ვიკიპედია kawiki https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98 MediaWiki 1.45.0-wmf.3 first-letter მედია სპეციალური განხილვა მომხმარებელი მომხმარებლის განხილვა ვიკიპედია ვიკიპედია განხილვა ფაილი ფაილის განხილვა მედიავიკი მედიავიკის განხილვა თარგი თარგის განხილვა დახმარება დახმარების განხილვა კატეგორია კატეგორიის განხილვა პორტალი პორტალი განხილვა TimedText TimedText talk მოდული მოდულის განხილვა 0 1502 4812266 4357809 2025-06-10T07:47:10Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812266 wikitext text/x-wiki '''თვე''' — [[დრო]]ის შუალედი, რომელიც დაკავშირებულია [[დედამიწა|დედამიწის]] გარშემო [[მთვარე|მთვარის]] გარემოქცევასთან. თვე შეიძლება იყოს [[სინოდური თვე|სინოდური]] (მთვარის ფაზების ცვლის პერიოდი ანუ დროის შუალედი ორ მომდევნო სავსემთვარეობას ან ახალმთვარეობას შორის), [[სიდერული თვე|სიდერული]] (ვარსკვლავიერი) — ვარსკვლავიურ ცაზე დედამიწის ირგვლივ მთვარის ერთი სრული გარემოქცევის პერიოდი (ეს თვე სინოდურ თვეზე უფრო ხანმოკლეა), აგრეთვე [[ტროპიკული თვე|ტროპიკული]], [[ანომალისტური თვე|ანომალისტური]] და [[დრაკონული თვე|დრაკონული]], რომლებიც ეტოლებიან დროის შუალედებს შესაბამისად ერთსა და იმავე გრძედზე, პერიგეუმსა და ორბიტის ერთსა და იმავე კვანძზე მთვარის ორ თანამიმდევრულ გავლას შორის. ამას გარდა, თვეს უწოდებენ კალენდარულ სისტემებში შემავალ დროის ერთეულს. [[გრიგორიანული კალენდარი|გრიგორიანული კალენდრით]] თვის ხანგრძლივობაა 28-31 [[დღე-ღამე]], ამასთან იგი არ არის მთვარის ფაზების ცვლასთან შეთანხმებული. == თვეების სახელწოდებები საქართველოში == {| class="wikitable" border="1"style="margin: 1em auto 1em auto" |- ! width=15% | [[ქართული ენა|თანამედროვე<br />სახელწოდებანი]] ! width=15% | [[ძველი ქართული ენა|წარმართული<br />სახელწოდებანი]] ! width=15% | ხალხური<br />სახელწოდებანი |- | valign="top" | * [[იანვარი]]  * [[თებერვალი]]  * [[მარტი]]  * [[აპრილი]]  * [[მაისი]]  * [[ივნისი]]  * [[ივლისი]]  * [[აგვისტო]] * [[სექტემბერი]]  * [[ოქტომბერი]]  * [[ნოემბერი]]  * [[დეკემბერი]]  | valign="top" | * [[აპანი]], [[აპნისი]] * [[სურწყუნისი]] * [[მირკანი]] * [[იგრიკა]] * [[ვარდობისა]] * [[მარიალისა]] * [[თიბისა]] * [[ქველთობისა]] * [[ახალწლისა]] * [[სთვლისა]] * [[ტირისკონი]] * [[ტირისდენი]] | valign="top" | *&nbsp; * [[განცხადებისთვე]] * &nbsp; *&nbsp; * [[ვარდობისთვე]] * [[თიბათვე]], [[ივანობისთვე]] * [[მკათათვე]], [[კვირიკობისთვე]] * [[მარიამობისთვე]] * [[ენკენისთვე]] * [[ღვინობისთვე]] * [[გიორგობისთვე]], [[ჭინკობისთვე]] * [[ქრისტეშობისთვე]] |} == ლიტერატურა == {{ქსე|4|673}} {{თვეები}} [[კატეგორია:თვეები| ]] ey9a1w61x60huwpjqq6xkfdlflblkvt 0 1510 4812267 4489254 2025-06-10T07:48:00Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812267 wikitext text/x-wiki '''დღე-ღამე''' (შემოკლებით — ''დღ-ღ'') — დედამიწის ღერძული ბრუნვის პერიოდი; დროის ერთ-ერთი ძირითადი საზომი ერთეული. გამოიყოფა ვარსკვლავიერი დღე-ღამე — [[გაზაფხული]]ს [[ბუნიობა|ბუნიობის]] წერტილის მიმართ დედამიწის ბრუნვის პერიოდი და მზისიერი დღე-ღამე. ვარსკვლავიერი დღე-ღამის დასაწყისად ითვლება გაზაფხულის ბუნიობის წერტილის ზედა კულმინაციის მომენტი ([[კულმინაცია ცის სხეულისა]]), ხოლო ხანგრძლივობად — ამ წერტილის ორ თანამიმდევრულ ზედა კულმინაციას შორის დროის შუალედი. იმის მიხედვით, ჭეშმარიტი გაზაფხულის ბუნიობის წერტილს იხილავენ, თუ საშუალოს (პირველ შემთხვევაში ითვალისწინებს პრეცესიისა და [[ნუტაცია|ნუტაციის]] გავლენას, მეორეში — მხოლოდ პრეცესიისას), განასხვავებენ ჭეშმარიტ და საშუალო ვარსკვლავიერ დღე-ღამეს. პირველი მათგანის ხანგრძლივობა ცვალებადია. ასევე განასხვავებენ ჭეშმარიტ მზისიერ დღე-ღამეს (ჭეშმარიტი მზის ორ თანამიმდევრულ ზედა კულმინაციას შორის დროის შუალედი), რომლის დასაწყისად ითვლება ჭეშმარიტი მზის დისკოს ცენტრის ქვედა კულმინაციის მომენტი — ჭეშმარიტი შუაღამე, და საშუალო მზისიერ დღე-რამეს ([[საშუალო მზე|საშუალო მზის]] ანალოგიურ კულმინაციათა შორის დროის შუალედი; მის დასაწყისად ითვლება საშუალო მზის ქვედა კულმინაციის მომენტი — საშუალო შუაღამე). ვარსკვლავიერი და საშუალო მზისიერი დღე-ღამე იყოფა საათებად (24 სთ), წუთებად (1440 წთ) და წამებად (86400 წმ). ვარსკვლავიერი დღე-ღამის ერთეული (დღე-ღამე, წუთი ან წამი) საშუალო მზისიერი დღე-ღამის 0,9972696 ერთულს უდრის. ჭეშმარიტი და საშუალო მზისიერი დღე-ღამეების ხანგრძლიობათა სხვაობა წლის განმავლობაში იცვლება პირველი მათგანის ცვალებადობის გამო (იხილეთ [[საშუალო მზისიერი დრო]]). ეს ხანგრძლიობანი ერთმანეთთან დაკავშირებულია [[დროის სწორება|დროის სწორებით]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|3|663}} [[კატეგორია:კალენდარი]] [[კატეგორია:დღე-ღამე]] [[კატეგორია:ქრონოლოგია]] 6r7nof1h11fsjul9upwnqitzn89qfq6 0 10631 4812298 4761205 2025-06-10T09:42:44Z M. 10110 წაიშალა [[კატეგორია:იმერეთის მხარის ღირსშესანიშნაობები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812298 wikitext text/x-wiki {{რჩეული/2.0}} {{მმ*|გელათი (მრავალმნიშვნელოვანი)}} {{ინფოდაფა ტაძარი | ტაძრის_სახელი =გელათის მონასტერი | infobox_width =250px | სურათი =Gelati Monastery 1.jpg | სურათი_ზომა = | წარწერა = | რუკა_ტიპი = საქართველო | რუკა_ზომა =250 | რუკა_წარწერა = | ადგილმდებარეობა = | გეო = {{coord|42|17|50|N|42|45|40|E|}} | რელიგიური_წევრობა =[[საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია]] | წესჩვეულება = | პროვინცია = | რაიონი = | კურთხევის_წელი = | სტატუსი =მოქმედი | ფუნქციური_სტატუსი = | მემკვიდრეობითი_ადგილმდებარეობა = | ხელმძღვანელობა = | საიტი = | ხუროთმოძღვრება =დიახ | ხუროთმოძღვარი = | ხუროთმოძღვრული_ტიპი = | ხუროთმოძღვრული_სტილი = | ფასადის_მიმართულება = | ნოვატორული = | თარიღდება = 1106 | მშენებლობის_ფასი = | დეტალები = | ტევადობა = | სიგრძე = | სიგანე = | ნავის_სიგანე = | სიმაღლე_მაქსიმალური = | გუმბათის_რაოდენობა = | გუმბათის_სიმაღლე_გარე = | გუმბათის_სიმაღლე_შიდა = | გუმბათის_დიაგ_გარე = | გუმბათის_დიაგ_შიდა = | მინარეთი_რაოდენობა = | მინარეთის_სიმაღლე = | წვეტის_რაოდენობა = | წვეტის_სიმაღლე = | მასალა = | nrhp = | added = | refnum = | designated = | განედი = 42.2972222 | გრძედი = 42.7611111 | საერთო_მოიჯარე = | ქვეყანა={{GEO}} | გეგმა= | გეგმა_ზომა= | გეგმა_წარწერა= }} '''გელათის მონასტერი''' — ქართული ხუროთმოძღვრული ანსამბლი, შუა საუკუნეების საქართველოს კულტურის უმნიშვნელოვანესი ცენტრი, [[იუნესკო|იუნესკოს]] მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის და საქართველოს [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის ძეგლი]]. აგებულია [[ქუთაისი|ქუთაისის]] ჩრდილო-აღმოსავლეთით 11 კმ-ზე, მდინარე [[წყალწითელა|წყალწითელის]] ხეობაში. დაარსებულია [[1106]] წელს [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] თაოსნობით. შემოზღუდულია გალავნით. ანსამბლში შედის სხვადასხვა დროინდელი (ძირითადად XII-XIII სს.) შენობები. სახელწოდება „გელათი“ შესაძლოა მომდინარეობდეს [[იერუსალიმი|იერუსალიმის]] ერთ-ერთი კარიბჭის „გენნათის“ სახელიდან.<ref>მახარაძე ნ. საიდან მომდინარეობს სახელწოდება „გელათი“, ქუთაისის უნივერსიტეტის მოამბე № 4, 1995: 5-15.</ref> == კომპლექსი == {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = გელათის მონასტერი |სურათი = [[ფაილი:Gelati monastery (3).jpg|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|საქართველო}} |ტიპი= კულტურული |კრიტერიუმი= iv |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[ევროპა]] |კოორდინატები= {{coord|42|17|50|N|42|45|40|E|}} |წელი= 2017 |სესია= |ნომერი = 710 |საფრთხის ქვეშ = 2010– 2017 (ბაგრატის ტაძართან ერთად) }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|710}} [[ფაილი:David IV tomb inscriptions.jpg|140პქ|მინი|წარწერა [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] საფლავზე]] გელათის მონასტრის გალავნის სამხრეთით, მთავარ შესასვლელში, [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] საფლავია. გელათის მონასტერი სამეფო სახლის საკუთრება და საძვალე იყო, ტერიტორიულად ახლოს მდებარეობდა სამეფოს პოლიტიკურ ცენტრთან - ქუთაისთან, აქ არის დასაფლავებული სრულიად საქართველოს თითქმის ყველა მეფე: [[დავით IV|დავით IV აღმაშენებელი]], [[დემეტრე I]], [[გიორგი III, საქართველოს მეფე|გიორგი III]], [[თამარ მეფე|თამარი]] (თამარის ისტორიკოსების ცნობით) და სხვა. იმერეთის მეფეები: [[ბაგრატ III, ალექსანდრე II-ის ძე|ბაგრატ III]], [[გიორგი II, იმერეთის მეფე|გიორგი II]], [[გიორგი III, კონსტანტინე მეფის ძე|გიორგი III]], [[გიორგი VI, იმერეთის მეფე|გიორგი VI]], [[ალექსანდრე V]], [[სოლომონ I]] და სხვა. გელათის მონასტერი ერთ-ერთი მდიდარი ფეოდალური [[სენიორია]] იყო. მის მფლობელობაში ითვლებიდა ვრცელი მიწა-წყალი. მეურნეობაში წამყვანი დარგი იყო მიწათმოქმედება, განვითარებული მევენახეობა, ღვინის, თაფლისა და სანთლის სასაქონლო-საბაზრო წარმოება მონასტერს დიდ ფულად შემოსავალს აძლევდა. == ისტორია == XII-XV საუკუნეებში გელათის მონასტერს მინიჭებული ჰქონდა სრული ავტონომია, აღიარებდა მხოლოდ მეფის უმაღლეს უფლებას. საქართველოს [[კათოლიკოს-პატრიარქი|კათოლიკოს-პატრიარქსაც]] კი არ ჰქონდა არავითარი სახელისუფლო ძალა (გარდა მღვდლების კურთხევისა). გელათის მონასტერში მეფეს ჰყავდა თავისი პირადი წარმომადგენელი. მონასტრის უფროსი მონაზვნები და მოძღვართმოძღვარი სამეფო დარბაზის წევრებად ითვლებოდნენ. XIII საუკუნის II ნახევარსა - XV საუკუნეში ქვეყნის პოლიტიკური-ეკონომიური დაკნინების გამო (მონღოლების, [[თემურლენგი|თემურლენგის]] შემოსევები, გამწვავებული შინაფეოდალური საადგილმამულო ბრძოლები) გელათის მონასტრის ეკონომიური და კულტურული ცხოვრება შეფერხდა. მისი ძველი მდგომარეობა ნაწილობრივ აღადგინა [[გიორგი V ბრწყინვალე|გიორგი ბრწყინვალემ]]. საქართველოს პოლიტიკური დაშლის (XV საუკუნის II ნახევარი) შემდეგ გელათის მონასტერი დასავლეთ საქართველოს მეფეების ხელში გადავიდა. [[1510]] წლის 23 ნოემბერს იგი გადაწვა იმერეთში შემოჭრილმა ოსმალთა ჯარმა. იმერეთის მეფეებმა [[ბაგრატ III (იმერეთის მეფე)|ბაგრატ III-მ]] და [[გიორგი II (იმერეთის მეფე)|გიორგი II-მ]] გელათის მონასტერში დიდი მასშტაბის სამეურნეო და საამშენებლო სამუშაოები ჩაატარეს - კაპიტალურად შეაკეთეს და მოხატეს ტაძრები, განაახლეს გაუქმებული და მიტოვებული ეკლესია-ეკვდერები, შესწირეს მონასტერს ახალი მამულები. ბაგრატ III-ს თანამედროვენი გელათის "მეორედ აღმშენებელს" უწოდებდნენ. მას მხარში ედგნენ გელათის ეპისკოპოსი [[მელქისედეკი (გელათელი)|მელქისედეკ საყვარელიძე]] და დასავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი [[ევდემონ I|ევდემონ ჩხეტიძე]]. XVI საუკუნის 20-იან წლებში ბაგრატ III-მ გელათის მონასტერში [[გელათის საეპისკოპოსო|საეპისკოპოსო]] კათედრა დააარსა, რამაც გარკვეულად აამაღლა მონასტრის პოლიტიკური-მორალური და ეკონომიური მდგომარეობა. XVI საუკუნის II ნახევარში დასავლეთ საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის რეზიდენცია [[ბიჭვინთა|ბიჭვინთიდან]] გელათში გადმოიტანეს. XVIII საუკუნიდან გელათის მონასტერში დიდი მასშტაბის აღდგენითი სამუშაოები გასწიეს [[გიორგი VI (იმერეთის მეფე)|გიორგი VI-მ]], [[ალექსანდრე V|ალექსანდრე V-მ]], [[სოლომონ I|სოლომონ I-მა]], [[სოლომონ II|სოლომონ II-მ]] და გელათის ეპისკოპოსებმა. XVIII საუკუნის დამლევს მონასტერი ფლობდა 42 სოფელს. [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] მიერ იმერეთის სამეფოს გაუქმების ([[1810]]) შემდეგ გელათის მონასტერი საეკლესიო სენიორიიდან სახელმწიფო დაწესებულებად - შტატის მონასტრად იქცა. ჯერ კიდევ [[XII საუკუნე]]ში, [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] თაოსნობით, გელათის მონასტერში დიდი შემოქმედებითი საქმიანობა გაჩაღდა. სხვადასხვა დროს აქ მოღვაწეობდნენ [[არსენ იყალთოელი]], [[იოანე პეტრიწი]], [[არსენ ბულმაისიმისძე]], [[პეტრე გელათელი]], [[ევდემონ I|ევდემონ ჩხეტიძე]] ([[1557]]-[[1578]]), [[ექვთიმე საყვარელიძე]] ([[1578]]-[[1616]]), [[გედეონ I|გედეონ ლორთქიფანიძე]] (XVII ს.), [[ანტონ I]], [[ზაქარია გაბაშვილი]] და სხვა. [[1923]] წელს გელათის მონასტერი დახურეს. ამჟამად იგი ქუთაისის სახელმწიფო ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმის ფილიალია. ===აშშ-ის დახმარება === 2003 წლიდან 2020 წლამდე [[აშშ|ამერიკის შეერთებული შტატების ელჩის ფონდმა]] გელათის სამონასტრო კომპლექსისთვის განკუთვნილი ხუთი პროექტი დააფინანსა. სხვადასხვა პროექტები 2003, 2012, 2013, 2014 და 2016 წლებში განხორციელდა.<ref name="usemb">[https://www.amerikiskhma.com/a/ambassador-s-fund-for-cultural-preservation/6677703.html აშშ-ის ელჩის ფონდი, საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დასაცავად: 21 პროექტი, 21 წელში]</ref> თავდაპირველად, 2003 წელს, მონასტრის ფრესკების სარესტავრაციო საჭიროებების დაადგენად, დიაგნოსტიკური კვლევა ჩატარდა. XII-XVIII საუკუნეებით დათარიღებული ფრესკების კვლევა და დაზიანებათა დამუშავების დაგეგმვა, მიზნად ისახავდა ისეთი პრობლემების აღმოფხვრას, როგორიცაა მკრთალი შეფერილობა, სოკოვანი დაავადებები და ფრესკების ზედაპირზე მარილების კრისტალიზაცია.<ref name="usemb"/> კვლევით დადგინდა, რომ გელათის ღვთისმშობლის ტაძრის წმ. მარინე ეგვტერის ფრესკა სრული განადგურების საფრთხის ქვეშ იყო. 2012 წელს, საელჩოს დაფინანსებული პროექტი ხელოვნების საერთაშორისო ცენტრის მიერ განხორციელდა და რიგი საკონსერვაციო სამუშაოების შესრულებას, მათ შორის, არქიტექტურული სტრუქტურის გადაუდებელ სტაბილიზაციას, ბათქაშისა და ფერწერული ფენების გამაგრებას, მარილების მოშორებას ითვალისწინებდა.<ref name="usemb"/> 2013 წელს, ელჩის ფონდმა გელათის სამონასტრო კომპლექსის არქიტექტურული სტრუქტურის რეაბილიტაციისთვის, მოჭიქული კერამიკით დასახურად, ქვის ფილების გასაწმენდად, ფრესკების მდგომარეობის მონიტორინგისთვის და გადაუდებელი კონსერვაციისთვის, ასევე სხვა აღდგენითი სამუშაოებისთვის, $600 000 გამოყო.<ref name="usemb"/> 2014 – 16 წლებში ფონდის მიერ, მონასტრის რეაბილიტაციისთვის განკუთვნილი კიდევ ორი პროექტი განხორციელდა.<ref name="usemb"/> ===გელათის დაზიანება=== [[ფაილი:გელათის დაზიანება.jpg|მინი|გელათის დაზიანების ამსახველი ფოტომონტაჟი.]] [[ფაილი:გელათის დაზიანება 2.jpg|მინი|გელათის ფრესკების დაზიანების ამსახველი ფოტომონტაჟი.]] აშშ-ის ჩართულობისა და დაფინანსაბიეს მიუხედავად, ახლადგადახურული ღვთისმშობლის შობის სახელობის ტაძრის კრამიტი დატყდა, ტაძრში წყალი ჩავიდა და კედლის მხატვრობა დაასველა. გამოშრობის შემდეგ კი მხატვრობის ფრაგმენტები ჩამოცვივდა. სპეციალისტების მიხედვით, ის, რაც გელათში უკვე განადგურდა, ვეღარ აღდგება.<ref name="netgazeti">[https://netgazeti.ge/news/517686/ რა დაემართა გელათს – ფაქტები და კომენტარები], მანანა ქველიაშვილი</ref> კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის დაზიანების ფაქტზე [[საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია|საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ]] პროკურატურას მიმართა, მაგრამ პროკურატურამ საქმე ფინანსთა სამინისტროს საგამოძიებო სამსახურში გადაამისამართა.<ref name="netgazeti"/> გელათის რესტავრაცია-კონსერვაციის პროექტის ავტორი არის ააიპ „საქართველოს მემკვიდრეობაა“, რომლის ხელმძღვანელია [[კახა ტრაპაიძე]]. პროექტის განმახორციელებელი და სამუშაოების შესრულებაზე ნებართვის მფლობელია „ხელოვნების საერთაშორისო ცენტრი“, რომლის ხელმძღვანელია მაკა დვალიშვილი, ამავე ორგანიზაციამ მოიძია საგრანტო დაფინანსება. საინჟინრო სამუშაოები „იკორთა 2007“-მა შეასრულა, რომლის ხელმძღვანელია გია ხურცილავა.<ref name="netgazeti"/> მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლზე ჩასატარებელ ყველა სამუშაოზე ნებართვას საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის სააგენტო გასცემდა. 2014 წლის 25 თებერვლიდან სააგენტოს ნიკოლოზ ანთიძე ხელმძღვანელობდა. სააგენტოს ევალებოდა პროცესის მონიტორინგი და შესრულებული სამუშაოების ჩაბარება. ოფიციალური დოკუმენტაციის თანახმად 2020 წლის 11 მარტამდე, სააგენტოს გელათის სამონასტრო კომპლექსში მიმდინარე სამუშაოებზე ხარვეზი არ აღმოუჩენია. სამუშაოების დაწყებიდან პირველი ხარვეზის აღმოჩენამდე 7 წელი გავიდა.<ref name="netgazeti"/> ერთ-ერთმა პირველმა გელათში მიმდინარე პროცესის შესახებ ორგანიზაციამ ''ევროპა ჩვენი სახლია'' განაცხადა. ორგანიზაცია ერთ წელზე მეტია გელათის სამონასტრო კომპლექსში რესტავრაციის შემდეგ გამოვლენილი ხარვეზების შესახებ აქვეყნებდა დოკუმენტურ მასალებს, რასაც კულტურის სამინისტროსთან დაპირისპირება მოყვა. თორნიკე ბარათაშვილს ეკუთვნის გელათის რესტავრაციის ხარვეზებით ჩატარების ამსახველი ყველაზე პოპულარული ფოტო. სწორედ ეს ფოტო გახდა თავის დროზე კატალიზატორი, რომლის შედეგადაც საზოგადოებამ გელათის სამონასტრო კომპელქსის პრობლემის შესახებ შეიტყო. <ref name="netgazeti2">[https://netgazeti.ge/news/543153/?fb_comment_id=3824852224303907_3827083254080804 “გვაბრალებენ იმას, რის წინააღმდეგაც ვიბრძვით” – თორნიკე ბარათაშვილი გელათზე ბრალდებაზე], მანანა ქველიაშვილი</ref> == არქიტექტურა == ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ცენტრალურ-გუმბათოვან მთავარ ტაძარს ორ ბოძსა და საკურთხეველის კედლებზე დაყრდნობილი [[გუმბათი]] აქვს, აღმოსავლეთ მხარეს კი - სამი წახნაგოვანი შვერილი [[აფსიდი]]. ეკლესიისათვის სხვადასხვა დროს მიუშენებიათ: დასავლეთ მხარეს - [[სტოა]], სამხრეთიდან და ჩრდილოეთიდან კი ეკვდერები. ტაძრის ფართობი მინაშენების ჩათვლით დაახლოებით 35 მ x 36 მ სიმაღლე 34 მ-მდე. გარედან ტაძარი მოპირკეთებულია ეკლარის თლილი ქვით, ფასადები დამუშავებულია რთული რიტმის დეკორატიული თაღედებით და თითქმის სრულიად მოკლებულია ჩუქურთმებს. ფართო და უხვად განათებული შიგა სივრცე საზეიმო შთაბეჭდილებას ტოვებს. კედელ-კამარები ერთიანად დაფარულია სხვადასხვა დროის მხატვრობით. მთავარი ტაძრის აღმოსავლეთით, XII საუკუნის წმ. გიორგის სახელობის ეკლესიაა. გეგმითა და ფორმებით იგი მთავარ ტაძარს იმეორებს, მაგრამ უფრო მცირე ზომისაა. შიგნიდან კედლები დაფარულია XVI საუკუნის მოხატულობით. მთავარი ტაძრიდან 9 მ-ზე აღმართულია XIII-XIV საუკუნეების წმ. ნიკოლოზის სახელობის ორსართულიანი ეკლესია. გეგმით სწორკუთხა ქვედა სართული ოთხივე მხარეს თაღებითაა გახსნილი, ხოლო მეორე სართული ჯვარისებრი მოხაზულობის პატარა ეკლესიაა. მთავარი ტაძრის ჩრდილო-დასავლეთით XIII საუკუნის სამრეკლოა, რომლის ქვედა ნაწილი - თაღებით გახსნილი ქვის ფანჩატური - წყაროზეა დაშენებული. მის თავზე პატარა სათავსია, ხოლო სულ ზემოთ - სამრეკლო. გელათის ანსამბლში შედის აგრეთვე [[გელათის აკადემია|აკადემია]], რომელმაც ჩვენამდე ნანგრევების სახით მოაღწია. გეგმით სწორკუთხა შენობას (ფართობი დაახლოებით 300 მ²) აღმოსავლეთით სამი შესასვლელი ჰქონია. მოგვიანებით შუა შესასლელისათვის მდიდრულად მორთული კარიბჭე მიუშენებიათ. კედლების გასწვრივ ქვის დასაჯდომები იყო გაყოლებული. შენობას დიდი სარკმლები ანათებდა, კედლები მოხატული ჰქონდა. == მოხატულობა == მთავარი ტაძრის კონქში დაცულია ცნობილი [[გელათის მოზაიკა]], დასავლეთ სტოაში - XII საუკუნის ფრესკები, რომლებზეც გამოსახულია საეკლესიო კრება, ხოლო სამხრეთ ეკვდერში - დავით ნარინის ორი, XIII საუკუნეში შესრულებული პორტრეტი. მოხატულობა არაერთხელ განუახლებიათ. განსაკუთრებით საყურადღებოა ისტორიულ პირთა პორტრეტები (XVI ს.): ჩრდილოეთ კედელზე გამოსახული არიან იმერეთის სამეფო ოჯახის წევრები. აქვეა [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] ფრესკული გამოსახულება, რომელიც, როგორც ჩანს, ადრინდელ მხატვრობას მიეკუთვნება, მაგრამ XVI საუკუნეში აღუდგენიათ ძველი ნახატის მიხედვით. == მემკვიდრეობა == [[ფაილი:A page from a rare 12th century Gelati Gospel.jpg|მინი|200px|გელათის მონასტერში შემონახული სახარების გვერდი]] გელათის მონასტერში ინახებოდა მდიდრულად მორთული და მინიატიურებით შემკული ქართული ხელნაწერები, რომელთა დიდი ფონდი აქ ძველთაგანვე არსებობდა, აგრეთვე ქართული ჭედური ხელოვნების ბევრი შესანიშნავი ნიმუში (მაგ. [[ხახულის ხატი|ხახულის ღვთისმშობლის ხატი]]). გელათის მონასტრის ზღუდის გარეთ დაახლოებით 150 მ-ზე, მის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, შემორჩენილია [[სოხასტერის მონასტერი|სოხასტერის მონასტრის]] (საყუდებულ ბერთა სამყოფელი) ნანგრევები - ეკლესიების, კოშკის ტიპის საცხოვრებელი სახლებისა და სხვა ნაშთები. მონასტრის სამხრეთ-დასავლეთით მაღალ კონცხზე წმ. საბას სახელობის [[დარბაზული ეკლესია|დარბაზული ეკლესიის]] (X-XI სს.) ნანგრევებია. მის მახლობლად, გზის გაღმა, წმ. ილიას სახელობის ეკლესიაა. მოშორებით, მდინარე წყალწითელის ხეობაში, ე. წ. "დავითის კონცხზე", მტრის თავდასხმისაგან მონასტრის დამცველი დიდი მრგვალი კოშკის ნანგრევები. ==კულტურის ძეგლი== 1994 წელს [[ბაგრატის ტაძარი|ბაგრატის ტაძართან]] ერთად მიიღო [[იუნესკო]]ს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი. 2006 წლის 7 ნოემბერს, მიენიჭა საქართველოს კულტურის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის ძეგლის სტატუსი. 2010 წელს ბაგრატის ტაძარს მასზე დაწყებული სარეკონსტრუქციო სამუშაოების გამო მიენიჭა საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლის სტატუსი, რაც ასევე შეეხო გელათის მონასტერს. 2010-2017 წლებში ძეგლი იმყოფებოდა [[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საფრთხის ქვეშ|საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიაში]], სიიდან ამოიღეს [[2017]] წლის 10 ივლისს<ref>[http://whc.unesco.org/en/news/1692 Gelati Monastery, Georgia, removed from UNESCO’s List of World Heritage in Danger]</ref>. 2017 წლიდან ბაგრატის ტაძრისგან დამოუკიდებლად არის აღრიცხული მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში. ==გალერეა== <gallery> Image:Gelati monastery.jpg| Image:Gelati monastery (4).jpg Image:Gelati monastery (1).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (01).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (11).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (13).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (28).jpg </gallery> ===მოხატულობა=== <gallery> Image:Georgia-DavidIV.jpg| Image:Gelati (4).jpg| Image:Gelati (2).jpg| Image:Gelati (8).jpg| 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (32).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (06).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (07).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (35).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (41).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (39).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (44).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (34).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (36).jpg 2014 Imeretia, Gelati, Monastyr Gelati (47).jpg </gallery> == ლიტერატურა == {{ქსე|3|37|ციციშვილი ი., ლომინაძე ბ., მენაბდე ლ.}} *{{წიგნი|ავტორი=[[ზურაბ კიკნაძე|კიკნაძე ზ.]]|სათაური= ქართული მითოლოგია|გვერდები=53-55|გამომცემლობა= ბაკმი|წელი= 2007|ISBN=978-99940-27-10-1|ადგილი=თბილისი}} * '' ლომინაძე ბ.,'' გელათი, თბ., 1955; * ''მისივე,'' გელათი (მეგზური), თბ., 1959; * ''Меписашвили П. С.,'' Архитектурный ансамбль Гелати, Тб., 1966; == რესურსები ინტერნეტში == {{commonscat|Gelati Monastery|გელათის მონასტერი}} {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8550}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საქართველოში}} [[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საქართველოში]] [[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]] [[კატეგორია:ტყიბულის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები იმერეთის მხარეში]] ate3glmue8ohknu9yb3narboavo8dtb 0 11177 4812222 4809592 2025-06-09T22:55:07Z 95.137.129.165 49 გოლით, ლიონელ მესი გახდა ინტერ მაიამის ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი 4812222 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = ლიონელ მესი |სურათი = Lionel-Messi-Argentina-2022-FIFA-World-Cup sharpness.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = ლიონელ ანდრეს მესი კუჩიტინი <ref name="ActualName">{{cite web |last=Marsden |first=Sam |url=http://www.espn.in/football/barcelona/story/3255615/lionel-messi-donates-70k-to-charity-after-winning-libel-case-against-newspaper |title=Messi donates to charity after libel case win |publisher=ESPN |date=2 ნოემბერი, 2017|access-date=24 იანვარი, 2020}}</ref> |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1987|6|24}} |დაბადების ადგილი = [[როსარიო (არგენტინა)|როსარიო]], [[სანტა-ფეს პროვინცია|სანტა-ფე]],<br />[[არგენტინა]] |სიმაღლე = 170 [[სანტიმეტრი|სმ]]<ref>[http://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/players/4974/lionel-messi# Lionel Messi Profile at FC Barcelona]</ref><ref>[http://resultados.as.com/resultados/ficha/deportista/messi/15167 Lionel Messi Profile at AS.com]</ref><ref>[http://www.bdfutbol.com/en/j/j1753.html Lionel Messi Profile at BDFutbol]</ref><ref>[http://global.espn.com/football/player/_/id/45843/lionel-messi?src=com Lionel Messi Profile at ESPNFC.com]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20200617115923/https://www.fifa.com/worldcup/players/player/229397/ Lionel Messi Profile at FIFA.com]</ref><ref>[http://www.transfermarkt.com/lionel-messi/profil/spieler/28003 Lionel Messi Profile at Transfermarkt]</ref><ref>[http://www.worldfootball.net/player_summary/lionel-messi/ Lionel Messi Profile at WorldFootball]</ref> |პოზიცია = [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|თავდამსხმელი]] |მიმდინარე კლუბი = [[ინტერი მაიამი (საფეხბურთო კლუბი)|ინტერი მაიამი]] |ნომერი = 10 |ახალგაზრდული წელი1 = 1994–2000 |ახალგაზრდული წელი2 = 2000–2003 |ახალგაზრდული კლუბი1 = [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნიუელს ოლდ ბოისი]] |ახალგაზრდული კლუბი2 = [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა]] |წელი1 = 2003–2004 |წელი2 = 2004–2005 |წელი3 = 2004–2021 |წელი4 = 2021–2023 |კლუბი1 = [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა C]] |კლუბი2 = [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა B]] |კლუბი3 = [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა]] |კლუბი4 = [[პარი სენ-ჟერმენი]] |მატჩი1 = 10 |მატჩი2 = 22 |მატჩი3 = 520 |მატჩი4 = 58 |გოლი1 = 5 |გოლი2 = 6 |გოლი3 = 474 |გოლი4 = 22 |წელი5 = 2023– |კლუბი5 = [[ინტერი მაიამი (საფეხბურთო კლუბი)|ინტერი მაიამი]] |მატჩი5 = 39 |გოლი5 = 32 |ეროვნული წელი1 = 2004–2005 |ეროვნული წელი2 = 2008 |ეროვნული წელი3 = 2005– |ეროვნული ნაკრები1 = არგენტინა 20-წლ. |ეროვნული ნაკრები2 = არგენტინა 23-წლ. |ეროვნული ნაკრები3 = [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]] |ეროვნული მატჩი1 = 18 |ეროვნული მატჩი2 = 5 |ეროვნული მატჩი3 = 192 |ეროვნული გოლი1 = 14 |ეროვნული გოლი2 = 2 |ეროვნული გოლი3 = [[ლიონელ მესის სანაკრებო მატჩები და გოლები|112]] |მედლის თარგები = {{მედალი ქვეყანა |{{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინა]]}} {{მედალისპორტი |[[ფეხბურთი]]}} {{მედალიშეჯიბრი|[[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები|ოლიმპიური თამაშები]]}} {{ოქროს მედალი|[[ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები 2008|პეკინი 2008]]|{{Gold1}}}} {{მედალიშეჯიბრი|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატი]]}} {{ვერცხლის მედალი|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014|ბრაზილია 2014]]|{{Silver2}}}} {{ოქროს მედალი |[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2022|კატარი 2022]]|{{Gold1}}}} {{მედალიშეჯიბრი|უეფა–კონმებოლის ჩემპიონთა თასი}} {{ოქროს მედალი|[[ლონდონი|ლონდონი 2022]]|{{Gold1}}}} {{მედალიშეჯიბრი|[[კოპა ამერიკა]]}} {{ვერცხლის მედალი|[[კოპა ამერიკა|ვენესუელა 2007]]|{{Silver2}}}} {{ვერცხლის მედალი|[[კოპა ამერიკა|ჩილე 2015]]|{{Silver2}}}} {{ვერცხლის მედალი|[[კოპა ამერიკა|აშშ 2016]]|{{Silver2}}}} {{ბრინჯაოს მედალი|[[კოპა ამერიკა|ბრაზილია 2019]]|{{Bronze3}}}} {{ოქროს მედალი|[[კოპა ამერიკა|ბრაზილია 2021]]|{{Gold1}}}} {{ოქროს მედალი|[[კოპა ამერიკა|აშშ 2024]]|{{Gold1}}}} |კლუბი-განახლება = 1 ივნისი, 2025 |ეროვნული ნაკრები-განახლება = 6 ივნისი, 2025 }} '''ლიონელ ანდრეს „ლეო“ მესი''' ({{lang-es|Lionel Andres Messi;}} დ. [[24 ივნისი]], [[1987]], [[როსარიო (არგენტინა)|როსარიო]], [[სანტა-ფეს პროვინცია]], [[არგენტინა]]) — [[არგენტინელები|არგენტინელი]] [[ფეხბურთელი]], [[თავდამსხმელი (ფეხბურთი)|თავდამსხმელი]]. საფეხბურთო კლუბ [[ინტერი მაიამი (საფეხბურთო კლუბი)|„ინტერ მაიამის“]] და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] [[კაპიტანი (ფეხბურთი)|კაპიტანი]]. [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი]]ს, [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]], "ინტერ მაიამისა" და [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრების]] ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი. [[ოქროს ბურთი|ოქროს ბურთის]] რვაგზის და [[ევროპის ოქროს ბუცი|ოქროს ბუცის]] ექვსგზის მფლობელი. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2022|2022 წლის მსოფლიო ჩემპიონი]] არგენტინის ეროვნული ნაკრების შემადგენლობაში. ყველა დროის ყველაზე ტიტულოვანი ფეხბურთელი.<ref>[https://www.sports.ru/tribuna/blogs/elfutbolmundial/3184119.html Месси − самый титулованный футболист мира]</ref><ref>[https://www.sports.ru/tribuna/blogs/odukhevremeni/3184032.html Уже 44-й в карьере – Лео не остановить]</ref> საყოველთაოდ აღიარებულია ყველა დროის ერთ-ერთ უდიდეს და მსოფლიოს საუკეთესო თანამედროვე ფეხბურთელად.<ref>[http://carrick.ru/texts/paul-scholes-column-lionel-messi-is-a-genius/ Пол Скоулз: «Лионель Месси — гениальный футболист»]</ref><ref>[http://www1.skysports.com/football/news/11945/7654469/Terry-Messi-s-the-greatest Terry - Messi's the greatest]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20150330031049/http://sport.bigmir.net/football/spain/1705031-Pele--Messi-luchshij-futbolist-mira-za-poslednie-10-let Пеле: «Месси лучший футболист мира за последние 10 лет»]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20150413032234/http://www.sport-express.ua/football/spain/news/279646-david-vilja-messi-luchshij-futbolist-mira.html Давид Вилья: «Месси — лучший футболист мира»]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20160304044129/http://news.betadvice.ru/football/spain/Uehin-Runi-Luchshii-futbolist-mira-Lionel-Messi/ Уэйн Руни: «Лучший футболист мира — Лионель Месси»]</ref><ref>[http://www.sports.ru/football/1029502649.html Ариго Сакки: Месси — единственный гений современного футбола]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=qxchlLJDM50&ab_channel=FootballforNerds Footballers and Coaches on Why Messi is the GOAT]</ref> [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] აკადემიის აღზრდილი. 17 წლის ასაკში უკვე პირველი გუნდის ღირსებას იცავდა. ესპანეთის ათგზის ჩემპიონი, ესპანეთის თასის შვიდგზის და ესპანეთის სუპერთასის რვაგზის მფლობელი, [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] თასის ოთხგზის, [[უეფა-ს სუპერთასი]]ს სამგზის და [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]ს თასის სამგზის მფლობელი [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] შემადგენლობაში. მის საფეხბურთო სტილს [[დიეგო მარადონა]]ს სტილს ადარებენ, რომელიც მესის თავის მემკვიდრედ მიიჩნევდა. მესიმ ფეხბურთის თამაში ოთხი წლის ასაკიდან დაიწყო. „ბარსელონამ“ მისი პოტენციალი მალევე აღმოაჩინა. [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონამ“]] მესის [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელს ოლდ ბოისიდან“]] „ბარსელონაში“ გადასვლა და ზრდის ჰორმონების დაავადების მკურნალობა შეთავაზა. 2004–05 წლების სეზონში მან სადებიუტო მატჩი ჩაატარა ბარსელონას რიგებში და რეკორდი დაამყარა, როგორც ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი, რომელმაც გოლი გაიტანა [[ლა ლიგა]]ში. იმავე სეზონში [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონამ“]] ლა ლიგა და [[ჩემპიონთა ლიგა]] მოიგო. მისი პირველი კარგი სეზონი 2006–07 წლების იყო, რომლის [[ელ კლასიკო]]შიც ჰეთ-თრიკი შეასრულა და ლა ლიგა 26 თამაშში 14 გოლით დაასრულა. 2008–09 წლების სეზონში მესიმ 38 გოლი გაიტანა და ლომის წილი ჩადო [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] ტრიპლეტის მოგებაში. მომდევნო, 2009–10 წლების სეზონში მესიმ ყველა შეჯიბრებაში ერთად 47 გოლი გაიტანა, რითაც [[რონალდო]]ს გაუთანაბრდა ერთ სეზონში გატანილი გოლებით. მესი [[2005]] წლის [[ფიფა-ს ოც წლამდე მსოფლიო ჩემპიონატი|ფიფას მსოფლიოს ახალგაზრდული ჩემპიონატის]] საუკეთესო ბომბარდირი გახდა 6 გოლით, რომელთაგან ორი ფინალში გაიტანა. ამის შემდეგ მალევე, იგი [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნულ ნაკრებში]] დამკვიდრდა. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2006|2006 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე]] [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინელთა]] მიერ ჩატარებული ხუთი მატჩიდან მან სამ შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა და ერთი გოლი გაიტანა. ამ გოლით მესი ყველაზე ახალგაზრდა არგენტინელი ფეხბურთელი გახდა, ვინც [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატზე]] გოლის გატანა შეძლო. [[2008]] წელს, [[პეკინი|პეკინში]] მან თავისი პირველი ეროვნული მედალი მოიგო არგენტინის ოლიმპიურ გუნდთან ერთად. [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014|2014 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე]] მესი [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ნაკრებთან]] ერთად ვერცხლის პრიზიორი გახდა, თავად მესი კი ტურნირის საუკეთესო ფეხბურთელად აღიარეს. 2021 წლის [[კოპა ამერიკა]]ზე მესიმ არგენტინის ნაკრებთან ერთად პირველად მოიპოვა ჩემპიონის ტიტული და სამხრეთ ამერიკის თასს დაეუფლა. ამასთან, როგორც 4 გოლისა და 5 საგოლე გადაცემის ავტორს ტურნირის საუკეთესო ბომბარდირის პრიზი გადაეცა, გათამაშების საუკეთესო ფეხბურთელადაც იგი დაასახელეს. === ადრეული წლები === მესი დაიბადა [[1987]] წლის [[24 ივნისი|24 ივნისს]], [[არგენტინა|არგენტინის]] ქალაქ [[როსარიო (არგენტინა)|როსარიოში]]. მამამისი, ხორხე ორასიო მესი (დაბადებული 1958 წელს) ქარხანაში მუშაობდა, დედამისი — დამლაგებლად. მისი გვარი იტალიის ქალაქ [[ანკონა]]დან არის წარმოშობით, საიდანაც მისი წინაპარი, ანჯელო მესი [[არგენტინა]]ში [[1883]] წელს გადასახლდა. მესის ჰყავს 2 უფროსი ძმა — როდრიგო და მატიასი და ერთი და — მარია სოლი. 5 წლის ასაკში მესიმ ფეხბურთის თამაში დაიწყო გუნდ „გრანდოლიში“, რომლის მწვრთნელიც მამამისი იყო. [[1994]] წელს მესი „ნიუელს ოლდ ბოისში“ გადავიდა, რომელიც მის მშობლიურ ქალაქ [[როსარიო (არგენტინა)|როსარიოში]] იყო. [[1994]]: [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელსის“]] შემადგენლობაში გატარებულ პირველ წელს, 6 წლის მესიმ 29 მატჩში 40 გოლი გაიტანა. [[1995]]: 30 შეხვედრაში გატანილი 35 გოლი. [[1996]]: 8 წლის ასაკში, მესიმ 27 შეხვედრაში მიიღო მონაწილეობა და 36 გოლი გაიტანა. [[1997]]: 36 შეხვედრაში გატანილი 40 გოლი. [[1998]]: 10 წლის ასაკში მესიმ 25 შეხვედრაში 27 გოლი გაიტანა. [[1999]]: [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელსში“]] გატარებულ უკანასკნელ სეზონში 11 წლის ლეო მესიმ 29 მატჩში 55 გოლი გაიტანა. [[1994]]-დან [[1999]] წლის ჩათვლით, [[ნიუელს ოლდ ბოისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნიუელსის“]] მაისურით ჩატარებულ 176 შეხვედრაში, მესიმ 234 გოლი გაიტანა.<ref>{{cite web |url= https://www.live.ge/fexburti/mesis-phenomenaluri-statistika-6-12-tslis-asakshi/ |title= მესის ფენომენალური სტატისტიკა 6-12 წლის ასაკში |last= მათეშვილი |first= ლევან |work= Live.ge |date= 25 აგვისტო, 2020 |access-date= 10 სექტემბერი, 2021 |archiveurl= https://archive.today/20210226192038/https://www.live.ge/fexburti/mesis-phenomenaluri-statistika-6-12-tslis-asakshi/ |archivedate= 2021-02-26 }}</ref> 11 წლის ასაკში მესის ზრდის ჰორმონის უკმარისობა დაუდგინეს. [[არგენტინის პრიმერა დივიზიონი|არგენტინული პრიმერა დივიზიონის]] კლუბ [[რივერ პლეიტი (საფეხბურთო კლუბი)|„რივერ პლეიტმა“]] ინტერესი გამოთქვა მესიზე, მაგრამ ვერ შეძლო მისი მკურნალობისთვის თვეში 900$-ის გადახდა. მესის ოჯახს [[კატალონია]]ში ნათესავები ჰყავდა, რომლებმაც [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] სპორტულ დირექტორს, კარლეს რექსაჩს მესი შესთავაზეს და მამამისთან ერთად შესამოწმებლად გაუშვეს. „[[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონამ]]“ მესის თამაშის ნახვის შემდეგ ოჯახს კონტრაქტი შესთავაზა — მესის დაავადებას უმკურნალებდნენ, თუკი კატალონიაში გადმობარგდებოდნენ. ოჯახი დათანხმდა. ევროპაში ჩასვლის შემდეგ მესი „ბარსელონას“ ახალგაზრდულ კლუბში აიყვანეს. მესის ჰყავს ორი ფეხბურთელი ბიძაშვილი: მაქსი და ემანუელ ბიანუჩები. == საკლუბო კარიერა == === ბარსელონა === მესის ოფიციალური დებიუტი პირველ გუნდში ჟოზე მოურინიოს „პორტოსთან“ შედგა [[2003]] წლის [[26 ნოემბერი|26 ნოემბერს]] (მესი 16 წლის და 145 დღის იყო). ერთი წლის შემდეგ, ფრანკ რაიკაარდმა ლა ლიგაში „ესპანიოლთან“ მატჩში გამოიყვანა [[2004]] წლის [[16 ოქტომბერი|16 ოქტომბერს]] და გახადა მე-3 ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი „ბარსელონას“ ისტორიაში და ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი ლა ლიგის ისტორიაში ([[2007]] წელს ეს რეკორდი მესის თანაგუნდელმა, ბოიან კრკიჩმა დაამხო). მესიმ „ბარსელონასთვის“ მისი პირველი გოლი „ალბასეტეს“ წინააღმდეგ გაიტანა [[2005]] წლის [[1 მაისი|1 მაისს]], როცა 17 წლის, 10 თვის და 7 დღის იყო და გახდა ყველაზე ახალგაზრდა, ვინც ლა ლიგაში გაიტანა „ბარსელონას“ მაისურით, სანამ 2007 წელს მისმა თანაგუნდელმა, ბოიან კრკიჩმა გაიტანა გოლი მესის საგოლე პასით. მესიმ თავის ყოფილ მწვრთნელ ფრანკ რაიკაარდზე ასეთი რამ თქვა: „არასდროს დამავიწყდება ის ფაქტი, რომ მან დაიწყო ჩემი კარიერა და მენდო, როდესაც სულ რაღაც 16 თუ 17 წლის ვიყავი“. ==== 2005–2006 ==== [[2005]] წლის [[16 სექტემბერი|16 სექტემბერს]] „ბარსელონამ“ მესის კონტრაქტი მესამედ განუახლა. ამჯერად მესის ხელფასი გაეზარდა და კონტრაქტის ვადა [[2014]] წლამდე გაიზარდა. 2005 წლის 26 სექტემბერს მესის [[ესპანეთი]]ს მოქალაქეობა მიიღო და როგორც იქნა შეეძლო მონაწილეობა მიეღო ლა ლიგაში. მესის პირველი გამოსვლა [[კამპ ნოუ]]ზე 27 სექტემბერს შედგა ჩემპიონთა ლიგის მატჩში „უდინეზესთან“. მესის სტადიონზე გამოსვლისას „ბარსელონას“ ფანებმა ის ოვაციებით მიიღეს. მესი მშვიდ კომბინაციებს აწყობდა [[რონალდინიო]]სთან ერთად. 2005–06 წლების სეზონში მესიმ 6 გოლი გაიტანა ლა ლიგის 17 თამაშში და 1 გოლი ჩემპიონთა ლიგის 6 მატჩში. 2006 წლის 7 მარტს, „ჩელსისთან“ მეორე მატჩისას, მესის კუნთი გაუწყდა და ამით დაამთავრა სეზონი. რაიკაარდის „ბარსელონა“ იმ წელს ლა ლიგის და ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული გახდა. ==== 2006–2007 ==== [[ფაილი:Barcelona vs Rangers.jpg|thumb|მესი „რეინჯერსის“ წინააღმდეგ 2007 წელს.]] 2006–07 წლების სეზონში მესი სასტარტო შემადგენლობაში დამკვიდრდა და 26 თამაშში 14 გოლი გაიტანა. [[12 ნოემბერი|12 ნოემბერს]], „სარაგოსასთან“ მატჩში მესიმ ტერფი მოიტეხა, რომელმაც 3-თვიანი პაუზა გამოუწერა. მესიმ ტრავმა არგენტინაში იმკურნალა და 11 თებერვალს დაბრუნდა „რასინგთან“ მატჩში, რომელშიც მეორე ტაიმში გამოვიდა მოედანზე. 11 მარტის „ელ კლასიკოს“ მესი საუკეთესო ფორმაში შეხვდა, რომელშიც ჰეთთრიკი შეასრულა. მესიმ სამივე გოლით გაათანაბრა ანგარიში, რომლისგანაც ბოლო დამატებით დროში გაიტანა. ჰეთთრიკით, მესი გახდა პირველი ფეხბურთელი „ბარსელონას“ ისტორიაში, ვინც ჰეთთრიკი შეასრულა ელ კლასიკოში („რეალში“ ეს ივან ზამორანომ შეძლო 1995–96 წლების სეზონში). სეზონის დასასრულისკენ მესიმ შედეგიანობას უმატა — 14 გოლიდან 11 მესიმ ბოლო 13 შეხვედრაში გაიტანა. [[ფაილი:Lionel Messi goal 19abr2007.jpg|thumb|left|200px|მესი „[[ხეტაფე (საფეხბურთო კლუბი)|ხეტაფესთვის]]“ გოლის გატანამდე]] მესიმ დაამტკიცა, რომ მისი მეტსახელი — „ახალი მარადონა“ — არ იყო გადამეტებული, გაიტანა რა მარადონას 2 ყველაზე ცნობილი გოლი ერთ სეზონში. [[2007]] წლის 18 აპრილს მესიმ ესპანეთის თასის ნახევარფინალში „ხეტაფეს“ 2 გოლი გაუტანა, რომელთაგანაც ერთ-ერთი ძალიან ჰგავდა მარადონას მიერ გატანილ გოლს ინგლისის ნაკრების კარში [[1986]] წელს, რომელიც საუკუნის საუკეთესო გოლად არის ცნობილი. მსოფლიო პრესამ მესისა და მარადონას შორის პარალელები გაავლო. ესპანურმა პრესამ მესის „მესიდონა“ შეარქვა. მესიმ იგივე მანძილი გაირბინა, რაც მარადონამ — 61 მეტრი; იმდენივე კაცს გაცდა — 6-ს; დაახლოებით იმავე კუთხიდან გაიტანა და გატანის შემდეგ ისევე გაიქცა კუთხურის დროშასთან, როგორც მარადონა 21 წლის წინ. მატჩის შემდგომ პრესკონფერენციაში მესის თანაგუნდელმა დეკუმ თქვა: „ეს საუკეთესო გოლია, რომელიც ოდესმე მინახავს“. „ესპანიოლთან“ მატჩში მესიმ მარადონას მსგავსი „ღვთის ხელის“ გოლი გაიტანა, როგორიც დიეგომ ინგლისს მეოთხედფინალებში გაუტანა. მესის ჩაუწოდეს, ამ დროს იგი საჯარიმოში იყო და რიკოშეტით მისულ ბურთს ხელი დაახვედრა და ისე შეაგდო კარლოს კამენის კარში. მოუხედავად „ესპანიოლის“ ფეხბურთელების პროტესტისა, გოლი ჩაითვალა. ==== 2007–2008 ==== 2007–08 წლების სეზონის განმავლობაში, მესიმ ერთ კვირაში 5 გოლი გაიტანა და „ბარსელონა“ ლა ლიგის 4-ეულში მოაქცია. 19 სექტემბერს „ბარსელონამ“ ჩემპიონთა ლიგის ჯგუფურ ეტაპზე „ლიონი“ დაამარცხა 3–0 — აქედან ერთი გოლი მესიმ გაიტანა. 22 სექტემბერს მესიმ დუბლი შეასრულა „სევილიასთან“ და 26 სექტემბერს მორიგი დუბლი შეასრულა „სარაგოსასთან“. [[2007]] წლის 27 თებერვალს „ვალენსიასთან“ მესიმ მე-100 ოფიციალური მატჩი ჩაატარა „ბარსელონას“ მაისურით. მესიმ ნომინაცია მიიღო FIFPro-ს წლის საუკეთესო ფეხბურთელის წოდებაზე. ესპანურმა გამომცემლობა „მარკამ“ ონლაინ-გამოკითხვა ჩაატარა, რომელშიც მესიმ ხმების 77 % მიიღო წლის საუკეთესო ფეხბურთელის წოდებაზე. კატალონიურმა გაზეთებმა — „ელ მუნდო დეპორტივომ“ და „სპორტმა“ დაწერეს, რომ „ოქროს ბურთი“ მესის უნდა მიეღო, რომლებსაც [[ფრანც ბეკენბაუერი]]ც დაეთანხმა. [[ფრანჩესკო ტოტი]]მაც განაცხადა, რომ მესი ერთ-ერთი საუკეთესო ფეხბურთელი იყო. მესიმ 6 კვირა ვერ ითამაშა 4 მარტს გაწყვეტილი კუნთის გამო „სელტიკტან“ საჩემპიონთალიგო მატჩში. ბოლო 3 სეზონში მესიმ ამ ტიპის ტრავმა მე-4 ჯერ მიიღო. ==== 2008–2009 ==== [[ფაილი:Lionel Messi 31mar2007.jpg|thumb|upright|left|მესი [[დეპორტივო ლა-კორუნია (საფეხბურთო კლუბი)|„დეპორტივოსთან“]] შეხვედრაში. 31 მარტი, 2007]] [[რონალდინიო]]ს კლუბიდან წასვლის შემდეგ, მესის 10-ნომრიანი მაისურა ერგო. 2008 წლის 1 ოქტომბერს, „[[შახტარი|შახტართან“]] ჩემპიონთა ლიგის მატჩის დროს [[ტიერი ანრი]]ს მაგივრად შემოსულმა მესიმ ბოლო 7 წუთში 2 გოლი გაიტანა და 0–1-იანი წაგება 2–1-იან მოგებად შემოაბრუნა. ლიგის მომდევნო მატჩის „[[ატლეტიკო]]ს“ წინააღმდეგ იყო, რომელიც ლიონელ მესისა და [[სერხიო აგუერო]]ს მეგობრულ დუელად ითვლებოდა. მესიმ გოლი საჯარიმო დარტყმიდან გაიტანა, საგოლე პასიც მიითვალა და „ბარსელონამ“ 6–1 მოიგო. მესიმ მორიგი შთამბეჭდავი დუბლი „სევილიას“ შეუსრულა. ერთო გოლი მან მეკარისთვის ბურთის თავზე გადაგდებით გაიტანა, ხოლო მეორე გოლის დროს მახვილი კუთხიდან დაარტყა. [[2008]] წლის 13 დეკემბერს, სეზონის პირველ „ელ კლასიკოზე“ მესიმ „ბარსელონას“ მე-2 გოლი გაიტანა. მატჩში „ბარსელონამ“ 2–0 მოუგო მადრიდის „რეალს“. მესი მე-2 ადგილზე გავიდა [[ფიფა-ს წლის ფეხბურთელი|ფიფას 2008 წლის ფეხბურთელის]] წოდებაზე 678 ქულით. [[2009]] წლის პირველი ჰეთთრიკი მესიმ ესპანეთის თასის მატჩის დროს შეეუსრულა „ატლეტიკოს“, რომელსაც „ბარსელონამ“ 3–1 მოუგო. მესიმ მორიგი მნიშვნელოვანი დუბლი [[2009]] წლის 1 თებერვალს შეასრულა, როცა „ბარსელონა“ 0–1-ს აგებდა რასინგის „სანტანდერთან“ და შეცვლაზე შემოსულმა მესიმ თამაში შემოაბრუნა. მე-2 გოლი მე-5000 აღმოჩნდა „ბარსელონას“ მიერ ლა ლიგაში გატანილ გოლებში. ლა ლიგის 28-ე ტურში მესიმ მიმდინარე სეზონში თავისი 30-ე გოლი „მალაგას“ გაუტანა და გუნდს დაეხმარა „მალაგას“ 6–0 განადგურებაში. [[2009]] წლის 8 აპრილს, ჩემპიონთა ლიგის მეოთხედფინალში მესიმ 2-ჯერ შეუგდო „ბაიერნს“ და დაეხმარა გუნდს 4–0 გამარჯვებაში. მისმი მე-2 გოლი მე-8 აღმოჩნდა ჩემპიონთა ლიგაში, რომელიც მისთვის რეკორდი აღმოჩნდა. 18 აპრილს „ბარსელონა“ „ხეტაფეს“ მესიმ ლა ლიგაში მე-20 გოლი გაიტანა, გუნდმა 1–0 მოიგო და 6 ქულით გაუსწრო მე-2 ადგილზე მყოფ „რეალს“. სეზონის მიწურულს, მესიმ დუბლი შეასრულა სეზონის მე-2 „კლასიკოში“ (სეზონის 35-ე და 36-ე გოლები ყველა შეჯიბრებაში) და „ბარსელონამ“ „რეალი“ 6–2 დაამარცხა. ეს იყო „რეალის“ ყველა მწარე მარცხი [[1930]] წლიდან. თითოეული გოლის გატანის შემდეგ მესი ტელეკამერებთან მირბოდა და მაისურს იწევდა, რომლის ქვეშაც მეორე მაისური იყო წარწერით „Sindrome X Fragil“. ამით მესიმ დაავადებულ ბავშვებს გაუწია ანგარიში. ჩემპიონთა ლიგის ნახევარფინალში, „ჩელსისთან“ საპასუხო მატჩში მესიმ ბოლო წუთზე საგოლე პასი გაუკეთა ანდრეს ინიესტას, რომლის გოლის წყალობითაც „ბარსელონა“ ფინალში გავიდა „მანჩესტერ იუნაიტედთან“ შესახვედრად. მესიმ თავისი პირველი ესპანეთის თასი 13 მაისს მოიგო, რომლის ფინალშიც მესიმ 1 გოლი და 2 საგოლე პასი შეასრულა. გუნდმა ბილბაოს „ატლეტიკს“ 4–1 მოუგო და თასი აწია. მესი დიდა დაეხმარა „ბარსელონას“ ლა ლიგის მოგებაში. ჩემპიონთა ლიგის ფინალში კი მან მე-2 გოლი გაიტანა 70-ე წუთზე (ჩავის პასით) და ასე მოიგო ჩემპიონთა ლიგა. მესი ჩემპიონთა ლიგის ისტორიაში ყველაზე ახალგაზრდა ბომბარდირი გახდა 9 გოლით. მესიმ უეფას წლის ფეხბურთელისა და თავდამსხმელის ჯილდოებიც მიიღო. ჩემპიონთა ლიგის, ლა ლიგისა და ესპანეთის თასი მოგებით „ბარსელონა“ გახდა პირველი ესპანური კლუბი, რომელმაც ტრიპლეტი შეასრულა. ==== 2009–2010 ==== [[ფაილი:Lionel Messi Joan Gamper Trophy.jpg|thumb|right|მესი „კამპ ნოუზე“ ხოან გამპერის თასის მატჩში „[[მანჩესტერ სიტი (საფეხბურთო კლუბი)|მანჩესტერ სიტის]]“ წინააღმდეგ]] [[2009]] წლის უეფას სუპერთასის მოგების შემდეგ „ბარსელონას“ მწვრთნელმა, [[ჟოზეპ გვარდიოლა]]მ თქვა, რომ მესი ალბათ საუკეთესო ფეხბურთელია, რომლის თამაშიც ნანახი აქვს. 19 სექტემბერს მესიმ „ბარსელონასთან“ ახალი კონტრაქტი მოაწერა, რომლის ვადაც [[2016]] წელს გადიოდა. კონტრაქტში შეტანილი იყო პუნქტი, რომლის თანახმადაც, მესის მსურველ კლუბს 250 მილიონი ევრო უნდა გადაეხადა. მესის ხელფასიც გაეზარდა და ზლატან იბრაჰიმოვიჩთან ერთად ლა ლიგის ყველაზე მაღალანაზღაურებადი ფეხბურთელი გახდა 9,5 მილიონი ევროთი წელიწადში. კონტრაქტის მოწერიდან 4 დღეში მესიმ 2 გოლს 1 საგოლე პასი მიამატა რასინგის „სანტანდერთან“ მატჩში, რომელიც „ბარსელონამ“ 4–1 მოიგო. სეზონის პირველი ევროპული გოლი მან კიევის „დინამოსთან“ გაიტანა 29 სექტემბერს, რომელიც გუნდმა 2–0 მოიგო. 25 ოქტომბერს, „კამპ ნოუზე“ „სარაგოსასთან“ 6–1 მოგებაში მესიმ ბოლო გოლი გაიტანა, რომელმაც მესის გოლების სერია 6-მდე აიყვანა 7 მატჩში. [[2009]] წლის 1 დეკემბერს მესიმ „ფრანს ფუტბოლის“ „ოქროს ბურთი“ მიიღო. მან კრისტიანო რონალდოს 240 ქულით გაუსწრო, რაც „ოქროს ბურთის“ ისტორიაში რეკორდია. ჟურნალ „ფრანს ფუტბოლთან“ ინტერვიუში მესიმ თქვა: „მას მე ოჯახს ვუძღვნი. ისინი ყოველთვის მეხმარებოდნენ რთულ პერიოდში და ზოგჯერ ჩემზე მეტადაც განიცდიდნენ ჩემ გასაჭირს“. [[ფაილი:Messi vs Atlante.JPG|thumb|left|მესი 2009 წლის ფიფას მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატის მატჩის დროს]] 19 დეკემბერს, 2009 წლის ფიფას მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატის ფინალში მესიმ „ესტუდიანტესს“ მკერდით გამარჯვების გოლი გაუტანა. გუნდმა წლის მე-6 ტიტული მოიგო. 2 დღის შემდეგ მან ფიფას წლის ფეხბურთელის ჯილდო მოიგო კრისტიანო რონალდოს, ჩავის, კაკასა და ანდრეს ინიესტას ძლევით. ეს ჯილდო მას იქამდე არ ჰქონდა მოგებული და პირველი არგენტინელი გახდა, ვინც ეს ჯილდო მოიგო. [[2010]] წლის 10 იანვარს მან ტენერიფეს ჰეთთრიკი შეუსრულა, რომელიც პირველი იყო სეზონში; 17 იანვარს კი მან „ბარსელონას“ მაისურით თავისი მე-100 გოლი გაუტანა „სევილიას“, რომელიც გუნდმა 4–0 მოიგო. ამის შემდეგ მესის გოლების შთამბეჭდავი დაიწყო, გაიტანა რა 11 გოლი 5 თამაშში. პირველი მან 84-ე წუთზე გაუტანა „მალაგას“ (გუნდმა 2–1 მოიგო); შემდეგ მან 2 გოლი გაუტანა „ალმერიას“ (2–2); „ვალენსიას“ მესიმ ჰეთთრიკი შეუსრულა (3–0); შემდეგი იყო 2 გოლი „შტუტგართან“ ჩემპიონთა ლიგაზე, რომელიც „ბარსელონამ“ 4-0 მოიგო და გაინაღდა ჯგუფიდან გასვლა; დაბოლოს, მან მორიგი ჰეთთრიკი შეუსრულა „სარაგოსას“ (4–2 გასვლით შეხვედრაში). მან თავისი მე-200 მატჩი „ოსასუნასთან“ ითამაშა [[2010]] წლის 14 მარტს. [[2010]] წლის [[6 აპრილი|6 აპრილს]] მან კარიერაში პირველი პოკერი „არსენალთან“ ჩემპიონთა ლიგის ¼ ფინალის შეხვედრაში შეასრულა, რომელიც „ბარსელონამ“ 4–1 მოიგო. ამ პოკერით მან რივალდოს გადაუსწრო და გახდა „ბარსელონას“ საუკეთესო ბომბარდირი ჩემპიონტა ლიგაზე. 10 აპრილს მესიმ სეზონის მე-40 გოლი გაუტანა მადრიდის „რეალს“ სეზონის მე-2 „ელ კლასიკოზე“. 1 მაისს მესიმ სეზონის 50-ე მატჩი ჩაატარა და 2 გოლი გაუტანა „ვილიარეალს“ 4–1 მოგებულ გასვლით შეხვედრაში. 3 დღეში მესიმ მორიგი გოლი გაიტანა „ტენერიფესთან“ 4–1 მოგებულ შეხვედრაში. 8 მაისს მესიმ სეზონში 32-ე გოლი გაუტანა „სევილიას“. მესიმ 33-ე და 34-ე გოლები „ვალიადოლიდს“ გაუტანა ლა ლიგის ბოლო მატჩში, რომლითაც რონალდოს გაუთანაბრდა, რომელმაც 1996–97 წლებში დაამყარა კლუბის რეკორდი. მესის სულ რაღაც 4 გოლი დააკლდა ტელმო სარას რეკორდამდე, რომელმაც ერთ სეზონში 28 გოლი გატანა შეძლო. 2010 წლის 3 ივნისს მესი ზედიზედ მეორედ ლა ლიგის წლის საუკეთესო ფეხბურთელად დაასახელეს. ==== 2010–2011 ==== [[ფაილი:2015 UEFA Super Cup 64 crop.jpg|thumb|thumb|right|<center>მესი 2015 წლის უეფა-ს სუპერთასზე, [[თბილისი]]</center>]] [[2010]] წლის 21 აგვისტოს მესიმ ჰეთ თრიკი შეასრულა სეზონის პირველ მატჩში „სევილიასთან“ ესპანეთის სუპერთასზე, რომლის მეშვეობითაც „ბარსელონამ“ მაინც მოახერხა ტიტულის დაცვა მიუხედავად იმისა, რომ პირველი ხელი 1–3 ჰქონდა წაგებული.<ref>{{cite web | url = http://www.goal.com/en/match/45971/barcelona-vs-sevilla/report Barcelona 4–0 | title = Sevilla: Brilliant Blaugrana Outclass Rojiblancos To Lift Supercopa | publisher = Goal.com | date = 22 August 2010 | accessdate = 22 August 2010}}</ref> მესიმ ლა ლიგის პირველ თამაშშიც გაუტანა რასინგის „სანტანდერს“ თამაშის მე-3 წუთზე 29 აგვისტოს. მესიმ თავისი შესანიშნავი ფორმა ჩემპიონთა ლიგის პირველივე მატჩში დაამტკიცა, როდესაც „ბარსელონა“ „პანათინაიკოსს“ ეთამაშებოდა და მესიმ 2 გოლი და 1 საგოლე პასი შეასრულა. მესის ჰეთ თრიკის შესრულებაც შეეძლო, მაგრამ პენალტი ააცილა. „ბარსელონამ“ თამაში 5–1 მოიგო. [[2010]] წლის 19 სექტემბერს მესი „ატლეტიკოს“ მცველმა, ტომაშ უიფალუშიმ დაამტვრია 92-ე წუთზე ლა ლიგის მესამე ტურში. თავიდან ჩანდა, რომ მესიმ კოჭი მოიტეხა და მინიმუმ 6 თვე მოუწევდა უქმობა, მაგრამ მეორე დღეს დადასტრუდა, რომ მესიმ კოჭი იღრძო და 2 კვირაში დაბურნდებოდა.<ref>.{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.cat/web/english/noticies/futbol/temporada10-11/09/20/n100920113021.html|title=Messi injured|publisher=FCBarcelona.cat|date=20 September 2010|accessdate=22 September 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110819191725/http://www.fcbarcelona.cat/web/english/noticies/futbol/temporada10-11/09/20/n100920113021.html|archivedate=19 აგვისტო 2011}}</ref> მატჩის შემდეგ მესის თანაგუნდელმა [[დავიდ ვილია]]მ მომენტის ვიდეო უყურა და თქვა, რომ „ვარდნა ცუდი სანახავი იყო“, მაგრამ ისიც დაამატა, რომ უიფალუშის ეს განზრახ არ უქნია.<ref>{{cite web|url=http://www.fcbarcelona.cat/web/english/noticies/futbol/temporada10-11/09/20/n100920113025.html|title=Villa on Messi's injury|publisher=FCBarcelona.cat|date=20 September 2010|accessdate=22 September 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110902035511/http://www.fcbarcelona.cat/web/english/noticies/futbol/temporada10-11/09/20/n100920113025.html|archivedate=2 სექტემბერი 2011}}</ref> ინციდენტმა ჟურნალისტების დიდი აჟიოტაჟი გამოიწვია და წავიდა დებატები, რომ ყველა ფეხბურთელი თანაბრად უნდა იყოს დაცული მოედანზე. ==== 2011–2014 ==== 2013–2014 წლების სეზონში მესიმ „ბარსელონას“ შემადგენლობაში ყველა ტურნირზე 41 გოლი გაიტანა, ოთხჯერ შეასრულა ჰეტ-ტრიკი. 2012 წელს მან დაამყარა რეკორდი და ერთი წლის განმავლობაში გაიტანა 91 გოლი.<ref name="MostDecorated">[https://www.independent.co.uk/sport/football/news/barcelona-s-lionel-messi-becomes-most-decorated-player-in-history-after-winning-unprecedented-fourth-straight-ballon-d-or-8441605.html Barcelona's Lionel Messi becomes most decorated player in history after winning unprecedented fourth straight Ballon d'Or]</ref> 2014 წელს კი ჰქონდა მსოფლიო ჩემპიონატის არგენტინასთან ერთად მოგების საშუალება, თუმცა მათ გერმანიამ [[მარიო გეცე]]ს გოლით დამატებით დროში 1–0 აჯობა. მესი ტურნირის საუკეთესო ფეხბურთელად აღიარეს, მან 4 გოლი გაიტანა. ====2014–2016==== 2014–2015 წლების სეზონი ლიონელ მესისთვის წარმატებული გამოდგა. [[ბარსელონა]]სთან ერთად მან [[ტრიპლეტი]] შეასრულა. ყველა ტურნირზე მესიმ 58 გოლი გაიტანა, ასევე გახდა ჩემპიონთა ლიგის საუკეთესო ბომბარდირი ნეიმართან ერთად. ფიფა-ს მიერ აღიარებული იქნა [[2015]] წლის საუკეთესო ფეხბურთელად. შემდეგი სეზონი მესისთვის ნაკლებად წარმატებული გამოვიდა მიუხედავად იმისა, რომ სეზონი ესპანეთის ლიგის და თასის გამარჯვებულის რანგში დაამთავრა. 2016 წლის ზაფხულში მესი თავის ეროვნულ ნაკრებთან ერთად ზედიზედ მეორე წელიწადს დამარცხდა [[კოპა ამერიკა]]ს ფინალში ჩილეს ეროვნულ გუნდთან.წარდგენილი იყო ფიფა-ს წლის საუკეთესო ფეხბურთელის გამოსავლენ ნომინაციაზე, სადაც მეორე ადგილი დაიკავა [[კრიშტიანუ რონალდუ]]ს შემდეგ. ==სტატისტიკა== ===საკლუბო=== {{updated|9 აპრილი, 2025}} {| class="wikitable" style="text-align:center;"" |- !rowspan="2"|კლუბი !rowspan="2"|სეზონი !colspan="3"|ლიგა !colspan="2"|[[ესპანეთის საფეხბურთო თასი|თასი]] !colspan="2"|[[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|ჩემპიონთა ლიგა]] !colspan="2"|სხვა !colspan="2"|ჯამში |- !