შესაძლოა „ლოლიტა“ ტოტალიტარიზმზე მიმანიშნებელი რთული მეტაფორა იყოს - იმაზე, რამაც ნაბოკოვის ბავშვობის რუსეთი დაანგრია (მიუხედავად ბოლოსიტყვაობაში მწერლის შენიშვნისა - მძულს სიმბოლოები და ალეგორიებიო). ემისის წარმოდგენით, ტირანის ამბავი ტირანისავე თვალთახედვითაა მოთხრობილი. „ნაბოკოვი ყველა ნაწარმოებში იკვლევს ილუზიასა და იძულებას, სისასტიკესა და ტყუილს და წარმოუდგენელ სიღრმეებსაც სწვდება. თვით „ლოლიტა“ - განსაკუთრებით „ლოლიტა“ - ტირანიის კვლევაა“, - წერს ის.    

== პუბლიკაცია და გამოხმაურება ==
ნაბოკოვმა „ლოლიტა“ 1953 წლის 6 დეკემბერს დაასრულა, დაწყებიდან ხუთი წლის შემდეგ. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|p=226}}&lt;/ref&gt; აპირებდა, ფსევდონიმით გამოექვეყნებინა (თუმცა ერთ-ერთი გმირის ანგრამული სახელი ვივიენ დარქბლუმი (Vivian Darkbloom) ყურადღებიან მკითხველს თავის სათქმელს ეტყოდა). &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|pp=220–21}}&lt;/ref&gt; ხელნაწერის წიგნად გამოცემაზე უარი თქვეს გამომცემლობებმა: Viking, [[Simon &amp; Schuster]], New Directions, Farrar, Straus, Doubleday. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|pp=255, 262–63, 264}}&lt;/ref&gt; ბოლოს ავტორმა რომანის გამოქვეყნება საფრანგეთში სცადა. მთარგმნელმა დუსია ერგაზმა ის მორის ჟიროდიას მიაწოდა Olympia Press-ში, რომლის გამოცემული „წიგნების სამი მეოთხედი პორნოგრაფიული ნაგავი იყო“. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|p=266}}&lt;/ref&gt; ნაბოკოვმა ბევრი არაფერი იცოდა ამ გამომცემლობაზე და არც იმას მიაქცია ყურადღება, რომ გამომცემელი მთავარი გმირის საქციელს ამართლებდა; და მეგობრის, მორის ბიშოპის გაფრთხილების მიუხედავად, ხელი მოაწერა კონტრაქტს, რომლის თანახმადაც, Olympia Press-ს რომანი ავტორის სახელით უნდა გამოექვეყნებინა. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|pp=266–67}}&lt;/ref&gt;

„ლოლიტა“ 1955 წლის სექტემბერში გამოქვეყნდა ორ მწვანე, რბილყდიან ტომად, „რომლებიც სავსე იყო ტიპოგრაფიული შეცდომებით“. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|p=292}}&lt;/ref&gt; მართალია, წიგნის პირველი ტირაჟი (5000 ცალი) ბოლომდე გაიყიდა, მაგრამ მას მნიშვნელოვანი გამოხმაურება არ მოჰყოლია. &lt;ref name=5000Copies&gt;{{cite web |url=https://www.abaa.org/blog/post/collecting-nabokovs-lolita |title=Collecting Nabokov's Lolita |last=Rennicks |first=Rich |date=8 December 2017 |website=abaa.org |publisher=Antiquarian Booksellers' Association of America |access-date=26 June 2020 |quote=}}&lt;/ref&gt; წლის ბოლოს გრემ გრინმა „London Sunday Times“-ში მას 1955 წლის ერთ-ერთი საუკეთესო წიგნი უწოდა და თავის სამეულშიც შეიყვანა. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|p=293}}&lt;/ref&gt; ამ შეფასებას საპასუხო წერილი მოჰყვა „London Sunday Express“-ში, რომლის რედაქტორიც - ჯონ გორდონი რომანზე ამბობდა, ყველაზე ბინძური წიგნია, რაც კი ოდესმე წამიკითხავს, „აღვირახსნილი პორნოგრაფიაა“ და მეტი არაფერიო. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|p=295}}&lt;/ref&gt; ამის შემდეგ, ბრიტანეთის ჰოუმ-ოფისის დავალებით, მებაჟეებს მოსთხოვეს, ქვეყანაში შემოსული წიგნის ყველა ეგზემპლარი ამოეღოთ. &lt;ref&gt;{{cite news | first1=Felicity | last1=Capon | first2=Catherine | last2=Scott | url=https://www.telegraph.co.uk/culture/books/booknews/9900733/Top-20-books-they-tried-to-ban.html | title=Top 20 books they tried to ban | newspaper=The Telegraph | date=20 October 2014 | accessdate=21 December 2016 }}&lt;/ref&gt; 1956 წელს საფრანგეთშიც იგივე გამეორდა და შინაგან საქმეთა მინისტრმა „ლოლიტა“ აკრძალა. აკრძალვა ორ წელს გაგრძელდა. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|p=301}}&lt;/ref&gt; 1959 წელს ლონდონში Weidenfeld &amp; Nicolson-ის მიერ წიგნის გამოქვეყნებამ კომპანიის ერთ-ერთი პარტნიორის, პარლამენტის კონსერვატორი წევრის, ნაიჯელ ნიკოლსონის პოლიტიკური კარიერაც კი შეიწირა.  &lt;ref&gt;Laurence W. Martin, [https://www.jstor.org/stable/2126927 &quot;The Bournemouth Affair: Britain's First Primary Election&quot;], ''The Journal of Politics'', Vol. ''22'', No. 4. (Nov. 1960), pp.&amp;nbsp;654–681.&lt;/ref&gt;

რომანი დანიურ და ჰოლანდიურ ენებზეც ითარგმნა. შვედური თარგმანის ორი ვარიანტი კი თავად ავტორის თხოვნით არ უხილავს მკითხველს. &lt;ref&gt;Juliar, Michael (1986). ''Vladimir Nabokov: A Descriptive Bibliography''. New York: Garland. {{ISBN|0-8240-8590-6}}). p. 541.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |author=Zimmer, Dieter E. |url=http://www.d-e-zimmer.de/HTML/coverlist-en.htm |title=List of Lolita Editions |publisher=D-e-zimmer.de |accessdate=11 October 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110429080541/http://www.d-e-zimmer.de/HTML/coverlist-en.htm |archive-date=29 April 2011 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;

შეერთებულ შტატებში ერთხანს იხმაურეს, მაგრამ მერე ყველაფერი მიჩუმდა.  იქ წიგნი 1958 წლის აგვისტოში გამოსცა G. P. Putnam’s Sons-მა. მისი გამოსვლიდან რამდენიმე დღეში უკვე მესამე ტირაჟის დაბეჭდვა გახდა საჭირო. „ქარწაღებულნის“ შემდეგ „ლოლიტა“ პირველი წიგნი იყო, რომლის 100 ათასი ეგზემპლარიც პირველ სამ კვირაში გაიყიდა. &lt;ref&gt;{{cite web |last=King |first=Steve |title=Hurricane Lolita |url=http://bnreview.barnesandnoble.com/t5/Daybook/quot-Hurricane-Lolita-quot/ba-p/5439 |publisher=barnesandnoble.com |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111009053121/http://bnreview.barnesandnoble.com/t5/Daybook/quot-Hurricane-Lolita-quot/ba-p/5439 |url-status=live |archivedate=9 October 2011|date=2011-08-18 }}&lt;/ref&gt; „[[New York Times]]“-ის გავლენიანმა მიმომხილველმა, ორვილ პრესკოტმა წიგნი ერთმნიშვნელოვნად დაიწუნა: „მოსაწყენი, მოსაწყენი და მოსაწყენი, პრეტენზიულად და უკიდურესად სულელურად შეთხზული“. ამ მიმოხილვას წიგნის გაყიდვაზე მცირე გავლენაც არ მოუხდენია. &lt;ref&gt;Prescott, Orville (18 August 1958) [https://www.nytimes.com/books/97/03/02/lifetimes/nab-r-booksoftimes.html Books of the Times]. Nytimes.com. Retrieved on 2018-07-04.&lt;/ref&gt; 

ნაბოკოვის რომანზე ბევრს კამათობენ თანამედროვე საზოგადოებაშიც, როცა სულ უფრო ნათელი ხდება, რა დიდი ზიანის მომტანია ბავშვისათვის სექსუალური ძალადობა. 2008 წელს წიგნიც გამოვიდა იმის შესახებ, თუ როგორ სჯობს კოლეჯში მისი სწავლება. „ნარატიული სტრატეგიების ნაზავი, დახვეწილი ალუზიური პროზა და საკამათო თემა სტუდენტებისათვის მის წარდგენას ართულებს“, - ვკითხულობთ წიგნში, რომლის ერთ-ერთი ავტორიც მასწავლებლებს მოუწოდებს, აღნიშნონ, რომ რომანში დოლორესის ტანჯვაც ჩანს, მიუხედავად იმისა, რომ ყურადღების ცენტრში ჰუმბერტია. &lt;ref&gt;{{cite book |title=Approaches to teaching Nabokov's Lolita |last= Kuzmanovich |first=Zoran |author2=Galya Diment |year=2008 |publisher=Modern Language Association of America |isbn= 9780873529426 |url= }}&lt;/ref&gt; მრავალი კრიტიკოსი ჰუმბერტს მოძალადეს უწოდებს, მათ შორის აზარ ნაფისიც ბესტსელერში „ლოლიტას“ კითხვა თეირანში“. &lt;ref&gt;{{harvnb|Nafisi|2008|p=51}}&lt;/ref&gt; თუმცა, როგორც დევიდ ლარმური შენიშნავს რომანის შესახებ დაწერილი კრიტიკული წერილების მიმოხილვაში, ბევრიც თავს იკავებს სიტყვა „მოძალადის“ გამოყენებისაგან. &lt;ref&gt;{{cite book |title=Discourse and ideology in Nabokov's prose |last=Larmour |first=David Henry James |year=2002 |publisher=Psychology Press |isbn= 9780415286589 |page=133 |url= }}&lt;/ref&gt; რომანის ბოლოს ჰუმბერტი აღიარებს დანაშაულს - ძალადობას, გაუპატიურებას. თუმცა ნაბოკოვის ბიოგრაფი ბრაიან ბოიდი აღნიშნავს, რომ ეს არ იყო გაუპატიურება „ჩვეულებრივი აზრით“. თავისი მოსაზრების დასამტკიცებლად კი იხსენებს, რომ თავად გოგონამ შესთავაზა კაცს „იმ საძაგლობის“ გაკეთება, რაც უკვე ესწავლა საზაფხულო ბანაკში. &lt;ref&gt;{{harvnb|Boyd|1991|p=230}}&lt;/ref&gt; ასეთ დამოკიდებულებას უმოწყალოდ აკრიტიკებს პიტერ რაბინოვიცი ესეში „ლოლიტა“: სოლიფსიზებული თუ სოდომიზებული?“. &lt;ref&gt;Essay appears in {{cite book |title=A companion to rhetoric and rhetorical criticism |last=Jost |first=Walter |author2=Wendy Olmsted |year=2004 |publisher=John Wiley &amp; Sons |isbn= 9781405101127 |page= 230 |url= }}&lt;/ref&gt;

== წყაროები და კავშირები ==

=== კავშირი ნაბოკოვის სხვა ნაწარმოებებთან ===
1928 წელს ნაბოკოვმა დაწერა ლექსი „ლილიტი“ სექსუალურად მიმზიდველ მცირეწლოვან გოგონაზე, რომელიც კაცს მხოლოდ იმიტომ აცდუნებს, რომ „სახალხოდ დამცირებული დატოვოს“. &lt;ref&gt;{{cite web |url= http://nabokov.niv.ru/nabokov/stihi/218.htm|script-title=ru:Владимир Набоков: Лилит |work= NIV | place = [[Russia|RU]]| language = ru }}&lt;/ref&gt; 1939 წელს დაწერა ნოველა „ჯადოქარი“, რომლის ინგლისური თარგმანიც მხოლოდ მისი გარდაცვალების შემდეგ, 1986 წელს გამოქვეყნდა. ეს ნაწარმოები მრავალმხრივ ჰგავს „ლოლიტას“, თუმცა განსხვავებაც ბევრია: მოქმედება ცენტრალურ ევროპაში ხდება, მთავარი გმირი კი გერთან ვნებას ვერ იკმაყოფილებს და ბოლოს თავს იკლავს. მცირეწლოვნებით გატაცების თემას ნაბოკოვი 1926 წელს დაწერილ „საბავშვო ზღაპარშიც“ ეხება. 1932 წელს დაწერილ სხვა მოთხრობაში „სიცილი წყვდიადში“ 16 წლის მარგო პეტერსს უკვე ჰქონდა სასიყვარულო ურთიერთობის გამოცდილება, როცა შუახნის ალბინუსს გულში ჩაუვარდა.  

რომანი „საჩუქარი“ მწერალმა რუსულად დაწერა 1935-37 წლებში. მის მესამე თავში „ლოლიტას“ პირველი თავის მიახლოებით შინაარსს უყვებიან მთავარ გმირს, ფიოდორ ჩერდინცევს. მისი ბატონი შჩოგოლევი იმ რომანზე საუბრობს, რომელსაც დაწერდა, „დრო რომ ჰქონოდა“: კაცი მხოლოდ იმიტომ ირთავს ცოლად ქვრივს, რომ დაუახლოვდეს პატარა გოგონას, რომელიც მას ყოველმხრივ ეწინააღმდეგება. შჩოგოლევის თქმით, ასეთი რამ მის მეგობარს გადახდა თავს, მკითხველისთვის კი ცხადი ხდება, რომ იგი თავის თავსა და გერს, ზინას გულისხმობს (რომელიც 15 წლის იყო, როცა დედამისზე დაქორწინდა). ზინა ფიოდორის ცხოვრების სიყვარული ხდება. 

1947 წლის აპრილში ნაბოკოვმა ედმუნდ უილსონს მისწერა: „მოკლე რომანს ვწერ კაცზე, რომელსაც პატარა გოგოები მოსწონდა. „ზღვისპირა სამეფო“ - ასე ერქმევა“. &lt;ref&gt;{{Citation | last = Nabokov | chapter = Letter dated 7 April 1947 | title = Dear Bunny, Dear Volodya: The Nabokov Wilson Letters, 1940–1971 | editor-first = Simon | editor1-last = Karlinsky | place = Berkeley | publisher = [[University of California Press]] | year = 2001 | isbn = 978-0-520-22080-5 | page = 215}}&lt;/ref&gt; რვა წელში ეს ნაწარმოები „ლოლიტად“ იქცა. სათაური „ზღვისპირა სამეფო“ კი ნაბოკოვმა გამოიყენა 1974 წელს დაწერილ ფსევდოავტობიოგრაფიულ რომანში „შეხედეთ არლეკინებს!“. მთხრობელს „ლოლიტას“ მსგავსი წიგნი აქვს დაწერილი და მოზარდ ქალიშვილთან, ბელთან ერთად მოგზაურობს, მოტელიდან მოტელში გადადის - მას შემდეგ, რაც გოგონას დედა გარდაიცვლება. მთხრობელის მეოთხე ცოლი კი სწორედ ბელს ჰგავს და მათ დაბადების დღეც ერთ დღეს აქვთ.   

1962 წელს დაწერილ რომანში „მკრთალი ალი“ გამოგონილი ავტორის, ჯონ შეიდის ლექსში ნახსენებია ქარიშხალი „ლოლიტა“, რომელიც ამერიკის სანაპიროს 1958 წელს დაატყდა თავს. მთხრობელი ჩარლზ კინბოტი შენიშნავს: ნეტავ, რატომ შეურჩიეს ეს გაუგებარი ესპანური სახელი ქარიშხალსო? აღნიშნულ წელს „ლოლიტა“ არც ერთი ქარიშხლისთვის  არ დაურქმევიათ - რომანი „ლოლიტა“ კი გამოქვეყნდა ამერიკის შეერთებულ შტატებში.    

დაუმთავრებელ რომანში „ლორას ორიგინალი“, რომელიც მწერლის გარდაცვალების შემდეგ გამოიცა, მოქმედი გმირი, ასაკოვანი ჰუბერტ ჰ. ჰუბერტი ბავშვის, ფლორას ხელში ჩაგდებას ცდილობს. თუმცა „ლოლიტას“ ჰუმბერტ ჰუმბერტისაგან განსხვავებით, წარმატებას ვერ აღწევს.

=== ლიტერატურული პასტიში, ალუზიები და პროტოტიპები ===
რომანში უამრავი ალუზიაა, რომლებიც კლასიკურ თუ თანამედროვე ლიტერატურას გვახსენებს. ფაქტობრივად, ყველა მათგანი მოხვდა ალფრედ ეპელის რედაქციითა და კომენტარებით გამოქვეყნებულ „ანოტირებულ ლოლიტაში“. მრავალი მინიშნება უკავშირდება ჰუმბერტის საყვარელ პოეტს, [[ედგარ ალან პო]]ს.
 
ჰუმბერტის პირველ შეყვარებულს ანაბელ ლი ერქვა, როგორც ქალიშვილს პოს ლექსიდან „ანაბელ ლი“. ეს ლექსი მრავალჯერაა ნახსენები რომანში, ჰუმბერტი მის სტრიქონებს თავისი სიყვარულის გადმოსაცემად სესხულობს. მე-11 თავში სიტყვასიტყვით მეორდება პოს ფრაზა: „ჩემი ძვირფასის გვერდით - ჩემი ძვირფასის - ჩემი ცხოვრებისა და ჩემი პატარძლის“. &lt;ref&gt;{{harvnb|Appel|1991|p=360}}&lt;/ref&gt; რომანის პირველ თავში პასტიშის ნიმუშიცაა, რომელიც ისევ ამ ლექსს უკავშირდება. „ქალბატონო და ბატონო ნაფიცო მსაჯულებო! ექსპონატი ნომერი ერთი ისაა, რის გამოც შური გასჩენოდათ სერაფიმებს, სიმართლის უცოდინარ, უბრალო,  ფრთაკეთილ სერაფიმებს“. პოს ლექსის მე-11 სტრიქონშია „ზეცის ფრთიანი სერაფიმები“ და 21-ე-22-ე სტრიქონებში - „ანგელოზებს, ასეთი ბედნიერნი რომ არ იყვნენ ზეცაში, შეშურდათ მისი და ჩემი“. &lt;ref name=&quot;Annotatedp334&quot; /&gt; თავდაპირველად ნაბოკოვს სურდა, რომ რომანისთვის „ზღვისპირა სამეფო“ (The Kingdom by the Sea) დაერქმია, რაც ანაბელ ლის გაერითმებოდა, როგორც პოს ლექსის პირველ სტროფში. &lt;ref&gt;[http://www.randomhouse.com/features/nabokov/speak.html Brian Boyd on ''Speak, Memory''], Vladimir Nabokov Centennial, [[Random House]], Inc.&lt;/ref&gt; ამ ფრაზის ვარიანტია პირველ თავში ნახსენები „ზღვისპირა სათავადო“: „...რომ არ შემყვარებოდა ერთ ზაფხულს გოგონა - პირველი გოგონა-ბავშვი. ერთ ზღვისპირა სათავადოში“. &lt;ref name=&quot;Annotatedp334&quot;&gt;{{harvnb|Appel|1991|p=334}}&lt;/ref&gt;

ჰუმბერტ ჰუმბერტის სახელი და გვარი მკითხველს პოს „უილიამ უილსონს“ გაახსენებს - მოთხრობას, რომლის მთავარ გმირსაც მისივე ორეული ასდევნებია. ჰუმბერტსაც ჰყავს ორეული - კლერ ქუილტი. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ჰუმბერტ ჰუმბერტი მისი ნამდვილი სახელი და გვარი არ არის - ფსევდონიმია. ორეულის თემა ნაბოკოვის სხვა ნაწარმოებშიც გვხვდება - „ლოლიტამდე“ დაწერილ რომანში „სასოწარკვეთა“. 

პირველი ნაწილის 26-ე თავში ჯოისის ცნობიერების ნაკადის პაროდიაა. &lt;ref&gt;{{harvnb|Appel|1991|p=379}}&lt;/ref&gt;

რამდენადაც ჰუმბერტი კარგად იცნობს ფრანგულ ლიტერატურას (მისი ერთ-ერთი საქმიანობა საგანმანათლებლო ნაშრომების წერაა, რომლებშიც ფრანგ მწერლებს ინგლისელ მწერლებს ადარებს), რომანში ნახსენებია: [[გუსტავ ფლობერი]], [[მარსელ პრუსტი]], [[ფრანსუა რაბლე]], [[შარლ ბოდლერი]], [[პროსპერ მერიმე]], [[ონორე დე ბალზაკი]] და სხვები. 

ნაბოკოვს ძალიან უყვარდა [[ლუის კეროლი]]ს ნაწარმოებები და „ელისი საოცრებათა ქვეყანაში“ რუსულადაც კი თარგმნა. აღსანიშნავია, რომ კეროლს „პირველი ჰუმბერტ ჰუმბერტი“ უწოდა. &lt;ref&gt;{{harvnb|Appel|1991|p=381}}&lt;/ref&gt; „ლოლიტაში“ რამდენიმე მცირე ალუზიაა, რომლებიც „ელისის“ წიგნებს გვახსენებს, თუმცა ავტორი თავს არიდებდა კეროლთან დაკავშირებულ პირდაპირ ალუზიებს. წიგნში „მაწანწალა: ჩარლი ჩაპლინის ცხოვრება“ ჯოის მილტონი ამტკიცებს, რომ ნაბოკოვის შთაგონების წყარო [[ჩარლი ჩაპლინი]]სა და მისი მეორე ცოლის, ლიტა გრეის ურთიერთობა იყო. ლიტას სინამდვილეში ლილიტი ერქვა და შეცდომით ლოლიტადაც მოიხსენიებენ ხოლმე. გრემ ვიკერსი კი აცხადებს, რომ ჰუმბერტის პროტოტიპები ლუის კეროლი და ჩარლი ჩაპლინი იყვნენ. მისი წიგნის სათაურია: „ლოლიტას“ დევნა: როგორ გარყვნა კიდევ ერთხელ პოპკულტურამ ნაბოკოვის პატარა გოგო“. ეპელის „ანოტირებულ „ლოლიტაში“ ჩარლი ჩაპლინი ნახსენები არ არის, სხვა მკვლევრებმა კი მაინც შენიშნეს ნაბოკოვის წიგნში რამდენიმე ირიბი მინიშნება ჩაპლინის ცხოვრებაზე. ბილ დილეინი აღნიშნავს, რომ ბოლოს ლოლიტა და მისი ქმარი ალასკაში, გამოგონილ ქალაქ გრეი-სტარში, მიემგზავრებიან, ჩაპლინის ფილმი „ოქროს ციებ-ცხელებაც“ ალასკაშია გადაღებული და მასში თავდაპირველად მთავარი როლი ლიტა გრეის უნდა შეესრულებინა. ლოლიტას პირველი სქესობრივი კავშირი აქვს ბიჭთან, სახელად ჩარლი ჰოლმსთან, რომელსაც ჰუმბერტი აღწერს, როგორც „მუნჯ... მაგრამ დაუოკებელ ჩარლის“. ჩაპლინმა ერთ მხატვარს ლიტა გრეი დაახატვინა ჯოშუა რეინოლდსის სურათის, „უმანკოების ხანის“ მიბაძვით. როდესაც ჰუმბერტი ლოლიტას სკოლაში მიდის, კლასში ამ ნახატის ასლი ხვდება. დილენეის სტატიაში სხვა პარალელებიცაა. &lt;ref&gt;{{cite journal|first=Bill|last=Delaney|title=Nabokov's ''Lolita''|journal=The Explicator|volume=56|issue=2|date=Winter 1998|pages=99–100|doi=10.1080/00144949809595272}}&lt;/ref&gt;

წინასიტყვაობაში ნახსენებია „ისტორიული გადაწყვეტილება, რომელიც მიიღო პატივცემულმა მოსამართლემ, ჯონ მ. ვულსიმ 1933 წლის 6 დეკემბერს“. იგულისხმება [[ჯეიმს ჯოისი]]ს „[[ულისე]]ს“ წინააღმდეგ შეერთებულ შტატებში აღძრული საქმე და ვულსის გადაწყვეტილება, რომ ეს წიგნი არ იყო უხამსობით გამორჩეული და მისი გაყიდვა შეიძლებოდა. 

მეორე ნაწილის 29-ე თავში ჰუმბერტი ამბობს, რომ ლოლიტა [[ბოტიჩელი]]ს ვენერას ჰგავს - „ისეთივე ნატიფი ცხვირი, ისეთივე ბუნდოვანი მშვენება“. სავარაუდოდ, სანდრო ბოტიჩელის „ვენერას დაბადებაზე“ ან „ვენერასა და მარსზე“ მიანიშნებს.

მეორე ნაწილის 35-ე თავში, ჰუმბერტის მიერ ქუილტისთვის გამოტანილ განაჩენში პაროდირებულია [[ტომას სტერნზ ელიოტი]]ს ლექსის, „ფერფლის ოთხშაბათის“ რიტმი. ნაბოკოვი ასევე მიმართავს ანაფორას.   

რომანში მრავალი სხვა მინიშნებაა კლასიკურ ლიტერატურაზე, მათ შორის ლორდ ბაირონის „ჩაილდ ჰაროლდის მოგზაურობასა“ და ლორენს სტერნის პოეზიაზე.  

=== სხვა შესაძლო პროტოტიპები ===

ალექსანდერ დოლინინი მიიჩნევს, რომ ლოლიტას პროტოტიპი 11 წლის ფლორენს ჰორნერი იყო, რომელიც 1948 წელს 50 წლის მექანიკოსმა, ფრენკ ლა სალმა გაიტაცა &lt;ref&gt;{{Citation | first = Ben | last = Dowell | url = http://www.timesonline.co.uk/article/0,,2087-1774602,00.html | title = 1940s sex kidnap inspired Lolita | newspaper = [[The Times|The Sunday Times]] | date = 11 September 2005 | accessdate = 14 November 2007}}&lt;/ref&gt; თავიდან მან გოგონა ხუთცენტიანი რვეულის მოპარვის გამო დაიჭირა, შემდეგ კი მასთან ერთად მოგზაურობდა 21 თვის განმავლობაში და, სავარაუდოდ, ძალადობდა კიდეც. თავი [[გამოძიების ფედერალური ბიურო]]ს აგენტად მოჰქონდა და გოგონას ემუქრებოდა, რომ გასცემდა და ქურდობის გამო ის „ისეთ ადგილას მოხვდებოდა, სადაც მისნაირები იყვნენ“. ჰორნერის საქმე დიდად არ გახმაურებულა, თუმცა დოლინინი სხვადასხვა ფაქტობრივ დამთხვევაზე მიანიშნებს.   

ნაბოკოვს სასტუმროში მამა-შვილად რეგისტრირებულ მოძალადესა და მის მსხვერპლზე წერა ჯერ კიდევ მაშინ უნდოდა, როცა „ჯადოქარზე“ მუშაობდა. თუმცა „ლოლიტას“ მეორე ნაწილის 33-ე თავში ჰორნერის შემთხვევას პირდაპირ ახსენებს:  

{{quote |„განა ისე არ მოვექეცი დოლის, როგორც ფრენკ ლა სალი, ორმოცდაათი წლის მექანიკოსი მოექცა თერთმეტი წლის სალი ჰორნერს 1948 წელს?“ }}

=== ჰაინც ფონ ლიხბერგის „ლოლიტა“ ===

გერმანელი აკადემიკოსი, მიხაელ მაარი, წიგნში „ორი ლოლიტა“ აღწერს, როგორ აღმოაჩინა 1916 წელს დაწერილი მოთხრობა „ლოლიტა“, სადაც შუახნის მთხრობელი საზღვარგარეთ გაემგზავრება, ბინას დაიქირავებს და უმალვე შეიპყრობს პატარა გოგონასთან სიახლოვის სურვილი. &lt;ref&gt;{{cite book|author1=Maar, Michael |author2=Anderson, Perry |title=The Two Lolitas|url=https://books.google.com/books?id=3E3PZS3CVB0C|year=2005|publisher=Verso|isbn=978-1-84467-038-3}}&lt;/ref&gt; ეს გოგონა, სახელად ლოლიტა, იმავე სახლის ბინადარია. მაარი შენიშნავს, რომ შესაძლოა, ნაბოკოვს კრიპტომნეზია („ფარული ხსოვნა“) ჰქონოდა, როცა რომანს წერდა 50-იან წლებში. მკვლევრის განცხადებით, 1937 წლამდე ნაბოკოვი ბერლინის იმავე ნაწილში ცხოვრობდა, სადაც ამ მოთხრობის ავტორი - ჰაინც ფონ ეშვეგე (ფსევდონიმი: ჰაინც ფონ ლიხბერგი) და, დიდი ალბათობით, იცნობდა კიდეც მის ნაწარმოებს, რომელიც ყველასთვის ხელმისაწვდომი იყო გერმანიაში. &lt;ref name=&quot;otm&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.onthemedia.org/2005/sep/16/my-sin-my-soul-whose-lolita/transcript/ |title=My Sin, My Soul... Whose Lolita? |date=16 September 2005 |work=[[On the Media]] |accessdate=17 July 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110804223533/http://www.onthemedia.org/2005/sep/16/my-sin-my-soul-whose-lolita/transcript/ |archive-date=4 August 2011 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[[Liane Hansen|Hansen, Liane]] (25 April 2004) [https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=1850954 &quot;Possible Source for Nabokov's 'Lolita' &quot;], ''[[Weekend Edition]] Sunday''. Retrieved 14 November 2007.&lt;/ref&gt; „The Philadelphia Inquirer“-ში გამოქვეყნებულ სტატიაში ნათქვამია, რომ მაარის თანახმად, [[პლაგიატი|პლაგიატში]] ნაბოკოვის დადანაშაულება გაუმართლებელი იქნებოდა. იქვეა მოტანილი მისი სიტყვებიც: „ლიტერატურა ყოველთვის იყო ვეება ბრძმედი, რომელიც ნაცნობ თემებს იერსახეს უცვლიდა... მოთხრობაში მსგავსიც არაფერია იმისა, რაც „ლოლიტაში“ აღგვაფრთოვანებს. და რომანიც არანაირად არ ეყრდნობა მოთხრობას“. ამავე მოთხრობის შესახებ „Harper’s Magazine“-ში იხილეთ ჯონათან ლითემის ესე: „გავლენის ექსტაზი: პლაგიატი“. &lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Lethem|first1=Jonathan|title=The Ecstasy of Influence: A plagiarism|journal=[[Harper's Magazine|Harper's]]|date=February 2007|volume=314|issue=1881|pages=59–71|url=http://harpers.org/archive/2007/02/the-ecstasy-of-influence/|accessdate=20 August 2014}}&lt;/ref&gt;

== ნაბოკოვი „ლოლიტას“ შესახებ ==

=== ბოლოსიტყვაობა ===

1956 წელს ნაბოკოვმა „ლოლიტას“ ბოლოსიტყვაობა დაწერა („წიგნზე, სათაურით „ლოლიტა“), რომელიც პირველად რომანის ამერიკულ გამოცემას დაერთო და მას შემდეგ ყველა გამოცემას ახლავს. &lt;ref&gt;Juliar, Michael (1986). ''Vladimir Nabokov: A Descriptive Bibliography''. New York: Garland. {{ISBN|0-8240-8590-6}}). p. 221.&lt;/ref&gt;

ნაბოკოვი, უპირველეს ყოვლისა, აღნიშნავს, რომ მიუხედავად წინასიტყვაობაში ჯონ რეის მიერ გამოთქმული მოსაზრებებისა, ამ ამბავს მორალი არა აქვს. &lt;ref&gt;{{harvnb|Nabokov|1997|p=314}}&lt;/ref&gt;

მისი თქმით, „შთაგონების თრთოლამ“ პირველად მაშინ დაუარა, როცა გაზეთში იმ მაიმუნის შესახებ წაიკითხა, პარიზის ბოტანიკურ ბაღში ნახშირით რომ ხატავდა - მეცნიერები თვეობით ცდილობდნენ, რომ ხატვაზე დაეყოლიებინათ და მანაც საბოლოოდ გალიის გისოსები დახატაო. არც ეს სტატია შემორჩენილა და არც მაიმუნის ნახატი. &lt;ref&gt;{{harvnb|Nabokov|1997|p=311}}&lt;/ref&gt; 

იმ ამერიკელი კრიტიკოსის პასუხად, რომელიც „ლოლიტას“ მწერლის მიერ „რომანტიკულ რომანთან“ გაბმულ რომანად მიიჩნევს, ნაბოკოვი წერს, რომ ამ „დახვეწილ ფორმულაში“ „რომანტიკული რომანის“ „ინგლისური ენით“ ჩანაცვლება უფრო სწორი იქნებოდა. &lt;ref&gt;{{harvnb|Nabokov|1997|p=316}}&lt;/ref&gt;

ბოლოსიტყვაობას კი საყვარელი მშობლიური ენის გახსენებით ამთავრებს, რომელზე წერაც აღარ გააგრძელა შეერთებულ შტატებში დასახლების შემდეგ: „ჩემი პირადი ტრაგედია - რომელიც არავის ეხება და, რასაკვირველია, არც უნდა ეხებოდეს - ისაა, რომ მომიხდა, უარი მეთქვა მშობლიურ იდიომაზე, საზღვრებში მოუქცეველ ჩემს მდიდარ, უსასრულოდ დამყოლ რუსულ ენაზე და რაღაც მეორეხარისხოვანი ინგლისურით მეწერა“. &lt;ref&gt;{{harvnb|Nabokov|1997|p=317}}&lt;/ref&gt;

=== შეფასება ===

ნაბოკოვი რომანს მაღალ შეფასებას აძლევდა. 1962 წელს [[BBC]]-ისთვის მიცემულ ტელეინტერვიუში ამბობდა: 
{{quote|ლოლიტა“ გამორჩეულად მიყვარს. ყველაზე რთულად დასაწერი წიგნი იყო - ისეთ თემას ეხებოდა, ჩემს ემოციურ ცხოვრებას რომ ძალიან დაშორებოდა და დიდი სიამოვნება მივიღე, როცა სხვადასხვა უნარი გამოვიყენე, რათა მისთვის სიცოცხლე მიმეცა. &lt;ref&gt;{{cite journal|author=Duval Smith, Peter |title=Vladimir Nabokov on his life and work|journal=The Listener|date= 22 November 1962|pages=856–858}}. Reprinted in {{harvnb|Nabokov|1973|pp=9–19}}&lt;/ref&gt;}}

ერთი წლის თავზე, „[[Playboy]]“-ისთვის მიცემულ ინტერვიუში კი განაცხადა: 
{{quote|არა, არასდროს ვინანებ „ლოლიტას“ დაწერას. ლამაზი თავსატეხის მოფიქრებას ჰგავდა - თავსატეხისა და ამავე დროს სწორი პასუხის. ისინი ხომ ერთმანეთს ირეკლავენ - გააჩნია, საიდან შეხედავ. რა თქმა უნდა, მან სრულად დაჩრდილა ინგლისურ ენაზე დაწერილი ჩემი სხვა ნამუშევრები: „სებასტიან ნაითის ნამდვილი ცხოვრება“, „მარცხენა ზოლი“, მოთხრობები, მემუარები... მაგრამ ამის გამო ვერ გავუწყრები. უცნაური ხიბლი აქვს ამ მითიურ ნიმფეტს. &lt;ref name=&quot;Playboy&quot; /&gt;&lt;ref&gt;Toffler, Alvin (January 1964) [http://reprints.longform.org/playboy-interview-vladimir-nabokov &quot;Playboy interview: Vladimir Nabokov&quot;], ''Playboy'', pp.&amp;nbsp;35 ff. Reprinted in {{harvnb|Nabokov|1973|pp=20–45}}&lt;/ref&gt;}}

იმავე წელს „Life“-ისთვის მიცემულ ინტერვიუში ნაბოკოვმა ასე უპასუხა კითხვას, თუ რომელი ნაწარმოებისაგან მიიღო ყველაზე დიდი სიამოვნება: 
{{quote|ჩემი წიგნებიდან ყველაზე სასიამოვნო განცდა „ლოლიტამ“ დამიტოვა - ალბათ იმიტომ, რომ ყველაზე სუფთა, ყველაზე აბსტრაქტული და გულდასმით მოფიქრებულია. ჩემი ბრალი უნდა იყოს ის, რომ ქალიშვილებს ლოლიტას აღარ არქმევენ. როგორც ვიცი, 1956 წლიდან ეს სახელი მხოლოდ პუდელის ლეკვებს ჰქვიათ. &lt;ref&gt;{{cite journal|author=Howard, Jane |title=The master of versatility: Vladimir Nabokov: Lolita, languages, lepidoptery|journal=Life|date= 20 November 1964|page=61 }}. Reprinted in {{harvnb|Nabokov|1973|pp=46–50}}&lt;/ref&gt;}}

=== რუსული თარგმანი ===
რუსულ თარგმანს ახლავს „პოსტკრიპტუმი“, რომელშიც ნაბოკოვი მშობლიურ ენასთან კავშირს განიხილავს. &lt;ref&gt;[http://www.csus.edu/indiv/m/maddendw/Lolita%20Preface.pdf &quot;Postscript to the Russian edition of ''Lolita''&quot;], translated by Earl D. Sampson&lt;/ref&gt; ინგლისურენოვანი გამოცემის ბოლოსიტყვაობას იხსენებს და აცხადებს: მხოლოდ „მეცნიერულმა კეთილსინდისიერებამ შემანარჩუნებინა რუსულ ტექსტში ამერიკული ბოლოსიტყვაობის ბოლო აბზაცი“. შემდეგ განმარტავს: „ამ თარგმანის ისტორია იმედგაცრუების ისტორიაა. ის „გასაოცარი რუსული ენა“, რომელიც, ჩემი წარმოდგენით, მუდამ სადღაც მელოდა, ერთგული გაზაფხულივით აყვავებული იმ დაკეტილი კარის მიღმა, რომლის გასაღებიც ამდენი წლის შემდეგ ისევ ხელში მქონდა, არარსებული აღმოჩნდა. კარის მიღმა კი მხოლოდ დამწვარი კუნძები და შემოდგომის უსასოო სიცარიელეა და გასაღებიც უფრო საკეტის საღებს ჰგავს ჩემს ხელში“.   

== ადაპტაციები ==
„ლოლიტას“ მიხედვით ორი ფილმი გადაიღეს და ოპერა, მიუზიკლი, ოთხი სპექტაკლი, ორი ბალეტი დადგეს. არსებობს აგრეთვე ნაბოკოვის სცენარი (რომელიც ფილმად არ გადაუღიათ), დაუსრულებელი ოპერა და „წარმოსახვითი ოპერა“, რომელიც ოპერისა და ცეკვის ელემენტებს აერთიანებს.  

* ფილმი „ლოლიტა“ 1962 წელს სტენლი კუბრიკმა გადაიღო და მასში ჯეიმს მეისონი, შელი უინტერსი, პიტერ სელერსი მონაწილეობენ, ლოლიტას როლს კი სიუ ლაიონი ასრულებს. ნაბოკოვი [[ამერიკის კინოაკადემიის ჯილდო]]ზეც წარადგინეს, როგორც ფილმის ადაპტირებული სცენარის ავტორი, თუმცა მისი ნამუშევრიდან ცოტა რამ თუ მოხვდა ეკრანზე. სტენლი კუბრიკმა და ჯეიმს ჰერისმა არსებითად შეცვალეს ნაბოკოვის სცენარი, მაგრამ ავტორად მოხსენიება არც ერთს არ მოუსურვებია. ფილმში ბევრად უფრო მნიშვნელოვანი ხდება კლერ ქუილტის პერსონაჟი, დოლორესთან შეხვედრამდე პატარა გოგონებით ჰუმბერტის გატაცებაზე კი მინიშნებაც არ არის. მუსიკა არანჟირების სახელოვანმა ოსტატმა, ნელსონ რიდლმა შეთხზა. საუნდტრეკი შეიცავს სინგლს „Lolita Ya Ya”. &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.endlessgroove.com/issue1/kubrick.htm |title=SOUNDTRACKS TO THE FILMS OF STANLEY KUBRICK |author=Maygarden, Tony |website= |publisher=The Endless Groove |accessdate=10 May 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150109194133/http://www.endlessgroove.com/issue1/kubrick.htm |archive-date=9 January 2015 |url-status=dead |df=dmy-all }}&lt;/ref&gt;
* რომანის მიხედვით მიუზიკლი „ლოლიტა, ჩემი სიყვარული“ 1971 წელს დადგეს ალან ჯეი ლერნერმა და ჯონ ბერიმ. კრიტიკოსებმა მას ხოტბა შეასხეს, რადგან ამბავი სიფრთხილითა და ოსტატობით იყო გადატანილი სცენაზე. თუმცა წარმოდგენის ჩვენება მაინც შეწყდა. &lt;ref&gt;[http://www.broadwayworld.com/bwidb/productions/Lolita,_My_Love_5695/ Lolita, My Love]. Broadwayworld.com&lt;/ref&gt; შოუ, ლერნერის ჩანაწერებზე დაყრდნობით, 2019 წლის მარტში აღადგინა იორკის თეატრის კომპანიამ. მასზე ერიკ ჰააგენსენმა (სცენარის ავტორი) და დენიზ კორდელმა (რეჟისორი) იმუშავეს. &lt;ref&gt;https://www.theatermania.com/off-broadway/news/lolita-musical-takes-the-stage-at-york-theatre_87926.html&lt;/ref&gt;
* ნაბოკოვის სცენარი, რომელსაც კუბრიკის ფილმი უნდა დაყრდნობოდა და რომელიც ავტორმა კიდევ ერთხელ შეასწორა 1973 წლის დეკემბერში, 1974 წელს გამოაქვეყნა McGraw-Hill-მა. მასში ის სიახლეა, რომ ქუილტის პიესა „ჯადოქარზე ნადირობა“, რომელსაც დოლორესის სკოლაში დგამენ, შეიცავს სცენას, რომელიც სასტუმროში ნანახი სურათის ზუსტი ასლია. ეს ის სასტუმროა - „მოჯადოებული მონადირე“ - სადაც ჰუმბერტი ლოლიტას მისი ცდუნების უფლებას აძლევს. &lt;ref&gt;The parallel names are in the novel, the picture duplication is not.&lt;/ref&gt;
* 1982 წელს ედვარდ ოლბიმ რომანის მიხედვით პიესა „ლოლიტა“ დაწერა. კრიტიკოსებმა პიესა გააცამტვერეს. ფრენკ რიჩი ოლბის კარიერის საბედისწერო დასასრულსაც კი წინასწარმეტყველებდა. რიჩის თქმით, პიესის პერსონაჟი ქუილტი კუბრიკის ფილმისას ჰგავდა. &lt;ref&gt;[http://theater.nytimes.com/mem/theater/treview.html?res=9902E7D61239F933A15750C0A967948260 Article] in ''The New York Times'' (requires registration).&lt;/ref&gt; 
* 1992 წელს რუსმა კომპოზიტორმა როდიონ შჩედრინმა ნაბოკოვის რომანი საფუძვლად დაუდო რუსულენოვან ოპერას, რომლის პრემიერაც შვედეთის სამეფო ოპერაში გაიმართა 1994 წელს. მოსკოვში ის 2004 წელს აჩვენეს. ოპერა რუსეთის თეატრის კავშირის ჯილდოზე, „ოქროს ნიღაბზე“ წარადგინეს. გერმანელმა მაყურებელმა ის 2011 წელს ვისბადენის საერთაშორისო თეატრალურ ფესტივალზე ნახა. გერმანული ვერსია ოთხიდან სამ საათამდე შემოკლდა, თუმცა დასასრულს ლოლიტა სიცოცხლეს გამოეთხოვა, რაც წინა, უფრო გრძელ ვერსიაში არ ყოფილა. ეს საოპერო დადგმა კარგად შესრულებულ, მაგრამ მუსიკალურად მონოტონურ ნამუშევრად მიიჩნიეს. &lt;ref&gt;McGowan, Neil (8 April 2004) [https://www.expat.ru/culturereviews.php?cid=48 Culture Reviews Lolita /By R.Schedrin/]. Expat.ru. Retrieved 13 March 2008.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Walsh, Michael (13 February 1995) [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,982502,00.html LULU'S EROTIC LITTLE SISTER LOLITA, THE LATEST OPERATIC SIREN, STILL NEEDS A COMPOSER]. ''Time''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |title=Chasing Lolita: how popular culture corrupted Nabokov's little girl all over again |last=Vickers |first=Graham |year=2008 |publisher=Chicago Review Press |isbn=9781556526824 |page=[https://archive.org/details/chasinglolitahow00vick/page/141 141] |url=https://archive.org/details/chasinglolitahow00vick/page/141 }}&lt;/ref&gt; 2001 წელს შჩედრინმა ოპერის პარტიტურიდან „სიმფონიური ფრაგმენტები“ ამოიღო, რომლებიც „ლოლიტა-სერენადის“ სახელწოდებით გამოქვეყნდა.  
* 1997 წელს ფილმი „ლოლიტა“ ედრიან ლაინმა გადაიღო. მასში [[ჯერემი აირონსი]], დომინიკ სუეინი და [[მელანი გრიფიტი]] მონაწილეობენ. 
* 1999 წელს ბოსტონელმა კომპოზიტორმა, ჯონ ჰარბისონმა, ოპერა „ლოლიტაზე“ მუშაობა დაიწყო, მაგრამ მას შემდეგ შეწყვიტა, როცა ბოსტონში სასულიერო პირების მხრიდან ბავშვებზე ძალადობის შემთხვევები გამოაშკარავდა. ჰარბისონმა ოპერის გაგრძელებაზე უარი 2005 წელს თქვა, მისი ფრაგმენტები კი შვიდწუთიან ნაწარმოებში გააერთიანა, რომელსაც ასე უწოდა: „დარქბლუმი: უვერტიურა წარმოსახვითი ოპერისათვის“. ვივიენ დარქბლუმი (Vivian Darkbloom), რომლის სახელი და გვარიც ვლადიმირ ნაბოკოვის (Vladimir Nabokov) ანაგრამას წარმოადგენს, „ლოლიტას“ ერთ-ერთი პერსონაჟია. &lt;ref&gt;{{cite news| url=https://www.nytimes.com/2005/03/24/arts/music/24harb.html | title=Wrestling With a 'Lolita' Opera and Losing | date=24 March 2005 | author=Wakin, Daniel J. |work=The New York Times | accessdate=13 March 2008}}&lt;/ref&gt;
* 2003 წელს რუსმა რეჟისორმა ვიქტორ სობჩაკმა არამუსიკალური წარმოდგენის სცენარი დაწერა, რომელიც ლონდონის თეატრ The Lion &amp; Unicorn-ში დაიდგა. მასში აღარ ჩანს ქუილტის პერსონაჟი და მოქმედება თანამედროვე ლონდონშია გადმოტანილი. სცენის მიღმა კითხულობენ გრძელ პასაჟებს ნაბოკოვის პროზიდან. &lt;ref name=vnc26&gt;Stringer-Hye, Suellen (2003) [http://www.libraries.psu.edu/nabokov/vncol26.htm &quot;VN collation #26&quot;], ''Zembla''. Retrieved 13 March 2008.&lt;/ref&gt;
* ასევე 2003 წელს მაიკლ ვესტმა, ნაბოკოვის გამოუყენებელ სცენარზე დაყრდნობით, დაწერა პიესა, რომელიც დუბლინში დაიდგა. „Sunday Times“-ის მიმომხილველ კარინა ბაკლის თქმით, ეს წარმოდგენა იტალიურ [[commedia dell’arte]]-ს უფრო ჰგავდა, ვიდრე ბნელ დრამას, რომელიც [[პედოფილია]]ს ეხება. &lt;ref name=&quot;vnc26&quot; /&gt; ჰიროკო მიკამი კი შენიშნავს, რომ ლოლიტასა და ჰუმბერტის პირველი სქესობრივი კავშირი ისე იყო წარმოდგენილი, თითქოს გოგონა იმსახურებდა გაკიცხვას ამ ურთიერთობის წამოწყებისთვის, ბავშვებზე სექსუალური ძალადობა კი ჩვეულებრივ რამედ უნდა მიჩნეულიყო. თუმცა კრიტიკოსი იმასაც აღიარებს, რომ პიესაში სწორად არის ასახული, როგორ ნადგურდება საბოლოოდ ლოლიტას ცხოვრება. &lt;ref&gt;{{cite book |title=Ireland on stage: Beckett and after |last=Mikami |first=Hiroko |year=2007 |publisher=Peter Lang |isbn= 9781904505235 |pages= 41–42 |url= }}&lt;/ref&gt; 
* 2003 წელს იტალიელმა ქორეოგრაფმა, დავიდე ბომბანამ, „ლოლიტას“ მიხედვით, 70-წუთიანი ბალეტი შექმნა. გამოყენებული იყო დმიტრი შოსტაკოვიჩის, დიერდ ლიგეტის, ალფრედ შნიტკესა და სალვატორე შარინოს მუსიკა. ბალეტის პრემიერა შვეიცარიაში, Grand Ballet de Genève-ში გაიმართა 2003 წლის ნოემბერში. 2004 წელს კი დავიდე ბომბანა  დაჯილდოვდა, როგორც „უცხოეთში მოღვაწე საუკეთესო იტალიელი ქორეოგრაფი“. &lt;ref&gt;[http://www.tpthueringen.de/frontend/index.php?page_id=127&amp;ses_id=session_id&amp;v=ens_detail&amp;pi=3207&amp;mid=50 Profile of Bombana] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110430013048/http://www.tpthueringen.de/frontend/index.php?page_id=127&amp;ses_id=session_id&amp;v=ens_detail&amp;pi=3207&amp;mid=50 |date=30 April 2011 }}, Theater u. Philharmonie Thüringen. {{in lang|de}}&lt;/ref&gt;
* ამერიკელმა კომპოზიტორმა ჯოშუა ფაინბერგმა და ქორეოგრაფმა ჯოან სონიემ, „ლოლიტაზე“ დაყრდნობით, „წარმოსახვითი ოპერა“ შექმნეს. 70-წუთიანი წარმოდგენა პირველად მონტკლერში, ნიუ-ჯერსიში აჩვენეს 2009 წლის აპრილში. იმ დროს, როცა სხვა გმირები მდუმარედ ცეკვავენ, ჰუმბერტი თავის ამბავს ჰყვება, ხშირად მაყურებლისკენ ზურგშექცეული, მისი გამოსახულება კი დიდ ეკრანებზე მოჩანს. „New York Times“-ში სტივ სმითი აღნიშნავს, რომ ჰუმბერტი უფრო შეშლილ ურჩხულადაა გამოყვანილი, ვიდრე თავაზიან მაცდუნებლად, შესაბამისად, მის მიმართ სიმპათია ვერავის გაუჩნდება. &lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.nytimes.com/2009/04/08/arts/music/08loli.html |title=Humbert Humbert (Conjuring Nymphet) |author=Smith, Steve |date=7 April 2009 |work=The New York Times |accessdate=2 December 2010}}&lt;/ref&gt; სმითის თქმითვე, ეს წარმოდგენა „მულტიმედიური მონოდრამაა და არა ოპერა, ტრადიციული აზრით“. კომპოზიტორი კი ჰუმბერტს აღწერს, როგორც „მეტად მაცდურსა და ამავე დროს მეტად უკეთურს“. როგორც თავად ამბობს, სურდა, ყურადღების მიღმა დაეტოვებინა რომანის სიუჟეტი და პაროდიის ელემენტები, სანაცვლოდ კი მაყურებელი „შეშლილის ტვინში ჩაეხედებინა“. ფიქრობს, რომ ნაბოკოვის მსგავსად იქცეოდა, რომელიც ზედაპირზე რაღაცას დებდა და მერე ანადგურებდა. ამისთვის კი, კომპოზიტორის წარმოდგენით, მუსიკა მართლაც გამოდგება. &lt;ref&gt;[https://www.youtube.com/watch?v=QuJ8SkhlGDM Promotional video], YouTube.&lt;/ref&gt;
* 2009 წელს რიჩარდ ნელსონმა მონოდრამა შექმნა - სცენაზე მხოლოდ ჰუმბერტი იდგა, რომელიც ციხის საკნიდან ლაპარაკობდა. პრემიერა ლონდონში შედგა, ჰუმბერტის როლს კი ბრაიან კოქსი ასრულებდა. კოქსს სწამს, რომ წიგნის არსს ეს მონოდრამა უფრო მიუახლოვდა, ვიდრე რომელიმე ეკრანიზაცია თუ თეატრალური დადგმა - რომანი ლოლიტას შესახებ კი არ არის, არამედ ჰუმბერტის მოგონებებში სახეშეცვლილ გოგოზეაო. &lt;ref&gt;Valerie Grove, [http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/stage/theatre/article6813294.ece &quot;Brian Cox plays Humbert Humbert in Lolita&quot;], ''Times'', 29 August 2009. Retrieved 6 February 2011.&lt;/ref&gt;
* 2013 წლის აგვისტოში იუმორისტთა ჯგუფმა „Four Humors“ მინესოტის სასცენო ხელოვნების ფესტივალზე საკუთარი თეატრალური ვერსია წარმოადგინა, სახელწოდებით: „Four Humors ლოლიტა: სამი კაცის შოუ“. ანონსში ეწერა: „ერთსაათიანი სპექტაკლი, სტენლი კუბრიკის ორსაათნახევრიანი ფილმის, ვლადიმირ ნაბოკოვის ხუთსაათიანი სცენარისა და ვლადიმირ ნაბოკოვის სამასგვერდიანი რომანის მიხედვით, წარმოდგენილი სამი ბრიყვის მიერ“. &lt;ref&gt;[http://www.fringefestival.org/2013/show/?id=2520 Minnesota Fringe Festival] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130816053028/http://www.fringefestival.org/2013/show/?id=2520 |date=16 August 2013 }}&lt;/ref&gt;

=== მიბაძვით შექმნილი ლიტერატურული ნაწარმოებები ===
* 1959 წელს იტალიელმა რომანისტმა და მკვლევარმა, [[უმბერტო ეკო]]მ, ნაბოკოვის რომანის მოკლე პაროდია - „გრანიტა“ გამოაქვეყნა. მასში მოთხრობილია უმბერტო უმბერტოსა („უმბერტო“ ავტორის სახელიცაა და ჰუმბერტის იტალიური ფორმაც) და ასაკოვანი გრანიტათი მისი ზღვარგადასული გატაცების ამბავი. &lt;ref&gt;Eco is by profession a semiotician and medievalist [https://www.amazon.com/Umberto-Eco/e/B000APW210 Eco's amazon page]&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;Originally published in the Italian literary periodical ''Il Verri'' in 1959, appeared in an Italian anthology of Eco's work in 1963. Published in English for the first time in Eco anthology ''Misreadings'' (Mariner Books, 1993)&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/book-review--war-games-with-sitting-bull-misreadings--umberto-eco-tr-william-weaver-cape-pounds-999-1493871.html | title=Book Review / War games with Sitting Bull: Misreadings&amp;nbsp;– Umberto Eco Tr. William Weaver: Cape, pounds 9.99 |first=Sue|last=Gaisford |date=26 June 1993 |work=The Independent (UK) |accessdate=5 March 2011}}&lt;/ref&gt;
* 1992 წელს გამოქვეყნდა კიმ მორისის „ლექსები კაცებისთვის, რომლებიც ლოლიტაზე ოცნებობენ“. ამ ლექსების ავტორი თითქოს ლოლიტაა, რომელიც რომანში გადმოცემულ ამბებს იხსენებს - მოკლე, პოეტურ დღიურს ქმნის. მორისი მას უმანკო, დაუნდობლად გამეტებულ სულად ხატავს. კამილ პალიას დოკუმენტურ ფილმში: „გაშიშვლებული ლოლიტა“ პოეტი ჩივის, რომ რომანში ლოლიტას „ხმა არ ისმის“. &lt;ref&gt;Transcribed in Camille Paglia &quot;Vamps and Tramps&quot;. The quote is on p.&amp;nbsp;157.&lt;/ref&gt; მორისის ვერსიის მიხედვით, კომპოზიტორმა სიდ რაბინოვიჩმა ოპერა დაწერა და ახალი მუსიკის ფესტივალზე წარმოადგინა ვინიპეგში 1993 წელს. &lt;ref&gt;Earlier accounts of this speak of a musical setting for the poems. Later accounts state it was a full-length opera. {{cite web |url=http://www.cenlyt.com/Kim/Bio.htm |title=Coteau Authors: Kim Morrissey |publisher=Coteau Books |accessdate=8 February 2011 |archive-url=https://archive.is/20130119025246/http://www.cenlyt.com/Kim/Bio.htm |archive-date=19 January 2013 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;
* მწერალ გრეგორ ფონ რეცორის ეკუთვნის 1993 წელს გამოქვეყნებული „უცნობი ლოლიტალენდში. ესე“, რომლის ინგლისური თარგმანიც პირველად „Vanity Fair“-ში დაიბეჭდა.   
* 1995 წელს გამოქვეყნებულ პია პერას რომანში „ლოს დღიური“ მთხრობელი თავად ლოლიტაა, სიუჟეტი და სახელები კი ნაწილობრივ შეცვლილია (მაგალითად, ლოლიტა არ კვდება, მისი გვარი კი ახლა „მეიზია“). ნაბოკოვის მემკვიდრეობის დამცველებმა სცადეს, ამ რომანის ინგლისური თარგმანის გამოცემა შეეჩერებინათ, მაგრამ სასამართლომ ის „პაროდიად“ მიიჩნია და გამოქვეყნება არ აკრძალა. &lt;ref&gt;Martin Garbus, ''The New York Times'' review, 26 September 1999, reproduced as [http://www.evergreenreview.com/103/garbus/index.html &quot;Lolita and the lawyers&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110430025756/http://www.evergreenreview.com/103/garbus/index.html |date=30 April 2011 }}, ''Evergreen''; and Ralph Blumenthal, [http://partners.nytimes.com/library/books/101098lolita-book.html &quot;Nabokov's son files suit to block a retold ''Lolita''&quot;], ''New York Times'', 10 October 1998.&lt;/ref&gt; „ამგვარი წიგნის დასაწერად მხოლოდ ორი მიზეზი არსებობს: ჭორაობა და სტილი“, - წერს კრიტიკოსი რიჩარდ კორლისი და იქვე ამატებს, რომ „ლოს დღიური“ „ორივე მხრივ წარუმატებელი აღმოჩნდა“. &lt;ref name=&quot;corliss_hum&quot;&gt;Richard Corliss, [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,32250,00.html &quot;Humming along with Nabokov&quot;], ''Time'', 10 October 1999. Retrieved 8 February 2011.&lt;/ref&gt;
* სტივ მარტინმა დაწერა მოთხრობა „ორმოცდაათი წლის ლოლიტა“, რომელიც შესულია 1999 წელს გამოცემულ კრებულში „სრული ბოდვა“ („Pure Drivel“). ამ იუმორისტულ ტექსტში ნაჩვენებია, როგორი შეიძლებოდა ყოფილიყო დოლორეს ჰეიზის ცხოვრება. მარტინის მოთხრობაში ის ბევრ ქმარს გამოიცვლის. რიჩარდ კორლისი წერს: „ექვს გვერდზე მარტინი ოსტატურად აღწერს ქალს, რომელმაც იცოდა, როგორ უნდა გამოეყენებინა თავისი მომხიბვლელობა და იყენებდა კიდეც - იმ დროიდან, როცა 11 წლისამ ჰუმბერტ ჰუმბერტი გაიცნო; და ეს მის კარიერად იქცა“. &lt;ref name=&quot;corliss_hum&quot; /&gt;
* ემილი პრეიგერი თავისი რომანის, „როჯერ ფიშბაიტის“ წინასიტყვაობაში აღნიშნავს, რომ ის ვლადიმირ ნაბოკოვის „ლოლიტას“ პაროდიად დაწერა - „როგორც პასუხი წიგნსა და იმ ხატზე, რომლადაც მისი მთავარი გმირი - ლოლიტა იქცა“. პრეიგერის რომანში მოქმედება 90-იან წლებში ხდება, მთხრობელი კი 13 წლის „ლოლიტა“ - ლაქი ლეიდი ლინდერჰოფია. &lt;ref&gt;[[Emily Prager|Prager, Emily]] (1999) Author's note in ''[[Roger Fishbite]]''. Vintage.&lt;/ref&gt; 

== მინიშნებები მედიაში ==
&lt;!--Please read [[WP:In popular culture]] before adding material here. Please include a secondary source to establish significance of reference, and footnote properly. References to pages of song lyrics and amazon pages of books are NOT sufficient references for adding material here--&gt;

=== ლიტერატურული მემუარები ===
*„ლოლიტას კითხვა თეირანში“ აზარ ნაფისის მემუარებია. მასში აღწერილია, როგორ ეცნობოდნენ ქალები მთავრობის მიერ აკრძალულ დასავლურ კლასიკას ირანის ისლამურ სამყაროში, სადაც 80-იან წლებში ფუნდამენტალისტთა „ზნეობის დამცველი რაზმები“ ბატონობდნენ. &lt;ref&gt;{{harvnb|Nafisi|2008|pp= 38, 152, 167}}&lt;/ref&gt; მკითხველთა კლუბის წევრების ცხოვრებაზე მონათხრობს კრიტიკული კომენტარები შერევია „ლოლიტასა“ და სამი სხვა დასავლური რომანის შესახებ. „ლოლიტა“, რომელსაც ავტორი „ყველაზე მეტად აკრძალულ“ რომანს უწოდებს, ირანში ცხოვრების მეტაფორად იქცევა. მართალია, ნაფისი აცხადებს, რომ ეს მეტაფორა ალეგორიას არ უახლოვდება, მაგრამ მაინც სურს „მსხვერპლსა და ციხის მცველთან“ პარალელების გავლება. როგორც ლოლიტას, ირანელებს ისე ახვევს თავს ამ ქვეყნის რეჟიმი „თავის ოცნებას“ და მათ „საკუთარი წარმოსახვის ნაყოფად აქცევს“. ორივე შემთხვევაში „ეს ადამიანის სოლიფსიზების, მისთვის სიცოცხლის წართმევის დანაშაულია“. 2011 წლის თებერვალში მერილენდის უნივერსიტეტის მუსიკალურ სკოლაში აზარ ნაფისის მემუარების მიხედვით შექმნილი საოპერო წარმოდგენის პრემიერა გაიმართა. მუსიკის ავტორი დოქტორანტი ელიზაბეთ მელ გრინი იყო, ლიბრეტოს თანაავტორი კი - ირანელ-ამერიკელი პოეტი მითრა მოთლეჰი. აზარ ნაფისმა, რომელიც წარმოდგენის მომზადებაში აქტიურად მონაწილეობდა, პრემიერის შემდეგ მაყურებლის კითხვებსაც უპასუხა. &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.tbd.com/blogs/tbd-arts/2011/02/how-reading-lolita-in-tehran-became-an-opera-8681.html |title=How 'Reading Lolita in Tehran' became an opera |author=Beaujon, Andrew |date=18 February 2011 |publisher=TBD Arts |accessdate=18 June 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111016055227/http://www.tbd.com/blogs/tbd-arts/2011/02/how-reading-lolita-in-tehran-became-an-opera-8681.html |archive-date=16 October 2011 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

=== ფილმები ===
* ბრიტანული კომედიური სერიალის „ჰენკოკის ნახევარი საათი“ („Hancock's Half Hour“) ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ ეპიზოდში „გამქრალი გვერდი“ ტონი ჰენკოკმა, ფაქტობრივად, ყველა წიგნი წაიკითხა ბიბლიოთეკაში, „ლოლიტას“ გარდა. ის ყოველთვის გატანილი ხვდება და მუდმივად კითხულობს: ხომ არ დაუბრუნებიათო? როცა, ბოლოს და ბოლოს, წიგნს აბრუნებენ, მკითხველები დიდ ალიაქოთს ატეხენ - ყველას მისი გატანა უნდა. სერიალის სწორედ ეს მონაკვეთია აღწერილი 2003 წელს გამოქვეყნებულ ჯ. კ. პიტლინგის სტატიაში, რომელიც ბრიტანეთში საჯარო ბიბლიოთეკების მნიშვნელობის შემცირებას ეხება. &lt;ref&gt;''Libraries and Culture'', Volume 38, No. 2 (Spring 2003), 'Discipline and the Discipline: Histories of the British Public Library', pp.&amp;nbsp;121–146.&lt;/ref&gt;
* ფილმში „ტკბილი ირმა“ („Irma la Douce“ (1963)) მხიარულ პარიზელ მეძავ ირმას ამავე საქმიანობის მიმდევარი ნაცნობი ჰყავს, რომელსაც ლოლიტა ჰქვია. შუა ხნის ლოლიტა ქუჩაში მირბის და ამ დროს გულის ფორმის სათვალე უკეთია, როგორც კუბრიკის ფილმის მთავარ გმირს. 
* [[ვუდი ალენი]]ს ფილმში „მანჰეტენი“ („Manhattan“ (1979)), როცა მერი ([[დაიან კიტონი]]) აღმოაჩენს, რომ აიზეკ დეივისი (ვუდი ალენი) 17 წლის ქალიშვილს ხვდება, ამბობს: „სადღაც ნაბოკოვი იცინის“. ალენ ა. სტოუნის დაკვირვებით, „მანჰეტენის“ რეჟისორის შთაგონების წყარო „ლოლიტა“ უნდა გამხდარიყო. &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://bostonreview.net/BR20.1/stone.html |title=Where's Woody? |author=Stone, Alan A. |date=February–March 1995 |publisher=Boston Review |accessdate=18 December 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101214100712/http://bostonreview.net/BR20.1/stone.html |archive-date=14 December 2010 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; გრემ ვიკერსი ამ ფილმის ქალიშვილს აღწერს, როგორც „ლოლიტას, რომელსაც ნება დართეს, საკუთარი მოსაზრებები გამოეთქვა“ და ბოლოს ის კაცს „გრაციოზულად, სულგრძელობითა და ოპტიმისტური განწყობით“ შორდება. &lt;ref&gt;{{cite book |title=Chasing Lolita: how popular culture corrupted Nabokov's little girl all over again |last=Vickers |first=Graham |year=2008 |publisher=Chicago Review Press |isbn=9781556526824 |pages=[https://archive.org/details/chasinglolitahow00vick/page/85 85–86] |url=https://archive.org/details/chasinglolitahow00vick/page/85 }}&lt;/ref&gt;
* ტრეისი ლემასტერი მრავალ პარალელს ხედავს „ლოლიტასა“ და 1999 წელს გამოსულ ფილმ „ამერიკულ სილამაზეს“ („American Beauty“), შორის. ორივეშია ვარდის ფურცლები, სპორტით გატაცება. გარდა ამისა, მისი მტკიცებით, „ამერიკულ სილამაზეში“ გულშემატკივრების სცენა „ლოლიტას“ ჩოგბურთის სცენას ირეკლავს. &lt;ref&gt;Tracy Lemaster, [http://www.inst.at/trans/16Nr/02_2/wendt-lemaster16.htm &quot;The Nymphet as Consequence in Vladimir Nabokov's ''Lolita'' and Sam Mendes's ''American Beauty''&quot;], ''Trans: Internet-Zeitschrift für Kulturwissenschaften'' 16 (May 2006). Retrieved 6 February 2011.&lt;/ref&gt;
* [[ჯიმ ჯარმუში]]ს ფილმში „დამტვრეული ყვავილები“ („Broken Flowers“ (2005)) ბილ მიურეის გმირი თვალში საცემად სექსუალურ გოგონას გადაეყრება, რომელსაც ლოლიტა ჰქვია. მიუხედავად იმისა, რომ მიურეის გმირი ამბობს, საინტერესოდ შერჩეული სახელიაო, როჯერ ებერტი შენიშნავს: „თითქოს არც დედამ და არც ქალიშვილმა არ იცის, სახელი „ლოლიტა“ ლიტერატურულ ასოციაციებს თუ იწვევს“. &lt;ref&gt;[http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=/20050804/REVIEWS/50722001/1023 Roger Ebert's review of ''Broken Flowers''], 5 August 2005.&lt;/ref&gt;
* 2009 წელს გადაღებულ ფილმში „კარგი ბიჭი“ („The Good Guy“) ბეთი (ალექსის ბლედელი) და მისი მეგობარი „ლოლიტას“ კითხულობენ მკითხველთა კლუბში. შემდეგ ბეთი დენიელს (ბრაიან გრინბერგი) ეკითხება: „ლოლიტა“ წაკითხული თუ გაქვსო? - რაზეც ის ციტატით უპასუხებს: „ლოლიტა, ჩემი ცოდვა, ჩემი სული, ოთხი ფუტი და ათი - ცალწინდა“.

=== პოპულარული მუსიკა ===

* „Moi… Lolita“ („მე... ლოლიტა“) ფრანგი მომღერლის, ალიზეს სადებიუტო სინგლია, რომელიც შესულია მის პირველ ალბომში „Gourmandises“ („ნუგბარი“). ალბომის გამოსვლისას ის 15 წლის იყო. &lt;ref&gt;[http://lescharts.com/showitem.asp?interpret=Aliz%E9e&amp;titel=Moi%2E%2E%2E+Lolita&amp;cat=s – Alizée – Moi... Lolita]. Lescharts.com. Retrieved on 4 July 2018.&lt;/ref&gt;
* [[The Police]]-ის სიმღერაში „ნუ დგახარ ჩემთან ასე ახლოს“ („Don't Stand So Close to Me“), რომელიც მოსწავლე გოგონასა და იმ მასწავლებელს ეხება, რომელიც მას შეჰყვარებია, ბოლო სტრიქონი ასეთია: მასწავლებელი „კანკალს იწყებს, ხველას იწყებს/ სწორედ იმ ბებერი კაცივით/ნაბოკოვის წიგნიდან“. პირდაპირი მინიშნებაა „ლოლიტას“ პროტაგონისტ ჰუმბერტზე. &lt;ref&gt;{{cite journal |doi=10.1111/j.0022-3840.1987.2102_65.x|title=Sexism and cultural lag: The rise of the jailbait song, 1955–1985 |author=Huffman, JR and Huffman, JL |journal=The Journal of Popular Culture |volume=21 |issue=2 |pages=65–83 |year=1987}}&lt;/ref&gt;
* სადებიუტო ალბომში „ერთ-ერთი ბიჭი“ („One of the Boys“) შესულ ამავე სახელწოდების სიმღერაში კეიტი პერი ამბობს, რომ „ლოლიტა“ რელიგიურად შეისწავლა“, ალბომის გარეკანზე კი სტენლი კუბრიკის ფილმის ლოლიტას ჰგავს. &lt;ref&gt;She identifies with the character ({{cite web |url=http://claytonperry.com/2008/07/18/interview-katy-perry-singer-songwriter-and-producer/ |title=Interview: Katy Perry&amp;nbsp;- Singer, Songwriter and Producer |author=Perry, Clayton |date=18 July 2008 |accessdate=8 February 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110430203105/http://claytonperry.com/2008/07/18/interview-katy-perry-singer-songwriter-and-producer/ |archive-date=30 April 2011 |url-status=dead |df=dmy-all }}), named a guitar of hers Lolita ({{cite web |url=http://katyperryforum.com/index.php?topic=325.0 |title=Katy Perry: Not just one of the boys: A minister's daughter turned pop provocateur brings some candy-colored girl power to the Warped Tour |author=Thill, Scott |date=16 June 2008 |publisher=Katy Perry Forum |accessdate=8 February 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101217015936/http://katyperryforum.com/index.php?topic=325.0 |archive-date=17 December 2010 |url-status=dead |df=dmy-all }}), and had her fashion sense at a young age influenced by Swain's outfits in the later Adrian Lynne film ({{cite news |url=http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/music/article4619220.ece |title=Katy Perry on the risqué business of I Kissed a Girl |last=Harris |first=Sophie |date=30 August 2008 |work=The Times |accessdate=2 March 2009 |location=London }}).&lt;/ref&gt;
* 2012 წელს გამოსულ ლანა დელ რეის ალბომში „დაიბადო, რომ მოკვდე“ („Born to Die“) მრავალი მინიშნებაა „ლოლიტაზე“, ალბომს კი ბონუს-ტრეკიც ახლავს, სახელწოდებით „ლოლიტა“. &lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.rollingstone.com/music/albumreviews/born-to-die-20120130 |title=Lana Del Rey:Born to Die |author=Sheffield, Rob |date=30 January 2012 |work=Rolling Stone |accessdate=3 July 2012}}&lt;/ref&gt; თავად მომღერალმა „The New Yorker“-ის მიმომხილველთან ასე აღწერა ალბომში წარმოდგენილი პიროვნება: „განგსტერ ნენსი სინატრასა“ და „კაპიუშონში ჩამალული ლოლიტას“ ნარევი. მიმომხილველი შენიშნავს, რომ სინატრასა და ლოლიტას ხსენება სრულიად გამართლებულია დიდებული ბექ-ტრეკების ფონზე და რომ ალბომში შესულ სინგლში „უმეტოქეოდ“ („Off to the Races“) მუდმივად მეორდება რომანის პირველი წინადადება: „ჩემი ცხოვრების ნათელი, წელქვემოთ მოდებული ცეცხლი“. &lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.newyorker.com/arts/critics/musical/2012/02/06/120206crmu_music_frerejones?currentPage=all |title=Screen Shot: Lana Del Rey's fixed image |author=Frere-Jones, Sasha |date=6 February 2012 |publisher=New Yorker Magazine |accessdate=3 July 2012}}&lt;/ref&gt;

== ციტირებული წყაროები ==
* {{cite book
  | last = Appel
  | first = Alfred, Jr.
  | title = The Annotated Lolita
  | edition= revised
  | publisher = Vintage Books
  | year = 1991
  | location = New York
  | isbn = 978-0-679-72729-3|ref=harv}} One of the best guides to the complexities of ''Lolita''. First published by [[McGraw-Hill]] in 1970. (Nabokov was able to comment on Appel's earliest annotations, creating a situation that Appel described as being like [[John Shade]] revising [[Charles Kinbote]]'s comments on Shade's poem ''Pale Fire''. Oddly enough, this is exactly the situation Nabokov scholar [[Brian Boyd]] proposed to resolve the literary complexities of Nabokov's ''[[Pale Fire]]''.)
* {{cite book|last=Boyd|first=Brian|title=Vladimir Nabokov: The American Years|location=Princeton, NJ|publisher=Princeton University Press|date=1991|isbn=978-0-691-06797-1|ref=harv|url=https://archive.org/details/vladimirnabokova00boyd}}
*{{cite book|ref=harv|last=Nabokov|first=Vladimir|year=1973|title=Strong Opinions|place=New York|journal=McGraw-Hill|isbn=978-0-07-045737-9|url=https://archive.org/details/strongopinions00nabo}}
*{{cite book
  | last = Nabokov
  | first = Vladimir
  | title = Lolita
  | publisher = Vintage International
  | year = 1997
  | location = New York
  | isbn = 978-0-679-72316-5|ref=harv}} 
*{{cite book |title=Reading Lolita in Tehran |last=Nafisi |first=Azar |authorlink= |year=2008 |edition=paper reissue |publisher=Random House Trade Paperbacks |location= |isbn=978-0-8129-7930-5 |ref=harv |url=https://archive.org/details/readinglolitaint00nafi_1 }}

== დამატებითი საკითხავი ==
* {{cite book
  | last = Appel
  | first = Alfred, Jr.
  | title = Nabokov's Dark Cinema
  | url = https://archive.org/details/nabokovsdarkcine0000appe
  | url-access = registration
  | publisher = Oxford University Press
  | year = 1974
  | location = New York
  | isbn = 978-0-19-501834-9}} A pioneering study of Nabokov's interest in and literary uses of film imagery.

* {{cite book
  | last = Connolly
  | first = Julian W.
  | title = The Cambridge Companion to Nabokov
  | publisher = Cambridge University Press
  | year = 2005
  | location = Cambridge
  | isbn = 978-0-521-53643-1}} Essays on the life and novels.
* {{cite book
  | last = Johnson
  | first = Kurt, &amp; Coates, Steve
  | title = Nabokov's Blues: The Scientific Odyssey of a Literary Genius
  | publisher = McGraw-Hill
  | year = 1999
  | location = New York
  | isbn = 978-0-07-137330-2}} The major study of Nabokov's lepidoptery, frequently mentioning Lolita.
* {{cite book
  | last = Lennard
  | first = John
  | title = Vladimir Nabokov, Lolita
  | publisher = Humanities-Ebooks
  | year = 2008
  | location = Tirril
  | isbn = 978-1-84760-097-4}} An introduction and study-guide in PDF format.
*{{cite book
  | last = Nabokov
  | first = Vladimir
  | title = Lolita
  | publisher = Vintage International
  | year = 1955
  | location = New York
  | isbn = 978-0-679-72316-5}} The original novel.
* {{cite book
  | last = Wood
  | first = Michael
  | title = The Magician's Doubts: Nabokov and the Risks of Fiction
  | publisher = Princeton University Press
  | year = 1994
  | location = Princeton
  | isbn = 978-0-691-04830-7}} A widely praised monograph dealing extensively with Lolita

== აუდიოწიგნები ==
* 2005: ''Lolita'' (read by [[Jeremy Irons]]), Random House Audio, {{ISBN|978-0739322062}}

== გარე ბმულები ==
{{Wikiquote}}
{{Wikibooks}}
* [http://www.dezimmer.net/Covering%20Lolita/LoCov.html Cover images of various editions]
* [http://www.dezimmer.net/LolitaUSA/LoUSpre.htm ''Lolita'' USA] – The itineraries of Humbert's and Lolita's two voyages across the U.S.A. 1947–1949, with maps and pictures.
* [http://www.dezimmer.net/LolitaUSA/LoChrono.htm ''Lolita'' Calendar] – A detailed and referenced inner chronology of [[Nabokov]]'s novel.

{{Vladimir Nabokov}}
{{Lolita}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>j8ds92dkflexqt8qtpv4c1e2lu7aws0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/ალისა საოცრებათა ქვეყანაში</title>
    <ns>4</ns>
    <id>475447</id>
    <revision>
      <id>4808501</id>
      <parentid>4093802</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:39:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <origin>4808501</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="62516" sha1="e5yc4jdz4ohpncet5t0f6xodojcpqa1" xml:space="preserve">{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/დასრულებული|Natia Smd13}}
{{short description|1865 children's novel by Lewis Carroll}}
{{Redirect|Alice in Wonderland}}
{{EngvarB|date=September 2013}}
{{Use dmy dates|date=December 2014}}
{{Infobox book
| name          = ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში
| image         = Alice's Adventures in Wonderland cover (1865).jpg
| caption = Cover of the original edition (1865)
| author        = [[ლუის კეროლი]]
| illustrator   = [[ჯონ ტენიელი]]
| country       = გაერთიანებული სამეფო
| language      = ინგლისური
| genre         = [[ფენტეზი]]&lt;br /&gt;[[ლიტერატურული აბსურდი]]
| publisher     = [[Macmillan Publishers|Macmillan]]
| release_date  = 26 ნოემბერი, 1865
| followed_by   = [[ალისა სარკის მიღმა]]
}}

'''''ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში''''' არის ინგლისელი მწერლის, [[ლუის კეროლი]]ს (ჩარლზ დოჯსონის ფსევდონიმი) [[ფენტეზი]]ს ჟანრის მოთხრობა, რომელიც 1865 წელს გამოქვეყნდა.&lt;ref&gt;BBC's Greatest English Books list&lt;/ref&gt; იგი მიჩნეულია [[ლიტერატურული აბსურდი]]ს ჟანრის ერთ-ერთ საუკეთესო ნიმუშად. &lt;ref name=&quot;Lecercle&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;Schwab&quot;&gt;Schwab, Gabriele (1996) &quot;Chapter 2: Nonsense and Metacommunication: ''Alice in Wonderland''&quot; in ''The mirror and the killer-queen: otherness in literary language'' Indiana University Press, Bloomington, Indiana. {{ISBN|978-0-253-33037-6}}. pp. 49–102&lt;/ref&gt; წიგნის მთავარი პერსონაჟი, გოგონა ალისა, შემთხვევით კურდღლის სოროში ჩავარდება და უჩვეულო, [[ანთროპომორფიზმი|ანთროპომორფული]] არსებებით დასახლებულ მიწისქვეშა სამყაროში მოხვდება. [[ლოგიკა]]სთან ხშირი თამაშის გამო, ნაწარმოები პოპულარულია არა მარტო უმცროს არამედ უფროს თაობებშიც. &lt;ref name=&quot;Lecercle&quot;&gt;Lecercle, Jean-Jacques (1994) ''Philosophy of nonsense: the intuitions of Victorian nonsense literature'' Routledge, New York. {{ISBN|978-0-415-07652-4}}. [https://books.google.com/books?id=pRY6V95WsoMC&amp;pg=PA1 p. 1 ff]&lt;/ref&gt; 

ინგლისურენოვანი ფანტასტიკის ერთ-ერთმა ყველაზე ცნობილმა და პოპულარულმა ნამუშევარმა, მისმა სიუჟეტმა,სტრუქტურამ, პერსონაჟებმა და ილუსტრაციებმა დიდი გავლენა იქონია პოპ კულტურასა  და ლიტერატურაზე, განსაკუთრებით [[ფენტეზი]]ს ჟანრში. &lt;ref name=&quot;Schwab&quot; /&gt; თარგმნილია 97 ენაზე.&lt;ref name=&quot;Bandersnatch2&quot;&gt;''Bandersnatch: The Newsletter of The Lewis Carroll Society'', Issue 149 (January 2011). p. 11.&lt;/ref&gt; კეროლმა 1871 წელს გამოაქვეყნა ამბის გაგრძელება, სახელწოდებით ''[[ალისა სარკის მიღმა]]'', ხოლო 1890 წელს ორიგინალი ტექსტის შემცირებული, საბავშვო ვერსია (''[[The Nursery &quot;Alice&quot;]]''). 

== კონტექსტი ==

=== &quot;ყველაფერი ოქროსფერ შუადღეს...&quot; ===
''ალისა საოცრებათა ქვეყანაში'' 1865 წელს გამოიცა, 3 წლის შემდეგ იმ დღიდან რაც [[ლუის კეროლი|ლუის კეროლმა]] და მღვდელმა [[რობინსონ დუკუორთი|რობინსონ დუკუორთმა]], 4 ივლისს,&lt;ref name=&quot;Story Museum&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.storymuseum.org.uk/the-story-museum/familyevents/alice/the-real-alice|title=The real Alice|publisher=Story Museum|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101117164807/http://www.storymuseum.org.uk/the-story-museum/familyevents/alice/the-real-alice|archivedate=17 November 2010|accessdate=24 April 2010}}&lt;/ref&gt; მდინარე [[ტემზა]]ზე ნავით გაისეირნეს სამ მცირეწლოვან გოგონასთან ერთად. ეს დღე ცნობილია როგორც &quot;[[ყველაფერი ოქროსფერ შუადღეს...|ოქროსფერი შუადღე]].&quot;&lt;ref&gt;Lewis Carroll, &quot;Alice on the Stage, The Theatre, April 1887&lt;/ref&gt; მასზე დაწერილი პოემა მოთხრობის წინასიტყვაობაში გვხვდება. იგი შესაძლოა კიდევ ერთ ალისას თავგადასავლად ჩაითვალოს. როგორც ჩანს, მართლაც განსაკუთრებული დღე იყო, სასიამოვნო, ღრუბლიანი და წვიმიანი.&lt;ref&gt;Astronomical and Meteorological Observations Made at the Radcliffe Observatory, Oxford, Vol. 23&lt;/ref&gt; გოგონები კი იყვნენ სწავლულ [[ჰენრი ლიდელი]]ს ქალიშვილები: ლორინა შარლოტა ლიდელი (13 წლის; „პრიმა&quot;-ს პროტოტიპი პოემაში); [[ალისა ლიდელი]] (10 წლის; „სეკუნდა&quot;); და ედიტ მერი ლიდელი (8 წლის; „ტერცია&quot;).&lt;ref&gt;[http://www.the-office.com/bedtime-story/alice-background.htm The Background &amp; History of ''Alice In Wonderland'']. Bedtime-Story Classics. Retrieved 29 January 2007.&lt;/ref&gt;

მოგზაურობა დაიწყო [[ოქსფორდი|ოქსფორდში]], [[ფოლის ხიდი]]დან და დასრულდა ხუთი მილის მოშორებით ოქსფორდშირის სოფელ [[გოდსტოუ]]ში. მოგზაურობის დროს დოჯსონმა ბავშვებს უამბო ისტორია მოწყენილ გოგონა ალისაზე, რომელიც თავგადასავლების საძიებლად მიდის. გოგონებს ძალიან მოეწონათ, და ალისა ლიდელმა სთხოვა დოჯსონს დაეწერა მისთვის ეს ამბავი.&lt;ref&gt;{{cite news |title=Meet the Girl Who Inspired 'Alice in Wonderland' |url=https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2012/07/meet-the-girl-who-inspired-alice-in-wonderland/259474/ |accessdate=14 April 2020 |work=The Atlantic}}&lt;/ref&gt;

=== ხელნაწერი: ''ალისას მიწისქვეშა თავგადასავლები'' ===

[[File:Alice's Adventures Under Ground - Lewis Carroll - British Library Add MS 46700 f45v.jpg|right|thumb|ორიგინალი ხელნაწერის ერთ-ერთი გვერდი,''ალისას მიწისქვეშა თავგადასავლები'', 1864, ინახება [[ბრიტანეთის მუზეუმი|ბრიტანეთის მუზეუმში]]]]
ლუის კეროლს მოთხრობის წერა სავარაუდოდ მეორე დღესვე უნდა დაეწყო, თუმცა ადრეული ხელნაწერი დაკარგულია. გოგონებმა და დოჯსონმა ერთი თვის შემდეგ კიდევ ერთხელ გაისეირნეს ნავით, ამ დროს მწერალს უკვე მოფიქრებული ჰქონდა ძირითადი სიუჟეტური ხაზი და ნოემბერში სერიოზულად შეუდგა ხელნაწერის დამუშავებას.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{cite book|author=Carpenter, Humphrey|url=https://archive.org/details/secretgardensstu00carp|title=Secret Gardens: The Golden Age of Children's Literature|publisher=Houghton Mifflin|page=57|year=1985|isbn=978-0-395-35293-9|ref=Carpenter}}&lt;/ref&gt;

ავტორი ეძებდა რეალურ ისტორიებს იმ ცხოველებზე, რომელთაც წიგნში მოიხსენიებდა და შემდეგ ბავშვებს აკითხებდა — უმეტესად [[ჯორჯ მაკდონალდი]]ს შვილებს. მიუხედავად იმისა რომ თავადაც შექმნა ილუსტრაციები, კერლომა გამოსაქვეყნებელი წიგნის ილუსტრირება [[ჯონ ტენიელი|ჯონ ტენიელს]] სთხოვა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1864 წლის 26 ნოემბერს, დოჯსონმა ალისა ლიდელს გადასცა '''''ალისას მიწისქვეშა თავგადასავლები'''''-ს ხელნაწერი, საკუთარი ილუსტრაციებით, რგორც „საშობაო საჩუქარი ზაფხულის ერთი მშვენიერი დღის სამახსოვროდ“.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{cite book|last=Ray|first=Gordon Norton|url=https://books.google.com/?id=HsTU8eWtej8C&amp;pg=PA154|title=The Illustrator and the book in England from 1790 to 1914|page=117|publisher=Dover|year=1991|isbn=978-0-486-26955-9|location=New York|ref=Ray}}&lt;/ref&gt; ზოგიერთი, მათ შორის მეცნიერი და მწერალი [[მარტინ გარდნერი]], ვარაუდობს რომ არსებობდა ხელნაწერის უფრო ძველი ვერსია, რომელიც მოგვიანებით თავად დოჯსონმა [[განადგურება|გაანადგურა]] მას შემდეგ რაც გაცილებით დახვეწილი ხელნაწერი შექმნა.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{cite book|last=Gardner|first=Martin|title=The Annotated Alice: The Definitive Edition|publisher=[[W. W. Norton &amp; Company]]|year=2000|isbn=978-0-393-04847-6|location=New York|pages=|ref=Gardner}}&lt;/ref&gt;

== შინაარსი ==
[[File:Alice par John Tenniel 02.png|thumb|left|upright|[[თეთრი კურდღელი]]]]

'''თავი პირველი – კურდღლის სოროში''': [[ალისა (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ალისა]], შვიდი წლის გოგონა, უსაქმურობით მობეზრებული და სიცხისაგან მოთენთილი უფროს დასთან ერთად მდინარის პირას ზის. მოულოდნელად ცხვირწინ მოლაპარაკე, ტანსაცმელში გამოწყობილი [[თეთრი კურდღელი|თეთრი კურდღელი]] ჩაუქროლებს [[ჯიბის საათი]]თ ხელში. გოგონა გადაწყვეტს აედევნოს კურდღელს და მიჰყვება მას სოროში, რომელშიც ჩავარდება და უცნაურ დარბაზში აღმოჩნდება. დარბაზს უამრავი, დიდი და პატარა დაკეტილი კარი აქვს. ალისა პაწაწინა გასაღებს აღმოაჩენს. კარს მიღმა ულამაზესი ბაღია, თუმცა კარი მეტისმეტად მცირე ზომისაა იმისათვის რომ ალისა გაეტიოს. ალისა მაგიდაზე ბოთლს პოულობს წარწერით „დამლიე“ და იმდენად პატარავდება, რომ მაგიდაზე დატოვებულ გასაღებს ვეღარ სწვდება. პირველი თავის დასასრულს გოგონა ჭამს მოცხარის ნამცხვარს, წარწერით „შემჭამე“.

'''თავი მეორე – ცრემლის გუბე''': ახალი თავი იწყება იმით, რომ ალისა შემაძრწუნებლად დიდი ზომის ხდება და იმდენად მაღალი რომ მისი თავი ჭერს ებჯინება. სევდიანი და დათრგუნული გოგონა ტირილს იწყებს. მისი ცრემლები მთელ დარბაზს ტბორავს. მას შემდეგ რაც მარაოს დახმარებით კვლავ დაპატარავდება, ალისას მოუწევს გაცუროს საკუთარი ცრემლების გუბეში. იგი გადაეყრება თაგვს, რომელიც აგრეთვე მიცურავს. ალისა ფიქრობს, რომ ეს შეიძლება ფრანგი თაგვი იყოს, ამიტომ ელემენტარული ფრანგულით ცდილობს მასთან საუბრის წამოწყებას. მისი პირველი ნაბიჯი შეკითხვით &quot;''Où est ma chatte?''&quot; ({{Trans|&quot;სად არის ჩემი კატა?&quot;}}) არცთუ წარმატებულია. თაგვი დაფრთხება და ცდილობს გაექცეს გოგონას.

'''თავი მესამე – საარჩევნო დოღი და გრძელი ამბავი''': {{anchor|Caucus Race}} ცრემლების გუბე შიგ ჩაცვივნული ფრინველებითა და ცხოველებით ივსება. ალისა მათთან ერთად ნაპირისკენ გაცურავს. მათი უპირველესი საფიქრალი არის გაშრობა, რაზეც თათბირს გამართავენ. თაგვი ლექციას კითხულობს [[უილიამ დამპყრობელი|უილიამ დამპყრობელზე]]. [[დოდო (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|დოდო]] სთავაზობთ გამართონ საარჩევნო დოღი, რომელშიც თითოეულმა წრეზე უნდა ირბინოს, გამარჯვებული კი ყველა იქნება. ალისა თვითნებურად აშინებს ცხოველებს როდესაც საკუთარ (ზომიერად სასტიკ) კატაზე იწყებს საუბარს.

'''თავი მეოთხე – კურდღელი აგზავნის ხვლიკ ბილის''': თეთრი კურდღელი ეძებს [[ჰერცოგინია (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ჰერცოგინიას]] ხელთათმანებსა და მარაოს. მას ალისა [[შინამოსამსახურე]], მერი-ენი ჰგონია, ამიტომ უბრძანებს შევიდეს სახლში და მოუტანოს მარაო და ხელთათმანები. სახლში ალისა კიდევ ერთ ბოთლს აღმოაჩენს, დალევს და კვლავ სიმაღლეში მატულობს. შეშფოთებული კურდღელი, თავის მებაღეს, [[ხვლიკი ბილი|ხვლიკ ბილის]] ავალებს აცოცდეს სახურავზე და ჩაძვრეს საკვამურში. ალისას ესმის გარეთ შეკრებილი ცხოველების ხმა, რომლებიც მას პაწაწინა კენჭებს ესვრიან. კენჭები კი ნამცხვრებად იქცევიან. გოგონა შეჭამს მათ და კვლავ პატარავდება.

'''თავი მეხუთე – მუხლუხის რჩევა''': ალისა  დაინახავს უზარმაზარ სოკოსა და მასზე წამომჯდარ [[მუხლუხი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ლურჯ მუხლუხს]], რომელიც არხეინად აბოლებს გრძელ [[ყალიონი|ყალიონს]]. მუხლუხი ალისას ვინაობას კითხულობს, თუმცა გოგონა იდენტობის კრიზისს განიცდის, რადგან უკვე აღარ იცის დანამდვილებით თუ ვინაა და ნორმალურად ერთ [[ოჰ, ეს პატარა ნიანგი|ლექსსაც კი ვერ იხსენებს]]. მუხლუხი წასვლამდე ეუბნება ალისას რომ სოკოს ერთი მხარე აამაღლებს, ხოლო მეორე დაადაბლებს. გოგონა სოკოს ორ ნატეხს აგლეჯს. ერთი მხარე მას ძალზე პაწაწინა არსებად აქცევს, ხოლო მეორეს შეჭმისას იმხელა კისერი ეზრდება, რომ ხის ღეროსავით აღიმართება ფოთლების ზღვაში, მტრედს კი იგი გველი ჰგონია. გარკვეული ძალისხმევით, ალისა საკუთარ ნორმალურ სიმაღლეს უბრუნდება. 

[[File:De Alice's Abenteuer im Wunderland Carroll pic 23 edited 1 of 2.png|thumb|right|[[ჩეშირის კატა]]]]
'''თავი მეექვსე – გოჭი და პილპილი''': თევზ-[[ლაქია]]ს მიაქვს მოსაწვევი დედოფლისგან კროკეტის თამაშზე [[ჰერცოგინია (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ჰერცოგინიასთან]] სახლში. ის კონვერტს გადასცემს გომბეშო-[[ლაქია]]ს. ალისა აკვირდება ამ ყველაფერს და მიუხედავად გომბეშოს გაფრთხილებისა გადაწყვეტს შევიდეს სახლში. შიგნით ჰერცოგინიას მზარეული წვნიანს ამზადებს, თუმცა იმდენ პილპილს უზამს რომ ალისას, ჰერცოგინიას და მის ბავშვს (გარდა მზარეული დედაკაცისა და მომღიმარი [[ჩეშირის კატა|ჩეშირის კატისა]]) განუწყვეტლივ აცემინებთ. ჰერცოგინია ბავშვს ალისას მიაჩეჩებს მოსავლელად. ბავშვი გოჭად გადაიქცევა. გოგონა თვალს მოჰკრავს ტოტზე წამომჯდარ ჩეშირულ კატას, რომელიც [[მარტის კურდღელი|მარტის კურდღელის]] სახლისაკენ მიმავალ გზას უჩვენებს. შემდგომ იგი ნელა უჩინარდება, ყველაზე გვიან კი მისი გაღიმებული პირი ქრება. ალისა აღნიშნავს, რომ გაუღიმარი კატა ხშირად უნახავს მაგრამ უკატო ღიმილი არასოდეს. 

'''თავი მეშვიდე – გიჟური ჩაის წვეულება''': ალისას ჩაის სუფრაზე მიიპატიჟებენ [[მარტის კურდღელი]], [[მექუდე]] და [[ძილგუდა]], რომელსაც ხშირად სძინავს მანამ სანამ მექუდე ან კურდღელი არ გააღვიძებენ. მასპინძლები გოგონას მრავალი თავსატეხითა და ისტორიებით ართობენ, მათ შორის ცნობილი გამოცანით: &quot;[[რატომ ჰგავს ყორანი საწერ მაგიდას?]]&quot;. მექუდე ამბობს, რომ ჩაის წვეულება სინამდვილეში მთელი დღე გრძელდება ვინაიდან [https://disney.fandom.com/wiki/დრო დრომ] დასაჯა ისინი და საათი მუდამ საღამოს 6-ს უჩვენებს (ჩაის დრო). ალისას ბეზრდება გამოცანები და თავსატეხები. ის ტოვებს სუფრას და ამტკიცებს, რომ ასეთ სულელურ ჩაის წვეულებაზე არასოდეს ყოფილა. 

[[File:Alice par John Tenniel 30.png|thumb|left|upright|ალისა ცდილობს [[კროკეტი]]ს თამაშს [[ფლამინგო]]თი]]
'''თავი მერვე – დედოფლის საკროკეტო მოედანი''': ალისა ტოვებს ჩაის წვეულებას და შედის ბაღში. იქ ხვდება სამ მებაღეს, რომლებიც ბანქოს კარტებს ჰგვანან. ისინი თეთრ ვარდებს წითლად ღებავენ, რადგან [[გულის დედოფალი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გულის დედოფალს]] ეჯავრება თეთრი ვარდები. ბანქოს კარტების მთელი ამალა, მეფით, დედოფლით და თეთრი კურდღლით ბაღში შემოდის. ალისა გაიცნობს მეფესა და დედოფალს. ალისას კროკეტის სათამაშოდ მიიპატიჟებენ (ან უბრძანებენ), მაგრამ თამაში თანდათან ქაოსური ხდება. ჩოგნებად ცოცხალ ფლამინგოებს იყენებენ, ხოლო ბურთებად - ზღარბებს. ალისა კიდევ ერთხელ ხვდება ჩეშირის კატას. გულის დედოფალი ბრძანებს კატას თავი მოკვეთონ. ჯალათი უარზეა და ამტკიცებს რომ თავს ისე ვერ მოჭრის თუ იგი არ აბია ტანს, რომლიდანაც უნდა მოიჭრას. იმის გამო რომ კატა ჰერცოგინიას ეკუთვნის, დედოფლის ბრძანებით მას სატუსაღოდან ათავისუფლებენ, რათა გადაჭრას ეს პრობლემა.

'''თავი ცხრა – ყალბი კუს ამბავი''': ჰერცოგინია ალისას თხოვნით კროკეტის მოედანზე მოჰყავთ. გულის დედოფალი ათავისუფლებს მას სიკვდილით დასჯისგან. დედოფალი ალისას წარუდგენს [[გრიფონი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გრიფონს]], რომელსაც გოგონა [[ყალბი კუ (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ყალბ კუსთან]] მიჰყავს. კუ ძალიან სევდიანია მიუხედავად იმისა, რომ მწუხარების მიზეზი არ აქვს. იგი ცდილობს ალისას მოუთხროს, თუ როგორ იყო სკოლაში ნამდვილი კუ, მაგრამ გრიფონი აწყვეტინებს და სთხოვს თამაშების შესახებ მოყვეს. 

{{anchor|Lobster Quadrille}}
'''თავი მეათე – კიბორჩხალათა ცეკვა''': ყალბი კუ და გრიფონი ცეკვავენ ლობსტერთა კვადრილს. ალისა ცდილობს თქვას ლექსი (თუმცა არასწორად ამბობს) &quot;[['ხმა გაისმა კიბორჩხალის]].&quot; შემდეგ კუ უმღერის მათ სიმღერას სახელად „მშვენიერი წვნიანი“. თავის დასასრულს გრიფონი ალისას მიათრევს მოსალოდნელ სასამართლოზე. 

[[File:Alice par John Tenniel 29.png|thumb|right|[[გულის დედოფალი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გულის დედოფალი]] ალისას მიაშტერდა, უეცრად დაიყვირა &quot;[[თავის მოკვეთა|თავი მოკვეთეთ! მოკვეთეთ—&quot;]]. &quot;სისულელეა!&quot; ძალიან ხმამაღლა, მტკიცედ და მკაფიოდ წარმოთქვა ალისამ და დედოფალი დადუმდა.]]
'''თავი მეთერთმეტე – ვინ მოიპარა ღვეზელები?''': ალისა ესწრება სასამართლო პროცესს, რომლის თანახმად [[გულის ვალეტი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გულის ვალეტს]] ბრალად ედება დედოფლის ღვეზელების მოპარვა. ნაფიც მსაჯულთა შემადგენლობაში არიან სხვადასხვა ცხოველები, მათ შორის [[ხვლიკი ბილი]]. თეთრი კურდღელი არის მებუკე, ხოლო [[გულის მეფე (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გულების მეფე]] - მოსამართლე.
პროცესის დროს ალისა აღმოაჩენს, რომ თანდათან იზრდება. ძილგუდა ტუქსავს გოგონას და ეუბნება რომ გაზრდის უფლება არ აქვს. ალისას ეცინება ძილგუდას ბრალდებაზე, რადგან ყველა იზრდება და მას არ შეუძლია ამის შეჩერება. იმავდროულად სასამართლო პროცესის მოწმეები არიან შეშლილი მექუდე, რომლის მიკიბულ მოკიბული პასუხებიც აღიზიანებს მეფეს, და ჰერცოგინიას მზარეული.

'''თავი მეთორმეტე – ალისას სამხილი''': ალისას მოწმედ იძახებენ. იგი შემთხვევით კაბის კალთას ნაფიც მსაჯულთა მერხს წამოსდებს და გადააბრუნებს. ნაფიცი მსაჯულები ქვემოთ მსხდარ ხალხში ცვივდებიან. დედოფალი და მეფე ალისას დარბაზის დატოვებას უბრძანებენ  42-ე მუხლის თანახმად ( „ყველამ, ვინც ერთ მილზე მაღალია უნდა დატოვოს სასამართლო“), თუმცა გოგონა წასვლაზე უარს აცხადებს. დედოფალი ალისას ადანაშაულებს ქურდობაში და ყვირის: „თავი მოკვეთეთ!&quot; ალისას არ ეშინია, რადგან მისთვის ყველა ბანქოს ქაღალდის დასტაა და მეტი არაფერი. უეცრად მთელი დასტა ალისას თავს ესხმის. გოგონა მათ მოგერიებას ცდილობს. უფროსი და ალისას აღვიძებს. ბანქოს დასტა კი იქვე მდგარი ხეებიდან ჩამოცვენილ ყვითელ ფოთლებად იქცევა, რომლებსაც დაიკო სახიდან აცლის. ალისა დას ტოვებს და სახლისკენ მირბის, თან აღტაცებული ფიქრობს თავის საოცარ სიზმარზე.


== პერსონაჟები==


''ალისა საოცრებათა ქვეყანაში''-ს მთავარი პერსონაჟები:
{{columns-list|colwidth=15em|
* [[ალისა (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ალისა]]
* [[თეთრი კურდღელი|თეთრი კურდღელი]]
* [[თაგვი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|თაგვი]]
* [[დოდო (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|დოდო]]
* [[ლორი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ლორი]]
* [[მართვე (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|მართვე]]
* [[იხვი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|იხვი]]
* [[პეტი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|პეტი]]
* [[ხვლიკი ბილი]]
* [[ლეკვი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ლეკვი]]
* [[მუხლუხი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|მუხლუხი]]
* [[ჰერცოგინია (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ჰერცოგინია]]
* [[ჩეშირის კატა|ჩეშირის კატა]]
* [[მექუდე|შეშლილი მექუდე]]
* [[მარტის კურდღელი|მარტის კურდღელი]]
* [[ძილგუდა]]
* [[გულის დედოფალი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გულის დედოფალი]]
* [[გულის მეფე (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გულის მეფე]]
* [[გულის ვალეტი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გულის ვალეტი]]
* [[გრიფონი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გრიფონი]]
* [[ყალბი კუ|ყალბი კუ]]
}}

=== ალუზიები ===
[[File:Jessie Willcox Smith Boys and Girls in Bookland.jpg|thumb|[[ჯესი უილკოქს სმიტი]]ს ილუსტრაცია, ალისა და საოცრებათა ქვეყნის პერსონაჟები (1923)]]
[[File:Alice's Adventures in Wonderland - Carroll, Robinson - S119 - 'What day of the month is it' he said, turning to Alice.jpg|thumb|გიჟური ჩაის წვეულება. [[თეოფილუს კარტერი]], ოქსფორდელი ავეჯით მოვაჭრე, გამოიყენეს შეშლილი მექუდის დასახატად]]

თავის ნაშრომში ''[[The Annotated Alice]]'', [[მარტინ გარდნერი]] გვაწვდის ინფორმაციას პერსონაჟების პროტოტიპების შესახებ. ყველა, ვინც ლუის კეროლთან ერთად ტემზაზე გაისეირნა და მოისმინა მისი ზღაპარი, გვხვდება მესამე თავში (&quot;საარჩევნო დოღი და გრძელი ამბავი&quot;). თავად [[ალისა ლიდელი]] იქ არის, ხოლო ლუის კეროლი ფრინველი დოდოს პროტოტიპია (დოჯსონს საუბრისას ენა ებმოდა და საკუთარ გვარს ხშირად წარმოთქვამდა როგორც ''დოდო-დოჯსონი''). [[რობინსონ დუკუორთი]] იხვის სახით გვევლინება, ალისას დებს ლორინსა და ედიტს კი მართვე და ლორი განასახიერებენ.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;{{Rp|27}}

ხვლიკი ბილი შესაძლოა გადათამაშება იყოს დიდი ბრიტანეთის პრემიერ მინისტრის [[ბენჯამინ დიზრაელი]]ს სახელისა.&lt;ref&gt;{{cite book|last=Brooker|first=Will|url=https://archive.org/details/alicesadventures0000broo|title=Alice's Adventures: Lewis Carroll in Popular Culture|publisher=Continuum|year=2004|isbn=978-0-8264-1433-5|location=New York|pages=[https://archive.org/details/alicesadventures0000broo/page/69 69–70]|url-access=registration}}&lt;/ref&gt; ჯონ ტენიელის ერთ-ერთი ილუსტრაცია ''[[ალისა სარკის მიღმა]]-ში''(ალისას თვავგადასავლების გაგრძელება) ასახავს პერსონაჟს სახელად &quot;კაცი თეთრ ქაღალდში&quot;, რომელიც ალისას მატარებელში დაემგზავრება. იგი ძალიან ჰგავს დიზრაელს.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;{{Rp|172}} აგრეთვე ლომისა და მარტორქას (''ალისა სარკის მიღმა'') ილუსტრაციები ჰგავს ტენიელის მიერ ''[[Punch (magazine)|Punch]]-სთვის'' შესრულებულ [[უილიამ გლადსტონი|გლადსტონი]]სა და დიზრაელის ილუსტრაციებს.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;{{Rp|226}}

გარდნერის აზრით, შეშლილი მექუდის პროტოტიპია [[თეოფილუს კარტერი]], ცნობილი [[ოქსფორდი|ოქსფორდელი]] ავეჯით მოვაჭრე. მისი მოდელად გამოყენება შეშლილი მექუდის ილუსტრაციისათვის თავად კეროლმა შესთავაზა ტენიელს.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;{{Rp|69}} ძილგუდა ყვება ზღაპარს სამ დაზე, ელსიზე, ლეისიზე და ტილიზე, რომლებიც სინამდვილეში არიან დები ლიდელები: ელსი არის L.C. (ლორინა შარლოტა); ტილი არის ედიტი (მისი ოჯახის მეტსახელი მატილდაა); და ლეისი ალისას [[ანაგრამა]]ა.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;{{Rp|75}}

ყალბი კუ ლაპარაკობს ხატვის ოსტატზე, ბებერ გველთევზაზე, რომელიც კვირაში ერთხელ დადიოდა სკოლაში რათა ესწავლებინა „მოხატვა, მოხაზულობა და გაფერადება.&quot; ეს არის მინიშნება ხელოვნების თეორეტიკოს [[ჯონ რესკინი|ჯონ რესკინზე]], რომელიც კვირაში ერთხელ მიდიოდა ლიდელების ოჯახში და გოგონებს ხატვას ასწავლიდა. (ბავშვები კარგად სწავლობდნენ; განსაკუთრებით ალისა ლიდელი, რომელიც შესანიშნავად იყენებდა აკვარელის საღებავებს).&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;{{Rp|98}}

ყალბი კუ აგრეთვე მღერის &quot;კუს წვნიანზე.&quot; ეს არის პაროდია სიმღერის, სახელწოდებით &quot;საღამოს ვარსკვლავი, ლამაზი ვარსკვლავი&quot;, რომელიც დებმა ლიდელებმა უმღერეს ლუის კეროლს იმავე ზაფხულს, როდესაც მათ პირველად მოისმინეს ''ალისას მიწისქვეშა თავგადასავლები''.&lt;ref&gt;The diary of Lewis Carroll, 1 August 1862 entry&lt;/ref&gt;

== წერის სტილი და თემები ==

=== სიმბოლიზმი ===

[[File:PlayingCards Rosebush.jpg|thumb|right|ბანქოს კარტები ღებავენ თეთრ ვარდებს წითლად. წითელი ვარდები განასახიერებს [[ლანკასტერები|ლანკასტერებს]], თეთრი ვარდები კი მათ მოწინააღმდეგე [[იორკები|იორკებს]]]]
წიგნი სავსეა [[ვიქტორიანული ეპოქა|ვიქტორიანული]] პოპკულტურისთვის დამახასიათებელი პაროდიებით.&lt;ref name=&quot;Coward 18&quot;&gt;{{cite news|last=Coward|first=Leon|title=Alice in Wonderland: 150 years|date=November 2015|newspaper=The Greek Australian Vema|publisher=St Andrews Orthodox Press|location=Sydney, Australia|page=18|language=English}}&lt;/ref&gt; თავგადასავლების უმეტესი ნაწილი შეიძლება ეფუძნებოდეს ოქსფორდში მცხოვრებ ადამიანებს, შენობებსა და იქ მიმდინარე მოვლენებს. მაგალითად, &quot;კურდღლის სორო&quot; ქრისტეს ეკლესიის მთავარი დარბაზის უკანა მხარეს არსებული კიბეების სიმბოლოა. გრიფონისა და კურდღლის გამოსახულება [[რიპონის საკათედრო ტაძარში]], სადაც კეროლის მამა მღვდელი იყო, შესაძლოა იქცა შთაგონების წყაროდ ავტორისათვის. &lt;ref name=&quot;Hello Yorkshire2&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.hello-yorkshire.co.uk/ripon/tourist-information|title=Ripon Tourist Information|publisher=Hello-Yorkshire.co.uk|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091126132109/http://www.hello-yorkshire.co.uk/ripon/tourist-information|archivedate=26 November 2009|accessdate=1 December 2009|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt;

მერვე თავში სამი ბანქოს კარტი ვარდებს წითლად ღებავს რადგან მათ შემთხვევით დარგეს თეთრი ვარდის ხე, რომელიც [[გულების დედოფალი (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|გულის დედოფალს]] სძულს. წითელი ვარდები განასახიერებს [[ლანკასტერები|ლანკასტერებს]], თეთრი ვარდები კი მათ მოწინააღმდეგე [[იორკები|იორკებს]] [[ვარდების ომი|ვარდების ომში]].&lt;ref&gt;{{cite news |title=Alice's Adventures In Wonderland Turns 150 |url=https://www.marieclaire.co.uk/news/happy-birthday-alice-in-wonderland-30281 |accessdate=14 April 2020 |work=Marie Claire}}&lt;/ref&gt;

=== ენა ===
[[მარტინ გარდნერი]]სა და სხვა სწავლულთა აზრით,&lt;ref name=&quot;more_annotated&quot;&gt;{{cite book|last=Gardner|first=Martin|url=https://archive.org/details/moreannotatedali00carr/page/363|title=More Annotated Alice|publisher=Random House|year=1990|isbn=978-0-394-58571-0|location=New York|page=[https://archive.org/details/moreannotatedali00carr/page/363 363]}}&lt;/ref&gt; ლუის კეროლი დაინტერესებული იყო ფრანგული ენით რაც აისახა კიდეც მის შემოქმედებაზე. ფრანგული ენის გაკვეთილები ვიქტორიანული საშუალო კლასის გოგონების აღზრდის საერთო მახასიათებელია. მაგალითად, მეორე თავში ალისა თვლის, რომ თაგვი შეიძლება ფრანგი იყოს. ამიტომ გოგონა გადაწყვეტს მას ფრანგულად დაელაპარაკოს და წარმოთქვამს პირველ წინადადებას ფრანგული ენის გაკვეთილის წიგნიდან: &quot;''Où est ma chatte?''&quot; („სად არის ჩემი კატა?&quot;). 

მეორე თავში, ალისა თავდაპირველად თაგვს მიმართავს &quot;O Mouse&quot;, რაც ემყარება მის მეხსიერებაში შემორჩენილ არსებითი სახელის [[ბრუნება]]ს, რომელიც მან ძმის [[ლათინური გრამატიკა|ლათინური გრამატიკის]] წიგნში ამოიკითხა, 'A mouse – of a mouse – to a mouse – a mouse – O mouse!'&quot; „ეს სიტყვები შეესაბამება ლათინური ექვსი ბრუნვიდან პირველ ხუთს, ტრადიციული თანმიმდევრობის მიხედვით, რომელიც დადგენილია შუა საუკუნეების გრამატიკოსების მიერ: ''mus'' ([[სახელობითი]]), ''muris'' ([[ნათესაობითი]]), ''muri'' ([[მიცემითი]]), ''murem'' ([[აკუზატივი]]), ''(O) mus'' ([[წოდებითი]]). მეექვსე შემთხვევა, ''mure'' ([[აბლატივი]]) არ არის მოხსენიებული ალისას მიერ.

=== მათემატიკა ===
ვინაიდან კეროლი მათემატიკოსი იყო, გამოთქმულია მოსაზრება, რომ სიუჟეტში და წიგნის მომდევნო ნაწილში (''[[ალისა სარკის მიღმა]]'') მრავალი მინიშნება და მათემატიკური ცნებაა გამოყენებული.&lt;ref name=&quot;more_annotated&quot; /&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last=Bayley|first=Melanie|url=https://www.nytimes.com/2010/03/07/opinion/07bayley.html|title=Algebra in Wonderland|date=6 March 2010|work=[[The New York Times]]|accessdate=13 March 2010|url status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100312005347/http://www.nytimes.com/2010/03/07/opinion/07bayley.html|archivedate=12 March 2010|df=dmy-all}}&lt;/ref&gt; ლიტერატურათმცოდნე მელანი ბეილი ჟურნალ ''[[New Scientist]]''-ში ამტკიცებს, რომ დოჯსონის ''ალისა საოცრებათა ქვეყანაში'' მძაფრი სატირაა თანამედროვე მათემატიკის შესახებ, რომელიც XIX საუკუნის შუა პერიოდში გაჩნდა.&lt;ref&gt;{{cite magazine|last=Bayley|first=Melanie|title=Alice's adventures in algebra: Wonderland solved|url=https://www.newscientist.com/article/mg20427391.600-alices-adventures-in-algebra-wonderland-solved.html?full=true|magazine=New Scientist|accessdate=21 August 2012}}&lt;/ref&gt;

=== საკვები ===
კარინ გარლანდი აღნიშნავს, თუ როგორ გვიხატავს სამყაროს მწერალი „სურსათისა და მადის საშუალებით&quot;, ალისას მოთხოვნილებასა და დამოკიდებულებას როგორც საკვების, ასევე სიტყვების მიმართ, მის &quot;ცნობისმოყვარე მადას&quot;. &lt;ref&gt;{{Cite journal |doi = 10.1353/uni.2008.0004 |title = Curious Appetites: Food, Desire, Gender and Subjectivity in Lewis Carroll's Alice Texts |journal = The Lion and the Unicorn |volume = 32 |pages = 22–39 |year = 2008 |last1 = Garland |first1 = C. }}&lt;/ref&gt; ხშირად, ჭამის იდეა საზარელ სურათს ქმნის. გამოცანის, თუ „რატომ ჰგავს ყორანი საწერ მაგიდას?&quot;, ამოხსნა შეიძლება იყოს ის, რომ „ყორანი ჭიას ჭამს; ჭია კი საწერ მაგიდას ჭამს&quot;;  კვების ამ ჯაჭვის თანახმად, სიცოცხლე კვებავს სიცოცხლეს, რადგან ჭია ჭამს და შემდეგ თავად ხდება საჭმელი - სიკვდილის საშინელი სურათი. &lt;ref&gt;{{cite journal|author1=Boe Birns, Margaret |title=Solving the Mad Hatter's Riddle|journal= The Massachusetts Review|volume=25|issue=3|year=1984|pages=457–468 (462)|jstor=25089579}}&lt;/ref&gt;

ნინა აუერბახი განიხილავს, თუ როგორ ტრიალებს ამბავი ჭამისა და სმის გარშემო, რაც „მისი [ალისას] ქცევის დიდ ნაწილის მამოტივირებელია&quot;. &lt;ref&gt;{{cite journal|author1=Auerbach, Nina |title=Alice and Wonderland: A Curious Child|journal=Victorian Studies|volume=17|issue=1|year=1973|pages=31–47 (39)|jstor=3826513}}&lt;/ref&gt; ალისა საოცრებათა ქვეყნის ცხოველებთან დამოკიდებულებას მუდმივად ცვლის. სხეულის ზომის ცვლილებები გოგონას მუდმივად ათავსებს კვების ჯაჭვში, რაც საშუალებას აძლევს მას შეიმეცნოს „შეჭამე ან შეგჭამენ”დამოკიდებულება, რომლითაც გაჟღენთილია საოცრებათა ქვეყანა.&lt;ref&gt;{{Cite journal |doi = 10.1353/crt.2004.0020 |title = The Animals of Wonderland: Tenniel as Carroll's Reader |journal = Criticism |volume = 45 |issue = 4 |pages = 383–415 |year = 2004 |last1 = Lovell-Smith |first1 = R.}}&lt;/ref&gt;

== ილუსტრაციები ==
: ''[[#გალერეა|გალერეა]]''
[[File:Alice par John Tenniel 04.png|thumb|upright|[[ალისა (ალისას თავგადასავლები საოცრებათა ქვეყანაში)|ალისა]], [[ჯონ ტენიელი]]ს ილუსტრაცია, 1865]]
ორიგინალი ხელნაწერის 37 ილუსტრაცია თავად ლუის კეროლს ეკუთვნის. &lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;{{Rp|117}} ჯონ ტენიელმა კი შექმნა 42 [[გრავიურა|გრავიურა]] წიგნის ნაბეჭდი ვერსიისათვის. პირველი ტირაჟი განადგურდა (ან აშშ-ში გაიყიდა) კეროლის თხოვნით, რადგან ავტორი უკმაყოფილო იყო ხარისხით &lt;ref&gt;{{cite book|last=Ovenden|first=Graham|title=The Illustrators of Alice|publisher=St. Martin's Press|year=1972|isbn=978-0-902620-25-4|location=New York|page=102}}&lt;/ref&gt;). წიგნი ხელმეორედ გამოიცა 1866 წელს.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[ჯონ ტენიელი]]ს ილუსტრაციებში ნამდვილი ალისა ლიდელი არაა გამოსახული, სინამდვილეში გოგონას მუქი, შუბლზე მოკლედ შეჭრილი თმა ჰქონდა. &lt;ref name=&quot;Heroine2&quot;&gt;{{cite news|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2015/nov/25/the-guardian-view-on-alice-in-wonderland-a-dauntless-no-nonsense-heroine|title=The Guardian view on Alice in Wonderland: a dauntless, no-nonsense heroine|work=The Guardian|accessdate=5 November 2019}}&lt;/ref&gt; ''ალისა'' გამოწვევა იყო სხვა ილუსტრატორებისთვისაც, მათ შორის [[ჩარლზ პირსი]]ს ა და [[ჰარი რაუნტრი]]სთვის. მათი ფერადი ფირფიტებისა და ხაზოვანი ნახატების სრული სერია გამოქვეყნდა საბავშვო პრესაში (გლაზგო).&lt;!--perhaps 1928 {{worldcat|oclc=809576112}}--&gt; წიგნის სხვა მნიშვნელოვანი ილუსტრატორები არიან: [[სალვადორ დალი]] (1969), [[პიტერ ბლეიკი]] (1970), [[ტუვე იანსონი]] (1977), [[ენტონი ბრაუნი]] (1988).


=== გალერეა ===
&lt;gallery widths=&quot;200px&quot; heights=&quot;200px&quot; perrow=&quot;4&quot;&gt;
File:The Nursery Alice cover illustration.jpg|''საბავშვო &quot;ალისა&quot;''ს გარეკანის ილუსტრაცია, [[გერტრუდ ტომსონი]]
File:The White Rabbit (Tenniel) - The Nursery Alice (1890) - BL.jpg|თეთრი კურდღელი, [[ჯონ ტენიელი]]
File:John Tenniel- Alice's mad tea party, colour.jpg|გიჟური ჩაის წვეულება, ჯონ ტენიელი, 1865
File:Statue of Alice - Rymill Park - Adelaide.jpg|ალისას ქანდაკება, ადელაიდა, სამხრეთ ავსტრალია
File:Alice in Wonderland statue in Central Park.jpg|საოცრებათა ქვეყნის პერსონაჟების სკულპტურა, ცენტრალ-პარკი, ნიუ-იორკი
File:Detail of Lewis Carroll memorial window - geograph.org.uk - 284592.jpg|ლუის კეროლის მემორიალური ფანჯარა [[ყველა წმინდანის ეკლესია]]ში, ჩეშირი
&lt;/gallery&gt;


== სქოლიო ==
{{Reflist|25em}}

'''ციტატები'''
* {{cite book |ref = Carpenter |author = Carpenter, Humphrey |year = 1985 |title = Secret Gardens: The Golden Age of Children's Literature |publisher = Houghton Mifflin |isbn = 978-0-395-35293-9 |url = https://archive.org/details/secretgardensstu00carp }}
* {{cite book|ref=Gardner |last=Gardner |first=Martin |title=The Annotated Alice: the definitive edition |location=New York and London |publisher=W. W. Norton &amp; Company |year=2000 |isbn =978-0-393-04847-6}}
* {{cite book|ref=Ray |title=The Illustrator and the book in England from 1790 to 1914 |last=Ray |first=Gordon Norton |year=1991 |publisher=Dover |location=New York |isbn=978-0-486-26955-9 |url=https://books.google.com/?id=HsTU8eWtej8C&amp;pg=PA154}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{sister project links|wikt=Alice in Wonderland |commons=Category:Alice in Wonderland|b=Lewis Carroll/Alice in Wonderland |n=no |q=Alice's Adventures in Wonderland |s=Alice's Adventures in Wonderland |v=no}}
{{portal|Children's literature|Novels}}
* [[Project Gutenberg]]:
** [http://www.gutenberg.org/ebooks/11 ''Alice's Adventures in Wonderland''], plain text
** [http://www.gutenberg.org/ebooks/19002 ''Alice's Adventures Under Ground''], HTML with facsimiles of original manuscript pages, and illustrations by Carroll
* [[LibriVox]]:
** {{librivox book |title=Alice's Adventures in Wonderland |author=Lewis Carroll}}
** {{librivox book |title=Alice's Adventures Underground |author=Lewis Carroll}}
* GASL.org: [http://www.gasl.org/refbib/Carroll__Alice_1st.pdf First editions of ''Alice's Adventures in Wonderland'' and ''Through the Looking-Glass, and What Alice Found There''] With 92 Illustrations by Tenniel, 1866/1872.
* Images of the 1st editions of the book and other works by Lewis Carroll: https://sites.google.com/site/lewiscarroll1steditions/
* British Library: [http://www.bl.uk/onlinegallery/ttp/alice/accessible/introduction.html Original manuscript and drawings by Lewis Carroll (requires Flash)]
* [https://web.archive.org/web/20190703202615/https://ufdc.ufl.edu/alice Afterlife of Alice and Her Adventures in Wonderland] is a collection of various editions of ''Alice's Adventures in Wonderland'', ''Through the Looking-Glass'', ''What Alice Found There'', and other similar works.

{{Alice}}
{{Fantasy fiction}}
{{Authority control}}</text>
      <sha1>e5yc4jdz4ohpncet5t0f6xodojcpqa1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/ლიტერატურა/პატრიკ ზიუსკინდი</title>
    <ns>4</ns>
    <id>476139</id>
    <revision>
      <id>4808503</id>
      <parentid>4525688</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:40:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808503</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12186" sha1="igrwg4fh4rkm6hn3v4ni5bq61fambkg" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი
| სახელი =  
| სურათი= 
| ტიტრი =
| ჩარჩო =
| ფსევდონიმი = 
| სრული სახელი = 
| დაბადების თარიღი = 
| დაბადების ადგილი = 
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი = 
| საქმიანობა =
| ეროვნება = 
| პერიოდი = 
| ჟანრი = 
| ენა = 
| მოქალაქეობა = 
| alma_mater = 
| თემატიკა = 
| მიმდინარეობა = 
| დებიუტი = 
| magnum_opus = 
| მეუღლე = 
| პარტნიორი =
| შვილები = 
| ნათესავები = 
| გავლენა მოახდინეს =
| გავლენა მოახდინა = 
| საიტი =
| ხელმოწერა = 
| სქოლიო =
| name = Patrick Süskind
| image = 
| caption = 
| birth_name = 
| birth_date = {{birth date and age|1949|03|26|df=y}}
| birth_place = {{nowrap|[[Münsing|Ambach]], [[Bavaria]], [[Allied-occupied Germany|Germany]]}}
| partner = 
| occupation = Writer, screenwriter
| movement = [[Magic realism]]
| influences = 
| influenced = 
| period = 1980–present
| notableworks = {{plainlist|
* ''[[Der Kontrabaß]]''
* ''[[Perfume (novel)|Perfume: The Story of a Murderer]]''
* ''[[The Pigeon (novella)|The Pigeon]]''
* ''[[The Story of Mr Sommer]]''
}}
}}

{{ვიკიპედია:WMGE/კონკურსები/2020/დასრულებული|ლიზი ტყეშელაშვილი}}

'''პატრიკ ზიუსკინდი''' (დაიბადა 1949 წლის 26 მარტს 19) არის გერმანელი მწერალი და სცენარისტი. ყველაზე მეტად ცნობილი თავისი რომანით ''[[პარფიუმერი (რომანი)|პარფიუმერი: ერთი მკვლელის ისტორია]]'', რომელიც პირველად 1985 წელს გამოქვეყნდა. 

==ადრეული ცხოვრება==
ზიუსკინდი დაიბადა [[გერმანია|გერმანიაში]], [[მიუნხენი|მიუნხენის]] მახლობლად, [[Ambach|Ambach]]-ის ტერიტორიაზე, [[შტარნბერგერ-ზეე]]-ს ტბასთან. მამამისი [[Wilhelm Emanuel Süskind|ვილჰელმ ემანუელ ზიუსკინდი]] იყო მწერალი და ჟურნალისტი, რომელიც მუშაობდა გაზეთ ''[[Süddeutsche Zeitung]]''-ში და იგი ცნობილია სახელგანთქმული გამოცემიდან: ''Aus dem Wörterbuch des Unmenschen'' = მონსტრის ლექსიკონი, (''From the Dictionary of an Inhuman'' = არაადამიანური ლექსიკონი).&lt;ref&gt;''Aus dem Wörterbuch des Unmenschen'' by Dolf Sternberger, Gerhard Storz &amp; Wilhelm E. Süskind, Deutscher Taschenbuch Verlag, Munich, 1962&lt;/ref&gt; რომელიც წარმოადგენს ნაცისტური ეპოქის ენასთან დაკავშირებული ესეების კრიტიკულ კრებულს. პატრიკ ზიუსკინდი სკოლაში დადიოდა ჰოლჰაუზენში, პატარა ბავარიულ სოფელში. დედამისი სპორტულ ტრენერად მუშაობდა. მისი უფროსი ძმა - მარტინ ზიუსკინდი ასევე ჟურნალისტია. ზიუსკინდს ბევრი ნათესავი ჰყავს ვუტემბურგის არისტოკრატიული წრიდან, [[Johann Albrecht Bengel]] და [[Johannes Brenz]], რომლებიც მას აქცევდნენ ეგვიპტის შთამომავლად და რეფორმატორად.

უნივერსიტეტისა და მისი სავალდებულო საკვალიფიკაციო ტესტირების შემდეგ, მან შეისწავლა [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] და [[თანამედროვე ისტორია]] - [[University of Munich|მიუნხენის უნივერსიტეტში]] და [[Aix-en-Provence|ექს-ან-პროვანსი]]-ში 1968–1974 წლებში, მაგრამ არასდროს დაუმთავრებია. &lt;ref&gt;[http://www.focus.de/kultur/buecher/patrick-sueskind-so-fluechtig-wie-ein-duft_aid_383496.html Focus: Patrick Süskind - So flüchtig wie ein Duft]&lt;/ref&gt;მისი მშობლების დაფინანსებით, იგი საცხოვრებლად პარიზში გადავიდა, სადაც დაწერა &quot;ძირითადად მოკლე, გამოუქვეყნებელი ტექსტები და უფრო გრძელი სცენარები, რომლებიც ფილმებში არ იყო გადაღებული.&quot;.&lt;ref&gt;Francke, Eckhart. &quot;Patrick Süskind&quot;. ''Kritisches Lexikon zur deutschsprachigen Gegenwartsliteratur'', 42. NLG, 1-8&lt;/ref&gt;

==საქმიანობა==
1981 წელს მან პიესიდან პირველი მნიშვნელოვანი წარმატება მიიღო'' [[Der Kontrabaß]]'' (''ორმაგი ბასი''), რომელიც თავდაპირველად ჩაფიქრებული იყო რადიო პიესის სახით. 1984-85 წლების თეატრალური სეზონის განმავლობაში, პიესა შესრულდა 500-ჯერ მეტჯერ. ერთადერთი ტრაგიკულ-კომიკური როლი არის საორკესტრო მუსიკოსის როლი. 80-იანი წლების განმავლობაში, ზიუსკინდი ასევე წარმატებული იყო, როგორც სცენარის ავტორი, სატელევიზიო სპექტაკლებისთვის ''[[Monaco Franze – Der ewige Stenz|Monaco Franze]]'' (1983) და ''[[Kir Royal – Aus dem Leben eines Klatschreporters|Kir Royal]]'' (1987). მისი სცენარისთვის ''{{Interlanguage link multi|Rossini – oder die mörderische Frage, wer mit wem schliefde|3=Rossini – oder die mörderische Frage, wer mit wem schlief|lt=Rossini}}'', რეჟისორი - [[Helmut Dietl]], მან მოიპოვა გერმანიის კულტურის განყოფილების &quot;სცენარის პრიზი&quot; 1996 წელს. მან უარყო სხვა ჯილდოები, როგორიცაა [[Frankfurter Allgemeine Zeitung | FAZ]] ლიტერატურის პრემია, [[Toucan]]-ის პრიზი და [[გუტენბერგის პრემია]]).

მისი ყველაზე ცნობილი ნამუშევარია საერთაშორისოდ აღიარებული ბესტსელერი '' [[პარფიუმერი (რომანი) | სუნამო: ერთი მკვლელის ისტორია]] ''(1985). წიგნის მიხედვით ფილმი 2006 წელს, [[Tom Tykwer]]-მა გადაიღო. ''&quot;პარფიუმერი&quot;'' 9 წლის განმავლობაში იყო გერმანული ყოველკვირეული ახალი ამბების ჟურნალ  ''[[Der Spiegel]]''-ის ბესტსელერთა სიაში. ის ასევე ავტორია ნოველების: ''[[The Pigeon (novella)|The Pigeon]]'' (1988), ''[[The Story of Mr Sommer|The Story of Mr. Sommer]]'' (1991), ''Three Stories and a Reflection'' (1996), and a collection of essays, ''[[On Love and Death]]'' (2006).

== პირადი ცხოვრება ==
ზიუსკინდი ცხოვრობს საზოგადოებისგან იზოლირებულად [[მიუნხენი|მიუნხენში]], ტბა [[შტარნბერგერ-ზეე]]-ს ტერიტორიაზე, და [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], კონკრეტულად [[Montolieu]]-ში. საზოგადოებამ მის შესახებ ცოტა რამ იცის. იგი ლიტერატურული სამყაროსგან და საზოგადოებისგან თავს შორს იჭერს, არ გასცემს ინტერვიუებს და არც საკუთარ ფოტოებს აქვეყნებს.

==რჩეული ნამუშევრები==
* ''[[Der Kontrabaß]]'' (''ორმაგი ბასი'') (პიესა, 1981წ.)
* ''Das Parfum'' (''[[პარფიუმერი (რომანი)|პარფიუმერი: ერთი მკვლელის ისტორია]]'') (რომანი, 1985)
* ''Die Taube'' (''[[The Pigeon (novella)|მტრედი]]'') (ნოველა, 1988)
* ''Die Geschichte von Herrn Sommer'' (''[[ბატონი ზაფხულის ისტორია]]'') (რომანი, 1991)
* ''Drei Geschichten und eine Betrachtung'' (''სამი მოთხრობა და ანარეკლი'') (მოთხრობები, 1996) [მოიცავს: ''სურვილის სიღრმე'', ''ბრძოლა'', ''მაიტრე მუსარდის ბედი'', ''ამნეზია ლიტრისში''.]
* ''Über Liebe und Tod'' (''[[სიყვარულსა და სიკვდილზე]]'') (ესე, 2006)

==ცნობები==
&lt;references/&gt;

==დამატებითი წყაროებო==
*დელეზიტი, ვოლფგანგი და დროსტი, რალფ. პატრიკ სუსკინდი. სუნამო. ახსნა-განმარტებები და დოკუმენტები. შტუტგარტი: Reclam 2000.
==გარე ბმულები==
* [http://www.litencyc.com/php/speople.php?rec=true&amp;UID=5866 The Literary Encyclopedia page for Patrick Süskind]
* Smee, Jess. [http://books.guardian.co.uk/news/articles/0,,1867421,00.html?gusrc=rss&amp;feed=10 &quot;Critics sniffy over Perfume, the 'unfilmable' film&quot;], ''[[The Guardian]]'', September&amp;nbsp;8, 2006.
* [http://www.signandsight.com/features/954.html ''The book doesn't smell either&quot;]: Dietmar Kammerer interviews director Tom Tykwer, at ''Sign and Sight'', September&amp;nbsp;20, 2006 (originally appeared in German in [http://www.taz.de/pt/2006/09/14/a0192.1/text ''Die Tageszeitung''] on September&amp;nbsp;14, 2006).
* {{IMDb name|0845752|Patrick Süskind}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:Suskind, Patrick}}</text>
      <sha1>igrwg4fh4rkm6hn3v4ni5bq61fambkg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:Lisztomaniac/სავარჯიშო3</title>
    <ns>2</ns>
    <id>479725</id>
    <revision>
      <id>4808498</id>
      <parentid>4464412</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:34:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* External links */</comment>
      <origin>4808498</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18598" sha1="iws64l4dchomk8nd7pwvh38c4a8pt9s" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება
|სახელი=მოლი ბიში
|ფოტო= Molly Bish.jpg
|წარწერა= 
|დაბთარიღი={{დაბადების თარიღი|1983|8|2|mf=y}}
|დაბადგილი=[[უორენი (მასაჩუსეტსი)|უორენი, მასაჩუსეტსი]], აშშ
|გაუჩინარების თარიღი={{გაუჩინარების თარიღი და ასაკი|2000|6|27|1983|8|2|mf=y}}
|გაუჩინარების ადგილი= [[უორენი (მასაჩუსეტსი)|უორენი, მასაჩუსეტსი]], აშშ
|გაუჩინარების სტატუსი= ცხედარი იპოვეს 2003 წლის 9 ივნისს
}}

'''მოლი ენ ბიში''' ({{lang-en|Molly Anne Bish}}; დ. 2 აგვისტო, 1983 – გ. 27 ივნისი, 2000) — თექვსმეტი წლის ამერიკელი გოგონა [[უორკესტერის ოლქი (მასაჩუსეტსი)|უორკესტერის ოლქიდან]] ([[მასაჩუსეტსი]]), რომელიც თავის მშობლიურ ქალაქში, [[უორენი (მასაჩუსეტსი)|უორენში]], მაშველად მუშაობისას გაუჩინარდა. შტატის ისტორიაში ყველაზე ვრცელი სამძებრო ოპერაციის დაწყებიდან სამი წლის შემდეგ მისი ცხედარი [[ჰემპდენის ოლქი (მასაჩუსეტსი)|ჰემპდენის ოლქში]] აღმოაჩინეს. პოლიცია დარწმუნებულია, რომ ბიში მოკლეს&lt;ref name=Pombo2003/&gt; და არაერთი ეჭვმიტანილის ვინაობა გასაჯაროვდა, თუმცა საქმე დღემდე გაუხსნელად რჩება.

==გაუჩინარება==
2000 წლის ზაფხულში თექსვმეტი წლის მოლი ბიშმა კომინსის წყალსატევში ([[უორენი (მასაჩუსეტსი)|უორენი, მასაჩუსეტსი])] მაშველად დაიწყო მუშაობა.&lt;ref name=&quot;hours&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.cbsnews.com/stories/2003/12/01/48hours/main586143.shtml |title=Where's Molly? Bay State Mystery |work=CBS News |access-date=2015-07-26}}&lt;/ref&gt; 26 ივნისს, მის გაუჩინარებამდე ერთი დღით ადრე, დედამისმა, მეგიმ, შენიშნა ულვაშიანი მამაკაცი, რომელიც წყალსატევთან ახლოს თეთრი მანქანით იყო გაჩერებული.&lt;ref name=&quot;amw&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.amw.com/missing_children/case.cfm?id=24911|archive-url=https://web.archive.org/web/20120205141314/http://www.amw.com/missing_children/case.cfm?id=24911|title=Missing children|archive-date=February 5, 2012 }}&lt;/ref&gt; მიუხედავად მამაკაცის საეჭვო გარეგნობისა, მეგის ბიშის გაუჩინარებამდე უჩვეულო არაფერი უფიქრია. 27 ივნისს მეგიმ თავისი ქალიშვილი კომინსის წყალსატევთან მიიყვანა და სამაშველო პუნქტთან ჩამოსვა. მეგის უცხო მამაკაცი და მისი თეთრი სედანი არ დაუნახავს. ამისდა მიუხედავად, ერთ-ერთმა თვითმხილველმა განაცხადა, რომ მამაკაცი, რომელიც აღწერას ემთხვეოდა, ბიშის მოსვლამდე რამდენიმე წუთით ადრე წყალსატევის ავტოსადგომთან შენიშნა. ადგილობრივმა მუშამ ასევე განაცხადა, რომ მსგავსი მანქანა შეამჩნია სასაფლაოსთან, რომელიც წყალსატევს ბილიკით უერთდება. მეგი ბიში უკანასკნელი ადამიანია, რომელმაც თავისი ქალიშვილი გაუჩინარებამდე ნახა. რამდენიმე საათის შემდეგ პოლიცია მოლი ბიშის მშობლებს დაუკავშირდა და შეატყობინა, რომ ცვლაში მაშველი არ გამოცხადებულა და ბიშის ნივთები მის პუნქტზე უყურადღებოდ იყო დატოვებული.

==ცხედრის აღმოჩენა==
ფართომასშტაბიანი სამძებრო ოპერაციები დაუყოვნებლივ დაიწყო. ეს იქცა გაუჩინარებული ადამიანის საპოვნელად ჩატარებულ ყველაზე ვრცელ და ძვირ ოპერაციად მასაჩუსეტში. ბიშის საქმე არაერთ ამერიკულ სატელევიზიო შოუში გადაიღეს: ''Disappeared'', ''America's Most Wanted'',&lt;ref name=&quot;amw&quot;/&gt; ''Unsolved Mysteries'',&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.unsolved.com/0242-Bish.html|title=Unsolved Mysteries - Molly Bish|archive-url=https://web.archive.org/web/20080910030456/http://www.unsolved.com/0242-Bish.html|archive-date=September 10, 2008}}&lt;/ref&gt; და ''48 Hours''.&lt;ref name=&quot;hours&quot;/&gt; ადგილობრივმა მონადირემ 2002 წლის შემოდგომის მიწურულს უისკი ჰილზის ([[პალმერი (მასაჩუსეტსი)|პალმერი]] ტყეში შენიშნა ლურჯი საცუარაო კოსტუმი. 2003 წლის მაისში მან ამის შესახებ ტიმ მაკგაიგანს აცნობა, რომელიც პოლიციას დაუკავშირდა. პერიმეტრის ინტენსიური სამძებრო ოპერაციის ჩატარების შემდეგ მალევე, 2003 წლის 9 ივნისს, ბიშის ცხედარი თავისი სახლიდან 5 მილის დაშორებით იპოვეს.&lt;ref name=Pombo2003&gt;{{cite web|url=http://www.thebostonchannel.com/news/2258530/detail.html|title=Molly Bish's remains identified|archive-url=https://web.archive.org/web/20110927114026/http://www.thebostonchannel.com/news/2258530/detail.html|archive-date=September 27, 2011|publisher=WCVB-TV}}&lt;/ref&gt; გარდაცვალების მიზეზი ვერ დადგინდა, თუმცა გამომძიებლებმა ბიშის საქმე მკვლელობად გამოაცხადეს, მისი გვამი კი დაასაფლავეს.&lt;ref name=Pombo2003/&gt;

==შემდგომი მოვლენები==
2004 წელს მეგი და ჯონი ბიშებმა დააარსეს მოლი ბიშის სახელობის ფონდი [[ანა მარიას კოლეჯი|ანა მარიას კოლეჯთან]] პარტნიორობით.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.annamaria.edu/about/mbc|title=Molly Bish Center|website=www.annamaria.edu|language=en-gb|access-date=2019-02-14}}&lt;/ref&gt;

2005 წელს [[კონექტიკუტი|კონექტიკუტი]] მოტაცების მცდელობისთვის დაკავებულ პირზე მოკლე დროით მიმდინარეობდა გამოძიება ბიშის საქმესთან კავშირის დასადგენად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.boston.com/news/local/connecticut/articles/2005/11/21/bish_parents_speak_of_impact_of_arrest/ |title=Bish parents speak of impact of arrest - The Boston Globe |publisher=Boston.com |date=2005-11-21 |access-date=2015-07-26}}&lt;/ref&gt;

In 2009, a new suspect was investigated. Rodney Stanger, a Florida resident convicted of murdering his girlfriend, had lived in [[Southbridge, Massachusetts]]&amp;nbsp;– a few miles from the town of Warren&amp;nbsp;– for more than 20 years. Stanger moved to Florida a year after the Bish murder.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.realtor.com/realestateandhomes-detail/232-Everett-St_Southbridge_MA_01550_M39588-23205|title=Check out the home I found in Southbridge|website=realtor.com®|language=en|access-date=2017-07-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.realtor.com/property-detail/232-Everett-St_Southbridge_MA_01550_e5baa005 |title=Archived copy |access-date=2009-06-01 |url-status=bot: unknown |archive-url=https://web.archive.org/web/20110723222005/http://www.realtor.com/property-detail/232-Everett-St_Southbridge_MA_01550_e5baa005 |archive-date=July 23, 2011 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.ocala.com/article/20101028/articles/101029663|title=Rodney Stanger sentenced to 25 years for murder of girlfriend|work=Ocala.com|access-date=2015-07-26}}&lt;/ref&gt; Following the murder of Crystal Morrison, Stanger's girlfriend of 20 years, Morrison's sister alerted the Massachusetts authorities. Stanger was known to have access to a white car similar to the one seen the day before Bish's disappearance. He was also known to fish in Comins Pond and hunt in the woods where Bish's body was found. In addition, Stanger closely matched the description provided by Magi Bish of the man seen in the white sedan the day before Molly Bish's disappearance.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.cbs3springfield.com/news/local/38580217.html |title=Possible Suspect In Molly Bish Case |access-date=June 1, 2009 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090206103645/http://www.cbs3springfield.com/news/local/38580217.html |archive-date=February 6, 2009 }}&lt;/ref&gt;  Stanger has not been charged in her case.

In 2009, when Stanger was being investigated for the Bish murder, police also questioned him in connection with the 1993 murder of [[Holly Piirainen]] who went missing in Sturbridge.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.necn.com/Boston/New-England/2009/08/05/Family-holds-out-hope-to-find/1249502689.html |title=Archived copy |access-date=2009-06-01 |url-status=dead |archive-url=https://archive.is/20120910051423/http://www.necn.com/Boston/New-England/2009/08/05/Family-holds-out-hope-to-find/1249502689.html |archive-date=September 10, 2012 |df=mdy-all }}&lt;/ref&gt; Bish and Piirainen were the same age in 1993, and Bish had written a letter of hope to Piirainen's parents in 1993. Stanger was not charged in this case. In 2012, forensic evidence led authorities to name David Pouliot&amp;nbsp;— who died in 2003&amp;nbsp;— as a [[person of interest]] in the Piirainen case.&lt;ref name=myfoxboston&gt;{{cite web|url=http://www.myfoxboston.com/story/25883882/14-years-passed-ago-molly-bish-vanished-family-still-wants-justice |title=14 years ago Molly Bish vanished, family still wants justice - Boston News, Weather, Sports &amp;#124; FOX 25 |publisher=MyFoxBoston |access-date=2015-07-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name='ABC News 2012-01-03'&gt;{{cite web | url = https://abcnews.go.com/US/massachusetts-cold-case-linked-dead-man/story?id=15280841#.TwN--5hLdWg | title = Cold Case Murder of Holly Piirainen, 10, Linked to Dead Man | access-date =January 3, 2012 | work = ABC News}}&lt;/ref&gt;

In November 2011, Gerald Battistoni, a.k.a. Confidential Informant #62 for the Eastern Hampden County Narcotic Task Force, was named as a suspect in Bish's death by private detective Dan Malley of Massachusetts. Battistoni served time in prison for repeatedly raping a teenage girl in the early 1990s. He attempted suicide in prison after newspaper articles identified him as a potential suspect in Bish and Piirainen's deaths.&lt;ref name=&quot;telegram.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.telegram.com/article/20111122/NEWS/111129671/0|title=Jailed rapist apparently attempts suicide|publisher=Telegram.com|access-date=2015-07-26}}&lt;/ref&gt; Battistoni, who had a criminal record dating back to 1980, had been in the area where Bish's body was found and resembles a composite sketch of the man Magi saw in the parking lot on the day before Bish disappeared.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.telegram.com/article/20111118/NEWS/111189803/0|title=A break in unsolved Bish, Piirainen slayings?|publisher=Telegram.com|access-date=November 13, 2013}}&lt;/ref&gt;

After Gerald Battistoni was named as a suspect, Private Detective Dan Malley and the Bish family asked for DNA testing to be done. Massachusetts state police sent the DNA evidence to Texas.&lt;ref name=&quot;telegram.com&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.wggb.com/2012/05/31/fbi-joins-molly-bish-investigation/|title=FBI Joins Molly Bish Investigation|work=WGGB Springfield|access-date=January 28, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20120705100257/http://www.wggb.com/2012/05/31/fbi-joins-molly-bish-investigation/|archive-date=July 5, 2012|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.huffingtonpost.com/2013/04/15/molly-bish-murder-dna-testing-_n_3084680.html|title=Molly Bish Murder Investigation: Police Outsource DNA Testing Of Evidence|work=The Huffington Post|access-date=2015-07-26}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.masslive.com/news/index.ssf/2011/11/gerald_battistoni_man_eyed_in.html |title=Gerald Battistoni, man eyed in murder of Massachusetts girls Molly Bish and Holly Piirainen, apparently attempts suicide in prison |publisher=Masslive.com |access-date=2015-07-26}}&lt;/ref&gt;

Gerald Battistoni died at [[Lemuel Shattuck Hospital]] in [[Jamaica Plain]] in November 2014.&lt;ref&gt;{{cite web|author=Kim Ring TELEGRAM &amp; GAZETTE STAFF|url=http://www.telegram.com/article/20141113/NEWS/311139804 |title=Rapist's death may shed light on Holly Piirainen, Molly Bish cases |publisher=Telegram.com |date=November 13, 2014|access-date=February 10, 2016}}&lt;/ref&gt;

There have been no arrests in the case {{as of|2021|June|lc=y}},&lt;ref name=&quot;HLNTV-2013-04-16&quot;&gt;{{cite web|last1=Loiaconi|first1=Stephen|title=New tests planned on evidence in Molly Bish case|url=http://www.hlntv.com/article/2013/04/16/new-tests-planned-evidence-molly-bish-case|publisher=[[HLN (TV channel)|HLN]]|access-date=October 27, 2014|date=April 16, 2013|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141028080924/http://www.hlntv.com/article/2013/04/16/new-tests-planned-evidence-molly-bish-case|archive-date=October 28, 2014|df=mdy-all}}&lt;/ref&gt; but authorities announced a new person of interest on June 3, 2021, a registered sex offender who died in 2016.&lt;ref&gt;https://www.wcvb.com/article/molly-bish-murder-person-of-interest-named-warren-massachusetts/36622524&lt;/ref&gt;

Worcester County District Attorney Joseph Early announced that Francis P. Sumner Sr., a man with a more-than-20-page criminal record, is being eyed in the case. Sumner was found dead inside his Spencer home on May 4, 2016.&lt;ref&gt;https://www.telegram.com/story/news/2021/06/03/who-killed-moly-bish-worcester-district-attorney-names-suspect/7529280002/&lt;/ref&gt;
Early did not say exactly how Sumner was connected to the case, but that investigators recently received new information that has led them to investigate him. On July 9, 1982, Sumner was convicted of aggravated rape and kidnapping from an attack the prior October inside an apartment that Sumner was trying to let. He was sentenced to concurrent sentences of 15-to-18 years on the rape charge and 9-to-10 years on the kidnapping charges. The earliest Sumner could have been released from Walpole State Prison was in 1997. It was not immediately clear how long Sumner was incarcerated for that case. Early said that Sumner was incarcerated several times during his life.&lt;ref&gt;//www.masslive.com/worcester/2021/06/molly-bish-murder-case-francis-sumner-sr-who-died-in-2016-named-person-of-interest-by-worcester-da-early-as-new-evidence-emerges.html&lt;/ref&gt;

== Connection to Holly Piirainen case ==
Fellow Massachusetts resident [[Murder of Holly Piirainen|Holly Piirainen]] was murdered seven years earlier. Her body was also found in a wooded area in Hampden County. Police considered the possibility that the two cases could be related. Pouliot is considered a person of interest in both cases. It was discovered that Molly Bish had written a letter to Holly Piirainen's family following Holly's disappearance.&lt;ref name=&quot;Dave Smith&quot;/&gt; This is an excerpt from Molly Bish's letter:

{{quote|I am very sorry. I wish I could make it up to you. Holly is a very pretty girl. She is almost as tall as me. I wish I knew Holly. I hope they found her.&lt;ref name=&quot;Dave Smith&quot;&gt;{{cite news|last=Smith|first=Dave|title=Holly Piirainen Case: David Pouliot Linked to Death of Missing Girl in 1993|url=http://www.ibtimes.com/holly-piirainen-case-david-pouliot-linked-death-missing-girl-1993-390282|newspaper=International Business Times|date=January 3, 2012}}&lt;/ref&gt;|Molly Bish at age 10}}

==See also==
* [[List of people who disappeared mysteriously: post-1970|List of people who disappeared]]

==References==
{{Reflist}}

==External links==
* [https://www.findagrave.com/cemetery/online/7561139 Molly Bish] at [[Find A Grave]]

{{DEFAULTSORT:Bish, Molly}}</text>
      <sha1>iws64l4dchomk8nd7pwvh38c4a8pt9s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გულისტანის ციხე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>480363</id>
    <revision>
      <id>4808452</id>
      <parentid>4007373</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:12:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხე-სიმაგრეები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხესიმაგრეები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808452</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8189" sha1="fye86ei6s6xyenef533acotqul9pz2g" xml:space="preserve">[[ფაილი:GulistandFortress Shamakhi.JPG|მინი|გულისტანის ციხე]]
'''გულისტანის ციხე''' ([[აზერბაიჯანული ენა|აზერბ]]. Gülüstan qalası) — [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] [[ციხესიმაგრე]], რომელიც მდებარეობს [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] ქალაქ შემახიდან ჩრდილო-დასავლეთით სამ კილომეტრზე. სავარაუდოდ ციხე აშენდა [[IX საუკუნე|IX საუკუნეში]]. მას ერთხანს ეკავა კლდოვანი ქედის ფერდობების ზედა ნაწილი. გულისტანის ციხის მოსახლეობა ცნობილია, როგორც გიზ-გალასი („ქალწულის ციხე“).

==აღწერა==
აღნიშნული ციხე აღმართულია მიმდებარე ტერიტორიის ზემოთ 190-200 მ-ით. ციხის თავდაცვითი კედლები მთის ფერდობებზე იყო აგებული, ხოლო თვითონ ციხესიმაგრე თავზე იყო. ჩრდილოეთიდან, აღმოსავლეთიდან და დასავლეთიდან ციხესიმაგრე გარშემორტყმული იყო უფსკრულით. დღეს გვხვდება ფრაგმენტებში განლაგებული მრგვალი და ოთხკუთხა ფორმის კედლებისა და კოშკების ნანგრევები 
შამახი საუკუნეების განმავლობაში ეყრდნობოდა ამ მთის ციხესიმაგრეს, როგორც ფიზიკურად, ასევე უსაფრთხოების თვალსაზრისით. გულუსტანის ციხე შამახის თავზე აგებული ფარის მსგავსია.

ციხე აგებულია მთის ქედზე, რომელიც ფართოვდება და ჩამოდის ჩრდილო-დასავლეთიდან სამხრეთ-აღმოსავლეთით და მისი რთული კონფიგურაციის მიხედვით ჩამოყალიბდა.

ციხის ტერიტორიაზე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩნდა სასახლის კომპლექსის ნაგებობების ნაშთები, [[IX საუკუნე|IX]]-[[XII საუკუნე|XII]] საუკუნეების მატერიალური კულტურის ნიმუშები.

გულისტანის ციხეს წყალი თიხის მილების საშუალებით მიეწოდებოდა. ციხეს მიწისქვეშა გადასასვლელიც ჰქონდა. აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე მდებარე სხვა ციხესიმაგრეებისგან განსხვავებით (კალე-ი ბუგურტი, გულისტანი მდინარე ინჩაზე და ა.შ.), გულისტანის ციხის წყლისკენ მიმავალი მიწისქვეშა გადასასვლელი უფრო რთული და უფრო ფრთხილად შესრულებულია.

ერთადერთი გრაგნილი ბილიკი ციხისკენ არის ამ ფერდობზე. ამრიგად, გულუსტანის ციხისთვის არჩეული მთა, ბუნებრივი დაცვის უპირატესობებთან ერთად, ძალიან მოსახერხებელია ქალაქთან კომუნიკაციის თვალსაზრისითაც.

==ისტორია==
ციხე სავარაუდოდ აშენდა IX საუკუნეში. აღმოსავლეთმცოდნე და არქეოლოგმა ევგენი პახომოვმა ივარაუდა, რომ ამ ციხის ნანგრევების არეალში მდებარეობდა ქალაქი იაზიდია, რომლის სახელი [[შირვანის სახანო|შირვანის]] დედაქალაქად [[1072]] წლამდე იხსენიებოდა ტარიხ ალ-ბაბში {{sfn|Ашурбейли|1983|с=102}}. XI-[[XVI საუკუნე|XVI]] საუკუნეებში იგი იყო შირვანშაჰების რეზიდენცია და თავდაცვითი ციხე. XII - [[XIII საუკუნე|XIII]] საუკუნის დასაწყისში ციხის როლი გაიზარდა. იგი ემსახურებოდა თავშესაფარს და შირვანშაჰების მეორე რეზიდენციას [[შემახა|შემახას]] შემდეგ.

აზერბაიჯანელი არქეოლოგი ჰუსეინ ჯიდი მიიჩნევს, რომ ხაგანი ციხეს ახალ ყაბა-სარაი უწოდებს ციხის რეკონსტრუქციასთან დაკავშირებით. ეს ინფორმაცია დასტურდება წერილობითი წყაროების ინფორმაციით, რომლის თანახმად XII საუკუნეში შირვანშაჰ მანუჩეხარ III-ის და შაჰბანი ასრულებდა სარემონტო სამუშაოებს ციხესიმაგრეში {{sfn|Джидди|1981|с=42}}.

==ლიტერატურა==
* Ҝүлүстан галасы (азерб.) // Азербайджанская советская энциклопедия / Под ред. Дж. Кулиева. — Б.: Главная редакция Азербайджанской советской энциклопедии, 1982. — C. VI. — S. 118-119.
* Ҹидди Һ. Ә. Ҝүлүстан галасы. — Б., 1967.  (азерб.)
* Джидди Г. А., Мамедзаде К. М., Ибрагимов Ф. А. Средневековый город Шемаха // Археологические открытия 1971 года. — М.: Наука, 1972. — С. 491.
* Джидди Г. А. Средневековый город Шемаха (IX—XVII века). — Б.: Элм, 1981. — 174 с.
* Ашурбейли С. Б. Государство Ширваншахов. — Б.: Элм, 1983. — 341 с.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხესიმაგრეები]]
[[კატეგორია: კავკასია]]
[[კატეგორია: შემახის რაიონი]]</text>
      <sha1>fye86ei6s6xyenef533acotqul9pz2g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნარდარანის ციხე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>481034</id>
    <revision>
      <id>4808453</id>
      <parentid>4007747</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:12:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხე-სიმაგრეები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხესიმაგრეები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808453</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7845" sha1="edc4inah8dlj0kq25vo7z4914h2qbq1" xml:space="preserve">[[სურათი:Nardaran_Fortress.JPG|მინი|ნარდარანის კოშკი]]

'''ნარდარანის ციხე''' (აზერბ. Nardaran qalası) —  ციხე [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანის]] სოფელ [[ნარდარანი (გობუსტანი)|ნარდარანში]], აშენებულია [[1301]] წელს არქიტექტორ მაჰმუდ სადის ძის მიერ [[აფშერონის ნახევარკუნძული|აფშერონის ნახევარკუნძულის]] ჩრდილოეთით. კოშკის სიმაღლეა 12,5 მეტრი ის მდებარეობს კვადრატული ეზოს ცენტრში, გარშემორტყმული 6 მეტრი სიმაღლის ქვის კედლებით, რომელსაც აქვს კუთხის კოშკები ბარიერითა და ხვრელებით. შენობის თარიღი (ახ.წ.700 წელი) და არქიტექტორის სახელი მითითებულია მის ფასადზე ორი წარწერით.

==ისტორია==
[[სურათი:Arabic inscriptions in Nardaran fortress.JPG|მინი|არაბული წარწერები კოშკის ფასადზე]]

კოშკის ფასადის ორი წარწერა მოთხრობილია ახ.წ 700 წელს (1301 წელი){{sfn|Щеблыкин|1943|с=21}} და არქიტექტორის სახელი - მაჰმუდი, სადის შვილი{{sfn|Щеблыкин|1943|с=21}} (ან მაჰმუდი, სეიდის ძე) {{sfn|Мамед-заде|1983|с=30}}).

ბოლო წარწერა გვაძლევს ოსტატის სახელს, რომელმაც ასევე [[XIV საუკუნე|XIV]]&lt;ref group=&gt;Эта мечеть была [[Мечеть Биби-Эйбат#Разрушение мечети|разрушена]] в [[1936 год]]у, вновь [[Мечеть Биби-Эйбат#Восстановление мечети|восстановлена]] в [[1999 год|1999]].&lt;/ref&gt; საუკუნეში ააგო ძველი მეჩეთი და მინარეთი სოფელ შიხოვოში  და ბაქოს ციხე-სიმაგრის მეჩეთი სახელწოდებით მოლა-აჰმედ-მეჩეთი, სადაც მითითებულია [[1300]] წლის თარიღი და ოსტატის სახელი {{sfn|Щеблыкин|1943|с=21}}.

[[სურათი:Нардаранская башня 1.jpg|მინი|ნარდარანის კოშკი]]

სამივე ნაგებობა მეტყველებს ოსტატის არაჩვეულებრივ შესაძლებლობებზე, რომელიც კარგად იცნობდა სიმაგრეების ბუნებას და ფლობდა მხატვრულ ნიჭს, რაც აშკარად ჩანს შიხოვის მინარეთიდან, რომელიც გამოირჩეოდა ცალკეული ნაწილების შესანიშნავი პროპორციებით, მკაფიო მოხდენილი სილუეტითა და ლამაზი გისოსებით გამოკვეთილი ორნამენტით, რომელიც ამშვენებდა მინარეთის აივნის საყრდენს {{sfn|Щеблыкин|1943|с=21}}.

==ციხის არქიტექტურა==
ციხე არის 12,5 მეტრი სიმაღლე და მდებარეობს კვადრატული ეზოს ცენტრში, რომელიც გარშემორტყმულია 6 მეტრი სიმაღლის ქვის კედლებით. ამ ქვის კედელს აქვს კუთხის კოშკები ბარიერითა და ხვრელებით. სიმაღლით, კოშკი შედგება სამი იარუსისგან, დაფარულია ბრტყელი ქვის გუმბათოვანი სარდაფებით და ურთიერთდაკავშირებულია ქვის კიბეებით. კოშკი აგებულია ადგილობრივი ქვით {{sfn|Мамед-заде|1983|с=30}}.

[[სურათი:Stamps of Azerbaijan, 2000-562.jpg|მინი|საფოსტო მარკა]]

მაგრამ თავად ნარდარანის კოშკის გეოგრაფიული მდებარეობა მიანიშნებს იმაზე, რომ აქ არ შეიძლებოდა მოწინავე გამაგრება. ასეთი საფორტიფიკაციო ნაგებობები აშენდა მხოლოდ იქ, სადაც შეტევა იყო მოსალოდნელი, რადგან აფშერონის ასეთი ადგილები იყო მისი დასავლეთი საზღვრები და ზღვის სანაპირო. ნარდარანის კოშკი მდებარეობს საკმაოდ შორს, როგორც აფშერონის დასავლეთი საზღვრებიდან, ასევე მისი სანაპიროებიდან.

დღეს, ნარდარანის ციხე აზერბაიჯანში ჩამოსული ტურისტებისთვის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ტურისტულ ღირსშესანიშნაობას წარმოადგენს. ის მოქცეულია ბაქოს ტურისტული მარშუტების სიაში.  

==ლიტერატურა==
* Ашурбейли С. Б. История города Баку. Период средневековья. — Б.: Азернешр, 1992. — 408 с. — ISBN 5-552-00479-5.
* Бретаницкий Л. С. Баку. — Ленинград-Москва: Искусство, 1970. — 245 с.
* Мамед-заде К. М. Строительное искусство Азербайджана (с древнейших времён до XIX века) / Научный редактор aкадемик АН Азерб. ССР А. В. Саламзаде. — Баку: Элм, 1983.
* Щеблыкин И. П. Памятники азербайджанского зодчества эпохи Низами (материалы) / Под ред. И. Джафарзаде. — Б.: Издательство АзФАН, 1943.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია: აზერბაიჯანი]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>edc4inah8dlj0kq25vo7z4914h2qbq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ესენტუკი (სადგური)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>483941</id>
    <revision>
      <id>4808758</id>
      <parentid>3995423</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T11:43:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gaga.vaa</username>
        <id>4802</id>
      </contributor>
      <origin>4808758</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6350" sha1="sfcepopje9pf41yq3xeau9urc4s001p" xml:space="preserve">[[ფაილი:Вокзал Ессентуки.jpg|მინი]]

'''ესენტუკი''' — სამგზავრო რკინიგზის სადგური ჩრდილოეთ კავკასიის რკინიგზის მინერალოვოდსკის მხარეში, მდებარეობს სტავროპოლის ტერიტორიის ქალაქ [[ესენტუკი|ესენტუკიში]]. სადგური მდებარეობს ორმაგი სარკინიგზო ხაზით.

==ისტორია==
სადგური [[1893]] წელს გაიხსნა. [[1894]] წლის 17 მაისს დაიწყო მინერალური ვოდი - კისლოვოდსკის მონაკვეთზე მატარებლების რეგულარული მოძრაობა &lt;ref&gt;[http://www.skunb.ru/node/9095 Памятные даты по Ставропольскому краю на 2019 год]&lt;/ref&gt;.

იგი ელექტრიფიცირდა მთელ განშტოებასთან ერთად, [[1936]] წელს, 1.5 კვ პირდაპირი ენერგიით. [[1964]] წელს ის 3 კვ ძაბვაზე გადავიდა, [[2006]] წელს გადავიდა ალტერნატიულ 25 კვ.

2004 წლამდე ესენტუკი სადგური იყო ტერმინალი ზოგიერთი საგარეუბნო ელექტრო მატარებლისთვის, სადგური მინერალნიე ვოდიდან.

[[2003]] წლის 5 დეკემბერს, საგარეუბნო ელექტრო მატარებლის კისლოვოდსკის მეორე ვაგონში - მინერალნიე ვოდიში, აფეთქება მოხდა დილის 7:42 საათზე (მოსკოვის დროით) რკინიგზის სადგურის შესასვლელთან, რის შედეგადაც 36 ადამიანი დაიღუპა, 155 დაშავდა. 

თვითმხილველების თქმით, ორმა ქალმა დიდი ჩანთა შეიტანა მანქანაში და აფეთქებამდე რამდენიმე წუთით ადრე გადმოხტნენ ვაგონიდან.

ბომბი ამოქმედდა დისტანციურად. დაღუპულთა ცხედრები გამოიყვანეს აფეთქებული ვაგონიდან, რომელიც აფეთქების შემდეგ თავის მხარეს დაეცა. რუსეთის ფედერაციის საგანგებო სიტუაციების მინისტრის წარმომადგენლის განცხადებით, კიდევ 7 ადამიანი გაიგუდა კვამლის შედეგათ, მაშველებს მათი ნახვის დრო არ ჰქონდათ - 6 ადამიანი გარდაიცვალა, ხოლო 1 საავადმყოფოში გადაიყვანეს უკიდურესად მძიმე მდგომარეობაში. შემთხვევის ადგილზე მუშაობდა სასწრაფო სამედიცინო დახმარების 16 ბრიგადა, მაშველები [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკიდან]] და [[სტავროპოლი|სტავროპოლიდან]], დაზარალებულები ესენტუკის  საავადმყოფოებში გადაიყვანეს.

აღსანიშნავია, რომ ელექტრო მატარებელში აფეთქება იმ დროს მოხდა, როდესაც მასში უამრავი ადამიანი მოძრაობდა და საკმაოდ გადატვირთული იყო. გამოძიებამ დაადგინა, რომ აფეთქებისთანავე, ვაგონში ხანძარი გაჩაღდა. 

ესენტუკის სადგურში აფეთქების გამო აღიძრა სისხლის სამართლის საქმე [[რუსეთის ფედერაცია|რუსეთის ფედერაციის]] სისხლის სამართლის კოდექსის ორი მუხლით, პირველი - 205-ე მუხლი (ტერორიზმი) და 105-ე ნაწილი 2 (რაც ითვალისწინებს ორი ან მეტი პირის განზრახ მკვლელობას).

აღსანიშნავია, ისიც, რომ ეს ინციდენტი მეორე იყო იმავე საგარეუბნო ელექტრო მატარებლის აფეთქების შემდეგ, რომელიც 2003 წლის 3 ოქტომბერს პოდკუმოკის სადგურთან მოხდა.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://rasp.yandex.ru/station/9612992 Расписание поездов по станции Ессентуки в Яндексе]
* [http://rzd.ru Расписание и наличие мест на сайте ОАО «РЖД»]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია: კავკასიის რგინიგზა]]</text>
      <sha1>sfcepopje9pf41yq3xeau9urc4s001p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბაქოს ციხის კედელი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>484896</id>
    <revision>
      <id>4808451</id>
      <parentid>4386149</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:12:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხე-სიმაგრეები]]; დაემატა [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხესიმაგრეები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808451</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12955" sha1="1ujnw37t3t8pi2ohyfpgkqzonqu9e4b" xml:space="preserve">[[ფაილი:BakuGate.jpg|მინი]]

'''ბაქოს ციხე''' ([[აზერბაიჯანული ენა|აზერბ]]. Bakı Qalası) — უდიდესია [[აფშერონის ნახევარკუნძული|აფშერონის]] ციხეებიდან. ციხე შედგება [[იჩერი-შეჰერი|იჩერი-შეჰერისგან]] და მის გარშემო არსებული კედლებისა და კოშკებისგან. აღნიშნული შენობა [[2000 |2000]] წელს შეიტანა [[იუნესკო|იუნესკომ]] მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ნუსხაში. ბაქოს ციხე აშენდა დაახლოებით [[1138]]-[[1139]] წლებში შირვანშაჰ [[მანუჩაჰრ III]]-ის ([[1120]]-[[1149]]) ბრძანებით &lt;ref&gt;{{Cite news|title=The 10 things you must absolutely do in Baku|url=https://www.independent.co.uk/travel/asia/things-to-do-baku-azerbaijan-eurovision-song-contest-best-zaha-hadid-carpet-museum-cheap-holidays-a7729781.html|work=The Independent|date=2017-05-11|accessdate=2017-05-17|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;. 

[[XIX საუკუნე|XIX]] საუკუნის მოგზაურთა ილუსტრაციებისა და ფოტოებზე დაყრდნობით, ციხე ორმაგი კედლისგან შედგებოდა. პირველი კედელი ააშენა შირვანშაჰ მანუჩაჰრ III, ხოლო მეორე კედელი აშენდა შირვანშაჰ [[ახსითან I]]-ის დროს &lt;ref&gt;[https://whc.unesco.org/en/list/958 Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower]&lt;/ref&gt;.

ამასთან, მეორე ციხის კედლები განადგურდა აზერბაიჯანში რუსეთის მმართველობის დროს. ჯერ კიდევ შემორჩა ციხის პირველი კედელი. ბაქოს ციხეს ორი კარიბჭე აქვს. ერთი მათგანი [[კასპიის ზღვა|კასპიის ზღვისკე]]ნ გაიხსნა, ხოლო მეორე კი ხმელეთისკენ &lt;ref&gt;[https://whc.unesco.org/en/list/958 Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower]&lt;/ref&gt;.  ქალაქის კედლები, რომელთა სიმაღლე იყო 8–12 მეტრი და სიგანე 3,5 მეტრი, უზრუნველყოფდა ბაქოს უსაფრთხოებას. [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]] ციხის კედლების სიგრძე 1500 მეტრი იყო, ახლა კედლები 500 მეტრია &lt;ref&gt;[https://whc.unesco.org/en/list/958 Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace and Maiden Tower]&lt;/ref&gt;.  ციხის ჩრდილოეთ ნაწილში მდებარეობს მთავარი კოშკი - ოთხკუთხა ციხე. ამ ციხესიმაგრეს ეტიოლოგიაში „საჭურველს“ უწოდებენ. შეიარაღების თავისებურება ისაა, რომ მიუხედავად თავდაცვითი შენაერთისა, მშენებლებმა გაამაგრეს კედელი ქალაქის ციხესიმაგრეში და არა ციხის კედლის ცენტრში აწევით &lt;ref&gt;{{Cite news|title=The 10 things you must absolutely do in Baku|url=https://www.independent.co.uk/travel/asia/things-to-do-baku-azerbaijan-eurovision-song-contest-best-zaha-hadid-carpet-museum-cheap-holidays-a7729781.html|work=The Independent|date=2017-05-11|accessdate=2017-05-17|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;.

==ისტორია==
სინამდვილეში, [[ბაქო]], [[იჩერი-შეჰერი|იჩერი-შეჰერი]] რამდენჯერმე იყო [[შირვანშაჰი|შირვანშაჰის]] სახელმწიფოს დედაქალაქი. პირველად, ეს შემთხვევა მოხდა [[1191]] წელს, როდესაც შირვანშაჰ [[ახსითან I]] [[შემახის რაიონი|შემახში]] მომხდარი საშინელი მიწისძვრის შემდეგ აქ თავის სასახლის წევრებთან ერთად გადმოვიდა საცხოვრებლად. ახსითან I განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევდა ქალაქებისა და ციხესიმაგრეების მშენებლობას. მისი ძალისხმევის შედეგად, გაძლიერდა თავდაცვის სტრუქტურების რთული სტრუქტურა [[აფშერონის ნახევარკუნძული|აფშერონის ნახევარკუნძულზე]] და ბაქომ იგი მკაცრად გააერთიანა. ამ ყველაფერმა გადამწყვეტი როლი ითამაშა ბაქოში რუსეთის საზღვაო ძალების შეტევაში. რუსები დამარცხდნენ და მათი ხომალდები განადგურდა. მეორედ ბაქო გახდა დედაქალაქი შირვანშაჰ [[იბრაჰიმ I]]-ის დროს. [[1608]]-[[1609]] წლებში ბაქოს მოსამართლემ ზულფუგარ ხანმა ააშენა ძველი ხაზიდან 10-12 მეტრის დაშორებით მეორე ხაზი &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/ |title=Old City site |archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/ |archive-date=2017-01-19 |url-status=dead |accessdate=2020-10-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/ |archivedate=2017-01-19 }}&lt;/ref&gt;. 

[[ფაილი:Baku Fortress Wall view from Philharmonic Hall Garden.jpg|მინი|ბაქოს ციხის კედელი [[ფილარმონიის ბაღი|ფილარმონიის ბაღიდან]]]]

ზოგიერთი ისტორიკოსის აზრით, თხრილი კედლებს შორის ზღვის წყლით იყო სავსე, მაგრამ პრაქტიკაში ამ ტიპის ციხე უცნობია. ეს კედლების შიდა სივრცე ჩვეულებრივ გამოიყენებოდა ალყის დროს ჯარების საგანგებო განლაგებისათვის. თხრილი კედლის წინ იყო გათხრილი და კედლებს შორის შეიძლება იყოს წვეთით სავსე მკვრივი თხრილი. ეს იყო უსაფრთხო თავშესაფარი ნავსადგურისა და აქ შემოსული გემებისათვის &lt;ref&gt;{{Cite news|title=The 10 things you must absolutely do in Baku|url=https://www.independent.co.uk/travel/asia/things-to-do-baku-azerbaijan-eurovision-song-contest-best-zaha-hadid-carpet-museum-cheap-holidays-a7729781.html|work=The Independent|date=2017-05-11|accessdate=2017-05-17|language=en-GB}}&lt;/ref&gt;. 

[[1879]] წლისთვის, ბაქოში მუნიციპალური თვითმმართველობის შემოღების შემდეგ, ციხის კედლები იმდენად დანგრეული გახდა, რომ ზოგან მათ ძლიერი ქარისგან დაშლა ემუქრებოდათ. გუბერნატორის წინადადებით შეიქმნა კომისია რომელშიც შედიოდნენ: პროვინციული და ქალაქის არქიტექტორები, ბაქოს ქალაქის მთავრობის წევრები, ბაქოს პოლიციის ოსტატი და ბაქოს საარტილერიო განყოფილების უფროსი (საარტილერიო განყოფილება ციხესიმაგრეში იყო განლაგებული) ციხის კედლების გამოსაკვლევად.

[[1910]] წლის ოქტომბერში, პოლკოვნიკმა მარტინოვმა ქალაქის მერს აცნობა, რომ არსებული კანონმდებლობის თანახმად, მკაცრად იკრძალება ძველი ციხეების ნარჩენების განადგურება და შესთავაზა კედლის დაზიანების დეტალური აღწერილობა შეკეთებისთვის და საზოგადოების უსაფრთხოების დაცვა ციხის შესაძლო დანგრევისგან &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.advantour.com/azerbaijan/baku/icheri-sheher.htm|title=The Icherisheher architectural complex in Baku|website=www.advantour.com|access-date=2019-08-27}}&lt;/ref&gt;.

მეოცე საუკუნის დასაწყისში ბაქოს სამხედრო გუბერნატორმა [[1868]] წელს [[კავკასია|კავკასიის]] სამხედრო დეპარტამენტს ციხის დანგრევის თხოვნით მიმართა, რათა ქალაქი განახლებულიყო, როგორც სამხედრო თავდაცვითი გამაგრება. [[1870]] წელს დაანგრიეს ციხის მეორე კედელი &lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/ |title=Old City site |archive-url=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/ |archive-date=2017-01-19 |url-status=dead |accessdate=2020-10-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170119194432/http://www.icherisheher.gov.az/static,20/lang,az/ |archivedate=2017-01-19 }}&lt;/ref&gt;.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.wikiwand.com/ru/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%8B_%D0%91%D0%B0%D0%BA%D1%83/ ბაქოს ციხე]
* [https://www.ourbaku.com/index.php/%D0%98%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%B8_%D0%A8%D0%B5%D1%85%D0%B5%D1%80._%D0%9A%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%8B/ ბაქოს ციხის ისტორია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210921011436/https://ourbaku.com/index.php/%D0%98%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%B8_%D0%A8%D0%B5%D1%85%D0%B5%D1%80._%D0%9A%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%8B |date=2021-09-21 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია: ბაქოს ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ციხესიმაგრეები]]</text>
      <sha1>1ujnw37t3t8pi2ohyfpgkqzonqu9e4b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Emirates Palace</title>
    <ns>0</ns>
    <id>485733</id>
    <revision>
      <id>4808418</id>
      <parentid>4742561</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:10:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აბუ დაბი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808418</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12373" sha1="h6am1kg3hj9tvn0uyzrykn238up80tc" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სასტუმრო|სახელი=Emirates Palace|სურათი=Emirates Palace.jpg|ვარსკვლავი=5|მდებარეობა={{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}} [[აბუ დაბი]]|წარწერა={{Lang-ar|قصر الإمارات}}|მფლობელი=აბუ დაბის მთავრობა|გახსნა=[[2005]]|მართავს=Mandarin Oriental Hotel Group|ნომრები=394|რესტორნები=8|ლუქსი=92|სართული=4|lat_deg=24|lat_min=27|lat_sec=43|lat_dir=N|lon_deg=54|lon_min=19|lon_sec=00|lon_dir=E}}
'''სასტუმრო Emirates Palace''' ([[არაბული ენა|არაბ]]. '''قصر الإمارات,''' [[ქართული ენა|ქართ.]] '''საამიროების სასახლე''') — მდიდრული ხუთვარსკვლავიანი სასტუმრო [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]], [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში.]]  სასტუმროს პროექტი დაიწყო 2001 წლის დეკემბერში. &lt;ref&gt;[https://www.hotelmanagement-network.com/projects/emirates-palace/ &quot;Emirates Palace Hotel, Abu Dhabi - Hotelmanagement&quot;]. ''Hotelmanagement''. Archived from the original on 19 August 2018. Retrieved 17 October 2018.&lt;/ref&gt; თავდაპირველად [[კემპინსკი]]ს მმართველობაში  იყო  [[2005]] წლის ნოემბრიდან [[2020]] წლის [[1 იანვარი|1 იანვრამდე]]. [[2020]] წლის [[1 იანვარი|1 იანვრიდან]]  მართავს ''მანდარინ ორიენტალი.'' მენეჯმენტის ცვლილების შემდეგ დაგეგმილია მისი სრული განახლება &lt;ref&gt;[https://www.hotelnewsresource.com/article108488.html &quot;Archived copy&quot;]. [https://web.archive.org/web/20191217002559/https://www.hotelnewsresource.com/article1 Archived] from the original on 17 December 2019. Retrieved 16 December 2019.&lt;/ref&gt; 

== მშენებლობა ==
შენობა დააპროექტა [[ბრიტანელები|ბრიტანელმა]] არქიტექტორმა [[ჯონ ელიოტი|ჯონ ელიოტმა]] [[რეზა რაჰმანიანი|რეზა რაჰმანიანთან]] თანამშრომლობით. სასტუმროს დიზაინი წარმოადგენს [[ისლამური არქიტექტურა|ისლამური  არქიტექტურული]] ელემენტების: წონასწორობა, გეომეტრია, პროპორცია, რიტმი და იერარქიული აქცენტი, თანმიმდევრულ  შერწყმას. შენობის თავზე გრანდიოზული გუმბათია. ასევე დომინირებს ზემოთ მდებარე 114 პატარა გუმბათი. შენობის ფერი ასახავს [[არაბეთის უდაბნო|არაბეთის უდაბნოში]] ქვიშის სხვადასხვა ჩრდილებს. სასტუმროს მშენებლობა დაიწყო [[2001]] წლის დეკემბერში, ინტერიერის მოწყობა შესრულდა ''Depa Interiors Abu Dhabi-ს'' მიერ.  სასტუმრო  [[2005]] წლის თებერვალში გაიხსნა. მშენებლობის ღირებულება შეადგენდა დაახლოებით 3 მილიარდ [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარს]] (11,02 მილიარდი [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების დირჰამი|არაბთა გაერთიანებული საამიროების დირჰემი]]), რაც მას მესამე ყველაზე ძვირადღირებულ სასტუმროდ აქცევს [[ლას-ვეგასი]]ს ''კოსმოპოლიტის'' [[ლას-ვეგასი|(ლას – ვეგასში]]) (3,9 მილიარდი [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარი]]) და [[სინგაპური|სინგაპურის]] ''მარინა ბეი სენდსის'' (5,5 მილიარდი [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარი]]) შემდეგ.  

== ოთახები და კეთილმოწყობა ==
[[ფაილი:Emirate Palace roof (2124892279).jpg|ალტ=სასტუმროს ჭერი|მარცხნივ|მინი|სასტუმროს ჭერი]]
[[ფაილი:Emirates Palace - interior 07.jpg|ალტ=სასტუმროს ინტერიერი|მინი|სასტუმროს ინტერიერი]]
Emirates Palace შედგება 394 რეზიდენციისგან, მათ შორის 92 ლუქსი და 22 ოთახი.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.watg.com/project/emirates-palace-abu-dhabi-united-arab-emirates/ Emirates Palace – Abu Dhabi – United Arab Emirates&quot;.] [https://web.archive.org/web/20170608152355/http://www.watg.com/project/emirates- Archived] from the original on 8 June 2017. Retrieved 14 June 2017.&lt;/ref&gt; რეზიდენციები განლაგებულია როგორც ორ ფრთაში, ასევე მთავარ ცენტრალურ შენობაში. ლუქსების უმეტესობა შესრულებულია [[ოქრო]]სა და [[მარმარილო]]ში. მთავარ შენობას აქვს ვრცელი [[მარმარილო]]ს იატაკი, ხოლო ზედა ნაწილში დიდი შაბლონური [[გუმბათი]], რომელიც მოპირკეთებულია [[ოქრო]]თი. პენტჰაუსის იატაკზე ექვსი მთავარი ლუქსია განთავსებული, რომლებიც მხოლოდ მაღალი რანგის სტუმრებისთვისაა განკუთვნილი, მათ შორის, სამეფო ოჯახის წევრებისთვის.&lt;ref&gt;[https://www.hotelmanagement-network.com/projects/emirates-palace &quot;Emirates Palace Hotel, Abu Dhabi&quot;.] [https://web.archive.org/web/20071030195621/http://www.hotelmanagement-network. Archived] from the original on 30 October 2007. Retrieved 9 August 2007.&lt;/ref&gt; ერთი ფრთიდან მეორე ფრთამდე ერთი კილომეტრია. 1,3 კილომეტრზეა გადაჭიმული კერძო სანაპირ ზოლი, წყალქვეშა მუზეუმით. 2500 ადამიანისთვის განკუთვნილი უზარმაზარი საკონცერტო დარბაზი. გარე ტერასები და სასტუმროს დარბაზები იტევს დაახლოებით 20 000 სტუმარს.

სასტუმროში მდებარეობს 40 საკონფერენციო დარბაზი, 2 დიდი ფიტნეს დარბაზი, როგორც დასავლეთ  ისე აღმოსავლეთ ფრთაში, 3 საბავშვო კლუბი, 85 [[ბოტანიკური ბაღი]], თეთრი იახტები და [[ლიმუზინი|ლიმუზინები]]. თეთრი ქვიშის სანაპირო, საცუარო აუზები, შადრევნები და სპა ცენტრები., 40 – ზე მეტი შეხვედრის ოთახი, იახტების სადგომი, 2 მოედანი [[ვერტმფრენი|ვერტმფრენისათვის]], მრავალფეროვანი მდიდრული მაღაზიები და  13 საერთაშორისო რესტორანი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; 

== ღონისძიებები ==
[[კრისტინა აგილერა|ქრისტინა აგილერამ]] კონცერტი გამართა თავის ''Back To Basics'' ტურნეს დროს, [[2008]] წლის 24 ოქტომბერს. ჩვენებას 15,000 ადამიანი დაესწრო და მედიის დიდი ყურადღება მიიპყრო . სასტუმრო ასევე ჩანს ახალ ფილმში, ''Fast and Furious 7'', რომელიც გამოვიდა [[2015]] წელს. &lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20150622182412/http://www.thenational.ae/arts-culture/201311 Abu Dhabi is buzzing with Fast &amp; Furious 7 filming rumours - The National&quot;.] Archived from the original on 22 June 2015.&lt;/ref&gt; სასტუმროს კადრები ასევე იქნა გამოყენებული 2007 წელს ფილმში ''„სამეფო“''. &lt;ref&gt;[http://archive.boston.com/ae/movies/articles/2007/09/23/feeling_the_hea &quot;Feeling the heat - The Boston Globe&quot;.] ''archive.boston.com''. [https://web.archive.org/web/20170728202658/http://archive.boston.com/ae/movies/ Archived from the original] on 28 July 2017. Retrieved 14 June 2017.&lt;/ref&gt;[[ჯასტინ ტიმბერლეიკი]] სასტუმროში იმყოფებოდა 2007 წლის 6 დეკემბრის ტურნეს დროს, კონცერტით.&lt;ref&gt;Reporter, Natalie Long, Staff (7 December 2007). [https://gulfnews.com/uae/timberlake-rocks-the-crowd-in-abu-dhabi-1.217076 &quot;Timberlake rocks the crowd in Abu Dhabi&quot;. ''GulfNews'']. [https://web.archive.org/web/20181017164752/https://gulfnews.com/news/uae/leisure/timberl Archived from the original] on 17 October 2018. Retrieved 17 October 2018.&lt;/ref&gt; Emirates Palace ასევე ჩანს 2019 წლის ფილმში 6 Underground  ქალაქის სხვა ღირსშესანიშნავ ადგილებთან ერთად.

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;slideshow&quot;&gt;
ფაილი:Emirates Palace - interior 05.jpg
ფაილი:Emirates Palace - interior 01.jpg
ფაილი:Emirates Palace - interior 02.jpg
ფაილი:Emirates Palace (5768061897).jpg
ფაილი:Emirates Palace (5768030835).jpg
ფაილი:Adventure Pool Emirates Palace - panoramio.jpg
ფაილი:Bauchi Emirates Palace.jpg
ფაილი:Emirates palace-abu dhabi-2011 (6).JPG
ფაილი:Fountains - panoramio.jpg
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სასტუმროები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროები]]</text>
      <sha1>h6am1kg3hj9tvn0uyzrykn238up80tc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კასრ ალ ვატანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>485771</id>
    <revision>
      <id>4808416</id>
      <parentid>4674549</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:10:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აბუ დაბი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808416</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13249" sha1="k1yf3z8n4f66wdl4ke4bc1459limo37" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა შენობა|შენობის სახელი=კასრ ალ-ვატანი|სურათი=|შენობის მშობლიური სახელი=قَصْر ٱلْوَطَن|გახსნა=[[2019]]}}

'''კასრ ალ ვატანი''' ([[არაბული ენა|არაბ]]. '''قَصْر ٱلْوَطَن‎''' - [[ქართული ენა|ქართ]].'''“ერის სასახლე“''')&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://gulfnews.com/uae/abu-dhabi-palace-of-the-nation-opens-to-public-monday-1.1 &quot;Abu Dhabi: Palace of the Nation opens to public Monday&quot;.]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} ''WAM''. [[:en:Gulf_News|Gulf News.]] 2019-03-10. Retrieved 2019-12-09.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Abdul Kader, Binsal (2019-03-11). [https://gulfnews.com/uae/inside-qasr-al-watan-palace-in-abu-dhabi-opens-doors-to-pub &quot;Inside Qasr Al Watan: Palace in Abu Dhabi opens doors to public&quot;.]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [[:en:Gulf_News|Gulf News]]. Retrieved 2019-04-21.&lt;/ref&gt;  '''—'''  პრეზიდენტის სასახლე &lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[https://books.google.ge/books?id=MAYBCwAAQBAJ&amp;pg=PT358&amp;dq=uae+preside &quot;Abu Dhabi&quot;. ''Insight Guides Oman &amp; the UAE (Travel Guide eBook)'']. [[:en:Insight_Guides|''Insight Guides''.]] APA Publications (UK) Limited. 2015-12-01.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;Gueraiche, William (2016-08-10). [https://books.google.ge/books?id=704zDwAAQBAJ&amp;pg=PT152&amp;dq=uae+presidentia &quot;5: Persian Janus&quot;. ''The UAE: A Political and Economic Geography'']. London, New York: I.B. Tauris.&lt;/ref&gt;  [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]], [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებული საამიროებში.]]

== ისტორია ==
 
 
ქვეყნის კულტურული მემკვიდრეობის აღსანიშნავად შეიხებმა [[ხალიფა ბინ ზაიიდ ალ ნაჰაიანი|ხალიფა ბინ ზაიიდ ალ ნაჰაიანიმა]] ([[არაბული ენა|არაბ.]] خليفة بن زايد بن سلطان آل نهيان; დ. [[25 იანვარი]] [[1948]]) — [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების პრეზიდენტი]] და [[აბუ-დაბის საამირო|აბუ-დაბის საამიროს]] მმართველი) და [[მოჰამედ ბინ ზაიიდ ალ ნაჰიანმა]] ([[აბუ-დაბის საამირო|აბუ დაბის]] მეფისნაცვალი და [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] შეიარაღებული ძალების უმაღლესი მეთაურის მოადგილე) გადაწყვიტეს სასახლის გახსნა საზოგადოებისთვის 2019 წელს. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; გახსნამდე სასახლე გამოიყენებოდა მხოლოდ ოფიციალური მიზნებისთვის, კერძოდ, სახელმწიფოთა საგარეო ლიდერების განსათავსებლად, &lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;და ქვეყნის უმაღლესი საბჭოს და მინისტრთა ფედერალური კაბინეტის შეხვედრებისთვის. მას შემდეგაც, რაც საზოგადოებისთვის გაიხსნა, სასახლეს ისევ იყენებენ ამ დანიშნულებით.&lt;ref&gt;Edwards, Noni (2019-04-03). [https://gulfnews.com/uae/visiting-qasr-al-watan-heres-the-best-things-to-see-1.155 &quot;Visiting Qasr Al Watan? Here's the best things to see&quot;.]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} Gulf News. Retrieved 2019-08-30.&lt;/ref&gt;სასახლე საზოგადოებისთვის გახსნეს [[2019|2019 წლის]] [[11 მარტი|11 მარტს]] &lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;Nandkeolyar, Karishma H. (2019-03-11). [https://gulfnews.com/uae/qasr-al-watan-opens-to-the-public-first-person-account-of-a-vi &quot;Qasr Al Watan opens to the public: First-person account of a visit&quot;]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. Gulf News. Retrieved 2019-04-21.&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;Sebugwaawo, Ismail (2019-03-11). [https://www.khaleejtimes.com/nation/abu-dhabi/your-ultimate-guide-to-uaes-latest-la &quot;Your ultimate guide to UAE's latest landmark Qasr Al Watan&quot;]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. [[:en:Khaleej_Times|Khaleej Times.]] Retrieved 2019-08-30.&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;[https://www.qasralwatan.ae/ &quot;Qasr Al Watan&quot;.] Qasr Al Watan. Retrieved 2019-04-21.&lt;/ref&gt;ცერემონიას მასპინძლობდნენ შეიხები [[მუჰამედ ბინ ზაიიდი]] და [[მოჰამედ ბინ რაშიდ ალ მაკტუმი]] ([[არაბული ენა|არაბ.]] محمد بن راشد آل مكتوم; დ. [[22 ივლისი]], [[1949]]) — [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების პრემიერ-მინისტრი]] და [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების პრემიერ-მინისტრი|ვიცე-პრეზიდენტი]] ასევე [[დუბაის საამირო|დუბაის საამიროს]] მმართველი&lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;[https://www.khaleejtimes.com/nation/photos-uae-leaders-inaugurate-qasr-al-watan-in-abu-dhabi &quot;Photos: UAE leaders inaugurate Qasr Al Watan in Abu Dhabi&quot;.] ''WAM''. Khaleej Times. 2019-03-11. Retrieved 2019-08-30.&lt;/ref&gt;აგვისტოში, [[მოგზაურობისა და ტურიზმი|მოგზაურობისა და ტურიზმის ვებსაიტმა]] ''Hotel and Rest''  &lt;ref&gt;Al Majayda, Dr. Jamal (2019-08-27). [https://hotelandrest.com/en/tourism-news/article-54123/ &quot;Qasr Al Watan is among the 20 greatest landmarks of modern culture and art in the world&quot;.] Hotel and Rest. Retrieved 2019-08-30.&lt;/ref&gt;სასახლე დაასახელა ხელოვნებისა და კულტურის მსოფლიოს 20 საუკეთესო  ღირსშესანიშნაობას შორის &lt;ref&gt;[https://design-middleeast.com/abu-dhabis-qasr-al-watan-is-among-the-20 &quot;Abu Dhabi's Qasr Al Watan is among the 20 greatest landmarks of modern culture and art&quot;]. Design Middle East. 2019-08-27. Retrieved 2019-08-30.&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;Shephard, Harriet (2019-08-28). [https://www.timeoutabudhabi.com/attractions/414065-qasr-al-watan-named-as-one- &quot;Qasr Al Watan named as one of the best landmarks in the world&quot;]. Time Out Abu Dhabi. Retrieved 2019-08-30.&lt;/ref&gt;[[2020]] წელს კასრ ალ ვატანის საპრეზიდენტო სასახლე წარდგენილი იყო ''World Travel Awards''– ზე, როგორც მთავარი კულტურული ტურისტული ღირსშესანიშნაობა ახლო აღმოსავლეთში. &lt;ref&gt;alfaham, WAM/Tariq (2020-06-24). [https://www.businessliveme.com/uae/qasr-al-watan-nominated-for-world-travel-awards-as-mid &quot;Qasr Al Watan nominated for World Travel Awards as Middle East's Leading Cultural Tourist Attraction 2020 | Businessliveme.com]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} - Business News Middle East | BLME&quot;. ''Businessliveme.com''. Retrieved 2020-06-25.&lt;/ref&gt;

== ინტერიერი და ექსტერიერი ==
თეთრი სასახლე &lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; უმეტესად თეთრი [[გრანიტი|გრანიტით]] და [[კირქვა|კირქვის]] ფასადით მდიდრულადაა გაფორმებული. იგი მოიცავს 37 მ (121 ფუტიან) გუმბათს, ჭაღს 350 000 ცალი ბროლით და რამდენიმე განყოფილებით. &lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; გუმბათი მდებარეობს &quot;დიდი დარბაზის&quot; სახელით ცნობილ ცენტრალურ დარბაზში, რომელიც აღმოსავლეთით და დასავლეთით ორი ფრთით არის  შემოფარგლული. &lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;

=== აღმოსავლეთის ფრთა ===
აღმოსავლეთ ფრთაში მდებარეობს „ცოდნის სახლი“, სადაც განთავსებულია არაერთი არტეფაქტი და სხვა მნიშვნელოვანი ნივთები. &lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt; შენახულ ნივთებს შორის არის სხვა ქვეყნების ოფიციალური პირების მიერ ნაჩუქარი საჩუქრები  &lt;ref&gt;&quot; [https://www.bayut.com/mybayut/qasr-al-watan-palace-abu-dhabi/ The Qasr al watan Palace in abu Dhabi. Review.&quot;]My  Bayut. 2019. Retrieved 2019-08-30.&lt;/ref&gt;და 2 რელიგიური ტექსტი [[ყურანი]] ([[ბირმინგემი|ბირმინგემის]] ხელნაწერის ასლის ჩათვლით) და [[ბიბლია]] (დავითის ფსალმუნების ჩათვლით). &lt;ref&gt;Sangupta, Chiranti (2019-05-29) [https://gulfnews.com/uae/6-reasons-to-visit-qasr-al-watan-this-eid-1.15591237 &quot;6 Reasons to visit Qasr Al-Watan this Eid.]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [[:en:Gulf_News|Gulf News.]] Retrieved 2019-08-30.&lt;/ref&gt; ასევე არსებობს [[ბიბლიოთეკა]], რომელშიც 50 000-ზე მეტი წიგნში აღწერილი ქვეყნის კულტურული, სოციალური და პოლიტიკური ისტორია.&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt;

=== დასავლეთის ფრთა ===
დასავლეთის ფრთაში არის დარბაზები, რომლებიც გამოიყენება ოფიციალური მიზნებისთვის. არსებობს ოთახი, რომელიც ცნობილია, როგოეც &quot;თანამშრომლობის სულისკვეთებისათვის&quot;. აქ  ჩატარდება [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საემიროების]] მინისტრთა კაბინეტისა და ფედერალური უმაღლესი საბჭოს შეხვედრები, გარდა საერთაშორისო ორგანიზაციების სამიტებისა, როგორიცაა ''ისლამური კონფერენციის ორგანიზაცია'', [[არაბულ სახელმწიფოთა ლიგა]] და ''სპარსეთის ყურის თანამშრომლობის საბჭო'' სხვა ქვეყნებში,  ოფიციალური ღონისძიებების ბანკეტები იმართება. &lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt;

== გარე ბმულები ==

* [https://www.youtube.com/watch?v=GdmuPOx9g7s Inside the Abu Dhabi Presidential Palace] ([[:en:Gulf_News|Gulf News]] on [[:en:YouTube|YouTube]])

== სქოლიო ==
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:საპრეზიდენტო რეზიდენციები]]
[[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროები]]</text>
      <sha1>k1yf3z8n4f66wdl4ke4bc1459limo37</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>შეიხ ზაიედის მეჩეთი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>485809</id>
    <revision>
      <id>4808419</id>
      <parentid>4737116</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:10:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აბუ დაბი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808419</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26517" sha1="95fl8x6x5k2vq5i819b5r7si19ymmvx" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა შენობა|შენობის სახელი=შეიხ ზაიედის მეჩეთი|შენობის მშობლიური სახელი={{lang-ar|مسجد الشيخ زايد}}|არქიტექტურული სტილი=[[ისლამური არქიტექტურა]]&lt;br&gt;სპარსული არქიტექტურა&lt;br&gt;მავრიტანული არქიტექტურა|ქალაქი=[[აბუ დაბი]]|ქვეყანა={{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}|შენობის ტიპი=[[მეჩეთი]]|დაიწყო=[[1996]]|დასრულდა=[[2007]]|ტევადობა=41, 000 +|ფართობი=5627 მ²|მასალა=[[მარმარილო]]|საიტი=http://www.szgmc.ae/|lat_sec=43.2|lat_dir=N|lon_deg=54|lon_min=28|lon_sec=26.4|lon_dir=E|ფოტო=The Prime Minister, Shri Narendra Modi taking selfie with H.E. Sheikh Nahyan bin Mubarak Al Nahyan and H.E. Dr. Anwar Gargash at the Shiekh Zayed Grand Mosque, at Abu Dhabi, UAE on August 16, 2015.jpg|წარწერა=[[ინდოეთი]]ს პრემიერ-მინისტრი  [[ნარენდრა მოდი]] იღებს სელფის შეიხ ნაჰიან ბინ მუბარაქ ალ ნაჰიანთან და  პოლიტიკოს ანვარ მუჰამედ გარგაშთან ერთად შეიხ ზაიედის  მეჩეთის ფონზე.[[აბუ დაბი]],  [[2015]] წლის [[16 აგვისტო]].}}

'''შეიხ ზაიედის დიდი მეჩეთი''' ([[არაბული ენა|არაბ]]. '''جَامِع ٱلشَّيْخ زَايِد ٱلْكَبِيْ'''ر) — მდებარეობს [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] დედაქალაქ [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]]. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.szgmc.gov.ae/ar/Home &quot;Sheikh Zayed Grand Mosque in Abu Dhabi&quot;]. ''www.szgmc.ae''.&lt;/ref&gt;  ის ქვეყნის ყველაზე დიდი [[მეჩეთი]]ა და ერთ-ერთია მსოფლიოს ექვსი უდიდესი [[მეჩეთი|მეჩეთიდან.]] სახელი ეწოდა  [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] დამფუძნებლის და პირველი პრეზიდენტის [[შეიხ ზაიედ იბნ სულთან ალ-ნაჰიანის]] პატივსაცემად, რომელიც იქვეა დაკრძალული. [[მეჩეთი]] ოფიციალურად გაიხსნა 2007 წლის [[რამადანი|რამადანის]] თვეში.ის საკულტო ადგილია ყოველდღიური, პარასკევის და სადღესასწაულო ლოცვებისთვის. 41000-ზე მეტ ადამიანს შეუძლია ეწვიოს მას ეიდის დღესასწაულის დროს &lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[[:en:Sultan_Sooud_Al-Qassemi|Al Qassemi, Sultan Sooud]] (2017-11-16). [https://gulfnews.com/entertainment/arts-culture/demystifying-sharjahs-iconic-kin &quot;Demystifying Sharjah's iconic King Faisal Mosque&quot;.]{{Dead link|date=სექტემბერი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} Gulf News. Retrieved 2019-08-15.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; შეიხ ზაიედის [[მეჩეთი|მეჩეთში]], ისევე როგორც [[დუბაი|დუბაის]] ჯუმეირას [[მეჩეთი|მეჩეთში]], ყველა მსურველს უშვებენ (არა მხოლოდ [[მუსლიმები|მუსლიმებს]]).   რე­ლი­გი­უ­რი რი­ტუ­ა­ლე­ბის დროს ტუ­რის­ტე­ბი შე­ნო­ბას ტო­ვე­ბენ.ტურიზმის სამინისტრომ გამოაცხადა, რომ [[მეჩეთი|მეჩეთის]] ექსკურსიები ტარდება [[მუსლიმები|მუსლიმებისა]] და არამუსლიმებისთვის 2008 წლის მარტის შუა რიცხვებიდან. იქ შესვლა და ექსკურსიები უფასოა.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;[https://www.tamm.abudhabi/ &quot;Sheikh Zayed Grand Mosque History&quot;.] Abu Dhabi Government. Retrieved 26 February 2014.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;[https://www.architravel.com/architravel/architects/yousef-abdelky/ &quot;Yousef Abdelky | ArchiTravel&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181001142439/https://www.architravel.com/architravel/architects/yousef-abdelky/ |date=2018-10-01 }}. ''www.architravel.com''. Retrieved 2017-06-24.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
დიდი [[მეჩეთი]] აშენდა 1996 - 2007 წლებში. &lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt; მისი მშე­ნებ­ლო­ბა 600 მლნ ევრო დაჯ­და.იგი შეიქმნა [[სირია|სირიელი]] არქიტექტორის [[იუსეფ აბდელკის]] მიერ.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt; სამშენებლო კომპლექსი დაახლოებით 290 420 მ (950 1380 ფუტია და მოიცავს 12 ჰექტარზე მეტ ტერიტორიას, გარე კეთილმოწყობისა და პარკირების გამოკლებით. შენობის ძირითადი ღერძი მოქცეულია  დასავლეთიდან დაახლოებით 11 ° –ით სამხრეთით, აქვს სწორება ქააბის, [[მექა|მექის]] [[საუდის არაბეთი|-საუდის არაბეთი]]-მიმართულებით.

პროექტი დაიწყო [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] გარდაცვლილმა პრეზიდენტმა [[შეიხ ზაიედ ბინ სულთან ალ ნაჰიანმა,|შეიხ ზაიედ ბინ სულთან ალ ნაჰიანმა]]. მას სურდა შეექმნა სტრუქტურა, რომელიც გააერთიანებდა [[ისლამი|ისლამური]] სამყაროს კულტურულ მრავალფეროვნებას არქიტექტურისა და ხელოვნების ისტორიულ და თანამედროვე ღირებულებებთან.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;[https://www.wondermondo.com/sheikh-zayed-mosque-abu-dhabi/ &quot;Sheikh Zayed Mosque, Abu Dhabi&quot;.] Wondermondo.&lt;/ref&gt; 2004 წელს შეიხ ზაიედი გარდაიცვალა. ის დაკრძალეს [[მეჩეთი|მეჩეთის]] ეზოში.

შეიხ ზაიედის  [[მეჩეთი|მეჩეთის]]  ცენტრალური ოფისი მდებარეობს დასავლეთ [[მინარეთი|მინარეთებზე]] და განაგებს ყოველდღიურ საქმიანობას, ემსახურება  სასწავლო  კერას და ვიზიტორების პროგრამას  საგანმანათლებლო, კულტურული ღონისძიებების საშუალებით. ჩრდილო – აღმოსავლეთის [[მინარეთი|მინარეთში]] მდებარე [[ბიბლიოთეკა]] საზოგადოებას ემსახურება კლასიკური წიგნებით და პუბლიკაციებით, რომლებიც მოიცავს [[ისლამი|ისლამურ]] თემებს: [[მეცნიერება|მეცნიერება,]] [[ცივილიზაცია|ცივილიზაცია,]] [[კალიგრაფია|კალიგრაფია,]] [[ხელოვნება]] და [[ნუმიზმატიკა]],  იშვიათი პუბლიკაციები, რომლებიც 200 წლით თარიღდება. კოლექციაში შედის  მასალები მრავალ ენაზე, მათ შორის [[არაბული ენა|არაბულ,]] [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულ]], [[იტალიური ენა|იტალიურ,]] [[ესპანური ენა|ესპანურ]], [[გერმანული ენა|გერმანულ]] და [[კორეული ენა|კორეულ]] ენებზე. ზედიზედ ორი წლის განმავლობაში ''TripAdvisor''- მა იგი მსოფლიოს მეორე საყვარელ ღირსშესანიშნაობად დაასახელა. &lt;ref name=&quot;:5&quot;&gt;The National Staff.(27 May, 2017) . [https://www.thenationalnews.com/business/travel-and-tourism/sheikh-zayed-grand-mosque-ranked-world-s-second-favourite-landmark- &quot;Sheikh Zayed Grand Mosque ranked world's second favourite landmark | The National&quot;]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }}. Retrieved 28 May 2017.&lt;/ref&gt;

== დიზაინი და კონსტრუქცია ==
[[ფაილი:Facade Detail (220522747).jpeg|მარცხნივ|მინი|ფასადის დეტალები]]
შეიხ ზაიედის [[მეჩეთი|მეჩეთის]] დიზაინის შთაგონების წყაროები გახდა: [[ირანი|ირანის]] [[მეჩეთი]], [[მოგოლთა იმპერია|მოგოლთა]]  [[მეჩეთი]], [[ალექსანდრია|ალექსანდრიის]] [[აბუ ალ-აბას ალ-მურსი|აბუ ალ-აბას ალ-მურსის]]  [[მეჩეთი]], [[ეგვიპტე|ეგვიპტეში]], აგრეთვე [[ინდოეთი|ინდო-]][[ისლამი|ისლამური]]  [[მეჩეთი]], კერძოდ ბადშაჰის [[მეჩეთი]] [[ლაჰორი|ლაჰორში]], [[პაკისტანი|პაკისტანში]], რომელმაც უშუალო გავლენა მოახდინა. გუმბათის განლაგება და [[მეჩეთი|მეჩეთის]] იატაკის გეგმა შთაგონებულია ბადშაჰის [[მეჩეთი|მეჩეთის]]გან. მისი თაღები ტიპურად [[მავრიტანია|მავრიტანულია]], ხოლო [[მინარეთი]] კლასიკური არაბული სტილისაა.

.წამყვანი კონტრაქტორის [[იმპრეგილოს]] ([[იტალია]]) ხელმძღვანელობით 3000-ზე მეტი მუშა და 38 ქვეკონტრაქტორი მონაწილეობდა  მშენებლობაში. [[მეჩეთი|მეჩეთის]] მშენებლობა დასრულდა მეორე კონტრაქტით, ''Joint Venture ACC''- სა და ''Six Construction-'' ის მიერ  2004 და 2007 წლებში. &lt;ref name=&quot;:6&quot;&gt;[https://www.accsal.com/projects/sheikh-zayed-grand-mosque/ &quot;Sheikh Zayed Grand Mosque&quot;]. ''Accsal''. Retrieved 13 March 2019.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;[https://www.besix.com/en/projects/sheikh-zayed-grand-mosque Sheikh Zayed Grand Mosque. Architectural splendur.&quot;] ''Besix''. Retrieved 13 March 2019.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[http://www.gulfconstructiononline.com/news/5902_Infrastructure-boost.html &quot;Infrastructure boost&quot;]. Gulf Construction Online. 2004-08-01.&lt;/ref&gt; ბუნებრივი მასალები შეირჩა მისი დიზაინისა და კონსტრუქციის უმეტესი ნაწილისთვის მათი გამძლეობის მიხედვით:  [[მარმარილო]], [[ოქრო|ოქრო,]] ნახევრად ძვირფასი ქვები, კრისტალები და კერამიკა.  მასალები  მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან ჩავიდა, მშენებლობასა და გაფორმებაზე მონაწილეობდნენ ხელოსნები მსოფლიოს ქვეყნებიდან მათ შორის: [[ინდოეთი]]დან, [[იტალია|იტალიიდან]], [[გერმანია|გერმანიიდან]], [[ეგვიპტე|ეგვიპტედან]], [[თურქეთი|თურქეთიდან]], [[მაროკო]]დან, [[პაკისტანი|პაკისტანიდან]], [[მალაიზია|მალაიზიაიდან]], [[ირანი|ირანიდან]], [[ჩინეთი]]დან, [[გაერთიანებული სამეფო]]დან, [[ახალი ზელანდია|ახალი ზელანდიიდან,]] [[ჩრდილოეთი მაკედონია|ჩრდილოეთ მაკედონიიდან]] და [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები]]დან.

[[მეჩეთი|მეჩეთს]] ერთდროულად შეუძლია 40 ათასი ადამიანის განთავსება. მთავარი სალოცავი დარბაზი გათვლილია 7 ათას მორწმუნეზე. მთავარ სალოცავი დარბაზის გვერდით ორ ოთახში 1500 ადამიანის განთავსებაა შესაძლებელი. ორივე ეს ოთახი მხოლოდ ქალებისთვისაა განკუთვნილი.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; ეზოს ოთხივე კუთხეში ოთხი [[მინარეთი|მინარეთია]], რომელთა სიმაღლე დაახლოებით 107 მეტრია. მთა­ვა­რი შე­ნო­ბის გარ­შე­მო არ­სე­ბულ კე­დელ­ზე 57 მარ­მა­რი­ლოს გუმ­ბა­თია გან­თავ­სე­ბუ­ლი.  დაახლოებით 17,000 მ 2 (180,000 კვ.მ.) მე­ჩე­თის ყვავილების ეზო [[მარმარილო|მარ­მა­რი­ლო­თია]] და­ფა­რუ­ლი, მას­ზე სხვა­დას­ხვა ფე­რის ყვა­ვი­ლე­ბის მო­ზა­ი­კაა და­ტა­ნი­ლი. ის უდიდესია მსოფლიოში.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;[[ფაილი:Chandelier in Sheikh Zayed Mosque, Abu Dhabi.jpg|ალტ=ჭაღი შეიხ ზაიდის მეჩეთში|მარცხნივ|მინი|ჭაღი შეიხ ზაიდის მეჩეთში]]
ხალიჩა, რომელიც გადაჭიმულია უზარმაზარ ფართობზე,  მსოფლიოში ყველაზე დიდი ხალიჩაა. ის დამზადდა [[ირანი|ირანული]] ხალიჩების კომპანიის მიერ [[ირანი|ირანელი]] მხატვრის ა''ლი ხალიკის'' ნახატის მიხედვით &lt;ref name=&quot;:4&quot; /&gt; ხალიჩის ფართობი 5,627 კვადრატული მეტრია და მასზე მუშაობდა დაახლოებით 1200 ფეიქარი, 20 ტექნიკური პერსონალი და 30 მუშა. ამ ხალიჩის წონაა 47 ტონა - 35 ტონა მატყლი (უპირატესად გამოყენებულია [[ახალი ზელანდია|ახალი ზელანდიის]] და [[ირანი|ირანის]] [[მატყლი]]) და 12 ტონა ბამბა. ხალიჩის სტრუქტურაში 2 268 000 კვანძია.მის დასრულებას დაახლოებით ორი წელი დასჭირდა. &lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;ინ­ტე­რი­ე­რის დი­ზა­ინ­ში [[მარ­მა­რი­ლო|მარ­მა­რი­ლოს]] გარ­და, 24 კა­რა­ტი­ა­ნი [[ოქრო]] და სხვა­დას­ხვა თვლე­ბია გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი. მათ შო­რის, [[ამეთვისტო|ამეთ­ვის­ტო]], მთის ბრო­ლი და ბუ­ნებ­რი­ვი [[მარგალიტი|მარ­გა­ლი­ტი]].

[[მეჩეთი|მეჩეთის]] დარბაზებში განთავსებულია [[მიუნხენი|მიუნხენში]]( [[გერმანია|გერმანია)]] კომპანია ფაუსტაგის მიერ წარმოებული შვიდი ჭაღი. გაფორმებულია  [[ავსტრია|ავსტრიული]] წარმოების [[ოქრო|ოქროს]] ფოთლებით და მილიონობით [[სვაროვსკის კრისტალით]]. [[მეჩეთი|მეჩეთის]] მთავარი ჭაღი ყველაზე დიდი რჩებოდა მსოფლიოში (10 მეტრი დიამეტრი, 15 მეტრი სიმაღლე, წონა დაახლოებით 12 ტონა)&lt;ref name=&quot;:5&quot; /&gt; 2010 წლის 26 ივნისამდე, ვიდრე მეზობელ [[კატარი|კატარში]] კიდევ უფრო დიდი ჭაღი არ დამონტაჟდა.&lt;ref name=&quot;:6&quot; /&gt; ამასთან, ის  მსოფლიოს [[მეჩეთი|მეჩეთებში]] დამონტაჟებული.ჭაღებიდან უდიდესია.

== არქიტექტურა ==
[[მეჩეთი|მეჩეთის]] ოთხ კუთხეში ოთხი [[მინარეთი|მინარეთია]], რომლებიც დაახლოებით 107 მეტრის სიმაღლეზეა. მთავარი შენობის გარე რიგი დაფარულია 82 გუმბათით. გუმბათები მორთულია თეთრი [[მარმარილო|მარმარილოთი]], ინტერიერი ასევე [[მარმარილო|მარმარილოთია]] გაფორმებული. ეზო, რომლის ფართობი დაახლოებით 17 400 კვადრატული მეტრია, მოპირკეთებულია ფერადი [[მარმარილო|მარმარილოთი]].


არკადების გასწვრივ აუზებში  [[მეჩეთი|მეჩეთის]] სვეტები ირეკლება, რომლებიც ღამით განათებულია. უნიკალური განათების სისტემა შეიმუშავეს არქიტექტორებმა ''Speirs-'' მა და ''Major Associates-'' მა მთვარის ფაზების ასახვის მიზნით. ულამაზეს მოლურჯო-ნაცრისფერი ღრუბლები გამოისახება გარე კედლებზე და მთვარის ფაზის მიხედვით უფრო ნათელი და მუქი ხდება.მთავარ სალოცავ დარბაზში მდებარე 96 სვეტი [[მარმარილო|მარმარილოთია]] მოპირკეთებული და  ინკრუსტირებულია პერლამუტრით. ეს  ერთ-ერთი იშვიათი ადგილია, სადაც ასეთი ოსტატობის ნახვაა შესაძლებელი.
ღმერთის ([[ალაჰი|ალაჰის]]) 99 სახელი (თვისება ან ატრიბუტი) გამოსახულია ''კიბლას'' კედელზე ტრადიციული ''ქუფიური კალიგრაფიით'', რომელიც შექმნა [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] ცნობილ [[კალიგრაფია|კალიგრაფმ]]ა, ''მუჰამედ მანდი ალ-ტამიმიმ.'' ამავე კედელზე არის დახვეწილი ბოჭკოვანი განათება, რომელიც ორგანული დიზაინის ნაწილია.საერთო ჯამში, მეჩეთი [[კალიგრაფია|კალიგრაფიის]] სამ სტილს იყენებს - ''ნასხი, თულუთი'' და ''კუფიკი''. ისინი შეიმუშავეს ''მოჰამედ მანდი ალ-ტამიმიმ'' [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებული საამიროებიდან,]] ''ფარუკ ჰადდადიმ'' [[სირია|სირიიდან]] და ''მოჰამედ ალამმა'' [[იორდანია|იორდანიიდან]].&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== ინციდენტი ==
2013 წელს ამერიკელმა მომღერალმა [[რიანა|რიანამ]]  კრიტიკა დაიმსახურა კერძო ვიზიტის დროს  [[მეჩეთი|მეჩეთის]]  ფონზე გადაღებების  გამო. გავრცელებული ინფორმაციით, ის ინციდენტის დროს შეურაცხმყოფელი და პროვოკაციული ფორმით პოზირებდა. მომხდარის შემდეგ თანამშრომლებმა სთხოვეს ადგილის დატოვება. &lt;ref&gt;[https://www.huffpost.com/entry/sheikh-zayed-mosque-rihannna-photoshoot_n_4136178 &quot;Sheikh Zayed Mosque Rihanna Photo Shoot: Muslims React To Abu Dhabi Incident&quot;]. ''The Huffington Post''. 21 October 2013. Retrieved 11 January 2015.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery&gt;
ფაილი:Chandelier of Sheikh Zayed Mosque, Abu Dhabi.jpg
ფაილი:Abu Dhabi - View of Sheikh Zayed Mosque at night - نظرا لمسجد الشيخ زايد في الليل - panoramio (3).jpg
ფაილი:Gradens Sheikh Zayed Grand Mosque in Abu Dhabi - panoramio.jpg
ფაილი:Sheikh Zayed Grand Mosque in Abu Dhabi - panoramio (8).jpg
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:მეჩეთები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სუნიტური მეჩეთები]]
[[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროები]]</text>
      <sha1>95fl8x6x5k2vq5i819b5r7si19ymmvx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აბუ-დაბის ლუვრი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>485845</id>
    <revision>
      <id>4808417</id>
      <parentid>4808117</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:10:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აბუ დაბი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808417</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14535" sha1="82toakxumoe1zdmn30zr9lhfmua29qg" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი|სახელი=აბუ დაბის ლუვრი|სურათი=LouvreAD tree.jpg}}

'''აბუ დაბის ლუვრი'''—ხელოვნებისა და ცივილიზაციის მუზეუმი [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]], [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში]], რომელიც [[2017]] წელს გაიხსნა .მუზეუმის კოლექცია მოიცავს სხვადასხვა ეპოქისა და ცივილიზაციის ექსპონატებს.  [[ლეონარდო და ვინჩი|ლეონარდო და ვინჩის]] ,[[პიკასო|პიკასოს]], [[პოლ გოგენი|გოგენის]], [[ედუარ მანე|მანეს]], [[რენე მაგრიტი|მაგრიტის]], [[ვინჩენცო ბელინი|ბელინის]] ნახატებს.&lt;ref&gt;[https://www.louvre.fr/en/louvre-abu-dhabi The Louvre Abu Dhabi – Louvre Museum – Paris&quot;]. 6 September 2017.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20141023185940/http://www.glammonitor.com/2014/10 &quot;Vincent Van Gogh, Andy Warhol, Claude Monet and Henri Matisse in Louvre Abu Dhabi&quot;. Glammonitor. 21 October 2014]. Archived from the original on 23 October 2014. Retrieved 21 October 2014.&lt;/ref&gt;

== ადგილმდებარეობა ==
მუზეუმის შენობა მდებარეობს საადიათის [[კუნძული|კუნძულზე]]. [[კუნძული|კუნძულზე]] ასევე განთავსებულია სოლომონ [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰეიმის მუზეუმის]] ფილიალი და შეიხ ზაიედის ისტორიის ეროვნული მუზეუმი. &lt;ref&gt;[https://www.louvre.fr/en/louvre-abu-dhabi &quot;The Louvre Abu Dhabi – Louvre Museum – Paris&quot;]. 6 September 2017.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20081030030206/http://www.ameinfo.com/143289.html &quot;French Culture Minister heads delegation to UAE capital to seal Louvre Abu Dhabi operating framework&quot;.] AME Info. 7 January 2008. Archived from the original on 30 October 2008. Retrieved 16 September 2008.&lt;/ref&gt;

== მუზეუმის მშენებლობა ==
აბუ დაბის ლუვრის არქიტექტორია [[ჟან ნუველი]]. მუზეუმის შექმნის შესახებ გადაწყვეტილება [[2007]] წელს მიიღეს. მშენებლობა დაიწყო [[2009]] წლის [[26 მაისი|26 მაისს]], ცერემონიალზე იმყოფებოდნენ [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] პრეზიდენტი [[ჟაკ შირაკი]] და [[აბუ-დაბის საამირო|აბუ დაბის საამიროს]] მეფისნაცვალი [[მუჰამედ ბინ ზაიიდ ალ-ნაჰიანი|მუჰამედ ბინ ზაიდ ალ-ნაჰიანი]]. &lt;ref&gt;Bardsley, Daniel (19 August 2008). [https://web.archive.org/web/20090211164644/http://www.thenational.ae/article/2008 &quot;Abu Dhabi's Louvre to get Middle East art&quot;.] The National. Archived from the original on 11 February 2009. Retrieved 8 September 2008.&lt;/ref&gt; თავდაპირველად  აბუ დაბის ლუვრი უნდა გაიხსნილიყო [[2012]] წელს  [[2012]] წლის იანვარში ცნობილი გახდა, რომ მუზეუმი [[2015]] წელს გაიხსნებოდა. მოგვიანებით, გახსნის თარიღი გადაიდო [[2016]] წლამდე. [[2016]] წელს  ხელისუფლებამ დანიშნა ფრანგი ''მანუელ რაბათე'' მუზეუმის დირექტორად. მუზეუმის გახსნა  [[2017]] წლისათვის გადაიდო. [[2017]] წლის [[6 სექტემბერი|6 სექტემბერს]] [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] კულტურის მინისტრმა ფრანსუა ნისენმა გამოაცხადა [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] ლუვრის გახსნის საბოლოო თარიღი - იმავე წლის [[11 ნოემბერი]]. გახსნის ცერემონია დაიგეგმა მაღალი რანგის ოფიციალური სტუმრების თანდასწრებით [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] პრეზიდენტის [[ემანუელ მაკრონი|ემანუელ მაკრონის]] ხელმძღვანელობით.  [[2017]] წლის [[11 ნოემბერი|11 ნოემბერს]] მუზეუმი გაიხსნა საზოგადოებისთვის  [[8 ნოემბერი|8 ნოემბერს]] გაიმართა საზეიმო ცერემონია [[საფრანგეთი|საფრანგეთისა]] და [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] პრეზიდენტების მონაწილეობით.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.nytimes.com/2007/03/07/arts/design/07louv.html &quot;Riding, Alan&quot;.] ''[[:en:The_New_York_Times|The New York Times]]''. 7 March 2007. Retrieved 9 September 2008.&lt;/ref&gt;

== კოლექცია ==
[[ფაილი:VAE-louvre-06.jpg|მარცხნივ|მინი]]
[[ფაილი:Leonardo da Vinci, Salvator Mundi, c.1500, oil on walnut, 45.4 × 65.6 cm.jpg|ალტ=ლეონარდო და ვინჩი &quot;სალვატორ მუნდი&quot;|მინი|[[ლეონარდო და ვინჩი]] &quot;სალვატორ მუნდი&quot;(სამყაროს მხსნელი)]]
ექსპოზიცია [[საფრანგეთი|ფრანგული]] მუზეუმებიდან ჩამოტანილი სამასი ექსპონატისაგან და ამდენივე ადგილობრივი ექსპონატისაგან შესდგება. მუზეუმში წარმოდგენილია [[ლუვრი|ლუვრის,]] [[პომპიდუს ცენტრი (პარიზი)|ჟორჟ პომპიდუს ცენტრის]] [[ვერსალის სასახლე|ვერსალის]] 300-მდე ექსპონატი. [[2014]] წელს ცნობილი გახდა, რომ აბუ დაბის ლუვრმა დაიქირავა საფრანგეთის მუზეუმებიდან [[ლეონარდო და ვინჩი|ლეონარდო და ვინჩის]] მშვენიერი ფერონერა, რომელსაც &quot;მონა ლიზას&quot; მოადგილეს უწოდებენ და  &quot;სამყაროს მხსნელთან&quot;  ერთად მუზეუმის მთავარ განძს წარმოადგენს. ასევე საგამოფენო დარბაზებს ამშვენებს [[ანრი მატისი|მატისის]] ნამუშევრები, [[ვან გოგის ავტოპორტრეტი (1889)|ვან გოგის ავტოპორტრეტი]], [[ჟაკ-ლუი დავიდი|ჟაკ-ლუი დავიდის]] &quot;ნაპოლეონი წმინდა ბერნარის უღელტეხილზე&quot;,  [[კლოდ მონე|კლოდ მონეს]] &quot;ლაზარე ”.

მუზეუმში არის თემატური ოთახები, სადაც გამოფენილია სხვადასხვა ქვეყნის სიძველეები: [[ჩინეთი|ჩინეთის]], [[ინდოეთი|ინდოეთის]], [[ერაყი|ერაყის]], [[კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|კონგოს]] და ა.შ. მუზეუმში წარმოდგენილია სხვადასხვა კულტურის რელიგიური ობიექტები: მე -9 საუკუნის ვერდი &quot;ცისფერი ყურანი&quot;, [[იემენი|იემენის]] [[თორა]] 1414 და [[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] ორი გოთური [[ბიბლია]]. და სხვა არაბულმა მუზეუმებმა აბუ დაბის ლუვრს 28 მნიშვნელოვანი ნივთი ასესხეს ძვ.წ.). მუზეუმს უწოდებენ [[არაბული სამყარო|არაბული სამყაროს]] პირველ უნივერსალურ მუზეუმს 

== ღირებულება ==
აბუ დაბის ლუვრის მდებარე შენობის მშენებლობის ღირებულება 600 მილიონ ევროდ არის შეფასებული [[ლუვრი|პარიზის ლუვრის]] წარმომადგენელი, სააგენტო ''France-Muséums,'' იღებს ვალდებულებას, უზრუნველყოს საკონსულტაციო მომსახურება, გაქირავება ხელოვნების საგნებით და მისცეს ლუვრის სახელის გამოყენების უფლება [[2037]] წლამდე  რაც მუზეუმის  ხელმძღვანელობას დაახლოებით ერთი მილიარდი ევრო დაუჯდა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;&lt;ref&gt;Dlanchian, Noric (13 March 2007). [https://web.archive.org/web/20080729211803/http://www.dilanchian.com.au/ip/louvre- &quot;Louvre Abu Dhabi&quot;]. Dilanchian Lawyers and Consultants. Archived from the original on 29 July 2008. Retrieved 8 September 2008.&lt;/ref&gt;

== კრიტიკა ==
აბუ დაბის ლუვრის  მშენებლობისა  იქ და საფრანგეთის მუზეუმების კოლექციებიდან ნახატების გადატანის გადაწყვეტილებამ ზოგიერთ ფრანგი მხატვარის მწვავე კრიტიკა გამოიწვია. 4,700 მუზეუმის ექსპერტმა, არქეოლოგმა და ხელოვნების ისტორიკოსმა ხელი მოაწერეს პეტიციას, რომელშიც ნათქვამია, რომ ”[საფრანგეთის] მუზეუმები არ იყიდება” ასევე იყო ბრალდებები მუზეუმის მშენებლობის მუშაკთა ექსპლუატაციის შესახებ. მაგალითად, გაზეთმა ''Guardian''- მა მშენებელთა სამუშაო პირობები შეადარა ”თანამედროვე მონობას”. მუზეუმის არქიტექტორმა [[ჟან ნუველი|ჟან ნუველმა]], კრიტიკის საპასუხოდ განაცხადა, რომ მუზეუმის მშენებლებისთვის [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] უკეთესი პირობებია, ვიდრე ზოგიერთი მშენებლისათვის [[ევროპა|ევროპაში]]. &lt;ref&gt;Farhat, Maymanah (27 March 2007). [https://web.archive.org/web/20081202080755/http://www.zmag.org/znet/viewArticle/1730 &quot;The Louvre Abu Dhabi, Exploitation and the Politics of the Museum Industry&quot;.] ZNet. Archived from the original on 2 December 2008. Retrieved 8 September 2008.&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=&quot;slideshow&quot;&gt;
ფაილი:Èdouard Manet - The Bohemian.jpg
ფაილი:Jacob Jordaens - The Good Samaritan (Podhorce).jpg
ფაილი:La-partie-de-bésigue.jpg
ფაილი:Rembrandt Oil Study of Christ.jpg
ფაილი:Dep Sec Brouillette visited Louvre Abu Dhabi (2).jpg
ფაილი:Édouard Manet - Nature morte au cabas et à l'ail.jpg
ფაილი:David, Jacques-Louis - Bonaparte franchissant le Grand-Saint-Bernard - Château de Versailles MV 8550 Abu Dhabi.jpg
ფაილი:Louvre Abu Dhabi entrance.jpg
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:2017 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროების მუზეუმები]]</text>
      <sha1>82toakxumoe1zdmn30zr9lhfmua29qg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გუგენჰაიმის მუზეუმი (აბუ-დაბი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>486591</id>
    <revision>
      <id>4808346</id>
      <parentid>4668431</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:19:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროები]]; დაემატა [[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროების მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808346</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12575" sha1="064tpoo8povf7r9lfr1uze5g4ozvt14" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი|სახელი=აბუ დაბის გუგენჰაიმის მუზეუმი|სურათი=Maquetas de edificios-abu dhabi-2011 (4).JPG|native_name={{lang-ar|غاغينهايم أبو ظبي}}|ქვეყანა=არაბთა გაერთიანებული საამიროები|მისამართი=[[აბუ დაბი]],  კუნძული საადიათი|დაარსდა=[[2026]]|website=https://www.guggenheim.org/about-us|coordinates={{Coord|24|32|22.25|N|54|23|56.25|E|type:landmark|display=inline,title}}|lat_deg=24|განედი=32|lat_min=22|lat_sec=25|lat_dir=N|lon_deg=54|გრძედი=23|lon_min=56|lon_sec=25|lon_dir=E}}

'''გუგენჰაიმის მუზეუმი (აბუ-დაბი)—'''[[გუგენჰაიმის მუზეუმი|სოლომონ რ. გუგენჰაიმის]] თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის ფილიალი [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] ([[ინგლისური ენა|ინგლ]].Guggenheim Abu Dhabi Museum) [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში.]]

სოლომონ გუგენჰაიმის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის ახალი შენობა [[აბუ-დაბი|აბუ-დაბიში]] აშენდება. აღნიშნული პროექტის ჯამური ღირებულება 680 მილიონია [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარია.]] 

[[სოლომონ გუგენჰაიმის]] ფონდის მიერ 1937 წელს დაარსებული მუზეუმის ამჟამინდელი დირექტორის [[რიჩარდ არმსტრონგის]] თქმით, სამშენებლო სამუშაოები 2022 წელს დასრულდება. აღნიშნული განცხადება მან „''აბუ დაბის კულტურულ სამიტზე“'' გააკეთა. 

შენობის დიზაინი ამერიკელ არქიტექტორს [[ფრენკ გერი|ფრენკ გერის]] ეკუთვნის. მუზეუმში 18.000 კვადრატული მეტრი დაეთმობა საგამოფენო სივრცეს, ხოლო გალერეას-13.000 კვადრატული მეტრი. 

''Construction Week Online''-ს ინფორმაციით, შენობას ააშენებენ [[აბუ დაბის ლუვრი|ლუვრის მუზეუმის]] მახლობლად ''საადიათის კუნძულზე'' და გახდება [[გუგენჰაიმის მუზეუმი (ნიუ-იორკი)|ნიუ იორკის მუზეუმის]] მეხუთე - ყველაზე დიდი ფილიალი. მისი ზომა 12-ჯერ აღემატება ორიგინალს. მასში წარმოდგენილი იქნება თანამედროვე ხელოვნების, მათ შორის, Pop-Art-ის ნიმუშები.&lt;ref&gt;Crook, Lizzie. [https://www.dezeen.com/2019/05/08/guggenheim-abu-dhab &quot;Construction set to begin on Frank Gehry's long-awaited Guggenheim Abu Dhabi&quot;,] Dezeen.com, May 8, 2019&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Crane, Jim (July 8, 2006). [https://web.archive.org/web/20080526015521/http://www.cbsnews.com/stories/200 &quot;Guggenheim to Build Museum in Abu Dhabi&quot;.] CBS News. Archived from the originalon 2008-05-26. Retrieved 2008-09-23.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
[[ფაილი:Saadiyat Island - Guggenheim Museum - Mona Lisa with a mustache in front of the entrance - السعديات أيسلندا - متحف غوغنهايم - الموناليزا بشارب أمام مدخل - panoramio.jpg|მარცხნივ|მინი|[[მონა ლიზა]]  [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰაიმის მუზუმის]] შესასვლელში]]
2006 წლის 8 ივლისს [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საემიროების]] დედაქალაქ [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] განაცხადეს, რომ [[ნიუ-იორკი|ნიუ იორკში]]  სოლომონ რ. გუგენჰემის ფონდთან ხელი მოეწერა შეთანხმებას, [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰაიმის მუზეუმის]] მშენებლობის შესახებ  ''საადიათის კუნძულზე''.&lt;ref&gt;Krane, Jim (July 8, 2006). [https://web.archive.org/web/20080526015521/http://www.cbsnews.com/stories/200 &quot;Guggenheim to Build Museum in Abu Dhabi&quot;.] CBS News. Archived from the originalon 2008-05-26. Retrieved 2008-09-23.&lt;/ref&gt;

2008 წელს  გუგენჰაიმის ფონდში განაცხადეს,  რომ &quot;[[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] ტურიზმის განვითარების და ინვესტიციის კომპანია ... მუზეუმის მფლობელი იქნება“ ხოლო &quot;გუგენჰაიმის ფონდი შექმნის და მართავს&quot; მის პროგრამას. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.guggenheim.org/about-us &quot;Abu Dhabi to build Gehry-designed Guggenheim Museum&quot;.] 8 September 2008. Retrieved 2008-10-05.&lt;/ref&gt;

სოლომონ რ. გუგენჰეიმის ფონდის თავმჯდომარე უილიამ მაკის თქმით, ეს შეთანხმება მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო ქვეყნებს შორის მომავალი კულტურული თანამშრომლობის განვითარებისათვის. [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] მეფისნაცვალმა, [[შეიხ მოჰამედ ბინ ზაიედ ალ ნაჰიანმა]] აღნიშნა, რომ &quot;ხელმოწერა წარმოადგენს [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] მთავრობის გადაწყვეტილებას, შექმნას მსოფლიო კლასის კულტურული დანიშნულების ადგილი როგორც [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] მოსახლეობისათვის , ისე ვიზიტორებისთვის. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== მდებარეობა ==
[[ფაილი:Guggenheim Pavilions at Saadiyat Island.jpg|მინი|პავილიონები]]
გუგენჰეიმის შენობა ამბიციური პროექტის ნაწილია, რომელიც ითვალისწინებს ”შექმნას საგამოფენო სივრცე  და გადააქციოს ოდესღაც უდაბნოში მდებარე მიძინებული დედაქალაქი სპარსეთის ყურის სანაპიროზე  ხელოვნების საერთაშორისო დედაქალაქად და ტურისტულ იდანიშნულების ცენტრად &lt;ref&gt;&quot;Fatah, Hassan. [https://www.nytimes.com/2007/02/01/arts/design/01isla.html?scp=83&amp;sq=&amp;st &quot;Celebrity Architects Reveal a Daring Cultural Xanadu for the Arab World&quot;,] ''The New York Times'', February 1, 2007, accessed April 2, 2012&lt;/ref&gt;. გუგენჰეიმის ყოფილმა დირექტორმა [[თომას კრენსი|თომას კრენსმა]] აღნიშნა, რომ ”ახლო აღმოსავლეთი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი განვითარებადი რეგიონია მსოფლიოში თანამედროვე კულტურის თვალსაზრისით” .&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20081030030206/http://www.ameinfo.com/143289.html &quot;French Culture Minister heads delegation to UAE capital to seal Louvre Abu Dhabi operating framework&quot;]. AME Info. 7 January 2008. Archived from the original on 30 October 2008. Retrieved 2008-09-16.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Critchlow, Andrew (July 8, 2006). [https://www.bloomberg.com/politics?pid=20601088&amp;sid=amvBsvfFGQj0&amp;refer=cult &quot;Guggenheim to Open Gehry-Designed Museum in Abu Dhabi&quot;.] Bloomberg.com. Retrieved 2008-10-01.&lt;/ref&gt;

საადიათის კუნძულზე ასევე მდებარეობს  &lt;nowiki/&gt;[[ჟან ნუველი|ჟან ნუველის]] მიერ დაპროექტებული  ხელოვნების მუზეუმი [[აბუ დაბის ლუვრი]], რომელიც 2017 წელს გაიხსნა. დამატებით დაგეგმილ ობიექტებში შედის ''შეიხ ზაიედის ეროვნული მუზეუმი'', რომელიც შეიმუშავა [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანულმა]] სამშენებლო კომპანია ''Foster and Partners-'' მა ლორდ [[ნორმან ფოსტერი|ნორმან ფოსტერის]] ხელმძღვანელობით, [[ზაჰა ჰადიდი|ზაჰა ჰადიდის]] პროექტით შექმნილი საშემსრულებლო ხელოვნების ცენტრი,[[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] [[ნიუ-იორკის უნივერსიტეტი|ნიუ იორკის  უნივერსიტეტის]] კამპუსი,  &lt;nowiki/&gt;[[ტადაო ანდო|ტადაო ანდოს]] მიერ კონცეპტუალური დიზაინით შექმნილი საზღვაო მუზეუმი, ასევე  ხელოვნების  რამდენიმე პავილიონი.&lt;ref&gt;[https://universes.art/en/eng/nafas/articles/2007/saadiyat_cultural_district Louvre Abu Dhabi]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [https://web.archive.org/web/20120217002158/http://www.universes-in-universe.org/ Archived] 2012-02-17 at the Wayback Machine, Universes in Universe, published November 2007. Retrieved 24 September 2008&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]
[[კატეგორია:გუგენჰაიმის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროების მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აბუ დაბი]]</text>
      <sha1>064tpoo8povf7r9lfr1uze5g4ozvt14</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808347</id>
      <parentid>4808346</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:22:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808347</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12465" sha1="0x50tjuy5nkax23msn25fdixj7qnm09" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
|სახელი=აბუ დაბის გუგენჰაიმის მუზეუმი
|სურათი=Maquetas de edificios-abu dhabi-2011 (4).JPG
|native_name={{lang-ar|غاغينهايم أبو ظبي}}
|ქვეყანა=არაბთა გაერთიანებული საამიროები
|მისამართი=[[აბუ-დაბი]],  კუნძული საადიათი
|დაარსდა=[[2026]]
|საიტი=https://www.guggenheim.org/about-us
|coordinates={{Coord|24|32|22.25|N|54|23|56.25|E|type:landmark|display=inline,title}}|lat_deg=24|განედი=32|lat_min=22|lat_sec=25|lat_dir=N|lon_deg=54|გრძედი=23|lon_min=56|lon_sec=25|lon_dir=E}}

'''გუგენჰაიმის მუზეუმი''' — სოლომონ რ. გუგენჰაიმის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის ფილიალი [[აბუ-დაბი|აბუ-დაბიში]] ({{lang-en|Guggenheim Abu Dhabi Museum}}) [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში.]]

სოლომონ გუგენჰაიმის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის ახალი შენობა [[აბუ-დაბი|აბუ-დაბიში]] აშენდება. აღნიშნული პროექტის ჯამური ღირებულება 680 მილიონია [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარია.]] 

[[სოლომონ გუგენჰაიმის]] ფონდის მიერ 1937 წელს დაარსებული მუზეუმის ამჟამინდელი დირექტორის [[რიჩარდ არმსტრონგის]] თქმით, სამშენებლო სამუშაოები 2022 წელს დასრულდება. აღნიშნული განცხადება მან „''აბუ დაბის კულტურულ სამიტზე“'' გააკეთა. 

შენობის დიზაინი ამერიკელ არქიტექტორს [[ფრენკ გერი|ფრენკ გერის]] ეკუთვნის. მუზეუმში 18.000 კვადრატული მეტრი დაეთმობა საგამოფენო სივრცეს, ხოლო გალერეას-13.000 კვადრატული მეტრი. 

''Construction Week Online''-ს ინფორმაციით, შენობას ააშენებენ [[აბუ დაბის ლუვრი|ლუვრის მუზეუმის]] მახლობლად ''საადიათის კუნძულზე'' და გახდება [[გუგენჰაიმის მუზეუმი (ნიუ-იორკი)|ნიუ იორკის მუზეუმის]] მეხუთე - ყველაზე დიდი ფილიალი. მისი ზომა 12-ჯერ აღემატება ორიგინალს. მასში წარმოდგენილი იქნება თანამედროვე ხელოვნების, მათ შორის, Pop-Art-ის ნიმუშები.&lt;ref&gt;Crook, Lizzie. [https://www.dezeen.com/2019/05/08/guggenheim-abu-dhab &quot;Construction set to begin on Frank Gehry's long-awaited Guggenheim Abu Dhabi&quot;,] Dezeen.com, May 8, 2019&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Crane, Jim (July 8, 2006). [https://web.archive.org/web/20080526015521/http://www.cbsnews.com/stories/200 &quot;Guggenheim to Build Museum in Abu Dhabi&quot;.] CBS News. Archived from the originalon 2008-05-26. Retrieved 2008-09-23.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
[[ფაილი:Saadiyat Island - Guggenheim Museum - Mona Lisa with a mustache in front of the entrance - السعديات أيسلندا - متحف غوغنهايم - الموناليزا بشارب أمام مدخل - panoramio.jpg|მარცხნივ|მინი|[[მონა ლიზა]]  [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰაიმის მუზუმის]] შესასვლელში]]
2006 წლის 8 ივლისს [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საემიროების]] დედაქალაქ [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] განაცხადეს, რომ [[ნიუ-იორკი|ნიუ იორკში]]  სოლომონ რ. გუგენჰემის ფონდთან ხელი მოეწერა შეთანხმებას, [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰაიმის მუზეუმის]] მშენებლობის შესახებ  ''საადიათის კუნძულზე''.&lt;ref&gt;Krane, Jim (July 8, 2006). [https://web.archive.org/web/20080526015521/http://www.cbsnews.com/stories/200 &quot;Guggenheim to Build Museum in Abu Dhabi&quot;.] CBS News. Archived from the originalon 2008-05-26. Retrieved 2008-09-23.&lt;/ref&gt;

2008 წელს  გუგენჰაიმის ფონდში განაცხადეს,  რომ &quot;[[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] ტურიზმის განვითარების და ინვესტიციის კომპანია ... მუზეუმის მფლობელი იქნება“ ხოლო &quot;გუგენჰაიმის ფონდი შექმნის და მართავს&quot; მის პროგრამას. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.guggenheim.org/about-us &quot;Abu Dhabi to build Gehry-designed Guggenheim Museum&quot;.] 8 September 2008. Retrieved 2008-10-05.&lt;/ref&gt;

სოლომონ რ. გუგენჰეიმის ფონდის თავმჯდომარე უილიამ მაკის თქმით, ეს შეთანხმება მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო ქვეყნებს შორის მომავალი კულტურული თანამშრომლობის განვითარებისათვის. [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] მეფისნაცვალმა, [[შეიხ მოჰამედ ბინ ზაიედ ალ ნაჰიანმა]] აღნიშნა, რომ &quot;ხელმოწერა წარმოადგენს [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] მთავრობის გადაწყვეტილებას, შექმნას მსოფლიო კლასის კულტურული დანიშნულების ადგილი როგორც [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] მოსახლეობისათვის , ისე ვიზიტორებისთვის. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== მდებარეობა ==
[[ფაილი:Guggenheim Pavilions at Saadiyat Island.jpg|მინი|პავილიონები]]
გუგენჰეიმის შენობა ამბიციური პროექტის ნაწილია, რომელიც ითვალისწინებს ”შექმნას საგამოფენო სივრცე  და გადააქციოს ოდესღაც უდაბნოში მდებარე მიძინებული დედაქალაქი სპარსეთის ყურის სანაპიროზე  ხელოვნების საერთაშორისო დედაქალაქად და ტურისტულ იდანიშნულების ცენტრად &lt;ref&gt;&quot;Fatah, Hassan. [https://www.nytimes.com/2007/02/01/arts/design/01isla.html?scp=83&amp;sq=&amp;st &quot;Celebrity Architects Reveal a Daring Cultural Xanadu for the Arab World&quot;,] ''The New York Times'', February 1, 2007, accessed April 2, 2012&lt;/ref&gt;. გუგენჰეიმის ყოფილმა დირექტორმა [[თომას კრენსი|თომას კრენსმა]] აღნიშნა, რომ ”ახლო აღმოსავლეთი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი განვითარებადი რეგიონია მსოფლიოში თანამედროვე კულტურის თვალსაზრისით” .&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20081030030206/http://www.ameinfo.com/143289.html &quot;French Culture Minister heads delegation to UAE capital to seal Louvre Abu Dhabi operating framework&quot;]. AME Info. 7 January 2008. Archived from the original on 30 October 2008. Retrieved 2008-09-16.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Critchlow, Andrew (July 8, 2006). [https://www.bloomberg.com/politics?pid=20601088&amp;sid=amvBsvfFGQj0&amp;refer=cult &quot;Guggenheim to Open Gehry-Designed Museum in Abu Dhabi&quot;.] Bloomberg.com. Retrieved 2008-10-01.&lt;/ref&gt;

საადიათის კუნძულზე ასევე მდებარეობს  &lt;nowiki/&gt;[[ჟან ნუველი|ჟან ნუველის]] მიერ დაპროექტებული  ხელოვნების მუზეუმი [[აბუ დაბის ლუვრი]], რომელიც 2017 წელს გაიხსნა. დამატებით დაგეგმილ ობიექტებში შედის ''შეიხ ზაიედის ეროვნული მუზეუმი'', რომელიც შეიმუშავა [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანულმა]] სამშენებლო კომპანია ''Foster and Partners-'' მა ლორდ [[ნორმან ფოსტერი|ნორმან ფოსტერის]] ხელმძღვანელობით, [[ზაჰა ჰადიდი|ზაჰა ჰადიდის]] პროექტით შექმნილი საშემსრულებლო ხელოვნების ცენტრი,[[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] [[ნიუ-იორკის უნივერსიტეტი|ნიუ იორკის  უნივერსიტეტის]] კამპუსი,  &lt;nowiki/&gt;[[ტადაო ანდო|ტადაო ანდოს]] მიერ კონცეპტუალური დიზაინით შექმნილი საზღვაო მუზეუმი, ასევე  ხელოვნების  რამდენიმე პავილიონი.&lt;ref&gt;[https://universes.art/en/eng/nafas/articles/2007/saadiyat_cultural_district Louvre Abu Dhabi]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [https://web.archive.org/web/20120217002158/http://www.universes-in-universe.org/ Archived] 2012-02-17 at the Wayback Machine, Universes in Universe, published November 2007. Retrieved 24 September 2008&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]
[[კატეგორია:გუგენჰაიმის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროების მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აბუ დაბი]]</text>
      <sha1>0x50tjuy5nkax23msn25fdixj7qnm09</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808348</id>
      <parentid>4808347</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:22:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808348</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12346" sha1="p0bqjab92qt2zbjs7z024n5gtaxewhv" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
|სახელი=აბუ დაბის გუგენჰაიმის მუზეუმი
|სურათი=Maquetas de edificios-abu dhabi-2011 (4).JPG
|native_name={{lang-ar|غاغينهايم أبو ظبي}}
|ქვეყანა=არაბთა გაერთიანებული საამიროები
|მისამართი=[[აბუ-დაბი]],  კუნძული საადიათი
|დაარსდა=[[2026]]
|საიტი=https://www.guggenheim.org/about-us
|coordinates={{Coord|24|32|22.25|N|54|23|56.25|E|type:landmark|display=inline,title}}|lat_deg=24|განედი=32|lat_min=22|lat_sec=25|lat_dir=N|lon_deg=54|გრძედი=23|lon_min=56|lon_sec=25|lon_dir=E}}

'''გუგენჰაიმის მუზეუმი''' — სოლომონ რ. გუგენჰაიმის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის ფილიალი [[აბუ-დაბი|აბუ-დაბიში]] ({{lang-en|Guggenheim Abu Dhabi Museum}}) [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში.]]

სოლომონ გუგენჰაიმის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის ახალი შენობა [[აბუ-დაბი|აბუ-დაბიში]] აშენდება. აღნიშნული პროექტის ჯამური ღირებულება 680 მილიონია [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარია.]] 

[[სოლომონ გუგენჰაიმის]] ფონდის მიერ 1937 წელს დაარსებული მუზეუმის ამჟამინდელი დირექტორის [[რიჩარდ არმსტრონგის]] თქმით, სამშენებლო სამუშაოები 2022 წელს დასრულდება. აღნიშნული განცხადება მან „''აბუ დაბის კულტურულ სამიტზე“'' გააკეთა. 

შენობის დიზაინი ამერიკელ არქიტექტორს [[ფრენკ გერი|ფრენკ გერის]] ეკუთვნის. მუზეუმში 18.000 კვადრატული მეტრი დაეთმობა საგამოფენო სივრცეს, ხოლო გალერეას-13.000 კვადრატული მეტრი. 

''Construction Week Online''-ს ინფორმაციით, შენობას ააშენებენ [[აბუ დაბის ლუვრი|ლუვრის მუზეუმის]] მახლობლად ''საადიათის კუნძულზე'' და გახდება [[გუგენჰაიმის მუზეუმი (ნიუ-იორკი)|ნიუ იორკის მუზეუმის]] მეხუთე - ყველაზე დიდი ფილიალი. მისი ზომა 12-ჯერ აღემატება ორიგინალს. მასში წარმოდგენილი იქნება თანამედროვე ხელოვნების, მათ შორის, Pop-Art-ის ნიმუშები.&lt;ref&gt;Crook, Lizzie. [https://www.dezeen.com/2019/05/08/guggenheim-abu-dhab &quot;Construction set to begin on Frank Gehry's long-awaited Guggenheim Abu Dhabi&quot;,] Dezeen.com, May 8, 2019&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Crane, Jim (July 8, 2006). [https://web.archive.org/web/20080526015521/http://www.cbsnews.com/stories/200 &quot;Guggenheim to Build Museum in Abu Dhabi&quot;.] CBS News. Archived from the originalon 2008-05-26. Retrieved 2008-09-23.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
[[ფაილი:Saadiyat Island - Guggenheim Museum - Mona Lisa with a mustache in front of the entrance - السعديات أيسلندا - متحف غوغنهايم - الموناليزا بشارب أمام مدخل - panoramio.jpg|მარცხნივ|მინი|[[მონა ლიზა]]  [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰაიმის მუზუმის]] შესასვლელში]]
2006 წლის 8 ივლისს [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საემიროების]] დედაქალაქ [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] განაცხადეს, რომ [[ნიუ-იორკი|ნიუ იორკში]]  სოლომონ რ. გუგენჰემის ფონდთან ხელი მოეწერა შეთანხმებას, [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰაიმის მუზეუმის]] მშენებლობის შესახებ  ''საადიათის კუნძულზე''.&lt;ref&gt;Krane, Jim (July 8, 2006). [https://web.archive.org/web/20080526015521/http://www.cbsnews.com/stories/200 &quot;Guggenheim to Build Museum in Abu Dhabi&quot;.] CBS News. Archived from the originalon 2008-05-26. Retrieved 2008-09-23.&lt;/ref&gt;

2008 წელს  გუგენჰაიმის ფონდში განაცხადეს,  რომ &quot;[[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] ტურიზმის განვითარების და ინვესტიციის კომპანია ... მუზეუმის მფლობელი იქნება“ ხოლო &quot;გუგენჰაიმის ფონდი შექმნის და მართავს&quot; მის პროგრამას. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.guggenheim.org/about-us &quot;Abu Dhabi to build Gehry-designed Guggenheim Museum&quot;.] 8 September 2008. Retrieved 2008-10-05.&lt;/ref&gt;

სოლომონ რ. გუგენჰეიმის ფონდის თავმჯდომარე უილიამ მაკის თქმით, ეს შეთანხმება მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო ქვეყნებს შორის მომავალი კულტურული თანამშრომლობის განვითარებისათვის. [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] მეფისნაცვალმა, [[შეიხ მოჰამედ ბინ ზაიედ ალ ნაჰიანმა]] აღნიშნა, რომ &quot;ხელმოწერა წარმოადგენს [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] მთავრობის გადაწყვეტილებას, შექმნას მსოფლიო კლასის კულტურული დანიშნულების ადგილი როგორც [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] მოსახლეობისათვის , ისე ვიზიტორებისთვის. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== მდებარეობა ==
[[ფაილი:Guggenheim Pavilions at Saadiyat Island.jpg|მინი|პავილიონები]]
გუგენჰეიმის შენობა ამბიციური პროექტის ნაწილია, რომელიც ითვალისწინებს ”შექმნას საგამოფენო სივრცე  და გადააქციოს ოდესღაც უდაბნოში მდებარე მიძინებული დედაქალაქი სპარსეთის ყურის სანაპიროზე  ხელოვნების საერთაშორისო დედაქალაქად და ტურისტულ იდანიშნულების ცენტრად &lt;ref&gt;&quot;Fatah, Hassan. [https://www.nytimes.com/2007/02/01/arts/design/01isla.html?scp=83&amp;sq=&amp;st &quot;Celebrity Architects Reveal a Daring Cultural Xanadu for the Arab World&quot;,] ''The New York Times'', February 1, 2007, accessed April 2, 2012&lt;/ref&gt;. გუგენჰეიმის ყოფილმა დირექტორმა [[თომას კრენსი|თომას კრენსმა]] აღნიშნა, რომ ”ახლო აღმოსავლეთი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი განვითარებადი რეგიონია მსოფლიოში თანამედროვე კულტურის თვალსაზრისით” .&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20081030030206/http://www.ameinfo.com/143289.html &quot;French Culture Minister heads delegation to UAE capital to seal Louvre Abu Dhabi operating framework&quot;]. AME Info. 7 January 2008. Archived from the original on 30 October 2008. Retrieved 2008-09-16.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Critchlow, Andrew (July 8, 2006). [https://www.bloomberg.com/politics?pid=20601088&amp;sid=amvBsvfFGQj0&amp;refer=cult &quot;Guggenheim to Open Gehry-Designed Museum in Abu Dhabi&quot;.] Bloomberg.com. Retrieved 2008-10-01.&lt;/ref&gt;

საადიათის კუნძულზე ასევე მდებარეობს  &lt;nowiki/&gt;[[ჟან ნუველი|ჟან ნუველის]] მიერ დაპროექტებული  ხელოვნების მუზეუმი [[აბუ დაბის ლუვრი]], რომელიც 2017 წელს გაიხსნა. დამატებით დაგეგმილ ობიექტებში შედის ''შეიხ ზაიედის ეროვნული მუზეუმი'', რომელიც შეიმუშავა [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანულმა]] სამშენებლო კომპანია ''Foster and Partners-'' მა ლორდ [[ნორმან ფოსტერი|ნორმან ფოსტერის]] ხელმძღვანელობით, [[ზაჰა ჰადიდი|ზაჰა ჰადიდის]] პროექტით შექმნილი საშემსრულებლო ხელოვნების ცენტრი,[[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] [[ნიუ-იორკის უნივერსიტეტი|ნიუ იორკის  უნივერსიტეტის]] კამპუსი,  &lt;nowiki/&gt;[[ტადაო ანდო|ტადაო ანდოს]] მიერ კონცეპტუალური დიზაინით შექმნილი საზღვაო მუზეუმი, ასევე  ხელოვნების  რამდენიმე პავილიონი.&lt;ref&gt;[https://universes.art/en/eng/nafas/articles/2007/saadiyat_cultural_district Louvre Abu Dhabi]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [https://web.archive.org/web/20120217002158/http://www.universes-in-universe.org/ Archived] 2012-02-17 at the Wayback Machine, Universes in Universe, published November 2007. Retrieved 24 September 2008&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:გუგენჰაიმის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროების მუზეუმები]]
[[კატეგორია:აბუ დაბი]]</text>
      <sha1>p0bqjab92qt2zbjs7z024n5gtaxewhv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808349</id>
      <parentid>4808348</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:22:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:აბუ დაბი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808349</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12291" sha1="1umvqxx22m01z9mwt1lcafflsljlaw3" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
|სახელი=აბუ დაბის გუგენჰაიმის მუზეუმი
|სურათი=Maquetas de edificios-abu dhabi-2011 (4).JPG
|native_name={{lang-ar|غاغينهايم أبو ظبي}}
|ქვეყანა=არაბთა გაერთიანებული საამიროები
|მისამართი=[[აბუ-დაბი]],  კუნძული საადიათი
|დაარსდა=[[2026]]
|საიტი=https://www.guggenheim.org/about-us
|coordinates={{Coord|24|32|22.25|N|54|23|56.25|E|type:landmark|display=inline,title}}|lat_deg=24|განედი=32|lat_min=22|lat_sec=25|lat_dir=N|lon_deg=54|გრძედი=23|lon_min=56|lon_sec=25|lon_dir=E}}

'''გუგენჰაიმის მუზეუმი''' — სოლომონ რ. გუგენჰაიმის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის ფილიალი [[აბუ-დაბი|აბუ-დაბიში]] ({{lang-en|Guggenheim Abu Dhabi Museum}}) [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულ საამიროებში.]]

სოლომონ გუგენჰაიმის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმის ახალი შენობა [[აბუ-დაბი|აბუ-დაბიში]] აშენდება. აღნიშნული პროექტის ჯამური ღირებულება 680 მილიონია [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარია.]] 

[[სოლომონ გუგენჰაიმის]] ფონდის მიერ 1937 წელს დაარსებული მუზეუმის ამჟამინდელი დირექტორის [[რიჩარდ არმსტრონგის]] თქმით, სამშენებლო სამუშაოები 2022 წელს დასრულდება. აღნიშნული განცხადება მან „''აბუ დაბის კულტურულ სამიტზე“'' გააკეთა. 

შენობის დიზაინი ამერიკელ არქიტექტორს [[ფრენკ გერი|ფრენკ გერის]] ეკუთვნის. მუზეუმში 18.000 კვადრატული მეტრი დაეთმობა საგამოფენო სივრცეს, ხოლო გალერეას-13.000 კვადრატული მეტრი. 

''Construction Week Online''-ს ინფორმაციით, შენობას ააშენებენ [[აბუ დაბის ლუვრი|ლუვრის მუზეუმის]] მახლობლად ''საადიათის კუნძულზე'' და გახდება [[გუგენჰაიმის მუზეუმი (ნიუ-იორკი)|ნიუ იორკის მუზეუმის]] მეხუთე - ყველაზე დიდი ფილიალი. მისი ზომა 12-ჯერ აღემატება ორიგინალს. მასში წარმოდგენილი იქნება თანამედროვე ხელოვნების, მათ შორის, Pop-Art-ის ნიმუშები.&lt;ref&gt;Crook, Lizzie. [https://www.dezeen.com/2019/05/08/guggenheim-abu-dhab &quot;Construction set to begin on Frank Gehry's long-awaited Guggenheim Abu Dhabi&quot;,] Dezeen.com, May 8, 2019&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Crane, Jim (July 8, 2006). [https://web.archive.org/web/20080526015521/http://www.cbsnews.com/stories/200 &quot;Guggenheim to Build Museum in Abu Dhabi&quot;.] CBS News. Archived from the originalon 2008-05-26. Retrieved 2008-09-23.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
[[ფაილი:Saadiyat Island - Guggenheim Museum - Mona Lisa with a mustache in front of the entrance - السعديات أيسلندا - متحف غوغنهايم - الموناليزا بشارب أمام مدخل - panoramio.jpg|მარცხნივ|მინი|[[მონა ლიზა]]  [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰაიმის მუზუმის]] შესასვლელში]]
2006 წლის 8 ივლისს [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საემიროების]] დედაქალაქ [[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] განაცხადეს, რომ [[ნიუ-იორკი|ნიუ იორკში]]  სოლომონ რ. გუგენჰემის ფონდთან ხელი მოეწერა შეთანხმებას, [[გუგენჰაიმის მუზეუმი|გუგენჰაიმის მუზეუმის]] მშენებლობის შესახებ  ''საადიათის კუნძულზე''.&lt;ref&gt;Krane, Jim (July 8, 2006). [https://web.archive.org/web/20080526015521/http://www.cbsnews.com/stories/200 &quot;Guggenheim to Build Museum in Abu Dhabi&quot;.] CBS News. Archived from the originalon 2008-05-26. Retrieved 2008-09-23.&lt;/ref&gt;

2008 წელს  გუგენჰაიმის ფონდში განაცხადეს,  რომ &quot;[[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] ტურიზმის განვითარების და ინვესტიციის კომპანია ... მუზეუმის მფლობელი იქნება“ ხოლო &quot;გუგენჰაიმის ფონდი შექმნის და მართავს&quot; მის პროგრამას. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.guggenheim.org/about-us &quot;Abu Dhabi to build Gehry-designed Guggenheim Museum&quot;.] 8 September 2008. Retrieved 2008-10-05.&lt;/ref&gt;

სოლომონ რ. გუგენჰეიმის ფონდის თავმჯდომარე უილიამ მაკის თქმით, ეს შეთანხმება მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო ქვეყნებს შორის მომავალი კულტურული თანამშრომლობის განვითარებისათვის. [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] მეფისნაცვალმა, [[შეიხ მოჰამედ ბინ ზაიედ ალ ნაჰიანმა]] აღნიშნა, რომ &quot;ხელმოწერა წარმოადგენს [[აბუ-დაბი|აბუ დაბის]] მთავრობის გადაწყვეტილებას, შექმნას მსოფლიო კლასის კულტურული დანიშნულების ადგილი როგორც [[არაბთა გაერთიანებული საამიროების კულტურა|არაბთა გაერთიანებული საამიროების]] მოსახლეობისათვის , ისე ვიზიტორებისთვის. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== მდებარეობა ==
[[ფაილი:Guggenheim Pavilions at Saadiyat Island.jpg|მინი|პავილიონები]]
გუგენჰეიმის შენობა ამბიციური პროექტის ნაწილია, რომელიც ითვალისწინებს ”შექმნას საგამოფენო სივრცე  და გადააქციოს ოდესღაც უდაბნოში მდებარე მიძინებული დედაქალაქი სპარსეთის ყურის სანაპიროზე  ხელოვნების საერთაშორისო დედაქალაქად და ტურისტულ იდანიშნულების ცენტრად &lt;ref&gt;&quot;Fatah, Hassan. [https://www.nytimes.com/2007/02/01/arts/design/01isla.html?scp=83&amp;sq=&amp;st &quot;Celebrity Architects Reveal a Daring Cultural Xanadu for the Arab World&quot;,] ''The New York Times'', February 1, 2007, accessed April 2, 2012&lt;/ref&gt;. გუგენჰეიმის ყოფილმა დირექტორმა [[თომას კრენსი|თომას კრენსმა]] აღნიშნა, რომ ”ახლო აღმოსავლეთი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი განვითარებადი რეგიონია მსოფლიოში თანამედროვე კულტურის თვალსაზრისით” .&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20081030030206/http://www.ameinfo.com/143289.html &quot;French Culture Minister heads delegation to UAE capital to seal Louvre Abu Dhabi operating framework&quot;]. AME Info. 7 January 2008. Archived from the original on 30 October 2008. Retrieved 2008-09-16.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;&quot;Critchlow, Andrew (July 8, 2006). [https://www.bloomberg.com/politics?pid=20601088&amp;sid=amvBsvfFGQj0&amp;refer=cult &quot;Guggenheim to Open Gehry-Designed Museum in Abu Dhabi&quot;.] Bloomberg.com. Retrieved 2008-10-01.&lt;/ref&gt;

საადიათის კუნძულზე ასევე მდებარეობს  &lt;nowiki/&gt;[[ჟან ნუველი|ჟან ნუველის]] მიერ დაპროექტებული  ხელოვნების მუზეუმი [[აბუ დაბის ლუვრი]], რომელიც 2017 წელს გაიხსნა. დამატებით დაგეგმილ ობიექტებში შედის ''შეიხ ზაიედის ეროვნული მუზეუმი'', რომელიც შეიმუშავა [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანულმა]] სამშენებლო კომპანია ''Foster and Partners-'' მა ლორდ [[ნორმან ფოსტერი|ნორმან ფოსტერის]] ხელმძღვანელობით, [[ზაჰა ჰადიდი|ზაჰა ჰადიდის]] პროექტით შექმნილი საშემსრულებლო ხელოვნების ცენტრი,[[აბუ-დაბი|აბუ დაბიში]] [[ნიუ-იორკის უნივერსიტეტი|ნიუ იორკის  უნივერსიტეტის]] კამპუსი,  &lt;nowiki/&gt;[[ტადაო ანდო|ტადაო ანდოს]] მიერ კონცეპტუალური დიზაინით შექმნილი საზღვაო მუზეუმი, ასევე  ხელოვნების  რამდენიმე პავილიონი.&lt;ref&gt;[https://universes.art/en/eng/nafas/articles/2007/saadiyat_cultural_district Louvre Abu Dhabi]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} [https://web.archive.org/web/20120217002158/http://www.universes-in-universe.org/ Archived] 2012-02-17 at the Wayback Machine, Universes in Universe, published November 2007. Retrieved 24 September 2008&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:გუგენჰაიმის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროების მუზეუმები]]</text>
      <sha1>1umvqxx22m01z9mwt1lcafflsljlaw3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>იასუჰირო კოჯიმა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>497915</id>
    <revision>
      <id>4808581</id>
      <parentid>4509917</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:53:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808581</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17120" sha1="4g48g6xsdtkyhvop04ts1pg42dr2k63" xml:space="preserve">{{მმ*|კოჯიმა}}
{{ინფოდაფა მეცნიერი
|სურათი = იასუჰირო კოჯიმა.jpg
|სურათის წარწერა = იასუჰირო კოჯიმა გადაცემა „დღის კოდში“, 2020 წლის ნოემბერი}}
'''იასუჰირო კოჯიმა''' ({{lang-ja|児島 康宏}}: დ. [[18 თებერვალი]], [[1976]], [[ავარა (ქალაქი)|ავარა]], [[ფუკუის პრეფექტურა]], [[იაპონია]]) — [[იაპონელი]] ენათმეცნიერი,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.aa.tufs.ac.jp/en/staff/list3/kojimay|title=KOJIMA, Yasuhiro|publisher=Research Institute for Languages and Cultures of Asia and Africa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118123059/http://www.aa.tufs.ac.jp/en/staff/list3/kojimay |archivedate=18 იანვარი, 2021|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]], [[კავკასიოლოგია|კავკასიოლოგი]] და მთარგმენლი. ტოკიოს უცხო ენების უნივერსიტეტის ლექტორი. იაპონიის საელჩოს ატაშე საქართველოში [[2008]]–[[2018]] წლებში.

== ბიოგრაფია ==
დაიაბადა [[1976]] წლის [[18 თებერვალი|18 თებერვალს]] ქალაქ [[ავარა (ქალაქი)|ავარაში]], [[ფუკუის პრეფექტურა]]ში. [[1994]]–[[1998]] წლებში სწავლობდა [[ტოკიოს უნივერსიტეტი|ტოკიოს უნივერსიტეტში]] ზოგადი ენათმეცნიერების განხრით; [[1998]]–[[2006]] წლებში ამავე უნივერსიტეტის აპირანტურაში.

იასუჰირო კოჯიმა ქართული ენით ტოკიოს უნივერსიტეტში სწავლის პერიოდში დაინტერესდა და ჰ. არონსონის ქართული ენის თვითმასწავლებლის ([[ინგლისური ენა|ინგლისურ ენაზე]]) მეშვეობით ეუფლებოდა ქართულ ენას.&lt;ref name=&quot;iliauni&quot;&gt;{{cite web|url=https://iliauni.edu.ge/ge/siaxleebi-8/axali-ambebi-36/iasuhiro-kodjimas-moxseneba-iliaunishi-2983.page|title=იასუჰირო კოჯიმას მოხსენება ილიაუნიში|publisher=[[ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118123846/https://iliauni.edu.ge/ge/siaxleebi-8/axali-ambebi-36/iasuhiro-kodjimas-moxseneba-iliaunishi-2983.page|archivedate=18 იანავრი, 2021|date=18 მარტი, 2011|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt; შემდეგ იაპონიაში, ტოკიოსთან ახლოს გაიცნო ქართული ოჯახი, სადაც კვირაში ერთხელ დადიოდა ქართული ენის სასწავლებლად.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://m.sputnik-georgia.com/people/20170309/235149444/iasuhiro-kojima.html|title=ქართულად ახსნილი სიყვარული და ბედნიერების იაპონური ფორმულა|publisher=„Sputnik.Georgia“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118125119/https://m.sputnik-georgia.com/people/20170309/235149444/iasuhiro-kojima.html |archivedate=18 იანვარი, 2021|date=9 მარტი, 2017|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt;

საქართველოში პირველად [[1998]] წლის ზაფხულში თვენახევრით, თსუ-ში უცხოელი სტუდენტებისთვის გამართულ სკოლაში მონაწილეობის მისაღებად ჩავიდა, მეორედ — [[1999]] წელს, ასევე ხანმოკლე დროით.&lt;ref name=&quot;iliauni&quot;/&gt;

[[2000]] წელს სასწავლებლად თბილისში გაემგზავრა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://mediamall.ge/new/69282-aluda-qetelauri-iaponurad-itargmna|title=„ალუდა ქეთელაური“|publisher=„MediaMall“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201001003802/http://mediamall.ge/new/69282-aluda-qetelauri-iaponurad-itargmna|archivedate=1 ოქტომბერი, 2020|date=31 ივლისი, 2018|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2002]] წლამდე [[თსუ|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის უნივერსიტეტში]] ასპირანტურაში სწავლობდა [[კავკასიური ენები|კავკასიურ ენებს]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://old.tbiliselebi.ge/index.php?newsid=15064|title=ვინ არის იაპონელი იასუჰირო კოჯიმა, რომელიც ქართულ ენაზე, მეგრულ, სვანურ, ლაზურ დიალექტებზე საუბრობს და ტოკიოს უნივერსიტეტში იაპონელებს ქართულად საუბარსა და წერა-კითხვას ასწავლის|publisher=„თბილისელები“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118124356/http://old.tbiliselebi.ge/index.php?newsid=15064|archivedate=18 იანვარი, 2021|date=9 ივლისი, 2012|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt;, სადაც ეუფლებოდა როგორც ქართულ, ასევე [[მეგრული ენა|მეგრულ]]-[[ჭანური ენა|ჭანურ]] და [[სვანური ენა|სვანურ]] ენებს,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://m.geotimes.com.ge/news.php?news_id=77787&amp;lang=geo|title=ადამიანი, რომელსაც ორი სამშობლო აქვს|publisher=„GeoTimes“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118121458/http://m.geotimes.com.ge/news.php?news_id=77787&amp;lang=geo |archivedate=18 იანვარი, 2021|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt; პარალელურად, უნივერსიტეტში სტუდენტებს [[იაპონური ენა|იაპონურ ენას]] ასწავლიდა.

[[2013]]–[[2018]] წლებში მუშაობდა იაპონიის საელჩოს ატაშედ საქართველოში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://old.tbiliselebi.ge/index.php?newsid=268454080|title=როგორ თარგმნა იასუჰირო კოჯიმამ ვაჟა-ფშაველა იაპონურ ენაზე და რას ვერ იგებენ იაპონელები მის მიერ ნათარგმნილ ნაწარმოებებში|publisher=„თბილისელები“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118130850/http://old.tbiliselebi.ge/index.php?newsid=268454080 |archivedate=18 იანვარი, 2021|date=6 სექტემბერი, 2018|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt;

იასუჰირო კოჯიმა იაპონიაში წლებია აქტიურად ეწევა ქართული კულტურის პოპულარიზაციას&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://gza.kvirispalitra.ge/qveyana/6185-iaponeli-romelmac-qarthuli-ena-tsignebidan-istsavla.html|title=იაპონელი, რომელმაც ქართული ენა წიგნებიდან ისწავლა|publisher=„Gza.Kvirispalitra.ge“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118131652/http://gza.kvirispalitra.ge/qveyana/6185-iaponeli-romelmac-qarthuli-ena-tsignebidan-istsavla.html|archivedate=18 იანვარი, 2021|date=11 ივნისი, 2018|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt; და დღემდე ტოკიოს უცხო ენათა ინსტიტუტში იაპონელებს ქართულად ენას ასწავლის.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://artinfo.ge/2020/07/iasuhiro-kojima-iaponeli-daujerebeli-qarthulith/|title=იასუჰირო კოჯიმა — იაპონელი დაუჯერებელი ქართულით|publisher=„Artinfo“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201023102712/https://artinfo.ge/2020/07/iasuhiro-kojima-iaponeli-daujerebeli-qarthulith/
|archivedate=23 ოქტომბერი, 2020|date=1 ივლისი, 2020|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წელს მას გამორჩეული ლიტერატურული ქართული ენით მეტყველებისათვის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ჯილდო გადაეცა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://old.pia.ge/post/258251-tsu-si-qartuli-enis-drisadmi-mizrvnili-kvireuli-daixura|title=თსუ-ში ქართული ენის დღისადმი მიძღვნილი კვირეული დაიხურა|publisher=„PIA.ge“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118120056/https://old.pia.ge/post/258251-tsu-si-qartuli-enis-drisadmi-mizrvnili-kvireuli-daixura|archivedate=18 იანვარი, 2021|date=22 აპრილი, 2019|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt;

== მთარგმნელობითი საქმიანობა ==
კოჯიმა აქტიურადაა დაკავებული მთარგმნელობითი საქმიანობით. თარგმნის პროზაულ ნაწარმოებებს როგორც ქართულიდან იაპონურად, ასევე იაპონურიდან ქართულად. მან იაპონურად თარგმნა [[ვაჟა-ფშაველა]]ს პოემები — „[[ალუდა ქეთელაური]]“, „[[სტუმარ-მასპინძელი]]“ და „[[გველის-მჭამელი]]“, ხოლო მოთხრობებიდან „[[შვლის ნუკრის ნაამბობი]]“, „[[ვერხვი (ვაჟა ფშაველა)|ვერხვი]]“, „[[ჩხიკვთა ქორწილი]]“ და ერთ წიგნად გამოსცა [[2018]] წელს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://batumelebi.netgazeti.ge/news/142141/|title=ვაჟა-ფშაველას ნაწარმოებები იაპონურად ითარგმნა|publisher=„ბათუმელები“|archiveurl= 
https://web.archive.org/web/20210118132411/https://batumelebi.netgazeti.ge/news/142141/|archivedate=18 იანვარი, 2021|date=17 ივნისი, 2018|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt; იაპონურად ნათარგმნი აქვს, აგრეთვე, [[ნოდარ დუმბაძე|ნოდარ დუმბაძის]] „[[მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი (რომანი)|მე, ბებია, ილიკო და ილარიონი]]“ (2004),&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.kvirispalitra.ge/public/43754-q2002-tsels-davqortsindi-qarthvel-gogozeq-iaponeli-romelmac-qarthuli-ena-tsignebidan-istsavla.html?add_new=1&amp;all=0&amp;rnd=1567801389.6135|title=„2002 წელს დავქორწინდი ქართველ გოგოზე“ - იაპონელი, რომელმაც ქართული ენა წიგნებიდან ისწავლა|publsher=„[[კვირის პალიტრა]]“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118133418/https://www.kvirispalitra.ge/public/43754-q2002-tsels-davqortsindi-qarthvel-gogozeq-iaponeli-romelmac-qarthuli-ena-tsignebidan-istsavla.html?add_new=1&amp;all=0&amp;rnd=1567801389.6135 |archivedate=18 იანვარი, 2021|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[ლაშა თაბუკაშვილი]]ს „მშვიდობით ქალბატონო“ (2006) და [[გოდერძი ჩოხელი]]ს, „დავიწყების მდინარე“ (2009).

[[2011]] წელს იაპონურ ენაზე გამოსცა ქართული ენის სახელმძღვანელო.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.ambebi.ge/article/80550-tsigni-qsaqarthveloq-romlithac-iaponeli-avtori-tokioshi-thanamemamuleebs-chvens-qveyanas-ayvarebs/|title=წიგნი &quot;საქართველო&quot;, რომლითაც იაპონელი ავტორი ტოკიოში თანამემამულეებს ჩვენს ქვეყანას აყვარებს|publisher=„Ambebi.ge“|accessdate=18 აგვისტო, 2020|date=23 ივნისი, 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210118120845/https://www.ambebi.ge/article/80550-tsigni-qsaqarthveloq-romlithac-iaponeli-avtori-tokioshi-thanamemamuleebs-chvens-qveyanas-ayvarebs/|archivedate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt;

== პირადი ცხოვრება ==
იასუჰირო კოჯიმა [[2013]] წლიდან თბილისში ცხოვრობს. თბილისის უნივერისტეტში სწავლის პერიოდში მან გაიცნო მისი მომავალი მეუღლე, ქართველი იაპონოლოგი მედეა გოცირიძე. [[2002]] წელს მათ იქორწინეს და საცხოვრებლად იაპონიაში გადავიდნენ, სადაც 10 წელი დაჰყვეს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.kvirispalitra.ge/public/26525-qiaponelebma-drois-fasi-vicith-qarthvelebs-ki-dagvianeba-giyvarthq.html|title=„იაპონელებმა დროის ფასი ვიცით, ქართველებს კი დაგვიანება გიყვართ“|publisher=„[[კვირის პალიტრა]]“|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181125100910/https://www.kvirispalitra.ge/public/26525-qiaponelebma-drois-fasi-vicith-qarthvelebs-ki-dagvianeba-giyvarthq.html |archivedate=15 ნოემბერი, 2018|date=21 სექტემბერი, 2015|accessdate=18 იანვარი, 2021}}&lt;/ref&gt; [[2013]] წელს ეყოლათ ვაჟი — შოთა.

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{commonscat-inline|Yasuhiro Kojima}}
* {{Nplg ბიოგრაფია|00019709}}
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000020}}
*{{Facebook|ya.kojima}}
*[http://old.tbiliselebi.ge/index.php?newsid=15064 ინტერვიუ იასუჰირო კოჯიმასთან] — ჟურნალი „თბილისელები“

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}

{{DEFAULTSORT:კოჯიმა, იასუჰირო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 18 თებერვალი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1976]]
[[კატეგორია:იაპონელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:იაპონელი კავკასიოლოგები]]
[[კატეგორია:იაპონელი მთარგმნელები]]
[[კატეგორია:იაპონელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>4g48g6xsdtkyhvop04ts1pg42dr2k63</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>უილიამ რიჩარდ მორფილი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>514677</id>
    <revision>
      <id>4808578</id>
      <parentid>4511624</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:51:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808578</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19619" sha1="j9vqaz2zz5912z2qloklzylchod953n" xml:space="preserve">'''უილიამ რიჩარდ მორფილი''' ([[17 ნოემბერი]] [[1834]], [[მეიდსტონი]] ([[კენტის საგრაფო|კენტი]]) –  &lt;nowiki/&gt;[[9 ნოემბერი]] [[1909]], [[ოქსფორდი]] ([[ინგლისი]])) ინგლისელი ლინგვისტი, ისტორიკოსი, [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდის უნივერსიტეტის]] პროფესორი, ფილოლოგი, [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]]. 1900 წელს, 66 წლის ასაკში აღიარებულ იქნა, როგორც [[რუსული ენა|რუსული]] და [[სლავური ენები|სლავური]] ენების პირველი პროფესორი [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთში]].{{ინფოდაფა პიროვნება|სიგანე=|დანაშაულებრივი სტატუსი=|ჯილდოები=|ნათესავები=|დედა=|მამა=|შვილები=|პარტნიორები=|მეუღლეები=|განაჩენი=|სუფთა მოგება=|წაყენებული ბრალდება=|რელიგია=|ოპონენტები=|მოძრაობა=|პარტია=|მემკვიდრე=|წინამორბედი=|მოსახმობი სიგნალი=|სახელი1=|წოდება=|სახელი6=|ხელმოწერა ალტ=|ხელმოწერის ზომა=|ხელმოწერა=|საიტი=|მოდული7=|სახელი7=|მოდული6=|მოდული5=|მოდული1=|სახელი5=|მოდული4=|სახელი4=|მოდული3=|სახელი3=|მოდული2=|სახელი2=|წლები=|წონა=|სახელი=უილიამ რიჩარდ მორფილი|დაბადგილი=მეიდსტონი (კენტი)|გარდაცვალების მიზეზი=|გარდადგილი=ოქსფორდი (ინგლისი)|გარდთარიღი=9 ნოემბერი, 1909|გაუჩინარების სტატუსი=|გაუჩინარების ადგილი=|გაუჩინარების თარიღი=|მოინათლა=|დაბთარიღი=17 ნოემბერი, 1834|დაკრძალვის ადგილი=|დაბსახელი=|ენის კოდი=|მშობლსახელი=|ალტ=|წარწერა=|ფოტოს სიგანე=|ფოტო=William Richard Morfill Rothenstein.jpg|სხეულის პოვნის ადგილი=|დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები=|სიმაღლე=|საქმიანობა=ლინგვისტი, ოქსფორდის უნივერსიტეტის პროფესორი|ცნობილი ნაშრომები=|ცნობილია როგორც=|ქონება=|ხელფასი=|ორგანიზაცია=|დამსაქმებელი=|აქტიურობის წლები=|მოღვაწეობა=|ძეგლები=|ალმა-მატერი=|განათლება=|ქვეშევრდომობა=|ეთნიკური წარმომავლობა=|მოქალაქეობა=|ეროვნება=ინგლისი|სხვა სახელები=|რეზიდენცია=|შენიშვნები= }}

== ადრეული ცხოვრება და განათლება ==
უილიამ მორფილი იყო პროფესიონალი მუსიკოსის, [[უილიამ მორფილი (მუსიკოსი)|უილიამ მორფილისა]] და [[ელიზაბეტ ნი ქაუშმენის]] 3 შვილთაგან მეორე და პირველი ვაჟი. ინგლისელი ქართველოლოგი თავდაპირველად სწავლობდა [[მეიდსტონის სკოლა|მეიდსტონის]], 1848 წლიდან კი - [[ტონბრიჯის სკოლა|ტონბრიჯის]] სკოლაში, რის შემდეგაც, 1853 წელს, თავისი სკოლის დაფინანსებით სწავლა [[კორპუს კრისტის კოლეჯი|კორპუს კრისტის კოლეჯში]], [[ოქსფორდი|ოქსფორდში]] განაგრძო. ახალგზარდა მორფილს ჰქონდა სურვილი, რომ გამხდარიყო ანტიკური ბერძნული და ლათინური ლიტერატურის, ფილოსოფიისა და ისტორიის მასწავლებელი, თუმცა ჯანმრთელობის გაუარესებული მდგომარეობის გამო ვერ მოახერხა და მხოლოდ დიპლომის აღება შეძლო წარმატების ნიშნის გარეშე. სწორედ ამიტომ, ცხოვრების ამ ეტაპზე ოქსფორდში დარჩა, როგორც კერძო რეპეტიტორი. უილიამი უცხო ექვეყნებითა და მათი ენებით სკოლის პერიოდში დაინტერესდა, მას შემდეგ, რაც ტონბრიჯის სკოლის ერთ-ერთმა მასწავლებელმა მას რუსული ენის გრამატიკის წიგნი აჩუქა და მას შემდეგ, 1870 წლიდან მოყოლებული, დაიწყო მოგზაურობა სხვადასხვა ქვეყნებში. უილიამი თავდაპირველად, 1870 წელს ეწვია [[რუსეთი|რუსეთს]], მომდევნო წელს - [[პრაღა|პრაღას]]. მორფილმა 1884 წლისთვის შეისწავლა [[პოლონური ენა]], 1887 წლისთვის კი - [[სერბული ენა|სერბული]], ხოლო 1888 წელს [[ქართული ენა|ქართული ენით]] დაინტერესდა და [[საქართველო|საქართველოსაც]] კი ეწვია. 

== პროფესიული საქმიანობა ==
1865 წლიდან 1869 წლამდე, უილიამ რიჩარდ მორფილი იყო ფილოსოფიისა და თანამედროვე ისტორიის ლექტორი [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდის უნივერსიტეტში]], 1890 წლიდან იყო „&lt;nowiki/&gt;[[ჩეხეთის სამეცნიერო სამეფო საზოგადოება|ჩეხეთის სამეცნიერო სამეფო საზოგადოების]]&lt;nowiki/&gt;“, ხოლო 1905 წლიდან „&lt;nowiki/&gt;[[ჩეხეთის მეცნიერების, ლიტერტურისა და ხელოვნების ფრანცის ჯოზეფის სახელობის აკადემია|ჩეხეთის მეცნიერების, ლიტერტურისა და ხელოვნების ფრანცის ჯოზეფის სახელობის აკადემიის]]&lt;nowiki/&gt;“ წევრ-კორესპონდენტი. 1903 წელს ინგლისელი ქართველოლოგი გახდა [[ბრიტანული აკადემია|ბრიტანული აკადემიის]] მეცნიერ-თანამშრომელი, 1908 წლის ივლისში კი დაჯილდოვდა, როგორც პრაღაში მდებარე [[ჩარლზის უნივერსიტეტი|ჩარლზის უნივერსიტეტის]] საპატიო დოქტორანტი.

== ქართველოლოგია ==
უილიამ რიჩარდ მორფილი საქართველოში 1888 წლის 22 აპრილს ჩამოვიდა და ქვეყანაში 9 დღე&lt;ref&gt;[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/48209/1/Iveria_1888_N91.pdf გაზეთი &quot;ივერია&quot; 1888, 3 მაისი]&lt;/ref&gt; გაატარა, რა დროსაც გაეცნო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] რედაქციასა და კანცელარიას, დაათვალიერა ბიბლიოთეკები, [[ქართული ხელნაწერები]], დაბეჭდილი წიგნები და შეიძინა მრავალი წიგნი ქართული ენის შესახებ. აღსანიშნავია, რომ თბილისში ყოფნისას მას [[იაკობ გოგებაშვილი|იაკობ გოგებაშვილმა]] თავისი ყველა სახელმძღვანელო გაუგზავნა საჩუქრად&lt;ref&gt;[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/48327/1/Iveria_1888_N138.pdf გაზეთი &quot;ივერია&quot;. 1888, 3 ივლისი] &lt;/ref&gt;, ინგლისში დაბრუნების შემდეგ კი [[ილია ჭავჭავაძე]] სისტემატიურად უგზავნიდა მას ნომრებს გაზეთისა &quot;[[ივერია (გაზეთი)|ივერია]]&quot;. უილიამ მორფილმა დაწერა თხზულებები&lt;ref&gt;[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/48345/1/Iveria_1888_N139.pdf გაზეთი &quot;ივერია&quot;. 1888, 5 ივლისი]&lt;/ref&gt; და სტატიები როგორც საქართველოს, ასევე ქართული ენისა და მწერლობის შესახებ. ერთ-ერთი მათგანი ქართული ლიტერატურის შესახებ გამოქვეყნდა ჟურნალის “&lt;nowiki/&gt;[[აკადემია (ჟურნალი)|აკადემია]]” (“The Academy”) 1888 წლის 21 ივლისის ნომერში, შემდგომ კი 1888 წლის 14 აგვისტოს, გაზეთში “ივერია”,&lt;ref&gt;[http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/48437/1/Iveria_1888_N171.pdf გაზეთი &quot;ივერია&quot;. 1888, 14 აგვისტო]&lt;/ref&gt; რომელშიც ინგლისელი ქართველოლოგი ასევე საუბრობს [[მეგრული ენა|მეგრული ენის]], [[იგავ-არაკი|იგავ-არაკების]], ქართული ენისა და მწერლობის სიძველის, პოემის „&lt;nowiki/&gt;[[ვეფხისტყაოსანი]]&lt;nowiki/&gt;“ და მრავალი სხვა რამის შესახებ. საქართველოში ყოფნისას, მორფილი ასევე სახლში ესტუმრა ილია ჭავჭავაძეს და გაიცნო ისეთი ცნობილი ქართველი მწერლები, როგორებიც იყვნენ [[ივანე მაჩაბელი]], [[აკაკი წერეთელი]] და [[იაკობ გოგებაშვილი]] და სწორედ ამიტომ სახლში, ინგლისში დაბრუნებულმა ლინგვისტმა სამადლობელი წერილი გამოუგზავნა ილია ჭავჭავაძეს.

უილიამ მორფილი ასევე იყო რედაქტორი [[ოლივერ უორდროპი|ოლივერ უორდროპის]] ცნობილი წიგნისა „&lt;nowiki/&gt;[[საქართველოს სამეფო (წიგნი)|საქართველოს სამეფო]] - მოგზაურობა ქალების, ღვინისა და სიმღერის ქვეყანაში“, გამოაქვეყნა ნაშრომები „&lt;nowiki/&gt;[[რუსეთის ისტორია (წიგნი)|რუსეთის ისტორია]]&lt;nowiki/&gt;“ (1890), „&lt;nowiki/&gt;[[პოლონეთის ისტორია (წიგნი)|პოლონეთის ისტორია]]&lt;nowiki/&gt;“ (1893), „&lt;nowiki/&gt;[[ბულგარული ენის მოკლე გრამატიკა (წიგნი)|ბულგარული ენის მოკლე გრამატიკა]]&lt;nowiki/&gt;“ (1897) და „&lt;nowiki/&gt;[[ჩეხური ენის გრამატიკა (წიგნი)|ჩეხური ენის გრამატიკა]]&lt;nowiki/&gt;“ (1899)

== პირადი ცხოვრება ==
უილიამ რიჩარდ მორფილი 1860 წლის 6 სექტემბერს, [[ნორთჰემპტონშირი|ნორთჰემპტონშირში]] მდებარე [[წმინდა მარტინის ეკლესია|წმინდა მარტინის ეკლესიაში]] დაქორწინდა [[შარლოტ მარია ლი|შარლოტ მარია ლიზე]], თუმცა მათი ქორწინება ხანმოკლე და უშვილო აღმოჩნდა, ვინაიდან 1881 წლის 10 ივნისს, ბრიტანელი ქართველოლოგის ახალგაზრდა მეუღლე მოულოდნელად გარდაიცვალა. 
[[ფაილი:William Morfill blue plaque, Park Town, Oxford.jpg|მინი|ლურჯი დაფა უილიამ მორფილის სახლთან]]

== გარდაცვალება ==
უილიამ მორფილი 1909 წლის 9 ნოემბერს გარდაიცვალა სიბერისა და სუსტი გულის გამო. დასაფლავება გაიმართა [[წმინდა ფილიპისა და წმინდა ჯეიმსის ეკლესია|წმინდა ფილიპისა და წმინდა ჯეიმსის ეკლესიაში]], [[ოქსფორდი|ოქსფორდში]]. დაკრძალულია ოქსფორდში, ცოლთან ერთად. 2009 წელს, მორფილის გარდაცვალებიდან 100 წლის შემდეგ, [[ოქსფორდშირის ლურჯ დაფათა საბჭო|ოქსფორდშირის ლურჯ დაფათა საბჭომ]] მის სახლთან გააკრა მემორიალური დაფა წარწერით: “უილიამ რიჩარდ მორფილი. 1834-1909. რუსული და სლავური ენების პირველი პროფესორი. ცხოვრობდა აქ 1863-1909 წლებში”.

== ლიტერატურა ==
*{{წიგნი|ავტორი=[[გურამ შარაძე|შარაძე, გ.]]|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/293835 |სათაური=ბედნიერებისა და სათნოების საუნჯე|გვერდები= 23-27|ადგილი= თბილისი|წელი=1984 |გამომცემლობა=საბჭოთა საქართველო}}
* &quot;Morfill, William Richard&quot;. ''Who Was Who 1920–2008''. Oxford University Press. December 2007. 
* Stone, Gerald (October 2009). &quot;Morfill, William Richard (1834–1909)&quot;. ''Oxford Dictionary of National Biography'' (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/35099.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000004}}
* [http://www.oxonblueplaques.org.uk/plaques/morfill.html William Richard MORFILL (1834–1909)]
* [https://studylib.net/doc/8766095/slavonic-studies-at-oxford--a-brief-history Slavonic studies at oxford: a brief history]
* [http://www.stsepulchres.org.uk/burials/morfill_william.html William Richard MORFILL (1834–1909) His wife Mrs Charlotte Maria MORFILL, née Lee (1835/6–1881)]
* [https://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/Frankfurter_Linguistik_Kreis_Page/Folia%20caucasica/part-V.pdf Der herzlichsten und freundlichsten Aufnahme können Sie sicher sein]

== სქოლიო ==
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:დაბადებული 1834]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1909]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ლინგვისტები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ფილოლოგები]]</text>
      <sha1>j9vqaz2zz5912z2qloklzylchod953n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰაიატე სოტომე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>514947</id>
    <revision>
      <id>4808582</id>
      <parentid>4527280</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:53:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808582</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19525" sha1="slalzooqun6n7wvsolucoyxip7z0dz0" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი 
| სახელი                  = ჰაიატე სოტომე
| მშობლიური სახელი       = {{Lang-ja| 五月女颯}}
| ფოტო                 =Hayatesotome.jpg
| სურათის ზომა =    220px
| სურათის წარწერა       =ჰაიატე სოტომე 
| დაბადების თარიღი        = [[1991]]
| დაბადების ადგილი       = [[უცუნომია]], [[იაპონია]]
| გარდაცვალების თარიღი          = 
| გარდაცვალების ადგილი         = 
| მოქალაქეობა          = {{დროშა|იაპონია}}
| სამეცნიერო სფერო        = [[ქართველოლოგია]], [[ფილოლოგია]], 
| მუშაობის ადგილი         = 
| ალმა-მატერი         = [[ტოკიოს უნივერსიტეტი]]
| სამეცნიერო ხელმძღვანელი = 
| გავლენა იქონიეს    =
| გავლენა იქონია    = 
| განთქმული მოსწავლეები   = 
| ცნობილია როგორც         = 
| სამეცნიერო ხარისხი     =  დოქტორი
| სამეცნიერო წოდება =
| ჯილდოები და პრემიები     =
| ხელმოწერა         = 
| საიტი                 =
}}
'''ჰაიატე სოტომე''' ({{Lang-ja| 五月女颯}}, დ. [[1991]], [[უცუნომია]], [[იაპონია]]) — [[იაპონელები|იაპონელი]] [[ფილოლოგია|ფილოლოგი]], [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]]. 

[[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2019|2019 წლის რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატზე]], რომელიც [[იაპონია]]ში გაიამრთა, ჰაიატე სოტომე [[საქართველოს მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები]]ს ოფიციალური თარჯიმანი იყო.&lt;ref&gt;[https://adjarasport.com/ragbi/post/haiate-sotome:-me-tkvenebs-mivkhedav!-348953 ჰაიატე სოტომე: მე თქვენებს მივხედავ!] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210813171717/https://adjarasport.com/ragbi/post/haiate-sotome:-me-tkvenebs-mivkhedav!-348953 |date=2021-08-13 }}, ''[[adjarasport]]''&lt;/ref&gt;

==ადრეული ცხოვრება==
ჰაიატე სოტომე [[1991]] წელს დაიბადა ქალაქ [[უცუნომია]]ში, [[ტოკიო]]დან 100 [[კილომეტრი]]თ [[ჩრდილოეთი]]თ მდებარე ქალაქში. სოტომე ქალაქის გარეუბაში გაიზარდა. მას მჭიდრო ურთუერთობა ჰქონდა ბუნებასა და ცხოველებთან. როგორ ერთ-ერთ ინტერვიუში აღნიშნა, სახლში სულ [[ძაღლი]], [[თევზები|თევზი]], [[კუები|კუ]], [[ხუჭუჭა თუთიყუში|თუთიყუში]] და თითქმის ყველა ცხოველი ჰყავდა [[შინაური კატა|კატის]] გარდა.&lt;ref name=&quot;ორი&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;სამი&quot;/&gt;

==განათლება==
ჰაიატე სოტომემ [[2009]] წელს ჩააბარა [[ტოკიო]]ს უცხო ენების კვლევის უნივერსიტეტში, [[რუსული ენა|რუსული ენისა]] და ლიტერატურის კათედრაზე. მოგვიანებით მაგისტრატურაში სასწავლებლად ჩააბარა [[ტოკიოს უნივერსიტეტი|ტოკიოს უნივერსიტეტში]] შედარებითი ლიტერატურის განხრით..&lt;ref name=&quot;ერთი&quot;&gt;[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომეთან] [[საქართველოს პირველი არხი]], [[21 მარტი]], [[2019]], ნაწილი I&lt;/ref&gt; არის ტოკიოს უნივერსიტეტის დოქტორანტი.&lt;ref name=&quot;ხუთი&quot;/&gt; მისი სადისერტაციო თემაა: „ქართული თანამედროვე ლიტერატურა — [[ილია ჭავჭავაძე]] და [[ვაჟა-ფშაველა]]“.&lt;ref name=&quot;ორი&quot;/&gt;

ჰაიატე სოტომე უნივერსიტეტში სწავლისას [[რუსული ენა|რუსულ ენასაც]] სწავლობდა. [[საქართველო]]მ მას შემდეგ დააინტერესა, რაც ერთ-ერთმა პროფესორმა პირველ კურსელ სტუდენტებს [[თენგიზ აბულაძე|თენგიზ აბულაძის]] [[მონანიება (ფილმი)|მონაინიება]] აჩვენა. მეორე კურსზე გადასვლის შემდეგ ჰაიატემ [[ტოკიოს უნივერსიტეტი|ტოკიოს უნივერსიტეტში]] მოღვაწე ერთ-ერთ [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგთან]] ყოველკვირეულად [[ქართული ენა|ქართული ენის]] შესწავლა დაიწყო. ენის ერთი წლის განმავლობაში სწავლის შემდეგ ჰაიატე სოტომე [[2011]] წელს, [[საქართველო]]ში, [[ვაკე (თბილისი)|ვაკეში]], ქართულ ოჯახში დასახლდა.&lt;ref name=&quot;ორი&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ერთი&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ხუთი&quot;&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94---%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98/30232722.html ჰაიატე სოტომე - იაპონელი ქართველოლოგი] ''[[რადიო თავისუფალი ევროპა/რადიო თავისუფლება]]'', [[23 ოქტომბერი]], [[2019]]&lt;/ref&gt;

ჰაიატე სოტომე პირველ მასწავლებლად [[იაპონელები|იაპონელ]] ქართველოლოგს, [[იასუჰირო კოჯიმა]]ს მიიჩნევს, რომელიც სოტომეს [[ქართული ენა|ქართული ენის]]  [[გრამატიკა]]ს ასწავლიდა. მოგვიანებით ენის უკეთესად შესასწავლად ჰაიატე [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ქართველოლოგიის ცენტრში სწავლობდა, რომლის ხელმძღვანელიც [[ელგუჯა ხინთიბიძე]]ა.&lt;ref name=&quot;ერთი&quot;/&gt;

==ქართველოლოგია==
[[2011]] წელს საქართველოში ჩამოსვლის შემდეგ ჰაიატე სოტომე ქართული ნაწარმოებების კითხვას შეუდგა. პირველად ქართულ ენაზე „ჩხიკვთა ქორწილი“ წაიკითხა, საბაკალავრო დისერტაციის თემად კი [[ვაჟა-ფშაველა]]ს „[[სტუმარ-მასპინძელი]]“ აირჩია. სოტომე აღნიშნავს იმასაც, რომ მისმა პედაგოგმა ქართულიდან [[იაპონური ენა|იაპონურად]] თარგმნა „ალუდა-ქეთელაური“, „სტუმარ-მასპინძელი“, „გველის მჭამელი“, მოთხრობებიდან „შვლის ნუკრის ნაამბობი“ და „ჩხიკვთა ქორწილი“, რამაც სოტომეზე დიდი შთაბეჭდილება დატოვა.&lt;ref name=&quot;სამი&quot;&gt;[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/3/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომეთან] [[საქართველოს პირველი არხი]], [[21 მარტი]], [[2019]], ნაწილი III&lt;/ref&gt; [[2018]] წელს სოტომემ ერთ სამეცნიერო სიმპოზიუმზე წაიკითხა მოხსენება ვაჟას „გველის მჭამელის“ შესახებ, რამაც დამსწრე საზოგადოებაში დიდი მოწონება დაიმსახურა. ამავე წელს ჰაიატე სოტომემ ქართულიდან იაპონურად თარგმნა მცირე ზომის ლექსი, სადაც ეცადა პოეტური [[რითმა]] შეენარჩუნებინა.&lt;ref name=&quot;ორი&quot;&gt;[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/2/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომეთან] [[საქართველოს პირველი არხი]], [[21 მარტი]], [[2019]], ნაწილი II&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Yasuda Auditorium - Tokyo University 3.jpg|250 px|thumb|[[ტოკიოს უნივერსიტეტი]]]]
==პირადი ცხოვრება და აქტივიზმი==
===რელიგია===
ერთ-ერთ ინტერვიუში ჰაიატე სოტომემ კითხვაზე, თუ რომელი რელიგიის მიმდევარია, შემდეგნაირი პასუხი გასცა: „იქ ჩვენთან [[ბუდიზმი]]ს გარდა კიდევ ერთი რელიგიაა, რომელსაც შინტო ან [[შინტოიზმი]] ჰქვია. ღვთის გზას ნიშნავს. ჰოდა ისტორიულად ეს ორი რელიგია შეერია ერთმანეთს, ამიტომ, ზოგადად იაპონელებს ეს ორი [[რელიგია]] სწამთ“.&lt;ref name=&quot;ოთხი&quot;/&gt;

===პროტესტი ჰესების წინააღმდეგ===
ჰაიატე სოტომე მთავრობის კანცელარიასთან ადგილობრივებთან ერთად [[სვანეთი|სვანეთსა]] და [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] [[ჰიდროელექტროსადგური|ჰიდროელექტროსადგურების]] მშენებლობას აპროტესტებდა. მისი აზრით ჰესების მშენებლობას სარგებელი მხოლოდ პოლიტიკოსების, ჩინოვნიკებისა და სამშენებლო კომპანიებისთვის მოაქვს. ამ საკითხთან დაკავშირებით ჰაიატე სოტომე ამბობს: „ესე იგი, ჰესების თემაზე ბევრი სათქმელი მაქვს. ახლა დაინტერესებული ვარ ე. წ. პოსტკოლონიური ეკოკრიტიციზმით (postcolonial ecocriticism). ეს ახალი თემაა [[ლიტერატურათმცოდნეობა]]ზე, მაგრამ ამ თემაზე უკვე გამოიცა ერთი წიგნი, რომელშიც ავტორი ეხება ჰესების თემას თანამედროვე [[ინდური ლიტერატურა|ინდურ ლიტერატურაში]]. ამის მიხედვით, ჰესების მშენებლობაში „რკინის სამკუთხედია” ჩართული, რომელიცაა პოლიტიკოსთა, ჩინოვნიკთა და სამშენებლო კომპანიათა შორის და ეს სამკუთხედი აშენებს ჰესებს ქვეყნის „განვითარების“ სახელით. ეს კომპანია კი 21-ე საუკუნეში საერთაშორისო კაპიტალისტური კომპანიის სახით ვლინდება და ჩაგრავს ხალხს, რომელიც ადგილთანაა მიმაგრებული თუ მიჯაჭვული, როგორც იძახიან ქართულ მეტყველებაში, „ეს მიწა-წყალი ერთადერთი შემოსავლის გზაა”. ანუ მოკლედ, აქ ჩნდება ერთი სქემა, ადგილობრივი ხალხის ინტერესი ეწინააღმდეგება ცენტრალური პოლიტიკოსების, ჩინოვნიკებისა და საერთაშორისო კაპიტალისტური კომპანიების ინტერესებს. ეს სქემა კი გარკვეული გაგებით „ნეო-კოლონიალიზმად” ითვლება, ვინაიდან საერთაშორისო კაპიტალისტური კომპანიების მაგივრად ადრე კოლონიზატორის ქვეყნის მიზანდასახული კომპანია მუშაობდა, მაგრამ სქემა ერთი და იგივე რჩება. აი, დღევანდელ საქართველოშიც ზუსტად ეს პრობლემები დგას. მე ყურადღებას ვაქცევ არა მარტო სვანეთს, სადაც, თუ არ ვცდები, იტალიური კომპანია ჰესებს აშენებს, არამედ, პანკისსაც, სადაც ჩინური აშენებს და სადაც პოლიცია უკვე ზეწოლას ახდენს ხალხზე. საინტერესოა, ნეტა ვინმე ქართველმა მწერალმა ამ პრობლემას ყურადღება მიაქცია და ლექსი ან რომანი დაწერა? ჯერჯერობით არ გამიგია, თუ არის გამაგებინეთ და სტატიას დავწერ. „ჩემო საყვარელო მიწა-წყალო, მომეც ამის პასუხი!..” ნათქვამია ქართული კოლონიური ლიტერატურის ერთ-ერთ შედევრში, ისე მართლა როდემდის?..“&lt;ref name=&quot;ოთხი&quot;&gt;[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/4/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომეთან] [[საქართველოს პირველი არხი]], [[21 მარტი]], [[2019]], ნაწილი IV&lt;/ref&gt;
==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომესთან], ''[[საქართველოს პირველი არხი]]'', [[21 მარტი]], [[2019]], [[ნატა ვარადა]]
*[https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94---%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98/30232722.html ჰაიატე სოტომე — იაპონელი ქართველოლოგი], ''[[რადიო თავისუფალი ევროპა/რადიო თავისუფლება]]'', [[23 ოქტომბერი]], [[2019]]
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000045}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:სოტომე, ჰაიატე}}

[[კატეგორია:იაპონელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:იაპონელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1991]]
[[კატეგორია:ტოკიოს უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>slalzooqun6n7wvsolucoyxip7z0dz0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808591</id>
      <parentid>4808582</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T22:13:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <comment>{{authority control}}</comment>
      <origin>4808591</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19547" sha1="lisuifnszt1emcpxcms705v3qx8rwn5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი 
| სახელი                  = ჰაიატე სოტომე
| მშობლიური სახელი       = {{Lang-ja| 五月女颯}}
| ფოტო                 =Hayatesotome.jpg
| სურათის ზომა =    220px
| სურათის წარწერა       =ჰაიატე სოტომე 
| დაბადების თარიღი        = [[1991]]
| დაბადების ადგილი       = [[უცუნომია]], [[იაპონია]]
| გარდაცვალების თარიღი          = 
| გარდაცვალების ადგილი         = 
| მოქალაქეობა          = {{დროშა|იაპონია}}
| სამეცნიერო სფერო        = [[ქართველოლოგია]], [[ფილოლოგია]], 
| მუშაობის ადგილი         = 
| ალმა-მატერი         = [[ტოკიოს უნივერსიტეტი]]
| სამეცნიერო ხელმძღვანელი = 
| გავლენა იქონიეს    =
| გავლენა იქონია    = 
| განთქმული მოსწავლეები   = 
| ცნობილია როგორც         = 
| სამეცნიერო ხარისხი     =  დოქტორი
| სამეცნიერო წოდება =
| ჯილდოები და პრემიები     =
| ხელმოწერა         = 
| საიტი                 =
}}
'''ჰაიატე სოტომე''' ({{Lang-ja| 五月女颯}}, დ. [[1991]], [[უცუნომია]], [[იაპონია]]) — [[იაპონელები|იაპონელი]] [[ფილოლოგია|ფილოლოგი]], [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]]. 

[[რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატი 2019|2019 წლის რაგბის მსოფლიო ჩემპიონატზე]], რომელიც [[იაპონია]]ში გაიამრთა, ჰაიატე სოტომე [[საქართველოს მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები]]ს ოფიციალური თარჯიმანი იყო.&lt;ref&gt;[https://adjarasport.com/ragbi/post/haiate-sotome:-me-tkvenebs-mivkhedav!-348953 ჰაიატე სოტომე: მე თქვენებს მივხედავ!] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210813171717/https://adjarasport.com/ragbi/post/haiate-sotome:-me-tkvenebs-mivkhedav!-348953 |date=2021-08-13 }}, ''[[adjarasport]]''&lt;/ref&gt;

==ადრეული ცხოვრება==
ჰაიატე სოტომე [[1991]] წელს დაიბადა ქალაქ [[უცუნომია]]ში, [[ტოკიო]]დან 100 [[კილომეტრი]]თ [[ჩრდილოეთი]]თ მდებარე ქალაქში. სოტომე ქალაქის გარეუბაში გაიზარდა. მას მჭიდრო ურთუერთობა ჰქონდა ბუნებასა და ცხოველებთან. როგორ ერთ-ერთ ინტერვიუში აღნიშნა, სახლში სულ [[ძაღლი]], [[თევზები|თევზი]], [[კუები|კუ]], [[ხუჭუჭა თუთიყუში|თუთიყუში]] და თითქმის ყველა ცხოველი ჰყავდა [[შინაური კატა|კატის]] გარდა.&lt;ref name=&quot;ორი&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;სამი&quot;/&gt;

==განათლება==
ჰაიატე სოტომემ [[2009]] წელს ჩააბარა [[ტოკიო]]ს უცხო ენების კვლევის უნივერსიტეტში, [[რუსული ენა|რუსული ენისა]] და ლიტერატურის კათედრაზე. მოგვიანებით მაგისტრატურაში სასწავლებლად ჩააბარა [[ტოკიოს უნივერსიტეტი|ტოკიოს უნივერსიტეტში]] შედარებითი ლიტერატურის განხრით..&lt;ref name=&quot;ერთი&quot;&gt;[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომეთან] [[საქართველოს პირველი არხი]], [[21 მარტი]], [[2019]], ნაწილი I&lt;/ref&gt; არის ტოკიოს უნივერსიტეტის დოქტორანტი.&lt;ref name=&quot;ხუთი&quot;/&gt; მისი სადისერტაციო თემაა: „ქართული თანამედროვე ლიტერატურა — [[ილია ჭავჭავაძე]] და [[ვაჟა-ფშაველა]]“.&lt;ref name=&quot;ორი&quot;/&gt;

ჰაიატე სოტომე უნივერსიტეტში სწავლისას [[რუსული ენა|რუსულ ენასაც]] სწავლობდა. [[საქართველო]]მ მას შემდეგ დააინტერესა, რაც ერთ-ერთმა პროფესორმა პირველ კურსელ სტუდენტებს [[თენგიზ აბულაძე|თენგიზ აბულაძის]] [[მონანიება (ფილმი)|მონაინიება]] აჩვენა. მეორე კურსზე გადასვლის შემდეგ ჰაიატემ [[ტოკიოს უნივერსიტეტი|ტოკიოს უნივერსიტეტში]] მოღვაწე ერთ-ერთ [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგთან]] ყოველკვირეულად [[ქართული ენა|ქართული ენის]] შესწავლა დაიწყო. ენის ერთი წლის განმავლობაში სწავლის შემდეგ ჰაიატე სოტომე [[2011]] წელს, [[საქართველო]]ში, [[ვაკე (თბილისი)|ვაკეში]], ქართულ ოჯახში დასახლდა.&lt;ref name=&quot;ორი&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ერთი&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;ხუთი&quot;&gt;[https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94---%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98/30232722.html ჰაიატე სოტომე - იაპონელი ქართველოლოგი] ''[[რადიო თავისუფალი ევროპა/რადიო თავისუფლება]]'', [[23 ოქტომბერი]], [[2019]]&lt;/ref&gt;

ჰაიატე სოტომე პირველ მასწავლებლად [[იაპონელები|იაპონელ]] ქართველოლოგს, [[იასუჰირო კოჯიმა]]ს მიიჩნევს, რომელიც სოტომეს [[ქართული ენა|ქართული ენის]]  [[გრამატიკა]]ს ასწავლიდა. მოგვიანებით ენის უკეთესად შესასწავლად ჰაიატე [[ივანე ჯავახიშვილი]]ს სახელობის [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს ქართველოლოგიის ცენტრში სწავლობდა, რომლის ხელმძღვანელიც [[ელგუჯა ხინთიბიძე]]ა.&lt;ref name=&quot;ერთი&quot;/&gt;

==ქართველოლოგია==
[[2011]] წელს საქართველოში ჩამოსვლის შემდეგ ჰაიატე სოტომე ქართული ნაწარმოებების კითხვას შეუდგა. პირველად ქართულ ენაზე „ჩხიკვთა ქორწილი“ წაიკითხა, საბაკალავრო დისერტაციის თემად კი [[ვაჟა-ფშაველა]]ს „[[სტუმარ-მასპინძელი]]“ აირჩია. სოტომე აღნიშნავს იმასაც, რომ მისმა პედაგოგმა ქართულიდან [[იაპონური ენა|იაპონურად]] თარგმნა „ალუდა-ქეთელაური“, „სტუმარ-მასპინძელი“, „გველის მჭამელი“, მოთხრობებიდან „შვლის ნუკრის ნაამბობი“ და „ჩხიკვთა ქორწილი“, რამაც სოტომეზე დიდი შთაბეჭდილება დატოვა.&lt;ref name=&quot;სამი&quot;&gt;[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/3/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომეთან] [[საქართველოს პირველი არხი]], [[21 მარტი]], [[2019]], ნაწილი III&lt;/ref&gt; [[2018]] წელს სოტომემ ერთ სამეცნიერო სიმპოზიუმზე წაიკითხა მოხსენება ვაჟას „გველის მჭამელის“ შესახებ, რამაც დამსწრე საზოგადოებაში დიდი მოწონება დაიმსახურა. ამავე წელს ჰაიატე სოტომემ ქართულიდან იაპონურად თარგმნა მცირე ზომის ლექსი, სადაც ეცადა პოეტური [[რითმა]] შეენარჩუნებინა.&lt;ref name=&quot;ორი&quot;&gt;[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/2/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომეთან] [[საქართველოს პირველი არხი]], [[21 მარტი]], [[2019]], ნაწილი II&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Yasuda Auditorium - Tokyo University 3.jpg|250 px|thumb|[[ტოკიოს უნივერსიტეტი]]]]
==პირადი ცხოვრება და აქტივიზმი==
===რელიგია===
ერთ-ერთ ინტერვიუში ჰაიატე სოტომემ კითხვაზე, თუ რომელი რელიგიის მიმდევარია, შემდეგნაირი პასუხი გასცა: „იქ ჩვენთან [[ბუდიზმი]]ს გარდა კიდევ ერთი რელიგიაა, რომელსაც შინტო ან [[შინტოიზმი]] ჰქვია. ღვთის გზას ნიშნავს. ჰოდა ისტორიულად ეს ორი რელიგია შეერია ერთმანეთს, ამიტომ, ზოგადად იაპონელებს ეს ორი [[რელიგია]] სწამთ“.&lt;ref name=&quot;ოთხი&quot;/&gt;

===პროტესტი ჰესების წინააღმდეგ===
ჰაიატე სოტომე მთავრობის კანცელარიასთან ადგილობრივებთან ერთად [[სვანეთი|სვანეთსა]] და [[ჭუბერის თემი|ჭუბერის თემში]] [[ჰიდროელექტროსადგური|ჰიდროელექტროსადგურების]] მშენებლობას აპროტესტებდა. მისი აზრით ჰესების მშენებლობას სარგებელი მხოლოდ პოლიტიკოსების, ჩინოვნიკებისა და სამშენებლო კომპანიებისთვის მოაქვს. ამ საკითხთან დაკავშირებით ჰაიატე სოტომე ამბობს: „ესე იგი, ჰესების თემაზე ბევრი სათქმელი მაქვს. ახლა დაინტერესებული ვარ ე. წ. პოსტკოლონიური ეკოკრიტიციზმით (postcolonial ecocriticism). ეს ახალი თემაა [[ლიტერატურათმცოდნეობა]]ზე, მაგრამ ამ თემაზე უკვე გამოიცა ერთი წიგნი, რომელშიც ავტორი ეხება ჰესების თემას თანამედროვე [[ინდური ლიტერატურა|ინდურ ლიტერატურაში]]. ამის მიხედვით, ჰესების მშენებლობაში „რკინის სამკუთხედია” ჩართული, რომელიცაა პოლიტიკოსთა, ჩინოვნიკთა და სამშენებლო კომპანიათა შორის და ეს სამკუთხედი აშენებს ჰესებს ქვეყნის „განვითარების“ სახელით. ეს კომპანია კი 21-ე საუკუნეში საერთაშორისო კაპიტალისტური კომპანიის სახით ვლინდება და ჩაგრავს ხალხს, რომელიც ადგილთანაა მიმაგრებული თუ მიჯაჭვული, როგორც იძახიან ქართულ მეტყველებაში, „ეს მიწა-წყალი ერთადერთი შემოსავლის გზაა”. ანუ მოკლედ, აქ ჩნდება ერთი სქემა, ადგილობრივი ხალხის ინტერესი ეწინააღმდეგება ცენტრალური პოლიტიკოსების, ჩინოვნიკებისა და საერთაშორისო კაპიტალისტური კომპანიების ინტერესებს. ეს სქემა კი გარკვეული გაგებით „ნეო-კოლონიალიზმად” ითვლება, ვინაიდან საერთაშორისო კაპიტალისტური კომპანიების მაგივრად ადრე კოლონიზატორის ქვეყნის მიზანდასახული კომპანია მუშაობდა, მაგრამ სქემა ერთი და იგივე რჩება. აი, დღევანდელ საქართველოშიც ზუსტად ეს პრობლემები დგას. მე ყურადღებას ვაქცევ არა მარტო სვანეთს, სადაც, თუ არ ვცდები, იტალიური კომპანია ჰესებს აშენებს, არამედ, პანკისსაც, სადაც ჩინური აშენებს და სადაც პოლიცია უკვე ზეწოლას ახდენს ხალხზე. საინტერესოა, ნეტა ვინმე ქართველმა მწერალმა ამ პრობლემას ყურადღება მიაქცია და ლექსი ან რომანი დაწერა? ჯერჯერობით არ გამიგია, თუ არის გამაგებინეთ და სტატიას დავწერ. „ჩემო საყვარელო მიწა-წყალო, მომეც ამის პასუხი!..” ნათქვამია ქართული კოლონიური ლიტერატურის ერთ-ერთ შედევრში, ისე მართლა როდემდის?..“&lt;ref name=&quot;ოთხი&quot;&gt;[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/4/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომეთან] [[საქართველოს პირველი არხი]], [[21 მარტი]], [[2019]], ნაწილი IV&lt;/ref&gt;
==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://1tv.ge/elit/lukadan-haemde-interviu-haiate-sotomestan/ ინტერვიუ ჰაიატე სოტომესთან], ''[[საქართველოს პირველი არხი]]'', [[21 მარტი]], [[2019]], [[ნატა ვარადა]]
*[https://www.radiotavisupleba.ge/a/%E1%83%B0%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94-%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94---%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98/30232722.html ჰაიატე სოტომე — იაპონელი ქართველოლოგი], ''[[რადიო თავისუფალი ევროპა/რადიო თავისუფლება]]'', [[23 ოქტომბერი]], [[2019]]
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000045}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{authority control}}
{{DEFAULTSORT:სოტომე, ჰაიატე}}

[[კატეგორია:იაპონელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:იაპონელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1991]]
[[კატეგორია:ტოკიოს უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]</text>
      <sha1>lisuifnszt1emcpxcms705v3qx8rwn5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>შოტლანდიის ეროვნული მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516026</id>
    <revision>
      <id>4808281</id>
      <parentid>4807194</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:23:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808281</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15241" sha1="fcadw68dx81imayulm2iwlhf7eyntxc" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = შოტლანდიის ეროვნული მუზეუმი
| სურათი        = Museum of Scotland.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = მუზეუმის შენობა
| დაარსდა       = [[2006]] წ.
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[დიდი ბრიტანეთი]], [[შოტლანდია]], [[ედინბურგი]]
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       = 
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      =  https://www.nms.ac.uk/national-museum-of-scotland
}}

'''შოტლანდიის ეროვნული მუზეუმი''' -  ედინბურგში მდებარე შოტლანდიის ისტორიის, ხელოვნების და მეცნიერების მუზეუმი. დაარსდა 2006 წელს ახალი '''შოტლანდიის მუზეუმის''' და 1866 წელს დაარსებული '''სამეფო შოტლანდიური მუზეუმის''' შერწყმით. &lt;ref&gt;https://era.ed.ac.uk/handle/1842/8109&lt;/ref&gt;  მუზეუმს, შესაბამისად, ორი შენონა ეკუთვნის - ისინი ერთად ჩამბერსის ქუჩაზე დგანან, მათ ჯორჯ IV-ის ხიდი აკავშირებთ. მუზეუმი შოტლანდიის ეროვნული მუზეუმების გაერთიანების წევრია. შესვლა უფასოა. 2019 წელს მუზეუმს 2 მილიონზე მეტი სტუმარი ეწვია, რამაც მუზეუმი წლის ყველაზე პოპულარული ტურისტული ადგილი გახადა შოტლანდიაში.  &lt;ref&gt;https://www.alva.org.uk/details.cfm?p=423&lt;/ref&gt;

მუზეუმის კოლექცია მოიცავს ექსპონატებს ყოფილი შოტლანდიის სიძველეების მუზეუმიდან და შოტლანდიის არქეოლოგიური აღმოჩენების ეროვნული კოლექციიდან. მასში ასევე შედის ექსპონატები მსოფლიოს სხვა ქვეყნებიდან. მუზეუმის ყველაზე ცნობილი ექსპონატებია ცხვარი დოლის - პირველი წარმატებულად კლონირებული ძუძუმწოვრის - სხეული, [[ელტონ ჯონი|ელტონ ჯონის]] კოსტუმები და სხვა. 

==ისტორია==

===უნივერსიტეტის სამეფო მუზეუმი===

1693 წელს რობერტ სიბალდმა შოტლანდიის უნივერსიტეტის სამედიცინო კოლეჯში წარადგინა ბუნებისმეტყველური კოლექცია, რომელიც მეგობართან, ენდრიუ ბალფურთან ერთად შეაგროვა. კოლექცია საჯაროდ გამოიფინა უნივერსიტეტში და მსოფლიოს ერთ-ერთ პირველ მუზეუმად იქცა. მუზეუმი მწერალმა [[დენიელ დეფო{დენიელ დეფომ]]  აღწერა, როგორც &quot;მშვენიერი მუზეუმი,  იშვიათობების საცავი, რომელიც ღირს ნახვად და, შეიძლება ითქვას, მთელ ევროპაში უბადლოა&quot;. კოლექციის მოსავლელად XVIII საუკუნიდან ბუნებისმეტყველების პროფესორები უვლიდნენ. პროფესორმა ჯონ უოკერმა 1779 წელს კოლექციის არადამაკმაყოფილებელი მდგომარეობა აღნიშნა. &lt;ref&gt;http://www.nhc.ed.ac.uk/index.php?page=4.6&lt;/ref&gt;

მუზეუმის მთავარი 1804 წელს მინერალოგი რობერტ ჯეიმსონი გახდა, რომლის ხედვით მუზეუმი &quot;არა უნივერსიტეტის პირადი, არამედ საჯარო  დეპარტამენტია, რომელიც მთელ შოტლანდიასაც ეკუთვნის&quot;. 1812 წელს მას &quot;უნივერსიტეტის სამეფო მუზეუმი&quot; დაერქვა. ნაყიდი იყო უამრავი ექსპონატი,  მოგზაურებს საკუთარი აღმოჩენების მუზეუმისთვის შენახვას სთხოვდნენ. მუზეუმში გაგზავნილ ამანათებს არ ეკისრებოდა დამატებითი გადასახადი და შოტლანდიის ფლოტის აღმოჩენების ნახებარი მუზეუმში ხვდებოდა (მეორე ნახევარო იგზავნებოდა ბრიტანეთის მუზეუმში ლონდონში). ჯეიმსონი კოლექციას სამასწავლებლო საქმიანობაში იყენებდა.

1820 წელს, ედინბურგის მერიის მხარდაჭერით, მუზეუმისთვის ცალკე შენობა აიგო როგორც საუნიბერსიტეტო კომპლექსის ნაწილი. ეს შენობა დღეს ინარჩუნებს ძირითად თავდაპირველ მახასიათებლებს და ტალბოტ რაისის გალერეას უკავია. &lt;ref&gt;http://www.nhc.ed.ac.uk/index.php?page=4.7&lt;/ref&gt; მუზეუმში გაკვეთილებს იღებდა [[ჩარლზ დარვინი]] და კერატორ უილიამ მაკგილიურეითანაც მეგობრობდა. &lt;ref&gt;https://books.google.ge/books?id=ZHph8qFZq8wC&amp;pg=PT43&amp;redir_esc=y&lt;/ref&gt;

დროთა განმავლობაში კოლექციისთვის ადგილი აღარ იყო საკმარისი. ჯეიმსონის შეთავაზებით კოლექცია სახელმწიფოს გადაეცა ახალი, უნივერსიტეტის დაქვემდებარებაში მყოფი ეროვნული მუზეუმის შესაქმნელად. &lt;ref&gt;http://www.nhc.ed.ac.uk/index.php?page=4.7&lt;/ref&gt; ამ დროს ჯეიმსონი უკვე ავად იყო და ხელშეკრულების დამტკიცების შემდეგ ცოტა ხანში გარდაიცვალა.

===შოტლანდიული ინდუსტრიული მუზეუმი===

1854 წელს გადაწყდა უნივერსიტეტის კოლექციის გაფართოებულ ბუნებისმეტყველების მუზეუმთან ინტეგრირება. მას ასევე უნდა დამატებულიყო ახალი დაწესებილება - შოტლანდიის ინდუსტრიული მუზეუმი, რომელსაც უნდა გაევრცელებინა საჯარო ცოდნა ინდუსტრიულობაზე და კომერციაზე. საბუნებისმეტყველო კოლექციაც ამ მიზანს უნდა მოხმარებოდა როგორც ბუნების კომერციული სარგებლის დემონსტრაცია. შთაგონების წყარო ლონდონის პრაქტიკული გეოლოგიის მუზეუმი იყო. 

მუზეუმის შენობის დიზაინის ავტორი სერ ფრენსის ფოუკი გახდა. მშენებლობა დაიწყო 1861 წელს, პირველი ქვა ცერემონიულად [[პრინცი ალბერტი|პრინცმა ალბერტმა]] დადო. ეს მისი ბოლო საჯარო გამოსვლა იყო გარდაცვალებამდე. &lt;ref&gt;https://blog.nms.ac.uk/2011/10/21/150-years-old-and-still-going-strong/&lt;/ref&gt;

1864 წელს დაწესებულება ედინბურგის მეცნიერების და ხელოვნების მუზეუმად იქცა. ის იყოფოდა საბუნებისმეტყველო და ინდუსტრიული ხელოვნების კოლექციებად. 1873 წელს მუზეუმმა გაწყვიტა კავშირი უნივერსიტეტთან უთანხმოებების გამო. უნივერსიტეტმა დაკარგა მუზეუმის კოლექციის წვდომა და ახალი კოლექციის შეგროვება დაიწყო ძველ სივრცეში.

ვიწრო ქუჩა, რომელზეც მდებარეობდა ახალი მუზეუმის შენონა მუზეუმის დაკბეთით გაფართოვდა და ჩამბერსის ქუჩად იქცა. ოფიციალური სახელწოდებების მიუხედავად ის &quot;ჩამბერსის ქუჩის მუზეუმის&quot; სახელით გახდა ცნობილი. &lt;ref&gt;https://books.google.ge/books?id=DQVEAAAAIAAJ&amp;pg=PA467&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q&amp;f=false&lt;/ref&gt;

===XX-XXI საუკუნეები===

დაწესებულებას 1904 წელს სამეფო შოტლანდიული მუზეუმი დაერქვა. &lt;ref&gt;https://books.google.ge/books?id=B2VOAAAAYAAJ&amp;redir_esc=y&lt;/ref&gt; შენობაში აირის ნათურები დენმა შეცვალა, გაჩნდა პირველი ინტერაქტიული გამოფენები. შემდგომში მუზეუმი შოტლანდიის სამეფო მუზეუმად იქცა.

1985 წელს მუზეუმს შოტლანდიის სიძველეების ეროვბული მუზეუმის კოლექცია გადაეცა, თუმცა კოლექცია ცალკწ შენობაში რჩებოდა. როდესაც სიძველეების მუზეუმის შენობა შოტლანდიის პორტრეტების გალერეამ დაიკავა დაიწყო ახალი შენობის აგება სამეფო მუზეუმის მეზობლად. შოტლანდიის მუზეუმის მშენებლონა 1995 წელს დასრულდა. შენობების დასახელებები სტუმრებისთვის დამაბნეველი იყო და 2006 წელს მათი საბოლოო შერწყმა მოხდა ერთი სახელის ქვეშ.

==არქიტექტურა==

მუზეუმის ორი კორპუსი ადვილი გასარჩევია - შოტლანდიის მუზეუმის შენობა 1998 წელს გაიხსნა და უდრო თანამედროვედ გამოიყურება, ვიდრე სამეფო შოტლანდიური მუზეუმის 1866 წლის შენონა. უკანასკნელი შესრულებულია ვიქტორიანული ვემეციური რენესანსის არქიტექტურულ სტილში ფრენსის ფოუკის მიერ. 2011 წელს შენობა განახლებული იყო, რესტავრაცია სამი წელი გრძელდებოდა.

==რესურსები ინტერნეტში==

* [https://www.nms.ac.uk/national-museum-of-scotland  ოფიციალური გვერდი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}


[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს მუზეუმები]]
[[კატეგორია: შოტლანდიის მუზეუმები]] [[კატეგორია: ედინბურგის მუზეუმები]]  [[კატეგორია: მეცნიერების მუზეუმები]]</text>
      <sha1>fcadw68dx81imayulm2iwlhf7eyntxc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბეთჰოვენის სახლ-მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516118</id>
    <revision>
      <id>4808275</id>
      <parentid>4807233</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:22:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808275</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14414" sha1="ag8sar8gt3ym1msn8y9xl1e6exau999" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ბეთჰოვენის სახლ-მუზეუმი
| სურათი        =  Beethoven-Haus.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = მუზეუმის ძირითადი შენობა
| დაარსდა       = [[1893]] წ.
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[გერმანია]], [[ბონი]]
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       = 
| ექსპონატი      =  
| კლასიფიკაცია   = სახლ-მუზეუმი
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = მალტ ბოკერი
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      =  https://www.beethoven.de/home
}}

'''ბეთჰოვენის სახლ-მუზეუმი''' (გერ.  '''Beethoven-Haus''') - კომპოზიტორ [[ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენი|ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენის]] სახლ-მუზეუმი გერმანიაში, ქალაქ ბონში. მუზეუმი დაარსდა 1889 წელს, შეისწავლის ბეთჰოვენის ცხოვრებას და შემოქმედებას.  არსებობის 120 წლის განმავლობაში მუზეუმმა მსოფლიოში ბეთჰოვენთან დაკავშირებული უდიდესი კოლექცია შეაგროვა. მასში შედის ათასამდე ხელნაწერი (წერილები, ნოტები).. ორ ათასამდე ხელოვნების ნიმუში (პორტრეტი, ქანდაკება, ფოტოგრაფია) და ა.შ.

მუზეუმი რამდენიმე შენობას მოიცავს ბონგასეს ქუჩაზე. უშუალოდ მუზეუმი მდებარეობს შენობაში, სადაც ბეთჰოვენი დაიბადა და ცხოვრების პირველი წლები გაატარა. &lt;ref&gt;https://www.beethoven.de/en/beethoven#for-kids&lt;/ref&gt; მუზეუმს ახლავს ბაღი, რომელშივ ინახება ბეთჰოვენის ბიუსტების კოლექცია. ირგვლივ მდებარე შენობებში გაბთავსებულია მუზეუმის ბიბლიოთეკა, გამომცემლობა, მუსიკალური დარბაზი და კვლევითი ცენტრი. მუზეუმს აფინანსებს ორგანიზაცია ბეთჰოვენ-ჰაუსი, მიიღება შემოწირვებიც.

==ისტორია==

===ბეთჰოვენის სახლი===

ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენი დაიბადა ბონგასეს ქუჩის 20 (ყოფილ 515) ნომერში. ბაროკოს სტილის შენობა 1700 წელს ქვისგან იყო აგებული. იმ პერიოდის საშუალო სოციალური ფენის სახლებიდან დღემდე სხვა ცოტა თუა შემორჩენილი. ეს ადგილი - სასახლის, მერიის, ბაზრისა და მდინარის შუაში - ადრე ქალაქის ცენტრად ითვლებოდა.

ბეთჰოვენის გარდაცვალების შემდეგ, 1827 წელს, სახლში და მის ირგვლივ სხვა ოჯახები ცხოვრობდნენ. შენობის უკანა ეზოში აიგო მცირე ზომის ხის სახლი, თავდაპირველი ხის კარი კარიბჭედ შეიცვალა. ბეთჰოვენის დაბადების ადგილად  სახლი ბეთჰოვენის მეგობრებმა ექიმმა ფრანც ვეგელერმა და მასწავლებელმა კარლ კრაიცელმა აღიარეს დაახ. 1840 წელს.  ამის შემდეგ სახლის ახალმა მფლობელმა პირველ სართულზე გახსნა რესტორანი სახელწოდებით &quot;Beethoven's Geburtshaus&quot; („ბეთჰოვენის დაბადების ადგილი“). შემდგომში სახლი კიდევ რამდენიმეჯერ გაიყიდა. 

===მუზეუმი===

1889 წელს ჩამოყალიბდა ბეთჰოვენ-ჰაუსის ასოციაცია, რომლის მიზანი ბეთჰოვენის სახლის შენარჩუნება და დანგრევისგან გადარჩენა იყო. ასოციაციამ სახლი გამოისყიდა და მისი მემორიალად ქცევა დაგეგმა. იმ დროისთვის შენობის ბეთჰოვენის დროინდელი გარეგნობა ნაწილობრივ შემორჩენილი იყო, მაგრამ მუზეუმის მოსაწყობად დამატებითი მცირე ცცლილებების შემოტანა გახდა საჭირო.  

მუზეუმი საჯაროდ 1893 წლის 23 მაისს გაიხსნა. მუზეუმის თავდაპირველი კონცეპტი შენობის რეჯონსტრუქცია და მცირედი კოლექციის გამოფენა იყო; შემდგომში კონცეპტი შეიცვალა და მუზეუმი დროის კაპსულის სტილს მიუახლოვდა. &lt;ref&gt;Andreas Eckhardt: The / Das / La Beethoven-Haus Bonn. 2008, p. 23&lt;/ref&gt; კოლექცია შეიცავდა ბეთჰოვენის ცხოვრებასთან და შემოიქმედებასთან დაკავშირებულ  ნოტებს, პორტრეტებს, საყოფაცხოვრებო ნივთებს და ა.შ. &lt;ref&gt;Michael Ladenburger u. a.: Das Ensemble Beethoven-Haus. 2008, p. 9-14&lt;/ref&gt;

სახლის დასაცავად ასოციაციამ იმავე წელს მეზობელი, ნომერი 23 სახლი იყიდა, ხანძრისგან დამცავი კედელი ააგო და ისევ გაყიდა. სახლი ნომერი 18, რომელშიც ბეთჰოვენი მოინათლა და სადაც მისი ნათლია ცხოვრობდა 1907 წელს იყო ნაყიდი მუზეუმის გასაფართოვებლად. შემდგომში იქ არქივი მოთავსდა. მუზეუმის ტერიტორიის საბოლოო ჩამოყალობებისას შენობები ერთმანეთთან დააკავშირეს.

მუზეუმი ოროვე მსოფლიო ომი თითქმის უვნებლად გადაიტანა. მუზეუმის კოლექცია მიწისქვეშ იყო გადამალული. 1944 წელს, ბონის დაბომბვისას, ბომბი მუზეუმის სახურავს მოხვდა. ის განადგურებისგსნ მებაღეებმა გადაარჩინეს. Ortwin &lt;ref&gt;Wildeman: Das Beethovenhaus Bonn am 11. Mai 1945. 2001, p. 491-498&lt;/ref&gt; 1985 წელს ბეთჰოვენის სახლი და მისი მიმდებარე შენობები ისტორიულ მონუმენტებად გამოცხადდა.

==ღონისძიებები==

მუზეუმი დაარსებისთანავე მართავდა კლასიკური მუსიკის კონცერტებს და ყოველთვის ახლდა საკონცერტო დარბაზი. დღევანდელი დარბაზი გაიხსნა 1989 წელს, ბეთჰოვენ-ჰაუსის ასოციაციის მეასე წლისთავისთვის. დარბაზს ასოციაციის ყოფილი თავმჯდომარის - ჰერმან აბსის სახელი დაარქვეს; მას დარბაზის აშენებაში დიდი წვლილი ჰქონდა შეტანილი. დარბაზი ნახევრად ოვალურ ამფითეატრს წარმოადგენს 199 დასაჯდომი ადგილით. არქიტექტორებმა კლაუს მიულერმა და თომას ვან დენ ვალენტინმა დარბაზისთვის 1989 წელს გერმანიის არქიტექტორული ჯილდო და 1991 ინტერიერის დიზაინის ოქროს ჯილდო მიიღეს. &lt;ref&gt;Kölner Stadt-Anzeiger vom 5. Oktober 1989&lt;/ref&gt; შესაძლოა დარბაზის ქირაობა.

მუზეუმის მუსიკალურ დარბაზში წლიურად ორმოცამდე ღონისძიებას ატარებს, მათგან უმეტესობა კლასიკური მუსიკის პოპულარიზირებაზეა ორიენტირებული. &lt;ref&gt;https://www.beethoven.de/en/termine/list?bymonth=20210903&lt;/ref&gt;  ძველებური ატმოსფეროს შესაქმნელად მუსიკა ხშირად ბეთჰოვენის დროინდელ ინსტრუმენტებზე ან მათ ასლებზე იკვრება. ღონისძიებებში როგორც გამოცდილი, ასევე ახალგაზრდა მუსიკოსები მონაწილეობენ.

ტარდება ასევე საბავშვო ღონისძიებები და ინტერაქტიული პროგრამები დაწყებითი კლასებისთვის. მათი მიზანი ბავშვებისთვის კლასიკური მუსიკის და კერძოდ ბეთჰოვენის გაცნობაა. ხშირად ტარდება სასკოლო ექსკურსიებიც.

==ლიტერატურა==

*Joseph Schmidt-Görg: Katalog der Handschriften des Beethoven-Hauses und des Beethoven-Archivs Bonn. Bonn 1935.
*
*Sieghard Brandenburg: Sammeln und Bewahren – Edieren und Auswerten. Aus der Gründungszeit des Beethoven-Archivs. in: Bonner Beethoven-Studien. Beethoven-Haus, Bonn 5.2006, p. 71–93.
*
*Michael Ladenburger, Franz Josef Talbot und Silke Bettermann: Das Ensemble Beethoven-Haus in Bonn. (Rheinische Kunststätten, Nr. 510). Neusser Druckerei und Verlag, Neuss 2008, ISBN 978-3-86526-033-8.
*
*Silke Bettermann, Walther Brauneis und Michael Ladenburger: Von der Bonngasse ins Schwarzspanierhaus. Beethoven-Häuser in alten Ansichten (Veröffentlichungen des Beethoven-Hauses. Ausstellungskataloge, Bd. 11), Korrigierte Nachauflage. Verlag Beethoven-Haus, Bonn 2005. ISBN 3-88188-066-6
*
*Joseph Schmidt-Görg: Beethoven. Die Geschichte seiner Familie. (Veröffentlichungen des Beethovenhauses in Bonn, NF, 4. Reihe, Bd. 1). Verlag Beethoven-Haus, Bonn / G. Henle-Verlag, München-Duisburg 1964.
*
*Familie Beethoven im kurfürstlichen Bonn. Neuauflage nach den Aufzeichnungen des Bonner Bäckermeisters Gottfried Fischer. Übertragen, kommentiert, illustriert und herausgegeben von Margot Wetzstein, Verlag Beethoven-Haus, Bonn 2006. ISBN 3-88188-098-4.

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.beethoven.de/home ოფიციალური გვერდი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია: გერმანიის მუზეუმები]] [[კატეგორია: ბონის მუზეუმები]] [[კატეგორია: მუსიკის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1893 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>ag8sar8gt3ym1msn8y9xl1e6exau999</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ალტე პინაკოთეკა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516145</id>
    <revision>
      <id>4808213</id>
      <parentid>4807221</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:05:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808213</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18146" sha1="hjdu1pwgtntbnziij7k1cnx14lenetl" xml:space="preserve">{| class=&quot;infobox vcard&quot;
|+ class=&quot;infobox-title fn org&quot; id=&quot;5&quot; |ალტე პინაკოთეკა
| 
|-
| colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-image&quot; |&lt;mapframe zoom=&quot;10&quot; align=&quot;center&quot; frameless=&quot;1&quot; height=&quot;200&quot; width=&quot;270&quot;&gt;[
{&quot;properties&quot;:{&quot;title&quot;:&quot;Alte Pinakothek&quot;,&quot;fill-opacity&quot;:0.5,&quot;stroke&quot;:&quot;#FF0000&quot;,&quot;stroke-width&quot;:3,&quot;fill&quot;:&quot;#606060&quot;},&quot;type&quot;:&quot;ExternalData&quot;,&quot;service&quot;:&quot;geoshape&quot;,&quot;ids&quot;:&quot;Q154568&quot;},
{&quot;properties&quot;:{&quot;stroke-width&quot;:5,&quot;stroke&quot;:&quot;#FF0000&quot;,&quot;title&quot;:&quot;Alte Pinakothek&quot;},&quot;type&quot;:&quot;ExternalData&quot;,&quot;service&quot;:&quot;geoline&quot;,&quot;ids&quot;:&quot;Q154568&quot;},
{&quot;type&quot;:&quot;Feature&quot;,&quot;geometry&quot;:{&quot;coordinates&quot;:[11.57,48.148333],&quot;type&quot;:&quot;Point&quot;},&quot;properties&quot;:{&quot;marker-color&quot;:&quot;#5E74F3&quot;,&quot;title&quot;:&quot;Alte Pinakothek&quot;,&quot;marker-symbol&quot;:&quot;museum&quot;}}
]&lt;/mapframe&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |დაარსდა
| class=&quot;infobox-data&quot; |[[1836]]
|- class=&quot;adr&quot;
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |მდებარეობა
| class=&quot;infobox-data locality&quot; |[[მიუნხენი]], [[გერმანია]]
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ტიპი
| class=&quot;infobox-data&quot; |სამხატვრო მუზეუმი
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |აკრედიტაცია
| class=&quot;infobox-data&quot; |ბავარიის სახელმწიფო მხატვრობის კოლექციები
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |კოლექციები
| class=&quot;infobox-data&quot; |ძველი ოსტატები
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |Website
| class=&quot;infobox-data&quot; |&lt;span class=&quot;url&quot;&gt;[http://www.pinakothek.de www.pinakothek.de]&lt;/span&gt;
|}
'''ალტე პინაკოთეკა''' ({{IPA-de|ˈʔaltə pinakoˈteːk|lang}}, ''ძველი [[პინაკოთეკა]]&lt;nowiki/&gt;'' ) — ხელოვნების მუზეუმი. მდებარეობს [[მიუნხენი|მიუნხენში]], [[გერმანია|გერმანიაში]], კუნსტარეალის მხარეში.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Alte Pinakothek|url=http://www.pinakothek.de/en/alte-pinakothek|website=pinakothek.de|access-date=6 August 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140818145123/http://www.pinakothek.de/en/alte-pinakothek|archive-date=18 August 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140818145123/http://www.pinakothek.de/en/alte-pinakothek|archivedate=18 აგვისტო 2014}}&lt;/ref&gt; არის მსოფლიოში ერთ-ერთი უძველესი მუზეუმი, რომელიც ინახავს სხვადასხვა ძველი ოსტატის მხატვრულ ნამუშევრებს. მუზეუმში ძირითადად შენახულია მეთოთხმეტე-მეთვრამეტე საუკუნის ნამუშევრები, და სწორედ აქედან გამომდინარეობს მუზეუმის სახელიც. ''Neue Pinakothek'', რომელიც ხელახლა აშენდა [[1981]] წელს, მოიცავს მეცხრამეტე საუკუნის ხელოვნებას, ხოლო ''Pinakothek der Moderne'', რომელიც გაიხსნა [[2002]] წელს, თანამედროვე ხელოვნებას. სამივე გალერეა ბავარიის სახელმწიფო მხატვრობის კოლექციების ნაწილია.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.pinakothek.de/en/about-us/history|title=History {{!}} DIE PINAKOTHEKEN|website=www.pinakothek.de|language=en|access-date=2018-05-13}}&lt;/ref&gt;

== შენობა ==
ბავარიის მეფე [[ლუდვიგ I (ბავარია)|ლუდვიგ I-მა]], ლეო ფონ კლენზეს [[1826]] წელს [[ვიტელსბახები| ვიტელსბახის]] კოლექციის გალერეისთვის ახალი შენობის აშენება უბრძანა. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.pinakothek.de/en/visit/alte-pinakothek|title=Alte Pinakothek {{!}} DIE PINAKOTHEKEN|language=en|access-date=2018-05-13}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.pinakothek.de/en/visit/alte-pinakothek &quot;Alte Pinakothek | DIE PINAKOTHEKEN&quot;]. ''www.pinakothek.de''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;2018-05-13&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; ალტე პინაკოთეკა იყო ერთ-ერთი უდიდესი მუზეუმი მთელს მსოფლიოში, სტრუქტურით და კონცეპტუალურად დაწინაურებული.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.muenchen.de/sehenswuerdigkeiten/orte/119226.html|title=Alte Pinakothek|last=muenchen.de|website=muenchen.de|language=de|access-date=2018-05-13}}&lt;/ref&gt; პინაკოთეკის [[ნეორენესანსი|ნეო-რენესანსული]] ექსტერიერიც კი აშკარად გამოირჩევა [[მე-19 საუკუნე|მე-19 საუკუნის]] დასაწყისში გავრცელებული ციხის მსგავსი მუზეუმისაგან. თავის დროზე ძალიან თანამედროვე შენობა გახდა სამაგალითო სამუზეუმო ნაგებობა გერმანიასა თუ ევროპის სხვა ქვეყნებისთვის. მუზეუმი [[1836]] წელს გაიხსნა, მას შემდეგ კი ალტე პინაკოთეკას მსგავსი სხვა მუზეუმებიც გაიხსნა, მათ შორისაა [[ერმიტაჟი (სანქტ-პეტერბურგი)|ერმიტაჟის]] მუზეუმი, რომელიც სანქ-პეტერბურგში მდებარეობს, მსგავსი მუზეუმები ასევე გაიხსნა მსოფლიოს სხვა ქალაქებშიც: [[რომი]], [[ბრიუსელი]], [[კასელი]] და სხვა. 
[[ფაილი:Alte_Pinakothek_Suedseite_Muenchen-1.jpg|ალტ=Panorama of the façade|მარცხნივ|მინი| ალტე პინაკოტეკა, სამხრეთის ფასადი]]
მუზეუმის შენობა ძლიერ დაზიანდა მეორე [[მეორე მსოფლიო ომი|მსოფლიო ომში]], დაბომბვის შედეგად, მაგრამ მოგვიანებით შენობა გაანახლეს და საზოგადოებისთვის ხელახლა გაიხსნა [[1957]] წლის [[7 ივნისი|7 ივნისს]], გახსნის ცერემონიას ესწრებოდა პრეზიდენტი [[თეოდორ ჰოისი]].&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Voss |first=Hermann |date=1957 |title=The Reopening of the Alte Pinakothek in Munich |jstor=872096 |journal=The Burlington Magazine |volume=99 |issue=654 |pages=312–313}}&lt;/ref&gt; მუზეუმის განახლების პროექტს ხელმძღვანელობდა [[ერნსტ ბაკნერი]], რომელმაც იზრუნა იმაზე რომ შენობას თავისი პირვანდელი ორიგინალური სახე შეენარჩუნებინა. მორთული, ომამდელი ინტერიერი, მათ შორის დიდი ლოჯი სამხრეთ ფასადის ზედა სართულზე, არ აღუდგენიათ. ახალი კედლის საფარი შეიქმნა [[2008]] წელს. ოთახების მწვანე და წითელი ფერის დიზაინი დამახასიათებელი იყო [[XVI საუკუნე|მე-16 საუკუნის]] მრავალი ევროპული მუზეუმისთვის.

== კოლექცია ==
[[File:Lucas Cranach d. Ä. - The Lamentation of Christ - The Schleißheim Crucifixion - Alte Pinakothek.jpg|thumb|upright|''ქრისტეს ჯვარცმა'', შესრულებულია [[ლუკას კრანახი უფროსი|ლუკას კრანახი უფროსის]] მიერ]]
[[Image:Leonardo da Vinci Madonna of the Carnation.jpg|thumb|180px|[[და ვინჩი, ლეონარდო|დავინჩის]] ''მადონა და ბავშვი'']]
მუზეუმი იმყოფება ბავარიის სახელმწიფო ფერწერის კოლექციების ზედამხედველობის ქვეშ, რომელიც ასევე ფლობს რამდენიმე ათასი ევროპული ნახატის გაფართოებულ კოლექციას, ნახატები ძირითადად შექმნილია [[XIII საუკუნე|მე-13 საუკუნიდან]] [[მე-18 საუკუნე|მე-18 საუკუნის]] ჩათვლით. მსოფლიოსთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ადრეული იტალიური, ძველი გერმანული, ძველი ჰოლანდიური და ფლამანდური ნახატების კოლექცია.

ამ ნახატებიდან 800-ზე მეტია გამოფენილი ძველ პინაკოთეკში. [[2014]] წლიდან [[2017]] წლამდე რეკონსტრუქციული სამუშაოების გამო, მუზეუმის ზოგი ნაწილი მნახველისთვის მიუწვდომელი იყო. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.pinakothek.de/en/renovation-alte-pinakothek|title=Archived copy|access-date=2014-02-17|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222211342/http://www.pinakothek.de/en/renovation-alte-pinakothek|archivedate=2014-02-22}}&lt;/ref&gt;

* '''გერმანული ნახატები''' XIV-XVII საუკუნეები
ალტე პინაკოთეკას გააჩნია გერმანელი ძველი ოსტატების ყველაზე სრულყოფილი კოლექცია. სხვათა შორის, პინაკოთეკაში შემონახულია მრავალი გერმანელი მხატვრის ნახატები: [[ეფან ლოხნერი|ეფან ლოხნერის]] ''ღვთისმშობლის მიერ ქრისტეს შობა'', [[მაიკლ პაჩერი|მაიკლ პაჩერის]] ''ეკლესიის მამების სამსხვერპლო'', [[მარტინ შონგაუერი|მარტინ შონგაუერის]] ''წმინდა ოჯახი'', [[ალბრეხტ დიურერი|ალბრეხტ დიურერის]]: ''ოთხი მოციქული'', ''პაუმგარტნერის საკურთხეველი'', ''ავტოპორტრეტი'', [[ჰანს ბალდუნგ გრიენი|ჰანს ბალდუნგ გრიენის]] ''მარგრეივ კრისტოფი ბადენი'', [[ალბრეხტ ალტდორფერი|ალბრეხტ ალტდორფერის]] ''ისოს ბრძოლა'', [[კრანახი, ლუკას (უფროსი)|კრანახის]] ''გოდება ჯვრის ქვეშ'', [[ჰანს ჰოლბეინ უფროსი|ჰოლბეინის]] ''წმინდა სებასტიანის საკურთხეველი''; [[მათის ნაითჰარდტი|მათის ნაითჰარდტის]] ''Erasmus und Maurice'', [[ჰანს ფონ აახენი|ჰანს ფონ აახენის]] ''სიმართლის ტრიუმფი'', [[ადამ ელშაიმერი|ადამ ელშაიმერის]] ''ფრენა ეგვიპტეში'' და [[იოჰან ლისი|იოჰან ლისის]] ''კლეოპატრას სიკვდილი''.

* '''ადრეული ჰოლანდიური ნახატები''' XV-XVI საუკუნეები
მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი კოლექციაა, განსაკუთრებით ადრეული ჰოლანდიური ნახატებისთვის. კოლექციის ნაწილია ისეთი შედევრები როგორიცაა ვან ეიკი და სხვა განსაკუთრებული ნახატები, მათ შორისაა: [[როგირ ვან დერ ვეიდენი|როგირ ვან დერ ვეიდენის]] ''წმინდა კოლუმბას სამსხვერპლო'', დიერიკ ბუტსის  ''Ecce Agnus Dei'', [[ლუკას ვან ლეიდენი |ლუკას ვან ლეიდენის]] ''ღვთისმშობელი და ბავშვი მარიამ მაგდალელთან და დონორთან ერთად'', [[ჰიერონიმუს ბოში|ჰიერონიმუს ბოშის]] ''ფრაგმენტი ბოლო განკითხვიდან'', [[ჰანს მემლინგი|ჰანს მემლინგის]] ''ღვთისმშობლის შვიდი სიხარული'' და სხვა.

* '''ჰოლანდიური ნახატები''' XVII-XVIII საუკუნეები
ეს განყოფილება შეიცავს უამრავ დახვეწილ ნახატს. მათ შორის არიან მხატვრები: [[რემბრანდტი]], [[ფრანს ჰალსი]], [[პიტერ ლასთმანი |პიტერ ლასთმანი]], [[კარელ ფაბრიტიუსი |კარელ ფაბრიტიუსი]], [[ჯერარდ ტერბოჩი |ჯერარდ ტერბოჩი]], [[იაკობ ვან რუისდაელი |იაკობ ვან რუისდაელი]] და მრავალი სხვა.

* '''ფლამანდური ნახატები''' XVI -XVIII საუკუნეები
კოლექცია შეიცავს ისეთი მხატვრების შედევრებს როგორიცაა: [[იან მაბუსე]], [[პიტერ ბრიუგელ უხუცესი]], [[იან ბრიუგელ უფროსი]], [[პიტერ პოლ რუბენსი]], [[ვან დიკი]], [[იაკობ ჟორდაენსი]] და [[ადრიენ ბროუერი]].

* '''ესპანური ნახატები, XVI -XVIII საუკუნეები'''
მიუხედავად იმისა, რომ ეს არის ყველაზე პატარა სექცია, აქ ესპანეთის ყველა ძირითადი ოსტატია წარმოდგენილი, მათ შორისაა: [[ელ გრეკო]], [[დე ლა კრუსი |დე ლა კრუსი]], [[ველასკესი]], [[ხუსეპე დე რიბერა]], [[ფრანსისკო დე სურბარანი]], და [[ბარტოლომე ესტებან მურილიო]].

== გარე ბმულები ==
* [https://www.pinakothek.de/besuch/alte-pinakothek მუზეუმის ოფიციალური საიტი] (გერმანულ ენაზე)
* [http://www.stadtpanoramen.de/en/munich/alte_pinakothek.html პანორამა ალტე პინაკოტეკი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:სამხატვრო მუზეუმები გერმანიაში]]
[[კატეგორია:მიუნხენის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1836 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>hjdu1pwgtntbnziij7k1cnx14lenetl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბრემენის კუნსტალი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516161</id>
    <revision>
      <id>4808217</id>
      <parentid>4427871</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:05:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808217</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17871" sha1="9tf3v04s121glblux1jt5mttzx8d8si" xml:space="preserve">
{| class=&quot;infobox vcard&quot;
|+ class=&quot;infobox-title fn org&quot; id=&quot;5&quot; |ბრემენის კუნსტალი
| 
|
|-
| colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-image&quot; |&lt;mapframe zoom=&quot;10&quot; frameless=&quot;1&quot; align=&quot;center&quot; longitude=&quot;8.813456&quot; latitude=&quot;53.072822&quot; height=&quot;200&quot; width=&quot;270&quot;&gt;{&quot;type&quot;:&quot;Feature&quot;,&quot;geometry&quot;:{&quot;coordinates&quot;:[8.813456,53.072822],&quot;type&quot;:&quot;Point&quot;},&quot;properties&quot;:{&quot;marker-color&quot;:&quot;#5E74F3&quot;,&quot;title&quot;:&quot;Kunsthalle Bremen&quot;,&quot;marker-symbol&quot;:&quot;museum&quot;}}&lt;/mapframe&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |დაარსდა
| class=&quot;infobox-data&quot; |[[1823]]
|- class=&quot;adr&quot;
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |მდებარეობა
| class=&quot;infobox-data locality&quot; | [[ბრემენი]], [[გერმანია]]
|-

|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ტიპი
| class=&quot;infobox-data&quot; |სამხატვრო მუზეუმი; ისტორიული ძეგლი
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ვებ-საიტი
| class=&quot;infobox-data&quot; |&lt;span class=&quot;url&quot;&gt;[http://www.kunsthalle-bremen.de www.kunsthalle-bremen.de]&lt;/span&gt;
|}
[[ფაილი:Masolino,_madonna_dell'umiltà_brema.jpg|მინი| ''მადონა ბავშვთან ერთად'' ([[1423]])&lt;br /&gt;შესრულებულია მასოლინო და პანიკალეს მიერ ]]
[[ფაილი:Lovis_Corinth_002.jpg|მინი| ''Die Jugend des Zeus'' ([[1905]]);&lt;br /&gt;ლოვის კორინთის მიერ]]
'''ბრემენის კუნსტალი''' — ხელოვნების მუზეუმი, [[ბრემენი|ბრემენში]], [[გერმანია|გერმანიაში]]. ის მდებარეობს ბრემენის ძველ ქალაქთან ახლოს. აშენდა [[1849]] წელს, გაფართოვდა [[1902]] წელს არქიტექტორ [[ედუარდ გილდემეისტერი|ედუარდ გილდემეისტერის]] მიერ. ამის შემდეგ გაფართოვდა კიდევ რამდენჯერმე, მათ შორის [[2011]] წელს. [[1977]] წლიდან შენობა გერმანიის შენობების მემკვიდრეობის ნაწილია.&lt;ref name = denkmal&gt;{{WP-HB LfD|0084|Database of Landesamt für Denkmalpflege Bremen #0084}} {{in lang|de}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმში დაცულია [[XIV საუკუნე|მე-14 საუკუნიდან]] დახატული ევროპული ნახატების კოლექცია, [[XVI საუკუნე|მე-16 საუკუნიდან]] [[XXI საუკუნე|21-ე საუკუნის]] ჩათვლით შექმნილი ქანდაკებები და ახალი მედიის კოლექცია. მათ შორისაა მე-19 და მე-20 საუკუნეების ფრანგული და გერმანული ნახატები, მათ შორის [[კლოდ მონე|კლოდ მონეს]], [[ედუარ მანე|ედუარდ მანესა]] და [[პოლ სეზანი|პოლ სეზანის]] მნიშვნელოვანი ნამუშევრები, ლოვის კორინთის, მაქს ლიბერმანის, მაქს ბექმანისა და პაულა მოდერსონ-ბეკერის ძირითადი ნახატები. ახალი მედიის განყოფილებაში წარმოდგენილია [[ჯონ კეიჯი|ჯონ კეიჯის]], [[ოტო პიენი |ოტო პიენის]], [[პიტერ კამპუსი|პიტერ კამპუსის]], [[ოლაფურ ელიასონი|ოლაფურ ელიასონის]] და ნამ ჯუნ პაიკის ნამუშევრები. ბეჭდვისა და ნახატების დეპარტამენტს აქვს 220,000 ხელნაწერი, რომლებიც თარიღდება მე-15 და მე-20 საუკუნეებით. კუნსტალის ერთ-ერთი უდიდესი ხელნაწერთა კოლექცია აქვს ევროპაში.&lt;ref&gt;Kunsthalle Bremen at: [http://www.euromuse.net/en/museums/museum/view-m/kunsthalle-bremen/ Euromuse.net - the exhibition portal for Europe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161003225102/http://www.euromuse.net/en/museums/museum/view-m/kunsthalle-bremen/ |date=2016-10-03 }} {{in lang|en}} retrieved 2 June 2012.&lt;/ref&gt;

ბრემენის კუნსტალს მართავს არაკომერციული ბრემენის ხელოვნების საზოგადოება,''Kunstverein Bremen''. არის ერთადერთი გერმანული მუზეუმი, რომელშიც დაცულია მე-14 საუკუნიდან 21-ე საუკუნამდე შექმნილი ნახატები თუ კოლექციები და რომელიც ჯერ კიდევ კერძო საკუთრებაშია.&lt;ref name=&quot;noble9&quot;&gt;[[Wulf Herzogenrath]], Ingmar Laehnemann: ''Noble Gäste. 200 Meisterwerke der Kunsthalle Bremen zu Gast in 22 deutschen Museen'' (Bremen: Hachmannedition, 2009) {{ISBN|978-3939429586}}&lt;/ref&gt; 

== ისტორია ==

=== ხელოვნების საზოგადოების ისტორია ===
მუზეუმი [[1823]] წელს, ხელოვნებით დაინტერესებული 34 ბიზნესმენის მიერ შეიქმნა. საზოგადოებას ერქვა {{Lang-de|Kunstverein}}, ხოლო მუზეუმის გახსნის მიზანი [[ბრემენი|ბრემენში]] სილამაზის გავრცელება იყო. ეს არის ერთ-ერთი უძველესი საზოგადოება გერმანიაში. ასოციაციის საქმიანობის პირველი წლები ორიენტირებული იყო კერძო ხელოვნების გამოფენებზე, არსებობას ინარჩუნებდა ბილეთების შემოსავლებიდან და ბიზნესის შემოწირულობებით. დაარსებიდან ათი წლის შემდეგ, საზოგადოებას ეკუთვნოდა 13 ფერწერა, 585 ნახატი და 3917 ფოთლის ანაბეჭდი. ნახატების უმეტესობა იყო ძველი ოსტატების მიერ შექმნილი, მათ შორისაა ცნობილი მასოლინოს მადონა და [[მე-17 საუკუნე|მე-17 საუკუნის]] ჰოლანდიელი მხატვრების ნახატების ისეთი სერია, როგორიცაა [[იან ვან გოიენი |იან ვან გოიენი]] და [[პიტერ ვუურმანი]]. [[1843]] წლიდან [[ჰანოვერი|ჰანოვერში]], [[ლიუბეკი|ლიუბეკში]], [[გრაიფსვალდი|გრეიფსვალდში]], [[როსტოკი|როსტოკში]] და [[შტუტგარტი|შტუტგარტში]] მსგავსს ასოციაციებთან ერთად მოეწყო დიდი საჯარო გამოფენები. [[1846]] წლისთვის საზოგადოება გაიზარდა 575 წევრამდე.&lt;ref&gt;[http://www.kunsthalle-bremen.de/kunsthalle/ueber-uns/geschichte/die-anfaenge-1823-1847/ Geschicht: Die Anfänge (1823-1847)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120216065819/http://www.kunsthalle-bremen.de/kunsthalle/ueber-uns/geschichte/die-anfaenge-1823-1847/ |date=16 February 2012 }} at Kunstverein Bremen {{in lang|de}} retrieved 1 June 2012.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Manya Ocken: ''The Kunstverein in Bremen in the 19th Century'' (University of Bonn, 1989).&lt;/ref&gt;  ''Kunstverein Bremen'' კვლავ არის ბრემენის კუნსტალის ექსკლუზიური მფლობელი და დღეს მას ჰყავს 8000-ზე მეტი წევრი. აღნიშნული ასოციაცია დაფინანსებულია ფონდების, კერძო შემოწირულობების, ანდერძებისა და ქალაქ ბრემენის გრანტებით.&lt;ref&gt;Kunstverein Bremen: [https://web.archive.org/web/20111006185106/http://www.kunsthalle-bremen.de/kunstverein/ueber-uns-kv/ About Us] {{in lang|de}} retrieved 1 June 2012.&lt;/ref&gt;

== კოლექციები ==
[[ფაილი:Vincent_van_Gogh_-_Field_with_Poppies_(1889).jpg|მინი| ''მინდვრის ყაყაჩოები'', [[ვინსენტ ვან გოგი]]]]

=== ნახატები ===
მუზეუმში დაცულია მე-14 საუკუნიდან 21-ე საუკუნემდე შექმნილი ნამუშევრები, ნახატები ძირითადად დასავლეთ ევროპულია. &lt;ref name=&quot;athenaeum&quot;&gt;The Athenaeum: Works at the Kunsthalle Bremen [http://www.the-athenaeum.org/art/list.php?m=o&amp;s=du&amp;oid=135 online] retrieved 3 June 2012.&lt;/ref&gt; კოლექციებს შორისაა მე-19 და მე-20 საუკუნეების ფრანგული და გერმანული ნახატები, მათ შორის [[პოლ სეზანი|პოლ სეზანის]], [[ედუარ მანე|ედუარდ მანეს]], [[კლოდ მონე|კლოდ მონეს]], [[ანრი დე ტულუზ-ლოტრეკი|ანრი დე ტულუზა-ლოტრეკის]] და [[ვინსენტ ვან გოგი|ვინსენტ ვან გოგის]] მნიშვნელოვანი ნამუშევრები. იგი ინახავს [[მაქს ბექმანი |მაქს ბექმანის]], [[ლოვის კორინთი|ლოვის კორინთის]], [[მაქს ლიბერმანი|მაქს ლიბერმანის]] და [[პაულა მოდერსონ-ბეკერი|პაულა მოდერსონ-ბეკერის]] მთავარ ნახატებს. მუზეუმში ასევე დაცულია ადრეული [[მოდერნიზმი|მოდერნისტული]] მხატვრების ნახატები. 

=== ანაბეჭდები და ნახატები ===
ბეჭდვისა და ნახატების დეპარტამენტი მოიცავს [[XV საუკუნე|მე-15 საუკუნიდან]] [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნემდე]] შექმნილ ნახატებს, სპილენძის ანაბეჭდებსა და ნაბეჭდ გრაფიკებს.&lt;ref&gt;Kunsthalle Bremen: [http://www.kunsthalle-bremen.de/sammlung/ueberblick-2/ Overview of the Collection] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161118125914/http://www.kunsthalle-bremen.de/sammlung/ueberblick-2/ |date=18 November 2016 }} {{in lang|de}} retrieved 3 June 2012.&lt;/ref&gt; არის ერთ-ერთი უდიდესი და ყველაზე მნიშვნელოვანი კოლექცია ევროპაში.&lt;ref&gt;Kunsthalle Bremen at: [http://www.euromuse.net/en/museums/museum/view-m/kunsthalle-bremen/ Euromuse.net] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161003225102/http://www.euromuse.net/en/museums/museum/view-m/kunsthalle-bremen/ |date=2016-10-03 }} - the exhibition portal for Europe {{in lang|en}} retrieved 2 Jun 2012&lt;/ref&gt; ამ დეპარტამენტში დაცულია მხატვრების: [[ედგარ დეგა|ედგარ დეგას]], [[ალბრეხტ დიურერის]] და [[ბერტა მორიზო|ბერტა მორიზოს]] ნამუშევრები. &lt;ref name=&quot;athenaeum&quot;/&gt;

=== ახალი მედია ===
ახალი მედიის განყოფილებაში წარმოდგენილია [[ჯონ კეიჯი|ჯონ კეიჯის]], ოტო პიენის, პიტერ კამპუსის, [[ოლაფურ ელიასონი|ოლაფურ ელიასონის]], ნამ ჯუნ პაიკის და სხვათა ნამუშევრები.

=== ბალდინის კოლექცია ===
[[1945]] წელს [[წითელი არმია|საბჭოთა არმიის]] ოფიცერმა ვიქტორ ბალდინმა, კარნზოვის ციხის სარდაფში აღმოაჩინა კუნსტალის ნახატები. სრული განადგურებისგან დასაცავად, მან აიღო [[რემბრანდტი|რემბრანდტის]], [[ტიციანი|ტიციანის]], [[პეტერ პაულ რუბენსი|რუბენსის]], [[ფრანსისკო გოია|გოიას]], [[ვინსენტ ვან გოგი|ვან გოგის]] და [[ედუარ მანე|ედუარდ მანეს]] ნახატები და საბჭოთა კავშირში ჩაიტანა ჩემოდნით. [[1963]] წელს ბალდინი გახდა მოსკოვის არქიტექტურის მუზეუმის დირექტორი. [[1989]] წლის შემოდგომაზე იგი ეწვია ბრემენის კუნსტალეს და შეატყობინა სამხატვრო საზოგადოების თავმჯდომარეს, რომ მას ჰქონდა  ორი ფერწერა და 362 ნახატი ციხე კარნზოვიდან, რომელიც დაცვის მიზნით შემდეგ გადასცა შჩუშევის სახელმწიფო კვლევისა და მეცნიერების მუზეუმს. მომდევნო წლებში მან არაერთხელ სცადა ბრემენის სამხატვრო საზოგადოებისთვის კუთვნილი ნამუშევრების დაბრუნება, თუმცა უშედეგოდ. გერმანიიდან  გაძარცული ხელოვნების  მთელი საკითხი ჯერ კიდევ ტაბუდადებული იყო იმ დროს. [[1995]] წელს პეტერბურგში [[ერმიტაჟი (სანქტ-პეტერბურგი)|ერმიტაჟის]] მუზეუმში გაიმართა ვიქტორ ბალდინის სახელობის ჩვენება. რუსეთის სახელმწიფო დუმამ უარი განაცხადა კუნსტალის ნახატების დაბრუნებაზე. 

== გარე ბმულები ==
* [http://www.kunsthalle-bremen.de/de მუზეუმის ოფიციალური საიტი] 
* [https://web.archive.org/web/20050831081722/http://www.ustreas.gov/press/releases/po490.htm მეორე მსოფლიო ომის დროს მუზეუმიდან მოპარული ნამუშევრების დაბრუნება] 

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:გერმანიის ისტორიული ძეგლები]]
[[კატეგორია:XIX საუკუნის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები დაარსებული 1823 წელს]]</text>
      <sha1>9tf3v04s121glblux1jt5mttzx8d8si</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მწვანე საცავი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516170</id>
    <revision>
      <id>4808219</id>
      <parentid>4386711</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:06:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808219</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18082" sha1="r11lfztmx0a49i91ynmv3ly2dsrrd5w" xml:space="preserve">
{| class=&quot;infobox vcard&quot;
|+ class=&quot;infobox-title fn org&quot; id=&quot;5&quot; |მწვანე საცავი
| 
|-
| colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-image&quot; |&lt;mapframe zoom=&quot;10&quot; align=&quot;center&quot; frameless=&quot;1&quot; height=&quot;200&quot; width=&quot;270&quot;&gt;[
{&quot;properties&quot;:{&quot;title&quot;:&quot;Green Vault&quot;,&quot;fill-opacity&quot;:0.5,&quot;stroke&quot;:&quot;#FF0000&quot;,&quot;stroke-width&quot;:3,&quot;fill&quot;:&quot;#606060&quot;},&quot;type&quot;:&quot;ExternalData&quot;,&quot;service&quot;:&quot;geoshape&quot;,&quot;ids&quot;:&quot;Q707407&quot;},
{&quot;properties&quot;:{&quot;stroke-width&quot;:5,&quot;stroke&quot;:&quot;#FF0000&quot;,&quot;title&quot;:&quot;Green Vault&quot;},&quot;type&quot;:&quot;ExternalData&quot;,&quot;service&quot;:&quot;geoline&quot;,&quot;ids&quot;:&quot;Q707407&quot;},
{&quot;type&quot;:&quot;Feature&quot;,&quot;geometry&quot;:{&quot;coordinates&quot;:[13.7364,51.0528],&quot;type&quot;:&quot;Point&quot;},&quot;properties&quot;:{&quot;marker-color&quot;:&quot;#5E74F3&quot;,&quot;title&quot;:&quot;Green Vault&quot;,&quot;marker-symbol&quot;:&quot;museum&quot;}}
]&lt;/mapframe&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |დაარსდა
| class=&quot;infobox-data&quot; |[[1723]] წელს&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;&amp;nbsp;(&lt;span class=&quot;bday dtstart published updated&quot;&gt;1723&lt;/span&gt;)&lt;/span&gt;
|- class=&quot;adr&quot;
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |მდებარეობა
| class=&quot;infobox-data locality&quot; |[[დრეზდენი]], [[გერმანია]]
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ტიპი
| class=&quot;infobox-data&quot; |სამხატვრო მუზეუმი
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ვებ-საიტი
| class=&quot;infobox-data&quot; |https://gruenes-gewoelbe.skd.museum/
|}
[[ფაილი:Mohr_mit_Smaragdstufe_Grünes_Gewölbe_Dresden.jpg|მინი| მური ზურმუხტის კლასტერთან ერთად]]

'''მწვანე საცავი''' ({{Lang-de|'''Grünes Gewölbe'''}}) — სამხატვრო მუზეუმი [[დრეზდენი|დრეზდენში]], [[გერმანია|გერმანიაში]], შეიცავს ევროპაში უდიდესი საგანძურის კოლექციას. მუზეუმი დაარსდა [[1723]] წელს, [[პოლონეთი|პოლონეთის]] მეფის და [[საქსონიის საკურფიურსტო|საქსონიის]] კურფიურსტის, [[ავგუსტ II ძლიერი|ავგუსტუს ძლიერის]] მიერ და მასში წარმოდგენილია მრავალფეროვანი ექსპონატები, [[ბაროკო|ბაროკოს]] სტილიდან [[კლასიციზმი|კლასიციზმამდე]]. მწვანე საცავს სახელი ეწოდა [[მალაქიტი|მალაქიტით]] მწვანედ შეღებილი სვეტების და საწყისი ოთახების [[კაპიტელი|კაპიტელების]] გამო. არსებობს მოსაზრება რომ უძველესი მუზეუმია მსოფლიოში; მწვანე საცავი უფრო ძველია, ვიდრე [[ბრიტანეთის მუზეუმი]], რომელიც გაიხსნა [[1759]] წელს.

[[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს [[დრეზდენის დაბომბვა|დრეზდენის დაბომბვის]] შემდეგ, მწვანე საცავი მთლიანად აღდგა.

მწვანე საცავი მდებარეობს დრეზდენის ციხის დასავლეთ მონაკვეთის პირველ და მეორე სართულებზე. ის ახლა დრეზდენის სახელმწიფო ხელოვნების კოლექციების ნაწილია.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Juwelenzimmer_2_Grünes_Gewölbe.jpg|მინი| ''Juwelenzimmer'' [[1904]] წელს (განადგურებულია 1945 წელს)]]
[[ფაილი:Grünes_Gewölbe_Dresden_historisch_ArM.jpg|მინი| ''პრეტიოსენსალი'' [[1904]] წელს]]

=== მონარქიული პერიოდი ===
[[1547]] წელს, [[საღვთო რომის იმპერია|საღვთო რომის იმპერიიდან]], საქსოონის მმართველმა მორისმა ბრძანა დრეზდენის ციხისთვის დამატებითი ნაწილი აეშენებინათ. სასახლის პირველ სართულზე დაემატა ოთხი ოთახი, გამოირჩეოდნენ დახვეწილი, ჩამოსხმული თაბაშირის ჭერით. &lt;ref name=&quot;Syndram0&quot;&gt;Dirk Syndram, ''Das Grüne Gewölbe – The Green Vault – Le Voûte Verte'', 3rd ed. Leipzig: Seemann, 2006, {{ISBN|978-3-86502-159-5}}, p. 5&lt;/ref&gt; ამ ოთახებში სვეტის ფუძეები და კაპიტელები მოლურჯო-მწვანე ფერის შეფერილობისაა, რის გამოც ამ ადგილს მოიხსენიებდნენ როგორც ''მწვანე საცავი''. ამ ოთახებს მაშინ პირადი საცავი ერქვა, ჰქონდა სქელი კედლები რაც მათ იცავდა ხანძრისა თუ ძარცვისაგან. &lt;ref name=&quot;Syndram0&quot; /&gt; 

მე-17 საუკუნის განმავლობაში, [[საქსონიის საკურფიურსტო|საქსონიის საკურფიურისტოს]] მმართველები მწვანე საცავს იყენებდნენ კერძო საგანძურის, მნიშვნელოვანი დოკუმენტების და ძვირფასი სამკაულების შესანახად. შემდეგ, [[1723]]-[[1729]] წლებში, არჩეულმა [[ავგუსტ II ძლიერი|ფრიდრიხ ავგუსტუს I- მა]], რომელსაც დღეს ავგუსტუს ძლიერს უწოდებენ, კერძო ოთახები საჯარო მუზეუმად აქცია. ოთახების გაფართოება დაიწყეს. &lt;ref name=&quot;BaroqueTreasury2&quot;&gt;Dirk Syndram et al., '' The Baroque Treasury at the Grünes Gewölbe Dresden'', 1st ed. Munich: [[Deutscher Kunstverlag]], 2007, {{ISBN|978-3-422-06644-1}}, pp. 6-7&lt;/ref&gt; მშენებლობის პირველ ეტაპზე, არქიტექტორმა [[მატთეუს დანიელ პეპელმანი|მატთეუს დანიელ პეპელმანმა]] დაგეგმა და ააგო გერმანული ბაროკოს სიდიადის მუზეუმის მსგავსი, მხატვრული სტრუქტურა. შეიქმნა რვა ერთმანეთთან დაკავშირებული ოთახის კომპლექტი, რომლის არქიტექტურული სილამაზე ავსებდა ფასდაუდებელი საგანძურის სიუხვეს და ხარისხს. ავგუსტუს ამის შემდეგ, შეეძლო გამოეჩინა თავისი ძვირფასი ნივთების მთელი კოლექცია, მათ შორის ბრინჯაოს ქანდაკებები და ხელოვნების ნიმუშები [[ვერცხლი|ვერცხლში]], [[ოქრო|ოქროში]], [[ქარვა|ქარვაში]] და [[სპილოს ძვალი|სპილოს ძვალში]]. მისი თითქმის 40 წლიანი მეფობის ბოლოს, [[1733]] წელს, ავგუსტუს ძლიერმა თავისი საგანძური და მემკვიდრეობით მიღებული სიმდიდრე საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი გახადა.

=== მე -20 საუკუნე ===
ეს ოთახები უცვლელი დარჩა თითქმის ორი საუკუნის განმავლობაში. როდესაც ომი გარდაუვალი იყო, [[1938]] წელს, ხელოვნების საგანძური გადაიტანეს კონიგშტეინის ციხესიმაგრეში. 

მწვანე საცავი ძლიერ დაზიანდა [[1945]] წლის 13 თებერვალს, [[დრეზდენის დაბომბვა|დრეზდენის დაბომბვისას მეორე მსოფლიო ომში]]. რვა ოთახიდან სამი მთლიანად განადგურდა. ომის ბოლოს 1945 წელს, [[წითელი არმია|წითელმა არმიამ]] საგანძური საბჭოთა კავშირში გადაიტანა. [[1958]] წელს კოლექციის ნაწილი გამოჩნდა დრეზდენის თანამედროვე მუზეუმში, ალბერტინუმში.

=== 21-ე საუკუნე ===
[[2004]] წელს, ახალი მწვანე სარდაფი გაიხსნა გადაკეთებული დრეზდენის ციხის მეორე სართულზე. [[2006]] წელს, აღდგენილი ისტორიული მწვანე სარდაფი ხელახლა გაიხსნა პირველი სართულის ოთახების ბრწყინვალე კომპლექტში. 

[[2019]] წლის 25 ნოემბერს მწვანე სარდაფი გაძარცვეს და მე -18 საუკუნის დასაწყისის სამეფო სამკაულების სამი ნაკრები მოიპარეს. &lt;ref name=&quot;Rietschel&quot;&gt;{{Cite news|last=Rietschel, Matthias|last2=Thomas Escritt|date=2019-11-25|title=Thieves grab priceless jewels in German museum heist|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/article/us-germany-robbery/thieves-grab-priceless-jewels-in-german-museum-heist-idUSKBN1XZ19F|access-date=2019-11-25}}&lt;/ref&gt; თითოეული ნაკრები შედგება [[ალმასი|ბრილიანტების]], [[ლალი|ლალის]], [[ზურმუხტი|ზურმუხტისა]] და [[საფირონი|საფირონებისგან]] . &lt;ref name=&quot;BBC_Dresden&quot;&gt;{{Cite news|date=2019-11-25|title=Dresden Green Vault robbery: Priceless diamonds stolen|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-50545003|access-date=2019-11-25}}&lt;/ref&gt; დადგენილია, რომ მოპარული ნივთები 1 მილიარდი ევროს ღირებულებისაა.

==კოლექცია==
[[2019]] წლამდე კოლექცია შედგებოდა 4000-ზე მეტი ნაწილისგან, თითქმის 1,100 გამოფენილი იყო ახალ მწვანე საცავში და დაახლოებით 3,000 გამოფენილია ისტორიულ მწვანე საცავში.&lt;ref name=SKD&gt;{{cite web |url=http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/index.html |title=Residenzschloss (Royal Palace) |year=2011 |access-date=29 October 2011 |publisher=[[Dresden State Art Collections]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111102155839/http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/index.html |archive-date=2 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111102155839/http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/index.html |archivedate=2 ნოემბერი 2011 }}&lt;/ref&gt; 

ისტორიული მწვანე საცავში შესასვლელად საჭიროა წინასწარ ბილეთების შეძენა. ახალი მწვანე საცავის მონახულება ნებისმიერ დროს არის შესაძლებელი.

===ისტორიული მწვანე საცავი===
ისტორიულ მწვანე საცავში გამოფენილია დაახლოებით 3000 სამკაული, მათ შორისაა [[ოქრო|ოქროსგან]], [[ქარვა|ქარვასგან]] და [[სპილოს ძვალი|სპილოს ძვლისგან]] გაკეთებული სამკაულები. ძვირფასი ქვის ჭურჭელი და [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ქანდაკებები გამოფენილია ვიტრინების გარეშე.  ისტორიული მწვანე საცავი მდებარეობს [[დრეზდენის ციხე|დრეზდენის ციხის]] პირველ სართულზე და მოიცავს დაახლოებით 2000 კვადრატულ მეტრს.

მწვანე საცავით ავგუსტუს ძლიერმა თავისი საგანძური რჩეულ საზოგადოებას წარუდგინა, რითაც დაარსდა მწვანე საცავი, როგორც ევროპის ერთ-ერთი უძველესი მუზეუმი. 

===ახალი მწვანე საცავი===
ახალი მწვანე საცავი შეიცავს სამეფო ოქრომჭედლის [[იოჰან მელხიორ დინლინგერი|იოჰან მელხიორ დინლინგერის]] ნამუშევრებს და [[ბაროკო|ბაროკოს]] ეპოქის სხვა სამკაულებს.&lt;ref name=NewVault &gt;{{cite web |url=http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/gruenes-gewoelbe/neues-gruenes-gewoelbe/index.html |title=Neues Grünes Gewölbe (New Green Vault) |year=2011 |publisher=[[Dresden State Art Collections]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20110905010349/http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/gruenes-gewoelbe/neues-gruenes-gewoelbe/index.html |archive-date=5 September 2011 |url-status=dead |accessdate=4 სექტემბერი 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110905010349/http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/gruenes-gewoelbe/neues-gruenes-gewoelbe/index.html |archivedate=5 სექტემბერი 2011 }}&lt;/ref&gt;  ახალი მწვანე საცავი მდებარეობს დრეზდენის ციხის მეორე სართულზე და დაახლოებით იგივე ზომისაა, როგორც ისტორიული საცავი, დაახლოებით 2000 კვადრატულ მეტრზე.

== გარე ბმულები ==
* [https://gruenes-gewoelbe.skd.museum/en/ გრენეს გევოლბე] დრეზდენის სახელმწიფო ხელოვნების კოლექციების გვერდი
* [https://shop.skd.museum/webshop/?___store=english ონლაინ ბილეთების დაჯავშნა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200810150142/https://shop.skd.museum/webshop/?___store=english |date=2020-08-10 }} ისტორიულ მწვანე საცავში
* [https://gruenes-gewoelbe.skd.museum/en/ausstellungen/historisches-gruenes-gewoelbe/ პანორამული ტური] ისტორიულ მწვანე საცავში
* [https://gruenes-gewoelbe.skd.museum/en/ausstellungen/neues-gruenes-gewoelbe/ პანორამული ტური] ახალ მწვანე საცავში

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები დრეზდენში]]
[[კატეგორია:XVIII საუკუნის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:სამხატვრო კოლექციები]]</text>
      <sha1>r11lfztmx0a49i91ynmv3ly2dsrrd5w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808220</id>
      <parentid>4808219</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:08:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები დრეზდენში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808220</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17994" sha1="2hmiujfkd5tz5j07hcqjw6qmmv14kaf" xml:space="preserve">
{| class=&quot;infobox vcard&quot;
|+ class=&quot;infobox-title fn org&quot; id=&quot;5&quot; |მწვანე საცავი
| 
|-
| colspan=&quot;2&quot; class=&quot;infobox-image&quot; |&lt;mapframe zoom=&quot;10&quot; align=&quot;center&quot; frameless=&quot;1&quot; height=&quot;200&quot; width=&quot;270&quot;&gt;[
{&quot;properties&quot;:{&quot;title&quot;:&quot;Green Vault&quot;,&quot;fill-opacity&quot;:0.5,&quot;stroke&quot;:&quot;#FF0000&quot;,&quot;stroke-width&quot;:3,&quot;fill&quot;:&quot;#606060&quot;},&quot;type&quot;:&quot;ExternalData&quot;,&quot;service&quot;:&quot;geoshape&quot;,&quot;ids&quot;:&quot;Q707407&quot;},
{&quot;properties&quot;:{&quot;stroke-width&quot;:5,&quot;stroke&quot;:&quot;#FF0000&quot;,&quot;title&quot;:&quot;Green Vault&quot;},&quot;type&quot;:&quot;ExternalData&quot;,&quot;service&quot;:&quot;geoline&quot;,&quot;ids&quot;:&quot;Q707407&quot;},
{&quot;type&quot;:&quot;Feature&quot;,&quot;geometry&quot;:{&quot;coordinates&quot;:[13.7364,51.0528],&quot;type&quot;:&quot;Point&quot;},&quot;properties&quot;:{&quot;marker-color&quot;:&quot;#5E74F3&quot;,&quot;title&quot;:&quot;Green Vault&quot;,&quot;marker-symbol&quot;:&quot;museum&quot;}}
]&lt;/mapframe&gt;
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |დაარსდა
| class=&quot;infobox-data&quot; |[[1723]] წელს&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;&amp;nbsp;(&lt;span class=&quot;bday dtstart published updated&quot;&gt;1723&lt;/span&gt;)&lt;/span&gt;
|- class=&quot;adr&quot;
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |მდებარეობა
| class=&quot;infobox-data locality&quot; |[[დრეზდენი]], [[გერმანია]]
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ტიპი
| class=&quot;infobox-data&quot; |სამხატვრო მუზეუმი
|-
! class=&quot;infobox-label&quot; scope=&quot;row&quot; |ვებ-საიტი
| class=&quot;infobox-data&quot; |https://gruenes-gewoelbe.skd.museum/
|}
[[ფაილი:Mohr_mit_Smaragdstufe_Grünes_Gewölbe_Dresden.jpg|მინი| მური ზურმუხტის კლასტერთან ერთად]]

'''მწვანე საცავი''' ({{Lang-de|'''Grünes Gewölbe'''}}) — სამხატვრო მუზეუმი [[დრეზდენი|დრეზდენში]], [[გერმანია|გერმანიაში]], შეიცავს ევროპაში უდიდესი საგანძურის კოლექციას. მუზეუმი დაარსდა [[1723]] წელს, [[პოლონეთი|პოლონეთის]] მეფის და [[საქსონიის საკურფიურსტო|საქსონიის]] კურფიურსტის, [[ავგუსტ II ძლიერი|ავგუსტუს ძლიერის]] მიერ და მასში წარმოდგენილია მრავალფეროვანი ექსპონატები, [[ბაროკო|ბაროკოს]] სტილიდან [[კლასიციზმი|კლასიციზმამდე]]. მწვანე საცავს სახელი ეწოდა [[მალაქიტი|მალაქიტით]] მწვანედ შეღებილი სვეტების და საწყისი ოთახების [[კაპიტელი|კაპიტელების]] გამო. არსებობს მოსაზრება რომ უძველესი მუზეუმია მსოფლიოში; მწვანე საცავი უფრო ძველია, ვიდრე [[ბრიტანეთის მუზეუმი]], რომელიც გაიხსნა [[1759]] წელს.

[[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს [[დრეზდენის დაბომბვა|დრეზდენის დაბომბვის]] შემდეგ, მწვანე საცავი მთლიანად აღდგა.

მწვანე საცავი მდებარეობს დრეზდენის ციხის დასავლეთ მონაკვეთის პირველ და მეორე სართულებზე. ის ახლა დრეზდენის სახელმწიფო ხელოვნების კოლექციების ნაწილია.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Juwelenzimmer_2_Grünes_Gewölbe.jpg|მინი| ''Juwelenzimmer'' [[1904]] წელს (განადგურებულია 1945 წელს)]]
[[ფაილი:Grünes_Gewölbe_Dresden_historisch_ArM.jpg|მინი| ''პრეტიოსენსალი'' [[1904]] წელს]]

=== მონარქიული პერიოდი ===
[[1547]] წელს, [[საღვთო რომის იმპერია|საღვთო რომის იმპერიიდან]], საქსოონის მმართველმა მორისმა ბრძანა დრეზდენის ციხისთვის დამატებითი ნაწილი აეშენებინათ. სასახლის პირველ სართულზე დაემატა ოთხი ოთახი, გამოირჩეოდნენ დახვეწილი, ჩამოსხმული თაბაშირის ჭერით. &lt;ref name=&quot;Syndram0&quot;&gt;Dirk Syndram, ''Das Grüne Gewölbe – The Green Vault – Le Voûte Verte'', 3rd ed. Leipzig: Seemann, 2006, {{ISBN|978-3-86502-159-5}}, p. 5&lt;/ref&gt; ამ ოთახებში სვეტის ფუძეები და კაპიტელები მოლურჯო-მწვანე ფერის შეფერილობისაა, რის გამოც ამ ადგილს მოიხსენიებდნენ როგორც ''მწვანე საცავი''. ამ ოთახებს მაშინ პირადი საცავი ერქვა, ჰქონდა სქელი კედლები რაც მათ იცავდა ხანძრისა თუ ძარცვისაგან. &lt;ref name=&quot;Syndram0&quot; /&gt; 

მე-17 საუკუნის განმავლობაში, [[საქსონიის საკურფიურსტო|საქსონიის საკურფიურისტოს]] მმართველები მწვანე საცავს იყენებდნენ კერძო საგანძურის, მნიშვნელოვანი დოკუმენტების და ძვირფასი სამკაულების შესანახად. შემდეგ, [[1723]]-[[1729]] წლებში, არჩეულმა [[ავგუსტ II ძლიერი|ფრიდრიხ ავგუსტუს I- მა]], რომელსაც დღეს ავგუსტუს ძლიერს უწოდებენ, კერძო ოთახები საჯარო მუზეუმად აქცია. ოთახების გაფართოება დაიწყეს. &lt;ref name=&quot;BaroqueTreasury2&quot;&gt;Dirk Syndram et al., '' The Baroque Treasury at the Grünes Gewölbe Dresden'', 1st ed. Munich: [[Deutscher Kunstverlag]], 2007, {{ISBN|978-3-422-06644-1}}, pp. 6-7&lt;/ref&gt; მშენებლობის პირველ ეტაპზე, არქიტექტორმა [[მატთეუს დანიელ პეპელმანი|მატთეუს დანიელ პეპელმანმა]] დაგეგმა და ააგო გერმანული ბაროკოს სიდიადის მუზეუმის მსგავსი, მხატვრული სტრუქტურა. შეიქმნა რვა ერთმანეთთან დაკავშირებული ოთახის კომპლექტი, რომლის არქიტექტურული სილამაზე ავსებდა ფასდაუდებელი საგანძურის სიუხვეს და ხარისხს. ავგუსტუს ამის შემდეგ, შეეძლო გამოეჩინა თავისი ძვირფასი ნივთების მთელი კოლექცია, მათ შორის ბრინჯაოს ქანდაკებები და ხელოვნების ნიმუშები [[ვერცხლი|ვერცხლში]], [[ოქრო|ოქროში]], [[ქარვა|ქარვაში]] და [[სპილოს ძვალი|სპილოს ძვალში]]. მისი თითქმის 40 წლიანი მეფობის ბოლოს, [[1733]] წელს, ავგუსტუს ძლიერმა თავისი საგანძური და მემკვიდრეობით მიღებული სიმდიდრე საზოგადოებისთვის ხელმისაწვდომი გახადა.

=== მე -20 საუკუნე ===
ეს ოთახები უცვლელი დარჩა თითქმის ორი საუკუნის განმავლობაში. როდესაც ომი გარდაუვალი იყო, [[1938]] წელს, ხელოვნების საგანძური გადაიტანეს კონიგშტეინის ციხესიმაგრეში. 

მწვანე საცავი ძლიერ დაზიანდა [[1945]] წლის 13 თებერვალს, [[დრეზდენის დაბომბვა|დრეზდენის დაბომბვისას მეორე მსოფლიო ომში]]. რვა ოთახიდან სამი მთლიანად განადგურდა. ომის ბოლოს 1945 წელს, [[წითელი არმია|წითელმა არმიამ]] საგანძური საბჭოთა კავშირში გადაიტანა. [[1958]] წელს კოლექციის ნაწილი გამოჩნდა დრეზდენის თანამედროვე მუზეუმში, ალბერტინუმში.

=== 21-ე საუკუნე ===
[[2004]] წელს, ახალი მწვანე სარდაფი გაიხსნა გადაკეთებული დრეზდენის ციხის მეორე სართულზე. [[2006]] წელს, აღდგენილი ისტორიული მწვანე სარდაფი ხელახლა გაიხსნა პირველი სართულის ოთახების ბრწყინვალე კომპლექტში. 

[[2019]] წლის 25 ნოემბერს მწვანე სარდაფი გაძარცვეს და მე -18 საუკუნის დასაწყისის სამეფო სამკაულების სამი ნაკრები მოიპარეს. &lt;ref name=&quot;Rietschel&quot;&gt;{{Cite news|last=Rietschel, Matthias|last2=Thomas Escritt|date=2019-11-25|title=Thieves grab priceless jewels in German museum heist|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/article/us-germany-robbery/thieves-grab-priceless-jewels-in-german-museum-heist-idUSKBN1XZ19F|access-date=2019-11-25}}&lt;/ref&gt; თითოეული ნაკრები შედგება [[ალმასი|ბრილიანტების]], [[ლალი|ლალის]], [[ზურმუხტი|ზურმუხტისა]] და [[საფირონი|საფირონებისგან]] . &lt;ref name=&quot;BBC_Dresden&quot;&gt;{{Cite news|date=2019-11-25|title=Dresden Green Vault robbery: Priceless diamonds stolen|language=en-GB|work=BBC News|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-50545003|access-date=2019-11-25}}&lt;/ref&gt; დადგენილია, რომ მოპარული ნივთები 1 მილიარდი ევროს ღირებულებისაა.

==კოლექცია==
[[2019]] წლამდე კოლექცია შედგებოდა 4000-ზე მეტი ნაწილისგან, თითქმის 1,100 გამოფენილი იყო ახალ მწვანე საცავში და დაახლოებით 3,000 გამოფენილია ისტორიულ მწვანე საცავში.&lt;ref name=SKD&gt;{{cite web |url=http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/index.html |title=Residenzschloss (Royal Palace) |year=2011 |access-date=29 October 2011 |publisher=[[Dresden State Art Collections]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111102155839/http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/index.html |archive-date=2 November 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111102155839/http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/index.html |archivedate=2 ნოემბერი 2011 }}&lt;/ref&gt; 

ისტორიული მწვანე საცავში შესასვლელად საჭიროა წინასწარ ბილეთების შეძენა. ახალი მწვანე საცავის მონახულება ნებისმიერ დროს არის შესაძლებელი.

===ისტორიული მწვანე საცავი===
ისტორიულ მწვანე საცავში გამოფენილია დაახლოებით 3000 სამკაული, მათ შორისაა [[ოქრო|ოქროსგან]], [[ქარვა|ქარვასგან]] და [[სპილოს ძვალი|სპილოს ძვლისგან]] გაკეთებული სამკაულები. ძვირფასი ქვის ჭურჭელი და [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ქანდაკებები გამოფენილია ვიტრინების გარეშე.  ისტორიული მწვანე საცავი მდებარეობს [[დრეზდენის ციხე|დრეზდენის ციხის]] პირველ სართულზე და მოიცავს დაახლოებით 2000 კვადრატულ მეტრს.

მწვანე საცავით ავგუსტუს ძლიერმა თავისი საგანძური რჩეულ საზოგადოებას წარუდგინა, რითაც დაარსდა მწვანე საცავი, როგორც ევროპის ერთ-ერთი უძველესი მუზეუმი. 

===ახალი მწვანე საცავი===
ახალი მწვანე საცავი შეიცავს სამეფო ოქრომჭედლის [[იოჰან მელხიორ დინლინგერი|იოჰან მელხიორ დინლინგერის]] ნამუშევრებს და [[ბაროკო|ბაროკოს]] ეპოქის სხვა სამკაულებს.&lt;ref name=NewVault &gt;{{cite web |url=http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/gruenes-gewoelbe/neues-gruenes-gewoelbe/index.html |title=Neues Grünes Gewölbe (New Green Vault) |year=2011 |publisher=[[Dresden State Art Collections]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20110905010349/http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/gruenes-gewoelbe/neues-gruenes-gewoelbe/index.html |archive-date=5 September 2011 |url-status=dead |accessdate=4 სექტემბერი 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110905010349/http://www.skd.museum/en/museums-institutions/residenzschloss/gruenes-gewoelbe/neues-gruenes-gewoelbe/index.html |archivedate=5 სექტემბერი 2011 }}&lt;/ref&gt;  ახალი მწვანე საცავი მდებარეობს დრეზდენის ციხის მეორე სართულზე და დაახლოებით იგივე ზომისაა, როგორც ისტორიული საცავი, დაახლოებით 2000 კვადრატულ მეტრზე.

== გარე ბმულები ==
* [https://gruenes-gewoelbe.skd.museum/en/ გრენეს გევოლბე] დრეზდენის სახელმწიფო ხელოვნების კოლექციების გვერდი
* [https://shop.skd.museum/webshop/?___store=english ონლაინ ბილეთების დაჯავშნა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200810150142/https://shop.skd.museum/webshop/?___store=english |date=2020-08-10 }} ისტორიულ მწვანე საცავში
* [https://gruenes-gewoelbe.skd.museum/en/ausstellungen/historisches-gruenes-gewoelbe/ პანორამული ტური] ისტორიულ მწვანე საცავში
* [https://gruenes-gewoelbe.skd.museum/en/ausstellungen/neues-gruenes-gewoelbe/ პანორამული ტური] ახალ მწვანე საცავში

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:XVIII საუკუნის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:სამხატვრო კოლექციები]]</text>
      <sha1>2hmiujfkd5tz5j07hcqjw6qmmv14kaf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>პელიონის ხალხური ხელოვნებისა და ისტორიის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516257</id>
    <revision>
      <id>4808243</id>
      <parentid>4808032</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:14:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808243</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12254" sha1="87kpxoi7kk5b63mdl9ipje65oejllpn" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = პელიონის ხალხური ხელოვნებისა და ისტორიის მუზეუმი
| სურათი        = 
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = საბერძნეთი
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
'''პელიონის ხალხური ხელოვნებისა და ისტორიის მუზეუმი''' — მუზეუმი სოფელ [[მაკრინიცა|მაკრინიცაში]], მდებარეობს [[მაგნისია]]ში, [[საბერძნეთი|საბერძნეთში]]. იგი განთავსებულია [[1844]] წელს აგებულ  ტოპალის სასახლეში, რომელსაც მინიჭებული აქვს „ხელოვნების ნიმუშისა და ისტორიულად დაცული ძეგლის“ სტატუსი. მუზეუმში ინახება [[XVIII საუკუნე|XVIII]]-[[XIX საუკუნე]]ების ხალხური ხელოვნებისა და პელიონის ყოველდღიური საგნების დიდი კოლექცია.

==შენობა==

მუზეუმის კოლექცია განთავსებულია ტოპალის სასახლეში, რომელიც მდებარეობს მთავარი მოედნის ქვემოთ, მეტამორფოსის ეკლესიის გვერდით. სასახლე ძლიერად არის გამაგრებული, სახურავზე მრავალი საბრძოლო მასალით და თავდაცვითი კოშკით. მას აქვს რამდენიმე პატარა სარკმელი პირველ სართულზე, ოდნავ მეტი და უფრო დიდი ფანჯრები ზემო სართულებზე. ხის სახურავი დაფარულია ადგილობრივი ფიქალით. პირველ სართულზე განთავსებული იყო სათავსოები, ზამთარში ოჯახი  პირველ სართულზე ცხოვრობდა, ხოლო ზაფხულში მეორე სართულზე. მას აქვს პატარა ხის კარები, რომელიც გაძლიერებულია რკინის გისოსებით. კარგად არის შემონახული დეკორატიული ელემენტები.

==ისტორია==

სასახლე აშენდა [[1844]] წელს. იგი [[1932]] წელს მაკრინიცას თემს ტოპალის ოჯახმა შემოწირა. პირველი რემონტი გაკეთდა [[1957]] წელს და მუზეუმი ფუნქციონირებდა [[1960-იანი წლები|1960-იანი წლების]] მომდევნო ათი წლის განმავლობაში. იგი ნაწილობრივ გარემონტდა და გაძლიერდა [[1977]] წელს. შენობა ინტენსიურად აღდგა [[1988]]-[[1994]] წლებში. დღევანდელი მუზეუმი ფუნქციონირებს [[1994]] წლიდან.

==კოლექცია==

მუზეუმი ცდილობს გადმოგცეთ ძველი სასახლის ატმოსფერო, ასევე წარმოადგინოს რეგიონის წარმომადგენლობითი ობიექტები. კოლექციაში არის [[1500]]-ზე მეტი ობიექტი, მათ შორის [[ფრესკა|ფრესკები]], ხალხური ნახატები, პელიონის ხალხური ხელოვნება [[XVIII საუკუნე|XVIII]] და [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნეებიდან]], რელიგიური ნახატები და გრავიურები, ტრადიციული კოსტიუმები, ისტორიული რელიქვიები, როგორიცაა [[1878]] წლის რევოლუციის ბანერი, [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისის მრავალი ფოტოსურათი, ბრინჯაოს, ხის და კერამიკის ჭურჭელი, აღჭურვილობა ქსოვისთვის. კოლექციაში ასევე შედის წიგნები, სამკაულები და ძველი იარაღები. აქ არის ადგილობრივი ხალხური მხატვრის ნ. კრისტოპულოსის ზღვისპირა პეიზაჟების კოლექცია.

დროებითი გამოფენები იმართება მთელი წლის განმავლობაში, ბოლო დროს მაკრინიტასის გარემოსდაცვითი განათლების ცენტრის საგანმანათლებლო პროგრამებთან თანამშრომლობით. [[1997]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოში]] მუზეუმმა გამოაქვეყნა [[დიმიტრის ჰორდაკი|დიმიტრის ჰორდაკის]] ნახატების გამოფენა &quot;მაკრინიცა 97&quot;.

==გალერეა==
&lt;gallery&gt;
Αρχοντικό Τοπάλη 3993.jpg|შესასვლელი
Αρχοντικό Τοπάλη 3995.jpg|Პირველი სართული
Αρχοντικό Τοπάλη 4001.jpg|ზამთრის საძინებელი
Αρχοντικό Τοπάλη 4017.jpg|მთავარი საძინებელი
Αρχοντικό Τοπάλη 4033.jpg|საყოფაცხოვრებო ტექნიკის გამოფენა
Αρχοντικό Τοπάλη 4045 - 4049.jpg|Მეორე სართული
Αρχοντικό Τοπάλη 4054.jpg|სასტუმრო სახლი
&lt;/gallery&gt;

==ლიტერატურა==
*{{citation|ref={{harvid|Αρχοντικά}}|url=http://dimosvolos.gr/makrinitsa/?cat=42|language=Greek|title=Αρχοντικά|work=Δ.Ε. Μακρινίτσας|accessdate=2016-01-15}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170728073637/http://dimosvolos.gr/makrinitsa/?cat=42 |date=2017-07-28 }}
*{{citation|ref={{harvid|Αρχοντικό Τοπάλη}}|url=http://odysseus.culture.gr/h/2/eh251.jsp?obj_id=1656|language=Greek|title=Αρχοντικό Τοπάλη|work=Odysseus|publisher=Ministry of Culture and Sport|accessdate=2016-01-15}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170517114257/http://odysseus.culture.gr/h/2/eh251.jsp?obj_id=1656 |date=2017-05-17 }}
*{{citation|ref={{harvid|ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟ ΩΡΑΡΙΟ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ...}}|language=Greek|url=http://www.diki.gr/
 |title=ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟ ΩΡΑΡΙΟ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΒΟΛΟΥ|publisher=Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας, Δήμου Βόλου|accessdate=2016-01-16}}
*{{citation|ref={{harvid|Μουσείο Λαϊκής ... Makrina Pelion}}
 |title=Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας Πηλίου|work=Makrina Pelion
 |url=http://makrinapelion.gr/attraction/%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%B9%CE%BF-%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%B7/
 |language=Greek|accessdate=2016-01-18}}
*{{citation|ref={{harvid|Μουσείο Λαϊκής ... taxidologio}}|url=http://www.taxidologio.gr/pelion-todo-folk-art-and-history-museum.html
 |title=Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας Πηλίου|work=taxidologio|language=Greek|accessdate=2016-01-18}}
*{{citation|ref={{harvid|Μουσείο Λαϊκής τέχνης &amp; ιστορίας Πηλίου}}|language=Greek
 |title=Μουσείο Λαϊκής τέχνης &amp; ιστορίας Πηλίου|publisher=VolosInfo
 |url=http://www.volosinfo.gr/index.php?option=com_k2&amp;view=item&amp;id=56:%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%BB%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%B7%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85&amp;Itemid=674&amp;lang=el|accessdate=2016-01-15}}
*{{citation|ref={{harvid|ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΪΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΗΛΙΟΥ}}|url=http://dimosvolos.gr/?cat=298|publisher=Δήμος Βόλου
 |title=ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΪΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΗΛΙΟΥ|language=Greek|accessdate=2016-01-16}}
*{{citation|ref={{harvid|Museums and Archaeological sites in Pelion Greece}}|url=http://www.aroundpelion.com/pelion-museums.html
 |title=Museums and Archaeological sites in Pelion Greece|work=Around Pelion|accessdate=2016-01-15}}
*{{citation|ref={{harvid|Pelion Museum of Folklore and History}}|url=http://www.discoverpelio.com/sightseeing/pelion-museum-folklore-and-history|title=Pelion Museum of Folklore and History|work=discoverpelio.com|accessdate=2016-01-15|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160315032310/http://www.discoverpelio.com/sightseeing/pelion-museum-folklore-and-history|archivedate=2016-03-15}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160315032310/http://www.discoverpelio.com/sightseeing/pelion-museum-folklore-and-history |date=2016-03-15 }}
*{{citation|ref={{harvid|Το Μουσείο Λαϊκής ... εγκαινίασε έκθεση}}|language=Greek|url=http://www.rizospastis.gr/story.do?id=3695982
 |title=Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Ιστορίας Πηλίου εγκαινίασε έκθεση|work=ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ|date=1997-08-22|accessdate=2016-01-18}}

[[კატეგორია:საბერძნეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ხალხური ხელოვნებისა და ისტორიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების და ისტორიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1994 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>87kpxoi7kk5b63mdl9ipje65oejllpn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ეშმოლის ხელოვნებისა და არქიტექტურის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516269</id>
    <revision>
      <id>4808276</id>
      <parentid>4807356</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:22:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808276</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12581" sha1="bkvcgygrn2n2p4u34xg0ei4yw66xjb7" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ეშმოლის ხელოვნებისა და არქიტექტურის მუზეუმი
| სურათი        =  Ashmolean Museum in July 2014.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = მუზეუმი 2014 წელს 
| დაარსდა       = [[1683]] წ.
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[დიდი ბრიტანეთი]], [[ინგლისი]], [[ოქსფორდი]], ბომონტის ქუჩა
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       = 
| ექსპონატი      =  
| კლასიფიკაცია   = უნივერსიტეტის ხელოვნებისა და არქეოლოგიის მუზეუმი
| ვიზიტორები   = 930,669 (2019) &lt;ref&gt;https://www.alva.org.uk/details.cfm?p=423&lt;/ref&gt;
| დირექტორი    =  ალექსანდრე სტურგისი
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      =  
}}

'''ეშმოლის  ხელოვნებისა და არქიტექტურის მუზეუმი''' ან  '''ეშმოლის მუზეუმი''' &lt;ref&gt;https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/ashmolean-museum&lt;/ref&gt; (ინგლ. '''Ashmolean Museum of Art and Archaeology''' ან '''Ashmolean Museum''') -  არქიტექტურის და ხელოვნების მუზეუმში ინგლისში, ოქსფორდში. მსოფლიოში მეორე უნივერსიტეტის დაქვემდებარებული მუზეუმი (პირველი 1661 წელს გახსნილი ბაზელის ხელოვნების მუზეუმია &lt;ref&gt;https://kunstmuseumbasel.ch/en/collection/history&lt;/ref&gt;) და დიდი ბრიტანეთის უძველესი მუზეუმი.&lt;ref&gt;MacGregor, A. (2001). The Ashmolean Museum. A brief history of the museum and its collections. Ashmolean Museum &amp; Jonathan Horne&lt;/ref&gt; მუზეუმი ოქსფორდის უნივერსიტეტის დაქვემდებარებაში მყოფი ოთხი მუზეუმისგან ერთ-ერთია.

==ისტორია==

===მუზეუმის დაარსება===

მუზეუმის სახელი უკავშირდება ელიას ეშმოლს - ინგლისელ მეანტიკვარეს, ასტროლოგს და ალქიმიკოსს. მან მოგზაურებისგან, მებაღეებისგან და კოლექციონერებისგან (მათ შორის გამოირჩეოდა ეშმოლის მეგობარი ჯობ ტრადისკანტი და მისი მამა)  იშვიათობების კოლექცია შეაგროვა. მასში შედიოდა ძველი მონეტები, წიგნები, რელიეფები,ზოოლოგიური და გეოლოგიური აღმონაჩენები. კოლექციის გამორჩეული ექსპონატი ბოლო [[ევროპა|ევროპაში]] ნანახი დოდო იყო, თუმცა 1765 წლისთვის ის ცუდ კონდიციაში იყო და საბოლოოდ განადგურდა, შემორჩა მხოლოდ ფტინველის თავი და ერთი კლანჭი.&lt;ref&gt;Bryson, Bill (2003). A Short History of Nearly Everything (1st ed.). New York, New York: Broadway Books, Random House, Inc. p. 470. ISBN 0-7679-0818-X&lt;/ref&gt;  1677 წელს ეშმოლმა კოლექცია ოქსფორდის უნივერსიტეტს გადასცა.

1678  დაიწყოკოლექციისთვის ცალკე შენობის აგება. თავდაპირველი შენობის დიზაინს ხშირად სერ კრისტოფერ რენს ან თომას ვუდს მიაწერენ. მშენებლობა 1683 წელს დასრულდა  და იმავე წლის 10 მაისს მუზეუმის ოფიციალური გახსნა მოხდა. შენობა მდებარეობდა ბროუდის ქუჩაზე, რომელსაც შემდგომში ძველი ეშმოლის ქუჩა დაერქვა. მუზეუმის პირველი ზედამხედველი ნატურალისტი რობერტ პლოტი გახდა.

===XVIII-XIX საუკუნეები===

XVIII საუკუნის განმავლობაში მუზეუმი ძირითადად ბუნებისმეტყველების დარგის კვლევებისთვის გამოიყენებოდა.  ხელოვნების და არქიტექტორის მუზეუმად ის მხოლოდ XIX საუკუნეში იქცა.

XIX საუკუნეში მუზეუმი ახალ, დღევანდელ შენობაში გადავიდა. მშენებლობა მიმდინარეონდა 1841-1845 წლებში. &quot;უნივერსიტეტის გალეღეის&quot; სახელით დაგეგმილი ახალი შენობა ბომონტის ქუჩაზე აიგო ნეოკლასიკურ სტილში არქიტექტორ ჩარლზ კოკერელის მიერ.&lt;ref&gt;Alden's Oxford Guide. Oxford: Alden &amp; Company. 1946. p. 105&lt;/ref&gt;

მუზეუმის დღევანდელ იერსახეზე დიდწილად პასუხისმგებელია სერ ართურ ევანზი, რომელიც 1884-1907 წლებში მუზეუმის ხელმძღვანელი იყო. მან აღმოაჩინა, რომ წინა ზედამხედველებმა კოლექცია დიდწილად გააფუჭეს ჩარლზ დრერი ედვარდ ფორტნუმმა მუზეუმს თავისი კოლექციის გადმოცემა შესთავაზა იმ პირობით, რომ ის უკეთეს პირობებში შეინახებოდა. მან მუზეუმს 10,000 გირვანქა სტერლინგი გადასცა (2021 წლის კურდით დაახ. მილიონი გირვანქა სტერლინგი)  ამ ფულმა ევანზს საშუალება მისცა გაეფართოვებინა მუზეუმი და გაეუმჯობესებინა კოლექციის შენახვის პირობები.

===XX-XXI საუკუნეები===

XX საუკუნის დასაწყისში მუზეუმი საბოლოოდ ხელოვნების და არქიტექტურის მუზეუმად იქცა, ბევრი ექსპონატი სხვა მუზეუმებში განაწილდა.  1999 წელს.. საახალწლო ღამის ფეირვერკების დროს მოპარული იყო პოლ სეზანის 3 მილიონ გირვანქა სტერლინგად დაფასებული ტილო.&lt;ref&gt;https://www.fbi.gov/about-us/investigate/vc_majorthefts/arttheft/cezanne&lt;/ref&gt; იმ ღამეს არც ერთი სხვა ტილო მოპარული არ იყო. ტილო დღემდე დაკარგულია.

==კოლექცია==

მუზეუმი ხელოვნებაზე და არქიტექტირაზე სპეციალიზირდება და ინახავს ინგლისური ვერცხლის, პრე-რაფაელიტური ფერწერის და მაიოლიკის უდიდეს კოლექციას. არქიტექტურის დეპარტამენტი ინახავს ბერძნულ და მინოსულ თიხის ჭურჭელს, სიძველეებს ძველი ეგვიპტიდან და სუდანიდან - მუზეუმში განთავსებულია გრიფითის ეგვიპტოლოგიური ინსტიტუტი. ფერწერის კოლექცია მოიცავს, სხვებთან ერთად, [[ლეონარდო და ვინჩი|ლეონარდო და ვინჩის]], მიქელანჯელოს და რაფაელის ნამუშევრებს.

2000 წელს მუზეუმის შესასვლელში ძირითად სტრუქტურაში ნაწილობრივ ინტეგრირებული ჩინური ხელოვნების გალერეა ამოქმედდა.  შემდგომი განახლებების დროს მხოლოდ ეს გალერეა დარჩა შეუცვლელად. გალერეაში წარმოდგენილია როგორც ეშმოლის საკუთარი კოლექცია, ასევე თანამედროვე ჩინელი მხატვრების დროებითი გამოფენები. ეს ჩინური მხატვრობის ერთადერთი გალერეაა ბრიტანეთში.&lt;ref&gt;https://web.archive.org/web/20140527221055/http://www.vhh.co.uk/projects/ash.htm&lt;/ref&gt;

ბოლო ათწლეულებში მუზეუმს დაემატა რამდენიმე ოთახი. ამოქმედდა კაფე და სუვენირების მაღაზია.&lt;ref&gt;https://www.ashmolean.org/cafe-and-restaurant&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==

*[https://worldcat.org/identities/lccn-n81-139884/  ნამუშევრები ბიბლიოთეკებში,  რომლებშიც ეშმოლის მუზეუმია ნახსენები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210905173220/https://worldcat.org/identities/lccn-n81-139884/ |date=2021-09-05 }}
*
*[https://web.archive.org/web/20070202061949/http://www.ashmolean.museum/Griffith.html. გრიფითის ინსტიტუტი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ინგლისის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ლონდონის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები]]</text>
      <sha1>bkvcgygrn2n2p4u34xg0ei4yw66xjb7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გრენობლის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516282</id>
    <revision>
      <id>4808225</id>
      <parentid>4807196</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:10:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808225</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19526" sha1="or11tg3tui96k7jy4r83d746tw89560" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = გრენობლის მუზეუმი
| სურათი        = Musee Grenoble.JPG
| სურათისზომა   = 250
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 1798
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[იზერი]], [[საფრანგეთი]]
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = სამხატვრო მუზეუმი
| ვიზიტორები   = 176,457 &lt;ref&gt;[http://pro.isere-tourisme.com/images/3083-1-s-amp-m-bilan-2012-pdf.pdf Review attendance of the 70 major sites and museums in the Isère] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140201225906/http://pro.isere-tourisme.com/images/3083-1-s-amp-m-bilan-2012-pdf.pdf |date=2014-02-01 }}&lt;/ref&gt; &lt;small&gt;(2012)&lt;/small&gt; 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.museedegrenoble.fr/
}}
'''გრენობლის მუზემი''' ({{Lang-fr|Musée de Grenoble}}) — სახვითი ხელოვნების და სიძველეების მუზეუმი, რეგიონ [[იზერი|იზერში]], [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. 

მდებარეობს [[იზერი (რონის შენაკადი)|მდინარე იზერის]] მარცხენა ნაპირზე. ადგილი ცნობილია უძველესი და თანამედროვე ხელოვნების კოლექციებით.  ომისშემდგომი პერიოდის მუზეუმის ერთ-ერთი კურატორის (ანდრი-ფარსი) წყალობით, იგი ითვლება საფრანგეთში თანამედროვე ხელოვნების პირველ მუზეუმად. 

ყოველწლიურად აორგანიზებს ორ გამოფენას.

== ისტორია ==
[[ფაილი:Louis-Joseph_Jay_par_Jacques-Augustin_Pajou.gif|მინი|194x194პქ| ლუი-ჯოზეფ ჯეი]]
გრენობლის მუზეუმი დაარსდა [[1798]] წლის [[16 თებერვალი|16 თებერვალს]], ლუი-ჯოზეფ ჯეის მიერ, საფრანგეთის სხვა პროვინციულ მუზეუმებამდე დიდი ხნით ადრე. &lt;ref&gt;[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1463649/f309.item.r=%C3%A9cole%20polytechique%20Grenoble.zoom Collective work on the occasion of the International Exhibition of Hydropower and Tourism, ''Grenoble et sa région 1900-1925'', p. 295.] (fr)&lt;/ref&gt; იმ დღეს, ადგილობრივი ადმინისტრაციის ბრძანებით იყო აღწერილი ''გრენობლში მუზეუმის'' შექმნა, რომელშიც მე-10 მუხლი ითვალისწინებდა, რომ „მოქალაქე ლუი-ჯოზეფ ჯეი დანიშნულია ამ მუზეუმის კურატორად“. &lt;ref&gt;According to the book by Joseph Roman ''History and description of library-museum of Grenoble.''&lt;/ref&gt;

[[1799]] წლის დასაწყისში, ჯეიმ ნებართვა მოითხოვა, რათა ნახატები და სხვა ხელოვნების ნამუშევრები შეეგროვებინა.

ყოფილი საეპისკოპოსოს პირველი სართულის ოთხ დარბაზში განთავსებული [[1800]] წლის [[31 დეკემბერი|31 დეკემბერს]], მუზეუმს ჰქონდა 298 ხელოვნების ნიმუში, მათ შორის 177 ნახატი, 80 ნახატი ან გრავიურა და 45 ქანდაკება. თითოეულ დარბაზს თავისი სახელი ჰქონდა, პირველი, ''აპოლოს დარბაზი'' მიეძღვნა ფრანგი მხატვრების ნახატებს, მეორე დარბაზი მიეძღვნა იტალიურ და ფრანგულ სკოლებს, მესამე სალონს ''გლადიატორი'' ერქვა, და ბოლო დარბაზს ერქვა ''Hall of Venus de Medici'', რომელიც ასახავდა ფლამანდური სკოლის ხელოვნებას.

მუზეუმი [[1802]] წლის 14 ივლისს გადაიტანეს ცენტრალურ სკოლაში, &lt;ref&gt;Old College of [[Society of Jesus|Jesuits]], which had the status of a Central School in 1796, before becoming a normal school in 1803.&lt;/ref&gt; რომელიც ამჟამად არის სტენდალის სკოლა ( Lycée Stendhal ). [[1807]] წლის 12 მარტს, მუზეუმი მუნიციპალურ მუზეუმად იქცა. &lt;ref&gt;According to the book of Lucile Duc, ''Musée de Grenoble, un itinéraire de passion.''&lt;/ref&gt; [[1811]] წლის 15 თებერვალს იმპერიის განკარგულების შედეგად, გრენობლის მუზეუმს გადაეცა 32 ფრანგული ნახატი.   

''[[ბურბონთა რესტავრაცია|1815 წელს, რესტავრაციის]]'' შედეგად, რამდენიმე ნახატი გაიფანტა, (57 ნახატი დაუბრუნდა მათ მფლობელებს, 11 გაქრა) მიუხედავად ამისა კოლექცია ზრდას განაგრძობდა. კოლექციას დაემატა ახალი შენაძენები, შემოწირულობები, მიუხედავად იმისა რომ შენობა [[1844]] წელს ერთხელ უკვე გაფართოებული იყო, საჭირო გახდა ახალი და უფრო დიდი შენობის აშენება. 
[[ფაილი:Ancien_musée-bibliothèque_-_Grenoble.JPG|მინი| ყოფილი მუზეუმ-ბიბლიოთეკა.]]
არქიტექტორ ჩარლზ-ოგიუსტ კუსტელის მიერ დაპროექტებული ახალი შენობა გაიხსნა [[1870]] წელს, ვერდუნის მოედნის ახლანდელ ადგილზე. მუზეუმ-ბიბლიოთეკა, რომელსაც ასე უწოდებენ, რადგან მასში განთავსებული იყო გრენობლის მუნიციპალური ბიბლიოთეკა, არის საფრანგეთისა და ევროპის სამუზეუმო არქიტექტურის ერთ-ერთი უდიდესი მაგალითი.

[[XIX საუკუნე|მე-19 საუკუნის]] დასასრულს, გენერალმა ლეონ დე ბელიემ დაასრულა მუზეუმის კოლექცია [[ფრანსისკო დე სურბარანი|ფრანცისკო]] ზურბარანის ოთხი ცნობილი ნახატის შეწირვით და განაგრძო შემოწირულობების ტრადიცია. [[1895]] წლიდან, [[1910]] წლის 15 ივლისამდე, შემთხვევით გარდაცვალებამდე, მან მუზეუმისთვის შეიძინა 50 ნახატი, 13 ფერწერა, 16 ქანდაკება, 13 არქეოლოგიის ნაწილი და ასობით მასალა შორეული აღმოსავლეთიდან. &lt;ref&gt;According to the book ''Painting and sculpture of 19th century'', edited by Catherine Chevillot.&lt;/ref&gt;

[[1920]] წლიდან, [[1947]] წლამდე, პარიზის მუზეუმის გახსნამდე, გრენობლის მუზეუმი ითვლებოდა საფრანგეთის თანამედროვე ხელოვნების მთავარ მუზეუმად. 

[[1982]] წელს, პრეზიდენტმა [[ფრანსუა მიტერანი|ფრანსუა მიტერანმა]] გამოაცხადა ახალი შენობის მშენებლობის გეგმის შესახებ. მომდევნო წელს გრენობლის ახალი მერი ალენ კარინიონი და კულტურის მინისტრი ჯეკ ლენგი შეთანხმდნენ ახალი შენობის იდეაზე და ადგილზე, რომელიც იყო ქალაქის ცენტრთან ახლოს. მშენებლობა [[1990]] წელს დაიწყო.

[[1994]] წლის 30 იანვარს, ახალი შენობა, სადაც განთავსებულია კოლექციები, გახსნა პრემიერ-მინისტრმა ედუარდ ბალადურმა . მდებარეობს ქალაქის შუაგულში, [[იზერი (რონის შენაკადი)|მდინარე]] ისერის მოსაზღვრედ, ახალი მუზეუმი ძველზე სამჯერ უფრო დიდი იყო. მისი საერთო ღირებულება შეადგენდა 203 მილიონ ფრანგული ფრანკს (31 მილიონი ევრო). 
[[ფაილი:Alexandre_Debelle_by_Jacques_Gay_-_1881.jpg|მინი|219x219პქ| ალექსანდრე დებელი, კურატორი [[1853]] წლიდან [[1887]] წლამდე. ჟაკ გეის პორტრეტი]]
ორმა კურატორმა განსაკუთრებული კვალი დატოვა მუზეუმის ისტორიაში: ლუი-ჯოზეფ ჯეი და ენდრი-ფარსი. პირველმა შექმნა და უზრუნველყო მუზეუმის არსებობა [[1798]] წლიდან [[1815]] წლამდე. &lt;ref&gt;Louis-Joseph Jay was dismissed for political reasons in 1815, and the post of curator was occupied in the interim by the librarian until the appointment of Benjamin Rolland in 1817.&lt;/ref&gt;

== ბიბლიოთეკა ==
ხელოვნების ისტორიის ბიბლიოთეკა ღიაა საზოგადოებისთვის ადგილზე კონსულტაციით.  ბიბლიოთეკა ღიაა ორშაბათს, ოთხშაბათს და პარასკევს 2 საათიდან საღამოს 6 საათამდე. ის დახურულია ზაფხულის განმავლობაში.

== დროებითი გამოფენები ==
ყოველწლიურად ტარდება ორი დიდი გამოფენა. ერთ-ერთ გამოფენაზე დაფიქსირდა რეკორდული ვიზიტორების რაოდენობა, 143,230 მნახველი, რომელმაც გადააჭარბა [[2008]] წლის საფრანგეთისა და [[ამერიკა|ამერიკის]] [[იმპრესიონიზმი|იმპრესიონიზმის]] გამოფენის 98,000 ვიზიტორის რეკორდს. [[2019]] წელს, გაიხსნა გამოფენა სახელწოდებით, ''ეგვიპტის ღმერთებს ემსახურება'', ამ გამოფენას ჯამში 136, 127 ვიზიტორი ჰყავდა, რაც ასევე მნიშვნელოვანი გავლენაა მუზეუმის ისტორიაში.

საერთო ჯამში, [[2000-იანები|2000-იან]] წლებში მუზეუმის საშუალო წლიური მნახველების რაოდენობა იყო 180,000 ვიზიტორი.

== ბიბლიოგრაფია ==
* ჯოზეფ რომანი, [https://books.google.com/books?id=2LAJHQAACAAJ&amp;dq=Roman+Mus%C3%A9e+Biblioth%C3%A8que&amp;lr=&amp;cd=1 გრენობლის ''ბიბლიოთეკა-მუზეუმის ისტორია და აღწერა''], გამომცემლობა Plon, Nourishes and Co. (1890 წ. ? ), პარიზი
* გაბრიელ კუენი, ''გრენობლი, სახვითი ხელოვნების მუზეუმი, ეგვიპტური კოლექცია'', ნაციონალური მუზეუმების შეხვედრის გამოცემა, პარიზი, 1979 ({{ISBN|2-7118-0050-4}} )
* ''ერმიტაჟის ფონდი, გრენობლის მუზეუმის შედევრები'', ბიბლიოთეკის ხელოვნება, ლოზანა, 1992 ({{ISBN|2-85047-204-2}} )
* სერჟ ლემოინი, [https://books.google.com/books?id=Yi2KQgAACAAJ&amp;dq=Lemoine%20Mus%C3%A9e&amp;lr&amp;source=gbs_book_other_versions, ''გრენობლის'']{{Dead link|date=იანვარი 2023 |bot=InternetArchiveBot }} გამოცემების მუზეუმი, მუზეუმები და ძეგლები საფრანგეთში, პარიზი, 1988 ({{ISBN|2-907333-02-X}} )
* ლუცილ დუკი, გრენობლის მუზეუმი, un itinéraire de passion, Artditions Artes-Publialp, 1994, გრენობლი
* კეტრინ [https://www.google.com/books/edition/Peintures_et_sculptures_du_XIXe_si%C3%A8cle/dxxGAQAAIAAJ?hl=en&amp;gbpv=0 ''ჩევილოტი, მე -19 საუკუნის ფერწერა და ქანდაკება''], Réunion des musées nationaux, 1995 ({{ISBN|2-7118-2964-2}} )
* სერჟ ლემოინი, ''სურათების კრებული გრენობლის მუზეუმის 200 წლის იუბილესთან დაკავშირებით'', 1999 ({{ISBN|2-7118-3795-5}} )
* ჟან ივ აუპეტიტალო და ჟან გაიბალი, ''მუზეუმი კედლების გარეშე'', ედიპი, დიჟონი, 1999 ({{ISBN|2-906732-64-8}} )
* ჟილ ჩომერი, ''ფრანგული ნახატები 1815 წლამდე - კოლექცია გრენობლის მუზეუმში'', Réunion des Musées Nationaux, პარიზი, 2000 ({{ISBN|2-7118-2950-2}} )
* გაი ტოსატო, ''გრენობლის მუზეუმის კოლექციები'', Artly Publishing, 2004 წ
* ლაურიკ ზერბინი, ''აფრიკული ხელოვნების კოლექცია'' გრენობლის მუზეუმში, გრენობლის მუზეუმი, 2008 ({{ISBN|978-88-7439-440-1}} )
* ერიკ პაგლიანო კატრინ მონბეიგ გოგუელთან და ფილიპ კოსტამაგნასთან, ''ხორცი და სული.'' ''იტალიური ნახატები გრენობლის მუზეუმიდან'', გამოცემები სომოგი, 2010 ({{ISBN|978-2-7572-0305-7}} )
* გიომ კაზერუნი, ბარბარა ბრეჟონ დე ლავერნეესთან და ჟერომ დელაპლანშთან ერთად, ''იდეა და ხაზი.'' ''ფრანგული ნახატები გრენობლის მუზეუმში XVI-XVIII საუკუნეები'', Somditions Somogy, 2011 ({{ISBN|978-2-7572-0481-8}} ).

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.museedegrenoble.fr/ official '''Museum of Grenoble''' website]
* {{commonscat-inline|Musée de Grenoble}}
* [https://web.archive.org/web/20110726064122/http://www.framemuseums.org/jsp/fiche_musee.jsp?STNAV=&amp;RUBNAV=&amp;CODE=M114311147790617&amp;LANGUE=1&amp;RH=ACCUEIL FRAME Museums.org: Museum of Grenoble]
* [http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/joconde_fr?ACTION=CHERCHER&amp;FIELD_7=Cloc&amp;VALUE_7= ulture.gouv.fr: Catalogue des collections des musées de France, Joconde]
* [http://www.musee-en-musique.com Museum in Music]
* [http://www.amismuseegrenoble.org Friends of the Museum of Grenoble]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:საფრანგეთის არქიტექტურა]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:პარიზის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>or11tg3tui96k7jy4r83d746tw89560</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კლუნის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516303</id>
    <revision>
      <id>4808239</id>
      <parentid>4807713</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:13:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808239</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19337" sha1="n73wi10yfpwc2gvv2axgrb2yjs9aw6a" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = კლუნის მუზეუმი
| სურათი        = Paris 2012-aout-0006-2-Hotel-de-Cluny.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 1843
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[პარიზი]], საფრანგეთი
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = შუა საუკუნეების მუზეუმი
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.musee-moyenage.fr/
}}
[[ფაილი:Thermes-de-Cluny-caldarium.jpg|მინი| თერმეს დე კლუნის კალდარიუმი]]
[[ფაილი:Musée de Cluny uPFJEwntDQ.jpg|ალტ=|მინი| გალიო-რომაული აბანოების ხედი ფრიგიდარიუმში]]
[[ფაილი:Lady_and_the_Unicorn_1.jpg|მინი| ''ლედი და უნიკორნის'' [[გობელენი]]]]

'''კლუნის მუზეუმი''' — შუა საუკუნეების [[მუზეუმი]], [[პარიზი|პარიზში]], საფრანგეთში. მდებარეობს ლათინურ კვარტალში, პარიზის მე-5 ოლქში, სენ-ჟერმენის ბულვარის სამხრეთით, სენ-მიშელ ბულვარსა და სენ-ჟაკის ქუჩას შორის .

მუზეუმი ორი შენობისგან შედგება: ფრიგიდარიუმი და თავად კლუნის სასტუმრო, რომელიც შეიცავს მხატვრული ნაშრომების კოლექციებს. ფრიგიდარიუმი დაახლოებით 6000 კვადრატული მეტრისაა. 

მუზეუმში დაცულია შუა საუკუნეების საგნების და ხელოვნების უზარმაზარი კოლექცია. მუზეუმის მთავარ სამფლობელოებს შორისაა ''ქალბატონისა და'' უნიკორნის (''La Dame à la licorne'') ექვსი [[გობელენი]].

== ისტორია ==
შენობა შუა საუკუნეების პარიზის სამოქალაქო არქიტექტურის იშვიათი მაგალითია. ადრე იყო კლუნის ''აბატების''  სახლი (სასტუმრო). კლუნის პირველი სასტუმრო ააშენა პიერ დე შასლუსმა.  სტრუქტურა აღადგინა ჟაკ დ'ამბუაზმა; იგი აერთიანებს [[გოტიკური არქიტექტურა|გოთურ]] და [[რენესანსი|რენესანსულ]] ელემენტებს. [[1843]] წელს იგი ალექსანდრე დი სომერარდის მიერ სახალხო მუზეუმად გადაკეთდა, რათა აქ შეენახა საფრანგეთის გოთური წარსულის რელიქვიები.

თავდაპირველად, წლების განმავლობაში აქ ცხოვრობდა  [[მერი ტიუდორი (საფრანგეთის დედოფალი)|მერი ტიუდორი]], ინგლისის მეფის, [[ჰენრი VIII]]-ის და. ის აქ ცხოვრობდა [[1515]] წელს, ქმრის [[ლუი XII]]-ის გარდაცვალების შემდეგ, რომლის მემკვიდრე, [[ფრანსუა I (საფრანგეთი)|ფრენსის I]] მერის ორსულობას თვალყურს ადევნებდა. &lt;ref&gt;[http://blog.citibreak.com/the-cluny-museum-in-paris-a-trip-to-the-middle-ages/ Cluny Museum – A journey to the Middle Ages] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150902224439/http://blog.citibreak.com/the-cluny-museum-in-paris-a-trip-to-the-middle-ages/ |date=2015-09-02 }}&quot;&lt;/ref&gt; მეჩვიდმეტე საუკუნეში აქ ცხოვრობდნენ პაპის [[ნუნცია|ნუნციოსები]], მათ შორისაა [[ჯულიო მაზარინი]]. &lt;ref&gt;Horne 2004:65.&lt;/ref&gt;

[[XVIII საუკუნე|მე-18 საუკუნეში]] კლუნის სასტუმროს კოშკი ობსერვატორიად გამოიყენა ასტრონომმა [[შარლ მესიე|ჩარლზ მესიერმა,]] რომელმაც [[1771]] წელს გამოაქვეყნა თავისი დაკვირვებები მესიეს კატალოგში. [[1789]] წელს, [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] პირველ წლებში, ''სასტუმრო'' სახელმწიფოს საკუთრებაში გადავიდა და მომდევნო სამი ათწლეულის განმავლობაში ასრულებდა სხვადასხვა ფუნქციას. ერთ მომენტში, ის ეკუთვნოდა ექიმს. &lt;ref&gt;Michelin, pp. 265-266.&lt;/ref&gt; სასტუმროში [[1774]] წლიდან [[1792]] წლამდე ასევე განთავსებული იყო [[ნიკოლა-ლეგერ მუტარი |ნიკოლა-ლეგერ მუტარის]] საბეჭდი მანქანა, საფრანგეთის დედოფლის ოფიციალური პრინტერი. მისი სტამბა განთავსებული იყო სასტუმროს სამლოცველოში. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.idref.fr/032294263|title=Moutard, Nicolas-Léger (1742?-1803)}}&lt;/ref&gt;

[[1832]] წლის დეკემბერში, [[ალექსანდრე დი სომერარდი |ალექსანდრე დი სომერარდმა]], ცნობილმა არქეოლოგმა და ხელოვნების კოლექციონერმა, იყიდა სასტუმრო კლუნი და გამოფინა შუა საუკუნეების და რენესანსის  დიდი კოლექცია. &lt;ref&gt;''Album du Musée national du Moyen Age Thermes de Cluny'', p. 5.&lt;/ref&gt; მისი გარდაცვალების შემდეგ [[1842]] წელს კოლექცია შეიძინა სახელმწიფომ; შენობა  მუზეუმად [[1843]] წელს გაიხსნა, სომერარდის შვილი იყო მისი პირველი კურატორი. შენობები აღადგინეს არქიტექტორმა ალბერ ლენუარმა და მისმა შვილმა ალექსანდრე ლენუარმა. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k589747m.image.r=Boulanger+Cluny.f3.langFR|title=Les portes de Notre-Dame|date=August 24, 1867}}&lt;/ref&gt; სასტუმროს ისტორიული ძეგლის სტატუსი მიენიჭა [[1846]] წელს.

[[1926]] წლის თებერვალში მუზეუმი მოექცა [[ლუვრი|ლუვრის]] დეკორატიული ხელოვნების განყოფილების ქვეშ, &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_053949|title=Archives des musées nationaux, musée de cluny (Série J) - répertoire numérique n° 20144783|author=Hélène Brossier|date=2014}}&lt;/ref&gt; მუზეუმმა დამოუკიდებელი სახე [[1977]] წელს მიიღო. &lt;ref&gt;{{Citation|date=Autumn 2020|page=12|title=Alain Erlande-Brandebourg, l'homme des cathédrales|author=Sophie Jugie}}&lt;/ref&gt;

== კოლექციები ==
მუზეუმი არის 11,500 კვადრატული ფუტის, რომელთაგან 6,500 განკუთვნილია ექსპოზიციებისთვის. იგი შეიცავს დაახლოებით 23,000 არტეფაქტს, რომელიც თარიღდება გალო-რომაული პერიოდიდან- მე -16 საუკუნემდე. ამჟამად გამოფენილია 2,300 არტეფაქტი. კოლექციები შეიცავს მასალებს ევროპიდან, [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიიდან]] და შუა საუკუნეების [[ისლამის ოქროს ხანა|ისლამური სამყაროდან.]]

=== ანტიკურობიდან ადრეულ შუა საუკუნეებამდე ===
[[ფაილი:Pilier_des_Nautes_de_Jupiter_with_Esus.jpg|ალტ=|მინი| ნავების სვეტი, პირველი საუკუნე, კირქვა (Île-de-France)]]
უძველესი კოლექციების დიდი ნაწილის მონახულება შესაძლებელია მუზეუმის პირველ ნაწილში,  ფრიგიდარიუმში. აქ დამთვალიერებელს შეუძლია აღმოაჩინოს არტეფაქტები, ნავების სვეტი, რომელიც დათარიღებულია I-ლი საუკუნით.  ეს სვეტი პარიზის გემის კაპიტანმა შესთავაზა იმპერატორ [[ტიბერიუსი|ტიბერიუსს]]. იგი შეიცავს წარწერებს, რომლებიც ეძღვნება რომაულ ღმერთს იუპიტერს. &lt;ref&gt;{{Cite book|title=Musée de Cluny: Le Guide|last=Bardiès-Fronty|first=Isabelle|publisher=Editions de la Réunion des musées nationaux-Grand Palais|year=2015|isbn=978-2-7118-5631-2|location=Paris|pages=16}}&lt;/ref&gt;  აღმოაჩინეს [[XVIII საუკუნე|მე-18 საუკუნეში]], პარიზის ღვთისმშობლის ტაძრის გუნდის ხელმძღვანელობით. კიდევ ერთი უძველესი არტეფაქტი, რომლის ნახვაც შესაძლებელია ფრიგიდარიუმში არის სენ-ლენდრის სვეტი. ეს სვეტი გამოძერწილია მეორე საუკუნეში და აღმოაჩინეს [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] განმავლობაში.

ფრიგიდარიუმში ასევე დაცულია ორი ლომის თავი, რომელიც დამზადებულია კლდის ბროლისგან. ლომის თავები დამზადდა მე-4 და მე-5 საუკუნეებს შორის, [[რომის იმპერია|რომის იმპერიაში]]. მიუხედავად იმისა, რომ მათი დანიშნულება უცნობია, ყველაზე სავარაუდო ჰიპოთეზა ის არის, რომ ისინი შეიქმნა იმპერიული ტახტის დასამშვენებლად.

==== საფრანგეთის მიღმა ====
კლუნის მუზეუმი ასევე მოიცავს უძველეს კოპტურ ხელოვნებას. კოპტურმა ქსოვილებმა დიდი პოპულარობა მოიპოვეს ეგვიპტეში. იასონისა და მედეას თეთრეული დღეს კლუნში ინახება.

[[1858]]-[[1860]] წლებში აღმოაჩინეს [[ვესტგუთები|ოცდაექვსი ვესტგოთის გვირგვინი.]] ეს იყო ერთ -ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი აღმოჩენა შუა საუკუნეების იბერიის სამყაროდან. თავდაპირველი ოცდაექვსი გვირგვინიდან დღეს 10 დარჩა. დარჩენილი გვირგვინები გადანაწილებულია ორ მუზეუმს შორის, [[მადრიდის სამეფო სასახლე |მადრიდის სამეფო სასახლესა]] და კლუნში. დღეს, კლუნის მუზეუმი ფლობს ისევე როგორც ამ სამ გვირგვინს, ასევე ჯვრებს, გულსაკიდს და ჩამოკიდებულ ჯაჭვებს, რომლებიც იგივე ექსპედიციაში აღმოაჩინეს.  ეს ნივთები სამეფო ძალაუფლების სიმბოლო იყო და თარიღდება [[VII საუკუნე|VII საუკუნით]].
[[ფაილი:Paris_-_Musée_de_Cluny_-_les_temps_mérovingiens_-_Couronne_votive_-_002.jpg|ალტ=|მინი| ერთ-ერთი ვესტგოთის გვირგვინი. [[ესპანეთი]], მე-7 საუკუნე (ოქრო, საფირონი, მარგალიტი)]]

== გალერეა ==
&lt;gallery&gt;
ფაილი:Frigidarium.jpg|[[Thermes de Cluny|თერმეს დე კლუნი]] : [[Frigidarium|ფრიგიდარიუმი]]
ფაილი:Romanbathparis.jpg|რომაული აბანოების ინტერიერი
ფაილი:Le Pilier des Nautes 04.JPG|[[Pillar of the Boatmen|ნავმისადგომის სვეტის]] ელემენტი, ახ.წ. I საუკუნის პირველი მეოთხედი
ფაილი:Salle expo 6 cluny.jpg|რომაული აბანოების ოთახი დედაქალაქებით [[Abbey of Saint-Germain-des-Prés|სენ-ჟერმენ-დე-პრესის სააბატოდან]]
ფაილი:Hotel Cluny Cour.JPG|ეზოს და მისი გალერეის ხედი
ფაილი:Hotel de cluny entrance.jpg|ეზოს და კოშკის ხედი
ფაილი:Hotel-de-cluny006.JPG|კოშკის კარი
ფაილი:Hôtel de Cluny - exterior gable.JPG|ღობის ფანჯარა
ფაილი:Puits homme sauvage Cluny Cl 19594 poulie Cl 12064.jpg|
ფაილი:Paris Jardin Musee Cluny 02.jpg|ხედი შუა საუკუნეების ბაღიდან
ფაილი:Arcades_Cluny.jpg|ბაღის არკადების ხედი
ფაილი:Paris 5 - Cluny 02.jpg|დედაქალაქები არკადების ქვეშ
ფაილი:Hotel_de_cluny_chapel_vaults.jpg|გოთური სამლოცველოს სარდაფები
ფაილი:Salle expo 10 cluny.jpg|მუზეუმის ერთ -ერთი ოთახი
ფაილი:Cluny Museum Stain Glass Room.jpg|ფერადი ვიტრაჟები მუზეუმში
&lt;/gallery&gt; 

== ცნობები ==
* ''პარიზის შვიდი საუკუნე'', ალისტერ ჰორნი, ({{ISBN|1-4000-3446-9}} ) 2004 წ
* ''Michelin, მწვანე გზამკვლევი: პარიზი'', ({{ISBN|2060008735}} ), 2001 წ
* ''ალბომი du Musée national du Moyen Âge, Thermes de Cluny, Pierre-Yves Le Pogam, Dany Sandron ({{ISBN|2-7118-2777-1}} ).''

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{ოფიციალური|http://www.musee-moyenage.fr/}} ([https://www.musee-moyenage.fr/en/home.html English version])

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:პარიზის ისტორია]]
[[კატეგორია:პარიზის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:პარიზის ეროვნული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:პარიზის ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:პარიზის არქიტექტურა]]
[[კატეგორია:1843 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>n73wi10yfpwc2gvv2axgrb2yjs9aw6a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516324</id>
    <revision>
      <id>4808236</id>
      <parentid>4751542</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:13:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808236</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16718" sha1="qf69mrmmeti1jxv6vgrgv94706up9ve" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი
| სურათი        = Museu nacional d'art de catalunya 2.jpg
| სურათისზომა   = 200
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 1934
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ბარსელონა]], [[ესპანეთი]]
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 290,000
| კლასიფიკაცია   = სამხატვრო მუზეუმი
| ვიზიტორები   = 828,713 ([[2010]])
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
[[ფაილი:050529_Barcelona_135.jpg|მინი|260x260პქ| წინა ხედი]]
[[ფაილი:BCN-PalauNacional-4862.jpg|მინი|260x260პქ| უკანა ხედი]]
'''კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი''' — [[კატალონია|კატალონიური]] ვიზუალური ხელოვნების [[მუზეუმი|ეროვნული მუზეუმი]], რომელიც მდებარეობს ბარსელონაში, [[კატალონია|კატალონიაში]], [[ესპანეთი|ესპანეთში]]. მუზეუმში განსაკუთრებით აღსანიშნავია რომანული ხელოვნების ეკლესიური ფერწერები, და კატალონური ხელოვნების მოდერნისტული დიზაინის მხატვრული ნიმუშები, რომლებიც თარიღდება მე-19 და ადრეული [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნით]]. მუზეუმი განთავსებულია უზარმაზარ, იტალიური სტილის შენობაში, რომელიც დათარიღებულია [[1929]] წელით. პალაუს ნაციონალი, სადაც [[1934]] წლიდან განთავსებულია კატალონიის ხელოვნების მუზეუმი, [[1990]] წელს გამოცხადდა ეროვნულ მუზეუმად, კატალონიის მთავრობის მიერ მიღებული მუზეუმების კანონის შესაბამისად. იმავე წელს დაიწყო ადგილის საფუძვლიანი სარემონტო პროცესი, არქიტექტორების გაე ოულენტისა და ენრიკ სტიგმანის შემუშავებული გეგმების საფუძველზე. ოვალური დარბაზი გაიხსნა [[1992]] წელს, [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1992|ოლიმპიური თამაშებისთვის]] და კოლექციების მონახულება შესაძლებელი გახდა [[1995]] წლის პერიოდიდან [[2004]] წლამდე. მუზეუმი ოფიციალურად გაიხსნა 2004 წლის 16 დეკემბერს. &lt;ref name=&quot;DDAA. Museu Nacional d 2009&quot;&gt;DDAA. Museu Nacional d'Art de Catalunya. Florència: Mnac i SCALA GROUP S.p.A, 2009. {{ISBN|978-84-8043-198-9}}.&lt;/ref&gt; არის ერთ-ერთი უდიდესი მუზეუმი ესპანეთში.

== ისტორია ==
მუზეუმის ისტორია [[XIX საუკუნე|მე-19 საუკუნით]] თარიღდება, მაშინ როდესაც ინსტიტუტის დამფუძნელები შთაგონებულები იყვნენ, რომ განეხორციელებინათ პროექტები, რომლებიც ხელს შეუწყობდა კატალონიის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვას. ეს პროცესი დაიწყო ბარსელონას სიძველეების მუზეუმის და სახვითი ხელოვნების მუნიციპალური მუზეუმის მშენებლობით. კატალონიის ხელოვნების მუზეუმის პირველმა დირექტორმა, ფოლჩ ტორესმა, გამოთქვა ინიციატივა რომ კატალონიური ხელოვნება პალაუს ნაციონალში შეენახათ.  ტორესი იმედგაცრუებული დარჩა [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთის სამოქალაქო ომის]] ([[1936]]-[[1939]]) გამო, როცა ბევრი მხატვრული ნამუშევარი [[ოლოტი|ოლოტში]], [[დარნიუსი|დარნიუსში]] და [[პარიზი|პარიზში]] გადაიტანეს ნახატების დაცვის მიზნით. 

[[2004]] წლიდან, კოლექცია დღითი დღე იზრდებოდა, კოლექციის შემადგენელი ნაწილი იყო არა მხოლოდ კატალონური ხელოვნება, არამედ აქ ევროპული და ესპანური ხელოვნების მრავალი მხატვრული ნამუშევარი მოიპოვებოდა. იმ პირველი მუზეუმის ნამუშევრები ახლა გამდიდრებულია ახალი შესყიდვებითა და შემოწირულობებით, რომლებიც ასახავს ქვეყნის ხელოვნების ისტორიას, ადრეული შუა საუკუნეებიდან [[XX საუკუნე|მე -20 საუკუნის]] შუა ხანებამდე: დაწყებული რომანული სტილიდან, გოთურით, რენესანსულით და ბაროკოს თანამედროვე ხელოვნებით დამთავრებული. მუზეუმში არის მედლების და მონეტების კოლექცია და ასევე ბიბლიოთეკა.

== კოლექციები ==

=== რომანული ხელოვნება ===
ეს არის მუზეუმის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და გამორჩეული კოლექცია, რომელიც ძირითადად მოიცავს [[ფერწერა|ფრესკული ნახატების სერიას.]] აქ არსებული რომანული ხელოვნების კოლექცია შეუდარებელია მსოფლიოს ნებისმიერ სხვა მუზეუმთან. აქ მრავალი ნამუშევარი თავდაპირველად ამშვენებდა [[პირენეები|პირენეის]] სოფლის ეკლესიებს და ძველი კატალონიის სხვა ადგილებს; მათი აღმოჩენა და შესწავლა დაიწყო [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნის]] დასაწყისში, განსაკუთრებით პირენეის ექსპედიციის შემდეგ, [[1907]] წელს, რომელიც ჩატარდა ''Institut d'Estudis Catalans''– ის მიერ რომელმაც მოგვიანებით გამოაქვეყნა ''Les pintures murals catalanes'' (კატალონიის ფრესკული ნახატები). წლების შემდეგ ცნობილი გახდა, რომ უცხოელმა ფინანსისტების და ანტიკვარელების ჯგუფმა შეიძინა ამ ნახატების უმეტესობა, რათა ისინი ამერიკის [[ამერიკის შეერთებული შტატები|შეერთებულ შტატებში]] გადაეტანათ. მიუხედავად იმისა, რომ იმ დროს [[ესპანეთი|ესპანეთში]] არ არსებობდა კანონი, რომელიც კრძალავდა ხელოვნების სხვა ქვეყანაში წაღებას, კატალონიის მუზეუმების საბჭო წარმატებით ჩაერია ამ საქმეში, გადაარჩინა კატალონური ხელოვნება და შეინახა [[:en:Parc_de_la_Ciutadella|Parc de la Ciutadella-ში]]. არსებული კოლექცია განიხილება როგორც ხელოვნების მემკვიდრეობის სრულიად უნიკალური ნაწილი და ასევე [[კატალონია|კატალონიის]] დაბადების და ჩამოყალიბების სიმბოლო. 

რომანული ოთახები განლაგებულია ქრონოლოგიური და სტილისტური თანმიმდევრობით, ასახავს ნამუშევრებს, უმეტესწილად, [[XI საუკუნე|მე-11]], [[XII საუკუნე|მე-12]] და [[XIII საუკუნე|მე-13 საუკუნეებიდან]].

ეს კოლექცია იწყება სან-ჟოანის ბოს ფრესკული ფერწერული ტილოებით, სადაც მკაფიოდაა ნაჩვენები კატალონიურ ხელოვნებაზე ფრანგული ხელოვნების გავლენა. ამ კოლექციაში ასევე წარმოდგენილია [[XI საუკუნე|მე-11 საუკუნის]] ფრესკები, რომლებზეც აშკარად იგრძნობა იტალიური ხელოვნების დომინირება. ეს სტილი ილუსტრირებულია ისეთ შესანიშნავ ნამუშევრებში, როგორიცაა ფრესკები: ''Sant Quirze de Pedret'', ''Santa Maria d'Àneu'' და ''Sant Pere del Burgal''.

თუმცა, კატალონიის ეროვნულ მუზეუმს ასევე აქვს ევროპული რომანტიკული ხელოვნების განსაკუთრებით გამორჩეული მაგალითი: შესანიშნავი და ორიგინალური ნახატები, მათ შორისაა ცნობილი პანტოკრატორი ან ქრისტე დიდებულებაში, უდავო შედევრი [[XII საუკუნე|მე-12 საუკუნიდან]], რომელიც ქმნის ხელშესახებ მტკიცებულებას კატალონიური ფერწერის შემოქმედებითი ძალის შესახებ. ამ შესანიშნავი ნაწარმოების გვერდით დგას ნამუშევრების კიდევ ერთი ბრწყინვალე ჯგუფი, სანტა მარია დე ტალიდან, რომელიც რომანული ეკლესიის ინტერიერის უმნიშვნელოვანესი მაგალითია.

რომანული სექცია მთავრდება სან პედრო დე არლანზას ნახატებით. ამ უკანასკნელს აქვს ერთ-ერთი ყველაზე ბრწყინვალე ფერწერული სერია ახალ სტილში, რომელმაც [[XIII საუკუნე|მე-13 საუკუნეში]] მთელი ევროპა მოიცვა. ამ მუზეუმში დაცულია მას შემდეგ, რაც [[1936]] წელს, [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთის სამოქალაქო ომის]] დროს, ხანძრის შედეგად ძლიერ დაზიანდა. &lt;ref name=&quot;Romanesque art in the MNAC collections&quot;&gt;{{Cite book|title=Romanesque art in the MNAC collections|url=https://books.google.com/books?id=vE_qAAAAMAAJ|year=2008|publisher=MNAC|isbn=978-84-8043-196-5}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://books.google.com/books?id=vE_qAAAAMAAJ ''Romanesque art in the MNAC collections'']. MNAC. 2008. [[წიგნის საერთაშორისო სტანდარტული ნომერი|ISBN]]&amp;nbsp;[[სპეციალური: BookSources/978-84-8043-196-5|&lt;bdi&gt;978-84-8043-196-5&lt;/bdi&gt;]]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;14 August&lt;/span&gt; 2012&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://museunacional.cat/en Museu Nacional d'Art de Catalunya ოფიციალური საიტი]
* [https://web.archive.org/web/20090415234636/http://www.earthpano.com/spain/barcelona/palaunacional/palaunacional1.htm ინტერაქტიული პანორამა: კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ესპანეთის არქიტექტურა]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ესპანეთში]]
[[კატეგორია:ესპანეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები აშენებული 1995 წელს]]
[[კატეგორია:ესპანეთის ღირსშესანიშნაობები]]</text>
      <sha1>qf69mrmmeti1jxv6vgrgv94706up9ve</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808237</id>
      <parentid>4808236</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:13:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ესპანეთში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808237</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16630" sha1="cu0q07kd6oxj64dbgxq9bq9mdl48ubu" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი
| სურათი        = Museu nacional d'art de catalunya 2.jpg
| სურათისზომა   = 200
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 1934
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ბარსელონა]], [[ესპანეთი]]
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 290,000
| კლასიფიკაცია   = სამხატვრო მუზეუმი
| ვიზიტორები   = 828,713 ([[2010]])
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
[[ფაილი:050529_Barcelona_135.jpg|მინი|260x260პქ| წინა ხედი]]
[[ფაილი:BCN-PalauNacional-4862.jpg|მინი|260x260პქ| უკანა ხედი]]
'''კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი''' — [[კატალონია|კატალონიური]] ვიზუალური ხელოვნების [[მუზეუმი|ეროვნული მუზეუმი]], რომელიც მდებარეობს ბარსელონაში, [[კატალონია|კატალონიაში]], [[ესპანეთი|ესპანეთში]]. მუზეუმში განსაკუთრებით აღსანიშნავია რომანული ხელოვნების ეკლესიური ფერწერები, და კატალონური ხელოვნების მოდერნისტული დიზაინის მხატვრული ნიმუშები, რომლებიც თარიღდება მე-19 და ადრეული [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნით]]. მუზეუმი განთავსებულია უზარმაზარ, იტალიური სტილის შენობაში, რომელიც დათარიღებულია [[1929]] წელით. პალაუს ნაციონალი, სადაც [[1934]] წლიდან განთავსებულია კატალონიის ხელოვნების მუზეუმი, [[1990]] წელს გამოცხადდა ეროვნულ მუზეუმად, კატალონიის მთავრობის მიერ მიღებული მუზეუმების კანონის შესაბამისად. იმავე წელს დაიწყო ადგილის საფუძვლიანი სარემონტო პროცესი, არქიტექტორების გაე ოულენტისა და ენრიკ სტიგმანის შემუშავებული გეგმების საფუძველზე. ოვალური დარბაზი გაიხსნა [[1992]] წელს, [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1992|ოლიმპიური თამაშებისთვის]] და კოლექციების მონახულება შესაძლებელი გახდა [[1995]] წლის პერიოდიდან [[2004]] წლამდე. მუზეუმი ოფიციალურად გაიხსნა 2004 წლის 16 დეკემბერს. &lt;ref name=&quot;DDAA. Museu Nacional d 2009&quot;&gt;DDAA. Museu Nacional d'Art de Catalunya. Florència: Mnac i SCALA GROUP S.p.A, 2009. {{ISBN|978-84-8043-198-9}}.&lt;/ref&gt; არის ერთ-ერთი უდიდესი მუზეუმი ესპანეთში.

== ისტორია ==
მუზეუმის ისტორია [[XIX საუკუნე|მე-19 საუკუნით]] თარიღდება, მაშინ როდესაც ინსტიტუტის დამფუძნელები შთაგონებულები იყვნენ, რომ განეხორციელებინათ პროექტები, რომლებიც ხელს შეუწყობდა კატალონიის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვას. ეს პროცესი დაიწყო ბარსელონას სიძველეების მუზეუმის და სახვითი ხელოვნების მუნიციპალური მუზეუმის მშენებლობით. კატალონიის ხელოვნების მუზეუმის პირველმა დირექტორმა, ფოლჩ ტორესმა, გამოთქვა ინიციატივა რომ კატალონიური ხელოვნება პალაუს ნაციონალში შეენახათ.  ტორესი იმედგაცრუებული დარჩა [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთის სამოქალაქო ომის]] ([[1936]]-[[1939]]) გამო, როცა ბევრი მხატვრული ნამუშევარი [[ოლოტი|ოლოტში]], [[დარნიუსი|დარნიუსში]] და [[პარიზი|პარიზში]] გადაიტანეს ნახატების დაცვის მიზნით. 

[[2004]] წლიდან, კოლექცია დღითი დღე იზრდებოდა, კოლექციის შემადგენელი ნაწილი იყო არა მხოლოდ კატალონური ხელოვნება, არამედ აქ ევროპული და ესპანური ხელოვნების მრავალი მხატვრული ნამუშევარი მოიპოვებოდა. იმ პირველი მუზეუმის ნამუშევრები ახლა გამდიდრებულია ახალი შესყიდვებითა და შემოწირულობებით, რომლებიც ასახავს ქვეყნის ხელოვნების ისტორიას, ადრეული შუა საუკუნეებიდან [[XX საუკუნე|მე -20 საუკუნის]] შუა ხანებამდე: დაწყებული რომანული სტილიდან, გოთურით, რენესანსულით და ბაროკოს თანამედროვე ხელოვნებით დამთავრებული. მუზეუმში არის მედლების და მონეტების კოლექცია და ასევე ბიბლიოთეკა.

== კოლექციები ==

=== რომანული ხელოვნება ===
ეს არის მუზეუმის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და გამორჩეული კოლექცია, რომელიც ძირითადად მოიცავს [[ფერწერა|ფრესკული ნახატების სერიას.]] აქ არსებული რომანული ხელოვნების კოლექცია შეუდარებელია მსოფლიოს ნებისმიერ სხვა მუზეუმთან. აქ მრავალი ნამუშევარი თავდაპირველად ამშვენებდა [[პირენეები|პირენეის]] სოფლის ეკლესიებს და ძველი კატალონიის სხვა ადგილებს; მათი აღმოჩენა და შესწავლა დაიწყო [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნის]] დასაწყისში, განსაკუთრებით პირენეის ექსპედიციის შემდეგ, [[1907]] წელს, რომელიც ჩატარდა ''Institut d'Estudis Catalans''– ის მიერ რომელმაც მოგვიანებით გამოაქვეყნა ''Les pintures murals catalanes'' (კატალონიის ფრესკული ნახატები). წლების შემდეგ ცნობილი გახდა, რომ უცხოელმა ფინანსისტების და ანტიკვარელების ჯგუფმა შეიძინა ამ ნახატების უმეტესობა, რათა ისინი ამერიკის [[ამერიკის შეერთებული შტატები|შეერთებულ შტატებში]] გადაეტანათ. მიუხედავად იმისა, რომ იმ დროს [[ესპანეთი|ესპანეთში]] არ არსებობდა კანონი, რომელიც კრძალავდა ხელოვნების სხვა ქვეყანაში წაღებას, კატალონიის მუზეუმების საბჭო წარმატებით ჩაერია ამ საქმეში, გადაარჩინა კატალონური ხელოვნება და შეინახა [[:en:Parc_de_la_Ciutadella|Parc de la Ciutadella-ში]]. არსებული კოლექცია განიხილება როგორც ხელოვნების მემკვიდრეობის სრულიად უნიკალური ნაწილი და ასევე [[კატალონია|კატალონიის]] დაბადების და ჩამოყალიბების სიმბოლო. 

რომანული ოთახები განლაგებულია ქრონოლოგიური და სტილისტური თანმიმდევრობით, ასახავს ნამუშევრებს, უმეტესწილად, [[XI საუკუნე|მე-11]], [[XII საუკუნე|მე-12]] და [[XIII საუკუნე|მე-13 საუკუნეებიდან]].

ეს კოლექცია იწყება სან-ჟოანის ბოს ფრესკული ფერწერული ტილოებით, სადაც მკაფიოდაა ნაჩვენები კატალონიურ ხელოვნებაზე ფრანგული ხელოვნების გავლენა. ამ კოლექციაში ასევე წარმოდგენილია [[XI საუკუნე|მე-11 საუკუნის]] ფრესკები, რომლებზეც აშკარად იგრძნობა იტალიური ხელოვნების დომინირება. ეს სტილი ილუსტრირებულია ისეთ შესანიშნავ ნამუშევრებში, როგორიცაა ფრესკები: ''Sant Quirze de Pedret'', ''Santa Maria d'Àneu'' და ''Sant Pere del Burgal''.

თუმცა, კატალონიის ეროვნულ მუზეუმს ასევე აქვს ევროპული რომანტიკული ხელოვნების განსაკუთრებით გამორჩეული მაგალითი: შესანიშნავი და ორიგინალური ნახატები, მათ შორისაა ცნობილი პანტოკრატორი ან ქრისტე დიდებულებაში, უდავო შედევრი [[XII საუკუნე|მე-12 საუკუნიდან]], რომელიც ქმნის ხელშესახებ მტკიცებულებას კატალონიური ფერწერის შემოქმედებითი ძალის შესახებ. ამ შესანიშნავი ნაწარმოების გვერდით დგას ნამუშევრების კიდევ ერთი ბრწყინვალე ჯგუფი, სანტა მარია დე ტალიდან, რომელიც რომანული ეკლესიის ინტერიერის უმნიშვნელოვანესი მაგალითია.

რომანული სექცია მთავრდება სან პედრო დე არლანზას ნახატებით. ამ უკანასკნელს აქვს ერთ-ერთი ყველაზე ბრწყინვალე ფერწერული სერია ახალ სტილში, რომელმაც [[XIII საუკუნე|მე-13 საუკუნეში]] მთელი ევროპა მოიცვა. ამ მუზეუმში დაცულია მას შემდეგ, რაც [[1936]] წელს, [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთის სამოქალაქო ომის]] დროს, ხანძრის შედეგად ძლიერ დაზიანდა. &lt;ref name=&quot;Romanesque art in the MNAC collections&quot;&gt;{{Cite book|title=Romanesque art in the MNAC collections|url=https://books.google.com/books?id=vE_qAAAAMAAJ|year=2008|publisher=MNAC|isbn=978-84-8043-196-5}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://books.google.com/books?id=vE_qAAAAMAAJ ''Romanesque art in the MNAC collections'']. MNAC. 2008. [[წიგნის საერთაშორისო სტანდარტული ნომერი|ISBN]]&amp;nbsp;[[სპეციალური: BookSources/978-84-8043-196-5|&lt;bdi&gt;978-84-8043-196-5&lt;/bdi&gt;]]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;14 August&lt;/span&gt; 2012&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://museunacional.cat/en Museu Nacional d'Art de Catalunya ოფიციალური საიტი]
* [https://web.archive.org/web/20090415234636/http://www.earthpano.com/spain/barcelona/palaunacional/palaunacional1.htm ინტერაქტიული პანორამა: კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ესპანეთის არქიტექტურა]]
[[კატეგორია:ესპანეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები აშენებული 1995 წელს]]
[[კატეგორია:ესპანეთის ღირსშესანიშნაობები]]</text>
      <sha1>cu0q07kd6oxj64dbgxq9bq9mdl48ubu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808238</id>
      <parentid>4808237</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:13:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები აშენებული 1995 წელს]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808238</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16493" sha1="d9x26z920qtpn81ydf47oluhn666dof" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი
| სურათი        = Museu nacional d'art de catalunya 2.jpg
| სურათისზომა   = 200
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 1934
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ბარსელონა]], [[ესპანეთი]]
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 290,000
| კლასიფიკაცია   = სამხატვრო მუზეუმი
| ვიზიტორები   = 828,713 ([[2010]])
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
[[ფაილი:050529_Barcelona_135.jpg|მინი|260x260პქ| წინა ხედი]]
[[ფაილი:BCN-PalauNacional-4862.jpg|მინი|260x260პქ| უკანა ხედი]]
'''კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი''' — [[კატალონია|კატალონიური]] ვიზუალური ხელოვნების [[მუზეუმი|ეროვნული მუზეუმი]], რომელიც მდებარეობს ბარსელონაში, [[კატალონია|კატალონიაში]], [[ესპანეთი|ესპანეთში]]. მუზეუმში განსაკუთრებით აღსანიშნავია რომანული ხელოვნების ეკლესიური ფერწერები, და კატალონური ხელოვნების მოდერნისტული დიზაინის მხატვრული ნიმუშები, რომლებიც თარიღდება მე-19 და ადრეული [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნით]]. მუზეუმი განთავსებულია უზარმაზარ, იტალიური სტილის შენობაში, რომელიც დათარიღებულია [[1929]] წელით. პალაუს ნაციონალი, სადაც [[1934]] წლიდან განთავსებულია კატალონიის ხელოვნების მუზეუმი, [[1990]] წელს გამოცხადდა ეროვნულ მუზეუმად, კატალონიის მთავრობის მიერ მიღებული მუზეუმების კანონის შესაბამისად. იმავე წელს დაიწყო ადგილის საფუძვლიანი სარემონტო პროცესი, არქიტექტორების გაე ოულენტისა და ენრიკ სტიგმანის შემუშავებული გეგმების საფუძველზე. ოვალური დარბაზი გაიხსნა [[1992]] წელს, [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 1992|ოლიმპიური თამაშებისთვის]] და კოლექციების მონახულება შესაძლებელი გახდა [[1995]] წლის პერიოდიდან [[2004]] წლამდე. მუზეუმი ოფიციალურად გაიხსნა 2004 წლის 16 დეკემბერს. &lt;ref name=&quot;DDAA. Museu Nacional d 2009&quot;&gt;DDAA. Museu Nacional d'Art de Catalunya. Florència: Mnac i SCALA GROUP S.p.A, 2009. {{ISBN|978-84-8043-198-9}}.&lt;/ref&gt; არის ერთ-ერთი უდიდესი მუზეუმი ესპანეთში.

== ისტორია ==
მუზეუმის ისტორია [[XIX საუკუნე|მე-19 საუკუნით]] თარიღდება, მაშინ როდესაც ინსტიტუტის დამფუძნელები შთაგონებულები იყვნენ, რომ განეხორციელებინათ პროექტები, რომლებიც ხელს შეუწყობდა კატალონიის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვას. ეს პროცესი დაიწყო ბარსელონას სიძველეების მუზეუმის და სახვითი ხელოვნების მუნიციპალური მუზეუმის მშენებლობით. კატალონიის ხელოვნების მუზეუმის პირველმა დირექტორმა, ფოლჩ ტორესმა, გამოთქვა ინიციატივა რომ კატალონიური ხელოვნება პალაუს ნაციონალში შეენახათ.  ტორესი იმედგაცრუებული დარჩა [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთის სამოქალაქო ომის]] ([[1936]]-[[1939]]) გამო, როცა ბევრი მხატვრული ნამუშევარი [[ოლოტი|ოლოტში]], [[დარნიუსი|დარნიუსში]] და [[პარიზი|პარიზში]] გადაიტანეს ნახატების დაცვის მიზნით. 

[[2004]] წლიდან, კოლექცია დღითი დღე იზრდებოდა, კოლექციის შემადგენელი ნაწილი იყო არა მხოლოდ კატალონური ხელოვნება, არამედ აქ ევროპული და ესპანური ხელოვნების მრავალი მხატვრული ნამუშევარი მოიპოვებოდა. იმ პირველი მუზეუმის ნამუშევრები ახლა გამდიდრებულია ახალი შესყიდვებითა და შემოწირულობებით, რომლებიც ასახავს ქვეყნის ხელოვნების ისტორიას, ადრეული შუა საუკუნეებიდან [[XX საუკუნე|მე -20 საუკუნის]] შუა ხანებამდე: დაწყებული რომანული სტილიდან, გოთურით, რენესანსულით და ბაროკოს თანამედროვე ხელოვნებით დამთავრებული. მუზეუმში არის მედლების და მონეტების კოლექცია და ასევე ბიბლიოთეკა.

== კოლექციები ==

=== რომანული ხელოვნება ===
ეს არის მუზეუმის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი და გამორჩეული კოლექცია, რომელიც ძირითადად მოიცავს [[ფერწერა|ფრესკული ნახატების სერიას.]] აქ არსებული რომანული ხელოვნების კოლექცია შეუდარებელია მსოფლიოს ნებისმიერ სხვა მუზეუმთან. აქ მრავალი ნამუშევარი თავდაპირველად ამშვენებდა [[პირენეები|პირენეის]] სოფლის ეკლესიებს და ძველი კატალონიის სხვა ადგილებს; მათი აღმოჩენა და შესწავლა დაიწყო [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნის]] დასაწყისში, განსაკუთრებით პირენეის ექსპედიციის შემდეგ, [[1907]] წელს, რომელიც ჩატარდა ''Institut d'Estudis Catalans''– ის მიერ რომელმაც მოგვიანებით გამოაქვეყნა ''Les pintures murals catalanes'' (კატალონიის ფრესკული ნახატები). წლების შემდეგ ცნობილი გახდა, რომ უცხოელმა ფინანსისტების და ანტიკვარელების ჯგუფმა შეიძინა ამ ნახატების უმეტესობა, რათა ისინი ამერიკის [[ამერიკის შეერთებული შტატები|შეერთებულ შტატებში]] გადაეტანათ. მიუხედავად იმისა, რომ იმ დროს [[ესპანეთი|ესპანეთში]] არ არსებობდა კანონი, რომელიც კრძალავდა ხელოვნების სხვა ქვეყანაში წაღებას, კატალონიის მუზეუმების საბჭო წარმატებით ჩაერია ამ საქმეში, გადაარჩინა კატალონური ხელოვნება და შეინახა [[:en:Parc_de_la_Ciutadella|Parc de la Ciutadella-ში]]. არსებული კოლექცია განიხილება როგორც ხელოვნების მემკვიდრეობის სრულიად უნიკალური ნაწილი და ასევე [[კატალონია|კატალონიის]] დაბადების და ჩამოყალიბების სიმბოლო. 

რომანული ოთახები განლაგებულია ქრონოლოგიური და სტილისტური თანმიმდევრობით, ასახავს ნამუშევრებს, უმეტესწილად, [[XI საუკუნე|მე-11]], [[XII საუკუნე|მე-12]] და [[XIII საუკუნე|მე-13 საუკუნეებიდან]].

ეს კოლექცია იწყება სან-ჟოანის ბოს ფრესკული ფერწერული ტილოებით, სადაც მკაფიოდაა ნაჩვენები კატალონიურ ხელოვნებაზე ფრანგული ხელოვნების გავლენა. ამ კოლექციაში ასევე წარმოდგენილია [[XI საუკუნე|მე-11 საუკუნის]] ფრესკები, რომლებზეც აშკარად იგრძნობა იტალიური ხელოვნების დომინირება. ეს სტილი ილუსტრირებულია ისეთ შესანიშნავ ნამუშევრებში, როგორიცაა ფრესკები: ''Sant Quirze de Pedret'', ''Santa Maria d'Àneu'' და ''Sant Pere del Burgal''.

თუმცა, კატალონიის ეროვნულ მუზეუმს ასევე აქვს ევროპული რომანტიკული ხელოვნების განსაკუთრებით გამორჩეული მაგალითი: შესანიშნავი და ორიგინალური ნახატები, მათ შორისაა ცნობილი პანტოკრატორი ან ქრისტე დიდებულებაში, უდავო შედევრი [[XII საუკუნე|მე-12 საუკუნიდან]], რომელიც ქმნის ხელშესახებ მტკიცებულებას კატალონიური ფერწერის შემოქმედებითი ძალის შესახებ. ამ შესანიშნავი ნაწარმოების გვერდით დგას ნამუშევრების კიდევ ერთი ბრწყინვალე ჯგუფი, სანტა მარია დე ტალიდან, რომელიც რომანული ეკლესიის ინტერიერის უმნიშვნელოვანესი მაგალითია.

რომანული სექცია მთავრდება სან პედრო დე არლანზას ნახატებით. ამ უკანასკნელს აქვს ერთ-ერთი ყველაზე ბრწყინვალე ფერწერული სერია ახალ სტილში, რომელმაც [[XIII საუკუნე|მე-13 საუკუნეში]] მთელი ევროპა მოიცვა. ამ მუზეუმში დაცულია მას შემდეგ, რაც [[1936]] წელს, [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთის სამოქალაქო ომის]] დროს, ხანძრის შედეგად ძლიერ დაზიანდა. &lt;ref name=&quot;Romanesque art in the MNAC collections&quot;&gt;{{Cite book|title=Romanesque art in the MNAC collections|url=https://books.google.com/books?id=vE_qAAAAMAAJ|year=2008|publisher=MNAC|isbn=978-84-8043-196-5}}&lt;cite class=&quot;citation book cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://books.google.com/books?id=vE_qAAAAMAAJ ''Romanesque art in the MNAC collections'']. MNAC. 2008. [[წიგნის საერთაშორისო სტანდარტული ნომერი|ISBN]]&amp;nbsp;[[სპეციალური: BookSources/978-84-8043-196-5|&lt;bdi&gt;978-84-8043-196-5&lt;/bdi&gt;]]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;14 August&lt;/span&gt; 2012&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://museunacional.cat/en Museu Nacional d'Art de Catalunya ოფიციალური საიტი]
* [https://web.archive.org/web/20090415234636/http://www.earthpano.com/spain/barcelona/palaunacional/palaunacional1.htm ინტერაქტიული პანორამა: კატალონიის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ესპანეთის არქიტექტურა]]
[[კატეგორია:ესპანეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის ღირსშესანიშნაობები]]</text>
      <sha1>d9x26z920qtpn81ydf47oluhn666dof</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბახის სახლი (აიზენახი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516352</id>
    <revision>
      <id>4808216</id>
      <parentid>4807042</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:05:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808216</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21177" sha1="8l5ohqsh8q03sxnbwqma6mzt6y0chx9" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ბახის მუზეუმი
| სურათი        = Thuringia Eisenach asv2020-07 img14 Bach Museum.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 300პქ
| დაარსდა       = 1907 წელს
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[აიზენახი]], გერმანია
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = ბიოგრაფიული მუზეუმი, მუსიკალური მუზეუმი
| ვიზიტორები   = 60,057 ([[2016]])
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
'''ბახის სახლი''' — მუზეუმი [[აიზენახი|აიზენახში]], გერმანიაში. ეძღვნება კომპოზიტორ [[იოჰან სებასტიან ბახი|იოჰან სებასტიან ბახს]], რომელიც დაიბადა ქალაქ აიზენახში. მუზეუმი 600 კვადრატული მეტრისაა, სადაც განთავსებულია დაახლოებით 250 ორიგინალი ექსპონატი. სამშენებლო კომპლექსი ნახევრად ხისაა, შენობა დაახლოებით 550 წელს მოითვლის. [[1905]] წელს [[ლაიფციგი|ლაიფციგის]] ბაზაზე მდებარე ''Neue Bachgesellschaft''–მა შეიძინა შენობა. [[1907]] წელს იგი გაიხსნა, როგორც ბახის პირველი მუზეუმი.

== ისტორია ==
[[ფაილი:2a_Lutherstr_35.jpg|მინი| სახლის ხედი ქუჩიდან (ცენტრში მუქი ნაცრისფერი)]]
[[ფაილი:Gedenktafel_Bachhaus-2.jpg|მინი| მემორიალური ფირფიტა ბახის სახლში]]
[[ფაილი:3_Eroeffnung_Bachhaus_Eisenach_1907.jpg|მინი| ბახის სახლის გახსნა, [[1907]] წლის [[27 მაისი]]]]
[[ფაილი:4_Bachhaus_Eisenach_1945.jpg|მინი| ბახის სახლი ქალაქის დაბომბვის შემდეგ, [[1945]] წლის [[6 აპრილი]]]]
[[ფაილი:5_Bachhaus_Eisenach_Neueroeffnung_17_Mai_2007.jpg|მინი| მუზეუმის ხელახალი გახსნა, [[2007]] წლის [[17 მაისი]]]]

ბახი მუსიკალური ოჯახიდან იყო, მისი ოჯახის წევრები მუშაობდნენ სხვადასხვა მუსიკალურ პროფესიებში, მთელი თიურინგიას მასშტაბით, [[XVI საუკუნე|მე-16 საუკუნის]] პირველი ნახევრიდან [[XVIII საუკუნე|მე-18 საუკუნის]] ბოლომდე. [[1665]] წელს, იოჰან კრისტოფ ბახი აიზანეხის წმინდა გიორგი ეკლესიაში ორგანისტად დაინიშნა.

ოჯახმა პირველად იქირავა ოთახები რიტერგას 11-ში მდებარე ნახევრად ხე-ტყის სახლში (დღევანდელი მუზეუმის ბაღის პირდაპირ სამხრეთით), რომელიც იმ დროს ეკუთვნოდა ქალაქის ტყეების ადმინისტრატორს, ბალთაზარ შნაიდერს. ვინაიდან მხოლოდ საკუთრების მფლობელებს შეეძლოთ მოქალაქეობის მისაღებად განაცხადის შეტანა, [[1674]] წელს იოჰან ამბროსიუს ბახმა ''ფლეიშგასში'' (ალბათ ლუთერსტრასეს 35) სახლი იყიდა, მისი მდებარეობა დღევანდელი მუზეუმიდან ჩრდილოეთით 100 მეტრში იყო. &lt;ref&gt;Christoph Wolff: Johann Sebastian Bach, p. 20.&lt;/ref&gt; ფლეიშგასში არსებული თავდაპირველი სახლი მე-18 და მე-19 საუკუნეებში სხვა ორი სახლით ჩაანაცვლეს. &lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;Martin Petzoldt: Bachstätten, p. 68.&lt;/ref&gt; დღეს ბახის დაბადების ზუსტი ადგილის დადგენა თითქმის შეუძლებელია. &lt;ref&gt;Cf. Domizlaff, Bachhaus Eisenach, p. 128: At the time of Bach's birth, the Bach House was owned by Brunswick-born Heinrich Börstelmann, school director of the Latin school at which Bach was later a pupil. Börstelmann had rented the place out to three parties (but not the Bach family).&lt;/ref&gt; ბახის ოჯახის მიერ ნაქირავები ოთახების და ნაყიდი სახლის გათვალისწინებით, შესაძლებელია ბახის ოჯახი ცხოვრობდა ქალაქის იმ მხარეში, სადაც დღეს ბახის მუზეუმი დგას.&lt;ref&gt;Christoph Wolff: Johann Sebastian Bach, p. 20 names the house Lutherstraße 35 as Bach's birthplace.&lt;/ref&gt;

[[იოჰან სებასტიან ბახი]] დაიბადა [[1685]] წლის 21 &lt;ref&gt;The date refers to the [[Julian calendar]] still in use at Eisenach then, it is reproduced in almost all biographies, and on 21 March there are traditional festive celebrations and concerts in Bach's memory in places like Eisenach, Weimar, and Leipzig up to this day. The actual date according to the modern, [[Gregorian calendar]] is, however, 31 March.&lt;/ref&gt; მარტს, [[აიზენახი|აიზენახში]] და მონათლეს ორი დღის შემდეგ, წმინდა გიორგის ეკლესიაში. მან ცხოვრების პირველი 10 წელი გაატარა მშობლიურ მხარეში, აიზენახში. ოჯახის წევრების პროფესიებიდან გამომდინარე, ბახს თავიდანვე მჭიდრო კავშირი ჰქონდა მუსიკალურ სამყაროსთან. მამამ ადრე ასწავლა მას სიმებიანი და სასულე ინსტრუმენტებზე დაკვრა. &lt;ref&gt;Christoph Wolff: Johann Sebastian Bach, pp. 22, 28.&lt;/ref&gt; წმინდა გიორგის ეკლესიაში მისი ბიძა, [[ჯონ ქრისტოფერ ბახი]] ორგანზე უკრავდა, აღნიშნული ინსტრუმენტი მოგვიანებით ბახის საყვარელი ინსტრუმენტი გახდა. &lt;ref&gt;Christoph Wolff: Johann Sebastian Bach, pp. 28–29.&lt;/ref&gt; [[1692]] წლიდან [[1695]] წლამდე იოჰან სებასტიან ბახი დადიოდა ლათინურ სკოლაში, აიზენახში და შეუერთდა სკოლის გუნდის მუსიკოსებს; მუსიკალურ გაკვეთილებზე ბახი კვირაში ოთხი დღე დადიოდა.&lt;ref&gt;Christoph Wolff, Johann Sebastian Bach, pp. 25.&lt;/ref&gt; [[1694]] წლის [[1 მაისი|1 მაისს]] გარდაიცვალა ბახის დედა ელისაბედ ბახი, [[1695]] წლის [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] ასევე გარდაიცვალა ბახის მამა ამბროსიუსი. [[1695]] წლის ივლისში იოჰან სებასტიანმა და მისმა ძმამ იოჰან იაკობმა დატოვეს აიზენახი, რათა საცხოვრებლად გადასულიყვნენ თავიანთი უფროსი ძმის, იოჰან კრისტოფის სახლში, ორდრუფში.&lt;ref&gt;Christoph Wolff: Johann Sebastian Bach, pp. 35, 38.&lt;/ref&gt;

=== 1456 წლიდან 1800 წლამდე ===
ისტორიული ბახის სახლი აიზენახში ერთ-ერთი უძველესი საცხოვრებელი შენობაა. იგი თავდაპირველად შედგებოდა ორი შენობისგან, რომელთაგან აღმოსავლეთი ნაწილი აშენდა [[1456]] წელს და დასავლეთი ნაწილი [[1458]] წელს. დაახლოებით [[1611]] წელს ორივე სახლი შეაერთეს. &lt;ref&gt;Jörg Hansen, 100 Jahre Bachhaus Eisenach, p. 101. For the dendrochronological dating by the University of Bamberg cf. [http://www.eisenachonline.de/news/2006.08.28-12393 Bachhaus – eines der ältesten Fachwerkhäuser]. Nachrichtendienst www.eisenachonline.de, 28 August 2006. Last checked 16 November 2011.&lt;/ref&gt;''იმდროინდელი'' ბურგერების სახლებისთვის დამახასიათებელი იყო მიწისქვეშა სართული, რომელიც ხშირ შემთხვევაში გამოიყენებოდა სასოფლო-სამეურნეო მიზნებისთვის.&lt;ref&gt;Ilse Domizlaff: Das Bachhaus Eisenach, pp. 7–8.&lt;/ref&gt; შენობის პირველ სართულზე, [[რენესანსი|რენესანსის]] შუშის ჩარჩო და მისაღები ოთახის ხის მოპირკეთება, რომელიც ახლა გაფორმებულია როგორც ''კომპოზიციური სტუდია,'' კვლავ მოწმობს სახლის ყოფილი მცხოვრებლების მოქალაქეობის სტატუსზე. ბახის დაბადების დროს იგი ეკუთვნოდა ჰაინრიხ ბერსტელმანს, ლათინური სკოლის დირექტორს. [[1746]] წელს  ბახის ოჯახი საცხოვრებლად ამ სახლში გადმოვიდა და [[1779]] წლამდე აქ ცხოვრობდნენ. ქეროლაინ ამალი იყო ბახის მეორე ბიძაშვილის, იოჰან ბერნჰარდ ბახის შვილი, რომელიც შემდეგ [[ლაიფციგი|ლაიფციგში]] ბახის სტუდენტი ხოლო. &lt;ref&gt;Ilse Domizlaff: Das Bachhaus Eisenach, p. 129; Hartmut Ellrich: Bach in Thüringen, p. 55.&lt;/ref&gt;

=== 1800-1900 წლებში ===
[[XIX საუკუნე|მე-19 საუკუნის]] კვალდაკვალ, [[ფელიქს მენდელსონი|ფელიქს მენდელსონ ბართოლდისა]] და [[რობერტ შუმანი|რობერტ შუმანის]] წაქეზებით, დაიწყეს კომპოზიტორის დაბადების ადგილის და სამახსოვრო ნივთების ძებნა. [[1857]] წელს, ბახის ბიოგრაფმა კარლ ჰერმან ბითერმა გამოკითხა იოჰან ბერნარდ ბახის ჯერ კიდევ ცოცხალი შთამომავლები და დაადგინა, რომ ბახი დაიბადა Frauenplan 21 სახლში, შემდგომში დაერქვა ბახის სახლი. &lt;ref&gt;Cf. Karl Hermann Bitter: ''Johann Sebastian Bach''. Wilhelm Baensch, Berlin 1881 (2nd ed.), pp. 49–50: &quot;Auf dem Frauenplan daselbst erhebt sich über einer mit grünem Rasen bekleideten hügelartigen Erhöhung des Bodens ein Haus von bescheidner Ausdehnung und behaglich einladendem Aeusseren. Der Blick gleitet von ihm über den freien Platz hinaus auf die bewaltdeten Höhen, welche sich um die Stadt herumziehen. Ein geräumiger Hausflur, wo in den Zeiten des alten Bürgerthums die Familie sich zu versammeln pflegte, empfängt den Eintretenden. Rechts im Hintergrunde führt eine gewundene Treppe zu der in der halben Höhe des Hauses nach hinten zu belegenen Küche und in das obere Stockwerk des Hauses. Durch die Hinterpforte tritt man unmittelbar in ein freundliches Gärtchen. Kleine niedrige Zimmerdeuten auf die geringeren häuslichen Bedürfnisse früherer Zeiten. Das Ganze des Hauses zeigt, dass seine Bewohner sich einer gewissen Wohlhabenheit erfreut haben mochten.&quot; As for Bitter's research in Eisenach cf. Ilse Domizlaff, Das Bachhaus Eisenach, p. 13: &quot;Bei den Vorarbeiten zu seiner 1865 veröffentlichten Bach-Biografie nahm Carl Heinrich Bitter Beziehungen zu den noch lebenden Nachfahren des Johann Bernhard Bach auf, um den Lebensumkreis von Johann Sebastians Kindheit zu erforschen. Er erfuhr die schon lange in Eisenach mündlich verbreitete Überlieferung, daß Johann Sebastian Bach in eben diesem Haus geboren worden sei und beschrieb es in seiner Bach-Biografie in diesem Sinn. Weiter bezog man sich auf eine angeblich verschollene Familienchronik. Spätere Biografen überprüften das Zustandekommen dieser Aussagen nicht und übernahmen sie einfach.&quot;&lt;/ref&gt; [[1868]] წელს ადგილობრივმა მუსიკალურმა საზოგადოებამ მემორიალური ფირფიტა გახსნა სახლის წინა შესასვლელში, რითაც საჯაროდ აღინიშნა ადგილი, როგორც ბახის დაბადების ადგილი. &lt;ref&gt;For the history of the plate cf. Ilse Domizlaff: Das Bachhaus Eisenach, p. 12.&lt;/ref&gt; 

=== 1900 წლიდან 2000 წლამდე ===
როდესაც ლაიფციგში დაფუძნებული ბახ-გეზელშაფტი, რომელიც დაარსდა ბახის ყველა ნაწარმოების რედაქტირების მიზნით, [[რობერტ შუმანი|რობერტ შუმანისა]] და სხვების მიერ [[1850]] წელს, მისმა წევრებმა გადაწყვიტეს, რომ იგი უნდა აღდგენილიყო როგორც ''ნიუ ბახგელსელშაფტი'' (ახალი ბახის საზოგადოება), რომელიც ხელს შეუწყობდა ბახის მუსიკის პოპულარიზაციას. შექმნეს სამი „მარადიული“ პროექტი: ''ბახ-იაჰრბუხის'' ყოველწლიური გამოცემა (ბახის წლის წიგნი), ორწლიანი (დღეს: ყოველწლიური) ''ბახფესტე'' (ბახის ფესტივალები) და ბოლოს ბახის მუზეუმის დაარსება. საზოგადოების მუზეუმის სასურველ ადგილად შეირჩა ლაიფციგის წმინდა თომას სკოლა, სადაც ბახი ოჯახთან ერთად ცხოვრობდა და 27 წლის განმავლობაში მუშაობდა კანტორისა და მუსიკის მასწავლებლად. თუმცა, ლაიფციგის მაგისტრატმა გადაწყვიტა შენობის დანგრევა [[1902]] წელს, რითაც საზოგადოების გეგმები ჩაიშალა. &lt;ref&gt;Martin Petzoldt: Bachstätten, S. 67.&lt;/ref&gt; 

როდესაც საზოგადოების წევრებმა მიიღეს ინფორმაცია, რომ ბახის (ჯერ კიდევ უდავო) დაბადების სახლს აიზენახში ასევე დანგრევა ემუქრებოდა, ახალი ბახის საზოგადოებამ გადაწყვიტა შენობის შეძენა, [[1905]] წლის [[15 მაისი|15 მაისს]] და მსოფლიოში პირველი ბახის მუზეუმის ამ ადგილას გახსნა. ამ პროექტის მხარდამჭერებს შორის იყვნენ საქს-ვაიმარ-ეიზენახის დიდი ჰერცოგი, კომპოზიტორი და მევიოლინე იოსებ იოაკიმი, წმინდა თომას გუსტავ შრეკის კანტორი, გეორგ შუმანი და ლაიფციგის მუსიკალური გამომცემლები ''Breitkopf'', ''Härtel'' და ''CF Peters''. &lt;ref&gt;Cf. for the plans to demolish the Bach House and its acquisition by the Bach Society Ilse Domizlaff: Das Bachhaus Eisenach, pp. 16–21. Domizlaff concedes that without the historical error in determining Bach's birthplace, Eisenach's most impressive residential building from the Renaissance era would no longer be standing today.&lt;/ref&gt; ბახის სახლი ოფიციალურად გაიხსნა [[1907]] წლის [[27 მაისი|27 მაისს]]. ლაიფციგის წმინდა თომას ეკლესიის კანტორის ხელმძღვანელობით, და გუსტავ შრეკის და ვაიმარ ჰოფკაპელი დირიჟორობით. &lt;ref&gt;Neue Bach-Gesellschaft: Drittes deutsches Bach-Fest zur Einweihung von Johann Sebastian Bachs Geburtshaus als Bach-Museum; Fest- und Programmbuch, Leipzig: Breitkopf &amp; Härtel, 1907.&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ბიოგრაფიული მუზეუმები გერმანიაში]]
[[კატეგორია:მუსიკალური მუზეუმები გერმანიაში]]
[[კატეგორია:1907 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>8l5ohqsh8q03sxnbwqma6mzt6y0chx9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰერაკლიონის არქეოლოგიური მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516394</id>
    <revision>
      <id>4808272</id>
      <parentid>4808059</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:21:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808272</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20014" sha1="64idvx2d9x4s2nifxjl5quqx74accc6" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ჰერაკლიონის არქეოლოგიური მუზეუმი
| სურათი        = 
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ჰერაკლიონის არქეოლოგიური მუზეუმი''' — [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] [[მუზეუმი]] [[ჰერაკლიონი|ჰერაკლიონში]], [[კრეტა|კრეტაზე]]. ეს არის ერთ-ერთი უდიდესი მუზეუმი [[საბერძნეთი|საბერძნეთში]]&lt;ref&gt;{{cite web | url=http://odysseus.culture.gr/h/1/eh151.jsp?obj_id=3327 | title=Heraklion Archaeological Museum | accessdate=2021-09-08 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20121209024022/http://odysseus.culture.gr/h/1/eh151.jsp?obj_id=3327 | archivedate=2012-12-09 }}&lt;/ref&gt; და მსოფლიოში, საუკეთესო მინოანური ხელოვნებისთვის, რადგან ის შეიცავს, კრეტის მინოანური ცივილიზაციის არტეფაქტების ყველაზე მნიშვნელოვან და სრულ კოლექციას. მუზეუმი ფლობს [[კნოსოსი]]სა და კრეტის სხვა ადგილების აღმოჩენების დიდ ნაწილს.

==ისტორია==
მუზეუმი ამოქმედდა [[1883]] წელს, როგორც სიძველეების უბრალო კოლექცია. ეს იყო იმ დროს, როდესაც მინოანური ცივილიზაცია ხელახლა აღმოცენდა, პირველი გათხრების დაწყებამდე ცოტა ხნით ადრე, შესაბამისი მეცნიერული მეთოდების გამოყენებით. ასევე იყო იმ პერიოდში, როდესაც კრეტა ოსმალეთის იმპერიის პრაქტიკულად ავტონომიური ნაწილი იყო. [[1878]] წელს, ჰალეპას პაქტის შემდეგ, მოგვიანებით მოჰყვა დამოუკიდებელი კრეტას სახელმწიფო [[1898]]-[[1913]] წლებში, რომელიც დაცული იყო დიდი სახელმწიფოების სამხედრო ოკუპაციით. პოლიტიკურმა სიტუაციამ ხელი შეუწყო კრეტას აღმოჩენების შენარჩუნებას.

მიძღვნილი შენობა შენდებოდა [[1904]] წლიდან [[1912]] წლამდე, ორი კრეტელი არქეოლოგის, [[იოსიფ ჰაძიდაკისი|იოსიფ ჰაძიდაკისისა]] და [[სტეფანოს ქსანთუდიდისი|სტეფანოს ქსანთუდიდისის]] წაქეზებით. სამი დამანგრეველი მიწისძვრის შემდეგ [[1926]], [[1930]] და [[1935]] წლებში, მუზეუმი თითქმის დაინგრა. მაშინ ჰერაკლიონის მუზეუმის დირექტორი იყო [[სპირიდონ მარინატოსი]], რომელმაც სახსრების მოსაძებნად დიდი ძალისხმევა გაიღო. ადგილობრივი მოსახლეობა და ცენტრალური მთავრობა დაარწმუნა , რომ საჭირო იყო ახალი მყარი შენობა. [[1935]] წელს, მარინატოსმა შეძლო პატროკლოს კარანტინოსთან ერთად მტკიცე სტრუქტურის აშენება, რომელმაც გაუძლო როგორც სტიქიურ უბედურებებს, ასევე დაბომბვას, რასაც თან ახლდა [[გერმანია|გერმანიის]] შემოსევა [[1941]] წელს. მიუხედავად იმისა, რომ მუზეუმი დაზიანდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს, კოლექცია ხელუხლებელი დარჩა და კვლავ ხელმისაწვდომი გახდა საზოგადოებისთვის, [[1952]] წელს. ახალი ფრთის დამატება მოხდა [[1964]] წელს.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://odysseus.culture.gr/h/1/eh152.jsp?obj_id=3327 |title=History of the Museum |accessdate=2021-09-08 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220123151433/http://odysseus.culture.gr/h/1/eh152.jsp?obj_id=3327 |archivedate=2022-01-23 }}&lt;/ref&gt;

[[ჰერაკლიონის არქეოლოგიური მუზეუმი]] არის ერთ-ერთი უდიდესი და უმნიშვნელოვანესი მუზეუმი, როგორც [[საბერძნეთი|საბერძნეთში]], ისე [[ევროპა|ევროპაში]]. მასში განთავსებულია კრეტის პრეისტორიისა და ისტორიის ყველა პერიოდის წარმომადგენლობითი არტეფაქტები, რომლებიც მოიცავს [[ნეოლითის ხანა|ნეოლითური პერიოდიდან]] რომაულ დრომდე. განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი მინოანური კოლექცია შეიცავს მინოანური ხელოვნების უნიკალურ ნიმუშებს, რომელთაგან ბევრი ნამდვილი შედევრია. ჰერაკლიონის მუზეუმი სამართლიანად განიხილება, როგორც მსოფლიოში საუკეთესო მინოანური კულტურის მუზეუმი.
იგი მდებარეობს ქალაქის ცენტრში. არქიტექტორ [[პატროკლოს კარანტინოსი|პატროკლოს კარანტინოსის]] მიერ, მუზეუმი აშენდა [[1937]]-[[1940]] წლებში, იმ ადგილას, სადაც ადრე [[სენ-ფრანცისკი|სენ-ფრანცისკის]] რომის კათოლიკური მონასტერი მდებარეობდა, რომელიც [[1856]] წელს მიწისძვრამ დაანგრია. მუზეუმის ანტისეისმური შენობა, მოდერნისტული არქიტექტურის მნიშვნელოვანი მაგალითია და დაჯილდოვდა ბაუჰაუსის ქებით. კარანტინოსმა გამოიყენა თანამედროვე არქიტექტურის პრინციპები მუზეუმის სპეციფიკურ საჭიროებებზე. მან ასევე იწინასწარმეტყველა მუზეუმის მომავალში გაფართოება. ორსართულიან შენობას აქვს დიდი საგამოფენო სივრცე, ლაბორატორია, მისაღები ოთახი, ბიბლიოთეკა, ოფისი და სპეციალური განყოფილება, ეგრეთ წოდებული სამეცნიერო კოლექცია, სადაც ინახება და შესწავლილია მრავალი აღმოჩენა. 
მუზეუმის მაღაზია, რომელსაც მართავს არქეოლოგიური ქვითრების ფონდი, ყიდის მუზეუმის ასლებს, წიგნებს, ღია ბარათებს და სლაიდებს. ასევე არის კაფე.

მუზეუმი გარემონტებისთვის [[2006]] წლიდან დაიხურა და გაიხსნა [[2013]] წლის მაისში.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.heraklion.gr/en/ourplace/archeological-museum/archeological-museum.html|title=Archaeological Museum &amp;#124; Archeological Museum &amp;#124; the city &amp;#124;|accessdate=2021-09-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180330133658/https://www.heraklion.gr/en/ourplace/archeological-museum/archeological-museum.html|archivedate=2018-03-30}}&lt;/ref&gt;

[[ჰერაკლიონის არქეოლოგიური მუზეუმი]] არის კულტურის სამინისტროს სპეციალური რეგიონალური სამსახური, მისი მიზანია: მოიპოვოს, დაიცვას, შეინახოს, ჩაიწეროს, შეისწავლოს, გამოაქვეყნოს და ხელი შეუწყოს კრეტის არტეფაქტებს. მუზეუმი აწყობს დროებით გამოფენებს [[საბერძნეთი|საბერძნეთში]] და მის ფარგლებს გარეთ, თანამშრომლობს სამეცნიერო დაწესებულებებთან და ატარებს მრავალფეროვან კულტურულ ღონისძიებებს.

==კოლექციები==
===I ოთახი===
* ნეოლითის ნაყოფიერების ქალღმერთი
* ვასილიკის ნაწარმი
* ქვის ქილები კუნძულ მოჩლოსიდან
* მინიატურული თიხის ქანდაკებები
===II ოთახი===
* კამერესის ნაწარმის ჭურჭელი
* მინოანური სახლების მოჭიქული დაფები
* პიკის საკურთხევლის ფიგურები
===III ოთახი===
* ფაისტოს დისკი
* კამერესის ნაწარმის ჭურჭელი
===IV ოთახი===
* ხარის თავი რიტონი კნოსოსიდან
* გველის ქალღმერთის ფიგურები
* უმეტესად ბრინჯაოს იარაღები
* ჭიქები ხაზოვანი წარწერებით
===V ოთახი===
* ძველი ეგვიპტური სავაჭრო ობიექტები
* სახლის თიხის მოდელი
===VI ოთახი===
მოიცავს კნოსოსის, ფისტოსისა და არქანესის სასაფლაოების აღმოჩენებს, მათ შორის:
* თიხის ფიგურები
* ოქროს სამკაულები
* ცხენის დაკრძალვა არქანესზე თოლოს საფლავთან
===VII ოთახი===
* ბრინჯაოს ორმაგი ცულები
* &quot;მოსავლის ვაზა&quot;
* სტეატიტის ვაზები აგია-ტრიადადან
* ოქროს სამკაულები მალიიდან

===VIII ოთახი-ზაქროსი===
* როკ ბროლის რიტონი
* ხარის თავის რიტონი
* ჭურჭელი ყვავილების და ზღვის მოტივებით
===IX ოთახი===
* ტერაკოტას ფიგურები პიზოკეფალო მწვერვალის საკურთხევლიდან
* ბეჭდის ქვები
===X ოთახი===
* თიხის ფიგურები
* მოცეკვავეების თიხის ქანდაკებები ლირაზე
===XI ოთახი===
* ძირითადად რკინის იარაღები
* თიხის ნაყოფიერების ფიგურები
* ხმის მიცემა
===XII ოთახი===
* გრიფინებით მორთული ჭურჭელი
* არტეფაქტები და ფიგურები კატო სიმისგან
===XIII ოთახი-ლარნაკები===
აქ გამოფენილია მინოანური ლარნაკები
===XIV ოთახი-ფრესკების დარბაზი===
* ფრესკები კნოსოსიდან და აგია-ტრიადადან
* აგია-ტრიადას სარკოფაგი

===XV ოთახი და XVI ოთახი===
* მეტი ფრესკა, მათ შორის ცნობილი “La Parisienne“
===XX ოთახი-კლასიკური ბერძნული, ბერძნულ-რომაული===
ქანდაკებები კლასიკური ბერძნული და ბერძნულ-რომაული პერიოდებიდან

==ვიზიტორთა ინფორმაცია==
ევროკავშირის სტუდენტებს შეუძლიათ მიიღონ ფასდაკლება.
შენობაში არის კონდიციონერი.
ზოგიერთი კოლექციის გადაღება შეუძლებელია, გამოქვეყნების ან სხვა მიზეზის გამო. ჩვეულებრივ, აკრძალული ნივთების მახლობლად არის განთავსებული ნიშნები.

==გალერეა==
&lt;gallery class=&quot;center&quot;&gt;
File:AMI - Stierrhyton.jpg|მინოანური [[რიტონი]] ხარის სახით
File:Jewellery from Ancient Crete Iraklio Museum.jpg|მინოანური სამკაულები
File:AMI - Tänzerin.jpg|მოცეკვავე ქალის ფრესკული ფრაგმენტი (კნოსოსი, ძვ. წ. 1600-1450 წლები)
File:Bull-leaping.jpg|ფრესკა “ხარის ნახტომი“ (ძვ. წ. 1600-1450 წლები) კნოსოსის სასახლიდან, აკრობატები ხტებიან ხარივით
File:Eberzahnhelm Heraklion.jpg|ღორის ჩაფხუტი
File:Schnittervase 02.jpg|მოსავლის ვაზა
File:AMI - Isis-Persephone.jpg|ისისი-პერსეფონეს ქანდაკება, რომელსაც ხელში უჭირავს სისტემა
File:Philosophe errant Apollonius-de-Tyane.jpg|მოხეტიალე ფილოსოფოსი, რომელიც ჩვეულებრივ ასოცირდება აპოლონიუს ტიანასთან
File:AMI - Bronzestatue.jpg|ახალგაზრდების ბრინჯაოს პორტრეტული ქანდაკება ნაპოვნია იერაპეტრაში
&lt;/gallery&gt;

==ბიბლიოგრაფია==
* ''უხეში გზამკვლევი კრეტაზე''. {{ISBN|1-84353-292-1}}.

==რესურსები ინტერნეტში==

*[http://odysseus.culture.gr/h/1/eh151.jsp?obj_id=3327 Hellenic Ministry of Culture and Tourism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121209024022/http://odysseus.culture.gr/h/1/eh151.jsp?obj_id=3327 |date=2012-12-09 }}
*[https://web.archive.org/web/20110930134150/http://www.heraklion.gr/en/city/archeological-museum/archeological-museum.html City of Herakleion]
*[https://web.archive.org/web/20130411023913/http://www.latsis-foundation.org/megazine/publish/ebook.php?book=27&amp;preloader=1 Heraklion Archaeological Museum - Ebook by Latsis Foundation]
*http://ancient-greece.org/museum/muse-iraclion.html
*http://www.interkriti.org/museums/hermus.htm
*http://www.explorecrete.com/archaeology/heraklion-museum.html
*https://web.archive.org/web/20060317143414/http://www.dilos.com/location/11159
*http://www.heraklion-crete.org/archaeological-museum/
*[http://www.photoworld.toya.net.pl/kreta/pages/index08.html The highlights from the collection]
*[http://www.heraklion.gr/en/ourplace/archeological-museum/archeological-museum.html Archeological Museum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180330133658/https://www.heraklion.gr/en/ourplace/archeological-museum/archeological-museum.html |date=2018-03-30 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:საბერძნეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ჰერაკლიონის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1883 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:არქეოლოგიური მუზეუმები]]</text>
      <sha1>64idvx2d9x4s2nifxjl5quqx74accc6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>საიმპერიო ომის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516561</id>
    <revision>
      <id>4808241</id>
      <parentid>4807168</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:14:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808241</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21712" sha1="2gp6uvwvjw84jsdvhwmapgcv9w8f9sc" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = საიმპერიო ომის მუზეუმი
| სურათი        = Imperial War Museum, London (geograph 4108048).jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1917]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 2,667,926
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''საიმპერიო ომის მუზეუმი''' ({{lang-en|Imperial War Museum}}) — ბრიტანეთის ეროვნული მუზეუმი, რომელსაც აქვს ხუთი ფილიალი [[ინგლისი|ინგლისში]], რომელთაგან სამი [[ლონდონი|ლონდონშია]]. დაარსდა [[1917]] წელს და განკუთვნილი იყო [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომის]] დროს [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთისა]] და მისი იმპერიის სამოქალაქო და სამხედრო საომარი ძალისხმევისა და მსხვერპლის აღსაწერად. მას შემდეგ მუზეუმის ფუნქცია გაფართოვდა და მოიცავდა ყველა კონფლიქტს, რომელშიც [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთი]] ან თანამეგობრობის ძალები მონაწილეობდნენ [[1914]] წლიდან. [[2012]] წლის მდგომარეობით, მუზეუმის მთავარი მიზანია ,,თანამედროვე ომის ისტორიის შესწავლისა და გაგების უზრუნველყოფა და ხელ შეწყობა.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.iwm.org.uk/corporate|title=About us|author=Imperial War Museums|work=iwm.org.uk|access-date=28 August 2012}}&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
თავდაპირველად [[:en:The_Crystal_Palace|Crystal Palace]]-ში არსებული მუზეუმი გაიხსნა საზოგადოებისთვის [[1920]] წელს. [[1924]] წელს მუზეუმი გადავიდა სამხრეთ კენსინგტონის საიმპერიო ინსტიტუტში და საბოლოოდ [[1936]] წელს მუზეუმმა შეიძინა მუდმივი სახლი, რომელიც ადრე იყო ბეთლემის სამეფო საავადმყოფო საუთუარკში. [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დაწყებისთანავე მუზეუმმა გააფართოვა კოლექციები, მაგრამ ომის შემდგომ პერიოდში მუზეუმში პრობლემები დაიწყო. [[1960-იანები|1960-იან]] წლებში მუზეუმმა განაახლა თავისი შენობა, რომელიც ახლა მოიხსენიება როგორც ლონდონის საიმპერიო ომის მუზეუმი, რომელიც ემსახურება ორგანიზაციის კორპორატიულ შტაბს. [[1970-იანები|1970-იან]] წლებში მუზეუმმა დაიწყო გაფართოება სხვა ადგილებში. პირველი, [[1976]] წელს, იყო ისტორიული აეროდრომი კემბრიჯშირში, რომელსაც ახლა დუქსფორდის საიმპერიო ომის მუზეუმი ეწოდება. [[1978]] წელს სამეფო საზღვაო ძალების კრეისერი HMS Belfast გახდა მუზეუმის ერთ-ერთი ფილიალი. [[1980-იანები|1980-იანი]] წლებიდან მოყოლებული, მუზეუმის ბეთლემის შენობამ განიცადა მრავალმილიონიანი ღირებულების განახლების სერია, რომელიც დასრულდა [[2000]] წელს. საბოლოოდ, [[2002]] წელს გაიხსნა ჩრდილოეთ საიმპერიო ომის მუზეუმი. 

მუზეუმის კოლექციები მოიცავს პირადი და ოფიციალური დოკუმენტების არქივებს, ფოტოსურათებს, კინოსა და ვიდეო მასალას და ზეპირი ისტორიის ჩანაწერებს, ვრცელ ბიბლიოთეკას, ხელოვნების დიდ კოლექციას, სამხედრო მანქანებისა და თვითმფრინავების, ასევე აღჭურვილობისა და სხვა არტეფაქტების მაგალითებს. მუზეუმი ფინანსდება სახელმწიფო გრანტებით, საქველმოქმედო შემოწირულობებით და კომერციული საქმიანობით, როგორიცაა საცალო ვაჭრობა, ლიცენზირება და გამოცემა. ზოგადი დაშვება უფასოა ცენტრალურ მუზეუმში (თუმცა კონკრეტული გამოფენებისთვის საჭიროა ბილეთის შეძენა) და ჩრდილოეთ საიმპერიო ომის მუზეუმში, მაგრამ დაშვების საფასური იბეგრება სხვა ფილიალებში. [[2008]] წლის ოქტომბრიდან მუზეუმის გენერალური დირექტორი არის [[დაიან ლისი]].&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://museu.ms/museum/details/436/imperial-war-museum-london|title=Imperial War Museum London|website=Museums - The World Museums Network}}&lt;/ref&gt;

== ექსპონატები ==
[[ფაილი:Imperial_Institute.jpg|მინი|იმპერიული ინსტიტუტი, სამხრეთ კენსინგტონი, სადაც მუზეუმი იყო განთავსებული [[1924]] წლიდან [[1936]] წლამდე]]
მუზეუმის ექსპონატების კოლექცია მოიცავს საგნების ფართო სპექტრს, რომლებიც ორგანიზებულია მრავალ პატარა კოლექციაში, როგორიცაა უნიფორმა, სამკერდე ნიშნები და დროშები (მათ შორის კანადური წითელი დროშა&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30017173|title=Flag, Red Ensign, Canadian|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=25 August 2012|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130523001533/http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30017173|archive-date=23 May 2013}}&lt;/ref&gt; და გაერთიანების დროშა)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30017232|title=Flag, National, British, Union flag|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=25 August 2012}}&lt;/ref&gt;, ასევე პირადი სამახსოვრო საჩუქრები, სუვენირები და სხვადასხვა ნივთები,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/history/trench-art|work=Collections in Context|title=Trench Art|access-date=26 August 2012|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=trench%20art&amp;submit=&amp;items_per_page=50&amp;filter%5bwebCategory%5d%5b0%5d=%22souvenirs%20and%20ephemera%22|title=Collections Search for &quot;trench art&quot;|work=Collection Search|access-date=26 August 2012|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt; ორდენები, მედლები და დეკორაციები, სამხედრო ტექნიკა, ცეცხლსასროლი იარაღი და საბრძოლო მასალები, ასევე მანქანები, თვითმფრინავები და გემები. მუზეუმში ინახება თანამედროვე ცეცხლსასროლი იარაღის ეროვნული კოლექცია.&lt;ref name=&quot;iwm2012p62&quot;&gt;{{cite book|title=Imperial War Museum Annual Report and Account 2011–2012|last=Imperial War Museum|year=2012|publisher=The Stationery Office|location=London|isbn=9780102976571|page=62|access-date=11 August 2012|url=http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf|accessdate=11 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf|archivedate=23 მაისი 2013}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |date=23 მაისი 2013 }} {{Cite web |url=http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=11 სექტემბერი 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |archivedate=23 მაისი 2013 }}&lt;/ref&gt; ცეცხლსასროლი იარაღის კოლექცია მოიცავს თოფს, რომელსაც იყენებდა [[თომას ედვარდ ლოურენსი]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30032990|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|title=Rifle, Short, Magazine, Lee Enfield, .303-inch, Mk 3|accessdate=11 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523031314/http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30032990|archivedate=23 მაისი 2013}}&lt;/ref&gt; და ავტომატურ პისტოლეტს, რომელიც ეკუთვნოდა [[უინსტონ ჩერჩილი|უინსტონ ჩერჩილს]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30034855|title=Colt Government Model (civilian, 1911)|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=26 February 2012}}&lt;/ref&gt; 

საბრძოლო მასალების კოლექცია მოიცავს საარტილერიო დანადგარებს, როგორიცაა ნერის იარაღი (საველე იარაღი), რომელიც გამოიყენებოდა [[1914]] წელს ნერიში მოქმედების დროს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30025225|title=QF 13 pdr Mk 1 (Néry Gun)|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=26 August 2012}}&lt;/ref&gt; მუზეუმის სატრანსპორტო საშუალებების კოლექცია მოიცავს ოლე ბილს, ავტობუსს, რომელიც ბრიტანულმა ძალებმა გამოიყენეს [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]],&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/70000241|title=AEC B Type Bus (B43 Old Bill)|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=18 February 2012}}&lt;/ref&gt; და უამრავ მანქანას, რომლებიც [[ფელდმარშალ მონტგომერი|ფელდმარშალ მონტგომერიმ]] გამოიყენა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=montgomery&amp;submit=&amp;items_per_page=50&amp;filter%5bwebCategory%5d%5b0%5d=%22vehicles%2C%20aircraft%20and%20ships%22|work=Collection Search|title=Collection Search for &quot;montgomery&quot; (vehicles, aircraft and ships)|publisher=Imperial War Museum|access-date=26 August 2012}}&lt;/ref&gt; მუზეუმის თვითმფრინავების კოლექციიდან აღსაღნიშნავია RE8 და TSR-2.&lt;ref name=&quot;R.E.8 Restoration&quot;&gt;Gosling, Peter (October 2004) R.E.8 Restoration ''Flight Journal''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Parsons, Gary (2005) 'TSR2 cubed' [http://www.airsceneuk.org.uk/hangar/2006/tsr2/tsr2.htm AirSceneUK.org.uk] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100125160620/http://www.airsceneuk.org.uk/hangar/2006/tsr2/tsr2.htm|date=25 January 2010}}. Accessed 28 September 2009.&lt;/ref&gt; მუზეუმის საზღვაო კოლექციიდან აღსაღნიშნავია HM Coastal Motor Boat 4 და წყალქვეშა ნავი HMS XE8.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30004029|title=ship, Coastal Motor Boat (CMB 4) – MAR 563|work=Collections Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=26 August 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30004581|title=Submersible, Midget Submarine XE8, British|work=Collections Search|publisher=Imperial War Museum|accessdate=11 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130522234222/http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30004581|archivedate=22 მაისი 2013}}&lt;/ref&gt; [[2012]] წელს მუზეუმმა გამოაქვეყნა თავისი ექსპონატების კოლექცია, რომელიც შეიცავს 155,000 ობიექტს და დამატებით 357 მანქანას და თვითმფრინავს.

== ფოტოსურათები ==
მუზეუმის ფოტოების არქივი ინახავს ოფიციალური, სამოყვარულო და პროფესიონალი ფოტოგრაფების ფოტოებს. კოლექცია მოიცავს [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] ოფიციალურ ბრიტანულ ფოტოგრაფიულ ჩანაწერს; [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომის]] კოლექცია მოიცავს ფოტოგრაფების ნამუშევრებს, როგორიცაა [[ერნესტ ბრუკსი]] და [[ჯონ უორვიკ ბრუკი]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=e%20brooks&amp;filter%5bwebCategory%5d%5b0%5d=%22photographs%22&amp;filter%5bcontentDate%5d%5b0%5d=%22First%20World%20War%22&amp;items_per_page=50|access-date=28 August 2012|title=Collection search for &quot;e brooks&quot;|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=j%20w%20brooke&amp;filter%5bwebCategory%5d%5b0%5d=%22photographs%22&amp;filter%5bcontentDate%5d%5b0%5d=%22First%20World%20War%22&amp;items_per_page=50|access-date=28 August 2012|title=Collection search for &quot;j w brooke&quot;|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt; არქივში ასევე ინახება 150,000 ბრიტანული საჰაერო ფოტოსურათი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-11667250|date=2 November 2012|author=Hudson, Alex|title=Flower beds that meant death for German WWI soldiers|work=BBC News|access-date=8 September 2012}}&lt;/ref&gt; [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] კოლექცია მოიცავს ფოტოგრაფების ნამუშევრებს, როგორიცაა [[ბილ ბრენდტი]], [[სესილ ბიტონი]]&lt;ref&gt;'Beaton's record of war revived', ''The Times'', 7 October 1981, Issue 61049, page 7 column C&lt;/ref&gt; და [[ბერტ ჰარდი]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=bert%20hardy&amp;submit=&amp;items_per_page=50&amp;filter%5bmakerString%5d%5b0%5d=%22Hardy%2C%20Bert%22|access-date=28 August 2012|title=Collection search for &quot;bert hardy&quot;|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt; კინო არქივის მსგავსად, ფოტოსურათის არქივი არის ოფიციალური საცავი [[1958]] წლის საჯარო ჩანაწერების აქტით და, როგორც ასეთი, აგრძელებს მასალის მიღებას თავდაცვის სამინისტროსგან. [[2012]] წელს მუზეუმმა გამოაქვეყნა თავისი ფოტოგრაფიული ფონდების ზომა, დაახლოებით 11 მილიონი სურათი 17,263 კოლექციაში.&lt;ref name=&quot;iwm2012p622&quot;&gt;{{cite book|title=Imperial War Museum Annual Report and Account 2011–2012|last=Imperial War Museum|year=2012|publisher=The Stationery Office|location=London|isbn=9780102976571|page=62|access-date=11 August 2012|url=http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf|accessdate=11 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf|archivedate=23 მაისი 2013}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |date=23 მაისი 2013 }} {{Cite web |url=http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=11 სექტემბერი 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |archivedate=23 მაისი 2013 }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://www.iwm.org.uk/ ოფიციალური საიტი]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:საიმპერატორო, ომის, მუზეუმი}}

[[კატეგორია:მუზეუმის ტიპები]]
[[კატეგორია:1917 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ინგლისის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>2gp6uvwvjw84jsdvhwmapgcv9w8f9sc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808242</id>
      <parentid>4808241</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:14:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმის ტიპები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808242</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21636" sha1="sjv8lmhs3183ya89ebo4ov4x8p9pk31" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = საიმპერიო ომის მუზეუმი
| სურათი        = Imperial War Museum, London (geograph 4108048).jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1917]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 2,667,926
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''საიმპერიო ომის მუზეუმი''' ({{lang-en|Imperial War Museum}}) — ბრიტანეთის ეროვნული მუზეუმი, რომელსაც აქვს ხუთი ფილიალი [[ინგლისი|ინგლისში]], რომელთაგან სამი [[ლონდონი|ლონდონშია]]. დაარსდა [[1917]] წელს და განკუთვნილი იყო [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომის]] დროს [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთისა]] და მისი იმპერიის სამოქალაქო და სამხედრო საომარი ძალისხმევისა და მსხვერპლის აღსაწერად. მას შემდეგ მუზეუმის ფუნქცია გაფართოვდა და მოიცავდა ყველა კონფლიქტს, რომელშიც [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთი]] ან თანამეგობრობის ძალები მონაწილეობდნენ [[1914]] წლიდან. [[2012]] წლის მდგომარეობით, მუზეუმის მთავარი მიზანია ,,თანამედროვე ომის ისტორიის შესწავლისა და გაგების უზრუნველყოფა და ხელ შეწყობა.&quot;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.iwm.org.uk/corporate|title=About us|author=Imperial War Museums|work=iwm.org.uk|access-date=28 August 2012}}&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
თავდაპირველად [[:en:The_Crystal_Palace|Crystal Palace]]-ში არსებული მუზეუმი გაიხსნა საზოგადოებისთვის [[1920]] წელს. [[1924]] წელს მუზეუმი გადავიდა სამხრეთ კენსინგტონის საიმპერიო ინსტიტუტში და საბოლოოდ [[1936]] წელს მუზეუმმა შეიძინა მუდმივი სახლი, რომელიც ადრე იყო ბეთლემის სამეფო საავადმყოფო საუთუარკში. [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დაწყებისთანავე მუზეუმმა გააფართოვა კოლექციები, მაგრამ ომის შემდგომ პერიოდში მუზეუმში პრობლემები დაიწყო. [[1960-იანები|1960-იან]] წლებში მუზეუმმა განაახლა თავისი შენობა, რომელიც ახლა მოიხსენიება როგორც ლონდონის საიმპერიო ომის მუზეუმი, რომელიც ემსახურება ორგანიზაციის კორპორატიულ შტაბს. [[1970-იანები|1970-იან]] წლებში მუზეუმმა დაიწყო გაფართოება სხვა ადგილებში. პირველი, [[1976]] წელს, იყო ისტორიული აეროდრომი კემბრიჯშირში, რომელსაც ახლა დუქსფორდის საიმპერიო ომის მუზეუმი ეწოდება. [[1978]] წელს სამეფო საზღვაო ძალების კრეისერი HMS Belfast გახდა მუზეუმის ერთ-ერთი ფილიალი. [[1980-იანები|1980-იანი]] წლებიდან მოყოლებული, მუზეუმის ბეთლემის შენობამ განიცადა მრავალმილიონიანი ღირებულების განახლების სერია, რომელიც დასრულდა [[2000]] წელს. საბოლოოდ, [[2002]] წელს გაიხსნა ჩრდილოეთ საიმპერიო ომის მუზეუმი. 

მუზეუმის კოლექციები მოიცავს პირადი და ოფიციალური დოკუმენტების არქივებს, ფოტოსურათებს, კინოსა და ვიდეო მასალას და ზეპირი ისტორიის ჩანაწერებს, ვრცელ ბიბლიოთეკას, ხელოვნების დიდ კოლექციას, სამხედრო მანქანებისა და თვითმფრინავების, ასევე აღჭურვილობისა და სხვა არტეფაქტების მაგალითებს. მუზეუმი ფინანსდება სახელმწიფო გრანტებით, საქველმოქმედო შემოწირულობებით და კომერციული საქმიანობით, როგორიცაა საცალო ვაჭრობა, ლიცენზირება და გამოცემა. ზოგადი დაშვება უფასოა ცენტრალურ მუზეუმში (თუმცა კონკრეტული გამოფენებისთვის საჭიროა ბილეთის შეძენა) და ჩრდილოეთ საიმპერიო ომის მუზეუმში, მაგრამ დაშვების საფასური იბეგრება სხვა ფილიალებში. [[2008]] წლის ოქტომბრიდან მუზეუმის გენერალური დირექტორი არის [[დაიან ლისი]].&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://museu.ms/museum/details/436/imperial-war-museum-london|title=Imperial War Museum London|website=Museums - The World Museums Network}}&lt;/ref&gt;

== ექსპონატები ==
[[ფაილი:Imperial_Institute.jpg|მინი|იმპერიული ინსტიტუტი, სამხრეთ კენსინგტონი, სადაც მუზეუმი იყო განთავსებული [[1924]] წლიდან [[1936]] წლამდე]]
მუზეუმის ექსპონატების კოლექცია მოიცავს საგნების ფართო სპექტრს, რომლებიც ორგანიზებულია მრავალ პატარა კოლექციაში, როგორიცაა უნიფორმა, სამკერდე ნიშნები და დროშები (მათ შორის კანადური წითელი დროშა&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30017173|title=Flag, Red Ensign, Canadian|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=25 August 2012|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20130523001533/http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30017173|archive-date=23 May 2013}}&lt;/ref&gt; და გაერთიანების დროშა)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30017232|title=Flag, National, British, Union flag|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=25 August 2012}}&lt;/ref&gt;, ასევე პირადი სამახსოვრო საჩუქრები, სუვენირები და სხვადასხვა ნივთები,&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/history/trench-art|work=Collections in Context|title=Trench Art|access-date=26 August 2012|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=trench%20art&amp;submit=&amp;items_per_page=50&amp;filter%5bwebCategory%5d%5b0%5d=%22souvenirs%20and%20ephemera%22|title=Collections Search for &quot;trench art&quot;|work=Collection Search|access-date=26 August 2012|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt; ორდენები, მედლები და დეკორაციები, სამხედრო ტექნიკა, ცეცხლსასროლი იარაღი და საბრძოლო მასალები, ასევე მანქანები, თვითმფრინავები და გემები. მუზეუმში ინახება თანამედროვე ცეცხლსასროლი იარაღის ეროვნული კოლექცია.&lt;ref name=&quot;iwm2012p62&quot;&gt;{{cite book|title=Imperial War Museum Annual Report and Account 2011–2012|last=Imperial War Museum|year=2012|publisher=The Stationery Office|location=London|isbn=9780102976571|page=62|access-date=11 August 2012|url=http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf|accessdate=11 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf|archivedate=23 მაისი 2013}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |date=23 მაისი 2013 }} {{Cite web |url=http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=11 სექტემბერი 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |archivedate=23 მაისი 2013 }}&lt;/ref&gt; ცეცხლსასროლი იარაღის კოლექცია მოიცავს თოფს, რომელსაც იყენებდა [[თომას ედვარდ ლოურენსი]]&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30032990|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|title=Rifle, Short, Magazine, Lee Enfield, .303-inch, Mk 3|accessdate=11 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523031314/http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30032990|archivedate=23 მაისი 2013}}&lt;/ref&gt; და ავტომატურ პისტოლეტს, რომელიც ეკუთვნოდა [[უინსტონ ჩერჩილი|უინსტონ ჩერჩილს]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30034855|title=Colt Government Model (civilian, 1911)|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=26 February 2012}}&lt;/ref&gt; 

საბრძოლო მასალების კოლექცია მოიცავს საარტილერიო დანადგარებს, როგორიცაა ნერის იარაღი (საველე იარაღი), რომელიც გამოიყენებოდა [[1914]] წელს ნერიში მოქმედების დროს.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30025225|title=QF 13 pdr Mk 1 (Néry Gun)|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=26 August 2012}}&lt;/ref&gt; მუზეუმის სატრანსპორტო საშუალებების კოლექცია მოიცავს ოლე ბილს, ავტობუსს, რომელიც ბრიტანულმა ძალებმა გამოიყენეს [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]],&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/70000241|title=AEC B Type Bus (B43 Old Bill)|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=18 February 2012}}&lt;/ref&gt; და უამრავ მანქანას, რომლებიც [[ფელდმარშალ მონტგომერი|ფელდმარშალ მონტგომერიმ]] გამოიყენა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=montgomery&amp;submit=&amp;items_per_page=50&amp;filter%5bwebCategory%5d%5b0%5d=%22vehicles%2C%20aircraft%20and%20ships%22|work=Collection Search|title=Collection Search for &quot;montgomery&quot; (vehicles, aircraft and ships)|publisher=Imperial War Museum|access-date=26 August 2012}}&lt;/ref&gt; მუზეუმის თვითმფრინავების კოლექციიდან აღსაღნიშნავია RE8 და TSR-2.&lt;ref name=&quot;R.E.8 Restoration&quot;&gt;Gosling, Peter (October 2004) R.E.8 Restoration ''Flight Journal''&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Parsons, Gary (2005) 'TSR2 cubed' [http://www.airsceneuk.org.uk/hangar/2006/tsr2/tsr2.htm AirSceneUK.org.uk] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100125160620/http://www.airsceneuk.org.uk/hangar/2006/tsr2/tsr2.htm|date=25 January 2010}}. Accessed 28 September 2009.&lt;/ref&gt; მუზეუმის საზღვაო კოლექციიდან აღსაღნიშნავია HM Coastal Motor Boat 4 და წყალქვეშა ნავი HMS XE8.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30004029|title=ship, Coastal Motor Boat (CMB 4) – MAR 563|work=Collections Search|publisher=Imperial War Museum|access-date=26 August 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30004581|title=Submersible, Midget Submarine XE8, British|work=Collections Search|publisher=Imperial War Museum|accessdate=11 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130522234222/http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/30004581|archivedate=22 მაისი 2013}}&lt;/ref&gt; [[2012]] წელს მუზეუმმა გამოაქვეყნა თავისი ექსპონატების კოლექცია, რომელიც შეიცავს 155,000 ობიექტს და დამატებით 357 მანქანას და თვითმფრინავს.

== ფოტოსურათები ==
მუზეუმის ფოტოების არქივი ინახავს ოფიციალური, სამოყვარულო და პროფესიონალი ფოტოგრაფების ფოტოებს. კოლექცია მოიცავს [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] ოფიციალურ ბრიტანულ ფოტოგრაფიულ ჩანაწერს; [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომის]] კოლექცია მოიცავს ფოტოგრაფების ნამუშევრებს, როგორიცაა [[ერნესტ ბრუკსი]] და [[ჯონ უორვიკ ბრუკი]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=e%20brooks&amp;filter%5bwebCategory%5d%5b0%5d=%22photographs%22&amp;filter%5bcontentDate%5d%5b0%5d=%22First%20World%20War%22&amp;items_per_page=50|access-date=28 August 2012|title=Collection search for &quot;e brooks&quot;|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=j%20w%20brooke&amp;filter%5bwebCategory%5d%5b0%5d=%22photographs%22&amp;filter%5bcontentDate%5d%5b0%5d=%22First%20World%20War%22&amp;items_per_page=50|access-date=28 August 2012|title=Collection search for &quot;j w brooke&quot;|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt; არქივში ასევე ინახება 150,000 ბრიტანული საჰაერო ფოტოსურათი [[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომიდან]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-11667250|date=2 November 2012|author=Hudson, Alex|title=Flower beds that meant death for German WWI soldiers|work=BBC News|access-date=8 September 2012}}&lt;/ref&gt; [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] კოლექცია მოიცავს ფოტოგრაფების ნამუშევრებს, როგორიცაა [[ბილ ბრენდტი]], [[სესილ ბიტონი]]&lt;ref&gt;'Beaton's record of war revived', ''The Times'', 7 October 1981, Issue 61049, page 7 column C&lt;/ref&gt; და [[ბერტ ჰარდი]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/search?query=bert%20hardy&amp;submit=&amp;items_per_page=50&amp;filter%5bmakerString%5d%5b0%5d=%22Hardy%2C%20Bert%22|access-date=28 August 2012|title=Collection search for &quot;bert hardy&quot;|work=Collection Search|publisher=Imperial War Museum}}&lt;/ref&gt; კინო არქივის მსგავსად, ფოტოსურათის არქივი არის ოფიციალური საცავი [[1958]] წლის საჯარო ჩანაწერების აქტით და, როგორც ასეთი, აგრძელებს მასალის მიღებას თავდაცვის სამინისტროსგან. [[2012]] წელს მუზეუმმა გამოაქვეყნა თავისი ფოტოგრაფიული ფონდების ზომა, დაახლოებით 11 მილიონი სურათი 17,263 კოლექციაში.&lt;ref name=&quot;iwm2012p622&quot;&gt;{{cite book|title=Imperial War Museum Annual Report and Account 2011–2012|last=Imperial War Museum|year=2012|publisher=The Stationery Office|location=London|isbn=9780102976571|page=62|access-date=11 August 2012|url=http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf|accessdate=11 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf|archivedate=23 მაისი 2013}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |date=23 მაისი 2013 }} {{Cite web |url=http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=11 სექტემბერი 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523013956/http://www.iwm.org.uk/sites/default/files/public-document/IWMAnnualReportAndAccount2011-12.pdf |archivedate=23 მაისი 2013 }}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://www.iwm.org.uk/ ოფიციალური საიტი]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:საიმპერატორო, ომის, მუზეუმი}}

[[კატეგორია:1917 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ინგლისის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>sjv8lmhs3183ya89ebo4ov4x8p9pk31</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კორტალდის გალერეა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516648</id>
    <revision>
      <id>4808350</id>
      <parentid>4807723</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:22:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808350</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16583" sha1="iyuuaglmax4okas5kk1sqkvjtyblz8d" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = კორტალდის გალერეა
| სურათი        = Coultauld Galleries.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1932|1932 წელს]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ლონდონი]], ინგლისი
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = სამხატვრო კოლექციები
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
'''კორტალდის გალერეა''' ({{IPAc-en|UK|ˈ|k|ɔər|t|əʊ|l|d|}}) — ხელოვნების მუზეუმი სომერსეტის სახლში, ცენტრალურ [[ლონდონი|ლონდონში]]. მასში განთავსებულია კურტალდის ხელოვნების ინსტიტუტის ხელოვნების კოლექცია და [[ლონდონის უნივერსიტეტი|ლონდონის უნივერსიტეტის]] კოლეჯი, რომელიც სპეციალიზებულია ხელოვნების ისტორიის შესწავლაში.

კურტალდის კოლექცია ძირითადად შემოწირულობებითა და ანდერძებით შეიქმნა და მოიცავს ნახატებს, ფერწერებს, ქანდაკებებს და სხვა ნამუშევრებს რომლებიც შექმნილია შუა საუკუნეების ეპოქიდან თანამედროვე დღემდე; ის განსაკუთრებით ცნობილია [[იმპრესიონიზმი|ფრანგული იმპრესიონისტული]] და [[პოსტიმპრესიონიზმი|პოსტ-იმპრესიონისტული]] ნახატებით. კოლექცია შეიცავს დაახლოებით 530 ფერწერას და 26000-ზე მეტ ნახატს და ანაბეჭდს. კორტალდის გალერეის ხელმძღვანელია ერნსტ ვეგელინი.  გალერეა დაიხურა [[2018]] წლის [[3 სექტემბერი|3 სექტემბერს]] და ის უნდა გაიხსნას [[2021]] წელს. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.theartnewspaper.com/news/courtauld-gallery-impressionist-japan|title=After the National Gallery, the Courtauld is the latest London institution to send masterpieces to Japan}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/education/2017/nov/23/courtauld-gallery-to-close-for-two-years-for-50m-revamp|title=Courtauld Gallery to close for two years for £50m revamp}}&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
[[ფაილი:Microcosm of London Plate 002 - Exhibition at Somerset House by Thomas Rowlandson and Augustus Pugin. 1800..jpg|მინი|250x250პქ| პუგინის ''საგამოფენო ოთახი, სომერსეტის სახლი'', რომელიც აჩვენებს ოთახს, რომელიც ახლა არის კორტალდის გალერეის ნაწილი]]
კორტალდის ინსტიტუტი დაარსდა [[1932]] წელს ინდუსტრიალისტი და ხელოვნების კოლექციონერის სამუელ კურტაულდის, დიპლომატისა და კოლექციონერის ლორდ ლი ფარჰემის და ხელოვნების ისტორიკოსის სერ რობერტ ვიტის ქველმოქმედების შედეგად.

კურტალდში ხელოვნების კოლექციის შეგროვრბა დაიწყო სამუელ კორტაულმა, რომელმაც იმავე წელს წარმოადგინა ნახატების ვრცელი კოლექცია, ძირითადად [[იმპრესიონიზმი|ფრანგული იმპრესიონისტული]] და [[პოსტიმპრესიონიზმი|პოსტ-იმპრესიონისტული]] ნამუშევრებით. 
[[ფაილი:Edouard_Manet,_A_Bar_at_the_Folies-Bergère.jpg|მარჯვნივ|მინი|250x250პქ| ''ბარი Folies-Bergère-ში'' ([[1882]]) [[ედუარ მანე|ედუარდ მანეს მიერ]]]]
მის კოლექციაში შედიოდა [[ედუარ მანე|ედუარდ მანეს]] ''ბარი Folies-Bergère''-ში  [[პიერ ოგიუსტ რენუარი|პიერ ოგიუსტ რენუარის]] ''La Loge'' [[კლოდ მონე|, კლოდ მონესა]] და [[კამილ პისარო|კამილ]] პისაროს პეიზაჟები, [[ედგარ დეგა|ედგარ დეგას]] საბალეტო სცენა და რვა კაციანი ჯგუფი. მის კოლექციაში ასევე შედიოდა [[პოლ სეზანი|პოლ სეზანის]] მთავარი ნამუშევრები. ასევე [[ვინსენტ ვან გოგი|ვინსენტ ვან გოგის]] ''ატმის ყვავილებით'' კრაუსში, [[პოლ გოგენი|პოლ გოგენის]] ''Nevermore'' და ''Te Rerioa''. კოლექციაში დაცულია ჟორჟ სერას, [[ანრი რუსო|ანრი რუსოს,]] [[ანრი დე ტულუზ-ლოტრეკი|ანრი დე ტულუზ-ლოტრეკის]] და [[ამედეო მოდილიანი|ამედეო მოდილიანის]] მნიშვნელოვანი ნამუშევრები.

სხვა კოლექცია დაემატა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ]] , ძირითადად შეადგენდა ძველი ოსტატების მიერ დახატულ ნამუშევრებს. არსებული კოლექცია შეაგროვა ინსტიტუტის დამფუძნებელმა, ლორდ ლიმ. კოლექციაში შედიოდა [[ლუკას კრანახი უფროსი|ლუკას კრანახის]] ''ადამი და ევა და'' [[პეტერ პაულ რუბენსი|პიტერ პოლ რუბენსის]] ესკიზს ზეთებში.

[[1952]] წელს, სერ რობერტ ვიტიმ, რომელიც ასევე კორტალდის ინსტიტუტის დამფუძნებელი იყო, მუზეუმს უანდერძა თავისი მნიშვნელოვანი კოლექცია, რომელშიც შედიოდა ძველი ოსტატების ნამუშევრები და ბრიტანული ნახატები. მის ანდერძში შედიოდა 20,000 ნაბეჭდი და 3000 -ზე მეტი ნახატი. მისმა ვაჟმა, სერ ჯონ ვიტმა, მოგვიანებით გალერეას გადასცა ინგლისური აკვარელი და ნახატები.

[[1958]] წელს პამელა დიამანდმა, [[როჯერ ფრაი|როჯერ ფრაის]] ასულმა ([[1866]]–[[1934]]), გამოჩენილმა ხელოვნებათმცოდნემ და ომეგა სემინარების დამფუძნებელმა, მუზეუმს გადასცა მე –20 საუკუნის ხელოვნების კოლექცია, მათ შორის ''Bloomsbury Group''–ის მხატვრების ვანესა ბელისა და დუნკან გრანტის ნამუშევრები.

[[1966]] წელს მარკ გამბიერ-პარიმ, მაიორ ერნესტ გამბიერ-პერის ძემ, მუზეუმს უანდერძა მისი ბაბუის, თომას გამბიერ პერის მიერ შექმნილი ხელოვნების მრავალფეროვანი კოლექცია, რომელიც ადრეული იტალიური რენესანს, შუასაუკუნეების [[ტიხრული მინანქარი|მინანქრისა]] და [[სპილოს ძვალი|სპილოს ძვლის]] ჩუქურთმებსა და სხვა სახის ქანდაკებებს მოიცავდა.

[[1967]] წელს, დოქტორმა უილიამ უიკლიფ სპუნერმა ([[1882]]–&lt;nowiki/&gt;[[1967]]) და მისმა მეუღლემ მერსიმ დაამატეს გალერეის ინგლისური კოლექცია, კოლექციის ნაწილია  ჯონ კონსტებლის, ჯონ სელ კოტმენის, ალექსანდრე და ჯონ რობერტ კოზენების, ტომას გეინსბოროს, თომას გირტინის, სამუელ პალმერის, ტომას როულენდსონი, პოლ სენდბი, ფრენსის ტაუნი, [[უილიამ ტერნერი|უილიამ ტერნერის]] და სხვათა ნახატები. 

[[1978]] წელს კურტაულდის ინსტიტუტმა მიიღო გრაფი ანტუან სეილერნის მიერ შექმნილი ძველი ოსტატის ნახატებისა და ფერწერების კოლექცია. კოლექცია მოიცავს  ბერნანდო დადის, რობერტ კამპინის, პრიტერ ბეიგელის, ვან დიკს და სხვა მხატვრების კოლექციას. ანდერძში ასევე შედიოდა [[კამილ პისარო|კამილ პისაროს]], [[ედგარ დეგა|ედგარ დეგას]], [[პიერ ოგიუსტ რენუარი|პიერ-ოგიუსტ რენუარისა]] და ოსკარ კოკოშკას [[XIX საუკუნე|მე-19]] და [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნის]] მხატვრული ნამუშევრები.

სულ ახლახან ლილიან და ალასტერ ჰანტერის ნაჩუქარმა კოლექციებმა კურტაულდის მუზეუმს მიანიჭა მე-19 და მე-20 საუკუნის გვიანდელი ნახატები, ფერწერები და ქანდაკებები.

[[2004]] წელს, დოროთი შარფმა მუზეუმს დაუტოვა 50-ზე მეტი ბრიტანული აკვარელით მიერ შესრულებული ნახატების კოლექცია.

გალერეა დაიხურა 2018 წლის 3 სექტემბერს, სულ მცირე, ორი წლით. 

კორტალდის გალერეა არის ქალთა და მამაკაცთა ძეგლების მუზეუმების ქსელის ნაწილი, რომელიც შეიქმნა [[2021]] წელს ხელოვნების დაცვის ძეგლთა კაცთა ფონდის მიერ. &lt;ref&gt;{{Cite web|title=Monuments Men Foundation I World War II I Art Preservation I Museum Network Connections|url=https://www.monumentsmenfoundation.org/museum-network-connections|access-date=|language=en}}&lt;/ref&gt;

== მდებარეობა ==
[[1958]] წლიდან [[1989]] წლამდე კორტალდის ინსტიტუტის კოლექცია განთავსებული იყო ვორბუნის მოედანზე, ვარბურგის ინსტიტუტის შენობის ნაწილში; 

[[1989]] წლიდან კოლექცია კორტალდის ინსტიტუტთან ერთად განთავსებული იყო სომერსეტის სახლის ჩრდილოეთ ბლოკში. რომელიც სერ უილიამ ჩამბერსის მიერ, მიზანმიამრთულად შეიქმნა [[სწავლული საზოგადოება|სწავლული საზოგადოებისთვის]], და [[ლონდონის სამეფო საზოგადოება|სამეფო]] და [[სიძველეების საზოგადოება|სიძველეების საზოგადოებისთვის.]] 

==რესურსები ინტერნეტში== 
*[https://courtauld.ac.uk/gallery/ კორტალდის გალერეა]
*[https://courtauld.ac.uk/ კორტალდის ხელოვნების ინსტიტუტი]
*[https://courtauld.ac.uk/gallery/the-courtauld-gallery-virtual-tour/ კორტალდის გალერეის ვირტუალური ტური]
*[https://courtauld.ac.uk/gallery/the-collection/ გალერეის კოლექცია]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:1932 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ლონდონის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ლონდონის არქიტექტურა]]
[[კატეგორია:ლონდონის ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:სამხატვრო კოლექციები]]</text>
      <sha1>iyuuaglmax4okas5kk1sqkvjtyblz8d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დორმანის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516729</id>
    <revision>
      <id>4808462</id>
      <parentid>4807339</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:16:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დეკორატიული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808462</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18601" sha1="tav4gtnzq5og92bq9xj8b461zhug00s" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = დორმანის მუზეუმი
| სურათი        = Dorman museum angled view.JPG
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1904]] წელს&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.dormanmuseum.co.uk/WWW2/learning_history.html |title=History of The Dorman Museum |publisher=The Dorman Museum |accessdate=2 November 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150425030937/http://www.dormanmuseum.co.uk/WWW2/learning_history.html |archive-date=25 April 2015 |url-status=dead |df=dmy-all |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150425030937/http://www.dormanmuseum.co.uk/WWW2/learning_history.html |archivedate=25 აპრილი 2015 }}&lt;/ref&gt;
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[მიდლზბრო]], ინგლისი
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
'''დორმანის მუზეუმი''' — ადგილობრივი და სოციალური ისტორიის მუზეუმი, რომელიც მდებარეობს [[მიდლზბრო|მიდლზბროს]] ლინთორპის მხარეში, ჩრდილოეთ იორკშირში, ინგლისში. არის ერთ-ერთი იმ ორი მუზეუმიდან, რომელსაც მართავს ადგილობრივი დაბა საბჭო, კაპიტან კუკის სამშობლოსთან ერთად სტიუარტ პარკში.

მუზეუმი დააარსა სერ არტურ დორმანმა  მისი ვაჟის ჯორჯ ლოკვუდ დორმანის პატივსაცემად,&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.roll-of-honour.com/Yorkshire/RichmondBoer.html|title=Richmond, 3rd Battalion, Yorkshire Regiment, Boer War Memorial|publisher=Roll-of-Honour.com|date=7 June 2007|accessdate=9 March 2012}}&lt;/ref&gt; რომელიც გარდაიცვალა [[მუცლის ტიფი|მუცლის ტიფით]], [[ბურების მეორე ომი|ბურების მეორე ომში]]. &lt;ref name=&quot;eGGSA&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.eggsa.org/library/main.php?g2_itemId=1286697|title=Gravestones in South Africa: British Military Memorials|publisher=eGGSA|date=20 June 2010|accessdate=9 March 2012}}&lt;/ref&gt;

[[1904]] წლის [[1 ივლისი|1 ივლისს]], ოფიციალური გახსნის შემდეგ, მუზეუმის საგამოფენო თემა იყო საბუნებისმეტყველო მეცნიერებები ; თუმცა, ადგილობრივი ლინთორპის ხელოვნების ჭურჭლის გალერეებმა, ვიქტორიანული ეპოქის ინდუსტრიული დიზაინერის კრისტოფერ დრესერის ნამუშევრებმა და მიდლსბროს ისტორიამ შეცვალა მუზეუმის საგამოფენო თემა.

== მუზეუმის დათვალიერება ==
დორმანის მუზეუმის დათვალიერება უფასოა, თუმცა შეიძლება მცირე საფასური იყოს დაწესებული სპეციალურ ღონისძიებებსა და აქტივობებზე. გახსნილია სამშაბათიდან-კვირამდე, დილის 10:30 საათიდან, შუადღის 3:30-მდე.

დორმანის მუზეუმს აქვს რვა მუდმივი გალერეა და ცვალებადი დროებითი საგამოფენო სივრცე, პირველ სართულზე. მცირე გამოფენები ასევე იმართება პირველი სართულის დერეფანში. ზედა სართულზე შესვლა შესაძლებელია ლიფტით ან კიბით.

მუზეუმის პირველ სართულზე ასევე განთავსებულია ჩაის ოთახი, სადაც შესაძლებელია სენდვიჩების, ნამცხვრების, ჩაის და სხვა ცხელი და ცივი სასმელების შეკვეთა.

== ორიგინალური კოლექცია ==
მუზეუმის ორიგიანულ კოლექციაში განთავსებულია მრავალი ფრინველის კვერცხი, პეპელა და მწერები, რომლებიც დაცულია მინის ქვეშ და უჯრაში, გადასაფარებლებით. 

მუზეუმის ერთ-ერთი პირველი კონტრიბუტორი იყო ჰენრი ბოლკოვი, მიდლსბროს უდიდესი რკინის ქარხნის დამფუძნებელი, ბოლკოვ ვონში, რომელმაც [[1874]] წელს გადაიხადა რამდენიმე ფრინველის საფასური. &lt;ref name=&quot;Bolckow&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/WWW2/learning_history.html|title=History of the Dorman Museum|accessdate=9 March 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150425030937/http://www.dormanmuseum.co.uk/WWW2/learning_history.html|archivedate=25 აპრილი 2015}}&lt;/ref&gt;

== კრისტოფერ დრესერი ==
[[ფაილი:DresserCruetSet.JPG|მინი| კარადა კრუეტის ნაკრები]]
კრისტოფერ დრესერი იყო ესთეტიკური მოძრაობის მთავარი ფიგურა. მუზეუმს დრესერის მნიშვნელოვანი კოლექცია აქვს.

[[2014]] წელს გაიხსნა კრისტოფერ დრესერისადმი მიძღვნილი ახლად გარემონტებული გალერეა, სადაც ნაჩვენებია 160 ნამუშევარი, რომლებიც შექმნილია უშუალოდ მისი დიზაინის მიხედვით, კოლექცია დღითი დღე განაგრძობს გაფართოებას. მუზეუმმა ფართო კოლექცია შეიძინა კერძო კოლექციონერისგან, ფინანსურად მუზეუმს დაეხმარა Heritage Lottery Fund, Art Fund და [[ვიქტორიასა და ალბერტის მუზეუმი|ვიქტორიასა და ალბერტის მუზეუმის]] გრანტის ფონდი. ამ კოლექციის შეძენით, დორმანმა თაობას მნიშვნელოვანი კოლექცია შემოუნახა. ლინთორპის ხელოვნების ჭურჭლის გალერეა ახლა აჩვენებს ლინთორპის ნაწარმის ყველაზე დიდ საჯარო კოლექციას მსოფლიოში. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://dormanmuseum.co.uk/WWW2/collections_christopher_dresser.html|title=Archived copy|accessdate=15 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141211132933/http://dormanmuseum.co.uk/WWW2/collections_christopher_dresser.html|archivedate=11 დეკემბერი 2014}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმი ასევე ატარებს საგანმანათლებლო პროგრამას, რომელიც ეხება დრესერის და ლინთროპის კოლექციებს.

== სხვა არტეფაქტები ==
[[ფაილი:Roseberry_Topping_hoard.jpg|მინი| ვარდისფერი ტოპინგის განძი]]

დორმანის მუზეუმს აქვს მნიშვნელოვანი მასალა, რომელშიც შედის არქეოლოგიური ჟურნალების ბიბლიოთეკა და ფოტოები, რომლებიც გადაიღო [[ფრენკ ელგი|ფრენკ ელგიმ]], მის მიერ ორგანიზებული არქეოლოგიური სამუშაოების დროს. მუზეუმში დამთვალიერებელს ასევე შეუძლია ნახოს [[1926]] წელს მდინარე ტეისიდან რვა ფუტის სიღრმეზე ამოღებული კანოე. შესასვლელთან არის მწვანე დაფა, რომელიც ეძღვნება ფრენკ ელგის, რომელიც მუზეუმის კურატორი [[1923]] წლიდან [[1932]] წლამდე იყო. 

ვარდისფერი ტოპინგის განძის ასლები დორმანის მუზეუმშია განთავსებული.

მუზეუმი ინახავს დაარქივებულ მასალებლს, რომლებიც დაკავშირებულია ფართო კოლექციებთან. ეფემერული კოლექცია ემყარება მიდლზბროს ისტორიას და არის ფართო, მოიცავს კომერციულ ბეჭდურ მასალებს, როგორიცაა პლაკატები, ინვოისები, ბლანკები და გაზეთები, რომლებიც ძირითადად დაკავშირებულია მიდლზბროს მოვლენებთან და მის მაცხოვრებლებთან. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_archive.html|title=Archived copy|accessdate=11 May 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141211134119/http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_archive.html|archivedate=11 დეკემბერი 2014}}&lt;/ref&gt; 

მონეტები და მედლები - 1,900 ერთეული, მათ შორისაა სამახსოვრო მედალიონები, სამკერდე ნიშნები და ბანკნოტები, ასევე მონეტები და სამხედრო მედლები. კოლექციებში შედის [[XVI საუკუნე|მე-16]] და [[XVII საუკუნე|მე-17 საუკუნის]] მონეტების გლობალური განძი, [[ჰენრი II]] და [[ჰენრი III]]-ის ვერცხლის პენი ტორპ ტულუსის განძი და ედუარდ I მონეტების  განძი. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_coins.html|title=Archived copy|accessdate=15 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141211150235/http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_coins.html|archivedate=11 დეკემბერი 2014}}&lt;/ref&gt;

კოსტიუმები და ქსოვილები - [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნის]] ქალთა ტანსაცმლის 2400 ერთეული, მათ შორის ფეხსაცმელი, ქუდები და აქსესუარები. ასევე არსებობს უნიფორმების მცირე კოლექცია, მათ შორის სამხედრო, საბავშვო ტანსაცმელი, სპორტული და მამაკაცის კოსტიუმები და სხვა. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_costume.html|title=Archived copy|accessdate=15 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141211150852/http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_costume.html|archivedate=11 დეკემბერი 2014}}&lt;/ref&gt;

დეკორატიული ხელოვნება - 340 ერთეული, აქედან ძირითადი მიდლსბროუს და სხვა რეგიონული კერამიკული ნაწარმია. მუზეუმში ასევე არსებობს [[XIX საუკუნე|მე-19 საუკუნის]] იაპონური ფიგურების ან ''ოკიმონოს კოლექცია'', რომელიც შესაძლოა მოჩუქურთმებული იყოს სპილოს ძვლისგან. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_decorative.html|title=Archived copy|accessdate=15 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141211150439/http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_decorative.html|archivedate=11 დეკემბერი 2014}}&lt;/ref&gt;

გეოლოგიური კოლექცია - მოიცავს ნამარხებს, ქანებსა და მინერალებს. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_geological.html|title=დაარქივებული ასლი|accessdate=2021-09-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140419233216/http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_geological.html|archivedate=2014-04-19}}&lt;/ref&gt;

ფოტომასალა - ეს კოლექცია მოიცავს დაახლოებით 3,500 ანაბეჭდს, დამატებით 2190 ფარნის სლაიდს. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_photography.html|title=Archived copy|accessdate=15 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141211150437/http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_photography.html|archivedate=11 დეკემბერი 2014}}&lt;/ref&gt;

სოციალური ისტორიის კოლექცია - სოციალური ისტორიის კოლექციებში დაახლოებით 16,000 ობიექტია დაცული. მუზეუმმა [[1930-იანები|1930-იანი]] წლებიდან დაიწყო ყოველდღიური საგნების შეგროვება, იმ ბუნებრივი მიზეზით, რომ საზოგადოებრივი ცხოვრება სწრაფად იცვლებოდა და ძველი ცხოვრების წესი ქრებოდა. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_social.html|title=დაარქივებული ასლი|accessdate=2021-09-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141211133933/http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_social.html|archivedate=2014-12-11}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის ზოოლოგიური კოლექცია კვლავ წარმოადგენს მის თავდაპირველ კოლექციებს, რომელთა რაოდენობა აღემატება 150,000 ნიმუშს. კოლექციების უმეტესი ნაწილი უხერხემლოებისგან შედგება, განსაკუთრებით მოლუსკებისა და მწერებისგან. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_zoological.html|title=Archived copy|accessdate=15 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141211150531/http://www.dormanmuseum.co.uk/www2/collections_zoological.html|archivedate=11 დეკემბერი 2014}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:მიდლზბრო]]
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1904 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>tav4gtnzq5og92bq9xj8b461zhug00s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კაპოდიმონტეს მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516867</id>
    <revision>
      <id>4808233</id>
      <parentid>4807090</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:12:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები იტალიაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808233</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12536" sha1="pxr18kgawzhvniojb1gciyn870a81lg" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = კაპოდიმონტეს მუზეუმი
| სურათი        = ReggiaCapodimonte.JPG
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1757]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = იტალია
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 193 055
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''კაპოდიმონტეს მუზეუმი''' ({{lang-it|Museo di Capodimonte}}) - ხელოვნების მუზეუმი, რომელიც მდებარეობს კაპოდიმონტეს სასახლეში, გრანდიოზული ბურბონის სასახლეში [[იტალია|იტალიაში]], [[ნეაპოლი|ნეაპოლში]]. მუზეუმი არის ნეაპოლიტანური ფერწერისა და დეკორატიული ხელოვნების მთავარი საცავი, ასევე, აქ ინახება რამდენიმე მნიშვნელოვანი ნამუშევარი სხვა იტალიური ფერწერის სკოლებიდან და მნიშვნელოვანი ძველი რომაული ქანდაკება. ეს არის ერთ-ერთი უდიდესი მუზეუმი [[იტალია|იტალიაში]]. მუზეუმი გაიხსნა [[1957]] წელს.&lt;ref&gt; [[:en:Enciclopedia_Italiana|''Enciclopedia Italiana'']]  (in Italian). Enciclopedia Italiana. Archived from the original on February 19, 2021. Retrieved February 19, 2021.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
მუზეუმის უზარმაზარი კოლექცია  სათავეს იღებს1738 წლიდან. იმ წლის განმავლობაში ნეაპოლისა და სიცილიის მეფე [[ჩარლზ VII]]- მ (მოგვიანებით ჩარლზ III, ესპანეთის მეფე) გადაწყვიტა აეშენებინა სანადირო სახლი კაპოდიმონტეს გორაზე, მაგრამ შემდეგ გადაწყვიტა, რომ ნაცვლად იმისა, რომ აეშენებინათ გრანდიოზული სასახლე, ნაწილობრივ იმიტომ, რომ მისი არსებული რეზიდენცია, პორტიჩის სასახლე, ძალიან მცირე იყო მისი სასამართლოს მოსაწყობად და ნაწილობრივ იმიტომ, რომ მას სჭირდებოდა სადმე განსახორციელებლად ზღაპრული ფარნესის ხელოვნების კოლექცია, რომელიც მან მემკვიდრეობით მიიღო დედის, [[ისაბელ ფარნეზე|ელიზაბეტ ფარნეზესგან]], უკანასკნელი შთამომავლისგან - უკანასკნელი წარმომადგენელი დამოუკიდებელი დუკალური ოჯახის.

წლების განმავლობაში სასახლე გაფართოვდა და სავსე იყო ხელოვნების ნიმუშებით. [[1787]] წელს, იაკობ ფილიპ ჰაკერტის რჩევით, შეიქმნა ლაბორატორია ნახატების აღდგენისთვის.

როდესაც პართენოპეის რესპუბლიკა გამოცხადდა [[1799]] წელს, მეფე ფერდინანდ IV გაიქცა პალერმოში ნელსონის ბორტზე და თან წაიღო მუზეუმიდან ყველაზე ძვირფასი ნივთები. რაც დარჩა, გაძარცვეს გენერალ ჩემპიონის ფრანგმა ჯარებმა, რომლებიც იქ გადაიყვანეს 1799 წელს რესპუბლიკის ხანმოკლე სიცოცხლეში. მოგვიანებით [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] ხელახალი ოკუპაციის ათი წლის განმავლობაში (1806-1815) ხელოვნების კოლექცია გადაეცა ნეაპოლის ეროვნულ არქეოლოგიის მუზეუმს. როდესაც მეფე ფერდინანდი სიცილიიდან დაბრუნდა [[1815]] წელს, მან დაასაქმა მრავალი მხატვარი და მოქანდაკე, რომ იმუშაონ სასახლის გადაკეთებაზე. იგი საბოლოოდ დასრულდა [[1840]] წელს და დაემატა გალერეა, სადაც განთავსებულია თანამედროვე ხელოვნების ნიმუშები.

მას შემდეგ, რაც [[1861]] წელს სასახლე გადავიდა სავოიის სახლში, რამდენიმე ნამუშევარი დაემატა ხელოვნების კოლექციებს, რამაც დომენიკო მორელი დანიშნა კონსულტანტად ახალი შენაძენებისთვის. მათ ასევე დაამატეს ისტორიული ცეცხლსასროლი იარაღისა და სხვა იარაღის ფართო კოლექცია. [[1866]] წელს, საქსონიის მარია ამალიას ბუდუარი გადავიდა კაპოდიმონტეში პორტიჩის სასახლიდან, ხოლო [[1877]] წელს რომაული ეპოქის მარმარილოს იატაკი ჩამოიტანეს რომაული ვილიდან კაპრიზე.

მონარქიის დასრულების შემდეგ, სასახლე [[1950]] წელს გახდა წმინდა ეროვნული მუზეუმი, ბევრი ექსპონატი დაბრუნდა ეროვნული მუზეუმიდან.

[[2016]] წლის მონაცემებით მუზეუმს 193 055 მნახველი ჰყავდა. &lt;ref&gt;[http://www.beniculturali.it/mibac/multimedia/MiBAC/documents/feed/pdf/Tabella-imported-64702.pdf &quot;Dati visitatori&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170110014613/http://www.beniculturali.it/mibac/multimedia/MiBAC/documents/feed/pdf/Tabella-imported-64702.pdf |date=2017-01-10 }} (PDF). ''beniculturali.it''. Retrieved 25 January 2017.&lt;/ref&gt;

== კოლექცია ==
პირველ და მეორე სართულებზე განთავსებულია '''Galleria Nazionale''' (ნაციონალური გალერეა), მე –13 – მე –18 საუკუნეების ნახატებით, მათ შორის [[კარავაჯო|კარავაჯოს]], [[რაფაელი|რაფაელის]], [[ტიციანი|ტიციანის]], [[ელ გრეკო|ელ გრეკოს]], [[ჯოვანი ბელინი|ჯოვანი ბელინის]], [[სიმონ მარტინი|სიმონ მარტინის]], [[მასაჩიო|მასაჩიოს]], [[ლორენცო ლოტო|ლორენცო ლოტოს]], [[ჯორჯო ვაზარი|ჯორჯო ვასარის]], [[იაკობ ფილიპ ჰაკერტი]] და მრავალი სხვა. მუზეუმი არის საუკეთესო ადგილი ნეაპოლიტანური სკოლის ნახატების სანახავად, რომელიც ხშირად არ არის შეფასებული ფართო სამყაროს მიერ, იუზეპე დე რიბერას, ლუკა ჯორდანოს, ნეაპოლიტანური კარავაგისტისა და მრავალი სხვა დიდი სამფლობელოებით. პირველი სართულის დიდ ნაწილს იკავებს კლასიკური, ძირითადად რომაული, მონუმენტური ქანდაკების ბრწყინვალე ფარნესული კოლექციის ნაწილი, რომელიც შემორჩენილია აქ და ნეაპოლის ეროვნულ არქეოლოგიურ მუზეუმში მეტწილად ხელუხლებელი.

სამეფო ბინები აღჭურვილია მე -18 საუკუნის ანტიკური ავეჯით და ფაიფურისა და მაჯოლიკის კოლექციით სხვადასხვა სამეფო რეზიდენციიდან.

== ლიტერატურა ==

* [https://www.amazon.com/Museo-di-Capodimonte/dp/8836525776 Museo di Capodimonte] - amazon.com

* {{cite book |language= it |author= Nicola Spinosa |title= Capodimonte |publisher = Electa |location= Milan |year= 1999 |isbn= 88-435-8613-0}}
* Le Guide di Dove - Campania, Corriere della sera, 2007.
* Il Museo di Capodimonte, valori di Napoli, Pubblicomit, 2002.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [https://www.tripadvisor.com/Attraction_Review-g187785-d195506-Reviews-Museo_e_Real_Bosco_di_Capodimonte-Naples_Province_of_Naples_Campania.html კაპოდიმონტეს მუზეუმი]

* [https://useum.org/museum/Museo-Nazionale-di-Capodimonte კაპოდიმონტეს მუზეუმი]

* [http://www.museocapodimonte.beniculturali.it/ Official website Museo di Capodimonte/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170220000740/http://www.museocapodimonte.beniculturali.it/ |date=2017-02-20 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:კაპოდიმონტე, მუზეუმი}}
[[კატეგორია:1757 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]]
[[კატეგორია:იტალიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>pxr18kgawzhvniojb1gciyn870a81lg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808234</id>
      <parentid>4808233</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:12:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808234</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12451" sha1="d4vxh9buni3g3s2fsv4nyb9urwbcroy" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = კაპოდიმონტეს მუზეუმი
| სურათი        = ReggiaCapodimonte.JPG
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1757]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = იტალია
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 193 055
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''კაპოდიმონტეს მუზეუმი''' ({{lang-it|Museo di Capodimonte}}) - ხელოვნების მუზეუმი, რომელიც მდებარეობს კაპოდიმონტეს სასახლეში, გრანდიოზული ბურბონის სასახლეში [[იტალია|იტალიაში]], [[ნეაპოლი|ნეაპოლში]]. მუზეუმი არის ნეაპოლიტანური ფერწერისა და დეკორატიული ხელოვნების მთავარი საცავი, ასევე, აქ ინახება რამდენიმე მნიშვნელოვანი ნამუშევარი სხვა იტალიური ფერწერის სკოლებიდან და მნიშვნელოვანი ძველი რომაული ქანდაკება. ეს არის ერთ-ერთი უდიდესი მუზეუმი [[იტალია|იტალიაში]]. მუზეუმი გაიხსნა [[1957]] წელს.&lt;ref&gt; [[:en:Enciclopedia_Italiana|''Enciclopedia Italiana'']]  (in Italian). Enciclopedia Italiana. Archived from the original on February 19, 2021. Retrieved February 19, 2021.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
მუზეუმის უზარმაზარი კოლექცია  სათავეს იღებს1738 წლიდან. იმ წლის განმავლობაში ნეაპოლისა და სიცილიის მეფე [[ჩარლზ VII]]- მ (მოგვიანებით ჩარლზ III, ესპანეთის მეფე) გადაწყვიტა აეშენებინა სანადირო სახლი კაპოდიმონტეს გორაზე, მაგრამ შემდეგ გადაწყვიტა, რომ ნაცვლად იმისა, რომ აეშენებინათ გრანდიოზული სასახლე, ნაწილობრივ იმიტომ, რომ მისი არსებული რეზიდენცია, პორტიჩის სასახლე, ძალიან მცირე იყო მისი სასამართლოს მოსაწყობად და ნაწილობრივ იმიტომ, რომ მას სჭირდებოდა სადმე განსახორციელებლად ზღაპრული ფარნესის ხელოვნების კოლექცია, რომელიც მან მემკვიდრეობით მიიღო დედის, [[ისაბელ ფარნეზე|ელიზაბეტ ფარნეზესგან]], უკანასკნელი შთამომავლისგან - უკანასკნელი წარმომადგენელი დამოუკიდებელი დუკალური ოჯახის.

წლების განმავლობაში სასახლე გაფართოვდა და სავსე იყო ხელოვნების ნიმუშებით. [[1787]] წელს, იაკობ ფილიპ ჰაკერტის რჩევით, შეიქმნა ლაბორატორია ნახატების აღდგენისთვის.

როდესაც პართენოპეის რესპუბლიკა გამოცხადდა [[1799]] წელს, მეფე ფერდინანდ IV გაიქცა პალერმოში ნელსონის ბორტზე და თან წაიღო მუზეუმიდან ყველაზე ძვირფასი ნივთები. რაც დარჩა, გაძარცვეს გენერალ ჩემპიონის ფრანგმა ჯარებმა, რომლებიც იქ გადაიყვანეს 1799 წელს რესპუბლიკის ხანმოკლე სიცოცხლეში. მოგვიანებით [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] ხელახალი ოკუპაციის ათი წლის განმავლობაში (1806-1815) ხელოვნების კოლექცია გადაეცა ნეაპოლის ეროვნულ არქეოლოგიის მუზეუმს. როდესაც მეფე ფერდინანდი სიცილიიდან დაბრუნდა [[1815]] წელს, მან დაასაქმა მრავალი მხატვარი და მოქანდაკე, რომ იმუშაონ სასახლის გადაკეთებაზე. იგი საბოლოოდ დასრულდა [[1840]] წელს და დაემატა გალერეა, სადაც განთავსებულია თანამედროვე ხელოვნების ნიმუშები.

მას შემდეგ, რაც [[1861]] წელს სასახლე გადავიდა სავოიის სახლში, რამდენიმე ნამუშევარი დაემატა ხელოვნების კოლექციებს, რამაც დომენიკო მორელი დანიშნა კონსულტანტად ახალი შენაძენებისთვის. მათ ასევე დაამატეს ისტორიული ცეცხლსასროლი იარაღისა და სხვა იარაღის ფართო კოლექცია. [[1866]] წელს, საქსონიის მარია ამალიას ბუდუარი გადავიდა კაპოდიმონტეში პორტიჩის სასახლიდან, ხოლო [[1877]] წელს რომაული ეპოქის მარმარილოს იატაკი ჩამოიტანეს რომაული ვილიდან კაპრიზე.

მონარქიის დასრულების შემდეგ, სასახლე [[1950]] წელს გახდა წმინდა ეროვნული მუზეუმი, ბევრი ექსპონატი დაბრუნდა ეროვნული მუზეუმიდან.

[[2016]] წლის მონაცემებით მუზეუმს 193 055 მნახველი ჰყავდა. &lt;ref&gt;[http://www.beniculturali.it/mibac/multimedia/MiBAC/documents/feed/pdf/Tabella-imported-64702.pdf &quot;Dati visitatori&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170110014613/http://www.beniculturali.it/mibac/multimedia/MiBAC/documents/feed/pdf/Tabella-imported-64702.pdf |date=2017-01-10 }} (PDF). ''beniculturali.it''. Retrieved 25 January 2017.&lt;/ref&gt;

== კოლექცია ==
პირველ და მეორე სართულებზე განთავსებულია '''Galleria Nazionale''' (ნაციონალური გალერეა), მე –13 – მე –18 საუკუნეების ნახატებით, მათ შორის [[კარავაჯო|კარავაჯოს]], [[რაფაელი|რაფაელის]], [[ტიციანი|ტიციანის]], [[ელ გრეკო|ელ გრეკოს]], [[ჯოვანი ბელინი|ჯოვანი ბელინის]], [[სიმონ მარტინი|სიმონ მარტინის]], [[მასაჩიო|მასაჩიოს]], [[ლორენცო ლოტო|ლორენცო ლოტოს]], [[ჯორჯო ვაზარი|ჯორჯო ვასარის]], [[იაკობ ფილიპ ჰაკერტი]] და მრავალი სხვა. მუზეუმი არის საუკეთესო ადგილი ნეაპოლიტანური სკოლის ნახატების სანახავად, რომელიც ხშირად არ არის შეფასებული ფართო სამყაროს მიერ, იუზეპე დე რიბერას, ლუკა ჯორდანოს, ნეაპოლიტანური კარავაგისტისა და მრავალი სხვა დიდი სამფლობელოებით. პირველი სართულის დიდ ნაწილს იკავებს კლასიკური, ძირითადად რომაული, მონუმენტური ქანდაკების ბრწყინვალე ფარნესული კოლექციის ნაწილი, რომელიც შემორჩენილია აქ და ნეაპოლის ეროვნულ არქეოლოგიურ მუზეუმში მეტწილად ხელუხლებელი.

სამეფო ბინები აღჭურვილია მე -18 საუკუნის ანტიკური ავეჯით და ფაიფურისა და მაჯოლიკის კოლექციით სხვადასხვა სამეფო რეზიდენციიდან.

== ლიტერატურა ==

* [https://www.amazon.com/Museo-di-Capodimonte/dp/8836525776 Museo di Capodimonte] - amazon.com

* {{cite book |language= it |author= Nicola Spinosa |title= Capodimonte |publisher = Electa |location= Milan |year= 1999 |isbn= 88-435-8613-0}}
* Le Guide di Dove - Campania, Corriere della sera, 2007.
* Il Museo di Capodimonte, valori di Napoli, Pubblicomit, 2002.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [https://www.tripadvisor.com/Attraction_Review-g187785-d195506-Reviews-Museo_e_Real_Bosco_di_Capodimonte-Naples_Province_of_Naples_Campania.html კაპოდიმონტეს მუზეუმი]

* [https://useum.org/museum/Museo-Nazionale-di-Capodimonte კაპოდიმონტეს მუზეუმი]

* [http://www.museocapodimonte.beniculturali.it/ Official website Museo di Capodimonte/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170220000740/http://www.museocapodimonte.beniculturali.it/ |date=2017-02-20 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:კაპოდიმონტე, მუზეუმი}}
[[კატეგორია:1757 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:იტალიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>d4vxh9buni3g3s2fsv4nyb9urwbcroy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლუიზიანას თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>516898</id>
    <revision>
      <id>4808278</id>
      <parentid>4807192</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:22:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808278</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11893" sha1="e4oxfaatasrttwdocgcuh8zbvsv2a3m" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ლუიზიანას თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი
| სურათი        =   Louisiana greenery.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = მუზეუმის ბაღი
| დაარსდა       = [[1958]] წ.
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[დანია]], [[ჰუმლებეკი]]
| პოზრუკა =  
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       = 
| ექსპონატი      =  
| კლასიფიკაცია   =  ხელოვნების მუზეუმი
| ვიზიტორები   = 724,580 (2015) &lt;ref&gt;https://sn.dk/Fredensborg/Kunstmuseet-Louisiana-i-vanvittig-publikumsrekord/artikel/542859&lt;/ref&gt;
| დირექტორი    =   
| პრეზიდენტი   = პოულ ერიკ ტეინერი
| კურატორი     = 
| საიტი      =    https://louisiana.dk/
}}

'''ლუიზიანას თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი''' - თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი დანიაში, ქალაქ  ჰუმლებეკში, [[ერესუნის სრუტე|ერესუნის სრუტეს]] ნაპირზე.  მდებარეობს [[კოპენჰაგენი|კოპენჰაგენიდან]] 35 კმ-ით ჩრდილოეთით და [[ჰელსინგორი|ჰელსინგორიდან]] 10 კმ-ით სამხრეთით, ჩრდილოეთი ზელანდიის რეგიონში. მუზეუმი პოპულარობით მსოფლიო ასეულში შედის და დანიაში ყველაზე პოპულარული ხელოვნების მუზეუმია  &lt;ref&gt;https://www.cofman.com/attraktioner/louisiana.htm&lt;/ref&gt; მუდმივი კოლექციით სპეციალიზირდება [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] შემდგომი პერიოდის ხელოვნებაზე, თუმცა დროებით გამოფენებში სხვა პერიოდების მხატვრებიც ჩნდებიან. ითვლება ასევე თაბამედროვე დანიური არქიტექტურის მნიშვნელოვან მიღწევად.

==ისტორია==

მუზეუმის სახელწოდება ეკუთვნის ალექსანდერ ბრუნს - მომავალი მუზეუმის შენობის პირველ მფლობელს. მან მაშინდელ ვილას &quot;ლუიზიანა&quot; სამი ცოლის პატივსაცემად დაარქვა. სამივეს ლუიზა ერქვა. &lt;ref&gt;https://louisiana.dk/museet/louisianas-historie/&lt;/ref&gt; მუზეუმი დაარსებული იყო 1958 წელს კნუდ ვ. იენსენის მიერ. ვილის მუზეუმად გადასაქცევად მან არქიტექტორები ვილჰელმ ვოლერტი და იერგენ ბო მოიწვია. ახალი მუზეუმის პირველი ვერსია სამი სივრცისგან შედგებოდა, რომლებსაც მინის დერეფნები აკავშირებდა. იენსენმა შეინარჩუნა შენობის ძველი სახელწოდება. შემდგომში მუზეუმი რამდენიმეჯერ გაფართოვდა, თანამედროვე მდგომარეობას მან 1991 წელს მიაღწია. &lt;ref&gt;&quot;Louisiana&quot;, Journal (in Danish), Post Danmark Frimærker (3/08), pp. 2–5, May 2008&lt;/ref&gt; 

თავდაპირველად ვოლერტი მუზეუმის დანიური ხელოვნებისთვის მიძღვნას აპირებდა, მაგრამ დაარსებიდან რამდენიმე წელიწადში მუზეუმმა სხვა ქვეყნების ხელოვნების ნიმუშების შეგროვებაც დაიწყო. 1975 წელს მუზეუმის ტერიტორიაზე საკონცერტო დარბაზი გაიხსნა. 2012 წლის ნოემბერში შეიქმნა მუზეუმის ვებ-ტელეარხი &quot;Louisiana TV&quot;, რომლის მიზანი მუზეუმის კულტურული პლატფორმის სტატუსის გაძლიერება იყო, 2013 წელს კი  შეიქმნა &quot;Louisiana Music&quot; - მუზეუმის საკონცერტო დარბაზში გადაღებული მუსიკალური კლიპებისკენ მიძღვნილი ვებ-გვერდი.

==არქიტექტურა==

მუზეუმიდ შენობა 1958 წლის განახლებამდე და მუზეუმად ქცევამდე არისტოკრატის ვილა იყო.  თანამედროვე შენობა შესრულებულია 1950-იანი წლებისთვის დამახასიათებელ მოკრძალებულ მოდერნისტულ სტილში ჰორიზონტალური ხაზების სიჭარბით, თეთრი კედლებით და მუქი წითელი ფირფიტული ჭერით. არქიტექტორებმა იერგენ ბომ დავილჰელმ ვოლერტმა შენობის დიზაინი სპეციალურად შეუთავსეს გარშემო ბუნებას და ლანდშაფტს, ამას ხელს უწყობს კედლებში ჩასმული მინის პანელები. შთაგონების წყაროდ ბოსთვის და ვოლერტისთვის კალიფორნიული და მინიმალისტური [[იაპონური არქიტექტურა]] გახდა.

მოგვიანებით მუზეუმი შვიდჯერ გაფართოვდა. მუზეუმის თავდაპირველი სივრცე დღეს მუზეუმის ჩრდილოეთ ნაწილად ითვლება. დასავლეთი ნაწილი და დამატებითი ორი სართული შენობას 1966 და 1971 წელს დაემატა, ასევე როგორც საკონცერტო დარბაზი 1976 წელს. 1982 წლის აგებული სამხრეთი ნაწილი გამოირჩევა უფრო ფართო საგამოფენო სივრცით და უფრო მაღალი ჭერით. 1991 წლის ბოლო სერიოზულმა გაფართოებამ მუზეუმს წრიული ფორმა მისცა.

===საკონცერტო დარბაზი===

საკონცერტო დარბაზი მუზეუმის დასავლეთ მხარეს 1976 წელს დაემატა. დარბაზის აკუსტიკა შემუშავებულია კამერული მუსიკისთვის, თუმცა დარბაზში სხვადასხვა ჟანრის კონვერტები და არამუსიკალური ღონისძიებებიც ტარდება, მათ შორის ლექციები, დებატები, სიმპოზიუმები და ა.შ. დარბაზის სკამების დიზაინის ავტორია დანიელი დიზაინერი პოულ კიერჰოლმი, უკანა კედელი კი მოხატულია ამერიკელი მხატვრის სემ ფრენსისის მიერ.

2007 წელს დაიწყო დარბაზში მუსიკალური ფილმების და კლიპების გადაღების პროექტი, რომელსაც კლიპების ფრანგი რეჟისორი სტეფან ობე ხელმძღვანელობდა. პროექტის ფარგლებში შექმნილი მასალა &quot;Lousiana Music&quot;-ის ოფიცუალურ ვებ-გვერდზეა ხელმისაწვდომი.

===სკულპტურის ბაღი===

მუზეუმის გარშემო ტერიტორიაზე მოწყობილია თანამედროვე სკულპტურის ბაღი. ბაღის კოლექციაში წარმოდგენილია ისეთი მოქანდაკეების ნამუშევრები, როგორც ჟან არპი, მაქს ერნსტი, მაქს ბილი, ალექსანდერ კარდელი, ენზო კუჩი, ჰენრი ლორენსი, ლუის ბურჟუა, ჯოან მირო, დანი კარავანი, ჰენრი მური და სხვები. სკულპტირები მოთავსებულია ან ინდივიდუალურად ბაღის გარშემო, ან განცალკევებულ სივრცეებში. &lt;ref&gt;https://www.cofman.com/attraktioner/louisiana.htm&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==

* [https://louisiana.dk/ ოფიციალური გვერდი]
*
* [https://channel.louisiana.dk/ ლუიზიანას მუზეუმის არხის გვერდი]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია: დანიის მუზეუმები]] [[კატეგორია: სკანდინავიის მუზეუმები]] [[კატეგორია: ხელოვნების მუზეუმები]]</text>
      <sha1>e4oxfaatasrttwdocgcuh8zbvsv2a3m</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბრილიანტის ფონდი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517102</id>
    <revision>
      <id>4808218</id>
      <parentid>4546525</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:05:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808218</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20048" sha1="flz73lk97mgqqrum95ksxv42npospsg" xml:space="preserve">{{მანქანური თარგმანი}}
{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ბრილიანტის ფონდი
| სურათი        = USSR 3999-4004.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1967]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''რუსეთის ბრილიანტის ფონდი''' ({{lang-ru|Алма́зный фонд Российской Федера́ции}}) - გამოფენა, რომელიც გაიხსნა [[1967]] წელს [[მოსკოვის კრემლი]]ს [[კრემლის იარაღის პალატა|იარაღის პალატაში]]. ფონდის კოლექცია მოიცავს XVIII-XX საუკუნეების საიუველირო ხელოვნების შედევრებს, ასევე ისტორიულ და მხატვრულ ღირებულების ნუგბარებსა და ძვირფას ქვებს&lt;ref&gt;[http://www.gokhran.ru/ru/diamond-fund/history.phtml История создания Алмазного фонда] Гохран России. Официальный сайт. &lt;small&gt;Дата обращения: 14 августа 2017.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

ბრილიანტის ფონდის კოლექცია დაარსდა [[პეტრე I დიდი|პეტრე I]]– ის მმართველობის ქვეშ. ძვირფასი ექსპონატების უმეტესი ნაწილი მიიღო [[ელიზაბეტ პეტროვნა|ელიზაბეტ პეტროვნასა]] და [[ეკატერინე II]]– ის დროს, ხოლო შემდეგ შეავსეს [[რომანოვები|რომანოვების]] მეფობის დროს. კოლექცია ატარებდა სხვადასხვა სახელებს: სამეფო გამქირავებელი, ბრილიანტის ოთახი, საკუჭნაო No1 კამერალური დეპარტამენტის კაბინეტი მისი იმპერიული უდიდებულესობისა. ასევე იცვლებოდა მისი ადგილმდებარეობაც - გვირგვინისა და სამკაულების კოლექცია არაერთხელ გადავიდა ზამთრის სასახლის სხვადასხვა შენობაში&lt;ref&gt;''Зимин И., Соколов''  [https://books.google.ru/books?id=rV1AAQAAQBAJ&amp;pg=PT405&amp;dq=%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F+%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F%20%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&amp;f=false Бриллиантовая комната Зимнего дворца] Ювелирные сокровища Российского императорского двора. — Москва: Центрполиграф, 2013. — 784 с. — 3000 экз. — &lt;nowiki&gt;ISBN 978-5-227-04568-3&lt;/nowiki&gt;.&lt;/ref&gt;.

ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ, ბრილიანტის ოთახის კოლექცია გადაეცა მოსკოვის სახელმწიფო სახაზინო დეპოზიტარს [[ნარკომფინი|ნარკომფინს]]. კოლექციის ძვირფასი ნივთების მნიშვნელოვანი ნაწილი დაიკარგა რომანოვების დინასტიის სამკაულების მასობრივი გაყიდვის დროს [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა მთავრობის]] მიერ&lt;ref&gt;''Бунич И.'' Золото партии. Историческая хроника. — Санкт-Петербург: Шанс, 1994. — &lt;nowiki&gt;ISBN 5-85976-208-9&lt;/nowiki&gt;.&lt;/ref&gt;.

[[1967]] წლიდან კოლექცია ივსება უნიკალური ქვებით რუსული საბადოებიდან და თანამედროვე იუველირების ნამუშევრებით.

== ბრილიანტის ფონდის გამოფენა ==
[[1967]] წლის [[2 ნოემბერი|2 ნოემბერს]], საბჭოთა ხელისუფლების ჩამოყალიბების ორმოცდამეათე წლისთავის აღსანიშნავად, გაიხსნა [[სსრკ]] ბრილიანტის ფონდის გამოფენა. ის უნდა გაგრძელებულიყო ერთი წელი - 1967 წლის ნოემბრიდან 1968 წლის ნოემბრამდე, მაგრამ საზოგადოების დიდი ინტერესის გამო, ექსპოზიცია მუდმივი გახდა. მომდევნო 40 წლის განმავლობაში გამოფენას ეწვია დაახლოებით ოთხი მილიონი ადამიანი&lt;ref&gt;[http://federalbook.ru/files/FS/Soderjanie/FS-21/IV/Ribkin.pdf Алмазный фонд России] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304194641/http://federalbook.ru/files/FS/Soderjanie/FS-21/IV/Ribkin.pdf |date=2016-03-04 }} Экономика и финансы. — 2011. — С. 281—286. &lt;small&gt;Архивировано 4 марта 2016 года.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

XX საუკუნის 70-იან წლებში საიუველირო ხელოვნების ექსპერიმენტული ლაბორატორია, რომელიც გაიხსნა 1965 წელს სახელმწიფო ნიშნით, როსტოვცევის ხელმძღვანელობით, გადავიდა გოხრანის სტრუქტურაში&lt;ref&gt;[http://www.gokhran.ru/ru/diamond-fund/experimental-laboratory/index.phtml Экспериментальная лаборатория] гохран России. Официальный сайт. &lt;small&gt;Дата обращения: 14 августа 2017.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;. ლაბორატორიის მთავარი მიზანი იყო ბრილიანტის ფონდიდან დაკარგული ნივთების ხელახლა შექმნა. მისი საიუველირო ნაწარმოებების წყალობით, კოლექციამ მიიღო ახალი ღირებული ექსპონატები, მაგალითად, ''«Русская красавица», «Русское поле», бриллиантовую «Розу», «Цветочная фантазия»'' და სხვა.

გოხრანის სპეციალური ქვედანაყოფი მუშაობდა კოლექციაში შენახული სამკაულების ღირებულების შეფასებაზე და მსოფლიო ბაზარზე მისი გაყიდვის შესაძლებლობის დადგენაზე. მაგალითად, ბრილიანტის ფონდმა მიიღო შემოთავაზება უცნობი დასავლური ფირმისგან ბრილიანტის ვარდის შეძენის შესახებ, მაგრამ გარიგება არ განხორციელდა, რადგან მხარეები ვერ შეთანხმდნენ ფასზე&lt;ref&gt;[http://www.itogi.ru/archive/2003/10/78779.html Бриллианты навсегда] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170901201613/http://www.itogi.ru/archive/2003/10/78779.html |date=2017-09-01 }} // Итоги. — 2011. — 03 март (№ №10 (352)).&lt;/ref&gt;.

1991 წელს რუსეთის გოხრანმა მიიღო რუსეთის ფედერაციის ეკონომიკისა და ფინანსების სამინისტროს დაქვემდებარებული ძვირფასი ლითონებისა და ძვირფასი ქვების კომიტეტის სტატუსი (რუსეთის ფედერაციის კომდრაგმეტი). 1992 წლიდან რუსეთის გოხრანი არის რუსეთის ფედერაციის ძვირფასი ლითონებისა და ძვირფასი ქვების კომიტეტის წევრი (როსკომდრაგმეტი). 1996 წელს როსკომდრაგმეტი დაიშალა. მისი ამჟამინდელი ფორმით, რუსეთის გოხრანი შეიქმნა რუსეთის ფედერაციის მთავრობის 1996 წლის 21 ნოემბრის განკარგულებით.&lt;ref&gt;[http://www.gokhran.ru/ru/diamond-fund/history.phtml История создания Алмазного фонда] Гохран России. Официальный сайт. &lt;small&gt;Дата обращения: 14 августа 2017.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;

== საქმიანობა ==
ბრილიანტის ფონდის მონაცემებით, [[2016]] წელს გამოფენას ესწრებოდა 120 ათასი ადამიანი, გამოქვეყნდა აუდიო სახელმძღვანელო ექვს ენაზე&lt;ref&gt; [http://www.gokhran.ru/ru/press/interviews_and_comments/document1130.phtml Храни их Гохран] (11 мая 2016). &lt;small&gt;Дата обращения: 14 августа 2017.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

ბრილიანტის ფონდის კოლექციის უნიკალურ ნივთებს აქვთ შეზღუდული ჩვენების შესაძლებლობები. უფრო ფართო აუდიტორიისთვის მათი ისტორიული ღირებულებების გაცნობის მიზნით, ასევე ფონდის უსაფრთხოების მიზნით, 2018 წელს დაიწყო პროექტი კოლექციის მთავარი საგანძურის ოპტიკური ასლების შესაქმნელად. ამისათვის მეცნიერები იყენებენ [[იური დენისიუკი|იური დენისიუკის]] მხატვრულ ჰოლოგრაფიულ ტექნიკას ულტრა რეალისტური ჰოლოგრამების-ოპტოკლონების შესაქმნელად. ეს ასლები აღადგენს ორიგინალების ყველა ოპტიკურ თვისებას, მათ შორის ძვირფასი ქვებისა და ლითონების ბრწყინვალებას და ანარეკლს. 2018 წლის დასაწყისში შეიქმნა ათი ოპტოკლონი, მათ შორის: წმინდა ეკატერინესა და წმინდა [[ალექსანდრე ნევსკი|ალექსანდრე ნევსკის]] ორდენები, [[ეკატერინე II]]- ის ტურმალინის მშვილდი და სხვა&lt;ref&gt; [https://mir24.tv/news/16295965/sokrovishcha-almaznogo-fonda-rossii-skopirovali-v-gologrammy Сокровища алмазного фонда России скопировали в голограммы] Телеканал «Мир 24» (15 марта 2018). &lt;small&gt;Дата обращения: 17 сентября 2019.Архивировано 12 сентября 2019 года.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== კრიმინალი ==
[[1998]] წელს რუსი ბიზნესმენი ანდრეი კოზლენოკი, Golden ADA- ს თანადამფუძნებელი, საბერძნეთში დააპატიმრეს გოხრანიდან 187 მილიონი დოლარის ძვირფასი ნივთების მოპარვის ბრალდებით. [[2001]] წლის [[17 მაისი|17 მაისს]] მოსკოვის საქალაქო სასამართლომ კოზლენოკი დამნაშავედ ცნო ფართომასშტაბიანი თაღლითობისთვის და მიესაჯა ექვსი წლით თავისუფლების აღკვეთა.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://communitarian.ru/novosti/kriminal/byvshiy_rukovoditel_gohrana_rossii_vladimir_rybkin_pokonchil_s_soboy_11032016/ Бывший руководитель Гохрана России Владимир Рыбкин &quot;покончил с собой&quot;?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170901201929/http://communitarian.ru/novosti/kriminal/byvshiy_rukovoditel_gohrana_rossii_vladimir_rybkin_pokonchil_s_soboy_11032016/ |date=2017-09-01 }}  Институт Высокого Коммунитаризма (11 апреля 2016). &lt;small&gt;Дата обращения: 14 августа 2017.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; მის საქმეზე მუშაობის შედეგად, 40 მილიონ დოლარზე მეტი დაუბრუნდა გოხრანს: ეს იყო 15.5 მილიონი აშშ დოლარი უცხოურ ვალუტაში, ბრილიანტები და უხეში ბრილიანტები დაახლოებით 26 მილიონი დოლარის ღირებულების, ვერცხლის ნივთები (დაახლოებით 200 ათასი აშშ დოლარი).&lt;ref&gt;[https://mgimo.ru/about/news/departments/181731/ Интервью заведующего кафедрой адвокатуры Алексея Александровича Клишина/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170901201616/https://mgimo.ru/about/news/departments/181731/ |date=2017-09-01 }}  Новая адвокатская газета. — 2010. — Декабрь (№ №23 (088)).&lt;/ref&gt;

გოხრანის საიუველირო ნაწარმის ქურდობის შესახებ დიდი სკანდალი მოხდა [[2015]] წელს, როდესაც რუსულმა კომპანიამ &quot;Севералмаз&quot; ჩაატარა სამუშაოები ფონდის დასალაგებლად, რის შემდეგაც გაქრა ოთხი ქვა, მინიმალური სადაზღვევო ღირებულებით 500 ათასი აშშ დოლარი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== ლიტერატურა == 
Альбомъ Коронации Ихъ Императорскимъ Величествъ. — Москва: Русское Т-во печати и издательск. Дела, 1896. — С. 15. — 78 с.
Выскочков Л. В. Будни и праздники императорского двора. — СПб.: Питер, 2012. — С. 154. — 496, [32] с. — ISBN 978-5-459-00388-8.
Екатерина II и Г. А. Потемкин. Личная переписка (1769-1791) / Лопатин В. С.. — Москва: Наука, 1997. — С. 131.
Милашев В. А. Алмаз: Легенды и действительность / Отв. ред. А. Н. Олейников. — 2-е изд. — Л.: Недра. Ленингр. отд-ние, 1981. — С. 18. — 161 с.
Мосякин А. Г. Продажа // Огонёк. — 1989. — № 6–8, 19.
Мосякин А. Г. Мандат № 2739 // Вечерний Ленинград. — 1990. — 19–20 ноября.
Мосякин А. Г. Антикварный экспортный фонд // Наше наследие. — 1991. — № № 2–3.
Мосякин А. Г. За пеленой янтарного мифа. Сокровища в закулисье войн, революций, политики и спецслужб. — М.: Росспэн, 2008. — 615 с. — ISBN 978-5-8243-0951-5.
Рыбкин В. Б. Алмазный фонд России // Экономика и финансы. — 2011. — С. 281—286. Архивировано 4 марта 2016 года.
Сингаевский В. Н. Самые дорогие ювелирные украшения. — Москва: Астрель, 2010. — С. 59. — 160 с. — ISBN 978-5-271-30389-0.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=uA96ANlITR0 Фильм] Сергея Брилёва «Национальная сокровищница России», 2014.
* [https://www.vesti.ru/doc.html?id=2955710# Репортаж] телеканала «Вести», 2017.
* {{YouTube|id=dOowJ6BDCkY|title=Экскурсия в алмазный фонд СССР в 1969 году}}
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბრილიანტის, ფონდი}}
[[კატეგორია:მოსკოვის კრემლი]]
[[კატეგორია:მოსკოვის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:რუსეთის საიუველირო ხელოვნება]]</text>
      <sha1>flz73lk97mgqqrum95ksxv42npospsg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სამხედრო გალერეა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517235</id>
    <revision>
      <id>4808260</id>
      <parentid>4807171</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808260</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20473" sha1="3up3798qxq10d15ff9nbbchwf3l0e70" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სამხედრო გალერეა
| სურათი        = Galereja 1812.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''სამხედრო გალერეა''' ({{lang-ru|Военная галерея}}) - [[სანქტ-პეტერბურგი|პეტერბურგის]] [[ზამთრის სასახლე (სანქტ-პეტერბურგი)|ზამთრის სასახლის]] ერთ-ერთი გალერეაა. იმპერატორ [[ალექსანდრე I დიდი|ალექსანდრე I]]- ის მიერ ჩაფიქრებული გალერეის პროტოტიპი იყო ვინდსორის სასახლის ერთ -ერთი დარბაზი, რომელიც ეძღვნებოდა [[ვატერლოოს ბრძოლა|ვატერლოოს ბრძოლის]] ხსოვნას, რომელშიც კონცენტრირებული იყო ერთა ბრძოლაში მონაწილეთა პორტრეტები. გალერეა შედგება რუსი გენერლების 332 პორტრეტისგან, რომლებიც მონაწილეობდნენ [[1812]] წლის სამამულო ომში. პორტრეტები დახატა [[ჯორჯ დოუ|ჯორჯ დოუმ]] და მისმა თანაშემწეებმა ა. ვ. [[პოლიაკოვი|პოლიაკოვმა]] და ვ. ა. [[გოლიკე|გოლიკემ]].

დოუს, პოლიაკოვისა და გოლიკეს მიერ დახატული პორტრეტების გარდა, გალერეაში უკვე 1830 -იან წლებში განთავსებული იყო ალექსანდრე I- ისა და მისი მოკავშირეების დიდი საცხენოსნო პორტრეტები - პრუსიის მეფე [[ფრიდრიხ ვილჰელმ III (პრუსია)|ფრიდრიხ ვილჰელმ III]] და ავსტრიის იმპერატორი [[ფრანც I (ავსტრია)|ფრანც I]]. პირველი ორი დაიხატა ბერლინის სასამართლოს მხატვარის ფ. კრუგერის, მესამე - ვენის მხატვრის იპ კრაფტის მიერ. თავდაპირველად გალერეაში განთავსებული იყო დოუ -ს მიერ რუსეთის იმპერატორის საცხენოსნო პორტრეტი - ამ პორტრეტმა გამოიწვია მრავალი პრეტენზია და საბოლოოდ კრუგერის პორტრეტით შეიცვალა [1].

საბჭოთა პერიოდში, გალერეა შეავსეს ოთხი პორტრეტით - ოფიცერი (კაპიტანი ვ.მ. [[ლავრენტიევი]]) და სამი ქვედა წოდება (გრენადირი ი.გ. იამნიკი, არაკომერციული ოფიცერი, რომლებიც მონაწილეობდნენ 1812 წლის სამამულო ომში და 1813-1814 წლების საზღვარგარეთულ ექსპედიციებში. ეს პორტრეტები ასევე შესრულებულია ჯორჯ დოუს მიერ. მოგვიანებით გალერეას დაემატა პიტერ ფონ ჰესის ორი ნამუშევარი - &quot;[[ბოროდინოს ბრძოლა]]&quot; და &quot;ფრანგების უკან დახევა მდინარე ბერეზინას გასწვრივ&quot;.

დარბაზი, სადაც განთავსებული იყო გალერეა, დაპროექტებულია არქიტექტორ [[კარლ როსი|კარლ როსის]] მიერ და აშენებულია [[1826]] წლის ივნისიდან ნოემბრამდე. მან შეცვალა რამდენიმე პატარა ოთახი ზამთრის სასახლის მთავარი ბლოკის შუაგულში - თეთრ გალერეასა და დიდი ტახტის ოთახს შორის, სასახლის ეკლესიიდან რამდენიმე ნაბიჯის მანძილზე. დარბაზის გახსნის ცერემონია შედგა [[1826]] წლის 25 დეკემბერს. გალერეის გახსნისას ბევრი პორტრეტი ჯერ კიდევ არ იყო დახატული და კედლებზე იყო მოთავსებული ჩარჩოები, დაფარული მწვანე რეპებით, სახელის ფირფიტებით. როგორც ისინი ხატავდნენ, ნახატები მოთავსებული იყო მათ ადგილას. პორტრეტების უმეტესობა დახატულია ცხოვრებიდან, ხოლო ადრე დახატული პორტრეტები გამოიყენებოდა უკვე გარდაცვლილი ან გარდაცვლილი პერსონაჟებისთვის. [[1812]] წლის ომის ცამეტი დაღუპული გმირის სურათი ვერ იქნა ნაპოვნი; ამასთან დაკავშირებით, მათთვის დაცული ადგილები დაფარულია მწვანე აბრეშუმით.

[[1837]] წლის 17 დეკემბერს ზამთრის სასახლეში დაწყებულმა ხანძარმა გაანადგურა ყველა დარბაზის გაფორმება, მათ შორის სამხედრო გალერეა. მაგრამ არც ერთი პორტრეტი არ დაშავებულა. გალერეის ახალი გაფორმება გაკეთდა ვ.პ.სტასოვის ნახატების მიხედვით. არქიტექტორმა მოახდინა გარკვეული ცვლილებები, რამაც გალერეას მისცა საზეიმო და მკაცრი და უფრო შთამბეჭდავი გარეგნობა: გალერეის სიგრძე გაიზარდა თითქმის 6 მ -ით.

== გალერეა ==
სამხედრო გალერეაში უნდა განთავსებულიყო ნაპოლეონის ჯარების წინააღმდეგ საომარ მოქმედებებში 1812-1814 წლებში მონაწილე გენერლები. გენერალური შტაბის ინსპექციის დეპარტამენტმა შეადგინა გენერალთა წინასწარი სიები, რომლებსაც შეიძლება მიენიჭათ სამხედრო გალერეაში შესვლის უფლება [3]. 1819 წლის დეკემბერში, გენერალური შტაბის მიერ სიები გადაეცა სპეციალურ სასერტიფიკაციო კომიტეტს, რომელიც შეიქმნა 1814 წლის 18 აგვისტოს (30), სამხედრო გალერეაში შესვლის ღირსი გენერლების დასადასტურებლად. 1820 წლის აგვისტოში სასერტიფიკაციო კომიტეტმა დაასრულა მუშაობა&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;''А. А. Подмазо.''  [http://www.museum.ru/museum/1812/Persons/VGZD/kritika_05.html#r1 Декабристы и военная галерея]  museum.ru (2008).&lt;/ref&gt;.

თუმცა, ყველა გენერალს, რომელიც აკმაყოფილებს სამხედრო გალერეაში შეყვანის კრიტერიუმებს, არ მიენიჭა მასში წარმომადგენლობის უფლება. მაგალითად, გენერალ-მაიორი გრაფი [[დიმიტრიევ-მამონოვი|დიმიტრიევ-მამონოვის]] კანდიდატურა არ განიხილებოდა, რადგან მისი ოფიციალური სია არ გადაეცა სასერტიფიკაციო კომიტეტს,  ორლოვი, რომელმაც მიიღო გენერალ-მაიორის წოდება პარიზის აღებისათვის, 1814 წელს, გაურკვეველი მიზეზის გამო, უარყოფილ იქნა სასერტიფიკაციო კომიტეტის მიერ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;, ხოლო პ.პ. პასეკი პირადად იმპერატორმა [[ალექსანდრე I დიდი|ალექსანდრე I- მ]] სიიდან ამოიღო - ახსნის გარეშე. ამავდროულად, გრაფი A.A. არაკჩეევი, რომელიც ომის დროს ეწეოდა არმიის მომარაგებას და ლოჯისტიკურ დახმარებას, მაგრამ არ მონაწილეობდა საომარ მოქმედებებში, შედიოდა სამხედრო გალერეაში.

გენერალ -ლეიტენანტი ა.ვ. სიბირსკი დაამტკიცეს სამხედრო გალერეაში შესასვლელად [[1822]] წელს. [[1826]] წელს მისი გახსნისას პორტრეტი ჯერ კიდევ არ იყო მოხატული და კედელზე მწვანე აბრეშუმით დაფარული ჩარჩო იყო განთავსებული. [[1833]] წლის 22 ნოემბერს, საიმპერატორო სასამართლოს მინისტრმა, პრინცმა პ. ვ. ვოლკონსკიმ, იმპერატორ ნიკოლოზ I- ის ბრძანებით, ბრძანა არ დაეწყოთ მუშაობა ციმბირის პორტრეტზე. ამავდროულად, გალერეაში ცარიელი ჩარჩო დარჩა. 1836 წლის 3 იანვარს, გენერალ -ლეიტენანტი ა.ბ. ფოკის პორტრეტი განთავსდა სამხედრო გალერეაში, სიბირსკის ჯერ კიდევ დაუსრულებელი გამოსახულების ნაცვლად, „უმაღლესი სარდლობის“ მიერ. 

გენერალ -მაიორი, დეკემბრისტული მოძრაობის აქტიური ფიგურა, ს. ვ. [[ვოლკონსკი]] შედიოდა სამხედრო გალერეაში განთავსების სიაში. პორტრეტი, დახატული [[1823]] წელს&lt;ref&gt; [http://www.museum.ru/museum/1812/Persons/VGZD/kritika_02.html#r11 Загадки Военной галереи Зимнего дворца. II часть]   ''Прогулки по Эрмитажу''. museum.ru (2003).&lt;/ref&gt;, გადაეცა ჯორჯ დოუს სახელოსნოდან საიმპერატორო სასამართლოს მთავარ მარშალს [[1825]] წლის 7 სექტემბერს. არსებობს მოსაზრება, როგორც მასობრივ ცნობიერებაში&lt;ref&gt;[[:ru:Алексеев,_Сергей_Петрович_(писатель)|''С. П. Алексеев'']]  Портрет (1983). &lt;/ref&gt;, ისე ისტორიკოსებს შორის&lt;ref&gt;[[:ru:Глинка,_Владислав_Михайлович|''Глинка В. М.,'']]  ''Помарнацкий А. В.'' Военная галерея // Военная галерея Зимнего дворца. — 3-е изд. — &lt;abbr&gt;Л.&lt;/abbr&gt;: Искусство, 1981.&lt;/ref&gt;, რომ დეკემბრისტების აჯანყების შემდეგ დახატული პორტრეტი ამოღებულია გალერეიდან და ცარიელი ჩარჩო აბრეშუმით იყო დაფარული. თუმცა, ეს არ შეესაბამება იმ ფაქტს, რომ სამხედრო გალერეის დიზაინი დაიწყო [[1826]] წლის გაზაფხულზე, სენატის მოედანზე მომხდარი მოვლენებიდან რამდენიმე თვის შემდეგ. სამხედრო გალერეის დარბაზის მშენებლობა დაიწყო [[1826]] წლის ივნისში, ხოლო ვოლკონსკი სიკვდილით დასაჯეს (რაც შემდეგ შეიცვალა 20 წლიანი მძიმე შრომით). ბუნებრივია, სამამულო ომის დიდების დარბაზში სახელმწიფო დამნაშავის პორტრეტის განთავსება არ იყო დაგეგმილი. დასრულებული პორტრეტი იდგა ზამთრის სასახლის საწყობებში და აღმოაჩინეს მხოლოდ მე -20 საუკუნის დასაწყისში, როდესაც შეიცვალა საზოგადოების და მმართველი წრეების დამოკიდებულება დეკემბრისტების მიმართ&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. ვოლკონსკის პორტრეტი 1903 წელს გალერეაში განთავსდა ცარიელი ჩარჩოს ნაცვლად&lt;ref&gt;[http://www.museum.ru/museum/1812/Persons/VGZD/kritika_05.html#r1 Декабристы и военная галерея] museum.ru (2008). — «Ошибка, допущенная чиновниками Главного штаба, состояла в том, что Высочайшее разрешение на написание в галерею было получено в отношении генерал-майора Войска Донского Грекова 8-го. Во время Отечественной войны 1812 г. и Заграничных походов 1813—1814 гг. этот номер носил генерал-майор Пётр Матвеевич Греков, но при перенумерации после войны Донских офицеров и генералов этот номер получил полковник Г. В. Греков (П. М. Греков к этому времени уже умер).». &lt;small&gt;Дата обращения: 16 апреля 2011.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

== ლიტერატურა ==

* Военная галлерея Зимнего Дворца // [Верещагин, Василий Васильевич — Воинская повинность]. — &lt;abbr&gt;СПб.&lt;/abbr&gt; ; [&lt;abbr&gt;М.&lt;/abbr&gt;] : Тип. т-ва И. Д. Сытина, 1912. — С. 470. — (Военная энциклопедия : [в 18 т.] / под ред. К. И. Величко … [и др.] ; 1911—1915, т. 6).
* ''Глинка В. М., Помарнацкий А. В.'' Военная галерея // Военная галерея Зимнего дворца. — 3-е изд. — &lt;abbr&gt;Л.&lt;/abbr&gt;: Искусство, 1981.
* ''Гусаров А. Ю.'' Памятники в честь победы в Отечественной войне 1812 года. Во славу ратных дел. — &lt;abbr&gt;М.&lt;/abbr&gt;, 2012. — &lt;nowiki&gt;ISBN 978-5-227-03261-4&lt;/nowiki&gt;.
* ''Подмазо А. А.'' Образы героев Отечественной войны 1812 года: Военная галерея Зимнего дворца. — &lt;abbr&gt;М.&lt;/abbr&gt;: Русские витязи, 2013. — 864 с. — &lt;nowiki&gt;ISBN 978-5-903389-62-9&lt;/nowiki&gt;.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [https://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/explore/buildings/locations/room/B10_F2_H197/ Военная галерея 1812 года на сайте Эрмитажа]
* [http://www.museum.ru/museum/1812/Persons/VGZD/index.html Военная галерея Зимнего дворца в проекте «1812 год» (сайт «Музеи России», www.museum.ru)]

* {{cite web|url=http://www.museum.ru/museum/1812/Persons/VGZD/kritika_05.html#r1|title=Декабристы и военная галерея|author=А. А. Подмазо|date=2008|work=|publisher=museum.ru|accessdate=2011-04-16|lang=}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}


[[კატეგორია:სანქტ-პეტერბურგის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>3up3798qxq10d15ff9nbbchwf3l0e70</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სტროგანოვის სასახლე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517240</id>
    <revision>
      <id>4808262</id>
      <parentid>4807181</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:18:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808262</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18359" sha1="1dluwgpeodiht7q5yzsxhrwp80hg7rj" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სტროგანოვის სასახლე
| სურათი        = Строгановский дворец (2).jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1753-1754]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''სტროგანოვის სასახლე''' ({{lang-ru|Строгановский дворец}}) -  აშენდა არქიტექტორ [[ფრანჩესკო ბართოლომეო რასტრელი|ფრანჩესკო ბარტოლომეო რასტრელის]] მიერ 1753-1754 წლებში, ესაა უნიკალური რასტრელის &quot;ბაროკო-როკაილის სტილის&quot; ერთ-ერთი მაგალითი. ახლა ის არის რუსული სახელმწიფო მუზეუმის ფილიალი, რომელიც შენობას ეკუთვნის 1988 წლიდან. მისამართი: პეტერბურგი, ნევსკის პროსპექტი, 17 / ნაბ. მოიკა, 46. 

== ისტორია ==
არქიტექტორი რასტრელი, რომელიც აკონტროლებდა იმპერატრიცა [[ელიზაბეტ პეტროვნა|ელიზაბეტ პეტროვნასთვის]] ზამთრის სასახლის მშენებლობას, ცხოვრობდა სახლში, რომელიც შეიძინა ბარონმა ს.გ. [[სტროგანოვი|სტროგანოვმა]] [[1742]] წელს, მდინარის კუთხეში. უნდა აღინიშნოს, რომ რასტრელი არ მუშაობდა ნულიდან, არამედ ფართოდ გამოიყენებოდა ის სტრუქტურები, რომლებიც მან მემკვიდრეობით მიიღო ადრეული პერიოდიდან შენების შედეგად. 

რასტრელის მიერ აგებული სასახლე შედგება ორი შენობისაგან, რომელსაც აქვს შიდა ეზო, ფასადები, როგორც თავად არქიტექტორი წერდა, &quot;გაფორმებულია საუკეთესო არქიტექტურით იტალიური წესით&quot;. ფასადები თავდაპირველად მოხატული იყო &quot;ქვიშიანი საღებავი პროექციით&quot;. ზოგიერთი დეტალი (აივანი) მოოქროვილია. 

სასახლის ორივე ფასადის კომპოზიცია მიჰყვება კლასიკურ სამი ნაწილის სქემას, თუმცა, მთავარი ფასადი ნეველის პროსპექტის გასწვრივ, ეზოსკენ მიმავალი თაღით, უფრო ბაროკოს ჰგავს მძლავრი სამაგრების, სამი ოვალური ფანჯრის, სვეტების დაჯგუფების და დახეული მშვილდის გამო. მთავარი კიბე, დიდი დარბაზი, სარკისებული გალერეა - მხოლოდ ორმოცდაათი საზეიმო ოთახი ბრწყინვალედ იყო გაფორმებული &quot;რასტრელის სტილში&quot;. ჩამოსხმული როკალის დეკორი, ფანჯრის ჩარჩოების მასკარი და ფრესკები დამზადებულია იტალიელი ოსტატების მიერ. მკვლევარები აღნიშნავენ, რომ ამ შენობაში, ისევე როგორც სხვა დანარჩენებში, რასტრელმა გამოიყენა თავისი საყვარელი კომპოზიტური მეთოდი, რომელიც აერთიანებდა განსხვავებულ ელემენტებს ახალ, უჩვეულო კომბინაციებში. მაგალითები არის კლასიკური პარიზის სასტუმროები (ქალაქის სასახლეები): სასტუმრო ლამბერტი (1642-1644; არქიტექტორი [[ლუი ლევო]]), სასტუმრო ლოზენი (1657; L. Leveaux), სასტუმრო ლებრუნი (1700; [[ჟერმენ ბოფრანი]]), სასტუმრო კროზატი (1724; [[პიერ ტყვია]]) თუმცა, რასტრელიმ თავად აღნიშნა, რომ ის მუშაობს &quot;იტალიურად&quot;. აქედან გამომდინარე, &quot;ჩვენ შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ არქიტექტორმა ურბანული კეთილშობილური სასახლის ტიპში გააერთიანა კლასიკური იტალიური პალაცოს და ფრანგული სასტუმროს მახასიათებლები&quot;&lt;ref&gt;[[:ru:Власов,_Виктор_Георгиевич|''Власов В. Г.'']] Композитный метод архитектуры барочно-рокайльного стиля середины XVIII века Ф. Б. Растрелли и его школы в России // Власов В. Г. Искусство России в пространстве Евразии. — В 3-х т. — СПб.: Дмитрий Буланин, 2012. — Т. 2. — C. 90&lt;/ref&gt;.

ასევე მნიშვნელოვანია, რომ პირველ პროექტში, სტროგანოვის სასახლის შიდა ეზოს ჰქონდა ნახევარწრიული მონახაზი, რომელშიც შესამჩნევია იტალიური ბაროკოს არაპირდაპირი გავლენა, რასტრელიანულ სტილში გერმანულ-ავსტრიული სკოლის [[ფიშერ ფონი|ფიშერ ფონის]] მეშვეობით. ემსგავსი ნახევარწრიული ეზო არსებობს [[ტრაუზონის სასახლე|ტრაუზონის სასახლეში]] და პარიზის სასტუმრო ბოვეში [[ანტუან ლეპოტრე|ანტუან ლეპოტრეს]] მიერ&lt;ref&gt;''Власов В. Г.'' Композитный метод архитектуры барочно-рокайльного стиля середины XVIII века Ф. Б. Растрелли и его школы в России. — C. 90&lt;/ref&gt;.

სტროგანოვის სახლში რასტრელის ინტერიერიდან დაცულია შემდეგი: დიდი დარბაზი (ნაწილობრივ შეცვალა ვორონიხინმა) და წინა ლობი.

== სტროგანოვის სასახლის ბაღი ==
სტროგანოვის სასახლე გეგმაში ქმნის კვადრატს, რომლის ცენტრში არის ეზო. შესაძლებელია, რომ უკვე [[1793]] წელს ეზოში იყო ბაღი, რომელიც ააშენა A. N. [[ვორონიხინი|ვორონიხინმა]]. მე -19 საუკუნის პირველი ნახევრის სტროგანოვის სახლის გეგმებზე არ არის ბაღი. [[1908]] წელს ხელახლა დაიგეგმა ქანდაკებებისა და &quot;ჰომეროსის საფლავის&quot; განთავსება, რომლებიც ადრე სტროგანოვის დაჩაზე მდებარეობდა. ეს იყო მისასვლელი და მრავალი ქალაქის მცხოვრებთა სულში დარჩა ახალგაზრდობის დროინდელი ნოსტალგიური კვალი. ის არსებობდა [[2003]] წლამდე, როდესაც იგი შეწყდა და მის ნაცვლად გაიხსნა საზაფხულო რესტორანი ჩარდახების ქვეშ.

== კოლექცია ==
ნახატების კოლექციის ძირითადი ნაწილი ეკუთვნოდა გრაფ სტროგანოვს&lt;ref&gt;См. описание в кн.: ''Кузнецов С. О.'' Не хуже Томона. Государственная, меценатская, собирательская деятельность рода Строгановых в 1771—1817 гг. и формирование имперского облика Санкт-Петербурга. — СПб.: Нестор, 2006. — С. 120—133, 344—356, 414—418&lt;/ref&gt;. ნიჟარების არქიტექტორმა დემერცოვმა შექმნა სამხატვრო გალერეა. მშენებლობა დაასრულა ვორონიხინმა. გალერეა დასაწყისში და ბოლოს სვეტებით არის გამოსახული აკვარელში &quot;გრაფი სტროგანოვის სურათების გალერეის ხედი&quot;, რომელიც დახატა თავად ვორონიხინმა [[1793]] წელს (ერმიტაჟი). სამხატვრო გალერეაში ჩატარდა გაკვეთილები სამხატვრო აკადემიის სტუდენტებისთვის. გარდაცვალების წინა დღეს გრაფმა სტროგანოვმა სთხოვა გალერეაში გადაყვანა, რათა მოკვდეს მის მიერ შეგროვებული ხელოვნების ნიმუშებს შორის&lt;ref&gt;[[:ru:Власов,_Виктор_Георгиевич|Власов В. Г.]] Строгановский дворец в Петербурге // Власов В. Г. Новый энциклопедический словарь изобразительного искусства. В 10 т. — СПб.: Азбука-Классика. — Т. IX, 2008. — С. 311—313&lt;/ref&gt;.

სტროგანოვის კოლექცია შეიცავდა მსოფლიო ხელოვნების შედევრებს: &quot;ახალგაზრდა მამაკაცის პორტრეტი წმინდა სებასტიანის გამოსახულებით&quot; გ. [[ბოლტრაფიო|ბოლტრაფიოს]] მიერ (იმ დროს ნახატი [[ლეონარდო და ვინჩი|ლეონარდო და ვინჩის]] ნამუშევრად ითვლებოდა; [[1922]] წლიდან ერმიტაჟის კოლექციაშია, 1930 წლიდან - მოსკოვში [[პუშკინის სახელობის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი|პუშკინის სახელობის სახვითი ხელოვნების მუზეუმში]]), ს. [[სანდრო ბოტიჩელი|ბოტიჩელის]] &quot;წმინდა დომინიკი&quot; (ახლა ერმიტაჟში), [[რემბრანდტი|რემბრანდტის]], პ. რ. [[პეტერ პაულ რუბენსი|რუბენსის]] ნამუშევრები. სტროგანოვის სასახლის სამხატვრო გალერეაში ინახებოდა ასევე ა.[[ა. ვატო|ვატოს]] &quot;კაპრიზული ქალი&quot; (შეძენილი პ.ს. სტროგანოვის მიერ ჰორასიუს ვალპოლის კოლექციიდან, 1923 წლიდან ერმიტაჟის კოლექციაში) &lt;ref&gt;Неверов О. Я. Коллекции графа А. С. Строганова// «Наше Наследие». — № 59—60, 2001. — URL: &lt;nowiki&gt;http://www.nasledie-rus.ru/podshivka/6008.php&lt;/nowiki&gt;&lt;/ref&gt;.

== ლიტერატურა ==

* ''Кузнецов С. О.'' История одного фасада российской империи // Искусствознание. — 2000. — № 1. — С. 376—399.
* ''Карпова Е. В., Кузнецов С. О.'' Исчезнувшие интерьеры Строгановского дворца // Памятники культуры. Новые открытия. 1999. — М., 2000. — С. 480—492.
* ''Кузнецов С. О.'' «… Выставочный материал из ряда вон выходящий». Благотворительная акция 1897 года в Строгоновом доме // Пинакотека 12. 2001. — С. 74—78.
* ''Кузнецов С. О.'' Сочинить хорошенький кабинет. Собрание дома Строгоновых // История Петербурга. 2001. № 2. С. 66—71
* ''Кузнецов С. О.'' Строгоновские fond’s d’or. Живопись XIV—XV веков в собраниях Сергея Григорьевича Строгонова и его сыновей — Павла и Григория // Судьбы музейных коллекций. Материалы VII Царскосельской научной конференции. Орг. ком. И. К. Ботт и др. — СПб., 2001. C. 246—272.
* ''Кузнецов С. О.'' Дворцы и дома Строгановых. Три века истории. — М-СПб: Центрполиграф, МиМ-Дельта, 2008. — 319 с. — &lt;nowiki&gt;ISBN 978-5-9524-3471-4&lt;/nowiki&gt;.
* ''Трубинов Ю. В.'' Строгановский дворец. — &lt;abbr&gt;СПб.&lt;/abbr&gt;: Белое и черное, 1996. — (Дворцы и особняки Санкт-Петербурга).
* ''Кузнецов С. О.'' Строгоновы. 500 лет рода. Выше только цари. — М-СПб: Центрполиграф, 2012. — 558 с. — &lt;nowiki&gt;ISBN 978-5-227-03730-5&lt;/nowiki&gt;
* ''Кузнецов С. О.'' Строгановский дворец. — СПб: Palace Editions, 2012. — 72 c. — &lt;nowiki&gt;ISBN 978-593332-422-1&lt;/nowiki&gt; (ошибоч.); перевод на англ. язык: Stroganoff Palace — &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-86384-034-1&lt;/nowiki&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.museum.ru/M159 Официальная информация о филиале Русского музея]
* [https://web.archive.org/web/20071005103116/http://www.rusmuseum.ru/ru/museum/palaces/str-palace.html История Строгановского дворца]
* [http://virtual.rusmuseumvrm.ru/strog_palace/ Виртуальный тур по Строгановскому дворцу]
* [http://www.kartaspb.ru/index.php?v=1&amp;pv=0.0109694115688759;-0.00417519249942205;100&amp;pt=1 Строгановский дворец на карте Санкт-Петербурга]
* [http://www.flatproject.ru/design/stroganovskij-dvorec Фотографии росписи интерьеров Строгановского дворца]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}


[[კატეგორია:სანქტ-პეტერბურგის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>1dluwgpeodiht7q5yzsxhrwp80hg7rj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ფაბერჟეს მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517250</id>
    <revision>
      <id>4808222</id>
      <parentid>4807007</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:10:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808222</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16178" sha1="owbwmpe8g9goizks77eoypehzaimbz7" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ფაბერჟეს მუზეუმი
| სურათი        = Fontanka 21 Shuvalov Palace Apr 2015 04.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[2013]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ფაბერჟეს მუზეუმი'''  {{lang-ru|Музей Фаберже}} - კერძო მუზეუმი [[სანქტ-პეტერბურგი|პეტერბურგში]], მდებარეობს ნარიშკინ-შუვალოვის სასახლეში. ფლობს XIX-XX საუკუნეების რუსული სამკაულების და დეკორატიული და გამოყენებითი ხელოვნების უბადლო კოლექციას. მუზეუმის კოლექციაში ყველაზე ძვირფასი და ცნობილი ნივთებია [[ფაბერჟე|კარლ გუსტავოვიჩ ფაბერჟეს]] ფირმის მიერ შექმნილი 9 სააღდგომო კვერცხი. მუზეუმის კოლექცია მოიცავს იმპერიული კვერცხების პირველ და ბოლო კვერცხებს.

მუზეუმის საზეიმოდ გაიხსნა [[2013]] წლის 19 ნოემბერს. მუზეუმმა ფართო კარი დამთვალიერებლებისთვის [[2014]] წლის აპრილში გააღო. მუზეუმი ღიაა კვირაში შვიდი დღე 10:00 საათიდან 20:45 საათამდე.

მუზეუმის დამფუძნებელი ორგანიზაციაა «Связь времён» კულტურულ -ისტორიული ფონდი, რომელიც შეიქმნა [[2004]] წელს ცნობილი რუსი ბიზნესმენის [[ვიქტორ ვექსელბერგი|ვიქტორ ვექსელბერგის]] მიერ. მუზეუმის დირექტორი - ვლადიმერ [[ვორონჩენკო]]. მუზეუმი შეიქმნა რუსული ხელოვნების შედევრების შეგროვების, გამოფენისა და პოპულარიზაციისთვის. მუზეუმის მიზანია არა მოგების მიღება, არამედ რუსებისთვის რუსული ხელოვნების დაკარგული შედევრების დაბრუნება. მუზეუმი ასევე მუშაობს როგორც კულტურული, საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ცენტრი, რეგულარულად აწყობს ღონისძიებებს, რომლებიც მიზნად ისახავს პეტერბურგელთა და ქალაქის სტუმრების ფართო სპექტრის გაცნობას კარლ გუსტავოვიჩ ფაბერჟეს მუშაობის ისტორიასთან.

[[2016]] წლის 3 თებერვლიდან 2 მაისამდე, ფაბერჟეს მუზეუმში გაიმართა მექსიკელი მხატვრის [[ფრიდა კალო|ფრიდა კალოს]] ნამუშევრების პირველი გამოფენა რუსეთში.

მუზეუმი შედგება 11 ოთახისგან: რაინდების დარბაზი, წითელი მისაღები ოთახი, ლურჯი მისაღები ოთახი, ოქროს მისაღები ოთახი, შესასვლელი დარბაზი, თეთრი მისაღები ოთახი, ლურჯი მისაღები ოთახი, საგამოფენო დარბაზი, გოთური დარბაზი, ზედა საკუჭნაო, კრემისფერი დარბაზი&lt;ref&gt;[https://mustvisit.world/place/russia-saint-petersburg-muzey-faberzhe Музей Фаберже - Санкт-Петербург | Mustvisit] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200608032728/https://mustvisit.world/place/russia-saint-petersburg-muzey-faberzhe |date=2020-06-08 }} ''Mustvisit.world''. Mustvisit. &lt;small&gt;Дата обращения: 20 июня 2017.&lt;/small&gt; &lt;small&gt;Архивировано 8 июня 2020 года.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

[[2020]] წლის მუზეუმის მონახულების ფასია 1000 რუბლი ექსკურსიის სესიისთვის, 500 რუბლი ინდივიდუალურად&lt;ref&gt; [http://tickets.fsv.ru/ru/#id=1 Музей «Фаберже» - Онлайн билеты]  tickets.fsv.ru. &lt;small&gt;Дата обращения: 6 июля 2019.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.
[[ფაილი:Fabergé_Museum_in_St._Petersburg_02.JPG|მინი|ფაბერჟეს მუზეუმი]]

== ისტორია ==
მუზეუმის ექსპოზიციის ფორმირება დაიწყო [[ვიქტორ ვექსელბერგი|ვიქტორ ვექსელბერგის]] მიერ [[2004]] წელს ფაბერჟეს ნამუშევრების კოლექციის შეძენით, რომელიც ეკუთვნოდა ამერიკელი მილიარდერის [[მალკოლმ ფორბსი|მალკოლმ ფორბსის]] შთამომავლებს (1914-1990). ფორბსი იყო ფაბერჟეს პროდუქტების მგზნებარე კოლექციონერი, რომელმაც რამდენიმე ათეული წელი გაატარა მათ ძებნასა და შეძენაში მსოფლიოს უდიდეს აუქციონებზე. [[2004]] წელს მისი კოლექცია გასაყიდად გაიტანეს ცალკეულ ლოტად. თუმცა, ვექსელბერგის წარმომადგენლებმა მოახერხეს შეთანხმდნენ Forbes კოლექციის გაყიდვაზე ერთ ლოტად. ამრიგად, ფაბერჟეს შედევრების უნიკალური კოლექცია არა მხოლოდ დაიხსნა მსოფლიოში &quot;გაფანტვისგან&quot;, არამედ გადავიდა რუსეთში&lt;ref&gt; [https://www.forbes.ru/forbeslife/361329-sokrovishcha-faberzhe-kak-rossiya-navsegda-poteryala-yuvelirnyy-brend Сокровища Фаберже: как Россия навсегда потеряла ювелирный бренд]  Forbes (13 мая 2018). &lt;small&gt;Дата обращения: 30 ноября 2019.&lt;/small&gt; &lt;small&gt;Архивировано 5 декабря 2019 года.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

მალკოლმ ფორბსისგან შეძენილი კოლექციის საფუძველზე გადაწყდა პეტერბურგში ფაბერჟეს მუზეუმის ექსპოზიციის შექმნა. სანქტ-პეტერბურგში მდებარე [[ნარიშკინ-შუვალოვის სასახლე]], სადაც ადრე მეგობრობის სახლი იყო განთავსებული, ექსპოზიციის მასპინძლობისთვის შეირჩა. ფონდმა «Связь времён პეტერბურგის ადმინისტრაციასთან გააფორმა ხელშეკრულება, რომ სასახლე იჯარით გადაეცათ ფონდისთვის 50 წლით. [[2006]] წელს დაიწყო სასახლის რესტავრაცია, რომელიც გაგრძელდა 7 წელი და დაჯდა დაახლოებით 1.2 მილიარდი რუბლი. რემონტი განხორციელდა საზოგადოებრივი სახსრების ჩარევის გარეშე.

== კოლექცია ==
ამჟამად მუზეუმის კოლექცია მოიცავს 4000 -ზე მეტ ნივთს, რომელთა შორის, ცნობილი სააღდგომო კვერცხების გარდა, არის ფანტაზიის საგნები, ვერცხლის ნივთები, ინტერიერის და რელიგიური ნივთები, ასევე ფაბერჟეს ფირმის სამკაულები. მუზეუმის კოლექციაში ასევე არის ფაბერჟეს თანამედროვეებისა და კონკურენტების ნამუშევრები - სამკაულების ოსტატები ი. [[საზიკოვი]], პ. [[ოვჩინნიკოვი]], ფ. [[რაკერტი]], ი. [[ხლებნიკოვი]] და მრავალი სხვა. მუზეუმის საგამოფენო დარბაზში არის ტილოები ი. [[ივანე აივაზოვსკი|აივაზოვსკის]], კ. [[მაკოვსკი|მაკოვსკის]], კ. [[ბრაულოვი|ბრაულოვის]] და ა.შ. რუსული ხატების კოლექცია გამოფენილია სასახლის გოთურ დარბაზში. პეტერბურგის ფაბერჟეს მუზეუმი სამართლიანად ამაყობს იმით, რომ მისი კოლექცია შეიცავს პირველი და უკანასკნელი 50 საიმპერატორო სააღდგომო კვერცხს, რომელიც დამზადებულია კარლ გუსტავოვიჩ ფაბერჟეს სახელოსნოს მიერ 1885 წლიდან 1916 წლამდე პერიოდში.

რენესანსის კვერცხი გაკეთდა [[1894]] წელს და ეს არის [[ალექსანდრე III (რუსეთი)|ალექსანდრე III]]-ს სააღდგომო საჩუქარი მისი მეუღლისადმი, რადგან იმპერატორი გარდაიცვალა იმავე წელს. რენესანსის კვერცხის შექმნის პროცესში, ფაბერჟის ოსტატი იყო [[მიხაილ პერხინი]], რომელიც მუშაობდა მასზე, ხელმძღვანელობდა მე -18 საუკუნის ყუთს დრეზდენის სახაზინო მუზეუმის კოლექციიდან, დამზადებული ჰოლანდიელი ოსტატის [[ლე როი|ლე როის]] მიერ. თუმცა, ფაბერჟემ ოვალური ყუთი აქატიდან მოჩუქურთმებულ ჰორიზონტალურად განლაგებულ სააღდგომო კვერცხად აქცია. მისი ჩარჩო დამზადებულია ოქროსგან, ნაწილობრივ დაფარულია პოლიქრომული მინანქრით. ჩარჩო გაფორმებულია ლომის მასკარონებით, ასევე ბრილიანტებითა და ლალით. კვერცხის შექმნის თარიღი გაფორმებულია ვარდის ბრილიანტებით კვერცხის ზედა ნახევარში.

== ლიტერატურა ==
[https://fabergemuseum.ru/en/collections/faberge-museum-books/museums-collection/how-did-he-dream-that-up-faberges-creations How did he dream that up? Fabergé's creations] - [https://fabergemuseum.ru/ fabergemuseum.ru/]

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://expert.ru/expert/2014/29/novyie-russkie-muzei/ Новые русские музеи] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141129170643/http://expert.ru/expert/2014/29/novyie-russkie-muzei/ |date=2014-11-29 }}
* [http://topspb.tv/news/news44397/ Коллекцию Музея Фаберже открыли для свободного просмотра] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160723193151/http://topspb.tv/news/news44397/ |date=2016-07-23 }}
* [http://rustelegraph.ru/news/2014-05-31/Ekspozitciyu-muzeya-Faberzhe-mozhno-budet-posmotret-bez-ekskursovoda-13607/ Экспозицию музея Фаберже можно будет посмотреть без экскурсовода] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191226162735/https://rustelegraph.ru/news/2014-05-31/Ekspozitciyu-muzeya-Faberzhe-mozhno-budet-posmotret-bez-ekskursovoda-13607/ |date=2019-12-26 }}
* [http://www.regnum.ru/news/cultura/1804639.html Петербургский Музей Фаберже пополнили семь драгоценных предметов]
* [http://www.theartnewspaper.ru/posts/740/ Экспертный совет музея Фаберже провел первую экспертизу]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}} 

[[კატეგორია:2013 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:სანქტ-პეტერბურგის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>owbwmpe8g9goizks77eoypehzaimbz7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თისენ-ბორნემისას მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517253</id>
    <revision>
      <id>4808231</id>
      <parentid>4807072</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:12:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808231</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18934" sha1="81x8ilbxr2ai1udv4uvuhhuu4fhpg5p" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = თისენ-ბორნემისას მუზეუმი
| სურათი        = Site of the Retiro and the Prado in Madrid 49 (29684554308).jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1992]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 1,600
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 1.052.014 ([[2017]])
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''თისენ-ბორნემისას მუზეუმი''' ({{lang-en|Thyssen-Bornemisza Museum}}) — ხელოვნების მუზეუმი [[მადრიდი|მადრიდში]], [[ესპანეთი]], რომელიც მდებარეობს [[პრადოს მუზეუმი|პრადოს მუზეუმის]] მახლობლად, ქალაქის ერთ-ერთ მთავარ ბულვარზე. ის ცნობილია როგორც ,,ხელოვნების ოქროს სამკუთხედის&quot; ნაწილი, რომელიც ასევე მოიცავს [[პრადოს მუზეუმი|პრადოს]] და [[დედოფალ სოფიას მუზეუმი (მადრიდი)|დედოფალ სოფიას მუზეუმის]] ეროვნულ გალერეებს. თისენ-ბორნემისას მუზეუმი ავსებს ისტორიულ ხარვეზს ოქროს სამკუთხედში შემავალი სხვა მუზეუმების კოლექციებში: [[პრადოს მუზეუმი|პრადოს]] შემთხვევაში ეს მოიცავს [[იტალია|იტალიურ]] პრიმიტივებს და ნამუშევრებს [[ინგლისი|ინგლისური]], [[ნიდერლანდები|ჰოლანდიური]] და [[გერმანია|გერმანული]] სკოლებიდან, ხოლო [[დედოფალ სოფიას მუზეუმი (მადრიდი)|დედოფალი სოფიას მუზეუმის]] შემთხვევაში ეს ეხება [[იმპრესიონიზმი|იმპრესიონისტებს]], [[ექსპრესიონიზმი|ექსპრესიონისტებს]] და [[ევროპა|ევროპელებს]], ასევე [[XX საუკუნე|მე-20 საუკუნის]] ამერიკულ ნახატებს.

1,600-ზე მეტი ფერწერული ტილოთი, იგი იყო მეორე უდიდესი კერძო კოლექციის მქონე მუზეუმი მსოფლიოში ბრიტანული სამეფო კოლექციის შემდეგ.&lt;ref name=&quot;nyt-obit2&quot;&gt;Jonathan Kandell, [https://www.nytimes.com/2002/04/28/nyregion/baron-thyssen-bornemisza-industrialist-who-built-fabled-art-collection-dies-81.html?pagewanted=all &quot;Baron Thyssen-Bornemisza, Industrialist Who Built Fabled Art Collection, Dies at 81,&quot;] New York ''Times'', 28 April 2002.&lt;/ref&gt; [[1987]]–&lt;nowiki/&gt;[[1988|88]] წლებში ჩატარდა კონკურსი მუზეუმის შექმნის შესახებ მას შემდეგ, რაც ბარონ თისენმა, რომელმაც წარუმატებლად მოითხოვა ნებართვა [[ლუგანო|ლუგანოს მუზეუმის]] გაფართოების მიზნით (ვილა ფავორიტა), ეძებნა უფრო შესაფერისი ადგილი სხვაგან, [[ევროპა|ევროპაში]].

== ისტორია ==
[[ფაილი:Ghirlandaio-Giovanna_Tornabuoni.jpg|მინი|[[დომენიკო გირლანდაიო|დომენიკო გირლანდაიოს]] მიერ შესრულებული ჯოვანი ტორნაბუონის პორტრეტი, [[1489]]–&lt;nowiki/&gt;[[1490|90]]]]
კოლექციის შევსება დაიწყო [[1920-იანები|1920-იან]] წლებში. თავიდან კოლექცია შედგებოდა ჰაინრიხ ბარონ თისენ-ბორნემიზა დე კასონის ნივთებით. ამ პერიოდში ევროპული ნახატების [[ამერიკის შეერთებული შტატები|შეერთებულ შტატებში]] გადაადგილების დაბრკოლების გამო, ბარონის ერთ-ერთი წყარო იყო ამერიკელი მილიონერების კოლექციები, რომლებიც გაუმკლავდნენ [[დიდი დეპრესია|დიდ დეპრესიას]] და მემკვიდრეობის გადასახადებს. ამ გზით მან შეიძინა ნახატები, როგორიცაა [[დომენიკო გირლანდაიო|გირლანდაიოს]] მიერ შექმნილი ჯოვანი ტორნაბუონის [[პორტრეტი]] და [[ვიტორე კარპაჩო|კარპაჩოს]] რაინდი (ოტო კანის კოლექციიდან).&lt;ref name=&quot;nyt-obit2&quot;/&gt; კოლექცია მოგვიანებით გააფართოვა ჰაინრიხის ვაჟმა ბარონმა ჰანს ჰაინრიხ თისენ-ბორნემისამ ([[1921]]–&lt;nowiki/&gt;[[2002]])&lt;ref&gt;{{cite book|title=Guide to the Thyssen-Bornemisza Museum|isbn=84-88474-48-2|publisher=Lunwerg editores SA|location=Spain|edition=2nd|year=1998|last=Tomàs|first=Llorens|others=Laura Suffield (trans.)}}&lt;/ref&gt;, რომელმაც შეაგროვა ნამუშევრების უმეტესი ნაწილი მისი ნათესავების კოლექციიდან და დაიწყო ახალი ნამუშევრების შეძენა ([[გოთიკა|გოთური]] ხელოვნებიდან ლუსიენ ფროიდამდე).

კოლექცია თავდაპირველად განთავსდა [[ლუგანო|ლუგანოს]] საოჯახო მამულში, ოც-ოთახიან შენობაში. [[1988]] წელს ბარონმა შეიტანა მოთხოვნა ბრიტანელი არქიტექტორების [[ჯეიმზ სტერლინგი|ჯეიმზ სტერლინგისა]] და [[მაიკლ უილფორდი|მაიკლ უილფორდის]] შემუშავებული შემდგომი გაფართოების მშენებლობის შესახებ, მაგრამ ლუგანოს საქალაქო საბჭომ ეს გეგმა უარყო.

[[1985]] წელს ბარონი დაქორწინდა კარმენ სერვერაზე (ყოფილი მის ესპანეთი [[1961]]) და გააცნო მას ხელოვნების კოლექცია. სერვერას გავლენა გადამწყვეტი აღმოჩნდა ბარონის დარწმუნებაში, რომ მისი კოლექცია გადაეტანა [[ესპანეთი|ესპანეთში]], სადაც ადგილობრივ მთავრობას ჰქონდა შენობა [[პრადოს მუზეუმი|პრადოს]] გვერდით. თისენ-ბორნემისას მუზეუმი ოფიციალურად გაიხსნა [[1992]] წელს, სადაც ნაჩვენები იყო 715 ხელოვნების ნიმუში. ერთი წლის შემდეგ, [[ესპანეთი|ესპანეთის]] მთავრობამ შეიძინა 775 ნამუშევარი 350 მილიონ [[ამერიკული დოლარი|დოლარად]].&lt;ref name=&quot;theartnewspaper.com&quot;&gt;Laurie Rojas (February 2, 2015), [http://theartnewspaper.com/articles/ThyssenBornemisza-keeps-Spain-in-suspense-over-loan/37005 Thyssen-Bornemisza keeps Spain in suspense over loan] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150204001640/http://theartnewspaper.com/articles/ThyssenBornemisza-keeps-Spain-in-suspense-over-loan/37005|date=2015-02-04}} ''[[The Art Newspaper]]''.&lt;/ref&gt; ეს ტილოები ახლა [[მადრიდი|მადრიდის]] სპეციალურად შექმნილ მუზეუმშია. მუზეუმის გახსნის შემდეგ სერვერამ მუზეუმს საკუთარი ხელოვნების კოლექციის 429 ნამუშევარი გადასცა. ბარონესა კვლავ ჩართულია მუზეუმის საქმიანობაში. მან პირადად გადაწყვიტა შიდა კედლების ორაგულის ვარდისფერი ტონი და [[2006]] წლის მაისში საჯაროდ გამოხატა პროტესტი [[მადრიდი|მადრიდის]] მერის ალბერტო რუის-გალარდონის გეგმების გამო, რაც მიზნად ისახავდა პასეო დელ პრადოს ხელახალ რემონტს. ბარონესას აზრით სამუშაოები და მოძრაობა დააზიანებდა კოლექციას და მუზეუმს.

[[2015]] წელს ბარონესამ გადადო სესხის ყოველწლიური განახლება, რადგან უნდოდა გადაეწყვიტა გადაიტანდა თუ არა დროებით კოლექციას სხვაგან. მან საბოლოოდ გადაწყვიტა კოლექციის დატოვება [[მადრიდი|მადრიდში]], მაგრამ [[2017]] წელს მან კვლავ გადადო ხელშეკრულების ხელმოწერა. [[2021]] წელს კულტურის სამინისტრომ ოფიციალურად დაასრულა ხელშეკრულება კოლექციის სესხის გაცემის შესახებ ყოველწლიური გადასახადით 6.5 მილიონი [[ევრო|ევროს]] ოდენობით (7.8 მილიონი [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარი]]) 15 წლის განმავლობაში.&lt;ref&gt;Shanti Escalante-De Mattei (June 29, 2021), [https://www.artnews.com/art-news/news/baroness-thyssen-collection-deal-1234597239/ Spain Finalizes Agreement to Pay to Keep Baroness Thyssen’s Collection in Madrid] ''[[ARTnews]]''.&lt;/ref&gt;

== კოლექცია ==
[[ფაილი:0_Vénus_et_Cupidon_-_P.P._Rubens_-_Musée_Thyssen-Bornemisza_(2).JPG|მარცხნივ|მინი|ვენერა და კუპიდონი სარკით, [[პეტერ პაულ რუბენსი|პიტერ პაულ რუბენსი]]]]
კოლექცია მოიცავს რვასაუკუნოვან ევროპულ მხატვრობას. მასში ერთ-ერთი მთავარი წერტილი არის ადრეული ევროპული მხატვრობა, რომელიც მოიცავს ტრეცენტოს და კვატროცენტოს ეპოქას (ანუ [[XIV საუკუნე|მე-14]] და [[XV საუკუნე|მე -15 საუკუნეები]]) [[დუჩო დი ბუონინსენია|დუჩიოს]], [[ლუკა დი ტომი|ლუკა დი ტომის]], [[ბერნარდო დადი|ბერნარდო დადის]], [[პაოლო უჩელო|პაოლო უჩელოს]], [[ბენოცო გოცოლი|ბენოცო გოცოლისა]] და მისი თანამედროვეების იტალიური ნახატების დიდი კოლექციით. ასევე აქ გვხვდება ადრეული [[ფლანდრია|ფლამანდიელი]] და [[ჰოლანდია (ისტორიული რეგიონი)|ჰოლანდიელი]] მხატვრები, როგორიცაა [[იან ვან ეიკი]], [[პეტრუს კრისტუსი]], [[რობერტ კამპინი]], [[როჯიერ ვან დერ ვეიდენი]], [[ჟერარდ დავიდი]] და [[ჰანს მემლინგი]].

ასევე კოლექციაში შედის [[რენესანსი|რენესანსის]], [[ბაროკო|ბაროკოს]] და [[როკოკო|როკოკოს]] მხატვრების ნამუშევრები, მათ შორის [[ანტონელო და მესინა]] (კაცის პორტრეტი), [[ფრანჩესკო დელ კოსა]], [[ბრამანტინო]] (კრისტუს დოლენსი), [[ფრა ბარტოლომეო]], [[ჯულიო რომანო]], [[ჯოვანი ბელინი]], [[პალმა ილ ვეკიო]], [[ტიციანი]], [[ტინტორეტო]] , [[ვერონეზე]], [[ჟაკოპო ბასანო]], [[სებასტიანო დელ პიომბო]] (ფერი კარონდელეტის პორტრეტი), [[ბერნარდინო ლუინი]], [[აგნოლო ბრონზინო]], [[დომენიკო ბეკაფუმი]], [[ალბრეხტ დიურერი]] (ქრისტე ექიმთა შორის), [[ჰანს ბალდუნგ გრიენი]], [[ლუკას კრანახი უფროსი]], [[ჰანს ჰოლბაინ უმცროსი|ჰანს ჰოლბაინი]] ([[ჰენრი VIII]]-ს პორტრეტი), [[ალბრეხტ ალტდორფერი]], [[ელ გრეკო]], [[კარავაჯო]] (წმინდა ეკატერინე), [[გერჩინო]], [[სებასტიანო რიჩი]], [[რუბენსი]], [[ვან დაიკი]], [[მურილიო]], [[რემბრანდტი]], [[ფრანს ჰალსი]] (ლანდშაფტის საოჯახო პორტრეტი), [[სიმონ ვუეტი]], [[კლოდ ლორეინი]], [[კანალეტტო]], [[ფრანჩესკო გვარდი]], [[ტიეპოლო]] , [[ჯამბატისტა პიტონი]], [[ვატაუ]], [[ფრანსუა ბუშერი]], [[შარდინი]], [[ფრაგონარდი]], [[გეინსბორო]] და [[პომპეო ბატონი]], ასევე [[დომენიკო გირლანდაიო|დომენიკო გირლანდაიოს]] (ჯოვანი ტორნაბუონი) და [[ვიტორე კარპაჩო|ვიტორე კარპაჩოს]] (რაინდი ლანდშაფტში) ორი ცნობილი პორტრეტი.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.museothyssen.org/ ოფიციალური საიტი]
* [http://www.educathyssen.org/ მუზეუმი კვლევების დეპარტამენტის ოფიციალური გვერდზე] 
* [http://www.googleartproject.com/museums/thyssen მუზეუმი] Google Art Project-ზე

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:თისენ-ბორნემისას, მუზეუმი}}
[[კატეგორია:1992 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები]]</text>
      <sha1>81x8ilbxr2ai1udv4uvuhhuu4fhpg5p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>არქტიკისა და ანტარქტიდის რუსეთის სახელმწიფო მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517265</id>
    <revision>
      <id>4808214</id>
      <parentid>4806954</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:05:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808214</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16668" sha1="dlgxfa3kfs1if9ikkcbsaj2fcbxknwa" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = არქტიკისა და ანტარქტიდის რუსეთის სახელმწიფო მუზეუმი
| სურათი        = Arctic and Antarctic Museum SPB 01.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1930]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''არქტიკისა და ანტარქტიდის რუსეთის სახელმწიფო მუზეუმი''' ( {{lang-ru|Российский государственный музей Арктики и Антарктики}}) - [[სანქტ-პეტერბურგი|პეტერბურგის]] მუზეუმი, რომელიც ეძღვნება [[არქტიკა|არქტიკისა]] და [[ანტარქტიდა|ანტარქტიდის]] სამეცნიერო კვლევების ისტორიულ მხარეს, ასევე არქტიკისა და [[ჩრდილოეთის ზღვა|ჩრდილოეთ ზღვის]] მარშრუტის მიმდებარე საბჭოთა და რუსეთის ტერიტორიებს. [[1998]] წლიდან იგი იყო ჰიდრომეტეოროლოგიისა და გარემოს მონიტორინგის ფედერალური სამსახურის იურისდიქციის ქვეშ&lt;ref&gt;[http://www.meteorf.ru/about/structure/org/367/ Российский государственный музей Арктики и Антарктики] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190703085209/http://www.meteorf.ru/about/structure/org/367/ |date=2019-07-03 }}  Федеральная служба по гидрометеорологии и мониторингу окружающей среды. &lt;small&gt;Дата обращения: 26 июня 2019.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

მუზეუმი მდებარეობს ყოფილი ნიკოლსკაიას, იმავე სარწმუნოების ეკლესიის შენობაში, რომელიც აშენდა 1820-1838 წლებში არქიტექტორ [[ავრაჰამ მელნიკოვი|ავრაჰამ მელნიკოვის]] მიერ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://mirpeterburga.ru/upload/iblock/2ee/2eefdcacbb3a384925555563f094fc9f.pdf Российский государственный музей Арктики и Антарктики — 75 лет со дня открытия] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210923201007/http://mirpeterburga.ru/upload/iblock/2ee/2eefdcacbb3a384925555563f094fc9f.pdf |date=2021-09-23 }} История Петербурга. — 2011. — № 5 (63). — С. 42—46.&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==
მუზეუმის შექმნას წინ უძღოდა საბჭოთა მეცნიერების მიერ არქტიკის ფართომასშტაბიანი სამეცნიერო შესწავლა, რომელიც განვითარდა [[1920]] წელს ჩრდილოეთ სამეცნიერო და თევზჭერის ექსპედიციის (სევექსპედიცია) დაარსების შემდეგ, რომელიც [[1925]] წელს გადაკეთდა კვლევის ინსტიტუტად. გარდა პირდაპირი კვლევისა, ინსტიტუტმა ჩაატარა საგანმანათლებლო სამუშაოები, რომელიც აცნობებდა სსრკ მოსახლეობას არქტიკის განვითარებასა და შესწავლაში მიღწევების შესახებ - მათ შორის დროებითი გამოფენებით სხვადასხვა ქალაქებში&lt;ref&gt;''Андреев А. О., Дукальская М. В., Фролов С. В.'' [http://www.aari.ru/misc/publicat/paa/PAA-84/07-25.pdf Страницы истории ААНИИ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190819093620/http://www.aari.ru/misc/publicat/paa/PAA-84/07-25.pdf |date=2019-08-19 }} // Проблемы Арктики и Антарктики. — 2010. — № 1 (84). — С. 7—25.&lt;/ref&gt;.

არქტიკის მუზეუმი დაარსდა [[1930]] წლის 22 ნოემბერს - თავდაპირველად, როგორც ყოვლისმომცველი არქტიკული ინსტიტუტის განყოფილება, რომელიც გადაიქცა ჩრდილოეთის შესწავლის ინსტიტუტად. ამავე დროს, მუზეუმს თავიდან არ ჰქონდა მუდმივი გამოფენა და საკუთარი შენობა, ხოლო მისი კოლექცია განთავსებული იყო შადრევნის სახლის სარდაფებში, სადაც იმ დროს იყო ინსტიტუტი და გამოიყენებოდა მხოლოდ დროებითი გამოფენებისთვის. [[1933]] წელს [[ლენინგრადი|ლენინგრადის]] საქალაქო საბჭომ იჯარით გადასცა ინსტიტუტს მუზეუმის ორგანიზაციისათვის წმინდა ნიკოლოზის ეკლესიის შენობა, რომელიც დაიხურა ორი წლით ადრე, მარატას ქუჩაზე. მუზეუმმა მიიღო საკუთარი შენობა და შემდეგ, 1934-36 წლებში, მოამზადა მუდმივი გამოფენა. ამავდროულად, არქიტექტორ [[ალექსანდრე სივკოვი|ალექსანდრე სივკოვის]] ხელმძღვანელობით, ყოფილი ეკლესიის შენობა რეკონსტრუქციულ იქნა მუზეუმის საჭიროებისთვის. არქტიკის მეცნიერები და მკვლევარები - [[ოტო შმიდტი]], [[იულიუს შოკალსკი]], წამყვანი მკვლევარები - [[სერგეი ობრუჩოვი]], [[ვლადიმერ ვიზე]], [[ვსევოლოდ ბერეზკინი]], [[ალექსეი ლაქტიონოვი]], [[ლეონიდ ბალაკშინი]], [[მიხაილ ერმოლაევი]] მონაწილეობდნენ მუზეუმის სამეცნიერო კონცეფციისა და ექსპოზიციის შემუშავებაში. [[1937]] წლის 8 იანვარს მუზეუმი გაიხსნა ვიზიტორებისთვის. მისი პირველი დირექტორი იყო მხატვარი და პოლარული მკვლევარი [[ნიკოლაი პინეგინი]]&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;[http://www.polarmuseum.ru/history/history.html История музея] Российский государственный музей Арктики и Антарктики. &lt;small&gt;Дата обращения: 26 июня 2019.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;.

მუზეუმის შექმნის დრო დაემთხვა სსრკ -ს ინტერესის ზრდას არქტიკულ რეგიონში და წარმატებას მის განვითარებაში: ყინულმჭრელი &quot;ალექსანდრე სიბირიაკოვის&quot; გავლა [[1932]] წლის მთელ ჩრდილოეთ ზღვის მარშრუტზე მხოლოდ ერთ ნავიგაციაში. [[1933]] წელს ორთქლმავლის &quot;ჩელიუსკინის&quot; ექსპედიცია, [[1937]] წელს [[ვალერი ჩკალოვი|ვალერი ჩკალოვის]] ხელმძღვანელობით ტრანსარქტიკური ფრენა, 1937-1938 წლებში მსოფლიოში პირველი დრიფტის სადგურის &quot;ჩრდილო პოლუსი -1&quot; ექსპედიცია. ყველა ამ მოვლენამ მნიშვნელოვნად გააფართოვა მუზეუმის კვლევისა და ექსპოზიციის ბაზა. კერძოდ, [[1936]] წელს ამფიბიური თვითმფრინავი Ш -2, რომელიც ორთქლმავალ &quot;ჩელიუსკინზე&quot; იმყოფებოდა, შევიდა მუზეუმის მფლობელობაში - ის მუზეუმის ქვითრების წიგნში ნომერ პირველია. ხოლო 1938 წელს მუზეუმში გამოფენილია კარავი და პირადი სადგურის ექსპედიციის წევრების &quot;ჩრდილო პოლუსი -1&quot; ნივთები. საბჭოთა პოლარულმა ექსპედიციებმა შესთავაზეს, რომ არქტიკიდან დაბრუნების შემდეგ მათი ნივთების ნაწილი დაებრუნებინათ არქტიკის მუზეუმში. მუზეუმის ექსპოზიცია თავდაპირველად მოიცავდა სამ განყოფილებას: &quot;არქტიკის ბუნებრივი პროდუქტიული ძალები&quot;, &quot;არქტიკისა და ჩრდილოეთ ზღვის მარშრუტის ეკონომიკური და ეკონომიკური განვითარება&quot; და &quot;არქტიკის ეროვნული და კულტურული მშენებლობა&quot;. 1940 -იანი წლების დასაწყისისთვის მუზეუმის საკუთრებას შეადგენდა დაახლოებით 10 ათას ერთეული, ხოლო [[1941]] წლის დასაწყისში მუზეუმში მოეწყო სამოგზაურო გამოფენა &quot;საბჭოთა არქტიკა&quot;, რომელიც გამოიფინა [[დიდი ნოვგოროდი|ნოვგოროდში]], [[ბოროვიჩი|ბოროვიჩსა]] და [[კალინინის რაიონი (სანქტ-პეტერბურგი)|კალინინში]]&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;.