დივიზიონი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი |- |[[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა C]] |2003–04 |ტერსერა დივიზიონი |10||5||colspan=2|—||colspan=2|—||colspan=2|—||10||5 |- |rowspan=3|[[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა B]] |2003–04<ref name="Matches 2003–04">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2003–04 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2003-04 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |[[ესპანეთის სეგუნდა დივიზიონი|სეგუნდა დივიზიონი B]] |5||0||colspan=2|—||colspan=2|—||colspan=2|—||5||0 |- |2004–05<ref name="Matches 2004–05" /> |სეგუნდა დივიზიონი B |17||6||colspan=2|—||colspan=2|—||colspan=2|—||17||6 |- !colspan=2|სულ !22!!11!!colspan=2|—!!colspan=2|—!!colspan=2|—!!22!!11 |- |rowspan=18|[[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|ბარსელონა]] |2004–05<ref name="Matches 2004–05">{{cite web |title=Messi: Matches 2004–05 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2004-05 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |rowspan=17|[[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონი]] |7||1||1||0||1||0||colspan=2|—||9||1 |- |2005–06<ref name="Matches 2005–06">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2005–06 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2005-06 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |17||6||2||1||6||1||0||0||25||8 |- |2006–07<ref name="Matches 2006–07">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2006–07 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2006-07 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |26||14||2||2||5||1||3{{შენიშვნა|ერთი მატჩი [[უეფა-ს სუპერთასი]]ს გათამაშებაზე, ორი მატჩი [[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასის]] გათამაშებაზე}}||0||36||17 |- |2007–08<ref name="Matches 2007–08">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2007–08 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2007-08 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |28||10||3||0||9||6||colspan=2|—||40||16 |- |2008–09<ref name="Matches 2008–09">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2008–09 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2008-09 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |31||23||8||6||12||9||colspan=2|—||51||38 |- |2009–10<ref name="Matches 2009–10">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2009–10 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2009-10 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |35||34||3||1||11||8||4{{შენიშვნა|ერთი მატჩი [[უეფა-ს სუპერთასი]]ს გათამაშებაზე, ერთი მატჩი და ორი გოლი [[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასის]] გათამაშებაზე, ორი მატჩი და ორი გოლი [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]ს გათამაშებაზე}}||4||53||47 |- |2010–11<ref name="Matches 2010–11">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2010–11 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2010-11 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |33||31||7||7||13||12||2{{შენიშვნა|name=SDE|[[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასზე]] ჩატარებული მატჩები}}||3||55||53 |- |2011–12<ref name="Matches 2011–12">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2011–12 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2011-12 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |37||50||7||3||11||14||5{{შენიშვნა|ერთი მატჩი და ერთი გოლი [[უეფა-ს სუპერთასი]]ს გათამაშებაზე, ორი მატჩი და სამი გოლი [[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასის]] გათამაშებაზე, ორი მატჩი და ორი გოლი [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]ს გათამაშებაზე}}||6||60||73 |- |2012–13<ref name="Matches 2012–13">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2012–13 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2012-13 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |32||46||5||4||11||8||2{{შენიშვნა|name=SDE}}||2||50||60 |- |2013–14<ref name="Matches 2013–14">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2013–14 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2013-14 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |31||28||6||5||7||8||2{{შენიშვნა|name=SDE}}||0||46||41 |- |2014–15<ref>{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2014–15 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2014-15 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |38||43||6||5||13||10||colspan=2|—||57||58 |- |2015–16<ref name="Matches 2015–16">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2015–16 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2015-16 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |33||26||5||5||7||6||4{{შენიშვნა|ერთი მატჩი და ორი გოლი [[უეფა-ს სუპერთასი]]ს გათამაშებაზე, ორი მატჩი და ერთი გოლი [[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასის]] გათამაშებაზე, ერთი მატჩი და ერთი გოლი [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]ს გათამაშებაზე}}||4||49||41 |- |2016–17<ref name="Matches 2016–17">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2016–17 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?cat=-&temp=2016-17&equip=-&rival=- |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |34||37||7||5||9||11||2{{შენიშვნა|name=SDE}}||1||52||54 |- |2017–18<ref name="Matches 2017–18">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2017–18 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?cat=-&temp=2017-18&equip=-&rival=-&jug=- |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |36||34||6||4||10||6||2{{შენიშვნა|name=SDE}}||1||54||45 |- |2018–19<ref name="Matches 2018–19">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2018–19 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?cat=-&temp=2018-19&equip=-&rival=-&jug=- |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |34||36||5||3||10||12||1{{შენიშვნა|name=SDE}}||0||50||51 |- |2019–20<ref name="Matches 2019–20">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2019–20 |publisher=BDFutbol |url=http://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> |33||25||2||2||8||3||1{{შენიშვნა|name=SDE}}||1||44||31 |- |2020–21<ref name="Matches 2020–21">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2020–21 |publisher=BDFutbol |url=https://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2020-21 |access-date=5 მარტი, 2021}}</ref> |35||30||5||3||6||5||1{{შენიშვნა|name=SDE}}||0||47||38 |- !colspan=2|სულ !520||474||80||56||149||120||29||22||778||672 |- |rowspan="3"|[[პარი სენ-ჟერმენი|პსჟ]] |2021–22<ref name="Matches 2021–22">{{cite web |title=Lionel Messi: Matches 2021–22 |publisher=BDFutbol |url=https://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2021-22 |access-date=30 აგვისტო, 2021}}</ref> |rowspan=2|[[საფრანგეთის ლიგა 1|ლიგა 1]] |26||6||1||0||7||5||colspan="2"|—||34||11 |- |2022–23<ref name="Matches 2022–23">{{cite web |title=Lionel Andrés Messi Cuccittini: Matches 2022–23 |publisher=BDFutbol |url=https://www.bdfutbol.com/en/p/j1753.html?temp=2022-23 |access-date=6 აგვისტო, 2022}}</ref> |32||16||1||0||7||4||1{{შენიშვნა|ერთი მატჩი და ერთი გოლი [[საფრანგეთის საფეხბურთო სუპერთასი|საფრანგეთის სუპერთასზე]]}}||1||41||21 |- !colspan="2"|სულ !58||22||2||0||14||9||1||1||75||32 |- |rowspan="4"|[[ინტერი მაიამი (საფეხბურთო კლუბი)|ინტერი<br /> მაიამი]] |2023 |rowspan=3|MLS |6||1||1||0||colspan="2"|—||7{{შენიშვნა|შვიდი მატჩი და ათი გოლი ლიგათა თასზე}}||10||14||11 |- |2024 |19||20||colspan="2"|—||3{{efn|მატჩები [[კონკაკაფი]]ს ჩემპიონთა ლიგაზე}}||2||3{{efn|მატჩები MLS-ის თასის პლეი-ოფის მატჩები}}||1||25||23 |- |2025 |4 || 3 || colspan="2" |— ||5{{efn|მატჩები [[კონკაკაფი]]ს ჩემპიონთა ლიგაზე}} || 5 || 0 || 0 || 9 || 8 |- !colspan="2"|სულ !29 || 24 || 1 || 0 || 8 || 7 || 10 || 11 || 48 || 42 |- !colspan="3"|სულ ჯამში !639 || 531 || 83 || 56 || 171 || 136 || 40 || 34 || 933 || 757 |} {{შენიშვნების სია}} ===სანაკრებო=== {{See also|ლიონელ მესის სანაკრებო მატჩები და გოლები}} {{updated|19 ნოემბერი, 2024}} {| class="wikitable" style="text-align:center;"" |+წლების მიხედვით !rowspan=2|ნაკრები !rowspan=2|წელი !colspan=2|შეჯიბრება !colspan=2|ამხანაგური !colspan=2|ჯამში |- !მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი!!მატჩი!!გოლი |- |rowspan=3|არგენტინა 20 |2004 |colspan=2|—||2||3||2||3 |- |2005 |16{{შენიშვნა|ცხრა მატჩი და ხუთი გოლი 2005 წლის 20-წლამდე ფეხბურთელთა სამხრეთ ამერიკის ჩემპიონატზე, შვიდი მატჩი და ექვსი გოლი 2005 წლის 20-წლამდე ფეხბურთელთა მსოფლიო ჩემპიონატზე}}||11||colspan=2|—||16||11 |- !ჯამში !16||11||2||3||18||14 |- |rowspan=2|არგენტინა 23 |2008 |5{{შენიშვნა|2008 წლის ზაფხულის ოლიმპიური თამაშების საფეხბურთო ტურნირის მატჩები}}||2||colspan=2|—||5||2 |- !ჯამში !5||2||colspan=2|—||5||2 |- |rowspan=21|[[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინა]]<ref>[http://www.espnfc.com/player/45843/lionel-messi Lionel Messi: Player Profile] // ''ESPN''</ref> |2005 |3{{შენიშვნა|name=WCQ|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე ჩატარებული მატჩები}}||0||2||0||5||0 |- |2006 |3{{შენიშვნა|name=WCF|[[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] ფინალურ ეტაპზე ჩატარებული მატჩები}}||1||4||1||7||2 |- |2007 |10{{შენიშვნა|ექვსი მატჩი და ორი გოლი [[კოპა ამერიკა]]ზე, ოთხი მატჩი და ორი გოლი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე}}||4||4||2||14||6 |- |2008 |6{{შენიშვნა|name=WCQ}}||1||2||1||8||2 |- |2009 |8{{შენიშვნა|name=WCQ}}||1||2||2||10||3 |- |2010 |5{{შენიშვნა|name=WCF}}||0||5||2||10||2 |- |2011 |8{{შენიშვნა|ოთხი მატჩი [[კოპა ამერიკა]]ზე, ოთხი მატჩი და ორი გოლი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე}}||2||5||2||13||4 |- |2012 |5{{შენიშვნა|name=WCQ}}||5||4||7||9||12 |- |2013 |5{{შენიშვნა|name=WCQ}}||3||2||3||7||6 |- |2014 |7{{შენიშვნა|name=WCF}}||4||7||4||14||8 |- |2015 |6{{შენიშვნა|name=CA|[[კოპა ამერიკა]]ზე ჩატარებული მატჩები}}||1||2||3||8||4 |- |2016 |10{{შენიშვნა|ხუთი მატჩი და სამი გოლი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე, ხუთი მატჩი და სამი გოლი [[კოპა ამერიკა]] სენტენარიოზე ({{lang-es|Copa América Centenario}})}}||8||1||0||11||8 |- |2017 |5{{შენიშვნა|name=WCQ}}||4||2||0||7||4 |- |2018 |4{{შენიშვნა|name=WCF}}||1||1||3||5||4 |- |2019 |6{{შენიშვნა|name=CA}}||1||4||4||10||5 |- |2020 |4{{შენიშვნა|name=WCQ}}||1||0||0||4||1 |- |2021 |14{{შენიშვნა|შვიდი მატჩი და ოთხი გოლი [[კოპა ამერიკა]]ზე, ცხრა მატჩი და ხუთი გოლი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე}}||9||0||0||14||9 |- |2022 |10{{შენიშვნა|ორი მატჩი და ერთი გოლი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე, ერთი მატჩი არტემიო ფრანკის თასზე, შვიდი მატჩი და შვიდი გოლი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატზე]]}}||8||4||10||14||18 |- |2023 |5{{შენიშვნა|ხუთი მატჩი და სამი გოლი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე}}||3||3||5||8||8 |- |2024 |9{{შენიშვნა|ხუთი მატჩი და ერთი გოლი [[კოპა ამერიკა]]ზე, ოთხი მატჩი და სამი გოლი [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონატის]] საკვალიფიკაციო ეტაპზე}}||4||2||2||11||6 |- !სულ ! 135 || 61 || 56 || 51 || 191 || 112 |- !colspan=2|სულ ჯამში !156||74||58||54||214||128 |} {{შენიშვნების სია}} == სანაკრებო კარიერა == ''{{მთავარი|ლიონელ მესის სანაკრებო მატჩები და გოლები}}'' ==== ფიფა-ს 2005 წლის ახალგაზრდულ ჩემპიონატზე ==== :''ანგარიშებში ჯერ არგენტინის გოლია აღნიშნული.<ref>{{cite web |url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/messi-intlg.html |title=Lionel Andrés Messi – Goals in International Matches |publisher=RSSSF |accessdate=2011-02-02}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.fifa.com/worldfootball/statisticsandrecords/players/player=229397/index.html |title=Lionel Messi |publisher=FIFA.com |accessdate=2011-02-02 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150629095408/http://www.fifa.com/worldfootball/statisticsandrecords/players/player=229397/index.html |archivedate=2015-06-29 }}</ref> {| class="wikitable" style="font-size:90%; text-align: left;" |- ! გოლი ! თარიღი !! სტადიონი !! მოწინააღმდეგე !! ანგარიში !! შედეგი !! შეჯიბრება |- | 1 || 14 ივნისი 2005 || [[არკე სტადიონი]], [[ენსკედი]], [[ნიდერლანდები]] || align="left" | {{fb|EGY}} || '''1'''–0 || 2–0 || [[ფიფა-ს 2005 წლის ახალგაზრდული ჩემპიონატი]] |- | 2 || 22 ივნისი 2005 || [[უნივე სტადიონი]], [[ემენი]], ნიდერლანდები || align="left" | {{fb|COL}} || '''1'''–1 || 2–1 || ფიფა-ს 2005 წლის ახალგაზრდული ჩემპიონატი |- | 3 || 24 ივნისი 2005 || არკე სტადიონი, ენსკედი, ნიდერლანდები || align=left| {{fb|ESP}} || '''3'''–1 || 3–1 || ფიფა-ს 2005 წლის ახალგაზრდული ჩემპიონატი |- | 4 || 28 ივნისი 2005 || [[გალგენვაარდის სტადიონი]], [[უტრეხტი]], ნიდერლანდები || align="left" | {{fb|BRA}} || '''1'''–0 || 2–1 || ფიფა-ს 2005 წლის ახალგაზრდული ჩემპიონატი |- | 5 || 2 ივლისი 2005 || გალგენვაარდის სტადიონი, უტრეხტი, ნიდერლანდები || align=left| {{fb|NGA}} || '''1'''–0 || 2–1 || ფიფა-ს 2005 წლის ახალგაზრდული ჩემპიონატი |- | 6 || 2 ივლისი 2005 || გალგენვაარდის სტადიონი, უტრეხტი, ნიდერლანდები || align=left| {{fb|NGA}} || '''2'''–1 || 2–1 || ფიფა-ს 2005 წლის ახალგაზრდული ჩემპიონატი |- |} ==მიღწევები== [[File:Messi vs Nigeria 2018.jpg|thumb|right|250პქ|<center>ლიონელ მესი. 26 ივნისი, 2018<ref>[https://www.soccer.ru/galery/1055457/photo/733494 Argentine footballer Lionel Messi] on 26 June 2018, celebrating a goal in the 2018 FIFA World Cup group stage match against Nigeria.</ref></center>]] ===საკლუბო=== ; {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} ბარსელონა * [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|ლა ლიგა]]: 2004–05, 2005–06, 2008–09, 2009–10, 2010–11, 2012–13, 2014–15, 2015–16, 2017–18, 2018–19 * [[ესპანეთის საფეხბურთო თასი|ესპანეთის თასი]]: 2008–09, 2011–12, 2014–15, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2020–21 * [[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასი]]: 2005, 2006, 2009, 2010, 2011, 2013, 2016, 2018 * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]: 2005–06, 2008–09, 2010–11, 2014–15 * [[უეფა-ს სუპერთასი]]: 2009, 2011, 2015 * [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]: 2009, 2011, 2015 ; {{დროშანიშანი|საფრანგეთი}} [[პარი სენ-ჟერმენი]] * [[საფრანგეთის ლიგა 1|ლიგა 1]]: 2021–22, 2022–23 * [[საფრანგეთის საფეხბურთო სუპერთასი|საფრანგეთის სუპერთასი]]: 2022 ; {{დროშანიშანი|აშშ}} ინტერი მაიამი * ლიგათა თასი: 2023<ref>[https://www.mlssoccer.com/news/lionel-messi-inter-miami-are-leagues-cup-champions Lionel Messi & Inter Miami are Leagues Cup champions!] // ''MLS Soccer''</ref> * Supporters' Shield: 2024 === სანაკრებო === ; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} არგენტინის 20-წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები * [[ფიფა-ს ოც წლამდე მსოფლიო ჩემპიონატი]]: 2005 ; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} არგენტინის ოლიმპიური ნაკრები * [[ფეხბურთი ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე#პრიზიორები|ზაფხულის ოლიმპიური თამაშები]]: 2008 ; {{დროშანიშანი|არგენტინა}} [[არგენტინის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|არგენტინის ეროვნული ნაკრები]] * [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიო ჩემპიონი]]: [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2022|2022]] * [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი|მსოფლიოს]] ვიცე-ჩემპიონი: [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატი 2014|2014]] * [[კოპა ამერიკა|კოპა ამერიკის]] ჩემპიონი: 2021,<ref name="Copa América final">{{cite news |url= https://www.theguardian.com/football/live/2021/jul/10/argentina-v-brazil-copa-america-final-live |title= Argentina 1-0 Brazil: Copa América final – live! |work= The Guardian |last1= Graham |first1= Bryan Armen }}</ref> 2024 * [[კოპა ამერიკა|კოპა ამერიკის]] ვიცე-ჩემპიონი: 2007, 2015, 2016 * [[კოპა ამერიკა|კოპა ამერიკის]] ბრინჯაოს პრიზიორი: 2019 * უეფა-კონმებოლის ჩემპიონთა თასი: 2022 === ინდივიდუალური === * [[ფიფა-ს ოქროს ბურთი]]/[[ოქროს ბურთი]]: 2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021, 2023<ref>[https://www.espn.com/soccer/story/_/id/38779218/ballon-dor-2023-lionel-messi-beats-erling-haaland-win-award-record-eighth Messi wins Ballon d'Or award for record 8th time] // ''ESPN.com''</ref><ref name=":0">{{Cite web |url=http://www.telegraph.co.uk/football/2019/12/02/ballon-dorlive-updates-ceremony-lionel-messi-virgil-van-dijk/|title=Ballon d’Or: live updates from the ceremony as Lionel Messi and Virgil van Dijk compete for top award|last=Magee|first=Will|date=2 დეკემბერი, 2019|work=The Telegraph|access-date=23 დეკემბერი, 2019|language=|issn=0307-1235}}</ref><ref name="BdorRSSSF">{{cite web |title=European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") |publisher=The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation |url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/europa-poy.html |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref><ref name="FIFA Ballon d'Or: History" /><ref>{{cite news |author = Иван Орехов. |quote = Поляк пополнил список шикарных игроков, непостижимым образом остававшихся без престижной награды при поддержке миллионов фанатов. |date = 30 ნოემბერი, 2021 |title = «Золотой мяч» снова шокирует. Проигрыш Левандовского стал символом абсурда |url = https://sportmail.ru/news/football-foreign/49001655/?frommail=1 |publisher = Спорт РИА Новости |work = Sportmail.ru |access-date = 30 ნოემბერი, 2021 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20211130075934/https://sportmail.ru/news/football-foreign/49001655/?frommail=1 |archivedate = 2021-11-30 }}</ref> * [[ფიფა-ს საუკეთესო ფეხბურთელი|ფიფა-ს მსოფლიოს წლის საუკეთესო ფეხბურთელი]]: 2009<ref name="FIFA Ballon d'Or: History">{{cite web |title=FIFA Ballon d'Or: History |publisher=FIFA |url=http://www.fifa.com/ballon-dor/history/index.html |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20161015231322/http://www.fifa.com/ballon-dor/history/index.html |archivedate=2016-10-15 }}</ref> * [[ფიფა-ს საუკეთესო ფეხბურთელი]]: 2019<ref name="Messi FIFA2019">{{cite web |url=https://resources.fifa.com/image/upload/final-results-the-best-fifa-football-awards-2019.pdf?cloudid=wgozggskvgbewa2vsxxy |title=The FIFA Football Awards Voting Results 2019 |website=FIFA.com |publisher=Fédération Internationale de Football Association |format=PDF |date=23 სექტემბერი, 2019 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191217043130/https://resources.fifa.com/image/upload/final-results-the-best-fifa-football-awards-2019.pdf?cloudid=wgozggskvgbewa2vsxxy |archivedate=2019-12-17 }}</ref> * [[ევროპის ოქროს ბუცი]]: 2009–10, 2011–12, 2012–13, 2016–17, 2017–18, 2018–19<ref name="Lionel Messi Awarded Golden Shoe for Third Time after 46 La Liga Goals for Barcelona">{{cite web |title=Lionel Messi Awarded Golden Shoe for Third Time after 46 La Liga Goals for Barcelona |newspaper=The Independent |date=20 ნოემბერი, 2013 |url=http://www.independent.co.uk/sport/football/european/lionel-messi-awarded-golden-shoe-for-third-time-after-46-la-liga-goals-for-barcelona-8951828.html |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref><ref name="MessiFourthGoldenShoe">{{cite web |url=http://www.marca.com/en/football/barcelona/2017/11/24/5a182794268e3ef82a8b4639.html |title=Messi receives fourth Golden Shoe Award: Each day I enjoy it more |work=Marca |location=Spain |date=24 ნოემბერი, 2017 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref><ref name=Messi5thGoldenShoe>{{cite web |title=Messi Wins Fifth Golden Shoe After Winning Pichichi Trophy |publisher=Goal] |date=20 მაისი, 2018 |url=http://www.goal.com/en/amp/news/messi-set-for-fifth-golden-shoe-after-winning-pichichi/16zqsqe8e9tr3187k929hjiwpt |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref><ref name="Messi wins his sixth Golden Shoe">{{cite web |url=http://www.fcbarcelona.com/en/news/1225730/messi-wins-his-sixth-golden-shoe-award |title=Messi wins his sixth Golden Shoe award |publisher=FC Barcelona |date=24 მაისი, 2019 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> * [[მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ჯილდოები#ოქროს ბურთი|ფიფა-ს მსოფლიო ჩემპიონატის ოქროს ბურთი]]: 2014,<ref>{{cite web |title=Messi, Neuer Heralded as Brazil 2014's Best |publisher=FIFA |date=13 ივლისი, 2014 |url=http://www.fifa.com/worldcup/news/y=2014/m=7/news=messi-heralded-as-brazil-2014-s-best-2404615.html |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180330045100/http://www.fifa.com/worldcup/news/y=2014/m=7/news=messi-heralded-as-brazil-2014-s-best-2404615.html |archivedate=2018-03-30 }}</ref> 2022<ref>[https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/lionel-messi-argentina-wins-golden-ball-award-best-player-fifa-world-cup-qatar-2022 Messi makes Golden Ball history]</ref> * [[კოპა ამერიკა|კოპა ამერიკის]] ოქროს ბურთი: 2015, 2021<ref>{{cite web |url=http://futbol.as.com/futbol/2015/07/05/internacional/1436124524_550381.html |title=BeIN Sports: Messi habría rechazado el MVP del torneo|trans-title=BeIN Sports: Messi reportedly rejects MVP award for tournament |publisher=AS.com |language=Spanish |date=5 ივლისი, 2015 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref><ref>{{Cite web |title=Lionel Messi allegedly refuses best player award at Copa America as trophy removed from ceremony |url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/babb/11720312/Lionel-Messi-allegedly-refuses-best-player-award-at-Copa-America-as-trophy-removed-from-ceremony.html |website=The Daily Telegraph |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref><ref>{{Cite web |title=Messi rechazó recoger el premio a MVP de la Copa América |url=http://www.marca.com/2015/07/05/futbol/copa-america/1436123341.html |website=Marca |location=Spain |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |language=}}</ref><ref>{{Cite web |title=Messi rechazó el MVP del Argentina-Paraguay de la Copa América |url=http://www.sport.es/es/noticias/copa-america/messi-rechazo-mvp-del-argentina-paraguay-copa-america-4276745 |website=Sport |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://copaamerica.com/es/noticias/los-mejores-de-la-conmebol-copa-america-2021/|title=Best player, scorer, best goalkeeper: the highlights of CONMEBOL Copa América 2021|access-date=11 ივლისი, 2021|website=www.conmebol.com|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210711062918/https://copaamerica.com/es/noticias/los-mejores-de-la-conmebol-copa-america-2021/|archivedate=2021-07-11}}</ref> * [[კოპა ამერიკა|კოპა ამერიკის]] ოქროს ბუცი: 2021<ref>{{Cite web|title=CONMEBOL Copa América 2021. Goleadores {{!}} CONMEBOL|url=https://www.conmebol.com/es/copa-america-2021/goleadores|access-date=11 ივლისი, 2021|website=www.conmebol.com}}</ref> * [[ევროპის საუკეთესო ფეხბურთელი|უეფა-ს წლის საუკეთესო ფეხბურთელი]]: 2011, 2015<ref name="Messi Beats Ronaldo for 2014–15 UEFA Best Player in Europe Award">{{cite web |first=Roger |last=Gonzalez |title=Messi Beats Ronaldo for 2014–15 UEFA Best Player in Europe Award |publisher=CBS Sports |date=27 აგვისტო, 2015 |url=http://www.cbssports.com/general/eye-on-sports/25282034/messi-beats-ronaldo-for-2014-15-uefa-best-player-in-europe-award |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150827183752/http://www.cbssports.com/general/eye-on-sports/25282034/messi-beats-ronaldo-for-2014-15-uefa-best-player-in-europe-award |archivedate=2015-08-27 }}</ref> * უეფა-ს წლის საუკეთესო საკლუბო ფეხბურთელი: 2009<ref name="Profile: Lionel Messi">{{cite web |title=Profile: Lionel Messi |publisher=UEFA |url=http://www.uefa.com/teamsandplayers/players/player=95803/profile/ |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> * უეფა-ს წლის საუკეთესო საკლუბო თავდამსხმელი: 2009, 2019<ref name="Profile: Lionel Messi"/> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] სიმბოლური ნაკრების წევრი: 2014–15, 2015–16, 2016–17, 2017–18, 2018–19, 2019–20, 2020–21<ref>{{cite news |title=UEFA Champions League Squad of the Season |url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0269-12688c451cdd-b6efcb4ce948-1000--champions-league-all-star-squad/ |website=UEFA.com|publisher=Union of European Football Associations |date=31 მაისი, 2021 |access-date=11 ივლისი, 2021}}</ref> * [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|ლა ლიგის საუკეთესო ფეხბურთელი]]: 2008–09, 2009–10, 2010–11, 2011–12, 2012–13, 2014–15, 2017–18, 2018–19<ref name="Honours of a Genius: The Collector of Trophies">{{cite web |first=Paul M. |last=Otero |title=Palmarés de un Genio: El Coleccionista de Trofeos |trans-title=Honours of a Genius: The Collector of Trophies |newspaper=Marca |location=Spain |date=12 November 2013 |language=Spanish |url=http://www.marca.com/accesible/2013/11/12/futbol/equipos/barcelona/1384256483.html |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190328162523/https://www.marca.com/accesible/2013/11/12/futbol/equipos/barcelona/1384256483.html |archive-date=28 March 2019 |url-status=dead}}</ref><ref name="Messi, Best Forward and Best Player">{{cite web |title=Messi, Mejor Delantero y Mejor Jugador |trans-title=Messi, Best Forward and Best Player |publisher=Liga de Fútbol Profesional |language=Spanish |date=2 დეკემბერი, 2013 |url=https://www.ligabbva.com/liga-bbva/126953/messi-mejor-delantero-y-mejor-jugador-cristiano-jugador-mas-valioso/ |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151208113604/https://www.ligabbva.com/liga-bbva/126953/messi-mejor-delantero-y-mejor-jugador-cristiano-jugador-mas-valioso/ |archivedate=8 დეკემბერი, 2015}}</ref><ref name="Lionel Messi, 2014–15 Liga BBVA Best Player">{{cite web |title=Lionel Messi, 2014–15 Liga BBVA Best Player |publisher=Liga de Fútbol Profesional |date=30 ნოემბერი, 2015 |url=http://www.laliga.es/en/noticias/lionel-messi-201415-liga-bbva-best-player |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |website= |archive-url=https://web.archive.org/web/20190322140218/https://www.laliga.es/en/noticias/lionel-messi-201415-liga-bbva-best-player |archive-date=22 მარტი, 2019 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190322140218/https://www.laliga.es/en/noticias/lionel-messi-201415-liga-bbva-best-player |archivedate=2019-03-22 }}</ref><ref>{{cite web |title=La entrega del premio Pichichi a Messi, en directo |language=Spanish |website=Mundo Deportivo |date=12 ნოემბერი, 2018 |url=https://www.mundodeportivo.com/futbol/laliga/20181112/452875656952/premio-pichichi-messi-en-directo-online-barcelona-futbol-hoy.html |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> * [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|ლა ლიგის საუკეთესო თავდამსხმელი]]: 2008–09, 2009–10, 2010–11, 2011–12, 2012–13, 2014–15, 2015–16<ref name="Honours of a Genius: The Collector of Trophies" /><ref name="Messi, Best Forward and Best Player" /><ref name="Lionel Messi, 2014–15 Liga BBVA Best Player" /><ref>{{cite web |title=Lionel Messi named Best Striker in La Liga Santander 2015–16 |publisher=Liga de Fútbol Profesional |date=24 ოქტომბერი, 2016 |url=http://www.laliga.es/en/news/lionel-messi-named-best-striker-in-laliga-santander-201516 |accessdate=23 დეკემბერი, 2019}}</ref> * [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატის ოქროს ბურთი]]: 2009, 2011<ref name="FIFA Club World Cup: Awards">{{cite web |title=FIFA Club World Cup: Awards |publisher=FIFA |url=http://www.fifa.com/tournaments/archive/clubworldcup/awards/goldenball.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150407144625/http://www.fifa.com/tournaments/archive/clubworldcup/awards/goldenball.html |archivedate=2015-04-07 |url-status=dead |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 }}</ref> * [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|ლა ლიგის საუკეთესო ბომბარდირი]]: 2009–10, 2011–12, 2012–13, 2016–17, 2017–18, 2018–19, 2019–20, 2020–21<ref>[http://www.si.com/soccer/2019/05/19/lionel-messi-barcelona-goals-eibar-european-golden-boot-race Messi Wins Sixth Pichichi Trophy, Extends Lead in European Golden Boot Race] – Si.com. 19 მაისი, 2019. წაკითხვის თარიღი: 23 დეკემბერი, 2019.</ref><ref>[http://onefootball.com/en/news/messi-equals-zarras-record-with-sixth-pichichi-award-en-25698176?variable=20190703 Messi equals Zarra's record with sixth Pichichi award] – Onefootball. 19 მაისი, 2019. წაკითხვის თარიღი: 23 დეკემბერი, 2019.</ref><ref>{{cite web|url=http://onefootball.com/en/news/messi-equals-zarras-record-with-sixth-pichichi-award-25698176?variable=20190703|title=Messi equals Zarra's record with sixth Pichichi award|website=Onefootball|access-date=11 ივლისი, 2021}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/news/1732775/leo-messi-wins-his-seventh-pichichi-a-laliga-record|title=Leo Messi wins his seventh Pichichi, a LaLiga record|publisher=FC Barcelona|date=19 ივლისი, 2020|access-date=11 ივლისი, 2021}}</ref> * [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატის ვერცხლის ბურთი]]: 2015<ref>{{cite web |title=Barcelona Trio Sweep Awards |publisher=FIFA |date=20 დეკემბერი, 2015 |url=http://www.fifa.com/clubworldcup/news/y=2015/m=12/news=barcelona-trio-raumt-ab-2747108-2747184.html |accessdate=23 დეკემბერი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170714170803/http://www.fifa.com/clubworldcup/news/y=2015/m=12/news=barcelona-trio-raumt-ab-2747108-2747184.html |archivedate=2017-07-14 }}</ref> * [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი|ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატის ფინალის ყველაზე ღირებული მოთამაშე]]: 2009, 2011<ref name="FIFA Club World Cup: Awards" /> * [[ფიფა-ს ოც წლამდე მსოფლიო ჩემპიონატი|მსოფლიოს ახალგაზრდული ჩემპიონატის ოქროს ბურთი]]: 2005<ref name="2005 FIFA World Youth Championship">{{cite web |title=FIFA World Youth Championship Netherlands 2005 |publisher=FIFA |url=http://www.fifa.com/u20worldcup/archive/netherlands2005/index.html |accessdate=24 დეკემბერი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200304163033/https://www.fifa.com/u20worldcup/archive/netherlands2005/index.html |archivedate=2020-03-04 }}</ref> * [[ფიფა-ს ოც წლამდე მსოფლიო ჩემპიონატი|მსოფლიოს ახალგაზრდული ჩემპიონატის ოქროს ბუცი]]: 2005<ref name="2005 FIFA World Youth Championship" /> * [[ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის საერთაშორისო ფედერაცია|IFFHS-ის მსოფლიოს საუკეთესო გამთამაშებელი]]: 2015, 2016, 2017, 2019<ref name="Former Results">{{cite web|url=http://iffhs.de/former-results/|title=Former Results|publisher=IFFHS|accessdate=24 დეკემბერი, 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190924094523/https://iffhs.de/former-results/|archivedate=2019-09-24}}</ref> * [[ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის საერთაშორისო ფედერაცია|IFFHS-ის მსოფლიოს ათწლეულის საუკეთესო გამთამაშებელი]]: 2011–2020<ref>{{Cite web|title=IFFHS (International Federation of Football for History & Statistics|url=https://www.iffhs.com/index.php/posts/893|access-date=11 ივლისი, 2021|website=IFFHS}}</ref> * IFFHS-ის მსოფლიოს ყველა დროის საუკეთესო გამთამაშებელი: 2006–2020<ref>{{cite web |url=https://www.iffhs.com/index.php/posts/968 |title=IFFHS ALL TIME RANKING OF THE WORLD'S BEST PLAYMAKER |website=IFFHS |date=11 ივლისი, 2021 }}</ref> * [[ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის საერთაშორისო ფედერაცია|IFFHS-ის მსოფლიოს ათწლეულის საუკეთესო სანაკრებო ბომბარდირი]]: 2011–2020<ref>{{Cite web|title=IFFHS (International Federation of Football for History & Statistics|url=https://www.iffhs.com/index.php/posts/887|access-date=11 ივლისი, 2021|website=IFFHS}}</ref> * IFFHS-ის მსოფლიოს ათწლეულის საუკეთესო მოთამაშე: 2011–2020<ref>{{cite web |url=https://www.iffhs.com/index.php/posts/954 |title=IFFHS WORLD'S BEST MAN PLAYER OF THE DECADE 2011–2020 |work=IFFHS |date=7 თებერვალი, 2021 }}</ref> * IFFHS-ის კონმებოლის ათწლეულის საუკეთესო მოთამაშე: 2011–2020<ref>{{Cite web|title=IFFHS (International Federation of Football for History & Statistics|url=https://www.iffhs.com/index.php/posts/940|access-date=11 ივლისი, 2021|website=IFFHS}}</ref> * IFFHS-ის კონმებოლის საუკეთესო მოთამაშე: 2020<ref>{{Cite web|title=IFFHS (International Federation of Football for History & Statistics|url=https://www.iffhs.com/index.php/posts/874|access-date=1 ივლისი, 2021|website=IFFHS}}</ref> * IFFHS-ის წლის მსოფლიო ნაკრების წევრი: 2017, 2018, 2019, 2020 * FIFA FIFPro-ს მსოფლიოს საუკეთესო თერთმეტეული: 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020<ref name="FIFPro and FIFA Present the 2015 World XI">{{cite web |title=FIFPro and FIFA Present the 2015 World XI |publisher=FIFPro |date=11 იანვარი, 2016 |url=http://www.fifpro.org/en/news/fifpro-and-fifa-present-the-2015-world-xi |access-date=11 ივლისი, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160424013949/https://fifpro.org/en/news/fifpro-and-fifa-present-the-2015-world-xi |archive-date=24 აპრილი, 2016 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160424013949/https://fifpro.org/en/news/fifpro-and-fifa-present-the-2015-world-xi |archivedate=2016-04-24 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.fifa.com/the-best-fifa-football-awards/news/y=2017/m=1/news=the-best-named-at-fifa-football-awards-2862916.html |title=The Best named at FIFA Football Awards |date=9 იანვარი, 2017 |publisher=FIFA |access-date=11 ივლისი, 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170111183310/http://www.fifa.com/the-best-fifa-football-awards/news/y=2017/m=1/news=the-best-named-at-fifa-football-awards-2862916.html |archivedate=2017-01-11 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.fifa.com/the-best-fifa-football-awards/fifa-fifpro-world11/index.html |title=FIFA FIFPro World11 |publisher=FIFA |date=24 ოქტომბერი, 2017 |access-date=11 ივლისი, 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180414110958/http://www.fifa.com/the-best-fifa-football-awards/fifa-fifpro-world11/index.html |archivedate=2018-04-14 }}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.fifpro.org/news/de-gea-kante-mbappe-in-world-11/en/ |title=DE GEA, KANTE AND MBAPPE IN WORLD 11 |website=FIFPro World Players' Union |date=24 სექტემბერი, 2018 |access-date=11 ივლისი, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190911061411/https://fifpro.org/news/de-gea-kante-mbappe-in-world-11/en/ |archive-date=11 სექტემბერი, 2019 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180925025843/https://www.fifpro.org/news/de-gea-kante-mbappe-in-world-11/en/ |archivedate=2018-09-25 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://fifpro.org/news/fifa-fifpro-men-s-world-11-2018-2019/en/|title=VAN DIJK AMONG FOUR DEBUTANTS IN MEN'S WORLD 11|website=FIFPro World Players' Union|date=23 სექტემბერი, 2019|accessdate=2021-07-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190924000410/https://fifpro.org/news/fifa-fifpro-men-s-world-11-2018-2019/en/|archivedate=2019-09-24}}</ref><ref>{{Cite web|date=17 დეკემბერი, 2020|title=The FIFA FIFPRO Men's World 11 of 2019–2020 – FIFPRO World Players' Union|url=https://fifpro.org/en/industry/world-11/the-fifa-fifpro-men-s-world-11-of-2020|access-date=18 დეკემბერი, 2020|website=FIFPRO}}</ref> * L'Équipe-ის ჩემპიონთა ჩემპიონი: 2011<ref>{{Cite web|date=24 დეკემბერი, 2011|title=Lionel Messi sacré "Champion des champions" de l'année 2011|url=https://www.france24.com/fr/20111224-lionel-messi-sacre-champion-equipe-argentin-barcelone-football-sport-leo-barca|access-date=11 ივლისი, 2021|website=France 24|language=fr}}</ref><ref>{{Cite web|date=27 დეკემბერი, 2011|title=Lionel Messi élu " champion des champions 2011 " par le journal " L'Équipe "|url=https://www.lorientlejour.com/article/737802/Lionel_Messi_elu_%253C%253C%2Bchampion_des_champions_2011%2B%253E%253E_par_le_journal_%253C%253C%2BL%2527Equipe%2B%253E%253E.html|access-date=11 ივლისი, 2021|website=L'Orient-Le Jour}}</ref> * L'Équipe-ის წლის საუკეთესო სპორტსმენი: 2022<ref>[https://lenta.ru/news/2023/01/09/messi/ Лионель Месси стал спортсменом 2022 года по версии L’Equipe]</ref> * World Soccer-ის მსოფლიოს ყველა დროის უდიდესი თერთმეტეული: 2013<ref>{{Cite web|date=2 ივლისი, 2013|title=The Greatest: – how the panel voted|url=https://www.worldsoccer.com/features/the-greatest-xi-how-the-panel-voted-341427|access-date=11 ივლისი, 2021|website=World Soccer}}</ref> * არგენტინის წლის საუკეთესო ფეხბურთელი: 2005, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2015, 2016, 2017, 2019, 2020, 2021<ref name="Honours of a Genius: The Collector of Trophies" /><ref>{{cite web |title=Premios Olimpia 2015: La Judoca Paula Pareto se Llevó el Oro y los de Plata Fueron Para Messi, Marco Ruben, Andrés Nocioni y Adolfo Cambiaso |trans-title=Olympia Awards 2015: The Judoca Paula Pareto Took the Gold and Silver Was for Messi, Marco Ruben, Andrés Nocioni and Adolfo Cambiaso |publisher=LRA Radio Nacional |language=Spanish |date=23 დეკემბერი, 2015 |url=http://www.radionacional.com.ar/?p=88753 |accessdate=24 დეკემბერი, 2019}}</ref><ref>{{cite web |title=Los Ganadores de Olimpia de Plata en Cada Deporte, con los Medallistas Dorados de Río entre los Destacados |trans-title=The Winners of the Silver Olimpia in Each Sport, with the Gold Medalists of Río among the Highlights |newspaper=La Nacion |language=Spanish |date=20 დეკემბერი, 2016 |url=http://www.lanacion.com.ar/1968952-los-ganadores-de-olimpia-de-plata-en-cada-deporte-con-los-medallistas-dorados-de-rio-entre-los-destacados |accessdate=24 დეკემბერი, 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171223005450/http://www.lanacion.com.ar/1968952-los-ganadores-de-olimpia-de-plata-en-cada-deporte-con-los-medallistas-dorados-de-rio-entre-los-destacados |archivedate=2017-12-23 }}</ref><ref>{{cite web |title=Delfina Pignatiello se quedó con el Olimpia de Oro |url=http://tn.com.ar/deportes/esencial/delfina-pignatiello-se-quedo-con-el-olimpia-de-oro_841098 |newspaper=TN |location=Buenos Aires |date=20 დეკემბერი, 2017 |accessdate=24 დეკემბერი, 2019 |language=}}</ref> * არგენტინის ათწლეულის საუკეთესო სპორტსმენი: 2021<ref>{{Cite web|last=Sport|date=13 თებერვალი, 2021|title=Barça star Leo Messi named best Argentine sportsman of the last decade|url=https://www.sport.es/en/news/barca/barca-star-leo-messi-named-best-argentine-sportsman-of-the-last-decade-11517000|access-date=11 ივლისი, 2021|website=sport}}</ref> * [[კოპა ამერიკა|კოპა ამერიკის საუკეთესო ახალგაზრდა მოთამაშე]]: 2007 * [[საფრანგეთის ლიგა 1]]-ის საუკეთესო ასისტენტი: 2022–23<ref>[https://www.ligue1.com/ranking/assists?seasonId=2022-2023&StatsActiveTab=0 Top assists - Ligue 1 Uber Eats] // ''ligue1.com''</ref> * ევროპის სპორტული მედიის წლის გუნდის წევრი: 2022–23<ref>[https://www.worldsoccer.com/world-soccer-latest/esm-team-of-the-2022-23-season-414771 ESM Team of the 2022-23 Season] // ''World Soccer''</ref> === რეკორდები === * ყველაზე მეტი მატჩი არგენტინის ეროვნულ ნაკრებში: 187<ref name="sportmail.ru">[https://sportmail.ru/football2022/news/54343862/?frommail=1&utm_partner_id=429 Выдающаяся статистика аргентинца]</ref> * ნაკრების ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი: 112 გოლი<ref name="sportmail.ru" /> * ნაკრების ყველა დროის საუკეთესო ასისტენტი: 63 საგოლე გადაცემა * ერთადერთი ფეხბურთელი, რომელმაც ხუთ მსოფლიო ჩემპიონატზე საგოლე გადაცემა გააკეთა * ერთადერთი ფეხბურთელი, რომელიც მსოფლიო ჩემპიონატის საუკეთესო მოთამაშედ ორჯერ დასახელდა: 2014, 2022<ref>[https://www.fifa.com/fifaplus/en/articles/lionel-messi-argentina-wins-golden-ball-award-best-player-fifa-world-cup-qatar-2022 Messi makes Golden Ball history] // ''fifa.com''</ref> * ყველაზე ახალგაზრდა, რომელმაც მსოფლიო ჩემპიონატზე ნაკრების კაპიტნის სამკლაურით ისაპარეზა: 22 წლის და 363 დღის ასაკში<ref>[https://www.reuters.com/article/us-soccer-world-greece-argentina-teams/messi-captains-argentina-for-first-time-idUSTRE65L4TE20100622 Messi captains Argentina for first time] // ''[[Reuters]]''</ref> * ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი, რომელმაც ნაკრებში 100 მატჩი ითამაშა: 27 წლის და 361 დღის ასაკში * ყველაზე ასაკოვანი ფეხბურთელი, რომელმაც ერთ მსოფლიო ჩემპიონატზე 7 გოლი გაიტანა<ref name="sportmail.ru" /> * ნაკრების ყველა დროის რეკორდსმენი კოპა ამერიკაზე ჩატარებული მატჩების რაოდენობით: 34 მატჩი * ნაკრებისა და მსოფლიოს ყველა დროის რეკორდსმენი მსოფლიო ჩემპიონატზე ჩატარებული მატჩების რაოდენობით: 26 მატჩი<ref name="sportmail.ru" /> * ნაკრების ყველა დროის რეკორდსმენი მსოფლიო ჩემპიონატზე გატანილი ბურთების რაოდენობით: 13 გოლი<ref name="sportmail.ru" /> * ნაკრების ყველა დროის რეკორდსმენი მსოფლიო ჩემპიონატის საკვალიფიკაციო თამაშებში გატანილი ბურთების რაოდენობით: 31 გოლი * სამხრეთ ამერიკის ყველა დროის რეკორდსმენი მსოფლიო ჩემპიონატის საკვალიფიკაციო თამაშებში გატანილი ბურთების რაოდენობით: 31 გოლი * ნაკრების ყველა დროის რეკორდსმენი საერთაშორისო ამხანაგურ მატჩებში გატანილი ბურთების რაოდენობით: 49 გოლი * ერთადერთი არგენტინელი, რომელსაც კონმებოლში შემავალი ყველა ეროვნული ნაკრების კარში აქვს გოლი გატანილი<ref>[https://web.archive.org/web/20190402174635/https://www.sport-english.com/en/news/futbol-internacional/messis-now-scored-every-south-american-country-except-argentina-4483886 Messi's now scored vs. EVERY South American country... except Argentina]</ref> * ერთადერთი არგენტინელი, რომელსაც მსოფლიო ჩემპიონატის ხუთ ფინალურ ეტაპზე აქვს მონაწილეობა მიღებული * ერთადერთი არგენტინელი, რომელსაც მსოფლიო ჩემპიონატის ოთხ ფინალურ ეტაპზე აქვს გოლი გატანილი<ref name="Colin Millar">[https://www.mirror.co.uk/sport/football/news/lionel-messi-world-cup-records-28553822 Six records Lionel Messi can break at World Cup]</ref> * ერთადერთი არგენტინელი, რომელმაც ექვს კოპა ამერიკაზე ითამაშა<ref name="Ritabrata Banerjee">[https://www.goal.com/en-in/news/copa-america-2021-final-records-lionel-messi-can-break-argentina-/a9v3pde85ysi1x35thqyg3lfm What are the records Messi has already broken at the Copa America?]</ref> * რეკორდსმენი მოპოვებული [[ფიფა-ს ოქროს ბურთი]]ს რაოდენობის მიხედვით: 4 * რეკორდსმენი მოპოვებული [[ევროპის ოქროს ბუცი]]ს რაოდენობის მიხედვით: 6 * რეკორდსმენი ევროპის ტოპ-5 ჩემპიონატში გატანილი გოლების რაოდენობით: 697 გოლი * არგენტინის ნაკრების ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი: 98 გოლი <ref>{{cite web | title = Лионель Месси стал лучшим бомбардиром в истории сборной Аргентины | publisher = [[TASS]] | url = https://tass.ru/sport/3389101 | quote = Футболист сборной Аргентины Лионель Месси стал лучшим бомбардиром в истории национальной команды. В полуфинале Кубка Америки он забил мяч в ворота команды США, который стал для него 55-м в составе сборной. | date = 22 ივნისი, 2016 | accessdate = 2 აპრილი, 2021 }}</ref><ref>{{cite web | title = Messi becomes Argentina's all-time top scorer | publisher = FotMob | url = https://www.fotmob.com/news/1vtl5xb5p4t2h1kbcrlyyzp3q3/messi-becomes-argentina's-all-time-top-scorer | quote = Lionel Messi has become Argentina's all-time record goalscorer after netting a sublime free-kick in their Copa America Centenario semi-final against the United States on Tuesday. | accessdate = 2 აპრილი, 2021 }}</ref> * [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი: 663 გოლი * რეკორდსმენი [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონაში“]] ჩატარებული მატჩების რაოდენობით: 768 <ref>{{cite web | title = Месси установил рекорд по количеству матчей за «Барселону» | publisher = Sportmail.ru | url = https://sportmail.ru/news/football-foreign/45644825/ | quote = 22 марта сине-гранатовые с разгромным счетом обыграли «Реал Сосьедад» 6:1. Для Месси это стал 768-й матч за «Барселону». Таким образом, он обошел по количеству игр бывшего капитана «Барсы» Хави, выходившего на поле 767 раз. | date = 22 მარტი, 2021 | accessdate = 2 აპრილი, 2021 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20220408110811/https://sportmail.ru/news/football-foreign/45644825/ | archivedate = 2022-04-08 }}</ref> * ესპანეთის ჩემპიონატის ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი: 467 გოლი <ref>{{cite web | title = Месси повторил рекорд Пеле по количеству голов в одном чемпионате | publisher = Sportmail.ru | url = https://sportmail.ru/news/football-foreign/45655429/ | quote = Месси в воскресенье оформил дубль в матче 28-го тура чемпионата Испании с «Реал Сосьедад» (6:1). Таким образом, аргентинский форвард забил 467 мячей в Ла Лиге, столько же раз отличился Пеле в чемпионате Бразилии, выступая за «Сантос» с 1956 по 1974 год. | date = 23 მარტი, 2021 | accessdate = 2 აპრილი, 2021 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20210325060256/https://sportmail.ru/news/football-foreign/45655429/ | archivedate = 2021-03-25 }}</ref> * [[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასის]] ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი: 14 გოლი * [[უეფა-ს სუპერთასი]]ს ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი: 3 გოლი * [[ელ კლასიკო]]ს ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი: 26 გოლი * კატალონიური დერბის ყველა დროის საუკეთესო ბომბარდირი: 25 გოლი * ყველაზე ტიტულოვანი ფეხბურთელი [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] ისტორიაში: 35 ტიტული * მსოფლიო ჩემპიონატის მონაწილე ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი არგენტინის ნაკრების ისტორიაში (18 წლის და 357 დღის) * ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი არგენტინის ნაკრების ისტორიაში, რომელსაც მსოფლიო ჩემპიონატზე გაუტანია გოლი (18 წლის და 357 დღის)<ref>[https://olympics.com/en/news/lionel-messi-goals-fifa-world-cup-football Lionel Messi’s goal-scoring record at FIFA World Cups]</ref> * ყველაზე ახალგაზრდა კაპიტანი არგენტინის ნაკრების ისტორიაში (22 წლის და 363 დღის) * ყველაზე ახალგაზრდა უცხოელი ფეხბურთელი, რომელსაც [[ელ კლასიკო]]ში გაუტანია გოლი (19 წლის და 259 დღის) * ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი ისტორიაში, რომელმაც [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ზე 50 გოლი გაიტანა<ref>[https://www.sportskeeda.com/football/6-guinness-world-records-held-by-lionel-messi-that-you-don-t-know-about Youngest Player to score 50 Goals in the Champions League]</ref> * ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი ისტორიაში, რომელმაც [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ზე 100 მატჩი ჩაატარა (28 წლის და 84 დღის) * პირველი ფეხბურთელი ისტორიაში, რომელმაც [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ერთ მატჩში 5 გოლი გაიტანა * პირველი ფეხბურთელი ესპანური ფეხბურთის ისტორიაში, რომელმაც ოფიციალურ მატჩებში 600 და მეტი გოლი გაიტანა ერთი კლუბის შემადგენლობაში * პირველი ფეხბურთელი ესპანური ფეხბურთის ისტორიაში, რომელმაც 40 და მეტი გოლი გაიტანა ზედიზედ 10 სეზონის განმავლობაში (2009/10—2018/19) * ყველაზე ახალგაზრდა ფეხბურთელი ისტორიაში, რომელმაც ესპანეთის ჩემპიონატზე 200 გოლი გაიტანა (25 წლის და 217 დღის) * პირველი ფეხბურთელი ესპანეთის ჩემპიონატის ისტორიაში, რომელმაც 300-გოლიანი ნიშნული გადალახა * პირველი ფეხბურთელი ესპანეთის ჩემპიონატის ისტორიაში, რომელმაც 400-გოლიანი ნიშნული გადალახა * პირველი ფეხბურთელი [[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასის]] ისტორიაში, რომელმაც ტურნირის 7 გათამაშებაში შეძლო გოლის გატანა * პირველი ფეხბურთელი [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] ისტორიაში, რომელმაც გუნდთან ერთად 500-ზე მეტი გამარჯვება მოიპოვა * პირველი ფეხბურთელი ისტორიაში, რომელმაც 350-ზე მეტი გამარჯვება მოიპოვა ესპანეთის ჩემპიონატში * [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] ყველა დროის რეკორდსმენი საერთაშორისო მატჩებში გატანილი გოლების რაოდენობით საკლუბო დონეზე: 127 * [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] ყველა დროის რეკორდსმენი ევროთასებზე გატანილი გოლების რაოდენობით: 122 * [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] ყველა დროის რეკორდსმენი [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა]]ზე გატანილი გოლების რაოდენობით: 119 * [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] რეკორდსმენი ყველა საკლუბო ტურნირზე გატანილი გოლების რაოდენობით ერთი კალენდარული წლის განმავლობაში: 79 * [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] რეკორდსმენი ყველა ტურნირზე გატანილი გოლების რაოდენობით ერთი სეზონის განმავლობაში: 73 * [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონას“]] რეკორდსმენი ჰეტ-ტრიკების რაოდენობით ყველა ტურნირზე: 48 * ესპანეთის ჩემპიონატის რეკორდსმენი ჩატარებული მატჩების რაოდენობით ლეგიონერთა შორის: 511 * ესპანეთის ჩემპიონატის რეკორდსმენი საფეხბურთო კლუბების რაოდენობის მიხედვით, რომელთა კარის აღებაც შეძლო: 38 * ესპანეთის ჩემპიონატის ყველა დროის რეკორდსმენი შინ ჩატარებულ მატჩებში გატანილი გოლების რაოდენობით: 273 * ესპანეთის ჩემპიონატის ყველა დროის რეკორდსმენი სტუმრად ჩატარებულ მატჩებში გატანილი გოლების რაოდენობით: 194 * ესპანეთის ჩემპიონატის რეკორდსმენი გატანილი გოლების რაოდენობით ერთი სეზონის განმავლობაში: 50 * ესპანეთის ჩემპიონატის რეკორდსმენი ჩატარებული მატჩების რაოდენობით ერთი სეზონის განმავლობაში, რომლებშიც კარის აღება შეძლო (2012/13): 27 * ესპანეთის ჩემპიონატის რეკორდსმენი ჰეტ-ტრიკების რაოდენობით ერთი სეზონის განმავლობაში: 8 * ესპანეთის ჩემპიონატის რეკორდსმენი ჰეტ-ტრიკების რაოდენობით [[ელ კლასიკო]]ში: 2 * ესპანეთის ჩემპიონატის რეკორდსმენი დუბლების რაოდენობით: 113 * ესპანეთის ჩემპიონატის რეკორდსმენი ჰეტ-ტრიკების რაოდენობით: 36 * პირველი ფეხბურთელი ესპანეთის ჩემპიონატის ისტორიაში, რომელმაც ზედიზედ ყველა მეტოქე გუნდის კარის აღება შეძლო ერთი სეზონის განმავლობაში (2012/13) * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] რეკორდსმენი ერთ მატჩში გატანილი გოლების რაოდენობით: 5 გოლი * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] რეკორდსმენი ჰეტ-ტრიკების რაოდენობით: 8 * პირველი ფეხბურთელი ისტორიაში, რომელიც ერთზე მეტად აღიარეს [[ფიფა-ს მსოფლიო საკლუბო ჩემპიონატი]]ს საუკეთესო ფეხბურთელად * [[ევროპის ოქროს ბუცი]]ს რეიტინგის რეკორდსმენი მოპოვებული ქულების რაოდენობით: 100 * არგენტინის ნაკრების რეკორდსმენი მსოფლიო ჩემპიონატის საკვალიფიკაციო ეტაპზე გატანილი გოლების რაოდენობით: 28 * არგენტინის ნაკრების რეკორდსმენი ერთი კალენდარული წლის განმავლობაში გატანილი გოლების რაოდენობით: 15 (2022) == ბიბლიოგრაფია == {{Refbegin}} * Balagué, Guillem (2013). Messi. Orion Books. {{ISBN|978-1-4091-4659-9}} * Caioli, Luca (2012). Messi: The Inside Story of the Boy Who Became a Legend. Corinthian Books. {{ISBN|978-1-906850-40-1}} * Caioli, Luca (2015). Messi: More than a Superstar. Icon Books. {{ISBN|978-1-906850-91-3}} * [http://archive.org/details/guinnessworldrec0000unse_f8z3 Guinness World Records 2015]. Guinness World Records. 