[[დიდი სამამულო ომი|დიდი სამამულო ომის]] დაწყების შემდეგ, [[1941]] წლის 1 სექტემბრის ჩათვლით, მუზეუმი დაიხურა, მათ შორის ყველაზე ძვირფასი ექსპონატები, გადატანილი იქნა [[კრასნოიარსკი|კრასნოიარსკში]], სადაც მოხდა არქტიკის ინსტიტუტის ევაკუაცია. ექსპონატები დროებით გადაიტანეს კრასნოიარსკის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმში, სადაც გამოიყენეს გამოფენებისთვის, რომელთაგან ყველაზე დიდი იყო &quot;დაპყრობილი არქტიკა&quot;. [[1944]] წელს ევაკუირებული ექსპონატები დაბრუნდა [[ლენინგრადი|ლენინგრადში]]. [[1946]] წლის 10 თებერვალს გაიხსნა მუზეუმის დროებითი გამოფენა. ამავდროულად, დაიწყო მუზეუმის შენობის ძირითადი რემონტი, რომელიც გაგრძელდა სამი წელი. განახლების დროს მომზადდა მუზეუმის სამეცნიერო კონცეფცია, არქტიკის შესახებ ახალი მონაცემების გათვალისწინებით და მუზეუმის ფონდებში ახალი შენაძენების გათვალისწინებით. მის განვითარებაში, ისევე როგორც 1930 -იან წლებში, მონაწილეობდნენ არქტიკული ინსტიტუტის თანამშრომლები. ლენინგრადელი მხატვრები [[ლევ ბოგომოლეცი]], [[მიხაილ პლატუნოვი]], [[მიხაილ უსპენსკი]], [[ივან ცეპალინი]] მონაწილეობდნენ მუზეუმის გაფორმებაში. [[1950]] წლის 12 მარტს მუზეუმის მუდმივი გამოფენა გაიხსნა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== ლიტერატურა ==

* Brontman, L.K. ''On top of the world: the Soviet expedition to the North pole, 1937—1938'', New York, 1938 (en)
* «Российский государственный музей Арктики и Антарктики», илл. буклет РГМАА, 2008. 40 c.
* ''Шерих Д.'' По улице Марата. — &lt;abbr&gt;М.&lt;/abbr&gt;: ЗАО Центрполиграф, 2004. — 399 с.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.polarmuseum.ru Официальный сайт]
* [http://www.museum.ru/M132 Страница на сайте «Музеи России»]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

 
[[კატეგორია:1930 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:სანქტ-პეტერბურგის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>dlgxfa3kfs1if9ikkcbsaj2fcbxknwa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჩარტორისკის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517267</id>
    <revision>
      <id>4808267</id>
      <parentid>4807100</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:20:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808267</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19857" sha1="m6ndawg2asygt3vwtuypy3jid1bwu7e" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ჩარტორისკის მუზეუმი
| სურათი        = Czartoryski Palace, 17-19 świętego Jana street, Old Town, Kraków, Poland.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1878]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ჩარტორისკის მუზეუმი''' ({{lang-pl|Muzeum Czartoryskich}}; ასევე ცნობილი როგორც თავადების ჩარტორისკის მუზეუმი) — ისტორიული მუზეუმი [[კრაკოვი|კრაკოვში]], [[პოლონეთი]]. თავდაპირველი კოლექცია შეიქმნა [[1796]] წელს პუავაში, პრინცესა [[იზაბელა ჩარტორისკას]] მიერ. მუზეუმი ოფიციალურად გაიხსნა [[1878]] წელს.&lt;ref name=&quot;Petrides&quot;&gt;Olivia Petrides, [https://books.google.com/books?id=U3HNmJFxyFwC&amp;pg=PA509&amp;dq=czartoryski+museum+krakow&amp;hl=en&amp;ei=BlmsTojIEqTo0QH4lrWTDw&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=7&amp;ved=0CEoQ6AEwBg#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''Anthem Guide to the Art Galleries and Museums of Europe.''] Page 509. ''Anthem Press'', 2009, {{ISBN|1-84331-273-5}}.&lt;/ref&gt; 

პუავის კოლექცია ნაწილობრივ განადგურდა [[1830]] წლის ნოემბრის აჯანყებისა და ჩარტორისკების საკუთრების კონფისკაციის შემდეგ. თუმცა, მუზეუმის კოლექციაში არსებული ექსპონატების უმეტესობა გადარჩა და გადავიდა [[პარიზი|პარიზში]], ლამბერტის სასტუმროში. [[1870]] წელს პრინცმა [[ვლადისლავ ჩარტორისკი|ვლადისლავ ჩარტორისკიმ]] გადაწყვიტა კოლექციების გადატანა [[კრაკოვი|კრაკოვში]]. 

მუზეუმის ყველაზე ცნობილი ნახატი არის [[ლეონარდო და ვინჩი|ლეონარდო და ვინჩის]] ნამუშევარი ,,[[ქალი ყარყუმით]]&quot;. ასევე მუზეუმის კოლექცია მოიცავს [[რემბრანდტი|რემბრანდტის]] ორ ნამუშევარს, [[ქანდაკება|ქანდაკებებს]], [[რენესანსი|რენესანსის]] გობელენებს და [[დეკორატიული ხელოვნება|დეკორატიულ ხელოვნებას]]. ასევე მუზეუმში განთავსებულია შემდეგი მხატვრების ტილოები: [[ჰანს ჰოლბაინ უმცროსი]], [[იაკობ ჟორდაენი]], [[ლუკა ჯორდანო]], [[პიტერ ბრიუგელ უმცროსი]], [[დიერიკ ბუტსი]], [[ჯოოს ვან კლივი]], [[ლორენცო ლოტო]], [[ლუკას კრანახი უმცროსი]], [[ლორენცო მონაკო]], [[ანდრეა მანტეგნა]], [[ალესანდრო მაგნასკო]] და ქალთა ნახევარ სიგრძის ოსტატი (უცნობი მხატვარი, რომელიც ქალებს ხატავდა სხვადასხვა სიტუაციაში). მუზეუმის მთავარი ნაწილი [[2010]] წელს დაიხურა რესტავრაციისთვის და გაიხსნა [[2019]] წლის დეკემბერში.&lt;ref&gt;{{cite news|title=&quot;The Lady is back!&quot;. Po blisko dekadzie królowa polskich muzeów wróciła na swoje miejsce|url=https://kultura.onet.pl/sztuka/otwarcie-muzeum-czartoryskich-w-krakowie-dama-z-lasiczka-wrocila-na-swoje-miejsce/tl16qjf|access-date=20 December 2019}}&lt;/ref&gt; ამ დროის განმავლობაში, კოლექციის ნაწილი სხვაგან იყო გამოფენილი.&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.krakow-info.com/museum3.htm|title=Princes Czartoryski Museum in Krakow &amp;#124; Muzeum Czartoryskich|website=www.krakow-info.com|access-date=Apr 27, 2020}}&lt;/ref&gt;

== სამეფო კოლექციები ==
[[ფაილი:Pulawy_Sybil_Temple_west_side_wide_view.jpg|მინი|248x248პქ|სიბილის ტაძარი, ან ,,მეხსიერების ტაძარი&quot;]]
პრინცესა იზაბელა ჩარტორისკამ დააარსა მუზეუმი პუავიში [[პოლონეთი|პოლონური]] მემკვიდრეობის შესანარჩუნებლად მისი დევიზის, ,,წარსული მომავლისათვის&quot; შესაბამისად. პირველი ექსპონატი მის [[1796]] წლის ,,მეხსიერების ტაძარში&quot; იყო თასები, რომლებიც აღნიშნავდნენ [[1683]] წელს [[ვენის ალყა (1683)|ვენის ბრძოლაში]] [[თურქეთი|თურქებთან]] გამარჯვებას. მუზეუმის კოლექციებში წარმოდგენილია ისტორიული არტეფაქტები ვაველის საკათედრო ტაძრის ამოღებული საგანძურიდან, სამეფო ციხიდან და პოლონელი ოჯახების მიერ შემოწირული სხვა საგნებიდან (szlachta). 

იზაბელამ ასევე შეიძინა [[ბრაბანტის საჰერცოგო|ბრაბანტის]] ჰერცოგის საგანძური, მათ შორის მისი წიგნები, რომლებიც კოლექციის განსაკუთრებულ ნაწილად ითვლებოდა. მან ასევე შეიძინა სენტიმენტალური მნიშვნელობის საგნები, რომლებიც წარმოადგენდა ადამიანის ცხოვრების დიდებასა და უბედურებას. მათ შორის იყო [[უილიამ შექსპირი|შექსპირის]] სკამი, ფრაგმენტები [[რომეო და ჯულიეტა|რომეოსა და ჯულიეტას]] საფლავებიდან [[ვერონა|ვერონაში]], ელ სიდისა და ხიმენას ფერფლი ბურგოსის საკათედრო ტაძრიდან, აბელარდისა და ჰელოიზის, ასევე პეტრარქისა და ლორას რელიქვიები. 

ბიბლიოთეკის წიგნების კოლექცია მოგვიანებით გაფართოვდა [[ტადეუშ ჩაცკი|ტადეუშ ჩაცკის]] კოლექციით, რომელიც მოიცავდა [[პოლონეთი|პოლონეთის]] უკანასკნელი მეფის [[სტანისლავ ავგუსტ პონიატოვსკი|სტანისლავ ავგუსტ პონიატოვსკის]] არქივებს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.euromanticism.org/shakespeares-chair-and-the-polish-princess/|title=Shakespeare’s Chair and the Polish Princess – European Romanticisms in Association}}&lt;/ref&gt; [[1798]] წელს იზაბელას ვაჟი, პრინცი ადამ იერჟი ჩარტორისკი გაემგზავრა [[იტალია|იტალიაში]] და შეიძინა [[ლეონარდო და ვინჩი|ლეონარდო და ვინჩის]] ,,[[ქალი ყარყუმით]]&quot;, [[რაფაელი|რაფაელის]] ახალგაზრდა კაცის პორტრეტი და მრავალი [[რომაული ხელოვნება|რომაული]] სიძველე. თუმცა, პრინცი ყოველთვის უფრო პოლიტიკოსი იყო, ვიდრე ხელოვნების შემგროვებელი. [[1830]] წლის ნოემბრის აჯანყების ჩავარდნის შემდეგ იგი გადაასახლეს [[პოლონეთის სამეფო|პოლონეთის სამეფოდან]]. მან თავი დაიმკვიდრა [[პარიზი|პარიზში]] და [[1843]] წელს შეიძინა სასტუმრო ლამბერტი, რომელიც გახდა როგორც გადასახლებული მაგნატის ოპერაციების ცენტრი, ასევე [[პოლონეთი|პოლონეთის]] ცოცხალი მუზეუმი. მუზეუმის ყველა ობიექტი გამოიფინა [[პარიზი|პარიზში]]. წიგნების კოლექცია მიმოფანტული იყო და ათწლეულების განმავლობაში. 

პრინცის გარდაცვალების შემდეგ, მისმა უმცროსმა ვაჟმა, პრინცმა ვლადისლავმა აიღო მუზეუმის მართვა ხელში. მან და მისმა დამ, პრინცესა [[იზაბელა ჯაუინსკა|იზაბელა ჯაუინსკამ]] გააფართოვეს კოლექცია. [[1865]] წელს [[პარიზი|პარიზში]] ხელოვნების დეკორატიული გამოფენის დროს, ვლადისლავმა შექმნა პოლონური ოთახი ცნობილი ხალიჩისა და მისი კოლექციის სხვა ნაწილების გამოფენისთვის.

== გადასვლა კრაკოვში ==
[[1871]] წელს, [[საფრანგეთ-პრუსიის ომი|საფრანგეთ-პრუსიის ომში]] [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] დამარცხების შემდეგ, პრინცმა ვლადისლავმა ჩაალაგა ან დამალა ყველა ექსპონატი და გაიქცა. [[1874]] წელს ქალაქმა [[კრაკოვი|კრაკოვმა]] მას შესთავაზა არსენალი Old Wall-ში. [[1878]] წელს, ასი წლის შემდეგ, რაც პრინცესა იზაბელამ შექმნა თავისი მუზეუმი პუავიში, ახალი მუზეუმი გაიხსნა. პრინცმა ვლადისლავმა გააგრძელა კოლექციის ნივთების დამატება მომდევნო ოცი წლის განმავლობაში, [[1894]] წელს მის გარდაცვალებამდე. ვლადისლავის ვაჟმა, პრინცმა ადამ ლუდვიკმა, განაგრძო მამის საქმე. [[1897]] წელს მან მიიღო ქონება იმპერატორ [[ფრანც-ჯოზეფი|ფრანც-ჯოზეფისგან]]. იმ მომენტში მისი კაპიტალური აქტივები შეფასდა 4,5 მილიონი ავსტრიული ქრაუნით, კოლექციების ჩათვლით.

== განახლება ==
[[2010]] წელს მუზეუმი დაიხურა რემონტისა და მოდერნიზაციისათვის.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.apollo-magazine.com/sale-czartoryski-collection-says-poland-today/|title=What the sale of the Czartoryski collection says about Poland today|date=Feb 27, 2017|website=Apollo Magazine|access-date=Apr 27, 2020}}&lt;/ref&gt; კოლექციის ნაწილი დროებით გამოიფინა სხვა ადგილებში. არსენალის შენობაში ნაჩვენები იყო 350 შერჩეული ნივთი, ხოლო ,,[[ქალი ყარყუმით]]&quot; გადაიტანეს [[კრაკოვის ეროვნული მუზეუმი|კრაკოვის ეროვნულ მუზეუმში]]. [[2016]] წელს კოლექციები და მუზეუმის შენობა პრინცმა ადამ კაროლ ჩარტორისკიმ Polish Nation-ს გადასცა თავისი სახელით და ჩარტორისკის მთავარი ფილიალის სახელმწიფო ხაზინის სახელით. პრინც ჩარტორისკის ფონდმა Polish Nation-სგან (კულტურის სამინისტრო) მიიღო 105 მილიონი [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარი]], რაც კოლექციების 3 მილიარდი [[ევრო|ევროს]] სავარაუდო საბაზრო ღირებულების 5%-ზე ნაკლებს შეადგენს. აღდგენილი მუზეუმი ხელახლა გაიხსნა [[2019]] წლის 19 დეკემბერს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thefirstnews.com/article/krakow-reopens-czartoryski-museum-9352|title=Kraków reopens Czartoryski Museum|website=www.thefirstnews.com|access-date=Apr 27, 2020}}&lt;/ref&gt; 

Polish Nation-სთვის ჩარტორისკის მუზეუმის შემოწირულობა გააპროტესტა პრინც ადამ კაროლის ქალიშვილმა თამარამ, რომელმაც [[2018]] წელს ადა კაროლსა და მის ქალიშვილს შორის ოჯახური სამართალწარმოება გამოიწვია.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Tamara Czartoryska poszła z rodziną na wojnę. Ojciec starszy córkę procesem|url=https://www.newsweek.pl/polska/spoleczenstwo/konflikt-w-rodzinie-czartoryskich-adam-karol-czartoryski-straszy-corke-sadem/k7jkq9q|access-date=2020-07-06|website=Newsweek.pl|language=pl}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Gazur|first=Łukasz|date=2018-05-16|title=Nowe fakty w sprawie Czartoryskich. Adam Karol Czartoryski pozywa córkę Tamarę. Ona ujawnia nowe informacje|url=https://dziennikpolski24.pl/nowe-fakty-w-sprawie-czartoryskich-adam-karol-czartoryski-pozywa-corke-tamare-ona-ujawnia-nowe-informacje/ar/13179723|access-date=2020-07-06|website=Dziennik Polski|language=pl-PL}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Szymański|first=Damian|last2=Maja 18 21:56|first2=13|last3=176 813|date=2018-05-13|title=Adam Czartoryski nie wytrzymał. Składa pozew przeciwko córce Tamarze. &quot;Zrobił to z ciężkim sercem&quot;|url=https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/afera-czartoryskich-jest-pozew-przeciwko-tamarze/kxv42c4|access-date=2020-07-06|website=Business Insider|language=pl}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=&quot;Nienawidzi Polski i Polaków&quot;. Tamara Czartoryska pozwana przez ojca|url=http://www.tvp.info/37198675/nienawidzi-polski-i-polakow-tamara-czartoryska-pozwana-przez-ojca|access-date=2020-07-06|website=www.tvp.info|language=pl}}&lt;/ref&gt;&lt;gallery widths=&quot;230&quot; heights=&quot;200&quot;&gt;
ფაილი:Leonardo da Vinci - Lady with an Ermine.jpg|[[ქალი ყარყუმით]], ''[[ლეონარდო და ვინჩი]] ([[1490]])''
ფაილი:Catena Madonna and Child.JPG|მადონა და ბავშვი, ''[[ვინჩენცო კატენა]] ([[1510]])''
ფაილი:Jordaens Satyr and the peasant Brussels.jpg|სატირა სტუმრად გლეხთან, ''[[იაკობ ჯორდანსი]] (დაახლ. [[1620]])''
ფაილი:Bouts Annunciation.jpg|ხარება, ''[[დიერიკ ბუტსი]] ([[1475]])''
&lt;/gallery&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.muzeum-czartoryskich.krakow.pl/ ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200818043945/http://www.muzeum-czartoryskich.krakow.pl/ |date=2020-08-18 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები ევროპაში]]
[[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები]]
[[კატეგორია:პოლონეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1878 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>m6ndawg2asygt3vwtuypy3jid1bwu7e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808268</id>
      <parentid>4808267</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:20:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები ევროპაში]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპის ხელოვნების მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808268</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19854" sha1="ryrrrvcmsorhujzljxzgmflovg66uhz" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ჩარტორისკის მუზეუმი
| სურათი        = Czartoryski Palace, 17-19 świętego Jana street, Old Town, Kraków, Poland.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1878]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ჩარტორისკის მუზეუმი''' ({{lang-pl|Muzeum Czartoryskich}}; ასევე ცნობილი როგორც თავადების ჩარტორისკის მუზეუმი) — ისტორიული მუზეუმი [[კრაკოვი|კრაკოვში]], [[პოლონეთი]]. თავდაპირველი კოლექცია შეიქმნა [[1796]] წელს პუავაში, პრინცესა [[იზაბელა ჩარტორისკას]] მიერ. მუზეუმი ოფიციალურად გაიხსნა [[1878]] წელს.&lt;ref name=&quot;Petrides&quot;&gt;Olivia Petrides, [https://books.google.com/books?id=U3HNmJFxyFwC&amp;pg=PA509&amp;dq=czartoryski+museum+krakow&amp;hl=en&amp;ei=BlmsTojIEqTo0QH4lrWTDw&amp;sa=X&amp;oi=book_result&amp;ct=result&amp;resnum=7&amp;ved=0CEoQ6AEwBg#v=onepage&amp;q&amp;f=false ''Anthem Guide to the Art Galleries and Museums of Europe.''] Page 509. ''Anthem Press'', 2009, {{ISBN|1-84331-273-5}}.&lt;/ref&gt; 

პუავის კოლექცია ნაწილობრივ განადგურდა [[1830]] წლის ნოემბრის აჯანყებისა და ჩარტორისკების საკუთრების კონფისკაციის შემდეგ. თუმცა, მუზეუმის კოლექციაში არსებული ექსპონატების უმეტესობა გადარჩა და გადავიდა [[პარიზი|პარიზში]], ლამბერტის სასტუმროში. [[1870]] წელს პრინცმა [[ვლადისლავ ჩარტორისკი|ვლადისლავ ჩარტორისკიმ]] გადაწყვიტა კოლექციების გადატანა [[კრაკოვი|კრაკოვში]]. 

მუზეუმის ყველაზე ცნობილი ნახატი არის [[ლეონარდო და ვინჩი|ლეონარდო და ვინჩის]] ნამუშევარი ,,[[ქალი ყარყუმით]]&quot;. ასევე მუზეუმის კოლექცია მოიცავს [[რემბრანდტი|რემბრანდტის]] ორ ნამუშევარს, [[ქანდაკება|ქანდაკებებს]], [[რენესანსი|რენესანსის]] გობელენებს და [[დეკორატიული ხელოვნება|დეკორატიულ ხელოვნებას]]. ასევე მუზეუმში განთავსებულია შემდეგი მხატვრების ტილოები: [[ჰანს ჰოლბაინ უმცროსი]], [[იაკობ ჟორდაენი]], [[ლუკა ჯორდანო]], [[პიტერ ბრიუგელ უმცროსი]], [[დიერიკ ბუტსი]], [[ჯოოს ვან კლივი]], [[ლორენცო ლოტო]], [[ლუკას კრანახი უმცროსი]], [[ლორენცო მონაკო]], [[ანდრეა მანტეგნა]], [[ალესანდრო მაგნასკო]] და ქალთა ნახევარ სიგრძის ოსტატი (უცნობი მხატვარი, რომელიც ქალებს ხატავდა სხვადასხვა სიტუაციაში). მუზეუმის მთავარი ნაწილი [[2010]] წელს დაიხურა რესტავრაციისთვის და გაიხსნა [[2019]] წლის დეკემბერში.&lt;ref&gt;{{cite news|title=&quot;The Lady is back!&quot;. Po blisko dekadzie królowa polskich muzeów wróciła na swoje miejsce|url=https://kultura.onet.pl/sztuka/otwarcie-muzeum-czartoryskich-w-krakowie-dama-z-lasiczka-wrocila-na-swoje-miejsce/tl16qjf|access-date=20 December 2019}}&lt;/ref&gt; ამ დროის განმავლობაში, კოლექციის ნაწილი სხვაგან იყო გამოფენილი.&lt;ref name=&quot;auto&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.krakow-info.com/museum3.htm|title=Princes Czartoryski Museum in Krakow &amp;#124; Muzeum Czartoryskich|website=www.krakow-info.com|access-date=Apr 27, 2020}}&lt;/ref&gt;

== სამეფო კოლექციები ==
[[ფაილი:Pulawy_Sybil_Temple_west_side_wide_view.jpg|მინი|248x248პქ|სიბილის ტაძარი, ან ,,მეხსიერების ტაძარი&quot;]]
პრინცესა იზაბელა ჩარტორისკამ დააარსა მუზეუმი პუავიში [[პოლონეთი|პოლონური]] მემკვიდრეობის შესანარჩუნებლად მისი დევიზის, ,,წარსული მომავლისათვის&quot; შესაბამისად. პირველი ექსპონატი მის [[1796]] წლის ,,მეხსიერების ტაძარში&quot; იყო თასები, რომლებიც აღნიშნავდნენ [[1683]] წელს [[ვენის ალყა (1683)|ვენის ბრძოლაში]] [[თურქეთი|თურქებთან]] გამარჯვებას. მუზეუმის კოლექციებში წარმოდგენილია ისტორიული არტეფაქტები ვაველის საკათედრო ტაძრის ამოღებული საგანძურიდან, სამეფო ციხიდან და პოლონელი ოჯახების მიერ შემოწირული სხვა საგნებიდან (szlachta). 

იზაბელამ ასევე შეიძინა [[ბრაბანტის საჰერცოგო|ბრაბანტის]] ჰერცოგის საგანძური, მათ შორის მისი წიგნები, რომლებიც კოლექციის განსაკუთრებულ ნაწილად ითვლებოდა. მან ასევე შეიძინა სენტიმენტალური მნიშვნელობის საგნები, რომლებიც წარმოადგენდა ადამიანის ცხოვრების დიდებასა და უბედურებას. მათ შორის იყო [[უილიამ შექსპირი|შექსპირის]] სკამი, ფრაგმენტები [[რომეო და ჯულიეტა|რომეოსა და ჯულიეტას]] საფლავებიდან [[ვერონა|ვერონაში]], ელ სიდისა და ხიმენას ფერფლი ბურგოსის საკათედრო ტაძრიდან, აბელარდისა და ჰელოიზის, ასევე პეტრარქისა და ლორას რელიქვიები. 

ბიბლიოთეკის წიგნების კოლექცია მოგვიანებით გაფართოვდა [[ტადეუშ ჩაცკი|ტადეუშ ჩაცკის]] კოლექციით, რომელიც მოიცავდა [[პოლონეთი|პოლონეთის]] უკანასკნელი მეფის [[სტანისლავ ავგუსტ პონიატოვსკი|სტანისლავ ავგუსტ პონიატოვსკის]] არქივებს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.euromanticism.org/shakespeares-chair-and-the-polish-princess/|title=Shakespeare’s Chair and the Polish Princess – European Romanticisms in Association}}&lt;/ref&gt; [[1798]] წელს იზაბელას ვაჟი, პრინცი ადამ იერჟი ჩარტორისკი გაემგზავრა [[იტალია|იტალიაში]] და შეიძინა [[ლეონარდო და ვინჩი|ლეონარდო და ვინჩის]] ,,[[ქალი ყარყუმით]]&quot;, [[რაფაელი|რაფაელის]] ახალგაზრდა კაცის პორტრეტი და მრავალი [[რომაული ხელოვნება|რომაული]] სიძველე. თუმცა, პრინცი ყოველთვის უფრო პოლიტიკოსი იყო, ვიდრე ხელოვნების შემგროვებელი. [[1830]] წლის ნოემბრის აჯანყების ჩავარდნის შემდეგ იგი გადაასახლეს [[პოლონეთის სამეფო|პოლონეთის სამეფოდან]]. მან თავი დაიმკვიდრა [[პარიზი|პარიზში]] და [[1843]] წელს შეიძინა სასტუმრო ლამბერტი, რომელიც გახდა როგორც გადასახლებული მაგნატის ოპერაციების ცენტრი, ასევე [[პოლონეთი|პოლონეთის]] ცოცხალი მუზეუმი. მუზეუმის ყველა ობიექტი გამოიფინა [[პარიზი|პარიზში]]. წიგნების კოლექცია მიმოფანტული იყო და ათწლეულების განმავლობაში. 

პრინცის გარდაცვალების შემდეგ, მისმა უმცროსმა ვაჟმა, პრინცმა ვლადისლავმა აიღო მუზეუმის მართვა ხელში. მან და მისმა დამ, პრინცესა [[იზაბელა ჯაუინსკა|იზაბელა ჯაუინსკამ]] გააფართოვეს კოლექცია. [[1865]] წელს [[პარიზი|პარიზში]] ხელოვნების დეკორატიული გამოფენის დროს, ვლადისლავმა შექმნა პოლონური ოთახი ცნობილი ხალიჩისა და მისი კოლექციის სხვა ნაწილების გამოფენისთვის.

== გადასვლა კრაკოვში ==
[[1871]] წელს, [[საფრანგეთ-პრუსიის ომი|საფრანგეთ-პრუსიის ომში]] [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] დამარცხების შემდეგ, პრინცმა ვლადისლავმა ჩაალაგა ან დამალა ყველა ექსპონატი და გაიქცა. [[1874]] წელს ქალაქმა [[კრაკოვი|კრაკოვმა]] მას შესთავაზა არსენალი Old Wall-ში. [[1878]] წელს, ასი წლის შემდეგ, რაც პრინცესა იზაბელამ შექმნა თავისი მუზეუმი პუავიში, ახალი მუზეუმი გაიხსნა. პრინცმა ვლადისლავმა გააგრძელა კოლექციის ნივთების დამატება მომდევნო ოცი წლის განმავლობაში, [[1894]] წელს მის გარდაცვალებამდე. ვლადისლავის ვაჟმა, პრინცმა ადამ ლუდვიკმა, განაგრძო მამის საქმე. [[1897]] წელს მან მიიღო ქონება იმპერატორ [[ფრანც-ჯოზეფი|ფრანც-ჯოზეფისგან]]. იმ მომენტში მისი კაპიტალური აქტივები შეფასდა 4,5 მილიონი ავსტრიული ქრაუნით, კოლექციების ჩათვლით.

== განახლება ==
[[2010]] წელს მუზეუმი დაიხურა რემონტისა და მოდერნიზაციისათვის.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.apollo-magazine.com/sale-czartoryski-collection-says-poland-today/|title=What the sale of the Czartoryski collection says about Poland today|date=Feb 27, 2017|website=Apollo Magazine|access-date=Apr 27, 2020}}&lt;/ref&gt; კოლექციის ნაწილი დროებით გამოიფინა სხვა ადგილებში. არსენალის შენობაში ნაჩვენები იყო 350 შერჩეული ნივთი, ხოლო ,,[[ქალი ყარყუმით]]&quot; გადაიტანეს [[კრაკოვის ეროვნული მუზეუმი|კრაკოვის ეროვნულ მუზეუმში]]. [[2016]] წელს კოლექციები და მუზეუმის შენობა პრინცმა ადამ კაროლ ჩარტორისკიმ Polish Nation-ს გადასცა თავისი სახელით და ჩარტორისკის მთავარი ფილიალის სახელმწიფო ხაზინის სახელით. პრინც ჩარტორისკის ფონდმა Polish Nation-სგან (კულტურის სამინისტრო) მიიღო 105 მილიონი [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარი]], რაც კოლექციების 3 მილიარდი [[ევრო|ევროს]] სავარაუდო საბაზრო ღირებულების 5%-ზე ნაკლებს შეადგენს. აღდგენილი მუზეუმი ხელახლა გაიხსნა [[2019]] წლის 19 დეკემბერს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.thefirstnews.com/article/krakow-reopens-czartoryski-museum-9352|title=Kraków reopens Czartoryski Museum|website=www.thefirstnews.com|access-date=Apr 27, 2020}}&lt;/ref&gt; 

Polish Nation-სთვის ჩარტორისკის მუზეუმის შემოწირულობა გააპროტესტა პრინც ადამ კაროლის ქალიშვილმა თამარამ, რომელმაც [[2018]] წელს ადა კაროლსა და მის ქალიშვილს შორის ოჯახური სამართალწარმოება გამოიწვია.&lt;ref&gt;{{Cite web|title=Tamara Czartoryska poszła z rodziną na wojnę. Ojciec starszy córkę procesem|url=https://www.newsweek.pl/polska/spoleczenstwo/konflikt-w-rodzinie-czartoryskich-adam-karol-czartoryski-straszy-corke-sadem/k7jkq9q|access-date=2020-07-06|website=Newsweek.pl|language=pl}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Gazur|first=Łukasz|date=2018-05-16|title=Nowe fakty w sprawie Czartoryskich. Adam Karol Czartoryski pozywa córkę Tamarę. Ona ujawnia nowe informacje|url=https://dziennikpolski24.pl/nowe-fakty-w-sprawie-czartoryskich-adam-karol-czartoryski-pozywa-corke-tamare-ona-ujawnia-nowe-informacje/ar/13179723|access-date=2020-07-06|website=Dziennik Polski|language=pl-PL}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Szymański|first=Damian|last2=Maja 18 21:56|first2=13|last3=176 813|date=2018-05-13|title=Adam Czartoryski nie wytrzymał. Składa pozew przeciwko córce Tamarze. &quot;Zrobił to z ciężkim sercem&quot;|url=https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/afera-czartoryskich-jest-pozew-przeciwko-tamarze/kxv42c4|access-date=2020-07-06|website=Business Insider|language=pl}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|title=&quot;Nienawidzi Polski i Polaków&quot;. Tamara Czartoryska pozwana przez ojca|url=http://www.tvp.info/37198675/nienawidzi-polski-i-polakow-tamara-czartoryska-pozwana-przez-ojca|access-date=2020-07-06|website=www.tvp.info|language=pl}}&lt;/ref&gt;&lt;gallery widths=&quot;230&quot; heights=&quot;200&quot;&gt;
ფაილი:Leonardo da Vinci - Lady with an Ermine.jpg|[[ქალი ყარყუმით]], ''[[ლეონარდო და ვინჩი]] ([[1490]])''
ფაილი:Catena Madonna and Child.JPG|მადონა და ბავშვი, ''[[ვინჩენცო კატენა]] ([[1510]])''
ფაილი:Jordaens Satyr and the peasant Brussels.jpg|სატირა სტუმრად გლეხთან, ''[[იაკობ ჯორდანსი]] (დაახლ. [[1620]])''
ფაილი:Bouts Annunciation.jpg|ხარება, ''[[დიერიკ ბუტსი]] ([[1475]])''
&lt;/gallery&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.muzeum-czartoryskich.krakow.pl/ ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200818043945/http://www.muzeum-czartoryskich.krakow.pl/ |date=2020-08-18 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ევროპის ხელოვნების მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები]]
[[კატეგორია:პოლონეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1878 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>ryrrrvcmsorhujzljxzgmflovg66uhz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>პეტრე პირველის სახლ-მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517283</id>
    <revision>
      <id>4808255</id>
      <parentid>4807084</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:17:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808255</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15977" sha1="62bdbc5fp1vgeg445lqamv03holxtl9" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = პეტრე I-ის სახლ-მუზეუმი
| სურათი        = Domick Petra I-2.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1703]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}


'''პეტრე I-ის სახლი''' ({{lang-ru|Домик Петра I}}) - პირველი შენობა [[სანქტ-პეტერბურგი|პეტერბურგში]], მეფე [[პეტრე I დიდი|პეტრე I]]- ის სახლი [[1703]] წლიდან [[1708]] წლამდე პერიოდში. ეს პატარა ხის სახლი 60 მ² ფართობით ააშენეს ჯარისკაცებმა -დურგლებმა ტროიცკაიას მოედნის მახლობლად სულ რაღაც სამ დღეში - 1703 წლის 24 მაისიდან (4 ივნისი) 26 მაისამდე (6 ივნისი).&lt;ref&gt;[http://www.y10k.ru/books/detail707610.html Домик Петра I (материал из книги В. Нестерова «Знаешь ли ты свой город?»)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130420165019/http://www.y10k.ru/books/detail707610.html |date=2013-04-20 }} &lt;small&gt;Дата обращения: 7 июля 2017.&lt;/small&gt; &lt;small&gt;Архивировано 20 апреля 2013 года.&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt; ხოლო 27 მაისს (7 ივნისი) გაიმართა ზეიმი მიწების ანექსიისა და ახალი ქალაქის დაარსებასთან დაკავშირებით.

[[1930]] წელს სახლში გაიხსნა მუზეუმი, სადაც წარმოდგენილია იმ ეპოქის არტეფაქტები და თვით პეტრეს ავთენტური ნივთები.

== არქიტექტურა ==
სახლის მშენებლობის ადგილი შეირჩა პეტრესა და პავლეს ციხის უკანა ნაწილში ისე, რომ ფანჯრებიდან სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი ობიექტები ჩანდეს - წყლის სივრცეები, მიმდებარე ტერიტორია და ციხე -სიმაგრეები.&lt;ref&gt; [https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BA_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE Домик Петра Великого]  Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — &lt;abbr&gt;СПб.&lt;/abbr&gt;, 1890—1907.&lt;/ref&gt;

სახლი აშენდა ფიჭვის მორებისგან, რუსული ქოხის წესით. ტილო მას ორ ნაწილად ყოფს. ამ მახასიათებლის გარდა, ასევე ორნამენტული ლითონის ფირფიტებით გაფორმებული კარები - მე -17 საუკუნის რუსული არქიტექტურის თანდაყოლილი მახასიათებლები - სახლში ყველაფერი ახსენებს მეფის ვნებას ჰოლანდიური არქიტექტურისადმი. ასე რომ, პეტრემ, რომელსაც სურდა სახლს ქვის სტრუქტურა გამოეჩინა, უბრძანა მორების მოჭრა და შეღებვა წითელი აგურის ფერად. მისი სურვილი იყო, ასევე,  უჩვეულოდ დიდი ფანჯრები. სახლში არ იყო ღუმელები და ბუხრები, რაც აუცილებელი არ იყო, რადგან პეტრე მასში ცხოვრობდა მხოლოდ თბილ სეზონზე. სახურავი მორთული იყო მოჩუქურთმებული ხის ნაღმტყორცნით, ხოლო ქედის კიდეების გასწვრივ დამონტაჟდა &quot;ბომბები ცეცხლის ალით&quot;. ეს დაკარგული ელემენტები მიუთითებდა იმაზე, რომ მეფე იყო ამავე დროს პრეობრაჟენსკის პოლკის ბომბდამშენების საპატიო კომპანიის მეთაური. [[1720-იანები|1720]] -იანი წლების დოკუმენტებში შენობას ეწოდებოდა ან &quot;ძველი წითელი სასახლე, რომელიც [[რომან ვილიმოვიჩ ბრიუსი|რომან ვილიმოვიჩ ბრიუსის]] ეზოს მახლობლად გროვშია&quot;, ან უბრალოდ &quot;წითელი სასახლე&quot;.

== პეტრე I-ის შემდგომი პერიოდი ==
ზაფხულისა და ზამთრის სასახლეების აგების შემდეგ პეტრე აღარ ცხოვრობდა ამ სახლში. იგი მიტოვებული დარჩა [[1731]] წლამდე, როდესაც მის გარშემო დაიდგა ქვის გალერეა. თუმცა, ის არაეფექტური აღმოჩნდა, რაც განსაკუთრებული ძალით აჩვენა [[1777]] წლის 10 სექტემბრის (21) წყალდიდობამ. შემდეგ [[ეკატერინე II]]- მ ბრძანა &quot;სახლი შემოეღობათ ქვის საფარით მყარ საძირკველზე, გადახურული რკინის სახურავით&quot;, რომელიც გაკეთდა [[1784]] წელს. 1844 წელს &quot;საქმე&quot; მთლიანად დაიშალა და შეიცვალა ახლით, არქიტექტორ [[კუნმინი|კუზმინის]] პროექტის მიხედვით - თექვსმეტი სვეტიდან თაღებით თაბაშირის გარეშე. ამ ფორმით, სახლი დღემდე შემორჩა.

მე -19 საუკუნის მეორე ნახევარში ბაღი დაიგო ნევას მხარეს. [[1852]] წელს იგი გარშემორტყმული იყო თუჯის ბადით. ჯერ კიდევ ადრეულ პერიოდში, მათ დაგეგმეს ბაღი უშუალოდ შენობის მიმდებარედ და გარს შემოარტყეს მეტალის გისოსები, რომელიც დღემდე შემორჩა. [[1875]] წელს პეტრე I- ის ბრინჯაოს ბიუსტი სახლის წინ მოქანდაკე [[პარმენ ზაბელო|პარმენ ზაბელომ]] მოქანდაკე ჟილეტის მოდელის მიხედვით დაამონტაჟა.

სახლი შემორჩენილია თითქმის პირვანდელი სახით. მცირე ცვლილებები [[ოქტომბრის რევოლუცია|ოქტომბრის რევოლუციამდე]] პერიოდში, როდესაც სახლი სამლოცველოდ გამოიყენებოდა, აღმოიფხვრა შემდგომი რესტავრაციის დროს.

[[მუზეუმი]]

[[1938]] წელს სახლს მიენიჭა ისტორიული და მემორიალური მუზეუმის სტატუსი. დიდი სამამულო ომის დროს [[პეტრე I დიდი|პეტრე I-]] ის სახლი დაიხურა. მისი ფანჯრები და კარები დაფარული იყო პლაივუდის ფურცლებით, შეკერილი ფიცრებით და, რამდენადაც ეს შესაძლებელი იყო, დაფარული ნაცრისფერი ზეთის საღებავით. მუზეუმის შენარჩუნებას აკვირდებოდნენ დამსწრეები. უკვე [[1944]] წლის სექტემბერში, სახლი იყო პირველი ლენინგრადის ყველა მუზეუმს შორის, რომელიც გაიხსნა ვიზიტორებისთვის.

ომის შემდგომ წლებში ჩატარდა სარესტავრაციო სამუშაოები. განხორციელდა ძირითადი რემონტი, რომლის დროსაც აგურის კედლები გაიწმინდა, კარი და ფანჯრის ღობები მოჭიქული იყო, შიგნით კედლები და ჭერი შეღებილი, სასადილო ოთახის მარმარილოს იატაკი, დაგებული სამლოცველოს არსებობის წლებში, შეიცვალა ხით. თავად სახლის კედლები და ჭერი დაფარული იყო ახალი ტილოთი. 

[[1958]] წელს გათბობა დამონტაჟდა, რამაც შესაძლებელი გახადა მუზეუმის მონახულება მთელი წლის განმავლობაში. მეცნიერული რესტავრაცია ჩატარდა 1971-1975 წლებში. მუზეუმის ექსპოზიცია ორი ნაწილისგან შედგება: სახლი და გამოფენა.  კაბინეტში, სასადილო ოთახში და საძინებელში არის წარმოდგენილი ავთენტური ნივთები, რომლებიც ეკუთვნოდა პეტრე I- ს, ასევე მე -18 საუკუნის დასაწყისის საყოფაცხოვრებო ნივთები, მასალები 1700-1721 წლების [[ჩრდილოეთის ომი|ჩრდილოეთის ომის]] მოვლენების შესახებ, წმ. პეტერბურგი, ასევე მასალები თავად ძეგლის მშენებლობისა და აღდგენის შესახებ.

გრანიტის სანაპიროზე არის დაღმართი [[ნევა|ნევაზე]], ორივე მხარეს არის მითოლოგიური ლომის მსგავსი არსებების ფიგურები, მოტანილი [[1907]] წელს [[მანჯურია|მანჯურიის]] ქალაქ [[გირინი|გირინიდან]]. მარჯვნივ შესასვლელში არის ბრინჯაოს დაფა, რომელიც მიუთითებს მეფის სიმაღლეზე - 2 მეტრი 4 სანტიმეტრი.

== ლიტერატურა ==

* ''Зязева Л. К.'' Домик Петра I: Путеводитель по музею. — &lt;abbr&gt;Л.&lt;/abbr&gt;: Лениздат, 1983. — 59 с.
* ''Четверикова Н.В.'' Домик Петра I в Петербурге // Памятники культуры. Новые открытия : Ежегодник. — &lt;abbr&gt;М.&lt;/abbr&gt;: Наука, 1995. — С. 454—461.
* ''Кузнецова О.Н., Сементовская А.К., Штейман Ш.И.'' Летний сад, Летний дворец, Домик Петра I. — &lt;abbr&gt;Л.&lt;/abbr&gt;: Лениздат, 1965. — С. 88—94. — 96 с.
* ''А. Н. Петров, Е. А. Борисова, А. П. Науменко и др.; Гл. ред. Г. Н. Булдаков  4-е изд. /.'' Памятники архитектуры Ленинграда. — &lt;abbr&gt;Л.&lt;/abbr&gt;: Стройиздат, Ленинградское отделение, 1976. — С. 218. — 574 с.
* Дома и домики Петра I / А. Мурре, Н. Саар, М. Сморжевских-Смирнова. — СПб., 2015. &lt;nowiki&gt;ISBN 978-5-905011-13-9&lt;/nowiki&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.rusmuseum.ru/cabin-of-peter-1/ Домик Петра I]
* [http://virtual.rusmuseumvrm.ru/cabin_of_peter/pano.php?onstart=loadpano(hotspots/2.xml);st_pos(); Виртуальный тур по Домику Петра I]
* [http://www.svobodanews.ru/content/transcript/1743681.html Исторический календарь на 30 мая — 6 июня] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120211172301/http://www.svobodanews.ru/content/transcript/1743681.html |date=2012-02-11 }}.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:პეტრე, პირველის, სახლ-მუზეუმი}}
[[კატეგორია:1703 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:სანქტ-პეტერბურგის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>62bdbc5fp1vgeg445lqamv03holxtl9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დროსინისის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517638</id>
    <revision>
      <id>4808226</id>
      <parentid>4806971</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:11:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808226</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14403" sha1="6kgypcrg9nxdlw2vukdwmqkkrpj527o" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = დროსინისის მუზეუმი
| სურათი        = Drossinis museum 10.JPG
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''დროსინისის მუზეუმი''' ({{lang-grc|Μουσείο Δροσίνη}}) - მდებარეობს [[ათენი|ათენის]] ჩრდილოეთ გარეუბანში, განთავსებულია &quot;ამარილისის&quot; ვილაში, სადაც ცხოვრობდა [[გეორგიოს დროსინისი]] მის ბოლო წლებში,&lt;ref&gt;Logotheti, F. (1960). ''Georgios Drossinis.'' Athens: Σ.Ω.Β. Publications.&lt;/ref&gt; რომელსაც დაერქვა მისი ერთ - ერთი ყველაზე ადრეული და ცენტრალური პერსონაჟის სახელი მისი ყველაზე პოპულარული ნამუშევრიდან. მუზეუმი დაარსდა [[1997]] წელს, დროსინის (1859-1951) მრავალგანზომილებიანი ნამუშევრების შენარჩუნებისა და პოპულარიზაციის მიზნით. დროსინისმა, [[კოსტის პალამა|კოსტის პალამასთან]] და [[ნიკოს კამპა|ნიკოს კამპასთან]] ერთად დააარსა ახალი ათენის სკოლა,&lt;ref&gt;E. (2007). ''‘The 1880s Generation’'', in Lexico Logotechnikon Oron [Dictionary of Literary Terms], Athens: Patakis Editions, pp. 365-367.&lt;/ref&gt; ბერძნული ლიტერატურული „1880-იანი წლების თაობა“ - მოძრაობა, რომელმაც განაახლა ბერძნული ლიტერატურა და იბრძოდა თანამედროვე ბერძნული ენის დამკვიდრებისათვის. მუზეუმი მოიცავს სამ დარბაზს, რომლებიც პირველ სართულზეა, ასევე პირველ სართულზე განთავსებულია კიფისიის მუნიციპალური ბიბლიოთეკა, დროსინისის სურვილის შესაბამისად.

== მუზეუმი ==
მუზეუმის მეორე სართულზე ხელმარჯვნივ არის &quot;ინტელექტუალური&quot; დარბაზი, სადაც ინახება დროსინისის ინტელექტუალური საგანძური. მრავალრიცხოვანი ექსპონატები აჩვენებს მის მნიშვნელოვან წვლილს საბერძნეთის განათლებაში. აქ შეგიძლიათ იპოვოთ არქივირებული გაზეთი ესტია, რომლის მთავარი რედაქტორი და დირექტორი იყო დროსინისი და რომელიც [[1894]] წლიდან ყოველდღიურად ვრცელდებოდა და გადამწყვეტი როლი ჰქონდა ბერძნულ ცხოვრებაში. იმავე დარბაზში მნახველს შეუძლია ნახოს დროსინისის მიერ გამოცემული ზოგიერთი ჟურნალი, რომელიც მიზნად ისახავდა ბერძენი ხალხის ინტელექტუალურ აღორძინებას. გარდა ამისა, აქ არის გამოფენილი წიგნების დიდი რაოდენობა, რომლებიც ან რედაქტირებულია დროსინისის მიერ, ან გამოქვეყნებულია &quot;ბენეფიციარი წიგნების გამავრცელებელი საზოგადოების&quot; (Σ.Ω.Β.) მიერ, რომელთაგან დროსინისი იყო თანადამფუძნებელი და მდივანი.  ხელნაწერები, მიმოწერა ბერძენ და უცხოელ ინტელექტუალ ადამიანებთან, გაზეთების კრებული სტატიებით დროსინისისა და პირადი ნივთების შესახებ, ყველაფერი ერთად ავსებს პოეტის ინტელექტუალურ პიროვნებას.

მარცხენა დარბაზი არის &quot;ემოციური&quot; დარბაზი. ეს არის დროსინისის საძინებელი, სადაც მნახველს აქვს განცდა, რომ პოეტი მუდმივად იქ იმყოფება. დროსინისის დაბადების ადგილი, ფოტოები კედლებზე და მასსა და მისი მეგობრების, ნათესავების შესახებ, ყველაფერი გვაჩვენებს სურათს პოეტისა და მის ახლობლებს შორის ურთიერთობის შესახებ. თევზაობა და ნადირობის აღჭურვილობა ავლენს მის დიდ სიყვარულს ბუნებისადმი - დროსინისი ასევე წერდა წიგნებს თევზაობისა და ნადირობის შესახებ - ხოლო რელიგიური ხატები გამოხატავს მის ღრმა რწმენას. ბავშვთა წიგნები მთელს მსოფლიოში - რადგან ის თავად იყო სასკოლო წიგნების ავტორი - აჩვენებს მის ზრუნვას განათლებაზე, რასაც მან ბევრი დრო დაუთმო საბერძნეთის განათლების სამინისტროში თავისი მაღალი თანამდებობის დროს.

მესამე დარბაზი არის &quot;ხალხური&quot; დარბაზი. ეს არის მუზეუმის უდიდესი ნაწილი და ყველაზე საინტერესო, განსაკუთრებით ახალგაზრდა ვიზიტორებისთვის. მისი ნაწერების და მისი ცხოვრების გმირები აქ არიან, რაც წარმოაჩენს მისი პროზის სამყაროს.&lt;ref&gt;For Drossinis’ complete list of works see: Meraklis, M. and Paradisi, E. (2007). ''Lexico Logotechnikon Oron'' [Dictionary of Literary Terms], Athens: Patakis Editions, pp. 561-562.&lt;/ref&gt; იდილიური, დაინტერესებული ხალხური ტრადიციით, ემოციებით მდიდარი, სავსე მგრძნობიარე ქალი პერსონაჟებით: ამარილისი და ერსი - მისი ჰომონიური ნაწარმოებების გმირები - [[მორფულა]] - მოიჯარე ფერმერის ქალიშვილი ევიაში, მისი ოჯახის ფერმაში - რომელსაც იგი პირველად შეხვდა ძალიან ახალგაზრდა და ვისთვისაც მან შეადგინა თავისი საყვარელი ლექსი, &quot;სილამაზის გოდება&quot; და მისი ბიძაშვილი დროსინა, რომელმაც შთააგონა მისი ყველაზე პოპულარული ლექსი, რომელიც მაშინვე მუსიკალურად გაჟღერდა და დღესაც ცნობილი სიმღერაა, [[Anthismeni Amygdalia]] (&quot;ყვავის ნუშის ხე&quot;). [[ათანასე დიაკოსი]] (საბერძნეთის დამოუკიდებლობის მებრძოლი) წარმოადგენს დროსინის პატრიოტულ იდეალებს - ბაბუა ზის დარბაზის ცენტრში, გარშემორტყმული შვილიშვილებით, რომლებიც უსმენენ მას ზღაპრების კითხვას, აჩვენებს მის სიყვარულს ბავშვების მიმართ - მან ასევე დაწერა ზღაპრები საგანმანათლებლო შინაარსით - მაშინ როდესაც პატარა დივანი, რომელზეც ის იჯდა ქეით მანუსთან, მის უკანასკნელ მუზასთან ერთად, აღნიშნავს მის ვნებას სიცოცხლისადმი სიცოცხლის ბოლო წლებამდე.

== &quot;დროსინისის მუზეუმის მეგობრები&quot; ==
საზოგადოება &quot;დროსინის მუზეუმის მეგობრები&quot;, რომელიც დაფუძნებულია იმავე წელს, როგორც მუზეუმი, ემსახურება ექსპონატების უწყვეტ განახლებას და მუზეუმის გამართულ ფუნქციონირებას, [[ყიფიზია|ყიფიზიის]] მუნიციპალიტეტთან თანამშრომლობით.&lt;ref&gt;''Five Authors Talk About G. Drossinis'' (collective work) (2001). Athens: Kameiros Εditions, pp. 108-120.&lt;/ref&gt; ასოციაციის წევრები ცოცხლად ინარჩუნებენ დროსინისის მეხსიერებას ღონისძიებების ორგანიზებით, წიგნების გამოქვეყნებით, რომლებსაც ისინი უფასოდ უგზავნიან ყველა ბერძნულ ბიბლიოთეკას - განსაკუთრებით სკოლის ბიბლიოთეკებს - ატარებენ კონკურსებს და ხელმძღვანელობენ მუზეუმების ტურებს. საბოლოოდ, ასოციაცია აწყობს კონფერენციებს სპეციალურ საჭიროებებთან დაკავშირებულ თემებზე, ამ საკითხებისადმი დროსინისის მგრძნობელობის შესაბამისად.

== ლიტერატურა ==
[https://www.amazon.com/apanta-%CE%AC%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1-Georgios-1859-1951-Drosinis/dp/960713351X apanta / άπαντα]  - amazon.com

[https://books.google.ge/books/about/Amaryllis.html?id=nIRDuAEACAAJ&amp;redir_esc=y Amaryllis] - books.google.ge

[https://www.amazon.it/The-Herb-of-Love/dp/1166302407/ref=sr_1_2?dchild=1&amp;qid=1632826897&amp;refinements=p_27%3AGeorgios+Drosines&amp;s=books&amp;sr=1-2 Herb of Love (1892) Copertina flessibile – 10 settembre 2010] - amazon.com

== რესურსები ინტერნეტში ==
[http://www.drossinismuseum.gr/ Official website of the Drossinis Museum]

== სქოლიო ==
{{DEFAULTSORT:დროსინისის, მუზეუმი}}
[[კატეგორია:1997 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:საბერძნეთის მუზეუმები]]
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>6kgypcrg9nxdlw2vukdwmqkkrpj527o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სალონიკის არქეოლოგიური მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517641</id>
    <revision>
      <id>4808229</id>
      <parentid>4507946</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:11:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808229</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13001" sha1="o57h9omue7z0qhignk6t4mtlfqg9iax" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სალონიკის არქეოლოგიური მუზეუმი
| სურათი        = Archaeological Museum, Thessaloniki, Greece (7457978664).jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1912]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[სალონიკი]]
|lat_dir =  N |lat_deg = 40 |lat_min = 37 |lat_sec = 30
|lon_dir =  E |lon_deg =22  |lon_min = 57 |lon_sec = 14
| პოზრუკა =  
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       = არქეოლოგიური
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = პოლიქსენი ადამ-ველენი
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
'''სალონიკის არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-grc|Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης}}) — არქეოლოგიური მუზეუმი [[სალონიკი|სალონიკში]], [[ცენტრალური მაკედონია]], [[საბერძნეთი]]. მასში განთავსებულია პრეისტორიული, არქაული, კლასიკური, [[ელინიზმი|ელინისტური]] და რომაული პერიოდის არტეფაქტები, არა მხოლოდ ქალაქ სალონიკიდან, არამედ ზოგადად მაკედონიის რეგიონიდან.

== ისტორია ==
მუზეუმი განთავსებულია არქიტექტორ [[პატროკლოს კარანტინო|პატროკლოს კარანტინოს]] მიერ დაპროექტებულ შენობაში და არის საბერძნეთის თანამედროვე არქიტექტურული ტენდენციების მაგალითი. [[1962]] წელს აშენებულ მუზეუმს [[1980]] წელს დაემატა ახალი ფრთა, რომელშიც [[ვერგინა|ვერგინას]] აღმოჩენები გამოიფინა [[1997]] წლამდე. [[2001]] და [[2004]] წლებში, [[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2004|2004 წლის ათენის ოლიმპიადის]] წინ, მუზეუმი ინტენსიურად განახლდა და მისი მუდმივი ექსპონატები რეორგანიზებულია.

ცენტრალურ ოთახებში განთავსებულია [[სალონიკი|სალონიკის]] და მაკედონიის არქეოლოგიური გათხრების ექსპონატები. ახალი ფრთა მასპინძლობს ორ გამოფენას: მაკედონიის ოქრო, რომელიც მოიცავს არტეფაქტებს ძველი სამარხებიდან და სალონიკის ტერიტორიის პრეისტორიულ პერიოდს პრეისტორიული დასახლებების მასალით, ნეოლითიდან ადრეულ და გვიან ბრინჯაოს ხანაში.

ამჟამად მუზეუმის ცენტრალურ ნაწილში ნაჩვენებია არქაულიდან გვიან რომაულ პერიოდამდე ქანდაკებების კოლექცია სალონიკიდან და ზოგადად მაკედონიიდან. ისინი ასახავს სალონიკის ისტორიას პრეისტორიული დროიდან გვიან ანტიკურობამდე. ეს ოთახები ასახავს ძვ. წ. VI საუკუნის იონური ტაძრის არქიტექტურულ ნიმუშებს, მაკედონიის ყველა პერიოდის ქანდაკებებს, გამოფენებს [[გალერიუსი|გალერეუსის]] მიერ სალონიკის ქალაქის ცენტრში აშენებული სასახლის კომპლექსში, აგიაში მაკედონიური საფლავის ფასადის რეკონსტრუქციას. ყველა ამ ოთახში გამოყოფილია გარკვეული მნიშვნელოვანი ექსპონატები და მათ შესახებ დამატებითი ინფორმაცია მოცემულია იმისთვის, რათა დაეხმაროს ვიზიტორებს შეაფასონ თითოეული ექსპონატის მნიშვნელობა და პერიოდი, საიდანაც იგი მოდის.

== გამოფენები ==
მუდმივი ექსპონატების გარდა არქეოლოგიურ მუზეუმში ასევეარი დროებითი და თემატური გამოფენები. მანოლის ანდრონიკოსის ოთახში, მაგალითად, არის გამოფენა სახელწოდებით „მაკედონიის მონეტები“ [[ძვ. წ. VI საუკუნე|ძვ. წ. VI საუკუნიდან]] [[ძვ. წ. 148]] წლამდე, იმ მონეტების მაგალითებით, რომლებიც იმ პერიოდში ბრუნავდა მაკედონიაში. მუზეუმის სადარბაზოს ვიტრინაში ნაჩვენებია [[პიერია]]ში მაკრიგიალოსში ნეოლითური დასახლების გათხრებიდან რამდენიმე ნივთი, რასაც თან ახლავს ინფორმაცია გათხრების მიმდინარეობის შესახებ.

ახალ ფრთაში, მაკედონიის ოქროს გამოფენა მოიცავს  ცენტრალური მაკედონიის მრავალი გათხრების შედეგად ნაპოვნ არტეფაქტებს. ოქროს ისტორიის ცენტრალურ თემად წარმოდგენა გვაჩვენებს მაკედონიის კულტურას ძვ. წ. VI საუკუნიდან ძვ. წ. 148 წლამდე, რომელიც გვაჩვენებს ოქროს გამოყენების (სამკაულები, საზეიმო დეკორაცია, საგნების და ჭურჭლის მოოქროვება, მონეტები), წარმოების ტექნოლოგიას მაშინდელ პერიოდში ოქროს სამკაულების დასამზადებლად და ოქროს მოპოვების ტექნიკას. ასევე არის მრავალი აღმოჩენა სამარხიდან და აღწერილია სამკაულების როლი დაკრძალვის ჩვეულებებში.

პრეისტორიულ გამოფენაში წარმოდგენილია პირველი გათხრები, რომლებიც ჩატარდა [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დროს ბრიტანული და ფრანგული ჯარების მიერ და აღმოჩენები ამ რეგიონის ყველაზე მნიშვნელოვანი პრეისტორიული დასახლებებიდან (თერმი, ვასილიკა, სტავრუპოლი, ორაიოკასტრო, ასიროსი, ტუმბა და კასტანა), რომლებიც მიეკუთვნება სამ ქრონოლოგიურ ჯგუფს (ნეოლითური და ადრეული და გვიანი ბრინჯაოს ხანა).&lt;ref&gt;[http://www.museumsofmacedonia.gr/Archaeological_and_Byzantine/Arx_Thessaloniknhs.html Museums of Macedonia]&lt;/ref&gt;

[[2010]] წლის 26 თებერვალს საბერძნეთის ხელისუფლებამ დააკავა ორი მამაკაცი, რომლებსაც ბრალად ედება სხვადასხვა სიძველეების უკანონო მიტაცება, მათ შორის [[ალექსანდრეს ბრინჯაოს ქანდაკება|ალექსანდრეს ბრინჯაოს ქანდაკების]], რომელიც შესაძლოა [[ლისიპოსი]]ს ნამუშევარი იყოს. თუ აღნიშნული დადასტურდება, ეს გახდება ლისიპოსის პირველი აღმოჩენილი ნაშრომი. ამჟამად ქანდაკება ინახება სალონიკის არქეოლოგიური მუზეუმის ლაბორატორიაში, რომელიც სავარაუდოდ დაადასტურებს ან უარყოფს მის ნამდვილობას.&lt;ref&gt;[http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=1111501&amp;lngDtrID=253 &quot;Αγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου βρέθηκε στην κατοχή αρχαιοκαπήλων&quot;]&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;e-go.gr, Pegasus Interactive. [https://web.archive.org/web/20100304153117/http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11424&amp;subid=2&amp;pubid=10469011 &quot;Αγαλμα - έκπληξη στα χέρια των αρχαιοκάπηλων&quot;] ''ethnos.gr''. Archived from the original &lt;/ref&gt;

== ლიტერატურა ==
*[https://www.amazon.com/Guide-Archaeological-Museum-Thessaloniki-Italian/dp/9607254368 Guide to the Archaeological Museum of Thessaloniki (Italian Edition)] - amazon.com
*[https://www.amazon.com/catalogue-sculpture-archaeological-museum-thessaloniki/dp/9602501383 Catalogue of sculpture in the archaeological museum of Thessaloniki] - amazon.com

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [https://www.amth.gr/en Official website of the Museum in English]
* [http://www.amth.gr/ Official website of the Museum]
* [http://www.museumsofmacedonia.gr/Archaeological_and_Byzantine/Arx_Thessaloniknhs.html Museums of Macedonia]
* [https://web.archive.org/web/20081227233635/http://odysseus.culture.gr/h/1/eh1560.jsp?obj_id=3332 Hellenic Ministry of Culture and Tourism] / [https://web.archive.org/web/20091216150131/http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3332 in Greek]

== სქოლიო ==
{{DEFAULTSORT:თესალონიკის, არქეოლოგიური, მუზეუმი}}
[[კატეგორია:საბერძნეთის მუზეუმები]]
&lt;references /&gt;</text>
      <sha1>o57h9omue7z0qhignk6t4mtlfqg9iax</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმი, საფრანგეთი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517677</id>
    <revision>
      <id>4808227</id>
      <parentid>4806976</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:11:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808227</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20078" sha1="h094utfa4zxk84sunk210utwa0dj5p9" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმი
| სურათი        = Chateau de St Germain-en-laye.JPG
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1862]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 113 023 ([[2014]])
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-en|National Archaeological Museum}}) — მთავარი [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] მუზეუმი [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], რომელიც მოიცავს [[მეროვინგები|მეროვინგიების]] წინარე ისტორიულ პერიოდს. იგი მდებარეობს შატო-ჟერმენ-ენ-ლაეს შატოში, [[იველინი|იველინის]] დეპარტამენტში, [[პარიზი|პარიზიდან]] დასავლეთით დაახლოებით 19 კილომეტრში (12 მილი).

== შენობა ==
[[XII საუკუნე|მე-12 საუკუნიდან]] შატო-ჟერმენ-ენ-ლაესი იყო ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] სამეფო რეზიდენცია [[პარიზი|პარიზის]] რეგიონში. სასამართლოს [[ვერსალის სასახლე|ვერსალში]] გადასვლის შემდეგ, ციხესიმაგრეში გაიმართა [[ჯეიმზ II (ინგლისი)|ჯეიმზ II]]-ს სასამართლო, [[1809]] წელს შენობა გახდა კავალერიის სკოლა და საბოლოოდ სამხედრო ციხე [[1836]] წლიდან [[1855]] წლამდე.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Histoire du château|url=http://musee-archeologienationale.fr/histoire-du-chateau-0|publisher=Musée archéologie nationale|access-date=3 April 2018|language=fr}}&lt;/ref&gt; შატო, რომელიც ძალიან ცუდ მდგომარეობაში იყო, [[1863]] წლის [[8 აპრილი|8 აპრილს]] კლასიფიცირდა როგორც ისტორიული ძეგლი. 

არქიტექტორ [[ეჟენ მილეტი|ეჟენ მილეტს]], [[ეჟენ ვიოლეტ-ლე-დუკი|ეჟენ ვიოლეტ-ლე-დუკის]] მოსწავლეს, დაევალა შატოს აღდგენა [[1855]] წელს დაგეგმილი სიძველეთა ეროვნული მუზეუმისთვის და უთხრეს, რომ მოეხსნათ საკნები, რომელიც სამინისტრომ დაამონტაჟა, როდესაც ის ციხედ გამოიყენებოდა. სამშენებლო სამუშაოები დაიწყო [[1862]] წელს დასავლეთის პავილიონის დანგრევით. მილეტის მიზანი იყო შენობის იმ მდგომარეობაში დაბრუნება, როგორც ეს იყო [[ფრანსუა I (საფრანგეთი)|ფრანსუა I]]-ს დროს. ეჟენ მილეტი გარდაიცვალა [[კანი (ნორმანდია)|კანში]] [[1879]] წლის [[24 თებერვალი|24 თებერვალს]]. რესტავრაცია გაგრძელდა ოგიუსტ ლაფოლიესა და ონორე დომეტის ხელმძღვანელობით და საბოლოოდ დასრულდა [[1907]] წელს.

== ისტორია ==
მუზეუმი შეიქმნა [[1862]] წლის [[8 მარტი|8 მარტს]] და ოფიციალურად გაიხსნა [[1867]] წლის [[12 მაისი|12 მაისს]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=La Creation du Musee des Antiquites Nationales, 1862-1867|url=http://www.bnf.fr/documents/biblio_musee_antiquites.pdf|publisher=Bibliothèque nationale de France|access-date=3 April 2018|language=fr}}&lt;/ref&gt; [[2009]] წლიდან მუზეუმი, სასახლე და ბაღები გაერთიანებულია, როგორც ერთი დაწესებულება, რაც მუზეუმსა და შატოში ახალ ეპოქას აღნიშნავს.

=== მუზეუმი ნაპოლეონ III- ის დროს ===
[[საფრანგეთის მეორე იმპერია]] ემთხვევა [[არქეოლოგია|არქეოლოგიის]] დიდ განვითარებას [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. [[ნაპოლეონ III]] იყო დაინტერესებული [[ისტორია|ისტორიითა]] და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიით]], სწორედ მისი ბრძანებით დაიწყო გათხრები [[იულიუს კეისარი|იულიუს კეისრის]] [[ბიოგრაფია|ბიოგრაფიის]] გამოსაკვლევად. აღმოჩენების კონსერვაციისა და შენახვის საკითხი სწრაფად წამოიჭრა წინა პლანზე. ამის გადასაჭრელად შეიქმნა Musée Gallo-Romani ([[გალია|გალურ]]-[[რომი|რომაული]] მუზეუმი), რომლის შექმნის საიმპერატორო განკარგულებას ხელი მოაწერა [[ნაპოლეონ III]]- მ [[1862]] წლის [[8 მარტი|8 მარტს]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=History of the museum|url=http://en.musee-archeologienationale.fr/chateau-museum/history-museum|publisher=Musée archéologie nationale|language=en|accessdate=28 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210420000224/https://en.musee-archeologienationale.fr/chateau-museum/history-museum|archivedate=20 აპრილი 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Muskett|first1=Georgina|title=Archaeology Hotspot France: Unearthing the Past for Armchair Archaeologists|date=2018|publisher=Rowman &amp; Littlefield|isbn=9781442269231|page=13|url=https://books.google.com/books?id=0kRMDwAAQBAJ&amp;pg=PA13|access-date=3 April 2018|language=en}}&lt;/ref&gt;

[[1864]] წელს ჟან-ბატისტ ვერშერ დე რეფიემ, რომელიც განსაკუთრებით იყო ჩართული პროექტში, შესთავაზა იმპერატორს ,,ისტორიული მუზეუმის&quot; პროექტი, რათა: ,,მიაწოდოს ისტორიკოსებს ზუსტი დოკუმენტები ჩვენი მამების ცხოვრებაზე, მოიწვიოს ინდუსტრიული ფიგურები, რომ შეისწავლონ უძველესი საიდუმლოებები, რათა ხელოვანებმა გააცნობიერონ როგორ განვითარდა ხელოვნება დროთა განმავლობაში&quot;.&lt;ref&gt;Archives nationales - 20144782/1, Rapport décembre 1865&lt;/ref&gt; მუზეუმის ორგანიზების მიზნით შექმნილი კომიტეტის პირველი შეხვედრა გაიმართა [[1865]] წლის [[1 აპრილი|1 აპრილს]] გრაფი [[ემილიენ დე ნიუვერკერკი|ემილიენ დე ნიუვერკერკის]] ოფისში.

[[1866]] წლის [[11 აპრილი|11 აპრილს]] კომიტეტმა გამოაქვეყნა მოხსენება, სადაც დეტალურად იყო აღწერილი პროექტის ძირითადი ნაწილები: სივრცის ორგანიზაცია და ბიუჯეტის ხარჯთაღრიცხვა.&lt;ref&gt;Archives nationales - 20144782/1, Rapport du 11 avril 1866&lt;/ref&gt; [[ნაპოლეონ III]]–მ მუზეუმის პირველი შვიდი ოთახი გახსნა [[1867]] წლის [[12 მაისი|12 მაისს]], [[პარიზი|პარიზის]] მსოფლიო გამოფენის დროს.

=== [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომისა]] და გერმანიის ოკუპაციის დროს ===
[[1936]] წლიდან დაწყებული და პოლიტიკური დაძაბულობის ზრდის შემდეგ, მუზეუმმა შეიმუშავა გეგმა ევაკუაციის დროს ექსპონატების შესანახად. შეიქმნა 2,7 მეტრი სისქის სარდაფები მუზეუმის თანამშრომლებისთვის. ასევე გაკეთდა ხის ყუთები ტრანსპორტირებისთვის (დაახლოებით 12 სატვირთო მანქანა იყო საჭირო ტრანსპორტირებისთვის, მაგრამ აღნიშნული სატვირთო მანქანები ჯარმა მოითხოვა [[1938]] წელს). 

[[1939]] წლის [[24 აგვისტო|24 აგვისტოს]] ბრძანება იქნა მიღებული, რითაც მუზეუმი დაიხურა მეორე დღეს კოლექციის ევაკუაციის მიზნით. [[1940]] წლის [[24 ივნისი|24 ივნისიდან]] მუზეუმი დაიკავეს [[გერმანია|გერმანულმა]] ჯარებმა. [[1942]] წლიდან მოყოლებული, შატო ძლიერ დაზიანდა დაბომბვების შედეგად, რამაც გაანადგურა მისი ვიტრაჟები. [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] განთავისუფლების შემდეგ, [[1944]] წლის [[26 აგვისტო|26 აგვისტოს]], [[საფრანგეთის დროშა]] აღმართეს შესასვლელთან და შატოს ერთ-ერთ კოშკზე, რითაც დასრულდა მუზეუმის ოკუპაცია. ამ პერიოდის განმავლობაში, ძალიან ცოტა რამ გაკეთდა მუზეუმისთვის. კოლექციები თანდათანობით რეპატრირებული იქნა ([[1946]] წლის [[15 მარტი|15 მარტამდე]]) და მუზეუმი ხელახლა გაიხსნა [[1945]] წლის [[2 ოქტომბერი|2 ოქტომბერს]].

=== რემონტი ===
ომის შემდეგ მუზეუმის ძალიან დაზიანდა. კულტურის მინისტრმა [[ანდრე მალრო|ანდრე მალრომ]], რომელიც არქეოლოგიით იყო გატაცებული, დაგეგმა რემონტის პროექტი, რომელიც დაიწყო [[1961]] წელს [[რენე ჯოფროი|რენე ჯოფროის]] ხელმძღვანელობით. ოთახების რაოდენობა შემცირდა 19-მდე, ხოლო ექსპონატების რაოდენობა 30,000-მდე.

განახლებულ მუზეუმს [[1965]] წლის [[25 მარტი|25 მარტს]] ეწვია [[შარლ დე გოლი]], ხოლო შენობა გაიხსნა [[1965]] წლის [[9 აპრილი|9 აპრილს]] [[ანდრე მალრო|ანდრე მალროს]] მიერ. ეზოს ფასადები გარემონტდა [[1998]] წელს, პირველი სართულის ოთახები (რომელიც მოიცავს [[პალეოლითი|პალეოლითს]] [[რკინის ხანა|რკინის ხანამდე]]) განახლდა [[1999]] წელს, რაც გაგრძელდა [[2006]] წლამდე.

== ვიზიტორები ==
[[2003]] წლიდან [[2014]] წლამდე ყოველწლიური ვიზიტორების რაოდენობა იყო:&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.culturecommunication.gouv.fr/Thematiques/Connaissance-des-patrimoines-et-de-l-architecture/Connaissance-des-publics/Publics-et-patrimoines/PatrimoStat/Museostat2|title=Museostat - Ministère de la Culture|website=www.culturecommunication.gouv.fr|accessdate=28 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171020084717/http://www.culturecommunication.gouv.fr/Thematiques/Connaissance-des-patrimoines-et-de-l-architecture/Connaissance-des-publics/Publics-et-patrimoines/PatrimoStat/Museostat2|archivedate=20 ოქტომბერი 2017}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.culturecommunication.gouv.fr/Thematiques/Connaissance-des-patrimoines-et-de-l-architecture/Connaissance-des-publics/Publics-et-patrimoines/PatrimoStat/Frequentation-des-musees-de-France-de-2012-a-2014|title=Fréquentation des musées de France de 2012 à 2014 - Ministère de la Culture|website=www.culturecommunication.gouv.fr|accessdate=28 სექტემბერი 2021|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171020084725/http://www.culturecommunication.gouv.fr/Thematiques/Connaissance-des-patrimoines-et-de-l-architecture/Connaissance-des-publics/Publics-et-patrimoines/PatrimoStat/Frequentation-des-musees-de-France-de-2012-a-2014|archivedate=20 ოქტომბერი 2017}}&lt;/ref&gt;

* 61,759 - [[2003]]
* 64,775 - [[2004]]
* 65,925 - [[2005]]
* 78,250 - [[2006]]
* 98,246 - [[2007]]
* 110,197 - [[2008]]
* 91,894 - [[2009]]
* 95,594 - [[2010]]
* 92,266 - [[2011]]
* 98,691 - [[2012]]
* 101,222 - [[2013]]
* 113,023 - [[2014]]

== ლიტერატურა ==
* {{cite book|author=Gabriel de Mortillet|authorlink=Louis Laurent Gabriel de Mortillet|title=Promenades au musée de Saint-Germain – catalogue illustré de 79 figures|others=[[Arthur Rhoné]], illustrations; [[Eugène Millet]], plans des salles|location=Paris|publisher=C. Reinwald|year=1869|pages=88|url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k65251211/f15.image|access-date=2015-11-16}}
* {{cite web|ref={{harvid|Eugène Millet – Société des Amis du Musée}}|url=http://www.musee-archeologienationale-amis.fr/pdf/Millet.pdf|title=Eugène Millet (1819–1879)|publisher=Société des Amis du Musée d'Archéologie nationale et du château de Saint-Germain-en-Laye|language=French|accessdate=2021-09-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210830232909/http://www.musee-archeologienationale-amis.fr/pdf/Millet.pdf|archivedate=2021-08-30}}
* {{cite web|ref={{harvid|Fréquentation des musées ... 2007}}|url=http://www.veilleinfotourisme.fr/1222352874078/0/fiche___document/&amp;RH=1194271907394|title=Fréquentation des musées en France en 2007 (par région et département)|work=Veille Info Tourisme|publisher=Direction des musées de France, ministère de la culture|date=2008-09-23|access-date=2015-11-17|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100314184439/http://www.veilleinfotourisme.fr/1222352874078/0/fiche___document/%26RH%3D1194271907394|archive-date=2010-03-14}}
* {{cite web|ref={{harvid|Histoire du musée – Musée}}|url=http://musee-archeologienationale.fr/chateau-et-domaine/histoire-du-musee|title=Histoire du musée|publisher=Musée d'archéologie nationale|language=French|archive-url=https://web.archive.org/web/20151118095616/http://musee-archeologienationale.fr/chateau-et-domaine/histoire-du-musee|archive-date=2015-11-18|url-status=dead|accessdate=2021-09-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151118095616/http://musee-archeologienationale.fr/chateau-et-domaine/histoire-du-musee|archivedate=2015-11-18}}
* {{cite journal|journal=[[Archéologia]]|issue=497|date=March 2012|last=Pioda|first=S.|title=Les Gaulois à l'origine du musée d'archéologie nationale}}
* {{cite journal|url=http://socio-anthropologie.revues.org/543#tocto1n2|last=Volait|first=Mercedes|title=Arthur-Ali Rhoné (1836-1910) – Du Caire ancien au Vieux-Paris ou le patrimoine au prisme de l'érudition dilettante|journal=Socio-anthropologie|volume=19|year=2006|language=French|access-date=2015-11-16}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://en.musee-archeologienationale.fr/ ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210515202750/https://en.musee-archeologienationale.fr/ |date=2021-05-15 }}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ეროვნული, არქეოლოგიური, მუზეუმი, საფრანგეთი}}
[[კატეგორია:მუზეუმის ტიპები]]
[[კატეგორია:1862 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>h094utfa4zxk84sunk210utwa0dj5p9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბავარიის სახელმწიფო არქეოლოგიური კოლექცია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517807</id>
    <revision>
      <id>4808215</id>
      <parentid>4808106</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:05:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808215</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17336" sha1="h4xz3axxig9hjeyoby95lourjg5t2n1" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ბავარიის სახელმწიფო არქეოლოგიური მუზეუმი
| სურათი        = Archäologische Staatssammlung (München) - Schriftzug an Fassade - 2006.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1885]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ბავარიის სახელმწიფო არქეოლოგიური კოლექცია''' ({{lang-de|Archäologische Staatssammlung}}) 2000 წლამდე ცნობილი როგორც სახელმწიფო პრეისტორიული კოლექცია  {{lang-de|Prähistorische Staatssammlung}}) - პრეისტორიის ცენტრალური მუზეუმი [[მიუნხენი|მიუნხენში]], [[ბავარია|ბავარიის]], რომელიც ითვლება ერთ -ერთ უმნიშვნელოვანეს არქეოლოგიურ კოლექციად და კულტურულ ისტორიულ მუზეუმად [[გერმანია|გერმანიაში]].

== ისტორია ==
მუზეუმი დაარსდა [[1885]] წლის [[14 ოქტომბერი|14 ოქტომბერს]] ფიზიოლოგისა და ანთროპოლოგის [[იოჰანეს რანკე|იოჰანეს რანკეს]] ინიციატივით, რომელიც იყო [[ლეოპოლდ ფონ რანკე|ლეოპოლდ ფონ რანკეს]] ძმისშვილი.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;&quot;Die Prähistorische Staatssammlung unter neuem Namen: Zukünftig Archäologische Staatssammlung - Museum für Vor- und Frühgeschichte&quot;,  [http://www.lrz.de/~arch/mitt/mitt095.htm ''Mitteilungen der Freunde der bayerischen Vor- und Frühgeschichte'' 95] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110929214753/http://www.lrz.de/~arch/mitt/mitt095.htm |date=2011-09-29 }}  September 29, 2011, at the Wayback Machine, 24 September 2000 (in German)&lt;/ref&gt; მიუნხენის უნივერსიტეტში სწავლების პერიოდში მან შეაგროვა ბავარიული წარმოშობის პრეისტორიული ობიექტების კერძო კოლექცია და მოაწყო მათი გამოფენა იმავე წლის მარტ-აპრილში, რის შემდეგაც მან გადასცა აღნიშნული კოლექცია  ბავარიის სამეფოს. მან, ასევე, დააარსა [[ბავარიის პრეისტორიული არტეფაქტების მუზეუმების ასოციაცია]].&lt;ref&gt; [http://edoc.ub.uni-muenchen.de/4080/1/Kamp_Michael.pdf &quot;Das Museum als Ort der Politik. Münchner Museen im 19. Jahrhundert&quot;] PhD thesis, University of Munich, 2002, p. 190, note 695 (pdf) (in German)&lt;/ref&gt;

იმავე შემოდგომაზე, სამეფო ეთნოგრაფიული მუზეუმი გაერთიანდა ახალ დაწესებულებასთან და [[ბავარიის მეცნიერებათა აკადემია|ბავარიის მეცნიერებათა აკადემიის]] დახმარებით 1885-1886 ელებში შეიქმნა ფრანკონიის პატარა შვეიცარიის კოლექცია, რომელიც მოიცავდა არტეფაქტებს მათ შორის ტუმულიდან. თავდაპირველად მუზეუმი იყო პალეონტოლოგიური კოლექციის კონსერვატორიის დამოუკიდებელი განყოფილება ეთნოგრაფიის მუზეუმში (დღეს ბავარიის სახელმწიფო კოლექცია პალეონტოლოგიისა და გეოლოგიისათვის). [[1889]] წლის [[7 თებერვალი|7 თებერვალს]], რანკეს მოთხოვნით, იგი გახდა ბავარიის სამეფოს საბუნებისმეტყველო მეცნიერებების კოლექციების გენერალური კონსერვატორიის დამოუკიდებელი ფილიალი. [[1902]] წელს მას დაარქვეს სახელმწიფოს ანთროპოლოგიურ-პრეისტორიული კოლექცია. ხოლო [[1927]] წელს გამოეყო ანთროპოლოგიის კოლექციიდან და [[1935]] წელს დაერქვა პრეისტორიული სახელმწიფო კოლექცია.&lt;ref&gt;Richard Bauer and Wilhelm Volkert, ''Handbuch der bayerischen Ämter, Gemeinden und Gerichte 1799-1980'', Munich: Beck, 1983, &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-406-09669-3&lt;/nowiki&gt;, p. 219 (in German)&lt;/ref&gt;

ინსტიტუტის ფარგლებში კიდევ ორი დაწესებულება შეუერთდა პრეისტორიული და ადრეული ისტორიული აღმოჩენების შეგროვებასა და გამოფენას:  ვერინ ფონ [[ობერბაიერნი|ობერბაიერნის]] ისტორიის გაერთიანება და [[ბავარიის ეროვნული მუზეუმი|ბავარიის ეროვნული მუზეუმის]] უძველესი ისტორიის განყოფილება. შესაბამისად, [[1927]] და [[1934]] წლებში, მათ თავიანთი საკუთრება გადასცეს რანკეს მიერ დაარსებულ დაწესებულებას.

კოლექცია თავდაპირველად იყო გამოფენილი ძველ აკადემიაში ან [[ვილჰელმინუმი|ვილჰელმინუმში]], [[1944]] წელს საგამოფენო სივრცე განადგურდა. ომის შემდგომ იგი დამოუკიდებელ ორგანიზაციად ჩამოყალიბდა; [[1954]] წელს დაუბრუნდა სახელი სახელმწიფო პრეისტორიული კოლექცია.&lt;ref&gt;Bauer and Volkert, pp. 219–20&lt;/ref&gt;

[[1975]] წლამდე ეს კოლექცია მდებარეობდა [[ბავარიის ეროვნულ მუზეუმი|ბავარიის ეროვნულ მუზეუმში]]. [[1976]] წლის თებერვლიდან დაწყებული, მან გახსნა ერთი განყოფილება სპეციალურად შექმნილ შენობაში, ენგლიშერ გარტენში, ბავარიის ეროვნული მუზეუმის გვერდით. შენობა დამზადებულია რკინაბეტონისგან, ფოლადის ფილებით, რომელიც  დაპროექტებულია [[ჰელმუტ ფონ ვერზი|ჰელმუტ ფონ ვერზის]], [[იოჰან-კრისტოფ ოტოვი|იოჰან-კრისტოფ ოტოვის]], [[ერჰარდ ბახმანი|ერჰარდ ბახმანისა]] და [[მიშელ მარქსი|მიშელ მარქსის]] მიერ. ახალი შენობა იყო [[ჰანს-იორგ კელნერი|ჰანს-იორგ კელნერის]] მრავალწლიანი ძალისხმევის კულმინაცია, რომელიც იყო სახელმწიფო პრეისტორიული კოლექციის კურატორი [[1960]] წლიდან [[1984]] წლამდე და ასევე, ბავარიის წინა და ადრეული ისტორიის მეგობართა ასოციაციის დამფუძნებელი [[1973]] წელს.

[[2000]] წლის 11 მაისს მუზეუმს დაარქვეს &quot;სახელმწიფო არქეოლოგიური კოლექცია&quot;, იმდროინდელი კურატორის, [[ლუდვიგ ვამსერი|ლუდვიგ ვამსერის]] სურვილის შესაბამისად, რათა უკეთ ასახავდეს მის დანიშნულებასრ.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; [[2010]] წელს [[ლუდვიგ ვამსერი]] შეცვალა [[რუპერტ გებჰარდი|რუპერტ გებჰარდიმ]].

== კოლექცია ==
მუზეუმში განთავსებულია ბავარიის პრეისტორიის სახელმწიფო კოლექცია, რომელიც წარმოდგენილია [[პალეოლითი|პალეოლითის]], [[ნეოლითის ხანა|ნეოლითის]], [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]], [[ურნფილდის კულტურა|ურნფილდის კულტურის]], [[ჰალშტატის კულტურა|ჰალშტატის კულტურის]], [[კელტების ეპოქა|კელტების ეპოქის]], [[რომის იმპერია|რომის იმპერიის]], მიგრაციის პერიოდისა და ადრეული პერიოდის ძირითადადი ადგილობრივი ექსპონატებით. აქ მუდმივ ექსპოზიციაზე შეხვდებით მეზოლითურ აღმოჩენებს [[სპექბერგი|სპექბერგიდან]], აიშშტატის მახლობლად, არტეფაქტებს მანჩის კელტური ოპიდიუმიდან და რომაული აბანოს ნაწილეს ნაპოვნს [[ტეგელბერგის დასახლება|ტეგელბერგის]] დასახლებაში შვანგაუს მახლობლად.
[[File:Statue des Mars Eining 3. Jh. n. Chr. Archaeologische Staatssammlung Muenchen-1.jpg|thumb|აინინგის მარსის ქანდაკება]]
== საქმიანობა ==
მუზეუმს აქვს საკუთარი საშუალებები არქეოლოგიური რესტავრაციისთვის, რათა დაიცვას აღმოჩენები შემდგომი დეგრადაციისგან და მოამზადოს ისინი სამეცნიერო შესწავლისთვის. გარდა ამისა, დაწესებულება ამოწმებს საეჭვო აღმოჩენებს იმის დასადგენად, არის თუ არა ისინი ნამდვილი, აჩვენებს მეთოდებს და ატარებს კვლევას უძველესი მასალების და თანამედროვე მედიისა და კონსერვაციის მასალების მახასიათებლების შესახებ.

== სპეციალური გამოფენები ==
მუდმივმოქმედ ექსპოზიციას ემატება სპეციალური გამოფენები სხვა მუზეუმებთან თანამშრომლობით, რომლებიც ჩვეულებრივ ტარდება ყოველწლიურად. ეს გამოფენებია:

2001: &quot;მაგია, მითი, ძალა - ძველი და ახალი სამყაროს ოქრო&quot;

2005 წელი: &quot;ბიზანტიის სამყარო&quot;

2006 წელი: &quot;ჰერკულანიუმი - ბოლო საათები&quot;

2008: &quot;მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი ლიმსი - რომის საზღვარი [[მაინი|მაინთან]]&quot;

2009: &quot;ფუფუნება და დეკადენცია: რომაული ცხოვრება ნეაპოლის ყურეში&quot;

2010: &quot;ხალხი და საგნები - სახელმწიფო არქეოლოგიური კოლექციის 125 წელი&quot;

ბავარიის სახელმწიფო გამოფენები წარმოდგენილი იყო არარეგულარული ინტერვალებით სხვადასხვა ინსტიტუტებთან პარტნიორობით. ესენი მოიცავდა:

1988: &quot;ბაჯუვერენი - სევერინიდან ტასილომდე 488-788&quot; (ბავარიები - სევერინუსიდან ტასილომდე, 488-788)

1993: &quot;კელტური ათასწლეული&quot;

2000: &quot;რომაელები ალპებსა და ნორვეგიის ზღვას შორის - ევროპული სამხედრო ძალის ცივილიზებული მემკვიდრეობა&quot;

== ლიტერატურა ==

* F. Ficker. &quot;Im Dienst der ältesten Vergangenheit - achtzig Jahre Prähistorische Staatssammlung München&quot;. ''Unser Bayern'' 14 (1965) p. 85
* Hermann Dannheimer. ''90 Jahre Prähistorische Staatssammlung München: aus der Geschichte des Museums und seiner Vorläufer''. (''Bayerischer Vorgeschichtsblätter'' 40) Munich: Beck, 1975.
* Hermann Dannheimer. ''Prähistorische Staatssammlung, Museum für Vor- und Frühgeschichte. Die Funde aus Bayern''. Große Kunstführer 67/68. Munich: Schnell &amp; Steiner, 1976. &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-7954-0588-5&lt;/nowiki&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.archaeologie-bayern.de/_en/ Museum website] 
* [http://d-nb.info/gnd/10014710-0/about/html Works by and about the Bavarian State Archaeological Collection] 
* ''[https://web.archive.org/web/20110904065453/http://www.archaeologie-bayern.de/mitt/mittreg.htm Mitteilungen der Freunde der Bayerischen Vor- und Frühgeschichte]'' 

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:1885 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>h4xz3axxig9hjeyoby95lourjg5t2n1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ნიურნბერგის ტრანსპორტის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517808</id>
    <revision>
      <id>4808252</id>
      <parentid>4806999</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:16:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808252</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17216" sha1="57x8hriqhnnb3y2zm6f3411al0oxyv5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ნიურნბერგის ტრანსპორტის მუზეუმი
| სურათი        = Nürnberg - Verkehrsmuseum.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1899]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ნიურნბერგის ტრანსპორტის მუზეუმი''' ({{lang-de|Verkehrsmuseum Nürnberg}}) - მდებარეობს [[ნიურნბერგი|ნიურნბერგში]], [[გერმანია]] და მოიცავს გერმანიის სარკინიგზო კომპანიის ([[Deutsche Bahn]]) საკუთარ DB მუზეუმს&lt;ref&gt;''Kursbuch der deutschen Museums-Eisenbahnen 2008'' (Handbook of German Museum Railways), Verlag Uhle und Kleimann, &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-928959-50-6&lt;/nowiki&gt;, serial 252&lt;/ref&gt; და კომუნიკაციების მუზეუმს (Museum für Kommunikation). მას ასევე აქვს ორი სატელიტური მუზეუმი [[კობლენცი|კობლენც-ლატცელში]] და [[ჰალე (ზაალე)|ჰალეში]]. ნიურნბერგის ტრანსპორტის მუზეუმი არის ერთ -ერთი უძველესი ტექნიკური ისტორიის მუზეუმი [[ევროპა|ევროპაში]].

[[2007]] წლის თებერვალში DB მუზეუმის ოფიციალური სახელი გახდა [[გერმანიის სარკინიგზო კომპანია|გერმანიის სარკინიგზო კომპანიის]] მუზეუმი.

== ისტორია ==
დღევანდელი DB მუზეუმის წინამორბედი გაიხსნა [[1899]] წელს, როგორც სამეფო ბავარიის რკინიგზის მუზეუმი და ეს არის გერმანიის უძველესი რკინიგზის მუზეუმი.&lt;ref&gt;[http://www.nuernberg.de/internet/portal_e/kultur/ctz_1402.html DB Museum (German Railway Museum)]  Nuremberg online, official internet portal of the City of Nuremberg.&lt;/ref&gt; დღეს ეს არის კომპანიის მუზეუმი, რომელიც ეკუთვნის Deutsche Bahn- ს და სხვა საკითხებთან ერთად ასახავს რკინიგზის ისტორიას. ახლანდელი შენობა აშენდა [[1925]] წელს.

[[1996]] წლის 1 ივლისს, სარკინიგზო კომპანიამ აიღო მუზეუმი გერმანიის ფედერალური სარკინიგზო კომპანიისგან სიმბოლურ ფასად. ამავე დროს დოქტორი [[იურგენ ფრანცკე]], [[ნიურნბერგი|ნიურნბერგში]] ინდუსტრიული კულტურის მუზეუმის ხელმძღვანელი, დაინიშნა მუზეუმის ხელმძღვანელად. 

== გამოფენა ==
ისტორიული სარკინიგზო მანქანების გამოფენებში შეხვდებით შემდეგ მნიშვნელოვან ექსპონატებს:[[ფაილი:Bayerischer_Hofzug_DB-Museum.JPG|მინი|მეფე ლუდვიგის სამეფო მატარებელი|მარცხნივ]]

* სამეფო მატარებლის ნაწილები ბავარიის მეფის, [[ლუდვიგ II (ბავარია)|ლუდვიგ II]]-თვის

* გამარტივებული ლოკომოტივი, 05 001

* TEE დიზელის რკინიგზა 1950 -იანი წლებიდან

* ორიგინალური ქვანახშირის ვაგონი [[1829]] წლიდან 

* გერმანიაში უძველესი ორთქლის ლოკომოტივი. ჯერ კიდევ შენარჩუნებულია პირვანდელ მდგომარეობაში (აშენდა 1853 წელს)

* ბავარიის S 2/6 ექსპრეს მატარებლის ლოკომოტივი

* წითელი E 19 12 ექსპრეს მატარებლის ლოკომოტივი

ზოგიერთი ორიგინალური მანქანა არ არის თავად მუზეუმში, არამედ ვაგონის ფარდულში, რომელიც მდებარეობს მუზეუმის კუთვნილ ღია სივრცეში, ქუჩის მოპირდაპირე მხარეს. მუზეუმი ასევე ფლობს მთელ რიგ ისტორიულ მანქანებს, რომელთა გამოყენება შესაძლებელია სპეციალური სარკინიგზო მომსახურებისთვის.

მუზეუმის კიდევ ერთი მიმზიდველობაა მისი 160, 1:10 მასშტაბის მოდელების კოლექცია, რომელიც იკავებს მუზეუმის 1000 კვადრატულ მეტრს. ეს მოდელები აშენებულია წლების განმავლობაში მე -19 საუკუნის ბოლოდან. პირველი გაკეთდა [[1882]] წელს სამეფო ბავარიის სახელმწიფო რკინიგზის შეგირდების მიერ.

მუზეუმი ასევე გთავაზობთ გასასვლელ გვირაბს, გადასასვლელს, სიგნალებს და წერტილებს, რომელთა მართვაც შესაძლებელია, მოდელები აღჭურვილი ხმით, შუქით და ტრენაჟორებით.

რკინიგზის მოდელი, რომელიც მოიცავს 80 მეტრის 2 ფართს, გამოიყენება სარკინიგზო პროტოტიპული ოპერაციების საჩვენებლად. მუზეუმის სამუშაო საათებში ხდება ათწუთიანი დემონსტრაცია საათობრივად, ან ყოველ ნახევარ საათში, სადაც აიხსნება რკინიგზის მუშაობის ძირითადი კონცეფციები. განლაგება, რომელიც აშენდა [[1960-1970]] წლებში, მუშაობს საკონტროლო პანელების გამოყენებით, სულ 5000 რელესთან ერთად.

მუზეუმის მთავარ შენობაში არის ბიბლიოთეკა, რომელსაც აქვს დაახლოებით 40,000 დასახელების წიგნი რკინიგზის საკითხებზე. ბიბლიოთეკის მონახულება შესაძლებელია სამუშაო დღეებში უფასოდ.
== 2005 წლის ხანძარი ==
[[2005]] წლის [[17 ოქტომბერი|17 ოქტომბრის]] საღამოს მუზეუმის მრგვალი შენობის დიდი ნაწილი მთლიანად დაიწვა. ვაგონის ფარდისგან განსხვავებით, ლოკომოტივის ფარდული არ იყო განთავსებული მუზეუმის უშუალო სიახლოვეს, არამედ მისგან ოთხი კილომეტრის მოშორებით ნიურნბერგის დასავლეთის ლოკომოტივის დეპოსთან გოსტენჰოფის გარეუბანში. სწორედ იქ იყო DB მუზეუმში სტაბილური საოპერაციო ლოკომოტივები.

ადლერის [[1935]] წლის ასლი, პირველი გერმანული რკინიგზის ლოკომოტივი, რომელიც მოძრაობდა  [[ნიურნბერგი|ნიურნბერგსა]] და ფურტს შორის, ძლიერ დაზიანდა ხანძრის შედეგად. შეგირდებმა და გამოცდილმა სპეციალისტებმა ძრავა აღადგინეს ლოკომოტივში. ორწლიანი რეკონსტრუქციის შემდეგ ადლერი კიდევ ერთხელ იყო მზად კვლავ ჩაეტარებინა ოპერაციები და დაბრუნდა ნიურნბერგის სატრანსპორტო მუზეუმში 2007 წლის 23 ნოემბერს.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20080113094710/http://www.nn-online.de/artikel.asp?art=717055&amp;kat=10&amp;man=3 &quot;Nürnberger Nachrichten vom 24.10.2007&quot;] Archived from the original on 2008-01-13. Retrieved 2008-07-13.&lt;/ref&gt; ფედერალური მთავრობის დეპუტატებმა,კომპანიის მენეჯმენტის წევრებმა და ბავარიის მინისტრ – პრეზიდენტმა ბექშტაინმა მონაწილეობა მიიღეს აღდგენილი ადლერის პირველ მოგზაურობაში 2008 წლის 26 აპრილს. მუზეუმში ნაჩვენებია 1953 წლის შემდგომი, არაოპერაციული ასლი.

== კობლენცის ფილიალი ==
კობლენცის ოლქში არის გერმანიის სარკინიგზო კომპანიის მუზეუმი - მუზეუმის ფილიალი, რომელიც იტევს უამრავ მანქანას, მათ შორის რამდენიმე კლასის 103, 110 და 113, E 44 და E 16 ელექტრო ექსპრეს ლოკომოტივებს. დამატებით აღდგენილია პრუსიული T 3, ქარხნის ნომერი 499, რომელიც აშენდა მასჩინენფაბრიკ [[ქრისტიან ჰაგანსი|ქრისტიან ჰაგანსის]] მიერ [[1903]] წელს და ინახებოდა მემკვიდრეობის დაცვის მკაცრი წესების შესაბამისად. ათწლეულების განმავლობაში ის გამოიყენებოდა [[კიოლნი|კიოლნის]] ზოოპარკის ბავშვთა სათამაშო პარკში.&lt;ref&gt;[http://www.werkbahn.de/eisenbahn/lokbau/museum/pres_hagans.htm erhaltene Lokomotiven aus der Maschinenfabrik Christian Hagans]&lt;/ref&gt; ამჟამად ნიურნბერგში დიდი ხანძრის შედეგად დაზიანებული ორთქლის ლოკომოტივის ორი ექსპონატიც აღდგენილია.

== საკომუნიკაციო მუზეუმი ==
სატრანსპორტო მუზეუმის საკომუნიკაციო მუზეუმი წარმოიშვა ბავარიის სამეფო საფოსტო მუზეუმიდან და ინტეგრირებული იქნა სატრანსპორტო მუზეუმში [[1902]] წელს. მასში ნაჩვენებია 500 წელზე მეტი ხნის საფოსტო და სატელეკომუნიკაციო მომსახურების ისტორია ბავარიაში შუა საუკუნეებიდან დღემდე. ძირითადი ასპექტები მოიცავს საფოსტო ტრანსპორტის განვითარებას, ტელეგრაფიას და ტელეფონს. ნაჩვენებია ორიგინალური მანქანები, როგორიცაა სატრანსპორტო საშუალებები და მოტორიზებული მანქანები, ასევე ტექნიკური აღჭურვილობა ძველმოდური ტელეპრინტერებიდან თანამედროვე საინფორმაციო თანამგზავრებამდე.

სივრცის ნაკლებობის გამო, რამდენიმე ისტორიული სარკინიგზო საფოსტო მანქანა მდებარეობს [[აუგსბურგის რკინიგზის პარკი|აუგსბურგის რკინიგზის პარკში]].

== ლიტერატურა ==

* Werner Willhaus: ''100 Jahre Verkehrsmuseum Nürnberg. Eine Legende feiert Geburtstag''. In: ''Eisenbahn-Kurier''. Nr. 322/Jahrgang 33/1999. EK-Verlag GmbH, ISSN 0170-5288, S. 54–58.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.dbmuseum.de Home page of the DB Museum in Nuremberg (in German)]
* [http://www.dbmuseum.de/museum_en/home_en English home page] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170818125351/http://www.dbmuseum.de/museum_en/home_en |date=2017-08-18 }}
* [http://www.dbmuseum-koblenz.de Branch of the DB Museum in Koblenz]
* [http://www.db.de/site/dbmuseum/de/standorte/halle/standort/standort.html Halle branch]
* [https://web.archive.org/web/20080527134227/http://www.museumsstiftung.de/nuernberg/d411_rundgang.asp Home page of the Museum of Communications]
* {{coord|49|26|44|N|11|04|28|E|type:landmark_region:DE-BY_scale:5000|display=inline}}
{{Authority control}}

== სქოლიო ==
{{DEFAULTSORT:ნიურნბერგის, ტრანსპორტის, მუზეუმი}}
[[კატეგორია:მუზეუმის ტიპები]]
[[კატეგორია:1899 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>57x8hriqhnnb3y2zm6f3411al0oxyv5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰანოვერის სახელმწიფო მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517815</id>
    <revision>
      <id>4808271</id>
      <parentid>4807103</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:21:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808271</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18614" sha1="a9uq4grcuiyltm9n72ejybnkjt4rhku" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ჰანოვერის სახელმწიფო მუზეუმი
| სურათი        = Landesmuseum Hannover IMG 5528.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1856]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ჰანოვერის სახელმწიფო მუზეუმი''' ({{lang-de|Landesmuseum Hannover}})  -  ქვედა საქსონიის მუზეუმი [[ჰანოვერი|ჰანოვერში]], [[გერმანია]]. 1933 წლამდე ის იყო ხელოვნებისა და მეცნიერების მუზეუმი. იგი მდებარეობს ახალი მერიის მოპირდაპირედ. მუზეუმი მოიცავს სახელმწიფო გალერეას, რომელშიც წარმოდგენილია შუა საუკუნეებიდან მოყოლებული მე -20 საუკუნის პერიოდის ნახატები და ქანდაკებები, ასევე არქეოლოგიის, ბუნების ისტორიისა და ეთნოლოგიის განყოფილებები. მუზეუმში შედის [[ვივარიუმი]] თევზებით, ამფიბიებით, ქვეწარმავლებით და ართროპოდებით.

== '''ისტორია''' ==
ჰანოვერის სახელმწიფო მუზეუმის წინამორბედი იყო ხელოვნებისა და მეცნიერების მუზეუმი, რომელიც გაიხსნა [[1856]] წელს გიორგი V ჰანოვერის პერიოდში.&lt;ref&gt;[http://www.presse-hannover.de/khaus/index.cfm?fuseaction=artikel&amp;id=9 Das Künstlerhaus] Press service of the city of Hanover. (in German)&lt;/ref&gt; მას მოგვიანებით დაარქვეს ჰანოვერის პროვინციის მუზეუმი ან პროვინციული მუზეუმი. მუზეუმს მალე ამოეწურა სივრცე მისი ხელოვნების კოლექციებისთვის, რის გამოც აშენდა ახლანდელი შენობა [[1902]] წელს. იგი შეიქმნა [[ჰუბერტ სტიერი|ჰუბერტ სტიერის]] მიერ [[ნეორენესანსი|ნეო-რენესანსის]] სტილში.&lt;ref&gt;[http://www.stadthistorie.info/vergleich/neuesrathaus/landesmuseum/index.htm Hannover - Niedersächsisches Landesmuseum] &quot;Stadthistorie Hannover&quot;. (in German)&lt;/ref&gt; შენობის რელიეფური ფრიზი, სახელწოდებით &quot;საკვანძო მომენტები კაცობრიობის ევოლუციაში&quot;, შექმნა ჰანოვერელმა მხატვარმა [[გეორგ ჰერტინგი|გეორგ ჰერტინგმა]], [[კარლ გუნდელახი|კარლ გუნდელახთან]] და [[გეორგ კესჰარდტი|გეორგ კესჰარდტთან]] ერთად.

მას უწოდესსახელმწიფო მუზეუმი [[1933]] წელს და ბოლოს ჰანოვერის ქვედა საქსონიის სახელმწიფო მუზეუმი [[1950]] წელს.

გუმბათი განადგურდა მოკავშირეთა ბომბებით ომის დროს. ინტერიერში ფართომასშტაბიანი რემონტი და მოდერნიზაცია განხორციელდა [[1995]] წლიდან [[2000]] წლამდე. ხელახალი გახსნა გაიმართა 13 მაისს [[ექსპო 2000|ექსპო 2000 -ის]] ფარგლებში.

== მუზეუმი ბოლო პერიოდში ==
[[2013]] წლიდან მუზეუმი ახორციელებს ახალ კონცეფციას თავისი მუდმივი გამოფენების პრეზენტაციისთვის: WeltenMuseum. მუზეუმი სხვადასხვა კოლექციები დაკავშირებულია სამ სხვადასხვა სამყაროსთან, რომელთა ნახვა შესაძლებელია შენობის სამ სართულზე. პირველ სართულზე შეგიძლიათ იხილოთ ვივარიუმი და საბუნებისმეტყველო ისტორიის განყოფილება გაერთიანებულია და ქმნის &quot;ბუნებრივ სამყაროებს&quot;, ხოლო მეორე სართულზე არქეოლოგიურ და ეთნოგრაფიულ ობიექტებს აერთიანებს განყოფილება &quot;ადამიანთა სამყარო&quot;. სახელმწიფო გალერეის ხელახალი დიზაინი &quot;ხელოვნების სამყაროებისთვის&quot; მესამე სართულზე [[2022]] წლისთვის უნდა დასრულდეს.

== კოლექცია ==
სახელმწიფო გალერეაში  წარმოდგენილია ხელოვნების ნიმუშები მე-11-დან - მე-20 საუკუნეებამდე. კოლექცია მოიცავს [[რენესანსი|რენესანსისა]] და [[ბაროკო|ბაროკოს]] გერმანულ და იტალიურ ნაწარმოებებს, მე -17 საუკუნის [[ფლანდრია|ფლამანდურ]] და ჰოლანდიურ ნახატებს, მე -19 და მე -20 საუკუნეების დანიურ ნახატებს (მაგ. კონსტანტინ ჰანსენი) და სტამბას ძველი გერმანელი ოსტატების გამოსახულებით, ჰოლანდიურ ნახატებს, მე -19 საუკუნის ნახატებს გერმანელი იმპრესიონისტების მიერ. მათგან ყველაზე ცნობილი მხატვარია [[რემბრანდტი]], [[პეტერ პაულ რუბენსი|რუბენსი]] და [[ალბრეხტ დიურერი]].

გალერეის სხვა მნიშვნელოვანი ნიმუშების მოიცავს [[მაქს ლიბერმანი|მაქს ლიბერმანის]], [[ლოვის კორინთი|ლოვის კორინთისა]] და [[მაქს სლევოგტი|მაქს სლევოგტის]] ნამუშევრებს, ასევე [[ბერნარდ ჰოტგერი|ბერნარდ ჰოტგერის]], [[ფრიც ოვერბეკი|ფრიც ოვერბეკის]], [[ოტო მოდერსონი|ოტო მოდერსონის]] და [[პაულა მოდერსჰონ-ბეკერი|პაულა მოდერსჰონ-ბეკერის]] ნამუშევრებს. კასპარ დავით ფრიდრიხის ოთხეული Tageszeitenzyklus (დღის დრო) ფრიდრიხის ერთადერთი სრული სერიაა მუზეუმში.&lt;ref&gt;[http://www.zeit.de/2009/45/Museumsfuehrer-45 Wuchernde Dingfülle]  Johanna di Blasi, ''Die Welt'', 2 November 2009. Retrieved 12 September 2010. (in German)&lt;/ref&gt;

ბუნების ისტორიის განყოფილებაში წარმოდგენილია დინოზავრის მოდელი და ვივარიუმი 2000-ზე მეტი მშობლიური და ეგზოტიკური თევზით, ამფიბიებითა და ქვეწარმავლებით. მოდელი დინოზავრი, იგუანოდონი, არ არის ზუსტი რეკონსტრუქცია თანამედროვე პალეონტოლოგიის სტანდარტებით, მაგრამ ინტეგრირებულია გამოფენაზე, რომელიც აჩვენებს ამ სახეობის ცვლილებების რეკონსტრუქციებს დროთა განმავლობაში. დეპარტამენტს ასევე აქვს ზოოლოგიური, ბოტანიკური, ანთროპოლოგიური, გეოგრაფიული და გეოლოგიური ექსპონატები ქვემო საქსონიის რეგიონების უძველესი ისტორიის შესახებ, მათ შორის [[ჰარცის მთები]], [[ჰითლენდები]] და [[ჩრდილოეთის ზღვა|ჩრდილოეთის ზღვის სანაპირო]].

ქვემო საქსონიის სახელმწიფო მუზეუმს აქვს ძირითადი არქეოლოგიური კოლექცია, რომელიც შეიცავს უნიკალურ აღმოჩენებს. მილიონზე მეტი არტეფაქტი, რომელიც ასახავს ადამიანის დასახლების ეკონომიკურ და ტექნოლოგიურ განვითარებას, გამოფენა მოიცავს თითქმის 500,000 წლის ისტორიას, მოყოლებული  ადრეული [[ქვის ხანა|ქვის ხანიდან]] გვიან შუა საუკუნეებამდე, ადრეული მონადირე-შემგროვებელი კულტურებიდან დაწყებული მეტროპოლიტენის ცხოვრების აყვავებამდე.&lt;ref&gt;[http://www.landesmuseum-hannover.niedersachsen.de/live/live.php?navigation_id=24300&amp;article_id=84804&amp;_psmand=183 Archäologie] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110814120249/http://www.landesmuseum-hannover.niedersachsen.de/live/live.php?navigation_id=24300&amp;article_id=84804&amp;_psmand=183 |date=2011-08-14 }}   The archaeology department. (in German)&lt;/ref&gt; არქეოლოგიის განყოფილებას მხარს უჭერს ქვემო საქსონიის პრეისტორიის სახელმწიფო საზოგადოება (Niedersächsischer Landesverein für Urgeschichte) და მისი სამუშაო ჯგუფი &quot;Arbeitskreis ... STEINZEIT&quot;.&lt;ref&gt;[http://www.urgeschichte.de/landesver/satz_lv.htm Satzung des Niedersächsischen Landesvereins für Urgeschichte e. V.]  The society's constitution. (in German)&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.landesmuseum-hannover.niedersachsen.de/live/live.php?navigation_id=24320&amp;article_id=84233&amp;_psmand=183 |title=Niedersächsischer Landesverein für Urgeschichte e.V. |accessdate=2021-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721163557/http://www.landesmuseum-hannover.niedersachsen.de/live/live.php?navigation_id=24320&amp;article_id=84233&amp;_psmand=183 |archivedate=2011-07-21 }}&lt;/ref&gt;

ეთნოლოგიური კოლექცია ერთ-ერთი უძველესია გერმანულენოვან ტერიტორიაზე და მოიცავს დაახლოებით 20,000 ნამუშევარს და ყოველდღიურ არტეფაქტს მსოფლიოს ყველა კუთხიდან. რელიგიების და კულტურების ფართო სპექტრი [[ამერიკა|ამერიკაში]], [[აფრიკა|აფრიკაში]], [[ოკეანია|ოკეანიასა]] და [[აზია|აზიაში]] ნაჩვენებია მკვლევართა და ეთნოლოგთა ნამუშევრებით.

== სპეციალური გამოფენები ==
ქვედა საქსონიის სახელმწიფო მუზეუმი რეგულარულად მასპინძლობს დროებით გამოფენებს, რომლის თემები განსხვავებულია. მუზეუმი ასევე გთავაზობთ მავნებლების კონტროლის საკუთარ დაწესებულებას (აზოტის კამერა) დაზიანებული ნამუშევრებისა და არტეფაქტებისათვის, რათა მოქალაქეებმა გამოიყენონ ისინი.&lt;ref&gt;[http://www.landesmuseum-hannover.niedersachsen.de/live/live.php?navigation_id=24331&amp;article_id=84164&amp;_psmand=183 Effektive Schädlingsbekämpfung an Kunst- und Kulturgütern] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721163620/http://www.landesmuseum-hannover.niedersachsen.de/live/live.php?navigation_id=24331&amp;article_id=84164&amp;_psmand=183 |date=2011-07-21 }}  About the nitrogen chamber. (in German)&lt;/ref&gt;

== ლიტერატურა ==

* Claudia Andratschke, Brandbilder. Kunstwerke als Zeugen des Zweiten Weltkriegs (NachSichten 4), Regensburg 2015.
* Claudia Andratschke, Zwischen Kontinuität und Neubeginn. Die Kunstabteilung im Landesmuseum Hannover nach 1945, in: Julia Friedrich. Andreas Prinzing (Hrsg.), „So fing man einfach an, ohne viele Worte“. Ausstellungswesen und Sammlungspolitik in den ersten Jahren nach dem Zweiten Weltkrieg, Berlin 2013, S. 82-88.
* Reiner Cunz: ''Numismatik zwischen Haushistoriographie und fürstlicher Sammellust. Dargestellt am Beispiel der Geschichte des ehemaligen Königlichen Münzkabinetts zu Hannover und seine Betreuer 1745–1945''(= ''Numismatische Studien'' 11). Hamburg 1996, &lt;nowiki&gt;ISBN 3-924861-16-1&lt;/nowiki&gt;.
* K. H. Jacob-Friesen (Hrsg.), Hundert Jahre Niedersächsisches Landesmuseum zu Hannover 1852–1952, Hannover 1952.
* Ines Katenhusen: ''150 Jahre Niedersächsisches Landesmuseum Hannover''. In: Heide Grape-Albers (Hrsg.): ''Das Niedersächsische Landesmuseum Hannover. 150 Jahre Museum in Hannover. 100 Jahre Gebäude am Maschpark. Festschrift zum Jahr des Doppeljubiläums''. Hannover 2002, S. 18-94 (&lt;nowiki&gt;ISBN 3-929444-29-1&lt;/nowiki&gt;).
* Katja Lembke, Was ist eigentlich ein Weltenmuseum, in: Katja Lembke (Hrsg.), best of. 111 Geschichte aus dem WeltenMuseum, Dresden 2017, &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-95498-277-6&lt;/nowiki&gt;, S. 6–15.
* Annette Richter, Annina Böhme, Hannover: Niedersächsisches Landesmuseum Hannover – Lower Saxony State Museum Hannover, in: Lothar A. Beck, Ulrich Joger (Hrsg.), Palaeontological Collections of Germany, Austria and Switzerland. The History of Life of Fossil Organism at Museums and Universities, Heidelberg 2018, S. 309–320 (&lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-319-77400-8&lt;/nowiki&gt;).

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [https://books.ub.uni-heidelberg.de/arthistoricum/partner/index/lmh Online-Kataloge des Landesmuseums]
* [http://www.landesmuseum-hannover.de/ Website des Landesmuseums Hannover]
* [https://kulturerbe.niedersachsen.de/kultureinrichtung/isil_DE-MUS-163517/ Digitale Sammlungen des Landesmuseums Hannover]
* [http://www.zoo-infos.de/set.html?/zoos/165.html Vivarium im Niedersächsischen Landesmuseum Hannover]
* [http://www.zootierliste.de/zoosmap.php?showzoo=10000129 Tiere im Vivarium des Niedersächsischen Landesmuseums]
* [https://zukunft-heisst-erinnern.de/orte-der-verfolgung/landesmuseum/ Niedersächsisches Landesmuseum]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1856 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>a9uq4grcuiyltm9n72ejybnkjt4rhku</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ძველი ხელოვნების გალერეა (დიუსელდორფი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517817</id>
    <revision>
      <id>4808270</id>
      <parentid>4808107</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:21:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808270</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16309" sha1="6wd2zs7igigz5ogn42ramcrkkgd03r5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ძველი ხელოვნების გალერეა
| სურათი        = Düsseldorf, Nordrhein-Westfalen - Bismarckdenkmal, Kunsthalle (Zeno Ansichtskarten).jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1881]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''ძველი ხელოვნების გალერეა''' ({{lang-de|Alte Kunsthalle}}) - მდებარეობს [[დიუსელდორფი|დიუსელდორფში]], აშენდა 1878-1881 წლებში. მეორე მსოფლიო ომის დროს შენობა მცირედ დაზიანდა, ასე რომ ომის დასრულების შემდეგ ქალაქ დიუსელდორფს კვლავ ქონდა საშუალება რამდენიმე გამოფენა გაემართა. [[1967]] წელს, გალერეა დაანგრიეს და ახალი შენობა ააგეს დღევანდელი [[გრაბბეპლაცი|გრაბბეპლაცის]] სამხრეთ მხარეს.

== ისტორია ==
ქალაქმა ჩაატარა კონკურსი [[1874]] წელს და მეორე [[1877]] წელს, რის შედეგადაც  არქიტექტორებს [[ერნსტ გიზი|ერნსტ გიზიდ]] და [[პოლ ვაიდნერი|პოლ ვაიდნერის]] დაევალათ ახალი შენობის აშენება. შენობა აშენდა [[1878]] წლიდან [[1881]] წლამდე და გაიხსნა [[1881]] წლის [[3 ივლისი|3 ივლისს]] მალკასტენის მხატვრების მიერ კოსტიუმების ისტორიული აღლუმით. მეორე მსოფლიო ომის დროს შენობა დაზიანდა, მაგრამ ქალაქ დიუსელდორფში ომის დასრულების შემდეგ მაინც მოეწყო რამდენიმე გამოფენა. ომის შემდგომ პერიოდში ჩატარდა კონკურსი ისტორიულ ადგილას რეკონსტრუქციისათვის, თუმცა, წარდგენილი წინადადებები უარყოფილ იქნა 1960; 1967 წელს გადაწყდა  ნანგრევების დემონტაჟი და ახლანდელი გალერეის სამხრეთ მხარეს მდებარე მიწის ნაკვეთზე ახალი შენობისაშენება. 

== ექსტერიერი ==
ფასადზე დომინირებდა დიდი ტრიუმფალური პორტალი, რომლის ფორმაც [[სატრიუმფო თაღი (პარიზი)|ტრიუმფალურ თაღს]] მოგაგონებდათ. ტრიუმფალური პორტალი ეკუთვნოდა გვიან კლასიკოსის მრგვალ თაღის სტილს, რომელიც იმ დროისთვის ერთ -ერთი &quot;ყველაზე თანამედროვე ტენდენცია&quot; იყო&lt;ref&gt;Georg Friedrich Koch: ''Museums- und Ausstellungsbauten.'' In Eduard Trier [de], Willy Weyres (ed.): ''Kunst des 19. Jahrhunderts im Rheinland.'' Vol. 2: ''Architektur: II, Profane Bauten und Städtebau.'' Schwann, Düsseldorf 1980, &lt;nowiki&gt;ISBN 3-590-30252-6&lt;/nowiki&gt;, pp. 212f.&lt;/ref&gt; პარიზში და შემდეგ გაიკაფა გზა გერმანიაში დრეზდენის გავლით [[გოტფრიდ სემპერი|გოტფრიდ სემპერთან]] ერთად. [[ფაილი:Düsseldorf_(DerHexer)_2010-08-13_025.jpg|მინი|ვილჰელმ ალბერმანის ოთხი ფიგურა|მარცხნივ]]ტრიუმფალური პორტალის სვეტები გაფორმებული იყო [[ვილჰელმ ალბერმანი|ვილჰელმ ალბერმანის]] ოთხი კარიატის ფიგურით, რომელიც განასახიერებდა მუსიკას და ფერწერას, ქანდაკებას და არქიტექტურას.&lt;ref&gt;The inscription on the pedestal names the Düsseldorf sculptor Leo Müsch (1846–1911). According to recent research, however, the pairs of sculptures carved out of sandstone between 1879 and 1881 were made by the sculptor Wilhelm Albermann; vgl. Rolf Pupar: ''Kunststadt Düsseldorf. Objekte und Denkmäler im Stadtbild.'' Grupello Verlag [de], Düsseldorf 2009, &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-89978-044-4&lt;/nowiki&gt;, p. 33, Buchanfang online.&lt;/ref&gt; ტრიუმფალური პორტალი კარიატიდების წყვილითა და თაღოვანი სახურავის ფორმით მოჰყვა პარიზის ლუვრის გაფართოების მოდელს. 

== გამოფენა ==
ძველი ხელოვნების მუზეუმი იყო ერთ -ერთი პირველი მუზეუმი [[გერმანია|გერმანიაში]], რომლის კოლექციები და გამოფენები ძირითადად თანამედროვე ხელოვნებას ეძღვნებოდა.

[[1883]] წლიდან [[1920]] წლამდე, მხატვარი [[ჰერმან კარლ ჰემპელი]] იყო გალერეის დირექტორი / აღმასრულებელი დირექტორი. გახსნის შემდეგ პირველ წლებში, ასევე მოეწყო გამოფენები, რომლებიც არ ეხებოდა თანამედროვე ხელოვნებას, მაგალითად გამოფენა &quot;ძველი ოსტატების ნახატები&quot; [[1886]] წლის 5 სექტემბრიდან 7 ოქტომბრამდე,&lt;ref&gt;[[:en:Theodor_Levin|Theodor Levin]] (im Auftrag des Comités): ''Verzeichnis der in der Kunsthalle zu Düsseldorf ausgestellten Bilder von älteren Meistern.''(Ausstellung vom 5.9. – 7.10.1886). A. Bagel, Düsseldorf 1886.&lt;/ref&gt; რომელშიც შედიოდა [[ფლანდრია|ფლამანდიური]] და [[ჰოლანდია (ისტორიული რეგიონი)|ჰოლანდიური]] ნამუშევრები. სკოლა მე -17 საუკუნიდან კერძო კოლექციონერების მიერ ქვემო რაინსა და ვესტფალიაში. გალერეაში გამართულ თანამედროვე ხელოვნების მნიშვნელოვან გამოფენებს შორის იყო [[Sonderbund westdeutscher Kunstfreunde und Künstler]] – ის [[1909]] და [[1911]] წლების გამოფენები.

პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ, მხატვარი [[კარლ მერდფილდი]] გახდა გალერეის დირექტორი, რომლის დროსაც ჩატარდა Young Rhineland-ის, Der Blaue Reiter-ის და Die Brücke– ის გამოფენები. [[Rheinische Sezession]]– ს ჰქონდა თავისი ყოველწლიური გამოფენა იქ [[1930]] წელს.&lt;ref&gt;Ausstellungskatalog (Ausschnitte): [http://www.eifel-und-kunst.de/homepage/kuenstler/pitt-kreuzberg/html/artikel/097_rheinische_sezession1930.htm ''Jahresausstellung Rheinische Sezession, May – June 1930''] &lt;/ref&gt;

[[1935]] წლიდან მხატვარი ფრედ კოკი გახდა გალერეის მენეჯერი და 1934 წელს დაარსებული &quot;დუსელდორფის სახვითი ხელოვნების ხელშეწყობის საზოგადოებასთან&quot; ერთად შექმნა საგამოფენო პოლიტიკის ახალი ნაწილი.&lt;ref&gt;„Gesellschaft zur Förderung der Düsseldorfer bildenden Kunst“ übernahm am 1. Januar 1935 die unteren Ausstellungsräume der Kunsthalle, ''Verwaltungsbericht der Landeshauptstadt Düsseldorf vom 1. April 1933 bis 31. März 1936'', p. 36 &lt;/ref&gt;
[[ფაილი:Alte_Kunsthalle_in_Düsseldorf,_Figur_von_Karl_Hilgers_„Genius_der_Kunst“.jpg|მინი|კარლ ჰილგერსის ფიგურა]]
კარიბჭეზე იდგა [[კარლ ჰილგერსი|კარლ ჰილგერსის]] ხუთ მეტრიანი სიმაღლის ფიგურა, რომელიც შეიქმნა თუთიის ჩამოსხმის პროცესში: &quot;ხელოვნების გენიოსი&quot; ან &quot;ვიქტორია&quot;-ნიჭიერების ერთგვარი ფრთოსანი მფარველი ანგელოზი. გამოსახულია მამაკაცი, რომელმაც მარჯვენა ხელით აღმართა დაფნის გვირგვინი, რაც მისი პატივისცემის გამოხატულება იყო ხელოვნების მიმართ. მარცხენა ხელში მამაკაცის ფიგურა ატარებდა მარადიულ ალს, რომელიც წარმოადგენდა შემოქმედებითი ძალის მარადიულად შენარჩუნების სურვილს.&lt;ref&gt;[https://www.ars-publica-duesseldorf.com/newpage3 ''0021 Genius (Giebelkrönung der alten Kunsthalle).''] In ''Ars publica Düsseldorf'' 3: ''Trotz geringer Hoffnung soll aber die Frage bleiben: Kann einer der Leser zur Klärung dieses &quot;ungelösten Rätsels&quot; beitragen?''&lt;/ref&gt; 

ფიგურები, რომლებიც განთავსდა ქალაქის შემოგარენში ძველი გალერეის დანგრევის შემდეგ იყო ფიგურა &quot;დედა&quot; მოქანდაკე [[ფრანც დორენბახი|ფრანც დორენბახის]](1870–1943) მიერ შექმნილი [[1907]] წელს [[მალკასტენპარკი|მალკასტენპარკში]] და [[1921]] წელს შექმნილი ფიგურა '''Anselm Feuerbach&quot;''  რეინჰოლფი ფელდეროფის მიერ.
[[ფაილი:Düsseldorf,_Alte_Kunsthalle,_Wandmosaik_&quot;Veritate_Arti&quot;_von_Fritz_Roeber_(1851-1924),_ganz.png|მარცხნივ|მინი|კედლის მოზაიკა ფრიც რობერის მიერ (1851–1924)]]
თაღოვანი ლუნეტი ამშვენებდა მოზაიკას, რომელიც არ დაზიანებულა მეორე მსოფლიო ომში დაბომბვის დროს. როდესაც ძველი გალერეა დაინგრა [[1959]] წელს, უზარმაზარი კედლის მოზაიკა ჩამოიშალა და ახლა ინახება ფრაგმენტებად, ნაწილ - ნაწილ შეფუთულია ყუთებში და ინახება ხელოვნების მუზეუმის საწყობში. [[1994]] წელს სეგმენტები შეისწავლეს რესტავრატორებმა. 

გარეგნულად პომპეზურმა შენობამ კრიტიკა გამოიწვია კიბის გამო, რომელიც იყო ძალიან დიდი და შეუსაბამო. ასევე საგამოფენო ოთახების გამო, რომლებიც ძალიან მცირე იყო და ამ კრიტიკამ განაპირობა ახალი სახელოვნებო მუზეუმის მშენებლობის აუცილებლობა ჯერ კიდევ [[1880-იანები|1880]] – იანი წლების ბოლოს.&lt;ref&gt;Peter Hüttenberger: ''Die Entwicklung zur Großstadt bis zur Jahrhundertwende.'' In Hugo Weidenhaupt (ed.): ''Düsseldorf. History from its origins to the 20th century.'' Vol. 2, Schwann im Patmos Verlag, Düsseldorf 1988, &lt;nowiki&gt;ISBN 3-491-34222-8&lt;/nowiki&gt;, pp 583f.&lt;/ref&gt; [[1906]] წლისთვის მუზეუმი გაფართოვდა, ძირითადად რამდენიმე ფართო დარბაზით. 

== ლიტერატურა ==

* Alexandra König: ''Kunsthalle.'' In Roland Kanz, Jürgen Wiener (ed.): ''Architekturführer Düsseldorf.'' Dietrich Reimer, Berlin 2001, Nr. 20, p. 15.
* Kathrin DuBois: ''Die alte Kunsthalle.'' In ''Orte der Düsseldorfer Malerschule – Spuren der Künstler in Düsseldorf.'' (''Rheinische Kunststätten'', fascicule 528). Rheinischer Verein für Denkmalpflege und Landschaftsschutz [de], Cologne 2009, &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-86526-069-7&lt;/nowiki&gt;, pp. 14–17.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.kunsthalle-duesseldorf.de/ kunsthalle-duesseldorf.de] – Kunsthalle Düsseldorf.
* [http://www.kunstmarkt.com/pagesmag/kunst/_id163135-/ausstellungen_berichtdetail.html ''Als Florenz an den Rhein rückte.'']

== სქოლიო ==
{{DEFAULTSORT:ძველი, ხელოვნების, გალერეა}}
[[კატეგორია:1881 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>6wd2zs7igigz5ogn42ramcrkkgd03r5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გერმანიის ჰიგიენის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517851</id>
    <revision>
      <id>4808224</id>
      <parentid>4807052</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:10:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808224</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18647" sha1="tj2t2du1qft5veij26msb023dnaaar2" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = გერმანიის ჰიგიენის მუზეუმი
| სურათი        = Deutsches Hygienemuseum, mit Plastik Ballwerfer von Richard Daniel Fabricius-9716.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1912]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''გერმანიის ჰიგიენის მუზეუმი''' ({{lang-de|German Hygiene Museum}}) - სამედიცინო მუზეუმი [[დრეზდენი|დრეზდენში]], [[გერმანია]]. ის დღეს წარმოადგენს &quot;მეცნიერების, კულტურისა და საზოგადოების ფორუმს&quot;.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.dhmd.de/neu/index.php?id=199 |title=A forum for science, culture and society |accessdate=2021-09-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110404103248/http://www.dhmd.de/neu/index.php?id=199 |archivedate=2011-04-04 }}&lt;/ref&gt; ეს არის პოპულარული ადგილი ღონისძიებებისა და გამოფენებისთვის და ერთ - ერთი ყველაზე ხშირად მონახულებადი მუზეუმია [[დრეზდენი|დრეზდენში]], წელიწადში დაახლოებით 280,000 ვიზიტორით.

== ისტორია ==
გერმანიის ჰიგიენის მუზეუმი დაარსდა [[1912]] წელს [[კარლ ავგუს ლინგნერი|კარლ ავგუს ლინგნერმა]], დრეზდენელმა ბიზნესმენმა და ჰიგიენის პროდუქტების მწარმოებელმა [[1911]] წლის პირველი საერთაშორისო ჰიგიენური გამოფენის შემდეგ, როგორც მუდმივი &quot;საზოგადოებრივი ადგილი ჯანდაცვის განათლებისათვის&quot;.&lt;ref&gt;[http://www.aski.org/kb1_01/kb101dresden.htm Kulturberichte 1/01: Stiftung Deutsches Hygiene-Museum]  Arbeitskreis selbständiger Kultur-Institute e.V. (in German)&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[http://lingner-archiv.jimdo.com/gemeinn%C3%BCtziges-wirken/hygiene-ausstellungen/ Hygiene Ausstellungen]  Lingner-Archiv. (in German)&lt;/ref&gt;

მეორე საერთაშორისო ჰიგიენური გამოფენა ჩატარდა 1930-31 წლებში, Großer Garten-ის პარკის დასავლეთით მდებარე შენობაში, [[ვილჰელმ კრეისი|ვილჰელმ კრეისის]] მიერ შემუშავებული გეგმების მიხედვით, რომელიც მუზეუმის მუდმივი ადგილსამყოფელი გახდა. მუზეუმი ერთ -ერთი ყველაზე დიდი სანახაობა იყო და რჩება ადამიანის გამჭვირვალე მოდელი, Gläserner Mensch, რომლის მრავალი ასლი შემდგომში გაკეთდა სხვა მუზეუმებისთვის.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://www.aski.org/kb1_01/kb101dresden.htm Kulturberichte 1/01: Stiftung Deutsches Hygiene-Museum]  Arbeitskreis selbständiger Kultur-Institute e.V. (in German)&lt;/ref&gt;

[[მესამე რაიხი|მესამე რაიხის]] დროს მუზეუმი ნაცისტების გავლენის ქვეშ მოექცა, რომლებმაც ის გამოიყენეს თავიანთი რასობრივი იდეოლოგიის პროპაგანდისტული მასალის შესაქმნელად და [[ევგენიკა|ევგენიკის]] პოპულარიზაციისათვის. სხვადასხვა ნაცისტური სამთავრობო ოფისები გადავიდა მუზეუმში [[1933]] და [[1941]] წლებში, ასევე, [[გერმანიის შრომის ფრონტი|გერმანიის შრომის ფრონტის]] [[ეროვნული პროფესიული კონკურსი]] ჩატარდა იქ [[1944]] წელს. შენობის დიდი ნაწილი და კოლექცია განადგურდა დრეზდენის დაბომბვით [[1945]] წელს.&lt;ref&gt;[http://www.dresden.de/de/02/070/dmg/pressedienst/pressemitteilungen/ausstellungen/M1011a04.php?lastpage=zur%20Ergebnisliste Deutsches Hygienemuseum Dresden fertig saniert  Archived 2012-03-19 at the Wayback Machine City of Dresden.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120319185130/http://www.dresden.de/de/02/070/dmg/pressedienst/pressemitteilungen/ausstellungen/M1011a04.php?lastpage=zur%20Ergebnisliste |date=2012-03-19 }}  [http://www.dresden.de/de/02/070/dmg/pressedienst/pressemitteilungen/ausstellungen/M1011a04.php?lastpage=zur%20Ergebnisliste 12 November 2010. (in German)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120319185130/http://www.dresden.de/de/02/070/dmg/pressedienst/pressemitteilungen/ausstellungen/M1011a04.php?lastpage=zur%20Ergebnisliste |date=19 მარტი 2012 }}&lt;/ref&gt; 
[[ფაილი:CH-000957-X-40197 Stuck.jpg|მარცხნივ|მინი|1911 წლის დრესდენის საერთაშორისო ჰიგიენის გამოფენის პოსტერი. ფრანც სტაკის მიერ]]
აღმოსავლეთ გერმანიის პერიოდში მუზეუმმა განაახლა თავისი როლი, როგორც საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის შესახებ ინფორმაციის მიმწოდებელმა. შექმნა ფართო სპექტრის საგანმანათლებლო მასალა, მათ შორის მოკლემეტრაჟიანი ფილმები ისეთ თემებზე, როგორიცაა მოწევა, ძუძუთი კვება, სქესობრივი გზით გადამდები დაავადებები და თინეიჯერული ორსულობა.&lt;ref&gt;[https://hcommons.org/deposits/objects/hc:19676/datastreams/CONTENT/content The Other Love in the Other Germany: East German Film, Media, and Social Change for Gay Rights, p. 5] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210930135350/https://hcommons.org/deposits/objects/hc:19676/datastreams/CONTENT/content |date=2021-09-30 }}  Presented at the Canadian Association of University Teachers of German annual conference on 30 May 2016 in Calgary, Alberta. Retrieved 7 July 2018&lt;/ref&gt; [[1988]] წელს მუზეუმმა, რომელიც მუშაობდა აღმოსავლეთ გერმანიის გეი და ლესბოსელ აქტივისტებთან, დაავალა [[DEFA]]- ს კინოსტუდიებს გადაეღოთ დოკუმენტური ფილმი Die andere Liebe (სხვა სიყვარული) - პირველი აღმოსავლეთ გერმანული ფილმი, რომელიც ჰომოსექსუალობის თემას ეხებოდა.&lt;ref&gt;[https://ecommerce.umass.edu/defa/film/5951 The Other Love (Die andere Liebe)]   on DEFA Library website. Retrieved 6 July 2018&lt;/ref&gt; მუზეუმმა ასევე შეუკვეთა აივ/შიდსის პრევენციის ერთადერთი დოკუმენტური ფილმი GDR– ში, Liebe ohne Angst (სიყვარული შიშის გარეშე) [[1989]] წელს.&lt;ref&gt;[https://ecommerce.umass.edu/defa/film/33316 Love Without Fear (Liebe ohne Angst)] on DEFA Library website. Retrieved 21 January 2019&lt;/ref&gt;

გერმანიის გაერთიანების შემდეგ, მუზეუმი ხელახლა შეიქმნა და მოდერნიზდა [[1991]] წლიდან. [[2001]] წელს იგი შედიოდა გერმანიის მთავრობის [[ცისფერი წიგნი|ცისფერ წიგნში]], სიაში დაახლოებით 20. 2001-2005 წლებში მუზეუმი განახლდა და ნაწილობრივ რესტავრირდა არქიტექტორ [[პიტერ კულკა|პიტერ კულკას]] ხელმძღვანელობით.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== გამოფენა ==
მუზეუმის მუდმივი გამოფენა მოიცავს ექსპოზიციას &quot;ადამიანის თავგადასავალი&quot; (Abenteuer Mensch), რომელშიც შედის ადამიანის რასა, სხეული და ჯანმრთელობა მის კულტურულ და სოციალურ კონტექსტში და  ასევე ბავშვთა გრძნობის მუზეუმი.

მუზეუმი ფლობს დაახლოებით 45,000 ერთეულის ფართო კოლექციას, რომელიც ასახავს საზოგადოების პოპულარიზაციას სხეულის ცნობიერებისა და ჯანსაღი ყოველდღიური ქცევის შესახებ, ძირითადად მე -20 საუკუნის დასაწყისიდან მოყოლებული. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

რეგულარულად ტარდება დროებითი გამოფენების პროგრამა სოციალურ ან სამეცნიერო საკითხებზე. ბოლო დროს ჩატარებულ დროებით გამოფენებს მიეკუთვნება &quot;რელიგიური ენერგია&quot;, &quot;რა არის სილამაზე?&quot; და &quot;ომი და მედიცინა&quot;. მუზეუმი ასევე აწყობს სამეცნიერო და კულტურულ ღონისძიებებს, მათ შორის საუბრებს, შეხვედრებს, დებატებს, კითხვას-პასუხს და კონცერტებს.&lt;ref&gt;[http://www.dhmd.de/neu/index.php?id=1189 German Hygiene Museum.] {{Webarchive|url=https://archive.today/20120724051913/http://www.dhmd.de/neu/index.php?id=1189 |date=2012-07-24 }}  Retrieved 6 July 2018 (in English)&lt;/ref&gt; მუზეუმის საკონფერენციო დარბაზები შეიძლება გამოყენებული იქნას გარე ღონისძიებებისთვის. საკონფერენციო დარბაზი იტევს  რამდენიმე ასეულ მონაწილეს.

სპეციალური გამოფენების შეცვლა ეხება მეცნიერების და საზოგადოების, ხელოვნებისა და კულტურის მიმდინარე ან ისტორიულ საკითხებს. ეს პროექტები, როგორც წესი, შემუშავებულია კურატორთა, მხატვრების, სცენოგრაფებისა და დიზაინერების ინტერდისციპლინარული გუნდების მიერ. მუზეუმი თანამშრომლობს სამეცნიერო დაწესებულებებთან და საერთაშორისო თუ ეროვნულ დონეზე პარტნიორებთან და კრედიტორებთან.

=== სპეციალური გამოფენაბ ბავშვებისთვის ===
ბავშვთა პროექტებს გერმანიის ჰიგიენის მუზეუმში დიდი ტრადიცია აქვს. ბავშვთა მუზეუმი იძლევა თამაშის მეშვეობით ინფორმაციას ადამიანის გრძნობებისა და მათი შესაძლებლობების შესახებ. გერმანიის ჰიგიენის მუზეუმს აქვს ფართო კოლექცია. იგი მოიცავს სხეულის ცოდნას და სხეულის პრაქტიკას ყოველდღიურ ცხოვრებაში. [[Kundi-Männchen]] ჯერ კიდევ გდრ-ს ეპოქაში დაინერგა, რათა ბავშვებისთვის მეგობრულ გარემოში მიეწოდებინათ განათლება ჯანდაცვის შესახებ. სულ ახლახან, სპეციალური ტურები ბავშვებისთვის, ექსპონატები და ბავშვთა მუზეუმი შეთავაზებული იქნა სხვადასხვა ასაკობრივი ჯგუფისათვის ისეთ საკითხებზე, როგორიცაა გრძნობები, სხეული და დაბადება. ამ ინდივიდუალური შეთავაზებების გარდა, არის ასევე თემატური შეთავაზებები, როგორიცაა სკოლის ლაბორატორია. 

== ლიტერატურა ==

* Susanne König: ''Bilder vom Menschen – Geschichte und Gegenwart. Die Dauerausstellung des Deutschen Hygiene-Museums in Dresden.'' In: ''Zeithistorische Forschungen/Studies in Contemporary History'', 4 (2007), Heft 1 und 2 (zeithistorische-forschungen.de).
* Sybilla Nikolow (Hrsg.): ''Erkenne dich selbst – Strategien der Sichtbarmachung des Körpers in der Arbeit des Deutschen Hygiene-Museums im 20. Jahrhundert''. Böhlau, 2015, &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-412-22380-9&lt;/nowiki&gt;.
* Sybilla Nikolow, Thomas Steller: ''Das lange Echo der I. Internationalen Hygiene-Ausstellung in der Dresdner Gesundheitsaufklärung''. In: ''Dresdner Hefte'', 29, 2011, S. 16–27.
* Eckart Roloff, Karin Henke-Wendt: ''Irritierender Name, aber weltweit gefragt'' (Das Deutsche Hygiene-Museum Dresden). In: ''Besuchen Sie Ihren Arzt oder Apotheker. Eine Tour durch Deutschlands Museen für Medizin und Pharmazie.'' Band 1, Norddeutschland. S. Hirzel, Stuttgart 2015, S. 191–194, &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-7776-2510-2&lt;/nowiki&gt;.
* Christian Sammer: ''„Das Ziel ist das gesunde Leben!“. Die Verflechtungen zwischen dem Deutschen Gesundheits-Museum in Köln (DGM) und dem Deutschen Hygiene-Museum in Dresden (DHM) in den 1950er Jahren''. In: Detlev Brunner, Udo Grashoff, Andreas Kötzing (Hrsg.): ''Asymmetrisch verflochten? Neue Forschungen zur gesamtdeutschen Nachkriegsgeschichte''. Christoph Links, Berlin 2013, &lt;nowiki&gt;ISBN 978-3-86153-748-9&lt;/nowiki&gt;, S. 131–145.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.dhmd.de/ Website des Deutschen Hygiene-Museums]
* [https://www.boom-sachsen.de/ Website der 4. Sächsischen Landesausstellung] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210717141132/https://www.boom-sachsen.de/ |date=2021-07-17 }}
* [http://www.lingner-archiv.jimdo.de/ Lingner-Archiv] über K. A. Lingner, den Gründer des Deutschen Hygiene-Museums
* [http://www.das-neue-dresden.de/deutsches-hygiene-museum.html Deutsches Hygiene Museum – Monumentale Mischung aus Neoklassik und triumphierender Moderne] bei das-neue-dresden.de
* Thomas Steller: [http://pub.uni-bielefeld.de/publication/2724840 ''Volksbildungsinstitut und Museumskonzern. Das Deutsche Hygiene-Museum 1912–1930''.]

== სქოლიო ==
{{DEFAULTSORT:გერმანიის, ჰიგიენის, მუზეუმი}}
[[კატეგორია:1912 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>tj2t2du1qft5veij26msb023dnaaar2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლაიფციგის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>517858</id>
    <revision>
      <id>4808261</id>
      <parentid>4808082</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:18:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808261</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15367" sha1="khlt114ki5tby29cuq88qm9lptxyuss" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სახვითი ხელოვნების მუზეუმი
| სურათი        = Museum Leipzig 1858.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1848]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir =   |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec = 
|lon_dir =   |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}

'''სახვითი ხელოვნების მუზეუმი''' ({{lang-de|Museum der bildenden Künste}}) - მუზეუმი [[ლაიფციგი|ლაიფციგში]], [[საქსონია]], [[გერმანია]]. იგი მოიცავს ხელოვნების ნიმუშებს გვიანი შუა საუკუნეებიდან თანამედროვეებამდე.

== ისტორია ==
მუზეუმი თარიღდება [[1837]] წლით &quot;ლაიფციგის ხელოვნების ასოციაციის&quot; დაარსებით, რომელიც მიზნად ისახავდა მომავალში ხელოვნების მუზეუმის შექმნას. [[1848]] წლის 10 დეკემბერს, ასოციაციამ შეძლო &quot;Städtische Museum&quot; - ის გახსნა, სადაც გამოიფინა დაახლოებით ასი შეკრებილი და შემოწირული თანამედროვე ხელოვნების ნიმუშები.

[[მაქსიმილიან სპეკ ფონ შტერნბურგი|მაქსიმილიან სპეკ ფონ შტერნბურგის]], [[ალფრედ ტიმე|ალფრედ ტიმეს]] და [[ადოლფ ჰაინრიხ შლეტერი|ადოლფ ჰაინრიხ შლეტერის]] ძირითადი შემოწირულობების შემდეგ კოლექცია დროთა განმავლობაში გაიზარდა. [[1853]] წელს ბიზნესმენმა და ხელოვნების კოლექციონერმა [[ადოლფ ფერი|ადოლფ ფერმა]] შესწირა თავისი კოლექცია იმ პირობით, რომ ქალაქი ხუთი წლის განმავლობაში ააშენებდა მუნიციპალურ მუზეუმს. ვადის ამოწურვამდე ცოტა ხნით ადრე მუზეუმი გაიხსნა [[1858]] წლის 18 დეკემბერს. იგი მდებარეობდა ავგუსტუსპლაცზე და აშენდა [[ლუდვიგ ლანგი|ლუდვიგ ლანგის]] მიერ იტალიური რენესანსის სტილში. 1880 წლიდან 1886 წლამდე შენობა გაფართოვდა [[უგო ლიხტი|უგო ლიხტის]] კოლექციისთვის. მე -20 საუკუნის დასაწყისში [[ფრიც ფონ ჰარკი|ფრიც ფონ ჰარკმა]] თავისი კოლექციის ნაწილი გადასცა მუზეუმს.

[[1937]] წელს ნაცისტებმა ჩამოართვეს 394 ნახატი. [[1943]] წლის 4 დეკემბერს ღამით, შენობა დაინგრა ბრიტანეთის საჰაერო იერიშის შედეგად. ინვენტარის დიდი ნაწილი იერიშამდე უსაფრთხო ადგილას იქნა გადატანილი.
[[ფაილი:Frans_Hals_003.jpg|მინი|ფრანს ჰალსი &quot;მულატი&quot; 1627|მარცხნივ]]
1948 წელს მუზეუმი გადაიტანეს პეტერსტრაში ყოფილი რაიხსბანკის რაიონებში, შემდეგ კი [[1952]] წელს გადავიდა ყოფილი სასამართლოს შენობაში.

[[1992]] წლის მაისში ლაიფციგში ფედერალური ადმინისტრაციული სასამართლოს გადატანის შესახებ გადაწყვეტილების შემდეგ, [[1997]] წლის აგვისტოში მუზეუმი კვლავ გადავიდა ჰანდელშოფში მდებარე დროებით შენობაში, სადაც კოლექცია შეზღუდული ფორმით იყო ნაჩვენები.

[[1990-იანები|1990]] -იანი წლების შუა ხანებში ქალაქმა გადაწყვიტა მუზეუმისთვის დაებრუნებინა საკუთარი შენობა. [[2004]] წლის 4 დეკემბერს, ზუსტად 61 წლის შემდეგ ავგუსტუსპლაცზე &quot;შტადტიშენის მუზეუმის&quot; განადგურებიდან, ახალი მუზეუმი გაიხსნა ყოფილ საქსენპლაცზე (საქსონიის მოედანი). მართკუთხა მუზეუმის შენობა დაჯდა 74.5 მილიონი ევრო, რომელიც დააპროექტა არქიტექტორებმა [[კარლ ჰუფნაგელი|კარლ ჰუფნაგელმა]], [[პიტერ პეცი|პიტერ პეცმა]] და [[მაიკლ რაფაელიანი|მაიკლ რაფაელიანმა]].

სახვითი ხელოვნების მუზეუმი შედიოდა [[2001]] წელს გამოქვეყნებულ [[ცისფერი წიგნი|ცისფერ წიგნში]], რომელიც მოიცავს აღმოსავლეთ გერმანიის ეროვნულად მნიშვნელოვანი კულტურული დაწესებულებების ჩამონათვალს. ლურჯი წიგნი მიზნად ისახავს აღმოსავლეთ გერმანიის კულტურული მემკვიდრეობის მნიშვნელობის გამოხატვას გერმანიისა და ევროპის კულტურული მემკვიდრეობისთვის.

== კოლექცია ==
დღევანდელი კოლექცია მოიცავს დაახლოებით 3,500 ნახატს, 1000 ქანდაკებას და 60,000 გრაფიკულ ფურცელს. იგი მოიცავს ნამუშევრებს გვიანი შუა საუკუნეებიდან დღემდე, აქცენტს აკეთებს მე –15 და მე –16 საუკუნეების ძველ გერმანულ და ადრინდელ ჰოლანდიურ ხელოვნებაზე, მე –15 - მე –18 საუკუნეების იტალიურ ხელოვნებაზე, მე –17 საუკუნის ჰოლანდიურ ხელოვნებაზე, მე –19 საუკუნის ფრანგულ ხელოვნებაზე და მე –19 გერმანულ ხელოვნებაზე.

კოლექციის მნიშვნელოვანი ნაწილია ჰოლანდიელი და გერმანელი ძველი ოსტატების ნამუშევრები, როგორებიც არიან [[ფრანს ჰალსი]] და [[ლუკას კრანახი უფროსი|ლუკას კრანახი]] უფროსი, რომანტიკოსები, როგორიცაა [[კასპარ დავით ფრიდრიხი]] და [[დიუსელდორფის ფერწერის სკოლა|დიუსელდორფის ფერწერის სკოლის]] წარმომადგენლები, როგორიცაა [[ანდრეას აჩენბახი]]. სკულპტურული კოლექციის მთავარი წარმომადგენელია [[მაქს კლინგერის]] ბეთჰოვენის ქანდაკება. [[მაქს კლინგერი|მაქს კლინგერისა]] და [[მაქს ბექმანი|მაქს ბექმანის]] ყოვლისმომცველ ხელოვნება ცალკე სართული ეძღვნება.

თანამედროვე ხელოვნების სფეროში, მუზეუმი ინახავს ნამუშევრებს ისეთი მხატვრების მიერ, როგორებიცაა [[ვერნერ ტუბკე]], [[ბერნჰარდ ჰაიზიგი]] და [[ვოლფგანგ მათეუერი]], ასევე საერთაშორისო არტისტების [[ნეო რაუჩი|ნეო რაუჩისა]] და [[დანიელ რიხტერი|დანიელ რიხტერის]] დიდი ნამუშევრები.

მუზეუმის ფონდი ძირითადად იზრდება შემოწირულობების საფუძველზე. მუზეუმი გააგრძელებს შემოწირულობების მიღებას მისი ქონების გაფართოების მიზნით. გულუხვი ფონდების ტრადიცია, რომელიც დაიწყო მე -19 საუკუნეში და რომელმაც გამოიწვია მუზეუმების დაარსება, გაგრძელდა 21 -ე საუკუნეშიც. [[2004]] წელს მუზეუმის ახალ შენობასთან დაკავშირებით, ხელოვნების კოლექციონერმა წყვილმა ჰ&lt;nowiki/&gt;[[ანს-პიტერ ბიულერი|ანს-პიტერ ბიულერმა]] და [[მარიონ ბიულერ-ბროკჰაუსი|მარიონ ბიულერ-ბროკჰაუსმა]] შესწირეს ფრანგი მხატვრების 41 ნამუშევარი, მათ შორის ჟან-ბატისტ კორო, [[ჩარლზ-ფრანსუა დუბინი|ჩარლზ-ფრანსუა დუბინის]], [[ჟან-ფრანსუა მილე]]&lt;nowiki/&gt;ს, [[ეჟენ დელაკრუა|ეჟენი დელაკრუას]], [[ედგარ დეგა|ედგარ დეგას]] და [[კლოდ მონე|კლოდ მონეს]] ნამუშევრები, რომლებიც მე -19 საუკუნის ხელოვნების განვითარებას აჩვენებენ [[ბარბიზონის სკოლა|ბარბიზონის სკოლიდან]] [[იმპრესიონიზმი|იმპრესიონიზმამდე]].

ცოტა ხნის წინ, მუზეუმმა მიიღო BMW– გან ფოტო კოლექცია „AutoWerke“.

სხვადასხვა სახის სკოლების ღონისძიებების გარდა, საგანმანათლებლო შეთავაზებები ასევე მოიცავს ექსკურსიებს და კურსებს ინგლისურ ენაზე ხანდაზმული მოქალაქეებისთვის და მასწავლებლებისთვის.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20150323035849/http://www.mdbk.de/fileadmin/Redaktion/PDF/Museumsp%C3%A4dagogik/Bildung_Vermittlung-2014_online1.pdf Angebot Bildung und Vermittlung 2014] (Memento vom 23. März 2015 im ''Internet Archive'') (PDF).&lt;/ref&gt;

== ლიტერატურა ==

* Bode, Peter M.: Das Haus der tausend Räume, in: Art-Magazin 12/2004, S. 19-31.
* Museum der Bildenden Künste Leipzig (Hrsg.): ''Corot bis Monet: Von Barbizon zum Impressionismus, Schenkung Bühler-Brockhaus an das Museum der bildenden Künste Leipzig'' &lt;nowiki&gt;ISBN 3-00-011003-8&lt;/nowiki&gt;

* ''Leipziger Volkszeitung.'' Journal, Sonderbeilage zur Eröffnung des neuen Bildermuseums vom 3. Dezember 2004.
* Peter M. Bode: ''Das Haus der tausend Räume.'' In: ''Art-Magazin.'' 12/2004, S. 19–31.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://www.mdbk.de/ Offizielle Website]
* [http://www.leipzig-lexikon.de/KULTBETR/bilkunst.htm Museum der bildenden Künste] 

== სქოლიო ==
{{DEFAULTSORT:სახვითი, ხელოვნების, მუზეუმი}}
[[კატეგორია:1848 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
&lt;references /&gt;
[[კატეგორია:გერმანიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>khlt114ki5tby29cuq88qm9lptxyuss</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:რუსთავის საპატიო მოქალაქეები (2020)</title>
    <ns>14</ns>
    <id>523437</id>
    <revision>
      <id>4808656</id>
      <parentid>4312590</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T08:23:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>91.184.123.160</ip>
      </contributor>
      <origin>4808656</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="153" sha1="dl9uiyi4ovwkw5445y7h79f9isfc94x" xml:space="preserve">[[კატეგორია:რუსთავის საპატიო მოქალაქეები]]
თემურ ტრაპაიძე</text>
      <sha1>dl9uiyi4ovwkw5445y7h79f9isfc94x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კნოსოსი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>525578</id>
    <revision>
      <id>4808483</id>
      <parentid>4424028</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:25:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gsimonov</username>
        <id>160466</id>
      </contributor>
      <comment>/* გალერეა */</comment>
      <origin>4808483</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12574" sha1="721cuc3mhnsuwb1b92h23x6cq1yi6uc" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ყოფილი დასახლება
| სახელი = კნოსოსი
| ორიგინალური სახელი = {{lang-el|Κνωσ(σ)ός}}
| სურათი = Palazzo Minosse7.jpg
| წარწერა = კნოსოსის სასახლის ფრაგმენტი, რომელიც [[ართურ ევანზი|ევანზმა]] ნანგრევებიდან აღადგინა
| ქვეყანა = საბერძნეთი
|lat_dir = N |lat_deg = 35 |lat_min = 17 |lat_sec = 53
|lon_dir = E |lon_deg = 25 |lon_min = 9 |lon_sec = 47
| ზღვის დონიდან =
| ტიპი = ქალაქი სასახლის კომპლექსით
| ნაწილი =
| სიგრძე = 5
| სიგანე = 3
| ფართობი = 10
| დაარსების დრო = დასახლება — ძვ. წ. 7000, სასახლე — ძვ. წ. 1900
| ამშენებელი = უცნობია, [[ბერძნული მითოლოგია|ბერძნული მითოლოგიის]] მიხედვით — [[დედალოსი]]
| სამშენებლო მასალა =
| დამაარსებელი = [[მინოსი]] (მითოლოგიის მიხედვით)
| პერიოდები = [[ნეოლითის ხანა|ნეოლითიდან]] [[ბრინჯაოს ხანა]]მდე (ქალაქი)
| მიტოვების დრო =
| კულტურები = [[მინოსის კულტურა]], [[მიკენის კულტურა]]
| აღმოჩენის წელი =
| მოსახლეობა =
| მოს წელი =
| მოსახლეობა2 =
| მოს წელი2 =
| მოსახლეობა3 =
| მოს წელი3 =
| პოზრუკა = 
| ვიკისაწყობი = Knossos
}}
'''კნოსოსი'''&lt;ref&gt;{{ორთოგრაფიული ლექსიკონი|ბერძნული და რომაული|58}}&lt;/ref&gt; ({{lang-el|Κνωσ(σ)ός}}) — [[მინოსის კულტურა|მინოსის კულტურის]] უდიდესი და ყველაზე მეტად შესწავლილი ძეგლი. მდებარეობს კუნძულ [[კრეტა|კრეტის]] ჩრდილოეთ სანაპიროზე, თანამედროვე ქალაქ [[ჰერაკლიონი|ჰერაკლიონთან]] ახლოს. ძვ. წ. II ათასწლეულში კუნძულ კრეტაზე არსებული სახელმწიფოს დედაქალაქი იყო. არქეოლოგიურ ძეგლს იკვლევდა [[ართურ ევანზი]] 1900 წლიდან 1930-იან წლებამდე (შესვენებებით). დასახლების ქვედა ფენები [[პალეოლითი|პალეოლითს]] მიეკუთვნება, ადრემინოსური პერიოდის ნაშთები ძველ დროშივე განადგურდა სასახლის მშენებლობისათვის მოედნის მომზადების დროს; ეს სასახლე მინოსური ცივილიზაციის ადმინისტრაციული და რელიგიური ცენტრი იყო, რომელიც მოქმედებდა შუამინოსურ და გვიანმინოსურ პერიოდებში (ძვ. წ. XX–XV საუკუნეები). მის გარშემო არსებობდა ქალაქი 5–8 ათასი მოსახლით.&lt;ref name=&quot;დრე&quot;&gt;{{დრე წიგნი |ავტორი=Авилова Л. И., С Е. А. |სათაური=Кносс |ტომი=14 |გვ=341 |id=2075353}}&lt;/ref&gt;
[[ფაილი:KnossosFrescoRepro06827.jpg|200პქ|მინი|მარცხნივ|„მეფე-ქურუმი“, იგივე „შროშანების პრინცი“, [[ჰერაკლიონის არქეოლოგიური მუზეუმი|ჰერაკლიონის მუზეუმი]]]]
სასახლე (გეგმით მართკუთხა, ფართობი 16&amp;nbsp;000 მ²) მოიცავდა შიდა ეზოს, მის გარშემო განლაგებული იყო 1300-ზე მეტი სათავსი, რომლებიც დაკავშირებული იყო დერეფნებითა და კიბეებით: საზეიმო დარბაზები, „გველებიანი ქალღმერთის“ ტაძარი (აღმოჩენილ მასალას შორისაა [[ქაშანური]]ს ქანდაკება „ქალღმერთი გველებით“); სახელოსნოები; მარნები; ზეითუნის ზეთის მისაღები წნეხები; საცავები დიდი [[პითოსი|პითოსებით]] მარცვლეულის, ზეთის, გამოყვანილი თევზისა და სხვათა შესანახად. ზოგიერთი ნაწილი 5-სართულიანი იყო; ჰქონდა სავენტილაციო შახტები. ქალაქსა და სასახლეში წყალი [[აკვედუკი]]თ მიდიოდა წყაროდან, რომელიც 10 კმ-ის მოშორებით მდებარეობდა, და ნაწილდებოდა კერამიკული მილებით; ფუნქციონირებდა დახურული [[კანალიზაცია]] და წვიმის წყლის არინების სისტემა. იატაკები მოკირწყლული იყო ქვით; საზეიმო შენობების კედლებს ჰქონდა ფრესკული მოხატულობა [ძირითადი მოტივები: ათლეტური თამაშები [[ხარი|ხართან]], სავარაუდოდ, მის კულტთან დაკავშირებული (ე. წ. აკრობატები, რომლებიც სალტოებს ასრულებენ გამოქანებულ ცხოველზე); ყვავილების დაკრეფა; თევზის ჭერა), ყველაზე ცნობილ გამოსახულებებს შორისაა „მეფე-ქურუმი“, სასახლის მანდილოსანთა სახეები („პარიზელი ქალი“) და სხვ.; [[კოლონადა|კოლონადები]] და სვეტებიანი [[პორტიკი|პორტიკები]] შეღებილი იყო წითლად; კედლებზე დატანილი ქვისგან დამზადებული ხარის რქების  გამოსახულებები მიმართული იყო წმინდა მთა იდასკენ. სასახლეს ჩრდილო-აღმოსავლეთიდან მოდგმული ჰქონდა ფართო კიბე, რომელიც თეატრალური წარმოდგენების დროს მაყურებელთა ადგილის როლს ასრულებდა. დაახლ. ძვ. წ. 1450 წელს ქალაქმა და სასახლემ კატასტროფული მიწისძვრა და [[მინოსის ამოფრქვევა|ვულკანის ამოფრქვევა]] (კუნძულ [[სანტორინი|სანტორინიზე]]) გადაიტანა, თუმცა მაინც გააგრძელა ფუნქციონირება როგორც მმართველთა რეზიდენციამ. ამ პერიოდს მიეკუთვნება თიხის ფირფიტები [[B-ხაზოვანი დამწერლობა|B-ხაზოვანი დამწერლობით]] შესრულებული წარწერებით. მსგავსი სასახლეები აღმოჩენილია კრეტის სხვა დასახლებებშიც ([[ფესტოსი]], [[მალია]], [[ზაკროსი]]).&lt;ref name=&quot;დრე&quot; /&gt;

[[ბერძნული მითოლოგია|ძველ ბერძნულ მითოლოგიაში]] კნოსოსის სასახლე (ან მისი მსგავსი) ცნობილია როგორც [[ლაბირინთი]], რომელიც [[დედალოსი|დედალოსმა]] მეფე [[მინოსი|მინოსისათვის]] ააგო, სადაც მას [[მინოტავრი]] ჰყავდა გამოკეტილი.&lt;ref name=&quot;დრე&quot; /&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery mode=packed heights=150px&gt;
Knossos bull leaping fresco.jpg|აკრობატები, ჰერაკლიონის მუზეუმი
Knossos women fresco.jpg|„ქალები ლურჯებში“, ჰერაკლიონის მუზეუმი
Kreta-Knossos02.jpg|„პროცესიის ფრესკის“ ნაწილის რეკონსტრუქცია
Dauphins de knossos.jpg|„დელფინები“, ჰერაკლიონის მუზეუმი
Knossos Pariserin 01.jpg|„პარიზელი ქალი“, ჰერაკლიონის მუზეუმი
The Snake Goddess, Knossos, 1650-1550 BC, AMH, 145150.jpg|„ქალღმერთი გველებით“, [[ჰერაკლიონის არქეოლოგიური მუზეუმი|ჰერაკლიონის მუზეუმი]]
Palace of Knossos.jpg|„გამოქანებული ხარისა და ზეთისხილის ხის“ რელიეფის რეკონსტრუქცია
Stierrelieffresko 01.jpg|ხარის გამოსახულება (ორიგინალი), ჰერაკლიონის მუზეუმი
Wall painting of bulls in a landscape with olive trees from Knossos (West Loggia of North Entrance) - Heraklion AM - 02.jpg|ზეთისხილის ხის გამოსახულების ფრაგმენტი და რეკონსტრუქცია, ჰერაკლიონის მუზეუმი
Rhyton in the form of a bulls head from Knossos 05.jpg|ხარის თავი, ჰერაკლიონის მუზეუმი
Knossos Königliche Gemächer Abfluss 05.jpg|წყალარინების სისტემა
Ανάκτορο Kνωσού Κρήτη (photosiotas) (13).jpg
Cnossos-stegop-51-4a.jpg
Knossos - panoramio (3).jpg
&lt;/gallery&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==
* {{Commonscat-inline|Knossos}}
{{ბრიტანიკა|Knossos|კნოსოსი}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:მინოსის კულტურა]]</text>
      <sha1>721cuc3mhnsuwb1b92h23x6cq1yi6uc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მარია დაშ ნევეში</title>
    <ns>0</ns>
    <id>526025</id>
    <revision>
      <id>4808389</id>
      <parentid>4429705</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:34:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808389</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13043" sha1="dw8v1tm5bay1xvd03a7gvoy3x2yqz88" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ლიდერი|სახელი=მარია დაშ ნევეში &lt;br /&gt; [[პორტუგალიური ენა|პორტ.]] Maria das Neves|სურათი=Maria das Neves.jpg |რიგი=[[სან-ტომე და პრინსიპი]]ს პრემიერ-მინისტრი|თანამდებობა დატოვა=[[18 სექტემბერი]] [[2004]]|თანამდებობა დაიკავა=[[7 ოქტომბერი]] [[2002]]|წინამორბედი=გაბრიელ კოშტა|მემკვიდრე=დამიანო ვაშ დ'ალმეიდა.|დაბადების თარიღი=[[1958]]|დაბადების ადგილი=[[სან-ტომე და პრინსიპი]]|მოქალაქეობა={{დროშა|სან-ტომე და პრინსიპი}}|შვილები=2|პარტია=სან-ტომე და პრინსიპის განთავისუფლების მოძრაობის/სოციალ-დემოკრატიული პარტია}}

'''მარია დაშ ნევეშ კეიტა ბაპტისტა დი სოუზა''' ([[პორტუგალიური ენა|პორტ]]. Maria das Neves Ceita Baptista de Sousa, დ. 1958 წელს) —  [[სან-ტომე და პრინსიპი|სან-ტომე და პრინსიპის]] მე-11 პრემიერ მინისტრი 2002 წლის 7 ოქტომბრიდან 2004 წლის 18 სექტემბრამდე. იგი გახლდათ  &lt;nowiki/&gt;[[სან-ტომე და პრინსიპი|სან-ტომე და პრინსიპის]] განთავისუფლების მოძრაობის/სოციალ-დემოკრატიული პარტიის (MLSTP-PSD) ერთ-ერთი მთავარი ფიგურა  და   მთავრობის პირველი ქალი ხელმძღვანელი. &lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;Skard, Torild (2014) «Maria das Neves» in ''Women of power — half a century of female presidents and prime ministers worldwide'', Bristol: Policy Press, [[ISBN]] [[:ru:Служебная:Источники_книг/978-1-44731-578-|978-1-44731-578-0]], pp. 299—300

&lt;/ref&gt;

== კარიერა ==
მარია დაშ ნევეშმა  ეკონომიკური განათლება [[კუბა|კუბაზე]] მიიღო. ვიდრე მთავრობის მეთაური გახდებოდა,  მუშაობდა საჯარო მოხელედ ფინანსთა სამინისტროში, [[მსოფლიო ბანკი|მსოფლიო ბანკში]] და [[გაეროს ბავშვთა ფონდი|გაეროს ბავშვთა ფონდში]] [[გაეროს ბავშვთა ფონდი|(UNICEF)]]. ეკავა მნიშვნელოვანი სამთავრობო პოსტები:  გახლდათ ეკონომიკის მინისტრი (1999-2001), ფინანსთა მინისტრი (2001-2002) , ვაჭრობის, მრეწველობისა და ტურიზმის მინისტრი (2002).

2001 წელს [[ფრადიკე დე მენეზეში]] აირჩიეს [[სან-ტომე და პრინსიპის პრეზიდენტი|სან-ტომე და პრინსიპის პრეზიდენტად]] ცენტრისტული პარტიის მხარდაჭერით, მაგრამ პარლამენტში არ იყო მკაფიო უმრავლესობა. სოციალისტი [[გაბრიელ კოსტა|გაბრიელ კოშტას]] ხელმძღვანელობით ჩამოყალიბდა სამი პარტიის კოალიცია და მარია დაშ ნევეში  ახლად შექმნილი  მთავრობის წევრი გახდა.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;Jensen, Jane S. (2008) «Maria das Neves» in ''Women Political Leaders — breaking the highest glass ceiling'', New York, NY: Palgrave Macmillan, [[ISBN]] [[:ru:Служебная:Источники_книг/978-0-312-22338|978-0-312-22338-0]], p. 58; Skard (2014), pp. 299—300&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Jane S. Jensen (2008). [https://books.google.ge/books?id=leXGAAAAQBAJ&amp;q=Maria+do+Carmo+Silveira+prime ''Women Political Leaders''. Palgrave Macmillan.] pp. 58–59. [[ISBN]] [[:en:Special:BookSources/9780230616851|&lt;bdi&gt;9780230616851&lt;/bdi&gt;.]]&lt;/ref&gt;

== პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ==
მარია დაშ ნევეში [[სან-ტომე და პრინსიპი|სან-ტომესა და პრინსიპის]] პრემიერ მინისტრის პოსტს  2002 წლის 7 ოქტომბრიდან 2004 წლის 18 სექტემბრამდე იკავებდა. იგი ქვეყანაში გახდა პირველი ქალი აღნიშნულ თანამდებობაზე. პრეზიდენტმა [[ფრადიკე დე მენეზეში|ფრადიკე დე მენეზეშმ]]&lt;nowiki/&gt;ა  ამ თანამდებობაზე მას შემდეგ დანიშნა, რაც ეროვნული ერთიანობის სამპარტიული მთავრობა გაბრიელ კოშტას ხელმძღვანელობით  არმიის პროტესტის შედეგად გადადგა. ვალებში ჩაფლული და საგარეო დახმარებაზე დამოკიდებული ქვეყანა რთულ მდგომარეობაში აღმოჩნდა. ქვეყის პოლიტიკურ ველზე  იყო მნიშვნელოვანი განხეთქილება და ძალაუფლების ბრძოლა. როდესაც [[ნიგერია|ნიგერიასთან]] ნავთობის შეთანხმებას მოეწერა ხელი, 2003 წლის 16 ივლისს სამხედრო გადატრიალება მოხდა.  პრეზიდენტი საზღვარგარეთ იმყოფებოდა. დაქირავებულმა არმიამ დააკავა მარია დაშ ნევეში და მთავრობის სხვა წარმომადგენლები. გადატრიალების ლიდერები გამოხატავდნენ შეშფოთებას იმ ფაქტთან დაკავშირებით, რომ  მომავალი ნავთობის შემოსავალი სამართლიანად არ გადანაწილდებოდა. საერთაშორისო ზეწოლის შემდეგ მიღწეული იქნა შეთანხმება და მენეზეში ერთი კვირის შემდეგ აღადგინეს. მარია დაშ ნევეში საავადმყოფოში გადაიყვანეს მსუბუქი გულის შეტევით. იგი გადადგა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობიდან, მაგრამ, როდესაც პრეზიდენტმა [[ფრადიკე დე მენეზეში|ფრადიკე დე მენეზეშმა]] მისდამი ნდობა დაადასტურა,  მუშაობა გააგრძელა.

2004 წლის 15 სექტემბერს პრეზიდენტმა [[ფრადიკე დე მენეზეში|ფრადიკე დე მენეზეშმა]]  მარია დაშ ნევეში გაათავისუფლა პრემიერ მინისტრის პოსტიდან და მის პარტიას ახალი პრემიერ მინისტრის კანდიდატურის დაყენება შესთავაზა მას შემდეგ რაც გავრცელდა ხმები მარია დაშ ნევეშის და მისი მთავრობის წევრების კორუფციულ გარიგებებში მონაწილეობასთან დაკავშირებით, თუმცა მარიამ უარყო მონაწილეობა ნებისმიერ კორუფციულ გარიგებებში. მარია დაშ ნევეშის  გადადგომიდან სამი დღის შემდეგ, მინისტრთა ახალი კაბინეტი შეიქმნა, რომელსაც ხელმძღვანელობდა დამიან ვაშ დ'ალმეიდა. მარია დაშ ნევეში აირჩიეს პარლამენტის დამატებით წევრად. იგი  დეპუტატი გახდა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== შემდგომი ბიოგრაფიული მონაცემები ==
მარია დაშ ნევეში გახლავთ [[მსოფლიო ლიდერ ქალთა საბჭო|მსოფლიო ლიდერ ქალთა საბჭოს]] წევრი—საერთაშორისო ორგანიზაციის, რომლის შემადგენლობაში შედიან მსოფლიოს ქვეყნების ამჟამინდელი და ყოფილი პრეზიდენტი და პრემიერ-მინისტრი ქალები. მისი მისიაა  უმაღლესი დონის ლიდერი ქალების მობილიზება მთელი მსოფლიოდან კოლექტიური მოქმედებისთვის იმ საკითხებზე, რომელთაც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ქალებისა და მათი სამართლიანი განვითარებისთვის.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;&lt;ref&gt;[https://www.sbs.com.au/news/article/at-a-glance-women-prime-minis &quot;At-a-glance: Women Prime Ministers&quot;]{{Dead link|date=ოქტომბერი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}. ''SBS News''. 23 Aug 2013. Retrieved 2014-08-04.&lt;/ref&gt;

== პირადი ცხოვრება ==
მარია დაშ ნევეში გათხოვილია. ჰყავს ორი ქალიშვილი. &lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/2327951.stm BBC news video from 14 October 2002] ([[ინგლისური ენა|ინგლ.)]]
* [http://www.afrol.com/articles/14256 Afrol News article from September 22, 2004] ([[ინგლისური ენა|ინგლ.)]]
* [http://www.afrol.com/articles/15648 Afrol News article from February 17, 2005] ([[ინგლისური ენა|ინგლ.)]]

== სქოლიო ==
[[კატეგორია:დაბადებული 1958]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ქალი პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:სან-ტომე და პრინსიპის პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:სან-ტომე და პრინსიპის პოლიტიკოსები]]</text>
      <sha1>dw8v1tm5bay1xvd03a7gvoy3x2yqz88</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>იუკო მოჩიძუკი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>526312</id>
    <revision>
      <id>4808385</id>
      <parentid>4724638</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:34:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808385</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18437" sha1="k2qomvbmhqsv112b69v6oyrsr2rvx2z" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პიროვნება|name_color=black|back_color=white|სახელი=იუკო მოჩიძუკი &lt;br /&gt; [[იაპონური ენა|იაპონ.]] 望月優子|პორტრეტი=Carmen Kokyo-ni Kaeru.jpg|წარწერა=ფილმში &quot;კარმენი ბრუნდება სახლში&quot;. იუკო მოჩიძუკი სურათზე  მარცხნიდან მესამე.|დაბ თარიღი=[[28 იანვარი]] [[1917]]|დაბ ადგილი=[[იოკოჰამა]], [[კანაგავის პრეფექტურა]], [[იაპონია]]|გარდ თარიღი=[[1 დეკემბერი]] [[1977]]|გარდ ადგილი=[[იაპონია]]|მოქალაქეობა={{დროშა|იაპონია}}|საქმიანობა=[[მსახიობი]], [[პოლიტიკოსი]]|პარტია=იაპონიის სოციალისტური პარტია|გარდაცვალების მიზეზი=ფილტვის კიბო|დაკრძალვის ადგილი=[[ტოკიო]], ტამას მუნიციპალური სასაფლაო|ჯილდოები=&quot;მაინიტი&quot; (1953)&lt;br /&gt;&quot;ლურჯი ლენტი&quot; (1954)&lt;br /&gt;&quot;ლურჯი ლენტი&quot; (1957)}}

'''იუკო მოჩიძუკი''' ([[იაპონური ენა|იაპ]]. 望月優子''Mochizuki Yūko'' ), ნამდვილი სახელი: '''მიეკო სუძუკი'''  ([[იაპონური ენა|იაპ]].. 鈴木美枝子 ); 28 იანვარი 1917, [[იოკო ონო|იოკოჰომა]], [[კანაგავის პრეფექტურა]], [[იაპონია]] —  1 დეკემბერი 1977. [[იაპონელები|იაპონელი]] თეატრისა და კინოს მსახიობი, პოლიტიკოსი. 1971-დან 1977-მდე წარმოადგენდა [[იაპონიის სოციალისტურ პარტია|იაპონიის სოციალისტურ პარტიას]] წარმომადგენელთა პალატაში.&lt;ref&gt;[https://kotobank.jp/word/%E6%9C%9B%E6%9C%88%20%E5%84%AA%E5%AD%90-1656724 &quot;望月優子 (Yūko Mochizuki)&quot;.] ''Kotobank'' ([[იაპონური ენა|იაპონ]]). Retrieved 16 July 2021.&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://www6.plala.or.jp/guti/cemetery/PERSON/M/mochizuki_y.html 望月優子] 歴史が眠る多磨霊園  &lt;small&gt;([[იაპონური ენა|იაპ.)]]&lt;/small&gt;&lt;/ref&gt;

== ბიოგრაფია ==

=== ადრეული წლები ===
მიეკო სუძუკი დაიბადა [[იოკოჰამა|იოკოჰამაში]]. იგი უკანონო შვილი გახლდათ და სამი წლის ასაკში [[ტოკიო|ტოკიოელმა]] ბიზნესმენმა იშვილა. 1930 წელს, დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ (Tokyo Metropolitan Shinobu Oka High School ასაკუსა, [[ტოკიო]]) თორმეტი წლის ასაკიდან მონაწილეობდა საცეკვაო რევიუებსა  და დრამატულ სპექტაკლებში მიკო მოჩიძუკის სახელით.  ათი წლის განმავლობაში ახალგაზრდა მიკო გამოდიოდა „ასაკუსას“ კაზინოსა და „სიძიუკუ მულენ რუჟში“. ორივე დასი სპეციალიზებული იყო მსუბუქ კომედიებზე, რომლებიც დიდი პოპულარობით სარგებლობდა ომამდელ ინტელექტუალებში. 

1940 წლიდან მან დაიწყო მუშაობა სხვა თეატრალურ დასებში. 1942 წელს იგი დაქორწინდა მწერალ [[შიგეო სუძუკი|შიგეო სუძუკიზე]], რომელიც მას ცნობილმა მწერალმა [[იასუნარი კავაბატა|იასუნარი კავაბატამ]] გააცნო. ომის შემდეგ, 1947 წელს, მსახიობებთან ოსამუ ტაკიძავასთან, ჯუკიჩი უნოსთან, ჩიეკო ჰიგაშიამასთან და სხვებთან ერთად ახალი თეატრის „მინგეის“  ჯგუფის ერთ-ერთი დამფუძნებელი იყო, სადაც კლასიკური რეპერტუარიდან  ასრულებდა დრამატულ  როლებს.

=== კინოკარიერა ===
მოჩიძუკი კინოში ოცდაათი წლის ასაკში მივიდა, იმ დროისთვის საკმაოდ შთამბეჭდავი თეატრალური გამოცდილება ჰქონდა. 1948 წელს იგი შეუერთდა კინოკომპანია Shotiku-ს თანამშრომლებს და სასცენო მოღვაწეობიდან კინოეკრანებზე გადაინაცვლა. მისი დებიუტი კინოში შედგა  სასცენო სახელით მიკო მოჩიძუკი მცირე როლით მიუზიკლში „მეოთხე ქალბატონი“, რეჟისორი [[მინორუ შიბუია]] (1948). მხოლოდ ათეული კინოროლის შესრულების შემდეგ, მსახიობმა 1952 წელს კვლავ შეიცვალა სახელი და მუსიკალური კომედიაში &quot;The Songbird&quot; (1952) პირველად  იუკო მოჩიძუკის სახელით მოევლინა მაყურებელს. 

იუკო მოჩიძუკი ძალიან მრავალმხრივი მსახიობი გახლდათ , რომელიც თითქმის ნებისმიერ როლს უმკლავდებოდა, თუმცა ყველაზე წარმატებულად უბედური დედების როლებს ასრულებდა. მისი პირველი მნიშვნელოვანი ნამუშევარი იყო დედის როლი  კეისუკე კინოშიტას „იაპონურ ტრაგედიაში“ (1953). მოჩიძუკიმ განასახიერა ჰარუკო— დედა, რომელმაც თავი მოიკლა მას შემდეგ, რაც ომის შემდგომი თაობის უგულო შვილებმა მიატოვეს. ამ როლის შესრულებისთვის მოჩიძუკიმ მიიღო  „მაინიჩის“ ჯილდო ქალის როლის საუკეთესო შესრულებისთვის  1953 წელს.

მომდევნო წელს იუკო მოჩიძუკის მიენიჭა კიდევ ერთი ჯილდო „ ლურჯი ლენტი“ ქალის  მეორეხარისხოვანი როლისთვის ფსიქოლოგიურ ფილმში „გვიანი ქრიზანთემები“. ფილმი მაყურებელს მოუთხრობს შუახნის ოთხ მეგობარ ქალზე (ტომის როლი, 1954 წ., რეჟ. [[მიკიო ნარუსი|მიკიო ნარუსი)]].&lt;ref&gt;Anderson, Joseph L.; Richie, Donald (1959). ''The Japanese Film – Art &amp; Industry''. Rutland, Vermont and Tokyo: Charles E. Tuttle Company.&lt;/ref&gt;

მოჩიძუკის სამსახიობო კარიერაში შემდეგი ტრიუმფი გახლდათ გლეხი ქალის, იონის სახე — ორი შვილის დედა, რომელიც ფილმის ფინალში თავს იკლავს, როდესაც მას  პოლიციაში იბარებენ  თევზაობის კანონის დარღვევის გამო ((„ბრინჯი“). , 1957, რეჟ. [[ტადასი იმაი]]). მსახიობმა კვლავ „ლურჯი ლენტის“ ჯილდო  მიიღო საუკეთესო მსახიობი ქალისთვის 1957 წელს. მოჩიძუკიმ მსგავსი როლი შეასრულა 1959 წელს რეჟისორ [[საცუო იამამოტო|საცუო იამამოტოს]] ფილმში &quot;ურმის სიმღერა&quot; როგორც ცნობილი [[იაპონელები|იაპონელი]] კინომცოდნე აკირა ივასაკი აღნიშნავდა:

{{ციტატა|...მსახიობი ძალიან ზუსტად და თბილად ასრულებს გმირის როლს. იუკო მოჩიძუკის გმირი—  სეკი ტიპური გლეხი ქალია, ჯიუტი, შრომისმოყვარე, არასოდეს ვარდება სასოწარკვეთილებაში, მიუხედავად ოჯახის უღლისა და ტირანი ქმრისა}}
მსახიობი იუკო მოჩიძუკი  ოცწლიანი კინოკარიერის განმავლობაში 80-ზე მეტ ფილმში გამოჩნდა და დაამტკიცა თავისი ნიჭის მრავალფეროვნება. მან  ეკრანზე წარმატებით შეასრულა უფრო რომანტიკული და კომიკური როლები. ასეთია, მაგალითად, მისი გმირი იუკი, მუსიკალურ კომედიაში „კარმენი სამშობლოში ბრუნდება“ (1951, რეჟ. კეისუკე კინოშიტა). მსახიობმა ასევე ითამაშა  მელოდრამებში (ტრილოგია &quot;შენი სახელი&quot;, 1953-54, რეჟისორი [[ჰიდეო ობა]]) და მისტიკურ საშინელებათა ფილმებში (&quot;კაიდანი&quot;, 1964, რეჟისორი მასაკი კობაიაში). &lt;ref&gt;[https://books.google.ru/books?id=C2z3otM-y5kC&amp;pg=PA405&amp;dq=yuko+mochizuki&amp;hl=ru&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwir1L3rhKbaAhWECiwKHV0QDr0Q6AEIKDAA#v=onepage&amp;q=yuko%20mochizuki&amp;f=false Yuko Mochizuki] ''Joseph L. Anderson, Donald Richie. The Japanese Film: Art and Industry. Princeton, N.J. : Princeton University Press, ©1959. P. 405.''  &lt;/ref&gt;.&lt;ref&gt;[https://www.imdb.com/name/nm0595105/awards?ref_=nm_ql_2 Blue Ribbon Awards]-1955  ''[[კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა|IMDb]]''  &lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.nfaj.go.jp/exhibition/hakkutsu2018-2/#section1-2 &quot;発掘された映画たち2018 (Excavated films 2018)&quot;.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230326131004/https://www.nfaj.go.jp/exhibition/hakkutsu2018-2/#section1-2 |date=2023-03-26 }} ''National Film Archive of Japan'' ([[იაპონური ენა|იაპონ]].). Retrieved 16 July 2021.&lt;/ref&gt;

== პოლიტიკური კარიერა ==
1960-იანი წლების ბოლოდან იუკო მოჩიძუკი ფილმებში აღარ მონაწილეობდა, კონცენტრირებული იყო სოციალურ და პოლიტიკურ საქმიანობაზე. ჯერ კიდევ კინოში მუშაობისას მსახიობი დაუახლოვდა კომუნისტ რეჟისორებს, როგორებიც იყვნენ: საცუო იამამოტო, [[ტადასი იმაი]], [[ჰიდეო სეკიგავა]] და სხვები, თუმცა მოჩიძუკიმ, რომელიც სკეპტიკურად უყურებდა [[იაპონია|იაპონიაში]] რევოლუციის შესაძლებლობას, უარი თქვა კომუნისტურ პარტიაში გაწევრიანებაზე, მაგრამ  შეუერთდა [[იაპონია|იაპონიის]] სოციალისტურ პარტიას, საიდანაც 1971 წელს კენჭი იყარა წარმომადგენელთა პალატაში და აირჩიეს ერთი ვადით&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. იგი გახლდათ [[ოკინავა|ოკინავას]] დაბრუნების სპეციალური კომიტეტის თავმჯდომარე. 1977 წლის შემდეგ არჩევნებზე ხელახლა აღარ აირჩიეს. გარდაიცვალა იმავე წლის ბოლოს 60 წლის ასაკში [[ფილტვები|ფილტვის]] [[სიმსივნე|კიბოთი]]. იუკო მოჩიძუკი დაკრძალეს ტამას მუნიციპალურ სასაფლაოზე, რომელიც მდებარეობს [[ტოკიო|ტოკიოს]] ცენტრალურ ნაწილში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== საინტერესო ფაქტები ==

* იუკოს უმცროსი და, [[მასაკო ნაკამურა]] (中村雅子) ასევე მსახიობი გახდა. დებმა ერთად ითამაშეს [[ტადასი იმაი|ტადასი იმაის]] ფილმში &quot;ბრინჯი&quot;, სადაც მასაკო ნაკამურამ შეასრულა ჩიოს როლი (სიუჟეტის მიხედვით, მთავარი გმირის —იუკო მოჩიძუკის ქალიშვილი).
* იუკო მოჩიძუკის სიძე (მასაკო ნაკამურას ქმარი) [[იოში კატო]] ასევე ცნობილი ცნობილი მსახიობი იყო.  მან ფილმში &quot;ბრინჯი&quot; ითამაშა მთავარი გმირის—იუკო მოჩიძუკის მეუღლე და, შესაბამისად, მასაკოს მამა. 

== ლიტერატურა ==

* Mochizuki, Yūko (1969). ''生きて生きて生きて (Alive, alive, alive)''. Tokyo: 集団形星 (Shūdan Katachi Hoshi). 
* Mochizuki, Yūko (1957). ''生きて愛して演技して (Live, love and act)''. Tokyo: 平凡社 (Heibonsha).
* ''Joseph L. Anderson, Donald Richie.'' The Japanese Film: Art and Industry. Princeton, N.J. : Princeton University Press, ©1959. P. 405.

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [[imdbname:0595105|იუკო მოჩიძუკი.]] [[კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა|კინოფილმების ინტერნეტ- მონაცემთა ბაზა]]. [[ინგლისური ენა|(ინგლ]].)

== სქოლიო ==
[[კატეგორია:დაბადებული 1917]]
[[კატეგორია:დაბადებული 28 იანვარი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 დეკემბერი]]
[[კატეგორია:იაპონელი მსახიობები]]
[[კატეგორია:იაპონელი ქალი მსახიობები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:იაპონელი პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:იაპონელი სოციალისტები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მსახიობები]]</text>
      <sha1>k2qomvbmhqsv112b69v6oyrsr2rvx2z</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვალერიან ძაბახიძე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>528864</id>
    <revision>
      <id>4808516</id>
      <parentid>4498437</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:37:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gaga.vaa</username>
        <id>4802</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ვანის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808516</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2769" sha1="mzemmxs818n3m1ae7y5c7u7pbsriwms" xml:space="preserve">'''ვალერიან ძაბახიძე''' (დ. [[10 მაისი]], [[1903]], [[ვანის მუნიციპალიტეტი]] — გ. [[28 აპრილი]], [[1986]]) — ქართველი სამხედრო პირი.

[[1925]] წელს დაამთავრა ქართული გაერთიანებული სამხედრო სკოლა. [[1931]]-[[1932]] წლებში [[სანქტ-პეტერბურგი|ლენინგრადი]]ს ჯავშანსატანკო ჯარების მეთაურთა მოსამზადებელ კურსებზე სწავლობდა. [[1937]] წელს დაამთავრა მ. ფრუნზეს სახელობის სამხედრო აკადემია. [[1938]]-[[1941]] წლებში საქართველოს სსრ სამხარეო კომისარი იყო. დიდი სამამულო ომის [[1942]]-[[1945]] წლებში მეთაურობდა 224-ე, 414-ე  ქართულ მსროლელ დივიზიებს, მონაწილეობდა [[ქერჩი]]ს, [[სიმფეროპოლი]]ს და [[სევასტოპოლი]]ს განთავისუფლებისათვის ბრძოლებში. ომის შემდეგ მსახურობდა [[ვოლგისპირეთი]]ს, [[დონის როსტოვი|დონი]]სა და შორეული აღმოსავლეთის სამხედრო ოლქებში. [[1956]] წლიდან თადარიგში იყო.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{nplg ბიოგრაფია|00010482}}

{{DEFAULTSORT:ძაბახიძე, ვალერიან}}

[[კატეგორია:ქართველი სამხედრო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა გენერალ-მაიორები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 10 მაისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1903]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 28 აპრილი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1986]]
[[კატეგორია:ქართველები მეორე მსოფლიო ომში]]
[[კატეგორია:ვანის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]]</text>
      <sha1>mzemmxs818n3m1ae7y5c7u7pbsriwms</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ოდესის არქეოლოგიური მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>530002</id>
    <revision>
      <id>4808254</id>
      <parentid>4539053</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:16:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808254</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19753" sha1="3t6p2hu2a63aw9z5g1x2guonjwdpcdn" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ოდესის არქეოლოგიური მუზეუმი
| სურათი        = 51-101-0551_Odesa_Lanzheronivska_DSC_0287.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1825]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ოდესა]]
|lat_dir = N |lat_deg = 46  |lat_min = 29  |lat_sec = 06
|lon_dir = E |lon_deg = 30  |lon_min = 44  |lon_sec = 38
| პოზრუკა = უკრაინა
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = არქეოლოგიური
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = http://www.archaeology.odessa.ua//
}}

'''უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ოდესის არქეოლოგიური მუზეუმი''' — უძველესი [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] მუზეუმი [[უკრაინა|უკრაინაში]], უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის [[ისტორია|ისტორიის]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] და [[სამართალი|სამართლის]] დეპარტამენტის კვლევითი ინსტიტუტი, უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის სამხრეთ კვლევითი ცენტრისა და განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ნაწილი.

==მუზეუმის ისტორია==
დაარსდა [[1825|1825 წელს]], როგორც „ოდესის სიძველეების მუზეუმი“ ივანე პავლეს ძე ბლარამბერგის მიერ. მის განვითარებას ხელი შეუწყო [[1839]] წელს დაარსებულმა ოდესის ისტორიისა და სიძველეების იმპერიულმა საზოგადოებამ, რომელსაც [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] სამხრეთში გათხრების ჩატარების უფლება ჰქონდა.

==ხელმძღვანელობა==
მუზეუმის პირველი დირექტორი იყო ივანე პავლეს ძე ბლარამბერგი&lt;ref&gt;[http://newtira.org.ua/znamenitie-istoricheskie-lichnosti/blaramberg-ivan-pavlovich-arxeolog.html Бларамберг Иван Павлович&amp;nbsp;— археолог], сайт «Белгород-Днестровский и Затока» {{Ru icon}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;pantikapei&quot;&gt;[http://pantikapei.ru/ivan-pavlovich-blaramberg.html Иван Павлович Бларамберг], 12.12.2013, сайт «Пантикапей» {{Ru icon}}&lt;/ref&gt;.
1913-1919 წლებში მუზეუმს ხელმძღვანელობდა ბორის ვასილის ძე ვარნეკე, 1930-1932 წლებში მიხაილო ბოლტენკო, 1936-1937 წლებში — ტიხონ ვნუკოვი, 1959-1961 წლებში — მოსე სინიცინი.

==საგამოფენო აქტივობა==
მუზეუმის მთავარ ფონდს წარმოადგენს ჩრდილოეთ [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] სანაპიროს უძველესი ისტორიული ექსპონატების უდიდესი კოლექცია. აქ ინახება სამხრეთ უკრაინის უძველესი ისტორიის 170 ათასზე მეტი არქეოლოგიური ნიმუში [[ქვის ხანა|ქვის ხანიდან]] [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებამდე]], მათ შორის 55 ათასი [[მონეტა]] — [[ძველი ეგვიპტე|ძველეგვიპტური]] ძეგლების ერთადერთი კოლექცია უკრაინაში, [[ანტიკური ხანა|უძველესი]] იშვიათობების უდიდესი კოლექცია ქვეყანაში.

ექსპოზიცია განთავსებულია 10 დარბაზში, [[1883]] წელს სპეციალურად საჯარო ბიბლიოთეკისთვის აშენებული შენობის 2 სართულზე. უძველესი ქანდაკების საუკეთესო ნიმუშები გამოფენილია შენობის ფოიეში. პირველ ორ დარბაზში გამოფენილია მასალები, რომლებიც მოიცავს პერიოდს ადამიანის გაჩენიდან ძვ. წ. II ათასწლეულამდე. განსაკუთრებით საინტერესოა აღმოჩენები გუმელნიცის, ტრიპოლიეს, უსატოვოს კულტურების დასახლებებიდან და სამარხებიდან, [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]] სამარხები და საგანძურები, როგორიცაა მაგ. [[ანტონივკა (ნოვი-ბუჰის რაიონი)|ანტონივკის]] საგანძური.
[[ფაილი:Скульптурна_група_“Лаокоон”!.JPG|მარცხნივ|მინი|250x250პქ| სკულპტურული ჯგუფი „[[ლაოკოონი]] და მისი შვილები&quot; მუზეუმის შესასვლელთან]]
შავი ზღვის სანაპიროს სტეპებში იმ დროს მცხოვრები [[სკვითები|სკვითური]] ტომების კულტურა წარმოდგენილია დასახლებებისა და სამარხების მასალებით, იარაღით, ბრინჯაოს ქვაბებით და სხვა ჭურჭლითა და სამკაულებით. I ათასწლეულის დასაწყისისთვის სკვითები [[სარმატები|სარმატებმა]] შეავიწროვეს, ხოლო III-IV საუკუნეებში ჩამოყალიბდა ტომების გაერთიანება, რომლებიც წარმოდგენილია ჩერნიახოვსკის კულტურის ობიექტებით. IX-XI საუკუნეების პერიოდი აისახება ექსპონატებში, რომლებიც წარმოდგენილია [[კიევის რუსეთი]]ს, [[ბელგოროდი]]ს, [[ფეოდოსია|ფეოდოსიისა]] და [[ბერეზანი (კუნძული)|კუნძულ ბერეზანის]] დასახლებებიდან და ქალაქებიდან.

მუზეუმის „ოქროს ფონდში&quot; გამოფენილია [[კეთილშობილი ლითონები|ძვირფასი ლითონებისგან]] დამზადებული ნამდვილი ნივთები, რომელთაგან უძველესი თარიღდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე II ათასწლეულის დასაწყისით. ყურადღებას იპყრობს სკვითური და სარმატული [[სამარხი|სამარხების]] დეკორაციები, შუა საუკუნეების მომთაბარეების სამარხები, სლავური ხელოვნების ნიმუშები, ძვ.წ. XV-XIII საუკუნეების უნიკალური, ორყურიანი ოქროს ვაზა.

მუზეუმში დაცული 50 000 მონეტიდან გამოფენილია [[ძველი საბერძნეთი|ძველ საბერძნეთში]], [[ძველი რომი|რომში]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიასა]] და [[კიევის რუსეთი|კიევის რუსეთში]] მოჭრილი [[ოქრო|ოქროსა]] და [[ვერცხლი|ვერცხლის]] უიშვიათესი მონეტები. კერძოდ, ნაჩვენებია პრინცი [[ვლადიმირ I დიდი|ვოლოდიმერის]] „ოქრო“ — 11 ნაპოვნი ცნობილი ნიმუშიდან ერთ-ერთი, უკრაინაში არსებული ორიდან.

ეგვიპტური ექსპონატების კოლექცია — სიდიდით მესამეა ყოფილ [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ-]]ში. აქ საინტერესოა ხის და ქვის [[სარკოფაგი|სარკოფაგები]], დაკრძალვის ცერემონიისთვის საჭირო ჭურჭელი, ქვის ფილები და [[პაპირუსი]]ს ფრაგმენტები [[იეროგლიფები|იეროგლიფებით]].

[[2008]] წელს, უკრაინის მინისტრთა კაბინეტის 2008 წლის 22 ოქტომბრის № 1345-რ განკარგულებით, მუზეუმის კოლექციას მიენიჭა „ეროვნული საგანძურის“ სტატუსი.

==კვლევითი საქმიანობა==
მუზეუმში არის სამეცნიერო ბიბლიოთეკა — 33 ათასი წიგნით და სარესტავრაციო ლაბორატორია.&lt;ref&gt;[http://archaeology.odessa.ua/ ოდესის არქეოლოგიური მუზეუმი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200620024957/http://archaeology.odessa.ua/ |date=2020-06-20 }}&lt;/ref&gt;

მუზეუმი ფართო არქეოლოგიურ კვლევას ატარებს [[ენეოლითის ხანა|ენეოლითის]] და [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]] მრავალ ძეგლზე. ასევე შესწავლილია ადრეული [[რკინის ხანა|რკინის ხანის]] ძეგლები [[დუნაი|დუნაის]] ქვემო წელში, [[დნესტრის ლიმანი|დნესტრის შესართავის სანაპიროებზე]] (ქალაქი ნიკონი), [[ოდესის ყურე]]ში — [[ტილიგულის ლიმანი|ტილიგულის ლიმანზე]]. მუზეუმის ექსპედიცია ატარებს კვლევებს [[ზმეინი]]ს კუნძულზე.

მუზეუმის სამეცნიერო საქმიანობა ასახულია მრავალრიცხოვან პუბლიკაციებში, მუზეუმის მეცნიერები ინარჩუნებენ აქტიურ სამეცნიერო კავშირებს ადგილობრივ და უცხოელ კოლეგებთან. ერთობლივი კვლევითი სამუშაოები ტარდება სპეციალისტებთან [[ბულგარეთი|ბულგარეთიდან]], [[გაერთიანებული სამეფო|დიდი ბრიტანეთიდან]], [[საბერძნეთი|საბერძნეთიდან]], [[დანია|დანიიდან]], [[ეგვიპტე|ეგვიპტედან]], [[გერმანია|გერმანიიდან]], [[პოლონეთი|პოლონეთიდან]], [[რუმინეთი|რუმინეთიდან]], [[საფრანგეთი|საფრანგეთიდან]] და სხვა. მუზეუმი მონაწილეობს გამოფენებში საზღვარგარეთ.

1920-1930-იან წლებში მუზეუმს ჰქონდა სამაგისტრო სკოლა, სადაც სწავლობდნენ მომავალი ცნობილი ოდესელი მკვლევარები ( მ. ვირკაუ, მ. სინიცინი და სხვები).

==ექსპონატების გალერეა==
&lt;center&gt;&lt;gallery perrow=&quot;3&quot;&gt;
ფაილი:Pottery of ancient Greece in Archaeological Museum of Odessa.JPG|ძველი ბერძნული [[კერამიკა]]
ფაილი:Marble bull Niconium.JPG|მარმარილოს ხარი, ნიკონი
ფაილი:Terracotta bronze Bosporan Kingdom.JPG|ტერაკოტა და ბრინჯაოს ქანდაკებები, [[ბოსფორის სახელმწიფო]]
ფაილი:Funeral stele Olbia.JPG|სტელა [[ოლბია|ოლბიიდან]]
ფაილი:Head of Hera from Olbia.JPG|[[ჰერა|ჰერას]] თავი ოლბიიდან
ფაილი:Ancient Egyptian sarcophagus Archaeological Museum of Odessa.JPG|ძველი ეგვიპტური [[სარკოფაგი]]
&lt;/gallery&gt;&lt;/center&gt;

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[უკრაინის ისტორიის ეროვნული მუზეუმი]]

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://web.archive.org/web/20120106181624/http://misto.odessa.ua/index.php?u=otdyh%2Fmuzei%2Fmuz-shw%2C11 მუზეუმის გვერდი ოდესის საინფორმაციო საიტზე]
* [http://archaeology.odessa.ua/ ოდესის არქეოლოგიური მუზეუმი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200620024957/http://archaeology.odessa.ua/ |date=2020-06-20 }}
* [http://atur.com.ua/index.php?id=1327 „უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ოდესის არქეოლოგიური მუზეუმი&quot;]

==წყაროები და ლიტერატურა==
*Л. Д. Федорова. Музей одеського товариства історії та старожитностей // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наукова думка, 2010. — Т. 7 : Мл — О. — С. 111. — 728 с. : іл. — ISBN 978-966-00-1061-1.
*С. Б. Охотніков. Одеський археологічний музей // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наукова думка, 2010. — Т. 7 : Мл — О. — С. 544. — 728 с. : іл. — ISBN 978-966-00-1061-1.
*С. Б. Охотніков. Одеський археологічний музей НАНУ // Енциклопедія сучасної України / ред. кол.: І. М. Дзюба [та ін.] ; НАН України, НТШ. — К. : Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2022. — Т. 24 : О. — 944 с. — ISBN 978-966-02-9960-3.
*Бойко-Гагарин А., Корпусова И. Монетно-вагові зливки гривні та їх тогочасні підробки з колекції Одеського археологічного музею // Записки отдела нумизматики и торевтики Одесского археологического музея. — № ІІІ. — Одесса: «Ибрис», 2017. — С. 120—132.
*Бойко-Гагарін А. С., Кокоржицька Т. М. Орти Сигізмунда ІІІ Вази в колекції Одеського археологічного музею // Записки отдела нумизматики и торевтики Одесского археологического музея. — № ІІІ. — Одесса: «Ибрис», 2017. — С. 107—119.

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

[[კატეგორია:ოდესის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1825 წელს დაარსებულები]]
[[კატეგორია:არქეოლოგიური არტეფაქტები]]
[[კატეგორია:არქეოლოგიური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]</text>
      <sha1>3t6p2hu2a63aw9z5g1x2guonjwdpcdn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>530012</id>
    <revision>
      <id>4808228</id>
      <parentid>4617595</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:11:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808228</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26198" sha1="0c0sohae3gmpqbzbuvdowxqd381msa3" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი
| სურათი        = Замок-фортеця_140502_2093.jpg
| სურათისზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1945]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
| პოზრუკა = 
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       =
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   = 
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.zkmuseum.com/
}}
'''ლეგოცკის სახელობის ზაკარპატიის საოლქო მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი''' — [[ისტორია|ისტორიის]], [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიისა]] და ზოგადად, კულტურის ძეგლების უდიდესი კოლექცია [[უკრაინა|უკრაინის]] [[ზაკარპატიის ოლქი|ზაკარპატიაში]], განთავსებული [[უჟჰოროდი|უჟგოროდის]] ციხესიმაგრეში ([[ზაკარპატიის ოლქი]], [[უკრაინა]]).

==ისტორია==
მუზეუმი დაარსდა [[1945]] წელს, როგორც უკრაინის ზაკარპატიის სახალხო მუზეუმი, 1946 წლიდან ატარებს ამჟამინდელ სახელწოდებას — „ლეგოცკის სახელობის ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი“. მისი კოლექცია შეიკრიბა 1929 წელს დაარსებული უჟჰოროდის ზემსკის მუზეუმიდან და რეგიონის სხვა სამუზეუმო ცენტრებიდან. 1947 წლიდან ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი განთავსებულია უჟჰოროდის ციხესიმაგრეში. ([[XIII საუკუნე|XIII საუკუნის]] ხუროთმოძღვრების ძეგლი). 1950 წლიდან დაწესებულებაში შედიოდა [[ლეგოცკის მუზეუმი|ლეგოცკის]] [[მუკაჩევო]]ს მუზეუმი.

მუზეუმის სტრუქტურა ფილიალების უფლებების საფუძველზე მოიცავს: უკრაინის სახალხო მხატვრების [[ფიოდორ მანაილო]]სა და [[ანდრეი კოცკა]]ს მემორიალურ სახლ-მუზეუმებს.

მუზეუმში 1991 წლიდან ფუნქციონირებს „კარპატების ხალხური მუსიკალური კულტურის შესწავლის ცენტრი“.

ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმს სახელმწიფო სტატუსი მიენიჭა უკრაინის დამოუკიდებლობის დროს — მინისტრთა კაბინეტის 2000 წლის 2 თებერვლის №209 დადგენილების შესაბამისად. დაწესებულება შედის მუზეუმების სიაში, რომლებიც ინახავენ სამუზეუმო კოლექციებს და ექსპონატებს, რომლებიც სახელმწიფო საკუთრებაა და ეკუთვნის უკრაინის სახელმწიფოს სამუზეუმო ფონდს. ამავე დადგენილებამ დაამტკიცა დაწესებულების სტრუქტურა: '''ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი''' (კაპიტულნას ქუჩა 33, უჟგოროდი 294000)
* ი. ბოკშაის სახელობის ზაკარპატიის ხელოვნების მუზეუმი (3 ჟუპანატსკას ქ. 3. უჟგოროდი 294000) — ფილიალის უფლებით.
* განყოფილებები:
** ჰუსტის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი (პიროგოვის ქ. 1 [[ჰუსტი]] 295600);
** სვალიავას მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი (შევჩენკოს ქ. 4. [[სვალიავა]] 295340);
** ვინოგრადოვის ისტორიული მუზეუმი (მშვიდობის ქ. 4. [[ვინოგრადოვი]] 295540);
** უკრაინის სახალხო მხატვრის ფ. მანაილოს მემორიალური სახლ-მუზეუმი (დრუგეტივის ქ. 74. უჟგოროდი 294000);
** უკრაინის სახალხო მხატვრის ა.კოცკას მემორიალური სახლ-მუზეუმი (ვინიჩნაიას ქ. 20. უჟგოროდი 294000) &lt;ref&gt;[http://zakon.rada.gov.ua/cgi-bin/laws/main.cgi?nreg=209-2000-%EF Постанова КМУ від 2 лютого 2000 р. N 209 ''Про затвердження переліку музеїв, в яких зберігаються музейні колекції та музейні предмети, що є державною власністю і належать до державної частини Музейного фонду України''.]&lt;/ref&gt;. 2017 წელს მუზეუმს ეწოდა „ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის რეგიონალური ლეგოცკის სახ. მუზეუმი.&quot;

==ფონდი==
დაწესებულების ფონდი ინახავს დაახლოებით 120 ათას ექსპონატს.

===ისტორიული ფონდი===
მათ შორის ღირებული [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] კოლექცია, კერძოდ, [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ნაწარმის ერთ-ერთი უდიდესი კოლექცია უკრაინაში, ძირითადად ძვ.წ. XIII-XII (დაახ. 3 ათასი ერთეული), [[ნუმიზმატიკა|ნუმიზმატიკის]] ხელოვნების ძეგლები (დაახლოებით 12 ათასი ერთეული), ცივი იარაღი და ცეცხლსასროლი იარაღი XIV- მეოცე საუკუნის დასაწყისი, XIV-XVII საუკუნეების იშვიათი ხელნაწერები („მუკაჩევოს ფსალმუნი&quot; XIV ს., 1401 წლის „სამეფო სახარება“ და სხვა.), XVI-XVII საუკუნეების სლავური ძველი ანაბეჭდები, ხალხური მუსიკალური ინსტრუმენტების უნიკალური კოლექციები, ამიერკარპატული უკრაინული ტანსაცმელი და ნაქარგები, ისტორიული დოკუმენტები და ა.შ. ასევე შემორჩენილია 1918-1919, 1938-1939, 1944-1945, 1989-1991 და შემდგომი წლების რეგიონის ისტორიული ძეგლები.

===ბუნებრივი ფონდი===
საბუნებისმეტყველო მეცნიერების ფონდებსა და ექსპოზიციებში უამრავი ღირებული ექსპონატია. ეს არის, კერძოდ, თინუსის თევზის გაქვავებული ჩონჩხი (რომელიც 46 მილიონი წლისაა), ზღვის ზღარბები, [[მოლუსკები|მოლუსკები]], მამონტების ძვლებისა და კბილების ნამარხები, გამოქვაბულის დათვები, გიგანტური ირმები, ბიზონები, უკრაინაში ჩიტებისა და ცხოველების ერთ-ერთი უდიდესი კოლექცია, ჰერბარიუმების მრავალრიცხოვანი კოლექცია და ა.შ.
[[ფაილი:Закарпатський_краєзнавчий_музей.jpg|მინი|მარცხნივ| ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი, შესასვლელი დაფა]]

===სამეცნიერო ბიბლიოთეკა===
მუზეუმის სამეცნიერო ბიბლიოთეკა შეიცავს 20 ათასამდე ღირებულ ადგილობრივ ლიტერატურას, რომელთა ნახევარზე მეტი წინასაბჭოთა პერიოდის გამოცემებია.

==ექსპოზიციები==
===ბუნების დეპარტამენტის ექსპოზიცია===
ბუნების დეპარტამენტის ექსპოზიციაში წარმოდგენილია ზაკარპატიის რეგიონის ფიზიკური და გეოგრაფიული მახასიათებლები, მონაცემები მთების, ტყეების, მთის უღელტეხილების, წყლის სისტემის, ლანდშაფტური ტერიტორიების, ფლორისა და ფაუნის, ძეგლების დაცვის შესახებ და სხვა.

პირველ დარბაზში ყურადღებას იპყრობს ზაკარპატიის რელიეფური რუკა, რეგიონის კლიმატისა და ნიადაგების სექციები, ყველაზე გავრცელებული ხეების მორები, დიორამა „მუხის ტყე&quot; და სხვა. შემდეგი დარბაზი წარმოგიდგენთ ფრინველების, ცხოველების და თევზების მდიდარ სამყაროს. აქ არის დიორამები „წიფლის ტყე&quot;, „მურა დათვი&quot;, ბიოჯგუფები „ბუგაი&quot;, „მინკი&quot;, „ხოხობი&quot;, „ქვის კვერნა&quot;, „ჭაობის ბუ&quot;, „კოდალა&quot;, „მელა&quot;, „თეთრი ქერქი&quot;. ცალკე განყოფილებაში გაერთიანებულია საკვები და შხამიანი სოკოები, ასევე სხვადასხვა მცენარეები.

===არქეოლოგიის კათედრის ექსპოზიცია===
არქეოლოგიის კათედრის ექსპოზიცია სამ დარბაზშია განთავსებული. პირველი შეიცავს ინფორმაციას ზაკარპატიის სიძველეების ცნობილი მკვლევარების: იოსიპ იანკოვიჩის, იაროსლავ ბემის, ელემირ ზატლუკალის, პეტრო სოვას, თეოდორ პოტუშნიაკის, მარკიან სმიშკას, ვასილ ბიძილას, ფიოდორ ლეგოცკის შესახებ. აქ გამოფენილია მათი საარქივო მასალები და არქეოლოგიური აღმოჩენები. მეორე დარბაზის ექსპონატები მოიცავს თემას „ზაკარპატია პალეოლითის ქვის ხანის ეპოქაში“. ექსპოზიციაზე წარმოდგენილია უკრაინის უძველესი სამეფო სადგამის დიორამა, ქვის ნაწარმი, გიგანტური ირმის თავის ქალა და რქები, რეგიონის მთავარი პალეოლითის და მეზოლითური ძეგლების რუკა. მესამე დარბაზში არის ექსპოზიცია „ზაკარპატია ახალი ქვის ხანის ეპოქაში — ნეოლითში“. მასში გამოფენილია ქვის ექსპონატები და მოხატული კერამიკა.

===ზაკარპატიის ისტორიისა და კულტურის განყოფილების ექსპოზიცია===
ექსპოზიცია „უჟჰოროდისა და უჟჰოროდის ციხის ისტორიის შესახებ&quot; მდებარეობს ციხის მთავარი შენობის მეორე სართულზე. მასში წარმოდგენილია ქვის ხანისა და ნეოლითის ძეგლები, სპილენძის ხანის კერამიკის ფრაგმენტები, ბრინჯაოს ხანის შუბის წვერი რადვანკადან, რკინის ხანის ციხის გორაკის კერამიკა. ასევე გამოფენილია პრაღის ხელოვნების კულტურის VI-VII საუკუნის სლავური ურნა და ციხის გორაკის IX-XII საუკუნის სლავური ხელოვნების ძეგლი.

ცალკე განყოფილება შედგება ღირებული ძეგლებისგან, რომლებიც ხაზს უსვამენ უჟჰოროდის XVI-XVIII საუკუნის ხელოვნების ისტორიას. ეს არის, კერძოდ, ფილების ფრაგმენტები ქალაქისა და დრუგეტების (უჟჰოროდის მმართველები 1322-1684 წლებში) გერბების გამოსახულებით, XVIII საუკუნის უჟჰოროდის ფეხსაცმლის მაღაზიისა და იარაღის მაღაზიის ნიშნები, მოჩუქურთმებული დუქნის ყუთი (XVII ს.), ხის ფორმა XVI საუკუნეში, XVII-XVIII სს.-ის ხელოვნება, უჟჰოროდის გერბი და სხვ.

ექსპოზიციის სხვა მონაკვეთში ყურადღებას იპყრობს ცხენის აღკაზმულობა, შურდულები, ფხვნილის კასრი, ცულები, ცხენები, აკვნები, უჟჰოროდის ციხის გასაღები. XVII  საუკუნის რაინდთა სამკერდეები ღვთისმშობლისა და ყრმის გამოსახულებით, ტყავის სანადირო ჩანთა და მოჩუქურთმებული აკვანი (XVIII ს.), ტყავის ქამარი და ლითონის ყუთი თამბაქოსთვის (XVII ს.), დეკორატიული კერები (XVII-XVIII სს.), XVII საუკუნის მეომრის კუირასი და ჩაფხუტი. ქვემეხი, რკინის ბირთვები XVII და ა.შ. აქვე შეგიძლიათ ნახოთ კურუცების იარაღი (XVII-XVIII სს. — [[ხმალი]], მახვილი, [[კვერთხი]], სილიციუმის პისტოლეტი), 1703-1711 წლების განმათავისუფლებელი ომის მონეტები, წიგნები (XVIII ს.), განმათავისუფლებელი ომის ლიდერის ფერენც რაკოცი II-ის და მისი თანამოაზრეების ბრინჯაოს რელიეფი, უჟჰოროდის ციხის მფლობელის მიკლოშ ბერჩენის და სხვათა პორტრეტები.

===ზაკარპატიის ხალხური მუსიკალური ინსტრუმენტები===
ექსპოზიცია წარმოადგენს XIX-XX საუკუნეების ზაკარპატიის სხვადასხვა სახეობის ხალხურ მუსიკალურ საკრავებს, XX საუკუნის დასაწყისის დასარტყამ, მემბრანულ, სიმებიან, სასულე, ასევე მექანიკურ მუსიკალურ ინსტრუმენტებსა და მოწყობილობებს. &lt;gallery heights=180px widths=120px caption= მუსიკალურიინსტრუმენტები &gt;
ფაილი:Коза (Ужгород).jpg|[[გუდასტვირი]]
ფაილი:Цимбали(Ужгород).jpg|ციმბალის კოლექცია
ფაილი:Народні струнні.jpg|[[სიმებიანი საკრავები]]
ფაილი:Цитра.jpg|[[სიტარი]]
ფაილი:Грамофон.jpg|[[ფონოგრაფი|გრამოფონი]]
ფაილი:Трембіти.jpg|ჩასაბერი ინსტრუმენტების კოლექცია — [[საყვირი]] და [[ბუკი]]
&lt;/gallery&gt;

==ლიტერატურა==
* ''ე. პისკოვა'' [http://www.history.org.ua/?l=EHU&amp;verbvar=Zakarpatsky_kraeznavchy_muzey&amp;abcvar=9&amp;bbcvar=1 ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი] // უკრაინის ისტორიის ენციკლოპედია 10 ტ. / რედაქტორი ვ. სმოლი და სხვები. უკრაინის ისტორიის ინსტიტუტი, უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია. კიევი. „Наукова думка“ 2003—2019 — ISBN 966-00-0632-2.
* ''პ.ფედაკა'' [http://esu.com.ua/search_articles.php?id=14621 ამიერკარპატების მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი] // თანამედროვე უკრაინის ენციკლოპედია. 30 ტ. / რედ.  უკრაინის NAS, NTSh. კიევი. უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ენციკლოპედიური კვლევის ინსტიტუტი 2001–2020 წწ. — ISBN 944-02-3354-X.
* ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი. გზამკვლევი. უჟჰოროდი. 1972
* ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი. გზამკვლევი. უჟჰოროდი. 2006
* [http://www.karpaty.info/ua/uk/zk/ug/uzhgorod/museums/krayeznavchy/ ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი] [http://www.karpaty.info/ua/ ვებ რესურსზე უკრაინის კარპატების რეგიონის შესახებ]
* ''ვ. სკურატოვსკი'' ზაკარპატიის მუზეუმის იუბილე. // „ხალხური ხელოვნება და ეთნოგრაფია&quot;. 1985
* ''პ. ფედაკა'' შესავალი სიტყვა. // წიგნში: ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმის სამეცნიერო კოლექცია. უჟჰოროდი. 1995
* ''ი. კაჩი'' ზაკარპატიის სამუზეუმო მოღვაწეობის ისტორიიდან. // წიგნში: ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმის სამეცნიერო კოლექცია. უჟჰოროდი. 1995

==რესურსები ინტერნეტში==
* [https://www.zkmuseum.com/ მუზეუმის ოფიციალური ვებ-გვერდი]
* ე. პისკოვა. [http://history.org.ua/?encyclop&amp;termin=Muzej_Lehotskoho ლეგოტსკის მუზეუმი] // უკრაინის ისტორიის ენციკლოპედია 10 ტ.  რედაქტორი ვ. სმოლი და სხვები.  უკრაინის ისტორიის ინსტიტუტი, უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია. კიევი. „Наукова думка“ 2010. ტ. 7 გვ. 110-728 — ISBN 978-966-00-1061-1.
* [https://web.archive.org/web/20071026111520/http://who-is-who.com.ua/bookmaket/ukrtour2007/14/79.html ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმის შესახებ ''who-is-who.com.ua'']
* [http://www.museum-ukraine.org.ua/index.php?go=Pages&amp;in=view&amp;id=1462 ზაკარპატიის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმის შესახებ ''www.museum-ukraine.org.ua''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071211100400/http://www.museum-ukraine.org.ua/index.php?go=Pages&amp;in=view&amp;id=1462 |date=2007-12-11 }}
* [https://web.archive.org/web/20100916215742/http://www.tourinform.org.ua/uk/cikavo/2009-06-30-12-01-49 ზაკარპატიის მუზეუმები]

==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია}}

[[კატეგორია:უკრაინის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მხარეთმცოდნეობის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1945 წელს დაარსებულები]]
[[კატეგორია:უკრაინის კულტურის ისტორია]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]</text>
      <sha1>0c0sohae3gmpqbzbuvdowxqd381msa3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სოხუმის მოედანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>533657</id>
    <revision>
      <id>4808353</id>
      <parentid>4539791</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:42:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>217.147.236.106</ip>
      </contributor>
      <comment>დავამატე ინფორმაცია.</comment>
      <origin>4808353</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2420" sha1="8xr8t99pxy9uibzxkkdly38w9wm1kvl" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ქუჩა
|სახელწოდება=      სოხუმის მოედანი
|სურათი=  
|წარწერა=  
|ქალაქი= {{დროშა|თბილისი}}
|ოლქი=
|ქვეყანა= {{დროშა|საქართველო}}
|სტატუსი=
|რაიონი=   [[ვაკის რაიონი]]
|წინა სახელები=        
|ისტორიული რაიონი=  
|მიკრორაიონი=
|ტელეფონი=
|ფაქსი=
|E-mail=
|ვებ–გვერდი=
|ველი= 
|ტექსტის ველი= 
}}
'''სოხუმის მოედანი'''  — მოედანი [[თბილისი|თბილისში]], [[ვაკის რაიონი|ვაკის რაიონში]]. მდებარეობს [[ზურაბ ანჯაფარიძის ქუჩა|ზურაბ ანჯაფარიძის ქუჩისა]] და [[ვაჟა-ფშაველას გამზირი|ვაჟა-ფშაველას გამზირის]] კვეთაზე, მეტროსადგურ „[[სახელმწიფო უნივერსიტეტი (თბილისის მეტრო)|სახელმწიფო უნივერსიტეტის]]“ მიმდებარედ. შეიქმნა 2017 წელს, მეტროს მშენებლობის დასრულების შემდეგ.&lt;ref&gt;[https://imedinews.ge/ge/politika/31060/tbilisshi-zogiert-quchas-sakheltsodeba-sheetsvala თბილისში ზოგიერთ ქუჩას სახელწოდება შეეცვალა]{{Dead link|date=ივლისი 2023 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;2024 წელს მოედნის აღმნიშვნელი წარწერა და ბოძი დაზიანდა სამანქანო ავარიის შედეგად და მოიხსნა.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ვაკის რაიონის მოედნები|სოხუმი]]
[[კატეგორია:თბილისის მოედნები|სოხუმი]]</text>
      <sha1>8xr8t99pxy9uibzxkkdly38w9wm1kvl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808355</id>
      <parentid>4808353</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:48:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>[[Special:Contributions/217.147.236.106|217.147.236.106]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია</comment>
      <origin>4539791</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2178" sha1="kecev0vy8du03qersy8yxkgjpn22jxs" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ქუჩა
|სახელწოდება=      სოხუმის მოედანი
|სურათი=  
|წარწერა=  
|ქალაქი= {{დროშა|თბილისი}}
|ოლქი=
|ქვეყანა= {{დროშა|საქართველო}}
|სტატუსი=
|რაიონი=   [[ვაკის რაიონი]]
|წინა სახელები=        
|ისტორიული რაიონი=  
|მიკრორაიონი=
|ტელეფონი=
|ფაქსი=
|E-mail=
|ვებ–გვერდი=
|ველი= 
|ტექსტის ველი= 
}}
'''სოხუმის მოედანი'''  — მოედანი [[თბილისი|თბილისში]], [[ვაკის რაიონი|ვაკის რაიონში]]. მდებარეობს [[ზურაბ ანჯაფარიძის ქუჩა|ზურაბ ანჯაფარიძის ქუჩისა]] და [[ვაჟა-ფშაველას გამზირი|ვაჟა-ფშაველას გამზირის]] კვეთაზე, მეტროსადგურ „[[სახელმწიფო უნივერსიტეტი (თბილისის მეტრო)|სახელმწიფო უნივერსიტეტის]]“ მიმდებარედ. შეიქმნა 2017 წელს, მეტროს მშენებლობის დასრულების შემდეგ.&lt;ref&gt;[https://imedinews.ge/ge/politika/31060/tbilisshi-zogiert-quchas-sakheltsodeba-sheetsvala თბილისში ზოგიერთ ქუჩას სახელწოდება შეეცვალა]{{Dead link|date=ივლისი 2023 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ვაკის რაიონის მოედნები|სოხუმი]]
[[კატეგორია:თბილისის მოედნები|სოხუმი]]</text>
      <sha1>kecev0vy8du03qersy8yxkgjpn22jxs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ჩინეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>541428</id>
    <revision>
      <id>4808336</id>
      <parentid>4440214</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:52:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808336</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="526" sha1="9w03iq8lnfr3t33nfteai78y6adhz52" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in China}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ჩინეთი|მუზეუმები]]
[[კატეგორია:კულტურული ორგანიზაციები ჩინეთში]]
[[კატეგორია:ჩინეთის შენობა-ნაგებობები]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>9w03iq8lnfr3t33nfteai78y6adhz52</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აჰმედ ხელის ბრძოლა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>544341</id>
    <revision>
      <id>4808454</id>
      <parentid>4461808</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:13:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დიდი ბრიტანეთის ბრძოლები]]; დაემატა [[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808454</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15204" sha1="jxaah7859j93kh3dt1mk03brh0kn6cl" xml:space="preserve">
{{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი|კონფლიქტი=აჰმედ ხელის ბრძოლა|ნაწილი=[[ინგლის-ავღანეთის მეორე ომი]]ს|სურათი=[[სურათი:Action ahmed khel 1880.jpg|300px]]|თარიღი=[[19 აპრილი]] [[1880]]|მდებარეობა=აჰმედ ხელი [[ავღანეთის საამირო]]|შედეგი=[[დიდი ბრიტანეთი]]ს გამარჯვება|მხარე1={{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}}|მხარე2=[[ავღანეთის საამირო]]|მეთაური1={{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}} დონალდ სტიუარტი|მეთაური2=უცნობია|დანაკარგები1=17 მოკლული 124 დაჭრილი|დანაკარგები2=2000—3000 მოკლული|ძალა1=7200|ძალა2=12000—15000}}

'''აჰმედ ხელის ბრძოლა'''  ([[ინგლისური ენა|ინგლ.]] Battle of Ahmed Khel) —  [[ინგლის-ავღანეთის მეორე ომი|ინგლის-ავღანეთის მეორე ომის]] ერთ-ერთი ბრძოლა, რომელიც გაიმართა [[1880]] წლის [[19 აპრილი|19 აპრილს]] [[ავღანეთი|ავღანეთის]] ცენტრალურ გზაზე [[ყანდაარი|ყანდაარიდან]] [[ქაბული|ქაბულამდე.]] შეიარაღებული [[ავღანეთი|ავღანური]] ტომები თავს დაესხნენ ბრიტანული არმიის კოლონას. შეტაკება მოხდა ავღანურ ტომებსა და  როგორც [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთის]], ასევე [[ინდოეთი|ინდოეთის]] არმიის ძალებს შორის.&lt;ref&gt;MacGregor, Sir Charles Metcalfe (1908). [https://books.google.ge/books?id=Z1BBAAAAIAAJ&amp;redir_esc=y ''The second Afghan war, 1878-80: official account''.] J. Murray. Retrieved 4 April 2013.&lt;/ref&gt;

[[1880]] წლის მარტში გენერალ-ლეიტენანტმა [[დონალდ სტიუარტი|დონალდ სტიუარტმა]] დატოვა [[ყანდაარი]] და 7200 კაციანი რაზმით [[ქაბული|ქაბულისკენ]] გაემართა გენერალ [[ფრედერიკ სლეი რობერტსი|ფრედერიკ სლეი რობერტსის]] რაზმის გასაძლიერებლად. მოგზაურობის დროს ქვეყანა ძირითადად დაცარიელებული იყო, რაც ართულებდა ჯარების მომარაგებას, ხოლო კოლონას მიჰყვებოდნენ ავღანელთა ტომები. დონალდ სტიუარტს მოუწია უდაბნოზე გავლა.სოფელ აჰმედ ხელთან, რომელიც მდებარეობდა [[ღაზნი|ღაზნიდან]] 23 კილომეტრში,  ავღანელები თავს დაესხნენ ბრიტანელებს, მაგრამ სასტიკი ბრძოლის შემდეგ უკან დაიხიეს. მათ დაკარგეს 2-3 ათასი მებრძოლი, ხოლო ბრიტანული არმიის დანაკარგი მხოლოდ 17 ჯარისკაცს შეადგენდა. მეორე დღეს სტიუარტი [[ღაზნი|ღაზნიში]] შევიდა. გამარჯვებამ გააძლიერა ბრიტანეთის პოზიციები ავღანეთში და გენერალმა რობერტსი  ამ გამარჯვებას ზალპის გაშვებით მიესალმა. ამ ბრძოლის  წყალობით რამდენიმე თვის შემდეგ, აგვისტოში, ბრიტანულმა არმიამ მოახერხა [[ქაბული|ქაბულიდან]] ალყაში მოქცეული ყანდაარის დასახმარება დანაკარგების გარეშე. &lt;ref&gt;Lieut-Gen Stewart's despatches for Ahmed Khel   [https://www.thegazette.co.uk/London/issue/24869/page/4198 &quot;No 24869&quot;]  [[:en:The_London_Gazette|The London Gazette]] 30 July 1880 p.4198–4202&lt;/ref&gt;

== წინაისტორია ==
[[1880]] წლის იანვარში ბრიტანეთის სარდლობამ დაიწყო მზადება [[ავღანეთი|ავღანეთის]] საგაზაფხულო კამპანიისთვის.  გეგმის მიხედვით, გენერალ სტიუარტის [[ბენგალი|ბენგალური]] ბრიგადები უნდა გადასულიყო [[ყანდაარი|ყანდაარიდან]] [[ქაბული|ქაბულში,]] ხოლო [[ბომბეი|ბომბეის]] ბრიგადები გადასულიყვნენ [[ინდოეთი|ინდოეთიდან]] და დაეკავებინათ მათი ადგილი. სტიუარტს უნდა გაევლო კალატი და [[ღაზნი]], სადაც მანამდე ბრიტანული არმია ჯერ არ იყო ნამყოფი და სადაც [[1879]] წლის დეკემბერში დაწყებული აჯანყება ჯერ არ ჩამქრალიყო. სტიუარტი დათანხმდა ამ გეგმას, თუმცა განაცხადა, ბომბეის ქვედანაყოფების გამოჩენამდე, კონკრეტულად [[21 მარტი|21 მარტამდე]] ვერ ჩავიდოდა.&lt;ref&gt;Roberts, Sir Frederick (1897). ''Forty-one Years in India''. London: Macmillan &amp; Co. p. 463.&lt;/ref&gt;

სტიუარტი [[ქაბული|ქაბულიდან]] [[1880]] წლის მარტის ბოლოს გაემგზავრა. მის განკარგულებაში იყო  7249 ბრიტანელი და ინდოელი ჯარისკაცი, 7273 მშვიდობიანი მოქალაქე და 11069 ცხოველი. ევროპული პოლკებისთვის გათვალისწინებული იყო ორთვიანი საკვების  და 10 დღის   შეშის მარაგი, ხოლო ინდოეთის ქვედანაყოფებისა და მშვიდობიანი მოსახლეობისთვის მხოლოდ 7 დღის მარაგი. მთელი ჯარი სამ ნაწილად გაიყო. მცირე ნაწილი მიდიოდა მდინარე ტარნაკის მარცხენა სანაპიროზე, ხოლო დიდი ნაწილი იყოფოდა ორ ბრიგადად, რომლებიც ერთმანეთის მიყოლებით მიდიოდნენ იმავე მდინარის მარჯვენა ნაპირის გასწვრივ ფეხით სავალ მანძილზე. პირველი რაზმი [[27 მარტი|27 მარტს]] დაიძრა გენერალ ბარტერის მეთაურობით, [[30 მარტი|30 მარტს]] პალისიერის ბრიგადამ დაიწყო ლაშქრობა, ხოლო [[31 მარტი|31 მარტს]] —  ჰიუჯესის ბრიგადამ. სტიუარტი და მისი შტაბი პალისიერის ბრიგადას გაჰყვნენ. [[7 აპრილი|7 აპრილს]] ბარტერის რაზმი კალატში შევიდა, [[8 აპრილი|8 აპრილს]] მას დაეწივნენ  პალისიერი და სტიუარტი.&lt;ref&gt;Robson, Brian (2007). ''The Road to Kabul: The Second Afghan War 1878-1881''. Stroud: Spellmount. pp. 192–197. [[:en:Special:BookSources/978-1-86227-416-7|ISBN &lt;bdi&gt;978-1-86227-416-7&lt;/bdi&gt;.]]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Joslin; Litherland; Simpkin (1988). ''British Battles and Medals''. London: Spink. p. 156. [[:en:Special:BookSources/0-907605-25-7|ISBN &lt;bdi&gt;0-907605-25-7&lt;/bdi&gt;.]]&lt;/ref&gt;

== სტიუარტის დივიზია ==
ბარტერის რაზმის მთავარ დივიზიონთან შეერთების და მრავალი გადაადგილების შემდეგ, გენერალ სტიუარტის არმიამ 19 აპრილის დილისთვის მიიღო შემდეგი სახე:

* ავანგარდი გენერალ პელისიერის მეთაურობით:  
* სამეფო საცხენოსნო არტილერია, ექვსი 9-ფუნტიანი იარაღი (მეთაური: მაიორი ვარტერი)
* მე-19 ბენგალური პოკი 300 ხმალი, (მეთაური: პოლკოვნიკი იორკი)
* მე-19 პენჯაბის ქვეითი პოლკი, 470 ხიშტი (მეთაური: ლეიტენანტი პოლკოვნიკი კოპლენდი)
* მე-4 ასეული (მეთაური: ლეიტენანტი ჰასლეტი
* მე-10 ასეული (მეთაური: კაპიტანი ბრაუნი) 
* დივიზიის შტაბი ესკორტით: 
* გენერალ ჰიუზის მე-2 ბრიგადა
* სამეფო არტილერია, ექვსი 9-ფუნტიანი იარაღი (მეთაური: მაიორი კემპბელი)
* სამეფო არტილერია, 4 მძიმე იარაღი (მეთაური: მაიორი ტილარდი)
* მე-2 პენჯაბის საკავალერიო პოლკი, 349 ხიშტი (მეთაური: პოლკოვნიკი კენედი)
* 59-ე ქვეითი პოლკი, 436 ხიშტი (მეთაური: პოლკოვნიკი ლასი) 
* მე-3 გურხის მსროლელთა პოლკი, 289 ქვეითი (მეთაური: ლეიტენანტი პოლკოვნიკი ლისტერი)
* მე-2 სიქების ქვეითი პოლკი, 367 ხიშტი (მეთაური: ვიცე-პოლკოვნიკი ბოსველი) 
* გენერალ ბარტერის 1-ლი ბრიგადა
* სამეფო არტილერია, ექვსი 7-ფუნტიანი მთის იარაღი (მეთაური: მაიორი ჰარისი) 
* 1-ლი საკავალერიო პოლკი (პენჯაბის სასაზღვრო ჯარები), 316 ხიშტი (მეთაური: ლეიტენანტი პოლკოვნიკი მაკლინი) 
* მე-2 ბატალიონი, 60-ე ქვეითი პოლკი, 443 ხიშტი (მეთაური: ლეიტენანტი პოლკოვნიკი კოლინზი) 
* მე-15 ბომბეის ადგილობრივი ქვეითი, 570 კაცი (მეთაური: ლეიტენანტი პოლკოვნიკი ჰენესი)
* 25-ე (პენჯაბური) ბენგალური მშობლიური ქვეითი პოლკი[en], 380 ხიშტი (მეთაური: პოლკოვნიკი ჰოგანი)

== ლიტერატურა ==

* ''Forbes, Archibald.'' The Afghan Wars, 1839-42 and 1879-80  — London: Seeley, 1892. — 337 p.
* ''Hanna, Henry Bathurst.'' The Second Afghan War Vol.3. — London: Constable&amp;Co.LTD, 1910. — 602 с.
* ''Harrington, Peter.'' [https://books.google.ge/books?id=9bmfAAAAMAAJ&amp;redir_esc=y British Artists and War: The Face of Battle in Paintings and Prints 1700-1914] . — London: Greenhill Books/Lionel Leventhal, 1993. — [[:ru:Служебная:Источники_книг/9781853671579|ISBN 978-1-85367-157-9.]]
* ''Robson, Brian.'' [https://books.google.ge/books?id=Yr9zPwAACAAJ&amp;redir_esc=y The Road to Kabul: The Second Afghan War, 1878-1881] . — Stroud: Spellmount, imprint of [[:en:The_History_Press|The History Press]]  , 1986. — [[:ru:Служебная:Источники_книг/9781862274167|ISBN 978-1-86227-416-7.]]
* ''Roberts, Earl Frederick Sleigh Roberts.'' Forty-one Years in India: From Subaltern to Commander-in-chief . — Asian Educational Services, 2005. — 601 p. — [[:ru:Служебная:Источники_книг/9788120612624|ISBN 9788120612624.]]

== სქოლიო ==
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]]
[[კატეგორია:ავღანეთის ომები]]
[[კატეგორია:ინგლის-ავღანეთის ომები]]
[[კატეგორია:1880-იანები]]
[[კატეგორია:1880 წლის ბრძოლები]]
[[კატეგორია:ინგლისის ომები]]</text>
      <sha1>jxaah7859j93kh3dt1mk03brh0kn6cl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მდინარე ელენდსის ბრძოლა (1901)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>544763</id>
    <revision>
      <id>4808456</id>
      <parentid>4485691</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:14:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დიდი ბრიტანეთის ბრძოლები]]; დაემატა [[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808456</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19260" sha1="fqzjnl6nxrci6dx9qa8bkopl8u1ssih" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი
| კონფლიქტი = მდინარე ელენდსის ბრძოლა
| ნაწილი = [[ბურების მეორე ომი]]
| სურათი = [[File:All That Was Left of Them (17th Lancers at Moddersfontein).jpg|300პქ]]
| სათაური = უკანასკნელი ბრიტანელი მეომრები შეტაკებისას
| თარიღი = [[17 სექტემბერი]], [[1901]]
| მდებარეობა = მოდერფონტეინის ფერმა, [[სამხრეთ აფრიკა]]
| კოორდინატები = {{coord|31|51|3|S|26|10|4|E|display=inline,title|type:event_region:ZA}}
| მიზეზი = 
| casus = 
| შედეგი = ბურების გამარჯვება
| სტატუსი = 
| ტერიტორია = 
| მხარე1 = {{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}} მე-17 შუბოსნები
| მხარე2 = {{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}} 
| მეთაური1 = [[კაპიტანი (არმია)|კაპიტანი]] სენდიმენი
| მეთაური2 = [[იან სმუტი]]
| ნაწილები1 = 
| ნაწილები2 = 
| ძალა1 = 130
| ძალა2 = 250
| დანაკარგები1 = 29 გარდაცვლილი, 41 დაჭრილი, 60 დატყვევებული
| დანაკარგები2 = 1 გარდაცვლილი, 6 დაჭრილი
| შენიშვნა = 
| კამპანიის დაფა = 
}}'''მდინარე ელენდსის ბრძოლა''' გაიმართა მდინარე ელენდსთან, მთის უღელტეხილზე, [[1901]] წლის [[17 სექტემბერი|17 სექტემბერს]], [[ბურების მეორე ომი|ბურების მეორე ომის დროს]]. ბრძოლის დროს [[ბურები|ბურების]] ძალებმა იან სმუტსის მეთაურობით გაანადგურეს ბრიტანული კავალერიის ესკადრა, რომელსაც ხელმძღვანელობდა კაპიტანი სანდემანი, [[უინსტონ ჩერჩილი|უინსტონ ჩერჩილის]] ბიძაშვილი. ბრძოლა '''მოდერფონტეინის''' ფერმაში მიმდინარეობდა. ამიტომ ეს ბრძოლა ასევე ცნობილია როგორც '''მოდერფონტეინის ბრძოლა'''.

== ფონი ==
ერთწლიანი [[პარტიზანული ომი|პარტიზანული ომის]] შემდეგ, ბურების ლიდერებმა გადაწყვიტეს მნიშვნელოვანი დამრტყმელი ძალების გაგზავნა [[კაპის კოლონია|კონცხის კოლონიასა]] და ნატალში. დაახლოებით 1000 ბური (ექვსი კომანდო) უკვე მოქმედებდა კონცხის კოლონიაში. ბურების ლიდერები იმედოვნებდნენ, რომ გამოიწვევდნენ აჯანყებას ჰოლანდიის უმრავლესობით დასახლებულ ტერიტორიაზე ან თუნდაც გააფართოვებდნენ ომის თეატრს ბურების რესპუბლიკების - [[ორანჟის თავისუფალი სახელმწიფო|ორანჟის თავისუფალი შტატისა]] და [[ტრანსვაალის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის]] მიღმა. სმუტსმა კომანდო სამხრეთით მიიყვანა კონცხის კოლონიაში, ხოლო [[ლუი ბოტა]] ცდილობდა ნატალში გადასვლას.

ბურების თავდაპირველი თავდასხმები კონცხის კოლონიაში წარუმატებელი აღმოჩნდა. საბოლოოდ ყველა ბრიტანეთის ჯარის მსხვერპლი გახდა და მტკივნეული დანაკარგები განიცადეს. სმუტსს სჯეროდა, რომ უკეთესი პროგრესის მიღწევა შეეძლო.{{Sfn|Pakenham|1979}}

== დარბევა ==
მდინარე [[ორანჟი|ორანჟის]] სამხრეთით ლაშქრობისას სმუტსის კომანდომ დაკარგა 36 კაცი. ის საბოლოოდ გადავიდა აღმოსავლეთ კონცხზე, კიბა დრიფტში 3 სექტემბერს. {{Sfn|Pakenham|1979}} გენერალ-მაიორ ფიცროი ჰარტის ბრიტანული ძალები იცავდნენ მდინარეს, მაგრამ გენერალმა ჰერბერტ კიტჩენერმა შეცდომით გაუშვა ისინი სხვა მისიით.{{Sfn|Pakenham|1979}} [[ბასუტუ|ბასუტუს]] ხალხი თავს დაესხა ბურებს 4 სექტემბერს ვიტენბერგის მისიის მახლობლად, რის შედეგად დაიღუპა სამი და დაჭრა შვიდი შუბებითა და სხვა პრიმიტიული იარაღით. 7 სექტემბერს სმუტსი გაემგზავრა დაზვერვით მისიაზე მოორდენაარსპორტში (მკვლელთა ხეობა), ბეთულიეს მახლობლად, სადაც მის ჯგუფს ჩაუსაფრდნენ. მისი რაზმის სამივე წევრი ბრიტანელებმა დახვრიტეს, ხოლო სმუტსი ძლივს გადარჩა.{{Sfn|Pakenham|1979}}

ცივი გაზაფხულის წვიმები გადაადგილებას ართულებდა, როგორც ჯარისკაცების, ისე ცხენებისთვის. ბრიტანელები გენერალ-მაიორ სერ ჯონ ფრენჩის მეთაურობით კოლონების ფორმაციით ეწეოდნენ სმუტსის ჯარისკაცებს. 13 სექტემბერს, ბურები სტორმბერგის მთებზე დახვრიტეს ({{Coord|31|17|52.64|S|26|15|17.31|E|type:mountain_region:ZA}}). 15 სექტემბრის ღამეს ბურმა თავდამსხმელებმა წვიმის გამო 60-ზე მეტი პონი და თოთხმეტი მამაკაცი დაკარგეს. ბურების წინ ყველა მთის უღელტეხილი ბრიტანელებს ეჭირათ.{{Sfn|Pakenham|1979}}

== ბრძოლა ==
17 სექტემბერს, როდესაც სმუტსის კომანდო მდინარე ელანდსის ხეობაში გადიოდა, 17 წლის ფერმერმა, სახელად იან კოტცერმა, შეატყობინა მათ, რომ მომდევნო ხეობის უღელტეხილი ბრიტანულ ძალებს ეკავათ. სმუტსმა კომენტარი გააკეთა: „თუ ჩვენ ვერ მივიღებთ ამ ცხენებსა და საბრძოლო მასალის მარაგს, დავმარცხდებით“. {{Sfn|Pakenham|1979}} ბრიტანელების რაზმი შედგებოდა მე-17 შუბოსნების C ესკადრილიისგან. ბურებმა ისარგებლეს ნისლით და ბრიტანეთის ბანაკს ალყა შემოარტყეს. როდესაც სმუტსის ავანგარდი შევარდა ბრიტანელების ბანაკში, ბრიტანელები ყოყმანობდნენ გასროლას, რადგან ბევრ ბურს ეცვა დატყვევებული ბრიტანელების უნიფორმა. ბურებმა მაშინვე გახსნეს ცეცხლი, ხოლო სმუტსი თავისი ძალების დანარჩენ ნაწილს ხელმძღვანელობდა და ბრიტანეთის ბანაკს ზურგიდან შეუტია. უკან დახევისას დახურული ჭიშკრის გამო ბრიტანულმა მხარემ დამატებითი მსხვერპლი განიცადა. ექვსივე ბრიტანელი ოფიცერი დაიჭრა, რომელთაგან ოთხი დაიღუპა, გადარჩნენ მხოლოდ კაპიტანი სანდემანი და მისი [[ლეიტენანტი]] ლორდ ვივიანი. დანებებამდე ბრიტანელების დანაკარგმა 29 მოკლული და 41 დაჭრილი ჯარისკაცი შეადგინა. ბურების მხრიდან მხოლოდ ერთი დაიღუპა და ექვსი დაიჭრა.

ბრძოლის შემდეგ ერთმა ბურმა აღნიშნა: „ჩვენ ყველას გვყავდა ახალი ცხენები, გვქონდა ახალი შეიარაღება, ტანსაცმელი, უნაგირები, ჩექმები და მეტი საბრძოლო მასალა“. {{Sfn|Pakenham|1979}} თავის წიგნში ''Commando'', დენის რეიტზი, ერთ-ერთი ბური, მოგვითხრობს, რომ ბრძოლამდე მას ეცვა მარცვლეულის ტომარა და იყენებდა [[მაუზერი|მაუზერის]] ძველ თოფს, რომელსაც მხოლოდ ორი ტყვია ჰქონდა დარჩენილი, ბრძოლის შემდეგ კი საცხენოსნო შარვალსა და ტუნიკში იყო გამოწყობილი და შეიარაღებული იყო ლი-მეტფორდის სპორტული თოფით.{{Sfn|Reitz}}{{Sfn|Reitz}}

ბურებმა გაანადგურეს ნაალაფარი საველე თოფი, ხოლო Maxim-ის ორი იარაღი გადაყარეს.{{Sfn|Smith|2004}}

==ბრძოლის შემდეგი მოვლენები==
სმუტსმა და კომანდოს 250-მდე მებრძოლმა შეძლო მრავალი თვის განმავლობაში ოპერირება კონცხის კოლონიაში, მაგრამ ომში მაინც დამარცხდნენ. ამ დროისთვის კონცხის კოლონიაში მყოფი ჰოლანდიელები ძირითადად დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ ბურების რესპუბლიკები ომში მარცხდებოდნენ.{{Sfn|Pakenham|1979}} მიუხედავად იმისა, რომ კომანდომ მიიღო გულუხვი დახმარება ჰოლანდიელი მშვიდობიანი მოსახლეობისგან,{{Sfn|Reitz}} ბრიტანელებმა თავი შეიკავეს კონცხის კოლონიაში ჰოლანდიური ფერმების დაწვისგან.

რესპუბლიკებში დატყვევებულ ბურებს, როგორც ომის ტყვეებს, კარგად ექცეოდნენ,{{Sfn|Reitz}} მაგრამ ბურ მებრძოლებს, რომლებიც კონცხის კოლონიის მკვიდრები იყვნენ, ბრიტანელები ხანდახან ეპყრობოდნენ როგორც მეამბოხე სუბიექტებს და ხვრეტდნენ მათ.{{Sfn|Reitz}}{{Sfn|Jooste|Webster|2002}} კამპანიის დროს სმუტსის კომანდომ თავისი გაცვეთილი უნიფორმა ბრიტანული ხაკის უნიფორმით ჩაანაცვლა. ამის გამო ლორდმა კიტჩენერმა გასცა ბრძანება, რომ ბრიტანულ ფორმაში გამოწყობილი ყველა ბური მებრძოლი სიკვდილით დაესაჯათ. ამ მოტივით კომანდოს რამდენიმე წევრი,{{efn|&quot;Neither then, nor for weeks later, did we know that the death penalty attached to the wearing of khaki, and although after a while rumours reached us through the country people that our men were being executed, these stories left us doubting and perplexed. We could not believe that the English were resorting to the shooting of prisoners, and it was only after many had been executed that we learned of Kitchener's proclamation ordering the death of all Boers caught in khaki. As far as I know no steps were ever taken by the military to acquaint us with its contents&quot;.{{sfn|Reitz|loc=Chapter XXII - Moss-Trooping}}}} ხოლო სხვები კონცხის კოლონიის ღალატის გამო დახვრიტეს.{{Sfn|Reitz}} როდესაც დარჩენილმა წევრებმა შეიტყვეს ამ ბრძანების შესახებ, ისინი მალევე სამოქალაქო ფორმებში გამოეწყვნენ.{{შენიშვნა|&quot;From what I could make out, the executions had been kept quiet, but now, for some reason or other, perhaps the killing of Captain Watson, the military authorities were giving them publicity. ... so I lost no time in changing the [British officer's] tunic I wore for a coat which I borrowed from our host, who also supplied such of my companions as were in khaki with whatever he had in the way of civilian dress&quot;.{{sfn|Reitz|loc=Chapter XXIII— A Long Trail}}}}

==შენიშვნები==
{{შენიშვნების სია}}

==ლიტერატურა==
* {{cite book |last=Reitz  |first=Deneys |year=2005 |title=Commando: A Boer Journal of the Boer War |edition=Introduction by J.C. Smuts |location=London |publisher=Kessinger |isbn=9781417925841  |ref={{harvid|Reitz}} }} ([http://www.ourcivilisation.com/smartboard/shop/reitzd/commando/index.htm  Index to an online copy], &quot;[http://www.ourcivilisation.com/smartboard/shop/reitzd/commando/chap21.htm Chapter XXI—Horses And Men]&quot;, first published in Great Britain 1929)
* {{cite book |last1=Jooste |first1=Graham |last2=Webster |first2=Roger |year=2002 |title=Innocent Blood |publisher=Spearhead |location=South Africa |url=http://www.newafricabooks.co.za/books_detail.asp?ID=56 |isbn=978-0-86486-532-8 |access-date=2009-05-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080527220327/http://www.newafricabooks.co.za/books_detail.asp?ID=56 |archive-date=2008-05-27 |url-status=dead }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527220327/http://www.newafricabooks.co.za/books_detail.asp?ID=56 |date=2008-05-27 }}
* {{cite book |last=Pakenham |first=Thomas |title=The Boer War |location=New York |publisher=Avon Books |year=1979 |isbn=0-380-72001-9 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/boerwar00thom }}
* {{cite book |last1=Shearing |first1=Taffy |last2=Shearing |first2=David |title=General Smuts and his long ride |publisher=Anglo-Boer War Commemoration Cape Commando Series No 3 |year=2000 |location=Sedgefield |url=https://books.google.com/books?id=blgjhkGD0vgC |isbn=0-620-26750-X }}
* {{cite journal |first=R.W. |last=Smith |date=June 2004 |url=http://samilitaryhistory.org/vol131rs.html |title=Modderfontein 17 September 1901 |location=Johannesburg |journal=South African Military History Journal |volume=13 |issue=1 |id=SA }}&lt;!--online link no page numbers given.--&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:1901]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის კონფლიქტები]]
[[კატეგორია:ბურების ომები]]
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]]
[[კატეგორია:დიდი ბრიტანეთი]]</text>
      <sha1>fqzjnl6nxrci6dx9qa8bkopl8u1ssih</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სირია-ლიბანის კამპანია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>545559</id>
    <revision>
      <id>4808457</id>
      <parentid>4471295</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:14:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:დიდი ბრიტანეთის ბრძოლები]]; დაემატა [[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808457</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="36795" sha1="ds5ynyvp8ed4aew5dlq3qymd9nkh7yp" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი|კონფლიქტი=სირია-ლიბანის კამპანია|ნაწილი=[[მეორე მსოფლიო ომი]]ს|თარიღი=[[8 ივნისი]] — [[11 ივლისი]] [[1941]]|მდებარეობა=[[სირია]], [[ლიბანი]]|შედეგი=მოკავშირეთა გამარჯვება, ანტიჰიტლერული კოალიციის კონტროლის დამყარება სირიასა და ლიბანზე|მხარე1=[[საფრანგეთი]],[[ვიშის რეჟიმი]]
*• სირიის რესპუბლიკა (1930—1958)
*• [[ლიბანი]]
----
{{დროშა|ნაცისტური გერმანია}}
 [[იტალიის სამეფო (1861-1946)]]|მხარე2=თავისუფალი საფრანგეთი &lt;br&gt;
{{დროშა|ბრიტანეთის იმპერია}}
*• {{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}}
*• {{დროშა|ავსტრალია}} &lt;br&gt;
*• [[ბრიტანეთის ინდოეთი]]
*•  ბრიტანეთის პალესტინის სამანდატო ტერიტორია
*• ტრანსიორდანია
{{დროშა|ჩეხოსლოვაკია}}|მეთაური1={{დროშა|საფრანგეთი}} ანრი დენცი|მეთაური2={{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}} ჰენრი ვილსონი|ძალა1={{დროშა|საფრანგეთი}} 35 000|ძალა2={{დროშა|დიდი ბრიტანეთი}} 9 000 კაცი, &lt;br&gt;{{დროშა|ავსტრალია}} 18 000 კაცი, &lt;br&gt;თავისუფალი საფრანგეთი  5 000 კაცი,&lt;br&gt;{{დროშა|ჩეხოსლოვაკია}} 800 კაცი|დანაკარგები1=6 352 მოკლულები და დაჭრილები, &lt;br&gt;  5 ათასამდე ტყვე, &lt;br&gt;დაახლოებით 23 000 პირმა კაპიტულაცია გამოაცხადა|დანაკარგები2=4 052 მოკლული და დაჭრილი, &lt;br&gt; 841 ტყვე|სურათი=[[სურათი:AWM 010546 allen lebanon.jpg|300px]]}}

'''სირია-ლიბანის კამპანია''' (კოდური სახელწოდებით „ექსპორტიორი“) —  სტრატეგიული სამხედრო ოპერაცია [[გაერთიანებული სამეფო|დიდი ბრიტანეთის]] და „მებრძოლი საფრანგეთის“ შეიარაღებული ძალების   საფრანგეთის  &lt;nowiki/&gt;[[ვიშის რეჟიმი|ვიშის რეჟიმის]]  წინააღმდეგ [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს, რომლის მიზანი იყო [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] [[სირია|სირიისა]] და [[ლიბანი|ლიბანის]]  კოლონიებზე კონტროლის დამყარება.&lt;ref&gt;''Barr, James.'' A Line in the Sand: The Anglo-French Struggle for the Middle East 1914-1948. Norton, 2012.&lt;/ref&gt; 

== წინაპირობა და ოპერაციის გეგმა ==
[[პირველი მსოფლიო ომი|პირველ მსოფლიო ომში]] [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] დამარცხების შემდეგ, მისი  [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთის]] სამფლობელოები გაიყო [[დიდი ბრიტანეთის სამეფო|დიდ ბრიტანეთსა]] ([[მესოპოტამია]] და [[ტრანსიორდანია]], თანამედროვე [[ერაყი]] და [[იორდანია]]) და [[საფრანგეთი|საფრანგეთს]] ([[სირია]], რომელიც ასევე მოიცავდა დღევანდელ [[ლიბანი|ლიბანს]]) შორის. მართალია, ომის წლებში [[არაბები|არაბი]] მოსახლეობა უმეტესწილად მხარს უჭერდა [[ანტანტა|ანტანტის]] ჯარების სამხედრო ოპერაციებს [[თურქები|თურქების]] წინააღმდეგ ომში [[თურქეთი|თურქეთის]] დამარცხების შემდეგ დამოუკიდებლობის მოპოვების იმედით, თუმცა ახალი კოლონიალისტების ხელისუფლებაში მოსვლამ  გამოიწვია საპროტესტო ტალღა და ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის აღმავლობა. ბრძოლის აპოთეოზი გახდა რამდენიმე შეიარაღებული აჯანყება, რომელიც [[ფრანგები|ფრანგებმა]] განსაკუთრებული სისასტიკით ჩაახშეს (ათიათასობით მოკლული არაბი).&lt;ref&gt;''Smith, Colin.'' England's Last War Against France: Fighting Vichy 1940-1942. Sharpe, 2018.&lt;/ref&gt;

[[1940]] წელს [[საფრანგეთის კამპანია|საფრანგეთის კამპანიის]] შემდეგ გერმანიამ ძალაუფლებაში შეინარჩუნა [[ვიშის რეჟიმი|ვიშის]] მარიონეტული მთავრობა და ამ უკანასკნელს დაავალა კოლონიურ ტერიტორიებზე კონტროლის განხორციელება. შემდგომში [[ადოლფ ჰიტლერი|ჰიტლერი]] გეგმავდა [[ევროპა|ევროპასთან]] ახლოს მდებარე ამ კოლონიის ნედლეული რესურსების განვითარებას. ასევე მას პლაცდარმად მიიჩნევდა ნავთობით მდიდარი [[მესოპოტამია|მესოპოტამიის]] დასაპყრობად და [[ინდოეთი|ინდოეთში]] გადასასვლელად, რასაც, მისი აზრით, უნდა დაენგრია [[ბრიტანეთის იმპერია]]. [[სირია|სირიაში]] ფრანგული ჯარის რაოდენობა გერმანელებმა 35000-მდე განსაზღვრეს. ამრიგად, [[ჰიტლერი|ჰიტლერმა]] დაუშვა სერიოზული პოლიტიკური შეცდომა — [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] დამარცხების შემდეგ [[სირია|სირიაში]] ფრანგული ჯარების რაოდენობის შემცირებამ განმათავისუფლებელი მოძრაობის ახალი ტალღა გამოიწვია.&lt;ref&gt;ohnston, Mark. The Silent 7th: An Illustrated History of the 7th Australian Division 1940–46. Crows Nest, New South Wales: Allen &amp; Unwin, 2005. [[:ru:Служебная:Источники_книг/9781741141917|ISBN 978-1-74114-191-7.]]&lt;/ref&gt;

&quot;თავისუფალი საფრანგეთის&quot; მთავრობის მეთაური, გენერალი [[შარლ დე გოლი]] შეუდგა გეგმის განხორციელებას  საფრანგეთის კოლონიების [[ვიშის რეჟიმი|ვიშისგან]] გამოყოფისა და მათ საფუძველზე საკუთარი შეიარაღებული ძალების შექმნის შესახებ . უკვე [[1940]] წლის ოქტომბერში მან [[ეგვიპტე|ეგვიპტეში]] გაგზავნა თავისი წარმომადგენელი გენერალი [[ჟორჟ კვატრა]], რომელმაც [[სირია|სირიაში]] მძლავრი პროპაგანდისტული კამპანია წამოიწყო და [[ეგვიპტე|ეგვიპტეში]] შეკრებილი ფრანგული ნაწილების სამხედრო ოპერაციისთვის მომზადებას შეუდგა. ამავდროულად, [[შარლ დე გოლი|დე გოლმა]] მოახერხა [[უინსტონ ჩერჩილი|ჩერჩილის]] დაინტერესება [[სირია|სირიის]] ხელში ჩაგდების გეგმებით. [[უინსტონ ჩერჩილი|ჩერჩილს]] თავად სურდა აღმოსავლეთ [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვის]] ტერიტორიები და, უპირველეს ყოვლისა, [[ლევანტი|ლევანტის]] ყველაზე მნიშვნელოვანი პორტები, [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთის]] კონტროლის ქვეშ მოექცია.&lt;ref&gt;''Longrigg S.'' Syria and Lebanon under french mandate. L., 1958. p.308.&lt;/ref&gt;

[[გერმანელები|გერმანელების]] თხოვნით, [[ვიშის რეჟიმი|ვიშის]] მთავრობამ ასევე გაგზავნა თავისი წარმომადგენელი [[სირია|სირიაში]], მათ შორის, ერთ-ერთი ყველაზე პროგერმანელი გენერალი, [[ანრი დენცი]], გერმანელებმა [[სირია|სირიაში]] არაბებს შორის წამოიწყეს პროპაგანდისტული საქმიანობა და  პროგერმანული პოლიტიკური და შეიარაღებული წარმონაქმნების ჩამოყალიბება.

[[ვიშის რეჟიმი|ვიშის]] მთავრობამ და გენერალმა დენცმა დაიწყეს მჭიდრო თანამშრომლობა [[გერმანია|გერმანიასა]] და [[იტალია|იტალიასთან]] (მათ შორის, გერმანელებისთვის [[სირია|სირიაში]] შენახული მრავალი სამხედრო მასალის გადაცემა). [[1941]] წლის მაისში სირია გამოიყენეს როგორც საყრდენი [[ღერძის სახელმწიფოები|ღერძი სახელმწიფოებისთვის]] [[ერაყი|ერაყში]] ანტიბრიტანული აჯანყების გასააქტიურებლად. ამის საპასუხოდ ბრიტანეთმა [[1941]] წლის [[14 მაისი|14 მაისს]] [[სირია|სირიაში]] სამხედრო ობიექტების დაბომბვა დაიწყო, ამავე დროს &quot;თავისუფალ ფრანგებს&quot; მოსთხოვა, რაც შეიძლება მალე დაეწყოთ საომარი მოქმედებები სირიაში და ამ ოპერაციის ჩასატარებლად თავისი ჯარები გაეგზავნათ. მიუხედავად იმისა, რომ [[ერაყი|ერაყის]] აჯანყების დამარცხების შემდეგ, დენცის თხოვნით, გერმანელი სამხედრო მრჩევლები გაიყვანეს სირიიდან, [[უინსტონ ჩერჩილი|ჩერჩილმა]] ქვეყანაში შეჭრა გადაწყვიტა.&lt;ref&gt;''Lipschits I.'' La Politique de la France au Levant (1939— 1941). Amsterdam , 1962. p.114.&lt;/ref&gt;

== ძალები ==
ოპერაციისთვის მოკავშირეებმა თავი მოუყარეს 3 ქვეით დივიზიას (მე-7 [[ავსტრალია|ავსტრალიური]], [[ინდოეთი|ინდური,]] [[საფრანგეთი|ფრანგული]]), 3 ცალკეული ბატალიონს და მცირე რაოდენობით სამხედრო ტექნიკას. ჯარების რაოდენობა 34000 ადამიანს (18000 [[ავსტრალიელი|ავსტრალიელი,]] 9000 [[ბრიტანელები|ბრიტანელი]], 2000 [[ინდოეთი|ინდოელი]], 5000 [[ფრანგები|ფრანგი]] და [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] კოლონიური ჯარი) შეადგენდა, მათ მხარს უჭერდა 103 თვითმფრინავი, 2 კრეისერი, 8 გამანადგურებელი, საჰაერო თავდაცვის კრეისერი. შეტევა დაიგეგმა სამი მიმართულებით: სამხრეთით [[პალესტინა|პალესტინიდან]] და ცენტრალური [[ერაყი|ერაყიდან]] [[დამასკო|დამასკოსკენ]] მიმავალი მიმართულებით, ჩრდილოეთ [[სირია|სირიის]] ცალკეული დაჯგუფება ჩრდილოეთ [[ერაყი|ერაყიდან]]  გასასვლელით [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვაზე]]. მთავარი დარტყმა [[პალესტინა|პალესტინამ]] მიიღო. გაერთიანებული მოკავშირე ძალების ხელმძღვანელობას ახორციელებდა [[პალესტინა|პალესტინასა]] და [[ტრანსიორდანია|ტრანსიორდანიაში]] ბრიტანული ჯარების მეთაური გენერალი [[ჰენრი უილსონი]].

[[ვიშის რეჟიმი|ვიშის]] ჯარებმა [[სირია|სირიაში]] მიაღწიეს 35000 კაცს (კოლონიური ქვეითი ჯარის 18 ბატალიონი და 20 კავალერიის ესკადრილია), მათ შორის 27000  კოლონიური ჯარი, 90 ტანკი (Renault R35 და რამდენიმე Renault FT 1917), 120 თვითმფრინავი, 6 თვითმფრინავი, [[სირია]]. [[ლიბანი|ლიბანში]] იყო 2 ფრანგული გამანადგურებელი, 3 წყალქვეშა ნავი და რამდენიმე პატარა გემი. ბრძოლას უშუალოდ ხელმძღვანელობდა დივიზიის გენერალი ჰენრი დენცი. უკვე საომარი მოქმედებების დროს [[ვიშის რეჟიმი|ვიშიმ]] გამოაცხადა მობილიზაცია ადგილობრივ მოსახლეობაში და ჯარში 10 000-მდე არაბი შეიყვანა, მაგრამ  მათი უმეტესობა მოუმზადებელი იყო, ამავე დროს არ სურდათ კოლონიალისტების მხარეზე ბრძოლა, ამიტომ ბევრი მათგანი ტყვედ ჩაბარდა ბრძოლის გარეშე, ან გაიქცა. მრავალი ავტორი  ვიშის ჯარების რაოდენობის განსხვავებულ თანაფარდობაზე მიუთითებს [[ლევანტი|ლევანტში]]  — 30000-მდე [[ფრანგი]] და 15000-მდე [[არაბები|არაბი]].&lt;ref&gt;''Aron R.'' Histoire de vichy (1940—1944). Paris: Librairie Artheme Fayard. 1954. p.317.; ''Michel H.'' Histoire de la France Libre. P., 1967. p.79.&lt;/ref&gt;

== ოპერაციის მსვლელობა ==
[[1941]] წლის მაისის შუა რიცხვებიდან ბრიტანული თვითმფრინავებმა დაბომბვა დაიწყეს. საკმაოდ სასტიკი საჰაერო ბრძოლები გაიმართა [[ვიშის რეჟიმი|ვიშის]] თვითმფრინავებით.

[[1941]] წლის [[8 ივნისი|8 ივნისის]] ღამეს სამხრეთის ჯგუფმა გადაკვეთა საზღვარი და ჩრდილოეთისკენ დაიწყო მოძრაობა. [[შარლ დე გოლი|დე გოლისთვის]] მოულოდნელად, ვიშის ჯარებმა მედგარი წინააღმდეგობა გაუწიეს. ასე რომ, როდესაც მოწინავე ნაწილებმა [[9 ივნისი|9 ივნისს]] დაიპყრეს დიდი ქალაქი კუნეიტრა, [[ვიშის რეჟიმი|ვიშიმ]], ტანკების უპირატესობის გამოყენებით, ქალაქი დაიბრუნა [[15 ივნისი|15 ივნისს]] და ტყვედ იგდო ბრიტანული ბატალიონი. ასევე 9-დან [[22 ივნისი|22 ივნისამდე]] გაიმართა სასტიკი ბრძოლები ქალაქ მერჯუონისთვის, რომელიც სამჯერ გადავიდა ხელიდან ხელში. [[დამასკო|დამასკოს]] აღების მცდელობაც წარუმატებელი აღმოჩნდა — მისკენ გამოსული [[ინდოეთი|ინდოეთის]] ქვედანაყოფებს კონტრშეტევით უპასუხეს და ალყა შემოარტყეს გარეუბანში სოფელ მეზიში, სადაც ისინი ჯიუტად იბრძოდნენ ორი დღის განმავლობაში. მხოლოდ [[21 ივნისი|21 ივნისს]] მოკავშირეთა მთავარმა ძალებმა მიაღწიეს დამასკოს, შემდეგ ვიშის ჯარებმა დატოვეს ქალაქი.

ბრიტანული სარდლობის წარმატებული გადაწყვეტილება იყო თავდასხმა ცენტრალურ [[სირია|სირიაში]] უდაბნოდან [[იორდანე|იორდანეს]] საზღვარზე, სადაც წარმატებით მოქმედებდნენ [[ბრიტანეთის იმპერია|ბრიტანეთის]] არაბული ლეგიონის ძალები, აიღეს მთის უღელტეხილები მინიმალური დანაკარგებით და აიღეს ქალაქი [[პალმირა]] [[3 ივლისი|3 ივლისს.]] სასტკად წარიმართა ქუჩის ბრძოლა ტყვედ ჩავარდა 165 პატიმარი). [[6 ივლისი|6 ივლისს]] [[პალესტინა|პალესტინიდან]] და ცენტრალური [[ერაყი|ერაყიდან]] მოკავშირე ჯგუფები გაერთიანდნენ. ჩრდილოეთ დაჯგუფება შეტევაზე წავიდა [[1 ივლისი|1 ივლისს]] და საკმაოდ სწრაფად, შეუტია ვიშის გაფანტულ ნაწილებს და  დაწინაურდა [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვისკენ.]]

[[9 ივლისი|9 ივლისისთვის]] მოკავშირეთა მოწინავე ნაწილებმა სამხრეთიდან მიაღწიეს [[ბეირუთი|ბეირუთს]], გაარღვიეს ძლიერი თავდაცვითი ხაზი ქალაქ დამურთან . დამურის დაკარგვამ წინასწარ განსაზღვრა მთელი კამპანიის შედეგი, რის შემდეგაც მეთაურმა ვიშის ძალებმა სირიაში, გენერალმა დენცმა, დაიწყო მოლაპარაკებები ჩაბარების შესახებ. [[11 ივლისი|11 ივლისს]] საომარი მოქმედებები შეწყდა. ამავდროულად, პეტენმა ნება დართო დენცს ექსკლუზიურად კაპიტულაცია მოეხდინა ინგლისელებთან და არ ეწარმოებინა მოლაპარაკებები &quot;თავისუფალ ფრანგებთან&quot;, ან თუნდაც მისი წარმომადგენლების მონაწილეობით.

[[14 ივლისი|14 ივლისს]] აკრეში ხელი მოეწერა საომარი მოქმედებების შეწყვეტის შეთანხმებას, რომლის მიხედვითაც მოკავშირეთა ჯარებმა დაიკავეს მთელი [[სირია]], რომლის კონტროლი გადაეცა [[ბრიტანეთის იმპერია|ბრიტანეთის]] სამხედრო ხელისუფლებას. ამ შეთანხმებამ კინაღამ გაყო მოკავშირეთა ბანაკი: [[შარლ დე გოლი|დე გოლმა]] გამოხატა ძლიერი პროტესტი და დაემუქრა ჯარების დაუყოვნებლივ გაყვანას ბრიტანეთის დაქვემდებარებიდან, უფრო მეტიც, მან მოითხოვა, რომ მისი გენერლები ლიბანსა და სირიაში აეღოთ ძალაუფლება შეუჩერებლად, სანამ ბრიტანელების წინააღმდეგ იარაღს გამოიყენებდნენ.  ასეთ ვითარებაში ბრიტანელები წავიდნენ დათმობებზე და [[24 ივლისი|24 ივლისის]] დამატებითი პროტოკოლით აღიარეს თავისუფალი საფრანგეთის ხელისუფლების მმართველობა ლევანტში, ხოლო დე გოლმა საპასუხოდ აღიარა ბრიტანეთის სარდლობის პრიორიტეტი  მოკავშირე ძალების სტრატეგიულ ხელმძღვანელობაში.

მოლაპარაკებების დროს დენცმა მოახერხა [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] გაეგზავნა მთელი თავისი ავიაცია და ხომალდები, ჩაძირულიყო ადრე დატყვევებული ბრიტანული გემები. ჩაბარების პირობების თანახმად, [[ვიშის რეჟიმი|ვიშის]] ყველა ჯარისკაცს და ოფიცერს შესთავაზეს არჩევანი გაემგზავრებინათ საფრანგეთში ან შეუერთდნენ &quot;თავისუფალი საფრანგეთის&quot; ჯარებს, მაგრამ ეს უკანასკნელი ვარიანტი აირჩია მხოლოდ დაახლოებით 6000 [[ფრანგები|ფრანგმა]] (მათ შორის მხოლოდ 127 ოფიცერი), დანარჩენები დაბრუნდნენ.

მოლაპარაკებების დროს დენცმა მოახერხა [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] გაეგზავნა მთელი თავისი თვითმფრინავი და ხომალდი, ჩაძირულიყო ადრე დატყვევებული [[დიდი ბრიტანეთის სამეფო|ბრიტანული]] გემები. ჩაბარების პირობების თანახმად, ვიშის ყველა ჯარისკაცს და ოფიცერს შესთავაზეს არჩევანი გაემგზავრებინათ [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ან შეუერთდნენ თავისუფალ ფრანგულ ჯარებს, მაგრამ მხოლოდ დაახლოებით 6000 ფრანგმა აირჩია ეს უკანასკნელი (მათ შორის მხოლოდ 127 ოფიცერი), დანარჩენები დაბრუნდნენ.&lt;ref&gt;''Parkinson R.'' Blood, toil, tears and sweet. The war Dunkirk to Alamein. N. Y., 1973. p. 274.&lt;/ref&gt;

მოკავშირეთა დანაკარგებმა შეადგინა 4052 მოკლული და დაჭრილი, 841 პატიმარი (გათავისუფლებული ჩაბარების პირობებით), დაზიანდა 1 გამანადგურებელი. [[ფრანგები|ფრანგების]] თქმით, ჩამოაგდეს 30 ბრიტანული თვითმფრინავი ([[ბრიტანელები|ბრიტანელებმა]] აღიარეს 27 თვითმფრინავის დაკარგვა).

სხვადასხვა წყაროს მიხედვით, [[ვიშის რეჟიმი|ვიშის]] დანაკარგები განსხვავდება, 3,5-დან 9 ათასამდე მოკლული და დაჭრილი, ყველაზე ხშირად მითითებულია 6,352 მოკლული და დაჭრილი რიცხვი. ბრძოლის დროს ტყვედ ჩავარდა 5 ათასამდე პატიმარი, დანარჩენებმა ჩაბარებისას იარაღი დაყარეს. დაკარგა 1 სატრანსპორტო ხომალდი. დანაკარგები Devuatin-ის მებრძოლებში (32 ცალი) — 11 ჩამოაგდეს ბრძოლებში, 7 განადგურდა მოკავშირეთა აეროდრომების დაბომბვის დროს, 12 დაიკარგა ავარიაში, 2 მიატოვეს უკანდახევის დროს. ავიაციაში ზარალმა 179 თვითმფრინავი შეადგინა.

== შედეგები ==
კამპანიის შედეგად მოკავშირეებმა მთლიანად აიღეს კონტროლი [[სირია|სირიასა]] და [[ლიბანი|ლიბანზე]], რითაც [[ღერძის სახელმწიფოები|ღერძის სახელმწიფოებს]] წაართვეს შესაძლებლობა გავლენა მოეხდინა [[ნავთობი|ნავთობის]] წარმოებასა და მიწოდებაზე [[ახლო აღმოსავლეთი|ახლო აღმოსავლეთიდან]]. მტერმა დაკარგა ერთადერთი დასაყრდენი აღმოსავლეთ [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვაში]]. გარკვეული როლი ითამაშა [[შარლ დე გოლი|დე გოლის]] განცხადებამ მტრისგან განთავისუფლების შემდეგ [[სირია|სირიისა]] და [[ლიბანი|ლიბანისთვის]] დამოუკიდებლობის მინიჭების შესახებ მზადყოფნის შესახებ (შემდეგ ის ცდილობდა გადაედო ან გაეუქმებინა ეს გეგმები, მაგრამ იძულებული გახდა ამ ქვეყნებისთვის დამოუკიდებლობა მიანიჭა [[1943]] წელს).&lt;ref&gt;Shores Christopher F., Ehrengardt, Christian-Jacques. L' aviation de Vichy au combat 2 La campagne de Syrie, 8 juin – 14 juillet 1941. Paris: Lavauzelle, 1987. [[ISBN]] [[:ru:Служебная:Источники_книг/9782702501719|978-2-7025-0171-9.]]&lt;/ref&gt;

მეორე მხრივ, ისევე როგორც [[გაბონი|გაბონში]], [[შარლ დე გოლი|დე გოლმა]] ვერ შეძლო მნიშვნელოვნად გაზარდა ჯარი [[ვიშის რეჟიმი|ვიშის]] ტყვეების ხარჯზე.

== ლიტერატურა ==

* ''Ш. де Голль.'' Военные мемуары. Том 1: Призыв. — М., 1957. — С.546—548.
* ''Черчилль У.'' Вторая мировая война. Книга первая. Т. 1-2. — М., 1991.
* ''Воробьёв С.'' Арабы и Вторая мировая война. // [[:ru:Международная_жизнь|Международная жизнь]]. — 2008. — № 5. — C.122-137.
* ''de Wailly H.'' Invasion Syria, 1941: Churchill and De Gaulle's Forgotten War. Syrie 1941: la guerre occultée: Vichystes contre gaullistes. London, 2016. [[:ru:Служебная:Источники_книг/9781784534493|ISBN 978-1-78453-449-3]].
* ''James Richard.'' Australia's War with France: The Campaign in Syria and Lebanon, 1941. Newport, New South Wales: Big Sky Publishing, 2017. [[:ru:Служебная:Источники_книг/9781925520927|&lt;nowiki&gt;ISBN 978-1-925520-92-7&lt;/nowiki&gt;.]]
* ''Gavin, Long''. Greece, Crete and Syria. Australia in the War of 1939–1945, Series 1, Army. Canberra: [[:ru:Австралийский_военный_мемориал|Australian War Memorial]], 1953.
* ''Bou-Nacklie N. E.'' The 1941 Invasion of Syria and Lebanon: The Role of the Local Paramilitary. // =Middle Eastern Studies. 1994. N 30. p.512–529.

== სქოლიო ==
[[კატეგორია:მეორე მსოფლიო ომის ბრძოლები საფრანგეთის მონაწილეობით]]
[[კატეგორია:მეორე მსოფლიო ომის ბრძოლები გერმანიის მონაწილეობით]]
[[კატეგორია:მეორე მსოფლიო ომის ბრძოლები]]
[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]]
[[კატეგორია:საფრანგეთის ბრძოლები]]
[[კატეგორია:ავსტრალიის ბრძოლები]]
[[კატეგორია:1941 წლის კონფლიქტები]]</text>
      <sha1>ds5ynyvp8ed4aew5dlq3qymd9nkh7yp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მარკეტა გრეგოროვა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>547586</id>
    <revision>
      <id>4808380</id>
      <parentid>4487669</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:32:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808380</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6806" sha1="hf137v7wnqxzcufcmx07wajwvezmxht" xml:space="preserve">{{მანქანური თარგმანი}}
'''მარკეტა გრეგოროვა''' (დ. 14 იანვარი, 1993, [[მოსტი]], [[ჩეხეთი]]) — [[ჩეხები|ჩეხი]] პოლიტიკოსი, რომელიც აირჩიეს [[ევროპის პარლამენტი|ევროპარლამენტის]] წევრად 2019 წლის არჩევნებში. ის წარმოადგენს [[ჩეხეთის მეკობრეების პარტია|ჩეხეთის მეკობრეების პარტიას]] . &lt;ref&gt;zpravy.aktualne.cz. [https://zpravy.aktualne.cz/zahranici/evropsky-parlament/volby-europarlament-evropsky-parlament-kandidatky/r~ff2116601e4b11e99182ac1f6b220ee8/v~rozcestnik/ Přehledně: Podívejte se, kdo chce usednout v europarlamentu. Kampaň pomalu začíná] (in Czech). 27.2.2019.&lt;/ref&gt; გრეგოროვა არის ევრონესტის საპარლამენტო ასამბლეის დელეგაციის ვიცე-თავმჯდომარე, ასევე საერთაშორისო ვაჭრობის კომიტეტისა და საგარეო ჩარევების სპეციალური კომიტეტის წევრი, რომელიც მუშაობს დეზინფორმაციასა და სხვა ნებისმიერი საგარეო ჩარევის საკითხებზე ევროკავშირის მასშტაბით.

== ადრეული სამუშაო ==
[[ფაილი:Marcel_Kolaja_(right)_and_Markéta_Gregorová_(left)_13_April_2019.jpg|მინი| გრეგოროვა მარსელ კოლაიასთან ერთად 2019 წლის ევროპის არჩევნების კამპანიის დროს]]
გრეგოროვა 2014 წლის ევროპარლამენტის არჩევნებში მესამე რეიტინგული კანდიდატი იყო, მაგრამ არ აირჩიეს. &lt;ref&gt;[https://volby.cz/pls/ep2014/ep2111?xjazyk=CZ&amp;xv=1&amp;xt=2&amp;xstrana=32 Volby do Evropského parlamentu konané na území České republiky ve dnech 23.05. – 24.05.2014]. volby.cz&lt;/ref&gt; ის არის [[ევროპის მეკობრეების პარტია|ევროპის მეკობრეების პარტიის]] პრეზიდენტი 2018 წლის დეკემბრიდან &lt;ref&gt;[https://www.pirati.cz/tiskove-zpravy/zvolena-predsedkyne-evropske-piratske-strany-marketa-gregorova.html Čeští Piráti uspěli v předsednictvu Evropské pirátské strany. Markéta Gregorová byla zvolena předsedkyní]. pirati.cz. 03.12.2018.&lt;/ref&gt;

== ევროპარლამენტი ==

=== არჩევნები ===
გრეგოროვამ ერთობლივად შექმნა 2019 წლის საერთო საარჩევნო პროგრამა ევროპული მეკობრე პარტიებისთვის, რომელსაც თებერვალში ხელი მოეწერა [[ლუქსემბურგი|ლუქსემბურგში]]. გრეგოროვა ევროპარლამენტის წევრად, 2019 წლის ევროპარლამენტის არჩევნებში მეკობრეთა პარტიის სიის მეორე ნომრად მოხვდა. &lt;ref&gt;[https://volby.cz/pls/ep2019/ep2111?xjazyk=CZ&amp;xv=1&amp;xt=2&amp;xstrana=27 Volby do Evropského parlamentu konané na území České republiky ve dnech 24.05. – 25.05.2019] (in Czech). volby.cz&lt;/ref&gt; 

მის პრიორიტეტებს შორის არის ევროკავშირის თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმებების გამჭვირვალობა, მაგალითად როგორიცაა ტრანსატლანტიკური ვაჭრობა და საინვესტიციო პარტნიორობა (TTIP), ასევე ევროკავშირის ჩართულობა კონფლიქტის ზონებში იარაღით ვაჭრობა. &lt;ref&gt;Filip Zelenka. [https://www.e15.cz/the-student-times/dvojka-piratu-marketa-gregorova-evropska-unie-se-neumi-prodat-1358625 Dvojka Pirátů Markéta Gregorová: Evropská unie se neumí prodat] (in Czech). e15.cz. 9 May 2019.&lt;/ref&gt;

=== კომიტეტების წევრობა ===
გრეგოროვა არის ევროპარლამენტის შემდეგი კომიტეტების წევრი: &lt;ref&gt;[https://www.europarl.europa.eu/meps/en/197549/MARKETA_GREGOROVA/home Markéta Gregorová]&lt;/ref&gt;

* ევრონესტის საპარლამენტო ასამბლეის დელეგაცია, ვიცე-თავმჯდომარე
* ევროპარლამენტის საერთაშორისო ვაჭრობის კომიტეტი
* საგარეო ჩარევების სპეციალური კომიტეტი ევროკავშირის ყველა დემოკრატიულ პროცესში, მათ შორის დეზინფორმაციის საკითხები
* დელეგაცია ევროკავშირ-სომხეთის საპარლამენტო პარტნიორობის კომიტეტში, ევროკავშირ-აზერბაიჯანის საპარლამენტო თანამშრომლობის კომიტეტში და ევროკავშირ-საქართველოს საპარლამენტო ასოცირების კომიტეტში.

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

{{DEFAULTSORT:გრეგოროვა, მარკეტა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1993]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ჩეხი პოლიტიკოსები]]</text>
      <sha1>hf137v7wnqxzcufcmx07wajwvezmxht</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლაიოშ ტარდი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>548004</id>
    <revision>
      <id>4808587</id>
      <parentid>4610093</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:55:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808587</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10478" sha1="9zrc3dto0ag3wxp3z3eqe1zzyb5rle4" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ლაიოშ ტარდი''' ({{lang-hu|Tardy Lajos}}; დ. [[28 ივლისი]], [[1914]], [[ბუდაპეშტი]] — გ. [[10 იანვარი]], [[1990]], ბუდაპეშტი) — [[უნგრელი]] ისტორიკოსი, მწერალი, მთარგმნელი, ფილოლოგი, ქართველოლოგი.

==ბიოგრაფია==
ლაიოშ ტარდი დაიბადა 1914 წელს ბუდაპეშტში. [[1932]] წელს დაამთავრა კლასიკური გიმნაზია, [[1936]] წელს – ბუდაპეშტის პეტერ პაზმანის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი. [[1937]]-[[1938]] წლებში მსახურობდა ჯარში. სამხედრო სამსახურის შემდეგ მუშაობდა სხვადასხვა იურიდიულ ფირმაში. [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს გაიწვიეს [[აღმოსავლეთის ფრონტი|აღმოსავლეთის ფრონტზე]], სადაც საბჭოთა ტყვეობაში ჩავარდა. ტყვეობიდან [[1947]] წელს გაანთავისუფლეს. სახლში დაბრუნების შემდგომ მუშაობდა [[უნგრეთი|უნგრეთის სახალხო რესპუბლიკის]] იუსტიციის სამინისტროში მრჩევლის თანამდებობაზე.&lt;ref&gt;[http://www.ek.szte.hu/lajos-tardy/?lang=en Lajos Tardy]&lt;/ref&gt;

50–იან წლებში  ლაიოშ ტარდი გახდა [[მატიაშ რაკოში|რაკოშის]] სისტემის მსხვერპლი და გარკვეული პერიოდი დაჰყო საპატიმროში.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[http://www.nplg.gov.ge/kartv/ka/00000012/ ლაიოშ ტარდი]&lt;/ref&gt; [[1957]]-[[1958|58]] წლებში მუშაობდა დამოუკიდებელ იურისტად. 1960 წლიდან 1969 წლამდე იყო ბუდაპეშტის სეჩენის სახელობის სახელმწიფო ბიბლიოთეკის მეცნიერ–თანამშრომელი.&lt;ref&gt;[http://mek.niif.hu/00300/00355/html/ABC15363/15490.htm უნგრული ბიბლიოგრაფიული ლექსიკონი]&lt;/ref&gt;

ლაიოშ ტარდის [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგიური]] მოღვაწეობა იწყება 50–იან წლების დასასრულს. მისი პირველი ქართველოლოგიური ნაშრომი „იაკობ რეინეგსისა და იანოშ კოჰარის მოღვაწეობა [[კავკასია|კავკასიაში]] [[XVIII საუკუნე|XVIII ს]]. მეორე ნახევარში“ გამოქვეყნდა 1957 წელს. 60–იანი წლებიდან იგი ინტერესდება უნგრეთ–საქართველოს ურთიერთობით. ამ მიზნით იგი მუშაობდა [[რომი|რომის]], [[მილანი|მილანის]], [[ფლორენცია|ფლორენციის]], [[ვენა|ვენის]], [[პარიზი|პარიზისა]] და სხვა ქალაქების ბიბლიოთეკებსა და არქივებში, აგროვებდა სათანადო ისტორიულ წყაროებს. [[1965]] წელს ბუდაპეშტში დაიბეჭდა ლაიოშ ტარდის წიგნი „უნგრეთ–საქართველოს ურთიერთობის ისტორიიდან“, რომელიც ქართულად ითარგმნა [[1968]] წელს. ტარდი უნგრეთის მეცნიერებათა აკადემიის მივლინებით საქართველოში ჩამოვიდა  [[ქართული ენა|ქართული ენის]] შესწავლის მიზნით. [[1973]] წელს [[თბილისი|თბილისში]] დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე: „შუაევროპული საზოგადოებრივი აზრი საქართველოზე და საქართველო–უნგრეთის ურთიერთობა [[XVI საუკუნე|XVI საუკუნეში]]“.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

[[1977]] წლიდან ლაიოშ ტარდი, ქ. [[სეგედი|სეგედის]] ატილა იოჟეფის სახელობის უნივერსიტეტში კითხულობდა ლექციებს აღმოსავლეთის ხალხების (მათ შორის [[ქართველები|ქართველების]]) ისტორიის შესახებ. 1980–1981 წლებში მიჰყავდა კურსი „კავკასიის სახელმწიფოთა, კერძოდ, საქართველოს შუა საუკუნეების ისტორია“. მასვე ეკუთვნის [[1962]] წელს დაწერილი რომანი „იაკუბ ბეი“, რომელიც [[ერეკლე II|ერეკლე მეორის]] ეპოქას ეძღვნება. მის სახელს უკავშირდება „[[სიბრძნე ბალავარისი|სიბრძნე ბალავარის]]“ [[1830]] წელს შესრულებული უნგრული თარგმანის გამოვლენა, რომელიც მიჩნეულია პირველ უნგრულ თარგმანად ქართული ენიდან.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

[[1987]] წელს ლაიოშ ტარდი კვლავ ეწვია საქართველოს [[ილია ჭავჭავაძე|ი. ჭავჭავაძის]] დაბადების 150–ე წლისთავისადმი მიძღვნილ საიუბილეო ღონისძიებაზე დასასწრებად. მან ამ მოვლენას მიუძღვნა თავისი წიგნი „კავკასიურ–უნგრული სარკე“, რომელიც [[1988]] წელს გამოვიდა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1988 წელს ლაიოშ ტარდის თაოსნობით უნგრეთში შეიქმნა რუსთაველის საზოგადოების ასოციაცია – პირველი საზღვარგარეთის ასოციაცია ევროპის ცენტრში, რომლის პრეზიდენტიც თავად გახდა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ლაიოშ ტარდი გარდაიცვალა 1990 წლის 10 იანვარს, ქ. ბუდაპეშტში.

==ლიტერატურა==
*ტარდი ლ., უნგრეთ-საქართველოს ურთიერთობის ისტორიიდან [უნგრ. თარგმ. ლ. მაისურაძემ]. თბილისი : საბჭ. საქართველო, 1968.
*ტარდი ლ., უნგრეთ-საქართველოს ურთიერთობა XVI საუკუნეში [წინასიტყვ. ავტ.: ი. ტაბაღუა]. თბილისი : საბჭ. საქართველო, 1980.
*ტარდი ლ., იაკუბ ბეი : ისტორ. მოთხრობა [უნგრ. თარგმნა მედეა ქართველიშვილმა და იუდიტა კაპოშიმ ; ილ.: რაფ. ადამი ; ბოლოსიტყვ. ვ. გუჩუასი]. თბილისი : ნაკადული, 1971.
*ტარდი ლ., იოჰანეს შონერისა და მისი მიმდევრების XVI საუკუნის I მეოთხედის გეოგრაფიული რუკები / 	საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოგრაფიისა და ხელოვნების ისტორიის სერია. თბილისი, 1976. N1, გვ.127-132.
*ხუციშვილი რ., ლაიოშ ტარდი და ქართველოლოგია. თბილისი, 1992.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000012}}
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/401453 უნგრეთ-საქართველოს ურთიერთობა XVI საუკუნეში].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ტარდი, ლაიოშ}}

[[კატეგორია:უნგრელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>9zrc3dto0ag3wxp3z3eqe1zzyb5rle4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აბოლანდი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>549217</id>
    <revision>
      <id>4808415</id>
      <parentid>4500061</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:08:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* მუნიციპალიტეტები */</comment>
      <origin>4808415</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1803" sha1="b7ff0s7bg0gsuxopuzsqhcq7i9oyqm5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}}
'''აბოლანდი''' ({{lang-sv|Turunmaan seutukunta}}) ― [[ფინეთი]]ს [[სამხრეთ-დასავლეთი ფინეთი|სამხრეთ-დასავლეთ ფინეთის]] [[ფინეთის რეგიონები|რეგიონის]] ერთ-ერთი [[ფინეთის ქვერეგიონები|ქვერეგიონი]] [[2009]] წლიდან. [[2021]] წლის აღწერის მიხედვით, ქვერეგიონის მოსახლეობა 21 700 ადამიანს შეადგენს.&lt;ref&gt;Väestö iän (1-v.) ja sukupuolen mukaan alueittain, 1972-2021 31.12.2021. Tilastokeskus. Viitattu 26.8.2022.&lt;/ref&gt;

==მუნიციპალიტეტები==
{| class=&quot;wikitable&quot; style=&quot;font-size: 90%; text-align: center; line-height: normal; margin-left: 30px;&quot;
|-
!გერბი
!მუნიციპალიტეტი
|-
|align=left|[[File:Dragsfjärd.vaakuna.svg|50px|border|Kemiönsaaren vaakuna]]||[[კემიიონსაარი]] (მუნიციპალიტეტი)
|-
|align=left|[[File:Nagu.vapen.Nauvo.vaakuna.svg|50px|border|Paraisten vaakuna]]||[[პარაინენი]] ([[დიდი ქალაქი]])
|-
|}

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ფინეთის ქვერეგიონები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ფინეთის ქვერეგიონები]]
[[კატეგორია:სამხრეთ-დასავლეთ ფინეთის გეოგრაფია]]</text>
      <sha1>b7ff0s7bg0gsuxopuzsqhcq7i9oyqm5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>იარომირ იედლიჩკა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>550272</id>
    <revision>
      <id>4808585</id>
      <parentid>4656127</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:54:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808585</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12526" sha1="qibzxn2183ozciggjcxvj0cfvgmkib0" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი
|საქმიანობა = ენათმეცნიერი, ფილოლოგი, მთარგმნელი, [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]]}}
'''იარომირ იედლიჩკა''' ({{lang-cs|Jaromír Jedlička;}} დ. [[9 ოქტომბერი]], [[1901]], [[პრაღა]] — გ. [[1 აგვისტო]], [[1965]]) — [[ჩეხები|ჩეხი]] ენათმეცნიერი, ფილოლოგი, მთარგმნელი, [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]], [[კარლის უნივერსიტეტი (პრაღა)|პრაღის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორი.

==ბიოგრაფია==
იარომირ იედლიჩკა დაიბადა [[პრაღა]]ში [[1901]] წელს. მამამისი, ენათმეცნიერი, მის დაბადებამდე ორი თვით ადრე გარდაიცვალა. იარომირის დედა იყო ფილოლოგი და ბელეტრისტი.

[[1920]] წელს იარომირმა დაამთავრა პრაღის აკადემიური გიმნაზია და იმავე წელს შევიდა [[კარლის უნივერსიტეტი (პრაღა)|კარლის უნივერსიტეტში]], ინგლისურ-სლავური ფილოლოგიის განყოფილებაზე, რომელიც დაამთავრა [[1925]] წელს. [[1927]] წელს პრაღაში დაიცვა [[სადოქტორო დისერტაცია]] თემაზე: „რეალიზმის თეორია და პრაქტიკა ჯონ გოლზუორთისა და არნოლდ ბენეტის თხზულებებში“.

[[1930]] წელს იარომირ იედლიჩკამ დამოუკიდებლად დაიწყო [[სომხური ენა|სომხური ენის]] შესწავლა. იგი, [[იაკობ გოგებაშვილი]]ს „[[დედა ენა|დედა ენის]]“ გაცნობის შემდეგ, დაინტერესდა [[ქართული ენა|ქართული ენით]] და [[1933]] წლიდან იწყებს მის შესწავლას. რამდენიმე წლის მუშაობის შემდეგ, იედლიჩკა უკვე საფუძვლიანად ფლობდა ძველ და ახალ ქართულს. იგი დაუკავშირდა ქართველ მეცნიერებს, რომლებიც აწვდიდნენ სათანადო მასალას ქართული ენისა და ლიტერატურის საკითხებზე. ამ მხრივ, მას დიდი დახმარება გაუწიეს [[კორნელი კეკელიძე]]მ და [[აკაკი შანიძე]]მ.

იარომირ იედლიჩკა თარგმნიდა ქართული მხატვრული ლიტერატურის კლასიკურ ნიმუშებს, წერდა მეცნიერულ გამოკვლევებს. ასწავლიდა ქართულ ენას პრაღის სავაჭრო აკადემიაში ([[1939]]–[[1945]]), აღმოსავლეთმცოდნეობის ინსტიტუტში ([[1945]]–[[1948]]), [[1953]] წლიდან პრაღის უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტზე იყო ქართული და სომხური ენების პროფესორი.

[[1957]] წელს იარომირ იედლიჩკა პირველად ეწვია [[საქართველო]]ს. ამ დროს მას უკვე გამზადებული ჰქონდა დასაბეჭდად „[[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსნის]]“ ჩეხური თარგმანის ორი ვარიანტი – პოეტური და პროზაული, რომელიც [[1958]] წელს პრაღაში ერთ წიგნად გამოსცა. ჩეხ მკითხველს გააცნო რიგი სხვა ნაწარმოებები, მათ შორის [[ილია ჭავჭავაძე|ილია ჭავჭავაძის]] „[[კაცია-ადამიანი?!|კაცია ადამიანი?!]]“, [[ალექსანდრე ყაზბეგი]]ს „[[ხევისბერი გოჩა]]“, [[დანიელ ჭონქაძე|დანიელ ჭონქაძის]] „სურამის ციხე“, [[ლეო ქიაჩელი]]ს „[[გვადი ბიგვა]]“, ასევე „ქართული ხალხური ზღაპრები“ და სხვა. 

საქართველოში ყოფნის დროს იარომირ იედლიჩკამ დაბეჭდა წერილები „[[ცისკარი (ჟურნალი)|ცისკარსა]]“ და „[[ლიტერატურნაია გრუზია|Литературная Грузия]]“-ში. იმოგზაურა ქართლში, კახეთში, დასავლეთ საქართველოში, [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] სანაპიროზე. იგი მოხიბლული იყო [[თბილისი]]თ, [[სვეტიცხოველი|სვეტიცხოვლის]] ხუროთმოძღვრებით, [[გელათის მონასტერი|გელათი]]ს ფრესკებითა და [[ლადო გუდიაშვილი]]ს ფერწერული ტილოებით. სამშობლოში დაბრუნებულმა იედლიჩკამ კიდევ უფრო ინტენსიურად განაგრძო ქართველოლოგიური საქმიანობა. 

[[1972]] წელს ელენე ერისთავისა და [[გიორგი ახვლედიანი]]ს რედაქტორობით გამოიცა იარომირ იედლიჩკას სახელმძღვანელო „ჩეხური ენა“. წიგნის ძირითადი ნაწილი შეიცავს 30 ლექციას. სახელმძღვანელოს ახლავს ჩეხურ-ქართული და ქართულ-ჩეხური ლექსიკონები, დართული აქვს აგრეთვე გრამატიკულ თემათა საძიებელი. იგი განკუთვნილია ჩეხური ენის შემსწავლელ სტუდენტთათვის.

იარომირ იედლიჩკას ბევრი ქართველი მეგობარი ჰყავდა როგორც უცხოეთში, ისე საქართველოში. იგი ქართველ კოლეგებსა და [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს სამეცნიერო ბიბლიოთეკას სისტემატურად აწვდიდა უცხოეთში გამოსულ ქართველოლოგიურ ლიტერატურას. ამავე დროს, იედლიჩკა თანამშრომლობდა ჟურნალთან — „[[ბედი ქართლისა (ჟურნალი)|ბედი ქართლისა]]“, ეხმაურებოდა უცხოეთში გამოსულ ქართველოლოგიურ ნაშრომებს და უძღვნიდა ვრცელ რეცენზიებს.

სიცოცხლის ბოლო წლებში იარომირ იედლიჩკა მუშაობდა [[კორნელი კეკელიძე|კორნელი კეკელიძის]] „ქართული ლიტერატურის ისტორიის“ მეორე ტომის თარგმანზე, რომელიც გერმანულად უნდა გამოსულიყო [[იულიუს ასფალგი]]ს თანაავტორობით. ჩეხ ქართველოლოგს არ დასცალდა დაწყებული საქმის დასრულება და [[1965]] წელს გარდაიცვალა 63 წლის ასაკში.

==ბიბლიოგრაფია==
*იედლიჩკა ი., 	გიორგი ლეონიძე : [წინასიტყვაობა და ჩეხ. თარგმ. ა. კაკულიასი] // [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/137399 ცისკარი. თბილისი, 1976. N10] — გვ.145-152.
*იედლიჩკა ი., 	მოზღვავებული შთაბეჭდილებანი : [ავტორის მოგზაურობა საქართველოში; ჩეხურიდან თარგმ. შალვა გვინჩიძემ] // [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/123288 ცისკარი. თბილისი, 1957. N2]  — გვ.104-106.
*იედლიჩკა ი., [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/37323 ჩეხური ენა : ჩეხური ენის სახელმძღვანელო ქართველთათვის] [რედ. გ. ახვლედიანი, ელ. ერისთავი]. თბილისი, 1972.
*Rustaveli S., [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/197015 Muz v tygri kuzi] [z gruz. prelozil Jaromier Jedlicka]. Praha, 1958.

==ლიტერატურა==
*ბარამიძე ა., [https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1353946~S1*geo ახლო წარსულიდან]. თბ., 1987. — 377-379.
*თურნავა ს., [https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1456418~S1*geo საზღვარგარეთული ქართველოლოგია]. თბ., 1978. — 250-257.
*ფეიქრიშვილი ჟ., [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის]. თბ., 2012. — გვ.227-234.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000022}}
*{{nplg ბიოგრაფია|00015193}}
*[https://1tv.ge/radiomuseum/chekhi-qartvelologi-da-mtargmneli-iaromir-iedlichka-saqartvelos-shesakheb/ ჩეხი ქართველოლოგი და მთარგმნელი, იარომირ იედლიჩკა საქართველოს შესახებ]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იდენტიფიკატორები}} 

{{DEFAULTSORT:იედლიჩკა, იარომირ}}

[[კატეგორია:ჩეხი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>qibzxn2183ozciggjcxvj0cfvgmkib0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ყაზახეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>550469</id>
    <revision>
      <id>4808335</id>
      <parentid>4509858</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:52:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808335</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="330" sha1="pgjsly8ezjqti35o6bkmxwxcyu9hr7e" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Kazakhstan}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ყაზახეთის ორგანიზაციები|მ]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>pgjsly8ezjqti35o6bkmxwxcyu9hr7e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>დანელა არსოვსკა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>551071</id>
    <revision>
      <id>4808381</id>
      <parentid>4742485</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:32:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808381</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15098" sha1="hxr0zuab0qkfegf6ph63bsso0tyum2c" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ეკონომისტი}}
'''დანელა არსოვსკა''' ( [[მაკედონური ენა|მაკედონიური]] : Данела Арсовска, დ. [[20 დეკემბერი]], [[1979]]) &lt;ref&gt;{{Cite web|title=Economist Conferences - Greece|url=https://www.hazliseconomist.com/en/event/Western_Balkans_Summit/speaker/Danela_Arsovska|access-date=10 December 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210912181732/https://www.hazliseconomist.com/en/event/Western_Balkans_Summit/speaker/Danela_Arsovska|archivedate=12 სექტემბერი 2021}}&lt;/ref&gt; - [[მაკედონელები|მაკედონელი]] პოლიტიკოსი და აკადემიკოსი, [[სკოპიე|სკოპიეს]] ამჟამინდელი მერი 2021 წლიდან. 2014 წელს იგი აირჩიეს მაკედონიის სავაჭრო პალატების პრეზიდენტად, რომელიც წარმოადგენს ეროვნული სავაჭრო პალატების გაერთიანებას, ხელს უწყობს ეკონომიკურ თანამშრომლობას ეროვნულ და საერთაშორისო დონეზე თავისუფალი ვაჭრობისა და სამართლიანი კონკურენციის პრინციპებზე დაყრდნობით. 2015 წელს დაინიშნა მაკედონიის დამსაქმებელთა ორგანიზაციების კავშირის თავმჯდომარედ.

ეროვნულ დონეზე არსოვსკა არის ევროპასთან ინტეგრაციის ეროვნული საბჭოს წარმომადგენელი [[ჩრდილოეთ მაკედონიის პარლამენტი|ჩრდილოეთ მაკედონიის რესპუბლიკის]] ასამბლეაში 2016 წლიდან. ის ასევე არის საჯარო - კერძო პარტნიორობის საბჭოს წევრი ჩრდილოეთ მაკედონიის რესპუბლიკის მთავრობაში.

== განათლება ==
არსოვსკამ ბაკალავრის ხარისხი სამართალმცოდნეობაში მიიღო [[სკოპიე|სკოპიეს]]  წმინდა კირილე და მეთოდეს უნივერსიტეტში . მას აქვს მაგისტრის ხარისხი ეკონომიკაში [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდისა]] და შეფილდის უნივერსიტეტებიდან.

მას აქვს აკადემიური და საკონსულტაციო თანამდებობები ჩრდილოეთ მაკედონიასა და საერთაშორისო დონეზე. კითხულობს ლექციებს ეკონომიკური განვითარების თემებზე უნივერსიტეტებსა და კონფერენციებზე. არსოვსკა თავისუფლად ფლობს [[მაკედონური ენა|მაკედონიურ]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]], [[გერმანიკული ენები|გერმანულ]] ენებს და ასევე საუბრობს [[ბულგარული ენა|ბულგარულ]] და [[სერბული ენა|სერბულ ენებზე]] .

== საერთაშორისო კარიერა ==
არსოვსკას აქვს რამდენიმე მაღალი დონის თანამდებობა საერთაშორისო სამთავრობათაშორისო ორგანიზაციებში და ასევე  თანამდებობები ექსპორტის მიმართულებით. იგი მუშაობს მსოფლიო ბანკის საერთაშორისო ცენტრში საინვესტიციო დავების შესახებ 2016 წლიდან, ვაშინგტონი, აშშ . 2017 წელს იგი დაინიშნა ეუთოს შემათანხმებელი და საარბიტრაჟო სასამართლოს წევრად ჟენევაში, შვეიცარია. ასევე არის ჰააგის, ნიდერლანდების მუდმივი საარბიტრაჟო სასამართლოს  წევრი 2017 წლიდან.

არსოვსკა არის მაკედონიის წარმომადგენელი [[საერთაშორისო სავაჭრო პალატა|საერთაშორისო სავაჭრო პალატაში (ICC)]] და არჩეულია გენერალური საბჭოს წევრად მსოფლიო პალატების ფედერაციაში. 

== ჯილდოები და აღიარებები ==
2018 წელს მისი მუშაობის აღიარების მიზნით , მსოფლიო ბიზნეს ანგელოზთა საინვესტიციო ფორუმმა არსოვსკა დააჯილდოვა როგორც „საქმიანი ქალის საუკეთესო  როლური მოდელი სამხრეთ აღმოსავლეთ ევროპაში“. &lt;ref&gt;{{Cite web|date=6 April 2018|title=THE BEST BUSINESS WOMAN ROLE MODEL OF SOUTH EAST EUROPE|url=http://www.excellence.world/the-best-business-woman-role-model-of-south-east-europe/|access-date=10 December 2020|language=en-US|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210624202031/http://www.excellence.world/the-best-business-woman-role-model-of-south-east-europe/|archivedate=24 ივნისი 2021}}&lt;/ref&gt; 2019 წელს ცენტრალური და სამხრეთ-აღმოსავლეთ ევროპის მეწარმეთა მე-6 სამიტზე არსოვსკა დაჯილდოვდა მეწარმეობის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის. &lt;ref&gt;{{Cite web|title=ССК: Претседателката Арсовска наградена во Дубровник|url=https://denesen.mk/ssk-pretsedatelkata-arsovska-nagradena-vo-dubrovnik/|access-date=10 December 2020|language=mk-MK}}&lt;/ref&gt; 2020 წელს არსოვსკას მსოფლიო საბაჟო ორგანიზაციის გენერალურმა მდივანმა, კუნიო მიკურიამ, დააჯილდოვა  დანელა ღირსების სერტიფიკატით საბაჟო განვითარებაში შეტანილი წვლილისთვის.  &lt;ref&gt;{{Cite web|date=23 January 2020|title=ССК со признание од Светската царинска организација|url=https://akademik.mk/ssk-so-priznanie-od-svetskata-tsarinska-organizatsija/|access-date=10 December 2020|language=mk-MK}}&lt;/ref&gt;

== პოლიტიკური კარიერა ==

=== 2021 წლის ადგილობრივი არჩევნები ===
2021 წლის 17 და 31 ოქტომბერს დაგეგმილი ადგილობრივი არჩევნებისთვის ჩრდილოეთ მაკედონიაში, დანელა არსოვსკამ წარადგინა თავის კანდიდატურა,  სკოპიეს მერის დამოუკიდებელი კანდიდატად. ძალიან მოკლე დროში მან მოაგროვა მოქალაქეთა ხელმოწერები, რომლებიც საჭირო იყო ოფიციალური კანდიდატის სტატუსის მისაღებად. როგორც დამოუკიდებელმა კანდიდატმა, მან ასევე მიიღო მხარდაჭერა ჩრდილოეთ მაკედონიის უდიდესი ოპოზიციური პარტიისგან VMRO-DPMNE და მისი კოალიციური პარტნიორებისგან, ალბანეთის პოლიტიკური ბლოკიდან, ასევე არაერთი ცნობილი სკოპიელი ინტელექტუალის, ხელოვანისა და გამოჩენილი მოქალაქეებისგან. &lt;ref&gt;{{Cite web|title=Данела Арсовска независен кандидат за градоначалник на Скопје, можна е поддршка од ВМРО-ДПМНЕ|url=https://www.mkd.mk/makedonija/politika/danela-arsovska-nezavisen-kandidat-za-gradonachalnik-na-skopje-mozhna-e|access-date=12 September 2021|language=mk|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210912174648/https://www.mkd.mk/makedonija/politika/danela-arsovska-nezavisen-kandidat-za-gradonachalnik-na-skopje-mozhna-e|archivedate=12 სექტემბერი 2021}}&lt;/ref&gt;

საარჩევნო კამპანიის დროს მმართველმა პარტიამ ( SDSM ) დანელასა და მისი მეუღლის წინააღმდეგ გამოაქვეყნა პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტები ბულგარეთის მოქალაქეობის შესახებ. თავად არსოვსკამ უარყო ეს ბრალდებები. &lt;ref&gt;СДСМ: „На Скопие не му треба бугарски кмет!“ [http://www.focus-news.net/news/2021/10/28/2911959/sdsm-na-skopie-ne-mu-treba-bugarski-kmet.html 21.10.2021, Фокус].&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[https://darik.news/en/we-dont-need-a-bulgarian-mayor-the-pre-election-battle-in-skopje-is-rough-world.html “We don’t need a Bulgarian mayor” – the pre-election battle in Skopje is rough – World. October 28, 2021 by Darik NewsDesk.]&lt;/ref&gt; პრემიერი [[ზორან ზაევი]] არსოვსკას ადგილობრივი არჩევნებიდან გასვლას ელოდებოდა. ზაევმა დანელას ბულგარეთის მოქალაქეობა დაასახელა პრობლემად: პოლიტიკური, ეთიკური, არაკეთილსინდისიერი. &lt;ref&gt;[https://www.slobodenpecat.mk/en/zaev-za-skopje-ja-stavam-na-kocka-mojata-lichna-kariera-gragjanite-treba-da-izlezat-na-glasanje/ Zaev: I claim that Danela Arsovska is also a citizen of Bulgaria - I expect her to retire, this is a humiliation. Слободен печат, 27.10.2021.]&lt;/ref&gt; ამასთან, ბულგარეთის შინაგან საქმეთა სამინისტროს ვებგვერდზე არსებული მითითებით დადასტურებულია წყვილის პირადობის მოწმობების მონაცემების ავთენტურობა. &lt;ref&gt;[http://m.focus-news.net/?action=news&amp;id=2911951 СДСМ: И съпругът на Данела Арсовска е български гражданин. 28 октомври 2021, Агенция Фокус.]&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;[https://a1on.mk/macedonia/video-proverkata-na-lichnata-karta-na-ime-daniela-arsovska-vo-mvr-na-bugarija-validen-dokument/ (ВИДЕО) Проверка на личната карта на име Даниела Арсовска (валиден документ).]&lt;/ref&gt; ამასთან დაკავშირებით ბულგარეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გამოხატა ოფიციალური პროტესტი და დაჟინებით თქვა, რომ ბულგარეთის მიმართ სიძულვილის ენა ევროპული ღირებულებების უარყოფაა. &lt;ref&gt;МВнР към Северна Македония: Говорът на омразата е отрицание на европейските ценности. [https://bnr.bg/radiobulgaria/post/101550120/mvnr-kam-severna-makedonia-govorat-na-omrazata-e-otricanie-na-evropeiskite-cennosti Българско национално радио, 01.11.21].&lt;/ref&gt;

მის წინააღმდეგ აგორებული კამპანიის მიუხედავად, არსოვსკა აირჩიეს ქალაქის მერად. &lt;ref&gt;[https://rezultati.sec.mk/en/mayr-sk/r Local Elections 2021 – Mayor of Skopje] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211101082844/https://rezultati.sec.mk/en/mayr-sk/r |date=2021-11-01 }}. State Election Commission.&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1979]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის ეკონომისტები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:სკოპიეს მერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 20 დეკემბერი]]</text>
      <sha1>hxr0zuab0qkfegf6ph63bsso0tyum2c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ქეთრინ ვივიანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>551286</id>
    <revision>
      <id>4808577</id>
      <parentid>4540122</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:51:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808577</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10101" sha1="88xy8o8hggain8pkwwxnrg9dbpfa0iu" xml:space="preserve">'''ქეთრინ ვივიანი''' ({{lang-en|Katharine Vivian}}; დ. [[25 ოქტომბერი]], [[1917]], [[ლონდონი]] — გ. [[2010]]) — ინგლისელი ფილოლოგი, მწერალი, მთარგმნელი, [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]].

== ბიოგრაფია ==
ქეთრინ ვივიანმა სწავლა-განათლება მიიღო [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. დაამთავრა [[პარიზის უნივერსიტეტი|სორბონის უნივერსიტეტი]], ფრანგული ცივილიზაციის განხრით. თავდაპირველად იგი ჟურნალისტური საქმიანობით იყო დაკავებული. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს კი [[ლონდონი|ლონდონში]] [[ბელგია|ბელგიის]] საელჩოში მუშაობდა. ომის შემდეგ გააგრძელა ფრანგული და ინგლისური ლიტერატურისა და ფილოსოფიის შესწავლა, თარგმნიდა ფრანგულიდან. ამასთანავე, წერდა ლექსებს, საბავშვო პიესებს, მოთხრობებს, მისი ზოგიერთი პიესა დაიდგა სცენაზე. 

ქეთრინ ვივიანი ქართული კულტურით დაინტერესდა მას შემდეგ, რაც გაეცნო [[მორის ბაურა]]ს ნაშრომს „შთაგონება და პოეზია“, წაიკითხა [[მარჯორი უორდროპი]]ს მიერ თარგმნილი „[[ვეფხისტყაოსანი]]“ და გადაწყვიტა იგი თანამედროვე ინგლისურ ენაზე ეთარგმნა. ამ მიზნით მან დაიწყო ქართული ენის შესწავლა. ვივიანმა [[ლონდონის უნივერსიტეტი|ლონდონის უნივერსიტეტში]] გაიარა [[ქართული ენა|ქართული ენის]] სემინარები [[დეივიდ ლენგი]]ს ხელმძღვანელობით. აქ მას დახმარებას უწევდნენ სხვა ცნობილი ქართველოლოგები. მკვლევარმა შემოქმედებითი კონტაქტები დაამყარა ქართველ კოლეგებთან, [[აკაკი შანიძე]]სთან, [[ალექსანდრე ბარამიძე]]სთან, [[ისიდორე გვარჯალაძე]]სთან და სხვებთან, რომლებიც მას აწვდიდნენ საჭირო ლიტერატურას.

ქეთრინ ვივიანი რამდენიმე წელი მუშაობდა „ვეფხისტყაოსნის“ თარგმანზე. მას ტექსტის გაგებაში ეხმარებოდა დეივიდ ლენგი. [[1972]] წელს, თარგმანის დასრულების შემდეგ, ჩამოვიდა [[საქართველო]]ში. მან ალექსანდრე ბარამიძისა და ლიტერატურის ინსტიტუტის სხვა თანამშრომლების დახმარებით დააზუსტა პოემაში მისთვის ძნელად გასაგები ადგილები, კიდევ უფრო დახვეწა და დედანს დაუახლოვა თარგმნილი ტექსტი.

[[1977]] წელს ლონდონში დაიბეჭდა „ვეფხისტყაოსნის“ ქეთრინ ვივიანისეული ინგლისური თარგმანი, რომელიც შესრულებულია პროზად, პროლოგი და ეპილოგი კი – ლექსად. ახლავს დეივიდ ლენგის, ალექსანდრე ბარამიძის რეცენზიები და მთარგმნელის სტატია. 

[[1981]] წელს ქეთრინ ვივიანი მეორედ ესტუმრა საქართველოს და აქტიურად ჩაება [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის უნივერსიტეტი]]ს ქართველოლოგიურ საქმიანობაში. ამის შემდეგ გახშირდა მისი ვიზიტები საქართველოში. 

[[1982]] წელს ლონდონში დაიბეჭდა ვივიანის მიერ თარგმნილი [[სულხან-საბა ორბელიანი]]ს „[[წიგნი სიბრძნე სიცრუისა|სიბრძნე სიცრუისა]]“, [[1983]] წელს – [[კალისტრატე სალია]]ს მონოგრაფია „ქართველი ერის ისტორია“, [[1991]] წელს [[ამსტერდამი|ამსტერდამში]] გამოვიდა ფრაგმენტები &quot;[[ქართლის ცხოვრება|ქართლის ცხოვრებიდან]]&quot;. ქეთრინ ვივიენი უცხოეთის პრესაში სისტემატურად ბეჭდავდა საინტერესო რეცენზიებს ქართველი მეცნიერების გამოკვლევებზე. იგი აქტიურად მონაწილეობდა ქართველოლოგიურ ფორუმებში როგორც საზღვარგარეთ, ისე საქართველოში.

[[1994]] წელს ქართველოლოგიური სკოლის ცენტრის მიერ  ქეთრინ ვივიანს მიენიჭა მარჯორი უორდროპის პრემია. [[1997]] წლის [[31 მარტი|31 მარტს]] ევროპულ სივრცეში ქართული კულტურის ინტეგრირების ხელშეწყობისთვის იგი თბილისის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორად აირჩიეს.

ქეთრინ ვივიანი [[1939]] წელს დაქორწინდა ენგლისური კულტურის მოღვაწეზე, ენტონი ეშტონზე, მათ შეეძინათ ორი ქალიშვილი.

ქეთრინ ვივიანი [[2010]] წლის ზაფხულში გარდაიცვალა.

== ქეთრინ ვივიანის თარგმანები ==
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/330823 Rustaveli Sh., The Knight in Panther Skin, A Free Translation in Prose. London : The Folio Society, 1977.]
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/229304 Orbeliani S., A Book of Wisdom and Lies. London : Octagon press, 1982.]
*Salia K., A History of the Georgian Nation, 1983.
*The Georgian Chronicle, the Period of Giorgi Lasha. Amsterdam : Hakkert, 1991.

==ლიტერატურა==
*თურნავა ს., XX საუკუნის საზღვარგარეთული ქართველოლოგია. – თბ., 1999. – გვ. 232-247.
*საპატიო დოქტორები = Honorary Doctors [თსუ 100, 1918-2018.]. – თბ., 2018.
*ფეიქრიშვილი ჟ., ვაშაკიძე ი., [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის]. – თბ., 2012. – გვ. 169-177.

==რესურსები ინტერნეტში==
*{{nplg ბიოგრაფია|00018512}}
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000007}}
*[http://kartvelologi.tsu.ge/public/ge/arqive/2/9 კვალი ნათელი – ქეთრინ ვივიანი (1917–2010)]

{{DEFAULTSORT:ვივიანი, ქეთრინ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 25 ოქტომბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1917]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2010]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორები]]</text>
      <sha1>88xy8o8hggain8pkwwxnrg9dbpfa0iu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლატინკა პეროვიჩი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>551366</id>
    <revision>
      <id>4808386</id>
      <parentid>4628686</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:34:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808386</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14146" sha1="3v91t3tncmtfurnbw59lgwctf5da4dr" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''ლატინკა პეროვიჩი''' ( {{Lang-sr-cyrl|Латинка Перовић}} , დ. [[4 ოქტომბერი]], [[1933]]  – გ. [[12 დეკემბერი]], [[2022]]) — იუგოსლავიის კომუნისტი ლიდერი, ისტორიკოსი და პოლიტიკოსი. [[იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკა|იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკის]] არსებობის პერიოდში პეროვიჩი იყო სერბეთის კომუნისტების ლიგის გენერალური მდივანი 1968-1972 წლებში &lt;ref&gt;[https://www.beta.rs/vesti/vesti-drustvo/172836-preminula-latinka-perovic &quot;Preminula Latinka Perović&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221215151257/https://beta.rs/vesti/vesti-drustvo/172836-preminula-latinka-perovic |date=2022-12-15 }}.&lt;/ref&gt; 1972 წელს იუგოსლავიის კომუნისტთა ფედერალურმა ლიგამ გაათავისუფლა იგი თანამდებობიდან მარკო ნიკეზიჩთან და მირკო ტეპავაჩთან ერთად ზედმეტად [[ლიბერალიზმი|ლიბერალურობის]] ბრალდებით. 1972 წელს სერბი ლიბერალების თანამდებობიდან გათავისუფლებას მოჰყვა ხორვატიის გაზაფხულის დროს ხორვატი ნაციონალისტების გათავისუფლებაც.

აქტიური პოლიტიკიდან წასვლის შემდეგ, პეროვიჩმა ყურადღება გაამახვილა სერბეთის შრომითი მოძრაობის ისტორიის ინსტიტუტში (თანამედროვე სერბეთის უახლესი ისტორიის ინსტიტუტი) სამეცნიერო მუშაობაზე. 1990-იანი წლების [[იუგოსლავიის დაშლა|იუგოსლავიის დაშლისა]] და [[იუგოსლავიის ომები|იუგოსლავიის ომების]] დროს, პეროვიჩი იყო სერბული ნაციონალიზმის ერთ-ერთი ყველაზე მწვავე კრიტიკოსი, განსაკუთრებით [[სლობოდან მილოშევიჩი|სლობოდან მილოშევიჩისა]] და მისი რეჟიმის მიმართ.

== ბიოგრაფია ==
პეროვიჩი დაიბადა 1933 წლის 4 ოქტომბერს ბელოშევაცში, [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]], [[იუგოსლავიის სამეფო|იუგოსლავიის სამეფოში]] (დღევანდელი [[სერბეთი]] ). &lt;ref name=&quot;Svjedok histerije&quot;&gt;{{Cite book|author=Ninoslav Kopač|date=2012|title=Svjedok histerije|publisher=[[Serb Democratic Forum]]|page=19|isbn=978-953-57313-2-0}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Jugoslavija u istorijskoj perspektivi-Makuljević&quot;&gt;{{Cite book|date=2017|title=Jugoslavija u istorijskoj perspektivi|publisher=[[International Helsinki Federation for Human Rights|Helsinki Federation for Human Rights Serbia]]|isbn=978-86-7208-207-4}}&lt;/ref&gt; პეროვიჩმა დაასრულა ქალთა ადგილობრივი  [[გიმნაზია]] კრაგუევაცში 1952 წელს. &lt;ref name=&quot;Jugoslavija u istorijskoj perspektivi-Makuljević&quot; /&gt; დაამთავრა ბელგრადის უნივერსიტეტის ისტორიის ფაკულტეტი და მიიღო [[ფილოსოფიის დოქტორი|დოქტორის]] ხარისხი პოლიტიკურ მეცნიერებებში 1975 წელს ამავე უნივერსიტეტში. მანამდე მან ასევე მიიღო მაგისტრის ხარისხი ბელგრადის პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტზე 1965 წელს. &lt;ref name=&quot;Jugoslavija u istorijskoj perspektivi-Makuljević&quot; /&gt;

27 წლის ასაკში ის უკვე იყო იუგოსლავიის ქალთა სოციალური აქტივობის შესახებ კონფერენციის პრეზიდენტი (1960-1964).  პეროვიჩი 1968-1972 წლებში იყო სერბეთის კომუნისტთა ლიგის ცენტრალური კომიტეტის მდივანი. ის იმ დროისთვის სერბეთში ყველაზე გავლენიან ქალად ითვლებოდა. იმ დროისათვის ის იყო ერთადერთი, რომელმაც თანამდებობა მოიპოვა არა მასზე უფრო ძლიერ მამაკაცთან ქორწინების საფუძველზე, არამედ საკუთარი ინტელექტით, კომპეტენციით და ამბიციით.

1972 წელს მარკო ნიკეზიჩი (LCS-ის სკ-ის პრეზიდენტი) და პეროვიჩი თანამდებობიდან გაათავისუფლეს, რადგან [[იოსიპ ბროზ ტიტო]] მათ შეხედულებებს ზედმეტად ლიბერალურად თვლიდა.  ამის შემდეგ ის აღარ დაბრუნებულა პოლიტიკაში. პეროვიჩმა თავი მიუძღვნა ისტორიულ კვლევას და გახდა ცნობილი, როგორც სერბეთის ისტორიის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ექსპერტი XIX საუკუნიდან მოყოლებული.

1976 წლიდან 1998 წლამდე პეროვიჩი მუშაობდა სერბეთის უახლესი ისტორიის ინსტიტუტში. &lt;ref name=&quot;Svjedok histerije&quot;/&gt; თანამედროვე სერბეთის შესახებ თავის ნაწერებსა და კვლევებში ის ხშირად ხაზს უსვამს, რომ სერბეთს სჭირდება პოლიტიკოსი, რომელიც საჯაროდ აიღებს პასუხისმგებლობას ყოფილ იუგოსლავიაში განხორციელებულ ნგრევაზე, რათა დაეხმაროს მეზობელ სახელმწიფოებთან შერიგებაში და თავიდან აიცილოს მსგავსი ტრაგედიის განმეორება. იგი ეწინააღმდეგებოდა [[სლობოდან მილოშევიჩი|სლობოდან მილოშევიჩის]] რეჟიმს და მის პოლიტიკურ სისტემას „მკვლელობის კულტურას“ უწოდებდა. ომის შემდეგ ის იყო პირველი ადამიანი სერბეთში, ვინც [[სრებრენიცის ხოცვა-ჟლეტა|სრებრენიცის ხოცვა-ჟლეტას]] გენოციდი უწოდა და სერბეთს პასუხისმგებლობის აღებისკენ მოუწოდა. &lt;ref name=&quot;Latinka Perović Gariwo&quot;&gt;{{Cite web|title=Latinka Perović|url=https://en.gariwo.net/righteous/righteous-for-remembrance/latinka-perovi-23989.html|access-date=3 November 2022}}&lt;/ref&gt;

1993 წლიდან პეროვიჩი იყო ჟურნალის ''Currents of History-ის'' მთავარი რედაქტორი .

== გარდაცვალება ==
ლატინკა პეროვიჩი გარდაიცვალა ბელგრადში 2022 წლის 12 დეკემბერს, 89 წლის ასაკში. &lt;ref&gt;{{Cite web|date=12 December 2022|title=Preminula Latinka Perović|url=https://rs.n1info.com/vesti/preminula-latinka-perovic/|access-date=12 December 2022|language=sr-RS}}&lt;/ref&gt; პეროვიჩის კრემაცია მოხდა ბელგრადის ნოვო გრობლეს სასაფლაოზე 2022 წლის 21 დეკემბერს, მისი ოჯახისა და მეგობრების თანდასწრებით. &lt;ref&gt;[https://www.portalforum.rs/blog/2022/12/21/ispracena-latinka-perovic-kako-bi-i-ona-htela-pred-uzom-i-sirom-familijom/ &quot;Ispracena Latinka Perović&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20221224013409/https://portalforum.rs/blog/2022/12/21/ispracena-latinka-perovic-kako-bi-i-ona-htela-pred-uzom-i-sirom-familijom/ |date=2022-12-24 }}.&lt;/ref&gt;

== მნიშვნელოვანი ნამუშევრები ==
2010 წლის წიგნი ''„ფაქტები და ინტერპრეტაციები.'' ''ორი საუბარი ლატინკა პეროვიჩთან&quot;'' მოიცავდა ლატინკა პეროვიჩის დეტალურ ბიბლიოგრაფიას 8 მონოგრაფიის ჩამონათვალით, 10 ისტორიული წყარო-წიგნი შესავალი კვლევებით XIX საუკუნეში, 9 ისტორიული წყარო-წიგნი შესავალი კვლევებით XX და XXI საუკუნეებში, 18 წინასიტყვაობა და დასკვნა, 78 კვლევა, დისკუსია, სტატია და 13 მიმოხილვა.  ბიბლიოგრაფია არ მოიცავდა სტატიებს, ინტერვიუებსა და გამოსვლებს წიგნების რეკლამაზე, რომლებიც გამოქვეყნდა სხვადასხვა გაზეთებსა და ჟურნალებში, აგრეთვე ნეკროლოგებში. პეროვიჩმა განაგრძო წერა მომდევნო წლებში. 2015 წელს გამოქვეყნდა ლატინკას წიგნი „დომინანტი და არასასურველი ელიტები“. ხორვატი სოციოლოგი მირა მოგდანოვიჩი აკრიტიკებდა ნაშრომს დომინანტური და არასასურველი ელიტების ცნებების გამოგონებისთვის, რომლებიც, მისი აზრით, არ არსებობდა სოციოლოგიურ მეცნიერებაში.

== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.rferl.org/content/Article/1345010.html ინტერვიუ რადიო თავისუფლებასთან]
* [https://web.archive.org/web/20090727214847/http://www.pescanik.net/content/view/3347/158/ რადიო გადაცემა „პეშჩანიკის“ ტრანსკრიპტი]
* [http://www.bosnia.org.uk/news/news_body.cfm?newsid=2517 ბოსნიის ინსტიტუტმა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304042215/http://www.bosnia.org.uk/news/news_body.cfm?newsid=2517 |date=2016-03-04 }} ლატინკა პეროვიჩს პატივი მიაგო მის 75 წლის დაბადების დღეს

== სქოლიო ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;


[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2022]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1933]]
[[კატეგორია:სერბი ქალი მწერლები]]
[[კატეგორია:სერბი ქალი ისტორიკოსები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ლიბერალ-დემოკრატიული პარტიის პოლიტიკოსები (სერბეთი, 2005)]]</text>
      <sha1>3v91t3tncmtfurnbw59lgwctf5da4dr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სარდანა ავქსენტიევა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>551424</id>
    <revision>
      <id>4808391</id>
      <parentid>4517414</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:34:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808391</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19471" sha1="ahlr9f32kdxyr8hvx3cgn95mb0tnwsb" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პოლიტიკოსი}}
'''სარდანა ვლადიმეროვნა ავქსენტიევა''' (ნამდვილი გვარი: '''გოგოლევა''', &lt;ref name=&quot;vy&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.v-yakutia.ru/?id=7790|title=В Якутии.ру САРДААНА ГОГОЛЕВА - НОВЫЙ РУКОВОДИТЕЛЬ АППАРАТА МЭРИИ|access-date=2021-08-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210830180430/http://www.v-yakutia.ru/?id=7790|archivedate=2021-08-30}}&lt;/ref&gt; {{Lang-ru|Сардана Владимировна Авксентьева}} , {{Lang-sah|Сардаана Владимировна Авксентьева}} , დ. [[2 ივლისი]],  [[1970]]) — რუსი პოლიტიკოსი, რომელიც 2018 წლიდან 2021 წლამდე მსახურობდა იაკუტსკის, [[სახა|სახას რესპუბლიკის (იაკუტია)]] დედაქალაქის მერად.

== ადრეული ცხოვრება, კარიერის დასაწყისი ==
სარდანა ავქსენტიევა დაიბადა 1970 წლის 2 ივლისს  ჩურაპჩაში, იაკუტსკის აღმოსავლეთით. 1993 წელს დაამთავრა ამოსოვის სახელობის იაკუტსკის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიისა და სამართლის ფაკულტეტი (თანამედროვე ჩრდილო-აღმოსავლეთის ფედერალური უნივერსიტეტი ) ისტორიის მასწავლებლის პროფესიით, ხოლო შორეული აღმოსავლეთის სახელმწიფო მართვის აკადემია 1998 წელს დაასრულა სახელმწიფო და მუნიციპალური სერვისების ადმინისტრირების ხარისხით. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.yakut.vybory.izbirkom.ru/region/region/yakut?action=show&amp;root=1&amp;tvd=4144035369625&amp;vrn=4144035369625&amp;region=14&amp;global=&amp;sub_region=0&amp;prver=0&amp;pronetvd=null&amp;type=341&amp;vibid=4144035387217|title=Сведения о проводящихся выборах и референдумах|publisher=Election Commission of Yakutia|accessdate=2018-09-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180912170044/http://www.yakut.vybory.izbirkom.ru/region/region/yakut?action=show&amp;root=1&amp;tvd=4144035369625&amp;vrn=4144035369625&amp;region=14&amp;global=&amp;sub_region=0&amp;prver=0&amp;pronetvd=null&amp;type=341&amp;vibid=4144035387217|archivedate=2018-09-12}}&lt;/ref&gt;

1993–96 წლებში მუშაობდა იაკუტსკის საქალაქო ადმინისტრაციის ახალგაზრდულ საქმეთა, ფიზიკური კულტურისა და სპორტის განყოფილებაში სპეციალისტად, 1996 წელს გახდა იაკუტიის ახალგაზრდობის საქმეთა, ტურიზმის, ფიზიკური კულტურისა და სპორტის სამინისტროს დეპარტამენტის უფროსი. 1998 წლიდან 2000 წლამდე ავქსენტიევა მუშაობდა სახას ეროვნულ სამაუწყებლო კომპანიაში ორგანიზაციული და საკადრო მუშაობის განყოფილების უფროსად. 2000 წელს დაინიშნა სახელმწიფო სათათბიროს დეპუტატის, ვიტალი ბასიგისოვის, თანაშემწედ. 2004 წლიდან 2007 წლამდე მუშაობდა OJSC Tuymaada Diamond-ის გენერალური დირექტორის მოადგილედ.

2007 წლიდან 2012 წლამდე მუშაობდა იაკუტსკის საქალაქო ადმინისტრაციის აპარატის უფროსად და მერ იური ზაბოლევის მოადგილედ,  პარტიიდან [[ერთიანი რუსეთი]] . ავქსენტიევა მანამდე ზაბოლევის საარჩევნო შტაბს ხელმძღვანელობდა. 2012 წლიდან იყო [[იაკუტსკის საერთაშორისო აეროპორტი|იაკუტსკის აეროპორტის]] საწარმოო და კომერციული კომპლექსის „აეროტორგსერვისის“ დირექტორი. &lt;ref&gt;{{Cite news|title=Выборы главы Якутска выиграла Сардана Авксентьева — биография нового мэра|language=ru|trans-title=The mayoral election was won by Sardana Avksentieva — biography of the new mayor|work=SakhaLife|url=http://sakhalife.ru/vyiboryi-glavyi-yakutska-vyiigrala-sardana-avksenteva-biografiya-novogo-mera/|access-date=2018-09-12}}&lt;/ref&gt;

== 2018 წლის მერის არჩევნები ==
2018 წლის სექტემბერში იგი აირჩიეს იაკუტსკის მერად მცირე „ რუსეთის აღორძინების პარტიიდან “ და რჩებოდა უპარტიო. მან გაიმარჯვა 39,98%-ით, წინ გაუსწრო ალექსანდრე სავვინოვს პარტიას სახელწოდებით [[ერთიანი რუსეთი|ერთიანი რუსეთიდან]], რომელმაც მიიღო ხმების 31,70%. &lt;ref&gt;{{Cite news|date=2018-09-10|title=Якутск выбрал женщину|language=ru|trans-title=Yalutsk had elected woman|publisher=[[Kommersant]]|url=https://www.kommersant.ru/doc/3737525}}&lt;/ref&gt; 

სარდანა ავქსენტიევა გახდა პირველი ქალი, რომელმაც იაკუტსკის მერის პოსტი დაიკავა. [[Meduza|Meduza-]] სთვის მიცემულ ინტერვიუში ავქსენტიევამ განაცხადა, რომ მან გადაწყვიტა ძალები მოესინჯა  [[სამშობლო (რუსეთის პოლიტიკური პარტია)|როდინას]] კანდიდატის ვლადიმერ ფიოდოროვის წინადადებით, რომელიც იძულებული გახდა მოეხსნა თავისი კანდიდატურა. ავქსენტიევას კამპანიის მთავარი სპონსორი იყო კომპანიების ჯგუფი Utum და მისი დამფუძნებელი ვასილი გოგოლევი, რომელიც მანამდე მხარს უჭერდა ფიოდოროვს.

== მერია ==
მისი თანამდებობის პირველ წელს, საბიუჯეტო სახსრების დაზოგვის მიზნით, ავქსენტიევამ აუქციონზე გაიტანა ადმინისტრაციის თანამშრომლების ოფიციალური მანქანები, შეამცირა არდადეგების და სხვა ღონისძიებების ხარჯები, გარე და საზოგადოებასთან ურთიერთობის, დელეგაციების მიღება. შემდგომში მერიამ თავისი მაღალი გამავლობის მანქანები ვერ გაყიდა. &lt;ref&gt;{{Cite web|language=ru|url=https://novayagazeta.ru/articles/2019/09/27/82136-hozyayka|title=Хозяйка|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|language=ru|url=https://www.kp.ru/daily/27224/4350349/|title=&quot;Мэрию чуть не продала, а персональные джипы нет&quot;: Почему уходит глава Якутска Сардана Авксентьева|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt; რუსეთის ადგილობრივი ხელისუფლების ოფისებისთვის ჩვეულებრივი [[ვლადიმერ პუტინი|ვლადიმერ პუტინის]] პორტრეტის ნაცვლად, ავქსენტიევამ თავის კაბინეტში განათავსა ხალხის ფოტო, რომლებიც აღნიშნავდნენ იაკუტის ზაფხულის დღესასწაულს [[იჰიახი|იჰიახს]] . &lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=https://tjournal.ru/stories/321248-ee-pobeda-byla-sistemnym-sboem-chem-zapomnitsya-sardana-avksenteva-na-postu-mera-yakutska|title=&quot;Её победа была системным сбоем&quot;. Чем запомнится Сардана Авксентьева на посту мэра Якутска|language=ru|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;

2020 წლის მარტში, იაკუტსკში ცოფის გამო ცხოველების მასობრივი მკვლელობის ინციდენტმა ცხოველთა უფლებების დამცველთა აღშფოთება გამოიწვია. ავქსენტიევამ იაკუტსკის საქალაქო სათათბიროს დეპუტატებს შესთავაზა შინაური ცხოველების მფლობელებზე გადასახადის შემოღება და შეგროვებული თანხების გამოყენება მაწანწალა ცხოველების დაჭერისა და სტერილიზაციისთვის. მან მაგალითად მოიყვანა ევროპული ქვეყნები, სადაც „ცხოველებს განიხილავენ, როგორც ფუფუნების საგანს და მასზე შესაბამისი გადასახადია“.  

2020 წლის ნოემბერში მან განაცხადა, რომ მხარს უჭერს ზოგიერთ ცვლილებას, მათ შორის ვლადიმერ პუტინის საპრეზიდენტო ვადების „ნულაციას“ . &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.znak.com/2020-11-30/mer_yakutska_sardana_avksenteva_o_simpatii_k_navalnomu_podderzhke_prezidenta|title=Мэр Якутска Сардана Авксентьева — о симпатиях к Навальному, поддержке Путина и сотрудничестве с &quot;ЕР&quot;|language=ru|access-date=2021-09-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211018233607/https://www.znak.com/2020-11-30/mer_yakutska_sardana_avksenteva_o_simpatii_k_navalnomu_podderzhke_prezidenta|archivedate=2021-10-18}}&lt;/ref&gt;

2020 წლის ნოემბერში ავქსენტიევას ჰქონდა ინიციატივა, გაეყიდა მერიის შენობა და აეშენებინა ახალი ქალაქის გარეუბანში. მან  ადმინისტრაციას უარი განუცხადა სამსახურებრივ მანქანებზე ტაქსის სასარგებლოდ. &lt;ref&gt;{{Cite web|language=ru|url=https://meduza.io/news/2020/11/18/glava-yakutska-sardana-avksentieva-ob-yavila-o-prodazhe-zdaniya-merii|title=Глава Якутска Сардана Авксентьева объявила о продаже здания мэрии|access-date=2021-08-28}}&lt;/ref&gt; განცხადება ორაზროვნად იქნა მიღებული. ქალაქელების უმეტესობამ ეს იდეა მტრულად მიიღო და პოლიტოლოგებმა პიარ ტრიუკად მიიჩნიეს. &lt;ref&gt;{{Cite web|language=ru|url=https://fedpress.ru/article/2623632|title=Горожане и эксперты раскритиковали идею продать мэрию Якутска|access-date=2021-08-13}}&lt;/ref&gt;

2020 წელს იაკუტსკის მაცხოვრებლების ნახევარმა ავქსენტიევას ადმინისტრაციის საქმიანობა მთელი წლის განმავლობაში უარყოფითად შეაფასა და მხოლოდ 42% დადებითად. ავქსენტიევას პერსონალური რეიტინგი დაეცა. 2021 წლის იანვარში ავქსენტიევამ გამოაცხადა ვადამდელი გადადგომა ჯანმრთელობის მიზეზების გამო.

== პარლამენტის წევრი ==
[[ფაილი:Sardana_Avksenteva_(2021-10-19)_02.jpg|მინი| სარდანა ავქსენტიევა სახელმწიფო სათათბიროს წინაშე სიტყვით გამოსვლისას]]
ავქსენტიევას გადადგომის შემდეგ მედიამ არაერთხელ გამოთქვა მოსაზრება, რომ მასზე განხორციელდა ადმინისტრაციული ზეწოლა სახელმწიფო სათათბიროს მომავალ არჩევნებში მისი წარდგენის თავიდან ასაცილებლად. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.znak.com/2021-01-13/kprf_mera_yakutska_zastavili_uyti_v_otstavku|language=ru|title=КПРФ: мэра Якутска заставили уйти в отставку|accessdate=2021-01-18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210115172157/https://www.znak.com/2021-01-13/kprf_mera_yakutska_zastavili_uyti_v_otstavku|archivedate=2021-01-15}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|language=ru|url=https://novayagazeta.ru/articles/2021/01/11/88656-predvybornaya-zhertva|title=Предвыборная жертва|accessdate=2021-01-18}}&lt;/ref&gt;

2021 წლის 4 ივლისს ახალი ხალხის მე-3 ყრილობაზე პარტიის ლიდერმა ალექსეი ნეჩაევმა გამოაცხადა, რომ სარდანა ავქსენტიევა ქვედა პალატის ფედერალურ პარტიულ სიაში მის შემდეგ მეორე ადგილს დაიკავებდა. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tass.ru/politika/11819551|title=Алексей Нечаев и Сардана Авксентьева возглавили список &quot;Новых людей&quot; на думских выборах|language=ru|publisher=[[TASS]]|date=2021-07-04}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.fontanka.ru/2021/07/27/70046798/|title=Мэр из &quot;Инстаграма&quot;. Сардана Авксентьева о том, как приблизить власть к народу|language=ru|date=2021-07-27}}&lt;/ref&gt; სექტემბერში ახალმა ხალხმა ხმების 5,33% მიიღო და 450 მანდატიდან 13 მიიღო.

=== სანქციები ===
სანქცირებული იქნა [[გაერთიანებული სამეფო|დიდი ბრიტანეთის]] მთავრობის მიერ 2022 წელს [[რუსეთ-უკრაინის ომი|რუსეთ-უკრაინის ომთან]] დაკავშირებით. &lt;ref&gt;{{Cite web|title=CONSOLIDATED LIST OF FINANCIAL SANCTIONS TARGETS IN THE UK|url=https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1150217/Russia.pdf|access-date=16 April 2023}}&lt;/ref&gt;

== პირადი ცხოვრება ==
სარდანა ავქსენტიევა არის მეორე ქორწინებაში ვიქტორ ავქსენტიევთან. წყვილმა ოთხი შვილი გააჩინა. ალექსანდრეს პირველი ქორწინებიდან ჰყავს უფროსი ქალიშვილი ნატალია. სარდანას მეორე ქმარი, ვიქტორი, ეკონომიკურ მეცნიერებათა კანდიდატია . ის იური ზაბოლევის დროს მუშაობდა იაკუტსკის მერის პირველ მოადგილედ, ხოლო 2018 წლის არჩევნებში მეუღლის საარჩევნო შტაბს ხელმძღვანელობდა. 

== სქოლიო ==
&lt;references group=&quot;&quot; responsive=&quot;1&quot;&gt;&lt;/references&gt;
[[კატეგორია:დაბადებული 1970]]
[[კატეგორია:„ერთიანი რუსეთის“ წევრები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის რუსი პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 2 ივლისი]]
[[კატეგორია:იაკუტები]]</text>
      <sha1>ahlr9f32kdxyr8hvx3cgn95mb0tnwsb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კარლ ჰორსტ შმიდტი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>552185</id>
    <revision>
      <id>4808575</id>
      <parentid>4605019</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:50:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808575</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11528" sha1="0nlkaqervs67x4xikxlxlprfvgiwda5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''კარლ ჰორსტ შმიდტი''' ([[გერმანული ენა|გერმ]]. Karl Horst Schmidt; დ. [[31 მაისი]], [[1929]], [[დესაუ]] — გ. [[29 ოქტომბერი]], [[2012]], [[ბონი]]) — გერმანელი [[ენათმეცნიერება|ენათმეცნიერი]], კელტოლოგი, [[კავკასიოლოგია|კავკასიოლოგი]], [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]].

== ბიოგრაფია ==
კარლ ჰორსტ შმიდტი დაიბადა [[1929]] წელს [[საქსონია-ანჰალტი]]ს მხარეში, ქალაქ [[დესაუ]]ში. [[1948]] წელს დაამთავრა დესაუს გოეთეს სახელობის გიმნაზია. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ, კარლ ჰორსტ შმიდტი  ცხოვრობდა და სწავლობდა [[გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა|აღმოსავლეთ გერმანიაში]], სადაც ისწავლა [[რუსული ენა]]. სწავლობდა ინდოგერმანისტიკას [[ჰალე (ზაალე)|ჰალეში]], [[კელნი|კელნში]] და [[მიუნხენი|მიუნხენში]], [[ბონი|ბონში]]. ბონში სწავლის დროს, შმიდტი გახდა [[გერჰარდ დეეტერსი]]ს მოწაფე, რომელმაც შმიდტი დააინტერესა [[კავკასიოლოგია|კავკასიოლოგიითა]] და [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგიით]].

კარლ ჰორსტ შმიდტი მიუნხენში, ერთხანს ქართულს სწავლობდა [[არჩილ მეტრეველი|არჩილ მეტრეველთან]]. [[1954]] წელს მან დაიცვა დისერტაცია შედარებით ენათმეცნიერებაში, კელტოლოგიაში, ხოლო [[1960]] წელს კი სადოქტორო დისერტაცია, რომელიც შემდგომ წიგნად გამოსცა სათაურით – „[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1065392~S1*geo ქართველური ფუძეენის ბგერათსისტემის რეკონსტრუქციისათვის]“. წიგნის წინასიტყვაობაში იგი მადლობას უხდის ბევრ ქართველ ენათმეცნიერს, ვინც მას წიგნზე მუშაობისას დახმარა. ესენია:  [[გიორგი ახვლედიანი]], [[არნოლდ ჩიქობავა]], [[აკაკი შანიძე]], [[ვარლამ თოფურია]], [[სერგი ჟღენტი]], [[მზექალა შანიძე]], [[ალექსი ჭინჭარაული]], [[თამაზ გამყრელიძე]], [[გიორგი კლიმოვი]], [[გივი მაჭავარიანი]], [[გურამ თოფურია]].

[[1964]] წელიდან იყო [[მიუნსტერი]]ს უნივერსიტეტის ინდოგერმანული ენათმეცნიერების კათედრის პროფესორი, ხოლო [[1966]] წლიდან – [[ბოხუმის რურის უნივერსიტეტი|ბოხუმის უნივერსიტეტის]] შედარებითი ენათმეცნიერების კათედრის პროფესორი. [[1974]] წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე კარლ შმიდტი იყო [[ბონის უნივერსიტეტი]]ს შედარებითი ენათმეცნიერებისა და კელტოლოგიის ემერეტუს-პროფესორი.

კარლ ჰორსტ შმიდტის ქართველოლოგიურ კვლევას ჰქონდა ორი ძირითადი მიმართულება: ქართველური ბგერათსისტემის რეკონსტრუქცია, ინტერპრეტაცია და ისტორიულ-შედარებითი ენათა ტიპოლოგია, პირველ ყოვლისა, [[ინდოევროპული ენები|ინდოევროპული]] და [[ქართველური ენები]]სა.

შმიდტი რამდენჯერმე ეწვია [[საქართველო]]ს. იგი გაეცნო აქაურ სამეცნიერო დაწესებულებებს, დაუმეგობრდა ქართველ კოლეგებს. [[1966]] წელს შოთა რუსთაველის საიუბილეო დღეებთან დაკავშირებით ეწვია საქართველოს და აქტიური მონაწილეობა მიიღო საზეიმო ღონისძიებებში. [[1987]] წელს [[არნოლდ ჩიქობავას სახელობის ენათმეცნიერების ინსტიტუტი|საქართველოს ენათმეცნიერების ინსტიტუტის]] მოწვევით წაიკითხა ოთხი მოხსენება: რუსულად, გერმანულად და ინგლისურად. მეცნიერი შეეხო კავკასიოლოგიის, არმენოლოგიისა და ინდოევროპული ენების ისტორიის საინტერესო პრობლემებს.

[[1988]] წელს შმიდტი სპეციალური მოწვევით კვლავ ესტუმრა საქართველოს, მონაწილეობდა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს 70 წლისთავის საიუბილეო ღონისძიებებში. ამ დროს ჩატარებულ ქართველოლოგთა მეორე საერთაშორისო სიმპოზიუმის პლენარულ სხდომაზე თბილისის უნივერსიტეტის სამეცნიერო საბჭოს გადაწყვეტილებით კარლ ჰორსტ შმიდტს მიენიჭა საპატიო დოქტორის წოდება. მან ქართულადვე წაიკითხა მოხსენება – „ქართველური ენები გენეტიკური და ტიპოლოგიური თვალსაზრისით“.

კარლ ჰორსტ შმიდტი საზღვარგარეთის პრესაში სისტემატურად აქვეყნებდა რეცენზიებს საქართველოსა და უცხოეთში დაბეჭდილ სხვადასხვა ქვეყნის ქართველოლოგთა ნაშრომებზე, საგანგებო ანოტაციებითა და მიმოხილვებით აცნობდა უცხოელ მკითხველს ქართული მეცნიერების მიღწევებს. [[1963]] წლიდან კარლ შმიდტი იყო ჟურნალ „[[ბედი ქართლისა (ჟურნალი)|ბედი ქართლისა]]“ სამეცნიერო საბჭოს წევრი.

[[1996]] წელს კარლ ჰორსტ შმიდტი აირჩიეს [[საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] აკადემიკოსად.

[[2002]] წელს საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების თანახმად კარლ ჰორსტ შმიდტი დაჯილდოვდა ღირსების ორდენით.

კარლ ჰორსტ შმიდტი გარდაიცვალა 2012 წლის 29 ოქტომბერს, ქალაქ ბონში.

==ლიტერატურა==
*ბოედერი ვ., კარლ-ჰორსტ შმიდტი // კადმოსი : ჰუმანიტარულ კვლევათა ჟურნალი / ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი. – თბილისი, 2013. N5, –გვ.437-447.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის. – თბილისი : უნივერსალი, 2012.] – გვ.82-85.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000035}}
*{{nplg ბიოგრაფია|00018206}}
*[https://www.keltologie.uni-bonn.de/forschung/publikationen/zcp/herausgeber/karl-horst-schmidt/ Karl Horst Schmidt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220205195149/https://www.keltologie.uni-bonn.de/forschung/publikationen/zcp/herausgeber/karl-horst-schmidt/ |date=2022-02-05 }}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:შმიდტი კარლ ჰორსტ}}
[[კატეგორია:გერმანელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:კავკასიოლოგები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორები]]</text>
      <sha1>0nlkaqervs67x4xikxlxlprfvgiwda5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>რობერტ სტივენსონი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>552583</id>
    <revision>
      <id>4808573</id>
      <parentid>4524947</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:49:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808573</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11927" sha1="09dihd8f08soxkr1dmgk4cjuivcg8xs" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი
|საქმიანობა = ისტორიკოსი, მთარგმნელი, [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]]}}
'''რობერტ ჰორნ სტივენსონი''' ([[ინგლისური ენა|ინგლ]]. Robert Horne Stevenson; დ. [[25 აგვისტო]], [[1920]], [[გლაზგო]] — გ. [[1998]]) — ინგლისელი ისტორიკოსი, მთარგმნელი, ქართველოლოგი, კემბრიჯისა და ოქსფორდის უნივერსიტეტების პროფესორი.

== ბიოგრაფია ==
რობერტ ჰორნ სტივენსონი დაიბადა [[1920]] წელს ქალაქ [[გლაზგო]]ში, მომრიგებელი მოსამართლის ოჯახში. ახალგაზრდობაში გატაცებული იყო მოგზაურობით, მოიარა ბევრი  ქვეყანა, შეისწავლა ენები, მსოფლიო ლიტერატურა და ისტორია. დაამთავრა [[ლონდონის უნივერსიტეტი]]ს ისტორიის ფაკულტეტი, [[1945]] წელს კი –  [[კემბრიჯის უნივერსიტეტი]], [[1960]] წელს დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია. მუშაობდა კემბრიჯის უნივერსიტეტში ბიბლიოთეკარის თანმადებობაზე, კითხულობდა ლექციებს კემბრიჯისა და [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდის]] უნივერსიტეტებში. მოგვიანებით დასახლდა მშობლიურ გლაზგოში და იქ განაგრძო მეცნიერული მოღვაწეობა.

რობერტ სტივენსონის [[ქართული ენა|ქართული ენით]] დაინტერესებაში დიდი როლი შეასრულეს [[ოლივერ უორდროპი|ოლივერ უორდროპმა]] და [[რენე გრუსე]]მ. ოლივერ უორდროპმა მას თავისი დის, [[მარჯორი უორდროპი]]ს, მიერ თარგმნილი „[[ვეფხისტყაოსანი]]“ აჩუქა. [[1948]] წლის გაზაფხულზე რობერტ სტივენსონმა დაიწყო ქართული ენის შესწავლა ლონდონის უნივერსიტეტში [[ანდრია გუგუშვილი]]ს ხელმძღვანელობით. მას ასევე ეხმარებოდნენ  ევროპაში მცხოვრები ქართველები.

[[1954]] წელს [[ინგლისი|ინგლისში]] ჩატარებულ ორიენტალისტთა საერთაშორისო კონგრესზე სტივენსონი პირველად წარსდგა ფართო აუდიტორიის წინაშე ქართველოლოგიური ნაშრომით „ქართული კურტუაზიული სიყვარული“.

რობერტ სტივენსონი დაინტერესებული იყო ძველი და შუა საუკუნეების ქართული მწერლობით და შეუდგა მათ მეცნიერულ შესწავლას.მას ახლო ურთიერთობა ჰქონდა ქართველ მეცნიერებთან: [[ალექსანდრე ბარამიძე]], [[სერგო თურნავა]], [[ისიდოე გვარჯალაძე]], [[დავით კობიძე]], [[ალექსანდრე გვახარია]] და სხვ. ისინი რობერტს ეხმარებოდნენ კონსულტაციებით და უგზავნიდნენ თავიანთ ნაშრომებს.

რობერტ სტივენსონმა ძველი ქართული მწერლობის საკითხების კვლევა დაიწყო [[მოსე ხონელი]]ს „[[ამირანდარეჯანიანი]]ს“ შესწავლით, რომლის ინგლისური თარგმანი [[1958]] წელს წიგნად გამოსცა. თარგმანს დართული აქვს შესავალი წერილი და შენიშვნები, რომელშიც დასმულია არაერთი მნიშვნელოვანი საკითხი, „ამირანდარეჯანიანის“ წარმოშობის დროის, ავტორობისა და ადგილის შესახებ. მეცნიერი იზიარებს იმ მოსაზრებას, რომ „ამირანდარეჯანიანი“ ქართული წარმოშობისაა.

რობერტ სტივენსონი განსაკუთრებით დაინტერესდა [[შოთა რუსთაველი|რუსთაველი]]თ და მისი ეპოქით. მან „[[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსანზე]]“ ზედიზედ გამოაქვეყნა გამოკვლევები, რომლებშიც სცადა აეხსნა რუსთაველის ეთიკურ–ესთეტიკური იდეალები. ეს ნაშრომებია: „შენიშვნები რუსთაველის ვეფხის სიმბოლოს თაობაზე (1957, )„რუსთაველი და არიოსტო“ (1959), რუსთაველის თარგმანის საკითხები (1960, 1961) და სხვ.
რობერტ სტივენსონის მიერ ნათარგმნი „ვეფხისტყაოსანი“ რიტმული პროზით დაიბეჭდა ნიუ–იორკში [[1977]] წელს. თარგმანს თან ახლავს მთარგმნელის შესავალი წერილი და შენიშვნები. აგრეთვე, [[ალექსანდრე ბარამიძე|ალექსანდრე ბარამიძის]] სტატია „ვეფხისტყაოსნის“ ქართული პერსპექტივა“. „ვეფხისტყაოსნის“ სტივენსონისეულმა თარგმანმა სპეციალისტების დიდი მოწონება დაიმსახურა.

რობერტ სტივენსონმა ქართველოლოგიურ ჟურნალის, &quot;[[ბედი ქართლისა (ჟურნალი)|ბედი ქართლისა]]&quot;, [[1962]] წლის ნომერში დაბეჭდა სტატია &quot;[[დიდმოურავიანი]]&quot; – XVII საუკუნის ეპიკური პოემა&quot;, ხოლო [[1964]] წელს კი – &quot;[[ომაინიანი|ომანიანი]]&quot; – XVII საუკუნის ქართული რომანი&quot;. 

რობერტ სტივენსონი სისტემატურად ეხმიანებოდა ქართველი კოლეგების სამეცნიერო გამოკვლევებს. უცხოურ პრესაში, უმეტესად, &quot;ბედი ქართლისას&quot; ფურცლებზე, იგი აქვეყნებდა საინტერესო რეცენზიებსა და სტატიებს ქართველი მეცნიერების ნაშრომებზე. 

რობერტ სტივენსონი გარდაიცვალა [[1998]] წელს.

== რობერტ სტივენსონის ნაშრომების ბიბლიოგრაფია ==
*A Georgian Amour Courtois. Proceedings of the Twenty International Congress of Orientalists (Cambridge, 21-st—28-th August, 1954), London. 1957.
*The Background to Amiran-Darejaniani, &quot;Bedi Kartlisa&quot;, N 23, 1957. — გვ. 17-19.
*A Note on Rustaveli's Panther—Symbol, &quot;Bedi Kartlisa&quot;, N 26—27, 1957. — გვ. 79-80.
*[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b4507931~S1*geo Mose Khoneli, Amiran-darejaniani. Translated by R.H. Stevenson (A Cycle of Medieval Georgian Tales, traditionally ascribed to Mose Khoneli), Oxford, 1958.]
*Rustaveli and Ariosto, &quot;Bedi Kartlisa&quot;, N 32—33, 1959. — გვ. 26-28.
*On Translating Rusaveli, &quot;Bedi Kartlisa&quot;, 1960, N 34—35. — გვ. 93-96.
*On Translating Rusaveli, &quot;Bedi Kartlisa&quot;, 1961, N 36—37. — გვ. 97-103.
*Didmouraviani: A Narrative Poem of the Seventeeth Century, &quot;Bedi Kartlisa&quot;, N 41—42, 1962. — გვ. 68-170.
*Omainiani. A Georgian Romance of the Early Seventeenth Century. &quot;Bedi Kartlisa&quot;, N 45—46, 1964. — გვ. 178-183.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/34591 Sota Rustaveli, The Lord of the Panther's Skin, Translated by Robert Stevenson, Introducrion XIII, Stete University of New York Press, Albany, 1977.]
*[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1819904~S1*geo პასუხი &quot;ვეფხისტყაოსნის&quot; ინგლისური თარგმანის კრიტიკაზე. საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე ენისა და ლიტერატურის სერია. თბილისი, 1981, N 4. — გვ.177-186.]

==ლიტერატურა==
*ანდრონიკაშვილი ნ., რობერტ სტივენსონის ქართველოლოგიური ძიებანი. – თბ., 1988.
*თურნავა ს., XX საუკუნის საზღვარგარეთული ქართველოლოგია. – თბ., 1999. – გვ. 211-232.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის. – თბ., 2012.] – გვ. 177-181.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000038}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>09dihd8f08soxkr1dmgk4cjuivcg8xs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვიქტორ ორბანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>552772</id>
    <revision>
      <id>4808692</id>
      <parentid>4759175</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:06:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/2A02:AB88:850D:8D00:3D2E:87F3:CEEF:674|2A02:AB88:850D:8D00:3D2E:87F3:CEEF:674]] ცვლილებების გაუქმება (№4759175)</comment>
      <origin>4808692</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2337" sha1="7ngqwtn7ruc0q9uvzxsfl5zmnfwjrcz" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პოლიტიკოსი}}
'''ვიქტორ ორბანი''' ({{lang-hu|Orbán Viktor Mihály}}; დ. [[31 მაისი]], [[1963]], [[სეკეშფეჰერვარი]], [[უნგრეთის სახალხო რესპუბლიკა]]) — უნგრელი სახელმწიფო და პოლიტიკური მოღვაწე. უნგრეთის პრემიერ-მინისტრი 1998-2002 წლებსა და 2010 წლიდან დღემდე. ლიდერი პარტიისა „ფიდესი — უნგრეთის სამოქალაქო კავშირი“.

==ბიოგრაფია==
===ადრეული წლები და ოჯახი===
საშუალო სკოლის დამთავრებისა და სამხედრო სამსახურის შემდეგ (1981-1982 წწ.) ჩაირიცხა [[ბუდაპეშტის უნივერსიტეტი]]ს იურიდიულ ფაკულტეტზე. [[1987]] წელს დაამთავრა და ორი წლის განმავლობაში მუშაობდა სოფლის მეურნეობისა და კვების მრეწველობის სამინისტროს დაქვემდებარებულ ინსტიტუტში სოციოლოგად. [[1989]] წელს მიიღო [[სოროსის ფონდი]]ს სტიპენდია და ერთი წლის განმავლობაში სწავლობდა პემბროკის კოლეჯში, ოქსფორდი.

ჰყავს მეუღლე (ანიკო ლევაი) და ხუთი შვილი (რეიჩელ, გასპარი, შარა, როზა და ფლორა).

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ავტორიტეტული წყაროები}}
{{DEFAULTSORT:ორბანი, ვიქტორი}}

[[კატეგორია:უნგრეთის პრემიერ-მინისტრები]]</text>
      <sha1>7ngqwtn7ruc0q9uvzxsfl5zmnfwjrcz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კევინ ტუიტი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>553666</id>
    <revision>
      <id>4808572</id>
      <parentid>4535134</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:49:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808572</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7488" sha1="3qgjkx1pt0f4t398n7bg5lwh120g5a0" xml:space="preserve">'''კევინ ჯ. ტუიტი''' ([[ინგლისური ენა|ინგლ]]. Kevin J. Tuite; დ. [[3 აპრილი]], [[1954]], [[საუთ-ბენდი]]) — ამერიკელი, კანადელი ენათმეცნიერი, ანთროპოლოგი, ქართველოლოგი, მონრეალის უნივერსიტეტის ([[კანადა]]) პროფესორი.

==ბიოგრაფია==
კევინ ტუიტი დაიბადა [[1954]] წელს [[ამერიკის შეერთებული შტატები|აშშ]]-ში, [[ინდიანა|ინდიანას შტატი]]ს ქალაქ [[საუთ-ბენდი|საუთ-ბენდში]]. [[1972]]-[[1976]] წლებში სწავლობდა [[ჩრდილო-დასავლეთის უნივერსიტეტი]]ს საინჟინრო ფაკულტეტზე. [[1980]] წელს ჩაირიცხა [[ჩიკაგოს  უნივერსიტეტი]]ს ენათმეცნიერების ფაკულტეტზე. ქართულ ენას სწავლობდა ჯერ ჩიკაგოს უნივერსიტეტში პროფესორ [[ჰოვარდ არონსონი|ჰოვარდ არონსონთან]], შემდეგ, [[1985]]-[[1986]] წლებში, [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]]. დოქტორის სამეცნიერო ხარისხი მიენიჭა [[1988]] წელს. 

[[1991]] წლიდან [[მონრეალის უნივერსიტეტი]]ს ანთროპოლოგიის განყოფილების სრული პროფესორია. იგი არის [[კანადა|კანადისა]] და [[ირლანდია|ირლანდიის]] მოქალაქე. [[2010]]-[[2014]] წლებში იყო ფრიდრიხ შილერის სახელობის [[იენის უნივერსიტეტი]]ს კავკასიოლოგიის კათედრის ხელმძღვანელი.

კევინ ტუიტი მრავალი წელია აქტიურად მოღვაწეობს [[ქართველოლოგია]]ში. მისი ნაშრომებია:  მონოგრაფია – &quot;Kartvelian Morphosyntax. Number agreement and morphosyntactic orientation in the South Caucasian languages&quot; (ქართველური მორფოსინტაქსი. შეთანხმება რიცხვში და მორფოსინტაქსური ორიენტაცია სამხრეთ კავკასიურ ენებში) (1998); სტატიები: „ირიბი გარდამავალი ზმნები ქართულში“ (1987), „ქართული ყე–ს გეოგრაფია“ (1989), „პრეფიქსი ს ძველ ქართულში“ (1990), „რიცხვის კატეგორია საერთო ქართველურში“ (1992), „პარადიგმების აღდგენა ქართულში“ (1996), „სვანური ენა“ (1997), „შენიშვნები სვანურ ზმნაზე“ (1998), „დეპონენსური ზმნები ქართულში“ (2002), „ქართველური სერიების ნიშნები“ (2003) და სხვ.&lt;ref&gt;[http://www.mapageweb.umontreal.ca/tuitekj/publications/Tuite-CVEng.pdf CV  Kevin J. Tuite]&lt;/ref&gt;

კევინ ტუიტი დაინტერესდა ქართული ფოლკლორითაც. მან [[1994]] წელს გამოსცა &quot;[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b4511573~S1*geo An Anthology of Georgian Folk Poetry]&quot; (ქართული ხალხური პოეზიის ანთოლოგია), რომელშიც შესულია 70-მდე ნიმუში ქართული ტექსტის ინგლისური ტრანსლიტერაციითურთ.

კევინ ტუიტი აქტიურად თანამშრომლობს ქართველ მეცნიერებთან. [[1985]] წლიდან ხელმძღვანელობს [[საქართველო]]ში ეთნოლოგიურ და ლინგვისტურ საველე კვლევებს. იგი არის კავკასიოლოგიის საერთაშორისო სამეცნიერო-კვლევითი საზოგადოებრივი ინსტიტუტის მოამბის – &quot;[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1287183~S3*geo ამირანი]&quot; – მთავარი რედაქტორი.

კევინ ტუიტი დაქორწინებული იყო [[ენათმეცნიერება|ენათმეცნიერ]] [[ამბაკო ჭკადუა]]ს ქალიშვილზე, მხატვარ [[ეთერ ჭკადუა]]ზე. წყვილი ექვსწლიანი თანაცხოვრების შემდეგ ერთმანეთს დაშორდა.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000644/ ეთერ ჭკადუა ]&lt;/ref&gt;

==ლიტერატურა==
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/436653 ქართული ენა: ენციკლოპედია. – თბ. 2008.] – გვ.461-462.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის. – თბ., 2012.] – გვ. 291-292.

==რესურსები ინტერნეტში==
*{{nplg ბიოგრაფია|00018153}}
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000028}}
*[http://www.mapageweb.umontreal.ca/tuitekj/ კევინ ტუიტის ვებ-გვერდი]
*[https://www.caucasus-mt.net/departments/persons/547 Kevin Tuite | Scientific Network for the Caucasus Mountain Region]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:თუითი ქევინ}}
[[კატეგორია:ამერიკელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1954]]
[[კატეგორია:დაბადებული 3 აპრილი]]
[[კატეგორია:ამერიკელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:კანადელი ენათმეცნიერები]]</text>
      <sha1>3qgjkx1pt0f4t398n7bg5lwh120g5a0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰოვარდ არონსონი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>554153</id>
    <revision>
      <id>4808570</id>
      <parentid>4633715</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:48:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808570</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10703" sha1="qgx0j8g0sxhoygyiasm7y133s0u6lvd" xml:space="preserve">'''ჰოვარდ ისააკ არონსონი''' ([[ინგლისური ენა|ინგლ.]] Howard Isaac Aronson; დ. [[5 მარტი]], [[1936]], [[ჩიკაგო]]) — ამერიკელი ენათმეცნიერი,  [[ჩიკაგოს უნივერსიტეტი]]ს პროფესორი, ზოგადი [[ენათმეცნიერება|ენათმეცნიერებისა]] და [[სლავური ენები|სლავურ ენათა]] სპეციალისტი, [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]].

== ბიოგრაფია ==
ჰოვარდ არონსონი დაიბადა [[1936]] წლის [[5 მარტი|5 მარტს]] [[ჩიკაგო]]ში, [[ილინოისი|ილინოისის შტატში]], ებრაულ ოჯახში. მისი მშობლები იყვნენ აბე და ჯინ არონსონები.&lt;ref&gt;[https://prabook.com/web/howard_isaac.aronson/642077 Howard Isaac Aronson]&lt;/ref&gt;

=== განათლება ===
[[1956]] წელს ჰოვარდ არონსონმა მოიპოვა ილინოისის უნივერსიტეტის ხელოვნების ბაკალავრის ხარისხი. [[1958]] წელს გახდა ინდიანას უნივერსიტეტის ხელოვნების მაგისტრი. [[1961]] წელს ამავე უნივერსიტეტში სლავური ენათმეცნიერების დარგში მიენიჭა მეცნიერებათა დოქტორის ხარისხი. მისი სადოქტორო ნაშრომი ეხება ბულგარული ენის ფლექსიის მორფოფონემურ ნიმუშებს.&lt;ref&gt;[https://cir.nii.ac.jp/crid/1130282272271528960 Morphophonemic patterns of the Bulgarian inflection (compared with those of Russian)]&lt;/ref&gt;

=== კარიერა ===
ჰოვარდ არონსონი [[1961]]-[[1962]] წლებში იყო სლავური ენებისა და ლიტერატურის ასისტენტ-პროფესორი ვისკონსინის უნივერსიტეტში. [[1962]] წლიდან მოღვაწობს [[ჩიკაგოს უნივერსიტეტი|ჩიკაგოს უნივერსიტეტში]]: [[1962]]-[[1965]] წლებში იყო ჩიკაგოს უნივერსიტეტის სლავური ენათმეცნიერების ასისტენტ-პროფესორი, [[1965]]-[[1973]] წლებში – სლავური ენებისა და ლიტერატურის და ლინგვისტიკის განყოფილებების ასოცირებული პროფესორი, [[1973]] წლიდან არის ჩიკაგოს უნივერსიტეტის სრული პროფესორი, [[1972]]-[[1980]] წლებში იყო ენათმეცნიერების განყოფილების ხელმძღვანელი, [[1983]]-[[1991]] და [[2000]]-[[2001]] წლებში ეკავა ჩიკაგოს უნივერსიტეტის სლავური ენებისა და ლიტერატურის განყოფილების გამგის თანამდებობა, [[2002]] წლიდან არის ემერეტუს პროფესორი.

=== ქართველოლოგიური მოღვაწეობა ===
ამერიკელი ლინგვისტი 1960-იანი წლებიდან დაინტერესდა [[ქართული ენა|ქართული ენით]]. მან [[1969]] წელს თხოვნით მიმართა ქართველ ენათმეცნიერ [[ისიდორე გვარჯალაძე]]ს დახმარებოდა ქართული ენის შესწავლაში. ქართველი კოლეგა სისტემატურად აწვდიდა ქართულ-ინგლისურ და ინგლისურ-ქართულ ლექსიკონებს, სახელმძღვანელოებს. არონსონი რამდენჯერმე ესტუმრა საქართველოს, საქმიანი ურთიერთობა დაამყარა [[საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია|მეცნიერებათა აკადემიასთან]], [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან]]. [[1993]] წლის [[13 სექტემბერი|13 სექტემბერს]] თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამეცნიერო საბჭომ პროფესორი ჰოვარ არონსონი აირჩია საპატიო დოქტორად.

არონსონი ჩიკაგოს უნივერსიტეტში ხელმძღვანელობდა ქართული ენის კათედრას, უძღვებოდა ქართული ენის კურსს. მას ეკუთვნის მნიშვნელოვანი გამოკვლევები ქართული ენის ბრუნებისა და უღვლილების ფორმალური და სემანტიკური ანალიზის, აგრეთვე ჰიპოტაქსის საკითხებზე. [[1977]] წელს ცალკე წიგნად გამოსცა ქართული ენის გრამატიკის კურსი დამწყებთათვის (Georgian. En Elementary Reading Course), რომელიც [[1982]] წელს კვლავ გამოიცა ვრცელი სახით – „ქარული ენა. საკითხავი გრამატიკა“.&lt;ref&gt;[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1087160~S2*geo 	Georgian : a reading grammar]&lt;/ref&gt; [[1996]] წელს, აღნიშნული წიგნის გამოცემისა და ქართული მეცნიერების წინაშე განსაკუთრებული დამსახურებისთვის, ჰოვარს არონსონი გახდა [[გიორგი ახვლედიანი]]ს სახელობის ენათმეცნიერების ისტორიის საზოგადოების მიერ დაარსებული „ანტონ პირველი ბაგრატიონის“ ოქროს მედლის ლაურეატი. [[1999]] წელს [[დოდონა კიზირია]]სთან ერთად შეადგინა სახელმძღვანელოს მეორე ნაწილი „ქართული ენა და კულტურა“.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://slavica.indiana.edu/bookListings/linguistics/Georgian_Culture |title=Georgian Language And Culture: A Continuing Course |accessdate=2023-08-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230801055652/https://slavica.indiana.edu/bookListings/linguistics/Georgian_Culture |archivedate=2023-08-01 }}&lt;/ref&gt;

== ბიბლიოგრაფია ==
*Georgian. En Elementary reading course by Howard I. Aronson. Preliminary Edition; Chicago, Illinois, The University of Chicago; 1977.
*Georgian, A reading Grammar; Chicago; 1982; 526 p.
*Georgian Language And Culture: A Continuing Course by Howard I. Aronson and Dodna Kiziria; Slavica; 1999 - 643 p.

==ლიტერატურა==
*„ანტონ პირველი ბაგრატიონის“ ოქროს მედლის პირველი ლაურეატები“ // ლიტერატურული საქართველო.  – თბ., 1996.  –  N 41 (11-18 ოქტომბერი). – გვ. 1.
*თოფურია გ., იბერიულ-კავკასიურ ენათა ლინგვისტური ბიბლიოგრაფია. – თბ., 2014. – გვ. 592, 697.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/436653 ქართული ენა: ენციკლოპედია. – თბ. 2008.] – გვ.50-51.
*საქართველო: ენციკლოპედია. ტ. I.  – თბ. 1997. – გვ.204-205.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის. – თბ., 2012.] – გვ. 279-285.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000052}}
*[https://photoarchive.lib.uchicago.edu/db.xqy?show=browse1.xml|98 Aronson, Howard I.]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:არონსონი ჰოვარდ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 5 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1936]]
[[კატეგორია:ამერიკელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:ამერიკელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორები]]</text>
      <sha1>qgx0j8g0sxhoygyiasm7y133s0u6lvd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰუგო შუხარდტი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>554369</id>
    <revision>
      <id>4808569</id>
      <parentid>4666156</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:48:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808569</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28043" sha1="mi3tv8xgvpsh83guwuv20aq7401be5s" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ჰუგო ერნსტ მარიო შუხარდტი''' ([[გერმანული ენა|გერმ.]] Hugo Ernst Mario Schuchardt; დ. [[გოთა]], [[გერმანია]], [[4 თებერვალი]], [[1842]] — გ. [[გრაცი]], [[21 აპრილი]], [[1927]]) — გერმანელ-ავსტრიელი ენათმეცნიერი, გრაცის უნივერსიტეტის პროფესორი. მუშაობდა ზოგადი ენათმეცნიერებისა და [[რომანული ენები|რომანული]] ფილოლოგიის პრობლემებზე, იკვლევდა [[ბასკური ენა|ბასკურ]], [[იბერიულ-კავკასიური ენები|კავკასიურ]], [[სემიტურ-ქამიტური ენები|სემიტურ-ქამიტურ]] და სხვა ენებს.

== ბიოგრაფია ==

=== ადრეული ცხოვრება და განათლება ===
ჰუგო შუხარდტი დაიბადა გერმანიის ქალაქ გოთაში. იზრდებოდა არისტოკრატიულ ოჯახში. მამა, ერნს იულიუს შუხარდტი, იყო ჰერცოგის ნოტარიუსი და იუსტიციის მრჩეველი. დედა – მალვინა ფონ ბრიდელ-ბრიდერი – შვეიცარიელი ფრანგი, რომლის მშობლებიც სასახლესთან დაახლოებულ წრეს ეკუთვნოდნენ.

ჰუგო შუხარდტი ბავშვობიდანვე გამოირჩეოდა უცხო ენების ადვილად ათვისების უნარით. სამი წლისამ დაიწყო ფრანგულის სწავლა, ამავდროულად იწაფებოდა გერმანულის კითხვაში. შვიდი წლის ასაკიდან კერძო მასწავლებელთან სწავლობდა ლათინურსა და ბერძნულს, დაინტერესებული იყო ებრაული და არაბული ენების შესწავლით.

მამამისის ზეგავლენით, [[1859]] წელს სამართლის სწავლა დაიწყო [[იენის უნივერსიტეტი|იენაში]], თუმცა მომდევნო წელსვე გადავიდა ფილოლოგიურ ფაკულტეტზე. [[1861]] წელს სწავლა გააგრძელა [[ბონის უნივერსიტეტი|ბონის უნივერსიტეტში]] კლასიკური ფილოლოგიისა და ხელოვნების ისტორიის განხრით. [[1864]] წელს ამავე უნივერსიტეტში დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე „ვულგარული (ხალხური) ლათინურის ვოკალიზმი“.

=== სამეცნიერო მოღვაწეობა ===
ჰუგო შუხარდტი [[1870]] წლიდან კითხულობდა ლექციებს [[ლაიფციგის უნივერსიტეტი|ლაიფციგის უნივერსიტეტში]]. [[1873]] წელს გახდა [[რომანული ენები|რომანული]] ფილოლოგიის პროფესორი ჰალეს უნივერსიტეტებში. [[1876]] წელს მიიწვიეს [[ავსტრია]]ში, [[გრაცის უნივერსიტეტი|გრაცის უნივერსიტეტში]], სადაც [[1900]] წლამდე ეკავა რომანული ფილოლოგიის კათედრის გამგის თანამდებობა. მას შემოთავაზებები ჰქონდა ბუდაპეშტისა და ლაიფციგის უნივერსიტეტებიდან, თუმცა გრაცში დარჩენა ამჯობინა. იგი სიცოცხლის ბოლომდე ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა ავსტრიაში.

[[რომანული ენები]]ს გარდა იგი იკვლევდა [[კელტური ენები|კელტურ]], [[ბასკური ენა|ბასკურ]], [[კრეოლური ენა|კრეოლურ]] და სხვა ენებს. ლინგვისატური მასალების შესაგროვებლად მოგზაურობდა [[უელსი|უელსში]] (1875), [[ესპანეთი|ესპანეთსა]] (1879) და [[იტალია]]ში. 80-იანი წლების ბოლოდან იწყებს [[ბასკური ენა|ბასკური ენის]] აქტიურ კვლევას. [[1887]] წლიდან აქვეყნებს პუბლიკაციებს ბასკური ენის, რომანულ-ბასკური ენობრივი კავშირების შესახებ. ბასკურ ენაში ცოდნის გასაღრმავებლად [[1887]] წელს ოთხი თვით იმოგზაურა [[საფრანგეთი]]ს სამხრეთ ნაწილში, ესპანეთის საზღვართან მდებარე [[ატლანტური პირენეები|ატლანტიკური პირენეი]]ს სოფელ სარაში. იგი სიცოცხლის ბოლომდე იკვლევდა ბასკურ ენას, ბასკურის შესახებ მას 100-ზე მეტი პუბლიკაცია აქვს გამოქვეყნებული.

==== ქართველოლოგია ====
[[ბასკური ენა|ბასკური ენის]] კვლევამ, პროფესორი შუახარდტი [[იბერიულ-კავკასიური ენები|იბერიულ-კავკასიურ ენებანდე]] მიიყვანა. საფუძვლიანად შეისწავლა ძველი და ახალი [[ქართული ენა|ქართული]]. მან პირველმა მიუთითა ზოგ ისეთ ენობრივ მოვლენაზე, რომელიც იმ დროის ქართველი სპეციალისტებისთვისაც კი უცნობი იყო. მაგალითად: [[აბრუპტივი|აბრუპტივების]] თავისებურება ქართულში, მახვილის ბრუნება, მოქმედებითი ბრუნვის ''-ივ'' ნიშნიანი ვარიანტი, მოთხრობითი ბრუნვისა და გარდამავალი ზმნის რაობა, დიალექტებში ''-ყე'' ნაწილაკის გამოყენება ირიბი ობიექტის მრავლობითობის აღსანიშავად და სხვ. შუახარდტი ხაზგასმით მიუთითებდა ქართულის, როგორც მთავარი ენის, შესწავლის მნიშვნელობას, ერთი მხრივ, [[ქართველური ენები|ქართველურ ენათა]] კვლევის, მეორე მხრივ, ჩრდილოკავკასიურ ენებსა და ბასკურთან ნათესაობის დადგენის თვალსაზრისით. ბასკური და ქართული ზმნების ანალიზის საფუძველზე იგი არ გამორიცხავდა ამ ენათა მსგავსება-ნათესაობას.

ჰუგო შუახარდტი იყო პრაქტიკოსი მასწავლებელიც. მისი მოღვაწეობის პერიოდში გრაცის უნივერსიტეტში ფართოდ გაიშალა მრავალმხრივი [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგიური]] საქმიანობა, ჩამოყალიბდა ქართული ენის შემსწავლელი სტუდენტების ჯგუფი, რომელსაც თვითონ ასწავლიდა. ქართული ენის შესახებ მისი გამოკვლევებიდან აღსანიშნავია [[1895]] წელს ვენაში გამოცემული ორი ნაშრომი: „ქართული ენის შესახებ“ (რომელიც მიუძღვნა [[პეტრე მელიქიშვილი|პეტრე მელიქიშვილს]]) და „გარდამავალი ზმნის პასიური ხასიათის შესახებ კავკასიურ ენებში“. ასევე, „ქართული ენათმეცნიერება“. I, II ([[1896]]), III ([[1897]]), „ცნობები ქართული ხელნაწერის შესახებ“ ([[1927]]) და სხვ. მსოფლიო ლინგვისტიკაში მანვე გაუკაფა გზა ტერმინს ”[[ქართველური ენები]]&quot;.

შუჰარდტს მუდმივი კონტატი ჰქონდა, საქართველოში და უცხოეთში მცოხოვრებ ქართველ მეცნიერებთან, სტუდენტებთან, ევროპელ ქართველოლოგებთან. განსაკუთრებით ახლო ურთიერთობა ჰქონდა [[პეტრე მელიქიშვილი|პეტრე მელიქიშვილთან]], [[ილია ჭავჭავაძე]]სთან, [[ნოე ჟორდანია]]სთან [[ალექსანდრე ხახანაშვილი|ალექსანდრე ხახანაშვილთან]], [[მოსე ჯანაშვილი|მოსე ჯანაშვილთან]], [[ფილიპე გოგიჩაიშვილი|ფილიპე გოგიჩაიშვილთან]], [[აკაკი შანიძე]]სთან, [[არტურ ლაისტი|არტურ ლაისტთა]]ნ და ა.შ. იგი ილია ჭავჭავაძეს ხშირად სთხოვდა მისთვის გაეგზავნა წიგნები, „[[ივერია (გაზეთი)|ივერიის]]“ ნომრები, რომლებშიც მოთავსებული იყო წერილები ქართველი ხალხის ცხოვრების, ეთნოგრაფიისა და ქართული ენათმეცნიერების შესახებ. 

[[1895]] წლის [[11 ივნისი|11 ივნისს]] ჰუგო შუხარდტი [[ილია ჭავჭავაძე]]ს სწერდა:&lt;ref&gt;გოზალიშვილი შ., ილია ჭავჭავაძე და ქართული კულტურის საზღვარგარეთელი მეგობრები. – თბ., 1973. – გვ. 35-36.&lt;/ref&gt;

{{ციტირება|იქნებ სიკეთე მყოთ და მაცნობოთ, შესაძლოა თუ არა იშოვოთ ჩემთვის „[[ივერია (გაზეთი)|ივერიის]]“ იმ ნომრისა (1884 – 1885... -ის ?), რომელშიც მოთავსებულია ბ. [[დავით ჩუბინაშვილი|ჩუბინაშვილის]] წერილი: „ეთნოგრაფიული განხილვა ძველთა და ახალთა კაპადოკიის ან ჭანეთის მკვიდრთა მოსახლეთა.“

ამავე დროს ძალიან მსურს ვიცოდე, თუ არის ამ ჟურნალში სხვა წერილები, რომელნიც ქართულ ენათმეცნიერებას ეხებიან.

გთხოვთ მაპატიოთ შეწუხებისთვის. მე ძალიან დაინტერესებული ვარ ქართული ენით. „ეხლა დავიწყებ კითხვასა თქვენს წერილისა: „ვლადიკავკასიდამ ტფილისამდე“, მაგრამ ძალიან ძნელია ჩემთვის. თქვენი აღმატებულების პატივისმცემელი“ (ბრჭყალებში ჩასმული წინადადებები დედანში ქართულად არის დაწერილი).}}

[[მოსე ჯანაშვილი]]ს პირად აქრივში ინახება ჰუგო შუხარტის წერილები. ერთ-ერთ მადგანში ჰუგო იწერება:&lt;ref&gt;[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/3684 ჰუგო შუხარდტის წერილები მოსე ჯანაშვილისადმი // საუნჯე : მსოფლიო ლიტერატურის ორთვიური ალმანახი. – თბ., 1975. N 5 – გვ. 206-209.]&lt;/ref&gt;
{{ციტირება|დიდ მადლობას მოგახსენებთ [[შოთა რუსთაველი]]სა და [[ფარსადან გორგიჯანიძე|ფარსადან გოგრიჯანიძის]] თარგმანების გამოგზავნისთვის. ამ თარგმანებს უდიდესი გულისყურით წავიკითხავ...}}

[[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] გამგეობა ილია ჭავჭავაძის მეთაურობით და ქართველი მეცნიერები წლების განმავლობაში სისტემატურად უგზავნიდნენ შუხარდტს საჭირო ლიტერატურას. 

[[ფაილი:ხანმეტი ლექციონარი (VII ს). 215655286 352354546520909 7776355613513965779 n.jpg|300px|მინი|ხანმეტი ლექციონარი (VII ს)]]
შუხარდტს დიდი წვლილი მიუძვის ძველი ქართული ხელნაწერების დაცვა-გადარჩენისა და შესწავლის საქმეში. მან ქართულ კულტურას შემოუნახა რამდენიმე ძველი ქართული ხელნაწერი, მათ შორის [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნის „[[ხანმეტი ლექციონარი]]“.

[[XIX საუკუნე|XIX]] საუკუნის დასასრულს სირია-პალესტინიდან გაჰქონდათ უძველესი ხელნაწერები ევროპასა და ამერიკაში. სწორედ ამ გზით მოხვდა „ხანმეტი ლექციონარი“ ოთხ სხვა ქარულ ხელნაწერთან ერთად ავსტრიაში, რომელიც შუხარდტს შეუძენია [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნის მიწურულს ვინმე ავსტრიელი მხატვარისგან. როგორც ირკვევა, მხატვარს ხელთ ჩაუვარდა სინას მთის ხუთი ქართული ხელნაწერი, ისინი ვენაში ჩამოიტანა და შესაძენად შესთავაზა ვენის სასახლის ბიბლიოთეკის დირექტორ ფონ ცაისბერგს, მაგრამ მან, ხელნაწერთა საეჭვო წარმომავლობის გამო, უარი თქვა მათ შეძენაზე. ამის შემდეგ ისინი შუხარდტს შეუძენია.&lt;ref&gt;შანიძე ა., ქართული ხელნაწერები გრაცში // ტფილისის უნივერსიტეტის მოამბე, IX. –  ტფ., 1929. –  გვ. 310-311.&lt;/ref&gt; მან ხანმეტი ტექსტის შესწავლა იმ დროს დაიწყო, როცა ქართველმა მეცნიერებმა საერთოდ არაფერი იცოდნენ [[ხანმეტობა|ხანმეტობის]] შესახებ. შუხარდტმა დაწერა ნაშრომი „ცნობები ქართული ხელნაწერების შესახებ“, თუმცა მაშინვე არ გამოუქვეყნებია. მან ნაშრომი გარდაცვალებამდე ცოტა ხნით ადრე გაუგზავნა [[აკაკი შანიძე]]ს, რომელმაც იგი გამოსცა [[1928]] წელს ([https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1273671~S1*geo ტფილისის უნივერსიტეტის მოამბე, ტ. VIII], გვ. 347-376). აკაკი შანიძემ მაღალი შეფასება მისცა აღნიშნულ ნაშრომს და შუხარდტის სახელს დაუკავშირა ხანმეტი ძეგლების შესწავლის წამოწყება.

=== ცხოვრების ბოლო წლები ===
[[1900]] წელს შუხარდტმა დატოვა რომანული ენების კათედრის გამგის თანამდებობა. საცხოვრებლად დარჩა [[გრაცი|გრაცში]], აიშენა ვილა და დედის საპატივსაცემოდ დაარქვა „მალვინას ვილა“. ცხოვრების ბოლო წლებში ჩამოშორდა რომანულ ფილოლოგიას, მეტწილად დაკავებული იყო ბასკური და ქართველური ენების კვლევით. დიდი სურვილის მიუხედავად, შუხარდტმა ვერ შეძლო საქართველოში ჩამოსვლა. ოჯახი არ შეუქმნია. [[1926]] წლის სექტემბრიდან ლოგინად ჩავარდა. გარდაიცვალა [[1927]] წლის [[21 აპრილი|21 აპრილს]]. ანდერძის თანახმად, მას კრემაცია გაუკეთეს და ფერფლი გრაცში საკუთარი ვილის კედელში ჩაატანეს. შუხარდტმა გრაცის უნივერსიტეტს უანდერძა პირადი ბიბლიოთეკა, რომელიც 20 000 წიგნს ითვლის, ხოლო  ვილა – მის სიცოხცლეშივე დაარსებულ „მალვინას ფონდს“.

==ლიტერატურა==
*გოზალიშვილი შ., ილია ჭავჭავაძე და ქართული კულტურის საზღვარგარეთელი მეგობრები. – თბ., 1973. – გვ. 34-51.
*თოფურია გ., იბერიულ-კავკასიურ ენათა ლინგვისტური ბიბლიოგრაფია. – თბ., 2014. – გვ. 622, 704.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/437629 იმნაიშვილი ვ., არდავიწყება მოყვრისა... : (ქართველ მეცნიერთა და საზოგადო მოღვაწეთა ეპისტოლური მემკვიდრეობიდან). – თბ., 2006.] – გვ. 3-41.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის. – თბ., 2012.] – გვ. 46-54.
*ფეიქრიშვილი ჟ., ქართველოლოგიის შესავალი.  – თბ., 2015. – გვ. 204-206.
*ფუტკარაძე ქ., საზღვარგარეთის ქართველოლოგიური კერები და ემიგრანტი ქართველი მკვლევრები აკადემიური ცოდნის გაცვლის კონტექსტში // [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/303076 არხეიონი = Archeion / აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის საქვეუწყებო დაწესებულება-საარქივო სამმართველო. N XVII.  – თბ., 2018.]  – გვ. 3-17. 
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/436653 ქართული ენა: ენციკლოპედია. – თბ. 2008.] – გვ.549-550.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/315597 ქართული ენის ისტორია / აკაკი წერეთლის სახ. უნ-ტი ; ტ. ფუტკარაძის საერთო რედ. – ქუთაისი , 2006.] – გვ. 121-122.
*შანიძე ა., ქართული ხელნაწერები გრაცში // ტფილისის უნივერსიტეტის მოამბე, IX. –  ტფ., 1929. –  გვ. 309-353.
*შანიძე ა., ჰუგო შუხარდტი : 1842 - 1927 // [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/329650 კომუნისტი. – თბ., 1927. – 8 მაისი, N102.] – გვ.5.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://gams.uni-graz.at/context:hsa Hugo Schuchardt  Archive]
*[https://blacksearegion.eu/schuchardtandgeorgia/ ჰუგო შუხარდტი და საქართველო. სასტენდო მოხსენება ონლაინ-გამოფენაზე. პროექტის KEAC-BSR საიტზე. 2019 ივლისის ვერსია.]
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000002}}
*{{nplg ბიოგრაფია|00018208}}
*[http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98#Graz_Geo._2058.2F4._.E1.83.98.E1.83.90.E1.83.99.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9F.E1.83.90.E1.83.9B.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.AC.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.95.E1.83.90._.E1.83.98.E1.83.90.E1.83.99.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9E.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.A8.E1.83.94.E1.83.AC.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.A3.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A2.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.92.E1.83.98.E1.83.90. გრაცის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში დაცული ქართული ხელნაწერები]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:შუხარდტი ჰუგო}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1842]]
[[კატეგორია:დაბადებული 4 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1927]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 21 აპრილი]]
[[კატეგორია:გერმანელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>mi3tv8xgvpsh83guwuv20aq7401be5s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808590</id>
      <parentid>4808569</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T22:12:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <comment>{{authority control}}</comment>
      <origin>4808590</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="28065" sha1="hevd1prixwt11v15qywfvup7xjfuwcm" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ჰუგო ერნსტ მარიო შუხარდტი''' ([[გერმანული ენა|გერმ.]] Hugo Ernst Mario Schuchardt; დ. [[გოთა]], [[გერმანია]], [[4 თებერვალი]], [[1842]] — გ. [[გრაცი]], [[21 აპრილი]], [[1927]]) — გერმანელ-ავსტრიელი ენათმეცნიერი, გრაცის უნივერსიტეტის პროფესორი. მუშაობდა ზოგადი ენათმეცნიერებისა და [[რომანული ენები|რომანული]] ფილოლოგიის პრობლემებზე, იკვლევდა [[ბასკური ენა|ბასკურ]], [[იბერიულ-კავკასიური ენები|კავკასიურ]], [[სემიტურ-ქამიტური ენები|სემიტურ-ქამიტურ]] და სხვა ენებს.

== ბიოგრაფია ==

=== ადრეული ცხოვრება და განათლება ===
ჰუგო შუხარდტი დაიბადა გერმანიის ქალაქ გოთაში. იზრდებოდა არისტოკრატიულ ოჯახში. მამა, ერნს იულიუს შუხარდტი, იყო ჰერცოგის ნოტარიუსი და იუსტიციის მრჩეველი. დედა – მალვინა ფონ ბრიდელ-ბრიდერი – შვეიცარიელი ფრანგი, რომლის მშობლებიც სასახლესთან დაახლოებულ წრეს ეკუთვნოდნენ.

ჰუგო შუხარდტი ბავშვობიდანვე გამოირჩეოდა უცხო ენების ადვილად ათვისების უნარით. სამი წლისამ დაიწყო ფრანგულის სწავლა, ამავდროულად იწაფებოდა გერმანულის კითხვაში. შვიდი წლის ასაკიდან კერძო მასწავლებელთან სწავლობდა ლათინურსა და ბერძნულს, დაინტერესებული იყო ებრაული და არაბული ენების შესწავლით.

მამამისის ზეგავლენით, [[1859]] წელს სამართლის სწავლა დაიწყო [[იენის უნივერსიტეტი|იენაში]], თუმცა მომდევნო წელსვე გადავიდა ფილოლოგიურ ფაკულტეტზე. [[1861]] წელს სწავლა გააგრძელა [[ბონის უნივერსიტეტი|ბონის უნივერსიტეტში]] კლასიკური ფილოლოგიისა და ხელოვნების ისტორიის განხრით. [[1864]] წელს ამავე უნივერსიტეტში დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე „ვულგარული (ხალხური) ლათინურის ვოკალიზმი“.

=== სამეცნიერო მოღვაწეობა ===
ჰუგო შუხარდტი [[1870]] წლიდან კითხულობდა ლექციებს [[ლაიფციგის უნივერსიტეტი|ლაიფციგის უნივერსიტეტში]]. [[1873]] წელს გახდა [[რომანული ენები|რომანული]] ფილოლოგიის პროფესორი ჰალეს უნივერსიტეტებში. [[1876]] წელს მიიწვიეს [[ავსტრია]]ში, [[გრაცის უნივერსიტეტი|გრაცის უნივერსიტეტში]], სადაც [[1900]] წლამდე ეკავა რომანული ფილოლოგიის კათედრის გამგის თანამდებობა. მას შემოთავაზებები ჰქონდა ბუდაპეშტისა და ლაიფციგის უნივერსიტეტებიდან, თუმცა გრაცში დარჩენა ამჯობინა. იგი სიცოცხლის ბოლომდე ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა ავსტრიაში.

[[რომანული ენები]]ს გარდა იგი იკვლევდა [[კელტური ენები|კელტურ]], [[ბასკური ენა|ბასკურ]], [[კრეოლური ენა|კრეოლურ]] და სხვა ენებს. ლინგვისატური მასალების შესაგროვებლად მოგზაურობდა [[უელსი|უელსში]] (1875), [[ესპანეთი|ესპანეთსა]] (1879) და [[იტალია]]ში. 80-იანი წლების ბოლოდან იწყებს [[ბასკური ენა|ბასკური ენის]] აქტიურ კვლევას. [[1887]] წლიდან აქვეყნებს პუბლიკაციებს ბასკური ენის, რომანულ-ბასკური ენობრივი კავშირების შესახებ. ბასკურ ენაში ცოდნის გასაღრმავებლად [[1887]] წელს ოთხი თვით იმოგზაურა [[საფრანგეთი]]ს სამხრეთ ნაწილში, ესპანეთის საზღვართან მდებარე [[ატლანტური პირენეები|ატლანტიკური პირენეი]]ს სოფელ სარაში. იგი სიცოცხლის ბოლომდე იკვლევდა ბასკურ ენას, ბასკურის შესახებ მას 100-ზე მეტი პუბლიკაცია აქვს გამოქვეყნებული.

==== ქართველოლოგია ====
[[ბასკური ენა|ბასკური ენის]] კვლევამ, პროფესორი შუახარდტი [[იბერიულ-კავკასიური ენები|იბერიულ-კავკასიურ ენებანდე]] მიიყვანა. საფუძვლიანად შეისწავლა ძველი და ახალი [[ქართული ენა|ქართული]]. მან პირველმა მიუთითა ზოგ ისეთ ენობრივ მოვლენაზე, რომელიც იმ დროის ქართველი სპეციალისტებისთვისაც კი უცნობი იყო. მაგალითად: [[აბრუპტივი|აბრუპტივების]] თავისებურება ქართულში, მახვილის ბრუნება, მოქმედებითი ბრუნვის ''-ივ'' ნიშნიანი ვარიანტი, მოთხრობითი ბრუნვისა და გარდამავალი ზმნის რაობა, დიალექტებში ''-ყე'' ნაწილაკის გამოყენება ირიბი ობიექტის მრავლობითობის აღსანიშავად და სხვ. შუახარდტი ხაზგასმით მიუთითებდა ქართულის, როგორც მთავარი ენის, შესწავლის მნიშვნელობას, ერთი მხრივ, [[ქართველური ენები|ქართველურ ენათა]] კვლევის, მეორე მხრივ, ჩრდილოკავკასიურ ენებსა და ბასკურთან ნათესაობის დადგენის თვალსაზრისით. ბასკური და ქართული ზმნების ანალიზის საფუძველზე იგი არ გამორიცხავდა ამ ენათა მსგავსება-ნათესაობას.

ჰუგო შუახარდტი იყო პრაქტიკოსი მასწავლებელიც. მისი მოღვაწეობის პერიოდში გრაცის უნივერსიტეტში ფართოდ გაიშალა მრავალმხრივი [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგიური]] საქმიანობა, ჩამოყალიბდა ქართული ენის შემსწავლელი სტუდენტების ჯგუფი, რომელსაც თვითონ ასწავლიდა. ქართული ენის შესახებ მისი გამოკვლევებიდან აღსანიშნავია [[1895]] წელს ვენაში გამოცემული ორი ნაშრომი: „ქართული ენის შესახებ“ (რომელიც მიუძღვნა [[პეტრე მელიქიშვილი|პეტრე მელიქიშვილს]]) და „გარდამავალი ზმნის პასიური ხასიათის შესახებ კავკასიურ ენებში“. ასევე, „ქართული ენათმეცნიერება“. I, II ([[1896]]), III ([[1897]]), „ცნობები ქართული ხელნაწერის შესახებ“ ([[1927]]) და სხვ. მსოფლიო ლინგვისტიკაში მანვე გაუკაფა გზა ტერმინს ”[[ქართველური ენები]]&quot;.

შუჰარდტს მუდმივი კონტატი ჰქონდა, საქართველოში და უცხოეთში მცოხოვრებ ქართველ მეცნიერებთან, სტუდენტებთან, ევროპელ ქართველოლოგებთან. განსაკუთრებით ახლო ურთიერთობა ჰქონდა [[პეტრე მელიქიშვილი|პეტრე მელიქიშვილთან]], [[ილია ჭავჭავაძე]]სთან, [[ნოე ჟორდანია]]სთან [[ალექსანდრე ხახანაშვილი|ალექსანდრე ხახანაშვილთან]], [[მოსე ჯანაშვილი|მოსე ჯანაშვილთან]], [[ფილიპე გოგიჩაიშვილი|ფილიპე გოგიჩაიშვილთან]], [[აკაკი შანიძე]]სთან, [[არტურ ლაისტი|არტურ ლაისტთა]]ნ და ა.შ. იგი ილია ჭავჭავაძეს ხშირად სთხოვდა მისთვის გაეგზავნა წიგნები, „[[ივერია (გაზეთი)|ივერიის]]“ ნომრები, რომლებშიც მოთავსებული იყო წერილები ქართველი ხალხის ცხოვრების, ეთნოგრაფიისა და ქართული ენათმეცნიერების შესახებ. 

[[1895]] წლის [[11 ივნისი|11 ივნისს]] ჰუგო შუხარდტი [[ილია ჭავჭავაძე]]ს სწერდა:&lt;ref&gt;გოზალიშვილი შ., ილია ჭავჭავაძე და ქართული კულტურის საზღვარგარეთელი მეგობრები. – თბ., 1973. – გვ. 35-36.&lt;/ref&gt;

{{ციტირება|იქნებ სიკეთე მყოთ და მაცნობოთ, შესაძლოა თუ არა იშოვოთ ჩემთვის „[[ივერია (გაზეთი)|ივერიის]]“ იმ ნომრისა (1884 – 1885... -ის ?), რომელშიც მოთავსებულია ბ. [[დავით ჩუბინაშვილი|ჩუბინაშვილის]] წერილი: „ეთნოგრაფიული განხილვა ძველთა და ახალთა კაპადოკიის ან ჭანეთის მკვიდრთა მოსახლეთა.“

ამავე დროს ძალიან მსურს ვიცოდე, თუ არის ამ ჟურნალში სხვა წერილები, რომელნიც ქართულ ენათმეცნიერებას ეხებიან.

გთხოვთ მაპატიოთ შეწუხებისთვის. მე ძალიან დაინტერესებული ვარ ქართული ენით. „ეხლა დავიწყებ კითხვასა თქვენს წერილისა: „ვლადიკავკასიდამ ტფილისამდე“, მაგრამ ძალიან ძნელია ჩემთვის. თქვენი აღმატებულების პატივისმცემელი“ (ბრჭყალებში ჩასმული წინადადებები დედანში ქართულად არის დაწერილი).}}

[[მოსე ჯანაშვილი]]ს პირად აქრივში ინახება ჰუგო შუხარტის წერილები. ერთ-ერთ მადგანში ჰუგო იწერება:&lt;ref&gt;[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/3684 ჰუგო შუხარდტის წერილები მოსე ჯანაშვილისადმი // საუნჯე : მსოფლიო ლიტერატურის ორთვიური ალმანახი. – თბ., 1975. N 5 – გვ. 206-209.]&lt;/ref&gt;
{{ციტირება|დიდ მადლობას მოგახსენებთ [[შოთა რუსთაველი]]სა და [[ფარსადან გორგიჯანიძე|ფარსადან გოგრიჯანიძის]] თარგმანების გამოგზავნისთვის. ამ თარგმანებს უდიდესი გულისყურით წავიკითხავ...}}

[[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] გამგეობა ილია ჭავჭავაძის მეთაურობით და ქართველი მეცნიერები წლების განმავლობაში სისტემატურად უგზავნიდნენ შუხარდტს საჭირო ლიტერატურას. 

[[ფაილი:ხანმეტი ლექციონარი (VII ს). 215655286 352354546520909 7776355613513965779 n.jpg|300px|მინი|ხანმეტი ლექციონარი (VII ს)]]
შუხარდტს დიდი წვლილი მიუძვის ძველი ქართული ხელნაწერების დაცვა-გადარჩენისა და შესწავლის საქმეში. მან ქართულ კულტურას შემოუნახა რამდენიმე ძველი ქართული ხელნაწერი, მათ შორის [[VII საუკუნე|VII]] საუკუნის „[[ხანმეტი ლექციონარი]]“.

[[XIX საუკუნე|XIX]] საუკუნის დასასრულს სირია-პალესტინიდან გაჰქონდათ უძველესი ხელნაწერები ევროპასა და ამერიკაში. სწორედ ამ გზით მოხვდა „ხანმეტი ლექციონარი“ ოთხ სხვა ქარულ ხელნაწერთან ერთად ავსტრიაში, რომელიც შუხარდტს შეუძენია [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნის მიწურულს ვინმე ავსტრიელი მხატვარისგან. როგორც ირკვევა, მხატვარს ხელთ ჩაუვარდა სინას მთის ხუთი ქართული ხელნაწერი, ისინი ვენაში ჩამოიტანა და შესაძენად შესთავაზა ვენის სასახლის ბიბლიოთეკის დირექტორ ფონ ცაისბერგს, მაგრამ მან, ხელნაწერთა საეჭვო წარმომავლობის გამო, უარი თქვა მათ შეძენაზე. ამის შემდეგ ისინი შუხარდტს შეუძენია.&lt;ref&gt;შანიძე ა., ქართული ხელნაწერები გრაცში // ტფილისის უნივერსიტეტის მოამბე, IX. –  ტფ., 1929. –  გვ. 310-311.&lt;/ref&gt; მან ხანმეტი ტექსტის შესწავლა იმ დროს დაიწყო, როცა ქართველმა მეცნიერებმა საერთოდ არაფერი იცოდნენ [[ხანმეტობა|ხანმეტობის]] შესახებ. შუხარდტმა დაწერა ნაშრომი „ცნობები ქართული ხელნაწერების შესახებ“, თუმცა მაშინვე არ გამოუქვეყნებია. მან ნაშრომი გარდაცვალებამდე ცოტა ხნით ადრე გაუგზავნა [[აკაკი შანიძე]]ს, რომელმაც იგი გამოსცა [[1928]] წელს ([https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1273671~S1*geo ტფილისის უნივერსიტეტის მოამბე, ტ. VIII], გვ. 347-376). აკაკი შანიძემ მაღალი შეფასება მისცა აღნიშნულ ნაშრომს და შუხარდტის სახელს დაუკავშირა ხანმეტი ძეგლების შესწავლის წამოწყება.

=== ცხოვრების ბოლო წლები ===
[[1900]] წელს შუხარდტმა დატოვა რომანული ენების კათედრის გამგის თანამდებობა. საცხოვრებლად დარჩა [[გრაცი|გრაცში]], აიშენა ვილა და დედის საპატივსაცემოდ დაარქვა „მალვინას ვილა“. ცხოვრების ბოლო წლებში ჩამოშორდა რომანულ ფილოლოგიას, მეტწილად დაკავებული იყო ბასკური და ქართველური ენების კვლევით. დიდი სურვილის მიუხედავად, შუხარდტმა ვერ შეძლო საქართველოში ჩამოსვლა. ოჯახი არ შეუქმნია. [[1926]] წლის სექტემბრიდან ლოგინად ჩავარდა. გარდაიცვალა [[1927]] წლის [[21 აპრილი|21 აპრილს]]. ანდერძის თანახმად, მას კრემაცია გაუკეთეს და ფერფლი გრაცში საკუთარი ვილის კედელში ჩაატანეს. შუხარდტმა გრაცის უნივერსიტეტს უანდერძა პირადი ბიბლიოთეკა, რომელიც 20 000 წიგნს ითვლის, ხოლო  ვილა – მის სიცოხცლეშივე დაარსებულ „მალვინას ფონდს“.

==ლიტერატურა==
*გოზალიშვილი შ., ილია ჭავჭავაძე და ქართული კულტურის საზღვარგარეთელი მეგობრები. – თბ., 1973. – გვ. 34-51.
*თოფურია გ., იბერიულ-კავკასიურ ენათა ლინგვისტური ბიბლიოგრაფია. – თბ., 2014. – გვ. 622, 704.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/437629 იმნაიშვილი ვ., არდავიწყება მოყვრისა... : (ქართველ მეცნიერთა და საზოგადო მოღვაწეთა ეპისტოლური მემკვიდრეობიდან). – თბ., 2006.] – გვ. 3-41.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის. – თბ., 2012.] – გვ. 46-54.
*ფეიქრიშვილი ჟ., ქართველოლოგიის შესავალი.  – თბ., 2015. – გვ. 204-206.
*ფუტკარაძე ქ., საზღვარგარეთის ქართველოლოგიური კერები და ემიგრანტი ქართველი მკვლევრები აკადემიური ცოდნის გაცვლის კონტექსტში // [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/303076 არხეიონი = Archeion / აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის საქვეუწყებო დაწესებულება-საარქივო სამმართველო. N XVII.  – თბ., 2018.]  – გვ. 3-17. 
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/436653 ქართული ენა: ენციკლოპედია. – თბ. 2008.] – გვ.549-550.
*[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/315597 ქართული ენის ისტორია / აკაკი წერეთლის სახ. უნ-ტი ; ტ. ფუტკარაძის საერთო რედ. – ქუთაისი , 2006.] – გვ. 121-122.
*შანიძე ა., ქართული ხელნაწერები გრაცში // ტფილისის უნივერსიტეტის მოამბე, IX. –  ტფ., 1929. –  გვ. 309-353.
*შანიძე ა., ჰუგო შუხარდტი : 1842 - 1927 // [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/329650 კომუნისტი. – თბ., 1927. – 8 მაისი, N102.] – გვ.5.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://gams.uni-graz.at/context:hsa Hugo Schuchardt  Archive]
*[https://blacksearegion.eu/schuchardtandgeorgia/ ჰუგო შუხარდტი და საქართველო. სასტენდო მოხსენება ონლაინ-გამოფენაზე. პროექტის KEAC-BSR საიტზე. 2019 ივლისის ვერსია.]
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000002}}
*{{nplg ბიოგრაფია|00018208}}
*[http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/%E1%83%92%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98#Graz_Geo._2058.2F4._.E1.83.98.E1.83.90.E1.83.99.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9F.E1.83.90.E1.83.9B.E1.83.98.E1.83.A1.E1.83.AC.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.95.E1.83.90._.E1.83.98.E1.83.90.E1.83.99.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9E.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.A8.E1.83.94.E1.83.AC.E1.83.98.E1.83.A0.E1.83.A3.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.A2.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.92.E1.83.98.E1.83.90. გრაცის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში დაცული ქართული ხელნაწერები]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{authority control}}
{{DEFAULTSORT:შუხარდტი ჰუგო}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1842]]
[[კატეგორია:დაბადებული 4 თებერვალი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1927]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 21 აპრილი]]
[[კატეგორია:გერმანელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>hevd1prixwt11v15qywfvup7xjfuwcm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თომას ჰოიზერმანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>554768</id>
    <revision>
      <id>4808568</id>
      <parentid>4545696</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:47:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808568</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16788" sha1="haqfln125zixaxbpklfdktm1uihtzxe" xml:space="preserve">'''თომას ჰოიზერმანი''' ([[გერმანული ენა|გერმ.]] Thomas Häusermann; დ. [[31 მარტი]], [[1947]], [[ციურიხი]]) — [[შვეიცარიელები|შვეიცარიელი]] პედაგოგი, მუსიკოსი, მუსიკათმცოდნე, [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]].

== ბიოგრაფია ==
თომას ჰოიზერმანი დაიბადა [[1947]] წლის [[31 მარტი|31 მარტს]] [[ციურიხი|ციურიხში]], მათემატიკის მასწავლებლის, ალბერტ ჰოიზერმანისა და რენტგენოლოგის, მარგარეტ ჰონეგერის ოჯახში. სწავლობდა ციურიხის დაწყებით სკოლაში, ხოლო შემდეგ - ლიტერატურულ გიმნაზიაში, სადაც [[ლათინური ენა|ლათინური]], [[ფრანგული ენა|ფრანგული]] და [[ძველი ბერძნული ენა|ძველბერძნული]] ენები შეისწავლა. მოწაფეობის დროს ბევრს კითხულობდა. თუმცა, განსაკუთრებით მუსიკა იტაცებდა. სკოლის დამთავრების შემდეგ, თომასი მშობლებმა ორი თვით [[ინგლისი|ინგლისში]] გაგზავნეს [[ინგლისური ენა|ინგლისური ენის]] შესასწავლად. შინ დაბრუნებულმა გერმანისტიკის ფაკულტეტზე ჩააბარა. აქ იგი დაინტერესდა [[ოსიპ მანდელშტამი]]ს პოეზიით და გადაწყვიტა [[რუსული ენა|რუსული ენის]] შესწავლა.

თომას ჰოიზერმანი [[საქართველო]]ს პირველად [[1972]] წელს ესტუმრა [[სანქტ-პეტერბურგი|ლენინგრადიდან]], სადაც სტუდენტური გაცვლითი პროგრამით იმყოფებოდა. [[თბილისი|თბილისმა]] მასზე ძლიერი შთაბეჭდილება მოახდინა.

შვეიცარიაში დაბრუნების შემდეგ, თომასმა პედაგოგიური ინსტიტუტი დაამთავრა და ექვსი წლის განმავლობაში ციურიხში მასწავლებლად მუშაობდა. [[1980]] წელს მან პედაგოგიურ საქმიანობას თავი დაანება და მუსიკალურ განათლებას მოჰკიდა ხელი. მუშაობდა ფორტეპიანოს პედაგოგად, პარალელურად კი მონაწილეობდა კამერული მუსიკის კონცერტებში.

[[1991]] წელს თომას ჰოიზერმანი, შვეიცარიის მასწავლებელთა გაერთიანებასთან ერთად, უკვე მეორედ ესტუმრა საქართველოს. აქ მან პირველად მოისმინა [[ქართული ხალხური მუსიკა|ქართული ხალხური სიმღერა]] ანსამბლ „გეორგიკას“  შესრულებით. ქართულმა ფოლკლორულმა მუსიკამ მაშინვე მიიპყრო მუსიკათმცოდნის ყურადღება, რის გამოც მან ანსამბლის შვეიცარიაში ტურნეზე მიწვევა და ზოგადად შვეიცარიელი მსმენელისთვის ქართული მუსიკის გაცნობა გადაწყვიტა. თომასისა და შვეიცარიული ფირმის &quot;Face Music&quot; ერთობლივი ხელშეწყობით გამოიცა „გეორგიკას“ 6 ალბომი, ასევე - ანსამბლ „მზეთამზესა“ და საბავშვო გუნდ „პატარა გეორგიკას“ ალბომები. იგი ქართული ხალხური სიმღერის მეცნიერულად შესწავლის მიზნით, [[1994]]-[[1995]] წლებში ამჯერად უკვე ერთი წლით ესტუმრა საქართველოს. 

ქართული ხალხური მუსიკის გარდა, თომას ჰოიზერმანი დაინტერესდა ქართული მწერლობითაც. მან საკმაოდ კარგად შეისწავლა ქართული ენა. იგი იკვლევს შვეიცარიაში მცხოვრებ ქართველ ემიგრანტებს ([[გრიგოლ რობაქიძე]], [[ხარიტონ შავიშვილი]], [[კიტა ჩხენკელი]]), შვეიცარია-საქართველოს ურთიერთობებს. [[2013]] წელს მან [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს გამომცემლობისათვის მოიპოვა [[მიხეილ წერეთელი|მიხაკო წერეთლის]] [[შოთა რუსთაველი|რუსთაველის]] თარგმანის ტექსტი. იგი დაუახლოვდა ცნობილი ქართველი ფილოლოგის კიტა ჩხენკელის მოწაფეებს - [[ლეა ფლური|ლეა ფლურს]], [[რუთ ნოიკომი|რუთ ნოიკომსა]] და [[იოლანდა მარშევი|იოლანდა მარშევს]] და მათთან ერთად მეორედ გამოსცა უკვე რარიტეტად ქცეული გერმანულ-ქართული ლექსიკონის სამტომეული. 

თომას ჰოიზერმანი არის ერთ-ერთი პირველი უცხოელი მკვლევარი, რომელმაც საფუძვლიანად შესწავლა [[გრიგოლ რობაქიძე|გრიგოლ რობაქიძის]] შემოქმედება. ქართველი მწერლით მას შემდეგ დაინტერესდა, რაც [[ავთანდილ ჩხიკვიშვილი]] მას, როგორც  შვეიცარიის ქართული საზოგადოების წევრს, დაუკავშირდა და დახმარება სთხოვა გირგოლ რობაქიძის მემკვიდრეობის მოძიებაში. თომასი ქართულ ენაზე გაეცნო გრიგოლ რობაქიძის ნაწარმოებებს, განსაკუთრებით დრამებს, ქართულ და გერმანულენოვან სამეცნიერო ლიტერატურას მწერლის შემოქმედების შესახებ. [[2006]] წელს მან გამოსცა მონოგრაფია &quot;[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1376440~S1*geo Amor fati ბედისწერის სიყვარული = Liebe zum Schicksal]&quot;, რომელიც ეხება გრიგოლ რობაქიძის დრამებს, მათი სცენაზე დადგმის ისტორიას. წიგნის პრეზენტაცია [[საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა|საქართველოს ეროვნულ ბიბლიოთეკაში]] გაიმართა.&lt;ref&gt;[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/4754 თომას ჰოიზერმანი: შეხვედრა ეროვნულ ბიბლიოთეკაში // საჯარო ლექციები ეროვნულ ბიბლიოთეკაში.  - თბილისი, 2007.]&lt;/ref&gt;

თომას ჰოიზერმანის მონაწილეობით, [[2018]] წლის [[28 სექტემბერი|28 სექნტემბერს]] პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობის წევრის [[აკაკი ჩხენკელი]]სა და მისი ძმის, [[კიტა ჩხენკელი]]ს აქამდე დაკარგულად მიჩნეული უნიკალური არქივი თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტს გადაეცა.&lt;ref&gt;[https://www.tsu.ge/ka/events/3092 უნიკალური არქივი თსუ-ში]&lt;/ref&gt; 

აკაკი და კიტა ჩხენკელების არქივი წლების განმავლობაში შვეიცარიაში ინახებოდა. აკაკი ჩხენკელმა, თავისი მემკვიდრეობა უმცროს ძმას, კიტას უანდერძა, რომელიც იმ პერიოდში [[ციურიხის უნივერსიტეტი|ციურიხის უნივერსიტეტში]] მოღვაწეობდა. კიტა ჩხენკელმა კი, თავის მხრივ, ეს მემკვიდრეობა ციურიხის უნივერსიტეტის თანამშრომელს, [[ლეა ფლური]]ს დაუტოვა. ფლურის გარდაცვალების შემდეგ არქივი მარიანა და ტომას კრაერებისა და ტომას ჰოიზერმანის მფლობელობაში გადავიდა. მათი სურვილით კი არქივი საქართველოში დაბრუნდა.&lt;ref&gt;[https://old.tsu.ge/ge/mainnews/BnO6cpbwpagKlwqQ/?print=yes უნიკალური არქივი თსუ-ში]&lt;/ref&gt;

[[2000]] წლის [[23 აპრილი|23 აპრილს]] თომას ჰოიზერმანი [[სვეტიცხოველი|სვეტიცხოველში]] მართლმადიდებლად მოინათლა. 

[[2001]] წელს საქართველოს თავად-აზნაურთა და მათ თანამდგომთა საკრებულომ თომას ჰოიზერმანი საზოგადოების საპატიო წევრად აირჩია „ქართული ხალხური შემოქმედების კვლევისა და დასავლეთ ევროპაში მისი პოპულარიზაციისათვის, ქართული მწერლობის შესახებ გამოქვეყნებული წერილებისათვის“.

[[2013]] წელს საქართველოს პრეზიდენტის განკარგულებით, თომას ჰოიზერმანი დაჯილდოვდა ღირსების ორდენით და მიიღო საქართველოს მოქალაქეობა.

[[2015]] წლის [[25 დეკემბერი|25 დეკემბერს]] თომას ჰოიზერმანს მიენიჭება [[ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს საპატიო დოქტორის წოდება.&lt;ref&gt;[https://iliauni.edu.ge/ge/siaxleebi-8/gonisdziebebi-346/shveicarieli-qartvelologis-tomas-hoizermanis-sadjaro-leqcia-grigol-robaqidze-avangardizmisa-da-konservatizmis-midjnaze.page შვეიცარიელი ქართველოლოგის, თომას ჰოიზერმანის, საჯარო ლექცია]&lt;/ref&gt;

თომას ჰოიზერმანი აქტიურადაა ჩართული [[1988]] წელს შვეიცარიაში დაარსებულ საქართველოს მეგობართა გაერთიანების საქმიანობაში ([https://www.freunde-georgiens.ch/ueber-uns Vereinigung der Freunde Georgiens]). [[2013]]-[[2018]] წლებში იყო ამ ორგანიზაციის პრეზიდენტი. ორგანიზებას უწევს შვეიცარიელების მოგზაურობას საქართველოში. თომასი თანამშრომლობს თბილისის [[მეექვსე საავტორო სკოლა]]სთან. თბილისში ყოფნის დროს მას აქვს გერმანული ლიტერატურის გაკვეთილები უფროსკლასელებთან. ორგანიზებას უწევს მოსწავლეთა ჯგუფების შვეიცარიაში მოგზაურობას. თანამშრომლობს ქართულ სამეცნიერო წრეებთან, უნივერსიტეტებთან.

== ცალკეული ნაშრომები ==
*[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b4206794~S1*geo Musik aus Georgien (ქართული მუსიკა).  – Erka-Verlag Bruchsal, 1993.]
*[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b1376440~S1*geo Amor fati ბედისწერის სიყვარული = Liebe zum Schicksal. – თბილისი, 2006.]

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://iliauni.edu.ge/ge/iliauni/httphonorarydoctorsiliaunieduge/tomas-hoizermani თომას ჰოიზერმანი | ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი]
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000024}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ჰოიზერმანი თომას}}
[[კატეგორია:დაბადებული 31 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1947]]
[[კატეგორია:შვეიცარიელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:შვეიცარიელი მუსიკოსები]]
[[კატეგორია:შვეიცარიელი პედაგოგები]]</text>
      <sha1>haqfln125zixaxbpklfdktm1uihtzxe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ვინფრიდ ბოედერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>555266</id>
    <revision>
      <id>4808567</id>
      <parentid>4705700</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:47:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808567</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23183" sha1="26tzycan4rbehqs7wiy1rhqhnm72288" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ვინფრიდ ბოედერი''' ({{lang-de|Winfried Boeder}}; დ. [[2 აპრილი]], [[1937]], [[არვაილის რაიონი|არვაილერი]] — გ. [[24 დეკემბერი]], [[2023]]) — გერმანელი ენათმეცნიერი, ქართველოლოგი, ოლდენბურგის უნივერსიტეტის პროფესორი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება და კარიერა ===
ვინფრიდ ბოედერი დაიბადა [[1937]] წლის [[2 აპრილი|2 აპრილს]]. [[1947]] წელს დაამთავრა დაწყებითი სკოლა. [[1947]]-[[1956]] წლებში სწავლობდა ახალი ენების გიმნაზიაში, სადაც დაეუფლა [[ფრანგული ენა|ფრანგულ]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურ]] და [[ლათინური ენა|ლათინურ]] ენებს. [[ფრაიბურგის უნივერსიტეტი|ფრაიბურგისა]] და [[ჰამბურგის უნივერსიტეტი|ჰამბურგის]] უნივერსიტეტებში შეისწავლა შედარებითი ენათმეცნიერება, ბერძნული და ლათინური ფილოლოგია. ზოგადი ენათმეცნიერების, ინდოგერმანისტიკისა და ირანისტიკის უფრო სიღრმისეულად შესწავლის მიზნით [[1958]]-[[1959]] წლებში რამდენიმე თვით სასწავლებლად იმყოფებოდა [[ლიეჟი|ლიეჟსა]] და [[პარიზი|პარიზში]].

[[1961]] წელს დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია ფრაიბურგის უნივერსიტეტში თემაზე „საშუალო გვარი ჰომეროსის ენაში“ (Studien zum griechischen Medium). ამავე წლიდან ეკავა მკვლევარ-ასისტენტის პოზიცია ფრაიბურგისა და ჰამბურგის უნივერსიტეტებში. [[1967]] წელს მოიპოვა უმაღლესი აკადემიური კვალიფიკაცია ზოგადი და შედარებითი ენათმეცნიერების დარგში და გახდა ჰამბურგის უნივერსიტეტის პრივატ-დოცენტი.

[[1969]] წელს მუშაობა დაიწყო [[კილის უნივერსიტეტი|კილის უნივერსიტეტში]] ინდოგერმანული ენათმეცნიერების კათედრაზე პროფესორად. [[1973]] წელს გახდა ოლდენბურგის უნივერსიტეტის პროფესორი. [[2002]] წლამდე ასწავლიდა ინგლისურ ენას, მის ისტორიას, ზოგად ენათმეცნიერებას.

=== ქართველოლოგიური მოღვაწეობა ===
პრფესორი ვინფრიდ ბოედერი 60-იანი წლიდან იწყებს [[იბერიულ-კავკასიური ენები|კავკასიური]], განსაკუთრებით [[ქართველური ენები]]ს კვლევას. ჯერ კიდევ დისერტაციაზე მუშაობისას საშუალო გვარის საკითხთან დაკავშირებით გაეცნო გერმანელი ქართველოლოგის [[გერჰარდ დეეტერსი]]ს მონოგრაფიას - „ქართველური ზმნა“.&lt;ref&gt;ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის = Materials for the history of international kartvelian studies. წიგნი 3, ვინფრიდ ბოედერი. – თბილისი : უნივერსალი, – 2020. – გვ.31&lt;/ref&gt; [[ქართული ენა|ქართულმა ენამ]] ენათმეცნიერის ყურადღება მიიქცია და გადაწყვიტა მისი სიღრმისეულად შესწავლა. გაიარა ქართული ენის კურსები, რომელიც ტარდებოდა ჰამბურგის უნივერსიტეტის აღმოსავლეთმცოდნეობის ფაკულტეტზე. ენის კურს უძღვებოდა გერმანიაში მოღვაწე ქართველი ფილოლოგი [[ნიკოლოზ ჯანელიძე]], რომელიც [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომამდე]] [[გორის პედაგოგიური ინსტიტუტი|გორის პედაგოგიურ ინსტიტუტში]] სწავლობდა.&lt;ref name=&quot;ა&quot;&gt;ჭუმბურიძე თ., ვინფრიდ ბოედერი - 65 // ქართველოლოგი. – თბილისი, 2001. N 8. – გვ. 48.&lt;/ref&gt; ომში იგი ტყვედ ჩავარდა და გერმანიაში დამკვიდრდა, ასწავლიდა ქართულ ენას ჰამბურგისა და კილის უნივერსიტეტებში.&lt;ref&gt;[http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00000123/ ნიკოლოზ ჯანელიძე | ქართველები უცხოეთში ]&lt;/ref&gt;

ნიკოლოზ ჯანელიძის მეშვეობით ვინფრიდ ბოედერი დაუკავშირდა ენათმეცნიერ [[ალექსანდრე ღლონტი|ალექსანდრე ღლონტს]] და მისი რჩევით შეუდგა მუშაობას ქართული ზმნის ქცევაზე. სწორედ ამ თემას ეხება მისი პირველი ქართველოლოგიური შრომები: „სათავისო ქცევის შესახებ ქართველურ ზმნაში“ (Zur Subjektiven Version des georgischen Verbs)  ([[1968]]), და „ქართული ზმნის ქცევის შესახებ“ (Über die Versionen des georgischen Verbs) ([[1969]]).&lt;ref name=&quot;ა&quot; /&gt;

ვინფრიდ ბოედერი მთარგმნელობით საქმიანობასაც ეწეოდა. ალექსანდრე ღლონტის თხოვნით მან გერმანულად თარგმნა [[1965]] წელს მოსკოვში გამოცემული პროფესორ [[გიორგი კლიმოვი]]ს მონოგრაფია „კავკასიური ენები“ ([[1969]]).&lt;ref&gt;ღლონტი ა., მოძღვრები, მეგობრები, შეგირდები. – თბილისი, 1998. – გვ.127.&lt;/ref&gt; ხოლო [[1982]] წელს გამოაქვეყნა გერმანული თარგმანი [[თამაზ გამყრელიძე|თამაზ გამყრელიძისა]] და [[გივი მაჭავარიანი]]ს მონოგრაფიისა „სონანტთა სისტემა და აბლაუტი ქართველურ ენებში“.

[[1974]] წლის გაზაფხულზე ვინფრიდ ბოედერი პირველად ჩამოვიდა [[საქართველო]]ში და აქ სექტემბრამდე დარჩა. მისი მასწავლებლები იყვნენ ძველ ქართულში – [[ივანე იმნაიშვილი]], [[მეგრული ენა|მეგრულში]] – [[ტოგო გუდავა]], [[სვანური ენა|სვანურში]] – [[ალექსანდრე ონიანი]], კონსულტაციებს უწევდნენ [[აკაკი შანიძე]] და [[ალექსანდრე ღლონტი]]. 1974 წლიდან გერმანიის სამეცნიერო კავშირის დახმარებით საქართველოში ჩამოდიოდა ყოველ ორ წელიწადში ერთხელ სამეცნიერო მივლინებით.

70-იანი წლებიდან მოყოლებული იგი სისტემატურად აქვეყნებდა ნაშრომებს ძველი ქართულის, ქართული ენის დიალექტების, სვანურის, მეგრულის, ჩრდილოკავკასიურ ენათა საკითხების შესახებ. მან არაერთი ნაშრომი მიუძღვა ისტორიულ-შედარებითი სინტაქსის საკითხებს, იკვლევდა ქართული ანდაზების სტრუქტურას, ძველი ქართული ენის გრამატიკის საკითხებს, მიმართვის ფორმათა და სხვა სემანტიკური ჯგუფების ანალიზს, ატრიბუციას და სხვ. მისი ნაშრომები გამოქვეყნებულია როგორც ქართული სამეცნიერო ჟურნალებსა და კრებულებში, ისე გერმანიისა და ევროპის სხვა ქვეყნების ავტორიტეტულ სამეცნიერო ორგანოებში.

ნაშრომთა შორის თემის აქტუალობითა და კვლევის სიღრმით გამოირჩევა „ძველი ქართული ანბანის ანალიზი“ (1975), სადაც იგი ადგენს ქართული მრგვლოვანი ანბანის ასო-ნიშანთა შორის არსებულ გრაფიკულ მიმართებებს და განიხილავს მათ როგორც მარტივი ხაზისა და ნახევარწრეხაზის ერთ კვადრატულ უჯრედში მოთავსებულ კომბინაციას.&lt;ref&gt;ჭუმბურიძე თ., ვინფრიდ ბოედერი - 65 // ქართველოლოგი. – თბილისი, 2001. N 8. – გვ. 49.&lt;/ref&gt; მეცნიერი [[ქართული დამწერლობა|ქართული ანბანი]]ს ბერძნულისაგან  წარმომავლობის  თეორიას ემხრობოდა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://edutime.ge/?p=1422 |title=ქართული დამწერლობის წარმოშობის თეორიები |accessdate=2023-09-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231002041141/https://edutime.ge/?p=1422 |archivedate=2023-10-02 }}&lt;/ref&gt;

ვინფრიდ ბოედერს დიდი წვილი მიუღძვის გერმანიაში ქართველოლოგიური და კავკასიოლოგიური კვლევების პოპულარიზაციის საქმეში. [[1995]], [[1997]], [[1999]] და [[2001]] წლებში მისი ინიციატივით ოლდენბურგის უნივერსიტეტში ჩატარდა კავკასიის ენობრივი პრობლემებისადმი მიძღვნილი კონფერენციები. მსგავსი შეხვედრები ხელს უწყობდა გერმანელ და ქართველ კავკასიოლოგთა გაცნობასა და საქმიან ურთიერთობებს.

კონფერენციების ორგანიზების გარდა, აქტიურად თანამშრომლობდა პარიზში დაარსებულ ქართველოლოგიურ ჟურნალთან – „[[ბედი ქართლისა (ჟურნალი)|ბედი ქართლისა]]“. [[1980]]-[[1984]] წლებში ჟურნალის ფურცლებზე სისტემატურად იბეჭდებოდა მისი გამოკვლევები და რეცენზიები. აღსანიშნავია „ბედი ქართლისას“ 1983 წლის 41 ნომერში გამოქვეყნებული წერილი „ქართველი ბერები ათონის მთაზე და და ქართული სამწერლობო ენის ისტორია“ (Die georgischen Mönche auf dem Berge Athos und die Geschichte der georgischen Schriftsprache). ბოედერი იყო იენის ქართველოლოგიურ ჟურნალ – „Georgica = გეორგიკას“ – სამეცნიერო საბჭოს წევრი.&lt;ref&gt;ჭუმბურიძე თ., ვინფრიდ ბოედერი - 65 // ქართველოლოგი. – თბილისი, 2001. N 8. – გვ. 50.&lt;/ref&gt;

პროფესორი თანამშრომლობდა თბილისში გამომავალ ქართველოლოგიურ და კავკასიოლოგიურ ჟურნალებთან. იყო „[[იბერიულ-კავკასიური ენათმეცნიერების წელიწდეული]]ს“&lt;ref&gt;[https://www.aicl.ge/jurnalis-shesakheb/ ჟურნალის შესახებ]{{Dead link|date=აგვისტო 2024 |bot=InternetArchiveBot }}&lt;/ref&gt; სარედაქციო საბჭოს წევრი. ასევე იყო სხვა ჟურნალებისა და კრებულების (ენათმეცნიერების საკითხები, ქართველოლოგი, ქართველოლოგია, კადმოსი) სარედაქციო კოლეგიის საპატიო წევრი.&lt;ref&gt;ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის = Materials for the history of international kartvelian studies. წიგნი 3, ვინფრიდ ბოედერი. – თბილისი : უნივერსალი, – 2020. – გვ.60&lt;/ref&gt;

ვინფრიდ ბოედერი წლების განმავლობაში ქართულ ენას ასწავლიდა დაინტერესებულ სტუდენტებსა და მეცნიერებს.

=== პენსიაზე გასვლა ===
[[2002]] წელს გერმანელი ქართველოლოგი პენსიაზე გავიდა. ცხოვრობს ოლდენბურგში მეუღლესთან - დორის ბიულერთან - ერთად.&lt;ref&gt;ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის = Materials for the history of international kartvelian studies. წიგნი 3, ვინფრიდ ბოედერი. – თბილისი : უნივერსალი, – 2020. – გვ.30&lt;/ref&gt; იგი დღემდე თანამშრომლობს ქართველ მეცნიერებთან, აქვეყნებს ქართველოლოგიური ხასიათის სტატიებს სამეცნიერო ჟურნალებში.

ვინფრიდ ბოედერი დღეს მსოფლიოში აღიარებული ქართველოლოგია. ქართველი მეცნიერები მის ღვაწლს დიდად აფასებენ. 2002 წელს [[საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნულმა აკადემიამ]] ვინფრიდ ბოედერი აირჩია უცხოელ წევრად.

[[2009]] წელს ქართველოლოგიის დარგის განვითარებაში შეტანილი დიდი წვლილისთვის, სახელმწიფო უნივერსიტეტში ხანგრძლივი და ნაყოფიერი თანამშრომლობისთვის, ქართველი მეცნიერებისათვის გაწეული დახმარებისათვის ვინფრიდ ბოედერს მიენიჭა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორის წოდება.&lt;ref&gt;[https://www.tsu.ge/ka/foreign-relations/page/2052 თსუ-ს საპატიო დოქტორები]&lt;/ref&gt;

[[2012]] წელს ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში აღინიშნა მისი დაბადებიდან 75 წლის იუბილე, ხოლო [[2017]] წელს აირჩიეს საპატიო დოქტორად.&lt;ref&gt;[https://iliauni.edu.ge/ge/iliauni/httphonorarydoctorsiliaunieduge ილიაუნის საპატიო დოქტორები]&lt;/ref&gt;

[[2017]] წლის 3 აპრილს თსუ-ში ჰუმანიტარული ფაკულტეტის ქართული ენის სასწავლო-სამეცნიერო ინსტიტუტის ინიციატივით ჩატარდა ვინფრიდ ბოედერის დაბადებიდან 80 წლისთავისადმი მიძღვნილი საიუბილეო საღამო.&lt;ref&gt;[https://old.tsu.ge/data/image_db_innova/Winfried%20Boeder-80.pdf მოსაწვევი]&lt;/ref&gt;

==ლიტერატურა==
*[https://www.tsu.ge/ka/library/page/boeder-ge ვინფრიდ ბოედერი] // საპატიო დოქტორები = Honorary Doctors / თსუ 100, 1918-2018. – თბილისი, 2018.
*ფეიქრიშვილი ჟ., მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის = Materials for the history of international kartvelian studies. წიგნი 3, ვინფრიდ ბოედერი. – თბილისი : უნივერსალი, 2020.
*ღლონტი ა., ვინფრიდ ბოედერი // მოძღვრები, მეგობრები, შეგირდები. – თბილისი, 1998. – გვ.126-133.
*ჭუმბურიძე თ., ვინფრიდ ბოედერი - 65 // ქართველოლოგი. – თბილისი, 2001. N 8. – გვ. 48-62.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{nplg ბიოგრაფია|00014299}}
*[https://uol.de/en/winfried-boeder Professor emeritus Dr. Winfried Boeder]
* {{Nplg ქართველოლოგი|11}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{DEFAULTSORT:ბოედერი, ვინფრიდ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 2 აპრილი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1937]]
[[კატეგორია:გერმანელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორები]]
[[კატეგორია:საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის უცხოელი წევრები]]</text>
      <sha1>26tzycan4rbehqs7wiy1rhqhnm72288</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰაინალკა ბაბირაქი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>557285</id>
    <revision>
      <id>4808566</id>
      <parentid>4573322</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:46:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808566</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10595" sha1="0sf97jnixl5ztv8cry8u5tnaz20dyzq" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ჰაინალკა ბაბირაქი''' ([[უნგრული ენა|უნგრ]]. Hajnalka Babirák; დ. [[26 ნოემბერი]], [[1958]], [[ოროსლანი]]) — [[უნგრელები|უნგრელი]] ლიტერატურათმცოდნე, [[კავკასიოლოგია|კავკასიოლოგი]], [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგი]], მთარგმნელი, პოეტი.

== ბიოგრაფია ==
ჰაინალკა ბაბირაქი დაიბადა [[1958]] წლის [[26 ნოემბერი|26 ნოემბერს]] ქალაქ ოროსლანში. დაამთავრა ოროსლანის გიმნაზიის რუსული განყოფილება. შემდეგ ჩაირიცხა უნივერსიტეტში ფილოლოგიის ფაკულტეტის რუსულ-უნგრულ განყოფილებაზე.

ქალბატონი ბაბირაქი პირველად [[1985]] წელს ეწვია [[საქართველო]]ს რამდენიმე დღით. [[1990]] წელს იგი საქართველოს მწერალთა კავშირთან არსებული მხატვრული თარგმანისა და ლიტერატურული ურთიერთობების მთავარი სარედაქციო კოლეგიის მოწვევით [[თბილისი|თბილისში]] ჩამოვიდა და აქ ერთი თვე დაჰყო. გაეცნო ქართულ კულტურას და ლიტერატურას. შემდეგ უნგრეთის კულტურის სამინისტრომ [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]] მოავლინა ათთვიან სტაჟირებაზე, სადაც მან შეისწავლა [[ქართული ენა]] და ლიტერატურა. მალევე ჰაინალკამ დაიწყო ქართველი პოეტების თარგმნა [[უნგრული ენა|უნგრულ ენაზე]]. მას თარგმნილი აქვს [[გალაკტიონ ტაბიძე|გალაკტიონ ტაბიძის]], [[ტიციან ტაბიძე|ტიციან ტაბიძის]], [[გიორგი ლეონიძე|გიორგი ლეონიძის]], [[კონსტანტინე გამსახურდია]]ს, [[ირაკლი აბაშიძე|ირაკლი აბაშიძის]], [[მუხრან მაჭავარიანი]]ს და [[ანა კალანდაძე|ანა კალანდაძის]] ლექსები.

ჰაინალკა ბაბირაქის სადისერტაციო ნაშრომის თემაა „უნგრეთ-საქართველოს ლიტერატურული ურთიერთობები XX საუკუნეში“, რომელიც [[1992]] წელს დაიცვა ჯერ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, ხოლო მოგვიანებით – უნგრეთის მეცნიერებათა აკადემიაში. მისი კვლევის საგანია: საქართველო უნგრულ ლიტერატურაში; [[კავკასია]] უნგრულ ლიტერატურაში დასაწყისიდან დღემდე (პროზა, ლირიკა, პრესის სამეცნიერო ლიტერატურა); საქართველოსა და კავკასიის ისტორია, განსაკუთრებით [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნის მოვლენები; უნგრულ-ქართული ლიტერატურული ურთიერთობები; უნგრეთი ქართულ ლიტერატურაში; უნგრული დასახლების კვალი კავკასიაში – კავკასიურ და უცხოურ წყაროებზე დაყრდნობით. იგი აქტიურად აქვეყნებს უნგრულ პრესაში თარგმანებსა და წერილებს საქართველოს ისტორიის, ქართული კულტურისა და ლიტერატურის შესახებ. ქალბატონი ბაბირაქი უნგრეთის მეცნიერებათა აკადემიის წევრია.

[[1990]] წელს გამომცემლობა „[[მერანი (გამომცემლობა)|მერანმა]]“ გამოსცა ჰაინალკა ბაბირაქის ლექსების კრებული „ცხოვრებიდან ცხოვრებამდე“. კრებული თარგმნეს ქართველმა პოეტებმა: ვაჟა ხორნაულმა, ვახტანგ ხარჩილავამ და ბაღათურ არაბულმა. ლექსების ქართული პწკარედი მოამზადა მარინა ჩადუნელმა.

[[1997]] წელს [[ბუდაპეშტი|ბუდაპეშტში]] გამოიცა ჰაინალკა ბაბირაქის წიგნი „უნგრეთ-საქართველოს ლიტერატურული ურთიერთობები“ (Magyar-georgiai irodalmi kapcsolatok).

[[2013]] წელს ბუდაპეშტში უნგრულ ენაზე გამოიცა მისი მეორე წიგნი „საქართველო კავკასიაში“ (A kaukázusi Georgia). წიგნი ეხება საქართველოსა და უგრეთს შორის არსებულ კულტურულ, ლიტერატურულ, ისტორიულ და სამეცნიერო ურთიერთობებს.

[[2011]] წლის [[13 დეკემბერი|13 დეკემბერს]] უნგრეთში, საქართველოს საელჩოში, ცნობილი უნგრელი მხატვრის, [[ვეფხისტყაოსანი|ვეფხისტყაოსნის]] ილუსტრაციების ავტორის, [[მიხაი ზიჩი]]ს ხსოვნისადმი მიძღვნილ საღამოზე საქართველოს ელჩმა ზვიად ჭუმბურიძემ ჰაინალკა ბაბირაქს გადასცა საელჩოს მედალი – „საქართველოს მეგობარი“, საქართველო-უნგრეთს შორის მეგობრული ურთიერთობების განვითარებაში შეტანილი წვლილისთვის.

[[2019]] წლის მაისში თბილისში გამართულ ღონისძიებაზე – „დიასპორისა და საქართველოს უცხოელი მეგობრების მიღწევების აღიარება“ – საქართველოს ელჩმა უნგრეთში ზაალ გოგსაძემ ჰაინალკა ბაბირაქს გადასცა მედალი – „საქართველოს უცხოელი მეგობარი“, საზღვარგარეთ საქართველოს პოზიტიური იმიჯის პოპულარიზაციის საქმეში შეტანილი წვლილისთვის.

==ლიტერატურა==
*ბაბირაქი ჰ., ცხოვრებიდან ცხოვრებამდე. – თბილისი : მერანი, 1990.
*ბაბირაქი ჰ., უნგრულ-ქართული ლიტერატურული ურთიერთობანი // [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/303634 ლიტერატურული საქართველო. – თბილისი, 1990. – N29], – გვ. 11-12.
*ჰაინალკა ბაბირაქი // ლიტერატურული საქართველო. – თბილისი, 1988. – N17, – გვ. 15.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000054}}
*[https://mta.hu/koztestuleti_tagok?PersonId=10045 უნგრეთის მეცნიერებათა აკადემია]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ბაბირაქი ჰაინალკა}}
[[კატეგორია:დაბადებული 26 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1958]]
[[კატეგორია:უნგრელი ქართველოლოგები]]
[[კატეგორია:უნგრელი ლიტერატურათმცოდნეები]]
[[კატეგორია:უნგრელი პოეტები]]</text>
      <sha1>0sf97jnixl5ztv8cry8u5tnaz20dyzq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთექვსმეტე სესია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>558958</id>
    <revision>
      <id>4808653</id>
      <parentid>4602310</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:57:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808653</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6700" sha1="phlcjju6tcvi64il7d9gwi4h4b4gj8t" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სამიტი
| სახელი       = გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთექვსმეტე სესია
| სხვასახელი  = 
| ფოტო       = Abdulla Shahid April 2021.png
| ფოტოს სიგანე = 250პქ
| წარწერა = სესიის პრეზიდენტი, აბდულა შაჰიდი
| სხვასახელი =
| თარიღი   = {{start date|2023|09|14|df=y}} | მასპინძელი = {{დროშა|გაერო}}
| ადგილი   = გაეროს შტაბ-ბინა
| ქალაქი    = ნიუ-იორკი, ნიუ იორკის შტატი, აშშ
| მონაწილეები  = [[გაერთიანებული ერების წევრი სახელმწიფოები]]
| სახელმწიფოს მეთაური =
| თავმჯდომარე = 
| დოკუმენტები = 
| პრეზიდენტი  = აბდულა შაჰიდი
| დაფუძნდა = 
| დამფუძნებელი  =
| წინამორბედი     = [[გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთხუთმეტე სესია|75-ე]]
| მემკვიდრე   = [[გაეროს გენერალური ასამბლეის ორმოცდამეჩვიდმეტე სესია|77-ე]]
| საიტი     = 
| შენიშვნები = 
| compactnav  = yes
}}
'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთექვსმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც გაგრძელდა [[2021]] წლის 14 სექტემბრიდან [[2022]] წლის 13 სექტემბრამდე. გაეროს გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი აზია-წყნარი ოკეანის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზაცია ==
=== პრეზიდენტი ===
2021 წლის 7 ივნისს [[მალდიველები|მალდიველი]] [[პოლიტიკოსი]] და დიპლომატი და საგარეო საქმეთა მოქმედი მინისტრი [[აბდულა შაჰიდი]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტის თანამდებობაზე.&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.un.org/pga/75/pga76-election/#candidates |title=Election of the 76th President of the General Assembly |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=n.d. |website=United Nations General Assembly |publisher=United Nations |access-date=5 August 2021}}&lt;/ref&gt;

თავის განცხადებაში შაჰიდმა ჩამოაყალიბა სესიისთვის თავისი პრიორიტეტები. პრიორიტეტები გულისხმობდა უფრო ძლიერ და ეფექტურ გაერთიანებული ერების ორგანიზაციას, რომელიც შთააგონებდა ერთიანობასა და სოლიდარობას და, უპირველეს ყოვლისა, იმედს. მისი &quot;იმედის ხუთი სხივი&quot; მოიცავს COVID-19-ისგან , მდგრად აღდგენას, პლანეტის საჭიროებებზე რეაგირებას, ყველას უფლებების პატივისცემას და გაერთიანებული ერების გამოცოცხლებას. მან ასევე პირობა დადო, რომ მისი გუნდი იქნება გენდერულად დაბალანსებული, მრავალეროვნული და გეოგრაფიული მრავალფეროვანი. საბოლოოდ მან პირობა დადო, რომ დაიცავს გენერალური ასამბლეის პროცედურულ წესებს მისთვის, მისი გუნდისთვის და მთელი ასამბლეისთვის.  

===ვიცე-პრეზიდენტები===
გენერალურმა ასამბლეამ 78-ე სესიის ვიცე-პრეზიდენტებად შემდეგი ქვეყნები აირჩია:

გაეროს უსაფრთხოების საბჭოს 5 მუდმივი წევრი:

* {{flagcountry|China}}
* {{flagcountry|France}}
* {{flagcountry|Russia}}
* {{flagcountry|United Kingdom}}
* {{flagcountry|United States}}

ასევე შემდეგი სახელმწიფოები:&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://sdg.iisd.org/news/peace-prosperity-progress-and-sustainability-to-guide-unga-78-president/|title=Peace, Prosperity, Progress, and Sustainability to Guide UNGA 78 President|website=International Institute for Sustainable Development|date=7 June 2023|accessdate=5 September 2023}}&lt;/ref&gt;

* {{flagcountry|Bolivia}}
* {{flagcountry|Congo}}
* {{flagcountry|Estonia}}
* {{flagcountry|Gambia}}
* {{flagcountry|Iceland}}
* {{flagcountry|Iran}}
* {{flagcountry|Malaysia}}
* {{flagcountry|Morocco}}
* {{დროშა|ნიდერლანდები}}
* {{flagcountry|Senegal}}
* {{flagcountry|Singapore}}
* {{flagcountry|Sri Lanka}}
* {{flagcountry|Suriname}}
* {{flagcountry|Uganda}}
* {{flagcountry|Uzbekistan}}
* {{flagcountry|Zambia}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები|state=expanded}}

[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>phlcjju6tcvi64il7d9gwi4h4b4gj8t</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ფრანც კარლ ალტერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>560353</id>
    <revision>
      <id>4808565</id>
      <parentid>4636996</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:46:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808565</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10513" sha1="f8z6v0m5elq4tc9oxtfqnlses42vn8p" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''ფრანც კარლ ალტერი''' ([[გერმანული ენა|გერმ.]] Franz Karl Alter; დ. [[27 იანვარი]], [[1749]], ენგელსბერგი ― გ. [[29 მაისი]], [[1804]], [[ვენა]]) ― ავსტრიელი ენათმეცნიერი, აღმოსავლეთმცოდნე, ევროპული [[ქართველოლოგია|ქართველოლოგიის]] ერთ-ერთი ფუძემდებელი.

== ბიოგრაფია ==
ფრანც კარლ ალტერი დაიბადა [[სილეზია]]ში, ქალაქ ენგელსბერგში. დაამთავრა [[ოლომოუცი]]ს გიმნაზია [[ჩეხეთი|ჩეხეთში]], სადაც  სწავლობდა ეკლესიის ისტორიას, ბერძნულ და ებრაულ ენებს. შემდეგ დაიწყო პედაგოგიური მოღვაწეობა. [[1766]] წელს შეუერთდა [[იეზუიტთა ორდენი|იეზუიტების ორდენს]]. [[1773]] წელს ორდენის გაუქმების შემდეგ გადავიდა [[ვენა]]ში. მოგვიანებით გახდა ვენის ტერეზიანის სამხედრო აკადემიის ბერძნული ენის განყოფილების პროფესორი, ხოლო [[1777]]-[[1779]] წლებში ასწავლიდა წმინდა ანას გიმნაზიაში. [[1779]] წლიდან მუშაობდა [[ვენის უნივერსიტეტი]]ს ბიბლიოთეკის გამგედ და ამავე უნივერსიტეტში კითხულობდა ლექციებს დიპლომატიაში.

ალტერის შრომათა შორის აღსანიშნავია: ახალი აღთქმა (Novum Testamentum, 2 vols. Vienna, 1786-87) – გამოცემული ვენის ბერძნული ხელნაწერის მიხედვით, აგრეთვე [[ციცერონი]]ს, [[ლუკრეციუსი]]ს, [[ჰომეროსი]]ს, [[პლატონი]]ს, [[თუკიდიდე]]ს თხზულებანი. ალტერმა პირველად გამოაქვეყნა უკანასკნელი ბიზანტიელი ისტორიკოსის [[გიორგი ფრანძესი]]ს მატიანე, რომელიც მოიცავს [[1413]]-[[1477]] წლებს. ალტერს აქვს ბევრი გამოკვლევა აღმოსავლეთის ქვეყნების სხვადასხვა ენასა და დამწერლობაზე.

ალტერის ქართველოლოგიური კვევები იწყება მას შემდეგ, რაც იგი გაეცნო [[1743]] წელს [[მოსკოვი|მოსკოვში]] დაბეჭდილ ქართულ ბიბლიას და დაიწყო მისი ბერძნულ ტექსტებთან შედარება. [[ალექსანდრე ცაგარელი]] აღნიშნავს, რომ &quot;ალტერთან წარმოდგენილია ყველა დაწვრილებითი ცნობები ქართული ბიბლიის თარგმანზე&quot;. ამ გამოცემაზე მუშაობის შემდგომ ალტერმა [[1798]] წელს ვენაში გამოსცა ნაშრომი 
&quot;ქართული ლიტერატურის შესახებ&quot; (Über georgische Literatur), რომელიც უცხოეთში ქართული ენისა და ლიტერატურის საკითხების მეცნიერული კვლევის პირველ ცდას წარმოადგენს. მასში განხილულია ქართული სასულიერო მწერლობის ნიმუშები. ქართულ ბიბლიასთან შედარებულია ბერძნული, სომხური და რუსული ტექსტები. თუმცა, ავტორი არაფერს ამბობს ქართული საერო მწერლობის შესახებ.

წიგნში ცალკე ადგილი ეთმობა [[ქართული დამწერლობა|ქართული ანბანი]]ს წარმოშობას და თავისებურებას. ალტერი იძლევა [[მეგრული ენა|მეგრული]] და [[სვანური ენა|სვანური]] ენების ცალკეულ ნიმუშებს, თუმცა უშვებს შეცდომებს – [[ქართლური დიალექტი|ქართლურ დიალექტს]] უპირისპირებს [[ქართული ენა|ქართულ ენას]], ხოლო თვით ქართულ ლექსიკურ მასალას იძლევა ლათინური ტრანსკრიფციით.
ალტერს ნაშრომის ბოლოს დანართის სახით წარმოდგენილი აქვს ქართული ანბანის ცხრილი, რომელიც იყოფა საეკლესიო ანუ [[ნუსხური|ნუსხურ]] და [[მხედრული|მხედრულ]] ანუ საერო სახეობებად. მათ შორის მსგავსებისა და განსხვავების გამოსავლენად იყენებს მის ფონეტიკურ ეკვივალენტებსა და ლათინურ ტრანსლიტერაციას.

სპეციალისტების აზრით, მიუხედავათ ზოგიერთი შეცდომისა და ენათმეცნიერული უზუსტობებისა, ალტერის შრომა ქართულ ენაზე, მის დიალექტებსა და ლიტერატურაზე უცხოეთში მასალის შეგროვების, სისტემატიზაციისა და შესწავლის პირველი საინტერესო და საყურადღებო ცდაა. მასში თავმოყრილია ყველა ის ცნობა, რომელიც იმ პერიოდში ევროპაში მოიპოვებოდა ქართული ენისა და დამწერლობის შესახებ. ნაშრომი ფასეულია როგორც ისტორიოგრაფიისა და დამწერლობის კვლევისთვის, ასევე ლექსიკოგრაფიული და ქართველოლოგიური თვალსაზრისითაც.

==ლიტერატურა==
*რევიშვილი შ., გერმანულ-ქართული ეტიუდები. – თბილისი, 19177. – გვ. 145-147.
*რევიშვილი შ., ქართული ლიტერატურის გერმანელი მკვლევარები // [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/124186 ცისკარი. – თბილისი, 1969.  – N 5]. – გვ.142-150.
*ფეიქრიშვილი ჟ., ვაშაკიძე ი., [https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/16488 მასალები საზღვარგარეთული ქართველოლოგიის ისტორიისათვის]. – თბ., 2012. – გვ. 44-45.
*ჩაჩანიძე ი., ქართული ლინგვისტური ტენდენციები ფრანც კარლ ალტერის მემკვიდრეობაში // იბერიულ-კავკასიური ენათმეცნიერება. – თბილისი, 2019. – N 47. - გვ. 223-228.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000066}}
*[https://georgianencyclopedia.ge/form/20350 ალტერი | საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240109102535/https://georgianencyclopedia.ge/form/20350 |date=2024-01-09 }}
*[https://www.biblicalcyclopedia.com/A/alter-franz-carl.html Alter, Franz Carl | McClintock and Strong Biblical Cyclopedia]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ალტერი ფრანც კარლ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 27 იანვარი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1749]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1804]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ენათმეცნიერები]]
[[კატეგორია:ავსტრიელი ფილოლოგები]]</text>
      <sha1>f8z6v0m5elq4tc9oxtfqnlses42vn8p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კრისტობალ აკოსტა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>561325</id>
    <revision>
      <id>4808481</id>
      <parentid>4680549</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:24:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */</comment>
      <origin>4808481</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6380" sha1="6lybwyufewpinzq473ka1o80u6ouola" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}

'''კრისტობალ დაკოსტა''' ან '''კრისტობალ აკოსტა''' ({{lang-pt|Cristóbal Acosta, Christoval Acosta, Cristóvão da Costa}}, {{lang-la|Christophorus Acosta Africanus}}; დ. [[1515]] — გ. [[1594]]) — პორტუგალიელი ექიმი და ბუნების ისტორიკოსი. იგი ითვლება აღმოსავლეთის მცენარეების შემსწავლელებში, განსაკუთრებით მათი ფარმაკოლოგიაში გამოყენების პიონერად. იგი, აფთიაქარ ტომე პირესთან და ექიმ გარსია დე ორტასთან ერთად იყო ინდო-პორტუგალიური მედიცინის ერთ-ერთი პიონერი. მან 1578 წელს გამოსცა წიგნი აღმოსავლური სამკურნალო მცენარეების შესახებ, სახელწოდებით „Tractado de las drogas y medicinas de la Indias Orientales“.

==  ბიოგრაფია ==
[[File:Tratado-drogas-medicinas grande.jpg|მინი|მარცხნივ|მთავარი გვერდი 1578 წლის კრისტოვაო და კოსტას მიერ ესპანური გამოცემიდან Tractado de las drogas y medicinas de las Indias Orientales.]]
ითვლება, რომ კრისტობალ აკოსტა დაიბადა აფრიკაში, სავარაუდოდ ტანჟერში, სეუტაში ან პორტუგალიურ [[კაბო ვერდე]]ში, რადგან თავის ნაშრომში იგი აცხადებს, რომ აფრიკელია (Christophorus Acosta Africanus), მაგრამ მისი დაბადების ზუსტი ადგილი და თარიღი უცნობია. ის სავარაუდოდ სალამანკაში სწავლობდა და პირველად 1550 წელს აღმოსავლეთ ინდოეთში იმოგზაურა, როგორც ჯარისკაცმა. მან მონაწილეობა მიიღო ადგილობრივი მოსახლეობის წინააღმდეგ ზოგიერთ კამპანიაში, რომლის დროსაც იგი ტყვედ ჩავარდა. პორტუგალიაში დაბრუნების შემდეგ იგი შეუერთდა თავის ყოფილ კაპიტანს, ლუის დე ატაიდს, რომელიც დანიშნული იყო [[პორტუგალიის ინდოეთი]]ს მეფისნაცვლად. 1568 წელს ის დაბრუნდა გოაში, გარსია დე ორტას გარდაცვალებზე. იგი მსახურობდა მეფისნაცვლის პირად ექიმად და 1569 წელს დაინიშნა კოჩინის სამეფო საავადმყოფოს ექიმად, სადაც მას საშუალება ჰქონდა ემკურნალა კოჩინის მეფე. 1571 წლისთვის იგი აგროვებდა ბოტანიკურ ნიმუშებს ინდოეთის სხვადასხვა კუთხიდან. 1572 წელს ატაიდეს ვადის დასრულების შემდეგ ის [[პორტუგალია]]ში დაბრუნდა. 1576-1587 წლებში მსახურობდა ქირურგად და შემდეგ ექიმად ბურგოსში (ესპანეთი).

1578 წელს ბურგოსში მან გამოაქვეყნა ნაშრომი, „ტრაქტატი აღმოსავლეთ ინდოეთის წამლებისა და მედიკამენტების შესახებ“ (Tractado de las drogas y medicinas de las Indias orientales).

მისი სხვა საყურადღებო ნამუშევარი იყო „Tractado de la yerbas, plantas, frutas y animales“, რომელიც ამჟამად ითვლება დაკარგულად.

მეუღლის გარდაცვალების შემდეგ, აკოსტა განმარტოებულ ცხოვრებას ეწეოდა. იგი გარდაიცვალა ესპანეთში, უელვაში 1594 წელს.

მის პატივსაცემად [[მთვარე|მთვარის]] ხილულ მხარეზე მდებარე კრატერს დაარქვეს სახელი [[აკოსტა (მთვარის კრატერი)|აკოსტა]].
{{clear}}

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://bibdigital.rjb.csic.es/ing/Libro.php?Libro=4587 Tractado de las drogas, y medicinas de las Indias orientales (1578)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150108141429/http://bibdigital.rjb.csic.es/ing/Libro.php?Libro=4587 |date=2015-01-08 }}
*[https://books.google.com/books/ucm?vid=UCM5320767388 Tratado en loor de las mugeres]
*[https://books.google.com/books?id=ssbpQbQuc00C&amp;pg=PP1 Tratado en contra y pro de la vida solitaria] 
*[http://galileo.rice.edu/Catalog/NewFiles/acosta_cri.html Galileo Project]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ავტორიტეტული წყაროები}}

{{DEFAULTSORT:აკოსტა, კრისტობალ}}</text>
      <sha1>6lybwyufewpinzq473ka1o80u6ouola</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჟორჟ ბუიონი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>563520</id>
    <revision>
      <id>4808564</id>
      <parentid>4630162</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:46:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808564</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3608" sha1="mnnco88seicbwmfoa4zqndibacw9mt6" xml:space="preserve">'''ჟორჟ ბუიონი''' ({{lang-fr|Georges Bouillon}}) (დ. [[25 ივნისი]], [[1915]], ქ. [[ანჟე]], [[ბელგია]], — გ. [[22 მაისი]], [[2001]], ქ. ვირტონი, ბელგია) — [[ბელგიელები|ბელგიელი]] მწერალი, გამომცემელი.

დაამთავრა ლიეჟის უნივერსიტეტის ფილოსოფია–ლიტერატურის ფაკულტეტი ([[1937]]). [[II მსოფლიო ომი|II მსოფლიო ომის]] დროს მონაწილეობდა წინააღმდეგობის მოძრაობაში. სამწერლო ასპარზზე გამოვიდა XX საუკუნის 40–იანი წლებიდან. გამოქვეყნებული აქვს ლექსების და მოთხრობების კრებულები, მონოგრაფიები ხელოვნების საკითხებზე. იყო გამომცემლობის და ლიტერატურული ჟურნალის „ლა დრიადის“ დამფუძნებელი და რედაქტორი ([[1955]]-[[1987]]). 

დაინტერესებული იყო [[ქართული ლიტერატურა|ქართული ლიტერატურით]]. სამჯერ იყო [[საქართველო|საქართველოში]]. აღსანიშნავია მისი წიგნი „ოქროს საწმისის ქვეყანაში“, რომელიც გამოიცა [[1978]] წელს [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]] და ეძღვნება ქართული ლიტერატურის საკითხებს ძველი დროიდან თანამედროვეობამდე. სისტემატურად აქვეყნებდა წერილებს ქართველ მწერლებსა და მეცნიერებზე, რეცენზიებს.  

== ბიბლიოგრაფია ==
* Au pays de la Toison d'Or : la Géorgie, La Dryade, Vieux-Virton, 1978; coll. Variétés, n° 58.

== ლიტერატურა ==
* ბუაჩიძე გ., ოქროს საწმისის ქვეყანაში, «ლიტერატურული საქართველო», 1978, 7 ივლ.
* თურნავა ს., ქართული მწერლობის დიდი მეგობარი, «საუნჯე», 1987, № 2.
* {{ქე|1}}

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000040}}

{{DEFAULTSORT:ბუიონი, ჟორჟ}}

[[კატეგორია:დაბადებული 25 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1915]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 22 მაისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2001]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის ბელგიელი მწერლები]]
[[კატეგორია:ბელგიელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>mnnco88seicbwmfoa4zqndibacw9mt6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ეუგენია ანდერსონი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>563571</id>
    <revision>
      <id>4808383</id>
      <parentid>4630497</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:33:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808383</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10782" sha1="e3kt5hyod2owtpbcrc08enaxoy3raxt" xml:space="preserve"> 

'''ეუგენია ანდერსონი''' (დ. 26 მაისი, 1909 – გ. 31 მარტი, 1997) - ცნობილი როგორც '''ჰელენ ეუგენია მურ ანდერსონი''', [[ამერიკის შეერთებული შტატები|შეერთებული შტატების]] დიპლომატი. აშშ-ს ისტორიაში პირველი ქალი იყო, რომელიც ელჩის დონეზე მისიის უფროსად დაინიშნა.&lt;ref name=&quot;NYTimesObit&quot;&gt;
{{Cite news|last=Binder|first=David|date=1997-04-03|title=Eugenie Anderson, 87, First Woman to Be U.S. Ambassador|work=New York Times|url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9806EFD6173DF930A35757C0A961958260|access-date=2008-03-31|quote=}}&lt;/ref&gt;

== პირადი ცხოვრება ==
ჰელენ ეუგენია მური დაიბადა 1909 წლის 26 მაისს, [[ადაირი|აიოვას შტატში, ადირში]], მეთოდისტი [[მღვდელი|მღვდლის]] ეზეკიელ ა. მურისა და მისი მეუღლის ფლორაბელის ხუთი შვილიდან ერთ-ერთი იყო. იგი სტუდენტობისას მუსიკაზე იყო კონცენტრირებული და ნიუ-იორკში [[ჯულიარდის სკოლა|ჯულიარდის სკოლაში]] სწავლობდა; მისი თავდაპირველი სურვილი იყო საკონცერტო [[პიანისტი]] გამხდარიყო. კარლტონის კოლეჯში 1929-1931 წლებში სწავლობდა. სწორედ იქ გაიცნო მისი მეუღლე, ჯონ პირს ანდერსონი, რომელზეც 1929 წელს დაქორწინდა და მისგან ორი შვილი ჰანსი და იოჰანა შეეძინა. &lt;ref name=&quot;NYTimesObit&quot;&gt;
{{Cite news|last=Binder|first=David|date=1997-04-03|title=Eugenie Anderson, 87, First Woman to Be U.S. Ambassador|work=New York Times|url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9806EFD6173DF930A35757C0A961958260|access-date=2008-03-31|quote=}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFBinder1997&quot;&gt;Binder, David (1997-04-03). [https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9806EFD6173DF930A35757C0A961958260 &quot;Eugenie Anderson, 87, First Woman to Be U.S. Ambassador&quot;]. ''New York Times''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;2008-03-31&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== საზოგადოებრივი ცხოვრება ==
[[ფაილი:Eugenie_Anderson.ogv|მარცხნივ|მინი| 1951 წლის ინტერვიუ ეუგენია ანდერსონთან ]]
ანდერსონის ინტერესი საერთაშორისო საქმეებისადმი გაღვივებული იყო 1937 წელს ევროპაში მოგზაურობით. როგორც ის იხსენებს, გერმანიშია პირველად ნახა ''ტოტალიტარული სახელმწიფო მოქმედებაში.'' დაბრუნებისას ის ხშირად საუბრობდა ამომრჩეველ ქალთა ლიგის სახელით და ებრძოდა იმდროინდელ იზოლაციონისტურ პოლიტიკას.

1944 წელს ანდერსონმა ხელი შეუწყო მინესოტას დემოკრატიულ-ფერმერულ-ლეიბორისტული პარტიის შექმნას. ოთხი წლის შემდეგ, იგი აირჩიეს ეროვნულ დემოკრატიულ პარტიაში. 1949 წელს [[ჰარი ტრუმენი|პრეზიდენტმა ტრუმენმა]] ჰელენი აშშ-ს ელჩად დანიშნა დანიაში (1949–1953). &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.mnhs.org/library/tips/history_topics/31anderson.html|title=Eugenie Moore Anderson|access-date=2008-03-31|work=Eugenie Anderson Papers|publisher=Minnesota Historical Society}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://2001-2009.state.gov/r/pa/ho/po/com/10497.htm|title=United States Department of State: Ambassadors to Denmark|access-date=2008-03-31|publisher=United States Department of State}}&lt;/ref&gt; პრესის კრიტიკის მიუხედავად, მას კარგად იცნობდნენ დანიაში და მედია მას ზოგჯერ &quot;დეიდა ანდერსონს&quot; უწოდებდა. დიდმა პოპულარობამ მას საშუალება მისცა გამოეყენებინა პოლიტიკური ძალა: მან დაარწმუნა დანია უფრო ძლიერი ვალდებულება მიეღო [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოს]] მიმართ, გააძლიერა გრენლანდიის ხელშეკრულება და [[1950]] წელს გახდა პირველი ამერიკელი ქალი, რომელმაც ხელი მოაწერა [[დანია|დანიასთან]] ვაჭრობისა და მეგობრობის ხელშეკრულებას.&lt;ref name=&quot;Farber&quot;&gt;{{Cite web|url=https://minnlawyer.com/2017/06/28/politics-of-the-past-eugenie-anderson-held-her-own-in-smoke-filled-rooms/|title=Politics of the Past: Eugenie Anderson 'held her own in smoke-filled rooms' – Minnesota Lawyer|access-date=2019-03-19}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFFarber2017&quot;&gt;Farber, Zac (28 June 2017). [https://minnlawyer.com/2017/06/28/politics-of-the-past-eugenie-anderson-held-her-own-in-smoke-filled-rooms/ &quot;Politics of the Past: Eugenie Anderson 'held her own in smoke-filled rooms' – Minnesota Lawyer&quot;]&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;2019-03-19&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.state.gov/discoverdiplomacy/explorer/peoplehistorical/170236.htm|url-status=dead|title=Helen Eugenie Anderson|work=www.state.gov|access-date=2019-03-19}}&lt;/ref&gt; 1953 წელს გადადგა თანამდებობიდან, [[ფრედერიკ IX|მეფე ფრედერიკ IX-მ]] ეუგენია დანებროგის ორდენით დააჯილდოვა. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www2.mnhs.org/library/findaids/00354.xml|work=www2.mnhs.org|access-date=2019-03-19}}&lt;/ref&gt;

მოგვიანებით, [[ჯონ ფიცჯერალდ კენედი|პრეზიდენტმა კენედიმ]] ეუგენია ელჩად დანიშნა [[ბულგარეთი|ბულგარეთში]] (1962–1964). &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://2001-2009.state.gov/r/pa/ho/po/com/10398.htm|title=United States Department of State: Ambassadors to Bulgaria|access-date=2008-03-31|publisher=United States Department of State}}&lt;/ref&gt; ამრიგად, ანდერსონი გახდა პირველი ამერიკელი ქალი, რომელიც შეერთებულ შტატებს წარმოადგენდა [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირთან]] მოკავშირე ქვეყანაში.

თანამდებობის დატოვების შემდეგ, [[ლინდონ ჯონსონი|პრეზიდენტმა ჯონსონმა]] ანდერსონი [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] სამეურვეო საბჭოში დანიშნა და ერთი წლის შემდეგ იგი გაეროს დეკოლონიზაციის კომიტეტში მუშაობდა. &lt;ref name=&quot;twincities.com&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.twincities.com/2019/03/17/a-woman-of-many-firsts-minnesotas-eugenie-anderson-profiled-in-new-book/|title=A woman of many firsts, Minnesota's Eugenie Anderson profiled in new book|date=2019-03-17|language=en-US|access-date=2019-03-19}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.twincities.com/2019/03/17/a-woman-of-many-firsts-minnesotas-eugenie-anderson-profiled-in-new-book/ &quot;A woman of many firsts, Minnesota's Eugenie Anderson profiled in new book&quot;]. ''Twin Cities''. 2019-03-17&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;2019-03-19&lt;/span&gt;&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}

== გარე ბმულები ==

* A film clip &quot;Longines Chronoscope with Mrs. Eugenie Anderson (November 7, 1951)&quot; is available for viewing at the Internet Archive
* [http://www.mnopedia.org/person/anderson-helen-eugenie-moore-1909-1997 Helen Eugenie Moore Anderson in MNopedia, the Minnesota Encyclopedia]
* [https://www.amazon.com/Mrs-Ambassador-Politics-Eugenie-Anderson/dp/1681341271#customerReviews Mrs. Ambassador: The Life and Politics of Eugenie Anderson Paperback – March 1, 2019]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1997]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1909]]
[[კატეგორია:დიპლომატია]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ქალი დიპლომატები]]
[[კატეგორია:ამერიკელი დიპლომატები]]</text>
      <sha1>e3kt5hyod2owtpbcrc08enaxoy3raxt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>შუმარიცეს მემორიალური პარკი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>567427</id>
    <revision>
      <id>4808263</id>
      <parentid>4664807</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:19:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808263</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33705" sha1="g3bqwoovlv5ekkvujeizop4kt37325h" xml:space="preserve"> 

{{ინფოდაფა პარკი|სახელი=შუმარიცეს მემორიალური პარკი|სურათი=Šumarice Memorial Park, Monument to fifth-graders, 01.jpg|მშობლიური სახელი={{Lang-sr|Спомен-парк Крагујевачки октобар}}|ქვეყანა={{დროშა|სერბეთი}}|lat_dir=N|lon_dir=E|lat_deg=44|lat_min=1|lat_sec=12|lon_deg=20|lon_min=54|lon_sec=0|ქალაქი=კრაგუევაცი|რაიონი=შუმადის ოლქი|ისტორიული რაიონი=შუმარიცე|ტიპი=მემორიალური პარკი, ისტორიული ღირსშესანიშნაობა|დაარსების წელი=[[1953]]|არქიტექტორი=სმილიან კლაიჩი, მიხაილ მიტროვიჩი, რადივოი ტომიჩი|ფართობი=350|საიტი=https://www.spomenpark.rs/}}

'''შუმარიცეს მემორიალური პარკი,''' ასევე ცნობილი როგორც '''მემორიალური პარკი &quot;Kragujevac October&quot;''' ( {{Lang-sr|Спомен-парк Крагујевачки октобар}} )  — მდებარეობს [[ბელგრადი|ბელგრადიდან]] დაახლოებით 150 კილომეტრში.  [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცის]] დაახლოებით 2800 კაცი და ბიჭი დახვრიტეს [[გერმანელები|გერმანელებმა]].  დაღუპულთა შორის იყო ასობით საშუალო სკოლის მოსწავლე. ხოცვა-ჟლეტის ადგილზე მდებარეობს ''21 ოქტომბრის მუზეუმი,'' რომელიც დააპროექტა არქიტექტორმა ივან ანტიჩმა.  

შუმარიცეს მემორიალური პარკი [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] შეიქმნა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს  სისხლიანი ხოცვა-ჟლეტის დროს დაღუპულთა ხსოვნის საპატივსაცემოდ.   

[[1963]] წელს გაიხსნა შუმარიცეს მემორიალური პარკის ბიბლიოთეკა, ხოლო [[1964]] წელს ამოქმედდა გამომცემლობა. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/izdavacka-delatnost/|title=Издавачка делатност – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-15}}&lt;/ref&gt; 

[[1971]] წელს  შუმარიცეს მემორიალური პარკის ტერიტორიაზე დახვრეტილი სტუდენტებისა და მასწავლებლების ძეგლთან მოეწყო  „სკოლის დიდი საათი.“ ეს ღონისძიება ყოველწლიურ მოვლენად იქცა. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt;  

[[1976]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შუმარიცის მემორიალურ პარკში ''21 ოქტომბრის მუზეუმი'' გაიხსნა.&lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/o-nama/|title=О нама – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.politika.rs/scc/clanak/482273/Vucic-urucio-odlikovanja-povodom-Vidovdana|title=Вучић уручио одликовања поводом Видовдана|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; 

[[1979]] წლის [[27 დეკემბერი|27 დეკემბერს]] მემორიალური პარკი [[სერბეთი|სერბეთის]] კულტურულ მემკვიდრეობად იქნა აღიარებული ( {{Lang-sr|Културно добро од изузетног значаја}} ) . [[2021]] წელს მემორიალურ პარკს მიენიჭა კარაგეორგეს ვარსკვლავის III ხარისხის ორდენი  ({{lang-sr|Карађорђеве звезда трећег степена}} ). &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot; /&gt; 

[[2002]] წელს მემორიალურ პარკში საფუძველი ჩაეყარა [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცის]] ახალმოწამეთა ტაძარს-სამლოცველოს.  მშენებლობა დასრულდა [[2006]] წელს. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; 

== კრაგუევაცის ტრაგედია ==
[[1941]] წლის ოქტომბერში  [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] დატრიალებული მასობრივი სიკვდილით დასჯა იყო [[ვერმახტი|გერმანული ვერმახტის]] უდიდესი დანაშაული [[მეორე მსოფლიო ომი]]&lt;nowiki/&gt;ს დროს. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt; 

[[გერმანელები|გერმანელი]] დამპყრობლების მიერ ოკუპირებულ [[სერბეთი|სერბეთში]] მოქმედებდნენ ადგილობრივი ანტიფაშისტური პარტიზანული ჯგუფები. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ekskursiiposerbii.ru/index.php/aktivnyy-otdykh-v-serbii/item/326-memorialnyj-park-shumaritse|title=Мемориальный парк Шумарице - Крагуевац|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://4tourism.ru/sights/51/185/877|title=4tourism.ru {{!}} Мемориальный парк Шумарице|access-date=2023-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230513084952/https://4tourism.ru/sights/51/185/877|archivedate=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt;  წინააღმდეგობის მონაწილეთა ( პარტიზანული რაზმები და [[ჩეტნიკები]] ) ერთობლივი მოქმედების შედეგად  დასავლეთ სერბეთის ტერიტორიაზე აჯანყება მოხდა და ჩამოყალიბდა უჟიცის რესპუბლიკა. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot; /&gt; 

[[1941]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოში]] გაჩნდა წინააღმდეგობის  პირველი ნიშნები  ქალაქ კრაგუევაცსა და მის შემოგარენში. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/kragujevacka-tragedija/|title=Крагујевачка трагедија – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; [[1941]] წლის [[10 ოქტომბერი|10 ოქტომბერს]] გენერალმა ფრანც ბოჰმემ, [[სერბეთი|სერბეთში]] გერმანული ჯარების მეთაურმა, გასცა ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის დახვრეტის შესახებ: 100 ადამიანი თითოეულ მოკლულ გერმანელ ჯარისკაცზე, 50 —თითოეულ დაჭრილზე. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot; /&gt; 

[[1941]] წლის [[16 ოქტომბერი|16 ოქტომბერს]] კრაგუევაცი-გორნი მილანოვაცის გზაზე ჩეტნიკებთან და პარტიზანებთან ბრძოლაში დაიღუპა 10 გერმანელი ჯარისკაცი და დაიჭრა 26. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt; ამის შემდეგ,  უკვე [[18 ოქტომბერი|18 ოქტომბერს]] დაიწყო მშვიდობიანი მოქალაქეების პირველი დაპატიმრებები და სიკვდილით დასჯა. [[1941]] წლის 18-დან 21 ოქტომბრამდე, დაახლოებით 7000 ადამიანი დაიღუპა, მათგან 2792-ზე მეტი  მოკლეს [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] კრაგუევაცში. ეს იყო ყველაზე სისხლიანი ხოცვა-ჟლეტა, რომელიც 7 საათზე მეტხანს გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;autogenerator5&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.ag-friedensforschung.de/regionen/jugoslawien/vernichtungskrieg.html|title=Deutscher Vernichtungskrieg auf dem Balkan, 18.09.2011 (Friedensratschlag)|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] დაღუპულთა შორის იყო 270 &lt;ref name=&quot;autogenerator51&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.politika.rs/scc/clanak/237315/Nikolic-Sumarice-opomena-svima-narod-ne-stoji-iza-zlikovaca|title=Николић: Шумарице опомена свима, народ не стоји иза зликоваца|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt; ბავშვი და მოზარდი, &lt;ref name=&quot;autogenerator7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.atlasobscura.com/places/sumarice-memorial-park|title=Šumarice Memorial Park – Kragujevac, Serbia - Atlas Obscura|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://gmom.ru/news_3/Vistavka-Kraguevackaia-tragediia-v-1941-godu|title=Выставка &quot;Крагуевацкая трагедия в 1941 году&quot;|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; მათგან უმცროსი 11 წლის იყო. &lt;ref name=&quot;autogenerator51&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator52&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.vreme.com/vreme/lebac-sutra-nemojte-poslati/|title=Lebac sutra nemojte poslati - Šumarice, 21. oktobar 1941. – 21. oktobar 2011. - Nedeljnik Vreme|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt;სიკვდილით დასჯის ადგილიდან გაქცევა მხოლოდ 38-მა ადამიანმა შეძლო. &lt;ref name=&quot;autogenerator3&quot;&gt;{{Cite web|url=http://spomenicikulture.mi.sanu.ac.rs/spomenik.php?id=602|title=Споменици културе у Србији|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; 

[[1944]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] [[კრაგუევაცი]] გაათავისუფლეს [[ფაშიზმი|ფაშისტური]] დამპყრობლებისგან. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.myseldon.com/ru/news/index/260908556|title=В сербском городе Крагуевац почтили память жертв кровавого октября 1941 года {{!}} Общество {{!}} Селдон Новости|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt; &lt;gallery&gt;
ფაილი:German_Soldiers_arresting_in_1941_people_in_Kragujevac.jpg|ბმული=Файл:German_Soldiers_arresting_in_1941_people_in_Kragujevac.jpg|ალტ=Аресты в Крагуеваце, 1941 год|დაპატიმრებები კრაგუევაცში, [[1941]] წ
ფაილი:Streljanje_naroda_u_Kragujevcu_1941.jpg|ბმული=Файл:Streljanje_naroda_u_Kragujevcu_1941.jpg|ალტ=Расстрелы в Крагуеваце, 1941 год|[[1941]] წ. სიკვდილით დასჯა [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] 
ფაილი:Notification_on_21_October_1941.jpg|ბმული=Файл:Notification_on_21_October_1941.jpg|ალტ=Уведомление от 21 октября 1941 года|[[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბრით]] დათარიღებული შეტყობინება
&lt;/gallery&gt;დახვრეტილი მშვიდობიანი მოქალაქეების სიები განთავსებულია შუმარიცეს მემორიალური პარკის ვებგვერდზე {{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/spisak-streljanih/|title=www.spomenpark.rs}}

== მემორიალური პარკის ძეგლები ==
შუმარიცეს მემორიალური პარკის შექმნის გადაწყვეტილება მიღებულ იქნა [[1953]] წლის [[9 აგვისტო|9 აგვისტოს]] [[ბელგრადი|ბელგრადში]].  

სროლის შედეგად დაღუპულთა ხსოვნის საპატივსაცემოდ შუმარიცეს მთელი სივრცე გადაკეთდა მემორიალურ პარკად, სადაც მდებარეობს სულ თორმეტი მონუმენტური ძეგლი.  &lt;gallery&gt;
ფაილი:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_504.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_504.jpg|ალტ=План мемориального парка Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკის გეგმა
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_479.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_479.jpg|ალტ=Памятники мемориального парка Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკის ძეგლები
ფაილი:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_530.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_530.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკი 
ფაილი:Šumarice_Memorial_Park,_Place_of_burial,_02.jpg|ბმული=Файл:Šumarice_Memorial_Park,_Place_of_burial,_02.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице, место захоронения|შუმარიცეს მემორიალური პარკი, სამარხი
ფაილი:Šumarice_Memorial_Park,_Church_of_Martyrs_of_Kragujevac,_06.jpg|ბმული=Файл:Šumarice_Memorial_Park,_Church_of_Martyrs_of_Kragujevac,_06.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице, церковь мучеников Крагуеваца|მემორიალური პარკი შუმარიცე, კრაგუევაკის მეთა ეკლესია
&lt;/gallery&gt;[[1954]] წელს ჩატარდა პროექტების კონკურსი, რომელშიც გაიმარჯვა ბელგოროდელი [[არქიტექტორი|არქიტექტორების]] მიხაილო მიტროვიჩის და რადივოი ტომიჩის და ლანდშაფტის არქიტექტორის სმილიან კლაიჩის პროექტმა.   [[1955]] წელს დაიწყო მემორიალური პარკის მშენებლობა. 

მემორიალური პარკის ფართობი 350 ჰექტარს შეადგენს. პარკის ძირითადი ელემენტებია მასობრივი საფლავები, რომლებიც ერთმანეთს უკავსირდება 7-კილომეტრიანი რკალისებრი გზით. &lt;ref name=&quot;autogenerator6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://serbia-touroperator.com/ru/%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA-%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D0%BE%D0%BA%D1%82/|title=Мемориальный парк „Крагуевацкий октябрь“ - Serbia-touroperator}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator8&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/spomenici-u-memorijalnom-prostoru/|title=Споменици у Меморијалном простору – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt;  მოეწყო  გამწვანებული სივრცეები და გაფორმების შემდეგ მიიღო ტყე-პარკის სახე.  

პარკში [[1941]] წლის ოქტომბერში დაღუპულთა ხსოვნისადმი მიძღვნილი 30 მასობრივი საფლავი და ძეგლია.  [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] დახვრეტილი ადამიანები დაკრძალეს 29 მასობრივ საფლავში.  კიდევ ერთი საფლავი მდებარეობს მემორიალური პარკის გარეთ, სოფელ ცენტრალურ რადიონიცაში ( {{Lang-sr|Централна радионица}} ), სადაც განისვენებენ  [[1941]] წლის [[20 ოქტომბერი|20 ოქტომბერს]] მოკლული [[სერბები]] და [[ებრაელები|ებრაელები.]]  

=== მემორიალური პარკის ძეგლები ===
{|
!
[[ფაილი:Kragujevac,_Šumarice,_Spomenik_bola_i_prkosa.JPG|მინი|ტკივილისა და დაუმორჩილებლობის ძეგლი, [[1959]] წ.]]
|მემორიალი ეძღვნება პარტიზანი სტუდენტის ნადია ნაუმოვიჩის ხსოვნას ({{Lang-sr}} Nada Naumović / Nada Naumović; [[1922]] წლის [[22 აპრილი]], კრაგუევაცი  — [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი]], შუმარიცე). [[1951]] წლის [[20 დეკემბერი|20 დეკემბერს]] ნადია ნაუმოვიჩს სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა [[იუგოსლავია|იუგოსლავიის]] სახალხო გმირის წოდება.
|-
!
[[ფაილი:Šumarice_Memorial_Park_02.jpg|მინი|შეწყვეტილი ფრენა, [[1963]] წ.]]
|მემორიალი მოკლული სტუდენტებისა და მასწავლებლების მასობრივი საფლავის ადგილზე დაიდგა და იქცა ქალაქის სიმბოლოდ.
|-
!
[[ფაილი:Споменик_отпора_и_слободе.jpg|მინი|წინააღმდეგობისა და თავისუფლების ძეგლი [[1966]] წ.]]
|დაახლოებით 12 მეტრის სიმაღლის ძეგლი — [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ქანდაკება და [[ბეტონი|ბეტონის]] ობელისკი.
[[ბრინჯაო]]&lt;nowiki/&gt;ს ქანდაკებაზე გამოსახულია ადამიანი, რომელიც აქ მოკლული ადამიანების სიმბოლოა. ობელისკის ზედა ნაწილი წააგავს ლათინურ ასოს &quot;V&quot;, რაც ნიშნავს სიცოცხლის გამარჯვებას სიკვდილზე.

მოქანდაკე ანტე გრჟეტიჩი ({{Lang-sr}} Ante Grzheti)
|-
!
[[ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Šumarice_Memorial_Park_1106_02.jpg|მინი|ბროლის ყვავილის მონუმენტი, [[1968]] წ.]]
|ძეგლი ეძღვნება 12-დან 15 წლამდე თხუთმეტ ბოშა ფეხსაცმლის მწმენდავ ბიჭს, რომლებიც დახვრიტეს მოზრდილთა ჯგუფთან ერთად. ყვავილის აყვავებული კვირტი და მისი თეთრი ფერი ახალგაზრდების სიწმინდესა და უმანკოებაზე მიუთითებს.
მოქანდაკე ნებოიშა დელია ({{Lang-sr}} Nebojsa Deja).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_Kameni_spavač,_Šumarice.jpg|მინი|ქვის სტეკების ძეგლი, [[1970]] წ.]]
|ძეგლი ორ მასობრივ საფლავს აერთიანებს. 
სკულპტორები გრადიმირ ბოსნიჩი ({{Lang-sr}}.Градимир Боснић) და ელიცა ბოსნიჩი ({{Lang-sr}} Јелица Боснић).
|-
!
[[ფაილი:Večni_plamen_sčobode,_Šumarice_01.JPG|მინი|თავისუფლების მარადიული ცეცხლის ძეგლი, [[1978]] წ.]]
|ძეგლი &quot;თავისუფლების მარადიული ცეცხლი&quot;, [[1978]] წ.
მარადიულ ცეცხლი დაანთო იუგოსლავიის პრეზიდენტმა იოსიპ ბროზ ტიტომ ({{Lang-sr}} Josip Broz Tito) ცეცხლი ორი თვე ენთო. შემდეგ პერიოდულად ანთებდნენ, მოგვიანებით კი მთლიანად ჩააქრეს. [[2011]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] ცეცხლი კვლავ დაანთეს.

მოქანდაკე დრაგან ბორჯევიჩი ({{Lang-sr}}. Dragan Ђorђeviћ)
|-
!
[[ფაილი:Човек_без_илузија.JPG|მინი|სკულპტურა „ადამიანი ილუზიების გარეშე“, [[1979]] წ.]]
|ბრინჯაოს ქანდაკება მდებარეობს გაზონზე ''21 ოქტომბრის მუზეუმის'' მახლობლად.
მოქანდაკე იოვან სოლდატოვიჩი ({{Lang-sr}} Jovan Soldatoviě).
|-
!
[[ფაილი:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice04.JPG|მინი|სკულპტურა „სუდიცები“, [[1979]] წ.]]
|სლავური მითოლოგიის თანახმად,  სამი ქალი  სუჟენიცა (სუდიცა)  განსაზღვრავენ ბავშვის ბედს დაბადებისას: ახალგაზრდა სუდიცას გოგონებისთვის წარმატება მოჰქონდა, ხოლო მოხუცები უბედურებას უწინასწარმეტყველებდნენ.
ქანდაკება მუზეუმის შენობის წინ მემორიალური კომპლექსის დასაწყისშივე მდებარეობს.

მოქანდაკე იოვან სოლდატოვიჩი ({{Lang-sr}}. Jovan Soldatoviě).
|-
!
[[ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Šumarice_Memorial_Park_431.jpg|მინი|ძეგლი &quot;ასი ერთისთვის&quot; [[1980]] წ.]]
|გენერალ ფრანც ბოჰმეს დანაშაულებრივი ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის დახვრეტაზე 100-დან 1-ის თანაფარდობით (ვერმახტის ყოველ მოკლულ ჯარისკაცზე 100 მშვიდობიანი მოქალაქის დახვრეტა) საფუძველად დაედო ბრინჯაოს ძეგლის „ასი ერთისთვის“ შექმნის იდეას. სასიკვდილო ტანჯვაში ერთმანეთში ირევა ტკივილით სავსე ადამიანის სხეულები. მათი კონტურები თანდათან ქრება და გადაიქცევა ხის გვირგვინად, რომელიც განასახიერებს სიცოცხლეს.
მოქანდაკე ნანდორ გლიდი ({{Lang-sr}} Nandor Glid)
|-
!
[[ფაილი:Krugovi-in-Sumarice.jpg|მინი|ხორვატი ხალხის ძეგლი, [[1981]] წ.]]
|უძველესი დროიდან წრე ითვლებოდა სრულყოფილებისა და მთლიანობის სიმბოლოდ. ძეგლი შედგება 7 დეფორმირებული წრისგან. ეს ფოლადის დისკები მიუთითებს იმაზე, რომ სიცოცხლის სრულყოფილების იდეა შეიძლება დაირღვეს ერთი დანაშაულით, რომელიც ჩადენილი იყო ამ ადგილას.
მოქანდაკე ვოინ ბაკიჩი ({{Lang-sr}} Voјin Bakiћ; [[6 მაისი|6 მაისი,]] [[1915]]  — [[18 დეკემბერი]], [[1992]]), არქიტექტორები იოსიპი ({{Lang-sr}} Josip Saјsl) და სილვია საისლი ({{Lang-sr}} Silvana Saјsl).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_povodom_pedesetogodišnjice_streljanja_u_Šumaricama.JPG|მინი|ძეგლი ბოროტების  წინააღმდეგ, [[1991]] წ]]
|ძეგლი &quot;ბოროტების წინააღმდეგ&quot;, [[1991]] წ.
ძეგლი [[მაიას ცივილიზაცია|მაიას]] სტილშია გაფორმებული. მაგრამ მისი თემა [[ქრისტიანობა|ქრისტიანულია]].  განკითხვის ჟამის განშტოებული რელიეფური სიმბოლოები უბიძგებს პიროვნებას იფიქროს მოსალოდნელ ჯილდოზე  ან სასჯელზე საკუთარი საქციელისთვის.

მოქანდაკე მიგელ რომო ({{Lang-sr}} Miguel Romo).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_prijateljstva,_Šumarice.jpg|მინი|მეგობრობის ძეგლი [[1991]] წ.]]
|მეგობრობის ძეგლი ({{Lang-sr}} Споменик пријатељства, [[1994]])
სკულპტორი ანტუნ სტოიკუ ({{Lang-sr}} Antun Stojkua).
|-
|}

== 21 ოქტომბრის მუზეუმი ==
მუზეუმის გაიხსნა [[1976]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]].

მუზეუმის შენობა მდებარეობს მემორიალური კომპლექსის შესასვლელში.  

არქიტექტორები ივან ანტიჩი ( {{Lang-sr|Иван Антић}} ; დ. [[12 მარტი]],[[1923]], [[ბელგრადი]] — გ.  [[25 ნოემბერი]], [[2005]], [[ბელგრადი]]) და ივანკა რასპოპოვიჩი ( {{Lang-sr|Иванка Распоповић}} ; დ. [[1930]], [[ბელგრადი]] — გ. [[6 აგვისტო]], [[2015]]).  

შენობა სრულად ჯდება მემორიალური კომპლექსის ზოგად კონცეფციაში.  აგებულია წითელი აგურით, რომელიც დაღვრილი სისხლის სიმბოლოს წარმოადგენს. ნაგებობას ჯვრის ფორმა აქვს, რაც თავმდაბლობასა და ტანჯვასთან ასოცირდება. სხვადასხვა სიმაღლის 33 კოშკი დაკავშირებულია მასობრივ საფლავებთან, რომლებიც მდებარეობს როგორც კომპლექსის შიგნით, ასევე მის გარეთ. კოშკებს არ აქვთ ფანჯრები, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ გამოსავალი არ არის და არ არსებობს ხსნის იმედი. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; &lt;gallery&gt;
ფაილი:Спомен_парк_„Крагујевачки_октобар“_у_Шумарицама_05.jpg|ბმული=Файл:Спомен_парк_„Крагујевачки_октобар“_у_Шумарицама_05.jpg
ფაილი:Kragujevac-_Muzej_21_oktobar.jpg|ბმული=Файл:Kragujevac-_Muzej_21_oktobar.jpg
ფაილი:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice03.JPG|ბმული=Файл:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice03.JPG
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_490.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_490.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_482.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_482.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_493.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_493.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_497.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_497.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_491.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_491.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_496.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_496.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_483.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_483.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_494.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_494.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_495.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_495.jpg
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:მემორიალური ნაგებობები ქვეყნის მიხედვით]]
[[კატეგორია:პარკები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:პარკები სერბეთში]]
[[კატეგორია:ღირსშესანიშნაობები სერბეთში]]</text>
      <sha1>g3bqwoovlv5ekkvujeizop4kt37325h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808264</id>
      <parentid>4808263</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:19:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:პარკები სერბეთში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808264</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33626" sha1="gl0kmhh9fsmyatsf9bgw2ux0y72d2bi" xml:space="preserve"> 

{{ინფოდაფა პარკი|სახელი=შუმარიცეს მემორიალური პარკი|სურათი=Šumarice Memorial Park, Monument to fifth-graders, 01.jpg|მშობლიური სახელი={{Lang-sr|Спомен-парк Крагујевачки октобар}}|ქვეყანა={{დროშა|სერბეთი}}|lat_dir=N|lon_dir=E|lat_deg=44|lat_min=1|lat_sec=12|lon_deg=20|lon_min=54|lon_sec=0|ქალაქი=კრაგუევაცი|რაიონი=შუმადის ოლქი|ისტორიული რაიონი=შუმარიცე|ტიპი=მემორიალური პარკი, ისტორიული ღირსშესანიშნაობა|დაარსების წელი=[[1953]]|არქიტექტორი=სმილიან კლაიჩი, მიხაილ მიტროვიჩი, რადივოი ტომიჩი|ფართობი=350|საიტი=https://www.spomenpark.rs/}}

'''შუმარიცეს მემორიალური პარკი,''' ასევე ცნობილი როგორც '''მემორიალური პარკი &quot;Kragujevac October&quot;''' ( {{Lang-sr|Спомен-парк Крагујевачки октобар}} )  — მდებარეობს [[ბელგრადი|ბელგრადიდან]] დაახლოებით 150 კილომეტრში.  [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცის]] დაახლოებით 2800 კაცი და ბიჭი დახვრიტეს [[გერმანელები|გერმანელებმა]].  დაღუპულთა შორის იყო ასობით საშუალო სკოლის მოსწავლე. ხოცვა-ჟლეტის ადგილზე მდებარეობს ''21 ოქტომბრის მუზეუმი,'' რომელიც დააპროექტა არქიტექტორმა ივან ანტიჩმა.  

შუმარიცეს მემორიალური პარკი [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] შეიქმნა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს  სისხლიანი ხოცვა-ჟლეტის დროს დაღუპულთა ხსოვნის საპატივსაცემოდ.   

[[1963]] წელს გაიხსნა შუმარიცეს მემორიალური პარკის ბიბლიოთეკა, ხოლო [[1964]] წელს ამოქმედდა გამომცემლობა. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/izdavacka-delatnost/|title=Издавачка делатност – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-15}}&lt;/ref&gt; 

[[1971]] წელს  შუმარიცეს მემორიალური პარკის ტერიტორიაზე დახვრეტილი სტუდენტებისა და მასწავლებლების ძეგლთან მოეწყო  „სკოლის დიდი საათი.“ ეს ღონისძიება ყოველწლიურ მოვლენად იქცა. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt;  

[[1976]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შუმარიცის მემორიალურ პარკში ''21 ოქტომბრის მუზეუმი'' გაიხსნა.&lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/o-nama/|title=О нама – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.politika.rs/scc/clanak/482273/Vucic-urucio-odlikovanja-povodom-Vidovdana|title=Вучић уручио одликовања поводом Видовдана|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; 

[[1979]] წლის [[27 დეკემბერი|27 დეკემბერს]] მემორიალური პარკი [[სერბეთი|სერბეთის]] კულტურულ მემკვიდრეობად იქნა აღიარებული ( {{Lang-sr|Културно добро од изузетног значаја}} ) . [[2021]] წელს მემორიალურ პარკს მიენიჭა კარაგეორგეს ვარსკვლავის III ხარისხის ორდენი  ({{lang-sr|Карађорђеве звезда трећег степена}} ). &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot; /&gt; 

[[2002]] წელს მემორიალურ პარკში საფუძველი ჩაეყარა [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცის]] ახალმოწამეთა ტაძარს-სამლოცველოს.  მშენებლობა დასრულდა [[2006]] წელს. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; 

== კრაგუევაცის ტრაგედია ==
[[1941]] წლის ოქტომბერში  [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] დატრიალებული მასობრივი სიკვდილით დასჯა იყო [[ვერმახტი|გერმანული ვერმახტის]] უდიდესი დანაშაული [[მეორე მსოფლიო ომი]]&lt;nowiki/&gt;ს დროს. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt; 

[[გერმანელები|გერმანელი]] დამპყრობლების მიერ ოკუპირებულ [[სერბეთი|სერბეთში]] მოქმედებდნენ ადგილობრივი ანტიფაშისტური პარტიზანული ჯგუფები. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ekskursiiposerbii.ru/index.php/aktivnyy-otdykh-v-serbii/item/326-memorialnyj-park-shumaritse|title=Мемориальный парк Шумарице - Крагуевац|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://4tourism.ru/sights/51/185/877|title=4tourism.ru {{!}} Мемориальный парк Шумарице|access-date=2023-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230513084952/https://4tourism.ru/sights/51/185/877|archivedate=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt;  წინააღმდეგობის მონაწილეთა ( პარტიზანული რაზმები და [[ჩეტნიკები]] ) ერთობლივი მოქმედების შედეგად  დასავლეთ სერბეთის ტერიტორიაზე აჯანყება მოხდა და ჩამოყალიბდა უჟიცის რესპუბლიკა. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot; /&gt; 

[[1941]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოში]] გაჩნდა წინააღმდეგობის  პირველი ნიშნები  ქალაქ კრაგუევაცსა და მის შემოგარენში. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/kragujevacka-tragedija/|title=Крагујевачка трагедија – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; [[1941]] წლის [[10 ოქტომბერი|10 ოქტომბერს]] გენერალმა ფრანც ბოჰმემ, [[სერბეთი|სერბეთში]] გერმანული ჯარების მეთაურმა, გასცა ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის დახვრეტის შესახებ: 100 ადამიანი თითოეულ მოკლულ გერმანელ ჯარისკაცზე, 50 —თითოეულ დაჭრილზე. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot; /&gt; 

[[1941]] წლის [[16 ოქტომბერი|16 ოქტომბერს]] კრაგუევაცი-გორნი მილანოვაცის გზაზე ჩეტნიკებთან და პარტიზანებთან ბრძოლაში დაიღუპა 10 გერმანელი ჯარისკაცი და დაიჭრა 26. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt; ამის შემდეგ,  უკვე [[18 ოქტომბერი|18 ოქტომბერს]] დაიწყო მშვიდობიანი მოქალაქეების პირველი დაპატიმრებები და სიკვდილით დასჯა. [[1941]] წლის 18-დან 21 ოქტომბრამდე, დაახლოებით 7000 ადამიანი დაიღუპა, მათგან 2792-ზე მეტი  მოკლეს [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] კრაგუევაცში. ეს იყო ყველაზე სისხლიანი ხოცვა-ჟლეტა, რომელიც 7 საათზე მეტხანს გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;autogenerator5&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.ag-friedensforschung.de/regionen/jugoslawien/vernichtungskrieg.html|title=Deutscher Vernichtungskrieg auf dem Balkan, 18.09.2011 (Friedensratschlag)|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] დაღუპულთა შორის იყო 270 &lt;ref name=&quot;autogenerator51&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.politika.rs/scc/clanak/237315/Nikolic-Sumarice-opomena-svima-narod-ne-stoji-iza-zlikovaca|title=Николић: Шумарице опомена свима, народ не стоји иза зликоваца|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt; ბავშვი და მოზარდი, &lt;ref name=&quot;autogenerator7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.atlasobscura.com/places/sumarice-memorial-park|title=Šumarice Memorial Park – Kragujevac, Serbia - Atlas Obscura|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://gmom.ru/news_3/Vistavka-Kraguevackaia-tragediia-v-1941-godu|title=Выставка &quot;Крагуевацкая трагедия в 1941 году&quot;|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; მათგან უმცროსი 11 წლის იყო. &lt;ref name=&quot;autogenerator51&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator52&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.vreme.com/vreme/lebac-sutra-nemojte-poslati/|title=Lebac sutra nemojte poslati - Šumarice, 21. oktobar 1941. – 21. oktobar 2011. - Nedeljnik Vreme|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt;სიკვდილით დასჯის ადგილიდან გაქცევა მხოლოდ 38-მა ადამიანმა შეძლო. &lt;ref name=&quot;autogenerator3&quot;&gt;{{Cite web|url=http://spomenicikulture.mi.sanu.ac.rs/spomenik.php?id=602|title=Споменици културе у Србији|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; 

[[1944]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] [[კრაგუევაცი]] გაათავისუფლეს [[ფაშიზმი|ფაშისტური]] დამპყრობლებისგან. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.myseldon.com/ru/news/index/260908556|title=В сербском городе Крагуевац почтили память жертв кровавого октября 1941 года {{!}} Общество {{!}} Селдон Новости|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt; &lt;gallery&gt;
ფაილი:German_Soldiers_arresting_in_1941_people_in_Kragujevac.jpg|ბმული=Файл:German_Soldiers_arresting_in_1941_people_in_Kragujevac.jpg|ალტ=Аресты в Крагуеваце, 1941 год|დაპატიმრებები კრაგუევაცში, [[1941]] წ
ფაილი:Streljanje_naroda_u_Kragujevcu_1941.jpg|ბმული=Файл:Streljanje_naroda_u_Kragujevcu_1941.jpg|ალტ=Расстрелы в Крагуеваце, 1941 год|[[1941]] წ. სიკვდილით დასჯა [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] 
ფაილი:Notification_on_21_October_1941.jpg|ბმული=Файл:Notification_on_21_October_1941.jpg|ალტ=Уведомление от 21 октября 1941 года|[[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბრით]] დათარიღებული შეტყობინება
&lt;/gallery&gt;დახვრეტილი მშვიდობიანი მოქალაქეების სიები განთავსებულია შუმარიცეს მემორიალური პარკის ვებგვერდზე {{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/spisak-streljanih/|title=www.spomenpark.rs}}

== მემორიალური პარკის ძეგლები ==
შუმარიცეს მემორიალური პარკის შექმნის გადაწყვეტილება მიღებულ იქნა [[1953]] წლის [[9 აგვისტო|9 აგვისტოს]] [[ბელგრადი|ბელგრადში]].  

სროლის შედეგად დაღუპულთა ხსოვნის საპატივსაცემოდ შუმარიცეს მთელი სივრცე გადაკეთდა მემორიალურ პარკად, სადაც მდებარეობს სულ თორმეტი მონუმენტური ძეგლი.  &lt;gallery&gt;
ფაილი:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_504.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_504.jpg|ალტ=План мемориального парка Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკის გეგმა
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_479.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_479.jpg|ალტ=Памятники мемориального парка Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკის ძეგლები
ფაილი:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_530.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_530.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკი 
ფაილი:Šumarice_Memorial_Park,_Place_of_burial,_02.jpg|ბმული=Файл:Šumarice_Memorial_Park,_Place_of_burial,_02.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице, место захоронения|შუმარიცეს მემორიალური პარკი, სამარხი
ფაილი:Šumarice_Memorial_Park,_Church_of_Martyrs_of_Kragujevac,_06.jpg|ბმული=Файл:Šumarice_Memorial_Park,_Church_of_Martyrs_of_Kragujevac,_06.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице, церковь мучеников Крагуеваца|მემორიალური პარკი შუმარიცე, კრაგუევაკის მეთა ეკლესია
&lt;/gallery&gt;[[1954]] წელს ჩატარდა პროექტების კონკურსი, რომელშიც გაიმარჯვა ბელგოროდელი [[არქიტექტორი|არქიტექტორების]] მიხაილო მიტროვიჩის და რადივოი ტომიჩის და ლანდშაფტის არქიტექტორის სმილიან კლაიჩის პროექტმა.   [[1955]] წელს დაიწყო მემორიალური პარკის მშენებლობა. 

მემორიალური პარკის ფართობი 350 ჰექტარს შეადგენს. პარკის ძირითადი ელემენტებია მასობრივი საფლავები, რომლებიც ერთმანეთს უკავსირდება 7-კილომეტრიანი რკალისებრი გზით. &lt;ref name=&quot;autogenerator6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://serbia-touroperator.com/ru/%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA-%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D0%BE%D0%BA%D1%82/|title=Мемориальный парк „Крагуевацкий октябрь“ - Serbia-touroperator}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator8&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/spomenici-u-memorijalnom-prostoru/|title=Споменици у Меморијалном простору – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt;  მოეწყო  გამწვანებული სივრცეები და გაფორმების შემდეგ მიიღო ტყე-პარკის სახე.  

პარკში [[1941]] წლის ოქტომბერში დაღუპულთა ხსოვნისადმი მიძღვნილი 30 მასობრივი საფლავი და ძეგლია.  [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] დახვრეტილი ადამიანები დაკრძალეს 29 მასობრივ საფლავში.  კიდევ ერთი საფლავი მდებარეობს მემორიალური პარკის გარეთ, სოფელ ცენტრალურ რადიონიცაში ( {{Lang-sr|Централна радионица}} ), სადაც განისვენებენ  [[1941]] წლის [[20 ოქტომბერი|20 ოქტომბერს]] მოკლული [[სერბები]] და [[ებრაელები|ებრაელები.]]  

=== მემორიალური პარკის ძეგლები ===
{|
!
[[ფაილი:Kragujevac,_Šumarice,_Spomenik_bola_i_prkosa.JPG|მინი|ტკივილისა და დაუმორჩილებლობის ძეგლი, [[1959]] წ.]]
|მემორიალი ეძღვნება პარტიზანი სტუდენტის ნადია ნაუმოვიჩის ხსოვნას ({{Lang-sr}} Nada Naumović / Nada Naumović; [[1922]] წლის [[22 აპრილი]], კრაგუევაცი  — [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი]], შუმარიცე). [[1951]] წლის [[20 დეკემბერი|20 დეკემბერს]] ნადია ნაუმოვიჩს სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა [[იუგოსლავია|იუგოსლავიის]] სახალხო გმირის წოდება.
|-
!
[[ფაილი:Šumarice_Memorial_Park_02.jpg|მინი|შეწყვეტილი ფრენა, [[1963]] წ.]]
|მემორიალი მოკლული სტუდენტებისა და მასწავლებლების მასობრივი საფლავის ადგილზე დაიდგა და იქცა ქალაქის სიმბოლოდ.
|-
!
[[ფაილი:Споменик_отпора_и_слободе.jpg|მინი|წინააღმდეგობისა და თავისუფლების ძეგლი [[1966]] წ.]]
|დაახლოებით 12 მეტრის სიმაღლის ძეგლი — [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ქანდაკება და [[ბეტონი|ბეტონის]] ობელისკი.
[[ბრინჯაო]]&lt;nowiki/&gt;ს ქანდაკებაზე გამოსახულია ადამიანი, რომელიც აქ მოკლული ადამიანების სიმბოლოა. ობელისკის ზედა ნაწილი წააგავს ლათინურ ასოს &quot;V&quot;, რაც ნიშნავს სიცოცხლის გამარჯვებას სიკვდილზე.

მოქანდაკე ანტე გრჟეტიჩი ({{Lang-sr}} Ante Grzheti)
|-
!
[[ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Šumarice_Memorial_Park_1106_02.jpg|მინი|ბროლის ყვავილის მონუმენტი, [[1968]] წ.]]
|ძეგლი ეძღვნება 12-დან 15 წლამდე თხუთმეტ ბოშა ფეხსაცმლის მწმენდავ ბიჭს, რომლებიც დახვრიტეს მოზრდილთა ჯგუფთან ერთად. ყვავილის აყვავებული კვირტი და მისი თეთრი ფერი ახალგაზრდების სიწმინდესა და უმანკოებაზე მიუთითებს.
მოქანდაკე ნებოიშა დელია ({{Lang-sr}} Nebojsa Deja).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_Kameni_spavač,_Šumarice.jpg|მინი|ქვის სტეკების ძეგლი, [[1970]] წ.]]
|ძეგლი ორ მასობრივ საფლავს აერთიანებს. 
სკულპტორები გრადიმირ ბოსნიჩი ({{Lang-sr}}.Градимир Боснић) და ელიცა ბოსნიჩი ({{Lang-sr}} Јелица Боснић).
|-
!
[[ფაილი:Večni_plamen_sčobode,_Šumarice_01.JPG|მინი|თავისუფლების მარადიული ცეცხლის ძეგლი, [[1978]] წ.]]
|ძეგლი &quot;თავისუფლების მარადიული ცეცხლი&quot;, [[1978]] წ.
მარადიულ ცეცხლი დაანთო იუგოსლავიის პრეზიდენტმა იოსიპ ბროზ ტიტომ ({{Lang-sr}} Josip Broz Tito) ცეცხლი ორი თვე ენთო. შემდეგ პერიოდულად ანთებდნენ, მოგვიანებით კი მთლიანად ჩააქრეს. [[2011]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] ცეცხლი კვლავ დაანთეს.

მოქანდაკე დრაგან ბორჯევიჩი ({{Lang-sr}}. Dragan Ђorђeviћ)
|-
!
[[ფაილი:Човек_без_илузија.JPG|მინი|სკულპტურა „ადამიანი ილუზიების გარეშე“, [[1979]] წ.]]
|ბრინჯაოს ქანდაკება მდებარეობს გაზონზე ''21 ოქტომბრის მუზეუმის'' მახლობლად.
მოქანდაკე იოვან სოლდატოვიჩი ({{Lang-sr}} Jovan Soldatoviě).
|-
!
[[ფაილი:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice04.JPG|მინი|სკულპტურა „სუდიცები“, [[1979]] წ.]]
|სლავური მითოლოგიის თანახმად,  სამი ქალი  სუჟენიცა (სუდიცა)  განსაზღვრავენ ბავშვის ბედს დაბადებისას: ახალგაზრდა სუდიცას გოგონებისთვის წარმატება მოჰქონდა, ხოლო მოხუცები უბედურებას უწინასწარმეტყველებდნენ.
ქანდაკება მუზეუმის შენობის წინ მემორიალური კომპლექსის დასაწყისშივე მდებარეობს.

მოქანდაკე იოვან სოლდატოვიჩი ({{Lang-sr}}. Jovan Soldatoviě).
|-
!
[[ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Šumarice_Memorial_Park_431.jpg|მინი|ძეგლი &quot;ასი ერთისთვის&quot; [[1980]] წ.]]
|გენერალ ფრანც ბოჰმეს დანაშაულებრივი ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის დახვრეტაზე 100-დან 1-ის თანაფარდობით (ვერმახტის ყოველ მოკლულ ჯარისკაცზე 100 მშვიდობიანი მოქალაქის დახვრეტა) საფუძველად დაედო ბრინჯაოს ძეგლის „ასი ერთისთვის“ შექმნის იდეას. სასიკვდილო ტანჯვაში ერთმანეთში ირევა ტკივილით სავსე ადამიანის სხეულები. მათი კონტურები თანდათან ქრება და გადაიქცევა ხის გვირგვინად, რომელიც განასახიერებს სიცოცხლეს.
მოქანდაკე ნანდორ გლიდი ({{Lang-sr}} Nandor Glid)
|-
!
[[ფაილი:Krugovi-in-Sumarice.jpg|მინი|ხორვატი ხალხის ძეგლი, [[1981]] წ.]]
|უძველესი დროიდან წრე ითვლებოდა სრულყოფილებისა და მთლიანობის სიმბოლოდ. ძეგლი შედგება 7 დეფორმირებული წრისგან. ეს ფოლადის დისკები მიუთითებს იმაზე, რომ სიცოცხლის სრულყოფილების იდეა შეიძლება დაირღვეს ერთი დანაშაულით, რომელიც ჩადენილი იყო ამ ადგილას.
მოქანდაკე ვოინ ბაკიჩი ({{Lang-sr}} Voјin Bakiћ; [[6 მაისი|6 მაისი,]] [[1915]]  — [[18 დეკემბერი]], [[1992]]), არქიტექტორები იოსიპი ({{Lang-sr}} Josip Saјsl) და სილვია საისლი ({{Lang-sr}} Silvana Saјsl).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_povodom_pedesetogodišnjice_streljanja_u_Šumaricama.JPG|მინი|ძეგლი ბოროტების  წინააღმდეგ, [[1991]] წ]]
|ძეგლი &quot;ბოროტების წინააღმდეგ&quot;, [[1991]] წ.
ძეგლი [[მაიას ცივილიზაცია|მაიას]] სტილშია გაფორმებული. მაგრამ მისი თემა [[ქრისტიანობა|ქრისტიანულია]].  განკითხვის ჟამის განშტოებული რელიეფური სიმბოლოები უბიძგებს პიროვნებას იფიქროს მოსალოდნელ ჯილდოზე  ან სასჯელზე საკუთარი საქციელისთვის.

მოქანდაკე მიგელ რომო ({{Lang-sr}} Miguel Romo).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_prijateljstva,_Šumarice.jpg|მინი|მეგობრობის ძეგლი [[1991]] წ.]]
|მეგობრობის ძეგლი ({{Lang-sr}} Споменик пријатељства, [[1994]])
სკულპტორი ანტუნ სტოიკუ ({{Lang-sr}} Antun Stojkua).
|-
|}

== 21 ოქტომბრის მუზეუმი ==
მუზეუმის გაიხსნა [[1976]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]].

მუზეუმის შენობა მდებარეობს მემორიალური კომპლექსის შესასვლელში.  

არქიტექტორები ივან ანტიჩი ( {{Lang-sr|Иван Антић}} ; დ. [[12 მარტი]],[[1923]], [[ბელგრადი]] — გ.  [[25 ნოემბერი]], [[2005]], [[ბელგრადი]]) და ივანკა რასპოპოვიჩი ( {{Lang-sr|Иванка Распоповић}} ; დ. [[1930]], [[ბელგრადი]] — გ. [[6 აგვისტო]], [[2015]]).  

შენობა სრულად ჯდება მემორიალური კომპლექსის ზოგად კონცეფციაში.  აგებულია წითელი აგურით, რომელიც დაღვრილი სისხლის სიმბოლოს წარმოადგენს. ნაგებობას ჯვრის ფორმა აქვს, რაც თავმდაბლობასა და ტანჯვასთან ასოცირდება. სხვადასხვა სიმაღლის 33 კოშკი დაკავშირებულია მასობრივ საფლავებთან, რომლებიც მდებარეობს როგორც კომპლექსის შიგნით, ასევე მის გარეთ. კოშკებს არ აქვთ ფანჯრები, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ გამოსავალი არ არის და არ არსებობს ხსნის იმედი. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; &lt;gallery&gt;
ფაილი:Спомен_парк_„Крагујевачки_октобар“_у_Шумарицама_05.jpg|ბმული=Файл:Спомен_парк_„Крагујевачки_октобар“_у_Шумарицама_05.jpg
ფაილი:Kragujevac-_Muzej_21_oktobar.jpg|ბმული=Файл:Kragujevac-_Muzej_21_oktobar.jpg
ფაილი:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice03.JPG|ბმული=Файл:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice03.JPG
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_490.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_490.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_482.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_482.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_493.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_493.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_497.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_497.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_491.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_491.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_496.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_496.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_483.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_483.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_494.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_494.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_495.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_495.jpg
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:მემორიალური ნაგებობები ქვეყნის მიხედვით]]
[[კატეგორია:პარკები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ღირსშესანიშნაობები სერბეთში]]</text>
      <sha1>gl0kmhh9fsmyatsf9bgw2ux0y72d2bi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808265</id>
      <parentid>4808264</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:20:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:პარკები ქვეყნების მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:სერბეთის პარკები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808265</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33598" sha1="n8iidnmz3n4q3gi3ewgzewkmb0ub3iu" xml:space="preserve"> 

{{ინფოდაფა პარკი|სახელი=შუმარიცეს მემორიალური პარკი|სურათი=Šumarice Memorial Park, Monument to fifth-graders, 01.jpg|მშობლიური სახელი={{Lang-sr|Спомен-парк Крагујевачки октобар}}|ქვეყანა={{დროშა|სერბეთი}}|lat_dir=N|lon_dir=E|lat_deg=44|lat_min=1|lat_sec=12|lon_deg=20|lon_min=54|lon_sec=0|ქალაქი=კრაგუევაცი|რაიონი=შუმადის ოლქი|ისტორიული რაიონი=შუმარიცე|ტიპი=მემორიალური პარკი, ისტორიული ღირსშესანიშნაობა|დაარსების წელი=[[1953]]|არქიტექტორი=სმილიან კლაიჩი, მიხაილ მიტროვიჩი, რადივოი ტომიჩი|ფართობი=350|საიტი=https://www.spomenpark.rs/}}

'''შუმარიცეს მემორიალური პარკი,''' ასევე ცნობილი როგორც '''მემორიალური პარკი &quot;Kragujevac October&quot;''' ( {{Lang-sr|Спомен-парк Крагујевачки октобар}} )  — მდებარეობს [[ბელგრადი|ბელგრადიდან]] დაახლოებით 150 კილომეტრში.  [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცის]] დაახლოებით 2800 კაცი და ბიჭი დახვრიტეს [[გერმანელები|გერმანელებმა]].  დაღუპულთა შორის იყო ასობით საშუალო სკოლის მოსწავლე. ხოცვა-ჟლეტის ადგილზე მდებარეობს ''21 ოქტომბრის მუზეუმი,'' რომელიც დააპროექტა არქიტექტორმა ივან ანტიჩმა.  

შუმარიცეს მემორიალური პარკი [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] შეიქმნა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს  სისხლიანი ხოცვა-ჟლეტის დროს დაღუპულთა ხსოვნის საპატივსაცემოდ.   

[[1963]] წელს გაიხსნა შუმარიცეს მემორიალური პარკის ბიბლიოთეკა, ხოლო [[1964]] წელს ამოქმედდა გამომცემლობა. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/izdavacka-delatnost/|title=Издавачка делатност – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-15}}&lt;/ref&gt; 

[[1971]] წელს  შუმარიცეს მემორიალური პარკის ტერიტორიაზე დახვრეტილი სტუდენტებისა და მასწავლებლების ძეგლთან მოეწყო  „სკოლის დიდი საათი.“ ეს ღონისძიება ყოველწლიურ მოვლენად იქცა. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt;  

[[1976]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შუმარიცის მემორიალურ პარკში ''21 ოქტომბრის მუზეუმი'' გაიხსნა.&lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/o-nama/|title=О нама – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.politika.rs/scc/clanak/482273/Vucic-urucio-odlikovanja-povodom-Vidovdana|title=Вучић уручио одликовања поводом Видовдана|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; 

[[1979]] წლის [[27 დეკემბერი|27 დეკემბერს]] მემორიალური პარკი [[სერბეთი|სერბეთის]] კულტურულ მემკვიდრეობად იქნა აღიარებული ( {{Lang-sr|Културно добро од изузетног значаја}} ) . [[2021]] წელს მემორიალურ პარკს მიენიჭა კარაგეორგეს ვარსკვლავის III ხარისხის ორდენი  ({{lang-sr|Карађорђеве звезда трећег степена}} ). &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot; /&gt; 

[[2002]] წელს მემორიალურ პარკში საფუძველი ჩაეყარა [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცის]] ახალმოწამეთა ტაძარს-სამლოცველოს.  მშენებლობა დასრულდა [[2006]] წელს. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; 

== კრაგუევაცის ტრაგედია ==
[[1941]] წლის ოქტომბერში  [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] დატრიალებული მასობრივი სიკვდილით დასჯა იყო [[ვერმახტი|გერმანული ვერმახტის]] უდიდესი დანაშაული [[მეორე მსოფლიო ომი]]&lt;nowiki/&gt;ს დროს. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt; 

[[გერმანელები|გერმანელი]] დამპყრობლების მიერ ოკუპირებულ [[სერბეთი|სერბეთში]] მოქმედებდნენ ადგილობრივი ანტიფაშისტური პარტიზანული ჯგუფები. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ekskursiiposerbii.ru/index.php/aktivnyy-otdykh-v-serbii/item/326-memorialnyj-park-shumaritse|title=Мемориальный парк Шумарице - Крагуевац|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://4tourism.ru/sights/51/185/877|title=4tourism.ru {{!}} Мемориальный парк Шумарице|access-date=2023-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230513084952/https://4tourism.ru/sights/51/185/877|archivedate=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt;  წინააღმდეგობის მონაწილეთა ( პარტიზანული რაზმები და [[ჩეტნიკები]] ) ერთობლივი მოქმედების შედეგად  დასავლეთ სერბეთის ტერიტორიაზე აჯანყება მოხდა და ჩამოყალიბდა უჟიცის რესპუბლიკა. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot; /&gt; 

[[1941]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოში]] გაჩნდა წინააღმდეგობის  პირველი ნიშნები  ქალაქ კრაგუევაცსა და მის შემოგარენში. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/kragujevacka-tragedija/|title=Крагујевачка трагедија – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; [[1941]] წლის [[10 ოქტომბერი|10 ოქტომბერს]] გენერალმა ფრანც ბოჰმემ, [[სერბეთი|სერბეთში]] გერმანული ჯარების მეთაურმა, გასცა ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის დახვრეტის შესახებ: 100 ადამიანი თითოეულ მოკლულ გერმანელ ჯარისკაცზე, 50 —თითოეულ დაჭრილზე. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot; /&gt; 

[[1941]] წლის [[16 ოქტომბერი|16 ოქტომბერს]] კრაგუევაცი-გორნი მილანოვაცის გზაზე ჩეტნიკებთან და პარტიზანებთან ბრძოლაში დაიღუპა 10 გერმანელი ჯარისკაცი და დაიჭრა 26. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt; ამის შემდეგ,  უკვე [[18 ოქტომბერი|18 ოქტომბერს]] დაიწყო მშვიდობიანი მოქალაქეების პირველი დაპატიმრებები და სიკვდილით დასჯა. [[1941]] წლის 18-დან 21 ოქტომბრამდე, დაახლოებით 7000 ადამიანი დაიღუპა, მათგან 2792-ზე მეტი  მოკლეს [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] კრაგუევაცში. ეს იყო ყველაზე სისხლიანი ხოცვა-ჟლეტა, რომელიც 7 საათზე მეტხანს გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;autogenerator5&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.ag-friedensforschung.de/regionen/jugoslawien/vernichtungskrieg.html|title=Deutscher Vernichtungskrieg auf dem Balkan, 18.09.2011 (Friedensratschlag)|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] დაღუპულთა შორის იყო 270 &lt;ref name=&quot;autogenerator51&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.politika.rs/scc/clanak/237315/Nikolic-Sumarice-opomena-svima-narod-ne-stoji-iza-zlikovaca|title=Николић: Шумарице опомена свима, народ не стоји иза зликоваца|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt; ბავშვი და მოზარდი, &lt;ref name=&quot;autogenerator7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.atlasobscura.com/places/sumarice-memorial-park|title=Šumarice Memorial Park – Kragujevac, Serbia - Atlas Obscura|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://gmom.ru/news_3/Vistavka-Kraguevackaia-tragediia-v-1941-godu|title=Выставка &quot;Крагуевацкая трагедия в 1941 году&quot;|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; მათგან უმცროსი 11 წლის იყო. &lt;ref name=&quot;autogenerator51&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator52&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.vreme.com/vreme/lebac-sutra-nemojte-poslati/|title=Lebac sutra nemojte poslati - Šumarice, 21. oktobar 1941. – 21. oktobar 2011. - Nedeljnik Vreme|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt;სიკვდილით დასჯის ადგილიდან გაქცევა მხოლოდ 38-მა ადამიანმა შეძლო. &lt;ref name=&quot;autogenerator3&quot;&gt;{{Cite web|url=http://spomenicikulture.mi.sanu.ac.rs/spomenik.php?id=602|title=Споменици културе у Србији|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; 

[[1944]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] [[კრაგუევაცი]] გაათავისუფლეს [[ფაშიზმი|ფაშისტური]] დამპყრობლებისგან. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.myseldon.com/ru/news/index/260908556|title=В сербском городе Крагуевац почтили память жертв кровавого октября 1941 года {{!}} Общество {{!}} Селдон Новости|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt; &lt;gallery&gt;
ფაილი:German_Soldiers_arresting_in_1941_people_in_Kragujevac.jpg|ბმული=Файл:German_Soldiers_arresting_in_1941_people_in_Kragujevac.jpg|ალტ=Аресты в Крагуеваце, 1941 год|დაპატიმრებები კრაგუევაცში, [[1941]] წ
ფაილი:Streljanje_naroda_u_Kragujevcu_1941.jpg|ბმული=Файл:Streljanje_naroda_u_Kragujevcu_1941.jpg|ალტ=Расстрелы в Крагуеваце, 1941 год|[[1941]] წ. სიკვდილით დასჯა [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] 
ფაილი:Notification_on_21_October_1941.jpg|ბმული=Файл:Notification_on_21_October_1941.jpg|ალტ=Уведомление от 21 октября 1941 года|[[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბრით]] დათარიღებული შეტყობინება
&lt;/gallery&gt;დახვრეტილი მშვიდობიანი მოქალაქეების სიები განთავსებულია შუმარიცეს მემორიალური პარკის ვებგვერდზე {{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/spisak-streljanih/|title=www.spomenpark.rs}}

== მემორიალური პარკის ძეგლები ==
შუმარიცეს მემორიალური პარკის შექმნის გადაწყვეტილება მიღებულ იქნა [[1953]] წლის [[9 აგვისტო|9 აგვისტოს]] [[ბელგრადი|ბელგრადში]].  

სროლის შედეგად დაღუპულთა ხსოვნის საპატივსაცემოდ შუმარიცეს მთელი სივრცე გადაკეთდა მემორიალურ პარკად, სადაც მდებარეობს სულ თორმეტი მონუმენტური ძეგლი.  &lt;gallery&gt;
ფაილი:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_504.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_504.jpg|ალტ=План мемориального парка Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკის გეგმა
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_479.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_479.jpg|ალტ=Памятники мемориального парка Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკის ძეგლები
ფაილი:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_530.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_530.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკი 
ფაილი:Šumarice_Memorial_Park,_Place_of_burial,_02.jpg|ბმული=Файл:Šumarice_Memorial_Park,_Place_of_burial,_02.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице, место захоронения|შუმარიცეს მემორიალური პარკი, სამარხი
ფაილი:Šumarice_Memorial_Park,_Church_of_Martyrs_of_Kragujevac,_06.jpg|ბმული=Файл:Šumarice_Memorial_Park,_Church_of_Martyrs_of_Kragujevac,_06.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице, церковь мучеников Крагуеваца|მემორიალური პარკი შუმარიცე, კრაგუევაკის მეთა ეკლესია
&lt;/gallery&gt;[[1954]] წელს ჩატარდა პროექტების კონკურსი, რომელშიც გაიმარჯვა ბელგოროდელი [[არქიტექტორი|არქიტექტორების]] მიხაილო მიტროვიჩის და რადივოი ტომიჩის და ლანდშაფტის არქიტექტორის სმილიან კლაიჩის პროექტმა.   [[1955]] წელს დაიწყო მემორიალური პარკის მშენებლობა. 

მემორიალური პარკის ფართობი 350 ჰექტარს შეადგენს. პარკის ძირითადი ელემენტებია მასობრივი საფლავები, რომლებიც ერთმანეთს უკავსირდება 7-კილომეტრიანი რკალისებრი გზით. &lt;ref name=&quot;autogenerator6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://serbia-touroperator.com/ru/%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA-%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D0%BE%D0%BA%D1%82/|title=Мемориальный парк „Крагуевацкий октябрь“ - Serbia-touroperator}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator8&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/spomenici-u-memorijalnom-prostoru/|title=Споменици у Меморијалном простору – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt;  მოეწყო  გამწვანებული სივრცეები და გაფორმების შემდეგ მიიღო ტყე-პარკის სახე.  

პარკში [[1941]] წლის ოქტომბერში დაღუპულთა ხსოვნისადმი მიძღვნილი 30 მასობრივი საფლავი და ძეგლია.  [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] დახვრეტილი ადამიანები დაკრძალეს 29 მასობრივ საფლავში.  კიდევ ერთი საფლავი მდებარეობს მემორიალური პარკის გარეთ, სოფელ ცენტრალურ რადიონიცაში ( {{Lang-sr|Централна радионица}} ), სადაც განისვენებენ  [[1941]] წლის [[20 ოქტომბერი|20 ოქტომბერს]] მოკლული [[სერბები]] და [[ებრაელები|ებრაელები.]]  

=== მემორიალური პარკის ძეგლები ===
{|
!
[[ფაილი:Kragujevac,_Šumarice,_Spomenik_bola_i_prkosa.JPG|მინი|ტკივილისა და დაუმორჩილებლობის ძეგლი, [[1959]] წ.]]
|მემორიალი ეძღვნება პარტიზანი სტუდენტის ნადია ნაუმოვიჩის ხსოვნას ({{Lang-sr}} Nada Naumović / Nada Naumović; [[1922]] წლის [[22 აპრილი]], კრაგუევაცი  — [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი]], შუმარიცე). [[1951]] წლის [[20 დეკემბერი|20 დეკემბერს]] ნადია ნაუმოვიჩს სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა [[იუგოსლავია|იუგოსლავიის]] სახალხო გმირის წოდება.
|-
!
[[ფაილი:Šumarice_Memorial_Park_02.jpg|მინი|შეწყვეტილი ფრენა, [[1963]] წ.]]
|მემორიალი მოკლული სტუდენტებისა და მასწავლებლების მასობრივი საფლავის ადგილზე დაიდგა და იქცა ქალაქის სიმბოლოდ.
|-
!
[[ფაილი:Споменик_отпора_и_слободе.jpg|მინი|წინააღმდეგობისა და თავისუფლების ძეგლი [[1966]] წ.]]
|დაახლოებით 12 მეტრის სიმაღლის ძეგლი — [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ქანდაკება და [[ბეტონი|ბეტონის]] ობელისკი.
[[ბრინჯაო]]&lt;nowiki/&gt;ს ქანდაკებაზე გამოსახულია ადამიანი, რომელიც აქ მოკლული ადამიანების სიმბოლოა. ობელისკის ზედა ნაწილი წააგავს ლათინურ ასოს &quot;V&quot;, რაც ნიშნავს სიცოცხლის გამარჯვებას სიკვდილზე.

მოქანდაკე ანტე გრჟეტიჩი ({{Lang-sr}} Ante Grzheti)
|-
!
[[ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Šumarice_Memorial_Park_1106_02.jpg|მინი|ბროლის ყვავილის მონუმენტი, [[1968]] წ.]]
|ძეგლი ეძღვნება 12-დან 15 წლამდე თხუთმეტ ბოშა ფეხსაცმლის მწმენდავ ბიჭს, რომლებიც დახვრიტეს მოზრდილთა ჯგუფთან ერთად. ყვავილის აყვავებული კვირტი და მისი თეთრი ფერი ახალგაზრდების სიწმინდესა და უმანკოებაზე მიუთითებს.
მოქანდაკე ნებოიშა დელია ({{Lang-sr}} Nebojsa Deja).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_Kameni_spavač,_Šumarice.jpg|მინი|ქვის სტეკების ძეგლი, [[1970]] წ.]]
|ძეგლი ორ მასობრივ საფლავს აერთიანებს. 
სკულპტორები გრადიმირ ბოსნიჩი ({{Lang-sr}}.Градимир Боснић) და ელიცა ბოსნიჩი ({{Lang-sr}} Јелица Боснић).
|-
!
[[ფაილი:Večni_plamen_sčobode,_Šumarice_01.JPG|მინი|თავისუფლების მარადიული ცეცხლის ძეგლი, [[1978]] წ.]]
|ძეგლი &quot;თავისუფლების მარადიული ცეცხლი&quot;, [[1978]] წ.
მარადიულ ცეცხლი დაანთო იუგოსლავიის პრეზიდენტმა იოსიპ ბროზ ტიტომ ({{Lang-sr}} Josip Broz Tito) ცეცხლი ორი თვე ენთო. შემდეგ პერიოდულად ანთებდნენ, მოგვიანებით კი მთლიანად ჩააქრეს. [[2011]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] ცეცხლი კვლავ დაანთეს.

მოქანდაკე დრაგან ბორჯევიჩი ({{Lang-sr}}. Dragan Ђorђeviћ)
|-
!
[[ფაილი:Човек_без_илузија.JPG|მინი|სკულპტურა „ადამიანი ილუზიების გარეშე“, [[1979]] წ.]]
|ბრინჯაოს ქანდაკება მდებარეობს გაზონზე ''21 ოქტომბრის მუზეუმის'' მახლობლად.
მოქანდაკე იოვან სოლდატოვიჩი ({{Lang-sr}} Jovan Soldatoviě).
|-
!
[[ფაილი:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice04.JPG|მინი|სკულპტურა „სუდიცები“, [[1979]] წ.]]
|სლავური მითოლოგიის თანახმად,  სამი ქალი  სუჟენიცა (სუდიცა)  განსაზღვრავენ ბავშვის ბედს დაბადებისას: ახალგაზრდა სუდიცას გოგონებისთვის წარმატება მოჰქონდა, ხოლო მოხუცები უბედურებას უწინასწარმეტყველებდნენ.
ქანდაკება მუზეუმის შენობის წინ მემორიალური კომპლექსის დასაწყისშივე მდებარეობს.

მოქანდაკე იოვან სოლდატოვიჩი ({{Lang-sr}}. Jovan Soldatoviě).
|-
!
[[ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Šumarice_Memorial_Park_431.jpg|მინი|ძეგლი &quot;ასი ერთისთვის&quot; [[1980]] წ.]]
|გენერალ ფრანც ბოჰმეს დანაშაულებრივი ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის დახვრეტაზე 100-დან 1-ის თანაფარდობით (ვერმახტის ყოველ მოკლულ ჯარისკაცზე 100 მშვიდობიანი მოქალაქის დახვრეტა) საფუძველად დაედო ბრინჯაოს ძეგლის „ასი ერთისთვის“ შექმნის იდეას. სასიკვდილო ტანჯვაში ერთმანეთში ირევა ტკივილით სავსე ადამიანის სხეულები. მათი კონტურები თანდათან ქრება და გადაიქცევა ხის გვირგვინად, რომელიც განასახიერებს სიცოცხლეს.
მოქანდაკე ნანდორ გლიდი ({{Lang-sr}} Nandor Glid)
|-
!
[[ფაილი:Krugovi-in-Sumarice.jpg|მინი|ხორვატი ხალხის ძეგლი, [[1981]] წ.]]
|უძველესი დროიდან წრე ითვლებოდა სრულყოფილებისა და მთლიანობის სიმბოლოდ. ძეგლი შედგება 7 დეფორმირებული წრისგან. ეს ფოლადის დისკები მიუთითებს იმაზე, რომ სიცოცხლის სრულყოფილების იდეა შეიძლება დაირღვეს ერთი დანაშაულით, რომელიც ჩადენილი იყო ამ ადგილას.
მოქანდაკე ვოინ ბაკიჩი ({{Lang-sr}} Voјin Bakiћ; [[6 მაისი|6 მაისი,]] [[1915]]  — [[18 დეკემბერი]], [[1992]]), არქიტექტორები იოსიპი ({{Lang-sr}} Josip Saјsl) და სილვია საისლი ({{Lang-sr}} Silvana Saјsl).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_povodom_pedesetogodišnjice_streljanja_u_Šumaricama.JPG|მინი|ძეგლი ბოროტების  წინააღმდეგ, [[1991]] წ]]
|ძეგლი &quot;ბოროტების წინააღმდეგ&quot;, [[1991]] წ.
ძეგლი [[მაიას ცივილიზაცია|მაიას]] სტილშია გაფორმებული. მაგრამ მისი თემა [[ქრისტიანობა|ქრისტიანულია]].  განკითხვის ჟამის განშტოებული რელიეფური სიმბოლოები უბიძგებს პიროვნებას იფიქროს მოსალოდნელ ჯილდოზე  ან სასჯელზე საკუთარი საქციელისთვის.

მოქანდაკე მიგელ რომო ({{Lang-sr}} Miguel Romo).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_prijateljstva,_Šumarice.jpg|მინი|მეგობრობის ძეგლი [[1991]] წ.]]
|მეგობრობის ძეგლი ({{Lang-sr}} Споменик пријатељства, [[1994]])
სკულპტორი ანტუნ სტოიკუ ({{Lang-sr}} Antun Stojkua).
|-
|}

== 21 ოქტომბრის მუზეუმი ==
მუზეუმის გაიხსნა [[1976]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]].

მუზეუმის შენობა მდებარეობს მემორიალური კომპლექსის შესასვლელში.  

არქიტექტორები ივან ანტიჩი ( {{Lang-sr|Иван Антић}} ; დ. [[12 მარტი]],[[1923]], [[ბელგრადი]] — გ.  [[25 ნოემბერი]], [[2005]], [[ბელგრადი]]) და ივანკა რასპოპოვიჩი ( {{Lang-sr|Иванка Распоповић}} ; დ. [[1930]], [[ბელგრადი]] — გ. [[6 აგვისტო]], [[2015]]).  

შენობა სრულად ჯდება მემორიალური კომპლექსის ზოგად კონცეფციაში.  აგებულია წითელი აგურით, რომელიც დაღვრილი სისხლის სიმბოლოს წარმოადგენს. ნაგებობას ჯვრის ფორმა აქვს, რაც თავმდაბლობასა და ტანჯვასთან ასოცირდება. სხვადასხვა სიმაღლის 33 კოშკი დაკავშირებულია მასობრივ საფლავებთან, რომლებიც მდებარეობს როგორც კომპლექსის შიგნით, ასევე მის გარეთ. კოშკებს არ აქვთ ფანჯრები, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ გამოსავალი არ არის და არ არსებობს ხსნის იმედი. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; &lt;gallery&gt;
ფაილი:Спомен_парк_„Крагујевачки_октобар“_у_Шумарицама_05.jpg|ბმული=Файл:Спомен_парк_„Крагујевачки_октобар“_у_Шумарицама_05.jpg
ფაილი:Kragujevac-_Muzej_21_oktobar.jpg|ბმული=Файл:Kragujevac-_Muzej_21_oktobar.jpg
ფაილი:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice03.JPG|ბმული=Файл:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice03.JPG
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_490.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_490.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_482.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_482.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_493.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_493.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_497.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_497.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_491.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_491.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_496.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_496.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_483.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_483.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_494.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_494.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_495.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_495.jpg
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:მემორიალური ნაგებობები ქვეყნის მიხედვით]]
[[კატეგორია:სერბეთის პარკები]]
[[კატეგორია:ღირსშესანიშნაობები სერბეთში]]</text>
      <sha1>n8iidnmz3n4q3gi3ewgzewkmb0ub3iu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808266</id>
      <parentid>4808265</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:20:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ღირსშესანიშნაობები სერბეთში]]; დაემატა [[კატეგორია:სერბეთის ღირსშესანიშნაობები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808266</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="33598" sha1="c177sfhl4ejqyti8u6do2y5h6ypyrrx" xml:space="preserve"> 

{{ინფოდაფა პარკი|სახელი=შუმარიცეს მემორიალური პარკი|სურათი=Šumarice Memorial Park, Monument to fifth-graders, 01.jpg|მშობლიური სახელი={{Lang-sr|Спомен-парк Крагујевачки октобар}}|ქვეყანა={{დროშა|სერბეთი}}|lat_dir=N|lon_dir=E|lat_deg=44|lat_min=1|lat_sec=12|lon_deg=20|lon_min=54|lon_sec=0|ქალაქი=კრაგუევაცი|რაიონი=შუმადის ოლქი|ისტორიული რაიონი=შუმარიცე|ტიპი=მემორიალური პარკი, ისტორიული ღირსშესანიშნაობა|დაარსების წელი=[[1953]]|არქიტექტორი=სმილიან კლაიჩი, მიხაილ მიტროვიჩი, რადივოი ტომიჩი|ფართობი=350|საიტი=https://www.spomenpark.rs/}}

'''შუმარიცეს მემორიალური პარკი,''' ასევე ცნობილი როგორც '''მემორიალური პარკი &quot;Kragujevac October&quot;''' ( {{Lang-sr|Спомен-парк Крагујевачки октобар}} )  — მდებარეობს [[ბელგრადი|ბელგრადიდან]] დაახლოებით 150 კილომეტრში.  [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცის]] დაახლოებით 2800 კაცი და ბიჭი დახვრიტეს [[გერმანელები|გერმანელებმა]].  დაღუპულთა შორის იყო ასობით საშუალო სკოლის მოსწავლე. ხოცვა-ჟლეტის ადგილზე მდებარეობს ''21 ოქტომბრის მუზეუმი,'' რომელიც დააპროექტა არქიტექტორმა ივან ანტიჩმა.  

შუმარიცეს მემორიალური პარკი [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] შეიქმნა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] დროს  სისხლიანი ხოცვა-ჟლეტის დროს დაღუპულთა ხსოვნის საპატივსაცემოდ.   

[[1963]] წელს გაიხსნა შუმარიცეს მემორიალური პარკის ბიბლიოთეკა, ხოლო [[1964]] წელს ამოქმედდა გამომცემლობა. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/izdavacka-delatnost/|title=Издавачка делатност – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-15}}&lt;/ref&gt; 

[[1971]] წელს  შუმარიცეს მემორიალური პარკის ტერიტორიაზე დახვრეტილი სტუდენტებისა და მასწავლებლების ძეგლთან მოეწყო  „სკოლის დიდი საათი.“ ეს ღონისძიება ყოველწლიურ მოვლენად იქცა. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt;  

[[1976]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შუმარიცის მემორიალურ პარკში ''21 ოქტომბრის მუზეუმი'' გაიხსნა.&lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/o-nama/|title=О нама – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.politika.rs/scc/clanak/482273/Vucic-urucio-odlikovanja-povodom-Vidovdana|title=Вучић уручио одликовања поводом Видовдана|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; 

[[1979]] წლის [[27 დეკემბერი|27 დეკემბერს]] მემორიალური პარკი [[სერბეთი|სერბეთის]] კულტურულ მემკვიდრეობად იქნა აღიარებული ( {{Lang-sr|Културно добро од изузетног значаја}} ) . [[2021]] წელს მემორიალურ პარკს მიენიჭა კარაგეორგეს ვარსკვლავის III ხარისხის ორდენი  ({{lang-sr|Карађорђеве звезда трећег степена}} ). &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot; /&gt; 

[[2002]] წელს მემორიალურ პარკში საფუძველი ჩაეყარა [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცის]] ახალმოწამეთა ტაძარს-სამლოცველოს.  მშენებლობა დასრულდა [[2006]] წელს. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; 

== კრაგუევაცის ტრაგედია ==
[[1941]] წლის ოქტომბერში  [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] დატრიალებული მასობრივი სიკვდილით დასჯა იყო [[ვერმახტი|გერმანული ვერმახტის]] უდიდესი დანაშაული [[მეორე მსოფლიო ომი]]&lt;nowiki/&gt;ს დროს. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt; 

[[გერმანელები|გერმანელი]] დამპყრობლების მიერ ოკუპირებულ [[სერბეთი|სერბეთში]] მოქმედებდნენ ადგილობრივი ანტიფაშისტური პარტიზანული ჯგუფები. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://ekskursiiposerbii.ru/index.php/aktivnyy-otdykh-v-serbii/item/326-memorialnyj-park-shumaritse|title=Мемориальный парк Шумарице - Крагуевац|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://4tourism.ru/sights/51/185/877|title=4tourism.ru {{!}} Мемориальный парк Шумарице|access-date=2023-05-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230513084952/https://4tourism.ru/sights/51/185/877|archivedate=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt;  წინააღმდეგობის მონაწილეთა ( პარტიზანული რაზმები და [[ჩეტნიკები]] ) ერთობლივი მოქმედების შედეგად  დასავლეთ სერბეთის ტერიტორიაზე აჯანყება მოხდა და ჩამოყალიბდა უჟიცის რესპუბლიკა. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot; /&gt; 

[[1941]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოში]] გაჩნდა წინააღმდეგობის  პირველი ნიშნები  ქალაქ კრაგუევაცსა და მის შემოგარენში. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/kragujevacka-tragedija/|title=Крагујевачка трагедија – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; [[1941]] წლის [[10 ოქტომბერი|10 ოქტომბერს]] გენერალმა ფრანც ბოჰმემ, [[სერბეთი|სერბეთში]] გერმანული ჯარების მეთაურმა, გასცა ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის დახვრეტის შესახებ: 100 ადამიანი თითოეულ მოკლულ გერმანელ ჯარისკაცზე, 50 —თითოეულ დაჭრილზე. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot; /&gt; 

[[1941]] წლის [[16 ოქტომბერი|16 ოქტომბერს]] კრაგუევაცი-გორნი მილანოვაცის გზაზე ჩეტნიკებთან და პარტიზანებთან ბრძოლაში დაიღუპა 10 გერმანელი ჯარისკაცი და დაიჭრა 26. &lt;ref name=&quot;autogenerator2&quot;/&gt; ამის შემდეგ,  უკვე [[18 ოქტომბერი|18 ოქტომბერს]] დაიწყო მშვიდობიანი მოქალაქეების პირველი დაპატიმრებები და სიკვდილით დასჯა. [[1941]] წლის 18-დან 21 ოქტომბრამდე, დაახლოებით 7000 ადამიანი დაიღუპა, მათგან 2792-ზე მეტი  მოკლეს [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] კრაგუევაცში. ეს იყო ყველაზე სისხლიანი ხოცვა-ჟლეტა, რომელიც 7 საათზე მეტხანს გაგრძელდა. &lt;ref name=&quot;autogenerator5&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.ag-friedensforschung.de/regionen/jugoslawien/vernichtungskrieg.html|title=Deutscher Vernichtungskrieg auf dem Balkan, 18.09.2011 (Friedensratschlag)|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] დაღუპულთა შორის იყო 270 &lt;ref name=&quot;autogenerator51&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.politika.rs/scc/clanak/237315/Nikolic-Sumarice-opomena-svima-narod-ne-stoji-iza-zlikovaca|title=Николић: Шумарице опомена свима, народ не стоји иза зликоваца|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt; ბავშვი და მოზარდი, &lt;ref name=&quot;autogenerator7&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.atlasobscura.com/places/sumarice-memorial-park|title=Šumarice Memorial Park – Kragujevac, Serbia - Atlas Obscura|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://gmom.ru/news_3/Vistavka-Kraguevackaia-tragediia-v-1941-godu|title=Выставка &quot;Крагуевацкая трагедия в 1941 году&quot;|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; მათგან უმცროსი 11 წლის იყო. &lt;ref name=&quot;autogenerator51&quot; /&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator52&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.vreme.com/vreme/lebac-sutra-nemojte-poslati/|title=Lebac sutra nemojte poslati - Šumarice, 21. oktobar 1941. – 21. oktobar 2011. - Nedeljnik Vreme|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt;სიკვდილით დასჯის ადგილიდან გაქცევა მხოლოდ 38-მა ადამიანმა შეძლო. &lt;ref name=&quot;autogenerator3&quot;&gt;{{Cite web|url=http://spomenicikulture.mi.sanu.ac.rs/spomenik.php?id=602|title=Споменици културе у Србији|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt; 

[[1944]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] [[კრაგუევაცი]] გაათავისუფლეს [[ფაშიზმი|ფაშისტური]] დამპყრობლებისგან. &lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://news.myseldon.com/ru/news/index/260908556|title=В сербском городе Крагуевац почтили память жертв кровавого октября 1941 года {{!}} Общество {{!}} Селдон Новости|access-date=2023-05-29}}&lt;/ref&gt; &lt;gallery&gt;
ფაილი:German_Soldiers_arresting_in_1941_people_in_Kragujevac.jpg|ბმული=Файл:German_Soldiers_arresting_in_1941_people_in_Kragujevac.jpg|ალტ=Аресты в Крагуеваце, 1941 год|დაპატიმრებები კრაგუევაცში, [[1941]] წ
ფაილი:Streljanje_naroda_u_Kragujevcu_1941.jpg|ბმული=Файл:Streljanje_naroda_u_Kragujevcu_1941.jpg|ალტ=Расстрелы в Крагуеваце, 1941 год|[[1941]] წ. სიკვდილით დასჯა [[კრაგუევაცი|კრაგუევაცში]] 
ფაილი:Notification_on_21_October_1941.jpg|ბმული=Файл:Notification_on_21_October_1941.jpg|ალტ=Уведомление от 21 октября 1941 года|[[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბრით]] დათარიღებული შეტყობინება
&lt;/gallery&gt;დახვრეტილი მშვიდობიანი მოქალაქეების სიები განთავსებულია შუმარიცეს მემორიალური პარკის ვებგვერდზე {{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/spisak-streljanih/|title=www.spomenpark.rs}}

== მემორიალური პარკის ძეგლები ==
შუმარიცეს მემორიალური პარკის შექმნის გადაწყვეტილება მიღებულ იქნა [[1953]] წლის [[9 აგვისტო|9 აგვისტოს]] [[ბელგრადი|ბელგრადში]].  

სროლის შედეგად დაღუპულთა ხსოვნის საპატივსაცემოდ შუმარიცეს მთელი სივრცე გადაკეთდა მემორიალურ პარკად, სადაც მდებარეობს სულ თორმეტი მონუმენტური ძეგლი.  &lt;gallery&gt;
ფაილი:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_504.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_504.jpg|ალტ=План мемориального парка Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკის გეგმა
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_479.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_479.jpg|ალტ=Памятники мемориального парка Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკის ძეგლები
ფაილი:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_530.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XIŠumarice_Memorial_Park_530.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице|შუმარიცეს მემორიალური პარკი 
ფაილი:Šumarice_Memorial_Park,_Place_of_burial,_02.jpg|ბმული=Файл:Šumarice_Memorial_Park,_Place_of_burial,_02.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице, место захоронения|შუმარიცეს მემორიალური პარკი, სამარხი
ფაილი:Šumarice_Memorial_Park,_Church_of_Martyrs_of_Kragujevac,_06.jpg|ბმული=Файл:Šumarice_Memorial_Park,_Church_of_Martyrs_of_Kragujevac,_06.jpg|ალტ=Мемориальный парк Шумарице, церковь мучеников Крагуеваца|მემორიალური პარკი შუმარიცე, კრაგუევაკის მეთა ეკლესია
&lt;/gallery&gt;[[1954]] წელს ჩატარდა პროექტების კონკურსი, რომელშიც გაიმარჯვა ბელგოროდელი [[არქიტექტორი|არქიტექტორების]] მიხაილო მიტროვიჩის და რადივოი ტომიჩის და ლანდშაფტის არქიტექტორის სმილიან კლაიჩის პროექტმა.   [[1955]] წელს დაიწყო მემორიალური პარკის მშენებლობა. 

მემორიალური პარკის ფართობი 350 ჰექტარს შეადგენს. პარკის ძირითადი ელემენტებია მასობრივი საფლავები, რომლებიც ერთმანეთს უკავსირდება 7-კილომეტრიანი რკალისებრი გზით. &lt;ref name=&quot;autogenerator6&quot;&gt;{{Cite web|url=https://serbia-touroperator.com/ru/%D0%BC%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA-%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D0%BE%D0%BA%D1%82/|title=Мемориальный парк „Крагуевацкий октябрь“ - Serbia-touroperator}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;autogenerator8&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.spomenpark.rs/spomenici-u-memorijalnom-prostoru/|title=Споменици у Меморијалном простору – Спомен парк Крагујевачки октобар|access-date=2023-05-13}}&lt;/ref&gt;  მოეწყო  გამწვანებული სივრცეები და გაფორმების შემდეგ მიიღო ტყე-პარკის სახე.  

პარკში [[1941]] წლის ოქტომბერში დაღუპულთა ხსოვნისადმი მიძღვნილი 30 მასობრივი საფლავი და ძეგლია.  [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] დახვრეტილი ადამიანები დაკრძალეს 29 მასობრივ საფლავში.  კიდევ ერთი საფლავი მდებარეობს მემორიალური პარკის გარეთ, სოფელ ცენტრალურ რადიონიცაში ( {{Lang-sr|Централна радионица}} ), სადაც განისვენებენ  [[1941]] წლის [[20 ოქტომბერი|20 ოქტომბერს]] მოკლული [[სერბები]] და [[ებრაელები|ებრაელები.]]  

=== მემორიალური პარკის ძეგლები ===
{|
!
[[ფაილი:Kragujevac,_Šumarice,_Spomenik_bola_i_prkosa.JPG|მინი|ტკივილისა და დაუმორჩილებლობის ძეგლი, [[1959]] წ.]]
|მემორიალი ეძღვნება პარტიზანი სტუდენტის ნადია ნაუმოვიჩის ხსოვნას ({{Lang-sr}} Nada Naumović / Nada Naumović; [[1922]] წლის [[22 აპრილი]], კრაგუევაცი  — [[1941]] წლის [[21 ოქტომბერი]], შუმარიცე). [[1951]] წლის [[20 დეკემბერი|20 დეკემბერს]] ნადია ნაუმოვიჩს სიკვდილის შემდეგ მიენიჭა [[იუგოსლავია|იუგოსლავიის]] სახალხო გმირის წოდება.
|-
!
[[ფაილი:Šumarice_Memorial_Park_02.jpg|მინი|შეწყვეტილი ფრენა, [[1963]] წ.]]
|მემორიალი მოკლული სტუდენტებისა და მასწავლებლების მასობრივი საფლავის ადგილზე დაიდგა და იქცა ქალაქის სიმბოლოდ.
|-
!
[[ფაილი:Споменик_отпора_и_слободе.jpg|მინი|წინააღმდეგობისა და თავისუფლების ძეგლი [[1966]] წ.]]
|დაახლოებით 12 მეტრის სიმაღლის ძეგლი — [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ქანდაკება და [[ბეტონი|ბეტონის]] ობელისკი.
[[ბრინჯაო]]&lt;nowiki/&gt;ს ქანდაკებაზე გამოსახულია ადამიანი, რომელიც აქ მოკლული ადამიანების სიმბოლოა. ობელისკის ზედა ნაწილი წააგავს ლათინურ ასოს &quot;V&quot;, რაც ნიშნავს სიცოცხლის გამარჯვებას სიკვდილზე.

მოქანდაკე ანტე გრჟეტიჩი ({{Lang-sr}} Ante Grzheti)
|-
!
[[ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Šumarice_Memorial_Park_1106_02.jpg|მინი|ბროლის ყვავილის მონუმენტი, [[1968]] წ.]]
|ძეგლი ეძღვნება 12-დან 15 წლამდე თხუთმეტ ბოშა ფეხსაცმლის მწმენდავ ბიჭს, რომლებიც დახვრიტეს მოზრდილთა ჯგუფთან ერთად. ყვავილის აყვავებული კვირტი და მისი თეთრი ფერი ახალგაზრდების სიწმინდესა და უმანკოებაზე მიუთითებს.
მოქანდაკე ნებოიშა დელია ({{Lang-sr}} Nebojsa Deja).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_Kameni_spavač,_Šumarice.jpg|მინი|ქვის სტეკების ძეგლი, [[1970]] წ.]]
|ძეგლი ორ მასობრივ საფლავს აერთიანებს. 
სკულპტორები გრადიმირ ბოსნიჩი ({{Lang-sr}}.Градимир Боснић) და ელიცა ბოსნიჩი ({{Lang-sr}} Јелица Боснић).
|-
!
[[ფაილი:Večni_plamen_sčobode,_Šumarice_01.JPG|მინი|თავისუფლების მარადიული ცეცხლის ძეგლი, [[1978]] წ.]]
|ძეგლი &quot;თავისუფლების მარადიული ცეცხლი&quot;, [[1978]] წ.
მარადიულ ცეცხლი დაანთო იუგოსლავიის პრეზიდენტმა იოსიპ ბროზ ტიტომ ({{Lang-sr}} Josip Broz Tito) ცეცხლი ორი თვე ენთო. შემდეგ პერიოდულად ანთებდნენ, მოგვიანებით კი მთლიანად ჩააქრეს. [[2011]] წლის [[21 ოქტომბერი|21 ოქტომბერს]] ცეცხლი კვლავ დაანთეს.

მოქანდაკე დრაგან ბორჯევიჩი ({{Lang-sr}}. Dragan Ђorђeviћ)
|-
!
[[ფაილი:Човек_без_илузија.JPG|მინი|სკულპტურა „ადამიანი ილუზიების გარეშე“, [[1979]] წ.]]
|ბრინჯაოს ქანდაკება მდებარეობს გაზონზე ''21 ოქტომბრის მუზეუმის'' მახლობლად.
მოქანდაკე იოვან სოლდატოვიჩი ({{Lang-sr}} Jovan Soldatoviě).
|-
!
[[ფაილი:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice04.JPG|მინი|სკულპტურა „სუდიცები“, [[1979]] წ.]]
|სლავური მითოლოგიის თანახმად,  სამი ქალი  სუჟენიცა (სუდიცა)  განსაზღვრავენ ბავშვის ბედს დაბადებისას: ახალგაზრდა სუდიცას გოგონებისთვის წარმატება მოჰქონდა, ხოლო მოხუცები უბედურებას უწინასწარმეტყველებდნენ.
ქანდაკება მუზეუმის შენობის წინ მემორიალური კომპლექსის დასაწყისშივე მდებარეობს.

მოქანდაკე იოვან სოლდატოვიჩი ({{Lang-sr}}. Jovan Soldatoviě).
|-
!
[[ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Šumarice_Memorial_Park_431.jpg|მინი|ძეგლი &quot;ასი ერთისთვის&quot; [[1980]] წ.]]
|გენერალ ფრანც ბოჰმეს დანაშაულებრივი ბრძანება მშვიდობიანი მოსახლეობის დახვრეტაზე 100-დან 1-ის თანაფარდობით (ვერმახტის ყოველ მოკლულ ჯარისკაცზე 100 მშვიდობიანი მოქალაქის დახვრეტა) საფუძველად დაედო ბრინჯაოს ძეგლის „ასი ერთისთვის“ შექმნის იდეას. სასიკვდილო ტანჯვაში ერთმანეთში ირევა ტკივილით სავსე ადამიანის სხეულები. მათი კონტურები თანდათან ქრება და გადაიქცევა ხის გვირგვინად, რომელიც განასახიერებს სიცოცხლეს.
მოქანდაკე ნანდორ გლიდი ({{Lang-sr}} Nandor Glid)
|-
!
[[ფაილი:Krugovi-in-Sumarice.jpg|მინი|ხორვატი ხალხის ძეგლი, [[1981]] წ.]]
|უძველესი დროიდან წრე ითვლებოდა სრულყოფილებისა და მთლიანობის სიმბოლოდ. ძეგლი შედგება 7 დეფორმირებული წრისგან. ეს ფოლადის დისკები მიუთითებს იმაზე, რომ სიცოცხლის სრულყოფილების იდეა შეიძლება დაირღვეს ერთი დანაშაულით, რომელიც ჩადენილი იყო ამ ადგილას.
მოქანდაკე ვოინ ბაკიჩი ({{Lang-sr}} Voјin Bakiћ; [[6 მაისი|6 მაისი,]] [[1915]]  — [[18 დეკემბერი]], [[1992]]), არქიტექტორები იოსიპი ({{Lang-sr}} Josip Saјsl) და სილვია საისლი ({{Lang-sr}} Silvana Saјsl).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_povodom_pedesetogodišnjice_streljanja_u_Šumaricama.JPG|მინი|ძეგლი ბოროტების  წინააღმდეგ, [[1991]] წ]]
|ძეგლი &quot;ბოროტების წინააღმდეგ&quot;, [[1991]] წ.
ძეგლი [[მაიას ცივილიზაცია|მაიას]] სტილშია გაფორმებული. მაგრამ მისი თემა [[ქრისტიანობა|ქრისტიანულია]].  განკითხვის ჟამის განშტოებული რელიეფური სიმბოლოები უბიძგებს პიროვნებას იფიქროს მოსალოდნელ ჯილდოზე  ან სასჯელზე საკუთარი საქციელისთვის.

მოქანდაკე მიგელ რომო ({{Lang-sr}} Miguel Romo).
|-
!
[[ფაილი:Spomenik_prijateljstva,_Šumarice.jpg|მინი|მეგობრობის ძეგლი [[1991]] წ.]]
|მეგობრობის ძეგლი ({{Lang-sr}} Споменик пријатељства, [[1994]])
სკულპტორი ანტუნ სტოიკუ ({{Lang-sr}} Antun Stojkua).
|-
|}

== 21 ოქტომბრის მუზეუმი ==
მუზეუმის გაიხსნა [[1976]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]].

მუზეუმის შენობა მდებარეობს მემორიალური კომპლექსის შესასვლელში.  

არქიტექტორები ივან ანტიჩი ( {{Lang-sr|Иван Антић}} ; დ. [[12 მარტი]],[[1923]], [[ბელგრადი]] — გ.  [[25 ნოემბერი]], [[2005]], [[ბელგრადი]]) და ივანკა რასპოპოვიჩი ( {{Lang-sr|Иванка Распоповић}} ; დ. [[1930]], [[ბელგრადი]] — გ. [[6 აგვისტო]], [[2015]]).  

შენობა სრულად ჯდება მემორიალური კომპლექსის ზოგად კონცეფციაში.  აგებულია წითელი აგურით, რომელიც დაღვრილი სისხლის სიმბოლოს წარმოადგენს. ნაგებობას ჯვრის ფორმა აქვს, რაც თავმდაბლობასა და ტანჯვასთან ასოცირდება. სხვადასხვა სიმაღლის 33 კოშკი დაკავშირებულია მასობრივ საფლავებთან, რომლებიც მდებარეობს როგორც კომპლექსის შიგნით, ასევე მის გარეთ. კოშკებს არ აქვთ ფანჯრები, რაც მიუთითებს იმაზე, რომ გამოსავალი არ არის და არ არსებობს ხსნის იმედი. &lt;ref name=&quot;autogenerator9&quot;/&gt; &lt;gallery&gt;
ფაილი:Спомен_парк_„Крагујевачки_октобар“_у_Шумарицама_05.jpg|ბმული=Файл:Спомен_парк_„Крагујевачки_октобар“_у_Шумарицама_05.jpg
ფაილი:Kragujevac-_Muzej_21_oktobar.jpg|ბმული=Файл:Kragujevac-_Muzej_21_oktobar.jpg
ფაილი:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice03.JPG|ბმული=Файл:Muzej_21._oktobar_u_Kragujevcu,_Šumarice03.JPG
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_490.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_490.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_482.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_482.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_493.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_493.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_497.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_497.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_491.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_491.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_496.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_496.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_483.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_483.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_494.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_494.jpg
ფაილი:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_495.jpg|ბმული=Файл:Wiki_Šumadija_XI_Spomen_muzej_21_oktober_495.jpg
&lt;/gallery&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიოს სია}}
[[კატეგორია:მემორიალური ნაგებობები ქვეყნის მიხედვით]]
[[კატეგორია:სერბეთის პარკები]]
[[კატეგორია:სერბეთის ღირსშესანიშნაობები]]</text>
      <sha1>c177sfhl4ejqyti8u6do2y5h6ypyrrx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:პორტუგალიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>568599</id>
    <revision>
      <id>4808292</id>
      <parentid>4671673</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:28:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808292</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="293" sha1="r3bbdbd8uf3dzccbqjtrl671mm8cmwj" xml:space="preserve">{{Commonscat|Museums in Portugal}}

[[კატეგორია:პორტუგალია]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>r3bbdbd8uf3dzccbqjtrl671mm8cmwj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ალანიის არქეოლოგიური მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>571140</id>
    <revision>
      <id>4808177</id>
      <parentid>4795713</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:26:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1967 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808177</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9964" sha1="2wpcmuqrzkuz1d4djk3j2cevqxfbw06" xml:space="preserve">[[File:Muse alanya.jpg|thumb|ალანიის არქეოლოგიური მუზეუმი]]

'''ალანიის არქეოლოგიური მუზეუმი''' — არქეოლოგიური მუზეუმი [[თურქეთი]]ს ქალაქ [[ალანია]]ში. მუზეუმი დაყოფილია ორ განყოფილებად, სადაც წარმოდგენილია [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] და [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიული]] არტეფაქტები. იგი შეიცავს უამრავ კერამიკულ, მარმარილოს, ბრინჯაოს და მინის ნაჭრებს და მოზაიკას ელინისტური, [[რომის იმპერია|რომაული]] და [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიური]] პერიოდებიდან. განსაკუთრებით აღსანიშნავია [[II საუკუნე|II საუკუნის]] ბრინჯაოს ქანდაკება [[ჰერკულესი]], რომლის სიმაღლეა 52 სანტიმეტრი.&lt;ref name=&quot;TV&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.alanya.tv/en/Historical_Place/Museums/ArchaeologyMuseum/|title=Archaeological Museum|publisher=Alanya.tv|access-date=26 August 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20140210085840/http://www.alanya.tv/en/Historical_Place/Museums/ArchaeologyMuseum|archive-date=10 February 2014|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; მუზეუმი დაარსდა [[1967]] წელს და გარემონტდა [[2012]] წელს.&lt;ref name=News&gt;{{Cite web|url=http://turkisharchaeonews.net/museum/archaeological-museum-alanya|title=Archaeological Museum in Alanya|date=22 March 2015|publisher= turkisharchaeonews.net}}&lt;/ref&gt;

==ისტორია==
მუზეუმი დაარსდა [[1967]] წელს. მუზეუმის გახსნის დროს ექსპონატები გადმოიტანეს [[ანკარა|ანკარის]] [[ანატოლიის ცივილიზაციების მუზეუმი]]დან. ეს არტეფაქტები განეკუთვნებოდა ადრე [[ბრინჯაოს ხანა]]ს, [[ურარტუ]]ლი, [[ფრიგია|ფრიგიისა]] და [[ლიდია|ლიდიის]] პერიოდებს. მუზეუმს საჩუქრად გადაეცა [[ლაერტესი|ლაერტესში]] ჩატარებული გათხრების არტეფაქტები. ორ სექციაში წარმოდგენილია არქეოლოგიურ და ეთნოგრაფიულ არტეფაქტებთან დაკავშირებული ექსპონატები. მუზეუმის კოლექციებში შესულია ელინისტური, რომაული და ბიზანტიური პერიოდის საგნები.&lt;ref name=&quot;TV&quot;/&gt;

==ექსპონატები==
[[File:Heracles alanya.jpg|thumbnail|upright|ჰერკულესის ბრინჯაოს ქანდაკება]]
გამოფენილი რამდენიმე გამორჩეული არტეფაქტი მოიცავს: ბერძნულ-იტალიური ფორმის ორ ამფორას კარგ მდგომარეობაში, რომლებიც მეთევზეებმა ამოიღეს ანტიოქიის და კრაგნუმის წყლებიდან (დათარიღებული ძვ. წ. 250–150 წლებით).{{Sfn|Hoff|Townsend|2013|p=7}}{{Sfn|Oliver|2000|p=156}} ასევე [[თურქეთი]]ს რესპუბლიკის თანამედროვე პერიოდის მონეტები; რომის იმპერატორის [[ლუციუს სეპტიმიუს სევერუსი]]ს 46-სტრიქონიანი წერილი, რომელიც სიედრის მოქალაქეებს გადასცა მადლობის ნიშნად.&lt;ref name=&quot;TV&quot;/&gt;

ცენტრალურ დარბაზში ასევე გამოფენილია [[ძვ. წ. 625]] წლით დათარიღებული ანტიკური ხანის ნაცრისფერი წარწერებიანი ქვა. წარწერა შესრულებულია [[ფინიკიური ენა|ფინიკიურ ენაზე]]; ასევე წარმოდგენილია იორუქის ხალხის ალანიის რაიონისთვის ტრადიციული ხელოვნება, როგორიცაა თხის ბეწვისგან დამზადებული ჩანთები, უნაგირზე მიმაგრებული ჩანთები, სამოსი, დეკორატიული ქსოვილი, ჭურჭელი, სუფრის თეთრეული, დანა-ჩანგალი, სამკაულები, ხელნაწერი დოკუმენტები, საწერი ხელსაწყოები და ყოველდღიური ყოფისათვის დამახასიათებელი ოთახის მოდელი.&lt;ref name=Arc&gt;{{Cite web|url=http://www.kultur.gov.tr/genel/medya/iltanitimbrosuru-eng/alanya_eng.pdf|format=pdf|title=Alanya:From Antiquity To The Present Day|access-date=28 August 2015|publisher=Official website of the Government of Turkey|pages=7–8}}&lt;/ref&gt; დამატებითი გამოფენა მოიცავს მართლმადიდებელი ბერძნების ეპიგრაფიკასა და დეკორატიულ არტეფაქტებს ალანიის წმინდა გიორგის ეკლესიიდან; ნავიგაციასთან დაკავშირებული ექსპონატები, როგორიცაა [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვის]] ფსკერიდან ამოღებული ამფორებით დატვირთული გემის მოდელი, რომლებიც გამოიყენებოდა ნავთობის გადასაზიდად, და ბრინჯაოსგან დამზადებული კონტეინერი, რომელიც მორთული იყო მითიური [[პეგასი]]ს ქანდაკებით.&lt;ref name=News/&gt;

==შემოგარენი==
[[File:Oil press alanya.jpg|thumbnail|upright|ზეთის საწნახელი მუზეუმის ტერიტორიაზე]]
მუზეუმს გარს აკრავს ბაღი, სადაც განთავსებულია დიდი რაოდენობით არტეფაქტები, რომლებიც დაკავშირებულია რომაული პერიოდის, სელჩუკების, ოსმალეთისა და თურქეთის რესპუბლიკური პერიოდის დაკრძალვის ისლამურ პრაქტიკასთან. ღია მოედანს აქვს ექსკლუზიური ფრთა, რომელშიც გამოფენილია რომაელების სასოფლო-სამეურნეო პრაქტიკასთან დაკავშირებული ექსპონატები, მათ შორის ზეთის დამზადების იარაღი, რომლებიც გამოიყენებოდა ძველ ხმელთაშუა ზღვის რეგიონში.&lt;ref name=&quot;TV&quot;/&gt;

==ლიტერატურა==
*{{cite book|last1= Hoff |first1=Michael C. |last2= Townsend |first2=Rhys F. |title=Rough Cilicia: New Historical and Archaeological Approaches|url=https://books.google.com/books?id=c7CmAwAAQBAJ&amp;pg=SA7-PA44|date=3 May 2013|publisher=Oxbow Books|isbn=978-1-78297-060-6}}
*{{cite book|last1= Ireland |first1=S. |last2= Bechhoefer |first2=William B. |title=The Ottoman House: Papers from the Amasya Symposium, 24–27 September 1996|url=https://books.google.com/books?id=kWBpAAAAMAAJ|year=1998|publisher=British Institute of Archaeology at Ankara|isbn=978-1-898249-12-2}}
*{{cite book|last= Oliver |first=G. J. |title=The Sea in Antiquity|url=https://books.google.com/books?id=99YYAAAAYAAJ|date=January 2000|publisher=J. and E. Hedges|isbn=978-1-84171-160-7}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1967 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>2wpcmuqrzkuz1d4djk3j2cevqxfbw06</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ადანის არქეოლოგიური მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>571668</id>
    <revision>
      <id>4808176</id>
      <parentid>4795712</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:25:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1919 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808176</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10763" sha1="nl24uz83moanq0eokqgy0hlcvkymank" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        =  ადანის არქეოლოგიური მუზეუმი
| სურათი        = AdanaMuseumTellHalaf.jpg
| სურათის ზომა   = 250
| წარწერა        = ქანდაკება თელ-ჰალაფიდან
| დაარსდა       = 1919
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = 
|lat_dir = N  |lat_deg = 36 |lat_min = 59 |lat_sec = 41
|lon_dir = E |lon_deg = 35 |lon_min = 18 |lon_sec = 49
| პოზრუკა = თურქეთი
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       = არქეოლოგიური
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
'''ადანის არქეოლოგიის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Adana Arkeoloji Müzesi}}) — მუზეუმი [[ადანა]]ში, სადაც დაცულია [[კილიკია|კილიკიის]] ისტორიული მემკვიდრეობა. ეს არის ერთ-ერთი უძველესი [[არქეოლოგიური მუზეუმი]] [[თურქეთი|თურქეთში]].&lt;ref&gt;Nedim Dervişoğlu: Das Neue Archäologische Museum von Adana. Von der Textilfabrik zum Fenster in die Geschichte Kilikiens. In: Antike Welt. Nr. 3/2018 წ. Zabern-Verlag, Mainz/Darmstadt 2018, S. 86–89.&lt;/ref&gt;

==ისტორია==
[[File:Adana_Müze16.jpg|thumb|175px|left]]
[[File:Adana_Müze11.jpg|thumb|175px|left]]
[[File:Adana_Müze17.jpg|thumb|175px|left]]
ადანის არქეოლოგიური მუზეუმი დაარსდა 1919 წელს [[კილიკია|კილიკიის]] ფრანგული მმართველობის პერიოდში. კოლექცია თავდაპირველად შეიცავდქა სხვადასხვა ექსპონატებს, რომლებიც აღმოაჩინეს ადგილობრივმა სამოქალაქო პირებმა და ფრანგმა სამხედროებმა. კონსტანტინოპოლის საიმპერატორო მუზეუმთან დადებული შეთანხმების თანახმად [[სილიფკე]]ში არსებული გარკვეული სიძველეები ადანის მუზეუმს გადაცემა.&lt;ref name=&quot;shaw&quot;&gt;{{cite book | first = Wendy | last = Shaw | title =Possessors and Possessed: Museums, Archaeology, and the Visualization of History in the Late Ottoman Empire | pages = 213–214 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;osten&quot;&gt;{{cite book | first = Hans | last = Von Der Osten | title = Explorations in Hittite Asia Minor in 1929 | page = 45 | quote =In the afternoon we visited the small but important museum opened during the French occupation }}&lt;/ref&gt; [[1924]] წელს რესპუბლიკის ჩამოყალიბების შემდეგ, ადანელი ალიანაქზადე ჰალილ ქამილ ბეი დაინიშნეს მუზეუმის დირექტორად, ხოლო 1928 წელს კოლექცია გადაიტანეს ჯაფერ ფაშას მეჩეთის [[მედრესე]]ში, რის შემდეგაც გაიხსნა საზოგადოებისთვის.

მუზეუმი გადაიტანეს შენობაში, რომელშიც ადრე განთავსებული იყო ეთნოგრაფიული მუზეუმი. აქ თავი მოიყარა კილიკიის ადრეული ხანის ნივთებმა, რომლებიც აღმოაჩინეს [[თარსუსი|თარსუსში]] (გოზლუკულეში, 1934), [[მერსინი|მერსინში]] (იუმუქთეფე, 1936), [[ჯეიჰანი|ჯეიჰანში]] (სირქელი, 1938) და [[იურეღირი|იურეღირში]] (მისისი,1958) ჩატარებული გათხრების დროს. მუზეუმი ქალაქის ცენტრში ახალ ადგილას გადავიდა [[1972]] წლის 7 იანვარს.

თუმცა, 2010-იან წლებში ახალი, ბევრად უფრო დიდი ადანის მუზეუმი შეიქმნა ცენტრიდან დასავლეთით რამდენიმე კილომეტრში ყოფილი ეროვნული ტექსტილის ქარხანაში. აქ განთავსებული იქნება სამუზეუმო კომპლექსი, რომელშიც გაერთიანდება ქალაქის მუზეუმი, სოფლის მეურნეობის მუზეუმი, მრეწველობის მუზეუმი, ეთნოგრაფიის მუზეუმი, საბავშვო მუზეუმი და მოზაიკის მუზეუმი. 2019 წელს გაიხსნა არქეოლოგიური განყოფილება. ბევრი ობიექტი, რომელიც ადრე ძველი მუზეუმის ბაღში იყო, ახლა შენობაშია და დაცულია. &lt;ref&gt;[https://turkishmuseums.com/museum/detail/1922-adana-arkeoloji-muzesi/1922/4 Adana Archaeology Museum]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Sabah |first=Daily |date=2017-05-19 |title=Turkey's largest museum complex unveiled in Adana |url=https://www.dailysabah.com/turkey/2017/05/19/turkeys-largest-museum-complex-unveiled-in-adana |access-date=2022-12-09 |website=Daily Sabah |language=en-US}}&lt;/ref&gt;

==კოლექციები==
მუზეუმში დაცულია [[ხეთები|ხეთების]] პერიოდის მრავალი არტეფაქტი, როგორიცაა ღმერთის ქანდაკება ეტლზე და მრავალი სტელა. ასევე უხვადაა ადრინდელი და გვიანდელი პერიოდის ობიექტები ([[ნეოლითი]], [[ბრინჯაოს ხანა]], [[რკინის ხანა]], არქაული, [[რომის იმპერია|რომაული]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიური]], [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]]). რომაული ექსპონატები მოიცავს სარკოფაგებს მდიდარი გირლანდის დეკორაციებით, დოქებით, წარწერებით, სამსხვერპლოებით და სხვადასხვა არქიტექტურული ელემენტებით, მინის ნაწარმით, კერამიკითა და სამკაულებით. რეგიონში მიმდინარე არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი ნივთები ცალკეა გამოფენილი. მარმარილოს სარკოფაგი თარსუსიდან, რომელის ზედა რელიეფზე გამოსახულია [[ტროას ომი|ტროას ომების]] ამბები, რომელიც ცნობილია როგორც აქილევსის სარკოფაგი. აქვეა დაცული მედუზას სარკოფაგი უძველესი ქალაქ ავგუსტადან, რომელიც ჩაძირული იყო სეიჰანის კაშხლის წყალსაცავის ქვეშ და ქარათაშში აღმოჩენილი ნატურალური ზომის ბრინჯაოს ქანდაკება ძველი ქალაქ მაგარსუსიდან.

მუზეუმში დაცულია ერთადერთი ცნობილი წარწერა, სადაც მოხსენიებულია ახ. წ. III-IV საუკუნეების მოღვაწე [[აპოლონიოს ტიანელი]].

==გალერეა==
&lt;gallery&gt;
File:Adana_Müze13.jpg|
File:Adana_Müze23.jpg|
File:Adana_Müze22.jpg|
File:Adana_Müze25.jpg|
File:Adana Archaeological Museum Woman figurine Terra cotta Early Bronze Age 0700.jpg|ქალის ტერაკოტის ფიგურა
File:Adana Archaeological Museum Hittite Masked Human figure 0703.jpg|ხეთური ნიღბიანი ადამიანის ფიგურა
File:Adana Archaeological Museum Late Hittite Tarhunda on chariot 0214.jpg|გვიან ხეთური ქანდაკება
File:Adana Archaeological Museum Hittite Antropomorphic terra cotta jug 0232.jpg|ხეთური ანთროპომორფული ქანდაკება
&lt;/gallery&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1919 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>nl24uz83moanq0eokqgy0hlcvkymank</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მერსინის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>572976</id>
    <revision>
      <id>4808180</id>
      <parentid>4795716</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:31:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1978 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808180</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6399" sha1="kt47q2k6jirwm7vqkkmmqahmz3frlin" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        =  მერსინის მუზეუმი
| სურათი        = Mersin museum.jpg
| სურათის ზომა   = 250
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = [[1978]]
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[მერსინი]], [[თურქეთი]]
|lat_dir = N  |lat_deg = 36 |lat_min = 47 |lat_sec = 38
|lon_dir = E |lon_deg = 34 |lon_min = 37 |lon_sec = 29
| პოზრუკა = თურქეთი
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       = არქეოლოგიური, ეთნოგრაფიული
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = სონღულ ჯეილან ბალა
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = http://www.mersin.web.tr/mersin3.htm 
}}
'''მერსინის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Mersin Müzesi}}) — მუზეუმი [[თურქეთი|თურქეთის]] ქალაქ [[მერსინი|მერსინში]]. მას მართავს [[თურქეთის კულტურისა და ტურიზმის სამინისტრო]], თუმცა ახალი მუზეუმის, [[მერსინის არქეოლოგიური მუზეუმი]]ს დაარსების შემდეგ ექსპონატების უმეტესობა ახალ მუზეუმში გადაიტანეს.

== ისტორია ==

[[მერსინის პროვინცია]]ში არის უამრავი უძველესი ადგილი. [[იუმუქთეფე]] და [[სოლი (კილიკია)|სოლი]] ქალაქ [[მერსინი|მერსინში]] და [[გოზლუქულე]] [[ტარსუსი (მერსინი)|ტარსუსში]]. მერსინის მუზეუმის დაარსებამდე, არტეფაქტები სხვა მუზეუმებში იყო გამოფენილი. მერსინის მუზეუმი დაარსდა [[1978]] წელს. [[1991]] წლის შემდეგ მუზეუმი განთავსდა დღევანდელ ადგილზე, [[მერსინის კულტულური ცენტრი]]ს აღმოსავლეთ ფრთაში.&lt;ref&gt;[http://www.turkcebilgi.com/mersin_müzesi/ansiklopedi#ansiklopedi On line encyclopaedia {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

== გამოფენა ==

ეზოში გამოფენილია ქვის ისეთი არტეფაქტები, როგორიცაა პითოზები და სტელები. მუზეუმი ორსართულიანია. პირველ სართულზე ორი საგამოფენო დარბაზია. პირველ დარბაზში [[რომის იმპერია|რომის იმპერიის]] [[სტელა|სტელები]] და [[ამფორა|ამფორებია]] გამოფენილი. გამოფენილია ტერაკოტის სამარხები სოლიდან. მეორე დარბაზში გამოფენილია [[ნეოლითი]]ს, [[ენეოლითი]]სა და ადრე [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]] სხვადასხვა ჭურჭელი და ხელნაკეთი ნივთები. მათი უმეტესობა აღმოჩენილია იუმუქთეფესა და გოზლუქულეს არქეოლოგიურ ძეგლებზე. ზედა სართულზე მესამე დარბაზში დაცულია თურქმენული კულტურის ეთნოგრაფიული ნივთები, როგორიცაა ორნამენტული ნივთები, ხალიჩები, ტანსაცმელი, ხის და სპილენძის ნივთები, იარაღი და ა. შ. მუზეუმში ასევე ინახება 999 მონეტა.&lt;ref&gt;[http://www.mersin.web.tr/mersin3.htm Mersin Müzesi,  Mersin {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/TR/belge/1-40659/mersin-muzesi.html |publisher=Kültür ve Turizm Bakanlığı |title=Mersin Müzesi |language=tr |access-date=2011-04-02 }}&lt;/ref&gt;

== გალერეა ==
&lt;gallery class=&quot;center&quot; caption=&quot;&quot;&gt;
 File:Mersin History Museum - yard - 01.jpg | სტელა და სვეტების კაპიტელები
 File:Mersin History Museum - first floor - 07.jpg | ოქროს დეკორაციები
 File:Mersin History Museum - first floor - 10.jpg | პიტოზები, ქილები და სხვა ჭურჭელი
 File:Mersin History Museum - second floor - 01.jpg | ქურთუკი, ქამრების ბალთები და დეკორაციები 
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.mersin.bel.tr/ Mersin Metropolitan municipality page {{in lang|tr}}]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1978 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>kt47q2k6jirwm7vqkkmmqahmz3frlin</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მისისის მოზაიკის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573341</id>
    <revision>
      <id>4808181</id>
      <parentid>4795717</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:32:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1959 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808181</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4698" sha1="98p9eqd0ctripyosn69bhsyzcm2vq30" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        =  მისისის მოზაიკის მუზეუმი
| სურათი        = 
| სურათის ზომა   = 
| წარწერა        = 
| დაარსდა       = 1959
| დამაარსებლები  = 
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = Yakapınar, [[ადანა]], [[თურქეთი]]
|lat_dir = N  |lat_deg = 36 |lat_min = 57 |lat_sec = 27
|lon_dir = E |lon_deg = 35 |lon_min = 37 |lon_sec = 10
| პოზრუკა = თურქეთი
| პოზრუკის ზომა =
| ალტერნატიული რუკა =
| პოზრუკა2 =
| პოზრუკის ზომა2 =
| ალტერნატიული რუკა2 =
| სტატუსი       = 
| ექსპონატი      = 
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = 
}}
'''მისისის მოზაიკის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Misis Mozaik Müzesi}}) — მუზეუმი [[ადანა]]ში, [[თურქეთი]]. გამოფენილია ნამუშევრები, რომლებიც აღმოაჩინეს მისის-თუმულუსში. განსაკუთრებით აღსანიშნავია მოზაიკა, რომელიც იყო IV საუკუნის ტაძრის იატაკზე ძველ ქალაქ მისისში. მუზეუმი დაარსდა [[1959]] წელს სოფელ იაქაფინარში, [[ადანა|ადანის]] შორეულ აღმოსავლეთ ნაწილში, მდინარე [[ჯეიჰანი (,დინარე)|ჯეიჰანის]] დასავლეთ ნაპირზე.

მუზეუმში ქრონოლოგიური თანმიმდევრობით შეგიძლიათ იხილოთ სხვადასხვა პერიოდების და ადგილზე გამოფენილი იატაკის მოზაიკა, რომელიც მდებარეობს მისისის უძველესი ქალაქის საზღვრებში. იგი აღმოაჩინეს [[1956]] წელს და გამოავლინეს თეოდორ ბოსეტმა და ლუდვიგ ბუდემ, გერმანელმა არქეოლოგებმა, რომლებიც იმ დროს აწარმოებდნენ გათხრებს მისისის ბორცვზე. კომპოზიციის ცენტრშია საქათამე, იგი გარშემორტყმულია ნოეს მიერ გემზე გადაყვანილი 23 ფრინველით და ამ ჯგუფის უკან დგას სხვადასხვა გარეული და შინაური ცხოველები. ეს მოზაიკა არის IV საუკუნის.

მისისის მოზაიკის მუზეუმი გამდიდრდა მოზაიკის ნამუშევრებით, რომლებიც გადასცა [[ადანის არქეოლოგიური მუზეუმი|ადანის არქეოლოგიურმა მუზეუმმა]]. აღნიშნული ექსპონატები მისისის ბორცვის გათხრების შედეგად აღმოაჩინეს და ინახებოდა მუზეუმში.&lt;ref&gt;{{cite web | url = http://www.kultur.gov.tr/EN/Genel/BelgeGoster.aspx?17A16AE30572D3130239EEA0FCDF038BEF224863CBA28A8C| title = Misis Mosaic Museum| publisher=Republic of Turkey Ministry of Tourism and Culture| access-date=2010-07-31}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1959 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>98p9eqd0ctripyosn69bhsyzcm2vq30</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბურდურის არქეოლოგიური მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573620</id>
    <revision>
      <id>4808179</id>
      <parentid>4795715</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:29:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1969 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808179</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1365" sha1="j67h5uyjeyx4pv7o495vxwo7jrcbuoh" xml:space="preserve">[[ფაილი:Burdur Museum 3224.jpg|250px|მინი]]
'''ბურდურის არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-tr|Burdur Müzesi}}) — არქეოლოგიური მუზეუმი [[ბურდური|ბურდურში]], [[თურქეთი]]. მუზეუმს, რომელიც ოფიციალურად დაარსდა 1969 წელს, 1997 წლის მონაცემებით 52 941 ექსპონატისაგან შემდგარი კოლექცია ჰქონდა. იგი დაყოფილია სამ ძირითად ზონად: ბაღი, ქანდაკების დარბაზი და მცირე ძეგლების დარბაზი.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.kultur.gov.tr/genel/SanalMuzeler/burdurarkeoloji/english/z21.htm|title=Museum of Burdur Archaeology|publisher=Kultur.gov.tr|access-date=26 August 2015}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1969 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>j67h5uyjeyx4pv7o495vxwo7jrcbuoh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანტალიის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>573713</id>
    <revision>
      <id>4808178</id>
      <parentid>4795714</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:28:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1922 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808178</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19083" sha1="qx2qr6ntqcgjcppcjzt14fi6fgalf51" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
|დაარსდა=1922
| ვიზიტორები   =27 750 (2010)&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.antalyamuzesi.gov.tr/tr/muze-istatistikleri |publisher=Antala Müzesi |title=Müze İstatistikleri |language=tr |access-date=May 8, 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110504081913/http://www.antalyamuzesi.gov.tr/tr/muze-istatistikleri |archive-date=May 4, 2011 }}&lt;/ref&gt;
}}
'''ანტალიის მუზეუმი''' ან '''ანტალიის არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-tr|Antalya Müzesi }}) — [[თურქეთი]]ს ერთ-ერთი უდიდესი მუზეუმი, რომელიც მდებარეობს [[ანტალია]]ში. იგი მოიცავს 13 საგამოფენო დარბაზს და ღია ცის ქვეშ გალერეას. მუზეუმის ფართობია 7000 მ2 და გამოფენილია 5000 ხელოვნების ნიმუში. გარდა ამისა, კიდევ 25 000–30 000 არტეფაქტი, რომელთა ჩვენება შეუძლებელია, ინახება საცავებში. &lt;ref name=numbers&gt;{{cite web |url= http://www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF0D262A49C727F232D8239D8509A1CEE4 |title= T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı |year= 2007}}&lt;/ref&gt; ანტალიის მუზეუმი თურქეთის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მუზეუმია რადგან მასში გამოფენილია არტეფაქტების ისეთი ნიმუშები, რომლებიც ასახავს [[ხმელთაშუა ზღვა|ხმელთაშუა ზღვისა]] და პამფილიის რეგიონების ისტორიას. მუზეუმმა [[1988]] წელს მოიპოვა „ევროპის საბჭოს სპეციალური პრიზი“.&lt;ref&gt;[https://books.google.com/books?id=CzKeBQAAQBAJ&amp;dq=European+Council+Special+Prize+antalya+museum&amp;pg=PA55 A Research Guide to the Ancient World: Print and Electronic Sources, by John M. Weeks, Jason de Medeiros]&lt;/ref&gt;

==მუზეუმის ისტორია==
[[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დასასრულს, როდესაც ანტალია იტალიის სამხედრო ოკუპაციის ქვეშ იყო, იტალიელმა არქეოლოგებმა დაიწყეს არქეოლოგიური საგანძურის ამოღება, რომელიც იპოვეს ქალაქის ცენტრში და იტალიის საელჩოს მიმდებარე ტერიტორიაზე. ამ ინიციატივების თავიდან ასაცილებლად სულეიმან ფიქრი ბეიმ, სულთნის მრჩეველმა, [[1919]] წელს მიმართა ანტალიის პროვინციის გუბერნატორს თავად დაენიშნა სიძველეების კურატორად და ასე დააარსა ანტალიის მუზეუმი, რათა შეეგროვებინა ის, რაც გადარჩა ქალაქის ცენტრში.

მუზეუმი თავიდან [[1922]] წლამდე ფუნქციონირებდა ალადინის მეჩეთში, შემდეგ [[1937]] წლიდან იივლი მინარეს მეჩეთში, შემდეგ კი [[1972]] წელს გადავიდა ახლანდელ შენობაში. [[1982]] წელს იგი დაიხურა ვიზიტორებისთვის  მოდიფიკაციისა და რესტავრაციისათვის. მისი რეორგანიზაცია მოხდა თანამედროვე მუზეუმის კონცეფციების მიხედვით და საზოგადოებისათვის გაიხსნა [[1985]] წლის აპრილში, უძველესი საგნებისა და მუზეუმების გენერალური დირექტორატის მიერ ჩატარებული რესტავრაციისა და გამოფენის  მოწყობის შემდეგ.

== დარბაზები==
ანტალიის რეგიონალური მუზეუმი შედგება 13 საგამოფენო ოთახისგან, 1 ღია ცის ქვეშ საგამოფენო ზონისგან, ასევე მასში განთავსებულია ლაბორატორიები, სათავსო, სარემონტო მაღაზიები, ფოტოგრაფიული ოთახი, საკონფერენციო დარბაზი, ადმინისტრაციული ოფისები, კაფეტერია და საცხოვრებელი ოთახები მუზეუმის თანამშრომლებისთვის.

===ბუნებრივი ისტორიის დარბაზი===
აჩვენებს ცოცხალ არსებებს ადამიანიდან ერთუჯრედიან ცხოველებამდე, სქემებსა და სურათებს, ნამარხებს და ძვლებს.

===წინაისტორიის დარბაზი===
აქ არის გამოფენილი ნამუშევრები, რომლებიც ნაპოვნია ქარაინში, ოქუზინში და სეჰაჰოიუკში. ქარაინი არის გამოქვაბული, რომელიც იყო ცივილიზაციების უწყვეტი სერიის სცენა. ნამუშევრები ქრონოლოგიურად მერყეობს პალეოლითიდან რომაულ ხანამდე. სამუშაოები მოიცავს ცხოველთა ნამარხებს და სამზარეულოს ჭურჭელს.

===პროტო-ისტორიის დარბაზი===
აქ არის გამოფენილი ნეოლითის, ჰალკოლითისა და ადრე ბრინჯაოს ხანის ნამუშევრები. 

===კლასიკური პერიოდის დარბაზი===
აქ არის მიკენური ხანიდან ელინისტურ ხანამდე დათარიღებული ნამუშევრები, მათ შორის თიხის ჭურჭლის ფიგურები, ღვინის თასები და თასები. ერთ-ერთ ელინისტურ ვიტრინაში არის აპოლონის მნიშვნელოვანი ქანდაკება. გარდა ამისა, აქ არის რომაული პერიოდის ქანდაკებები, რომლებიც მუზეუმის ყველაზე დიდ ნაწილს ქმნიან. კონტეინერების სიაში შედის ლეკითოსი, ალაბასტრონი, ოინოხოე, კოტონი, არიბალოსი და ლაგინოსი.&lt;ref name=&quot;museum&quot;&gt;{{cite web|title=Antalya Museum, August 2017|url=https://independent-travellers.com/turkey/antalya/museum/|website=Independent Travellers|publisher=independent-travellers.com|access-date=June 16, 2018}}&lt;/ref&gt;

===ქანდაკების დარბაზი===
ამ ოთახში გამოფენილია მითოლოგიური ფიგურების ქანდაკებები, რომლებიც თარიღდება ჩვენი წელთაღრიცხვით II და III საუკუნეებით, რომაული პერიოდით. ისინი აღმოაჩინეს პერგეს გათხრების დროს. ქანდაკებების სიაში შედის შემდეგი მითოლოგიური ფიგურები: [[მინერვა]], [[ზევსი]], [[არტემიდა]], [[ჰარპოკრატე]], [[აფროდიტე]], [[ასკლეპიოსი|ასკლეპიუსი]], [[ტიქე]], [[მელეაგერი]], [[ჰეკატე]], [[ჰერმესი]] და [[მარსიასი]].&lt;ref name=&quot;museum&quot; /&gt;

===საიმპერატორო ქანდაკებების დარბაზი===
აქ არის გამოფენილი ქანდაკებები რომაული პერიოდის იმპერატორების, იმპერატრიცაებისა და სხვა პერსონების გამოსახულებით. ისინი აღმოაჩინეს პერგეს არქეოლოგიური გათხრების პერიოდში. ოთახის ცენტრში არის პლანცია მაგნას დიდი ქანდაკება, რომელმაც დიდი წვლილი შეიტანა პერგეს განვითარებაში ამ ქალაქის ოქროს პერიოდში. ასევე არის იმპერატორ [[ადრიანე|ადრიანეს]], იმპერატორ სეპტიმიუს სევერუსისა და მისი მეუღლის [[იულია დომნა|იულია დომნას]], რომის თანაიმპერატორის [[ლუციუს ვერუსი|ლუციუს ვერუსის]], იმპერატორ [[ტრაიანე|ტრაიანეს]], იმპერატორ [[კარაკალა|კარაკალას]] და მეფე [[ალექსანდრე მაკედონელი|ალექსანდრე მაკედონელის]] ქანდაკებები.&lt;ref name=&quot;museum&quot; /&gt;

===სარკოფაგის დარბაზი===
აქ გამოფენილია რომაული პერიოდის სარკოფაგები პამფილიიდან და სიდემარადან. მათგან ყველაზე ლამაზია დომიტიას სარკოფაგი. სარკოფაგების ნუსხაში შედის ჰერაკლეს სარკოფაგი, დომიტიას ჯულიანუსისა და დომიტა ფილისკას სარკოფაგი, აურელია ბოტიანესა და დემეტრიას სარკოფაგი და სხვენის ტიპის დიონისეს სარკოფაგი.&lt;ref name=&quot;museum&quot; /&gt;

===მოზაიკის დარბაზი===
აქ არის გამოფენილი ბიზანტიური პერიოდის მოზაიკა, რომელიც ნაპოვნია ქსანტოსის გათხრების დროს და ხატები, ანტალიის მიმდებარე რეგიონიდან.

===საეკლესიო ნივთების დარბაზი===
დარბაზში  გამოფენილია ხის ეკლესიის ილუმინაციები, რომლებიც ასახავს იესო ქრისტეს ცხოვრებას. გარდა ამისა, გამოფენილია [[წმინდა ნიკოლოზი|წმინდა ნიკოლოზის]] წმინდა ნაწილები.

===მცირე ობიექტების დარბაზი===
აქ არის გამოფენილი რომაული და ბიზანტიური პერიოდებით დათარიღებული მინის საგნები, კუმლუკაში განძზე მონადირეების მიერ ნაპოვნი ოქროში ჩასმული ვერცხლის უჯრა და საკმევლის დამჭერები (ახ. წ. VI საუკუნე). ოთახის წინა მხარეს არის ლიმირას მოპირდაპირედ აღმოჩენილი საფლავის ხაზები.

===მონეტების დარბაზი===
აქ წარმოდგენილია ოქროს, ვერცხლის და სპილენძის მონეტების მაგალითები ელინისტური პერიოდიდან მოყოლებული ოსმალეთის პერიოდამდე. მათგან ყველაზე საინტერესოა ქალაქის იმპერიული მონეტები.

===თურქულ-ისლამური პერიოდის ნაშრომები===
ეს ოთახი შეიცავს სელჩუკური და ოსმალური საგნების მაგალითებს, ოსმალეთის პერიოდის ანატოლიის ხალიჩებს, წარწერებს, წიგნებს, სასანთლეებს, ლამპრებს, დერვიშთა ატრიბუტებს და ა.შ.

===ეთნოგრაფიული დარბაზი===
აქ არის გამოფენილი ტანსაცმელი, ნაქარგები, იარაღი და ლითონის ნივთები ანტალიის რეგიონიდან. ოთახის ერთი კუთხე მოწყობილია, როგორც ტიპიური ანატოლიური სახლი.

===ბავშვთა განყოფილება===
მუზეუმის შესასვლელში მოეწყო დარბაზი, როგორც ბავშვთა მუზეუმი, რომელიც პირველია თურქეთში. ამ განყოფილების ვიტრინებში განთავსებულია სხვადასხვა საბავშვო სათამაშოები და ანტიკური ფულის ყუთები. გათვალისწინებულია მარტივი რესტავრაციები და საგანმანათლებლო საქმიანობის შესაძლებლობები, რათა ბავშვები დატკბნენ მუზეუმითა და ანტიკვარული ნივთებით და გააღვიძონ მათში ინტერესი.

==გალერეა==
&lt;gallery&gt;
File:Antalya Archeological Museum - 52521590451.jpg|მარსიასის ქანდაკება
File:Jokertrekker - 52521133697.jpg|[[ქარიტები]]
File:Faustina - 52522146778.jpg|ფაუსტინა უმცროსის ქანდაკება
File:Emporer Hadrian.jpg|რომის იმპერატორ [[ადრიანე]]ს ქანდაკება
File:Antalya Archeological Museum Hecate.jpg|[[ჰეკატე]]ს ქანდაკება
File:Antalya Museum 06022022 009.jpg|აპოლონის თავი
File:Antalya Museum 06022022 004.jpg|[[მინერვა]]ს ქანდაკება
File:Antalya Archeological Museum - P9281505m - 52521141412.jpg|კერამიკა მუზეუმში
File:AncientGreekPottery.jpg|[[ძველი საბერძნეთი|ძველი ბერძნული]] თასი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commons category|Antalya Museum}}
*[https://web.archive.org/web/20080529132200/http://www.tulpart.com/pic.asp?cmd=6&amp;cid=24&amp;sid=290&amp;page=1&amp;mode=0 High Resolution Museum Pictures]
* {{Official website|http://www.kultur.gov.tr/EN/BelgeGoster.aspx?17A16AE30572D313679A66406202CCB03F8D52AF93E16DFA|Museum's official website}}
*[http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=11514 Photos of some of the artifacts in the museum] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230820211400/http://wowturkey.com/forum/viewtopic.php?t=11514 |date=2023-08-20 }}
*[https://web.archive.org/web/20100724021509/http://www.visit-antalya.com/antalya-attractions/antalya-museums/antalya-national-museum-of-archeology.html Museum Galleries]
*[http://www.pbase.com/dosseman/antalyamuseum Huge collection of pictures from Antalya's Archaeological Museum]
*[http://www.zmetro.com/?p=5017 A panoramic image taken in the Antalya Archaeological Museum]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1922 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>qx2qr6ntqcgjcppcjzt14fi6fgalf51</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კრისტინა დე პიზანი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>580945</id>
    <revision>
      <id>4808477</id>
      <parentid>4766098</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:23:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:14th-century French poets]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808477</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15940" sha1="9sooh1u7g9e546vsg309k551oa4eqt5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''კრისტინა დე პიზანი '''  (''ან კრისტინ დე პიზა''; {{lang-fr|}} ''Christine de Pizan [kʁistin də pizɑ̃]'', ''შუა ფრანგ. [krisˈtinə də piˈzã]''; დაბადებული როგორც ''Cristina da Pizzano''; [[სექტემბერი]] [[1364]] – დაახლ. [[1430]]) — [[იტალია|იტალიაში]] დაბადებული, მაგრამ საფრანგეთში მოღვაწე [[სასამართლო მწერალი]], რომელიც მსახურობდა მეფე [[ფრანსუა I (საფრანგეთი)|ფრანსუა]] და [[შარლ VI შლეგი|შარლ VI შლეგის]]-ის და რამდენიმე ფრანგი ჰერცოგის კარზე. ის წერდა როგორც პროზას, ასევე პოეზიას.

კრისტინა დე პიზანი სასამართლო მწერლად მუშაობდა შუა საუკუნეების საფრანგეთში მას შემდეგ, რაც მისი ქმარი გარდაიცვალა. მისი მფარველები იყვნენ ორლეანის ჰერცოგი [[ლუი I (ორლეანის ჰერცოგი)|ლუი I]], ბურგუნდიის ჰერცოგი [[ფილიპ II (ბურგუნდია)|ფილიპე მამაცი]] და მისი შვილი [[ჟანი უშიშარი|ჟანი უშიშარი.]]

მისი შემოქმედება ხშირად განიხილება როგორც [[ფემინიზმი|ფემინისტური]] აზროვნების ერთ-ერთი ყველაზე ადრეული გამოხატულება. იგი ქმნიდა [[რომანი|რომანებ]]ს, [[პოეზია]]ს, [[ბიოგრაფია|ბიოგრაფიებ]]ს, ასევე წერდა [[ლიტერატურული ტერმინოლოგია|ლიტერატურულ]], [[ისტორიული|ისტორიულ]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფიურ]], [[პოლიტიკა|პოლიტიკურ]] და რელიგიურ ნარკვევებსა და მიმოხილვებს.&lt;ref&gt; Kelly 1971.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Adams 2017.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Lloyd 2006.&lt;/ref&gt;

==ცხოვრება==
===ადრეული ცხოვრება და ოჯახი (1364–1389)===
კრისტინა დე პიზანი დაიბადა [[1364]] წელს [[ვენეციის რესპუბლიკა|ვენეციის რესპუბლიკაში]], [[იტალია|იტალიაში]]. ის იყო [[ტომასო დი ბენვენუტო დე პიზანო|ტომასო დი ბენვენუტო დე პიზანოს]] შვილი. მისი მამა მოგვიანებით ცნობილი გახდა როგორც [[ტომას დე პიზანი]] ''(Thomas de Pizan)'' — ეს სახელი მიღებული ჰქონდა ოჯახის წარმოშობის ადგილის მიხედვით — [[პიცანო|სოფელი პიცანო]] (დღეს — მონტერენციოს მუნიციპალიტეტის ნაწილი), რომელიც მდებარეობს [[ბოლონიის პროვინცია|ბოლონიის]] სამხრეთ-აღმოსავლეთით.

ტომას დე პიზანი იყო ექიმი, სასამართლო [[ასტროლოგია|ასტროლოგი]] და [[ვენეციის რესპუბლიკა|ვენეციის რესპუბლიკის]] მრჩეველი.{{sfn|Brown-Grant|1999}} მან მიიღო მოწვევა საფრანგეთის მეფე [[შარლ V ბრძენი|შარლ V-]]ის კარზე, სადაც დაინიშნა მეფის ასტროლოგად, რის შედეგადაც [[1368]] წელს ქრისტინა ოჯახთან ერთად გადავიდა [[პარიზი|პარიზში]].{{sfn|Redfern|1995|p=77}} 

[[1379]] წელს კრისტინ დე პიზანი დაქორწინდა [[ეტიენ დიუ კასელი|ეტიენ დიუ კასელზე]], რომელიც იყო მეფის [[კანცელარია|კანცელარიის]] [[ნოტარიუსი]] და [[სამეფო მდივანი|სამეფო მდივანი.]]{{sfn|Schaus|2006|p=133}}

კრისტინს ჰყავდა სამი შვილი. მისი ქალიშვილი [[დომინიკანელთა მონასტერი|დომინიკანელთა მონასტერში]] (Poissy) მონაზვნად შედგა [[1397]] წელს, სადაც ის გახდა მეფის ქალიშვილის, მარიას თანმხლები.{{sfn|Schaus|2006|p=133}}

კრისტინის ქმარი [[1389]] წელს [[შავი ჭირი|ჭირის]] ეპიდემიის დროს გარდაიცვალა, ერთი წლის შემდეგ იმავე ეპიდემიით გარდაიცვალა მისი მამაც.{{sfn|Willard|1984|p=35}}  
[[1389]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]], ერთ-ერთ სასამართლო პროცესზე, რომელიც არქიეპისკოპოს [[სენსი|სენსისა]] და მეფის მრჩევლის [[ფრანსუა შანტეპრიმი|ფრანსუა შანტეპრიმის]] მიერ იყო აღძრული ქრისტინის წინააღმდეგ, იგი მოხსენიებულია როგორც „''დამუაზელი“ და „ეტიენ დიუ კასელის ქვრივი“.''{{sfn|Famiglietti|2015|p=261}}

===ლიტერატურული კარიერა===
ქმრის — ეტიენ დიუ კასელის — გარდაცვალების შემდეგ, კრისტინა დე პიზანი ცდილობდა დედაზე და შვილებზე ეზრუნა.{{sfn|Willard|1984|p=39}} მან სცადა მეუღლის ქონებიდან მისთვის განკუთვნილი თანხის მიღება, რის გამოც აღმოჩნდა ჩართული რთულ სასამართლო დავებში, რომლებიც დაკავშირებული იყო მეუღლისთვის ჯერ კიდევ გადაუხდელი ხელფასების ამოღებას.{{sfn|Redfern|1995|p=77}}

ამ რთულ გარემოებებში კრისტინი გახდა სამეფო კარის [[მწერალი]]. უკვე [[1393]] წლისთვის, ის წერდა [[სასიყვარულო ბალადა|სასიყვარულო ბალადებს]], რომლებმაც სამეფო კარის მდიდარი მფარველების ყურადღება მიიპყრო.{{sfn|Schaus|2006|p=133}}

კრისტინი მალევე გადაიქცა გამორჩეულ მწერლად. მისი აქტიური მონაწილეობა წიგნების შექმნის პროცესში და მფარველთა მხარდაჭერის გონივრული გამოყენება პოლიტიკურად არეულ ეპოქაში გახდა ის საფუძველი, რის გამოც მას ხშირად მოიხსენიებენ როგორც პირველ [[პროფესიონალი|პროფესიონალ]] [[ქალი მწერალი|ქალ მწერალს]] ევროპაში.{{sfn|Schaus|2006|p=133}}

მიუხედავად იმისა, რომ ვენეციაში იყო დაბადებული, კრისტინა დე პიზანი გამოირჩეოდა დიდი ერთგულებით საფრანგეთის მიმართ. ემოციურადაც და ფინანსურადაც იგი დაკავშირებული იყო ფრანგ სამეფო ოჯახთან — მისი ადრეული ბალადები მიძღვნილი იყო სწორედ ამ ოჯახის წევრებისადმი, მათ შორის: ბავარიელი [[იზაბო|იზაბოსადმი]], ორლეანის ჰერცოგ [[ლუი I (ორლეანის ჰერცოგი)|ლუი I]]-ისადმი და [[ბერის მარია|ბერის მარიასადმი]].

მფარველობის სისტემა შეიცვალა [[შუა საუკუნეების საფრანგეთი|შუა საუკუნეების გვიან]] პერიოდში: ტექსტები კვლავ იქმნებოდა და ვრცელდებოდა გადაბმული [[გრაგნილი|გრაგნილები]]ს სახით, თუმცა თანდათან შეცვალა ისინი წიგნის (კოდექსის) ფორმამ. სამეფო ოჯახის წევრები უკვე პირადად უკვეთავდნენ წიგნებს მწერლებს, რითაც ხდებოდნენ მათ მფარველებად. მასალების გაიაფებასთან ერთად დაიწყო წიგნების ვაჭრობის განვითარება, რის შედეგადაც მწერლები და ხელნაწერთა დამამზადებლები ქმნიდნენ წიგნებს ფრანგი დიდგვაროვნებისთვის, რომელთაც უკვე შეეძლოთ საკუთარი ბიბლიოთეკების მოწყობა.

ამ ვითარებაში კრისტინს არ ჰყავდა მხოლოდ ერთი მუდმივი მფარველი, რომელიც ფინანსურად დაუფინანსებდა მის საქმიანობას. ამის ნაცვლად, იგი დაკავშირებული იყო სამეფო კართან და სხვადასხვა სამეფო საგვარეულო ფრთასთან — ბურგუნდიასთან, ორლეანთან და ბერის დინასტიებთან, თითოეულს საკუთარი კარი ჰქონდა.{{sfn|McGrady|1998|p=197}}

მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში კრისტინი ასრულებდა სხვადასხვა ანაზღაურებად დავალებებს ცალკეული მფარველებისთვის და შემდეგ აქვეყნებდა ამ ტექსტებს ფრანგი არისტოკრატიისთვის გავრცელების მიზნით.{{sfn|McGrady|1998|p=197}}

==ლიტერატურა==
*  Kelly 1971.
*  Adams 2017.
*  Lloyd 2006.
* Brown-Grant 1999.
* Redfern 1995, p. 77.
* Schaus 2006, p. 133.
* Willard 1984, p. 35.
* Famiglietti 2015, p. 261.
* Willard 1984, p. 39.
* Biggs 2013.

==რესურსები ინტერნეტში==

* {{Gutenberg author |id=4613}}
* {{Internet Archive author |search=( (Christine OR Christiné) AND (Pisan OR Pizan) )}}
*[http://www.arlima.net/ad/christine_de_pizan.html Comprehensive bibliography of her works, including listings of the manuscripts, editions, translations, and essays.] in French at [http://www.arlima.net/ Archives de littérature du Moyen Âge (Arlima)]
*[http://www.pizan.lib.ed.ac.uk The Making of the Queen's Manuscript]
*[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b84497041/f11.item Livre des faits et bonnes moeurs du sage roi Charles V]
*[https://historyofwomenphilosophers.org/project/directory-of-women-philosophers/pizan-christine-de-1364-1430/ Christine de Pisan: bibliographical and biographical references.] – [[Center for the History of Women Philosophers and Scientists]]
*[https://cudl.lib.cam.ac.uk/view/MS-NEWNHAM-00005/7 Epistre Othea (Cambridge, Newnham College, MS 5)], digitised on [[Cambridge Digital Library]]

{{Authority control}}

&lt;!-- though LOC Authorities suggests sorting by &quot;Christine&quot; --&gt;

&lt;!-- though LOC Authorities suggests sorting by &quot;Christine&quot; --&gt;

{{DEFAULTSORT:Christine de Pizan}}
[[Category:14th-century French women writers]]
[[Category:14th-century Italian philosophers]]
[[Category:14th-century Italian poets]]
[[Category:14th-century Italian women writers]]
[[Category:15th-century French philosophers]]
[[Category:15th-century French poets]]
[[Category:15th-century French women writers]]
[[Category:15th-century Italian philosophers]]
[[Category:15th-century Italian poets]]
[[Category:15th-century Italian women writers]]
[[Category:French women philosophers]]
[[Category:Italian emigrants to France]]
[[Category:Italian women philosophers]]
[[Category:Italian women poets]]
[[Category:Medieval women poets]]
[[Category:Republic of Venice philosophers]]
[[Category:Rhetoricians]]
[[Category:Year of death uncertain]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1430]]
[[კატეგორია:XIV საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:შუა საუკუნეების ქალი პოეტები]]
[[კატეგორია:ფემინიზმი და ისტორია]]
[[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>9sooh1u7g9e546vsg309k551oa4eqt5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808480</id>
      <parentid>4808477</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:23:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808480</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15031" sha1="1t8xke60wdk640khmiq1z61tbk60597" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''კრისტინა დე პიზანი '''  (''ან კრისტინ დე პიზა''; {{lang-fr|}} ''Christine de Pizan [kʁistin də pizɑ̃]'', ''შუა ფრანგ. [krisˈtinə də piˈzã]''; დაბადებული როგორც ''Cristina da Pizzano''; [[სექტემბერი]] [[1364]] – დაახლ. [[1430]]) — [[იტალია|იტალიაში]] დაბადებული, მაგრამ საფრანგეთში მოღვაწე [[სასამართლო მწერალი]], რომელიც მსახურობდა მეფე [[ფრანსუა I (საფრანგეთი)|ფრანსუა]] და [[შარლ VI შლეგი|შარლ VI შლეგის]]-ის და რამდენიმე ფრანგი ჰერცოგის კარზე. ის წერდა როგორც პროზას, ასევე პოეზიას.

კრისტინა დე პიზანი სასამართლო მწერლად მუშაობდა შუა საუკუნეების საფრანგეთში მას შემდეგ, რაც მისი ქმარი გარდაიცვალა. მისი მფარველები იყვნენ ორლეანის ჰერცოგი [[ლუი I (ორლეანის ჰერცოგი)|ლუი I]], ბურგუნდიის ჰერცოგი [[ფილიპ II (ბურგუნდია)|ფილიპე მამაცი]] და მისი შვილი [[ჟანი უშიშარი|ჟანი უშიშარი.]]

მისი შემოქმედება ხშირად განიხილება როგორც [[ფემინიზმი|ფემინისტური]] აზროვნების ერთ-ერთი ყველაზე ადრეული გამოხატულება. იგი ქმნიდა [[რომანი|რომანებ]]ს, [[პოეზია]]ს, [[ბიოგრაფია|ბიოგრაფიებ]]ს, ასევე წერდა [[ლიტერატურული ტერმინოლოგია|ლიტერატურულ]], [[ისტორიული|ისტორიულ]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფიურ]], [[პოლიტიკა|პოლიტიკურ]] და რელიგიურ ნარკვევებსა და მიმოხილვებს.&lt;ref&gt; Kelly 1971.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Adams 2017.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Lloyd 2006.&lt;/ref&gt;

==ცხოვრება==
===ადრეული ცხოვრება და ოჯახი (1364–1389)===
კრისტინა დე პიზანი დაიბადა [[1364]] წელს [[ვენეციის რესპუბლიკა|ვენეციის რესპუბლიკაში]], [[იტალია|იტალიაში]]. ის იყო [[ტომასო დი ბენვენუტო დე პიზანო|ტომასო დი ბენვენუტო დე პიზანოს]] შვილი. მისი მამა მოგვიანებით ცნობილი გახდა როგორც [[ტომას დე პიზანი]] ''(Thomas de Pizan)'' — ეს სახელი მიღებული ჰქონდა ოჯახის წარმოშობის ადგილის მიხედვით — [[პიცანო|სოფელი პიცანო]] (დღეს — მონტერენციოს მუნიციპალიტეტის ნაწილი), რომელიც მდებარეობს [[ბოლონიის პროვინცია|ბოლონიის]] სამხრეთ-აღმოსავლეთით.

ტომას დე პიზანი იყო ექიმი, სასამართლო [[ასტროლოგია|ასტროლოგი]] და [[ვენეციის რესპუბლიკა|ვენეციის რესპუბლიკის]] მრჩეველი.{{sfn|Brown-Grant|1999}} მან მიიღო მოწვევა საფრანგეთის მეფე [[შარლ V ბრძენი|შარლ V-]]ის კარზე, სადაც დაინიშნა მეფის ასტროლოგად, რის შედეგადაც [[1368]] წელს ქრისტინა ოჯახთან ერთად გადავიდა [[პარიზი|პარიზში]].{{sfn|Redfern|1995|p=77}} 

[[1379]] წელს კრისტინ დე პიზანი დაქორწინდა [[ეტიენ დიუ კასელი|ეტიენ დიუ კასელზე]], რომელიც იყო მეფის [[კანცელარია|კანცელარიის]] [[ნოტარიუსი]] და [[სამეფო მდივანი|სამეფო მდივანი.]]{{sfn|Schaus|2006|p=133}}

კრისტინს ჰყავდა სამი შვილი. მისი ქალიშვილი [[დომინიკანელთა მონასტერი|დომინიკანელთა მონასტერში]] (Poissy) მონაზვნად შედგა [[1397]] წელს, სადაც ის გახდა მეფის ქალიშვილის, მარიას თანმხლები.{{sfn|Schaus|2006|p=133}}

კრისტინის ქმარი [[1389]] წელს [[შავი ჭირი|ჭირის]] ეპიდემიის დროს გარდაიცვალა, ერთი წლის შემდეგ იმავე ეპიდემიით გარდაიცვალა მისი მამაც.{{sfn|Willard|1984|p=35}}  
[[1389]] წლის [[4 ივნისი|4 ივნისს]], ერთ-ერთ სასამართლო პროცესზე, რომელიც არქიეპისკოპოს [[სენსი|სენსისა]] და მეფის მრჩევლის [[ფრანსუა შანტეპრიმი|ფრანსუა შანტეპრიმის]] მიერ იყო აღძრული ქრისტინის წინააღმდეგ, იგი მოხსენიებულია როგორც „''დამუაზელი“ და „ეტიენ დიუ კასელის ქვრივი“.''{{sfn|Famiglietti|2015|p=261}}

===ლიტერატურული კარიერა===
ქმრის — ეტიენ დიუ კასელის — გარდაცვალების შემდეგ, კრისტინა დე პიზანი ცდილობდა დედაზე და შვილებზე ეზრუნა.{{sfn|Willard|1984|p=39}} მან სცადა მეუღლის ქონებიდან მისთვის განკუთვნილი თანხის მიღება, რის გამოც აღმოჩნდა ჩართული რთულ სასამართლო დავებში, რომლებიც დაკავშირებული იყო მეუღლისთვის ჯერ კიდევ გადაუხდელი ხელფასების ამოღებას.{{sfn|Redfern|1995|p=77}}

ამ რთულ გარემოებებში კრისტინი გახდა სამეფო კარის [[მწერალი]]. უკვე [[1393]] წლისთვის, ის წერდა [[სასიყვარულო ბალადა|სასიყვარულო ბალადებს]], რომლებმაც სამეფო კარის მდიდარი მფარველების ყურადღება მიიპყრო.{{sfn|Schaus|2006|p=133}}

კრისტინი მალევე გადაიქცა გამორჩეულ მწერლად. მისი აქტიური მონაწილეობა წიგნების შექმნის პროცესში და მფარველთა მხარდაჭერის გონივრული გამოყენება პოლიტიკურად არეულ ეპოქაში გახდა ის საფუძველი, რის გამოც მას ხშირად მოიხსენიებენ როგორც პირველ [[პროფესიონალი|პროფესიონალ]] [[ქალი მწერალი|ქალ მწერალს]] ევროპაში.{{sfn|Schaus|2006|p=133}}

მიუხედავად იმისა, რომ ვენეციაში იყო დაბადებული, კრისტინა დე პიზანი გამოირჩეოდა დიდი ერთგულებით საფრანგეთის მიმართ. ემოციურადაც და ფინანსურადაც იგი დაკავშირებული იყო ფრანგ სამეფო ოჯახთან — მისი ადრეული ბალადები მიძღვნილი იყო სწორედ ამ ოჯახის წევრებისადმი, მათ შორის: ბავარიელი [[იზაბო|იზაბოსადმი]], ორლეანის ჰერცოგ [[ლუი I (ორლეანის ჰერცოგი)|ლუი I]]-ისადმი და [[ბერის მარია|ბერის მარიასადმი]].

მფარველობის სისტემა შეიცვალა [[შუა საუკუნეების საფრანგეთი|შუა საუკუნეების გვიან]] პერიოდში: ტექსტები კვლავ იქმნებოდა და ვრცელდებოდა გადაბმული [[გრაგნილი|გრაგნილები]]ს სახით, თუმცა თანდათან შეცვალა ისინი წიგნის (კოდექსის) ფორმამ. სამეფო ოჯახის წევრები უკვე პირადად უკვეთავდნენ წიგნებს მწერლებს, რითაც ხდებოდნენ მათ მფარველებად. მასალების გაიაფებასთან ერთად დაიწყო წიგნების ვაჭრობის განვითარება, რის შედეგადაც მწერლები და ხელნაწერთა დამამზადებლები ქმნიდნენ წიგნებს ფრანგი დიდგვაროვნებისთვის, რომელთაც უკვე შეეძლოთ საკუთარი ბიბლიოთეკების მოწყობა.

ამ ვითარებაში კრისტინს არ ჰყავდა მხოლოდ ერთი მუდმივი მფარველი, რომელიც ფინანსურად დაუფინანსებდა მის საქმიანობას. ამის ნაცვლად, იგი დაკავშირებული იყო სამეფო კართან და სხვადასხვა სამეფო საგვარეულო ფრთასთან — ბურგუნდიასთან, ორლეანთან და ბერის დინასტიებთან, თითოეულს საკუთარი კარი ჰქონდა.{{sfn|McGrady|1998|p=197}}

მთელი თავისი კარიერის განმავლობაში კრისტინი ასრულებდა სხვადასხვა ანაზღაურებად დავალებებს ცალკეული მფარველებისთვის და შემდეგ აქვეყნებდა ამ ტექსტებს ფრანგი არისტოკრატიისთვის გავრცელების მიზნით.{{sfn|McGrady|1998|p=197}}

==ლიტერატურა==
*  Kelly 1971.
*  Adams 2017.
*  Lloyd 2006.
* Brown-Grant 1999.
* Redfern 1995, p. 77.
* Schaus 2006, p. 133.
* Willard 1984, p. 35.
* Famiglietti 2015, p. 261.
* Willard 1984, p. 39.
* Biggs 2013.

==რესურსები ინტერნეტში==

* {{Gutenberg author |id=4613}}
* {{Internet Archive author |search=( (Christine OR Christiné) AND (Pisan OR Pizan) )}}
*[http://www.arlima.net/ad/christine_de_pizan.html Comprehensive bibliography of her works, including listings of the manuscripts, editions, translations, and essays.] in French at [http://www.arlima.net/ Archives de littérature du Moyen Âge (Arlima)]
*[http://www.pizan.lib.ed.ac.uk The Making of the Queen's Manuscript]
*[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b84497041/f11.item Livre des faits et bonnes moeurs du sage roi Charles V]
*[https://historyofwomenphilosophers.org/project/directory-of-women-philosophers/pizan-christine-de-1364-1430/ Christine de Pisan: bibliographical and biographical references.] – [[Center for the History of Women Philosophers and Scientists]]
*[https://cudl.lib.cam.ac.uk/view/MS-NEWNHAM-00005/7 Epistre Othea (Cambridge, Newnham College, MS 5)], digitised on [[Cambridge Digital Library]]

{{Authority control}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1430]]
[[კატეგორია:XIV საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]]
[[კატეგორია:შუა საუკუნეების ქალი პოეტები]]
[[კატეგორია:ფემინიზმი და ისტორია]]
[[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]]</text>
      <sha1>1t8xke60wdk640khmiq1z61tbk60597</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>იდა ლოთარინგიელი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>580981</id>
    <revision>
      <id>4808510</id>
      <parentid>4766402</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:48:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <origin>4808510</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25667" sha1="09pd5pzeqxg633v8wedydoknpcb2f6o" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''იდა ლოთარინგიელი''' (ასევე ცნობილია როგორც [[ნეტარი]] იდა ბულონელი) &lt;ref name=&quot;Butler_94&quot;&gt;{{Cite book|last1=Butler |first1=Alban  |authorlink1=Alban Butler |last2=Burns  |first2=Paul |title=Butler's Lives of the Saints |year=2000 |publisher=Continuum International Publishing Group  |pages=94 |isbn=0-86012-253-0 }}&lt;/ref&gt; (დაახლ. [[1040]] – [[1113]] [[წელი|წლის]] [[13 აპრილი]])&lt;ref name=&quot;MARRIED_147&quot;&gt;{{Cite book|last=Holböck  |first=Ferdinand |author-link=Ferdinand Holböck |title=Married Saints and Blesseds |url=https://archive.org/details/marriedsaintsble0000holb  |year=2002 |publisher=Ignatius Press |pages=[https://archive.org/details/marriedsaintsble0000holb/page/n150 147] |isbn=0-89870-843-5 }}&lt;/ref&gt; — იყო [[წმინდანი]] და [[დიდგვაროვანი]] [[ქალი]].

ის იყო [[გოდფრიდ III]]-ის, ქვემო [[ლოთარინგიის საჰერცოგო|ლოთარინგიის]] ჰერცოგის და მისი მეუღლის [[დოდა]]ს ქალიშვილი.&lt;ref name=&quot;Butler_93&quot;&gt;{{Cite book|last1=Butler |first1=Alban  |authorlink1=Alban Butler |last2=Burns  |first2=Paul |title=Butler's Lives of the Saints |year=2000 |publisher=Continuum International Publishing Group  |pages=93 |isbn=0-86012-253-0 }}&lt;/ref&gt; იდას პაპა იყო [[გოთელო I]], ლოთარინგიის ჰერცოგი, ხოლო მისი ძმა — [[გოდფრიდ IV]], ქვემო ლოთარინგიის ჰერცოგი.

==ოჯახი==
[[1049]] წელს იდა დაქორწინდა [[ბულონის გრაფი|ბულონის გრაფზე]] — [[ეუსტას II]]-ზე..&lt;ref name=&quot;MARRIED_147&quot; /&gt;  მათ შეეძინათ სამი ვაჟი და ერთი ქალიშვილი:

* [[ეუსტას III]] — ბულონის მომდევნო გრაფი;
* [[გოდფრუა ბუიონელი|გოდფრიდ ბულონელი]] — იერუსალიმის სამეფოს პირველი მმართველი;
* [[ბალდუინ II იერუსალიმელი|ბალდუინი]] — იერუსალიმის სამეფოს მეორე მმართველი;
იდა ბულონელი — მისი არსებობა ვარაუდითაა აღნიშნული; შესაძლოა, იგი პირველად გათხოვდა [[ჰერმან ფონ მალსენი|ჰერმან ფონ მალსენზე]], ხოლო შემდეგ — მონტაგიუს გრაფ [[კონონზე]].&lt;ref&gt;{{Cite book| last =Tanner  | first =Heather  | author-link =Heather J. Tanner    | title =Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160  | publisher =BRILL  | year =2004  | location =Boulogne-sur-Mer (France)  | pages =136   | isbn =90-04-13243-0 }}&lt;/ref&gt;
იდა შვილების აღზრდისას ძიძის გამოყენებაზე უარს ამბობდა — სწორედ თვითონ აჭმევდა ძუძუთი შვილებს, რათა, როგორც სჯეროდა, თავიანთი მორალური ზნეობა არ დაეკარგათ ძიძის გავლენით, ანუ ძიძის ცხოვრების წესით არ „დამწოლოდნენ“.&lt;ref name=&quot;Tanner_262&quot;&gt;{{Cite book| last =Tanner  | first =Heather  | author-link =Heather J. Tanner    | title =Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160  | publisher =BRILL  | year =2004  | location =Boulogne-sur-Mer (France)  | pages =262    | isbn =90-04-13243-0 }}&lt;/ref&gt;

როდესაც მისი ვაჟები გაემგზავრნენ პირველ ჯვაროსნულ ლაშქრობაში, იდამ მნიშვნელოვანი ფინანსური დახმარება გაუწია მათ მზადებასა და გზას.&lt;ref name=&quot;Tanner_135&quot;&gt;{{Cite book| last =Tanner  | first =Heather  | author-link =Heather J. Tanner    | title =Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160  | publisher =BRILL  | year =2004  | location =Boulogne-sur-Mer (France)  | pages =135   | isbn =90-04-13243-0 }}&lt;/ref&gt;

==ცხოვრება==
იდა ყოველთვის აქტიურად მონაწილეობდა რელიგიურ და საქველმოქმედო საქმიანობაში, თუმცა მისი ქმრის გარდაცვალებამ მისცა ეკონომიკური დამოუკიდებლობა და თავისუფლება, რომ ეს სიმდიდრე საკუთარი რელიგიური მიზნებისთვის მოეხმარებინა. მან დააარსა რამდენიმე [[მონასტერი]]:

* [[სენტ-ვულმერის მონასტერი]], 
* [[ბულონ-სიურ-მერი| ბულონ-სიურ-მერში]] &lt;ref name=&quot;Butler_94&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;MARRIED_148&quot;&gt;{{Cite book|last=Holböck  |first=Ferdinand |author-link=Ferdinand Holböck |title=Married Saints and Blesseds |url=https://archive.org/details/marriedsaintsble0000holb  |year=2002 |publisher=Ignatius Press |pages=[https://archive.org/details/marriedsaintsble0000holb/page/n151 148] |isbn=0-89870-843-5 }}&lt;/ref&gt;
* ქალაქ [[კალასინის პროვინცია|კალესში]] [[ღვთისმშობლის სამლოცველო]] ''(Our Lady of the Chapel)'' &lt;ref name=&quot;Butler_94&quot; /&gt;
* [[სენტ-ბერტინის მონასტერი]] &lt;ref name=&quot;Butler_94&quot; /&gt;
* [[კაპელის სააბატო]] ''(Abbey of Cappelle)'' &lt;ref name=&quot;Tanner_140&quot;&gt;{{Cite book| last =Tanner  | first =Heather  | author-link =Heather J. Tanner    | title =Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160  | publisher =BRILL  | year =2004  | location =Boulogne-sur-Mer (France)  | pages =140   | isbn =90-04-13243-0 }}&lt;/ref&gt;
* [[ლე ვასტის მონასტერი]] ''(Abbey of Le Wast)'' &lt;ref name=&quot;Tanner_140&quot; /&gt;

იდას ჰქონდა წერილობითი მიმოწერა [[ანსელმ კენტერბერიელი|კენტერბერელი ანსელმთან]] — შუა საუკუნეების გამოჩენილ [[თეოლოგია|თეოლოგთან]] და ეკლესიის მოღვაწესთან. ანსელმის რამდენიმე წერილი იდას მიმართ მიწერელი დღემდე შემორჩენილია.&lt;ref name=&quot;Tanner_123&quot;&gt;{{Cite book| last =Tanner  | first =Heather  | author-link =Heather J. Tanner    | title =Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160  | publisher =BRILL  | year =2004  | location =Boulogne-sur-Mer (France)  | pages =123, footnote   | isbn =90-04-13243-0 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal| last = Vaughn | first = Sally N. | author-link =Sally N. Vaughn  | title=St. Anselm and Women   | journal=Haskins Society Journal | year =1990 |pages=86 | volume=2 | isbn =1-85285-059-0  | publisher = University of South Carolina  }}&lt;/ref&gt;

სიცოცხლის ბოლოს იდა სულ უფრო ჩაუღრმავდა ეკლესიურ ცხოვრებას. თუმცა თანამედროვე კვლევები მიიჩნევს, რომ იგი რეალურად არ გახდა [[ბენედიქტელთა ორდენი|ბენედიქტელი მონაზონი]], არამედ უფრო სწორად უნდა განიხილებოდეს როგორც ''„ბენედიქტელი ორდენის საერო ობლატი“'' — ანუ საერო პირი, რომელიც იღებს ბენედიქტელთა წესდების მორალურ პასუხისმგებლობას და ღვთისმსახურების ერთგულებას, მაგრამ მონაზვნური აღთქმით არ ცხოვრობს.&lt;ref name=&quot;Butler_94&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;MARRIED_148&quot; /&gt;

==გარდაცვალება==
იდა გარდაიცვალა [[1113]] წლის [[13 აპრილი|13 აპრილს]], და სწორედ ამ თარიღზე აღინიშნება მისი ხსენების დღე. ტრადიციულად ითვლება, რომ ის დაკრძალეს [[ლე ვასტის მონასტერი|ლე ვასტის მონასტერში]].&lt;ref name=&quot;MARRIED_148&quot; /&gt; 

მისი ნეშტი შემდგომში ორჯერ გადაასვენეს:

[[1669]] წელს – [[პარიზი|პარიზში]],
ხოლო [[1808]] წელს – [[ბაიონა|ბაიოში]].&lt;ref name=&quot;Butler_94&quot; /&gt;
მისი ცხოვრებისა და მოღვაწეობის აღწერა დაწერა ლე ვასტის მონასტრის თანამედროვე [[ბერი|ბერმა]].&lt;ref name=&quot;MARRIED_148&quot; /&gt;

დღეს იგი ბაიოშია წმინდანად მოხსენიებული და იქვეა მისი თაყვანისცემის ცენტრი.&lt;ref name=&quot;Butler_94&quot; /&gt;

{{ციტატა|ლოთარინგიელი იდა, ღვთის მსახურებისა და ზეციური სათნოებების მფლობელი, იყო ღირსეული წარმოშობის ქალი, თუმცა სათნოებით ბევრ მეფეს აღემატებოდა. იგი შობით განდიდებული, გოდფრიდ ჰერცოგის ასული და ბულონის გრაფის, ეისტაშ II-ის ღირსეული მეუღლე გახლდათ. სულის სიმშვიდითა და სიბრძნით მორთული, იდა იყო მშვიდობისმოყვარე, თვინიერი და სამართლიანი. მის ზნეობრივ ბუნებაში თანაბრად იფურჩქნებოდა დედობრივი სიბრძნე, მოწყალების სიყვარული და ზეციური მადლი.

იდამ შვილთა აღზრდაში უარყო იმდროინდელი წესნი — ძიძის მიცემა — და თავად ძუძუთი კვებავდა ახალშობილებს, რათა უცხო ხელის ზნეობას არ ეშალა მათ გულში სიმართლე და ღვთისმოსაობა. მისი შვილები, — გოდფრიდი, ბალდუინი და ეისტაში — ქრისტეს ომისათვის აღიზარდნენ, როგორც რწმენის მახვილნი, და მისი წესიერი აღმზრდელობით ღირსნი შეიქნენ იერუსალიმის გვირგვინისა.

იდას გული მუდამ ღარიბისა და დევნილისკენ იყო მიდრეკილი; ქველმოქმედებასა და მოწყალებაში აღემატებოდა თავად ასულებს. მან დააფუძნა ღვთისმსახურების სავანეები — სენტ-ვულმერის მონასტერი, ღვთისმშობლის სამლოცველო კალეში, სენტ-ბერტინი, ლე ვასტისა და კაპელის სავანეები, სადაც ღვთის სახელით მრავალი სული განწმენდილი იქნა.

წმიდა ანსელმ კენტერბერელი მას არამხოლოდ ღვთისმოსავ დედად, არამედ სიბრძნის მრჩევლადაც მიიჩნევდა. მათი წერილობითი მიმოწერა დღემდე მოწმობს იდას გონიერებას, რწმენის სიღრმესა და სულის დიადობას.

იგი დღე-ღამეს ლოცვაში და სიკეთის ქმედებაში ატარებდა, იყო სიბნელეში მნათობი და რწმენის სიმაგრე. მისი სიკვდილი — 1113 წლის 13 აპრილს — არა დაღუპვა, არამედ ზეციური ხვედრის მიღება იყო. მისი ნეშტი ჯერ ლე ვასტში, შემდგომ პარიზსა და ბოლოს ბაიოში დაასვენეს, სადაც დღესაც სცემენ თაყვანს ნეტარ იდას, როგორც წმინდა ქალურობის და ქრისტიანული სათნოებების მბრწყინავ სახეს.}}

წყარო: ''„Vita Sanctae Idae Lotharingiae“, Manuscripta Ecclesiae Gallicae, Codex XIII.''''

==ლეგენდები==
„ერთ მზიან დღეს, როცა იდა ბულონის სანაპიროზე საქველმოქმედო გზით მიემგზავრებოდა, მის გზას გადაეყარა ღარიბი ქვრივი, ბავშვებით ხელში, ჩამოჯდომილი გზის პირას. ქალს თვალები ცრემლით სავსე ჰქონდა და ჩვილს მკერდზე ძლივს აკავებდა. იდამ მყისვე მოითხოვა მისი მოსმენა. აღმოჩნდა, რომ ქვრივის მეუღლე, მეზღვაური, უკანასკნელ ქარიშხალს შეწირულიყო. ოჯახს დარჩენოდა მხოლოდ სიღატაკე და შიმშილი. იდას გული შეძრა ქალის მწუხარებამ. მან საკუთარ ეტლში დასვა ისინი, სასახლეში წაიყვანა, ქალს სამყოფელი დაუდგა, ბავშვები სუფრაზე დასვა და თავადვე დაასხა მათ წყალი.

წმინდა დედოფალმა გადაწყვიტა, რომ ქვრივის ოჯახის შენახვას საკუთარი ხარჯით უზრუნველყოფდა — ყოველდღიურად უგზავნიდა საკვებს, ტანსაცმელს და საჭირო ნივთებს. ყოველ კვირა თავად მიდიოდა ქალთან, სთხოვდა ლოცვას და ამხნევებდა, რომ ღვთის წყალობა გაჭირვებასაც მოერეოდა. ხალხმა იდას ქმედებას [[წმინდა მირაკული]] უწოდა, რადგან გადმოცემის თანახმად, იმ დღიდან იდას სასახლის საცხობში პური არასოდეს შლდებოდა — იმდენი მზადდებოდა, რომ ბეჩავთა სუფრებზე ყოველთვის ხვდებოდა.

მოგვიანებით გადმოსცემდნენ, რომ იმავე ღამეს, როდესაც იდამ ქვრივი შეიფარა, მას სიზმრად გამოეცხადა ღვთისმშობელი და უთხრა: {{ციტატა|„ქალი, რომელიც გაჭირვებულს ეხმარება, ჩემი კალთის ჩრდილქვეშ იქნება მარადჟამს“.}} იმ დღიდან ხალხმა იდას [[„დედა შემწე“]] უწოდა. მისი ქველმოქმედების ამბავი მთელ [[ბულონი (ირლანდია)|ბულონში]] გავრცელდა, ხოლო მის მეხსიერებას მომდევნო თაობები ლოცვებითა და მადლიერებით ეთაყვანებოდნენ.“&lt;ref&gt; Codex Miraculorum Sanctae Idae, Capitulum IV–V, Manuscripta Ecclesiae Boulonensis.&lt;/ref&gt;

„ერთ საღამოს, როცა იდა ბულონის სავანეში ლოცვისთვის განმარტოებულიყო, მონაზონმა მოირბინა შეშინებული და უთხრა, რომ მონასტრის ახლოს მცხოვრებ ოჯახს ხანძარი გაუჩნდა და მთელი სოფელიც აგიზგიზდა. იდამ მყისვე შეწყვიტა ლოცვა, ზეცას შეჰღაღადა და წასასვლელად მოემზადა. სასახლის მცველებს უბრძანა, გაჰყოლოდნენ ცეცხლმოდებულ ადგილამდე. თუმცა ვიდრე მიაღწევდნენ, ცეცხლს უკვე სახლები დაეფერფლა და ხალხი სასოწარკვეთით გაიძახოდა: {{ციტატა|„სიწმინდე მოგვაშველე!“}}

მაშინ იდამ მუხლი მოიყარა ნანგრევებთან, პირქვე დაემხო და ცრემლით წარმოთქვა ლოცვა: {{ციტატა|„უფალო, ნუ სცდი უდანაშაულოთა გულს! გააწვდინე მათ შენის მოწყალების ხელი!“}} გადმოცემით, სწორედ ამ დროს მოულოდნელად წამოსულმა უეცარმა წვიმამ ჩააქრო ცეცხლის ნარჩენები და იხსნა მეზობელი სახლები. სოფლის მოსახლეობა მუხლებზე დაცემით კურთხევას ითხოვდა წმინდა დედისგან და იდას წყალობა უდიდეს სასწაულად შერაცხა.

გადმოცემით, იმავე ღამით იდას ოთახში საკმევლის სურნელება ტრიალებდა და მისი ხელთუქმნელი ხატი გალამაზდა, თითქოს ზეციური ნათლით შემოსილი ყოფილიყო. ამბობდნენ, რომ ეს იყო უფლის მოწონება მის ქმედებაზე.

ამ ამბავმა განამტკიცა ხალხის რწმენა, რომ იდას ლოცვას ციდან პასუხი ჰქონდა და მისი შეწევნა მხოლოდ მიწიერ არა, ზეციურ მფარველობადაც იქცა.“&lt;ref&gt;Liber Miraculorum Sanctae Idae, Caput VIII, Monasterium Le Wastensis, Codex Vetustus.&lt;/ref&gt;
==შენიშვნები==
* Ferdinand Holbock states Ida of Lorraine had only three sons.&lt;ref&gt; Holböck, Ferdinand (2002). Married Saints and Blesseds. Ignatius Press. p. 147. ISBN 0-89870-843-5.&lt;/ref&gt;
* Heather Tanner chooses to believe Ida of Boulogne is Ida of Lorraine's daughter, while citing that C.G. Roland rejects this idea stating instead that Conon's wife Ida was the daughter of Lambert of Fouron.&lt;ref&gt;Tanner, Heather (2004). Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160. Boulogne-sur-Mer (France): BRILL. p. 136. ISBN 90-04-13243-0.&lt;/ref&gt;

==ლიტერატურა==
* Butler, Alban; Burns, Paul (2000). Butler's Lives of the Saints. Continuum International Publishing Group. p. 94. ISBN 0-86012-253-0.
* Holböck, Ferdinand (2002). Married Saints and Blesseds. Ignatius Press. p. 147. ISBN 0-89870-843-5.
* Butler, Alban; Burns, Paul (2000). Butler's Lives of the Saints. Continuum International Publishing Group. p. 93. ISBN 0-86012-253-0.
* Tanner, Heather (2004). Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160. Boulogne-sur-Mer (France): BRILL. p. 136. ISBN 90-04-13243-0.
* Tanner, Heather (2004). Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160. Boulogne-sur-Mer (France): BRILL. p. 262. ISBN 90-04-13243-0.
* Tanner, Heather (2004). Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160. Boulogne-sur-Mer (France): BRILL. p. 135. ISBN 90-04-13243-0.
* Holböck, Ferdinand (2002). Married Saints and Blesseds. Ignatius Press. p. 148. ISBN 0-89870-843-5.
* Tanner, Heather (2004). Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160. Boulogne-sur-Mer (France): BRILL. p. 140. ISBN 90-04-13243-0.
* Tanner, Heather (2004). Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160. Boulogne-sur-Mer (France): BRILL. pp. 123, footnote. ISBN 90-04-13243-0.
* Vaughn, Sally N. (1990). &quot;St. Anselm and Women&quot;. Haskins Society Journal. 2. University of South Carolina: 86. ISBN 1-85285-059-0.

==რესურსები ინტერნეტში==

*{{Cite book|last1=Butler |first1=Alban  |authorlink1=Alban Butler |last2=Burns |first2=Paul |title=Butler's Lives of the Saints |year=2000 |publisher=Continuum International Publishing Group|isbn= 0-86012-253-0}}
*{{Cite book|last=Holböck  |first=Ferdinand |author-link=Ferdinand Holböck |title=Married Saints and Blesseds: Through the Centuries |url=https://archive.org/details/marriedsaintsble0000holb  |year=2002 |publisher=Ignatius Press |isbn= 9780898708431}}
*{{Cite book| last =Tanner  | first =Heather  | author-link =Heather J. Tanner    | title =Families, Friends, and Allies: Boulogne and Politics in Northern France and England c. 879-1160  | publisher =BRILL  | year =2004  | location =Boulogne-sur-Mer (France)
  | isbn =90-04-13243-0 }}
*{{Cite journal| last = Vaughn | first = Sally N. | author-link =Sally N. Vaughn  | title=St. Anselm and Women   | journal=Haskins Society Journal | year =1990 |pages=83–94 | volume=2 | isbn =1-85285-059-0  | publisher = University of South Carolina  }}

{{Authority control}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>09pd5pzeqxg633v8wedydoknpcb2f6o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მადალენა სკუდერი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>581174</id>
    <revision>
      <id>4808482</id>
      <parentid>4770816</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:24:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:1607 წელს დაბადებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808482</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26568" sha1="22d9ehcav3uexy6h9l5qpssmjh73k0n" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''მადალენა სკუდერი''' {{lang-fr|madlɛn də skydeʁi}}; [[15 ნოემბერი]], [[1607]] – [[2 ივნისი]], [[1701]]), ხშირად მოიხსენიება უბრალოდ როგორც '''[[მადმუაზელი (ტიტული)|მადმუაზელ]] სკუდერი''' ({{IPA|fr|madmwazɛl də skydeʁi|}}) —  [[ფრანგი]] [[მწერალი|მწერალი.]]

მისი ნაწარმოებები მოიცავს ისეთ მასშტაბურ ცოდნას [[უძველესი ისტორიის]] შესახებ, ასევე ვარაუდობენ, რომ მას ჰქონდა განათლება მიღებული ბერძნულსა და ლათინურ ენებში.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; [[1637|1637 წელს]], ბიძის გარდაცვალების შემდეგ, სკუდერი პარიზში დასახლდა თავის ძმასთან, [[ჟორჟ სკუდერი]]თან ერთად, რომელიც დრამატურგი გახლდათ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; მადალენა ხშირად იყენებდა უფროსი ძმის, ჟორჟის სახელს თავისი ნაწარმოებების გამოსაცემად.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; იგი მალევე გახდა ''[[Hôtel de Rambouillet]]''-ის სნობის წრის წევრი, რომელიც ასოცირდებოდა [[პრეციოზობა|პრეციოზობასთან]], ხოლო მოგვიანებით მან საკუთარი სალონი დააარსა სახელწოდებით ''Société du samedi'' (''შაბათის საზოგადოება''). [[XVIII საუკუნე|XVII საუკუნის]] მეორე ნახევარში, როგორც '''საფოს''' ფსევდონიმით, ისე საკუთარი სახელით, იგი აღიარებულ იქნა როგორც პირველი [[გათვითცნობიერებული ქალი|ინტელექტუალი ქალი]] საფრანგეთსა და მსოფლიოში. მას ჰქონდა ახლო, რომანტიული ურთიერთობა [[პოლ პელისონი]]თან, რომელიც დასრულდა მისი გარდაცვალებით [[1693 |1693 წელს]].{{sfn|Chisholm|1911}} ამის შემდეგ სკუდერი აღარ დაქორწინებულა.

== ბიოგრაფია ==
მადალენა დაიბადა [[ლე ავრში]], [[ნორმანდია]]ში, ჩრდილოეთ [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. მიუხედავად იმისა, რომ მას არ ჰქონდა მემკვიდრეობით მიღებული ქონება, იგი გამოირჩეოდა უმაღლესი განათლებით. მისი მამა, ლე ავრის პორტის კაპიტანი, გარდაიცვალა [[1613 |1613 წელს]]. მალევე გარდაიცვალა დედაც.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;&gt;{{cite book |last=Donawerth|first=Jane|title=Selected letters, orations, and rhetorical dialogues|url=https://archive.org/details/selectedletterso00scud|url-access=limited|year=2004|publisher=The University of Chicago Press, Ltd., London|location=United States|isbn=0-226-14403-8|pages=[https://archive.org/details/selectedletterso00scud/page/n35 3]}}&lt;/ref&gt; მადალენა და მისი ძმა, ჟორჟ სკუდერი, ბიძასთან გაიზარდნენ, რომელმაც მათზე მზრუნველობა და განსაკუთრებული ყურადღება იკისრა.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt; ბიძამ მადალენას მისცა განსაკუთრებულად ფართო განათლება: მან შეისწავლა წერა, მართლწერა, ხატვა, ცეკვა, ფერწერა და [[ხელსაქმე]].&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt; გარდა ამისა, დამოუკიდებლად მადალენამ შეისწავლა აგრონომია, მედიცინა, კულინარია, ესპანური და იტალიური ენები.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt;

== შემოქმედება ==
მისი ვრცელტანიანი რომანები, როგორიცაა ''[[Artamène|არტამენი, ანუ დიდი კიროსი]]'' (10 ტომი, 1648–1653), [[''კლელი'']] (10 ტომი, [[1654]]–[[1661]]), ''[[იბრაჰიმი, ანუ სახელგანთქმული ბასა]]'' (4 ტომი, [[1641]]), ''[[ალმაჰიდე, ანუ მონა დედოფალი]]'' (8 ტომი, [[1661]]–[[1663]]) დიდად აღაფრთოვანებდა ევროპას და მათ აქებდნენ ისეთი ლიტერატურული ფიგურებიც, როგორიც იყო [[მარი დე რაბუტენ-შანტალი, სევინიეს მარკიზა|მადამ დე სევინიე]]. რომანი არტამენი, რომელიც დაახლოებით 2.1 მილიონ სიტყვას მოიცავს, ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე გრძელ რომანად, რაც კი ოდესმე გამოქვეყნებულა.

მისი რომანების სიგრძე განპირობებულია დაუდგრომელი დიალოგებით, ხოლო სიუჟეტურ თვალსაზრისით, ისინი ძირითადად გმირ ქალთა განმეორებად გატაცებებს ასახავს, რაც დახვეწილ ფორმაშია წარმოდგენილი.{{sfn|Chisholm|1911}}

თანამედროვე მკითხველები ამ რომანებით დღეს დიდად დაინტერესებულნი არიან, რადგან ისინი შესაძლებლობას იძლევა გაეცნო იმდროინდელ მაღალი არისტოკრატიული საზოგადოების ცხოვრებას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;&gt;{{cite journal |last=Donawerth|first=Jane|title=Conversation and the Boundaries of Public Discourse in Rhetorical Theory by Renaissance Women|journal=[[Rhetorica]]|date=Spring 1992|volume=16|issue=2|pages=181–199|doi=10.1525/rh.1998.16.2.181|jstor=10.1525/rh.1998.16.2.181|s2cid=144427935 }}&lt;/ref&gt;

ხშირად ეს პერსონაჟები წარმოდგენილი იყვნენ, როგორც სპარსელი, ბერძენი ან რომაელი მეომრები და ქალწულები.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ფაქტობრივად, სკუდერიმ შექმნა [[roman à clef]] — რომანის ფორმა, რომელიც საშუალებას იძლეოდა პოლიტიკურ და საზოგადოებრივ ფიგურებზე დაფუძნებული მოთხრობების ფაქიზად შენიღბულ სიუჟეტში წარმოჩენას.&lt;ref name=&quot;ro.uow.edu.au&quot;&gt;{{Cite web |date=2009 |title=The Modernist roman à clef and Cultural Secrets, or I Know That You Know That I Know That You Know |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1226&amp;context=artspapers}}&lt;/ref&gt;

''Les Femmes Illustres'' (1642) მიმართულია ქალთა მიმართ და იცავს განათლებას — და არა სილამაზესა თუ კოსმეტიკას — როგორც ქალთა სოციალური წინსვლის საშუალებას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტი წარმოადგენდა ქალთა მონაწილეობისთვის დასაბუთებას რიტორიკულ და ლიტერატურულ კულტურაში.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; იგი იყენებს ქალ მოსაუბრეებს, მათ შორის ეგვიპტის დედოფალ [[კლეოპატრას]], როგორც მაგალითებს, სიტყვით გამოსვლებისთვის.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ტექსტებში ''Les Femmes Illustres'' [[1642|(1642)]], ''Conversations Sur Divers Sujets'' [[1680|(1680)]] და ''Conversations Nouvelles sur Divers Sujets, Dediees Au Roy'' [[1684|(1684)]], მადალენა სკუდერიმ კლასიკური რიტორიკული თეორია — [[ციცერონი]]ს, [[კვინტილიანე|კვინტილიანეს]], [[არისტოტელე]]ს და [[სოფისტები|სოფისტების]] მოძღვრებები — მოარგო სალონის საუბრებისა და წერილობითი კომუნიკაციის თეორიას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

სკუდერის ''Conversations Sur Divers Sujets'' შეიცავდა [[დიალოგი|დიალოგებს]] თემებზე: „საუბარი“, „სიტყვის ხელოვნება“, „ხუმრობა“, „გამოგონება“ და „წერილების წერის მანერა“.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტი წარმოადგენს სალონის საუბრის რიტორიკას და მოდელურ სცენარებს, სადაც ქალები ინტელექტუალურ საუბრებზე კონტროლს იღებენ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ქალთა განათლებას მიძღვნილი სხვა ნაწარმოებები, რომლებიც საუბრის ხელოვნებას ეხება, მოიცავს: „მონა დედოფალი“ (1660), „მათილდა აგილარიდან — ესპანური მოთხრობა“ (1667), და „ვერსალის გასეირნება, ანუ სელანირეს ამბავი“ (1669).&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტები შეეხებოდა სიტყვით გამოსვლის ხელოვნებას, [[გამოგონებას]], წერილების წერის მანერას და სცენარებს, სადაც ქალები ინტელექტუალურ საუბარში წამყვან როლს თამაშობდნენ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

სკუდერის რომანების მოქმედება, როგორც წესი, ვითარდება [[ანტიკურ სამყაროში]] ან „[[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთში]]“, თუმცა მათი ენა და სიუჟეტური განვითარება ასახავს [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] მოდურ იდეებს, ხოლო პერსონაჟები ხშირად [[მადმუაზელ დე სკუდერის]] თანამედროვეთა ანარეკლია. რომანში ''კლელი'' ჰერმინიუსი წარმოადგენს პოლ პელისონს; სკაურუსი და ლირიანი — [[პოლ სკარონი]] და მისი ცოლი (რომელიც მოგვიანებით გახდა [[ფრანსუაზ დ’ობინი, მარკიზა დე მონტენონი|მდემოინ დე მონტენონი]]); ხოლო ''დიდი კიროსის'' მეათე ტომში საფოს აღწერაში ავტორი საკუთარ თავთან აიგივებს პერსონაჟს.{{sfn|Chisholm|1911}}

რომანში ''კლელი'' სკუდერიმ შექმნა ცნობილი ''[[Carte de Tendre]]'' — რუკა, რომელიც წარმოადგენს [[არკადია (უტოპია)|უტოპიური არკადიის]] სახეს, სადაც გეოგრაფია სრულიად სიყვარულის თემატიკაზეა აგებული: მიდრეკილებების მდინარე ჩამოედინება სოფლებთან — „სიყვარულის წერილი“ (Billet Doux), „პატარა საჩუქრები“ (Petits Soins) და სხვა.&lt;ref&gt;JS Munor, ''Mademoiselle de Scudéry and the Carte de Tendre'' 1986&lt;/ref&gt;

სკუდერი ბრწყინვალე მოსაუბრე იყო — სხვადასხვა თემაზე გამართული მისი საუბრები მრავალტომეულადაც გამოქვეყნდა სიცოცხლეშივე. მას მკვეთრად გამოარჩევდა პედაგოგიური მისწრაფება.