2014. {{ISBN|978-1-908843-65-4}} * Hunter, Graham (2012). Barça: The Making of the Greatest Team in the World. BackPage Press. {{ISBN|978-0-9564971-8-5}} * Lisi, Clemente Angelo (2011). A History of the World Cup: 1930–2010. Scarecrow Press. {{ISBN|978-0-8108-7754-2}} * Tomkins, Paul (2007). Above Us Only Sky: Liverpool FC's Global Revolution. Anchor Print Group. {{ISBN|978-0-9556367-0-7}} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == {{commonscat|Lionel Messi}} {{ვიკიციტატა}} {{Refbegin}} * [https://messi.com/ ოფიციალური საიტი] * [https://www.psg.fr/equipes/equipe-premiere/effectif/lionel-messi „პარი სენ-ჟერმენის“ ოფიციალურ საიტზე] * [https://www.ligue1.com/player?id=lionel-andres-messi-cuccittini საფრანგეთის ჩემპიონატის ოფიციალურ საიტზე] * [https://www.fcbarcelona.com/en/football/first-team/players/4974/lionel-messi „ბარსელონას“ ოფიციალურ საიტზე] * [https://www.laliga.com/jugador/messi ესპანეთის ჩემპიონატის ოფიციალურ საიტზე] * [https://www.fifa.com/search-results?q=Lionel%20Messi ფიფას ოფიციალურ საიტზე] * [https://www.uefa.com/uefachampionsleague/clubs/players/95803--lionel-messi/ უეფას ოფიციალურ საიტზე] * [https://www.forbes.com/profile/lionel-messi/?sh=194bf61a5e9f Forbes-ის ოფიციალურ საიტზე] {{Refend}} {| width="826" style="background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;" border="1" cellspacing="0" |- bgcolor="#c2d2e5" ! scope=col | სოციალური ქსელები |- ! scope=row |[https://www.facebook.com/LeoMessi Facebook] · [https://www.instagram.com/leomessi/ Instagram] · [https://twitter.com/fundacionmessi Twitter] |} {| width="826" style="background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;" border="1" cellspacing="0" |- bgcolor="#c2d2e5" ! scope=col | თემატური საიტები |- ! scope=row | [https://www.11v11.com/players/lionel-messi-42223/ AFS] · [https://resultados.as.com/resultados/ficha/deportista/messi/15167 AS.com] · [https://bdfa.com.ar/jugadores-34986.html BDFA] · [https://www.bdfutbol.com/en/j/j1753.html BDFutbol] · [https://global.espn.com/football/player/_/id/45843 ESPNFC.com] · [https://web.archive.org/web/20211120231655/https://fbref.com/en/players/d70ce98e/Lionel-Messi FBref.com] · [https://web.archive.org/web/20150629095408/http://www.fifa.com/worldfootball/statisticsandrecords/players/player=229397/index.html FIFA.com] · [https://www.footballdatabase.eu/en/player/details/10973 FootballDatabase.eu] · [https://footballfacts.ru/person/53159 FootballFacts.ru] · [https://www.kicker.de/lionel-messi/spieler Kicker.de] · [https://www.lequipe.fr/Football/FootballFicheJoueur21740.html L’Équipe] · [https://web.archive.org/web/20220522193757/https://www.ligue1.fr/joueur?id=lionel-andres-messi-cuccittini League 1] · [https://www.national-football-teams.com/player/12066.html National Football Teams.com] · [https://www.olympedia.org/athletes/111386 Olympedia] · [https://olympics.com/en/athletes/lionel-messi Olympics.com] · [https://www.soccerbase.com/players/player.sd?player_id=39850 Soccerbase] · [http://int.soccerway.com/players/lionel-andres-messi/119/ Soccerway] · [https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Lioneli-Messi-Futbol-24061987 Sportbox.ru] · [https://www.thefinalball.com/player.php?id=10592 playmarkerstats.com] · [https://www.transfermarkt.com/lionel-messi/profil/spieler/28003 Transfermarkt] · [https://www.worldfootball.net/player_summary/lionel-messi/ WorldFootball.net] · [https://www.allmovie.com/artist/p815708 AllMovie] · [https://www.allocine.fr/personne/fichepersonne_gen_cpersonne=691614.html AlloCiné] · [https://www.csfd.cz/tvurce/207495 ČSFD] |} {| width="826" style="background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;" border="1" cellspacing="0" |- bgcolor="#c2d2e5" ! scope=col | ლექსიკონები და ენციკლოპედიები |- ! scope=row |[https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0280509.xml Gran enciclopèdia catalana] · [https://www.larousse.fr/encyclopedie/personnage/wd/185574 Larousse] · [https://bigenc.ru/c/messi-lionel-29c078 დიდი რუსული ენციკლოპედია] · [https://ru.wikisource.org/wiki/Лентапедия/Месси,_Лионель Лентапедия] · [https://www.vle.lt/straipsnis/lionel-messi/ VLE] · [https://www.britannica.com/biography/Lionel-Messi Britannica] · [https://www.nndb.com/people/267/000344232/ Notable Names Database] |} {| width="826" style="background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color: white; color:black; font-size: 85%;" border="1" cellspacing="0" |- bgcolor="#c2d2e5" ! scope=col | ფოტო · ვიდეო · აუდიო |- ! scope=row |[https://www.tcdb.com/Person.cfm/pid/24855/ TCDb] · [https://youtube.com/channel/UCmkNr8WQC7zAC5TnYDI0wQw YouTube] |} == სქოლიო == {{სქოლიო|2}} {{არგენტინის შემადგენლობა 2006 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{არგენტინის შემადგენლობა 2010 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{არგენტინის შემადგენლობა 2014 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{არგენტინის შემადგენლობა 2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{არგენტინის შემადგენლობა 2022 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{არგენტინის წლის საუკეთესო ფეხბურთელი}} {{მსოფლიო ჩემპიონატის საუკეთესო ფეხბურთელი}} {{ოქროს ბუცი}} {{ოქროს ბურთის მფლობელები}} {{ევროპის წლის საუკეთესო ფეხბურთელი Onze Mondial-ის ვერსიით}} {{DEFAULTSORT:მესი, ლიონელ}} [[კატეგორია:ლიონელ მესი]] [[კატეგორია:დაბადებული 24 ივნისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1987]] [[კატეგორია:იტალიელი არგენტინელები]] [[კატეგორია:ესპანელი არგენტინელები]] [[კატეგორია:არგენტინელი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ესპანეთის პრიმერა დივიზიონის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:სეგუნდა დივიზიონი B-ის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ტერსერა დივიზიონის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ბარსელონის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ბარსელონა B-ის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ბარსელონა C-ის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ლიგა 1-ის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პარი სენ-ჟერმენის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:არგენტინის ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მსოფლიო ჩემპიონები ფეხბურთში]] [[კატეგორია:2008 წლის ზაფხულის ოლიმპიური თამაშების მედალოსნები]] [[კატეგორია:2006 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2010 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2014 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2018 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2007 წლის კოპა ამერიკის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2011 წლის კოპა ამერიკის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2015 წლის კოპა ამერიკის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2019 წლის კოპა ამერიკის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2021 წლის კოპა ამერიკის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2024 წლის კოპა ამერიკის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ოქროს ბურთის მფლობელები]] [[კატეგორია:იუნისეფის კეთილი ნების ელჩები]] [[კატეგორია:პიჩიჩის ჯილდოს მფლობელები]] [[კატეგორია:2022 წლის მსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის გამარჯვებული მოთამაშეები]] [[კატეგორია:MLS-ის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:კოპა ამერიკის გამარჯვებული ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:უეფას ჩემპიონთა ლიგის საუკეთესო ბომბარდირები]] sq3gaww7fgq4c8zmgjxbdw5bit8gi4p 0 15742 4812062 4810332 2025-06-09T16:00:08Z Surprizi 14671 /* აღმოჩენის ისტორია */ 4812062 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ელექტრონი}} '''ელექტრონი ''' ({{lang-grc|ἤλεκτρον||ქარვა}}; აღნიშვნა: e^-, β^-) — უარყოფითად დამუხტული ფუნდამენტური ელემენტარული ნაწილაკი. ელექტრონის [[ელექტრული მუხტი]] <math>e = -1.6\cdot10^{-19}</math> [[კულონი|კ]]. ყველა დამუხტულ ნაწილაკს შორის ელექტრონი ყველაზე მსუბუქია. მისი [[მასა]] <math>m_e = 9.1\cdot10^{-31}</math> კგ, რაც 1836 – ჯერ ნაკლებია [[პროტონი]]ს მასაზე. მისი [[სპინი]] 1/2 <math>\hbar</math>, ამიტომ იგი [[ფერმიონები|ფერმიონია]] და [[ფერმი – დირაკის სტატისტიკა]]ს ემორჩილება. ელექტრონის [[მაგნიტური მომენტი]] <math>{\mu_e} = \frac {e\hbar} {2m_ec} = {\mu_B} </math>, სადაც <math>{\mu_B}</math> არის [[ბორის მაგნეტონი]]. დღევანდელი წარმოდგენით, ელექტრონი სტაბილური ნაწილაკია. მისი არსებობის ხანგრძლივობა t > 2 × 10 ²² წელი. == აღმოჩენის ისტორია == ელექტრონი – პირველი ექსპერიმენტულად დამზერილი ნაწილაკია. იგი [[1897]] წელს [[ჯოზეფ ჯონ თომსონი|ჯ. ჯ. თომსონმა]] აღმოაჩინა. მან დაამტკიცა, რომ გაიშვიათებულ აირებში ელექტრული განმუხტვისას წარმოქმნილი ე. წ. [[კათოდური სხივები]] უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკების ნაკადს წარმოადგენენ. სახელწოდება „ელექტრონი“ ჯ. სტონის (G. Stoney) ეკუთვნის. ეს სიტყვა ბერძნულად ქარვას აღნიშნავს. ელექტრულ და მაგნიტურ ველებში გადახრის მიხედვით დადგინდა, რომ ელექტრონის [[კუთრი მუხტი]] e/m დაახლოებით 1837-ჯერ აღემატება პროტონის კუთრ მუხტს. ელექტრონის ელექტრული მუხტი პირველად [[1910]] წელს [[რობერტ მილიკენი|რობერტ მილიკენმა]] გაზომა. <gallery> GeorgeJohnstoneStoney(1826-1911),Undated(DateGuessedEarly1890s).jpg|ჯორჯ სტონი J.J. Thomson LCCN2014715407.jpg|[[ჯოზეფ ჯონ თომსონი]] Millikan.jpg|რობერტ მილიკენი </gallery> == ელექტრონების როლი == ჩვენს გარშემო არსებული ნივთიერების აგებულებაში უდიდესი წვლილი ელექტრონებს ეკუთვნის, რამეთუ სწორედ ისინი ქმნიან ყველა [[ქიმიური ელემენტები|ქიმიური ელემენტის]] [[ელექტრონული გარსი|ელექტრონულ გარსს]]. ბირთვის ველში ელექტრონების მოძრაობის კვანტური თავისებურებანი ატომთა ელექტრონული გარსების ტიპურ ზომებს განსაზღვრავენ. ეს ზომები დამოკიდებულია ელექტრონის მასაზე და მუხტზე, და [[ბორის რადიუსი]]ს რიგისაა (<math> {\hbar^2\over m_ee^2}</math> = 5 × 10⁻¹¹ მ). ატომურ გარსებში ელექტრონების განთავსება და მათ მიერ ენერგეტიკული დონეების შევსება არსებითად მათი სპინის მნიშვნელობაზეა დამოკიდებული: [[პაულის პრინციპი]] ერთსა და იმავე მდგომარეობაში რამდენიმე ელექტრონის ყოფნას გამორიცხავს. ამის გამო ქიმიურ ელემენტთა თვისებები პერიოდულად მეორდება (იხ. [[ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა]]). ელექტრონის სპინთან დაკავშირებულია [[მყარი სხეული|მყარ სხეულთა]] ისეთი არატრივიალური თვისებები, როგორიცაა, მაგალითად, [[ფერომაგნეტიზმი]] ან [[ზეგამტარობა]]. ელექტრონი [[ლეპტონები]]ს კლასს მიეკუთვნება, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მხოლოდ [[სუსტი ურთიერთქმედება|სუსტ ურთიერთქმედებაში]] და [[ელექტრომაგნიტური ურთიერთქმედება|ელექტრომაგნიტურ ურთიერთქმედებაში]] მონაწილეობს. ელექტრონის ურთიერთქმედებას [[ელექტრომაგნიტური ველი|ელექტრომაგნიტურ ველთან]] [[კვანტური ელექტროდინამიკა]] აღწერს. ამ თეორიის ფარგლებში მიღებული [[დირაკის განტოლება|დირაკის განტოლებიდან]] ელექტრონის [[ანტინაწილაკი]]ს – [[პოზიტრონი]]ს არსებობა გამომდინარეობს. კვანტურ ელექტროდინამიკაში იგულისხმება, რომ ელექტრონი წერტილოვანია. ამ დაშვებას არც ერთი ცდა არ ეწინააღმდეგება. ფიზიკურად ეს ნიშნავს, რომ მისი ზომა 10 ⁻¹⁸ მ-ზე ნაკლებია. თუ ნაწილაკის [[ენერგია]] [[მასათა ცენტრი]]ს სისტემაში (იხ. [[ათვლის სისტემა]]) 100 GeV (იხ. [[ელექტრონვოლტი]]) არ აღემატება, მაშინ იგი ოთხფერმიონული თეორიით აღიწერება; თუ იმავე სისტემაში ელექტრონის ენერგია აღნიშნულ ზღვარს აჭარბებს, მაშინ ნაწილაკი [[ელექტროსუსტი ურთიერთქმედება|ელექტროსუსტი ურთიერთქმედების]] თეორიით აღიწერება. სუსტი ურთიერთქმედების განხილვის დროს შემოღებულ იქნა დამატებითი სიდიდე – [[ლეპტონური მუხტი]]. თანამედროვე ცდას სიზუსტის ფარგლებში ელექტრონული ლეპტონური რიცხვი ინახება. ამ სიდიდის შენახვის მიზეზი უცნობია. ვარაუდობენ, რომ ელექტრონური ლეპტონური რიცხვის შენახვის კანონი არამკაცრია. == რესურსები ინტერნეტში == {{Commons category|Electrons}} * {{cite web | title = The Discovery of the Electron | url = http://www.aip.org/history/electron/ | publisher = American Institute of Physics, Center for History of Physics | accessdate = 2012-12-03 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080316233916/http://www.aip.org/history/electron/ | archivedate = 2008-03-16 }} * {{cite web | title = Particle Data Group | url = http://pdg.lbl.gov/ | publisher = University of California }} * {{cite book | last = Bock | first = R.K. | last2 = Vasilescu | first2 = A. | year = 1998 | title = The Particle Detector BriefBook | url = http://physics.web.cern.ch/Physics/ParticleDetector/BriefBook/ | edition = 14th | publisher = Springer | isbn = 3-540-64120-3 }} {{ნაწილაკები}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ელექტრონი| ]] 877bk6niw16qmzlj2byy38nw88hbp3e 4812063 4812062 2025-06-09T16:00:54Z Surprizi 14671 /* აღმოჩენის ისტორია */ 4812063 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ელექტრონი}} '''ელექტრონი ''' ({{lang-grc|ἤλεκτρον||ქარვა}}; აღნიშვნა: e^-, β^-) — უარყოფითად დამუხტული ფუნდამენტური ელემენტარული ნაწილაკი. ელექტრონის [[ელექტრული მუხტი]] <math>e = -1.6\cdot10^{-19}</math> [[კულონი|კ]]. ყველა დამუხტულ ნაწილაკს შორის ელექტრონი ყველაზე მსუბუქია. მისი [[მასა]] <math>m_e = 9.1\cdot10^{-31}</math> კგ, რაც 1836 – ჯერ ნაკლებია [[პროტონი]]ს მასაზე. მისი [[სპინი]] 1/2 <math>\hbar</math>, ამიტომ იგი [[ფერმიონები|ფერმიონია]] და [[ფერმი – დირაკის სტატისტიკა]]ს ემორჩილება. ელექტრონის [[მაგნიტური მომენტი]] <math>{\mu_e} = \frac {e\hbar} {2m_ec} = {\mu_B} </math>, სადაც <math>{\mu_B}</math> არის [[ბორის მაგნეტონი]]. დღევანდელი წარმოდგენით, ელექტრონი სტაბილური ნაწილაკია. მისი არსებობის ხანგრძლივობა t > 2 × 10 ²² წელი. == აღმოჩენის ისტორია == ელექტრონი – პირველი ექსპერიმენტულად დამზერილი ნაწილაკია. იგი [[1897]] წელს [[ჯოზეფ ჯონ თომსონი|ჯ. ჯ. თომსონმა]] აღმოაჩინა. მან დაამტკიცა, რომ გაიშვიათებულ აირებში ელექტრული განმუხტვისას წარმოქმნილი ე. წ. [[კათოდური სხივები]] უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკების ნაკადს წარმოადგენენ. სახელწოდება „ელექტრონი“ ჯ. სტონის (G. Stoney) ეკუთვნის. ეს სიტყვა ბერძნულად ქარვას აღნიშნავს. ელექტრულ და მაგნიტურ ველებში გადახრის მიხედვით დადგინდა, რომ ელექტრონის [[კუთრი მუხტი]] e/m დაახლოებით 1837-ჯერ აღემატება პროტონის კუთრ მუხტს. ელექტრონის ელექტრული მუხტი პირველად [[1910]] წელს [[რობერტ მილიკენი|რობერტ მილიკენმა]] გაზომა. <gallery> GeorgeJohnstoneStoney(1826-1911),Undated(DateGuessedEarly1890s).jpg|ჯორჯ სტონი J.J. Thomson LCCN2014715407.jpg|[[ჯოზეფ ჯონ თომსონი]] Millikan.jpg|[[რობერტ მილიკენი]] </gallery> == ელექტრონების როლი == ჩვენს გარშემო არსებული ნივთიერების აგებულებაში უდიდესი წვლილი ელექტრონებს ეკუთვნის, რამეთუ სწორედ ისინი ქმნიან ყველა [[ქიმიური ელემენტები|ქიმიური ელემენტის]] [[ელექტრონული გარსი|ელექტრონულ გარსს]]. ბირთვის ველში ელექტრონების მოძრაობის კვანტური თავისებურებანი ატომთა ელექტრონული გარსების ტიპურ ზომებს განსაზღვრავენ. ეს ზომები დამოკიდებულია ელექტრონის მასაზე და მუხტზე, და [[ბორის რადიუსი]]ს რიგისაა (<math> {\hbar^2\over m_ee^2}</math> = 5 × 10⁻¹¹ მ). ატომურ გარსებში ელექტრონების განთავსება და მათ მიერ ენერგეტიკული დონეების შევსება არსებითად მათი სპინის მნიშვნელობაზეა დამოკიდებული: [[პაულის პრინციპი]] ერთსა და იმავე მდგომარეობაში რამდენიმე ელექტრონის ყოფნას გამორიცხავს. ამის გამო ქიმიურ ელემენტთა თვისებები პერიოდულად მეორდება (იხ. [[ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა]]). ელექტრონის სპინთან დაკავშირებულია [[მყარი სხეული|მყარ სხეულთა]] ისეთი არატრივიალური თვისებები, როგორიცაა, მაგალითად, [[ფერომაგნეტიზმი]] ან [[ზეგამტარობა]]. ელექტრონი [[ლეპტონები]]ს კლასს მიეკუთვნება, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მხოლოდ [[სუსტი ურთიერთქმედება|სუსტ ურთიერთქმედებაში]] და [[ელექტრომაგნიტური ურთიერთქმედება|ელექტრომაგნიტურ ურთიერთქმედებაში]] მონაწილეობს. ელექტრონის ურთიერთქმედებას [[ელექტრომაგნიტური ველი|ელექტრომაგნიტურ ველთან]] [[კვანტური ელექტროდინამიკა]] აღწერს. ამ თეორიის ფარგლებში მიღებული [[დირაკის განტოლება|დირაკის განტოლებიდან]] ელექტრონის [[ანტინაწილაკი]]ს – [[პოზიტრონი]]ს არსებობა გამომდინარეობს. კვანტურ ელექტროდინამიკაში იგულისხმება, რომ ელექტრონი წერტილოვანია. ამ დაშვებას არც ერთი ცდა არ ეწინააღმდეგება. ფიზიკურად ეს ნიშნავს, რომ მისი ზომა 10 ⁻¹⁸ მ-ზე ნაკლებია. თუ ნაწილაკის [[ენერგია]] [[მასათა ცენტრი]]ს სისტემაში (იხ. [[ათვლის სისტემა]]) 100 GeV (იხ. [[ელექტრონვოლტი]]) არ აღემატება, მაშინ იგი ოთხფერმიონული თეორიით აღიწერება; თუ იმავე სისტემაში ელექტრონის ენერგია აღნიშნულ ზღვარს აჭარბებს, მაშინ ნაწილაკი [[ელექტროსუსტი ურთიერთქმედება|ელექტროსუსტი ურთიერთქმედების]] თეორიით აღიწერება. სუსტი ურთიერთქმედების განხილვის დროს შემოღებულ იქნა დამატებითი სიდიდე – [[ლეპტონური მუხტი]]. თანამედროვე ცდას სიზუსტის ფარგლებში ელექტრონული ლეპტონური რიცხვი ინახება. ამ სიდიდის შენახვის მიზეზი უცნობია. ვარაუდობენ, რომ ელექტრონური ლეპტონური რიცხვის შენახვის კანონი არამკაცრია. == რესურსები ინტერნეტში == {{Commons category|Electrons}} * {{cite web | title = The Discovery of the Electron | url = http://www.aip.org/history/electron/ | publisher = American Institute of Physics, Center for History of Physics | accessdate = 2012-12-03 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080316233916/http://www.aip.org/history/electron/ | archivedate = 2008-03-16 }} * {{cite web | title = Particle Data Group | url = http://pdg.lbl.gov/ | publisher = University of California }} * {{cite book | last = Bock | first = R.K. | last2 = Vasilescu | first2 = A. | year = 1998 | title = The Particle Detector BriefBook | url = http://physics.web.cern.ch/Physics/ParticleDetector/BriefBook/ | edition = 14th | publisher = Springer | isbn = 3-540-64120-3 }} {{ნაწილაკები}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ელექტრონი| ]] rsu3ljbbtt5ha147dwmzx2448qi7jlz 4812065 4812063 2025-06-09T16:03:17Z Surprizi 14671 /* აღმოჩენის ისტორია */ 4812065 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ელექტრონი}} '''ელექტრონი ''' ({{lang-grc|ἤλεκτρον||ქარვა}}; აღნიშვნა: e^-, β^-) — უარყოფითად დამუხტული ფუნდამენტური ელემენტარული ნაწილაკი. ელექტრონის [[ელექტრული მუხტი]] <math>e = -1.6\cdot10^{-19}</math> [[კულონი|კ]]. ყველა დამუხტულ ნაწილაკს შორის ელექტრონი ყველაზე მსუბუქია. მისი [[მასა]] <math>m_e = 9.1\cdot10^{-31}</math> კგ, რაც 1836 – ჯერ ნაკლებია [[პროტონი]]ს მასაზე. მისი [[სპინი]] 1/2 <math>\hbar</math>, ამიტომ იგი [[ფერმიონები|ფერმიონია]] და [[ფერმი – დირაკის სტატისტიკა]]ს ემორჩილება. ელექტრონის [[მაგნიტური მომენტი]] <math>{\mu_e} = \frac {e\hbar} {2m_ec} = {\mu_B} </math>, სადაც <math>{\mu_B}</math> არის [[ბორის მაგნეტონი]]. დღევანდელი წარმოდგენით, ელექტრონი სტაბილური ნაწილაკია. მისი არსებობის ხანგრძლივობა t > 2 × 10 ²² წელი. == აღმოჩენის ისტორია == ელექტრონი – პირველი ექსპერიმენტულად დამზერილი ნაწილაკია. იგი [[1897]] წელს [[ჯოზეფ ჯონ თომსონი|ჯ. ჯ. თომსონმა]] აღმოაჩინა. მან დაამტკიცა, რომ გაიშვიათებულ აირებში ელექტრული განმუხტვისას წარმოქმნილი ე. წ. [[კათოდური სხივები]] უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკების ნაკადს წარმოადგენენ. სახელწოდება „ელექტრონი“ [[ჯორჯ სტონი|ჯ. სტონი]]ს ეკუთვნის. ეს სიტყვა ბერძნულად ქარვას აღნიშნავს. ელექტრულ და მაგნიტურ ველებში გადახრის მიხედვით დადგინდა, რომ ელექტრონის [[კუთრი მუხტი]] e/m დაახლოებით 1837-ჯერ აღემატება პროტონის კუთრ მუხტს. ელექტრონის ელექტრული მუხტი პირველად [[1910]] წელს [[რობერტ მილიკენი|რობერტ მილიკენმა]] გაზომა. <gallery> GeorgeJohnstoneStoney(1826-1911),Undated(DateGuessedEarly1890s).jpg|ჯორჯ სტონი J.J. Thomson LCCN2014715407.jpg|[[ჯოზეფ ჯონ თომსონი]] Millikan.jpg|[[რობერტ მილიკენი]] </gallery> == ელექტრონების როლი == ჩვენს გარშემო არსებული ნივთიერების აგებულებაში უდიდესი წვლილი ელექტრონებს ეკუთვნის, რამეთუ სწორედ ისინი ქმნიან ყველა [[ქიმიური ელემენტები|ქიმიური ელემენტის]] [[ელექტრონული გარსი|ელექტრონულ გარსს]]. ბირთვის ველში ელექტრონების მოძრაობის კვანტური თავისებურებანი ატომთა ელექტრონული გარსების ტიპურ ზომებს განსაზღვრავენ. ეს ზომები დამოკიდებულია ელექტრონის მასაზე და მუხტზე, და [[ბორის რადიუსი]]ს რიგისაა (<math> {\hbar^2\over m_ee^2}</math> = 5 × 10⁻¹¹ მ). ატომურ გარსებში ელექტრონების განთავსება და მათ მიერ ენერგეტიკული დონეების შევსება არსებითად მათი სპინის მნიშვნელობაზეა დამოკიდებული: [[პაულის პრინციპი]] ერთსა და იმავე მდგომარეობაში რამდენიმე ელექტრონის ყოფნას გამორიცხავს. ამის გამო ქიმიურ ელემენტთა თვისებები პერიოდულად მეორდება (იხ. [[ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა]]). ელექტრონის სპინთან დაკავშირებულია [[მყარი სხეული|მყარ სხეულთა]] ისეთი არატრივიალური თვისებები, როგორიცაა, მაგალითად, [[ფერომაგნეტიზმი]] ან [[ზეგამტარობა]]. ელექტრონი [[ლეპტონები]]ს კლასს მიეკუთვნება, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მხოლოდ [[სუსტი ურთიერთქმედება|სუსტ ურთიერთქმედებაში]] და [[ელექტრომაგნიტური ურთიერთქმედება|ელექტრომაგნიტურ ურთიერთქმედებაში]] მონაწილეობს. ელექტრონის ურთიერთქმედებას [[ელექტრომაგნიტური ველი|ელექტრომაგნიტურ ველთან]] [[კვანტური ელექტროდინამიკა]] აღწერს. ამ თეორიის ფარგლებში მიღებული [[დირაკის განტოლება|დირაკის განტოლებიდან]] ელექტრონის [[ანტინაწილაკი]]ს – [[პოზიტრონი]]ს არსებობა გამომდინარეობს. კვანტურ ელექტროდინამიკაში იგულისხმება, რომ ელექტრონი წერტილოვანია. ამ დაშვებას არც ერთი ცდა არ ეწინააღმდეგება. ფიზიკურად ეს ნიშნავს, რომ მისი ზომა 10 ⁻¹⁸ მ-ზე ნაკლებია. თუ ნაწილაკის [[ენერგია]] [[მასათა ცენტრი]]ს სისტემაში (იხ. [[ათვლის სისტემა]]) 100 GeV (იხ. [[ელექტრონვოლტი]]) არ აღემატება, მაშინ იგი ოთხფერმიონული თეორიით აღიწერება; თუ იმავე სისტემაში ელექტრონის ენერგია აღნიშნულ ზღვარს აჭარბებს, მაშინ ნაწილაკი [[ელექტროსუსტი ურთიერთქმედება|ელექტროსუსტი ურთიერთქმედების]] თეორიით აღიწერება. სუსტი ურთიერთქმედების განხილვის დროს შემოღებულ იქნა დამატებითი სიდიდე – [[ლეპტონური მუხტი]]. თანამედროვე ცდას სიზუსტის ფარგლებში ელექტრონული ლეპტონური რიცხვი ინახება. ამ სიდიდის შენახვის მიზეზი უცნობია. ვარაუდობენ, რომ ელექტრონური ლეპტონური რიცხვის შენახვის კანონი არამკაცრია. == რესურსები ინტერნეტში == {{Commons category|Electrons}} * {{cite web | title = The Discovery of the Electron | url = http://www.aip.org/history/electron/ | publisher = American Institute of Physics, Center for History of Physics | accessdate = 2012-12-03 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080316233916/http://www.aip.org/history/electron/ | archivedate = 2008-03-16 }} * {{cite web | title = Particle Data Group | url = http://pdg.lbl.gov/ | publisher = University of California }} * {{cite book | last = Bock | first = R.K. | last2 = Vasilescu | first2 = A. | year = 1998 | title = The Particle Detector BriefBook | url = http://physics.web.cern.ch/Physics/ParticleDetector/BriefBook/ | edition = 14th | publisher = Springer | isbn = 3-540-64120-3 }} {{ნაწილაკები}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ელექტრონი| ]] 570kpqptxd4dr28mvzd69r5thtgzjl0 4812066 4812065 2025-06-09T16:03:33Z Surprizi 14671 /* აღმოჩენის ისტორია */ 4812066 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ელექტრონი}} '''ელექტრონი ''' ({{lang-grc|ἤλεκτρον||ქარვა}}; აღნიშვნა: e^-, β^-) — უარყოფითად დამუხტული ფუნდამენტური ელემენტარული ნაწილაკი. ელექტრონის [[ელექტრული მუხტი]] <math>e = -1.6\cdot10^{-19}</math> [[კულონი|კ]]. ყველა დამუხტულ ნაწილაკს შორის ელექტრონი ყველაზე მსუბუქია. მისი [[მასა]] <math>m_e = 9.1\cdot10^{-31}</math> კგ, რაც 1836 – ჯერ ნაკლებია [[პროტონი]]ს მასაზე. მისი [[სპინი]] 1/2 <math>\hbar</math>, ამიტომ იგი [[ფერმიონები|ფერმიონია]] და [[ფერმი – დირაკის სტატისტიკა]]ს ემორჩილება. ელექტრონის [[მაგნიტური მომენტი]] <math>{\mu_e} = \frac {e\hbar} {2m_ec} = {\mu_B} </math>, სადაც <math>{\mu_B}</math> არის [[ბორის მაგნეტონი]]. დღევანდელი წარმოდგენით, ელექტრონი სტაბილური ნაწილაკია. მისი არსებობის ხანგრძლივობა t > 2 × 10 ²² წელი. == აღმოჩენის ისტორია == ელექტრონი – პირველი ექსპერიმენტულად დამზერილი ნაწილაკია. იგი [[1897]] წელს [[ჯოზეფ ჯონ თომსონი|ჯ. ჯ. თომსონმა]] აღმოაჩინა. მან დაამტკიცა, რომ გაიშვიათებულ აირებში ელექტრული განმუხტვისას წარმოქმნილი ე. წ. [[კათოდური სხივები]] უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკების ნაკადს წარმოადგენენ. სახელწოდება „ელექტრონი“ [[ჯორჯ სტონი|ჯ. სტონი]]ს ეკუთვნის. ეს სიტყვა ბერძნულად ქარვას აღნიშნავს. ელექტრულ და მაგნიტურ ველებში გადახრის მიხედვით დადგინდა, რომ ელექტრონის [[კუთრი მუხტი]] e/m დაახლოებით 1837-ჯერ აღემატება პროტონის კუთრ მუხტს. ელექტრონის ელექტრული მუხტი პირველად [[1910]] წელს [[რობერტ მილიკენი|რობერტ მილიკენმა]] გაზომა. <gallery> GeorgeJohnstoneStoney(1826-1911),Undated(DateGuessedEarly1890s).jpg|[[ჯორჯ სტონი]] J.J. Thomson LCCN2014715407.jpg|[[ჯოზეფ ჯონ თომსონი]] Millikan.jpg|[[რობერტ მილიკენი]] </gallery> == ელექტრონების როლი == ჩვენს გარშემო არსებული ნივთიერების აგებულებაში უდიდესი წვლილი ელექტრონებს ეკუთვნის, რამეთუ სწორედ ისინი ქმნიან ყველა [[ქიმიური ელემენტები|ქიმიური ელემენტის]] [[ელექტრონული გარსი|ელექტრონულ გარსს]]. ბირთვის ველში ელექტრონების მოძრაობის კვანტური თავისებურებანი ატომთა ელექტრონული გარსების ტიპურ ზომებს განსაზღვრავენ. ეს ზომები დამოკიდებულია ელექტრონის მასაზე და მუხტზე, და [[ბორის რადიუსი]]ს რიგისაა (<math> {\hbar^2\over m_ee^2}</math> = 5 × 10⁻¹¹ მ). ატომურ გარსებში ელექტრონების განთავსება და მათ მიერ ენერგეტიკული დონეების შევსება არსებითად მათი სპინის მნიშვნელობაზეა დამოკიდებული: [[პაულის პრინციპი]] ერთსა და იმავე მდგომარეობაში რამდენიმე ელექტრონის ყოფნას გამორიცხავს. ამის გამო ქიმიურ ელემენტთა თვისებები პერიოდულად მეორდება (იხ. [[ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა]]). ელექტრონის სპინთან დაკავშირებულია [[მყარი სხეული|მყარ სხეულთა]] ისეთი არატრივიალური თვისებები, როგორიცაა, მაგალითად, [[ფერომაგნეტიზმი]] ან [[ზეგამტარობა]]. ელექტრონი [[ლეპტონები]]ს კლასს მიეკუთვნება, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მხოლოდ [[სუსტი ურთიერთქმედება|სუსტ ურთიერთქმედებაში]] და [[ელექტრომაგნიტური ურთიერთქმედება|ელექტრომაგნიტურ ურთიერთქმედებაში]] მონაწილეობს. ელექტრონის ურთიერთქმედებას [[ელექტრომაგნიტური ველი|ელექტრომაგნიტურ ველთან]] [[კვანტური ელექტროდინამიკა]] აღწერს. ამ თეორიის ფარგლებში მიღებული [[დირაკის განტოლება|დირაკის განტოლებიდან]] ელექტრონის [[ანტინაწილაკი]]ს – [[პოზიტრონი]]ს არსებობა გამომდინარეობს. კვანტურ ელექტროდინამიკაში იგულისხმება, რომ ელექტრონი წერტილოვანია. ამ დაშვებას არც ერთი ცდა არ ეწინააღმდეგება. ფიზიკურად ეს ნიშნავს, რომ მისი ზომა 10 ⁻¹⁸ მ-ზე ნაკლებია. თუ ნაწილაკის [[ენერგია]] [[მასათა ცენტრი]]ს სისტემაში (იხ. [[ათვლის სისტემა]]) 100 GeV (იხ. [[ელექტრონვოლტი]]) არ აღემატება, მაშინ იგი ოთხფერმიონული თეორიით აღიწერება; თუ იმავე სისტემაში ელექტრონის ენერგია აღნიშნულ ზღვარს აჭარბებს, მაშინ ნაწილაკი [[ელექტროსუსტი ურთიერთქმედება|ელექტროსუსტი ურთიერთქმედების]] თეორიით აღიწერება. სუსტი ურთიერთქმედების განხილვის დროს შემოღებულ იქნა დამატებითი სიდიდე – [[ლეპტონური მუხტი]]. თანამედროვე ცდას სიზუსტის ფარგლებში ელექტრონული ლეპტონური რიცხვი ინახება. ამ სიდიდის შენახვის მიზეზი უცნობია. ვარაუდობენ, რომ ელექტრონური ლეპტონური რიცხვის შენახვის კანონი არამკაცრია. == რესურსები ინტერნეტში == {{Commons category|Electrons}} * {{cite web | title = The Discovery of the Electron | url = http://www.aip.org/history/electron/ | publisher = American Institute of Physics, Center for History of Physics | accessdate = 2012-12-03 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080316233916/http://www.aip.org/history/electron/ | archivedate = 2008-03-16 }} * {{cite web | title = Particle Data Group | url = http://pdg.lbl.gov/ | publisher = University of California }} * {{cite book | last = Bock | first = R.K. | last2 = Vasilescu | first2 = A. | year = 1998 | title = The Particle Detector BriefBook | url = http://physics.web.cern.ch/Physics/ParticleDetector/BriefBook/ | edition = 14th | publisher = Springer | isbn = 3-540-64120-3 }} {{ნაწილაკები}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ელექტრონი| ]] j5d080kqjbto128ftjl75zlni6c59to 4812072 4812066 2025-06-09T16:20:08Z Surprizi 14671 4812072 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ელექტრონი}} '''ელექტრონი ''' ({{lang-grc|ἤλεκτρον|elektron|ქარვა}}; აღნიშვნა: e, e^-, β^-) — უარყოფითად დამუხტული ფუნდამენტური ელემენტარული ნაწილაკი. ელექტრონის [[ელექტრული მუხტი]] <math>e = -1.6\cdot10^{-19}</math> [[კულონი|კ]]. ყველა დამუხტულ ნაწილაკს შორის ელექტრონი ყველაზე მსუბუქია. მისი [[მასა]] <math>m_e = 9.1\cdot10^{-31}</math> კგ, რაც 1836 – ჯერ ნაკლებია [[პროტონი]]ს მასაზე. მისი [[სპინი]] 1/2 <math>\hbar</math>, ამიტომ იგი [[ფერმიონები|ფერმიონია]] და [[ფერმი – დირაკის სტატისტიკა]]ს ემორჩილება. ელექტრონის [[მაგნიტური მომენტი]] <math>{\mu_e} = \frac {e\hbar} {2m_ec} = {\mu_B} </math>, სადაც <math>{\mu_B}</math> არის [[ბორის მაგნეტონი]]. დღევანდელი წარმოდგენით, ელექტრონი სტაბილური ნაწილაკია. მისი არსებობის ხანგრძლივობა t > 2 × 10 ²² წელი. == აღმოჩენის ისტორია == ელექტრონი – პირველი ექსპერიმენტულად დამზერილი ნაწილაკია. იგი [[1897]] წელს [[ჯოზეფ ჯონ თომსონი|ჯ. ჯ. თომსონმა]] აღმოაჩინა. მან დაამტკიცა, რომ გაიშვიათებულ აირებში ელექტრული განმუხტვისას წარმოქმნილი ე. წ. [[კათოდური სხივები]] უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკების ნაკადს წარმოადგენენ. სახელწოდება „ელექტრონი“ [[ჯორჯ სთონი|ჯ. სთონი]]ს ეკუთვნის. ეს სიტყვა ბერძნულად ქარვას აღნიშნავს. ელექტრულ და მაგნიტურ ველებში გადახრის მიხედვით დადგინდა, რომ ელექტრონის [[კუთრი მუხტი]] e/m დაახლოებით 1837-ჯერ აღემატება პროტონის კუთრ მუხტს. ელექტრონის ელექტრული მუხტი პირველად [[1910]] წელს [[რობერტ მილიკენი|რობერტ მილიკენმა]] გაზომა. <gallery> GeorgeJohnstoneStoney(1826-1911),Undated(DateGuessedEarly1890s).jpg|[[ჯორჯ სთონი]] J.J. Thomson LCCN2014715407.jpg|[[ჯოზეფ ჯონ თომსონი]] Millikan.jpg|[[რობერტ მილიკენი]] </gallery> == ელექტრონების როლი == ჩვენს გარშემო არსებული ნივთიერების აგებულებაში უდიდესი წვლილი ელექტრონებს ეკუთვნის, რამეთუ სწორედ ისინი ქმნიან ყველა [[ქიმიური ელემენტები|ქიმიური ელემენტის]] [[ელექტრონული გარსი|ელექტრონულ გარსს]]. ბირთვის ველში ელექტრონების მოძრაობის კვანტური თავისებურებანი ატომთა ელექტრონული გარსების ტიპურ ზომებს განსაზღვრავენ. ეს ზომები დამოკიდებულია ელექტრონის მასაზე და მუხტზე, და [[ბორის რადიუსი]]ს რიგისაა (<math> {\hbar^2\over m_ee^2}</math> = 5 × 10⁻¹¹ მ). ატომურ გარსებში ელექტრონების განთავსება და მათ მიერ ენერგეტიკული დონეების შევსება არსებითად მათი სპინის მნიშვნელობაზეა დამოკიდებული: [[პაულის პრინციპი]] ერთსა და იმავე მდგომარეობაში რამდენიმე ელექტრონის ყოფნას გამორიცხავს. ამის გამო ქიმიურ ელემენტთა თვისებები პერიოდულად მეორდება (იხ. [[ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა]]). ელექტრონის სპინთან დაკავშირებულია [[მყარი სხეული|მყარ სხეულთა]] ისეთი არატრივიალური თვისებები, როგორიცაა, მაგალითად, [[ფერომაგნეტიზმი]] ან [[ზეგამტარობა]]. ელექტრონი [[ლეპტონები]]ს კლასს მიეკუთვნება, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის მხოლოდ [[სუსტი ურთიერთქმედება|სუსტ ურთიერთქმედებაში]] და [[ელექტრომაგნიტური ურთიერთქმედება|ელექტრომაგნიტურ ურთიერთქმედებაში]] მონაწილეობს. ელექტრონის ურთიერთქმედებას [[ელექტრომაგნიტური ველი|ელექტრომაგნიტურ ველთან]] [[კვანტური ელექტროდინამიკა]] აღწერს. ამ თეორიის ფარგლებში მიღებული [[დირაკის განტოლება|დირაკის განტოლებიდან]] ელექტრონის [[ანტინაწილაკი]]ს – [[პოზიტრონი]]ს არსებობა გამომდინარეობს. კვანტურ ელექტროდინამიკაში იგულისხმება, რომ ელექტრონი წერტილოვანია. ამ დაშვებას არც ერთი ცდა არ ეწინააღმდეგება. ფიზიკურად ეს ნიშნავს, რომ მისი ზომა 10 ⁻¹⁸ მ-ზე ნაკლებია. თუ ნაწილაკის [[ენერგია]] [[მასათა ცენტრი]]ს სისტემაში (იხ. [[ათვლის სისტემა]]) 100 GeV (იხ. [[ელექტრონვოლტი]]) არ აღემატება, მაშინ იგი ოთხფერმიონული თეორიით აღიწერება; თუ იმავე სისტემაში ელექტრონის ენერგია აღნიშნულ ზღვარს აჭარბებს, მაშინ ნაწილაკი [[ელექტროსუსტი ურთიერთქმედება|ელექტროსუსტი ურთიერთქმედების]] თეორიით აღიწერება. სუსტი ურთიერთქმედების განხილვის დროს შემოღებულ იქნა დამატებითი სიდიდე – [[ლეპტონური მუხტი]]. თანამედროვე ცდას სიზუსტის ფარგლებში ელექტრონული ლეპტონური რიცხვი ინახება. ამ სიდიდის შენახვის მიზეზი უცნობია. ვარაუდობენ, რომ ელექტრონური ლეპტონური რიცხვის შენახვის კანონი არამკაცრია. ==ლიტერატურა== {{ქსე|4|105}} == რესურსები ინტერნეტში == {{Commons category|Electrons}} * {{cite web | title = The Discovery of the Electron | url = http://www.aip.org/history/electron/ | publisher = American Institute of Physics, Center for History of Physics | accessdate = 2012-12-03 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080316233916/http://www.aip.org/history/electron/ | archivedate = 2008-03-16 }} * {{cite web | title = Particle Data Group | url = http://pdg.lbl.gov/ | publisher = University of California }} * {{cite book | last = Bock | first = R.K. | last2 = Vasilescu | first2 = A. | year = 1998 | title = The Particle Detector BriefBook | url = http://physics.web.cern.ch/Physics/ParticleDetector/BriefBook/ | edition = 14th | publisher = Springer | isbn = 3-540-64120-3 }} {{ნაწილაკები}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ელექტრონი| ]] t9z2hpdc0mhz3bi667ugajkzz2g8idd 0 17299 4812263 4678955 2025-06-10T07:45:49Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812263 wikitext text/x-wiki {{მმ}} '''საუკუნე (ასწლეული)''' — დროის საზომი ერთეული, რომელსაც იყენებენ დროის დიდ შუალედთა აღრიცხვისათვის, შეიცავს [[100 (რიცხვი)|100]] [[წელიწადი|წელიწადს]]. ათი საუკუნე შეადგენს ათას წელს ანუ [[ათასწლეული|ათასწლეულს]]. [[გრიგორიანული კალენდარი|გრიგორიანულ კალენდარში]] არ არსებობს 0-ოვანი საუკუნე, საუკუნეების ათვლა იწყება [[I საუკუნე|I საუკუნიდან]], ხოლო მის წინ არის [[ძვ. წ. I საუკუნე]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|148}} {{ესკიზი-დრო}} [[კატეგორია:საუკუნეები| ]] a5tfvh8umoq19zxn1l2a610rxiksg9d 0 17309 4812265 3589381 2025-06-10T07:46:51Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812265 wikitext text/x-wiki '''წელი''', ''წელიწადი'' — დროის შუალედი, რომლის განმავლობაში დედამიწა ერთ სრულ შემოვლას ასრულებს მზის ირგვლივ. დედამიწის მოძრაობის სირთულემ განაპირობა ამ შუალედის განსაზღვრის სიძნელე და წელიწადის ურთიერთგანსხვავებულ ცნებათა წარმოშობაც. ვარსკვლავიერი, ანუ სიდერული წელიწადი, არის დროის შუალედი. რომელსაც ანდომებს მზე ცის თაღზე ვარსკვლავთა მიმართ ერთ სრულ ხილულ გარემოქცევას, გამოწეეულს დედამიწის რეალური მზისირგელივი მოძრაობით. მისი ხანგრძლიეობაა 365,256360 ეფემერიდული დღე-ღამე. [[ტროპიკული წელიწადი]] — დროის შუალედი [[გაზაფხულის ბუნიობა|გაზაფხულის ბუნიობის]] წერტილზე მზის ორ თანმიმდევრულ გავლას შორის (365,242196 დღე-ღამე); [[ანომალისტური წელიწადი]] — დროის შუალედი [[პერიჰელიუმი|პერიჰელიუმში]] დედამიწის ორ თანმიმდევრულ გავლას შორის (365,259641 დღე-ღამე); [[დრაკონული წელიწადი]] — დროის შუალედი [[მთვარე|მთვარის]] ორბიტის ერთსა და იმავე კვანძში მზის ორ თანამიმდევრულ გავლას შორის (346,620047 დღ-ღ). წელიწადის ეს სახეობები დროთა განმავლობაში ნელა იცვლება (საუკუნეში დღ-ღამის 0,11 — 6, 3 და 32 მემილიონედით, შესაბამისად). მთვარის კალენდრებში გამოიყენება 12 ან 13 სინოდური თვის შემცველი მთვარისმიერი წელიწადი. იულიუსის კალენდრის წელიწადის საშუალო ხანგრძლივობას [[იულიუსის წელიწადი]] ჰქვია (365,25 დღე-ღამე), გრიგოლის კალენდრის წელიწადისას კი — [[გრიგოლის წელიწადი]] (365,2425 დღე-ღამე). სეზონთა ცელის პერიოდი [[ტროპიკული წელიწადი|ტროპიკულ წელიწადს]] ემთხვევა. წელიწადის საკმაოდ ზუსტი მნიშენელობები ცნობილი იყო ჯერ კიდევ [[ძველი ჩინეთი|ძვ. ჩინეთსა]] და [[ძველი ეგვიპტე|ძვ. ეგვიპტეში]]. [[ჰიჰარქე]]მ განსაზდერა წელიწადი, რომლის მნიშენელობა უდრიდა „365 ¼ დღეს დღის 1/300 გამოკლებით“. წელიწადის ამ და თანამედროვე მნიშვნელობებს შორის სხვაობა მხილოდ 6 ½ წუთია. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[კალენდარი]] ==ლიტერატურა== {{ქსე|11|303}} * Витковский В. В., Прозоровский Д. И. Год // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907 {{ესკიზი-წელი}} [[კატეგორია:წლები]] [[კატეგორია:კალენდარი]] 2rikp8xkdyla50ze9qtmok6v8x6ex0q 14 20766 4812241 3526573 2025-06-10T05:29:38Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:სივრცის განზომილება]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812241 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Time}} [[კატეგორია:მეტაფიზიკის ცნებები]] [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] tanaasoaots4hn9vtfe8t2nq4bilh0b 4812242 4812241 2025-06-10T05:29:51Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812242 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Time}} [[კატეგორია:მეტაფიზიკის ცნებები]] [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] 6u90tp4hpspooyw3y5brvp1awkkb5v1 0 33198 4812264 4005999 2025-06-10T07:46:20Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812264 wikitext text/x-wiki '''ათწლეული''' — ყველაზე ხშირად იგულისხმება კალენდარული ათწლეული, [[დრო]]ის პერიოდი, რომელიც მოიცავს ათ [[წელი]]წადს (იწყება 1 იანვარს და მთავრდება 31 დეკემბერს). ტერმინი „ათწლეული“ ასევე ხშირად გამოიყენება ნებისმიერი თვისების დროის 10-წლიანი პერიოდის აღსანიშნავად, მაგალითად: საქმიანობის ათწლეული; ორგანიზაციის ათწლეული და სხვა. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.etymonline.com/index.php?term=decade Definition] from Etymology Online [[კატეგორია:ათწლეულები| ]] cy6buqt6nj142sw7rb5ik8fqt0mia4s 0 33470 4812284 2310058 2025-06-10T08:52:24Z M. 10110 4812284 wikitext text/x-wiki საკუთარი სახელი '''ბრძოლა''' შეიძლება აღნიშნავდეს: * [[ბრძოლა]] — შეიარაღებული შეტაკება * [[ბრძოლა (მარქსისტული)|ბრძოლა]] — ქართული გაზეთი 1901-1902 წლებში * [[ბრძოლა (ბოლშევიკური)|ბრძოლა]] — ქართული გაზეთი 1908 წელს * [[ბრძოლა რსდმპ (ბ)|ბრძოლა]] — ქართული გაზეთი 1917 წელს * [[ბრძოლა (ემიგრანტული)|ბრძოლა]] — ქართული გაზეთი 1920-იან წლებში {{მრავალმნიშვნელოვანი}} 1hhnsbwg0vzlfhuhwbe8xgwd0wqgq1y 0 33670 4812130 4534560 2025-06-09T17:51:04Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:1982 წელს დაარსებულები]]; დაემატა [[კატეგორია:1982 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812130 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ნიკოლოზ ბარათაშვილის სახლ-მუზეუმი | სურათი = Nikoloz Baratashvili House-Museum in Tbilisi.jpg | სურათისზომა = 270px | წარწერა = | დაარსდა = 1982 | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 41 |lat_sec = 43 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 48 |lon_sec = 23 | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკის ზომა = | ალტერნატიული რუკა = | პოზრუკა2 = | პოზრუკის ზომა2 = | ალტერნატიული რუკა2 = | სტატუსი = | ექსპონატი = | კლასიფიკაცია = მემორიალური | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''ნიკოლოზ ბარათაშვილის სახლ-მუზეუმი''' მდებარეობს [[თბილისი|თბილისში]] ჩახრუხაძის ქ. N17-ში ორსართულიანი სახლის პირველ სართულზე. მუზეუმი 1982 წელს გაიხსნა. საცხოვრებელი სახლი დღევანდელი სახით XIX ს-ის ბოლო მეოთხედში ჩამოყალიბდა. ფასადს კლასიცისტური ელემენტები ამჯობს, ეზოსკენ კი ნაგებობა ორ სართულად განლაგებული ხის აივნებით არის მიმართული. მოგრძო ეზოს სივრცეს შავთელის ქუჩისგან აგურის ზღუდე გამოჰყოფს. გადმოცემა ამ ადგილს [[ბარათაშვილი, ნიკოლოზ|ნიკოლოზ ბარათაშვილის]] სახელს უკავშირებს. ვარაუდობენ, რომ სახლის სარდაფში და პირველ სართულზე შემორჩენილი ძველი აგურის წყობა იმ ბანიანი სახლის ნაწილი უნდა იყოს, რომელშიც პოეტი ცხოვრობდა. მუზეუმში დაცულია 2000-მდე ექსპონატი, პოეტთან დაკავშირებული პიროვნებების ფოტო-მასალა, ბარათაშვილთა საგვარეულო გერბი, ფერწერული და გრაფიკული ნამუშევრები, სხვადასხვა დოკუმენტაცია, ნივთები. მუზეუმი აქტიურადაა ჩართული საზოგადოების ცხოვრებაში. ცალკე გამოყოფილ დარბაზში ხშირად იმართება მუსიკალური და პოეზიის საღამოები, გამოფენები, წიგნის პრეზენტაციები, შეხვედრები სხვადასხვა ქვეყნის წარმომადგენელ დიასპორებთან სახელწოდებით „კულტურათა დიალოგი“. [[ფაილი:Ნ. ბარათაშვილის სახლ-მუზეუმი.jpg|მინი|მარცხნივ|სახლ-მუზეუმის საერთო ხედი]] [[იუნესკო|გაერთიანებული ერების განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის ორგანიზაციამ (UNESCO)]] – ნიკოლოზ ბარათაშვილის საიუბილეო თარიღი – დაბადებიდან 200 წლისთავი 2017 წლის საერთაშორისო მნიშვნელობის კულტურული მოვლენების ნუსხაში შეიტანა. 2017 წელს თბილისის მუზეუმების გაერთიანებამ ნიკოლოზ ბარათაშვილის 200 წლის იუბილესთან დაკავშირებით ნიკოლოზ ბარათაშვილის მემორიალური სახლ-მუზეუმის საზეიმო გახსნითი ღონისძიება გამართა. საგამოფენო სივრცეში პირველადაა გამოყენებული თანამედროვე მუზეოგრაფიის შესაბამისი კრეატიული ინდუსტრია და 3D ანიმაცია. რეექსპოზიციის პროექტის მიზანია, კულტურის სხვადასხვა ინდუსტრიული საშუალებებით – ანიმაციური მეთოდებით – ფართო საზოგადოებას წარუდგინოს და პოპულარიზაცია გაუწიოს ნიკოლოზ ბარათაშვილის სახელსა და შემოქმედებას თანამედროვე მუზეოგრაფიის შესაბამისად და მიმზიდველი აქციოს დამთვალიერებლისათვის.<ref>[https://tbilisimuseumsunion.ge/about-us/baratashvili-beforeafter-museum/ ნიკოლოზ ბარათაშვილის განახლებული მემორიალური სახლ-მუზეუმი]</ref> ==ლიტერატურა== *„საქართველოს ძველი ქალაქები: თბილისი“, 2006 წ. მეორე გამოცემა. ISBN 99940-0-923-0 ==რესურსები ინტერნეტში== [http://burusi.wordpress.com/2009/07/12/nikoloz-baratashvili/ ნიკოლოზ ბარათაშვილის სახლ-მუზეუმი] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{თბილისის მუზეუმების გაერთიანება}} [[კატეგორია:თბილისის სახლ-მუზეუმები]] [[კატეგორია:1982 წელს დაარსებული მუზეუმები]] [[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]] [[კატეგორია:მემორიალური მუზეუმები]] dleywz1tzx1rqkbcioj11082tlhg5kc 10 42436 4812009 4435932 2025-06-09T12:46:32Z Gobrona 28077 4812009 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა |ზევით = {{#if:{{{სახელი|}}}|{{{სახელი|}}}|{{PAGENAME}}}} |ზედა სტილი = text-align:center; line-height: 130%; font-size:1.25em; color:{{{name_color|black}}}; padding: 10px 0px 10px 0px; background-color:{{ტაქსოდაფა ფერი|სამეფო={{#if:{{{სამეფო}}}|{{{სამეფო|}}}}}|დომენი={{#if:{{{დომენი}}}|{{{დომენი|}}}}}}}; |ზედა კლასი = |სურათი = {{#if:{{{სურათის ფაილი|}}}|[[ფაილი:{{{სურათის ფაილი}}}|270პქ{{#if:{{{სურათის წარწერა|}}}|{{!}}{{{სურათის წარწერა|}}}}}]]|{{#if:{{{ფოტომონტაჟი|}}}|<center>{{{ფოტომონტაჟი|}}}</center>}}}} |სურათის კლასი = |ტიტრი = <small>{{{სურათის აღწერა|}}}</small> |ტიტრის სტილი = |სურათი2 = {{#if:{{{სურათის ფაილი2|}}}|[[ფაილი:{{{სურათის ფაილი2}}}|270პქ{{#if:{{{სურათის წარწერა2|}}}|{{!}}{{{სურათის წარწერა2|}}}}}]]}} |ტიტრი2 = <small>{{{სურათის აღწერა2|}}}</small> |თავის სტილი = background: {{ტაქსოდაფა ფერი|სამეფო={{#if:{{{სამეფო}}}|{{{სამეფო|}}}}}|დომენი={{#if:{{{დომენი}}}|{{{დომენი|}}}}}}}; |სახელის სტილი = |მონაცემის სტილი = |სხეულის სტილი = |სხეულის კლასი = |თავი1 = {{#if:{{{სამეფო|}}}{{{დომენი|}}}|[[ბიოლოგიური სისტემატიკა|მეცნიერული კლასიფიკაცია]]|<div style="background: #A52A2A><span style="color:white;">'''კლასიფიკაცია მითითებული არ არის!'''</span></div>}} |სახელი1 = |მონაცემი1 = |თავი2 = |სახელი2 = |მონაცემი2 = <div style="font-size: 98%; line-height: 1.3em;"><table width=100% cellpadding=0 cellspacing=0>{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{დომენი|}}}|დომენი:&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{დომენი|}}}|[[{{{დომენი|}}}]]}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#switch:{{{დომენი|}}} | ბაქტერიები = სამეფო:&nbsp; | {{#if:{{{სამეფო|}}}|სამეფო:&nbsp;}}}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#switch:{{{დომენი|}}} | ბაქტერიები = [[ბაქტერიები]] | #default = {{#if:{{{სამეფო|}}}|[[{{{სამეფო|}}}]]}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვესამეფო|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვესამეფო:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვესამეფო|}}}|{{{ქვესამეფო|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{სამეფო_რანგის_გარეშე|}}}|(რანგის გარეშე):&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{სამეფო_რანგის_გარეშე|}}}|{{{სამეფო_რანგის_გარეშე|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ზეგანყოფილება|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ზეგანყოფილება:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ზეგანყოფილება|}}}|{{{ზეგანყოფილება|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{განყოფილება|}}}|განყოფილება:&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{განყოფილება|}}}|{{{განყოფილება|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვეგანყოფილება|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვეგანყოფილება:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვეგანყოფილება|}}}|{{{ქვეგანყოფილება|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{განყოფილება_რანგის_გარეშე|}}}|(რანგის გარეშე):&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{განყოფილება_რანგის_გარეშე|}}}|{{{განყოფილება_რანგის_გარეშე|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ზეტიპი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ზეტიპი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ზეტიპი|}}}|{{{ზეტიპი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ტიპი|}}}|ტიპი:&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ტიპი|}}}|{{{ტიპი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვეტიპი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვეტიპი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვეტიპი|}}}|{{{ქვეტიპი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ტიპი_რანგის_გარეშე|}}}|(რანგის გარეშე):&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ტიპი_რანგის_გარეშე|}}}|{{{ტიპი_რანგის_გარეშე|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ზეკლასი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ზეკლასი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ზეკლასი|}}}|{{{ზეკლასი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{კლასი|}}}|კლასი:&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{კლასი|}}}|{{{კლასი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვეკლასი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვეკლასი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვეკლასი|}}}|{{{ქვეკლასი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ინფრაკლასი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ინფრაკლასი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ინფრაკლასი|}}}|{{{ინფრაკლასი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{კლასი_რანგის_გარეშე|}}}|(რანგის გარეშე):&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{კლასი_რანგის_გარეშე|}}}|{{{კლასი_რანგის_გარეშე|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ზერიგი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ზერიგი:</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ზერიგი|}}}|{{{ზერიგი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{რიგი|}}}|რიგი:&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{რიგი|}}}|{{{რიგი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვერიგი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვერიგი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვერიგი|}}}|{{{ქვერიგი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ინფრარიგი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ინფრარიგი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ინფრარიგი|}}}|{{{ინფრარიგი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{რიგი_რანგის_გარეშე|}}}|(რანგის გარეშე):&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{რიგი_რანგის_გარეშე|}}}|{{{რიგი_რანგის_გარეშე|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ზეოჯახი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ზეოჯახი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ზეოჯახი|}}}|{{{ზეოჯახი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ოჯახი|}}}|ოჯახი:&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ოჯახი|}}}|{{{ოჯახი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვეოჯახი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვეოჯახი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვეოჯახი|}}}|{{{ქვეოჯახი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ოჯახი_რანგის_გარეშე|}}}|(რანგის გარეშე):&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ოჯახი_რანგის_გარეშე|}}}|{{{ოჯახი_რანგის_გარეშე|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ზეტრიბა|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ზეტრიბა:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ზეტრიბა|}}}|{{{ზეტრიბა|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ტრიბა|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ტრიბა:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ტრიბა|}}}|{{{ტრიბა|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვეტრიბა|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვეტრიბა:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვეტრიბა|}}}|{{{ქვეტრიბა|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{გვარი|}}}|გვარი:&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{გვარი|}}}|{{{გვარი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვეგვარი|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვეგვარი:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვეგვარი|}}}|{{{ქვეგვარი|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{გვარი_რანგის_გარეშე|}}}|(რანგის გარეშე):&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{გვარი_რანგის_გარეშე|}}}|{{{გვარი_რანგის_გარეშე|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{სახეობა|}}}|სახეობა:&nbsp;}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{სახეობა|}}}|{{{სახეობა|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ქვესახეობა|}}}|<span style="color:#96C8A2;">ქვესახეობა:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ქვესახეობა|}}}|{{{ქვესახეობა|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ურანგო|}}}|<span style="color:#96C8A2;">რანგის გარეშე:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ურანგო|}}}|{{{ურანგო|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}{{ინფოდაფა/რიგი |სახელი= {{#if:{{{ნაირსახეობა|}}}{{{სახესხვაობა|}}}|<span style="color:#85BB65;">ნაირსახეობა:&nbsp;</span>}} |სახელის სტილი= text-align:right; width:40%; font-weight: normal |მონაცემი= {{#if:{{{ნაირსახეობა|}}}{{{სახესხვაობა|}}}|{{{ნაირსახეობა|}}}{{{სახესხვაობა|}}}}} |მონაცემის სტილი= text-align:left; width:60%; }}</table></div> |თავი3 = ლათინური სახელი |სახელი3 = |მონაცემი3 = |თავი4 = |სახელი4 = |მონაცემი4 = {{#if:{{{ლათ|}}}{{wikidata|p225|plain=true}}|{{#if:{{{ლათ|}}}|{{{ლათ|}}}|{{Btname|{{wikidata|p225|plain=true}}}}}}|<div style="background: {{ტაქსოდაფა ფერი|სამეფო=error}};"><small><span style="color:white;">არ არის მითითებული საერთაშორისო სახელწოდება<br />შეგიძლიათ დაეხმაროთ პროექტს,<br /> '''ლათ = სახელი''' ჩასმით<br /> თარგი:ტაქსოდაფის შიგნით სტატიის ტექსტში</span></small></div>}} |თავი5 = {{{სექციის სახელი|}}} |სახელი5 = |მონაცემი5 = |თავი6 = |სახელი6 = |მონაცემი6 = {{#if:{{{სექციის ტექსტი|}}}|<div align=center> {{{სექციის ტექსტი|}}}</div>}} |თავი7 = {{{სექციის სახელი2|}}} |სახელი7 = |მონაცემი7 = |თავი8 = |სახელი8 = |მონაცემი8 = {{#if:{{{სექციის ტექსტი2|}}}|<div align=center> {{{სექციის ტექსტი2|}}}</div>}} |თავი9 = {{#if:{{{დაცვის სტატუსი|}}}{{{iucn|}}}{{wikidata|p627|plain=true}}{{wikidata|p141|plain=true}}|დაცვის სტატუსი}} |სახელი9 = |მონაცემი9 = |თავი10 = |სახელი10 = |მონაცემი10 = {{#if:{{{დაცვის სტატუსი|}}}{{{iucn|}}}{{wikidata|p627|plain=true}}{{wikidata|p141|plain=true}}|{{ტაქსოდაფა/IUCN|{{#if:{{{დაცვის სტატუსი|}}}|{{{დაცვის სტატუსი|}}}|{{#switch:{{wikidata|p141|plain=true}}|საჭიროებს ზრუნვას=LC|საფრთხეში მყოფი სახეობები=EN|კრიტიკულ საფრთხეში მყოფი სახეობები=CR|მოწყვლადი სახეობები=VU|ბუნებაში გადაშენებული სახეობები=EW|საფრთხესთან ახლოს მყოფი სახეობები=NT|გადაშენებული სახეობები=EX|არასრული მონაცემები=DD}}}}|{{#if:{{{iucn|}}}|{{{iucn|}}}|{{wikidata|p627|plain=true}}}}}}}}{{#if:{{{სწნ|}}} |{{სწნ|{{{სწნ|}}}}}}} |თავი11 = {{#if:{{{არეალის რუკა|}}}|{{#if:{{{არეალის რუკის წარწერა|}}}|{{{არეალის რუკის წარწერა|}}}|გავრცელება}}}} |სახელი11 = |მონაცემი11 = |თავი12 = |სახელი12 = |მონაცემი12 = {{#if:{{{არეალის რუკა|}}}|[[სურათი:{{{არეალის რუკა|}}}|{{#if:{{{არეალის რუკის სიგანე|}}}|{{{არეალის რუკის სიგანე|}}}|270}}პქ]]{{#if:{{{არეალის ლეგენდა|}}}|<br /><div style="text-align: left><small>{{{არეალის ლეგენდა|}}}</small></div>}}}} |ქვედა კლასი = |ქვედა სტილი = background: {{ტაქსოდაფა ფერი|სამეფო={{#if:{{{სამეფო}}}|{{{სამეფო|}}}}}|დომენი={{#if:{{{დომენი}}}|{{{დომენი|}}}}}}}; font-size: 88%; line-height: 1.2em; |ქვევით = <table width=100% class="plainlinks" cellspacing=0 cellpadding=4><tr><!-- ვიკისახეობების ბმული --><td style="vertical-align:middle">{{#if: {{{ვიკისახეობები|}}}{{wikidata|p225|plain=true}}|[[ფაილი:Wikispecies-logo.svg|17პქ]]<br>[[:species:{{#if:{{{ვიკისახეობები|}}}|{{{ვიკისახეობები|}}}|{{wikidata|p225|plain=true}}}}|'''სისტემატიკა<br>ვიკისახეობებში''']]}}</td><!-- ვიკისაწყობის ბმული --><td style="vertical-align:middle">{{#if:{{{commons|}}}{{wikidata|p373}}|[[ფაილი:Commons-logo.svg|15პქ]]<br>[[:commons:{{#if:{{{commons|}}}|{{{commons|}}}|Category:{{wikidata|p373|plain=true}}}}|'''სურათები<br>ვიკისაწყობში''']]}}</td><!-- ITIS, NCBI, EOL, GRIN, IPNI, TPL და MB (MycoBank) ბმულები --><td><table width="100%" cellspacing="0" cellpadding="0" style="background:{{ტაქსოდაფა ფერი|სამეფო={{#if:{{{სამეფო}}}|{{{სამეფო|}}}}}|დომენი={{#if:{{{დომენი}}}|{{{დომენი|}}}}}}};"><!-- -->{{#if:{{wikidata|p815|plain=true}}{{{itis|}}}|<tr><td align{{=}}"right" width{{=}}"40%">[[გაერთიანებული ტაქსონომიის საინფორმაციო სისტემა{{!}}ITIS]]&nbsp;&nbsp;</td><td class{{=}}"plainlinksneverexpand" align{{=}}"left">[http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value={{#if:{{{itis|}}}|{{{itis|}}}|{{wikidata|p815|plain=true}}}} {{#if:{{{itis|}}}|{{{itis|}}}|{{wikidata|p815|plain=true}}}}]</td></tr>}}<!-- -->{{#if:{{wikidata|p685|plain=true}}{{{ncbi|}}}|<tr><td align{{=}}"right" width{{=}}"40%">[[ბიოტექნოლოგიური ინფორმაციის ეროვნული ცენტრი{{!}}NCBI]]&nbsp;&nbsp;</td><td class{{=}}"plainlinksneverexpand" align{{=}}"left">[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id={{#if:{{{ncbi|}}}|{{{ncbi|}}}|{{wikidata|p685|plain=true}}}}&lvl=3&p=mapview&p=has_linkout&p=blast_url&p=genome_blast&lin=f&keep=1&srchmode=1&unlock {{#if:{{{ncbi|}}}|{{{ncbi|}}}|{{wikidata|p685|plain=true}}}}]</td></tr>}}<!-- -->{{#if:{{wikidata|p830|plain=true}}{{{eol|}}}|<tr><td align{{=}}"right" width{{=}}"40%">[[სიცოცხლის ენციკლოპედია{{!}}EOL]]&nbsp;&nbsp;</td><td class{{=}}"plainlinksneverexpand" align{{=}}"left">[http://eol.org/pages/{{#if:{{{eol|}}}|{{{eol|}}}|{{wikidata|p830|plain=true}}}}&lvl=3&p=mapview&p=has_linkout&p=blast_url&p=genome_blast&lin=f&keep=1&srchmode=1&unlock {{#if:{{{eol|}}}|{{{eol|}}}|{{wikidata|p830|plain=true}}}}]</td></tr>}}<!-- -->{{#ifeq:{{{სამეფო}}}|მცენარეები|<!-- GRIN, IPNI, TPL ბმულები მცენარეებისათვის -->{{#if:{{{grin|}}}|<tr><td align="right" width="40%">[[Germplasm Resources Information Network|GRIN]]&nbsp;</td><td class="plainlinks" align="left">&nbsp;{{nobr|[http://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomy{{#switch:{{{რანგი|{{wikidata|p225|plain=true}}|4}}}|ქვეგვარი|სექცია|ქვესექცია|გვარი=genus|ოჯახი|ქვეოჯახი|ტრიბა|ქვეტრიბა=family|detail}}.aspx?id{{=}}{{{grin|}}} {{#switch:{{{რანგი|{{wikidata|p225|plain=true}}|4}}}|გვარი|ქვეგვარი|სექცია|ქვესექცია=g:|ოჯახი|ქვეოჯახი|ტრიბა|ქვეტრიბა=f:|t:}}{{{grin|}}}]}}</td></tr>}}<!-- -->{{#if:{{{ipni|}}}{{wikidata|p961|plain=true}}|<tr><td align{{=}}"right" width{{=}}"40%" style{{=}}"white-space: nowrap;>[[International Plant Names Index{{!}}IPNI]]&nbsp;</td><td class{{=}}"plainlinks" align{{=}}"left">&nbsp;<span style="white-space: nowrap;">[http://www.ipni.org/ipni/idPlantNameSearch.do?id={{#if:{{{ipni|}}}|{{{ipni|}}}|{{wikidata|p961|plain=true}}}} {{#if:{{{ipni|}}}|{{{ipni|}}}|{{wikidata|p961|plain=true}}}}]</span></td></tr>}}<!-- -->{{#if:{{{tpl|}}}{{wikidata|p1070|plain=true}}|<tr><td align{{=}}"right" width{{=}}"40%">[[The Plant List{{!}}TPL]]&nbsp;</td><td class{{=}}"plainlinks" align{{=}}"left" style{{=}}"white-space: nowrap;>&nbsp;[http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/{{#if:{{{tpl|}}}|{{{tpl|}}}|{{wikidata|p1070|plain=true}}}} {{#if:{{{tpl|}}}|{{{tpl|}}}|{{wikidata|p1070|plain=true}}}}]</td></tr>}}<!-- -->}}<!-- სოკოებისათვის -->{{#if:{{{mb|}}}{{wikidata|p962|plain=true}}|<tr><td align{{=}}"right" width{{=}}"40%">[[MycoBank{{!}}MB]]&nbsp;&nbsp;</td><td class{{=}}"plainlinks" align{{=}}"left">[http://www.mycobank.org/Biolomics.aspx?Table=Mycobank&MycoBankNr_={{#if:{{{mb|}}}|{{{mb|}}}|{{wikidata|p962|plain=true}}}} {{#if:{{{mb|}}}|{{{mb|}}}|{{wikidata|p962|plain=true}}}}]</td></tr><!-- -->}}<!-- ნამარხებისათვის -->{{#if:{{wikidata|p842|plain=true}}{{{fw|}}}{{{pbdb|}}}|<tr><td align{{=}}"right" width{{=}}"40%">[[Fossilworks{{!}}FW]]&nbsp;&nbsp;</td><td class{{=}}"plainlinksneverexpand" align{{=}}"left">[http://fossilworks.org/bridge.pl?action=taxonInfo&taxon_no={{#if:{{{fw|}}}{{{pbdb|}}}|{{{fw|}}}{{{pbdb|}}}|{{wikidata|p842|plain=true}}}} {{#if:{{{fw|}}}{{{pbdb|}}}|{{{fw|}}}{{{pbdb|}}}|{{wikidata|p842|plain=true}}}}]</td></tr>}}</table></td></tr></table><!-- *** ტაქსოდაფის დასასრული *** -->}}<!-- -->{{#if:{{{iucnstatus|}}}|[[კატეგორია:ტაქსოდაფა ჩასწორებას საჭიროებს]]}}<noinclude> {{თარგის ინფო}} {{დაცული თარგი}} [[კატეგორია:ვიკიპედია:თარგები:ბიოლოგია|ტაქსოდაფა]] </noinclude> pk2rho3ausztgu0foa5f6oa3werrssw 0 43423 4812110 3529058 2025-06-09T17:40:48Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1910 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812110 wikitext text/x-wiki '''თბილისის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი''' — [[იოსებ გრიშაშვილი]]ს სახელობის მუზეუმი, დაარსდა [[1910]] წელს როგორც „ქალაქის მუნიცილაპური მუზეუმი“. [[1924]] წელს ეწოდა „ტფილის აღმასკომის მუზეუმი“, 1943 კი — „ქ. თბილისის სახელმძწიფო ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმო“. ი. გრიშაშვილის სახელი მიეკუთვნა [[1965]] წელს. მუზეუმის ფონდებში თავმოყრილია 50 ათასამდე ექსპონატი, მათ შორის ბევრი უნიკალური და დიდი კულტურულ-ისტორიულ ღირებულებისა ([[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანის]] იარაღი და [[თიხა|თიხის]] ნაწარმი, V ს. აქატის ქვის გემა-საბეჭდავი, ფეოდალური ხანის მოჭიქული და მოუჭიქავი თიხის ჭურჭელი, ქაშანურის და [[ფაიფური]]ს ნაწარმი, საბრძოლო იარაღი, საყოფაცხოვრებო ნივთები, დოკუმენტები, ძველი და ახალი თბილისის თემაზე შექმნილი მხატვრული ტილოები — [[ლადო გუდიაშვილი]]ს, [[მოსე თოიძე|მოსე თოიძის]], [[ელენე ახვლედიანი]]ს, [[ფოგელი]]ს, ა. ციმაკურიძის და სხვა გამოჩენილი მხატვართა ნამუშევრები, ქანდაკებები, რუკები, გეგმები, ფოტოდოკუმენტური მასალა და სხვა). ==ლიტერატურა== *''გრძელიშვილი ი., ტყეშელაშვილი ო.,'' თბილისის მატერიალური კულტურის ძეგლები, თბ., 1961; *''ტყეშელაშვილი ო.,'' არქეოლოგიური დაზვერვები (თბილისის სახელმწიფო ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმის მუშაობის გამოცდილებიდან), თბ., 1964; * ''მისივე,'' ი. გრიშაშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი, «ძეგლის მეგობარი», 1975, № 37; {{ქსე|4|607|ტყეშელაშვილი ო.}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1910 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 7l00et0ib8yl6hv0c567lt1x2sc8st1 0 45527 4812108 3625819 2025-06-09T17:40:05Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:2006 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812108 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმი | სურათი = Museum of the Soviet Occupation in Tbilisi.jpg | სურათისზომა = 280px | წარწერა = საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმი (თბილისი) | დაარსდა = [[26 მაისი]], [[2006]] | დამაარსებლები = [[ნიკოლოზ რურუა]] | დაიხურა = | მდებარეობა = | სტატუსი = სახელმწიფო | ექსპონატი = 3000 | კლასიფიკაცია = ისტორიული | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = [[ლევან ურუშაძე]] |lat_dir = N |lat_deg =41 |lat_min =41 |lat_sec =44.88 |lon_dir = E |lon_deg =44 |lon_min =48 |lon_sec = 1.44 | ვებსაიტი = }} [[Image:Occupation.jpg|thumb|საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმის პლაკატი (2006)]] '''საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმი''' — [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი|საქართველოს ეროვნული მუზეუმის]] შემადგენლობაში შემავალი ერთ-ერთი მუზეუმი, რომელიც დაარსდა [[2006]] წლის [[26 მაისი|26 მაისს]], [[თბილისი|თბილისში]]. მუზეუმი დაფუძნდა საქართველოს პრეზიდენტის [[მიხეილ სააკაშვილი|მიხეილ სააკაშვილის]] და პარლამენტის წევრის [[ნიკოლოზ რურუა|ნიკოლოზ რურუას]] ინიციატივით. მუზეუმში დაცულია [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|დამოუკიდებელი საქართველოს]] [[ბოლშევიკები|ბოლშევიკური]] [[რუსეთი|რუსეთის]] მიერ [[რუსეთ-საქართველოს ომი (1921)|ოკუპაცია-ანექსიისა]] ([[1921]] წლის თებერვალი-მარტი) და ანტისაოკუპაციო, ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ([[1921]]-[[1990]]) ისტორიის ამსახველი მნიშვნელოვანი დოკუმენტური და ფოტომასალა, აგრეთვე, აღნიშნული მოძრაობის თვალსაჩინო მოღვაწეთა მემორიალური ნივთები და მათ მოღვაწეობასთან დაკავშირებული მასალა. ამასთან, მნიშვნელოვანია 1920-იან-1940-იანი წლების "წითელი ტერორის" დროს დახვრეტილ და გადასახლებულ მამულიშვილთა სიები, ქართული ეკლესიის და სასულიერო მოღვაწეთა სასტიკი დევნის შესახებ დოკუმენტური მასალა და ა.შ. აღსანიშნავია იმ ვაგონებიდან ერთ-ერთი, რომლებშიც [[1924]] წელს შორაპანში დახვრიტეს აღნიშნული წლის აგვისტოს ეროვნული აჯანყების მონაწილენი. მუზეუმის დარბაზში წარმოდგენილია, აგრეთვე, ინსტალაციები და ციხის 6 კარი. მუზეუმის დიზაინის ავტორები არიან [[ხათუნა ოჩიაური]], [[გიორგი ჯაოშვილი]], [[ირაკლი ზაუტაშვილი]] და [[დავით ცხადაძე]]. [[ფაილი:Museum of Soviet Occupation of Georgia 1.jpg|მინიატიურა|მარცხნივ|ციხის კარები]] ამჟამად ექსპოზიცია მოიცავს 3000-ზე მეტ ექსპონატს. ექსპოზიცია აღჭურვილია 8 მონიტორით, რომლებიც პერიოდების მიხედვით გადმოსცემს ანტისაოკუპაციო მოძრაობასთან დაკავშირებულ დოკუმენტურ კადრებს. გარდა ამისა, მუზეუმში დაცულია სხვა დიდძალი მასალა, რომლის საფუძველზეც იქმნება მუზეუმის საარქივო ფონდი. მუზეუმში წარმოდგენილი საარქივო და ფოტო მასალა მოპოვებულ იქნა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს საარქივო სამსახურის ყოფ. "უშიშროების კომიტეტის" (სუკ-ის) საარქივო ფონდიდან, ყოფ. "პარტარქივიდან", საქართველოს ეროვნული არქივის ახალი და უახლესი ისტორიისა და საისტორიო სახელმწიფო არქივებიდან, კინო-ფოტო-ფონო დოკუმენტების სახელმწიფო არქივიდან, საქართველოს პარლამენტის ილია ჭავჭავაძის სახელობის ეროვნული ბიბლიოთეკის საარქივო ფონდიდან, ეროვნული არქივის სხვა ფონდებიდან და არაერთი კერძო არქივიდან. ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობასთან და ამ მოძრაობის მოღვაწეებთან დაკავშირებული დოკუმენტების, ფოტოებისა და მემორიალური ნივთების მოძიება პერმანენტულ ხასიათს ატარებს. ცალკე აღნიშვნის ღირსია მუზეუმში შემუშავებული საგანმანათლებლო პროგრამა, რომელიც ეძღვნება საქართველოს ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ცალკეულ მნიშვნელოვან მოვლენებს და ქვეყნის სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობისთვის მებრძოლ გმირებს. მუზეუმის ეგიდით დაგეგმილია თემატური კრებულების გამოცემა. [[2007]] წელს მუზეუმმა ქართულ და ინგლისურ ენებზე გამოსცა [[აშშ|აშშ-ის]] კონგრესის მიერ [[1954]] წელს მომზადებული სპეციალური ანგარიში "კომუნისტური გადატრიალება და საქართველოს ოკუპაცია". [[ფაილი:Museum of Soviet Occupation of Georgia 02.jpg|250პქpx|მინიატიურა|მარცხნივ|მუზეუმის ექსპონატი]] მუზეუმის ეგიდით ტარდება თემატური სამეცნიერო სესიები. მუზეუმი აქტიურად თანამშრომლობს [[ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრი|ხელნაწერთა ეროვნულ ცენტრთან]], [[ტელეკომპანია "საქართველო"|ტელეკომპანია "საქართველო"–სთან]] და სხვა ორგანიზაციებთან. მუზეუმთან შექმნილია საქართველოს ეროვნულ–განმათავისუფლებელი მოძრაობის ისტორიის არქივი, რომლის შევსება–სრულყოფას აქვს პერმანენტული ხასიათი. 2006–2008 წლებში მუზეუმს განაგებდა [[დავით ცხადაძე]]. == იხილეთ აგრეთვე == * [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი]] == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.facebook.com/group.php?gid=356926853674 საბჭოთა ოკუპაციის მუზეუმი * The Museum of the Soviet Occupation - Facebook] * [http://www.opinionjournal.com/la/?id=110010556 The Wall Street Journal about the Museum of the Soviet Occupation in Tbilisi] {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:2006 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 0gf67q6sgup0l0ncx1xnxlo2mp4oa82 0 49176 4812154 4628993 2025-06-09T18:28:12Z T72sim1 49823 გირჩის ჯაფარიძეზე გადადიოდა, ასევე არლი უნდა იყოს სახელი 4812154 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა კინოფილმი | სახელი = ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი | სურათი = ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი.jpg | წარწერა = | კინოსტუდია = [[ქართული ფილმი]] | სცენარის ავტორი = [[არლი თაყაიშვილი]],[[ზურაბ ჯაფარიძე]] | დამდგმელი რეჟისორი = [[გუგული მგელაძე|ყარამან (გუგული) მგელაძე]] | მეორე რეჟისორი = [[დევი აბაშიძე]] | როლებში = | ოპერატორი = [[გივი რაჭველიშვილი]] | რეჟისორი = | მხატვარი = [[გივი გიგაური]] | კომპოზიტორი = [[ირაკლი გეჯაძე]] | სიმღერის ტექსტის ავტორი = | ხმის ოპერატორი = [[ოთარ გეგეჭკორი]] | პროდიუსერი = | მონტაჟი = | გამოსვლის თარიღი = [[1965]] | ხანგრძლივობა = 73 [[წუთი|წთ.]] | ქვეყანა = {{USSR}}<br />{{GSSR}} | ენა = [[ქართული ენა|ქართული]] | ბიუჯეტი = | საიტი = | amg_id = | imdb_id = 0274388 }} '''ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი''' — [[გუგული მგელაძე|ყარამან (გუგული) მგელაძის]] 1965 წლის ფილმი. == სიუჟეტი == {{სიუჟეტი}} ეს არის მხიარული თავგადასავლებით სავსე ისტორია გოგონასი, რომელიც შემთხვევით ნაპოვნ ბლოკნოტში დეტექტური რომანისათვის მოგონილ პერსონაჟთა გვარებსა და მათი მოკვლის ხერხებს წააწყდება. მიამიტ გოგონას ისინი ბოროტმოქმედის ჩანაწერები ჰგონია და გადაწყვეტს მოძებნოს და დაღუპვისაგან იხსნას პიროვნებანი. ამ განზრახვის შესრულებისას იგი მრავალ სასაცილო, კურიოზულ სიტუაციას აწყდება. == როლებში == * [[სესილია თაყაიშვილი]] (საშიკო კანდელაკი) * [[ეროსი მანჯგალაძე]] (დათიკო) * [[იპოლიტე ხვიჩია]] (ყარამანი) * [[მავრ პიასეცკი]] (კანდელაკი) * [[დალი რატიანი]] (ნანი) * [[სერგო ორჯონიკიძე (მსახიობი)|სერგო ორჯონიკიძე]] (დათო) * [[ელენე ყიფშიძე]] (ელეონორა) * [[დალი წერეთელი]] * [[გივი თოხაძე]] (ლეიტენანტი) * [[ნოდარ ფირანიშვილი]] (გურამი) * [[ალექსანდრე კუპრაშვილი]] (სახ.დაზღვევის აგენტი) * [[რევაზ ხობუა]] (თამადა) == რესურსები ინტერნეტში == * {{Geocinema|195}} * {{IMDb title|id=0274388|title=ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი}} {{ვიკიციტატა}} {{ქართკინო}} [[კატეგორია:სსრკ-ის ფილმები]] [[კატეგორია:1965 წლის ქართული ფილმები]] [[კატეგორია:გუგული მგელაძის ფილმები]] hsf6zyuue9qoepcjcp0vxcmskmqgo2k 4812173 4812154 2025-06-09T20:19:45Z Mehman 75871 4812173 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა კინოფილმი | სახელი = ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი | სურათი = ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი.jpg | წარწერა = | კინოსტუდია = [[ქართული ფილმი]] | სცენარის ავტორი = [[არლი თაყაიშვილი]],<br /> [[ზურაბ ჯაფარიძე (სცენარისტი)|ზურაბ ჯაფარიძე]] | დამდგმელი რეჟისორი = [[გუგული მგელაძე|ყარამან (გუგული) მგელაძე]] | მეორე რეჟისორი = [[დევი აბაშიძე]] | როლებში = | ოპერატორი = [[გივი რაჭველიშვილი]] | რეჟისორი = | მხატვარი = [[გივი გიგაური]] | კომპოზიტორი = [[ირაკლი გეჯაძე]] | სიმღერის ტექსტის ავტორი = | ხმის ოპერატორი = [[ოთარ გეგეჭკორი]] | პროდიუსერი = | მონტაჟი = | გამოსვლის თარიღი = [[1965]] | ხანგრძლივობა = 73 [[წუთი|წთ.]] | ქვეყანა = {{USSR}}<br />{{GSSR}} | ენა = [[ქართული ენა|ქართული]] | ბიუჯეტი = | საიტი = | amg_id = | imdb_id = 0274388 }} '''ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი''' — [[გუგული მგელაძე|ყარამან (გუგული) მგელაძის]] 1965 წლის ფილმი. == სიუჟეტი == {{სიუჟეტი}} ეს არის მხიარული თავგადასავლებით სავსე ისტორია გოგონასი, რომელიც შემთხვევით ნაპოვნ ბლოკნოტში დეტექტური რომანისათვის მოგონილ პერსონაჟთა გვარებსა და მათი მოკვლის ხერხებს წააწყდება. მიამიტ გოგონას ისინი ბოროტმოქმედის ჩანაწერები ჰგონია და გადაწყვეტს მოძებნოს და დაღუპვისაგან იხსნას პიროვნებანი. ამ განზრახვის შესრულებისას იგი მრავალ სასაცილო, კურიოზულ სიტუაციას აწყდება. == როლებში == * [[სესილია თაყაიშვილი]] (საშიკო კანდელაკი) * [[ეროსი მანჯგალაძე]] (დათიკო) * [[იპოლიტე ხვიჩია]] (ყარამანი) * [[მავრ პიასეცკი]] (კანდელაკი) * [[დალი რატიანი]] (ნანი) * [[სერგო ორჯონიკიძე (მსახიობი)|სერგო ორჯონიკიძე]] (დათო) * [[ელენე ყიფშიძე]] (ელეონორა) * [[დალი წერეთელი]] * [[გივი თოხაძე]] (ლეიტენანტი) * [[ნოდარ ფირანიშვილი]] (გურამი) * [[ალექსანდრე კუპრაშვილი]] (სახ.დაზღვევის აგენტი) * [[რევაზ ხობუა]] (თამადა) == რესურსები ინტერნეტში == * {{Geocinema|195}} * {{IMDb title|id=0274388|title=ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი}} {{ვიკიციტატა}} {{ქართკინო}} [[კატეგორია:სსრკ-ის ფილმები]] [[კატეგორია:1965 წლის ქართული ფილმები]] [[კატეგორია:გუგული მგელაძის ფილმები]] rrjmrvgs1e0266dagnn5akua5wg5jw4 0 56304 4812225 4803606 2025-06-09T22:59:52Z 91.151.137.11 4812225 wikitext text/x-wiki {{მრავალმნიშვნელოვნება**|ორგანიზაციას|შეჯიბრის|ერთა ლიგა (უეფა)}} [[ფაილი:League of Nations Anachronous Map.PNG|thumb|300px|[[1920]]-[[1945]] წლების მიხედვით ერთა ლიგა და მსოფლიო]] '''ერთა ლიგა''' ({{lang-en|League of Nations}}, {{lang-fr|Société des Nations}}) — პირველი საერთაშორისო, სამთავრობოთაშორისო ორგანიზაცია რომლის მიზანსაც წარმოადგენდა მსოფლიო მშვიდობის და სტაბილურობის დაცვა<ref>{{cite book |last=Christian |first=Tomuschat |title=The United Nations at Age Fifty: A Legal Perspective |year=1995 |publisher=Martinus Nijhoff Publishers |isbn=9789041101457 |page=77 |url=https://books.google.com/books?id=iz55RRayP34C&pg=PA77}}</ref>. ერთა ლიგა დაარსდა [[1920]] წლის 10 იანვარს, მას შემდეგ რაც [[პარიზის სამშვიდობო კონფერენცია|პარიზის სამშვიდობო კონფერენციის]] შედეგად [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დასრულდა. [[1919]] წელს აშშ-ის პრეზიდენტი [[ვუდრო ვილსონი]] ერთ ლიგის შექმნაში შეტანილი წვლილისთვის ნობელის მშვიდობის პრემიის გამარჯვებული გახდა. ერთა ლიგის დაარსების დღიდანვე მის მიზანს წესდების მიხედვით წარმოადგენდა კონფლიქტების და ომების მშვიდობიანი გზით მოგვარება, რაც საკითხის გადასაჭრელად ითვალისწინებდა მოლაპარაკებების და არბიტრაჟის გამოყენებას<ref>{{cite web|title=Covenant of the League of Nations|url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|publisher=The Avalon Project|accessdate=30 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|archive-date=26 July 2011|url-status=live}}</ref>. ერთა ლიგის წესდება ასევე დიდ ყურადღებას უთმობდა ადგილობრივი მოსახლეობის მიმართ სამართლიან დამოკიდებულებას; ადამიანების და ნარკოტიკების ტრეფიკინგს; იარაღით ვაჭრობას; მსოფლიო ჯანდაცვას; ევროპაში უმცირესობების უფლებების დაცვას; ომის ტყვეების საკითხს და ღირსეული სამუშაო პირობების არსებობას<ref>See Article 23, {{cite web|url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|title=Covenant of the League of Nations|access-date=20 April 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|archive-date=26 July 2011|url-status=live}}, {{cite web|url=http://en.wikisource.org/wiki/Treaty_of_Versailles|title=Treaty of Versailles|access-date=23 January 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100119080339/http://en.wikisource.org/wiki/Treaty_of_Versailles|archive-date=19 January 2010|url-status=live}} and Minority Treaties.</ref>. ერთა ლიგის წესდების პირველ ნაწილს 1919 წლის 28 ივნისს [[ვერსალის საზავო ხელშეკრულება (1919)|ვერსალის შეთანხმების]] ფარგლებში მოეწერა ხელი, რომელიც მის მეორე ნაწილთან ერთად ამოქმედდა 1920 წლის 10 იანვარს, როდესაც მის მეორე ნაწილსაც მოეწერა ხელი. ერთა ლიგის საბჭოს პირველი შეხვედრა ამავე წლის 16 იანვარს გაიმართა, ხოლო 1920 წლის 15 ნოემბერს ერთა ლიგის პირველი ასამბლეა შეიკრიბა. ერთა ლიგის შექმნა არსებული ეპოქის დიპლომატიისთვის სიახლეს წარმოადგენდა. მისმა შექმნამ მანამდე არსებული ასწლოვანი დიპლომატიური წესრიგი მნიშვნელოვნად შეცვალა. ერთა ლიგის ეფექტიანობა მნიშვნელოვნად იყო დამოკიდებული წევრი სახელმწიფოების გადაწყვეტილებაზე, განსაკუთრებით პირველ მსოფლიო ომში გამარჯვებულ ქვეყნებზე ([[საფრანგეთი]], [[დიდი ბრიტანეთი]], [[იტალია]] და [[იაპონია]]), რომლებიც უზრუნველყოფდნენ რეზოლუციების აღსრულებას, ეკონომიკური სანქციების შესრულებას და შეიარაღებული ძალების გამოყოფას. დიდი სახელმწიფოები ლიგის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულებას ხშირად აყოვნებდნენ, ვინაიდან აღნიშნულს შეეძლო მათი ინტერესებისთვის ზიანი მიეყენებინა<ref>{{cite web|url=http://www.oldsite.transnational.org/Area_MiddleEast/2008/Jahanpour_SC-Iran.pdf|title=The Elusiveness of Trust: the experience of Security Council and Iran|accessdate=27 June 2008|publisher=Transnational Foundation of Peace and Future Research|last=Jahanpour|first=Farhang|page=2|archive-url=https://web.archive.org/web/20140727102504/http://www.oldsite.transnational.org/Area_MiddleEast/2008/Jahanpour_SC-Iran.pdf|archive-date=27 July 2014|url-status=live}}</ref>. 26 წლიანი არსებობის განმავლობაში ერთა ლიგას ჰქონდა, როგორც მნიშვნელოვანი წარმატებები, ისე წარუმატებლობები, მაგრამ დროთა განმავლობაში ერთა ლიგის არაეფექტიანობა მნიშვნელოვნად გამოიკვეთა, განსაკუთრებით XX საუკუნის 30-იანი წლებში, როდესაც მან ღერძის ქვეყნების აგრესიული პოლიტიკის შეჩერება ვერ მოახერხა. ერთ-ერთ მთავარი მიზეზი თუ რამაც განაპირობა ერთა ლიგის არაეფექტიანობა იყო აშშ-ის უარი გამხდარიყო ორგანიზაციის წევრი, მაშინ როდესაც აშშ აღნიშნული ორგანიზაციის შექმნის მთავარი ინიციატორი იყო. ერთა ლიგის როგორც ორგანიზაციის დასუსტება და ავტორიტეტის დაქვეითება რამდენიმე მოვლენამ განაპირობა, კერძოდ [[საბჭოთა კავშირი]] ორგანიზაციის წევრი საკმაოდ გვიან გახდა, მაგრამ ფინეთთან სამხედრო დაპირისპირების გამო ის მალევე გააძევეს<ref>{{cite book | title=The participation of the Soviet Union in universal international organizations.: A political and legal analysis of Soviet strategies and aspirations inside ILO, UNESCO and WHO | author=Osakwe, C O | year=1972 | publisher=Springer | url=https://books.google.com/books?id=e2OmtJvNjHoC | page=5| isbn=978-9028600027 }}</ref><ref>{{cite book | author=Pericles, Lewis | year=2000 | publisher=Cambridge University Press | title=Modernism, Nationalism, and the Novel | url=https://books.google.com/books?id=F-ImKOwYvsoC | page=52| isbn=9781139426589 }}</ref><ref>{{cite book | title=Historical Dictionary of the League of Nations | author=Ginneken, Anique H. M. van | year=2006 | publisher=Scarecrow Press | url=https://books.google.com/books?id=-mjkuGZLhBIC | page=174| isbn=9780810865136 }}</ref><ref>{{cite book | title=The Origin, Structure & Working of the League of Nations | author=Ellis, Charles Howard | year=2003 | publisher=Lawbook Exchange Ltd | url=https://books.google.com/books?id=xmIsAveUZRgC | page=169| isbn=9781584773207 }}</ref>. საბჭოთა კავშირის გაძევებას მალევე მოჰყვა გერმანიის, იტალიის, იაპონიის და ესპანეთის მიერ ერთა ლიგის დატოვება. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასაწყისში გამოჩნდა, რომ ერთა ლიგამ მისი მთავარი მიზანი ახალი მსოფლიო ომის აცილება ვერ მოახერხა. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასრულების შემდეგ ერთა ლიგა ახალი ორგანიზაციით [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაერთიანებული ერების ორგანიზაციით]] (გაერო) ჩანაცვლდა. == ისტორია == ===წინარე ისტორია=== ერთა მშვიდობიანი გაერთიანების იდეა, რომელიც კონფლიქტს შეზღუდავდა და სახელმწიფოებს შორის მშვიდობას დაიცავდა ჯერ კიდევ [[1795]] წელს გაჩნდა, როდესაც [[იმანუელ კანტი|იმანუელ კანტმა]] მისი წიგნი „მუდმივი მშვიდობა: ფილოსოფიური სკეჩი“ გამოსცა<ref>{{cite web|url=http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|last=Kant|first=Immanuel|publisher=Mount Holyoke College|title=Perpetual Peace: A Philosophical Sketch|accessdate=16 May 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080514211750/http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|archive-date=14 May 2008|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080514211750/http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|archivedate=14 მაისი 2008}}</ref>. კანტი მხარს უჭერდა მშვიდობიანი მსოფლიო წესრიგის შექმნას, რომელიც შინაარსობრივად არ გულისხმობდა მსოფლიო ხელისუფლების შექმნას, არამედ ისეთი სახელმწიფოების რომლებიც თავისუფალი ქვეყნები იქნებოდნენ და პატივს სცემდნენ როგორც საკუთარ ისე სხვა ქვეყნის მოქალაქეებს, რაც მსოფლიოში ხელს შეუწყობდა მშვიდობიანი საზოგადოების შექმნას. [[XIX საუკუნე]]ში [[ნაპოლეონის ომები]]ს შემდგომ [[ევროპის კონცერტი|ევროპის კონცერტმა]] ევროპაში მშვიდობის შენარჩუნებაში და კოლექტიური უსაფრთხოების ჩამოყალიბებაში მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია. აღნიშნულ პერიოდში საერთაშორისო სამართალი მნიშვნელოვნად განვითარდა, რომლის დროსაც შეიქმნა [[ჟენევის პირველი კონვენცია]] და ჰააგის [[1899]] და [[1907]] წლების [[ჰააგის კონვენციები|კონვენციები]], რომლებიც სამშვიდობო ისე საომარი მოქმედებების დროს სახელმწიფოთა მოქმედებებს არეგულირებდნენ<ref>F.S Northedge, ''The League of Nations: Its Life and Times, 1920–1946'' (1986) p 10</ref>. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს სისასტიკემ მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ევროპაში არსებულ სოციალურ, პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სისტემებზე. კონფლიქტის მიმდინარეობის პერიოდში რამდენიმე იმპერია დაიშალა, კერძოდ [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის]], გერმანიის, [[ავსტრია-უნგრეთის იმპერია|ავსტრია-უნგრეთის]] და [[ოსმალეთის იმპერია]]. პირველი მსოფლიო ომის სისასტიკემ მსოფლიოში [[პაციფიზმი|პაციფისტური]] და ანტი საომარი მოძრაობები მნიშვნელოვნად გააძლიერა, სწორედ ამიტომ პირველი მსოფლიო ომი „უკანასკნელ ომად“ იყო მიჩნეული. იმ მიზნით, რომ პირველი მსოფლიო ომის მსგავსი ან უფრო მძიმე ტრაგიკული ომი აღარ მომხდარიყო გადაწყდა ყველა იმ მიზეზის შესწავლა რამაც კონფლიქტის დაწყება გამოიწვია, რომლის შედეგადაც რამდენიმე მიზეზი გამოიკვეთა. დადგინდა, რომ სახელმწიფოები აქტიურად აწარმოებდნენ საიდუმლო დიპლომატიას, შეჯიბრს შეიარაღებაში, სამხედრო ნაციონალიზმს და სახელმწიფოები მოკავშირეებს მხოლოდ პირადი სარგებლის მიღების მიზნით არჩევდნენ. სამომავლოდ კონფლიქტების არიდების მიზნით გადაწყდა, რომ საერთაშორისო ორგანიზაცია უნდა შექმნილიყო, რომელიც დაფუძნებული იქნებოდა და წაახალისებდა ღია დიპლომატიას, მოახდენდა განიარაღებას, წაახალისებდა კოლექტიურ უსაფრთხოება და შესაძლო ნეგატიური შედეგების გაზრდით ქვეყნებს სამომავლოდ კონფლიქტის დაწყების სურვილს შეუმცირებდა. ერთა ლიგის შექმნამდე დიდ ბრიტანეთს, [[აშშ]]-ს და საფრანგეთს საკუთარი მოსაზრებები და შეხედულებები ჰქონდათ, თუ როგორი უნდა ყოფილიყო ორგანიზაცია, რომელიც სამომავლოდ მსოფლიო წესრიგის და სტაბილურობის განმსაზღვრელი იქნებოდა. ბრიტანული იდეის თანახმად უნდა მომხდარიყო ე. წ. გამარჯვებული ქვეყნების კონფერენცია, რომელიც ქვეყნებს შორის დავებს გადაწყვეტდა და საჭიროების შესაბამისად სანქციებს დააწესებდა. საფრანგეთის ინიციატივა ორგანიზაციასთან დაკავშირებით უფრო მრავლისმომცველი იყო, რაც გულისხმობდა კრიზისების გადაჭრას საგანგებო შეხვედრებით და საერთაშორისო არმიის შექმნით, რომლის მეშვეობითაც გადაწყვეტილების აღსრულება მოხდებოდა. რაც შეეხება აშშ-ს პოზიციას [[ვუდრო ვილსონი|ვუდრო ვილსონმა]] ორგანიზაციის შექმნის იდეა მის ცნობილ 14 პუნქტზე დააფუძნა, რომლის მიხედვითაც [[ედვარდ ჰაუსი|ედვარდ ჰაუსმა]] ერთა ლიგის პირველი მონახაზი შეიქმნა. აღნიშნული მონახაზის თანახმად სახელმწიფოების უნდა შეეწყვიტათ არაეთიკური მოქმედებები, ასევე გარკვეული სახის ჯაშუშობა და უღირსი მოქმედებები. სახელმწიფოები რომლებიც არ დაემორჩილებოდნენ ორგანიზაციის გადაწყვეტილებას მათ მიმართ უნდა მომხდარიყო მკაცრი სანქციების დაწესება და ვაჭრობის აკრძალვა იმ ქვეყნებთან, რომლებიც აღნიშნული ქვეყანას სტრატეგიულად მნიშვნელოვან ნედლეულს აწვდიდა<ref name="jclare">{{cite web|publisher=American History|accessdate=10 December 2013|url=http://www.let.rug.nl/usa/essays/1901-/the-league-of-nations-karl-j-schmidt.php|title=The League of Nations – Karl J. Schmidt|archive-url=https://web.archive.org/web/20131219081141/http://www.let.rug.nl/usa/essays/1901-/the-league-of-nations-karl-j-schmidt.php|archive-date=19 December 2013|url-status=live}}</ref>. ბრიტანელი [[რობერტ სესილი]]ს და სამხრეთ აფრიკელი [[იან სმუტსი]]ს შექმნილმა მონახაზმა მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ერთა ლიგის როლზე და მის სტრუქტურაზე. სმუტსი აქტიურად უჭერდა მხარს საბჭოს შექმნას, სადაც როგორც დიდი ისე პატარა სახელმწიფოები იქნებოდნენ გაერთიანებულნი, წევრი პატარა ქვეყნები დიდებისგან განსხვავებით როტაციის პრინციპს დაემორჩილებოდნენ ხოლო დიდი ქვეყნები მუდმივ მოქმედი წევრები იქნებოდნენ. სმუტსის იდეის თანახმად ასევე უნდა შექმნილიყო ე. წ. მანდატის სისტემა, რომელიც ღერძის ქვეყნების ტერიტორიებს გამარჯვებულ და [[ანტანტა|ანტანტის]] ქვეყნებს გადაუნაწილებდა. მეორე მხრივ, სესილის ინიციატივები მეტწილად კონცენტრირებული იყო ლიგის ადმინისტრაციულ მხარეზე, რომლის მიხედვითაც განსაზღვრული იყო როგორც საბჭოს ისე ასამბლეის შეკრების დრო და ფუნქციები. სესილი ასევე მხარს უჭერდა მუდმივმოქმედი სამდივნოს შექმნა, რომელიც ლიგის ადმინისტრაციულ საკითხებს გაუძღვებოდა<ref>{{cite web|url=http://www.columbia.edu/~saw2156/TheLeagueAsARetreat.pdf|title=The League of Nations: a retreat from international law?|publisher=Journal of Global History|access-date=10 December 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131214064233/http://www.columbia.edu/~saw2156/TheLeagueAsARetreat.pdf|archive-date=14 December 2013|url-status=live}}</ref><ref name="jclare"/><ref>J. A. Thompson, "Lord Cecil and the pacifists in the League of Nations Union." ''Historical Journal'' 20#4 (1977): 949–959.</ref><ref>Christof Heyns, "The Preamble of the United Nations Charter: The Contribution of Jan Smuts." ''African Journal of International and Comparative Law'' vol 7 (1995): pp 329+. [http://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/afjincol7&div=23&id=&page= excerpt]</ref>. ===დაარსება=== [[1919]] წელს პარიზის სამშვიდობო კონფერენციის დროს ვილსონმა, სესილმა და სმუტსმა საკუთარი მონახაზები წარმოადგინეს. დელეგაციებს შორის გრძელვადიანი და დამღლელი მოლაპარაკებების შემდგომ შეთანხმება შედგა და მიიღეს ჰურსტ-მილერის მონახაზი, რომელზეც ლიგის შეთანხმების დაეფუძნა მოხდა, რომლის შედეგადაც 1919 წლის 25 იანვარს წევრებმა ლიგის დაარსებას წინადადებას მხარი დაუჭირეს. ერთა ლიგის საბოლოო შეთანხმების მონახაზი სპეციალური კომისიის მიერ იქნა შედგენილი, ერთა ლიგა [[ვერსალის საზავო ხელშეკრულება (1919)|ვერსალის ხელშეკრულების]] ხელმოწერის შედეგად შეიქმნა. 1919 წლის 20 ივნისს 44-მა სახელმწიფომ ხელი მოაწერა ლიგის შეთანხმებას. მათ შორის არ იყო ორი უმნიშვნელოვანესი სახელმწიფო – [[აშშ]] და [[რუსეთი]]. მოლაპარაკებების შედეგად განისაზღვრა ლიგის სტრუქტურა, რომლის მიხედვითაც შეიქმნებოდა გენერალური ასამბლეა (სადაც ყველა ქვეყანა იქნებოდა წარმოდგენილი), აღმასრულებელი საბჭო (მხოლოდ დიდი სახელმწიფოები) და მუდმივმოქმედი სამდივნო. ლიგის წვერ ქვეყნებს პატივი უნდა ეცათ სხვა ქვეყნების ტერიტორიებისთვის და აგრესიისგან თავი უნდა შეეკავებინათ, ასევე წვერ ქვეყნებს საკუთარი შეიარაღება უნდა შეემცირებინათ დონემდე, რომელიც თავდაცვისთვის იქნებოდა აუცილებელი. იმ შემთხვევაში თუ წევრ ქვეყანას სხვა რომელიმე წევრი ქვეყნის მიმართ პრეტენზია ანდ დავა ექნებოდა ის ვალდებული იყო მიემართა არბიტრაჟისთვის სადაც მოხდებოდა აღნიშნული დავის გადაწყვეტა. ლიგის შეთანხმების თანახმად ქვეყნებს არბიტრაჟამდე საომარი მოქმედებების დაწყება ეკრძალებოდათ, მანამ სანამ აღმასრულებელი საბჭოს მიერ დანიშნული საერთაშორისო სასამართლო გადაწყვეტილებას არ მიიღებდა. [[ვუდრო ვილსონი]]ს ძალისხმევის და მიუხედავად, რის გამოც ის 1919 წელს მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატიც გახდა, აშშ ერთა ლიგაში ვერ გაწევრიანდა. რესპუბლიკელ სენატორს ჰენრი კებოტს სურდა, რომ აშშ ლიგაში პრივილეგიებით ყოფილიყო წარმოდგენილი. კებოტი ასევე მიიჩნევდა, რომ ომის გამოცხადების უფლება მხოლოდ სენატს ჰქონდა, ხოლო ერთა ლიგის წევრობა ქმნიდა ალბათობას, რომლის მიხედვითაც შეიძლებოდა, რომ აშშ ომში ყოფილიყო ჩათრეული. ვუდრო ვილსონმა აღნიშნულ მოთხოვნებზე უარი თქვა, რის გამოც კომპრომისი ვერ შედგა, ხოლო სენატში საჭირო ხმების 2/3 არ იყო, რის გამოც ვილსონის მცდელობა, რომ აშშ ერთა ლიგის წევრი გამხდარიყო წარუმატებლად დასრულდა<ref>{{Cite journal |jstor = 985951|title = Henry Cabot Lodge and the League of Nations|url = https://archive.org/details/sim_proceedings-of-the-american-philosophical-society_1970-08-20_114_4/page/n2|journal = Proceedings of the American Philosophical Society|volume = 114|issue = 4|pages = 245–255|last1 = Hewes|first1 = James E.|year = 1970}}</ref>. [[1920]] წლის 16 იანვარს მას შემდეგ, რაც ვერსალის საზავო შეთანხმება დასრულდა საბჭოს პირველი შეხვედრა გაიმართა. 1920 წლის 1 ნოემბერს ლიგის სათაო ოფისი [[ლონდონი]]დან [[ჟენევა]]ში გადაიტანეს, სადაც პირველი გენერალური ასამბლეა გაიმართა<ref>[http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/(httpAssets)/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf League of Nations Chronology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150404121418/http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/(httpAssets)/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf |date=4 April 2015 }}, The United Nations Office at Geneva</ref>. ==სტრუქტურა == ერთა ლიგის სტრუქტურა შემდეგი ორგანოებისგან შედგებოდა. ასამბლეა, საბჭო და მუდმივმოქმედი სამდივნო. მას ასევე დამატებით გააჩნდა მუდმივმოქმედი საერთაშორისო სასამართლო, შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია და სხვა დამხარე კომისიები თუ სამსახურები. თითოეული ორგანოს ბიუჯეტი ასამბლეის მიერ იყო განსაზღვრული, ლიგის ფინანსური მხარდაჭერა მისი წევრი ქვეყნების მიერ ხდებოდა. ერთა ლიგის ასამბლეას და კომისიას შორის ურთიერთობები მკაცრად განსაზღვრული არ იყო, ასევე ბუნდოვანი იყო ორივე ორგანოს კომპეტენციების საკითხიც<ref>{{cite web|publisher=University of Indiana|accessdate=5 October 2011|title=Budget of the League|url=http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20110823153107/http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archive-date=23 August 2011|url-status=live|archiveurl=https://www.webcitation.org/78DCh6Vba?url=http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archivedate=8 მაისი 2019}}</ref>. გადაწყვეტილებები ერთა ლიგაში ერთსულოვნებას პრინციპით მიიღებოდა, პროცედურული საკითხების და გარდა ყველა საკითხზე ყველა ქვეყანას თანხმობა უნდა განეცხადებინა, წინააღმდეგ შემთხვევაში საკითხი მიღებული არ იქნებოდა. აღნიშნული პრინციპი არ ვრცელდებოდა ახალი წევრების მიღებაზე თუ სხვა რომელიმე განსაკუთრებულ საკითხზე. მუდმივ მოქმედი სამდივნო- სამდივნო აერთიანებდა სხვადასხვა დარგის ექსპერტებს, რომლებიც გენერალური სამდივნოს ექვემდებარებოდა. აღნიშნული სამდივნოს ძირითადი მიმართულებები იყო პოლიტიკური, ფინანსური და ეკონომიკური, სატრანზიტო, უმცირესობები, ადმინისტრირება(საარი და დანცინგი), მანდატების საკითხი, განიარაღება, ჯანმრთელობა და სოციალური. სამდივნო საბჭოსთვის და ასამბლეისთვის შეიმუშავებდა სამოქმედო გეგმას ასევე საჭიროებისამებრ წარადგენდა რეპორტებს. * '''ასამბლეა''' — ასამბლეაში ერთა ლიგის ყველა წევრი ქვეყანა იყო წარმოდგენილი, სადაც თითოეულ ქვეყანას 3 წარმომადგენელი ჰყავდა და ყველა ქვეყანას ერთი ხმის უფლება ჰქონდა. ასამბლეა შეკრება ყოველი წლის სექტემბერში ჟენევაში ხდებოდა, სადაც განიხილავდნენ ახალი წევრების მიღებას და ორგანიზაციის ბიუჯეტს, საბჭოს არა მუდმივმოქმედი წევრების არჩევას და სასამართლოს წევრების არჩევას. * '''საბჭო''' — საბჭო როგორც ასამბლეის გადაწყვეტილების აღმასრულებელი ორგანო ისე ფუნქციონირებდა. საბჭოს 4 მუდმივმოქმედი წევრი ჰყავდა: [[დიდი ბრიტანეთი]], [[საფრანგეთი]], [[იტალია]] და [[იაპონია]]. საბჭოში ასევე შედიოდა 4 არამუდმივი წევრი რომელებიც 3 წლის ვადით ასამბლეის მიერ აირჩეოდნენ. საბჭოს პირველი არამუდმივი წევრები იყვნენ: [[ესპანეთი]], [[ბრაზილია]], [[საბერძნეთი]] და [[ბელგია]]<ref name=photo>{{cite web|accessdate=15 September 2011|url=http://www.indiana.edu/~league/photos.htm|publisher=University of Indiana|title=League of Nations Photo Archive|archive-url=https://web.archive.org/web/20110909035837/http://www.indiana.edu/%7Eleague/photos.htm|archive-date=9 September 2011|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110909035837/http://www.indiana.edu/~league/photos.htm|archivedate=9 სექტემბერი 2011}}</ref>. ერთა ლიგის საბჭოს წევრთა რაოდენობა არსებობის განმავლობაში რამდენჯერმე შეიცვალა. [[1922]] წელს არამოქმედი წევრი ქვეყნების რაოდენობა ექვსამდე გაიზარდა, ხოლო [[1926]] წელს უკვე რვამდე. 1926 წელს როდესაც გერმანია ერთა ლიგაში გაწევრიანდა ის საბჭოს მეხუთე მუდმივმოქმედი წევრი გახდა. მას შემდეგ რაც გერმანიამ და იაპონიამ ლიგა დატოვეს არაწევრი ქვეყნების რაოდენობა 9-დან 11-მდე გაიზარდა, ხოლო მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა კავშირი]] ლიგის წევრი გახდა საბჭოს კიდე 3 არამუდმივი წევრი დაემატა, რის შედეგადაც საბოლოოდ საბჭოს 15 წევრი ჰყავდა. საბჭოს წევრები საკითხთა განხილვის მიზნით წელიწადში 5-ჯერ იკრიბებოდნენ, შეკრება ხდებოდა საგანგებო მდგომარეობის დროსაც. == მანდატები == მას შემდეგ რაც მსოფლიო ომი დასრულდა დღის წესრიგში დამარცხებული ქვეყნების ტერიტორიების ნაწილის გადანაწილების საკითხი დადგა. გერმანიას ჩამოერთვა კოლონიები [[აფრიკა]]სა და ოკეანეთში, ხოლო [[ოსმალების იმპერია]]ს ჩამოერთვა მისი არაბულენოვანი რეგიონები. პარიზის სამშვიდობო შეთანხმების თანახმად აღნიშნულ ტერიტორიებზე პასუხისმგებლობა სხვა ქვეყნებს უნდა აეღოთ და ემართათ.<ref name="northedge">{{cite book|last = Northedge|first = F. S.|title = The League of Nations: Its life and times, 1920–1946| publisher = Leicester University Press|year = 1986|isbn=978-0-7185-1194-4}}</ref> ერთა ლიგის მანდატის სიტემა შეთანხმების 22-ე მეორე მუხლით იყო განსაზღვრული. მანდატების კომისია განსაზღვრავდა ქვეყნის მანდატის სტატუსს, ასევე სადავო ტერიტორიებზე პლებისციტის ჩატარებას იმისთვის, რომ მოსახლეობას ქონოდა არჩევანი თუ რომელ ქვეყანას შეერთებოდა. ერთა ლიგაში მანდატების 3 კატეგორია არსებობდა A, B და C.<ref name="northedge" /> A — აღნიშნული მანდატი ოტომანების იმპერიის ნაწილს შეეხებოდა, ასევე თუ გაერთიანება საკმარისად განვითარებული იყო და გააჩნდა სახელმწიფოებრივი ნიშნები და შეეძლო საკუთარი თავის დაცვა მაშინ მისი მოთხოვნები მმართველის შერჩევის დროს მკაცრად გათვალისწინებული უნდა ყოფილიყო<ref name="Mandate">{{cite web | last =League of Nations | year =1924 | title =The Covenant of the League of Nations:Article 22 | publisher =The Avalon Project at Yale Law School | url =http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp | accessdate =20 April 2009 | archive-url =https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp | archive-date =26 July 2011 | url-status=live | df =dmy-all }}</ref>. B — ტერიტორიები რომლებიც გერმანიის შემადგენლობაში შედიოდა. აღნიშნულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ხალხის მართვისას მანდატის მფლობელი ქვყანა უნდა დახმარებოდა გაერთიანებას განვითარებულიყო და საკუთარი ტავის დაცვა ესწავლა. მმართველ ქვყანა მართული გაერთიანების ადმინისტრირება უნდა განეხორციელებინა და დაეცვა სამოქალაქო წესრიგი<ref name="Mandate" />. C — ტერიტორიები მოიცავდა აფრიკის და ოკეანეთის ნაწილს. აღნიშნულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ხალხები რომლებიც არასაკმარისად განვითარებულები და ცივილიზაციისგან საკმაოდ დაშორებულები იყვნენ. აღნიშნული მანდატის ქვეშ ასევე იმართებოდა ის ტერიტორიები, რომლებზეც ეთნიკური ჯგუფები მნიშვნელოვნად დაქსაქსული ან მცირერიცხოვანი იყო<ref name="Mandate" />. ===მანდატით მართული ტერიტორიები=== ერთა ლიგის მანდატით ტერიტორიების მართვის უფლება მხოლოდ რამდენიმე ქვეყანას ჰქონდა, ერთა ლიგის 14 მანდატი დიდ ბრიტანეთს, სამხრეთ აფრიკის გაერთიანებას, საფრანგეთს, ბელგიას, იაპონიას, [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიასა]] და [[ავსტრალია]]ს ჰქონდა განაწილებული. დიდი ბრიტანეთი მისი მანდატით [[პალესტინა]]ს მართავდა, ხოლო სამხრეთ აფრიკის გაერთიანება კი სამხრეთ დასავლეთ აფრიკის მანდატს. ერთა ლიგის მანდატით მართულმა ქვეყნებმა დამოუკიდებლობა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასრულებამდე ვერ მიიღეს, ერთადერთი გამონაკლისს ერაყის სამეფო წარმოადგენდა, რომელიც ერთა ლიგის წევრი 1932 წელს გახდა<ref>{{cite web|url=https://www.un.org/en/decolonization/history.shtml|accessdate=15 September 2011|publisher=United Nations|title=The United Nations and Decolonization|archive-url=https://web.archive.org/web/20110903215926/http://www.un.org/en/decolonization/history.shtml|archive-date=3 September 2011|url-status=live}}</ref>. ერთა ლიგის პირდაპირი მმართველობის ქვეშ იმყოფებოდა [[ზაარლანდი]], რომელიც 15 წლის შემდეგ პლებისციტის შედეგად დაბრუნდა გერმანიის მმართველობაში და დანცინგის თავისუფალი ქალაქი (დღევანდელი [[გდანსკი]])<ref name="northedge" />. ==ტერიტორიული დავების გადაწყვეტა== პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ მსოფლიო ბევრი პრობლემის წინაშე აღმოჩნდა, განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს საზღვრების საკითხი. საზღვრების მოწესრიგების საკითხს მოკავშირეები წყვეტდნენ, მაგრამ ისინი საკითს განსახილველად ერთა ლიგას მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში გადასცემდნენ. ვინაიდან მსოფლიო ომებს შორის პერიოდში ერთა ლიგა ყველა დავას ვერ განიხილავდა, ქვეყნებს შორის ბევრი ტერიტორიული დავა გაჩნდა, რაც დაპირისპირების და შეტაკებების მიზეზი ხდებოდა<ref name="northedge" />. ===ალანდის კუნძულები=== [[ალანდის კუნძულები]] ოდითგანვე [[შვედეთი]]ს შემადგენლობაში შედიოდა, მაგრამ [[1809]] წელს [[რუსეთის იმპერია]]მ მისი და [[ფინეთი]]ს ანექსია მოახდინა. [[1917]] წელს როდესაც რუსეთში [[ოქტომბრის რევოლუცია]] მიმდინარეობდა ფინეთმა დამოუკიდებლობა გამოაცხადა, ალანდი მის შემადგენლობაში შევიდა<ref>Scott, George (1973). The Rise and Fall of the League of Nations. Hutchinson & Co LTD. ISBN 978-0-09-117040-0.</ref>. ორ ქვეყანას შორის დაპირისპირების მიზეზი მას შემდეგ გახდა რაც შვედურ ენოვანმა უმრავლესობა შვედეთთან გაერთიანების სურვილი გამოთქვეს, რამაც ორ ქვეყანას შორის სამხედრო დაპირისპირება საკმაოდ რეალური გახადა. დაძაბული ურთიერთობების ფონზე დიდმა ბრიტანეთმა ვითარების განმუხტვის მიზნით ერთა ლიგას მიმართა, მაგრამ ფინეთი აღნიშნულ ინციატივას კრიტიკულად შეხვდა, ვინაიდან ის აღნიშნულ საკითს მის საშინაო საქმეებში ჩარევად მიიჩნევდა. ფინეთის წინააღმდეგობის და მიუხედავად ერთა ლიგამ დამოუკიდებელი კომისია შექმნა, რომელიც აღნიშნულ საკითხზე იმსჯელებდა. [[1921]] წელს ლიგის გადაწყვეტილებით ალანდის კუნძულები ფინეთის შემადგენლობაში უნდა დარჩენილიყო, მართალია შვედეთი უკმაყოფილიო იყო მიღებული გადაწყვეტილებით, მაგრამ ის იძულებული გახდა დათანხმებოდა მიღებულ გადაწყვეტილებას<ref name="northedge" />. ===კოლუმბია-პერუს დაპირისპირება=== {{მთავარი|ლეტიციას ინციდენტი}} XX საუკუნის დასაწყისში [[კოლუმბია]]სა და [[პერუ]]ს შორის რიგი სახის დაპირისპირებები არსებობდა, რომელიც საბოლოოდ [[1922]] წლის [[სალომონ-ლოზანოს ხელშეკრულება|სალომონ-ლოზანოს ხელშეკრულებით]] დასრულდა. შეთანხმების თანახმად სასაზღვრო სოფელი ლეტიცია მისი შემოგარენით პერუს გამოეყო და კოლუმბიას გადაეცა, რაც კოლუმბიას საშუალებას აძლევდა [[ამაზონი|ამაზონთან]] წვდომა ქონოდა. [[1930]] წლის 1 ოქტომბერს შეთანხმებით დაზარალებულმა პერუელმა ფერმერებმა საკუთარი შეიარაღებულ ძალებით ლეტიცია დაიკავეს. თავდაპირველად პერუმ ლეტიცის ძალადობრივად მის შემადგენლობაში დაბრუნებას მხარი არ დაუჭირა, მაგრამ [[პერუს პრეზიდენტი|პერუს პრეზიდენტმა]] გადაწყვიტა კოლუმბისათვის ლეტიციის დაბრუნების საშუალება არ მიეცა, სწორედ ამიტომ პერუს არმიამ ლეტიციის ოკუპაცია მოახდინა. ოკუპაციას ორ ქვეყანას შორის მალევე მოყვა დაპირისპირება. რამდენიმე თვიანი მოლაპარაკებების შემდეგ ორივე ქვეყნის ხელისფლება დათანხმდა, რომ ერთა ლიგა მოლაპარაკებებში ჩართულიყო. კოლუმბიამ და პერუმ საკუთარი დავა განსახილველად ერთა ლიგის საბჭოს წარუდგინეს, [[1933]] წელს განხილვის პროცესში სადავო ტერიტორია ერთა ლიგის კონტროლის ქვეშ იმყოფებოდა. [[1934]] წელს მოლაპარაკებების შედეგად ლეტიცია კვლავ კოლუმბიის მფლობელობაში დაბრუნდა და ასევე 1932 წლის ოკუპაციის გამო პერუს ოფიციალური ბოდიშის მოხდა დაევალა<ref>{{cite book|title=The verdict of the League|year=1934|editor=Hudson, Manley|publisher=World Peace Foundation|pages=1–13}}</ref>. ===საარი=== აღნიშნული ტერიტორია აერთიანებდა პრუსიის და რაინის ტერიტორიებს, რომელსაც ვერსალის შეთანხმების თანახმად უშუალოდ ლიგა მართავდა. შეთანხმების თანახმად 15 წლის შემდეგ საარში პლებისციტი უდნა ჩატარებულიყო იმასთან დაკავშირებით საფრანგეთის თუ გერმანიის შემადგენლობაში იქნებოდა ის. 1935 წელს ჩატარებული რეფერენდუმის თანახმად 90 % მეტმა ადამიანმა გერმანიის შემადგენლობაში ყოფნას დაუჭირა მხარი<ref name="northedge" /><ref>{{cite book |last = Churchill |first = Winston |year = 1986 |title = The Second World War: Volume I The Gathering Storm |publisher = Houghton Mifflin Books |isbn = 978-0-395-41055-4 |ref = harv |url-access = registration |url = https://archive.org/details/gatheringstorm00chur_0 }}</ref>. == სხვა კონფლიქტები == ტერიტორიული კონფლიქტების პრევენციის შეჩერების გარდა ერთა ლიგა აქტიურად ერეოდა ქვეყნების სხვა კონფლიქტურ საკითხებში<ref>{{cite web|url=http://www.unog.ch/80256EE60057D930/%28httpPages%29/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|accessdate=15 September 2011|title=The United Nations in the Heart of Europe|publisher=United Nations|archive-url=https://web.archive.org/web/20111110132257/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|archive-date=10 November 2011|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132257/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|archivedate=10 ნოემბერი 2011}}</ref>. ===საბერძნეთი და ბულგარეთი=== [[1925]] წელს [[საბერძნეთი]]სა და [[ბულგარეთი]]ს საზღვარზე მომხდარი ინციდენტი ორ ქვეყანას შორის კონფლიქტში გადაიზარდა, რასაც რამდენიმე დღეში საბერძნეთის მხრიდან ბულგარეთში შეჭრა მოჰყვა. ბულგარეთის გადაწყვეტილებით მან მისი შეიარაღებული ძალები უკან დახევის რეჟიმში მოიყვანა და მხოლოდ აუცილებელ შემთხვევაში წინააღმდეგობის გაწევის უფლება მისცა, ბულგარეთმა კონფლიქტური რეგიონიდან მშვიდობიანი მოსახლეობის ევაკუაცია მოახდიან და ერთა ლიგას დასახმარებლად მიმართა. ერთა ლიგამ საბერძნეთის სამხედრო მოქმედებები დაგმო და ჯარების გაყვანა მოსთხოვა, ასევე საბერძნეთს ბულგარეთისთვის კომპენსაციის გადახდაც დაეკისრა<ref name="northedge" />. ===ლიბერია=== მას შემდეგ რაც ცნობილი გახდა, რომ [[ლიბერია]]ში ამერიკული კომპანიის მფლობელობაში არსებულ კაუჩუკის პლანტაციებში ადამიანებს მონობას ჰქონდა ადგილი და ადამიანებს იძულებით ამუშავებდნენ ლიბერიამ ერთა ლიგას საკითხის შესწავლით მიზნით მიმართა. ერთა ლიგის გადაწყვეტილებით შეიქმნა კომისია რომელსაც უნდა შეესწავლა აღნიშნული საკითხი. [[1930]] წელს კომისიის კვლევამ დაადასტურა, რომ მონობას და იძულებით მუშაობას ნამდვილად ჰქონდა ადგილი, ასევე ლიბერიის ხელისუფლების წევრები გარეულნი იყვნენ მუშახელის მიყიდვის პროცესში. კომისიის ანგარიშს ლიბერიაში ხელისუფლების წინააღმდეგ პროტესტი მოჰყვა, რის შედეგადაც პრეზიდენტი [[ჩარლი კინგი]] და ვიცე-პრეზიდენტი გადადგნენ. აღნიშნული ფაქტიდან ლიბერიის მხრიდან მალევე მოყვა მონობის და იძულებით მუშაობის აკრძალვა<ref>{{cite journal|first=W.E. Burghardt|last=Du Bois|title=Liberia, the League and the United States|url=https://archive.org/details/sim_foreign-affairs_1933-07_11_4/page/682|journal=Foreign Affairs|volume=11|date= July 1933|pages=682–95|issue=4|doi=10.2307/20030546|jstor=20030546| issn = 0015-7120}}</ref>. ===იაპონიის თავდასხმა ჩინეთზე === ერთა ლიგის დასუსტების ერთ-ერთი მიზეზი წამყვანი ქვეყნების მიერ იაპონიის მხრიდან გამოვლენილი აგრესიის ვერ შეკავება გახდა, რასაც მალევე იაპონიის მხრიდან ერთა ლიგიდან გასვლა მოჰყვა. ჩინეთ-იაპონიის შორის შეთანხმების თანახმად იაპონიას უფლება ჰქონდა სამხრეთ მანჯურიის რეგიონში საკუთარი ჯარები ყოლოდა, რაც მას საშუალებას აძლევდა მანჯურიის რკინიგზა გაეკონტროლებინა. [[1931]] წლის სექტემბერში რკინიგზა ნაწილობრივ დაზიანდა, რაზეც იაპონიამ პასუხისმგებლობა ჩინეთს დააკისრა, აღნიშნული ფაქტიდან მალევე იაპონიის არმიამ სრულიად მოახდინა მანჯურიის დაკავება. [[1932]] წელს ოკუპირებულ [[მანჯურია]]ში იაპონიამ მარიონეტი ხელისუფლება შექმნა, რომელსაც ჩინეთის უკანასკნელი იმპერატორი მართავდა. ახალი ხელისუფლება მხოლოდ იტალიამ, ნაცისტურმა გერმანიამ და ესპანეთმა აღიარეს, სხვა ქვეყნები მანჯურიას კვლავ ჩინეთის ნაწილად მიიჩნევდნენ. იაპონიის მიერ მანჯურიის ოკუპაციას ერთა ლიგის პროტესტი მოჰყვა, რის შედეგადაც ერთა ლიგამ საკითხის შესასწავლად კომისია შექმნა. ანგარიშის მიხედვით იაპონია აგრესორი იყო და მას მანჯურია უნდა დაეტოვებინა. აღნიშნული ანგარიში 42 ხმით ერთის წინააღმდეგ იქნა მიღებული, რასაც იაპონიის მიერ ერთა ლიგის დატოვება მოჰყვა. იაპონიის მიერ ერთა ლიგის დატოვება მნიშვნელოვან მომენტად ითვლება ორგანიზაციის ისტორიაში, ვინაიდან აღნიშნული ფაქტით კოლექტიური უსაფრთხოების იდეა სრულ კოლაფსს განიცდიდა<ref>Charles Loch Mowat, ''Britain between the Wars 1918–1940'' (1955) p. 420.</ref>. ===იტალიის შეჭრა ეთიოპიაში === {{მთავარი|იტალია-ეთიოპიის მეორე ომი}} [[1935]] წლის ოქტომბერში [[ბენიტო მუსოლინი]]მ აბისინიაში (დღევანდელი [[ეთიოპია]]) შეჭრის ბრძანება გასცა<ref name="northedge" />, რასაც 400-ათასიანი არმიის გაგზავნა მოჰყვა. მუსოლინის ბრძანებით იტალიამ აბისინიის ინტენსიური დაბომბვები დაიწყო, დაბომბვების დროს გამოიყენეს ქიმიური იარაღიც. [[1936]] წლის მაისში იტალიის არმიამ დაამარცხა აბისინიის არმია და დაიკავა [[ადის-აბება]], რასაც ეთიოპიის იმპერატორის, [[ჰაილე სელასიე I]]-ის გაქცევა მოჰყვა. [[1935]] წლის ნოემბერში ერთა ლიგამ აბისინიაში შეჭრის გამო იტალიას ეკონომიკური სანქციები დაუწესა, მაგრამ აღნიშნულმა სანქციებმა იტალიაზე დიდი გავლენა ვერ მოახდინეს, ვინაიდან სანქციები ნავთობს არ შეეხო. ვინაიდან არსებულ მომენტში არცერთ ქვეყანას იტალიისთვის სამხედრო წინააღმდეგობის გაწევა არ შეეძლო იტალიის დასასჯელად ეკონომიკური სანქციები ერთადერთ საშუალებად იყო მიჩნეული. 1935 წლის ოქტომბერში აშშ-ის პრეზიდენტმა [[ფრანკლინ დელანო რუზველტი|ფრანკლინ დელანო რუზველტმა]] ახლად დამტკიცებული ნეიტრალიტეტის აქტი აამოქმედა, რომლის მიხედვითაც კონფლიქტში მყოფ ორივე მხარეს შეიარაღებაზე შეზღუდვები დაუწესდათ, მაგრამ აშშ-მ იტალიის როგორც აგრესორის მიმართ გააფართოვა. 1936 წლის ივლისში ერთა ლიგამ იტალიას სანქციები მოუხსნა<ref>{{cite web| author =Haile Selassie I| title =Appeal to The League of Nations:June 1936, Geneva, Switzerland| publisher =Black King| url =http://www.black-king.net/haile%20selassie%2001e.htm| accessdate =6 June 2008| url-status=dead| archiveurl =https://web.archive.org/web/20080325023216/http://www.black-king.net/haile%20selassie%2001e.htm| archivedate =25 March 2008| df =dmy-all| author-link =Haile Selassie I}}</ref>. 1935 წლისთვის საფრანგეთის და ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრები იტალიასთან აბისინიის ორ ნაწილად იტალიურ და აბისინიურ ნაწილად გაყოფაზე დათანხმებას ცდილობდნენ, რაზეც მუსოლინი მზად იყო დათანხმებულიყო, მაგრამ არსებულმა შეთანხმებამ გაჟონა, რამაც საფრანგეთში და ბრიტანეთში პროტესტი გამოიწვია, რასაც მალევე ორივე ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრების გადადგომა მოჰყვა. ===ესპანეთის სამოქალაქო ომი=== [[1936]] წლის ივლისში [[ესპანეთი]]ს არმიამ გადატრიალება დაიწყო, რამაც ესპანელი რესპუბლიკელების (მოქმედი მემარცხენე მთავრობა) და ნაციონალისტების (კონსერვატორები, ანტიკომუნისტები) დაპირისპირება გამოიწვია. ესპანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ხულიო ალვარესი]] ერთა ლიგას ესპანეთის ტერიტორიული ერთიანობის და პოლიტიკური დამოუკიდებლობის დაცვას სთხოვდა, მაგრამ წევრმა ქვეყნებმა [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთს სამოქალაქო ომში]] ჩართვა არ ისურვეს. ერთა ლიგის უუნარობით ისარგებლეს [[ჰიტლერი|ჰიტლერმა]] და მუსოლინიმ, რაც [[ფრანსისკო ფრანკო|ფრანკოს]] დახმარებაში გამოიხატებოდა. 1937 წელს ერთა ლიგამ კონფლიქტში უცხოელი მოხალისეების ჩართვა შეზღუდა, მაგრამ აღნიშნული მხოლოდ და მხოლოდ სიმბოლურ ხასიათს ატარებდა<ref>{{cite book |last = Lannon |first = Frances |year = 2002 |title = The Spanish Civil War, 1936–1939 |publisher = Osprey Publishing |isbn = 978-1-84176-369-9 |ref = harv |url-access = registration |url = https://archive.org/details/spanishcivilwar100lann }}</ref>. ===ფინეთ-საბჭოთა კავშირის ომი=== {{მთავარი|ზამთრის ომი}} [[მოლოტოვ-რიბენტროპის პაქტი]]თ [[საბჭოთა კავშირი]] და ნაცისტური გერმანია გავლენის სფეროებზე შეთანხმდნენ. აღნიშნულ შეთანხმებაში შედიოდა სპეციალური საიდუმლო პუნქტი, რომლის მიხედვითაც ბალტიის ქვეყნები, აღმოსავლეთ პოლონეთი და ფინეთი საბჭოთა გავლენის სფეროდ ცხადდებოდა. [[1939]] წლის 17 სექტემბერს როდესაც საბჭოთა კავშირი ფინეთში შეიჭრა ერთა ლიგამ პირველად არსებობის ისტორიაში წევრი ქვეყანა გააძევა<ref>Stephen Kotkin, ''Stalin. Waiting for Hitler, 1929-1941'' (New York: Penguin 2017), p.729 (quote).</ref><ref>Winston Churchill, ''The Gathering Storm'' (Boston: Houghton Mufflin 1948), pp. 392-393, 447, 539.</ref>. ==განიარაღების პოლიტიკის მარცხი== ერთა ლიგის შეთანხმების თანახმად წევრ სახელმწიფოებს საკუთარი შეიარაღება უნდა შეემცირებინათ და მხოლოდ საკუთარი თავდაცვისთვის აუცილებელი სამხედრო შეიარაღება ქონოდათ. ლიგის არსებობის განმავლობაში ორგანიზაცია მის მნიშვნელოვან რესურსებს და დროს ხარჯავდა იმისთვის, რომ წევრ ქვეყნებს საკუთარი შეიარაღების შემცირება დაეწყოთ, მაგრამ ყველა ქვეყანა ინტენსიური განიარაღების შესაძლებლობაში დარწმუნებული არ იყო. ერთა ლიგის შეთანხმების თანახმად ორგანიზაციას ყველა წევრი სახელმწიფოსთვის განიარაღების გეგმა უნდა შეემუშავებინა, მაგრამ [[1926]] წელს ლიგამ აღნიშნული მოვალეობა კომისიას გადააბარა, რომელსაც სამოქმედო გეგმა 1932-1934 წლებში მსოფლიო განიარაღების კონფერენციაზე უნდა წარმოედგინა. განიარაღებასთან დაკავშირებით ერთა ლიგაში კონსესუსის არ არსებობდა, ვინაიდან წევრ სახელმწიფოებს მუდმივი საფრთხის შეგრძნება ჰქონდათ. საფრანგეთს, პოლონეთს და ჩეხოსლოვაკიას გერმანიისგან მომდინარე საფრთხის გამო არ სურდათ განიარაღება, სწორედ ამიტომ აღნიშნული ქვეყნები დაცვის გარანტიებს ითხოვდნენ. 1933 წელს [[ადოლფ ჰიტლერი]]ს კანცლერად გახდომამ და გერმანიის გაძლიერებამ აღნიშნულ ქვეყნებს გერმანიის მხრიდან აგრესიის შიში გაუმძაფრა, სწორედ ამიტომ სახელმწიფოები განიარაღებაზე უარს ამბობდნენ. 1932 წლის მსოფლიო განიარაღების კონფერენციამ მნიშვნელოვანი მარცხი განიცადა, ვინაიდან შეიარაღებაზე მორატორიუმი მხოლოდ ერთი წლით გამოცხადდა რომელზეც თავდაპირველად საფრანგეთმა, დიდმა ბრიტანეთმა, ესპანეთმა, იტალიამ და იაპონიამ თანხმობა განაცხადეს. შეთანხმების თანახმად აღნიშნულმა ქვეყნებმა მათი საზღვაო ძალების გაზრდაზე უარი თქვეს, მაგრამ კომისიამ იტალიის, ესპანეთის, იაპონიისა და გერმანიის შეიარაღების ზრდის შეჩერებას ხელი ვერ შეუშალა. გერმანიის მიერ [[რაინი]]ს დაკავებას, სუდეტის ოკუპაციას და ავსტრიის ანშლუსს ერთა ლიგის მხრიდან ქმედითი ნაბიჯები არ მოყოლია, აღნიშნულმა ფაქტმა სხვა ქვეყნებს შეიარაღების გაზრდისკენ უბიძგა. 1933 წელს გერმანიამ და იაპონიამ ერთა ლიგა დატოვეს ხოლო 1937 წელს უკვე იტალიამ და ესპანეთმა. ერთა ლიგის ბოლო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება 1939 წელს [[საბჭოთა კავშირი]]ს ფინეთში შეჭრის გამო მისი გარიცხვა იყო<ref name="northedge" />. ==ერთა ლიგის სისუსტეები== [[ფაილი:The Gap in the Bridge.png|300px|მინი|მარჯვნივ|'''ხარვეზი ხიდზე'''; წარწერა: „ერთა ლიგის ხიდი შექმნილია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ“, კარიკატურა ჟურნალიდან „პანჩი“, 10 დეკემბერი, 1920]] ერთა ლიგის შექმნაში მოკავშირეთა დიდი როლის გამო ორგანიზაციას როგროც „გამარჯვებულთა ლიგას“ ისე აღიქვამდნენ. ლიგის ნეიტრალურობის პრინციპი გადაწყვეტილებების მიღებაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდა, ასევე პრობლემური იყო კენჭისყრა სადაც შეთანხმების მიღწევა და საჭირო ხმების რაოდენობის მიღება ვერ ხერხებოდა, სწორედ ამიტომ ხშირად ეფექტიანი გადაწყვეტილების მიღება საკმაოდ რთულ იყო, ზოგ შემთხვევაში შეუძლებელსაც კი წარმოადგენდა<ref name="northedge" />. ===კოლექტიური უსაფრთხოება=== ერთა ლიგის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი სისუსტე მდგომარეობდა იმაში, რომ ხშირად კოლექტიური უსაფრთხოება და ქვეყნებს შორის ინდივიდუალური ურთიერთობები ერთმანეთს ეწინააღმდეგებოდა. კერძოდ კოლექტიური უსაფრთხოების მიხედვით ქვეყნებს უნდა ემოქმედათ იმ შემთხვევაშიც კი თუ აღნიშნულ ქვეყანასთან სხვა რომელიმე ქვეყანას მეგობრული ურთიერთობა გააჩნდა, ვინაიდან რიგ ქვეყნებს არ სურდათ საკუთარი ეროვნული ინტერესების დაზიანება, ისინი ხშირად გადაწყვეტილებას მხარს არ უჭერდნენ. ერთა ლიგის კოლექტიური თავდაცვის სისუსტე ყველაზე კარგად იტალია აბისინიის ომის დროს გამოიკვეთა, როდესაც დიდმა ბრიტანეთმა და საფრანგეთმა იტალიას სანქციები მოუხსნეს. მას შემდეგ რაც გერმანიამ აქტიური მილიტარიზაცია დაიწყო კოლექტიურმა უსაფრთხოება დაყვავების პოლიტიკამ ჩაანაცვლა<ref name="northedge" />. ===პაციფიზმი და განიარაღება=== ერთა ლიგის ერთ-ერთ ყველაზე დიდ სისუსტედ მიიჩნეოდა ის, რომ მას მისი შეიარაღებული ძალები არ ჰყავდა, სწორედ ამიტომ ლიგის რეზოლუციის აღსრულება მის წევრ ქვეყნებს უწევდათ, რაც ხშირად არასასურველი იყო. ერთა ლიგის ორი ყველაზე მნიშვნელოვანი წევრი ერთა ლიგის გადაწყვეტილების სამხედრო გზით აღსრულებას თავს არიდებდნენ, ვინაიდან [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს შედმეგ ორივე ქვეყანაში [[პაციფიზმი]] მნიშვნელოვნად გაიზარდა. დიდი ბრიტანეთის კონსერვატიული ხელისუფლება ერთა ლიგის მიმართ ნაკლებ ენთუზიაზმს იჩენდა, სწორედ ამიტომ ბრიტანეთი ხელშეკრულებებს ლიგის გვერდის ავლით დებდა<ref name="northedge" />. ==ორგანიზაციის გაუქმება== მას შემდეგ რაც [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დაწყება გარდაუვალი იყო, ერთა ლიგის ასამბლეამ გენერალურ მდივანი ჯერ 1938 წელს ხოლო მოგვიანებით 1939 წელს სპეციალური უფლებებით აღჭურვა, რომ ორგანიზაციას ფუნქციონირება შეზღუდულად მაინც გაეგრძელებინა. 1943 წლის [[თეირანის კონფერენცია]]ზე მოკავშირეებმა გადაწყვიტეს, რომ შექმნილიყო ახალი ორგანიზაცია, რომელიც ერთა ლიგას ჩაანაცვლებდა. ერთა ლიგის ბევრი ორგანო და სამსახური [[გაერო]]ს დაქვემდებარებაში გადავიდა, მაგალითად საერთაშორისო შრომის ორგანიზაცია გაეროს ნაწილი გახდა. ერთა ლიგისგან განსხვავებით გაეროს შემქმნელებმა ახალი ორგანიზაციის სტრუქტურის ეფექტიანობას დიდი ყურადღება მიანიჭეს. ერთა ლიგის საბოლოო კრება [[1946]] წლის 18 აპრილს გაიმართა. დარჩენილმა 34 წვერმა ორგანიზაციის თვითლიკვიდაცია გამოაცხადა და მისი აქტივები გაეროს გადასცა<ref>{{Cite web |url=http://ieg-ego.eu/en/threads/transnational-movements-and-organisations/international-organisations-and-congresses/isabella-loehr-the-league-of-nations |title=Löhr, Isabella. 2015. The League of Nations. |accessdate=2020-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702070708/http://ieg-ego.eu/en/threads/transnational-movements-and-organisations/international-organisations-and-congresses/isabella-loehr-the-league-of-nations |archivedate=2020-07-02 }}</ref>. ==ერთა ლიგა და საქართველო== 1919 წლის 21 მაისს, პარიზის საზავო კონფერენციაზე, [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს რესპუბლიკის]] დელეგაციის ხელმძღვანელმა [[კარლო ჩხეიძე|კარლო ჩხეიძემ]] ერთა ლიგასს მიმართა თხოვნით ორგანიზაციაში საქართველოს გაწევრიანების შესახებ, მაგრამ ლიგამ არ განიხილა ეს საკითხი, სანამ არ დაიდო საქართველო-რუსეთის 1920 წლის 7 მაისის [[მოსკოვის ხელშეკრულება (1920)|მოსკოვის ხელშეკრულება]]. 1920 წლის 1 სექტემბერს ჩხეიძემ სპეციალური მემორანდუმით კვლავ გაიმეორა საქართველოს მთავრობის თხოვნა. 1920 წლის შემოდგომაზე საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ევგენი გეგეჭკორი]] გაემგზავრა ევროპაში, სადაც მოლაპარაკებებზე განიხილებოდა სხვადასხვა საკითხი: საქართველოს ერთა ლიგაში მიღების, მისი „დე იურედ“ ცნობის და სხვ. 1920 წლის 12–16 ოქტომბერს ქ. [[მილანი|მილანში]] გაიხსნა ერთა ლიგის საერთაშორისო ასოციაციების მეოთხე კონგრესი, რომლის მუშაობაში პირველად მიიღო მონაწილეობა ერთა ლიგის საქართველოს ასოციაციის (შეიქმნა 1919 წლის 7 დეკემბერს) წარმომადგენელმა [[ნიკოლოზ ჯაყელი|ნიკოლოზ ჯაყელმა]]. კონგრესზე იგი სიტყვით გამოვიდა 16 ოქტომბერს; ამავე დღეს კონგრესის თავმჯდომარის ჯ. რუფინის წინადადებით საქართველოს ასოციაცია მიღებულ იქნა ერთა ლიგის საერთაშორისო ასოციაციების წევრად.