[[File:Scudery, Le Pays de Tendre, 1800, Cornell, CUL PJM 1029 01.jpg|thumbnail|left|Carte de Tendre შეიქმნა, როგორც სოციალური თამაში 1653–1654 წლების ზამთარში მადალენა სკუდერის მიერ, ხოლო მისი დაბეჭდილი ვერსია შემდგომში ინტეგრირდა მის კოდირებულ რომანში ''კლელი''. (Reitinger 1999, 109).]]

== სიცოცხლის ბოლო წლები ==
მადალენა სკუდერიმ, თავის ძმის სიკვდილის შემდეგ, ოცდაათ წელზე მეტხანს იცოცხლა და ცხოვრების უკანასკნელ წლებში გამოაქვეყნა არაერთი ტომი საუბრებისა, რომლებიც დიდწილად მისი რომანებიდან იყო ამოღებული, ამგვარად ქმნიდა მისივე ნაწარმოებების ერთგვარ [[ანთოლოგია]]ს. სიცოცხლის ბოლო 40 წლის განმავლობაში სკუდერი დაყრუვდა.&lt;ref&gt;{{cite book |last=Donawerth|first=Jane|title=Rhetorical Theory by Women before 1900|year=2002|publisher=Rowman &amp; Littlefield Publishers, Inc.|location=United States|isbn=0-7425-1716-0|pages=82}}&lt;/ref&gt;
მიუხედავად იმისა, რომ მის მიმართ ინტერესი გარკვეულწილად დაცხრა, მაინც ინარჩუნებდა მეგობართა წრეს, მათ შორის [[მარი დიუპრე]], რომელიც მას ყოველთვის „შეუდარებელ საფოდ“ მოიხსენიებდა.{{sfn|Chisholm|1911}}

მისი ბიოგრაფია და მიმოწერა (Life and Correspondence) გამოქვეყნდა პარიზში [[1873 |1873 წელს]] რატერისა და ბუტრონის მიერ.{{sfn|Chisholm|1911}}

== მემკვიდრეობა ==

მადალენა სკუდერი იყო იმ მოძრაობის ნაწილი, რომელიც გრძელდებოდა გვიანდელ რენესანსში ინგლისსა და საფრანგეთში და რომლის ფარგლებშიც ქალები იყენებდნენ კლასიკურ რიტორიკულ თეორიას საკუთარ საჭიროებებზე მორგებულად.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;
მან გადახედა დისკურსის ფორმას და გააკეთა აქცენტი საუბარზე საჯარო გამოსვლის ნაცვლად, სალონში გამომსვლელი აგებდა საკუთარ იდეებს წინა გამომსვლელის იდეებზე, რაც აუმჯობესებდა დებატების ტექნიკას და კონსესუსი იდეებს.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;
სკუდერი ითვლება ერთ-ერთ ცენტრალურ ფიგურად, რომელიც ასოცირდება სალონის საუბრისა და წერილობითი კომუნიკაციის კულტურასთან.

== კულტურული რეფერენციები ==
საკუთარი ეპოქისთვის საკამათო ფიგურად მიჩნეული, ''მადმუაზელი დე სკუდერი'' დაცინვის ობიექტად იქცა [[მოლიერის]] მიერ მის პიესებში — ''[[Les Précieuses ridicules]]'' [[1659|(1659)]] და ''[[Les Femmes savantes]]'' [[1672|(1672)]], ასევე [[ანტუან ფიურეტიერის]] რომანში ''Roman Bourgeois'' [[1666|(1666)]].

[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნი]]ს გერმანელმა მწერალმა [[ე.თ.ა. ჰოფმანმა]] დაწერა, როგორც ხშირად მიიჩნევა, პირველი გერმანულენოვანი [[დეტექტიური ლიტერატურა|დეტექტიური მოთხრობა]], სადაც სკუდერი მთავარ ფიგურად გვევლინება. მოთხრობა ''[[Mademoiselle de Scuderi|Das Fräulein von Scuderi]]'' („მადმუაზელი დე სკუდერი“) დღემდე ფართოდ იკითხება და ფსიქოლოგიაში წარმოადგენს „კარდილაკის სინდრომის“ სათავეს.{{Clarification needed|date=January 2019}}
[[Image:Portrait madame scudery 1607 hi.jpg|thumb|right|200px|მადალენა სკუდერის ხანდაზმულობის დროინდელი პორტრეტი]]

მადმუაზელი დე სკუდერი მნიშვნელოვანი პერსონაჟია აგრეთვე რომანში ''Madeleine: One of Love's Jansenists'', რომელიც [[1919|1919 წელს]] გამოსცა მოდერნისტმა მწერალმა [[ჰოუპ მირლიისმა]].&lt;ref&gt;{{cite book |url=http://hopemirrlees.com/texts/madeleine.html |title=Madeleine: One of Love's Jansenists |first=Hope |last=Mirrlees |publisher=Collins Sons &amp; Co. |year=1919 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230206051418/http://hopemirrlees.com/texts/madeleine.html |date=2023-02-06 }}&lt;/ref&gt; რომანი ვითარდება [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] [[პრეციოზების]] ლიტერატურულ წრეებში. მთავარი გმირი — ახალგაზრდა ქალი სახელად მადალენ ტროკევილი — მოიხიბლება მადმუაზელი დე სკუდერით, რომელიც მას უპატივცემლოდ ეპყრობა. არსებობს მოსაზრება, რომ ეს რომანი [[roman à clef]]-ის ფორმატშია დაწერილი და რომ [[ნატალი კლიფორდ ბარნი]] წარმოდგენილია როგორც მადმუაზელი დე სკუდერი.&lt;ref&gt;Briggs, Julia. ''Reading Virginia Woolf''. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2006.&lt;/ref&gt;

== ლიტერატურა ==

*ოლივერ მალიკი, &quot;Le héros de toutes les saisons&quot;: მონარქის ქება და პოლიტიკური რეფლექსიები მადალენა სკუდერის რომანში La Promenade de Versailles (1669), გამოცემა: Zeitschrift für historische Forschung, ტ. 41, № 4 (2014), გვ. 619–686.
*[[შარლ ოგუსტინ სენტ-ბევი|სენტ-ბევი]], Causeries du lundi, ტომი IV (პარიზი, 1857–62)
*რატერი და ბუტრონი, Mademoiselle de Scudéry: Sa vie et sa correspondance (პარიზი, 1873)
*[[ვიქტორ კუზენი]], La société française au XVII&lt;sup&gt;e&lt;/sup&gt; siècle (მეექვსე გამოცემა, ორ ტომად, პარიზი, 1886)
*ანდრე ლე ბრეტონი, Le roman au XVII&lt;sup&gt;e&lt;/sup&gt; siècle (პარიზი, 1890)
*[[ამელია გერ მეისონი|ა.გ. მეისონი]], The Women of the French Salons (ნიუ-იორკი, 1891)
*ჟორჟ მონგრედენი, Madeleine de Scudéry et son salon: d’après des documents inédits, 1946
*დოროთი მაკდუგალი, Madeleine de Scudéry: her romantic life and death, 1972
*ალენ ნიდერსტი, Madeleine de Scudéry, Paul Pellisson et leur monde, 1976

სიუჟეტების შინაარსისა და პერსონაჟთა იდენტიფიკაციის გასაღები მოტანილია [[ჰაინრიხ კიორტინგის]] ნაშრომში Geschichte des französischen Romans im 17ten Jahrhundert (მეორე გამოცემა, ოპელნი, 1891).&lt;ref&gt;[[New International Encyclopedia]]&lt;/ref&gt;

== დამატებითი ლიტერატურა ==
=== ძირითადი წყაროები ===
* This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). &quot;Scudéry s.v. Madeleine&quot;. Encyclopædia Britannica. Vol. 24 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 487.
*wikisource-logo.svg This article incorporates text from a publication now in the public domain: Gilman, D. C.; Peck, H. T.; Colby, F. M., eds. (1905). &quot;Scudéry, Madeleine de&quot;. New International Encyclopedia. Vol. 20 (1st ed.). New York: Dodd, Mead. pp. 627–28.

== რესურსები ინტერნეტში ==

[https://archive.org/details/IbbrawheemTheIllustriousBassa The Grand Cyrus, Clelia, and Ibraheem the Illustrious Bassa]
[http://www.projectcontinua.org/madeleine-de-scudery/ Project Continua: მადლენ დე სკუდერის ბიოგრაფია]
{{Authority control}}

[[კატეგორია:1701 წელს გარდაცვლილი პირები]]
[[კატეგორია:მწერლები ლე-ავრიდან]]
[[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]]
[[კატეგორია:XVII საუკუნის ფრანგი ქალ მწერლები]]
[[კატეგორია:ფრანგი სალონის მასპინძლები]]
[[კატეგორია:XVII საუკუნის ფრანგი რომანისტები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{Reflist}}</text>
      <sha1>22d9ehcav3uexy6h9l5qpssmjh73k0n</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808484</id>
      <parentid>4808482</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:25:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:1701 წელს გარდაცვლილი პირები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808484</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26465" sha1="sefpbph2emnx14ggfz3ozae0wyassg2" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''მადალენა სკუდერი''' {{lang-fr|madlɛn də skydeʁi}}; [[15 ნოემბერი]], [[1607]] – [[2 ივნისი]], [[1701]]), ხშირად მოიხსენიება უბრალოდ როგორც '''[[მადმუაზელი (ტიტული)|მადმუაზელ]] სკუდერი''' ({{IPA|fr|madmwazɛl də skydeʁi|}}) —  [[ფრანგი]] [[მწერალი|მწერალი.]]

მისი ნაწარმოებები მოიცავს ისეთ მასშტაბურ ცოდნას [[უძველესი ისტორიის]] შესახებ, ასევე ვარაუდობენ, რომ მას ჰქონდა განათლება მიღებული ბერძნულსა და ლათინურ ენებში.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; [[1637|1637 წელს]], ბიძის გარდაცვალების შემდეგ, სკუდერი პარიზში დასახლდა თავის ძმასთან, [[ჟორჟ სკუდერი]]თან ერთად, რომელიც დრამატურგი გახლდათ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; მადალენა ხშირად იყენებდა უფროსი ძმის, ჟორჟის სახელს თავისი ნაწარმოებების გამოსაცემად.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; იგი მალევე გახდა ''[[Hôtel de Rambouillet]]''-ის სნობის წრის წევრი, რომელიც ასოცირდებოდა [[პრეციოზობა|პრეციოზობასთან]], ხოლო მოგვიანებით მან საკუთარი სალონი დააარსა სახელწოდებით ''Société du samedi'' (''შაბათის საზოგადოება''). [[XVIII საუკუნე|XVII საუკუნის]] მეორე ნახევარში, როგორც '''საფოს''' ფსევდონიმით, ისე საკუთარი სახელით, იგი აღიარებულ იქნა როგორც პირველი [[გათვითცნობიერებული ქალი|ინტელექტუალი ქალი]] საფრანგეთსა და მსოფლიოში. მას ჰქონდა ახლო, რომანტიული ურთიერთობა [[პოლ პელისონი]]თან, რომელიც დასრულდა მისი გარდაცვალებით [[1693 |1693 წელს]].{{sfn|Chisholm|1911}} ამის შემდეგ სკუდერი აღარ დაქორწინებულა.

== ბიოგრაფია ==
მადალენა დაიბადა [[ლე ავრში]], [[ნორმანდია]]ში, ჩრდილოეთ [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. მიუხედავად იმისა, რომ მას არ ჰქონდა მემკვიდრეობით მიღებული ქონება, იგი გამოირჩეოდა უმაღლესი განათლებით. მისი მამა, ლე ავრის პორტის კაპიტანი, გარდაიცვალა [[1613 |1613 წელს]]. მალევე გარდაიცვალა დედაც.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;&gt;{{cite book |last=Donawerth|first=Jane|title=Selected letters, orations, and rhetorical dialogues|url=https://archive.org/details/selectedletterso00scud|url-access=limited|year=2004|publisher=The University of Chicago Press, Ltd., London|location=United States|isbn=0-226-14403-8|pages=[https://archive.org/details/selectedletterso00scud/page/n35 3]}}&lt;/ref&gt; მადალენა და მისი ძმა, ჟორჟ სკუდერი, ბიძასთან გაიზარდნენ, რომელმაც მათზე მზრუნველობა და განსაკუთრებული ყურადღება იკისრა.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt; ბიძამ მადალენას მისცა განსაკუთრებულად ფართო განათლება: მან შეისწავლა წერა, მართლწერა, ხატვა, ცეკვა, ფერწერა და [[ხელსაქმე]].&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt; გარდა ამისა, დამოუკიდებლად მადალენამ შეისწავლა აგრონომია, მედიცინა, კულინარია, ესპანური და იტალიური ენები.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt;

== შემოქმედება ==
მისი ვრცელტანიანი რომანები, როგორიცაა ''[[Artamène|არტამენი, ანუ დიდი კიროსი]]'' (10 ტომი, 1648–1653), [[''კლელი'']] (10 ტომი, [[1654]]–[[1661]]), ''[[იბრაჰიმი, ანუ სახელგანთქმული ბასა]]'' (4 ტომი, [[1641]]), ''[[ალმაჰიდე, ანუ მონა დედოფალი]]'' (8 ტომი, [[1661]]–[[1663]]) დიდად აღაფრთოვანებდა ევროპას და მათ აქებდნენ ისეთი ლიტერატურული ფიგურებიც, როგორიც იყო [[მარი დე რაბუტენ-შანტალი, სევინიეს მარკიზა|მადამ დე სევინიე]]. რომანი არტამენი, რომელიც დაახლოებით 2.1 მილიონ სიტყვას მოიცავს, ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე გრძელ რომანად, რაც კი ოდესმე გამოქვეყნებულა.

მისი რომანების სიგრძე განპირობებულია დაუდგრომელი დიალოგებით, ხოლო სიუჟეტურ თვალსაზრისით, ისინი ძირითადად გმირ ქალთა განმეორებად გატაცებებს ასახავს, რაც დახვეწილ ფორმაშია წარმოდგენილი.{{sfn|Chisholm|1911}}

თანამედროვე მკითხველები ამ რომანებით დღეს დიდად დაინტერესებულნი არიან, რადგან ისინი შესაძლებლობას იძლევა გაეცნო იმდროინდელ მაღალი არისტოკრატიული საზოგადოების ცხოვრებას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;&gt;{{cite journal |last=Donawerth|first=Jane|title=Conversation and the Boundaries of Public Discourse in Rhetorical Theory by Renaissance Women|journal=[[Rhetorica]]|date=Spring 1992|volume=16|issue=2|pages=181–199|doi=10.1525/rh.1998.16.2.181|jstor=10.1525/rh.1998.16.2.181|s2cid=144427935 }}&lt;/ref&gt;

ხშირად ეს პერსონაჟები წარმოდგენილი იყვნენ, როგორც სპარსელი, ბერძენი ან რომაელი მეომრები და ქალწულები.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ფაქტობრივად, სკუდერიმ შექმნა [[roman à clef]] — რომანის ფორმა, რომელიც საშუალებას იძლეოდა პოლიტიკურ და საზოგადოებრივ ფიგურებზე დაფუძნებული მოთხრობების ფაქიზად შენიღბულ სიუჟეტში წარმოჩენას.&lt;ref name=&quot;ro.uow.edu.au&quot;&gt;{{Cite web |date=2009 |title=The Modernist roman à clef and Cultural Secrets, or I Know That You Know That I Know That You Know |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1226&amp;context=artspapers}}&lt;/ref&gt;

''Les Femmes Illustres'' (1642) მიმართულია ქალთა მიმართ და იცავს განათლებას — და არა სილამაზესა თუ კოსმეტიკას — როგორც ქალთა სოციალური წინსვლის საშუალებას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტი წარმოადგენდა ქალთა მონაწილეობისთვის დასაბუთებას რიტორიკულ და ლიტერატურულ კულტურაში.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; იგი იყენებს ქალ მოსაუბრეებს, მათ შორის ეგვიპტის დედოფალ [[კლეოპატრას]], როგორც მაგალითებს, სიტყვით გამოსვლებისთვის.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ტექსტებში ''Les Femmes Illustres'' [[1642|(1642)]], ''Conversations Sur Divers Sujets'' [[1680|(1680)]] და ''Conversations Nouvelles sur Divers Sujets, Dediees Au Roy'' [[1684|(1684)]], მადალენა სკუდერიმ კლასიკური რიტორიკული თეორია — [[ციცერონი]]ს, [[კვინტილიანე|კვინტილიანეს]], [[არისტოტელე]]ს და [[სოფისტები|სოფისტების]] მოძღვრებები — მოარგო სალონის საუბრებისა და წერილობითი კომუნიკაციის თეორიას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

სკუდერის ''Conversations Sur Divers Sujets'' შეიცავდა [[დიალოგი|დიალოგებს]] თემებზე: „საუბარი“, „სიტყვის ხელოვნება“, „ხუმრობა“, „გამოგონება“ და „წერილების წერის მანერა“.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტი წარმოადგენს სალონის საუბრის რიტორიკას და მოდელურ სცენარებს, სადაც ქალები ინტელექტუალურ საუბრებზე კონტროლს იღებენ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ქალთა განათლებას მიძღვნილი სხვა ნაწარმოებები, რომლებიც საუბრის ხელოვნებას ეხება, მოიცავს: „მონა დედოფალი“ (1660), „მათილდა აგილარიდან — ესპანური მოთხრობა“ (1667), და „ვერსალის გასეირნება, ანუ სელანირეს ამბავი“ (1669).&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტები შეეხებოდა სიტყვით გამოსვლის ხელოვნებას, [[გამოგონებას]], წერილების წერის მანერას და სცენარებს, სადაც ქალები ინტელექტუალურ საუბარში წამყვან როლს თამაშობდნენ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

სკუდერის რომანების მოქმედება, როგორც წესი, ვითარდება [[ანტიკურ სამყაროში]] ან „[[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთში]]“, თუმცა მათი ენა და სიუჟეტური განვითარება ასახავს [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] მოდურ იდეებს, ხოლო პერსონაჟები ხშირად [[მადმუაზელ დე სკუდერის]] თანამედროვეთა ანარეკლია. რომანში ''კლელი'' ჰერმინიუსი წარმოადგენს პოლ პელისონს; სკაურუსი და ლირიანი — [[პოლ სკარონი]] და მისი ცოლი (რომელიც მოგვიანებით გახდა [[ფრანსუაზ დ’ობინი, მარკიზა დე მონტენონი|მდემოინ დე მონტენონი]]); ხოლო ''დიდი კიროსის'' მეათე ტომში საფოს აღწერაში ავტორი საკუთარ თავთან აიგივებს პერსონაჟს.{{sfn|Chisholm|1911}}

რომანში ''კლელი'' სკუდერიმ შექმნა ცნობილი ''[[Carte de Tendre]]'' — რუკა, რომელიც წარმოადგენს [[არკადია (უტოპია)|უტოპიური არკადიის]] სახეს, სადაც გეოგრაფია სრულიად სიყვარულის თემატიკაზეა აგებული: მიდრეკილებების მდინარე ჩამოედინება სოფლებთან — „სიყვარულის წერილი“ (Billet Doux), „პატარა საჩუქრები“ (Petits Soins) და სხვა.&lt;ref&gt;JS Munor, ''Mademoiselle de Scudéry and the Carte de Tendre'' 1986&lt;/ref&gt;

სკუდერი ბრწყინვალე მოსაუბრე იყო — სხვადასხვა თემაზე გამართული მისი საუბრები მრავალტომეულადაც გამოქვეყნდა სიცოცხლეშივე. მას მკვეთრად გამოარჩევდა პედაგოგიური მისწრაფება.

[[File:Scudery, Le Pays de Tendre, 1800, Cornell, CUL PJM 1029 01.jpg|thumbnail|left|Carte de Tendre შეიქმნა, როგორც სოციალური თამაში 1653–1654 წლების ზამთარში მადალენა სკუდერის მიერ, ხოლო მისი დაბეჭდილი ვერსია შემდგომში ინტეგრირდა მის კოდირებულ რომანში ''კლელი''. (Reitinger 1999, 109).]]

== სიცოცხლის ბოლო წლები ==
მადალენა სკუდერიმ, თავის ძმის სიკვდილის შემდეგ, ოცდაათ წელზე მეტხანს იცოცხლა და ცხოვრების უკანასკნელ წლებში გამოაქვეყნა არაერთი ტომი საუბრებისა, რომლებიც დიდწილად მისი რომანებიდან იყო ამოღებული, ამგვარად ქმნიდა მისივე ნაწარმოებების ერთგვარ [[ანთოლოგია]]ს. სიცოცხლის ბოლო 40 წლის განმავლობაში სკუდერი დაყრუვდა.&lt;ref&gt;{{cite book |last=Donawerth|first=Jane|title=Rhetorical Theory by Women before 1900|year=2002|publisher=Rowman &amp; Littlefield Publishers, Inc.|location=United States|isbn=0-7425-1716-0|pages=82}}&lt;/ref&gt;
მიუხედავად იმისა, რომ მის მიმართ ინტერესი გარკვეულწილად დაცხრა, მაინც ინარჩუნებდა მეგობართა წრეს, მათ შორის [[მარი დიუპრე]], რომელიც მას ყოველთვის „შეუდარებელ საფოდ“ მოიხსენიებდა.{{sfn|Chisholm|1911}}

მისი ბიოგრაფია და მიმოწერა (Life and Correspondence) გამოქვეყნდა პარიზში [[1873 |1873 წელს]] რატერისა და ბუტრონის მიერ.{{sfn|Chisholm|1911}}

== მემკვიდრეობა ==

მადალენა სკუდერი იყო იმ მოძრაობის ნაწილი, რომელიც გრძელდებოდა გვიანდელ რენესანსში ინგლისსა და საფრანგეთში და რომლის ფარგლებშიც ქალები იყენებდნენ კლასიკურ რიტორიკულ თეორიას საკუთარ საჭიროებებზე მორგებულად.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;
მან გადახედა დისკურსის ფორმას და გააკეთა აქცენტი საუბარზე საჯარო გამოსვლის ნაცვლად, სალონში გამომსვლელი აგებდა საკუთარ იდეებს წინა გამომსვლელის იდეებზე, რაც აუმჯობესებდა დებატების ტექნიკას და კონსესუსი იდეებს.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;
სკუდერი ითვლება ერთ-ერთ ცენტრალურ ფიგურად, რომელიც ასოცირდება სალონის საუბრისა და წერილობითი კომუნიკაციის კულტურასთან.

== კულტურული რეფერენციები ==
საკუთარი ეპოქისთვის საკამათო ფიგურად მიჩნეული, ''მადმუაზელი დე სკუდერი'' დაცინვის ობიექტად იქცა [[მოლიერის]] მიერ მის პიესებში — ''[[Les Précieuses ridicules]]'' [[1659|(1659)]] და ''[[Les Femmes savantes]]'' [[1672|(1672)]], ასევე [[ანტუან ფიურეტიერის]] რომანში ''Roman Bourgeois'' [[1666|(1666)]].

[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნი]]ს გერმანელმა მწერალმა [[ე.თ.ა. ჰოფმანმა]] დაწერა, როგორც ხშირად მიიჩნევა, პირველი გერმანულენოვანი [[დეტექტიური ლიტერატურა|დეტექტიური მოთხრობა]], სადაც სკუდერი მთავარ ფიგურად გვევლინება. მოთხრობა ''[[Mademoiselle de Scuderi|Das Fräulein von Scuderi]]'' („მადმუაზელი დე სკუდერი“) დღემდე ფართოდ იკითხება და ფსიქოლოგიაში წარმოადგენს „კარდილაკის სინდრომის“ სათავეს.{{Clarification needed|date=January 2019}}
[[Image:Portrait madame scudery 1607 hi.jpg|thumb|right|200px|მადალენა სკუდერის ხანდაზმულობის დროინდელი პორტრეტი]]

მადმუაზელი დე სკუდერი მნიშვნელოვანი პერსონაჟია აგრეთვე რომანში ''Madeleine: One of Love's Jansenists'', რომელიც [[1919|1919 წელს]] გამოსცა მოდერნისტმა მწერალმა [[ჰოუპ მირლიისმა]].&lt;ref&gt;{{cite book |url=http://hopemirrlees.com/texts/madeleine.html |title=Madeleine: One of Love's Jansenists |first=Hope |last=Mirrlees |publisher=Collins Sons &amp; Co. |year=1919 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230206051418/http://hopemirrlees.com/texts/madeleine.html |date=2023-02-06 }}&lt;/ref&gt; რომანი ვითარდება [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] [[პრეციოზების]] ლიტერატურულ წრეებში. მთავარი გმირი — ახალგაზრდა ქალი სახელად მადალენ ტროკევილი — მოიხიბლება მადმუაზელი დე სკუდერით, რომელიც მას უპატივცემლოდ ეპყრობა. არსებობს მოსაზრება, რომ ეს რომანი [[roman à clef]]-ის ფორმატშია დაწერილი და რომ [[ნატალი კლიფორდ ბარნი]] წარმოდგენილია როგორც მადმუაზელი დე სკუდერი.&lt;ref&gt;Briggs, Julia. ''Reading Virginia Woolf''. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2006.&lt;/ref&gt;

== ლიტერატურა ==

*ოლივერ მალიკი, &quot;Le héros de toutes les saisons&quot;: მონარქის ქება და პოლიტიკური რეფლექსიები მადალენა სკუდერის რომანში La Promenade de Versailles (1669), გამოცემა: Zeitschrift für historische Forschung, ტ. 41, № 4 (2014), გვ. 619–686.
*[[შარლ ოგუსტინ სენტ-ბევი|სენტ-ბევი]], Causeries du lundi, ტომი IV (პარიზი, 1857–62)
*რატერი და ბუტრონი, Mademoiselle de Scudéry: Sa vie et sa correspondance (პარიზი, 1873)
*[[ვიქტორ კუზენი]], La société française au XVII&lt;sup&gt;e&lt;/sup&gt; siècle (მეექვსე გამოცემა, ორ ტომად, პარიზი, 1886)
*ანდრე ლე ბრეტონი, Le roman au XVII&lt;sup&gt;e&lt;/sup&gt; siècle (პარიზი, 1890)
*[[ამელია გერ მეისონი|ა.გ. მეისონი]], The Women of the French Salons (ნიუ-იორკი, 1891)
*ჟორჟ მონგრედენი, Madeleine de Scudéry et son salon: d’après des documents inédits, 1946
*დოროთი მაკდუგალი, Madeleine de Scudéry: her romantic life and death, 1972
*ალენ ნიდერსტი, Madeleine de Scudéry, Paul Pellisson et leur monde, 1976

სიუჟეტების შინაარსისა და პერსონაჟთა იდენტიფიკაციის გასაღები მოტანილია [[ჰაინრიხ კიორტინგის]] ნაშრომში Geschichte des französischen Romans im 17ten Jahrhundert (მეორე გამოცემა, ოპელნი, 1891).&lt;ref&gt;[[New International Encyclopedia]]&lt;/ref&gt;

== დამატებითი ლიტერატურა ==
=== ძირითადი წყაროები ===
* This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). &quot;Scudéry s.v. Madeleine&quot;. Encyclopædia Britannica. Vol. 24 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 487.
*wikisource-logo.svg This article incorporates text from a publication now in the public domain: Gilman, D. C.; Peck, H. T.; Colby, F. M., eds. (1905). &quot;Scudéry, Madeleine de&quot;. New International Encyclopedia. Vol. 20 (1st ed.). New York: Dodd, Mead. pp. 627–28.

== რესურსები ინტერნეტში ==

[https://archive.org/details/IbbrawheemTheIllustriousBassa The Grand Cyrus, Clelia, and Ibraheem the Illustrious Bassa]
[http://www.projectcontinua.org/madeleine-de-scudery/ Project Continua: მადლენ დე სკუდერის ბიოგრაფია]
{{Authority control}}

[[კატეგორია:მწერლები ლე-ავრიდან]]
[[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]]
[[კატეგორია:XVII საუკუნის ფრანგი ქალ მწერლები]]
[[კატეგორია:ფრანგი სალონის მასპინძლები]]
[[კატეგორია:XVII საუკუნის ფრანგი რომანისტები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{Reflist}}</text>
      <sha1>sefpbph2emnx14ggfz3ozae0wyassg2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808485</id>
      <parentid>4808484</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:25:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <origin>4808485</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="26453" sha1="jk9c9vmipqa7ighldmz2wuxlld309su" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მწერალი}}
'''მადალენა სკუდერი''' {{lang-fr|madlɛn də skydeʁi}}; [[15 ნოემბერი]], [[1607]] – [[2 ივნისი]], [[1701]]), ხშირად მოიხსენიება უბრალოდ როგორც '''[[მადმუაზელი (ტიტული)|მადმუაზელ]] სკუდერი''' ({{IPA|fr|madmwazɛl də skydeʁi|}}) —  [[ფრანგი]] [[მწერალი|მწერალი.]]

მისი ნაწარმოებები მოიცავს ისეთ მასშტაბურ ცოდნას [[უძველესი ისტორიის]] შესახებ, ასევე ვარაუდობენ, რომ მას ჰქონდა განათლება მიღებული ბერძნულსა და ლათინურ ენებში.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; [[1637|1637 წელს]], ბიძის გარდაცვალების შემდეგ, სკუდერი პარიზში დასახლდა თავის ძმასთან, [[ჟორჟ სკუდერი]]თან ერთად, რომელიც დრამატურგი გახლდათ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; მადალენა ხშირად იყენებდა უფროსი ძმის, ჟორჟის სახელს თავისი ნაწარმოებების გამოსაცემად.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot; /&gt; იგი მალევე გახდა ''[[Hôtel de Rambouillet]]''-ის სნობის წრის წევრი, რომელიც ასოცირდებოდა [[პრეციოზობა|პრეციოზობასთან]], ხოლო მოგვიანებით მან საკუთარი სალონი დააარსა სახელწოდებით ''Société du samedi'' (''შაბათის საზოგადოება''). [[XVIII საუკუნე|XVII საუკუნის]] მეორე ნახევარში, როგორც '''საფოს''' ფსევდონიმით, ისე საკუთარი სახელით, იგი აღიარებულ იქნა როგორც პირველი [[გათვითცნობიერებული ქალი|ინტელექტუალი ქალი]] საფრანგეთსა და მსოფლიოში. მას ჰქონდა ახლო, რომანტიული ურთიერთობა [[პოლ პელისონი]]თან, რომელიც დასრულდა მისი გარდაცვალებით [[1693 |1693 წელს]].{{sfn|Chisholm|1911}} ამის შემდეგ სკუდერი აღარ დაქორწინებულა.

== ბიოგრაფია ==
მადალენა დაიბადა [[ლე ავრში]], [[ნორმანდია]]ში, ჩრდილოეთ [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. მიუხედავად იმისა, რომ მას არ ჰქონდა მემკვიდრეობით მიღებული ქონება, იგი გამოირჩეოდა უმაღლესი განათლებით. მისი მამა, ლე ავრის პორტის კაპიტანი, გარდაიცვალა [[1613 |1613 წელს]]. მალევე გარდაიცვალა დედაც.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;&gt;{{cite book |last=Donawerth|first=Jane|title=Selected letters, orations, and rhetorical dialogues|url=https://archive.org/details/selectedletterso00scud|url-access=limited|year=2004|publisher=The University of Chicago Press, Ltd., London|location=United States|isbn=0-226-14403-8|pages=[https://archive.org/details/selectedletterso00scud/page/n35 3]}}&lt;/ref&gt; მადალენა და მისი ძმა, ჟორჟ სკუდერი, ბიძასთან გაიზარდნენ, რომელმაც მათზე მზრუნველობა და განსაკუთრებული ყურადღება იკისრა.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt; ბიძამ მადალენას მისცა განსაკუთრებულად ფართო განათლება: მან შეისწავლა წერა, მართლწერა, ხატვა, ცეკვა, ფერწერა და [[ხელსაქმე]].&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt; გარდა ამისა, დამოუკიდებლად მადალენამ შეისწავლა აგრონომია, მედიცინა, კულინარია, ესპანური და იტალიური ენები.&lt;ref name=&quot;Donawerth_p3&quot;/&gt;

== შემოქმედება ==
მისი ვრცელტანიანი რომანები, როგორიცაა ''[[Artamène|არტამენი, ანუ დიდი კიროსი]]'' (10 ტომი, 1648–1653), [[''კლელი'']] (10 ტომი, [[1654]]–[[1661]]), ''[[იბრაჰიმი, ანუ სახელგანთქმული ბასა]]'' (4 ტომი, [[1641]]), ''[[ალმაჰიდე, ანუ მონა დედოფალი]]'' (8 ტომი, [[1661]]–[[1663]]) დიდად აღაფრთოვანებდა ევროპას და მათ აქებდნენ ისეთი ლიტერატურული ფიგურებიც, როგორიც იყო [[მარი დე რაბუტენ-შანტალი, სევინიეს მარკიზა|მადამ დე სევინიე]]. რომანი არტამენი, რომელიც დაახლოებით 2.1 მილიონ სიტყვას მოიცავს, ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე გრძელ რომანად, რაც კი ოდესმე გამოქვეყნებულა.

მისი რომანების სიგრძე განპირობებულია დაუდგრომელი დიალოგებით, ხოლო სიუჟეტურ თვალსაზრისით, ისინი ძირითადად გმირ ქალთა განმეორებად გატაცებებს ასახავს, რაც დახვეწილ ფორმაშია წარმოდგენილი.{{sfn|Chisholm|1911}}

თანამედროვე მკითხველები ამ რომანებით დღეს დიდად დაინტერესებულნი არიან, რადგან ისინი შესაძლებლობას იძლევა გაეცნო იმდროინდელ მაღალი არისტოკრატიული საზოგადოების ცხოვრებას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;&gt;{{cite journal |last=Donawerth|first=Jane|title=Conversation and the Boundaries of Public Discourse in Rhetorical Theory by Renaissance Women|journal=[[Rhetorica]]|date=Spring 1992|volume=16|issue=2|pages=181–199|doi=10.1525/rh.1998.16.2.181|jstor=10.1525/rh.1998.16.2.181|s2cid=144427935 }}&lt;/ref&gt;

ხშირად ეს პერსონაჟები წარმოდგენილი იყვნენ, როგორც სპარსელი, ბერძენი ან რომაელი მეომრები და ქალწულები.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ფაქტობრივად, სკუდერიმ შექმნა [[roman à clef]] — რომანის ფორმა, რომელიც საშუალებას იძლეოდა პოლიტიკურ და საზოგადოებრივ ფიგურებზე დაფუძნებული მოთხრობების ფაქიზად შენიღბულ სიუჟეტში წარმოჩენას.&lt;ref name=&quot;ro.uow.edu.au&quot;&gt;{{Cite web |date=2009 |title=The Modernist roman à clef and Cultural Secrets, or I Know That You Know That I Know That You Know |url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1226&amp;context=artspapers}}&lt;/ref&gt;

''Les Femmes Illustres'' (1642) მიმართულია ქალთა მიმართ და იცავს განათლებას — და არა სილამაზესა თუ კოსმეტიკას — როგორც ქალთა სოციალური წინსვლის საშუალებას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტი წარმოადგენდა ქალთა მონაწილეობისთვის დასაბუთებას რიტორიკულ და ლიტერატურულ კულტურაში.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; იგი იყენებს ქალ მოსაუბრეებს, მათ შორის ეგვიპტის დედოფალ [[კლეოპატრას]], როგორც მაგალითებს, სიტყვით გამოსვლებისთვის.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ტექსტებში ''Les Femmes Illustres'' [[1642|(1642)]], ''Conversations Sur Divers Sujets'' [[1680|(1680)]] და ''Conversations Nouvelles sur Divers Sujets, Dediees Au Roy'' [[1684|(1684)]], მადალენა სკუდერიმ კლასიკური რიტორიკული თეორია — [[ციცერონი]]ს, [[კვინტილიანე|კვინტილიანეს]], [[არისტოტელე]]ს და [[სოფისტები|სოფისტების]] მოძღვრებები — მოარგო სალონის საუბრებისა და წერილობითი კომუნიკაციის თეორიას.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

სკუდერის ''Conversations Sur Divers Sujets'' შეიცავდა [[დიალოგი|დიალოგებს]] თემებზე: „საუბარი“, „სიტყვის ხელოვნება“, „ხუმრობა“, „გამოგონება“ და „წერილების წერის მანერა“.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტი წარმოადგენს სალონის საუბრის რიტორიკას და მოდელურ სცენარებს, სადაც ქალები ინტელექტუალურ საუბრებზე კონტროლს იღებენ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

ქალთა განათლებას მიძღვნილი სხვა ნაწარმოებები, რომლებიც საუბრის ხელოვნებას ეხება, მოიცავს: „მონა დედოფალი“ (1660), „მათილდა აგილარიდან — ესპანური მოთხრობა“ (1667), და „ვერსალის გასეირნება, ანუ სელანირეს ამბავი“ (1669).&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt; ეს ტექსტები შეეხებოდა სიტყვით გამოსვლის ხელოვნებას, [[გამოგონებას]], წერილების წერის მანერას და სცენარებს, სადაც ქალები ინტელექტუალურ საუბარში წამყვან როლს თამაშობდნენ.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;

სკუდერის რომანების მოქმედება, როგორც წესი, ვითარდება [[ანტიკურ სამყაროში]] ან „[[აღმოსავლეთი|აღმოსავლეთში]]“, თუმცა მათი ენა და სიუჟეტური განვითარება ასახავს [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] მოდურ იდეებს, ხოლო პერსონაჟები ხშირად [[მადმუაზელ დე სკუდერის]] თანამედროვეთა ანარეკლია. რომანში ''კლელი'' ჰერმინიუსი წარმოადგენს პოლ პელისონს; სკაურუსი და ლირიანი — [[პოლ სკარონი]] და მისი ცოლი (რომელიც მოგვიანებით გახდა [[ფრანსუაზ დ’ობინი, მარკიზა დე მონტენონი|მდემოინ დე მონტენონი]]); ხოლო ''დიდი კიროსის'' მეათე ტომში საფოს აღწერაში ავტორი საკუთარ თავთან აიგივებს პერსონაჟს.{{sfn|Chisholm|1911}}

რომანში ''კლელი'' სკუდერიმ შექმნა ცნობილი ''[[Carte de Tendre]]'' — რუკა, რომელიც წარმოადგენს [[არკადია (უტოპია)|უტოპიური არკადიის]] სახეს, სადაც გეოგრაფია სრულიად სიყვარულის თემატიკაზეა აგებული: მიდრეკილებების მდინარე ჩამოედინება სოფლებთან — „სიყვარულის წერილი“ (Billet Doux), „პატარა საჩუქრები“ (Petits Soins) და სხვა.&lt;ref&gt;JS Munor, ''Mademoiselle de Scudéry and the Carte de Tendre'' 1986&lt;/ref&gt;

სკუდერი ბრწყინვალე მოსაუბრე იყო — სხვადასხვა თემაზე გამართული მისი საუბრები მრავალტომეულადაც გამოქვეყნდა სიცოცხლეშივე. მას მკვეთრად გამოარჩევდა პედაგოგიური მისწრაფება.

[[File:Scudery, Le Pays de Tendre, 1800, Cornell, CUL PJM 1029 01.jpg|thumbnail|left|Carte de Tendre შეიქმნა, როგორც სოციალური თამაში 1653–1654 წლების ზამთარში მადალენა სკუდერის მიერ, ხოლო მისი დაბეჭდილი ვერსია შემდგომში ინტეგრირდა მის კოდირებულ რომანში ''კლელი''. (Reitinger 1999, 109).]]

== სიცოცხლის ბოლო წლები ==
მადალენა სკუდერიმ, თავის ძმის სიკვდილის შემდეგ, ოცდაათ წელზე მეტხანს იცოცხლა და ცხოვრების უკანასკნელ წლებში გამოაქვეყნა არაერთი ტომი საუბრებისა, რომლებიც დიდწილად მისი რომანებიდან იყო ამოღებული, ამგვარად ქმნიდა მისივე ნაწარმოებების ერთგვარ [[ანთოლოგია]]ს. სიცოცხლის ბოლო 40 წლის განმავლობაში სკუდერი დაყრუვდა.&lt;ref&gt;{{cite book |last=Donawerth|first=Jane|title=Rhetorical Theory by Women before 1900|year=2002|publisher=Rowman &amp; Littlefield Publishers, Inc.|location=United States|isbn=0-7425-1716-0|pages=82}}&lt;/ref&gt;
მიუხედავად იმისა, რომ მის მიმართ ინტერესი გარკვეულწილად დაცხრა, მაინც ინარჩუნებდა მეგობართა წრეს, მათ შორის [[მარი დიუპრე]], რომელიც მას ყოველთვის „შეუდარებელ საფოდ“ მოიხსენიებდა.{{sfn|Chisholm|1911}}

მისი ბიოგრაფია და მიმოწერა (Life and Correspondence) გამოქვეყნდა პარიზში [[1873 |1873 წელს]] რატერისა და ბუტრონის მიერ.{{sfn|Chisholm|1911}}

== მემკვიდრეობა ==

მადალენა სკუდერი იყო იმ მოძრაობის ნაწილი, რომელიც გრძელდებოდა გვიანდელ რენესანსში ინგლისსა და საფრანგეთში და რომლის ფარგლებშიც ქალები იყენებდნენ კლასიკურ რიტორიკულ თეორიას საკუთარ საჭიროებებზე მორგებულად.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;
მან გადახედა დისკურსის ფორმას და გააკეთა აქცენტი საუბარზე საჯარო გამოსვლის ნაცვლად, სალონში გამომსვლელი აგებდა საკუთარ იდეებს წინა გამომსვლელის იდეებზე, რაც აუმჯობესებდა დებატების ტექნიკას და კონსესუსი იდეებს.&lt;ref name=&quot;Donawerth_pp181-199&quot;/&gt;
სკუდერი ითვლება ერთ-ერთ ცენტრალურ ფიგურად, რომელიც ასოცირდება სალონის საუბრისა და წერილობითი კომუნიკაციის კულტურასთან.

== კულტურული რეფერენციები ==
საკუთარი ეპოქისთვის საკამათო ფიგურად მიჩნეული, ''მადმუაზელი დე სკუდერი'' დაცინვის ობიექტად იქცა [[მოლიერის]] მიერ მის პიესებში — ''[[Les Précieuses ridicules]]'' [[1659|(1659)]] და ''[[Les Femmes savantes]]'' [[1672|(1672)]], ასევე [[ანტუან ფიურეტიერის]] რომანში ''Roman Bourgeois'' [[1666|(1666)]].

[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნი]]ს გერმანელმა მწერალმა [[ე.თ.ა. ჰოფმანმა]] დაწერა, როგორც ხშირად მიიჩნევა, პირველი გერმანულენოვანი [[დეტექტიური ლიტერატურა|დეტექტიური მოთხრობა]], სადაც სკუდერი მთავარ ფიგურად გვევლინება. მოთხრობა ''[[Mademoiselle de Scuderi|Das Fräulein von Scuderi]]'' („მადმუაზელი დე სკუდერი“) დღემდე ფართოდ იკითხება და ფსიქოლოგიაში წარმოადგენს „კარდილაკის სინდრომის“ სათავეს.{{Clarification needed|date=January 2019}}
[[Image:Portrait madame scudery 1607 hi.jpg|thumb|right|200px|მადალენა სკუდერის ხანდაზმულობის დროინდელი პორტრეტი]]

მადმუაზელი დე სკუდერი მნიშვნელოვანი პერსონაჟია აგრეთვე რომანში ''Madeleine: One of Love's Jansenists'', რომელიც [[1919|1919 წელს]] გამოსცა მოდერნისტმა მწერალმა [[ჰოუპ მირლიისმა]].&lt;ref&gt;{{cite book |url=http://hopemirrlees.com/texts/madeleine.html |title=Madeleine: One of Love's Jansenists |first=Hope |last=Mirrlees |publisher=Collins Sons &amp; Co. |year=1919 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230206051418/http://hopemirrlees.com/texts/madeleine.html |date=2023-02-06 }}&lt;/ref&gt; რომანი ვითარდება [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] [[პრეციოზების]] ლიტერატურულ წრეებში. მთავარი გმირი — ახალგაზრდა ქალი სახელად მადალენ ტროკევილი — მოიხიბლება მადმუაზელი დე სკუდერით, რომელიც მას უპატივცემლოდ ეპყრობა. არსებობს მოსაზრება, რომ ეს რომანი [[roman à clef]]-ის ფორმატშია დაწერილი და რომ [[ნატალი კლიფორდ ბარნი]] წარმოდგენილია როგორც მადმუაზელი დე სკუდერი.&lt;ref&gt;Briggs, Julia. ''Reading Virginia Woolf''. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2006.&lt;/ref&gt;

== ლიტერატურა ==

*ოლივერ მალიკი, &quot;Le héros de toutes les saisons&quot;: მონარქის ქება და პოლიტიკური რეფლექსიები მადალენა სკუდერის რომანში La Promenade de Versailles (1669), გამოცემა: Zeitschrift für historische Forschung, ტ. 41, № 4 (2014), გვ. 619–686.
*[[შარლ ოგუსტინ სენტ-ბევი|სენტ-ბევი]], Causeries du lundi, ტომი IV (პარიზი, 1857–62)
*რატერი და ბუტრონი, Mademoiselle de Scudéry: Sa vie et sa correspondance (პარიზი, 1873)
*[[ვიქტორ კუზენი]], La société française au XVII&lt;sup&gt;e&lt;/sup&gt; siècle (მეექვსე გამოცემა, ორ ტომად, პარიზი, 1886)
*ანდრე ლე ბრეტონი, Le roman au XVII&lt;sup&gt;e&lt;/sup&gt; siècle (პარიზი, 1890)
*[[ამელია გერ მეისონი|ა.გ. მეისონი]], The Women of the French Salons (ნიუ-იორკი, 1891)
*ჟორჟ მონგრედენი, Madeleine de Scudéry et son salon: d’après des documents inédits, 1946
*დოროთი მაკდუგალი, Madeleine de Scudéry: her romantic life and death, 1972
*ალენ ნიდერსტი, Madeleine de Scudéry, Paul Pellisson et leur monde, 1976

სიუჟეტების შინაარსისა და პერსონაჟთა იდენტიფიკაციის გასაღები მოტანილია [[ჰაინრიხ კიორტინგის]] ნაშრომში Geschichte des französischen Romans im 17ten Jahrhundert (მეორე გამოცემა, ოპელნი, 1891).&lt;ref&gt;[[New International Encyclopedia]]&lt;/ref&gt;

== დამატებითი ლიტერატურა ==
=== ძირითადი წყაროები ===
* This article incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm, Hugh, ed. (1911). &quot;Scudéry s.v. Madeleine&quot;. Encyclopædia Britannica. Vol. 24 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 487.
*wikisource-logo.svg This article incorporates text from a publication now in the public domain: Gilman, D. C.; Peck, H. T.; Colby, F. M., eds. (1905). &quot;Scudéry, Madeleine de&quot;. New International Encyclopedia. Vol. 20 (1st ed.). New York: Dodd, Mead. pp. 627–28.

== რესურსები ინტერნეტში ==

[https://archive.org/details/IbbrawheemTheIllustriousBassa The Grand Cyrus, Clelia, and Ibraheem the Illustrious Bassa]
[http://www.projectcontinua.org/madeleine-de-scudery/ Project Continua: მადლენ დე სკუდერის ბიოგრაფია]
{{Authority control}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:მწერლები ლე-ავრიდან]]
[[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]]
[[კატეგორია:XVII საუკუნის ფრანგი ქალ მწერლები]]
[[კატეგორია:ფრანგი სალონის მასპინძლები]]
[[კატეგორია:XVII საუკუნის ფრანგი რომანისტები]]</text>
      <sha1>jk9c9vmipqa7ighldmz2wuxlld309su</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მარგარიტა შოტლანდიელი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>581297</id>
    <revision>
      <id>4808511</id>
      <parentid>4771109</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:49:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:1093 წელს გარდაცვლილები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808511</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48680" sha1="joxb82br9qofsjjhsey85wsm0kp90kg" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელი''' ({{lang-gd|Naomh Maighréad}}; {{lang-sco|Saunt Marget}}, {{circa|1045 – 16 ნოემბერი 1093}}), ცნობილი ასევე, როგორც '''მარგარიტა უესექსელი''' — იყო [[შოტლანდიის სამეფო კონსორტების სია|ალბის (შოტლანდიის) დედოფალი]] 1070-1093 წლებში, მეფე [[მალკოლმ III (შოტლანდია)|მალკოლმ III-ის]] მეუღლე. მარგარიტას ზოგჯერ უწოდებდნენ „შოტლანდიის მარგალიტს“ („The Pearl of Scotland“).&lt;ref name=selden/&gt; იგი იყო [[უესექსის დინასტია|უესექსის დინასტიის]] წევრი, დაიბადა [[უნგრეთის სამეფო|უნგრეთის სამეფოში]], ინგლისელი პრინცის, [[ედუარდ დევნილი|ედუარდ დევნილის]] ოჯახში. 1057 წელს იგი ოჯახთან ერთად დაბრუნდა [[ინგლისის სამეფო|ინგლისში]]. 1066 წელს [[ჰაროლდ გოდვინსონი|ჰაროლდ გოდვინსონის]] სიკვდილის შემდეგ [[ჰასტინგსის ბრძოლა|ჰასტინგსის ბრძოლაში]], მისი ძმა [[ედგარ ეთელინგი]] აირჩიეს [[ინგლისის მეფე|ინგლისის მეფედ]], თუმცა იგი არასოდეს უკურთხებიათ. როცა ოჯახმა ჩრდილოეთით, შოტლანდიისკენ გაქცევა გადაწყვიტა, მარგარიტა მალკოლმ III-ზე დაქორწინდა, დაახლოებით 1070 წელს.

მარგარიტა იყო ღრმად მორწმუნე [[ქრისტიანობა|ქრისტიანი]], რომელმაც სხვა საქველმოქმედო საქმიანობებთან ერთად, შექმნა საბორნე გადასასვლელი [[ფერთ-ოფ-ფორთი|ფერთ-ოფ-ფორთზე]], რათა პილიგრიმებს მიეღწიათ [[წმინდა ანდრია (შოტლანდია)|წმინდა ანდრიამდე]] [[ფაიფი|ფაიფში]]. აქედან მომდინარეობს ქალაქების სახელწოდებები: [[სამხრეთ ქვინსფერი]] (South Queensferry) და [[ჩრდილოეთ ქვინსფერი]] (North Queensferry). მარგარიტა იყო სამი (ან ოთხი, თუ ვიანგარიშებთ [[ედმუნდი (შოტლანდია)|ედმუნდს]], რომელიც ბიძასთან, [[დონალდ III|დონალდ III-თან]] ერთად მართავდა) შოტლანდიის მეფის დედა, ასევე ინგლისის დედოფლის, [[მატილდა შოტლანდიელი|მატილდა შოტლანდიელის]]. ლათინური ტექსტის, ''Vita S. Margaritae (Scotorum) Reginae'' („წმინდა მარგარიტას, შოტლანდიის დედოფლის ცხოვრება“), რომლის ავტორობაც მიეწერება [[ტურგოტ დარემელი|ტურგოტ დარემელს]], ცნობით, მარგარიტა გარდაიცვალა [[ედინბურგის ციხე-სიმაგრე|ედინბურგის ციხე-სიმაგრეში]] 1093 წელს, რამდენიმე დღის შემდეგ, რაც შეიტყო ქმრისა და შვილის გარდაცვალება ბრძოლაში.

1250 წელს, [[პაპი ინოკენტი IV|პაპმა ინოკენტი IV-მ]] მარგარიტა [[კანონიზაცია|წმინდანად შერაცხა]], მისი ნეშტი კი ხელახლა გადაასვენეს წმინდა რელიკვიების სალოცავში [[დანფერმლინის სააბატო|დანფერმლინის სააბატოში]], ფაიფში. მისი წმინდა ნაწილები [[შოტლანდიის რეფორმაცია|შოტლანდიის რეფორმაციის]] დროს დაიკარგა. მოგვიანებით, მისი თავი ეკუთვნოდა [[მერი სტიუარტი|მერი სტიუარტს]], რომლის შემდეგაც იგი იეზუიტების მიერ ინახებოდა [[დუეს შოტლანდიური კოლეჯი|დუეს შოტლანდიურ კოლეჯში]], საფრანგეთში, საიდანაც დაიკარგა [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის დროს]].

== შოტლანდიაში მოგზაურობა ==
[[File:Malcolm and Margaret at Queensferry.JPG|thumb|მალკოლმი ეგებება მარგარიტას შოტლანდიაში ჩასვლისას; დეტალი ფრესკიდან (დაახლ. 1898), [[შოტლანდიის ეროვნული პორტრეტების გალერეა|შოტლანდიის ეროვნულ პორტრეტთა გალერეაში]], ავტორი [[უილიამ ჰოული (მხატვარი)|უილიამ ჰოული]]]] ტრადიციის მიხედვით, ქვრივმა აგათამ შვილებთან ერთად [[ნორთუმბრია|ნორთუმბრიის]] დატოვება და ევროპულ კონტინენტზე დაბრუნება გადაწყვიტა. თუმცა შტორმმა მათი გემი ჩრდილოეთით, [[შოტლანდიის სამეფო|შოტლანდიისკენ]] გადაისროლა და 1068 წელს ისინი იქ გემის დამსხვრევის შედეგად აღმოჩნდნენ. შოტლანდიის მეფემ, [[მალკოლმ III (შოტლანდია)|მალკოლმ III-მ]] ისინი შეიფარა. დღეს ეს ადგილი ცნობილია სახელით „წმინდა მარგარიტას იმედი“ (St Margaret's Hope).{{cn|date=November 2024}} მარგარიტას შოტლანდიაში ჩასვლა, ნორთუმბრიელ გრაფთა წარუმატებელი აჯანყების შემდეგ, მნიშვნელოვნად რომანტიზებულია, თუმცა შუა საუკუნეების ერთ-ერთი წყაროს მიხედვით, იგი და მალკოლმი პირველად ცხრა წლით ადრე დაინიშნენ. [[ორდერიკ ვიტალი|ორდერიკ ვიტალის]] ცნობით, მალკოლმის ერთ-ერთი პირველი სამეფო აქტივობა იყო ვიზიტი ინგლისის მეფე [[ედუარდ აღმსარებელი|ედუარდ აღმსარებლის]] კარზე 1059 წელს, რათა ხელი ეთხოვა „ედუარდის ნათესავი მარგარიტასი, რომელიც უნგრეთიდან ინგლისში ორი წლით ადრე ჩავიდა.“&lt;ref&gt;Duncan, p. 43; Ritchie, pp. 7–8.&lt;/ref&gt; თუ 1059 წელს ნიშნობა ნამდვილად მოხდა, შეთანხმება შესრულებული არ ყოფილა, რამაც შესაძლოა გამოიწვია შოტლანდიელთა თავდასხმა ნორთუმბრიაზე 1061 წელს, როდესაც [[ლინდიფარნი]] გაძარცვეს.&lt;ref&gt;Duncan, p. 43; Oram, ''David I'', p. 21.&lt;/ref&gt; [[დარემელი სიმეონი]] კი მიუთითებს, რომ მალკოლმისა და მარგარიტას პირველი შეხვედრა შესაძლოა მხოლოდ 1070 წელს მომხდარიყო, [[უილიამ დამპყრობელი|უილიამ დამპყრობლის]] მიერ [[ჩრდილოეთის დარბევა|ჩრდილოეთის დარბევის]] შემდეგ.

მალკოლმ III ამ დროს უკვე ქვრივი იყო და ორი ვაჟი — დონალდი და დუნკანი ჰყავდა. იგი დაინტერესებული იქნებოდა ქორწინებით [[უესექსის დინასტია|უესექსის]] სამეფო ოჯახის უკანასკნელ წარმომადგენელთან. მალკოლმისა და მარგარიტას ქორწინება 1070 წელს შედგა. მალკოლმმა შემდგომ რამდენჯერმე ილაშქრა ნორთუმბრიაში, რათა მხარი დაეჭირა ახალი ცოლისძმის, ედგარის მეფობის პრეტენზიისთვის და ამასთან, გაეძლიერებინა საკუთარი ძალაუფლება. თუმცა ამ ლაშქრობებს განსაკუთრებული შედეგი, გარდა ნორთუმბრიის განადგურებისა, არ მოჰყოლია.{{sfn|Marshall|1907|p=55}}

== შთამომავლობა == 
[[File:Malcum Camnoir.jpg|thumb|მალკოლმი და მარგარიტა, ''ფორმანის არმორიალიდან'' (1562)]] მარგარიტასა და მალკოლმს ჰყავდათ რვა შვილი – ექვსი ვაჟი და ორი ქალიშვილი:

ედუარდი ({{circa|1071 – 13 ნოემბერი 1093}}), მოკლული მამასთან ერთად [[ალნვიკის ბრძოლა (1093)|ალნვიკის ბრძოლაში]]
[[ედმუნდი (შოტლანდია)|ედმუნდი]] ({{circa|1071 – 1097 წლის შემდეგ}})
[[ეთელრედი (შოტლანდია)|ეთელრედი]], [[დანკელდის საკათედრო ტაძარი|დანკელდის]] აბატი ([[პერტ-ენდ-კინროსი]], შოტლანდია)
[[ედგარი (შოტლანდია)|ედგარი]] ({{circa|1074 – 11 იანვარი 1107}}), შოტლანდიის მეფე (1097–1107)
[[ალექსანდრე I (შოტლანდია)|ალექსანდრე I]] ({{circa|1078 – 23 აპრილი 1124}}), შოტლანდიის მეფე (1107–1124)
[[ედიტ შოტლანდიელი|ედიტი]] ({{circa|1080 – 1 მაისი 1118}}), მოგვიანებით მატილდა, ინგლისის დედოფალი
[[მერი შოტლანდიელი (1082–1116)|მერი]] (1082–1116), [[ბულონის საგრაფო|ბულონის]] გრაფინია
[[დავითი I (შოტლანდია)|დავითი I]] ({{circa|1084 – 24 მაისი 1153}}), შოტლანდიის მეფე (1124–1153)

== რელიგიური ცხოვრება ==
[[ტურგოტ დარემელი]], წმინდა ანდრიას ეპისკოპოსი, იყო შოტლანდიის სამეფო კარის ახლო მეგობარი და მარგარიტას სულიერი მრჩეველი.*{{cite book |last1=Green |first1=Lionel |editor1-last=Hopkins |editor1-first=Peter |title=Building St Cuthbert's Shrine Durham Cathedral and the Life of Prior Turgot |date=July 2013 |publisher=Sacristy Press |isbn=9781908381620|page=90}} 1100–1107 წლებში მან დაწერა მისი [[აგიოგრაფია|აგიოგრაფიული]] ბიოგრაფია მარგარიტას ქალიშვილის, ინგლისის დედოფალ [[მატილდა შოტლანდიელი|მატილდას]] თხოვნით.&lt;ref name=DNB&gt;{{cite encyclopedia |first=Robert|last =Bartlett |authorlink=Robert Bartlett (historian)| publisher = Oxford University Press | encyclopedia= Oxford Dictionary of National Biography | title= Turgot (c.1050–1115), author and bishop of St Andrews| year = 2004 | url = http://www.oxforddnb.com/view/article/27831| accessdate= 25 August 2013|doi= 10.1093/ref:odnb/27831 }} {{ODNBsub}}&lt;/ref&gt; ტურგოტის მიხედვით, მარგარიტამ დიდი გავლენა მოახდინა მეუღლეზე, მალკოლმზე, მას ბიბლიური ტექსტების კითხვის საშუალებით ასწავლიდა. მან წამოიწყო რელიგიური რეფორმები და ცდილობდა შოტლანდიის ეკლესიის ღვთისმსახურება და ტრადიციები კონტინენტური (რომაული) ეკლესიის სტანდარტებთან მიახლოებოდა, რომელიც მას ბავშვობაში უნგრეთში გაეცნო. ამ რეფორმებში მარგარიტას შთააგონა და ხელმძღვანელობდა [[ლანფრანკი|ლანფრანკმა]], რომელიც შემდგომში გახდა [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსი]].&lt;ref name=menzies&gt;{{cite book|last=Menzies|first=Lucy|title=St. Margaret Queen of Scotland|year=2007|edition=reprint|publisher=The St. Margaret's Chapel Guild|location=Edinburgh|pages=16–23}}&lt;/ref&gt; ამ ღვაწლის გამო მარგარიტა ითვლებოდა „სამართლიანი მმართველის“ ნიმუშად და დიდად გავლენა მოახდინა მეუღლესა და შვილებზე, განსაკუთრებით უმცროს ვაჟზე, მომავალ მეფე [[დავითი I (შოტლანდია)|დავით I-ზე]], რათა ისიც სამართლიანი და ღვთისმოშიში მმართველი ყოფილიყო.

[[File:Mof ScotMG 1022.jpg|thumb|right|ვიტრაჟი, რომელზეც წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელია გამოსახული ([[კარგი მწყემსის ეკლესია (როუზმონტი, პენსილვანია)]])]] „მატიანეები ერთხმად ასახავენ დედოფალ მარგარიტას ძლიერ, სუფთა და კეთილშობილ ადამიანად, რომელსაც ჰქონდა უდიდესი გავლენა მეუღლეზე და მის მეშვეობით — მთლიანად შოტლანდიის ისტორიაზე, განსაკუთრებით ეკლესიურ სფეროში. მისი რელიგიურობა იყო გულწრფელი და ღრმა, ახალი რომაული ტიპისა. მას მიეწერება მთელი რიგი რეფორმებისა, რის შედეგადაც შოტლანდიის ეკლესია მნიშვნელოვნად დაშორდა ძველ ადგილობრივ, პრიმიტიულ წესებს, რომლებიც მანამდე არსებობდა. კერძოდ, მან შეცვალა [[დიდი მარხვა|დიდი მარხვის]] დაწყების დღე: ორშაბათიდან გადაიტანა ოთხშაბათზე (ფერფლის ოთხშაბათი), ასევე გაუქმდა ძველი ტრადიცია, რომლის მიხედვითაც შაბათი (Sabbath) იყო დასვენების დღე კვირის ნაცვლად.“ (ამ საკითხზე მეტი ინფორმაციისთვის იხ. Skene-ის ''Celtic Scotland'', წიგნი II, თავი 8.)

მარგარიტა ასრულებდა ქველმოქმედებას, ყოველდღიურად ზრუნავდა ობლებზე და ღარიბებზე, კვებავდა მათ საკუთარი სადილის დაწყებამდე და [[ფეხთბანვა|ქრისტეს მიბაძვით, ღარიბებს ფეხებს ბანდა]]. ყოველ შუაღამეს იგი იღვიძებდა [[ლიტურგია|ლიტურგიის]] შესასრულებლად. 1072 წელს მან მიიწვია [[ბენედიქტელები]], რათა დაეარსებინათ მონასტერი [[დანფერმლინი|დანფერმლინში]] ([[ფაიფი|ფაიფში]]). მანვე დააარსა საბორნე გადასასვლელი [[სამხრეთ ქვინსფერი|ქვინსფერიში]] და [[ჩრდილოეთი ბერვიკი|ჩრდილოეთ ბერვიკში]], რათა დაეხმარებოდა პილიგრიმებს [[ფერთ-ოფ-ფორთი|ფერთ-ოფ-ფორთის]] სამხრეთიდან წმინდა ანდრიამდე მისვლაში. იგი ლოცვისა და მარხვისთვის იყენებდა გამოქვაბულს დანფერმლინის ტაუერ-ბერნის მდინარესთან. ეს ადგილი დღეს „წმინდა მარგარიტას გამოქვაბულის“ სახელითაა ცნობილი და მუნიციპალური ავტოსადგომის ქვეშაა მოქცეული, თუმცა ვიზიტორებისთვის ღიაა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://guide.visitscotland.com/vs/guide/5,en,SCH1/objectId,SIG49370Svs,curr,GBP,season,at1,selectedEntry,home/home.html |title=St Margaret's Cave |publisher=[[VisitScotland]] |access-date=18 March 2011 |archive-date=10 September 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110910150100/http://guide.visitscotland.com/vs/guide/5,en,SCH1/objectId,SIG49370Svs,curr,GBP,season,at1,selectedEntry,home/home.html |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110910150100/http://guide.visitscotland.com/vs/guide/5,en,SCH1/objectId,SIG49370Svs,curr,GBP,season,at1,selectedEntry,home/home.html |archivedate=10 სექტემბერი 2011 }}&lt;/ref&gt; სხვა საქმიანობებთან ერთად, მარგარიტა აქტიურად მონაწილეობდა [[აიონას სააბატო|აიონას სააბატოს]] აღდგენაში.&lt;ref name=ashley&gt;{{cite book|last=Ashley|first=Mike|title=The mammoth book of British kings and queens|year=1999|publisher=Robinson Publishers|location=London|isbn=1-84119-096-9|page=399}}&lt;/ref&gt; მან ასევე იზრუნა ინგლისელი ტყვეების გათავისუფლებაზე, რომლებიც [[ინგლისის ნორმანული დაპყრობა|ნორმანული დაპყრობის]] შემდეგ [[ყმობა|ყმობაში]] აღმოჩნდნენ.&lt;ref name=Dalrymple1776 /&gt;

მარგარიტა ღვთისმოსავი იყო როგორც საჯაროდ, ისე პირად ცხოვრებაში. იგი დიდ დროს უთმობდა ლოცვას, წმინდა წიგნების კითხვასა და საეკლესიო ქარგვას. ამან მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა მალკოლმზე, რომელსაც ძალიან მოსწონდა მეუღლის ღვთისმოსაობა და მის წიგნებს ოქროსა და ვერცხლით რთავდა. ერთ-ერთი ასეთი [[სახარება|სახარება]], რომელშიც [[მახარებელთა პორტრეტები|მახარებელთა პორტრეტებია]], დღეს ინახება [[ბოდლის ბიბლიოთეკა|ბოდლის ბიბლიოთეკაში]] ([[ოქსფორდი]], ინგლისი).&lt;ref name=Farmer1997 /&gt;

მალკოლმი ნაკლებად რელიგიური იყო და არც კარგად აცნობიერებდა მარგარიტას რეფორმების მნიშვნელობას. თუმცა მეუღლის პატივისცემის გამო მას აძლევდა უფლებას გაეტარებინა ის რეფორმები, რაც სურდა.&lt;ref name=ashley/&gt;

== გარდაცვალება ==
მარგარიტას მეუღლე, მალკოლმი და მათი უფროსი ვაჟი, ედუარდი, დაიღუპნენ [[ალნვიკის ბრძოლა (1093)|ალნვიკის ბრძოლაში]] [[რობერტ დე მოუბრაი|რობერტ დე მოუბრაის]], [[ნორთუმბრიის საგრაფო|ნორმანული ნორთუმბრიის]] გრაფის წინააღმდეგ, 1093 წლის 13 ნოემბერს. მისი შვილი, ედგარი, პასუხისმგებელი იყო დედისთვის ქმრისა და შვილის გარდაცვალების შეტყობინებაზე. ჯერ კიდევ 50 წლის ასაკს მიუღწეველი მარგარიტა გარდაიცვალა 1093 წლის 16 ნოემბერს, მეუღლისა და შვილის გარდაცვალებიდან სამი დღის შემდეგ. გარდაცვალების მიზეზად მიიჩნიეს მწუხარება.

იგი დაკრძალეს [[დანფერმლინის სააბატო|დანფერმლინის სააბატოში]], მთავარი საკურთხევლის წინ. 1250 წელს, როდესაც ის წმინდანად შერაცხეს, მისი და მისი ქმრის ნეშტი გადაასვენეს სააბატოს ახალ სამლოცველოში. მოგვიანებით, დანფერმლინის აბატმა [[ჯორჯ დიურე|ჯორჯ დიურემ]] მათი წმინდა ნაწილები პროტესტანტული რეფორმატორებისგან დასაცავად ჯერ საკუთარ მამულში, კრეიგლასკარში გადაიტანა. 1560 წელს [[მერი სტიუარტი|შოტლანდიის დედოფალმა მერიმ]] მარგარიტას თავი გადაიტანა [[ედინბურგის ციხე-სიმაგრე|ედინბურგის ციხე-სიმაგრეში]], იმ იმედით, რომ ეს რელიქვია დაეხმარებოდა მშობიარობის დროს. 1597 წელს მარგარიტას თავი საფრანგეთში, [[დუეს შოტლანდიური კოლეჯი|დუეს შოტლანდიურ კოლეჯში]] იეზუიტებმა გადაიტანეს, თუმცა [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] პერიოდში იგი დაიკარგა. 1580 წლისთვის, ესპანეთის მეფე [[ფილიპე II (ესპანეთი)|ფილიპე II-მ]] მარგარიტასა და მალკოლმ III-ის სხვა წმინდა ნაწილები გადაასვენა ესპანეთში, სამეფო მონასტერში [[ესკორიალი|ელ-ესკორიალში]], მადრიდთან ახლოს,&lt;ref&gt;McGuigan, Máel Coluim III, pp. 342–343&lt;/ref&gt; თუმცა მათი ნეშტების ამჟამინდელი ადგილმდებარეობა უცნობია.{{sfn|Keene|2013|p=134}}

== თაყვანისცემა == 

===წმინდანად შერაცვხვა და ხსენების დღე===

[[File:StMargareth edinburgh castle2.jpg|175px|right|thumb|წმინდა მარგარიტა ვიტრაჟზე (1922), ავტორი [[დუგლას სტრახანი]], [[წმინდა მარგარიტას სამლოცველო (ედინბურგი)|წმინდა მარგარიტას სამლოცველო, ედინბურგი]]]] [[პაპი ინოკენტი IV|პაპმა ინოკენტი IV-მ]] 1250 წელს მარგარიტა წმინდანად შერაცხა მისი პირადი ღვთისმოსაობის, [[რომის კათოლიკური ეკლესია|რომის კათოლიკური ეკლესიის]] ერთგულების, ეკლესიის რეფორმირებისთვის გაწეული შრომისა და ქველმოქმედების აღიარებით. 1250 წლის 19 ივნისს, მისი წმინდანად შერაცხვის შემდეგ, მარგარიტას ნეშტი გადატანილი იქნა [[დანფერმლინის სააბატო|დანფერმლინის სააბატოს]] აღმოსავლეთ აფსიდაში მდებარე სამლოცველოში.{{sfn|Keene|2013|p=121}} 1693 წელს [[პაპი ინოკენტი XII|პაპმა ინოკენტი XII-მ]] მისი ხსენების დღე გადაიტანა 10 ივნისს, რაც დაკავშირებული იყო [[ჯეიმზ II (ინგლისი)|ჯეიმზ II-ისა]] და VII-ის (შოტლანდია) ვაჟის დაბადების თარიღთან.{{sfn|Keene|2013|p=134}} 1969 წელს [[რომის ზოგადი კალენდარი|რომის ზოგადი კალენდრის]] გადახედვისას მისი ხსენების დღედ კვლავ 16 ნოემბერი აირჩიეს, მისი გარდაცვალების თარიღი, რომელიც შოტლანდიაში უწყვეტად აღინიშნებოდა.&lt;ref&gt;&quot;Calendarium Romanum&quot; (Libreria Editrice Vaticana, 1969), p. 126&lt;/ref&gt; მიუხედავად ამისა, ზოგიერთი [[ტრადიციონალისტი კათოლიციზმი|ტრადიციონალისტი კათოლიკე]] კვლავ 10 ივნისს აღნიშნავს მის დღეს.

მარგარიტას ასევე სცემენ თაყვანს [[ანგლიკანური თანამეგობრობა|ანგლიკანურ თანამეგობრობაში]]. მისი ხსენების დღე აღინიშნება [[ინგლისის ეკლესიის წმინდანთა კალენდარი|ინგლისის ეკლესიის]], [[შოტლანდიის ეპისკოპალური ეკლესია|შოტლანდიის ეპისკოპალური ეკლესიის]] და [[ამერიკის შეერთებული შტატების ეპისკოპალური ეკლესია|აშშ-ის ეპისკოპალური ეკლესიის]] კალენდრებში [[16 ნოემბერი|16 ნოემბერს]].&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Calendar|url=https://www.churchofengland.org/prayer-and-worship/worship-texts-and-resources/common-worship/churchs-year/calendar|access-date=2021-03-27|website=The Church of England|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=bEq7DwAAQBAJ |title=Lesser Feasts and Fasts 2018 |date=2019-12-17 |publisher=Church Publishing, Inc. |isbn=978-1-64065-235-4 |language=en}}&lt;/ref&gt;

=== დაწესებულებები მისი სახელით === 

{{იხილეთ აგრეთვე|წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელის ეკლესია, ტუიკენჰემი|დედოფალი მარგარიტას ეკლესია, ბაქსტედი|წმინდა მარგარიტას სამლოცველო, ედინბურგი|წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელი, აბერდინი|წმინდა მარგარიტას ეპისკოპალური სკოლა|დედოფალ მარგარიტას უნივერსიტეტი}}


მთელ მსოფლიოში მრავალი ეკლესია ატარებს წმინდა მარგარიტას სახელს. ერთ-ერთი უძველესია [[წმინდა მარგარიტას სამლოცველო (ედინბურგი)|წმინდა მარგარიტას სამლოცველო]], რომელიც დააარსა მისმა შვილმა, მეფე [[დავითი I (შოტლანდია)|დავით I-მა]]. დიდი ხნის განმავლობაში ითვლებოდა, რომ ეს სამლოცველო თავად მარგარიტას სალოცავი იყო, თუმცა ამჟამად მიიჩნევა, რომ იგი XII საუკუნეში აშენდა. ეს არის ედინბურგის უძველესი შენობა, რომელიც XIX საუკუნეში აღადგინეს და 1990-იან წლებში განახლდა.

==გალერეა==
&lt;gallery&gt;

Site of the shrine of St. Margaret, Dunfermline Abbey Fife.jpg|წმინდა მარგარიტას განადგურებული სალოცავის ადგილი [[დანფერმლინის სააბატოში]], [[ფაიფი]], შოტლანდია  
St Margarets Chapel.JPG|[[წმინდა მარგარიტას სამლოცველო]], [[ედინბურგის ციხესიმაგრეში]]  
St Margaret's (Roman Catholic) Church, Dunfermline.jpg|წმინდა მარგარიტას ეკლესია (კათოლიკური) [[დანფერმლინში]]  
St Margaret reliquary historyofstmarga00unknuoft 0431.jpg|1897 წლის სურათი — წმინდა მარგარიტას წმინდა ნაწილთა შესანახი ლარით [[სანტ მარგარეტას მონასტერში]], [[ედინბურგი]]

&lt;/gallery&gt;

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[კათოლიკე წმინდანთა სია]]
* [[შოტლანდიის კონსორტების სია]]
* [[მეჩეკნადაში]], უნგრეთი
* [[დედოფალ მარგარიტას კოლეჯი (გლაზგო)]] — ყოფილი კოლეჯი, რომელიც შეერწყა [[გლაზგოს უნივერსიტეტს]]
* [[დედოფალ მარგარიტას სტუდენტური გაერთიანება]] — [[გლაზგოს უნივერსიტეტის]] სტუდენტური კავშირი
* [[წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელის ანგლიკანურ-ეპისკოპალური ეკლესია]], უნგრეთში
* [[Portal:Catholic Church/Patron Archive/November 16|წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელი — მფარველი წმინდანების არქივი]]


==წყაროები==
{{refbegin}}

*{{cite EB1911|wstitle=Margaret, St, Queen of Scotland|volume=17|page=701}}
*დანკანი, A.A.M. შოტლანდიის მეფობა 842–1292: მემკვიდრეობა და დამოუკიდებლობა. ედინბურგის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ედინბურგი, 2002. ISBN 0-7486-1626-8
*კინ, კეტრინ. წმინდა მარგარიტა, შოტლანდიის დედოფალი: ცხოვრება პერსპექტივაში. Springer, 2013. ISBN 978-1-137-03564-6
*მარშალი, ჰენრიეტა ელიზაბეთი. შოტლანდიის ისტორია ბავშვებისა და მოზარდებისთვის. ტ. ნელსონი, 1907. თავი XIII – მალკოლმ ქენმორი – როგორ მოხვდა წმინდა მარგარიტა შოტლანდიაში.
*ორამი, რიჩარდი. დავით I — მეფე, რომელმაც შოტლანდია შექმნა. Tempus, 2004. ISBN 0-7524-2825-X
*რიტჩი, რ.ლ. გრეემი. ნორმანები შოტლანდიაში. ედინბურგის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 1954.
{{refend}}

===დამატებითი ლიტერატურა===
{{refbegin}}

*ალბას მეფეთა ქრონიკა
*ანდერსონი, მარჯორი ო. (რედ.) მეფეები და მეფობა შოტლანდიის ადრეულ პერიოდში. ედინბურგი, 1980. გვ. 249–253
*ჰადსონი, ბ.თ. Scottish Historical Review, ტ. 77 (1998): 129–161
*ანდერსონი, ალან ო. (თარგმ.) შოტლანდიის ისტორიის ადრეული წყაროები, 500–1286 წწ. ტ. 1, ედინბურგი, 1923 (გადაბეჭდვა 1990)
*ტურგოტ დურემელი, Vita S. Margaritae (Scotorum) Reginae
*რედ. და თარგმანი: კეტრინ კინ, Saint Margaret, Queen of the Scots: A Life in Perspective, დანაფიქსის თარგმანი, გვ. 135–221
*რედ.: J. ჰოჯსონ ჰაინდი, Symeonis Dunelmensis opera et collectanea, Surtees Society, ტ. 51, 1868. გვ. 234–254
*თარგმანი: უილიამ ფორბს-ლიტი, წმინდა მარგარიტას ცხოვრება, 1884 (მე-3 გამოცემა, 1896) [ინტერნეტ არქივი PDF]
*ანონიმი: წმინდა მარგარიტას ცხოვრება და დროები, ლონდონი, 1890 [ინტერნეტ არქივი PDF]
*უილიამ მალმსბერელი, Gesta regum Anglorum
*რედ. და თარგმ.: Mynors, Thomson &amp; Winterbottom, Oxford, 1998
*ორდერიკ ვიტალისი, Historia Ecclesiastica
*რედ. და თარგმანი: მარჯორი ჩიბნოლი, ეკლესიური ისტორია, ტ. 6, ოქსფორდი, 1968–80
*ვუსტერის იოანე, Chronicle (of Chronicles)
*რედ.: ბ. თორპი, Chronicon ex chronicis, ტ. 2, ლონდონი, 1848–49
*თარგმანი: J. სტივენსონი, Church Historians of England, ტ. 2.1, ლონდონი, 1855. გვ. 171–372
*ჯონ კაპგრეივი, Nova Legenda Angliae
*Acta Sanctorum, ტ. 2, ივნისი, გვ. 320. ლონდონი, 1515. გვ. 225
{{refend}}

===დამხმარე ლიტერატურა===
{{refbegin}}

*ბეიკერი, D. „წმინდანთა ბუდე: წმინდა მარგარიტას რეპრეზენტაციის გადახედვა“ წიგნში: Medieval Women, 1978
*ბელლესჰეიმი, ალფონსი. კათოლიკური ეკლესიის ისტორია შოტლანდიაში, ტ. 3, თარგმანი: ბლერი, ედინბურგი, 1890, გვ. 241–263
*ბატლერი, ალბანი. წმინდანთა ცხოვრება. 10 ივნისი
*ჩალონერი, რიჩარდი. Britannia Sancta, ტ. I, ლონდონი, 1745, გვ. 358
*დანლოპი, აილინი. დედოფალი მარგარიტა შოტლანდიელი, NMS Enterprises, 2005. ISBN 978-1-901663-92-1
*ჰუნიკატი, ლ.ლ. „იდეალური პრინცესას იდეა: წმინდა მარგარიტას ცხოვრება მატილდა II-ის მმართველობაში (1100–1118)“, Anglo-Norman Studies, ტ. 12, 1989, გვ. 81–97
*მადანი. წმინდა მარგარიტას ევანგელიარიუმი აკადემიაში, 1887
*პარსონსი, ჯონ კარმი. Medieval Mothering, 1996
*ოლსენი, ტედი. ქრისტიანობა და კელტები, Forlaget Luther, ოსლო, 2008. ISBN 978-82-531-4564-8 (ნორვეგიულად)
*სკინი, W.F. კელტური შოტლანდია, ედინბურგი
*სტენტონი, რიჩარდი. Menology of England and Wales, ლონდონი, 1887, გვ. 544
*უილსონი, A.J. წმინდა მარგარიტა, შოტლანდიის დედოფალი, 1993
{{refend}}

==გარე ბმულები==
{{commons category}}

* [http://myweb.tiscali.co.uk/cannypublishing/gallery/sqf_arms1.html Queensferry-ის ჰერალდიკა] – შეიცავს საუკეთესო ინფორმაციას და ილუსტრაციებს წმინდა მარგარიტას გერბებისა და მათი ვარიანტების შესახებ.
* [https://web.archive.org/web/20031207165027/http://www.pitt.edu/~eflst4/MofScotland.html პიტსბურგის უნივერსიტეტი: „შოტლანდიელი მარგარიტა“]
* [http://www.newadvent.org/cathen/09655c.htm კათოლიკური ენციკლოპედია: „წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელი“]
* [https://web.archive.org/web/20110706185217/http://mw.mcmaster.ca/scriptorium/margaret.html „წმინდა მარგარიტას ცხოვრება – შოტლანდიის დედოფალი“] — ავტორი: ტურგოტი, წმინდა ენდრიუსის ეპისკოპოსი. რედაქტორი: უილიამ ფორბს-ლიტი, S.J. მესამე გამოცემა. ედინბურგი: David Douglas, 1896.


{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:მარგარიტა შოტლანდიელი, წმინდა}}
[[კატეგორია:1040-იან წლებში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:დაბადების თარიღი უცნობია]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის ქრისტიან წმინდანები]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის ინგლისელი არისტოკრატია]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის ინგლისელი ქალები]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის შოტლანდიელი პირები]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის შოტლანდიელი ქალები]]
[[კატეგორია:ანგლიკანური წმინდანები]]
[[კატეგორია:ანგლო-საქსონთა სამეფო კონსორტები]]
[[კატეგორია:ანგლო-საქსონ წმინდანები]]
[[კატეგორია:დასაფლავებულები დანფერმლინის სააბატოში]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ქველმოქმედები]]
[[კატეგორია:ინგლისის პრინცესები]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების ინგლისის ქალ წმინდანები]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების შოტლანდიის ქალ წმინდანები]]
[[კატეგორია:დანკელდის დინასტია]]
[[კატეგორია:უესექსის დინასტია]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების ინგლისის წმინდანები]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების შოტლანდიის წმინდანები]]
[[კატეგორია:შოტლანდიელი მეფეების დედები]]
[[კატეგორია:კათოლიკე წმინდანები სამეფო ოჯახიდან]]
[[კატეგორია:სამეფო ხელახალი დაკრძალვები]]
[[კატეგორია:შოტლანდიელი კათოლიკე წმინდანები]]
[[კატეგორია:შოტლანდიის სამეფო კონსორტები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ქრისტიანი სამეფო წმინდანები]]
[[კატეგორია:შოტლანდიელი სამეფო წმინდანები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>joxb82br9qofsjjhsey85wsm0kp90kg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808512</id>
      <parentid>4808511</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:49:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:1040-იან წლებში დაბადებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808512</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="48577" sha1="3w7fv3pm2zu7hyzmfvydnrh351wc9mx" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მეცნიერი}}
'''წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელი''' ({{lang-gd|Naomh Maighréad}}; {{lang-sco|Saunt Marget}}, {{circa|1045 – 16 ნოემბერი 1093}}), ცნობილი ასევე, როგორც '''მარგარიტა უესექსელი''' — იყო [[შოტლანდიის სამეფო კონსორტების სია|ალბის (შოტლანდიის) დედოფალი]] 1070-1093 წლებში, მეფე [[მალკოლმ III (შოტლანდია)|მალკოლმ III-ის]] მეუღლე. მარგარიტას ზოგჯერ უწოდებდნენ „შოტლანდიის მარგალიტს“ („The Pearl of Scotland“).&lt;ref name=selden/&gt; იგი იყო [[უესექსის დინასტია|უესექსის დინასტიის]] წევრი, დაიბადა [[უნგრეთის სამეფო|უნგრეთის სამეფოში]], ინგლისელი პრინცის, [[ედუარდ დევნილი|ედუარდ დევნილის]] ოჯახში. 1057 წელს იგი ოჯახთან ერთად დაბრუნდა [[ინგლისის სამეფო|ინგლისში]]. 1066 წელს [[ჰაროლდ გოდვინსონი|ჰაროლდ გოდვინსონის]] სიკვდილის შემდეგ [[ჰასტინგსის ბრძოლა|ჰასტინგსის ბრძოლაში]], მისი ძმა [[ედგარ ეთელინგი]] აირჩიეს [[ინგლისის მეფე|ინგლისის მეფედ]], თუმცა იგი არასოდეს უკურთხებიათ. როცა ოჯახმა ჩრდილოეთით, შოტლანდიისკენ გაქცევა გადაწყვიტა, მარგარიტა მალკოლმ III-ზე დაქორწინდა, დაახლოებით 1070 წელს.

მარგარიტა იყო ღრმად მორწმუნე [[ქრისტიანობა|ქრისტიანი]], რომელმაც სხვა საქველმოქმედო საქმიანობებთან ერთად, შექმნა საბორნე გადასასვლელი [[ფერთ-ოფ-ფორთი|ფერთ-ოფ-ფორთზე]], რათა პილიგრიმებს მიეღწიათ [[წმინდა ანდრია (შოტლანდია)|წმინდა ანდრიამდე]] [[ფაიფი|ფაიფში]]. აქედან მომდინარეობს ქალაქების სახელწოდებები: [[სამხრეთ ქვინსფერი]] (South Queensferry) და [[ჩრდილოეთ ქვინსფერი]] (North Queensferry). მარგარიტა იყო სამი (ან ოთხი, თუ ვიანგარიშებთ [[ედმუნდი (შოტლანდია)|ედმუნდს]], რომელიც ბიძასთან, [[დონალდ III|დონალდ III-თან]] ერთად მართავდა) შოტლანდიის მეფის დედა, ასევე ინგლისის დედოფლის, [[მატილდა შოტლანდიელი|მატილდა შოტლანდიელის]]. ლათინური ტექსტის, ''Vita S. Margaritae (Scotorum) Reginae'' („წმინდა მარგარიტას, შოტლანდიის დედოფლის ცხოვრება“), რომლის ავტორობაც მიეწერება [[ტურგოტ დარემელი|ტურგოტ დარემელს]], ცნობით, მარგარიტა გარდაიცვალა [[ედინბურგის ციხე-სიმაგრე|ედინბურგის ციხე-სიმაგრეში]] 1093 წელს, რამდენიმე დღის შემდეგ, რაც შეიტყო ქმრისა და შვილის გარდაცვალება ბრძოლაში.

1250 წელს, [[პაპი ინოკენტი IV|პაპმა ინოკენტი IV-მ]] მარგარიტა [[კანონიზაცია|წმინდანად შერაცხა]], მისი ნეშტი კი ხელახლა გადაასვენეს წმინდა რელიკვიების სალოცავში [[დანფერმლინის სააბატო|დანფერმლინის სააბატოში]], ფაიფში. მისი წმინდა ნაწილები [[შოტლანდიის რეფორმაცია|შოტლანდიის რეფორმაციის]] დროს დაიკარგა. მოგვიანებით, მისი თავი ეკუთვნოდა [[მერი სტიუარტი|მერი სტიუარტს]], რომლის შემდეგაც იგი იეზუიტების მიერ ინახებოდა [[დუეს შოტლანდიური კოლეჯი|დუეს შოტლანდიურ კოლეჯში]], საფრანგეთში, საიდანაც დაიკარგა [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის დროს]].

== შოტლანდიაში მოგზაურობა ==
[[File:Malcolm and Margaret at Queensferry.JPG|thumb|მალკოლმი ეგებება მარგარიტას შოტლანდიაში ჩასვლისას; დეტალი ფრესკიდან (დაახლ. 1898), [[შოტლანდიის ეროვნული პორტრეტების გალერეა|შოტლანდიის ეროვნულ პორტრეტთა გალერეაში]], ავტორი [[უილიამ ჰოული (მხატვარი)|უილიამ ჰოული]]]] ტრადიციის მიხედვით, ქვრივმა აგათამ შვილებთან ერთად [[ნორთუმბრია|ნორთუმბრიის]] დატოვება და ევროპულ კონტინენტზე დაბრუნება გადაწყვიტა. თუმცა შტორმმა მათი გემი ჩრდილოეთით, [[შოტლანდიის სამეფო|შოტლანდიისკენ]] გადაისროლა და 1068 წელს ისინი იქ გემის დამსხვრევის შედეგად აღმოჩნდნენ. შოტლანდიის მეფემ, [[მალკოლმ III (შოტლანდია)|მალკოლმ III-მ]] ისინი შეიფარა. დღეს ეს ადგილი ცნობილია სახელით „წმინდა მარგარიტას იმედი“ (St Margaret's Hope).{{cn|date=November 2024}} მარგარიტას შოტლანდიაში ჩასვლა, ნორთუმბრიელ გრაფთა წარუმატებელი აჯანყების შემდეგ, მნიშვნელოვნად რომანტიზებულია, თუმცა შუა საუკუნეების ერთ-ერთი წყაროს მიხედვით, იგი და მალკოლმი პირველად ცხრა წლით ადრე დაინიშნენ. [[ორდერიკ ვიტალი|ორდერიკ ვიტალის]] ცნობით, მალკოლმის ერთ-ერთი პირველი სამეფო აქტივობა იყო ვიზიტი ინგლისის მეფე [[ედუარდ აღმსარებელი|ედუარდ აღმსარებლის]] კარზე 1059 წელს, რათა ხელი ეთხოვა „ედუარდის ნათესავი მარგარიტასი, რომელიც უნგრეთიდან ინგლისში ორი წლით ადრე ჩავიდა.“&lt;ref&gt;Duncan, p. 43; Ritchie, pp. 7–8.&lt;/ref&gt; თუ 1059 წელს ნიშნობა ნამდვილად მოხდა, შეთანხმება შესრულებული არ ყოფილა, რამაც შესაძლოა გამოიწვია შოტლანდიელთა თავდასხმა ნორთუმბრიაზე 1061 წელს, როდესაც [[ლინდიფარნი]] გაძარცვეს.&lt;ref&gt;Duncan, p. 43; Oram, ''David I'', p. 21.&lt;/ref&gt; [[დარემელი სიმეონი]] კი მიუთითებს, რომ მალკოლმისა და მარგარიტას პირველი შეხვედრა შესაძლოა მხოლოდ 1070 წელს მომხდარიყო, [[უილიამ დამპყრობელი|უილიამ დამპყრობლის]] მიერ [[ჩრდილოეთის დარბევა|ჩრდილოეთის დარბევის]] შემდეგ.

მალკოლმ III ამ დროს უკვე ქვრივი იყო და ორი ვაჟი — დონალდი და დუნკანი ჰყავდა. იგი დაინტერესებული იქნებოდა ქორწინებით [[უესექსის დინასტია|უესექსის]] სამეფო ოჯახის უკანასკნელ წარმომადგენელთან. მალკოლმისა და მარგარიტას ქორწინება 1070 წელს შედგა. მალკოლმმა შემდგომ რამდენჯერმე ილაშქრა ნორთუმბრიაში, რათა მხარი დაეჭირა ახალი ცოლისძმის, ედგარის მეფობის პრეტენზიისთვის და ამასთან, გაეძლიერებინა საკუთარი ძალაუფლება. თუმცა ამ ლაშქრობებს განსაკუთრებული შედეგი, გარდა ნორთუმბრიის განადგურებისა, არ მოჰყოლია.{{sfn|Marshall|1907|p=55}}

== შთამომავლობა == 
[[File:Malcum Camnoir.jpg|thumb|მალკოლმი და მარგარიტა, ''ფორმანის არმორიალიდან'' (1562)]] მარგარიტასა და მალკოლმს ჰყავდათ რვა შვილი – ექვსი ვაჟი და ორი ქალიშვილი:

ედუარდი ({{circa|1071 – 13 ნოემბერი 1093}}), მოკლული მამასთან ერთად [[ალნვიკის ბრძოლა (1093)|ალნვიკის ბრძოლაში]]
[[ედმუნდი (შოტლანდია)|ედმუნდი]] ({{circa|1071 – 1097 წლის შემდეგ}})
[[ეთელრედი (შოტლანდია)|ეთელრედი]], [[დანკელდის საკათედრო ტაძარი|დანკელდის]] აბატი ([[პერტ-ენდ-კინროსი]], შოტლანდია)
[[ედგარი (შოტლანდია)|ედგარი]] ({{circa|1074 – 11 იანვარი 1107}}), შოტლანდიის მეფე (1097–1107)
[[ალექსანდრე I (შოტლანდია)|ალექსანდრე I]] ({{circa|1078 – 23 აპრილი 1124}}), შოტლანდიის მეფე (1107–1124)
[[ედიტ შოტლანდიელი|ედიტი]] ({{circa|1080 – 1 მაისი 1118}}), მოგვიანებით მატილდა, ინგლისის დედოფალი
[[მერი შოტლანდიელი (1082–1116)|მერი]] (1082–1116), [[ბულონის საგრაფო|ბულონის]] გრაფინია
[[დავითი I (შოტლანდია)|დავითი I]] ({{circa|1084 – 24 მაისი 1153}}), შოტლანდიის მეფე (1124–1153)

== რელიგიური ცხოვრება ==
[[ტურგოტ დარემელი]], წმინდა ანდრიას ეპისკოპოსი, იყო შოტლანდიის სამეფო კარის ახლო მეგობარი და მარგარიტას სულიერი მრჩეველი.*{{cite book |last1=Green |first1=Lionel |editor1-last=Hopkins |editor1-first=Peter |title=Building St Cuthbert's Shrine Durham Cathedral and the Life of Prior Turgot |date=July 2013 |publisher=Sacristy Press |isbn=9781908381620|page=90}} 1100–1107 წლებში მან დაწერა მისი [[აგიოგრაფია|აგიოგრაფიული]] ბიოგრაფია მარგარიტას ქალიშვილის, ინგლისის დედოფალ [[მატილდა შოტლანდიელი|მატილდას]] თხოვნით.&lt;ref name=DNB&gt;{{cite encyclopedia |first=Robert|last =Bartlett |authorlink=Robert Bartlett (historian)| publisher = Oxford University Press | encyclopedia= Oxford Dictionary of National Biography | title= Turgot (c.1050–1115), author and bishop of St Andrews| year = 2004 | url = http://www.oxforddnb.com/view/article/27831| accessdate= 25 August 2013|doi= 10.1093/ref:odnb/27831 }} {{ODNBsub}}&lt;/ref&gt; ტურგოტის მიხედვით, მარგარიტამ დიდი გავლენა მოახდინა მეუღლეზე, მალკოლმზე, მას ბიბლიური ტექსტების კითხვის საშუალებით ასწავლიდა. მან წამოიწყო რელიგიური რეფორმები და ცდილობდა შოტლანდიის ეკლესიის ღვთისმსახურება და ტრადიციები კონტინენტური (რომაული) ეკლესიის სტანდარტებთან მიახლოებოდა, რომელიც მას ბავშვობაში უნგრეთში გაეცნო. ამ რეფორმებში მარგარიტას შთააგონა და ხელმძღვანელობდა [[ლანფრანკი|ლანფრანკმა]], რომელიც შემდგომში გახდა [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსი]].&lt;ref name=menzies&gt;{{cite book|last=Menzies|first=Lucy|title=St. Margaret Queen of Scotland|year=2007|edition=reprint|publisher=The St. Margaret's Chapel Guild|location=Edinburgh|pages=16–23}}&lt;/ref&gt; ამ ღვაწლის გამო მარგარიტა ითვლებოდა „სამართლიანი მმართველის“ ნიმუშად და დიდად გავლენა მოახდინა მეუღლესა და შვილებზე, განსაკუთრებით უმცროს ვაჟზე, მომავალ მეფე [[დავითი I (შოტლანდია)|დავით I-ზე]], რათა ისიც სამართლიანი და ღვთისმოშიში მმართველი ყოფილიყო.

[[File:Mof ScotMG 1022.jpg|thumb|right|ვიტრაჟი, რომელზეც წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელია გამოსახული ([[კარგი მწყემსის ეკლესია (როუზმონტი, პენსილვანია)]])]] „მატიანეები ერთხმად ასახავენ დედოფალ მარგარიტას ძლიერ, სუფთა და კეთილშობილ ადამიანად, რომელსაც ჰქონდა უდიდესი გავლენა მეუღლეზე და მის მეშვეობით — მთლიანად შოტლანდიის ისტორიაზე, განსაკუთრებით ეკლესიურ სფეროში. მისი რელიგიურობა იყო გულწრფელი და ღრმა, ახალი რომაული ტიპისა. მას მიეწერება მთელი რიგი რეფორმებისა, რის შედეგადაც შოტლანდიის ეკლესია მნიშვნელოვნად დაშორდა ძველ ადგილობრივ, პრიმიტიულ წესებს, რომლებიც მანამდე არსებობდა. კერძოდ, მან შეცვალა [[დიდი მარხვა|დიდი მარხვის]] დაწყების დღე: ორშაბათიდან გადაიტანა ოთხშაბათზე (ფერფლის ოთხშაბათი), ასევე გაუქმდა ძველი ტრადიცია, რომლის მიხედვითაც შაბათი (Sabbath) იყო დასვენების დღე კვირის ნაცვლად.“ (ამ საკითხზე მეტი ინფორმაციისთვის იხ. Skene-ის ''Celtic Scotland'', წიგნი II, თავი 8.)

მარგარიტა ასრულებდა ქველმოქმედებას, ყოველდღიურად ზრუნავდა ობლებზე და ღარიბებზე, კვებავდა მათ საკუთარი სადილის დაწყებამდე და [[ფეხთბანვა|ქრისტეს მიბაძვით, ღარიბებს ფეხებს ბანდა]]. ყოველ შუაღამეს იგი იღვიძებდა [[ლიტურგია|ლიტურგიის]] შესასრულებლად. 1072 წელს მან მიიწვია [[ბენედიქტელები]], რათა დაეარსებინათ მონასტერი [[დანფერმლინი|დანფერმლინში]] ([[ფაიფი|ფაიფში]]). მანვე დააარსა საბორნე გადასასვლელი [[სამხრეთ ქვინსფერი|ქვინსფერიში]] და [[ჩრდილოეთი ბერვიკი|ჩრდილოეთ ბერვიკში]], რათა დაეხმარებოდა პილიგრიმებს [[ფერთ-ოფ-ფორთი|ფერთ-ოფ-ფორთის]] სამხრეთიდან წმინდა ანდრიამდე მისვლაში. იგი ლოცვისა და მარხვისთვის იყენებდა გამოქვაბულს დანფერმლინის ტაუერ-ბერნის მდინარესთან. ეს ადგილი დღეს „წმინდა მარგარიტას გამოქვაბულის“ სახელითაა ცნობილი და მუნიციპალური ავტოსადგომის ქვეშაა მოქცეული, თუმცა ვიზიტორებისთვის ღიაა.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://guide.visitscotland.com/vs/guide/5,en,SCH1/objectId,SIG49370Svs,curr,GBP,season,at1,selectedEntry,home/home.html |title=St Margaret's Cave |publisher=[[VisitScotland]] |access-date=18 March 2011 |archive-date=10 September 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110910150100/http://guide.visitscotland.com/vs/guide/5,en,SCH1/objectId,SIG49370Svs,curr,GBP,season,at1,selectedEntry,home/home.html |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110910150100/http://guide.visitscotland.com/vs/guide/5,en,SCH1/objectId,SIG49370Svs,curr,GBP,season,at1,selectedEntry,home/home.html |archivedate=10 სექტემბერი 2011 }}&lt;/ref&gt; სხვა საქმიანობებთან ერთად, მარგარიტა აქტიურად მონაწილეობდა [[აიონას სააბატო|აიონას სააბატოს]] აღდგენაში.&lt;ref name=ashley&gt;{{cite book|last=Ashley|first=Mike|title=The mammoth book of British kings and queens|year=1999|publisher=Robinson Publishers|location=London|isbn=1-84119-096-9|page=399}}&lt;/ref&gt; მან ასევე იზრუნა ინგლისელი ტყვეების გათავისუფლებაზე, რომლებიც [[ინგლისის ნორმანული დაპყრობა|ნორმანული დაპყრობის]] შემდეგ [[ყმობა|ყმობაში]] აღმოჩნდნენ.&lt;ref name=Dalrymple1776 /&gt;

მარგარიტა ღვთისმოსავი იყო როგორც საჯაროდ, ისე პირად ცხოვრებაში. იგი დიდ დროს უთმობდა ლოცვას, წმინდა წიგნების კითხვასა და საეკლესიო ქარგვას. ამან მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა მალკოლმზე, რომელსაც ძალიან მოსწონდა მეუღლის ღვთისმოსაობა და მის წიგნებს ოქროსა და ვერცხლით რთავდა. ერთ-ერთი ასეთი [[სახარება|სახარება]], რომელშიც [[მახარებელთა პორტრეტები|მახარებელთა პორტრეტებია]], დღეს ინახება [[ბოდლის ბიბლიოთეკა|ბოდლის ბიბლიოთეკაში]] ([[ოქსფორდი]], ინგლისი).&lt;ref name=Farmer1997 /&gt;

მალკოლმი ნაკლებად რელიგიური იყო და არც კარგად აცნობიერებდა მარგარიტას რეფორმების მნიშვნელობას. თუმცა მეუღლის პატივისცემის გამო მას აძლევდა უფლებას გაეტარებინა ის რეფორმები, რაც სურდა.&lt;ref name=ashley/&gt;

== გარდაცვალება ==
მარგარიტას მეუღლე, მალკოლმი და მათი უფროსი ვაჟი, ედუარდი, დაიღუპნენ [[ალნვიკის ბრძოლა (1093)|ალნვიკის ბრძოლაში]] [[რობერტ დე მოუბრაი|რობერტ დე მოუბრაის]], [[ნორთუმბრიის საგრაფო|ნორმანული ნორთუმბრიის]] გრაფის წინააღმდეგ, 1093 წლის 13 ნოემბერს. მისი შვილი, ედგარი, პასუხისმგებელი იყო დედისთვის ქმრისა და შვილის გარდაცვალების შეტყობინებაზე. ჯერ კიდევ 50 წლის ასაკს მიუღწეველი მარგარიტა გარდაიცვალა 1093 წლის 16 ნოემბერს, მეუღლისა და შვილის გარდაცვალებიდან სამი დღის შემდეგ. გარდაცვალების მიზეზად მიიჩნიეს მწუხარება.

იგი დაკრძალეს [[დანფერმლინის სააბატო|დანფერმლინის სააბატოში]], მთავარი საკურთხევლის წინ. 1250 წელს, როდესაც ის წმინდანად შერაცხეს, მისი და მისი ქმრის ნეშტი გადაასვენეს სააბატოს ახალ სამლოცველოში. მოგვიანებით, დანფერმლინის აბატმა [[ჯორჯ დიურე|ჯორჯ დიურემ]] მათი წმინდა ნაწილები პროტესტანტული რეფორმატორებისგან დასაცავად ჯერ საკუთარ მამულში, კრეიგლასკარში გადაიტანა. 1560 წელს [[მერი სტიუარტი|შოტლანდიის დედოფალმა მერიმ]] მარგარიტას თავი გადაიტანა [[ედინბურგის ციხე-სიმაგრე|ედინბურგის ციხე-სიმაგრეში]], იმ იმედით, რომ ეს რელიქვია დაეხმარებოდა მშობიარობის დროს. 1597 წელს მარგარიტას თავი საფრანგეთში, [[დუეს შოტლანდიური კოლეჯი|დუეს შოტლანდიურ კოლეჯში]] იეზუიტებმა გადაიტანეს, თუმცა [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] პერიოდში იგი დაიკარგა. 1580 წლისთვის, ესპანეთის მეფე [[ფილიპე II (ესპანეთი)|ფილიპე II-მ]] მარგარიტასა და მალკოლმ III-ის სხვა წმინდა ნაწილები გადაასვენა ესპანეთში, სამეფო მონასტერში [[ესკორიალი|ელ-ესკორიალში]], მადრიდთან ახლოს,&lt;ref&gt;McGuigan, Máel Coluim III, pp. 342–343&lt;/ref&gt; თუმცა მათი ნეშტების ამჟამინდელი ადგილმდებარეობა უცნობია.{{sfn|Keene|2013|p=134}}

== თაყვანისცემა == 

===წმინდანად შერაცვხვა და ხსენების დღე===

[[File:StMargareth edinburgh castle2.jpg|175px|right|thumb|წმინდა მარგარიტა ვიტრაჟზე (1922), ავტორი [[დუგლას სტრახანი]], [[წმინდა მარგარიტას სამლოცველო (ედინბურგი)|წმინდა მარგარიტას სამლოცველო, ედინბურგი]]]] [[პაპი ინოკენტი IV|პაპმა ინოკენტი IV-მ]] 1250 წელს მარგარიტა წმინდანად შერაცხა მისი პირადი ღვთისმოსაობის, [[რომის კათოლიკური ეკლესია|რომის კათოლიკური ეკლესიის]] ერთგულების, ეკლესიის რეფორმირებისთვის გაწეული შრომისა და ქველმოქმედების აღიარებით. 1250 წლის 19 ივნისს, მისი წმინდანად შერაცხვის შემდეგ, მარგარიტას ნეშტი გადატანილი იქნა [[დანფერმლინის სააბატო|დანფერმლინის სააბატოს]] აღმოსავლეთ აფსიდაში მდებარე სამლოცველოში.{{sfn|Keene|2013|p=121}} 1693 წელს [[პაპი ინოკენტი XII|პაპმა ინოკენტი XII-მ]] მისი ხსენების დღე გადაიტანა 10 ივნისს, რაც დაკავშირებული იყო [[ჯეიმზ II (ინგლისი)|ჯეიმზ II-ისა]] და VII-ის (შოტლანდია) ვაჟის დაბადების თარიღთან.{{sfn|Keene|2013|p=134}} 1969 წელს [[რომის ზოგადი კალენდარი|რომის ზოგადი კალენდრის]] გადახედვისას მისი ხსენების დღედ კვლავ 16 ნოემბერი აირჩიეს, მისი გარდაცვალების თარიღი, რომელიც შოტლანდიაში უწყვეტად აღინიშნებოდა.&lt;ref&gt;&quot;Calendarium Romanum&quot; (Libreria Editrice Vaticana, 1969), p. 126&lt;/ref&gt; მიუხედავად ამისა, ზოგიერთი [[ტრადიციონალისტი კათოლიციზმი|ტრადიციონალისტი კათოლიკე]] კვლავ 10 ივნისს აღნიშნავს მის დღეს.

მარგარიტას ასევე სცემენ თაყვანს [[ანგლიკანური თანამეგობრობა|ანგლიკანურ თანამეგობრობაში]]. მისი ხსენების დღე აღინიშნება [[ინგლისის ეკლესიის წმინდანთა კალენდარი|ინგლისის ეკლესიის]], [[შოტლანდიის ეპისკოპალური ეკლესია|შოტლანდიის ეპისკოპალური ეკლესიის]] და [[ამერიკის შეერთებული შტატების ეპისკოპალური ეკლესია|აშშ-ის ეპისკოპალური ეკლესიის]] კალენდრებში [[16 ნოემბერი|16 ნოემბერს]].&lt;ref&gt;{{Cite web|title=The Calendar|url=https://www.churchofengland.org/prayer-and-worship/worship-texts-and-resources/common-worship/churchs-year/calendar|access-date=2021-03-27|website=The Church of England|language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=bEq7DwAAQBAJ |title=Lesser Feasts and Fasts 2018 |date=2019-12-17 |publisher=Church Publishing, Inc. |isbn=978-1-64065-235-4 |language=en}}&lt;/ref&gt;

=== დაწესებულებები მისი სახელით === 

{{იხილეთ აგრეთვე|წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელის ეკლესია, ტუიკენჰემი|დედოფალი მარგარიტას ეკლესია, ბაქსტედი|წმინდა მარგარიტას სამლოცველო, ედინბურგი|წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელი, აბერდინი|წმინდა მარგარიტას ეპისკოპალური სკოლა|დედოფალ მარგარიტას უნივერსიტეტი}}


მთელ მსოფლიოში მრავალი ეკლესია ატარებს წმინდა მარგარიტას სახელს. ერთ-ერთი უძველესია [[წმინდა მარგარიტას სამლოცველო (ედინბურგი)|წმინდა მარგარიტას სამლოცველო]], რომელიც დააარსა მისმა შვილმა, მეფე [[დავითი I (შოტლანდია)|დავით I-მა]]. დიდი ხნის განმავლობაში ითვლებოდა, რომ ეს სამლოცველო თავად მარგარიტას სალოცავი იყო, თუმცა ამჟამად მიიჩნევა, რომ იგი XII საუკუნეში აშენდა. ეს არის ედინბურგის უძველესი შენობა, რომელიც XIX საუკუნეში აღადგინეს და 1990-იან წლებში განახლდა.

==გალერეა==
&lt;gallery&gt;

Site of the shrine of St. Margaret, Dunfermline Abbey Fife.jpg|წმინდა მარგარიტას განადგურებული სალოცავის ადგილი [[დანფერმლინის სააბატოში]], [[ფაიფი]], შოტლანდია  
St Margarets Chapel.JPG|[[წმინდა მარგარიტას სამლოცველო]], [[ედინბურგის ციხესიმაგრეში]]  
St Margaret's (Roman Catholic) Church, Dunfermline.jpg|წმინდა მარგარიტას ეკლესია (კათოლიკური) [[დანფერმლინში]]  
St Margaret reliquary historyofstmarga00unknuoft 0431.jpg|1897 წლის სურათი — წმინდა მარგარიტას წმინდა ნაწილთა შესანახი ლარით [[სანტ მარგარეტას მონასტერში]], [[ედინბურგი]]

&lt;/gallery&gt;

==იხილეთ აგრეთვე==
* [[კათოლიკე წმინდანთა სია]]
* [[შოტლანდიის კონსორტების სია]]
* [[მეჩეკნადაში]], უნგრეთი
* [[დედოფალ მარგარიტას კოლეჯი (გლაზგო)]] — ყოფილი კოლეჯი, რომელიც შეერწყა [[გლაზგოს უნივერსიტეტს]]
* [[დედოფალ მარგარიტას სტუდენტური გაერთიანება]] — [[გლაზგოს უნივერსიტეტის]] სტუდენტური კავშირი
* [[წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელის ანგლიკანურ-ეპისკოპალური ეკლესია]], უნგრეთში
* [[Portal:Catholic Church/Patron Archive/November 16|წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელი — მფარველი წმინდანების არქივი]]


==წყაროები==
{{refbegin}}

*{{cite EB1911|wstitle=Margaret, St, Queen of Scotland|volume=17|page=701}}
*დანკანი, A.A.M. შოტლანდიის მეფობა 842–1292: მემკვიდრეობა და დამოუკიდებლობა. ედინბურგის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, ედინბურგი, 2002. ISBN 0-7486-1626-8
*კინ, კეტრინ. წმინდა მარგარიტა, შოტლანდიის დედოფალი: ცხოვრება პერსპექტივაში. Springer, 2013. ISBN 978-1-137-03564-6
*მარშალი, ჰენრიეტა ელიზაბეთი. შოტლანდიის ისტორია ბავშვებისა და მოზარდებისთვის. ტ. ნელსონი, 1907. თავი XIII – მალკოლმ ქენმორი – როგორ მოხვდა წმინდა მარგარიტა შოტლანდიაში.
*ორამი, რიჩარდი. დავით I — მეფე, რომელმაც შოტლანდია შექმნა. Tempus, 2004. ISBN 0-7524-2825-X
*რიტჩი, რ.ლ. გრეემი. ნორმანები შოტლანდიაში. ედინბურგის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 1954.
{{refend}}

===დამატებითი ლიტერატურა===
{{refbegin}}

*ალბას მეფეთა ქრონიკა
*ანდერსონი, მარჯორი ო. (რედ.) მეფეები და მეფობა შოტლანდიის ადრეულ პერიოდში. ედინბურგი, 1980. გვ. 249–253
*ჰადსონი, ბ.თ. Scottish Historical Review, ტ. 77 (1998): 129–161
*ანდერსონი, ალან ო. (თარგმ.) შოტლანდიის ისტორიის ადრეული წყაროები, 500–1286 წწ. ტ. 1, ედინბურგი, 1923 (გადაბეჭდვა 1990)
*ტურგოტ დურემელი, Vita S. Margaritae (Scotorum) Reginae
*რედ. და თარგმანი: კეტრინ კინ, Saint Margaret, Queen of the Scots: A Life in Perspective, დანაფიქსის თარგმანი, გვ. 135–221
*რედ.: J. ჰოჯსონ ჰაინდი, Symeonis Dunelmensis opera et collectanea, Surtees Society, ტ. 51, 1868. გვ. 234–254
*თარგმანი: უილიამ ფორბს-ლიტი, წმინდა მარგარიტას ცხოვრება, 1884 (მე-3 გამოცემა, 1896) [ინტერნეტ არქივი PDF]
*ანონიმი: წმინდა მარგარიტას ცხოვრება და დროები, ლონდონი, 1890 [ინტერნეტ არქივი PDF]
*უილიამ მალმსბერელი, Gesta regum Anglorum
*რედ. და თარგმ.: Mynors, Thomson &amp; Winterbottom, Oxford, 1998
*ორდერიკ ვიტალისი, Historia Ecclesiastica
*რედ. და თარგმანი: მარჯორი ჩიბნოლი, ეკლესიური ისტორია, ტ. 6, ოქსფორდი, 1968–80
*ვუსტერის იოანე, Chronicle (of Chronicles)
*რედ.: ბ. თორპი, Chronicon ex chronicis, ტ. 2, ლონდონი, 1848–49
*თარგმანი: J. სტივენსონი, Church Historians of England, ტ. 2.1, ლონდონი, 1855. გვ. 171–372
*ჯონ კაპგრეივი, Nova Legenda Angliae
*Acta Sanctorum, ტ. 2, ივნისი, გვ. 320. ლონდონი, 1515. გვ. 225
{{refend}}

===დამხმარე ლიტერატურა===
{{refbegin}}

*ბეიკერი, D. „წმინდანთა ბუდე: წმინდა მარგარიტას რეპრეზენტაციის გადახედვა“ წიგნში: Medieval Women, 1978
*ბელლესჰეიმი, ალფონსი. კათოლიკური ეკლესიის ისტორია შოტლანდიაში, ტ. 3, თარგმანი: ბლერი, ედინბურგი, 1890, გვ. 241–263
*ბატლერი, ალბანი. წმინდანთა ცხოვრება. 10 ივნისი
*ჩალონერი, რიჩარდი. Britannia Sancta, ტ. I, ლონდონი, 1745, გვ. 358
*დანლოპი, აილინი. დედოფალი მარგარიტა შოტლანდიელი, NMS Enterprises, 2005. ISBN 978-1-901663-92-1
*ჰუნიკატი, ლ.ლ. „იდეალური პრინცესას იდეა: წმინდა მარგარიტას ცხოვრება მატილდა II-ის მმართველობაში (1100–1118)“, Anglo-Norman Studies, ტ. 12, 1989, გვ. 81–97
*მადანი. წმინდა მარგარიტას ევანგელიარიუმი აკადემიაში, 1887
*პარსონსი, ჯონ კარმი. Medieval Mothering, 1996
*ოლსენი, ტედი. ქრისტიანობა და კელტები, Forlaget Luther, ოსლო, 2008. ISBN 978-82-531-4564-8 (ნორვეგიულად)
*სკინი, W.F. კელტური შოტლანდია, ედინბურგი
*სტენტონი, რიჩარდი. Menology of England and Wales, ლონდონი, 1887, გვ. 544
*უილსონი, A.J. წმინდა მარგარიტა, შოტლანდიის დედოფალი, 1993
{{refend}}

==გარე ბმულები==
{{commons category}}

* [http://myweb.tiscali.co.uk/cannypublishing/gallery/sqf_arms1.html Queensferry-ის ჰერალდიკა] – შეიცავს საუკეთესო ინფორმაციას და ილუსტრაციებს წმინდა მარგარიტას გერბებისა და მათი ვარიანტების შესახებ.
* [https://web.archive.org/web/20031207165027/http://www.pitt.edu/~eflst4/MofScotland.html პიტსბურგის უნივერსიტეტი: „შოტლანდიელი მარგარიტა“]
* [http://www.newadvent.org/cathen/09655c.htm კათოლიკური ენციკლოპედია: „წმინდა მარგარიტა შოტლანდიელი“]
* [https://web.archive.org/web/20110706185217/http://mw.mcmaster.ca/scriptorium/margaret.html „წმინდა მარგარიტას ცხოვრება – შოტლანდიის დედოფალი“] — ავტორი: ტურგოტი, წმინდა ენდრიუსის ეპისკოპოსი. რედაქტორი: უილიამ ფორბს-ლიტი, S.J. მესამე გამოცემა. ედინბურგი: David Douglas, 1896.


{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:მარგარიტა შოტლანდიელი, წმინდა}}
[[კატეგორია:დაბადების თარიღი უცნობია]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის ქრისტიან წმინდანები]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის ინგლისელი არისტოკრატია]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის ინგლისელი ქალები]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის შოტლანდიელი პირები]]
[[კატეგორია:XI საუკუნის შოტლანდიელი ქალები]]
[[კატეგორია:ანგლიკანური წმინდანები]]
[[კატეგორია:ანგლო-საქსონთა სამეფო კონსორტები]]
[[კატეგორია:ანგლო-საქსონ წმინდანები]]
[[კატეგორია:დასაფლავებულები დანფერმლინის სააბატოში]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ქველმოქმედები]]
[[კატეგორია:ინგლისის პრინცესები]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების ინგლისის ქალ წმინდანები]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების შოტლანდიის ქალ წმინდანები]]
[[კატეგორია:დანკელდის დინასტია]]
[[კატეგორია:უესექსის დინასტია]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების ინგლისის წმინდანები]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების შოტლანდიის წმინდანები]]
[[კატეგორია:შოტლანდიელი მეფეების დედები]]
[[კატეგორია:კათოლიკე წმინდანები სამეფო ოჯახიდან]]
[[კატეგორია:სამეფო ხელახალი დაკრძალვები]]
[[კატეგორია:შოტლანდიელი კათოლიკე წმინდანები]]
[[კატეგორია:შოტლანდიის სამეფო კონსორტები]]
[[კატეგორია:ინგლისელი ქრისტიანი სამეფო წმინდანები]]
[[კატეგორია:შოტლანდიელი სამეფო წმინდანები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>3w7fv3pm2zu7hyzmfvydnrh351wc9mx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ადამიანის უფლებები ლატვიაში</title>
    <ns>0</ns>
    <id>581621</id>
    <revision>
      <id>4808358</id>
      <parentid>4800090</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:59:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>/* რესურსები ინტერნეტში */</comment>
      <origin>4808358</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13324" sha1="k9cjs6i2vvhzoo0miqe07mm2gv16hyf" xml:space="preserve">'''ადამიანის უფლებები ლატვიაში''' დაცულია ხელისუფლების მიერ, როგორც  აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი და Freedom House თავიანთ მოხსენებებში აღნიშნავენ. მსოფლიოს სუვერენულ ქვეყნებს შორის ლატვია საშუალოზე მაღალ დონეზეა [[დემოკრატია |დემოკრატიის]], პრესის თავისუფლების, კონფიდენციალურობის დაცვისა და ადამიანის განვითარების კუთხით. ქვეყანაში საკმაო ბევრ ეთნიკურად რუსი მოსახლეა, რომელთა ძირითადი უფლებები გარანტირებულია კონსტიტუციით და ლატვიის მთავრობის მიერ რატიფიცირებული საერთაშორისო ადამიანის უფლებების კანონებით.&lt;ref name=&quot;departmentofstate1&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2008/eur/119087.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20090226175739/http://www.state.gov/g/drl/rls/hrrpt/2008/eur/119087.htm |url-status=dead |archive-date=2009-02-26 |title=2008 Human Rights Report: Latvia |publisher= [[[[აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი|United States Department of State]]]] |date=2009-02-25 |access-date=2009-06-09}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;freedomhouse2&quot;/&gt;

მიუხედავად ამისა, უფლებადამცველმა ორგანიზაციებს გაკეთებული აქვთ არაერთი მოხსენება  ქვეყანაში ადამიანის უფლებების დაცვის კუთხით არსებულ სხვადასხვა პრობლემაზე. განსაკუთრებულ პრობლემებს აწყდებიან მოქალაქეობის არმქონე პირები, რომელთაც სრულად ან ნაწილობრივ აქვთ შეზღუდული წვდომა მრავალ უფლებაზე. ასევე, პრობლემებს შორისაა: პოლიციის მხრიდან დროებით პატიმრობაში მყოფებზე და პატიმრებზე ძალადობა, ციხეების არსებული არასათანადო პირობები, სასამართლოს მიკერძოებულობა, ქალთა მიმართ დისკრიმინაცია, ეთნიკური უმცირესობების წინააღმდეგ ძალადობის შემთხვევები და სექსუალური უმცირესობების მიმართ, როგორც სამთავრობო დისკრიმინაციის, ასგრეთვე საზოგადოებრივი ძალადობის შემთხვევები. 

[[2020]] წლის მარტში, [[COVID-19|კოვიდ19]]-ის პანდემიის გამო, ლატვიამ დაარღვია ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციითა&lt;ref&gt;[https://rm.coe.int/09000016809ce9f2 Note verbale]&lt;/ref&gt; და [[სამოქალაქო და პოლიტიკურ უფლებათა პაქტი|სამოქალაქო და პოლიტიკურ უფლებათა პაქტით]]&lt;ref&gt;[https://treaties.un.org/doc/Publication/CN/2020/CN.105.2020-Eng.pdf Depositary Notification]&lt;/ref&gt; გათვალისწინებული ზოგიერთი ვალდებულება.

==უფლებადამცველი ორგანიზაციების შეფასებები==
===საერთაშორისო ამნისტია===
საერთაშორისო ამნისტიის განცხადების მიხედვით, მოქალაქეების არმქონე, მათ შორის ქვეყანაში უვიზოდ მყოფი პირები განიცდიან ნაწილობრივ ან სრულ შეზღუდას უფლებათა ფართო სპექტრზე, მათ შორის პოლიტიკურ პროცესებში მონაწილეობის, საჯარო და კერძო სექტორში დასაქმების და ქონების ფლობის უფლებებზე. მათი უმრავლესობა დაიბადა ან თითქმის მთელი ცხოვრება გაატარა ლატვიაში. 

ორგანიზაციის ანგარიშში საუბარია რასობრივად მოტივირებულ თავდასხმებზე ბოშების წინააღმდეგ. ლატვიას არ გააჩნია ყოვლისმომცველი ეროვნული კანონმდებლობა, რომელიც დისკრიმინაციის ყველა ფორმას ეწინააღმდეგება. ლგბტ თემის წარმომადგენლები განიცდიან შევიწროებას სიტყვიერი შეურაცხყოფის სახით. აგრეთვე, ანგარიშში აღნიშნულია ციხის პერსონალის მიერ დაკავებულების მიზანმიმართული წამების სავარაუდო შემთხვევები. 

===Human Rights Watch===
[[Human Rights Watch]]-მა 2006 წლის ანგარიშში 28 ივლისს [[რიგა]]ში მშვიდობიან ქვიარ აქტივისტებზე განხორციელებული თავდასხმების შესახებ განაცხადა. მანამდე, რიგის მუნიციპალიტეტის საბჭომ უარი უთხრა ლგბტ ორგანიზაციებს „რიგა პრაიდი 2006“-ის განაცხადზე. აკრძალული მარში ანტი-გეი პროტესტანტების სამიზნედ იქცა.&lt;ref name=&quot;humarightswatch1&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.hrw.org/en/news/2006/07/25/latvia-investigate-attacks-gay-activists |title=Latvia: Investigate Attacks on Gay Activists |publisher= [[Human rights watch]] |year=2006 |access-date=2009-06-08}}&lt;/ref&gt;  2009 წელს რიგის ადმინისტრაციულმა სასამართლომ დაუშვა გეი მარშის ჩატარება.&lt;ref&gt;[http://gayswithoutborders.wordpress.com/2009/05/16/baltic-pride-saved-after-court-lifts-council-ban/ Gays Without Borders: Baltic Pride Saved After Court Lifts Council Ban]&lt;/ref&gt;

===Freedom House===
&quot;Freedom House&quot;-ის მიხედვით, ლატვიაში ადამიანები ფართო სამოქალაქო თავისუფლებებებით სარგებოობენ. ამასთანავე, 2007 წლის კორუფციის სკანდალის მიუხედავად, მაღალ დონეზეა პოლიტიკური უფლებები. ხელისუფლება  სცემს პატივს [[სიტყვის თავისუფლება|სიტყვის]], პრესისა და რელიგიის თავისუფლებას. აკადემიური თავისუფლება დაცულია, როგორც სამართლებრივ, ასევე პრაქტიკულ დონეზე. აგრეთვე პრაქტიკაში ხორციელდება კანონით უზრუნველყოფილი შეკრება-გაერთიანების თავისუფლებების დაცვა. ლატვიის მასობრივი მედია ასრულებს ინფორმაციის სანდო წყაროს ფუნქციას და აშუქებს მთავრობის მიერ ძალაუფლების ბოროტად გამოყენებას ყოველ შემთხვევას.&lt;ref name=&quot;freedomhouse2&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=47&amp;nit=457&amp;year=2008 |title=Country Report 2008 Edition |publisher=[[Freedom House]] |year=2008 |access-date=2009-06-06 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110624033519/http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=47&amp;nit=457&amp;year=2008 |archive-date=2011-06-24 }}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.satv.tiesa.gov.lv/en/2016/02/04/the-constitution-of-the-republic-of-latvia/ კონსტიტუცია]
;სახელმწიფო ორგანოებიs:
*[http://www.tiesibsargs.lv/en ომბუდსმენის ოფისი]
*[http://www.satv.tiesa.gov.lv/en/cases/ Case-law of the Constitutional Court]
*[http://www.mkparstavis.am.gov.lv/en/default.htm Representative of the Government before International Human Rights Organisations]
;სამთავრობო ორგანიზაციები:
*[http://www.ohchr.org/EN/Countries/ENACARegion/Pages/LVIndex.aspx Human rights in Latvia] გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისარის ოფისი
*[https://www.coe.int/en/web/commissioner/country-monitoring/latvia Documents on Latvia] ევროპის საბჭოს ადამიანის უფლებების კომისარი by CoE
*[http://www.osce.org/odihr-elections/14486.html ODIHR-ის დოკუმენტები ლატვიაში არჩევნების დაკვირვებაზე]
;სხვა ქვეყნების ანგარიშები:
*[https://lv.usembassy.gov/our-relationship/official-reports/ აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენის მოხსნება ლატვიაში ადამიანის უფლებებზე]
*[https://www.mid.ru/publikacii/-/asset_publisher/nTzOQTrrCFd0/content/id/4025481?p_p_id=101_INSTANCE_nTzOQTrrCFd0&amp;_101_INSTANCE_nTzOQTrrCFd0_languageId=en_GB#19 Human Rights situation in certain countries] რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო, 2020
;ლატვიური არასამთავრობო ორგანიზაციები:
*[http://www.humanrights.org.lv/html/index.html ლატვიის ადამიანის უფლებათა ცენტრი]
*[http://www.lhrc.lv/?lang=en ლატვიის ადამიანის უფლებათა კომიტეტი]
;საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციები:
*[https://www.amnesty.org/download/Documents/EUR0120982020ENGLISH.PDF Information on Latvia] საერთაშორისო ამნისტიის 2019 წლის მოხსენება, გვ. 46-47
*[http://bhhrg.org/latvia/ Information on Latvia] ბრიტანეთის ჰელნისკის ადამიანის უფლებების ჯგუფის ვებსაიტი
*[https://web.archive.org/web/20080926124634/http://www.minelres.lv/count/latvia.htm Information on Latvia in the website &quot;Minority Electronic Resources&quot;]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ადამიანის უფლებები ქვეყნის მიხედვით]]</text>
      <sha1>k9cjs6i2vvhzoo0miqe07mm2gv16hyf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კონრად მიგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>581861</id>
    <revision>
      <id>4808244</id>
      <parentid>4805562</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:15:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808244</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41862" sha1="hdzevi2jkjxrpuev05su3n6ekm1fa1m" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი   = 
| სახელი  = კონრად მიგი
| სურათი  = 
[[ფაილი:Konrad Mägi.jpg|300px|მინი|კონრად მიგი (ფოტო 1898-1905 წწ.)]]
| სურათის ზომა  = 300
| სათაური  = 
| სრული სახელი  = კონრად ვილჰელმ მაგი
| მშობსახელი = 
| დაბ. თარიღი   = 1 ნოემბერი,[[1878]]
| დაბ. ადგილი       = [[ჰელენურმეს მამული]], [[ლივონიის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების თარიღი   = 15 აგვისტო, [[1925]]
| გარდაცვალების ადგილი   = [[ტარტუ]], [[ესტონეთი]]
| ეროვნება  = ესტონელი
| სფერო  = [[ხელოვნება|ხელოვნების]] სფერო
| მომზადება  = 
| მიმდინარეობა  = [[მოდერნიზმი]]
| ჟანრი = 
| ცნობილი ნამუშევრები   = 
| პარტნიორები  = 
| მასზე გავლენა მოახდინა  =
| მან გავლენა მოახდინა  =
| ჯილდოები   = 
| საიტი  =
| ხელმოწერა  =
}}
'''კონრად ვილჰელმ მიგი''' ([[1878]] წლის 1 ნოემბერი – [[1925]] წლის 15 აგვისტო) ერთ-ერთი პირველი [[მოდერნიზმი|მოდერნისტი]] მხატვარი [[ესტონეთი|ესტონეთსა]] და სკანდინავიურ ქვეყნებში, რომლის შემოქმედებითი მემკვიდრეობის საფუძველია ვიზუალური პეიზაჟები. მან მხოლოდ თექვსმეტი წელი იმუშავა, თუმცა მისი შემოქმედების მთლიანი მოცულობა დაახლოებით 400 ნახატს შეადგენს.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi. Seninägemata maalid. |publisher=Konrad Mägi Sihtasutus |year=2023 |location=Tallinn |pages=43}}&lt;/ref&gt;

მისი ნამუშევრების არაერთი გამოფენა მოეწყო ესტონეთში, ბოლო წლებში კი მისი ხელოვნება აღმოაჩინეს ევროპაში: [[2017]] წელს [[რომი|რომ]]ში, [[Galleria Nazionale d'Arte Moderna]]-ში მოეწყო კონრად მიგის ნახატების პერსონალური გამოფენა; [[2018]] წელს მისი ნამუშევრები გამოიფინა [[ორსეს მუზეუმი|ორსეის მუზეუმ]]ში გამოფენაზე Wild Souls: Symbolism in Art of Baltic State; 2021 წელს მეგის ასზე მეტი ნამუშევარი გამოიფინა ესპუს [[EMMA]] მუზეუმში, ხოლო [[2022]] წელს იგივე ნამუშევრები გამოიფინა [[ლილეჰამერის ხელოვნების მუზეუმში]].

კონრად მიგის ნამუშევრები განსაკუთრებით დაფასებულია მათი ცოცხალი და იმპულსური ფერებით და ბუნებისადმი [[პანთეიზმი|პანთეისტური მიდგომ]]ით, რაც მას უნიკალურს ხდის ევროპულ მე-20 საუკუნის [[მოდერნიზმი|მოდერნიზმ]]ში. მიგი მუშაობდა [[ევროპა|ევროპ]]ის სხვადასხვა კუთხეში, რის მიხედვითაც მისი შემოქმედება დაყოფილია საკმაოდ განსხვავებულ თავებად: [[დანია]], [[ნორვეგია]], [[საფრანგეთი]], [[კუნძული საარემაა]], სამხრეთ ესტონეთი, [[იტალია]] და ა.შ. მისი ხელოვნების მიღებამ ასევე გაიარა სხვადასხვა პერიოდი. 1920-იან და 1930-იან წლებში კონრად მიგის შემოქმედებამ გავლენა მოახდინა იმ დროს შექმნილი ესტონური ხელოვნების დიდ ნაწილზე. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაგმეს მისი ხელოვნება (საბჭოთა ხელისუფლებამ ბრძანა მისი ნამუშევრების ამოღება გამოფენებიდან, წერილების განადგურება და ა.შ.); ის აკრძალული იყო 1950-იანი წლების მეორე ნახევრამდე. 1950-იანი წლების ბოლოს, როდესაც პოლიტიკური სიმკაცრე შერბილდა, მიგის შემოქმედება &quot;ხელახლა დაინერგა&quot; და ჩატარდა რამდენიმე [[რეტროსპექტივა]].&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite book |last=Eero |first=Epner |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2018 |location=Tallinn |pages=34}}&lt;/ref&gt;
იმისდა მიუხედავად, რომ მიგიმ თავისი ცხოვრების უმეტესი ნაწილი ქალაქებში გაატარა, მისი შემოქმედება ძირითადად ლანდშაფტების გარშემო ტრიალებს: გარემოს, რომელსაც აკლია ადამიანები, სადაც ბუნება გვთავაზობს [[ირაციონალური|ირაციონალურ]], [[მისტიკური|მისტიკურ]], [[მეტაფიზიკური|მეტაფიზიკურ]] და რელიგიურ გამოცდილებას. კონრად მიგის შემოქმედება ეფუძნება ეგზისტენციალურ დაძაბულობას, რამაც მას სხვა პოტენციური სამყაროებისკენ სწრაფვა უბიძგა. ახალგაზრდობაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა რევოლუციურ მოძრაობაში, მაგრამ მოგვიანებით მთლიანად ჩამოშორდა პოლიტიკას და მთლიანად ხელოვნებაზე გაამახვილა ყურადღება. &quot;ბედნიერება ჩვენთვის არ არის ღარიბი მიწის შვილებო&quot;, - დაწერა ერთხელ მიგიმ. „ჩვენთვის ხელოვნება ერთადერთი გამოსავალია, რადგან როცა სული ივსება ცხოვრების მარადიული ტანჯვით, ხელოვნება გვაწვდის იმას, რასაც სიცოცხლე ვერ მოგვცემს. იქ, ხელოვნებაში, საკუთარ შემოქმედებაში, შეიძლება სიმშვიდის პოვნა“.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Letter to August Vesanto from 16 December 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;

ლანდშაფტის ნახატების გარდა, მიგიმ დახატა [[პორტრეტი|პორტრეტ]]ები (მათ შორის ქალთა მოძრაობის წევრების რამდენიმე პორტრეტი) და [[ნატურმორტი]]. ის იყო ესტონეთის პირველი უმაღლესი სამხატვრო სკოლა „პალასის“ პირველი დირექტორი.

კონრად მიგის ჯანმრთელობა სერიოზულად აწუხებდა მას მთელი შემოქმედებითი კარიერის განმავლობაში: სხვადასხვა დაავადებებმა გამოიწვია მისი ჯანმრთელობის სწრაფი გაუარესება 1920-იან წლებში. კონრად მეგი მხოლოდ 46 წლის იყო, როცა გარდაიცვალა. მისი ნამუშევრების ნახევარზე მეტის ადგილსამყოფელი დღემდე უცნობია.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2020 |location=Tallinn |pages=24}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია== 
===ბავშვობა===
კონრად მიგი დაიბადა [[1878]] წლის 1 ნოემბერს სამხრეთ ესტონეთში. მან ბავშვობა გაატარა ელვას მახლობლად მდებარე პატარა სოფელ უდერნაში, რომელიც გარშემორტყმული იყო დიდი ტყეებით და მასზე გადიოდა დიდი სარკინიგზო ხაზი. მისი მამა, ანდრეს მეგი, აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ესტონეთის ეროვნული გამოღვიძების მოძრაობაში მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში. კონრად მიგის დედის, ლეენა მეგის შესახებ პრაქტიკულად არაფერია ცნობილი. კონრად მეგი იყო უმცროსი შვილი ოჯახში: მას ჰყავდა ოთხი უფროსი ძმა და უფროსი და; კიდევ ერთი უფროსი ძმა ბავშვობაში გარდაიცვალა. პირველი სახელი კონრადი შეირჩა, რადგან გერმანული სახელები პოპულარული იყო იმ დროს ესტონეთის სოფლის მოსახლეობაში. რამოდენიმე თვე სწავლობდა უდერნას დაწყებით სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=OÜ Sperare |year=2017 |location=Tallinn |pages=205}}&lt;/ref&gt;
რაღაც უნდა მომხდარიყო ანდრეს მიგის ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით: მან უფრო და უფრო ხშირად დაიწყო სამუშაოს შეცვლა. ამან გამოიწვია ოჯახის დაშლა: 11 წლის ასაკში კონრად მიგი დედასთან და დასთან ერთად გადავიდა ტარტუში.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; In the autumn of 1890, Konrad Mägi began to study at the three-year elementary school of the Tartu Apostolic Orthodox Church, which he quit after only a couple of months. A few years later, he enrolled in the Municipal School of Tartu, but never finished his studies there either.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1890 წლის შემოდგომაზე კონრად მიგიმ სწავლა დაიწყო ტარტუს სამოციქულო მართლმადიდებლური ეკლესიის სამწლიან დაწყებით სკოლაში, რომელიც მან დატოვა მხოლოდ რამდენიმე თვის შემდეგ. რამდენიმე წლის შემდეგ იგი ჩაირიცხა ტარტუს მუნიციპალურ სკოლაში, მაგრამ არც იქ დაამთავრა სწავლა. ამის ნაცვლად, იგი გახდა დურგლის შეგირდი ადგილობრივ ავეჯის ქარხანაში. შემორჩენილია რამდენიმე ავეჯის დიზაინი იმ პერიოდიდან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ხელოვნების აღმოჩენა===
მე-19 საუკუნის ესტონეთში [[სახვითი ხელოვნება]] იყო ის, რასაც ძირითადად ბალტიისპირელ გერმანელებს ჰქონდათ წვდომა. სოფლის ძირძველ მოსახლეობას არ უნახავს ბევრი ხელოვნების ნიმუში, რომ აღარაფერი ვთქვათ მის შექმნაზე. თუმცა, საუკუნის ბოლოსთვის გაჩნდა სხვადასხვა კულტურული აქტივობები, მათ შორის ხელოვნებისადმი ინტერესი. კონრად მიგი და მისი მეგობრები აქტიურად იყვნენ დაკავებული ფიზიკური კულტურითა და სპორტით, ასევე დაინტერესდნენ [[თეატრი]]თ, [[ლიტერატურა|ლიტერატურით]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფ]]იით და [[კლასიკური მუსიკა|კლასიკური მუსიკ]]ით.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[1897]] წელს კონრად მიგი დასაქმდა ბანდელიერის ავეჯის ქარხანაში, სადაც მას დაევალა რთული როზეტების დამზადება. იმის გამო, რომ ქარხნის მფლობელებს სურდათ პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესება, მიგი და სხვა თანამშრომლები ჩაირიცხნენ რუდოლფ ფონ ზურ მიულენის ხატვის კლასებში. იქ მიგიმ შეისწავლა ნახატის პერსპექტივა, ისევე როგორც ტექნიკური ნახაზი და შესაძლოა პირველი შეხვედრები ნახატთან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1902 წელს მიგიმ გადაწყვიტა წასულიყო და ესწავლა ხელოვნება სანქტ-პეტერბურგის სტიგლიცის ტექნიკური ნახატის სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==მოგზაურობა==
===სანკტ-პეტერბურგი===
კონრად მიგი ჩავიდა სანკტ-პეტერბურგში [[1903]] წლის იანვარში, რათა შეესწავლა ქანდაკება ამანდუს ადამსონის ხელმძღვანელობით შტიგლიცის სკოლაში. მისი სწავლა წარმატებული იყო და ის შეხვდა რამდენიმე სხვა ესტონელს, რომელთა მიზანი იყო მხატვარი გამხდარიყო, მათ შორის [[ნიკოლაი ტრიიკი]]. თუმცა, ის არ იყო კმაყოფილი სტიგლიცის ნახატის ტექნიკური და საკმაოდ მშრალი მიდგომით. როდესაც ქანდაკების განყოფილება რამდენიმე ხნის შემდეგ დაიხურა, მიგიმ თანდათან დაკარგა სწავლისადმი ინტერესი. ცნობილია, რომ ის აქტიურად სტუმრობდა მუზეუმებს და ყველაზე მეტად მოხიბლული იყო მიხაილ ვრუბელისა და ნიკოლას როერიხის შემოქმედებით.[4]

როდესაც [[1905]] წლის რევოლუცია დაიწყო, მიგი მონაწილეობდა მოვლენებში: ამბობენ, რომ მან მოაწყო რამდენიმე პროვოკაცია ეკლესიებში და ეხმარებოდა რევოლუციონერებს იარაღის შენახვაში.

მიგი თანამშრომლობდა რამდენიმე პოლიტიკურ გამოცემასთან ესტონეთში და გაუგზავნა მათ სატირული ილუსტრაციები სიმბოლური ელფერით. სტუდენტთა გაფიცვა გაიმართა შტიგლიცის სკოლაშიც და ერთ-ერთი ორგანიზატორი შესაძლოა მიგი იყო. მან უარი თქვა სწავლის გაგრძელებაზე სკოლაში და ის გაათავისუფლეს. მან განაგრძო სწავლა იაკობ გოლდბლატის სახელოსნოში და ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების სწავლება, მაგრამ [[1906]] წლის აპრილში მან დატოვა პეტერბურგი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
===ალანდის კუნძულები და ჰელსინკი===
[[File:Konrad Mägi maal &quot;Ahvenamaa motiiv&quot;.jpg|thumb|&quot;ალანდის მოტივი&quot;, 1906, ზეთი ტილოზე, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია]]
მეგი 27 წლის იყო და არც ერთი ნამუშევარი არ ჰქონდა დასრულებული, თუმცა მისი სურვილი გამხდარიყო მხატვარი სულ უფრო მატულობდა. პეტერბურგიდან წასვლის შემდეგ მან გადაწყვიტა 1906 წლის ზაფხული მეგობრებთან ერთად გაეტარებინა ალანდის კუნძულებზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; რომანტიული გარემოთი მოხიბლული და ნიკოლაი ტრიიკის მაგალითის მიბაძვით, მიგიმ პირველად დაიწყო მხატვრობა. ცნობილია, რომ მის ნაქირავებ ოთახში იყო რამდენიმე მხატვრობის ესკიზი, რომელთაგან არცერთი არ არის შემორჩენილი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;A. Vaga, F. Tuglase, J. Genessi ja G. Suitsu mälestused Konrad Mäest&quot; |url=https://konradmagi.ee/et/media/looming-1925-a-vaga-f-tuglase-j-genssi-ja-g-suitu-malestused-konrad-maest/}}&lt;/ref&gt;

შემორჩენილია მხოლოდ ერთი ნახატი ალანდის პერიოდიდან.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;Åland Motif&quot;, 1906, oil on canvas. Enn Kunila’s art collection |url=https://konradmagi.ee/et/works/ahvenamaa-motiiv/}}&lt;/ref&gt; მას აქვს ძალიან ცოტა მახასიათებელი, რომელიც მოგვიანებით გახდა კონრად მეგის სტილის წარმომადგენელი. მიგიმ საბოლოოდ მოახერხა თანმიმდევრული მუშაობა, შთაგონებული იყო ბუნებით და მას შემდეგ ქალაქში ცხოვრებისა და სოფლად ხატვის ეს ნიმუში ახასიათებდა მის ცხოვრების წესს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1906 წლის სექტემბერში მიგიმ და მისმა მეგობრებმა დატოვეს ალანდი ჰელსინკში, სადაც მიგი მცირე პერიოდის განმავლობაში სწავლობდა ატენეუმის ხატვის სკოლაში. მან ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების მიცემა ანი და ავგუსტ ვესანტოსთვის, რომლებიც მალე მისი მეგობრები და მფარველები გახდნენ.ანი ვესანტომ გაყიდა მიგის აკვარელი თავის თამბაქოს მაღაზიაში, მაგრამ მხატვარმა მისგან უმნიშვნელო შემოსავალი მიიღო.

===პარიზი===
პარიზში მიგის პირველი პერიოდი გაგრძელდა 1907 წლის სექტემბრიდან 1908 წლის გაზაფხულამდე. „მე პარიზში ვიყავი ორი დღე. მე საერთოდ არ მომეწონა გერმანია. მათი ტექნოლოგია ფანტასტიკური იყო, მაგრამ მათი სისულელე იყო უფრო ფანტასტიკური. საფრანგეთი სრულიად განსხვავებულია, თავად ფრანგები ნამდვილად მოსაწონები არიან. პარიზი საინტერესო ქალაქია, თუმცა აქ ჩამოსვლისას ჯიბეში სულ რამოდენიმე ფრანკი მქონდა“ &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |title=Letter to Peeter Rootslane from 22 September 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;  წერდა მიგი პარიზში ჩასვლიდან ორი დღის შემდეგ.

მიგი პარიზში თავდაპირველად მოქანდაკე ჯაან კოორტის სახლში დარჩა, მაგრამ მოგვიანებით გადავიდა მხატვართა კოლონიაში La Ruche. სწავლობდა ხატვას Académie Colarossi-სა და Académie de la Grande Chaumière-ის დამოუკიდებელ ინსტიტუტებში.

მიგი ხშირად აწყობდა გამოფენებს, მაგრამ მოდერნისტული ხელოვნება მას არ ხიბლავდა. „რა თქმა უნდა, ეს არ აუმჯობესებს საქმეს: ხშირად შეიძლება იქ ისეთი ნაგვის ნახვა, რომ ამაზე ლაპარაკს აზრი არ აქვს“, - წერდა იგი მოგვიანებით პარიზის ხელოვნების გამოფენებზე.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ვარაუდობენ, რომ მიგი ჯერ კიდევ არ ხატავდა იმ დროს ფულის სიმცირის გამო. „მთელი ფული, რაც მქონდა, არც თუ ისე ბევრი, რა თქმა უნდა, დავხარჯე თამბაქოსა და ქაღალდზე (თამბაქო საშინლად ძვირი და ცუდია), მატერიალურს არაფერს ვტოვებ“, წერდა ის ავგუსტ ვესანტოს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. თუმცა, შესაძლებელია, რომ ის ხატავდა, მაგრამ ნახატები უბრალოდ გაქრა.

1908 წლის ზამთარში ნიკოლაი ტრიიკი ნორვეგიიდან ჩავიდა პარიზში. ტრიიკის წაქეზებით მიგიმ გადაწყვიტა ზაფხულისთვის კოპენჰაგენის გავლით ნორვეგიაში გამგზავრება და შემოდგომაზე პარიზში დაბრუნება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ნორვეგია=== 
კონრად მიგის სურდა მხოლოდ რამდენიმე თვის გატარება ნორვეგიაში პარიზში დაბრუნებამდე. ის 30 წლის იყო და მხოლოდ რამდენიმე ნამუშევარი ჰქონდა შექმნილი, მისი ჯანმრთელობა კი თანდათან უარესდებოდა. 1908 წლის აგვისტოში ის გადავიდა სოფლად, სადაც საბოლოოდ შეძლო ფოკუსირება ხელოვნებაზე: ის სწავლობდა, რადგან მისი მიზანი იყო შემოდგომაზე პარიზის სახვითი ხელოვნების აკადემიაში მისაღები გამოცდების ჩაბარება. სამწუხაროდ, მას არ ჰქონდა საკმარისი ფული ნორვეგიის დასატოვებლად, ამიტომ დარჩა კიდევ ორი ​​წელი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ნორვეგიაში მიგიმ საბოლოოდ დაიწყო ხატვა. ის არც ათარიღებდა და არც მდებარეობა უთითებდა ნამუშევრებზე: მისი მიზანი იყო რეალობის განზე გაშვება და რიტმებისა და სტრუქტურების შეგრძნება, რომლებიც ქმნიან საგნებისა და ფენომენების რეალურ არსს. მან მონაწილეობა მიიღო [[ოსლო]]ში, ბლომკვისტის გალერეაში გამართულ გამოფენაში, მაგრამ გარღვევა არ მომხდარა. თუმცა მან ასევე გაგზავნა თავისი ნამუშევრები ესტონეთში [[1910]] წელს Noor-Eesti (ახალგაზრდა ესტონეთი) ლიტერატურული ჯგუფის მიერ ორგანიზებულ გამოფენაზე გამოსატანად და ეს იყო პოპულარობის დასაწყისი მის სამშობლოში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მიგის ნორვეგიული პეიზაჟები მოიცავს ბუნების პანორამულ და რეალისტურ ხედებს და თითქმის ჰალუცინაციურ ჭაობის პეიზაჟებს.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 11712 M 4110.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი“, 1908-1909, ზეთი მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:K magi norra maastik1908-10.jpg|„ნორვეგიული ლანშაფტი (ზამთრის პეიზაჟი)“, 1908-1910, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi TKM 0329M.jpg|„ნორვეგიელი გოგონას პორტრეტი“, 1909, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik männiga, Konrad Mägi, EKM j 1899 M 1986.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი ფიჭვით“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 44822 M 6959.jpg|ნორვეგიული ლანდსკაპი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 153-445 M 246.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი. ჭაობის ლანშაფტი“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 12819 M 4228.jpg|&quot;ნორვეგიული ლანდშაფტი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==პორტრეტები== 
ესტონეთში დაბრუნებული მიგი ტარტუში დის სახლში დარჩა. [[1913]] წელს მან დაიწყო შეკვეთილი პორტრეტების ხატვა, შემდეგ წლებში კი ძირითადად მაღალი კლასის ქალბატონებს ხატავდა. პოტენციურ მოდელებსაც თავად უახლოვდებოდა და ეკითხებოდა, იპოზიორებდნენ თუ არა მისთვის. მას განსაკუთრებული ინტერესი ჰქონდა სხვა ეთნიკური ჯგუფების პერსონაჟებისადმი: ებრაელი, ბოშა თუ პოლონელი ხალხი და ა.შ.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Juuditar, Konrad Mägi, EKM j 11113 M 4017.jpg|„ებრაელი ქალი“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Portrait of Marie Reisik.jpg|„მარი რეისიკის პორტრეტი“, 1916, ნახშირი, პასტელი, ქაღალდი, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Naise portree, Konrad Mägi, EKM j 12476 M 4182.jpg|„ქალბატონის პორტრეტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Alvine Käppa portree.konradmagi.jpg|„ალვინ კაპას პორტრეტი“ ზეთი, ტილო. ელ კუნილას ხელოვნების კოლექცია.
&lt;/gallery&gt;

===დაბრუნება ესტონეთში===
[[1913]] წლის ზაფხულში კონრად მიგი გაემგზავრა [[საარემაა]]ში. იმის გამო, რომ მისი ჯანმრთელობა უარესდებოდა, ის იმედოვნებდა, რომ ადგილობრივი სამკურნალო ტალახი და უკეთესი კლიმატი მას გარკვეულ შვებას მოუტანდა.

მიგი ძირითადად პატარა კუნძულ [[ვილსანდი|ვილსანდი]]ზე ხატავდა, სწრაფად მუშაობდა და დიდად არ მოძრაობდა. მისი ფუნჯი უფრო მკვრივი და ინტენსიურია, ვიდრე ნორვეგიაში, და ნახატები შედგება ფერის პატარა წერტილებისგან, რომლებიც ქმნიან აბსტრაქტულ და არა რეალისტურ შთაბეჭდილებას. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ესტონეთის პეიზაჟები თანამედროვე ხელოვნების საშუალებებით იქნა გამოსახული. [[საარემაა|საარემაა]]ს პეიზაჟების ზუსტი რაოდენობა დღემდე უცნობია.

მომდევნო წლებში მიგი დასახლდა [[ტარტუ]]ში და ზაფხულობით ატარებდა ხატვას სამხრეთ ესტონეთში ([[კასარიცა]]ში, პუჰაიარვეს ტბის მახლობლად, [[ოტეპია|ოტეპეა]]ში და ა.შ.). 1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგის პეიზაჟები შედარებით ბნელი გახდა, ფერწერულ სივრცეში შედიოდა ხეების ბნელი კედლები და საშინელი ცა .  ეს სიბნელე შეიძლება მიეწეროს მიგის ხანგრძლივ დეპრესიას და მის თანდათანობით გაუარესებულ ჯანმრთელობის პრობლემებს.

1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგიმ დაიწყო ხელოვნების სწავლება, ხოლო ათწლეულის ბოლოს მან და მისმა თანატოლებმა დააარსეს პალასის სამხატვრო სკოლა. მიგი აირჩიეს სკოლის პირველ დირექტორად.
&lt;gallery&gt;
File:Konrad Mägi TKM 0472M.jpg|„ალიდე ასმუსის პორტრეტი“, 1912-1913, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa motiiv, Konrad Mägi, EKM j 12816 M 4225.jpg|„საარემაას მოტივი“, 1913, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Mererand Saaremaal.jpg|„ზღვის სანაპირო საარემააში“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Vilsandi maastik, Konrad Mägi, TKM TR 2845 M 485.jpg|„ვილსანდის ლანდშაფტი“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Maastik päikesega, Konrad Mägi, EKM j 423 M 1768.jpg|„ლანდშაფტი მზესთან ერთად“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa etüüd.jpg|„საარემაა. ეტიუდი“, 1913-1914, ზეთი მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Merikapsad, Konrad Mägi, EKM j 130-1 M 443.jpg|„ზღვის კომბოსტო“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi. Teel Viljandist Tartusse. 1915-1916.jpg|„ვილიანდიდან ტარტუამდე“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi - Meditatsioon (Maastik daamiga) - õli.JPG|„მედიტაცია. (პეიზაჟი ქალბატონთან ერთად)“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Võrumaa maastik. Valgjärv, Konrad Mägi, EKM j 153-112 M 91.jpg|„ვირუმას პეიზაჟი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Kasaritsa maastik, Konrad Mägi, VM VM 11499 K.jpg|„კასარიცას ლანდშაფტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, [[ვილიანდი]]ს მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://konradmagi.ee/en/ Konrad Mägi], Official homepage
*[http://digikogu.ekm.ee/search?searchtype=complex&amp;author_ids=468 Works by Konrad Mägi] at the Art Museum of Estonia

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:ესტონელი მხატვრები]]
[[კატეგორია:ხელოვნება ევროპაში]]
[[კატეგორია:მოდერნიზმი]]
[[კატეგორია:ხელოვნება]]
[[კატეგორია:ბიოგრაფები]]</text>
      <sha1>hdzevi2jkjxrpuev05su3n6ekm1fa1m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808246</id>
      <parentid>4808244</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:15:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ბიოგრაფები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808246</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41799" sha1="ayecxuf9t13vg2tnra9kifnbb9zmglo" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი   = 
| სახელი  = კონრად მიგი
| სურათი  = 
[[ფაილი:Konrad Mägi.jpg|300px|მინი|კონრად მიგი (ფოტო 1898-1905 წწ.)]]
| სურათის ზომა  = 300
| სათაური  = 
| სრული სახელი  = კონრად ვილჰელმ მაგი
| მშობსახელი = 
| დაბ. თარიღი   = 1 ნოემბერი,[[1878]]
| დაბ. ადგილი       = [[ჰელენურმეს მამული]], [[ლივონიის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების თარიღი   = 15 აგვისტო, [[1925]]
| გარდაცვალების ადგილი   = [[ტარტუ]], [[ესტონეთი]]
| ეროვნება  = ესტონელი
| სფერო  = [[ხელოვნება|ხელოვნების]] სფერო
| მომზადება  = 
| მიმდინარეობა  = [[მოდერნიზმი]]
| ჟანრი = 
| ცნობილი ნამუშევრები   = 
| პარტნიორები  = 
| მასზე გავლენა მოახდინა  =
| მან გავლენა მოახდინა  =
| ჯილდოები   = 
| საიტი  =
| ხელმოწერა  =
}}
'''კონრად ვილჰელმ მიგი''' ([[1878]] წლის 1 ნოემბერი – [[1925]] წლის 15 აგვისტო) ერთ-ერთი პირველი [[მოდერნიზმი|მოდერნისტი]] მხატვარი [[ესტონეთი|ესტონეთსა]] და სკანდინავიურ ქვეყნებში, რომლის შემოქმედებითი მემკვიდრეობის საფუძველია ვიზუალური პეიზაჟები. მან მხოლოდ თექვსმეტი წელი იმუშავა, თუმცა მისი შემოქმედების მთლიანი მოცულობა დაახლოებით 400 ნახატს შეადგენს.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi. Seninägemata maalid. |publisher=Konrad Mägi Sihtasutus |year=2023 |location=Tallinn |pages=43}}&lt;/ref&gt;

მისი ნამუშევრების არაერთი გამოფენა მოეწყო ესტონეთში, ბოლო წლებში კი მისი ხელოვნება აღმოაჩინეს ევროპაში: [[2017]] წელს [[რომი|რომ]]ში, [[Galleria Nazionale d'Arte Moderna]]-ში მოეწყო კონრად მიგის ნახატების პერსონალური გამოფენა; [[2018]] წელს მისი ნამუშევრები გამოიფინა [[ორსეს მუზეუმი|ორსეის მუზეუმ]]ში გამოფენაზე Wild Souls: Symbolism in Art of Baltic State; 2021 წელს მეგის ასზე მეტი ნამუშევარი გამოიფინა ესპუს [[EMMA]] მუზეუმში, ხოლო [[2022]] წელს იგივე ნამუშევრები გამოიფინა [[ლილეჰამერის ხელოვნების მუზეუმში]].

კონრად მიგის ნამუშევრები განსაკუთრებით დაფასებულია მათი ცოცხალი და იმპულსური ფერებით და ბუნებისადმი [[პანთეიზმი|პანთეისტური მიდგომ]]ით, რაც მას უნიკალურს ხდის ევროპულ მე-20 საუკუნის [[მოდერნიზმი|მოდერნიზმ]]ში. მიგი მუშაობდა [[ევროპა|ევროპ]]ის სხვადასხვა კუთხეში, რის მიხედვითაც მისი შემოქმედება დაყოფილია საკმაოდ განსხვავებულ თავებად: [[დანია]], [[ნორვეგია]], [[საფრანგეთი]], [[კუნძული საარემაა]], სამხრეთ ესტონეთი, [[იტალია]] და ა.შ. მისი ხელოვნების მიღებამ ასევე გაიარა სხვადასხვა პერიოდი. 1920-იან და 1930-იან წლებში კონრად მიგის შემოქმედებამ გავლენა მოახდინა იმ დროს შექმნილი ესტონური ხელოვნების დიდ ნაწილზე. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაგმეს მისი ხელოვნება (საბჭოთა ხელისუფლებამ ბრძანა მისი ნამუშევრების ამოღება გამოფენებიდან, წერილების განადგურება და ა.შ.); ის აკრძალული იყო 1950-იანი წლების მეორე ნახევრამდე. 1950-იანი წლების ბოლოს, როდესაც პოლიტიკური სიმკაცრე შერბილდა, მიგის შემოქმედება &quot;ხელახლა დაინერგა&quot; და ჩატარდა რამდენიმე [[რეტროსპექტივა]].&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite book |last=Eero |first=Epner |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2018 |location=Tallinn |pages=34}}&lt;/ref&gt;
იმისდა მიუხედავად, რომ მიგიმ თავისი ცხოვრების უმეტესი ნაწილი ქალაქებში გაატარა, მისი შემოქმედება ძირითადად ლანდშაფტების გარშემო ტრიალებს: გარემოს, რომელსაც აკლია ადამიანები, სადაც ბუნება გვთავაზობს [[ირაციონალური|ირაციონალურ]], [[მისტიკური|მისტიკურ]], [[მეტაფიზიკური|მეტაფიზიკურ]] და რელიგიურ გამოცდილებას. კონრად მიგის შემოქმედება ეფუძნება ეგზისტენციალურ დაძაბულობას, რამაც მას სხვა პოტენციური სამყაროებისკენ სწრაფვა უბიძგა. ახალგაზრდობაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა რევოლუციურ მოძრაობაში, მაგრამ მოგვიანებით მთლიანად ჩამოშორდა პოლიტიკას და მთლიანად ხელოვნებაზე გაამახვილა ყურადღება. &quot;ბედნიერება ჩვენთვის არ არის ღარიბი მიწის შვილებო&quot;, - დაწერა ერთხელ მიგიმ. „ჩვენთვის ხელოვნება ერთადერთი გამოსავალია, რადგან როცა სული ივსება ცხოვრების მარადიული ტანჯვით, ხელოვნება გვაწვდის იმას, რასაც სიცოცხლე ვერ მოგვცემს. იქ, ხელოვნებაში, საკუთარ შემოქმედებაში, შეიძლება სიმშვიდის პოვნა“.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Letter to August Vesanto from 16 December 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;

ლანდშაფტის ნახატების გარდა, მიგიმ დახატა [[პორტრეტი|პორტრეტ]]ები (მათ შორის ქალთა მოძრაობის წევრების რამდენიმე პორტრეტი) და [[ნატურმორტი]]. ის იყო ესტონეთის პირველი უმაღლესი სამხატვრო სკოლა „პალასის“ პირველი დირექტორი.

კონრად მიგის ჯანმრთელობა სერიოზულად აწუხებდა მას მთელი შემოქმედებითი კარიერის განმავლობაში: სხვადასხვა დაავადებებმა გამოიწვია მისი ჯანმრთელობის სწრაფი გაუარესება 1920-იან წლებში. კონრად მეგი მხოლოდ 46 წლის იყო, როცა გარდაიცვალა. მისი ნამუშევრების ნახევარზე მეტის ადგილსამყოფელი დღემდე უცნობია.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2020 |location=Tallinn |pages=24}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია== 
===ბავშვობა===
კონრად მიგი დაიბადა [[1878]] წლის 1 ნოემბერს სამხრეთ ესტონეთში. მან ბავშვობა გაატარა ელვას მახლობლად მდებარე პატარა სოფელ უდერნაში, რომელიც გარშემორტყმული იყო დიდი ტყეებით და მასზე გადიოდა დიდი სარკინიგზო ხაზი. მისი მამა, ანდრეს მეგი, აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ესტონეთის ეროვნული გამოღვიძების მოძრაობაში მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში. კონრად მიგის დედის, ლეენა მეგის შესახებ პრაქტიკულად არაფერია ცნობილი. კონრად მეგი იყო უმცროსი შვილი ოჯახში: მას ჰყავდა ოთხი უფროსი ძმა და უფროსი და; კიდევ ერთი უფროსი ძმა ბავშვობაში გარდაიცვალა. პირველი სახელი კონრადი შეირჩა, რადგან გერმანული სახელები პოპულარული იყო იმ დროს ესტონეთის სოფლის მოსახლეობაში. რამოდენიმე თვე სწავლობდა უდერნას დაწყებით სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=OÜ Sperare |year=2017 |location=Tallinn |pages=205}}&lt;/ref&gt;
რაღაც უნდა მომხდარიყო ანდრეს მიგის ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით: მან უფრო და უფრო ხშირად დაიწყო სამუშაოს შეცვლა. ამან გამოიწვია ოჯახის დაშლა: 11 წლის ასაკში კონრად მიგი დედასთან და დასთან ერთად გადავიდა ტარტუში.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; In the autumn of 1890, Konrad Mägi began to study at the three-year elementary school of the Tartu Apostolic Orthodox Church, which he quit after only a couple of months. A few years later, he enrolled in the Municipal School of Tartu, but never finished his studies there either.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1890 წლის შემოდგომაზე კონრად მიგიმ სწავლა დაიწყო ტარტუს სამოციქულო მართლმადიდებლური ეკლესიის სამწლიან დაწყებით სკოლაში, რომელიც მან დატოვა მხოლოდ რამდენიმე თვის შემდეგ. რამდენიმე წლის შემდეგ იგი ჩაირიცხა ტარტუს მუნიციპალურ სკოლაში, მაგრამ არც იქ დაამთავრა სწავლა. ამის ნაცვლად, იგი გახდა დურგლის შეგირდი ადგილობრივ ავეჯის ქარხანაში. შემორჩენილია რამდენიმე ავეჯის დიზაინი იმ პერიოდიდან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ხელოვნების აღმოჩენა===
მე-19 საუკუნის ესტონეთში [[სახვითი ხელოვნება]] იყო ის, რასაც ძირითადად ბალტიისპირელ გერმანელებს ჰქონდათ წვდომა. სოფლის ძირძველ მოსახლეობას არ უნახავს ბევრი ხელოვნების ნიმუში, რომ აღარაფერი ვთქვათ მის შექმნაზე. თუმცა, საუკუნის ბოლოსთვის გაჩნდა სხვადასხვა კულტურული აქტივობები, მათ შორის ხელოვნებისადმი ინტერესი. კონრად მიგი და მისი მეგობრები აქტიურად იყვნენ დაკავებული ფიზიკური კულტურითა და სპორტით, ასევე დაინტერესდნენ [[თეატრი]]თ, [[ლიტერატურა|ლიტერატურით]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფ]]იით და [[კლასიკური მუსიკა|კლასიკური მუსიკ]]ით.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[1897]] წელს კონრად მიგი დასაქმდა ბანდელიერის ავეჯის ქარხანაში, სადაც მას დაევალა რთული როზეტების დამზადება. იმის გამო, რომ ქარხნის მფლობელებს სურდათ პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესება, მიგი და სხვა თანამშრომლები ჩაირიცხნენ რუდოლფ ფონ ზურ მიულენის ხატვის კლასებში. იქ მიგიმ შეისწავლა ნახატის პერსპექტივა, ისევე როგორც ტექნიკური ნახაზი და შესაძლოა პირველი შეხვედრები ნახატთან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1902 წელს მიგიმ გადაწყვიტა წასულიყო და ესწავლა ხელოვნება სანქტ-პეტერბურგის სტიგლიცის ტექნიკური ნახატის სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==მოგზაურობა==
===სანკტ-პეტერბურგი===
კონრად მიგი ჩავიდა სანკტ-პეტერბურგში [[1903]] წლის იანვარში, რათა შეესწავლა ქანდაკება ამანდუს ადამსონის ხელმძღვანელობით შტიგლიცის სკოლაში. მისი სწავლა წარმატებული იყო და ის შეხვდა რამდენიმე სხვა ესტონელს, რომელთა მიზანი იყო მხატვარი გამხდარიყო, მათ შორის [[ნიკოლაი ტრიიკი]]. თუმცა, ის არ იყო კმაყოფილი სტიგლიცის ნახატის ტექნიკური და საკმაოდ მშრალი მიდგომით. როდესაც ქანდაკების განყოფილება რამდენიმე ხნის შემდეგ დაიხურა, მიგიმ თანდათან დაკარგა სწავლისადმი ინტერესი. ცნობილია, რომ ის აქტიურად სტუმრობდა მუზეუმებს და ყველაზე მეტად მოხიბლული იყო მიხაილ ვრუბელისა და ნიკოლას როერიხის შემოქმედებით.[4]

როდესაც [[1905]] წლის რევოლუცია დაიწყო, მიგი მონაწილეობდა მოვლენებში: ამბობენ, რომ მან მოაწყო რამდენიმე პროვოკაცია ეკლესიებში და ეხმარებოდა რევოლუციონერებს იარაღის შენახვაში.

მიგი თანამშრომლობდა რამდენიმე პოლიტიკურ გამოცემასთან ესტონეთში და გაუგზავნა მათ სატირული ილუსტრაციები სიმბოლური ელფერით. სტუდენტთა გაფიცვა გაიმართა შტიგლიცის სკოლაშიც და ერთ-ერთი ორგანიზატორი შესაძლოა მიგი იყო. მან უარი თქვა სწავლის გაგრძელებაზე სკოლაში და ის გაათავისუფლეს. მან განაგრძო სწავლა იაკობ გოლდბლატის სახელოსნოში და ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების სწავლება, მაგრამ [[1906]] წლის აპრილში მან დატოვა პეტერბურგი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
===ალანდის კუნძულები და ჰელსინკი===
[[File:Konrad Mägi maal &quot;Ahvenamaa motiiv&quot;.jpg|thumb|&quot;ალანდის მოტივი&quot;, 1906, ზეთი ტილოზე, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია]]
მეგი 27 წლის იყო და არც ერთი ნამუშევარი არ ჰქონდა დასრულებული, თუმცა მისი სურვილი გამხდარიყო მხატვარი სულ უფრო მატულობდა. პეტერბურგიდან წასვლის შემდეგ მან გადაწყვიტა 1906 წლის ზაფხული მეგობრებთან ერთად გაეტარებინა ალანდის კუნძულებზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; რომანტიული გარემოთი მოხიბლული და ნიკოლაი ტრიიკის მაგალითის მიბაძვით, მიგიმ პირველად დაიწყო მხატვრობა. ცნობილია, რომ მის ნაქირავებ ოთახში იყო რამდენიმე მხატვრობის ესკიზი, რომელთაგან არცერთი არ არის შემორჩენილი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;A. Vaga, F. Tuglase, J. Genessi ja G. Suitsu mälestused Konrad Mäest&quot; |url=https://konradmagi.ee/et/media/looming-1925-a-vaga-f-tuglase-j-genssi-ja-g-suitu-malestused-konrad-maest/}}&lt;/ref&gt;

შემორჩენილია მხოლოდ ერთი ნახატი ალანდის პერიოდიდან.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;Åland Motif&quot;, 1906, oil on canvas. Enn Kunila’s art collection |url=https://konradmagi.ee/et/works/ahvenamaa-motiiv/}}&lt;/ref&gt; მას აქვს ძალიან ცოტა მახასიათებელი, რომელიც მოგვიანებით გახდა კონრად მეგის სტილის წარმომადგენელი. მიგიმ საბოლოოდ მოახერხა თანმიმდევრული მუშაობა, შთაგონებული იყო ბუნებით და მას შემდეგ ქალაქში ცხოვრებისა და სოფლად ხატვის ეს ნიმუში ახასიათებდა მის ცხოვრების წესს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1906 წლის სექტემბერში მიგიმ და მისმა მეგობრებმა დატოვეს ალანდი ჰელსინკში, სადაც მიგი მცირე პერიოდის განმავლობაში სწავლობდა ატენეუმის ხატვის სკოლაში. მან ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების მიცემა ანი და ავგუსტ ვესანტოსთვის, რომლებიც მალე მისი მეგობრები და მფარველები გახდნენ.ანი ვესანტომ გაყიდა მიგის აკვარელი თავის თამბაქოს მაღაზიაში, მაგრამ მხატვარმა მისგან უმნიშვნელო შემოსავალი მიიღო.

===პარიზი===
პარიზში მიგის პირველი პერიოდი გაგრძელდა 1907 წლის სექტემბრიდან 1908 წლის გაზაფხულამდე. „მე პარიზში ვიყავი ორი დღე. მე საერთოდ არ მომეწონა გერმანია. მათი ტექნოლოგია ფანტასტიკური იყო, მაგრამ მათი სისულელე იყო უფრო ფანტასტიკური. საფრანგეთი სრულიად განსხვავებულია, თავად ფრანგები ნამდვილად მოსაწონები არიან. პარიზი საინტერესო ქალაქია, თუმცა აქ ჩამოსვლისას ჯიბეში სულ რამოდენიმე ფრანკი მქონდა“ &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |title=Letter to Peeter Rootslane from 22 September 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;  წერდა მიგი პარიზში ჩასვლიდან ორი დღის შემდეგ.

მიგი პარიზში თავდაპირველად მოქანდაკე ჯაან კოორტის სახლში დარჩა, მაგრამ მოგვიანებით გადავიდა მხატვართა კოლონიაში La Ruche. სწავლობდა ხატვას Académie Colarossi-სა და Académie de la Grande Chaumière-ის დამოუკიდებელ ინსტიტუტებში.

მიგი ხშირად აწყობდა გამოფენებს, მაგრამ მოდერნისტული ხელოვნება მას არ ხიბლავდა. „რა თქმა უნდა, ეს არ აუმჯობესებს საქმეს: ხშირად შეიძლება იქ ისეთი ნაგვის ნახვა, რომ ამაზე ლაპარაკს აზრი არ აქვს“, - წერდა იგი მოგვიანებით პარიზის ხელოვნების გამოფენებზე.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ვარაუდობენ, რომ მიგი ჯერ კიდევ არ ხატავდა იმ დროს ფულის სიმცირის გამო. „მთელი ფული, რაც მქონდა, არც თუ ისე ბევრი, რა თქმა უნდა, დავხარჯე თამბაქოსა და ქაღალდზე (თამბაქო საშინლად ძვირი და ცუდია), მატერიალურს არაფერს ვტოვებ“, წერდა ის ავგუსტ ვესანტოს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. თუმცა, შესაძლებელია, რომ ის ხატავდა, მაგრამ ნახატები უბრალოდ გაქრა.

1908 წლის ზამთარში ნიკოლაი ტრიიკი ნორვეგიიდან ჩავიდა პარიზში. ტრიიკის წაქეზებით მიგიმ გადაწყვიტა ზაფხულისთვის კოპენჰაგენის გავლით ნორვეგიაში გამგზავრება და შემოდგომაზე პარიზში დაბრუნება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ნორვეგია=== 
კონრად მიგის სურდა მხოლოდ რამდენიმე თვის გატარება ნორვეგიაში პარიზში დაბრუნებამდე. ის 30 წლის იყო და მხოლოდ რამდენიმე ნამუშევარი ჰქონდა შექმნილი, მისი ჯანმრთელობა კი თანდათან უარესდებოდა. 1908 წლის აგვისტოში ის გადავიდა სოფლად, სადაც საბოლოოდ შეძლო ფოკუსირება ხელოვნებაზე: ის სწავლობდა, რადგან მისი მიზანი იყო შემოდგომაზე პარიზის სახვითი ხელოვნების აკადემიაში მისაღები გამოცდების ჩაბარება. სამწუხაროდ, მას არ ჰქონდა საკმარისი ფული ნორვეგიის დასატოვებლად, ამიტომ დარჩა კიდევ ორი ​​წელი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ნორვეგიაში მიგიმ საბოლოოდ დაიწყო ხატვა. ის არც ათარიღებდა და არც მდებარეობა უთითებდა ნამუშევრებზე: მისი მიზანი იყო რეალობის განზე გაშვება და რიტმებისა და სტრუქტურების შეგრძნება, რომლებიც ქმნიან საგნებისა და ფენომენების რეალურ არსს. მან მონაწილეობა მიიღო [[ოსლო]]ში, ბლომკვისტის გალერეაში გამართულ გამოფენაში, მაგრამ გარღვევა არ მომხდარა. თუმცა მან ასევე გაგზავნა თავისი ნამუშევრები ესტონეთში [[1910]] წელს Noor-Eesti (ახალგაზრდა ესტონეთი) ლიტერატურული ჯგუფის მიერ ორგანიზებულ გამოფენაზე გამოსატანად და ეს იყო პოპულარობის დასაწყისი მის სამშობლოში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მიგის ნორვეგიული პეიზაჟები მოიცავს ბუნების პანორამულ და რეალისტურ ხედებს და თითქმის ჰალუცინაციურ ჭაობის პეიზაჟებს.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 11712 M 4110.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი“, 1908-1909, ზეთი მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:K magi norra maastik1908-10.jpg|„ნორვეგიული ლანშაფტი (ზამთრის პეიზაჟი)“, 1908-1910, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi TKM 0329M.jpg|„ნორვეგიელი გოგონას პორტრეტი“, 1909, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik männiga, Konrad Mägi, EKM j 1899 M 1986.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი ფიჭვით“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 44822 M 6959.jpg|ნორვეგიული ლანდსკაპი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 153-445 M 246.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი. ჭაობის ლანშაფტი“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 12819 M 4228.jpg|&quot;ნორვეგიული ლანდშაფტი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==პორტრეტები== 
ესტონეთში დაბრუნებული მიგი ტარტუში დის სახლში დარჩა. [[1913]] წელს მან დაიწყო შეკვეთილი პორტრეტების ხატვა, შემდეგ წლებში კი ძირითადად მაღალი კლასის ქალბატონებს ხატავდა. პოტენციურ მოდელებსაც თავად უახლოვდებოდა და ეკითხებოდა, იპოზიორებდნენ თუ არა მისთვის. მას განსაკუთრებული ინტერესი ჰქონდა სხვა ეთნიკური ჯგუფების პერსონაჟებისადმი: ებრაელი, ბოშა თუ პოლონელი ხალხი და ა.შ.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Juuditar, Konrad Mägi, EKM j 11113 M 4017.jpg|„ებრაელი ქალი“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Portrait of Marie Reisik.jpg|„მარი რეისიკის პორტრეტი“, 1916, ნახშირი, პასტელი, ქაღალდი, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Naise portree, Konrad Mägi, EKM j 12476 M 4182.jpg|„ქალბატონის პორტრეტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Alvine Käppa portree.konradmagi.jpg|„ალვინ კაპას პორტრეტი“ ზეთი, ტილო. ელ კუნილას ხელოვნების კოლექცია.
&lt;/gallery&gt;

===დაბრუნება ესტონეთში===
[[1913]] წლის ზაფხულში კონრად მიგი გაემგზავრა [[საარემაა]]ში. იმის გამო, რომ მისი ჯანმრთელობა უარესდებოდა, ის იმედოვნებდა, რომ ადგილობრივი სამკურნალო ტალახი და უკეთესი კლიმატი მას გარკვეულ შვებას მოუტანდა.

მიგი ძირითადად პატარა კუნძულ [[ვილსანდი|ვილსანდი]]ზე ხატავდა, სწრაფად მუშაობდა და დიდად არ მოძრაობდა. მისი ფუნჯი უფრო მკვრივი და ინტენსიურია, ვიდრე ნორვეგიაში, და ნახატები შედგება ფერის პატარა წერტილებისგან, რომლებიც ქმნიან აბსტრაქტულ და არა რეალისტურ შთაბეჭდილებას. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ესტონეთის პეიზაჟები თანამედროვე ხელოვნების საშუალებებით იქნა გამოსახული. [[საარემაა|საარემაა]]ს პეიზაჟების ზუსტი რაოდენობა დღემდე უცნობია.

მომდევნო წლებში მიგი დასახლდა [[ტარტუ]]ში და ზაფხულობით ატარებდა ხატვას სამხრეთ ესტონეთში ([[კასარიცა]]ში, პუჰაიარვეს ტბის მახლობლად, [[ოტეპია|ოტეპეა]]ში და ა.შ.). 1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგის პეიზაჟები შედარებით ბნელი გახდა, ფერწერულ სივრცეში შედიოდა ხეების ბნელი კედლები და საშინელი ცა .  ეს სიბნელე შეიძლება მიეწეროს მიგის ხანგრძლივ დეპრესიას და მის თანდათანობით გაუარესებულ ჯანმრთელობის პრობლემებს.

1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგიმ დაიწყო ხელოვნების სწავლება, ხოლო ათწლეულის ბოლოს მან და მისმა თანატოლებმა დააარსეს პალასის სამხატვრო სკოლა. მიგი აირჩიეს სკოლის პირველ დირექტორად.
&lt;gallery&gt;
File:Konrad Mägi TKM 0472M.jpg|„ალიდე ასმუსის პორტრეტი“, 1912-1913, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa motiiv, Konrad Mägi, EKM j 12816 M 4225.jpg|„საარემაას მოტივი“, 1913, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Mererand Saaremaal.jpg|„ზღვის სანაპირო საარემააში“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Vilsandi maastik, Konrad Mägi, TKM TR 2845 M 485.jpg|„ვილსანდის ლანდშაფტი“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Maastik päikesega, Konrad Mägi, EKM j 423 M 1768.jpg|„ლანდშაფტი მზესთან ერთად“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa etüüd.jpg|„საარემაა. ეტიუდი“, 1913-1914, ზეთი მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Merikapsad, Konrad Mägi, EKM j 130-1 M 443.jpg|„ზღვის კომბოსტო“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi. Teel Viljandist Tartusse. 1915-1916.jpg|„ვილიანდიდან ტარტუამდე“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi - Meditatsioon (Maastik daamiga) - õli.JPG|„მედიტაცია. (პეიზაჟი ქალბატონთან ერთად)“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Võrumaa maastik. Valgjärv, Konrad Mägi, EKM j 153-112 M 91.jpg|„ვირუმას პეიზაჟი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Kasaritsa maastik, Konrad Mägi, VM VM 11499 K.jpg|„კასარიცას ლანდშაფტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, [[ვილიანდი]]ს მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://konradmagi.ee/en/ Konrad Mägi], Official homepage
*[http://digikogu.ekm.ee/search?searchtype=complex&amp;author_ids=468 Works by Konrad Mägi] at the Art Museum of Estonia

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:ესტონელი მხატვრები]]
[[კატეგორია:ხელოვნება ევროპაში]]
[[კატეგორია:მოდერნიზმი]]
[[კატეგორია:ხელოვნება]]</text>
      <sha1>ayecxuf9t13vg2tnra9kifnbb9zmglo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808247</id>
      <parentid>4808246</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:15:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აგვისტო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808247</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41890" sha1="ikaperebhihywhhamsdzzxl9xgw6aek" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი   = 
| სახელი  = კონრად მიგი
| სურათი  = 
[[ფაილი:Konrad Mägi.jpg|300px|მინი|კონრად მიგი (ფოტო 1898-1905 წწ.)]]
| სურათის ზომა  = 300
| სათაური  = 
| სრული სახელი  = კონრად ვილჰელმ მაგი
| მშობსახელი = 
| დაბ. თარიღი   = 1 ნოემბერი,[[1878]]
| დაბ. ადგილი       = [[ჰელენურმეს მამული]], [[ლივონიის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების თარიღი   = 15 აგვისტო, [[1925]]
| გარდაცვალების ადგილი   = [[ტარტუ]], [[ესტონეთი]]
| ეროვნება  = ესტონელი
| სფერო  = [[ხელოვნება|ხელოვნების]] სფერო
| მომზადება  = 
| მიმდინარეობა  = [[მოდერნიზმი]]
| ჟანრი = 
| ცნობილი ნამუშევრები   = 
| პარტნიორები  = 
| მასზე გავლენა მოახდინა  =
| მან გავლენა მოახდინა  =
| ჯილდოები   = 
| საიტი  =
| ხელმოწერა  =
}}
'''კონრად ვილჰელმ მიგი''' ([[1878]] წლის 1 ნოემბერი – [[1925]] წლის 15 აგვისტო) ერთ-ერთი პირველი [[მოდერნიზმი|მოდერნისტი]] მხატვარი [[ესტონეთი|ესტონეთსა]] და სკანდინავიურ ქვეყნებში, რომლის შემოქმედებითი მემკვიდრეობის საფუძველია ვიზუალური პეიზაჟები. მან მხოლოდ თექვსმეტი წელი იმუშავა, თუმცა მისი შემოქმედების მთლიანი მოცულობა დაახლოებით 400 ნახატს შეადგენს.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi. Seninägemata maalid. |publisher=Konrad Mägi Sihtasutus |year=2023 |location=Tallinn |pages=43}}&lt;/ref&gt;

მისი ნამუშევრების არაერთი გამოფენა მოეწყო ესტონეთში, ბოლო წლებში კი მისი ხელოვნება აღმოაჩინეს ევროპაში: [[2017]] წელს [[რომი|რომ]]ში, [[Galleria Nazionale d'Arte Moderna]]-ში მოეწყო კონრად მიგის ნახატების პერსონალური გამოფენა; [[2018]] წელს მისი ნამუშევრები გამოიფინა [[ორსეს მუზეუმი|ორსეის მუზეუმ]]ში გამოფენაზე Wild Souls: Symbolism in Art of Baltic State; 2021 წელს მეგის ასზე მეტი ნამუშევარი გამოიფინა ესპუს [[EMMA]] მუზეუმში, ხოლო [[2022]] წელს იგივე ნამუშევრები გამოიფინა [[ლილეჰამერის ხელოვნების მუზეუმში]].

კონრად მიგის ნამუშევრები განსაკუთრებით დაფასებულია მათი ცოცხალი და იმპულსური ფერებით და ბუნებისადმი [[პანთეიზმი|პანთეისტური მიდგომ]]ით, რაც მას უნიკალურს ხდის ევროპულ მე-20 საუკუნის [[მოდერნიზმი|მოდერნიზმ]]ში. მიგი მუშაობდა [[ევროპა|ევროპ]]ის სხვადასხვა კუთხეში, რის მიხედვითაც მისი შემოქმედება დაყოფილია საკმაოდ განსხვავებულ თავებად: [[დანია]], [[ნორვეგია]], [[საფრანგეთი]], [[კუნძული საარემაა]], სამხრეთ ესტონეთი, [[იტალია]] და ა.შ. მისი ხელოვნების მიღებამ ასევე გაიარა სხვადასხვა პერიოდი. 1920-იან და 1930-იან წლებში კონრად მიგის შემოქმედებამ გავლენა მოახდინა იმ დროს შექმნილი ესტონური ხელოვნების დიდ ნაწილზე. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაგმეს მისი ხელოვნება (საბჭოთა ხელისუფლებამ ბრძანა მისი ნამუშევრების ამოღება გამოფენებიდან, წერილების განადგურება და ა.შ.); ის აკრძალული იყო 1950-იანი წლების მეორე ნახევრამდე. 1950-იანი წლების ბოლოს, როდესაც პოლიტიკური სიმკაცრე შერბილდა, მიგის შემოქმედება &quot;ხელახლა დაინერგა&quot; და ჩატარდა რამდენიმე [[რეტროსპექტივა]].&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite book |last=Eero |first=Epner |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2018 |location=Tallinn |pages=34}}&lt;/ref&gt;
იმისდა მიუხედავად, რომ მიგიმ თავისი ცხოვრების უმეტესი ნაწილი ქალაქებში გაატარა, მისი შემოქმედება ძირითადად ლანდშაფტების გარშემო ტრიალებს: გარემოს, რომელსაც აკლია ადამიანები, სადაც ბუნება გვთავაზობს [[ირაციონალური|ირაციონალურ]], [[მისტიკური|მისტიკურ]], [[მეტაფიზიკური|მეტაფიზიკურ]] და რელიგიურ გამოცდილებას. კონრად მიგის შემოქმედება ეფუძნება ეგზისტენციალურ დაძაბულობას, რამაც მას სხვა პოტენციური სამყაროებისკენ სწრაფვა უბიძგა. ახალგაზრდობაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა რევოლუციურ მოძრაობაში, მაგრამ მოგვიანებით მთლიანად ჩამოშორდა პოლიტიკას და მთლიანად ხელოვნებაზე გაამახვილა ყურადღება. &quot;ბედნიერება ჩვენთვის არ არის ღარიბი მიწის შვილებო&quot;, - დაწერა ერთხელ მიგიმ. „ჩვენთვის ხელოვნება ერთადერთი გამოსავალია, რადგან როცა სული ივსება ცხოვრების მარადიული ტანჯვით, ხელოვნება გვაწვდის იმას, რასაც სიცოცხლე ვერ მოგვცემს. იქ, ხელოვნებაში, საკუთარ შემოქმედებაში, შეიძლება სიმშვიდის პოვნა“.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Letter to August Vesanto from 16 December 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;

ლანდშაფტის ნახატების გარდა, მიგიმ დახატა [[პორტრეტი|პორტრეტ]]ები (მათ შორის ქალთა მოძრაობის წევრების რამდენიმე პორტრეტი) და [[ნატურმორტი]]. ის იყო ესტონეთის პირველი უმაღლესი სამხატვრო სკოლა „პალასის“ პირველი დირექტორი.

კონრად მიგის ჯანმრთელობა სერიოზულად აწუხებდა მას მთელი შემოქმედებითი კარიერის განმავლობაში: სხვადასხვა დაავადებებმა გამოიწვია მისი ჯანმრთელობის სწრაფი გაუარესება 1920-იან წლებში. კონრად მეგი მხოლოდ 46 წლის იყო, როცა გარდაიცვალა. მისი ნამუშევრების ნახევარზე მეტის ადგილსამყოფელი დღემდე უცნობია.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2020 |location=Tallinn |pages=24}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია== 
===ბავშვობა===
კონრად მიგი დაიბადა [[1878]] წლის 1 ნოემბერს სამხრეთ ესტონეთში. მან ბავშვობა გაატარა ელვას მახლობლად მდებარე პატარა სოფელ უდერნაში, რომელიც გარშემორტყმული იყო დიდი ტყეებით და მასზე გადიოდა დიდი სარკინიგზო ხაზი. მისი მამა, ანდრეს მეგი, აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ესტონეთის ეროვნული გამოღვიძების მოძრაობაში მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში. კონრად მიგის დედის, ლეენა მეგის შესახებ პრაქტიკულად არაფერია ცნობილი. კონრად მეგი იყო უმცროსი შვილი ოჯახში: მას ჰყავდა ოთხი უფროსი ძმა და უფროსი და; კიდევ ერთი უფროსი ძმა ბავშვობაში გარდაიცვალა. პირველი სახელი კონრადი შეირჩა, რადგან გერმანული სახელები პოპულარული იყო იმ დროს ესტონეთის სოფლის მოსახლეობაში. რამოდენიმე თვე სწავლობდა უდერნას დაწყებით სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=OÜ Sperare |year=2017 |location=Tallinn |pages=205}}&lt;/ref&gt;
რაღაც უნდა მომხდარიყო ანდრეს მიგის ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით: მან უფრო და უფრო ხშირად დაიწყო სამუშაოს შეცვლა. ამან გამოიწვია ოჯახის დაშლა: 11 წლის ასაკში კონრად მიგი დედასთან და დასთან ერთად გადავიდა ტარტუში.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; In the autumn of 1890, Konrad Mägi began to study at the three-year elementary school of the Tartu Apostolic Orthodox Church, which he quit after only a couple of months. A few years later, he enrolled in the Municipal School of Tartu, but never finished his studies there either.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1890 წლის შემოდგომაზე კონრად მიგიმ სწავლა დაიწყო ტარტუს სამოციქულო მართლმადიდებლური ეკლესიის სამწლიან დაწყებით სკოლაში, რომელიც მან დატოვა მხოლოდ რამდენიმე თვის შემდეგ. რამდენიმე წლის შემდეგ იგი ჩაირიცხა ტარტუს მუნიციპალურ სკოლაში, მაგრამ არც იქ დაამთავრა სწავლა. ამის ნაცვლად, იგი გახდა დურგლის შეგირდი ადგილობრივ ავეჯის ქარხანაში. შემორჩენილია რამდენიმე ავეჯის დიზაინი იმ პერიოდიდან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ხელოვნების აღმოჩენა===
მე-19 საუკუნის ესტონეთში [[სახვითი ხელოვნება]] იყო ის, რასაც ძირითადად ბალტიისპირელ გერმანელებს ჰქონდათ წვდომა. სოფლის ძირძველ მოსახლეობას არ უნახავს ბევრი ხელოვნების ნიმუში, რომ აღარაფერი ვთქვათ მის შექმნაზე. თუმცა, საუკუნის ბოლოსთვის გაჩნდა სხვადასხვა კულტურული აქტივობები, მათ შორის ხელოვნებისადმი ინტერესი. კონრად მიგი და მისი მეგობრები აქტიურად იყვნენ დაკავებული ფიზიკური კულტურითა და სპორტით, ასევე დაინტერესდნენ [[თეატრი]]თ, [[ლიტერატურა|ლიტერატურით]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფ]]იით და [[კლასიკური მუსიკა|კლასიკური მუსიკ]]ით.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[1897]] წელს კონრად მიგი დასაქმდა ბანდელიერის ავეჯის ქარხანაში, სადაც მას დაევალა რთული როზეტების დამზადება. იმის გამო, რომ ქარხნის მფლობელებს სურდათ პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესება, მიგი და სხვა თანამშრომლები ჩაირიცხნენ რუდოლფ ფონ ზურ მიულენის ხატვის კლასებში. იქ მიგიმ შეისწავლა ნახატის პერსპექტივა, ისევე როგორც ტექნიკური ნახაზი და შესაძლოა პირველი შეხვედრები ნახატთან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1902 წელს მიგიმ გადაწყვიტა წასულიყო და ესწავლა ხელოვნება სანქტ-პეტერბურგის სტიგლიცის ტექნიკური ნახატის სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==მოგზაურობა==
===სანკტ-პეტერბურგი===
კონრად მიგი ჩავიდა სანკტ-პეტერბურგში [[1903]] წლის იანვარში, რათა შეესწავლა ქანდაკება ამანდუს ადამსონის ხელმძღვანელობით შტიგლიცის სკოლაში. მისი სწავლა წარმატებული იყო და ის შეხვდა რამდენიმე სხვა ესტონელს, რომელთა მიზანი იყო მხატვარი გამხდარიყო, მათ შორის [[ნიკოლაი ტრიიკი]]. თუმცა, ის არ იყო კმაყოფილი სტიგლიცის ნახატის ტექნიკური და საკმაოდ მშრალი მიდგომით. როდესაც ქანდაკების განყოფილება რამდენიმე ხნის შემდეგ დაიხურა, მიგიმ თანდათან დაკარგა სწავლისადმი ინტერესი. ცნობილია, რომ ის აქტიურად სტუმრობდა მუზეუმებს და ყველაზე მეტად მოხიბლული იყო მიხაილ ვრუბელისა და ნიკოლას როერიხის შემოქმედებით.[4]

როდესაც [[1905]] წლის რევოლუცია დაიწყო, მიგი მონაწილეობდა მოვლენებში: ამბობენ, რომ მან მოაწყო რამდენიმე პროვოკაცია ეკლესიებში და ეხმარებოდა რევოლუციონერებს იარაღის შენახვაში.

მიგი თანამშრომლობდა რამდენიმე პოლიტიკურ გამოცემასთან ესტონეთში და გაუგზავნა მათ სატირული ილუსტრაციები სიმბოლური ელფერით. სტუდენტთა გაფიცვა გაიმართა შტიგლიცის სკოლაშიც და ერთ-ერთი ორგანიზატორი შესაძლოა მიგი იყო. მან უარი თქვა სწავლის გაგრძელებაზე სკოლაში და ის გაათავისუფლეს. მან განაგრძო სწავლა იაკობ გოლდბლატის სახელოსნოში და ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების სწავლება, მაგრამ [[1906]] წლის აპრილში მან დატოვა პეტერბურგი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
===ალანდის კუნძულები და ჰელსინკი===
[[File:Konrad Mägi maal &quot;Ahvenamaa motiiv&quot;.jpg|thumb|&quot;ალანდის მოტივი&quot;, 1906, ზეთი ტილოზე, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია]]
მეგი 27 წლის იყო და არც ერთი ნამუშევარი არ ჰქონდა დასრულებული, თუმცა მისი სურვილი გამხდარიყო მხატვარი სულ უფრო მატულობდა. პეტერბურგიდან წასვლის შემდეგ მან გადაწყვიტა 1906 წლის ზაფხული მეგობრებთან ერთად გაეტარებინა ალანდის კუნძულებზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; რომანტიული გარემოთი მოხიბლული და ნიკოლაი ტრიიკის მაგალითის მიბაძვით, მიგიმ პირველად დაიწყო მხატვრობა. ცნობილია, რომ მის ნაქირავებ ოთახში იყო რამდენიმე მხატვრობის ესკიზი, რომელთაგან არცერთი არ არის შემორჩენილი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;A. Vaga, F. Tuglase, J. Genessi ja G. Suitsu mälestused Konrad Mäest&quot; |url=https://konradmagi.ee/et/media/looming-1925-a-vaga-f-tuglase-j-genssi-ja-g-suitu-malestused-konrad-maest/}}&lt;/ref&gt;

შემორჩენილია მხოლოდ ერთი ნახატი ალანდის პერიოდიდან.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;Åland Motif&quot;, 1906, oil on canvas. Enn Kunila’s art collection |url=https://konradmagi.ee/et/works/ahvenamaa-motiiv/}}&lt;/ref&gt; მას აქვს ძალიან ცოტა მახასიათებელი, რომელიც მოგვიანებით გახდა კონრად მეგის სტილის წარმომადგენელი. მიგიმ საბოლოოდ მოახერხა თანმიმდევრული მუშაობა, შთაგონებული იყო ბუნებით და მას შემდეგ ქალაქში ცხოვრებისა და სოფლად ხატვის ეს ნიმუში ახასიათებდა მის ცხოვრების წესს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1906 წლის სექტემბერში მიგიმ და მისმა მეგობრებმა დატოვეს ალანდი ჰელსინკში, სადაც მიგი მცირე პერიოდის განმავლობაში სწავლობდა ატენეუმის ხატვის სკოლაში. მან ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების მიცემა ანი და ავგუსტ ვესანტოსთვის, რომლებიც მალე მისი მეგობრები და მფარველები გახდნენ.ანი ვესანტომ გაყიდა მიგის აკვარელი თავის თამბაქოს მაღაზიაში, მაგრამ მხატვარმა მისგან უმნიშვნელო შემოსავალი მიიღო.

===პარიზი===
პარიზში მიგის პირველი პერიოდი გაგრძელდა 1907 წლის სექტემბრიდან 1908 წლის გაზაფხულამდე. „მე პარიზში ვიყავი ორი დღე. მე საერთოდ არ მომეწონა გერმანია. მათი ტექნოლოგია ფანტასტიკური იყო, მაგრამ მათი სისულელე იყო უფრო ფანტასტიკური. საფრანგეთი სრულიად განსხვავებულია, თავად ფრანგები ნამდვილად მოსაწონები არიან. პარიზი საინტერესო ქალაქია, თუმცა აქ ჩამოსვლისას ჯიბეში სულ რამოდენიმე ფრანკი მქონდა“ &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |title=Letter to Peeter Rootslane from 22 September 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;  წერდა მიგი პარიზში ჩასვლიდან ორი დღის შემდეგ.

მიგი პარიზში თავდაპირველად მოქანდაკე ჯაან კოორტის სახლში დარჩა, მაგრამ მოგვიანებით გადავიდა მხატვართა კოლონიაში La Ruche. სწავლობდა ხატვას Académie Colarossi-სა და Académie de la Grande Chaumière-ის დამოუკიდებელ ინსტიტუტებში.

მიგი ხშირად აწყობდა გამოფენებს, მაგრამ მოდერნისტული ხელოვნება მას არ ხიბლავდა. „რა თქმა უნდა, ეს არ აუმჯობესებს საქმეს: ხშირად შეიძლება იქ ისეთი ნაგვის ნახვა, რომ ამაზე ლაპარაკს აზრი არ აქვს“, - წერდა იგი მოგვიანებით პარიზის ხელოვნების გამოფენებზე.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ვარაუდობენ, რომ მიგი ჯერ კიდევ არ ხატავდა იმ დროს ფულის სიმცირის გამო. „მთელი ფული, რაც მქონდა, არც თუ ისე ბევრი, რა თქმა უნდა, დავხარჯე თამბაქოსა და ქაღალდზე (თამბაქო საშინლად ძვირი და ცუდია), მატერიალურს არაფერს ვტოვებ“, წერდა ის ავგუსტ ვესანტოს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. თუმცა, შესაძლებელია, რომ ის ხატავდა, მაგრამ ნახატები უბრალოდ გაქრა.

1908 წლის ზამთარში ნიკოლაი ტრიიკი ნორვეგიიდან ჩავიდა პარიზში. ტრიიკის წაქეზებით მიგიმ გადაწყვიტა ზაფხულისთვის კოპენჰაგენის გავლით ნორვეგიაში გამგზავრება და შემოდგომაზე პარიზში დაბრუნება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ნორვეგია=== 
კონრად მიგის სურდა მხოლოდ რამდენიმე თვის გატარება ნორვეგიაში პარიზში დაბრუნებამდე. ის 30 წლის იყო და მხოლოდ რამდენიმე ნამუშევარი ჰქონდა შექმნილი, მისი ჯანმრთელობა კი თანდათან უარესდებოდა. 1908 წლის აგვისტოში ის გადავიდა სოფლად, სადაც საბოლოოდ შეძლო ფოკუსირება ხელოვნებაზე: ის სწავლობდა, რადგან მისი მიზანი იყო შემოდგომაზე პარიზის სახვითი ხელოვნების აკადემიაში მისაღები გამოცდების ჩაბარება. სამწუხაროდ, მას არ ჰქონდა საკმარისი ფული ნორვეგიის დასატოვებლად, ამიტომ დარჩა კიდევ ორი ​​წელი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ნორვეგიაში მიგიმ საბოლოოდ დაიწყო ხატვა. ის არც ათარიღებდა და არც მდებარეობა უთითებდა ნამუშევრებზე: მისი მიზანი იყო რეალობის განზე გაშვება და რიტმებისა და სტრუქტურების შეგრძნება, რომლებიც ქმნიან საგნებისა და ფენომენების რეალურ არსს. მან მონაწილეობა მიიღო [[ოსლო]]ში, ბლომკვისტის გალერეაში გამართულ გამოფენაში, მაგრამ გარღვევა არ მომხდარა. თუმცა მან ასევე გაგზავნა თავისი ნამუშევრები ესტონეთში [[1910]] წელს Noor-Eesti (ახალგაზრდა ესტონეთი) ლიტერატურული ჯგუფის მიერ ორგანიზებულ გამოფენაზე გამოსატანად და ეს იყო პოპულარობის დასაწყისი მის სამშობლოში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მიგის ნორვეგიული პეიზაჟები მოიცავს ბუნების პანორამულ და რეალისტურ ხედებს და თითქმის ჰალუცინაციურ ჭაობის პეიზაჟებს.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 11712 M 4110.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი“, 1908-1909, ზეთი მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:K magi norra maastik1908-10.jpg|„ნორვეგიული ლანშაფტი (ზამთრის პეიზაჟი)“, 1908-1910, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi TKM 0329M.jpg|„ნორვეგიელი გოგონას პორტრეტი“, 1909, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik männiga, Konrad Mägi, EKM j 1899 M 1986.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი ფიჭვით“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 44822 M 6959.jpg|ნორვეგიული ლანდსკაპი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 153-445 M 246.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი. ჭაობის ლანშაფტი“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 12819 M 4228.jpg|&quot;ნორვეგიული ლანდშაფტი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==პორტრეტები== 
ესტონეთში დაბრუნებული მიგი ტარტუში დის სახლში დარჩა. [[1913]] წელს მან დაიწყო შეკვეთილი პორტრეტების ხატვა, შემდეგ წლებში კი ძირითადად მაღალი კლასის ქალბატონებს ხატავდა. პოტენციურ მოდელებსაც თავად უახლოვდებოდა და ეკითხებოდა, იპოზიორებდნენ თუ არა მისთვის. მას განსაკუთრებული ინტერესი ჰქონდა სხვა ეთნიკური ჯგუფების პერსონაჟებისადმი: ებრაელი, ბოშა თუ პოლონელი ხალხი და ა.შ.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Juuditar, Konrad Mägi, EKM j 11113 M 4017.jpg|„ებრაელი ქალი“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Portrait of Marie Reisik.jpg|„მარი რეისიკის პორტრეტი“, 1916, ნახშირი, პასტელი, ქაღალდი, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Naise portree, Konrad Mägi, EKM j 12476 M 4182.jpg|„ქალბატონის პორტრეტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Alvine Käppa portree.konradmagi.jpg|„ალვინ კაპას პორტრეტი“ ზეთი, ტილო. ელ კუნილას ხელოვნების კოლექცია.
&lt;/gallery&gt;

===დაბრუნება ესტონეთში===
[[1913]] წლის ზაფხულში კონრად მიგი გაემგზავრა [[საარემაა]]ში. იმის გამო, რომ მისი ჯანმრთელობა უარესდებოდა, ის იმედოვნებდა, რომ ადგილობრივი სამკურნალო ტალახი და უკეთესი კლიმატი მას გარკვეულ შვებას მოუტანდა.

მიგი ძირითადად პატარა კუნძულ [[ვილსანდი|ვილსანდი]]ზე ხატავდა, სწრაფად მუშაობდა და დიდად არ მოძრაობდა. მისი ფუნჯი უფრო მკვრივი და ინტენსიურია, ვიდრე ნორვეგიაში, და ნახატები შედგება ფერის პატარა წერტილებისგან, რომლებიც ქმნიან აბსტრაქტულ და არა რეალისტურ შთაბეჭდილებას. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ესტონეთის პეიზაჟები თანამედროვე ხელოვნების საშუალებებით იქნა გამოსახული. [[საარემაა|საარემაა]]ს პეიზაჟების ზუსტი რაოდენობა დღემდე უცნობია.

მომდევნო წლებში მიგი დასახლდა [[ტარტუ]]ში და ზაფხულობით ატარებდა ხატვას სამხრეთ ესტონეთში ([[კასარიცა]]ში, პუჰაიარვეს ტბის მახლობლად, [[ოტეპია|ოტეპეა]]ში და ა.შ.). 1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგის პეიზაჟები შედარებით ბნელი გახდა, ფერწერულ სივრცეში შედიოდა ხეების ბნელი კედლები და საშინელი ცა .  ეს სიბნელე შეიძლება მიეწეროს მიგის ხანგრძლივ დეპრესიას და მის თანდათანობით გაუარესებულ ჯანმრთელობის პრობლემებს.

1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგიმ დაიწყო ხელოვნების სწავლება, ხოლო ათწლეულის ბოლოს მან და მისმა თანატოლებმა დააარსეს პალასის სამხატვრო სკოლა. მიგი აირჩიეს სკოლის პირველ დირექტორად.
&lt;gallery&gt;
File:Konrad Mägi TKM 0472M.jpg|„ალიდე ასმუსის პორტრეტი“, 1912-1913, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa motiiv, Konrad Mägi, EKM j 12816 M 4225.jpg|„საარემაას მოტივი“, 1913, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Mererand Saaremaal.jpg|„ზღვის სანაპირო საარემააში“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Vilsandi maastik, Konrad Mägi, TKM TR 2845 M 485.jpg|„ვილსანდის ლანდშაფტი“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Maastik päikesega, Konrad Mägi, EKM j 423 M 1768.jpg|„ლანდშაფტი მზესთან ერთად“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa etüüd.jpg|„საარემაა. ეტიუდი“, 1913-1914, ზეთი მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Merikapsad, Konrad Mägi, EKM j 130-1 M 443.jpg|„ზღვის კომბოსტო“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi. Teel Viljandist Tartusse. 1915-1916.jpg|„ვილიანდიდან ტარტუამდე“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi - Meditatsioon (Maastik daamiga) - õli.JPG|„მედიტაცია. (პეიზაჟი ქალბატონთან ერთად)“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Võrumaa maastik. Valgjärv, Konrad Mägi, EKM j 153-112 M 91.jpg|„ვირუმას პეიზაჟი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Kasaritsa maastik, Konrad Mägi, VM VM 11499 K.jpg|„კასარიცას ლანდშაფტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, [[ვილიანდი]]ს მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://konradmagi.ee/en/ Konrad Mägi], Official homepage
*[http://digikogu.ekm.ee/search?searchtype=complex&amp;author_ids=468 Works by Konrad Mägi] at the Art Museum of Estonia

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:ესტონელი მხატვრები]]
[[კატეგორია:ხელოვნება ევროპაში]]
[[კატეგორია:მოდერნიზმი]]
[[კატეგორია:ხელოვნება]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აგვისტო]]</text>
      <sha1>ikaperebhihywhhamsdzzxl9xgw6aek</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808248</id>
      <parentid>4808247</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:15:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1925]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808248</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41961" sha1="b9l2uoz7qmr9r6neyc6l73tiq6fzuze" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი   = 
| სახელი  = კონრად მიგი
| სურათი  = 
[[ფაილი:Konrad Mägi.jpg|300px|მინი|კონრად მიგი (ფოტო 1898-1905 წწ.)]]
| სურათის ზომა  = 300
| სათაური  = 
| სრული სახელი  = კონრად ვილჰელმ მაგი
| მშობსახელი = 
| დაბ. თარიღი   = 1 ნოემბერი,[[1878]]
| დაბ. ადგილი       = [[ჰელენურმეს მამული]], [[ლივონიის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების თარიღი   = 15 აგვისტო, [[1925]]
| გარდაცვალების ადგილი   = [[ტარტუ]], [[ესტონეთი]]
| ეროვნება  = ესტონელი
| სფერო  = [[ხელოვნება|ხელოვნების]] სფერო
| მომზადება  = 
| მიმდინარეობა  = [[მოდერნიზმი]]
| ჟანრი = 
| ცნობილი ნამუშევრები   = 
| პარტნიორები  = 
| მასზე გავლენა მოახდინა  =
| მან გავლენა მოახდინა  =
| ჯილდოები   = 
| საიტი  =
| ხელმოწერა  =
}}
'''კონრად ვილჰელმ მიგი''' ([[1878]] წლის 1 ნოემბერი – [[1925]] წლის 15 აგვისტო) ერთ-ერთი პირველი [[მოდერნიზმი|მოდერნისტი]] მხატვარი [[ესტონეთი|ესტონეთსა]] და სკანდინავიურ ქვეყნებში, რომლის შემოქმედებითი მემკვიდრეობის საფუძველია ვიზუალური პეიზაჟები. მან მხოლოდ თექვსმეტი წელი იმუშავა, თუმცა მისი შემოქმედების მთლიანი მოცულობა დაახლოებით 400 ნახატს შეადგენს.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi. Seninägemata maalid. |publisher=Konrad Mägi Sihtasutus |year=2023 |location=Tallinn |pages=43}}&lt;/ref&gt;

მისი ნამუშევრების არაერთი გამოფენა მოეწყო ესტონეთში, ბოლო წლებში კი მისი ხელოვნება აღმოაჩინეს ევროპაში: [[2017]] წელს [[რომი|რომ]]ში, [[Galleria Nazionale d'Arte Moderna]]-ში მოეწყო კონრად მიგის ნახატების პერსონალური გამოფენა; [[2018]] წელს მისი ნამუშევრები გამოიფინა [[ორსეს მუზეუმი|ორსეის მუზეუმ]]ში გამოფენაზე Wild Souls: Symbolism in Art of Baltic State; 2021 წელს მეგის ასზე მეტი ნამუშევარი გამოიფინა ესპუს [[EMMA]] მუზეუმში, ხოლო [[2022]] წელს იგივე ნამუშევრები გამოიფინა [[ლილეჰამერის ხელოვნების მუზეუმში]].

კონრად მიგის ნამუშევრები განსაკუთრებით დაფასებულია მათი ცოცხალი და იმპულსური ფერებით და ბუნებისადმი [[პანთეიზმი|პანთეისტური მიდგომ]]ით, რაც მას უნიკალურს ხდის ევროპულ მე-20 საუკუნის [[მოდერნიზმი|მოდერნიზმ]]ში. მიგი მუშაობდა [[ევროპა|ევროპ]]ის სხვადასხვა კუთხეში, რის მიხედვითაც მისი შემოქმედება დაყოფილია საკმაოდ განსხვავებულ თავებად: [[დანია]], [[ნორვეგია]], [[საფრანგეთი]], [[კუნძული საარემაა]], სამხრეთ ესტონეთი, [[იტალია]] და ა.შ. მისი ხელოვნების მიღებამ ასევე გაიარა სხვადასხვა პერიოდი. 1920-იან და 1930-იან წლებში კონრად მიგის შემოქმედებამ გავლენა მოახდინა იმ დროს შექმნილი ესტონური ხელოვნების დიდ ნაწილზე. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაგმეს მისი ხელოვნება (საბჭოთა ხელისუფლებამ ბრძანა მისი ნამუშევრების ამოღება გამოფენებიდან, წერილების განადგურება და ა.შ.); ის აკრძალული იყო 1950-იანი წლების მეორე ნახევრამდე. 1950-იანი წლების ბოლოს, როდესაც პოლიტიკური სიმკაცრე შერბილდა, მიგის შემოქმედება &quot;ხელახლა დაინერგა&quot; და ჩატარდა რამდენიმე [[რეტროსპექტივა]].&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite book |last=Eero |first=Epner |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2018 |location=Tallinn |pages=34}}&lt;/ref&gt;
იმისდა მიუხედავად, რომ მიგიმ თავისი ცხოვრების უმეტესი ნაწილი ქალაქებში გაატარა, მისი შემოქმედება ძირითადად ლანდშაფტების გარშემო ტრიალებს: გარემოს, რომელსაც აკლია ადამიანები, სადაც ბუნება გვთავაზობს [[ირაციონალური|ირაციონალურ]], [[მისტიკური|მისტიკურ]], [[მეტაფიზიკური|მეტაფიზიკურ]] და რელიგიურ გამოცდილებას. კონრად მიგის შემოქმედება ეფუძნება ეგზისტენციალურ დაძაბულობას, რამაც მას სხვა პოტენციური სამყაროებისკენ სწრაფვა უბიძგა. ახალგაზრდობაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა რევოლუციურ მოძრაობაში, მაგრამ მოგვიანებით მთლიანად ჩამოშორდა პოლიტიკას და მთლიანად ხელოვნებაზე გაამახვილა ყურადღება. &quot;ბედნიერება ჩვენთვის არ არის ღარიბი მიწის შვილებო&quot;, - დაწერა ერთხელ მიგიმ. „ჩვენთვის ხელოვნება ერთადერთი გამოსავალია, რადგან როცა სული ივსება ცხოვრების მარადიული ტანჯვით, ხელოვნება გვაწვდის იმას, რასაც სიცოცხლე ვერ მოგვცემს. იქ, ხელოვნებაში, საკუთარ შემოქმედებაში, შეიძლება სიმშვიდის პოვნა“.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Letter to August Vesanto from 16 December 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;

ლანდშაფტის ნახატების გარდა, მიგიმ დახატა [[პორტრეტი|პორტრეტ]]ები (მათ შორის ქალთა მოძრაობის წევრების რამდენიმე პორტრეტი) და [[ნატურმორტი]]. ის იყო ესტონეთის პირველი უმაღლესი სამხატვრო სკოლა „პალასის“ პირველი დირექტორი.

კონრად მიგის ჯანმრთელობა სერიოზულად აწუხებდა მას მთელი შემოქმედებითი კარიერის განმავლობაში: სხვადასხვა დაავადებებმა გამოიწვია მისი ჯანმრთელობის სწრაფი გაუარესება 1920-იან წლებში. კონრად მეგი მხოლოდ 46 წლის იყო, როცა გარდაიცვალა. მისი ნამუშევრების ნახევარზე მეტის ადგილსამყოფელი დღემდე უცნობია.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2020 |location=Tallinn |pages=24}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია== 
===ბავშვობა===
კონრად მიგი დაიბადა [[1878]] წლის 1 ნოემბერს სამხრეთ ესტონეთში. მან ბავშვობა გაატარა ელვას მახლობლად მდებარე პატარა სოფელ უდერნაში, რომელიც გარშემორტყმული იყო დიდი ტყეებით და მასზე გადიოდა დიდი სარკინიგზო ხაზი. მისი მამა, ანდრეს მეგი, აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ესტონეთის ეროვნული გამოღვიძების მოძრაობაში მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში. კონრად მიგის დედის, ლეენა მეგის შესახებ პრაქტიკულად არაფერია ცნობილი. კონრად მეგი იყო უმცროსი შვილი ოჯახში: მას ჰყავდა ოთხი უფროსი ძმა და უფროსი და; კიდევ ერთი უფროსი ძმა ბავშვობაში გარდაიცვალა. პირველი სახელი კონრადი შეირჩა, რადგან გერმანული სახელები პოპულარული იყო იმ დროს ესტონეთის სოფლის მოსახლეობაში. რამოდენიმე თვე სწავლობდა უდერნას დაწყებით სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=OÜ Sperare |year=2017 |location=Tallinn |pages=205}}&lt;/ref&gt;
რაღაც უნდა მომხდარიყო ანდრეს მიგის ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით: მან უფრო და უფრო ხშირად დაიწყო სამუშაოს შეცვლა. ამან გამოიწვია ოჯახის დაშლა: 11 წლის ასაკში კონრად მიგი დედასთან და დასთან ერთად გადავიდა ტარტუში.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; In the autumn of 1890, Konrad Mägi began to study at the three-year elementary school of the Tartu Apostolic Orthodox Church, which he quit after only a couple of months. A few years later, he enrolled in the Municipal School of Tartu, but never finished his studies there either.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1890 წლის შემოდგომაზე კონრად მიგიმ სწავლა დაიწყო ტარტუს სამოციქულო მართლმადიდებლური ეკლესიის სამწლიან დაწყებით სკოლაში, რომელიც მან დატოვა მხოლოდ რამდენიმე თვის შემდეგ. რამდენიმე წლის შემდეგ იგი ჩაირიცხა ტარტუს მუნიციპალურ სკოლაში, მაგრამ არც იქ დაამთავრა სწავლა. ამის ნაცვლად, იგი გახდა დურგლის შეგირდი ადგილობრივ ავეჯის ქარხანაში. შემორჩენილია რამდენიმე ავეჯის დიზაინი იმ პერიოდიდან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ხელოვნების აღმოჩენა===
მე-19 საუკუნის ესტონეთში [[სახვითი ხელოვნება]] იყო ის, რასაც ძირითადად ბალტიისპირელ გერმანელებს ჰქონდათ წვდომა. სოფლის ძირძველ მოსახლეობას არ უნახავს ბევრი ხელოვნების ნიმუში, რომ აღარაფერი ვთქვათ მის შექმნაზე. თუმცა, საუკუნის ბოლოსთვის გაჩნდა სხვადასხვა კულტურული აქტივობები, მათ შორის ხელოვნებისადმი ინტერესი. კონრად მიგი და მისი მეგობრები აქტიურად იყვნენ დაკავებული ფიზიკური კულტურითა და სპორტით, ასევე დაინტერესდნენ [[თეატრი]]თ, [[ლიტერატურა|ლიტერატურით]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფ]]იით და [[კლასიკური მუსიკა|კლასიკური მუსიკ]]ით.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[1897]] წელს კონრად მიგი დასაქმდა ბანდელიერის ავეჯის ქარხანაში, სადაც მას დაევალა რთული როზეტების დამზადება. იმის გამო, რომ ქარხნის მფლობელებს სურდათ პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესება, მიგი და სხვა თანამშრომლები ჩაირიცხნენ რუდოლფ ფონ ზურ მიულენის ხატვის კლასებში. იქ მიგიმ შეისწავლა ნახატის პერსპექტივა, ისევე როგორც ტექნიკური ნახაზი და შესაძლოა პირველი შეხვედრები ნახატთან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1902 წელს მიგიმ გადაწყვიტა წასულიყო და ესწავლა ხელოვნება სანქტ-პეტერბურგის სტიგლიცის ტექნიკური ნახატის სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==მოგზაურობა==
===სანკტ-პეტერბურგი===
კონრად მიგი ჩავიდა სანკტ-პეტერბურგში [[1903]] წლის იანვარში, რათა შეესწავლა ქანდაკება ამანდუს ადამსონის ხელმძღვანელობით შტიგლიცის სკოლაში. მისი სწავლა წარმატებული იყო და ის შეხვდა რამდენიმე სხვა ესტონელს, რომელთა მიზანი იყო მხატვარი გამხდარიყო, მათ შორის [[ნიკოლაი ტრიიკი]]. თუმცა, ის არ იყო კმაყოფილი სტიგლიცის ნახატის ტექნიკური და საკმაოდ მშრალი მიდგომით. როდესაც ქანდაკების განყოფილება რამდენიმე ხნის შემდეგ დაიხურა, მიგიმ თანდათან დაკარგა სწავლისადმი ინტერესი. ცნობილია, რომ ის აქტიურად სტუმრობდა მუზეუმებს და ყველაზე მეტად მოხიბლული იყო მიხაილ ვრუბელისა და ნიკოლას როერიხის შემოქმედებით.[4]

როდესაც [[1905]] წლის რევოლუცია დაიწყო, მიგი მონაწილეობდა მოვლენებში: ამბობენ, რომ მან მოაწყო რამდენიმე პროვოკაცია ეკლესიებში და ეხმარებოდა რევოლუციონერებს იარაღის შენახვაში.

მიგი თანამშრომლობდა რამდენიმე პოლიტიკურ გამოცემასთან ესტონეთში და გაუგზავნა მათ სატირული ილუსტრაციები სიმბოლური ელფერით. სტუდენტთა გაფიცვა გაიმართა შტიგლიცის სკოლაშიც და ერთ-ერთი ორგანიზატორი შესაძლოა მიგი იყო. მან უარი თქვა სწავლის გაგრძელებაზე სკოლაში და ის გაათავისუფლეს. მან განაგრძო სწავლა იაკობ გოლდბლატის სახელოსნოში და ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების სწავლება, მაგრამ [[1906]] წლის აპრილში მან დატოვა პეტერბურგი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
===ალანდის კუნძულები და ჰელსინკი===
[[File:Konrad Mägi maal &quot;Ahvenamaa motiiv&quot;.jpg|thumb|&quot;ალანდის მოტივი&quot;, 1906, ზეთი ტილოზე, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია]]
მეგი 27 წლის იყო და არც ერთი ნამუშევარი არ ჰქონდა დასრულებული, თუმცა მისი სურვილი გამხდარიყო მხატვარი სულ უფრო მატულობდა. პეტერბურგიდან წასვლის შემდეგ მან გადაწყვიტა 1906 წლის ზაფხული მეგობრებთან ერთად გაეტარებინა ალანდის კუნძულებზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; რომანტიული გარემოთი მოხიბლული და ნიკოლაი ტრიიკის მაგალითის მიბაძვით, მიგიმ პირველად დაიწყო მხატვრობა. ცნობილია, რომ მის ნაქირავებ ოთახში იყო რამდენიმე მხატვრობის ესკიზი, რომელთაგან არცერთი არ არის შემორჩენილი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;A. Vaga, F. Tuglase, J. Genessi ja G. Suitsu mälestused Konrad Mäest&quot; |url=https://konradmagi.ee/et/media/looming-1925-a-vaga-f-tuglase-j-genssi-ja-g-suitu-malestused-konrad-maest/}}&lt;/ref&gt;

შემორჩენილია მხოლოდ ერთი ნახატი ალანდის პერიოდიდან.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;Åland Motif&quot;, 1906, oil on canvas. Enn Kunila’s art collection |url=https://konradmagi.ee/et/works/ahvenamaa-motiiv/}}&lt;/ref&gt; მას აქვს ძალიან ცოტა მახასიათებელი, რომელიც მოგვიანებით გახდა კონრად მეგის სტილის წარმომადგენელი. მიგიმ საბოლოოდ მოახერხა თანმიმდევრული მუშაობა, შთაგონებული იყო ბუნებით და მას შემდეგ ქალაქში ცხოვრებისა და სოფლად ხატვის ეს ნიმუში ახასიათებდა მის ცხოვრების წესს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1906 წლის სექტემბერში მიგიმ და მისმა მეგობრებმა დატოვეს ალანდი ჰელსინკში, სადაც მიგი მცირე პერიოდის განმავლობაში სწავლობდა ატენეუმის ხატვის სკოლაში. მან ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების მიცემა ანი და ავგუსტ ვესანტოსთვის, რომლებიც მალე მისი მეგობრები და მფარველები გახდნენ.ანი ვესანტომ გაყიდა მიგის აკვარელი თავის თამბაქოს მაღაზიაში, მაგრამ მხატვარმა მისგან უმნიშვნელო შემოსავალი მიიღო.

===პარიზი===
პარიზში მიგის პირველი პერიოდი გაგრძელდა 1907 წლის სექტემბრიდან 1908 წლის გაზაფხულამდე. „მე პარიზში ვიყავი ორი დღე. მე საერთოდ არ მომეწონა გერმანია. მათი ტექნოლოგია ფანტასტიკური იყო, მაგრამ მათი სისულელე იყო უფრო ფანტასტიკური. საფრანგეთი სრულიად განსხვავებულია, თავად ფრანგები ნამდვილად მოსაწონები არიან. პარიზი საინტერესო ქალაქია, თუმცა აქ ჩამოსვლისას ჯიბეში სულ რამოდენიმე ფრანკი მქონდა“ &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |title=Letter to Peeter Rootslane from 22 September 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;  წერდა მიგი პარიზში ჩასვლიდან ორი დღის შემდეგ.

მიგი პარიზში თავდაპირველად მოქანდაკე ჯაან კოორტის სახლში დარჩა, მაგრამ მოგვიანებით გადავიდა მხატვართა კოლონიაში La Ruche. სწავლობდა ხატვას Académie Colarossi-სა და Académie de la Grande Chaumière-ის დამოუკიდებელ ინსტიტუტებში.

მიგი ხშირად აწყობდა გამოფენებს, მაგრამ მოდერნისტული ხელოვნება მას არ ხიბლავდა. „რა თქმა უნდა, ეს არ აუმჯობესებს საქმეს: ხშირად შეიძლება იქ ისეთი ნაგვის ნახვა, რომ ამაზე ლაპარაკს აზრი არ აქვს“, - წერდა იგი მოგვიანებით პარიზის ხელოვნების გამოფენებზე.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ვარაუდობენ, რომ მიგი ჯერ კიდევ არ ხატავდა იმ დროს ფულის სიმცირის გამო. „მთელი ფული, რაც მქონდა, არც თუ ისე ბევრი, რა თქმა უნდა, დავხარჯე თამბაქოსა და ქაღალდზე (თამბაქო საშინლად ძვირი და ცუდია), მატერიალურს არაფერს ვტოვებ“, წერდა ის ავგუსტ ვესანტოს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. თუმცა, შესაძლებელია, რომ ის ხატავდა, მაგრამ ნახატები უბრალოდ გაქრა.

1908 წლის ზამთარში ნიკოლაი ტრიიკი ნორვეგიიდან ჩავიდა პარიზში. ტრიიკის წაქეზებით მიგიმ გადაწყვიტა ზაფხულისთვის კოპენჰაგენის გავლით ნორვეგიაში გამგზავრება და შემოდგომაზე პარიზში დაბრუნება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ნორვეგია=== 
კონრად მიგის სურდა მხოლოდ რამდენიმე თვის გატარება ნორვეგიაში პარიზში დაბრუნებამდე. ის 30 წლის იყო და მხოლოდ რამდენიმე ნამუშევარი ჰქონდა შექმნილი, მისი ჯანმრთელობა კი თანდათან უარესდებოდა. 1908 წლის აგვისტოში ის გადავიდა სოფლად, სადაც საბოლოოდ შეძლო ფოკუსირება ხელოვნებაზე: ის სწავლობდა, რადგან მისი მიზანი იყო შემოდგომაზე პარიზის სახვითი ხელოვნების აკადემიაში მისაღები გამოცდების ჩაბარება. სამწუხაროდ, მას არ ჰქონდა საკმარისი ფული ნორვეგიის დასატოვებლად, ამიტომ დარჩა კიდევ ორი ​​წელი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ნორვეგიაში მიგიმ საბოლოოდ დაიწყო ხატვა. ის არც ათარიღებდა და არც მდებარეობა უთითებდა ნამუშევრებზე: მისი მიზანი იყო რეალობის განზე გაშვება და რიტმებისა და სტრუქტურების შეგრძნება, რომლებიც ქმნიან საგნებისა და ფენომენების რეალურ არსს. მან მონაწილეობა მიიღო [[ოსლო]]ში, ბლომკვისტის გალერეაში გამართულ გამოფენაში, მაგრამ გარღვევა არ მომხდარა. თუმცა მან ასევე გაგზავნა თავისი ნამუშევრები ესტონეთში [[1910]] წელს Noor-Eesti (ახალგაზრდა ესტონეთი) ლიტერატურული ჯგუფის მიერ ორგანიზებულ გამოფენაზე გამოსატანად და ეს იყო პოპულარობის დასაწყისი მის სამშობლოში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მიგის ნორვეგიული პეიზაჟები მოიცავს ბუნების პანორამულ და რეალისტურ ხედებს და თითქმის ჰალუცინაციურ ჭაობის პეიზაჟებს.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 11712 M 4110.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი“, 1908-1909, ზეთი მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:K magi norra maastik1908-10.jpg|„ნორვეგიული ლანშაფტი (ზამთრის პეიზაჟი)“, 1908-1910, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi TKM 0329M.jpg|„ნორვეგიელი გოგონას პორტრეტი“, 1909, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik männiga, Konrad Mägi, EKM j 1899 M 1986.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი ფიჭვით“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 44822 M 6959.jpg|ნორვეგიული ლანდსკაპი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 153-445 M 246.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი. ჭაობის ლანშაფტი“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 12819 M 4228.jpg|&quot;ნორვეგიული ლანდშაფტი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==პორტრეტები== 
ესტონეთში დაბრუნებული მიგი ტარტუში დის სახლში დარჩა. [[1913]] წელს მან დაიწყო შეკვეთილი პორტრეტების ხატვა, შემდეგ წლებში კი ძირითადად მაღალი კლასის ქალბატონებს ხატავდა. პოტენციურ მოდელებსაც თავად უახლოვდებოდა და ეკითხებოდა, იპოზიორებდნენ თუ არა მისთვის. მას განსაკუთრებული ინტერესი ჰქონდა სხვა ეთნიკური ჯგუფების პერსონაჟებისადმი: ებრაელი, ბოშა თუ პოლონელი ხალხი და ა.შ.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Juuditar, Konrad Mägi, EKM j 11113 M 4017.jpg|„ებრაელი ქალი“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Portrait of Marie Reisik.jpg|„მარი რეისიკის პორტრეტი“, 1916, ნახშირი, პასტელი, ქაღალდი, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Naise portree, Konrad Mägi, EKM j 12476 M 4182.jpg|„ქალბატონის პორტრეტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Alvine Käppa portree.konradmagi.jpg|„ალვინ კაპას პორტრეტი“ ზეთი, ტილო. ელ კუნილას ხელოვნების კოლექცია.
&lt;/gallery&gt;

===დაბრუნება ესტონეთში===
[[1913]] წლის ზაფხულში კონრად მიგი გაემგზავრა [[საარემაა]]ში. იმის გამო, რომ მისი ჯანმრთელობა უარესდებოდა, ის იმედოვნებდა, რომ ადგილობრივი სამკურნალო ტალახი და უკეთესი კლიმატი მას გარკვეულ შვებას მოუტანდა.

მიგი ძირითადად პატარა კუნძულ [[ვილსანდი|ვილსანდი]]ზე ხატავდა, სწრაფად მუშაობდა და დიდად არ მოძრაობდა. მისი ფუნჯი უფრო მკვრივი და ინტენსიურია, ვიდრე ნორვეგიაში, და ნახატები შედგება ფერის პატარა წერტილებისგან, რომლებიც ქმნიან აბსტრაქტულ და არა რეალისტურ შთაბეჭდილებას. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ესტონეთის პეიზაჟები თანამედროვე ხელოვნების საშუალებებით იქნა გამოსახული. [[საარემაა|საარემაა]]ს პეიზაჟების ზუსტი რაოდენობა დღემდე უცნობია.

მომდევნო წლებში მიგი დასახლდა [[ტარტუ]]ში და ზაფხულობით ატარებდა ხატვას სამხრეთ ესტონეთში ([[კასარიცა]]ში, პუჰაიარვეს ტბის მახლობლად, [[ოტეპია|ოტეპეა]]ში და ა.შ.). 1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგის პეიზაჟები შედარებით ბნელი გახდა, ფერწერულ სივრცეში შედიოდა ხეების ბნელი კედლები და საშინელი ცა .  ეს სიბნელე შეიძლება მიეწეროს მიგის ხანგრძლივ დეპრესიას და მის თანდათანობით გაუარესებულ ჯანმრთელობის პრობლემებს.

1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგიმ დაიწყო ხელოვნების სწავლება, ხოლო ათწლეულის ბოლოს მან და მისმა თანატოლებმა დააარსეს პალასის სამხატვრო სკოლა. მიგი აირჩიეს სკოლის პირველ დირექტორად.
&lt;gallery&gt;
File:Konrad Mägi TKM 0472M.jpg|„ალიდე ასმუსის პორტრეტი“, 1912-1913, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa motiiv, Konrad Mägi, EKM j 12816 M 4225.jpg|„საარემაას მოტივი“, 1913, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Mererand Saaremaal.jpg|„ზღვის სანაპირო საარემააში“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Vilsandi maastik, Konrad Mägi, TKM TR 2845 M 485.jpg|„ვილსანდის ლანდშაფტი“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Maastik päikesega, Konrad Mägi, EKM j 423 M 1768.jpg|„ლანდშაფტი მზესთან ერთად“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa etüüd.jpg|„საარემაა. ეტიუდი“, 1913-1914, ზეთი მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Merikapsad, Konrad Mägi, EKM j 130-1 M 443.jpg|„ზღვის კომბოსტო“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi. Teel Viljandist Tartusse. 1915-1916.jpg|„ვილიანდიდან ტარტუამდე“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi - Meditatsioon (Maastik daamiga) - õli.JPG|„მედიტაცია. (პეიზაჟი ქალბატონთან ერთად)“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Võrumaa maastik. Valgjärv, Konrad Mägi, EKM j 153-112 M 91.jpg|„ვირუმას პეიზაჟი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Kasaritsa maastik, Konrad Mägi, VM VM 11499 K.jpg|„კასარიცას ლანდშაფტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, [[ვილიანდი]]ს მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://konradmagi.ee/en/ Konrad Mägi], Official homepage
*[http://digikogu.ekm.ee/search?searchtype=complex&amp;author_ids=468 Works by Konrad Mägi] at the Art Museum of Estonia

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:ესტონელი მხატვრები]]
[[კატეგორია:ხელოვნება ევროპაში]]
[[კატეგორია:მოდერნიზმი]]
[[კატეგორია:ხელოვნება]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აგვისტო]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1925]]</text>
      <sha1>b9l2uoz7qmr9r6neyc6l73tiq6fzuze</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808249</id>
      <parentid>4808248</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:16:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ხელოვნება ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808249</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41876" sha1="pqf82q1iv4xinzf5b6gcu2zhuxzx78j" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი   = 
| სახელი  = კონრად მიგი
| სურათი  = 
[[ფაილი:Konrad Mägi.jpg|300px|მინი|კონრად მიგი (ფოტო 1898-1905 წწ.)]]
| სურათის ზომა  = 300
| სათაური  = 
| სრული სახელი  = კონრად ვილჰელმ მაგი
| მშობსახელი = 
| დაბ. თარიღი   = 1 ნოემბერი,[[1878]]
| დაბ. ადგილი       = [[ჰელენურმეს მამული]], [[ლივონიის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების თარიღი   = 15 აგვისტო, [[1925]]
| გარდაცვალების ადგილი   = [[ტარტუ]], [[ესტონეთი]]
| ეროვნება  = ესტონელი
| სფერო  = [[ხელოვნება|ხელოვნების]] სფერო
| მომზადება  = 
| მიმდინარეობა  = [[მოდერნიზმი]]
| ჟანრი = 
| ცნობილი ნამუშევრები   = 
| პარტნიორები  = 
| მასზე გავლენა მოახდინა  =
| მან გავლენა მოახდინა  =
| ჯილდოები   = 
| საიტი  =
| ხელმოწერა  =
}}
'''კონრად ვილჰელმ მიგი''' ([[1878]] წლის 1 ნოემბერი – [[1925]] წლის 15 აგვისტო) ერთ-ერთი პირველი [[მოდერნიზმი|მოდერნისტი]] მხატვარი [[ესტონეთი|ესტონეთსა]] და სკანდინავიურ ქვეყნებში, რომლის შემოქმედებითი მემკვიდრეობის საფუძველია ვიზუალური პეიზაჟები. მან მხოლოდ თექვსმეტი წელი იმუშავა, თუმცა მისი შემოქმედების მთლიანი მოცულობა დაახლოებით 400 ნახატს შეადგენს.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi. Seninägemata maalid. |publisher=Konrad Mägi Sihtasutus |year=2023 |location=Tallinn |pages=43}}&lt;/ref&gt;

მისი ნამუშევრების არაერთი გამოფენა მოეწყო ესტონეთში, ბოლო წლებში კი მისი ხელოვნება აღმოაჩინეს ევროპაში: [[2017]] წელს [[რომი|რომ]]ში, [[Galleria Nazionale d'Arte Moderna]]-ში მოეწყო კონრად მიგის ნახატების პერსონალური გამოფენა; [[2018]] წელს მისი ნამუშევრები გამოიფინა [[ორსეს მუზეუმი|ორსეის მუზეუმ]]ში გამოფენაზე Wild Souls: Symbolism in Art of Baltic State; 2021 წელს მეგის ასზე მეტი ნამუშევარი გამოიფინა ესპუს [[EMMA]] მუზეუმში, ხოლო [[2022]] წელს იგივე ნამუშევრები გამოიფინა [[ლილეჰამერის ხელოვნების მუზეუმში]].

კონრად მიგის ნამუშევრები განსაკუთრებით დაფასებულია მათი ცოცხალი და იმპულსური ფერებით და ბუნებისადმი [[პანთეიზმი|პანთეისტური მიდგომ]]ით, რაც მას უნიკალურს ხდის ევროპულ მე-20 საუკუნის [[მოდერნიზმი|მოდერნიზმ]]ში. მიგი მუშაობდა [[ევროპა|ევროპ]]ის სხვადასხვა კუთხეში, რის მიხედვითაც მისი შემოქმედება დაყოფილია საკმაოდ განსხვავებულ თავებად: [[დანია]], [[ნორვეგია]], [[საფრანგეთი]], [[კუნძული საარემაა]], სამხრეთ ესტონეთი, [[იტალია]] და ა.შ. მისი ხელოვნების მიღებამ ასევე გაიარა სხვადასხვა პერიოდი. 1920-იან და 1930-იან წლებში კონრად მიგის შემოქმედებამ გავლენა მოახდინა იმ დროს შექმნილი ესტონური ხელოვნების დიდ ნაწილზე. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაგმეს მისი ხელოვნება (საბჭოთა ხელისუფლებამ ბრძანა მისი ნამუშევრების ამოღება გამოფენებიდან, წერილების განადგურება და ა.შ.); ის აკრძალული იყო 1950-იანი წლების მეორე ნახევრამდე. 1950-იანი წლების ბოლოს, როდესაც პოლიტიკური სიმკაცრე შერბილდა, მიგის შემოქმედება &quot;ხელახლა დაინერგა&quot; და ჩატარდა რამდენიმე [[რეტროსპექტივა]].&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite book |last=Eero |first=Epner |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2018 |location=Tallinn |pages=34}}&lt;/ref&gt;
იმისდა მიუხედავად, რომ მიგიმ თავისი ცხოვრების უმეტესი ნაწილი ქალაქებში გაატარა, მისი შემოქმედება ძირითადად ლანდშაფტების გარშემო ტრიალებს: გარემოს, რომელსაც აკლია ადამიანები, სადაც ბუნება გვთავაზობს [[ირაციონალური|ირაციონალურ]], [[მისტიკური|მისტიკურ]], [[მეტაფიზიკური|მეტაფიზიკურ]] და რელიგიურ გამოცდილებას. კონრად მიგის შემოქმედება ეფუძნება ეგზისტენციალურ დაძაბულობას, რამაც მას სხვა პოტენციური სამყაროებისკენ სწრაფვა უბიძგა. ახალგაზრდობაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა რევოლუციურ მოძრაობაში, მაგრამ მოგვიანებით მთლიანად ჩამოშორდა პოლიტიკას და მთლიანად ხელოვნებაზე გაამახვილა ყურადღება. &quot;ბედნიერება ჩვენთვის არ არის ღარიბი მიწის შვილებო&quot;, - დაწერა ერთხელ მიგიმ. „ჩვენთვის ხელოვნება ერთადერთი გამოსავალია, რადგან როცა სული ივსება ცხოვრების მარადიული ტანჯვით, ხელოვნება გვაწვდის იმას, რასაც სიცოცხლე ვერ მოგვცემს. იქ, ხელოვნებაში, საკუთარ შემოქმედებაში, შეიძლება სიმშვიდის პოვნა“.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Letter to August Vesanto from 16 December 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;

ლანდშაფტის ნახატების გარდა, მიგიმ დახატა [[პორტრეტი|პორტრეტ]]ები (მათ შორის ქალთა მოძრაობის წევრების რამდენიმე პორტრეტი) და [[ნატურმორტი]]. ის იყო ესტონეთის პირველი უმაღლესი სამხატვრო სკოლა „პალასის“ პირველი დირექტორი.

კონრად მიგის ჯანმრთელობა სერიოზულად აწუხებდა მას მთელი შემოქმედებითი კარიერის განმავლობაში: სხვადასხვა დაავადებებმა გამოიწვია მისი ჯანმრთელობის სწრაფი გაუარესება 1920-იან წლებში. კონრად მეგი მხოლოდ 46 წლის იყო, როცა გარდაიცვალა. მისი ნამუშევრების ნახევარზე მეტის ადგილსამყოფელი დღემდე უცნობია.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2020 |location=Tallinn |pages=24}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია== 
===ბავშვობა===
კონრად მიგი დაიბადა [[1878]] წლის 1 ნოემბერს სამხრეთ ესტონეთში. მან ბავშვობა გაატარა ელვას მახლობლად მდებარე პატარა სოფელ უდერნაში, რომელიც გარშემორტყმული იყო დიდი ტყეებით და მასზე გადიოდა დიდი სარკინიგზო ხაზი. მისი მამა, ანდრეს მეგი, აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ესტონეთის ეროვნული გამოღვიძების მოძრაობაში მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში. კონრად მიგის დედის, ლეენა მეგის შესახებ პრაქტიკულად არაფერია ცნობილი. კონრად მეგი იყო უმცროსი შვილი ოჯახში: მას ჰყავდა ოთხი უფროსი ძმა და უფროსი და; კიდევ ერთი უფროსი ძმა ბავშვობაში გარდაიცვალა. პირველი სახელი კონრადი შეირჩა, რადგან გერმანული სახელები პოპულარული იყო იმ დროს ესტონეთის სოფლის მოსახლეობაში. რამოდენიმე თვე სწავლობდა უდერნას დაწყებით სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=OÜ Sperare |year=2017 |location=Tallinn |pages=205}}&lt;/ref&gt;
რაღაც უნდა მომხდარიყო ანდრეს მიგის ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით: მან უფრო და უფრო ხშირად დაიწყო სამუშაოს შეცვლა. ამან გამოიწვია ოჯახის დაშლა: 11 წლის ასაკში კონრად მიგი დედასთან და დასთან ერთად გადავიდა ტარტუში.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; In the autumn of 1890, Konrad Mägi began to study at the three-year elementary school of the Tartu Apostolic Orthodox Church, which he quit after only a couple of months. A few years later, he enrolled in the Municipal School of Tartu, but never finished his studies there either.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1890 წლის შემოდგომაზე კონრად მიგიმ სწავლა დაიწყო ტარტუს სამოციქულო მართლმადიდებლური ეკლესიის სამწლიან დაწყებით სკოლაში, რომელიც მან დატოვა მხოლოდ რამდენიმე თვის შემდეგ. რამდენიმე წლის შემდეგ იგი ჩაირიცხა ტარტუს მუნიციპალურ სკოლაში, მაგრამ არც იქ დაამთავრა სწავლა. ამის ნაცვლად, იგი გახდა დურგლის შეგირდი ადგილობრივ ავეჯის ქარხანაში. შემორჩენილია რამდენიმე ავეჯის დიზაინი იმ პერიოდიდან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ხელოვნების აღმოჩენა===
მე-19 საუკუნის ესტონეთში [[სახვითი ხელოვნება]] იყო ის, რასაც ძირითადად ბალტიისპირელ გერმანელებს ჰქონდათ წვდომა. სოფლის ძირძველ მოსახლეობას არ უნახავს ბევრი ხელოვნების ნიმუში, რომ აღარაფერი ვთქვათ მის შექმნაზე. თუმცა, საუკუნის ბოლოსთვის გაჩნდა სხვადასხვა კულტურული აქტივობები, მათ შორის ხელოვნებისადმი ინტერესი. კონრად მიგი და მისი მეგობრები აქტიურად იყვნენ დაკავებული ფიზიკური კულტურითა და სპორტით, ასევე დაინტერესდნენ [[თეატრი]]თ, [[ლიტერატურა|ლიტერატურით]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფ]]იით და [[კლასიკური მუსიკა|კლასიკური მუსიკ]]ით.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[1897]] წელს კონრად მიგი დასაქმდა ბანდელიერის ავეჯის ქარხანაში, სადაც მას დაევალა რთული როზეტების დამზადება. იმის გამო, რომ ქარხნის მფლობელებს სურდათ პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესება, მიგი და სხვა თანამშრომლები ჩაირიცხნენ რუდოლფ ფონ ზურ მიულენის ხატვის კლასებში. იქ მიგიმ შეისწავლა ნახატის პერსპექტივა, ისევე როგორც ტექნიკური ნახაზი და შესაძლოა პირველი შეხვედრები ნახატთან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1902 წელს მიგიმ გადაწყვიტა წასულიყო და ესწავლა ხელოვნება სანქტ-პეტერბურგის სტიგლიცის ტექნიკური ნახატის სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==მოგზაურობა==
===სანკტ-პეტერბურგი===
კონრად მიგი ჩავიდა სანკტ-პეტერბურგში [[1903]] წლის იანვარში, რათა შეესწავლა ქანდაკება ამანდუს ადამსონის ხელმძღვანელობით შტიგლიცის სკოლაში. მისი სწავლა წარმატებული იყო და ის შეხვდა რამდენიმე სხვა ესტონელს, რომელთა მიზანი იყო მხატვარი გამხდარიყო, მათ შორის [[ნიკოლაი ტრიიკი]]. თუმცა, ის არ იყო კმაყოფილი სტიგლიცის ნახატის ტექნიკური და საკმაოდ მშრალი მიდგომით. როდესაც ქანდაკების განყოფილება რამდენიმე ხნის შემდეგ დაიხურა, მიგიმ თანდათან დაკარგა სწავლისადმი ინტერესი. ცნობილია, რომ ის აქტიურად სტუმრობდა მუზეუმებს და ყველაზე მეტად მოხიბლული იყო მიხაილ ვრუბელისა და ნიკოლას როერიხის შემოქმედებით.[4]

როდესაც [[1905]] წლის რევოლუცია დაიწყო, მიგი მონაწილეობდა მოვლენებში: ამბობენ, რომ მან მოაწყო რამდენიმე პროვოკაცია ეკლესიებში და ეხმარებოდა რევოლუციონერებს იარაღის შენახვაში.

მიგი თანამშრომლობდა რამდენიმე პოლიტიკურ გამოცემასთან ესტონეთში და გაუგზავნა მათ სატირული ილუსტრაციები სიმბოლური ელფერით. სტუდენტთა გაფიცვა გაიმართა შტიგლიცის სკოლაშიც და ერთ-ერთი ორგანიზატორი შესაძლოა მიგი იყო. მან უარი თქვა სწავლის გაგრძელებაზე სკოლაში და ის გაათავისუფლეს. მან განაგრძო სწავლა იაკობ გოლდბლატის სახელოსნოში და ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების სწავლება, მაგრამ [[1906]] წლის აპრილში მან დატოვა პეტერბურგი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
===ალანდის კუნძულები და ჰელსინკი===
[[File:Konrad Mägi maal &quot;Ahvenamaa motiiv&quot;.jpg|thumb|&quot;ალანდის მოტივი&quot;, 1906, ზეთი ტილოზე, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია]]
მეგი 27 წლის იყო და არც ერთი ნამუშევარი არ ჰქონდა დასრულებული, თუმცა მისი სურვილი გამხდარიყო მხატვარი სულ უფრო მატულობდა. პეტერბურგიდან წასვლის შემდეგ მან გადაწყვიტა 1906 წლის ზაფხული მეგობრებთან ერთად გაეტარებინა ალანდის კუნძულებზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; რომანტიული გარემოთი მოხიბლული და ნიკოლაი ტრიიკის მაგალითის მიბაძვით, მიგიმ პირველად დაიწყო მხატვრობა. ცნობილია, რომ მის ნაქირავებ ოთახში იყო რამდენიმე მხატვრობის ესკიზი, რომელთაგან არცერთი არ არის შემორჩენილი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;A. Vaga, F. Tuglase, J. Genessi ja G. Suitsu mälestused Konrad Mäest&quot; |url=https://konradmagi.ee/et/media/looming-1925-a-vaga-f-tuglase-j-genssi-ja-g-suitu-malestused-konrad-maest/}}&lt;/ref&gt;

შემორჩენილია მხოლოდ ერთი ნახატი ალანდის პერიოდიდან.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;Åland Motif&quot;, 1906, oil on canvas. Enn Kunila’s art collection |url=https://konradmagi.ee/et/works/ahvenamaa-motiiv/}}&lt;/ref&gt; მას აქვს ძალიან ცოტა მახასიათებელი, რომელიც მოგვიანებით გახდა კონრად მეგის სტილის წარმომადგენელი. მიგიმ საბოლოოდ მოახერხა თანმიმდევრული მუშაობა, შთაგონებული იყო ბუნებით და მას შემდეგ ქალაქში ცხოვრებისა და სოფლად ხატვის ეს ნიმუში ახასიათებდა მის ცხოვრების წესს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1906 წლის სექტემბერში მიგიმ და მისმა მეგობრებმა დატოვეს ალანდი ჰელსინკში, სადაც მიგი მცირე პერიოდის განმავლობაში სწავლობდა ატენეუმის ხატვის სკოლაში. მან ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების მიცემა ანი და ავგუსტ ვესანტოსთვის, რომლებიც მალე მისი მეგობრები და მფარველები გახდნენ.ანი ვესანტომ გაყიდა მიგის აკვარელი თავის თამბაქოს მაღაზიაში, მაგრამ მხატვარმა მისგან უმნიშვნელო შემოსავალი მიიღო.

===პარიზი===
პარიზში მიგის პირველი პერიოდი გაგრძელდა 1907 წლის სექტემბრიდან 1908 წლის გაზაფხულამდე. „მე პარიზში ვიყავი ორი დღე. მე საერთოდ არ მომეწონა გერმანია. მათი ტექნოლოგია ფანტასტიკური იყო, მაგრამ მათი სისულელე იყო უფრო ფანტასტიკური. საფრანგეთი სრულიად განსხვავებულია, თავად ფრანგები ნამდვილად მოსაწონები არიან. პარიზი საინტერესო ქალაქია, თუმცა აქ ჩამოსვლისას ჯიბეში სულ რამოდენიმე ფრანკი მქონდა“ &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |title=Letter to Peeter Rootslane from 22 September 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;  წერდა მიგი პარიზში ჩასვლიდან ორი დღის შემდეგ.

მიგი პარიზში თავდაპირველად მოქანდაკე ჯაან კოორტის სახლში დარჩა, მაგრამ მოგვიანებით გადავიდა მხატვართა კოლონიაში La Ruche. სწავლობდა ხატვას Académie Colarossi-სა და Académie de la Grande Chaumière-ის დამოუკიდებელ ინსტიტუტებში.

მიგი ხშირად აწყობდა გამოფენებს, მაგრამ მოდერნისტული ხელოვნება მას არ ხიბლავდა. „რა თქმა უნდა, ეს არ აუმჯობესებს საქმეს: ხშირად შეიძლება იქ ისეთი ნაგვის ნახვა, რომ ამაზე ლაპარაკს აზრი არ აქვს“, - წერდა იგი მოგვიანებით პარიზის ხელოვნების გამოფენებზე.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ვარაუდობენ, რომ მიგი ჯერ კიდევ არ ხატავდა იმ დროს ფულის სიმცირის გამო. „მთელი ფული, რაც მქონდა, არც თუ ისე ბევრი, რა თქმა უნდა, დავხარჯე თამბაქოსა და ქაღალდზე (თამბაქო საშინლად ძვირი და ცუდია), მატერიალურს არაფერს ვტოვებ“, წერდა ის ავგუსტ ვესანტოს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. თუმცა, შესაძლებელია, რომ ის ხატავდა, მაგრამ ნახატები უბრალოდ გაქრა.

1908 წლის ზამთარში ნიკოლაი ტრიიკი ნორვეგიიდან ჩავიდა პარიზში. ტრიიკის წაქეზებით მიგიმ გადაწყვიტა ზაფხულისთვის კოპენჰაგენის გავლით ნორვეგიაში გამგზავრება და შემოდგომაზე პარიზში დაბრუნება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ნორვეგია=== 
კონრად მიგის სურდა მხოლოდ რამდენიმე თვის გატარება ნორვეგიაში პარიზში დაბრუნებამდე. ის 30 წლის იყო და მხოლოდ რამდენიმე ნამუშევარი ჰქონდა შექმნილი, მისი ჯანმრთელობა კი თანდათან უარესდებოდა. 1908 წლის აგვისტოში ის გადავიდა სოფლად, სადაც საბოლოოდ შეძლო ფოკუსირება ხელოვნებაზე: ის სწავლობდა, რადგან მისი მიზანი იყო შემოდგომაზე პარიზის სახვითი ხელოვნების აკადემიაში მისაღები გამოცდების ჩაბარება. სამწუხაროდ, მას არ ჰქონდა საკმარისი ფული ნორვეგიის დასატოვებლად, ამიტომ დარჩა კიდევ ორი ​​წელი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ნორვეგიაში მიგიმ საბოლოოდ დაიწყო ხატვა. ის არც ათარიღებდა და არც მდებარეობა უთითებდა ნამუშევრებზე: მისი მიზანი იყო რეალობის განზე გაშვება და რიტმებისა და სტრუქტურების შეგრძნება, რომლებიც ქმნიან საგნებისა და ფენომენების რეალურ არსს. მან მონაწილეობა მიიღო [[ოსლო]]ში, ბლომკვისტის გალერეაში გამართულ გამოფენაში, მაგრამ გარღვევა არ მომხდარა. თუმცა მან ასევე გაგზავნა თავისი ნამუშევრები ესტონეთში [[1910]] წელს Noor-Eesti (ახალგაზრდა ესტონეთი) ლიტერატურული ჯგუფის მიერ ორგანიზებულ გამოფენაზე გამოსატანად და ეს იყო პოპულარობის დასაწყისი მის სამშობლოში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მიგის ნორვეგიული პეიზაჟები მოიცავს ბუნების პანორამულ და რეალისტურ ხედებს და თითქმის ჰალუცინაციურ ჭაობის პეიზაჟებს.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 11712 M 4110.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი“, 1908-1909, ზეთი მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:K magi norra maastik1908-10.jpg|„ნორვეგიული ლანშაფტი (ზამთრის პეიზაჟი)“, 1908-1910, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi TKM 0329M.jpg|„ნორვეგიელი გოგონას პორტრეტი“, 1909, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik männiga, Konrad Mägi, EKM j 1899 M 1986.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი ფიჭვით“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 44822 M 6959.jpg|ნორვეგიული ლანდსკაპი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 153-445 M 246.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი. ჭაობის ლანშაფტი“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 12819 M 4228.jpg|&quot;ნორვეგიული ლანდშაფტი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==პორტრეტები== 
ესტონეთში დაბრუნებული მიგი ტარტუში დის სახლში დარჩა. [[1913]] წელს მან დაიწყო შეკვეთილი პორტრეტების ხატვა, შემდეგ წლებში კი ძირითადად მაღალი კლასის ქალბატონებს ხატავდა. პოტენციურ მოდელებსაც თავად უახლოვდებოდა და ეკითხებოდა, იპოზიორებდნენ თუ არა მისთვის. მას განსაკუთრებული ინტერესი ჰქონდა სხვა ეთნიკური ჯგუფების პერსონაჟებისადმი: ებრაელი, ბოშა თუ პოლონელი ხალხი და ა.შ.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Juuditar, Konrad Mägi, EKM j 11113 M 4017.jpg|„ებრაელი ქალი“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Portrait of Marie Reisik.jpg|„მარი რეისიკის პორტრეტი“, 1916, ნახშირი, პასტელი, ქაღალდი, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Naise portree, Konrad Mägi, EKM j 12476 M 4182.jpg|„ქალბატონის პორტრეტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Alvine Käppa portree.konradmagi.jpg|„ალვინ კაპას პორტრეტი“ ზეთი, ტილო. ელ კუნილას ხელოვნების კოლექცია.
&lt;/gallery&gt;

===დაბრუნება ესტონეთში===
[[1913]] წლის ზაფხულში კონრად მიგი გაემგზავრა [[საარემაა]]ში. იმის გამო, რომ მისი ჯანმრთელობა უარესდებოდა, ის იმედოვნებდა, რომ ადგილობრივი სამკურნალო ტალახი და უკეთესი კლიმატი მას გარკვეულ შვებას მოუტანდა.

მიგი ძირითადად პატარა კუნძულ [[ვილსანდი|ვილსანდი]]ზე ხატავდა, სწრაფად მუშაობდა და დიდად არ მოძრაობდა. მისი ფუნჯი უფრო მკვრივი და ინტენსიურია, ვიდრე ნორვეგიაში, და ნახატები შედგება ფერის პატარა წერტილებისგან, რომლებიც ქმნიან აბსტრაქტულ და არა რეალისტურ შთაბეჭდილებას. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ესტონეთის პეიზაჟები თანამედროვე ხელოვნების საშუალებებით იქნა გამოსახული. [[საარემაა|საარემაა]]ს პეიზაჟების ზუსტი რაოდენობა დღემდე უცნობია.

მომდევნო წლებში მიგი დასახლდა [[ტარტუ]]ში და ზაფხულობით ატარებდა ხატვას სამხრეთ ესტონეთში ([[კასარიცა]]ში, პუჰაიარვეს ტბის მახლობლად, [[ოტეპია|ოტეპეა]]ში და ა.შ.). 1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგის პეიზაჟები შედარებით ბნელი გახდა, ფერწერულ სივრცეში შედიოდა ხეების ბნელი კედლები და საშინელი ცა .  ეს სიბნელე შეიძლება მიეწეროს მიგის ხანგრძლივ დეპრესიას და მის თანდათანობით გაუარესებულ ჯანმრთელობის პრობლემებს.

1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგიმ დაიწყო ხელოვნების სწავლება, ხოლო ათწლეულის ბოლოს მან და მისმა თანატოლებმა დააარსეს პალასის სამხატვრო სკოლა. მიგი აირჩიეს სკოლის პირველ დირექტორად.
&lt;gallery&gt;
File:Konrad Mägi TKM 0472M.jpg|„ალიდე ასმუსის პორტრეტი“, 1912-1913, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa motiiv, Konrad Mägi, EKM j 12816 M 4225.jpg|„საარემაას მოტივი“, 1913, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Mererand Saaremaal.jpg|„ზღვის სანაპირო საარემააში“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Vilsandi maastik, Konrad Mägi, TKM TR 2845 M 485.jpg|„ვილსანდის ლანდშაფტი“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Maastik päikesega, Konrad Mägi, EKM j 423 M 1768.jpg|„ლანდშაფტი მზესთან ერთად“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa etüüd.jpg|„საარემაა. ეტიუდი“, 1913-1914, ზეთი მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Merikapsad, Konrad Mägi, EKM j 130-1 M 443.jpg|„ზღვის კომბოსტო“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi. Teel Viljandist Tartusse. 1915-1916.jpg|„ვილიანდიდან ტარტუამდე“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi - Meditatsioon (Maastik daamiga) - õli.JPG|„მედიტაცია. (პეიზაჟი ქალბატონთან ერთად)“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Võrumaa maastik. Valgjärv, Konrad Mägi, EKM j 153-112 M 91.jpg|„ვირუმას პეიზაჟი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Kasaritsa maastik, Konrad Mägi, VM VM 11499 K.jpg|„კასარიცას ლანდშაფტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, [[ვილიანდი]]ს მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://konradmagi.ee/en/ Konrad Mägi], Official homepage
*[http://digikogu.ekm.ee/search?searchtype=complex&amp;author_ids=468 Works by Konrad Mägi] at the Art Museum of Estonia

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:ესტონელი მხატვრები]]
[[კატეგორია:მოდერნიზმი]]
[[კატეგორია:ხელოვნება]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აგვისტო]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1925]]</text>
      <sha1>pqf82q1iv4xinzf5b6gcu2zhuxzx78j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808250</id>
      <parentid>4808249</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:16:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ხელოვნება]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808250</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41816" sha1="i01ftmlzdacbzb7g4tyqvq6yzfgextl" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი   = 
| სახელი  = კონრად მიგი
| სურათი  = 
[[ფაილი:Konrad Mägi.jpg|300px|მინი|კონრად მიგი (ფოტო 1898-1905 წწ.)]]
| სურათის ზომა  = 300
| სათაური  = 
| სრული სახელი  = კონრად ვილჰელმ მაგი
| მშობსახელი = 
| დაბ. თარიღი   = 1 ნოემბერი,[[1878]]
| დაბ. ადგილი       = [[ჰელენურმეს მამული]], [[ლივონიის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების თარიღი   = 15 აგვისტო, [[1925]]
| გარდაცვალების ადგილი   = [[ტარტუ]], [[ესტონეთი]]
| ეროვნება  = ესტონელი
| სფერო  = [[ხელოვნება|ხელოვნების]] სფერო
| მომზადება  = 
| მიმდინარეობა  = [[მოდერნიზმი]]
| ჟანრი = 
| ცნობილი ნამუშევრები   = 
| პარტნიორები  = 
| მასზე გავლენა მოახდინა  =
| მან გავლენა მოახდინა  =
| ჯილდოები   = 
| საიტი  =
| ხელმოწერა  =
}}
'''კონრად ვილჰელმ მიგი''' ([[1878]] წლის 1 ნოემბერი – [[1925]] წლის 15 აგვისტო) ერთ-ერთი პირველი [[მოდერნიზმი|მოდერნისტი]] მხატვარი [[ესტონეთი|ესტონეთსა]] და სკანდინავიურ ქვეყნებში, რომლის შემოქმედებითი მემკვიდრეობის საფუძველია ვიზუალური პეიზაჟები. მან მხოლოდ თექვსმეტი წელი იმუშავა, თუმცა მისი შემოქმედების მთლიანი მოცულობა დაახლოებით 400 ნახატს შეადგენს.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi. Seninägemata maalid. |publisher=Konrad Mägi Sihtasutus |year=2023 |location=Tallinn |pages=43}}&lt;/ref&gt;

მისი ნამუშევრების არაერთი გამოფენა მოეწყო ესტონეთში, ბოლო წლებში კი მისი ხელოვნება აღმოაჩინეს ევროპაში: [[2017]] წელს [[რომი|რომ]]ში, [[Galleria Nazionale d'Arte Moderna]]-ში მოეწყო კონრად მიგის ნახატების პერსონალური გამოფენა; [[2018]] წელს მისი ნამუშევრები გამოიფინა [[ორსეს მუზეუმი|ორსეის მუზეუმ]]ში გამოფენაზე Wild Souls: Symbolism in Art of Baltic State; 2021 წელს მეგის ასზე მეტი ნამუშევარი გამოიფინა ესპუს [[EMMA]] მუზეუმში, ხოლო [[2022]] წელს იგივე ნამუშევრები გამოიფინა [[ლილეჰამერის ხელოვნების მუზეუმში]].

კონრად მიგის ნამუშევრები განსაკუთრებით დაფასებულია მათი ცოცხალი და იმპულსური ფერებით და ბუნებისადმი [[პანთეიზმი|პანთეისტური მიდგომ]]ით, რაც მას უნიკალურს ხდის ევროპულ მე-20 საუკუნის [[მოდერნიზმი|მოდერნიზმ]]ში. მიგი მუშაობდა [[ევროპა|ევროპ]]ის სხვადასხვა კუთხეში, რის მიხედვითაც მისი შემოქმედება დაყოფილია საკმაოდ განსხვავებულ თავებად: [[დანია]], [[ნორვეგია]], [[საფრანგეთი]], [[კუნძული საარემაა]], სამხრეთ ესტონეთი, [[იტალია]] და ა.შ. მისი ხელოვნების მიღებამ ასევე გაიარა სხვადასხვა პერიოდი. 1920-იან და 1930-იან წლებში კონრად მიგის შემოქმედებამ გავლენა მოახდინა იმ დროს შექმნილი ესტონური ხელოვნების დიდ ნაწილზე. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაგმეს მისი ხელოვნება (საბჭოთა ხელისუფლებამ ბრძანა მისი ნამუშევრების ამოღება გამოფენებიდან, წერილების განადგურება და ა.შ.); ის აკრძალული იყო 1950-იანი წლების მეორე ნახევრამდე. 1950-იანი წლების ბოლოს, როდესაც პოლიტიკური სიმკაცრე შერბილდა, მიგის შემოქმედება &quot;ხელახლა დაინერგა&quot; და ჩატარდა რამდენიმე [[რეტროსპექტივა]].&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite book |last=Eero |first=Epner |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2018 |location=Tallinn |pages=34}}&lt;/ref&gt;
იმისდა მიუხედავად, რომ მიგიმ თავისი ცხოვრების უმეტესი ნაწილი ქალაქებში გაატარა, მისი შემოქმედება ძირითადად ლანდშაფტების გარშემო ტრიალებს: გარემოს, რომელსაც აკლია ადამიანები, სადაც ბუნება გვთავაზობს [[ირაციონალური|ირაციონალურ]], [[მისტიკური|მისტიკურ]], [[მეტაფიზიკური|მეტაფიზიკურ]] და რელიგიურ გამოცდილებას. კონრად მიგის შემოქმედება ეფუძნება ეგზისტენციალურ დაძაბულობას, რამაც მას სხვა პოტენციური სამყაროებისკენ სწრაფვა უბიძგა. ახალგაზრდობაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა რევოლუციურ მოძრაობაში, მაგრამ მოგვიანებით მთლიანად ჩამოშორდა პოლიტიკას და მთლიანად ხელოვნებაზე გაამახვილა ყურადღება. &quot;ბედნიერება ჩვენთვის არ არის ღარიბი მიწის შვილებო&quot;, - დაწერა ერთხელ მიგიმ. „ჩვენთვის ხელოვნება ერთადერთი გამოსავალია, რადგან როცა სული ივსება ცხოვრების მარადიული ტანჯვით, ხელოვნება გვაწვდის იმას, რასაც სიცოცხლე ვერ მოგვცემს. იქ, ხელოვნებაში, საკუთარ შემოქმედებაში, შეიძლება სიმშვიდის პოვნა“.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Letter to August Vesanto from 16 December 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;

ლანდშაფტის ნახატების გარდა, მიგიმ დახატა [[პორტრეტი|პორტრეტ]]ები (მათ შორის ქალთა მოძრაობის წევრების რამდენიმე პორტრეტი) და [[ნატურმორტი]]. ის იყო ესტონეთის პირველი უმაღლესი სამხატვრო სკოლა „პალასის“ პირველი დირექტორი.

კონრად მიგის ჯანმრთელობა სერიოზულად აწუხებდა მას მთელი შემოქმედებითი კარიერის განმავლობაში: სხვადასხვა დაავადებებმა გამოიწვია მისი ჯანმრთელობის სწრაფი გაუარესება 1920-იან წლებში. კონრად მეგი მხოლოდ 46 წლის იყო, როცა გარდაიცვალა. მისი ნამუშევრების ნახევარზე მეტის ადგილსამყოფელი დღემდე უცნობია.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2020 |location=Tallinn |pages=24}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია== 
===ბავშვობა===
კონრად მიგი დაიბადა [[1878]] წლის 1 ნოემბერს სამხრეთ ესტონეთში. მან ბავშვობა გაატარა ელვას მახლობლად მდებარე პატარა სოფელ უდერნაში, რომელიც გარშემორტყმული იყო დიდი ტყეებით და მასზე გადიოდა დიდი სარკინიგზო ხაზი. მისი მამა, ანდრეს მეგი, აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ესტონეთის ეროვნული გამოღვიძების მოძრაობაში მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში. კონრად მიგის დედის, ლეენა მეგის შესახებ პრაქტიკულად არაფერია ცნობილი. კონრად მეგი იყო უმცროსი შვილი ოჯახში: მას ჰყავდა ოთხი უფროსი ძმა და უფროსი და; კიდევ ერთი უფროსი ძმა ბავშვობაში გარდაიცვალა. პირველი სახელი კონრადი შეირჩა, რადგან გერმანული სახელები პოპულარული იყო იმ დროს ესტონეთის სოფლის მოსახლეობაში. რამოდენიმე თვე სწავლობდა უდერნას დაწყებით სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=OÜ Sperare |year=2017 |location=Tallinn |pages=205}}&lt;/ref&gt;
რაღაც უნდა მომხდარიყო ანდრეს მიგის ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით: მან უფრო და უფრო ხშირად დაიწყო სამუშაოს შეცვლა. ამან გამოიწვია ოჯახის დაშლა: 11 წლის ასაკში კონრად მიგი დედასთან და დასთან ერთად გადავიდა ტარტუში.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; In the autumn of 1890, Konrad Mägi began to study at the three-year elementary school of the Tartu Apostolic Orthodox Church, which he quit after only a couple of months. A few years later, he enrolled in the Municipal School of Tartu, but never finished his studies there either.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1890 წლის შემოდგომაზე კონრად მიგიმ სწავლა დაიწყო ტარტუს სამოციქულო მართლმადიდებლური ეკლესიის სამწლიან დაწყებით სკოლაში, რომელიც მან დატოვა მხოლოდ რამდენიმე თვის შემდეგ. რამდენიმე წლის შემდეგ იგი ჩაირიცხა ტარტუს მუნიციპალურ სკოლაში, მაგრამ არც იქ დაამთავრა სწავლა. ამის ნაცვლად, იგი გახდა დურგლის შეგირდი ადგილობრივ ავეჯის ქარხანაში. შემორჩენილია რამდენიმე ავეჯის დიზაინი იმ პერიოდიდან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ხელოვნების აღმოჩენა===
მე-19 საუკუნის ესტონეთში [[სახვითი ხელოვნება]] იყო ის, რასაც ძირითადად ბალტიისპირელ გერმანელებს ჰქონდათ წვდომა. სოფლის ძირძველ მოსახლეობას არ უნახავს ბევრი ხელოვნების ნიმუში, რომ აღარაფერი ვთქვათ მის შექმნაზე. თუმცა, საუკუნის ბოლოსთვის გაჩნდა სხვადასხვა კულტურული აქტივობები, მათ შორის ხელოვნებისადმი ინტერესი. კონრად მიგი და მისი მეგობრები აქტიურად იყვნენ დაკავებული ფიზიკური კულტურითა და სპორტით, ასევე დაინტერესდნენ [[თეატრი]]თ, [[ლიტერატურა|ლიტერატურით]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფ]]იით და [[კლასიკური მუსიკა|კლასიკური მუსიკ]]ით.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[1897]] წელს კონრად მიგი დასაქმდა ბანდელიერის ავეჯის ქარხანაში, სადაც მას დაევალა რთული როზეტების დამზადება. იმის გამო, რომ ქარხნის მფლობელებს სურდათ პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესება, მიგი და სხვა თანამშრომლები ჩაირიცხნენ რუდოლფ ფონ ზურ მიულენის ხატვის კლასებში. იქ მიგიმ შეისწავლა ნახატის პერსპექტივა, ისევე როგორც ტექნიკური ნახაზი და შესაძლოა პირველი შეხვედრები ნახატთან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1902 წელს მიგიმ გადაწყვიტა წასულიყო და ესწავლა ხელოვნება სანქტ-პეტერბურგის სტიგლიცის ტექნიკური ნახატის სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==მოგზაურობა==
===სანკტ-პეტერბურგი===
კონრად მიგი ჩავიდა სანკტ-პეტერბურგში [[1903]] წლის იანვარში, რათა შეესწავლა ქანდაკება ამანდუს ადამსონის ხელმძღვანელობით შტიგლიცის სკოლაში. მისი სწავლა წარმატებული იყო და ის შეხვდა რამდენიმე სხვა ესტონელს, რომელთა მიზანი იყო მხატვარი გამხდარიყო, მათ შორის [[ნიკოლაი ტრიიკი]]. თუმცა, ის არ იყო კმაყოფილი სტიგლიცის ნახატის ტექნიკური და საკმაოდ მშრალი მიდგომით. როდესაც ქანდაკების განყოფილება რამდენიმე ხნის შემდეგ დაიხურა, მიგიმ თანდათან დაკარგა სწავლისადმი ინტერესი. ცნობილია, რომ ის აქტიურად სტუმრობდა მუზეუმებს და ყველაზე მეტად მოხიბლული იყო მიხაილ ვრუბელისა და ნიკოლას როერიხის შემოქმედებით.[4]

როდესაც [[1905]] წლის რევოლუცია დაიწყო, მიგი მონაწილეობდა მოვლენებში: ამბობენ, რომ მან მოაწყო რამდენიმე პროვოკაცია ეკლესიებში და ეხმარებოდა რევოლუციონერებს იარაღის შენახვაში.

მიგი თანამშრომლობდა რამდენიმე პოლიტიკურ გამოცემასთან ესტონეთში და გაუგზავნა მათ სატირული ილუსტრაციები სიმბოლური ელფერით. სტუდენტთა გაფიცვა გაიმართა შტიგლიცის სკოლაშიც და ერთ-ერთი ორგანიზატორი შესაძლოა მიგი იყო. მან უარი თქვა სწავლის გაგრძელებაზე სკოლაში და ის გაათავისუფლეს. მან განაგრძო სწავლა იაკობ გოლდბლატის სახელოსნოში და ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების სწავლება, მაგრამ [[1906]] წლის აპრილში მან დატოვა პეტერბურგი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
===ალანდის კუნძულები და ჰელსინკი===
[[File:Konrad Mägi maal &quot;Ahvenamaa motiiv&quot;.jpg|thumb|&quot;ალანდის მოტივი&quot;, 1906, ზეთი ტილოზე, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია]]
მეგი 27 წლის იყო და არც ერთი ნამუშევარი არ ჰქონდა დასრულებული, თუმცა მისი სურვილი გამხდარიყო მხატვარი სულ უფრო მატულობდა. პეტერბურგიდან წასვლის შემდეგ მან გადაწყვიტა 1906 წლის ზაფხული მეგობრებთან ერთად გაეტარებინა ალანდის კუნძულებზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; რომანტიული გარემოთი მოხიბლული და ნიკოლაი ტრიიკის მაგალითის მიბაძვით, მიგიმ პირველად დაიწყო მხატვრობა. ცნობილია, რომ მის ნაქირავებ ოთახში იყო რამდენიმე მხატვრობის ესკიზი, რომელთაგან არცერთი არ არის შემორჩენილი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;A. Vaga, F. Tuglase, J. Genessi ja G. Suitsu mälestused Konrad Mäest&quot; |url=https://konradmagi.ee/et/media/looming-1925-a-vaga-f-tuglase-j-genssi-ja-g-suitu-malestused-konrad-maest/}}&lt;/ref&gt;

შემორჩენილია მხოლოდ ერთი ნახატი ალანდის პერიოდიდან.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;Åland Motif&quot;, 1906, oil on canvas. Enn Kunila’s art collection |url=https://konradmagi.ee/et/works/ahvenamaa-motiiv/}}&lt;/ref&gt; მას აქვს ძალიან ცოტა მახასიათებელი, რომელიც მოგვიანებით გახდა კონრად მეგის სტილის წარმომადგენელი. მიგიმ საბოლოოდ მოახერხა თანმიმდევრული მუშაობა, შთაგონებული იყო ბუნებით და მას შემდეგ ქალაქში ცხოვრებისა და სოფლად ხატვის ეს ნიმუში ახასიათებდა მის ცხოვრების წესს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1906 წლის სექტემბერში მიგიმ და მისმა მეგობრებმა დატოვეს ალანდი ჰელსინკში, სადაც მიგი მცირე პერიოდის განმავლობაში სწავლობდა ატენეუმის ხატვის სკოლაში. მან ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების მიცემა ანი და ავგუსტ ვესანტოსთვის, რომლებიც მალე მისი მეგობრები და მფარველები გახდნენ.ანი ვესანტომ გაყიდა მიგის აკვარელი თავის თამბაქოს მაღაზიაში, მაგრამ მხატვარმა მისგან უმნიშვნელო შემოსავალი მიიღო.

===პარიზი===
პარიზში მიგის პირველი პერიოდი გაგრძელდა 1907 წლის სექტემბრიდან 1908 წლის გაზაფხულამდე. „მე პარიზში ვიყავი ორი დღე. მე საერთოდ არ მომეწონა გერმანია. მათი ტექნოლოგია ფანტასტიკური იყო, მაგრამ მათი სისულელე იყო უფრო ფანტასტიკური. საფრანგეთი სრულიად განსხვავებულია, თავად ფრანგები ნამდვილად მოსაწონები არიან. პარიზი საინტერესო ქალაქია, თუმცა აქ ჩამოსვლისას ჯიბეში სულ რამოდენიმე ფრანკი მქონდა“ &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |title=Letter to Peeter Rootslane from 22 September 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;  წერდა მიგი პარიზში ჩასვლიდან ორი დღის შემდეგ.

მიგი პარიზში თავდაპირველად მოქანდაკე ჯაან კოორტის სახლში დარჩა, მაგრამ მოგვიანებით გადავიდა მხატვართა კოლონიაში La Ruche. სწავლობდა ხატვას Académie Colarossi-სა და Académie de la Grande Chaumière-ის დამოუკიდებელ ინსტიტუტებში.

მიგი ხშირად აწყობდა გამოფენებს, მაგრამ მოდერნისტული ხელოვნება მას არ ხიბლავდა. „რა თქმა უნდა, ეს არ აუმჯობესებს საქმეს: ხშირად შეიძლება იქ ისეთი ნაგვის ნახვა, რომ ამაზე ლაპარაკს აზრი არ აქვს“, - წერდა იგი მოგვიანებით პარიზის ხელოვნების გამოფენებზე.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ვარაუდობენ, რომ მიგი ჯერ კიდევ არ ხატავდა იმ დროს ფულის სიმცირის გამო. „მთელი ფული, რაც მქონდა, არც თუ ისე ბევრი, რა თქმა უნდა, დავხარჯე თამბაქოსა და ქაღალდზე (თამბაქო საშინლად ძვირი და ცუდია), მატერიალურს არაფერს ვტოვებ“, წერდა ის ავგუსტ ვესანტოს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. თუმცა, შესაძლებელია, რომ ის ხატავდა, მაგრამ ნახატები უბრალოდ გაქრა.

1908 წლის ზამთარში ნიკოლაი ტრიიკი ნორვეგიიდან ჩავიდა პარიზში. ტრიიკის წაქეზებით მიგიმ გადაწყვიტა ზაფხულისთვის კოპენჰაგენის გავლით ნორვეგიაში გამგზავრება და შემოდგომაზე პარიზში დაბრუნება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ნორვეგია=== 
კონრად მიგის სურდა მხოლოდ რამდენიმე თვის გატარება ნორვეგიაში პარიზში დაბრუნებამდე. ის 30 წლის იყო და მხოლოდ რამდენიმე ნამუშევარი ჰქონდა შექმნილი, მისი ჯანმრთელობა კი თანდათან უარესდებოდა. 1908 წლის აგვისტოში ის გადავიდა სოფლად, სადაც საბოლოოდ შეძლო ფოკუსირება ხელოვნებაზე: ის სწავლობდა, რადგან მისი მიზანი იყო შემოდგომაზე პარიზის სახვითი ხელოვნების აკადემიაში მისაღები გამოცდების ჩაბარება. სამწუხაროდ, მას არ ჰქონდა საკმარისი ფული ნორვეგიის დასატოვებლად, ამიტომ დარჩა კიდევ ორი ​​წელი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ნორვეგიაში მიგიმ საბოლოოდ დაიწყო ხატვა. ის არც ათარიღებდა და არც მდებარეობა უთითებდა ნამუშევრებზე: მისი მიზანი იყო რეალობის განზე გაშვება და რიტმებისა და სტრუქტურების შეგრძნება, რომლებიც ქმნიან საგნებისა და ფენომენების რეალურ არსს. მან მონაწილეობა მიიღო [[ოსლო]]ში, ბლომკვისტის გალერეაში გამართულ გამოფენაში, მაგრამ გარღვევა არ მომხდარა. თუმცა მან ასევე გაგზავნა თავისი ნამუშევრები ესტონეთში [[1910]] წელს Noor-Eesti (ახალგაზრდა ესტონეთი) ლიტერატურული ჯგუფის მიერ ორგანიზებულ გამოფენაზე გამოსატანად და ეს იყო პოპულარობის დასაწყისი მის სამშობლოში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მიგის ნორვეგიული პეიზაჟები მოიცავს ბუნების პანორამულ და რეალისტურ ხედებს და თითქმის ჰალუცინაციურ ჭაობის პეიზაჟებს.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 11712 M 4110.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი“, 1908-1909, ზეთი მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:K magi norra maastik1908-10.jpg|„ნორვეგიული ლანშაფტი (ზამთრის პეიზაჟი)“, 1908-1910, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi TKM 0329M.jpg|„ნორვეგიელი გოგონას პორტრეტი“, 1909, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik männiga, Konrad Mägi, EKM j 1899 M 1986.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი ფიჭვით“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 44822 M 6959.jpg|ნორვეგიული ლანდსკაპი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 153-445 M 246.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი. ჭაობის ლანშაფტი“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 12819 M 4228.jpg|&quot;ნორვეგიული ლანდშაფტი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==პორტრეტები== 
ესტონეთში დაბრუნებული მიგი ტარტუში დის სახლში დარჩა. [[1913]] წელს მან დაიწყო შეკვეთილი პორტრეტების ხატვა, შემდეგ წლებში კი ძირითადად მაღალი კლასის ქალბატონებს ხატავდა. პოტენციურ მოდელებსაც თავად უახლოვდებოდა და ეკითხებოდა, იპოზიორებდნენ თუ არა მისთვის. მას განსაკუთრებული ინტერესი ჰქონდა სხვა ეთნიკური ჯგუფების პერსონაჟებისადმი: ებრაელი, ბოშა თუ პოლონელი ხალხი და ა.შ.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Juuditar, Konrad Mägi, EKM j 11113 M 4017.jpg|„ებრაელი ქალი“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Portrait of Marie Reisik.jpg|„მარი რეისიკის პორტრეტი“, 1916, ნახშირი, პასტელი, ქაღალდი, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Naise portree, Konrad Mägi, EKM j 12476 M 4182.jpg|„ქალბატონის პორტრეტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Alvine Käppa portree.konradmagi.jpg|„ალვინ კაპას პორტრეტი“ ზეთი, ტილო. ელ კუნილას ხელოვნების კოლექცია.
&lt;/gallery&gt;

===დაბრუნება ესტონეთში===
[[1913]] წლის ზაფხულში კონრად მიგი გაემგზავრა [[საარემაა]]ში. იმის გამო, რომ მისი ჯანმრთელობა უარესდებოდა, ის იმედოვნებდა, რომ ადგილობრივი სამკურნალო ტალახი და უკეთესი კლიმატი მას გარკვეულ შვებას მოუტანდა.

მიგი ძირითადად პატარა კუნძულ [[ვილსანდი|ვილსანდი]]ზე ხატავდა, სწრაფად მუშაობდა და დიდად არ მოძრაობდა. მისი ფუნჯი უფრო მკვრივი და ინტენსიურია, ვიდრე ნორვეგიაში, და ნახატები შედგება ფერის პატარა წერტილებისგან, რომლებიც ქმნიან აბსტრაქტულ და არა რეალისტურ შთაბეჭდილებას. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ესტონეთის პეიზაჟები თანამედროვე ხელოვნების საშუალებებით იქნა გამოსახული. [[საარემაა|საარემაა]]ს პეიზაჟების ზუსტი რაოდენობა დღემდე უცნობია.

მომდევნო წლებში მიგი დასახლდა [[ტარტუ]]ში და ზაფხულობით ატარებდა ხატვას სამხრეთ ესტონეთში ([[კასარიცა]]ში, პუჰაიარვეს ტბის მახლობლად, [[ოტეპია|ოტეპეა]]ში და ა.შ.). 1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგის პეიზაჟები შედარებით ბნელი გახდა, ფერწერულ სივრცეში შედიოდა ხეების ბნელი კედლები და საშინელი ცა .  ეს სიბნელე შეიძლება მიეწეროს მიგის ხანგრძლივ დეპრესიას და მის თანდათანობით გაუარესებულ ჯანმრთელობის პრობლემებს.

1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგიმ დაიწყო ხელოვნების სწავლება, ხოლო ათწლეულის ბოლოს მან და მისმა თანატოლებმა დააარსეს პალასის სამხატვრო სკოლა. მიგი აირჩიეს სკოლის პირველ დირექტორად.
&lt;gallery&gt;
File:Konrad Mägi TKM 0472M.jpg|„ალიდე ასმუსის პორტრეტი“, 1912-1913, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa motiiv, Konrad Mägi, EKM j 12816 M 4225.jpg|„საარემაას მოტივი“, 1913, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Mererand Saaremaal.jpg|„ზღვის სანაპირო საარემააში“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Vilsandi maastik, Konrad Mägi, TKM TR 2845 M 485.jpg|„ვილსანდის ლანდშაფტი“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Maastik päikesega, Konrad Mägi, EKM j 423 M 1768.jpg|„ლანდშაფტი მზესთან ერთად“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa etüüd.jpg|„საარემაა. ეტიუდი“, 1913-1914, ზეთი მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Merikapsad, Konrad Mägi, EKM j 130-1 M 443.jpg|„ზღვის კომბოსტო“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi. Teel Viljandist Tartusse. 1915-1916.jpg|„ვილიანდიდან ტარტუამდე“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi - Meditatsioon (Maastik daamiga) - õli.JPG|„მედიტაცია. (პეიზაჟი ქალბატონთან ერთად)“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Võrumaa maastik. Valgjärv, Konrad Mägi, EKM j 153-112 M 91.jpg|„ვირუმას პეიზაჟი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Kasaritsa maastik, Konrad Mägi, VM VM 11499 K.jpg|„კასარიცას ლანდშაფტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, [[ვილიანდი]]ს მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://konradmagi.ee/en/ Konrad Mägi], Official homepage
*[http://digikogu.ekm.ee/search?searchtype=complex&amp;author_ids=468 Works by Konrad Mägi] at the Art Museum of Estonia

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:ესტონელი მხატვრები]]
[[კატეგორია:მოდერნიზმი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აგვისტო]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1925]]</text>
      <sha1>i01ftmlzdacbzb7g4tyqvq6yzfgextl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808251</id>
      <parentid>4808250</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:16:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მოდერნიზმი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808251</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="41753" sha1="gaiysaf3im5s1hi263f0u9gl93odj9x" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მხატვარი
| ფონი   = 
| სახელი  = კონრად მიგი
| სურათი  = 
[[ფაილი:Konrad Mägi.jpg|300px|მინი|კონრად მიგი (ფოტო 1898-1905 წწ.)]]
| სურათის ზომა  = 300
| სათაური  = 
| სრული სახელი  = კონრად ვილჰელმ მაგი
| მშობსახელი = 
| დაბ. თარიღი   = 1 ნოემბერი,[[1878]]
| დაბ. ადგილი       = [[ჰელენურმეს მამული]], [[ლივონიის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების თარიღი   = 15 აგვისტო, [[1925]]
| გარდაცვალების ადგილი   = [[ტარტუ]], [[ესტონეთი]]
| ეროვნება  = ესტონელი
| სფერო  = [[ხელოვნება|ხელოვნების]] სფერო
| მომზადება  = 
| მიმდინარეობა  = [[მოდერნიზმი]]
| ჟანრი = 
| ცნობილი ნამუშევრები   = 
| პარტნიორები  = 
| მასზე გავლენა მოახდინა  =
| მან გავლენა მოახდინა  =
| ჯილდოები   = 
| საიტი  =
| ხელმოწერა  =
}}
'''კონრად ვილჰელმ მიგი''' ([[1878]] წლის 1 ნოემბერი – [[1925]] წლის 15 აგვისტო) ერთ-ერთი პირველი [[მოდერნიზმი|მოდერნისტი]] მხატვარი [[ესტონეთი|ესტონეთსა]] და სკანდინავიურ ქვეყნებში, რომლის შემოქმედებითი მემკვიდრეობის საფუძველია ვიზუალური პეიზაჟები. მან მხოლოდ თექვსმეტი წელი იმუშავა, თუმცა მისი შემოქმედების მთლიანი მოცულობა დაახლოებით 400 ნახატს შეადგენს.&lt;ref name=&quot;:4&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi. Seninägemata maalid. |publisher=Konrad Mägi Sihtasutus |year=2023 |location=Tallinn |pages=43}}&lt;/ref&gt;

მისი ნამუშევრების არაერთი გამოფენა მოეწყო ესტონეთში, ბოლო წლებში კი მისი ხელოვნება აღმოაჩინეს ევროპაში: [[2017]] წელს [[რომი|რომ]]ში, [[Galleria Nazionale d'Arte Moderna]]-ში მოეწყო კონრად მიგის ნახატების პერსონალური გამოფენა; [[2018]] წელს მისი ნამუშევრები გამოიფინა [[ორსეს მუზეუმი|ორსეის მუზეუმ]]ში გამოფენაზე Wild Souls: Symbolism in Art of Baltic State; 2021 წელს მეგის ასზე მეტი ნამუშევარი გამოიფინა ესპუს [[EMMA]] მუზეუმში, ხოლო [[2022]] წელს იგივე ნამუშევრები გამოიფინა [[ლილეჰამერის ხელოვნების მუზეუმში]].

კონრად მიგის ნამუშევრები განსაკუთრებით დაფასებულია მათი ცოცხალი და იმპულსური ფერებით და ბუნებისადმი [[პანთეიზმი|პანთეისტური მიდგომ]]ით, რაც მას უნიკალურს ხდის ევროპულ მე-20 საუკუნის [[მოდერნიზმი|მოდერნიზმ]]ში. მიგი მუშაობდა [[ევროპა|ევროპ]]ის სხვადასხვა კუთხეში, რის მიხედვითაც მისი შემოქმედება დაყოფილია საკმაოდ განსხვავებულ თავებად: [[დანია]], [[ნორვეგია]], [[საფრანგეთი]], [[კუნძული საარემაა]], სამხრეთ ესტონეთი, [[იტალია]] და ა.შ. მისი ხელოვნების მიღებამ ასევე გაიარა სხვადასხვა პერიოდი. 1920-იან და 1930-იან წლებში კონრად მიგის შემოქმედებამ გავლენა მოახდინა იმ დროს შექმნილი ესტონური ხელოვნების დიდ ნაწილზე. მეორე მსოფლიო ომის დროს დაგმეს მისი ხელოვნება (საბჭოთა ხელისუფლებამ ბრძანა მისი ნამუშევრების ამოღება გამოფენებიდან, წერილების განადგურება და ა.შ.); ის აკრძალული იყო 1950-იანი წლების მეორე ნახევრამდე. 1950-იანი წლების ბოლოს, როდესაც პოლიტიკური სიმკაცრე შერბილდა, მიგის შემოქმედება &quot;ხელახლა დაინერგა&quot; და ჩატარდა რამდენიმე [[რეტროსპექტივა]].&lt;ref name=&quot;:3&quot;&gt;{{Cite book |last=Eero |first=Epner |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2018 |location=Tallinn |pages=34}}&lt;/ref&gt;
იმისდა მიუხედავად, რომ მიგიმ თავისი ცხოვრების უმეტესი ნაწილი ქალაქებში გაატარა, მისი შემოქმედება ძირითადად ლანდშაფტების გარშემო ტრიალებს: გარემოს, რომელსაც აკლია ადამიანები, სადაც ბუნება გვთავაზობს [[ირაციონალური|ირაციონალურ]], [[მისტიკური|მისტიკურ]], [[მეტაფიზიკური|მეტაფიზიკურ]] და რელიგიურ გამოცდილებას. კონრად მიგის შემოქმედება ეფუძნება ეგზისტენციალურ დაძაბულობას, რამაც მას სხვა პოტენციური სამყაროებისკენ სწრაფვა უბიძგა. ახალგაზრდობაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა რევოლუციურ მოძრაობაში, მაგრამ მოგვიანებით მთლიანად ჩამოშორდა პოლიტიკას და მთლიანად ხელოვნებაზე გაამახვილა ყურადღება. &quot;ბედნიერება ჩვენთვის არ არის ღარიბი მიწის შვილებო&quot;, - დაწერა ერთხელ მიგიმ. „ჩვენთვის ხელოვნება ერთადერთი გამოსავალია, რადგან როცა სული ივსება ცხოვრების მარადიული ტანჯვით, ხელოვნება გვაწვდის იმას, რასაც სიცოცხლე ვერ მოგვცემს. იქ, ხელოვნებაში, საკუთარ შემოქმედებაში, შეიძლება სიმშვიდის პოვნა“.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Letter to August Vesanto from 16 December 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;

ლანდშაფტის ნახატების გარდა, მიგიმ დახატა [[პორტრეტი|პორტრეტ]]ები (მათ შორის ქალთა მოძრაობის წევრების რამდენიმე პორტრეტი) და [[ნატურმორტი]]. ის იყო ესტონეთის პირველი უმაღლესი სამხატვრო სკოლა „პალასის“ პირველი დირექტორი.

კონრად მიგის ჯანმრთელობა სერიოზულად აწუხებდა მას მთელი შემოქმედებითი კარიერის განმავლობაში: სხვადასხვა დაავადებებმა გამოიწვია მისი ჯანმრთელობის სწრაფი გაუარესება 1920-იან წლებში. კონრად მეგი მხოლოდ 46 წლის იყო, როცა გარდაიცვალა. მისი ნამუშევრების ნახევარზე მეტის ადგილსამყოფელი დღემდე უცნობია.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=Eesti Kunstimuuseum |year=2020 |location=Tallinn |pages=24}}&lt;/ref&gt;

==ბიოგრაფია== 
===ბავშვობა===
კონრად მიგი დაიბადა [[1878]] წლის 1 ნოემბერს სამხრეთ ესტონეთში. მან ბავშვობა გაატარა ელვას მახლობლად მდებარე პატარა სოფელ უდერნაში, რომელიც გარშემორტყმული იყო დიდი ტყეებით და მასზე გადიოდა დიდი სარკინიგზო ხაზი. მისი მამა, ანდრეს მეგი, აქტიურ მონაწილეობას იღებდა ესტონეთის ეროვნული გამოღვიძების მოძრაობაში მე-19 საუკუნის მეორე ნახევარში. კონრად მიგის დედის, ლეენა მეგის შესახებ პრაქტიკულად არაფერია ცნობილი. კონრად მეგი იყო უმცროსი შვილი ოჯახში: მას ჰყავდა ოთხი უფროსი ძმა და უფროსი და; კიდევ ერთი უფროსი ძმა ბავშვობაში გარდაიცვალა. პირველი სახელი კონრადი შეირჩა, რადგან გერმანული სახელები პოპულარული იყო იმ დროს ესტონეთის სოფლის მოსახლეობაში. რამოდენიმე თვე სწავლობდა უდერნას დაწყებით სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Epner |first=Eero |title=Konrad Mägi |publisher=OÜ Sperare |year=2017 |location=Tallinn |pages=205}}&lt;/ref&gt;
რაღაც უნდა მომხდარიყო ანდრეს მიგის ფსიქიკურ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებით: მან უფრო და უფრო ხშირად დაიწყო სამუშაოს შეცვლა. ამან გამოიწვია ოჯახის დაშლა: 11 წლის ასაკში კონრად მიგი დედასთან და დასთან ერთად გადავიდა ტარტუში.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; In the autumn of 1890, Konrad Mägi began to study at the three-year elementary school of the Tartu Apostolic Orthodox Church, which he quit after only a couple of months. A few years later, he enrolled in the Municipal School of Tartu, but never finished his studies there either.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1890 წლის შემოდგომაზე კონრად მიგიმ სწავლა დაიწყო ტარტუს სამოციქულო მართლმადიდებლური ეკლესიის სამწლიან დაწყებით სკოლაში, რომელიც მან დატოვა მხოლოდ რამდენიმე თვის შემდეგ. რამდენიმე წლის შემდეგ იგი ჩაირიცხა ტარტუს მუნიციპალურ სკოლაში, მაგრამ არც იქ დაამთავრა სწავლა. ამის ნაცვლად, იგი გახდა დურგლის შეგირდი ადგილობრივ ავეჯის ქარხანაში. შემორჩენილია რამდენიმე ავეჯის დიზაინი იმ პერიოდიდან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ხელოვნების აღმოჩენა===
მე-19 საუკუნის ესტონეთში [[სახვითი ხელოვნება]] იყო ის, რასაც ძირითადად ბალტიისპირელ გერმანელებს ჰქონდათ წვდომა. სოფლის ძირძველ მოსახლეობას არ უნახავს ბევრი ხელოვნების ნიმუში, რომ აღარაფერი ვთქვათ მის შექმნაზე. თუმცა, საუკუნის ბოლოსთვის გაჩნდა სხვადასხვა კულტურული აქტივობები, მათ შორის ხელოვნებისადმი ინტერესი. კონრად მიგი და მისი მეგობრები აქტიურად იყვნენ დაკავებული ფიზიკური კულტურითა და სპორტით, ასევე დაინტერესდნენ [[თეატრი]]თ, [[ლიტერატურა|ლიტერატურით]], [[ფილოსოფია|ფილოსოფ]]იით და [[კლასიკური მუსიკა|კლასიკური მუსიკ]]ით.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

[[1897]] წელს კონრად მიგი დასაქმდა ბანდელიერის ავეჯის ქარხანაში, სადაც მას დაევალა რთული როზეტების დამზადება. იმის გამო, რომ ქარხნის მფლობელებს სურდათ პროდუქციის ხარისხის გაუმჯობესება, მიგი და სხვა თანამშრომლები ჩაირიცხნენ რუდოლფ ფონ ზურ მიულენის ხატვის კლასებში. იქ მიგიმ შეისწავლა ნახატის პერსპექტივა, ისევე როგორც ტექნიკური ნახაზი და შესაძლოა პირველი შეხვედრები ნახატთან.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt; 1902 წელს მიგიმ გადაწყვიტა წასულიყო და ესწავლა ხელოვნება სანქტ-პეტერბურგის სტიგლიცის ტექნიკური ნახატის სკოლაში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

==მოგზაურობა==
===სანკტ-პეტერბურგი===
კონრად მიგი ჩავიდა სანკტ-პეტერბურგში [[1903]] წლის იანვარში, რათა შეესწავლა ქანდაკება ამანდუს ადამსონის ხელმძღვანელობით შტიგლიცის სკოლაში. მისი სწავლა წარმატებული იყო და ის შეხვდა რამდენიმე სხვა ესტონელს, რომელთა მიზანი იყო მხატვარი გამხდარიყო, მათ შორის [[ნიკოლაი ტრიიკი]]. თუმცა, ის არ იყო კმაყოფილი სტიგლიცის ნახატის ტექნიკური და საკმაოდ მშრალი მიდგომით. როდესაც ქანდაკების განყოფილება რამდენიმე ხნის შემდეგ დაიხურა, მიგიმ თანდათან დაკარგა სწავლისადმი ინტერესი. ცნობილია, რომ ის აქტიურად სტუმრობდა მუზეუმებს და ყველაზე მეტად მოხიბლული იყო მიხაილ ვრუბელისა და ნიკოლას როერიხის შემოქმედებით.[4]

როდესაც [[1905]] წლის რევოლუცია დაიწყო, მიგი მონაწილეობდა მოვლენებში: ამბობენ, რომ მან მოაწყო რამდენიმე პროვოკაცია ეკლესიებში და ეხმარებოდა რევოლუციონერებს იარაღის შენახვაში.

მიგი თანამშრომლობდა რამდენიმე პოლიტიკურ გამოცემასთან ესტონეთში და გაუგზავნა მათ სატირული ილუსტრაციები სიმბოლური ელფერით. სტუდენტთა გაფიცვა გაიმართა შტიგლიცის სკოლაშიც და ერთ-ერთი ორგანიზატორი შესაძლოა მიგი იყო. მან უარი თქვა სწავლის გაგრძელებაზე სკოლაში და ის გაათავისუფლეს. მან განაგრძო სწავლა იაკობ გოლდბლატის სახელოსნოში და ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების სწავლება, მაგრამ [[1906]] წლის აპრილში მან დატოვა პეტერბურგი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
===ალანდის კუნძულები და ჰელსინკი===
[[File:Konrad Mägi maal &quot;Ahvenamaa motiiv&quot;.jpg|thumb|&quot;ალანდის მოტივი&quot;, 1906, ზეთი ტილოზე, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია]]
მეგი 27 წლის იყო და არც ერთი ნამუშევარი არ ჰქონდა დასრულებული, თუმცა მისი სურვილი გამხდარიყო მხატვარი სულ უფრო მატულობდა. პეტერბურგიდან წასვლის შემდეგ მან გადაწყვიტა 1906 წლის ზაფხული მეგობრებთან ერთად გაეტარებინა ალანდის კუნძულებზე.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; რომანტიული გარემოთი მოხიბლული და ნიკოლაი ტრიიკის მაგალითის მიბაძვით, მიგიმ პირველად დაიწყო მხატვრობა. ცნობილია, რომ მის ნაქირავებ ოთახში იყო რამდენიმე მხატვრობის ესკიზი, რომელთაგან არცერთი არ არის შემორჩენილი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;A. Vaga, F. Tuglase, J. Genessi ja G. Suitsu mälestused Konrad Mäest&quot; |url=https://konradmagi.ee/et/media/looming-1925-a-vaga-f-tuglase-j-genssi-ja-g-suitu-malestused-konrad-maest/}}&lt;/ref&gt;

შემორჩენილია მხოლოდ ერთი ნახატი ალანდის პერიოდიდან.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=&quot;Åland Motif&quot;, 1906, oil on canvas. Enn Kunila’s art collection |url=https://konradmagi.ee/et/works/ahvenamaa-motiiv/}}&lt;/ref&gt; მას აქვს ძალიან ცოტა მახასიათებელი, რომელიც მოგვიანებით გახდა კონრად მეგის სტილის წარმომადგენელი. მიგიმ საბოლოოდ მოახერხა თანმიმდევრული მუშაობა, შთაგონებული იყო ბუნებით და მას შემდეგ ქალაქში ცხოვრებისა და სოფლად ხატვის ეს ნიმუში ახასიათებდა მის ცხოვრების წესს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

1906 წლის სექტემბერში მიგიმ და მისმა მეგობრებმა დატოვეს ალანდი ჰელსინკში, სადაც მიგი მცირე პერიოდის განმავლობაში სწავლობდა ატენეუმის ხატვის სკოლაში. მან ასევე დაიწყო ხელოვნების გაკვეთილების მიცემა ანი და ავგუსტ ვესანტოსთვის, რომლებიც მალე მისი მეგობრები და მფარველები გახდნენ.ანი ვესანტომ გაყიდა მიგის აკვარელი თავის თამბაქოს მაღაზიაში, მაგრამ მხატვარმა მისგან უმნიშვნელო შემოსავალი მიიღო.

===პარიზი===
პარიზში მიგის პირველი პერიოდი გაგრძელდა 1907 წლის სექტემბრიდან 1908 წლის გაზაფხულამდე. „მე პარიზში ვიყავი ორი დღე. მე საერთოდ არ მომეწონა გერმანია. მათი ტექნოლოგია ფანტასტიკური იყო, მაგრამ მათი სისულელე იყო უფრო ფანტასტიკური. საფრანგეთი სრულიად განსხვავებულია, თავად ფრანგები ნამდვილად მოსაწონები არიან. პარიზი საინტერესო ქალაქია, თუმცა აქ ჩამოსვლისას ჯიბეში სულ რამოდენიმე ფრანკი მქონდა“ &lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web |title=Letter to Peeter Rootslane from 22 September 1907 |url=https://konradmagi.ee/en/letters/}}&lt;/ref&gt;  წერდა მიგი პარიზში ჩასვლიდან ორი დღის შემდეგ.

მიგი პარიზში თავდაპირველად მოქანდაკე ჯაან კოორტის სახლში დარჩა, მაგრამ მოგვიანებით გადავიდა მხატვართა კოლონიაში La Ruche. სწავლობდა ხატვას Académie Colarossi-სა და Académie de la Grande Chaumière-ის დამოუკიდებელ ინსტიტუტებში.

მიგი ხშირად აწყობდა გამოფენებს, მაგრამ მოდერნისტული ხელოვნება მას არ ხიბლავდა. „რა თქმა უნდა, ეს არ აუმჯობესებს საქმეს: ხშირად შეიძლება იქ ისეთი ნაგვის ნახვა, რომ ამაზე ლაპარაკს აზრი არ აქვს“, - წერდა იგი მოგვიანებით პარიზის ხელოვნების გამოფენებზე.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ვარაუდობენ, რომ მიგი ჯერ კიდევ არ ხატავდა იმ დროს ფულის სიმცირის გამო. „მთელი ფული, რაც მქონდა, არც თუ ისე ბევრი, რა თქმა უნდა, დავხარჯე თამბაქოსა და ქაღალდზე (თამბაქო საშინლად ძვირი და ცუდია), მატერიალურს არაფერს ვტოვებ“, წერდა ის ავგუსტ ვესანტოს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;. თუმცა, შესაძლებელია, რომ ის ხატავდა, მაგრამ ნახატები უბრალოდ გაქრა.

1908 წლის ზამთარში ნიკოლაი ტრიიკი ნორვეგიიდან ჩავიდა პარიზში. ტრიიკის წაქეზებით მიგიმ გადაწყვიტა ზაფხულისთვის კოპენჰაგენის გავლით ნორვეგიაში გამგზავრება და შემოდგომაზე პარიზში დაბრუნება.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;
===ნორვეგია=== 
კონრად მიგის სურდა მხოლოდ რამდენიმე თვის გატარება ნორვეგიაში პარიზში დაბრუნებამდე. ის 30 წლის იყო და მხოლოდ რამდენიმე ნამუშევარი ჰქონდა შექმნილი, მისი ჯანმრთელობა კი თანდათან უარესდებოდა. 1908 წლის აგვისტოში ის გადავიდა სოფლად, სადაც საბოლოოდ შეძლო ფოკუსირება ხელოვნებაზე: ის სწავლობდა, რადგან მისი მიზანი იყო შემოდგომაზე პარიზის სახვითი ხელოვნების აკადემიაში მისაღები გამოცდების ჩაბარება. სამწუხაროდ, მას არ ჰქონდა საკმარისი ფული ნორვეგიის დასატოვებლად, ამიტომ დარჩა კიდევ ორი ​​წელი.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ნორვეგიაში მიგიმ საბოლოოდ დაიწყო ხატვა. ის არც ათარიღებდა და არც მდებარეობა უთითებდა ნამუშევრებზე: მისი მიზანი იყო რეალობის განზე გაშვება და რიტმებისა და სტრუქტურების შეგრძნება, რომლებიც ქმნიან საგნებისა და ფენომენების რეალურ არსს. მან მონაწილეობა მიიღო [[ოსლო]]ში, ბლომკვისტის გალერეაში გამართულ გამოფენაში, მაგრამ გარღვევა არ მომხდარა. თუმცა მან ასევე გაგზავნა თავისი ნამუშევრები ესტონეთში [[1910]] წელს Noor-Eesti (ახალგაზრდა ესტონეთი) ლიტერატურული ჯგუფის მიერ ორგანიზებულ გამოფენაზე გამოსატანად და ეს იყო პოპულარობის დასაწყისი მის სამშობლოში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

მიგის ნორვეგიული პეიზაჟები მოიცავს ბუნების პანორამულ და რეალისტურ ხედებს და თითქმის ჰალუცინაციურ ჭაობის პეიზაჟებს.&lt;ref name=&quot;:3&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 11712 M 4110.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი“, 1908-1909, ზეთი მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:K magi norra maastik1908-10.jpg|„ნორვეგიული ლანშაფტი (ზამთრის პეიზაჟი)“, 1908-1910, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi TKM 0329M.jpg|„ნორვეგიელი გოგონას პორტრეტი“, 1909, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik männiga, Konrad Mägi, EKM j 1899 M 1986.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი ფიჭვით“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 44822 M 6959.jpg|ნორვეგიული ლანდსკაპი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 153-445 M 246.jpg|„ნორვეგიული ლანდშაფტი. ჭაობის ლანშაფტი“, 1908-1910, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Norra maastik, Konrad Mägi, EKM j 12819 M 4228.jpg|&quot;ნორვეგიული ლანდშაფტი&quot;, 1909, ზეთი ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==პორტრეტები== 
ესტონეთში დაბრუნებული მიგი ტარტუში დის სახლში დარჩა. [[1913]] წელს მან დაიწყო შეკვეთილი პორტრეტების ხატვა, შემდეგ წლებში კი ძირითადად მაღალი კლასის ქალბატონებს ხატავდა. პოტენციურ მოდელებსაც თავად უახლოვდებოდა და ეკითხებოდა, იპოზიორებდნენ თუ არა მისთვის. მას განსაკუთრებული ინტერესი ჰქონდა სხვა ეთნიკური ჯგუფების პერსონაჟებისადმი: ებრაელი, ბოშა თუ პოლონელი ხალხი და ა.შ.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
&lt;gallery&gt;
File:Juuditar, Konrad Mägi, EKM j 11113 M 4017.jpg|„ებრაელი ქალი“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Portrait of Marie Reisik.jpg|„მარი რეისიკის პორტრეტი“, 1916, ნახშირი, პასტელი, ქაღალდი, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Naise portree, Konrad Mägi, EKM j 12476 M 4182.jpg|„ქალბატონის პორტრეტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Alvine Käppa portree.konradmagi.jpg|„ალვინ კაპას პორტრეტი“ ზეთი, ტილო. ელ კუნილას ხელოვნების კოლექცია.
&lt;/gallery&gt;

===დაბრუნება ესტონეთში===
[[1913]] წლის ზაფხულში კონრად მიგი გაემგზავრა [[საარემაა]]ში. იმის გამო, რომ მისი ჯანმრთელობა უარესდებოდა, ის იმედოვნებდა, რომ ადგილობრივი სამკურნალო ტალახი და უკეთესი კლიმატი მას გარკვეულ შვებას მოუტანდა.

მიგი ძირითადად პატარა კუნძულ [[ვილსანდი|ვილსანდი]]ზე ხატავდა, სწრაფად მუშაობდა და დიდად არ მოძრაობდა. მისი ფუნჯი უფრო მკვრივი და ინტენსიურია, ვიდრე ნორვეგიაში, და ნახატები შედგება ფერის პატარა წერტილებისგან, რომლებიც ქმნიან აბსტრაქტულ და არა რეალისტურ შთაბეჭდილებას. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ესტონეთის პეიზაჟები თანამედროვე ხელოვნების საშუალებებით იქნა გამოსახული. [[საარემაა|საარემაა]]ს პეიზაჟების ზუსტი რაოდენობა დღემდე უცნობია.

მომდევნო წლებში მიგი დასახლდა [[ტარტუ]]ში და ზაფხულობით ატარებდა ხატვას სამხრეთ ესტონეთში ([[კასარიცა]]ში, პუჰაიარვეს ტბის მახლობლად, [[ოტეპია|ოტეპეა]]ში და ა.შ.). 1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგის პეიზაჟები შედარებით ბნელი გახდა, ფერწერულ სივრცეში შედიოდა ხეების ბნელი კედლები და საშინელი ცა .  ეს სიბნელე შეიძლება მიეწეროს მიგის ხანგრძლივ დეპრესიას და მის თანდათანობით გაუარესებულ ჯანმრთელობის პრობლემებს.

1910-იანი წლების შუა ხანებში მიგიმ დაიწყო ხელოვნების სწავლება, ხოლო ათწლეულის ბოლოს მან და მისმა თანატოლებმა დააარსეს პალასის სამხატვრო სკოლა. მიგი აირჩიეს სკოლის პირველ დირექტორად.
&lt;gallery&gt;
File:Konrad Mägi TKM 0472M.jpg|„ალიდე ასმუსის პორტრეტი“, 1912-1913, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa motiiv, Konrad Mägi, EKM j 12816 M 4225.jpg|„საარემაას მოტივი“, 1913, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Mererand Saaremaal.jpg|„ზღვის სანაპირო საარემააში“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Vilsandi maastik, Konrad Mägi, TKM TR 2845 M 485.jpg|„ვილსანდის ლანდშაფტი“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ტარტუს ხელოვნების მუზეუმი
File:Maastik päikesega, Konrad Mägi, EKM j 423 M 1768.jpg|„ლანდშაფტი მზესთან ერთად“, 1913-1914, ზეთი, მუყაო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Saaremaa etüüd.jpg|„საარემაა. ეტიუდი“, 1913-1914, ზეთი მუყაო, ენ კუნილას ხელოვნების კოლექცია
File:Merikapsad, Konrad Mägi, EKM j 130-1 M 443.jpg|„ზღვის კომბოსტო“, 1913-1914, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi. Teel Viljandist Tartusse. 1915-1916.jpg|„ვილიანდიდან ტარტუამდე“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Konrad Mägi - Meditatsioon (Maastik daamiga) - õli.JPG|„მედიტაცია. (პეიზაჟი ქალბატონთან ერთად)“, 1915-1916, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი.
File:Võrumaa maastik. Valgjärv, Konrad Mägi, EKM j 153-112 M 91.jpg|„ვირუმას პეიზაჟი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, ესტონეთის ხელოვნების მუზეუმი
File:Kasaritsa maastik, Konrad Mägi, VM VM 11499 K.jpg|„კასარიცას ლანდშაფტი“, 1916-1917, ზეთი, ტილო, [[ვილიანდი]]ს მუზეუმი
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://konradmagi.ee/en/ Konrad Mägi], Official homepage
*[http://digikogu.ekm.ee/search?searchtype=complex&amp;author_ids=468 Works by Konrad Mägi] at the Art Museum of Estonia

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1878]]
[[კატეგორია:ესტონელი მხატვრები]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აგვისტო]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1925]]</text>
      <sha1>gaiysaf3im5s1hi263f0u9gl93odj9x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰერმანის ციხესიმაგრე</title>
    <ns>0</ns>
    <id>581946</id>
    <revision>
      <id>4808273</id>
      <parentid>4808060</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:21:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808273</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15785" sha1="1ipzo74y340b7wgjuf9lztjp0nhsmp7" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა სამხედრო ნაგებობა
| სახელი = ჰერმანის ციხესიმაგრე
| სურათი = Narva asv2022-04 img09 Castle.jpg
| მდებარეობა = {{დროშა|ესტონეთი}}
|lat_dir = N |lat_deg = 59 |lat_min = 22 |lat_sec = 32
|lon_dir = E |lon_deg = 28 |lon_min = 12 |lon_sec = 3
| პოზრუკა = ესტონეთი
| პოზრუკა2 = 
| სტატუსი = 
| ფუნქციური სტატუსი =
| მმართველი = 
| თარიღდება = [[1256]]
| გეგმა =
| გეგმის ზომა =
| გეგმის წარწერა =
}}
'''ჰერმანის ციხე''', ან '''ნარვას ციხე''' ({{lang-et|}}: ''Hermanni linnus''), [[შუა საუკუნეები]]ს ციხე [[ესტონეთი]]ს ქალაქ [[ნარვა]]ში, მდებარეობს [[ნარვა (მდინარე)|მდინარე ნარვა]]ს (ნაროვას) ნაპირებზე და დაარსდა [[დანიელები]]ს მიერ მე-13 საუკუნეში. თავისი ისტორიის მანძილზე ციხე ეკუთვნოდა [[დანია]]ს, [[ლივონიის ორდენი|ლივონის ორდენ]]ს, [[რუსეთი|რუსეთ]]ს, [[შვედეთი|შვედეთ]]ს, [[გერმანია]]ს და [[ესტონეთი|ესტონეთ]]ს. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს იგი ძლიერ დაზიანდა, ისევე როგორც ნარვას უმეტესობა. დღეს ციხე ნაწილობრივ აღდგენილია და მასში განთავსებულია ქალაქის მუზეუმი, ბიბლიოთეკა და სხვა დაწესებულებები.

ჰერმანის ციხის მოპირდაპირედ, მდინარე ნარვას (მდინარე ნაროვა) რუსეთის ნაპირზე მდებარეობს [[ივანგოროდის ციხე]].

==ისტორია==
[[File:Narva Herrmannsfeste Innen 2.JPG|thumb|left|ჰერმანის ციხესიმაგრის ინტერიერი]]
[[File:Narva linnus öösel.jpg|thumb|300px|ჰერმანის ციხესიმაგრე. ღამის ხედი]]
[[დანიის სამეფო]]მ, რომელმაც ჩრდილოეთ ესტონეთი მე-13 საუკუნეში დაიპყრო, ააშენა საზღვრის [[ციხესიმაგრე]]. ნარვას მდინარისა და ძველი გზის გადაკვეთაზე მე-13 საუკუნის შუა პერიოდში თავდაპირველად ააგეს ხის ნაგებობა. ციხე-სიმაგრის დაცვის ქვეშ, რომელიც პირველად წერილობით 1256 წელს იხსენიება, ადრეული დასახლება გადაიქცა ნარვას ქალაქად, რომელმაც მიიღო ლუბეკის ქალაქის უფლებები მე-14 საუკუნის პირველ ნახევარში.
მეზობელ აღმოსავლეთ სლავურ სახელმწიფოებთან - [[ნოვგოროდი|ნოვგოროდთ]]ან და ფსკოვთან რამდენიმე კონფლიქტის შემდეგ, დანიელმა მმართველებმა, როგორც საზღვრის დაცვა, დაიწყეს ქვის ციხე-სიმაგრის აშენება მე-14 საუკუნის დასაწყისში. თავდაპირველად ეს იყო პატარა კასტელუმის მსგავსი შენობა 40 მეტრი (130 ფუტი) სიმაღლის მხარეებითა და კოშკით, დღევანდელი ჰერმანის კოშკის წინამორბედით, მის ჩრდილო-დასავლეთ კუთხეში.
მე-14 საუკუნის დასაწყისში, ციხე-სიმაგრის ჩრდილოეთ მხარეს პატარა წინა ეზო შეიქმნა და, საუკუნის შუა პერიოდში, დიდი წინა ეზო დაემატა დასავლეთ მხარეს, სადაც მოქალაქეებს ომის შემთხვევაში დამალვის უფლება ჰქონდათ, რადგან ნარვას ქალაქი დანიურ მმართველობის დროს კედლით გარშემორტყმული არ იყო.
[[1346]] წელს დანიის მეფე ვალდემარ IV-მ გაყიდა ჩრდილოეთ ესტონეთი, ნარვას ჩათვლით, ლივონიის ორდენზე რომელმაც შენობა გადააკეთა მონასტრის შენობად მათი საჭიროებების შესაბამისად. ციხე-სიმაგრემ ძირითადად შეინარჩუნა პირველადი გეგმა, მასიური ფრთებით და ეზოთი შუაში.
ჰერმანის კოშკი ასევე დაასრულა ლივონიის ორდენმა, რაც განაპირობა ივანგოროდის ციხე-სიმაგრის დაარსებამ მოსკოვის რუსეთის მიერ ნარვას მდინარის საპირისპირო მხარეს [[1492]] წელს. ორდენმა ქალაქი გაამაგრა გალავნით, რომელიც არ შემორჩენილა (მისი დანგრევა [[1777]] წელს განიხილეს).
კედელი აღწერილია როგორც ოთხი კარიბჭის მქონე: &quot;ვირუს კარიბჭე&quot; დასავლეთით, &quot;ჯოგის კარიბჭე&quot; ჩრდილოეთით, &quot;ძველი კარიბჭე&quot;, რომელიც მდინარის პორტისკენ მიემართებოდა აღმოსავლეთით, და &quot;წყლის კარიბჭე&quot; (ან &quot;პატარა კარიბჭე&quot;) სამხრეთით. კარიბჭეები დაფარული იყო რკინის ფირფიტებით და წინ ჰქონდა ასაწევი ხიდები. ქალაქის კედელი, დაახლოებით ერთი კილომეტრის სიგრძის, გამაგრებული იყო სულ მცირე შვიდი კოშკით და გარშემორტყმული იყო თხრილით.
ლივონიის ორდენის მმართველობის დასასრულს, მე-16 საუკუნეში, ქალაქის კედელი შეივსო, კარიბჭეები გაძლიერდა წინა კარიბჭეების დამატებით, და რამდენიმე კედლის კოშკი გადაკეთდა სპეციალურ საზარბაზნე კოშკებად ან რონდელებად, რომელთაგან ორი დღეს ჩანს რეკონსტრუირებული ფორმით ციხის დასავლეთ ეზოს კუთხეებში.&lt;ref name=&quot;Malbork&quot;&gt;{{cite book |editor1-last=Kjaergaard |editor1-first=Thorkild |title=Castles around the Baltic Sea |url=https://archive.org/details/castlesaroundbal0000unse |date=1994 |publisher=Castle Museum in Malbork |location=Malbork |isbn=9788386206032 |pages=[https://archive.org/details/castlesaroundbal0000unse/page/n58 57]–64}}&lt;/ref&gt;
[[File:Ivangorod Fortress opposite the Narva Hermann Castle.jpg|center|thumb|550px|ხედი სამხრეთიდან ჰერმანის ციხისკენ (ესტონეთი, მარცხნივ, დასავლეთით) და მოპირდაპირე ივანგოროდის ციხესიმაგრის (რუსეთი, მარჯვნივ, აღმოსავლეთით), მდინარე ნარვას შორის.]]
===ქრონოლოგია===

* [[1329]]წ. — პირველი წერილობითი ჩანაწერები ციხესიმაგრის შესახებ
* [[1341]]—[[1342]] — ციხესიმაგრის დასავლეთ კედლის აგება.
* [[1347]]წ. — დანიის მეფემ მიყიდა ესტონეთის ჩრდილოეთი ნაწილი [[ლივონიის ორდენი|ლივონიის ორდენს.]]
*XIV საუკუნე — ჰერმანის ციხის პირველი კოშკის აგება.
* [[1492]] წ. — მდინარე ნარვას მოპირდაპირე მხარეს შენდება [[ივანგოროდი|ივანგოროდის ციხესიმაგრე]]. 
* [[XV საუკუნე|XV]] საუკინ ბოლოს — [[XVI საუკუნე|XVI]] საუკუნის დასაწყისში — ქალაქის გარშემო აღიმართა თავდაცვისთვის დამატებითი კედელი.
* XVI საუკუნე — ჰერმანის ციხესიმაგრის კოსჰკების მშენებლობა.
*[[1558]] წ. — ციხის აღება რუსული ჯარების მიერ.
*[[1581]] წ. — ციხის აღება შვედების მიერ.
*[[1676]] — [[1680]] წწ.— აშენდა დამატებითი ნაგებობები, კერძოდ, ვრანგელის ბასტიონი, კოშკი პირუტყვის კარიბჭის დასაცავად. ასევე, გადაკეთდა და გამაგრდა მთელი რიგი უკვე აშენებული ნაგებობები.
*[[1683]] წ. — ქალაქში დამატებითი ნაგებობების მშენებლობის ახალი გეგმის მიღება. ახალი გეგმა მოამზადა გამოჩენილმა ინჟინერმა ერიკ დალბერგმა და დაამტკიცა შვედეთის მეფემ.
*[[1684]] წ. — დამატებითი ბასტიონის სიმაგრეების მშენებლობის დასაწყისი. შედეგად, უცვლელი დარჩა მხოლოდ ციხის კედელი მდინარე ნარვაზე. 
*[[1700]] წ.— ციხეს ალყა შემოარტყეს რუსმა ჯარებმა და გალავნის ქვეშ გაიმართა ნარვას ბრძოლა.
*[[1704]] წ. — პეტრე I ხელმძღვანელობით ნარვას ციხის დაპყრობა რუსული ჯარების მიერ&lt;ref&gt;«Советская Военная Энциклопедия», том 5, М., Воениздат, 1978 г., стр.495&lt;/ref&gt;.
*[[1822]] წ. — ტრიუმფისა და ფორტუნას ბასტიონებს შორის მდებარე დასავლეთ კარიბჭის მშენებლობის დასრულება.
*[[1863]] წ. — ნარვა კარგავს ციხე-ქალაქის სტატუსს. ინჟინერ [[მოდესტ რეზვოი]] ხელმძღვანელობით დაიწყო ციხის აღდგენა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://narvamuuseum.ee/est/virtuaalmuuseum/jaanilinna-kindlus/|title=Jaanilinna kindlus - Narva Muuseum|website=narvamuuseum.ee|access-date=2023-09-08|archive-date=2023-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20230908074142/https://narvamuuseum.ee/est/virtuaalmuuseum/jaanilinna-kindlus/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.
*[[1875]] წ. — ბნელი კარიბჭის დანგრევა.
*1918 წ. — ჰერმანის ციხესიმაგრის დაპყრობა გერმანელების მიერ.
*[[1918]] წ. 28 ნოემბერი — გერმანული ჯარების გაყვანა ესტონეთიდან. 19 ნოემბრის შეთანხმებით.
*[[1941]] — [[1945]] წწ. მეორე მსოფლიო ომის სამხედრო მოქმედებების დროს ციხე ძლიერ დაზიანდა.
*[[1950]] წ. — ციხის აღდგენის დასაწყისი.
*[[1986]] წ. — აღდგენითი სამუშაობის პირველი ეტაპის დასრულება.
*[[1989]] წ. — ღიაა გამოფენა, რომელიც მოიცავს პერიოდს [[XIII საუკუნე|XIII]] საუკუნიდან [[XVIII საუკუნე|XVIII]] საუკუნის დასაწყისამდე.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{URL|https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Estonia}} 
* {{URL|https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_castles_in_Estonia}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ესტონეთის ციხესიმაგრეები]]
[[კატეგორია:ესტონეთის ისტორია]]
[[კატეგორია:შუასაუკუნეების ომები]]</text>
      <sha1>1ipzo74y340b7wgjuf9lztjp0nhsmp7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ობერჟ დ’იტალია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>582180</id>
    <revision>
      <id>4808253</id>
      <parentid>4807955</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:16:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808253</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="38912" sha1="jg2cob695erpf8oddov1tyhvv9tjny9" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა შენობა
| სახელი              = ობერჟ დ’იტალია
| მშობლიური სახელი    = Berġa tal-Italja
| მშობლიური ენა       = mt
| სურათი             = Auberge d'Italie, Valletta 003.jpg
| წარწერა             = ობერჟ დ’იტალია (2020)
| კოორდინატები       = {{coord|35|53|47|N|14|30|41|E|display=inline}}
| სტატუსი            = შენარჩუნებულია
| შენობის ტიპი       = [[ობერჟი]]
| არქიტექტურული სტილი = [[მანერიზმი]] და [[ბაროკოს არქიტექტურა]]
| მდებარეობა         = [[ვალეტა]], [[მალტა]]
| ამჟამინდელი მომხმარებელი = [[Heritage Malta]]
| მშენებლობის დაწყება = 1574
| გახსნის თარიღი     = 1579 წლის სექტემბერი
| რეკონსტრუქცია      = 1582–1595&lt;br&gt;1680–1683
| მფლობელი           = [[მალტის მთავრობა]]
| მასალა             = [[კირის ქვა]] (ფასადი დეკორირებულია [[მარმარილო]]თ)
| სართულების რაოდენობა = 3
| არქიტექტორები       = [[ჯიროლამო კასარი]]&lt;br&gt;ჯიო ანდრეა ფარუჯა
| ინჟინერი           = ფრანჩესკო ანტრინი
| რეკონსტრუქტორი     = მედერიკო ბლონდელი
}}

'''ობერჟ დ’იტალია''' ({{lang-mt|Berġa tal-Italja}}, {{lang-it|Albergo d’Italia}}) არის ისტორიული ობერჟი [[ვალეტა]]ში, [[მალტა]]. იგი აშენდა [[XVI საუკუნე|XVI საუკუნის]] ბოლოს სხვადასხვა ეტაპზე და წარმოადგენდა [[იოანიტების ორდენი|წმინდა იოანეს ორდენის]] |იტალიელი ლენგის წევრების საცხოვრებელ სახლს. თავდაპირველად მას ჰქონდა [[მანერისტული არქიტექტურა|მანერისტული სტილი]], რომლის ავტორი იყო [[ჯიროლამო კასარი]], თუმცა [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] განმავლობაში შენობას დაემატა რამდენიმე ელემენტი და [[1680-იანები|1680-იან]] წლებში [[გრეგორიო კარაფა]]ს მაგისტრატობის დროს მიიღო [[ბაროკო|ბაროკოს]] ხასიათი.&lt;ref&gt;{{cite book|url=http://www.anticabibliotecarossanese.it/wp-content/uploads/2018/01/Guido-Mantella-Sorrenti.-Mattia_Preti_e_Gregorio_Carafa._Due-Cavalieri-Gerosolimitani-tra-Italia-e-Malta.pdf |title=MATTIA PRETI E GREGORIO CARAFA DUE CAVALIERI GEROSOLIMITANI TRA ITALIA E MALTA |publisher=Istituto Italiano di Cultura |location=La Valletta, Malta |date=12 June 2013 |language=it |first1=Sante |last1=Guido |first2=Giuseppe |last2=Mantella |first3=Maria Teresa |last3=Sorrenti}}&lt;/ref&gt;

[[1798]] წელს ორდენის მალტიდან გაძევების შემდეგ შენობა მრავალი მიზნით გამოიყენებოდა: [[შტაბ-ბინა|სამხედრო შტაბ-ბინად]], [[ოფიცერი|ოფიცერთა]] კაფეტერიად, [[მუზეუმი|მუზეუმად]], ხელოვნების [[სკოლა|სკოლად]], [[სასამართლო|სასამართლოდ]], [[ფოსტა|ფოსტის]] მთავარ ოფისად და სხვადასხვა სამთავრობო დეპარტამენტის ოფისად. მოგვიანებით ის მალტის ტურიზმის ორგანოსაც მასპინძლობდა.ამჟამად შენობაში განთავსებულია [[MUŻA]] — მალტის ეროვნული ხელოვნების მუზეუმი, რომელიც ადრე [[ეროვნულ სახვით ხელოვნების მუზეუმში]] ფუნქციონირებდა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.independent.com.mt/articles/2018-11-10/local-news/New-museum-for-contemporary-artists-opened-in-Valletta-6736199157|title=Updated: New museum for contemporary artists opened in Valletta – The Malta Independent|website=www.independent.com.mt|access-date=16 May 2019}}&lt;/ref&gt;

== ისტორია ==

=== ჰოსპიტალერების მმართველობის პერიოდი ===
ობერჟ დ’იტალია იყო მესამე იტალიური ობერჟი, რომელიც მალტაში აშენდა. [[ბირგუ|ბირგუში]] მდებარე [[Auberge d'Italie, Birgu|პირველი ობერჟი]] აშენდა [[1550-იანები|1550-იან]] წლებში, იმავე ადგილას, სადაც ადრე იტალიის ლენგი ფუნქციონირებდა. დედაქალაქის ბირგუდან [[ვალეტა]]ში გადატანის შემდეგ, [[1570]]–[[1571]] წლებში აშენდა მეორე ობერჟი, რომელიც მოგვიანებით [[ვალეტას დიდი ოსტატის სასახლე|დიდოსტატის სასახლის]] შემადგენლობაში შევიდა. ამჟამინდელი ობერჟის მშენებლობა დაიწყო ''Strada San Giacomo''-ზე (დღევანდელი ვაჭართა ქუჩა). ორივე ვალეტას ობერჟის თავდაპირველი პროექტი ეკუთვნოდა მალტელ არქიტექტორს [[ჯიროლამო კასარი|ჯიროლამო კასარს]].