<ref name="ქე">{{ქე|3|?|მენთეშაშვილი ა.|არა}}</ref> 1920 წლის 16 დეკემბერს ერთა ლიგის საერთო კრებაზე განიხილეს საქართველოს წევრად მიღების საკითხი. საქართველოსა და სხვა ახლად შექმნილ დამოუკიდებელ ქვეყნებს ერთა ლიგისკენ იზიდავდა მისი წესდების მე-10 მუხლი, რომლის თანახმადაც ლიგის წევრები ვალდებულებას იღებდნენ, პატივი ეცათ და დაეცვათ ორგანიზაციის ყველა წევრ-სახელმწიფოს დამოუკიდებლობა. განხილვაზე სიტყვით გამოვიდნენ [[ფრიტიოფ ნანსენი]] ([[ნორვეგია]]) და [[რობერტ სესილი]] ([[სამხრეთ აფრიკის კავშირი|სამხრეთი აფრიკა]]), რომელთაც მხარი დაუჭირეს საქართველოს მიღებას ერთა ლიგაში. დიდი ბრიტანეთის წარმომადგენელმა ჰერბერტ ფიშერმა კი განაცხადა, რომ საქართველოს შემთხვევაში მე-10 მუხლის დაცვა რთული იქნებოდა, ამასთან არ შეიძლებოდა ამ საკითხის განცალკევება ბალტიისპირეთის რესპუბლიკათა საკითხისაგან. ორივე საკითხს რუსეთის ზეგავლენის სფეროში შეჭრასთან აკავშირებდნენ, რაც ამუხრუჭებდა ამ ქვეყნების ერთა ლიგაში მიღების პროცესს.<ref name="ქე"/> კენჭისყრაში 24 სახელმწიფო მონაწილეობდა. საკითხის გადასაჭრელად საკმარისი იყო 16 ხმის მიღება. საქართველოს ერთა ლიგაში გაწევრიანებას მხარი დაუჭირა 10 სახელმწიფომ: სამხრეთ აფრიკამ, ბოლივიამ, კოლუმბიამ, იტალიამ, ნორვეგიამ, პარაგვაიმ, ირანმა, პორტუგალიამ, შვეიცარიამ და ჩილემ. წინააღმდეგ ხმა მისცა 10 სახელმწიფომ: ავსტრალიამ, კანადამ, კუბამ, დიდმა ბრიტანეთმა, ესპანეთმა, საფრანგეთმა, ახალმა ზელანდიამ, ნიდერლანდებმა, ჩეხოსლოვაკიამ, დანიამ. თავი შეიკავეს: ბელგიამ, პოლონეთმა, რუმინეთმა, შვედეთმა. დიდი ბრიტანეთისა და საფრანგეთის უარყოფითი პოზიციის გამო საქართველოს ლიგაში მიღება შეუძლებელი გახდა. საქართველოს რესპუბლიკა ცნეს როგორც დე-ფაქტო (1920), ასევე დე-იურე (1921 იანვარი), მაგრამ საბოლოოდ ერთა ლიგის გარეთ დარჩენამ ხელი შეუწყო საქართველოს მიმართ საბჭოთა რუსეთის აგრესიული ზრახვების განხორციელებას.<ref name="ქე"/> ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commons category|League of Nations}} * [http://www.indiana.edu/~league/ League of Nations Photo archive] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191209224005/http://www.indiana.edu/~league/ |date=2019-12-09 }}, Indiana.edu * [http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/%28httpAssets%29/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf League of Nations chronology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110211042444/http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/%28httpAssets%29/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf |date=2011-02-11 }} * [http://worldatwar.net/timeline/other/league18-46.html League of Nations timeline], worldatwar.net * [http://www.leagueofnationshistory.org/ History of the League of Nations] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210103171122/http://www.leagueofnationshistory.org/ |date=2021-01-03 }}, University of Oxford-led project * [http://www.americanrhetoric.com/speeches/wilsonleagueofnations.htm Wilson's Final Address in Support of the League of Nations] Speech made 25 September 1919 * [http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/1247483E6FED755A80256EF8004FE8FD?OpenDocument History (1919–1946)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110322235128/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/1247483E6FED755A80256EF8004FE8FD?OpenDocument |date=2011-03-22 }} from the United Nations Office at Geneva * [http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/775F57EE7B39FC0D80256EF8005048A6?OpenDocument League of Nations Archives] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210101084153/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/775F57EE7B39FC0D80256EF8005048A6?OpenDocument |date=2021-01-01 }} from the United Nations Office at Geneva * [http://www.indiana.edu/~league/tcassemblies.htm Table of Assemblies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190716150842/http://www.indiana.edu/~league/tcassemblies.htm |date=2019-07-16 }} Dates of each annual assembly, links to list of members of each country's delegation ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გაერო}} [[კატეგორია:ერთა ლიგა|*]] [[კატეგორია:საერთაშორისო პოლიტიკური ორგანიზაციები]] [[კატეგორია:დიპლომატიური ორგანიზაციები]] ov5uo4r2dv92i1560a7eyizrvi1wye2 4812227 4812225 2025-06-09T23:00:11Z 91.151.137.11 4812227 wikitext text/x-wiki {{მრავალმნიშვნელოვნება**|ორგანიზაციას|შეჯიბრის|ერთა ლიგა (უეფა)}} [[ფაილი:League of Nations Anachronous Map.PNG|thumb|300px|[[1920]]-[[1945]] წლების მიხედვით ერთა ლიგა და მსოფლიო]] '''ერთა ლიგა''' ({{lang-en|League of Nations}}, {{lang-fr|Société des Nations}}) — პირველი საერთაშორისო, სამთავრობოთაშორისო ორგანიზაცია რომლის მიზანსაც წარმოადგენდა მსოფლიო მშვიდობის და სტაბილურობის დაცვა<ref>{{cite book |last=Christian |first=Tomuschat |title=The United Nations at Age Fifty: A Legal Perspective |year=1995 |publisher=Martinus Nijhoff Publishers |isbn=9789041101457 |page=77 |url=https://books.google.com/books?id=iz55RRayP34C&pg=PA77}}</ref>. ერთა ლიგა დაარსდა [[1920]] წლის 10 იანვარს, მას შემდეგ რაც [[პარიზის სამშვიდობო კონფერენცია|პარიზის სამშვიდობო კონფერენციის]] შედეგად [[პირველი მსოფლიო ომი]] დასრულდა. [[1919]] წელს აშშ-ის პრეზიდენტი [[ვუდრო ვილსონი]] ერთ ლიგის შექმნაში შეტანილი წვლილისთვის ნობელის მშვიდობის პრემიის გამარჯვებული გახდა. ერთა ლიგის დაარსების დღიდანვე მის მიზანს წესდების მიხედვით წარმოადგენდა კონფლიქტების და ომების მშვიდობიანი გზით მოგვარება, რაც საკითხის გადასაჭრელად ითვალისწინებდა მოლაპარაკებების და არბიტრაჟის გამოყენებას<ref>{{cite web|title=Covenant of the League of Nations|url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|publisher=The Avalon Project|accessdate=30 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|archive-date=26 July 2011|url-status=live}}</ref>. ერთა ლიგის წესდება ასევე დიდ ყურადღებას უთმობდა ადგილობრივი მოსახლეობის მიმართ სამართლიან დამოკიდებულებას; ადამიანების და ნარკოტიკების ტრეფიკინგს; იარაღით ვაჭრობას; მსოფლიო ჯანდაცვას; ევროპაში უმცირესობების უფლებების დაცვას; ომის ტყვეების საკითხს და ღირსეული სამუშაო პირობების არსებობას<ref>See Article 23, {{cite web|url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|title=Covenant of the League of Nations|access-date=20 April 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|archive-date=26 July 2011|url-status=live}}, {{cite web|url=http://en.wikisource.org/wiki/Treaty_of_Versailles|title=Treaty of Versailles|access-date=23 January 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100119080339/http://en.wikisource.org/wiki/Treaty_of_Versailles|archive-date=19 January 2010|url-status=live}} and Minority Treaties.</ref>. ერთა ლიგის წესდების პირველ ნაწილს 1919 წლის 28 ივნისს [[ვერსალის საზავო ხელშეკრულება (1919)|ვერსალის შეთანხმების]] ფარგლებში მოეწერა ხელი, რომელიც მის მეორე ნაწილთან ერთად ამოქმედდა 1920 წლის 10 იანვარს, როდესაც მის მეორე ნაწილსაც მოეწერა ხელი. ერთა ლიგის საბჭოს პირველი შეხვედრა ამავე წლის 16 იანვარს გაიმართა, ხოლო 1920 წლის 15 ნოემბერს ერთა ლიგის პირველი ასამბლეა შეიკრიბა. ერთა ლიგის შექმნა არსებული ეპოქის დიპლომატიისთვის სიახლეს წარმოადგენდა. მისმა შექმნამ მანამდე არსებული ასწლოვანი დიპლომატიური წესრიგი მნიშვნელოვნად შეცვალა. ერთა ლიგის ეფექტიანობა მნიშვნელოვნად იყო დამოკიდებული წევრი სახელმწიფოების გადაწყვეტილებაზე, განსაკუთრებით პირველ მსოფლიო ომში გამარჯვებულ ქვეყნებზე ([[საფრანგეთი]], [[დიდი ბრიტანეთი]], [[იტალია]] და [[იაპონია]]), რომლებიც უზრუნველყოფდნენ რეზოლუციების აღსრულებას, ეკონომიკური სანქციების შესრულებას და შეიარაღებული ძალების გამოყოფას. დიდი სახელმწიფოები ლიგის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულებას ხშირად აყოვნებდნენ, ვინაიდან აღნიშნულს შეეძლო მათი ინტერესებისთვის ზიანი მიეყენებინა<ref>{{cite web|url=http://www.oldsite.transnational.org/Area_MiddleEast/2008/Jahanpour_SC-Iran.pdf|title=The Elusiveness of Trust: the experience of Security Council and Iran|accessdate=27 June 2008|publisher=Transnational Foundation of Peace and Future Research|last=Jahanpour|first=Farhang|page=2|archive-url=https://web.archive.org/web/20140727102504/http://www.oldsite.transnational.org/Area_MiddleEast/2008/Jahanpour_SC-Iran.pdf|archive-date=27 July 2014|url-status=live}}</ref>. 26 წლიანი არსებობის განმავლობაში ერთა ლიგას ჰქონდა, როგორც მნიშვნელოვანი წარმატებები, ისე წარუმატებლობები, მაგრამ დროთა განმავლობაში ერთა ლიგის არაეფექტიანობა მნიშვნელოვნად გამოიკვეთა, განსაკუთრებით XX საუკუნის 30-იანი წლებში, როდესაც მან ღერძის ქვეყნების აგრესიული პოლიტიკის შეჩერება ვერ მოახერხა. ერთ-ერთ მთავარი მიზეზი თუ რამაც განაპირობა ერთა ლიგის არაეფექტიანობა იყო აშშ-ის უარი გამხდარიყო ორგანიზაციის წევრი, მაშინ როდესაც აშშ აღნიშნული ორგანიზაციის შექმნის მთავარი ინიციატორი იყო. ერთა ლიგის როგორც ორგანიზაციის დასუსტება და ავტორიტეტის დაქვეითება რამდენიმე მოვლენამ განაპირობა, კერძოდ [[საბჭოთა კავშირი]] ორგანიზაციის წევრი საკმაოდ გვიან გახდა, მაგრამ ფინეთთან სამხედრო დაპირისპირების გამო ის მალევე გააძევეს<ref>{{cite book | title=The participation of the Soviet Union in universal international organizations.: A political and legal analysis of Soviet strategies and aspirations inside ILO, UNESCO and WHO | author=Osakwe, C O | year=1972 | publisher=Springer | url=https://books.google.com/books?id=e2OmtJvNjHoC | page=5| isbn=978-9028600027 }}</ref><ref>{{cite book | author=Pericles, Lewis | year=2000 | publisher=Cambridge University Press | title=Modernism, Nationalism, and the Novel | url=https://books.google.com/books?id=F-ImKOwYvsoC | page=52| isbn=9781139426589 }}</ref><ref>{{cite book | title=Historical Dictionary of the League of Nations | author=Ginneken, Anique H. M. van | year=2006 | publisher=Scarecrow Press | url=https://books.google.com/books?id=-mjkuGZLhBIC | page=174| isbn=9780810865136 }}</ref><ref>{{cite book | title=The Origin, Structure & Working of the League of Nations | author=Ellis, Charles Howard | year=2003 | publisher=Lawbook Exchange Ltd | url=https://books.google.com/books?id=xmIsAveUZRgC | page=169| isbn=9781584773207 }}</ref>. საბჭოთა კავშირის გაძევებას მალევე მოჰყვა გერმანიის, იტალიის, იაპონიის და ესპანეთის მიერ ერთა ლიგის დატოვება. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასაწყისში გამოჩნდა, რომ ერთა ლიგამ მისი მთავარი მიზანი ახალი მსოფლიო ომის აცილება ვერ მოახერხა. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასრულების შემდეგ ერთა ლიგა ახალი ორგანიზაციით [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაერთიანებული ერების ორგანიზაციით]] (გაერო) ჩანაცვლდა. == ისტორია == ===წინარე ისტორია=== ერთა მშვიდობიანი გაერთიანების იდეა, რომელიც კონფლიქტს შეზღუდავდა და სახელმწიფოებს შორის მშვიდობას დაიცავდა ჯერ კიდევ [[1795]] წელს გაჩნდა, როდესაც [[იმანუელ კანტი|იმანუელ კანტმა]] მისი წიგნი „მუდმივი მშვიდობა: ფილოსოფიური სკეჩი“ გამოსცა<ref>{{cite web|url=http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|last=Kant|first=Immanuel|publisher=Mount Holyoke College|title=Perpetual Peace: A Philosophical Sketch|accessdate=16 May 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080514211750/http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|archive-date=14 May 2008|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080514211750/http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|archivedate=14 მაისი 2008}}</ref>. კანტი მხარს უჭერდა მშვიდობიანი მსოფლიო წესრიგის შექმნას, რომელიც შინაარსობრივად არ გულისხმობდა მსოფლიო ხელისუფლების შექმნას, არამედ ისეთი სახელმწიფოების რომლებიც თავისუფალი ქვეყნები იქნებოდნენ და პატივს სცემდნენ როგორც საკუთარ ისე სხვა ქვეყნის მოქალაქეებს, რაც მსოფლიოში ხელს შეუწყობდა მშვიდობიანი საზოგადოების შექმნას. [[XIX საუკუნე]]ში [[ნაპოლეონის ომები]]ს შემდგომ [[ევროპის კონცერტი|ევროპის კონცერტმა]] ევროპაში მშვიდობის შენარჩუნებაში და კოლექტიური უსაფრთხოების ჩამოყალიბებაში მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია. აღნიშნულ პერიოდში საერთაშორისო სამართალი მნიშვნელოვნად განვითარდა, რომლის დროსაც შეიქმნა [[ჟენევის პირველი კონვენცია]] და ჰააგის [[1899]] და [[1907]] წლების [[ჰააგის კონვენციები|კონვენციები]], რომლებიც სამშვიდობო ისე საომარი მოქმედებების დროს სახელმწიფოთა მოქმედებებს არეგულირებდნენ<ref>F.S Northedge, ''The League of Nations: Its Life and Times, 1920–1946'' (1986) p 10</ref>. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს სისასტიკემ მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ევროპაში არსებულ სოციალურ, პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სისტემებზე. კონფლიქტის მიმდინარეობის პერიოდში რამდენიმე იმპერია დაიშალა, კერძოდ [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის]], გერმანიის, [[ავსტრია-უნგრეთის იმპერია|ავსტრია-უნგრეთის]] და [[ოსმალეთის იმპერია]]. პირველი მსოფლიო ომის სისასტიკემ მსოფლიოში [[პაციფიზმი|პაციფისტური]] და ანტი საომარი მოძრაობები მნიშვნელოვნად გააძლიერა, სწორედ ამიტომ პირველი მსოფლიო ომი „უკანასკნელ ომად“ იყო მიჩნეული. იმ მიზნით, რომ პირველი მსოფლიო ომის მსგავსი ან უფრო მძიმე ტრაგიკული ომი აღარ მომხდარიყო გადაწყდა ყველა იმ მიზეზის შესწავლა რამაც კონფლიქტის დაწყება გამოიწვია, რომლის შედეგადაც რამდენიმე მიზეზი გამოიკვეთა. დადგინდა, რომ სახელმწიფოები აქტიურად აწარმოებდნენ საიდუმლო დიპლომატიას, შეჯიბრს შეიარაღებაში, სამხედრო ნაციონალიზმს და სახელმწიფოები მოკავშირეებს მხოლოდ პირადი სარგებლის მიღების მიზნით არჩევდნენ. სამომავლოდ კონფლიქტების არიდების მიზნით გადაწყდა, რომ საერთაშორისო ორგანიზაცია უნდა შექმნილიყო, რომელიც დაფუძნებული იქნებოდა და წაახალისებდა ღია დიპლომატიას, მოახდენდა განიარაღებას, წაახალისებდა კოლექტიურ უსაფრთხოება და შესაძლო ნეგატიური შედეგების გაზრდით ქვეყნებს სამომავლოდ კონფლიქტის დაწყების სურვილს შეუმცირებდა. ერთა ლიგის შექმნამდე დიდ ბრიტანეთს, [[აშშ]]-ს და საფრანგეთს საკუთარი მოსაზრებები და შეხედულებები ჰქონდათ, თუ როგორი უნდა ყოფილიყო ორგანიზაცია, რომელიც სამომავლოდ მსოფლიო წესრიგის და სტაბილურობის განმსაზღვრელი იქნებოდა. ბრიტანული იდეის თანახმად უნდა მომხდარიყო ე. წ. გამარჯვებული ქვეყნების კონფერენცია, რომელიც ქვეყნებს შორის დავებს გადაწყვეტდა და საჭიროების შესაბამისად სანქციებს დააწესებდა. საფრანგეთის ინიციატივა ორგანიზაციასთან დაკავშირებით უფრო მრავლისმომცველი იყო, რაც გულისხმობდა კრიზისების გადაჭრას საგანგებო შეხვედრებით და საერთაშორისო არმიის შექმნით, რომლის მეშვეობითაც გადაწყვეტილების აღსრულება მოხდებოდა. რაც შეეხება აშშ-ს პოზიციას [[ვუდრო ვილსონი|ვუდრო ვილსონმა]] ორგანიზაციის შექმნის იდეა მის ცნობილ 14 პუნქტზე დააფუძნა, რომლის მიხედვითაც [[ედვარდ ჰაუსი|ედვარდ ჰაუსმა]] ერთა ლიგის პირველი მონახაზი შეიქმნა. აღნიშნული მონახაზის თანახმად სახელმწიფოების უნდა შეეწყვიტათ არაეთიკური მოქმედებები, ასევე გარკვეული სახის ჯაშუშობა და უღირსი მოქმედებები. სახელმწიფოები რომლებიც არ დაემორჩილებოდნენ ორგანიზაციის გადაწყვეტილებას მათ მიმართ უნდა მომხდარიყო მკაცრი სანქციების დაწესება და ვაჭრობის აკრძალვა იმ ქვეყნებთან, რომლებიც აღნიშნული ქვეყანას სტრატეგიულად მნიშვნელოვან ნედლეულს აწვდიდა<ref name="jclare">{{cite web|publisher=American History|accessdate=10 December 2013|url=http://www.let.rug.nl/usa/essays/1901-/the-league-of-nations-karl-j-schmidt.php|title=The League of Nations – Karl J. Schmidt|archive-url=https://web.archive.org/web/20131219081141/http://www.let.rug.nl/usa/essays/1901-/the-league-of-nations-karl-j-schmidt.php|archive-date=19 December 2013|url-status=live}}</ref>. ბრიტანელი [[რობერტ სესილი]]ს და სამხრეთ აფრიკელი [[იან სმუტსი]]ს შექმნილმა მონახაზმა მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ერთა ლიგის როლზე და მის სტრუქტურაზე. სმუტსი აქტიურად უჭერდა მხარს საბჭოს შექმნას, სადაც როგორც დიდი ისე პატარა სახელმწიფოები იქნებოდნენ გაერთიანებულნი, წევრი პატარა ქვეყნები დიდებისგან განსხვავებით როტაციის პრინციპს დაემორჩილებოდნენ ხოლო დიდი ქვეყნები მუდმივ მოქმედი წევრები იქნებოდნენ. სმუტსის იდეის თანახმად ასევე უნდა შექმნილიყო ე. წ. მანდატის სისტემა, რომელიც ღერძის ქვეყნების ტერიტორიებს გამარჯვებულ და [[ანტანტა|ანტანტის]] ქვეყნებს გადაუნაწილებდა. მეორე მხრივ, სესილის ინიციატივები მეტწილად კონცენტრირებული იყო ლიგის ადმინისტრაციულ მხარეზე, რომლის მიხედვითაც განსაზღვრული იყო როგორც საბჭოს ისე ასამბლეის შეკრების დრო და ფუნქციები. სესილი ასევე მხარს უჭერდა მუდმივმოქმედი სამდივნოს შექმნა, რომელიც ლიგის ადმინისტრაციულ საკითხებს გაუძღვებოდა<ref>{{cite web|url=http://www.columbia.edu/~saw2156/TheLeagueAsARetreat.pdf|title=The League of Nations: a retreat from international law?|publisher=Journal of Global History|access-date=10 December 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131214064233/http://www.columbia.edu/~saw2156/TheLeagueAsARetreat.pdf|archive-date=14 December 2013|url-status=live}}</ref><ref name="jclare"/><ref>J. A. Thompson, "Lord Cecil and the pacifists in the League of Nations Union." ''Historical Journal'' 20#4 (1977): 949–959.</ref><ref>Christof Heyns, "The Preamble of the United Nations Charter: The Contribution of Jan Smuts." ''African Journal of International and Comparative Law'' vol 7 (1995): pp 329+. [http://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/afjincol7&div=23&id=&page= excerpt]</ref>. ===დაარსება=== [[1919]] წელს პარიზის სამშვიდობო კონფერენციის დროს ვილსონმა, სესილმა და სმუტსმა საკუთარი მონახაზები წარმოადგინეს. დელეგაციებს შორის გრძელვადიანი და დამღლელი მოლაპარაკებების შემდგომ შეთანხმება შედგა და მიიღეს ჰურსტ-მილერის მონახაზი, რომელზეც ლიგის შეთანხმების დაეფუძნა მოხდა, რომლის შედეგადაც 1919 წლის 25 იანვარს წევრებმა ლიგის დაარსებას წინადადებას მხარი დაუჭირეს. ერთა ლიგის საბოლოო შეთანხმების მონახაზი სპეციალური კომისიის მიერ იქნა შედგენილი, ერთა ლიგა [[ვერსალის საზავო ხელშეკრულება (1919)|ვერსალის ხელშეკრულების]] ხელმოწერის შედეგად შეიქმნა. 1919 წლის 20 ივნისს 44-მა სახელმწიფომ ხელი მოაწერა ლიგის შეთანხმებას. მათ შორის არ იყო ორი უმნიშვნელოვანესი სახელმწიფო – [[აშშ]] და [[რუსეთი]]. მოლაპარაკებების შედეგად განისაზღვრა ლიგის სტრუქტურა, რომლის მიხედვითაც შეიქმნებოდა გენერალური ასამბლეა (სადაც ყველა ქვეყანა იქნებოდა წარმოდგენილი), აღმასრულებელი საბჭო (მხოლოდ დიდი სახელმწიფოები) და მუდმივმოქმედი სამდივნო. ლიგის წვერ ქვეყნებს პატივი უნდა ეცათ სხვა ქვეყნების ტერიტორიებისთვის და აგრესიისგან თავი უნდა შეეკავებინათ, ასევე წვერ ქვეყნებს საკუთარი შეიარაღება უნდა შეემცირებინათ დონემდე, რომელიც თავდაცვისთვის იქნებოდა აუცილებელი. იმ შემთხვევაში თუ წევრ ქვეყანას სხვა რომელიმე წევრი ქვეყნის მიმართ პრეტენზია ანდ დავა ექნებოდა ის ვალდებული იყო მიემართა არბიტრაჟისთვის სადაც მოხდებოდა აღნიშნული დავის გადაწყვეტა. ლიგის შეთანხმების თანახმად ქვეყნებს არბიტრაჟამდე საომარი მოქმედებების დაწყება ეკრძალებოდათ, მანამ სანამ აღმასრულებელი საბჭოს მიერ დანიშნული საერთაშორისო სასამართლო გადაწყვეტილებას არ მიიღებდა. [[ვუდრო ვილსონი]]ს ძალისხმევის და მიუხედავად, რის გამოც ის 1919 წელს მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატიც გახდა, აშშ ერთა ლიგაში ვერ გაწევრიანდა. რესპუბლიკელ სენატორს ჰენრი კებოტს სურდა, რომ აშშ ლიგაში პრივილეგიებით ყოფილიყო წარმოდგენილი. კებოტი ასევე მიიჩნევდა, რომ ომის გამოცხადების უფლება მხოლოდ სენატს ჰქონდა, ხოლო ერთა ლიგის წევრობა ქმნიდა ალბათობას, რომლის მიხედვითაც შეიძლებოდა, რომ აშშ ომში ყოფილიყო ჩათრეული. ვუდრო ვილსონმა აღნიშნულ მოთხოვნებზე უარი თქვა, რის გამოც კომპრომისი ვერ შედგა, ხოლო სენატში საჭირო ხმების 2/3 არ იყო, რის გამოც ვილსონის მცდელობა, რომ აშშ ერთა ლიგის წევრი გამხდარიყო წარუმატებლად დასრულდა<ref>{{Cite journal |jstor = 985951|title = Henry Cabot Lodge and the League of Nations|url = https://archive.org/details/sim_proceedings-of-the-american-philosophical-society_1970-08-20_114_4/page/n2|journal = Proceedings of the American Philosophical Society|volume = 114|issue = 4|pages = 245–255|last1 = Hewes|first1 = James E.|year = 1970}}</ref>. [[1920]] წლის 16 იანვარს მას შემდეგ, რაც ვერსალის საზავო შეთანხმება დასრულდა საბჭოს პირველი შეხვედრა გაიმართა. 1920 წლის 1 ნოემბერს ლიგის სათაო ოფისი [[ლონდონი]]დან [[ჟენევა]]ში გადაიტანეს, სადაც პირველი გენერალური ასამბლეა გაიმართა<ref>[http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/(httpAssets)/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf League of Nations Chronology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150404121418/http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/(httpAssets)/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf |date=4 April 2015 }}, The United Nations Office at Geneva</ref>. ==სტრუქტურა == ერთა ლიგის სტრუქტურა შემდეგი ორგანოებისგან შედგებოდა. ასამბლეა, საბჭო და მუდმივმოქმედი სამდივნო. მას ასევე დამატებით გააჩნდა მუდმივმოქმედი საერთაშორისო სასამართლო, შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია და სხვა დამხარე კომისიები თუ სამსახურები. თითოეული ორგანოს ბიუჯეტი ასამბლეის მიერ იყო განსაზღვრული, ლიგის ფინანსური მხარდაჭერა მისი წევრი ქვეყნების მიერ ხდებოდა. ერთა ლიგის ასამბლეას და კომისიას შორის ურთიერთობები მკაცრად განსაზღვრული არ იყო, ასევე ბუნდოვანი იყო ორივე ორგანოს კომპეტენციების საკითხიც<ref>{{cite web|publisher=University of Indiana|accessdate=5 October 2011|title=Budget of the League|url=http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20110823153107/http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archive-date=23 August 2011|url-status=live|archiveurl=https://www.webcitation.org/78DCh6Vba?url=http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archivedate=8 მაისი 2019}}</ref>. გადაწყვეტილებები ერთა ლიგაში ერთსულოვნებას პრინციპით მიიღებოდა, პროცედურული საკითხების და გარდა ყველა საკითხზე ყველა ქვეყანას თანხმობა უნდა განეცხადებინა, წინააღმდეგ შემთხვევაში საკითხი მიღებული არ იქნებოდა. აღნიშნული პრინციპი არ ვრცელდებოდა ახალი წევრების მიღებაზე თუ სხვა რომელიმე განსაკუთრებულ საკითხზე. მუდმივ მოქმედი სამდივნო- სამდივნო აერთიანებდა სხვადასხვა დარგის ექსპერტებს, რომლებიც გენერალური სამდივნოს ექვემდებარებოდა. აღნიშნული სამდივნოს ძირითადი მიმართულებები იყო პოლიტიკური, ფინანსური და ეკონომიკური, სატრანზიტო, უმცირესობები, ადმინისტრირება(საარი და დანცინგი), მანდატების საკითხი, განიარაღება, ჯანმრთელობა და სოციალური. სამდივნო საბჭოსთვის და ასამბლეისთვის შეიმუშავებდა სამოქმედო გეგმას ასევე საჭიროებისამებრ წარადგენდა რეპორტებს. * '''ასამბლეა''' — ასამბლეაში ერთა ლიგის ყველა წევრი ქვეყანა იყო წარმოდგენილი, სადაც თითოეულ ქვეყანას 3 წარმომადგენელი ჰყავდა და ყველა ქვეყანას ერთი ხმის უფლება ჰქონდა. ასამბლეა შეკრება ყოველი წლის სექტემბერში ჟენევაში ხდებოდა, სადაც განიხილავდნენ ახალი წევრების მიღებას და ორგანიზაციის ბიუჯეტს, საბჭოს არა მუდმივმოქმედი წევრების არჩევას და სასამართლოს წევრების არჩევას. * '''საბჭო''' — საბჭო როგორც ასამბლეის გადაწყვეტილების აღმასრულებელი ორგანო ისე ფუნქციონირებდა. საბჭოს 4 მუდმივმოქმედი წევრი ჰყავდა: [[დიდი ბრიტანეთი]], [[საფრანგეთი]], [[იტალია]] და [[იაპონია]]. საბჭოში ასევე შედიოდა 4 არამუდმივი წევრი რომელებიც 3 წლის ვადით ასამბლეის მიერ აირჩეოდნენ. საბჭოს პირველი არამუდმივი წევრები იყვნენ: [[ესპანეთი]], [[ბრაზილია]], [[საბერძნეთი]] და [[ბელგია]]<ref name=photo>{{cite web|accessdate=15 September 2011|url=http://www.indiana.edu/~league/photos.htm|publisher=University of Indiana|title=League of Nations Photo Archive|archive-url=https://web.archive.org/web/20110909035837/http://www.indiana.edu/%7Eleague/photos.htm|archive-date=9 September 2011|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110909035837/http://www.indiana.edu/~league/photos.htm|archivedate=9 სექტემბერი 2011}}</ref>. ერთა ლიგის საბჭოს წევრთა რაოდენობა არსებობის განმავლობაში რამდენჯერმე შეიცვალა. [[1922]] წელს არამოქმედი წევრი ქვეყნების რაოდენობა ექვსამდე გაიზარდა, ხოლო [[1926]] წელს უკვე რვამდე. 1926 წელს როდესაც გერმანია ერთა ლიგაში გაწევრიანდა ის საბჭოს მეხუთე მუდმივმოქმედი წევრი გახდა. მას შემდეგ რაც გერმანიამ და იაპონიამ ლიგა დატოვეს არაწევრი ქვეყნების რაოდენობა 9-დან 11-მდე გაიზარდა, ხოლო მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა კავშირი]] ლიგის წევრი გახდა საბჭოს კიდე 3 არამუდმივი წევრი დაემატა, რის შედეგადაც საბოლოოდ საბჭოს 15 წევრი ჰყავდა. საბჭოს წევრები საკითხთა განხილვის მიზნით წელიწადში 5-ჯერ იკრიბებოდნენ, შეკრება ხდებოდა საგანგებო მდგომარეობის დროსაც. == მანდატები == მას შემდეგ რაც მსოფლიო ომი დასრულდა დღის წესრიგში დამარცხებული ქვეყნების ტერიტორიების ნაწილის გადანაწილების საკითხი დადგა. გერმანიას ჩამოერთვა კოლონიები [[აფრიკა]]სა და ოკეანეთში, ხოლო [[ოსმალების იმპერია]]ს ჩამოერთვა მისი არაბულენოვანი რეგიონები. პარიზის სამშვიდობო შეთანხმების თანახმად აღნიშნულ ტერიტორიებზე პასუხისმგებლობა სხვა ქვეყნებს უნდა აეღოთ და ემართათ.<ref name="northedge">{{cite book|last = Northedge|first = F. S.|title = The League of Nations: Its life and times, 1920–1946| publisher = Leicester University Press|year = 1986|isbn=978-0-7185-1194-4}}</ref> ერთა ლიგის მანდატის სიტემა შეთანხმების 22-ე მეორე მუხლით იყო განსაზღვრული. მანდატების კომისია განსაზღვრავდა ქვეყნის მანდატის სტატუსს, ასევე სადავო ტერიტორიებზე პლებისციტის ჩატარებას იმისთვის, რომ მოსახლეობას ქონოდა არჩევანი თუ რომელ ქვეყანას შეერთებოდა. ერთა ლიგაში მანდატების 3 კატეგორია არსებობდა A, B და C.<ref name="northedge" /> A — აღნიშნული მანდატი ოტომანების იმპერიის ნაწილს შეეხებოდა, ასევე თუ გაერთიანება საკმარისად განვითარებული იყო და გააჩნდა სახელმწიფოებრივი ნიშნები და შეეძლო საკუთარი თავის დაცვა მაშინ მისი მოთხოვნები მმართველის შერჩევის დროს მკაცრად გათვალისწინებული უნდა ყოფილიყო<ref name="Mandate">{{cite web | last =League of Nations | year =1924 | title =The Covenant of the League of Nations:Article 22 | publisher =The Avalon Project at Yale Law School | url =http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp | accessdate =20 April 2009 | archive-url =https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp | archive-date =26 July 2011 | url-status=live | df =dmy-all }}</ref>. B — ტერიტორიები რომლებიც გერმანიის შემადგენლობაში შედიოდა. აღნიშნულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ხალხის მართვისას მანდატის მფლობელი ქვყანა უნდა დახმარებოდა გაერთიანებას განვითარებულიყო და საკუთარი ტავის დაცვა ესწავლა. მმართველ ქვყანა მართული გაერთიანების ადმინისტრირება უნდა განეხორციელებინა და დაეცვა სამოქალაქო წესრიგი<ref name="Mandate" />. C — ტერიტორიები მოიცავდა აფრიკის და ოკეანეთის ნაწილს. აღნიშნულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ხალხები რომლებიც არასაკმარისად განვითარებულები და ცივილიზაციისგან საკმაოდ დაშორებულები იყვნენ. აღნიშნული მანდატის ქვეშ ასევე იმართებოდა ის ტერიტორიები, რომლებზეც ეთნიკური ჯგუფები მნიშვნელოვნად დაქსაქსული ან მცირერიცხოვანი იყო<ref name="Mandate" />. ===მანდატით მართული ტერიტორიები=== ერთა ლიგის მანდატით ტერიტორიების მართვის უფლება მხოლოდ რამდენიმე ქვეყანას ჰქონდა, ერთა ლიგის 14 მანდატი დიდ ბრიტანეთს, სამხრეთ აფრიკის გაერთიანებას, საფრანგეთს, ბელგიას, იაპონიას, [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიასა]] და [[ავსტრალია]]ს ჰქონდა განაწილებული. დიდი ბრიტანეთი მისი მანდატით [[პალესტინა]]ს მართავდა, ხოლო სამხრეთ აფრიკის გაერთიანება კი სამხრეთ დასავლეთ აფრიკის მანდატს. ერთა ლიგის მანდატით მართულმა ქვეყნებმა დამოუკიდებლობა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასრულებამდე ვერ მიიღეს, ერთადერთი გამონაკლისს ერაყის სამეფო წარმოადგენდა, რომელიც ერთა ლიგის წევრი 1932 წელს გახდა<ref>{{cite web|url=https://www.un.org/en/decolonization/history.shtml|accessdate=15 September 2011|publisher=United Nations|title=The United Nations and Decolonization|archive-url=https://web.archive.org/web/20110903215926/http://www.un.org/en/decolonization/history.shtml|archive-date=3 September 2011|url-status=live}}</ref>. ერთა ლიგის პირდაპირი მმართველობის ქვეშ იმყოფებოდა [[ზაარლანდი]], რომელიც 15 წლის შემდეგ პლებისციტის შედეგად დაბრუნდა გერმანიის მმართველობაში და დანცინგის თავისუფალი ქალაქი (დღევანდელი [[გდანსკი]])<ref name="northedge" />. ==ტერიტორიული დავების გადაწყვეტა== პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ მსოფლიო ბევრი პრობლემის წინაშე აღმოჩნდა, განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს საზღვრების საკითხი. საზღვრების მოწესრიგების საკითხს მოკავშირეები წყვეტდნენ, მაგრამ ისინი საკითს განსახილველად ერთა ლიგას მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში გადასცემდნენ. ვინაიდან მსოფლიო ომებს შორის პერიოდში ერთა ლიგა ყველა დავას ვერ განიხილავდა, ქვეყნებს შორის ბევრი ტერიტორიული დავა გაჩნდა, რაც დაპირისპირების და შეტაკებების მიზეზი ხდებოდა<ref name="northedge" />. ===ალანდის კუნძულები=== [[ალანდის კუნძულები]] ოდითგანვე [[შვედეთი]]ს შემადგენლობაში შედიოდა, მაგრამ [[1809]] წელს [[რუსეთის იმპერია]]მ მისი და [[ფინეთი]]ს ანექსია მოახდინა. [[1917]] წელს როდესაც რუსეთში [[ოქტომბრის რევოლუცია]] მიმდინარეობდა ფინეთმა დამოუკიდებლობა გამოაცხადა, ალანდი მის შემადგენლობაში შევიდა<ref>Scott, George (1973). The Rise and Fall of the League of Nations. Hutchinson & Co LTD. ISBN 978-0-09-117040-0.</ref>. ორ ქვეყანას შორის დაპირისპირების მიზეზი მას შემდეგ გახდა რაც შვედურ ენოვანმა უმრავლესობა შვედეთთან გაერთიანების სურვილი გამოთქვეს, რამაც ორ ქვეყანას შორის სამხედრო დაპირისპირება საკმაოდ რეალური გახადა. დაძაბული ურთიერთობების ფონზე დიდმა ბრიტანეთმა ვითარების განმუხტვის მიზნით ერთა ლიგას მიმართა, მაგრამ ფინეთი აღნიშნულ ინციატივას კრიტიკულად შეხვდა, ვინაიდან ის აღნიშნულ საკითს მის საშინაო საქმეებში ჩარევად მიიჩნევდა. ფინეთის წინააღმდეგობის და მიუხედავად ერთა ლიგამ დამოუკიდებელი კომისია შექმნა, რომელიც აღნიშნულ საკითხზე იმსჯელებდა. [[1921]] წელს ლიგის გადაწყვეტილებით ალანდის კუნძულები ფინეთის შემადგენლობაში უნდა დარჩენილიყო, მართალია შვედეთი უკმაყოფილიო იყო მიღებული გადაწყვეტილებით, მაგრამ ის იძულებული გახდა დათანხმებოდა მიღებულ გადაწყვეტილებას<ref name="northedge" />. ===კოლუმბია-პერუს დაპირისპირება=== {{მთავარი|ლეტიციას ინციდენტი}} XX საუკუნის დასაწყისში [[კოლუმბია]]სა და [[პერუ]]ს შორის რიგი სახის დაპირისპირებები არსებობდა, რომელიც საბოლოოდ [[1922]] წლის [[სალომონ-ლოზანოს ხელშეკრულება|სალომონ-ლოზანოს ხელშეკრულებით]] დასრულდა. შეთანხმების თანახმად სასაზღვრო სოფელი ლეტიცია მისი შემოგარენით პერუს გამოეყო და კოლუმბიას გადაეცა, რაც კოლუმბიას საშუალებას აძლევდა [[ამაზონი|ამაზონთან]] წვდომა ქონოდა. [[1930]] წლის 1 ოქტომბერს შეთანხმებით დაზარალებულმა პერუელმა ფერმერებმა საკუთარი შეიარაღებულ ძალებით ლეტიცია დაიკავეს. თავდაპირველად პერუმ ლეტიცის ძალადობრივად მის შემადგენლობაში დაბრუნებას მხარი არ დაუჭირა, მაგრამ [[პერუს პრეზიდენტი|პერუს პრეზიდენტმა]] გადაწყვიტა კოლუმბისათვის ლეტიციის დაბრუნების საშუალება არ მიეცა, სწორედ ამიტომ პერუს არმიამ ლეტიციის ოკუპაცია მოახდინა. ოკუპაციას ორ ქვეყანას შორის მალევე მოყვა დაპირისპირება. რამდენიმე თვიანი მოლაპარაკებების შემდეგ ორივე ქვეყნის ხელისფლება დათანხმდა, რომ ერთა ლიგა მოლაპარაკებებში ჩართულიყო. კოლუმბიამ და პერუმ საკუთარი დავა განსახილველად ერთა ლიგის საბჭოს წარუდგინეს, [[1933]] წელს განხილვის პროცესში სადავო ტერიტორია ერთა ლიგის კონტროლის ქვეშ იმყოფებოდა. [[1934]] წელს მოლაპარაკებების შედეგად ლეტიცია კვლავ კოლუმბიის მფლობელობაში დაბრუნდა და ასევე 1932 წლის ოკუპაციის გამო პერუს ოფიციალური ბოდიშის მოხდა დაევალა<ref>{{cite book|title=The verdict of the League|year=1934|editor=Hudson, Manley|publisher=World Peace Foundation|pages=1–13}}</ref>. ===საარი=== აღნიშნული ტერიტორია აერთიანებდა პრუსიის და რაინის ტერიტორიებს, რომელსაც ვერსალის შეთანხმების თანახმად უშუალოდ ლიგა მართავდა. შეთანხმების თანახმად 15 წლის შემდეგ საარში პლებისციტი უდნა ჩატარებულიყო იმასთან დაკავშირებით საფრანგეთის თუ გერმანიის შემადგენლობაში იქნებოდა ის. 1935 წელს ჩატარებული რეფერენდუმის თანახმად 90 % მეტმა ადამიანმა გერმანიის შემადგენლობაში ყოფნას დაუჭირა მხარი<ref name="northedge" /><ref>{{cite book |last = Churchill |first = Winston |year = 1986 |title = The Second World War: Volume I The Gathering Storm |publisher = Houghton Mifflin Books |isbn = 978-0-395-41055-4 |ref = harv |url-access = registration |url = https://archive.org/details/gatheringstorm00chur_0 }}</ref>. == სხვა კონფლიქტები == ტერიტორიული კონფლიქტების პრევენციის შეჩერების გარდა ერთა ლიგა აქტიურად ერეოდა ქვეყნების სხვა კონფლიქტურ საკითხებში<ref>{{cite web|url=http://www.unog.ch/80256EE60057D930/%28httpPages%29/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|accessdate=15 September 2011|title=The United Nations in the Heart of Europe|publisher=United Nations|archive-url=https://web.archive.org/web/20111110132257/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|archive-date=10 November 2011|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132257/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|archivedate=10 ნოემბერი 2011}}</ref>. ===საბერძნეთი და ბულგარეთი=== [[1925]] წელს [[საბერძნეთი]]სა და [[ბულგარეთი]]ს საზღვარზე მომხდარი ინციდენტი ორ ქვეყანას შორის კონფლიქტში გადაიზარდა, რასაც რამდენიმე დღეში საბერძნეთის მხრიდან ბულგარეთში შეჭრა მოჰყვა. ბულგარეთის გადაწყვეტილებით მან მისი შეიარაღებული ძალები უკან დახევის რეჟიმში მოიყვანა და მხოლოდ აუცილებელ შემთხვევაში წინააღმდეგობის გაწევის უფლება მისცა, ბულგარეთმა კონფლიქტური რეგიონიდან მშვიდობიანი მოსახლეობის ევაკუაცია მოახდიან და ერთა ლიგას დასახმარებლად მიმართა. ერთა ლიგამ საბერძნეთის სამხედრო მოქმედებები დაგმო და ჯარების გაყვანა მოსთხოვა, ასევე საბერძნეთს ბულგარეთისთვის კომპენსაციის გადახდაც დაეკისრა<ref name="northedge" />. ===ლიბერია=== მას შემდეგ რაც ცნობილი გახდა, რომ [[ლიბერია]]ში ამერიკული კომპანიის მფლობელობაში არსებულ კაუჩუკის პლანტაციებში ადამიანებს მონობას ჰქონდა ადგილი და ადამიანებს იძულებით ამუშავებდნენ ლიბერიამ ერთა ლიგას საკითხის შესწავლით მიზნით მიმართა. ერთა ლიგის გადაწყვეტილებით შეიქმნა კომისია რომელსაც უნდა შეესწავლა აღნიშნული საკითხი. [[1930]] წელს კომისიის კვლევამ დაადასტურა, რომ მონობას და იძულებით მუშაობას ნამდვილად ჰქონდა ადგილი, ასევე ლიბერიის ხელისუფლების წევრები გარეულნი იყვნენ მუშახელის მიყიდვის პროცესში. კომისიის ანგარიშს ლიბერიაში ხელისუფლების წინააღმდეგ პროტესტი მოჰყვა, რის შედეგადაც პრეზიდენტი [[ჩარლი კინგი]] და ვიცე-პრეზიდენტი გადადგნენ. აღნიშნული ფაქტიდან ლიბერიის მხრიდან მალევე მოყვა მონობის და იძულებით მუშაობის აკრძალვა<ref>{{cite journal|first=W.E. Burghardt|last=Du Bois|title=Liberia, the League and the United States|url=https://archive.org/details/sim_foreign-affairs_1933-07_11_4/page/682|journal=Foreign Affairs|volume=11|date= July 1933|pages=682–95|issue=4|doi=10.2307/20030546|jstor=20030546| issn = 0015-7120}}</ref>. ===იაპონიის თავდასხმა ჩინეთზე === ერთა ლიგის დასუსტების ერთ-ერთი მიზეზი წამყვანი ქვეყნების მიერ იაპონიის მხრიდან გამოვლენილი აგრესიის ვერ შეკავება გახდა, რასაც მალევე იაპონიის მხრიდან ერთა ლიგიდან გასვლა მოჰყვა. ჩინეთ-იაპონიის შორის შეთანხმების თანახმად იაპონიას უფლება ჰქონდა სამხრეთ მანჯურიის რეგიონში საკუთარი ჯარები ყოლოდა, რაც მას საშუალებას აძლევდა მანჯურიის რკინიგზა გაეკონტროლებინა. [[1931]] წლის სექტემბერში რკინიგზა ნაწილობრივ დაზიანდა, რაზეც იაპონიამ პასუხისმგებლობა ჩინეთს დააკისრა, აღნიშნული ფაქტიდან მალევე იაპონიის არმიამ სრულიად მოახდინა მანჯურიის დაკავება. [[1932]] წელს ოკუპირებულ [[მანჯურია]]ში იაპონიამ მარიონეტი ხელისუფლება შექმნა, რომელსაც ჩინეთის უკანასკნელი იმპერატორი მართავდა. ახალი ხელისუფლება მხოლოდ იტალიამ, ნაცისტურმა გერმანიამ და ესპანეთმა აღიარეს, სხვა ქვეყნები მანჯურიას კვლავ ჩინეთის ნაწილად მიიჩნევდნენ. იაპონიის მიერ მანჯურიის ოკუპაციას ერთა ლიგის პროტესტი მოჰყვა, რის შედეგადაც ერთა ლიგამ საკითხის შესასწავლად კომისია შექმნა. ანგარიშის მიხედვით იაპონია აგრესორი იყო და მას მანჯურია უნდა დაეტოვებინა. აღნიშნული ანგარიში 42 ხმით ერთის წინააღმდეგ იქნა მიღებული, რასაც იაპონიის მიერ ერთა ლიგის დატოვება მოჰყვა. იაპონიის მიერ ერთა ლიგის დატოვება მნიშვნელოვან მომენტად ითვლება ორგანიზაციის ისტორიაში, ვინაიდან აღნიშნული ფაქტით კოლექტიური უსაფრთხოების იდეა სრულ კოლაფსს განიცდიდა<ref>Charles Loch Mowat, ''Britain between the Wars 1918–1940'' (1955) p. 420.</ref>. ===იტალიის შეჭრა ეთიოპიაში === {{მთავარი|იტალია-ეთიოპიის მეორე ომი}} [[1935]] წლის ოქტომბერში [[ბენიტო მუსოლინი]]მ აბისინიაში (დღევანდელი [[ეთიოპია]]) შეჭრის ბრძანება გასცა<ref name="northedge" />, რასაც 400-ათასიანი არმიის გაგზავნა მოჰყვა. მუსოლინის ბრძანებით იტალიამ აბისინიის ინტენსიური დაბომბვები დაიწყო, დაბომბვების დროს გამოიყენეს ქიმიური იარაღიც. [[1936]] წლის მაისში იტალიის არმიამ დაამარცხა აბისინიის არმია და დაიკავა [[ადის-აბება]], რასაც ეთიოპიის იმპერატორის, [[ჰაილე სელასიე I]]-ის გაქცევა მოჰყვა. [[1935]] წლის ნოემბერში ერთა ლიგამ აბისინიაში შეჭრის გამო იტალიას ეკონომიკური სანქციები დაუწესა, მაგრამ აღნიშნულმა სანქციებმა იტალიაზე დიდი გავლენა ვერ მოახდინეს, ვინაიდან სანქციები ნავთობს არ შეეხო. ვინაიდან არსებულ მომენტში არცერთ ქვეყანას იტალიისთვის სამხედრო წინააღმდეგობის გაწევა არ შეეძლო იტალიის დასასჯელად ეკონომიკური სანქციები ერთადერთ საშუალებად იყო მიჩნეული. 1935 წლის ოქტომბერში აშშ-ის პრეზიდენტმა [[ფრანკლინ დელანო რუზველტი|ფრანკლინ დელანო რუზველტმა]] ახლად დამტკიცებული ნეიტრალიტეტის აქტი აამოქმედა, რომლის მიხედვითაც კონფლიქტში მყოფ ორივე მხარეს შეიარაღებაზე შეზღუდვები დაუწესდათ, მაგრამ აშშ-მ იტალიის როგორც აგრესორის მიმართ გააფართოვა. 1936 წლის ივლისში ერთა ლიგამ იტალიას სანქციები მოუხსნა<ref>{{cite web| author =Haile Selassie I| title =Appeal to The League of Nations:June 1936, Geneva, Switzerland| publisher =Black King| url =http://www.black-king.net/haile%20selassie%2001e.htm| accessdate =6 June 2008| url-status=dead| archiveurl =https://web.archive.org/web/20080325023216/http://www.black-king.net/haile%20selassie%2001e.htm| archivedate =25 March 2008| df =dmy-all| author-link =Haile Selassie I}}</ref>. 1935 წლისთვის საფრანგეთის და ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრები იტალიასთან აბისინიის ორ ნაწილად იტალიურ და აბისინიურ ნაწილად გაყოფაზე დათანხმებას ცდილობდნენ, რაზეც მუსოლინი მზად იყო დათანხმებულიყო, მაგრამ არსებულმა შეთანხმებამ გაჟონა, რამაც საფრანგეთში და ბრიტანეთში პროტესტი გამოიწვია, რასაც მალევე ორივე ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრების გადადგომა მოჰყვა. ===ესპანეთის სამოქალაქო ომი=== [[1936]] წლის ივლისში [[ესპანეთი]]ს არმიამ გადატრიალება დაიწყო, რამაც ესპანელი რესპუბლიკელების (მოქმედი მემარცხენე მთავრობა) და ნაციონალისტების (კონსერვატორები, ანტიკომუნისტები) დაპირისპირება გამოიწვია. ესპანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ხულიო ალვარესი]] ერთა ლიგას ესპანეთის ტერიტორიული ერთიანობის და პოლიტიკური დამოუკიდებლობის დაცვას სთხოვდა, მაგრამ წევრმა ქვეყნებმა [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთს სამოქალაქო ომში]] ჩართვა არ ისურვეს. ერთა ლიგის უუნარობით ისარგებლეს [[ჰიტლერი|ჰიტლერმა]] და მუსოლინიმ, რაც [[ფრანსისკო ფრანკო|ფრანკოს]] დახმარებაში გამოიხატებოდა. 1937 წელს ერთა ლიგამ კონფლიქტში უცხოელი მოხალისეების ჩართვა შეზღუდა, მაგრამ აღნიშნული მხოლოდ და მხოლოდ სიმბოლურ ხასიათს ატარებდა<ref>{{cite book |last = Lannon |first = Frances |year = 2002 |title = The Spanish Civil War, 1936–1939 |publisher = Osprey Publishing |isbn = 978-1-84176-369-9 |ref = harv |url-access = registration |url = https://archive.org/details/spanishcivilwar100lann }}</ref>. ===ფინეთ-საბჭოთა კავშირის ომი=== {{მთავარი|ზამთრის ომი}} [[მოლოტოვ-რიბენტროპის პაქტი]]თ [[საბჭოთა კავშირი]] და ნაცისტური გერმანია გავლენის სფეროებზე შეთანხმდნენ. აღნიშნულ შეთანხმებაში შედიოდა სპეციალური საიდუმლო პუნქტი, რომლის მიხედვითაც ბალტიის ქვეყნები, აღმოსავლეთ პოლონეთი და ფინეთი საბჭოთა გავლენის სფეროდ ცხადდებოდა. [[1939]] წლის 17 სექტემბერს როდესაც საბჭოთა კავშირი ფინეთში შეიჭრა ერთა ლიგამ პირველად არსებობის ისტორიაში წევრი ქვეყანა გააძევა<ref>Stephen Kotkin, ''Stalin. Waiting for Hitler, 1929-1941'' (New York: Penguin 2017), p.729 (quote).</ref><ref>Winston Churchill, ''The Gathering Storm'' (Boston: Houghton Mufflin 1948), pp. 392-393, 447, 539.</ref>. ==განიარაღების პოლიტიკის მარცხი== ერთა ლიგის შეთანხმების თანახმად წევრ სახელმწიფოებს საკუთარი შეიარაღება უნდა შეემცირებინათ და მხოლოდ საკუთარი თავდაცვისთვის აუცილებელი სამხედრო შეიარაღება ქონოდათ. ლიგის არსებობის განმავლობაში ორგანიზაცია მის მნიშვნელოვან რესურსებს და დროს ხარჯავდა იმისთვის, რომ წევრ ქვეყნებს საკუთარი შეიარაღების შემცირება დაეწყოთ, მაგრამ ყველა ქვეყანა ინტენსიური განიარაღების შესაძლებლობაში დარწმუნებული არ იყო. ერთა ლიგის შეთანხმების თანახმად ორგანიზაციას ყველა წევრი სახელმწიფოსთვის განიარაღების გეგმა უნდა შეემუშავებინა, მაგრამ [[1926]] წელს ლიგამ აღნიშნული მოვალეობა კომისიას გადააბარა, რომელსაც სამოქმედო გეგმა 1932-1934 წლებში მსოფლიო განიარაღების კონფერენციაზე უნდა წარმოედგინა. განიარაღებასთან დაკავშირებით ერთა ლიგაში კონსესუსის არ არსებობდა, ვინაიდან წევრ სახელმწიფოებს მუდმივი საფრთხის შეგრძნება ჰქონდათ. საფრანგეთს, პოლონეთს და ჩეხოსლოვაკიას გერმანიისგან მომდინარე საფრთხის გამო არ სურდათ განიარაღება, სწორედ ამიტომ აღნიშნული ქვეყნები დაცვის გარანტიებს ითხოვდნენ. 1933 წელს [[ადოლფ ჰიტლერი]]ს კანცლერად გახდომამ და გერმანიის გაძლიერებამ აღნიშნულ ქვეყნებს გერმანიის მხრიდან აგრესიის შიში გაუმძაფრა, სწორედ ამიტომ სახელმწიფოები განიარაღებაზე უარს ამბობდნენ. 1932 წლის მსოფლიო განიარაღების კონფერენციამ მნიშვნელოვანი მარცხი განიცადა, ვინაიდან შეიარაღებაზე მორატორიუმი მხოლოდ ერთი წლით გამოცხადდა რომელზეც თავდაპირველად საფრანგეთმა, დიდმა ბრიტანეთმა, ესპანეთმა, იტალიამ და იაპონიამ თანხმობა განაცხადეს. შეთანხმების თანახმად აღნიშნულმა ქვეყნებმა მათი საზღვაო ძალების გაზრდაზე უარი თქვეს, მაგრამ კომისიამ იტალიის, ესპანეთის, იაპონიისა და გერმანიის შეიარაღების ზრდის შეჩერებას ხელი ვერ შეუშალა. გერმანიის მიერ [[რაინი]]ს დაკავებას, სუდეტის ოკუპაციას და ავსტრიის ანშლუსს ერთა ლიგის მხრიდან ქმედითი ნაბიჯები არ მოყოლია, აღნიშნულმა ფაქტმა სხვა ქვეყნებს შეიარაღების გაზრდისკენ უბიძგა. 1933 წელს გერმანიამ და იაპონიამ ერთა ლიგა დატოვეს ხოლო 1937 წელს უკვე იტალიამ და ესპანეთმა. ერთა ლიგის ბოლო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება 1939 წელს [[საბჭოთა კავშირი]]ს ფინეთში შეჭრის გამო მისი გარიცხვა იყო<ref name="northedge" />. ==ერთა ლიგის სისუსტეები== [[ფაილი:The Gap in the Bridge.png|300px|მინი|მარჯვნივ|'''ხარვეზი ხიდზე'''; წარწერა: „ერთა ლიგის ხიდი შექმნილია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ“, კარიკატურა ჟურნალიდან „პანჩი“, 10 დეკემბერი, 1920]] ერთა ლიგის შექმნაში მოკავშირეთა დიდი როლის გამო ორგანიზაციას როგროც „გამარჯვებულთა ლიგას“ ისე აღიქვამდნენ. ლიგის ნეიტრალურობის პრინციპი გადაწყვეტილებების მიღებაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდა, ასევე პრობლემური იყო კენჭისყრა სადაც შეთანხმების მიღწევა და საჭირო ხმების რაოდენობის მიღება ვერ ხერხებოდა, სწორედ ამიტომ ხშირად ეფექტიანი გადაწყვეტილების მიღება საკმაოდ რთულ იყო, ზოგ შემთხვევაში შეუძლებელსაც კი წარმოადგენდა<ref name="northedge" />. ===კოლექტიური უსაფრთხოება=== ერთა ლიგის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი სისუსტე მდგომარეობდა იმაში, რომ ხშირად კოლექტიური უსაფრთხოება და ქვეყნებს შორის ინდივიდუალური ურთიერთობები ერთმანეთს ეწინააღმდეგებოდა. კერძოდ კოლექტიური უსაფრთხოების მიხედვით ქვეყნებს უნდა ემოქმედათ იმ შემთხვევაშიც კი თუ აღნიშნულ ქვეყანასთან სხვა რომელიმე ქვეყანას მეგობრული ურთიერთობა გააჩნდა, ვინაიდან რიგ ქვეყნებს არ სურდათ საკუთარი ეროვნული ინტერესების დაზიანება, ისინი ხშირად გადაწყვეტილებას მხარს არ უჭერდნენ. ერთა ლიგის კოლექტიური თავდაცვის სისუსტე ყველაზე კარგად იტალია აბისინიის ომის დროს გამოიკვეთა, როდესაც დიდმა ბრიტანეთმა და საფრანგეთმა იტალიას სანქციები მოუხსნეს. მას შემდეგ რაც გერმანიამ აქტიური მილიტარიზაცია დაიწყო კოლექტიურმა უსაფრთხოება დაყვავების პოლიტიკამ ჩაანაცვლა<ref name="northedge" />. ===პაციფიზმი და განიარაღება=== ერთა ლიგის ერთ-ერთ ყველაზე დიდ სისუსტედ მიიჩნეოდა ის, რომ მას მისი შეიარაღებული ძალები არ ჰყავდა, სწორედ ამიტომ ლიგის რეზოლუციის აღსრულება მის წევრ ქვეყნებს უწევდათ, რაც ხშირად არასასურველი იყო. ერთა ლიგის ორი ყველაზე მნიშვნელოვანი წევრი ერთა ლიგის გადაწყვეტილების სამხედრო გზით აღსრულებას თავს არიდებდნენ, ვინაიდან [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს შედმეგ ორივე ქვეყანაში [[პაციფიზმი]] მნიშვნელოვნად გაიზარდა. დიდი ბრიტანეთის კონსერვატიული ხელისუფლება ერთა ლიგის მიმართ ნაკლებ ენთუზიაზმს იჩენდა, სწორედ ამიტომ ბრიტანეთი ხელშეკრულებებს ლიგის გვერდის ავლით დებდა<ref name="northedge" />. ==ორგანიზაციის გაუქმება== მას შემდეგ რაც [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დაწყება გარდაუვალი იყო, ერთა ლიგის ასამბლეამ გენერალურ მდივანი ჯერ 1938 წელს ხოლო მოგვიანებით 1939 წელს სპეციალური უფლებებით აღჭურვა, რომ ორგანიზაციას ფუნქციონირება შეზღუდულად მაინც გაეგრძელებინა. 1943 წლის [[თეირანის კონფერენცია]]ზე მოკავშირეებმა გადაწყვიტეს, რომ შექმნილიყო ახალი ორგანიზაცია, რომელიც ერთა ლიგას ჩაანაცვლებდა. ერთა ლიგის ბევრი ორგანო და სამსახური [[გაერო]]ს დაქვემდებარებაში გადავიდა, მაგალითად საერთაშორისო შრომის ორგანიზაცია გაეროს ნაწილი გახდა. ერთა ლიგისგან განსხვავებით გაეროს შემქმნელებმა ახალი ორგანიზაციის სტრუქტურის ეფექტიანობას დიდი ყურადღება მიანიჭეს. ერთა ლიგის საბოლოო კრება [[1946]] წლის 18 აპრილს გაიმართა. დარჩენილმა 34 წვერმა ორგანიზაციის თვითლიკვიდაცია გამოაცხადა და მისი აქტივები გაეროს გადასცა<ref>{{Cite web |url=http://ieg-ego.eu/en/threads/transnational-movements-and-organisations/international-organisations-and-congresses/isabella-loehr-the-league-of-nations |title=Löhr, Isabella. 2015. The League of Nations. |accessdate=2020-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702070708/http://ieg-ego.eu/en/threads/transnational-movements-and-organisations/international-organisations-and-congresses/isabella-loehr-the-league-of-nations |archivedate=2020-07-02 }}</ref>. ==ერთა ლიგა და საქართველო== 1919 წლის 21 მაისს, პარიზის საზავო კონფერენციაზე, [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს რესპუბლიკის]] დელეგაციის ხელმძღვანელმა [[კარლო ჩხეიძე|კარლო ჩხეიძემ]] ერთა ლიგასს მიმართა თხოვნით ორგანიზაციაში საქართველოს გაწევრიანების შესახებ, მაგრამ ლიგამ არ განიხილა ეს საკითხი, სანამ არ დაიდო საქართველო-რუსეთის 1920 წლის 7 მაისის [[მოსკოვის ხელშეკრულება (1920)|მოსკოვის ხელშეკრულება]]. 1920 წლის 1 სექტემბერს ჩხეიძემ სპეციალური მემორანდუმით კვლავ გაიმეორა საქართველოს მთავრობის თხოვნა. 1920 წლის შემოდგომაზე საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ევგენი გეგეჭკორი]] გაემგზავრა ევროპაში, სადაც მოლაპარაკებებზე განიხილებოდა სხვადასხვა საკითხი: საქართველოს ერთა ლიგაში მიღების, მისი „დე იურედ“ ცნობის და სხვ. 1920 წლის 12–16 ოქტომბერს ქ. [[მილანი|მილანში]] გაიხსნა ერთა ლიგის საერთაშორისო ასოციაციების მეოთხე კონგრესი, რომლის მუშაობაში პირველად მიიღო მონაწილეობა ერთა ლიგის საქართველოს ასოციაციის (შეიქმნა 1919 წლის 7 დეკემბერს) წარმომადგენელმა [[ნიკოლოზ ჯაყელი|ნიკოლოზ ჯაყელმა]]. კონგრესზე იგი სიტყვით გამოვიდა 16 ოქტომბერს; ამავე დღეს კონგრესის თავმჯდომარის ჯ. რუფინის წინადადებით საქართველოს ასოციაცია მიღებულ იქნა ერთა ლიგის საერთაშორისო ასოციაციების წევრად.<ref name="ქე">{{ქე|3|?|მენთეშაშვილი ა.|არა}}</ref> 1920 წლის 16 დეკემბერს ერთა ლიგის საერთო კრებაზე განიხილეს საქართველოს წევრად მიღების საკითხი. საქართველოსა და სხვა ახლად შექმნილ დამოუკიდებელ ქვეყნებს ერთა ლიგისკენ იზიდავდა მისი წესდების მე-10 მუხლი, რომლის თანახმადაც ლიგის წევრები ვალდებულებას იღებდნენ, პატივი ეცათ და დაეცვათ ორგანიზაციის ყველა წევრ-სახელმწიფოს დამოუკიდებლობა. განხილვაზე სიტყვით გამოვიდნენ [[ფრიტიოფ ნანსენი]] ([[ნორვეგია]]) და [[რობერტ სესილი]] ([[სამხრეთ აფრიკის კავშირი|სამხრეთი აფრიკა]]), რომელთაც მხარი დაუჭირეს საქართველოს მიღებას ერთა ლიგაში. დიდი ბრიტანეთის წარმომადგენელმა ჰერბერტ ფიშერმა კი განაცხადა, რომ საქართველოს შემთხვევაში მე-10 მუხლის დაცვა რთული იქნებოდა, ამასთან არ შეიძლებოდა ამ საკითხის განცალკევება ბალტიისპირეთის რესპუბლიკათა საკითხისაგან. ორივე საკითხს რუსეთის ზეგავლენის სფეროში შეჭრასთან აკავშირებდნენ, რაც ამუხრუჭებდა ამ ქვეყნების ერთა ლიგაში მიღების პროცესს.<ref name="ქე"/> კენჭისყრაში 24 სახელმწიფო მონაწილეობდა. საკითხის გადასაჭრელად საკმარისი იყო 16 ხმის მიღება. საქართველოს ერთა ლიგაში გაწევრიანებას მხარი დაუჭირა 10 სახელმწიფომ: სამხრეთ აფრიკამ, ბოლივიამ, კოლუმბიამ, იტალიამ, ნორვეგიამ, პარაგვაიმ, ირანმა, პორტუგალიამ, შვეიცარიამ და ჩილემ. წინააღმდეგ ხმა მისცა 10 სახელმწიფომ: ავსტრალიამ, კანადამ, კუბამ, დიდმა ბრიტანეთმა, ესპანეთმა, საფრანგეთმა, ახალმა ზელანდიამ, ნიდერლანდებმა, ჩეხოსლოვაკიამ, დანიამ. თავი შეიკავეს: ბელგიამ, პოლონეთმა, რუმინეთმა, შვედეთმა. დიდი ბრიტანეთისა და საფრანგეთის უარყოფითი პოზიციის გამო საქართველოს ლიგაში მიღება შეუძლებელი გახდა. საქართველოს რესპუბლიკა ცნეს როგორც დე-ფაქტო (1920), ასევე დე-იურე (1921 იანვარი), მაგრამ საბოლოოდ ერთა ლიგის გარეთ დარჩენამ ხელი შეუწყო საქართველოს მიმართ საბჭოთა რუსეთის აგრესიული ზრახვების განხორციელებას.<ref name="ქე"/> ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commons category|League of Nations}} * [http://www.indiana.edu/~league/ League of Nations Photo archive] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191209224005/http://www.indiana.edu/~league/ |date=2019-12-09 }}, Indiana.edu * [http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/%28httpAssets%29/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf League of Nations chronology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110211042444/http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/%28httpAssets%29/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf |date=2011-02-11 }} * [http://worldatwar.net/timeline/other/league18-46.html League of Nations timeline], worldatwar.net * [http://www.leagueofnationshistory.org/ History of the League of Nations] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210103171122/http://www.leagueofnationshistory.org/ |date=2021-01-03 }}, University of Oxford-led project * [http://www.americanrhetoric.com/speeches/wilsonleagueofnations.htm Wilson's Final Address in Support of the League of Nations] Speech made 25 September 1919 * [http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/1247483E6FED755A80256EF8004FE8FD?OpenDocument History (1919–1946)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110322235128/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/1247483E6FED755A80256EF8004FE8FD?OpenDocument |date=2011-03-22 }} from the United Nations Office at Geneva * [http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/775F57EE7B39FC0D80256EF8005048A6?OpenDocument League of Nations Archives] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210101084153/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/775F57EE7B39FC0D80256EF8005048A6?OpenDocument |date=2021-01-01 }} from the United Nations Office at Geneva * [http://www.indiana.edu/~league/tcassemblies.htm Table of Assemblies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190716150842/http://www.indiana.edu/~league/tcassemblies.htm |date=2019-07-16 }} Dates of each annual assembly, links to list of members of each country's delegation ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გაერო}} [[კატეგორია:ერთა ლიგა|*]] [[კატეგორია:საერთაშორისო პოლიტიკური ორგანიზაციები]] [[კატეგორია:დიპლომატიური ორგანიზაციები]] bd7qhb01duw0uujgnbb3czt8v2ch7yv 4812229 4812227 2025-06-09T23:01:41Z 91.151.137.11 4812229 wikitext text/x-wiki {{მრავალმნიშვნელოვნება**|ორგანიზაციას|შეჯიბრის|ერთა ლიგა (უეფა)}} [[ფაილი:League of Nations Anachronous Map.PNG|thumb|300px|[[1920]]-[[1945]] წლების მიხედვით ერთა ლიგა და მსოფლიო]] '''ერთა ლიგა''' ({{lang-en|League of Nations}}, {{lang-fr|Société des Nations}}) — პირველი საერთაშორისო, სამთავრობოთაშორისო ორგანიზაცია რომლის მიზანსაც წარმოადგენდა მსოფლიო მშვიდობის და სტაბილურობის დაცვა<ref>{{cite book |last=Christian |first=Tomuschat |title=The United Nations at Age Fifty: A Legal Perspective |year=1995 |publisher=Martinus Nijhoff Publishers |isbn=9789041101457 |page=77 |url=https://books.google.com/books?id=iz55RRayP34C&pg=PA77}}</ref>. ერთა ლიგა დაარსდა [[1920]] წლის 10 იანვარს, მას შემდეგ რაც [[პარიზის სამშვიდობო კონფერენცია|პარიზის სამშვიდობო კონფერენციის]] შედეგად [[პირველი მსოფლიო ომი]] დასრულდა. [[1919]] წელს აშშ-ის პრეზიდენტი [[ვუდრო ვილსონი]] ერთა ლიგის შექმნაში შეტანილი წვლილისთვის ნობელის მშვიდობის პრემიის გამარჯვებული გახდა. ერთა ლიგის დაარსების დღიდანვე მის მიზანს წესდების მიხედვით წარმოადგენდა კონფლიქტებისა და ომების მშვიდობიანი გზით მოგვარება, რაც საკითხის გადასაჭრელად ითვალისწინებდა მოლაპარაკებებისა და არბიტრაჟის გამოყენებას<ref>{{cite web|title=Covenant of the League of Nations|url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|publisher=The Avalon Project|accessdate=30 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|archive-date=26 July 2011|url-status=live}}</ref>. ერთა ლიგის წესდება ასევე დიდ ყურადღებას უთმობდა ადგილობრივი მოსახლეობის მიმართ სამართლიან დამოკიდებულებას; ადამიანების და ნარკოტიკების ტრეფიკინგს; იარაღით ვაჭრობას; მსოფლიო ჯანდაცვას; ევროპაში უმცირესობების უფლებების დაცვას; ომის ტყვეების საკითხს და ღირსეული სამუშაო პირობების არსებობას<ref>See Article 23, {{cite web|url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|title=Covenant of the League of Nations|access-date=20 April 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp|archive-date=26 July 2011|url-status=live}}, {{cite web|url=http://en.wikisource.org/wiki/Treaty_of_Versailles|title=Treaty of Versailles|access-date=23 January 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100119080339/http://en.wikisource.org/wiki/Treaty_of_Versailles|archive-date=19 January 2010|url-status=live}} and Minority Treaties.</ref>. ერთა ლიგის წესდების პირველ ნაწილს 1919 წლის 28 ივნისს [[ვერსალის საზავო ხელშეკრულება (1919)|ვერსალის შეთანხმების]] ფარგლებში მოეწერა ხელი, რომელიც მის მეორე ნაწილთან ერთად ამოქმედდა 1920 წლის 10 იანვარს, როდესაც მის მეორე ნაწილსაც მოეწერა ხელი. ერთა ლიგის საბჭოს პირველი შეხვედრა ამავე წლის 16 იანვარს გაიმართა, ხოლო 1920 წლის 15 ნოემბერს ერთა ლიგის პირველი ასამბლეა შეიკრიბა. ერთა ლიგის შექმნა არსებული ეპოქის დიპლომატიისთვის სიახლეს წარმოადგენდა. მისმა შექმნამ მანამდე არსებული ასწლოვანი დიპლომატიური წესრიგი მნიშვნელოვნად შეცვალა. ერთა ლიგის ეფექტიანობა მნიშვნელოვნად იყო დამოკიდებული წევრი სახელმწიფოების გადაწყვეტილებაზე, განსაკუთრებით პირველ მსოფლიო ომში გამარჯვებულ ქვეყნებზე ([[საფრანგეთი]], [[დიდი ბრიტანეთი]], [[იტალია]] და [[იაპონია]]), რომლებიც უზრუნველყოფდნენ რეზოლუციების აღსრულებას, ეკონომიკური სანქციების შესრულებას და შეიარაღებული ძალების გამოყოფას. დიდი სახელმწიფოები ლიგის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულებას ხშირად აყოვნებდნენ, ვინაიდან აღნიშნულს შეეძლო მათი ინტერესებისთვის ზიანი მიეყენებინა<ref>{{cite web|url=http://www.oldsite.transnational.org/Area_MiddleEast/2008/Jahanpour_SC-Iran.pdf|title=The Elusiveness of Trust: the experience of Security Council and Iran|accessdate=27 June 2008|publisher=Transnational Foundation of Peace and Future Research|last=Jahanpour|first=Farhang|page=2|archive-url=https://web.archive.org/web/20140727102504/http://www.oldsite.transnational.org/Area_MiddleEast/2008/Jahanpour_SC-Iran.pdf|archive-date=27 July 2014|url-status=live}}</ref>. 26 წლიანი არსებობის განმავლობაში ერთა ლიგას ჰქონდა, როგორც მნიშვნელოვანი წარმატებები, ისე წარუმატებლობები, მაგრამ დროთა განმავლობაში ერთა ლიგის არაეფექტიანობა მნიშვნელოვნად გამოიკვეთა, განსაკუთრებით XX საუკუნის 30-იანი წლებში, როდესაც მან ღერძის ქვეყნების აგრესიული პოლიტიკის შეჩერება ვერ მოახერხა. ერთ-ერთ მთავარი მიზეზი თუ რამაც განაპირობა ერთა ლიგის არაეფექტიანობა იყო აშშ-ის უარი გამხდარიყო ორგანიზაციის წევრი, მაშინ როდესაც აშშ აღნიშნული ორგანიზაციის შექმნის მთავარი ინიციატორი იყო. ერთა ლიგის როგორც ორგანიზაციის დასუსტება და ავტორიტეტის დაქვეითება რამდენიმე მოვლენამ განაპირობა, კერძოდ [[საბჭოთა კავშირი]] ორგანიზაციის წევრი საკმაოდ გვიან გახდა, მაგრამ ფინეთთან სამხედრო დაპირისპირების გამო ის მალევე გააძევეს<ref>{{cite book | title=The participation of the Soviet Union in universal international organizations.: A political and legal analysis of Soviet strategies and aspirations inside ILO, UNESCO and WHO | author=Osakwe, C O | year=1972 | publisher=Springer | url=https://books.google.com/books?id=e2OmtJvNjHoC | page=5| isbn=978-9028600027 }}</ref><ref>{{cite book | author=Pericles, Lewis | year=2000 | publisher=Cambridge University Press | title=Modernism, Nationalism, and the Novel | url=https://books.google.com/books?id=F-ImKOwYvsoC | page=52| isbn=9781139426589 }}</ref><ref>{{cite book | title=Historical Dictionary of the League of Nations | author=Ginneken, Anique H. M. van | year=2006 | publisher=Scarecrow Press | url=https://books.google.com/books?id=-mjkuGZLhBIC | page=174| isbn=9780810865136 }}</ref><ref>{{cite book | title=The Origin, Structure & Working of the League of Nations | author=Ellis, Charles Howard | year=2003 | publisher=Lawbook Exchange Ltd | url=https://books.google.com/books?id=xmIsAveUZRgC | page=169| isbn=9781584773207 }}</ref>. საბჭოთა კავშირის გაძევებას მალევე მოჰყვა გერმანიის, იტალიის, იაპონიის და ესპანეთის მიერ ერთა ლიგის დატოვება. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასაწყისში გამოჩნდა, რომ ერთა ლიგამ მისი მთავარი მიზანი ახალი მსოფლიო ომის აცილება ვერ მოახერხა. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასრულების შემდეგ ერთა ლიგა ახალი ორგანიზაციით [[გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია|გაერთიანებული ერების ორგანიზაციით]] (გაერო) ჩანაცვლდა. == ისტორია == ===წინარე ისტორია=== ერთა მშვიდობიანი გაერთიანების იდეა, რომელიც კონფლიქტს შეზღუდავდა და სახელმწიფოებს შორის მშვიდობას დაიცავდა ჯერ კიდევ [[1795]] წელს გაჩნდა, როდესაც [[იმანუელ კანტი|იმანუელ კანტმა]] მისი წიგნი „მუდმივი მშვიდობა: ფილოსოფიური სკეჩი“ გამოსცა<ref>{{cite web|url=http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|last=Kant|first=Immanuel|publisher=Mount Holyoke College|title=Perpetual Peace: A Philosophical Sketch|accessdate=16 May 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080514211750/http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|archive-date=14 May 2008|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080514211750/http://www.mtholyoke.edu/acad/intrel/kant/kant1.htm|archivedate=14 მაისი 2008}}</ref>. კანტი მხარს უჭერდა მშვიდობიანი მსოფლიო წესრიგის შექმნას, რომელიც შინაარსობრივად არ გულისხმობდა მსოფლიო ხელისუფლების შექმნას, არამედ ისეთი სახელმწიფოების რომლებიც თავისუფალი ქვეყნები იქნებოდნენ და პატივს სცემდნენ როგორც საკუთარ ისე სხვა ქვეყნის მოქალაქეებს, რაც მსოფლიოში ხელს შეუწყობდა მშვიდობიანი საზოგადოების შექმნას. [[XIX საუკუნე]]ში [[ნაპოლეონის ომები]]ს შემდგომ [[ევროპის კონცერტი|ევროპის კონცერტმა]] ევროპაში მშვიდობის შენარჩუნებაში და კოლექტიური უსაფრთხოების ჩამოყალიბებაში მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია. აღნიშნულ პერიოდში საერთაშორისო სამართალი მნიშვნელოვნად განვითარდა, რომლის დროსაც შეიქმნა [[ჟენევის პირველი კონვენცია]] და ჰააგის [[1899]] და [[1907]] წლების [[ჰააგის კონვენციები|კონვენციები]], რომლებიც სამშვიდობო ისე საომარი მოქმედებების დროს სახელმწიფოთა მოქმედებებს არეგულირებდნენ<ref>F.S Northedge, ''The League of Nations: Its Life and Times, 1920–1946'' (1986) p 10</ref>. [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს სისასტიკემ მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ევროპაში არსებულ სოციალურ, პოლიტიკურ და ეკონომიკურ სისტემებზე. კონფლიქტის მიმდინარეობის პერიოდში რამდენიმე იმპერია დაიშალა, კერძოდ [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის]], გერმანიის, [[ავსტრია-უნგრეთის იმპერია|ავსტრია-უნგრეთის]] და [[ოსმალეთის იმპერია]]. პირველი მსოფლიო ომის სისასტიკემ მსოფლიოში [[პაციფიზმი|პაციფისტური]] და ანტი საომარი მოძრაობები მნიშვნელოვნად გააძლიერა, სწორედ ამიტომ პირველი მსოფლიო ომი „უკანასკნელ ომად“ იყო მიჩნეული. იმ მიზნით, რომ პირველი მსოფლიო ომის მსგავსი ან უფრო მძიმე ტრაგიკული ომი აღარ მომხდარიყო გადაწყდა ყველა იმ მიზეზის შესწავლა რამაც კონფლიქტის დაწყება გამოიწვია, რომლის შედეგადაც რამდენიმე მიზეზი გამოიკვეთა. დადგინდა, რომ სახელმწიფოები აქტიურად აწარმოებდნენ საიდუმლო დიპლომატიას, შეჯიბრს შეიარაღებაში, სამხედრო ნაციონალიზმს და სახელმწიფოები მოკავშირეებს მხოლოდ პირადი სარგებლის მიღების მიზნით არჩევდნენ. სამომავლოდ კონფლიქტების არიდების მიზნით გადაწყდა, რომ საერთაშორისო ორგანიზაცია უნდა შექმნილიყო, რომელიც დაფუძნებული იქნებოდა და წაახალისებდა ღია დიპლომატიას, მოახდენდა განიარაღებას, წაახალისებდა კოლექტიურ უსაფრთხოება და შესაძლო ნეგატიური შედეგების გაზრდით ქვეყნებს სამომავლოდ კონფლიქტის დაწყების სურვილს შეუმცირებდა. ერთა ლიგის შექმნამდე დიდ ბრიტანეთს, [[აშშ]]-ს და საფრანგეთს საკუთარი მოსაზრებები და შეხედულებები ჰქონდათ, თუ როგორი უნდა ყოფილიყო ორგანიზაცია, რომელიც სამომავლოდ მსოფლიო წესრიგის და სტაბილურობის განმსაზღვრელი იქნებოდა. ბრიტანული იდეის თანახმად უნდა მომხდარიყო ე. წ. გამარჯვებული ქვეყნების კონფერენცია, რომელიც ქვეყნებს შორის დავებს გადაწყვეტდა და საჭიროების შესაბამისად სანქციებს დააწესებდა. საფრანგეთის ინიციატივა ორგანიზაციასთან დაკავშირებით უფრო მრავლისმომცველი იყო, რაც გულისხმობდა კრიზისების გადაჭრას საგანგებო შეხვედრებით და საერთაშორისო არმიის შექმნით, რომლის მეშვეობითაც გადაწყვეტილების აღსრულება მოხდებოდა. რაც შეეხება აშშ-ს პოზიციას [[ვუდრო ვილსონი|ვუდრო ვილსონმა]] ორგანიზაციის შექმნის იდეა მის ცნობილ 14 პუნქტზე დააფუძნა, რომლის მიხედვითაც [[ედვარდ ჰაუსი|ედვარდ ჰაუსმა]] ერთა ლიგის პირველი მონახაზი შეიქმნა. აღნიშნული მონახაზის თანახმად სახელმწიფოების უნდა შეეწყვიტათ არაეთიკური მოქმედებები, ასევე გარკვეული სახის ჯაშუშობა და უღირსი მოქმედებები. სახელმწიფოები რომლებიც არ დაემორჩილებოდნენ ორგანიზაციის გადაწყვეტილებას მათ მიმართ უნდა მომხდარიყო მკაცრი სანქციების დაწესება და ვაჭრობის აკრძალვა იმ ქვეყნებთან, რომლებიც აღნიშნული ქვეყანას სტრატეგიულად მნიშვნელოვან ნედლეულს აწვდიდა<ref name="jclare">{{cite web|publisher=American History|accessdate=10 December 2013|url=http://www.let.rug.nl/usa/essays/1901-/the-league-of-nations-karl-j-schmidt.php|title=The League of Nations – Karl J. Schmidt|archive-url=https://web.archive.org/web/20131219081141/http://www.let.rug.nl/usa/essays/1901-/the-league-of-nations-karl-j-schmidt.php|archive-date=19 December 2013|url-status=live}}</ref>. ბრიტანელი [[რობერტ სესილი]]ს და სამხრეთ აფრიკელი [[იან სმუტსი]]ს შექმნილმა მონახაზმა მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ერთა ლიგის როლზე და მის სტრუქტურაზე. სმუტსი აქტიურად უჭერდა მხარს საბჭოს შექმნას, სადაც როგორც დიდი ისე პატარა სახელმწიფოები იქნებოდნენ გაერთიანებულნი, წევრი პატარა ქვეყნები დიდებისგან განსხვავებით როტაციის პრინციპს დაემორჩილებოდნენ ხოლო დიდი ქვეყნები მუდმივ მოქმედი წევრები იქნებოდნენ. სმუტსის იდეის თანახმად ასევე უნდა შექმნილიყო ე. წ. მანდატის სისტემა, რომელიც ღერძის ქვეყნების ტერიტორიებს გამარჯვებულ და [[ანტანტა|ანტანტის]] ქვეყნებს გადაუნაწილებდა. მეორე მხრივ, სესილის ინიციატივები მეტწილად კონცენტრირებული იყო ლიგის ადმინისტრაციულ მხარეზე, რომლის მიხედვითაც განსაზღვრული იყო როგორც საბჭოს ისე ასამბლეის შეკრების დრო და ფუნქციები. სესილი ასევე მხარს უჭერდა მუდმივმოქმედი სამდივნოს შექმნა, რომელიც ლიგის ადმინისტრაციულ საკითხებს გაუძღვებოდა<ref>{{cite web|url=http://www.columbia.edu/~saw2156/TheLeagueAsARetreat.pdf|title=The League of Nations: a retreat from international law?|publisher=Journal of Global History|access-date=10 December 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131214064233/http://www.columbia.edu/~saw2156/TheLeagueAsARetreat.pdf|archive-date=14 December 2013|url-status=live}}</ref><ref name="jclare"/><ref>J. A. Thompson, "Lord Cecil and the pacifists in the League of Nations Union." ''Historical Journal'' 20#4 (1977): 949–959.</ref><ref>Christof Heyns, "The Preamble of the United Nations Charter: The Contribution of Jan Smuts." ''African Journal of International and Comparative Law'' vol 7 (1995): pp 329+. [http://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/afjincol7&div=23&id=&page= excerpt]</ref>. ===დაარსება=== [[1919]] წელს პარიზის სამშვიდობო კონფერენციის დროს ვილსონმა, სესილმა და სმუტსმა საკუთარი მონახაზები წარმოადგინეს. დელეგაციებს შორის გრძელვადიანი და დამღლელი მოლაპარაკებების შემდგომ შეთანხმება შედგა და მიიღეს ჰურსტ-მილერის მონახაზი, რომელზეც ლიგის შეთანხმების დაეფუძნა მოხდა, რომლის შედეგადაც 1919 წლის 25 იანვარს წევრებმა ლიგის დაარსებას წინადადებას მხარი დაუჭირეს. ერთა ლიგის საბოლოო შეთანხმების მონახაზი სპეციალური კომისიის მიერ იქნა შედგენილი, ერთა ლიგა [[ვერსალის საზავო ხელშეკრულება (1919)|ვერსალის ხელშეკრულების]] ხელმოწერის შედეგად შეიქმნა. 1919 წლის 20 ივნისს 44-მა სახელმწიფომ ხელი მოაწერა ლიგის შეთანხმებას. მათ შორის არ იყო ორი უმნიშვნელოვანესი სახელმწიფო – [[აშშ]] და [[რუსეთი]]. მოლაპარაკებების შედეგად განისაზღვრა ლიგის სტრუქტურა, რომლის მიხედვითაც შეიქმნებოდა გენერალური ასამბლეა (სადაც ყველა ქვეყანა იქნებოდა წარმოდგენილი), აღმასრულებელი საბჭო (მხოლოდ დიდი სახელმწიფოები) და მუდმივმოქმედი სამდივნო. ლიგის წვერ ქვეყნებს პატივი უნდა ეცათ სხვა ქვეყნების ტერიტორიებისთვის და აგრესიისგან თავი უნდა შეეკავებინათ, ასევე წვერ ქვეყნებს საკუთარი შეიარაღება უნდა შეემცირებინათ დონემდე, რომელიც თავდაცვისთვის იქნებოდა აუცილებელი. იმ შემთხვევაში თუ წევრ ქვეყანას სხვა რომელიმე წევრი ქვეყნის მიმართ პრეტენზია ანდ დავა ექნებოდა ის ვალდებული იყო მიემართა არბიტრაჟისთვის სადაც მოხდებოდა აღნიშნული დავის გადაწყვეტა. ლიგის შეთანხმების თანახმად ქვეყნებს არბიტრაჟამდე საომარი მოქმედებების დაწყება ეკრძალებოდათ, მანამ სანამ აღმასრულებელი საბჭოს მიერ დანიშნული საერთაშორისო სასამართლო გადაწყვეტილებას არ მიიღებდა. [[ვუდრო ვილსონი]]ს ძალისხმევის და მიუხედავად, რის გამოც ის 1919 წელს მშვიდობის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატიც გახდა, აშშ ერთა ლიგაში ვერ გაწევრიანდა. რესპუბლიკელ სენატორს ჰენრი კებოტს სურდა, რომ აშშ ლიგაში პრივილეგიებით ყოფილიყო წარმოდგენილი. კებოტი ასევე მიიჩნევდა, რომ ომის გამოცხადების უფლება მხოლოდ სენატს ჰქონდა, ხოლო ერთა ლიგის წევრობა ქმნიდა ალბათობას, რომლის მიხედვითაც შეიძლებოდა, რომ აშშ ომში ყოფილიყო ჩათრეული. ვუდრო ვილსონმა აღნიშნულ მოთხოვნებზე უარი თქვა, რის გამოც კომპრომისი ვერ შედგა, ხოლო სენატში საჭირო ხმების 2/3 არ იყო, რის გამოც ვილსონის მცდელობა, რომ აშშ ერთა ლიგის წევრი გამხდარიყო წარუმატებლად დასრულდა<ref>{{Cite journal |jstor = 985951|title = Henry Cabot Lodge and the League of Nations|url = https://archive.org/details/sim_proceedings-of-the-american-philosophical-society_1970-08-20_114_4/page/n2|journal = Proceedings of the American Philosophical Society|volume = 114|issue = 4|pages = 245–255|last1 = Hewes|first1 = James E.|year = 1970}}</ref>. [[1920]] წლის 16 იანვარს მას შემდეგ, რაც ვერსალის საზავო შეთანხმება დასრულდა საბჭოს პირველი შეხვედრა გაიმართა. 1920 წლის 1 ნოემბერს ლიგის სათაო ოფისი [[ლონდონი]]დან [[ჟენევა]]ში გადაიტანეს, სადაც პირველი გენერალური ასამბლეა გაიმართა<ref>[http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/(httpAssets)/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf League of Nations Chronology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150404121418/http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/(httpAssets)/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf |date=4 April 2015 }}, The United Nations Office at Geneva</ref>. ==სტრუქტურა == ერთა ლიგის სტრუქტურა შემდეგი ორგანოებისგან შედგებოდა. ასამბლეა, საბჭო და მუდმივმოქმედი სამდივნო. მას ასევე დამატებით გააჩნდა მუდმივმოქმედი საერთაშორისო სასამართლო, შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია და სხვა დამხარე კომისიები თუ სამსახურები. თითოეული ორგანოს ბიუჯეტი ასამბლეის მიერ იყო განსაზღვრული, ლიგის ფინანსური მხარდაჭერა მისი წევრი ქვეყნების მიერ ხდებოდა. ერთა ლიგის ასამბლეას და კომისიას შორის ურთიერთობები მკაცრად განსაზღვრული არ იყო, ასევე ბუნდოვანი იყო ორივე ორგანოს კომპეტენციების საკითხიც<ref>{{cite web|publisher=University of Indiana|accessdate=5 October 2011|title=Budget of the League|url=http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20110823153107/http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archive-date=23 August 2011|url-status=live|archiveurl=https://www.webcitation.org/78DCh6Vba?url=http://www.indiana.edu/~league/pictorialsurvey/lonapspg30.htm|archivedate=8 მაისი 2019}}</ref>. გადაწყვეტილებები ერთა ლიგაში ერთსულოვნებას პრინციპით მიიღებოდა, პროცედურული საკითხების და გარდა ყველა საკითხზე ყველა ქვეყანას თანხმობა უნდა განეცხადებინა, წინააღმდეგ შემთხვევაში საკითხი მიღებული არ იქნებოდა. აღნიშნული პრინციპი არ ვრცელდებოდა ახალი წევრების მიღებაზე თუ სხვა რომელიმე განსაკუთრებულ საკითხზე. მუდმივ მოქმედი სამდივნო- სამდივნო აერთიანებდა სხვადასხვა დარგის ექსპერტებს, რომლებიც გენერალური სამდივნოს ექვემდებარებოდა. აღნიშნული სამდივნოს ძირითადი მიმართულებები იყო პოლიტიკური, ფინანსური და ეკონომიკური, სატრანზიტო, უმცირესობები, ადმინისტრირება(საარი და დანცინგი), მანდატების საკითხი, განიარაღება, ჯანმრთელობა და სოციალური. სამდივნო საბჭოსთვის და ასამბლეისთვის შეიმუშავებდა სამოქმედო გეგმას ასევე საჭიროებისამებრ წარადგენდა რეპორტებს. * '''ასამბლეა''' — ასამბლეაში ერთა ლიგის ყველა წევრი ქვეყანა იყო წარმოდგენილი, სადაც თითოეულ ქვეყანას 3 წარმომადგენელი ჰყავდა და ყველა ქვეყანას ერთი ხმის უფლება ჰქონდა. ასამბლეა შეკრება ყოველი წლის სექტემბერში ჟენევაში ხდებოდა, სადაც განიხილავდნენ ახალი წევრების მიღებას და ორგანიზაციის ბიუჯეტს, საბჭოს არა მუდმივმოქმედი წევრების არჩევას და სასამართლოს წევრების არჩევას. * '''საბჭო''' — საბჭო როგორც ასამბლეის გადაწყვეტილების აღმასრულებელი ორგანო ისე ფუნქციონირებდა. საბჭოს 4 მუდმივმოქმედი წევრი ჰყავდა: [[დიდი ბრიტანეთი]], [[საფრანგეთი]], [[იტალია]] და [[იაპონია]]. საბჭოში ასევე შედიოდა 4 არამუდმივი წევრი რომელებიც 3 წლის ვადით ასამბლეის მიერ აირჩეოდნენ. საბჭოს პირველი არამუდმივი წევრები იყვნენ: [[ესპანეთი]], [[ბრაზილია]], [[საბერძნეთი]] და [[ბელგია]]<ref name=photo>{{cite web|accessdate=15 September 2011|url=http://www.indiana.edu/~league/photos.htm|publisher=University of Indiana|title=League of Nations Photo Archive|archive-url=https://web.archive.org/web/20110909035837/http://www.indiana.edu/%7Eleague/photos.htm|archive-date=9 September 2011|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110909035837/http://www.indiana.edu/~league/photos.htm|archivedate=9 სექტემბერი 2011}}</ref>. ერთა ლიგის საბჭოს წევრთა რაოდენობა არსებობის განმავლობაში რამდენჯერმე შეიცვალა. [[1922]] წელს არამოქმედი წევრი ქვეყნების რაოდენობა ექვსამდე გაიზარდა, ხოლო [[1926]] წელს უკვე რვამდე. 1926 წელს როდესაც გერმანია ერთა ლიგაში გაწევრიანდა ის საბჭოს მეხუთე მუდმივმოქმედი წევრი გახდა. მას შემდეგ რაც გერმანიამ და იაპონიამ ლიგა დატოვეს არაწევრი ქვეყნების რაოდენობა 9-დან 11-მდე გაიზარდა, ხოლო მას შემდეგ რაც [[საბჭოთა კავშირი]] ლიგის წევრი გახდა საბჭოს კიდე 3 არამუდმივი წევრი დაემატა, რის შედეგადაც საბოლოოდ საბჭოს 15 წევრი ჰყავდა. საბჭოს წევრები საკითხთა განხილვის მიზნით წელიწადში 5-ჯერ იკრიბებოდნენ, შეკრება ხდებოდა საგანგებო მდგომარეობის დროსაც. == მანდატები == მას შემდეგ რაც მსოფლიო ომი დასრულდა დღის წესრიგში დამარცხებული ქვეყნების ტერიტორიების ნაწილის გადანაწილების საკითხი დადგა. გერმანიას ჩამოერთვა კოლონიები [[აფრიკა]]სა და ოკეანეთში, ხოლო [[ოსმალების იმპერია]]ს ჩამოერთვა მისი არაბულენოვანი რეგიონები. პარიზის სამშვიდობო შეთანხმების თანახმად აღნიშნულ ტერიტორიებზე პასუხისმგებლობა სხვა ქვეყნებს უნდა აეღოთ და ემართათ.<ref name="northedge">{{cite book|last = Northedge|first = F. S.|title = The League of Nations: Its life and times, 1920–1946| publisher = Leicester University Press|year = 1986|isbn=978-0-7185-1194-4}}</ref> ერთა ლიგის მანდატის სიტემა შეთანხმების 22-ე მეორე მუხლით იყო განსაზღვრული. მანდატების კომისია განსაზღვრავდა ქვეყნის მანდატის სტატუსს, ასევე სადავო ტერიტორიებზე პლებისციტის ჩატარებას იმისთვის, რომ მოსახლეობას ქონოდა არჩევანი თუ რომელ ქვეყანას შეერთებოდა. ერთა ლიგაში მანდატების 3 კატეგორია არსებობდა A, B და C.<ref name="northedge" /> A — აღნიშნული მანდატი ოტომანების იმპერიის ნაწილს შეეხებოდა, ასევე თუ გაერთიანება საკმარისად განვითარებული იყო და გააჩნდა სახელმწიფოებრივი ნიშნები და შეეძლო საკუთარი თავის დაცვა მაშინ მისი მოთხოვნები მმართველის შერჩევის დროს მკაცრად გათვალისწინებული უნდა ყოფილიყო<ref name="Mandate">{{cite web | last =League of Nations | year =1924 | title =The Covenant of the League of Nations:Article 22 | publisher =The Avalon Project at Yale Law School | url =http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp | accessdate =20 April 2009 | archive-url =https://web.archive.org/web/20110726080156/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp | archive-date =26 July 2011 | url-status=live | df =dmy-all }}</ref>. B — ტერიტორიები რომლებიც გერმანიის შემადგენლობაში შედიოდა. აღნიშნულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ხალხის მართვისას მანდატის მფლობელი ქვყანა უნდა დახმარებოდა გაერთიანებას განვითარებულიყო და საკუთარი ტავის დაცვა ესწავლა. მმართველ ქვყანა მართული გაერთიანების ადმინისტრირება უნდა განეხორციელებინა და დაეცვა სამოქალაქო წესრიგი<ref name="Mandate" />. C — ტერიტორიები მოიცავდა აფრიკის და ოკეანეთის ნაწილს. აღნიშნულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ხალხები რომლებიც არასაკმარისად განვითარებულები და ცივილიზაციისგან საკმაოდ დაშორებულები იყვნენ. აღნიშნული მანდატის ქვეშ ასევე იმართებოდა ის ტერიტორიები, რომლებზეც ეთნიკური ჯგუფები მნიშვნელოვნად დაქსაქსული ან მცირერიცხოვანი იყო<ref name="Mandate" />. ===მანდატით მართული ტერიტორიები=== ერთა ლიგის მანდატით ტერიტორიების მართვის უფლება მხოლოდ რამდენიმე ქვეყანას ჰქონდა, ერთა ლიგის 14 მანდატი დიდ ბრიტანეთს, სამხრეთ აფრიკის გაერთიანებას, საფრანგეთს, ბელგიას, იაპონიას, [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიასა]] და [[ავსტრალია]]ს ჰქონდა განაწილებული. დიდი ბრიტანეთი მისი მანდატით [[პალესტინა]]ს მართავდა, ხოლო სამხრეთ აფრიკის გაერთიანება კი სამხრეთ დასავლეთ აფრიკის მანდატს. ერთა ლიგის მანდატით მართულმა ქვეყნებმა დამოუკიდებლობა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დასრულებამდე ვერ მიიღეს, ერთადერთი გამონაკლისს ერაყის სამეფო წარმოადგენდა, რომელიც ერთა ლიგის წევრი 1932 წელს გახდა<ref>{{cite web|url=https://www.un.org/en/decolonization/history.shtml|accessdate=15 September 2011|publisher=United Nations|title=The United Nations and Decolonization|archive-url=https://web.archive.org/web/20110903215926/http://www.un.org/en/decolonization/history.shtml|archive-date=3 September 2011|url-status=live}}</ref>. ერთა ლიგის პირდაპირი მმართველობის ქვეშ იმყოფებოდა [[ზაარლანდი]], რომელიც 15 წლის შემდეგ პლებისციტის შედეგად დაბრუნდა გერმანიის მმართველობაში და დანცინგის თავისუფალი ქალაქი (დღევანდელი [[გდანსკი]])<ref name="northedge" />. ==ტერიტორიული დავების გადაწყვეტა== პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ მსოფლიო ბევრი პრობლემის წინაშე აღმოჩნდა, განსაკუთრებით უნდა აღინიშნოს საზღვრების საკითხი. საზღვრების მოწესრიგების საკითხს მოკავშირეები წყვეტდნენ, მაგრამ ისინი საკითს განსახილველად ერთა ლიგას მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში გადასცემდნენ. ვინაიდან მსოფლიო ომებს შორის პერიოდში ერთა ლიგა ყველა დავას ვერ განიხილავდა, ქვეყნებს შორის ბევრი ტერიტორიული დავა გაჩნდა, რაც დაპირისპირების და შეტაკებების მიზეზი ხდებოდა<ref name="northedge" />. ===ალანდის კუნძულები=== [[ალანდის კუნძულები]] ოდითგანვე [[შვედეთი]]ს შემადგენლობაში შედიოდა, მაგრამ [[1809]] წელს [[რუსეთის იმპერია]]მ მისი და [[ფინეთი]]ს ანექსია მოახდინა. [[1917]] წელს როდესაც რუსეთში [[ოქტომბრის რევოლუცია]] მიმდინარეობდა ფინეთმა დამოუკიდებლობა გამოაცხადა, ალანდი მის შემადგენლობაში შევიდა<ref>Scott, George (1973). The Rise and Fall of the League of Nations. Hutchinson & Co LTD. ISBN 978-0-09-117040-0.</ref>. ორ ქვეყანას შორის დაპირისპირების მიზეზი მას შემდეგ გახდა რაც შვედურ ენოვანმა უმრავლესობა შვედეთთან გაერთიანების სურვილი გამოთქვეს, რამაც ორ ქვეყანას შორის სამხედრო დაპირისპირება საკმაოდ რეალური გახადა. დაძაბული ურთიერთობების ფონზე დიდმა ბრიტანეთმა ვითარების განმუხტვის მიზნით ერთა ლიგას მიმართა, მაგრამ ფინეთი აღნიშნულ ინციატივას კრიტიკულად შეხვდა, ვინაიდან ის აღნიშნულ საკითს მის საშინაო საქმეებში ჩარევად მიიჩნევდა. ფინეთის წინააღმდეგობის და მიუხედავად ერთა ლიგამ დამოუკიდებელი კომისია შექმნა, რომელიც აღნიშნულ საკითხზე იმსჯელებდა. [[1921]] წელს ლიგის გადაწყვეტილებით ალანდის კუნძულები ფინეთის შემადგენლობაში უნდა დარჩენილიყო, მართალია შვედეთი უკმაყოფილიო იყო მიღებული გადაწყვეტილებით, მაგრამ ის იძულებული გახდა დათანხმებოდა მიღებულ გადაწყვეტილებას<ref name="northedge" />. ===კოლუმბია-პერუს დაპირისპირება=== {{მთავარი|ლეტიციას ინციდენტი}} XX საუკუნის დასაწყისში [[კოლუმბია]]სა და [[პერუ]]ს შორის რიგი სახის დაპირისპირებები არსებობდა, რომელიც საბოლოოდ [[1922]] წლის [[სალომონ-ლოზანოს ხელშეკრულება|სალომონ-ლოზანოს ხელშეკრულებით]] დასრულდა. შეთანხმების თანახმად სასაზღვრო სოფელი ლეტიცია მისი შემოგარენით პერუს გამოეყო და კოლუმბიას გადაეცა, რაც კოლუმბიას საშუალებას აძლევდა [[ამაზონი|ამაზონთან]] წვდომა ქონოდა. [[1930]] წლის 1 ოქტომბერს შეთანხმებით დაზარალებულმა პერუელმა ფერმერებმა საკუთარი შეიარაღებულ ძალებით ლეტიცია დაიკავეს. თავდაპირველად პერუმ ლეტიცის ძალადობრივად მის შემადგენლობაში დაბრუნებას მხარი არ დაუჭირა, მაგრამ [[პერუს პრეზიდენტი|პერუს პრეზიდენტმა]] გადაწყვიტა კოლუმბისათვის ლეტიციის დაბრუნების საშუალება არ მიეცა, სწორედ ამიტომ პერუს არმიამ ლეტიციის ოკუპაცია მოახდინა. ოკუპაციას ორ ქვეყანას შორის მალევე მოყვა დაპირისპირება. რამდენიმე თვიანი მოლაპარაკებების შემდეგ ორივე ქვეყნის ხელისფლება დათანხმდა, რომ ერთა ლიგა მოლაპარაკებებში ჩართულიყო. კოლუმბიამ და პერუმ საკუთარი დავა განსახილველად ერთა ლიგის საბჭოს წარუდგინეს, [[1933]] წელს განხილვის პროცესში სადავო ტერიტორია ერთა ლიგის კონტროლის ქვეშ იმყოფებოდა. [[1934]] წელს მოლაპარაკებების შედეგად ლეტიცია კვლავ კოლუმბიის მფლობელობაში დაბრუნდა და ასევე 1932 წლის ოკუპაციის გამო პერუს ოფიციალური ბოდიშის მოხდა დაევალა<ref>{{cite book|title=The verdict of the League|year=1934|editor=Hudson, Manley|publisher=World Peace Foundation|pages=1–13}}</ref>. ===საარი=== აღნიშნული ტერიტორია აერთიანებდა პრუსიის და რაინის ტერიტორიებს, რომელსაც ვერსალის შეთანხმების თანახმად უშუალოდ ლიგა მართავდა. შეთანხმების თანახმად 15 წლის შემდეგ საარში პლებისციტი უდნა ჩატარებულიყო იმასთან დაკავშირებით საფრანგეთის თუ გერმანიის შემადგენლობაში იქნებოდა ის. 1935 წელს ჩატარებული რეფერენდუმის თანახმად 90 % მეტმა ადამიანმა გერმანიის შემადგენლობაში ყოფნას დაუჭირა მხარი<ref name="northedge" /><ref>{{cite book |last = Churchill |first = Winston |year = 1986 |title = The Second World War: Volume I The Gathering Storm |publisher = Houghton Mifflin Books |isbn = 978-0-395-41055-4 |ref = harv |url-access = registration |url = https://archive.org/details/gatheringstorm00chur_0 }}</ref>. == სხვა კონფლიქტები == ტერიტორიული კონფლიქტების პრევენციის შეჩერების გარდა ერთა ლიგა აქტიურად ერეოდა ქვეყნების სხვა კონფლიქტურ საკითხებში<ref>{{cite web|url=http://www.unog.ch/80256EE60057D930/%28httpPages%29/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|accessdate=15 September 2011|title=The United Nations in the Heart of Europe|publisher=United Nations|archive-url=https://web.archive.org/web/20111110132257/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|archive-date=10 November 2011|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111110132257/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/03F1E1DD124D3276C1256F32002EE3AB?OpenDocument|archivedate=10 ნოემბერი 2011}}</ref>. ===საბერძნეთი და ბულგარეთი=== [[1925]] წელს [[საბერძნეთი]]სა და [[ბულგარეთი]]ს საზღვარზე მომხდარი ინციდენტი ორ ქვეყანას შორის კონფლიქტში გადაიზარდა, რასაც რამდენიმე დღეში საბერძნეთის მხრიდან ბულგარეთში შეჭრა მოჰყვა. ბულგარეთის გადაწყვეტილებით მან მისი შეიარაღებული ძალები უკან დახევის რეჟიმში მოიყვანა და მხოლოდ აუცილებელ შემთხვევაში წინააღმდეგობის გაწევის უფლება მისცა, ბულგარეთმა კონფლიქტური რეგიონიდან მშვიდობიანი მოსახლეობის ევაკუაცია მოახდიან და ერთა ლიგას დასახმარებლად მიმართა. ერთა ლიგამ საბერძნეთის სამხედრო მოქმედებები დაგმო და ჯარების გაყვანა მოსთხოვა, ასევე საბერძნეთს ბულგარეთისთვის კომპენსაციის გადახდაც დაეკისრა<ref name="northedge" />. ===ლიბერია=== მას შემდეგ რაც ცნობილი გახდა, რომ [[ლიბერია]]ში ამერიკული კომპანიის მფლობელობაში არსებულ კაუჩუკის პლანტაციებში ადამიანებს მონობას ჰქონდა ადგილი და ადამიანებს იძულებით ამუშავებდნენ ლიბერიამ ერთა ლიგას საკითხის შესწავლით მიზნით მიმართა. ერთა ლიგის გადაწყვეტილებით შეიქმნა კომისია რომელსაც უნდა შეესწავლა აღნიშნული საკითხი. [[1930]] წელს კომისიის კვლევამ დაადასტურა, რომ მონობას და იძულებით მუშაობას ნამდვილად ჰქონდა ადგილი, ასევე ლიბერიის ხელისუფლების წევრები გარეულნი იყვნენ მუშახელის მიყიდვის პროცესში. კომისიის ანგარიშს ლიბერიაში ხელისუფლების წინააღმდეგ პროტესტი მოჰყვა, რის შედეგადაც პრეზიდენტი [[ჩარლი კინგი]] და ვიცე-პრეზიდენტი გადადგნენ. აღნიშნული ფაქტიდან ლიბერიის მხრიდან მალევე მოყვა მონობის და იძულებით მუშაობის აკრძალვა<ref>{{cite journal|first=W.E. Burghardt|last=Du Bois|title=Liberia, the League and the United States|url=https://archive.org/details/sim_foreign-affairs_1933-07_11_4/page/682|journal=Foreign Affairs|volume=11|date= July 1933|pages=682–95|issue=4|doi=10.2307/20030546|jstor=20030546| issn = 0015-7120}}</ref>. ===იაპონიის თავდასხმა ჩინეთზე === ერთა ლიგის დასუსტების ერთ-ერთი მიზეზი წამყვანი ქვეყნების მიერ იაპონიის მხრიდან გამოვლენილი აგრესიის ვერ შეკავება გახდა, რასაც მალევე იაპონიის მხრიდან ერთა ლიგიდან გასვლა მოჰყვა. ჩინეთ-იაპონიის შორის შეთანხმების თანახმად იაპონიას უფლება ჰქონდა სამხრეთ მანჯურიის რეგიონში საკუთარი ჯარები ყოლოდა, რაც მას საშუალებას აძლევდა მანჯურიის რკინიგზა გაეკონტროლებინა. [[1931]] წლის სექტემბერში რკინიგზა ნაწილობრივ დაზიანდა, რაზეც იაპონიამ პასუხისმგებლობა ჩინეთს დააკისრა, აღნიშნული ფაქტიდან მალევე იაპონიის არმიამ სრულიად მოახდინა მანჯურიის დაკავება. [[1932]] წელს ოკუპირებულ [[მანჯურია]]ში იაპონიამ მარიონეტი ხელისუფლება შექმნა, რომელსაც ჩინეთის უკანასკნელი იმპერატორი მართავდა. ახალი ხელისუფლება მხოლოდ იტალიამ, ნაცისტურმა გერმანიამ და ესპანეთმა აღიარეს, სხვა ქვეყნები მანჯურიას კვლავ ჩინეთის ნაწილად მიიჩნევდნენ. იაპონიის მიერ მანჯურიის ოკუპაციას ერთა ლიგის პროტესტი მოჰყვა, რის შედეგადაც ერთა ლიგამ საკითხის შესასწავლად კომისია შექმნა. ანგარიშის მიხედვით იაპონია აგრესორი იყო და მას მანჯურია უნდა დაეტოვებინა. აღნიშნული ანგარიში 42 ხმით ერთის წინააღმდეგ იქნა მიღებული, რასაც იაპონიის მიერ ერთა ლიგის დატოვება მოჰყვა. იაპონიის მიერ ერთა ლიგის დატოვება მნიშვნელოვან მომენტად ითვლება ორგანიზაციის ისტორიაში, ვინაიდან აღნიშნული ფაქტით კოლექტიური უსაფრთხოების იდეა სრულ კოლაფსს განიცდიდა<ref>Charles Loch Mowat, ''Britain between the Wars 1918–1940'' (1955) p. 420.</ref>. ===იტალიის შეჭრა ეთიოპიაში === {{მთავარი|იტალია-ეთიოპიის მეორე ომი}} [[1935]] წლის ოქტომბერში [[ბენიტო მუსოლინი]]მ აბისინიაში (დღევანდელი [[ეთიოპია]]) შეჭრის ბრძანება გასცა<ref name="northedge" />, რასაც 400-ათასიანი არმიის გაგზავნა მოჰყვა. მუსოლინის ბრძანებით იტალიამ აბისინიის ინტენსიური დაბომბვები დაიწყო, დაბომბვების დროს გამოიყენეს ქიმიური იარაღიც. [[1936]] წლის მაისში იტალიის არმიამ დაამარცხა აბისინიის არმია და დაიკავა [[ადის-აბება]], რასაც ეთიოპიის იმპერატორის, [[ჰაილე სელასიე I]]-ის გაქცევა მოჰყვა. [[1935]] წლის ნოემბერში ერთა ლიგამ აბისინიაში შეჭრის გამო იტალიას ეკონომიკური სანქციები დაუწესა, მაგრამ აღნიშნულმა სანქციებმა იტალიაზე დიდი გავლენა ვერ მოახდინეს, ვინაიდან სანქციები ნავთობს არ შეეხო. ვინაიდან არსებულ მომენტში არცერთ ქვეყანას იტალიისთვის სამხედრო წინააღმდეგობის გაწევა არ შეეძლო იტალიის დასასჯელად ეკონომიკური სანქციები ერთადერთ საშუალებად იყო მიჩნეული. 1935 წლის ოქტომბერში აშშ-ის პრეზიდენტმა [[ფრანკლინ დელანო რუზველტი|ფრანკლინ დელანო რუზველტმა]] ახლად დამტკიცებული ნეიტრალიტეტის აქტი აამოქმედა, რომლის მიხედვითაც კონფლიქტში მყოფ ორივე მხარეს შეიარაღებაზე შეზღუდვები დაუწესდათ, მაგრამ აშშ-მ იტალიის როგორც აგრესორის მიმართ გააფართოვა. 1936 წლის ივლისში ერთა ლიგამ იტალიას სანქციები მოუხსნა<ref>{{cite web| author =Haile Selassie I| title =Appeal to The League of Nations:June 1936, Geneva, Switzerland| publisher =Black King| url =http://www.black-king.net/haile%20selassie%2001e.htm| accessdate =6 June 2008| url-status=dead| archiveurl =https://web.archive.org/web/20080325023216/http://www.black-king.net/haile%20selassie%2001e.htm| archivedate =25 March 2008| df =dmy-all| author-link =Haile Selassie I}}</ref>. 1935 წლისთვის საფრანგეთის და ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრები იტალიასთან აბისინიის ორ ნაწილად იტალიურ და აბისინიურ ნაწილად გაყოფაზე დათანხმებას ცდილობდნენ, რაზეც მუსოლინი მზად იყო დათანხმებულიყო, მაგრამ არსებულმა შეთანხმებამ გაჟონა, რამაც საფრანგეთში და ბრიტანეთში პროტესტი გამოიწვია, რასაც მალევე ორივე ქვეყნის საგარეო საქმეთა მინისტრების გადადგომა მოჰყვა. ===ესპანეთის სამოქალაქო ომი=== [[1936]] წლის ივლისში [[ესპანეთი]]ს არმიამ გადატრიალება დაიწყო, რამაც ესპანელი რესპუბლიკელების (მოქმედი მემარცხენე მთავრობა) და ნაციონალისტების (კონსერვატორები, ანტიკომუნისტები) დაპირისპირება გამოიწვია. ესპანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ხულიო ალვარესი]] ერთა ლიგას ესპანეთის ტერიტორიული ერთიანობის და პოლიტიკური დამოუკიდებლობის დაცვას სთხოვდა, მაგრამ წევრმა ქვეყნებმა [[ესპანეთის სამოქალაქო ომი|ესპანეთს სამოქალაქო ომში]] ჩართვა არ ისურვეს. ერთა ლიგის უუნარობით ისარგებლეს [[ჰიტლერი|ჰიტლერმა]] და მუსოლინიმ, რაც [[ფრანსისკო ფრანკო|ფრანკოს]] დახმარებაში გამოიხატებოდა. 1937 წელს ერთა ლიგამ კონფლიქტში უცხოელი მოხალისეების ჩართვა შეზღუდა, მაგრამ აღნიშნული მხოლოდ და მხოლოდ სიმბოლურ ხასიათს ატარებდა<ref>{{cite book |last = Lannon |first = Frances |year = 2002 |title = The Spanish Civil War, 1936–1939 |publisher = Osprey Publishing |isbn = 978-1-84176-369-9 |ref = harv |url-access = registration |url = https://archive.org/details/spanishcivilwar100lann }}</ref>. ===ფინეთ-საბჭოთა კავშირის ომი=== {{მთავარი|ზამთრის ომი}} [[მოლოტოვ-რიბენტროპის პაქტი]]თ [[საბჭოთა კავშირი]] და ნაცისტური გერმანია გავლენის სფეროებზე შეთანხმდნენ. აღნიშნულ შეთანხმებაში შედიოდა სპეციალური საიდუმლო პუნქტი, რომლის მიხედვითაც ბალტიის ქვეყნები, აღმოსავლეთ პოლონეთი და ფინეთი საბჭოთა გავლენის სფეროდ ცხადდებოდა. [[1939]] წლის 17 სექტემბერს როდესაც საბჭოთა კავშირი ფინეთში შეიჭრა ერთა ლიგამ პირველად არსებობის ისტორიაში წევრი ქვეყანა გააძევა<ref>Stephen Kotkin, ''Stalin. Waiting for Hitler, 1929-1941'' (New York: Penguin 2017), p.729 (quote).</ref><ref>Winston Churchill, ''The Gathering Storm'' (Boston: Houghton Mufflin 1948), pp. 392-393, 447, 539.</ref>. ==განიარაღების პოლიტიკის მარცხი== ერთა ლიგის შეთანხმების თანახმად წევრ სახელმწიფოებს საკუთარი შეიარაღება უნდა შეემცირებინათ და მხოლოდ საკუთარი თავდაცვისთვის აუცილებელი სამხედრო შეიარაღება ქონოდათ. ლიგის არსებობის განმავლობაში ორგანიზაცია მის მნიშვნელოვან რესურსებს და დროს ხარჯავდა იმისთვის, რომ წევრ ქვეყნებს საკუთარი შეიარაღების შემცირება დაეწყოთ, მაგრამ ყველა ქვეყანა ინტენსიური განიარაღების შესაძლებლობაში დარწმუნებული არ იყო. ერთა ლიგის შეთანხმების თანახმად ორგანიზაციას ყველა წევრი სახელმწიფოსთვის განიარაღების გეგმა უნდა შეემუშავებინა, მაგრამ [[1926]] წელს ლიგამ აღნიშნული მოვალეობა კომისიას გადააბარა, რომელსაც სამოქმედო გეგმა 1932-1934 წლებში მსოფლიო განიარაღების კონფერენციაზე უნდა წარმოედგინა. განიარაღებასთან დაკავშირებით ერთა ლიგაში კონსესუსის არ არსებობდა, ვინაიდან წევრ სახელმწიფოებს მუდმივი საფრთხის შეგრძნება ჰქონდათ. საფრანგეთს, პოლონეთს და ჩეხოსლოვაკიას გერმანიისგან მომდინარე საფრთხის გამო არ სურდათ განიარაღება, სწორედ ამიტომ აღნიშნული ქვეყნები დაცვის გარანტიებს ითხოვდნენ. 1933 წელს [[ადოლფ ჰიტლერი]]ს კანცლერად გახდომამ და გერმანიის გაძლიერებამ აღნიშნულ ქვეყნებს გერმანიის მხრიდან აგრესიის შიში გაუმძაფრა, სწორედ ამიტომ სახელმწიფოები განიარაღებაზე უარს ამბობდნენ. 1932 წლის მსოფლიო განიარაღების კონფერენციამ მნიშვნელოვანი მარცხი განიცადა, ვინაიდან შეიარაღებაზე მორატორიუმი მხოლოდ ერთი წლით გამოცხადდა რომელზეც თავდაპირველად საფრანგეთმა, დიდმა ბრიტანეთმა, ესპანეთმა, იტალიამ და იაპონიამ თანხმობა განაცხადეს. შეთანხმების თანახმად აღნიშნულმა ქვეყნებმა მათი საზღვაო ძალების გაზრდაზე უარი თქვეს, მაგრამ კომისიამ იტალიის, ესპანეთის, იაპონიისა და გერმანიის შეიარაღების ზრდის შეჩერებას ხელი ვერ შეუშალა. გერმანიის მიერ [[რაინი]]ს დაკავებას, სუდეტის ოკუპაციას და ავსტრიის ანშლუსს ერთა ლიგის მხრიდან ქმედითი ნაბიჯები არ მოყოლია, აღნიშნულმა ფაქტმა სხვა ქვეყნებს შეიარაღების გაზრდისკენ უბიძგა. 1933 წელს გერმანიამ და იაპონიამ ერთა ლიგა დატოვეს ხოლო 1937 წელს უკვე იტალიამ და ესპანეთმა. ერთა ლიგის ბოლო მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება 1939 წელს [[საბჭოთა კავშირი]]ს ფინეთში შეჭრის გამო მისი გარიცხვა იყო<ref name="northedge" />. ==ერთა ლიგის სისუსტეები== [[ფაილი:The Gap in the Bridge.png|300px|მინი|მარჯვნივ|'''ხარვეზი ხიდზე'''; წარწერა: „ერთა ლიგის ხიდი შექმნილია აშშ-ის პრეზიდენტის მიერ“, კარიკატურა ჟურნალიდან „პანჩი“, 10 დეკემბერი, 1920]] ერთა ლიგის შექმნაში მოკავშირეთა დიდი როლის გამო ორგანიზაციას როგროც „გამარჯვებულთა ლიგას“ ისე აღიქვამდნენ. ლიგის ნეიტრალურობის პრინციპი გადაწყვეტილებების მიღებაზე მნიშვნელოვან გავლენას ახდენდა, ასევე პრობლემური იყო კენჭისყრა სადაც შეთანხმების მიღწევა და საჭირო ხმების რაოდენობის მიღება ვერ ხერხებოდა, სწორედ ამიტომ ხშირად ეფექტიანი გადაწყვეტილების მიღება საკმაოდ რთულ იყო, ზოგ შემთხვევაში შეუძლებელსაც კი წარმოადგენდა<ref name="northedge" />. ===კოლექტიური უსაფრთხოება=== ერთა ლიგის კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი სისუსტე მდგომარეობდა იმაში, რომ ხშირად კოლექტიური უსაფრთხოება და ქვეყნებს შორის ინდივიდუალური ურთიერთობები ერთმანეთს ეწინააღმდეგებოდა. კერძოდ კოლექტიური უსაფრთხოების მიხედვით ქვეყნებს უნდა ემოქმედათ იმ შემთხვევაშიც კი თუ აღნიშნულ ქვეყანასთან სხვა რომელიმე ქვეყანას მეგობრული ურთიერთობა გააჩნდა, ვინაიდან რიგ ქვეყნებს არ სურდათ საკუთარი ეროვნული ინტერესების დაზიანება, ისინი ხშირად გადაწყვეტილებას მხარს არ უჭერდნენ. ერთა ლიგის კოლექტიური თავდაცვის სისუსტე ყველაზე კარგად იტალია აბისინიის ომის დროს გამოიკვეთა, როდესაც დიდმა ბრიტანეთმა და საფრანგეთმა იტალიას სანქციები მოუხსნეს. მას შემდეგ რაც გერმანიამ აქტიური მილიტარიზაცია დაიწყო კოლექტიურმა უსაფრთხოება დაყვავების პოლიტიკამ ჩაანაცვლა<ref name="northedge" />. ===პაციფიზმი და განიარაღება=== ერთა ლიგის ერთ-ერთ ყველაზე დიდ სისუსტედ მიიჩნეოდა ის, რომ მას მისი შეიარაღებული ძალები არ ჰყავდა, სწორედ ამიტომ ლიგის რეზოლუციის აღსრულება მის წევრ ქვეყნებს უწევდათ, რაც ხშირად არასასურველი იყო. ერთა ლიგის ორი ყველაზე მნიშვნელოვანი წევრი ერთა ლიგის გადაწყვეტილების სამხედრო გზით აღსრულებას თავს არიდებდნენ, ვინაიდან [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს შედმეგ ორივე ქვეყანაში [[პაციფიზმი]] მნიშვნელოვნად გაიზარდა. დიდი ბრიტანეთის კონსერვატიული ხელისუფლება ერთა ლიგის მიმართ ნაკლებ ენთუზიაზმს იჩენდა, სწორედ ამიტომ ბრიტანეთი ხელშეკრულებებს ლიგის გვერდის ავლით დებდა<ref name="northedge" />. ==ორგანიზაციის გაუქმება== მას შემდეგ რაც [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დაწყება გარდაუვალი იყო, ერთა ლიგის ასამბლეამ გენერალურ მდივანი ჯერ 1938 წელს ხოლო მოგვიანებით 1939 წელს სპეციალური უფლებებით აღჭურვა, რომ ორგანიზაციას ფუნქციონირება შეზღუდულად მაინც გაეგრძელებინა. 1943 წლის [[თეირანის კონფერენცია]]ზე მოკავშირეებმა გადაწყვიტეს, რომ შექმნილიყო ახალი ორგანიზაცია, რომელიც ერთა ლიგას ჩაანაცვლებდა. ერთა ლიგის ბევრი ორგანო და სამსახური [[გაერო]]ს დაქვემდებარებაში გადავიდა, მაგალითად საერთაშორისო შრომის ორგანიზაცია გაეროს ნაწილი გახდა. ერთა ლიგისგან განსხვავებით გაეროს შემქმნელებმა ახალი ორგანიზაციის სტრუქტურის ეფექტიანობას დიდი ყურადღება მიანიჭეს. ერთა ლიგის საბოლოო კრება [[1946]] წლის 18 აპრილს გაიმართა. დარჩენილმა 34 წვერმა ორგანიზაციის თვითლიკვიდაცია გამოაცხადა და მისი აქტივები გაეროს გადასცა<ref>{{Cite web |url=http://ieg-ego.eu/en/threads/transnational-movements-and-organisations/international-organisations-and-congresses/isabella-loehr-the-league-of-nations |title=Löhr, Isabella. 2015. The League of Nations. |accessdate=2020-05-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200702070708/http://ieg-ego.eu/en/threads/transnational-movements-and-organisations/international-organisations-and-congresses/isabella-loehr-the-league-of-nations |archivedate=2020-07-02 }}</ref>. ==ერთა ლიგა და საქართველო== 1919 წლის 21 მაისს, პარიზის საზავო კონფერენციაზე, [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს რესპუბლიკის]] დელეგაციის ხელმძღვანელმა [[კარლო ჩხეიძე|კარლო ჩხეიძემ]] ერთა ლიგასს მიმართა თხოვნით ორგანიზაციაში საქართველოს გაწევრიანების შესახებ, მაგრამ ლიგამ არ განიხილა ეს საკითხი, სანამ არ დაიდო საქართველო-რუსეთის 1920 წლის 7 მაისის [[მოსკოვის ხელშეკრულება (1920)|მოსკოვის ხელშეკრულება]]. 1920 წლის 1 სექტემბერს ჩხეიძემ სპეციალური მემორანდუმით კვლავ გაიმეორა საქართველოს მთავრობის თხოვნა. 1920 წლის შემოდგომაზე საგარეო საქმეთა მინისტრი [[ევგენი გეგეჭკორი]] გაემგზავრა ევროპაში, სადაც მოლაპარაკებებზე განიხილებოდა სხვადასხვა საკითხი: საქართველოს ერთა ლიგაში მიღების, მისი „დე იურედ“ ცნობის და სხვ. 1920 წლის 12–16 ოქტომბერს ქ. [[მილანი|მილანში]] გაიხსნა ერთა ლიგის საერთაშორისო ასოციაციების მეოთხე კონგრესი, რომლის მუშაობაში პირველად მიიღო მონაწილეობა ერთა ლიგის საქართველოს ასოციაციის (შეიქმნა 1919 წლის 7 დეკემბერს) წარმომადგენელმა [[ნიკოლოზ ჯაყელი|ნიკოლოზ ჯაყელმა]]. კონგრესზე იგი სიტყვით გამოვიდა 16 ოქტომბერს; ამავე დღეს კონგრესის თავმჯდომარის ჯ. რუფინის წინადადებით საქართველოს ასოციაცია მიღებულ იქნა ერთა ლიგის საერთაშორისო ასოციაციების წევრად.<ref name="ქე">{{ქე|3|?|მენთეშაშვილი ა.|არა}}</ref> 1920 წლის 16 დეკემბერს ერთა ლიგის საერთო კრებაზე განიხილეს საქართველოს წევრად მიღების საკითხი. საქართველოსა და სხვა ახლად შექმნილ დამოუკიდებელ ქვეყნებს ერთა ლიგისკენ იზიდავდა მისი წესდების მე-10 მუხლი, რომლის თანახმადაც ლიგის წევრები ვალდებულებას იღებდნენ, პატივი ეცათ და დაეცვათ ორგანიზაციის ყველა წევრ-სახელმწიფოს დამოუკიდებლობა. განხილვაზე სიტყვით გამოვიდნენ [[ფრიტიოფ ნანსენი]] ([[ნორვეგია]]) და [[რობერტ სესილი]] ([[სამხრეთ აფრიკის კავშირი|სამხრეთი აფრიკა]]), რომელთაც მხარი დაუჭირეს საქართველოს მიღებას ერთა ლიგაში. დიდი ბრიტანეთის წარმომადგენელმა ჰერბერტ ფიშერმა კი განაცხადა, რომ საქართველოს შემთხვევაში მე-10 მუხლის დაცვა რთული იქნებოდა, ამასთან არ შეიძლებოდა ამ საკითხის განცალკევება ბალტიისპირეთის რესპუბლიკათა საკითხისაგან. ორივე საკითხს რუსეთის ზეგავლენის სფეროში შეჭრასთან აკავშირებდნენ, რაც ამუხრუჭებდა ამ ქვეყნების ერთა ლიგაში მიღების პროცესს.<ref name="ქე"/> კენჭისყრაში 24 სახელმწიფო მონაწილეობდა. საკითხის გადასაჭრელად საკმარისი იყო 16 ხმის მიღება. საქართველოს ერთა ლიგაში გაწევრიანებას მხარი დაუჭირა 10 სახელმწიფომ: სამხრეთ აფრიკამ, ბოლივიამ, კოლუმბიამ, იტალიამ, ნორვეგიამ, პარაგვაიმ, ირანმა, პორტუგალიამ, შვეიცარიამ და ჩილემ. წინააღმდეგ ხმა მისცა 10 სახელმწიფომ: ავსტრალიამ, კანადამ, კუბამ, დიდმა ბრიტანეთმა, ესპანეთმა, საფრანგეთმა, ახალმა ზელანდიამ, ნიდერლანდებმა, ჩეხოსლოვაკიამ, დანიამ. თავი შეიკავეს: ბელგიამ, პოლონეთმა, რუმინეთმა, შვედეთმა. დიდი ბრიტანეთისა და საფრანგეთის უარყოფითი პოზიციის გამო საქართველოს ლიგაში მიღება შეუძლებელი გახდა. საქართველოს რესპუბლიკა ცნეს როგორც დე-ფაქტო (1920), ასევე დე-იურე (1921 იანვარი), მაგრამ საბოლოოდ ერთა ლიგის გარეთ დარჩენამ ხელი შეუწყო საქართველოს მიმართ საბჭოთა რუსეთის აგრესიული ზრახვების განხორციელებას.<ref name="ქე"/> ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commons category|League of Nations}} * [http://www.indiana.edu/~league/ League of Nations Photo archive] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191209224005/http://www.indiana.edu/~league/ |date=2019-12-09 }}, Indiana.edu * [http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/%28httpAssets%29/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf League of Nations chronology] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110211042444/http://www.unog.ch/80256EDD006B8954/%28httpAssets%29/3DA94AAFEB9E8E76C1256F340047BB52/$file/sdn_chronology.pdf |date=2011-02-11 }} * [http://worldatwar.net/timeline/other/league18-46.html League of Nations timeline], worldatwar.net * [http://www.leagueofnationshistory.org/ History of the League of Nations] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210103171122/http://www.leagueofnationshistory.org/ |date=2021-01-03 }}, University of Oxford-led project * [http://www.americanrhetoric.com/speeches/wilsonleagueofnations.htm Wilson's Final Address in Support of the League of Nations] Speech made 25 September 1919 * [http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/1247483E6FED755A80256EF8004FE8FD?OpenDocument History (1919–1946)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110322235128/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/1247483E6FED755A80256EF8004FE8FD?OpenDocument |date=2011-03-22 }} from the United Nations Office at Geneva * [http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/775F57EE7B39FC0D80256EF8005048A6?OpenDocument League of Nations Archives] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210101084153/http://www.unog.ch/80256EE60057D930/(httpPages)/775F57EE7B39FC0D80256EF8005048A6?OpenDocument |date=2021-01-01 }} from the United Nations Office at Geneva * [http://www.indiana.edu/~league/tcassemblies.htm Table of Assemblies] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190716150842/http://www.indiana.edu/~league/tcassemblies.htm |date=2019-07-16 }} Dates of each annual assembly, links to list of members of each country's delegation ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{გაერო}} [[კატეგორია:ერთა ლიგა|*]] [[კატეგორია:საერთაშორისო პოლიტიკური ორგანიზაციები]] [[კატეგორია:დიპლომატიური ორგანიზაციები]] rtr7nsme8490p2tpfbjoroj94fjtg5j 0 61392 4812114 4185426 2025-06-09T17:42:29Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1966 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812114 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ | სურათი = Houses at the Ethnographic museum.jpg | სურათისზომა = 250px | წარწერა = მუზეუმის ერთ-ერთი კუთხე | დაარსდა = [[27 აპრილი]], [[1966]] | დამაარსებლები = [[გიორგი ჩიტაია]] | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]] | სტატუსი = | ექსპონატი = 8000-ზე მეტი | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''გიორგი ჩიტაიას სახელობის ეთნოგრაფიული მუზეუმი ღია ცის ქვეშ''' — ეთნოგრაფიული მუზეუმი [[თბილისი|თბილისში]], რომელიც დაარსდა [[1966]] წელს. იგი პირველი ეთნოგრაფიული მუზეუმია [[კავკასია]]ში. მუზეუმის დაარსების იდეის ავტორი და განმახორციელებელი იყო ქართული ეთნოგრაფიული სკოლის ფუძემდებელი, აკადემიკოსი [[გიორგი ჩიტაია]]. მუზეუმის გენერალური გეგმის ავტორია [[ლონგინოზ სუმბაძე]]. მუზეუმი ღია ცის ქვეშ სამეცნიერო-საგანმანათლებლო დაწესებულებაა — საბუნებისმეტყველო, მატერიალური და სულიერი კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლთა საცავი. მუზეუმი წარმოადგენს საქართველოს მინიატურულ მოდელს და ასახავს მის მრავალფეროვან ეთნოკულტურას. მუზეუმის ტერიტორია მოიცავს 50 ჰექტარს და დაყოფილია 11 ზონად. ხალხური ხუროთმოძღვრებისა და ყოფისათვის დამახასიათებელი ობიექტები წარმოდგენილია ათ ისტორიულ-ეთნოგრაფიულ ზონაში, რომელთაგანაც ხუთი — აღმოსავლეთ და ხუთი — დასავლეთ საქართველოს წარმოაჩენს. მუზეუმში ექსპონირებულია 70-მდე საცხოვრებელი სახლი და სამეურნეო ნაგებობა საქართველოს შემდეგი ისტორიულ-გეოგრაფიული რეგიონებიდან: [[სამცხე-ჯავახეთის მხარე|სამცხე-ჯავახეთი]], [[გურიის მხარე|გურია]], [[სამეგრელო]], [[იმერეთის მხარე|იმერეთი]], [[რაჭა]]-[[ლეჩხუმი]], [[აფხაზეთი]], [[აჭარა]], [[სვანეთი]], [[ქართლი]], [[კახეთის მხარე|კახეთი]]. ერთი ზონა ეთმობა ისტორიულ-არქეოლოგიურ ძეგლებს, რომელთა შორისაა V-VI სს. [[სიონის ტაძარი|სიონის ტაძრის]] ბაზილიკა და აკლდამა, ძვ. წ. II ათასწლეულის დოლმენი აფხაზეთიდან და საფლავის ქვების მდიდარი კოლექცია. მუზეუმში ფუნქციონირებს საგანმანათლებლო ცენტრი, სადაც ბავშვებს საშუალება აქვთ, პრაქტიკულად შეისწავლონ ტრადიციული სამჭედლო და სამეთუნეო ტექნოლოგიები. ღია ცის ქვეშ მუზეუმის მეთერთმეტე ზონაში ისტორიულ-არქეოლოგიური ძეგლებია განთავსებული. ექსპონირებულია სიონის V-VI საუკუნეების ბაზილიკა და აკლდამა, აგრეთვე რელიეფურ საფლავის ქვათა მდიდარი კოლექცია. მთლიანობაში მზეუმში 8 ათასზე მეტი ექსპონატია დაცული.<ref>[http://museum.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=46 მუზეუმის ისტორია]</ref> ==პირველი ექსპონატი== {{მთავარი|სიონის წყალსაცავის ტაძარი}} მუზეუმის პირველი ექსპონატი იყო, თიანეთში სოფელ სიონში შემთხვევით აღმოჩენილი ქვის აკლდამა, რომელიც მდებარეობდა იმ ეკლესიის ქვეშ, რომელიც სიონის წყალსაცავის დაგუბების გამო დაიშალა და გამიზნული იყო თბილისის მუზეუმში გადამოსატანად. აღნიშნული ქვის აკლდამა მდებარეობდა მთავარი ტაძრის აღმოსავლეთით. [[1966]] წლის აპრილის თვეში დასრულდა აღნიშნული ძეგლის ადგილზე გადმოტანის პროცესი. ძეგლის ახალ ადგილზე აღდგენას ხელმძღვანელობდნენ სპეციალური სამეცნიერო-სარესტავრაციო სახელოსნოს ოსტატი [[ვალერიან ვაჭარიძე]] და ქვისმთელთა ბრიგადირი [[მიხეილ ბოგუშევი]]. == იხილეთ აგრეთვე == * [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი]] ==ლიტერატურა== *{{ძმ|7|3-14|ქართული ხალხური ხუროთმოძღვრებისა და ყოფის პარკ-მუზეუმის გენერალური გეგმის შესახებ}} *{{ძმ|8|82-86|ხალხური ყოფისა და ხუროთმოძღვრების მუზეუმის პირველი ექსპონატი}} ==სქოლიო== {{commonscat|Ethnographic museum, Tbilisi|თბილისის ეთნოგრაფიული მუზეუმი}} {{სქოლიო}} {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:1966 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 20riyol0pozyap5fo1w25uye1taffem 0 65511 4812125 4557861 2025-06-09T17:49:09Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1933 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812125 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Museum of History of Jews of Georgia, Tbilisi, outside.jpg|მინი|350პქ|საქართველოს ებრაელთა ისტორიის მუზეუმი.]] '''დავით ბააზოვის სახელობის ებრაელთა ისტორიის მუზეუმი''' — მუზეუმი [[საქართველო]]ში, ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. ჩამოყალიბდა საქართველოს ღარებკომის გამგეობის 1932 წლის 30 ნოემბრის დადგენილებით როგორც საუწყებო ორგანიზაცია — მშრომელ ებრაელთა კულტბაზის ფარგლებში; ოფიციალურად დაარსდა 1933 წლის 23 ნოემბერს — საქართველოს განათლების სახალხო კომისარიატის ბრძანებით. == შენობა == [[ფაილი:Museum of History of the Jews of Georgia, Tbilisi, inside.jpg|მინი|300პქ|საგამოფენო დარბაზი.]] თავდაპირველად მუზეუმი განთავსდა ებრაელთა კულტბაზის შენობაში (ამჟამად, გ. აბესაძის ქ.10), ხოლო [[1940]] წლიდან ე. წ. „გუმბათოვან სინაგოგაში“ (ამჟამად, ანტონ კათალიკოსის ქ.3); [[1910-იანი წლები]]ს შუახანებში აშენებული მუზეუმის შენობა — აგურისაა, გარედან მრავალკუთხა, შიგნით წრიული (3 აფსიდით), რომლის პერიმეტრზე, 8 წყვილ სვეტზე დაფუძნებულია რკინა-ბეტონისავე ორი, დიდი და მცირე გუმბათი; გადაკეთებათა შედეგად ნაგებობა 3 სართულიანია, დაახლოებით 20 მეტრი სიგრძე-სიგანისა და 21 მეტრი სიმაღლის. [[სსრკ]]-ში მიმდინარე [[ანტისემიტიზმი|ანტისემიტური მოძრაობის]] ტალღაზე მუზეუმი დაიხურა 1951 წელს. [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია | საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] ქართულ-ებრაულ ურთიერთობათა ასოციაციის წარდგენის საფუძველზე აღდგა საქართველოს მთავრობის 1992 წლის 30 ნოემბრის № 1017 დადგენილებით და მიენიჭა ცნობილი რაბინისა და საზოგადო მოღვაწის [[დავით ბააზოვი]]ს სახელი. მუზეუმი შევიდა [[საქართველოს კულტურის სამინისტრო]]ს დაქვემდებარებაში; [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია]]ს დაევალა სამეცნიერო ხელმძღვანელობა; 2000—2004 წლებში მუზეუმი [[საქართველოს კულტურის სამინისტრო]]სა და [[თბილისის მერია | ქ. თბილისის მერიის]] დაქვემდებარებაშია. უმწვავეს ავარიულ მდგომარეობაში არსებული ისტორიული ნაგებობისა და ეროვნულ-საერთაშორისო მნიშვნელობის სამუზეუმო დაწესებულების გადარჩენისათვის, მუზეუმისა და ქართულ-ებრაულ ურთიერთობათა ასოციაციის მიმართვის საფუძველზე, [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს 2004 წლის 25 ივლისის № 654 განკარგულებით — „დავით ბააზოვის სახელობის საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმის აღდგენა-რეკონსტრუქციის ღონისძიებათა შესახებ“, დაისახა მუზეუმის, როგორც ებრაელთა საქართველოში ცხოვრების მრავალსაუკუნოვანი ისტორიის განძთსაცავისა და ქართულ-ებრაულ ურთიერთობათა შემსწავლელი უნიკალური სამეცნიერო ცენტრის ფუნქციონირებისა და რეკონსტრუქციის ღონისძიებები. [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს 2006 წლის 17 აგვისტოს № 493 ბრძანებულებით განისაზღვრა მუზეუმის ახალი სამართლებრივი სტატუსი და სახელწოდება — „ს. ს. ი. პ. დავით ბააზოვის საქართველოს ებრაელთა ისტორიის მუზეუმი“. საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტროს დაევალა მასზე სახელმწიფოებრივი ზედამხედველობა. მუზეუმი მფლობელია მრავალი ექსპონატისა და რარიტეტისა — ეპიგრაფიკული, ხელნაწერი, არქეოლოგიური, ეთნოგრაფიული, ისტორიული, მხატვრული, არქივებისა და ა. შ., რომლებიც 1951 წელს, მუზეუმის გაუქმების შემდეგ, განთავსდა საქართველოს სხვადასხვა მუზეუმში, ინსტიტუტსა და საცავში. [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს 2004 წლის № 654 განკარგულებით განსაზღვრულია შენობის რეკონსტრუქციის დამთავრებისთანავე, მუზეუმის კუთვნილი მასალების დაბრუნება. გამოცემულია ებრაისტიკა — ქართველოლოგიისათვის მნიშვნელოვანი სამეცნიერო „შრომების“ V ტომი (I-1940, II-1941, III-1945, IV-2006, V-2008); ჩატარებულია ექსპედიციები საქართველოს სხვადასხვა მხარეში; გამოფენები; საერთაშორისო კონფერენციები, მიძღვნილი საქართველოს ებრაელთა, საქართველო-პალესტინისა და ქართულ-ებრაულ ურთიერთობათა ისტორიის საკითხებისადმი. == მუზეუმის საექსპოზიციო კონცეფცია და თემატური გეგმა == (ისინი საფუძვლად დაედო საქართველოში ებრაელთა დამკვიდრების 2600 წლოვანი ისტორიისადმი მიძღვნილ საიუბილეო გამოფენას 1998 წელს საქართველოს ეროვნულ გალერეაში) დევიზი: {{ციტატა|თუ დაგივიწყო [[იერუსალიმი | იერუშალაიმ]]...<br /> თუ დაგივიწყო [[საქართველო]]...}} [[კავკასია]] და საკუთრივ [[საქართველო]], [[გეოპოლიტიკური]], [[სტრატეგიული]], [[ეკონომიკური]], [[ეკოლოგიური]], [[კონფესიური]] თვალსაზრისით ისტორიულადაც და განსაკუთრებით დღეს, თავისი მრავალეროვნულობითა და მრავალკონფესიურ-რელიგიურობით მეტად ფეთქებად და „აქტიური ველის” რეგიონს წარმოადგენს. შესაბამისად, ერთაშორისი ურთიერთობანი ერთ-ერთი უპირველესი პრობლემაა და მისი ჰარმონიულად ჩამოყალიბება, როგორც ქვეყნის, ისე რეგიონისა და მსოფლიოსათვისაც უმნიშვნელოვანეს ამოცანათა რიგში რჩება. ამ მხრივ, ქართულ-ებრაულ ურთიერთობებს, გადაუჭარბებლად შეიძლება ითქვას, ბადალი იშვიათად, თუ სრულიადაც არ მოეძებნება მსოფლიოს [[ისტორია]]ში. საქართველოს [[ისტორია]]მ შემოგვინახა ორი უძველესი ერის მრავალსაუკუნოვარი მშვიდობიანი ურთიერთობის მაგალითი და მისი ჩვენება ქართველ ებრაელთა და მთლიანად, საქართველოს ებრაელთა ისტორიის ფონზე, გამოფენის ერთ-ერთი უმთავრესი ამოცანაა. [[სურათი:ლაილაშის_ბიბლია;_X_საუკუნე_-2.JPG‎|thumb|150px|[[ლაილაშის ბიბლია]]; X საუკუნე]]ბიბლიური, არქეოლოგიური, ისტორიული და ენათმეცნიერული მონაცემების საფუძველზე გამოფენაზე შუქდება: * [[საქართველო]] ([[კავკასია]]) - [[პალესტინა|პალესტინის]] ისტორიულ-კულტურული ურთიერთობანი (ქვის, [[ბრინჯაოს ხანა |ბრინჯაოს]], ანტიკური და შუასაუკუნეების პერიოდების), რაც საერთო ისტორიულ-კულტურული არეალის არსებობით აიხსნება; * საქართველოში ებრაელთა მოსვლის, განსახლებისა და დამკვიდრების სხვადასხვა პერიოდი: ძვ.