მესამე ობერჟ დ’იტალიის მშენებლობაზე დოკუმენტური წყაროები არ მოიპოვება, თუმცა ცნობილია, რომ მშენებლობა დაიწყო [[1574]] წელს, ხოლო შენობა ოფიციალურად გაიხსნა [[1579]] წლის სექტემბერში. პირველ სართულის დასრულების შემდეგ მშენებლობა შეჩერდა, მაგრამ მალევე დადგინდა, რომ შენობა ზომით ძალიან მცირე იყო. [[1582]] წლის [[25 აგვისტო|25 აგვისტოს]] მიიღეს გადაწყვეტილება მეორე სართულის დამატებაზე. მშენებლობაზე პასუხისმგებელი იყო ოსტატი ქვისმთლელი [[ჯიო ანდრეა ფარუჯა]], თუმცა ის მშენებლობის დასრულებამდე გარდაიცვალა. სამუშაოები გაგრძელდა [[1580-იანები|1580-იან]] წლებში და დასრულდა დაახლოებით [[1595]] წელს. კასარსა და ფარუჯას გარდა, მშენებლობაზე მუშაობდნენ სხვა არქიტექტორები და ოსტატები, მათ შორის ინჟინერი ფრანჩესკო ანტრინი.

იტალიის ლენგმა ასევე ააგო ობერჟის მიმდებარედ [[იტალიის ლენგის წმინდა ეკატერინეს ეკლესია (ვალეტა)|წმინდა ეკატერინეს ეკლესია]]. ეკლესიის მშენებლობა დაიწყო [[1576]] წელს და იგი გაფართოვდა და განახლდა [[1683]] და [[1710]] წლებში.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Church of St. Catherine of the Langue of Italy|url=http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/00569.pdf|website=National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands|archive-url=https://web.archive.org/web/20141229230547/http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/Chapels%20and%20Niches/00569.pdf|archive-date=29 December 2014|date=27 August 2012}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Guillaumier|first1=Alfie|title=Bliet u Rħula Maltin|date=2005|publisher=Klabb Kotba Maltin|isbn=99932-39-40-2|pages=894–895}}&lt;/ref&gt;

[[File:Auberge d'Italie Side and back facade.jpg|thumb|ობერჟ დ’იტალიის გვერდითი ფასადი ჟან დე ვალეტას მოედანზე — შესაძლოა, აქ მდებარეობდა მთავარი შესასვლელი [[1629]] წლამდე]]

[[1604]] წელს მთავარი დარბაზის ნაწილში ბზარების გაჩენის გამო ალესანდრო სტაფრაჩემ განახორციელა სარემონტო სამუშაოები. ობერჟს ჰქონდა შესასვლელი სამხრეთის ქუჩის მოედანზე, რომელიც [[1629]] წელს დაიხურა, როდესაც მოედანი შენობებით დაიფარა (მოედანი ხელახლა შეიქმნა [[2012]] წელს და ეწოდა ჟან დე ვალეტას მოედანი). [[ისტორიკოსი]] [[ჯოვანი ბონელო]] ვარაუდობს, რომ ეს იყო ობერჟის მთავარი შესასვლელი, თუმცა შესაძლოა, იგი გვერდითი შესასვლელი ყოფილიყო.&lt;ref&gt;{{cite journal|last1=Hughes|first1=Quentin|author-link1=Quentin Hughes (architect)|title=Documents on the building of Valletta|journal=Melita Historica|date=1976|volume=7|issue=1|page=12|url=http://melitensiawth.com/incoming/Index/Melita%20Historica/MH.07(1976-79)/MH.7(1976)1/orig01.pdf}}&lt;/ref&gt;

[[1649]]–[[1650]] წლებში ადმირალის დარბაზის ქვემოთ აშენდა [[მეზონინი]], ხოლო შენობის უკანა ნაწილში მდებარე დიდი ოთახი [[1654]] წელს გადაკეთდა ოთხ მაღაზიად. არქივის განყოფილება აშენდა [[1678]] წელს.

[[1680]] წელს ობერჟის მნიშვნელოვანი რესტავრაცია განხორციელდა [[ბაროკოს არქიტექტურა|ბაროკოს სტილში]]. ფასადი გადაკეთდა მედერიკო ბლონდელის მიერ, ხოლო მესამე სართული აიგო დიდი ოსტატ [[გრეგორიო კარაფა|გრეგორიო კარაფას]] ხარჯებით. შენობის მთავარ შესასვლელს ზემოთ დაემატა მდიდრული დეკორატიული ელემენტი იარაღის ტროფეის სახით, რომელშიც მოთავსებული იყო კარაფას [[ბიუსტი]]. სკულპტურა შექმნა [[რეიმონდ დე ლა ფაჟმა]], რომელიც [[მარმარილო|მარმარილოს]] მოიპოვებდა [[პროზერპინა|პროზერპინას]] ტაძრის ნანგრევებიდან — ანტიკური რომაული ტაძრიდან [[მტარფა]]ში, რომელიც [[1613]] წელს აღმოაჩინეს.&lt;ref&gt;{{cite journal|last=Ashby|first=Thomas|title=Roman Malta|volume=5|journal=Journal of Roman Studies|publisher=[[Cambridge University Press]]|date=1915|pages=23–80|doi=10.2307/296290|jstor=296290|s2cid=250349579 |url=https://zenodo.org/record/1449693}}&lt;/ref&gt;

=== ფრანგული ოკუპაცია და ბრიტანეთის მმართველობა ===
[[File:Auberge d'Italie Other side and back facade.jpg|thumb|left|„იტალიის ობერჟის“ უკანა ხედი, გადაღებული მელიტასა და ზაქარიას ქუჩების კუთხიდან]]

წმინდა იოანეს ორდენი მალტიდან გამოაძევეს ფრანგული ოკუპაციისა და [[ნაპოლეონი|ნაპოლეონის]] [[1798]] წლის შემოსევით. რაკი ობერჟე მდებარეობდა ნაპოლეონის [[რეზიდენცია|რეზიდენციის]] – პალაცო პარისოს პირდაპირ, იგი ფრანგული სამხედრო სარდლობის შტაბად გადააკეთეს. [[1800]] წელს მალტაზე ბრიტანული მმართველობის დამყარების შემდეგ, შენობას იყენებდა როგორც სამხედრო, ისე სამოქალაქო ადმინისტრაცია.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Dillon|first1=Paddy|title=Walking in Malta: 33 routes on Malta, Gozo and Comino|date=2004|publisher=Cicerone Press Limited|isbn=978-1-84965-648-1|page=42}}&lt;/ref&gt;

[[1888]] წელს შენობის ქვედა სართული გამოიყო [[ნოტარიუსი|ნოტარიული]] არქივების შესანახად, ხოლო ზედა სართულზე განთავსდა საჯარო სამუშაოების დეპარტამენტი.მოგვიანებით ობერჟე გადაიქცა სამოქალაქო [[არსენალი (იარაღი)|არსენალად]]. გეგმა, რომლის მიხედვითაც იქ უნდა გახსნილიყო [[პროტესტანტული რეფორმაცია|პროტესტანტული]] სამლოცველო, არ განხორციელდა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://melitensiawth.com/incoming/Index/Melita%20Historica/MH.06(1972-75)/MH.6(1972)2/orig06.pdf |title=Thirty Years to Build a Protestant Church |first=Arthur |last=Bonniei}}&lt;/ref&gt; ამ დროს შენობის ქვედა სართულზე მუშაობდა მთავრობის ბეჭდვითი ოფისი,&lt;ref&gt;{{cite journal|url=https://www.um.edu.mt/library/oar/bitstream/123456789/21749/1/Il-gazzetta%20tal-gvern%201813-1840.pdf|last=Gatt|first=Guze|date=1935|title=Il-gazzetta tal-gvern 1813–1840|journal=Lehen Il-Malti|issue=49|pages=7–11}}&lt;/ref&gt; ზედა სართული კი ემსახურებოდა სამეფო საინჟინრო კორპუსს. შემდგომ პერიოდში შენობა გამოიყენებოდა როგორც კორპუსის სარდლობის შტაბი და ოფიცერთა სასადილო, [[1920-იანები|1920-იან]] წლებამდე.

[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] დასაწყისში ქიმიკოსმა [[John Davy (chemist)|ჯონ დეივიმ]], რომელიც ბრიტანეთის არმიის სამედიცინო სამსახურთან იყო დაკავშირებული, ობერჟეში დააარსა საჯარო [[ამბულატორია]] ღარიბთა დასახმარებლად. ამას მალტაზე ეწოდა ''Albergo dei poveri'' (ღარიბთა ობერჟე). მისი მემკვიდრე, მთავრობის პოლიკლინიკები, დღესაც ხშირად მოიხსენიება როგორც „il-Berġa“ (ობერჟე).&lt;ref&gt;{{cite journal|journal=Malta Medical Journal|last=Cassar|first=Paul|title=The concept and range of charitable institutions up to World War I – University of Malta|date=March 2006|volume=18|issue=1|page=48}}&lt;/ref&gt;

[[1922]] წელს ეროვნული [[მუზეუმი]] [[Palazzo Xara, Valletta|პალაცო შარადან]] გადაიტანეს იტალიის ობერჟეში.&lt;ref&gt;{{cite book|editor=Peter Aronsson|first=Romina|last=Delia|date=2011|title=Building National Museums in Europe 1750–2010|pages=578–9}}&lt;/ref&gt; მუზეუმს ხელმძღვანელობდა სერ [[თემისტოკლე ზამიტი]], და იგი მოიცავდა [[არქეოლოგია|არქეოლოგიის]], [[ისტორია|ისტორიის]], [[ხელოვნება|ხელოვნების]], [[ბუნებისმეტყველების მუზეუმი (ლონდონი)|ბუნებისმეტყველების]] და [[მინერალოგია|მინერალოგიის]] განყოფილებებს.

[[მეორე მსოფლიო ომის]] პერიოდში მუზეუმმა ფუნქციონირება შეწყვიტა. [[1942]] წლის [[7 აპრილი|7 აპრილს]] შენობას ორი პირდაპირი ბომბი დაეცა. დაზიანდა ფასადის ნაწილი და განადგურდა ბუნებისმეტყველების კოლექციის დიდი ნაწილი, რადგან ის შენობის იმ ნაწილში იყო მოთავსებული, რომელიც დაბომბვის შედეგად ჩამოინგრა.&lt;ref name=&quot;heritage&quot;&gt;{{cite book|last1=Gambin|first1=Kenneth|title=One Hundred Years of Heritage 1903–2003|date=2003|pages=22–29}}&lt;/ref&gt; ომის დროს [[ნოტარიული არქივების (მალტა)|ნოტარიული არქივების]] დოკუმენტები გადატანილი იყო ობერჟეს სარდაფში, სადაც ნაწილობრივ დაზიანდა.&lt;ref&gt;{{cite news |last1=Carabott |first1=Sarah |title=From rubbish bags to the archives' centrepiece |url=https://timesofmalta.com/articles/view/from-rubbish-bags-to-the-archives-centrepiece.708000 |date=23 April 2019}}&lt;/ref&gt;

ომის დასრულების შემდეგ დაზიანებული ნაწილები აღადგინეს, მუზეუმი კვლავ გაიხსნა, ხოლო შენობის ნაწილი იქცა ხელოვნების სკოლად.

[[1954]] წელს მუზეუმის დეპარტამენტს მოუწია ობერჟეს დატოვება,&lt;ref name=&quot;heritage&quot;/&gt; რადგან შენობა დროებით გადაკეთდა [[სასამართლო პალატა]]დ, მას შემდეგ რაც ''[[Auberge d'Auvergne]]'' ომის შედეგად დაზიანდა და აღარ იყო გამოსაყენებელი. სისხლის სამართლის სასამართლო ამ პერიოდში მუშაობდა სწორედ იტალიის ობერჟეში.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Attard, E. (2016). More cases of men killing their wife or former wife. The Sunday Times of Malta, pp. 36–37}}&lt;/ref&gt;

=== დამოუკიდებელი მალტა ===
[[File:Pillar Box, Valletta. - Flickr - sludgegulper.jpg|thumb|ფოსტა-ყუთი „იტალიის ობერჟეს“ შესასვლელთან, ვალეტა]]

[[1971]] წლის იანვარში უმაღლესმა სასამართლოებმა და ხელოვნების სკოლამ დატოვეს შენობა მას შემდეგ, რაც ისინი გადავიდნენ [[Courts of Justice building (Valletta)|ახალ სასამართლო შენობაში]], რომელიც აიგო [[Auberge d'Auvergne]]-ის ადგილას. თავდაპირველად იგეგმებოდა შენობის გამოცდების დარბაზად გადაკეთება, თუმცა იმავე წლის აგვისტოში იგი გადაეცა [[ფოსტა|ფოსტისა]] და [[ტელეკომუნიკაცია|ტელეკომუნიკაციების]] დეპარტამენტს. ფართო რენოვაციების შემდეგ, ობერჟე გაიხსნა როგორც ცენტრალური ფოსტა ''(General Post Office)'' [[1973]] წლის [[4 ივლისი|4 ივლისს]] და ამ როლში შეცვალა [[Palazzo Parisio (Valletta)|პალაცო პარისიო]]. შენობა გენერალურ ფოსტად დარჩა [[1997]] წლის ოქტომბრამდე, როდესაც კომპანიამ ''Posta Limited'' გახსნა ახალი კომპლექსი [[მარსა, მალტა|მარსაში]].

ობერჟე ასევე გამოყენებული იყო წყლისა და ელექტროენერგიის დეპარტამენტის, აგრარული დეპარტამენტის და სტატისტიკის ცენტრალური ოფისის მიერ.

[[1997]] წელს მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება შენობის გადაკეთებაზე ტურიზმის სამინისტროსა და მალტის ტურიზმის ორგანოს ''(Malta Tourism Authority)'' ოფისებად. შენობა აღდგა და გარემონტდა, ხოლო სამინისტრო გადავიდა ახალ შენობაში [[2002]] წლის [[18 მარტი|18 მარტს.]] ტურიზმის ორგანო გადავიდა იმავე წლის [[1 მარტი|1 მარტიდან.]] ამჟამად სამინისტრო მდებარეობს ვალეტაში, რესპუბლიკის ქუჩაზე N233-ში.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Contact Details|url=http://www.tourism.gov.mt/en/Organisational-Structure/Pages/Contact-Details.aspx}}&lt;/ref&gt;

[[File:Auberge d'Italie finalization of restoration of front façade.jpeg|thumb|left|„იტალიის ობერჟეს“ ფასადის რესტავრაცია, [[2016]] წლის [[ივლისი]]]]

[[2013]] წელს დაიწყო მალტის სახვითი ხელოვნების ეროვნული მუზეუმის ადმირალტის სახლიდან იტალიის ობერჟეში გადატანის პროცესი.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Cooke|first1=Patrick|title=Museum will move to Auberge d'Italie|date=21 November 2013}}&lt;/ref&gt; [[2014]] წლის სექტემბერში ოფიციალურად გამოცხადდა, რომ მუზეუმი გადატანილი იქნებოდა ობერჟეში და დაერქმეოდა „MUŻA“ (მალტური აბრევიატურა – Mużew Nazzjonali tal-Arti). ეს იყო პროექტი [[ვალეტა|ვალეტასთვის]] მინიჭებული [[ევროპის კულტურის დედაქალაქი|ევროპის კულტურის დედაქალაქის]] სტატუსის ფარგლებში, [[2018]] წლისთვის.&lt;ref&gt;{{cite web|title=About MUŻA|url=http://muza.heritagemalta.org/about-us/}}&lt;/ref&gt;

მალტის ტურიზმის ორგანოს ობერჟედან [[SmartCity Malta|სმარტ სიტიში]] გადატანა იგეგმებოდა [[2016]] წლის ნოემბერში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Camilleri|first1=Ivan|title=Tourism Authority pushed to Smart City|date=7 June 2016}}&lt;/ref&gt; თუმცა პროცესი გადაიდო და დასრულდა 2017 წლის თებერვალში.&lt;ref&gt;{{cite web |title=MTA Moves from the Capital City to SmartCity |date=9 February 2017}}&lt;/ref&gt; [[2015]] წლის მიწურულიდან [[2016]] წლის ივლისამდე მიმდინარეობდა შენობის ფასადის რესტავრაცია,&lt;ref&gt;{{cite web|title=MUŻA project: Conservation works on the main façade in full swing|date=4 March 2016}}&lt;/ref&gt; რომლის დროსაც გამოვლინდა რამდენიმე მხატვრული დეტალი და აღდგა [[გრანდმაისტერი]] [[გრეგორიო კარაფა|კარაფას]] ბიუსტი. მიმდინარეობს შენობის ინტერიერის რესტავრაციაც.&lt;ref&gt;{{cite news|title=Auberge d'Italie gets grandmaster's bust back following restoration works|date=2 August 2016}}&lt;/ref&gt;

ასევე განიხილებოდა, თუმცა საბოლოოდ უარყვეს, იდეა ისტორიული ძირითადი შესასვლელის აღდგენაზე ჟან დე ვალეტის მოედანზე წინამოკიდებული კიბით.&lt;ref&gt;{{cite news|title=The Fine Arts Museum saga comes full circle|date=17 November 2013}}&lt;/ref&gt;

შენობა შეტანილია მალტის [[1925]] წლის სიძველეთა დაცული ობიექტების სიაში, როგორც ვალეტას სხვა ობერჟეები.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Protection of Antiquities Regulations 1932}}&lt;/ref&gt; ამჟამად ის წარმოადგენს პირველი კატეგორიის ეროვნული მნიშვნელობის ძეგლს და შეტანილია მალტის კულტურული მემკვიდრეობის ეროვნული ინვენტარიზაციის სიაში.&lt;ref name=&quot;nicpmi&quot;&gt;{{cite web|title=Auberge D'Italie|url=http://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/01129.pdf|date=28 December 2012}}&lt;/ref&gt;

=== არქიტექტურა ===
[[File:Auberge d'Italie centerpiece 2.jpg|thumb|right|შენობის ფასადის ცენტრალური ელემენტი, [[2016]] წლის რესტავრაციის შემდეგ]]

იტალიის ობერჟე თავდაპირველად აშენდა [[მანერიზმი|მანერისტულ სტილში]], თუმცა [[1680]]-იანი წლების რეკონსტრუქციის შედეგად მან მიიღო [[ბაროკო|ბაროკული]] ხასიათი. შენობას აქვს მართკუთხა გეგმარება, სადაც ოთახები განლაგებულია ცენტრალური [[ეზო|ეზოს]] ირგვლივ — ტიპური სტრუქტურა იტალიური რენესანსის პალაცოებისათვის და [[ჯიროლამო კასარი|ჯიროლამო კასარის]] სხვა ობერჟეებისთვის ვალეტაში, როგორიცაა [[არაგონის ობერჟე]]. ეზოში მდებარეობს [[ტრიუმფალური თაღი]],&lt;ref name=&quot;nicpmi&quot;/&gt; რომელიც, სავარაუდოდ, დაპროექტებულია [[რომანო კარაპეკია|რომანო კარაპეკიას]] მიერ.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=De Lucca|first1=Denis|title=Carapecchia: Master of Baroque Architecture in Early Eighteenth Century Malta|date=1999|publisher=Midsea Books|isbn=99909-93-00-9|page=140}}&lt;/ref&gt;

შენობას აქვს სიმეტრიული ფასადი, რომლის მთავარი შესასვლელი მორთულია მდიდრული ბაროკული ცენტრით, რომელიც შეიცავს გრანდოსტერი [[გრეგორიო კარაფა|გრეგორიო კარაფას]] ბრინჯაოს ბიუსტს, მის გერბს, მარმარილოს სამხედრო ტროფეის და ლათინურ წარწერას:&lt;ref&gt;{{cite book|last1=Ciantar|first1=Giovannantonio|title=Malta illustrata|date=1772|pages=65–66}}&lt;/ref&gt;
{{blockquote|{{center|
GREGORIO CARAFÆ PRINCIPI OPTIMO
BELLI, PACISQVE ARTIBVS MAXIMO.
POST OTTOMANICAM CLASSEM DVCTV SVO
BIS AD HELLESPONTVM PROFLIGATAM
RELATASQVE. XI. QVINQVEREMIVM MANVBIAS
AD SVMMVM HIEROSOLYMITANI ORDINIS REGIMEN EVECTO
ITALA EQVÆSTRIS NATIO
MAGISTRALI MVNERE SÆCVLO AMPLIVS VIDVATA
AVGVSTAM HANC EFFIGIEM REPARATÆ MAIESTATIS INDICEM
D. D. AN. D. MDCLXXXIII.
}}}}

👉 აღნიშნული წარწერის თავისუფალი ქართული თარგმანი:
„გრეგორიო კარაფას, ბრწყინვალეს პრინცს, ომისა და მშვიდობის საქმეებში აღმატებულს, რომელმაც ორჯერ დაამარცხა ოსმალთა ფლოტი ჰელესპონტთან და 11 კვინკვერემით გააძლიერა იერუსალიმის ორდენი, იტალიელმა რაინდებმა, საუკუნის განმავლობაში ოსტატობისგან მოკლებულებმა, მიუძღვნეს ეს აღმატებული გამოსახულება როგორც აღდგენილი სიდიადის სიმბოლო. [[1683]] წ.“

ცენტრალური ელემენტის ავტორად მიიჩნევა [[მედერიკო ბლონდელი]] და, სავარაუდოდ, იგი შექმნილია [[მატია პრეტი]]ს ესკიზის მიხედვით.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Grima|first1=Noel|title=The beauty of fortifications|date=19 October 2015}}&lt;/ref&gt; მთავარი შესასვლელი და კუთხეები შესრულებულია [[რუსტიკა (არქიტექტურა)|რუსტიკული]] ტექნიკით. შენობის თითოეულ სართულზე არის 6-6 ფანჯარა, ხოლო ფასადს გასდევს [[კარნიზი]] პირველი და მეორე სართულებს შორის.&lt;ref name=&quot;nicpmi&quot;/&gt;

იტალიის ობერჟე [[Auberge de Castille|კასტილიის ობერჟეს]] უკავშირდება მიწისქვეშა [[საჰაერო იერიშის თავშესაფარი|ბომბდასაფარით]], რომელიც აშენდა [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] პერიოდში.&lt;ref&gt;{{cite news|title=The fascination of underground Valletta|date=28 October 2012}}&lt;/ref&gt;

=== სამახსოვრო მონეტები ===
იტალიის ობერჟე, გამოსახულია ორ სამახსოვრო მონეტაზე, რომლებიც გამოუშვა [[მალტის ცენტრალური ბანკი|მალტის ცენტრალურმა ბანკმა]] [[2010]] წელს. მონეტების უკანა მხარეს გამოსახულია ობერჟეს ფასადის ცენტრალური ნაწილი, ხოლო წინა მხარეს – [[მალტის გერბი]].&lt;ref&gt;{{cite web|title=Europa Programme 2010 – Auberge d'Italie|url=https://www.centralbankmalta.org/2010-auberge-ditalie}}&lt;/ref&gt;

==ლიტერატურა==
*[http://www.illum.com.mt/ahbarijiet/socjali/46318/ilbust_talgranmastru_carafa_lura_fpostu_fuq_ilbieb_ewlieni_talbera_talitalja#.WAAefHhHmrU Details on the restoration of the façade and the trophy]
*[https://web.archive.org/web/20161021213505/https://www.tvm.com.mt/en/news/e5-miljuni-ghal-e5-million-for-muza-in-the-auberge-ditaliemuza-fil-berga-tal-italja/ €5 million for MUZA in the Auberge d'Italie]
*[http://melitensiawth.com/incoming/Index/Archivio%20storico%20di%20Malta/ASM.01(1930)4(Luglio-Sett.)/01.pdf Story of the Italian Langue and the Auberge] {{in lang|it}}
*[http://melitensiawth.com/incoming/Index/Il-Malti/Il-Malti.%20007(1931)1/10.pdf The building during the British rule] {{in lang|mt}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები დასრულებული 1579 წელს]]
[[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები ვალეტაში]]
[[კატეგორია:სასახლეები ვალეტაში]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ვალეტაში]]
[[კატეგორია:დახურული სკოლები მალტაში]]
[[კატეგორია:ყოფილი სასამართლო შენობები მალტაში]]
[[კატეგორია:ყოფილი ფოსტის შენობები]]
[[კატეგორია:ბაროკოს არქიტექტურა მალტაში]]
[[კატეგორია:ფოსტის შენობები მალტაში]]
[[კატეგორია:კირქვის შენობები მალტაში]]
[[კატეგორია:მალტის კულტურული მემკვიდრეობის ეროვნული ინვენტარი]]
[[კატეგორია:მალტა]]
[[კატეგორია:შენობების არქეოლოგია]]
[[კატეგორია:მალტის ეროვნული სიმბოლოები]]</text>
      <sha1>jg2cob695erpf8oddov1tyhvv9tjny9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სომხური მედიცინის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>582549</id>
    <revision>
      <id>4808339</id>
      <parentid>4775520</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:01:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მიმოზა</username>
        <id>158661</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:სომხეთის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808339</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11397" sha1="7tpf239totf3m4e4ajlmw63vegxtkst" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სომხური სამედიცინო მუზეუმი
| სურათი        = Medical_Museum_(3).jpg
| სურათისზომა   = 300
| წარწერა        = 
| {{coord|40|9|0.17|N|44|29|49.12|E}} 
| 
| პოზრუკა = 
| დაარსდა       = [[1990]] წელს
| დამაარსებლები  = არუთიუნ მინასიანი
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ერევანი]], [[სომხეთი]].
| სტატუსი       = კერძო
| დაქვემდებარება = 
| ექსპონატი      = 30,000
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.medicalmuseum.am/
}}
'''სომხური მედიცინის მუზეუმი''' ({{Lang-hy|Հայ բժշկության թանգարան}}), აგრეთვე ცნობილი როგორც არუთიუნ მინასიანის პირადი კოლექცია — კერძო [[მუზეუმი]], რომელიც [[ერევანი|ერევანში]] [[1999]] წლის [[18 მაისი|18 მაისს]] გაიხსნა.

==ისტორია==
1999 წლის 18 მაისს, [[მუზეუმების საერთაშორისო დღე|მუზეუმების საერთაშორისო დღეს]], ერევნის პოლიკლინიკა №11-ის (ამჟამად — სამედიცინო ცენტრი „ნორ-არაბკირი“) ხელმძღვანელობის მხარდაჭერით გაიმართა გამოფენა სახელწოდებით „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, რომელსაც აშუქებდა [[პრესა]] და [[ტელევიზია]]. იმავე წელს მუზეუმი კულტურის სამინისტრომ კერძო მუზეუმად დაარეგისტრირა.&lt;ref name=история&gt;|url=https://www.medicalmuseum.am/about|title=Թանգարանի մասին|lang=hy|publisher=Музей армянской медицины|accessdate=2025-03-30}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის დამფუძნებელია [[ფსიქიატრია|ფსიქიატრი]] არუთიუნ მინასიანი, რომელიც 30 წლის განმავლობაში აგროვებდა სამედიცინო ინსტრუმენტებს, წიგნებსა და არქივებს (მათ შორის — ყიდულობდა განცხადებებითაც).&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt;

მუზეუმი [[მედია|მედიის]] ყურადღებას იპყრობდა როგორც სომხეთში, ისე სხვა ქვეყნებში გამართული გამოფენების წყალობით. ტრადიციულად, მუზეუმის სტუმრები არიან „ნორ-არაბკირის“ ცენტრის პაციენტები და მათი ნათესავები, სამედიცინო უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტები, მედიცინის ისტორიკოსები და სამედიცინო დაწესებულებების სტუმრები.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt; მუზეუმში დაცული ექსპონატების რაოდენობა 30,000-ს აღემატება, თუმცა მათგან მხოლოდ 5,000 განთავსებულია უშუალოდ 30 მ² ფართობის ექსპოზიციაში.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt; [[2014]] წელს არუთიუნ მინასიანმა განაცხადა, რომ სურდა ყველა ექსპონატი ერთ დიდ სივრცეში გადაეტანა და შეექმნა „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, თუმცა მის მოწოდებებს სივრცის გამოყოფის შესახებ არ გამოხმაურებია არც კულტურის სამინისტრო, არც ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტრო და არც ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი.&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt; მინასიანისვე განცხადებით, [[სომხეთის სსრ]]-ში ადრე მოქმედებდა რამდენიმე სამედიცინო მუზეუმი, მაგრამ მათგან ვერცერთმა ვერ განაგრძო ფუნქციონირება დღემდე.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

==ექსპონატები და გამოფენები==
მუზეუმის ექსპონატები სხვადასხვა სამედიცინო საგნებითაა წარმოდგენილი, რომლებიც მზადდება მედის, [[თიხა|თიხის]], [[მინა|მინის]], ფაიანსის, [[მეტალი|მეტალის]], [[ხე|ხის]], [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] და [[ქვა|ქვისგან]]. აქ წარმოდგენილია ძველი ჭურჭლები (ქოთნები, დოქები, ფლაკონები), სხვადასხვა სამედიცინო ინსტრუმენტები და ხელსაწყოები, [[წიგნი|წიგნები]], დოკუმენტები, ფოტოსურათები და პორტრეტები. კერძოდ, ექსპოზიციაში შედის მეცამორიდან ჩამოტანილი დოქი, რომელიც 5,000 წლის წინანდელი უძველესი ნივთია, [[გორისი|გორისიდან]] ჩამოტანილი თიხის ფლაკონები, ადამიანის [[ჩონჩხი]], რომელიც ცხოვრობდა 5,000 წლის წინ და ჰქონდა თავის ქალას პათოლოგია (არტაშატის სოფელ ჯრაოვიტის გათხრები), ძველი სამედიცინო წიგნები, ხელნაწერები და სტუდენტური ფურცლები ცნობილი ექიმებისგან. მუზეუმში ასევე ინახება ცნობილ ექიმთა და ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტის კურსდამთავრებულთა ფოტოსურათები, [[დიასპორა|დიასპორის]] ექიმების საქმიანობასთან დაკავშირებული მასალები (მათ შორის, სომეხი ექიმების პირადი ნივთები).&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

ექსპონატებს შორის წარმოდგენილია საყოფაცხოვრებო საგნები, რომლებსაც ექიმები იყენებდნენ სხვადასხვა პროცედურების დროს —  
უთოები, რომლებსაც აცხელებდნენ ნერვული დაავადებების მკურნალობასთან დაკავშირებული გათბობის პროცედურების დროს, ხორცსაკეპი მანქანები და მინიატურული საგნები, რომლებიც გამოყენებული იყო, როგორც სამედიცინო ინსტრუმენტები. ექსპოზიციაში ასევე შედის სამედიცინო ფლაკონები, ძველი აპარატურა, წიგნები და არქივები.&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt;

[[2010]] წელს მუზეუმში გაიმართა გამოფენა „სომეხი ექიმები — სომხური ლიტერატურის შემოქმედები“, რომელიც სომეხ ექიმს XII საუკუნიდან მხიტარ გერაცის მიეძღვნა: ექსპონატებში შედიოდა 145 სომეხი ექიმი-მწერლის 450 წიგნი, მათი გამოსახულებები, ინსტრუმენტები, სკულპტურები. ასევე გაიმართა გამოფენა ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის 90 წლის იუბილეს, ლევონ ოგანეიანის დაბადებიდან 125 წლის იუბილეს და ექიმი-მწერლის რუბენ სევაკის აღსანიშნავად.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

==გალერა==
&lt;gallery&gt;
Medical_Museum_(9).jpg|
Medical_Museum_(2).jpg|
Medical_Museum_(4).jpg|
Medical_Museum_(5).jpg|
Medical_Museum_(6).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(Private_collection_of_Harutyun_MInassian).jpg|
Medical_Museum_(1).jpg|
&lt;/gallery&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}


[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ტიპების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სომხეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>7tpf239totf3m4e4ajlmw63vegxtkst</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808340</id>
      <parentid>4808339</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:08:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მიმოზა</username>
        <id>158661</id>
      </contributor>
      <comment>/* ექსპონატები და გამოფენები */</comment>
      <origin>4808340</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12830" sha1="3u041ktn7wxi395k93xfdnurujygx6l" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სომხური სამედიცინო მუზეუმი
| სურათი        = Medical_Museum_(3).jpg
| სურათისზომა   = 300
| წარწერა        = 
| {{coord|40|9|0.17|N|44|29|49.12|E}} 
| 
| პოზრუკა = 
| დაარსდა       = [[1990]] წელს
| დამაარსებლები  = არუთიუნ მინასიანი
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ერევანი]], [[სომხეთი]].
| სტატუსი       = კერძო
| დაქვემდებარება = 
| ექსპონატი      = 30,000
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.medicalmuseum.am/
}}
'''სომხური მედიცინის მუზეუმი''' ({{Lang-hy|Հայ բժշկության թանգարան}}), აგრეთვე ცნობილი როგორც არუთიუნ მინასიანის პირადი კოლექცია — კერძო [[მუზეუმი]], რომელიც [[ერევანი|ერევანში]] [[1999]] წლის [[18 მაისი|18 მაისს]] გაიხსნა.

==ისტორია==
1999 წლის 18 მაისს, [[მუზეუმების საერთაშორისო დღე|მუზეუმების საერთაშორისო დღეს]], ერევნის პოლიკლინიკა №11-ის (ამჟამად — სამედიცინო ცენტრი „ნორ-არაბკირი“) ხელმძღვანელობის მხარდაჭერით გაიმართა გამოფენა სახელწოდებით „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, რომელსაც აშუქებდა [[პრესა]] და [[ტელევიზია]]. იმავე წელს მუზეუმი კულტურის სამინისტრომ კერძო მუზეუმად დაარეგისტრირა.&lt;ref name=история&gt;|url=https://www.medicalmuseum.am/about|title=Թանգարանի մասին|lang=hy|publisher=Музей армянской медицины|accessdate=2025-03-30}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის დამფუძნებელია [[ფსიქიატრია|ფსიქიატრი]] არუთიუნ მინასიანი, რომელიც 30 წლის განმავლობაში აგროვებდა სამედიცინო ინსტრუმენტებს, წიგნებსა და არქივებს (მათ შორის — ყიდულობდა განცხადებებითაც).&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt;

მუზეუმი [[მედია|მედიის]] ყურადღებას იპყრობდა როგორც სომხეთში, ისე სხვა ქვეყნებში გამართული გამოფენების წყალობით. ტრადიციულად, მუზეუმის სტუმრები არიან „ნორ-არაბკირის“ ცენტრის პაციენტები და მათი ნათესავები, სამედიცინო უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტები, მედიცინის ისტორიკოსები და სამედიცინო დაწესებულებების სტუმრები.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt; მუზეუმში დაცული ექსპონატების რაოდენობა 30,000-ს აღემატება, თუმცა მათგან მხოლოდ 5,000 განთავსებულია უშუალოდ 30 მ² ფართობის ექსპოზიციაში.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt; [[2014]] წელს არუთიუნ მინასიანმა განაცხადა, რომ სურდა ყველა ექსპონატი ერთ დიდ სივრცეში გადაეტანა და შეექმნა „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, თუმცა მის მოწოდებებს სივრცის გამოყოფის შესახებ არ გამოხმაურებია არც კულტურის სამინისტრო, არც ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტრო და არც ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი.&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt; მინასიანისვე განცხადებით, [[სომხეთის სსრ]]-ში ადრე მოქმედებდა რამდენიმე სამედიცინო მუზეუმი, მაგრამ მათგან ვერცერთმა ვერ განაგრძო ფუნქციონირება დღემდე.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

==ექსპონატები და გამოფენები==
მუზეუმი ემსახურება სომხური ტრადიციული მედიცინის კულტურულ და სამედიცინო მემკვიდრეობას წარმომადგენელი სამედიცინო პრაქტიკის ობიექტებისა და მეთოდების შეგროვებას, შენახვას, გამოფენასა და გადაცემას, ასევე სომხური მედიცინის ღირებულებების პროპაგანდას სომხეთის შიგნით და მის ფარგლებს გარეთ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://taghinfo.am/archives/3506 |title=Հայ բժշկության թանգարանին նոր տարածք է անհրաժեշտ |access-date=2017-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140401165136/http://taghinfo.am/archives/3506 |archive-date=2014-04-01 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის ექსპონატები სხვადასხვა სამედიცინო საგნებითაა წარმოდგენილი, რომლებიც მზადდება მედის, [[თიხა|თიხის]], [[მინა|მინის]], ფაიანსის, [[მეტალი|მეტალის]], [[ხე|ხის]], [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] და [[ქვა|ქვისგან]]. აქ წარმოდგენილია ძველი ჭურჭლები (ქოთნები, დოქები, ფლაკონები), სხვადასხვა სამედიცინო ინსტრუმენტები და ხელსაწყოები, [[წიგნი|წიგნები]], დოკუმენტები, ფოტოსურათები და პორტრეტები. კერძოდ, ექსპოზიციაში შედის მეცამორიდან ჩამოტანილი დოქი, რომელიც 5,000 წლის წინანდელი უძველესი ნივთია, [[გორისი|გორისიდან]] ჩამოტანილი თიხის ფლაკონები, ადამიანის [[ჩონჩხი]], რომელიც ცხოვრობდა 5,000 წლის წინ და ჰქონდა თავის ქალას პათოლოგია (არტაშატის სოფელ ჯრაოვიტის გათხრები), ძველი სამედიცინო წიგნები, ხელნაწერები და სტუდენტური ფურცლები ცნობილი ექიმებისგან. მუზეუმში ასევე ინახება ცნობილ ექიმთა და ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტის კურსდამთავრებულთა ფოტოსურათები, [[დიასპორა|დიასპორის]] ექიმების საქმიანობასთან დაკავშირებული მასალები (მათ შორის, სომეხი ექიმების პირადი ნივთები).&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://medialab.am/11247/ |title=Բժշկության թանգարանի համար 15 տարի է չի գտնվում, ոչ փող, ոչ տարածք. Հարություն Մինասյանը դիմում է աշխարհի հայ բժիշկներին |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=9 September 2014 |website=MediaLAB |access-date=7 March 2021}}&lt;/ref&gt;

ექსპონატებს შორის წარმოდგენილია საყოფაცხოვრებო საგნები, რომლებსაც ექიმები იყენებდნენ სხვადასხვა პროცედურების დროს —  
უთოები, რომლებსაც აცხელებდნენ ნერვული დაავადებების მკურნალობასთან დაკავშირებული გათბობის პროცედურების დროს, ხორცსაკეპი მანქანები და მინიატურული საგნები, რომლებიც გამოყენებული იყო, როგორც სამედიცინო ინსტრუმენტები. ექსპოზიციაში ასევე შედის სამედიცინო ფლაკონები, ძველი აპარატურა, წიგნები და არქივები.&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt;

[[2010]] წელს მუზეუმში გაიმართა გამოფენა „სომეხი ექიმები — სომხური ლიტერატურის შემოქმედები“, რომელიც სომეხ ექიმს XII საუკუნიდან მხიტარ გერაცის მიეძღვნა: ექსპონატებში შედიოდა 145 სომეხი ექიმი-მწერლის 450 წიგნი, მათი გამოსახულებები, ინსტრუმენტები, სკულპტურები. ასევე გაიმართა გამოფენა ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის 90 წლის იუბილეს, ლევონ ოგანეიანის დაბადებიდან 125 წლის იუბილეს და ექიმი-მწერლის რუბენ სევაკის აღსანიშნავად.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

==გალერა==
&lt;gallery&gt;
Medical_Museum_(9).jpg|
Medical_Museum_(2).jpg|
Medical_Museum_(4).jpg|
Medical_Museum_(5).jpg|
Medical_Museum_(6).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(Private_collection_of_Harutyun_MInassian).jpg|
Medical_Museum_(1).jpg|
&lt;/gallery&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}


[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ტიპების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სომხეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>3u041ktn7wxi395k93xfdnurujygx6l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808341</id>
      <parentid>4808340</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:10:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მიმოზა</username>
        <id>158661</id>
      </contributor>
      <origin>4808341</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13005" sha1="kni9kp6uot5v5g4dlwk4tn84faerxnb" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სომხური სამედიცინო მუზეუმი
| სურათი        = Medical_Museum_(3).jpg
| სურათისზომა   = 300
| წარწერა        = 
| {{coord|40|9|0.17|N|44|29|49.12|E}} 
| 
| პოზრუკა = 
| დაარსდა       = [[1990]] წელს
| დამაარსებლები  = არუთიუნ მინასიანი
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ერევანი]], [[სომხეთი]].
| სტატუსი       = კერძო
| დაქვემდებარება = 
| ექსპონატი      = 30,000
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.medicalmuseum.am/
}}
'''სომხური მედიცინის მუზეუმი''' ({{Lang-hy|Հայ բժշկության թանգարան}}), აგრეთვე ცნობილი როგორც არუთიუნ მინასიანის პირადი კოლექცია — კერძო [[მუზეუმი]], რომელიც [[ერევანი|ერევანში]] [[1999]] წლის [[18 მაისი|18 მაისს]] გაიხსნა.

==ისტორია==
1999 წლის 18 მაისს, [[მუზეუმების საერთაშორისო დღე|მუზეუმების საერთაშორისო დღეს]], ერევნის პოლიკლინიკა №11-ის (ამჟამად — სამედიცინო ცენტრი „ნორ-არაბკირი“) ხელმძღვანელობის მხარდაჭერით გაიმართა გამოფენა სახელწოდებით „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, რომელსაც აშუქებდა [[პრესა]] და [[ტელევიზია]]. იმავე წელს მუზეუმი კულტურის სამინისტრომ კერძო მუზეუმად დაარეგისტრირა.&lt;ref name=история&gt;|url=https://www.medicalmuseum.am/about|title=Թանգարանի մասին|lang=hy|publisher=Музей армянской медицины|accessdate=2025-03-30}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის დამფუძნებელია [[ფსიქიატრია|ფსიქიატრი]] არუთიუნ მინასიანი, რომელიც 30 წლის განმავლობაში აგროვებდა სამედიცინო ინსტრუმენტებს, წიგნებსა და არქივებს (მათ შორის — ყიდულობდა განცხადებებითაც).&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt;

მუზეუმი [[მედია|მედიის]] ყურადღებას იპყრობდა როგორც სომხეთში, ისე სხვა ქვეყნებში გამართული გამოფენების წყალობით. ტრადიციულად, მუზეუმის სტუმრები არიან „ნორ-არაბკირის“ ცენტრის პაციენტები და მათი ნათესავები, სამედიცინო უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტები, მედიცინის ისტორიკოსები და სამედიცინო დაწესებულებების სტუმრები.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt; მუზეუმში დაცული ექსპონატების რაოდენობა 30,000-ს აღემატება, თუმცა მათგან მხოლოდ 5,000 განთავსებულია უშუალოდ 30 მ² ფართობის ექსპოზიციაში.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt; [[2014]] წელს არუთიუნ მინასიანმა განაცხადა, რომ სურდა ყველა ექსპონატი ერთ დიდ სივრცეში გადაეტანა და შეექმნა „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, თუმცა მის მოწოდებებს სივრცის გამოყოფის შესახებ არ გამოხმაურებია არც კულტურის სამინისტრო, არც ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტრო და არც ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი.&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt; მინასიანისვე განცხადებით, [[სომხეთის სსრ]]-ში ადრე მოქმედებდა რამდენიმე სამედიცინო მუზეუმი, მაგრამ მათგან ვერცერთმა ვერ განაგრძო ფუნქციონირება დღემდე.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

==ექსპონატები და გამოფენები==
მუზეუმი ემსახურება სომხური ტრადიციული მედიცინის კულტურულ და სამედიცინო მემკვიდრეობას წარმომადგენელი სამედიცინო პრაქტიკის ობიექტებისა და მეთოდების შეგროვებას, შენახვას, გამოფენასა და გადაცემას, ასევე სომხური მედიცინის ღირებულებების პროპაგანდას სომხეთის შიგნით და მის ფარგლებს გარეთ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://taghinfo.am/archives/3506 |title=Հայ բժշկության թանգարանին նոր տարածք է անհրաժեշտ |access-date=2017-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140401165136/http://taghinfo.am/archives/3506 |archive-date=2014-04-01 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის ექსპონატები სხვადასხვა სამედიცინო საგნებითაა წარმოდგენილი, რომლებიც მზადდება მედის, [[თიხა|თიხის]], [[მინა|მინის]], ფაიანსის, [[მეტალი|მეტალის]], [[ხე|ხის]], [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] და [[ქვა|ქვისგან]]. აქ წარმოდგენილია ძველი ჭურჭლები (ქოთნები, დოქები, ფლაკონები), სხვადასხვა სამედიცინო ინსტრუმენტები და ხელსაწყოები, [[წიგნი|წიგნები]], დოკუმენტები, ფოტოსურათები და პორტრეტები. კერძოდ, ექსპოზიციაში შედის მეცამორიდან ჩამოტანილი დოქი, რომელიც 5,000 წლის წინანდელი უძველესი ნივთია, [[გორისი|გორისიდან]] ჩამოტანილი თიხის ფლაკონები, ადამიანის [[ჩონჩხი]], რომელიც ცხოვრობდა 5,000 წლის წინ და ჰქონდა თავის ქალას პათოლოგია (არტაშატის სოფელ ჯრაოვიტის გათხრები), ძველი სამედიცინო წიგნები, ხელნაწერები და სტუდენტური ფურცლები ცნობილი ექიმებისგან. მუზეუმში ასევე ინახება ცნობილ ექიმთა და ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტის კურსდამთავრებულთა ფოტოსურათები, [[დიასპორა|დიასპორის]] ექიმების საქმიანობასთან დაკავშირებული მასალები (მათ შორის, სომეხი ექიმების პირადი ნივთები).&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://medialab.am/11247/ |title=Բժշկության թանգարանի համար 15 տարի է չի գտնվում, ոչ փող, ոչ տարածք. Հարություն Մինասյանը դիմում է աշխարհի հայ բժիշկներին |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=9 September 2014 |website=MediaLAB |access-date=7 March 2021}}&lt;/ref&gt;

ექსპონატებს შორის წარმოდგენილია საყოფაცხოვრებო საგნები, რომლებსაც ექიმები იყენებდნენ სხვადასხვა პროცედურების დროს —  
უთოები, რომლებსაც აცხელებდნენ ნერვული დაავადებების მკურნალობასთან დაკავშირებული გათბობის პროცედურების დროს, ხორცსაკეპი მანქანები და მინიატურული საგნები, რომლებიც გამოყენებული იყო, როგორც სამედიცინო ინსტრუმენტები. ექსპოზიციაში ასევე შედის სამედიცინო ფლაკონები, ძველი აპარატურა, წიგნები და არქივები.&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt;

[[2010]] წელს მუზეუმში გაიმართა გამოფენა „სომეხი ექიმები — სომხური ლიტერატურის შემოქმედები“, რომელიც სომეხ ექიმს XII საუკუნიდან მხიტარ გერაცის მიეძღვნა: ექსპონატებში შედიოდა 145 სომეხი ექიმი-მწერლის 450 წიგნი, მათი გამოსახულებები, ინსტრუმენტები, სკულპტურები. ასევე გაიმართა გამოფენა ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის 90 წლის იუბილეს, ლევონ ოგანეიანის დაბადებიდან 125 წლის იუბილეს და ექიმი-მწერლის რუბენ სევაკის აღსანიშნავად.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

==გალერა==
&lt;gallery&gt;
Medical_Museum_(9).jpg|
Medical_Museum_(2).jpg|
Medical_Museum_(4).jpg|
Medical_Museum_(5).jpg|
Medical_Museum_(6).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(Private_collection_of_Harutyun_MInassian).jpg|
Medical_Museum_(1).jpg|
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.medicalmuseum.am/ Հայ բժշկության թանգարանի պաշտոնական կայքը]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ტიპების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სომხეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>kni9kp6uot5v5g4dlwk4tn84faerxnb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808342</id>
      <parentid>4808341</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:13:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მიმოზა</username>
        <id>158661</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1999 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808342</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13114" sha1="2yhzgzjmrgfrecr0x1o0jvgao0rdaid" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სომხური სამედიცინო მუზეუმი
| სურათი        = Medical_Museum_(3).jpg
| სურათისზომა   = 300
| წარწერა        = 
| {{coord|40|9|0.17|N|44|29|49.12|E}} 
| 
| პოზრუკა = 
| დაარსდა       = [[1990]] წელს
| დამაარსებლები  = არუთიუნ მინასიანი
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ერევანი]], [[სომხეთი]].
| სტატუსი       = კერძო
| დაქვემდებარება = 
| ექსპონატი      = 30,000
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.medicalmuseum.am/
}}
'''სომხური მედიცინის მუზეუმი''' ({{Lang-hy|Հայ բժշկության թանգարան}}), აგრეთვე ცნობილი როგორც არუთიუნ მინასიანის პირადი კოლექცია — კერძო [[მუზეუმი]], რომელიც [[ერევანი|ერევანში]] [[1999]] წლის [[18 მაისი|18 მაისს]] გაიხსნა.

==ისტორია==
1999 წლის 18 მაისს, [[მუზეუმების საერთაშორისო დღე|მუზეუმების საერთაშორისო დღეს]], ერევნის პოლიკლინიკა №11-ის (ამჟამად — სამედიცინო ცენტრი „ნორ-არაბკირი“) ხელმძღვანელობის მხარდაჭერით გაიმართა გამოფენა სახელწოდებით „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, რომელსაც აშუქებდა [[პრესა]] და [[ტელევიზია]]. იმავე წელს მუზეუმი კულტურის სამინისტრომ კერძო მუზეუმად დაარეგისტრირა.&lt;ref name=история&gt;|url=https://www.medicalmuseum.am/about|title=Թանգարանի մասին|lang=hy|publisher=Музей армянской медицины|accessdate=2025-03-30}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის დამფუძნებელია [[ფსიქიატრია|ფსიქიატრი]] არუთიუნ მინასიანი, რომელიც 30 წლის განმავლობაში აგროვებდა სამედიცინო ინსტრუმენტებს, წიგნებსა და არქივებს (მათ შორის — ყიდულობდა განცხადებებითაც).&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt;

მუზეუმი [[მედია|მედიის]] ყურადღებას იპყრობდა როგორც სომხეთში, ისე სხვა ქვეყნებში გამართული გამოფენების წყალობით. ტრადიციულად, მუზეუმის სტუმრები არიან „ნორ-არაბკირის“ ცენტრის პაციენტები და მათი ნათესავები, სამედიცინო უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტები, მედიცინის ისტორიკოსები და სამედიცინო დაწესებულებების სტუმრები.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt; მუზეუმში დაცული ექსპონატების რაოდენობა 30,000-ს აღემატება, თუმცა მათგან მხოლოდ 5,000 განთავსებულია უშუალოდ 30 მ² ფართობის ექსპოზიციაში.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt; [[2014]] წელს არუთიუნ მინასიანმა განაცხადა, რომ სურდა ყველა ექსპონატი ერთ დიდ სივრცეში გადაეტანა და შეექმნა „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, თუმცა მის მოწოდებებს სივრცის გამოყოფის შესახებ არ გამოხმაურებია არც კულტურის სამინისტრო, არც ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტრო და არც ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი.&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt; მინასიანისვე განცხადებით, [[სომხეთის სსრ]]-ში ადრე მოქმედებდა რამდენიმე სამედიცინო მუზეუმი, მაგრამ მათგან ვერცერთმა ვერ განაგრძო ფუნქციონირება დღემდე.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

==ექსპონატები და გამოფენები==
მუზეუმი ემსახურება სომხური ტრადიციული მედიცინის კულტურულ და სამედიცინო მემკვიდრეობას წარმომადგენელი სამედიცინო პრაქტიკის ობიექტებისა და მეთოდების შეგროვებას, შენახვას, გამოფენასა და გადაცემას, ასევე სომხური მედიცინის ღირებულებების პროპაგანდას სომხეთის შიგნით და მის ფარგლებს გარეთ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://taghinfo.am/archives/3506 |title=Հայ բժշկության թանգարանին նոր տարածք է անհրաժեշտ |access-date=2017-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140401165136/http://taghinfo.am/archives/3506 |archive-date=2014-04-01 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის ექსპონატები სხვადასხვა სამედიცინო საგნებითაა წარმოდგენილი, რომლებიც მზადდება მედის, [[თიხა|თიხის]], [[მინა|მინის]], ფაიანსის, [[მეტალი|მეტალის]], [[ხე|ხის]], [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] და [[ქვა|ქვისგან]]. აქ წარმოდგენილია ძველი ჭურჭლები (ქოთნები, დოქები, ფლაკონები), სხვადასხვა სამედიცინო ინსტრუმენტები და ხელსაწყოები, [[წიგნი|წიგნები]], დოკუმენტები, ფოტოსურათები და პორტრეტები. კერძოდ, ექსპოზიციაში შედის მეცამორიდან ჩამოტანილი დოქი, რომელიც 5,000 წლის წინანდელი უძველესი ნივთია, [[გორისი|გორისიდან]] ჩამოტანილი თიხის ფლაკონები, ადამიანის [[ჩონჩხი]], რომელიც ცხოვრობდა 5,000 წლის წინ და ჰქონდა თავის ქალას პათოლოგია (არტაშატის სოფელ ჯრაოვიტის გათხრები), ძველი სამედიცინო წიგნები, ხელნაწერები და სტუდენტური ფურცლები ცნობილი ექიმებისგან. მუზეუმში ასევე ინახება ცნობილ ექიმთა და ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტის კურსდამთავრებულთა ფოტოსურათები, [[დიასპორა|დიასპორის]] ექიმების საქმიანობასთან დაკავშირებული მასალები (მათ შორის, სომეხი ექიმების პირადი ნივთები).&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://medialab.am/11247/ |title=Բժշկության թանգարանի համար 15 տարի է չի գտնվում, ոչ փող, ոչ տարածք. Հարություն Մինասյանը դիմում է աշխարհի հայ բժիշկներին |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=9 September 2014 |website=MediaLAB |access-date=7 March 2021}}&lt;/ref&gt;

ექსპონატებს შორის წარმოდგენილია საყოფაცხოვრებო საგნები, რომლებსაც ექიმები იყენებდნენ სხვადასხვა პროცედურების დროს —  
უთოები, რომლებსაც აცხელებდნენ ნერვული დაავადებების მკურნალობასთან დაკავშირებული გათბობის პროცედურების დროს, ხორცსაკეპი მანქანები და მინიატურული საგნები, რომლებიც გამოყენებული იყო, როგორც სამედიცინო ინსტრუმენტები. ექსპოზიციაში ასევე შედის სამედიცინო ფლაკონები, ძველი აპარატურა, წიგნები და არქივები.&lt;ref&gt;name=taghinfo/&gt;&lt;/ref&gt;

[[2010]] წელს მუზეუმში გაიმართა გამოფენა „სომეხი ექიმები — სომხური ლიტერატურის შემოქმედები“, რომელიც სომეხ ექიმს XII საუკუნიდან მხიტარ გერაცის მიეძღვნა: ექსპონატებში შედიოდა 145 სომეხი ექიმი-მწერლის 450 წიგნი, მათი გამოსახულებები, ინსტრუმენტები, სკულპტურები. ასევე გაიმართა გამოფენა ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის 90 წლის იუბილეს, ლევონ ოგანეიანის დაბადებიდან 125 წლის იუბილეს და ექიმი-მწერლის რუბენ სევაკის აღსანიშნავად.&lt;ref&gt;name=история/&gt;&lt;/ref&gt;

==გალერა==
&lt;gallery&gt;
Medical_Museum_(9).jpg|
Medical_Museum_(2).jpg|
Medical_Museum_(4).jpg|
Medical_Museum_(5).jpg|
Medical_Museum_(6).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(Private_collection_of_Harutyun_MInassian).jpg|
Medical_Museum_(1).jpg|
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.medicalmuseum.am/ Հայ բժշկության թանգարանի պաշտոնական կայքը]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ტიპების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სომხეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1999 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>2yhzgzjmrgfrecr0x1o0jvgao0rdaid</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808343</id>
      <parentid>4808342</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:15:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მიმოზა</username>
        <id>158661</id>
      </contributor>
      <origin>4808343</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12908" sha1="8zsicwi2thpgivo4p7aghww7wafvkfa" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სომხური სამედიცინო მუზეუმი
| სურათი        = Medical_Museum_(3).jpg
| სურათისზომა   = 300
| წარწერა        = 
| {{coord|40|9|0.17|N|44|29|49.12|E}} 
| 
| პოზრუკა = 
| დაარსდა       = [[1990]] წელს
| დამაარსებლები  = არუთიუნ მინასიანი
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ერევანი]], [[სომხეთი]].
| სტატუსი       = კერძო
| დაქვემდებარება = 
| ექსპონატი      = 30,000
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.medicalmuseum.am/
}}
'''სომხური მედიცინის მუზეუმი''' ({{Lang-hy|Հայ բժշկության թանգարան}}), აგრეთვე ცნობილი როგორც არუთიუნ მინასიანის პირადი კოლექცია — კერძო [[მუზეუმი]], რომელიც [[ერევანი|ერევანში]] [[1990]] წლის [[18 მაისი|18 მაისს]] გაიხსნა.

==ისტორია==
1999 წლის 18 მაისს, [[მუზეუმების საერთაშორისო დღე|მუზეუმების საერთაშორისო დღეს]], ერევნის პოლიკლინიკა №11-ის (ამჟამად — სამედიცინო ცენტრი „ნორ-არაბკირი“) ხელმძღვანელობის მხარდაჭერით გაიმართა გამოფენა სახელწოდებით „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, რომელსაც აშუქებდა [[პრესა]] და [[ტელევიზია]]. იმავე წელს მუზეუმი კულტურის სამინისტრომ კერძო მუზეუმად დაარეგისტრირა.&lt;ref name=история&gt;|url=https://www.medicalmuseum.am/about|title=Թանգարանի մասին|lang=hy|publisher=Музей армянской медицины|accessdate=2025-03-30}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის დამფუძნებელია [[ფსიქიატრია|ფსიქიატრი]] არუთიუნ მინასიანი, რომელიც 30 წლის განმავლობაში აგროვებდა სამედიცინო ინსტრუმენტებს, წიგნებსა და არქივებს (მათ შორის — ყიდულობდა განცხადებებითაც).

მუზეუმი [[მედია|მედიის]] ყურადღებას იპყრობდა როგორც სომხეთში, ისე სხვა ქვეყნებში გამართული გამოფენების წყალობით. ტრადიციულად, მუზეუმის სტუმრები არიან „ნორ-არაბკირის“ ცენტრის პაციენტები და მათი ნათესავები, სამედიცინო უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტები, მედიცინის ისტორიკოსები და სამედიცინო დაწესებულებების სტუმრები. მუზეუმში დაცული ექსპონატების რაოდენობა 30,000-ს აღემატება, თუმცა მათგან მხოლოდ 5,000 განთავსებულია უშუალოდ 30 მ² ფართობის ექსპოზიციაში. [[2014]] წელს არუთიუნ მინასიანმა განაცხადა, რომ სურდა ყველა ექსპონატი ერთ დიდ სივრცეში გადაეტანა და შეექმნა „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, თუმცა მის მოწოდებებს სივრცის გამოყოფის შესახებ არ გამოხმაურებია არც კულტურის სამინისტრო, არც ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტრო და არც ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი. მინასიანისვე განცხადებით, [[სომხეთის სსრ]]-ში ადრე მოქმედებდა რამდენიმე სამედიცინო მუზეუმი, მაგრამ მათგან ვერცერთმა ვერ განაგრძო ფუნქციონირება დღემდე.

==ექსპონატები და გამოფენები==
მუზეუმი ემსახურება სომხური ტრადიციული მედიცინის კულტურულ და სამედიცინო მემკვიდრეობას წარმომადგენელი სამედიცინო პრაქტიკის ობიექტებისა და მეთოდების შეგროვებას, შენახვას, გამოფენასა და გადაცემას, ასევე სომხური მედიცინის ღირებულებების პროპაგანდას სომხეთის შიგნით და მის ფარგლებს გარეთ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://taghinfo.am/archives/3506 |title=Հայ բժշկության թանգարանին նոր տարածք է անհրաժեշտ |access-date=2017-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140401165136/http://taghinfo.am/archives/3506 |archive-date=2014-04-01 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის ექსპონატები სხვადასხვა სამედიცინო საგნებითაა წარმოდგენილი, რომლებიც მზადდება მედის, [[თიხა|თიხის]], [[მინა|მინის]], ფაიანსის, [[მეტალი|მეტალის]], [[ხე|ხის]], [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] და [[ქვა|ქვისგან]]. აქ წარმოდგენილია ძველი ჭურჭლები (ქოთნები, დოქები, ფლაკონები), სხვადასხვა სამედიცინო ინსტრუმენტები და ხელსაწყოები, [[წიგნი|წიგნები]], დოკუმენტები, ფოტოსურათები და პორტრეტები. კერძოდ, ექსპოზიციაში შედის მეცამორიდან ჩამოტანილი დოქი, რომელიც 5,000 წლის წინანდელი უძველესი ნივთია, [[გორისი|გორისიდან]] ჩამოტანილი თიხის ფლაკონები, ადამიანის [[ჩონჩხი]], რომელიც ცხოვრობდა 5,000 წლის წინ და ჰქონდა თავის ქალას პათოლოგია (არტაშატის სოფელ ჯრაოვიტის გათხრები), ძველი სამედიცინო წიგნები, ხელნაწერები და სტუდენტური ფურცლები ცნობილი ექიმებისგან. მუზეუმში ასევე ინახება ცნობილ ექიმთა და ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტის კურსდამთავრებულთა ფოტოსურათები, [[დიასპორა|დიასპორის]] ექიმების საქმიანობასთან დაკავშირებული მასალები (მათ შორის, სომეხი ექიმების პირადი ნივთები).&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://medialab.am/11247/ |title=Բժշկության թանգարանի համար 15 տարի է չի գտնվում, ոչ փող, ոչ տարածք. Հարություն Մինասյանը դիմում է աշխարհի հայ բժիշկներին |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=9 September 2014 |website=MediaLAB |access-date=7 March 2021}}&lt;/ref&gt;

ექსპონატებს შორის წარმოდგენილია საყოფაცხოვრებო საგნები, რომლებსაც ექიმები იყენებდნენ სხვადასხვა პროცედურების დროს —  
უთოები, რომლებსაც აცხელებდნენ ნერვული დაავადებების მკურნალობასთან დაკავშირებული გათბობის პროცედურების დროს, ხორცსაკეპი მანქანები და მინიატურული საგნები, რომლებიც გამოყენებული იყო, როგორც სამედიცინო ინსტრუმენტები. ექსპოზიციაში ასევე შედის სამედიცინო ფლაკონები, ძველი აპარატურა, წიგნები და არქივები.

[[2010]] წელს მუზეუმში გაიმართა გამოფენა „სომეხი ექიმები — სომხური ლიტერატურის შემოქმედები“, რომელიც სომეხ ექიმს XII საუკუნიდან მხიტარ გერაცის მიეძღვნა: ექსპონატებში შედიოდა 145 სომეხი ექიმი-მწერლის 450 წიგნი, მათი გამოსახულებები, ინსტრუმენტები, სკულპტურები. ასევე გაიმართა გამოფენა ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის 90 წლის იუბილეს, ლევონ ოგანეიანის დაბადებიდან 125 წლის იუბილეს და ექიმი-მწერლის რუბენ სევაკის აღსანიშნავად.

==გალერა==
&lt;gallery&gt;
Medical_Museum_(9).jpg|
Medical_Museum_(2).jpg|
Medical_Museum_(4).jpg|
Medical_Museum_(5).jpg|
Medical_Museum_(6).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(Private_collection_of_Harutyun_MInassian).jpg|
Medical_Museum_(1).jpg|
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.medicalmuseum.am/ Հայ բժշկության թանգարանի պաշտոնական կայքը]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ტიპების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სომხეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1999 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>8zsicwi2thpgivo4p7aghww7wafvkfa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808345</id>
      <parentid>4808343</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T15:16:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მიმოზა</username>
        <id>158661</id>
      </contributor>
      <origin>4808345</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12908" sha1="j5of9dzdecmps3dfn5uol2vtatemkja" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = სომხური სამედიცინო მუზეუმი
| სურათი        = Medical_Museum_(3).jpg
| სურათისზომა   = 300
| წარწერა        = 
| {{coord|40|9|0.17|N|44|29|49.12|E}} 
| 
| პოზრუკა = 
| დაარსდა       = [[1999]] წელს
| დამაარსებლები  = არუთიუნ მინასიანი
| დაიხურა       = 
| მდებარეობა    = [[ერევანი]], [[სომხეთი]].
| სტატუსი       = კერძო
| დაქვემდებარება = 
| ექსპონატი      = 30,000
| კლასიფიკაცია   = 
| ვიზიტორები   =
| დირექტორი    = 
| პრეზიდენტი   =
| კურატორი     =
| საიტი      = https://www.medicalmuseum.am/
}}
'''სომხური მედიცინის მუზეუმი''' ({{Lang-hy|Հայ բժշկության թանգարան}}), აგრეთვე ცნობილი როგორც არუთიუნ მინასიანის პირადი კოლექცია — კერძო [[მუზეუმი]], რომელიც [[ერევანი|ერევანში]] [[1999]] წლის [[18 მაისი|18 მაისს]] გაიხსნა.

==ისტორია==
1999 წლის 18 მაისს, [[მუზეუმების საერთაშორისო დღე|მუზეუმების საერთაშორისო დღეს]], ერევნის პოლიკლინიკა №11-ის (ამჟამად — სამედიცინო ცენტრი „ნორ-არაბკირი“) ხელმძღვანელობის მხარდაჭერით გაიმართა გამოფენა სახელწოდებით „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, რომელსაც აშუქებდა [[პრესა]] და [[ტელევიზია]]. იმავე წელს მუზეუმი კულტურის სამინისტრომ კერძო მუზეუმად დაარეგისტრირა.&lt;ref name=история&gt;|url=https://www.medicalmuseum.am/about|title=Թանգարանի մասին|lang=hy|publisher=Музей армянской медицины|accessdate=2025-03-30}}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის დამფუძნებელია [[ფსიქიატრია|ფსიქიატრი]] არუთიუნ მინასიანი, რომელიც 30 წლის განმავლობაში აგროვებდა სამედიცინო ინსტრუმენტებს, წიგნებსა და არქივებს (მათ შორის — ყიდულობდა განცხადებებითაც).

მუზეუმი [[მედია|მედიის]] ყურადღებას იპყრობდა როგორც სომხეთში, ისე სხვა ქვეყნებში გამართული გამოფენების წყალობით. ტრადიციულად, მუზეუმის სტუმრები არიან „ნორ-არაბკირის“ ცენტრის პაციენტები და მათი ნათესავები, სამედიცინო უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტები, მედიცინის ისტორიკოსები და სამედიცინო დაწესებულებების სტუმრები. მუზეუმში დაცული ექსპონატების რაოდენობა 30,000-ს აღემატება, თუმცა მათგან მხოლოდ 5,000 განთავსებულია უშუალოდ 30 მ² ფართობის ექსპოზიციაში. [[2014]] წელს არუთიუნ მინასიანმა განაცხადა, რომ სურდა ყველა ექსპონატი ერთ დიდ სივრცეში გადაეტანა და შეექმნა „სომხური მედიცინის მუზეუმი“, თუმცა მის მოწოდებებს სივრცის გამოყოფის შესახებ არ გამოხმაურებია არც კულტურის სამინისტრო, არც ჯანმრთელობის დაცვის სამინისტრო და არც ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი. მინასიანისვე განცხადებით, [[სომხეთის სსრ]]-ში ადრე მოქმედებდა რამდენიმე სამედიცინო მუზეუმი, მაგრამ მათგან ვერცერთმა ვერ განაგრძო ფუნქციონირება დღემდე.

==ექსპონატები და გამოფენები==
მუზეუმი ემსახურება სომხური ტრადიციული მედიცინის კულტურულ და სამედიცინო მემკვიდრეობას წარმომადგენელი სამედიცინო პრაქტიკის ობიექტებისა და მეთოდების შეგროვებას, შენახვას, გამოფენასა და გადაცემას, ასევე სომხური მედიცინის ღირებულებების პროპაგანდას სომხეთის შიგნით და მის ფარგლებს გარეთ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://taghinfo.am/archives/3506 |title=Հայ բժշկության թանգարանին նոր տարածք է անհրաժեշտ |access-date=2017-11-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140401165136/http://taghinfo.am/archives/3506 |archive-date=2014-04-01 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

მუზეუმის ექსპონატები სხვადასხვა სამედიცინო საგნებითაა წარმოდგენილი, რომლებიც მზადდება მედის, [[თიხა|თიხის]], [[მინა|მინის]], ფაიანსის, [[მეტალი|მეტალის]], [[ხე|ხის]], [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] და [[ქვა|ქვისგან]]. აქ წარმოდგენილია ძველი ჭურჭლები (ქოთნები, დოქები, ფლაკონები), სხვადასხვა სამედიცინო ინსტრუმენტები და ხელსაწყოები, [[წიგნი|წიგნები]], დოკუმენტები, ფოტოსურათები და პორტრეტები. კერძოდ, ექსპოზიციაში შედის მეცამორიდან ჩამოტანილი დოქი, რომელიც 5,000 წლის წინანდელი უძველესი ნივთია, [[გორისი|გორისიდან]] ჩამოტანილი თიხის ფლაკონები, ადამიანის [[ჩონჩხი]], რომელიც ცხოვრობდა 5,000 წლის წინ და ჰქონდა თავის ქალას პათოლოგია (არტაშატის სოფელ ჯრაოვიტის გათხრები), ძველი სამედიცინო წიგნები, ხელნაწერები და სტუდენტური ფურცლები ცნობილი ექიმებისგან. მუზეუმში ასევე ინახება ცნობილ ექიმთა და ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტის კურსდამთავრებულთა ფოტოსურათები, [[დიასპორა|დიასპორის]] ექიმების საქმიანობასთან დაკავშირებული მასალები (მათ შორის, სომეხი ექიმების პირადი ნივთები).&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://medialab.am/11247/ |title=Բժշկության թանգարանի համար 15 տարի է չի գտնվում, ոչ փող, ոչ տարածք. Հարություն Մինասյանը դիմում է աշխարհի հայ բժիշկներին |author=&lt;!--Not stated--&gt; |date=9 September 2014 |website=MediaLAB |access-date=7 March 2021}}&lt;/ref&gt;

ექსპონატებს შორის წარმოდგენილია საყოფაცხოვრებო საგნები, რომლებსაც ექიმები იყენებდნენ სხვადასხვა პროცედურების დროს —  
უთოები, რომლებსაც აცხელებდნენ ნერვული დაავადებების მკურნალობასთან დაკავშირებული გათბობის პროცედურების დროს, ხორცსაკეპი მანქანები და მინიატურული საგნები, რომლებიც გამოყენებული იყო, როგორც სამედიცინო ინსტრუმენტები. ექსპოზიციაში ასევე შედის სამედიცინო ფლაკონები, ძველი აპარატურა, წიგნები და არქივები.

[[2010]] წელს მუზეუმში გაიმართა გამოფენა „სომეხი ექიმები — სომხური ლიტერატურის შემოქმედები“, რომელიც სომეხ ექიმს XII საუკუნიდან მხიტარ გერაცის მიეძღვნა: ექსპონატებში შედიოდა 145 სომეხი ექიმი-მწერლის 450 წიგნი, მათი გამოსახულებები, ინსტრუმენტები, სკულპტურები. ასევე გაიმართა გამოფენა ერვანის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტის 90 წლის იუბილეს, ლევონ ოგანეიანის დაბადებიდან 125 წლის იუბილეს და ექიმი-მწერლის რუბენ სევაკის აღსანიშნავად.

==გალერა==
&lt;gallery&gt;
Medical_Museum_(9).jpg|
Medical_Museum_(2).jpg|
Medical_Museum_(4).jpg|
Medical_Museum_(5).jpg|
Medical_Museum_(6).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(7).jpg|
Medical_Museum_(Private_collection_of_Harutyun_MInassian).jpg|
Medical_Museum_(1).jpg|
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://www.medicalmuseum.am/ Հայ բժշկության թանգարանի պաշտոնական կայքը]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ტიპების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სომხეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1999 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>j5of9dzdecmps3dfn5uol2vtatemkja</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>582637</id>
    <revision>
      <id>4808256</id>
      <parentid>4775934</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:17:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808256</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10156" sha1="swjm7gvta6j42g6btn44xm7u21i3do2" xml:space="preserve">[[ფაილი:Etn muzei pld.jpg|250px|მინი|ალტ=პლოვდივის ეთნოგრაფიული მუზეუმი|პლოვდივის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
'''პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი''' ({{lang-bg|Регионален етнографски музей — Пловдив}} ) — ეთნოგრაფიული მუზეუმი [[პლოვდივი|პლოვდივ]]ში, [[ბულგარეთი|ბულგარეთ]]ში. [[1938]] წლიდან იგი განთავსებულია ვაჭარ არგირ კუიუმჯიოღლუს [[1847]] წლის სახლში, ქალაქის ძველ უბანში. მუზეუმში წარმოდგენილია ექვსი გამოფენა, თითოეული ცალკე ოთახში.

==ისტორია==

მიუხედავად იმისა, რომ პლოვდივში ეთნოგრაფიული მუზეუმის ორგანიზების გეგმა ჯერ კიდევ [[1891]] წელს არსებობდა, მხოლოდ [[1917]] წელს დაარსდა რეგიონული მუზეუმი ადგილობრივი მეცნიერისა და ჟურნალისტის, სტოიუ შიშკოვის ძალისხმევით. შიშკოვი იყო მუზეუმის პირველი მდივანი და ერთადერთი თანამშრომელი. 1931-1932 წლებში 500 ექსპონატისგან შემდგარი კოლექცია გადატანილ იქნა პლოვდივის ეროვნულ ბიბლიოთეკასა და მუზეუმში. 1938 წელს გადაკეთდა მუნიციპალური მუზეუმის სახლად, პლოვდივის მერის, ბოჟიდარ ზდრავკოვის დამსახურებით, და განთავსდა კუიუმჯიოღლუს სახლში. მუზეუმი ოფიციალურად ხელახლა გაიხსნა [[1943]] წლის [[14 ოქტომბერი|14 ოქტომბერს]]; ექვსი წლის შემდეგ მუნიციპალური მუზეუმის სახლი გახდა სახალხო ეთნოგრაფიული მუზეუმი. მუდმივი გამოფენა მოეწყო [[1952]] წელს და მნიშვნელოვნად შეიცვალა [[1962]] წელს.&lt;ref name=&quot;history&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/history.php|title=History|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;

დღეს პლოვდივის რეგიონულ ეთნოგრაფიულ მუზეუმს აქვს 40,000-ზე მეტი ექსპონატისგან შემდგარი კოლექცია, რომელიც განაწილებულია სოფლის მეურნეობის, ხელოსნობის, ქსოვილებისა და ტანსაცმლის, ავეჯისა და ინტერიერის, მუსიკალური ინსტრუმენტების, რელიგიური ნივთებისა და ხელოვნების ნიმუშების გამოფენებს შორის. გარდა ამისა, მუზეუმს აქვს სამეცნიერო არქივი, ბიბლიოთეკა და ფოტო არქივი.&lt;ref name=&quot;history&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/history.php|title=History|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;

==შენობა==

პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი განთავსებულია  კუიუმჯიოღლუს სახლში, რომელიც 1847 წელს აიგო.

კუიუმჯიოღლუს სახლი, იგივე მუზეუმის სახლი, აშენდა 1847 წელს პლოვდივის ვაჭრისთვის, არგირ ჰრისტოვ კუიუმჯიოღლუსთვის. ის იყო თვალსაჩინო მანუფაქტურული ვაჭარი, რომელსაც საკუთარი კომპანია ჰქონდა [[ვენა]]ში.&lt;ref name=&quot;uchebnik&quot;&gt;{{cite book|last=Делев|first=Петър|title=История и цивилизация за 11. клас|publisher=Труд, Сирма|year=2006|chapter=Стопанска активност на възрожденските българи|language=Bulgarian|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;  სახლი აშენებულია ჰაჯი გეორგის მიერ, [[როდოპი]]ს სოფელ კოსოვოდან, და აღწერილია, როგორც პლოვდივის [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] შუა პერიოდის ბაროკოს არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუში. სახლს აქვს სიმეტრიული ფასადი; დასავლეთის მხრიდან ორსართულიანია, ხოლო აღმოსავლეთის მხრიდან — ოთხსართულიანი, ბუნებრივი [[დენივალაცია|დენივალაცი]]ის გამოყენებით. კუიუმჯიოღლუს სახლი მდებარეობს პლოვდივის ძველი ქალაქის აღმოსავლეთ კარიბჭესთან, ციხის კარიბჭესთან ([[ხისარ კაპია]]), და გადაჭიმულია 570 კვადრატულ მეტრზე. მას აქვს 12 ოთახი და ჰაეროვანი სალონები. როგორც სახლის შიდა, ისე გარე დეკორაცია ეყრდნობა დახვეწილ ყვავილოვან მოტივებს. ჭერი თითოეულ ოთახში ხისგანაა ნაკვეთი. სახლს აქვს შიდა ეზო ბაღით.&lt;ref name=&quot;house&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/house.php|title=The house|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sega&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.segabg.com/online/new/articlenew.asp?sid=2006061400040002201|title=Къщата със 130-те прозореца|last=Терзиева|first=Екатерина|date=2006-06-14|publisher=Сега|language=Bulgarian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110928220302/http://www.segabg.com/online/new/articlenew.asp?sid=2006061400040002201|archivedate=28 September 2011|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;

ბულგარეთის ოსმალეთის ბატონობისგან განთავისუფლების შემდეგ, [[1878]] წელს, არგირ კუიუმჯიოღლუმ დატოვა პლოვდივი და დასახლდა ვენაში. 1898-იდან 1902 წლამდე, სახლი გამოიყენებოდა, როგორც გოგონათა პანსიონი. ამის შემდეგ მასში განთავსებული იყო გარაბეტ კარაგიოზიანის ქუდების ფაბრიკა, ფქვილის საწყობი და ძმრის ქარხანაც კი. [[1930]] წელს შენობა შეიძინა ბულგარელმა თამბაქოთი მოვაჭრემ, ანტონიო კოლარომ (ანტონი კოლაროვი რუსედან).&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.parliament.bg/kns/Pkontrol/21%20ons/3rs/21ons-3rs-p14.htm|title=21-о Народно събрание; 17 юни 1926 г.|publisher=Народно събрание на Република България|language=Bulgarian |archiveurl=https://web.archive.org/web/20041119015713/http://www1.parliament.bg/kns/Pkontrol/21%20ons/3rs/21ons-3rs-p14.htm |archivedate=19 November 2004 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt; კოლაროს განზრახული ჰქონდა სახლის დანგრევა და თამბაქოს საწყობის აშენება, მაგრამ პლოვდივის მუნიციპალიტეტმა ნებართვა არ მისცა. 

მუნიციპალიტეტმა შეიძინა სახლი 1938 წელს, ჩაატარა რემონტი და მოაწყო პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი.&lt;ref name=&quot;house&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;sega&quot;/&gt;

==სქოლიო==

[[კატეგორია:ბულგარეთი]]</text>
      <sha1>swjm7gvta6j42g6btn44xm7u21i3do2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808257</id>
      <parentid>4808256</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:17:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ბულგარეთი]]; დაემატა [[კატეგორია:ბულგარეთის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808257</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10187" sha1="ej9t5uh0i0hs7dnimu9wo76ogrr1urc" xml:space="preserve">[[ფაილი:Etn muzei pld.jpg|250px|მინი|ალტ=პლოვდივის ეთნოგრაფიული მუზეუმი|პლოვდივის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
'''პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი''' ({{lang-bg|Регионален етнографски музей — Пловдив}} ) — ეთნოგრაფიული მუზეუმი [[პლოვდივი|პლოვდივ]]ში, [[ბულგარეთი|ბულგარეთ]]ში. [[1938]] წლიდან იგი განთავსებულია ვაჭარ არგირ კუიუმჯიოღლუს [[1847]] წლის სახლში, ქალაქის ძველ უბანში. მუზეუმში წარმოდგენილია ექვსი გამოფენა, თითოეული ცალკე ოთახში.

==ისტორია==

მიუხედავად იმისა, რომ პლოვდივში ეთნოგრაფიული მუზეუმის ორგანიზების გეგმა ჯერ კიდევ [[1891]] წელს არსებობდა, მხოლოდ [[1917]] წელს დაარსდა რეგიონული მუზეუმი ადგილობრივი მეცნიერისა და ჟურნალისტის, სტოიუ შიშკოვის ძალისხმევით. შიშკოვი იყო მუზეუმის პირველი მდივანი და ერთადერთი თანამშრომელი. 1931-1932 წლებში 500 ექსპონატისგან შემდგარი კოლექცია გადატანილ იქნა პლოვდივის ეროვნულ ბიბლიოთეკასა და მუზეუმში. 1938 წელს გადაკეთდა მუნიციპალური მუზეუმის სახლად, პლოვდივის მერის, ბოჟიდარ ზდრავკოვის დამსახურებით, და განთავსდა კუიუმჯიოღლუს სახლში. მუზეუმი ოფიციალურად ხელახლა გაიხსნა [[1943]] წლის [[14 ოქტომბერი|14 ოქტომბერს]]; ექვსი წლის შემდეგ მუნიციპალური მუზეუმის სახლი გახდა სახალხო ეთნოგრაფიული მუზეუმი. მუდმივი გამოფენა მოეწყო [[1952]] წელს და მნიშვნელოვნად შეიცვალა [[1962]] წელს.&lt;ref name=&quot;history&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/history.php|title=History|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;

დღეს პლოვდივის რეგიონულ ეთნოგრაფიულ მუზეუმს აქვს 40,000-ზე მეტი ექსპონატისგან შემდგარი კოლექცია, რომელიც განაწილებულია სოფლის მეურნეობის, ხელოსნობის, ქსოვილებისა და ტანსაცმლის, ავეჯისა და ინტერიერის, მუსიკალური ინსტრუმენტების, რელიგიური ნივთებისა და ხელოვნების ნიმუშების გამოფენებს შორის. გარდა ამისა, მუზეუმს აქვს სამეცნიერო არქივი, ბიბლიოთეკა და ფოტო არქივი.&lt;ref name=&quot;history&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/history.php|title=History|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;

==შენობა==

პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი განთავსებულია  კუიუმჯიოღლუს სახლში, რომელიც 1847 წელს აიგო.

კუიუმჯიოღლუს სახლი, იგივე მუზეუმის სახლი, აშენდა 1847 წელს პლოვდივის ვაჭრისთვის, არგირ ჰრისტოვ კუიუმჯიოღლუსთვის. ის იყო თვალსაჩინო მანუფაქტურული ვაჭარი, რომელსაც საკუთარი კომპანია ჰქონდა [[ვენა]]ში.&lt;ref name=&quot;uchebnik&quot;&gt;{{cite book|last=Делев|first=Петър|title=История и цивилизация за 11. клас|publisher=Труд, Сирма|year=2006|chapter=Стопанска активност на възрожденските българи|language=Bulgarian|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;  სახლი აშენებულია ჰაჯი გეორგის მიერ, [[როდოპი]]ს სოფელ კოსოვოდან, და აღწერილია, როგორც პლოვდივის [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] შუა პერიოდის ბაროკოს არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუში. სახლს აქვს სიმეტრიული ფასადი; დასავლეთის მხრიდან ორსართულიანია, ხოლო აღმოსავლეთის მხრიდან — ოთხსართულიანი, ბუნებრივი [[დენივალაცია|დენივალაცი]]ის გამოყენებით. კუიუმჯიოღლუს სახლი მდებარეობს პლოვდივის ძველი ქალაქის აღმოსავლეთ კარიბჭესთან, ციხის კარიბჭესთან ([[ხისარ კაპია]]), და გადაჭიმულია 570 კვადრატულ მეტრზე. მას აქვს 12 ოთახი და ჰაეროვანი სალონები. როგორც სახლის შიდა, ისე გარე დეკორაცია ეყრდნობა დახვეწილ ყვავილოვან მოტივებს. ჭერი თითოეულ ოთახში ხისგანაა ნაკვეთი. სახლს აქვს შიდა ეზო ბაღით.&lt;ref name=&quot;house&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/house.php|title=The house|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sega&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.segabg.com/online/new/articlenew.asp?sid=2006061400040002201|title=Къщата със 130-те прозореца|last=Терзиева|first=Екатерина|date=2006-06-14|publisher=Сега|language=Bulgarian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110928220302/http://www.segabg.com/online/new/articlenew.asp?sid=2006061400040002201|archivedate=28 September 2011|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;

ბულგარეთის ოსმალეთის ბატონობისგან განთავისუფლების შემდეგ, [[1878]] წელს, არგირ კუიუმჯიოღლუმ დატოვა პლოვდივი და დასახლდა ვენაში. 1898-იდან 1902 წლამდე, სახლი გამოიყენებოდა, როგორც გოგონათა პანსიონი. ამის შემდეგ მასში განთავსებული იყო გარაბეტ კარაგიოზიანის ქუდების ფაბრიკა, ფქვილის საწყობი და ძმრის ქარხანაც კი. [[1930]] წელს შენობა შეიძინა ბულგარელმა თამბაქოთი მოვაჭრემ, ანტონიო კოლარომ (ანტონი კოლაროვი რუსედან).&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.parliament.bg/kns/Pkontrol/21%20ons/3rs/21ons-3rs-p14.htm|title=21-о Народно събрание; 17 юни 1926 г.|publisher=Народно събрание на Република България|language=Bulgarian |archiveurl=https://web.archive.org/web/20041119015713/http://www1.parliament.bg/kns/Pkontrol/21%20ons/3rs/21ons-3rs-p14.htm |archivedate=19 November 2004 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt; კოლაროს განზრახული ჰქონდა სახლის დანგრევა და თამბაქოს საწყობის აშენება, მაგრამ პლოვდივის მუნიციპალიტეტმა ნებართვა არ მისცა. 

მუნიციპალიტეტმა შეიძინა სახლი 1938 წელს, ჩაატარა რემონტი და მოაწყო პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი.&lt;ref name=&quot;house&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;sega&quot;/&gt;

==სქოლიო==

[[კატეგორია:ბულგარეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>ej9t5uh0i0hs7dnimu9wo76ogrr1urc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808258</id>
      <parentid>4808257</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:18:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1917 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808258</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10296" sha1="lmgzhm2rynvgsd1790mpxp2zvdfmzqa" xml:space="preserve">[[ფაილი:Etn muzei pld.jpg|250px|მინი|ალტ=პლოვდივის ეთნოგრაფიული მუზეუმი|პლოვდივის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
'''პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი''' ({{lang-bg|Регионален етнографски музей — Пловдив}} ) — ეთნოგრაფიული მუზეუმი [[პლოვდივი|პლოვდივ]]ში, [[ბულგარეთი|ბულგარეთ]]ში. [[1938]] წლიდან იგი განთავსებულია ვაჭარ არგირ კუიუმჯიოღლუს [[1847]] წლის სახლში, ქალაქის ძველ უბანში. მუზეუმში წარმოდგენილია ექვსი გამოფენა, თითოეული ცალკე ოთახში.

==ისტორია==

მიუხედავად იმისა, რომ პლოვდივში ეთნოგრაფიული მუზეუმის ორგანიზების გეგმა ჯერ კიდევ [[1891]] წელს არსებობდა, მხოლოდ [[1917]] წელს დაარსდა რეგიონული მუზეუმი ადგილობრივი მეცნიერისა და ჟურნალისტის, სტოიუ შიშკოვის ძალისხმევით. შიშკოვი იყო მუზეუმის პირველი მდივანი და ერთადერთი თანამშრომელი. 1931-1932 წლებში 500 ექსპონატისგან შემდგარი კოლექცია გადატანილ იქნა პლოვდივის ეროვნულ ბიბლიოთეკასა და მუზეუმში. 1938 წელს გადაკეთდა მუნიციპალური მუზეუმის სახლად, პლოვდივის მერის, ბოჟიდარ ზდრავკოვის დამსახურებით, და განთავსდა კუიუმჯიოღლუს სახლში. მუზეუმი ოფიციალურად ხელახლა გაიხსნა [[1943]] წლის [[14 ოქტომბერი|14 ოქტომბერს]]; ექვსი წლის შემდეგ მუნიციპალური მუზეუმის სახლი გახდა სახალხო ეთნოგრაფიული მუზეუმი. მუდმივი გამოფენა მოეწყო [[1952]] წელს და მნიშვნელოვნად შეიცვალა [[1962]] წელს.&lt;ref name=&quot;history&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/history.php|title=History|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;

დღეს პლოვდივის რეგიონულ ეთნოგრაფიულ მუზეუმს აქვს 40,000-ზე მეტი ექსპონატისგან შემდგარი კოლექცია, რომელიც განაწილებულია სოფლის მეურნეობის, ხელოსნობის, ქსოვილებისა და ტანსაცმლის, ავეჯისა და ინტერიერის, მუსიკალური ინსტრუმენტების, რელიგიური ნივთებისა და ხელოვნების ნიმუშების გამოფენებს შორის. გარდა ამისა, მუზეუმს აქვს სამეცნიერო არქივი, ბიბლიოთეკა და ფოტო არქივი.&lt;ref name=&quot;history&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/history.php|title=History|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;

==შენობა==

პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი განთავსებულია  კუიუმჯიოღლუს სახლში, რომელიც 1847 წელს აიგო.

კუიუმჯიოღლუს სახლი, იგივე მუზეუმის სახლი, აშენდა 1847 წელს პლოვდივის ვაჭრისთვის, არგირ ჰრისტოვ კუიუმჯიოღლუსთვის. ის იყო თვალსაჩინო მანუფაქტურული ვაჭარი, რომელსაც საკუთარი კომპანია ჰქონდა [[ვენა]]ში.&lt;ref name=&quot;uchebnik&quot;&gt;{{cite book|last=Делев|first=Петър|title=История и цивилизация за 11. клас|publisher=Труд, Сирма|year=2006|chapter=Стопанска активност на възрожденските българи|language=Bulgarian|display-authors=etal}}&lt;/ref&gt;  სახლი აშენებულია ჰაჯი გეორგის მიერ, [[როდოპი]]ს სოფელ კოსოვოდან, და აღწერილია, როგორც პლოვდივის [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] შუა პერიოდის ბაროკოს არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუში. სახლს აქვს სიმეტრიული ფასადი; დასავლეთის მხრიდან ორსართულიანია, ხოლო აღმოსავლეთის მხრიდან — ოთხსართულიანი, ბუნებრივი [[დენივალაცია|დენივალაცი]]ის გამოყენებით. კუიუმჯიოღლუს სახლი მდებარეობს პლოვდივის ძველი ქალაქის აღმოსავლეთ კარიბჭესთან, ციხის კარიბჭესთან ([[ხისარ კაპია]]), და გადაჭიმულია 570 კვადრატულ მეტრზე. მას აქვს 12 ოთახი და ჰაეროვანი სალონები. როგორც სახლის შიდა, ისე გარე დეკორაცია ეყრდნობა დახვეწილ ყვავილოვან მოტივებს. ჭერი თითოეულ ოთახში ხისგანაა ნაკვეთი. სახლს აქვს შიდა ეზო ბაღით.&lt;ref name=&quot;house&quot;&gt;{{cite web|url=http://ethnograph.info/front/house.php|title=The house|year=2009|publisher=Plovdiv Regional Ethnographic Museum|accessdate=2009-07-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;sega&quot;&gt;{{cite news|url=http://www.segabg.com/online/new/articlenew.asp?sid=2006061400040002201|title=Къщата със 130-те прозореца|last=Терзиева|first=Екатерина|date=2006-06-14|publisher=Сега|language=Bulgarian|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110928220302/http://www.segabg.com/online/new/articlenew.asp?sid=2006061400040002201|archivedate=28 September 2011|accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt;

ბულგარეთის ოსმალეთის ბატონობისგან განთავისუფლების შემდეგ, [[1878]] წელს, არგირ კუიუმჯიოღლუმ დატოვა პლოვდივი და დასახლდა ვენაში. 1898-იდან 1902 წლამდე, სახლი გამოიყენებოდა, როგორც გოგონათა პანსიონი. ამის შემდეგ მასში განთავსებული იყო გარაბეტ კარაგიოზიანის ქუდების ფაბრიკა, ფქვილის საწყობი და ძმრის ქარხანაც კი. [[1930]] წელს შენობა შეიძინა ბულგარელმა თამბაქოთი მოვაჭრემ, ანტონიო კოლარომ (ანტონი კოლაროვი რუსედან).&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www1.parliament.bg/kns/Pkontrol/21%20ons/3rs/21ons-3rs-p14.htm|title=21-о Народно събрание; 17 юни 1926 г.|publisher=Народно събрание на Република България|language=Bulgarian |archiveurl=https://web.archive.org/web/20041119015713/http://www1.parliament.bg/kns/Pkontrol/21%20ons/3rs/21ons-3rs-p14.htm |archivedate=19 November 2004 |accessdate=10 August 2016}}&lt;/ref&gt; კოლაროს განზრახული ჰქონდა სახლის დანგრევა და თამბაქოს საწყობის აშენება, მაგრამ პლოვდივის მუნიციპალიტეტმა ნებართვა არ მისცა. 

მუნიციპალიტეტმა შეიძინა სახლი 1938 წელს, ჩაატარა რემონტი და მოაწყო პლოვდივის რეგიონული ეთნოგრაფიული მუზეუმი.&lt;ref name=&quot;house&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;sega&quot;/&gt;

==სქოლიო==

[[კატეგორია:ბულგარეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1917 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>lmgzhm2rynvgsd1790mpxp2zvdfmzqa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰაინრიხ გუსენი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>583210</id>
    <revision>
      <id>4808563</id>
      <parentid>4780451</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:45:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808563</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10895" sha1="c273miykjjtju5dn048fvaob8ttizdk" xml:space="preserve">'''ჰაინრიხ ვილჰელმის ძე გუსენი''' (გერმ.: Heinrich Goussen; დ. [[2 ნოემბერი]], [[1863]], [[ეშვაილერი]] — გ. [[18 აპრილი]], [[1927]], [[ბონი]]) — გერმანელი ორიენტალისტი, თეოლოგი, ქრისტიანული ლიტერატურის მკვლევარი, [[ბონის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორი, კათოლიკე მღვდელი.

== ბიოგრაფია ==
ჰაინრიხ გუსენი დაიბადა 1863 წლის 2 ნოემბერს გერმანიის ქალაქ ეშვაილერში. 1883-1887 წლებში ბონში სწავლობდა ფილოსოფიას, კათოლიკურ თეოლოგიას და აღმოსავლეთმცოდნეობას. 1888 წელს იგი მღვდლად აკურთხეს [[კიოლნი|კიოლნში]] და სიკვდილამდე ეკავა სხვადასხვა პასტორალური თანამდებობა. მათ შორის, 1895-1918 წლებში იყო სამხედრო კაპელანი [[სტრასბური|სტრასბურგში]], [[აახენი|აახენსა]] და [[დიუსელდორფი|დიუსელდორფში]]. ჰაინრიხმა, როგორც აღმოსავლური ეკლესიების მკვლევარმა, [[ბონის უნივერსიტეტი|ბონისა]] და [[ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტი|ბერლინის]] უნივერსიტეტებში შეისწავლა ბერძნული, რუსული და სხვადასხვა აღმოსავლური ენა. 1897 წელს [[ფრაიბურგი|ფრაიბურგში]] მან მიიღო თეოლოგიის დოქტორის ხარისხი ნაშრომით კოპტურ-საჰიდური [[გამოცხადება იოანესი|იოანეს აპოკალიფსის]] შესახებ. 1921 წლიდან 1927 წლამდე ასწავლიდა ბონის უნივერსიტეტის კათოლიკურ სასულიერო ფაკულტეტსა და აღმოსავლურ სემინარიაში.

ჰაინრიხ გუსენმა დატოვა მნიშვნელოვანი ბიბლიოთეკა, რომელიც დღეს ბონის უნივერსიტეტის საკუთრებაა. მის სამეცნიერო ინტერესის სფეროს, უპირველეს ყოვლისა, წარმოადგენდა ბიბლიის ტექსტისა და აღმოსავლური ეკლესიების ლიტურგიის შესწავლა. ჰაინრიხის მიერ შეგროვებული წიგნები არის აღმოსავლური ეკლესიის ისტორიის სპეციალიზებული ბიბლიოთეკა, რომელიც მოიცავს ნაბეჭდ წიგნებს დასავლურ კლასიკურ და თანამედროვე ენებზე, მაგრამ ძირითადი ნაწილი არის აღმოსავლურ ენებზე, როგორიცაა სირიული, კოპტური, ეთიოპური, არაბული, სომხური და ქართული ენები. მათი გამოცემის თარიღები მოიცავს XVI-XX საუკუნეებს. წიგნების გარდა ჰაინრიცის კოლექციაში დაცულია საჟურნალო და საგაზეთო სტატიებიც. მის ბიბლიოთეკაში ასევე ინახება აღმოსავლური ენების ლექსიკონები და გრამატიკები, ნაშრომები აღმოსავლეთის ქვეყნების ისტორიისა და გეოგრაფიის შესახებ. დაახლოებით 40 ნაშრომი კავკასიოლოგიის პრობლემატიკას ეხება.

ჰაინრიხ გუსენს მჭიდრო სამეცნიერო კონტაქტები ჰქონდა დამყარებული მსოფლიოს მრავალი ქვეყნის, მათ შორის, საქართველოს ცნობილ მკვლევრებთან, რომლებიც გერმანელ მეცნიერს თავიანთ ქვეყნებში დასტამბულ სხვადასხვა სახის სამეცნიერო პროდუქციას უგზავნიდნენ. საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის [[კორნელი კეკელიძე|კორნელი კეკელიძის]] სახელობის [[ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი|ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრში]] დაცული საარქივო მასალების საფუძველზე ირკვევა, რომ საქართველოში ამგვარ მეცნიერთა რიცხვს [[ექვთიმე თაყაიშვილი]] და [[კორნელი კეკელიძე]] მიეკუთვნებოდნენ, რომელთა შორის 1912-1926 წლებში მიმდინარეობდა მიმოწერა. აღნიშნული წერილებიდან ირკვევა, რომ ჰაინრიხ გუსენი გამხდარა ექვთიმე თაყაიშვილის მიერ დაარსებული &quot;[[საქართველოს საისტორიო და საეთნოგრაფიო საზოგადოება|საქართველოს საისტორიო და საეთნოგრაფიო საზოგადოების]]&quot; წევრი. ექვთიმე თაყაიშვილის და კორნელი კეკელიძის მიერ გაგზავნილი წერილები ჰაინრიხ გუსენისადმი ინახება მკვლევრის პირად არქივში.

ჰაინრიხ გუსენი წლების განმავლობაში ბონის უნივერსიტეტში კითხულობდა ქართული და სომხური ენების სალექციო კურსებს.

გერმანიაში სასწავლებლად წასულ [[გრიგოლ ფერაძე]]ს 1924 წელს პროფესორი ჰაინრიხ გუსენი დაეხმარა ბონის უნივერსიტეტში მიღებაში. მას შემდეგ, იგი მისი ყველაზე მნიშვნელოვანი მოსწავლე იყო. მათ ძალიან თბილი ურთიერთობა ჰქონდათ, რომელიც გაგრძელდა გუსენის გარდაცვალებამდე. 

ჰაინრიხ გუსენი სამეცნიერო მემკვიდრეობიდან განსაკუთრებით აღსანიშნავია რამდენიმე ნაშრომი, რომლებიც მან საქართველოს ეკლესიის ისტორიას, ზოგადად, ქართველოლოგიის პრობლემატიკის შესწავლას მიუძღვნა. ესენია: „Ünder georgische Drucke und Handschriften. Die Festordnung und Heiligenkalender des altchristlischer Jerusalems betreffend” (Munchen, 1923), “Die georgische Bibel-Übersetzung  (ჟურნ. „Oriens Christianus”, Wiesbaden, 1924, №6, s. 300-318).

==ლიტერატურა==
*საითიძე, გ., ჰაინრიხ გუსენის უცნობი წერილები ექვთიმე თაყაიშვილისა და კორნელი კეკელიძისადმი (XX ს-ის 10-20-იანი წლები) // ქართული დიპლომატია. - 2005. - N12. - გვ.370-393.

==რესურსები ინტერნეტში==
* {{Nplg ქართველოლოგი|00000081}}
* [https://www.sammlungen.ulb.uni-bonn.de/de/historische-drucke/historische-bibliotheken/goussen-heinrich Die Bibliothek des Orientalisten Heinrich Goussen]
*[https://digitale-sammlungen.ulb.uni-bonn.de/topic/view/16431?lang=en Goussen library collection. University of Bonn]

{{DEFAULTSORT:გუსენი, ჰაინრიხ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 2 ნოემბერი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1863]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 18 აპრილი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1927]]
[[კატეგორია:გერმანელი აღმოსავლეთმცოდნეები]]
[[კატეგორია:გერმანელი თეოლოგები]]
[[კატეგორია:გერმანელი ქართველოლოგები]]</text>
      <sha1>c273miykjjtju5dn048fvaob8ttizdk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>MAXXI</title>
    <ns>0</ns>
    <id>583528</id>
    <revision>
      <id>4808211</id>
      <parentid>4786615</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:04:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808211</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7837" sha1="rqs2vyyzfm05fhzu9hs9mzc5lql61re" xml:space="preserve">[[ფაილი:More than meets the eye MAXXI Roma 2015.jpg|მინი|MAXXI-ს შენობის წინა მხარე]]
'''MAXXI''' ({{lang-it|„'''Museo nazionale delle arti del XXI secolo'''“}} („21-ე საუკუნის ხელოვნების ეროვნული მუზეუმი“)) ― თანამედროვე ხელოვნებისა და არქიტექტურის ეროვნული მუზეუმი [[რომი|რომში]], [[იტალია|იტალიაში]], [[ფლამინიოს უბანი|ფლამინიოს]] უბანში. მუზეუმს მართავს იტალიის კულტურული მემკვიდრეობის სამინისტროს მიერ შექმნილი ფონდი. შენობა დააპროექტა [[ზაჰა ჰადიდი|ზაჰა ჰადიდმა]] და [[2010]] წელს მიიღო ბრიტანეთის არქიტექტორთა სამეფო ინსტიტუტის სტერლინგის პრიზი.

== ისტორია ==
[[ფაილი:MAXXI Museum interior 06.JPG|მინი|მუზეუმის ინტერიერი]]
მუზეუმის შენობის დიზაინზე გამართულ საერთაშორისო კონკურსში გაიმარჯვა [[ზაჰა ჰადიდი|ზაჰა ჰადიდმა]]. მისი მაკეტი მოიცავდა ხუთ ცალკეულ სტრუქტურას, რომელთაგანაც მხოლოდ ერთი შეიქმნა. იგი აშენდა ყოფილი სამხედრო ყაზარმის, მონტელოს ადგილზე და შენობა ჯერ კიდევ ინარჩუნებს მის ნაწილებს.&lt;ref&gt;{{cite web|first=რიკარდო|last=ბიანჩინი|title=&quot;Zaha Hadid – The MAXXI Museum Rome – part 1&quot;|url=https://www.inexhibit.com/case-studies/zaha-hadid-the-maxxi-museum-rome-part-1/|website=Inexhibit|date=|access-date=}}&lt;/ref&gt; 

მუზეუმის აშენებას ათ წელზე მეტი დასჭირდა და [[2010]] წელს გაიხსნა მნახველთათვის.&lt;ref name=&quot;Glancey&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Moore&quot;/&gt;  იმავე წელს, მან მიიღო ბრიტანეთის არქიტექტორთა სამეფო ინსტიტუტის სტერლინგის პრიზი.

ჟურნალმა „Guardian“ MAXXI-ს შენობას უწოდა &quot;ჰადიდის საუკეთესო ნაგებობა“&lt;ref name=&quot;Glancey&quot;&gt;ჯონათან გლენსი (16 ნოემბერი, 2009). [https://www.theguardian.com/artanddesign/2009/nov/16/zaha-hadid-maxxi-rome &quot;Zaha Hadid's stairway into the future&quot;]. ''[[The Guardian]]''. ლონდონი.&lt;/ref&gt; და &quot;შედევრი, რომელიც იმსახურებს [[ანტიკური რომი|რომის უძველესი საოცრებების]] გვერდით დგომას&quot;.&lt;ref name=&quot;Moore&quot;&gt;მოორი,როვენი (6 ივნისი,2010). [https://www.theguardian.com/artanddesign/2010/jun/06/maxxi-rome-zaha-hadid &quot;Zaha Hadid's new Roman gallery joins the pantheon of the greats&quot;]. &quot;''The Guardian&quot;''. ლონდონი.&lt;/ref&gt;

== დიზაინი ==
MAXXI შედგება ორი ნაწილისგან: „MAXXI ხელოვნება“ და „MAXXI არქიტექტურა“.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20100803171852/http://www.fondazionemaxxi.it/en/museo/museum-who-we-are &quot;Who We Are&quot;]. ''MAXXI''. &lt;/ref&gt; მუზეუმის ეზოში ვხვდებით ფართომასშტაბიან ხელოვნების ნიმუშებს.&lt;ref&gt;{{cite news|last=ჯანკინი|first=ქეითლინ|date=16 September 2011|title=At Maxxi in Rome, Urban Gardens Bloom|newspaper=[[The New York Times]]|url=http://intransit.blogs.nytimes.com/2011/09/16/at-maxxi-in-rome-urban-gardens-bloom/|url-status=live|url-access=subscription|access-date=2011-09-28|quote=Natural and recyclable materials like pressed hay, soil and grass were used in construction of the archipelago, rendering an organic touch to the museum’s concrete area}}&lt;/ref&gt;

== MAXXI L'Aquila ==
MAXXI  L'Aquila [[აბრუცო|აბრუცოს]] რეგიონში გაიხსნა, [[2020]] წლის [[30 ოქტომბერი|30 ოქტომბერს]]. ეს გალერეა არის თავად MAXXI-ს მცირე იმიტაცია. ამ ორი მუზეუმის კოლექციები იზრდება როგორც ადმინისტრაციის მიერ ნიმუშების შეძენის, ასევე კომისიების, თემატური კონკურსების, ახალგაზრდა მხატვრების დაჯილდოებების, შემოწირულობებისა და სესხების მეშვეობით. კოლექციაში შედიან ხელოვანები:

* ალიგიერო ბოეტი
* გრაზია თოდერი 
* უილიამ კენტრიჯი
* კარა უოკერი
* ედ რუშა
* გილბერტი და ჯორჯი
* ჯინო დე დომინიკისი
* მაიკლ რედეკერი
* ანიშ კაპური
* გერჰარდ რიხტერი
* ფრანჩესკო კლემენტე
* ლარა ფავარეტო
* მარლენ დიუმა
* მაურიციო კატელანი
* გაბრიელ ბაზილიკო
* კიკი სმიტი
* თომას რუფი
* ლუიჯი გირი
* მანფრედი ბენინატი
* ვანესა ბიკროფტი
* სტეფანო არიენტი
* ფრენსის ალისი
* უგო რონდინონე
* თომას შუტე
* ფრანჩესკო გოსტოლი
* ფრანკლინ ევანსი
* ბრუნა ესპოზიტო
* კარლო სკარპას, ალდო როსის და პიერ ლუიჯის არქივები

== წყაროები ინტერნეტში ==

* [https://www.maxxi.art/en/ MAXXI-ს ოფიციალური ვებგვერდი]
* [https://www.zaha-hadid.com/architecture/maxxi/ ზაჰა ჰადიდის ოფიციალური ვებგვერდი]
* [https://www.italia.it/en/lazio/rome/things-to-do/the-maxxi-museum-in-rome italia.org]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{რომის ღირსშესანიშნაობები}}
[[კატეგორია:რომის ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმები]]
[[კატეგორია:არქიტექტურა]]</text>
      <sha1>rqs2vyyzfm05fhzu9hs9mzc5lql61re</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808212</id>
      <parentid>4808211</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:05:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:არქიტექტურა]]; დაემატა [[კატეგორია:იტალიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808212</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7853" sha1="80gcgjv88rfrrsajqsl2uglge25ux2k" xml:space="preserve">[[ფაილი:More than meets the eye MAXXI Roma 2015.jpg|მინი|MAXXI-ს შენობის წინა მხარე]]
'''MAXXI''' ({{lang-it|„'''Museo nazionale delle arti del XXI secolo'''“}} („21-ე საუკუნის ხელოვნების ეროვნული მუზეუმი“)) ― თანამედროვე ხელოვნებისა და არქიტექტურის ეროვნული მუზეუმი [[რომი|რომში]], [[იტალია|იტალიაში]], [[ფლამინიოს უბანი|ფლამინიოს]] უბანში. მუზეუმს მართავს იტალიის კულტურული მემკვიდრეობის სამინისტროს მიერ შექმნილი ფონდი. შენობა დააპროექტა [[ზაჰა ჰადიდი|ზაჰა ჰადიდმა]] და [[2010]] წელს მიიღო ბრიტანეთის არქიტექტორთა სამეფო ინსტიტუტის სტერლინგის პრიზი.

== ისტორია ==
[[ფაილი:MAXXI Museum interior 06.JPG|მინი|მუზეუმის ინტერიერი]]
მუზეუმის შენობის დიზაინზე გამართულ საერთაშორისო კონკურსში გაიმარჯვა [[ზაჰა ჰადიდი|ზაჰა ჰადიდმა]]. მისი მაკეტი მოიცავდა ხუთ ცალკეულ სტრუქტურას, რომელთაგანაც მხოლოდ ერთი შეიქმნა. იგი აშენდა ყოფილი სამხედრო ყაზარმის, მონტელოს ადგილზე და შენობა ჯერ კიდევ ინარჩუნებს მის ნაწილებს.&lt;ref&gt;{{cite web|first=რიკარდო|last=ბიანჩინი|title=&quot;Zaha Hadid – The MAXXI Museum Rome – part 1&quot;|url=https://www.inexhibit.com/case-studies/zaha-hadid-the-maxxi-museum-rome-part-1/|website=Inexhibit|date=|access-date=}}&lt;/ref&gt; 

მუზეუმის აშენებას ათ წელზე მეტი დასჭირდა და [[2010]] წელს გაიხსნა მნახველთათვის.&lt;ref name=&quot;Glancey&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Moore&quot;/&gt;  იმავე წელს, მან მიიღო ბრიტანეთის არქიტექტორთა სამეფო ინსტიტუტის სტერლინგის პრიზი.

ჟურნალმა „Guardian“ MAXXI-ს შენობას უწოდა &quot;ჰადიდის საუკეთესო ნაგებობა“&lt;ref name=&quot;Glancey&quot;&gt;ჯონათან გლენსი (16 ნოემბერი, 2009). [https://www.theguardian.com/artanddesign/2009/nov/16/zaha-hadid-maxxi-rome &quot;Zaha Hadid's stairway into the future&quot;]. ''[[The Guardian]]''. ლონდონი.&lt;/ref&gt; და &quot;შედევრი, რომელიც იმსახურებს [[ანტიკური რომი|რომის უძველესი საოცრებების]] გვერდით დგომას&quot;.&lt;ref name=&quot;Moore&quot;&gt;მოორი,როვენი (6 ივნისი,2010). [https://www.theguardian.com/artanddesign/2010/jun/06/maxxi-rome-zaha-hadid &quot;Zaha Hadid's new Roman gallery joins the pantheon of the greats&quot;]. &quot;''The Guardian&quot;''. ლონდონი.&lt;/ref&gt;

== დიზაინი ==
MAXXI შედგება ორი ნაწილისგან: „MAXXI ხელოვნება“ და „MAXXI არქიტექტურა“.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20100803171852/http://www.fondazionemaxxi.it/en/museo/museum-who-we-are &quot;Who We Are&quot;]. ''MAXXI''. &lt;/ref&gt; მუზეუმის ეზოში ვხვდებით ფართომასშტაბიან ხელოვნების ნიმუშებს.&lt;ref&gt;{{cite news|last=ჯანკინი|first=ქეითლინ|date=16 September 2011|title=At Maxxi in Rome, Urban Gardens Bloom|newspaper=[[The New York Times]]|url=http://intransit.blogs.nytimes.com/2011/09/16/at-maxxi-in-rome-urban-gardens-bloom/|url-status=live|url-access=subscription|access-date=2011-09-28|quote=Natural and recyclable materials like pressed hay, soil and grass were used in construction of the archipelago, rendering an organic touch to the museum’s concrete area}}&lt;/ref&gt;

== MAXXI L'Aquila ==
MAXXI  L'Aquila [[აბრუცო|აბრუცოს]] რეგიონში გაიხსნა, [[2020]] წლის [[30 ოქტომბერი|30 ოქტომბერს]]. ეს გალერეა არის თავად MAXXI-ს მცირე იმიტაცია. ამ ორი მუზეუმის კოლექციები იზრდება როგორც ადმინისტრაციის მიერ ნიმუშების შეძენის, ასევე კომისიების, თემატური კონკურსების, ახალგაზრდა მხატვრების დაჯილდოებების, შემოწირულობებისა და სესხების მეშვეობით. კოლექციაში შედიან ხელოვანები:

* ალიგიერო ბოეტი
* გრაზია თოდერი 
* უილიამ კენტრიჯი
* კარა უოკერი
* ედ რუშა
* გილბერტი და ჯორჯი
* ჯინო დე დომინიკისი
* მაიკლ რედეკერი
* ანიშ კაპური
* გერჰარდ რიხტერი
* ფრანჩესკო კლემენტე
* ლარა ფავარეტო
* მარლენ დიუმა
* მაურიციო კატელანი
* გაბრიელ ბაზილიკო
* კიკი სმიტი
* თომას რუფი
* ლუიჯი გირი
* მანფრედი ბენინატი
* ვანესა ბიკროფტი
* სტეფანო არიენტი
* ფრენსის ალისი
* უგო რონდინონე
* თომას შუტე
* ფრანჩესკო გოსტოლი
* ფრანკლინ ევანსი
* ბრუნა ესპოზიტო
* კარლო სკარპას, ალდო როსის და პიერ ლუიჯის არქივები

== წყაროები ინტერნეტში ==

* [https://www.maxxi.art/en/ MAXXI-ს ოფიციალური ვებგვერდი]
* [https://www.zaha-hadid.com/architecture/maxxi/ ზაჰა ჰადიდის ოფიციალური ვებგვერდი]
* [https://www.italia.it/en/lazio/rome/things-to-do/the-maxxi-museum-in-rome italia.org]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{რომის ღირსშესანიშნაობები}}
[[კატეგორია:რომის ღირსშესანიშნაობები]]
[[კატეგორია:თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმები]]
[[კატეგორია:იტალიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>80gcgjv88rfrrsajqsl2uglge25ux2k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ირინა ხარალამბიდუ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>584681</id>
    <revision>
      <id>4808394</id>
      <parentid>4785958</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:35:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808394</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22553" sha1="98yytwg6rxvvlmjqbvbgnrvlu9dgdx2" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა პოლიტიკოსი
| სახელი             = ირინა ხარალამბიდუ
| მშობლიური სახელი   = Ειρήνη Χαραλαμπίδου
| სურათი             = Irene Charalambides, Special Representative on Fighting Corruption, Marrakech, 4 October 2019 (cropped).jpg
| სურათის ზომა        = 
| წარწერა            = 
| დაბადების სახელი   = 
| დაბადების თარიღი   = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1964|3|19}}
| დაბადების ადგილი   = [[ლიმასოლი]], [[კვიპროსი]]
| გარდაცვალების თარიღი = 
| გარდაცვალების ადგილი = 
| მოქალაქეობა        = 
| განათლება          = [[ნიქოზიის უნივერსიტეტი]]&lt;br /&gt;საშუალო ზღვის კოლეჯი (ათენი)
| საქმიანობა         = პოლიტიკოსი, ჟურნალისტი
| პარტია             = [[მშრომელ ხალხთა პროგრესული პარტია]]
| სხვა პარტიები      = 
| თანამდებობა2       = [[კვიპროსის პარლამენტი|კვიპროსის პარლამენტის წევრი]]
| თანამდებობის დაწყება2 = [[2011]]
| მეუღლეები          = 
| პარტნიორები        = 
| შვილები            = 
| რეზიდენცია         = 
}}
'''ირინა ხარალამბიდუ''' ({{lang-el|Ειρήνη Χαραλαμπίδου}}; დ. [[19 მარტი]] [[1964]]) — [[კვიპროსი|კვიპროსელი]] ჟურნალისტი და პოლიტიკოსი.[[2011]] წლის კვიპროსის საპარლამენტო არჩევნებში ირინა ხარალამბიდუ არჩეული იქნა [[ნიქოზიის რაიონი|ნიქოზიის]] ოლქიდან [[აკელი]]ს პარტიის სახელით და კვლავ გადარჩეულ იქნა [[2016]] წლის კვიპროსის საპარლამენტო არჩევნებში, შემდეგ კი [[2021]] წლის კვიპროსის საპარლამენტო არჩევნებში.

== ადრეული ცხოვრება და განათლება == 
ირინა ხარალამბიდუ დაიბადა [[ლიმასოლი|ლიმასოლში]] [[1964]] წლის [[19 მარტი]].
ისწავლა ფსიქოლოგია [[ნიქოზიის უნივერსიტეტი|ნიქოზიის უნივერსიტეტში]] და ჟურნალისტიკა [[შუა ზღვის კოლეჯი|შუა ზღვის კოლეჯში]] [[ათენი|ათენში]].

== კარიერა == 
===ჟურნალისტიკა ===
ირინა ხარალამბიდუმ იმუშავა ჟურნალისტად გაზეთებში &quot;Τα Παιχνίδια&quot; და &quot;Ελευθεροτυπία&quot; და თანამშრომლობდა გაზეთ &quot;Κήρυκας&quot;-თან.
იგი იყო ტურისტული ორგანიზაცია &quot;Louis&quot;-ის საზოგადოებასთან ურთიერთობების დირექტორი.
ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში მუშაობდა [[კვიპროსის მაუწყებლობის კორპორაცია|RIK]]-ზე და უძღვებოდა პოპულარულ გადაცემას &quot;სასიამოვნო შაბათის საღამო&quot; ({{lang-el|Ευχάριστο Σαββατόβραδο}}).
მოგვიანებით მუშაობდა &quot;Λόγος&quot;-ისა და [[ANT1 კვიპროსი|ANT1 კვიპროსის]] ტელევიზიებში&lt;ref&gt;[https://www.akel.org.cy/2016/06/06/exaralambidou/#.W8d8wUsza00 ირინა ხარალამბიდუ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210226041242/https://www.akel.org.cy/2016/06/06/exaralambidou/#.W8d8wUsza00|date=26 თებერვალი 2021}}&lt;/ref&gt;.

[[2005]]-[[2011]] წლებში ირინა ხარალამბიდუ პასუხისმგებელი იყო გადაცემის &quot;ვმსჯელობთ მასზე&quot; ({{lang-el|Συζητώντας το}}) ჟურნალისტურ ზედამხედველობასა და წარდგენაზე [[RIK]]-ზე. [[კვიპროსის რესპუბლიკა|კვიპროსის რესპუბლიკის]] პრეზიდენტი [[დიმიტრის ქრისტოფიასი]] პირველად პრეზიდენტის ანგარიში სწორედ ამ გადაცემაში წარმოადგინა [[2008]] წლის დეკემბერში&lt;ref&gt;[http://cyprusnews.eu/eirini-charalampidou/ ირინა ხარალამბიდუ] &lt;/ref&gt;.

=== ავტორობა === 
[[2007]] წელს ირინა ხარალამბიდუმ გამოაქვეყნა პირველი წიგნი ''რას ვსაუბრობდით'' ({{lang-el|Τι Συζητούσαμε}}), ხოლო [[2011]] წლის იანვარში — მეორე წიგნი ''კვიპროსის საკითხის თეთრი გვერდები'' ({{lang-el|Οι Λευκές Σελίδες του Κυπριακού}}), რომელიც ასახავს კვიპროსის თანამედროვე პოლიტიკური ისტორიის ანალიზს&lt;ref&gt;[http://gr.greekreporter.gr/2011/01/14/ Οι Λευκές Σελίδες του Κυπριακού - ირინა ხარალამბიდუს წიგნი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181018003019/http://gr.greekreporter.gr/2011/01/14/Οι-Λευκές-Σελίδες-του-Κυπριακού-βιβλίο-της-Ειρήνης-Χαραλαμπίδου/|date=18 ოქტომბერი 2018}}&lt;/ref&gt;.
წიგნის პრეზენტაცია ჩატარდა [[დიმიტრის ქრისტოფიასი|დიმიტრის ქრისტოფიასის]] მონაწილეობით.

=== პოლიტიკა === 
[[2011]] წელს ირინა ხარალამბიდუ არჩეული იქნა [[აკელი]]ს სახელით [[ნიკოზიის რაიონი|ნიკოზიის რაიონში]] [[კვიპროსის პარლამენტი|კვიპროსის პარლამენტში]]&lt;ref&gt;[https://www.stockwatch.com.cy/el/article/voyli/ta-cvs-ton-18-neon-voyleyton 18 ახალი დეპუტატის CV-ები] &lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://www.akel.org.cy/vouleftikes/ Οι კანდიდატები - ნიკოზია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190718135506/https://www.akel.org.cy/vouleftikes/Οι-Υποψήφιοι-μας/Λευκωσία/|date=18 ივლისი 2019}}&lt;/ref&gt;.

იგი მუშაობს ინსტიტუტების, ფასიანი ქონებისა და ადმინისტრაციის კომიტეტში, სახელმწიფო ხარჯების განვითარების და კონტროლის კომიტეტში და ჯანმრთელობის საკითხების კომიტეტში.

[[2016]] წლის [[22 მაისი|22 მაისს]] ირინა ხარალამბიდუ კვლავ იქნა არჩეული [[ნიქოზიის რაიონი|ნიქოზიის რაიონში]], უმაღლესი უპირატესი ხმებით მთელი [[კვიპროსი|კვიპროსის]] მასშტაბით.

ახალი მოწვევის პარლამენტში ირინა ხარალამბიდუ დაინიშნა სახელმწიფო ხარჯების განვითარების და კონტროლის კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილედ და არის [[ადამიანის უფლებების კომიტეტი|ადამიანის უფლებების კომიტეტის]] წევრი&lt;ref&gt;[http://www.parliament.cy/easyconsole.cfm/id/2111 ირინა ხარალამბიდუ - კვიპროსის პარლამენტის ვებგვერდი]&lt;/ref&gt;.

== პირადი ცხოვრება ==
ირინა ხარალამბიდუ დაქორწინებულია ანდროს პაპაპავლუზე და ჰყავს ორი ვაჟი.

== ირინა ხარალამბიდუს როლი საზოგადოებრივ აქტივიზმში ==
ირინა ხარალამბიდუ მხოლოდ პოლიტიკური მოღვაწით არ შემოიფარგლება; ის აქტიურად არის ჩართული საზოგადოებრივ აქტივიზმში, განსაკუთრებით მოხელეთა გამჭვირვალობის, [[საჯარო ხარჯების კონტროლის]]ა და [[ადამიანის უფლებები]]ს დაცვის მიმართულებით&lt;ref&gt;{{cite web|title=Transparency and Accountability: The Example of Irene Charalambidou|url=https://cypruspublicaffairs.org/charalambidou-transparency|publisher=Cyprus Public Affairs|accessdate=27 აპრილი 2024}}&lt;/ref&gt;.

[[2010-იანები|2010-იან წლებში]] ირინა ხარალამბიდუმ დიდი წვლილი შეიტანა საჯარო ადმინისტრაციის რეფორმების დღის წესრიგის წამოწევაში კვიპროსის პარლამენტში. როგორც სახელმწიფო ხარჯების განვითარების და კონტროლის მუდმივმოქმედი კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილემ, მან განსაკუთრებული ყურადღება გაამახვილა სახელმწიფო შესყიდვების]] პროცესების გამჭვირვალობასა და ფინანსური ანგარიშვალდებულების გაძლიერებაზე&lt;ref&gt;{{cite web|title=Parliamentary Control and Public Expenditure in Cyprus|url=https://parliamentcyprus.cy/expenditure-control|publisher=Cyprus Parliament|accessdate=27 აპრილი 2024}}&lt;/ref&gt;.

ირინა ხარალამბიდუ ხშირად გამოხატავდა თავის კრიტიკას [[კორუფცია|კორუფციის]] წინააღმდეგ, ამასთანავე, მხარს უჭერდა [[პარტიზანული მექანიზმები]]ს აღმოფხვრას საჯარო სექტორში. მისი ინიციატივები მოიცავდა საჯარო სამსახურის დამოუკიდებლობის უზრუნველყოფასა და ეთიკური სტანდარტების გაძლიერების მცდელობებს&lt;ref&gt;{{cite journal|title=Fighting Corruption in Cyprus: The Role of Parliamentarians|author=Andreas Charalambous|journal=Journal of Mediterranean Politics|year=2021|volume=18|issue=2|pages=134–147}}&lt;/ref&gt;.

გარდა ამისა, ირინა ხარალამბიდუ მხარს უჭერს [[ქალთა უფლებების დაცვა|ქალთა უფლებების]] გაძლიერებას პოლიტიკაში და საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. მან არაერთხელ გააკრიტიკა [[გენდერი|გენდერული]] [[დისკრიმინაცია]] და აქტიურად მოითხოვა ქალების უფრო ფართო წარმომადგენლობა გადაწყვეტილებების მიღების პროცესებში [[კვიპროსი|კვიპროსზე]]&lt;ref&gt;{{cite web|title=Women in Cypriot Politics: Irene Charalambidou's Perspective|url=https://cypruswomenpolitics.org/charalambidou|publisher=Women in Politics Cyprus|accessdate=27 აპრილი 2024}}&lt;/ref&gt;.

ირინა ხარალამბიდუს საზოგადოებრივი გამოსვლები გამოირჩევა ძლიერი სითავხედით, ფაქტებზე დაფუძნებული არგუმენტაციით და ღია დიალოგის წახალისებით. იგი მიიჩნევს, რომ აქტიური სამოქალაქო საზოგადოება და კრიტიკული მედია არის აუცილებელი ელემენტები [[დემოკრატია|დემოკრატიის]] განვითარებისთვის.

მისი წვლილი [[მოქალაქეობრივი ცნობიერება|მოქალაქეობრივი ცნობიერების]] ამაღლებაში და [[პოლიტიკური კულტურა|პოლიტიკური კულტურის]] განვითარებაში აღიარებულია როგორც კვიპროსის შიგნით, ასევე საერთაშორისო პლატფორმებზეც.

== საერთაშორისო საქმიანობა ==
ირინა ხარალამბიდუ აქტიურად არის ჩართული [[საერთაშორისო ორგანიზაციები|საერთაშორისო ორგანიზაციების]] მუშაობაში, განსაკუთრებით [[კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლა|კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლისა]] და [[ადამიანის უფლებების დაცვის]] სფეროებში. [[2019]] წელს იგი დაინიშნა [[ევროპის საბჭო]]ს საპატიო წარმომადგენლად კორუფციასთან ბრძოლის საკითხებში&lt;ref&gt;{{cite web|title=Council of Europe: Irene Charalambidou Appointed Special Representative Against Corruption|url=https://www.coe.int/en/web/portal/news-2019-charalambidou|publisher=Council of Europe|accessdate=27 აპრილი 2024}}&lt;/ref&gt;.

საკუთარი მანდატის ფარგლებში, ირინა ხარალამბიდუმ წარმოადგინა მრავალრიცხოვანი მოხსენებები [[საერთაშორისო კონფერენციები|საერთაშორისო კონფერენციებზე]], რომელთა მიზანი იყო [[საჯარო ადმინისტრაციის გამჭვირვალობა|საჯარო ადმინისტრაციის გამჭვირვალობის]]ა და [[კორუფციის პრევენცია|კორუფციის პრევენციის]] მექანიზმების გაუმჯობესება. მისი გამოსვლები ხშირად მოიცავდა [[აღმოსავლეთ ხმელთაშუაზღვისპირეთი|აღმოსავლეთ ხმელთაშუაზღვისპირეთის]] რეგიონის სპეციალურ პრობლემატიკას და ხაზს უსვამდა [[მცირე სახელმწიფოების გამოწვევებს|მცირე სახელმწიფოების გამოწვევებს]] ამ კონტექსტში&lt;ref&gt;{{cite journal|title=Fighting Corruption in Small States: Challenges and Opportunities|author=Irene Charalambidou|journal=Mediterranean Journal of Political Science|year=2020|volume=7|issue=2|pages=55–70}}&lt;/ref&gt;.

ირინა ხარალამბიდუ ასევე არის [[გენდერული თანასწორობა|გენდერული თანასწორობის]] საკითხების აქტიური მხარდამჭერი საერთაშორისო დონეზე. იგი მონაწილეობდა [[გაეროს ქალთა ორგანიზაცია|გაეროს ქალთა ორგანიზაციის]] ინიციატივებში, რომლებიც მიზნად ისახავდა [[ქალების პოლიტიკური გაძლიერება|ქალების პოლიტიკური გაძლიერების]] ხელშეწყობას აღმოსავლეთ ხმელთაშუაზღვისპირეთში&lt;ref&gt;{{cite web|title=UN Women Initiative: Empowering Women Politicians in the Mediterranean|url=https://www.unwomen.org/en/charalambidou|publisher=UN Women|accessdate=27 აპრილი 2024}}&lt;/ref&gt;.

ირინა ხარალამბიდუს საერთაშორისო აქტივობა ფართოდ არის აღიარებული როგორც [[კვიპროსი|კვიპროსის]] გლობალურ იმიჯზე პოზიტიური გავლენის მქონე ფაქტორი. მისი საქმიანობა აძლიერებს კვიპროსის როლს როგორც [[დემოკრატია|დემოკრატიული ფასეულობების]] დამცველს რეგიონალურ და საერთაშორისო დონეზე.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{reflist}}

{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:ხარალამბიდუ, ირინა}} 
[[კატეგორია:დაბადებული 1964]] 
[[კატეგორია:ცოცხალი ადამიანები]] 
[[კატეგორია:ლიმასოლში დაბადებულები]]
[[კატეგორია:კვიპროსელი ქალ მწერლები]] 
[[კატეგორია:კვიპროსელი ჟურნალისტები]] 
[[კატეგორია:კვიპროსელი ქალ ჟურნალისტები]]
[[კატეგორია:XXI საუკუნის კვიპროსელი ქალი პოლიტიკოსები]] 
[[კატეგორია:XXI საუკუნის კვიპროსელი პოლიტიკოსები]] 
[[კატეგორია:შრომითი ხალხის პროგრესული პარტიის პოლიტიკოსები]] [[კატეგორია:კვიპროსის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:კვიპროსელი ქალი ტელეწამყვანები]]
[[კატეგორია:ნიქოზიის უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ქალები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:კვიპროსელი პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:კვიპროსი]]
[[კატეგორია:ნიქოზია]]</text>
      <sha1>98yytwg6rxvvlmjqbvbgnrvlu9dgdx2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მარდინის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>586700</id>
    <revision>
      <id>4808185</id>
      <parentid>4795719</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:39:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:2000 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808185</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5523" sha1="rbtpp1q6n1gbr3clwqnpkkpuf1u08sw" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
|დაარსდა=2000, 25 წლის წინ&lt;ref&gt;{{cite web |title=MARDİN MÜZESİ |url=https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/mardin/gezilecekyer/mardin-muzesi |website=Kültür Portalı}}&lt;/ref&gt;
}}
'''მარდინის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Mardin Müzesi}}) — მუზეუმი [[მარდინი|მარდინში]], [[თურქეთი]].

==მდებარეობა და ისტორია==
მუზეუმი მდებარეობს ჯუმჰურიეთის ქუჩის ჩრდილოეთით.

[[მარდინი]]ს ყოფილი მუზეუმი მდებარეობდა ზინჯირლის მედრესეში, შენობაში, რომელიც [[ართუქიდები|ართუქიდებმა]] ააშენეს [[XIV საუკუნე]]ში. ამჟამინდელი მუზეუმი გაიხსნა [[1995]] წელს.

[[1895]] წელს მუზეუმის შენობა ააშენა ანტიოქიის სირიულ-კათოლიკურმა ეკლესიამ. [[XX საუკუნე]]ში, რელიგიური ოფისის გარდა, შენობა გამოიყენებოდა სხვადასხვა მომსახურებებისთვის. [[1995]] წელს რესტავრაციის შემდეგ გაიხსნა როგორც მუზეუმი რადგან შენობა შეიძინა კულტურის სამინისტრომ.&lt;ref name=&quot;MM&quot;&gt;[http://www.mardinmuzesi.gov.tr/mardinmuzesi/detay.asp?id=67&amp;kategori=GENEL%20BAKI%DE Mardin museum page]&lt;/ref&gt;

შენობა აშენებულია დამუშავებული კირქვით. შიდა და გარე თაღებზე, მოაჯირებსა და სვეტის თავებზე უნიკალური ორნამენტებია. მუზეუმის შენობა სამსართულიანია. მიღების, კონფერენციის, გამოფენისა და დასვენების დარბაზები პირველ სართულზეა. [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიის]] დარბაზი და ბიბლიოთეკა ზედა სართულზეა. მესამე სართული კი განკუთვნილია ადმინისტრაციული ოფისებისა და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიის]] განყოფილებისთვის.&lt;ref name=&quot;KK&quot;&gt;[https://www.kultur.gov.tr/EN,113982/mardin-museum.html Ministry of Culture Mardin branch page]&lt;/ref&gt;

==გამოფენილი ექსპონატები==
[[მარდინი]]ს რეგიონი და განსაკუთრებით მიდიათის რაიონი ცნობილია ვერცხლის ნაკეთობებით. [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიის]] დარბაზში გამოფენილია ყელსაბამები, საყურეები, სამაჯურები, ფეხსამკაულები, დიადემები, თმის სამკაულები და სპილენძისა და ვერცხლის ორნამენტები. ასევე წარმოდგენილია ტანსაცმელი, ხმლები, სალოცავი მძივები და ყავის სერვიზები (ადგილობრივად ცნობილი როგორც „მირა“).&lt;ref name=&quot;KK&quot;/&gt;

არქეოლოგიურ დარბაზებში გამოფენილია ძველი [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]], [[ასურეთი]]ს, [[ურარტუ]]ს, [[ელინიზმი]]ს, [[აქემენიანთა იმპერია|აქემენიანთა იმპერიის]], [[რომის იმპერია|რომის იმპერიის]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიის]], [[სელჩუკები]]ს, [[ართუქიდები]]სა და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] იარაღები. ასევე ბეჭდები, ფიგურები, სამკაულები, კერამიკა, მონეტები, ცრემლის ბოთლები, სანთლები და ა. შ.&lt;ref name=&quot;KK&quot;/&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:2000 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>rbtpp1q6n1gbr3clwqnpkkpuf1u08sw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808186</id>
      <parentid>4808185</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T12:40:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:2000 წელს დაარსებული მუზეუმები]]; დაემატა [[კატეგორია:2000  წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808186</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5524" sha1="jx4wyoe10stm3zsvvzh2j7h13zkbkzn" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
|დაარსდა=2000, 25 წლის წინ&lt;ref&gt;{{cite web |title=MARDİN MÜZESİ |url=https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/mardin/gezilecekyer/mardin-muzesi |website=Kültür Portalı}}&lt;/ref&gt;
}}
'''მარდინის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Mardin Müzesi}}) — მუზეუმი [[მარდინი|მარდინში]], [[თურქეთი]].

==მდებარეობა და ისტორია==
მუზეუმი მდებარეობს ჯუმჰურიეთის ქუჩის ჩრდილოეთით.

[[მარდინი]]ს ყოფილი მუზეუმი მდებარეობდა ზინჯირლის მედრესეში, შენობაში, რომელიც [[ართუქიდები|ართუქიდებმა]] ააშენეს [[XIV საუკუნე]]ში. ამჟამინდელი მუზეუმი გაიხსნა [[1995]] წელს.

[[1895]] წელს მუზეუმის შენობა ააშენა ანტიოქიის სირიულ-კათოლიკურმა ეკლესიამ. [[XX საუკუნე]]ში, რელიგიური ოფისის გარდა, შენობა გამოიყენებოდა სხვადასხვა მომსახურებებისთვის. [[1995]] წელს რესტავრაციის შემდეგ გაიხსნა როგორც მუზეუმი რადგან შენობა შეიძინა კულტურის სამინისტრომ.&lt;ref name=&quot;MM&quot;&gt;[http://www.mardinmuzesi.gov.tr/mardinmuzesi/detay.asp?id=67&amp;kategori=GENEL%20BAKI%DE Mardin museum page]&lt;/ref&gt;

შენობა აშენებულია დამუშავებული კირქვით. შიდა და გარე თაღებზე, მოაჯირებსა და სვეტის თავებზე უნიკალური ორნამენტებია. მუზეუმის შენობა სამსართულიანია. მიღების, კონფერენციის, გამოფენისა და დასვენების დარბაზები პირველ სართულზეა. [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიის]] დარბაზი და ბიბლიოთეკა ზედა სართულზეა. მესამე სართული კი განკუთვნილია ადმინისტრაციული ოფისებისა და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიის]] განყოფილებისთვის.&lt;ref name=&quot;KK&quot;&gt;[https://www.kultur.gov.tr/EN,113982/mardin-museum.html Ministry of Culture Mardin branch page]&lt;/ref&gt;

==გამოფენილი ექსპონატები==
[[მარდინი]]ს რეგიონი და განსაკუთრებით მიდიათის რაიონი ცნობილია ვერცხლის ნაკეთობებით. [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიის]] დარბაზში გამოფენილია ყელსაბამები, საყურეები, სამაჯურები, ფეხსამკაულები, დიადემები, თმის სამკაულები და სპილენძისა და ვერცხლის ორნამენტები. ასევე წარმოდგენილია ტანსაცმელი, ხმლები, სალოცავი მძივები და ყავის სერვიზები (ადგილობრივად ცნობილი როგორც „მირა“).&lt;ref name=&quot;KK&quot;/&gt;

არქეოლოგიურ დარბაზებში გამოფენილია ძველი [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]], [[ასურეთი]]ს, [[ურარტუ]]ს, [[ელინიზმი]]ს, [[აქემენიანთა იმპერია|აქემენიანთა იმპერიის]], [[რომის იმპერია|რომის იმპერიის]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიის]], [[სელჩუკები]]ს, [[ართუქიდები]]სა და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] იარაღები. ასევე ბეჭდები, ფიგურები, სამკაულები, კერამიკა, მონეტები, ცრემლის ბოთლები, სანთლები და ა. შ.&lt;ref name=&quot;KK&quot;/&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:2000  წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>jx4wyoe10stm3zsvvzh2j7h13zkbkzn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ქალების მარში ვერსალში</title>
    <ns>0</ns>
    <id>586747</id>
    <revision>
      <id>4808676</id>
      <parentid>4799820</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:49:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ირაკლი ჯიქია</username>
        <id>169264</id>
      </contributor>
      <origin>4808676</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35581" sha1="imkziroct8v7ar3wbismtl31vjkr9dy" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი ჯიქია|ირაკლი ჯიქია]].|21|05|2025}}
'''ქალების მარში ვერსალში''', ასევე ცნობილი როგორც '''შავი მარში''', '''ოქტომბრის დღეები''' ან უბრალოდ '''მარში ვერსალისკენ''', იყო [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] ერთ-ერთი პირველი და უმნიშვნელოვანესი მოვლენაა. მარში დაიწყო პარიზის ბაზრებში მყოფი ქალების მიერ, რომლებიც [[1789]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბრი]]ს დილით პურის მაღალ ფასზე თითქმის აჯანყდნენ. არეულობა სწრაფადვე გადაიზარდა რევოლუციონერების მოქმედებებთან შერწყმულ მოძრაობად, რომლებიც ითხოვდნენ ლიბერალურ პოლიტიკურ რეფორმებს და [[კონსტიტუციური მონარქია|კონსტიტუციური მონარქიის]] ჩამოყალიბებას საფრანგეთში. ბაზრის ქალები და მათი მოკავშირეები, რომელთა რაოდენობაც ათასებს აღწევდა, რევოლუციური აგიტატორების წახალისებით, შეიჭრნენ ქალაქის შეიარაღების საწყობში და გაემართნენ [[ვერსალის სასახლე|ვერსალის სასახლისკენ]]. ბრბომ ალყა შემოარტყა სასახლეს და დრამატული და ძალადობრივი დაპირისპირების შემდეგ წარმატებით მოახდინა [[ლუი XVI|მეფე ლუი XVI-ის]] იძულება დაეკმაყოფილებინა მათი მოთხოვნები. მეორე დღეს ბრბომ აიძულა მეფე და მისი ოჯახი გაჰყოლოდნენ მათ [[პარიზი|პარიზში]]. მომდევნო რამდენიმე კვირის განმავლობაში [[საფრანგეთის ეროვნული საკონსტიტუციო კრება|ეროვნული საკონსტიტუციო კრების]] უმეტესობაც დედაქალაქში გადავიდა.ეს მოვლენები მეფის დამოუკიდებლობის დასასრულს დაუდო საფუძველი და წინამორბედად ექცა ახალ ძალაუფლებრივ ბალანსს, რომელმაც საბოლოოდ დაამხო დამკვიდრებული, პრივილეგირებული წრეები — არისტოკრატია — და ძალაუფლება უბრალო ხალხს, ე.წ. მესამე მდგომარეობას გადასცა. ვერსალისკენ გამართულმა მარშმა, რომელმაც რევოლუციის წყაროების წარმომადგენლები აქამდე არნახული მასშტაბით გააერთიანა, [[საფრანგეთის რევოლუცია|რევოლუციის]] გადამწყვეტ მომენტად ჩამოყალიბდა.

==წინა რეისტორია==
[[File:Declaration of Human Rights.jpg|thumb|right|upright=1.1|alt=ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაციის ილუსტრაცია|რევოლუციური განკარგულებები, რომლებიც კრებულმა მიიღო [[1789]] წლის აგვისტოში,[[ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაცია]]]]

დამძიმებული მოსავლის შემდეგ, [[ტიურგო]]ს მიერ [[მარცვლეულის ბაზარი|მარცვლეულის ბაზრის]] [[დარეგულირება]], რომელიც [[ლუი XVI]]-ის [[ფინანსთა კონტროლიორი]] [[ან-რობერ-ჟაკ ტიურგო, ბარონი ლა უნი|ტიურგოს]] მიერ განხორციელდა [[1774]] წელს, იყო შიმშილის მთავარი მიზეზი, რომელიც გამოიწვია 
[[მარცვლეულის ომი]] [[1775]] წელს.{{Sfn|Hunt|1995|p=672}} [[ძველი რეჟიმი]]ს დასასრულისას შიმშილის შიშმა მუდმივად ახმაურებდა ქალაქის დაბალი ფენების მოსახლეობას, ხოლო ჭორები &quot;[[შიმშილის ფაქტი]]&quot;-ზე, რომელიც თითქოსდა poverh ბატონთა თუ უბრალო მარცვლეულისგან მოსახლეობის გაწვდისას იგეგმებოდა, ფართოდ გავრცელდა და ადვილად დაიჯერებოდა.{{Sfn|Doyle|1990|p=121}} მხოლოდ ჭორებმა, რომ ამგვარი მარცვლეულის დეფიციტი და კონტრქონტროლირება შეიძლება გამოიწვიოს [[რევეიონის დათმობა]] [[1789]] წლის აპრილში.წყვილი ჭორები, რომ გეგმავდნენ ხორბლის მოსავლის განადგურებას, რათა ხალხი შიმშილით მოეკლა, 1789 წლის ზაფხულში გამოიწვია [[დიდი შიში]].

როცა [[ოქტომბრის დღეები]] მოხდა, საფრანგეთის რევოლუციური ათწლეული, 1789–1799, მხოლოდ დაიწყო. [[ბასტილიის აორთქლება]] სამი თვის წინ მოხდა, მაგრამ რევოლუციის ძალის სიმძლავრე ჯერ კიდევ არ იყო სრულად გამჟღავნებული. ხალხი, განსაკუთრებით პარიზში, თავისი ახალი ძალით აღფრთოვანებული, დაიწყო პოლიტიკაში და მთავრობაში მონაწილეობა. მათ შორის ყველაზე ღარიბებმა თითქმის ექსკლუზიურად მხოლოდ საკვების საკითხზე გაამახვილეს ყურადღება: უმეტესობა მუშებისა თავისი შემოსავლების ნახევარს ხარჯავდა პურს. ბასტილიის შემდეგ პერიოდში, ფასების ზრდა და მძიმე შიმშილობა პარიზში საერთო გახდა, ასევე ადგილობრივი ძალადობის შემთხვევები ბაზრებზე.{{Sfn|Hibbert|1980|p=96}}

მეფის court და [[ნაციონალური საკონსტიტუციო კრებული (საფრანგეთი)|ნაციონალური საკონსტიტუციო კრების]] დეპუტატები კომფორტულად ცხოვრობდნენ სამეფო ქალაქ [[ვერსალი (ქალაქი)|ვერსალში]], სადაც ისინი განიხილავდნენ საფრანგეთის პოლიტიკური სისტემის მნიშვნელოვან ცვლილებებს. რეფორმისტმა დეპუტატებმა რამდენიმე კვირაში ბასტილიის დაცემის შემდეგ გაატარეს დიდძალი კანონმდებლობა, მათ შორის რევოლუციური [[აგვისტოს დადგენილებები]] (რომლებიც ოფიციალურად გაუქმებდნენ უმრავლესობას ნობილის და სასულიერო პირების პრივილეგიებს) და [[მანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაცია]].{{Sfn|Lefebvre|1962|pp=129–130}} მათ ყურადღება გადაინაცვლეს მუდმივი კონსტიტუციის შექმნაზე. მონარქისტებმა და სხვა კონსერვატორებმა ვერ შეძლეს რეფორმისტების ძლიერი ძალის წინააღმდეგობა, მაგრამ [[სექტემბერი]]დან მათი მდგომარეობა იწყებდა გაუმჯობესებას. კონსტიტუციური მოლაპარაკებებისას მათ შეძლეს [[ვეტო]] უფლებების მოპოვება მეფისთვის. ამით ბევრ რეფორმისტს შოკი მოაყენეს, რაც კიდევ უფრო შეამცირა მოლაპარაკებების ეფექტურობა.{{Sfn|Rose|1913|pp=43ff}}

ვერსალი, სამეფო ძალაუფლების ცენტრი, რეფორმისტებისთვის დამაბრკოლებელი გარემო იყო. მათი ძალაუფლება [[პარიზი|პარიზში]] იყო. ხმაურიანი მიტროპოლია იყო მცირე მანძილით, მხოლოდ {{21|კმ}} აღმოსავლეთით. რეფორმისტ დეპუტატებს კარგად სჭირდებოდათ ეს ფაქტი, რადგან მათ იცოდნენ, რომ ოთხასზე მეტი მონარქისტი დეპუტატი ცდილობდა კრებამ გადაეტანა დისტანციურ სამეფო ქალაქ [[ტიური]], რომელიც კიდევ უფრო რთული გარემო იქნებოდა მათი ძალისათვის.{{Sfn|Kropotkin|1909|p=154}} უარესი იყო ის, რომ ბევრს შეეშინდა, რომ მეფე, რომელსაც ასუსტებდა სამეფო ჯარების ზრდა, უბრალოდ დაშლიდა კრებას ან, თუნდაც, უარყოფდა აგვისტოს დადგენილებებს. მეფე მართლაც განიხილავდა ამას, და როდესაც [[18 სექტემბერი]]ს მან გამოუცხადა ოფიციალური განცხადება, რომ მხოლოდ ნაწილობრივ დამტკიცდა დადგენილებები, დეპუტატები გაბრაზდნენ.{{Sfn|Doyle|1990|p=121}} კიდევ უფრო გაამძიმა მათ განრისხება მეფის განცხადებამ [[4 ოქტომბერი]]ს, როდესაც მან გამოთქვა დაუშვებელი ეჭვები [[მანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაციაზე]].{{Sfn|Doyle|1990|p=121}}

==ადრეული გეგმები==

საბჭოთა რევოლუციის შემდეგ გავრცელებული მითების საწინააღმდეგოდ, მარში არ იყო სპონტანური მოვლენაა. მრავალი მოწოდება მასობრივი დემონსტრაციისთვის ვერსალისაკენ უკვე გაკეთებული იყო; განსაკუთრებით, [[მარკიზი წმინდა-იურჟი|მარკიზი Saint-Huruge]], რომელიც იყო პალე-როიალის ერთ-ერთი პოპულარული ორატორი, აგვისტოში მოუწოდებდა ასეთ მარშს, რათა გამოეყვანათ დამაბრკოლებელი დეპუტატები, რომლებიც, მისი თქმით, იცავდნენ [[მეფის ვეტო|მეფის ვეტო]]ს უფლებას. მიუხედავად იმისა, რომ მისი მცდელობები ჩააფლავეს, რევოლუციონერები შეინარჩუნებდნენ მარშის იდეას ვერსალისაკენ, რათა დაემორჩილებინათ მეფე და მისთვის გამამართლებელი კანონი დაეთანხმებინათ. პალე-როიალზე გამართულ გამოსვლებში რეგულარულად საუბრობდნენ ამ მარშზე, რაც აძლიერებდა ეჭვებს, რომ მისმა მფლობელმა, [[ლუი ფილიპე II|ლუი ფილიპე II, ორლეანის ჰერცოგმა]], საიდუმლოდ უწყობდა ხელს მასობრივ აქტივობას ვერსალის წინააღმდეგ. ვერსალისკენ მარშის იდეა იყო ფართოდ გავრცელებული და განიხილებოდა [[მერკურის საფრანგეთი|მერკურის საფრანგეთის]] 5 სექტემბრის ნომერში. ხალხის უკმაყოფილება გრძნობადი იყო და ბევრი თავად [[არისტოკრატი|არისტოკრატი]] და უცხოელები გაიქცნენ. 


==სამეფო ბანკეტი==

1789 წლის სექტემბრის ბოლოს, როდესაც ფრანგი გვარდიელების მუტინია მოხდა ბასტილიის storm-ის რამდენიმე საათით ადრე, ვერსალის სასახლის უსაფრთხოებისთვის ხელმისაწვდომი ერთადერთი ჯარი იყო არისტოკრატიული [[გარდი დუ კორპი]] (პირთადი დაცვა) და [[სენტ-შვიესი]] (ასპარეზის შვეიცარიელები). ორივე ძირითადად ცერემონიული ნაწილები იყო და არ ჰყავდათ საკმარისი რაოდენობა და მომზადება, რათა ეფექტური დაცვა უზრუნველეყოთ სამეფო ოჯახისა და მთავრობისთვის.[[14]] შესაბამისად, [[ფლანდრიის პოლკი]] (მეფის არმიის რეგულარული ფეხოსანი პოლკი) ორდერის მიხედვით დაემატა ვერსალში [[1789]] წლის სექტემბრის ბოლოს [[მეფის ომი|მეფის ომის მინისტრის]] [[კომტ დე სენ-პრიე]]ს მიერ, როგორც პრევენციული ზომა.[[15]] 
[[1 ოქტომბერი]], ვერსალის ოფიცრებმა გამართეს მისაღები სადილი ახალდაბრძანებულ ჯარის ოფიცრებისთვის, რაც ჩვეულებრივი პრაქტიკა იყო, როდესაც სამხედრო შენაერთი იცვლიდა კაზარმას. სამეფო ოჯახი მოკლედ დაესწრო ამ ღონისძიებას, მსუბუქად გადაადგილდებოდნენ სასახლესთან არსებულ ოპერის დარბაზში განლაგებული მაგიდების შორის. გარეთ, [[კურთ დე მარბი]] (მომართული ეზო), ჯარისკაცების ტოსტები და მეფისადმი ერთგულების ფიცები ყოველ წამს უფრო დემონსტრატიულად ითქმებოდა, როგორც ღამე გადიოდა.
მდიდრული სადილი, უეჭველად, იქნებოდა შეურაცხყოფა იმათთვის, ვინც განიცდიდა რთულ დროს, როდესაც მკაცრი ეკონომიური ხარჯვა იყო, მაგრამ მას გაავრცელეს გაზეთში [[ლ'ამი დუ პეპლ]] და სხვა რადიკალური ჟურნალებში, როგორც ერთგვარი ხარბობის ორგია. გარდა ამისა, გაზეთებში უღიმღამოდ დააფიქსირეს ლაქშუნური ტრიკოლორიანი კოკადის შებღალვა; მთვრალი ოფიცრები ამბობდნენ, რომ დააგდო ეს სიმბოლო ერისა და მხოლოდ თეთრი კოკადის ერთგულებას უცხადებდნენ [[ბურბონების სახლის]] მიმართ. ამ სასმელ დინამოს ტრიკოლორიანი კოკადის შესახებ გავრცელებული ისტორია იყო ძალზედ მკვეთრი საზოგადოებრივი გაბრაზების წყარო.

==მარშის დასაწყისი==


[[5 ოქტომბერი]] დილით, ახალგაზრდა ქალმა დაარტყა მარში drum-ის ტარი, რომელიც განლაგებული იყო ბაზრის ქალების ჯგუფის კიდეზე, რომლებიც განრისხებულები იყვნენ პურის მუდმივი დეფიციტით და მაღალ ფასებთან დაკავშირებით. მათ შიდასაწვიმედელი, აღმოსავლეთ [[პარიზი]]ს ბაზრის რაიონიდან, რომელიც ცნობილია როგორც [[ფობურგ სენტ-ანტუანი]], გაბრაზებულმა ქალებმა აიძულეს მახლობელი ეკლესია ზარის დარტყმა.[[16]] მათი რაოდენობა განაგრძობდა ზრდას და ენერგიით აღფრთოვანებულმა ჯგუფმა დაიწყო მსვლელობა. კიდევ მეტი ქალი სხვა ბაზრებიდან შეუერთდა მათ, ბევრ მათგანს ჰქონდა სამზარეულო დანები და სხვა დროებითი იარაღები, ხოლო [[ტოკსინები]] გაისმა ეკლესიების გუმბათებიდან რამდენიმე რაიონში.[[2]] სხვადასხვა აგიტატორების გავლენით, მღელვარე მასამ მარიამზე მიაღწია [[ჰოტელ დე ვილი]] (პარიზის [[სიტი ჰოლი]])-ს, სადაც მათ მოითხოვეს არა მხოლოდ პური, არამედ იარაღი.[[2]] რაც უფრო და უფრო მეტი ქალი – და მამაკაცი – ხვდებოდა მათ, ქალაქის დარბაზის წინ მყოფი მასის რაოდენობა გაიზარდა ექვსიდან შვიდ ათასამდე,[[17]] და შესაძლოა, ათასიდან ათი ათასამდე.
ერთ-ერთი მამაკაცი იყო audacious [[სტანისლას-მარი მალარი]], [[18]] ბასტილიის [[მაღალწოდებული მებრძოლი]] [[19]], რომელმაც აიღო თავისი მარში drum და წამოიწყო მოწოდება &quot;À Versailles!&quot; [[20]] მალარი პოპულარული ფიგურა იყო ბაზრის ქალებში [[18]], და მას უხეში მეთოდით მიენიჭა ლიდერობის როლი უხუცესი აქლამისგან. მიუხედავად იმისა, რომ იგი არცთუ რბილი ხასიათის მქონე იყო, [[მალარი]] დაეხმარა მასას worst instincts-ის ჩახშობაში თავისი ხასიათის ძალით; მან იხსნა [[ჰოტელ დე ვილის]] quartermaster-ი [[პიერ-ლუი ლეფებრ-ლაროშ]]ი, სასულიერო პირი, რომელსაც ეძახდნენ [[აბბე ლეფებრ]], რომელიც ჩამოეკიდა სანათზე, რადგან ის ცდილობდა დაეცვა შეერთებული ზურმუხტის საწყობები.[[18]] თავად ქალაქის დარბაზი იქნა გაძარცვული, რადგან მასა გაიპარა, კონფისკაციით აიღო მარაგები და იარაღი, თუმცა [[მალარი]] დაეხმარა მათ, რომ არ გაეწვის მთელი შენობა. იმ დროს, როდესაც ტალღამ შეაჩერა ყურადღება, მასის ყურადღება კვლავ მიიპყრო ვერსალისკენ. [[მალარი]] დანიშნა რამდენიმე ქალი ჯგუფების ლიდერებად და მისცა გარკვეული წესრიგი პროცედურებს, როცა ის წვავდა მასას ქალაქიდან წვიმაში.

როგორც ისინი გაემართნენ, ათასობით [[ეროვნული გვარდია|ეროვნული გვარდიელი]] რომლებიც ახალ ამბავს ესმოდნენ, იკრიბებოდნენ [[პლას დე გრევი]]ზე.[22] მარკიზე დე ლაფაიეტი, რომელიც პარიზში იყო მათი მთავარ მეთაურად, უკმაყოფილოდ შეიტყო, რომ მისი ჯარები დიდი წილად მარში-ს მხარეზე იყვნენ და იმპულსებს იღებდნენ აგიტატორებისგან შეუერთდნენ მათ. მიუხედავად იმისა, რომ იგი იყო ერთ-ერთი დიდი [[საბჭოთა ფრანგი|საბჭოთა ფრანგი]] ომის გმირი, ლაფაიეტმა ვერ მოხერხა თავისი ჯარის დათმობა და ისინი იმუქრებოდნენ დეზერტირობას. ნაცვლად იმისა, რომ მათ დაეშვა გახსნილად მობი, პარიზის მუნიციპალურმა მთავრობამ ლაფაიეტს უბრძანა განეგმო მათი მოძრაობა; მათ ასევე დაავალეს მას სთხოვოს მეფეს, რომ მოხდეს თვითნებურად დაბრუნება პარიზში ხალხის დასამშვიდებლად. მალე, ცხენოსანი სწრაფად გაეშურა ვერსალისთვის გაფრთხილების მიზნით. ლაფაიეტი შიშობდა თავისი ჯარის აჯანყების გამო: იცოდა, რომ ბევრმა მათგანმა ღიად დაპირდა, რომ მოკლავდა, თუ არ დააყენა თავი წინ ან არ დაიხია გვერდზე.[23] ოთხი საათის დროს, 15 000 ეროვნულ-გვარდიელთან და რამდენიმე ათასობით მოქალაქე-დაგვიანებულთან ერთად, მარში დაიწყო ვერსალისკენ. ლაფაიეტი სკეპტიკურად იკავებდა ადგილს კოლონას წინამძღვრად, იმედოვნებდა, რომ დაიცავდა მეფეს და საზოგადოებრივ წესრიგს.

==მიზნები==
[[მესამე დესტატე|მესამე დესტატეს]] ქვედა ფენებისთვის შიმშილი რეალურ და მუდმივ საშიშროებას წარმოადგენდა. მიუხედავად იმისა, რომ ამბოხებულებს უკვე თავიანთი მიზნისთვის გამოყენებული ჰქონდათ [[ოტელ დე ვილი|ოტელ დე ვილის]] მარაგები, ისინი ჯერ კიდევ უკმაყოფილო რჩებოდნენ — მათ სურდათ არა მხოლოდ ერთი წილი საკვები, არამედ გარანტია იმისა, რომ [[პური]] კვლავ უხვი და იაფი იქნებოდა. გავრცელებული იყო და ადვილად იჯერებოდა ჭორები [[არისტოკრატია|არისტოკრატების]] მიერ მოწყობილი შეთქმულების შესახებ, რომლის მიზანიც იყო [[ღარიბი]] მოსახლეობის შიმშილით ამოწყვეტა.
[[ბაზარი|ბაზრის]] [[ქალი|ქალების]] შიმშილი და სასოწარკვეთა იყო მარშის საწყისი იმპულსი,[25] თუმცა ის, რაც დაიწყო როგორც პურის ძებნა, მალე სხვა მიზნებით დაიტვირთა. განსაკუთრებით თვალსაჩინო იყო საერთო უკმაყოფილება [[სამეფო კარი|სამეფო კარის]] წრეებში დამკვიდრებული რეაქციული განწყობებისადმი,[17] რაც იმაზე ადრე იგრძნობოდა, ვიდრე ცნობილი ბანკეტის გამო აგორებულმა მღელვარებამ მარშს [[პოლიტიკა|პოლიტიკური]] განზომილება შესძინა.[26] [[აქტივისტი|აქტივისტები]] ხალხის შორის ავრცელებდნენ მოწოდებას, რომ [[მეფე]]ს სრულიად უნდა გაეთავისუფლებინა თავი თავისი [[სამეფო გვარდია|სამეფო გვარდიისგან]] და ისინი ეცვალა პატრიოტული [[ეროვნული გვარდია|ეროვნული გვარდიელებით]], რაც დიდად შეესაბამებოდა [[ლაფაიეტი|ლაფაიეტის]] ჯარისკაცთა განწყობასაც.[18]

ეს ორი გავრცელებული მიზანი დაემატა მესამესაც — რომ [[მეფე]], მისი [[სამეფო კარი]], და აგრეთვე [[ასამბლეა]] უნდა გადმოსახლებულიყვნენ [[პარიზი|პარიზში]] და ეცხოვრათ ხალხში. მხოლოდ ამის შემდეგ იქნებოდა შესაძლებელი უცხოელი [[ჯარისკაცი|ჯარისკაცების]] გაყვანა, [[საკვები|საკვების]] მარაგების სტაბილურობა და [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მმართველობა ისეთი ლიდერის ხელში, რომელიც &quot;[[ხალხი|ხალხთან]] ერთობაში&quot; იქნებოდა. ეს გეგმა მისაღები იყო მარშში ჩართულ ყველა ფენისთვის. მათთვისაც კი, ვინც [[მონარქია|მონარქიას]] უჭერდა მხარს (რასაც ბევრი [[ქალი]] შეადგენდა), „[[კარგი მამიკოს]]“ სახლში დაბრუნების იდეა სათნო და დამამშვიდებელი ჩანდა. [[რევოლუციონერი|რევოლუციონერთათვის]] კი გადამწყვეტი იყო ახლად მოპოვებული [[კანონმდებლობა|კანონმდებლობის]] შენარჩუნება და [[კონსტიტუცია|კონსტიტუციის]] შექმნა, რაც [[მეფე|მეფის]] რეფორმისტულ [[პარიზი|პარიზში]] გადაყვანით ხელსაყრელ პირობებს შექმნიდა [[რევოლუცია|რევოლუციის]] წარმატებისთვის.

==სასახლის ალყა==


==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>imkziroct8v7ar3wbismtl31vjkr9dy</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808678</id>
      <parentid>4808676</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:49:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ირაკლი ჯიქია</username>
        <id>169264</id>
      </contributor>
      <origin>4808678</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35405" sha1="r6qr39bgkrplg4idi92qv8fkc6cwwyo" xml:space="preserve">'''ქალების მარში ვერსალში''', ასევე ცნობილი როგორც '''შავი მარში''', '''ოქტომბრის დღეები''' ან უბრალოდ '''მარში ვერსალისკენ''', იყო [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] ერთ-ერთი პირველი და უმნიშვნელოვანესი მოვლენაა. მარში დაიწყო პარიზის ბაზრებში მყოფი ქალების მიერ, რომლებიც [[1789]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბრი]]ს დილით პურის მაღალ ფასზე თითქმის აჯანყდნენ. არეულობა სწრაფადვე გადაიზარდა რევოლუციონერების მოქმედებებთან შერწყმულ მოძრაობად, რომლებიც ითხოვდნენ ლიბერალურ პოლიტიკურ რეფორმებს და [[კონსტიტუციური მონარქია|კონსტიტუციური მონარქიის]] ჩამოყალიბებას საფრანგეთში. ბაზრის ქალები და მათი მოკავშირეები, რომელთა რაოდენობაც ათასებს აღწევდა, რევოლუციური აგიტატორების წახალისებით, შეიჭრნენ ქალაქის შეიარაღების საწყობში და გაემართნენ [[ვერსალის სასახლე|ვერსალის სასახლისკენ]]. ბრბომ ალყა შემოარტყა სასახლეს და დრამატული და ძალადობრივი დაპირისპირების შემდეგ წარმატებით მოახდინა [[ლუი XVI|მეფე ლუი XVI-ის]] იძულება დაეკმაყოფილებინა მათი მოთხოვნები. მეორე დღეს ბრბომ აიძულა მეფე და მისი ოჯახი გაჰყოლოდნენ მათ [[პარიზი|პარიზში]]. მომდევნო რამდენიმე კვირის განმავლობაში [[საფრანგეთის ეროვნული საკონსტიტუციო კრება|ეროვნული საკონსტიტუციო კრების]] უმეტესობაც დედაქალაქში გადავიდა.ეს მოვლენები მეფის დამოუკიდებლობის დასასრულს დაუდო საფუძველი და წინამორბედად ექცა ახალ ძალაუფლებრივ ბალანსს, რომელმაც საბოლოოდ დაამხო დამკვიდრებული, პრივილეგირებული წრეები — არისტოკრატია — და ძალაუფლება უბრალო ხალხს, ე.წ. მესამე მდგომარეობას გადასცა. ვერსალისკენ გამართულმა მარშმა, რომელმაც რევოლუციის წყაროების წარმომადგენლები აქამდე არნახული მასშტაბით გააერთიანა, [[საფრანგეთის რევოლუცია|რევოლუციის]] გადამწყვეტ მომენტად ჩამოყალიბდა.

==წინა რეისტორია==
[[File:Declaration of Human Rights.jpg|thumb|right|upright=1.1|alt=ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაციის ილუსტრაცია|რევოლუციური განკარგულებები, რომლებიც კრებულმა მიიღო [[1789]] წლის აგვისტოში,[[ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაცია]]]]

დამძიმებული მოსავლის შემდეგ, [[ტიურგო]]ს მიერ [[მარცვლეულის ბაზარი|მარცვლეულის ბაზრის]] [[დარეგულირება]], რომელიც [[ლუი XVI]]-ის [[ფინანსთა კონტროლიორი]] [[ან-რობერ-ჟაკ ტიურგო, ბარონი ლა უნი|ტიურგოს]] მიერ განხორციელდა [[1774]] წელს, იყო შიმშილის მთავარი მიზეზი, რომელიც გამოიწვია 
[[მარცვლეულის ომი]] [[1775]] წელს.{{Sfn|Hunt|1995|p=672}} [[ძველი რეჟიმი]]ს დასასრულისას შიმშილის შიშმა მუდმივად ახმაურებდა ქალაქის დაბალი ფენების მოსახლეობას, ხოლო ჭორები &quot;[[შიმშილის ფაქტი]]&quot;-ზე, რომელიც თითქოსდა poverh ბატონთა თუ უბრალო მარცვლეულისგან მოსახლეობის გაწვდისას იგეგმებოდა, ფართოდ გავრცელდა და ადვილად დაიჯერებოდა.{{Sfn|Doyle|1990|p=121}} მხოლოდ ჭორებმა, რომ ამგვარი მარცვლეულის დეფიციტი და კონტრქონტროლირება შეიძლება გამოიწვიოს [[რევეიონის დათმობა]] [[1789]] წლის აპრილში.წყვილი ჭორები, რომ გეგმავდნენ ხორბლის მოსავლის განადგურებას, რათა ხალხი შიმშილით მოეკლა, 1789 წლის ზაფხულში გამოიწვია [[დიდი შიში]].

როცა [[ოქტომბრის დღეები]] მოხდა, საფრანგეთის რევოლუციური ათწლეული, 1789–1799, მხოლოდ დაიწყო. [[ბასტილიის აორთქლება]] სამი თვის წინ მოხდა, მაგრამ რევოლუციის ძალის სიმძლავრე ჯერ კიდევ არ იყო სრულად გამჟღავნებული. ხალხი, განსაკუთრებით პარიზში, თავისი ახალი ძალით აღფრთოვანებული, დაიწყო პოლიტიკაში და მთავრობაში მონაწილეობა. მათ შორის ყველაზე ღარიბებმა თითქმის ექსკლუზიურად მხოლოდ საკვების საკითხზე გაამახვილეს ყურადღება: უმეტესობა მუშებისა თავისი შემოსავლების ნახევარს ხარჯავდა პურს. ბასტილიის შემდეგ პერიოდში, ფასების ზრდა და მძიმე შიმშილობა პარიზში საერთო გახდა, ასევე ადგილობრივი ძალადობის შემთხვევები ბაზრებზე.{{Sfn|Hibbert|1980|p=96}}

მეფის court და [[ნაციონალური საკონსტიტუციო კრებული (საფრანგეთი)|ნაციონალური საკონსტიტუციო კრების]] დეპუტატები კომფორტულად ცხოვრობდნენ სამეფო ქალაქ [[ვერსალი (ქალაქი)|ვერსალში]], სადაც ისინი განიხილავდნენ საფრანგეთის პოლიტიკური სისტემის მნიშვნელოვან ცვლილებებს. რეფორმისტმა დეპუტატებმა რამდენიმე კვირაში ბასტილიის დაცემის შემდეგ გაატარეს დიდძალი კანონმდებლობა, მათ შორის რევოლუციური [[აგვისტოს დადგენილებები]] (რომლებიც ოფიციალურად გაუქმებდნენ უმრავლესობას ნობილის და სასულიერო პირების პრივილეგიებს) და [[მანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაცია]].{{Sfn|Lefebvre|1962|pp=129–130}} მათ ყურადღება გადაინაცვლეს მუდმივი კონსტიტუციის შექმნაზე. მონარქისტებმა და სხვა კონსერვატორებმა ვერ შეძლეს რეფორმისტების ძლიერი ძალის წინააღმდეგობა, მაგრამ [[სექტემბერი]]დან მათი მდგომარეობა იწყებდა გაუმჯობესებას. კონსტიტუციური მოლაპარაკებებისას მათ შეძლეს [[ვეტო]] უფლებების მოპოვება მეფისთვის. ამით ბევრ რეფორმისტს შოკი მოაყენეს, რაც კიდევ უფრო შეამცირა მოლაპარაკებების ეფექტურობა.{{Sfn|Rose|1913|pp=43ff}}

ვერსალი, სამეფო ძალაუფლების ცენტრი, რეფორმისტებისთვის დამაბრკოლებელი გარემო იყო. მათი ძალაუფლება [[პარიზი|პარიზში]] იყო. ხმაურიანი მიტროპოლია იყო მცირე მანძილით, მხოლოდ {{21|კმ}} აღმოსავლეთით. რეფორმისტ დეპუტატებს კარგად სჭირდებოდათ ეს ფაქტი, რადგან მათ იცოდნენ, რომ ოთხასზე მეტი მონარქისტი დეპუტატი ცდილობდა კრებამ გადაეტანა დისტანციურ სამეფო ქალაქ [[ტიური]], რომელიც კიდევ უფრო რთული გარემო იქნებოდა მათი ძალისათვის.{{Sfn|Kropotkin|1909|p=154}} უარესი იყო ის, რომ ბევრს შეეშინდა, რომ მეფე, რომელსაც ასუსტებდა სამეფო ჯარების ზრდა, უბრალოდ დაშლიდა კრებას ან, თუნდაც, უარყოფდა აგვისტოს დადგენილებებს. მეფე მართლაც განიხილავდა ამას, და როდესაც [[18 სექტემბერი]]ს მან გამოუცხადა ოფიციალური განცხადება, რომ მხოლოდ ნაწილობრივ დამტკიცდა დადგენილებები, დეპუტატები გაბრაზდნენ.{{Sfn|Doyle|1990|p=121}} კიდევ უფრო გაამძიმა მათ განრისხება მეფის განცხადებამ [[4 ოქტომბერი]]ს, როდესაც მან გამოთქვა დაუშვებელი ეჭვები [[მანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაციაზე]].{{Sfn|Doyle|1990|p=121}}

==ადრეული გეგმები==

საბჭოთა რევოლუციის შემდეგ გავრცელებული მითების საწინააღმდეგოდ, მარში არ იყო სპონტანური მოვლენაა. მრავალი მოწოდება მასობრივი დემონსტრაციისთვის ვერსალისაკენ უკვე გაკეთებული იყო; განსაკუთრებით, [[მარკიზი წმინდა-იურჟი|მარკიზი Saint-Huruge]], რომელიც იყო პალე-როიალის ერთ-ერთი პოპულარული ორატორი, აგვისტოში მოუწოდებდა ასეთ მარშს, რათა გამოეყვანათ დამაბრკოლებელი დეპუტატები, რომლებიც, მისი თქმით, იცავდნენ [[მეფის ვეტო|მეფის ვეტო]]ს უფლებას. მიუხედავად იმისა, რომ მისი მცდელობები ჩააფლავეს, რევოლუციონერები შეინარჩუნებდნენ მარშის იდეას ვერსალისაკენ, რათა დაემორჩილებინათ მეფე და მისთვის გამამართლებელი კანონი დაეთანხმებინათ. პალე-როიალზე გამართულ გამოსვლებში რეგულარულად საუბრობდნენ ამ მარშზე, რაც აძლიერებდა ეჭვებს, რომ მისმა მფლობელმა, [[ლუი ფილიპე II|ლუი ფილიპე II, ორლეანის ჰერცოგმა]], საიდუმლოდ უწყობდა ხელს მასობრივ აქტივობას ვერსალის წინააღმდეგ. ვერსალისკენ მარშის იდეა იყო ფართოდ გავრცელებული და განიხილებოდა [[მერკურის საფრანგეთი|მერკურის საფრანგეთის]] 5 სექტემბრის ნომერში. ხალხის უკმაყოფილება გრძნობადი იყო და ბევრი თავად [[არისტოკრატი|არისტოკრატი]] და უცხოელები გაიქცნენ. 


==სამეფო ბანკეტი==

1789 წლის სექტემბრის ბოლოს, როდესაც ფრანგი გვარდიელების მუტინია მოხდა ბასტილიის storm-ის რამდენიმე საათით ადრე, ვერსალის სასახლის უსაფრთხოებისთვის ხელმისაწვდომი ერთადერთი ჯარი იყო არისტოკრატიული [[გარდი დუ კორპი]] (პირთადი დაცვა) და [[სენტ-შვიესი]] (ასპარეზის შვეიცარიელები). ორივე ძირითადად ცერემონიული ნაწილები იყო და არ ჰყავდათ საკმარისი რაოდენობა და მომზადება, რათა ეფექტური დაცვა უზრუნველეყოთ სამეფო ოჯახისა და მთავრობისთვის.[[14]] შესაბამისად, [[ფლანდრიის პოლკი]] (მეფის არმიის რეგულარული ფეხოსანი პოლკი) ორდერის მიხედვით დაემატა ვერსალში [[1789]] წლის სექტემბრის ბოლოს [[მეფის ომი|მეფის ომის მინისტრის]] [[კომტ დე სენ-პრიე]]ს მიერ, როგორც პრევენციული ზომა.[[15]] 
[[1 ოქტომბერი]], ვერსალის ოფიცრებმა გამართეს მისაღები სადილი ახალდაბრძანებულ ჯარის ოფიცრებისთვის, რაც ჩვეულებრივი პრაქტიკა იყო, როდესაც სამხედრო შენაერთი იცვლიდა კაზარმას. სამეფო ოჯახი მოკლედ დაესწრო ამ ღონისძიებას, მსუბუქად გადაადგილდებოდნენ სასახლესთან არსებულ ოპერის დარბაზში განლაგებული მაგიდების შორის. გარეთ, [[კურთ დე მარბი]] (მომართული ეზო), ჯარისკაცების ტოსტები და მეფისადმი ერთგულების ფიცები ყოველ წამს უფრო დემონსტრატიულად ითქმებოდა, როგორც ღამე გადიოდა.
მდიდრული სადილი, უეჭველად, იქნებოდა შეურაცხყოფა იმათთვის, ვინც განიცდიდა რთულ დროს, როდესაც მკაცრი ეკონომიური ხარჯვა იყო, მაგრამ მას გაავრცელეს გაზეთში [[ლ'ამი დუ პეპლ]] და სხვა რადიკალური ჟურნალებში, როგორც ერთგვარი ხარბობის ორგია. გარდა ამისა, გაზეთებში უღიმღამოდ დააფიქსირეს ლაქშუნური ტრიკოლორიანი კოკადის შებღალვა; მთვრალი ოფიცრები ამბობდნენ, რომ დააგდო ეს სიმბოლო ერისა და მხოლოდ თეთრი კოკადის ერთგულებას უცხადებდნენ [[ბურბონების სახლის]] მიმართ. ამ სასმელ დინამოს ტრიკოლორიანი კოკადის შესახებ გავრცელებული ისტორია იყო ძალზედ მკვეთრი საზოგადოებრივი გაბრაზების წყარო.

==მარშის დასაწყისი==


[[5 ოქტომბერი]] დილით, ახალგაზრდა ქალმა დაარტყა მარში drum-ის ტარი, რომელიც განლაგებული იყო ბაზრის ქალების ჯგუფის კიდეზე, რომლებიც განრისხებულები იყვნენ პურის მუდმივი დეფიციტით და მაღალ ფასებთან დაკავშირებით. მათ შიდასაწვიმედელი, აღმოსავლეთ [[პარიზი]]ს ბაზრის რაიონიდან, რომელიც ცნობილია როგორც [[ფობურგ სენტ-ანტუანი]], გაბრაზებულმა ქალებმა აიძულეს მახლობელი ეკლესია ზარის დარტყმა.[[16]] მათი რაოდენობა განაგრძობდა ზრდას და ენერგიით აღფრთოვანებულმა ჯგუფმა დაიწყო მსვლელობა. კიდევ მეტი ქალი სხვა ბაზრებიდან შეუერთდა მათ, ბევრ მათგანს ჰქონდა სამზარეულო დანები და სხვა დროებითი იარაღები, ხოლო [[ტოკსინები]] გაისმა ეკლესიების გუმბათებიდან რამდენიმე რაიონში.[[2]] სხვადასხვა აგიტატორების გავლენით, მღელვარე მასამ მარიამზე მიაღწია [[ჰოტელ დე ვილი]] (პარიზის [[სიტი ჰოლი]])-ს, სადაც მათ მოითხოვეს არა მხოლოდ პური, არამედ იარაღი.[[2]] რაც უფრო და უფრო მეტი ქალი – და მამაკაცი – ხვდებოდა მათ, ქალაქის დარბაზის წინ მყოფი მასის რაოდენობა გაიზარდა ექვსიდან შვიდ ათასამდე,[[17]] და შესაძლოა, ათასიდან ათი ათასამდე.
ერთ-ერთი მამაკაცი იყო audacious [[სტანისლას-მარი მალარი]], [[18]] ბასტილიის [[მაღალწოდებული მებრძოლი]] [[19]], რომელმაც აიღო თავისი მარში drum და წამოიწყო მოწოდება &quot;À Versailles!&quot; [[20]] მალარი პოპულარული ფიგურა იყო ბაზრის ქალებში [[18]], და მას უხეში მეთოდით მიენიჭა ლიდერობის როლი უხუცესი აქლამისგან. მიუხედავად იმისა, რომ იგი არცთუ რბილი ხასიათის მქონე იყო, [[მალარი]] დაეხმარა მასას worst instincts-ის ჩახშობაში თავისი ხასიათის ძალით; მან იხსნა [[ჰოტელ დე ვილის]] quartermaster-ი [[პიერ-ლუი ლეფებრ-ლაროშ]]ი, სასულიერო პირი, რომელსაც ეძახდნენ [[აბბე ლეფებრ]], რომელიც ჩამოეკიდა სანათზე, რადგან ის ცდილობდა დაეცვა შეერთებული ზურმუხტის საწყობები.[[18]] თავად ქალაქის დარბაზი იქნა გაძარცვული, რადგან მასა გაიპარა, კონფისკაციით აიღო მარაგები და იარაღი, თუმცა [[მალარი]] დაეხმარა მათ, რომ არ გაეწვის მთელი შენობა. იმ დროს, როდესაც ტალღამ შეაჩერა ყურადღება, მასის ყურადღება კვლავ მიიპყრო ვერსალისკენ. [[მალარი]] დანიშნა რამდენიმე ქალი ჯგუფების ლიდერებად და მისცა გარკვეული წესრიგი პროცედურებს, როცა ის წვავდა მასას ქალაქიდან წვიმაში.

როგორც ისინი გაემართნენ, ათასობით [[ეროვნული გვარდია|ეროვნული გვარდიელი]] რომლებიც ახალ ამბავს ესმოდნენ, იკრიბებოდნენ [[პლას დე გრევი]]ზე.[22] მარკიზე დე ლაფაიეტი, რომელიც პარიზში იყო მათი მთავარ მეთაურად, უკმაყოფილოდ შეიტყო, რომ მისი ჯარები დიდი წილად მარში-ს მხარეზე იყვნენ და იმპულსებს იღებდნენ აგიტატორებისგან შეუერთდნენ მათ. მიუხედავად იმისა, რომ იგი იყო ერთ-ერთი დიდი [[საბჭოთა ფრანგი|საბჭოთა ფრანგი]] ომის გმირი, ლაფაიეტმა ვერ მოხერხა თავისი ჯარის დათმობა და ისინი იმუქრებოდნენ დეზერტირობას. ნაცვლად იმისა, რომ მათ დაეშვა გახსნილად მობი, პარიზის მუნიციპალურმა მთავრობამ ლაფაიეტს უბრძანა განეგმო მათი მოძრაობა; მათ ასევე დაავალეს მას სთხოვოს მეფეს, რომ მოხდეს თვითნებურად დაბრუნება პარიზში ხალხის დასამშვიდებლად. მალე, ცხენოსანი სწრაფად გაეშურა ვერსალისთვის გაფრთხილების მიზნით. ლაფაიეტი შიშობდა თავისი ჯარის აჯანყების გამო: იცოდა, რომ ბევრმა მათგანმა ღიად დაპირდა, რომ მოკლავდა, თუ არ დააყენა თავი წინ ან არ დაიხია გვერდზე.[23] ოთხი საათის დროს, 15 000 ეროვნულ-გვარდიელთან და რამდენიმე ათასობით მოქალაქე-დაგვიანებულთან ერთად, მარში დაიწყო ვერსალისკენ. ლაფაიეტი სკეპტიკურად იკავებდა ადგილს კოლონას წინამძღვრად, იმედოვნებდა, რომ დაიცავდა მეფეს და საზოგადოებრივ წესრიგს.

==მიზნები==
[[მესამე დესტატე|მესამე დესტატეს]] ქვედა ფენებისთვის შიმშილი რეალურ და მუდმივ საშიშროებას წარმოადგენდა. მიუხედავად იმისა, რომ ამბოხებულებს უკვე თავიანთი მიზნისთვის გამოყენებული ჰქონდათ [[ოტელ დე ვილი|ოტელ დე ვილის]] მარაგები, ისინი ჯერ კიდევ უკმაყოფილო რჩებოდნენ — მათ სურდათ არა მხოლოდ ერთი წილი საკვები, არამედ გარანტია იმისა, რომ [[პური]] კვლავ უხვი და იაფი იქნებოდა. გავრცელებული იყო და ადვილად იჯერებოდა ჭორები [[არისტოკრატია|არისტოკრატების]] მიერ მოწყობილი შეთქმულების შესახებ, რომლის მიზანიც იყო [[ღარიბი]] მოსახლეობის შიმშილით ამოწყვეტა.
[[ბაზარი|ბაზრის]] [[ქალი|ქალების]] შიმშილი და სასოწარკვეთა იყო მარშის საწყისი იმპულსი,[25] თუმცა ის, რაც დაიწყო როგორც პურის ძებნა, მალე სხვა მიზნებით დაიტვირთა. განსაკუთრებით თვალსაჩინო იყო საერთო უკმაყოფილება [[სამეფო კარი|სამეფო კარის]] წრეებში დამკვიდრებული რეაქციული განწყობებისადმი,[17] რაც იმაზე ადრე იგრძნობოდა, ვიდრე ცნობილი ბანკეტის გამო აგორებულმა მღელვარებამ მარშს [[პოლიტიკა|პოლიტიკური]] განზომილება შესძინა.[26] [[აქტივისტი|აქტივისტები]] ხალხის შორის ავრცელებდნენ მოწოდებას, რომ [[მეფე]]ს სრულიად უნდა გაეთავისუფლებინა თავი თავისი [[სამეფო გვარდია|სამეფო გვარდიისგან]] და ისინი ეცვალა პატრიოტული [[ეროვნული გვარდია|ეროვნული გვარდიელებით]], რაც დიდად შეესაბამებოდა [[ლაფაიეტი|ლაფაიეტის]] ჯარისკაცთა განწყობასაც.[18]

ეს ორი გავრცელებული მიზანი დაემატა მესამესაც — რომ [[მეფე]], მისი [[სამეფო კარი]], და აგრეთვე [[ასამბლეა]] უნდა გადმოსახლებულიყვნენ [[პარიზი|პარიზში]] და ეცხოვრათ ხალხში. მხოლოდ ამის შემდეგ იქნებოდა შესაძლებელი უცხოელი [[ჯარისკაცი|ჯარისკაცების]] გაყვანა, [[საკვები|საკვების]] მარაგების სტაბილურობა და [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მმართველობა ისეთი ლიდერის ხელში, რომელიც &quot;[[ხალხი|ხალხთან]] ერთობაში&quot; იქნებოდა. ეს გეგმა მისაღები იყო მარშში ჩართულ ყველა ფენისთვის. მათთვისაც კი, ვინც [[მონარქია|მონარქიას]] უჭერდა მხარს (რასაც ბევრი [[ქალი]] შეადგენდა), „[[კარგი მამიკოს]]“ სახლში დაბრუნების იდეა სათნო და დამამშვიდებელი ჩანდა. [[რევოლუციონერი|რევოლუციონერთათვის]] კი გადამწყვეტი იყო ახლად მოპოვებული [[კანონმდებლობა|კანონმდებლობის]] შენარჩუნება და [[კონსტიტუცია|კონსტიტუციის]] შექმნა, რაც [[მეფე|მეფის]] რეფორმისტულ [[პარიზი|პარიზში]] გადაყვანით ხელსაყრელ პირობებს შექმნიდა [[რევოლუცია|რევოლუციის]] წარმატებისთვის.

==სასახლის ალყა==


==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>r6qr39bgkrplg4idi92qv8fkc6cwwyo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808681</id>
      <parentid>4808678</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:50:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ირაკლი ჯიქია</username>
        <id>169264</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ქალები მარშები ვერსალი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808681</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="35501" sha1="7wlofluxg8z11q00nj9sa63jf9qbvbv" xml:space="preserve">'''ქალების მარში ვერსალში''', ასევე ცნობილი როგორც '''შავი მარში''', '''ოქტომბრის დღეები''' ან უბრალოდ '''მარში ვერსალისკენ''', იყო [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] ერთ-ერთი პირველი და უმნიშვნელოვანესი მოვლენაა. მარში დაიწყო პარიზის ბაზრებში მყოფი ქალების მიერ, რომლებიც [[1789]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბრი]]ს დილით პურის მაღალ ფასზე თითქმის აჯანყდნენ. არეულობა სწრაფადვე გადაიზარდა რევოლუციონერების მოქმედებებთან შერწყმულ მოძრაობად, რომლებიც ითხოვდნენ ლიბერალურ პოლიტიკურ რეფორმებს და [[კონსტიტუციური მონარქია|კონსტიტუციური მონარქიის]] ჩამოყალიბებას საფრანგეთში. ბაზრის ქალები და მათი მოკავშირეები, რომელთა რაოდენობაც ათასებს აღწევდა, რევოლუციური აგიტატორების წახალისებით, შეიჭრნენ ქალაქის შეიარაღების საწყობში და გაემართნენ [[ვერსალის სასახლე|ვერსალის სასახლისკენ]]. ბრბომ ალყა შემოარტყა სასახლეს და დრამატული და ძალადობრივი დაპირისპირების შემდეგ წარმატებით მოახდინა [[ლუი XVI|მეფე ლუი XVI-ის]] იძულება დაეკმაყოფილებინა მათი მოთხოვნები. მეორე დღეს ბრბომ აიძულა მეფე და მისი ოჯახი გაჰყოლოდნენ მათ [[პარიზი|პარიზში]]. მომდევნო რამდენიმე კვირის განმავლობაში [[საფრანგეთის ეროვნული საკონსტიტუციო კრება|ეროვნული საკონსტიტუციო კრების]] უმეტესობაც დედაქალაქში გადავიდა.ეს მოვლენები მეფის დამოუკიდებლობის დასასრულს დაუდო საფუძველი და წინამორბედად ექცა ახალ ძალაუფლებრივ ბალანსს, რომელმაც საბოლოოდ დაამხო დამკვიდრებული, პრივილეგირებული წრეები — არისტოკრატია — და ძალაუფლება უბრალო ხალხს, ე.წ. მესამე მდგომარეობას გადასცა. ვერსალისკენ გამართულმა მარშმა, რომელმაც რევოლუციის წყაროების წარმომადგენლები აქამდე არნახული მასშტაბით გააერთიანა, [[საფრანგეთის რევოლუცია|რევოლუციის]] გადამწყვეტ მომენტად ჩამოყალიბდა.

==წინა რეისტორია==
[[File:Declaration of Human Rights.jpg|thumb|right|upright=1.1|alt=ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაციის ილუსტრაცია|რევოლუციური განკარგულებები, რომლებიც კრებულმა მიიღო [[1789]] წლის აგვისტოში,[[ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაცია]]]]

დამძიმებული მოსავლის შემდეგ, [[ტიურგო]]ს მიერ [[მარცვლეულის ბაზარი|მარცვლეულის ბაზრის]] [[დარეგულირება]], რომელიც [[ლუი XVI]]-ის [[ფინანსთა კონტროლიორი]] [[ან-რობერ-ჟაკ ტიურგო, ბარონი ლა უნი|ტიურგოს]] მიერ განხორციელდა [[1774]] წელს, იყო შიმშილის მთავარი მიზეზი, რომელიც გამოიწვია 
[[მარცვლეულის ომი]] [[1775]] წელს.{{Sfn|Hunt|1995|p=672}} [[ძველი რეჟიმი]]ს დასასრულისას შიმშილის შიშმა მუდმივად ახმაურებდა ქალაქის დაბალი ფენების მოსახლეობას, ხოლო ჭორები &quot;[[შიმშილის ფაქტი]]&quot;-ზე, რომელიც თითქოსდა poverh ბატონთა თუ უბრალო მარცვლეულისგან მოსახლეობის გაწვდისას იგეგმებოდა, ფართოდ გავრცელდა და ადვილად დაიჯერებოდა.{{Sfn|Doyle|1990|p=121}} მხოლოდ ჭორებმა, რომ ამგვარი მარცვლეულის დეფიციტი და კონტრქონტროლირება შეიძლება გამოიწვიოს [[რევეიონის დათმობა]] [[1789]] წლის აპრილში.წყვილი ჭორები, რომ გეგმავდნენ ხორბლის მოსავლის განადგურებას, რათა ხალხი შიმშილით მოეკლა, 1789 წლის ზაფხულში გამოიწვია [[დიდი შიში]].

როცა [[ოქტომბრის დღეები]] მოხდა, საფრანგეთის რევოლუციური ათწლეული, 1789–1799, მხოლოდ დაიწყო. [[ბასტილიის აორთქლება]] სამი თვის წინ მოხდა, მაგრამ რევოლუციის ძალის სიმძლავრე ჯერ კიდევ არ იყო სრულად გამჟღავნებული. ხალხი, განსაკუთრებით პარიზში, თავისი ახალი ძალით აღფრთოვანებული, დაიწყო პოლიტიკაში და მთავრობაში მონაწილეობა. მათ შორის ყველაზე ღარიბებმა თითქმის ექსკლუზიურად მხოლოდ საკვების საკითხზე გაამახვილეს ყურადღება: უმეტესობა მუშებისა თავისი შემოსავლების ნახევარს ხარჯავდა პურს. ბასტილიის შემდეგ პერიოდში, ფასების ზრდა და მძიმე შიმშილობა პარიზში საერთო გახდა, ასევე ადგილობრივი ძალადობის შემთხვევები ბაზრებზე.{{Sfn|Hibbert|1980|p=96}}

მეფის court და [[ნაციონალური საკონსტიტუციო კრებული (საფრანგეთი)|ნაციონალური საკონსტიტუციო კრების]] დეპუტატები კომფორტულად ცხოვრობდნენ სამეფო ქალაქ [[ვერსალი (ქალაქი)|ვერსალში]], სადაც ისინი განიხილავდნენ საფრანგეთის პოლიტიკური სისტემის მნიშვნელოვან ცვლილებებს. რეფორმისტმა დეპუტატებმა რამდენიმე კვირაში ბასტილიის დაცემის შემდეგ გაატარეს დიდძალი კანონმდებლობა, მათ შორის რევოლუციური [[აგვისტოს დადგენილებები]] (რომლებიც ოფიციალურად გაუქმებდნენ უმრავლესობას ნობილის და სასულიერო პირების პრივილეგიებს) და [[მანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაცია]].{{Sfn|Lefebvre|1962|pp=129–130}} მათ ყურადღება გადაინაცვლეს მუდმივი კონსტიტუციის შექმნაზე. მონარქისტებმა და სხვა კონსერვატორებმა ვერ შეძლეს რეფორმისტების ძლიერი ძალის წინააღმდეგობა, მაგრამ [[სექტემბერი]]დან მათი მდგომარეობა იწყებდა გაუმჯობესებას. კონსტიტუციური მოლაპარაკებებისას მათ შეძლეს [[ვეტო]] უფლებების მოპოვება მეფისთვის. ამით ბევრ რეფორმისტს შოკი მოაყენეს, რაც კიდევ უფრო შეამცირა მოლაპარაკებების ეფექტურობა.{{Sfn|Rose|1913|pp=43ff}}

ვერსალი, სამეფო ძალაუფლების ცენტრი, რეფორმისტებისთვის დამაბრკოლებელი გარემო იყო. მათი ძალაუფლება [[პარიზი|პარიზში]] იყო. ხმაურიანი მიტროპოლია იყო მცირე მანძილით, მხოლოდ {{21|კმ}} აღმოსავლეთით. რეფორმისტ დეპუტატებს კარგად სჭირდებოდათ ეს ფაქტი, რადგან მათ იცოდნენ, რომ ოთხასზე მეტი მონარქისტი დეპუტატი ცდილობდა კრებამ გადაეტანა დისტანციურ სამეფო ქალაქ [[ტიური]], რომელიც კიდევ უფრო რთული გარემო იქნებოდა მათი ძალისათვის.{{Sfn|Kropotkin|1909|p=154}} უარესი იყო ის, რომ ბევრს შეეშინდა, რომ მეფე, რომელსაც ასუსტებდა სამეფო ჯარების ზრდა, უბრალოდ დაშლიდა კრებას ან, თუნდაც, უარყოფდა აგვისტოს დადგენილებებს. მეფე მართლაც განიხილავდა ამას, და როდესაც [[18 სექტემბერი]]ს მან გამოუცხადა ოფიციალური განცხადება, რომ მხოლოდ ნაწილობრივ დამტკიცდა დადგენილებები, დეპუტატები გაბრაზდნენ.{{Sfn|Doyle|1990|p=121}} კიდევ უფრო გაამძიმა მათ განრისხება მეფის განცხადებამ [[4 ოქტომბერი]]ს, როდესაც მან გამოთქვა დაუშვებელი ეჭვები [[მანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაციაზე]].{{Sfn|Doyle|1990|p=121}}

==ადრეული გეგმები==

საბჭოთა რევოლუციის შემდეგ გავრცელებული მითების საწინააღმდეგოდ, მარში არ იყო სპონტანური მოვლენაა. მრავალი მოწოდება მასობრივი დემონსტრაციისთვის ვერსალისაკენ უკვე გაკეთებული იყო; განსაკუთრებით, [[მარკიზი წმინდა-იურჟი|მარკიზი Saint-Huruge]], რომელიც იყო პალე-როიალის ერთ-ერთი პოპულარული ორატორი, აგვისტოში მოუწოდებდა ასეთ მარშს, რათა გამოეყვანათ დამაბრკოლებელი დეპუტატები, რომლებიც, მისი თქმით, იცავდნენ [[მეფის ვეტო|მეფის ვეტო]]ს უფლებას. მიუხედავად იმისა, რომ მისი მცდელობები ჩააფლავეს, რევოლუციონერები შეინარჩუნებდნენ მარშის იდეას ვერსალისაკენ, რათა დაემორჩილებინათ მეფე და მისთვის გამამართლებელი კანონი დაეთანხმებინათ. პალე-როიალზე გამართულ გამოსვლებში რეგულარულად საუბრობდნენ ამ მარშზე, რაც აძლიერებდა ეჭვებს, რომ მისმა მფლობელმა, [[ლუი ფილიპე II|ლუი ფილიპე II, ორლეანის ჰერცოგმა]], საიდუმლოდ უწყობდა ხელს მასობრივ აქტივობას ვერსალის წინააღმდეგ. ვერსალისკენ მარშის იდეა იყო ფართოდ გავრცელებული და განიხილებოდა [[მერკურის საფრანგეთი|მერკურის საფრანგეთის]] 5 სექტემბრის ნომერში. ხალხის უკმაყოფილება გრძნობადი იყო და ბევრი თავად [[არისტოკრატი|არისტოკრატი]] და უცხოელები გაიქცნენ. 


==სამეფო ბანკეტი==

1789 წლის სექტემბრის ბოლოს, როდესაც ფრანგი გვარდიელების მუტინია მოხდა ბასტილიის storm-ის რამდენიმე საათით ადრე, ვერსალის სასახლის უსაფრთხოებისთვის ხელმისაწვდომი ერთადერთი ჯარი იყო არისტოკრატიული [[გარდი დუ კორპი]] (პირთადი დაცვა) და [[სენტ-შვიესი]] (ასპარეზის შვეიცარიელები). ორივე ძირითადად ცერემონიული ნაწილები იყო და არ ჰყავდათ საკმარისი რაოდენობა და მომზადება, რათა ეფექტური დაცვა უზრუნველეყოთ სამეფო ოჯახისა და მთავრობისთვის.[[14]] შესაბამისად, [[ფლანდრიის პოლკი]] (მეფის არმიის რეგულარული ფეხოსანი პოლკი) ორდერის მიხედვით დაემატა ვერსალში [[1789]] წლის სექტემბრის ბოლოს [[მეფის ომი|მეფის ომის მინისტრის]] [[კომტ დე სენ-პრიე]]ს მიერ, როგორც პრევენციული ზომა.[[15]] 
[[1 ოქტომბერი]], ვერსალის ოფიცრებმა გამართეს მისაღები სადილი ახალდაბრძანებულ ჯარის ოფიცრებისთვის, რაც ჩვეულებრივი პრაქტიკა იყო, როდესაც სამხედრო შენაერთი იცვლიდა კაზარმას. სამეფო ოჯახი მოკლედ დაესწრო ამ ღონისძიებას, მსუბუქად გადაადგილდებოდნენ სასახლესთან არსებულ ოპერის დარბაზში განლაგებული მაგიდების შორის. გარეთ, [[კურთ დე მარბი]] (მომართული ეზო), ჯარისკაცების ტოსტები და მეფისადმი ერთგულების ფიცები ყოველ წამს უფრო დემონსტრატიულად ითქმებოდა, როგორც ღამე გადიოდა.
მდიდრული სადილი, უეჭველად, იქნებოდა შეურაცხყოფა იმათთვის, ვინც განიცდიდა რთულ დროს, როდესაც მკაცრი ეკონომიური ხარჯვა იყო, მაგრამ მას გაავრცელეს გაზეთში [[ლ'ამი დუ პეპლ]] და სხვა რადიკალური ჟურნალებში, როგორც ერთგვარი ხარბობის ორგია. გარდა ამისა, გაზეთებში უღიმღამოდ დააფიქსირეს ლაქშუნური ტრიკოლორიანი კოკადის შებღალვა; მთვრალი ოფიცრები ამბობდნენ, რომ დააგდო ეს სიმბოლო ერისა და მხოლოდ თეთრი კოკადის ერთგულებას უცხადებდნენ [[ბურბონების სახლის]] მიმართ. ამ სასმელ დინამოს ტრიკოლორიანი კოკადის შესახებ გავრცელებული ისტორია იყო ძალზედ მკვეთრი საზოგადოებრივი გაბრაზების წყარო.

==მარშის დასაწყისი==


[[5 ოქტომბერი]] დილით, ახალგაზრდა ქალმა დაარტყა მარში drum-ის ტარი, რომელიც განლაგებული იყო ბაზრის ქალების ჯგუფის კიდეზე, რომლებიც განრისხებულები იყვნენ პურის მუდმივი დეფიციტით და მაღალ ფასებთან დაკავშირებით. მათ შიდასაწვიმედელი, აღმოსავლეთ [[პარიზი]]ს ბაზრის რაიონიდან, რომელიც ცნობილია როგორც [[ფობურგ სენტ-ანტუანი]], გაბრაზებულმა ქალებმა აიძულეს მახლობელი ეკლესია ზარის დარტყმა.[[16]] მათი რაოდენობა განაგრძობდა ზრდას და ენერგიით აღფრთოვანებულმა ჯგუფმა დაიწყო მსვლელობა. კიდევ მეტი ქალი სხვა ბაზრებიდან შეუერთდა მათ, ბევრ მათგანს ჰქონდა სამზარეულო დანები და სხვა დროებითი იარაღები, ხოლო [[ტოკსინები]] გაისმა ეკლესიების გუმბათებიდან რამდენიმე რაიონში.[[2]] სხვადასხვა აგიტატორების გავლენით, მღელვარე მასამ მარიამზე მიაღწია [[ჰოტელ დე ვილი]] (პარიზის [[სიტი ჰოლი]])-ს, სადაც მათ მოითხოვეს არა მხოლოდ პური, არამედ იარაღი.[[2]] რაც უფრო და უფრო მეტი ქალი – და მამაკაცი – ხვდებოდა მათ, ქალაქის დარბაზის წინ მყოფი მასის რაოდენობა გაიზარდა ექვსიდან შვიდ ათასამდე,[[17]] და შესაძლოა, ათასიდან ათი ათასამდე.
ერთ-ერთი მამაკაცი იყო audacious [[სტანისლას-მარი მალარი]], [[18]] ბასტილიის [[მაღალწოდებული მებრძოლი]] [[19]], რომელმაც აიღო თავისი მარში drum და წამოიწყო მოწოდება &quot;À Versailles!&quot; [[20]] მალარი პოპულარული ფიგურა იყო ბაზრის ქალებში [[18]], და მას უხეში მეთოდით მიენიჭა ლიდერობის როლი უხუცესი აქლამისგან. მიუხედავად იმისა, რომ იგი არცთუ რბილი ხასიათის მქონე იყო, [[მალარი]] დაეხმარა მასას worst instincts-ის ჩახშობაში თავისი ხასიათის ძალით; მან იხსნა [[ჰოტელ დე ვილის]] quartermaster-ი [[პიერ-ლუი ლეფებრ-ლაროშ]]ი, სასულიერო პირი, რომელსაც ეძახდნენ [[აბბე ლეფებრ]], რომელიც ჩამოეკიდა სანათზე, რადგან ის ცდილობდა დაეცვა შეერთებული ზურმუხტის საწყობები.[[18]] თავად ქალაქის დარბაზი იქნა გაძარცვული, რადგან მასა გაიპარა, კონფისკაციით აიღო მარაგები და იარაღი, თუმცა [[მალარი]] დაეხმარა მათ, რომ არ გაეწვის მთელი შენობა. იმ დროს, როდესაც ტალღამ შეაჩერა ყურადღება, მასის ყურადღება კვლავ მიიპყრო ვერსალისკენ. [[მალარი]] დანიშნა რამდენიმე ქალი ჯგუფების ლიდერებად და მისცა გარკვეული წესრიგი პროცედურებს, როცა ის წვავდა მასას ქალაქიდან წვიმაში.

როგორც ისინი გაემართნენ, ათასობით [[ეროვნული გვარდია|ეროვნული გვარდიელი]] რომლებიც ახალ ამბავს ესმოდნენ, იკრიბებოდნენ [[პლას დე გრევი]]ზე.[22] მარკიზე დე ლაფაიეტი, რომელიც პარიზში იყო მათი მთავარ მეთაურად, უკმაყოფილოდ შეიტყო, რომ მისი ჯარები დიდი წილად მარში-ს მხარეზე იყვნენ და იმპულსებს იღებდნენ აგიტატორებისგან შეუერთდნენ მათ. მიუხედავად იმისა, რომ იგი იყო ერთ-ერთი დიდი [[საბჭოთა ფრანგი|საბჭოთა ფრანგი]] ომის გმირი, ლაფაიეტმა ვერ მოხერხა თავისი ჯარის დათმობა და ისინი იმუქრებოდნენ დეზერტირობას. ნაცვლად იმისა, რომ მათ დაეშვა გახსნილად მობი, პარიზის მუნიციპალურმა მთავრობამ ლაფაიეტს უბრძანა განეგმო მათი მოძრაობა; მათ ასევე დაავალეს მას სთხოვოს მეფეს, რომ მოხდეს თვითნებურად დაბრუნება პარიზში ხალხის დასამშვიდებლად. მალე, ცხენოსანი სწრაფად გაეშურა ვერსალისთვის გაფრთხილების მიზნით. ლაფაიეტი შიშობდა თავისი ჯარის აჯანყების გამო: იცოდა, რომ ბევრმა მათგანმა ღიად დაპირდა, რომ მოკლავდა, თუ არ დააყენა თავი წინ ან არ დაიხია გვერდზე.[23] ოთხი საათის დროს, 15 000 ეროვნულ-გვარდიელთან და რამდენიმე ათასობით მოქალაქე-დაგვიანებულთან ერთად, მარში დაიწყო ვერსალისკენ. ლაფაიეტი სკეპტიკურად იკავებდა ადგილს კოლონას წინამძღვრად, იმედოვნებდა, რომ დაიცავდა მეფეს და საზოგადოებრივ წესრიგს.

==მიზნები==
[[მესამე დესტატე|მესამე დესტატეს]] ქვედა ფენებისთვის შიმშილი რეალურ და მუდმივ საშიშროებას წარმოადგენდა. მიუხედავად იმისა, რომ ამბოხებულებს უკვე თავიანთი მიზნისთვის გამოყენებული ჰქონდათ [[ოტელ დე ვილი|ოტელ დე ვილის]] მარაგები, ისინი ჯერ კიდევ უკმაყოფილო რჩებოდნენ — მათ სურდათ არა მხოლოდ ერთი წილი საკვები, არამედ გარანტია იმისა, რომ [[პური]] კვლავ უხვი და იაფი იქნებოდა. გავრცელებული იყო და ადვილად იჯერებოდა ჭორები [[არისტოკრატია|არისტოკრატების]] მიერ მოწყობილი შეთქმულების შესახებ, რომლის მიზანიც იყო [[ღარიბი]] მოსახლეობის შიმშილით ამოწყვეტა.
[[ბაზარი|ბაზრის]] [[ქალი|ქალების]] შიმშილი და სასოწარკვეთა იყო მარშის საწყისი იმპულსი,[25] თუმცა ის, რაც დაიწყო როგორც პურის ძებნა, მალე სხვა მიზნებით დაიტვირთა. განსაკუთრებით თვალსაჩინო იყო საერთო უკმაყოფილება [[სამეფო კარი|სამეფო კარის]] წრეებში დამკვიდრებული რეაქციული განწყობებისადმი,[17] რაც იმაზე ადრე იგრძნობოდა, ვიდრე ცნობილი ბანკეტის გამო აგორებულმა მღელვარებამ მარშს [[პოლიტიკა|პოლიტიკური]] განზომილება შესძინა.[26] [[აქტივისტი|აქტივისტები]] ხალხის შორის ავრცელებდნენ მოწოდებას, რომ [[მეფე]]ს სრულიად უნდა გაეთავისუფლებინა თავი თავისი [[სამეფო გვარდია|სამეფო გვარდიისგან]] და ისინი ეცვალა პატრიოტული [[ეროვნული გვარდია|ეროვნული გვარდიელებით]], რაც დიდად შეესაბამებოდა [[ლაფაიეტი|ლაფაიეტის]] ჯარისკაცთა განწყობასაც.[18]

ეს ორი გავრცელებული მიზანი დაემატა მესამესაც — რომ [[მეფე]], მისი [[სამეფო კარი]], და აგრეთვე [[ასამბლეა]] უნდა გადმოსახლებულიყვნენ [[პარიზი|პარიზში]] და ეცხოვრათ ხალხში. მხოლოდ ამის შემდეგ იქნებოდა შესაძლებელი უცხოელი [[ჯარისკაცი|ჯარისკაცების]] გაყვანა, [[საკვები|საკვების]] მარაგების სტაბილურობა და [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მმართველობა ისეთი ლიდერის ხელში, რომელიც &quot;[[ხალხი|ხალხთან]] ერთობაში&quot; იქნებოდა. ეს გეგმა მისაღები იყო მარშში ჩართულ ყველა ფენისთვის. მათთვისაც კი, ვინც [[მონარქია|მონარქიას]] უჭერდა მხარს (რასაც ბევრი [[ქალი]] შეადგენდა), „[[კარგი მამიკოს]]“ სახლში დაბრუნების იდეა სათნო და დამამშვიდებელი ჩანდა. [[რევოლუციონერი|რევოლუციონერთათვის]] კი გადამწყვეტი იყო ახლად მოპოვებული [[კანონმდებლობა|კანონმდებლობის]] შენარჩუნება და [[კონსტიტუცია|კონსტიტუციის]] შექმნა, რაც [[მეფე|მეფის]] რეფორმისტულ [[პარიზი|პარიზში]] გადაყვანით ხელსაყრელ პირობებს შექმნიდა [[რევოლუცია|რევოლუციის]] წარმატებისთვის.

==სასახლის ალყა==


==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ქალები მარშები ვერსალი]]</text>
      <sha1>7wlofluxg8z11q00nj9sa63jf9qbvbv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808757</id>
      <parentid>4808681</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T11:24:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ირაკლი ჯიქია</username>
        <id>169264</id>
      </contributor>
      <comment>/* სასახლის ალყა */</comment>
      <origin>4808757</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="37259" sha1="bm295qcsglgstvjezj0atc092czqalh" xml:space="preserve">'''ქალების მარში ვერსალში''', ასევე ცნობილი როგორც '''შავი მარში''', '''ოქტომბრის დღეები''' ან უბრალოდ '''მარში ვერსალისკენ''', იყო [[საფრანგეთის რევოლუცია|საფრანგეთის რევოლუციის]] ერთ-ერთი პირველი და უმნიშვნელოვანესი მოვლენაა. მარში დაიწყო პარიზის ბაზრებში მყოფი ქალების მიერ, რომლებიც [[1789]] წლის [[5 ოქტომბერი|5 ოქტომბრი]]ს დილით პურის მაღალ ფასზე თითქმის აჯანყდნენ. არეულობა სწრაფადვე გადაიზარდა რევოლუციონერების მოქმედებებთან შერწყმულ მოძრაობად, რომლებიც ითხოვდნენ ლიბერალურ პოლიტიკურ რეფორმებს და [[კონსტიტუციური მონარქია|კონსტიტუციური მონარქიის]] ჩამოყალიბებას საფრანგეთში. ბაზრის ქალები და მათი მოკავშირეები, რომელთა რაოდენობაც ათასებს აღწევდა, რევოლუციური აგიტატორების წახალისებით, შეიჭრნენ ქალაქის შეიარაღების საწყობში და გაემართნენ [[ვერსალის სასახლე|ვერსალის სასახლისკენ]]. ბრბომ ალყა შემოარტყა სასახლეს და დრამატული და ძალადობრივი დაპირისპირების შემდეგ წარმატებით მოახდინა [[ლუი XVI|მეფე ლუი XVI-ის]] იძულება დაეკმაყოფილებინა მათი მოთხოვნები. მეორე დღეს ბრბომ აიძულა მეფე და მისი ოჯახი გაჰყოლოდნენ მათ [[პარიზი|პარიზში]]. მომდევნო რამდენიმე კვირის განმავლობაში [[საფრანგეთის ეროვნული საკონსტიტუციო კრება|ეროვნული საკონსტიტუციო კრების]] უმეტესობაც დედაქალაქში გადავიდა.ეს მოვლენები მეფის დამოუკიდებლობის დასასრულს დაუდო საფუძველი და წინამორბედად ექცა ახალ ძალაუფლებრივ ბალანსს, რომელმაც საბოლოოდ დაამხო დამკვიდრებული, პრივილეგირებული წრეები — არისტოკრატია — და ძალაუფლება უბრალო ხალხს, ე.წ. მესამე მდგომარეობას გადასცა. ვერსალისკენ გამართულმა მარშმა, რომელმაც რევოლუციის წყაროების წარმომადგენლები აქამდე არნახული მასშტაბით გააერთიანა, [[საფრანგეთის რევოლუცია|რევოლუციის]] გადამწყვეტ მომენტად ჩამოყალიბდა.

==წინა რეისტორია==
[[File:Declaration of Human Rights.jpg|thumb|right|upright=1.1|alt=ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაციის ილუსტრაცია|რევოლუციური განკარგულებები, რომლებიც კრებულმა მიიღო [[1789]] წლის აგვისტოში,[[ადამიანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაცია]]]]

დამძიმებული მოსავლის შემდეგ, [[ტიურგო]]ს მიერ [[მარცვლეულის ბაზარი|მარცვლეულის ბაზრის]] [[დარეგულირება]], რომელიც [[ლუი XVI]]-ის [[ფინანსთა კონტროლიორი]] [[ან-რობერ-ჟაკ ტიურგო, ბარონი ლა უნი|ტიურგოს]] მიერ განხორციელდა [[1774]] წელს, იყო შიმშილის მთავარი მიზეზი, რომელიც გამოიწვია 
[[მარცვლეულის ომი]] [[1775]] წელს.{{Sfn|Hunt|1995|p=672}} [[ძველი რეჟიმი]]ს დასასრულისას შიმშილის შიშმა მუდმივად ახმაურებდა ქალაქის დაბალი ფენების მოსახლეობას, ხოლო ჭორები &quot;[[შიმშილის ფაქტი]]&quot;-ზე, რომელიც თითქოსდა poverh ბატონთა თუ უბრალო მარცვლეულისგან მოსახლეობის გაწვდისას იგეგმებოდა, ფართოდ გავრცელდა და ადვილად დაიჯერებოდა.{{Sfn|Doyle|1990|p=121}} მხოლოდ ჭორებმა, რომ ამგვარი მარცვლეულის დეფიციტი და კონტრქონტროლირება შეიძლება გამოიწვიოს [[რევეიონის დათმობა]] [[1789]] წლის აპრილში.წყვილი ჭორები, რომ გეგმავდნენ ხორბლის მოსავლის განადგურებას, რათა ხალხი შიმშილით მოეკლა, 1789 წლის ზაფხულში გამოიწვია [[დიდი შიში]].

როცა [[ოქტომბრის დღეები]] მოხდა, საფრანგეთის რევოლუციური ათწლეული, 1789–1799, მხოლოდ დაიწყო. [[ბასტილიის აორთქლება]] სამი თვის წინ მოხდა, მაგრამ რევოლუციის ძალის სიმძლავრე ჯერ კიდევ არ იყო სრულად გამჟღავნებული. ხალხი, განსაკუთრებით პარიზში, თავისი ახალი ძალით აღფრთოვანებული, დაიწყო პოლიტიკაში და მთავრობაში მონაწილეობა. მათ შორის ყველაზე ღარიბებმა თითქმის ექსკლუზიურად მხოლოდ საკვების საკითხზე გაამახვილეს ყურადღება: უმეტესობა მუშებისა თავისი შემოსავლების ნახევარს ხარჯავდა პურს. ბასტილიის შემდეგ პერიოდში, ფასების ზრდა და მძიმე შიმშილობა პარიზში საერთო გახდა, ასევე ადგილობრივი ძალადობის შემთხვევები ბაზრებზე.{{Sfn|Hibbert|1980|p=96}}

მეფის court და [[ნაციონალური საკონსტიტუციო კრებული (საფრანგეთი)|ნაციონალური საკონსტიტუციო კრების]] დეპუტატები კომფორტულად ცხოვრობდნენ სამეფო ქალაქ [[ვერსალი (ქალაქი)|ვერსალში]], სადაც ისინი განიხილავდნენ საფრანგეთის პოლიტიკური სისტემის მნიშვნელოვან ცვლილებებს. რეფორმისტმა დეპუტატებმა რამდენიმე კვირაში ბასტილიის დაცემის შემდეგ გაატარეს დიდძალი კანონმდებლობა, მათ შორის რევოლუციური [[აგვისტოს დადგენილებები]] (რომლებიც ოფიციალურად გაუქმებდნენ უმრავლესობას ნობილის და სასულიერო პირების პრივილეგიებს) და [[მანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაცია]].{{Sfn|Lefebvre|1962|pp=129–130}} მათ ყურადღება გადაინაცვლეს მუდმივი კონსტიტუციის შექმნაზე. მონარქისტებმა და სხვა კონსერვატორებმა ვერ შეძლეს რეფორმისტების ძლიერი ძალის წინააღმდეგობა, მაგრამ [[სექტემბერი]]დან მათი მდგომარეობა იწყებდა გაუმჯობესებას. კონსტიტუციური მოლაპარაკებებისას მათ შეძლეს [[ვეტო]] უფლებების მოპოვება მეფისთვის. ამით ბევრ რეფორმისტს შოკი მოაყენეს, რაც კიდევ უფრო შეამცირა მოლაპარაკებების ეფექტურობა.{{Sfn|Rose|1913|pp=43ff}}

ვერსალი, სამეფო ძალაუფლების ცენტრი, რეფორმისტებისთვის დამაბრკოლებელი გარემო იყო. მათი ძალაუფლება [[პარიზი|პარიზში]] იყო. ხმაურიანი მიტროპოლია იყო მცირე მანძილით, მხოლოდ {{21|კმ}} აღმოსავლეთით. რეფორმისტ დეპუტატებს კარგად სჭირდებოდათ ეს ფაქტი, რადგან მათ იცოდნენ, რომ ოთხასზე მეტი მონარქისტი დეპუტატი ცდილობდა კრებამ გადაეტანა დისტანციურ სამეფო ქალაქ [[ტიური]], რომელიც კიდევ უფრო რთული გარემო იქნებოდა მათი ძალისათვის.{{Sfn|Kropotkin|1909|p=154}} უარესი იყო ის, რომ ბევრს შეეშინდა, რომ მეფე, რომელსაც ასუსტებდა სამეფო ჯარების ზრდა, უბრალოდ დაშლიდა კრებას ან, თუნდაც, უარყოფდა აგვისტოს დადგენილებებს. მეფე მართლაც განიხილავდა ამას, და როდესაც [[18 სექტემბერი]]ს მან გამოუცხადა ოფიციალური განცხადება, რომ მხოლოდ ნაწილობრივ დამტკიცდა დადგენილებები, დეპუტატები გაბრაზდნენ.{{Sfn|Doyle|1990|p=121}} კიდევ უფრო გაამძიმა მათ განრისხება მეფის განცხადებამ [[4 ოქტომბერი]]ს, როდესაც მან გამოთქვა დაუშვებელი ეჭვები [[მანისა და მოქალაქის უფლებების დეკლარაციაზე]].{{Sfn|Doyle|1990|p=121}}

==ადრეული გეგმები==

საბჭოთა რევოლუციის შემდეგ გავრცელებული მითების საწინააღმდეგოდ, მარში არ იყო სპონტანური მოვლენაა. მრავალი მოწოდება მასობრივი დემონსტრაციისთვის ვერსალისაკენ უკვე გაკეთებული იყო; განსაკუთრებით, [[მარკიზი წმინდა-იურჟი|მარკიზი Saint-Huruge]], რომელიც იყო პალე-როიალის ერთ-ერთი პოპულარული ორატორი, აგვისტოში მოუწოდებდა ასეთ მარშს, რათა გამოეყვანათ დამაბრკოლებელი დეპუტატები, რომლებიც, მისი თქმით, იცავდნენ [[მეფის ვეტო|მეფის ვეტო]]ს უფლებას. მიუხედავად იმისა, რომ მისი მცდელობები ჩააფლავეს, რევოლუციონერები შეინარჩუნებდნენ მარშის იდეას ვერსალისაკენ, რათა დაემორჩილებინათ მეფე და მისთვის გამამართლებელი კანონი დაეთანხმებინათ. პალე-როიალზე გამართულ გამოსვლებში რეგულარულად საუბრობდნენ ამ მარშზე, რაც აძლიერებდა ეჭვებს, რომ მისმა მფლობელმა, [[ლუი ფილიპე II|ლუი ფილიპე II, ორლეანის ჰერცოგმა]], საიდუმლოდ უწყობდა ხელს მასობრივ აქტივობას ვერსალის წინააღმდეგ. ვერსალისკენ მარშის იდეა იყო ფართოდ გავრცელებული და განიხილებოდა [[მერკურის საფრანგეთი|მერკურის საფრანგეთის]] 5 სექტემბრის ნომერში. ხალხის უკმაყოფილება გრძნობადი იყო და ბევრი თავად [[არისტოკრატი|არისტოკრატი]] და უცხოელები გაიქცნენ. 


==სამეფო ბანკეტი==

1789 წლის სექტემბრის ბოლოს, როდესაც ფრანგი გვარდიელების მუტინია მოხდა ბასტილიის storm-ის რამდენიმე საათით ადრე, ვერსალის სასახლის უსაფრთხოებისთვის ხელმისაწვდომი ერთადერთი ჯარი იყო არისტოკრატიული [[გარდი დუ კორპი]] (პირთადი დაცვა) და [[სენტ-შვიესი]] (ასპარეზის შვეიცარიელები). ორივე ძირითადად ცერემონიული ნაწილები იყო და არ ჰყავდათ საკმარისი რაოდენობა და მომზადება, რათა ეფექტური დაცვა უზრუნველეყოთ სამეფო ოჯახისა და მთავრობისთვის.[[14]] შესაბამისად, [[ფლანდრიის პოლკი]] (მეფის არმიის რეგულარული ფეხოსანი პოლკი) ორდერის მიხედვით დაემატა ვერსალში [[1789]] წლის სექტემბრის ბოლოს [[მეფის ომი|მეფის ომის მინისტრის]] [[კომტ დე სენ-პრიე]]ს მიერ, როგორც პრევენციული ზომა.[[15]] 
[[1 ოქტომბერი]], ვერსალის ოფიცრებმა გამართეს მისაღები სადილი ახალდაბრძანებულ ჯარის ოფიცრებისთვის, რაც ჩვეულებრივი პრაქტიკა იყო, როდესაც სამხედრო შენაერთი იცვლიდა კაზარმას. სამეფო ოჯახი მოკლედ დაესწრო ამ ღონისძიებას, მსუბუქად გადაადგილდებოდნენ სასახლესთან არსებულ ოპერის დარბაზში განლაგებული მაგიდების შორის. გარეთ, [[კურთ დე მარბი]] (მომართული ეზო), ჯარისკაცების ტოსტები და მეფისადმი ერთგულების ფიცები ყოველ წამს უფრო დემონსტრატიულად ითქმებოდა, როგორც ღამე გადიოდა.
მდიდრული სადილი, უეჭველად, იქნებოდა შეურაცხყოფა იმათთვის, ვინც განიცდიდა რთულ დროს, როდესაც მკაცრი ეკონომიური ხარჯვა იყო, მაგრამ მას გაავრცელეს გაზეთში [[ლ'ამი დუ პეპლ]] და სხვა რადიკალური ჟურნალებში, როგორც ერთგვარი ხარბობის ორგია. გარდა ამისა, გაზეთებში უღიმღამოდ დააფიქსირეს ლაქშუნური ტრიკოლორიანი კოკადის შებღალვა; მთვრალი ოფიცრები ამბობდნენ, რომ დააგდო ეს სიმბოლო ერისა და მხოლოდ თეთრი კოკადის ერთგულებას უცხადებდნენ [[ბურბონების სახლის]] მიმართ. ამ სასმელ დინამოს ტრიკოლორიანი კოკადის შესახებ გავრცელებული ისტორია იყო ძალზედ მკვეთრი საზოგადოებრივი გაბრაზების წყარო.

==მარშის დასაწყისი==


[[5 ოქტომბერი]] დილით, ახალგაზრდა ქალმა დაარტყა მარში drum-ის ტარი, რომელიც განლაგებული იყო ბაზრის ქალების ჯგუფის კიდეზე, რომლებიც განრისხებულები იყვნენ პურის მუდმივი დეფიციტით და მაღალ ფასებთან დაკავშირებით. მათ შიდასაწვიმედელი, აღმოსავლეთ [[პარიზი]]ს ბაზრის რაიონიდან, რომელიც ცნობილია როგორც [[ფობურგ სენტ-ანტუანი]], გაბრაზებულმა ქალებმა აიძულეს მახლობელი ეკლესია ზარის დარტყმა.[[16]] მათი რაოდენობა განაგრძობდა ზრდას და ენერგიით აღფრთოვანებულმა ჯგუფმა დაიწყო მსვლელობა. კიდევ მეტი ქალი სხვა ბაზრებიდან შეუერთდა მათ, ბევრ მათგანს ჰქონდა სამზარეულო დანები და სხვა დროებითი იარაღები, ხოლო [[ტოკსინები]] გაისმა ეკლესიების გუმბათებიდან რამდენიმე რაიონში.[[2]] სხვადასხვა აგიტატორების გავლენით, მღელვარე მასამ მარიამზე მიაღწია [[ჰოტელ დე ვილი]] (პარიზის [[სიტი ჰოლი]])-ს, სადაც მათ მოითხოვეს არა მხოლოდ პური, არამედ იარაღი.[[2]] რაც უფრო და უფრო მეტი ქალი – და მამაკაცი – ხვდებოდა მათ, ქალაქის დარბაზის წინ მყოფი მასის რაოდენობა გაიზარდა ექვსიდან შვიდ ათასამდე,[[17]] და შესაძლოა, ათასიდან ათი ათასამდე.
ერთ-ერთი მამაკაცი იყო audacious [[სტანისლას-მარი მალარი]], [[18]] ბასტილიის [[მაღალწოდებული მებრძოლი]] [[19]], რომელმაც აიღო თავისი მარში drum და წამოიწყო მოწოდება &quot;À Versailles!&quot; [[20]] მალარი პოპულარული ფიგურა იყო ბაზრის ქალებში [[18]], და მას უხეში მეთოდით მიენიჭა ლიდერობის როლი უხუცესი აქლამისგან. მიუხედავად იმისა, რომ იგი არცთუ რბილი ხასიათის მქონე იყო, [[მალარი]] დაეხმარა მასას worst instincts-ის ჩახშობაში თავისი ხასიათის ძალით; მან იხსნა [[ჰოტელ დე ვილის]] quartermaster-ი [[პიერ-ლუი ლეფებრ-ლაროშ]]ი, სასულიერო პირი, რომელსაც ეძახდნენ [[აბბე ლეფებრ]], რომელიც ჩამოეკიდა სანათზე, რადგან ის ცდილობდა დაეცვა შეერთებული ზურმუხტის საწყობები.[[18]] თავად ქალაქის დარბაზი იქნა გაძარცვული, რადგან მასა გაიპარა, კონფისკაციით აიღო მარაგები და იარაღი, თუმცა [[მალარი]] დაეხმარა მათ, რომ არ გაეწვის მთელი შენობა. იმ დროს, როდესაც ტალღამ შეაჩერა ყურადღება, მასის ყურადღება კვლავ მიიპყრო ვერსალისკენ. [[მალარი]] დანიშნა რამდენიმე ქალი ჯგუფების ლიდერებად და მისცა გარკვეული წესრიგი პროცედურებს, როცა ის წვავდა მასას ქალაქიდან წვიმაში.

როგორც ისინი გაემართნენ, ათასობით [[ეროვნული გვარდია|ეროვნული გვარდიელი]] რომლებიც ახალ ამბავს ესმოდნენ, იკრიბებოდნენ [[პლას დე გრევი]]ზე.[22] მარკიზე დე ლაფაიეტი, რომელიც პარიზში იყო მათი მთავარ მეთაურად, უკმაყოფილოდ შეიტყო, რომ მისი ჯარები დიდი წილად მარში-ს მხარეზე იყვნენ და იმპულსებს იღებდნენ აგიტატორებისგან შეუერთდნენ მათ. მიუხედავად იმისა, რომ იგი იყო ერთ-ერთი დიდი [[საბჭოთა ფრანგი|საბჭოთა ფრანგი]] ომის გმირი, ლაფაიეტმა ვერ მოხერხა თავისი ჯარის დათმობა და ისინი იმუქრებოდნენ დეზერტირობას. ნაცვლად იმისა, რომ მათ დაეშვა გახსნილად მობი, პარიზის მუნიციპალურმა მთავრობამ ლაფაიეტს უბრძანა განეგმო მათი მოძრაობა; მათ ასევე დაავალეს მას სთხოვოს მეფეს, რომ მოხდეს თვითნებურად დაბრუნება პარიზში ხალხის დასამშვიდებლად. მალე, ცხენოსანი სწრაფად გაეშურა ვერსალისთვის გაფრთხილების მიზნით. ლაფაიეტი შიშობდა თავისი ჯარის აჯანყების გამო: იცოდა, რომ ბევრმა მათგანმა ღიად დაპირდა, რომ მოკლავდა, თუ არ დააყენა თავი წინ ან არ დაიხია გვერდზე.[23] ოთხი საათის დროს, 15 000 ეროვნულ-გვარდიელთან და რამდენიმე ათასობით მოქალაქე-დაგვიანებულთან ერთად, მარში დაიწყო ვერსალისკენ. ლაფაიეტი სკეპტიკურად იკავებდა ადგილს კოლონას წინამძღვრად, იმედოვნებდა, რომ დაიცავდა მეფეს და საზოგადოებრივ წესრიგს.

==მიზნები==
[[მესამე დესტატე|მესამე დესტატეს]] ქვედა ფენებისთვის შიმშილი რეალურ და მუდმივ საშიშროებას წარმოადგენდა. მიუხედავად იმისა, რომ ამბოხებულებს უკვე თავიანთი მიზნისთვის გამოყენებული ჰქონდათ [[ოტელ დე ვილი|ოტელ დე ვილის]] მარაგები, ისინი ჯერ კიდევ უკმაყოფილო რჩებოდნენ — მათ სურდათ არა მხოლოდ ერთი წილი საკვები, არამედ გარანტია იმისა, რომ [[პური]] კვლავ უხვი და იაფი იქნებოდა. გავრცელებული იყო და ადვილად იჯერებოდა ჭორები [[არისტოკრატია|არისტოკრატების]] მიერ მოწყობილი შეთქმულების შესახებ, რომლის მიზანიც იყო [[ღარიბი]] მოსახლეობის შიმშილით ამოწყვეტა.
[[ბაზარი|ბაზრის]] [[ქალი|ქალების]] შიმშილი და სასოწარკვეთა იყო მარშის საწყისი იმპულსი,[25] თუმცა ის, რაც დაიწყო როგორც პურის ძებნა, მალე სხვა მიზნებით დაიტვირთა. განსაკუთრებით თვალსაჩინო იყო საერთო უკმაყოფილება [[სამეფო კარი|სამეფო კარის]] წრეებში დამკვიდრებული რეაქციული განწყობებისადმი,[17] რაც იმაზე ადრე იგრძნობოდა, ვიდრე ცნობილი ბანკეტის გამო აგორებულმა მღელვარებამ მარშს [[პოლიტიკა|პოლიტიკური]] განზომილება შესძინა.[26] [[აქტივისტი|აქტივისტები]] ხალხის შორის ავრცელებდნენ მოწოდებას, რომ [[მეფე]]ს სრულიად უნდა გაეთავისუფლებინა თავი თავისი [[სამეფო გვარდია|სამეფო გვარდიისგან]] და ისინი ეცვალა პატრიოტული [[ეროვნული გვარდია|ეროვნული გვარდიელებით]], რაც დიდად შეესაბამებოდა [[ლაფაიეტი|ლაფაიეტის]] ჯარისკაცთა განწყობასაც.[18]

ეს ორი გავრცელებული მიზანი დაემატა მესამესაც — რომ [[მეფე]], მისი [[სამეფო კარი]], და აგრეთვე [[ასამბლეა]] უნდა გადმოსახლებულიყვნენ [[პარიზი|პარიზში]] და ეცხოვრათ ხალხში. მხოლოდ ამის შემდეგ იქნებოდა შესაძლებელი უცხოელი [[ჯარისკაცი|ჯარისკაცების]] გაყვანა, [[საკვები|საკვების]] მარაგების სტაბილურობა და [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] მმართველობა ისეთი ლიდერის ხელში, რომელიც &quot;[[ხალხი|ხალხთან]] ერთობაში&quot; იქნებოდა. ეს გეგმა მისაღები იყო მარშში ჩართულ ყველა ფენისთვის. მათთვისაც კი, ვინც [[მონარქია|მონარქიას]] უჭერდა მხარს (რასაც ბევრი [[ქალი]] შეადგენდა), „[[კარგი მამიკოს]]“ სახლში დაბრუნების იდეა სათნო და დამამშვიდებელი ჩანდა. [[რევოლუციონერი|რევოლუციონერთათვის]] კი გადამწყვეტი იყო ახლად მოპოვებული [[კანონმდებლობა|კანონმდებლობის]] შენარჩუნება და [[კონსტიტუცია|კონსტიტუციის]] შექმნა, რაც [[მეფე|მეფის]] რეფორმისტულ [[პარიზი|პარიზში]] გადაყვანით ხელსაყრელ პირობებს შექმნიდა [[რევოლუცია|რევოლუციის]] წარმატებისთვის.

==სასახლის ალყა==
ბრბომ [[პარიზი]]დან [[ვერსალი]]ს მიმართულებით მანძილი დაახლოებით ექვს საათში დაფარა. მათ შორის, იმპროვიზებული შეიარაღების გარდა, თან მიაქვთ რამდენიმე [[ზარბაზანი]], რომელიც [[სასტუმრო დე ვილი|სასტუმრო დე ვილიდან]] ჰქონდათ წამოღებული.[2] ხმაურიანი და ენერგიული, ისინი გზადაგზა ახალ-ახალ მიმდევრებს [[რეკრუტი|რეკრუტირებით]] ან იძულებით ართავებდნენ, როდესაც [[შემოდგომა|შემოდგომის]] [[წვიმა|წვიმაში]] [[პარიზი|პარიზიდან]] მიემართებოდნენ. თავიანთ [[პუასარი|პუასარული]] ჟარგონით საუბრობდნენ მეფის უკან, სახლში დაბრუნებაზე.[28] ნაკლებად [[მოსიყვარულე|მოსიყვარულე ტონით]] აღნიშნავდნენ [[დედოფალი|დედოფალს]], [[მარი ანტუანეტი|მარი ანტუანეტს]] და მრავალნი მის [[სიკვდილი|სიკვდილს]] ითხოვდნენ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ქალები მარშები ვერსალი]]</text>
      <sha1>bm295qcsglgstvjezj0atc092czqalh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:თურქეთის მუზეუმები</title>
    <ns>10</ns>
    <id>586754</id>
    <revision>
      <id>4808372</id>
      <parentid>4808002</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:15:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <origin>4808372</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16320" sha1="8bk5b50gonit8c4bqeekcxolxkjuvpi" xml:space="preserve">{{ნავდაფა
|სახელი =  თურქეთის მუზეუმები
|სურათი = 
|სურათი2 = 
|სათაური    =  [[თურქეთი|&lt;span style=&quot;color:white;&quot;&gt;თურქეთის მუზეუმები&lt;/span&gt;]]
| სიასტილი  = 
| სათსტილი =  background:{{ფერი|თურქეთი}}
| ჯგუფსტილი =  
| მდგომარეობა = collapsed
|სიაკლასი =   hlist
|ჯგუფი1=  &lt;center&gt;[[ეგეოსის რეგიონი]]&lt;/center&gt;	
|სია1= 
* [[ადათეფეს ზეითუნის ზეთის მუზეუმი]]
* [[აფიონქარაჰისარის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[აქჰისარის მუზეუმი]]
* [[ათათურქის სახლი (შუჰუთი)|ათათურქის სახლი]]
* [[აიდინის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ბერგამის მუზეუმი]]
* [[ბოსტანლის ღია ცის ქვეშ არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ბურჰანიეს ეროვნული ძალების კულტურის მუზეუმი]]
* [[ჩამლიქის რკინიგზის მუზეუმი]]
* [[ჩეშმეს მუზეუმი]]
* [[დენიზლის მუზეუმი]]
* [[ეფესოს არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ეგეს უნივერსიტეტის ბუნების ისტორიის მუზეუმი]]
* [[იზმირის საზღვაო მუზეუმი]]
* [[იზმირის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[იზმირის ხელოვნებისა და ქანდაკების მუზეუმი]]
* [[იზმირის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* [[იზმირის სათამაშოების მუზეუმი]]
* [[იზმირის ქალთა მუზეუმი]]
* [[ქუთაჰიის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[მანისის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[მილასის მუზეუმი]]
* [[მუღლის მუზეუმი]]
* [[ოდემიშის მუზეუმი]]
* [[ოდემიშის საქალაქო არქივი და მუზეუმი]]
* [[თაჰთაქუშლარის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* [[ტირეს მუზეუმი]]
* [[უშაქის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[გამარჯვების მუზეუმი]]

|ჯგუფი2=  &lt;center&gt;[[შავი ზღვის რეგიონი]]&lt;/center&gt;	
|სია2= 
* [[ალაჩამის მოსახლეობის ცვლის მუზეუმი]]
* [[ამასრის მუზეუმი]]
* [[ამასიის მუზეუმი]]
* [[ბაქსის მუზეუმი]]
* [[ბოლუს მუზეუმი]]
* [[ჩორუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[დიქიამაჩის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* [[გირესუნის მუზეუმი]]
* [[აია-სოფიას ტაძარი (ტრაპიზონი)|აია-სოფიას ტაძარი]]
* [[ქარაბუქ-ქარადემირის რკინა-ფოლადის მუზეუმი]]
* [[ერეგლის მუზეუმი]]
* [[კასტამონუს ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* [[ორდუს ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* [[რიზეს ათათურქის მუზეუმი]]
* [[სამსუნის ათათურქის მუზეუმი]]
* [[ქირურგიული ინსტრუმენტებისა და ჯანმრთელობის მუზეუმი]]
* [[სინოპის ციხესიმაგრის ციხე]]
* [[სინოპის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[სოღუთის ერთუღრულ გაზის მუზეუმი]]
* [[შებინქარაჰისარის ათათურქის სახლ-მუზეუმი]]
* [[თოქათის მუზეუმი]]
* [[ტრაპიზონის მუზეუმი]]

| ჯგუფი3 = &lt;center&gt;[[ცენტრალური ანატოლიის რეგიონი|ცენტრალური ანატოლიის &lt;br /&gt;რეგიონი]]&lt;/center&gt;
| სია3  =
* [[აქსარაის მუზეუმი]]
* [[აქშეჰირის მუზეუმი]]
* [[ანითქაბირი]]
* [[ანკარის ავიაციის მუზეუმი]]
* [[ათათურქის სახლ-მუზეუმი]]
* [[ათათურქის რეზიდენცია და რკინიგზის მუზეუმი]]
* [[რაჰმი ქოჩის მუზეუმი]]
* [[ერიმთანის მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის ავიაციის მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის კარიკატურის მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის ჩიბუხების მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის ცვილის მუზეუმი]]
* [[ანკარის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* [[ფეზა გურსეის მეცნიერების ცენტრი]]
* [[გორდიონის მუზეუმი]]
* [[გოქიაის ასოციაციის ჭადრაკის მუზეუმი]]
* [[ინონუს სამხედრო კვარტალი და ომის მუზეუმი]]
* [[ქარამანის მუზეუმი]]
* [[კაისერის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ქირქალეს იარაღის ინდუსტრიის მუზეუმი]]
* [[ქირშეჰირის მუზეუმი]]
* [[კონიის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[კონიის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* [[ერეღლის მუზეუმი]]
* [[მეჰმეთ აქიფ ერსოის ლიტერატურული მუზეუმ-ბიბლიოთეკა]]
* [[ახლო აღმოსავლეთის ტექნიკური უნივერისიტეტის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების მუზეუმი]]
* [[მევლანას მუზეუმი]]
* [[ანატოლიის ცივილიზაციების მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის თანამედროვე მინის ხელოვნების მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის ხის დამუშავების მუზეუმი]]
* [[ნევშეჰირის მუზეუმი]]
* [[ნიღდეს არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ვარდისფერი ვილა]]
* [[რესპუბლიკის მუზეუმი]]
* [[ანკარის რომაული აბანოები]]
* [[საჰიფ ათას მუზეუმი]]
* [[სივასის კონგრესისა და ეთნოგრაფიის მუზეუმი]]
* [[მარკების მუზეუმი]]
* [[ანკარის ხელოვნებისა და ქანდაკების სახელმწიფო მუზეუმი]]
* [[თაიფუნ თალიფოღლუს საბეჭდი მანქანის მუზეუმი]]
* [[ორთქლმავლების ღია ცის ქვეშ მუზეუმი]]
* [[ულუჯანლარის ციხის მუზეუმი]]
* [[ვაკიფის მუზეუმი]]
* [[დამოუკიდებლობისთვის ომის მუზეუმი]]
* [[იოზგათის მუზეუმი]]

|ჯგუფი4 = &lt;center&gt;[[აღმოსავლეთ ანატოლიის რეგიონი|აღმოსავლეთ ანატოლიის &lt;br /&gt;რეგიონი]]&lt;/center&gt;
|სია4  =
* [[ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი]]
* [[მალათიის ფოტოკამერის მუზეუმი]]
* [[ელაზღის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ალი ემირსოის ბუნების ისტორიის მუზეუმი]]
* [[ყარსის მუზეუმი]]
* [[მალათიის მუზეუმი]] 

|ჯგუფი5 = &lt;center&gt;[[მარმარილოს ზღვის რეგიონი|მარმარილოს ზღვის &lt;br /&gt;რეგიონი]]&lt;/center&gt;
|სია5  =
* [[ბალიქესირის ნაციონალისტური ძალების მუზეუმი]]
* [[ბილეჯიქის მუზეუმი]]
* [[ბურსის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ბურსის ათათურქის მუზეუმი]]
* [[ბურსის სატყეო მუზეუმი]]
* [[ბურსის კარაგოზის მუზეუმი]]
* [[ბურსის თურქული და ისლამური ხელოვნების მუზეუმი]]
* [[ბურსის ენერგეტიკის მუზეუმი]]
* [[ჩანაქალეს არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ედირნეს მუზეუმი]]
* [[გელიბოლუს ომის მუზეუმი]]
* [[ქირქლარელის მუზეუმი]]
* [[ქოჯაელის მუზეუმი]]
* [[ქონურალფის მუზეუმი]]
* [[მუდანიის ზავის სახლი]]
* [[ქუთმანის ღვინის მუზეუმი]]
* [[ნამიქ ქემალის სახლ-მუზეუმი]]
* [[რაკოჩის მუზეუმი]]
* [[საქარიის მუზეუმი]]
* [[ქოჯაელის ქაღალდის მუზეუმი]]
* [[თექირდაღის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ტოფაშის მანქანებისა და ანატოლიური ვაგონების მუზეუმი]]
* [[ტროის მუზეუმი]]

|ჯგუფი6 = &lt;center&gt;[[ხმელთაშუა ზღვის რეგიონი (თურქეთი)|ხმელთაშუა ზღვის &lt;br /&gt;რეგიონი]]&lt;/center&gt;
|სია6  =
* [[ადანის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ადანის კინოს მუზეუმი]]
* [[ალანიის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ანამურის მუზეუმი]]
* [[არსლან ეისის კერძო ამფორების მუზეუმი]]
* [[ადანის ათათურქია მუზეუმი]]
* [[ადანის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]]
* [[ანტალიის მუზეუმი]]
* [[ანტალიის ათათურქის სახლ-მუზეუმი]]
* [[ბურდურის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ემირლერის პიკნიკის ზონა და მუზეუმი]]
* [[ჰათაის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ისქენდერუნის საზღვაო მუზეუმი]]
* [[ქაჰრამანმარაშის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ქაჰრამანმარაშის განთავისუფლების მუზეუმი]]
* [[ქარათეფე-ასლანთაშის ღია ცის ქვეშ მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის თანამედროვე მინის ხელოვნების მუზეუმი]]
* [[ესქიშეჰირის ხის დამუშავების მუზეუმი]]
* [[მერსინის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[მერსინის ათათურქის მუზეუმი]]
* [[მერსინის მუზეუმი]]
* [[მერსინის საზღვაო მუზეუმი]]
* [[მერსინის სახელმწიფო ხელოვნებისა და ქანდაკების მუზეუმი]]
* [[მერსინის წყლის მუზეუმი]]
* [[მერსინის ურბანული ისტორიის მუზეუმი]]
* [[მისისის მოზაიკის მუზეუმი]]
* [[ნარლიქუიუს მუზეუმი]]
* [[ოსმანიეს მუზეუმი]]
* [[თარსუსის წმინდა პავლეს ეკლესია]]
* [[სილიფქეს მუზეუმი]]
* [[სილიფქეს ათათურქის მუზეუმი]]
* [[თარსუსის ჩანაქალეს პარკ-მუზეუმი]]
* [[თარსუსის მუზეუმი]]
* [[თაშუჯუს ამფორების მუზეუმი]]
* [[თაშუჯუს ათათურქის მუზეუმი]]

|ჯგუფი7 = &lt;center&gt;[[სამხრეთ-აღმოსავლეთი ანატოლიის რეგიონი|სამხრეთ-აღმოსავლეთი&lt;br /&gt; ანატოლიის რეგიონი]]&lt;/center&gt;
|სია7  =
* [[ადიამანის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[აჰმედ არიფის ლიტერატურული მუზეუმ-ბიბლიოთეკა]]
* [[ჯაჰიდ სითკი თარანჯის მუზეუმი]]
* [[დიარბაქირის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[გაზიანთეფის არქეოლოგიური მუზეუმი]]
* [[ზეუგმის მოზაიკის მუზეუმი]]
* [[ქილისის მუზეუმი]]
* [[მარდინის მუზეუმი]]
* [[შანლიურფის არქეოლოგიური და მოზაიკის მუზეუმი]]
* [[ზია გოქალფის მუზეუმი]]
}}
&lt;noinclude&gt;
[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები|*]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>8bk5b50gonit8c4bqeekcxolxkjuvpi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>587294</id>
    <revision>
      <id>4808223</id>
      <parentid>4808130</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:10:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:მუზეუმები ევროპაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808223</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24012" sha1="1wurb4au9ulvb1bny5edj0o34golaps" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| სახელი        = გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი
| სურათი        = Dokumentationszentrum 2003.jpg
| სურათის ზომა   = 250px
| წარწერა        = ცენტრის შენობა, [[ჰაიდელბერგი]], [[იანვარი]], [[2013]]
| დაარსდა       = [[1997]] წლის [[16 მარტი]]
| დამაარსებლები  = [[გერმანელი სინტი და ბოშების ცენტრალური საბჭო]]
| მდებარეობა    = [[ჰაიდელბერგი]], [[ბადენ-ვიურტემბერგი]], [[გერმანია]]
| lat_dir = N | lat_deg = 49 | lat_min = 24 | lat_sec = 36
| lon_dir = E | lon_deg = 8 | lon_min = 42 | lon_sec = 2
| პოზრუკა = Germany Baden-Württemberg
| პოზრუკის ზომა = 200
| სტატუსი       = მოქმედი
| ექსპონატი      = [[სინტი]] და [[ბოშები|ბოშების]] გენოციდის დოკუმენტაცია, არქივები, ფოტოები, პირადი ისტორიები
| კლასიფიკაცია   = [[გენოციდის მუზეუმი]], [[ისტორიის მუზეუმი]], [[ბოშური კულტურა]]
| ვიზიტორები   = მონაცემი არ არის ხელმისაწვდომი
| დირექტორი    = [[რომანი როზე]]
| საიტი         = [https://dokuzentrum.sintiundroma.de/ dokuzentrum.sintiundroma.de]
}}

'''გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი''' ({{lang-de|Dokumentations- und Kulturzentrum Deutscher Sinti und Roma}}) — [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგში]], [[გერმანია|გერმანიაში]] [[1990]]-იან წლებში დაარსებული მემორიალური ინსტიტუციაა, რომელიც ეძღვნება იმ [[სინტი]] და [[ბოშები|ბოშა]] ხალხის ხსოვნას, ვინც [[ნაციზმი|ნაცისტური პარტიის]] მიერ განხორციელებული [[გენოციდი]]ს მსხვერპლი გახდა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.sintiundroma.de/en/centre/exhibitions/heidelberg.html|title=Sinti und Roma - Heidelberg|website=www.sintiundroma.de|access-date=2016-12-15}}&lt;/ref&gt; რამდენიმე წელიწადში, მსხვერპლთა მონათხრობების შეგროვების, კვლევისა და რეკონსტრუქციის შემდეგ, ცენტრის შენობა ოფიციალურად გაიხსნა [[1997]] წლის [[16 მარტი]]ს, სინტი და ბოშა გადარჩენილთა თანდასწრებით. ეს იყო მსოფლიოში პირველი მუდმივი გამოფენა, რომელიც ეძღვნებოდა [[სინტი]] და [[ბოშები|ბოშების]] მიმართ [[ნაციზმი|ნაცისტების]] მიერ ჩადენილ გენოციდს.&lt;ref&gt;[http://www.sintiundroma.de/index/ Documentation and Cultural Centre Homepage] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110717071716/http://www.sintiundroma.de/index/ |date=17 July 2011 }}&lt;/ref&gt;

დოკუმენტური ცენტრი მოიცავს სამ სართულს და იკავებს თითქმის [[700]] მ² ფართობს. იგი დეტალურად აღწერს სინტი და ბოშა ხალხის დევნის ისტორიას [[ნაციონალ-სოციალიზმი|ნაციონალ-სოციალისტების]] მმართველობის პერიოდში.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.sintiundroma.de/no_cache/en/centre/about-us/building.html?sword_list%5B0%5D=building|title=Sinti und Roma - Building|website=www.sintiundroma.de|access-date=2016-12-15}}&lt;/ref&gt; ინსტიტუციას მეთვალყურეობს [[გერმანელი სინტი და ბოშების ცენტრალური საბჭო]], ფინანსდება [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგის]] ქალაქის ბიუჯეტით, [[გერმანიის ფედერალური მთავრობა|გერმანიის ფედერალური მთავრობის]] სპეციალური დაფინანსებითა და [[ბადენ-ვიურტემბერგი|ბადენ-ვიურტემბერგის]] მხარის მხარდაჭერით.

==აღწერა==
გამოფენის პირველი დონე ეძღვნება ბოშა და სინტი თემის ყოველდღიურ ცხოვრებას, ხოლო მეორე სართული — დევნის აპარატს და ტერორს. ცენტრის არქიტექტორმა, [[აღმოსავლეთი გერმანია|აღმოსავლეთ გერმანელმა]] დიტერ კვისტმა ეს განზომილებები განზრახ გააცალკევა როგორც სივრცობრივად, ისე თემატურად.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://eng.archinform.net/arch/73942.htm|title=Dieter Quast|last=Hendel|first=archINFORM – Sascha|website=eng.archinform.net|access-date=2016-12-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ამ ორ დონეს შორის მუდმივი დაძაბულობა იქმნება, რაც სტუმრებს უბიძგებს perpetrators-ის მიერ შექმნილი დოკუმენტების კრიტიკულად გააზრებისკენ და თანაგრძნობის გამოხატვისკენ მსხვერპლთა მიმართ.

ცენტრის შენობა სამ ნაწილადაა დაყოფილი და ისტორიულ ეზოს გარს არტყამს. სამხრეთ მხარეს, ისტორიული მარანი გადაკეთდა ფოიედ და მთავარ შესასვლელად, ქვემოთ კი მოწყობილია პრეზენტაციების და ლექციების დარბაზები. შუა ნაწილი — [[XVIII საუკუნე]]ს საწყობი — აკონფიგურეს დოკუმენტური გამოფენისთვის, ხოლო მისი მანსარდა მემორიალურ დერეფნად. ჩრდილოეთ ნაწილში მდებარე [[1900]] წელს აშენებული ყოფილი თეატრი და რესტორანი დღეს ცენტრისა და ცენტრალური საბჭოს ადმინისტრაციას ემსახურება.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

ცენტრის მმართველია [[რომანი როზე]], [[გერმანელი სინტი და ბოშების ცენტრალური საბჭო|ცენტრალური საბჭოს]] თავმჯდომარე. როგორც ბოშა თემის წევრი, რომელმაც დაკარგა [[13]] ოჯახის წევრი კონცენტრაციის ბანაკებში, მან თავისი ცხოვრება მიუძღვნა მემორიალის განვითარებას.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.theromanielders.org/elders/2/7/|title=The Romani Elders|last=www.liwintermedia.com|first=liw intermedia -|website=www.theromanielders.org|access-date=2016-12-15}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://gff-szeged.hu/uploads/fm/romani_rose_szeged.pdf|title=The Nazi Genocide of the Sinti and Roma|last=Rose|first=Romani|url-status=live|access-date=2019-09-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20161220213142/http://gff-szeged.hu/uploads/fm/romani_rose_szeged.pdf|archive-date=20 December 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161220213142/http://gff-szeged.hu/uploads/fm/romani_rose_szeged.pdf|archivedate=2016-12-20}}&lt;/ref&gt;

==მიზანი და ფუნქცია==
ცენტრი ფუნქციონირებს როგორც [[თანამედროვე ისტორია|თანამედროვე ისტორიის მუზეუმი]], [[მეხსიერების პოლიტიკა|მეხსიერების სივრცე]] და დისკუსიის ადგილი. მნიშვნელოვანი აქცენტი კეთდება [[ადამიანის უფლებები|ადამიანის უფლებებზე]] და იმ საზოგადოებრივი ჯგუფების წარმომადგენლობაზე, რომლებიც დეკადების განმავლობაში იგნორირებული იყვნენ. ცენტრი საკუთარ მოვალეობად მიიჩნევს კრიტიკული დიალოგის სივრცის შექმნას, განსაკუთრებით იმ პირობებში, როცა [[ბოშების დევნა ნაცისტური გერმანიაში|ბოშა და სინტი ხალხის დევნა]] დღესაც ვერ სრულად იქნა შეფასებული.&lt;ref&gt;[http://www.sintiundroma.de/index/ Documentation and Cultural Centre Homepage, see &quot;Veranstaltungen&quot;] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110717071716/http://www.sintiundroma.de/index/ |date=17 July 2011 }}&lt;/ref&gt;

==პირადი ისტორიები და მეხსიერება==
ცენტრის პრიორიტეტია [[ჰოლოკოსტი|ჰოლოკოსტის]] გადარჩენილთა ინტერვიუების შეკრება, მათ ხსოვნის ვიდეო და აუდიო ჩანაწერებად შენახვა. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა ოჯახურ ფოტოებს, როგორც მედიას, რომელიც წარმოსახვას აძლევს კონკრეტული ადამიანების ცხოვრებაზე — სანამ ისინი არ იქნენ სისტემატურად განადგურებული ნაცისტური პოლიტიკის შედეგად.&lt;ref&gt;[http://www.sintiundroma.de/index/ Documentation and Cultural Centre Homepage, see &quot;Zentrum&quot;] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110717071716/http://www.sintiundroma.de/index/ |date=17 July 2011 }}&lt;/ref&gt;

==კულტურული პროგრამები==
ცენტრი წარადგენს ბოშა და სინტი თემის [[ლიტერატურა|ლიტერატურულ]], [[გამოსახულებითი ხელოვნება|მხატვრულ]] და [[მუსიკა|მუსიკალურ]] შემოქმედებას. მასპინძლობს [[კონფერენცია|კონფერენციებს]], [[სემინარი|სემინარებს]], ლექციებს, გამოფენებს, კინოჩვენებებსა და კონცერტებს გაზაფხულსა და შემოდგომაზე, რითაც ხელს უწყობს სტერეოტიპების დაძლევასა და კულტურული მრავალფეროვნების წარმოჩენას.

==სინტი და ბოშების განათლების საკითხი==
[[1990]] წელს [[ევროპაში უსაფრთხოებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაცია|ევროპაში უსაფრთხოებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციამ]] (OSCE) აღიარა [[ბოშები|ბოშებისა]] და [[სინტი|სინტების]] დაუცველი მდგომარეობა რასობრივი სიძულვილის, ქსენოფობიისა და დისკრიმინაციის კონტექსტში. მას შემდეგ ორგანიზაცია აქტიურად უწყობს ხელს მათი [[ადამიანის უფლებები|ადამიანის უფლებების]] დაცვასა და საზოგადოებაში ინტეგრაციას. მონაწილე ქვეყნებმა იკისრეს ვალდებულება, ხელი შეუწყონ ბოშებისა და სინტების გენოციდის ხსოვნის შენარჩუნებასა და განათლებას.&lt;ref name=&quot;:2&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.osce.org/romasintigenocide|title=Teaching about and Commemorating the Roma and Sinti Genocide: Practices within the OSCE Area {{!}} OSCE|website=[[osce.org]]|pages=18–23|access-date=2016-12-15}}&lt;/ref&gt;

[[2015]] წელს, მეორე მსოფლიო ომის დასრულებიდან [[70]] წლისთავის აღსანიშნავად, ორგანიზაციის დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების ოფისმა (ODIHR) გამოაქვეყნა ანგარიში სახელწოდებით: სინტი და ბოშების გენოციდის სწავლება და ხსოვნა.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

ანგარიშის მიხედვით, [[57]] მონაწილე ქვეყნიდან [[34]]-მა უპასუხა კითხვარს. მათგან [[20]]-მა სახელმწიფომ ([[59]]%) აღნიშნა, რომ ბოშებისა და სინტების გენოციდი მაინც ერთ საფეხურზე მაინც ისწავლება. [[9]] ქვეყანამ ([[26.5]]%) მიუთითა, რომ ინფორმაციის მიწოდება შესაძლებელია დაწყებით საფეხურზეც. [[19]] ქვეყანამ ([[56]]%) — საშუალო საფეხურზე. თუმცა, ხშირ შემთხვევაში, საკითხი არ არის ცალკე გაკვეთილში წარმოდგენილი, არამედ იგი შედის ჰოლოკოსტის, მეორე მსოფლიო ომის ან ტოტალიტარიზმის broader კონტექსტში.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

რაც შეეხება ხსოვნის თარიღებს: [[12]] სახელმწიფომ ([[35]]%) განაცხადა, რომ ბოშა და სინტი გენოციდის მსხვერპლებს მოიხსენიებენ [[27 იანვარი|27 იანვარს]] — [[ჰოლოკოსტის საერთაშორისო ხსოვნის დღე]]. [[7]] ქვეყანამ ხსენებად დაასახელა [[2 აგვისტო]], როცა დაახლოებით [[23 000]] სინტი და ბოშა [[აუსშვიც-ბირკენაუ|აუსშვიცში]] გაასახლეს. [[6]] ქვეყანამ სხვა თარიღები მიუთითა.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

[[14]] ქვეყანამ გააზიარა ინფორმაცია იმ მემორიალურ ადგილებზე, რომლებიც სახელმწიფოს მიერაა აღიარებული. ერთმა სახელმწიფომ ცალკე გამოყო [[გერმანელი სინტი და ბოშების ცენტრალური საბჭო]] და მის მიერ დაფუძნებული [[გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი]] როგორც ევროპული ინფორმაციის წყარო.&lt;ref name=&quot;:2&quot; /&gt;

==სინტი და ბოშების ევროპული სამოქალაქო უფლებების პრემია==
[[ევროპული სამოქალაქო უფლებების პრემია სინტი და ბოშებისთვის]] დაარსდა [[2007]] წლის ნოემბერში, [[გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი|დოკუმენტური და კულტურის ცენტრის]] დაარსებიდან [[10]] წლისთავის აღსანიშნავად. ინიციატივა განხორციელდა მანფრედ ლაუტენშლაგერის ფონდისა და [[ჰაიდელბერგი|ჰაიდელბერგში]] არსებული კულტურული ცენტრის თანამშრომლობით.

პირველი პრემია გაიცა [[2008]] წლის დეკემბერში. იგი მიზნად ისახავს იმ პოლიტიკურ და სოციალურ ძალისხმევათა მხარდაჭერას, რომლებიც მიმართულია ბოშებისა და სინტების მიმართ არსებული დისკრიმინაციის დაძლევისა და მათი ღირსეული ცხოვრებისთვის საჭირო პირობების შექმნისკენ. პრემიით აღინიშნებიან ინდივიდები, ჯგუფები ან ინსტიტუტები — უმეტესად მმართველი ჯგუფებიდან — რომელთაც გააზრებული აქვთ ისტორიული პასუხისმგებლობა და მოქმედებენ ბოშების [[ადამიანის უფლებები|ადამიანური უფლებების]] გაუმჯობესებისკენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.buergerrechtspreis.de/en/prize.html |title=European Civil Rights Prize Homepage |access-date=5 March 2012 |archive-date=16 June 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160616151303/http://www.buergerrechtspreis.de/en/prize.html |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160616151303/http://www.buergerrechtspreis.de/en/prize.html |archivedate=16 ივნისი 2016 }}&lt;/ref&gt;

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[ბოშების გენოციდი]]
*[[რომანი როზე]]
*[[გერმანელი სინტი და ბოშების ცენტრალური საბჭო]]

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://web.archive.org/web/20110717071716/http://www.sintiundroma.de/index/ ოფიციალური ვებსაიტი] (არქივირებული ვერსია)

{{Official website|https://dokuzentrum.sintiundroma.de/}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{Authority control}}

{{DEFAULTSORT:გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი}}
[[კატეგორია:1997 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ჰაიდელბერგის შენობები და ნაგებობები]]
[[კატეგორია:ჰოლოკოსტის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:არქივები გერმანიაში]]
[[კატეგორია:ბოშების ისტორია მეორე მსოფლიო ომის დროს]]
[[კატეგორია:ბოშები გერმანიაში]]
[[კატეგორია:სინტი გერმანიაში]]
[[კატეგორია:ბადენ-ვიურტემბერგის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:ისტორიის მუზეუმები გერმანიაში]]
[[კატეგორია:ბოშური მუზეუმები]]
[[კატეგორია:მუზეუმები მეორე მსოფლიო ომზე გერმანიაში]]
[[კატეგორია:ტურისტული ატრაქციონები ჰაიდელბერგში]]
[[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:ბოშები]]</text>
      <sha1>1wurb4au9ulvb1bny5edj0o34golaps</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბეატრის კარილიო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>587598</id>
    <revision>
      <id>4808379</id>
      <parentid>4804869</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:32:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ქალი პოლიტიკოსები]]; დაემატა [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808379</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24416" sha1="4bz232g2q0dtykl0h5aor8kuib14i2b" xml:space="preserve">'''ბეატრის მიკაელა კარილიო დე ლოს რეიესი''' ({{lang-es|Beatriz Micaela Carrillo de los Reyes}}; დ. [[2 ივნისი]] [[1975]]) — [[ესპანეთი|ესპანელი]] [[პოლიტიკოსი]] და [[საზოგადოებრივი აქტივისტი]]. ის არის [[ესპანეთის პარლამენტი|ესპანეთის პარლამენტის]] [[ქვედა პალატა|ქვედა პალატის]], [[13-ე მოწვევის პარლამენტი|XIII მოწვევის]], წევრი [[ესპანეთის სოციალისტური მუშათა პარტია|სოციალისტური პარტიის]] ფრაქციაში, [[სევილია|სევილიის]] საარჩევნო ოლქის სახელით.&lt;ref name=congress&gt;{{Cite web|url=http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Diputados/BusqForm?_piref73_1333155_73_1333154_1333154.next_page=/wc/fichaDiputado?idDiputado=8&amp;idLegislatura=13|title=XIII Legislatura (2019-Actualidad) Carrillo de los Reyes, Beatriz Micaela|publisher=[[ესპანეთის პარლამენტი]]}}&lt;/ref&gt;

== ბიოგრაფია ==
ის დაიბადა [[2 ივნისი]] [[1975]] წელს, [[პალმა დელ რიო]]ში, [[კორდობის პროვინცია|კორდობის პროვინციაში]].&lt;ref name=congress /&gt; კარილიო წარმოშობით [[ბოშები|ბოშაა]].&lt;ref&gt;{{cite web|url=https://www.eldiario.es/andalucia/beatriz-carrillo-gitana-lidera-politicas-sociales-psoe-democracia-deuda-pueblo_1_8450986.amp.html|language=es|title=Así es Beatriz Carrillo, la gitana que lidera las políticas sociales del PSOE: “La democracia tiene una deuda con nuestro pueblo”}}&lt;/ref&gt;

თავად აღწერს თავს როგორც „სოციალისტს აკვნიდანვე“. მისი [[მამა]] იყო [[ფრანკოს ეპოქა|ფრანკოს დიქტატურის პერიოდში]] [[ესპანეთის სოციალისტური მუშათა პარტია|სოციალისტური პარტიის]] ფარული წევრი, რომელიც [[ბოშა ბავშვები|ბოშა ბავშვებში]] [[სასკოლო გაცდენა|გაცდენის]] წინააღმდეგ იბრძოდა.&lt;ref&gt;{{Cite journal|url=https://www.diariodesevilla.es/espana/elecciones/Beatriz-Carrillo-voz-mayor-minoria_0_1347765511.html|journal=Diario de Sevilla|title=Beatriz Carrillo, una voz para la mayor minoría|date=[[21 აპრილი]] [[2019]]|first=Pedro|last=Ingelmo}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal|url=https://www.elmundo.es/loc/famosos/2019/05/18/5cdeabc0fc6c836f5b8b4696.ht|journal=[[ელ მუნდო]]|title=Diputados gitanos: cuatro nuevos rostros en el Congreso para acabar con el antigitanismo|first=Daniel|last=Somolinos|date=[[18 მაისი]] [[2019]]}}&lt;/ref&gt;

მან შეისწავლა [[ბიზნესის ადმინისტრირება]], მიიღო დიპლომი [[სოციალური მუშაობა|სოციალურ მუშაობაში]] და [[ანთროპოლოგია|ანთროპოლოგიის]] ლიცენციატი. სწავლის საფასურს იგი შრომით იხდიდა — [[ქუჩის ვაჭრობა|ქუჩის ვაჭრობით]] და [[ფორთოხლის წარმოება|ფორთოხლის ინდუსტრიაში]] მუშაობით საკუთარ ქალაქში.&lt;ref&gt;{{Cite journal|journal=[[ელ კონფიდენსიალ]]|url=https://www.elconfidencial.com/elecciones-generales/2019-04-17/perfil-beatriz-carrillo-numero3-psoe-sevilla-gitana-antitopicos_1945322/|title=Beatriz Carrillo, la gitana antitópicos que dijo sí a ‘la prima Carmen’ (Calvo)|first=Isabel|last=Morillo|date=[[17 აპრილი]] [[2019]]}}&lt;/ref&gt;

== აქტივიზმი და პოლიტიკური კარიერა ==
ბეატრის კარილიო საზოგადოებრივად ცნობილი გახდა როგორც [[FAKALI]]ს — [[ბოშა ქალთა ასოციაციების ფედერაცია|ბოშა ქალთა ასოციაციების ფედერაციის]] პრეზიდენტი.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.canalsur.es/noticias/carrillo-la-mujer-gitana-no-esta-en-el-debate-feminista/1404246.html|publisher=[[კანალ სურ]]|title=Carrillo: 'La mujer gitana no está en el debate feminista'|date=[[7 მარტი]] [[2019]]}}&lt;/ref&gt;

[[2019]] წლის [[აპრილის ზოგად არჩევნებზე|ზოგად არჩევნებზე]] იგი [[სევილია|სევილიის]] ოლქში [[ესპანეთის პარლამენტი|ქვედა პალატაში]] კენჭისყრაში მონაწილეობდა როგორც [[PSOE|სოციალისტური პარტიის]] სიის მესამე ნომერი.&lt;ref&gt;{{Cite journal|url=https://www.cuartopoder.es/espana/2019/03/28/los-candidatos-gitanos-que-llevaran-por-fin-la-voz-del-pueblo-romani-a-las-instituciones/|title=Los candidatos gitanos que llevarán (por fin) la voz del pueblo romaní a las instituciones|date=[[28 მარტი]] [[2019]]|first=Sara|last=Montero|journal=Cuarto Poder}}&lt;/ref&gt; იგი გახდა [[13-ე მოწვევის პარლამენტი|XIII მოწვევის პარლამენტის]] წევრი.&lt;ref name=congress /&gt;

== ბოშა ქალთა პოლიტიკური გაძლიერება და წარმომადგენლობა ==
ბეატრის კარილიო ერთ-ერთ გამორჩეულ ფიგურად ჩამოყალიბდა [[ბოშა ქალი|ბოშა ქალების]] პოლიტიკური გაძლიერების თანამედროვე მოძრაობაში, განსაკუთრებით [[ესპანეთი|ესპანეთში]] და [[დასავლეთ ევროპა|დასავლეთ ევროპაში]]. მიუხედავად იმისა, რომ მისი საქმიანობა ძირითადად ასოცირდება [[სოციალური პოლიტიკა|სოციალურ პოლიტიკასთან]] და [[FAKALI]]ს ხელმძღვანელობასთან, კარილიომ ბოლო წლებში დაიწყო ფოკუსირება სისტემურ ცვლილებებზე — კერძოდ, ბოშა ქალების პოლიტიკური მონაწილეობის ინსტიტუციურ განმტკიცებაზე.

[[2020]] წლიდან დაწყებული, მან არაერთ კონფერენციაზე დააფიქსირა პოზიცია, რომ ბოშა ქალებისთვის პოლიტიკაში შეღწევა არ უნდა განიხილებოდეს მხოლოდ წარმომადგენლობითი მნიშვნელობით. კარილიო მიიჩნევს, რომ ბოშა ქალები უნდა იყვნენ კანონმდებლობის შემმუშავებლები ისეთ სფეროებში, როგორიცაა [[გენდერული თანასწორობა]], [[საგანმანათლებლო პოლიტიკა]] და [[ჯანდაცვა]].{{sfn|Carrillo|2021|p=19}}

მისი სიტყვებით:
{{ციტატა|ჩვენ არ ვაპირებთ ვიყოთ მხოლოდ ხმის მიმცემი ჯგუფი. ჩვენ ვართ სტრატეგიის შემმუშავებლები ჩვენი თემებისთვის.}}

ერთ-ერთი ყველაზე ეფექტური მაგალითი ამ სტრატეგიისა იყო ბეატრის კარილიოს მხარდაჭერით დაწყებული ტრენინგ-პლატფორმა სახელწოდებით „Poder Gitano Feminista“, რომელიც ემსახურება ახალგაზრდა ბოშა ქალების მომზადებას სამოქალაქო და პარტიულ პოლიტიკაში ჩასართავად. პროგრამა მოიცავს [[პოლიტიკური კომუნიკაცია|პოლიტიკური კომუნიკაციის]], [[ლიდერობის]], [[საჯარო პოლიტიკის ანალიზი|პოლიტიკის ანალიზისა]] და სამართლებრივი ლექციების სერიებს, რომლებიც უკვე რამდენიმე [[ანდალუსია|ანდალუსიური]] მუნიციპალიტეტის დონეზე განხორციელდა.{{sfn|FAKALI Bulletin|2022|p=5}}

კარილიო ასევე ხაზს უსვამს, რომ ბოშა ქალების გაძლიერება არ შეიძლება აღიქმებოდეს მხოლოდ როგორც ბოშური საკითხი — მისი თქმით, ეს არის [[დემოკრატია|დემოკრატიული სახელმწიფოების]] ვალდებულება და [[სოციალური ინკლუზია|ინკლუზიური პოლიტიკის]] საფუძველი. სწორედ ამიტომ, იგი ხშირად აწარმოებს დიალოგს როგორც მემარცხენე, ისე ცენტრისტულ ძალებთან — აცილებს თემის პარტიულ „დამონოპოლიზებას“ და მას წარმოადგენს როგორც [[ადამიანის უფლებები|ფუნდამენტურ უფლებას]].

== ანტიბოშურობის წინააღმდეგ სამართლებრივი ბრძოლა ==
ბეატრის კარილიომ მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა [[ანტიბოშურობა|ანტიბოშური]] დისკრიმინაციის წინააღმდეგ სამართლებრივი მექანიზმების განვითარებაში, განსაკუთრებით [[ესპანეთი|ესპანეთის]] საკანონმდებლო და ადმინისტრაციულ დონეებზე. როგორც [[FAKALI|ბოშა ქალთა ფედერაციის]] პრეზიდენტმა, მან არაერთგზის წამოიწყო სამართლებრივი დავები მედიაასულების, საჯარო მოხელეებისა და კერძო დაწესებულებების წინააღმდეგ, რომლებმაც გაავრცელეს ბოშების საწინააღმდეგო სტერეოტიპული გამოსვლები ან ქმედებები.{{sfn|Carrillo Legal|2019|p=9}}

ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული შემთხვევა იყო [[2018]] წელს, როდესაც კარილიომ წამოაყენა საჯარო საჩივარი [[ანდალუსია|ანდალუსიაში]] მოქმედი ადგილობრივი ტელევიზიის წინააღმდეგ, რომელმაც ეთერში გაავრცელა სეგმენტი ბოშა ოჯახების მიმართ დამამცირებელი სექციით. პროცესი დასრულდა არხის საჯარო ბოდიშითა და სანქციებით, რაც [[ესპანეთის სამოქალაქო კოდექსი|სამოქალაქო კანონმდებლობის]] ფარგლებში ანტიდისკრიმინაციული სამართლის ერთ-ერთ მაგალითად იქცა.{{sfn|FAKALI Press|2018|p=2}}

კარილიომ ასევე დააარსა იურიდიული მხარდაჭერის პროგრამა Observatorio Gitano contra el Antigitanismo, რომელიც ითვალისწინებს დოკუმენტირებას, მონიტორინგს და სასწავლო მასალის დამუშავებას იმ ინსტიტუტებისთვის, სადაც ბოშური თემებისადმი ქსენოფობიური დამოკიდებულება ჯერ კიდევ სისტემურია. პროგრამა ხელს უწყობს [[ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენცია|ადამიანის უფლებათა ევროპული სტანდარტების]] გათვალისწინებას ადგილობრივ კანონშემოქმედებაში.{{sfn|Observatorio Gitano|2021|p=14}}

კარილიოს ხედვით, ბოშების წინააღმდეგ მიმართული სიძულვილი მხოლოდ მორალურ-მსოფლიოშეურაცხმყოფელია კი არა, არამედ „იურიდიულად დასჯადი სისტემური დანაშაულია“, რომელიც საჭიროებს როგორც პოლიტიკურ, ისე სასამართლო პასუხს.

== სოფლის ბოშა თემების ჩართულობა და ეკოლოგიური სამართლიანობა ==
ბეატრის კარილიოს საზოგადოებრივი მოღვაწეობა ძირითადად ცნობილია ურბანული ბოშა თემების გაძლიერების კონტექსტში, თუმცა ბოლო წლებში მისი ერთ-ერთი ნაკლებად ცნობილი, მაგრამ ფუნდამენტური სტრატეგიული მიმართულება უკავშირდება [[სოფელი|სოფლის]] ბოშა თემების ინტეგრაციას სოციალურ და გარემოსდაცვით პროცესებში.

კარილიომ არაერთ გამოსვლაში აღნიშნა, რომ [[ეკოლოგიური სამართლიანობა]] არ შეიძლება არსებობდეს კულტურულად გარიყული თემების სოციალური სამართლიანობის გარეშე. მისი ინიციატივით, [[2021]] წელს [[ანდალუსია|ანდალუსიაში]] დაიწყო საპილოტე პროექტი &quot;Gitano Verde&quot;, რომლის მიზანი იყო სოფლის ბოშური დასახლებების მონაწილეობა ადგილობრივ გარემოსდაცვით პროგრამებში, აგრეთვე ხელმისაწვდომობა მდგრად ენერგიაზე და ეკოლოგიურად დაბალანსებულ ინფრასტრუქტურაზე.{{sfn|Carrillo Rural|2022|p=11}}

მისი ხედვით, ისტორიულად მარგინალიზებული ბოშა თემებისთვის ეკოლოგია უნდა გადაქცეულიყო არა მხოლოდ გარემოს დაცვის თემად, არამედ პოლიტიკური ჩართულობის და ეკონომიკური დამოუკიდებლობის ინსტრუმენტად. პროექტის ფარგლებში, ბოშა ქალები და ახალგაზრდები გადამზადდნენ [[ბიოაგროექტების მართვა|ბიოაგრარული ინიციატივებისთვის]] და მცირე ეკოფერმების მართვისთვის.{{sfn|FAKALI Medio Rural|2022|p=4}}

კარილიომ წარადგინა ინიციატივა, რომლის მიხედვით სოფლის განვითარებასა და კლიმატურ პოლიტიკაში მონაწილეობა ბოშური თემებისთვის ხელმისაწვდომი გახდებოდა არა სუბსიდიების ან ქველმოქმედების ფორმით, არამედ თვითორგანიზებული და ღირსების ფორმატით. იგი წერდა:
{{ციტატა|როცა კლიმატური სამართლიანობის გეგმა ბოშას არ ეკითხება, ის სამართლიანობას კარგავს.}}

ინიციატივა Gitano Verde შემდგომში გაფართოვდა და ადგილობრივ მუნიციპალიტეტებთან თანამშრომლობით შეიქმნა [[ეკოსოციალური დიალოგი|ეკოსოციალური დიალოგის]] პლატფორმები, სადაც ბოშური თემები თავად განსაზღვრავენ გარემოსდაცვით პრიორიტეტებს თავიანთ ადგილობრივ სივრცეში.{{sfn|EcoGitano Dialogue|2023|p=6}}

== ლიტერატურა ==
{{refbegin}}
*Carrillo, Beatriz (2019). Estrategias legales contra el antigitanismo institucional. ჟურნალი: Revista de Justicia Social y Minorías, გვ. 9–13. {{es}}
*Carrillo, Beatriz (2021). La representación política de las mujeres gitanas. ჟურნალი: Feminismo y Sociedad, ტ. 12, გვ. 19–23. {{es}}
*Federación de Asociaciones de Mujeres Gitanas – FAKALI (2021). Informe Observatorio Gitano contra el Antigitanismo. სევილია: FAKALI. გვ. 14–17. {{es}}
*Federación de Asociaciones de Mujeres Gitanas – FAKALI (2022). Programa Poder Gitano Feminista: Informe de implementación. გვ. 5–7. {{es}}
*Unión Romaní (2020). Antigitanismo y medios: Guía para el tratamiento respetuoso. მადრიდი: Unión Romaní. ISBN: 978-84-09-12345-0. {{es}}
*Montero, Sara (2019). „Los candidatos gitanos que llevarán (por fin) la voz del pueblo romaní a las instituciones“. ჟურნალი: Cuarto Poder. [[28 მარტი]] [[2019]]. [https://www.cuartopoder.es/espana/2019/03/28/los-candidatos-gitanos-que-llevaran-por-fin-la-voz-del-pueblo-romani-a-las-instituciones/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210410114753/https://www.cuartopoder.es/espana/2019/03/28/los-candidatos-gitanos-que-llevaran-por-fin-la-voz-del-pueblo-romani-a-las-instituciones/ |date=2021-04-10 }} {{es}}
*Morillo, Isabel (2019). „Beatriz Carrillo, la gitana antitópicos que dijo sí a ‘la prima Carmen’ (Calvo)“. ჟურნალი: El Confidencial. [[17 აპრილი]] [[2019]]. [https://www.elconfidencial.com/elecciones-generales/2019-04-17/perfil-beatriz-carrillo-numero3-psoe-sevilla-gitana-antitopicos_1945322/] {{es}}
*Congreso de los Diputados (2019). Ficha biográfica de la Diputada Beatriz Carrillo de los Reyes. [http://www.congreso.es/portal/page/portal/Congreso/Congreso/Diputados/BusqForm?idDiputado=8&amp;idLegislatura=13] {{es}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1975]]
[[კატეგორია:ცოცხალი ადამიანები]]
[[კატეგორია:ესპანელი პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ბოშა]]
[[კატეგორია:ესპანეთის ბოშები]]
[[კატეგორია:ესპანელი ფემინისტები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის პარლამენტის წევრები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის პარლამენტის XIII მოწვევის წევრები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის პარლამენტის XIV მოწვევის წევრები]]
[[კატეგორია:სევილიის პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:სოციალისტური პარტიის წევრები]]
[[კატეგორია:ბოშა ქალები]]
[[კატეგორია:ანტიბოშურობის წინააღმდეგ მებრძოლი აქტივისტები]]
[[კატეგორია:ესპანეთის ფემინისტი პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ქალები ესპანეთის პოლიტიკაში]]
[[კატეგორია:ბოშები]]</text>
      <sha1>4bz232g2q0dtykl0h5aor8kuib14i2b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მტკიცებულება</title>
    <ns>0</ns>
    <id>587798</id>
    <revision>
      <id>4808677</id>
      <parentid>4802764</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:49:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ნიკოლოზ ჭიჭინაძე</username>
        <id>169258</id>
      </contributor>
      <origin>4808677</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="107596" sha1="c6diut61jxtim0crco72ixl4r8nxzn4" xml:space="preserve">{{ვიკი}}[[ფაილი:Oameni la BIAS 2014 (14495218155).jpg|მინი|ეს [[კონდენსაციის კვალის|კონდენსაციის კვალი]] [[ავიაშოუ]]ზე წარმოადგენს მტკიცებულებას [[თვითმფრინავი|თვითმფრინავის]] ფრენის მარშრუტის შესახებ.]]

'''მტკიცებულება''' [[წინადადება|წინადადებისთვის]] არის ის, რაც ამყარებს აღნიშნულ წინადადებას. იგი, როგორც წესი, განიხილება, როგორც მინიშნება იმაზე, რომ წინადადება [[სიმართლე|სიმართლეა]]. მტკიცებულების ზუსტი განსაზღვრება და ფუნქცია განსხვავდება სხვადასხვა სფეროში.
[[ეპისტემოლოგია]]ში მტკიცებულება არის ის, რაც [[რწმენა|რწმენას]] [[გამართლება (ეპისტემოლოგია)|ამართლებს]] ან რაც ამართლებინებს ადამიანს [[დოქსასტური|დოქსასტური]] პოზიციის დაჭერას. მაგალითად, [[ხილვა|ხილვითი]] გამოცდილება [[ხე]]ზე შეიძლება ჩაითვალოს მტკიცებულებად იმისთვის, რომ [[ხე]] არსებობს. ამ კონტექსტში მტკიცებულება, როგორც წესი, განიხილება როგორც პირადი [[გონებრივი მდგომარეობა|გონებრივი მდგომარეობა]].
[[ფენომენოლოგია]]ში მტკიცებულება შემოიფარგლება [[ინტუიტიური ცოდნა|ინტუიტიური ცოდნით]], რომელიც ხშირად დაკავშირებულია სადავო მოსაზრებასთან, თითქოსდა იგი იძლევა უცილობელ წვდომას [[სიმართლე|სიმართლეზე]].

[[მეცნიერება]]ში, [[მეცნიერული მტკიცებულება]] წარმოადგენს ინფორმაციას, რომელიც მიღებულია [[მეცნიერული მეთოდი|მეცნიერული მეთოდით]] და რომელიც ადასტურებს ან უარყოფს [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზებს]], რითაც წარმოადგენს ნეიტრალურ არბიტრს კონკურენტ [[მეცნიერული თეორია|მეცნიერულ თეორიებს]] შორის. მაგალითად, [[მერკური]]ს „ანომალიური“ [[ორბიტა|ორბიტის]] გაზომვები ითვლება მტკიცებულებად, რომელიც ადასტურებს [[აინშტაინი|აინშტაინის]] [[ზოგადი ფარდობითობის თეორია|ზოგად ფარდობითობის თეორიას]].
[[დაუდგენლობა|დაუდგენლობის]]ა და [[თეორიაზე დამოკიდებულება|თეორიაზე დამოკიდებულების]] პრობლემები ქმნიან ორ მნიშვნელოვან დაბრკოლებას, რომელიც საფრთხეს უქმნის [[მეცნიერული მტკიცებულება|მეცნიერული მტკიცებულების]] როლს. [[მეცნიერების ფილოსოფია|მეცნიერების ფილოსოფოსები]] მტკიცებულებას, როგორც წესი, არ განიხილავენ [[გონებრივი მდგომარეობა|გონებრივ მდგომარეობად]], არამედ — როგორც [[დამოწმებადი ინფორმაცია|დამოწმებად ინფორმაციას]], [[ფიზიკური ობიექტი|ფიზიკურ ობიექტად]] ან [[მოვლენა|მოვლენად]], რომელიც მიღებულია [[მეცნიერული მეთოდი|მეცნიერული მეთოდის]] დაცვით.

[[სამართლალმცოდნეობა|სამართალში]] მტკიცებულება წარმოადგენს ინფორმაციას, რომელიც მიზნად ისახავს საქმისათვის არსებითად მნიშვნელოვანი მტკიცებების დადასტურებას ან უარყოფას. მტკიცებულებად შეიძლება მოიაზრებოდეს [[საექსპერტო ჩვენება|ჩვენება]], [[დოკუმენტი|დოკუმენტური მტკიცებულება]], ასევე [[ფიზიკური მტკიცებულება]].&lt;ref&gt;American College of Forensic Examiners Institute. (2016). ''The Certified Criminal Investigator Body of Knowledge''. Boca Raton, Florida: CRC Press. გვ. 112–113. {{ISBN|978-1-4987-5206-0}}&lt;/ref&gt;

მტკიცებულებასა და მის მიერ მხარდაჭერილ მტკიცებას შორის არსებული კავშირი განსხვავდება სიმტკიცის ხარისხით — [[სუსტი კორელაცია|სუსტი კორელაციიდან]] დაწყებული, [[დადასტურება|დაუდავ მტკიცებამდე]]. მტკიცებულებითი კავშირის თეორიები იკვლევენ ამ ურთიერთობის ბუნებას. [[ვერიფიკაციის თეორია|პრობლემების ალბათობრივი მოდელები]] ამტკიცებენ, რომ ინფორმაცია მტკიცებულებად შეიძლება ჩაითვალოს იმ შემთხვევაში, თუ ის ზრდის [[სავარაუდოობა|მტკიცების ალბათობას]]. [[ჰიპოთეტიკურ-დედუქციური მოდელი|ჰიპოთეტიკურ-დედუქციური მოდელის]] მიხედვით, მტკიცებულება წარმოადგენს [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზის]] [[დაკვირვება|დაკვირვებით შედეგს]]. [[პოზიტიური მაგალითის მიდგომა]] ამტკიცებს, რომ დაკვირვების წინადადება შეიძლება გახდეს უნივერსალური მტკიცების მტკიცებულება, თუკი ის აღწერს ამ მტკიცების [[დადებითი მაგალითი|დადებით მაგალითს]].

== მტკიცებულების ბუნება ==

=== ცნება ===
მისი ფართო გაგებით, მტკიცებულება არის ის, რაც მხარს უჭერს გარკვეულ [[მტკიცება|მტკიცებას]]. ტრადიციულად, ეს ტერმინი ზოგჯერ უფრო ვიწრო მნიშვნელობით გამოიყენება: როგორც ისეთი [[ფაქტი|ფაქტების]] ინტუიციური ცოდნა, რომლებიც განიხილება როგორც უდავო.&lt;ref&gt;[[რუდოლფ აისლერი]]: სტატია [http://www.textlog.de/3979.html ''Evidenz''], ნაშრომში: Wörterbuch der philosophischen Begriffe, [[1904]].&lt;/ref&gt;
ამ შემთხვევაში გამოიყენება მხოლოდ [[ერთობითი რიცხვი|ერთობითი ფორმა]]. აღნიშნული მნიშვნელობა განსაკუთრებით გავრცელებულია [[ფენომენოლოგია|ფენომენოლოგიაში]], სადაც მტკიცებულება აღიარებულია [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] ერთ-ერთ ფუნდამენტურ პრინციპად. იგი ითვლება საბოლოო [[გამართლება|გამართლების]] წყაროდ, რომელიც [[ფილოსოფია|ფილოსოფიას]] უნდა გადააქციოს მკაცრ [[მეცნიერება|მეცნიერებად]].&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Stenger |first1=Georg |title=Das Phänomen der Evidenz und die Evidenz des Phänomens |journal=Phänomenologische Forschungen |date=[[1996]] |volume=1 |issue=1 |pages=84–106 |jstor=24360376 |url=https://www.jstor.org/stable/24360376 |issn=0342-8117}}&lt;/ref&gt;
თანამედროვე გამოყენებაში, ხშირად გვხვდება მრავლობითი ფორმაც. [[აკადემიური წრე|აკადემიურ დისკურსში]], მტკიცებულებას ცენტრალური ადგილი უკავია [[ცნობიერების თეორია|ცნობიერების თეორიაში]] და [[მეცნიერების ფილოსოფია|მეცნიერების ფილოსოფიაში]]. მტკიცებულებაზე დაყრდნობა გვხვდება მრავალ სფეროში — მათ შორის [[მეცნიერება|მეცნიერებაში]], [[სასამართლო სისტემა|სასამართლო სისტემაში]], [[ისტორია|ისტორიაში]], [[ჟურნალიზმი|ჟურნალიზმში]] და ყოველდღიურ მეტყველებაში.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Ho |first1=Hock Lai |title=The Legal Concept of Evidence |url=https://plato.stanford.edu/entries/evidence-legal/ |website=The Stanford Encyclopedia of Philosophy |publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University |access-date=11 June 2021 |date=[[2015]]}}&lt;/ref&gt;
მტკიცებულების ბუნების თაობაზე სხვადასხვა მცდელობა არსებობს. ისინი ხშირად იწყება ერთი კონკრეტული სფეროდან მიღებული ინტუიციებით ან მტკიცებულების თეორიული როლის გააზრებით და შემდეგ ამ ინტუიციების განზოგადებით ცდილობენ მტკიცებულების უნივერსალური განსაზღვრების ჩამოყალიბებას.

ერთი მნიშვნელოვანი ინტუიცია გვეუბნება, რომ მტკიცებულება არის ის, რაც ამართლებს [[რწმენა|რწმენებს]]. ამ მიმართულებით მიდის მსჯელობა [[ეფისტემოლოგია|ეფისტემოლოგიაში]] და ცდილობს მტკიცებულება განმარტოს პირადი [[გონება|გონებრივი]] მდგომარეობების მეშვეობით, მაგალითად, როგორც გამოცდილებები, სხვა რწმენები ან [[ცოდნა]]. ეს მჭიდროდ უკავშირდება იდეას, რომ რამდენად [[გონივრული ადამიანი|გონივრულია ადამიანი]], განისაზღვრება იმით, როგორ რეაგირებს ის მტკიცებულებაზე.
&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Steup |first1=Matthias |last2=Neta |first2=Ram |title=Epistemology |url=https://plato.stanford.edu/entries/epistemology/ |website=The Stanford Encyclopedia of Philosophy |publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University |access-date=15 June 2021 |date=2020}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Mittag |first1=Daniel M. |title=Evidentialism |url=https://iep.utm.edu/evidenti/ |website=Internet Encyclopedia of Philosophy |access-date=15 June 2021}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Gage&quot;&gt;{{cite book |last1=Gage |first1=Logan Paul |title=Objectivity and Subjectivity in Epistemology: A Defense of the Phenomenal Conception of Evidence |chapter=1. Introduction: Two Rival Conceptions of Evidence|date=2014 |publisher=Baylor University |url=https://philpapers.org/rec/GAGOAS|type=PhD Thesis }}&lt;/ref&gt;
სხვა ინტუიცია, რომელიც უფრო დომინანტურია [[მეცნიერების ფილოსოფია|მეცნიერების ფილოსოფიაში]], ფოკუსირებულია მტკიცებულებაზე, როგორც იმაზე, რაც ადასტურებს [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზებს]] და წყვეტს კონკურენტ [[თეორია|თეორიებს]] შორის დავას. ამ თვალსაზრისით, გადამწყვეტია, რომ მტკიცებულება იყოს [[საზოგადოება|საჯარო]], რათა სხვადასხვა [[მეცნიერი]]ს შეეძლოს ერთსა და იმავე მტკიცებულებაზე დაყრდნობა. შესაბამისად, მტკიცებულებად საუკეთესოდ მიიჩნევა [[ფიზიკური ობიექტი|ფიზიკური ობიექტები]] და მოვლენები, რომლებიც შეიძლება დაკვირვებით [[შეგრძნება|შეგვაგრძნობინონ]], განსხვავებით პირადი გონებრივი მდგომარეობებისგან.&lt;ref name=&quot;Gage&quot;/&gt;
პრობლემას წარმოადგენს ის, რომ მტკიცებულების ზემოხსენებული მიდგომებით მიღებული განსაზღვრებები – როგორც ერთი დისციპლინის შიგნით, ისე დისციპლინებს შორის – მნიშვნელოვნად განსხვავდება ერთმანეთისგან და ხშირად შეუთავსებელია. მაგალითად, გაურკვეველია, რა აქვთ საერთო [[სისხლიანი დანა|სისხლიან დანას]] და [[პერცეფციული გამოცდილება|პერცეფციულ გამოცდილებას]], როდესაც ორივე განიხილება მტკიცებულებად სხვადასხვა სფეროში. ეს მიუთითებს იმაზე, რომ არ არსებობს ერთიანი ცნება, რომელიც შეესაბამება იმ განსხვავებულ თეორიულ ფუნქციებს, რომლებიც ენიჭება მტკიცებულებას, ანუ — რომ ყოველთვის ერთსა და იმავეს არ ვგულისხმობთ, როდესაც მტკიცებულებაზე ვსაუბრობთ.

== მახასიათებლები ==

მეორეს მხრივ, [[არისტოტელე]], [[ფენომენოლოგია|ფენომენოლოგები]] და მრავალი [[მეცნიერი]] თანხმდება, რომ შეიძლება არსებობდეს მტკიცებულების სხვადასხვა დონე.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Rafael CORAZÓN GONZÁLEZ, Filosofía del conocimiento, Eunsa («Iniciación Filosófica », 21), Pamplona [[2002]], 212 pp., 17 x 24, ISBN 84-313-2001-X {{!}} WorldCat.org |url=https://www.worldcat.org/title/9648601809 |access-date=[[27 მაისი]] [[2023]] |website=www.worldcat.org |language=es}}&lt;/ref&gt; მაგალითად, როცა რთული [[მათემატიკა|მათემატიკური]] განტოლების შედეგი [[მათემატიკოსი|მათემატიკოსისთვის]] რამდენიმე საათის დიდუქციის შემდეგ უფრო ან ნაკლებად ნათელი ხდება, ეჭვების გარეშე, ამასთან შედარებით მარტივი ფორმულა მათთვის უფრო აშკარაა.

[[ხუან კარლოს რიოფრიო|რიოფრიომ]] დააფიქსირა რამდენიმე მახასიათებელი, რომლებიც თანდაყოლილია აშკარა არგუმენტებსა და მტკიცებულებებში. რაც უფრო აშკარაა მტკიცებულება, მით მეტად არის ეს მახასიათებლები მასში წარმოდგენილი. არსებობს მტკიცებულების ექვსი შიდამონაცველი მახასიათებელი:&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite journal |last=Riofrio |first=Juan Carlos |date=[[2019]] |title=Evidence and its Proof: Designing a Test of Evidence |url=https://journals.law.uj.edu.pl/forum_prawnicze/article/view/219 |journal=Forum Prawnicze |volume=3 |language=en |issue=53 |doi=10.32082/fp.v3i53.219 |s2cid=229718454 |issn=2081-688X|doi-access=free }}&lt;/ref&gt;

*[[სიმართლე]] იმაში მდგომარეობს, რაც აშკარაა, მაშინ როცა [[ტყუილი]] ან არარაციონალურობა, მიუხედავად იმისა, რომ ზოგჯერ აშკარად შეიძლება აღიქმებოდეს, სინამდვილეში მოკლებულია ნამდვილი მტკიცებულების არსებობას.

*რაც აშკარაა, თავსებადობაშია სხვა [[ცოდნა|ცოდნის]] მეშვეობით მოპოვებულ [[სიმართლე|სიმართლეებთან]]. ყოველი გადაულახავი [[შეუთავსებლობა]] მიუთითებს [[შეცდომა|შეცდომის]] ან [[ტყუილი|ტყუილის]] არსებობაზე.

*აშკარა [[სიმართლე|სიმართლეები]] ეფუძნება აუცილებელ [[გონება|გონებრივ]] მსჯელობას.

*ყველაზე მარტივი [[სიმართლე|სიმართლეები]] ყველაზე აშკარაა — ისინი თავიანთ თავში შეიცავენ ახსნას და არ საჭიროებენ [[არგუმენტი|არგუმენტაციას]], რათა [[ინტელექტი|ინტელექტმა]] ისინი გაიგოს. თუმცა, მათთვის, ვისაც აკლია სათანადო [[განათლება]], ზოგიერთი უფრო რთული [[სიმართლე]] საჭიროებს რაციონალურ [[დისკურსი|დისკურსს]], რათა გახდეს აშკარა.

*აშკარა [[სიმართლე|სიმართლეები]] არ საჭიროებენ [[გამართლება|გამართლებას]] — ისინი უეჭველია. ისინი [[ინტუიცია|ინტუიციურად]] აღიქმება [[ინტელექტი|ინტელექტით]], დამატებითი [[დისკურსი|დისკურსის]], [[არგუმენტი|არგუმენტის]] ან [[დამტკიცება|დამტკიცების]] გარეშე.

*აშკარა [[სიმართლე|სიმართლეები]] არის ნათელი, გამჭვირვალე და [[სინათლე|სინათლით]] გაჯერებული

გარდა ამისა, იმ საკითხებზე, რომლებიც მეტ-ნაკლებად აშკარაა, შეიძლება გამოვლენილ იქნას ოთხი სუბიექტური ანუ გარე მახასიათებელი:

*აშკარა [[ცოდნა|ცოდნა]] იწვევს [[უეჭველობა|უეჭველობის]] განცდას და [[მცოდნე]]ს უნერგავს [[უსაფრთხოება|უსაფრთხოების]] სუბიექტურ შეგრძნებას, ვინაიდან იგი მიიჩნევს, რომ [[სიმართლე]]სთან შესაბამისობა აქვს მიღწეული.

*თავდაპირველად, აშკარა [[სიმართლე|სიმართლეები]] აღიქმება როგორც ბუნებრივი და უშუალო რამ, როგორც ამას [[არისტოტელე]] აღნიშნავდა. ისინი თანდაყოლილია [[ინტელექტი|ინტელექტში]], რაც განაპირობებს მშვიდობიან და ჰარმონიულ გაგებას.

*შესაბამისად, აშკარა [[სიმართლე|სიმართლეები]] ჩანს როგორც ფართოდ გაზიარებული — მჭიდროდ დაკავშირებული [[ჯანსაღი გონება|ჯანსაღ გონებასთან]], რომელიც მოიცავს ზოგადად მიღებულ [[რწმენა|რწმენებს]].

*აშკარა [[სიმართლე|სიმართლეები]] ნოყიერი ნიადაგია: ისინი ქმნიან მყარ საძირკველს, რომელზეც [[მეცნიერება|მეცნიერული]] [[ცოდნა|ცოდნის]] სხვა [[დარგი|დარგები]] წარმოსახვით ყვავის.

ამ ათმა [[მახასიათებელი|მახასიათებელმა]], რომელიც განსაზღვრავს აშკარას, [[ხუან კარლოს რიოფრიო|რიოფრიოს]] საშუალება მისცა ჩამოეყალიბებინა „მტკიცებულების ტესტი“, რომელიც ადგენს, თუ რამდენად მაღალია [[უეჭველობა]] ან მტკიცებულება, რომელიც ერთ [[არგუმენტი|არგუმენტს]] ან მტკიცებულებას შეიძლება ჰქონდეს.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

== მტკიცებულების სხვადასხვა მიდგომა ==

მტკიცებულების მნიშვნელოვანი თეორეტიკოსები არიან [[ბერტრანდ რასელი]], [[ვილარდ ვან ომან კვაინი]], [[ლოგიკური პოზიტივიზმი|ლოგიკური პოზიტივისტები]], [[ტიმოთი უილიამსონი]], ერლ კონი და რიჩარდ ფელდმანი. [[რასელი]], [[კვაინი]] და [[ლოგიკური პოზიტივიზმი|ლოგიკური პოზიტივისტები]] მიეკუთვნებიან [[ემპირიზმი|ემპირისტულ]] ტრადიციას და ამტკიცებენ, რომ მტკიცებულება შედგება [[შეგრძნება|შეგრძნების]] [[მონაცემი|მონაცემებისგან]], [[გრძნობის ორგანო|გრძნობის ორგანოთა]] სტიმულაციისგან და [[დაკვირვება|დაკვირვებით]] მიღებული [[განცხადება|განცხადებებისგან]], შესაბამისად.&lt;ref name=&quot;Huemer&quot;&gt;{{cite web |last1=Huemer |first1=Michael |date=[[2019]] |title=Sense-Data |url=https://plato.stanford.edu/entries/sense-data/ |access-date=[[15 ივნისი]] [[2021]] |website=The Stanford Encyclopedia of Philosophy |publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University}}&lt;/ref&gt; [[უილიამსონის]] მიხედვით, [[ცოდნა|ცოდნის]] მთელი მოცულობა და მხოლოდ ის წარმოადგენს მტკიცებულებას.&lt;ref name=&quot;Williamson&quot;&gt;{{cite book |last1=Williamson |first1=Timothy |url=https://oxford.universitypressscholarship.com/view/10.1093/019925656X.001.0001/acprof-9780199256563-chapter-10 |title=Evidence |publisher=Oxford University Press |year=[[2002]] |isbn=978-0-19-159867-8 |doi=10.1093/019925656X.001.0001}}&lt;/ref&gt; [[კონი]] და [[ფელდმანი]] კი ფიქრობენ, რომ მტკიცებულებად უნდა ჩაითვალოს მხოლოდ [[გონება|გონების]] მიმდინარე [[მდგომარეობა|მდგომარეობები]].

=== ეპისტემოლოგიაში ===

იმ ძირითადი ინტუიციის მიხედვით, რომელიც [[ეპისტემოლოგია]]ში არსებობს მტკიცებულების როლის შესახებ, ის არის ის, რაც ამართლებს [[რწმენა|რწმენებს]]. მაგალითად, ფიბის [[სმენა|სმენითი]] გამოცდილება [[მუსიკა|მუსიკისგან]] ამართლებს მის რწმენას, რომ [[სათქმელი მოწყობილობა|სათქმელები]] ჩართულია. იმისათვის, რომ მტკიცებულება ითამაშოს ეს როლი, აუცილებელია, რომ ის თავად [[მორწმუნე]]ს ჰქონდეს გააზრებული ან ფლობდეს მას.&lt;ref name=&quot;Conee&quot;/&gt; შესაბამისად, ფიბის საკუთარი [[გამოცდილება]] შეიძლება ამართლებდეს მის [[რწმენა|რწმენებს]], მაგრამ არა სხვისას. ზოგიერთი [[ფილოსოფოსი]] ამტკიცებს, რომ მტკიცებულების ფლობა შემოიფარგლება მხოლოდ [[ცნობიერება|ცნობიერ]] [[მენტალური მდგომარეობა|მენტალურ მდგომარეობებით]], მაგალითად — [[შეგრძნება|შეგრძნების]] [[მონაცემი|მონაცემებით]].ამ შეხედულებას გააჩნია ნაკლი — მას თან სდევს ის არასასურველი შედეგი, რომ მრავალი მარტივი ყოველდღიური [[რწმენა]] გამოდის გაუმართლებელი. უფრო გავრცელებული შეხედულების მიხედვით კი, ყველა სახის [[მენტალური მდგომარეობა]], მათ შორის ისეთებიც, რომლებიც [[არაცნობიერი|არაცნობიერად]] არის შენახული, შეიძლება ითვლებოდეს მტკიცებულებად.&lt;ref name=&quot;Conee&quot;&gt;{{cite book |last1=Conee |first1=Earl |last2=Feldman |first2=Richard |title=Epistemology: New Essays |date=[[2008]] |publisher=Oxford University Press |url=https://philpapers.org/rec/CONE |chapter=Evidence}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Piazza |first1=Tommaso |title=Evidentialism and the Problem of Stored Beliefs |journal=Philosophical Studies |date=[[2009]] |volume=[[145]] |issue=[[2]] |pages=311–324 |doi=10.1007/s11098-008-9233-1 |s2cid=56299607 |url=https://philpapers.org/rec/PIAEAT}}&lt;/ref&gt;
ზოგჯერ ამტკიცებენ, რომ ერთი [[მენტალური მდგომარეობა|მენტალური მდგომარეობის]] ფლობა, რომელსაც შეუძლია გაამართლოს სხვა [[რწმენა]], არ არის საკმარისი იმისათვის, რომ თავად [[გამართლება]] შედგეს. ამ მსჯელობის უკან არსებული იდეა არის ის, რომ [[გამართლებული რწმენა]] უნდა იყოს დაკავშირებული ან დაფუძნებული იმ [[მენტალური მდგომარეობა|მენტალურ მდგომარეობაზე]], რომელიც მტკიცებულებას წარმოადგენს.&lt;ref name=&quot;Conee&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Audi |first1=Robert |title=The Architecture of Reason: The Structure and Substance of Rationality |date=[[2001]] |publisher=Oxford University Press |page=[[19]] |url=https://philpapers.org/rec/AUDTAO-3}}&lt;/ref&gt; ამდენად, ფიბის რწმენა, რომ [[სათქმელი მოწყობილობა|სათქმელები]] ჩართულია, არ არის გამართლებული მხოლოდ იმით, რომ მას აქვს [[სმენითი გამოცდილება]], თუ ეს [[რწმენა]] არ ეფუძნება სწორედ ამ გამოცდილებას. ასე იქნებოდა, მაგალითად, იმ შემთხვევაში, თუკი ფიბის ჰქონდა როგორც ეს [[გამოცდილება]], ასევე შესაბამისი [[რწმენა]], მაგრამ არ ჰქონდა გააზრებული, რომ [[მუსიკა]] სწორედ [[სათქმელი მოწყობილობა|სათქმელებიდან]] მოდის.

ხანდახან ითვლება, რომ მხოლოდ [[წინადადებითი განწყობა|წინადადებითი]] [[მენტალური მდგომარეობა|მენტალური მდგომარეობები]] შეუძლიათ შეასრულონ მტკიცებულების როლი — შეხედულება, რომელიც ცნობილია როგორც „[[წინადადებითი განწყობა|წინადადებიობა]]“.&lt;ref name=&quot;Williamson&quot;/&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Dougherty |first1=Trent |title=Evidentialism and its Discontents |chapter=In Defense of Propositionalism about Evidence |year=[[2011]] |pages=226–232 |publisher=Oxford University Press |doi=10.1093/acprof:oso/9780199563500.003.0015 |isbn=978-0-19-172868-6 |chapter-url=https://oxford.universitypressscholarship.com/view/10.1093/acprof:oso/9780199563500.001.0001/acprof-9780199563500-chapter-15}}&lt;/ref&gt; [[მენტალური მდგომარეობა]] ითვლება წინადადებით, თუკი ის წარმოადგენს [[განწყობა|განწყობას]], რომელიც მიმართულია წინადადებითი [[შინაარსი|შინაარსისკენ]]. ასეთი [[განწყობა|განწყობები]] ხშირად გამოიხატება ზმნებით, როგორიცაა [[წარმოდგენა|წარმოდგენა]] და თან ერთვის &quot;რომ&quot;-ის შემცველი წინადადება, მაგალითად: „რობერტს სჯერა, რომ კუთხის [[მაღაზია]]ში [[რძე]] იყიდება.“&lt;ref&gt;{{cite web |title=Philosophy of mind - Propositional attitudes |url=https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-mind/Propositional-attitudes |website=Encyclopedia Britannica |access-date=[[2 აპრილი]] [[2021]] |language=en |archive-date=[[19 ივლისი]] [[2020]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20200719083018/https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-mind/Propositional-attitudes |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Oppy |first1=Graham |title=Propositional attitudes |url=https://www.rep.routledge.com/articles/thematic/propositional-attitudes/v-1 |website=www.rep.routledge.com |access-date=[[2 აპრილი]] [[2021]] |language=en |archive-date=[[4 მარტი]] [[2021]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20210304193042/https://www.rep.routledge.com/articles/thematic/propositional-attitudes/v-1 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
ეს შეხედულება უარყოფს იმას, რომ [[გრძნობის შთაბეჭდილება|გრძნობის შთაბეჭდილებები]] შეიძლება ითვლებოდეს [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]]. სწორედ ეს ხშირად გამოიყენება აღნიშნული შეხედულების საწინააღმდეგო [[არგუმენტი|არგუმენტად]], ვინაიდან [[გრძნობის შთაბეჭდილება|შთაბეჭდილებები]] ტრადიციულად განიხილება როგორც [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]]&lt;ref name=&quot;Huemer&quot;/&gt; წინადადებიობა ზოგჯერ კომბინირდება შეხედულებასთან, რომლის თანახმადაც, მხოლოდ ისეთი [[განწყობა|განწყობები]], რომლებიც მიმართულია [[ჭეშმარიტი წინადადება|ჭეშმარიტ]] [[წინადადება|წინადადებებზე]], შეიძლება ჩაითვალოს [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]].&lt;ref name=&quot;Williamson&quot;/&gt; ამ თვალსაზრისით, რწმენა, რომ [[მაღაზია]]ში [[რძე]] იყიდება, მხოლოდ მაშინ ითვლება [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]] რწმენისთვის, რომ იქ [[რძის პროდუქტი|რძის პროდუქტები]] იყიდება, თუკი მაღაზიაში ნამდვილად იყიდება [[რძე]].
ამ პოზიციის საწინააღმდეგოდ, იდებს მოითხოვს ის, რომ [[მტკიცებულება]] შეიძლება იყოს შეცდომაში შემყვანი, მაგრამ მაინც ითვლებოდეს [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]].&lt;ref name=&quot;Conee&quot;/&gt;

ამგვარი მიდგომა ხშირად ერთიანდება იდეასთან, რომ [[მტკიცებულება]], იქნება ის [[წინადადებითი]], თუ სხვა სახის, განსაზღვრავს, რა არის [[გონივრულობა|გონივრული]] ჩვენი რწმენებისთვის. თუმცა შესაძლოა, გონივრული იყოს ყალბი [[რწმენა|რწმენის]] ქონა.&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Audi |first1=Robert |title=Précis of the Architecture of Reason |journal=Philosophy and Phenomenological Research |date=[[2003]] |volume=[[67]] |issue=[[1]] |pages=177–180 |doi=10.1111/j.1933-1592.2003.tb00031.x |url=https://philpapers.org/rec/AUDPOT}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Audi |first1=Robert |title=The Architecture of Reason: The Structure and Substance of Rationality |url=https://ndpr.nd.edu/reviews/the-architecture-of-reason-the-structure-and-substance-of-rationality/ |website=Notre Dame Philosophical Reviews |date=[[9 მარტი]] [[2002]] |access-date=[[15 ივნისი]] [[2021]] |language=en}}&lt;/ref&gt; ეს ხდება მაშინ, როდესაც ჩვენ ვფლობთ შეცდომაში შემყვან [[მტკიცებულება|მტკიცებულებებს]]. მაგალითად, ფილმში [[მატრიცა (ფილმი)|მატრიცა]] [[ნეო]]სთვის გონივრული იყო სჯეროდა, რომ ის ცხოვრობდა [[XX საუკუნე]]ში, რადგან მის [[რწმენა|რწმენას]] მხარს უჭერდა ყველა მის ხელთ არსებული [[მტკიცებულება]], მიუხედავად იმისა, რომ ეს [[მტკიცებულება]] მოტყუებული იყო და [[სიმულაცია|სიმულირებულ რეალობას]] ეკუთვნოდა.
[[მტკიცებულება|მტკიცებულებისა]] და [[გონივრულობა|გონივრულობის]] ეს ახსნა ასევე ვრცელდება სხვა [[დოქსასტიიური განწყობა|დოქსასტიიურ განწყობებზე]], როგორიცაა [[ურწმუნოება]] და [[რწმენის შეჩერება]]. შესაბამისად, [[გონივრულობა]] არ მოითხოვს მხოლოდ იმას, რომ დავიჯეროთ რაღაც, როდესაც გვაქვს გადამწყვეტი [[მტკიცებულება]] მის სასარგებლოდ; ის ასევე მოითხოვს, რომ არ დავიჯეროთ რაღაც, როდესაც გვაქვს გადამწყვეტი [[მტკიცებულება]] მის წინააღმდეგ, და რომ [[რწმენა|რწმენა]] შევაჩეროთ, თუკი ორივე მხარეს გვაკლია შესაბამისი [[მტკიცებულება]].&lt;ref name=&quot;Conee&quot;/&gt;

=== ფენომენოლოგიაში ===
ტერმინ [[მტკიცებულება|„მტკიცებულების“]] მნიშვნელობა [[ფენომენოლოგია|ფენომენოლოგიაში]] მრავალი პარალელით უკავშირდება მის გამოყენებას [[ეპისტემოლოგია|ეპისტემოლოგიაში]], თუმცა აქ ის უფრო ვიწრო გაგებით აღიქმება. კერძოდ, [[ფენომენოლოგია|ფენომენოლოგიაში]] [[მტკიცებულება]] აღნიშნავს ინტუიციურ [[ცოდნა|ცოდნას]], რომელიც აღწერილია, როგორც „თვითდანმოცემული“ ({{lang|de|selbst-gegeben}}).&lt;ref name=&quot;Husserl&quot;&gt;{{cite web |last1=Husserl |first1=Edmund |title=Cartesianische Meditationen: § 24. Evidenz als Selbstgegebenheit und ihre Abwandlungen |url=https://www.textlog.de/husserl-evidenz-selbstgegebenheit-abwandlungen.html |website=www.textlog.de}}&lt;/ref&gt;
ეს განსხვავდება ე.წ. ცარიელი [[ინტენცია|ინტენციებისგან]], როდესაც [[პიროვნება]] მიუთითებს კონკრეტულ [[ფაქტობრივი მდგომარეობა|ფაქტობრივ მდგომარეობაზე]] გარკვეული [[მოსაზრება|მოსაზრებით]], თუმცა ინტუიციური წარმოდგენის გარეშე. ეს არის მიზეზი იმისა, თუ რატომ ასოცირდება [[მტკიცებულება]] ხშირად სადავო თეზასთან, რომლის მიხედვითაც იგი წარმოადგენს სიმართლის უშუალო წვდომის საშუალებას.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Janssen |first1=Paul |title=Historisches Wörterbuch der Philosophie online: Leerintention |url=https://www.schwabeonline.ch/schwabe-xaveropp/elibrary/start.xav?start=%2F%2F*%5B%40attr_id%3D%27verw.leerintention%27%20and%20%40outline_id%3D%27hwph_verw.leerintention%27%5D |website=Schwabe online |access-date=2021-10-03}}&lt;/ref&gt; ამ გაგებით, აშკარად მოცემული [[ფენომენი]] თავადვე გარანტიას აძლევს საკუთარ [[სიმართლე|სიმართლეს]] და შესაბამისად, განიხილება როგორც უეჭველი.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Ströker |first1=Elisabeth |title=Historisches Wörterbuch der Philosophie online: Selbstgebung, Selbstgegebenheit |url=https://www.schwabeonline.ch/schwabe-xaveropp/elibrary/start.xav?start=%2F%2F*%5B%40attr_id%3D%27verw.selbstgebung.selbstgegebenheit%27%20and%20%40outline_id%3D%27hwph_verw.selbstgebung.selbstgegebenheit%27%5D |website=Schwabe online |access-date=2021-10-03}}&lt;/ref&gt; [[მტკიცებულება|მტკიცებულების]] ამ განსაკუთრებული [[ეპისტემოლოგია|ეპისტემოლოგიური]] სტატუსის გამო, იგი [[ფენომენოლოგია|ფენომენოლოგიაში]] მიჩნეულია [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] საწყის პრინციპად. &lt;ref name=&quot;Husserl&quot;/&gt; ამით, იგი წარმოადგენს [[ცოდნა|ცოდნის]] უდაბლეს საძირკველს, რომელიც შედგება უეჭველი [[გაგება|გაგებებისგან]], რომლებზეც დაფუძნებულია შემდგომი მთელი [[ცოდნა|ცოდნა]].&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Luckner |first1=Andreas |title=Phanomenologien der Erfahrung |journal=Philosophische Rundschau |date=2010 |volume=57 |issue=1 |pages=70–83 |doi=10.1628/003181510791058920 |url=https://philpapers.org/rec/LUCPDE}}&lt;/ref&gt; [[მტკიცებულება|მტკიცებულებაზე]] დაფუძნებული ეს მეთოდი მიზნად ისახავს, [[ფილოსოფია|ფილოსფიას]] მისცეს შესაძლებლობა დაძლიოს ტრადიციულად გადაუწყვეტელი უთანხმოებები და შესაბამისად, გადაიქცეს მკაცრ [[მეცნიერება|მეცნიერებად]].&lt;ref&gt;{{cite book |first1=Edmund |last1=Husserl |title=Philosophie Als Strenge Wissenschaft |date=1965 |publisher=Felix Meiner Verlag |url=https://philpapers.org/rec/HUSPAS}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Diehl |first1=Ulrich |title=Was Heißt &quot;Philosophie Als Strenge Wissenschaft&quot;? |journal=Wege zur Politischen Philosophie |date=2005 |pages=199 |url=https://philpapers.org/rec/DIEWHQ |publisher=Königshausen &amp; Neumann}}&lt;/ref&gt;[[ფემენოლოგია|ფენომენოლოგიის]] ეს შორსმიმავალი პრეტენზია, რომელიც ეფუძნება აბსოლუტურ [[დარწმუნება|დარწმუნებულობას]], წარმოადგენს ერთ-ერთ მთავარ სამიზნეს მისი მოწინააღმდეგეებისთვის. ამგვარად, მრავალმა [[ფილოსოფოსი|ფილოსოფოსმა]] დაასაბუთა, რომ თვით ყველაზე აშკარა [[ინტუიცია|ინტუიციურ]] [[ცოდნა|ცოდნაზეც]] კი შესაძლებელია შეცდომა. ეს ჩანს, მაგალითად, იმაში, რომ თვით [[ფენომენოლოგი|ფენომენოლოგებს]] შორისაც კი არსებობს მნიშვნელოვანი უთანხმოებები [[გამოცდილება|გამოცდილების]] ფუნდამენტურ სტრუქტურებზე.&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Noë |first1=Alva |title=The Critique of Pure Phenomenology |journal=Phenomenology and the Cognitive Sciences |date=2007 |volume=6 |issue=1–2 |pages=231–245 |doi=10.1007/s11097-006-9043-x |s2cid=24597361 |url=https://philpapers.org/rec/NOTCO}}&lt;/ref&gt;

=== მეცნიერებაში ===
[[მეცნიერება|მეცნიერებებში]], [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]] მიიჩნევა ის, რაც [[მეცნიერული მეთოდი|მეცნიერულ ჰიპოთეზებს]] ''ადასტურებს'' ან ''უარყოფს''.ტერმინი „დადასტურება“ ზოგჯერ სინონიმურად გამოიყენება „მტკიცებითი მხარდაჭერის“ მნიშვნელობით.&lt;ref name=&quot;Crupi&quot;&gt;{{cite web |last1=Crupi |first1=Vincenzo |title=Confirmation |url=https://plato.stanford.edu/entries/confirmation/ |website=The Stanford Encyclopedia of Philosophy |publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University |access-date=13 June 2021 |date=2021}}&lt;/ref&gt; მაგალითად, [[მერკური|მერკურის]] [[ორბიტა|„ანომალიური“ ორბიტის]] გაზომვები განიხილება როგორც [[ალბერტ აინშტაინი|აინშტაინის]] [[ფარდობითობის ზოგადი თეორია|ფარდობითობის ზოგადი თეორიის]] დამადასტურებელი [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]]. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ერთმანეთის კონკურენტ [[თეორია|თეორიებს]] შორის არჩევნისას. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]] ასრულებს [[ნიუტონი|ნიუტონისა]] და [[აინშტაინი|აინშტაინის]] [[მზიდველობა|მზიდველობის]] თეორიებს შორის „ნეიტრალური არბიტრის“ როლს. ეს კი მხოლოდ მაშინ არის შესაძლებელი, როდესაც [[მეცნიერული მტკიცებულება|მეცნიერული მტკიცებულება]] არის ''საჯარო'' და ''კონტრავერსიისგან თავისუფალი'', ისე რომ კონკურენტ [[მეცნიერი|მეცნიერთა]] შორის არსებობს თანხმობა, თუ რა [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]] გვაქვს ხელთ. ამ მოთხოვნებიდან გამომდინარე, [[მეცნიერული მტკიცებულება|მეცნიერული მტკიცებულება]] არ უნდა განისაზღვროს როგორც ''პირადი მენტალური მდგომარეობა'', არამედ როგორც ''საჯარო ფიზიკური ობიექტი ან მოვლენა''.&lt;ref name=&quot;Gage&quot;/&gt;

ხშირად მიიჩნევენ, რომ [[მტკიცებულება]] გარკვეული თვალსაზრისით [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზაზე]] წინ დგას. ეს ზოგჯერ განიმარტება როგორც ''დროითი პრიორიტეტი'', ანუ ჯერ ვფლობთ [[მტკიცებულება|მტკიცებულებას]] და შემდეგ, [[ინდუქცია|ინდუქციის]] გზით, ვქმნით [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზას]]. თუმცა ასეთი დროითი თანმიმდევრობა ყოველთვის არ აისახება [[მეცნიერება|მეცნიერულ პრაქტიკაში]], სადაც ექსპერიმენტული [[მკვლევარი|მკვლევრები]] შესაძლოა მიზანმიმართულად ეძებდნენ კონკრეტულ [[მტკიცებულება|მტკიცებულებას]], რათა დაადასტურონ ან უარყონ წინასწარ ჩამოყალიბებული [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზა]].[[ლოგიკური პოზიტივიზმი|ლოგიკურ პოზიტივისტთა]] შეხედულებით კი ეს პრიორიტეტი [[სემანტიკა|სემანტიკური]] ხასიათისაა, ანუ [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზაში]] გამოყენებული თეორიული ტერმინების [[მნიშვნელობა|მნიშვნელობები]] განისაზღვრება იმით, თუ რა ჩაითვლება მათი დამადასტურებელი [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]]. ამ თვალსაზრისის საწინააღმდეგო [[მიუხედავად ამისა|მიუხედავად ამისა]], გვხვდება [[მოწინააღმდეგე მაგალითი|მოწინააღმდეგე მაგალითები]], რომლებიც აჩვენებს, რომ ჩვენი წარმოდგენა იმის შესახებ, თუ რა ჩაითვლება [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]], შეიძლება შეიცვალოს, მაშინ როდესაც შესაბამისი თეორიული ტერმინების [[მნიშვნელობა|მნიშვნელობა]] უცვლელი რჩება. ყველაზე სარწმუნო მოსაზრებად მიიჩნევა, რომ ეს პრიორიტეტი [[ცნობიერება|ეპისტემური]] ხასიათისაა, რაც ნიშნავს, რომ [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზისადმი]] ჩვენი [[რწმენა|რწმენა]] გამართლებულია [[მტკიცებულება|მტკიცებულების]] საფუძველზე, მაშინ როდესაც [[მტკიცებულება|მტკიცებულებისადმი]] [[რწმენა|რწმენის]] გამართლება არ არის დამოკიდებული ამ [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზაზე]].