წ. VIII ს. - სალმინასარის, ძვ.წ. VI ს. (586 წ. შემდეგ) ნაბუქოდონოსორ II-ის, ძვ. წ. II-I სს. - ა.წ. I ს., VI-VII სს., XIX-XXსს.; *ქართველი ებრაელის ფენომენი ([[ანთროპოლოგია |ანთროპოლოგიური]], ეთნიკური, სოციალური, იურიდიული, კონფესიური, კულტურული, [[ეთნოგრაფია | ეთნოგრაფიული]]...); * ქართველ ებრაელთა ღვაწლი საქართველოს სახელმწიფოებრივ, ეკონომიკურ, კულტურულ, სამეცნიერო სფეროებში; * ქართველ ებრაელთა მისია საქართველოში [[ქრისტიანობა | ქრისტიანობის]] გავრცელებაში; * ქართული სულიერი და მატერიალური კულტურის ძეგლები „წმიდა მიწაზე”; * საქართველოს [[მეფე | მეფეთა]] წარმომავლობის იზოთეისტური თეორია (რომლის მიხედვითაც ქართველი მეფენი - ბაგრატიონნი ებრაელთა ბიბლიური მეფეების [[სოლომონი | დავით-სოლომონისა]] და [[მარიამ ღვთისმშობელი |ღვთისმშობლის]] მეუღლის იოსების შთამომავლები არიან და ამ ხაზით, უფალთან ნაზიარებნი); * ბიბლიურ მეფე დავით წინასწარმეტყველთან დაკავშირებული სიმბოლოები ([[ჰექსაგრამა]], [[ბაგრატიონები | ბაგრატოვანთა]] [[გერბი]]) შუასაუკუნეების ქართულ მატერიალურ კულტურაში; * საქართველოს ებრაელთა სულიერი და მატერიალური კულტურის ძეგლები, რელიგიური ცხოვრება, [[ტრადიცია | ტრადიციები]]; * საქართველოს ებრაელთა ყოფა და კულტურა; * საქართველოში ისტორიულად და სახელმწიფოებრივად თუ რატომ არ ყოფილა [[ანტისემიტიზმი]]. აღინიშნება ქართველთა თავდადება და თავგანწირვა ებრაელთა გადასარჩენად XX ს. დასაწყისში [[რუსეთი | რუსეთში]] აღზევებული [[ანტისემიტიზმი | ანტისემიტური]] „პოგრომებისა” და ებრაელი ტყვეების გადარჩენა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს დროს; * საქართველოდან ებრაელთა ისტორიულ სამშობლოში დაბრუნების პერიოდები - XIX ს. - XX ს. დასაწყისი, XX ს-ის 70-იანი წლებიდან... ახსნილია ამ მოვლენის მეტაფიზიკური, ისტორიული, სოციალურ-პოლიტიკური ასპექტები; საქართველოსთან, როგორც თავიანთ „მეორე სამშობლოსთან” ქართველი ებრაელობის დამოკიდებულების მნიშვნელოვანი ფაქტები, საქართველო-ისრაელის თანამედროვე სახელმწიფოებრივი, სამეცნიერო-კულტურული და საზოგადოებრივი ურთიერთობანი; * საქართველოში მოღვაწე ებრაული, ქართულ-ებრაული სახელმწიფო და საზოგადოებრივი ორგანიზაციები; * გამოფენაზე წარმოდგენილი იქნება მრავალფეროვანი ფოტო, ტექსტობრივი, საგნობრივი მასალა: საქართველოში ებრაელთა ისტორიული განსახლების [[ფაილი:Shalom Koboshvili. Slaughtering poultry according to religious rules. Oil on canvas. 70.5×101 cm. 1940.jpg|მინი|''შინაური ფრინველის დაკვლა რელიგიური წერების დაცვით'', [[შალომ კობოშვილი]], 1940.]] რუკები, პეიზაჟები, უბნები, სასულიერო და საერო ნაგებობების, სასაფლაოების ხედები, დემოგრაფიული მონაცემები, მდიდარი ისტორიული, [[არქეოლოგია | არქეოლოგიური]], [[ეთნოგრაფია | ეთნოგრაფიული]], ეპიგრაფიკული, ხელნაწერი, ბეჭდვითი მასალა, ნიჭიერი ქართველი ებრაელი „პრიმიტივისტი” მხატვრის [[შალომ კობოშვილი]]ს, მსოფლიოში ცნობილი ებრაელი მხატვრის [[სოლომონ გერშოვი]]სა (რომლის უდიდესი ‎კოლექციაც ინახება საქართველოში) და სხვა მხატვრების ნამუშევრები. გამოფენის ლაიტმოტივი - ქართველმა ებრაელობამ ღირსეულად განვლო საქართველოში ცხოვრების მრავალსაუკუნოვანი გზა და მტკიცედ დაიმკვიდრა თავი მის [[ისტორია]]ში, რაც ორივე ერის [[ტოლერანტობა | ტოლერანტობის]], [[ბიბლია | ბიბლიური]] სიბრძნის ნათელი გამოვლენაა. ყოველივე ამის გამო, საქართველოს სრული საფუძველი აქვს მსოფლიოს აუწყოს და აღნიშნოს ერთა მშვიდობიანი თანაარსებობის ისტორიული ფენომენი. == ლიტერატურა == * საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული სახელმწიფო მუზეუმი, „[[თბილისი]]“, [[ენციკლოპედია]], თბ.,2002 * ა. გეგეჭკორი, აშკენაზთა სინაგოგები თბილისში, „მენორა-10“, თბ. 2003 * გ. ჭანიშვილი, დავით ბააზოვის სახელობის საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმის შენობა, თბ., 2003 * გ. ღამბაშიძე, დ. ბააზოვის სახელობის საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი: ისტორიანი-მომავლის ხედვა. დავიდ ბააზოვის დაბადებიდან 120 და გერცელ ბააზოვის დაბადებიდან 100 წლისთავისადმი მიძღვნილი საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია, [[იერუსალიმი | იერუშალაიმი]], 2005 * შ. წიწუაშვილი, საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი (1933—1951 წწ). დ. ბააზოვის სახელობის საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმის „შრომები“, IV, თბ., 2006 (ქართულ-ინგლისურად) * თ. ცაგარეიშვილი, აკად. გიორგი ჩიტაია და საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი. დ. ბააზოვის სახელობის საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმის „შრომები“, IV, თბ., 2006 (ქართულ-ინგლისურად) * დ. ბააზოვის სახელობის საქართველოს ებრაელთა ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმის „შრომები“, V, თბ., 2008 (ქართულ-ინგლისურად) * სინაგოგები, „[[თბილისი]]“, [[საქართველო | საქართველოს]] ძველი ქალაქები, თბ., 2006 (ქართულ-ინგლისურად) * საქართველოს [[მუზეუმი | მუზეუმები]], გზამკვლევი, თბ., 2006 (ქართულ-ინგლისურად). == რესურსები ინტერნეტში == *[http://georgianmuseums.ge/ საქართველოს მუზეუმები] {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|3723}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:იუდაიზმი საქართველოში]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები თბილისში]] [[კატეგორია:1933 წელს დაარსებული მუზეუმები]] drwqifvhjilv4knx0ovrwc17t03faqp 10 68068 4812052 4665595 2025-06-09T15:07:16Z Surprizi 14671 4812052 wikitext text/x-wiki {{ნავდაფა |სათაური = სიგრძის საზომი ერთეულები ძველ საქართველოში |სახელი = საზომი ერთეულები საქართველოში |სიაკლასი = hlist |სია1 = * [[ადლი]] * [[აღაჯი]] * [[ბიჯი]] * [[გოჯეული]] * [[გოჯი]] * [[ეჯი (ერთეული)|ეჯი]] * [[თითი (ერთეული)|თითი]] * [[თოფი (ერთეული)|თოფი]] * [[მანძილი (ერთეული)|მანძილი]] * [[მარცვალი (ერთეული)|მარცვალი]] * [[მილიონი (ერთეული)|მილიონი]] * [[მტკაველი]] * [[მხარი (ერთეული)|მხარი]] * [[ნაბიჯი (ერთეული)|ნაბიჯი]] * [[ტანი (ერთეული)|ტანი]] * [[ტერფი (ერთეული)|ტერფი]] * [[უტევანი]] * [[შოლტი (ერთეული)|შოლტი]] * [[ციდა]] * [[წყრთა]] }}<noinclude> [[კატეგორია:სიგრძის საზომი ერთეულები ძველ საქართველოში]] </noinclude> hh96rgctlvs24ow7e4oyfr73qcv4cvl 0 68160 4812166 4783697 2025-06-09T20:04:04Z 94.240.212.48 4812166 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Lalish the whole view.jpg|250px|thumb|'''ლალიში''' - [[ეზიდები|ეზიდთა]] წმინდა ტაძარი და აღსარების ადგილი. მდებარეობს [[ერაყი|ერაყში]], [[ქურთისტანი|ერაყის ქურთისტანში]] ქალაქ [[სინჯარი|სინჯარში]], 60 კმ-ში [[მოსული]]დან]] '''ეზიდიზმი'''<ref>კიკნაძე ზ., „მარგალიტის საიდუმლო“, ეზიდური სასულიერო საბჭო საქართველოში, ეზიდური კვლევის ცენტრი. თბ., 2017</ref>, მოძველებული — ''იეზიდიზმი'' (ორიგინალში - '''შარფადინ''') — [[ეზიდები|ეზიდთა]] [[სინკრეტული რელიგია]] <ref>Езиды // Народы мира: историко-этнографический справочник / Гл. ред. [[Бромлей, Юлиан Владимирович|Ю. В. Бромлей]]. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — С. 162.</ref>, რომელიც შეიცავს [[ზოროასტრიზმი]]ს, [[ნესტორიანელობა|ნესტორიანული]] [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობის]], [[იუდაიზმი]]სა და [[ისლამი]]ს ელემენტებს<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/blogs-magazine-monitor-28686607|title=Who, What, Why: Who are the Yazidis?|date=2014-08-08|publisher=[[Би-би-си]]|accessdate=2015-07-22}}</ref>.ეზიდიზმი ძველი აღმოსავლური რელიგიაა, რომლის ფესვები [[შუამდინარეთი]]ს უძველეს კულტებთან ამჟღავნებს კავშირს. ამავდროულად ეზიდიზმი ნაციონალური რელიგიაა, მისი მიმდევრები არიან ეზიდები, ეზიდებიც [[ეთნოსი|სუბეთნოსად]] ჩამოყალიბება განაპირობა მათმა მრავალსაუკუნოვანმა დევნამ. ეზიდების რიცხვი დაახლოებით მილიონს აღწევს. მათი ძირითადი ნაწილი ცხოვრობს ისტორიულ სამშობლოში, [[ერაყის ქურთისტანი|ერაყში]], ასევე [[დაჰუკის მუჰაფაზა]]ში, შეიხანის და შანგალის რაიონებში. [[სირია]]ში ეზიდები ცხოვრობენ ყამიშლისა და ჰასაქას მიდამოებში. [[თურქეთი]]ს ტერიტორიაზე ეზიდთა დასახლებებია [[დიარბაქირის პროვინცია|დიარბაქირის]], [[ბათმანის პროვინცია|ბათმანის]], [[მარდინის პროვინცია|მარდინის]] და [[სიირთის პროვინცია|სიირთის]] პროვინციებში. ეზიდთა სათვისტომოები არსებობს [[უკრაინა]]ში, [[რუსეთი|რუსეთსა]] და [[გერმანია]]ში. ეზიდები ცხოვრობენ [[სომხეთი|სომხეთსა]] და [[საქართველო]]ში, სადაც ისინი [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] მიერ დევნის გამო გადასახლდნენ. ეზიდებს ერძალებათ სხვა სარწმუნოების ადამიანზე ქორწინება, ეზიდი დედითა და მამით ეზიდი უნდა იყოს. ==ისტორია== ეზიდიზმის წარმოშობის შესახებ მეცნიერთა შორის აზრთა სხვადასხვაობაა. მას უკავშირებენ ირანულ ქალაქ [[იეზდი|იეზდს]], ან ძველ ირანულ სიტყვას იაზატას ან ომაიან ხალიფა [[იაზიდ I]]-ს. ეზიდიზმი მრავალი საუკუნის განმავლობაში ქურთულ სირცეში ვითარდებოდა და ყალიბდებოდა. ეზიდთა წინაპრები ღვთაებრივ ძალას ხედავდნენ [[მზე]]ში, [[მთვარე]]სა და [[ვარსკვლავი|ვარსკვლავებში]], აგრეთვე ბუნების ოთხ სტიქიაში, შესაბამისად, სიწმინდეებად მიაჩნდათ [[ცეცხლი]],[[მიწა]], [[წყალი]] და [[ჰაერი]]. მრავალსაუკუნეობრივი განვითარების შედეგად ეზიდიზმი ჩამოყალიბდა [[მონოთეიზმი|მონოთეისტურ]] რელიგიად. მას შემდეგ, რაც [[არაბთა სახალიფო]]ს მმართველები [[აბასიანები]] გახდნენ, მათ გააძლიერეს რელიგიური ბრძოლა ქურთების წინააღმდეგ. ქურთული ტომები X საუკუნემდე ებრძოდნენ [[ისლამი]]ს გავრცელებას [[ქურთისტანი]]ს ტერიტორიაზე, მაგრამ ამ პროცესების შეჩერება ვერ შეძლეს და X საუკუნისთვის ქურთების ნაწილმა ისლამი მიიღო, ხოლო ნაწილი ეზიდიზმის მიმდევარი დარჩა. ეზიდთა წინაპრებმა, დასნებმა, დაკაგეს წმინდა ადგილები, რომლებსიც მუსლიმებმა და [[ნესტორიანელობა|ნესტორიანელებმა]] მიითვისეს. XII საუკუნეში ეზიდები გაერთიანდნენ [[შეიხ ადი]]ს გარშემო. ეზიდებმა ის ღვთის მოვლენილად აღიარეს და მისი მიმდევრები გახდნენ. შეიხ ადიმ მოახერხა ეზიდთა წმინდა ადგილის, [[ლალიში]]ს დაბრუნება. შეიხ ადი 90 წლის ასაკში გარდაიცვალა და ლალიშში დაკრძალეს. მან ეზიდიზმში გარკვეული ცვლილებები შეიტანა და მას დასრულებული სახე მისცა. ქურთისტანის ტერიტორიაზე [[შუა საუკუნეები]]დან მოყოლებული XIX საუკუნემდე დამოუკიდებელი და ნახევრად დამოუკიდებელი ქურთული [[სამთავრო]]ები არსებობდა. XIII-XIV საუკუნეებში ზოგიერთ ასეთ სამთავროში მხოლოდ ეზიდიზმის მიმდევარი ქურთები ცხოვრობდნენ. შარაფ ხან ბიდლისის ცნობით XVI საუკუნეში ჩრდილოეთ ქურთისტანის (ბოჰტანი, ბაჰდინანი, დასნი) დიდგვაროვნები ეზიდები იყვნენ. არაბების, ოსმალების და სპარსელების მიერ დევნის გამო ეზიდების რაოდენობა დროთა განმავლობაში შემცირდა. ეზიდებს ისლამმიღებული ქურთებიც დევნიდნენ. ==რწმენა== არსებობს ერთი ღმერთი — ხუდე, იგივე იაზდანი. მან 7 დღეში შექმნა სამყარო, ისაა სიყვარული და სინათლე. ღმერთმა თავისი არსიდან ჯერ შექმნა მარგალიტი, რომელიც წარმოადგენს სამყაროს დასაბამს, ხლო შემდეგ თითონ მოთავსდა მარგალიტში, რომელიც მისი დიდებულიმზერისგან გასკდა და უსაზღვრო ზღვად იქცა. ღმერთმა შექმნა ცა, მნათობები. ყოველდღე თავისი სინათლისგან ქმნიდა თითო [[ანგელოზი|ანგელოზს]], სულ შექმნა 7 ანგელოზი, რომელთა შორის უპირველესი არის [[მალაქ-ტაუსი]], რომელიც ღვთის ნებით მართავს სამყაროს. ეზიდიზმში ანგელოზთა სიმბოლოა [[ფარშევანგი]], რომლის სპილენძის გამოსახულება ეზიდიზმის ნიშანია. ღმერთმა ანგელოზები გაგძავნა ზღვის ზედაპირზე და მათ შექმნეს ხმელეთი, შემდეგ მათ ოთხი ელემენტი ერთმანეთში შეაზავეს და შექმნეს პირველი [[ადამიანი]], ხოლო მისი ნეკნისგან შექმნეს მისი მეგობარი ქალი. ეზიდიზმი იმეორებს სახელებს ადამი და ევა, თუმცა სავარაუდოა, რომ ამ სახელებმა ჩაანაცვლა ძველი ეზიდური სახელები. ეზიდთა [[კოსმოგონია|კოსმოგონიის]] მიხედვით ადამიანთა გამრავლება თავიდანვე იყო ჩაფიქრებული დაის არაა ადამიანთა პირველი ცოდვის შედეგი. ადამი და ევა ცხოვრობდნენ სამოთხეში (ბეჰეშტ) და მონელებულ საჭმელს გამოყოფდნენ ოფლთან ერთად, არ ჰქონდათ სასქესო ორგანოები. ღმერთის დავალებით მათ ანგელოზმა აჭამა [[ხორბალი]], რის გამოც ადამი და ევა გასივდნენ და გაუჩნდათ სასქესო ორგანოები გამრავლესბითვის. ადამსა და ევას შორის წარმოიშვა დავა, თუ რომელია უპირატესი. ადამმა დაიმორჩილა ევა, რომელმაც გააჩინა ორი ვაჟი — აბელი და კაენი. კაენის მიერ აბელის მოკვლის შემდეგ ადამი და ევა ერთმანეთს ადანაშაულებდნენ მათი შვილების ცდოვაში. მალაქ-ტაუსის დარიგებით მათ გამოძერწეს თიხის დოქები, მათში ნერწყვი მოათავსეს და მიწაში დაფლეს. ადამის დოქში მალაქ-ტაუსმა გაურია ანგელოზის თესლი. ცხრა თვის შემდეგ ევას დოქში აღმოჩნდა მატლები, ხოლო ადამის დოქში მამრობითი სქესის ემბრიონი, რომელსაც შეიდ ბენ ჯარი ეწოდა. შეიდ ბენ ჯარმა შეირთო საომთხის ქალწული ჰურიათი და მათი შთამომავლები არიან ეზიდები. შესაბამისად, ეზიდთა გენი არსებობდა ადამამდე ანგელოზთა დედის სახით და ისინი ევას თავიანთ დედად არ მიიჩნევენ. ეზიდიზმსა და [[ზოროასტრიზმი|ზოროასტრიზმს]] შორის ბევრი საერთოა, თუმცა ამ ორ რელიგიას შორის ფუნდამენტური განსხვავებები არსებობს. ეზიდებს სწამთ, რომ ყველა რელიგია ღვთის ნებით არსებობს, მაგრამ ისინი მხოლოდ ცოდნის ნაწილს ფლობენ, ხოლო სრულყოფილი ცოდნა მხოლოდ ეზიდმა წმინდანებმა მიიღეს ყავლების მეშვეობით. ეზიდები პატივისცემით ეპყრობიან სხვა რელიგიების მოციქულებს [[აბრაამი|აბრაამს]], [[მოსე]]ს, [[იესო ქრისტე]]ს. მათი აზრით ეს მოციქულები ღმერთმა გაუგზავნა სხვა ხალხებს, რათა ისინი ჭეშმარიტების გზაზე დააყენოს. ეზიდმა მხოლოდ სიკეთე უნდა დათესოს, უნდა დაეხმაროს ყველა გაჭირვებულ ადამიანს, მიუხედავად მისი რჯულისა და სარწმუნოებისა. ეზიდებს [[სული]]ს უკვდავების სწამთ. მიიჩნევენ, რომ ცოდვილები ჯოჯოხეთში (დოჯაჰ) მოხვდებიან, ხოლო უცოდველები — სამოთხეში. სული, რომელიც სამოთხეს ვერ დაიმსახურებს, მაგრამ არც ჯოჯოხეთი ეკუთვნის, ამ ქვეყანაზე სხვა ფორმით ბრუნდება. ეზიდებს სჯერათ მკდრეთით აღდგომის და მხსნელის, რომელსაც შარფადინი ეწოდება. ჯერ ქვეყანაზე გამეფდება არეულობა, მკვლელობები და სტიქიური უბედურებები, შემდეგ აღმოსავლეთიდან მოვა ტირანი და როცა დასავლეთიდან ამოვა მზე, შარფადინი გაანადგურებს ტირანს,გაანადგურებს ყველა ეკლესიას, მეჩეთს, მონასტერს და ხალხი, გაერთიანებული, იწამებს ერთ ღმერთს. == ლალიში == {{მთავარი|ლალიში}} [[ლალიში]] წარმოადგენს წმინდა ადგილს, ყველა ეზიდთა სალოცავს, რადგან იქ დაკრძალულია [[შეიხ ადი]]. ეზიდთა ღვთისმეტყველებაში არის უამრავი წესი და სწავლება, რომელიც ყველა მორწმუნე ეზიდმა უნდა დაიცვას და იხელმძღვანელოს თავის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. ეს განსაკუთრებით გამოწვეულია რელიგიის სიწმინდის დასაცავად. არსებობს აგრეთვე ზოგიერთი საკვების აკრძალვის წესი. აგრეთვე კატეგორიულად იკრძალება ლურჯი ფერის ხმარება. არსებობს ტაბუ, რომელიც დაკავშირებულია ცეცხლთან, წყალთან და მიწასთან. ==წმინდა წიგნები== ეზიდიზმი ეფუძნება წმინდა რელიგიურ ტექსტებს — ყავლებს. მათი ავტორიტეტი მორწმუნე ეზიდისთვის ურყევია. ეზიდთა ტექსტები უძველეს ინფორმაციას იძლევიან ქურთი ხალხის და ძველი შუამდინარეთის მოსალხეობის რელიგურ წარმოადგენებზე. ეს ტექსტები ზეპირად გადაეცემოდა მცოდნე ოსტატების (ჰოსტა) მიერ მომავალ თაობას. ისინი წერილობითაც არსებობდა, მაგრამ ეზიდებზე ხანგრძლივი თავდასხმების გამო ხელნაწერები განადგურდა და XIII სუაკუნიდან ზეპირი გადმოცემა ტრადიციად იქცა. ამ ტექსტების ავტორები, მაგ. დარვეშ ყათანი, შეიხ ფახრი, ფირ რაშე ჰაირანი, პესე ჯამი, ჰასად თაური, ეზიდთა წმინდანები არიან. ისინი შეიხ ადის მოსწავლეები იყვნენ და მდიდარი პოეტურ-რელიგიური ლიტერატურა შექმნეს,სადაც შეიხ ადისა და სხვა წმინდანების ცხოვრებაა გადმოცემული. ეზიდური ტექსტები ძირითადად [[კურმანჯი (ენა)|კურმანჯიზე]] არის შექმნილი. გარდა ყავლებისა, არსებობდა ორი წიგნი [[შავი წიგნი (ეზიდიზმი)|შავი წიგნი]] და „გამოცხადების წიგნი“, რომელთა დედანი დაკარგულია და მხოლოდ მათი ფრაგმენტებია შემორჩენილი.ეზიდთა სასულიერო პირები მათ არ აღიარებენ. ეს წიგნები დაწერილი იყო ეზიდური ანბანით ქურთულ ენაზე. მათ გარდა არსებობს არაბულ ენაზე ტყავზე დაწერილი წიგნები „მშურ“, რომლებიც XIII სუაკუნით თარიღდება და მათში წმინდანთა ცხოვრება მათი ხალხთან ურთიერთობაა მოცემული. ეს ხელნაწერები ეზიდთა სასულიერო გვარების — ფირების — ოჯახში ინახება. ==პრაქტიკა== ეზიდიზმში არსებობს ორი სახის ვალდბეულებები: ფარზე თარიყატე და ფარზე ჰაყიტატე. ფარზე თარიყატე მოიცავს ლოცვას, მარხვას, სიცოცხლეში ერთხელ ლალიშში ჩასვლას, წინადაცვეთას, ორი სახის ნათლობას, შეწირულობას, საკლავის შეწირვას, აკრძალული საკვების მიუღებლობას. ეზიდიზმში არსებობს მშრალი [[მარხვა]], რა დროსაც ადამიანმა დღისით არ უნდა ჭამოს. ეზიდმა მარხვა უნდა დაიცვას დეკემბრის პირველ პარასკევამდე სამ დღეს. მეოთხე დღეს აღნიშნავენ დღესასწაულს, რომელიც [[მზე|მზის]] კულტთანაა დაკავშირებული. არსებობს სამდღიანი მარხვა თებერვლის მეოპრე ნახევარში, რომელიც ორ წმინდანს ხიდირ ნაბის და ხიდირ აილასს ეძღვნება. ამ მარხვის დაცვა სავალდებულოა მა სახელების მატარებელი პირებისთვის. სასულიერო პირები და ასკეტური ცხოვრების მიმდევარი ეზიდები წელიწადში ორჯერ, ზამთარსა და ზაფხულში, ორმოცდღიან მარხვას იცავენ. ერთ-ერთი დღესასწაულია ახალი წელი ჩარშამა სორ, რომელიც აპრილის პირველ ოთხშაბათს აღინიშნება. ამ დღეს ეზიდები [[კვერცხი|კვერცხს]] ღებავენ ნაირფრად და ნაჭუჭებს მინდორში ფანტავენ, სახლში შესასვლელ კარს მინდვრის წითელი ყვავილებით რთავენ და ქადებს აცხობენ. ქალები საფლავებზე გადიან. ახალი წლის ღამეს მრავალი ეზიდი ლალიშში ხვდება, სადაც დაბნელებისთანავე სასულიერო პირები ღვთაებრივ ცეცხლს გამოიტანენ ტაძრიდან. აპრილის თვე წმინდად ითვლება და აპრილში დაქორწინმება იკრძალება. 6-13 ოქტომბერი პილიგრიმობის დღეებია. სხვადასხვა ქვეყნიდან ეზიდები ლალიშში ჩადიან, სადაც რელიგიური რიტუალები იმართება. ფარზე ჰაყიტატე მორწმუნეს ავალდებულებს ხუთი მოძღვრის ყოლას: 1) ოჯახის შეიხი, რომელიც ნათლოპბის რიტუალს ასრულებს; 2) ფირი, რომელიც ოჯახისთვის ლოცულობს და აკურთხებს; 3) მარაბი, რომელიც მოძღვარი და დამრიგებელია; 4)სულიერი ძმა ან და. ხუთივე პირი სასულიერო კასტის წარმომადგენელი უნდა იყოს. ოჯახის შეიხი და ფირი შთამომავლობით გადადის ეზიდური გვარებისთვის. მამაკაც ეზიდს აუცილებლად უნდა ჰქონდეს ულვაში, ეცვას თეთრი პერანგი, რომლის საყელო მრგვალად უნდა იყოს ამოჭრილი. ეზიდებს ეკრძალება ლურჯი ფერის სამოსის ჩაცმა, რადგან ეს ღმერთის ფერია. ეზიდიზმში არსებობს სამი მცნება, რომელთა დარღვევის შემთხვევაში ეზიდი ავტომატურად კარგავს ეზიდობას. ეზიდმა არ უნდა იქორწინოს სხვა რჯულის ადამიანზე. ასევე აკრძალულია კასტებს შორის ქორწინება. სასულიერო პირებს პატივი უნდა სხენ. ამ სამი დებულებიდან ერთის დარღვევაც კი ეზიდის განკვეთას იწვევს. ==ეზიდური საზოგადოება== ===კასტები=== ეზიდები იყოფიან სამ კასტად: შეიხები, ფირები და მურიდები. კასტებად დაყოფა არ ემყარება სოციალურ-ეკონომიკურ სტატუსს, სამივე კასტა თანასწორია რელიგიური თვალსაზრისით. შეიხები და ფირები სასულიერო წოდებას წარმოადგენნ, ხოლო მურიდები ერისკაცები არიან. შეუძლებელი გადასვლა კასტიდან კასტაში. აკრძალულია ქორწინება კასტებს შორის. შეიხები იყოფიან სამ შტოდ, რომელთა შორისაც ასევე აკრძალულია ქორწინება. ===სასულიერო კრება=== ეზიდებს მართავს ეზიდთა სასულიერო კრება. კრების ადგილია შეიხანი. ეზიდებს სათავეში უდგას ამირა, რომელიც სასულიერო და საერო მეთაურია. სასულიერო კრება გადაწყვეტილებებს ავრცელებს ყავალების მეშვეობით. ყავალები ამ გადაწყვეტილებებს წელიწადში ერთხელ ეზიდურ სოფლებში ატარებენ წმინდა ტექსტების გალობის ფონზე. ==საქართველოში== ცნობილია [[ერეკლე II]]-ის მიმოწერა ეზიდთა ლიდერ ჩობან აღასთან. ეზიდთა პირველი ნაკადი [[რუსეთის იმპერია]]ში XIX საუკუნის 20-იან წლებში გაჩნდა [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1828-1829)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის]] დროს. [[საქართველო]]ში ეზიდების ძირითადი მასა 1918 წელს გაჩნდა, როდესაც ოსმალეთის იმპერიაში ეზიდებს დევნიდნენ როგორც ოსმალო მუსლიმები, ასევე ქურთი მუსლიმები. ეზიდებს სათავეში ედგა ჯანღირ-აღა, რომელმაც ეზიდები საქართველოსა და სომხეთში გადაასახლა. ეზიდები თბილისში დასახლდნენ [[სოლოლაკი|სოლოლაკში]], [[ვერა]]ზე, [[ზემელი|ზემელზე]], [[დიდუბე]]ში, მეიდანზე, ვორონცოვზე და ა.შ. თბილისის გარდა ეზიდების რამდენიმე კომლი დასახლდა [[თელავი|თელავში]], [[წნორი|წნორში]], [[ყვარელი|ყვარელში]], [[ერწო (მხარე)|ერწოში]], [[სიონი (დაბა)|სიონში]], [[ქვედა ნასაკირალი|ნასაკირალში]], [[გურიანთა]]ში, [[ბათუმი|ბათუმში]]. 1991 წლის შემდეგ ეზიდების ნახევარზე მეტი რუსეთში, უკრაინასა და ევროპაში წავიდა. 2002 წლის მონაცემებით საქართველოში ეზიდთა რიცხვი 19 200-ს შეადგენდა. ==ლიტერატურა== *{{წიგნი | ავტორი= ფირბარი დ. | ნაწილი=ეზიდიზმი| სათაური=„რელიგიები საქართველოში“| გამომცემლობა=[[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის ბიბლიოთეკა]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2008| origyear=|ბმული=| isbn=978-9941-0-0902-0| edition=|გვერდები=368-376}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ეზიდიზმი]] qpbrntw6qf402b1xn3f6rh5ede8n8d0 4812167 4812166 2025-06-09T20:09:54Z Mehman 75871 [[Special:Contributions/94.240.212.48|94.240.212.48]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:M.|M.]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია 4783697 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Lalish the whole view.jpg|250px|thumb|'''ლალიში''' - [[ეზიდები|ეზიდთა]] წმინდა ტაძარი და აღსარების ადგილი. მდებარეობს [[ერაყი|ერაყში]], [[ქურთისტანი|ერაყის ქურთისტანში]] ქალაქ [[სინჯარი|სინჯარში]], 60 კმ-ში [[მოსული]]დან]] '''ეზიდიზმი'''<ref>კიკნაძე ზ., „მარგალიტის საიდუმლო“, ეზიდური სასულიერო საბჭო საქართველოში, ეზიდური კვლევის ცენტრი. თბ., 2017</ref>, მოძველებული — ''იეზიდიზმი'' (ორიგინალში - '''შარფადინ''') — [[ეზიდები|ეზიდთა]] [[სინკრეტული რელიგია]] <ref>Езиды // Народы мира: историко-этнографический справочник / Гл. ред. [[Бромлей, Юлиан Владимирович|Ю. В. Бромлей]]. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — С. 162.</ref>, რომელიც შეიცავს [[ზოროასტრიზმი]]ს, [[ნესტორიანელობა|ნესტორიანული]] [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობის]], [[იუდაიზმი]]სა და [[ისლამი]]ს ელემენტებს<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/blogs-magazine-monitor-28686607|title=Who, What, Why: Who are the Yazidis?|date=2014-08-08|publisher=[[Би-би-си]]|accessdate=2015-07-22}}</ref>.ეზიდიზმი ძველი აღმოსავლური რელიგიაა, რომლის ფესვები [[შუამდინარეთი]]ს უძველეს კულტებთან ამჟღავნებს კავშირს. ამავდროულად ეზიდიზმი ნაციონალური რელიგიაა, მისი მიმდევრები არიან ეზიდები, რომლებიც წარმოადგენენ [[ქურთები]]ს ეთნიკურ ქვეჯგუფს. ეზიდებიც [[ეთნოსი|სუბეთნოსად]] ჩამოყალიბება განაპირობა მათმა მრავალსაუკუნოვანმა დევნამ. ეზიდების რიცხვი დაახლოებით მილიონს აღწევს. მათი ძირითადი ნაწილი ცხოვრობს ისტორიულ სამშობლოში, [[ერაყის ქურთისტანი|ერაყის ქურთისტანში]], ასევე [[დაჰუკის მუჰაფაზა]]ში, შეიხანის და შანგალის რაიონებში. [[სირია]]ში ეზიდები ცხოვრობენ ყამიშლისა და ჰასაქას მიდამოებში. [[თურქეთი]]ს ტერიტორიაზე ეზიდთა დასახლებებია [[დიარბაქირის პროვინცია|დიარბაქირის]], [[ბათმანის პროვინცია|ბათმანის]], [[მარდინის პროვინცია|მარდინის]] და [[სიირთის პროვინცია|სიირთის]] პროვინციებში. ეზიდთა სათვისტომოები არსებობს [[უკრაინა]]ში, [[რუსეთი|რუსეთსა]] და [[გერმანია]]ში. ეზიდები ცხოვრობენ [[სომხეთი|სომხეთსა]] და [[საქართველო]]ში, სადაც ისინი [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] მიერ დევნის გამო გადასახლდნენ. ეზიდებს ერძალებათ სხვა სარწმუნოების ადამიანზე ქორწინება, ეზიდი დედითა და მამით ეზიდი უნდა იყოს. ==ისტორია== ეზიდიზმის წარმოშობის შესახებ მეცნიერთა შორის აზრთა სხვადასხვაობაა. მას უკავშირებენ ირანულ ქალაქ [[იეზდი|იეზდს]], ან ძველ ირანულ სიტყვას იაზატას ან ომაიან ხალიფა [[იაზიდ I]]-ს. ეზიდიზმი მრავალი საუკუნის განმავლობაში ქურთულ სირცეში ვითარდებოდა და ყალიბდებოდა. ეზიდთა წინაპრები ღვთაებრივ ძალას ხედავდნენ [[მზე]]ში, [[მთვარე]]სა და [[ვარსკვლავი|ვარსკვლავებში]], აგრეთვე ბუნების ოთხ სტიქიაში, შესაბამისად, სიწმინდეებად მიაჩნდათ [[ცეცხლი]],[[მიწა]], [[წყალი]] და [[ჰაერი]]. მრავალსაუკუნეობრივი განვითარების შედეგად ეზიდიზმი ჩამოყალიბდა [[მონოთეიზმი|მონოთეისტურ]] რელიგიად. მას შემდეგ, რაც [[არაბთა სახალიფო]]ს მმართველები [[აბასიანები]] გახდნენ, მათ გააძლიერეს რელიგიური ბრძოლა ქურთების წინააღმდეგ. ქურთული ტომები X საუკუნემდე ებრძოდნენ [[ისლამი]]ს გავრცელებას [[ქურთისტანი]]ს ტერიტორიაზე, მაგრამ ამ პროცესების შეჩერება ვერ შეძლეს და X საუკუნისთვის ქურთების ნაწილმა ისლამი მიიღო, ხოლო ნაწილი ეზიდიზმის მიმდევარი დარჩა. ეზიდთა წინაპრებმა, დასნებმა, დაკაგეს წმინდა ადგილები, რომლებსიც მუსლიმებმა და [[ნესტორიანელობა|ნესტორიანელებმა]] მიითვისეს. XII საუკუნეში ეზიდები გაერთიანდნენ [[შეიხ ადი]]ს გარშემო. ეზიდებმა ის ღვთის მოვლენილად აღიარეს და მისი მიმდევრები გახდნენ. შეიხ ადიმ მოახერხა ეზიდთა წმინდა ადგილის, [[ლალიში]]ს დაბრუნება. შეიხ ადი 90 წლის ასაკში გარდაიცვალა და ლალიშში დაკრძალეს. მან ეზიდიზმში გარკვეული ცვლილებები შეიტანა და მას დასრულებული სახე მისცა. ქურთისტანის ტერიტორიაზე [[შუა საუკუნეები]]დან მოყოლებული XIX საუკუნემდე დამოუკიდებელი და ნახევრად დამოუკიდებელი ქურთული [[სამთავრო]]ები არსებობდა. XIII-XIV საუკუნეებში ზოგიერთ ასეთ სამთავროში მხოლოდ ეზიდიზმის მიმდევარი ქურთები ცხოვრობდნენ. შარაფ ხან ბიდლისის ცნობით XVI საუკუნეში ჩრდილოეთ ქურთისტანის (ბოჰტანი, ბაჰდინანი, დასნი) დიდგვაროვნები ეზიდები იყვნენ. არაბების, ოსმალების და სპარსელების მიერ დევნის გამო ეზიდების რაოდენობა დროთა განმავლობაში შემცირდა. ეზიდებს ისლამმიღებული ქურთებიც დევნიდნენ. ==რწმენა== არსებობს ერთი ღმერთი — ხუდე, იგივე იაზდანი. მან 7 დღეში შექმნა სამყარო, ისაა სიყვარული და სინათლე. ღმერთმა თავისი არსიდან ჯერ შექმნა მარგალიტი, რომელიც წარმოადგენს სამყაროს დასაბამს, ხლო შემდეგ თითონ მოთავსდა მარგალიტში, რომელიც მისი დიდებულიმზერისგან გასკდა და უსაზღვრო ზღვად იქცა. ღმერთმა შექმნა ცა, მნათობები. ყოველდღე თავისი სინათლისგან ქმნიდა თითო [[ანგელოზი|ანგელოზს]], სულ შექმნა 7 ანგელოზი, რომელთა შორის უპირველესი არის [[მალაქ-ტაუსი]], რომელიც ღვთის ნებით მართავს სამყაროს. ეზიდიზმში ანგელოზთა სიმბოლოა [[ფარშევანგი]], რომლის სპილენძის გამოსახულება ეზიდიზმის ნიშანია. ღმერთმა ანგელოზები გაგძავნა ზღვის ზედაპირზე და მათ შექმნეს ხმელეთი, შემდეგ მათ ოთხი ელემენტი ერთმანეთში შეაზავეს და შექმნეს პირველი [[ადამიანი]], ხოლო მისი ნეკნისგან შექმნეს მისი მეგობარი ქალი. ეზიდიზმი იმეორებს სახელებს ადამი და ევა, თუმცა სავარაუდოა, რომ ამ სახელებმა ჩაანაცვლა ძველი ეზიდური სახელები. ეზიდთა [[კოსმოგონია|კოსმოგონიის]] მიხედვით ადამიანთა გამრავლება თავიდანვე იყო ჩაფიქრებული დაის არაა ადამიანთა პირველი ცოდვის შედეგი. ადამი და ევა ცხოვრობდნენ სამოთხეში (ბეჰეშტ) და მონელებულ საჭმელს გამოყოფდნენ ოფლთან ერთად, არ ჰქონდათ სასქესო ორგანოები. ღმერთის დავალებით მათ ანგელოზმა აჭამა [[ხორბალი]], რის გამოც ადამი და ევა გასივდნენ და გაუჩნდათ სასქესო ორგანოები გამრავლესბითვის. ადამსა და ევას შორის წარმოიშვა დავა, თუ რომელია უპირატესი. ადამმა დაიმორჩილა ევა, რომელმაც გააჩინა ორი ვაჟი — აბელი და კაენი. კაენის მიერ აბელის მოკვლის შემდეგ ადამი და ევა ერთმანეთს ადანაშაულებდნენ მათი შვილების ცდოვაში. მალაქ-ტაუსის დარიგებით მათ გამოძერწეს თიხის დოქები, მათში ნერწყვი მოათავსეს და მიწაში დაფლეს. ადამის დოქში მალაქ-ტაუსმა გაურია ანგელოზის თესლი. ცხრა თვის შემდეგ ევას დოქში აღმოჩნდა მატლები, ხოლო ადამის დოქში მამრობითი სქესის ემბრიონი, რომელსაც შეიდ ბენ ჯარი ეწოდა. შეიდ ბენ ჯარმა შეირთო საომთხის ქალწული ჰურიათი და მათი შთამომავლები არიან ეზიდები. შესაბამისად, ეზიდთა გენი არსებობდა ადამამდე ანგელოზთა დედის სახით და ისინი ევას თავიანთ დედად არ მიიჩნევენ. ეზიდიზმსა და [[ზოროასტრიზმი|ზოროასტრიზმს]] შორის ბევრი საერთოა, თუმცა ამ ორ რელიგიას შორის ფუნდამენტური განსხვავებები არსებობს. ეზიდებს სწამთ, რომ ყველა რელიგია ღვთის ნებით არსებობს, მაგრამ ისინი მხოლოდ ცოდნის ნაწილს ფლობენ, ხოლო სრულყოფილი ცოდნა მხოლოდ ეზიდმა წმინდანებმა მიიღეს ყავლების მეშვეობით. ეზიდები პატივისცემით ეპყრობიან სხვა რელიგიების მოციქულებს [[აბრაამი|აბრაამს]], [[მოსე]]ს, [[იესო ქრისტე]]ს. მათი აზრით ეს მოციქულები ღმერთმა გაუგზავნა სხვა ხალხებს, რათა ისინი ჭეშმარიტების გზაზე დააყენოს. ეზიდმა მხოლოდ სიკეთე უნდა დათესოს, უნდა დაეხმაროს ყველა გაჭირვებულ ადამიანს, მიუხედავად მისი რჯულისა და სარწმუნოებისა. ეზიდებს [[სული]]ს უკვდავების სწამთ. მიიჩნევენ, რომ ცოდვილები ჯოჯოხეთში (დოჯაჰ) მოხვდებიან, ხოლო უცოდველები — სამოთხეში. სული, რომელიც სამოთხეს ვერ დაიმსახურებს, მაგრამ არც ჯოჯოხეთი ეკუთვნის, ამ ქვეყანაზე სხვა ფორმით ბრუნდება. ეზიდებს სჯერათ მკდრეთით აღდგომის და მხსნელის, რომელსაც შარფადინი ეწოდება. ჯერ ქვეყანაზე გამეფდება არეულობა, მკვლელობები და სტიქიური უბედურებები, შემდეგ აღმოსავლეთიდან მოვა ტირანი და როცა დასავლეთიდან ამოვა მზე, შარფადინი გაანადგურებს ტირანს,გაანადგურებს ყველა ეკლესიას, მეჩეთს, მონასტერს და ხალხი, გაერთიანებული, იწამებს ერთ ღმერთს. == ლალიში == {{მთავარი|ლალიში}} [[ლალიში]] წარმოადგენს წმინდა ადგილს, ყველა ეზიდთა სალოცავს, რადგან იქ დაკრძალულია [[შეიხ ადი]]. ეზიდთა ღვთისმეტყველებაში არის უამრავი წესი და სწავლება, რომელიც ყველა მორწმუნე ეზიდმა უნდა დაიცვას და იხელმძღვანელოს თავის ყოველდღიურ ცხოვრებაში. ეს განსაკუთრებით გამოწვეულია რელიგიის სიწმინდის დასაცავად. არსებობს აგრეთვე ზოგიერთი საკვების აკრძალვის წესი. აგრეთვე კატეგორიულად იკრძალება ლურჯი ფერის ხმარება. არსებობს ტაბუ, რომელიც დაკავშირებულია ცეცხლთან, წყალთან და მიწასთან. ==წმინდა წიგნები== ეზიდიზმი ეფუძნება წმინდა რელიგიურ ტექსტებს — ყავლებს. მათი ავტორიტეტი მორწმუნე ეზიდისთვის ურყევია. ეზიდთა ტექსტები უძველეს ინფორმაციას იძლევიან ქურთი ხალხის და ძველი შუამდინარეთის მოსალხეობის რელიგურ წარმოადგენებზე. ეს ტექსტები ზეპირად გადაეცემოდა მცოდნე ოსტატების (ჰოსტა) მიერ მომავალ თაობას. ისინი წერილობითაც არსებობდა, მაგრამ ეზიდებზე ხანგრძლივი თავდასხმების გამო ხელნაწერები განადგურდა და XIII სუაკუნიდან ზეპირი გადმოცემა ტრადიციად იქცა. ამ ტექსტების ავტორები, მაგ. დარვეშ ყათანი, შეიხ ფახრი, ფირ რაშე ჰაირანი, პესე ჯამი, ჰასად თაური, ეზიდთა წმინდანები არიან. ისინი შეიხ ადის მოსწავლეები იყვნენ და მდიდარი პოეტურ-რელიგიური ლიტერატურა შექმნეს,სადაც შეიხ ადისა და სხვა წმინდანების ცხოვრებაა გადმოცემული. ეზიდური ტექსტები ძირითადად [[კურმანჯი (ენა)|კურმანჯიზე]] არის შექმნილი. გარდა ყავლებისა, არსებობდა ორი წიგნი [[შავი წიგნი (ეზიდიზმი)|შავი წიგნი]] და „გამოცხადების წიგნი“, რომელთა დედანი დაკარგულია და მხოლოდ მათი ფრაგმენტებია შემორჩენილი.ეზიდთა სასულიერო პირები მათ არ აღიარებენ. ეს წიგნები დაწერილი იყო ეზიდური ანბანით ქურთულ ენაზე. მათ გარდა არსებობს არაბულ ენაზე ტყავზე დაწერილი წიგნები „მშურ“, რომლებიც XIII სუაკუნით თარიღდება და მათში წმინდანთა ცხოვრება მათი ხალხთან ურთიერთობაა მოცემული. ეს ხელნაწერები ეზიდთა სასულიერო გვარების — ფირების — ოჯახში ინახება. ==პრაქტიკა== ეზიდიზმში არსებობს ორი სახის ვალდბეულებები: ფარზე თარიყატე და ფარზე ჰაყიტატე. ფარზე თარიყატე მოიცავს ლოცვას, მარხვას, სიცოცხლეში ერთხელ ლალიშში ჩასვლას, წინადაცვეთას, ორი სახის ნათლობას, შეწირულობას, საკლავის შეწირვას, აკრძალული საკვების მიუღებლობას. ეზიდიზმში არსებობს მშრალი [[მარხვა]], რა დროსაც ადამიანმა დღისით არ უნდა ჭამოს. ეზიდმა მარხვა უნდა დაიცვას დეკემბრის პირველ პარასკევამდე სამ დღეს. მეოთხე დღეს აღნიშნავენ დღესასწაულს, რომელიც [[მზე|მზის]] კულტთანაა დაკავშირებული. არსებობს სამდღიანი მარხვა თებერვლის მეოპრე ნახევარში, რომელიც ორ წმინდანს ხიდირ ნაბის და ხიდირ აილასს ეძღვნება. ამ მარხვის დაცვა სავალდებულოა მა სახელების მატარებელი პირებისთვის. სასულიერო პირები და ასკეტური ცხოვრების მიმდევარი ეზიდები წელიწადში ორჯერ, ზამთარსა და ზაფხულში, ორმოცდღიან მარხვას იცავენ. ერთ-ერთი დღესასწაულია ახალი წელი ჩარშამა სორ, რომელიც აპრილის პირველ ოთხშაბათს აღინიშნება. ამ დღეს ეზიდები [[კვერცხი|კვერცხს]] ღებავენ ნაირფრად და ნაჭუჭებს მინდორში ფანტავენ, სახლში შესასვლელ კარს მინდვრის წითელი ყვავილებით რთავენ და ქადებს აცხობენ. ქალები საფლავებზე გადიან. ახალი წლის ღამეს მრავალი ეზიდი ლალიშში ხვდება, სადაც დაბნელებისთანავე სასულიერო პირები ღვთაებრივ ცეცხლს გამოიტანენ ტაძრიდან. აპრილის თვე წმინდად ითვლება და აპრილში დაქორწინმება იკრძალება. 6-13 ოქტომბერი პილიგრიმობის დღეებია. სხვადასხვა ქვეყნიდან ეზიდები ლალიშში ჩადიან, სადაც რელიგიური რიტუალები იმართება. ფარზე ჰაყიტატე მორწმუნეს ავალდებულებს ხუთი მოძღვრის ყოლას: 1) ოჯახის შეიხი, რომელიც ნათლოპბის რიტუალს ასრულებს; 2) ფირი, რომელიც ოჯახისთვის ლოცულობს და აკურთხებს; 3) მარაბი, რომელიც მოძღვარი და დამრიგებელია; 4)სულიერი ძმა ან და. ხუთივე პირი სასულიერო კასტის წარმომადგენელი უნდა იყოს. ოჯახის შეიხი და ფირი შთამომავლობით გადადის ეზიდური გვარებისთვის. მამაკაც ეზიდს აუცილებლად უნდა ჰქონდეს ულვაში, ეცვას თეთრი პერანგი, რომლის საყელო მრგვალად უნდა იყოს ამოჭრილი. ეზიდებს ეკრძალება ლურჯი ფერის სამოსის ჩაცმა, რადგან ეს ღმერთის ფერია. ეზიდიზმში არსებობს სამი მცნება, რომელთა დარღვევის შემთხვევაში ეზიდი ავტომატურად კარგავს ეზიდობას. ეზიდმა არ უნდა იქორწინოს სხვა რჯულის ადამიანზე. ასევე აკრძალულია კასტებს შორის ქორწინება. სასულიერო პირებს პატივი უნდა სხენ. ამ სამი დებულებიდან ერთის დარღვევაც კი ეზიდის განკვეთას იწვევს. ==ეზიდური საზოგადოება== ===კასტები=== ეზიდები იყოფიან სამ კასტად: შეიხები, ფირები და მურიდები. კასტებად დაყოფა არ ემყარება სოციალურ-ეკონომიკურ სტატუსს, სამივე კასტა თანასწორია რელიგიური თვალსაზრისით. შეიხები და ფირები სასულიერო წოდებას წარმოადგენნ, ხოლო მურიდები ერისკაცები არიან. შეუძლებელი გადასვლა კასტიდან კასტაში. აკრძალულია ქორწინება კასტებს შორის. შეიხები იყოფიან სამ შტოდ, რომელთა შორისაც ასევე აკრძალულია ქორწინება. ===სასულიერო კრება=== ეზიდებს მართავს ეზიდთა სასულიერო კრება. კრების ადგილია შეიხანი. ეზიდებს სათავეში უდგას ამირა, რომელიც სასულიერო და საერო მეთაურია. სასულიერო კრება გადაწყვეტილებებს ავრცელებს ყავალების მეშვეობით. ყავალები ამ გადაწყვეტილებებს წელიწადში ერთხელ ეზიდურ სოფლებში ატარებენ წმინდა ტექსტების გალობის ფონზე. ==საქართველოში== ცნობილია [[ერეკლე II]]-ის მიმოწერა ეზიდთა ლიდერ ჩობან აღასთან. ეზიდთა პირველი ნაკადი [[რუსეთის იმპერია]]ში XIX საუკუნის 20-იან წლებში გაჩნდა [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1828-1829)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის]] დროს. [[საქართველო]]ში ეზიდების ძირითადი მასა 1918 წელს გაჩნდა, როდესაც ოსმალეთის იმპერიაში ეზიდებს დევნიდნენ როგორც ოსმალო მუსლიმები, ასევე ქურთი მუსლიმები. ეზიდებს სათავეში ედგა ჯანღირ-აღა, რომელმაც ეზიდები საქართველოსა და სომხეთში გადაასახლა. ეზიდები თბილისში დასახლდნენ [[სოლოლაკი|სოლოლაკში]], [[ვერა]]ზე, [[ზემელი|ზემელზე]], [[დიდუბე]]ში, მეიდანზე, ვორონცოვზე და ა.შ. თბილისის გარდა ეზიდების რამდენიმე კომლი დასახლდა [[თელავი|თელავში]], [[წნორი|წნორში]], [[ყვარელი|ყვარელში]], [[ერწო (მხარე)|ერწოში]], [[სიონი (დაბა)|სიონში]], [[ქვედა ნასაკირალი|ნასაკირალში]], [[გურიანთა]]ში, [[ბათუმი|ბათუმში]]. 1991 წლის შემდეგ ეზიდების ნახევარზე მეტი რუსეთში, უკრაინასა და ევროპაში წავიდა. 2002 წლის მონაცემებით საქართველოში ეზიდთა რიცხვი 19 200-ს შეადგენდა. ==ლიტერატურა== *{{წიგნი | ავტორი= ფირბარი დ. | ნაწილი=ეზიდიზმი| სათაური=„რელიგიები საქართველოში“| გამომცემლობა=[[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის ბიბლიოთეკა]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2008| origyear=|ბმული=| isbn=978-9941-0-0902-0| edition=|გვერდები=368-376}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ეზიდიზმი]] 26yfjs1rd6yg710wuresbsbsnxmmf9t 0 68449 4812109 4699767 2025-06-09T17:40:27Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1985 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812109 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ვანის არქეოლოგიური მუზეუმი | სურათი = Vani Archaeological Museum, Main building.jpg | სურათისზომა = 270px | წარწერა = | დაარსდა = 29 სექტემბერი, 1985 | დამაარსებლები = [[ოთარ ლორთქიფანიძე]] | დაიხურა = | მდებარეობა = [[ვანი]] | სტატუსი = ისტორიული | ექსპონატი = 30 000 (2013 წ.) | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = | დირექტორი = ომარ გაბუნია | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = |lat_dir = N |lat_deg =42 |lat_min =5 |lat_sec =8.12 |lon_dir = E |lon_deg =42 |lon_min =30 |lon_sec = 17.19}} '''ვანის ოთარ ლორთქიფანიძის სახელობის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი''' — ისტორიულ-არქეოლოგიური მუზეუმი ქალაქ [[ვანი|ვანში]] ([[ვანის მუნიციპალიტეტი]]), [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი|საქართველოს ეროვნული მუზეუმის]] შემადგენელი ნაწილი. მდებარეობს ქალაქის დასავლეთ ნაწილში [ოთარ ლორთქიფანიძის ქ. №32 (ყოფ. ვახტანგ გორგასლის ქ. №7)]. მუზეუმ-ნაკრძალის შემადგენელი კომპონენტებია: [[ვანის ნაქალაქარი]], არქეოლოგიური ექსპედიციის ბაზა და მუზეუმი. მუზეუმ-ნაკრძალის საერთო ფართობია 3 000 მ². ==ისტორია== დაარსდა 1985 წელს [[საქართველოს კულტურის სამინისტრო|საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს]] ძეგლთა დაცვის მთავარ სამმართველოსთან. პირველი ექსპოზიცია გაიხსნა ამავე წლის 29 სექტემბერს, შავიზღვისპირეთის ძველი ისტორიისა და არქეოლოგიისადმი მიძღვნილი საერთაშორისო სიმპოზიუმის დროს. მისი შექმნის ინიციატორი იყო ვანის არქეოლოგიურ ექსპედიციის ხელმძღვანელი [[ოთარ ლორთქიფანიძე]], რომლის სახელი მუზეუმს 2002 წელს მიენიჭა. მუზეუმის დაარსებას საფუძვლად დაედო [[სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს მუზეუმი|ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის]] და ვანის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმის კოლექციები, აგრეთვე [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] არქეოლოგიური კვლევის ცენტრის ვანის არქეოლოგიური ექსპედიციის ბაზაზე დაცული მასალები. მუზეუმი განთავსდა 1982 წელს შექმნილი ვანის სახელმწიფო ისტორიულ-არქეოლოგიური ნაკრძალის ტერიტორიაზე. 1987 წელს ეწოდა ვანის სახელწიფო არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი, 2002 წელს — ვანის ო. ლორთქიფანიძის სახელობის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი. 2005 წლიდან შედის საქართველოს ეროვნული მუზეუმის შემადგენლობაში. ==ნაქალაქარი== {{მთავარი|ვანის ნაქალაქარი}} ვანის ნაქალაქარი მრავალფენიანი არქეოლოგიური ძეგლი, რომელიც თანამედროვე ვანის დასავლეთ ნაწილში, „ახვლედიანების გორაზე“ მდებარეობს. გამოვლენილია ძვ. წ. VIII ს. – I ს. შუა წლების, აგრეთვე ახ. წ. II–III სს. და შუა საუკუნეების ძეგლები. ვანის ნაქალაქარს (ძვ.წ. VIII-I საუკუნეები) განსაზღვრული აქვს [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის]] სტატუსი (2018). შეტანილია [[იუნესკო|იუნესკოს]] მსოფლიო მემკვიდრეობის საცდელ სიაში (2007). ნაქალაქარი მუზეუმის ტერიტორიას დაკიდებული ხიდით უკავშირდება. ==მუზეუმი== მუზეუმში დაცულია ვანის არქეოლოგიური ექსპედიციის მიერ 1947–2009 წლებში [[ვანის ნაქალაქარი|ვანის ნაქალაქარზე]] და მის შემოგარენში ([[საყანჩიას ნამოსახლარი|საყანჩია]], [[ციხესულორი]], [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორი]], [[მთისძირი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|მთისძირი]], [[დაბლაგომის არქეოლოგიური ძეგლები|დაბლაგომი]], [[დაფნარი]] და სხვ.) აღმოჩენილი არქეოლოგიური მასალა, რომლის ძირითადი ნაწილი ძვ. წ. VIII–I საუკუნეებით თარიღდება. მათგან აღსანიშნავია: ძვ. წ. II საუკუნის ბრინჯაოს ტორსი, ოქროს სამკაულების კოლექცია, ბრინჯაოს ქანდაკებების კოლექცია, ვერცხლის მონეტების განძი სულორიდან და სხვ. საერთაშორისო აღიარება ვანის მუზეუმ-ნაკრძალს მოუტანა ძვ. წ. VIII–I საუკუნეების უმდიდრესმა სამარხებმა, სადაც აღმოჩენილი ოქროსა და ვერცხლის ნივთების უნიკალური კოლექციები. ვანის კოლექციის ნაწილი არაერთხელ იყო გამოფენილი მსოფლიოს წამყვან მუზეუმებში. მუზეუმის ფონდი ივსება ახალი არქეოლოგიური აღმოჩენებით. 2013 წლის 1 იანვრისათვის მუზეუმში დაცული იყო 30 ათასამდე ექსპონატი. 2010-2020 წლებში განხორციელდა მუზეუმის შენობის და ინფრასტრუქტურის სრული განახლება. == გალერეა == <gallery> ფაილი:Vani Archaelogical Site.jpg|ვანის ნაქალაქარის კედლები ფაილი:Ancient gold objects from Vani, Georgia.jpg|ანტიკური ხანის ოქროს ნივთები ფაილი:Vani, Georgia. Ruins of ancient settlement (Photo A. Muhranoff).jpg ფაილი:Vani, Ruins of ancient temple.jpg|ანტიკური ტაძრის ნანგრევები ფაილი:Vani, Georgia. Archaeological museum (Photo A. Muhranoff).jpg|მუზეუმის ინტერიერი განახლებამდე ფაილი:Vani. Ruins of ancient settlement.jpg| ფაილი:Vani Archaeological Museum.jpg|თორმეტსაფეხურიანი საკურთხეველი </gallery> ==ლიტერატურა== {{ქე|3|?|კაჭარავა დ.|სტატია=ვანის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat|Vani Archaeological Museum}} * [https://georgianmuseums.ge/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/georgian-national-museum-vani-archaeological-museum-reserve/ ვანის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი] — საქართველოს მუზეუმების ასოციაცია. * [https://museum.ge/index.php?m=350&lang=geo&museum=48 ვანის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი] — საქართველოს ეროვნული მუზეუმი. {{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საქართველოში}} {{იმერეთის მხარის მუზეუმები}} [[კატეგორია:ვანის მუნიციპალიტეტის მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:1985 წელს დაარსებული მუზეუმები]] ml10t2rjvup7xue759htdtw8i3o15rr 0 69407 4812050 4694916 2025-06-09T15:06:54Z Surprizi 14671 მომხმარებელმა Surprizi გვერდი „[[ეჯი (საზომი ერთეული)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ეჯი (ერთეული)]]“ 4694916 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ეჯი (მრავალმნიშვნელოვანი)}} '''ეჯი''' — [[სიგრძე|სიგრძის]] საზომი ერთეული [[XII საუკუნე|XII]]-[[XVIII საუკუნე]]ების [[საქართველო]]ში. უდრიდა 6-7.5 [[კმ]]. [[დავით ბატონიშვილი]]ს განმარტებით ეჯი არის მანძილი, რომელსაც [[აქლემი]] ერთ საათში გადის. ==ლიტერატურა== * ჯაფარიძე გ., ნარკვევი ქართული მეტროლოგიის ისტორიიდან (IX–XIX სს.), თბ., 1973. {{ქსე|4|260|}} {{ქე|3|}} {{საზომი ერთეულები საქართველოში}} [[კატეგორია:სიგრძის საზომი ერთეულები ძველ საქართველოში]] 753xswnnnz6nac9a00wk0zddy5hmq8e 0 73454 4812127 4297186 2025-06-09T17:49:47Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1937 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812127 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = თბილისის თოჯინებისა და სათამაშოების მუზეუმი | სურათი = | სურათის ზომა = 200px | წარწერა = | დაარსდა = [[1937]] წ. | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}, თბილისი |lat_dir = N |lat_deg = 41|lat_min = 42 |lat_sec = 14.00 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 47 |lon_sec =35.32 | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკის ზომა = | ალტერნატიული რუკა = | პოზრუკა2 = | პოზრუკის ზომა2 = | ალტერნატიული რუკა2 = | სტატუსი = ააიპ | ექსპონატი = 3000-ზე ემტი | კლასიფიკაცია = მემორიალური | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = }} '''თბილისის თოჯინებისა და სათამაშოების მუზეუმი''' — [[თბილისი|თბილისში]] მდებარე მუზეუმი, რომელიც [[1937]] წელს საბავშვო მწერლისა და [[პედაგოგი|პედაგოგის]] [[თინათინ თუმანიშვილი|თინათინ თუმანიშვილის]] თაოსნობით და საქართველოს მთავრობის სპეციალური გადაწყვეტილებით დაარსდა. ==ისტორია== საბავშვო მწერლისა და [[პედაგოგი|პედაგოგის]] [[თინათინ თუმანიშვილი|თინათინ თუმანიშვილის]] თაოსნობით, [[1937]] წელს ყოფილი [[ათარბეგოვი]]ს (ამჟამად [[ძმები ზუბალაშვილები]]ს) ქუჩაზე, პირველი საბავშვო ბაღის შენობაში დაარსდა საბავშვო სათამაშოების მუზეუმი. მუზეუმს საფუძვლად დაედო მისი დამფუძნებლის [[თინათინ თუმანიშვილი]]ს თოჯინებისა და სათამაშოების კოლექცია, საგვარეულო ნივთები და ბიბლიოთეკა, რომელიც მან სახელმწიფოს უსასყიდლოდ გადასცა. [[1958]] წელს მუზეუმი გადავიდა [[პიონერთა სასახლე]]ში, ხოლო [[1986]] წლიდან ბინა დაიდო [[შავთელის ქუჩა]]ზე მდებარე შენობაში. თინათინ თუმანიშვილმა აღმოაჩინა და ერთი იდეის ქვეშ გააერთიანა იმ პერიოდის ახალგაზრდა ნიჭიერი მხატვრები და ინჟინერ-მექანიკოსები. იმ დროს, როდესაც საქართველოში ფიზიკურად არ არსებობდა არც ერთი ქართული თოჯინა, საფუძველი ჩაეყარა ეროვნული ხასიათის [[დედოფალა]]ს, რაც დღემდე მუზეუმის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და წამყვანი თემაა. [[ნინო ბრაილაშვილი|ნინო ბრაილაშვილი]], [[ნ. ბელიაევა]], [[ნ. გილჩევსკაია]], [[ი. ფრანგულოვი]], [[რ. ბეგთაბეგიშვილი]], [[გ. ალექსანდროვი]], [[ნ. ანთაძე]] და [[დ. ჭუბაბრია]] ის მხატვრებია, რომელთა მიერაც შეიქმნა თოჯინური ხელოვნების მნიშვნელოვანი ნიმუშები, რომლებიც დღეს თბილისის თოჯინების მუზეუმის ექსპონატებს წარმოადგენენ. მუზეუმის დაარსებას და მის არსებობას მხარს უჭერდნენ ისეთი ხელოვანები და საზოგადო მოღვაწეები როგორებიც არიან: [[ლადო გუდიაშვილი|ლადო გუდიაშვილი]], [[ელენე ახვლედიანი|ელენე ახვლედიანი]], [[ვალერიან სიდამონ-ერისთავი|ვალერიან სიდამონ-ერისთავი]], [[მოსე თოიძე|მოსე თოიძე]], [[უჩა ჯაფარიძე|უჩა ჯაფარიძე]], [[ნიკო მუსხელიშვილი|ნიკო მუსხელიშვილი]], [[ილია ვეკუა|ილია ვეკუა]], [[გიორგი ჩუბინაშვილი|გიორგი ჩუბინაშვილი]], [[სიმონ ყაუხჩიშვილი|სიმონ ყაუხჩიშვილი]], [[დიმიტრი უზნაძე|დიმიტრი უზნაძე]], [[სიმონ ჯანაშია|სიმონ ჯანაშია]], [[ვერა ბარდაველიძე|ვერა ბარდაველიძე]], [[ევგენი ხარაძე|ევგენი ხარაძე]], [[შალვა დადიანი|შ. დადიანი]], [[იოსებ გრიშაშვილი|ი. გრიშაშვილი]]. [[ლეო ქიაჩელი|ლეო ქიაჩელი]] და საზოგადოების სხვა თვალსაჩინო წარმომადგენლები. ==ექსპონატები== წლების განმავლობაში მუზეუმის ფონდებში თავი მოიყარა 2000-ზე მეტმა უნიკალურმა ექსპონატმა: ქართულმა ხალხურმა და მხატვრულმა დედოფალამ, სათამაშომ, მოძრავ-მუსიკალურმა სათამაშოებმა, ლიტერატურული პერსონაჟების მიხედვით შექმნილმა თოჯინებმა. მუზეუმში წარმოებული მეცნიერული კვლევების შედეგად დაგროვდა მნიშვნელოვანი ეთნოგრაფიული მასალები, ბავშვთა ესთეტიკური კუთხით აღზრდის, სათამაშოს განვითარების ისტორიულ გზებსა და ქართული ხელოვნების ისტორიის საკითხებთან დაკავშირებული მეცნიერული ნაშრომები. ფონდში განსაკუთრებული ადგილი უკავია საზღვარგარეთის 40 ქვეყნიდან ჩამოტანილ და შეძენილ მხატვრულ ორიგინალურ ექსპონატს, სახსოვარ-შემოწირულობებს. ==გაძარცვა== [[საქართველო|საქართველოში]], [[1990]]-იან წლებში მიმდინარე უარყოფითი მოვლენები მტკივნეულად აისახა მუზეუმის ისტორიაშიც. [[1996]] წელს მუზეუმის გაძარცვისას დაიკარგა მე-18 და მე-19 საუკუნეების უნიკალური ფრანგული [[მოძრავი-მუსიკალური სათამაშო]]ები და მათთან ერთად ბევრი ძვირადღირებული ექსპონატი, რაც მუზეუმისთვის მძიმე დანაკლისი გამოდგა. ==ლიტერატურა== * ნელი კალანდარიშვილი. პორტრეტები შტრიხებში, სათამაშოების მუზეუმის დამაარსებელი და პირველი დირექტორი - თინათინ თუმანიშვილი. თბილისი, 1998, გვ. 7-10. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://tbilisimuseumsunion.ge/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%AF%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3/ თბილისის თოჯინებისა და სათამაშოების მუზეუმი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180901052412/http://tbilisimuseumsunion.ge/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/%e1%83%97%e1%83%91%e1%83%98%e1%83%9a%e1%83%98%e1%83%a1%e1%83%98%e1%83%a1-%e1%83%97%e1%83%9d%e1%83%af%e1%83%98%e1%83%9c%e1%83%94%e1%83%91%e1%83%98%e1%83%a1-%e1%83%9b%e1%83%a3%e1%83%96%e1%83%94%e1%83%a3/ |date=2018-09-01 }} {{თბილისის მუზეუმების გაერთიანება}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:თოჯინების მუზეუმები]] [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმების გაერთიანება]] [[კატეგორია:1937 წელს დაარსებული მუზეუმები]] t6hn8sl8ckaynqoz2si12jh2igsrewh 0 77133 4812107 4648502 2025-06-09T17:39:40Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1920 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812107 wikitext text/x-wiki [[File:Image-Tbilisi XIXc 05.jpg|მინი|300პქ|მუზეუმის შენობა, XIX ს ბოლო პერიოდი (ამ დროსითვის აქ [[თბილისის სასულიერო სემინარია|სასულიერო სემინარიაა]]).]] '''შალვა ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი''' (შემოკლებით '''''ხელოვნების მუზეუმი''''') — [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი]]ს შემადგენელი ერთეული, წარმოადგენს ხელოვნების ნიმუშთა უდიდეს სახელმწიფო საცავ-მუზეუმს [[საქართველო]]ში. ==ისტორია== დაარსდა [[1920]] წელს [[დიმიტრი შევარდნაძე|დიმიტრი შევარდნაძის]] თაოსნობით როგორც საქართველოს ეროვნული სამხატვრო გალერეა. [[1932]] წლის [[5 აგვისტო]]ს გალერეის ბაზაზე ჩამოყალიბდა სახვითი ხელოვნების ცენტრალური მუზეუმი, სადაც გაერთიანდა საქართველოს საისტორიო და საეთნოგრაფიო საზოგადოების და [[თსუ]]-ის ძველი ქართული ხელოვნების მუზეუმის კოლექციები. 1933 წლიდან ეწოდებოდა სახვითი ხელოვნების ცენტრალური მუზეუმი „მეტეხი“. 1950 წლიდა ეწოდა საქართველოს სსრ ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი. 1984 წლისთვის მუზეუმში დაცული იყო 60 ათასამდე ექსპონატი. ==ექსპონატები== მუზეუმში ინახება ქართული ხელოვნების ნიმუშები უძველესი დროიდან დღემდე. ფართოდ არის წარმოდგენილი VIII-XIX სს. ქართული ოქრომჭედლობა (ზარზმის ფერისცვალების ხატი, ბედიის ბარძიმი, ანჩისხატისა და ხახულის კარედები, თამარ მეფის ჯვარი, ლაკლაკიძეების ხატი და სხვ.); VIII-XV სს. ტიხრული მინანქრები, საიუველირო ნაწარმი, მხატვრული ქსოვილები. ძველი ქართული ხელოვნების ფონდში შედის შუა საუკუნეების ქართლი არქიტექტურის, მონუმენტური ფერწერისა და მოზაიკის, ქანდაკების, ხატწერის, ხეზე კვეთილობის ნიმუშები. მდიდარია ახალი და თანამედროვე ქართული ფერწერისა და ქანდაკების ნიმუშთა კოლექცია (ნ/ ფიროსმანის, ა. ბერიძის, რ. გველესიანის, შ. ქიქოძის, ა. მრევლიშვილის, გ. გაბაშვილის, ი. ნიკოლაძის, ნ. კანდელაკის, მ. თოიძის, ლ. გუდიაშვილის, დ. კაკაბაძის, ქ. მაღალაშვილის, ე. ახვლედიანის, ს. ქობულაძის და სხვ. ნაწარმოებები). მუზეუმს აქვს რუსეთის (დ. ლევიცკი, ვ. ტროპინინი, ი. აივაზოვსკი, მ. ვრუბელი და სხვ.), ყოფილი სსრ რესპუბლიკების (ე. ლანსერე, ი. გრაბალი, ა. დეინეკა), დასავლეთ ევროპის ქვეყნების (გერმანია, ნიდერლანდები, იტალია) და აღმოსავლეთის ქვეყნების (განსაკუთრებით ირანის) ხელოვნების კულტურის თვალსაჩინო კოლექციები. ==შენობა== შენობა, რომელშიც მუზეუმია, [[1835]] წელს მდიდარმა ვაჭარმა [[იაკობ ზუბალაშვილი|იაკობ ზუბალაშვილმა]] ააგებინა შვეიცარიელ არქიტექტორს ჯუზეპე ბერნარდაცის რუსეთში იმ დროს მოდურ [[კლასიციზმი|კლასიცისტურ სტილში]]. თავდაპირველად შენობაში სასტუმრო იყო განთავსებული. [[1840]] წელს იგი საეგზარქოსომ შეიძინა და მასში [[თბილისის სასულიერო სემინარია|სასულიერი სემონარია]] განათავსა. [[1905]] წლამდე სემინარია ამ შენობაში მდებარეობდა შემდეგ სემინარია გადაიტანეს [[ვაკე (თბილისი)|ვაკეში]] (შემდგომში მე-9 საავადმყოფოს შენობა). მიუხედავად ამისა, [[1917]] წლის რევოლუციამდე პუშკინის 4 ნომერში მდებარე შენობა რუსული სასულიერო უწყების განკარგულებაში რჩებოდა. [[1921]] წელს ყოფილ სასულიერო სემინარიის შენობას პირველადი ფუნქცია დაუბრუნეს და მასში სასტუმრო „პალასი“ განთავსდა. [[1950]] წელს შენობაში დაიწყო სარეკონსტრუქციო სამუშაოები, რომელთა დასრულების შემდეგაც იქ ბინა დაიდო საქართველოს ხელოვნების მუზეუმმა. == იხილეთ აგრეთვე == * [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი]] == ლიტერატურა== {{ქსე|9|188|სანიკიძე თ.}} {{commonscat|Art Museum of Georgia}} {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:1920 წელს დაარსებული მუზეუმები]] cldoxm47usl2ekn1heqavx1juk0savh 0 91721 4812142 4556569 2025-06-09T17:56:08Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1989 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812142 wikitext text/x-wiki {{მმ*|პეტრა}} {{ინფოდაფა სამხედრო ნაგებობა | სახელი =პეტრა. ციხე-ქალაქის ნაშთი | infobox_width = 250px | სურათი =Petra-cixisdziri.JPG | სურათი_ზომა = | წარწერა = | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკა2 = | რუკა_ზომა =250 | მდებარეობა ={{დროშა|საქართველო}} |lat_dir = N |lat_deg =41 |lat_min =46 |lat_sec = 6 |lon_dir = E |lon_deg =41 |lon_min =45 |lon_sec =11 | პროვინცია = | რაიონი = | აშენების _წელი = | აღდგენის წელი = | სტატუსი =დანგრეული | ფუნქციური სტატუსი = | მმართველი = | ვებ-გვერდი = | ხუროთმოძღვრება =დიახ | ხუროთმოძღვარი = | ხუროთმოძღვრული_ტიპი = | ხუროთმოძღვრული_სტილი = | ფასადის_მიმართულება = | ნოვატორული = | თარიღდება = [[535]] წლით | მშენებლობის_ფასი = | დეტალები =დიახ | ტევადობა = | სიგრძე = | მასალა = | გეგმა= | გეგმის ზომა= | გეგმის წარწერა= }} '''პეტრა''' ({{lang-gr|Πέτρα}} — ქვა, კლდე) — ისტორიული ციხე-ქალაქი [[ეგრისის სამეფო]]ში, თანამედროვე სოფელ [[ციხისძირი (ქობულეთის მუნიციპალიტეტი)|ციხისძირის]] ტერიტორიაზე<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/99220 საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება № 665, 2006 წლის 7 ნოემბერი, ქ. თბილისი, კულტურის ზოგიერთი უძრავი ძეგლისათვის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის მინიჭების შესახებ]</ref>. ==ძეგლის აღწერა== პეტრის აკროპოლისი ზღვისპირა კლდოვან ბორცვზე მდებარეობდა, ხმელეთის მხრიდან მას გალავნის გარდა კლდოვანი რელიეფი იცავდა (აქედანაა მისი ბერძნული სახელწოდება „პეტრა“ — ქვა, კლდე). პეტრა მიუვალ ციხედ ითვლებოდა. მისი ნანგრევები დღემდეა შემორჩენილი. არქეოლოგიური კომპლექსი მოიცავს ციტადელს, გარექალაქსა და ნასახლარს. ციტადელში შემორჩენილია სასახლის, ანტიკური აბანოს, სამეურნეო და ჯარისკაცთა საცხოვრებლების ნანგრევები, აგრეთვე მათ შორის VI-VII საუკუნეების ბაზილიკის საძირკველი, რომელიც [[პეტრის საეპისკოპოსო]]ს კათედრალის ნაშთია. პეტრის ლოკალიზაციის შესახებ არსებობს სხვადასხვა მოსაზრებაც. პეტრამ დიდი ხანია მიიპყრო მკვლევართა ყურადღება. XIX საუკუნის 30-იანი წლებიდან მოყოლებული (ამ დროს მას შეეხო შვეიცარიელი არქეოლოგი ფრედერიკ დიუბუა დე მონპერე) დღემდე ამ ციხე-ქალაქის თავგადასავალი ისტორიკოსთა განხილვის საგანია. აქ რამდენიმე სადაზვერვო გათხრა ჩატარდა პირველი 1934 წელს ს. ჯანაშიას მიერ, ხოლო მეორე 1953 წელს ნ. ხოშტარიას ხელმძღვანელობით. [[1908]] წელს აქ აღმოჩინეს მდიდარი სამარხი (ნაპოვნია ოქროს ჩარჩოში ჩასმული დიდი ბროლი, რომელიც ერმიტაჟში ინახება.). ნ. ხოშტარიას აზრით გათხრებისას აღმოჩენილი განძის კვლევამ დაადგინა რომ პეტრას ციხე ახალი წელთაღრიცხვის პირველ საუკუნეებში ერისთავის სარეზიდენციო პუნქტი ყოფილა. ===პეტრას კათედრალი=== {{მთავარი|პეტრას კათედრალი}} '''პეტრას კათედრალი''' — [[ლაზიკის ეპარქია|ლაზიკის ეპარქიის]] ერთ-ერთი საეპისკოპოსო ცენტრი, პეტრას ციხეში არსებული კვადრატული ნაგებობა, მდებარეობს შიდაციხის ჩრდილო-აღმოსავლეთ კედლის სიახლოვეს (3-4 მეტრის მოშორებით). მოღწეული კედლების სიმაღლეა 2,5 მ. ამ ნაგებობაში პეტრელი მვდელთმთავრის საკათედრო ტაძარი უნდა ყოფილიყო. საეპისკოპოსო კათედრა VI საუკუნეში დაარსდა და კარგა ხანს არსებობდა (ერთიანდებოდა [[ფაზისის მიტროპოლია]]ში), ექვემდებარებოდა [[კონსტანტინოპოლის საპატრიარქო]]ს. IX საუკუნეში პეტრას კათედრის გაუქმების შემდეგ საეპისკოპოსო ცენტრმა [[ხინოწმინდა]]ში გადაინაცვლა. პეტრელ მღვდელთმთავრებიდან ცნობილია [[იოანე პეტრელი]] ეპისკოპოსი, რომელიც 692 წლის საეკლესიო კრებას დასწრებია. პეტრელი ეპისკოპოსის იურისდიქცია საკმაოდ დიდ ტერიტორიაზე ვრცელდებოდა. ქვემო გურიის, აჭარისა და რიზეს მხარეც ერთ დროს მისი სამწყსო ყოფილა. მოგვიანებით, ერთიანი ფეოდალური მონარქიის პოლიტიკური დაშლის ხანაში, როცა საეკლესიო პარტიკულარიზმაც მტკიცედ მოიკიდა ფეხი შეიცვალა საეკლესიო ცენტრების ისტორიული გეოგრაფია და საეპისკოპოსო კათედრამ პეტრა-ქჯეთიდან ხინოწმინდაში გადაინაცვლა. ==ისტორია== ბიზანტიელთა მიერ დიდი ციხე-ქალაქის აგებამდე აქ ლაზთა მცირე სიმაგრე (პროკოფი კესარიელის სიტყვით „უმნიშვნელო“) ყოფილა, მაგრამ მისი კვალი აღარ შეინიშნება. ხელსაყრელი სამხედრო-სტრატეგიული და სავაჭრო-ეკონომიკური მდებარეობის გამო ლაზების ამ უძველეს სამოსახლო ადგილზე [[VI საუკუნე]]ში ბიზანტიის იმპერატორ [[იუსტინიანე I (ბიზანტია)|იუსტინიანე]]ს ბრძანებით ციხე ააშენა იოანე სტრატეგოსმა 535 წელს, რომელსაც ამ იმპერატორის პატივსაცემად „იუსტინიანეს ქალაქი“ უწოდეს (535 წლის ნოველა). პეტრამ ბიზანტიურ ხანაში დიდი როლი ითამაშა დასავლეთ საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებაში. ს. ჯანაშია ამ ციხე-ქალაქის როლს თბილისის როლთან აიგივებდა. ქალაქის ტერიტორიაზე გადიოდა ზღვისპირა ვიწრო გზა, რომელიც დასავლეთ საქართველოს ბიზანტიის პროვინციებთან, ირანთან და სომხეთთან აკავშირებდა. პეტრა კონტროლს უწევდა ბიზანტიიდან [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპიროსაკენ მიმავალ საზღვაო-საკაბოტაჟო ნაოსნობას. ბიზანტია და ირანი დაინტერესებული იყვნენ, რომ პეტრა მათ მდლობელობაში ყოფილიყო, რადგან მათი პოლიტიკური და ეკონომიკური ექსპანსია ამ რეგიონში პეტრის კონტროლზე იყო დამოკიდებული. სწორედ ეს იყო ერთ-ერთი მიზეზი VI საუკუნის შუაწლებში [[ეგრისის დიდი ომი]]სა. ომის განმავლობაში პეტრასთან რამდენიმე მნიშვნელოვანი [[პეტრის ბრძოლები|ბრძოლა]] გაიმართა. საქართველოს ერთიანი სამეფოს პერიოდში, როგორც ჩანს, აქ ქალაქი აღარ არსებობდა, X საუკუნიდან უნდა გაუქმებულიყო საეპისკოპოსოც, თუმცა ციხემ შემდგომშიც შეინარჩუნა თავისი მნიშვნელობა. შუა საუკუნეებში მას ქაჯისციხეს უწოდებდნენ. ვენეციელი დესპანის ამბროზიო კონტარინის ცნობით XV საუკუნის 70-იან წლებში აქ კიდევ ყოფილა პატარა ქალაქი, რომელსაც იგი დამახინჯებული ფორმით „კალტიხეა“-ს (ქაჯეთის ციხე) უწოდებს. 