მეცნიერული [[მტკიცებულება|მტკიცებულების]] გაგებისთვის ერთ-ერთ ცენტრალურ პრობლემას წარმოადგენს [[დაუდგენელობა|დაუდგენელობის პრობლემა]], რაც გულისხმობს იმას, რომ ხელმისაწვდომი [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]] თანაბრად ამყარებს ერთმანეთისადმი კონკურენტ [[თეორია|თეორიებს]].&lt;ref&gt;{{cite web |title=Philosophy of science - Underdetermination |url=https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-science/Underdetermination |website=Encyclopedia Britannica |access-date=[[15 ივნისი]] [[2021]] |language=en}}&lt;/ref&gt; მაგალითად, [[მეცნიერება|მეცნიერული]] ყოველდღიური გამოცდილებით მიღებული [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]] [[მძიმეობა|მძიმეობის]] შესახებ ერთნაირად ადასტურებს როგორც [[ნიუტონი|ნიუტონის]], ისე [[აინშტაინი|აინშტაინის]] [[თეორია|თეორიებს]] და, შესაბამისად, ვერ უზრუნველყოფს [[მეცნიერი|მეცნიერთა]] შორის [[კონსენსუსი|კონსესუსის]] მიღწევას. თუმცა ასეთ შემთხვევაში ხშირად [[მტკიცებულება|მტკიცებულების]] თანდათანობითი დაგროვება იწვევს კონსენსუსის ჩამოყალიბებას. [[მტკიცებულება|მტკიცებულებაზე]] დაფუძნებული ეს პროცესები [[კონსენსუსი|კონსესუსისკენ]] მიყვანისაკენ, ერთ-ერთ დამახასიათებელ ნიშნად მიიჩნევა [[მეცნიერება|მეცნიერების]]ათვის და განსხვავდება სხვა [[დისციპლინა|დისციპლინებისგან]].&lt;ref&gt;{{cite thesis |type=PhD thesis |last=Lee |first=James Soo |date=[[აგვისტო]] [[2017]] |title=A Metaphysician's User Guide: The Epistemology of Metaphysics |location=[[სირაკუზა]] |publisher=[[სირაკუზის უნივერსიტეტი]] |chapter=IV. Metaphysical Beliefs and Persisting Disagreement |chapter-url=https://surface.syr.edu/etd/765}}&lt;/ref&gt;

კიდევ ერთი პრობლემა, რომელიც დაკავშირებულია [[მტკიცებულება|მტკიცებულების]] ცნებასთან, როგორც [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზების]] დადასტურების საშუალებასთან, ისაა, რომ ის, რასაც ზოგიერთი [[მეცნიერი|მეცნიერი]] [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]] მიიჩნევს, ხშირად მოიცავს ისეთ თეორიულ წინაპირობებს, რომლებიც სხვა [[მეცნიერი|მეცნიერებს]] არ იზიარებენ. ეს ფენომენი ცნობილია როგორც [[თეორიულად განპირობებულობა]].&lt;ref&gt;{{cite book |last1=Andersen |first1=Hanne |last2=Green |first2=Sara |title=Encyclopedia of Systems Biology |date=[[2013]] |publisher=[[სპრინგერი|Springer]] |isbn=978-1-4419-9863-7 |pages=2165–2167 |chapter-url=https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007%2F978-1-4419-9863-7_86 |language=en |chapter=Theory-Ladenness|doi=10.1007/978-1-4419-9863-7_86 }}&lt;/ref&gt; ზოგიერთი შემთხვევა [[თეორიულად განპირობებულობა|თეორიულად განპირობებულობისა]] შედარებით საკამათო არ არის, მაგალითად, როდესაც [[აპარატი|მოსაზომი აპარატის]] მიერ ნაჩვენები [[რიცხვი|რიცხვები]] საჭიროებს დამატებით [[პირობა|პირობებს]] იმის თაობაზე, როგორ მოქმედებს აღნიშნული [[აპარატი]] და რა იქნა [[ზომვა|ზომილი]], რათა მათი ინტერპრეტაცია [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]] გახდეს შესაძლებელი. &lt;ref&gt;{{cite web |last1=Boyd |first1=Nora Mills |last2=Bogen |first2=James |title=Theory and Observation in Science |url=https://plato.stanford.edu/entries/science-theory-observation/ |website=The Stanford Encyclopedia of Philosophy |publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University |access-date=15 June 2021 |date=2021}}&lt;/ref&gt; სხვა შემთხვევები უფრო სადავოა, მაგალითად, იდეა, რომ სხვადასხვა [[ადამიანი|ადამიანები]] ან [[კულტურა|კულტურები]] [[სამყარო|სამყაროს]] აღიქვამენ განსხვავებული, [[პარადიგმა|პარადიგმატული]] [[ცნება|ცნობიერების]] საშუალებით, რაც იწვევს [[შთაბეჭდილება|შთაბეჭდილებების]] ძლიერ განსხვავებას იმაზე, თუ რა ხდება რეალურად და რა შეიძლება ჩაითვალოს [[მტკიცებულება|მტკიცებულებად]].&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Oberheim |first1=Eric |last2=Hoyningen-Huene |first2=Paul |title=The Incommensurability of Scientific Theories: 2.2.2 Conceptual replacement and theory-ladenness of observation: Ludwik Fleck |url=https://plato.stanford.edu/entries/incommensurability/ |website=The Stanford Encyclopedia of Philosophy |publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University |access-date=15 June 2021 |date=2018}}&lt;/ref&gt; [[თეორიულად განპირობებულობა]] საფრთხეს უქმნის [[მტკიცებულება|მტკიცებულების]] როლს, როგორც [[ნეიტრალურობა|ნეიტრალურ არბიტრს]], რადგან ეს დამატებითი [[წინაპირობა|წინაპირობები]] შესაძლოა [[თეორია|თეორიების]] ერთ მხარეს მიანიჭონ უპირატესობა. ამას ასევე შეუძლია ხელი შეუშალოს [[კონსესუსი|კონსესუსის]] ჩამოყალიბებას, ვინაიდან განსხვავებული მხარეები ვერ თანხმდებიან იმაზე, თუ რა არის [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]].&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Reiss |first1=Julian |last2=Sprenger |first2=Jan |title=Scientific Objectivity |url=https://plato.stanford.edu/entries/scientific-objectivity/ |website=The Stanford Encyclopedia of Philosophy |publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University |access-date=15 June 2021 |date=2020}}&lt;/ref&gt; თუ ეს [[თეორიულად განპირობებულობა]] განიმარტება ყველაზე ფართო მნიშვნელობით, მაშინ საკამათო არ არის, რომ მისი გარკვეული ფორმა ნამდვილად არსებობს. თუმცა საკითხავია, წარმოადგენს თუ არა ის სერიოზულ საფრთხეს [[მეცნიერული მტკიცებულება|მეცნიერული მტკიცებულებისთვის]], თუკი სწორედ ამ მნიშვნელობით გავიგებთ მას.

== მტკიცებულებით კავშირის ბუნება ==
[[ფილოსოფოსი|ფილოსოფოსებმა]] [[XX საუკუნე]]ში დაიწყეს მტკიცებულებით კავშირის — იმ კავშირის კვლევა, რომელიც [[მტკიცებულება|მტკიცებულებასა]] და მის მიერ მხარდაჭერილ [[წინადადება|წინადადებას]] შორის არსებობს. მტკიცებულებით კავშირის ბუნების საკითხი გულისხმობს კითხვას იმაზე, თუ როგორი უნდა იყოს ეს [[კავშირი|კავშირი]], რომ ერთმა რამემ გაამართლოს [[რწმენა|რწმენა]] ან დაადასტუროს [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზა]].&lt;ref name=&quot;Crupi&quot;/&gt; ამ სფეროში მნიშვნელოვანი თეორიებია: „[[პრობაბილისტური მოდელი|პრობაბილისტური მიდგომა]]“, „[[ჰიპოთეტურ-დედუქციური მოდელი]]“ და „[[დადებითი მაგალითი|დადებითი მაგალითების]] მიდგომა“.

„[[პრობაბილისტური მოდელი|პრობაბილისტური მიდგომები]]“, რომლებიც აგრეთვე ცნობილია როგორც [[ბეიესის ეპისტემოლოგია|ბეიესისეული დამადასტურებელი თეორია]], განმარტავენ მტკიცებულებითი კავშირის არსს [[ვერდადობა|ვერდადობების]] მეშვეობით. ამ თვალსაზრისით, საკმარისია ის, რომ მტკიცებულების არსებობამ გაზარდოს იმის ალბათობა, რომ მოცემული [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზა]] ჭეშმარიტია. ეს შეიძლება გამოიხატოს შემდეგი ფორმულით: &lt;math&gt;P(H \mid E) &gt; P(H)&lt;/math&gt;. იტყვიერად ეს ნიშნავს: მტკიცებულება (E) ადასტურებს ჰიპოთეზას (H), თუკი ამ ჰიპოთეზის პირობითი ვერდადობა მტკიცებულების მიმართ უფრო მაღალია, ვიდრე ჰიპოთეზის მიუკუთვნელი ვერდადობა. მაგალითად, [[ბოლი]] (E) წარმოადგენს მტკიცებულებას, რომ [[ცეცხლი]] (H) არსებობს, რადგან ეს ორი ფენომენი, როგორც წესი, ერთად გვხვდება — რის გამოც, ბოლის არსებობის შემთხვევაში ცეცხლის ალბათობა უფრო მაღალია, ვიდრე ცეცხლის ალბათობა თავისთავად. ამ თვალსაზრისით, მტკიცებულება ჰიპოთეზის ჭეშმარიტების ინდიკატორს ან სიმპტომს წააგავს.&lt;ref name=&quot;Conee&quot;/&gt;
ამ მიდგომის წინააღმდეგ გამოთქმულია არგუმენტები, რომ იგი ზედმეტად ლიბერალურია, რადგან შემთხვევით გენერალიზაციებსაც მიიჩნევს მტკიცებულებად. მაგალითად, [[ნიკელი]]ს პოვნა ჯიბეში ზრდის იმის ალბათობას, რომ „ყველა მონეტა ჩემს ჯიბეში ნიკელია“. მაგრამ, [[ელვინ გოლდმანი|ელვინ გოლდმანის]] თანახმად, ეს არ უნდა ჩაითვალოს მტკიცებულებად, რადგან არ არსებობს რაიმე კანონიერი კავშირი ამ ერთ ნიკელსა და დანარჩენ [[მონეტა|მონეტებს]] შორის ჯიბეში.

''[[ჰიპოთეტურ-დედუქციური მოდელი|ჰიპოთეტურ-დედუქციონიზმი]]'' არაპრობაბილისტური მიდგომაა, რომელიც მტკიცებულებითი კავშირის ხასიათს განმარტავს [[დედუქცია|დედუქციური]] შედეგების საფუძველზე. ამ თვალსაზრისით, &quot;ჰიპოთეზის მტკიცებულება არის მისი ჭეშმარიტი [[დამკვირვებელი|დამკვირვებლური]] შედეგი&quot;.&lt;ref name=&quot;Crupi&quot;/&gt;
ამგვარი დახასიათების ერთ-ერთი პრობლემა ის არის, რომ [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზები]] როგორც წესი, შედარებით მცირე ინფორმაციას შეიცავენ და შესაბამისად, აქვთ ცოტა ან საერთოდ არ აქვთ [[დამკვირვებელი|დამკვირვებლური]] შედეგები. მაგალითად, მხოლოდ ის ჰიპოთეზა, რომ „[[ცეცხლი]] არსებობს“, არ გულისხმობს, რომ აუცილებლად [[ბოლი]] იქნება შესამჩნევი. ამისათვის აუცილებელია დამატებითი დამხმარე ვარაუდების ჩართვა — [[ბოლი]]ს ადგილმდებარეობის, [[ცეცხლი|ცეცხლის]] წყაროს, [[დამკვირვებელი|დამკვირვებლის]] პოზიციის, [[განათება|განათების]] პირობების, [[ქიმია|ქიმიური კანონების]] და სხვა გარემოებების შესახებ.
ამრიგად, მტკიცებულებითი კავშირი გარდაიქმნება სამწევრიან კავშირად [[მტკიცებულება|მტკიცებულებასა]], [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზასა]] და დამხმარე ვარაუდებს შორის.&lt;ref name=&quot;Crupi&quot;/&gt; ეს ნიშნავს, რომ არის თუ არა რომელიმე რამ [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]] ჰიპოთეზისათვის, დამოკიდებულია დამხმარე ვარაუდებზე, რომლებსაც იწონის მოცემული [[მეცნიერი|მეცნიერი]].
ეს მიდგომა კარგად ეწყობა სხვადასხვა [[მეცნიერება|მეცნიერულ]] პრაქტიკას. მაგალითად, ხშირია შემთხვევა, როდესაც [[ექსპერიმენტი|ექსპერიმენტული]] [[მეცნიერი|მეცნიერები]] ცდილობენ მოიპოვონ ისეთი [[მტკიცებულება|მტკიცებულება]], რომელიც დაადასტურებს ან უარყოფს განსაზღვრულ [[თეორია|თეორიას]]. ჰიპოთეტურ-დედუქციური მიდგომის მეშვეობით შესაძლებელია იმ პროგნოზის გაკეთება, თუ რა უნდა დააფიქსიროს [[ექსპერიმენტი|ექსპერიმენტმა]], თუკი [[თეორია|თეორია]] მართებულია. ამით იგი განმარტავს კავშირს [[ექსპერიმენტი|ექსპერიმენტსა]] და [[თეორია|თეორიას]] შორის.&lt;ref name=&quot;Crupi&quot;/&gt;
ამ მიდგომის ერთ-ერთი პრობლემა არის ის, რომ ის ვერ ანსხვავებს არსებით და აშკარად არარელევანტურ შემთხვევებს. მაგალითად, თუ [[ბოლი]] წარმოადგენს მტკიცებულებას ჰიპოთეზისთვის &quot;არსებობს [[ცეცხლი]]&quot;, მაშინ იგი აგრეთვე მტკიცებულებად ჩაითვლება სხვა გაერთიანებული წინადადებებისათვის, როგორიცაა: &quot;არსებობს [[ცეცხლი]] და [[სოკრატე]] ბრძენი იყო&quot; — მიუხედავად იმისა, რომ [[სოკრატე]]ს [[სიბრძნე|სიბრძნე]] ამ შემთხვევაში არაფერ შუაშია.

დადებითი-ინსტანციის მიდგომის მიხედვით, დაკვირვებითი წინადადება უნივერსალური ჰიპოთეზისთვის მტკიცებულებად მიიჩნევა მაშინ, როდესაც იგი ამ ჰიპოთეზის [[დადებითი მაგალითი|დადებით მაგალითს]] აღწერს.&lt;ref name=&quot;Dogan&quot;&gt;{{cite journal |last1=Dogan |first1=Aysel |title=Confirmation of Scientific Hypotheses as Relations |journal=Journal for General Philosophy of Science |date=2005 |volume=36 |issue=2 |pages=243–259 |doi=10.1007/s10838-006-1065-0 |s2cid=120030170 |url=https://philpapers.org/rec/DOGCOS}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Culler |first1=Madison |title=Beyond Bootstrapping: A New Account of Evidential Relevance |journal=Philosophy of Science |date=1995 |volume=62 |issue=4 |pages=561–579 |doi=10.1086/289886 |s2cid=121195603 |url=https://philpapers.org/rec/CULBBA}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite journal |last1=Stemmer |first1=Nathan |title=The Objective Confirmation of Hypotheses |journal=Canadian Journal of Philosophy |date=1981 |volume=11 |issue=3 |pages=395–404 |doi=10.1080/00455091.1981.10716311 |s2cid=148236513 |url=https://philpapers.org/rec/STETOC-3}}&lt;/ref&gt; მაგალითად, დაკვირვება, რომ „ეს [[გედი]] [[თეთრი ფერი|თეთრია]]“, წარმოადგენს ჰიპოთეზის — „ყველა [[გედი]] [[თეთრი ფერი|თეთრია]“ — დადებით მაგალითს. აღნიშნული მიდგომა შესაძლებელია ზუსტად ფორმულირდეს [[პირველი დონის ლოგიკა|პირველი დონის ლოგიკის]] საშუალებით: წინადადება წარმოადგენს ჰიპოთეზის მტკიცებულებას მაშინ, როდესაც იგი იწვევს ჰიპოთეზის [[განვითარება (ლოგიკა)|განვითარებას]].&lt;ref name=&quot;Crupi&quot;/&gt; ინტუიციურად, ჰიპოთეზის განვითარება ნიშნავს იმას, რასაც ჰიპოთეზა ამტკიცებს მხოლოდ იმ ინდივიდების შესახებ, რომლებიც დაკვირვებაში არიან მოხსენიებული. ზემოთ აღწერილ შემთხვევაში მოცემულია ჰიპოთეზა „&lt;math&gt;\forall x (swan(x) \rightarrow white(x))&lt;/math&gt;“ (ყველა [[გედი]] [[თეთრი ფერი|თეთრია]]), რომელიც, როდესაც შემოიფარგლება მხოლოდ იმ დომენით, რომელიც შეიცავს ინდივიდთა ერთეულ ნაკრებს — ამ შემთხვევაში „{a}“ — და მხოლოდ იმ ერთეულს მოიცავს, რომელიც დაკვირვებაშია მოხსენიებული, იწვევს ამ დაკვირვებას, ანუ „&lt;math&gt;swan(a) \land white(a)&lt;/math&gt;“ (ეს [[გედი]] [[თეთრი ფერი|თეთრია]]).&lt;ref name=&quot;Crupi&quot;/&gt; ამ მიდგომის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაკლოვანება ისაა, რომ იგი ითხოვს, ჰიპოთეზაც და მტკიცებულებაც ერთსა და იმავე ლექსიკაში იყოს ჩამოყალიბებული, ანუ გამოყენებული იყოს იგივე პრედიკატები, როგორიცაა „&lt;math&gt;swan&lt;/math&gt;“ ან „&lt;math&gt;white&lt;/math&gt;“ ზემოთ. თუმცა მრავალი [[მეცნიერული თეორია|მეცნიერული თეორია]] გულისხმობს თეორიულ ობიექტებს, როგორიცაა [[ელექტრონი]] ან [[სტრინგი (ფიზიკა)|სტრინგი]] [[ფიზიკა|ფიზიკაში]], რომლებიც უშუალოდ არ არიან დაკვირვებადნი და, შესაბამისად, ვერ გვხვდებიან მტკიცებულებაში იმ ფორმით, როგორც აქ არის წარმოდგენილი.&lt;ref name=&quot;Crupi&quot;/&gt;

==ემპირიული მტკიცებულება (მეცნიერებაში)==
{{Main|მეცნიერული მტკიცებულება}}

[[მეცნიერული კვლევა|მეცნიერულ კვლევაში]] მტკიცებულება გროვდება იმ [[ფენომენი|ფენომენების]] დაკვირვების საფუძველზე, რომლებიც გვხვდება [[ბუნებრივი გარემო|ბუნებრივ გარემოში]] ან რომლებიც იქმნება [[ექსპერიმენტი|ექსპერიმენტების]] სახით [[ლაბორატორია|ლაბორატორიაში]] ან სხვა კონტროლირებად პირობებში. [[მეცნიერი|მეცნიერები]] ტენდენციურად აქცენტს აკეთებენ იმაზე, თუ როგორ გენერირდება [[სტატისტიკური დასკვნა|სტატისტიკური დასკვნის]] საფუძველი — [[მონაცემი|მონაცემები]]. [[მეცნიერული მტკიცებულება]] ჩვეულებრივ მიზნად ისახავს [[ჰიპოთეზა|ჰიპოთეზის]] მხარდაჭერას ან უარყოფას.

მტკიცებულების ტვირთი აწევს იმას, ვინც აკეთებს სადავო მტკიცებას. [[მეცნიერება|მეცნიერების]] ფარგლებში, ეს ნიშნავს, რომ მტკიცებულების ტვირთი ეკისრება იმ მკვლევარს, რომელიც წარმოადგენს შესაბამის [[სამეცნიერო ნაშრომი|სამეცნიერო ნაშრომს]], რომელშიც ის ამტკიცებს კონკრეტულ აღმოჩენას. ეს [[ნაშრომი]] წარდგენილია [[მოსამართლე|მოსამართლეთა]] [[ჟიური|ჟიურის]] წინაშე, სადაც პრეზენტატორი ვალდებულია დაიცვას საკუთარი [[თეზისი]] ყველა არსებული გამოწვევის წინააღმდეგ.

როდესაც მტკიცებულება ეწინააღმდეგება წინასწარ პროგნოზირებულ მოლოდინებს, თავად მტკიცებულება და მისი მიღების გზები ხშირად დეტალურად მოწმდება (იხილე [[ექსპერიმენტის რეგრესი]]), და მხოლოდ ამ პროცესის დასრულების შემდეგ ხდება ჰიპოთეზის უარყოფა: ამ პროცესს შეიძლება ეწოდოს [[ჰიპოთეზის ფალსიფიკაცია|ჰიპოთეზის ფალსიფიკაცია]]. მეცნიერების მიერ გამოყენებული მტკიცებულების წესები სისტემატურად იკრიბება იმისთვის, რომ თავიდან იქნას აცილებული ის [[მიკერძოება]], რაც დამახასიათებელია [[ანეკდოტური მტკიცებულება|ანეკდოტური მტკიცებულებისთვის]].

==სამართალი==
[[ფაილი: Dublin Castle Gates of Fortitude and Justice 05.JPG|thumb|upright|[[სამართლიანობის ქალღმერთი|სამართლიანობის ქალღმერთის]] გამოსახულებაში არსებული [[სასწორი|სასწორები]] სიმბოლურად ასახავს მტკიცებულებების შეწონვას სასამართლო პროცესში.]]
[[სამართალი|სამართალში]] მტკიცებულების წარმოება და წარდგენა პირველ რიგში დამოკიდებულია იმაზე, თუ ვის ეკისრება [[დამტკიცების ტვირთი|დამტკიცების ტვირთი]]. [[დასაშვები მტკიცებულება]] არის ის, რასაც [[სასამართლო]] იღებს და განიხილავს კონკრეტული საქმის გადასაწყვეტად. სამართალში არსებობს ორი ძირითადი ასპექტი, რაც დამტკიცების ტვირთს ეხება. პირველი არის ის, ვის ეკისრება ეს ტვირთი. მრავალ, განსაკუთრებით [[დასავლეთი|დასავლურ]] [[სასამართლო სისტემა|სასამართლო სისტემაში]], [[სისხლის სამართალი|სისხლის სამართლის]] საქმეებში ტვირთი დევს [[ბრალმდებელი|ბრალმდებელზე]], ხოლო [[სამოქალაქო საქმეები|სამოქალაქო საქმეებში]] — [[მოსარჩელე|მოსარჩელეზე]]. მეორე ასპექტი უკავშირდება იმის განსაზღვრას, რა ხარისხის დარწმუნებულობა უნდა იქნეს მიღწეული მტკიცებულებით — რაოდენობისა და ხარისხის მიხედვით. ეს ხარისხები განსხვავდება სისხლის სამართლისა და სამოქალაქო საქმეებისთვის: პირველ შემთხვევაში საჭიროა მტკიცებულება იყოს [[გონივრული ეჭვი|გონივრული ეჭვის]] მიღმა, ხოლო მეორეში — წონასწორობა იმ მხარეს, რომლის მტკიცება უფრო სავარაუდოდ ჩანს ჭეშმარიტად.

ის ნაწილი, რომელიც სამართლებრივ საქმეში არ წარმოადგენს დავის საგანს, ზოგადად ცნობილია როგორც „საქმის [[ფაქტი|ფაქტები]]“. იმ ფაქტების მიღმა, რომლებიც დაუკამათებელია, [[მოსამართლე]]ს ან [[ნაფიც მსაჯული|ნაფიც მსაჯულს]] ჩვეულებრივ დაეკისრება საქმის სხვა საკითხებზე [[ფაქტების დამმტკიცებელი|ფაქტების დამმტკიცებლის]] ფუნქცია. [[მტკიცებულება]] და შესაბამისი [[წესი|წესები]] გამოიყენება დავის საგნად ქცეული [[ფაქტობრივი კითხვა|ფაქტობრივი კითხვების]] გადასაწყვეტად, რომელთაგან ზოგს განსაზღვრავს საქმესთან დაკავშირებული [[დამტკიცების ტვირთი]]. გარკვეულ საქმეებში (მაგალითად, [[სიკვდილით დასჯის საქმე|სიკვდილით დასჯის საქმეებში]]) მტკიცებულება უნდა იყოს უფრო დამაჯერებელი, ვიდრე სხვა შემთხვევებში (მაგალითად, მცირე [[სამოქალაქო დავა|სამოქალაქო დავებში]]), რაც არსებითად ცვლის საქმეში აუცილებელი მტკიცებულებების ხარისხს და რაოდენობას. გადაწყვეტილების მიმღები — ხშირად [[ნაფიცი მსაჯული]], ხოლო ზოგჯერ [[მოსამართლე]] — წყვეტს, შესრულდა თუ არა დამტკიცების ტვირთი. მას შემდეგ, რაც გადაწყდება, ვინ ატარებს დამტკიცების ტვირთს, მტკიცებულება ჯერ გროვდება და შემდეგ წარედგინება [[სასამართლო|სასამართლოს]].

===მოსაგროვებელი მასალა===
[[ფაილი:FBI Evidence Response Team.jpg|thumb|[[ფედერალური საგამოძიებო ბიურო|FBI-ს]] მტკიცებულებებზე რეაგირების ჯგუფი ადგენს [[თითის ანაბეჭდი|თითის ანაბეჭდებს]]]]

[[სისხლის სამართლის გამოძიება|სისხლის სამართლის გამოძიებაში]] მტკიცებულების შემგროვებელთა მიზანია არა აბსტრაქტული ან ჰიპოთეზური დებულების დამტკიცება, არამედ კონკრეტული [[დანაშაული|დანაშაულის]] ჩამდენი პირის დადგენა. სისხლის სამართლის მტკიცებულების ფოკუსი მიმართულია ფიზიკური მტკიცებულებებისა და [[მოწმე|მოწმეების]] ჩვენებების დაკავშირებაზე კონკრეტულ [[პირი|პირთან]].

===წარდგენა===
მტკიცებულების ის გზა, რომელსაც იგი გადის [[დანაშაული|დანაშაულის]] ადგილიდან ან [[ეჭვმიტანილი|ეჭვმიტანილის]] [[დაკავება|დაკავებიდან]] [[სასამართლო|სასამართლო]] დარბაზამდე, ცნობილია როგორც [[მტკიცებულების გადაცემის ჯაჭვი]]. [[სისხლის სამართლის საქმე|სისხლის სამართლის საქმეში]] ეს გზა უნდა იყოს მკაფიოდ [[დოკუმენტირება|დოკუმენტირებული]] ან [[დამოწმება|დამოწმებული]] იმ პირების მიერ, ვინც მტკიცებულებას ეხებოდა. იმ შემთხვევაში, თუ მტკიცებულების ჯაჭვი დაირღვევა, [[ბრალდებული|ბრალდებულს]] შეიძლება ჰქონდეს შესაძლებლობა დაარწმუნოს [[მოსამართლე|მოსამართლე]], რომ მტკიცებულება უნდა იქნას ცნებული [[დასაშვები მტკიცებულება|დაუშვებლად]].

მტკიცებულების წარდგენა [[სასამართლო|სასამართლოში]] არსებითად განსხვავდება მისი [[მტკიცებულება|შეგროვების]]გან. მტკიცებულების შეგროვება შეიძლება სხვადასხვა ფორმით განხორციელდეს, მაშინ როდესაც ისეთი მტკიცებულების წარდგენა, რომელიც ამტკიცებს ან უარყოფს სადავო საკითხს, მკაცრად რეგულირდება [[წესი|წესებით]]. ამ წესების უგულებელყოფა იწვევს მრავალგვარ იურიდიულ შედეგს. [[სამართლწარმოების წესი|სამართალში]] მოქმედებს გარკვეული პრინციპები, რომლებიც ან აძლევს უფლებას ან ითხოვს მტკიცებულების გამორიცხვას განხილვიდან — ან მისი [[სანდოობა|სანდოობის]] ინდიკატორებზე დაყრდნობით, ან ფართო [[საზოგადოება|საზოგადოებრივ]] შეხედულებათა გათვალისწინებით. [[მოწმის ჩვენება|ჩვენება]] (რომელიც აღწერს) და [[ნივთმტკიცება|ნივთმტკიცება]] (რომელიც აჩვენებს) წარმოადგენს ორი ძირითად კატეგორიას, რაც [[სასამართლო პროცესი|სასამართლო პროცესზე]] ან [[სასმინე|სასმინელზე]] წარდგენილ მტკიცებულებებს მოიცავს. [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებში]], ფედერალურ სასამართლოებში მტკიცებულების დაშვება ან გამორიცხვა ხდება [[ფედერალური მტკიცებულების წესები|ფედერალური მტკიცებულების წესების]] მიხედვით.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://federalevidence.com/rules-of-evidence|title=Federal Rules of Evidence 2008|publisher=Federal Evidence Review|access-date=18 July 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20100819114909/http://federalevidence.com/rules-of-evidence|archive-date=19 August 2010|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

=== მტკიცების ტვირთი ===
„[[მტკიცების ტვირთი]]“ აღნიშნავს იმ [[ვალდებულება|ვალდებულებას]], რომელიც ეკისრება ერთ მხარეს [[დაპირისპირება|დაპირისპირებაში]] ან [[დავა|დავაში]] — მოიტანოს საკმარისი [[მტკიცებულება]], რათა შეცვალოს მეორე მხარის ან მესამე მხარის [[რწმენა]] მათი საწყისი პოზიციიდან. მტკიცების ტვირთი მოითხოვს როგორც დამადასტურებელი [[მტკიცებულება|მტკიცებულებების]] წარმოდგენას, ისე საწინააღმდეგო მტკიცებულებების უარყოფას. მტკიცებულებაზე დაყრდნობით მიღებული [[დასკვნა|დასკვნები]] შესაძლოა გახდეს [[კრიტიკა|კრიტიკის]] საგანი იმ შემთხვევაში, თუკი ვერ დაკმაყოფილდა მტკიცების ტვირთის მოთხოვნა.

ორი მთავარი საკითხი, რომლებიც მტკიცების ტვირთის განსაზღვრისას განიხილება, არის:
# ვიზე ვრცელდება [[მტკიცების ტვირთი]]?
# რა ხარისხით უნდა იყოს მტკიცება გამყარებული სარწმუნო [[მტკიცებულება|მტკიცებულებით]]?
მეორე კითხვა დამოკიდებულია იმ საკითხის ბუნებაზე, რომლის ირგვლივაც არსებობს დავა და განსაზღვრავს იმ [[მტკიცებულება|მტკიცებულებების]] რაოდენობასა და ხარისხს, რომლებიც აუცილებელია მტკიცების ტვირთის შესასრულებლად.

[[შეერთებული შტატები|შეერთებულ შტატებში]] [[სისხლის სამართლის პროცესი|სისხლის სამართლის პროცესში]], მაგალითად, [[ბრალმდებელი]]ს ეკისრება მტკიცების ტვირთი, ვინაიდან [[ბრალდებული]] ითვლება [[უდანაშაულობის პრეზუმფცია|უდანაშაულოდ]], ვიდრე არ დადგინდება მისი [[დანაშაული]] [[გონივრული ეჭვი|გონივრული ეჭვის]] ფარგლებს გარეთ. ანალოგიურად, უმეტეს [[საჯარო სამართალი|სამოქალაქო პროცესებში]], [[მომჩემი]]ს ეკისრება მტკიცების ტვირთი და მას ევალება დაარწმუნოს [[მოსამართლე]] ან [[ნაფიცი მსაჯული]], რომ [[მტკიცებულება|მტკიცებულებების]] წონა მის მხარეს არის.

სხვა [[მტკიცების სტანდარტი|მტკიცების იურიდიულ სტანდარტებს]] შორის განასხვავებენ: „[[გონივრული ეჭვი|გონივრულ ეჭვს]]“, „[[სავარაუდო საფუძველი|სავარაუდო საფუძველს]]“ (როგორიცაა [[დაკავება]]ს შემთხვევა), „''[[პრივა ფასე]]'' [[მტკიცებულება|მტკიცებულებას]]“, „[[სარწმუნო მტკიცებულება|სარწმუნო მტკიცებულებას]]“, „[[სათანადო მტკიცებულება|სათანადო მტკიცებულებას]]“ და „[[ცხადი და დამაჯერებელი მტკიცებულება|ცხად და დამაჯერებელ მტკიცებულებას]]“.

==მტკიცებულების კონკრეტული ტიპები==

*[[ციფრული მტკიცებულება]]

*[[პირადი გამოცდილება]]

*[[ფიზიკური მტკიცებულება]]

*[[ურთიერთობის მტკიცებულება]]

*[[სამეცნიერო მტკიცებულება]]

*[[მოწმის ჩვენება|მოწმის მტკიცებულება]]

*[[ნაკვალევის მტკიცებულება]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>c6diut61jxtim0crco72ixl4r8nxzn4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მერვე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები</title>
    <ns>0</ns>
    <id>588246</id>
    <revision>
      <id>4808620</id>
      <parentid>4804569</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T06:39:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <comment>/* შედარება */</comment>
      <origin>4808620</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24934" sha1="pan2taxnkqd1oe2bemj0ff6qpnkt5vc" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Gobrona|Gobrona]].|27|05|2025}}
{{ვიდეო თამაშების ისტორია}}
'''მერვე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები''' [[2012]] წელს დაიწყო და მოიცავს ოთხ [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი|სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლს]]: [[Wii U]], რომელიც [[2012]] წელს გამოვიდა, [[PlayStation 4]]-ის ოჯახი [[2013]] წელს, [[Xbox One]]-ის ოჯახი [[2013]] წელს და [[Nintendo Switch]]-ის ოჯახი [[2017]] წელს.

ამ თაობამ მცირე ტექნიკური ინოვაციები წარმოადგინა. [[Sony]]-მ და [[Microsoft]]-მა განაგრძეს ახალ სისტემების წარმოება, რომლებიც წინამორბედთა მსგავსი დიზაინისა და ფუნქციონირების მიუხედავად, გაუმჯობესებული წარმადობით ხასიათდებოდნენ. (დამუშავების სიჩქარე, მაღალი გარჩევადობის გრაფიკა და გაზრდილი მეხსიერების მოცულობა), რამაც კონსოლები კიდევ უფრო დააახლოვა [[პერსონალური კომპიუტერი|პერსონალურ კომპიუტერებთან]] და ხელი შეუწყო [[ციფრული დისტრიბუცია|ციფრული დისტრიბუციისა]] და [[თამაშების როგორც სერვისი]]ს ({{lang-en|Games as a service}}) მხარდაჭერას. [[მოძრაობის კონტროლერი]]ს პოპულარობა მეშვიდე თაობის შემდეგ შემცირდა, მაგრამ კონსოლები ემზადებოდნენ ვირტუალური რეალობის (VR) დანერგვისთვის. [[2016]] წელს Sony-მ წარმოადგინა [[PlayStation VR]]. სონი ძირითადად საკუთარ დეველოპერებსა და კონსოლის ექსკლუზივებზე ამახვილებდა ყურადღებას, როგორც გაყიდვების საკვანძო ასპექტებზე. ხოლო Microsoft-მა გააფართოვა თავისი სათამაშო სერვისები, შექმნა [[Xbox Game Pass]] სააბონენტო სერვისი [[Xbox (სერია)|Xbox]]-ისა და [[Windows]]-ის კომპიუტერებისთვის და მისი xCloud თამაშის სტრიმინგის სერვისი. Microsoft-ისა და Sony-ის კონსოლებმა მერვე თაობის შუა პერიოდში განახლებები განიცადეს, გამოვიდა მაღალი წარმადობის PlayStation 4 Pro და Xbox One X, და შედარებით ხელმისაწვდომი PlayStation 4 Slim და Xbox One S მოდელები, რომლებსაც გარკვეული ფუნქციონალები აკლდათ. [[2023]] წლის სექტემბრის მონაცემებით, PlayStation 4-ის 117 მილიონი, ხოლო Xbox One-ის 58 მილიონი ერთეული გაიყიდა.

Sony-სა და Microsoft-ისგან განსხვავებით, Nintendo თავის „ლურჯი ოკეანის სტრატეგიას“ მისდევდა. [[Wii U]], რომელიც Wii-ის უფრო გაძლიერებულ ვარიანტს წარმოადგენდა, გამიზნული იყო გამოცდილი მოთამაშეების მოსაზიდად, თუმცა არასწორი მარკეტინგის შედეგად მისი დანიშნულება და შესაძლებლობები საზოგადოებამ ბოლომდე ვერ აღიქვა. Wii U-ს დაბალმა გაყიდვებმა, რომელიც Nintendo-ს პროგნოზებზე გაცილებით ნაკლები იყო (მხოლოდ 13.5 მილიონი ერთეული [[2017]] წელს წარმოების შეწყვეტამდე), Nintendo აიძულა, [[2017]] წლისთვის ახალი კონსოლი [[Nintendo Switch]] გამოეშვა. Wii U-ს ნაკლოვანებები ამ მოდელში აღმოიფხვრა, ამავდროულად აკმაყოფილებდა გლობალური დემოგრაფიული ჯგუფების ფართო სპექტრს. შემდგომში, Nintendo-მ წარმოადგინა კონსოლის ორი მოდელი: Nintendo Switch Lite, რომელსაც დოკირების ფუნქცია არ ჰქონდა, მაგრამ სხვა კომპონენტების ოპტიმიზაციის ხარჯზე თავსებადი იყო ყველა თამაშთან და Nintendo Switch – OLED Model, შუა თაობის განახლებული მოდელი, რომელიც აღჭურვილი იყო OLED ეკრანით და ინტეგრირებული Ethernet პორტით სადენიანი ინტერნეტისთვის, თუმცა მისი წარმადობა არ გაუმჯობესებულა. [[2023]] წლის მარტის მონაცემებით, საერთო ჯამში, Switch-ის მოდელების 125 მილიონზე მეტი ერთეული გაიყიდა, რითაც Wii-ს გაყიდვებს გადააჭარბა.

Nintendo DS-ის ხაზი [[Nintendo 3DS]]-მა და 2DS-მა შეცვალეს, PlayStation Portable-ის მემკვიდრე კი [[PlayStation Vita]] გახდა. Nintendo 3DS/2DS ოჯახის გაყიდული ერთეულების ჯამური რაოდენობა 75 მილიონი იყო [[2019]] წლის სექტემბრისთვის, ხოლო Vita-ს გაყიდვებმა [[2015]] წლის ბოლოსთვის დაახლოებით 10 მილიონი შეადგინა. Sony-მ მისი წარმოება შეწყვიტა და განაცხადა, რომ სამომავლოდ პორტატულ სისტემებს აღარ გამოუშვებს. Nintendo-მ [[2020]] წელს შეწყვიტა Nintendo 3DS-ის წარმოება, რითაც დასრულდა [[Nintendo DS-ის ოჯახი|Nintendo DS ხაზი]].

მერვე თაობის კონსოლების ბაზარზე აგრეთვე გავლენა იქონია [[2015]] წელს ჩინეთში კონსოლებზე აკრძალვის მოხსნამ, ასევე მობილური თამაშების სექტორის ზრდამ. ამ პერიოდში აგრეთვე გამოვიდა არაერთი რეტრო [[მიკროკონსოლი]].

[[2020]] წლის ნოემბერში Sony-მ და Microsoft-მა გამოუშვეს [[მეცხრე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები|მეცხრე თაობის კონსოლები]]: [[PlayStation 5]] და [[Xbox Series X and Series S]]. ახალი თაობის ეს სისტემები აგრძელებენ მერვე თაობის გზას, გაუმჯობესებული გამოთვლითი სიმძლავრით, გრაფიკული შესაძლებლობებითა და ძლიერი უკან თავსებადობით, რაც ახალ პლატფორმებზე გადასვლის პროცესს ამარტივებს.

==შედარება==
{| class=&quot;wikitable sticky-header&quot;
|+ მერვე თაობის კონსოლების შედარება

&lt;!-- Each console gets 11% width (12*8 = 96%), information column gets 4% (4% + 96% = 100%)  --&gt;
|-
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; | კონსოლი
! scope=&quot;col&quot; | [[Wii U]]
! scope=&quot;col&quot; | [[Nintendo Switch]]
! scope=&quot;col&quot; | Nintendo Switch – OLED მოდელი
! scope=&quot;col&quot; | [[PlayStation 4]]
! scope=&quot;col&quot; | PlayStation 4 Pro
! scope=&quot;col&quot; | [[Xbox One]]
! scope=&quot;col&quot; | Xbox One S
! scope=&quot;col&quot; | Xbox One X
|- align=&quot;center&quot;

|- style=&quot;text-align:center;&quot;
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | ლოგო
! [[File:WiiU.svg|x40px|frameless|upright=0.6]]
! colspan=&quot;2&quot; | [[File:Nintendo Switch logo, horizontal.png|x40px|frameless|upright=0.5]]
! colspan=&quot;2&quot; | [[File:PlayStation 4 logo and wordmark.svg|x40px|frameless|upright=0.8]]
! colspan=&quot;3&quot; | [[File:X Box One logo.svg|x40px|frameless|upright=0.8]]

|- style=&quot;text-align:center;&quot;
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | მწარმოებელი
| colspan=&quot;3&quot; | [[Nintendo]]
| colspan=&quot;2&quot; | [[Sony Interactive Entertainment|Sony Interactive]]
| colspan=&quot;3&quot; | [[Microsoft]]

|- style=&quot;background: white; text-align: center;&quot;
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | სურათი
| [[File:Wii U Gamepad schwarz.JPG|55px|frameless|upright=0.6|alt=A Deluxe Set black Wii U GamePad]][[File:Nintendo-Wii-U-Console-FL.jpg|65px|frameless|upright=0.6|alt=A Deluxe Set black Wii U console]] [[File:Wii U Console and Gamepad.png|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Basic Set white Wii U console and GamePad]]
| [[File:Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB.jpg|Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Nintendo Switch in docked mode with Neon Blue &amp; Neon Red Joy-Con controllers in grip]] [[File:Nintendo-Switch-wJoyCons-BlRd-Standing-FL.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Nintendo Switch in handheld mode with Neon Blue &amp; Neon Red Joy-Con controllers]]
| [[File:Nintendo Switch OLED Model 3-18-2025.png|Nintendo Switch OLED|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Nintendo Switch – OLED Model in docked mode with White Joy-Con controllers in grip]] [[File:Nintendo Switch – OLED-Modell-Konsole 20230506 HOF01643 RAW-Export.png|Nintendo Switch OLED|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Nintendo Switch – OLED Model in handheld mode with White Joy-Con controllers]]
| [[File:PS4-Console-wDS4.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=A PlayStation 4 console and DualShock 4 controller]] [[File:PlayStation 4 Slim 8504.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=A white PlayStation 4 Slim console and a white DualShock 4 controller]]
| [[File:Sony-PlayStation4-Pro-Console-FL.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=A PlayStation 4 Pro console]]
| [[File:Microsoft-Xbox-One-Console-Set-wKinect.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=An Xbox One console, wireless controller and Kinect sensor]]
| [[File:Microsoft-Xbox-One-S-Console-wController-L.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=An Xbox One S console and controller]]
| [[File:Microsoft-Xbox-One-X-Console-Set.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=An Xbox One X console]]

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | გამოსვლის თარიღი
| {{Vgrelease new|NA|18 ნოემბ., 2012|EU|30 ნოემბერი, 2012|AUS|30 ნოემბერი, 2012|JP|8დეკემბერი, 2012}}
|{{Vgrelease new|WW|March 3, 2017&lt;ref name=&quot;Switch – Release date&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.ign.com/articles/2017/01/13/nintendo-switch-price-and-release-date-revealed|title=Nintendo Switch Price and Release Date Revealed|last=Sliva|first=Marty|date=January 12, 2017|publisher=IGN|access-date=March 28, 2018|archive-date=March 27, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180327125437/http://www.ign.com/articles/2017/01/13/nintendo-switch-price-and-release-date-revealed|url-status=live}}&lt;/ref&gt;}}
|{{Vgrelease new|WW|October 8, 2021}}
|Playstation 4&lt;br /&gt;{{Vgrelease new|NA|15 ნოემბერი, 2013|EU|29 ნოემბერი, 2013|AUS|29 ნოემბერი, 2013|JP|22 თებერვალი, 2014}}&lt;br /&gt;Playstation 4 Slim&lt;br /&gt;{{Vgrelease new|WW|15 სექტემბერი, 2016&lt;ref name=&quot;PS4 Slim – Release date&quot;&gt;{{Cite web |url=https://gamerant.com/ps4-slim-price-release-date/ |title=PS4 Slim Price and Release Date Revealed |last=Sledge |first=Kyle |date=September 7, 2016 |access-date=February 16, 2017 |archive-date=February 16, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170216214701/https://gamerant.com/ps4-slim-price-release-date/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;}}
| {{Vgrelease new|WW|November 10, 2016&lt;ref name=&quot;PS4 Pro – Release date&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/articles/ps4-pro-specs-release-date-and-price-confirmed/1100-6443352/ |title=PS4 Pro: Specs, Release Date, and Price Confirmed |last1=Hussain |first1=Tamoor |last2=Pereira |first2=Chris |access-date=September 9, 2016 |archive-date=September 9, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160909050359/http://www.gamespot.com/articles/ps4-pro-specs-release-date-and-price-confirmed/1100-6443352/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;}}
| {{Vgrelease new|NA|22 ნოემბერი, 2013|EU|22 ნოემბერი, 2013&lt;/br&gt;{{small|(მხოლოდ შერჩეულ ქვეყნებში)}}&lt;ref name=&quot;Xbox One – Release date (EU)&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.gamesindustry.biz/articles/2013-06-14-21-launch-countries-listed-for-xbox-one|title=21 launch countries listed for Xbox One|date=June 14, 2013|access-date=June 15, 2013|archive-date=June 18, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130618010358/http://www.gamesindustry.biz/articles/2013-06-14-21-launch-countries-listed-for-xbox-one|url-status=live}}&lt;/ref&gt;|AUS|22 ნოემბერი, 2013|JP|4 სექტემბერი, 2014&lt;ref name=&quot;Xbox One – Release date (JP)&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.gamespot.com/articles/xbox-one-hits-japan-sept-4-will-it-find-success-where-xbox-360-did-not/1100-6419148/|title=box One hits Japan Sept. 4 -- Will it find success where Xbox 360 did not?|last=Makuch|first=Eddie|work=[[GameSpot]]|date=April 23, 2014|access-date=April 23, 2014|archive-date=September 29, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140929182944/http://www.gamespot.com/articles/xbox-one-hits-japan-sept-4-will-it-find-success-where-xbox-360-did-not/1100-6419148/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;}}
| {{Vgrelease new|NA|2 აგვისტო, 2016&lt;/br&gt;{{small|(მხოლოდ შერჩეულ&lt;/br&gt;ქვეყნებში)}}|EU|2 აგვისტო, 2016&lt;/br&gt;{{small|(მხოლოდ შერჩეულ&lt;/br&gt;ქვეყნებში)}}|AUS|2 აგვისტო, 2016|JP|24 ნოემბერი, 2016|WW|16 აპრილი, 2019}} {{small|(ყველა ციფრული გამოცემა)}}
| {{Vgrelease new|WW|7 ნოემბერი, 2017}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theverge.com/2017/6/11/15774918/microsoft-xbox-one-x-release-date-price-new-console-announced-e3-2017|title=Xbox One X is Microsoft's next game console, arriving on November 7th for $499|first=Tom|last=Warren|date=June 11, 2017|website=The Verge|access-date=June 21, 2017|archive-date=June 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170612004033/https://www.theverge.com/2017/6/11/15774918/microsoft-xbox-one-x-release-date-price-new-console-announced-e3-2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | გამოშვების ფასი
| US$299.99&lt;/br&gt; AU$348.00&lt;/br&gt; JP¥26,250 
| US$299.99&lt;ref name=&quot;Switch – Release date&quot; /&gt;&lt;/br&gt;€320&lt;/br&gt;£279.99&lt;/br&gt;A$469.95&lt;/br&gt;¥29,980 
| US$349.99&lt;/br&gt;€349&lt;/br&gt;GBP309.99&lt;/br&gt;AU$540.00&lt;/br&gt;JP¥52,500
| Playstation 4&lt;br /&gt;US$399.99&lt;ref name=&quot;PS4 – Launch price&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.ign.com/articles/2013/06/11/e3-2013-playstation-4-launching-for-399|title=E3 2013: PlayStation 4 Launching for $399|last=Goldfarb|first=Andrew|date=June 10, 2013|publisher=IGN|access-date=February 11, 2019|archive-date=February 9, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190209180529/https://www.ign.com/articles/2013/06/11/e3-2013-playstation-4-launching-for-399|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;Playstation 4 Slim: US$ 299.00&lt;br /&gt;Playstation 4: €399.00&lt;br /&gt;Playstation 4 Slim: €299.99&lt;/br&gt;Playstation 4: £349.00&lt;/br&gt;Playstation 4: A$549.00&lt;/br&gt;Playstation 4: ¥41,979
| US$399.00&lt;ref name=&quot;PS4 Pro – Release date&quot; /&gt;&lt;/br&gt;€399.99 &lt;/br&gt;£345.00&lt;/br&gt;A$560.00&lt;/br&gt;
| US$499&lt;/br&gt;€499&lt;/br&gt;£429.00&lt;/br&gt;A$599
| US$299&lt;/br&gt;€299&lt;/br&gt;£249
| US$499.99&lt;/br&gt;€499.99

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | შეწყდა
| {{No|31 იანვარი, 2017}}&lt;ref name=&quot;Wii U – Discontinued&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.polygon.com/2017/1/31/14452066/wii-u-discontinued|title=Final Wii U models discontinued in Japan|last=Frank|first=Allegra|date=January 31, 2017|website=Polygon|access-date=February 8, 2019|archive-date=February 9, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190209124156/https://www.polygon.com/2017/1/31/14452066/wii-u-discontinued|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;2&quot; {{N/a|წარმოებაშია}}
| {{N/a|წარმოებაშია}}
| {{N/a|იაპონია: 5 იანვარი, 2021}}&lt;ref&gt;{{cite web | url = https://www.videogameschronicle.com/news/sony-japan-confirms-ps4-pro-and-all-but-one-ps4-model-have-been-discontinued/ | title = Sony Japan confirms PS4 Pro and 'all but one' PS4 model have been discontinued | first = Andy | last = Robinson | date = January 5, 2021 | access-date = January 5, 2021 | work = [[Video Games Chronicle]] | archive-date = January 5, 2021 | archive-url = https://web.archive.org/web/20210105101243/https://www.videogameschronicle.com/news/sony-japan-confirms-ps4-pro-and-all-but-one-ps4-model-have-been-discontinued/ | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
| {{No|25 აგვისტო, 2017}}&lt;ref name=&quot;Xbox One – Discontinued&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.kotaku.co.uk/2017/08/25/the-xbox-one-is-now-an-ex-box|title=The Xbox One Is Now an Ex-Box|website=Kotaku|access-date=February 11, 2019|archive-date=February 12, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190212012254/http://www.kotaku.co.uk/2017/08/25/the-xbox-one-is-now-an-ex-box|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| {{No|Q4 2020}}&lt;br /&gt;(ყველა ციფრული ვერსია შეწყდა 2020 წლის 16 ივლისს)&lt;ref name=&quot;Xbox one fully discontinued&quot;&gt;{{Cite web |last=Warren |first=Tom |date=2022-01-13 |title=Microsoft has discontinued all Xbox One consoles |url=https://www.theverge.com/2022/1/13/22881211/microsoft-discontinues-xbox-one-consoles-2020 |access-date=2022-01-13 |website=The Verge |archive-date=May 12, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220512182013/https://www.theverge.com/2022/1/13/22881211/microsoft-discontinues-xbox-one-consoles-2020 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| {{No|16 ივლისი, 2020}}&lt;ref name=&quot;xbox one x discontinued&quot;&gt;{{cite web|title=Microsoft discontinues Xbox One X and Xbox One S digital edition ahead of Series X launch|url=https://www.theverge.com/2020/7/16/21327330/microsoft-xbox-one-x-s-digital-edition-discontinued|last=Warren|first=Tom|date=July 16, 2020|access-date=July 16, 2020|publisher=[[Vox Media]]|work=[[The Verge]]|archive-date=July 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200717071905/https://www.theverge.com/2020/7/16/21327330/microsoft-xbox-one-x-s-digital-edition-discontinued|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | გაყიდვები
| 13.56 მილიონი (2018 წლის 31 დეკემბრის მონაცემებით)
| colspan=&quot;2&quot; | 141.32 მილიონი (ყველა მოდელი) (2024 წლის 31 მარტის მონაცმებით) 
| colspan=&quot;2&quot; | &gt;{{Nowrap|113.5 მილიონი}} &lt;Small&gt;(2018 წლის 31 დეკემბრის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Business Data &amp; Sales |url=https://sonyinteractive.com/en/our-company/business-data-sales/ |access-date=2025-03-25 |website=Sony Interactive Entertainment |language=en-US}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;3&quot; | 58 მილიონი (2023 წლის ივნისის მონაცემებით)

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | ყველაზე გაყიდვადი თამაში
| ''[[Mario Kart 8]]'', {{Nowrap|8.46 მილიონი}} &lt;Small&gt;(2022 წლის 31 მარტის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref name=&quot;Wii U – Best-selling game&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/software/wiiu.html|title=IR Information : Financial Data – Top Selling Title Sales Units – Wii U Software|publisher=Nintendo|access-date=February 8, 2019|archive-date=October 31, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191031103300/https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/software/wiiu.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |''[[Mario Kart 8 Deluxe]]'', {{Nowrap|48.41 მილიონი}} &lt;Small&gt;(2022 წლის 30 სექტემბრის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref name=&quot;Switch – Best-selling game&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/software/index.html|title=IR Information : Sales Data – Top Selling Title Sales Units|website=Nintendo Co., Ltd.|access-date=February 1, 2021|archive-date=August 5, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210805163109/https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/software/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |''[[God of War (2018 წლის ვიდეო თამაში)|God of War]]'' (2018), {{Nowrap|19.50 მილინი}} &lt;Small&gt;(2022 წლის 3 თებერვლის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Ramsey|first=Robert|date=October 20, 2021|title=God of War Sales Hit a Staggering 19.5 Million Copies on PS4|url=https://www.pushsquare.com/news/2021/10/god-of-war-sales-hit-a-staggering-19-5-million-copies-on-ps4|access-date=February 3, 2022|website=[[Push Square]]|archive-date=September 25, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220925140833/https://www.pushsquare.com/news/2021/10/god-of-war-sales-hit-a-staggering-19-5-million-copies-on-ps4|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;3&quot; |''[[PlayerUnknown's Battlegrounds]]'', {{Nowrap|8.00 მილიონი}} &lt;Small&gt;(2018 წლის ივლისის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref name=&quot;Xbox One – Best-selling game&quot;&gt;{{Cite web|url=https://screenrant.com/pubg-8-million-copies-xbox-one/|title=PUBG Has Sold 8 Million Copies on Xbox One|date=July 4, 2018|website=ScreenRant|access-date=February 8, 2019|archive-date=September 23, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923084851/https://screenrant.com/pubg-8-million-copies-xbox-one/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}

{{მერვე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{ვიდეო თამაშების ქრონოლოგია}}
{{ვიდეო თამაშების ისტორია პლატფორმის მიხედვით}}
{{ვიდეო თამაშების ჟანრები}}</text>
      <sha1>pan2taxnkqd1oe2bemj0ff6qpnkt5vc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808625</id>
      <parentid>4808620</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T06:42:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808625</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24812" sha1="4vsivyw83ienly1bz0dud670cmleror" xml:space="preserve">{{ვიდეო თამაშების ისტორია}}
'''მერვე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები''' [[2012]] წელს დაიწყო და მოიცავს ოთხ [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი|სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლს]]: [[Wii U]], რომელიც [[2012]] წელს გამოვიდა, [[PlayStation 4]]-ის ოჯახი [[2013]] წელს, [[Xbox One]]-ის ოჯახი [[2013]] წელს და [[Nintendo Switch]]-ის ოჯახი [[2017]] წელს.

ამ თაობამ მცირე ტექნიკური ინოვაციები წარმოადგინა. [[Sony]]-მ და [[Microsoft]]-მა განაგრძო ახალი სისტემების წარმოება, რომლებიც წინამორბედთა მსგავსი დიზაინისა და ფუნქციონირების მიუხედავად, გაუმჯობესებული წარმადობით ხასიათდებოდნენ. (დამუშავების სიჩქარე, მაღალი გარჩევადობის გრაფიკა და გაზრდილი მეხსიერების მოცულობა), რამაც კონსოლები კიდევ უფრო დააახლოვა [[პერსონალური კომპიუტერი|პერსონალურ კომპიუტერებთან]] და ხელი შეუწყო [[ციფრული დისტრიბუცია|ციფრული დისტრიბუციისა]] და [[თამაშების როგორც სერვისი]]ს ({{lang-en|Games as a service}}) მხარდაჭერას. [[მოძრაობის კონტროლერი]]ს პოპულარობა მეშვიდე თაობის შემდეგ შემცირდა, მაგრამ კონსოლები ემზადებოდნენ ვირტუალური რეალობის (VR) დანერგვისთვის. [[2016]] წელს Sony-მ წარმოადგინა [[PlayStation VR]]. სონი ძირითადად საკუთარ დეველოპერებსა და კონსოლის ექსკლუზივებზე ამახვილებდა ყურადღებას, როგორც გაყიდვების საკვანძო ასპექტებზე. ხოლო Microsoft-მა გააფართოვა თავისი სათამაშო სერვისები, შექმნა [[Xbox Game Pass]] სააბონენტო სერვისი [[Xbox (სერია)|Xbox]]-ისა და [[Windows]]-ის კომპიუტერებისთვის და მისი xCloud თამაშის სტრიმინგის სერვისი. Microsoft-ისა და Sony-ის კონსოლებმა მერვე თაობის შუა პერიოდში განახლებები განიცადეს, გამოვიდა მაღალი წარმადობის PlayStation 4 Pro და Xbox One X, და შედარებით ხელმისაწვდომი PlayStation 4 Slim და Xbox One S მოდელები, რომლებსაც გარკვეული ფუნქციონალები აკლდათ. [[2023]] წლის სექტემბრის მონაცემებით, PlayStation 4-ის 117 მილიონი, ხოლო Xbox One-ის 58 მილიონი ერთეული გაიყიდა.

Sony-სა და Microsoft-ისგან განსხვავებით, Nintendo თავის „ლურჯი ოკეანის სტრატეგიას“ მისდევდა. [[Wii U]], რომელიც Wii-ის უფრო გაძლიერებულ ვარიანტს წარმოადგენდა, გამიზნული იყო გამოცდილი მოთამაშეების მოსაზიდად, თუმცა არასწორი მარკეტინგის შედეგად მისი დანიშნულება და შესაძლებლობები საზოგადოებამ ბოლომდე ვერ აღიქვა. Wii U-ს დაბალმა გაყიდვებმა, რომელიც Nintendo-ს პროგნოზებზე გაცილებით ნაკლები იყო (მხოლოდ 13.5 მილიონი ერთეული [[2017]] წელს წარმოების შეწყვეტამდე), Nintendo აიძულა, [[2017]] წლისთვის ახალი კონსოლი [[Nintendo Switch]] გამოეშვა. Wii U-ს ნაკლოვანებები ამ მოდელში აღმოიფხვრა, ამავდროულად აკმაყოფილებდა გლობალური დემოგრაფიული ჯგუფების ფართო სპექტრს. შემდგომში, Nintendo-მ წარმოადგინა კონსოლის ორი მოდელი: Nintendo Switch Lite, რომელსაც დოკირების ფუნქცია არ ჰქონდა, მაგრამ სხვა კომპონენტების ოპტიმიზაციის ხარჯზე თავსებადი იყო ყველა თამაშთან და Nintendo Switch – OLED Model, შუა თაობის განახლებული მოდელი, რომელიც აღჭურვილი იყო OLED ეკრანით და ინტეგრირებული Ethernet პორტით სადენიანი ინტერნეტისთვის, თუმცა მისი წარმადობა არ გაუმჯობესებულა. [[2023]] წლის მარტის მონაცემებით, საერთო ჯამში, Switch-ის მოდელების 125 მილიონზე მეტი ერთეული გაიყიდა, რითაც Wii-ს გაყიდვებს გადააჭარბა.

Nintendo DS-ის ხაზი [[Nintendo 3DS]]-მა და 2DS-მა შეცვალეს, PlayStation Portable-ის მემკვიდრე კი [[PlayStation Vita]] გახდა. Nintendo 3DS/2DS ოჯახის გაყიდული ერთეულების ჯამური რაოდენობა 75 მილიონი იყო [[2019]] წლის სექტემბრისთვის, ხოლო Vita-ს გაყიდვებმა [[2015]] წლის ბოლოსთვის დაახლოებით 10 მილიონი შეადგინა. Sony-მ მისი წარმოება შეწყვიტა და განაცხადა, რომ სამომავლოდ პორტატულ სისტემებს აღარ გამოუშვებს. Nintendo-მ [[2020]] წელს შეწყვიტა Nintendo 3DS-ის წარმოება, რითაც დასრულდა [[Nintendo DS-ის ოჯახი|Nintendo DS ხაზი]].

მერვე თაობის კონსოლების ბაზარზე აგრეთვე გავლენა იქონია [[2015]] წელს ჩინეთში კონსოლებზე აკრძალვის მოხსნამ, ასევე მობილური თამაშების სექტორის ზრდამ. ამ პერიოდში აგრეთვე გამოვიდა არაერთი რეტრო [[მიკროკონსოლი]].

[[2020]] წლის ნოემბერში Sony-მ და Microsoft-მა გამოუშვეს [[მეცხრე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები|მეცხრე თაობის კონსოლები]]: [[PlayStation 5]] და [[Xbox Series X and Series S]]. ახალი თაობის ეს სისტემები აგრძელებენ მერვე თაობის გზას, გაუმჯობესებული გამოთვლითი სიმძლავრით, გრაფიკული შესაძლებლობებითა და ძლიერი უკან თავსებადობით, რაც ახალ პლატფორმებზე გადასვლის პროცესს ამარტივებს.

==შედარება==
{| class=&quot;wikitable sticky-header&quot;
|+ მერვე თაობის კონსოლების შედარება

&lt;!-- Each console gets 11% width (12*8 = 96%), information column gets 4% (4% + 96% = 100%)  --&gt;
|-
! scope=&quot;col&quot; colspan=&quot;2&quot; | კონსოლი
! scope=&quot;col&quot; | [[Wii U]]
! scope=&quot;col&quot; | [[Nintendo Switch]]
! scope=&quot;col&quot; | Nintendo Switch – OLED მოდელი
! scope=&quot;col&quot; | [[PlayStation 4]]
! scope=&quot;col&quot; | PlayStation 4 Pro
! scope=&quot;col&quot; | [[Xbox One]]
! scope=&quot;col&quot; | Xbox One S
! scope=&quot;col&quot; | Xbox One X
|- align=&quot;center&quot;

|- style=&quot;text-align:center;&quot;
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | ლოგო
! [[File:WiiU.svg|x40px|frameless|upright=0.6]]
! colspan=&quot;2&quot; | [[File:Nintendo Switch logo, horizontal.png|x40px|frameless|upright=0.5]]
! colspan=&quot;2&quot; | [[File:PlayStation 4 logo and wordmark.svg|x40px|frameless|upright=0.8]]
! colspan=&quot;3&quot; | [[File:X Box One logo.svg|x40px|frameless|upright=0.8]]

|- style=&quot;text-align:center;&quot;
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | მწარმოებელი
| colspan=&quot;3&quot; | [[Nintendo]]
| colspan=&quot;2&quot; | [[Sony Interactive Entertainment|Sony Interactive]]
| colspan=&quot;3&quot; | [[Microsoft]]

|- style=&quot;background: white; text-align: center;&quot;
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | სურათი
| [[File:Wii U Gamepad schwarz.JPG|55px|frameless|upright=0.6|alt=A Deluxe Set black Wii U GamePad]][[File:Nintendo-Wii-U-Console-FL.jpg|65px|frameless|upright=0.6|alt=A Deluxe Set black Wii U console]] [[File:Wii U Console and Gamepad.png|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Basic Set white Wii U console and GamePad]]
| [[File:Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB.jpg|Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Nintendo Switch in docked mode with Neon Blue &amp; Neon Red Joy-Con controllers in grip]] [[File:Nintendo-Switch-wJoyCons-BlRd-Standing-FL.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Nintendo Switch in handheld mode with Neon Blue &amp; Neon Red Joy-Con controllers]]
| [[File:Nintendo Switch OLED Model 3-18-2025.png|Nintendo Switch OLED|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Nintendo Switch – OLED Model in docked mode with White Joy-Con controllers in grip]] [[File:Nintendo Switch – OLED-Modell-Konsole 20230506 HOF01643 RAW-Export.png|Nintendo Switch OLED|85px|frameless|upright=0.6|alt=A Nintendo Switch – OLED Model in handheld mode with White Joy-Con controllers]]
| [[File:PS4-Console-wDS4.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=A PlayStation 4 console and DualShock 4 controller]] [[File:PlayStation 4 Slim 8504.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=A white PlayStation 4 Slim console and a white DualShock 4 controller]]
| [[File:Sony-PlayStation4-Pro-Console-FL.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=A PlayStation 4 Pro console]]
| [[File:Microsoft-Xbox-One-Console-Set-wKinect.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=An Xbox One console, wireless controller and Kinect sensor]]
| [[File:Microsoft-Xbox-One-S-Console-wController-L.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=An Xbox One S console and controller]]
| [[File:Microsoft-Xbox-One-X-Console-Set.jpg|85px|frameless|upright=0.6|alt=An Xbox One X console]]

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | გამოსვლის თარიღი
| {{Vgrelease new|NA|18 ნოემბ., 2012|EU|30 ნოემბერი, 2012|AUS|30 ნოემბერი, 2012|JP|8დეკემბერი, 2012}}
|{{Vgrelease new|WW|March 3, 2017&lt;ref name=&quot;Switch – Release date&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.ign.com/articles/2017/01/13/nintendo-switch-price-and-release-date-revealed|title=Nintendo Switch Price and Release Date Revealed|last=Sliva|first=Marty|date=January 12, 2017|publisher=IGN|access-date=March 28, 2018|archive-date=March 27, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180327125437/http://www.ign.com/articles/2017/01/13/nintendo-switch-price-and-release-date-revealed|url-status=live}}&lt;/ref&gt;}}
|{{Vgrelease new|WW|October 8, 2021}}
|Playstation 4&lt;br /&gt;{{Vgrelease new|NA|15 ნოემბერი, 2013|EU|29 ნოემბერი, 2013|AUS|29 ნოემბერი, 2013|JP|22 თებერვალი, 2014}}&lt;br /&gt;Playstation 4 Slim&lt;br /&gt;{{Vgrelease new|WW|15 სექტემბერი, 2016&lt;ref name=&quot;PS4 Slim – Release date&quot;&gt;{{Cite web |url=https://gamerant.com/ps4-slim-price-release-date/ |title=PS4 Slim Price and Release Date Revealed |last=Sledge |first=Kyle |date=September 7, 2016 |access-date=February 16, 2017 |archive-date=February 16, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170216214701/https://gamerant.com/ps4-slim-price-release-date/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;}}
| {{Vgrelease new|WW|November 10, 2016&lt;ref name=&quot;PS4 Pro – Release date&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.gamespot.com/articles/ps4-pro-specs-release-date-and-price-confirmed/1100-6443352/ |title=PS4 Pro: Specs, Release Date, and Price Confirmed |last1=Hussain |first1=Tamoor |last2=Pereira |first2=Chris |access-date=September 9, 2016 |archive-date=September 9, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160909050359/http://www.gamespot.com/articles/ps4-pro-specs-release-date-and-price-confirmed/1100-6443352/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt;}}
| {{Vgrelease new|NA|22 ნოემბერი, 2013|EU|22 ნოემბერი, 2013&lt;/br&gt;{{small|(მხოლოდ შერჩეულ ქვეყნებში)}}&lt;ref name=&quot;Xbox One – Release date (EU)&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.gamesindustry.biz/articles/2013-06-14-21-launch-countries-listed-for-xbox-one|title=21 launch countries listed for Xbox One|date=June 14, 2013|access-date=June 15, 2013|archive-date=June 18, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130618010358/http://www.gamesindustry.biz/articles/2013-06-14-21-launch-countries-listed-for-xbox-one|url-status=live}}&lt;/ref&gt;|AUS|22 ნოემბერი, 2013|JP|4 სექტემბერი, 2014&lt;ref name=&quot;Xbox One – Release date (JP)&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.gamespot.com/articles/xbox-one-hits-japan-sept-4-will-it-find-success-where-xbox-360-did-not/1100-6419148/|title=box One hits Japan Sept. 4 -- Will it find success where Xbox 360 did not?|last=Makuch|first=Eddie|work=[[GameSpot]]|date=April 23, 2014|access-date=April 23, 2014|archive-date=September 29, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140929182944/http://www.gamespot.com/articles/xbox-one-hits-japan-sept-4-will-it-find-success-where-xbox-360-did-not/1100-6419148/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;}}
| {{Vgrelease new|NA|2 აგვისტო, 2016&lt;/br&gt;{{small|(მხოლოდ შერჩეულ&lt;/br&gt;ქვეყნებში)}}|EU|2 აგვისტო, 2016&lt;/br&gt;{{small|(მხოლოდ შერჩეულ&lt;/br&gt;ქვეყნებში)}}|AUS|2 აგვისტო, 2016|JP|24 ნოემბერი, 2016|WW|16 აპრილი, 2019}} {{small|(ყველა ციფრული გამოცემა)}}
| {{Vgrelease new|WW|7 ნოემბერი, 2017}}&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.theverge.com/2017/6/11/15774918/microsoft-xbox-one-x-release-date-price-new-console-announced-e3-2017|title=Xbox One X is Microsoft's next game console, arriving on November 7th for $499|first=Tom|last=Warren|date=June 11, 2017|website=The Verge|access-date=June 21, 2017|archive-date=June 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170612004033/https://www.theverge.com/2017/6/11/15774918/microsoft-xbox-one-x-release-date-price-new-console-announced-e3-2017|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | გამოშვების ფასი
| US$299.99&lt;/br&gt; AU$348.00&lt;/br&gt; JP¥26,250 
| US$299.99&lt;ref name=&quot;Switch – Release date&quot; /&gt;&lt;/br&gt;€320&lt;/br&gt;£279.99&lt;/br&gt;A$469.95&lt;/br&gt;¥29,980 
| US$349.99&lt;/br&gt;€349&lt;/br&gt;GBP309.99&lt;/br&gt;AU$540.00&lt;/br&gt;JP¥52,500
| Playstation 4&lt;br /&gt;US$399.99&lt;ref name=&quot;PS4 – Launch price&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.ign.com/articles/2013/06/11/e3-2013-playstation-4-launching-for-399|title=E3 2013: PlayStation 4 Launching for $399|last=Goldfarb|first=Andrew|date=June 10, 2013|publisher=IGN|access-date=February 11, 2019|archive-date=February 9, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190209180529/https://www.ign.com/articles/2013/06/11/e3-2013-playstation-4-launching-for-399|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;br /&gt;Playstation 4 Slim: US$ 299.00&lt;br /&gt;Playstation 4: €399.00&lt;br /&gt;Playstation 4 Slim: €299.99&lt;/br&gt;Playstation 4: £349.00&lt;/br&gt;Playstation 4: A$549.00&lt;/br&gt;Playstation 4: ¥41,979
| US$399.00&lt;ref name=&quot;PS4 Pro – Release date&quot; /&gt;&lt;/br&gt;€399.99 &lt;/br&gt;£345.00&lt;/br&gt;A$560.00&lt;/br&gt;
| US$499&lt;/br&gt;€499&lt;/br&gt;£429.00&lt;/br&gt;A$599
| US$299&lt;/br&gt;€299&lt;/br&gt;£249
| US$499.99&lt;/br&gt;€499.99

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | შეწყდა
| {{No|31 იანვარი, 2017}}&lt;ref name=&quot;Wii U – Discontinued&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.polygon.com/2017/1/31/14452066/wii-u-discontinued|title=Final Wii U models discontinued in Japan|last=Frank|first=Allegra|date=January 31, 2017|website=Polygon|access-date=February 8, 2019|archive-date=February 9, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190209124156/https://www.polygon.com/2017/1/31/14452066/wii-u-discontinued|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;2&quot; {{N/a|წარმოებაშია}}
| {{N/a|წარმოებაშია}}
| {{N/a|იაპონია: 5 იანვარი, 2021}}&lt;ref&gt;{{cite web | url = https://www.videogameschronicle.com/news/sony-japan-confirms-ps4-pro-and-all-but-one-ps4-model-have-been-discontinued/ | title = Sony Japan confirms PS4 Pro and 'all but one' PS4 model have been discontinued | first = Andy | last = Robinson | date = January 5, 2021 | access-date = January 5, 2021 | work = [[Video Games Chronicle]] | archive-date = January 5, 2021 | archive-url = https://web.archive.org/web/20210105101243/https://www.videogameschronicle.com/news/sony-japan-confirms-ps4-pro-and-all-but-one-ps4-model-have-been-discontinued/ | url-status = live }}&lt;/ref&gt;
| {{No|25 აგვისტო, 2017}}&lt;ref name=&quot;Xbox One – Discontinued&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.kotaku.co.uk/2017/08/25/the-xbox-one-is-now-an-ex-box|title=The Xbox One Is Now an Ex-Box|website=Kotaku|access-date=February 11, 2019|archive-date=February 12, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190212012254/http://www.kotaku.co.uk/2017/08/25/the-xbox-one-is-now-an-ex-box|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| {{No|Q4 2020}}&lt;br /&gt;(ყველა ციფრული ვერსია შეწყდა 2020 წლის 16 ივლისს)&lt;ref name=&quot;Xbox one fully discontinued&quot;&gt;{{Cite web |last=Warren |first=Tom |date=2022-01-13 |title=Microsoft has discontinued all Xbox One consoles |url=https://www.theverge.com/2022/1/13/22881211/microsoft-discontinues-xbox-one-consoles-2020 |access-date=2022-01-13 |website=The Verge |archive-date=May 12, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220512182013/https://www.theverge.com/2022/1/13/22881211/microsoft-discontinues-xbox-one-consoles-2020 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
| {{No|16 ივლისი, 2020}}&lt;ref name=&quot;xbox one x discontinued&quot;&gt;{{cite web|title=Microsoft discontinues Xbox One X and Xbox One S digital edition ahead of Series X launch|url=https://www.theverge.com/2020/7/16/21327330/microsoft-xbox-one-x-s-digital-edition-discontinued|last=Warren|first=Tom|date=July 16, 2020|access-date=July 16, 2020|publisher=[[Vox Media]]|work=[[The Verge]]|archive-date=July 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200717071905/https://www.theverge.com/2020/7/16/21327330/microsoft-xbox-one-x-s-digital-edition-discontinued|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | გაყიდვები
| 13.56 მილიონი (2018 წლის 31 დეკემბრის მონაცემებით)
| colspan=&quot;2&quot; | 141.32 მილიონი (ყველა მოდელი) (2024 წლის 31 მარტის მონაცმებით) 
| colspan=&quot;2&quot; | &gt;{{Nowrap|113.5 მილიონი}} &lt;Small&gt;(2018 წლის 31 დეკემბრის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Business Data &amp; Sales |url=https://sonyinteractive.com/en/our-company/business-data-sales/ |access-date=2025-03-25 |website=Sony Interactive Entertainment |language=en-US}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;3&quot; | 58 მილიონი (2023 წლის ივნისის მონაცემებით)

|-
! scope=&quot;row&quot; colspan=&quot;2&quot; | ყველაზე გაყიდვადი თამაში
| ''[[Mario Kart 8]]'', {{Nowrap|8.46 მილიონი}} &lt;Small&gt;(2022 წლის 31 მარტის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref name=&quot;Wii U – Best-selling game&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/software/wiiu.html|title=IR Information : Financial Data – Top Selling Title Sales Units – Wii U Software|publisher=Nintendo|access-date=February 8, 2019|archive-date=October 31, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191031103300/https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/software/wiiu.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |''[[Mario Kart 8 Deluxe]]'', {{Nowrap|48.41 მილიონი}} &lt;Small&gt;(2022 წლის 30 სექტემბრის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref name=&quot;Switch – Best-selling game&quot;&gt;{{Cite web|url=http://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/software/index.html|title=IR Information : Sales Data – Top Selling Title Sales Units|website=Nintendo Co., Ltd.|access-date=February 1, 2021|archive-date=August 5, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210805163109/https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/software/index.html|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;2&quot; |''[[God of War (2018 წლის ვიდეო თამაში)|God of War]]'' (2018), {{Nowrap|19.50 მილინი}} &lt;Small&gt;(2022 წლის 3 თებერვლის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|last=Ramsey|first=Robert|date=October 20, 2021|title=God of War Sales Hit a Staggering 19.5 Million Copies on PS4|url=https://www.pushsquare.com/news/2021/10/god-of-war-sales-hit-a-staggering-19-5-million-copies-on-ps4|access-date=February 3, 2022|website=[[Push Square]]|archive-date=September 25, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220925140833/https://www.pushsquare.com/news/2021/10/god-of-war-sales-hit-a-staggering-19-5-million-copies-on-ps4|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
| colspan=&quot;3&quot; |''[[PlayerUnknown's Battlegrounds]]'', {{Nowrap|8.00 მილიონი}} &lt;Small&gt;(2018 წლის ივლისის მონაცემებით)&lt;/Small&gt;&lt;ref name=&quot;Xbox One – Best-selling game&quot;&gt;{{Cite web|url=https://screenrant.com/pubg-8-million-copies-xbox-one/|title=PUBG Has Sold 8 Million Copies on Xbox One|date=July 4, 2018|website=ScreenRant|access-date=February 8, 2019|archive-date=September 23, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923084851/https://screenrant.com/pubg-8-million-copies-xbox-one/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;
|}

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}

{{მერვე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{ვიდეო თამაშების ქრონოლოგია}}
{{ვიდეო თამაშების ისტორია პლატფორმის მიხედვით}}
{{ვიდეო თამაშების ჟანრები}}</text>
      <sha1>4vsivyw83ienly1bz0dud670cmleror</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სერბეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>588645</id>
    <revision>
      <id>4808295</id>
      <parentid>4805706</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:29:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808295</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ოსეთის ოკრუგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>588830</id>
    <revision>
      <id>4808411</id>
      <parentid>4806451</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:55:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <origin>4808411</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2772" sha1="4eztth8pi4eamxvq9rvbs08zg99o8k0" xml:space="preserve">'''ოსეთის ოკრუგი''' ({{lang-ru|Осетинский округ}}) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიალური ერთეული [[რუსეთის იმპერია]]ში.

==საქართველო-იმერეთის გუბერნია==
დაახლოებით [[1843]] წელს [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] [[გორის მაზრა]]ში შეიქმნა ოსეთის ოკრუგი. იგი შედგებოდა ჯავის, პატარა ლიახვის და ნარის უბნებისაგან.

[[1859]] წლის 29 ნოემბერს [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიის]] ოსეთის ოკრუგს გამოეყო ნარის უბანი, რომელიც შეუერთეს [[თერგის კაზაკთა ლაშქარი|თერგის კაზაკთა ლაშქრის]] მიწებს, ხოლო ოკრუგის ამიერკავკასიის ნაწილი გარდაიქმნა ოსეთის უბნად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|34|34641|588|არა}}&lt;/ref&gt;

ოსეთის ოკრუგის მეთაურები:
#კაპიტანი ლევან ედიშერის ძე ჩოლოყაშვილი (...1845&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2715/1/Caucasus_calendar_1845_for_1846.pdf Кавказский календарь на 1846 год : [1-й год], ст. 173]&lt;/ref&gt;-);

==თერგის ოლქი==
[[1860]] წელს ალექსანდრე II-ის ბრძანებულებით შეიქმნა [[თერგის ოლქი]]. [[1862]] წლის 29 მაისს მოხდა თერგის ოლქის დაყოფა ადმინისტრაციულ ერთეულებად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|37|38326|497-499|არა}}&lt;/ref&gt;

[[1869]] წლის 30 დეკემბერს ოსეთისა და ინგუშეთის ოკრუგების გაერთიანებით შეიქმნა ვლადიკავკაზის ოკრუგი.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|44|47847|412-415|არა}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოკრუგები]]</text>
      <sha1>4eztth8pi4eamxvq9rvbs08zg99o8k0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808414</id>
      <parentid>4808411</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:07:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <comment>/* საქართველო-იმერეთის გუბერნია */</comment>
      <origin>4808414</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3084" sha1="cx9cr0eb19g8pveqnt011rt5tinp5kw" xml:space="preserve">'''ოსეთის ოკრუგი''' ({{lang-ru|Осетинский округ}}) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიალური ერთეული [[რუსეთის იმპერია]]ში.

==საქართველო-იმერეთის გუბერნია==
დაახლოებით [[1843]] წელს [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] [[გორის მაზრა]]ში შეიქმნა ოსეთის ოკრუგი. იგი შედგებოდა ჯავის, პატარა ლიახვის და ნარის უბნებისაგან.

[[1859]] წლის 29 ნოემბერს [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიის]] ოსეთის ოკრუგს გამოეყო ნარის უბანი, რომელიც შეუერთეს [[თერგის კაზაკთა ლაშქარი|თერგის კაზაკთა ლაშქრის]] მიწებს, ხოლო ოკრუგის ამიერკავკასიის ნაწილი გარდაიქმნა ოსეთის უბნად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|34|34641|588|არა}}&lt;/ref&gt;

ოსეთის ოკრუგის მეთაურები:
#კაპიტანი ლევან ედიშერის ძე ჩოლოყაშვილი (...1845&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2715/1/Caucasus_calendar_1845_for_1846.pdf Кавказский календарь на 1846 год : [1-й год], ст. 173]&lt;/ref&gt;-);
#გადამდგარი მაიორი დავით ევგენის ძე ქობულაშვილი (...1849[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2772/1/Caucasus_calendar_1849_for_1850.pdf Кавказский календарь на 1850 год : [5-й год], ст. 15]-)

==თერგის ოლქი==
[[1860]] წელს ალექსანდრე II-ის ბრძანებულებით შეიქმნა [[თერგის ოლქი]]. [[1862]] წლის 29 მაისს მოხდა თერგის ოლქის დაყოფა ადმინისტრაციულ ერთეულებად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|37|38326|497-499|არა}}&lt;/ref&gt;

[[1869]] წლის 30 დეკემბერს ოსეთისა და ინგუშეთის ოკრუგების გაერთიანებით შეიქმნა ვლადიკავკაზის ოკრუგი.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|44|47847|412-415|არა}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოკრუგები]]</text>
      <sha1>cx9cr0eb19g8pveqnt011rt5tinp5kw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808424</id>
      <parentid>4808414</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:31:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <comment>/* საქართველო-იმერეთის გუბერნია */</comment>
      <origin>4808424</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3335" sha1="pspsq9u3bi5ksjemdoqoq8uv6rtu8sr" xml:space="preserve">'''ოსეთის ოკრუგი''' ({{lang-ru|Осетинский округ}}) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიალური ერთეული [[რუსეთის იმპერია]]ში.

==საქართველო-იმერეთის გუბერნია==
დაახლოებით [[1843]] წელს [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] [[გორის მაზრა]]ში შეიქმნა ოსეთის ოკრუგი. იგი შედგებოდა ჯავის, პატარა ლიახვის და ნარის უბნებისაგან.

[[1859]] წლის 29 ნოემბერს [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიის]] ოსეთის ოკრუგს გამოეყო ნარის უბანი, რომელიც შეუერთეს [[თერგის კაზაკთა ლაშქარი|თერგის კაზაკთა ლაშქრის]] მიწებს, ხოლო ოკრუგის ამიერკავკასიის ნაწილი გარდაიქმნა ოსეთის უბნად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|34|34641|588|არა}}&lt;/ref&gt;

ოსეთის ოკრუგის მეთაურები:
#ლევან ედიშერის ძე ჩოლოყაშვილი (...1845&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2715/1/Caucasus_calendar_1845_for_1846.pdf Кавказский календарь на 1846 год : 1-й год]&lt;/ref&gt;-1847&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2752/1/Caucasus_calendar_1847_for_1848.pdf Кавказский календарь на 1849 год : 4-й год]&lt;/ref&gt;);
#დავით ევგენის ძე ქობულაშვილი (1848&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2759/1/Caucasus_calendar_1848_for_1849.pdf Кавказский календарь на 1850 год : 5-й год]&lt;/ref&gt;-)
#ზაქარია სოლომონის ძე ავალიშვილი (1855Кавказский календарь на 1856 год : [11-й год])

==თერგის ოლქი==
[[1860]] წელს ალექსანდრე II-ის ბრძანებულებით შეიქმნა [[თერგის ოლქი]]. [[1862]] წლის 29 მაისს მოხდა თერგის ოლქის დაყოფა ადმინისტრაციულ ერთეულებად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|37|38326|497-499|არა}}&lt;/ref&gt;

[[1869]] წლის 30 დეკემბერს ოსეთისა და ინგუშეთის ოკრუგების გაერთიანებით შეიქმნა ვლადიკავკაზის ოკრუგი.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|44|47847|412-415|არა}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოკრუგები]]</text>
      <sha1>pspsq9u3bi5ksjemdoqoq8uv6rtu8sr</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808430</id>
      <parentid>4808424</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:44:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <comment>/* საქართველო-იმერეთის გუბერნია */</comment>
      <origin>4808430</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3526" sha1="i8s8xbxhc5af6ouvuk52xljuaan104v" xml:space="preserve">'''ოსეთის ოკრუგი''' ({{lang-ru|Осетинский округ}}) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიალური ერთეული [[რუსეთის იმპერია]]ში.

==საქართველო-იმერეთის გუბერნია==
დაახლოებით [[1843]] წელს [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] [[გორის მაზრა]]ში შეიქმნა ოსეთის ოკრუგი. იგი შედგებოდა ჯავის, პატარა ლიახვის და ნარის უბნებისაგან.

[[1859]] წლის 29 ნოემბერს [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიის]] ოსეთის ოკრუგს გამოეყო ნარის უბანი, რომელიც შეუერთეს [[თერგის კაზაკთა ლაშქარი|თერგის კაზაკთა ლაშქრის]] მიწებს, ხოლო ოკრუგის ამიერკავკასიის ნაწილი გარდაიქმნა ოსეთის უბნად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|34|34641|588|არა}}&lt;/ref&gt;

ოსეთის ოკრუგის მეთაურები:
#ლევან ედიშერის ძე ჩოლოყაშვილი (...1845&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2715/1/Caucasus_calendar_1845_for_1846.pdf Кавказский календарь на 1846 год : 1-й год]&lt;/ref&gt;-1847&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2752/1/Caucasus_calendar_1847_for_1848.pdf Кавказский календарь на 1849 год : 4-й год]&lt;/ref&gt;);
#დავით ევგენის ძე ქობულაშვილი (1848&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2759/1/Caucasus_calendar_1848_for_1849.pdf Кавказский календарь на 1850 год : 5-й год]&lt;/ref&gt;-1852&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/2804 Кавказский календарь на 1853 год : 8-й год]&lt;/ref&gt;)
#ზაქარია სოლომონის ძე ავალიშვილი (1854&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/2809 Кавказский календарь на 1855 год : 10-й год]&lt;/ref&gt;-)

==თერგის ოლქი==
[[1860]] წელს ალექსანდრე II-ის ბრძანებულებით შეიქმნა [[თერგის ოლქი]]. [[1862]] წლის 29 მაისს მოხდა თერგის ოლქის დაყოფა ადმინისტრაციულ ერთეულებად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|37|38326|497-499|არა}}&lt;/ref&gt;

[[1869]] წლის 30 დეკემბერს ოსეთისა და ინგუშეთის ოკრუგების გაერთიანებით შეიქმნა ვლადიკავკაზის ოკრუგი.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|44|47847|412-415|არა}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოკრუგები]]</text>
      <sha1>i8s8xbxhc5af6ouvuk52xljuaan104v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808443</id>
      <parentid>4808430</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:03:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <comment>/* საქართველო-იმერეთის გუბერნია */</comment>
      <origin>4808443</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3703" sha1="09xgcerdy8z9ymda4wjv3vkaj1gnkla" xml:space="preserve">'''ოსეთის ოკრუგი''' ({{lang-ru|Осетинский округ}}) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიალური ერთეული [[რუსეთის იმპერია]]ში.

==საქართველო-იმერეთის გუბერნია==
დაახლოებით [[1843]] წელს [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] [[გორის მაზრა]]ში შეიქმნა ოსეთის ოკრუგი. იგი შედგებოდა ჯავის, პატარა ლიახვის და ნარის უბნებისაგან.

[[1859]] წლის 29 ნოემბერს [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიის]] ოსეთის ოკრუგს გამოეყო ნარის უბანი, რომელიც შეუერთეს [[თერგის კაზაკთა ლაშქარი|თერგის კაზაკთა ლაშქრის]] მიწებს, ხოლო ოკრუგის ამიერკავკასიის ნაწილი გარდაიქმნა ოსეთის უბნად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|34|34641|588|არა}}&lt;/ref&gt;

ოსეთის ოკრუგის მეთაურები:
#ლევან ედიშერის ძე ჩოლოყაშვილი (...1845&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2715/1/Caucasus_calendar_1845_for_1846.pdf Кавказский календарь на 1846 год : 1-й год]&lt;/ref&gt;-1847&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2752/1/Caucasus_calendar_1847_for_1848.pdf Кавказский календарь на 1849 год : 4-й год]&lt;/ref&gt;);
#დავით ევგენის ძე ქობულაშვილი (1848&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2759/1/Caucasus_calendar_1848_for_1849.pdf Кавказский календарь на 1850 год : 5-й год]&lt;/ref&gt;-1852&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/2804 Кавказский календарь на 1853 год : 8-й год]&lt;/ref&gt;);
#ზაქარია სოლომონის ძე ავალიშვილი (1854&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/2809 Кавказский календарь на 1855 год : 10-й год]&lt;/ref&gt;-1859&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3066/1/Caucasus_calendar_1859_for_1860.pdf Кавказский календарь на 1860 год : 15-й год]&lt;/ref&gt;).

==თერგის ოლქი==
[[1860]] წელს ალექსანდრე II-ის ბრძანებულებით შეიქმნა [[თერგის ოლქი]]. [[1862]] წლის 29 მაისს მოხდა თერგის ოლქის დაყოფა ადმინისტრაციულ ერთეულებად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|37|38326|497-499|არა}}&lt;/ref&gt;

[[1869]] წლის 30 დეკემბერს ოსეთისა და ინგუშეთის ოკრუგების გაერთიანებით შეიქმნა ვლადიკავკაზის ოკრუგი.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|44|47847|412-415|არა}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოკრუგები]]</text>
      <sha1>09xgcerdy8z9ymda4wjv3vkaj1gnkla</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808594</id>
      <parentid>4808443</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T02:42:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <comment>/* საქართველო-იმერეთის გუბერნია */</comment>
      <origin>4808594</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3700" sha1="mn0f0hm0vlp0tu1r1z9btf39jrk4xno" xml:space="preserve">'''ოსეთის ოკრუგი''' ({{lang-ru|Осетинский округ}}) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიალური ერთეული [[რუსეთის იმპერია]]ში.

==საქართველო-იმერეთის გუბერნია==
დაახლოებით [[1843]] წელს [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] [[გორის მაზრა]]ში შეიქმნა ოსეთის ოკრუგი. იგი შედგებოდა ჯავის, პატარა ლიახვის და ნარის უბნებისაგან.

[[1859]] წლის 29 ნოემბერს [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიის]] ოსეთის ოკრუგს გამოეყო ნარის უბანი, რომელიც შეუერთეს [[თერგის კაზაკთა ლაშქარი|თერგის კაზაკთა ლაშქრის]] მიწებს, ხოლო ოკრუგის ამიერკავკასიის ნაწილი გარდაიქმნა ოსეთის უბნად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|34|34641|588|არა}}&lt;/ref&gt;

ოსეთის ოკრუგის უფროსები:
#ლევან ედიშერის ძე ჩოლოყაშვილი (...1845&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2715/1/Caucasus_calendar_1845_for_1846.pdf Кавказский календарь на 1846 год : 1-й год]&lt;/ref&gt;-1847&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2752/1/Caucasus_calendar_1847_for_1848.pdf Кавказский календарь на 1849 год : 4-й год]&lt;/ref&gt;);
#დავით ევგენის ძე ქობულაშვილი (1848&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2759/1/Caucasus_calendar_1848_for_1849.pdf Кавказский календарь на 1850 год : 5-й год]&lt;/ref&gt;-1852&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/2804 Кавказский календарь на 1853 год : 8-й год]&lt;/ref&gt;);
#ზაქარია სოლომონის ძე ავალიშვილი (1854&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/2809 Кавказский календарь на 1855 год : 10-й год]&lt;/ref&gt;-1859&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3066/1/Caucasus_calendar_1859_for_1860.pdf Кавказский календарь на 1860 год : 15-й год]&lt;/ref&gt;).

==თერგის ოლქი==
[[1860]] წელს ალექსანდრე II-ის ბრძანებულებით შეიქმნა [[თერგის ოლქი]]. [[1862]] წლის 29 მაისს მოხდა თერგის ოლქის დაყოფა ადმინისტრაციულ ერთეულებად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|37|38326|497-499|არა}}&lt;/ref&gt;

[[1869]] წლის 30 დეკემბერს ოსეთისა და ინგუშეთის ოკრუგების გაერთიანებით შეიქმნა ვლადიკავკაზის ოკრუგი.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|44|47847|412-415|არა}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოკრუგები]]</text>
      <sha1>mn0f0hm0vlp0tu1r1z9btf39jrk4xno</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808595</id>
      <parentid>4808594</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T02:47:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <comment>/* საქართველო-იმერეთის გუბერნია */</comment>
      <origin>4808595</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3867" sha1="4afkcdhoeclqvfpzncfgtcxef4e66mr" xml:space="preserve">'''ოსეთის ოკრუგი''' ({{lang-ru|Осетинский округ}}) — ადმინისტრაციულ-ტერიტორიალური ერთეული [[რუსეთის იმპერია]]ში.

==საქართველო-იმერეთის გუბერნია==
დაახლოებით [[1843]] წელს [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია|საქართველო-იმერეთის გუბერნიის]] [[გორის მაზრა]]ში შეიქმნა ოსეთის ოკრუგი. იგი შედგებოდა ჯავის, პატარა ლიახვის და ნარის უბნებისაგან.

[[1859]] წლის 29 ნოემბერს [[ტფილისის გუბერნია|ტფილისის გუბერნიის]] ოსეთის ოკრუგს გამოეყო ნარის უბანი, რომელიც შეუერთეს ჩრდილოკავკასიის [[თერგის კაზაკთა ლაშქარი|თერგის კაზაკთა ლაშქრის]] მიწებს, ხოლო თავად ოკრუგი ლიკვიდირებულ იქნა და მისი ამიერკავკასიის ნაწილი გარდაიქმნა ოსეთის უბნად გორის მაზრაში.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|34|34641|588|არა}}&lt;/ref&gt;

ოსეთის ოკრუგის უფროსები:
#ლევან ედიშერის ძე ჩოლოყაშვილი (...1845&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2715/1/Caucasus_calendar_1845_for_1846.pdf Кавказский календарь на 1846 год : 1-й год]&lt;/ref&gt;-1847&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2752/1/Caucasus_calendar_1847_for_1848.pdf Кавказский календарь на 1849 год : 4-й год]&lt;/ref&gt;);
#დავით ევგენის ძე ქობულაშვილი (1848&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/2759/1/Caucasus_calendar_1848_for_1849.pdf Кавказский календарь на 1850 год : 5-й год]&lt;/ref&gt;-1852&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/2804 Кавказский календарь на 1853 год : 8-й год]&lt;/ref&gt;);
#ზაქარია სოლომონის ძე ავალიშვილი (1854&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/handle/1234/2809 Кавказский календарь на 1855 год : 10-й год]&lt;/ref&gt;-1859&lt;ref&gt;[https://iverieli.nplg.gov.ge/bitstream/1234/3066/1/Caucasus_calendar_1859_for_1860.pdf Кавказский календарь на 1860 год : 15-й год]&lt;/ref&gt;).

==თერგის ოლქი==
[[1860]] წელს ალექსანდრე II-ის ბრძანებულებით შეიქმნა [[თერგის ოლქი]]. [[1862]] წლის 29 მაისს მოხდა თერგის ოლქის დაყოფა ადმინისტრაციულ ერთეულებად.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|37|38326|497-499|არა}}&lt;/ref&gt;

[[1869]] წლის 30 დეკემბერს ოსეთისა და ინგუშეთის ოკრუგების გაერთიანებით შეიქმნა ვლადიკავკაზის ოკრუგი.&lt;ref&gt;{{რიკსკ|2|44|47847|412-415|არა}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:რუსეთის იმპერიის ოკრუგები]]</text>
      <sha1>4afkcdhoeclqvfpzncfgtcxef4e66mr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ფილიპინების მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589001</id>
    <revision>
      <id>4808334</id>
      <parentid>4806810</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:51:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808334</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" sha1="p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:კანადის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589002</id>
    <revision>
      <id>4808308</id>
      <parentid>4806811</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:42:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808308</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="222" sha1="p6njpqtrh2h47sdsvleu5zq6kiuzxp7" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p6njpqtrh2h47sdsvleu5zq6kiuzxp7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ინდოეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589004</id>
    <revision>
      <id>4808324</id>
      <parentid>4806831</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:50:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808324</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" sha1="p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სინგაპურის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589008</id>
    <revision>
      <id>4808331</id>
      <parentid>4806848</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:51:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808331</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" sha1="p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:კვიპროსის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589011</id>
    <revision>
      <id>4808288</id>
      <parentid>4806857</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:28:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808288</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჰომოსექსუალობის ისტორია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589089</id>
    <revision>
      <id>4808528</id>
      <parentid>4807962</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:01:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>შალვა მინდაძე 11</username>
        <id>168465</id>
      </contributor>
      <origin>4808528</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64819" sha1="otjb4v22bkrcpfdjwsofhifoh1z42jb" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა
|სახელწოდება = ჰომოსექსუალობის ისტორია
|წარწერა = [[სექსუალობა|სექსუალობის]] [[ისტორია|ისტორიული]] [[კვლევისა და ინტერდისციპლინურობის ცენტრი|კვლევა]]
|ზევით = [[თემა]] [[ლგბტ |ლგბტ თემი]]ს [[ისტორია]]ში
|ქვეთავი = '''ზოგადი ინფორმაცია'''
|სურათი = [[ფაილი:Terracotta amphora (jar) MET DP245967.jpg|400პქ|thumb|[[ანტიკური ხანა|ანტიკური]] [[პერიოდი (პერიოდული სისტემა)|პერიოდი]]ს [[ბერძნული ენა|ბერძნული]] [[ვაზი]]ს [[ფერწერა|მხატვრობა]], რომელიც ასახავს [[მამაკაცი|მამაკაცებს]] შორის [[ინტიმურობის ნეიროანატომია|ინტიმურ]] [[სცენარი|სცენა]]ს]]
|ტიტრი = [[ანტიკური ხანა|ანტიკურობის]] პერიოდის გამოსახულება მამაკაცებს შორის ინტიმური ურთიერთობის ამსახველი
|თავის სტილი = background:#ccf;
|სახელის სტილი = background:#ddf;
|მონაცემის სტილი = 
|სხეულის სტილი = font-size: 90%
|სხეულის კლასი = vevent
|თავი1 = ძირითადი პარამეტრები
|სახელი1 = თემა
|მონაცემი1 = [[სექსუალობა]], [[სოციალური ისტორია]], [[გენდერის კვლევა]]
|თავი2 = გეოგრაფიული ფარი
|სახელი2 = გავრცელება
|მონაცემი2 = [[მსოფლიო]]
|თავი3 = ქრონოლოგია
|სახელი3 = პერიოდულობა
|მონაცემი3 = [[ძველი ცივილიზაციები]] – [[XXI საუკუნე]]
|თავი4 = კულტურული კონტექსტი
|სახელი4 = დაკავშირებული მიმდინარეობები
|მონაცემი4 = [[ლგბტ მოძრაობა]], [[ფემინიზმი]], [[კვირი თეორია]]
|თავი5 = აკადემიური მიდგომები
|სახელი5 = შესწავლის დისციპლინები
|მონაცემი5 = [[ისტორია]], [[სოციოლოგია]], [[კულტუროლოგია]], [[რელიგიის მეცნიერება]]
|თავი6 = ტერმინოლოგია
|სახელი6 = წარმოშობის ენები
|მონაცემი6 = [[ძველი ბერძნული ენა]], [[ლათინური ენა]], [[ინგლისური ენა]]
|ქვედა სტილი = background:#ddf;
|ქვევით = სტატია ეხება [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალობის]] [[ისტორია|ისტორიუ]]ლ, [[კულტურა|კულტურულ]] და [[სოციალური მეცნიერებები|სოციალურ]] [[ასპექტი|ასპექტებს]].
}}
'''ჰომოსექსუალობა''' — განისაზღვრება როგორც [[რომანტიზმი|რომანტიკული]] [[მიზიდულობის კანონი|მიზიდულობა]], [[სექსუალური ორიენტაცია|სექსუალური]] [[მსოფლიო მიზიდულობის კანონი|მიზიდულობა]] ან [[სქესობრივი აქტი|სქესობრივი]] [[ქცევა]] ადამიანებს შორის, რომლებიც [[სქესი|ერთი და იმავე სქესისა]] ან [[გენდერი|გენდერისანი]] არიან.&lt;ref&gt;{{Cite book |title=The Equal Curriculum: The Student and Educator Guide to LGBTQ Health |date=2020 |publisher=Springer |isbn=978-3-030-24025-7 |editor-last=Lehman |editor-first=James R. |edition=1st ed. 2020 |series=Springer eBooks Medicine |location=Cham |editor-last2=Diaz |editor-first2=Kristine |editor-last3=Ng |editor-first3=Henry |editor-last4=Petty |editor-first4=Elizabeth M. |editor-last5=Thatikunta |editor-first5=Meena |editor-last6=Eckstrand |editor-first6=Kristen}}&lt;/ref&gt; როგორც [[სექსუალური ორიენტაცია]], ჰომოსექსუალობა ნიშნავს „გრძნობითი, რომანტიკული ან/და სექსუალური მიზიდულობის მდგრად ნიმუშს“ მხოლოდ იმავე სქესის ან [[გენდერი|გენდერის]] მქონე ადამიანების მიმართ.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=LGBTQIA+ Glossary |url=https://lgbtq.ucsf.edu/glossary-terms |access-date=2025-05-06 |website=LGBTQ Resource Center |language=en}}&lt;/ref&gt; ის ასევე „მიჩნეულია ადამიანის იდენტობის შეგრძნებად, რომელიც ეფუძნება ამ მიზიდულობას, შესაბამის ქცევას და ისეთ [[საზოგადოება]]ში მონაწილეობას, რომელიც ამ მიზიდულობებს იზიარებს.“&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx |access-date=2025-05-06 |website=www.apa.org}}&lt;/ref&gt;

საზოგადოებრივი დამოკიდებულებები ერთსქესიან ურთიერთობებთან მიმართებით განსხვავდებოდა დროთა განმავლობაში და გეოგრაფიულ არეალში. ჰომოსექსუალი ანუ გეი მამაკაცებისადმი დამოკიდებულება მერყეობდა, ზოგჯერ [[მამაკაცი|მამაკაცებისთვის]] სავალდებულოდაც კი იყო მიჩნეული ერთსქესიანი ურთიერთობა, ზოგჯერ კი ჩვეულებრივად იყო ინტეგრირებული საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. დამოკიდებულებები მერყეობდა დაშვებიდან, მცირე ცოდვად მიჩნევიდან [[სამართლებრივი აქტი|სამართლებრივი]] [[დევნა (ფილმი)|დევნით]] გაგრძელებული და მისული რეპრესიებამდე და ზოგჯერ [[სიკვდილი|სიკვდილით]]  დასჯით დასრულებული. განსხვავდებოდა ისიც, ეხებოდა თუ არა უარყოფითი დამოკიდებულება ყველა ჰომოსექსუალს — რაც ხშირი იყო [[აბრაამი|აბრაამულ]] რელიგიებში — თუ მხოლოდ [[პასიური]] [[როლი|როლის]] მქონე (დაპენეტრირებული) მონაწილეებისადმი იყო მკაცრი მიდგომა — რაც დამახასიათებელი იყო [[ძველი საბერძნეთი|ძველი საბერძნეთისა]] და [[ძველი რომი|ძველი რომის]] საზოგადოებებისთვის.

ის, თუ რომელი ქმედება ითვლებოდა „[[სექსუალობა|სექსუალურად]]“, „[[ვნება|ვნებიანად]]“ ან „[[რომანტიკა|რომანტიკულად]]“, დროთა განმავლობაში იცვლებოდა. სხვადასხვა ეპოქაში ისეთი ქმედებები, როგორიცაა საწოლის გაზიარება, [[მოხვევა|მოხვევა]], [[სიყვარულის საჯარო გამოხატვა|ვნებიანად სიყვარულის აღიარება]] ან [[კოცნა|კოცნა]], მიიჩნეოდა [[ერთსქესიანი ქორწინება|ერთსქესიან]] [[მეგობრობა]]ში ნორმალურად, ხოლო [[სხვასქესიანობა|სხვასქესიან]] ურთიერთობაში ან [[ქორწინება|ქორწინების]] ფარგლებში კი მიუღებლად.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Blank |first=Hanne |title=Straight: the surprisingly short history of heterosexuality |date=2012 |publisher=Beacon Press |isbn=978-0-8070-4443-8 |location=Boston}}&lt;/ref&gt;

[[ქალი|ქალის ჰომოსექსუალობას]], ანუ [[ლესბოსელი|ლესბოსელობას]], ისტორიულად ნაკლები ყურადღება ექცეოდა, ასევე ნაკლები იყო როგორც მისი ცალსახა აღიარება, ისე გამოკვეთილი წინააღმდეგობა, [[მამაკაცი|მამაკაცთა ჰომოსექსუალობასთან]] შედარებით. თანამედროვე დამოკიდებულებები [[ლესბოსელი|ლესბოსელებისადმი]] მერყეობს კულტურულად და სამართლებრივად მიღებულობისგან [[სასჯელი|მკაცრ სამართლებრივ სანქციებამდე]].

ჰომოსექსუალობა, ზოგადად, ტოლერანტულად აღიქმებოდა მრავალ ძველ აღმოსავლური კულტურაში, განსაკუთრებით იმ კულტურებში, რომლებიც გავლენას განიცდიდა [[ბუდიზმი|ბუდიზმისგან]], [[ინდუიზმი|ინდუიზმისგან]] და [[დაოიზმი|დაოიზმისგან]].&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Sexuality and gender |url=https://academic.oup.com/book/28469/chapter/229097470 |access-date=2024-01-24 |website=academic.oup.com|date=2020 |doi=10.1093/actrade/9780198850052.003.0004 |last1=Keown |first1=Damien |chapter=(page 48)p. 48C4Sexuality and gender |pages=48–60 |isbn=978-0-19-885005-2 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Fian |first=Andi |date=2 December 2022 |title=BUDDHISM AND CONFUCIANISM ON HOMOSEXUALITY: THE ACCEPTANCE AND REJECTION BASED ON THE ARGUMENTS OF RELIGIOUS TEXTS |url=https://philarchive.org/archive/ALFBAC |journal=Journal of Religious Studies |language=English |publisher=Center for Religious and Cross-cultural Studies (CRCS) |publication-place=Sekolah Pascasarjana, Universitas Gadjah Mada |volume=3 |issue=2 |pages=73–82 |via=Phil}}&lt;/ref&gt;

აღმოსავლეთში [[ჰომოფობია]]ზე საუბრისას ხშირად ხაზგასმულია, რომ ის შეიძლება მივიჩნიოთ როგორც [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]] იმპორტირებული ფენომენი.&lt;ref&gt;{{Cite magazine |last=Wong |first=Brian |date=2020-12-17 |title=Column: Homophobia Is Not an Asian Value |url=https://time.com/5918808/homophobia-homosexuality-lgbt-asian-values/ |access-date=2024-08-25 |magazine=TIME |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Laidlaw |first=Emily |date=2014-02-03 |title=Homophobia is not solely a Western invention |url=https://www.killyourdarlings.com.au/2014/02/homophobia-is-not-solely-a-western-invention/ |access-date=2024-08-25 |website=Kill Your Darlings |language=en-us}}&lt;/ref&gt; ზოგიერთი მკვლევარი მიუთითებს, რომ ჰომოსექსუალობისადმი დამოკიდებულებების განვითარება და [[ლგბტ უფლებები|ლგბტ უფლებების]] გავრცელება ხშირად [[დასავლეთი|დასავლური]] [[ცენტრიდანული ძალა|ცენტრიზმი]]ს პრიზმით განიხილება.&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Rao |first=R. |date=2014-09-01 |title=The locations of homophobia |url=http://dx.doi.org/10.1093/lril/lru010 |journal=London Review of International Law |volume=2 |issue=2 |pages=169–199 |doi=10.1093/lril/lru010 |issn=2050-6325}}&lt;/ref&gt;

ბევრ [[მამაკაცი|მამაკაც]] [[ისტორია|ისტორიულ]] [[ფიგურა (გეომეტრია)|ფიგურა]]ს, მათ შორის [[სოკრატე|სოკრატეს]], [[ლორდი ბაირონი|ლორდ ბაირონს]], [[ედუარდ II]]-ს და [[ჰადრიანე|ჰადრიანეს]], მოგვიანებით მიაკუთვნეს ისეთი ტერმინები, როგორიცაა ''[[გეი]]'' ან ''[[ბისექსუალობა|ბისექსუალი]]''.&lt;ref&gt;''Roman Homosexuality'', Craig Arthur Williams, p.60&lt;/ref&gt; [[მიშელ ფუკო|მიშელ ფუკოსა]] და სხვა [[მეცნიერი|მეცნიერების]] აზრით, მსგავსი ტერმინების გამოყენება საფრთხეს უქმნის ანაქრონიზმსა და [[სექსუალობა|სექსუალობის]] ისეთი [[სოციალური ნეირომეცნიერება|სოციალური]] [[კონსტრუქტივიზმი|კონსტრუქციის]] დანერგვას, რომელიც [[ანტიკური ხანა|ანტიკურ ეპოქაში]] არ არსებობდა.&lt;ref name=&quot;foucault&quot;&gt;{{harv|Foucault|1986}}&lt;/ref&gt; თუმცა ზოგიერთი მკვლევარი ამ შეხედულებას ეწინააღმდეგება.&lt;ref&gt;Thomas K. Hubbard, [https://bmcr.brynmawr.edu/2003/2003.09.22/ Review of David M. Halperin, &quot;How to Do the History of Homosexuality&quot;] in ''[[ბრინ მარის კლასიკური მიმოხილვა|Bryn Mawr Classical Review]]'' 2003.09.22&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last=Norton |first=Rictor |date=2016 |title=Myth of the Modern Homosexual |url=https://books.google.com/books?id=DkTqDAAAQBAJ |publisher=Bloomsbury Academic |isbn=9781474286923 }} The author has made adapted and expanded portions of this book available online as [http://rictornorton.co.uk/extracts.htm ''A Critique of Social Constructionism and Postmodern Queer Theory''].&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last=Boswell |first=John |chapter=Revolutions, Universals, and Sexual Categories |editor1-last=Duberman |editor1-first=Martin Bauml |editor2-last=Vicinus |editor2-first=Martha |editor3-last=Chauncey |editor3-first=George Jr. |date=1989 |title=Hidden From History: Reclaiming the Gay and Lesbian Past |publisher=Penguin Books |pages=17–36 |s2cid=34904667 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190304002205/http://pdfs.semanticscholar.org/d1f4/b4d6d8a37a2krJ7G7iC6CjnEsuyqTdvVuQFNjKQEe.pdf |archive-date=2019-03-04 |chapter-url=http://pdfs.semanticscholar.org/d1f4/b4d6d8a37a2krJ7G7iC6CjnEsuyqTdvVuQFNjKQEe.pdf}}&lt;/ref&gt;

[[კონსტრუქტივიზმი|კონსტრუქციონისტული]] არგუმენტის საერთო თემა ისაა, რომ [[ანტიკური ხანა|ანტიკურ]] ან [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] პერიოდში არავინ განიცდიდა ჰომოსექსუალობას, როგორც ერთადერთ, მუდმივ და თვითმყოფად სექსუალურ მდგომარეობას. ამ მოსაზრებას დაუპირისპირდა [[ჯონ ბოზველი]], რომელმაც [[ძველი საბერძნეთი|ძველი საბერძნეთის]] ტექსტებში, მათ შორის [[პლატონი|პლატონის]] ნაშრომებში მიუთითა ინდივიდებზე, რომელთაც ჰქონდათ [[ერთი სქესის მქონე ადამიანების ქორწინება|ერთსქესიანი]] ექსკლუზიური მიზიდულობა.&lt;ref name=&quot;boswell1&quot;&gt;{{cite book |first=John |last=Boswell |date=1980 |title=Christianity, Social Tolerance, and Homosexuality: Gay People in Western Europe from the Beginning of the Christian Era to the Fourteenth Century |url=https://archive.org/details/christianitysoci00boswrich |url-access=registration |location=Chicago |publisher=The University of Chicago Press }}&lt;/ref&gt;

==აფრიკა==
[[ფაილი:Mastaba of Niankhkhum and Khnumhotep embrace.jpg|thumb|ნიანხხნუმი და ხნუმჰოტეპი ერთმანეთს ეხვევიან — ერთ-ერთი პირველი ვიზუალური გამოსახულება, რომელიც შესაძლოა ასახავდეს [[ერთსქესიანთა ქორწინება|ერთსქესიან]] წყვილს.]]

[[ნიანხხნუმი]] და [[ხნუმჰოტეპი]] — ძველი ეგვიპტელი ოფიციალური პირები, რომლებიც განისვენებენ ერთობლივ აკლდამაში [[საქარა]]ში. ისინი წარმოდგენილნი არიან ხელჩაკიდებული და ერთნმანეთს შემოხვეულნი, რაც ზოგიერთი მკვლევარის აზრით, შესაძლოა მიუთითებდეს ეგვიპტურ კულტურაში ერთსქესიანთა ურთიერთობების არსებობაზე [[ძველი ეგვიპტე|ძველ ეგვიპტეში]]&lt;ref name=&quot;Reisner&quot;&gt;{{cite journal |last=Reisner |first=George A. |date=[[1964]] |title=The Tomb of Nianchchnum and Chnumhotep |journal=Bulletin of the Museum of Fine Arts |volume=62 |pages=4–25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last=Tyldesley |first=Joyce |title=Hatchepsut: The Female Pharaoh |publisher=[[Penguin Books]] |year=[[1996]] |isbn=978-0-14-024464-9}}&lt;/ref&gt;.

===ეგვიპტე===
[[ძველი ეგვიპტე|ძველ ეგვიპტეში]] [[ჰომოსექსუალობა]] ეგვიპტოლოგიის დარგში დღემდე დაპირისპირებისა და ცხელი დისკუსიის მქონე თემაა: [[ისტორია|ისტორიკოსები]] და [[ეგვიპტოლოგია|ეგვიპტოლოგები]] აქტიურად კამათობენ იმაზე, თუ როგორი დამოკიდებულება ჰქონდა [[ძველი ეგვიპტე|ძველ ეგვიპტურ საზოგადოებას]] ჰომოსექსუალობის მიმართ. მხოლოდ რამდენიმე პირდაპირი მინიშნებაა შემორჩენილი და ბევრი სხვა ინდიკატორი ბუნდოვანია, რაც ფართო ინტერპრეტაციის შესაძლებლობას იძლევა.

ყველაზე ცნობილი შემთხვევა, რომელიც შესაძლოა ჰომოსექსუალობას უკავშირდებოდეს, არის ორი მაღალი რანგის ოფიციალური პირის — [[ნიანხხნუმი და ხნუმჰოტეპი|ნიანხხნუმისა და ხნუმჰოტეპის]] — მაგალითი. ორივე მამაკაცი მსახურობდა ფარაონ [[ნიუსერე]]ს დროს მეხუთე დინასტიის პერიოდში ([[ძვ. წ. 2494]]–[[ძვ.წ. 2345|ძვ. წ. 2345]])&lt;ref name=RPH&gt;Richard Parkinson: ''Homosexual Desire and Middle Kingdom Literature''. In: ''The Journal of Egyptian Archaeology (JEA)'', ტ. 81, [[1995]], გვ. 57–76.&lt;/ref&gt;. ნიანხხნუმსა და ხნუმჰოტეპს ჰყავდათ ცოლები და შვილები, თუმცა სიკვდილის შემდეგ მათი ოჯახების გადაწყვეტილებით, ისინი საერთო [[მასტაბა|მასტაბაში]] დაკრძალეს. აკლდამაში წარმოდგენილია რამდენიმე ფრესკა, რომელზეც ისინი ერთმანეთის მოხვეულნი არიან და ცხვირებით ეხებიან ერთმანეთს. ასეთ ჟესტს ძველ ეგვიპტეში ხშირად კოცნის სიმბოლოდ აღიქვამდნენ&lt;ref name=RPH/&gt;.

[[ეგვიპტოლოგია|ეგვიპტოლოგები]] და [[ისტორია|ისტორიკოსები]] ვერ თანხმდებიან იმაზე, როგორ უნდა განიმარტოს ეს გამოსახულებები. ზოგიერთი მკვლევარი მიიჩნევს, რომ ეს მაგალითი ცხადად მიანიშნებს [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალურ]] კავშირზე ორ დაქორწინებულ მამაკაცს შორის და ამგვარად ადასტურებს, რომ ძველ ეგვიპტეში ერთნაირსქესიანი ურთიერთობები მიღებული იყო&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20101020071548/http://www.mnsu.edu/emuseum/archaeology/sites/africa/niankhkhnum_and_khnumhotep.html დენა კონორს-მილარდი: „ნიანხხნუმი და ხნუმჰოტეპი — ერთნაირსქესიანი ურთიერთობების არსებობა უკვე [[ძვ. წ. 2400]] წელს?“] (ინგლისურად).&lt;/ref&gt;. სხვა მკვლევრები კი აღნიშნულ სცენებს განმარტავენ როგორც ტყუპების — შესაძლოა [[შერწყმული ტყუპები|შერწყმული ტყუპების]] — გამოსახულებას. მიუხედავად ინტერპრეტაციის განსხვავებულობისა, ცხადია, რომ ნიანხხნუმსა და ხნუმჰოტეპს ერთმანეთთან განსაკუთრებული და ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ როგორც სიცოცხლეში, ისე სიკვდილის შემდეგაც&lt;ref name=RPH/&gt;.

მიუხედავად არსებული მტკიცებულებებისა, ძველ ეგვიპტელთა ზუსტი დამოკიდებულება ჰომოსექსუალობისადმი გაურკვეველი რჩება. არსებული ტექსტები და ლიტერატურული წყაროები, რომლებიც სექსუალურ ქცევას აღწერენ, პირდაპირად არასოდეს ასახელებენ მოქმედების ბუნებას და ძირითადად მეტაფორულ ენას იყენებენ. [[სეთი (მოთხრობა)|სეთზე]] და მის ქცევებზე არსებული თხრობები შესაძლოა მიანიშნებდეს უარყოფით დამოკიდებულებაზე, მაშინ როდესაც ნიანხხნუმისა და ხნუმჰოტეპის აკლდამის გამოსახულებებმა შეიძლება მიანიშნოს მის მიღწევადობაზეც. არც ერთ ძველ ეგვიპტურ წყაროში არ ჩანს, რომ ერთნაირსქესიანი კავშირები დასაძრახად იყო მიჩნეული ან კანონით ისჯებოდა. შესაბამისად, საბოლოო შეფასება კვლავ პრობლემატურია&lt;ref name=RPH/&gt;&lt;ref name=EBT&gt;ემა ბრუნერ-ტრაუსი: ''ძველეგვიპტური ზღაპრები, მითები და სხვა ფოლკლორული თხრობები''. მე–10 გამოცემა. Diederichs, მიუნხენი, [[1991]], ISBN: 3-424-01011-1, გვ. 178–179.&lt;/ref&gt;.

===უგანდა===
[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნეში]] ბუგანდის კაბაკა [[მვანგა II]] ([[1868]]–[[1903]]) რეგულარულად ამყარებდა სექსუალურ კავშირს თავის ვაჟთან&lt;ref&gt;&quot;Long-Distance Trade and Foreign Contact&quot;. Uganda. Library of Congress Country Studies. [[დეკემბერი]], [[1990]]. წაკითხულია [[6 ივნისი]], [[2009]].&lt;/ref&gt;.

== ამერიკა ==
=== კოლონიზაციამდე არსებული ადგილობრივი საზოგადოებები ===
[[ფაილი:Catlin - Dance to the berdache.jpg|thumb|ნახატი [[ჯორჯ კატლინი]]ს (დ. [[1796]] — გ. [[1872]]) მიერ შესრულებული [[დიდი ბალახნარი|დიდი ბალახნარის]] ტერიტორიაზე, სადაც იგი იმყოფებოდა [[საკი და ფოქსის ტომი|საკი და ფოქსის ტომთან]] ერთად. გამოსახულია მამაკაცი მებრძოლები, რომლებიც ცეკვავენ ქალის ტანისამოსში მყოფი მამაკაცის გარშემო. არა-მშობლიური წარმოშობის მხატვარმა, კატლინმა ნახატს დაარქვა &quot;ცეკვა [[ბოშა|ბოშასთან]]&quot; ანუ „ბიჭ მეძავთან“]]

[[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის]] მკვიდრ ხალხებს შორის, კოლონიზაციამდე, მრავალი ტომის კულტურაში [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალ]], [[ბისექსუალობა|ბისექსუალ]] და [[გენდერი|გენდერულად]] არაკონფორმისტ პირებს მნიშვნელოვანი ცერემონიალური და სოციალური როლები ჰქონდათ მინიჭებული. ამგვარი როლები დღემდე არსებობს თანამედროვე აშშ-ის [[ინდიელები|ინდიელებისა]] და კანადის პირველი ერის წარმომადგენელთა მრავალ თემში.&lt;ref&gt;Estrada, Gabriel S. [[2011]]. &quot;[http://nativeout.com/wp-content/uploads/2013/09/Two-Spirits-Nadleeh-and-Navajo-LGBTQ2-Gaze.pdf Two Spirits, Nádleeh, and LGBTQ2 Navajo Gaze] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150513044527/http://nativeout.com/wp-content/uploads/2013/09/Two-Spirits-Nadleeh-and-Navajo-LGBTQ2-Gaze.pdf |date=2015-05-13 }}.&quot; ''American Indian Culture and Research Journal'' 35(4):167–190.&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ თითოეულ კულტურაში არსებობდა საკუთარი ტერმინოლოგია,&quot;&lt;ref&gt;[http://nativeout.com/twospirit-rc/two-spirit-101/two-spirit-terms-in-tribal-languages/ Two Spirit Terms in Tribal Languages]&quot; {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150102172337/http://nativeout.com/twospirit-rc/two-spirit-101/two-spirit-terms-in-tribal-languages/ |date=2015-01-02 }} &quot;NativeOut&quot;-ზე. წვდომა: [[2015]] წლის [[სექტემბერი|სექტემბრის]] [[23]]&lt;/ref&gt; [[1990-იანები|1990-იანი]] წლებიდან ფართო მოხმარებაში დამკვიდრდა საერთო, პან-ინდური ტერმინი — „[[ორი სული|ორ სულიანი]]“.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20141210110520/http://nativeout.com/twospirit-rc/two-spirit-101/ Two Spirit 101]&quot; NativeOut-ზე:&lt;/ref&gt; ტერმინი „ორ სულიანი“ შემოიღეს [[1990]] წელს ადგილობრივ [[ლესბოსელი|ლესბოსელ]] და [[გეი]] აქტივისტთა საერთაშორისო შეხვედრაზე, რათა ჩანაცვლებულიყო ტერმინი ბოშა, რაც ნიშნავდა 'პასიურ პარტნიორს სოდომიაში, ბიჭ მეძავს'. &lt;ref&gt;წვდომა: [[2016]] წლის [[აპრილი|აპრილის]] [[6]]
&lt;/ref&gt;
ამ ტერმინის მიმართ ზოგიერთმა ტრადიციულმა თემმა გამოთქვა უკმაყოფილება, ვინაიდან ისინი უკვე იყენებდნენ საკუთარ ტერმინებს ამგვარი პირებისთვის და მიაჩნდათ, რომ ეს სიტყვა წარმოადგენს &quot;ურბანულ ნეოლოგიზმს&quot;, რომელიც მოიაზრებს დასავლურ [[გენდერული ბინარული სისტემა|ბინარულ]] ჩარჩოებს. მათ მიაჩნიათ, რომ ეს ტერმინი მცდარად წარმოადგენს ამ პირებს როგორც &quot;მამაკაცისა და ქალის ნაზავს&quot;. მიუხედავად ამისა, აღნიშნულმა ტერმინმა უფრო ფართო აღიარება ჰპოვა, ვიდრე ის [[ანთროპოლოგია|ანთროპოლოგიური]] ტერმინი, რომელიც მან ჩაანაცვლა.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=de Vries|first1=Kylan Mattias|editor1-last=O'Brien|editor1-first=Jodi|title=Encyclopedia of gender and society|date=[[2009]]|publisher=SAGE|location=Los Angeles |isbn=9781412909167 |page=64 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=_nyHS4WyUKEC|access-date=[[2015]] წლის [[მარტი|მარტის]] [[6]]|chapter=Berdache (Two-Spirit)}}{{cite web|last=Kehoe|first=Alice B.|author-link=Alice Beck Kehoe|title=Appropriate Terms|work=SAA Bulletin|publisher=[[ამერიკის არქეოლოგთა საზოგადოება]] 16(2), [[სანტა-ბარბარას უნივერსიტეტი]]|date=[[2002]]|issn=0741-5672|url=https://www.saa.org/publications/saabulletin/16-2/saa14.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20041105120021/https://www.saa.org/publications/saabulletin/16-2/saa14.html|archive-date=2004-11-05|access-date=[[2019]] წლის [[მაისი|მაისის]] [[1]]|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ჰომოსექსუალური და გენდერულად განსხვავებული პირები გვხდებოდნენ  აგრეთვე სხვა ამერიკულ ცივილიზაციებშიც ესპანური [[რეკონკისტა|რეკონკისტის]] წინა პერიოდში, მათ შორის: [[აცტეკები|აცტეკების]], [[მაიას ცივილიზაცია|მაიას]], [[კეჩუები|კეჩუების]], [[მოჩეს კულტურა|მოჩეს]], [[ძაპოტეკების ცივილიზაცია|ძაპოტეკებისა]] და [[ტუპინამბა (ხალხი)|ტუპინამბაა]] ხალხებში.&lt;ref&gt;{{citation|first=Ben |last=Pablo |year=[[2004]] |url=http://www.glbtq.com/social-sciences/latin_america_colonial.html |title=Latin America: Colonial |periodical=glbtq.com |access-date=[[2007]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოს]] [[1]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071211012339/http://www.glbtq.com/social-sciences/latin_america_colonial.html |archive-date=[[2007]] წლის [[დეკემბერი|დეკემბრის]] [[11]] }}{{cite encyclopedia|last=Murray |first=Stephen |author-link=Stephen O. Murray |editor=Claude J. Summers |encyclopedia=glbtq: An Encyclopedia of Gay, Lesbian, Bisexual, Transgender, and Queer Culture |title=Mexico |url=http://www.glbtq.com/social-sciences/mexico.html |access-date=[[2007]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოს]] [[1]] |year=[[2004]] |publisher=glbtq, Inc. |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071102132531/http://www.glbtq.com/social-sciences/mexico.html |archive-date=[[2007]] წლის [[ნოემბერი|ნოემბრის]] [[2]] }}&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Balboamurder.jpg|thumb|left|upright=1.3|მკვლელი [[ვასკო ნუნიეს დე ბალბოა]] აგზავნის [[სამხედრო ძაღლები|სამხედრო ძაღლებს]] ბოშა პირების წინააღმდეგ [[1513]] წელს; [[ნიუ-იორკის საჯარო ბიბლიოთეკა]]]]

[[ესპანელები|ესპანელი]] [[კონკისტადორი|კონკისტადორები]] შეძრწუნებულნი იყვნენ იმით, რომ მათ მიერ აღმოჩენილ ტომებში ღიად ხდებოდა [[სოდომიის კანონი|სოდომიის]] პრაქტიკა. მათ მკაცრად ცადეს ამ ტრადიციის აღმოფხვრა, რასაც თან ახლდა ბოშათა სასტიკი დასჯა, მათ შორის — საჯარო [[სიკვდილით დასჯა|დასჯით]], [[კოცონზე დაწვა|დაწვით]] ან ძაღლების მიერ გაგლეჯით.&lt;ref&gt;მარტირ დე ანგლერია, პედრო. ([[1530]]). ''[http://www.udel.edu/LAS/Vol3-2Coello.html#Introduction Décadas del Mundo Nuevo]''. ციტირებულია: Coello de la Rosa, Alexandre. &quot;კარგი ინდიელები&quot;, &quot;ცუდი ინდიელები&quot;, &quot;რა ქრისტიანები?&quot;: ახალი სამყაროს ბნელი მხარე გონსალო ფერნანდეს დე ოვიედო ი ვალდესის (დ. [[1478]] — გ. [[1557]]) თხზულებებში, ''Delaware Review of Latin American Studies'', ტომი 3, ნომერი 2, [[2002]].&lt;/ref&gt;

=== კოლონიური პერიოდის შემდგომი ეპოქა ===
[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნეში]], ურბანულ სივრცეებში თვალსაჩინოდ იმატა ჰომოსექსუალურ და სხვა არაორთოდოქსალურ [[სექსუალური ქცევა|სექსუალურ საქმიანობაში]] მონაწილეობის შემთხვევებმა. ამ პერიოდში, როდესაც [[ვიქტორიანული პერიოდი|ვიქტორიანული]] ეპოქის გავლენით [[სექსუალური ფეტიშიზმი|სექსუალური]] სიამოვნება მხოლოდ თანდათანობით იწყებდა ნორმალიზებას, ისიც მხოლოდ ქორწინების ფარგლებში, [[ქორწინება|ქორწინების]] გარეთ ნებისმიერი სქესობრივი ურთიერთობა კვლავ აღქმული იყო როგორც გარკვეულწილად [[დევიაცია|დევიანტური]] მოვლენა.

ისტორიკოსი [[ჰანე ბლანკი]] აღნიშნავს, რომ ეს ტენდენცია [[განმანათლებლობა|განმანათლებლობის]] უფრო ფართო პროცესის ნაწილია, როდესაც [[მეცნიერება|მეცნიერების]] მეშვეობით იწყება იმ [[ზნეობა|ზნეობრივი]] გადაცდომების [[პათოლოგია|პათოლოგიზება]], რომლებსაც ადრე [[ეკლესია|ეკლესია]] არეგულირებდა.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== აზია ==

=== აღმოსავლეთი აზია ===
[[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთ აზიაში]] ერთსქესიან სიყვარულზე ცნობები არსებობს უძველესი ჩანაწერებიდან მოყოლებული.

====ჩინეთი====
[[ჰომოსექსუალობა]] ძალიან კარგად არის დოკუმენტირებული [[ჩინეთი|ძველ ჩინეთში]], ხოლო მის მიმართ დამოკიდებულება დროის, ადგილისა და [[სოციალური კლასი|სოციალური]] ფენის მიხედვით იცვლებოდა.&lt;ref&gt;Passions of the Cut Sleeve: The Male Homosexual Tradition in China by Bret Hinsch; Review by: Frank Dikötter. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 55, No. 1 ([[1992]]), Cambridge University Press, გვ. 170&lt;/ref&gt;

[[ჩინური ლიტერატურა]] შეიცავს მრავალ ანეკდოტს [[კაცი|კაცებს]] შორის არსებული ჰომოსექსუალური ურთიერთობების შესახებ. მაგალითად, ზედმეტი [[ატამი|ატმის]] ნარჩენის (余桃) მოთხრობა აღწერს [[გაზაფხულისა და შემოდგომის პერიოდი|გაზაფხულისა და შემოდგომის ეპოქაში]] მომხდარ მოვლენას. [[ისტორიკოსი]] [[ჰან ფეი]] მოგვითხრობს [[მი ძი-სია]]ს (彌子瑕) და [[ვეის ლინგის ჰერცოგი]]ს (衛靈公) ურთიერთობაზე, როდესაც მი ძი-სიამ საყვარელ მამაკაცს განსაკუთრებით გემრიელი [[ატამი]] გაუყო.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;Hinsch, Bret. ([[1990]]). Passions of the Cut Sleeve. University of California Press.&lt;/ref&gt;{{Rp|გვ. 32}}

დაჭრილი სახელოს საყვარლის ამბავი (断袖) აღწერს ჰანის [[იმპერატორი|იმპერატორ]] აის და მისი საყვარელის, [[დონგ სიან]]ის (董賢) ურთიერთობას. ერთ დილას, როცა იმპერატორმა აიმ დილით გაიღვიძა და შენიშნა, რომ დონგ სიანს მის სახელოზე ეძინა, მან არ გააღვიძა და ფრთხილად მოიჭრა სახელო.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;{{Rp|გვ. 46}}

[[პან გუანგდან]]მა (潘光旦) დაასკვნა, რომ [[ჰანის დინასტია|ჰანის დინასტიის]] ბევრ [[იმპერატორ]]ს ჰყავდა ერთი ან რამდენიმე მამაკაცი [[სექსუალური პარტნიორი]]. თუმცა, გარდა გარკვეული გამონაკლისებისა (როგორიცაა იმპერატორი აი), ოფიციალურ ქრონიკებში მოხსენიებული მამაკაცები, როგორც წესი, [[ჰეტეროსექსუალი]]ც იყვნენ და ოჯახურ ცხოვრებასაც ეწეოდნენ.

[[ტანგის დინასტია|ტანგის დინასტიის]] აღმავლობისას, [[ჩინეთი]] სულ უფრო მეტად დაექვემდებარა [[დასავლეთი აზია|დასავლეთ]]ისა და [[ცენტრალური აზია|ცენტრალური აზიის]] [[სექსუალური მორალი|სექსუალურ მორალურ]] გავლენას, რის შედეგადაც [[ქალი]] პარტნიორები თანდათან ჩაანაცვლეს მამაკაცებმა, როგორც [[ძალა|ძალის]] და [[ოჯახი|ოჯახის]] სტატუსის გადამწყვეტმა ფიგურებმა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

შემდეგი [[სუნის დინასტია]] იყო უკანასკნელი, რომელმაც [[იმპერატორი|იმპერატორების]] მამაკაც პარტნიორებს ცალკე თავი მიუძღვნა ოფიციალურ დოკუმენტებში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ამ ეპოქებშიც [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალობისადმი]] ზოგადი დამოკიდებულება კვლავ ტოლერანტული იყო, თუმცა მამაკაცი საყვარლები ნელ-ნელა კარგავდნენ [[ლეგიტიმაცია|ლეგიტიმურობა]]ს [[ცოლი|ცოლებთან]] შედარებით. მამაკაცისგან, როგორც წესი, [[ქორწინება]]სა და [[ოჯახის გაგრძელება|ოჯახის ხაზის გაგრძელებას]] მოელოდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=History of Chinese homosexuality |url=https://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2004-04/01/content_319807.htm |access-date=[[2022]] წლის [[21 მარტი]] |website=www.chinadaily.com.cn}}&lt;/ref&gt;

[[მინის დინასტია|მინის დინასტიის]] პერიოდში, გავრცელებული მოსაზრებით, ჯენდეგეს იმპერატორს [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალური]] ურთიერთობა ჰქონდა [[მუსლიმი]] ლიდერის — [[საიიდ ჰუსეინი|საიიდ ჰუსეინთან]].&lt;ref&gt;{{cite book |author=[[ბრეტ ჰინში]] |url=https://books.google.com/books?id=1LmEC1b1bncC&amp;q=zhengde%20sayyid%20husain&amp;pg=PA142 |title=Passions of the cut sleeve: the male homosexual tradition in China |publisher=[[University of California Press]] |year=[[1992]] |isbn=0-520-07869-1 |page=142 |access-date=[[28 ნოემბერი]], [[2010]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |author=Société française des seiziémistes |url=https://books.google.com/books?id=_KIrAQAAIAAJ&amp;q=Asan+y+est+associ%C3%A9+aux+m%C3%A9faits+d'un+autre+favori+musulman+de+l'empereur+Zhengde.+le+Sayyid+Husain,+originaire+de+Hami.+Il+fut+ex%C3%A9cut%C3%A9+comme+Jiang+Bin,+peu+apr%C3%A8s+la+mort+de+l'empereur |title=Nouvelle revue du XVIe siècle, Volumes 15–16 |publisher=Droz |year=[[1997]] |page=14 |access-date=[[28 ნოემბერი]], [[2010]]}}&lt;/ref&gt;

[[მინის დინასტია|მინის დინასტიის]] გვიან პერიოდში, ჰომოსექსუალობა ხშირად მოიხსენიებოდა როგორც &quot;[[სამხრეთის ტრადიცია]]&quot;, რადგან ფუცზიანის პროვინციაში დაშვებული იყო, მამაკაცებს შორის ქორწინების უნიკალური სისტემა, რომელიც აღწერეს [[შენ დაფუ]]მ და [[ლი იუ]]მ, რომელიც [[ლეგენდა]] &quot;ბაჭიის სულშია&quot; მოთხრობილი.

[[ცინის დინასტია|ცინის დინასტიამ]] [[ჩინეთი|ჩინეთში]] პირველად შემოიღო [[კანონი]] თანხმობითი, არამონეტიზებული ჰომოსექსუალური აქტის წინააღმდეგ. თუმცა, სასჯელი — [[ერთი თვე|ერთი თვე]] [[ციხე|ციხეში]] და [[100 დარტყმა]] — [[ცინის სამართლებრივი სისტემა|ცინის სამართლებრივ სისტემაში]] ერთ-ერთი უმსუბუქეს კანონად ითვლებოდა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;{{Rp|გვ. 144}}

[[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალობის]] დევნა გაძლიერდა თვითგაძლიერების მოძრაობის დროს, როდესაც [[ჰომოფობია]] [[დასავლეთი ევროპა|დასავლური]] [[მეცნიერება|მეცნიერებისა]] და [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] გავლენით [[ჩინეთი|ჩინეთში]] შემოიჭრა.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Manoli |first=Maria |date=[[30 მაისი]], [[2017]] |title=Sexuality in ancient China, part 2 |url=https://gbtimes.com/sexuality-ancient-china-part-2 |access-date=[[8 მარტი]], [[2020]] |website=GBTimes |archive-date=[[23 აპრილი]], [[2019]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20190423120348/https://gbtimes.com/sexuality-ancient-china-part-2 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== [[იაპონია]] ====
ჰომოსექსუალობა იაპონიაში, რომელსაც სხვადასხვა დროს უწოდებდნენ შუდოს ან ნანშოკუს, [[იაპონია|იაპონიაში]] ათას წელზე მეტხანს დოკუმენტირდება. მას გარკვეული კავშირი ჰქონდა [[ბუდიზმი|ბუდისტურ]] მონასტრულ ცხოვრებასთან და [[სამურაი|სამურაების]] ტრადიციასთან. ამგვარი ერთსქესიანი სიყვარულის კულტურამ წარმოშვა მდიდარი ტრადიცია [[უკიო-ე|გრაფიკულ ხელოვნებაში]] და ლიტერატურაში, რომელიც ასახავდა და განადიდებდა მსგავს ურთიერთობებს.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Fabiana |first1=Diletta |title=History of Same-Sex Samurai Love in Edo Japan |url=https://allabout-japan.com/en/article/5187/ |website=All About Japan |date=May 2017 |access-date=20 August 2022}}&lt;/ref&gt;

==== [[სიამი]] ====
მსგავსად, [[ტაილანდი|ტაილანდში]], ტერმინი [[კატოეი]], რომელიც ითარგმნება როგორც „ქალა-ბიჭები“, საუკუნეების განმავლობაში [[ტაილანდი|ტაილანდური]] საზოგადოების ერთ-ერთ გამორჩეულ მახასიათებლად ითვლებოდა. ისტორიულად, [[ტაილანდის მეფე|ტაილანდის მეფეებს]] ჰყავდათ როგორც [[კაცი|კაცი]], ასევე [[ქალი|ქალი]] საყვარლები. კატოეი შეიძლება მოიცავდეს როგორც უბრალო [[ფემინურობა|ფემინურობას]], ასევე [[ტრანსვესტიზმი|ტრანსვესტიზმს]], თუმცა [[ტაილანდური კულტურა|ტაილანდურ კულტურაში]] ის, როგორც წესი, აღიქმება [[მესამე სქესი|მესამე სქესად]]. ისინი ზოგადად [[საზოგადოება|საზოგადოების]] მიერ მიიღებიან.&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Sexuality and human rights : a global overview|last=International Bar Association. Conference (2000 : Amsterdam, Netherlands)|others=Graupner, Helmut, 1965–, Tahmindjis, Phillip.|isbn=9781134732579|location=Binghamton, NY|oclc=880877782|date = 2014-05-22}}&lt;/ref&gt;

=== [[სამხრეთ აზია]] ===
[[სამხრეთ აზია|სამხრეთ აზიას]] გააჩნია დადასტურებული და წყაროებით გამაგრებული [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალობის]] ისტორია, რომელიც უკან ბრუნდება მინიმუმ [[ძვ. წ. XII საუკუნე|ძვ.წ. XII საუკუნე]]ში. [[ინდოეთი|ინდოეთში]] ამ პერიოდის [[ინდუიზმი|ინდუისტური]] სამედიცინო ტექსტები აღწერს ჰომოსექსუალურ ქმედებებს და ცდილობს მათ ახსნას ნეიტრალურ/მეცნიერულ ფორმატში.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Pattanaik |first=Devdutt |title=Would ancient India have supported Section 377? |url=https://www.rediff.com/news/special/would-ancient-india-have-supported-section-377/20180717.htm |access-date=2023-12-30 |website=Rediff |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Raveenthiran |first=Venkatachalam |date=November 2011 |title=Knowledge of ancient Hindu surgeons on Hirschsprung disease: evidence from Sushruta Samhita of circa 1200-600 bc |url=https://doi.org/10.1016/j.jpedsurg.2011.07.007 |journal=Journal of Pediatric Surgery |volume=46 |issue=11 |pages=2204–2208 |doi=10.1016/j.jpedsurg.2011.07.007 |pmid=22075360 |issn=0022-3468|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Know all about Sushruta, the first ever plastic surgeon who was Indian |url=https://www.indiatoday.in/education-today/gk-current-affairs/story/sushruta-works-indian-physician-medicine-plastic-surgery-rhinoplasty-nose-job-1559599-2019-07-01 |access-date=2024-01-01 |website=India Today |date=July 2019 |language=en}}&lt;/ref&gt;

ასევე ამავე პერიოდის მრავალრიცხოვანი ხელოვნებისა და [[ლიტერატურა|ლიტერატურის]] ნიმუშები აღწერს ჰომოსექსუალობას.&lt;ref name=&quot;MitraVaruna&quot;&gt;[http://www.galva108.org/deities.html#Mitra_Varuna Mitra Varuna] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130827022633/http://galva108.org/deities.html|date=2013-08-27}}, The Gay and Lesbian Vaishnava Association&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=[[11 დეკემბერი]], [[2013]] |title=Live Blog: Supreme Court Rules Gay Sex Illegal |url=https://www.wsj.com/amp/articles/live-blog-supreme-court-rules-gay-sex-illegal-1386740434 |access-date=[[19 აპრილი]], [[2023]] |website=The Wall Street Journal}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |author=Shastri, Hari Prasad, Tr. |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.39881/page/n375/mode/2up |title=The Ramayana Of Valmiki Vol. 2 |publisher=Digital Library of India Item 2015.39881 |access-date=[[19 აპრილი]], [[2023]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Jhamb |first=Prateeksha |date=[[22 ოქტომბერი]], [[2017]] |title=History of Homosexuality in India |url=https://www.lawctopus.com/academike/history-of-homosexuality-in-india/ |access-date=[[19 აპრილი]], [[2023]] |website=Lawctopus}}&lt;/ref&gt;

[[პალის კანონი|პალის კანონი]], რომელიც [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკაში]] შედგა [[ძვ. წ. VI საუკუნე|ძვ.წ. VI საუკუნიდან]] - [[I საუკუნე|I საუკუნემდე]], აცხადებს, რომ [[მონასტერი|მონასტრული]] კოდექსის ფარგლებში აკრძალულია ყველა სახის სქესობრივი კავშირი — [[ჰეტეროსექსუალობა|ჰეტეროსექსუალური]] თუ [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალური]]. მასში ნათქვამია, რომ რბილი ჰომოსექსუალური აქტები (მაგ. [[მასტურბაცია]] ან შუალედური კავშირი ბარძაყებს შორის) დასჯადი არ არის, თუმცა მოითხოვს აღიარებას და მონასტერში განცხადების გაკეთებას. ეს კოდექსები ეხება მხოლოდ [[ბერი|ბერებს]] და არ ვრცელდება [[საზოგადოება|საერთო მოსახლეობაზე]].&lt;ref&gt;{{Cite web |title=BuddhaNet Magazine Article: Homosexuality and Theravada Buddhism |url=https://www.buddhanet.net/homosexu.htm |access-date=2023-03-01 |website=www.buddhanet.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Pali canon {{!}} Definition, Contents, &amp; Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/topic/Tipitaka |access-date=2023-03-01 |website=www.britannica.com |language=en}}&lt;/ref&gt;

[[კამა სუტრა]], რომელიც [[ინდოეთი|ინდოეთში]] დაახლოებით [[200]] წელს დაიწერა, ჰომოსექსუალურ ქმედებებს პოზიტიურად აღწერს.&lt;ref&gt;{{Cite news |date=[[27 ივნისი]], [[2009]] |title=Ancient India didn't think homosexuality was against nature |url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/ancient-india-didnt-think-homosexuality-was-against-nature/articleshow/4708206.cms |access-date=2023-02-06 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}&lt;/ref&gt;

[[მანუს კანონები|მანუს კანონებში]], ინდუისტური სამართლის ფუნდამენტურ ტექსტში, ნახსენებია „მესამე სქესი“, რომლის წარმომადგენლებიც შეიძლება გამოხატავდნენ არატრადიციულ [[გენდერული იდენტობა|გენდერულ იდენტობას]] და [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალურ]] ქმედებებს.&lt;ref&gt;Penrose, Walter (2001). Hidden in History: Female Homoeroticism and Women of a &quot;Third Nature&quot; in the South Asian Past, Journal of the History of Sexuality 10.1 (2001), p.4&lt;/ref&gt;

[[კამა სუტრა|კამა სუტრა]], რომელიც [[IV საუკუნე]]ში შეიქმნა, აღწერს ტექნიკებს, რომელსაც ჰომოსექსუალი მამაკაცები ასრულებდნენ. ამას [[ორალური სექსი|ფელაციოსს]] უწოდებდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite book|title=The complete Kāma Sūtra : the first unabridged modern translation of the classic Indian text by Vātsyāyana : including the Jayamangalā commentary from the Sanskrit by Yashodhara and extracts from the Hindi commentary by Devadatta Shāstrā|last=Vātsyāyana.|date=[[1994]]|publisher=Park Street Press|isbn=0892814926|oclc=28799425}}&lt;/ref&gt;

მეტი კი, როგორც [[კამა სუტრა|კამა სუტრაში]] ვკითხულობთ, მსგავსი ჰომოსექსუალი მამაკაცები ასევე ქორწინდებოდნენ: {{ციტატა|„არსებობენ მესამე სქესის მოქალაქეები, რომლებიც ძლიერად არიან მიჯაჭვულნი ერთმანეთზე და სრული ნდობა აქვთ ერთმანეთის მიმართ — ისინი ქორწინდებიან ერთმანეთზე.“ (KS 2.9.36).}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ჰომოსექსუალობა]]
[[კატეგორია:გეი მამაკაცები]]
[[კატეგორია:გეი მამაკაცები საქმიანობის მიხედვით]]</text>
      <sha1>otjb4v22bkrcpfdjwsofhifoh1z42jb</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808654</id>
      <parentid>4808528</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T08:04:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>შალვა მინდაძე 11</username>
        <id>168465</id>
      </contributor>
      <comment>/* სამხრეთ აზია */</comment>
      <origin>4808654</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="64813" sha1="6tifmjo63phps4hko4jfylfwwch7mqg" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა
|სახელწოდება = ჰომოსექსუალობის ისტორია
|წარწერა = [[სექსუალობა|სექსუალობის]] [[ისტორია|ისტორიული]] [[კვლევისა და ინტერდისციპლინურობის ცენტრი|კვლევა]]
|ზევით = [[თემა]] [[ლგბტ |ლგბტ თემი]]ს [[ისტორია]]ში
|ქვეთავი = '''ზოგადი ინფორმაცია'''
|სურათი = [[ფაილი:Terracotta amphora (jar) MET DP245967.jpg|400პქ|thumb|[[ანტიკური ხანა|ანტიკური]] [[პერიოდი (პერიოდული სისტემა)|პერიოდი]]ს [[ბერძნული ენა|ბერძნული]] [[ვაზი]]ს [[ფერწერა|მხატვრობა]], რომელიც ასახავს [[მამაკაცი|მამაკაცებს]] შორის [[ინტიმურობის ნეიროანატომია|ინტიმურ]] [[სცენარი|სცენა]]ს]]
|ტიტრი = [[ანტიკური ხანა|ანტიკურობის]] პერიოდის გამოსახულება მამაკაცებს შორის ინტიმური ურთიერთობის ამსახველი
|თავის სტილი = background:#ccf;
|სახელის სტილი = background:#ddf;
|მონაცემის სტილი = 
|სხეულის სტილი = font-size: 90%
|სხეულის კლასი = vevent
|თავი1 = ძირითადი პარამეტრები
|სახელი1 = თემა
|მონაცემი1 = [[სექსუალობა]], [[სოციალური ისტორია]], [[გენდერის კვლევა]]
|თავი2 = გეოგრაფიული ფარი
|სახელი2 = გავრცელება
|მონაცემი2 = [[მსოფლიო]]
|თავი3 = ქრონოლოგია
|სახელი3 = პერიოდულობა
|მონაცემი3 = [[ძველი ცივილიზაციები]] – [[XXI საუკუნე]]
|თავი4 = კულტურული კონტექსტი
|სახელი4 = დაკავშირებული მიმდინარეობები
|მონაცემი4 = [[ლგბტ მოძრაობა]], [[ფემინიზმი]], [[კვირი თეორია]]
|თავი5 = აკადემიური მიდგომები
|სახელი5 = შესწავლის დისციპლინები
|მონაცემი5 = [[ისტორია]], [[სოციოლოგია]], [[კულტუროლოგია]], [[რელიგიის მეცნიერება]]
|თავი6 = ტერმინოლოგია
|სახელი6 = წარმოშობის ენები
|მონაცემი6 = [[ძველი ბერძნული ენა]], [[ლათინური ენა]], [[ინგლისური ენა]]
|ქვედა სტილი = background:#ddf;
|ქვევით = სტატია ეხება [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალობის]] [[ისტორია|ისტორიუ]]ლ, [[კულტურა|კულტურულ]] და [[სოციალური მეცნიერებები|სოციალურ]] [[ასპექტი|ასპექტებს]].
}}
'''ჰომოსექსუალობა''' — განისაზღვრება როგორც [[რომანტიზმი|რომანტიკული]] [[მიზიდულობის კანონი|მიზიდულობა]], [[სექსუალური ორიენტაცია|სექსუალური]] [[მსოფლიო მიზიდულობის კანონი|მიზიდულობა]] ან [[სქესობრივი აქტი|სქესობრივი]] [[ქცევა]] ადამიანებს შორის, რომლებიც [[სქესი|ერთი და იმავე სქესისა]] ან [[გენდერი|გენდერისანი]] არიან.&lt;ref&gt;{{Cite book |title=The Equal Curriculum: The Student and Educator Guide to LGBTQ Health |date=2020 |publisher=Springer |isbn=978-3-030-24025-7 |editor-last=Lehman |editor-first=James R. |edition=1st ed. 2020 |series=Springer eBooks Medicine |location=Cham |editor-last2=Diaz |editor-first2=Kristine |editor-last3=Ng |editor-first3=Henry |editor-last4=Petty |editor-first4=Elizabeth M. |editor-last5=Thatikunta |editor-first5=Meena |editor-last6=Eckstrand |editor-first6=Kristen}}&lt;/ref&gt; როგორც [[სექსუალური ორიენტაცია]], ჰომოსექსუალობა ნიშნავს „გრძნობითი, რომანტიკული ან/და სექსუალური მიზიდულობის მდგრად ნიმუშს“ მხოლოდ იმავე სქესის ან [[გენდერი|გენდერის]] მქონე ადამიანების მიმართ.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=LGBTQIA+ Glossary |url=https://lgbtq.ucsf.edu/glossary-terms |access-date=2025-05-06 |website=LGBTQ Resource Center |language=en}}&lt;/ref&gt; ის ასევე „მიჩნეულია ადამიანის იდენტობის შეგრძნებად, რომელიც ეფუძნება ამ მიზიდულობას, შესაბამის ქცევას და ისეთ [[საზოგადოება]]ში მონაწილეობას, რომელიც ამ მიზიდულობებს იზიარებს.“&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx |access-date=2025-05-06 |website=www.apa.org}}&lt;/ref&gt;

საზოგადოებრივი დამოკიდებულებები ერთსქესიან ურთიერთობებთან მიმართებით განსხვავდებოდა დროთა განმავლობაში და გეოგრაფიულ არეალში. ჰომოსექსუალი ანუ გეი მამაკაცებისადმი დამოკიდებულება მერყეობდა, ზოგჯერ [[მამაკაცი|მამაკაცებისთვის]] სავალდებულოდაც კი იყო მიჩნეული ერთსქესიანი ურთიერთობა, ზოგჯერ კი ჩვეულებრივად იყო ინტეგრირებული საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. დამოკიდებულებები მერყეობდა დაშვებიდან, მცირე ცოდვად მიჩნევიდან [[სამართლებრივი აქტი|სამართლებრივი]] [[დევნა (ფილმი)|დევნით]] გაგრძელებული და მისული რეპრესიებამდე და ზოგჯერ [[სიკვდილი|სიკვდილით]]  დასჯით დასრულებული. განსხვავდებოდა ისიც, ეხებოდა თუ არა უარყოფითი დამოკიდებულება ყველა ჰომოსექსუალს — რაც ხშირი იყო [[აბრაამი|აბრაამულ]] რელიგიებში — თუ მხოლოდ [[პასიური]] [[როლი|როლის]] მქონე (დაპენეტრირებული) მონაწილეებისადმი იყო მკაცრი მიდგომა — რაც დამახასიათებელი იყო [[ძველი საბერძნეთი|ძველი საბერძნეთისა]] და [[ძველი რომი|ძველი რომის]] საზოგადოებებისთვის.

ის, თუ რომელი ქმედება ითვლებოდა „[[სექსუალობა|სექსუალურად]]“, „[[ვნება|ვნებიანად]]“ ან „[[რომანტიკა|რომანტიკულად]]“, დროთა განმავლობაში იცვლებოდა. სხვადასხვა ეპოქაში ისეთი ქმედებები, როგორიცაა საწოლის გაზიარება, [[მოხვევა|მოხვევა]], [[სიყვარულის საჯარო გამოხატვა|ვნებიანად სიყვარულის აღიარება]] ან [[კოცნა|კოცნა]], მიიჩნეოდა [[ერთსქესიანი ქორწინება|ერთსქესიან]] [[მეგობრობა]]ში ნორმალურად, ხოლო [[სხვასქესიანობა|სხვასქესიან]] ურთიერთობაში ან [[ქორწინება|ქორწინების]] ფარგლებში კი მიუღებლად.&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite book |last=Blank |first=Hanne |title=Straight: the surprisingly short history of heterosexuality |date=2012 |publisher=Beacon Press |isbn=978-0-8070-4443-8 |location=Boston}}&lt;/ref&gt;

[[ქალი|ქალის ჰომოსექსუალობას]], ანუ [[ლესბოსელი|ლესბოსელობას]], ისტორიულად ნაკლები ყურადღება ექცეოდა, ასევე ნაკლები იყო როგორც მისი ცალსახა აღიარება, ისე გამოკვეთილი წინააღმდეგობა, [[მამაკაცი|მამაკაცთა ჰომოსექსუალობასთან]] შედარებით. თანამედროვე დამოკიდებულებები [[ლესბოსელი|ლესბოსელებისადმი]] მერყეობს კულტურულად და სამართლებრივად მიღებულობისგან [[სასჯელი|მკაცრ სამართლებრივ სანქციებამდე]].

ჰომოსექსუალობა, ზოგადად, ტოლერანტულად აღიქმებოდა მრავალ ძველ აღმოსავლური კულტურაში, განსაკუთრებით იმ კულტურებში, რომლებიც გავლენას განიცდიდა [[ბუდიზმი|ბუდიზმისგან]], [[ინდუიზმი|ინდუიზმისგან]] და [[დაოიზმი|დაოიზმისგან]].&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Sexuality and gender |url=https://academic.oup.com/book/28469/chapter/229097470 |access-date=2024-01-24 |website=academic.oup.com|date=2020 |doi=10.1093/actrade/9780198850052.003.0004 |last1=Keown |first1=Damien |chapter=(page 48)p. 48C4Sexuality and gender |pages=48–60 |isbn=978-0-19-885005-2 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Fian |first=Andi |date=2 December 2022 |title=BUDDHISM AND CONFUCIANISM ON HOMOSEXUALITY: THE ACCEPTANCE AND REJECTION BASED ON THE ARGUMENTS OF RELIGIOUS TEXTS |url=https://philarchive.org/archive/ALFBAC |journal=Journal of Religious Studies |language=English |publisher=Center for Religious and Cross-cultural Studies (CRCS) |publication-place=Sekolah Pascasarjana, Universitas Gadjah Mada |volume=3 |issue=2 |pages=73–82 |via=Phil}}&lt;/ref&gt;

აღმოსავლეთში [[ჰომოფობია]]ზე საუბრისას ხშირად ხაზგასმულია, რომ ის შეიძლება მივიჩნიოთ როგორც [[დასავლეთი|დასავლეთიდან]] იმპორტირებული ფენომენი.&lt;ref&gt;{{Cite magazine |last=Wong |first=Brian |date=2020-12-17 |title=Column: Homophobia Is Not an Asian Value |url=https://time.com/5918808/homophobia-homosexuality-lgbt-asian-values/ |access-date=2024-08-25 |magazine=TIME |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Laidlaw |first=Emily |date=2014-02-03 |title=Homophobia is not solely a Western invention |url=https://www.killyourdarlings.com.au/2014/02/homophobia-is-not-solely-a-western-invention/ |access-date=2024-08-25 |website=Kill Your Darlings |language=en-us}}&lt;/ref&gt; ზოგიერთი მკვლევარი მიუთითებს, რომ ჰომოსექსუალობისადმი დამოკიდებულებების განვითარება და [[ლგბტ უფლებები|ლგბტ უფლებების]] გავრცელება ხშირად [[დასავლეთი|დასავლური]] [[ცენტრიდანული ძალა|ცენტრიზმი]]ს პრიზმით განიხილება.&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Rao |first=R. |date=2014-09-01 |title=The locations of homophobia |url=http://dx.doi.org/10.1093/lril/lru010 |journal=London Review of International Law |volume=2 |issue=2 |pages=169–199 |doi=10.1093/lril/lru010 |issn=2050-6325}}&lt;/ref&gt;

ბევრ [[მამაკაცი|მამაკაც]] [[ისტორია|ისტორიულ]] [[ფიგურა (გეომეტრია)|ფიგურა]]ს, მათ შორის [[სოკრატე|სოკრატეს]], [[ლორდი ბაირონი|ლორდ ბაირონს]], [[ედუარდ II]]-ს და [[ჰადრიანე|ჰადრიანეს]], მოგვიანებით მიაკუთვნეს ისეთი ტერმინები, როგორიცაა ''[[გეი]]'' ან ''[[ბისექსუალობა|ბისექსუალი]]''.&lt;ref&gt;''Roman Homosexuality'', Craig Arthur Williams, p.60&lt;/ref&gt; [[მიშელ ფუკო|მიშელ ფუკოსა]] და სხვა [[მეცნიერი|მეცნიერების]] აზრით, მსგავსი ტერმინების გამოყენება საფრთხეს უქმნის ანაქრონიზმსა და [[სექსუალობა|სექსუალობის]] ისეთი [[სოციალური ნეირომეცნიერება|სოციალური]] [[კონსტრუქტივიზმი|კონსტრუქციის]] დანერგვას, რომელიც [[ანტიკური ხანა|ანტიკურ ეპოქაში]] არ არსებობდა.&lt;ref name=&quot;foucault&quot;&gt;{{harv|Foucault|1986}}&lt;/ref&gt; თუმცა ზოგიერთი მკვლევარი ამ შეხედულებას ეწინააღმდეგება.&lt;ref&gt;Thomas K. Hubbard, [https://bmcr.brynmawr.edu/2003/2003.09.22/ Review of David M. Halperin, &quot;How to Do the History of Homosexuality&quot;] in ''[[ბრინ მარის კლასიკური მიმოხილვა|Bryn Mawr Classical Review]]'' 2003.09.22&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last=Norton |first=Rictor |date=2016 |title=Myth of the Modern Homosexual |url=https://books.google.com/books?id=DkTqDAAAQBAJ |publisher=Bloomsbury Academic |isbn=9781474286923 }} The author has made adapted and expanded portions of this book available online as [http://rictornorton.co.uk/extracts.htm ''A Critique of Social Constructionism and Postmodern Queer Theory''].&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last=Boswell |first=John |chapter=Revolutions, Universals, and Sexual Categories |editor1-last=Duberman |editor1-first=Martin Bauml |editor2-last=Vicinus |editor2-first=Martha |editor3-last=Chauncey |editor3-first=George Jr. |date=1989 |title=Hidden From History: Reclaiming the Gay and Lesbian Past |publisher=Penguin Books |pages=17–36 |s2cid=34904667 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190304002205/http://pdfs.semanticscholar.org/d1f4/b4d6d8a37a2krJ7G7iC6CjnEsuyqTdvVuQFNjKQEe.pdf |archive-date=2019-03-04 |chapter-url=http://pdfs.semanticscholar.org/d1f4/b4d6d8a37a2krJ7G7iC6CjnEsuyqTdvVuQFNjKQEe.pdf}}&lt;/ref&gt;

[[კონსტრუქტივიზმი|კონსტრუქციონისტული]] არგუმენტის საერთო თემა ისაა, რომ [[ანტიკური ხანა|ანტიკურ]] ან [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეების]] პერიოდში არავინ განიცდიდა ჰომოსექსუალობას, როგორც ერთადერთ, მუდმივ და თვითმყოფად სექსუალურ მდგომარეობას. ამ მოსაზრებას დაუპირისპირდა [[ჯონ ბოზველი]], რომელმაც [[ძველი საბერძნეთი|ძველი საბერძნეთის]] ტექსტებში, მათ შორის [[პლატონი|პლატონის]] ნაშრომებში მიუთითა ინდივიდებზე, რომელთაც ჰქონდათ [[ერთი სქესის მქონე ადამიანების ქორწინება|ერთსქესიანი]] ექსკლუზიური მიზიდულობა.&lt;ref name=&quot;boswell1&quot;&gt;{{cite book |first=John |last=Boswell |date=1980 |title=Christianity, Social Tolerance, and Homosexuality: Gay People in Western Europe from the Beginning of the Christian Era to the Fourteenth Century |url=https://archive.org/details/christianitysoci00boswrich |url-access=registration |location=Chicago |publisher=The University of Chicago Press }}&lt;/ref&gt;

==აფრიკა==
[[ფაილი:Mastaba of Niankhkhum and Khnumhotep embrace.jpg|thumb|ნიანხხნუმი და ხნუმჰოტეპი ერთმანეთს ეხვევიან — ერთ-ერთი პირველი ვიზუალური გამოსახულება, რომელიც შესაძლოა ასახავდეს [[ერთსქესიანთა ქორწინება|ერთსქესიან]] წყვილს.]]

[[ნიანხხნუმი]] და [[ხნუმჰოტეპი]] — ძველი ეგვიპტელი ოფიციალური პირები, რომლებიც განისვენებენ ერთობლივ აკლდამაში [[საქარა]]ში. ისინი წარმოდგენილნი არიან ხელჩაკიდებული და ერთნმანეთს შემოხვეულნი, რაც ზოგიერთი მკვლევარის აზრით, შესაძლოა მიუთითებდეს ეგვიპტურ კულტურაში ერთსქესიანთა ურთიერთობების არსებობაზე [[ძველი ეგვიპტე|ძველ ეგვიპტეში]]&lt;ref name=&quot;Reisner&quot;&gt;{{cite journal |last=Reisner |first=George A. |date=[[1964]] |title=The Tomb of Nianchchnum and Chnumhotep |journal=Bulletin of the Museum of Fine Arts |volume=62 |pages=4–25}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |last=Tyldesley |first=Joyce |title=Hatchepsut: The Female Pharaoh |publisher=[[Penguin Books]] |year=[[1996]] |isbn=978-0-14-024464-9}}&lt;/ref&gt;.

===ეგვიპტე===
[[ძველი ეგვიპტე|ძველ ეგვიპტეში]] [[ჰომოსექსუალობა]] ეგვიპტოლოგიის დარგში დღემდე დაპირისპირებისა და ცხელი დისკუსიის მქონე თემაა: [[ისტორია|ისტორიკოსები]] და [[ეგვიპტოლოგია|ეგვიპტოლოგები]] აქტიურად კამათობენ იმაზე, თუ როგორი დამოკიდებულება ჰქონდა [[ძველი ეგვიპტე|ძველ ეგვიპტურ საზოგადოებას]] ჰომოსექსუალობის მიმართ. მხოლოდ რამდენიმე პირდაპირი მინიშნებაა შემორჩენილი და ბევრი სხვა ინდიკატორი ბუნდოვანია, რაც ფართო ინტერპრეტაციის შესაძლებლობას იძლევა.

ყველაზე ცნობილი შემთხვევა, რომელიც შესაძლოა ჰომოსექსუალობას უკავშირდებოდეს, არის ორი მაღალი რანგის ოფიციალური პირის — [[ნიანხხნუმი და ხნუმჰოტეპი|ნიანხხნუმისა და ხნუმჰოტეპის]] — მაგალითი. ორივე მამაკაცი მსახურობდა ფარაონ [[ნიუსერე]]ს დროს მეხუთე დინასტიის პერიოდში ([[ძვ. წ. 2494]]–[[ძვ.წ. 2345|ძვ. წ. 2345]])&lt;ref name=RPH&gt;Richard Parkinson: ''Homosexual Desire and Middle Kingdom Literature''. In: ''The Journal of Egyptian Archaeology (JEA)'', ტ. 81, [[1995]], გვ. 57–76.&lt;/ref&gt;. ნიანხხნუმსა და ხნუმჰოტეპს ჰყავდათ ცოლები და შვილები, თუმცა სიკვდილის შემდეგ მათი ოჯახების გადაწყვეტილებით, ისინი საერთო [[მასტაბა|მასტაბაში]] დაკრძალეს. აკლდამაში წარმოდგენილია რამდენიმე ფრესკა, რომელზეც ისინი ერთმანეთის მოხვეულნი არიან და ცხვირებით ეხებიან ერთმანეთს. ასეთ ჟესტს ძველ ეგვიპტეში ხშირად კოცნის სიმბოლოდ აღიქვამდნენ&lt;ref name=RPH/&gt;.

[[ეგვიპტოლოგია|ეგვიპტოლოგები]] და [[ისტორია|ისტორიკოსები]] ვერ თანხმდებიან იმაზე, როგორ უნდა განიმარტოს ეს გამოსახულებები. ზოგიერთი მკვლევარი მიიჩნევს, რომ ეს მაგალითი ცხადად მიანიშნებს [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალურ]] კავშირზე ორ დაქორწინებულ მამაკაცს შორის და ამგვარად ადასტურებს, რომ ძველ ეგვიპტეში ერთნაირსქესიანი ურთიერთობები მიღებული იყო&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20101020071548/http://www.mnsu.edu/emuseum/archaeology/sites/africa/niankhkhnum_and_khnumhotep.html დენა კონორს-მილარდი: „ნიანხხნუმი და ხნუმჰოტეპი — ერთნაირსქესიანი ურთიერთობების არსებობა უკვე [[ძვ. წ. 2400]] წელს?“] (ინგლისურად).&lt;/ref&gt;. სხვა მკვლევრები კი აღნიშნულ სცენებს განმარტავენ როგორც ტყუპების — შესაძლოა [[შერწყმული ტყუპები|შერწყმული ტყუპების]] — გამოსახულებას. მიუხედავად ინტერპრეტაციის განსხვავებულობისა, ცხადია, რომ ნიანხხნუმსა და ხნუმჰოტეპს ერთმანეთთან განსაკუთრებული და ახლო ურთიერთობა ჰქონდათ როგორც სიცოცხლეში, ისე სიკვდილის შემდეგაც&lt;ref name=RPH/&gt;.

მიუხედავად არსებული მტკიცებულებებისა, ძველ ეგვიპტელთა ზუსტი დამოკიდებულება ჰომოსექსუალობისადმი გაურკვეველი რჩება. არსებული ტექსტები და ლიტერატურული წყაროები, რომლებიც სექსუალურ ქცევას აღწერენ, პირდაპირად არასოდეს ასახელებენ მოქმედების ბუნებას და ძირითადად მეტაფორულ ენას იყენებენ. [[სეთი (მოთხრობა)|სეთზე]] და მის ქცევებზე არსებული თხრობები შესაძლოა მიანიშნებდეს უარყოფით დამოკიდებულებაზე, მაშინ როდესაც ნიანხხნუმისა და ხნუმჰოტეპის აკლდამის გამოსახულებებმა შეიძლება მიანიშნოს მის მიღწევადობაზეც. არც ერთ ძველ ეგვიპტურ წყაროში არ ჩანს, რომ ერთნაირსქესიანი კავშირები დასაძრახად იყო მიჩნეული ან კანონით ისჯებოდა. შესაბამისად, საბოლოო შეფასება კვლავ პრობლემატურია&lt;ref name=RPH/&gt;&lt;ref name=EBT&gt;ემა ბრუნერ-ტრაუსი: ''ძველეგვიპტური ზღაპრები, მითები და სხვა ფოლკლორული თხრობები''. მე–10 გამოცემა. Diederichs, მიუნხენი, [[1991]], ISBN: 3-424-01011-1, გვ. 178–179.&lt;/ref&gt;.

===უგანდა===
[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნეში]] ბუგანდის კაბაკა [[მვანგა II]] ([[1868]]–[[1903]]) რეგულარულად ამყარებდა სექსუალურ კავშირს თავის ვაჟთან&lt;ref&gt;&quot;Long-Distance Trade and Foreign Contact&quot;. Uganda. Library of Congress Country Studies. [[დეკემბერი]], [[1990]]. წაკითხულია [[6 ივნისი]], [[2009]].&lt;/ref&gt;.

== ამერიკა ==
=== კოლონიზაციამდე არსებული ადგილობრივი საზოგადოებები ===
[[ფაილი:Catlin - Dance to the berdache.jpg|thumb|ნახატი [[ჯორჯ კატლინი]]ს (დ. [[1796]] — გ. [[1872]]) მიერ შესრულებული [[დიდი ბალახნარი|დიდი ბალახნარის]] ტერიტორიაზე, სადაც იგი იმყოფებოდა [[საკი და ფოქსის ტომი|საკი და ფოქსის ტომთან]] ერთად. გამოსახულია მამაკაცი მებრძოლები, რომლებიც ცეკვავენ ქალის ტანისამოსში მყოფი მამაკაცის გარშემო. არა-მშობლიური წარმოშობის მხატვარმა, კატლინმა ნახატს დაარქვა &quot;ცეკვა [[ბოშა|ბოშასთან]]&quot; ანუ „ბიჭ მეძავთან“]]

[[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის]] მკვიდრ ხალხებს შორის, კოლონიზაციამდე, მრავალი ტომის კულტურაში [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალ]], [[ბისექსუალობა|ბისექსუალ]] და [[გენდერი|გენდერულად]] არაკონფორმისტ პირებს მნიშვნელოვანი ცერემონიალური და სოციალური როლები ჰქონდათ მინიჭებული. ამგვარი როლები დღემდე არსებობს თანამედროვე აშშ-ის [[ინდიელები|ინდიელებისა]] და კანადის პირველი ერის წარმომადგენელთა მრავალ თემში.&lt;ref&gt;Estrada, Gabriel S. [[2011]]. &quot;[http://nativeout.com/wp-content/uploads/2013/09/Two-Spirits-Nadleeh-and-Navajo-LGBTQ2-Gaze.pdf Two Spirits, Nádleeh, and LGBTQ2 Navajo Gaze] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150513044527/http://nativeout.com/wp-content/uploads/2013/09/Two-Spirits-Nadleeh-and-Navajo-LGBTQ2-Gaze.pdf |date=2015-05-13 }}.&quot; ''American Indian Culture and Research Journal'' 35(4):167–190.&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ თითოეულ კულტურაში არსებობდა საკუთარი ტერმინოლოგია,&quot;&lt;ref&gt;[http://nativeout.com/twospirit-rc/two-spirit-101/two-spirit-terms-in-tribal-languages/ Two Spirit Terms in Tribal Languages]&quot; {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150102172337/http://nativeout.com/twospirit-rc/two-spirit-101/two-spirit-terms-in-tribal-languages/ |date=2015-01-02 }} &quot;NativeOut&quot;-ზე. წვდომა: [[2015]] წლის [[სექტემბერი|სექტემბრის]] [[23]]&lt;/ref&gt; [[1990-იანები|1990-იანი]] წლებიდან ფართო მოხმარებაში დამკვიდრდა საერთო, პან-ინდური ტერმინი — „[[ორი სული|ორ სულიანი]]“.&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20141210110520/http://nativeout.com/twospirit-rc/two-spirit-101/ Two Spirit 101]&quot; NativeOut-ზე:&lt;/ref&gt; ტერმინი „ორ სულიანი“ შემოიღეს [[1990]] წელს ადგილობრივ [[ლესბოსელი|ლესბოსელ]] და [[გეი]] აქტივისტთა საერთაშორისო შეხვედრაზე, რათა ჩანაცვლებულიყო ტერმინი ბოშა, რაც ნიშნავდა 'პასიურ პარტნიორს სოდომიაში, ბიჭ მეძავს'. &lt;ref&gt;წვდომა: [[2016]] წლის [[აპრილი|აპრილის]] [[6]]
&lt;/ref&gt;
ამ ტერმინის მიმართ ზოგიერთმა ტრადიციულმა თემმა გამოთქვა უკმაყოფილება, ვინაიდან ისინი უკვე იყენებდნენ საკუთარ ტერმინებს ამგვარი პირებისთვის და მიაჩნდათ, რომ ეს სიტყვა წარმოადგენს &quot;ურბანულ ნეოლოგიზმს&quot;, რომელიც მოიაზრებს დასავლურ [[გენდერული ბინარული სისტემა|ბინარულ]] ჩარჩოებს. მათ მიაჩნიათ, რომ ეს ტერმინი მცდარად წარმოადგენს ამ პირებს როგორც &quot;მამაკაცისა და ქალის ნაზავს&quot;. მიუხედავად ამისა, აღნიშნულმა ტერმინმა უფრო ფართო აღიარება ჰპოვა, ვიდრე ის [[ანთროპოლოგია|ანთროპოლოგიური]] ტერმინი, რომელიც მან ჩაანაცვლა.&lt;ref&gt;{{cite book|last1=de Vries|first1=Kylan Mattias|editor1-last=O'Brien|editor1-first=Jodi|title=Encyclopedia of gender and society|date=[[2009]]|publisher=SAGE|location=Los Angeles |isbn=9781412909167 |page=64 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=_nyHS4WyUKEC|access-date=[[2015]] წლის [[მარტი|მარტის]] [[6]]|chapter=Berdache (Two-Spirit)}}{{cite web|last=Kehoe|first=Alice B.|author-link=Alice Beck Kehoe|title=Appropriate Terms|work=SAA Bulletin|publisher=[[ამერიკის არქეოლოგთა საზოგადოება]] 16(2), [[სანტა-ბარბარას უნივერსიტეტი]]|date=[[2002]]|issn=0741-5672|url=https://www.saa.org/publications/saabulletin/16-2/saa14.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20041105120021/https://www.saa.org/publications/saabulletin/16-2/saa14.html|archive-date=2004-11-05|access-date=[[2019]] წლის [[მაისი|მაისის]] [[1]]|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

ჰომოსექსუალური და გენდერულად განსხვავებული პირები გვხდებოდნენ  აგრეთვე სხვა ამერიკულ ცივილიზაციებშიც ესპანური [[რეკონკისტა|რეკონკისტის]] წინა პერიოდში, მათ შორის: [[აცტეკები|აცტეკების]], [[მაიას ცივილიზაცია|მაიას]], [[კეჩუები|კეჩუების]], [[მოჩეს კულტურა|მოჩეს]], [[ძაპოტეკების ცივილიზაცია|ძაპოტეკებისა]] და [[ტუპინამბა (ხალხი)|ტუპინამბაა]] ხალხებში.&lt;ref&gt;{{citation|first=Ben |last=Pablo |year=[[2004]] |url=http://www.glbtq.com/social-sciences/latin_america_colonial.html |title=Latin America: Colonial |periodical=glbtq.com |access-date=[[2007]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოს]] [[1]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071211012339/http://www.glbtq.com/social-sciences/latin_america_colonial.html |archive-date=[[2007]] წლის [[დეკემბერი|დეკემბრის]] [[11]] }}{{cite encyclopedia|last=Murray |first=Stephen |author-link=Stephen O. Murray |editor=Claude J. Summers |encyclopedia=glbtq: An Encyclopedia of Gay, Lesbian, Bisexual, Transgender, and Queer Culture |title=Mexico |url=http://www.glbtq.com/social-sciences/mexico.html |access-date=[[2007]] წლის [[აგვისტო|აგვისტოს]] [[1]] |year=[[2004]] |publisher=glbtq, Inc. |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071102132531/http://www.glbtq.com/social-sciences/mexico.html |archive-date=[[2007]] წლის [[ნოემბერი|ნოემბრის]] [[2]] }}&lt;/ref&gt;

[[ფაილი:Balboamurder.jpg|thumb|left|upright=1.3|მკვლელი [[ვასკო ნუნიეს დე ბალბოა]] აგზავნის [[სამხედრო ძაღლები|სამხედრო ძაღლებს]] ბოშა პირების წინააღმდეგ [[1513]] წელს; [[ნიუ-იორკის საჯარო ბიბლიოთეკა]]]]

[[ესპანელები|ესპანელი]] [[კონკისტადორი|კონკისტადორები]] შეძრწუნებულნი იყვნენ იმით, რომ მათ მიერ აღმოჩენილ ტომებში ღიად ხდებოდა [[სოდომიის კანონი|სოდომიის]] პრაქტიკა. მათ მკაცრად ცადეს ამ ტრადიციის აღმოფხვრა, რასაც თან ახლდა ბოშათა სასტიკი დასჯა, მათ შორის — საჯარო [[სიკვდილით დასჯა|დასჯით]], [[კოცონზე დაწვა|დაწვით]] ან ძაღლების მიერ გაგლეჯით.&lt;ref&gt;მარტირ დე ანგლერია, პედრო. ([[1530]]). ''[http://www.udel.edu/LAS/Vol3-2Coello.html#Introduction Décadas del Mundo Nuevo]''. ციტირებულია: Coello de la Rosa, Alexandre. &quot;კარგი ინდიელები&quot;, &quot;ცუდი ინდიელები&quot;, &quot;რა ქრისტიანები?&quot;: ახალი სამყაროს ბნელი მხარე გონსალო ფერნანდეს დე ოვიედო ი ვალდესის (დ. [[1478]] — გ. [[1557]]) თხზულებებში, ''Delaware Review of Latin American Studies'', ტომი 3, ნომერი 2, [[2002]].&lt;/ref&gt;

=== კოლონიური პერიოდის შემდგომი ეპოქა ===
[[XIX საუკუნე|XIX საუკუნეში]], ურბანულ სივრცეებში თვალსაჩინოდ იმატა ჰომოსექსუალურ და სხვა არაორთოდოქსალურ [[სექსუალური ქცევა|სექსუალურ საქმიანობაში]] მონაწილეობის შემთხვევებმა. ამ პერიოდში, როდესაც [[ვიქტორიანული პერიოდი|ვიქტორიანული]] ეპოქის გავლენით [[სექსუალური ფეტიშიზმი|სექსუალური]] სიამოვნება მხოლოდ თანდათანობით იწყებდა ნორმალიზებას, ისიც მხოლოდ ქორწინების ფარგლებში, [[ქორწინება|ქორწინების]] გარეთ ნებისმიერი სქესობრივი ურთიერთობა კვლავ აღქმული იყო როგორც გარკვეულწილად [[დევიაცია|დევიანტური]] მოვლენა.

ისტორიკოსი [[ჰანე ბლანკი]] აღნიშნავს, რომ ეს ტენდენცია [[განმანათლებლობა|განმანათლებლობის]] უფრო ფართო პროცესის ნაწილია, როდესაც [[მეცნიერება|მეცნიერების]] მეშვეობით იწყება იმ [[ზნეობა|ზნეობრივი]] გადაცდომების [[პათოლოგია|პათოლოგიზება]], რომლებსაც ადრე [[ეკლესია|ეკლესია]] არეგულირებდა.&lt;ref name=&quot;:1&quot; /&gt;

== აზია ==

=== აღმოსავლეთი აზია ===
[[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთ აზიაში]] ერთსქესიან სიყვარულზე ცნობები არსებობს უძველესი ჩანაწერებიდან მოყოლებული.

====ჩინეთი====
[[ჰომოსექსუალობა]] ძალიან კარგად არის დოკუმენტირებული [[ჩინეთი|ძველ ჩინეთში]], ხოლო მის მიმართ დამოკიდებულება დროის, ადგილისა და [[სოციალური კლასი|სოციალური]] ფენის მიხედვით იცვლებოდა.&lt;ref&gt;Passions of the Cut Sleeve: The Male Homosexual Tradition in China by Bret Hinsch; Review by: Frank Dikötter. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 55, No. 1 ([[1992]]), Cambridge University Press, გვ. 170&lt;/ref&gt;

[[ჩინური ლიტერატურა]] შეიცავს მრავალ ანეკდოტს [[კაცი|კაცებს]] შორის არსებული ჰომოსექსუალური ურთიერთობების შესახებ. მაგალითად, ზედმეტი [[ატამი|ატმის]] ნარჩენის (余桃) მოთხრობა აღწერს [[გაზაფხულისა და შემოდგომის პერიოდი|გაზაფხულისა და შემოდგომის ეპოქაში]] მომხდარ მოვლენას. [[ისტორიკოსი]] [[ჰან ფეი]] მოგვითხრობს [[მი ძი-სია]]ს (彌子瑕) და [[ვეის ლინგის ჰერცოგი]]ს (衛靈公) ურთიერთობაზე, როდესაც მი ძი-სიამ საყვარელ მამაკაცს განსაკუთრებით გემრიელი [[ატამი]] გაუყო.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;Hinsch, Bret. ([[1990]]). Passions of the Cut Sleeve. University of California Press.&lt;/ref&gt;{{Rp|გვ. 32}}

დაჭრილი სახელოს საყვარლის ამბავი (断袖) აღწერს ჰანის [[იმპერატორი|იმპერატორ]] აის და მისი საყვარელის, [[დონგ სიან]]ის (董賢) ურთიერთობას. ერთ დილას, როცა იმპერატორმა აიმ დილით გაიღვიძა და შენიშნა, რომ დონგ სიანს მის სახელოზე ეძინა, მან არ გააღვიძა და ფრთხილად მოიჭრა სახელო.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;{{Rp|გვ. 46}}

[[პან გუანგდან]]მა (潘光旦) დაასკვნა, რომ [[ჰანის დინასტია|ჰანის დინასტიის]] ბევრ [[იმპერატორ]]ს ჰყავდა ერთი ან რამდენიმე მამაკაცი [[სექსუალური პარტნიორი]]. თუმცა, გარდა გარკვეული გამონაკლისებისა (როგორიცაა იმპერატორი აი), ოფიციალურ ქრონიკებში მოხსენიებული მამაკაცები, როგორც წესი, [[ჰეტეროსექსუალი]]ც იყვნენ და ოჯახურ ცხოვრებასაც ეწეოდნენ.

[[ტანგის დინასტია|ტანგის დინასტიის]] აღმავლობისას, [[ჩინეთი]] სულ უფრო მეტად დაექვემდებარა [[დასავლეთი აზია|დასავლეთ]]ისა და [[ცენტრალური აზია|ცენტრალური აზიის]] [[სექსუალური მორალი|სექსუალურ მორალურ]] გავლენას, რის შედეგადაც [[ქალი]] პარტნიორები თანდათან ჩაანაცვლეს მამაკაცებმა, როგორც [[ძალა|ძალის]] და [[ოჯახი|ოჯახის]] სტატუსის გადამწყვეტმა ფიგურებმა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;

შემდეგი [[სუნის დინასტია]] იყო უკანასკნელი, რომელმაც [[იმპერატორი|იმპერატორების]] მამაკაც პარტნიორებს ცალკე თავი მიუძღვნა ოფიციალურ დოკუმენტებში.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt; ამ ეპოქებშიც [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალობისადმი]] ზოგადი დამოკიდებულება კვლავ ტოლერანტული იყო, თუმცა მამაკაცი საყვარლები ნელ-ნელა კარგავდნენ [[ლეგიტიმაცია|ლეგიტიმურობა]]ს [[ცოლი|ცოლებთან]] შედარებით. მამაკაცისგან, როგორც წესი, [[ქორწინება]]სა და [[ოჯახის გაგრძელება|ოჯახის ხაზის გაგრძელებას]] მოელოდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=History of Chinese homosexuality |url=https://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2004-04/01/content_319807.htm |access-date=[[2022]] წლის [[21 მარტი]] |website=www.chinadaily.com.cn}}&lt;/ref&gt;

[[მინის დინასტია|მინის დინასტიის]] პერიოდში, გავრცელებული მოსაზრებით, ჯენდეგეს იმპერატორს [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალური]] ურთიერთობა ჰქონდა [[მუსლიმი]] ლიდერის — [[საიიდ ჰუსეინი|საიიდ ჰუსეინთან]].&lt;ref&gt;{{cite book |author=[[ბრეტ ჰინში]] |url=https://books.google.com/books?id=1LmEC1b1bncC&amp;q=zhengde%20sayyid%20husain&amp;pg=PA142 |title=Passions of the cut sleeve: the male homosexual tradition in China |publisher=[[University of California Press]] |year=[[1992]] |isbn=0-520-07869-1 |page=142 |access-date=[[28 ნოემბერი]], [[2010]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |author=Société française des seiziémistes |url=https://books.google.com/books?id=_KIrAQAAIAAJ&amp;q=Asan+y+est+associ%C3%A9+aux+m%C3%A9faits+d'un+autre+favori+musulman+de+l'empereur+Zhengde.+le+Sayyid+Husain,+originaire+de+Hami.+Il+fut+ex%C3%A9cut%C3%A9+comme+Jiang+Bin,+peu+apr%C3%A8s+la+mort+de+l'empereur |title=Nouvelle revue du XVIe siècle, Volumes 15–16 |publisher=Droz |year=[[1997]] |page=14 |access-date=[[28 ნოემბერი]], [[2010]]}}&lt;/ref&gt;

[[მინის დინასტია|მინის დინასტიის]] გვიან პერიოდში, ჰომოსექსუალობა ხშირად მოიხსენიებოდა როგორც &quot;[[სამხრეთის ტრადიცია]]&quot;, რადგან ფუცზიანის პროვინციაში დაშვებული იყო, მამაკაცებს შორის ქორწინების უნიკალური სისტემა, რომელიც აღწერეს [[შენ დაფუ]]მ და [[ლი იუ]]მ, რომელიც [[ლეგენდა]] &quot;ბაჭიის სულშია&quot; მოთხრობილი.

[[ცინის დინასტია|ცინის დინასტიამ]] [[ჩინეთი|ჩინეთში]] პირველად შემოიღო [[კანონი]] თანხმობითი, არამონეტიზებული ჰომოსექსუალური აქტის წინააღმდეგ. თუმცა, სასჯელი — [[ერთი თვე|ერთი თვე]] [[ციხე|ციხეში]] და [[100 დარტყმა]] — [[ცინის სამართლებრივი სისტემა|ცინის სამართლებრივ სისტემაში]] ერთ-ერთი უმსუბუქეს კანონად ითვლებოდა.&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;{{Rp|გვ. 144}}

[[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალობის]] დევნა გაძლიერდა თვითგაძლიერების მოძრაობის დროს, როდესაც [[ჰომოფობია]] [[დასავლეთი ევროპა|დასავლური]] [[მეცნიერება|მეცნიერებისა]] და [[ფილოსოფია|ფილოსოფიის]] გავლენით [[ჩინეთი|ჩინეთში]] შემოიჭრა.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Manoli |first=Maria |date=[[30 მაისი]], [[2017]] |title=Sexuality in ancient China, part 2 |url=https://gbtimes.com/sexuality-ancient-china-part-2 |access-date=[[8 მარტი]], [[2020]] |website=GBTimes |archive-date=[[23 აპრილი]], [[2019]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20190423120348/https://gbtimes.com/sexuality-ancient-china-part-2 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==== [[იაპონია]] ====
ჰომოსექსუალობა იაპონიაში, რომელსაც სხვადასხვა დროს უწოდებდნენ შუდოს ან ნანშოკუს, [[იაპონია|იაპონიაში]] ათას წელზე მეტხანს დოკუმენტირდება. მას გარკვეული კავშირი ჰქონდა [[ბუდიზმი|ბუდისტურ]] მონასტრულ ცხოვრებასთან და [[სამურაი|სამურაების]] ტრადიციასთან. ამგვარი ერთსქესიანი სიყვარულის კულტურამ წარმოშვა მდიდარი ტრადიცია [[უკიო-ე|გრაფიკულ ხელოვნებაში]] და ლიტერატურაში, რომელიც ასახავდა და განადიდებდა მსგავს ურთიერთობებს.&lt;ref&gt;{{cite web |last1=Fabiana |first1=Diletta |title=History of Same-Sex Samurai Love in Edo Japan |url=https://allabout-japan.com/en/article/5187/ |website=All About Japan |date=May 2017 |access-date=20 August 2022}}&lt;/ref&gt;

==== [[სიამი]] ====
მსგავსად, [[ტაილანდი|ტაილანდში]], ტერმინი [[კატოეი]], რომელიც ითარგმნება როგორც „ქალა-ბიჭები“, საუკუნეების განმავლობაში [[ტაილანდი|ტაილანდური]] საზოგადოების ერთ-ერთ გამორჩეულ მახასიათებლად ითვლებოდა. ისტორიულად, [[ტაილანდის მეფე|ტაილანდის მეფეებს]] ჰყავდათ როგორც [[კაცი|კაცი]], ასევე [[ქალი|ქალი]] საყვარლები. კატოეი შეიძლება მოიცავდეს როგორც უბრალო [[ფემინურობა|ფემინურობას]], ასევე [[ტრანსვესტიზმი|ტრანსვესტიზმს]], თუმცა [[ტაილანდური კულტურა|ტაილანდურ კულტურაში]] ის, როგორც წესი, აღიქმება [[მესამე სქესი|მესამე სქესად]]. ისინი ზოგადად [[საზოგადოება|საზოგადოების]] მიერ მიიღებიან.&lt;ref&gt;{{Cite book|title=Sexuality and human rights : a global overview|last=International Bar Association. Conference (2000 : Amsterdam, Netherlands)|others=Graupner, Helmut, 1965–, Tahmindjis, Phillip.|isbn=9781134732579|location=Binghamton, NY|oclc=880877782|date = 2014-05-22}}&lt;/ref&gt;

=== [[სამხრეთ აზია]] ===
[[სამხრეთ აზია|სამხრეთ აზიას]] გააჩნია დადასტურებული და წყაროებით გამაგრებული [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალობის]] ისტორია, რომელიც უკან ბრუნდება მინიმუმ [[ძვ. წ. XII საუკუნე|ძვ.წ. XII საუკუნე]]ში. [[ინდოეთი|ინდოეთში]] ამ პერიოდის [[ინდუიზმი|ინდუისტური]] სამედიცინო ტექსტები აღწერს ჰომოსექსუალურ ქმედებებს და ცდილობს მათ ახსნას ნეიტრალურ/მეცნიერულ ფორმატში.&lt;ref&gt;{{Cite web |last=Pattanaik |first=Devdutt |title=Would ancient India have supported Section 377? |url=https://www.rediff.com/news/special/would-ancient-india-have-supported-section-377/20180717.htm |access-date=2023-12-30 |website=Rediff |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite journal |last=Raveenthiran |first=Venkatachalam |date=November 2011 |title=Knowledge of ancient Hindu surgeons on Hirschsprung disease: evidence from Sushruta Samhita of circa 1200-600 bc |url=https://doi.org/10.1016/j.jpedsurg.2011.07.007 |journal=Journal of Pediatric Surgery |volume=46 |issue=11 |pages=2204–2208 |doi=10.1016/j.jpedsurg.2011.07.007 |pmid=22075360 |issn=0022-3468|url-access=subscription }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Know all about Sushruta, the first ever plastic surgeon who was Indian |url=https://www.indiatoday.in/education-today/gk-current-affairs/story/sushruta-works-indian-physician-medicine-plastic-surgery-rhinoplasty-nose-job-1559599-2019-07-01 |access-date=2024-01-01 |website=India Today |date=July 2019 |language=en}}&lt;/ref&gt;

ასევე ამავე პერიოდის მრავალრიცხოვანი ხელოვნებისა და [[ლიტერატურა|ლიტერატურის]] ნიმუშები აღწერს ჰომოსექსუალობას.&lt;ref name=&quot;MitraVaruna&quot;&gt;[http://www.galva108.org/deities.html#Mitra_Varuna Mitra Varuna] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130827022633/http://galva108.org/deities.html|date=2013-08-27}}, The Gay and Lesbian Vaishnava Association&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |date=[[11 დეკემბერი]], [[2013]] |title=Live Blog: Supreme Court Rules Gay Sex Illegal |url=https://www.wsj.com/amp/articles/live-blog-supreme-court-rules-gay-sex-illegal-1386740434 |access-date=[[19 აპრილი]], [[2023]] |website=The Wall Street Journal}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite book |author=Shastri, Hari Prasad, Tr. |url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.39881/page/n375/mode/2up |title=The Ramayana Of Valmiki Vol. 2 |publisher=Digital Library of India Item 2015.39881 |access-date=[[19 აპრილი]], [[2023]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |last=Jhamb |first=Prateeksha |date=[[22 ოქტომბერი]], [[2017]] |title=History of Homosexuality in India |url=https://www.lawctopus.com/academike/history-of-homosexuality-in-india/ |access-date=[[19 აპრილი]], [[2023]] |website=Lawctopus}}&lt;/ref&gt;

[[პალის კანონი|პალის კანონი]], რომელიც [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკაში]] შედგა [[ძვ. წ. VI საუკუნე|ძვ.წ. VI საუკუნიდან]] - [[I საუკუნე|I საუკუნემდე]], აცხადებს, რომ [[მონასტერი|მონასტრული]] კოდექსის ფარგლებში აკრძალულია ყველა სახის სქესობრივი კავშირი — [[ჰეტეროსექსუალობა|ჰეტეროსექსუალური]] თუ [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალური]]. მასში ნათქვამია, რომ რბილი ჰომოსექსუალური აქტები (მაგ. [[მასტურბაცია]] ან შუალედური კავშირი ბარძაყებს შორის) დასჯადი არ არის, თუმცა მოითხოვს აღიარებას და მონასტერში განცხადების გაკეთებას. ეს კოდექსები ეხება მხოლოდ [[ბერი|ბერებს]] და არ ვრცელდება [[საზოგადოება|საერთო მოსახლეობაზე]].&lt;ref&gt;{{Cite web |title=BuddhaNet Magazine Article: Homosexuality and Theravada Buddhism |url=https://www.buddhanet.net/homosexu.htm |access-date=2023-03-01 |website=www.buddhanet.net}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Pali canon {{!}} Definition, Contents, &amp; Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/topic/Tipitaka |access-date=2023-03-01 |website=www.britannica.com |language=en}}&lt;/ref&gt;

[[კამა სუტრა]], რომელიც [[ინდოეთი|ინდოეთში]] დაახლოებით [[200]] წელს დაიწერა, ჰომოსექსუალურ ქმედებებს პოზიტიურად აღწერს.&lt;ref&gt;{{Cite news |date=[[27 ივნისი]], [[2009]] |title=Ancient India didn't think homosexuality was against nature |url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/ancient-india-didnt-think-homosexuality-was-against-nature/articleshow/4708206.cms |access-date=2023-02-06 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}&lt;/ref&gt;

[[მანუს კანონები|მანუს კანონებში]], ინდუისტური სამართლის ფუნდამენტურ ტექსტში, ნახსენებია „მესამე სქესი“, რომლის წარმომადგენლებიც შეიძლება გამოხატავდნენ არატრადიციულ [[გენდერული იდენტობა|გენდერულ იდენტობას]] და [[ჰომოსექსუალობა|ჰომოსექსუალურ]] ქმედებებს.&lt;ref&gt;Penrose, Walter (2001). Hidden in History: Female Homoeroticism and Women of a &quot;Third Nature&quot; in the South Asian Past, Journal of the History of Sexuality 10.1 (2001), p.4&lt;/ref&gt;

[[კამა სუტრა|კამა სუტრა]], რომელიც [[IV საუკუნე]]ში შეიქმნა, აღწერს ტექნიკებს, რომელსაც ჰომოსექსუალი მამაკაცები ასრულებდნენ. ამას [[ორალური სექსი|ფელაციოსს]] უწოდებდნენ.&lt;ref&gt;{{Cite book|title=The complete Kāma Sūtra : the first unabridged modern translation of the classic Indian text by Vātsyāyana : including the Jayamangalā commentary from the Sanskrit by Yashodhara and extracts from the Hindi commentary by Devadatta Shāstrā|last=Vātsyāyana.|date=[[1994]]|publisher=Park Street Press|isbn=0892814926|oclc=28799425}}&lt;/ref&gt;

მეტი კი, როგორც [[კამა სუტრა|კამა სუტრაში]] ვკითხულობთ, მსგავსი ჰომოსექსუალი მამაკაცები ასევე ქორწინდებოდნენ: {{ციტატა|არსებობენ მესამე სქესის მოქალაქეები, რომლებიც ძლიერად არიან მიჯაჭვულნი ერთმანეთზე და სრული ნდობა აქვთ ერთმანეთის მიმართ — ისინი ქორწინდებიან ერთმანეთზე. (KS 2.9.36).}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:ჰომოსექსუალობა]]
[[კატეგორია:გეი მამაკაცები]]
[[კატეგორია:გეი მამაკაცები საქმიანობის მიხედვით]]</text>
      <sha1>6tifmjo63phps4hko4jfylfwwch7mqg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სირიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589121</id>
    <revision>
      <id>4808332</id>
      <parentid>4807189</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:51:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808332</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" sha1="p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:დანიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589122</id>
    <revision>
      <id>4808279</id>
      <parentid>4807193</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:23:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808279</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808280</id>
      <parentid>4808279</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:23:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:დანია]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808280</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="242" sha1="979i5rpodsml2ykv67yg1qhqxfk3rvu" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:დანია]]</text>
      <sha1>979i5rpodsml2ykv67yg1qhqxfk3rvu</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ესტონეთის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589140</id>
    <revision>
      <id>4808284</id>
      <parentid>4807352</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:27:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808284</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ირლანდიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589142</id>
    <revision>
      <id>4808286</id>
      <parentid>4807364</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:28:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808286</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ანტიმატერია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589171</id>
    <revision>
      <id>4808496</id>
      <parentid>4807571</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:33:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ლაზარე ზანგური</username>
        <id>170233</id>
      </contributor>
      <origin>4808496</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13002" sha1="o9ofmkngizyujsie5uao1os1pd4s0x7" xml:space="preserve">'''ანტიმატერია''' — თანამედროვე ფიზიკაში ანტიმატერია განისაზღვრება , როგორც [[მატერია]] , რომელიც შედგება „ჩვეულებრივ“ [[მატერია]]ში შესაბამისი [[ნაწილაკების ფიზიკა|ნაწილაკები]]ს [[ანტინაწილაკები]]სგან (ან „პარტნიორებისგან“) და შეიძლება განვიხილოთ, როგორც მატერია შებრუნებული მუხტითა და [[პარიტეტი]]თ, ან დროში უკან მოძრაობით. ანტიმატერია წარმოიქმნება ბუნებრივ პროცესებში, როგორიცაა კოსმოსური სხივების შეჯახება და რადიოაქტიური დაშლის ზოგიერთი ტიპი , მაგრამ მათგან მხოლოდ მცირე ნაწილია წარმატებით დაკავშირებული ექსპერიმენტებში [[ანტიატომები]]ს წარმოსაქმნელად. [[ნაწილაკების ამაჩქარებელი|ნაწილაკების ამაჩქარებ]]ლებზე შესაძლებელია [[ანტინაწილაკები]]ს მცირე რაოდენობის გენერირება , მაგრამ ხელოვნური წარმოების მთლიანი მოცულობა მხოლოდ რამდენიმე [[ნანოგრამი]]ა . &lt;ref&gt; &quot;Ten things you might not know about antimatter&quot;. symmetry magazine. Archived from the original on 8 November 2018. Retrieved 8 November 2018.&lt;/ref&gt; ანტიმატერიის მაკროსკოპული რაოდენობა არასდროს შექმნილა წარმოებისა და დამუშავების უკიდურესი ღირებულებისა და სირთულის გამო. მიუხედავად ამისა, ანტიმატერია [[ბეტა-დაშლა|ბეტა დაშლას]]თან დაკავშირებული ფართოდ ხელმისაწვდომი [[აპლიკაციები]]ს აუცილებელი კომპონენტია , როგორიცაა [[პოზიტრონულ-ემისიური ტომოგრაფია]] , [[სხივური თერაპია]] &lt;ref&gt; Bittner, Martin-Immanuel; Grosu, Anca-Ligia; Wiedenmann, Nicole; Wilkens, Jan J. (16 January 2014). &quot;A systematic review of antiproton radiotherapy&quot;. Frontiers in Physics. 1. doi:10.3389/fphy.2013.00037. ISSN 2296-424X.&lt;/ref&gt; და [[სამრეწველო ვიზუალიზაცია]].

თეორიულად, [[ნაწილაკი|ნაწილაკ]]ს და მის [[ანტინაწილაკი|ანტინაწილაკ]]ს (მაგალითად, [[პროტონი|პროტონ]]ს და [[ანტიპროტონი|ანტიპროტონ]]ს ) აქვთ ერთი და იგივე მასა , მაგრამ საპირისპირო [[ელექტრული მუხტი]] და სხვა განსხვავებები კვანტურ რიცხვებში.

ნებისმიერ ნაწილაკსა და მის ანტინაწილაკ პარტნიორს შორის შეჯახება იწვევს მათ [[ურთიერთანთიშვა]]ს , რაც იწვევს ინტენსიური [[ფოტონები]]ს ( გამა სხივების ), [[ნეიტრინოები]]ს და ზოგჯერ ნაკლებად მასიური ნაწილაკ-ანტინაწილაკების წყვილების სხვადასხვა პროპორციებს. ანიჰილაციის მთლიანი ენერგიის უმეტესი ნაწილი [[იონიზირებული გამოსხივება|იონიზირებული გამოსხივებ]]ის სახით გამოიყოფა . თუ მიმდებარე მატერია არსებობს, ამ გამოსხივების ენერგეტიკული შემცველობა შეიწოვება და გარდაიქმნება ენერგიის სხვა ფორმებად, როგორიცაა [[სითბო]] ან [[სინათლე]]. გამოყოფილი ენერგიის რაოდენობა, როგორც წესი, პროპორციულია შეჯახებული მატერიისა და ანტიმატერიის მთლიანი მასისა, მასა-ენერგიის ექვივალენტობის ცნობილი განტოლების, [[მასისა და ენერგიის ეკვივალენტობა|E = mc2]]- ის შესაბამისად.&lt;ref&gt; &quot;Smidgen of Antimatter Surrounds Earth&quot;. Discovery News. 11 August 2011. Archived from the original on 26 September 2011.&lt;/ref&gt;

[[ანტინაწილაკები]] ერთმანეთთან უკავშირდება ანტიმატერიის წარმოსაქმნელად, ისევე როგორც ჩვეულებრივი ნაწილაკები უკავშირდება ნორმალური მატერიის წარმოსაქმნელად. მაგალითად, [[პოზიტრონი|პოზიტრონ]]ს ( ელექტრონის ანტინაწილაკი ) და [[ანტიპროტონი|ანტიპროტონ]]ს (პროტონის ანტინაწილაკი) შეუძლიათ [[ანტიწყალბადი]]ს ატომი წარმოქმნან. [[ანტიჰელიუმი]]ს ბირთვები ხელოვნურად იქნა წარმოებული, თუმცა სირთულეებით, და ისინი დღემდე დაფიქსირებულ ყველაზე რთულ [[ანტიბირთვები|ანტიბირთვებ]]ს წარმოადგენენ. &lt;ref&gt; Agakishiev, H.; et al. (STAR Collaboration) (2011). &quot;Observation of the antimatter helium-4 nucleus&quot;. Nature. 473 (7347): 353–356. arXiv:1103.3312. Bibcode:2011Natur.473..353S. doi:10.1038/nature10079. PMID 21516103. S2CID 118484566.&lt;/ref&gt;ფიზიკური პრინციპები მიუთითებს , რომ შესაძლებელია კომპლექსური ანტიმატერიის ატომური ბირთვები, ისევე როგორც ცნობილი ქიმიური ელემენტების შესაბამისი [[ანტიატომები]].

არსებობს ძლიერი მტკიცებულება იმისა, რომ [[დაკვირვებადი სამყარო]] თითქმის მთლიანად ჩვეულებრივი მატერიისგან შედგება და არა მატერიისა და ანტიმატერიის თანაბარი ნარევისგან. &lt;ref&gt; Canetti, L.; et al. (2012). &quot;Matter and Antimatter in the Universe&quot;. New J. Phys. 14 (9): 095012. arXiv:1204.4186. Bibcode:2012NJPh...14i5012C. doi:10.1088/1367-2630/14/9/095012. S2CID 119233888.&lt;/ref&gt; [[ხილული სამყარო|ხილულ სამყარო]]ში მატერიისა და ანტიმატერიის ეს ასიმეტრია ფიზიკის ერთ-ერთ უდიდეს გადაუჭრელ პრობლემას წარმოადგენს . &lt;ref&gt; Tenenbaum, David (28 December 2012). &quot;One step closer: UW-Madison scientists help explain scarcity of antimatter&quot;. University of Wisconsin–Madison News. Archived from the original on 28 December 2012.&lt;/ref&gt; პროცესს, რომლის დროსაც ჰიპოთეზურად ხდება ეს უთანასწორობა მატერიასა და ანტიმატერიის ნაწილაკებს შორის, [[ბარიოგენეზი]] ეწოდება .
==განმარტებები==
ანტიმატერიის ნაწილაკებს იგივე მუხტი აქვთ, რაც მატერიის ნაწილაკებს, მაგრამ საპირისპირო ნიშნით. ანუ, [[ანტიპროტონი]] უარყოფითად დამუხტულია, ხოლო [[ანტიელექტრონი]] ( [[პოზიტრონი]] ) დადებითად დამუხტული. ნეიტრონებს არ აქვთ წმინდა მუხტი, მაგრამ მათ შემადგენელ [[კვარკი|კვარკებ]]ს აქვთ. პროტონებსა და ნეიტრონებს აქვთ +1 [[ბარიონული რიცხვი]] , ხოლო ანტიპროტონებსა და ანტინეიტრონებს - -1. ანალოგიურად, ელექტრონებს აქვთ +1 [[ლეპტონური რიცხვი]] , ხოლო პოზიტრონებს - -1. როდესაც ნაწილაკი და მისი შესაბამისი ანტინაწილაკი ეჯახება ერთმანეთს, ორივე გარდაიქმნება [[ენერგია]]დ. &lt;ref&gt; Tsan, Ung Chan (2013). &quot;Mass, Matter, Materialization, Mattergenesis and Conservation of Charge&quot;. International Journal of Modern Physics E. 22 (5): 1350027. Bibcode:2013IJMPE..2250027T. doi:10.1142/S0218301313500274. Matter conservation means conservation of baryonic number A and leptonic number L, A and L being algebraic numbers. Positive A and L are associated to matter particles, negative A and L are associated to antimatter particles. All known interactions do conserve matter.&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Tsan, U. C. (2012). &quot;Negative Numbers And Antimatter Particles&quot;. International Journal of Modern Physics E. 21 (1): 1250005-1–1250005-23. Bibcode:2012IJMPE..2150005T. doi:10.1142/S021830131250005X. Antimatter particles are characterized by negative baryonic number A or/and negative leptonic number L. Materialization and annihilation obey conservation of A and L (associated to all known interactions).&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Dirac, Paul A. M. (1965). Physics Nobel Lectures (PDF). Vol. 12. Amsterdam-London-New York: Elsevier. pp. 320–325. Archived (PDF) from the original on 10 October 2019. Retrieved 10 October 2019.&lt;/ref&gt;

[[ფრანგული ენა|ფრანგული]] ტერმინი „ანტიმატერიისგან დამზადებული ან მასთან დაკავშირებული“, [[contraterrene]] , განაპირობებდა ინიციალიზმს „[[CT]]“ და სამეცნიერო ფანტასტიკის ტერმინს [[seetee]] , [ 10 ] რომელიც გამოიყენება ისეთ რომანებში, როგორიცაა [[Seetee Ship]] . &lt;ref&gt; McCaffery, Larry (July 1991). &quot;An Interview with Jack Williamson&quot;. Science Fiction Studies. 18 (54). Archived from the original on 12 September 2006.&lt;/ref&gt;


==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>o9ofmkngizyujsie5uao1os1pd4s0x7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808543</id>
      <parentid>4808496</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:36:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ლაზარე ზანგური</username>
        <id>170233</id>
      </contributor>
      <origin>4808543</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21877" sha1="7tg1mo5oz0nv1k2cmr1j1uxcrz76syq" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|3|06|2025}}'''ანტიმატერია''' — თანამედროვე ფიზიკაში ანტიმატერია განისაზღვრება , როგორც [[მატერია]] , რომელიც შედგება „ჩვეულებრივ“ [[მატერია]]ში შესაბამისი [[ნაწილაკების ფიზიკა|ნაწილაკები]]ს [[ანტინაწილაკები]]სგან (ან „პარტნიორებისგან“) და შეიძლება განვიხილოთ, როგორც მატერია შებრუნებული მუხტითა და [[პარიტეტი]]თ, ან დროში უკან მოძრაობით. ანტიმატერია წარმოიქმნება ბუნებრივ პროცესებში, როგორიცაა კოსმოსური სხივების შეჯახება და რადიოაქტიური დაშლის ზოგიერთი ტიპი , მაგრამ მათგან მხოლოდ მცირე ნაწილია წარმატებით დაკავშირებული ექსპერიმენტებში [[ანტიატომები]]ს წარმოსაქმნელად. [[ნაწილაკების ამაჩქარებელი|ნაწილაკების ამაჩქარებ]]ლებზე შესაძლებელია [[ანტინაწილაკები]]ს მცირე რაოდენობის გენერირება , მაგრამ ხელოვნური წარმოების მთლიანი მოცულობა მხოლოდ რამდენიმე [[ნანოგრამი]]ა . &lt;ref&gt; &quot;Ten things you might not know about antimatter&quot;. symmetry magazine. Archived from the original on 8 November 2018. Retrieved 8 November 2018.&lt;/ref&gt; ანტიმატერიის მაკროსკოპული რაოდენობა არასდროს შექმნილა წარმოებისა და დამუშავების უკიდურესი ღირებულებისა და სირთულის გამო. მიუხედავად ამისა, ანტიმატერია [[ბეტა-დაშლა|ბეტა დაშლას]]თან დაკავშირებული ფართოდ ხელმისაწვდომი [[აპლიკაციები]]ს აუცილებელი კომპონენტია , როგორიცაა [[პოზიტრონულ-ემისიური ტომოგრაფია]] , [[სხივური თერაპია]] &lt;ref&gt; Bittner, Martin-Immanuel; Grosu, Anca-Ligia; Wiedenmann, Nicole; Wilkens, Jan J. (16 January 2014). &quot;A systematic review of antiproton radiotherapy&quot;. Frontiers in Physics. 1. doi:10.3389/fphy.2013.00037. ISSN 2296-424X.&lt;/ref&gt; და [[სამრეწველო ვიზუალიზაცია]].

თეორიულად, [[ნაწილაკი|ნაწილაკ]]ს და მის [[ანტინაწილაკი|ანტინაწილაკ]]ს (მაგალითად, [[პროტონი|პროტონ]]ს და [[ანტიპროტონი|ანტიპროტონ]]ს ) აქვთ ერთი და იგივე მასა , მაგრამ საპირისპირო [[ელექტრული მუხტი]] და სხვა განსხვავებები კვანტურ რიცხვებში.

ნებისმიერ ნაწილაკსა და მის ანტინაწილაკ პარტნიორს შორის შეჯახება იწვევს მათ [[ურთიერთანთიშვა]]ს , რაც იწვევს ინტენსიური [[ფოტონები]]ს ( გამა სხივების ), [[ნეიტრინოები]]ს და ზოგჯერ ნაკლებად მასიური ნაწილაკ-ანტინაწილაკების წყვილების სხვადასხვა პროპორციებს. ანიჰილაციის მთლიანი ენერგიის უმეტესი ნაწილი [[იონიზირებული გამოსხივება|იონიზირებული გამოსხივებ]]ის სახით გამოიყოფა . თუ მიმდებარე მატერია არსებობს, ამ გამოსხივების ენერგეტიკული შემცველობა შეიწოვება და გარდაიქმნება ენერგიის სხვა ფორმებად, როგორიცაა [[სითბო]] ან [[სინათლე]]. გამოყოფილი ენერგიის რაოდენობა, როგორც წესი, პროპორციულია შეჯახებული მატერიისა და ანტიმატერიის მთლიანი მასისა, მასა-ენერგიის ექვივალენტობის ცნობილი განტოლების, [[მასისა და ენერგიის ეკვივალენტობა|E = mc2]]- ის შესაბამისად.&lt;ref&gt; &quot;Smidgen of Antimatter Surrounds Earth&quot;. Discovery News. 11 August 2011. Archived from the original on 26 September 2011.&lt;/ref&gt;

[[ანტინაწილაკები]] ერთმანეთთან უკავშირდება ანტიმატერიის წარმოსაქმნელად, ისევე როგორც ჩვეულებრივი ნაწილაკები უკავშირდება ნორმალური მატერიის წარმოსაქმნელად. მაგალითად, [[პოზიტრონი|პოზიტრონ]]ს ( ელექტრონის ანტინაწილაკი ) და [[ანტიპროტონი|ანტიპროტონ]]ს (პროტონის ანტინაწილაკი) შეუძლიათ [[ანტიწყალბადი]]ს ატომი წარმოქმნან. [[ანტიჰელიუმი]]ს ბირთვები ხელოვნურად იქნა წარმოებული, თუმცა სირთულეებით, და ისინი დღემდე დაფიქსირებულ ყველაზე რთულ [[ანტიბირთვები|ანტიბირთვებ]]ს წარმოადგენენ. &lt;ref&gt; Agakishiev, H.; et al. (STAR Collaboration) (2011). &quot;Observation of the antimatter helium-4 nucleus&quot;. Nature. 473 (7347): 353–356. arXiv:1103.3312. Bibcode:2011Natur.473..353S. doi:10.1038/nature10079. PMID 21516103. S2CID 118484566.&lt;/ref&gt;ფიზიკური პრინციპები მიუთითებს , რომ შესაძლებელია კომპლექსური ანტიმატერიის ატომური ბირთვები, ისევე როგორც ცნობილი ქიმიური ელემენტების შესაბამისი [[ანტიატომები]].

არსებობს ძლიერი მტკიცებულება იმისა, რომ [[დაკვირვებადი სამყარო]] თითქმის მთლიანად ჩვეულებრივი მატერიისგან შედგება და არა მატერიისა და ანტიმატერიის თანაბარი ნარევისგან. &lt;ref&gt; Canetti, L.; et al. (2012). &quot;Matter and Antimatter in the Universe&quot;. New J. Phys. 14 (9): 095012. arXiv:1204.4186. Bibcode:2012NJPh...14i5012C. doi:10.1088/1367-2630/14/9/095012. S2CID 119233888.&lt;/ref&gt; [[ხილული სამყარო|ხილულ სამყარო]]ში მატერიისა და ანტიმატერიის ეს ასიმეტრია ფიზიკის ერთ-ერთ უდიდეს გადაუჭრელ პრობლემას წარმოადგენს . &lt;ref&gt; Tenenbaum, David (28 December 2012). &quot;One step closer: UW-Madison scientists help explain scarcity of antimatter&quot;. University of Wisconsin–Madison News. Archived from the original on 28 December 2012.&lt;/ref&gt; პროცესს, რომლის დროსაც ჰიპოთეზურად ხდება ეს უთანასწორობა მატერიასა და ანტიმატერიის ნაწილაკებს შორის, [[ბარიოგენეზი]] ეწოდება .
==განმარტებები==
ანტიმატერიის ნაწილაკებს იგივე მუხტი აქვთ, რაც მატერიის ნაწილაკებს, მაგრამ საპირისპირო ნიშნით. ანუ, [[ანტიპროტონი]] უარყოფითად დამუხტულია, ხოლო [[ანტიელექტრონი]] ( [[პოზიტრონი]] ) დადებითად დამუხტული. ნეიტრონებს არ აქვთ წმინდა მუხტი, მაგრამ მათ შემადგენელ [[კვარკი|კვარკებ]]ს აქვთ. პროტონებსა და ნეიტრონებს აქვთ +1 [[ბარიონული რიცხვი]] , ხოლო ანტიპროტონებსა და ანტინეიტრონებს - -1. ანალოგიურად, ელექტრონებს აქვთ +1 [[ლეპტონური რიცხვი]] , ხოლო პოზიტრონებს - -1. როდესაც ნაწილაკი და მისი შესაბამისი ანტინაწილაკი ეჯახება ერთმანეთს, ორივე გარდაიქმნება [[ენერგია]]დ. &lt;ref&gt; Tsan, Ung Chan (2013). &quot;Mass, Matter, Materialization, Mattergenesis and Conservation of Charge&quot;. International Journal of Modern Physics E. 22 (5): 1350027. Bibcode:2013IJMPE..2250027T. doi:10.1142/S0218301313500274. Matter conservation means conservation of baryonic number A and leptonic number L, A and L being algebraic numbers. Positive A and L are associated to matter particles, negative A and L are associated to antimatter particles. All known interactions do conserve matter.&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Tsan, U. C. (2012). &quot;Negative Numbers And Antimatter Particles&quot;. International Journal of Modern Physics E. 21 (1): 1250005-1–1250005-23. Bibcode:2012IJMPE..2150005T. doi:10.1142/S021830131250005X. Antimatter particles are characterized by negative baryonic number A or/and negative leptonic number L. Materialization and annihilation obey conservation of A and L (associated to all known interactions).&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Dirac, Paul A. M. (1965). Physics Nobel Lectures (PDF). Vol. 12. Amsterdam-London-New York: Elsevier. pp. 320–325. Archived (PDF) from the original on 10 October 2019. Retrieved 10 October 2019.&lt;/ref&gt;

[[ფრანგული ენა|ფრანგული]] ტერმინი „ანტიმატერიისგან დამზადებული ან მასთან დაკავშირებული“, [[contraterrene]] , განაპირობებდა ინიციალიზმს „[[CT]]“ და სამეცნიერო ფანტასტიკის ტერმინს [[seetee]] , &lt;ref&gt; &quot;Antimatter&quot;. Science Fiction Encyclopedia. Archived from the original on 28 July 2019. Retrieved 10 October 2019.&lt;/ref&gt; რომელიც გამოიყენება ისეთ რომანებში, როგორიცაა [[Seetee Ship]] . &lt;ref&gt; McCaffery, Larry (July 1991). &quot;An Interview with Jack Williamson&quot;. Science Fiction Studies. 18 (54). Archived from the original on 12 September 2006. &lt;/ref&gt;
==კონცეპტუალური ისტორია==
უარყოფითი მატერიის იდეა მატერიის შესახებ წარსულ თეორიებში ჩნდება, რომლებიც ამჟამად მიტოვებულია. [[გრავიტაცია|გრავიტაცი]]ის ოდესღაც პოპულარული [[მორევის თეორია|მორევის თეორი]]ის გამოყენებით, უარყოფითი გრავიტაციის მქონე მატერიის არსებობის შესაძლებლობა [[უილიამ ჰიქსი|უილიამ ჰიქს]]მა [[1880-იანები|1880]]-იან წლებში განიხილა . [[1880-იანები|1880]]-იან და [[1890-იანები|1890]]-იან წლებს შორის [[კარლ პირსონი|კარლ პირსონ]]მა [[ეთერი]]ს ნაკადის „[[ჭავლები]]ს“ &lt;ref&gt; Pearson, K. (1891). &quot;Ether Squirts&quot;. American Journal of Mathematics. 13 (4): 309–72. doi:10.2307/2369570. JSTOR 2369570.&lt;/ref&gt; და ნიჟარების არსებობა წამოაყენა . ჭავლები ნორმალურ მატერიას წარმოადგენდა, ხოლო ნიჟარები - უარყოფით მატერიას. [[პირსონის თეორია]]ს ეთერის ნაკადიდან და შიგნით შესაღწევად [[მეოთხე განზომილება]] სჭირდებოდა. &lt;ref&gt; Kragh, H. (2002). Quantum Generations: A History of Physics in the Twentieth Century. Princeton University Press. pp. 5–6. ISBN 978-0-691-09552-3.&lt;/ref&gt;

ტერმინი „ანტიმატერია“ პირველად [[არტურ შუსტერი|არტურ შუსტერ]]მა გამოიყენა ჟურნალ „[[ბუნები]]ს“ ადმი მიწერილ ორ საკმაოდ უცნაურ წერილში [[1898]] წელს &lt;ref&gt; Schuster, A. (1898). &quot;Potential Matter – A Holiday Dream&quot;. Nature. 58 (1503): 367. Bibcode:1898Natur..58..367S. doi:10.1038/058367a0. S2CID 4046342. Archived from the original on 10 October 2021. Retrieved 31 August 2020.&lt;/ref&gt; , სადაც მან შემოიღო ეს ტერმინი. მან გამოთქვა [[ჰიპოთეზა]] ანტიატომების, ასევე მთლიანი ანტიმატერიის მზის სისტემების შესახებ და განიხილა მატერიისა და ანტიმატერიის ერთმანეთის განადგურების შესაძლებლობა. [[შუსტერი]]ს იდეები არ იყო სერიოზული თეორიული წინადადება, უბრალოდ სპეკულაცია და წინა იდეების მსგავსად, განსხვავდებოდა ანტიმატერიის თანამედროვე კონცეფციისგან იმით, რომ მას ჰქონდა უარყოფითი გრავიტაცია . &lt;ref&gt; Harrison, E. R. (16 March 2000). Cosmology: The Science of the Universe (2nd ed.). Cambridge University Press. pp. 266, 433. ISBN 978-0-521-66148-5. Archived from the original on 10 October 2021. Retrieved 31 August 2020.&lt;/ref&gt;

ანტიმატერიის თანამედროვე თეორია [[1928]] წელს დაიწყო, [[პოლ დირაკი]]ს ნაშრომით &lt;ref&gt; Dirac, P. A. M. (1928). &quot;The Quantum Theory of the Electron&quot;. Proceedings of the Royal Society A. 117 (778): 610–624. Bibcode:1928RSPSA.117..610D. doi:10.1098/rspa.1928.0023. JSTOR 94981.&lt;/ref&gt; . დირაკმა გააცნობიერა, რომ ელექტრონებისთვის [[შრედინგერის კატა|შროდინგერი]]ს ტალღური განტოლების მისეული რელატივისტური ვერსია ანტიელექტრონების არსებობის შესაძლებლობას წინასწარმეტყველებდა . მიუხედავად იმისა , რომ დირაკმა ამ „ანტიელექტრონების“ არსებობის საფუძველი ჩაუყარა, თავდაპირველად ვერ შეძლო საკუთარი განტოლების შედეგების გააზრება. მან ეს აღმოჩენა თავისუფლად მიაწერა [[ჯ. რობერტ ოპენჰაიმერი|ჯ. რობერტ ოპენჰაიმერ]]ს , რომლის ფუნდამენტური ნაშრომი „ელექტრონებისა და პროტონების თეორიის შესახებ“ ([[1930]] წლის [[14 თებერვალი]]) დირაკის განტოლებას ეყრდნობოდა და ამტკიცებდა დადებითად დამუხტული ელექტრონის (პოზიტრონის) არსებობას, რომელსაც, როგორც ელექტრონის ანალოგს, იგივე მასა უნდა ჰქონდეს, რაც თავად ელექტრონს. ეს ნიშნავდა, რომ ის არ შეიძლებოდა ყოფილიყო, როგორც დირაკმა სინამდვილეში ივარაუდა, პროტონი. დირაკმა ანტიმატერიის არსებობა [[1931]] წელს გამოქვეყნებულ ნაშრომშიც წამოაყენა, სადაც პოზიტრონს „ანტიელექტრონს“ უწოდებდა. [ 17 ] [ 18 ] ესენი აღმოაჩინა [[კარლ დ. ანდერსონი|კარლ დ. ანდერსონ]]მა [[1932]] წელს და მათ „დადებითი ელექტრონის“ ფრაზიდან პოზიტრონები უწოდა . მიუხედავად იმისა, რომ თავად დირაკმა ტერმინი „ანტიმატერია“ არ გამოიყენა, მისი გამოყენება ბუნებრივად მომდინარეობს ანტიელექტრონებიდან, ანტიპროტონებიდან და ა.შ. [ 19 ] ანტიმატერიის სრული პერიოდული ცხრილი [[ჩარლზ ჯანეტი|ჩარლზ ჯანეტ]]მა [[1929]] წელს წარმოიდგინა . [ 20 ]

[[ფეინმან -შტუკელბერგი]]ს ინტერპრეტაცია ამტკიცებს, რომ ანტიმატერია და ანტინაწილაკები იქცევიან ზუსტად ისე, როგორც ჩვეულებრივი ნაწილაკები, მაგრამ დროში უკან მოძრაობენ. [ 21 ] ეს კონცეფცია დღესდღეობით გამოიყენება თანამედროვე ნაწილაკების ფიზიკაში, [[ფეინმანის დიაგრამა|ფეინმანის დიაგრამ]]ებში . [ 22 ]


==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>7tg1mo5oz0nv1k2cmr1j1uxcrz76syq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808544</id>
      <parentid>4808543</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:38:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ლაზარე ზანგური</username>
        <id>170233</id>
      </contributor>
      <origin>4808544</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21932" sha1="0c97ghzwui7adwtx3zgwgp10ddbjmj4" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|3|06|2025}}'''ანტიმატერია''' — თანამედროვე ფიზიკაში ანტიმატერია განისაზღვრება , როგორც [[მატერია]] , რომელიც შედგება „ჩვეულებრივ“ [[მატერია]]ში შესაბამისი [[ნაწილაკების ფიზიკა|ნაწილაკები]]ს [[ანტინაწილაკები]]სგან (ან „პარტნიორებისგან“) და შეიძლება განვიხილოთ, როგორც მატერია შებრუნებული მუხტითა და [[პარიტეტი]]თ, ან დროში უკან მოძრაობით. ანტიმატერია წარმოიქმნება ბუნებრივ პროცესებში, როგორიცაა კოსმოსური სხივების შეჯახება და რადიოაქტიური დაშლის ზოგიერთი ტიპი , მაგრამ მათგან მხოლოდ მცირე ნაწილია წარმატებით დაკავშირებული ექსპერიმენტებში [[ანტიატომები]]ს წარმოსაქმნელად. [[ნაწილაკების ამაჩქარებელი|ნაწილაკების ამაჩქარებ]]ლებზე შესაძლებელია [[ანტინაწილაკები]]ს მცირე რაოდენობის გენერირება , მაგრამ ხელოვნური წარმოების მთლიანი მოცულობა მხოლოდ რამდენიმე [[ნანოგრამი]]ა . &lt;ref&gt; &quot;Ten things you might not know about antimatter&quot;. symmetry magazine. Archived from the original on 8 November 2018. Retrieved 8 November 2018.&lt;/ref&gt; ანტიმატერიის მაკროსკოპული რაოდენობა არასდროს შექმნილა წარმოებისა და დამუშავების უკიდურესი ღირებულებისა და სირთულის გამო. მიუხედავად ამისა, ანტიმატერია [[ბეტა-დაშლა|ბეტა დაშლას]]თან დაკავშირებული ფართოდ ხელმისაწვდომი [[აპლიკაციები]]ს აუცილებელი კომპონენტია , როგორიცაა [[პოზიტრონულ-ემისიური ტომოგრაფია]] , [[სხივური თერაპია]] &lt;ref&gt; Bittner, Martin-Immanuel; Grosu, Anca-Ligia; Wiedenmann, Nicole; Wilkens, Jan J. (16 January 2014). &quot;A systematic review of antiproton radiotherapy&quot;. Frontiers in Physics. 1. doi:10.3389/fphy.2013.00037. ISSN 2296-424X.&lt;/ref&gt; და [[სამრეწველო ვიზუალიზაცია]].
[[ფაილი:PositronDiscovery.png|მინი]]

თეორიულად, [[ნაწილაკი|ნაწილაკ]]ს და მის [[ანტინაწილაკი|ანტინაწილაკ]]ს (მაგალითად, [[პროტონი|პროტონ]]ს და [[ანტიპროტონი|ანტიპროტონ]]ს ) აქვთ ერთი და იგივე მასა , მაგრამ საპირისპირო [[ელექტრული მუხტი]] და სხვა განსხვავებები კვანტურ რიცხვებში.

ნებისმიერ ნაწილაკსა და მის ანტინაწილაკ პარტნიორს შორის შეჯახება იწვევს მათ [[ურთიერთანთიშვა]]ს , რაც იწვევს ინტენსიური [[ფოტონები]]ს ( გამა სხივების ), [[ნეიტრინოები]]ს და ზოგჯერ ნაკლებად მასიური ნაწილაკ-ანტინაწილაკების წყვილების სხვადასხვა პროპორციებს. ანიჰილაციის მთლიანი ენერგიის უმეტესი ნაწილი [[იონიზირებული გამოსხივება|იონიზირებული გამოსხივებ]]ის სახით გამოიყოფა . თუ მიმდებარე მატერია არსებობს, ამ გამოსხივების ენერგეტიკული შემცველობა შეიწოვება და გარდაიქმნება ენერგიის სხვა ფორმებად, როგორიცაა [[სითბო]] ან [[სინათლე]]. გამოყოფილი ენერგიის რაოდენობა, როგორც წესი, პროპორციულია შეჯახებული მატერიისა და ანტიმატერიის მთლიანი მასისა, მასა-ენერგიის ექვივალენტობის ცნობილი განტოლების, [[მასისა და ენერგიის ეკვივალენტობა|E = mc2]]- ის შესაბამისად.&lt;ref&gt; &quot;Smidgen of Antimatter Surrounds Earth&quot;. Discovery News. 11 August 2011. Archived from the original on 26 September 2011.&lt;/ref&gt;

[[ანტინაწილაკები]] ერთმანეთთან უკავშირდება ანტიმატერიის წარმოსაქმნელად, ისევე როგორც ჩვეულებრივი ნაწილაკები უკავშირდება ნორმალური მატერიის წარმოსაქმნელად. მაგალითად, [[პოზიტრონი|პოზიტრონ]]ს ( ელექტრონის ანტინაწილაკი ) და [[ანტიპროტონი|ანტიპროტონ]]ს (პროტონის ანტინაწილაკი) შეუძლიათ [[ანტიწყალბადი]]ს ატომი წარმოქმნან. [[ანტიჰელიუმი]]ს ბირთვები ხელოვნურად იქნა წარმოებული, თუმცა სირთულეებით, და ისინი დღემდე დაფიქსირებულ ყველაზე რთულ [[ანტიბირთვები|ანტიბირთვებ]]ს წარმოადგენენ. &lt;ref&gt; Agakishiev, H.; et al. (STAR Collaboration) (2011). &quot;Observation of the antimatter helium-4 nucleus&quot;. Nature. 473 (7347): 353–356. arXiv:1103.3312. Bibcode:2011Natur.473..353S. doi:10.1038/nature10079. PMID 21516103. S2CID 118484566.&lt;/ref&gt;ფიზიკური პრინციპები მიუთითებს , რომ შესაძლებელია კომპლექსური ანტიმატერიის ატომური ბირთვები, ისევე როგორც ცნობილი ქიმიური ელემენტების შესაბამისი [[ანტიატომები]].

არსებობს ძლიერი მტკიცებულება იმისა, რომ [[დაკვირვებადი სამყარო]] თითქმის მთლიანად ჩვეულებრივი მატერიისგან შედგება და არა მატერიისა და ანტიმატერიის თანაბარი ნარევისგან. &lt;ref&gt; Canetti, L.; et al. (2012). &quot;Matter and Antimatter in the Universe&quot;. New J. Phys. 14 (9): 095012. arXiv:1204.4186. Bibcode:2012NJPh...14i5012C. doi:10.1088/1367-2630/14/9/095012. S2CID 119233888.&lt;/ref&gt; [[ხილული სამყარო|ხილულ სამყარო]]ში მატერიისა და ანტიმატერიის ეს ასიმეტრია ფიზიკის ერთ-ერთ უდიდეს გადაუჭრელ პრობლემას წარმოადგენს . &lt;ref&gt; Tenenbaum, David (28 December 2012). &quot;One step closer: UW-Madison scientists help explain scarcity of antimatter&quot;. University of Wisconsin–Madison News. Archived from the original on 28 December 2012.&lt;/ref&gt; პროცესს, რომლის დროსაც ჰიპოთეზურად ხდება ეს უთანასწორობა მატერიასა და ანტიმატერიის ნაწილაკებს შორის, [[ბარიოგენეზი]] ეწოდება .
==განმარტებები==
ანტიმატერიის ნაწილაკებს იგივე მუხტი აქვთ, რაც მატერიის ნაწილაკებს, მაგრამ საპირისპირო ნიშნით. ანუ, [[ანტიპროტონი]] უარყოფითად დამუხტულია, ხოლო [[ანტიელექტრონი]] ( [[პოზიტრონი]] ) დადებითად დამუხტული. ნეიტრონებს არ აქვთ წმინდა მუხტი, მაგრამ მათ შემადგენელ [[კვარკი|კვარკებ]]ს აქვთ. პროტონებსა და ნეიტრონებს აქვთ +1 [[ბარიონული რიცხვი]] , ხოლო ანტიპროტონებსა და ანტინეიტრონებს - -1. ანალოგიურად, ელექტრონებს აქვთ +1 [[ლეპტონური რიცხვი]] , ხოლო პოზიტრონებს - -1. როდესაც ნაწილაკი და მისი შესაბამისი ანტინაწილაკი ეჯახება ერთმანეთს, ორივე გარდაიქმნება [[ენერგია]]დ. &lt;ref&gt; Tsan, Ung Chan (2013). &quot;Mass, Matter, Materialization, Mattergenesis and Conservation of Charge&quot;. International Journal of Modern Physics E. 22 (5): 1350027. Bibcode:2013IJMPE..2250027T. doi:10.1142/S0218301313500274. Matter conservation means conservation of baryonic number A and leptonic number L, A and L being algebraic numbers. Positive A and L are associated to matter particles, negative A and L are associated to antimatter particles. All known interactions do conserve matter.&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Tsan, U. C. (2012). &quot;Negative Numbers And Antimatter Particles&quot;. International Journal of Modern Physics E. 21 (1): 1250005-1–1250005-23. Bibcode:2012IJMPE..2150005T. doi:10.1142/S021830131250005X. Antimatter particles are characterized by negative baryonic number A or/and negative leptonic number L. Materialization and annihilation obey conservation of A and L (associated to all known interactions).&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt; Dirac, Paul A. M. (1965). Physics Nobel Lectures (PDF). Vol. 12. Amsterdam-London-New York: Elsevier. pp. 320–325. Archived (PDF) from the original on 10 October 2019. Retrieved 10 October 2019.&lt;/ref&gt;

[[ფრანგული ენა|ფრანგული]] ტერმინი „ანტიმატერიისგან დამზადებული ან მასთან დაკავშირებული“, [[contraterrene]] , განაპირობებდა ინიციალიზმს „[[CT]]“ და სამეცნიერო ფანტასტიკის ტერმინს [[seetee]] , &lt;ref&gt; &quot;Antimatter&quot;. Science Fiction Encyclopedia. Archived from the original on 28 July 2019. Retrieved 10 October 2019.&lt;/ref&gt; რომელიც გამოიყენება ისეთ რომანებში, როგორიცაა [[Seetee Ship]] . &lt;ref&gt; McCaffery, Larry (July 1991). &quot;An Interview with Jack Williamson&quot;. Science Fiction Studies. 18 (54). Archived from the original on 12 September 2006. &lt;/ref&gt;
==კონცეპტუალური ისტორია==
უარყოფითი მატერიის იდეა მატერიის შესახებ წარსულ თეორიებში ჩნდება, რომლებიც ამჟამად მიტოვებულია. [[გრავიტაცია|გრავიტაცი]]ის ოდესღაც პოპულარული [[მორევის თეორია|მორევის თეორი]]ის გამოყენებით, უარყოფითი გრავიტაციის მქონე მატერიის არსებობის შესაძლებლობა [[უილიამ ჰიქსი|უილიამ ჰიქს]]მა [[1880-იანები|1880]]-იან წლებში განიხილა . [[1880-იანები|1880]]-იან და [[1890-იანები|1890]]-იან წლებს შორის [[კარლ პირსონი|კარლ პირსონ]]მა [[ეთერი]]ს ნაკადის „[[ჭავლები]]ს“ &lt;ref&gt; Pearson, K. (1891). &quot;Ether Squirts&quot;. American Journal of Mathematics. 13 (4): 309–72. doi:10.2307/2369570. JSTOR 2369570.&lt;/ref&gt; და ნიჟარების არსებობა წამოაყენა . ჭავლები ნორმალურ მატერიას წარმოადგენდა, ხოლო ნიჟარები - უარყოფით მატერიას. [[პირსონის თეორია]]ს ეთერის ნაკადიდან და შიგნით შესაღწევად [[მეოთხე განზომილება]] სჭირდებოდა. &lt;ref&gt; Kragh, H. (2002). Quantum Generations: A History of Physics in the Twentieth Century. Princeton University Press. pp. 5–6. ISBN 978-0-691-09552-3.&lt;/ref&gt;

ტერმინი „ანტიმატერია“ პირველად [[არტურ შუსტერი|არტურ შუსტერ]]მა გამოიყენა ჟურნალ „[[ბუნები]]ს“ ადმი მიწერილ ორ საკმაოდ უცნაურ წერილში [[1898]] წელს &lt;ref&gt; Schuster, A. (1898). &quot;Potential Matter – A Holiday Dream&quot;. Nature. 58 (1503): 367. Bibcode:1898Natur..58..367S. doi:10.1038/058367a0. S2CID 4046342. Archived from the original on 10 October 2021. Retrieved 31 August 2020.&lt;/ref&gt; , სადაც მან შემოიღო ეს ტერმინი. მან გამოთქვა [[ჰიპოთეზა]] ანტიატომების, ასევე მთლიანი ანტიმატერიის მზის სისტემების შესახებ და განიხილა მატერიისა და ანტიმატერიის ერთმანეთის განადგურების შესაძლებლობა. [[შუსტერი]]ს იდეები არ იყო სერიოზული თეორიული წინადადება, უბრალოდ სპეკულაცია და წინა იდეების მსგავსად, განსხვავდებოდა ანტიმატერიის თანამედროვე კონცეფციისგან იმით, რომ მას ჰქონდა უარყოფითი გრავიტაცია . &lt;ref&gt; Harrison, E. R. (16 March 2000). Cosmology: The Science of the Universe (2nd ed.). Cambridge University Press. pp. 266, 433. ISBN 978-0-521-66148-5. Archived from the original on 10 October 2021. Retrieved 31 August 2020.&lt;/ref&gt;

ანტიმატერიის თანამედროვე თეორია [[1928]] წელს დაიწყო, [[პოლ დირაკი]]ს ნაშრომით &lt;ref&gt; Dirac, P. A. M. (1928). &quot;The Quantum Theory of the Electron&quot;. Proceedings of the Royal Society A. 117 (778): 610–624. Bibcode:1928RSPSA.117..610D. doi:10.1098/rspa.1928.0023. JSTOR 94981.&lt;/ref&gt; . დირაკმა გააცნობიერა, რომ ელექტრონებისთვის [[შრედინგერის კატა|შროდინგერი]]ს ტალღური განტოლების მისეული რელატივისტური ვერსია ანტიელექტრონების არსებობის შესაძლებლობას წინასწარმეტყველებდა . მიუხედავად იმისა , რომ დირაკმა ამ „ანტიელექტრონების“ არსებობის საფუძველი ჩაუყარა, თავდაპირველად ვერ შეძლო საკუთარი განტოლების შედეგების გააზრება. მან ეს აღმოჩენა თავისუფლად მიაწერა [[ჯ. რობერტ ოპენჰაიმერი|ჯ. რობერტ ოპენჰაიმერ]]ს , რომლის ფუნდამენტური ნაშრომი „ელექტრონებისა და პროტონების თეორიის შესახებ“ ([[1930]] წლის [[14 თებერვალი]]) დირაკის განტოლებას ეყრდნობოდა და ამტკიცებდა დადებითად დამუხტული ელექტრონის (პოზიტრონის) არსებობას, რომელსაც, როგორც ელექტრონის ანალოგს, იგივე მასა უნდა ჰქონდეს, რაც თავად ელექტრონს. ეს ნიშნავდა, რომ ის არ შეიძლებოდა ყოფილიყო, როგორც დირაკმა სინამდვილეში ივარაუდა, პროტონი. დირაკმა ანტიმატერიის არსებობა [[1931]] წელს გამოქვეყნებულ ნაშრომშიც წამოაყენა, სადაც პოზიტრონს „ანტიელექტრონს“ უწოდებდა. [ 17 ] [ 18 ] ესენი აღმოაჩინა [[კარლ დ. ანდერსონი|კარლ დ. ანდერსონ]]მა [[1932]] წელს და მათ „დადებითი ელექტრონის“ ფრაზიდან პოზიტრონები უწოდა . მიუხედავად იმისა, რომ თავად დირაკმა ტერმინი „ანტიმატერია“ არ გამოიყენა, მისი გამოყენება ბუნებრივად მომდინარეობს ანტიელექტრონებიდან, ანტიპროტონებიდან და ა.შ. [ 19 ] ანტიმატერიის სრული პერიოდული ცხრილი [[ჩარლზ ჯანეტი|ჩარლზ ჯანეტ]]მა [[1929]] წელს წარმოიდგინა . [ 20 ]

[[ფეინმან -შტუკელბერგი]]ს ინტერპრეტაცია ამტკიცებს, რომ ანტიმატერია და ანტინაწილაკები იქცევიან ზუსტად ისე, როგორც ჩვეულებრივი ნაწილაკები, მაგრამ დროში უკან მოძრაობენ. [ 21 ] ეს კონცეფცია დღესდღეობით გამოიყენება თანამედროვე ნაწილაკების ფიზიკაში, [[ფეინმანის დიაგრამა|ფეინმანის დიაგრამ]]ებში . [ 22 ]


==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>0c97ghzwui7adwtx3zgwgp10ddbjmj4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:ინფოდაფა ლიდერი/რიგი</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589196</id>
    <revision>
      <id>4808540</id>
      <parentid>4807668</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:18:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808540</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7550" sha1="4gzpd7ycrjblpa6weihmqmhg59liz2g" xml:space="preserve">{{#if: {{{რიგი_|}}}{{{ტიტული_|}}}{{{თანამდებობა დაიკავა_|}}}{{{თანამდებობა დატოვა_|}}}
| {{#invoke: Infobox | infoboxTemplate
  | child       = yes
  | decat       = yes
  |თავის სტილი = background:{{{ფერი|var(--background-color-neutral, #eaecf0)}}}; padding:0.2em 0.1em; color: inherit;

  | თავი1     = {{#if: {{{რიგი_|}}}{{{ტიტული_|}}}
    | &lt;div class = &quot;noviewer&quot; style=&quot;display:flex; width:100%;&quot;&gt;{{#if: {{{დროშა_|}}} | &lt;div style=&quot;margin: auto 5px auto 2px;&quot;&gt;[[ფაილი:{{{დროშა_}}}|18px]]&lt;/div&gt; }}&lt;span style=&quot;width:100%;&quot;&gt;{{{რიგი_|}}}{{{ტიტული_|}}}&lt;/span&gt;{{#if: {{{დროშა2_|}}} | &lt;div style=&quot;margin: auto 2px auto 5px;&quot;&gt;[[ფაილი:{{{დროშა2_}}}|18px]]&lt;/div&gt; }} &lt;/div&gt;
    }}

  | მონაცემი2       = {{#if: {{{სტატუსი_|}}}
    | &lt;div style=&quot;width:100%; margin:0; background-color: {{{ფერი|var(--background-color-neutral, #eaecf0)}}}; color: inherit;&quot;&gt;'''{{{სტატუსი_}}}'''&lt;/div&gt;
    | {{#if: {{{თანამდებობა დატოვა_|}}}
      | 
      | {{#if: {{{თანამდებობა დაიკავა_|}}} | &lt;!--თუ არ აქვს, თანამდებობაზეა--&gt;&lt;div style=&quot;width:100%; margin:0; background-color: {{{ფერი|var(--background-color-neutral, #eaecf0)}}}; color: inherit;&quot;&gt;'''დღემდე'''&lt;/div&gt; }}
      }}
    }}

  | მონაცემი3       = {{#if: {{{თანამდებობა დაიკავა_|}}}{{{თანამდებობა დატოვა_|}}}
    | {{nobr|{{#if: {{{თანამდებობაზე ყოფნის ვადა_|}}}
        | {{delink|{{{თანამდებობაზე ყოფნის ვადა_}}}}}
        | {{#if: {{{თანამდებობა დაიკავა_|}}}
          | {{#if: {{{თანამდებობა დატოვა_|}}}
            | {{delink|{{{თანამდებობა დაიკავა_|}}}}}
            | {{delink|{{{თანამდებობა დაიკავა_|}}}}}
            }}
          }}
        }}{{#if: {{{თანამდებობა დატოვა_|}}}
        | &amp;nbsp;– {{nobr|{{delink|{{{თანამდებობა დატოვა_|}}}}}}}
        | {{#if: {{{hakimiyyət müddəti_|}}} || {{Ifnumber|{{Str rightc|{{ტეგების წაშლა|{{delink|{{{თანამდებობა დაიკავა_|}}}}}}}|1}}|{{წლები|{{str rightc|{{მხოლოდ ციფრები|{{{თანამდებობა დაიკავა_|}}}}}|4}}|&amp;thinsp;}}&amp;thinsp;წლიდან|}} }}{{#if:{{{ie-თანამდებობა დაიკავა_|}}}{{{ie-თანამდებობა დატოვა_|}}}{{{ie_|}}}|{{#tag:ref|{{მ/შ}} {{#if:{{{ie-თანამდებობა დაიკავა_|}}}|{{{ie-თანამდებობა დაიკავა_|}}}{{#if:{{{ie-თანამდებობა დატოვა_|}}}|&amp;nbsp;–&amp;nbsp;{{{ie-თანამდებობა დატოვა_|}}})|{{წლები|{{str rightc|{{მხოლოდ ციფრები|{{{ie-თანამდებობა დაიკავა_|}}}}}|4}}|&amp;thinsp;}}&amp;thinsp;წლიდან}}|{{{ie_|}}}}}|group=asterisk|name=მ/შ }}}}&lt;span style=&quot;display:none&quot;&gt;{{სქოლიოს სია|group=asterisk}}&lt;/span&gt;
        }}}}
    }}

  | მონაცემი4       = {{#if:{{{სტატუსი2_|}}}|({{{სტატუსი2_}}})}}

  | მონაცემი5       = {{#if:{{{მეტსახელი_|}}}|(მეტსახელი: ''{{{მეტსახელი_}}}'')}}

  | სახელი6      = ქვეყანა
  | მონაცემი6       = {{{ქვეყანა_|}}}

  | სახელი7      = ლოზუნგი
  | მონაცემი7       = {{{ლოზუნგი_|}}}

  | სახელი8      = კორონაცია
  | მონაცემი9       = {{{კორონაცია_|}}}

  | სახელი10     = პრეზიდენტი
  | მონაცემი10      = {{{პრეზიდენტი_|}}}

  | სახელი11     = ვიცე-პრეზიდენტი
  | მონაცემი11      = {{{ვიცე-პრეზიდენტი_|}}}

  | სახელი12     = პრემიერ-მინისტრი
  | მონაცემი12      = {{{პრემიერ-მინისტრი_|}}}

  | სახელი13     = მთავრობის მეთაური
  | მონაცემი13      = {{{მთავრობის მეთაური_|}}}

  | სახელი14     = მონარქი
  | მონაცემი14      = {{{მონარქი_|}}}

  | სახელი15     = გუბერნატორი
  | მონაცემი15      = {{{გუბერნატორი_|}}}

  | სახელი16     = ვიცე-გუბერნატორი
  | მონაცემი16      = {{{ვიცე-გუბერნატორი_|}}}

  | სახელი17     = მინისტრი
  | მონაცემი17      = {{{მინისტრი_|}}}

  | სახელი18     = კომისარი
  | მონაცემი18      = {{{კომისარი_|}}}

  | სახელი19     = თავმჯდომარე
  | მონაცემი19      = {{{თავმჯდომარე_|}}}

  | სახელი20     = დირექტორი
  | მონაცემი20      = {{{დირექტორი_|}}}

  | სახელი21     = ხელმძღვანელი
  | მონაცემი21      = {{{ხელმძღვანელი_|}}}

  | სახელი22     = პირველი მოადგილე
  | მონაცემი22      = {{{პირველი მოადგილე_|}}}

  | სახელი23     = პირველი მდივანი
  | მონაცემი23      = {{{პირველი მდივანი_|}}}

  | სახელი24     = ფრაქცია
  | მონაცემი24      = {{{ფრაქცია_|}}}

  | სახელი25     = საარჩევნო ოლქი
  | მონაცემი25      = {{{საარჩევნო ოლქი_|}}}

  | სახელი26     = მთავრობა
  | მონაცემი26      = {{{მთავრობა_|}}}

  | სახელი27     = წინამორბედი
  | მონაცემი27      = {{{წინამორბედი_|}}}

  | სახელი28     = მემკვიდრე
  | მონაცემი28      = {{{მემკვიდრე_|}}}

  | მონაცემი29      = {{#if: {{{შენიშვნა_|}}} | &lt;div style=&quot;font-style: italic;&quot;&gt;{{{შენიშვნა_|}}}&lt;/div&gt; }}
  }}
}}&lt;noinclude&gt;
{{doc-inline}}
''ეს თარგ {{tl|ინფოდაფა ლიდერი}}-ს შემადგენელი ნაწილია.''
[[კატეგორია:თარგების ქვეგვერდები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4gzpd7ycrjblpa6weihmqmhg59liz2g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სამხრეთ კორეის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589204</id>
    <revision>
      <id>4808330</id>
      <parentid>4807722</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:51:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808330</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" sha1="p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:კოსოვოს მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589205</id>
    <revision>
      <id>4808289</id>
      <parentid>4807726</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:28:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808289</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ბელარუსის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589279</id>
    <revision>
      <id>4808283</id>
      <parentid>4808022</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:26:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808283</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:კამბოჯის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589283</id>
    <revision>
      <id>4808327</id>
      <parentid>4808055</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:50:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808327</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" sha1="p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ბრაზილიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589288</id>
    <revision>
      <id>4808311</id>
      <parentid>4808084</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:43:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808311</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="219" sha1="6dw5sj8awixscs9vcdqiramuscuijhn" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>6dw5sj8awixscs9vcdqiramuscuijhn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გვინეის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589289</id>
    <revision>
      <id>4808314</id>
      <parentid>4808088</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:45:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808314</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="q50x9037xp4pkg4ed90lvxdrz2hnnce" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>q50x9037xp4pkg4ed90lvxdrz2hnnce</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ისლანდიის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589291</id>
    <revision>
      <id>4808287</id>
      <parentid>4808103</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:28:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808287</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="194" sha1="raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>raujp0nx7stnk3v79ckp7r0qzkv5zdx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:არაბთა გაერთიანებული საამიროების მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589294</id>
    <revision>
      <id>4808320</id>
      <parentid>4808116</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T14:48:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808320</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="188" sha1="p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:აზიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>p3jfj1drta1ygsvwcrn3ms8elbmocvf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Sani939</title>
    <ns>3</ns>
    <id>589297</id>
    <revision>
      <id>4808171</id>
      <timestamp>2025-06-03T12:18:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sani939</username>
        <id>170886</id>
      </contributor>
      <comment>დოდო ცინცაძე</comment>
      <origin>4808171</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4433" sha1="c7sz2w8am316o2paqtmcre77rmudgw7" xml:space="preserve">დოდო ცინცაძე იყო გამორჩეული ქართველი პიანისტი და პედაგოგი, რომლის მოღვაწეობამ მნიშვნელოვანი კვალი დატოვა ქართული მუსიკალური განათლების განვითარებაში. იგი 1946 წელს დაიბადა და 2024 წელს გარდაიცვალა.

'''განათლება და პროფესიული კარიერა'''
დოდო ცინცაძემ მუსიკალური განათლება მიიღო ზაქარია ფალიაშვილის სახელობის ცენტრალურ სამუსიკო სკოლაში, რომელიც ცნობილია როგორც „ნიჭიერთა ათწლედი“. შემდგომში სწავლა გააგრძელა ლენინგრადის კონსერვატორიაში, რაც მის პროფესიულ განვითარებაში მნიშვნელოვანი ეტაპი იყო .

მისი პედაგოგიური კარიერა ნახევარ საუკუნეზე მეტხანს გაგრძელდა „ნიჭიერთა ათწლედში“, სადაც მან არაერთი თაობის პიანისტი აღზარდა. მისი მოსწავლეები წარმატებით გამოდიოდნენ საერთაშორისო კონკურსებსა და ფესტივალებზე, რაც დოდო ცინცაძის პროფესიონალიზმისა და თავდადების ნათელი დასტურია .


'''აღიარება და ჯილდოები'''
დოდო ცინცაძე იყო „საქართველოს დამსახურებული პედაგოგი“ და ღირსების მედლის მფლობელი, რაც მის ღვაწლს ქართული კულტურისა და განათლების სფეროში ადასტურებს .


'''გავლენა და მემკვიდრეობა'''
დოდო ცინცაძის გავლენა იგრძნობა მის მიერ აღზრდილ პიანისტები, რომელთაგან აღსანიშნავია ვალერიან შიუკაშვილი, ნათია ქავთარაძე, თამარ კორძაძე, თამარ და ნათია ბერაია, დავით ალადაშვილი და სხვები , რომლებმაც არა ერთ საერთაშორისო კონკურსზე თუ ფესტივალზე მოიპოვეს წარმატებები.


მისი შვილები, ნინო და თამარ სანიკიძე, ასევე მუსიკალურ სფეროში მოღვაწეობენ, რაც დოდო ცინცაძის ოჯახური ტრადიციის გაგრძელებაა 

დოდო ცინცაძის ხსოვნის პატივსაცემად დაარსდა საერთაშორისო ფესტივალი, რომელიც მის სახელთანაა დაკავშირებული .

დოდო ცინცაძის მოღვაწეობა და მემკვიდრეობა მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ქართული მუსიკალური კულტურის განვითარებაში და მისი სახელი სამუდამოდ დარჩება ქართული მუსიკის ისტორიაში.</text>
      <sha1>c7sz2w8am316o2paqtmcre77rmudgw7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808201</id>
      <parentid>4808171</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:51:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>შინაარსი შეიცვალა '{{გამარჯობა}}— ~~~~'-ით</comment>
      <origin>4808201</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="309" sha1="ir2uvq012x0iry7jowhiseqgpowyp0q" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400;&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 13:51, 3 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>ir2uvq012x0iry7jowhiseqgpowyp0q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1959 წელს დაარსებული მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589299</id>
    <revision>
      <id>4808183</id>
      <timestamp>2025-06-03T12:34:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808183</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="125" sha1="shcjgg4omd3yikimmoimlxk0uo1egn3" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]]</text>
      <sha1>shcjgg4omd3yikimmoimlxk0uo1egn3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:2000 წელს დაარსებული მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589300</id>
    <revision>
      <id>4808187</id>
      <timestamp>2025-06-03T12:41:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808187</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="125" sha1="shcjgg4omd3yikimmoimlxk0uo1egn3" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]]</text>
      <sha1>shcjgg4omd3yikimmoimlxk0uo1egn3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Atari Flashback</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589301</id>
    <revision>
      <id>4808192</id>
      <timestamp>2025-06-03T13:34:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი:  '''Atari Flashback''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი ვიდეო თამაშების კონსოლების ხაზი]], რომელიც [[2004]] წლიდან იწარმოება.&lt;ref name=Blasts&gt;{{cite news |last=Baer |first=Adam |title=Two Blasts From the Past Revive the Atari Classics |url=https://www.nytimes.com/2004/11/11/technology/circuits/two-bla...</comment>
      <origin>4808192</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3699" sha1="cv9rlg2kr4sf9vkyn8ezbjw6kbkv58e" xml:space="preserve">
'''Atari Flashback''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი ვიდეო თამაშების კონსოლების ხაზი]], რომელიც [[2004]] წლიდან იწარმოება.&lt;ref name=Blasts&gt;{{cite news |last=Baer |first=Adam |title=Two Blasts From the Past Revive the Atari Classics |url=https://www.nytimes.com/2004/11/11/technology/circuits/two-blasts-from-the-past-revive-the-atari-classics.html |url-access=limited |access-date=2021-05-04 |work=The New York Times |date=2004-11-04}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Reeks |first=Anne |title=At Home |url=http://www.chron.com/news/article/At-Home-1524235.php |access-date=2021-05-04 |work=Houston Chronicle |date=2004-11-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Atari Flashback brings back old games |url=https://archive.triblive.com/news/atari-flashback-brings-back-old-games/ |access-date=2021-05-04 |work=United Press International |date=2004-11-20}}&lt;/ref&gt;  ამჟამად მას  [[Atari SA]]-ს ლიცენზიით აწარმოებს, გამოსცემს და ყიდის [[AtGames]]. Flashback კონსოლები არის [[1970-იანი წლები]]ს [[Atari 2600]] კონსოლის „შეაერთე და ითამაშე“ (plug-and-play) ვერსიები, ჩაშენებული თამაშებით, [[ROM-კარტრიჯი|ROM კარტრიჯების]] გარეშე. უახლესი მოდელი, Atari Flashback 12 Gold, [[2023]] წელს გამოვიდა და 130 თამაშს შეიცავს.


==გალერეა==
&lt;gallery&gt;
ფაილი:AtariFlashback.jpg|ორიგინალი Atari Flashback
ფაილი:Atari_Flashback_with_joystick_(7973453680).jpg|Atari Flashback 2
ფაილი:Atari_Flashback_3_Tietokonemuseo.JPG|Atari Flashback 3
ფაილი:Atari_Flashback_8.jpg|Flashback 8 ჯოისტკით
ფაილი:Atari_Flashback_X_15.jpg|Atari Flashback X Deluxe
ფაილი:Atari_Flashback_Portable_Game_Player.png
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Atari Flashback}}
*[https://web.archive.org/web/20041127044055/http://atari.com/us/games/atari_flashback/7800 Atari Flashback პროდუქტის გვერდის არქივი].
*[https://web.archive.org/web/20051027002359/http://www.atari.com/us/games/atari_flashback2/7800 Atari Flashback პროდუქტის გვერდის არქივი 2].
*Atari Flashback 2-ის ონლაინ სახელმძღვანელო: [https://web.archive.org/web/20081230173638/http://www.atari.com/us/images/games/FBK2/manual/main.htm HTML], [https://web.archive.org/web/20070209233822/http://www.atari.com/us/images/games/FBK2/manual/largeprintmanual.pdf PDF]

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}


{{გამოყოფილი კონსოლები}}
{{სხვა თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{Atari 2600}}

[[კატეგორია:Atari-ის კონსოლები]]
[[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]]
[[კატეგორია:2000-იანების სათამაშოები]]
[[კატეგორია:2004 წელი ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:2004 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]]</text>
      <sha1>cv9rlg2kr4sf9vkyn8ezbjw6kbkv58e</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808193</id>
      <parentid>4808192</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:34:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808193</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4852" sha1="6nwy0khybf1i1jhg3ofejb6nd06fy9c" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = Atari Flashback
| სურათი = [[ფაილი:Atari Flashback X 07.jpg|250პქ]]
| ლოგო = Logo Atari Flashback.svg
| ტიტრი = Flashback X, გამოსული 2019 წელს
| მწამოებელი = {{plainlist|
* Legacy Engineering Group (2004–2011)
* AtGames (2011–დღემდე)
}}
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი]]
| ჩიპი = NES-on-a-chip (ორიგინალი Flashback)&lt;br&gt;Atari 2600-on-a-chip (Flashback 2 და 2+)
| შემქმნელი = {{ubl|[[AtGames]]|Atari, Inc. (2011-მდე)}}
| სერვისები  = Firmware updates &lt;small&gt;(Flashback 9, 9 Gold, X, X Deluxe, 50th Gold and 12 Gold only)&lt;/small&gt;
| გამოშვება  = 2004
| გაიყიდა  = 1 მილიონი+
| ზომა = (14.5 სმ × 9.7 სმ × 4.3 სმ ) (Flashback 12 Gold)
| წონა = 0.49 კგ (Flashback 12 Gold)
| საიტი = {{url|https://www.atgames.us/}}
}}
'''Atari Flashback''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი ვიდეო თამაშების კონსოლების ხაზი]], რომელიც [[2004]] წლიდან იწარმოება.&lt;ref name=Blasts&gt;{{cite news |last=Baer |first=Adam |title=Two Blasts From the Past Revive the Atari Classics |url=https://www.nytimes.com/2004/11/11/technology/circuits/two-blasts-from-the-past-revive-the-atari-classics.html |url-access=limited |access-date=2021-05-04 |work=The New York Times |date=2004-11-04}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Reeks |first=Anne |title=At Home |url=http://www.chron.com/news/article/At-Home-1524235.php |access-date=2021-05-04 |work=Houston Chronicle |date=2004-11-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Atari Flashback brings back old games |url=https://archive.triblive.com/news/atari-flashback-brings-back-old-games/ |access-date=2021-05-04 |work=United Press International |date=2004-11-20}}&lt;/ref&gt;  ამჟამად მას  [[Atari SA]]-ს ლიცენზიით აწარმოებს, გამოსცემს და ყიდის [[AtGames]]. Flashback კონსოლები არის [[1970-იანი წლები]]ს [[Atari 2600]] კონსოლის „შეაერთე და ითამაშე“ (plug-and-play) ვერსიები, ჩაშენებული თამაშებით, [[ROM-კარტრიჯი|ROM კარტრიჯების]] გარეშე. უახლესი მოდელი, Atari Flashback 12 Gold, [[2023]] წელს გამოვიდა და 130 თამაშს შეიცავს.


==გალერეა==
&lt;gallery&gt;
ფაილი:AtariFlashback.jpg|ორიგინალი Atari Flashback
ფაილი:Atari_Flashback_with_joystick_(7973453680).jpg|Atari Flashback 2
ფაილი:Atari_Flashback_3_Tietokonemuseo.JPG|Atari Flashback 3
ფაილი:Atari_Flashback_8.jpg|Flashback 8 ჯოისტკით
ფაილი:Atari_Flashback_X_15.jpg|Atari Flashback X Deluxe
ფაილი:Atari_Flashback_Portable_Game_Player.png
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Atari Flashback}}
*[https://web.archive.org/web/20041127044055/http://atari.com/us/games/atari_flashback/7800 Atari Flashback პროდუქტის გვერდის არქივი].
*[https://web.archive.org/web/20051027002359/http://www.atari.com/us/games/atari_flashback2/7800 Atari Flashback პროდუქტის გვერდის არქივი 2].
*Atari Flashback 2-ის ონლაინ სახელმძღვანელო: [https://web.archive.org/web/20081230173638/http://www.atari.com/us/images/games/FBK2/manual/main.htm HTML], [https://web.archive.org/web/20070209233822/http://www.atari.com/us/images/games/FBK2/manual/largeprintmanual.pdf PDF]

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}


{{გამოყოფილი კონსოლები}}
{{სხვა თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{Atari 2600}}

[[კატეგორია:Atari-ის კონსოლები]]
[[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]]
[[კატეგორია:2000-იანების სათამაშოები]]
[[კატეგორია:2004 წელი ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:2004 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]]</text>
      <sha1>6nwy0khybf1i1jhg3ofejb6nd06fy9c</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808194</id>
      <parentid>4808193</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:35:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808194</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7404" sha1="0dvvmg4x3xtrde7en60dydbx0qutip7" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = Atari Flashback
| სურათი = [[ფაილი:Atari Flashback X 07.jpg|250პქ]]
| ლოგო = Logo Atari Flashback.svg
| ტიტრი = Flashback X, გამოსული 2019 წელს
| მწამოებელი = {{plainlist|
* Legacy Engineering Group (2004–2011)
* AtGames (2011–დღემდე)
}}
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი]]
| ჩიპი = NES-on-a-chip (ორიგინალი Flashback)&lt;br&gt;Atari 2600-on-a-chip (Flashback 2 და 2+)
| შემქმნელი = {{ubl|[[AtGames]]|Atari, Inc. (2011-მდე)}}
| სერვისები  = Firmware updates &lt;small&gt;(Flashback 9, 9 Gold, X, X Deluxe, 50th Gold and 12 Gold only)&lt;/small&gt;
| გამოშვება  = 2004
| გაიყიდა  = 1 მილიონი+
| ზომა = (14.5 სმ × 9.7 სმ × 4.3 სმ ) (Flashback 12 Gold)
| წონა = 0.49 კგ (Flashback 12 Gold)
| საიტი = {{url|https://www.atgames.us/}}
}}
'''Atari Flashback''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი ვიდეო თამაშების კონსოლების ხაზი]], რომელიც [[2004]] წლიდან იწარმოება.&lt;ref name=Blasts&gt;{{cite news |last=Baer |first=Adam |title=Two Blasts From the Past Revive the Atari Classics |url=https://www.nytimes.com/2004/11/11/technology/circuits/two-blasts-from-the-past-revive-the-atari-classics.html |url-access=limited |access-date=2021-05-04 |work=The New York Times |date=2004-11-04}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Reeks |first=Anne |title=At Home |url=http://www.chron.com/news/article/At-Home-1524235.php |access-date=2021-05-04 |work=Houston Chronicle |date=2004-11-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Atari Flashback brings back old games |url=https://archive.triblive.com/news/atari-flashback-brings-back-old-games/ |access-date=2021-05-04 |work=United Press International |date=2004-11-20}}&lt;/ref&gt;  ამჟამად მას  [[Atari SA]]-ს ლიცენზიით აწარმოებს, გამოსცემს და ყიდის [[AtGames]]. Flashback კონსოლები არის [[1970-იანი წლები]]ს [[Atari 2600]] კონსოლის „შეაერთე და ითამაშე“ (plug-and-play) ვერსიები, ჩაშენებული თამაშებით, [[ROM-კარტრიჯი|ROM კარტრიჯების]] გარეშე. უახლესი მოდელი, Atari Flashback 12 Gold, [[2023]] წელს გამოვიდა და 130 თამაშს შეიცავს.

პირველი ვერსია (შექმნილი [[Atari]]-ს ვეტერანი თანამშრომლის კურტ ვენდელის მიერ) [[Atari 7800]]-ის მიხედვით იყო მოდელირებული&lt;ref&gt;{{cite news |last=Breznican |first=Anthony |title=Centipede's comeback: Atari to hit gamers with blasts from past |url=https://tulsaworld.com/archive/centipedes-comeback-atari-to-hit-gamers-with-blasts-from-past/article_da79dc7d-a706-5408-8b24-bab48c9a4886.html |access-date=2021-05-04 |work=Tulsa World |agency=Associated Press |date=2004-09-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Lipsey |first=Sid |title=What to get the gamer who (probably) has everything |url=http://www.cnn.com/2004/TECH/12/17/game.gifts/index.html |access-date=2021-05-04 |work=CNN |date=2004-12-17}}&lt;/ref&gt; და 20 თამაშს შეიცავდა, რომელთაგან ხუთი 7800-ის თამაში იყო. სერიის ყოველი შემდგომი სახლის კონსოლი 2600-ის მიხედვით არის მოდელირებული. Atari Flashback 2 გამოვიდა 2005 წელს, მოიცავდა 40 ჩაშენებულ თამაშს და იყო ერთადერთი, რომელსაც 2600 აპარატურული ჩიპი ჰქონდა. [[2011]] წელს Atari, Inc.-მა შეწყვიტა Flashback-ის შიდა წარმოება და ლიცენზია AtGames-ს გადასცა. [[2016]] წელს AtGames-მა გამოსცა კონსოლის პორტატიული ვერსია Atari Flashback Portable. Flashback 8-ის რამდენიმე ვარიაცია გამოვიდა 2017 წელს, მათ შორის Gold Edition, რომელმაც შემოიტანა სკანირების ხაზის ფილტრაცია ({{lang-en|scan line filtering}}), [[გეიმპლეი]]ს უკან გადახვევის ფუნქცია და HDMI-ის მხარდაჭერა. [[2019]] წლის Flashback X-დან მოყოლებული, გარე დიზაინი წარმოადგენს ორიგინალი Atari 2600-ის ზუსტ, მინიატურულ ასლებს.

==გალერეა==
&lt;gallery&gt;
ფაილი:AtariFlashback.jpg|ორიგინალი Atari Flashback
ფაილი:Atari_Flashback_with_joystick_(7973453680).jpg|Atari Flashback 2
ფაილი:Atari_Flashback_3_Tietokonemuseo.JPG|Atari Flashback 3
ფაილი:Atari_Flashback_8.jpg|Flashback 8 ჯოისტკით
ფაილი:Atari_Flashback_X_15.jpg|Atari Flashback X Deluxe
ფაილი:Atari_Flashback_Portable_Game_Player.png
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Atari Flashback}}
*[https://web.archive.org/web/20041127044055/http://atari.com/us/games/atari_flashback/7800 Atari Flashback პროდუქტის გვერდის არქივი].
*[https://web.archive.org/web/20051027002359/http://www.atari.com/us/games/atari_flashback2/7800 Atari Flashback პროდუქტის გვერდის არქივი 2].
*Atari Flashback 2-ის ონლაინ სახელმძღვანელო: [https://web.archive.org/web/20081230173638/http://www.atari.com/us/images/games/FBK2/manual/main.htm HTML], [https://web.archive.org/web/20070209233822/http://www.atari.com/us/images/games/FBK2/manual/largeprintmanual.pdf PDF]

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}


{{გამოყოფილი კონსოლები}}
{{სხვა თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{Atari 2600}}

[[კატეგორია:Atari-ის კონსოლები]]
[[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]]
[[კატეგორია:2000-იანების სათამაშოები]]
[[კატეგორია:2004 წელი ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:2004 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]]</text>
      <sha1>0dvvmg4x3xtrde7en60dydbx0qutip7</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808195</id>
      <parentid>4808194</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T13:36:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <comment>/* გალერეა */</comment>
      <origin>4808195</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7429" sha1="1jpk7dsnsgh1aczv7yfcmdhemu819ql" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = Atari Flashback
| სურათი = [[ფაილი:Atari Flashback X 07.jpg|250პქ]]
| ლოგო = Logo Atari Flashback.svg
| ტიტრი = Flashback X, გამოსული 2019 წელს
| მწამოებელი = {{plainlist|
* Legacy Engineering Group (2004–2011)
* AtGames (2011–დღემდე)
}}
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი]]
| ჩიპი = NES-on-a-chip (ორიგინალი Flashback)&lt;br&gt;Atari 2600-on-a-chip (Flashback 2 და 2+)
| შემქმნელი = {{ubl|[[AtGames]]|Atari, Inc. (2011-მდე)}}
| სერვისები  = Firmware updates &lt;small&gt;(Flashback 9, 9 Gold, X, X Deluxe, 50th Gold and 12 Gold only)&lt;/small&gt;
| გამოშვება  = 2004
| გაიყიდა  = 1 მილიონი+
| ზომა = (14.5 სმ × 9.7 სმ × 4.3 სმ ) (Flashback 12 Gold)
| წონა = 0.49 კგ (Flashback 12 Gold)
| საიტი = {{url|https://www.atgames.us/}}
}}
'''Atari Flashback''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი ვიდეო თამაშების კონსოლების ხაზი]], რომელიც [[2004]] წლიდან იწარმოება.&lt;ref name=Blasts&gt;{{cite news |last=Baer |first=Adam |title=Two Blasts From the Past Revive the Atari Classics |url=https://www.nytimes.com/2004/11/11/technology/circuits/two-blasts-from-the-past-revive-the-atari-classics.html |url-access=limited |access-date=2021-05-04 |work=The New York Times |date=2004-11-04}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Reeks |first=Anne |title=At Home |url=http://www.chron.com/news/article/At-Home-1524235.php |access-date=2021-05-04 |work=Houston Chronicle |date=2004-11-16}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |title=Atari Flashback brings back old games |url=https://archive.triblive.com/news/atari-flashback-brings-back-old-games/ |access-date=2021-05-04 |work=United Press International |date=2004-11-20}}&lt;/ref&gt;  ამჟამად მას  [[Atari SA]]-ს ლიცენზიით აწარმოებს, გამოსცემს და ყიდის [[AtGames]]. Flashback კონსოლები არის [[1970-იანი წლები]]ს [[Atari 2600]] კონსოლის „შეაერთე და ითამაშე“ (plug-and-play) ვერსიები, ჩაშენებული თამაშებით, [[ROM-კარტრიჯი|ROM კარტრიჯების]] გარეშე. უახლესი მოდელი, Atari Flashback 12 Gold, [[2023]] წელს გამოვიდა და 130 თამაშს შეიცავს.

პირველი ვერსია (შექმნილი [[Atari]]-ს ვეტერანი თანამშრომლის კურტ ვენდელის მიერ) [[Atari 7800]]-ის მიხედვით იყო მოდელირებული&lt;ref&gt;{{cite news |last=Breznican |first=Anthony |title=Centipede's comeback: Atari to hit gamers with blasts from past |url=https://tulsaworld.com/archive/centipedes-comeback-atari-to-hit-gamers-with-blasts-from-past/article_da79dc7d-a706-5408-8b24-bab48c9a4886.html |access-date=2021-05-04 |work=Tulsa World |agency=Associated Press |date=2004-09-08}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news |last=Lipsey |first=Sid |title=What to get the gamer who (probably) has everything |url=http://www.cnn.com/2004/TECH/12/17/game.gifts/index.html |access-date=2021-05-04 |work=CNN |date=2004-12-17}}&lt;/ref&gt; და 20 თამაშს შეიცავდა, რომელთაგან ხუთი 7800-ის თამაში იყო. სერიის ყოველი შემდგომი სახლის კონსოლი 2600-ის მიხედვით არის მოდელირებული. Atari Flashback 2 გამოვიდა 2005 წელს, მოიცავდა 40 ჩაშენებულ თამაშს და იყო ერთადერთი, რომელსაც 2600 აპარატურული ჩიპი ჰქონდა. [[2011]] წელს Atari, Inc.-მა შეწყვიტა Flashback-ის შიდა წარმოება და ლიცენზია AtGames-ს გადასცა. [[2016]] წელს AtGames-მა გამოსცა კონსოლის პორტატიული ვერსია Atari Flashback Portable. Flashback 8-ის რამდენიმე ვარიაცია გამოვიდა 2017 წელს, მათ შორის Gold Edition, რომელმაც შემოიტანა სკანირების ხაზის ფილტრაცია ({{lang-en|scan line filtering}}), [[გეიმპლეი]]ს უკან გადახვევის ფუნქცია და HDMI-ის მხარდაჭერა. [[2019]] წლის Flashback X-დან მოყოლებული, გარე დიზაინი წარმოადგენს ორიგინალი Atari 2600-ის ზუსტ, მინიატურულ ასლებს.

==გალერეა==
&lt;gallery&gt;
ფაილი:AtariFlashback.jpg|ორიგინალი Atari Flashback
ფაილი:Atari_Flashback_with_joystick_(7973453680).jpg|Atari Flashback 2
ფაილი:Atari_Flashback_3_Tietokonemuseo.JPG|Atari Flashback 3
ფაილი:Atari_Flashback_8.jpg|Flashback 8 ჯოისტკით
ფაილი:Atari_Flashback_X_15.jpg|Atari Flashback X Deluxe
ფაილი:Atari_Flashback_Portable_Game_Player.png|Atari Flashback Portable
&lt;/gallery&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Atari Flashback}}
*[https://web.archive.org/web/20041127044055/http://atari.com/us/games/atari_flashback/7800 Atari Flashback პროდუქტის გვერდის არქივი].
*[https://web.archive.org/web/20051027002359/http://www.atari.com/us/games/atari_flashback2/7800 Atari Flashback პროდუქტის გვერდის არქივი 2].
*Atari Flashback 2-ის ონლაინ სახელმძღვანელო: [https://web.archive.org/web/20081230173638/http://www.atari.com/us/images/games/FBK2/manual/main.htm HTML], [https://web.archive.org/web/20070209233822/http://www.atari.com/us/images/games/FBK2/manual/largeprintmanual.pdf PDF]

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}


{{გამოყოფილი კონსოლები}}
{{სხვა თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{Atari 2600}}

[[კატეგორია:Atari-ის კონსოლები]]
[[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]]
[[კატეგორია:2000-იანების სათამაშოები]]
[[კატეგორია:2004 წელი ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:2004 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]]</text>
      <sha1>1jpk7dsnsgh1aczv7yfcmdhemu819ql</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:Tamar Mamaladze</title>
    <ns>3</ns>
    <id>589302</id>
    <revision>
      <id>4808196</id>
      <timestamp>2025-06-03T13:39:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~</comment>
      <origin>4808196</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="309" sha1="q44041x10405bhds9h5yj44gir9lqdw" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400;&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 13:39, 3 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>q44041x10405bhds9h5yj44gir9lqdw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:A.Lm9</title>
    <ns>3</ns>
    <id>589303</id>
    <revision>
      <id>4808200</id>
      <timestamp>2025-06-03T13:50:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~</comment>
      <origin>4808200</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="309" sha1="9348w4lctmotnvwcq0zlrn2qz9a0qpf" xml:space="preserve">{{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400;&quot;&gt;'''''Wiki -'''''&lt;/span&gt;]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|&lt;span style=&quot;color:#006400&quot;&gt;'''''ჯაბა'''''&lt;/span&gt;]] 13:50, 3 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>9348w4lctmotnvwcq0zlrn2qz9a0qpf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ატოტონილკო-დე-ტულა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589304</id>
    <revision>
      <id>4808202</id>
      <timestamp>2025-06-03T13:56:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''ატოტონილკო-დე-ტულის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Atotonilco de Tula}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], მექსიკა|მექსიკ...</comment>
      <origin>4808202</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3130" sha1="3o0rt5qpsnphbvr0kpjn7p7hiywg1cv" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''ატოტონილკო-დე-ტულის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Atotonilco de Tula}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 62 470 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 101%-ით მეტია.&lt;ref name=&quot;census2020&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ფართობია 121.3 კმ².&lt;ref name=&quot;Landarea&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&amp;valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}&lt;/ref&gt; [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 515 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1867]] წლის [[31 მაისი|31 მაისს]] შევიდა.&lt;ref name=&quot;Incorporationdate&quot;&gt;{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია ატოტონილკო-დე-ტულა. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13013.

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იდალგო}}

[[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>3o0rt5qpsnphbvr0kpjn7p7hiywg1cv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კალნალი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589305</id>
    <revision>
      <id>4808203</id>
      <timestamp>2025-06-03T13:59:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''კალნალის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Calnali}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-...</comment>
      <origin>4808203</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3093" sha1="apv888getjpi6nc8xvqyu7uvqy5nxw6" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''კალნალის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Calnali}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 16 150 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 4.8%-ით ნაკლებია.&lt;ref name=&quot;census2020&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ფართობია 211 კმ².&lt;ref name=&quot;Landarea&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&amp;valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}&lt;/ref&gt; [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 76.5 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1826]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შევიდა.&lt;ref name=&quot;Incorporationdate&quot;&gt;{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია კალნალი. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13014.

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იდალგო}}

[[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>apv888getjpi6nc8xvqyu7uvqy5nxw6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გვერდები რუკებით</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589306</id>
    <revision>
      <id>4808204</id>
      <timestamp>2025-06-03T13:59:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ვიკიპედია]]</comment>
      <origin>4808204</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="59" sha1="jvh135tnrfwi7j4y705sbagy0tcgbtt" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ვიკიპედია]]</text>
      <sha1>jvh135tnrfwi7j4y705sbagy0tcgbtt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კარდონალი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589307</id>
    <revision>
      <id>4808205</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:00:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''კარდონალის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Cardonal}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლ...</comment>
      <origin>4808205</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3073" sha1="d41aqd7zf3qjjpsnvp104s5ix2k7grw" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''კარდონალის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Cardonal}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 19 431 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 5.5%-ით მეტია.&lt;ref name=&quot;census2020&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ფართობია 593.6 კმ².&lt;ref name=&quot;Landarea&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&amp;valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}&lt;/ref&gt; [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 32.7 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1827]] წლის [[6 მარტი|6 მარტს]] შევიდა.&lt;ref name=&quot;Incorporationdate&quot;&gt;{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია კარდონალი. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13015.

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იდალგო}}

[[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>d41aqd7zf3qjjpsnvp104s5ix2k7grw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კუაუტეპეკ-დე-ინოხოსა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589308</id>
    <revision>
      <id>4808206</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:01:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''კუაუტეპეკ-დე-ინოხოსის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Cuautepec de Hinojosa}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], მექსიკა|მექ...</comment>
      <origin>4808206</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3137" sha1="e89bcd461dwtdsrx173nyt9u135rwaa" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''კუაუტეპეკ-დე-ინოხოსის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Cuautepec de Hinojosa}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 60 421 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 10.9%-ით მეტია.&lt;ref name=&quot;census2020&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ფართობია 391.4 კმ².&lt;ref name=&quot;Landarea&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&amp;valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}&lt;/ref&gt; [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 154.4 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1865]] წლის [[8 აგვისტო]]ს შევიდა.&lt;ref name=&quot;Incorporationdate&quot;&gt;{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია კუაუტეპეკ-დე-ინოხოსა. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13016.

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იდალგო}}

[[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>e89bcd461dwtdsrx173nyt9u135rwaa</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჩაპანტონგო</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589309</id>
    <revision>
      <id>4808207</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:02:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>იაკობ მახარაძე</username>
        <id>77021</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''ჩაპანტონგოს მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Chapantongo}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსა...</comment>
      <origin>4808207</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3084" sha1="nxv1dex4b9nfdjoxtw27x0d0jsg6264" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''ჩაპანტონგოს მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Chapantongo}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 12 967 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 5.7%-ით მეტია.&lt;ref name=&quot;census2020&quot;&gt;{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ფართობია 278.3 კმ².&lt;ref name=&quot;Landarea&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&amp;valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}&lt;/ref&gt; [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 46.6 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1865]] წლის [[31 მაისი|31 მაისს]] შევიდა.&lt;ref name=&quot;Incorporationdate&quot;&gt;{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}&lt;/ref&gt; მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია ჩაპანტონგო. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13017.

==იხილეთ აგრეთვე==
*[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{იდალგო}}

[[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]]</text>
      <sha1>nxv1dex4b9nfdjoxtw27x0d0jsg6264</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ხორვატიის შენობა-ნაგებობები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589311</id>
    <revision>
      <id>4808301</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:31:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ხორვატიის არქიტექტურა| ]] [[კატეგორია:შენობა-ნაგებობები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპის შენობა-ნაგებობები ქვეყნის მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808301</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="381" sha1="dcn1p8vj19ea6mvxyeus6w1d4vn5d9j" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ხორვატიის არქიტექტურა| ]]
[[კატეგორია:შენობა-ნაგებობები ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპის შენობა-ნაგებობები ქვეყნის მიხედვით]]</text>
      <sha1>dcn1p8vj19ea6mvxyeus6w1d4vn5d9j</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ხორვატიის არქიტექტურა</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589312</id>
    <revision>
      <id>4808303</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:33:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{Commonscat|Architecture of Croatia}}  [[კატეგორია:ხორვატია|არქიტექტურა]] [[კატეგორია:არქიტექტურა ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული არქიტექტურა]]</comment>
      <origin>4808303</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="334" sha1="9ubez9cw8z6zigtpvlvtol501pkssas" xml:space="preserve">{{Commonscat|Architecture of Croatia}}

[[კატეგორია:ხორვატია|არქიტექტურა]]
[[კატეგორია:არქიტექტურა ქვეყნის მიხედვით]]
[[კატეგორია:ევროპული არქიტექტურა]]</text>
      <sha1>9ubez9cw8z6zigtpvlvtol501pkssas</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:85.114.246.201</title>
    <ns>3</ns>
    <id>589313</id>
    <revision>
      <id>4808305</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:39:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{subst:ბლოკი|დრო=3 თვის|მიზეზი=სტატიებში მცდარი ინფორმაციის მითითება}}— ~~~~</comment>
      <origin>4808305</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="462" sha1="dqmxxge7gpl4uigbhhku838pmwmzy8u" xml:space="preserve">==ბლოკი==
{{ბლოკი/ძირი|დრო=3 თვის|მიზეზი=სტატიებში მცდარი ინფორმაციის მითითება}}— [[მომხმარებელი:Mehman|&lt;span style=&quot;color:#ff0500&quot;&gt;'''''Meh'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|&lt;span style=&quot;color:#0500ff&quot;&gt;'''''man'''''&lt;/span&gt;]] 14:39, 3 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>dqmxxge7gpl4uigbhhku838pmwmzy8u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589314</id>
    <revision>
      <id>4808307</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:40:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808307</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="118" sha1="jle8lqxie65qmxi2xtdc18wotx6vcoj" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]</text>
      <sha1>jle8lqxie65qmxi2xtdc18wotx6vcoj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589315</id>
    <revision>
      <id>4808313</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:44:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808313</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="118" sha1="jle8lqxie65qmxi2xtdc18wotx6vcoj" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]</text>
      <sha1>jle8lqxie65qmxi2xtdc18wotx6vcoj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:აფრიკის მუზეუმები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589316</id>
    <revision>
      <id>4808318</id>
      <timestamp>2025-06-03T14:46:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808318</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="118" sha1="jle8lqxie65qmxi2xtdc18wotx6vcoj" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მუზეუმები კონტინენტის მიხედვით]]</text>
      <sha1>jle8lqxie65qmxi2xtdc18wotx6vcoj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:Wikidata/range</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589317</id>
    <revision>
      <id>4808352</id>
      <timestamp>2025-06-03T15:37:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: &lt;includeonly&gt;{{#if:{{{1|}}}{{{2|}}}|{{#if:{{{2|}}}|{{{2|}}}|{{#if:{{wikidata|{{{1|}}}}}|&lt;!-- --&gt;{{#invoke:String|replace|{{#invoke:String|replace|{{#invoke:String|replace|{{wikidata|{{{1|}}}}}|&quot;nowrap&quot;&gt;%d%d? [A-Za-z]+|&quot;nowrap&quot;&gt;|plain=false}}|&quot;nowrap&quot;&gt;[A-Za-z]+|&quot;nowrap&quot;&gt;|plain=false}}|&quot;nowrap&quot;&gt; |&quot;nowrap&quot;&gt;|plain=false}}&lt;!----&gt;}}}}}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>4808352</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="376" sha1="4pwa250bhpbukmzauxrariana09zigg" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#if:{{{1|}}}{{{2|}}}|{{#if:{{{2|}}}|{{{2|}}}|{{#if:{{wikidata|{{{1|}}}}}|&lt;!--
--&gt;{{#invoke:String|replace|{{#invoke:String|replace|{{#invoke:String|replace|{{wikidata|{{{1|}}}}}|&quot;nowrap&quot;&gt;%d%d? [A-Za-z]+|&quot;nowrap&quot;&gt;|plain=false}}|&quot;nowrap&quot;&gt;[A-Za-z]+|&quot;nowrap&quot;&gt;|plain=false}}|&quot;nowrap&quot;&gt; |&quot;nowrap&quot;&gt;|plain=false}}&lt;!----&gt;}}}}}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4pwa250bhpbukmzauxrariana09zigg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589318</id>
    <revision>
      <id>4808362</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:06:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა       = 2010 წელი }} '''ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Boğatepe Peynir Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[თურქეთი|თურქეთში]].  [[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ბოღათეფე]]ს (ყოფილი ზავოთი) სოფელში, ყა...</comment>
      <origin>4808362</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2683" sha1="gqojkgl834jp8qg0ia3ibubz3zsy8pa" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2010 წელი
}}
'''ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Boğatepe Peynir Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ბოღათეფე]]ს (ყოფილი ზავოთი) სოფელში, [[ყარსის პროვინცია]]ში 40°48′N 42°54′E კოორდინატებზე, [[თურქეთი]]ს სახელმწიფო ავტომაგისტრალ D.060-ის მახლობლად. [[მუზეუმი]] არის მიტოვებული რძის პროდუქტების შენობა. იგი აღდგა და დაარსდა როგორც მუზეუმი [[2010]] წელს.

სოფელი სპეციალიზირებულია ყველის წარმოებაში. [[კასერი (ყველი)|კასერი]], [[გრუიერი (ყველი)|გრუიერი]] და [[ჩეჩილი ყველი|ჩეჩილი]] არის იმ მრავალი ყველის ტიპებს შორის, რომლებიც წარმოებს ბოღათეფეში.[1] თუმცა, [[ევროკავშირი]]ს სტანდარტები ზღუდავს ბოღათეფეს ყველის ტიპების რაოდენობას სამზე. შესაბამისად, რძის ქარხნებში წარმოებული ყველის ტიპების რაოდენობა შემცირდა სამზე და დანარჩენები იშვიათობის საფრთხის წინაშე დგანან. [[მუზეუმი]] დაარსდა [[ბოღათეფეს]] ასოციაციის გარემოსა და ცხოვრების მიერ, რათა ყველა ტიპის ყველი ცოცხალი შენარჩუნებულიყო და სტუმრებისთვის წარმოედგინა ყველის წარმოების ეტაპები.[2] [[გაეროს განვითარების პროგრამა]] (UNDP) ასევე მხარს უჭერს მუზეუმს.[3]</text>
      <sha1>gqojkgl834jp8qg0ia3ibubz3zsy8pa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808365</id>
      <parentid>4808362</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:08:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <origin>4808365</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2874" sha1="0d502rngqr80m3923obf3j6yeqycho8" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2010 წელი
}}
'''ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Boğatepe Peynir Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ბოღათეფე]]ს (ყოფილი ზავოთი) სოფელში, [[ყარსის პროვინცია]]ში 40°48′N 42°54′E კოორდინატებზე, [[თურქეთი]]ს სახელმწიფო ავტომაგისტრალ D.060-ის მახლობლად. [[მუზეუმი]] არის მიტოვებული რძის პროდუქტების შენობა. იგი აღდგა და დაარსდა როგორც მუზეუმი [[2010]] წელს.

სოფელი სპეციალიზირებულია ყველის წარმოებაში. [[კასერი (ყველი)|კასერი]], [[გრუიერი (ყველი)|გრუიერი]] და [[ჩეჩილი ყველი|ჩეჩილი]] არის იმ მრავალი ყველის ტიპებს შორის, რომლებიც წარმოებს ბოღათეფეში.[1] თუმცა, [[ევროკავშირი]]ს სტანდარტები ზღუდავს ბოღათეფეს ყველის ტიპების რაოდენობას სამზე. შესაბამისად, რძის ქარხნებში წარმოებული ყველის ტიპების რაოდენობა შემცირდა სამზე და დანარჩენები იშვიათობის საფრთხის წინაშე დგანან. [[მუზეუმი]] დაარსდა [[ბოღათეფეს]] ასოციაციის გარემოსა და ცხოვრების მიერ, რათა ყველა ტიპის ყველი ცოცხალი შენარჩუნებულიყო და სტუმრებისთვის წარმოედგინა ყველის წარმოების ეტაპები.[2] [[გაეროს განვითარების პროგრამა]] (UNDP) ასევე მხარს უჭერს მუზეუმს.[3]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>0d502rngqr80m3923obf3j6yeqycho8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808366</id>
      <parentid>4808365</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:09:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:2010 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808366</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2983" sha1="ffptg7ikkvetza9obc1fsdqp7ku2tq2" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2010 წელი
}}
'''ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Boğatepe Peynir Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ბოღათეფე]]ს (ყოფილი ზავოთი) სოფელში, [[ყარსის პროვინცია]]ში 40°48′N 42°54′E კოორდინატებზე, [[თურქეთი]]ს სახელმწიფო ავტომაგისტრალ D.060-ის მახლობლად. [[მუზეუმი]] არის მიტოვებული რძის პროდუქტების შენობა. იგი აღდგა და დაარსდა როგორც მუზეუმი [[2010]] წელს.

სოფელი სპეციალიზირებულია ყველის წარმოებაში. [[კასერი (ყველი)|კასერი]], [[გრუიერი (ყველი)|გრუიერი]] და [[ჩეჩილი ყველი|ჩეჩილი]] არის იმ მრავალი ყველის ტიპებს შორის, რომლებიც წარმოებს ბოღათეფეში.[1] თუმცა, [[ევროკავშირი]]ს სტანდარტები ზღუდავს ბოღათეფეს ყველის ტიპების რაოდენობას სამზე. შესაბამისად, რძის ქარხნებში წარმოებული ყველის ტიპების რაოდენობა შემცირდა სამზე და დანარჩენები იშვიათობის საფრთხის წინაშე დგანან. [[მუზეუმი]] დაარსდა [[ბოღათეფეს]] ასოციაციის გარემოსა და ცხოვრების მიერ, რათა ყველა ტიპის ყველი ცოცხალი შენარჩუნებულიყო და სტუმრებისთვის წარმოედგინა ყველის წარმოების ეტაპები.[2] [[გაეროს განვითარების პროგრამა]] (UNDP) ასევე მხარს უჭერს მუზეუმს.[3]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:2010 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>ffptg7ikkvetza9obc1fsdqp7ku2tq2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808368</id>
      <parentid>4808366</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:11:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <origin>4808368</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3229" sha1="0g976wqhug9r6yejhj0iilkomolz22b" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2010 წელი
}}
'''ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Boğatepe Peynir Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ბოღათეფე]]ს (ყოფილი ზავოთი) სოფელში, [[ყარსის პროვინცია]]ში 40°48′N 42°54′E კოორდინატებზე, [[თურქეთი]]ს სახელმწიფო ავტომაგისტრალ D.060-ის მახლობლად. [[მუზეუმი]] არის მიტოვებული რძის პროდუქტების შენობა. იგი აღდგა და დაარსდა როგორც მუზეუმი [[2010]] წელს.

სოფელი სპეციალიზირებულია ყველის წარმოებაში. [[კასერი (ყველი)|კასერი]], [[გრუიერი (ყველი)|გრუიერი]] და [[ჩეჩილი ყველი|ჩეჩილი]] არის იმ მრავალი ყველის ტიპებს შორის, რომლებიც წარმოებს ბოღათეფეში.&lt;ref&gt;Anadolu Jet periodical Issue 100, p.58&lt;/ref&gt; თუმცა, [[ევროკავშირი]]ს სტანდარტები ზღუდავს ბოღათეფეს ყველის ტიპების რაოდენობას სამზე. შესაბამისად, რძის ქარხნებში წარმოებული ყველის ტიპების რაოდენობა შემცირდა სამზე და დანარჩენები იშვიათობის საფრთხის წინაშე დგანან. [[მუზეუმი]] დაარსდა [[ბოღათეფეს]] ასოციაციის გარემოსა და ცხოვრების მიერ, რათა ყველა ტიპის ყველი ცოცხალი შენარჩუნებულიყო და სტუმრებისთვის წარმოედგინა ყველის წარმოების ეტაპები.&lt;ref&gt;[http://koculupeynircilik.com/blog/turkiyenin-ilk-peynir-muzesi-karsta/ Museum page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;[[გაეროს განვითარების პროგრამა]] (UNDP) ასევე მხარს უჭერს მუზეუმს.&lt;ref&gt;[https://www.neredekal.com/ekomuze-zavot-peynir-muzesi/ Neredekal page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:2010 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>0g976wqhug9r6yejhj0iilkomolz22b</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808369</id>
      <parentid>4808368</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:12:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა დათო2010 გვერდი „[[ბოღათეფეს ჭადრაკის მუზეუმი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი]]“</comment>
      <origin>4808368</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3229" sha1="0g976wqhug9r6yejhj0iilkomolz22b" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2010 წელი
}}
'''ბოღათეფეს ყველის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Boğatepe Peynir Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ბოღათეფე]]ს (ყოფილი ზავოთი) სოფელში, [[ყარსის პროვინცია]]ში 40°48′N 42°54′E კოორდინატებზე, [[თურქეთი]]ს სახელმწიფო ავტომაგისტრალ D.060-ის მახლობლად. [[მუზეუმი]] არის მიტოვებული რძის პროდუქტების შენობა. იგი აღდგა და დაარსდა როგორც მუზეუმი [[2010]] წელს.

სოფელი სპეციალიზირებულია ყველის წარმოებაში. [[კასერი (ყველი)|კასერი]], [[გრუიერი (ყველი)|გრუიერი]] და [[ჩეჩილი ყველი|ჩეჩილი]] არის იმ მრავალი ყველის ტიპებს შორის, რომლებიც წარმოებს ბოღათეფეში.&lt;ref&gt;Anadolu Jet periodical Issue 100, p.58&lt;/ref&gt; თუმცა, [[ევროკავშირი]]ს სტანდარტები ზღუდავს ბოღათეფეს ყველის ტიპების რაოდენობას სამზე. შესაბამისად, რძის ქარხნებში წარმოებული ყველის ტიპების რაოდენობა შემცირდა სამზე და დანარჩენები იშვიათობის საფრთხის წინაშე დგანან. [[მუზეუმი]] დაარსდა [[ბოღათეფეს]] ასოციაციის გარემოსა და ცხოვრების მიერ, რათა ყველა ტიპის ყველი ცოცხალი შენარჩუნებულიყო და სტუმრებისთვის წარმოედგინა ყველის წარმოების ეტაპები.&lt;ref&gt;[http://koculupeynircilik.com/blog/turkiyenin-ilk-peynir-muzesi-karsta/ Museum page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;[[გაეროს განვითარების პროგრამა]] (UNDP) ასევე მხარს უჭერს მუზეუმს.&lt;ref&gt;[https://www.neredekal.com/ekomuze-zavot-peynir-muzesi/ Neredekal page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:2010 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>0g976wqhug9r6yejhj0iilkomolz22b</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:მხოლობ-მრავლობითი ხაზში</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589319</id>
    <revision>
      <id>4808367</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:10:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: &lt;includeonly&gt;{{#ifexpr: {{str find|{{{1|}}}|,|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|;|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}| və |1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|&lt;br/&gt;|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|&lt;br /&gt;|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|&lt;br&gt;|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|&lt;ul&gt;|1}} &gt;= 0|{{{3|}}}|{{{2|}}}|}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>4808367</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="342" sha1="1a1emaj4kd5lz07fsnozi5fccqnd9yi" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#ifexpr: {{str find|{{{1|}}}|,|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|;|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}| və |1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|&lt;br/&gt;|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|&lt;br /&gt;|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|&lt;br&gt;|1}} &gt;= 0 or {{str find|{{{1|}}}|&lt;ul&gt;|1}} &gt;= 0|{{{3|}}}|{{{2|}}}|}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>1a1emaj4kd5lz07fsnozi5fccqnd9yi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ფინეთის ადმინისტრაციული დაყოფის თარგები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589321</id>
    <revision>
      <id>4808373</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:22:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ფინეთის თარგები]]</comment>
      <origin>4808373</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="75" sha1="62om97n5dcrcc7ju4od217aloi35hqb" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ფინეთის თარგები]]</text>
      <sha1>62om97n5dcrcc7ju4od217aloi35hqb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ლიბანელი ნაციონალისტები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589322</id>
    <revision>
      <id>4808374</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:24:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ლიბანელი პოლიტიკოსები]]</comment>
      <origin>4808374</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="93" sha1="1puaom0yxw4xmby8nmcyyhrrtodgem7" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ლიბანელი პოლიტიკოსები]]</text>
      <sha1>1puaom0yxw4xmby8nmcyyhrrtodgem7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:მარონიტი პოლიტიკოსები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589323</id>
    <revision>
      <id>4808375</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:27:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:პოლიტიკოსები ეროვნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808375</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="121" sha1="f2f736ibwnhg0alxetiwpo4ngy1tc7y" xml:space="preserve">[[კატეგორია:პოლიტიკოსები ეროვნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>f2f736ibwnhg0alxetiwpo4ngy1tc7y</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ისნის რაიონი</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589324</id>
    <revision>
      <id>4808377</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:28:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:თბილისის რაიონები]]</comment>
      <origin>4808377</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" sha1="gzsiafjre53uct0ww2ftcb1p11d4itb" xml:space="preserve">[[კატეგორია:თბილისის რაიონები]]</text>
      <sha1>gzsiafjre53uct0ww2ftcb1p11d4itb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მალათიის ფოტოკამერის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589326</id>
    <revision>
      <id>4808382</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:33:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა       = 2017 წელი }} '''მალათიის ფოტოკამერის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია]]ში, [[თურქეთი]], რომელიც ასახავს სხვადასხვა კამერებს. ეს არის ქვე...</comment>
      <origin>4808382</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2716" sha1="k5jwn0xfnh5c07f9i8ciek0ycv92gwq" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2017 წელი
}}
'''მალათიის ფოტოკამერის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია]]ში, [[თურქეთი]], რომელიც ასახავს სხვადასხვა კამერებს. ეს არის ქვეყნის უდიდესი ფოტოგრაფიული ტექნოლოგიების [[მუზეუმი]].[1] დაარსდა [[2017]] წელს,[2] ეს არის ევროპისა და აზიაში ამ ხელოვნების უდიდესი [[მუზეუმი]] და მსოფლიოში მესამე ადგილზეა თავისი კოლექციის ზომით.[3]

მუზეუმი დაარსდა [[2017]] წელს [[მალათია]]ს მეტროპოლიტენული მუნიციპალიტეტის მერ აჰმეტ ჩაქირის ინიციატივით, ინჟინერ ბაქი თამერ სელჩუკის, კამერების მონტაჟის სპეციალისტისა და კოლექციონერის კოლექციის დონაციით.[2] მუზეუმს გააჩნია 2023 კამერა, მათ შორის [[ჯაშუშური კამერა|ჯაშუშური კამერები]], [[1876]] წლიდან დღემდე 44 სხვადასხვა სეგმენტში, 3,000-ზე მეტი აქსესუარი 55 სხვადასხვა სეგმენტში, კინოთეატრი და პროექციის ოთახი, ბნელი ოთახი, ასევე ორი სუვენირული ფოტოგრადების კუთხე შიდა და გარე კადრებისთვის. მას ყოველწლიურად 120 000-მდე ტურისტი სტუმრობს.[3] საშუალოდ, მნახველების 50% ადგილობრივები არიან, 35% ქვეყნის შიდა ტურისტები და დანარჩენი უცხოელი ტურისტები, რომლებიც განსაკუთრებით ზაფხულში მოდიან.[4]</text>
      <sha1>k5jwn0xfnh5c07f9i8ciek0ycv92gwq</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808388</id>
      <parentid>4808382</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:34:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <origin>4808388</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2907" sha1="810g8o3n3ur2tivycz1layggcr4arxp" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2017 წელი
}}
'''მალათიის ფოტოკამერის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია]]ში, [[თურქეთი]], რომელიც ასახავს სხვადასხვა კამერებს. ეს არის ქვეყნის უდიდესი ფოტოგრაფიული ტექნოლოგიების [[მუზეუმი]].[1] დაარსდა [[2017]] წელს,[2] ეს არის ევროპისა და აზიაში ამ ხელოვნების უდიდესი [[მუზეუმი]] და მსოფლიოში მესამე ადგილზეა თავისი კოლექციის ზომით.[3]

მუზეუმი დაარსდა [[2017]] წელს [[მალათია]]ს მეტროპოლიტენული მუნიციპალიტეტის მერ აჰმეტ ჩაქირის ინიციატივით, ინჟინერ ბაქი თამერ სელჩუკის, კამერების მონტაჟის სპეციალისტისა და კოლექციონერის კოლექციის დონაციით.[2] მუზეუმს გააჩნია 2023 კამერა, მათ შორის [[ჯაშუშური კამერა|ჯაშუშური კამერები]], [[1876]] წლიდან დღემდე 44 სხვადასხვა სეგმენტში, 3,000-ზე მეტი აქსესუარი 55 სხვადასხვა სეგმენტში, კინოთეატრი და პროექციის ოთახი, ბნელი ოთახი, ასევე ორი სუვენირული ფოტოგრადების კუთხე შიდა და გარე კადრებისთვის. მას ყოველწლიურად 120 000-მდე ტურისტი სტუმრობს.[3] საშუალოდ, მნახველების 50% ადგილობრივები არიან, 35% ქვეყნის შიდა ტურისტები და დანარჩენი უცხოელი ტურისტები, რომლებიც განსაკუთრებით ზაფხულში მოდიან.[4]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>810g8o3n3ur2tivycz1layggcr4arxp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808390</id>
      <parentid>4808388</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:34:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:2017 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808390</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3016" sha1="7jszbbd9ij09otr760i61llvwjde373" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2017 წელი
}}
'''მალათიის ფოტოკამერის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია]]ში, [[თურქეთი]], რომელიც ასახავს სხვადასხვა კამერებს. ეს არის ქვეყნის უდიდესი ფოტოგრაფიული ტექნოლოგიების [[მუზეუმი]].[1] დაარსდა [[2017]] წელს,[2] ეს არის ევროპისა და აზიაში ამ ხელოვნების უდიდესი [[მუზეუმი]] და მსოფლიოში მესამე ადგილზეა თავისი კოლექციის ზომით.[3]

მუზეუმი დაარსდა [[2017]] წელს [[მალათია]]ს მეტროპოლიტენული მუნიციპალიტეტის მერ აჰმეტ ჩაქირის ინიციატივით, ინჟინერ ბაქი თამერ სელჩუკის, კამერების მონტაჟის სპეციალისტისა და კოლექციონერის კოლექციის დონაციით.[2] მუზეუმს გააჩნია 2023 კამერა, მათ შორის [[ჯაშუშური კამერა|ჯაშუშური კამერები]], [[1876]] წლიდან დღემდე 44 სხვადასხვა სეგმენტში, 3,000-ზე მეტი აქსესუარი 55 სხვადასხვა სეგმენტში, კინოთეატრი და პროექციის ოთახი, ბნელი ოთახი, ასევე ორი სუვენირული ფოტოგრადების კუთხე შიდა და გარე კადრებისთვის. მას ყოველწლიურად 120 000-მდე ტურისტი სტუმრობს.[3] საშუალოდ, მნახველების 50% ადგილობრივები არიან, 35% ქვეყნის შიდა ტურისტები და დანარჩენი უცხოელი ტურისტები, რომლებიც განსაკუთრებით ზაფხულში მოდიან.[4]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:2017 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>7jszbbd9ij09otr760i61llvwjde373</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808397</id>
      <parentid>4808390</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T16:38:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <origin>4808397</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6344" sha1="numkntd266zaoej7vrv55h4dw2ou0y7" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 2017 წელი
}}
'''მალათიის ფოტოკამერის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია]]ში, [[თურქეთი]], რომელიც ასახავს სხვადასხვა კამერებს. ეს არის ქვეყნის უდიდესი ფოტოგრაფიული ტექნოლოგიების [[მუზეუმი]].&lt;ref name=&quot;bh&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.basinhayati.net/turkiyenin-en-buyuk-fotograf-makinesi-muzesi-malatyada/ |newspaper=Basın Hayatı |title=Malatya’da bulunan ve Türkiye’nin en büyük fotoğraf makinesi müzesi olma özelliği taşıyan Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi Basın İlan Kurumu’nun (BİK) dergisinde yar aldı. |author=Abacı, Nihat |date=19 April 2018 |language=tr |accessdate=16 May 2021 |archive-date=16 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516055736/https://www.basinhayati.net/turkiyenin-en-buyuk-fotograf-makinesi-muzesi-malatyada/ |url-status=live }}&lt;/ref&gt; დაარსდა [[2017]] წელს,&lt;ref name=&quot;h1&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/malatya-fotograf-makinesi-muzesi-tekrar-sevenleriyle-bulusuyor-41586700 |newspaper=[[Hürriyet]] |title=Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi tekrar sevenleriyle buluşuyor |date=13 August 2020 |language=tr |accessdate=16 May 2021 |archive-date=16 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516055734/https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/malatya-fotograf-makinesi-muzesi-tekrar-sevenleriyle-bulusuyor-41586700 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; ეს არის ევროპისა და აზიაში ამ ხელოვნების უდიდესი [[მუზეუმი]] და მსოფლიოში მესამე ადგილზეა თავისი კოლექციის ზომით.&lt;ref name=&quot;aa1&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/malatya-fotograf-makinesi-muzesi-ziyaretcilerin-ilgisini-cekiyor/1735578 |newspaper=[[Anadolu News Agency]] |title=Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi ziyaretçilerin ilgisini çekiyor |author=Coşkun, Okan |date=16 February 2020 |language=tr |accessdate=16 May 2021 |archive-date=16 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516064839/https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/malatya-fotograf-makinesi-muzesi-ziyaretcilerin-ilgisini-cekiyor/1735578 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

მუზეუმი დაარსდა [[2017]] წელს [[მალათია]]ს მეტროპოლიტენული მუნიციპალიტეტის მერ აჰმეტ ჩაქირის ინიციატივით, ინჟინერ ბაქი თამერ სელჩუკის, კამერების მონტაჟის სპეციალისტისა და კოლექციონერის კოლექციის დონაციით.&lt;ref name=&quot;h1&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/malatya-fotograf-makinesi-muzesi-tekrar-sevenleriyle-bulusuyor-41586700 |newspaper=[[Hürriyet]] |title=Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi tekrar sevenleriyle buluşuyor |date=13 August 2020 |language=tr |accessdate=16 May 2021 |archive-date=16 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516055734/https://www.hurriyet.com.tr/seyahat/malatya-fotograf-makinesi-muzesi-tekrar-sevenleriyle-bulusuyor-41586700 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; მუზეუმს გააჩნია 2023 კამერა, მათ შორის [[ჯაშუშური კამერა|ჯაშუშური კამერები]], [[1876]] წლიდან დღემდე 44 სხვადასხვა სეგმენტში, 3,000-ზე მეტი აქსესუარი 55 სხვადასხვა სეგმენტში, კინოთეატრი და პროექციის ოთახი, ბნელი ოთახი, ასევე ორი სუვენირული ფოტოგრადების კუთხე შიდა და გარე კადრებისთვის. მას ყოველწლიურად 120 000-მდე ტურისტი სტუმრობს.&lt;ref name=&quot;aa1&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/malatya-fotograf-makinesi-muzesi-ziyaretcilerin-ilgisini-cekiyor/1735578 |newspaper=[[Anadolu News Agency]] |title=Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi ziyaretçilerin ilgisini çekiyor |author=Coşkun, Okan |date=16 February 2020 |language=tr |accessdate=16 May 2021 |archive-date=16 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210516064839/https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/malatya-fotograf-makinesi-muzesi-ziyaretcilerin-ilgisini-cekiyor/1735578 |url-status=live }}&lt;/ref&gt; საშუალოდ, მნახველების 50% ადგილობრივები არიან, 35% ქვეყნის შიდა ტურისტები და დანარჩენი უცხოელი ტურისტები, რომლებიც განსაკუთრებით ზაფხულში მოდიან.&lt;ref name=&quot;tsa&quot;&gt;{{cite web |url=https://www.tsa.org.tr/tr/yazi/yazidetay/374/malatya%E2%80%99da-turkiye%E2%80%99nin-en-buyuk-fotograf-makinesi-muzesi-acildi |publisher=Türk Sineması Araştırmaları |title=Malatya’da Türkiye’nin En Büyük Fotoğraf Makinesi Müzesi Açıldı |author=Saydam, Barış |date=23 November 2017 |language=tr |accessdate=29 April 2022 |archive-date=18 July 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190718215632/http://www.tsa.org.tr/tr/yazi/yazidetay/374/malatya%E2%80%99da-turkiye%E2%80%99nin-en-buyuk-fotograf-makinesi-muzesi-acildi |url-status=live }}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:2017 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>numkntd266zaoej7vrv55h4dw2ou0y7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებლის განხილვა:46.49.13.104</title>
    <ns>3</ns>
    <id>589327</id>
    <revision>
      <id>4808395</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:35:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{subst:ბლოკი|დრო=2 კვირის|მიზეზი=გვერდებში უცენზურო სიტყვების ჩასმა}}— ~~~~</comment>
      <origin>4808395</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="533" sha1="0t92b4ula0kcscyw8wv8y1ihvjer3fq" xml:space="preserve">==ბლოკი==
{{ბლოკი/ძირი|დრო=2 კვირის|მიზეზი=გვერდებში უცენზურო სიტყვების ჩასმა}}— [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 16:35, 3 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>0t92b4ula0kcscyw8wv8y1ihvjer3fq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ხუნზახის რაიონის სოფლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589329</id>
    <revision>
      <id>4808409</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:52:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:დაღესტნის დასახლებული პუნქტები]]</comment>
      <origin>4808409</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="118" sha1="hjvnupba12pd7svi3yq0kktratsebtc" xml:space="preserve">[[კატეგორია:დაღესტნის დასახლებული პუნქტები]]</text>
      <sha1>hjvnupba12pd7svi3yq0kktratsebtc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:წუნტის რაიონის სოფლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589330</id>
    <revision>
      <id>4808410</id>
      <timestamp>2025-06-03T16:52:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:დაღესტნის დასახლებული პუნქტები]]</comment>
      <origin>4808410</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="118" sha1="hjvnupba12pd7svi3yq0kktratsebtc" xml:space="preserve">[[კატეგორია:დაღესტნის დასახლებული პუნქტები]]</text>
      <sha1>hjvnupba12pd7svi3yq0kktratsebtc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სომეხი პოლიტიკოსი ქალები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589331</id>
    <revision>
      <id>4808412</id>
      <timestamp>2025-06-03T17:06:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{Commons category|Female politicians of Armenia}}  [[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები ეროვნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სომეხი პოლიტიკოსები]] [[კატეგორია:აზიელი პოლიტიკოსი ქალები]] კატეგორია:ევროპელი პოლიტიკოს...</comment>
      <origin>4808412</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="482" sha1="f3vmas74po8ypvv0dt7ooyi5vo52v12" xml:space="preserve">{{Commons category|Female politicians of Armenia}}

[[კატეგორია:პოლიტიკოსი ქალები ეროვნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:სომეხი პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:აზიელი პოლიტიკოსი ქალები]]
[[კატეგორია:ევროპელი პოლიტიკოსი ქალები]]</text>
      <sha1>f3vmas74po8ypvv0dt7ooyi5vo52v12</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გლდანის რაიონი</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589332</id>
    <revision>
      <id>4808420</id>
      <timestamp>2025-06-03T17:11:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:თბილისის რაიონები]]</comment>
      <origin>4808420</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="81" sha1="gzsiafjre53uct0ww2ftcb1p11d4itb" xml:space="preserve">[[კატეგორია:თბილისის რაიონები]]</text>
      <sha1>gzsiafjre53uct0ww2ftcb1p11d4itb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589333</id>
    <revision>
      <id>4808421</id>
      <timestamp>2025-06-03T17:29:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში|{{#if: {{{1|}}}|{{{1|}}}|{{wikidata|{{{2|}}}|{{{1|}}}|plain=true}}}}|{{{3|}}}|{{{4|}}}}}&lt;noinclude&gt;{{doc-inline}}{{Uses Wikidata}} ეს, თარგებში ვიკიმონაცემების მონაცემის მხოლობითსა და მრავლობითში ჩვენებას უზრუნველყოფს.  == პარა...</comment>
      <origin>4808421</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1267" sha1="3uchpz9vam3ojpmvgl81szwvyqeiv90" xml:space="preserve">{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში|{{#if: {{{1|}}}|{{{1|}}}|{{wikidata|{{{2|}}}|{{{1|}}}|plain=true}}}}|{{{3|}}}|{{{4|}}}}}&lt;noinclude&gt;{{doc-inline}}{{Uses Wikidata}} ეს, თარგებში ვიკიმონაცემების მონაცემის მხოლობითსა და მრავლობითში ჩვენებას უზრუნველყოფს.

== პარამეტრები ==
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|1|2|3|4}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;

* 1 — ლოკალური პარამეტრი. მაგალითად, &lt;nowiki&gt;{{{მეუღლე|}}}&lt;/nowiki&gt;
* 2 — პარამეტრის ვიკიმონაცემების კოდი. მაგალითად, [[:d:Property:P26|P26]]
* 3 — მხოლობითში ტექსტი. მაგალითად, „მეუღლე“
* 4 — მრავლობითში ნაჩვენები ტექსტი. მაგალითად, „მეუღლეები“

{{doc-end}}[[კატეგორია:თარგები:ვიკიმონაცემები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3uchpz9vam3ojpmvgl81szwvyqeiv90</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808422</id>
      <parentid>4808421</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:29:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808422</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1256" sha1="4c9tjqmfahddzhuby66949y7qisx67c" xml:space="preserve">{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში|{{#if: {{{1|}}}|{{{1|}}}|{{wikidata|{{{2|}}}|{{{1|}}}|plain=true}}}}|{{{3|}}}|{{{4|}}}}}&lt;noinclude&gt;{{doc-inline}}{{Uses Wikidata}} ეს, თარგებში ვიკიმონაცემების მონაცემის მხოლობითსა და მრავლობითში ჩვენებას უზრუნველყოფს.

== პარამეტრები ==
&lt;code&gt;&lt;nowiki&gt;{{მხოლობ-მრავლობითი ხაზში/wd|1|2|3|4}}&lt;/nowiki&gt;&lt;/code&gt;

* 1 — ლოკალური პარამეტრი. მაგალითად, &lt;nowiki&gt;{{{მეუღლე|}}}&lt;/nowiki&gt;
* 2 — პარამეტრის ვიკიმონაცემების კოდი. მაგალითად, [[:d:Property:P26|P26]]
* 3 — მხოლობითში ტექსტი. მაგალითად, „მეუღლე“
* 4 — მრავლობითში ნაჩვენები ტექსტი. მაგალითად, „მეუღლეები“

[[კატეგორია:თარგები:ვიკიმონაცემები]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>4c9tjqmfahddzhuby66949y7qisx67c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:Wikidata/p40</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589334</id>
    <revision>
      <id>4808425</id>
      <timestamp>2025-06-03T17:35:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: &lt;includeonly&gt;{{#if:{{#property:P40}}{{#property:P1971}}{{{1|}}}|{{#if:{{{1|}}}|{{{1|}}}|{{#if:{{#invoke:wd|properties|linked|P40}}|{{#if:{{wikidata|P1971}}|{{#ifeq:{{#invoke:wd|property|P1971}}|{{#expr:{{str count|{{#invoke:wd|properties|P40}}|,}}+1}}|{{wikidata|P40}}|{{#ifexpr: {{#invoke:wd|property|P1971}} &gt; {{str count|{{#invoke:wd|properties|P40}}|,}}+1 |{{wikidata|P1971}} ({{#invoke:wd|properties|linked|P40}} შეიცავს)|{{wikidata|P40}}}}...</comment>
      <origin>4808425</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="617" sha1="ms1jlwguecs2q7podkp7fgho82edvoj" xml:space="preserve">&lt;includeonly&gt;{{#if:{{#property:P40}}{{#property:P1971}}{{{1|}}}|{{#if:{{{1|}}}|{{{1|}}}|{{#if:{{#invoke:wd|properties|linked|P40}}|{{#if:{{wikidata|P1971}}|{{#ifeq:{{#invoke:wd|property|P1971}}|{{#expr:{{str count|{{#invoke:wd|properties|P40}}|,}}+1}}|{{wikidata|P40}}|{{#ifexpr: {{#invoke:wd|property|P1971}} &gt; {{str count|{{#invoke:wd|properties|P40}}|,}}+1 |{{wikidata|P1971}} ({{#invoke:wd|properties|linked|P40}} შეიცავს)|{{wikidata|P40}}}}}}|{{wikidata|P40}}}}|{{#ifeq:{{#property:P1971}}|0|''არ არსებობს''|{{wikidata|P1971}}}}}}}}}}&lt;/includeonly&gt;&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>ms1jlwguecs2q7podkp7fgho82edvoj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:Potd/2025-06-7 (ka)</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589335</id>
    <revision>
      <id>4808427</id>
      <timestamp>2025-06-03T17:37:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Giorgi13</username>
        <id>20951</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[მავრიკის კირკიტა]] ''({{lang-la|Falco punctatus}})'' [[მავრიკი]]ს ეს [[ენდემები|ენდემური]] სახეობა მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე იშვიათია. მათი რიცხვი 2020 წლისთვის დაახლოებით 400 ინდივიდამდეა. 2022 წელს მავ...</comment>
      <origin>4808427</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="656" sha1="bzqeilff5svfcj097favje58ge8az7n" xml:space="preserve">[[მავრიკის კირკიტა]] ''({{lang-la|Falco punctatus}})'' [[მავრიკი]]ს ეს [[ენდემები|ენდემური]] სახეობა მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე იშვიათია. მათი რიცხვი 2020 წლისთვის დაახლოებით 400 ინდივიდამდეა. 2022 წელს მავრიკის მთავრობამ [[ეროვნული ფრინველების სია|ეროვნულ ფრინველად გამოაცხადა]].</text>
      <sha1>bzqeilff5svfcj097favje58ge8az7n</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:ინფოდაფა/ვიკისაწყობი</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589336</id>
    <revision>
      <id>4808438</id>
      <timestamp>2025-06-03T17:56:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{wikidata|p373|{{str rep|{{str rep|{{{1|}}}|Category:|}}|category:|}}|plain=false|text={{PAGENAMEBASE|{{PAGENAME}}}} ვიკისაწყობში|icon={{{icon|}}}|icon_size={{{icon_size|}}}|from={{{from|}}}}}&lt;!-- --&gt;{{#if: {{{1|}}}| }}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>4808438</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="274" sha1="o941bhfyu03xk3ppudlqzvg7s0ot31u" xml:space="preserve">{{wikidata|p373|{{str rep|{{str rep|{{{1|}}}|Category:|}}|category:|}}|plain=false|text={{PAGENAMEBASE|{{PAGENAME}}}} ვიკისაწყობში|icon={{{icon|}}}|icon_size={{{icon_size|}}}|from={{{from|}}}}}&lt;!-- --&gt;{{#if: {{{1|}}}| }}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>o941bhfyu03xk3ppudlqzvg7s0ot31u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808440</id>
      <parentid>4808438</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T17:58:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808440</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="281" sha1="g77plb8cgr1x4u5j8y88vwojwipd426" xml:space="preserve">{{wikidata|p373|{{str rep|{{str rep|{{{1|}}}|Category:|}}|category:|}}|plain=false|text=მედიაფაილები ვიკისაწყობში|icon={{{icon|}}}|icon_size={{{icon_size|}}}|from={{{from|}}}}}&lt;!-- --&gt;{{#if: {{{1|}}}| }}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>g77plb8cgr1x4u5j8y88vwojwipd426</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808441</id>
      <parentid>4808440</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:00:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808441</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="281" sha1="oa71c0ed8kwk1bxt60ixebief6fq5rh" xml:space="preserve">{{Wikidata/p373|{{str rep|{{str rep|{{{1|}}}|Category:|}}|category:|}}|plain=false|text=მედიაფაილები ვიკისაწყობში|icon={{{icon|}}}|icon_size={{{icon_size|}}}|from={{{from|}}}}}&lt;!-- --&gt;{{#if: {{{1|}}}| }}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>oa71c0ed8kwk1bxt60ixebief6fq5rh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808442</id>
      <parentid>4808441</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:00:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mehman</username>
        <id>75871</id>
      </contributor>
      <origin>4808442</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="274" sha1="b8j9qenp61f0rw34kt6yv2p9xg4jlxe" xml:space="preserve">{{Wikidata/p373|{{str rep|{{str rep|{{{1|}}}|Category:|}}|category:|}}|plain=false|text={{PAGENAMEBASE|{{PAGENAME}}}} ვიკისაწყობში|icon={{{icon|}}}|icon_size={{{icon_size|}}}|from={{{from|}}}}}&lt;!-- --&gt;{{#if: {{{1|}}}| }}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>b8j9qenp61f0rw34kt6yv2p9xg4jlxe</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ბულგარეთის ბრძოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589337</id>
    <revision>
      <id>4808444</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:03:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808444</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109" sha1="eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ბულგარელი მეცნიერები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589338</id>
    <revision>
      <id>4808445</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:05:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:მეცნიერები ეროვნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808445</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="115" sha1="17d54pxkeeyzai6nk0vj6311lsbu4if" xml:space="preserve">[[კატეგორია:მეცნიერები ეროვნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>17d54pxkeeyzai6nk0vj6311lsbu4if</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:დაბადებული ძვ. წ. 1</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589340</id>
    <revision>
      <id>4808448</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:08:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია: ძვ. წ. 1]]</comment>
      <origin>4808448</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="47" sha1="5elvvefybg7aumeqz3ngm5yokspf5yg" xml:space="preserve">[[კატეგორია: ძვ. წ. 1]]</text>
      <sha1>5elvvefybg7aumeqz3ngm5yokspf5yg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ერაყის ბრძოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589341</id>
    <revision>
      <id>4808449</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:10:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808449</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109" sha1="eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:აზერბაიჯანის ბრძოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589342</id>
    <revision>
      <id>4808450</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:11:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808450</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109" sha1="eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ლი ჯე მიონგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589343</id>
    <revision>
      <id>4808458</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:15:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:en:Special:Redirect/revision/1293788300|Lee Jae-myung]]“</comment>
      <origin>4808458</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5704" sha1="kjq9edeffy65curc8ea5cyh7eix1hnl" xml:space="preserve"> 

'''ლი ჯე მიონგი''' (  დ. 8 დეკემბერი, 1963) - სამხრეთ კორეელი პოლიტიკოსი და იურისტი, [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|კორეის რესპუბლიკის ახლადარჩეული პრეზიდენტი]] . 2022 წლიდან '''ი ჯე მიონგი კორეის ეროვნულ ასამბლეაში''' გეიანგ B ოლქს წარმოადგენდა. 2018 წლიდან 2021 წლამდე, იგი გიონგის პროვინციის გუბერნატორის, ხოლო 2022 წლიდან 2025 წლამდე კორეის დემოკრატიული პარტიის ლიდერის თანამდებობას იკავებდა.

დაიბადა [[ანდონი|ანდონგში]], ღარიბ ოჯახში. დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ ქარხანაში მუშად მუშაობდა და სამუშაო ადგილზე მიღებული ტრავმების გამო ინვალიდი გახდა. საშუალო და უმაღლესი სკოლის ეკვივალენტური დიპლომების მიღების შემდეგ სეავლა ჩუნგანგის უნივერსიტეტში გააგრძელა, სადაც იურისტის ხარისხი 1986 წელს დაიცვა. სამართლებრივი კარიერა ადამიანის უფლებებისა და შრომის სამართალში გააგრძელა. ი ჯე მიონგმა დაიწყო თანამშრომლობა იურიდიულ გაერთიანება „მინბიუნთან“ და [[სონამი|სონგნამში]] ახალი საავადმყოფოს გახსნას უჭერდა მხარს.

ლი პოლიტიკაში 2005 წელს ჩაერთო და რამდენიმე არჩევნებში წარუმატებლად მონაწილეობდა. ის სონგნამის მერად 2010 წელს აირჩიეს და ხელახლა აირჩიეს 2014 წელს. ლიმ პრეზიდენტის პოსტსე კენჭი პირველად 2017 წელს იყარა, თუმცა დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია [[მუნ ჯე ინი|მუნ ჯე ინთან]] წააგო. ლიმ მერის თანამდებობა 2018 წელს დატოვა, და მალევე გაიმარჯვა გიონგის პროვინციის გუბერნატორის არჩევნებში, რომელსაც 2021 წელს დატოვებს.  2022 წელს ლიმ მიიღო საკუთარი პარტიის ნომინაცია, მაგრამ წააგოხალხის ძალაუფლების პარტიის წარმომადგენელ [[იუნ სოკ იოლი|იუნ სუკ იოლთან]] .

2024 წლის იანვარში ლიზე წარუმატებელი მკვლელობის მცდელობა განხორციელდა. 2024 წელს სამხრეთ კორეაში საომარი მდგომარეობის კრიზისის დროს, ლიმ საერთაშორისო ყურადღება მიიპყრო ეროვნული ასამბლეის შენობის ღობეზე გადაძრომითა და გადატრიალების მცდელობის პირდაპირ ეთერში გადაღებით. შემდგომში მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა პრეზიდენტ იუნის  იმპიჩმენტის წარმოებაში. კორეის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ იუნის პრეზიდენტობის შეწყვეტის შემდეგ, ლიმ 2025 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში მესამე კამპანია დაიწყო, მიიღო დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია და საყოველთაო არჩევნებში ადვილად დაამარცხა ხალხის ძალის პარტიის კანდიდატი კიმ მუნ-სუ .
[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:სტატიები hAudio მიკროფორმატებით]]</text>
      <sha1>kjq9edeffy65curc8ea5cyh7eix1hnl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808460</id>
      <parentid>4808458</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:15:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა DerFuchs გვერდი „[[ი ჯე მიონგი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ლი ჯე მიონგი]]“</comment>
      <origin>4808458</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5704" sha1="kjq9edeffy65curc8ea5cyh7eix1hnl" xml:space="preserve"> 

'''ლი ჯე მიონგი''' (  დ. 8 დეკემბერი, 1963) - სამხრეთ კორეელი პოლიტიკოსი და იურისტი, [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|კორეის რესპუბლიკის ახლადარჩეული პრეზიდენტი]] . 2022 წლიდან '''ი ჯე მიონგი კორეის ეროვნულ ასამბლეაში''' გეიანგ B ოლქს წარმოადგენდა. 2018 წლიდან 2021 წლამდე, იგი გიონგის პროვინციის გუბერნატორის, ხოლო 2022 წლიდან 2025 წლამდე კორეის დემოკრატიული პარტიის ლიდერის თანამდებობას იკავებდა.

დაიბადა [[ანდონი|ანდონგში]], ღარიბ ოჯახში. დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ ქარხანაში მუშად მუშაობდა და სამუშაო ადგილზე მიღებული ტრავმების გამო ინვალიდი გახდა. საშუალო და უმაღლესი სკოლის ეკვივალენტური დიპლომების მიღების შემდეგ სეავლა ჩუნგანგის უნივერსიტეტში გააგრძელა, სადაც იურისტის ხარისხი 1986 წელს დაიცვა. სამართლებრივი კარიერა ადამიანის უფლებებისა და შრომის სამართალში გააგრძელა. ი ჯე მიონგმა დაიწყო თანამშრომლობა იურიდიულ გაერთიანება „მინბიუნთან“ და [[სონამი|სონგნამში]] ახალი საავადმყოფოს გახსნას უჭერდა მხარს.

ლი პოლიტიკაში 2005 წელს ჩაერთო და რამდენიმე არჩევნებში წარუმატებლად მონაწილეობდა. ის სონგნამის მერად 2010 წელს აირჩიეს და ხელახლა აირჩიეს 2014 წელს. ლიმ პრეზიდენტის პოსტსე კენჭი პირველად 2017 წელს იყარა, თუმცა დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია [[მუნ ჯე ინი|მუნ ჯე ინთან]] წააგო. ლიმ მერის თანამდებობა 2018 წელს დატოვა, და მალევე გაიმარჯვა გიონგის პროვინციის გუბერნატორის არჩევნებში, რომელსაც 2021 წელს დატოვებს.  2022 წელს ლიმ მიიღო საკუთარი პარტიის ნომინაცია, მაგრამ წააგოხალხის ძალაუფლების პარტიის წარმომადგენელ [[იუნ სოკ იოლი|იუნ სუკ იოლთან]] .

2024 წლის იანვარში ლიზე წარუმატებელი მკვლელობის მცდელობა განხორციელდა. 2024 წელს სამხრეთ კორეაში საომარი მდგომარეობის კრიზისის დროს, ლიმ საერთაშორისო ყურადღება მიიპყრო ეროვნული ასამბლეის შენობის ღობეზე გადაძრომითა და გადატრიალების მცდელობის პირდაპირ ეთერში გადაღებით. შემდგომში მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა პრეზიდენტ იუნის  იმპიჩმენტის წარმოებაში. კორეის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ იუნის პრეზიდენტობის შეწყვეტის შემდეგ, ლიმ 2025 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში მესამე კამპანია დაიწყო, მიიღო დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია და საყოველთაო არჩევნებში ადვილად დაამარცხა ხალხის ძალის პარტიის კანდიდატი კიმ მუნ-სუ .
[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:სტატიები hAudio მიკროფორმატებით]]</text>
      <sha1>kjq9edeffy65curc8ea5cyh7eix1hnl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808464</id>
      <parentid>4808460</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:17:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <origin>4808464</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5832" sha1="5k7nnqg4sb1hz265o6d9o6b8nwb1a2d" xml:space="preserve">[[File:Lee Jae-myung January 2025.jpg|მინი|ლი ჯე მიონგი]]

'''ლი ჯე მიონგი''' ({{lang-ko|이재명}}, დ. 8 დეკემბერი, 1963, [[ანდონი]]) - სამხრეთ კორეელი პოლიტიკოსი და იურისტი, [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|კორეის რესპუბლიკის ახლადარჩეული პრეზიდენტი]] . 2022 წლიდან '''ი ჯე მიონგი კორეის ეროვნულ ასამბლეაში''' გეიანგ B ოლქს წარმოადგენდა. 2018 წლიდან 2021 წლამდე, იგი გიონგის პროვინციის გუბერნატორის, ხოლო 2022 წლიდან 2025 წლამდე კორეის დემოკრატიული პარტიის ლიდერის თანამდებობას იკავებდა.

დაიბადა [[ანდონი|ანდონგში]], ღარიბ ოჯახში. დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ ქარხანაში მუშად მუშაობდა და სამუშაო ადგილზე მიღებული ტრავმების გამო ინვალიდი გახდა. საშუალო და უმაღლესი სკოლის ეკვივალენტური დიპლომების მიღების შემდეგ სეავლა ჩუნგანგის უნივერსიტეტში გააგრძელა, სადაც იურისტის ხარისხი 1986 წელს დაიცვა. სამართლებრივი კარიერა ადამიანის უფლებებისა და შრომის სამართალში გააგრძელა. ი ჯე მიონგმა დაიწყო თანამშრომლობა იურიდიულ გაერთიანება „მინბიუნთან“ და [[სონამი|სონგნამში]] ახალი საავადმყოფოს გახსნას უჭერდა მხარს.

ლი პოლიტიკაში 2005 წელს ჩაერთო და რამდენიმე არჩევნებში წარუმატებლად მონაწილეობდა. ის სონგნამის მერად 2010 წელს აირჩიეს და ხელახლა აირჩიეს 2014 წელს. ლიმ პრეზიდენტის პოსტსე კენჭი პირველად 2017 წელს იყარა, თუმცა დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია [[მუნ ჯე ინი|მუნ ჯე ინთან]] წააგო. ლიმ მერის თანამდებობა 2018 წელს დატოვა, და მალევე გაიმარჯვა გიონგის პროვინციის გუბერნატორის არჩევნებში, რომელსაც 2021 წელს დატოვებს.  2022 წელს ლიმ მიიღო საკუთარი პარტიის ნომინაცია, მაგრამ წააგოხალხის ძალაუფლების პარტიის წარმომადგენელ [[იუნ სოკ იოლი|იუნ სუკ იოლთან]] .

2024 წლის იანვარში ლიზე წარუმატებელი მკვლელობის მცდელობა განხორციელდა. 2024 წელს სამხრეთ კორეაში საომარი მდგომარეობის კრიზისის დროს, ლიმ საერთაშორისო ყურადღება მიიპყრო ეროვნული ასამბლეის შენობის ღობეზე გადაძრომითა და გადატრიალების მცდელობის პირდაპირ ეთერში გადაღებით. შემდგომში მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა პრეზიდენტ იუნის  იმპიჩმენტის წარმოებაში. კორეის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ იუნის პრეზიდენტობის შეწყვეტის შემდეგ, ლიმ 2025 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში მესამე კამპანია დაიწყო, მიიღო დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია და საყოველთაო არჩევნებში ადვილად დაამარცხა ხალხის ძალის პარტიის კანდიდატი კიმ მუნ-სუ .
[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:სტატიები hAudio მიკროფორმატებით]]</text>
      <sha1>5k7nnqg4sb1hz265o6d9o6b8nwb1a2d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808468</id>
      <parentid>4808464</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:18:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <origin>4808468</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5915" sha1="ls60ejpomashpa5amsi2qhys17p9a6d" xml:space="preserve">[[File:Lee Jae-myung January 2025.jpg|მინი|ლი ჯე მიონგი]]

'''ლი ჯე მიონგი''' ({{lang-ko|이재명}}, დ. 8 დეკემბერი, 1963, [[ანდონი]]) - სამხრეთ კორეელი პოლიტიკოსი და იურისტი, [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|კორეის რესპუბლიკის ახლადარჩეული პრეზიდენტი]] . 2022 წლიდან '''ი ჯე მიონგი კორეის ეროვნულ ასამბლეაში''' გეიანგ B ოლქს წარმოადგენდა. 2018 წლიდან 2021 წლამდე, იგი გიონგის პროვინციის გუბერნატორის, ხოლო 2022 წლიდან 2025 წლამდე კორეის დემოკრატიული პარტიის ლიდერის თანამდებობას იკავებდა.

დაიბადა [[ანდონი|ანდონგში]], ღარიბ ოჯახში. დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ ქარხანაში მუშად მუშაობდა და სამუშაო ადგილზე მიღებული ტრავმების გამო ინვალიდი გახდა. საშუალო და უმაღლესი სკოლის ეკვივალენტური დიპლომების მიღების შემდეგ სეავლა ჩუნგანგის უნივერსიტეტში გააგრძელა, სადაც იურისტის ხარისხი 1986 წელს დაიცვა. სამართლებრივი კარიერა ადამიანის უფლებებისა და შრომის სამართალში გააგრძელა. ი ჯე მიონგმა დაიწყო თანამშრომლობა იურიდიულ გაერთიანება „მინბიუნთან“ და [[სონამი|სონგნამში]] ახალი საავადმყოფოს გახსნას უჭერდა მხარს.

ლი პოლიტიკაში 2005 წელს ჩაერთო და რამდენიმე არჩევნებში წარუმატებლად მონაწილეობდა. ის სონგნამის მერად 2010 წელს აირჩიეს და ხელახლა აირჩიეს 2014 წელს. ლიმ პრეზიდენტის პოსტსე კენჭი პირველად 2017 წელს იყარა, თუმცა დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია [[მუნ ჯე ინი|მუნ ჯე ინთან]] წააგო. ლიმ მერის თანამდებობა 2018 წელს დატოვა, და მალევე გაიმარჯვა გიონგის პროვინციის გუბერნატორის არჩევნებში, რომელსაც 2021 წელს დატოვებს.  2022 წელს ლიმ მიიღო საკუთარი პარტიის ნომინაცია, მაგრამ წააგოხალხის ძალაუფლების პარტიის წარმომადგენელ [[იუნ სოკ იოლი|იუნ სუკ იოლთან]] .

2024 წლის იანვარში ლიზე წარუმატებელი მკვლელობის მცდელობა განხორციელდა. 2024 წელს სამხრეთ კორეაში საომარი მდგომარეობის კრიზისის დროს, ლიმ საერთაშორისო ყურადღება მიიპყრო ეროვნული ასამბლეის შენობის ღობეზე გადაძრომითა და გადატრიალების მცდელობის პირდაპირ ეთერში გადაღებით. შემდგომში მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა პრეზიდენტ იუნის  იმპიჩმენტის წარმოებაში. კორეის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ იუნის პრეზიდენტობის შეწყვეტის შემდეგ, ლიმ 2025 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში მესამე კამპანია დაიწყო, მიიღო დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია და საყოველთაო არჩევნებში ადვილად დაამარცხა ხალხის ძალის პარტიის კანდიდატი კიმ მუნ სუ.

{{სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:სტატიები hAudio მიკროფორმატებით]]</text>
      <sha1>ls60ejpomashpa5amsi2qhys17p9a6d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808470</id>
      <parentid>4808468</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:19:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <origin>4808470</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6117" sha1="ipecytugyj74alkbg75uxcryni5niir" xml:space="preserve">[[File:Lee Jae-myung January 2025.jpg|მინი|ლი ჯე მიონგი]]

'''ლი ჯე მიონგი''' ({{lang-ko|이재명}}, დ. 8 დეკემბერი, 1963, [[ანდონი]]) - სამხრეთ კორეელი პოლიტიკოსი და იურისტი, [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|კორეის რესპუბლიკის ახლადარჩეული პრეზიდენტი]]. 2022 წლიდან ლი ჯე მიონგი [[კორეის ეროვნული ასამბლეა|კორეის ეროვნულ ასამბლეაში]] გეიანგ B ოლქს წარმოადგენდა. 2018 წლიდან 2021 წლამდე, იგი [[გიონგის პროვინცია|გიონგის პროვინციის]] გუბერნატორის, ხოლო 2022 წლიდან 2025 წლამდე [[კორეის დემოკრატიული პარტია|კორეის დემოკრატიული პარტიის]] ლიდერის თანამდებობას იკავებდა.

დაიბადა [[ანდონი|ანდონგში]], ღარიბ ოჯახში. დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ ქარხანაში მუშად მუშაობდა და სამუშაო ადგილზე მიღებული ტრავმების გამო ინვალიდი გახდა. საშუალო და უმაღლესი სკოლის ეკვივალენტური დიპლომების მიღების შემდეგ სეავლა ჩუნგანგის უნივერსიტეტში გააგრძელა, სადაც იურისტის ხარისხი 1986 წელს დაიცვა. სამართლებრივი კარიერა ადამიანის უფლებებისა და შრომის სამართალში გააგრძელა. ი ჯე მიონგმა დაიწყო თანამშრომლობა იურიდიულ გაერთიანება „მინბიუნთან“ და [[სონამი|სონგნამში]] ახალი საავადმყოფოს გახსნას უჭერდა მხარს.

ლი პოლიტიკაში 2005 წელს ჩაერთო და რამდენიმე არჩევნებში წარუმატებლად მონაწილეობდა. ის სონგნამის მერად 2010 წელს აირჩიეს და ხელახლა აირჩიეს 2014 წელს. ლიმ პრეზიდენტის პოსტსე კენჭი პირველად 2017 წელს იყარა, თუმცა დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია [[მუნ ჯე ინი|მუნ ჯე ინთან]] წააგო. ლიმ მერის თანამდებობა 2018 წელს დატოვა, და მალევე გაიმარჯვა გიონგის პროვინციის გუბერნატორის არჩევნებში, რომელსაც 2021 წელს დატოვებს.  2022 წელს ლიმ მიიღო საკუთარი პარტიის ნომინაცია, მაგრამ წააგოხალხის ძალაუფლების პარტიის წარმომადგენელ [[იუნ სოკ იოლი|იუნ სუკ იოლთან]] .

2024 წლის იანვარში ლიზე წარუმატებელი მკვლელობის მცდელობა განხორციელდა. 2024 წელს სამხრეთ კორეაში საომარი მდგომარეობის კრიზისის დროს, ლიმ საერთაშორისო ყურადღება მიიპყრო ეროვნული ასამბლეის შენობის ღობეზე გადაძრომითა და გადატრიალების მცდელობის პირდაპირ ეთერში გადაღებით. შემდგომში მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა პრეზიდენტ იუნის  იმპიჩმენტის წარმოებაში. კორეის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ იუნის პრეზიდენტობის შეწყვეტის შემდეგ, ლიმ 2025 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში მესამე კამპანია დაიწყო, მიიღო დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია და საყოველთაო არჩევნებში ადვილად დაამარცხა ხალხის ძალის პარტიის კანდიდატი კიმ მუნ სუ.

{{სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:სტატიები hAudio მიკროფორმატებით]]</text>
      <sha1>ipecytugyj74alkbg75uxcryni5niir</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808473</id>
      <parentid>4808470</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:21:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <origin>4808473</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6190" sha1="c7u4ledfg8of4b23nhb3p6t7xa8guw8" xml:space="preserve">[[File:Lee Jae-myung January 2025.jpg|მინი|ლი ჯე მიონგი]]

'''ლი ჯე მიონგი''' ({{lang-ko|이재명}}, დ. 8 დეკემბერი, 1963, [[ანდონი]]) - სამხრეთ კორეელი პოლიტიკოსი და იურისტი, [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|კორეის რესპუბლიკის ახლადარჩეული პრეზიდენტი]]. 2022 წლიდან ლი ჯე მიონგი [[კორეის ეროვნული ასამბლეა|კორეის ეროვნულ ასამბლეაში]] გეიანგ B ოლქს წარმოადგენდა. 2018 წლიდან 2021 წლამდე, იგი [[გიონგის პროვინცია|გიონგის პროვინციის]] გუბერნატორის, ხოლო 2022 წლიდან 2025 წლამდე [[კორეის დემოკრატიული პარტია|კორეის დემოკრატიული პარტიის]] ლიდერის თანამდებობას იკავებდა.

დაიბადა [[ანდონი|ანდონგში]], ღარიბ ოჯახში. დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ ქარხანაში მუშად მუშაობდა და სამუშაო ადგილზე მიღებული ტრავმების გამო ინვალიდი გახდა. საშუალო და უმაღლესი სკოლის ეკვივალენტური დიპლომების მიღების შემდეგ სეავლა ჩუნგანგის უნივერსიტეტში გააგრძელა, სადაც იურისტის ხარისხი 1986 წელს დაიცვა. სამართლებრივი კარიერა ადამიანის უფლებებისა და შრომის სამართალში გააგრძელა. ი ჯე მიონგმა დაიწყო თანამშრომლობა იურიდიულ გაერთიანება „მინბიუნთან“ და [[სონამი|სონგნამში]] ახალი საავადმყოფოს გახსნას უჭერდა მხარს.

ლი პოლიტიკაში 2005 წელს ჩაერთო და რამდენიმე არჩევნებში წარუმატებლად მონაწილეობდა. 

იგი სონგნამის მერად პირველად 2010, ხოლო მეორედ - 2014 წელს აირჩიეს. ლიმ პრეზიდენტის პოსტსე კენჭი პირველად 2017 წელს იყარა, თუმცა დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია მაშინ [[მუნ ჯე ინი|მუნ ჯე ინთან]] წააგო. ლიმ მერის თანამდებობა 2018 წელს დატოვა და მალევე გაიმარჯვა გიონგის პროვინციის გუბერნატორის არჩევნებში, რომელსაც 2021 წლამდე ხელმძღვანელობდა.  2022 წელს ლიმ მიიღო საკუთარი პარტიის ნომინაცია, მაგრამ წააგო ხალხის ძალის პარტიის წარმომადგენელ [[იუნ სოკ იოლი|იუნ სუკ იოლთან]] .

2024 წლის იანვარში ლიზე წარუმატებელი მკვლელობის მცდელობა განხორციელდა. 2024 წელს სამხრეთ კორეაში საომარი მდგომარეობის კრიზისის დროს, ლიმ საერთაშორისო ყურადღება მიიპყრო ეროვნული ასამბლეის შენობის ღობეზე გადაძრომითა და გადატრიალების მცდელობის პირდაპირ ეთერში გადაღებით. შემდგომში მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა პრეზიდენტ იუნის  იმპიჩმენტის წარმოებაში. კორეის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ იუნის პრეზიდენტობის შეწყვეტის შემდეგ, ლიმ 2025 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში მესამე კამპანია დაიწყო, მიიღო დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია და საყოველთაო არჩევნებში ადვილად დაამარცხა ხალხის ძალის პარტიის კანდიდატი კიმ მუნ სუ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:სტატიები hAudio მიკროფორმატებით]]</text>
      <sha1>c7u4ledfg8of4b23nhb3p6t7xa8guw8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808474</id>
      <parentid>4808473</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T18:21:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <origin>4808474</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6828" sha1="5kmdj12gin1n8khxeml2167ogmiaysc" xml:space="preserve">[[File:Lee Jae-myung January 2025.jpg|მინი|ლი ჯე მიონგი]]

'''ლი ჯე მიონგი''' ({{lang-ko|이재명}}, დ. 8 დეკემბერი, 1963, [[ანდონი]]&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2025-04-10 |title=Lee Jae-myung just announced he's running for president. Here's everything you need to know. |url=https://koreajoongangdaily.joins.com/news/2025-04-10/national/politics/Lee-Jaemyung-just-announced-hes-running-for-president-Heres-everything-you-need-to-know/2281593 |access-date=2025-04-14 |website=[[Korea JoongAng Daily]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20250410040643/https://koreajoongangdaily.joins.com/news/2025-04-10/national/politics/Lee-Jaemyung-just-announced-hes-running-for-president-Heres-everything-you-need-to-know/2281593 |archive-date=10 April 2025 |url-status=live}}&lt;/ref&gt;) - სამხრეთ კორეელი პოლიტიკოსი და იურისტი, [[სამხრეთ კორეის პრეზიდენტი|კორეის რესპუბლიკის ახლადარჩეული პრეზიდენტი]]. 2022 წლიდან ლი ჯე მიონგი [[კორეის ეროვნული ასამბლეა|კორეის ეროვნულ ასამბლეაში]] გეიანგ B ოლქს წარმოადგენდა. 2018 წლიდან 2021 წლამდე, იგი [[გიონგის პროვინცია|გიონგის პროვინციის]] გუბერნატორის, ხოლო 2022 წლიდან 2025 წლამდე [[კორეის დემოკრატიული პარტია|კორეის დემოკრატიული პარტიის]] ლიდერის თანამდებობას იკავებდა.

დაიბადა [[ანდონი|ანდონგში]], ღარიბ ოჯახში. დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ ქარხანაში მუშად მუშაობდა და სამუშაო ადგილზე მიღებული ტრავმების გამო ინვალიდი გახდა. საშუალო და უმაღლესი სკოლის ეკვივალენტური დიპლომების მიღების შემდეგ სეავლა ჩუნგანგის უნივერსიტეტში გააგრძელა, სადაც იურისტის ხარისხი 1986 წელს დაიცვა. სამართლებრივი კარიერა ადამიანის უფლებებისა და შრომის სამართალში გააგრძელა. ი ჯე მიონგმა დაიწყო თანამშრომლობა იურიდიულ გაერთიანება „მინბიუნთან“ და [[სონამი|სონგნამში]] ახალი საავადმყოფოს გახსნას უჭერდა მხარს.

ლი პოლიტიკაში 2005 წელს ჩაერთო და რამდენიმე არჩევნებში წარუმატებლად მონაწილეობდა. 

იგი სონგნამის მერად პირველად 2010, ხოლო მეორედ - 2014 წელს აირჩიეს. ლიმ პრეზიდენტის პოსტსე კენჭი პირველად 2017 წელს იყარა, თუმცა დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია მაშინ [[მუნ ჯე ინი|მუნ ჯე ინთან]] წააგო. ლიმ მერის თანამდებობა 2018 წელს დატოვა და მალევე გაიმარჯვა გიონგის პროვინციის გუბერნატორის არჩევნებში, რომელსაც 2021 წლამდე ხელმძღვანელობდა.  2022 წელს ლიმ მიიღო საკუთარი პარტიის ნომინაცია, მაგრამ წააგო ხალხის ძალის პარტიის წარმომადგენელ [[იუნ სოკ იოლი|იუნ სუკ იოლთან]] .

2024 წლის იანვარში ლიზე წარუმატებელი მკვლელობის მცდელობა განხორციელდა. 2024 წელს სამხრეთ კორეაში საომარი მდგომარეობის კრიზისის დროს, ლიმ საერთაშორისო ყურადღება მიიპყრო ეროვნული ასამბლეის შენობის ღობეზე გადაძრომითა და გადატრიალების მცდელობის პირდაპირ ეთერში გადაღებით. შემდგომში მან მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა პრეზიდენტ იუნის  იმპიჩმენტის წარმოებაში. კორეის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ იუნის პრეზიდენტობის შეწყვეტის შემდეგ, ლიმ 2025 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებში მესამე კამპანია დაიწყო, მიიღო დემოკრატიული პარტიის ნომინაცია და საყოველთაო არჩევნებში ადვილად დაამარცხა ხალხის ძალის პარტიის კანდიდატი კიმ მუნ სუ.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები}}

[[კატეგორია:სამხრეთ კორეის პრეზიდენტები]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1963]]
[[კატეგორია:სტატიები hAudio მიკროფორმატებით]]</text>
      <sha1>5kmdj12gin1n8khxeml2167ogmiaysc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:დანიის ბრძოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589344</id>
    <revision>
      <id>4808459</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:15:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808459</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109" sha1="eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ი ჯე მიონგი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589345</id>
    <redirect title="ლი ჯე მიონგი" />
    <revision>
      <id>4808461</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:15:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>DerFuchs</username>
        <id>6187</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა DerFuchs გვერდი „[[ი ჯე მიონგი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ლი ჯე მიონგი]]“</comment>
      <origin>4808461</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="83" sha1="bcof91y45wnoz1gqsee0srcz9fjqbac" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[ლი ჯე მიონგი]]</text>
      <sha1>bcof91y45wnoz1gqsee0srcz9fjqbac</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:ინდოეთის ბრძოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589346</id>
    <revision>
      <id>4808466</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:17:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808466</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109" sha1="eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:საბერძნეთის ბრძოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589347</id>
    <revision>
      <id>4808471</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:19:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808471</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109" sha1="eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:სერბეთის ბრძოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589348</id>
    <revision>
      <id>4808472</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:19:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808472</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="109" sha1="eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a" xml:space="preserve">[[კატეგორია:ბრძოლები ქვეყნების მიხედვით]]</text>
      <sha1>eyk7uwnuchth7mrptm9olnp68lcl73a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:შოტლანდიის ბრძოლები</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589349</id>
    <revision>
      <id>4808475</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:22:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]]</comment>
      <origin>4808475</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="118" sha1="fx3wzjdr3gge0xr84urrp4wbm5vbv6g" xml:space="preserve">[[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ბრძოლები]]</text>
      <sha1>fx3wzjdr3gge0xr84urrp4wbm5vbv6g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გარდაცვლილი 1113</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589350</id>
    <revision>
      <id>4808513</id>
      <timestamp>2025-06-03T18:54:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{Commonscat|1113 deaths}}  [[კატეგორია:1113]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1110-იანები| ]]</comment>
      <origin>4808513</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="156" sha1="etx7p0ukgm6di88ewzjh2hc1fne0u0x" xml:space="preserve">{{Commonscat|1113 deaths}}

[[კატეგორია:1113]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1110-იანები| ]]</text>
      <sha1>etx7p0ukgm6di88ewzjh2hc1fne0u0x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589352</id>
    <revision>
      <id>4808519</id>
      <timestamp>2025-06-03T19:49:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — თეთრიწყაროს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის ასომთავრული წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის სტელაზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრ...</comment>
      <origin>4808519</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2076" sha1="anuneq0i6mbmey94w9t50kkpkippc7r" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — თეთრიწყაროს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის ასომთავრული წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის სტელაზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებენ ცნობილი ისტორიული პირები: თამარ მეფე (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ 1195-1207 წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.</text>
      <sha1>anuneq0i6mbmey94w9t50kkpkippc7r</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808523</id>
      <parentid>4808519</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T19:51:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <origin>4808523</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2179" sha1="1l1tpy2xwacalm3w4sv267nvrsvbhmo" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებენ ცნობილი ისტორიული პირები: თამარ მეფე (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ 1195-1207 წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.</text>
      <sha1>1l1tpy2xwacalm3w4sv267nvrsvbhmo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808530</id>
      <parentid>4808523</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:02:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <origin>4808530</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2191" sha1="thc3k3umpl7mfsw9807qsb6tgul4plh" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებენ ცნობილი ისტორიული პირები: [[თამარ მეფე]] (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ [[1195]]-[[1207]] წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.</text>
      <sha1>thc3k3umpl7mfsw9807qsb6tgul4plh</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808531</id>
      <parentid>4808530</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:04:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ძველი ქართული წარწერები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808531</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2290" sha1="5rs7qw7oriw7menxovkcfrc5neos0h6" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებენ ცნობილი ისტორიული პირები: [[თამარ მეფე]] (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ [[1195]]-[[1207]] წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.

[[კატეგორია:ძველი ქართული წარწერები]]</text>
      <sha1>5rs7qw7oriw7menxovkcfrc5neos0h6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808532</id>
      <parentid>4808531</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:04:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ასომთავრული]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808532</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2356" sha1="cfhv8pmfgzz879giqmsg3vqgbvexcco" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებენ ცნობილი ისტორიული პირები: [[თამარ მეფე]] (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ [[1195]]-[[1207]] წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.

[[კატეგორია:ძველი ქართული წარწერები]]
[[კატეგორია:ასომთავრული]]</text>
      <sha1>cfhv8pmfgzz879giqmsg3vqgbvexcco</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808533</id>
      <parentid>4808532</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:05:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>წაიშალა [[კატეგორია:ძველი ქართული წარწერები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808533</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2258" sha1="8j9cwen73rl86kle0a3fxhfsbwwakkd" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებენ ცნობილი ისტორიული პირები: [[თამარ მეფე]] (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ [[1195]]-[[1207]] წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.

[[კატეგორია:ასომთავრული]]</text>
      <sha1>8j9cwen73rl86kle0a3fxhfsbwwakkd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808534</id>
      <parentid>4808533</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:06:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:ქართული წარწერები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808534</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2340" sha1="f2yvjieee08npq0t8x166d314lrhuz3" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებენ ცნობილი ისტორიული პირები: [[თამარ მეფე]] (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ [[1195]]-[[1207]] წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.

[[კატეგორია:ასომთავრული]]
[[კატეგორია:ქართული წარწერები]]</text>
      <sha1>f2yvjieee08npq0t8x166d314lrhuz3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808535</id>
      <parentid>4808534</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:07:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <origin>4808535</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2359" sha1="7qqtrm8tqphx7e4cwua2aqv8r1nmh36" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერაა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებული არიან ცნობილი ისტორიული პირები: [[თამარ მეფე]] (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ [[1195]]-[[1207]] წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.

[[კატეგორია:ასომთავრული]]
[[კატეგორია:ქართული წარწერები]]</text>
      <sha1>7qqtrm8tqphx7e4cwua2aqv8r1nmh36</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808537</id>
      <parentid>4808535</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:11:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <origin>4808537</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2356" sha1="1uwh3hfrjf4tdziv8ewqf3j5ryvza1m" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — ეპიგრაფიკულ საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებული არიან ცნობილი ისტორიული პირები: [[თამარ მეფე]] (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ [[1195]]-[[1207]] წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.

[[კატეგორია:ასომთავრული]]
[[კატეგორია:ქართული წარწერები]]</text>
      <sha1>1uwh3hfrjf4tdziv8ewqf3j5ryvza1m</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808538</id>
      <parentid>4808537</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:12:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ქრისტინე ბუთხუზი</username>
        <id>168413</id>
      </contributor>
      <origin>4808538</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2391" sha1="f4x1hdru3jig8mwdfdfsih5ib840yba" xml:space="preserve">'''ჩხიკვთას სამების ეკლესიის წარწერა''' — [[თეთრიწყარო]]ს რაიონის ჩხიკვთას ეკლესიის [[ასომთავრული]] წარწერა, რომელიც ამოკვეთილია ქვის [[სტელა]]ზე. წარწერა წარმოადგენს ე.წ. ჴელს — [[ეპიგრაფიკა|ეპიგრაფიკულ]] საბუთს. წარწერა დაცულია [[საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი|საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმ]]ში (იგი ძლიერაა დაზიანებული).
==წარწერა==
#  Ⴕ. სა
# ღ.დ მოხბთა
# წმდ ღმშბლისა
# თა მრწმ ღნ თა
# მრს ...შყლნე
#სდი
#თ.ს მმსა და ს.ად
# ზრა ამირსპალსითა ჭ
# ყონდილისითა დ მსხორთ
# ო...სსთა იეე მსა ზქისი
# დ. ი ჭსი დ უბრძნეს ჴელი
# დ.სეს ონ შმწდ ო.ს დ
# ისმ ო ის ედე
# სმნი მსს იდ დოფ

წარწერა ძნელად იშიფრება. მასში მოიხსენიებული არიან ცნობილი ისტორიული პირები: [[თამარ მეფე]] (მე-4, მე-5 სტრ.), ზაქარია ამირსპასალარი (მე-8 სტრ.), ივანე, ძმა ზაქარიასი (მე-10 სტრ.). 
==დათარიღება==
წარწერას ათარიღებენ [[1195]]-[[1207]] წლებით. 
==ლიტერატურა==
* დანელია კ., სარჯველაძე ზ., „ქართული პალეოგრაფია“, გამომცემლობა „ნეკერი“, გვ. 83., თბ. 1997 წ.

[[კატეგორია:ასომთავრული]]
[[კატეგორია:ქართული წარწერები]]</text>
      <sha1>f4x1hdru3jig8mwdfdfsih5ib840yba</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სან-კონო (ტრიპი)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589353</id>
    <revision>
      <id>4808548</id>
      <timestamp>2025-06-03T20:53:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:en:Special:Redirect/revision/976417285|San Cono, Tripi]]“</comment>
      <origin>4808548</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="409" sha1="81qfdw29nmx4gunu2e83bnyez0609za" xml:space="preserve">'''სან კონო''' - ტრიპის [[იტალიის კომუნები|კომუნის]] ერთ-ერთი ფრაქცია [[იტალია|იტალიაში]], [[მესინის პროვინცია|მესინას პროვინციაში]].
[[კატეგორია:მესინის ფრაქციები]]</text>
      <sha1>81qfdw29nmx4gunu2e83bnyez0609za</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808549</id>
      <parentid>4808548</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:54:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808549</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="468" sha1="en0lr32a1ebqreqlnt31w7w33orxqmc" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''სან კონო''' — ტრიპის [[იტალიის კომუნები|კომუნის]] ერთ-ერთი ფრაქცია [[იტალია|იტალიაში]], [[მესინის პროვინცია|მესინას პროვინციაში]].
[[კატეგორია:მესინის ფრაქციები]]</text>
      <sha1>en0lr32a1ebqreqlnt31w7w33orxqmc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808550</id>
      <parentid>4808549</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:57:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808550</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1042" sha1="j1jl2d6dr4o1gudvbgiz1u9hy8814ni" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''სან კონო''' — ტრიპის [[იტალიის კომუნები|კომუნის]] ერთ-ერთი ფრაქცია [[იტალია|იტალიაში]], [[მესინის პროვინცია|მესინას პროვინციაში]].
2011 წლის აღწერით, ფრაქციაში 74 ადამიანი ცხოვრობდა.&lt;ref name=&quot;GeoNames&quot;&gt;{{GeoNames}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Istat&quot;&gt;{{Istat}}&lt;/ref&gt; დასახლება ზღვის დონიდან 618 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
* {{cite web |url= https://www.trenitalia.com/en.html |title= Italian Railways }}
* {{cite web |url= http://www.parks.it/Eindex.html |title= Italian National and Regional Parks }}
[[კატეგორია:მესინის ფრაქციები]]</text>
      <sha1>j1jl2d6dr4o1gudvbgiz1u9hy8814ni</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808551</id>
      <parentid>4808550</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T20:58:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808551</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1016" sha1="tanh4c5a25c39b9zb9kc2zqvwguwow3" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''სან კონო''' — ტრიპის [[იტალიის კომუნები|კომუნის]] ერთ-ერთი ფრაქცია [[იტალია|იტალიაში]], [[მესინის პროვინცია|მესინას პროვინციაში]].
2011 წლის აღწერით, ფრაქციაში 74 ადამიანი ცხოვრობდა.&lt;ref name=&quot;GeoNames&quot;&gt;{{cite web |url= https://www.trenitalia.com/en.html |title= Italian Railways }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Istat&quot;&gt;{{cite web |url= http://www.parks.it/Eindex.html |title= Italian National and Regional Parks }}
&lt;/ref&gt; დასახლება ზღვის დონიდან 618 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:მესინის ფრაქციები]]</text>
      <sha1>tanh4c5a25c39b9zb9kc2zqvwguwow3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808552</id>
      <parentid>4808551</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:00:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808552</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1306" sha1="m1n1varfjtrim75u9ol1rmy97vvf9ns" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''სან კონო''' — ტრიპის [[იტალიის კომუნები|კომუნის]] ერთ-ერთი ფრაქცია [[იტალია|იტალიაში]], [[მესინის პროვინცია|მესინას პროვინციაში]].
2011 წლის აღწერით, ფრაქციაში 74 ადამიანი ცხოვრობდა.&lt;ref name=&quot;GeoNames&quot;&gt;{{cite web |url= https://www.trenitalia.com/en.html |title= Italian Railways }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Istat&quot;&gt;{{cite web |url= http://www.parks.it/Eindex.html |title= Italian National and Regional Parks }}
&lt;/ref&gt; დასახლება ზღვის დონიდან 618 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს.

==ლიტერატურა==
* Gino Moliterno, ур. (2003). Encyclopedia of Contemporary Italian Culture. Routledge; Routledge World Reference. ISBN 0415285569.
* Catherine B. Avery, ур. (1972). The New Century Italian Renaissance Encyclopedia. Simon &amp; Schuster. ISBN 0136120512.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:მესინის ფრაქციები]]</text>
      <sha1>m1n1varfjtrim75u9ol1rmy97vvf9ns</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808636</id>
      <parentid>4808552</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:40:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808636</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1306" sha1="fq4w8ytvljl67xys4maoi8fpar2z5ah" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''სან-კონო''' — ტრიპის [[იტალიის კომუნები|კომუნის]] ერთ-ერთი ფრაქცია [[იტალია|იტალიაში]], [[მესინის პროვინცია|მესინას პროვინციაში]].
2011 წლის აღწერით, ფრაქციაში 74 ადამიანი ცხოვრობდა.&lt;ref name=&quot;GeoNames&quot;&gt;{{cite web |url= https://www.trenitalia.com/en.html |title= Italian Railways }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Istat&quot;&gt;{{cite web |url= http://www.parks.it/Eindex.html |title= Italian National and Regional Parks }}
&lt;/ref&gt; დასახლება ზღვის დონიდან 618 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს.

==ლიტერატურა==
* Gino Moliterno, ур. (2003). Encyclopedia of Contemporary Italian Culture. Routledge; Routledge World Reference. ISBN 0415285569.
* Catherine B. Avery, ур. (1972). The New Century Italian Renaissance Encyclopedia. Simon &amp; Schuster. ISBN 0136120512.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:მესინის ფრაქციები]]</text>
      <sha1>fq4w8ytvljl67xys4maoi8fpar2z5ah</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808641</id>
      <parentid>4808636</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:40:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა AkakiBalanchivadze გვერდი „[[სან კონო, ტრიპი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[სან-კონო (ტრიპი)]]“</comment>
      <origin>4808636</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1306" sha1="fq4w8ytvljl67xys4maoi8fpar2z5ah" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა დასახლება}}
'''სან-კონო''' — ტრიპის [[იტალიის კომუნები|კომუნის]] ერთ-ერთი ფრაქცია [[იტალია|იტალიაში]], [[მესინის პროვინცია|მესინას პროვინციაში]].
2011 წლის აღწერით, ფრაქციაში 74 ადამიანი ცხოვრობდა.&lt;ref name=&quot;GeoNames&quot;&gt;{{cite web |url= https://www.trenitalia.com/en.html |title= Italian Railways }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Istat&quot;&gt;{{cite web |url= http://www.parks.it/Eindex.html |title= Italian National and Regional Parks }}
&lt;/ref&gt; დასახლება ზღვის დონიდან 618 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს.

==ლიტერატურა==
* Gino Moliterno, ур. (2003). Encyclopedia of Contemporary Italian Culture. Routledge; Routledge World Reference. ISBN 0415285569.
* Catherine B. Avery, ур. (1972). The New Century Italian Renaissance Encyclopedia. Simon &amp; Schuster. ISBN 0136120512.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:მესინის ფრაქციები]]</text>
      <sha1>fq4w8ytvljl67xys4maoi8fpar2z5ah</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:Geagea/nplg</title>
    <ns>2</ns>
    <id>589354</id>
    <revision>
      <id>4808553</id>
      <timestamp>2025-06-03T21:05:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: #[[თარგი:nplg ემიგრანტი]] - http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/ #[[თარგი:Nplg ილია]] - http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/ #[[თარგი:Nplg ექიმი]] - http://www.nplg.gov.ge/medics/en/ #[[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] - http://www.nplg.gov.ge/bios/en/ #[[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] - http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/ #თარგი:Nplg მე...</comment>
      <origin>4808553</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="634" sha1="i2899x7rb4v82lf4vnv0ah0prmcbbbi" xml:space="preserve">#[[თარგი:nplg ემიგრანტი]] - http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/
#[[თარგი:Nplg ილია]] - http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/
#[[თარგი:Nplg ექიმი]] - http://www.nplg.gov.ge/medics/en/
#[[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] - http://www.nplg.gov.ge/bios/en/
#[[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] - http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/
#[[თარგი:Nplg მეღვინე]] - http://www.nplg.gov.ge/winemakers/en/
#[[თარგი:Nplg გაზეთი]] - http://www.nplg.gov.ge/paperge/en/
# ?? http://www.nplg.gov.ge/kartv/en/</text>
      <sha1>i2899x7rb4v82lf4vnv0ah0prmcbbbi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808554</id>
      <parentid>4808553</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:08:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808554</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="698" sha1="qemzethvigzpjqrtptp8rf0huq10t5x" xml:space="preserve"># 1,613 - [[თარგი:nplg ემიგრანტი]] - http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/
# 15,302 - [[თარგი:Nplg ილია]] - http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/
# 2,084 - [[თარგი:Nplg ექიმი]] - http://www.nplg.gov.ge/medics/en/
# 22,441 - [[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] - http://www.nplg.gov.ge/bios/en/
# 5,895 - [[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] - http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/
# 2,059 - [[თარგი:Nplg მეღვინე]] - http://www.nplg.gov.ge/winemakers/en/
# ?? - [[თარგი:Nplg გაზეთი]] - http://www.nplg.gov.ge/paperge/en/
# 83 - http://www.nplg.gov.ge/kartv/en/</text>
      <sha1>qemzethvigzpjqrtptp8rf0huq10t5x</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808555</id>
      <parentid>4808554</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:26:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808555</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="865" sha1="ts2xfo5n56f0mwo6ft1n36g2am67lqv" xml:space="preserve"># [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11628 P11628] 1,613 - [[თარგი:nplg ემიგრანტი]] - http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/
# 15,302 - [[თარგი:Nplg ილია]] - http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/
# 2,084 - [[თარგი:Nplg ექიმი]] - http://www.nplg.gov.ge/medics/en/
# [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P4991] P4991 - 22,441 - [[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] - http://www.nplg.gov.ge/bios/en/
# 5,895 - [[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] - http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/
# 2,059 - [[თარგი:Nplg მეღვინე]] - http://www.nplg.gov.ge/winemakers/en/
# ?? - [[თარგი:Nplg გაზეთი]] - http://www.nplg.gov.ge/paperge/en/
# [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11853 P11853] - 83 - http://www.nplg.gov.ge/kartv/en/</text>
      <sha1>ts2xfo5n56f0mwo6ft1n36g2am67lqv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808556</id>
      <parentid>4808555</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T21:26:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808556</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="865" sha1="nf64afzdbizzw8qy511aaj0m86w3vue" xml:space="preserve"># [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11628 P11628] 1,613 - [[თარგი:nplg ემიგრანტი]] - http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/
# 15,302 - [[თარგი:Nplg ილია]] - http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/
# 2,084 - [[თარგი:Nplg ექიმი]] - http://www.nplg.gov.ge/medics/en/
# [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P4991 P4991] - 22,441 - [[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] - http://www.nplg.gov.ge/bios/en/
# 5,895 - [[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] - http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/
# 2,059 - [[თარგი:Nplg მეღვინე]] - http://www.nplg.gov.ge/winemakers/en/
# ?? - [[თარგი:Nplg გაზეთი]] - http://www.nplg.gov.ge/paperge/en/
# [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11853 P11853] - 83 - http://www.nplg.gov.ge/kartv/en/</text>
      <sha1>nf64afzdbizzw8qy511aaj0m86w3vue</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808593</id>
      <parentid>4808556</parentid>
      <timestamp>2025-06-03T22:41:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <origin>4808593</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1241" sha1="0p7gbgzzkinio4jnyb7qfl5k0610kro" xml:space="preserve"># [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11628 P11628] - 1,613 - [[თარგი:nplg ემიგრანტი]] - http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/
# 15,302 - [[თარგი:Nplg ილია]] - http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/
# 2,084 - [[თარგი:Nplg ექიმი]] - http://www.nplg.gov.ge/medics/en/
# [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P4991 P4991] - 22,441 - [[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] - http://www.nplg.gov.ge/bios/en/
# 5,895 - [[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] - http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/
# 2,059 - [[თარგი:Nplg მეღვინე]] - http://www.nplg.gov.ge/winemakers/en/
# ?? - [[თარგი:Nplg გაზეთი]] - http://www.nplg.gov.ge/paperge/en/
# [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11853 P11853] - 83 - [[თარგი:Nplg ქართველოლოგი]] - http://www.nplg.gov.ge/kartv/en/  -  [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&amp;target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fkartv%2F ლინკები]</text>
      <sha1>0p7gbgzzkinio4jnyb7qfl5k0610kro</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:Nplg ქართველოლოგი</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589356</id>
    <revision>
      <id>4808558</id>
      <timestamp>2025-06-03T21:33:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: * [http://www.nplg.gov.ge/kartv/ka/{{{1}}} {{{2|{{PAGENAME}}}}}] — [[საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი]]&lt;noinclude&gt;{{pp-template|small=yes}}{{თარგის ინფო}} [[კატეგორია:საქართველოს ბიბლიოთეკების თარგები|{{PAGENAME}}]] &lt;/noinclude&gt;</comment>
      <origin>4808558</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="393" sha1="r70jg0dvpbuk1kma6h0lwp92ed2h9fj" xml:space="preserve">* [http://www.nplg.gov.ge/kartv/ka/{{{1}}} {{{2|{{PAGENAME}}}}}] — [[საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი]]&lt;noinclude&gt;{{pp-template|small=yes}}{{თარგის ინფო}}
[[კატეგორია:საქართველოს ბიბლიოთეკების თარგები|{{PAGENAME}}]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>r70jg0dvpbuk1kma6h0lwp92ed2h9fj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თარგი:Nplg ქართველოლოგი/ინფო</title>
    <ns>10</ns>
    <id>589357</id>
    <revision>
      <id>4808560</id>
      <timestamp>2025-06-03T21:38:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Geagea</username>
        <id>783</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{Documentation subpage}}  ;კოდი  &lt;pre&gt; {{Nplg ქართველოლოგი|კოდი}} &lt;/pre&gt;  ;ნიმუში  &lt;pre&gt; {{Nplg ქართველოლოგი|00000012|ლაიოშ ტარდი}} &lt;/pre&gt;  გვაძლევს:  {{Nplg ქართველოლოგი|00000012|ლაიოშ ტარდი}}  ან უბრალოდ  &lt;pre&gt; {{Nplg ქართველოლოგი|00000027}} &lt;/pre&gt;  ამ...</comment>
      <origin>4808560</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="659" sha1="kcen946eic2amskvkh24ls6tsmc9r2u" xml:space="preserve">{{Documentation subpage}}

;კოდი

&lt;pre&gt;
{{Nplg ქართველოლოგი|კოდი}}
&lt;/pre&gt;

;ნიმუში

&lt;pre&gt;
{{Nplg ქართველოლოგი|00000012|ლაიოშ ტარდი}}
&lt;/pre&gt;

გვაძლევს:

{{Nplg ქართველოლოგი|00000012|ლაიოშ ტარდი}}

ან უბრალოდ

&lt;pre&gt;
{{Nplg ქართველოლოგი|00000027}}
&lt;/pre&gt;

ამ შემთხვევაში სახელის და გვარის სახით ავტომატურად აისახება გვერდის სათაური.</text>
      <sha1>kcen946eic2amskvkh24ls6tsmc9r2u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი მონღოლეთში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589358</id>
    <revision>
      <id>4808602</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:01:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი აზიაში]]</comment>
      <origin>4808602</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" sha1="jvb113p2egcbyacdfz3x8s16s5b0nvs" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი აზიაში]]</text>
      <sha1>jvb113p2egcbyacdfz3x8s16s5b0nvs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მომხმარებელი:Nicolaus13kh</title>
    <ns>2</ns>
    <id>589359</id>
    <revision>
      <id>4808603</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:01:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Nicolaus13kh</username>
        <id>170901</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: ვლადიმერ ხუჭუა</comment>
      <origin>4808603</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="40" sha1="2m7e1imtb4wc22iqiw5crepn5og85wf" xml:space="preserve">ვლადიმერ ხუჭუა</text>
      <sha1>2m7e1imtb4wc22iqiw5crepn5og85wf</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი ავღანეთში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589360</id>
    <revision>
      <id>4808604</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:02:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი აზიაში]]</comment>
      <origin>4808604</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" sha1="jvb113p2egcbyacdfz3x8s16s5b0nvs" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი აზიაში]]</text>
      <sha1>jvb113p2egcbyacdfz3x8s16s5b0nvs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი იორდანიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589361</id>
    <revision>
      <id>4808605</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:02:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი აზიაში]]</comment>
      <origin>4808605</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" sha1="jvb113p2egcbyacdfz3x8s16s5b0nvs" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი აზიაში]]</text>
      <sha1>jvb113p2egcbyacdfz3x8s16s5b0nvs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი ტაილანდში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589362</id>
    <revision>
      <id>4808606</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:02:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი აზიაში]]</comment>
      <origin>4808606</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" sha1="jvb113p2egcbyacdfz3x8s16s5b0nvs" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი აზიაში]]</text>
      <sha1>jvb113p2egcbyacdfz3x8s16s5b0nvs</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი ირლანდიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589363</id>
    <revision>
      <id>4808607</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:15:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808607</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი პორტუგალიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589364</id>
    <revision>
      <id>4808608</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:15:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808608</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი ისლანდიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589365</id>
    <revision>
      <id>4808609</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:15:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808609</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი შვედეთში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589366</id>
    <revision>
      <id>4808610</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:15:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808610</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1946 წელი შვეიცარიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589367</id>
    <revision>
      <id>4808611</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:20:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808611</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1946 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1946 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>ekd0ol43atm3vd3ya9y8nme1g839t0q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები მიკრონეზიის ფედერალური შტატების შესახებ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589368</id>
    <revision>
      <id>4808614</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:25:33Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები თემების მიხედვით|მიკრონეზია]]</comment>
      <origin>4808614</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="212" sha1="93ycr80ijh0qtajop7awjolodhy2dap" xml:space="preserve">[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები თემების მიხედვით|მიკრონეზია]]</text>
      <sha1>93ycr80ijh0qtajop7awjolodhy2dap</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები მარშალის კუნძულების შესახებ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589369</id>
    <revision>
      <id>4808615</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:26:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები თემების მიხედვით|მარშალის კუნძულები]]</comment>
      <origin>4808615</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="234" sha1="3qegjaqaps7wpjx0qi9jd20p28968gp" xml:space="preserve">[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები თემების მიხედვით|მარშალის კუნძულები]]</text>
      <sha1>3qegjaqaps7wpjx0qi9jd20p28968gp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები პალაუს შესახებ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589370</id>
    <revision>
      <id>4808616</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:27:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები თემების მიხედვით|პალაუ]]</comment>
      <origin>4808616</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="197" sha1="j75nonjxvz0g1u8m6jo4ovxb1ynt68a" xml:space="preserve">[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები თემების მიხედვით|პალაუ]]</text>
      <sha1>j75nonjxvz0g1u8m6jo4ovxb1ynt68a</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები სოლომონის კუნძულების შესახებ</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589371</id>
    <revision>
      <id>4808617</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:35:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები თემების მიხედვით|სოლომონის კუნძულები]]</comment>
      <origin>4808617</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="237" sha1="7489sczhb05ftgvu449n2bigbtilu3e" xml:space="preserve">[[კატეგორია:გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციები თემების მიხედვით|სოლომონის კუნძულები]]</text>
      <sha1>7489sczhb05ftgvu449n2bigbtilu3e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი აშშ-ში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589372</id>
    <revision>
      <id>4808618</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:37:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ჩრდილოეთ ამერიკაში]]</comment>
      <origin>4808618</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="205" sha1="qd9zrf20k3u7utjuaou22oxzzs8wluy" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ჩრდილოეთ ამერიკაში]]</text>
      <sha1>qd9zrf20k3u7utjuaou22oxzzs8wluy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი ჩრდილოეთ ამერიკაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589373</id>
    <revision>
      <id>4808619</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:38:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი კონტინენტების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808619</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114" sha1="mt2f6kzvr1f8h6spiisdo25og7hti96" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი კონტინენტების მიხედვით]]</text>
      <sha1>mt2f6kzvr1f8h6spiisdo25og7hti96</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი ნაურუში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589374</id>
    <revision>
      <id>4808621</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:40:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ოკეანეთში]]</comment>
      <origin>4808621</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="180" sha1="65d3q7icjpixyty7wtndfyvxg6m2brd" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ოკეანეთში]]</text>
      <sha1>65d3q7icjpixyty7wtndfyvxg6m2brd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი მიკრონეზიის ფედერალურ შტატებში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589375</id>
    <revision>
      <id>4808622</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:40:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ოკეანეთში]]</comment>
      <origin>4808622</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="180" sha1="65d3q7icjpixyty7wtndfyvxg6m2brd" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ოკეანეთში]]</text>
      <sha1>65d3q7icjpixyty7wtndfyvxg6m2brd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი მარშალის კუნძულებზე</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589376</id>
    <revision>
      <id>4808623</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:40:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ოკეანეთში]]</comment>
      <origin>4808623</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="180" sha1="65d3q7icjpixyty7wtndfyvxg6m2brd" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ოკეანეთში]]</text>
      <sha1>65d3q7icjpixyty7wtndfyvxg6m2brd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი ოკეანეთში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589377</id>
    <revision>
      <id>4808624</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:41:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი კონტინენტების მიხედვით]]</comment>
      <origin>4808624</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="114" sha1="mt2f6kzvr1f8h6spiisdo25og7hti96" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი კონტინენტების მიხედვით]]</text>
      <sha1>mt2f6kzvr1f8h6spiisdo25og7hti96</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი უნგრეთში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589378</id>
    <revision>
      <id>4808627</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:44:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808627</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი იტალიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589379</id>
    <revision>
      <id>4808629</id>
      <timestamp>2025-06-04T06:45:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808629</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Barcode Battler</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589380</id>
    <revision>
      <id>4808630</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:33:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი:  '''Barcode Battler''' — [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული სათამაშო კონსოლი]], რომელიც კომპანია [[Epoch Co.]]-მ 1991 წლის მარტში გამოუშვა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://barcodebattler.co.uk/?p=f1002|title=Conveni Barcode Battler box translation|publisher=Epoch, Co.|d...</comment>
      <origin>4808630</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1582" sha1="0dtjg6f75v20i40mhrr1717eaj3t2n0" xml:space="preserve">
'''Barcode Battler''' — [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული სათამაშო კონსოლი]], რომელიც კომპანია [[Epoch Co.]]-მ 1991 წლის მარტში გამოუშვა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://barcodebattler.co.uk/?p=f1002|title=Conveni Barcode Battler box translation|publisher=Epoch, Co.|date=1991|accessdate=4 ივნისი, 2025}}&lt;/ref&gt;

კომპლექტში კონსოლს მოყვებოდა რამდენიმე ბარათი, რომელთაგან თითოეულს გააჩნდა [[შტრიხკოდი]]. თამაშის დაწყებისას, მოთამაშემ უნდა გაატაროს შტრიხკოდი, რომელიც მოთამაშეს წარმოადგენს. თამაში იყენებს შტრიხკოდებს მოთამაშის პერსონაჟის შესაქმნელად. ყველა შტრიხკოდი არ მუშაობს როგორც მოთამაშე; ზოგი მათგანი წარმოადგენს მტრებს ან გაძლიერებებს (power-ups).&lt;ref name=bb1instructions&gt;[http://barcodebattler.co.uk/?p=f1003 Conveni Wars Barcode Battler Manuals バーコードバトラー]. Epoch, Co. pp.1-14. 1991.&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>0dtjg6f75v20i40mhrr1717eaj3t2n0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808631</id>
      <parentid>4808630</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:33:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808631</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2091" sha1="01o0sucfpvfxzjuz7xk2ofh8slqt9id" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
|სახელწოდება = Barcode Battler
|სურათი = Epoch-Barcode-Battler.png
|მწარმოებელი = [[Epoch Co.]]
|ტიპი = [[პორტატიული სათამაშო კონსოლი]]
|თაობა = პორტატიული LCD თამაში
|გამოშვება  = 1991
|შეწყდა = 1995
|მედია= N/A
}}
'''Barcode Battler''' — [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული სათამაშო კონსოლი]], რომელიც კომპანია [[Epoch Co.]]-მ 1991 წლის მარტში გამოუშვა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://barcodebattler.co.uk/?p=f1002|title=Conveni Barcode Battler box translation|publisher=Epoch, Co.|date=1991|accessdate=4 ივნისი, 2025}}&lt;/ref&gt;

კომპლექტში კონსოლს მოყვებოდა რამდენიმე ბარათი, რომელთაგან თითოეულს გააჩნდა [[შტრიხკოდი]]. თამაშის დაწყებისას, მოთამაშემ უნდა გაატაროს შტრიხკოდი, რომელიც მოთამაშეს წარმოადგენს. თამაში იყენებს შტრიხკოდებს მოთამაშის პერსონაჟის შესაქმნელად. ყველა შტრიხკოდი არ მუშაობს როგორც მოთამაშე; ზოგი მათგანი წარმოადგენს მტრებს ან გაძლიერებებს (power-ups).&lt;ref name=bb1instructions&gt;[http://barcodebattler.co.uk/?p=f1003 Conveni Wars Barcode Battler Manuals バーコードバトラー]. Epoch, Co. pp.1-14. 1991.&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>01o0sucfpvfxzjuz7xk2ofh8slqt9id</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808632</id>
      <parentid>4808631</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:33:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808632</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3710" sha1="dt8u45aejelsp3daksl6u0214dguu0j" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
|სახელწოდება = Barcode Battler
|სურათი = Epoch-Barcode-Battler.png
|მწარმოებელი = [[Epoch Co.]]
|ტიპი = [[პორტატიული სათამაშო კონსოლი]]
|თაობა = პორტატიული LCD თამაში
|გამოშვება  = 1991
|შეწყდა = 1995
|მედია= N/A
}}
'''Barcode Battler''' — [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული სათამაშო კონსოლი]], რომელიც კომპანია [[Epoch Co.]]-მ 1991 წლის მარტში გამოუშვა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://barcodebattler.co.uk/?p=f1002|title=Conveni Barcode Battler box translation|publisher=Epoch, Co.|date=1991|accessdate=4 ივნისი, 2025}}&lt;/ref&gt;

კომპლექტში კონსოლს მოყვებოდა რამდენიმე ბარათი, რომელთაგან თითოეულს გააჩნდა [[შტრიხკოდი]]. თამაშის დაწყებისას, მოთამაშემ უნდა გაატაროს შტრიხკოდი, რომელიც მოთამაშეს წარმოადგენს. თამაში იყენებს შტრიხკოდებს მოთამაშის პერსონაჟის შესაქმნელად. ყველა შტრიხკოდი არ მუშაობს როგორც მოთამაშე; ზოგი მათგანი წარმოადგენს მტრებს ან გაძლიერებებს (power-ups).&lt;ref name=bb1instructions&gt;[http://barcodebattler.co.uk/?p=f1003 Conveni Wars Barcode Battler Manuals バーコードバトラー]. Epoch, Co. pp.1-14. 1991.&lt;/ref&gt;

მას შემდეგ, რაც თამაში იწყება, პერსონაჟები „იბრძვიან“ ერთმანეთის წინააღმდეგ. პერსონაჟების სტატისტიკა გამოიყენებოდა ალგორითმში, რომელიც შეიცავდა შემთხვევითი რიცხვების გენერატორს, რათა განესაზღვრა ბრძოლის თითოეული რაუნდის შედეგი.&lt;ref name=bb1instructions/&gt; Barcode Battler ძალიან პოპულარული იყო [[იაპონია]]ში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pocketgamer.co.uk/r/Various/Handheld+Classics/feature.asp?c=12051 |title=Handheld Classics: Retro Roundup |date=12 March 2009 |publisher=Pocket Gamer |access-date=2010-11-24}}&lt;/ref&gt; Barcode Battler-ის პოპულარობა იმდენად დიდი იყო, რომ [[1992]] წელს შეიქმნა მისი გაუმჯობესებული ვერსია, სახელწოდებით Barcode Battler II.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Conveni Wars Barcode Battler II boxart|url=http://barcodebattler.co.uk/scans/Japan/BCBII/Box3.jpg|website=Combat King's Barcode Battler Website|access-date=29 September 2014|archive-date=17 February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140217223952/http://barcodebattler.co.uk/scans/Japan/BCBII/Box3.jpg|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>dt8u45aejelsp3daksl6u0214dguu0j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808643</id>
      <parentid>4808632</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:40:56Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808643</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4330" sha1="q82ppaqe4oqm20nw5kv2evcdzq0mbhy" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
|სახელწოდება = Barcode Battler
|სურათი = Epoch-Barcode-Battler.png
|მწარმოებელი = [[Epoch Co.]]
|ტიპი = [[პორტატიული სათამაშო კონსოლი]]
|თაობა = პორტატიული LCD თამაში
|გამოშვება  = 1991
|შეწყდა = 1995
|მედია= N/A
}}
'''Barcode Battler''' — [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული სათამაშო კონსოლი]], რომელიც კომპანია [[Epoch Co.]]-მ 1991 წლის მარტში გამოუშვა.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://barcodebattler.co.uk/?p=f1002|title=Conveni Barcode Battler box translation|publisher=Epoch, Co.|date=1991|accessdate=4 ივნისი, 2025}}&lt;/ref&gt;

კომპლექტში კონსოლს მოყვებოდა რამდენიმე ბარათი, რომელთაგან თითოეულს გააჩნდა [[შტრიხკოდი]]. თამაშის დაწყებისას, მოთამაშემ უნდა გაატაროს შტრიხკოდი, რომელიც მოთამაშეს წარმოადგენს. თამაში იყენებს შტრიხკოდებს მოთამაშის პერსონაჟის შესაქმნელად. ყველა შტრიხკოდი არ მუშაობს როგორც მოთამაშე; ზოგი მათგანი წარმოადგენს მტრებს ან გაძლიერებებს (power-ups).&lt;ref name=bb1instructions&gt;[http://barcodebattler.co.uk/?p=f1003 Conveni Wars Barcode Battler Manuals バーコードバトラー]. Epoch, Co. pp.1-14. 1991.&lt;/ref&gt; 

მას შემდეგ, რაც თამაში იწყება, პერსონაჟები „იბრძვიან“ ერთმანეთის წინააღმდეგ. პერსონაჟების სტატისტიკა გამოიყენებოდა ალგორითმში, რომელიც შეიცავდა შემთხვევითი რიცხვების გენერატორს, რათა განესაზღვრა ბრძოლის თითოეული რაუნდის შედეგი.&lt;ref name=bb1instructions/&gt; Barcode Battler ძალიან პოპულარული იყო [[იაპონია]]ში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.pocketgamer.co.uk/r/Various/Handheld+Classics/feature.asp?c=12051 |title=Handheld Classics: Retro Roundup |date=12 March 2009 |publisher=Pocket Gamer |access-date=2010-11-24}}&lt;/ref&gt; Barcode Battler-ის პოპულარობა იმდენად დიდი იყო, რომ [[1992]] წელს შეიქმნა მისი გაუმჯობესებული ვერსია, სახელწოდებით Barcode Battler II.&lt;ref&gt;{{cite web|title=Conveni Wars Barcode Battler II boxart|url=http://barcodebattler.co.uk/scans/Japan/BCBII/Box3.jpg|website=Combat King's Barcode Battler Website|access-date=29 September 2014|archive-date=17 February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140217223952/http://barcodebattler.co.uk/scans/Japan/BCBII/Box3.jpg|url-status=dead}}&lt;/ref&gt;

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|Barcode Battler}}

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{სხვა თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}

[[კატეგორია:პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლები]]
[[კატეგორია:1991 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]]</text>
      <sha1>q82ppaqe4oqm20nw5kv2evcdzq0mbhy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი ირლანდიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589381</id>
    <revision>
      <id>4808637</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:40:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808637</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი პორტუგალიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589382</id>
    <revision>
      <id>4808638</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:40:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808638</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი ავსტრიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589383</id>
    <revision>
      <id>4808639</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:40:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808639</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი რუმინეთში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589384</id>
    <revision>
      <id>4808640</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:40:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</comment>
      <origin>4808640</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="177" sha1="qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი ევროპაში]]</text>
      <sha1>qv0a6p1bon2d48v45xej87x2whe1zrh</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>სან კონო, ტრიპი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589385</id>
    <redirect title="სან-კონო (ტრიპი)" />
    <revision>
      <id>4808642</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:40:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <comment>მომხმარებელმა AkakiBalanchivadze გვერდი „[[სან კონო, ტრიპი]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[სან-კონო (ტრიპი)]]“</comment>
      <origin>4808642</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="91" sha1="ijixi0quzve1bc5vinnqtk8wny9u1rz" xml:space="preserve">#გადამისამართება [[სან-კონო (ტრიპი)]]</text>
      <sha1>ijixi0quzve1bc5vinnqtk8wny9u1rz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი იემენში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589386</id>
    <revision>
      <id>4808644</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:47:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი აზიაში]]</comment>
      <origin>4808644</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" sha1="c0vh7zpcgws6nns4zbixej8no3u3ila" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი აზიაში]]</text>
      <sha1>c0vh7zpcgws6nns4zbixej8no3u3ila</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი პაკისტანში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589387</id>
    <revision>
      <id>4808645</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:47:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი აზიაში]]</comment>
      <origin>4808645</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" sha1="c0vh7zpcgws6nns4zbixej8no3u3ila" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი აზიაში]]</text>
      <sha1>c0vh7zpcgws6nns4zbixej8no3u3ila</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი იორდანიაში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589388</id>
    <revision>
      <id>4808646</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:47:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი აზიაში]]</comment>
      <origin>4808646</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" sha1="c0vh7zpcgws6nns4zbixej8no3u3ila" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი აზიაში]]</text>
      <sha1>c0vh7zpcgws6nns4zbixej8no3u3ila</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:1947 წელი მონღოლეთში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589389</id>
    <revision>
      <id>4808647</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:47:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Jaba1977</username>
        <id>3604</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:1947 წელი აზიაში]]</comment>
      <origin>4808647</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="171" sha1="c0vh7zpcgws6nns4zbixej8no3u3ila" xml:space="preserve">[[კატეგორია:1947 წელი ქვეყნების მიხედვით]]
[[კატეგორია:1947 წელი აზიაში]]</text>
      <sha1>c0vh7zpcgws6nns4zbixej8no3u3ila</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ელაზღის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589390</id>
    <revision>
      <id>4808648</id>
      <timestamp>2025-06-04T07:48:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა       = 1982 წელი }} '''ელაზღის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-tr|Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[ელაზიღი|ელაზიღში]], [[თურქეთი]].  [[მუზეუმი]] მდებარეობს ...</comment>
      <origin>4808648</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3888" sha1="7f1g4kje8qbezlstvkkv5yik1zm468p" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1982 წელი
}}
'''ელაზღის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-tr|Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[ელაზიღი|ელაზიღში]], [[თურქეთი]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ფირათის უნივერსიტეტი]]ს კამპუსში 38°40′23″N 39°11′26″E კოორდინატებზე.

[[1965]] წელს [[მუზეუმი]] დაარსდა ისტორიულ შენობაში ჰარპუთში, ყოფილ დასახლებაში, რომელიც 5 კილომეტრით (3.1 [[მილი]]) აღმოსავლეთით მდებარეობს ელაზიღიდან. ორი ჰიდროელექტროსადგურის მშენებლობის დროს - [[ქებანის კაშხალი|ქებანის კაშხლისა]] და [[ქარაქაიას კაშხალი|ქარაქაიას კაშხლის]] (ორივე ფირათის მდინარეზე - ანტიკური [[ევფრატი]] - და საკმაოდ ახლოს ელაზიღთან), აღმოაჩინეს მრავალი ნივთი, რომელიც [[მუზეუმი]]სთვის იყო ღირებული. ამ აღმოჩენებით ახალი [[მუზეუმი]] დაარსდა უნივერსიტეტის კამპუსში. იგი გაიხსნა [[1982]] წლის 28 ივლისს.[2][3]

[[მუზეუმი]]ს დახურული ფართობი არის 5,185 კვადრატული მეტრი (55,810 კვ. [[ფუტი]]). არის ორი საგამოფენო დარბაზი და გალერეა: არქეოლოგიისა და მონეტების სექცია (1,070 კვადრატული მეტრი (11,500 კვ. ფუტი)), ეთნოგრაფიული სექცია (392 კვადრატული მეტრი (4,220 კვ. ფუტი)) ხალიჩებისა და ნაქსოვი ნაწარმის გალერეა (763 კვადრატული მეტრი (8,210 კვ. ფუტი)). ასევე არის 12 ოფისის ოთახი, ლაბორატორია და საკონფერენციო დარბაზი.

ნივთები მოდის [[პალეოლითი]]ს, [[ნეოლითი]]ს, [[ქალკოლითი]]ს, [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს]] ([[ხეთები]], [[ჰურიტები]]), [[რკინის ხანა|რკინის]], [[ურარტუ]]ს, [[ელინიზმი|ელინისტური]], [[რომის იმპერია|რომაული]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიური]], [[სელჩუკების სახელმწიფო|სელჩუკებისა და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] ეპოქებიდან. ასევე ეზოში არის საფლავის ქვები [[თუნჯელის პროვინცია|თუნჯელის პროვინციიდან]].[1]</text>
      <sha1>7f1g4kje8qbezlstvkkv5yik1zm468p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808649</id>
      <parentid>4808648</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:50:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <origin>4808649</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4081" sha1="pwvmxg91cnw0dg85jluo2g4oef6gwne" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1982 წელი
}}
'''ელაზღის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-tr|Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[ელაზიღი|ელაზიღში]], [[თურქეთი]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ფირათის უნივერსიტეტი]]ს კამპუსში 38°40′23″N 39°11′26″E კოორდინატებზე.

[[1965]] წელს [[მუზეუმი]] დაარსდა ისტორიულ შენობაში ჰარპუთში, ყოფილ დასახლებაში, რომელიც 5 კილომეტრით (3.1 [[მილი]]) აღმოსავლეთით მდებარეობს ელაზიღიდან. ორი ჰიდროელექტროსადგურის მშენებლობის დროს - [[ქებანის კაშხალი|ქებანის კაშხლისა]] და [[ქარაქაიას კაშხალი|ქარაქაიას კაშხლის]] (ორივე ფირათის მდინარეზე - ანტიკური [[ევფრატი]] - და საკმაოდ ახლოს ელაზიღთან), აღმოაჩინეს მრავალი ნივთი, რომელიც [[მუზეუმი]]სთვის იყო ღირებული. ამ აღმოჩენებით ახალი [[მუზეუმი]] დაარსდა უნივერსიტეტის კამპუსში. იგი გაიხსნა [[1982]] წლის 28 ივლისს.[2][3]

[[მუზეუმი]]ს დახურული ფართობი არის 5,185 კვადრატული მეტრი (55,810 კვ. [[ფუტი]]). არის ორი საგამოფენო დარბაზი და გალერეა: არქეოლოგიისა და მონეტების სექცია (1,070 კვადრატული მეტრი (11,500 კვ. ფუტი)), ეთნოგრაფიული სექცია (392 კვადრატული მეტრი (4,220 კვ. ფუტი)) ხალიჩებისა და ნაქსოვი ნაწარმის გალერეა (763 კვადრატული მეტრი (8,210 კვ. ფუტი)). ასევე არის 12 ოფისის ოთახი, ლაბორატორია და საკონფერენციო დარბაზი.

ნივთები მოდის [[პალეოლითი]]ს, [[ნეოლითი]]ს, [[ქალკოლითი]]ს, [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს]] ([[ხეთები]], [[ჰურიტები]]), [[რკინის ხანა|რკინის]], [[ურარტუ]]ს, [[ელინიზმი|ელინისტური]], [[რომის იმპერია|რომაული]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიური]], [[სელჩუკების სახელმწიფო|სელჩუკებისა]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] ეპოქებიდან. ასევე ეზოში არის საფლავის ქვები [[თუნჯელის პროვინცია|თუნჯელის პროვინციიდან]].[1]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>pwvmxg91cnw0dg85jluo2g4oef6gwne</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808650</id>
      <parentid>4808649</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:50:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1982 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808650</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4190" sha1="1vfmmejure9kqcybhno1fuk2pr7s2ez" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1982 წელი
}}
'''ელაზღის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-tr|Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[ელაზიღი|ელაზიღში]], [[თურქეთი]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ფირათის უნივერსიტეტი]]ს კამპუსში 38°40′23″N 39°11′26″E კოორდინატებზე.

[[1965]] წელს [[მუზეუმი]] დაარსდა ისტორიულ შენობაში ჰარპუთში, ყოფილ დასახლებაში, რომელიც 5 კილომეტრით (3.1 [[მილი]]) აღმოსავლეთით მდებარეობს ელაზიღიდან. ორი ჰიდროელექტროსადგურის მშენებლობის დროს - [[ქებანის კაშხალი|ქებანის კაშხლისა]] და [[ქარაქაიას კაშხალი|ქარაქაიას კაშხლის]] (ორივე ფირათის მდინარეზე - ანტიკური [[ევფრატი]] - და საკმაოდ ახლოს ელაზიღთან), აღმოაჩინეს მრავალი ნივთი, რომელიც [[მუზეუმი]]სთვის იყო ღირებული. ამ აღმოჩენებით ახალი [[მუზეუმი]] დაარსდა უნივერსიტეტის კამპუსში. იგი გაიხსნა [[1982]] წლის 28 ივლისს.[2][3]

[[მუზეუმი]]ს დახურული ფართობი არის 5,185 კვადრატული მეტრი (55,810 კვ. [[ფუტი]]). არის ორი საგამოფენო დარბაზი და გალერეა: არქეოლოგიისა და მონეტების სექცია (1,070 კვადრატული მეტრი (11,500 კვ. ფუტი)), ეთნოგრაფიული სექცია (392 კვადრატული მეტრი (4,220 კვ. ფუტი)) ხალიჩებისა და ნაქსოვი ნაწარმის გალერეა (763 კვადრატული მეტრი (8,210 კვ. ფუტი)). ასევე არის 12 ოფისის ოთახი, ლაბორატორია და საკონფერენციო დარბაზი.

ნივთები მოდის [[პალეოლითი]]ს, [[ნეოლითი]]ს, [[ქალკოლითი]]ს, [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს]] ([[ხეთები]], [[ჰურიტები]]), [[რკინის ხანა|რკინის]], [[ურარტუ]]ს, [[ელინიზმი|ელინისტური]], [[რომის იმპერია|რომაული]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიური]], [[სელჩუკების სახელმწიფო|სელჩუკებისა]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] ეპოქებიდან. ასევე ეზოში არის საფლავის ქვები [[თუნჯელის პროვინცია|თუნჯელის პროვინციიდან]].[1]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1982 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>1vfmmejure9kqcybhno1fuk2pr7s2ez</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808651</id>
      <parentid>4808650</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T07:53:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>დათო2010</username>
        <id>165421</id>
      </contributor>
      <origin>4808651</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4805" sha1="isg6xz0mwqxz38pzq7k9tdfbdbg3kz1" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1982 წელი
}}
'''ელაზღის ეთნოგრაფიული და არქეოლოგიური მუზეუმი''' ({{lang-tr|Elazığ Arkeoloji ve Etnografya Müzesi}}) — [[მუზეუმი]] [[ელაზიღი|ელაზიღში]], [[თურქეთი]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს [[ფირათის უნივერსიტეტი]]ს კამპუსში 38°40′23″N 39°11′26″E კოორდინატებზე.

[[1965]] წელს [[მუზეუმი]] დაარსდა ისტორიულ შენობაში ჰარპუთში, ყოფილ დასახლებაში, რომელიც 5 კილომეტრით (3.1 [[მილი]]) აღმოსავლეთით მდებარეობს ელაზიღიდან. ორი ჰიდროელექტროსადგურის მშენებლობის დროს - [[ქებანის კაშხალი|ქებანის კაშხლისა]] და [[ქარაქაიას კაშხალი|ქარაქაიას კაშხლის]] (ორივე ფირათის მდინარეზე - ანტიკური [[ევფრატი]] - და საკმაოდ ახლოს ელაზიღთან), აღმოაჩინეს მრავალი ნივთი, რომელიც [[მუზეუმი]]სთვის იყო ღირებული. ამ აღმოჩენებით ახალი [[მუზეუმი]] დაარსდა უნივერსიტეტის კამპუსში. იგი გაიხსნა [[1982]] წლის 28 ივლისს.&lt;ref&gt;[http://www.elazigkulturturizm.gov.tr/TR,58563/arkeoloji-ve-etnografya-muzesi.html Ministry of Culture Elazığ branch {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;EL&quot;&gt;{{Cite web |url=http://www.elazig.gov.tr/h4719-elazig-arkeoloji-ve-etnografya-muzesi.html |title=Elazığ governor's page |language=tr |access-date=2016-11-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161014195304/http://www.elazig.gov.tr/h4719-elazig-arkeoloji-ve-etnografya-muzesi.html |archive-date=2016-10-14 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

[[მუზეუმი]]ს დახურული ფართობი არის 5,185 კვადრატული მეტრი (55,810 კვ. [[ფუტი]]). არის ორი საგამოფენო დარბაზი და გალერეა: არქეოლოგიისა და მონეტების სექცია (1,070 კვადრატული მეტრი (11,500 კვ. ფუტი)), ეთნოგრაფიული სექცია (392 კვადრატული მეტრი (4,220 კვ. ფუტი)) ხალიჩებისა და ნაქსოვი ნაწარმის გალერეა (763 კვადრატული მეტრი (8,210 კვ. ფუტი)). ასევე არის 12 ოფისის ოთახი, ლაბორატორია და საკონფერენციო დარბაზი.

ნივთები მოდის [[პალეოლითი]]ს, [[ნეოლითი]]ს, [[ქალკოლითი]]ს, [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს]] ([[ხეთები]], [[ჰურიტები]]), [[რკინის ხანა|რკინის]], [[ურარტუ]]ს, [[ელინიზმი|ელინისტური]], [[რომის იმპერია|რომაული]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიური]], [[სელჩუკთა სახელმწიფო|სელჩუკებისა]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] ეპოქებიდან. ასევე ეზოში არის საფლავის ქვები [[თუნჯელის პროვინცია|თუნჯელის პროვინციიდან]].&lt;ref name=&quot;KV&quot;&gt;[http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44083/elazig-muze-mudurlugu.html Cultural Property page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1982 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>isg6xz0mwqxz38pzq7k9tdfbdbg3kz1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589392</id>
    <revision>
      <id>4808658</id>
      <timestamp>2025-06-04T08:43:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <comment>შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:en:Special:Redirect/revision/1264204874|Seventy-second session of the United Nations General Assembly]]“</comment>
      <origin>4808658</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20336" sha1="obnrtj89lii5ys93yzv8j7pswtfgrv5" xml:space="preserve">'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==

=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|China}}
* {{დროშა|France}}
* {{დროშა|Russian Federation}}
* [[გაერთიანებული სამეფო|United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland]]
* [[ამერიკის შეერთებული შტატები|United States of America]]

ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|Afghanistan|2013}}
* [[ბოლივია|Bolivia (Plurinational State of)]]
* {{დროშა|Chile}}
* {{დროშა|Finland}}
* {{დროშა|Gabon}}
* {{დროშა|Ghana}}
* {{დროშა|Guatemala}}
* {{დროშა|Indonesia}}
* {{დროშა|Israel}}
* {{დროშა|Liberia}}
* {{დროშა|Madagascar}}
* {{დროშა|Morocco}}
* {{დროშა|Sri Lanka}}
* {{დროშა|United Arab Emirates}}
* {{დროშა|Vanuatu}}
* {{დროშა|Zimbabwe}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|Iraq}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|Liechtenstein}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ტერე რაადიკი
|{{დროშა|Estonia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ალფრედო ტორო კარნევალი
|[[ბოლივია|ბოლივია (მრავალეროვანი სახელმწიფო)]]
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|South Africa}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|Estonia}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|Cyprus}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|Saint Lucia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კრისტიანა მელე
|{{დროშა|Italy}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|Zambia}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;nowiki&gt;&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt;&lt;/nowiki&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|Iceland}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ნებილ იდრისი
|{{დროშა|Eritrea}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|Qatar}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი დორა კაშასი
|{{დროშა|Hungary}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|Guatemala}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბ-ნი რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|[[ვენესუელა|ვენესუელა (ბოლივარიის რესპუბლიკა)]]
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|Morocco}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|Turkey}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|United Arab Emirates}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|Bulgaria}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ტომო მონტე
|{{დროშა|Cameroon}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|[[ირანი|ირანი (ისლამური რესპუბლიკა)]]
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|Pakistan}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|Ireland}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|Latvia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|Mexico}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ბურჰან გაფურ, მისი აღმატებულება
|{{დროშა|Singapore}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|Uganda}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|Peru}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|Australia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი პიტერ ნაგი
|{{დროშა|Slovakia}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>obnrtj89lii5ys93yzv8j7pswtfgrv5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808659</id>
      <parentid>4808658</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T08:45:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808659</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20343" sha1="jzc755hp099bk1pwqae6snlo9hrn7yz" xml:space="preserve">'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==

=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|Liberia}}
* {{დროშა|Madagascar}}
* {{დროშა|Morocco}}
* {{დროშა|Sri Lanka}}
* {{დროშა|United Arab Emirates}}
* {{დროშა|Vanuatu}}
* {{დროშა|Zimbabwe}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|Iraq}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|Liechtenstein}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ტერე რაადიკი
|{{დროშა|Estonia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ალფრედო ტორო კარნევალი
|[[ბოლივია|ბოლივია (მრავალეროვანი სახელმწიფო)]]
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|South Africa}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|Estonia}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|Cyprus}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|Saint Lucia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კრისტიანა მელე
|{{დროშა|Italy}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|Zambia}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;nowiki&gt;&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt;&lt;/nowiki&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|Iceland}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ნებილ იდრისი
|{{დროშა|Eritrea}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|Qatar}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი დორა კაშასი
|{{დროშა|Hungary}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|Guatemala}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბ-ნი რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|[[ვენესუელა|ვენესუელა (ბოლივარიის რესპუბლიკა)]]
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|Morocco}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|Turkey}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|United Arab Emirates}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|Bulgaria}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ტომო მონტე
|{{დროშა|Cameroon}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|[[ირანი|ირანი (ისლამური რესპუბლიკა)]]
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|Pakistan}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|Ireland}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|Latvia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|Mexico}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ბურჰან გაფურ, მისი აღმატებულება
|{{დროშა|Singapore}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|Uganda}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|Peru}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|Australia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი პიტერ ნაგი
|{{დროშა|Slovakia}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>jzc755hp099bk1pwqae6snlo9hrn7yz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808660</id>
      <parentid>4808659</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T08:46:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808660</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20486" sha1="59k4t1ww73goyuzpbms06zx2lmasflt" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/AkakiBalanchivadze|AkakiBalanchivadze]].|4|06|2025}}
'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==

=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|Liberia}}
* {{დროშა|Madagascar}}
* {{დროშა|Morocco}}
* {{დროშა|Sri Lanka}}
* {{დროშა|United Arab Emirates}}
* {{დროშა|Vanuatu}}
* {{დროშა|Zimbabwe}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|Iraq}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|Liechtenstein}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ტერე რაადიკი
|{{დროშა|Estonia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ალფრედო ტორო კარნევალი
|[[ბოლივია|ბოლივია (მრავალეროვანი სახელმწიფო)]]
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|South Africa}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|Estonia}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|Cyprus}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|Saint Lucia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კრისტიანა მელე
|{{დროშა|Italy}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|Zambia}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;nowiki&gt;&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt;&lt;/nowiki&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მისი აღმატებულება, ბატონი ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|Iceland}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ნებილ იდრისი
|{{დროშა|Eritrea}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|Qatar}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი დორა კაშასი
|{{დროშა|Hungary}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|Guatemala}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბ-ნი რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|[[ვენესუელა|ვენესუელა (ბოლივარიის რესპუბლიკა)]]
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|Morocco}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|Turkey}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|United Arab Emirates}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|Bulgaria}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ტომო მონტე
|{{დროშა|Cameroon}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|[[ირანი|ირანი (ისლამური რესპუბლიკა)]]
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|Pakistan}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|Ireland}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|Latvia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|Mexico}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ბურჰან გაფურ, მისი აღმატებულება
|{{დროშა|Singapore}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|Uganda}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|Peru}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|Australia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი პიტერ ნაგი
|{{დროშა|Slovakia}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>59k4t1ww73goyuzpbms06zx2lmasflt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808682</id>
      <parentid>4808660</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:51:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808682</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20267" sha1="5s20bavocyl6b1c26zhs4n3vsgwhsmu" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/AkakiBalanchivadze|AkakiBalanchivadze]].|4|06|2025}}
'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==
=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|ლიბერია}}
* {{დროშა|მადაგასკარი}}
* {{დროშა|მაროკო}}
* {{დროშა|შრი-ლანკა}}
* {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
* {{დროშა|ვანუატუ}}
* {{დროშა|ზიმბაბვე}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|ერაყი}}
| თავმჯდომარე
|-
| გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|ლიხტენშტაინი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერე რაადიკი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალფრედო ტორო კარნევალი
|{{დროშა|ბოლივია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| თავმჯდომარე
|-
| მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|კვიპროსი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|სენტ-ლუსია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კრისტიანა მელე
|{{დროშა|იტალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|ზამბია}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;nowiki&gt;&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt;&lt;/nowiki&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|ისლანდია}}
| თავმჯდომარე
|-
| ნებილ იდრისი
|{{დროშა|ერიტრეა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|ყატარი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| დორა კაშასი
|{{დროშა|უნგრეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|გვატემალა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|{{დროშა|ვენესუელა}}
| თავმჯდომარე
|-
| იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|მაროკო}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|თურქეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|ბულგარეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ტომო მონტე
|{{დროშა|Cameroon}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|[[ირანი|ირანი (ისლამური რესპუბლიკა)]]
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|Pakistan}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|Ireland}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|Latvia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|Mexico}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ბურჰან გაფურ, მისი აღმატებულება
|{{დროშა|Singapore}}
| თავმჯდომარე
|-
| ბატონი დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|Uganda}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|Peru}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ქალბატონი კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|Australia}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი პიტერ ნაგი
|{{დროშა|Slovakia}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>5s20bavocyl6b1c26zhs4n3vsgwhsmu</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808683</id>
      <parentid>4808682</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:54:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <comment>/* კომიტეტის ბიუროები */</comment>
      <origin>4808683</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20098" sha1="azaskjjktt6nckl0oll7lrev27p0igl" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/AkakiBalanchivadze|AkakiBalanchivadze]].|4|06|2025}}
'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==
=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|ლიბერია}}
* {{დროშა|მადაგასკარი}}
* {{დროშა|მაროკო}}
* {{დროშა|შრი-ლანკა}}
* {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
* {{დროშა|ვანუატუ}}
* {{დროშა|ზიმბაბვე}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|ერაყი}}
| თავმჯდომარე
|-
| გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|ლიხტენშტაინი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერე რაადიკი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალფრედო ტორო კარნევალი
|{{დროშა|ბოლივია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| თავმჯდომარე
|-
| მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|კვიპროსი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|სენტ-ლუსია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კრისტიანა მელე
|{{დროშა|იტალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|ზამბია}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;nowiki&gt;&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt;&lt;/nowiki&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|ისლანდია}}
| თავმჯდომარე
|-
| ნებილ იდრისი
|{{დროშა|ერიტრეა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|კატარი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| დორა კაშასი
|{{დროშა|უნგრეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|გვატემალა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|{{დროშა|ვენესუელა}}
| თავმჯდომარე
|-
| იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|მაროკო}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|თურქეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ბატონი ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|ბულგარეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბატონო ტომო მონტე
|{{დროშა|კამერუნი}}
| თავმჯდომარე
|-
| აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|{{დროშა|ირანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|პაკისტანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|ირლანდია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|ლატვია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|მექსიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბურჰან გაფური
|{{დროშა|სინგაპური}}
| თავმჯდომარე
|-
| დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|უგანდა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|პერუ}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|ავსტრალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| პიტერ ნაგი
|{{დროშა|სლოვაკეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>azaskjjktt6nckl0oll7lrev27p0igl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808684</id>
      <parentid>4808683</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:58:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808684</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20043" sha1="jphuizd7n49drk33olj8wmqjcw6ib03" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/AkakiBalanchivadze|AkakiBalanchivadze]].|4|06|2025}}
'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==
=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|ლიბერია}}
* {{დროშა|მადაგასკარი}}
* {{დროშა|მაროკო}}
* {{დროშა|შრი-ლანკა}}
* {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
* {{დროშა|ვანუატუ}}
* {{დროშა|ზიმბაბვე}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|ერაყი}}
| თავმჯდომარე
|-
| გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|ლიხტენშტაინი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერე რაადიკი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალფრედო ტორო კარნევალი
|{{დროშა|ბოლივია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| თავმჯდომარე
|-
| მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|კვიპროსი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|სენტ-ლუსია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კრისტიანა მელე
|{{დროშა|იტალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|ზამბია}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|ისლანდია}}
| თავმჯდომარე
|-
| ნებილ იდრისი
|{{დროშა|ერიტრეა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|კატარი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| დორა კაშასი
|{{დროშა|უნგრეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|გვატემალა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|{{დროშა|ვენესუელა}}
| თავმჯდომარე
|-
| იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|მაროკო}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|თურქეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|ბულგარეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ტომო მონტე
|{{დროშა|კამერუნი}}
| თავმჯდომარე
|-
| აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|{{დროშა|ირანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|პაკისტანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|ირლანდია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|ლატვია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|მექსიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბურჰან გაფური
|{{დროშა|სინგაპური}}
| თავმჯდომარე
|-
| დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|უგანდა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|პერუ}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|ავსტრალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| პიტერ ნაგი
|{{დროშა|სლოვაკეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>jphuizd7n49drk33olj8wmqjcw6ib03</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808685</id>
      <parentid>4808684</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:58:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808685</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19900" sha1="nd16j2yaifjg8jn48091a021iiciu8v" xml:space="preserve">'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==
=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|ლიბერია}}
* {{დროშა|მადაგასკარი}}
* {{დროშა|მაროკო}}
* {{დროშა|შრი-ლანკა}}
* {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
* {{დროშა|ვანუატუ}}
* {{დროშა|ზიმბაბვე}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|ერაყი}}
| თავმჯდომარე
|-
| გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|ლიხტენშტაინი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერე რაადიკი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალფრედო ტორო კარნევალი
|{{დროშა|ბოლივია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| თავმჯდომარე
|-
| მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|კვიპროსი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|სენტ-ლუსია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კრისტიანა მელე
|{{დროშა|იტალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|ზამბია}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|ისლანდია}}
| თავმჯდომარე
|-
| ნებილ იდრისი
|{{დროშა|ერიტრეა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|კატარი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| დორა კაშასი
|{{დროშა|უნგრეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|გვატემალა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|{{დროშა|ვენესუელა}}
| თავმჯდომარე
|-
| იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|მაროკო}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|თურქეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|ბულგარეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ტომო მონტე
|{{დროშა|კამერუნი}}
| თავმჯდომარე
|-
| აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|{{დროშა|ირანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|პაკისტანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|ირლანდია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|ლატვია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|მექსიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბურჰან გაფური
|{{დროშა|სინგაპური}}
| თავმჯდომარე
|-
| დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|უგანდა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|პერუ}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|ავსტრალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| პიტერ ნაგი
|{{დროშა|სლოვაკეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>nd16j2yaifjg8jn48091a021iiciu8v</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808686</id>
      <parentid>4808685</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:59:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */</comment>
      <origin>4808686</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19923" sha1="k7wkp2g3pamqulvatehwknfokz3rmd0" xml:space="preserve">'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==
=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|ლიბერია}}
* {{დროშა|მადაგასკარი}}
* {{დროშა|მაროკო}}
* {{დროშა|შრი-ლანკა}}
* {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
* {{დროშა|ვანუატუ}}
* {{დროშა|ზიმბაბვე}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|ერაყი}}
| თავმჯდომარე
|-
| გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|ლიხტენშტაინი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერე რაადიკი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალფრედო ტორო კარნევალი
|{{დროშა|ბოლივია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| თავმჯდომარე
|-
| მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|კვიპროსი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|სენტ-ლუსია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კრისტიანა მელე
|{{დროშა|იტალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|ზამბია}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|ისლანდია}}
| თავმჯდომარე
|-
| ნებილ იდრისი
|{{დროშა|ერიტრეა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|კატარი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| დორა კაშასი
|{{დროშა|უნგრეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|გვატემალა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|{{დროშა|ვენესუელა}}
| თავმჯდომარე
|-
| იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|მაროკო}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|თურქეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|ბულგარეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ტომო მონტე
|{{დროშა|კამერუნი}}
| თავმჯდომარე
|-
| აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|{{დროშა|ირანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|პაკისტანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|ირლანდია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|ლატვია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|მექსიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბურჰან გაფური
|{{დროშა|სინგაპური}}
| თავმჯდომარე
|-
| დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|უგანდა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|პერუ}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|ავსტრალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| პიტერ ნაგი
|{{დროშა|სლოვაკეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>k7wkp2g3pamqulvatehwknfokz3rmd0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808687</id>
      <parentid>4808686</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:00:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>მომხმარებელმა AkakiBalanchivadze გვერდი „[[გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეორე სესია]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია]]“</comment>
      <origin>4808686</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19923" sha1="k7wkp2g3pamqulvatehwknfokz3rmd0" xml:space="preserve">'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==
=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|ლიბერია}}
* {{დროშა|მადაგასკარი}}
* {{დროშა|მაროკო}}
* {{დროშა|შრი-ლანკა}}
* {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
* {{დროშა|ვანუატუ}}
* {{დროშა|ზიმბაბვე}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|ერაყი}}
| თავმჯდომარე
|-
| გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|ლიხტენშტაინი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერე რაადიკი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალფრედო ტორო კარნევალი
|{{დროშა|ბოლივია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| თავმჯდომარე
|-
| მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|კვიპროსი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|სენტ-ლუსია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კრისტიანა მელე
|{{დროშა|იტალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|ზამბია}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|ისლანდია}}
| თავმჯდომარე
|-
| ნებილ იდრისი
|{{დროშა|ერიტრეა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|კატარი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| დორა კაშასი
|{{დროშა|უნგრეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|გვატემალა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|{{დროშა|ვენესუელა}}
| თავმჯდომარე
|-
| იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|მაროკო}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|თურქეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|ბულგარეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ტომო მონტე
|{{დროშა|კამერუნი}}
| თავმჯდომარე
|-
| აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|{{დროშა|ირანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|პაკისტანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|ირლანდია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|ლატვია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|მექსიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბურჰან გაფური
|{{დროშა|სინგაპური}}
| თავმჯდომარე
|-
| დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|უგანდა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|პერუ}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|ავსტრალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| პიტერ ნაგი
|{{დროშა|სლოვაკეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;

პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{Cite web|url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org|title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)|author=International Institute for Sustainable Development|date=n.d.|access-date=5 December 2018}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot; id=&quot;CITEREFInternational_Institute_for_Sustainable_Developmentn.d.&quot;&gt;International Institute for Sustainable Development (n.d.). [http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org &quot;72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72)&quot;]. ''International Institute for Sustainable Development''&lt;span class=&quot;reference-accessdate&quot;&gt;. Retrieved &lt;span class=&quot;nowrap&quot;&gt;5 December&lt;/span&gt; 2018&lt;/span&gt;.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>k7wkp2g3pamqulvatehwknfokz3rmd0</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808689</id>
      <parentid>4808687</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:02:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808689</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19237" sha1="418kr1k57zme0kxq8f9d6andnubk8ka" xml:space="preserve">'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==
=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|ლიბერია}}
* {{დროშა|მადაგასკარი}}
* {{დროშა|მაროკო}}
* {{დროშა|შრი-ლანკა}}
* {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
* {{დროშა|ვანუატუ}}
* {{დროშა|ზიმბაბვე}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|ერაყი}}
| თავმჯდომარე
|-
| გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|ლიხტენშტაინი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერე რაადიკი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალფრედო ტორო კარნევალი
|{{დროშა|ბოლივია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| თავმჯდომარე
|-
| მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|კვიპროსი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|სენტ-ლუსია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კრისტიანა მელე
|{{დროშა|იტალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|ზამბია}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|ისლანდია}}
| თავმჯდომარე
|-
| ნებილ იდრისი
|{{დროშა|ერიტრეა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|კატარი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| დორა კაშასი
|{{დროშა|უნგრეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|გვატემალა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|{{დროშა|ვენესუელა}}
| თავმჯდომარე
|-
| იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|მაროკო}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|თურქეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|ბულგარეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ტომო მონტე
|{{დროშა|კამერუნი}}
| თავმჯდომარე
|-
| აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|{{დროშა|ირანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|პაკისტანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|ირლანდია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|ლატვია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|მექსიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბურჰან გაფური
|{{დროშა|სინგაპური}}
| თავმჯდომარე
|-
| დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|უგანდა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|პერუ}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|ავსტრალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| პიტერ ნაგი
|{{დროშა|სლოვაკეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{cite web |url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org |title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72) |author=International Institute for Sustainable Development |date=n.d. |website=International Institute for Sustainable Development |access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;


პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot; /&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}

* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>418kr1k57zme0kxq8f9d6andnubk8ka</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808690</id>
      <parentid>4808689</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:03:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>AkakiBalanchivadze</username>
        <id>92095</id>
      </contributor>
      <origin>4808690</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="19340" sha1="n9e24h7dezimkr3z18d2lro87y0t3b2" xml:space="preserve">'''გაეროს გენერალური ასამბლეის სამოცდამეთორმეტე სესია''' — [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაეროს]] გენერალური ასამბლეის სესია, რომელიც [[2017]] წლის [[12 სექტემბერი|12 სექტემბერს]] გაიხსნა. [[გაეროს გენერალური ასამბლეა|გაეროს გენერალური ასამბლეის]] პრეზიდენტი აღმოსავლეთ ევროპის ჯგუფიდან იყო.

== სესიის ორგანიზება ==
=== პრეზიდენტი ===
გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტად 2017 წლის 31 მაისს აირჩიეს. სლოვაკეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი მიროსლავ ლაიჩაკი.&lt;ref name=&quot;Election&quot;&gt;{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2017/ga11915.doc.htm|title=General Assembly Elects Slovakia Foreign Minister Miroslav Lajčák President of Seventy-Second Session, while Selecting Bureaux for Main Committees|author=United Nations|date=31 May 2017}}&lt;/ref&gt;

=== ვიცე-პრეზიდენტები ===
72-ე სესიას ოცდაერთი ვიცე-პრეზიდენტი ჰყავდა.

უშიშროების საბჭოს ხუთი მუდმივი წევრი:

* {{დროშა|ჩინეთი}}
* {{დროშა|საფრანგეთი}}
* {{დროშა|რუსეთი}}
* {{დროშა|აშშ}}
* {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}}
ასევე შემდეგი ქვეყნები:

* {{დროშა|ავღანეთი|2013}}
* {{დროშა|ბოლივია}}
* {{დროშა|ჩილე}}
* {{დროშა|ფინეთი}}
* {{დროშა|გაბონი}}
* {{დროშა|განა}}
* {{დროშა|გვატემალა}}
* {{დროშა|ინდონეზია}}
* {{დროშა|ისრაელი}}
* {{დროშა|ლიბერია}}
* {{დროშა|მადაგასკარი}}
* {{დროშა|მაროკო}}
* {{დროშა|შრი-ლანკა}}
* {{დროშა|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}}
* {{დროშა|ვანუატუ}}
* {{დროშა|ზიმბაბვე}}

=== კომიტეტის ბიუროები ===
73-ე სესიისთვის გენერალური ასამბლეის კომიტეტების თავმჯდომარეებად და თანამდებობის პირებად აირჩიეს:

'''პირველი კომიტეტი''' (განიარაღება და საერთაშორისო უსაფრთხოება)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/first/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the 72nd Session|author=United Nations General Assembly C.1|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| მოჰამედ ჰუსეინ ალი ბაჰრ ალულუმი
|{{დროშა|ერაყი}}
| თავმჯდომარე
|-
| გეორგ სპარბერი
|{{დროშა|ლიხტენშტაინი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერე რაადიკი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალფრედო ტორო კარნევალი
|{{დროშა|ბოლივია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| მარტინ ნგუნდზე
|{{დროშა|სამხრეთ აფრიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეორე კომიტეტი''' (ეკონომიკური და ფინანსური) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| სვენ იურგენსონი
|{{დროშა|ესტონეთი}}
| თავმჯდომარე
|-
| მენელაოს მენელაუ
|{{დროშა|კვიპროსი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კიმბერლი ლუისი
|{{დროშა|სენტ-ლუსია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კრისტიანა მელე
|{{დროშა|იტალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ტერეზა ჩიპულუ ლუსვილი ჩანდა
|{{დროშა|ზამბია}}
| მომხსენებელი
|-
|}
&lt;b id=&quot;mwwQ&quot;&gt;მესამე კომიტეტი&lt;/b&gt; (სოციალური, ჰუმანიტარული და კულტურული) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ეინარ გუნარსონი
|{{დროშა|ისლანდია}}
| თავმჯდომარე
|-
| ნებილ იდრისი
|{{დროშა|ერიტრეა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ალანუდ ქასიმ მა ალ-ტემიმი
|{{დროშა|კატარი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| დორა კაშასი
|{{დროშა|უნგრეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ედგარ ანდრეს მოლინა ლინარესი
|{{დროშა|გვატემალა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეოთხე კომიტეტი''' (სპეციალური პოლიტიკური და დეკოლონიზაციის საკითხები) 
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| რაფაელ დარიო რამირეს კარენიო
|{{დროშა|ვენესუელა}}
| თავმჯდომარე
|-
| იასერ ჰალფუნი
|{{დროშა|მაროკო}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯერენ ჰანდე ოზგური
|{{დროშა|თურქეთი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| აჰმედ აბდელრაჰმან აჰმედ ალმაჰმუდი
|{{დროშა|არაბეთის გაერთიანებული საამიროები}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ანგელოვი
|{{დროშა|ბულგარეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეხუთე კომიტეტი''' (ადმინისტრაციული და საბიუჯეტო) &lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.un.org/en/ga/fifth/72/bureau72.shtml|title=Bureau of the Fifth Committee of the 72nd session|author=United Nations General Assembly C.5|date=n.d.|publisher=United Nations}}&lt;/ref&gt;
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ტომო მონტე
|{{დროშა|კამერუნი}}
| თავმჯდომარე
|-
| აბას იაზდანი ( ''სექტემბერი 2017 - 22 მარტი 2018'' )
|{{დროშა|ირანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჰასიბ ზოჰარი ( ''7 მაისი 2018 - 18 სექტემბერი 2018'' )
|{{დროშა|პაკისტანი}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ჯული ო’ბრაიენი
|{{დროშა|ირლანდია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანდა გრინბერგა
|{{დროშა|ლატვია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ფელიპე გარსია ლანდა
|{{დროშა|მექსიკა}}
| მომხსენებელი
|-
|}
'''მეექვსე კომიტეტი''' (იურიდიული)
{| class=&quot;wikitable&quot;
!სახელი
! ქვეყანა
! პოზიცია
|-
| ბურჰან გაფური
|{{დროშა|სინგაპური}}
| თავმჯდომარე
|-
| დანკან ლაკი მუჰუმუზა
|{{დროშა|უგანდა}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| ანგელ ჰორნა
|{{დროშა|პერუ}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| კერი მაკდუგალი
|{{დროშა|ავსტრალია}}
| ვიცე-თავმჯდომარე
|-
| პიტერ ნაგი
|{{დროშა|სლოვაკეთი}}
| მომხსენებელი
|-
|}

=== ადგილების განაწილება ===
ტრადიციისამებრ, გენერალური ასამბლეის ყოველი სესიის წინ გენერალური მდივანმა, ამ შემთხვევაში [[ანტონიუ გუტერეში|ანტონიუ გუტიერეშმა]] ჩაატარა კენჭისყრა იმის დასადგენად, თუ რომელი წევრი სახელმწიფო დაიკავებდა პირველ ადგილს გენერალური ასამბლეის დარბაზში სესიისთვის, ხოლო სხვა წევრი სახელმწიფოები მიჰყვებოდნენ თავიანთი სახელის ინგლისური თარგმანის მიხედვით. იგივე თანმიმდევრობა დაცულია ექვს მთავარ კომიტეტში.  72-ე სესიისთვის [[ჩეხეთი|ჩეხეთის რესპუბლიკა]] აირჩიეს გენერალური ასამბლეის პალატის პირველი ადგილის დასაკავებლად.

=== ზოგადი დებატები ===
ქვეყნების უმეტესობას ჰყავდა წარმომადგენელი, რომელიც თავის ქვეყანასთან დაკავშირებულ საკითხებსა და გენერალური ასამბლეის ქმედებებთან დაკავშირებით მომავალი წლის იმედებზე საუბრობდა. ზოგადი დებატები წევრ სახელმწიფოებს შესაძლებლობას აძლევს, ისაუბრონ მათთვის მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხების შესახებ. ზოგადი დებატები 2017 წლის 19-25 სექტემბერს გაიმართა, გარდა შუალედური კვირა დღისა.&lt;ref name=&quot;IISD&quot;&gt;{{cite web |url=http://sdg.iisd.org/events/72nd-session-of-the-un-general-assembly-unga-72/?rdr=sd.iisd.org |title=72nd Session of the UN General Assembly (UNGA 72) |author=International Institute for Sustainable Development |date=n.d. |website=International Institute for Sustainable Development |access-date=5 December 2018}}&lt;/ref&gt;


პრეზიდენტმა მიროსლავ ლაიჩაკმა სესიის დებატებად აირჩია თემა: „ადამიანებზე ფოკუსირება: მშვიდობისა და ღირსეული ცხოვრებისკენ სწრაფვა ყველასთვის მდგრად პლანეტაზე“.&lt;ref name=&quot;IISD&quot; /&gt;

ზოგადი დებატების დროს გამოსვლების თანმიმდევრობა შემდეგი იყო:&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://gadebate.un.org/en/faq|title=Frequently Asked Questions (FAQ)|author=United Nations General Assembly|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=5 December 2018}}
&lt;/ref&gt;

* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა სხდომა მოიწვია.
* გენერალურმა მდივანმა წარადგინა „გენერალური მდივნის ანგარიში ორგანიზაციის მუშაობის შესახებ“
* გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტმა გახსნა საერთო დებატები და სიტყვით გამოვიდა
* ტრადიციისამებრ, ბრაზილია იყო პირველი წევრი სახელმწიფო, რომელმაც ზოგად დებატებში ისაუბრა.
* ამერიკის შეერთებული შტატები, როგორც მასპინძელი ქვეყანა, იყო მეორე წევრი სახელმწიფო, რომელიც სიტყვით გამოვიდა.
* სიტყვით გამოვიდა ყველა სხვა სრულუფლებიანი წევრი სახელმწიფო (სიტყვით გამოსვლის თანმიმდევრობა ეფუძნება წარმომადგენლობის დონეს, პრეფერენციას და სხვა კრიტერიუმებს, როგორიცაა გეოგრაფიული ბალანსი)
* საერთო დებატებში მონაწილეობის მისაღებად მოიწვიეს [[წმინდა საყდარი]], [[პალესტინა]] და [[ევროკავშირი]].

ზოგადი დებატების დროს დაცული უნდა იყოს განცხადებებისთვის ნებაყოფლობითი 15-წუთიანი დროის ლიმიტი. ზოგადი დებატების წესების თანახმად, განცხადებები უნდა იყოს წარმოდგენილი გაეროს ერთ-ერთ ოფიციალურ ენაზე: [[არაბული ენა|არაბულზე]], [[ჩინური ენა|ჩინურზე]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურზე]], [[ფრანგული ენა|ფრანგულზე]], [[რუსული ენა|რუსულზე]] ან [[ესპანური ენა|ესპანურზე]] და თარგმნილი უნდა იყოს გაეროს თარჯიმნების მიერ.

== რეზოლუციები ==
რეზოლუციები გაეროს გენერალურ ასამბლეას [[2017]] წლის ოქტომბრიდან [[2018]] წლის ზაფხულამდე პერიოდში წარედგინა.

[[გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო რიგგარეშე სესია|გაეროს გენერალური ასამბლეის მეათე საგანგებო სესია]] [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] სტატუსთან დაკავშირებით ამ სესიის ფარგლებში [[2017]] წლის 21 დეკემბერს გაიმართა.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://vestnikkavkaza.net/news/UN-General-Assembly-rejects-Trump-s-Jerusalem-move.html|title=UN General Assembly rejects Trump's Jerusalem move}}&lt;/ref&gt; გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუცია ES-10/L.22 მიიღეს 128 ხმით 9-ის წინააღმდეგ, 21 დეპუტატმა არ მისცა ხმა და 35-მა თავი შეიკავა.

== არჩევნები ==
[[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოს]] [[2019]]–&lt;nowiki/&gt;[[2020]] წლების არამუდმივი წევრების არჩევნები 2018 წლის 8 ივნისს გაიმართა, რომელშიც [[სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა|სამხრეთ აფრიკა]], [[ინდონეზია]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა|დომინიკის რესპუბლიკა]], [[გერმანია]] და [[ბელგია]] აირჩიეს.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/2018_06_forecast.pdf|title=Security Council Monthly|date=June 2018|access-date=16 September 2018}}&lt;/ref&gt;

== რესურსები ინტერნტეტში ==
{{ვიკიწყარო}}
* [https://www.un.org/en/ga/president/72/ 72-ე გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი]
* [https://www.un.org/en/ga/72/agenda/index.shtml 72-ე გენერალური ასამბლეის დღის წესრიგი]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები}}
[[კატეგორია:გაეროს გენერალური ასამბლეის სესიები]]</text>
      <sha1>n9e24h7dezimkr3z18d2lro87y0t3b2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>C64 Direct-to-TV</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589393</id>
    <revision>
      <id>4808662</id>
      <timestamp>2025-06-04T08:55:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[ფაილი:Commodore64_DTV_mugshot-x600.jpg|მინი|250პქ|The C64 Direct-to-TV]] '''C64 Direct-to-TV''', შემოკლებით '''C64DTV''' — [[Commodore 64]]-ის ერთჩიპიანი იმპლემენტაცია, რომელიც მოთავსებულია [[ჯოისტიკი|ჯოისტიკში]] (მოდელირებული 1980-იანი წლების შ...</comment>
      <origin>4808662</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2920" sha1="0q71nzrco8d9xwkhn0lzn82982s71qg" xml:space="preserve">[[ფაილი:Commodore64_DTV_mugshot-x600.jpg|მინი|250პქ|The C64 Direct-to-TV]]
'''C64 Direct-to-TV''', შემოკლებით '''C64DTV''' — [[Commodore 64]]-ის ერთჩიპიანი იმპლემენტაცია, რომელიც მოთავსებულია [[ჯოისტიკი|ჯოისტიკში]] (მოდელირებული 1980-იანი წლების შუა პერიოდის Competition Pro ჯოისტიკის მიხედვით) და შეიცავს 30 ჩაშენებულ თამაშს. დიზაინი მსგავსია [[Atari]] Classics 10-in-1 TV Game-ის. C64DTV-ის სქემები შექმნა ჯერი ელზუორთმა, კომპიუტერული ჩიპების დიზაინერმა, რომელსაც მანამდე [[C-One]] ჰქონდა შექმნილი.

[[Tulip Computers]]-მა (რომელმაც Commodore-ის ბრენდის სახელი [[1997]] წელს შეიძინა) უფლებები Ironstone Partners-ს მიჰყიდა. ეს უკანასკნელი თანამშრომლობდა DC Studios-სა და Mammoth Toys-თან მოწყობილობის შემუშავებასა და მარკეტინგში.&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://www.gamesindustry.biz/content_page.php?aid=7104|title=The Commodore 64 bounces back to life as a Direct-To-TV plug and play Joystick!|publisher=GamesIndustry.biz|archive-url=https://web.archive.org/web/20060818061809/http://www.gamesindustry.biz/content_page.php?aid=7104 |date=3 February 2005|url-status=dead|archive-date=18 August 2006 }}&lt;/ref&gt; 2004 წლის ბოლოს QVC-მ შეიძინა წარმოებული პირველი 250 000 ერთეული და მათი გაყიდვაში ჩაშვების პირველივე დღეს 70 000 გაყიდვა მოახერხა.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|C64 Direct-to-TV}}
* [https://web.archive.org/web/20080223143243/http://www.c64dtv.co.uk/ C64 DTV-ის საიტი] — მომხმარებლის სახელმძღვანელო და სხვა ინფორმაცია (დაარქივებული)
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{გამოყოფილი კონსოლები}}
{{სხვა თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}

[[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]]
[[კატეგორია:Commodore 64]]</text>
      <sha1>0q71nzrco8d9xwkhn0lzn82982s71qg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>თემურ შკრედ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589394</id>
    <revision>
      <id>4808663</id>
      <timestamp>2025-06-04T09:02:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dikt14</username>
        <id>170904</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი:  == თემურ შკრედ == '''თემურ შკრედი''' (დ. [[1960]], [[გუდაუთა]] – გ. [[2001]] წლის [[21 აგვისტო]], [[აფხაზეთი|ფოთი]]) — სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი.  დაიბადა ...</comment>
      <origin>4808663</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2032" sha1="beaeisln4i7bv46mm6a8o79qfhzq51l" xml:space="preserve">
== თემურ შკრედ ==
'''თემურ შკრედი''' (დ. [[1960]], [[გუდაუთა]] – გ. [[2001]] წლის [[21 აგვისტო]], [[აფხაზეთი|ფოთი]]) — სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი.

დაიბადა [[1960]] წლის [[26 ივნისი|26 ივნისის]] გუდაუთაში. იყო ერთ-ერთი პირველი, ვინც ომის დაწყებისას ჩაება საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის საქმეში. მოღვაწეობდა აქტიურად [[აფხაზეთის ომის დროს]], მეთაურობდა საბრძოლო ჯგუფებს, ასრულებდა დივერსიულ და სადაზვერვო ოპერაციებს.

[[1992]][[1993|–1993]] წლებში მონაწილეობდა მოწინააღმდეგის წინა ხაზზე გამართული ბრძოლებში. [[1993]] წლიდან [[1995]] წლამდე იყო პარტიზანული ბატალიონის მეთაური და ხელმღვანელობდა სხვადასხვა სახის სამხედრო ოპერაციებს საქართველოში.

დაიღუპა [[2001]] წლის [[21 აგვისტო]], ფოთში.

== წყაროები&lt;nowiki/&gt;https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>beaeisln4i7bv46mm6a8o79qfhzq51l</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808664</id>
      <parentid>4808663</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:03:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Dikt14</username>
        <id>170904</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>4808664</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2031" sha1="r7a3digd4dvi2itdbczonoacbzc8odx" xml:space="preserve">
== თემური შკრედ ==
'''თემურ შკრედ'''(დ. [[1960]], [[გუდაუთა]] – გ. [[2001]] წლის [[21 აგვისტო]], [[აფხაზეთი|ფოთი]]) — სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი.

დაიბადა [[1960]] წლის [[26 ივნისი|26 ივნისის]] გუდაუთაში. იყო ერთ-ერთი პირველი, ვინც ომის დაწყებისას ჩაება საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის საქმეში. მოღვაწეობდა აქტიურად [[აფხაზეთის ომის დროს]], მეთაურობდა საბრძოლო ჯგუფებს, ასრულებდა დივერსიულ და სადაზვერვო ოპერაციებს.

[[1992]][[1993|–1993]] წლებში მონაწილეობდა მოწინააღმდეგის წინა ხაზზე გამართული ბრძოლებში. [[1993]] წლიდან [[1995]] წლამდე იყო პარტიზანული ბატალიონის მეთაური და ხელმღვანელობდა სხვადასხვა სახის სამხედრო ოპერაციებს საქართველოში.

დაიღუპა [[2001]] წლის [[21 აგვისტო]], ფოთში.

== წყაროები&lt;nowiki/&gt;https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>r7a3digd4dvi2itdbczonoacbzc8odx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808665</id>
      <parentid>4808664</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:07:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:3037:268:E22D:AE2D:9256:31AF:28C2</ip>
      </contributor>
      <origin>4808665</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2056" sha1="r7g80s2qgtwd8k43fxf72xtqklzmzt4" xml:space="preserve">
== თემური შკრედ ==
'''თემურ შკრედ'''(დ. [[1960]], [[გუდაუთა|აფხაზეთი]] – გ. [[2001]] წლის [[21 აგვისტო]], [[აფხაზეთი|ფოთი]]) — სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი.

დაიბადა [[1960]] წლის [[26 ივნისი|26 ივნისის]] გუდაუთაში. იყო ერთ-ერთი პირველი, ვინც ომის დაწყებისას ჩაება საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის საქმეში. მოღვაწეობდა აქტიურად [[აფხაზეთის ომის დროს]], მეთაურობდა საბრძოლო ჯგუფებს, ასრულებდა დივერსიულ და სადაზვერვო ოპერაციებს.

[[1992]][[1993|–1993]] წლებში მონაწილეობდა მოწინააღმდეგის წინა ხაზზე გამართული ბრძოლებში. [[1993]] წლიდან [[1995]] წლამდე იყო პარტიზანული ბატალიონის მეთაური და ხელმღვანელობდა სხვადასხვა სახის სამხედრო ოპერაციებს საქართველოში.

დაიღუპა [[2001]] წლის [[21 აგვისტო]], ფოთში.

== წყაროები&lt;nowiki/&gt;https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>r7g80s2qgtwd8k43fxf72xtqklzmzt4</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808666</id>
      <parentid>4808665</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:21:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:3037:268:E22D:AE2D:9256:31AF:28C2</ip>
      </contributor>
      <origin>4808666</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="370" sha1="5lyxyh80wwhlc31i97kk2bl3m2lrkdg" xml:space="preserve">
== ედ ==
== წყაროებ[https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru tps://memat]26 ივნისი [https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru iane.ge/product-details.p?id=9405&amp;lang=ru] ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>5lyxyh80wwhlc31i97kk2bl3m2lrkdg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808667</id>
      <parentid>4808666</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:21:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:3037:268:E22D:AE2D:9256:31AF:28C2</ip>
      </contributor>
      <origin>4808667</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="365" sha1="cz8xiyudvliokoz11r6mrrye1xu9c6t" xml:space="preserve">
== . ==
== წყაროებ[https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru tps://memat]26 ივნისი [https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru iane.ge/product-details.p?id=9405&amp;lang=ru] ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>cz8xiyudvliokoz11r6mrrye1xu9c6t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808668</id>
      <parentid>4808667</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:24:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:3037:268:E22D:AE2D:9256:31AF:28C2</ip>
      </contributor>
      <origin>4808668</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2936" sha1="9ihz4t1d99q83x8ipj272a5jwmmiow8" xml:space="preserve">
'''თემურ შკრედი''' (დ. [[1960]], [[აფხაზეთი]] – გ. [[2001]] წლის [[21 აგვისტო]], [[ფოთი]]) — ქართველი სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი, მონაწილეობდა აფხაზეთის ომში.

== ბიოგრაფია ==
თემურ შკრედი დაიბადა [[1960]] წლის [[26 ივნისი|26 ივნისს]], [[გუდაუთა|გუდაუთაში]]. იყო ერთ-ერთი პირველი პიროვნება, ვინც ომის დაწყებისას ჩაერთო საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის საქმეში.

მოღვაწეობდა აქტიურად აფხაზეთის ომის დროს, მეთაურობდა საბრძოლო ჯგუფებს, ასრულებდა დივერსიულ და სპეციფიკურ ოპერაციებს. აქტიურად იბრძოდა [[აფხაზეთის ომის ომი|აფხაზეთის ომის ომის]] დროს, მეწინავე პოზიციებზე.

[[1992]][[1993|–1993]] წლებში მონაწილეობდა მრავალ ფრონტზე მიმდინარე ბრძოლებში. [[1993]] წლიდან [[1995]] წლამდე იყო პარტიზანული ბატალიონის მეთაური და ხელმძღვანელობდა სახმელეთო და სპეცოპერაციებს საქართველოს მხარდასაჭერად.

დაიღუპა [[2001]] წლის [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]], [[ფოთი|ფოთში]].

== იხილეთ ასევე ==

* [[აფხაზეთის ომი]]
* [[საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა]]

== წყაროები ==

* [https://mematiane.ge/ მათიანე — თემურ შკრედი]

== კატეგორიები ==

*
*
*
*

== წყაროებ[https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru tps://memat]26 ივნისი [https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru iane.ge/product-details.p?id=9405&amp;lang=ru] ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>9ihz4t1d99q83x8ipj272a5jwmmiow8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808669</id>
      <parentid>4808668</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:26:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:3037:268:E22D:AE2D:9256:31AF:28C2</ip>
      </contributor>
      <origin>4808669</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2929" sha1="91yys31ilqk5gsghsse9frb6gfkog22" xml:space="preserve">
'''თემური შკრედ''' (დ. [[1960]], 26 ივნისი [[აფხაზეთი]] – გ. [[2001]] წლის  [[ფოთი]]) — ქართველი სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი, მონაწილეობდა აფხაზეთის ომში.

== ბიოგრაფია ==
თემურ შკრედი დაიბადა [[1960]] წლის [[26 ივნისი|26 ივნისს]], [[გუდაუთა|გუდაუთაში]]. იყო ერთ-ერთი პირველი პიროვნება, ვინც ომის დაწყებისას ჩაერთო საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის საქმეში.

მოღვაწეობდა აქტიურად აფხაზეთის ომის დროს, მეთაურობდა საბრძოლო ჯგუფებს, ასრულებდა დივერსიულ და სპეციფიკურ ოპერაციებს. აქტიურად იბრძოდა [[აფხაზეთის ომის ომი|აფხაზეთის ომის ომის]] დროს, მეწინავე პოზიციებზე.

[[1992]][[1993|–1993]] წლებში მონაწილეობდა მრავალ ფრონტზე მიმდინარე ბრძოლებში. [[1993]] წლიდან [[1995]] წლამდე იყო პარტიზანული ბატალიონის მეთაური და ხელმძღვანელობდა სახმელეთო და სპეცოპერაციებს საქართველოს მხარდასაჭერად.

დაიღუპა [[2001]] წლის [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]], [[ფოთი|ფოთში]].

== იხილეთ ასევე ==

* [[აფხაზეთის ომი]]
* [[საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა]]

== წყაროები ==

* [https://mematiane.ge/ მათიანე — თემურ შკრედი]

== კატეგორიები ==

*
*
*
*

== წყაროებ[https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru tps://memat]26 ივნისი [https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru iane.ge/product-details.p?id=9405&amp;lang=ru] ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>91yys31ilqk5gsghsse9frb6gfkog22</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808670</id>
      <parentid>4808669</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:29:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:3037:268:E22D:AE2D:9256:31AF:28C2</ip>
      </contributor>
      <origin>4808670</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2769" sha1="i3vpr10u9a6icxmjymuiw9iwkishz8t" xml:space="preserve">
'''თემური შკრედ''' (დ. [[1960]], 26 ივნისი [[აფხაზეთი]] – გ. [[2001]] წლის  [[ფოთი]]) — ქართველი სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი, მონაწილეობდა აფხაზეთის ომში.

== ბიოგრაფია ==
თემური შკრედი დაიბადა [[1960]] წლის [[26 ივნისი|26 ივნისს]], [[გუდაუთა|გულირიფში]]. ომის დაწყებისას ჩაერთო საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის საქმეში.

მოღვაწეობდა აქტიურად აფხაზეთის ომის დროს, მეთაურობდა საბრძოლო ჯგუფებს, ასრულებდა დივერსიულ და სპეციფიკურ ოპერაციებს. აქტიურად იბრძოდა [[აფხაზეთის ომის ომი|აფხაზეთის ომის]] დროს, მოწინავე პოზიციებზე.

[[1992]][[1993|–1993]] წლებში მონაწილეობდა  ფრონტზე მიმდინარე ბრძოლებში. [[1993]] წლიდან [[1995]] წლამდე იყო პარტიზანული ბატალიონის მეთაური და ხელმძღვანელობდა სპეცოპერაციებს საქართველოს მხარდასაჭერად.

დაიღუპა [[2001]] წლის [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]], [[ფოთი|ფოთში]].

== იხილეთ ასევე ==

* [[აფხაზეთის ომი]]
* [[საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა]]

== წყაროები ==

* [https://mematiane.ge/ მათიანე — თემურ შკრედი]

== კატეგორიები ==

*
*
*
*

== წყაროებ[https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru tps://memat]26 ივნისი [https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru iane.ge/product-details.p?id=9405&amp;lang=ru] ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>i3vpr10u9a6icxmjymuiw9iwkishz8t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808697</id>
      <parentid>4808670</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:19:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <origin>4808697</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2785" sha1="twd9484uls730c634wd9n4dm5lfyyvs" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''თემური შკრედ''' (დ. [[1960]], 26 ივნისი [[აფხაზეთი]] – გ. [[2001]] წლის  [[ფოთი]]) — ქართველი სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი, მონაწილეობდა აფხაზეთის ომში.

== ბიოგრაფია ==
თემური შკრედი დაიბადა [[1960]] წლის [[26 ივნისი|26 ივნისს]], [[გუდაუთა|გულირიფში]]. ომის დაწყებისას ჩაერთო საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის საქმეში.

მოღვაწეობდა აქტიურად აფხაზეთის ომის დროს, მეთაურობდა საბრძოლო ჯგუფებს, ასრულებდა დივერსიულ და სპეციფიკურ ოპერაციებს. აქტიურად იბრძოდა [[აფხაზეთის ომის ომი|აფხაზეთის ომის]] დროს, მოწინავე პოზიციებზე.

[[1992]][[1993|–1993]] წლებში მონაწილეობდა  ფრონტზე მიმდინარე ბრძოლებში. [[1993]] წლიდან [[1995]] წლამდე იყო პარტიზანული ბატალიონის მეთაური და ხელმძღვანელობდა სპეცოპერაციებს საქართველოს მხარდასაჭერად.

დაიღუპა [[2001]] წლის [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]], [[ფოთი|ფოთში]].

== იხილეთ ასევე ==

* [[აფხაზეთის ომი]]
* [[საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა]]

== წყაროები ==

* [https://mematiane.ge/ მათიანე — თემურ შკრედი]

== კატეგორიები ==

*
*
*
*

== წყაროებ[https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru tps://memat]26 ივნისი [https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru iane.ge/product-details.p?id=9405&amp;lang=ru] ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>twd9484uls730c634wd9n4dm5lfyyvs</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808752</id>
      <parentid>4808697</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T11:05:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>2A02:3037:268:E22D:AE2D:9256:31AF:28C2</ip>
      </contributor>
      <origin>4808752</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2668" sha1="e6djj2nbfqxpccpz8qlvwrq4404yp55" xml:space="preserve">{{ვიკი}}
'''თემური შკრედ''' (დ. [[1960]], 26 ივნისი [[აფხაზეთი]] – გ. [[2001]] წლის  [[ფოთი]]) — ქართველი სამხედრო მოღვაწე, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვისთვის მებრძოლი, მონაწილეობდა აფხაზეთის ომში.

== ბიოგრაფია ==
თემური შკრედი დაიბადა [[1960]] წლის [[26 ივნისი|26 ივნისს]], [[გუდაუთა|გულირიფში]]. ომის დაწყებისას ჩაერთო საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დაცვის საქმეში.

მოღვაწეობდა აქტიურად აფხაზეთის ომის დროს, მეთაურობდა საბრძოლო ჯგუფებს, ასრულებდა დივერსიულ და სპეციფიკურ ოპერაციებს. აქტიურად იბრძოდა [[აფხაზეთის ომის ომი|აფხაზეთის ომის]] დროს, მოწინავე პოზიციებზე.

[[1992]][[1993|–1993]] წლებში მონაწილეობდა  ფრონტზე მიმდინარე ბრძოლებში. [[1993]] წლიდან [[1995]] წლამდე იყო პარტიზანული ბატალიონის მეთაური და ხელმძღვანელობდა სპეცოპერაციებს საქართველოს მხარდასაჭერად.

დაიღუპა [[2001]] წლის [[21 აგვისტო|21 აგვისტოს]], [[ფოთი|ფოთში]].

== იხილეთ ასევე ==

* [[აფხაზეთის ომი]]
* [[საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა]]

*

== კატეგორიები ==

*
*
*
*

== წყაროებ[https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru tps://memat]26 ივნისი [https://mematiane.ge/product-details.php?id=9405&amp;lang=ru iane.ge/product-details.p?id=9405&amp;lang=ru] ==

* {{ციტირება|სათაური=წარმოსახვითი წყარო|თარიღი=2025-06-04}}</text>
      <sha1>e6djj2nbfqxpccpz8qlvwrq4404yp55</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589395</id>
    <revision>
      <id>4808671</id>
      <timestamp>2025-06-04T09:35:19Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს ამ ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე...</comment>
      <origin>4808671</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2427" sha1="eby62phxfrgtol8e7hqcof3uxk0hn82" xml:space="preserve">'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს ამ ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>eby62phxfrgtol8e7hqcof3uxk0hn82</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808673</id>
      <parentid>4808671</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:41:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <origin>4808673</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4307" sha1="8fvwx8tn8soc8p4oqsavllrnhn0nmdo" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>8fvwx8tn8soc8p4oqsavllrnhn0nmdo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808680</id>
      <parentid>4808673</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T09:50:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <origin>4808680</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5546" sha1="dvqcjboh09sdw71a0a924484gc40da6" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>dvqcjboh09sdw71a0a924484gc40da6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808691</id>
      <parentid>4808680</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:04:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <origin>4808691</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10379" sha1="enevojnrqpausldx083xbii05v7bwn1" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა&lt;ref&gt;Broers, Laurence (2019). ''Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry''. Edinburgh University Press. ISBN &lt;bdi&gt;978-1-4744-5052-2&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt;.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

იმ პერიოდში, როდესაც რელიგიური და რეგიონული იდენტობა ყალიბდებოდა, აზერბაიჯანელების ეროვნული თვითშეგნება ჯერ კიდევ ფორმირების პროცესში იყო. ეს პერიოდი აზერბაიჯანული იდენტობის შესახებ დებატების პერიოდი გახლდათ. ისტორიული ლაშქრობები (არაბები, ირანელები, რუსები) იდენტობის პრობლემებს ამწვავებდა. ინტელექტუალები ოსმალურ, ირანულ, თურქულ და ისლამურ ტენდენციებს შორის გზას იკაფავდნენ. მხოლოდ მცირე ნაწილი ასახავდა ნამდვილ აზერბაიჯანულ იდენტობას, მათ შორის [[ფირიდუნ-ბექ კოჩარლინსკი|ფირუდინ ბეი ქოჩარლი]]. ბაქოში მოქმედი ორგანიზაცია ''ჰუმმეტი'' ეთნიკური ნაციონალიზმის წინააღმდეგი იყო და მხარს უჭერდა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის გაერთიანებას საერთო მუშათა კლასის და დემოკრატიული რევოლუციის იდეის გარშემო&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=bRZaCwAAQBAJ&amp;redir_esc=y Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World]&lt;/ref&gt;.

1900-იანი წლების დასაწყისში რამდენიმე მნიშვნელოვანმა მოვლენამ აზერბაიჯანში თურქული ეროვნული განწყობები გააძლიერა. ამას ხელი შეუწყო: 1905 წლის რუსეთის რევოლუციამ და სომეხ-მუსლიმთა სისხლიანმა დაპირისპირებამ; იმავე წლის ირანის კონსტიტუციურმა რევოლუციამ და მისმა კრახმა; და 1908 წლის ახალგაზრდა თურქების რევოლუციამ, რომელმაც თურქისტები ოსმალეთის იმპერიის სათავეში მოიყვანა.

XX საუკუნეში, განსაკუთრებით საბჭოთა პერიოდში, აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა ოფიციალურად ჩამოყალიბდა. საბჭოთა ადმინისტრაციამ ეროვნული რესპუბლიკების მოსახლეობის იდენტობების განსაზღვრა სახელმწიფო პოლიტიკის ნაწილად გახადა, ხელი შეუწყო ერთიანი ენის, კულტურისა და ისტორიული ნარატივის ფორმირებას.

XIX საუკუნის ბოლოსთვის აზერბაიჯანული იდენტობა ჯერ კიდევ ჩამოუყალიბებელი იყო. მაგალითად, ტფილისში მოღვაწე განმანათლებელი მირზა ფათალი ახუნდოვი ირანს მიიჩნევდა საკუთარ სამშობლოდ და თავის ნათესავებს თურქებად მოიხსენიებდა. აზერბაიჯანული ინტელიგენცია მრავალ იდენტობას შორის ლავირებდა - ირანულ, ოსმალურ, ისლამურ და პანთურქულ.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>enevojnrqpausldx083xbii05v7bwn1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808703</id>
      <parentid>4808691</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:21:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <origin>4808703</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15337" sha1="d3dvepo0qbjx56gb5qk1ra6erqc4x69" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა&lt;ref&gt;Broers, Laurence (2019). ''Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry''. Edinburgh University Press. ISBN &lt;bdi&gt;978-1-4744-5052-2&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt;.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. მაგალითად, ტფილისში მოღვაწე განმანათლებელი [[მირზა ფათალი ახუნდოვი]] ირანს მიიჩნევდა საკუთარ სამშობლოდ და თავის ნათესავებს თურქებად მოიხსენიებდა. აზერბაიჯანული ინტელიგენცია მრავალ იდენტობას შორის ლავირებდა - ირანულ, ოსმალურ, ისლამურ და პანთურქულ. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

იმ პერიოდში, როდესაც რელიგიური და რეგიონული იდენტობა ყალიბდებოდა, აზერბაიჯანელების ეროვნული თვითშეგნება ჯერ კიდევ ფორმირების პროცესში იყო. ეს პერიოდი აზერბაიჯანული იდენტობის შესახებ დებატების პერიოდი გახლდათ. ისტორიული ლაშქრობები (არაბები, ირანელები, რუსები) იდენტობის პრობლემებს ამწვავებდა. ინტელექტუალები ოსმალურ, ირანულ, თურქულ და ისლამურ ტენდენციებს შორის გზას იკაფავდნენ. მხოლოდ მცირე ნაწილი ასახავდა ნამდვილ აზერბაიჯანულ იდენტობას, მათ შორის [[ფირიდუნ-ბექ კოჩარლინსკი|ფირუდინ ბეი ქოჩარლი]]. ბაქოში მოქმედი ორგანიზაცია ''ჰუმმეტი'' ეთნიკური ნაციონალიზმის წინააღმდეგი იყო და მხარს უჭერდა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის გაერთიანებას საერთო მუშათა კლასის და დემოკრატიული რევოლუციის იდეის გარშემო&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=bRZaCwAAQBAJ&amp;redir_esc=y Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World]&lt;/ref&gt;.

1900-იანი წლების დასაწყისში რამდენიმე მნიშვნელოვანმა მოვლენამ აზერბაიჯანში თურქული ეროვნული განწყობები გააძლიერა. ამას ხელი შეუწყო: 1905 წლის რუსეთის რევოლუციამ და სომეხ-მუსლიმთა სისხლიანმა დაპირისპირებამ; იმავე წლის ირანის კონსტიტუციურმა რევოლუციამ და მისმა კრახმა; და 1908 წლის ახალგაზრდა თურქების რევოლუციამ, რომელმაც თურქისტები ოსმალეთის იმპერიის სათავეში მოიყვანა.

ჩრდილოეთ აზერბაიჯანში მცხოვრებმა თურქისტულად განწყობილმა ინტელექტუალებმა აქტიურად დაიწყეს საკუთარი თურქული წარმოშობის ხაზგასმა და საკუთარი თავის დაკავშირება ოსმალეთის თურქებთან. [[ალი ბეგ ჰუსეინზადე|ალი ბეგ ჰუსეინზადეს]] რედაქტორობით გამომავალ ჟურნალ „ფუიუზატში“ (1906) აღინიშნებოდა, რომ როგორც ოსმალეთის, ისე დღევანდელი აზერბაიჯანის თურქები ერთი ეთნიკური ფესვის – ოღუზთა – შთამომავლები იყვნენ, და რომ მათ შორის არსებული განსხვავებები უმნიშვნელოდ მიიჩნეოდა. ჰუსეინზადე ღიად ემხრობოდა აზერბაიჯანელებით დასახლებული ტერიტორიების რაიმე ფორმით ოსმალეთის იმპერიასთან გაერთიანების იდეას&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.cambridge.org/core/journals/iranian-studies/article/abs/soviet-union-and-the-construction-of-azerbaijani-national-identity-in-the-1930s/A8C7B2477C4B5606FA2F69F679E66C23 Yilmaz, Harun (2013). &quot;The Soviet Union and the Construction of Azerbaijani National Identity in the 1930s&quot;. ''Iranian Studies''. '''46''' (4): 511–533.]&lt;/ref&gt;.

თურქულ მოძრაობას ასევე მხარს უჭერდა არაერთი გამოცემაც, მათ შორის [[მამედ ემინ რასულზადე|მამედ ემინ რასულზადეს]] გაზეთი „აჩიქ სოზი“ (1915–1918). თუმცა, სხვა მოაზროვნეები, როგორიცაა აზერბაიჯანიზმის მომხრეები და ჯალილ მამედყულიზადე, ამტკიცებდნენ, რომ ირანის ბატონობისგან „განთავისუფლების“ შემდეგ აზერბაიჯანული იდენტობის აყვავებისთვის, ის ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლად უნდა განვითარდეს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

1918 წლის 28 მაისს მამედ ემინ რასულზადემ და აზერბაიჯანელმა ელიტამ გამოაცხადეს აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნა, რაც რუსული კოლონიალური მმართველობის დასასრულს და აზერბაიჯანული სახელმწიფოსა და ეროვნული იდენტობის ოფიციალურ დასაბამს ნიშნავდა&lt;ref&gt;Ahmadoghlu, Ramin (2020). &quot;Secular nationalist revolution and the construction of the Azerbaijani identity, nation and state&quot;. ''Nations and Nationalism''. '''27''' (2). Wiley: 548–565. doi:10.1111/nana.12682.&lt;/ref&gt;.

ეთნონიმი „აზერბაიჯანელები“ ფართოდ გამოყენებაში მხოლოდ 1936 წლიდან შემოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა მმართველობის ადრეულ პერიოდში აზერბაიჯანელებს ხშირად „თურქებს“ უწოდებდნენ, 1936–1937 წლებში ტერმინი „თურქი“ ოფიციალურ დოკუმენტებში შეიცვალა „აზერბაიჯანელით“. 1939 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგად, აზერბაიჯანელი თურქები უკვე რეგისტრირებულნი იყვნენ როგორც „აზერბაიჯანელები“&lt;ref&gt;[https://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php '''Всесоюзная перепись населения 1939 года.''']&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://bakuresearchinstitute.org/en/a-brief-description-of-azerbaijani-nationalism-from-its-inception-to-today/ A Brief Description of Azerbaijani Nationalism from its Inception to Today]&lt;/ref&gt;.

1995 წელს მიღებულ აზერბაიჯანის კონსტიტუციაში ქვეყნის მთელი მოსახლეობა აზერბაიჯანელებად არის მოხსენიებული, ხოლო სასაუბრო თურქული ენა - აზერბაიჯანულ ენად. ამრიგად,  ცნება „აზერბაიჯანელი“ ეროვნული იდენტობის, მოქალაქეობისა და ენის ოფიციალურ სახელწოდებად გამოიყენება.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>d3dvepo0qbjx56gb5qk1ra6erqc4x69</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808713</id>
      <parentid>4808703</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:25:40Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <origin>4808713</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="16631" sha1="brzxddqzqft2tjfp7ayfaktdks3h4o3" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა&lt;ref&gt;Broers, Laurence (2019). ''Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry''. Edinburgh University Press. ISBN &lt;bdi&gt;978-1-4744-5052-2&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt;.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. მაგალითად, ტფილისში მოღვაწე განმანათლებელი [[მირზა ფათალი ახუნდოვი]] ირანს მიიჩნევდა საკუთარ სამშობლოდ და თავის ნათესავებს თურქებად მოიხსენიებდა. აზერბაიჯანული ინტელიგენცია მრავალ იდენტობას შორის ლავირებდა - ირანულ, ოსმალურ, ისლამურ და პანთურქულ. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

იმ პერიოდში, როდესაც რელიგიური და რეგიონული იდენტობა ყალიბდებოდა, აზერბაიჯანელების ეროვნული თვითშეგნება ჯერ კიდევ ფორმირების პროცესში იყო. ეს პერიოდი აზერბაიჯანული იდენტობის შესახებ დებატების პერიოდი გახლდათ. ისტორიული ლაშქრობები (არაბები, ირანელები, რუსები) იდენტობის პრობლემებს ამწვავებდა. ინტელექტუალები ოსმალურ, ირანულ, თურქულ და ისლამურ ტენდენციებს შორის გზას იკაფავდნენ. მხოლოდ მცირე ნაწილი ასახავდა ნამდვილ აზერბაიჯანულ იდენტობას, მათ შორის [[ფირიდუნ-ბექ კოჩარლინსკი|ფირუდინ ბეი ქოჩარლი]]. ბაქოში მოქმედი ორგანიზაცია ''ჰუმმეტი'' ეთნიკური ნაციონალიზმის წინააღმდეგი იყო და მხარს უჭერდა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის გაერთიანებას საერთო მუშათა კლასის და დემოკრატიული რევოლუციის იდეის გარშემო&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=bRZaCwAAQBAJ&amp;redir_esc=y Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World]&lt;/ref&gt;.

1900-იანი წლების დასაწყისში რამდენიმე მნიშვნელოვანმა მოვლენამ აზერბაიჯანში თურქული ეროვნული განწყობები გააძლიერა. ამას ხელი შეუწყო: 1905 წლის რუსეთის რევოლუციამ და სომეხ-მუსლიმთა სისხლიანმა დაპირისპირებამ; იმავე წლის ირანის კონსტიტუციურმა რევოლუციამ და მისმა კრახმა; და 1908 წლის ახალგაზრდა თურქების რევოლუციამ, რომელმაც თურქისტები ოსმალეთის იმპერიის სათავეში მოიყვანა.

ჩრდილოეთ აზერბაიჯანში მცხოვრებმა თურქისტულად განწყობილმა ინტელექტუალებმა აქტიურად დაიწყეს საკუთარი თურქული წარმოშობის ხაზგასმა და საკუთარი თავის დაკავშირება ოსმალეთის თურქებთან. [[ალი ბეგ ჰუსეინზადე|ალი ბეგ ჰუსეინზადეს]] რედაქტორობით გამომავალ ჟურნალ „ფუიუზატში“ (1906) აღინიშნებოდა, რომ როგორც ოსმალეთის, ისე დღევანდელი აზერბაიჯანის თურქები ერთი ეთნიკური ფესვის – ოღუზთა – შთამომავლები იყვნენ, და რომ მათ შორის არსებული განსხვავებები უმნიშვნელოდ მიიჩნეოდა. ჰუსეინზადე ღიად ემხრობოდა აზერბაიჯანელებით დასახლებული ტერიტორიების რაიმე ფორმით ოსმალეთის იმპერიასთან გაერთიანების იდეას&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.cambridge.org/core/journals/iranian-studies/article/abs/soviet-union-and-the-construction-of-azerbaijani-national-identity-in-the-1930s/A8C7B2477C4B5606FA2F69F679E66C23 Yilmaz, Harun (2013). &quot;The Soviet Union and the Construction of Azerbaijani National Identity in the 1930s&quot;. ''Iranian Studies''. '''46''' (4): 511–533.]&lt;/ref&gt;.

თურქულ მოძრაობას ასევე მხარს უჭერდა არაერთი გამოცემაც, მათ შორის [[მამედ ემინ რასულზადე|მამედ ემინ რასულზადეს]] გაზეთი „აჩიქ სოზი“ (1915–1918). თუმცა, სხვა მოაზროვნეები, როგორიცაა აზერბაიჯანიზმის მომხრეები და ჯალილ მამედყულიზადე, ამტკიცებდნენ, რომ ირანის ბატონობისგან „განთავისუფლების“ შემდეგ აზერბაიჯანული იდენტობის აყვავებისთვის, ის ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლად უნდა განვითარდეს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

1918 წლის 28 მაისს მამედ ემინ რასულზადემ და აზერბაიჯანელმა ელიტამ გამოაცხადეს აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნა, რაც რუსული კოლონიალური მმართველობის დასასრულს და აზერბაიჯანული სახელმწიფოსა და ეროვნული იდენტობის ოფიციალურ დასაბამს ნიშნავდა&lt;ref&gt;Ahmadoghlu, Ramin (2020). &quot;Secular nationalist revolution and the construction of the Azerbaijani identity, nation and state&quot;. ''Nations and Nationalism''. '''27''' (2). Wiley: 548–565. doi:10.1111/nana.12682.&lt;/ref&gt;.

ეთნონიმი „აზერბაიჯანელები“ ფართოდ გამოყენებაში მხოლოდ 1936 წლიდან შემოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა მმართველობის ადრეულ პერიოდში აზერბაიჯანელებს ხშირად „თურქებს“ უწოდებდნენ, 1936–1937 წლებში ტერმინი „თურქი“ ოფიციალურ დოკუმენტებში შეიცვალა „აზერბაიჯანელით“. 1939 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგად, აზერბაიჯანელი თურქები უკვე რეგისტრირებულნი იყვნენ როგორც „აზერბაიჯანელები“&lt;ref&gt;[https://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php '''Всесоюзная перепись населения 1939 года.''']&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://bakuresearchinstitute.org/en/a-brief-description-of-azerbaijani-nationalism-from-its-inception-to-today/ A Brief Description of Azerbaijani Nationalism from its Inception to Today]&lt;/ref&gt;.

1995 წელს მიღებულ აზერბაიჯანის კონსტიტუციაში ქვეყნის მთელი მოსახლეობა აზერბაიჯანელებად არის მოხსენიებული, ხოლო სასაუბრო თურქული ენა - აზერბაიჯანულ ენად. ამრიგად,  ცნება „აზერბაიჯანელი“ ეროვნული იდენტობის, მოქალაქეობისა და ენის ოფიციალურ სახელწოდებად გამოიყენება.

აღსანიშნავია, რომ 1991 წელს დამოუკიდებელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის დაარსებამ ირანელი აზერბაიჯანელები საკუთარ ეთნიკურ იდენტობასთან დაახლოებისკენ მიიყვანა, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ახალ რესპუბლიკასთან არ იდენტიფიცირდებოდნენ. 1990-იანი წლებიდან მოყოლებული, ირანში აზერბაიჯანული ეთნიკური იდენტობის პოლიტიკური გამოხატულება გაიზარდა. მთავარი მოთხოვნა ირანში კულტურული უფლებების გაზრდა იყო&lt;ref&gt;Brenda Shaffer. Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity. — Cambridge: Belfer Center for Science and International Affairs. Studies in International Security, 2002. — P. 255. — ISBN 978–0262692779.&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>brzxddqzqft2tjfp7ayfaktdks3h4o3</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808714</id>
      <parentid>4808713</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:30:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <origin>4808714</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18970" sha1="kufeoazc83kbwk98zl8tl0je9wtf0ph" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა&lt;ref&gt;Broers, Laurence (2019). ''Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry''. Edinburgh University Press. ISBN &lt;bdi&gt;978-1-4744-5052-2&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt;.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

აზერბაიჯანელი მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი ნახევრად მომთაბარე ცხოვრების წესს მისდევდა და ინარჩუნებდა პატრიარქალურ-ტომობრივი ურთიერთობების ნაშთებს. ადამიანები ხშირად საკუთარი თავის იდენტიფიკაციას ტომის ან მემკვიდრეობითი კუთვნილების სახელით ახდენდნენ (მაგ. აფშარი, თეკელი, კანგერლი, აირიმი და სხვ.). სოფლებისა და ქალაქების მოსახლეობის ეკონომიკური საქმიანობა ადგილობრივ დონეზე, კონკრეტულ რეგიონებში იყო კონცენტრირებული, რის გამოც ისინი ერთმანეთისგან ტერიტორიების სახელწოდებებით გამოირჩეოდნენ (შირვანლი, ყარაბაღლი, საყკალი, გუბალი, ბაქილი და სხვ.). მკვლევარი ალასგარ ალეკპეროვი ამ ტენდენციას აფასებს, როგორც ძველი აზერბაიჯანული სახანოების ფრაგმენტაციის შედეგს. [[მოლა ფანაჰ ვაგიფი]] კი აზერბაიჯანს წარმოდგენდა, როგორც მომთაბარე ტომობრივი სტრუქტურის მქონე პროვინციების ერთობლიობას&lt;ref&gt;''Алекперов А. К.'' Исследования по археологии и этнографии Азербайджана. Баку: Изд-во АН Азербайджанской ССР. 1960. 71&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. მაგალითად, ტფილისში მოღვაწე განმანათლებელი [[მირზა ფათალი ახუნდოვი]] ირანს მიიჩნევდა საკუთარ სამშობლოდ და თავის ნათესავებს თურქებად მოიხსენიებდა. აზერბაიჯანული ინტელიგენცია მრავალ იდენტობას შორის ლავირებდა - ირანულ, ოსმალურ, ისლამურ და პანთურქულ. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

იმ პერიოდში, როდესაც რელიგიური და რეგიონული იდენტობა ყალიბდებოდა, აზერბაიჯანელების ეროვნული თვითშეგნება ჯერ კიდევ ფორმირების პროცესში იყო. ეს პერიოდი აზერბაიჯანული იდენტობის შესახებ დებატების პერიოდი გახლდათ. ისტორიული ლაშქრობები (არაბები, ირანელები, რუსები) იდენტობის პრობლემებს ამწვავებდა. ინტელექტუალები ოსმალურ, ირანულ, თურქულ და ისლამურ ტენდენციებს შორის გზას იკაფავდნენ. მხოლოდ მცირე ნაწილი ასახავდა ნამდვილ აზერბაიჯანულ იდენტობას, მათ შორის [[ფირიდუნ-ბექ კოჩარლინსკი|ფირუდინ ბეი ქოჩარლი]]. ბაქოში მოქმედი ორგანიზაცია ''ჰუმმეტი'' ეთნიკური ნაციონალიზმის წინააღმდეგი იყო და მხარს უჭერდა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის გაერთიანებას საერთო მუშათა კლასის და დემოკრატიული რევოლუციის იდეის გარშემო&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=bRZaCwAAQBAJ&amp;redir_esc=y Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World]&lt;/ref&gt;.

1900-იანი წლების დასაწყისში რამდენიმე მნიშვნელოვანმა მოვლენამ აზერბაიჯანში თურქული ეროვნული განწყობები გააძლიერა. ამას ხელი შეუწყო: 1905 წლის რუსეთის რევოლუციამ და სომეხ-მუსლიმთა სისხლიანმა დაპირისპირებამ; იმავე წლის ირანის კონსტიტუციურმა რევოლუციამ და მისმა კრახმა; და 1908 წლის ახალგაზრდა თურქების რევოლუციამ, რომელმაც თურქისტები ოსმალეთის იმპერიის სათავეში მოიყვანა.

ჩრდილოეთ აზერბაიჯანში მცხოვრებმა თურქისტულად განწყობილმა ინტელექტუალებმა აქტიურად დაიწყეს საკუთარი თურქული წარმოშობის ხაზგასმა და საკუთარი თავის დაკავშირება ოსმალეთის თურქებთან. [[ალი ბეგ ჰუსეინზადე|ალი ბეგ ჰუსეინზადეს]] რედაქტორობით გამომავალ ჟურნალ „ფუიუზატში“ (1906) აღინიშნებოდა, რომ როგორც ოსმალეთის, ისე დღევანდელი აზერბაიჯანის თურქები ერთი ეთნიკური ფესვის – ოღუზთა – შთამომავლები იყვნენ, და რომ მათ შორის არსებული განსხვავებები უმნიშვნელოდ მიიჩნეოდა. ჰუსეინზადე ღიად ემხრობოდა აზერბაიჯანელებით დასახლებული ტერიტორიების რაიმე ფორმით ოსმალეთის იმპერიასთან გაერთიანების იდეას&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.cambridge.org/core/journals/iranian-studies/article/abs/soviet-union-and-the-construction-of-azerbaijani-national-identity-in-the-1930s/A8C7B2477C4B5606FA2F69F679E66C23 Yilmaz, Harun (2013). &quot;The Soviet Union and the Construction of Azerbaijani National Identity in the 1930s&quot;. ''Iranian Studies''. '''46''' (4): 511–533.]&lt;/ref&gt;.

თურქულ მოძრაობას ასევე მხარს უჭერდა არაერთი გამოცემაც, მათ შორის [[მამედ ემინ რასულზადე|მამედ ემინ რასულზადეს]] გაზეთი „აჩიქ სოზი“ (1915–1918). თუმცა, სხვა მოაზროვნეები, როგორიცაა აზერბაიჯანიზმის მომხრეები და ჯალილ მამედყულიზადე, ამტკიცებდნენ, რომ ირანის ბატონობისგან „განთავისუფლების“ შემდეგ აზერბაიჯანული იდენტობის აყვავებისთვის, ის ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლად უნდა განვითარდეს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

1918 წლის 28 მაისს მამედ ემინ რასულზადემ და აზერბაიჯანელმა ელიტამ გამოაცხადეს აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნა, რაც რუსული კოლონიალური მმართველობის დასასრულს და აზერბაიჯანული სახელმწიფოსა და ეროვნული იდენტობის ოფიციალურ დასაბამს ნიშნავდა&lt;ref&gt;Ahmadoghlu, Ramin (2020). &quot;Secular nationalist revolution and the construction of the Azerbaijani identity, nation and state&quot;. ''Nations and Nationalism''. '''27''' (2). Wiley: 548–565. doi:10.1111/nana.12682.&lt;/ref&gt;.

ეთნონიმი „აზერბაიჯანელები“ ფართოდ გამოყენებაში მხოლოდ 1936 წლიდან შემოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა მმართველობის ადრეულ პერიოდში აზერბაიჯანელებს ხშირად „თურქებს“ უწოდებდნენ, 1936–1937 წლებში ტერმინი „თურქი“ ოფიციალურ დოკუმენტებში შეიცვალა „აზერბაიჯანელით“. 1939 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგად, აზერბაიჯანელი თურქები უკვე რეგისტრირებულნი იყვნენ როგორც „აზერბაიჯანელები“&lt;ref&gt;[https://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php '''Всесоюзная перепись населения 1939 года.''']&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://bakuresearchinstitute.org/en/a-brief-description-of-azerbaijani-nationalism-from-its-inception-to-today/ A Brief Description of Azerbaijani Nationalism from its Inception to Today]&lt;/ref&gt;.

1995 წელს მიღებულ აზერბაიჯანის კონსტიტუციაში ქვეყნის მთელი მოსახლეობა აზერბაიჯანელებად არის მოხსენიებული, ხოლო სასაუბრო თურქული ენა - აზერბაიჯანულ ენად. ამრიგად,  ცნება „აზერბაიჯანელი“ ეროვნული იდენტობის, მოქალაქეობისა და ენის ოფიციალურ სახელწოდებად გამოიყენება.

აღსანიშნავია, რომ 1991 წელს დამოუკიდებელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის დაარსებამ ირანელი აზერბაიჯანელები საკუთარ ეთნიკურ იდენტობასთან დაახლოებისკენ მიიყვანა, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ახალ რესპუბლიკასთან არ იდენტიფიცირდებოდნენ. 1990-იანი წლებიდან მოყოლებული, ირანში აზერბაიჯანული ეთნიკური იდენტობის პოლიტიკური გამოხატულება გაიზარდა. მთავარი მოთხოვნა ირანში კულტურული უფლებების გაზრდა იყო&lt;ref&gt;Brenda Shaffer. Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity. — Cambridge: Belfer Center for Science and International Affairs. Studies in International Security, 2002. — P. 255. — ISBN 978–0262692779.&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>kufeoazc83kbwk98zl8tl0je9wtf0ph</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808716</id>
      <parentid>4808714</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:34:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <origin>4808716</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20955" sha1="d72xynbe5m2ydz1lfa73bmgby69fmcp" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა&lt;ref&gt;Broers, Laurence (2019). ''Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry''. Edinburgh University Press. ISBN &lt;bdi&gt;978-1-4744-5052-2&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt;.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

აზერბაიჯანელი მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი ნახევრად მომთაბარე ცხოვრების წესს მისდევდა და ინარჩუნებდა პატრიარქალურ-ტომობრივი ურთიერთობების ნაშთებს. ადამიანები ხშირად საკუთარი თავის იდენტიფიკაციას ტომის ან მემკვიდრეობითი კუთვნილების სახელით ახდენდნენ (მაგ. აფშარი, თეკელი, კანგერლი, აირიმი და სხვ.). სოფლებისა და ქალაქების მოსახლეობის ეკონომიკური საქმიანობა ადგილობრივ დონეზე, კონკრეტულ რეგიონებში იყო კონცენტრირებული, რის გამოც ისინი ერთმანეთისგან ტერიტორიების სახელწოდებებით გამოირჩეოდნენ (შირვანლი, ყარაბაღლი, საყკალი, გუბალი, ბაქილი და სხვ.). მკვლევარი ალასგარ ალეკპეროვი ამ ტენდენციას აფასებს, როგორც ძველი აზერბაიჯანული სახანოების ფრაგმენტაციის შედეგს. [[მოლა ფანაჰ ვაგიფი]] კი აზერბაიჯანს წარმოდგენდა, როგორც მომთაბარე ტომობრივი სტრუქტურის მქონე პროვინციების ერთობლიობას&lt;ref&gt;''Алекперов А. К.'' Исследования по археологии и этнографии Азербайджана. Баку: Изд-во АН Азербайджанской ССР. 1960. 71&lt;/ref&gt;.

თანამედროვე დროში ტერმინი „იერაზი“ (ერევნის აზერბაიჯანელი) გამოიყენება აზერბაიჯანში მცხოვრები წარმოშობით სომხეთიდან ჩამოსული აზერბაიჯანელებისთვის. მისი მნიშვნელობის მიუხედავად, ეს ტერმინი გამოიყენება არა მხოლოდ ერევნიდან ჩამოსული აზერბაიჯანელებისთვის, არამედ სომხეთიდან ჩამოსული ყველა აზერბაიჯანელისთვისაც&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20120207124931/http://www.c-r.org/our-work/accord/nagorny-karabakh/political-glossary.php Political glossary]&lt;/ref&gt;. ქართველ აზერბაიჯანელებს გრაზს უწოდებენ&lt;ref&gt;Storm, K. J. T. (2020). A People In-Between: Examining Indicators of Collective Identity among Georgian Azeri-Turks. Ethnopolitics, 19(5), 501–523.&lt;/ref&gt;.

ამერიკელი ანთროპოლოგი რიჩარდ ვიქსი ასევე აღნიშნავს, რომ თანამედროვე დროში ირანელი აზერბაიჯანელები, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, თურქული იდენტობის გარდა, იყენებენ ტერმინებს „შაჰსევენი“, „აფშარი“ და „ყაჯარი“&lt;ref&gt;Richard V. Weekes. Muslim peoples: a world ethnographic survey. AZERI. — Greenwood Press, 1978 — p. 56 — ISBN 978-0-8371-9880-4&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. მაგალითად, ტფილისში მოღვაწე განმანათლებელი [[მირზა ფათალი ახუნდოვი]] ირანს მიიჩნევდა საკუთარ სამშობლოდ და თავის ნათესავებს თურქებად მოიხსენიებდა. აზერბაიჯანული ინტელიგენცია მრავალ იდენტობას შორის ლავირებდა - ირანულ, ოსმალურ, ისლამურ და პანთურქულ. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

იმ პერიოდში, როდესაც რელიგიური და რეგიონული იდენტობა ყალიბდებოდა, აზერბაიჯანელების ეროვნული თვითშეგნება ჯერ კიდევ ფორმირების პროცესში იყო. ეს პერიოდი აზერბაიჯანული იდენტობის შესახებ დებატების პერიოდი გახლდათ. ისტორიული ლაშქრობები (არაბები, ირანელები, რუსები) იდენტობის პრობლემებს ამწვავებდა. ინტელექტუალები ოსმალურ, ირანულ, თურქულ და ისლამურ ტენდენციებს შორის გზას იკაფავდნენ. მხოლოდ მცირე ნაწილი ასახავდა ნამდვილ აზერბაიჯანულ იდენტობას, მათ შორის [[ფირიდუნ-ბექ კოჩარლინსკი|ფირუდინ ბეი ქოჩარლი]]. ბაქოში მოქმედი ორგანიზაცია ''ჰუმმეტი'' ეთნიკური ნაციონალიზმის წინააღმდეგი იყო და მხარს უჭერდა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის გაერთიანებას საერთო მუშათა კლასის და დემოკრატიული რევოლუციის იდეის გარშემო&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=bRZaCwAAQBAJ&amp;redir_esc=y Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World]&lt;/ref&gt;.

1900-იანი წლების დასაწყისში რამდენიმე მნიშვნელოვანმა მოვლენამ აზერბაიჯანში თურქული ეროვნული განწყობები გააძლიერა. ამას ხელი შეუწყო: 1905 წლის რუსეთის რევოლუციამ და სომეხ-მუსლიმთა სისხლიანმა დაპირისპირებამ; იმავე წლის ირანის კონსტიტუციურმა რევოლუციამ და მისმა კრახმა; და 1908 წლის ახალგაზრდა თურქების რევოლუციამ, რომელმაც თურქისტები ოსმალეთის იმპერიის სათავეში მოიყვანა.

ჩრდილოეთ აზერბაიჯანში მცხოვრებმა თურქისტულად განწყობილმა ინტელექტუალებმა აქტიურად დაიწყეს საკუთარი თურქული წარმოშობის ხაზგასმა და საკუთარი თავის დაკავშირება ოსმალეთის თურქებთან. [[ალი ბეგ ჰუსეინზადე|ალი ბეგ ჰუსეინზადეს]] რედაქტორობით გამომავალ ჟურნალ „ფუიუზატში“ (1906) აღინიშნებოდა, რომ როგორც ოსმალეთის, ისე დღევანდელი აზერბაიჯანის თურქები ერთი ეთნიკური ფესვის – ოღუზთა – შთამომავლები იყვნენ, და რომ მათ შორის არსებული განსხვავებები უმნიშვნელოდ მიიჩნეოდა. ჰუსეინზადე ღიად ემხრობოდა აზერბაიჯანელებით დასახლებული ტერიტორიების რაიმე ფორმით ოსმალეთის იმპერიასთან გაერთიანების იდეას&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.cambridge.org/core/journals/iranian-studies/article/abs/soviet-union-and-the-construction-of-azerbaijani-national-identity-in-the-1930s/A8C7B2477C4B5606FA2F69F679E66C23 Yilmaz, Harun (2013). &quot;The Soviet Union and the Construction of Azerbaijani National Identity in the 1930s&quot;. ''Iranian Studies''. '''46''' (4): 511–533.]&lt;/ref&gt;.

თურქულ მოძრაობას ასევე მხარს უჭერდა არაერთი გამოცემაც, მათ შორის [[მამედ ემინ რასულზადე|მამედ ემინ რასულზადეს]] გაზეთი „აჩიქ სოზი“ (1915–1918). თუმცა, სხვა მოაზროვნეები, როგორიცაა აზერბაიჯანიზმის მომხრეები და ჯალილ მამედყულიზადე, ამტკიცებდნენ, რომ ირანის ბატონობისგან „განთავისუფლების“ შემდეგ აზერბაიჯანული იდენტობის აყვავებისთვის, ის ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლად უნდა განვითარდეს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

1918 წლის 28 მაისს მამედ ემინ რასულზადემ და აზერბაიჯანელმა ელიტამ გამოაცხადეს აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნა, რაც რუსული კოლონიალური მმართველობის დასასრულს და აზერბაიჯანული სახელმწიფოსა და ეროვნული იდენტობის ოფიციალურ დასაბამს ნიშნავდა&lt;ref&gt;Ahmadoghlu, Ramin (2020). &quot;Secular nationalist revolution and the construction of the Azerbaijani identity, nation and state&quot;. ''Nations and Nationalism''. '''27''' (2). Wiley: 548–565. doi:10.1111/nana.12682.&lt;/ref&gt;.

ეთნონიმი „აზერბაიჯანელები“ ფართოდ გამოყენებაში მხოლოდ 1936 წლიდან შემოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა მმართველობის ადრეულ პერიოდში აზერბაიჯანელებს ხშირად „თურქებს“ უწოდებდნენ, 1936–1937 წლებში ტერმინი „თურქი“ ოფიციალურ დოკუმენტებში შეიცვალა „აზერბაიჯანელით“. 1939 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგად, აზერბაიჯანელი თურქები უკვე რეგისტრირებულნი იყვნენ როგორც „აზერბაიჯანელები“&lt;ref&gt;[https://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php '''Всесоюзная перепись населения 1939 года.''']&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://bakuresearchinstitute.org/en/a-brief-description-of-azerbaijani-nationalism-from-its-inception-to-today/ A Brief Description of Azerbaijani Nationalism from its Inception to Today]&lt;/ref&gt;.

1995 წელს მიღებულ აზერბაიჯანის კონსტიტუციაში ქვეყნის მთელი მოსახლეობა აზერბაიჯანელებად არის მოხსენიებული, ხოლო სასაუბრო თურქული ენა - აზერბაიჯანულ ენად. ამრიგად,  ცნება „აზერბაიჯანელი“ ეროვნული იდენტობის, მოქალაქეობისა და ენის ოფიციალურ სახელწოდებად გამოიყენება.

აღსანიშნავია, რომ 1991 წელს დამოუკიდებელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის დაარსებამ ირანელი აზერბაიჯანელები საკუთარ ეთნიკურ იდენტობასთან დაახლოებისკენ მიიყვანა, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ახალ რესპუბლიკასთან არ იდენტიფიცირდებოდნენ. 1990-იანი წლებიდან მოყოლებული, ირანში აზერბაიჯანული ეთნიკური იდენტობის პოლიტიკური გამოხატულება გაიზარდა. მთავარი მოთხოვნა ირანში კულტურული უფლებების გაზრდა იყო&lt;ref&gt;Brenda Shaffer. Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity. — Cambridge: Belfer Center for Science and International Affairs. Studies in International Security, 2002. — P. 255. — ISBN 978–0262692779.&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>d72xynbe5m2ydz1lfa73bmgby69fmcp</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808727</id>
      <parentid>4808716</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:46:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <origin>4808727</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="23399" sha1="bji0hdzeczyrpts65fwlqy2y32w7v9j" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა&lt;ref&gt;Broers, Laurence (2019). ''Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry''. Edinburgh University Press. ISBN &lt;bdi&gt;978-1-4744-5052-2&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt;.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

აზერბაიჯანელი მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი ნახევრად მომთაბარე ცხოვრების წესს მისდევდა და ინარჩუნებდა პატრიარქალურ-ტომობრივი ურთიერთობების ნაშთებს. ადამიანები ხშირად საკუთარი თავის იდენტიფიკაციას ტომის ან მემკვიდრეობითი კუთვნილების სახელით ახდენდნენ (მაგ. აფშარი, თეკელი, კანგერლი, აირიმი და სხვ.). სოფლებისა და ქალაქების მოსახლეობის ეკონომიკური საქმიანობა ადგილობრივ დონეზე, კონკრეტულ რეგიონებში იყო კონცენტრირებული, რის გამოც ისინი ერთმანეთისგან ტერიტორიების სახელწოდებებით გამოირჩეოდნენ (შირვანლი, ყარაბაღლი, საყკალი, გუბალი, ბაქილი და სხვ.). მკვლევარი ალასგარ ალეკპეროვი ამ ტენდენციას აფასებს, როგორც ძველი აზერბაიჯანული სახანოების ფრაგმენტაციის შედეგს. [[მოლა ფანაჰ ვაგიფი]] კი აზერბაიჯანს წარმოდგენდა, როგორც მომთაბარე ტომობრივი სტრუქტურის მქონე პროვინციების ერთობლიობას&lt;ref&gt;''Алекперов А. К.'' Исследования по археологии и этнографии Азербайджана. Баку: Изд-во АН Азербайджанской ССР. 1960. 71&lt;/ref&gt;.

თანამედროვე დროში ტერმინი „იერაზი“ (ერევნის აზერბაიჯანელი) გამოიყენება აზერბაიჯანში მცხოვრები წარმოშობით სომხეთიდან ჩამოსული აზერბაიჯანელებისთვის. მისი მნიშვნელობის მიუხედავად, ეს ტერმინი გამოიყენება არა მხოლოდ ერევნიდან ჩამოსული აზერბაიჯანელებისთვის, არამედ სომხეთიდან ჩამოსული ყველა აზერბაიჯანელისთვისაც&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20120207124931/http://www.c-r.org/our-work/accord/nagorny-karabakh/political-glossary.php Political glossary]&lt;/ref&gt;. ქართველ აზერბაიჯანელებს გრაზს უწოდებენ&lt;ref&gt;Storm, K. J. T. (2020). A People In-Between: Examining Indicators of Collective Identity among Georgian Azeri-Turks. Ethnopolitics, 19(5), 501–523.&lt;/ref&gt;.

ამერიკელი ანთროპოლოგი რიჩარდ ვიქსი ასევე აღნიშნავს, რომ თანამედროვე დროში ირანელი აზერბაიჯანელები, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, თურქული იდენტობის გარდა, იყენებენ ტერმინებს „შაჰსევენი“, „აფშარი“ და „ყაჯარი“&lt;ref&gt;Richard V. Weekes. Muslim peoples: a world ethnographic survey. AZERI. — Greenwood Press, 1978 — p. 56 — ISBN 978-0-8371-9880-4&lt;/ref&gt;.

აზერბაიჯანელებში ისლამური რელიგიური თვითშეგნება ხშირად ეთნიკურ იდენტობაზე წინ დგას — ეს მკაფიოდ ჩანს კომპოზიტორ [[უზეირ ჰაჯიბეკოვი|უზეირ ჰაჯიბეკოვის]] ერთ-ერთ სტატიაში, სადაც იგი საკუთარ ერს, ენასა და რწმენას ერთდროულად „მუსლიმურად“ მოიხსენიებს. ანალოგიურად, მამედ ემინ რასულზადე იხსენებს დიალოგს თურქ ფაშასა და აზერბაიჯანელ ჯარისკაცს შორის: „რომელი ერიდან ხარ, მამედ?“ — „ალაჰს მადლობა, მუსლიმი“&lt;ref&gt;Фурман Д. Е. Несостоявшаяся революция. Политическая борьба в Азербайджане (1988–1993 годы) // Дружба народов. — 1994. — № 4. — С. 150.&lt;/ref&gt;.

ფრანგი მკვლევარი ნიკო მარი 1920 წელს წერდა, რომ კავკასიელ აზერბაიჯანელთა კულტურული თვითშეგნება ძირითადად რელიგიურ საფუძველზე იყო აგებული და ისლამურ სამყაროსთან იდენტიფიცირდებოდა. ამ ცნობიერებას განსაკუთრებით მხარს უჭერდა მსხვილი მიწის მესაკუთრეთა მმართველი ფენა&lt;ref&gt;Марр Н. Я. Племенной состав населения Кавказа. Классификация народов Кавказа (Рабочий проспект) // Труды комиссии по изучению племенного состава населения России. — Петроград: Изд-во Московского университета, 1920. — С. 38–39, прим. 2.&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. მაგალითად, ტფილისში მოღვაწე განმანათლებელი [[მირზა ფათალი ახუნდოვი]] ირანს მიიჩნევდა საკუთარ სამშობლოდ და თავის ნათესავებს თურქებად მოიხსენიებდა. აზერბაიჯანული ინტელიგენცია მრავალ იდენტობას შორის ლავირებდა - ირანულ, ოსმალურ, ისლამურ და პანთურქულ. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

იმ პერიოდში, როდესაც რელიგიური და რეგიონული იდენტობა ყალიბდებოდა, აზერბაიჯანელების ეროვნული თვითშეგნება ჯერ კიდევ ფორმირების პროცესში იყო. ეს პერიოდი აზერბაიჯანული იდენტობის შესახებ დებატების პერიოდი გახლდათ. ისტორიული ლაშქრობები (არაბები, ირანელები, რუსები) იდენტობის პრობლემებს ამწვავებდა. ინტელექტუალები ოსმალურ, ირანულ, თურქულ და ისლამურ ტენდენციებს შორის გზას იკაფავდნენ. მხოლოდ მცირე ნაწილი ასახავდა ნამდვილ აზერბაიჯანულ იდენტობას, მათ შორის [[ფირიდუნ-ბექ კოჩარლინსკი|ფირუდინ ბეი ქოჩარლი]]. ბაქოში მოქმედი ორგანიზაცია ''ჰუმმეტი'' ეთნიკური ნაციონალიზმის წინააღმდეგი იყო და მხარს უჭერდა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის გაერთიანებას საერთო მუშათა კლასის და დემოკრატიული რევოლუციის იდეის გარშემო&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=bRZaCwAAQBAJ&amp;redir_esc=y Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World]&lt;/ref&gt;.

1900-იანი წლების დასაწყისში რამდენიმე მნიშვნელოვანმა მოვლენამ აზერბაიჯანში თურქული ეროვნული განწყობები გააძლიერა. ამას ხელი შეუწყო: 1905 წლის რუსეთის რევოლუციამ და სომეხ-მუსლიმთა სისხლიანმა დაპირისპირებამ; იმავე წლის ირანის კონსტიტუციურმა რევოლუციამ და მისმა კრახმა; და 1908 წლის ახალგაზრდა თურქების რევოლუციამ, რომელმაც თურქისტები ოსმალეთის იმპერიის სათავეში მოიყვანა.

ჩრდილოეთ აზერბაიჯანში მცხოვრებმა თურქისტულად განწყობილმა ინტელექტუალებმა აქტიურად დაიწყეს საკუთარი თურქული წარმოშობის ხაზგასმა და საკუთარი თავის დაკავშირება ოსმალეთის თურქებთან. [[ალი ბეგ ჰუსეინზადე|ალი ბეგ ჰუსეინზადეს]] რედაქტორობით გამომავალ ჟურნალ „ფუიუზატში“ (1906) აღინიშნებოდა, რომ როგორც ოსმალეთის, ისე დღევანდელი აზერბაიჯანის თურქები ერთი ეთნიკური ფესვის – ოღუზთა – შთამომავლები იყვნენ, და რომ მათ შორის არსებული განსხვავებები უმნიშვნელოდ მიიჩნეოდა. ჰუსეინზადე ღიად ემხრობოდა აზერბაიჯანელებით დასახლებული ტერიტორიების რაიმე ფორმით ოსმალეთის იმპერიასთან გაერთიანების იდეას&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.cambridge.org/core/journals/iranian-studies/article/abs/soviet-union-and-the-construction-of-azerbaijani-national-identity-in-the-1930s/A8C7B2477C4B5606FA2F69F679E66C23 Yilmaz, Harun (2013). &quot;The Soviet Union and the Construction of Azerbaijani National Identity in the 1930s&quot;. ''Iranian Studies''. '''46''' (4): 511–533.]&lt;/ref&gt;.

თურქულ მოძრაობას ასევე მხარს უჭერდა არაერთი გამოცემაც, მათ შორის [[მამედ ემინ რასულზადე|მამედ ემინ რასულზადეს]] გაზეთი „აჩიქ სოზი“ (1915–1918). თუმცა, სხვა მოაზროვნეები, როგორიცაა აზერბაიჯანიზმის მომხრეები და ჯალილ მამედყულიზადე, ამტკიცებდნენ, რომ ირანის ბატონობისგან „განთავისუფლების“ შემდეგ აზერბაიჯანული იდენტობის აყვავებისთვის, ის ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლად უნდა განვითარდეს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

1918 წლის 28 მაისს მამედ ემინ რასულზადემ და აზერბაიჯანელმა ელიტამ გამოაცხადეს აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნა, რაც რუსული კოლონიალური მმართველობის დასასრულს და აზერბაიჯანული სახელმწიფოსა და ეროვნული იდენტობის ოფიციალურ დასაბამს ნიშნავდა&lt;ref&gt;Ahmadoghlu, Ramin (2020). &quot;Secular nationalist revolution and the construction of the Azerbaijani identity, nation and state&quot;. ''Nations and Nationalism''. '''27''' (2). Wiley: 548–565. doi:10.1111/nana.12682.&lt;/ref&gt;.

ეთნონიმი „აზერბაიჯანელები“ ფართოდ გამოყენებაში მხოლოდ 1936 წლიდან შემოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა მმართველობის ადრეულ პერიოდში აზერბაიჯანელებს ხშირად „თურქებს“ უწოდებდნენ, 1936–1937 წლებში ტერმინი „თურქი“ ოფიციალურ დოკუმენტებში შეიცვალა „აზერბაიჯანელით“. 1939 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგად, აზერბაიჯანელი თურქები უკვე რეგისტრირებულნი იყვნენ როგორც „აზერბაიჯანელები“&lt;ref&gt;[https://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php '''Всесоюзная перепись населения 1939 года.''']&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://bakuresearchinstitute.org/en/a-brief-description-of-azerbaijani-nationalism-from-its-inception-to-today/ A Brief Description of Azerbaijani Nationalism from its Inception to Today]&lt;/ref&gt;.

1995 წელს მიღებულ აზერბაიჯანის კონსტიტუციაში ქვეყნის მთელი მოსახლეობა აზერბაიჯანელებად არის მოხსენიებული, ხოლო სასაუბრო თურქული ენა - აზერბაიჯანულ ენად. ამრიგად,  ცნება „აზერბაიჯანელი“ ეროვნული იდენტობის, მოქალაქეობისა და ენის ოფიციალურ სახელწოდებად გამოიყენება.

აღსანიშნავია, რომ 1991 წელს დამოუკიდებელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის დაარსებამ ირანელი აზერბაიჯანელები საკუთარ ეთნიკურ იდენტობასთან დაახლოებისკენ მიიყვანა, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ახალ რესპუბლიკასთან არ იდენტიფიცირდებოდნენ. 1990-იანი წლებიდან მოყოლებული, ირანში აზერბაიჯანული ეთნიკური იდენტობის პოლიტიკური გამოხატულება გაიზარდა. მთავარი მოთხოვნა ირანში კულტურული უფლებების გაზრდა იყო&lt;ref&gt;Brenda Shaffer. Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity. — Cambridge: Belfer Center for Science and International Affairs. Studies in International Security, 2002. — P. 255. — ISBN 978–0262692779.&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>bji0hdzeczyrpts65fwlqy2y32w7v9j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808744</id>
      <parentid>4808727</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:53:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <comment>/* ისტორია */</comment>
      <origin>4808744</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="24808" sha1="021msc4sxqype9rlyafg11g43zxrqkn" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა&lt;ref&gt;Broers, Laurence (2019). ''Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry''. Edinburgh University Press. ISBN &lt;bdi&gt;978-1-4744-5052-2&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt;.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

აზერბაიჯანელი მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი ნახევრად მომთაბარე ცხოვრების წესს მისდევდა და ინარჩუნებდა პატრიარქალურ-ტომობრივი ურთიერთობების ნაშთებს. ადამიანები ხშირად საკუთარი თავის იდენტიფიკაციას ტომის ან მემკვიდრეობითი კუთვნილების სახელით ახდენდნენ (მაგ. აფშარი, თეკელი, კანგერლი, აირიმი და სხვ.). სოფლებისა და ქალაქების მოსახლეობის ეკონომიკური საქმიანობა ადგილობრივ დონეზე, კონკრეტულ რეგიონებში იყო კონცენტრირებული, რის გამოც ისინი ერთმანეთისგან ტერიტორიების სახელწოდებებით გამოირჩეოდნენ (შირვანლი, ყარაბაღლი, საყკალი, გუბალი, ბაქილი და სხვ.). მკვლევარი ალასგარ ალეკპეროვი ამ ტენდენციას აფასებს, როგორც ძველი აზერბაიჯანული სახანოების ფრაგმენტაციის შედეგს. [[მოლა ფანაჰ ვაგიფი]] კი აზერბაიჯანს წარმოდგენდა, როგორც მომთაბარე ტომობრივი სტრუქტურის მქონე პროვინციების ერთობლიობას&lt;ref&gt;''Алекперов А. К.'' Исследования по археологии и этнографии Азербайджана. Баку: Изд-во АН Азербайджанской ССР. 1960. 71&lt;/ref&gt;.

თანამედროვე დროში ტერმინი „იერაზი“ (ერევნის აზერბაიჯანელი) გამოიყენება აზერბაიჯანში მცხოვრები წარმოშობით სომხეთიდან ჩამოსული აზერბაიჯანელებისთვის. მისი მნიშვნელობის მიუხედავად, ეს ტერმინი გამოიყენება არა მხოლოდ ერევნიდან ჩამოსული აზერბაიჯანელებისთვის, არამედ სომხეთიდან ჩამოსული ყველა აზერბაიჯანელისთვისაც&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20120207124931/http://www.c-r.org/our-work/accord/nagorny-karabakh/political-glossary.php Political glossary]&lt;/ref&gt;. ქართველ აზერბაიჯანელებს გრაზს უწოდებენ&lt;ref&gt;Storm, K. J. T. (2020). A People In-Between: Examining Indicators of Collective Identity among Georgian Azeri-Turks. Ethnopolitics, 19(5), 501–523.&lt;/ref&gt;.

ამერიკელი ანთროპოლოგი რიჩარდ ვიქსი ასევე აღნიშნავს, რომ თანამედროვე დროში ირანელი აზერბაიჯანელები, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, თურქული იდენტობის გარდა, იყენებენ ტერმინებს „შაჰსევენი“, „აფშარი“ და „ყაჯარი“&lt;ref&gt;Richard V. Weekes. Muslim peoples: a world ethnographic survey. AZERI. — Greenwood Press, 1978 — p. 56 — ISBN 978-0-8371-9880-4&lt;/ref&gt;.

აზერბაიჯანელებში ისლამური რელიგიური თვითშეგნება ხშირად ეთნიკურ იდენტობაზე წინ დგას — ეს მკაფიოდ ჩანს კომპოზიტორ [[უზეირ ჰაჯიბეკოვი|უზეირ ჰაჯიბეკოვის]] ერთ-ერთ სტატიაში, სადაც იგი საკუთარ ერს, ენასა და რწმენას ერთდროულად „მუსლიმურად“ მოიხსენიებს. ანალოგიურად, მამედ ემინ რასულზადე იხსენებს დიალოგს თურქ ფაშასა და აზერბაიჯანელ ჯარისკაცს შორის: „რომელი ერიდან ხარ, მამედ?“ — „ალაჰს მადლობა, მუსლიმი“&lt;ref&gt;Фурман Д. Е. Несостоявшаяся революция. Политическая борьба в Азербайджане (1988–1993 годы) // Дружба народов. — 1994. — № 4. — С. 150.&lt;/ref&gt;.

ფრანგი მკვლევარი ნიკო მარი 1920 წელს წერდა, რომ კავკასიელ აზერბაიჯანელთა კულტურული თვითშეგნება ძირითადად რელიგიურ საფუძველზე იყო აგებული და ისლამურ სამყაროსთან იდენტიფიცირდებოდა. ამ ცნობიერებას განსაკუთრებით მხარს უჭერდა მსხვილი მიწის მესაკუთრეთა მმართველი ფენა&lt;ref&gt;Марр Н. Я. Племенной состав населения Кавказа. Классификация народов Кавказа (Рабочий проспект) // Труды комиссии по изучению племенного состава населения России. — Петроград: Изд-во Московского университета, 1920. — С. 38–39, прим. 2.&lt;/ref&gt;.

აბასგულუ აღა ბაკიხანოვმა თავის ცნობილ ისტორიულ ნაშრომში ''„გულუსტანი-ირამი“'', რომელიც შირვანისა და დაღესტნის ისტორიას ეძღვნება, ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მიუხედავად კავკასიის რეგიონში არსებული ეთნიკური და კულტურული მრავალფეროვნებისა, კავკასიელ ხალხებს გააჩნიათ საერთო ისტორიული გამოცდილება და, გარკვეულწილად, საერთო იდენტობაც. ამ იდენტობა განსხვავდება მეზობელი ხალხების — ოსმალო თურქებისა და სპარსელების იდენტობისგან, მიუხედავად რელიგიური თუ ისტორიული კავშირებისა მათთან&lt;ref&gt;[https://referenceworks.brill.com/display/entries/EIRO/COM-365305.xml?rskey=9mfiBO&amp;result=1 BAKIKHANOV, ABBAS-KULI-AGA]&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. მაგალითად, ტფილისში მოღვაწე განმანათლებელი [[მირზა ფათალი ახუნდოვი]] ირანს მიიჩნევდა საკუთარ სამშობლოდ და თავის ნათესავებს თურქებად მოიხსენიებდა. აზერბაიჯანული ინტელიგენცია მრავალ იდენტობას შორის ლავირებდა - ირანულ, ოსმალურ, ისლამურ და პანთურქულ. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

იმ პერიოდში, როდესაც რელიგიური და რეგიონული იდენტობა ყალიბდებოდა, აზერბაიჯანელების ეროვნული თვითშეგნება ჯერ კიდევ ფორმირების პროცესში იყო. ეს პერიოდი აზერბაიჯანული იდენტობის შესახებ დებატების პერიოდი გახლდათ. ისტორიული ლაშქრობები (არაბები, ირანელები, რუსები) იდენტობის პრობლემებს ამწვავებდა. ინტელექტუალები ოსმალურ, ირანულ, თურქულ და ისლამურ ტენდენციებს შორის გზას იკაფავდნენ. მხოლოდ მცირე ნაწილი ასახავდა ნამდვილ აზერბაიჯანულ იდენტობას, მათ შორის [[ფირიდუნ-ბექ კოჩარლინსკი|ფირუდინ ბეი ქოჩარლი]]. ბაქოში მოქმედი ორგანიზაცია ''ჰუმმეტი'' ეთნიკური ნაციონალიზმის წინააღმდეგი იყო და მხარს უჭერდა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის გაერთიანებას საერთო მუშათა კლასის და დემოკრატიული რევოლუციის იდეის გარშემო&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=bRZaCwAAQBAJ&amp;redir_esc=y Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World]&lt;/ref&gt;.

1900-იანი წლების დასაწყისში რამდენიმე მნიშვნელოვანმა მოვლენამ აზერბაიჯანში თურქული ეროვნული განწყობები გააძლიერა. ამას ხელი შეუწყო: 1905 წლის რუსეთის რევოლუციამ და სომეხ-მუსლიმთა სისხლიანმა დაპირისპირებამ; იმავე წლის ირანის კონსტიტუციურმა რევოლუციამ და მისმა კრახმა; და 1908 წლის ახალგაზრდა თურქების რევოლუციამ, რომელმაც თურქისტები ოსმალეთის იმპერიის სათავეში მოიყვანა.

ჩრდილოეთ აზერბაიჯანში მცხოვრებმა თურქისტულად განწყობილმა ინტელექტუალებმა აქტიურად დაიწყეს საკუთარი თურქული წარმოშობის ხაზგასმა და საკუთარი თავის დაკავშირება ოსმალეთის თურქებთან. [[ალი ბეგ ჰუსეინზადე|ალი ბეგ ჰუსეინზადეს]] რედაქტორობით გამომავალ ჟურნალ „ფუიუზატში“ (1906) აღინიშნებოდა, რომ როგორც ოსმალეთის, ისე დღევანდელი აზერბაიჯანის თურქები ერთი ეთნიკური ფესვის – ოღუზთა – შთამომავლები იყვნენ, და რომ მათ შორის არსებული განსხვავებები უმნიშვნელოდ მიიჩნეოდა. ჰუსეინზადე ღიად ემხრობოდა აზერბაიჯანელებით დასახლებული ტერიტორიების რაიმე ფორმით ოსმალეთის იმპერიასთან გაერთიანების იდეას&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.cambridge.org/core/journals/iranian-studies/article/abs/soviet-union-and-the-construction-of-azerbaijani-national-identity-in-the-1930s/A8C7B2477C4B5606FA2F69F679E66C23 Yilmaz, Harun (2013). &quot;The Soviet Union and the Construction of Azerbaijani National Identity in the 1930s&quot;. ''Iranian Studies''. '''46''' (4): 511–533.]&lt;/ref&gt;.

თურქულ მოძრაობას ასევე მხარს უჭერდა არაერთი გამოცემაც, მათ შორის [[მამედ ემინ რასულზადე|მამედ ემინ რასულზადეს]] გაზეთი „აჩიქ სოზი“ (1915–1918). თუმცა, სხვა მოაზროვნეები, როგორიცაა აზერბაიჯანიზმის მომხრეები და ჯალილ მამედყულიზადე, ამტკიცებდნენ, რომ ირანის ბატონობისგან „განთავისუფლების“ შემდეგ აზერბაიჯანული იდენტობის აყვავებისთვის, ის ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლად უნდა განვითარდეს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

1918 წლის 28 მაისს მამედ ემინ რასულზადემ და აზერბაიჯანელმა ელიტამ გამოაცხადეს აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნა, რაც რუსული კოლონიალური მმართველობის დასასრულს და აზერბაიჯანული სახელმწიფოსა და ეროვნული იდენტობის ოფიციალურ დასაბამს ნიშნავდა&lt;ref&gt;Ahmadoghlu, Ramin (2020). &quot;Secular nationalist revolution and the construction of the Azerbaijani identity, nation and state&quot;. ''Nations and Nationalism''. '''27''' (2). Wiley: 548–565. doi:10.1111/nana.12682.&lt;/ref&gt;.

ეთნონიმი „აზერბაიჯანელები“ ფართოდ გამოყენებაში მხოლოდ 1936 წლიდან შემოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა მმართველობის ადრეულ პერიოდში აზერბაიჯანელებს ხშირად „თურქებს“ უწოდებდნენ, 1936–1937 წლებში ტერმინი „თურქი“ ოფიციალურ დოკუმენტებში შეიცვალა „აზერბაიჯანელით“. 1939 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგად, აზერბაიჯანელი თურქები უკვე რეგისტრირებულნი იყვნენ როგორც „აზერბაიჯანელები“&lt;ref&gt;[https://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php '''Всесоюзная перепись населения 1939 года.''']&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://bakuresearchinstitute.org/en/a-brief-description-of-azerbaijani-nationalism-from-its-inception-to-today/ A Brief Description of Azerbaijani Nationalism from its Inception to Today]&lt;/ref&gt;.

1995 წელს მიღებულ აზერბაიჯანის კონსტიტუციაში ქვეყნის მთელი მოსახლეობა აზერბაიჯანელებად არის მოხსენიებული, ხოლო სასაუბრო თურქული ენა - აზერბაიჯანულ ენად. ამრიგად,  ცნება „აზერბაიჯანელი“ ეროვნული იდენტობის, მოქალაქეობისა და ენის ოფიციალურ სახელწოდებად გამოიყენება.

აღსანიშნავია, რომ 1991 წელს დამოუკიდებელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის დაარსებამ ირანელი აზერბაიჯანელები საკუთარ ეთნიკურ იდენტობასთან დაახლოებისკენ მიიყვანა, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ახალ რესპუბლიკასთან არ იდენტიფიცირდებოდნენ. 1990-იანი წლებიდან მოყოლებული, ირანში აზერბაიჯანული ეთნიკური იდენტობის პოლიტიკური გამოხატულება გაიზარდა. მთავარი მოთხოვნა ირანში კულტურული უფლებების გაზრდა იყო&lt;ref&gt;Brenda Shaffer. Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity. — Cambridge: Belfer Center for Science and International Affairs. Studies in International Security, 2002. — P. 255. — ISBN 978–0262692779.&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>021msc4sxqype9rlyafg11g43zxrqkn</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808748</id>
      <parentid>4808744</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:57:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Sunlight35</username>
        <id>98738</id>
      </contributor>
      <origin>4808748</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="25201" sha1="bauvnzxkadjx7xzexwaaj0chcsya06p" xml:space="preserve">[[ფაილი:Azərbaycan gəncləri milli geyimdə. Əlincə qalası, Naxçıvan Muxtar Respublikası, Azərbaycan.jpg|მინი]]
'''აზერბაიჯანული ეროვნული იდენტობა''' წარმოადგენს აზერბაიჯანელი ხალხის კულტურულ, ენობრივ და ისტორიულ თავისებურებებზე დაფუძნებულ კოლექტიურ თვითშეგნებას, რომელიც საუკუნეების მანძილზე ფორმირდებოდა.

დაახლოებით 1840 წელს [[ალექსანდრე კასიმოვიჩ კაზემბეკი|მირზა ქაზიმ ბეიმ]] აზერბაიჯანულ ენას „აზერბაიჯანული თურქული“ უწოდა. 1879 წლიდან სახელწოდება „აზერბაიჯანული ენა“ გავრცელდა თბილისელ მუსლიმ ინტელექტუალებში, რომლებიც ამ ენაზე მოლაპარაკეებს აზერბაიჯანელებს უწოდებდნენ. ეთნონიმი „აზერბაიჯანელი“ პირველად 1891 წელს გამოვიდა ტიფლისში გამოცემულ გაზეთ „ქაშკულში“ და XIX საუკუნის ბოლოს თვითსახელწოდების სახით დამკვიდრდა&lt;ref&gt;Broers, Laurence (2019). ''Armenia and Azerbaijan: Anatomy of a Rivalry''. Edinburgh University Press. ISBN &lt;bdi&gt;978-1-4744-5052-2&lt;/bdi&gt;.&lt;/ref&gt;.

ტერმინის ოფიციალური გამოყენება საბჭოთა პერიოდში, 1936 წელს დაიწყო. 1995 წლის აზერბაიჯანის კონსტიტუციით, ქვეყნის მოსახლეობა მოიცავს როგორც რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მცხოვრებ მოქალაქეებს, ისე დიასპორებსა და ეთნიკურ უმცირესობებს.

== ისტორია ==
აზერბაიჯანელი ხალხის იდენტობის ჩამოყალიბება დაკავშირებულია [[XI საუკუნე|XI საუკუნეში]] [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქი სელჩუკების]]&lt;nowiki/&gt;ა და [[ოღუზები|ოღუზური ტომების]] მიგრაციასთან, რომლებმაც ადგილობრივ ირანულ და კავკასიურ მოსახლეობასთან შერევით სათავე დაუდეს თურქული ენისა და ისლამური კულტურის განვითარებას რეგიონში&lt;ref&gt;[[iarchive:Barthold1928Turkestan|Turkestan Down to the Mongol Invasion]]&lt;/ref&gt;.

ტრადიციულად, ტერმინი „აზერბაიჯანი“ ნიშნავდა [[არაქსი|მდინარე არაქსის]] სამხრეთით მდებარე ტერიტორიას (თანამედროვე ჩრდილო-დასავლეთ ირანი), ხოლო დღევანდელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორია ცნობილი იყო [[არანი|არანისა]] და [[შირვანი|შირვანის]] სახელწოდებებით&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=TnevEAAAQBAJ&amp;redir_esc=y Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia]&lt;/ref&gt;.

აზერბაიჯანელი მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი ნახევრად მომთაბარე ცხოვრების წესს მისდევდა და ინარჩუნებდა პატრიარქალურ-ტომობრივი ურთიერთობების ნაშთებს. ადამიანები ხშირად საკუთარი თავის იდენტიფიკაციას ტომის ან მემკვიდრეობითი კუთვნილების სახელით ახდენდნენ (მაგ. აფშარი, თეკელი, კანგერლი, აირიმი და სხვ.). სოფლებისა და ქალაქების მოსახლეობის ეკონომიკური საქმიანობა ადგილობრივ დონეზე, კონკრეტულ რეგიონებში იყო კონცენტრირებული, რის გამოც ისინი ერთმანეთისგან ტერიტორიების სახელწოდებებით გამოირჩეოდნენ (შირვანლი, ყარაბაღლი, საყკალი, გუბალი, ბაქილი და სხვ.). მკვლევარი ალასგარ ალეკპეროვი ამ ტენდენციას აფასებს, როგორც ძველი აზერბაიჯანული სახანოების ფრაგმენტაციის შედეგს. [[მოლა ფანაჰ ვაგიფი]] კი აზერბაიჯანს წარმოდგენდა, როგორც მომთაბარე ტომობრივი სტრუქტურის მქონე პროვინციების ერთობლიობას&lt;ref&gt;''Алекперов А. К.'' Исследования по археологии и этнографии Азербайджана. Баку: Изд-во АН Азербайджанской ССР. 1960. 71&lt;/ref&gt;.

თანამედროვე დროში ტერმინი „იერაზი“ (ერევნის აზერბაიჯანელი) გამოიყენება აზერბაიჯანში მცხოვრები წარმოშობით სომხეთიდან ჩამოსული აზერბაიჯანელებისთვის. მისი მნიშვნელობის მიუხედავად, ეს ტერმინი გამოიყენება არა მხოლოდ ერევნიდან ჩამოსული აზერბაიჯანელებისთვის, არამედ სომხეთიდან ჩამოსული ყველა აზერბაიჯანელისთვისაც&lt;ref&gt;[https://web.archive.org/web/20120207124931/http://www.c-r.org/our-work/accord/nagorny-karabakh/political-glossary.php Political glossary]&lt;/ref&gt;. ქართველ აზერბაიჯანელებს გრაზს უწოდებენ&lt;ref&gt;Storm, K. J. T. (2020). A People In-Between: Examining Indicators of Collective Identity among Georgian Azeri-Turks. Ethnopolitics, 19(5), 501–523.&lt;/ref&gt;.
[[ფაილი:&quot;Young noble Tatar&quot;, drawing by Vasily Vereshchagin, Shusha, 1865.jpg|მინი|„ახალგაზრდა მდიდარი თათარი (აზერბაიჯანელი)“, დახატული რუსი მხატვრის ვასილი ვერეშჩაგინის მიერ 1865 წელს შუშაში.]]
ამერიკელი ანთროპოლოგი რიჩარდ ვიქსი ასევე აღნიშნავს, რომ თანამედროვე დროში ირანელი აზერბაიჯანელები, საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით, თურქული იდენტობის გარდა, იყენებენ ტერმინებს „შაჰსევენი“, „აფშარი“ და „ყაჯარი“&lt;ref&gt;Richard V. Weekes. Muslim peoples: a world ethnographic survey. AZERI. — Greenwood Press, 1978 — p. 56 — ISBN 978-0-8371-9880-4&lt;/ref&gt;.

აზერბაიჯანელებში ისლამური რელიგიური თვითშეგნება ხშირად ეთნიკურ იდენტობაზე წინ დგას — ეს მკაფიოდ ჩანს კომპოზიტორ [[უზეირ ჰაჯიბეკოვი|უზეირ ჰაჯიბეკოვის]] ერთ-ერთ სტატიაში, სადაც იგი საკუთარ ერს, ენასა და რწმენას ერთდროულად „მუსლიმურად“ მოიხსენიებს. ანალოგიურად, მამედ ემინ რასულზადე იხსენებს დიალოგს თურქ ფაშასა და აზერბაიჯანელ ჯარისკაცს შორის: „რომელი ერიდან ხარ, მამედ?“ — „ალაჰს მადლობა, მუსლიმი“&lt;ref&gt;Фурман Д. Е. Несостоявшаяся революция. Политическая борьба в Азербайджане (1988–1993 годы) // Дружба народов. — 1994. — № 4. — С. 150.&lt;/ref&gt;.

ფრანგი მკვლევარი ნიკო მარი 1920 წელს წერდა, რომ კავკასიელ აზერბაიჯანელთა კულტურული თვითშეგნება ძირითადად რელიგიურ საფუძველზე იყო აგებული და ისლამურ სამყაროსთან იდენტიფიცირდებოდა. ამ ცნობიერებას განსაკუთრებით მხარს უჭერდა მსხვილი მიწის მესაკუთრეთა მმართველი ფენა&lt;ref&gt;Марр Н. Я. Племенной состав населения Кавказа. Классификация народов Кавказа (Рабочий проспект) // Труды комиссии по изучению племенного состава населения России. — Петроград: Изд-во Московского университета, 1920. — С. 38–39, прим. 2.&lt;/ref&gt;.

აბასგულუ აღა ბაკიხანოვმა თავის ცნობილ ისტორიულ ნაშრომში ''„გულუსტანი-ირამი“'', რომელიც შირვანისა და დაღესტნის ისტორიას ეძღვნება, ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მიუხედავად კავკასიის რეგიონში არსებული ეთნიკური და კულტურული მრავალფეროვნებისა, კავკასიელ ხალხებს გააჩნიათ საერთო ისტორიული გამოცდილება და, გარკვეულწილად, საერთო იდენტობაც. ამ იდენტობა განსხვავდება მეზობელი ხალხების — ოსმალო თურქებისა და სპარსელების იდენტობისგან, მიუხედავად რელიგიური თუ ისტორიული კავშირებისა მათთან&lt;ref&gt;[https://referenceworks.brill.com/display/entries/EIRO/COM-365305.xml?rskey=9mfiBO&amp;result=1 BAKIKHANOV, ABBAS-KULI-AGA]&lt;/ref&gt;.

XIX საუკუნის ბოლოს, მუდმივი ცვლილებების ფონზე, აზერბაიჯანელებში ეროვნული იდენტობა ჯერ კიდევ არ იყო ჩამოყალიბებული. მაგალითად, ტფილისში მოღვაწე განმანათლებელი [[მირზა ფათალი ახუნდოვი]] ირანს მიიჩნევდა საკუთარ სამშობლოდ და თავის ნათესავებს თურქებად მოიხსენიებდა. აზერბაიჯანული ინტელიგენცია მრავალ იდენტობას შორის ლავირებდა - ირანულ, ოსმალურ, ისლამურ და პანთურქულ. ირანისა და კავკასიის აზერბაიჯანელებს განსხვავებული იდეოლოგიური შეხედულებები ჰქონდათ. რუსეთის იმპერია მათ შიიტ მუსლიმებად, ენით თურქებად და კულტურულად სპარსეთთან დაახლოებულებად მიიჩნევდა და მათ „კავკასიელ თათრებს“, „აზერბაიჯანელ თათრებს“ ან „სპარსელ თათრებს“ უწოდებდა, რათა სხვა რეგიონებში მცხოვრები თათრებისგან განესხვავებინა&lt;ref&gt;Yilmaz, 2013. səh. 513&lt;/ref&gt;.

იმ პერიოდში, როდესაც რელიგიური და რეგიონული იდენტობა ყალიბდებოდა, აზერბაიჯანელების ეროვნული თვითშეგნება ჯერ კიდევ ფორმირების პროცესში იყო. ეს პერიოდი აზერბაიჯანული იდენტობის შესახებ დებატების პერიოდი გახლდათ. ისტორიული ლაშქრობები (არაბები, ირანელები, რუსები) იდენტობის პრობლემებს ამწვავებდა. ინტელექტუალები ოსმალურ, ირანულ, თურქულ და ისლამურ ტენდენციებს შორის გზას იკაფავდნენ. მხოლოდ მცირე ნაწილი ასახავდა ნამდვილ აზერბაიჯანულ იდენტობას, მათ შორის [[ფირიდუნ-ბექ კოჩარლინსკი|ფირუდინ ბეი ქოჩარლი]]. ბაქოში მოქმედი ორგანიზაცია ''ჰუმმეტი'' ეთნიკური ნაციონალიზმის წინააღმდეგი იყო და მხარს უჭერდა იმპერიის სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფის გაერთიანებას საერთო მუშათა კლასის და დემოკრატიული რევოლუციის იდეის გარშემო&lt;ref&gt;[https://books.google.ge/books?id=bRZaCwAAQBAJ&amp;redir_esc=y Ethnicity and Ethnic Conflict in the Post-Communist World]&lt;/ref&gt;.

1900-იანი წლების დასაწყისში რამდენიმე მნიშვნელოვანმა მოვლენამ აზერბაიჯანში თურქული ეროვნული განწყობები გააძლიერა. ამას ხელი შეუწყო: 1905 წლის რუსეთის რევოლუციამ და სომეხ-მუსლიმთა სისხლიანმა დაპირისპირებამ; იმავე წლის ირანის კონსტიტუციურმა რევოლუციამ და მისმა კრახმა; და 1908 წლის ახალგაზრდა თურქების რევოლუციამ, რომელმაც თურქისტები ოსმალეთის იმპერიის სათავეში მოიყვანა.

ჩრდილოეთ აზერბაიჯანში მცხოვრებმა თურქისტულად განწყობილმა ინტელექტუალებმა აქტიურად დაიწყეს საკუთარი თურქული წარმოშობის ხაზგასმა და საკუთარი თავის დაკავშირება ოსმალეთის თურქებთან. [[ალი ბეგ ჰუსეინზადე|ალი ბეგ ჰუსეინზადეს]] რედაქტორობით გამომავალ ჟურნალ „ფუიუზატში“ (1906) აღინიშნებოდა, რომ როგორც ოსმალეთის, ისე დღევანდელი აზერბაიჯანის თურქები ერთი ეთნიკური ფესვის – ოღუზთა – შთამომავლები იყვნენ, და რომ მათ შორის არსებული განსხვავებები უმნიშვნელოდ მიიჩნეოდა. ჰუსეინზადე ღიად ემხრობოდა აზერბაიჯანელებით დასახლებული ტერიტორიების რაიმე ფორმით ოსმალეთის იმპერიასთან გაერთიანების იდეას&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;[https://www.cambridge.org/core/journals/iranian-studies/article/abs/soviet-union-and-the-construction-of-azerbaijani-national-identity-in-the-1930s/A8C7B2477C4B5606FA2F69F679E66C23 Yilmaz, Harun (2013). &quot;The Soviet Union and the Construction of Azerbaijani National Identity in the 1930s&quot;. ''Iranian Studies''. '''46''' (4): 511–533.]&lt;/ref&gt;.

თურქულ მოძრაობას ასევე მხარს უჭერდა არაერთი გამოცემაც, მათ შორის [[მამედ ემინ რასულზადე|მამედ ემინ რასულზადეს]] გაზეთი „აჩიქ სოზი“ (1915–1918). თუმცა, სხვა მოაზროვნეები, როგორიცაა აზერბაიჯანიზმის მომხრეები და ჯალილ მამედყულიზადე, ამტკიცებდნენ, რომ ირანის ბატონობისგან „განთავისუფლების“ შემდეგ აზერბაიჯანული იდენტობის აყვავებისთვის, ის ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლად უნდა განვითარდეს&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;.

1918 წლის 28 მაისს მამედ ემინ რასულზადემ და აზერბაიჯანელმა ელიტამ გამოაცხადეს აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შექმნა, რაც რუსული კოლონიალური მმართველობის დასასრულს და აზერბაიჯანული სახელმწიფოსა და ეროვნული იდენტობის ოფიციალურ დასაბამს ნიშნავდა&lt;ref&gt;Ahmadoghlu, Ramin (2020). &quot;Secular nationalist revolution and the construction of the Azerbaijani identity, nation and state&quot;. ''Nations and Nationalism''. '''27''' (2). Wiley: 548–565. doi:10.1111/nana.12682.&lt;/ref&gt;.

ეთნონიმი „აზერბაიჯანელები“ ფართოდ გამოყენებაში მხოლოდ 1936 წლიდან შემოვიდა. მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა მმართველობის ადრეულ პერიოდში აზერბაიჯანელებს ხშირად „თურქებს“ უწოდებდნენ, 1936–1937 წლებში ტერმინი „თურქი“ ოფიციალურ დოკუმენტებში შეიცვალა „აზერბაიჯანელით“. 1939 წლის მოსახლეობის აღწერის შედეგად, აზერბაიჯანელი თურქები უკვე რეგისტრირებულნი იყვნენ როგორც „აზერბაიჯანელები“&lt;ref&gt;[https://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_39.php '''Всесоюзная перепись населения 1939 года.''']&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;[https://bakuresearchinstitute.org/en/a-brief-description-of-azerbaijani-nationalism-from-its-inception-to-today/ A Brief Description of Azerbaijani Nationalism from its Inception to Today]&lt;/ref&gt;.

1995 წელს მიღებულ აზერბაიჯანის კონსტიტუციაში ქვეყნის მთელი მოსახლეობა აზერბაიჯანელებად არის მოხსენიებული, ხოლო სასაუბრო თურქული ენა - აზერბაიჯანულ ენად. ამრიგად,  ცნება „აზერბაიჯანელი“ ეროვნული იდენტობის, მოქალაქეობისა და ენის ოფიციალურ სახელწოდებად გამოიყენება.

აღსანიშნავია, რომ 1991 წელს დამოუკიდებელი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის დაარსებამ ირანელი აზერბაიჯანელები საკუთარ ეთნიკურ იდენტობასთან დაახლოებისკენ მიიყვანა, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ახალ რესპუბლიკასთან არ იდენტიფიცირდებოდნენ. 1990-იანი წლებიდან მოყოლებული, ირანში აზერბაიჯანული ეთნიკური იდენტობის პოლიტიკური გამოხატულება გაიზარდა. მთავარი მოთხოვნა ირანში კულტურული უფლებების გაზრდა იყო&lt;ref&gt;Brenda Shaffer. Borders and Brethren: Iran and the Challenge of Azerbaijani Identity. — Cambridge: Belfer Center for Science and International Affairs. Studies in International Security, 2002. — P. 255. — ISBN 978–0262692779.&lt;/ref&gt;.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
[[კატეგორია:აზერბაიჯანის ისტორია]]</text>
      <sha1>bauvnzxkadjx7xzexwaaj0chcsya06p</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ტეო ერნანდესი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589396</id>
    <revision>
      <id>4808679</id>
      <timestamp>2025-06-04T09:50:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>LASNewspaper</username>
        <id>169259</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი                = ტეო ერნანდესი |სურათი               = FC_Salzburg_vs._AC_Mailand_(UEFA_Championsleague_2022-09-06)_Théo_Hernandez.jpg |სურათის ზომა         =  |წარწერა             = ერნანდესი „მილანში“ 2022 წელს |სრული ს...</comment>
      <origin>4808679</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15364" sha1="92jighl74zs9x2esu5k4bkjwub9ogwk" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია
|სახელი                = ტეო ერნანდესი
|სურათი               = FC_Salzburg_vs._AC_Mailand_(UEFA_Championsleague_2022-09-06)_Théo_Hernandez.jpg
|სურათის ზომა         = 
|წარწერა             = ერნანდესი „მილანში“ 2022 წელს
|სრული სახელი            = ტეო ბერნარ ფრანსუა ერნანდესი
|დაბადების თარიღი          = 1997-10-06
|დაბადების ადგილი         = მარსელი, საფრანგეთი
|სიმაღლე             = 1.84 მ
|პოზიცია            = მარცხენა მცველი
|მიმდინარე კლუბი         = მილანი
|ნომერი          = 19
|ახალგაზრდული წელი1         = 2006–2007
|ახალგაზრდული კლუბი1         = რაიო მაჰადახონდა
|ახალგაზრდული წელი2         = 2007–2015
|ახალგაზრდული კლუბი2         = ატლეტიკო მადრიდი
|წელი1              = 2015–2017
|კლუბი1              = ატლეტიკო მადრიდი B
|მატჩი1               = 9
|გოლი1              = 0
|წელი2              = 2016–2017
|კლუბი2              = ალავესი (იჯარით)
|მატჩი2               = 32
|გოლი2              = 1
|წელი3              = 2017–2019
|კლუბი3              = რეალი მადრიდი
|მატჩი3               = 13
|გოლი3              = 0
|წელი4              = 2018–2019
|კლუბი4              = რეალ სოსიედადი (იჯარით)
|მატჩი4               = 24
|გოლი4              = 1
|წელი5              = 2019–
|კლუბი5              = მილანი
|მატჩი5               = 195
|გოლი5              = 31
|ეროვნული წელი1      = 2015
|ეროვნული ნაკრები1       = საფრანგეთი U18
|ეროვნული მატჩი1       = 4
|ეროვნული გოლი1      = 0
|ეროვნული წელი2      = 2015–2016
|ეროვნული ნაკრები2       = საფრანგეთი U19
|ეროვნული მატჩი2       = 9
|ეროვნული გოლი2      = 0
|ეროვნული წელი3      = 2016
|ეროვნული ნაკრები3       = საფრანგეთი U20
|ეროვნული მატჩი3       = 3
|ეროვნული გოლი3      = 1
|ეროვნული წელი4      = 2021–
|ეროვნული ნაკრები4       = საფრანგეთის ეროვნული ნაკრები
|ეროვნული მატჩი4       = 37
|ეროვნული გოლი4      = 2
}}

'''ტეო ბერნარ ფრანსუა ერნანდესი''' ({{IPA|fr|teo ɛʁnɑ̃dɛz, - ɛʁnandɛs}};&lt;ref&gt;{{cite web |date=27 March 2022 |title=Le OUI-NON avec les FRÈRES Hernandez ! |trans-title=The YES-NO with the Hernandez BROTHERS ! |url=https://www.youtube.com/watch?v=Ms8PQ5ou-Xo&amp;t=95s |access-date=2 July 2023 |website=YouTube |language=fr}}&lt;/ref&gt; დაიბადა [[6 ოქტომბერი]] [[1997]] წელს) — [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] [[პროფესიონალი]] [[ფეხბურთელი]], რომელიც თამაშობს [[მარცხენა მცველი|მარცხენა მცველის]] პოზიციაზე [[სერია A]]-ს კლუბ [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანში]] და [[საფრანგეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|საფრანგეთის ეროვნულ ნაკრებში]]. მას ახასიათებს [[სიჩქარე]], [[დრიბლინგი]] და გოლის გატანის უნარი.&lt;ref&gt;
*{{cite web |title=Best defenders in the world 2023 |url=https://www.radiotimes.com/tv/sport/football/best-defenders-world/ |access-date=8 August 2023 |website=Radio Times}}
*{{cite web |date=20 May 2023 |title=Top 10 Best Full-backs In The World 2023 |url=https://www.footballorbit.com/best-full-backs-world-2023/ |access-date=8 August 2023 |website=FootballOrbit |archive-date=10 August 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230810230114/https://www.footballorbit.com/best-full-backs-world-2023/ |url-status=dead }}
*{{cite web |last=Soriano |first=Joe |date=1 July 2023 |title=Ranking the 10 best left backs in the world right now in 2023 |url=https://thetrivelaeffect.com/best-left-backs/ |access-date=8 August 2023 |website=The Trivela Effect}}
*{{cite web |last=Khan |first=Kamran |date=27 May 2023 |title=Top 10 Best Left Backs In The World 2023 |url=https://www.sportshubnet.com/top-10-best-left-backs-in-the-world/ |access-date=8 August 2023 |website=Sportshubnet}}
*{{cite web |last=Mukherjee |first=Swarup |date=13 June 2023 |title=Top 10 Best Left Backs In Football 2023 |url=https://sillyseason.com/list/top-10/best-left-backs-in-football-79470/ |access-date=8 August 2023}}
&lt;/ref&gt;

ტეო ერნანდესი არის [[პროფესიონალი]] [[ფეხბურთელი|ფეხბურთელის]], [[ლუკას ერნანდესი]]ს უმცროსი ძმა,&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2023-04-28 |title=13 fun facts about Theo Hernandez {{!}} Goal.com English Qatar |url=https://www.goal.com/en-qa/lists/13-fun-facts-about-theo-hernandez/blta54fdad649ed2b1b#cs0aa1dd1c69c576d5 |access-date=2025-04-05 |website=www.goal.com |language=en-QA}}&lt;/ref&gt; და ყოფილი [[ფეხბურთელი|ფეხბურთელის]], [[ჟან-ფრანსუა ერნანდესი|ჟან-ფრანსუა ერნანდესის]] შვილი.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Théo Hernandez |url=https://theflashsports.com/player/theo-hernandez/ |access-date=2025-04-05 |website=Flash Sports Entertainment |language=en-US}}&lt;/ref&gt;

==კლუბური კარიერა==

===[[ატლეტიკო მადრიდი]]===
ტეო [[მარსელი|მარსელში]] დაიბადა, თუმცა [[ესპანეთი|ესპანეთში]] [[2]] წლის ასაკში გადავიდა საცხოვრებლად. [[2007]] წელს, [[9]] წლის ასაკში, იგი შეუერთდა [[ატლეტიკო მადრიდი|ატლეტიკო მადრიდის]] [[აკადემია|აკადემიას]].&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.mundodeportivo.com/20140917/atletico-madrid/lucas-y-theo-hernandez-sociedad-defensora-ilimitada_54415127039.html |title=Lucas y Theo Hernández, sociedad defensora ilimitada|trans-title=Lucas and Theo Hernández, defensive company unlimited |newspaper=[[Mundo Deportivo]] |first=Chema |last=G. Fuente |language=es |date=17 September 2014|access-date=21 July 2016}}&lt;/ref&gt; ახალგაზრდული საფეხურების გავლის შემდეგ, [[2015]] წლის [[ზაფხული|ზაფხულში]] იგი დაწინაურდა [[ატლეტიკო მადრიდ B|სარეზერვო გუნდში]], რომელიც ასპარეზობდა [[ტერსერა დივიზიონი|ტერსერა დივიზიონში]].

[[3 თებერვალი]]ს [[2016]] წელს ტეომ განაახლა კონტრაქტი კლუბთან.&lt;ref&gt;{{cite news |date=3 February 2016 |title=Theo ficha por el primer equipo |language=es |trans-title=Theo signs for the first team |newspaper=[[Marca (newspaper)|Marca]] |url=http://www.marca.com/futbol/atletico/2016/02/03/56b1caf5ca474113488b4642.html |access-date=21 July 2016}}&lt;/ref&gt; ორი დღის შემდეგ, იგი გამოძახებული იქნა [[პრიმერა დივიზიონი|პირველი გუნდის]] შემადგენლობაში [[ლა ლიგა]]ს მატჩისთვის [[ეიბარი (საფეხბურთო კლუბი)|ეიბართან]] – მიზეზი გახდა გუნდში არსებული [[ტრავმა|ტრავმები]].&lt;ref&gt;{{cite news |last=Díaz |first=Francisco Javier |date=5 February 2016 |title=Simeone forced into rookie back line for Eibar visit |newspaper=[[Diario AS]] |url=http://en.as.com/en/2016/02/05/football/1454685303_897218.html |access-date=21 July 2016 |archive-date=15 May 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210515042142/https://en.as.com/en/2016/02/05/football/1454685303_897218.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt; თუმცა, იგი მატჩის განმავლობაში დარჩა შეუცვლელ სათადარიგო მოთამაშედ ვიცით რომ ანგარიში [[3]]–[[1]] იყო და შეხვედრა დასრულდა [[ატლეტიკო მადრიდი|ატლეტიკოს]] გამარჯვებით.&lt;ref&gt;{{cite news |last=Malagón |first=Manuel |date=6 February 2016 |title=Fiesta completa en el Calderón |language=es |trans-title=Complete party at the Calderón |newspaper=Marca |url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2015_16/la-liga/jornada_23/atm_eib/ |access-date=21 July 2016}}&lt;/ref&gt;

=== ალავესი ===
[[2016]] წლის [[4 აგვისტო]]ს ერნანდესმა განაახლა კონტრაქტი კლუბთან 2021 წლამდე, თუმცა ის იჯარით გადავიდა კლუბ [[ალავესი (საფეხბურთო კლუბი)|დეპორტივო]]ში იჯარით.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2016-08-04 |title=Club Atlético de Madrid - Theo Hernández renews until 2021 |url=https://en.atleticodemadrid.com/noticias/theo-hernandez-renews-until-2021 |access-date=2025-04-05 |website=Club Atlético de Madrid |language=en}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.deportivoalaves.com/noticia/theo-hernandez-juventud-y-desparpajo-en-el-lateral-albiazul |title=Theo Hernández, juventud y desparpajo en el lateral albiazul|trans-title=Theo Hernández, youth and pizzazz for the blue-and-white flank |publisher=Deportivo Alavés |language=es |date=4 August 2016|access-date=5 August 2016}}&lt;/ref&gt; ტეოს პროფესიონალური დებიუტი შედგა იმავე თვეში, როცა ძირითადში შევიდა და ითამაშა 0–0 ანგარიშით დასრულებულ სახლში მატჩში [[სპორტინგი დი ხიხონი]]სთან.&lt;ref&gt;{{cite news |url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2016_17/la-liga/jornada_2/ala_spo/ |title=Alavés y Sporting siguen sumando buenas sensaciones|trans-title=Alavés and Sporting pile up the good feelings |newspaper=Marca |first=Jordi |last=Castelló |language=es |date=28 August 2016|access-date=28 August 2016}}&lt;/ref&gt;

[[2016]] წლის [[16 ოქტომბერი]]ს ერნანდესს პირდაპირი [[წითელი ბარათი]] დაეთმო 1–1 ანგარიშით დასრულებულ სახლში მატჩში [[მალაგა]]სთან, [[იგნაციო კამაჩოს]]ზე ჩადენილი მკაცრი [[ფეხბურთი|ტაკლით]].&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |date=2025-01-30 |title=Athletic produce stirring comeback to win Basque derby |url=https://www.reuters.com/article/sports/soccer/athletic-produce-stirring-comeback-to-win-basque-derby-idUSL4N1CM0DC/ |access-date=2025-04-05 |website=Reuters |language=en-GB}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.noticiasdealava.com/2016/10/17/alaves/la-roja-a-theo-la-primera-expulsion-en-lo-que-va-de-curso?random=937239 |title=La roja a Theo, la primera expulsión en lo que va de curso |trans-title=Theo red card, the first ejection of the campaign |publisher=Noticias de Álava |language=es |date=17 October 2016 |access-date=5 July 2017 |archive-date=28 August 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170828105836/http://www.noticiasdealava.com/2016/10/17/alaves/la-roja-a-theo-la-primera-expulsion-en-lo-que-va-de-curso?random=937239 |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:0&quot; /&gt;
[[2017]] წლის [[7 მაისი]]ს ერნანდესმა გაიტანა თავისი პირველი პროფესიული გოლი, როდესაც ერთმაგ გოლად იქცა სახლში მიღებულ მატჩში [[ატლეტიკ ბილბაო]]სთან გამარჯვებაში.&lt;ref&gt;{{Cite web |date=2017-06-05 |title=Alavés vs Athletic: Theo lía la Eurozona |trans-title=Theo befuddles the Eurozone |url=https://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2016_17/la-liga/jornada_36/ala_ath/ |access-date=2025-04-05 |website=MARCA.com}}&lt;/ref&gt;
[[ბასკეთის ავტონომიური რეგიონი|ბასკეთის]] გუნდში იყო ძირითადი მოთამაშე [[2016–17]] წლების [[კოპა დელ რეი]]ს მონაწილეობისას, რომელმაც პირველად 91-წლიან ისტორიაში მოაღწია ფინალამდე. საბოლოო მატჩში, რომელიც გაიმართა [[2017]] წლის [[27 მაისი]]ს, ერნანდესმა გაიტანა გოლი პირდაპირი თავისუფალი დარტყმით, მაგრამ საბოლოოდ გუნდი დამარცხდა ანგარიშით 1–3 [[ბარსელონა]]ს წინააღმდეგ.&lt;ref&gt;{{Cite web |title=Barcelona 3-1 Alavés (May 27, 2017) Final Score |url=https://www.espn.com/soccer/match?gameId=474318 |access-date=2025-04-05 |website=ESPN |language=en}}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>92jighl74zs9x2esu5k4bkjwub9ogwk</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>NES Classic Edition</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589398</id>
    <revision>
      <id>4808693</id>
      <timestamp>2025-06-04T10:18:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი:  '''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების ვიდეო თამაშების კონსოლების ემუ...</comment>
      <origin>4808693</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1905" sha1="2l3r5jbq6ziiqxjt27ix5phl3g1iey5" xml:space="preserve">
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.</text>
      <sha1>2l3r5jbq6ziiqxjt27ix5phl3g1iey5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808694</id>
      <parentid>4808693</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:18:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808694</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4632" sha1="2s8hnicyyh1jwon2vguhgwpq2mfbm9w" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.</text>
      <sha1>2s8hnicyyh1jwon2vguhgwpq2mfbm9w</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808695</id>
      <parentid>4808694</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:18:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808695</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6361" sha1="dhdoqcu9rl6fu4vg5olwgq3yadc81cx" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.</text>
      <sha1>dhdoqcu9rl6fu4vg5olwgq3yadc81cx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808696</id>
      <parentid>4808695</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:19:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808696</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7575" sha1="2jnvl4gswagoc89mifx4rlheqr56fz1" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>2jnvl4gswagoc89mifx4rlheqr56fz1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808698</id>
      <parentid>4808696</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:19:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808698</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8812" sha1="36hev1jnd9l2zh22qdc5dqgarxzbuzx" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

NES Classic Edition-ის გამოშვებიდან მალევე, ჰაკერებმა შეძლეს სისტემის დაჰაკვა და მის ბიბლიოთეკაში 700-მდე თამაში დაამატეს,&lt;ref&gt;{{cite web | title = NES Classic can be hacked to play 700 games, but you might as well burn your receipt | url = https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt | author = Dave Neal | publisher = The Inquirer | date = January 31, 2017| access-date = August 23, 2018 | archive-date = August 24, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824002317/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt }}&lt;/ref&gt; ასევე ჩართეს სხვა კონსოლების ემულაციის მხარდაჭერა. სხვადასხვა კონსოლის თამაშები, როგორიცაა [[Nintendo 64]] და [[32X]], წარმატებით გაეშვა NES Classic Edition-ზე.</text>
      <sha1>36hev1jnd9l2zh22qdc5dqgarxzbuzx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808699</id>
      <parentid>4808698</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:20:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808699</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9738" sha1="db6akw0ps0h6pvw5n5bz0gqnbvq5huk" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

NES Classic Edition-ის გამოშვებიდან მალევე, ჰაკერებმა შეძლეს სისტემის დაჰაკვა და მის ბიბლიოთეკაში 700-მდე თამაში დაამატეს,&lt;ref&gt;{{cite web | title = NES Classic can be hacked to play 700 games, but you might as well burn your receipt | url = https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt | author = Dave Neal | publisher = The Inquirer | date = January 31, 2017| access-date = August 23, 2018 | archive-date = August 24, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824002317/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt }}&lt;/ref&gt; ასევე ჩართეს სხვა კონსოლების ემულაციის მხარდაჭერა. სხვადასხვა კონსოლის თამაშები, როგორიცაა [[Nintendo 64]] და [[32X]], წარმატებით გაეშვა NES Classic Edition-ზე.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Jones|first1=Brad|title=Hackers Tweak NES Classic Edition to Play Games From Other Consoles|url=http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|website=Digital Trends|date=February 16, 2017 |access-date=March 7, 2017|archive-date=March 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170308134148/http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eg review&quot;&gt;{{cite web | url = http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | title = Nintendo Classic Mini NES review | first = John | last = Linneman | date = February 5, 2017 | access-date = September 28, 2017 | work = [[Eurogamer]] | archive-date = September 27, 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170927101025/http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | url-status = live }}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>db6akw0ps0h6pvw5n5bz0gqnbvq5huk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808700</id>
      <parentid>4808699</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:20:46Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808700</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14504" sha1="sdl4wycje2ik16dinrfh9ztw5i2mae5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

კონსოლი ვიზუალურად NES-ის მინიატურული რეპლიკაა და მოიცავს 30 ჩაშენებულ თამაშს NES-ის ლიცენზირებული ბიბლიოთეკიდან,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Kickham|first1=Dylan|title=Nintendo to re-release classic NES 30 years after original system|url=http://www.ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes|access-date=October 17, 2016|work=Entertainment Weekly's EW.com|date=July 18, 2016|archive-date=June 30, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630041531/http://ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Russell|first1=Jon|title=Nintendo is launching a mini version of its iconic NES console with 30 classic games|url=https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|access-date=October 17, 2016|work=TechCrunch|date=July 14, 2016|archive-date=December 15, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171215021342/https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; თამაშის პროცესის შენახვის შესაძლებლობით (save states). გამოვიდა კონსოლის ორი ვერსია; ერთი იაპონიისთვის, რომელიც ორიგინალი Family Computer-ის (Famicom) მსგავსია,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Tumbokon|first1=Karen|title=Nintendo's Famicom Mini Console Is Coming To Japan|url=http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|access-date=October 17, 2016|work=International Business Times|date=September 30, 2016|archive-date=October 18, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161018225331/http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და მეორე დანარჩენი მსოფლიოსთვის, რომელიც ორიგინალ NES-ს ჰგავს. [[2018]] წლის [[7 ივლისი|7 ივლისს]], მხოლოდ იაპონიაში, ძალიან შეზღუდული რაოდენობით გამოვიდა ოქროსფერი '''Nintendo Classic Mini: Family Computer Weekly Shōnen Jump 50th Anniversary Version''',&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |last=McFerran |first=Damien |date=July 13, 2018 |title=Hardware Review: The Shōnen Jump 50th Anniversary Famicom Classic Mini Is Gorgeous, But Pointless |url=https://nintendolife.com/news/2018/07/hardware_review_the_shnen_jump_50th_anniversary_famicom_classic_mini_is_gorgeous_but_pointless |access-date=April 8, 2024 |website=[[Nintendo Life]]}}&lt;/ref&gt; მანგა ჟურნალის, „Shueisha-ს Weekly Shōnen Jump“-ის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ამ სპეციალურ გამოცემაში შედის Famicom-ის 20 თამაში, რომლებიც ძირითადად Shōnen Jump მანგას პერსონაჟებსა და სიუჟეტებზეა დაფუძნებული. მათ შორისაა ისეთი ცნობილი სერიები, როგორებიცაა „Dragon Ball“, „Saint Seiya“ და „Kinnikuman“.&lt;ref&gt;{{cite web |date=2018-05-13 |title=Nintendo Makes Famicom Mini Shonen Jump Edition for Magazine's 50th Anniversary - News |url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180513184040/https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |archive-date=May 13, 2018 |access-date=2018-06-22 |publisher=[[Anime News Network]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | title = Hands-on with Nintendo's weirdest, and maybe rarest, classic console yet | first = Sam | last = Machkovech | date = July 12, 2018 | access-date = July 12, 2018 | work = [[Ars Technica]] | archive-date = July 12, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180712113111/https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

NES Classic Edition-ის გამოშვებიდან მალევე, ჰაკერებმა შეძლეს სისტემის დაჰაკვა და მის ბიბლიოთეკაში 700-მდე თამაში დაამატეს,&lt;ref&gt;{{cite web | title = NES Classic can be hacked to play 700 games, but you might as well burn your receipt | url = https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt | author = Dave Neal | publisher = The Inquirer | date = January 31, 2017| access-date = August 23, 2018 | archive-date = August 24, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824002317/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt }}&lt;/ref&gt; ასევე ჩართეს სხვა კონსოლების ემულაციის მხარდაჭერა. სხვადასხვა კონსოლის თამაშები, როგორიცაა [[Nintendo 64]] და [[32X]], წარმატებით გაეშვა NES Classic Edition-ზე.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Jones|first1=Brad|title=Hackers Tweak NES Classic Edition to Play Games From Other Consoles|url=http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|website=Digital Trends|date=February 16, 2017 |access-date=March 7, 2017|archive-date=March 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170308134148/http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eg review&quot;&gt;{{cite web | url = http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | title = Nintendo Classic Mini NES review | first = John | last = Linneman | date = February 5, 2017 | access-date = September 28, 2017 | work = [[Eurogamer]] | archive-date = September 27, 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170927101025/http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | url-status = live }}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>sdl4wycje2ik16dinrfh9ztw5i2mae5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808702</id>
      <parentid>4808700</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:21:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808702</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17536" sha1="2htxi9xnnpmabwto8zv71lrlac41lyw" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

კონსოლი ვიზუალურად NES-ის მინიატურული რეპლიკაა და მოიცავს 30 ჩაშენებულ თამაშს NES-ის ლიცენზირებული ბიბლიოთეკიდან,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Kickham|first1=Dylan|title=Nintendo to re-release classic NES 30 years after original system|url=http://www.ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes|access-date=October 17, 2016|work=Entertainment Weekly's EW.com|date=July 18, 2016|archive-date=June 30, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630041531/http://ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Russell|first1=Jon|title=Nintendo is launching a mini version of its iconic NES console with 30 classic games|url=https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|access-date=October 17, 2016|work=TechCrunch|date=July 14, 2016|archive-date=December 15, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171215021342/https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; თამაშის პროცესის შენახვის შესაძლებლობით (save states). გამოვიდა კონსოლის ორი ვერსია; ერთი იაპონიისთვის, რომელიც ორიგინალი Family Computer-ის (Famicom) მსგავსია,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Tumbokon|first1=Karen|title=Nintendo's Famicom Mini Console Is Coming To Japan|url=http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|access-date=October 17, 2016|work=International Business Times|date=September 30, 2016|archive-date=October 18, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161018225331/http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და მეორე დანარჩენი მსოფლიოსთვის, რომელიც ორიგინალ NES-ს ჰგავს. [[2018]] წლის [[7 ივლისი|7 ივლისს]], მხოლოდ იაპონიაში, ძალიან შეზღუდული რაოდენობით გამოვიდა ოქროსფერი '''Nintendo Classic Mini: Family Computer Weekly Shōnen Jump 50th Anniversary Version''',&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |last=McFerran |first=Damien |date=July 13, 2018 |title=Hardware Review: The Shōnen Jump 50th Anniversary Famicom Classic Mini Is Gorgeous, But Pointless |url=https://nintendolife.com/news/2018/07/hardware_review_the_shnen_jump_50th_anniversary_famicom_classic_mini_is_gorgeous_but_pointless |access-date=April 8, 2024 |website=[[Nintendo Life]]}}&lt;/ref&gt; მანგა ჟურნალის, „Shueisha-ს Weekly Shōnen Jump“-ის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ამ სპეციალურ გამოცემაში შედის Famicom-ის 20 თამაში, რომლებიც ძირითადად Shōnen Jump მანგას პერსონაჟებსა და სიუჟეტებზეა დაფუძნებული. მათ შორისაა ისეთი ცნობილი სერიები, როგორებიცაა „Dragon Ball“, „Saint Seiya“ და „Kinnikuman“.&lt;ref&gt;{{cite web |date=2018-05-13 |title=Nintendo Makes Famicom Mini Shonen Jump Edition for Magazine's 50th Anniversary - News |url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180513184040/https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |archive-date=May 13, 2018 |access-date=2018-06-22 |publisher=[[Anime News Network]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | title = Hands-on with Nintendo's weirdest, and maybe rarest, classic console yet | first = Sam | last = Machkovech | date = July 12, 2018 | access-date = July 12, 2018 | work = [[Ars Technica]] | archive-date = July 12, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180712113111/https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

NES Classic Edition-ის გამოშვებიდან მალევე, ჰაკერებმა შეძლეს სისტემის დაჰაკვა და მის ბიბლიოთეკაში 700-მდე თამაში დაამატეს,&lt;ref&gt;{{cite web | title = NES Classic can be hacked to play 700 games, but you might as well burn your receipt | url = https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt | author = Dave Neal | publisher = The Inquirer | date = January 31, 2017| access-date = August 23, 2018 | archive-date = August 24, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824002317/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt }}&lt;/ref&gt; ასევე ჩართეს სხვა კონსოლების ემულაციის მხარდაჭერა. სხვადასხვა კონსოლის თამაშები, როგორიცაა [[Nintendo 64]] და [[32X]], წარმატებით გაეშვა NES Classic Edition-ზე.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Jones|first1=Brad|title=Hackers Tweak NES Classic Edition to Play Games From Other Consoles|url=http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|website=Digital Trends|date=February 16, 2017 |access-date=March 7, 2017|archive-date=March 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170308134148/http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eg review&quot;&gt;{{cite web | url = http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | title = Nintendo Classic Mini NES review | first = John | last = Linneman | date = February 5, 2017 | access-date = September 28, 2017 | work = [[Eurogamer]] | archive-date = September 27, 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170927101025/http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

==თამაშები==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! თამაშები
! საავტორო უფლებები
! NA/PAL
! იაპონია
|-
|„[[Atlantis no Nazo]]“||[[Sunsoft]]||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Balloon Fight]]“||[[Nintendo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Bubble Bobble (ვიდეო თამაში)|Bubble Bobble]]“||[[Taito]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Castlevania (1986 წლის ვიდეო თამაში)|Castlevania]]“||[[Konami]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Castlevania II: Simon's Quest]]“||Konami||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Donkey Kong (1981 წლის ვიდეო თამაში)|Donkey Kong]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Donkey Kong Jr.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Double Dragon II: The Revenge (NES-ის ვიდეო თამაში)|Double Dragon II: The Revenge]]“||[[Arc System Works]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„Downtown Nekketsu March: Super-Awesome Field Day!“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Dr. Mario]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Excitebike]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Final Fantasy (ვიდეო თამაში)|Final Fantasy]]“||[[Square Enix]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Final Fantasy III]]“||Square Enix||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Galaga]]“||[[Bandai Namco Entertainment|Bandai Namco]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ghosts 'n Goblins (ვიდეო თამაში)|Ghosts 'n Goblins]]“||[[Capcom]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Gradius (ვიდეო თამაში)|Gradius]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ice Climber]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Kid Icarus]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Kirby's Adventure]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[The Legend of Zelda (ვიდეო თამაშ)|The Legend of Zelda]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mega Man 2]]“||Capcom||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Metroid (ვიდეო თამაში)|Metroid]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[NES Open Tournament Golf]]“||Nintendo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ninja Gaiden (NES-ის ვიდეო თამაში)|Ninja Gaiden]]“||[[Koei Tecmo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Pac-Man]]“||Bandai Namco||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Punch-Out!!|Punch-Out!! Featuring Mr. Dream]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[River City Ransom]]“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Solomon's Key]]“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[StarTropics]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Super Contra]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 2|Super Mario Bros. 2/USA]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 3]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Tecmo Bowl]]“||Koei Tecmo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„Tsuppari Ōzumō“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Yie Ar Kung-Fu]]“||Konami||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Zelda II: The Adventure of Link]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|}</text>
      <sha1>2htxi9xnnpmabwto8zv71lrlac41lyw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808704</id>
      <parentid>4808702</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:21:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808704</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17906" sha1="icwkhwhjg46v3n3rgb8rpqkn2ebm38o" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

კონსოლი ვიზუალურად NES-ის მინიატურული რეპლიკაა და მოიცავს 30 ჩაშენებულ თამაშს NES-ის ლიცენზირებული ბიბლიოთეკიდან,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Kickham|first1=Dylan|title=Nintendo to re-release classic NES 30 years after original system|url=http://www.ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes|access-date=October 17, 2016|work=Entertainment Weekly's EW.com|date=July 18, 2016|archive-date=June 30, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630041531/http://ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Russell|first1=Jon|title=Nintendo is launching a mini version of its iconic NES console with 30 classic games|url=https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|access-date=October 17, 2016|work=TechCrunch|date=July 14, 2016|archive-date=December 15, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171215021342/https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; თამაშის პროცესის შენახვის შესაძლებლობით (save states). გამოვიდა კონსოლის ორი ვერსია; ერთი იაპონიისთვის, რომელიც ორიგინალი Family Computer-ის (Famicom) მსგავსია,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Tumbokon|first1=Karen|title=Nintendo's Famicom Mini Console Is Coming To Japan|url=http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|access-date=October 17, 2016|work=International Business Times|date=September 30, 2016|archive-date=October 18, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161018225331/http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და მეორე დანარჩენი მსოფლიოსთვის, რომელიც ორიგინალ NES-ს ჰგავს. [[2018]] წლის [[7 ივლისი|7 ივლისს]], მხოლოდ იაპონიაში, ძალიან შეზღუდული რაოდენობით გამოვიდა ოქროსფერი '''Nintendo Classic Mini: Family Computer Weekly Shōnen Jump 50th Anniversary Version''',&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |last=McFerran |first=Damien |date=July 13, 2018 |title=Hardware Review: The Shōnen Jump 50th Anniversary Famicom Classic Mini Is Gorgeous, But Pointless |url=https://nintendolife.com/news/2018/07/hardware_review_the_shnen_jump_50th_anniversary_famicom_classic_mini_is_gorgeous_but_pointless |access-date=April 8, 2024 |website=[[Nintendo Life]]}}&lt;/ref&gt; მანგა ჟურნალის, „Shueisha-ს Weekly Shōnen Jump“-ის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ამ სპეციალურ გამოცემაში შედის Famicom-ის 20 თამაში, რომლებიც ძირითადად Shōnen Jump მანგას პერსონაჟებსა და სიუჟეტებზეა დაფუძნებული. მათ შორისაა ისეთი ცნობილი სერიები, როგორებიცაა „Dragon Ball“, „Saint Seiya“ და „Kinnikuman“.&lt;ref&gt;{{cite web |date=2018-05-13 |title=Nintendo Makes Famicom Mini Shonen Jump Edition for Magazine's 50th Anniversary - News |url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180513184040/https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |archive-date=May 13, 2018 |access-date=2018-06-22 |publisher=[[Anime News Network]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | title = Hands-on with Nintendo's weirdest, and maybe rarest, classic console yet | first = Sam | last = Machkovech | date = July 12, 2018 | access-date = July 12, 2018 | work = [[Ars Technica]] | archive-date = July 12, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180712113111/https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

NES Classic Edition-ის გამოშვებიდან მალევე, ჰაკერებმა შეძლეს სისტემის დაჰაკვა და მის ბიბლიოთეკაში 700-მდე თამაში დაამატეს,&lt;ref&gt;{{cite web | title = NES Classic can be hacked to play 700 games, but you might as well burn your receipt | url = https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt | author = Dave Neal | publisher = The Inquirer | date = January 31, 2017| access-date = August 23, 2018 | archive-date = August 24, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824002317/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt }}&lt;/ref&gt; ასევე ჩართეს სხვა კონსოლების ემულაციის მხარდაჭერა. სხვადასხვა კონსოლის თამაშები, როგორიცაა [[Nintendo 64]] და [[32X]], წარმატებით გაეშვა NES Classic Edition-ზე.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Jones|first1=Brad|title=Hackers Tweak NES Classic Edition to Play Games From Other Consoles|url=http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|website=Digital Trends|date=February 16, 2017 |access-date=March 7, 2017|archive-date=March 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170308134148/http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eg review&quot;&gt;{{cite web | url = http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | title = Nintendo Classic Mini NES review | first = John | last = Linneman | date = February 5, 2017 | access-date = September 28, 2017 | work = [[Eurogamer]] | archive-date = September 27, 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170927101025/http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

==თამაშები==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! თამაშები
! საავტორო უფლებები
! NA/PAL
! იაპონია
|-
|„[[Atlantis no Nazo]]“||[[Sunsoft]]||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Balloon Fight]]“||[[Nintendo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Bubble Bobble (ვიდეო თამაში)|Bubble Bobble]]“||[[Taito]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Castlevania (1986 წლის ვიდეო თამაში)|Castlevania]]“||[[Konami]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Castlevania II: Simon's Quest]]“||Konami||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Donkey Kong (1981 წლის ვიდეო თამაში)|Donkey Kong]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Donkey Kong Jr.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Double Dragon II: The Revenge (NES-ის ვიდეო თამაში)|Double Dragon II: The Revenge]]“||[[Arc System Works]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„Downtown Nekketsu March: Super-Awesome Field Day!“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Dr. Mario]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Excitebike]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Final Fantasy (ვიდეო თამაში)|Final Fantasy]]“||[[Square Enix]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Final Fantasy III]]“||Square Enix||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Galaga]]“||[[Bandai Namco Entertainment|Bandai Namco]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ghosts 'n Goblins (ვიდეო თამაში)|Ghosts 'n Goblins]]“||[[Capcom]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Gradius (ვიდეო თამაში)|Gradius]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ice Climber]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Kid Icarus]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Kirby's Adventure]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[The Legend of Zelda (ვიდეო თამაშ)|The Legend of Zelda]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mega Man 2]]“||Capcom||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Metroid (ვიდეო თამაში)|Metroid]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[NES Open Tournament Golf]]“||Nintendo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ninja Gaiden (NES-ის ვიდეო თამაში)|Ninja Gaiden]]“||[[Koei Tecmo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Pac-Man]]“||Bandai Namco||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Punch-Out!!|Punch-Out!! Featuring Mr. Dream]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[River City Ransom]]“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Solomon's Key]]“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[StarTropics]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Super Contra]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 2|Super Mario Bros. 2/USA]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 3]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Tecmo Bowl]]“||Koei Tecmo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„Tsuppari Ōzumō“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Yie Ar Kung-Fu]]“||Konami||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Zelda II: The Adventure of Link]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|NES Classic Edition}}
* {{Official website|https://www.nintendo.co.jp/clv/index.html|ოფიციალური იაპონური საიტი}}
* [https://www.nintendo.co.jp/clv/manuals/en/index.html NES Classic Edition-ის სახელმძღვანელო]</text>
      <sha1>icwkhwhjg46v3n3rgb8rpqkn2ebm38o</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808705</id>
      <parentid>4808704</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:21:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808705</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18377" sha1="dzwtbcy65tgfmdaj1pd30bi7vrm5i4i" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

კონსოლი ვიზუალურად NES-ის მინიატურული რეპლიკაა და მოიცავს 30 ჩაშენებულ თამაშს NES-ის ლიცენზირებული ბიბლიოთეკიდან,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Kickham|first1=Dylan|title=Nintendo to re-release classic NES 30 years after original system|url=http://www.ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes|access-date=October 17, 2016|work=Entertainment Weekly's EW.com|date=July 18, 2016|archive-date=June 30, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630041531/http://ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Russell|first1=Jon|title=Nintendo is launching a mini version of its iconic NES console with 30 classic games|url=https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|access-date=October 17, 2016|work=TechCrunch|date=July 14, 2016|archive-date=December 15, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171215021342/https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; თამაშის პროცესის შენახვის შესაძლებლობით (save states). გამოვიდა კონსოლის ორი ვერსია; ერთი იაპონიისთვის, რომელიც ორიგინალი Family Computer-ის (Famicom) მსგავსია,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Tumbokon|first1=Karen|title=Nintendo's Famicom Mini Console Is Coming To Japan|url=http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|access-date=October 17, 2016|work=International Business Times|date=September 30, 2016|archive-date=October 18, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161018225331/http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და მეორე დანარჩენი მსოფლიოსთვის, რომელიც ორიგინალ NES-ს ჰგავს. [[2018]] წლის [[7 ივლისი|7 ივლისს]], მხოლოდ იაპონიაში, ძალიან შეზღუდული რაოდენობით გამოვიდა ოქროსფერი '''Nintendo Classic Mini: Family Computer Weekly Shōnen Jump 50th Anniversary Version''',&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |last=McFerran |first=Damien |date=July 13, 2018 |title=Hardware Review: The Shōnen Jump 50th Anniversary Famicom Classic Mini Is Gorgeous, But Pointless |url=https://nintendolife.com/news/2018/07/hardware_review_the_shnen_jump_50th_anniversary_famicom_classic_mini_is_gorgeous_but_pointless |access-date=April 8, 2024 |website=[[Nintendo Life]]}}&lt;/ref&gt; მანგა ჟურნალის, „Shueisha-ს Weekly Shōnen Jump“-ის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ამ სპეციალურ გამოცემაში შედის Famicom-ის 20 თამაში, რომლებიც ძირითადად Shōnen Jump მანგას პერსონაჟებსა და სიუჟეტებზეა დაფუძნებული. მათ შორისაა ისეთი ცნობილი სერიები, როგორებიცაა „Dragon Ball“, „Saint Seiya“ და „Kinnikuman“.&lt;ref&gt;{{cite web |date=2018-05-13 |title=Nintendo Makes Famicom Mini Shonen Jump Edition for Magazine's 50th Anniversary - News |url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180513184040/https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |archive-date=May 13, 2018 |access-date=2018-06-22 |publisher=[[Anime News Network]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | title = Hands-on with Nintendo's weirdest, and maybe rarest, classic console yet | first = Sam | last = Machkovech | date = July 12, 2018 | access-date = July 12, 2018 | work = [[Ars Technica]] | archive-date = July 12, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180712113111/https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

NES Classic Edition-ის გამოშვებიდან მალევე, ჰაკერებმა შეძლეს სისტემის დაჰაკვა და მის ბიბლიოთეკაში 700-მდე თამაში დაამატეს,&lt;ref&gt;{{cite web | title = NES Classic can be hacked to play 700 games, but you might as well burn your receipt | url = https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt | author = Dave Neal | publisher = The Inquirer | date = January 31, 2017| access-date = August 23, 2018 | archive-date = August 24, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824002317/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt }}&lt;/ref&gt; ასევე ჩართეს სხვა კონსოლების ემულაციის მხარდაჭერა. სხვადასხვა კონსოლის თამაშები, როგორიცაა [[Nintendo 64]] და [[32X]], წარმატებით გაეშვა NES Classic Edition-ზე.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Jones|first1=Brad|title=Hackers Tweak NES Classic Edition to Play Games From Other Consoles|url=http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|website=Digital Trends|date=February 16, 2017 |access-date=March 7, 2017|archive-date=March 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170308134148/http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eg review&quot;&gt;{{cite web | url = http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | title = Nintendo Classic Mini NES review | first = John | last = Linneman | date = February 5, 2017 | access-date = September 28, 2017 | work = [[Eurogamer]] | archive-date = September 27, 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170927101025/http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

==თამაშები==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! თამაშები
! საავტორო უფლებები
! NA/PAL
! იაპონია
|-
|„[[Atlantis no Nazo]]“||[[Sunsoft]]||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Balloon Fight]]“||[[Nintendo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Bubble Bobble (ვიდეო თამაში)|Bubble Bobble]]“||[[Taito]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Castlevania (1986 წლის ვიდეო თამაში)|Castlevania]]“||[[Konami]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Castlevania II: Simon's Quest]]“||Konami||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Donkey Kong (1981 წლის ვიდეო თამაში)|Donkey Kong]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Donkey Kong Jr.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Double Dragon II: The Revenge (NES-ის ვიდეო თამაში)|Double Dragon II: The Revenge]]“||[[Arc System Works]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„Downtown Nekketsu March: Super-Awesome Field Day!“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Dr. Mario]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Excitebike]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Final Fantasy (ვიდეო თამაში)|Final Fantasy]]“||[[Square Enix]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Final Fantasy III]]“||Square Enix||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Galaga]]“||[[Bandai Namco Entertainment|Bandai Namco]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ghosts 'n Goblins (ვიდეო თამაში)|Ghosts 'n Goblins]]“||[[Capcom]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Gradius (ვიდეო თამაში)|Gradius]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ice Climber]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Kid Icarus]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Kirby's Adventure]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[The Legend of Zelda (ვიდეო თამაშ)|The Legend of Zelda]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mega Man 2]]“||Capcom||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Metroid (ვიდეო თამაში)|Metroid]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[NES Open Tournament Golf]]“||Nintendo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ninja Gaiden (NES-ის ვიდეო თამაში)|Ninja Gaiden]]“||[[Koei Tecmo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Pac-Man]]“||Bandai Namco||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Punch-Out!!|Punch-Out!! Featuring Mr. Dream]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[River City Ransom]]“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Solomon's Key]]“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[StarTropics]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Super Contra]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 2|Super Mario Bros. 2/USA]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 3]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Tecmo Bowl]]“||Koei Tecmo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„Tsuppari Ōzumō“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Yie Ar Kung-Fu]]“||Konami||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Zelda II: The Adventure of Link]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|NES Classic Edition}}
* {{Official website|https://www.nintendo.co.jp/clv/index.html|ოფიციალური იაპონური საიტი}}
* [https://www.nintendo.co.jp/clv/manuals/en/index.html NES Classic Edition-ის სახელმძღვანელო]

[[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]]
[[კატეგორია:2016 წელი ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:ARM-ზე დაფუძნებული კონსოლები]]
[[კატეგორია:Nintendo Entertainment System]]
[[კატეგორია:2016 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]]</text>
      <sha1>dzwtbcy65tgfmdaj1pd30bi7vrm5i4i</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808706</id>
      <parentid>4808705</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:21:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808706</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18665" sha1="1ja7n2b5e0azmuto9k3rdyqs7ce2o23" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

კონსოლი ვიზუალურად NES-ის მინიატურული რეპლიკაა და მოიცავს 30 ჩაშენებულ თამაშს NES-ის ლიცენზირებული ბიბლიოთეკიდან,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Kickham|first1=Dylan|title=Nintendo to re-release classic NES 30 years after original system|url=http://www.ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes|access-date=October 17, 2016|work=Entertainment Weekly's EW.com|date=July 18, 2016|archive-date=June 30, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630041531/http://ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Russell|first1=Jon|title=Nintendo is launching a mini version of its iconic NES console with 30 classic games|url=https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|access-date=October 17, 2016|work=TechCrunch|date=July 14, 2016|archive-date=December 15, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171215021342/https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; თამაშის პროცესის შენახვის შესაძლებლობით (save states). გამოვიდა კონსოლის ორი ვერსია; ერთი იაპონიისთვის, რომელიც ორიგინალი Family Computer-ის (Famicom) მსგავსია,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Tumbokon|first1=Karen|title=Nintendo's Famicom Mini Console Is Coming To Japan|url=http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|access-date=October 17, 2016|work=International Business Times|date=September 30, 2016|archive-date=October 18, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161018225331/http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და მეორე დანარჩენი მსოფლიოსთვის, რომელიც ორიგინალ NES-ს ჰგავს. [[2018]] წლის [[7 ივლისი|7 ივლისს]], მხოლოდ იაპონიაში, ძალიან შეზღუდული რაოდენობით გამოვიდა ოქროსფერი '''Nintendo Classic Mini: Family Computer Weekly Shōnen Jump 50th Anniversary Version''',&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |last=McFerran |first=Damien |date=July 13, 2018 |title=Hardware Review: The Shōnen Jump 50th Anniversary Famicom Classic Mini Is Gorgeous, But Pointless |url=https://nintendolife.com/news/2018/07/hardware_review_the_shnen_jump_50th_anniversary_famicom_classic_mini_is_gorgeous_but_pointless |access-date=April 8, 2024 |website=[[Nintendo Life]]}}&lt;/ref&gt; მანგა ჟურნალის, „Shueisha-ს Weekly Shōnen Jump“-ის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ამ სპეციალურ გამოცემაში შედის Famicom-ის 20 თამაში, რომლებიც ძირითადად Shōnen Jump მანგას პერსონაჟებსა და სიუჟეტებზეა დაფუძნებული. მათ შორისაა ისეთი ცნობილი სერიები, როგორებიცაა „Dragon Ball“, „Saint Seiya“ და „Kinnikuman“.&lt;ref&gt;{{cite web |date=2018-05-13 |title=Nintendo Makes Famicom Mini Shonen Jump Edition for Magazine's 50th Anniversary - News |url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180513184040/https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |archive-date=May 13, 2018 |access-date=2018-06-22 |publisher=[[Anime News Network]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | title = Hands-on with Nintendo's weirdest, and maybe rarest, classic console yet | first = Sam | last = Machkovech | date = July 12, 2018 | access-date = July 12, 2018 | work = [[Ars Technica]] | archive-date = July 12, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180712113111/https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

NES Classic Edition-ის გამოშვებიდან მალევე, ჰაკერებმა შეძლეს სისტემის დაჰაკვა და მის ბიბლიოთეკაში 700-მდე თამაში დაამატეს,&lt;ref&gt;{{cite web | title = NES Classic can be hacked to play 700 games, but you might as well burn your receipt | url = https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt | author = Dave Neal | publisher = The Inquirer | date = January 31, 2017| access-date = August 23, 2018 | archive-date = August 24, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824002317/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt }}&lt;/ref&gt; ასევე ჩართეს სხვა კონსოლების ემულაციის მხარდაჭერა. სხვადასხვა კონსოლის თამაშები, როგორიცაა [[Nintendo 64]] და [[32X]], წარმატებით გაეშვა NES Classic Edition-ზე.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Jones|first1=Brad|title=Hackers Tweak NES Classic Edition to Play Games From Other Consoles|url=http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|website=Digital Trends|date=February 16, 2017 |access-date=March 7, 2017|archive-date=March 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170308134148/http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eg review&quot;&gt;{{cite web | url = http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | title = Nintendo Classic Mini NES review | first = John | last = Linneman | date = February 5, 2017 | access-date = September 28, 2017 | work = [[Eurogamer]] | archive-date = September 27, 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170927101025/http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

==თამაშები==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! თამაშები
! საავტორო უფლებები
! NA/PAL
! იაპონია
|-
|„[[Atlantis no Nazo]]“||[[Sunsoft]]||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Balloon Fight]]“||[[Nintendo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Bubble Bobble (ვიდეო თამაში)|Bubble Bobble]]“||[[Taito]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Castlevania (1986 წლის ვიდეო თამაში)|Castlevania]]“||[[Konami]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Castlevania II: Simon's Quest]]“||Konami||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Donkey Kong (1981 წლის ვიდეო თამაში)|Donkey Kong]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Donkey Kong Jr.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Double Dragon II: The Revenge (NES-ის ვიდეო თამაში)|Double Dragon II: The Revenge]]“||[[Arc System Works]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„Downtown Nekketsu March: Super-Awesome Field Day!“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Dr. Mario]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Excitebike]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Final Fantasy (ვიდეო თამაში)|Final Fantasy]]“||[[Square Enix]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Final Fantasy III]]“||Square Enix||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Galaga]]“||[[Bandai Namco Entertainment|Bandai Namco]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ghosts 'n Goblins (ვიდეო თამაში)|Ghosts 'n Goblins]]“||[[Capcom]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Gradius (ვიდეო თამაში)|Gradius]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ice Climber]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Kid Icarus]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Kirby's Adventure]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[The Legend of Zelda (ვიდეო თამაშ)|The Legend of Zelda]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mega Man 2]]“||Capcom||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Metroid (ვიდეო თამაში)|Metroid]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[NES Open Tournament Golf]]“||Nintendo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ninja Gaiden (NES-ის ვიდეო თამაში)|Ninja Gaiden]]“||[[Koei Tecmo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Pac-Man]]“||Bandai Namco||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Punch-Out!!|Punch-Out!! Featuring Mr. Dream]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[River City Ransom]]“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Solomon's Key]]“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[StarTropics]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Super Contra]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 2|Super Mario Bros. 2/USA]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 3]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Tecmo Bowl]]“||Koei Tecmo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„Tsuppari Ōzumō“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Yie Ar Kung-Fu]]“||Konami||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Zelda II: The Adventure of Link]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|NES Classic Edition}}
* {{Official website|https://www.nintendo.co.jp/clv/index.html|ოფიციალური იაპონური საიტი}}
* [https://www.nintendo.co.jp/clv/manuals/en/index.html NES Classic Edition-ის სახელმძღვანელო]

{{გამოყოფილი კონსოლები}}
{{სხვა თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{Nintendo Entertainment System}}
{{Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა}}

[[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]]
[[კატეგორია:2016 წელი ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:ARM-ზე დაფუძნებული კონსოლები]]
[[კატეგორია:Nintendo Entertainment System]]
[[კატეგორია:2016 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]]</text>
      <sha1>1ja7n2b5e0azmuto9k3rdyqs7ce2o23</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808707</id>
      <parentid>4808706</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:22:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <origin>4808707</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18715" sha1="1mshsij6eo4d4u645i74hht8yezsie5" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა
| სახელწოდება = NES Classic Edition
| ლოგო = File:NES Classic Edition logo NA.svg
| სურათი = &lt;div style=&quot;background-color: white; border: #dadada solid 1px; white-space: nowrap;&quot;&gt;
[[File:NCM Konsole mit Controller.jpg|frameless|A miniature Nintendo Entertainment System dedicated console with one life-size controller.]]&lt;br /&gt;
[[File:Nintendo CLV-101 20170617.jpg|frameless|A small Family Computer with two life-size controllers.]]
&lt;/div&gt;
| ტიტრი= '''ზედა:''' NES Classic Edition კონტროლერით&lt;br /&gt;'''ქვედა:''' Nintendo Classic Mini: Family Computer (CLV-101)
| სხვა სახელწოდებები= {{plainlist|
*Nintendo Classic Mini: Nintendo Entertainment System &lt;small&gt;(ევროპა და ავსტრალია)&lt;/small&gt;
*Nintendo Classic Mini: Family Computer &lt;small&gt;(იაპონია)&lt;/small&gt;
*Clover &lt;small&gt;(კოდური სახელი)&lt;/small&gt;}}
| შემქმნელი= [[Nintendo PTD]]
| მწარმოებელი = [[Nintendo]]
| ტიპი = [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]]
| გამოშვება =  [[იაპონია|იაპ]]./[[ავსტრალია|ავსტრალ.]]:&lt;/br&gt; 10 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;[[ევროპა|ევრ.]]: 11 ნოემბერი, 2016&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;29 ივნისი, 2018&lt;/br&gt;Shōnen Jump ვერსია:&lt;/br&gt;7 ივლისი, 2018
| ფასი = {{plainlist|
* [[USD]] 59.99
*[[EUR]]59.95|EUR
*[[JPY]]5980
*[[GBP]]49.99
*[[AUD]]99
}}
| შეწყდა = [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდ. ამერ.]]:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;მსოფლ.:&lt;/br&gt;13 აპრილი, 2017&lt;/br&gt;ხელახალი გამოშვება:&lt;/br&gt;დეკემბერი, 2018
| გაყიდა= 3.6 მილიონი&lt;small&gt;(2018 წლის 30 ივნისი)&lt;/small&gt;
| მედია = შიდა ფლეშმეხსიერება
| ჩიპი = Allwinner R16, ოთხბირთვიანი [[ARM Cortex-A7]]
| მეხსიერება = 256 MB DDR3 [[RAM]]
| საცავი = 512 MB NAND Flash TSOP48
| გრაფიკა = Mali-400 MP
| კონტროლერი = კონტროლერის ორი პორტი
| შემდეგი = [[Super NES Classic Edition]]
}}
'''NES Classic Edition''' — [[გამოყოფილი კონსოლი|გამოყოფილი]] [[სახლის ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რომელიც ახდენს [[Nintendo Entertainment System]]-სა (NES) და [[Family Computer]]-ის (Famicom) კონსოლების [[ვიდეო თამაშების კონსოლების ემულატორი|ემულაციას]]. NES Classic Edition პირველად გამოვიდა [[2016]] წლის [[10 ნოემბერი|10 ნოემბერს]] [[იაპონია]]სა და [[ავსტრალია]]ში,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perez|first1=Angela|title=Nintendo New NES Release Date &amp; Price in Australia|url=http://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|access-date=August 8, 2016|date=July 15, 2016|archive-date=June 23, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180623023206/https://www.australianetworknews.com/nintendo-new-nes-release-date-price-in-australia/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; ხოლო 11 ნოემბერს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]სა და [[ევროპა]]ში.&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Perry|first1=Alex|title=The re-release of the original Nintendo has some amazing new features|url=http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|access-date=August 9, 2016|date=August 8, 2016|archive-date=August 9, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160809131707/http://www.businessinsider.com/nintendo-nes-classic-edition-features-2016-8|url-status=live}}&lt;/ref&gt;  შეზღუდული მარაგის გამო, საწყისი პარტიები თითქმის მაშინვე გაიყიდა.

კონსოლი ვიზუალურად NES-ის მინიატურული რეპლიკაა და მოიცავს 30 ჩაშენებულ თამაშს NES-ის ლიცენზირებული ბიბლიოთეკიდან,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Kickham|first1=Dylan|title=Nintendo to re-release classic NES 30 years after original system|url=http://www.ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes|access-date=October 17, 2016|work=Entertainment Weekly's EW.com|date=July 18, 2016|archive-date=June 30, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170630041531/http://ew.com/article/2016/07/18/nintendo-re-release-nes/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Russell|first1=Jon|title=Nintendo is launching a mini version of its iconic NES console with 30 classic games|url=https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|access-date=October 17, 2016|work=TechCrunch|date=July 14, 2016|archive-date=December 15, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171215021342/https://techcrunch.com/2016/07/14/nintendo-is-launching-a-mini-version-of-its-iconic-nes-console-with-30-classic-games/|url-status=live}}&lt;/ref&gt; თამაშის პროცესის შენახვის შესაძლებლობით (save states). გამოვიდა კონსოლის ორი ვერსია; ერთი იაპონიისთვის, რომელიც ორიგინალი Family Computer-ის (Famicom) მსგავსია,&lt;ref&gt;{{cite news|last1=Tumbokon|first1=Karen|title=Nintendo's Famicom Mini Console Is Coming To Japan|url=http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|access-date=October 17, 2016|work=International Business Times|date=September 30, 2016|archive-date=October 18, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161018225331/http://www.ibtimes.com/nintendos-famicom-mini-console-coming-japan-2424339|url-status=live}}&lt;/ref&gt; და მეორე დანარჩენი მსოფლიოსთვის, რომელიც ორიგინალ NES-ს ჰგავს. [[2018]] წლის [[7 ივლისი|7 ივლისს]], მხოლოდ იაპონიაში, ძალიან შეზღუდული რაოდენობით გამოვიდა ოქროსფერი '''Nintendo Classic Mini: Family Computer Weekly Shōnen Jump 50th Anniversary Version''',&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |last=McFerran |first=Damien |date=July 13, 2018 |title=Hardware Review: The Shōnen Jump 50th Anniversary Famicom Classic Mini Is Gorgeous, But Pointless |url=https://nintendolife.com/news/2018/07/hardware_review_the_shnen_jump_50th_anniversary_famicom_classic_mini_is_gorgeous_but_pointless |access-date=April 8, 2024 |website=[[Nintendo Life]]}}&lt;/ref&gt; მანგა ჟურნალის, „Shueisha-ს Weekly Shōnen Jump“-ის 50 წლის იუბილეს აღსანიშნავად. ამ სპეციალურ გამოცემაში შედის Famicom-ის 20 თამაში, რომლებიც ძირითადად Shōnen Jump მანგას პერსონაჟებსა და სიუჟეტებზეა დაფუძნებული. მათ შორისაა ისეთი ცნობილი სერიები, როგორებიცაა „Dragon Ball“, „Saint Seiya“ და „Kinnikuman“.&lt;ref&gt;{{cite web |date=2018-05-13 |title=Nintendo Makes Famicom Mini Shonen Jump Edition for Magazine's 50th Anniversary - News |url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180513184040/https://www.animenewsnetwork.com/news/2018-05-13/nintendo-makes-famicom-mini-shonen-jump-edition-for-magazine-50th-anniversary/.131442 |archive-date=May 13, 2018 |access-date=2018-06-22 |publisher=[[Anime News Network]]}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web | url = https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | title = Hands-on with Nintendo's weirdest, and maybe rarest, classic console yet | first = Sam | last = Machkovech | date = July 12, 2018 | access-date = July 12, 2018 | work = [[Ars Technica]] | archive-date = July 12, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180712113111/https://arstechnica.com/gaming/2018/07/hands-on-with-nintendos-weirdest-and-maybe-rarest-classic-console-yet/ | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

Nintendo-მ დაახლოებით NES Classic Edition-ის 2.3 მილიონი ასლი გაყიდა გამოსვლიდან [[2017]] წლის აპრილამდე.&lt;ref name=&quot;gamasutra.com&quot;&gt;{{cite web|url=http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|title=Nintendo sold 2.3 million NES Classic Editions|first=Alissa|last=McAloon|date=April 28, 2017 |access-date=April 28, 2017|archive-date=April 29, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170429080409/http://www.gamasutra.com/view/news/297102/Nintendo_sold_23_million_NES_Classic_Editions.php|url-status=dead}}&lt;/ref&gt; როდესაც Nintendo-მ განაცხადა პროდუქტის წარმოების შეწყვეტის შესახებ, მომხმარებლებში დაბნეულობა და კერძო გამყიდველებს შორის ფასების მკვეთრი ზრდა გამოიწვია. NES Classic-ზე არსებული დიდი მოთხოვნისა და Super NES Classic Edition კონსოლის წარმატების გამო, Nintendo-მ NES Classic-ის შეზღუდული რაოდენობის ხელახალი გამოშვება დაიწყო [[2018]] წლის ივნისში. წარმოება კვლავ შეწყდა 2018 წლის დეკემბერში. კონსოლმა დადებითი შეფასებები მიიღო კრიტიკოსებსგან.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |title=NES Classic Edition - Game Review |quote=Most of the games sound nearly the same as their NES versions, but devoted fans will notice a few deviations, whether it's the oddly muffled beat of the first-level music in Kid Icarus or the slightly tinnier clangs of a heart counter winding back after a Castlevania level. The games are also based on their Virtual Console versions, so StarTropics renames its yoyo weapon a “star.” |access-date=November 26, 2016 |archive-date=November 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161121060458/http://www.animenewsnetwork.com/review/game/nes-classic-edition/.108810 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web|url=http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|title=Linux On Your NES Classic Edition|date=November 13, 2016 |quote=Nintendo look as though they may have something of a hit on their hands with their latest console offering.|access-date=November 26, 2016|archive-date=November 26, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161126195601/http://hackaday.com/2016/11/13/linux-on-your-nes-classic-edition/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;

NES Classic Edition-ის გამოშვებიდან მალევე, ჰაკერებმა შეძლეს სისტემის დაჰაკვა და მის ბიბლიოთეკაში 700-მდე თამაში დაამატეს,&lt;ref&gt;{{cite web | title = NES Classic can be hacked to play 700 games, but you might as well burn your receipt | url = https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt | author = Dave Neal | publisher = The Inquirer | date = January 31, 2017| access-date = August 23, 2018 | archive-date = August 24, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180824002317/https://www.theinquirer.net/inquirer/news/3003623/nes-classic-can-be-hacked-play-700-games-but-you-might-as-well-burn-your-receipt }}&lt;/ref&gt; ასევე ჩართეს სხვა კონსოლების ემულაციის მხარდაჭერა. სხვადასხვა კონსოლის თამაშები, როგორიცაა [[Nintendo 64]] და [[32X]], წარმატებით გაეშვა NES Classic Edition-ზე.&lt;ref&gt;{{cite web|last1=Jones|first1=Brad|title=Hackers Tweak NES Classic Edition to Play Games From Other Consoles|url=http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|website=Digital Trends|date=February 16, 2017 |access-date=March 7, 2017|archive-date=March 8, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170308134148/http://www.digitaltrends.com/gaming/nes-classic-game-boy-genesis/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;eg review&quot;&gt;{{cite web | url = http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | title = Nintendo Classic Mini NES review | first = John | last = Linneman | date = February 5, 2017 | access-date = September 28, 2017 | work = [[Eurogamer]] | archive-date = September 27, 2017 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170927101025/http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-nintendo-classic-mini-nes-review | url-status = live }}&lt;/ref&gt;

==თამაშები==
{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
! თამაშები
! საავტორო უფლებები
! NA/PAL
! იაპონია
|-
|„[[Atlantis no Nazo]]“||[[Sunsoft]]||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Balloon Fight]]“||[[Nintendo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Bubble Bobble (ვიდეო თამაში)|Bubble Bobble]]“||[[Taito]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Castlevania (1986 წლის ვიდეო თამაში)|Castlevania]]“||[[Konami]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Castlevania II: Simon's Quest]]“||Konami||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Donkey Kong (1981 წლის ვიდეო თამაში)|Donkey Kong]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Donkey Kong Jr.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Double Dragon II: The Revenge (NES-ის ვიდეო თამაში)|Double Dragon II: The Revenge]]“||[[Arc System Works]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„Downtown Nekketsu March: Super-Awesome Field Day!“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Dr. Mario]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Excitebike]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Final Fantasy (ვიდეო თამაში)|Final Fantasy]]“||[[Square Enix]]||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Final Fantasy III]]“||Square Enix||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Galaga]]“||[[Bandai Namco Entertainment|Bandai Namco]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ghosts 'n Goblins (ვიდეო თამაში)|Ghosts 'n Goblins]]“||[[Capcom]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Gradius (ვიდეო თამაში)|Gradius]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ice Climber]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Kid Icarus]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Kirby's Adventure]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[The Legend of Zelda (ვიდეო თამაშ)|The Legend of Zelda]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Mega Man 2]]“||Capcom||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Metroid (ვიდეო თამაში)|Metroid]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[NES Open Tournament Golf]]“||Nintendo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Ninja Gaiden (NES-ის ვიდეო თამაში)|Ninja Gaiden]]“||[[Koei Tecmo]]||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Pac-Man]]“||Bandai Namco||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Punch-Out!!|Punch-Out!! Featuring Mr. Dream]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[River City Ransom]]“||Arc System Works||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Solomon's Key]]“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[StarTropics]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„[[Super Contra]]“||Konami||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros.]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 2|Super Mario Bros. 2/USA]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Super Mario Bros. 3]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|„[[Tecmo Bowl]]“||Koei Tecmo||{{Ya}}||{{Na}}
|-
|„Tsuppari Ōzumō“||Koei Tecmo||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Yie Ar Kung-Fu]]“||Konami||{{Na}}||{{Ya}}
|-
|„[[Zelda II: The Adventure of Link]]“||Nintendo||{{Ya}}||{{Ya}}
|-
|}

==რესურსები ინტერნეტში==
{{commonscat-inline|NES Classic Edition}}
* {{Official website|https://www.nintendo.co.jp/clv/index.html|ოფიციალური იაპონური საიტი}}
* [https://www.nintendo.co.jp/clv/manuals/en/index.html NES Classic Edition-ის სახელმძღვანელო]

==სქოლიო==
{{სქოლიო|2}}

{{გამოყოფილი კონსოლები}}
{{სხვა თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები}}
{{Nintendo Entertainment System}}
{{Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა}}


[[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]]
[[კატეგორია:2016 წელი ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:ARM-ზე დაფუძნებული კონსოლები]]
[[კატეგორია:Nintendo Entertainment System]]
[[კატეგორია:2016 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]]</text>
      <sha1>1mshsij6eo4d4u645i74hht8yezsie5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>განხილვა:მალათიის ფოტოკამერის მუზეუმი</title>
    <ns>1</ns>
    <id>589399</id>
    <revision>
      <id>4808708</id>
      <timestamp>2025-06-04T10:23:07Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: სახელწოდება არ მგონია სწორი იყოს. @[[მომხმარებელი:Mehman|Mehman]] იქნებ გადახედო სახელს ~~~~</comment>
      <origin>4808708</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="536" sha1="kzop30gwrbmgsjyqedu7e7mj3516nds" xml:space="preserve">სახელწოდება არ მგონია სწორი იყოს. @[[მომხმარებელი:Mehman|Mehman]] იქნებ გადახედო სახელს [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 10:23, 4 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>kzop30gwrbmgsjyqedu7e7mj3516nds</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808709</id>
      <parentid>4808708</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:23:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>David1010</username>
        <id>704</id>
      </contributor>
      <origin>4808709</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="559" sha1="s3xlyrdi1bm5vsn5spsl2ggtxi8pfzz" xml:space="preserve">==სახელი==
სახელწოდება არ მგონია სწორი იყოს. @[[მომხმარებელი:Mehman|Mehman]] იქნებ გადახედო სახელს [[მომხმარებელი:David1010|&lt;span style=&quot;background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px&quot;&gt;'''''David'''''&lt;/span&gt;]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|&lt;span style=&quot;background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;&quot;&gt;'''''As'''''&lt;/span&gt;]] 10:23, 4 ივნისი 2025 (UTC)</text>
      <sha1>s3xlyrdi1bm5vsn5spsl2ggtxi8pfzz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კატეგორია:2016 წელი ვიდეო თამაშებში</title>
    <ns>14</ns>
    <id>589400</id>
    <revision>
      <id>4808710</id>
      <timestamp>2025-06-04T10:24:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gobrona</username>
        <id>28077</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{Commons category|2016 in video gaming}}  [[კატეგორია:წლები ვიდეო თამაშებში]] [[კატეგორია:2010-იანი წლები ვიდეო თამაშებში]] [[კატეგორია:2016 წელი მედიაში]]</comment>
      <origin>4808710</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="316" sha1="hkycjfn7zw0lzyl2d5mqqfoi1jmdsbd" xml:space="preserve">{{Commons category|2016 in video gaming}}

[[კატეგორია:წლები ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:2010-იანი წლები ვიდეო თამაშებში]]
[[კატეგორია:2016 წელი მედიაში]]</text>
      <sha1>hkycjfn7zw0lzyl2d5mqqfoi1jmdsbd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>კირილე ჯავახია</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589402</id>
    <revision>
      <id>4808715</id>
      <timestamp>2025-06-04T10:31:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{subst:მუშავდება}} '''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლ...</comment>
      <origin>4808715</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="552" sha1="kmz5rbixpl8i85epfyw7fqkpfw95ln1" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.</text>
      <sha1>kmz5rbixpl8i85epfyw7fqkpfw95ln1</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808718</id>
      <parentid>4808715</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:41:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <origin>4808718</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3883" sha1="c0tbzikwldjhw38eznzhrrl1ttfz62h" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.</text>
      <sha1>c0tbzikwldjhw38eznzhrrl1ttfz62h</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808721</id>
      <parentid>4808718</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:44:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* ბიოგრაფია */</comment>
      <origin>4808721</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6518" sha1="m6wo7d5hcqirekutrzj6sq353uywlrk" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
•	ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
•	&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
•	&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
•	&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
•	პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
•	&quot;ლევანის დრო&quot;
•	&quot;ტახტის დამხობა&quot;
•	&quot;ოლიკო&quot;
•	&quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.</text>
      <sha1>m6wo7d5hcqirekutrzj6sq353uywlrk</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808722</id>
      <parentid>4808721</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:45:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* შემოქმედება */</comment>
      <origin>4808722</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6499" sha1="2uu3n5auv2lt9a165hm5drpcj1fhozx" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.</text>
      <sha1>2uu3n5auv2lt9a165hm5drpcj1fhozx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808731</id>
      <parentid>4808722</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:47:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <origin>4808731</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6688" sha1="3oex5qc7qs9q4sn10bplp9uowwkfhju" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]</text>
      <sha1>3oex5qc7qs9q4sn10bplp9uowwkfhju</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808736</id>
      <parentid>4808731</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:48:26Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */</comment>
      <origin>4808736</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7200" sha1="9xwon9rxahtq23uqc0205kvojjyccqx" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი სასულიერო პირები]]</text>
      <sha1>9xwon9rxahtq23uqc0205kvojjyccqx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808737</id>
      <parentid>4808736</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:48:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */</comment>
      <origin>4808737</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7212" sha1="au3y0m3as0wm2pvpby7p7ytgtq1s01t" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი სასულიერო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>au3y0m3as0wm2pvpby7p7ytgtq1s01t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808738</id>
      <parentid>4808737</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:49:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* სქოლიო */</comment>
      <origin>4808738</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7212" sha1="rmn2rn3ylijqx7gl84s8hxnfi8cqqgf" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>rmn2rn3ylijqx7gl84s8hxnfi8cqqgf</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808739</id>
      <parentid>4808738</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:52:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <origin>4808739</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7322" sha1="e7i27w7yz6bd3545hmxqmdgbonnpl79" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.&lt;ref&gt;https://society.iliauni.edu.ge/factoids/4598-1918-tsels-mghvdeli-kirile-javakhia-1916-tsels-daarseb&lt;/ref&gt;

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>e7i27w7yz6bd3545hmxqmdgbonnpl79</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808741</id>
      <parentid>4808739</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:52:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* პედაგოგიური მოღვაწეობა */</comment>
      <origin>4808741</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7409" sha1="0j9rcgmct8tpugc8qcdslxi78e4wd8k" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.&lt;ref&gt;https://society.iliauni.edu.ge/factoids/4598-1918-tsels-mghvdeli-kirile-javakhia-1916-tsels-daarseb ქშწკგს პროსოპოგრაფია
ფაქტის ID: 4598&lt;/ref&gt;

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>0j9rcgmct8tpugc8qcdslxi78e4wd8k</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808742</id>
      <parentid>4808741</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:53:31Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* ბიოგრაფია */</comment>
      <origin>4808742</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7410" sha1="r57l88bwf3em6u6ulaes7irxzvg1gcc" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.&lt;ref&gt;ქშწკგს პროსოპოგრაფია. ფაქტის ID: 4598 https://society.iliauni.edu.ge/factoids/4598-1918-tsels-mghvdeli-kirile-javakhia-1916-tsels-daarseb&lt;/ref&gt;

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>r57l88bwf3em6u6ulaes7irxzvg1gcc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808743</id>
      <parentid>4808742</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:53:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* პედაგოგიური მოღვაწეობა */</comment>
      <origin>4808743</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7412" sha1="15iot2gdsgc2ltthqyimgf2qk6ra9aa" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.&lt;ref&gt;[ქშწკგს პროსოპოგრაფია. ფაქტის ID: 4598 https://society.iliauni.edu.ge/factoids/4598-1918-tsels-mghvdeli-kirile-javakhia-1916-tsels-daarseb]&lt;/ref&gt;

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>15iot2gdsgc2ltthqyimgf2qk6ra9aa</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808745</id>
      <parentid>4808743</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:54:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* პედაგოგიური მოღვაწეობა */</comment>
      <origin>4808745</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7414" sha1="mbp8eufte26th3pfajl0hwia7e3cjob" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.&lt;ref&gt;[[ქშწკგს პროსოპოგრაფია. ფაქტის ID: 4598 https://society.iliauni.edu.ge/factoids/4598-1918-tsels-mghvdeli-kirile-javakhia-1916-tsels-daarseb]]&lt;/ref&gt;

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>mbp8eufte26th3pfajl0hwia7e3cjob</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808746</id>
      <parentid>4808745</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:54:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* პედაგოგიური მოღვაწეობა */</comment>
      <origin>4808746</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7412" sha1="eemikdvqj5xu0r9c7u9waqevyrhxtrz" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.&lt;ref&gt;[https://society.iliauni.edu.ge/factoids/4598-1918-tsels-mghvdeli-kirile-javakhia-1916-tsels-daarseb ქშწკგს პროსოპოგრაფია. ფაქტის ID: 4598]&lt;/ref&gt;

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>eemikdvqj5xu0r9c7u9waqevyrhxtrz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808747</id>
      <parentid>4808746</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:55:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <comment>/* პედაგოგიური მოღვაწეობა */</comment>
      <origin>4808747</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7601" sha1="takdgwx39awyx21fb7gfmjne82mlpym" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.&lt;ref&gt;[https://society.iliauni.edu.ge/factoids/4598-1918-tsels-mghvdeli-kirile-javakhia-1916-tsels-daarseb ქშწკგს პროსოპოგრაფია. ფაქტის ID: 4598]&lt;/ref&gt;

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.&lt;ref&gt;[https://society.iliauni.edu.ge/persons/12074-kirile-ieses-dze-javakhia-kirile-tsutisofleli ქშწკგს პროსოპოგრაფია. პირის ID: 12074]&lt;/ref&gt;

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>takdgwx39awyx21fb7gfmjne82mlpym</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808749</id>
      <parentid>4808747</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:57:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Keto1918</username>
        <id>148927</id>
      </contributor>
      <origin>4808749</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7956" sha1="frvc76ngo5ftqlza88xkn6nmbyr9xho" xml:space="preserve">{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|4|06|2025}}
'''კირილე იესეს ძე ჯავახია''' ([[9 ივნისი]], [[1871]], [[გურძემი]] – [[1 სექტემბერი]], [[1945]], [[სენაკი]]) — ქართველი პედაგოგი, მწერალი, სასულიერო პირი. ცნობილი იყო ფსევდონიმით წუთისოფლელი.

== ბიოგრაფია ==
=== განათლება ===
კირილე ჯავახია დაიბადა 1871 წელს [[სენაკის მაზრა|სენაკის მაზრის]] სოფელ გურძემში. მან წარმატებით დაამთავრა სენაკის სასულიერო სასწავლებელი და შემდეგ განაგრძო სწავლა [[თბილისის სასულიერო სემინარია|თბილისის სასულიერო სემინარიაში]]. მასზე, როგორც მომავალ ბელეტრისტზე, დიდი გავლენა მოახდინა პედაგოგმა და პროზაიკოსმა [[ვასილ ბარნოვი|ვასილ ბარნოვმა]], რომელიც იმ ხანებში სენაკის სასულიერო სასწავლებელში მუშაობდა.

=== პედაგოგიური მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია სხვადასხვა დროს მასწავლებლად მუშაობდა სამეგრელოს სოფლებში. იგი ერთხან მღვდელიც იყო, რომ ხელისუფლების თვალში საეჭვო პირად არ გამოჩენილიყო. მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, ენერგიულად განაგრძობდა მასწავლებლობას დაწყებით სკოლებში და გამოდიოდა ახალი სკოლების დაარსების ინიციატივით. მან შეძლო გლეხების აქტიური ჩაბმა სკოლებისა და კულტურული დაწესებულებები  დაარსებასა და მშენებლობაში.

1918 წელს კირილე ჯავახია 1916 წელს დაარსებული ძველი სენაკის უმაღლესი დაწყებითი სასწავლებლის პედაგოგად მუშაობდა.&lt;ref&gt;[https://society.iliauni.edu.ge/factoids/4598-1918-tsels-mghvdeli-kirile-javakhia-1916-tsels-daarseb ქშწკგს პროსოპოგრაფია. ფაქტის ID: 4598]&lt;/ref&gt;

მის პედაგოგიურ მოღვაწეობაში განსაკუთრებით აღსანიშნავია ქართული ენის დაცვა იმდროინდელ სამეგრელოს სკოლებში. 1917 წლიდან იყო [[ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება|ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების]] სენაკის განყოფილების ნამდვილი წევრი.&lt;ref&gt;[https://society.iliauni.edu.ge/persons/12074-kirile-ieses-dze-javakhia-kirile-tsutisofleli ქშწკგს პროსოპოგრაფია. პირის ID: 12074]&lt;/ref&gt;

=== ლიტერატურული მოღვაწეობა ===
კირილე ჯავახია, როგორც მწერალი-ბელეტრისტი და კორესპონდენტი, აქტიური თანამშრომელი იყო იმდროინდელი ქართული პერიოდიკისა, სადაც ბეჭდავდა მოთხრობებს, ნოველებს, სტატიებსა და კორესპონდენციებს. მწერალი იყენებდა რამდენიმე ფსევდონიმს: წუთისოფლელი (ძირითადი ფსევდონიმი), კ. წ–ს–ლელი, სორტელი სტუმარი. მან თავის სიცოცხლეში არ ისურვა ფსევდონიმების გახსნა.

==== შემოქმედება ====
კირილე წუთისოფლელი სამწერლო ასპარეზზე 1890-იანი წლებიდან გამოჩნდა.

დაბეჭდილი ნაშრომები:
*ისტორიული მოთხრობა &quot;მოჯალაბე&quot;
*&quot;კონსტანტინე დადეშქელიანი&quot;
*&quot;სააღდგომო კაბა&quot;
*&quot;დატანჯული მნათობი&quot;
*პატარა ნოველები, ესკიზები, ნობათები და სხვ.&lt;br&gt;

დაუბეჭდავი ნაშრომები:
* &quot;ლევანის დრო&quot;
* &quot;ტახტის დამხობა&quot;
* &quot;ოლიკო&quot;
* &quot;ორი დედა&quot;

=== ცხოვრების ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
კირილე ჯავახიას მასწავლებლობისთვის სიკვდილამდე არ დაუნებებია თავი. მხცოვანი მოღვაწე საბოლოოდ სენაკში დამკვიდრდა, სადაც განაგრძობდა როგორც სწავლა-აღმზრდელობით ისე ლიტერატურულ მოღვაწეობას. კირილე ჯავახია გარდაიცვალა 1945 წელს. დაკრძალულია სენაკში.

==რესურსები ინტერნეტში==
*[http://www.nplg.gov.ge/ilia/ka/00008283/ კირილე იესეს ძე ჯავახია | ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{DEFAULTSORT:ჯავახია, კირილე}}
[[კატეგორია:დაბადებული 9 ივნისი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1871]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1 სექტემბერი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1945]]
[[კატეგორია:ქართველი მწერლები]]
[[კატეგორია:ქართველი პედაგოგები]]
[[კატეგორია:ქართველი საეკლესიო მოღვაწეები]]</text>
      <sha1>frvc76ngo5ftqlza88xkn6nmbyr9xho</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ფითხი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589403</id>
    <revision>
      <id>4808725</id>
      <timestamp>2025-06-04T10:45:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''ფითხი''',&lt;ref&gt;სამშენებლო ენციკლოპედია&lt;/ref&gt; ''შპატელი'' ({{lang-ru|шпатель}}) — ინსტრუმენტი ბრტყელი, ფართო, ბლაგვი პირით, რომელიც გამოიყენება საგოზავი ნივთიერებების შესარევად და ზედაპირზე დ...</comment>
      <origin>4808725</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="529" sha1="embfkdju7vgs6y94g4912vggpjyx87t" xml:space="preserve">'''ფითხი''',&lt;ref&gt;სამშენებლო ენციკლოპედია&lt;/ref&gt; ''შპატელი'' ({{lang-ru|шпатель}}) — ინსტრუმენტი ბრტყელი, ფართო, ბლაგვი პირით, რომელიც გამოიყენება საგოზავი ნივთიერებების შესარევად და ზედაპირზე დასატანად.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}</text>
      <sha1>embfkdju7vgs6y94g4912vggpjyx87t</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808726</id>
      <parentid>4808725</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:45:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:სამშენებლო ინსტრუმენტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808726</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="633" sha1="5fmbxsc4glecldh625ko96ebsm2bz0f" xml:space="preserve">'''ფითხი''',&lt;ref&gt;სამშენებლო ენციკლოპედია&lt;/ref&gt; ''შპატელი'' ({{lang-ru|шпатель}}) — ინსტრუმენტი ბრტყელი, ფართო, ბლაგვი პირით, რომელიც გამოიყენება საგოზავი ნივთიერებების შესარევად და ზედაპირზე დასატანად.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სამშენებლო ინსტრუმენტები]]</text>
      <sha1>5fmbxsc4glecldh625ko96ebsm2bz0f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808730</id>
      <parentid>4808726</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:46:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <origin>4808730</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="608" sha1="9okmf6fj8ip9etdp3cwc8rqn7pdt3vo" xml:space="preserve">'''ფითხი''',&lt;ref&gt;სამშენებლო ენციკლოპედია&lt;/ref&gt; ''შპატელი'' ({{lang-ru|шпатель}}) — ინსტრუმენტი ბრტყელი, ფართო, ბლაგვი პირით, რომელიც გამოიყენება ნივთიერებების შესარევად და ზედაპირზე დასატანად.

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სამშენებლო ინსტრუმენტები]]</text>
      <sha1>9okmf6fj8ip9etdp3cwc8rqn7pdt3vo</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808740</id>
      <parentid>4808730</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:52:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <origin>4808740</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="976" sha1="o8nt5n804godem5tc9agfzdcg560cw9" xml:space="preserve">[[ფაილი:Plamuurmes.jpg|მინი|სამშენებლო ფითხი]]
'''ფითხი''',&lt;ref&gt;სამშენებლო ენციკლოპედია&lt;/ref&gt; ''შპატელი'' ({{lang-ru|шпатель}}) — ინსტრუმენტი ბრტყელი, ფართო, ბლაგვი პირით, რომელიც გამოიყენება ნივთიერებების შესარევად და ზედაპირზე დასატანად.

მშენებლობაში, სამშენებლო ფითხით ღრეჩოების, ბზარების, ნახეთქების ამოსავსებად გამოიყენება [[საგოზავი]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სამშენებლო ინსტრუმენტები]]</text>
      <sha1>o8nt5n804godem5tc9agfzdcg560cw9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808750</id>
      <parentid>4808740</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:59:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <origin>4808750</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="995" sha1="05vrzppwic2l44drpzn5nvaf0o61zcl" xml:space="preserve">[[ფაილი:Plamuurmes.jpg|მინი|სამშენებლო ფითხი]]
'''ფითხი''',&lt;ref&gt;„სამშენებლო ენციკლოპედია“, გვ. 437&lt;/ref&gt; ''შპატელი'' ({{lang-ru|шпатель}}) — ინსტრუმენტი ბრტყელი, ფართო, ბლაგვი პირით, რომელიც გამოიყენება ნივთიერებების შესარევად და ზედაპირზე დასატანად.

მშენებლობაში, სამშენებლო ფითხით ღრეჩოების, ბზარების, ნახეთქების ამოსავსებად გამოიყენება [[საგოზავი]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სამშენებლო ინსტრუმენტები]]</text>
      <sha1>05vrzppwic2l44drpzn5nvaf0o61zcl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808751</id>
      <parentid>4808750</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T11:04:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <origin>4808751</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1149" sha1="gbahu5zmqthla5aymv7fyjvyvmvttf5" xml:space="preserve">[[ფაილი:Plamuurmes.jpg|მინი|სამშენებლო ფითხი]]
'''ფითხი''',&lt;ref&gt;ხმელიძე თ., გურგენიძე დ., კლიმიაშვილი ლ., ხმელიძე კ., „სამშენებლო ენციკლოპედია“, ტ. IV, თბ., 2019, გვ. 437&lt;/ref&gt; ''შპატელი'' ({{lang-ru|шпатель}}) — ინსტრუმენტი ბრტყელი, ფართო, ბლაგვი პირით, რომელიც გამოიყენება ნივთიერებების შესარევად და ზედაპირზე დასატანად.

მშენებლობაში, სამშენებლო ფითხით ღრეჩოების, ბზარების, ნახეთქების ამოსავსებად გამოიყენება [[საგოზავი]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სამშენებლო ინსტრუმენტები]]</text>
      <sha1>gbahu5zmqthla5aymv7fyjvyvmvttf5</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808753</id>
      <parentid>4808751</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T11:06:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Surprizi</username>
        <id>14671</id>
      </contributor>
      <origin>4808753</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1711" sha1="bbjyov6xt53xayuvx3b4yio7skd07pw" xml:space="preserve">[[ფაილი:Plamuurmes.jpg|მინი|სამშენებლო ფითხი]]
'''ფითხი''',&lt;ref&gt;{{წიგნი| ავტორი= ხმელიძე თ., გურგენიძე დ., კლიმიაშვილი ლ., ხმელიძე კ.| series=| სათაური=„სამშენებლო ენციკლოპედიური ლექსიკონი“| გამომცემლობა=საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი|ადგილი=თბილისი |წელი=2019| isbn=978-9941-28-496-0| ტომი=IV|გვერდი=437|ბმული=https://construction.gtu.ge/wp-content/uploads/2019/11/IV.pdf|ადგილი=თბილისი|გამომცემლობა=„ტექნიკური უნივერსიტეტი“|ref=}}&lt;/ref&gt; ''შპატელი'' ({{lang-ru|шпатель}}) — ინსტრუმენტი ბრტყელი, ფართო, ბლაგვი პირით, რომელიც გამოიყენება ნივთიერებების შესარევად და ზედაპირზე დასატანად.

მშენებლობაში, სამშენებლო ფითხით ღრეჩოების, ბზარების, ნახეთქების ამოსავსებად გამოიყენება [[საგოზავი]].

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:სამშენებლო ინსტრუმენტები]]</text>
      <sha1>bbjyov6xt53xayuvx3b4yio7skd07pw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>მალათიის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589404</id>
    <revision>
      <id>4808729</id>
      <timestamp>2025-06-04T10:46:30Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მარიამ მაჭარაშვილი</username>
        <id>164891</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა       = 1979 წელი }} '''მალათიის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Museum}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია|მალათიაში]], [[თურქეთი|თურქეთში]].  [[მუზეუმი]] მდებარეობს კერნეკის მოედანზე მალათია|მა...</comment>
      <origin>4808729</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3589" sha1="d1sampskmak7jpdr80vo8d0zzhs3w6f" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1979 წელი
}}
'''მალათიის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Museum}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია|მალათიაში]], [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს კერნეკის მოედანზე [[მალათია|მალათიაში]], კოორდინატებით 38°20′36″ ჩ. გ. 38°19′26″ აღ. გ. &lt;ref&gt;[http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44120/malatya-muze-mudurlugu.html Cultural Property page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ მცირე [[მუზეუმი]] [[1971]] წელს დაარსდა, ამჟამინდელი [[მუზეუმი|მუზეუმის]] შენობა [[1979]] წელს გაიხსნა.

[[მუზეუმი|მუზეუმში]] არსებული ნივთების უმეტესობა სხვადასხვა გათხრებიდან მოდის, როგორიცაა არსლანთეფე (მელიდი), პიროტი, ჩაფერჰოიუკი, კოშკერბაბა, იმამოღლუ და დეღირმენთეფე. ასევე არის ზოგიერთი ნივთი, რომელიც კარაკაიას [[კაშხალი|კაშხლის]] მშენებლობისას იქნა ნაპოვნი. ეს ნივთები [[ნეოლითი|ნეოლითური]], ხალკოლითური, [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხან]]ის, [[ხეთები|ხეთების]], [[ურარტუ|ურარტუს]], რომაული იმპერიის, ბიზანტიური იმპერიის, ანატოლიური [[სელჩუკები|სელჩუკების]], ანატოლიური ბეილიკების და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერი]]ის ეპოქებიდანაა. [[მუზეუმი|მუზეუმში]] მოთავსებული ყველაზე მნიშვნელოვანი ნივთებია შემდეგი: &lt;ref&gt;[http://www.malatyakulturturizm.gov.tr/TR,58294/malatya-muzesi.html Ministry of Culture Malatya page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

*[[ნეოლითი|ნეოლითური]] ქანდაკებები (თარიღდება ძვ. წ. 8000 წლით) ჩაფერჰოიუკის გათხრებიდან
*[[ ბრინჯაოს ხანა|ადრეული ბრინჯაოს ხან]]ის მახვილები (თარიღდება ძვ. წ. 3200-3800 წლებით) არსლანთეფეს გათხრებიდან
*ადამიანის საფლავი (თარიღდება ძვ. წ. 4000 წლით) არსლანთეფეს გათხრებიდან

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>d1sampskmak7jpdr80vo8d0zzhs3w6f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808732</id>
      <parentid>4808729</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:47:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მარიამ მაჭარაშვილი</username>
        <id>164891</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1979 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808732</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3698" sha1="a4pieuyy8igqn8memqw229pwshhzi11" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1979 წელი
}}
'''მალათიის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Museum}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია|მალათიაში]], [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს კერნეკის მოედანზე [[მალათია|მალათიაში]], კოორდინატებით 38°20′36″ ჩ. გ. 38°19′26″ აღ. გ. &lt;ref&gt;[http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44120/malatya-muze-mudurlugu.html Cultural Property page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ მცირე [[მუზეუმი]] [[1971]] წელს დაარსდა, ამჟამინდელი [[მუზეუმი|მუზეუმის]] შენობა [[1979]] წელს გაიხსნა.

[[მუზეუმი|მუზეუმში]] არსებული ნივთების უმეტესობა სხვადასხვა გათხრებიდან მოდის, როგორიცაა არსლანთეფე (მელიდი), პიროტი, ჩაფერჰოიუკი, კოშკერბაბა, იმამოღლუ და დეღირმენთეფე. ასევე არის ზოგიერთი ნივთი, რომელიც კარაკაიას [[კაშხალი|კაშხლის]] მშენებლობისას იქნა ნაპოვნი. ეს ნივთები [[ნეოლითი|ნეოლითური]], ხალკოლითური, [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხან]]ის, [[ხეთები|ხეთების]], [[ურარტუ|ურარტუს]], რომაული იმპერიის, ბიზანტიური იმპერიის, ანატოლიური [[სელჩუკები|სელჩუკების]], ანატოლიური ბეილიკების და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერი]]ის ეპოქებიდანაა. [[მუზეუმი|მუზეუმში]] მოთავსებული ყველაზე მნიშვნელოვანი ნივთებია შემდეგი: &lt;ref&gt;[http://www.malatyakulturturizm.gov.tr/TR,58294/malatya-muzesi.html Ministry of Culture Malatya page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

*[[ნეოლითი|ნეოლითური]] ქანდაკებები (თარიღდება ძვ. წ. 8000 წლით) ჩაფერჰოიუკის გათხრებიდან
*[[ ბრინჯაოს ხანა|ადრეული ბრინჯაოს ხან]]ის მახვილები (თარიღდება ძვ. წ. 3200-3800 წლებით) არსლანთეფეს გათხრებიდან
*ადამიანის საფლავი (თარიღდება ძვ. წ. 4000 წლით) არსლანთეფეს გათხრებიდან

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1979 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>a4pieuyy8igqn8memqw229pwshhzi11</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808734</id>
      <parentid>4808732</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T10:47:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მარიამ მაჭარაშვილი</username>
        <id>164891</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808734</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3820" sha1="8ecls9tx6qyixwa8jktfeab7bfx0mc7" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1979 წელი
}}
'''მალათიის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Malatya Museum}}) — [[მუზეუმი]] [[მალათია|მალათიაში]], [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს კერნეკის მოედანზე [[მალათია|მალათიაში]], კოორდინატებით 38°20′36″ ჩ. გ. 38°19′26″ აღ. გ. &lt;ref&gt;[http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,44120/malatya-muze-mudurlugu.html Cultural Property page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

მიუხედავად იმისა, რომ მცირე [[მუზეუმი]] [[1971]] წელს დაარსდა, ამჟამინდელი [[მუზეუმი|მუზეუმის]] შენობა [[1979]] წელს გაიხსნა.

[[მუზეუმი|მუზეუმში]] არსებული ნივთების უმეტესობა სხვადასხვა გათხრებიდან მოდის, როგორიცაა არსლანთეფე (მელიდი), პიროტი, ჩაფერჰოიუკი, კოშკერბაბა, იმამოღლუ და დეღირმენთეფე. ასევე არის ზოგიერთი ნივთი, რომელიც კარაკაიას [[კაშხალი|კაშხლის]] მშენებლობისას იქნა ნაპოვნი. ეს ნივთები [[ნეოლითი|ნეოლითური]], ხალკოლითური, [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხან]]ის, [[ხეთები|ხეთების]], [[ურარტუ|ურარტუს]], რომაული იმპერიის, ბიზანტიური იმპერიის, ანატოლიური [[სელჩუკები|სელჩუკების]], ანატოლიური ბეილიკების და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერი]]ის ეპოქებიდანაა. [[მუზეუმი|მუზეუმში]] მოთავსებული ყველაზე მნიშვნელოვანი ნივთებია შემდეგი: &lt;ref&gt;[http://www.malatyakulturturizm.gov.tr/TR,58294/malatya-muzesi.html Ministry of Culture Malatya page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt;

*[[ნეოლითი|ნეოლითური]] ქანდაკებები (თარიღდება ძვ. წ. 8000 წლით) ჩაფერჰოიუკის გათხრებიდან
*[[ ბრინჯაოს ხანა|ადრეული ბრინჯაოს ხან]]ის მახვილები (თარიღდება ძვ. წ. 3200-3800 წლებით) არსლანთეფეს გათხრებიდან
*ადამიანის საფლავი (თარიღდება ძვ. წ. 4000 წლით) არსლანთეფეს გათხრებიდან

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1979 წელს დაარსებული მუზეუმები]]
[[კატეგორია:თურქეთის არქეოლოგიური მუზეუმები]]</text>
      <sha1>8ecls9tx6qyixwa8jktfeab7bfx0mc7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ბურსის ათათურქის მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589405</id>
    <revision>
      <id>4808754</id>
      <timestamp>2025-06-04T11:11:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მარიამ მაჭარაშვილი</username>
        <id>164891</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა       = 1973 წელი }} '''ბურსის ათათურქის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Bursa Atatürk Museum}}) — ისტორიული სახლი-მუზეუმი [[ბურსა|ბურსაში]], [[თურქეთი|თურქეთში]].  [[მუზეუმი]] მდებარეობს კოორდინ...</comment>
      <origin>4808754</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3767" sha1="kb9e2ra582rojokeihm6vn5lhh1ubm6" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1973 წელი
}}
'''ბურსის ათათურქის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Bursa Atatürk Museum}}) — ისტორიული სახლი-მუზეუმი [[ბურსა|ბურსაში]], [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს კოორდინატებით 40°11′42″ ჩ. გ. 29°02′24″ აღ. გ. ჩეკირგეს უბანში, ოსმანგაზის რაიონში, [[ბურსის პროვინცია]]ში.&lt;ref&gt;[http://www.haritamap.com/yer/ataturk-muzesi-osmangazi Map page]&lt;/ref&gt;

[[მუზეუმი]] არის სამსართულიანი სახლი. იგი, სავარაუდოდ, [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნ]]ის ბოლოს აშენდა.&lt;ref&gt;[http://ataturkdevrimleri.com/yazi-702-bursa-ataturk-muzesi.html Atatürk's Hause page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt; როდესაც [[ათათურქი]], [[თურქეთი|თურქეთის]] დამაარსებელი, [[ბურსა|ბურსაში]] ჩამოვიდა [[1923]] წლის 20 იანვარს (თურქეთის დამოუკიდებლობის ომის შემდეგ და რესპუბლიკის გამოცხადებამდე), იგი ამ სახლში გაჩერდა, რომელიც [[ბურსა|ბურსის]] მუნიციპალიტეტმა ახლახან იყიდა მისი ყოფილი მფლობელისგან მირალაი („პოლკოვნიკი“) მეჰმეთ ბეისგან. შემდგომი ათი ვიზიტის განმავლობაში [[ათათურქი]] ამ სახლში რჩებოდა, ბოლო ვიზიტი კი [[1938]] წლის 1 თებერვალს იყო, მისი ავადმყოფობის დროს. მთლიანად [[ათათურქი|ათათურქმა]] ამ სახლში 2 თვე და 20 დღე გაატარა. [[ათათურქი|ათათურქის]] გარდაცვალების შემდეგ სახლი გადაეცა ჩელიკ პალასის (ბურსის უდიდესი სასტუმროს) მმართველს,რომელიც სახლის გვერდითვე იყო.მაგრამ [[1965]] წელს იგი განათლების სამინისტრომ იყიდა. [[1973]] წელს იგი [[ათათურქი|ათათურქის]] სახლად გაიხსნა. პირველ სართულზე განთავსებულია [[ათათურქი|ათათურქის]] ფოტოები. [[ათათურქი|ათათურქის]] ოფისი, ასევე საძინებელი და აბაზანა ზედა სართულზეა. ყველაზე ზედა სართული სასტუმროა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ataturk.net/ata/bursa.html |title=Atatürk page |access-date=2017-08-19 |language=tr |archive-date=2020-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200218103650/http://www.ataturk.net/ata/bursa.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;</text>
      <sha1>kb9e2ra582rojokeihm6vn5lhh1ubm6</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808755</id>
      <parentid>4808754</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T11:12:47Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მარიამ მაჭარაშვილი</username>
        <id>164891</id>
      </contributor>
      <origin>4808755</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3958" sha1="0923is6vwes0qiror0lxzdlm1krmook" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1973 წელი
}}
'''ბურსის ათათურქის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Bursa Atatürk Museum}}) — ისტორიული სახლი-მუზეუმი [[ბურსა|ბურსაში]], [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს კოორდინატებით 40°11′42″ ჩ. გ. 29°02′24″ აღ. გ. ჩეკირგეს უბანში, ოსმანგაზის რაიონში, [[ბურსის პროვინცია]]ში.&lt;ref&gt;[http://www.haritamap.com/yer/ataturk-muzesi-osmangazi Map page]&lt;/ref&gt;

[[მუზეუმი]] არის სამსართულიანი სახლი. იგი, სავარაუდოდ, [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნ]]ის ბოლოს აშენდა.&lt;ref&gt;[http://ataturkdevrimleri.com/yazi-702-bursa-ataturk-muzesi.html Atatürk's Hause page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt; როდესაც [[ათათურქი]], [[თურქეთი|თურქეთის]] დამაარსებელი, [[ბურსა|ბურსაში]] ჩამოვიდა [[1923]] წლის 20 იანვარს (თურქეთის დამოუკიდებლობის ომის შემდეგ და რესპუბლიკის გამოცხადებამდე), იგი ამ სახლში გაჩერდა, რომელიც [[ბურსა|ბურსის]] მუნიციპალიტეტმა ახლახან იყიდა მისი ყოფილი მფლობელისგან მირალაი („პოლკოვნიკი“) მეჰმეთ ბეისგან. შემდგომი ათი ვიზიტის განმავლობაში [[ათათურქი]] ამ სახლში რჩებოდა, ბოლო ვიზიტი კი [[1938]] წლის 1 თებერვალს იყო, მისი ავადმყოფობის დროს. მთლიანად [[ათათურქი|ათათურქმა]] ამ სახლში 2 თვე და 20 დღე გაატარა. [[ათათურქი|ათათურქის]] გარდაცვალების შემდეგ სახლი გადაეცა ჩელიკ პალასის (ბურსის უდიდესი სასტუმროს) მმართველს,რომელიც სახლის გვერდითვე იყო.მაგრამ [[1965]] წელს იგი განათლების სამინისტრომ იყიდა. [[1973]] წელს იგი [[ათათურქი|ათათურქის]] სახლად გაიხსნა. პირველ სართულზე განთავსებულია [[ათათურქი|ათათურქის]] ფოტოები. [[ათათურქი|ათათურქის]] ოფისი, ასევე საძინებელი და აბაზანა ზედა სართულზეა. ყველაზე ზედა სართული სასტუმროა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ataturk.net/ata/bursa.html |title=Atatürk page |access-date=2017-08-19 |language=tr |archive-date=2020-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200218103650/http://www.ataturk.net/ata/bursa.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>0923is6vwes0qiror0lxzdlm1krmook</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>4808756</id>
      <parentid>4808755</parentid>
      <timestamp>2025-06-04T11:13:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>მარიამ მაჭარაშვილი</username>
        <id>164891</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>დაემატა [[კატეგორია:1973 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით</comment>
      <origin>4808756</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4067" sha1="e0zd1ztyot6n287hwzmnqjuacozq6kr" xml:space="preserve">{{ინფოდაფა მუზეუმი
| დაარსდა       = 1973 წელი
}}
'''ბურსის ათათურქის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Bursa Atatürk Museum}}) — ისტორიული სახლი-მუზეუმი [[ბურსა|ბურსაში]], [[თურქეთი|თურქეთში]].

[[მუზეუმი]] მდებარეობს კოორდინატებით 40°11′42″ ჩ. გ. 29°02′24″ აღ. გ. ჩეკირგეს უბანში, ოსმანგაზის რაიონში, [[ბურსის პროვინცია]]ში.&lt;ref&gt;[http://www.haritamap.com/yer/ataturk-muzesi-osmangazi Map page]&lt;/ref&gt;

[[მუზეუმი]] არის სამსართულიანი სახლი. იგი, სავარაუდოდ, [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნ]]ის ბოლოს აშენდა.&lt;ref&gt;[http://ataturkdevrimleri.com/yazi-702-bursa-ataturk-muzesi.html Atatürk's Hause page {{in lang|tr}}]&lt;/ref&gt; როდესაც [[ათათურქი]], [[თურქეთი|თურქეთის]] დამაარსებელი, [[ბურსა|ბურსაში]] ჩამოვიდა [[1923]] წლის 20 იანვარს (თურქეთის დამოუკიდებლობის ომის შემდეგ და რესპუბლიკის გამოცხადებამდე), იგი ამ სახლში გაჩერდა, რომელიც [[ბურსა|ბურსის]] მუნიციპალიტეტმა ახლახან იყიდა მისი ყოფილი მფლობელისგან მირალაი („პოლკოვნიკი“) მეჰმეთ ბეისგან. შემდგომი ათი ვიზიტის განმავლობაში [[ათათურქი]] ამ სახლში რჩებოდა, ბოლო ვიზიტი კი [[1938]] წლის 1 თებერვალს იყო, მისი ავადმყოფობის დროს. მთლიანად [[ათათურქი|ათათურქმა]] ამ სახლში 2 თვე და 20 დღე გაატარა. [[ათათურქი|ათათურქის]] გარდაცვალების შემდეგ სახლი გადაეცა ჩელიკ პალასის (ბურსის უდიდესი სასტუმროს) მმართველს,რომელიც სახლის გვერდითვე იყო.მაგრამ [[1965]] წელს იგი განათლების სამინისტრომ იყიდა. [[1973]] წელს იგი [[ათათურქი|ათათურქის]] სახლად გაიხსნა. პირველ სართულზე განთავსებულია [[ათათურქი|ათათურქის]] ფოტოები. [[ათათურქი|ათათურქის]] ოფისი, ასევე საძინებელი და აბაზანა ზედა სართულზეა. ყველაზე ზედა სართული სასტუმროა.&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.ataturk.net/ata/bursa.html |title=Atatürk page |access-date=2017-08-19 |language=tr |archive-date=2020-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200218103650/http://www.ataturk.net/ata/bursa.html |url-status=dead }}&lt;/ref&gt;

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{თურქეთის მუზეუმები}}

[[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]]
[[კატეგორია:1973 წელს დაარსებული მუზეუმები]]</text>
      <sha1>e0zd1ztyot6n287hwzmnqjuacozq6kr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ასაჰიკავას ქანდაკების მუზეუმი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589406</id>
    <revision>
      <id>4808759</id>
      <timestamp>2025-06-04T11:50:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Pilo2024</username>
        <id>166055</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: [[ფაილი:Asahikawa Museum of Sculpture.JPG|300px|მინი|ასაჰიკავას ქანდაკების მუზეუმი ]] '''ასაჰიკავას ქანდაკების მუზეუმი''' ({{lang-ja|旭川彫刻美術館}}) — ქანდაკების მუზეუმი მდებარეობს ქალაქ ასაჰიკავაში, [[ჰოკაიდო]], ია...</comment>
      <origin>4808759</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11860" sha1="sorfx93hc4qf2tg6vs5lfhxyxtlsjvc" xml:space="preserve">[[ფაილი:Asahikawa Museum of Sculpture.JPG|300px|მინი|ასაჰიკავას ქანდაკების მუზეუმი ]]
'''ასაჰიკავას ქანდაკების მუზეუმი''' ({{lang-ja|旭川彫刻美術館}}) — ქანდაკების მუზეუმი მდებარეობს ქალაქ ასაჰიკავაში, [[ჰოკაიდო]], [[იაპონია]]. შენობას ადრე ეწოდებოდა ასაჰიკავა კაიკოშა (旭川偕行社) და [[1902]] წლიდან [[1945]] წლამდე გამოიყენებოდა როგორც იმპერიული იაპონიის არმიის მე-7 დივიზიის [[ოფიცერი|ოფიცერთა]] სოციალური კლუბი. [[1968]] წელს შენობა გახდა ასაჰიკავას ადგილობრივი ისტორიის [[მუზეუმი]] (旭川市立旭川郷土博物館, ასაჰიკავაშირიცუ ასაჰიკავა კიოდო ჰაკუბუცუკანი). შენობა აღიარებულია მნიშვნელოვან კულტურულ მემკვიდრეობად.&lt;ref name=history&gt;[http://www.city.asahikawa.hokkaido.jp/files/bunkashinko/sculpture_mus/sisetunituite.html Official website of the museum: About the museum] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110721151516/http://www.city.asahikawa.hokkaido.jp/files/bunkashinko/sculpture_mus/sisetunituite.html |date=July 21, 2011 }}&lt;/ref&gt;

==ისტორია==
[[1896]] წელს ჰოკაიდოს პრეფექტურაში შეიქმნა ტონდენჰეი — [[არმია]], რომელიც იყო ჩართული სოფლის მეურნეობასა და უსაფრთხოებაში, იაპონიის იმპერიული არმიის მე-7 დივიზია განთავსდა [[საპორო|საპოროში]].&lt;ref&gt;[http://www.hokkaido-jin.jp/zukan/picturebook/itemview.php?iid=2300400102 Hokkaido Digital Zukan]&lt;/ref&gt; [[1900]] წლიდან [[1902]] წლამდე დივიზიამ ოპერაციების ზონა გადაიტანა [[ასაჰიკავა|ასაჰიკავაში]]. ასაჰიკავა კაიკოშას — არმიის ოფიცერთა საკლუბო შენობა (რომელიც მოგვიანებით მუზეუმად იქცა) — მშენებლობა დასრულდა [[1902]] წელს. ის აშენდა სამშენებლო კომპანია ოკურაგუმის მიერ, რომელიც დღეს ცნობილია როგორც ტაისეი კორპორაცია.&lt;ref name=history/&gt;

შენობა აშენდა დასავლური სტილით, და კაიკოშას ირგვლივ თავდაპირველად აიგო კარიბჭე და რამდენიმე ბარაქი, სადაც დივიზიის ჯარისკაცები ცხოვრობდნენ. თავდაპირველად, კაიკოშა გამოიყენებოდა როგორც სასტუმრო, საგანგებო მისაღები სახლი და საკრებულო დარბაზი არმიისა და დივიზიის ოფიცრებისთვის. იაპონიის [[იმპერატორი|იმპერატორმა]] [[იოშიჰიტო|იოშიჰიტომ]] და [[ჰიროჰიტო|ჰიროჰიტომ,]] რომელიც მოგვიანებით იაპონიის იმპერატორი გახდა, ამ შენობაში იმყოფებოდნენ სტუმრად.&lt;ref name=history2&gt;[http://www.pref.hokkaido.jp/kseikatu/ks-bsbsk/bunkashigen/parts/1062.html Hokkaido Culture &amp; Art Database] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20070514053824/http://www.pref.hokkaido.jp/kseikatu/ks-bsbsk/bunkashigen/parts/1062.html |date=May 14, 2007 }}&lt;/ref&gt;

მას შემდეგ, რაც იაპონია [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომში]] დამარცხდა, კაიკოშა გამოყენებული იქნა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის]] არმიის საკრებულო დარბაზად..&lt;ref name=history/&gt; [[1949]] წელს, როდესაც კაიკოშას მფლობელობა იაპონიის მთავრობისგან ასაჰიკავას ქალაქს გადაეცა, შენობა დროებითი სასწავლებლის ფუნქციით გამოიყენებოდა.&lt;ref name=history/&gt;

'''მუზეუმი'''

[[1968]] წელს კაიკოშას შენობა აღადგინეს, რათა მუზეუმად გამოეყენებინათ, და გაიხსნა ასაჰიკავას ადგილობრივი ისტორიის მუზეუმი. შენობას აღუდგინეს მისი თავდაპირველი გარე იერსახე, და გამოფინეს ისტორიული მასალები, მათ შორის [[აინუს ტომი|აინუ]] ხალხის ჩანაწერები.

დასავლური დიზაინისა და ისტორიული არქიტექტურის გამო, ასაჰიკავას ადგილობრივი ისტორიის მუზეუმის შენობა [[1989]] წლის [[19 მაისი|19 მაისს]] იაპონიის მნიშვნელოვან კულტურულ მემკვიდრეობად გამოცხადდა.

[[1993]] წლის [[სექტემბერი|სექტემბერში]] მუზეუმი გადავიდა ახლად დაარსებულ ასაჰიკავას ტაისეცუს ბროლის დარბაზში (კომპლექსური შენობა, რომელიც მოიცავს მუსიკალურ დარბაზს, მუზეუმს და სააქტო დარბაზს) და სახელი ეწოდა ასაჰიკავას ქალაქის მუზეუმი.

'''ქანდაკების მუზეუმი'''

[[1994]] წლის [[1 ივნისი|1 ივნისს]] შენობა კვლავ განახლდა და დაიწყო მისი გამოყენება როგორც [[თეიძირო ნაკაჰარა|თეიძირო ნაკაჰარას]] სახელობის ასაჰიკავას ქანდაკების მუზეუმი. თეიძირო ნაკაჰარა — თანამედროვე სკულპტორია, რომელიც დაიბადა კუშიროში, [[ჰოკაიდო|ჰოკაიდოში]], ხოლო ბავშვობა გაატარა [[ასაჰიკავა|ასაჰიკავაში]], რის გამოც მუზეუმი მის სახელზე იქნა წოდებული. [[2002]] წელს შესრულდა 100 წელი ასაჰიკავა კაიკოშას შენობის დასრულებიდან, რის აღსანიშნავადაც გაიმართა 100 წლის იუბილესადმი მიძღვნილი გამოფენა.&lt;ref name=history2/&gt;

[[2008]] წლისთვის, ეს იყო ერთადერთი შენობა ასაჰიკავას ქალაქში, რომელიც იაპონიის მნიშვნელოვან კულტურულ მემკვიდრეობად იყო აღიარებული.&lt;ref name=history/&gt;

==მიმოხილვა==
ორ სართულიანი მუზეუმი არის ხის და დასავლური სტილის შენობა. დასავლური სტილის არქიტექტურა, რომელიც ასევე შეინიშნება ჰოჰეიკანის (Hōheikan) შენობის ექსტერიერზე საპოროში, დამახასიათებელია ჰოკაიდოს პრეფექტურისთვის.&lt;ref name=history2/&gt;

მუზეუმი ძირითადად წარმოადგენს თეიძირო ნაკაჰარას ჩანაწერებსა და მასზე დაჯილდოებულ ქანდაკების ნამუშევრებს. ტარდება დროებითი გამოფენებიც, მათ შორის [[ბიკი სუნაძავა|ბიკი სუნაძავას]] ხის მჭრელი სკულპტორის ნამუშევრების გამოფენა, რომელიც ასაჰიკავაში დაიბადა .

ქანდაკებების გამოფენის გარდა, ტარდება ღონისძიებები, როგორიცაა კონცერტები და საჯარო ლექციები ბავშვებისთვის.&lt;ref&gt;[http://www.city.asahikawa.hokkaido.jp/files/bunkashinko/sculpture_mus/h19jigyou.html Official website of the museum: Events in 2007] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110721151529/http://www.city.asahikawa.hokkaido.jp/files/bunkashinko/sculpture_mus/h19jigyou.html |date=July 21, 2011 }}&lt;/ref&gt; ყოველ წელს, [[3 ოქტომბერი|3 ოქტომბერს]] ნაკაჰარას დაბადების დღეს იმართება თეიძირო ნაკაჰარას სახელობის ჯილდოს გადაცემის ცერემონია, რომელიც გადაეცემა გამორჩეულ სკულპტორებს.

მუზეუმი მდებარეობს იასუში ინოუეს მემორიალური მუზეუმისა და შუნკოს ბაღის გვერდით.


==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:იაპონია]]
[[კატეგორია:იაპონიის მუზეუმები]]</text>
      <sha1>sorfx93hc4qf2tg6vs5lfhxyxtlsjvc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ჯუზეპე ანტონიო ლუკი</title>
    <ns>0</ns>
    <id>589407</id>
    <revision>
      <id>4808761</id>
      <timestamp>2025-06-04T11:54:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>ANANO2024</username>
        <id>165814</id>
      </contributor>
      <comment>ახალი გვერდი: '''ჯუზეპე ანტონიო ლუკი''' ({{lang-it|Giuseppe Antonio Luchi}}; დ. [[17 ივლისი]], [[1709]] — გ. [[12 მაისი]], [[1774]]) — [[იტალიელი]] [[მხატვარი]].  ის დაიბადა დიეჩიმოში, რომელიც ახლა [[ბორგო ა მოცანო|ბორგო ა მოცანოს]] შემადგენლობა...</comment>
      <origin>4808761</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5512" sha1="smyh2oh055m6x6fcik8f961k97y4dht" xml:space="preserve">'''ჯუზეპე ანტონიო ლუკი''' ({{lang-it|Giuseppe Antonio Luchi}}; დ. [[17 ივლისი]], [[1709]] — გ. [[12 მაისი]], [[1774]]) — [[იტალიელი]] [[მხატვარი]].

ის დაიბადა დიეჩიმოში, რომელიც ახლა [[ბორგო ა მოცანო|ბორგო ა მოცანოს]] შემადგენლობაშია, [[ლუკას პროვინცია|ლუკას პროვინციაში]]. თავდაპირველად ის სწავლობდა [[ექიმი|ექიმ]] აცისთან კასტელნუოვოდან, რომელიც ხატავდა ტილოებს ადგილობრივი ღვთისმშობლის ეკლესიის ვია-კრუჩისის (ჯვრის გზის) სალოცავებისთვის. [[1725]] წელს ის წავიდა [[ლუკა|ლუკაში]] სამუშაოდ, ჯერ [[ჯორჯო კრისტოფორო მარტინი|ჯორჯო კრისტოფორო მარტინისთან]], რომელსაც ილ სასონეს ეძახდნენ, შემდეგ კი [[დომენიკო ბრუჯიერი|დომენიკო ბრუჯიერისთან]] [[1729]] წლამდე. იმავე წელს ის გადავიდა [[ბოლონია|ბოლონიაში]], რათა დონატო კრეტისთან ემუშავა. [[1751]] წლის [[ოქტომბერი|ოქტომბერში]] ის გადავიდა [[ვენეცია|ვენეციაში]], სადაც მხარდაჭერა ჰპოვა სასტუმროს მეპატრონე ანჯელა ცანგრანდისგან, რითაც მას საშუალება მიეცა [[ჯოვანი ბატისტა ტიეპოლო|ჯოვანი ბატისტა ტიეპოლოს]] ნახელოვნებო სტუდიაში ჩასულიყო. ის ძირითადად ამზადებდა სტუკოს ქანდაკებებს და ნახატების ასლებს. [[1738]] წელს ის დაბრუნდა ლუკაში, სადაც მხარდაჭერა ჰპოვა ექიმ ტომასო ლიპისგან, შემდეგ დასახლდა ლუკაში, სადაც ჰყავდა მოწაფეები, მათ შორის [[ბერნარდინო ნოკი]] და [[სტეფანო ტოფანელი]]. ის მუშაობდა ლუკაში [[1769]] წლამდე, როდესაც ცხოვრების ბოლო წლებისთვის დაბრუნდა დიეჩიმოში. 

მის საუკეთესო ნამუშევრებს შორის არიან „ილიას ოცნება“ და „ანგელოზი სან ჯოვანეტოს კონვენტისთვის“, „წმინდა პავლეს მოქცევა ჯაკომო პარენსისთვის“ და „წმინდა ბართოლომეოსის მარტვილობა“ ტრენტას სახლის ორატორიუმისთვის მონტრამიტოში. მან დახატა „ხარება სან კრისტოფოროს ეკლესიისთვის“, „წმინდა იოსები“, რომელიც იესოს მამა ღმერთს უძღვნის. „სან პიეტრო მაჯორეს ეკლესიისთვის“, „ღვთისმშობლის შობა სანტა ანას ეკლესიისთვის“ [[პიზა|პიზაში]], „უბიწო ღვთისმშობელი წმინდა იოსებთან“, სიენელ ბერნარდთან, მაგდალინა მარიამთან და კორტონელ მარგარიტასთან ერთად რიფორმატი ფრანცისკანელების ეკლესიისთვის პონტრემოლიში.&lt;ref&gt;[https://books.google.com/books?id=G9ylCSzIFpwC Memorie e documenti per servire all'istoria del Principato lucchese] Volume 1, Presso Francesco Bertini, page 169-170.&lt;/ref&gt;  

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:დაბადებული 1709]]
[[კატეგორია:დაბადებული 17 ივლისი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1774]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 12 მაისი]]
[[კატეგორია:მხატვრები]]
[[კატეგორია:იტალიელი მხატვრები]]</text>
      <sha1>smyh2oh055m6x6fcik8f961k97y4dht</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>