1760-იან წლებში ციხისძირი ოსმალებმა დაიპყრეს და გაამაგრეს. [[ყირიმის ომი]]ს დროს აქ მათ 25 ზარბაზანი ედგათ. რუსეთ-თურქეთის ომებისას (XIX ს.) ციხისძირთან რამდენიმე მნიშვნელოვანი ბრძოლა გაიმართა, მაგრამ მისი აღება ვერ მოხერხდა. [[1878]] წელს ციხისძირი საქართველოს დაუბრუნდა [[ბერლინის ტრაქტატი]]თ. ციხის დასავლეთი ნაწილი ბაქო-ბათუმის რკინიგზის გაყვანის დროს მე-19 საუკუნეში ააფეთქეს. ==მუზეუმი== {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = პეტრა-ციხის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალი | სურათი = | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = 1989 | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[ციხისძირი (ქობულეთის მუნიციპალიტეტი)|ციხისძირი]] | სტატუსი = ისტორიული | ექსპონატი =7 678 | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} ციხეზე არქეოლოგიური სამუშაოები 1987 წლიდან მიმდინარეობს. 1989 წლიდან ფუნქციონირებს პეტრას ციხის მუზეუმ-ნაკრძალი. მუზეუმში დაცულია კომპლექსის ტერიტორიაზე ჩატარებული არქეოლოგიური გათხრების შედეგად აღმოჩენილი მასალა, რომელიც მოიცავს პერიოდს [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანიდან]] ადრეული შუა საუკუნეების ჩათვლით: არქიტექტორული დეტალები, მოზაიკის ფრაგმენტები, VIII-VI საუკუნეების სადგომელების მასალები, სამსხვეპრლოსა და IV-V საუკუნეების ნაგებობის (ე. წ. „ვილის“) ნაშთები, კერამიკული, ნუმიზმატიკური მასალა და სხვა. ნაკრძალის ტერიტორია მოიცავს დაახლოებით 7 ჰექტარს. ==გალერეა== <gallery> ფაილი:Petra-cixisdziri (3).JPG|პეტრა. ციხე-ქალაქის ნაშთი ფაილი:Petra-cixisdziri (4).JPG|პეტრა. ციხე-ქალაქის ნაშთი ფაილი:Petra-cixisdziri (1).JPG|პეტრა. ციხე-ქალაქის ნაშთი </gallery> == იხილეთ აგრეთვე == *[[ეგრისის დიდი ომი]] *[[პეტრის ბრძოლები]] == ლიტერატურა == {{ქსე|8|42|მუსხელიშვილი დ.}} * ი. სიხარულიძე, „აჭარის მატერიალური კულტურის ძეგლები“, თბ., 1962 ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat|Petra, Georgia|პეტრა}} *[http://www.saunje.ge/index.php?id=1152&lang=ka სტატიები პეტრას შესახებ] *[http://www.saunje.ge/index.php?id=1142&lang=ka რელიეფურჯვრიანი კრამიტები პეტრა - ციხისძირიდან] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ეგრისის სამეფო]] [[კატეგორია:საქართველოს ისტორიული ქალაქები]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში‎]] [[კატეგორია:ქობულეთის მუნიციპალიტეტის ციხესიმაგრეები]] [[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]] [[კატეგორია:ქობულეთის მუნიციპალიტეტის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1989 წელს დაარსებული მუზეუმები]] cxceccmls9s2heq85ynd1n7l2tsygim 14 93080 4812300 780628 2025-06-10T09:43:19Z M. 10110 წაიშალა [[კატეგორია:იმერეთის მხარე]]; დაემატა [[კატეგორია:იმერეთის მხარის ღირსშესანიშნაობები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812300 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:იმერეთის მხარის ღირსშესანიშნაობები|მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს მუზეუმები]] e3sq7ppyit2dw9hf34cied3urfw2qdu 0 107174 4812143 4632148 2025-06-09T17:57:41Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1952 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812143 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = სურამის ლესია უკრაინკას მუზეუმი | სურათი = Lesya Ukrainka portrait.jpg | სურათის ზომა = 200px | წარწერა = | დაარსდა = [[1952]] წ. | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}, [[ხაშურის მუნიციპალიტეტი]], [[სურამი]], დავით გურამიშვილის ქ. 2 |lat_dir = N |lat_deg = 42 |lat_min = 01 |lat_sec = 0 |lon_dir = E |lon_deg = 43 |lon_min = 33 |lon_sec =0 | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკის ზომა = | ალტერნატიული რუკა = | პოზრუკა2 = | პოზრუკის ზომა2 = | ალტერნატიული რუკა2 = | სტატუსი = ააიპ | ექსპონატი = 433 | კლასიფიკაცია = მემორიალური | ვიზიტორები = | დირექტორი = ლია სადრაძე | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = }} '''ლესია უკრაინკას მუზეუმი''' — მემორიალური მუზეუმი [[ხაშურის მუნიციპალიტეტი]]ს დაბა [[სურამი|სურამში]]. მუზეუმი განთავსებულია სურამელი აზნაურის, ცნობილი ეთნოგრაფის [[ნიკოლოზ აბაზაძე|ნიკოლოზ აბაზაძის]] [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] სახლში, მუზეუმის ფონდებში დაცულია ცნობილი უკრაინელი პოეტისა და მწერლის [[ლესია უკრაინკა]]ს ცხოვრებასა და შემოქმედებასთან დაკავშირებული მასალები: პოეტის კრებულები, ხელნაწერები, სხვადასხავა ხასიათის დოკუმენტები, სახვითი ხელოვნების ნიმუშები, ნუმიზმატიკური, ფოტო და ეთნოგრაფიული მასალა. მუზეუმის გახსნის ინიციატორი იყო [[გიორგი ლეონიძე]]. მუზეუმის წინ აღმართულია [[თამარ აბაკელია]]ს მიერ შესრულებული ლესია უკრაინკას ძეგლი. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[საქართველოს მუზეუმების სია]] ==ლიტერატურა== * გ. გოგოლაძე, ხაშურის რაიონი, გზამკვლევი, თბ., 1970 წ. * საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა ტ. 5. თბ., 1990 ==რესურსები ინტერნეტში== {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|21407}} * [https://georgianmuseums.ge/museum/lesya-ukrainka-house-museum/ ლესია უკრაინკას სახლ-მუზეუმი] — საქართველოს მუზეუმების საიტი [[კატეგორია:ხაშურის მუნიციპალიტეტის მუზეუმები]] [[კატეგორია:სურამი]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები შიდა ქართლის მხარეში]] [[კატეგორია:1952 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 5lpbe16ws8ojfqcle4kggzc92bwfxih 0 107767 4812121 4683545 2025-06-09T17:46:33Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1927 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812121 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = საქართველოს ხელოვნების სასახლე – კულტურის ისტორიის მუზეუმი | სურათი = ღამე ხელოვნების სასახლის ფოტო.jpg | სურათისზომა = 300 | წარწერა = | lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 42 |lat_sec = 57 | lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 47 |lon_sec = 39 | პოზრუკა = თბილისი | დაარსდა = [[1927]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]], [[საქართველო]]. | სტატუსი = სახელმწიფო | დაქვემდებარება = [[საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო]] | ექსპონატი = | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = | დირექტორი = [[გიორგი კალანდია]] | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = http://www.artpalace.ge/ }} '''საქართველოს ხელოვნების სასახლე – კულტურის ისტორიის მუზეუმი''' (ასევე მოიხსენიება როგორც '''ხელოვნების სასახლე''') — დაარსდა თბილისში [[1927]] წელს [[დავით არსენიშვილი]]ს მიერ. თავდაპირველად საქართველოს სსრ სათეატრო მუზეუმი ერქვა. იგი ჯერ საქართველოს სსრ განათლების სახალხო კომისარიატის გამგებლობაში შედიოდა, შემდეგ კი საქართველოს სსრ კულტურის სამინისტროს გადაეცა. მუზეუმი სისტემატურად აწყობს გამოფენებს, პირველი გამოფენა მოეწყო [[1928]] წელს. საქართველოს მინისტრთა საბჭოს [[1974]] წლის 13 დეკემბრის დადგენილების თანახმად, სათეატრო მუზეუმს ეწოდა საქართველოს სსრ თეატრის, მუსიკისა და კინოს სახელმწიფო მუზეუმი. [[2020]] წლის 8 აპრილამდე ეწოდებოდა საქართველოს თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის სახელმწიფო მუზეუმი. სახელი შეეცვალა საქართველოს მთავრობის დადგენილების მიხედვით<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/4847941?publication=0 საქართველოს მთავრობის დადგენილება №224, 2020 წლის 8 აპრილი, ქ. თბილისი, საჯარო სამართლის იურიდიული პირისათვის − საქართველოს თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის სახელმწიფო მუზეუმისათვის – ხელოვნების სასახლისათვის სახელწოდების შეცვლისა და მისთვის საჯარო სამართლის იურიდიული პირის – საქართველოს ხელოვნების სასახლის – კულტურის ისტორიის მუზეუმის სახელწოდების მინიჭების შესახებ]</ref>. <gallery> ფაილი:Muzeumis simbolo.jpg|მუზეუმის სიმბოლიკა ფაილი:SASAXLE.jpg|სასახლის სიყვარულის კოშკი. დეტალი 2009 წელი ფაილი:DSC08894.JPG|სასახლის სიმბოლიკა ფაილი:ხელოვნების სასახლე.JPG|ხელოვნების სასახლე ფაილი:Main entrance, Art Palace, Tbilisi, Georgia.jpg|მუზეუმის მთავარი შესასვლელი ფაილი:TBI 3975.jpg| ხელოვნების სასახლე - მთავარი ფასადი ფაილი:TB2 5273-.jpg| ხელოვნების სასახლე - ზედხედი ფაილი:Kargaretelis 6.jpg| ხელოვნების სასახლის 1895 წლის პროექტი ფაილი:არსენიშვილის დარბაზის ნაცვლად.jpg| ხელოვნების სასახლის დასავლეთ ევროპული ფერწერის დარბაზი </gallery> ==მუზეუმის სტრუქტურა== ===საგამოფენო დარბაზები=== სიძველეთსაცავი თბილისში შემორჩენილი ერთადერთი სასახლის ტიპის მუზეუმია. იგი 8 მუდმივმოქმედ და 2 დროებით გამოფენებისათვის განკუთვნილ დარბაზებს მოიცავს. ყველა დარბაზი ისტორიული მნიშვნელობისაა. ისინი ქართველი, რუსი, ფრანგი და გერმანელი ოსტატების მიერ არის გაფორმებული. შემორჩენილია დარბაზების ისტორიული სახელწოდებებიც: 1. ზამბახების დარბაზი - წარმოდგენილია სასახლის მკვიდრთა, მათ შორის: გრაფ კონსტანტინე ოლდენბურგის, აგრაფინა ჯაფარიძის, ანდრია დადიანის პერიოდის ნივთები, ფერწერული ტილოები, გამოფენილია იაკობ გოგებაშვილის უნიკალური ავეჯი და სხვა. <gallery> ფაილი:ჭაღი.JPG|ჭაღი ზამბახების დარბაზიდან ფაილი:Zambaxebis darbazi2.JPG|დადიანების ჭურჭელი ზამბახების დარბაზში ფაილი:ზამბახების ოთახი (2).jpg|ზამბახების დარბაზი ფაილი:ზამბახების ოთახი.jpg|ზამბახების დარბაზი ფაილი:ჭაღი. ზამბახების ოთახი. XIX საუკუნე.jpg|ჭაღის დეტალი - ზამბახების დარბაზი </gallery> 2. ოქროსფერი დარბაზი - წარმოდგენილია ქართული კოსტიუმის ისტორია ადრეული შუა საუკუნეებიდან მე-20 საუკუნის პირველ ნახევრამდე. გამოფენილია საქართველოს მეფის თამარის სამეფო კოსტიუმი, რომელიც ვარძიის ფრესკის მიხედვითაა აღდგენილი, თეკლე დედოფლის ოქრომკედით ნაქარგი მე-17 საუკუნის უნიკალური მოსასხამი, მაჰმუდის კოსტიუმი ფილმიდან ”მამლუქი” და ქეთოს კაბა ფილმიდან ”ქეთო და კოტე”. <gallery> ფაილი:ოქროსფერი ოთახი.jpg|ოქროსფერი დარბაზი - ბუხარი "ვენერა" ფაილი:ოქროსფერი ოთახი (2).jpg|ოქროსფერი დარბაზი ფაილი:ბუხარი ვენერა, ფრაგმენტი IX საუკუნე.jpg|ბუხარი ვენერა, ფრაგმენტი. ოქროსფერი დარბაზი </gallery> 3. ლურჯი იადონების დარბაზი (მას ასევე რევაზ ლაღიძის სახელობის საგამოფენო დარბაზსაც უწოდებენ) - აქაურ კედლებზე მე-19 საუკუნის უნიკალური მხატვრობაა შემორჩენილი, ფანჯრები კი მოოქროვილი კარნიზებითაა გაფორმებული, იატაკის მხატვრული წყობა ევროპის ცნობილი სასახლეების მსგავსადაა შექმნილი. დარბაზში წარმოდგენილია ქართული მუსიკის ისტორია, გამოფენილია ცნობილი ქართველი კომპოზიტორების: რევაზ გოგნიაშვილის, ზაქარია ფალიაშვილის, დიმიტრი არაყიშვილის და სხვათა ნივთები, განსაკუთრებული ყურადღების ღირსია უნიკალური შავი როიალი, რომელზეც შექმნილია კომპოზიტორ რევაზ ლაღიძის ისეთი ცნობილი ნაწარმოებები, როგორებიცაა ”სიმღერა თბილისზე”, ოპერა ”ლელა” და სხვა. <gallery> ფაილი:IMG 4951.JPG|ლურჯი იადონების დარბაზი ფაილი:ლურჯი იადონების დარბაზი.jpg|ლურჯი იადონების დარბაზი ფაილი:ლურჯი იადონების დარბაზი (2).jpg|ლურჯი იადონების დარბაზი ფაილი:კარნიზის დეტალი XIX საუკუნე.jpg|კარნიზის დეტალი. ლურჯი იადონების ოთახი. ფაილი:ხელოვნების სასახლის კოლექციიდან1.jpg|ავეჯის დეტალი ლურჯი იადონების დარბაზიდან </gallery> 4. თეატრის დარბაზი - წარმოდგენილია ქართული თეატრის ისტორია უძველესი დროიდან მე-20 საუკუნის 30-იან წლებამდე. გამოფენილია ქართული თეატრალური ფარდების ესკიზები, სათეატრო შენობებისა და თეატრალური დასების უნიკალური ფოტოები, ძვირფასი თეატრალური კოსტიუმები, ცნობილ მოღვაწეთა მემორიალური ნივთები, მე-19 საუკუნის ძვირფასი ავეჯი (მათ შორის ქართველი მწერლის შიო მღვიმელის კაბინეტი. <gallery> ფაილი:The door of The Hall of Theatre.JPG|თეატრის დარბაზის კარი ფაილი:თეატრის დარბაზი-ხელოვნების სასახლე.jpg|თეატრის დარბაზი-ხელოვნების სასახლე ფაილი:1576067012 sur7.jpg|თეატრის დარბაზი </gallery> 5. სვეტებიანი დარბაზი - აღნიშნული საგამოფენო სივრცე გაფორმებულია მოხატულობით, რომელიც 1860 წელს იტალიელი ჯუზეპე ფიორელის მიერ აღმოჩენილი ქალაქ პომპეის ფრესკების შთაგონებითაა შექმნილი. დარბაზი, ამჟამად, ქართული თეატრალური მხატვრობის ყველაზე დიდ საგამოფენო სივრცეს წარმოადგენს. აქ ნიკო ფიროსმანის, გიგო გაბაშვილის, შალვა ქიქოძის შედევრებთან ერთად ექსპონირებულია ისეთი ცნობილი თეატრალური მხატვრების ნამუშევრები როგორებიცაა: პეტრე ოცხელი, ირაკლი გამრეკელი, სოლიკო ვირსალაძე, სერგო ქობულაძე და სხვები. <gallery> ფაილი:სვეტებიანი დარბაზი (3).jpg|სვეტებიანი დარბაზი ფაილი:სვეტებიანი დარბაზი (2).jpg|სვეტებიანი დარბაზი ფაილი:სვეტებიანი დარბაზი.jpg|სვეტებიანი დარბაზი </gallery> 6. სიყვარულის კოშკი და კოლხი მედეას დარბაზი - გადმოცემის მიხედვით სიყვარულის კოშკი სასახლეს მოგვიანებით მიაშენეს, მასში დღემდე შემორჩენილია ე.წ საიდუმლო ოთახი, სადაც ლეგენდის მიხედვით შეყვარებული წყვილი (გრაფი კონსტანტინე ოლდენბურგი და აგრაფინა ჯაფარიძე) ერთმანეთს ხვდებოდა. კოშკი ძვირფას ხელოვნების ნიმუშს წარმოადგენს, მისი კედლები ხელოვნების მოღვაწეთა XIX-XX საუკუნეების ტილოებითაა დამშვენებული, ჭერი კი ძვირფასი მხატვრობითაა გაფორმებული. აქვეა უნიკალური დახვეული კიბე, რომელსაც დამთვალიერებელი სასახლის მეორე სართულზე კოლხი მედეას ოთახში აჰყავს, დარბაზის ჭერზე ცნობილი ბერძნული მითის ”იასონი და არგონავტები”-ს პერსონაჟებია წარმოდგენილი. აქვეა გამოფენილი ქართული ფრესკის ასლები და იტალიური მხატვრობის საუკეთესო ნიმუშები. კოლხი მედეას ოთახი ბერძნულ დარბაზსა და შალვა დადიანის ფლიგელს უკავშირდება. <gallery> სურათი:Tower of Love interior, Art Palace, Tbilisi, Georgia.jpg|სიყვარულის კოშკი სურათი:Koshki.JPG|კოშკის ჭერის მოხატულობა სურათი:Koshki3.jpg|კოლხი მედეას დარბაზის ჭერის მოხატულობა სურათი:Koshki2.jpg|გიორგი ერისთავის პორტრეტი სურათი:George Balanchine Hall.jpeg|ჯორჯ ბალანჩინის დარბაზი </gallery>7. გოთური ოთახი - აღნიშნულ ოთახში ძირითადად ევროპელი მხატვრების ნამუშევრებია განთავსებული. ევროპული ხელოვნებისადმი ინტერესი საქართველოში ძველი დროიდან არსებობს. დასავლეთ ევროპული ხელოვნება საკმაოდ პოპულარული გახდა საქართველოში მე -18 საუკუნეში. ქართველი თავადები ხშირად მოგზაურობდნენ ევროპაში და ცდილობდნენ, რომ დაებრუნებინათ ევროპული კულტურა, ხელოვნება და ტრადიციები სამშობლოში. ოთახში ასევე, განთავსებულია თეთრი ბუხარი გერმანიიდან, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ჩამოტანილ იქნა საქართველოში.<gallery> ფაილი:გოთური ოთახი (3).jpg|გოთური დარბაზი - თეთრი ბუხრის ხედით ფაილი:გოთური ოთახი (2).jpg|გოთური დარბაზი ფაილი:გოთური ოთახი.jpg|გოთური დარბაზი ფაილი:ხელოვნების სასახლის კოლექციიდან.jpg|თეთრი ბუხარი გოთური დარბაზიდან </gallery> ===ხელნაწერთა განყოფილება=== ხელნაწერთა განყოფილება 160 ფონდისაგან შედგება და იგი მოიცავს [[საქართველო|საქართველოში]] არსებული ყველა თეატრის შეახებ არსებულ დოკუმენტებს, პროგრამებს, სხვადასხვა მოღვაწეთა პირად ხელნაწერებსა და ჩანახატებს. აღნიშნული კოლექცია [[1861]] წლიდან გამუდმებით ივსება.ფონდში თავმოყრილია საქართველოში მოღვაწე მწერალთა, საზოგადო მოღვაწეთა და ხელოვნების მუშაკთა 40 ათასამდე ხელნაწერი, აქვე ინახება იმერეთის მეფის [[სოლომონ II]]-ის მიერ გაცემული სიგელი, [[სამეგრელო|სამეგრელოს]] მთავრებისა და დედოფლების [[გრიგოლ დადიანი|გრიგოლ დადიანის]], ნინო და მარიამ დადიანების ხელმოწერილი გუჯრები, [[საფრანგეთი|საფრანგეთის]] პრინცესა [[სალომე დადიანი|სალომე დადიანის]] პირადი მიმოწერა, აგრაფინა ჯაფარიძე-ზარნიკაუსა და [[კონსტანტინე ოლდენბურგელი|კონსტანტინე ოლდენბურგელის]] ბარათები [[გერმანული ენა|გერმანულ ენაზე]].ფონდში დაცული არქივები მდიდარი და მრავალფეროვანია: გვხვდება როგორც პირადი და საქმიანი მიმოწერა, ისე ჩანაწერები, სცენარები, დღიურები, ლექსების კრებულები, პიესები, სანოტო რვეულები, პარტიტურები და სხვ. ხელნაწერთა ფონდში დაცულია [[ვაჟა-ფშაველა|ვაჟა-ფშაველას]], [[აკაკი წერეთელი|აკაკი წერეთლის]], [[გალაკტიონ ტაბიძე|გალაკტიონ ტაბიძის]], [[იოსებ გრიშაშვილი|იოსებ გრიშაშვილის]], [[ივანე მაჩაბელი|ივანე მაჩაბლის]] და სხვათა ხელნაწერები. კოლექციებადაა დაცული [[ვანო სარაჯიშვილი|ვანო სარაჯიშვილის]], [[უშანგი ჩხეიძე|უშანგი ჩხეიძის]], [[აკაკი ხორავა|აკაკი ხორავას]], [[აკაკი ვასაძე|აკაკი ვასაძის]], [[მიხეილ ჭიაურელი|მიხეილ ჭიაურელის]], [[ვერიკო ანჯაფარიძე|ვერიკო ანჯაფარიძის]], [[სერგო ზაქარიაძე|სერგო ზაქარიაძის]], [[სესილია თაყაიშვილი|სესილია თაყაიშვილის]] და სხვათა არქივები. ასევე წარმოდგენილია უცხოელი მოღვაწეების [[პეტრე ჩაიკოვსკი|პეტრე ჩაიკოვსკის]], [[თედორე შალიაპინი|თეოდორ შალიაპინის]], [[დიმიტრი შოსტაკოვიჩი|დიმიტრი შოსტაკოვიჩის]], [[მიხეილ იპოლიტოვ-ივანოვი|მიხეილ იპოლიტოვ-ივანოვის]] ხელნაწერები. პირადი არქივების გარდა ფონდში ინახება თბილისის [[მარჯანიშვილის თეატრი|კოტე მარჯანიშვილისა]] და [[რუსთაველის თეატრი|შოთა რუსთაველის]] სახელმწიფო თეატრების მნიშვნელოვანი მასალები. [[თელავის დრამატული თეატრი|თელავის]], [[ქუთაისის ოპერის თეატრი|ქუთაისის]], [[ბათუმის თეატრი|ბათუმის]] და სხვა რაიონული თეატრების უძველესი პროგრამები. ასევე აფხაზეთის ქართული და აფხაზური დასების, ოსეთის, აზერბაიჯანის, სოხუმის თეატრების ისტორიები და პროგრამები. კორპორაცია [[დურუჯი (კორპორაცია)|დურუჯის]] უნიკალური დოკუმენტები და თბილისის სახაზინო თეატრების პროგრამები. [[თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრი|თბილისის ოპერისა და ბალეტის თეატრის]] ისტორიის ამსახველი მასალები, [[თბილისის დრამატული საზოგადოება|თბილისის დრამატული საზოგადოების]] პროგრამები ([[1893]]-[[1903]]), რომლებიც აბრეშუმის ფერად ქსოვილებზეა დაბეჭდილი. ფონდში ასევე დაცულია ქართულ და რუსულენოვანი კინოს სცენარები, გადაღების ამსახველი ჩანაწერები. <gallery> ფაილი:DSC08716.JPG|[[დიმიტრი არაყიშვილი|დიმიტრი არაყიშვილის]] ხელნაწერი ფაილი:DSC08711.JPG|ივანე მაჩაბლის მინაწერი [[უილიამ შექსპირი|უილიამ შექსპირის]] „ტრაგედიებზე“ ფაილი:DSC08706.JPG|ქართული თეატრის ხელნაწერი მანიფესტი ფაილი:Akaki Tsereteli letter.jpg|აკაკი წერეთლის ხელნაწერი ფაილი:DSC08668.JPG|იოსებ გრიშაშვილის ავტოგრაფი ფაილი:DSC08650.JPG|[[სანდრო ახმეტელი|სანდრო ახმეტელის]] ხელნაწერი ფაილი:DSC08642.JPG|[[ლადო ასათიანი|ლადო ასათიანის]] ხელნაწერი ფაილი:DSC08644.JPG|სესილია თაყაიშვილის ხელნაწერი ფაილი:ასომთავრული საზედაო, მხატვრული ასოები. ხელნაწერიდან მოქვის ოთხთავი. 1300 წელი.jpg|ასომთავრული საზედაო, მხატვრული ასოები. ხელნაწერიდან მოქვის ოთხთავი. ფაილი:საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი.jpg|საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი ფაილი:იოჰან შტრაუსის ხელნაწერი.jpg|იოჰან შტრაუსის ხელნაწერი ფაილი:ხუცური ხელნაწერი. 1791 წ.jpg|ხუცური ხელნაწერი. ფაილი:დამოუკიდებლობის აქტი - ხელოვნების სასახლე.jpg|საქართველოს დამოუკიდებლობის აქტი - ყდა </gallery> ===ბიბლიოთეკისა და რარიტერული გამოცემათა ფონდი=== საკმაოდ მდიდარი და მრავალრიცხოვანია მუზეუმის ბიბილიოთეკისა და რარიტერულ გამოცემათა ფონდი. მასში დაცულია 32000-მდე ექსპონატი. ფონდის ძირითადი ნაწილი შედგება წიგნებისაგან [[ქართული ენა|ქართულ]] და [[რუსული ენა|რუსულ]] ენებზე თეატრის, კინოს, მუსიკის, ქორეოგრაფიის, ხელოვნების, ისტორიის და რელიგიის შესახებ. ასევე არის დაცული მხატვრული ლიტერატურა, ენციკლოპედიები, ლექსიკონები, პიესები. ფონდში ინახება სამასამდე სანოტო წიგნი. ასევე სხვადასხვა დასახელების ჟურნალ-გაზეთები. უნიკალურ საგანძურს წარმოადგენს სასახლის მკვიდრთა წიგნადი კოლექცია, რომელიც დადიანებისა და ოლდენბურგელების ბიბლიოთეკის ნაწილს წარმოადგენს, გამოცემები [[1633]]-[[1639]] წლებით თარიღდება ფონდში უხვადაა რარიტერული გამოცემები როგორც ქართულ, ასევე რუსულ ენებზე. ჟურნალ–გაზეთები [[თეატრი და ცხოვრება]] ([[1910]], [[1914]]-17, [[1923]]-24), [[ნიშადური (ჟურნალი)|ნიშადური]] ([[1917]]-[[1918]] წ.წ.), [[საფირონი (ჟურნალი)|საფირონი]] ([[1924]] წ.), [[დურუჯი (ჟურნალი)|დურუჯი]] ([[1926]] წ.), [[ტარტაროზი]] ([[1927]]-[[1928]] წ.წ.), [[H2CO4]] ([[1924]] წ.), [[მომავალი (ჟურნალი)|მომავალი]] ([[1920]] წ.), [[ერობა]] (1920 წ.), [[უშბა (ჟურნალი)|უშბა]] (1926 წ.), [[მეოცნებე ნიამორები]] ([[1923]] წ.), [[დროშა (ჟურნალი)|დროშა]] (1924-[[1925]] წ.წ.), [[მიზანი]] (1927 წ.), [[პირამიდები]] (1924 წ.), [[ალმანახი (ჟურნალი)|ალმანახი]] ([[1925]] წ.), [[გრდემლი (ჟურნალი)|გრდემლი]] (1923 წ. და 1927 წ.), [[ფასკუნჯი (გაზეთი)|ფასკუნჯი]] ([[1908]] წ. და [[1910]] წ.), [[ჩვენი თეატრი]] ([[1912]] წ.), [[ეშმაკის მათრახი]] ([[1919]]-1920 წ.), [[სახალხო ფურცელი]] ([[1914]] წ.), [[სახალხო გაზეთი]] (1910 წ.), [[მათრახი]] (1915 წ.), [[ლახტი (ჟურნალი)|ლახტი]] (1912 წ.), [[კვალი (გაზეთი)|კვალი]], [[ივერია (გაზეთი)|ივერია]]. ფონდში ინახება უძველესი საგალობლები და სანოტო წიგნები. აქვე წარმოდგენილია წიგნები ცნობილი ადამიანების ავტოგრაფებით . <gallery> ფაილი:Cigni.jpg|ომების ისტორია მე-19 საუკუნე [[გერმანია]] ფაილი:Feradi induri.jpg|ინდური ფერადი გრავიურა წიგნიდან "კოსტიუმის ისტორია" ფაილი:Scan10009.JPG|სპარსული ფერადი გრავიურა წიგნიდან "კოსტიუმის ისტორია" ფაილი:DSC08617.JPG|ფერადი გრავიურა გ.გაგარინის წიგნიდან ”ქართული არქიტექტურა” ფაილი:Cig (2).jpg|ქართული სცენის ობოლ მარგალიტს ფაილი:Cig.jpg|ცეკვის ისტორია ფაილი:10.jpg|ალექსანდრე მაკედონელის საფლავი, მინიატურა 19 საუკუნის წიგნიდან ”კოსტიუმის ისტორია” ფაილი:DSC08610.JPG|[[გოეთე]] ”ფაუსტი” ფაილი:'დედა-ენა' პირველი ნაწილი. იაკობ გოგებაშვილი. 1906 წ.jpg|'დედა-ენა' პირველი ნაწილი. იაკობ გოგებაშვილი. 1906 წ. ფაილი:მხედრული ხელნაწერი . XIX საუკუნე.jpg|მხედრული ხელნაწერი . XIX  საუკუნე ფაილი:ქართული ანბანი ლოცვებითურთ. რომი. 1629 წელი.jpg|ქართული ანბანი ლოცვებითურთ. რომი. 1629 წელი </gallery> ===ფოტო და ფოტონეგატივების ფონდი=== ფოტო და ფოტონეგატივების ფონში 100 000-მდე ექსპონატია დაცული. ეს არის ქართული თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის ისტორიის ამსახველი მასალა XIX საუკუნის II ნახევრიდან დღემდე. უმდიდრეს ფოტომასალასთან ერთად ფონდში დაცულია უნიკალური მინის ნეგატივები, რომლებზეც აღბეჭდილია ქართული და უცხოური თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის განვითარების ისტორია. აქვე ინახება იმ მსახიობთა და რეჟისორთა პირადი არქივები, ([[ვასო აბაშიძე]], [[ლადო ალექსი-მესხიშვილი]], [[მაკო საფაროვა]], [[ელისაბედ ჩერქეზიშვილი]], [[კოტე მესხი]], სანდრო ახმეტელი, [[კოტე მარჯანიშვილი]], [[ვასო ყუშიტაშვილი]] და სხვ.) ფონდში დაცულია პირველი ქართული თეატრალური დასების მოღვაწეობისა და დადგმების ფოტომასალა: ცოცხალი სურათები “ვეფხისტყაოსნიდან”, სცენები სპექტაკლებიდან: “სამშობლო”, “და-ძმა”, “გაყრა”, “ხანუმა”, “მზის დაბნელება საქართველოში”, “მეფე ლირი”, “ჰამლეტი” და სხვა; ასევე ვრცლადაა წარმოდგენილი ოპერისა და ბალეტის, საქართველოში არსებული იტალიური და რუსული ოპერებისა და სახალხო თეატრების მოღვაწეობის კადრები. აქვეა პირველი ქართული ხალხური გუნდებისა და კომპოზიტორების ფოტოები. მუზეუმის ფოტოფონდი მდიდარია პირველი ქართული ფილმების კინოკადრებით: [[ქრისტინე]], [[აკაკი წერეთლის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში]], [[არსენა ჯორჯიაშვილი (ფილმი)|არსენა ჯორჯიაშვილი]], [[ჩემი ბებია]], [[ამოკი]], „საბა“, [[უკანასკნელი მასკარადი]]. ფოტო და ფოტონეგატივების ფონდში ინახება [[ივანე პერესტიანი|ივანე პერესტიანის]], [[ალექსანდრე წუწუნავა|ალექსანდრე წუწუნავას]], [[ნიკოლოზ შენგელაია|ნიკოლოზ შენგელაიას]], [[ვლადიმერ ბარსკი|ვლადიმერ ბარსკის]], [[მიხეილ ჭიაურელი|მიხეილ ჭიაურელის]], [[ალექსანდრე დიღმელოვი|ალექსანდრე დიღმელოვის]], [[რეზო ჩხეიძე|რეზო ჩხეიძის]], [[თენგიზ აბულაძე|თენგიზ აბულაძის]], [[გიორგი შენგელაია|გიორგი]] და [[ელდარ შენგელაია|ელდარ შენგელაიების]] და სხვათა პირადი არქივები, სადაც დაცულია როგორც ფოტო, ისე კინომასალები. მრავლად არის რევოლუციის შემდგომი პერიოდის საოპერო და თეატრალური დადგმების კადრები, რომელიც აკაკი ხორავას, აკაკი ვასაძის, ვერიკო ანჯაფარიძის, სესილია თაყაიშვილის, სერგო ზაქარიაძის, უშანგი ჩხეიძის, ვასო გოძიაშვილის, [[ალექსანდრე ჟორჟოლიანი|ალექსანდრე ჟორჟოლიანის]] და სხვათა შესახებ მეტად მნიშვნელოვან ინფორმაციას გვაწვდის. ფონდში დაცულია XIX საუკუნის საქართველოში ეროვნული უმცირესობებისა და დიასპორების კულტურული მოღვაწეობის ამსახველი უმდიდრესი ფოტომასალა. აქვე ინახება მდიდარი ფოტომასალა, რომელზეც აღბეჭდილია სათეატრო შენობების ხედები, საქართველოს ფილარმონია, ცირკი, მათი გასტროლები, ყრილობები, ორკესტრები, კვარტეტები, ანსამბლები, დეკადები. ფონდი მდიდარია ცნობილ ფოტოგრაფთა [[დიმიტრი ერმაკოვი|დიმიტრი ერმაკოვის]], [[ალექსანდრე როინაშვილი|ალექსანდრე როინაშვილის]], [[ედუარდ კლარი|ედუარდ კლარის]], [[ალექსანდრე მიხაილოვი|ალექსანდრე მიხაილოვის]], [[ვლადიმერ ბარკანოვი|ვლადიმერ ბარკანოვის]], [[ალექსანდრე გერმანი|ალექსანდრე გერმანის]], [[აბრამ ნორდშტეინი|აბრამ ნორდშტეინის]] მიერ გადაღებული მასალით, სადაც გვხვდება როგორც ტიპაჟები და სცენები სპექტაკლებიდან, ისე ისტორიული ძეგლები და სხვ. აქვეა XIX საუკუნის მე-II ნახევრის და გასული საუკუნის ღია ბარათების მდიდარი კოლექცია. <gallery> სურათი:ARSENISHVILI.jpg ‎|მუზეუმის დამაარსებელი [[დავით არსენიშვილი]] სურათი:GUDIASHVILI-AXVLEDIANI.jpg |[[ლადო გუდიაშვილი]], [[ელენე ახვლედიანი]], [[ქეთევან მაღალაშვილი]] პარიზში სურათი:Ansambli rustavi.jpg ‎|ანსამბლი [[რუსთავი (ანსამბლი)|რუსთავი]] სურათი:Ruxi.JPG ‎ |[[რუხის ციხე]] </gallery> ===გრამფირფიტებისა და ფონო-აუდიო ფონდი=== გრამფირფიტების ფონდში თავმოყრილია მუზეუმის ერთ-ერთი უმდიდრესი კოლექცია: უძველესი ფირფიტების გვერდით აქ ინახება თანამედროვე კინოსა და მუსიკის აუდიო და ვიდეო ჩანაწერები. ფონდში დაცული 2503 ექსპონატი ასახვს საქართველოში აუდიომატარებლების განვითარების ისტორიას. აქ ინახება ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ხმისჩამწერი სტუდიების [[Disco Pate]]-ს, [[Concert Report]]-ისა და [[Gramaphone]]-ის მიერ ჩაწერეილი ცვილის ლილვაკები, ფირფიტები, აუდიოკასეტები და თანამედროვე CD დისკები. ფონდი მოიცავს საოპერო, სათეატრო, რადიო და სატელევიზიო აუდიო და ვიდეო მასალას. დაცულია საოპერო ხელოვნების უბადლო შემსრულებელთა ფირფიტები, ასევე რადიოსპექტაკლების ჩანაწერები, საგალობლები, ცვილის ლილვაკებზე ჩაწერილი ექსპედიციის მასალები. ===სააფიშო ფონდი=== სააფიშო ფონდი მუზეუმის დაარსებისთანავე შეიქმნა და მასში 70 000-ზე მეტი ექსპონატია დაცული. ფონდის მცირე ნაწილი, დაახლოებით 4 000 ექსპონატი (რევოლუციამდელი პერიოდი), დახარისხებულია ქრონოლოგიური პრინციპით. რევოლუციამდელი პერიოდის ფონდები მდიდარია როგორც პროფესიული ქართული და არაქართული თეატრებისა და პროფესიონალ თეატრალურ მოღვაწეთა: ვანო სარაჯიშვილის, ვასო აბაშიძის, მაკო საფაროვა-აბაშიძის, ლადო ალექსი-მესხიშვილის, [[გიორგი ფრონისპირელი|გიორგი ფრონისპირელის]], [[ვალერიან გუნია|ვალერიან გუნიას]], [[ნატო გაბუნია|ნატო გაბუნიას]], [[იუზა ზარდალიშვილი|იუზა ზარდალიშვილის]], [[კოტე მესხი|კოტე მესხის]], თეოდორ შალიაპინის, [[მოსკოვის საიმპერატორო თეატრი|მოსკოვის საიმპერატორო თეატრის]] მსახიობებისა და სხვათა შემოქმედების ამსახველი აფიშებით, ასევე სცენისმოყვარეთა დრამატული წრეებისა და სახალხო თეატრების შემოქმედების ამსახველი მასალით. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია რევოლუციამდელი და რევოლუციის შემდგომი პერიოდის საოპერო თეატრის ფონდი, რომელიც [[1871]] წლიდან დღემდე პერიოდს მოიცავს. ამ ფონდში დაცული აფიშები განსაკუთრებულ ღირებულებას წარმოადგენს, რადგან [[1973]] წელს ხანძრის შედეგად ოპერისა და ბალეტის თეატრის მუზეუმი მთლიანად განადგურდა და საცავებში დაცული აფიშების დიდი ნაწილი ჩვენამდე შემონახული ერთადერთი ეგზემპლარებია. ფონდი მოიცავს სახაზინო თეატრში, ზუბალაშვილის სახალხო სახლში, [[ნიკიტინის ცირკი|ნიკიტინის ცირკში]], [[ვერე (თბილისი)|ვერის]], [[ორთაჭალა|ორთაჭალის]], [[ავჭალა|ავჭალის]], [[ავლაბარი|ავლაბრის]], მუსულმანთა აუდიტორიებში, ხელოსანთა კლუბებში და სხვა სცენებზე გამართულ წარმოდგენებს. ფონდი მდიდარია ქართული კინემატოგრაფიის _ მხატვრული, დოკუმენტური თუ მულტიპლიკაციური კინოს ისტორიისა და განვითარების ამსახველი მხატვრული აფიშებით. <gallery> სურათი:მამლუქი.jpg‎|ფილმ [[მამლუქი|მამლუქის]] აფიშა სურათი:Natvris xe.jpg ‎|ფილმ [[ნატვრის ხე (ფილმი)]] აფიშა სურათი:Multfilmi.jpg ‎ ‎|მულტიპლიკაციური ფილმის [[ეკა და ბეკეკა]] აფიშა სურათი:Vefxistkaosani.jpg ‎ ‎|წარმოდგენა ”ვეფხისტყაოსანი” აფიშა სურათი:Qristine.jpg ‎ ‎ ‎|წარმოდგენა ”ქრისტინე” აფიშა სურათი:Urieli.jpg ‎ |წარმოდგენა ”ურიელ აკოსტა” აფიშა სურათი:SamSoblo.jpg ‎|წარმოდგენა ”სამშობლო” აფიშა სურათი:აფიშა.JPG‎ |ფილმ [[ბაში-აჩუკი (ფილმი)|ბაში-აჩუკის]] აფიშა </gallery> ===მემორიალურ და ხელოვნების ნიმუშთა ფონდი=== მემორიალურ და ხელოვნების ნიმუშთა ფონდი 900-ზე მეტ უძვირფასეს ექსპონატს მოიცავს. აქ წარმოდგენილია ქართველ და უცხოელ ხელოვანთა პირადი რელიკვიები. უძველესი ნივთი ანტიკურ პერიოდს განეკუთვნება. კერძოდ ეს არის თეატრალური ნიღაბი მძივსაკიდის სახით, რომელიც რომელიც [[1941]] წელს [[ვანი|ვანის]] არქეოლოგიური გათხრებისას აღმოჩნდა. მნიშვნელოვანია ძვირფასი ლითონებისაგან დამზადებული წარჩინების ნიშნების კოლექცია, მათ შორის აღსანიშნავია [[დიმიტრი არაყიშვილი|დიმიტრი არაყიშვილის]] [[რუსეთის საიმპერატორო არქეოლოგიური საზოგადოება|რუსეთის საიმპერატორო არქეოლოგიური საზოგადოების]] ოქროს ორდენი, ვანო სარაჯიშვილის სახალხო არტისტის მინანქრიანი და ოქროს ქარაგმიანი სამკერდე მედალი.უნიკალური ხელოვნების ნიმუშებს წარმოადგენს ალექსანდრე სუმბათაშვილ-იუჟინის ვერცხლის გვირგვინები.ცალკე აღნიშვნის ღირსია თეატრალური, კინო და ქორეოგრაფიული კოსტიუმების დიდი კოლექცია. აქ ინახება ფილმების “ბაში -აჩუკი” [[დიდოსტატის მარჯვენა (ფილმი)|დიდოსტატის მარჯვენა]], “მამლუქი”, [[ქეთო და კოტე (ფილმი)|ქეთო და კოტე]] ოქრომკედითა და ნახევრად ძვირფასი ქვებით მორთული კოსტიუმები. მნიშვნელოვანია ნინო რამიშვილის სახელობის ქართული ნაციონალური ბალეტის სახელმწიფო აკადემიური დასის კოსტიუმები, ცეკვების [[სადარბაზო|სადარბაზოს]] [[თუშური|თუშურისა]] და [[ხევსურული|ხევსურულის]] უნიკალური ეგზემპლარები [[სოლიკო ვირსალაძე|სოლიკო ვირსალაძის]] ესკიზების მიხედვით შეიქმნა. აქვე ინახება ცნობილი ქართველი მოცეკვავის [[ფრიდონ სულაბერიძე|ფრიდონ სულაბერიძის]] აჭარული ჩოხა. თეატრალური კოლექციიდან გამორჩეულია მომღერალ [[სანდრო ინაშვილი|სანდრო ინაშვილის]] კოსტიუმებს, ერთ-ერთი მათგანი [[მილანი|მილანში]] საგანგებოდ დამზადდა. ესაა [[ტორეადორი|ტორეადორის]] კოსტიუმი, სპექტაკლიდან „კარმენი“. იგი ოქროს ძაფებით მოქარგული ორნამენტების სიუხვით გამოირჩევა. ხელოვნების ნიმუშთა შორის მრავალია მემორიალური ნივთები. კერძოდ ვაჟა-ფშაველას ჩოხის მასრები, სერგო ზაქარიაძის სათვალე ფილმიდან [[ჯარისკაცის მამა]], [[დავით ერისთავი|დავით ერისთავის]] მარმარილოს ბლოკნოტი, დიმიტრი არაყიშვილის ოქროს საათი და ის ფონოგრაფი, რომლითაც კომპოზიტორმა ქართული ხალხური სიმღერები ცვილის ლილვაკებზე ჩაწერა. აქვეა დაცული [[დიმიტრი ყიფიანი|დიმიტრი ყიფიანის]] სამგზავრო ნესესერი, ეს უნიკალური ნივთი ინგლისის სამეფო-საიმპერატორო ქარხანაშია დამზადებული, მას სამეფო გვირგვინი და ქართველი წმინდანის ასომთავრულით შესრულებული ინიციალები ამშვენებს. [[ელენე ჩერქეზიშვილი|ელენე ჩერქეზიშვილის]] ჩრდილოკავკასიური კოსტიუმი კი ბრწინვალე დაღესტნური ფილიგრიმითა და უხვად ორნამენტირებული სპილენძის ქამრითაა გაფორმებული. ფონდში წარმოდგენილია [[შალვა დადიანი|შალვა დადიანის]] საომარი ხმალი თურქული დამღით, მისი საწერი მაგიდა და სავარძელი. ფონდში თამოყრილი ბევრი ნივთი საქართველოში ხელოვნების სხვადასხვა დარგის განვითარების ისტორიას უკავშირდება. მაგალითად აბრეშუმზე დასტამბული ის ძვირფასი აფიშა, რომელიც [[1882]] წლის [[20 იანვარი|20 იანვარს]] დავით ერისთავს სპეკტაკლის „სამშობლო“ პრემიერის დღეს მიართვეს. მუზეუმის ერთ-ერთი პირველი ექსპონატი იყო [[1913]] წელს ქალაქ [[მოსკოვი|მოსკოვში]] კოტე მარჯანიშვილის მიერ დაარსებული “თავისუფალი თეატრის” ფარდა, ცნობილი რუსი მხატვრის [[კონსტანტინე სომოვი|კონსტანტინე სომოვის]] ესკიზის მიხედვით შექმნილი ეს ხელოვნების ნიმუში მრავალი წლის განმავლობაში დაკარგულად ითვლებოდა, მაგრამ [[1930]] წელს ის მოსკოვის ერთ-ერთ თეატრალურ სარდაფში აღმოჩნდა და მუზეუმს გადაეცა. ფონდში დაცულია მსოფლიო დონის ხელოვანთა ისეთი ნივთები, როგორებიცაა მაგალითად [[მაია პლისეცკაია|მაია პლისეცკაიას]] პუანტები მისივე ავტოგრაფით, იგი მუზეუმს [[სერგო ფარაჯანოვი|სერგო ფარაჯანოვმა]] უსახსოვრა. აქვე ინახება [[ნინო ანანიაშვილი|ნინო ანანიაშვილის]] პუანტები ავტოგრაფით. <gallery> ფაილი:ტორეადორი.jpg|ტორეადორის კოსტიუმის დეტალი XX საუკუნე ფაილი:Watch with Gold Stamp.jpg|ჯიბის საათი ოქროს მონოგრამით XIX საუკუნე ფაილი:გვირგვინი.JPG|ვერცხლის გვირგვინი [[ალექსანდრე სუმბათაშვილ-იუჟინი|ა.სუმბათაშვილ-იუჟინის]] კოლექციიდან. XX საუკუნე ფაილი:საათი 'აპოლონი' - ბრინჯაო, მოოქრული XIX საუკუნე.jpg|საათი 'აპოლონი' - ბრინჯაო, მოოქრული XIX საუკუნე ფაილი:საათი 'აპოლონი' - ბრინჯაო, მოოქრული XIX საუკუნე (2).jpg|საათი 'აპოლონი' - ბრინჯაო, მოოქრული XIX საუკუნე ფაილი:XIX-XX საუკუნე. უცნობი ოსტატი.jpg|XIX-XX საუკუნე. უცნობი ოსტატი ფაილი:ჭურჭელი იაკობ გოგებაშვილის კოლექციიდან.jpg|ჭურჭელი იაკობ გოგებაშვილის კოლექციიდან. XIX საუკუნე </gallery> ==უნიკალური და იშვიათი ნამუშევრების კოლექცია== მუზეუმს გააჩნია ქართული, რუსული, აღმოსავლური და დასავლეთ ევროპული სახვითი ხელოვნების ნიმუშების ძვირფასი კოლექცია. იგი სიდიდითა და მნიშვნელობით ამიერკავკასიაში ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეულია. აქ წარმოდგენილია ქართული მოდერნისტული მხატვრობის ყველაზე ვრცელი კოლექცია, პეტრე ოცხელის ასზე მეტ ნამუშევარს შორის დაცულია ისეთი მნიშვნელოვანი ესკიზები, როგორებიცაა: ”მშენებელი სოლნესი” (1931), ”მუნჯები ალაპარაკდნენ” (1931). ”ყოჩაღი ჯარისკაცი შვეიკი” (1931), ”ჯოი სტრიტი” (1932), ”ბომბეი” (1932), ”ყაჩაღები” (1932), ”ოტელო” (1933). აქვე ინახება ამავე ავტორის მიერ გაფორმებული ფილმ ”მფრინავი მღებავი”-ს უნიკალური ესკიზები (1936). ქართული სახვითი ხელოვნების ფონდში ასევე დაცულია მსოფლიოში განთქმული პრიმიტივისტის ნიკო ფიროსმანაშვილის ”მწეველი მამაკაცი”-ს პორტრეტი, ქართული რეალისტური მხატვრობის ისეთი ცნობილი წარმომადგენლების ნამუშევრები, როგორებიც არიან: გიგო გაბაშვილი, ალექსანდრე ბერიძე. ახალი ქართული მხატვრობის გამორჩეული წევრების: შალვა ქიქოძის, დავით კაკაბაძის, სერგო ქობულაძის, ლადო გუდიაშვილისა და სხვათა ბრწყინვალე ტილოები თუ ესკიზები. რუსული მხატვრობიდან აღსანიშნავია მიხეილ ნესტეროვის ”პეიზაჟი ტბის პირას”, კონსტანტინე სომოვის ”თავისუფალი თეატრის ფარდა”, ”მირ ისკუსტვას” დამფუძნებლისა და მთავარი იდეოლოგის ალექსანდრე ბენუას, მხატვარ ლეონ ბაქსტის, რეჟისორ სერგეი ეიზენშტეინის და სხვათა ნამუშევრები. დასავლეთ ევროპული მხატვრობის კოლექციაში წარმოდგენილია ფლამანდიური სახვითი ხელოვნების შედევრი, დავით ტენიერ უმცროსის ”ეჭვიანი ცოლი”, ფლორენციელი მხატვრის მიქელანჯელო მეუჩის ნატურმორტი, ფრანგი მხატვარ-ექსპერსიონისტის ფერნან ლეჟესა და იტალიელი პოეტის, მწერლისა და სცენარისტის ტონინო გუერას ნამუშევრები. აღმოსავლური კოლექცია მოიცავს ყაჯარულ ნამუშევრებს. მათ შორის გამორჩეული ძეგლია პაპიე მაშზე შესრულებული უნიკალური სცენა „სოლომონი და მისი სასამართლო“, აქვე დაცული ყაჯარული მინიატურები კი ერმიტაჟისა და ალბერტ და ვიქტორიას მუზეუმის კოლექციებში წარმოდგენილი საქვეყნოდ განთქმული ტილოების ვარიაციებია და თანადროულ პერიოდში, ანუ ფათხ ალი შაჰის ზეობის დროსაა (1797–1834) შემქნილი. <gallery> ფაილი:ოქროს პეპელა.JPG|ზაურ კვარაცხელია - „ოქროს პეპელა“. 2012 წელი ფაილი:სახალხო არტისტის წარჩინების ნიშანი.jpg|სახალხო არტისტის წარჩინების ნიშანი (დიმიტრი არაყიშვილის კოლექციიდან). 1936 წელი ფაილი:ნატო ვაჩნაძის ზარდახშა.jpg|ნატო ვაჩნაძის ზარდახშა XIX საუკუნე ფაილი:ოპერის ფარდა.jpg|სერგო ქობულაძე - „ოპერის ფარდის ესკიზი“. 1960 წელი ფაილი:Firosmani 2.jpg|ნიკო ფიროსმანაშვილი - „მწეველი მამაკაცის პორტრეტი“. XIX საუკუნე. ფაილი:თეატრის ფარდა.JPG|კონსტანტინე სომოვი - „თავისუფალი თეატრის ფარდა“. 1913 წელი ფაილი:ჩინელი ქალის პორტრეტი.jpg|პეტრე ოცხელი - „ჩინელი ქალის პორტრეტი“. 1925 წელი ფაილი:ჭიქა.jpg|ოქროს ჭიქა ლალის თვლებით XIX საუკუნე ფაილი:Tonino guera.jpg|ტონინო გუერა - „ხარი და ჩიტი“. XX საუკუნის II ნახევარი ფაილი:Decoration sketch for the play 'Solar Eclipse in Georgia (1932) by Elene Akhvlediani Georgian State Museum of Theatre, Music, Film and Choreography - Art Palace.jpg|სპექტაკლის „მზის დაბნელება საქართველოში“ დეკორაცია 1932 . ელენე ახველდიანი ფაილი:Decoration sketch for the play 'Romeo and Julie... (1949) by Joseb Sumbatashvili Georgian State Museum of Theatre, Music, Film and Choreography - Art Palace.jpg|სპექტაკლი „რომეო და ჯულიეტა“ (1949) დეკორაცია. იოსებ სუმბათაშვილი ფაილი:The Khan Thrown in the River' Kura by Lado Gudiashvili (1938) by Lado Gudiashvili Georgian State Museum of Theatre, Music, Film and Choreography - Art Palace.jpg|ყეენის მტკვარში გადაგდება. თბილისი, 1938. ლადო გუდიაშვილი ფაილი:Qajar Miniature (1800 - 1850) Georgian State Museum of Theatre, Music, Film and Choreography - Art Palace.jpg|ყაჯარული მხატვრობა (180-1850) ფაილი:Still Life by Michelangelo Meucci (1890) by Michelangelo Meucci Georgian state Museum of Theatre, Music, Films and Coreography - Art Palace.jpg|მიქელანჯელო მეუჩი - ნატურმორტი (1890) ფაილი:Petre Otskheli Aviator for the Leo Eskaia movie 'Winged Painter' 1936.jpg|პეტრე ოცხელი - ავიატორის კოსტიუმი ფილმისათვის 'ფრთოსანი მღებავი' 1936 ფაილი:Petre Otskheli Costume of the aviator for the leo Esakia movie 'Winged Painter' 1936.jpg|პეტრე ოცხელი - ავიატორი ქალის კოსტიუმი ფილმისათვის 'ფრთოსანი მღებავი' 1936 ფაილი:Lev Bakst Ida Rubenstein (1883-1960) as Cleopatra.jpg|ლევ ბაქსტის ესკიზი 1883-1960 ფაილი:Landscape of a Lake Bank (1862 - 1942) by Mikhail Nesterov Georgian State Museum of Theatre, Music, Film and Choreography - Art Palace.jpg|მიხაილ ნესტეროვი (1862-1942) - პეიზაჟი ტბის პირას ფაილი:თეიმურაზ მეფე - ხელოვნების სასახლე.jpg|თეიმურაზ მეფე - ალექსეი ანტროპოვი. 1761 წელი ფაილი:Portrait of Mako (Mariam) Sapharova-Abashidze, as character of Ophelia. Painted by Aleksander Beridze.jpg|მაკო საფაროვა-აბაშიძე - ალექსანდრე ბერიძე. 1883 წელი </gallery> ==ეროვნული და სასცენო კოსტიუმების კოლექცია== საქართველოს ხელოვნების სასახლე – კულტურის ისტორიის მუზეუმის თეატრალურ და ქორეოგრაფიულ კოსტიუმთა კოლექცია საქართველოში უმდიდრესია. იგი პირობითად სამი ნაწილისაგან შედგება: ესენია: თეატრალური, კინო და ქორეოგრაფიული კოსტიუმები. მართალია კოლექცია ქრონოლოგიურად არც თუ ისე ვრცელ პერიოდს, ძირითადად XVII-XX საუკუნეებს მოიცავს, მაგრამ უდიდესია მისი მხატვრული და ეროვნული ღირებულება. 300 მდე კოსტიუმი და აქსესუარი საეტაპო მნიშვნელობის ქართული კინოფილმების, თეატრალური დადგმებისა და ქორეოგრაფიული სცენების ისტორიას ასახავს. უძველესი კოსტიუმი რომელიც მუზეუმშია დაცული, XVII საუკუნით თარიღდება და იგი ოქრომკედით შესრულებულ ქალის ზედა ტანს წარმოადგენს. კოსტიუმი გამოყენებულია ფილმებში ”გიორგი სააკაძე” და ”სურამის ციხე.” ამავე პერიოდს განეკუთვნება მამაკაცის ხავერდისა და ატლასის მოსასხამი ოქრომკედითა და ძვირფასი თვლებით. მუზეუმში დაცულია XIX საუკუნის ატლასის წითელი გულისპირი მოოქროვილი ღილისმაგვარი მოგრძო ბალთა-აბზინდებით. იგი ელენე ჩერქეზიშვილს ეკუთვნოდა და ქალის მდიდრული კოსტიუმის შემადგენელი ნაწილი ყოფილა. ამავე პერიოდს უნდა მივაკუთვნოთ ოსმალური კოსტიუმი- “სუბუნი” რომელიც ისტანბულში, ბაიაზითის უბანშია შექმნილი. მამაკაცის მდიდრულად მორთული ხავერდის ეს მოსასხამი, რომელიც უფრო პიჯაკს ჰგავს ორნამენტების სიუხვით გამოირჩევა. ძველი ოსმალური სუბუნის თავისებური ინტერპრეტაციაა კინოფილმ “მამლუქის” (1958) მთავარი გმირის მაჰმუდის (ოთარ კობერიძე) წითელი კოსტიუმი. კოლექციის ყველაზე თვალსაჩინო და ოქროთი მდიდრულად გაფორმებული კოსტიუმი ტორეადორის სამოსი არის. იგი ცნობილ ქართველ მომღერალს სანდრო ინაშვილს ეკუთვნოდა. მომღერალ სანდრო ინაშვილის კოსტიუმები მთელ კოლექციაში ფერთა სიხასხასით, შესრულების მაღალი დონითა და განსაკუთრებული მხატვრული ღირებულით გამოირჩევა, მათ შორის აღსანიშნავია ჯამბაზის სამოსი ოპერა “რიგოლეტოდან”.. კოსტიუმი XVII საუკუნეში ჰოლანდიასა და დანიაში დამკვიდრებული მოდის სტილზეა შეკერილი. მუზეუმში ინახება იოსებ რატილის ქართული ხალხური სიმღერის გუნდის წევრის იოსებ ჯანდიერის 1890 წელს შეკერილი ქულაჯა და ახალუხი. ხელოვნების ბრწყინვალე ნიმუშებს წარმოადგენს სახელმოხვეჭილი ბალერინის, საქართველოს სახალხო არტისტის ლილი გვარამაძის საცეკვაო კაბების კოლექცია. განსაკუთრებული მემორიალური მნიშვნელობა ენიჭება მედეა ჯაფარიძის კაბას ფილმიდან ”ქეთო და კოტე”, ”ქაბატოს” კოსტიუმს, სოფიკო ჭიაურელის (”ფუფალა”), ოთარ მეღვინეთუხუცესის, მედეა ჩახავას, ფრიდონ სულაბერიძის, იამზე დოლაბერიძისა და სხვათა სასცენო კოსტიუმების უნიკალურ კოლექციას. უნიკალური ხელოვნების ნიმუშია “დოქებით ცეკვის” კოსტიუმი, რომელიც მუზეუმს ქართული ნაციონალური ბალეტის ხელმძღვანელმა ნინო სუხიშვილმა გადასცა. კოსტიუმი 1950-იან წლებშია შექმნილი ცნობილი ქართველი თეატრალური მხატვრის სიმონ (სოლიკო) ვირსალაძის მიერ. მუზეუმში ასევე დაცულია ე.წ თამარ მეფის კოსტიუმი, რომელიც ვარძიის ფრესკის მიხედვითაა აღდგენილი (სამწუხაროდ უცნობია ავტორის ვინაობა). <gallery> ფაილი:Akaki xoravas kostiumi filmidan giorgi saakadze.JPG|აკაკი ხორავას კოსტიუმი ფილმიდან ”გიორგი სააკაძე”. XX საუკუნე ფაილი:Giorgi shavgulidzis kostiumi filmidan giorgi saakadze.JPG|გიორგი შავგულიძის კოსტიუმი ფილმიდან ”გიორგი სააკაძე”. XX საუკუნე ფაილი:Masxaras kostiumi. XX saukunis dasawyisi. milani.JPG|მასხარას კოსტიუმი, XX საუკუნის დასაწყისი, მილანი ფაილი:Otar koberidzis kostiumi filmidan mamluqi.JPG|ოთარ კობერიძის კოსტიუმი ფილმიდან ”მამლუქი”. XX საუკუნე ფაილი:Qalis mosasxami, me -17 sukune.okromkedi.JPG|ქალის მოსასხამი, ოქრომკედი. XVII საუკუნე ფაილი:Detail of the Costume of XIX c. Georgian Nobleman (1950 - 1958) by Revaz Mirzashvil.jpg|კოსტიუმის დეტალი XIX საუკუნე. ქართველი თავადის სამოსი ფაილი:Caucasian Eleg. Detail. XIX c.jpg|კავკასიური ელეგი XIX საუკუნე ფაილი:Headscarf. Wool, embroidery. Early XX c.jpg|თავსაფარი. შალის ქსოვილი, ნაქარგი. XX საუკუნე ფაილი:Collection of Georgian headgear. Embroidery, golden thread. XVIII-XIX cc.jpg|ქართული თავსაფრების კოლექცია. ნაქარგობა, XVIII-XIX საუკუნე ფაილი:Original Pelerine of the Prince Cholokashvili from a movie Bashi-Achuki by Revaz Mirzashvili 1956.jpg|თავადი ჩოლოყაშვილის კოსტიუმი. XX საუკუნე ფაილი:Costume of Elene Cherkezishvili.jpg|ქართველი თავადის კაბა. XX საუკუნე ფაილი:Caucasian Eleg. Detail. XIX c. (3).jpg|კავკასიური ელეგი. დეტალი XIX საუკუნე ფაილი:თამარ მეფის კოსტუმი ვარძიის ფრესკის მიხედვით.png|თამარ მეფის კოსტუმი ვარძიის ფრესკის მიხედვით. XX საუკუნე </gallery> ===სახვითი ხელოვნების ფონდი=== სახვითი ხელოვნების, ფერწერისა და გრაფიკის ფონდში დაცულია 300-ზე მეტი ქართველი მხატვრის 10 000 - მდე ექსპონატი, რაც სრულად წარმოაჩენს ქართული თეატრის მხატვრობის ისტორიას. ფონდში დაცული კოლექცია შედგება თეატრალურ მოღვაწეთა ფერწერული პორტრეტების, დეკორაციებისა და კოსტიუმების ესკიზების, გრაფიკული კომპოზიციების, ირანული მინიატურების, ფრანგული და გერმანული გრავიურების, ფერადი ლითოგრაფიების ნიმუშებისაგან. ფონდში კოლექციებადაა დაცული კოტე მარჯანიშვილთან ერთად მომუშავე მხატვრების [[პეტრე ოცხელი|პეტრე ოცხელის]], [[ირაკლი გამრეკელი|ირაკლი გამრეკელის]], [[კირილ ზდანევიჩი|კირილე ზდანევიჩის]], [[ლადო გუდიაშვილი|ლადო გუდიაშვილის]], ელენე ახვლედიანის, [[დავით კაკაბაძე|დავით კაკაბაძის]] და სხვათა ნამუშევრები. აქვეა დაცული [[თამარ აბაკელია|თამარ აბაკელიას]], [[სერგო ქობულაძე|სერგო ქობულაძის]], [[სიმონ ვირსალაძე|სოლომონ ვირსალაძის]], [[ივანე ასკურავა|ივანე ასკურავას]], [[ირაკლი თოიძე|ირაკლი თოიძის]], [[თამარ თავაძე|თამარ]] და [[დიმიტრი თავაძე|დიმიტრი თავაძეების]], [[ნიკოლოზ ყაზბეგი|ნიკოლოზ ყაზბეგის]], [[ფარნაოზ ლაპიაშვილი|ფარნა ლაპიაშვილის]], [[რევაზ მირზაშვილი|რევაზ]] და [[თენგიზ მირზაშვილი|თენგიზ მირზაშვილების]], [[ვლადიმერ მალაზონია|ვლადიმერ]] და [[მამია მალაზონია|მამია მალაზონიების]], [[გიორგი მესხიშვილი|გიორგი მესხიშვილის]], [[თემურ მურვანიძე|თეიმურაზ მურვანიძის]], [[თეიმურაზ ნინუა|თეიმურაზ ნინუას]] და სხვათა ნამუშევრები, რომლებმაც მთელი ეპოქა შექმნეს ქართულ სცენოგრაფიასა და სახვით ხელოვნებაში. ქართველი მხატვრების გარდა ფონდში ინახება რუსი, სომეხი, აზებაიჯანელი და სხვა უცხოელ მხატვართა ნამუშევრები. აღსანიშნავია, რომ ფონდში დაცულია XX საუკუნის დასაწყისში პეტერბურგში ჩამოყალიბებული “მირ ისკუსსტვოს” გაერთიანებაში შემავალი მხატვრების, ე.წ. რუსული მხატვრობის “ვერცხლის საუკუნის” წარმომადგენლების [[კონსტანტინე კოროვინი|კონსტანტინე კოროვინის]], [[ლეონ ბაქსტი|ლევ ბაქსტის]], [[ალექსანდრე ბენუა|ალექსანდრე ბენუას]], [[ალექსანდრე გოლოვინი|ალექსანდრე გოლოვინის]] და [[ვიქტორ სიმოვი|ვიქტორ სიმოვის]] ნამუშევრები. <gallery> ფაილი:IMG 6684.jpg|პეტრე ოცხელი. ესკიზი სპექტაკლისათვის "ოტელო". 1932 წ. ფაილი:Alexandre benua.jpg|ალექსანდრე ბენუა - კოსტიუმის ესკიზი მოლიერის სპექტაკლისთვის "გააზნაურებული მდაბიო".1922 წ. ფაილი:დავით კაკაბაძე.jpg|დავით კაკაბაძე - ”სადგურის უფროსი”. 1947 წელი ფაილი:კირილე ზდანევიჩი.jpg|კირილე ზდანევიჩი - დეკორაციის ესკიზი სპექტაკლისათვის "კაცი-მასსა". 1923 წელი ფაილი:Svimon Dadiani (1916-1974) (3).jpg|სვიმონ დადიანი (1916-1974) ფაილი:KORNELI SANADZE. PORTRAIT OF NADEZHDA TSOMAIA (1904-1974).jpg|კორნელი სანაძე. ნადეჟდა ცომაიას პორტრეტი (1904-1874) ფაილი:Samarkand (1866 - 1939) by Richard Zommer Georgian State Museum of Theatre, Music, Film and Choreography - Art Palace.jpg|სამარყანდი (1866 - 1939) რიხარდ ზომერი ფაილი:Depiction of Nikipore Kulesh. (1902 - 1920) by Nikipore Kulesh Georgian State Museum of Theatre, Music, Film and Choreography - Art Palace (2).jpg|ნიკიფორე კულეში (1902-1920) - პეიზაჟი ფაილი:A. Boch Boy with white Lace 1872.jpg|ა. ბოხი. ბიჭუნა თეთრი მაქმანით. 1872 ფაილი:Belgian Painting . Skating on Ice. IXX Century.jpg|ბელგიური ფერწერა. სრიალი ყინულზე. IXX საუკუნე ფაილი:A Girl with a Dog (1800-1850) By unknown Georgian state Museum of Theatre, Music, Films and Coreography - Art Palace.jpg|გოგონა ძაღლით (1800-1850) - უცნობი მხატვარი. იტალიური სკოლა ფაილი:School of Guido Reni (1575-1642).jpg|უცნობი ავტორი - გვიდო რენის სკოლა (1557-1642). "მარიამ მაგდალინელი" ფაილი:Jealous Wife (1610-1690) by unknown Georgian state Museum of Theatre, Music, Films and Coreography - Art Palace.jpg|დავით ტენიერს-უმცროსი (1610-1690) - 'ეჭვიანი ცოლი'. ფლამანდრიული სკოლა ფაილი:Vasil Balanchivadze (1867-1951) Portrait of William Shakespeare (1564-1616).jpg|ვასილ ბალანჩივაძე (1867-1951) უილიამ შექსპირის პორტრეტი </gallery> ===ქანდაკების ფონდი=== მუზეუმში ქართული რეალისტური ქანდაკების ფუძემდებლის, საქართველოს სსრ სახალხო მხატვრის [[იაკობ ნიკოლაძე|იაკობ ნიკოლაძის]] სამი ნამუშევარია დაცული, მათგან განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია მსახიობისა და რეჟისორის ვლადიმერ ალექსი მესხიშვილის პორტრეტი, ბიუსტი დიდ მოქანდაკეს [[1940]] წელს უნდა შეესრულებინა, სწორედ იმ პერიოდში, როდესაც მესხიშვილის სახელი [[ქუთაისის დრამატული თეატრი|ქუთაისის დრამატულ თეატრს]] მიენიჭა. განსაკუთრებით უხვადაა წარმოდგენილი, იაკობ ნიკოლაძის მოსწავლის, შემდგომში დიდი ქართველი რეჟისორისა და მხატვრის მიხეილ ჭიაურელის ნამუშევრები. თაბაშირის სკულპტურებში ქართული ხელოვნების ისეთი თვალსაჩინო წარმომადგენლები არიან ასახულები, როგორებიცაა: ვანო სარაჯიშვილი , კოტე მესხი, ვასო აბაშიძე, ვალერიან გუნია. ეს ნიმუშები ორმაგად ღირებულია, რადგან დიდი შემოქმედის მოღვაწეობის ადრეულ და ნაკლებად ცნობილ პერიოდს გადმოგვცემს. ი.ნიკოლაძის სკოლის კიდევ ერთი თვალსაჩინო წარმომადგენლის მოქანდაკე [[ბიძინა ავალიშვილი]]ს თაბაშირის ბარელიეფი რეჟისორ [[ალექსანდრე თაყაიშვილი|ალექსანდრე თაყაიშვილს]] ასახავს. ფონდში ინახება თანამედროვე ქართული ქანდაკების ერთ-ერთი ფუძემდებლის, საქართველოს სახალხო მხატვრის [[ნიკოლოზ კანდელაკი]]ს მიერ შესრულებული, მომღერალ [[ნიკოლოზ ქუმსიაშვილი|ნიკო ქუმსიაშვილის]] თაბაშირის ბიუსტი.შესრულების მაღალი დონით გამოირჩევა 60-იანელთა თაობის თვალსაჩინო წარმომადგენლის, მხატვართა კავშირის წევრის [[ნურადინ შავგულიძე|ნურადინ შავგულიძის]] ნამუშევარი:- გიორგი შავგულიძის ბიუსტი (ბრინჯაო), რომელიც მოქანდაკემ ტრაგიკულად დაღუპული მამის, საქართველოს სახალხო არტისტის [[გიორგი შავგულიძე|გიორგი შავგულიძის]] ხსოვნას მიუძღვნა. ფონდში ასევე დაცულია დიდი ქართველი მოქანდაკის, რუსთაველის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატის [[ელგუჯა ამაშუკელი]]ს ერთი ნამუშევარი, ხელოვანმა თაბაშირში ვალერიან გუნიას ანფასი შთამბეჭდავი ოსტატობით გადმოსცა. მუზეუმში წარმოდგენილია რამდენიმე ანტიკური ქანდაკების ასლი, მათგან განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია, [[პონტოს სამეფო|პონტოსა]] და [[კოლხეთის სამეფო|კოლხეთის]] მეფის [[მითრიდატე VI ევპატორი|მითრიდატე VI ევპატორი დიონისეს]] [[ლუვრი|ლუვრში]] დაცული მარმარილოს ქანდაკების ზუსტი ასლი. <gallery> ფაილი:ქანდაკება- ხელოვნების სასახლე (3).jpg|ქანდაკება „ნიმფა“. ტერაკოტა. XX საუკუნის I ნახევარი ფაილი:ქანდაკება- ხელოვნების სასახლე (2).jpg|მაცხოვრის ქანდაკება XIX ს. თაბაშირი. ფაილი:ქანდაკება- ხელოვნების სასახლე.jpg|ქანდაკება „საფო“. ტერაკოტა. XX საუკუნის I ნახევარი ფაილი:ზევსის ნაცვლად - კარის დეტალი.jpg|ბუხრის რელიეფური დეტალი XIX საუკუნე </gallery> ==შენობის ისტორია== სასახლე, რომელშიც საქართველოს თეატრის, მუსიკის კინოსა და ქორეოგრაფიის სახელმწიფო მუზეუმია მოთავსებული [[1895]] წელსაა აშენებული. იგი [[მტკვარი|მტკვრის]] მარცხენა სანაპიროზე თბილისის ერთ-ერთ ძველ უბანში მდებარეობს და არქიტექტორ [[პოლ შტერნი|პოლ შტერნის]] მიერაა დაპროექტებული. თუმცა შენობა შემდგომშიც არაერთხელ გადაკეთდა. XIX საუკუნის 60-იან წლებში ეს ადგილი ბაღის (შემდგომში _ პიროგოვის) ქუჩად იწოდებოდა. ეს სახელი ქუჩის ორივე მხარეს გერმანელი კოლონიზატორების მიერ ბაღნარის გაშენებასთან იყო დაკავშირებული, რომლის ტერიტორიის დიდი ნაწილი ავსტრიის იმპერიის ქვეშევრდომს, [[ფრანც ტიტელი|ფრანც ტიტელს]] ეკუთვნოდა. მის ქალიშვილს, ემილიას ამ ქუჩაზე, [[1895]] წელს არქიტექტორ პოლ შტერნისათვის სასახლის მშენებლობა შეუკვეთია. პროექტმა დასრულებამდე სახეცვლილება განიცადა, რადგან მშენებლობის პროცესში, ნაგებობა გერმანელმა პრინცმა კონსტანტინე პეტრეს ძე ოლდენბურგელმა (1850-1906) ერთი ქართველი მანდილოსნისათვის, აგრაფინა ჯაფარიძე-დადიანისათვის, შეისყიდა. ეს ქალბატონი [[1882]] წელს რუსეთის იმპერატორის ნათესავმა, წარმოშობით გერმანელმა კ. ოლდენბურგელმა ქალაქ ქუთაისში გაიცნო. იგი ამ დროისათვის სამეგრელოს თავადის ტარიელ დადიანის მეუღლე იყო. პრინცი იმდენად მოიხიბლა ამ ქალბატონის მშვენიერებით, რომ მისი ოჯახური მდგომარეობა და XIX საუკუნეში საქართველოსა და ევროპაში დამკვიდრებული ტრადიციები არად ჩააგდო და აგრაფინას ჯაფარიძე-დადიანისას სიყვარულში გამოუტყდა. ოლდენბურგელის მხურვალე გრძნობამ აგრაფინას ქმარიც დაავიწყა და მოვალეობაც. შეყვარებულებმა ქუთაისი დატოვეს და საცხოვრებლად თბილისში გადმოვიდნენ. პრინცმა სატრფოს ახლადნაყიდ მიწაზე ულამაზესი სასახლე აუშენა. მოგვიანებით სწორედ ამ სასახლეში ცხოვრობდა სამეგრელოს უფლისწული [[ანდრია დადიანი]], მსოფლიოში ცნობილ მოჭადრაკე, [[ეკატერინე ჭავჭავაძე|ეკატერინე ჭავჭავაძისა]] და [[დავით დადიანი|დავით დადიანის]] უმცროს ვაჟი. შემდეგ კი აქ დამკვიდრდა ანდრიას დის, სალომე დადიანის მეუღლე, პრინც [[აშილ მიურატი]]. <gallery> სურათი:Oldenburgis ojaxi.jpg |პრინცი ოლდენბურგი და პრინცესა აგრაფინა ჯაფარიძე-დადიანი-ზარნიკაუ შვილებან ერთად სურათი:Agrafina.jpg |აგრაფინა ჯაფარიძე-დადიანი-ზარნიკაუ სურათი:Konstantine.jpg|პრინცი კონსტანტინე ოლდენბურგი სურათი:Agrafina lamazad.jpg ‎|აგრაფინა ჯაფარიძე-დადიანი-ზარნიკაუ სურათი:Agrafina japaridzis portreti.jpg|აგრაფინა ჯაფარიძის პორტრეტი, ავტორი - ა.ანტანოსი სურათი:დავით არსენიშვილი.JPG|დავით არსენიშვილის პორტრეტი, ავტორი - ა.ანტანოსი </gallery> შტერნი იმ დროის ერთ-ერთი ყველაზე სახელგანთქმული არქიტექტორი იყო. სასახლის სტილი, ერთი მხრივ, “აგურის გოთიკას” ენათესავება, ხოლო მეორე მხრივ, დიდ ადგილს უთმობს ისლამური არქიტექტურისათვის დამახასიათებელ დეტალებს. ოლდენბურგის სასახლე თბილისურ ტრადიციასაც მნიშვნელოვნად სცილდება: ციხე-დარბაზის ტიპის ნაგებობას აქვს ღია ტერასა, ქვის მოაჯირიანი კიბე, შუა ბასტიონი აზიდული ციცაბო სახურავით და სამსართულიანი კოშკი საიდუმლო ოთახით; მთავარ ფასადზე თავმოყრილი შეისრული თაღები, კედელში ჩასმული ვარდულები, მოაჯირის წვრილი სვეტები გოთური სტილიზაციის უჩვეულო და საინტერესო ნიმუშს ქმნის. შენობას, რომელიც ორ ნაწილად იყოფა, 1900-იან წლებში სამხრეთით რამდენიმე ოთახი მიაშენეს. არსებობს ვარაუდი, რომ შუალედური პროექტის ავტორი ხუროთმოძღვარი [[ალექსანდრე როგოისკი]] უნდა ყოფილიყო. XX-საუკუნის 40-იან წლებში კი, [[სტალინიზმი|სტალინიზმის]] ეპოქაში, საბჭოთა არქიტექტორების მიერ შენობის გაგრძელებად სამსართულიანი ნაგებობა დაიდგა, რომელიც გარე ფასადზე ზუსტად იმეორებს ისტორიული სასახლის მხატვრულ იერსახეს. ცალკე აღნიშვნის ღირსია მთავარ ბასტიონზე გამოსახული გერბი, სადაც ფარზე მითური ცხოველი მონოცეროზია გამოქანდაკებული. ესაა [[ძველი საბერძნეთი|ძველ საბერძნეთსა]] და [[ძველი რომი|რომში]] რეალურ ცხოველად მიჩნეული თეთრი ცხენი შუბლზე დიდი რქით, რომელიც უბიწოებისა და სულიერი სიწმინდის სიმბოლოდ ითვლებოდა. ეს მითური არსება არაერთგან გვხვდება ([[შოტლანდიის გერბი|შოტლანდიის]], [[ინგლისის გერბი|ინგლისისა]] და [[კანადის გერბი|კანადის გერბებზე]] და [[ივანე IV (რუსეთი)|ივანე მრისხანის]] ტახტზე). ე.წ. “რქოსანი ცხენი” [[იოანე ბატონიშვილი|იოანე ბატონიშვილის]] ცნობებზე დაყრდნობით [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებლის]] გერბზეც იყო დატანილი. ==უკვდავთა თაღი== გრაფ ოლდენბურგის სასახლის არქიტექტურული ნაწილი, რომელიც ნაგებობის ისტორიულ და ე.წ ახალ ფლიგელს ერთმანეთთან აკავშირებს, მისი საშუალებით სასახლის წინა ეზო ასევე შიდა ბაღს უერთდება. 2011 წელს შენობის სრულმასშტაბიანი რესტავრაცია-რეაბილიტაციის დროს გადაწყდა, რომ თაღს მემორიალური მნიშვნელობაც შეეძინა. 2013 წლიდან კი თაღის კედლებზე ქართული სასცენო და კინო ხელოვნების კორიფეთა ანაბეჭდები გაჩნდა (ინიციატორი გ. კალანდია). უკვდავთა თაღში პირველი ანაბეჭდი რეჟისორმა ელდარ შენგელიამ დატოვა. აქვეა ოთარ მეღვინეთუხუცესის, კახი კავსაძის, გივი ბერიკაშვილის, პაატა ბურჭულაძის, ელისო ვირსალაძის, რეზო ჩხეიძის, ოთარ კობერიძის, თენგიზ არჩვაძის ანაბეჭდები. ხელის ანაბეჭდის გახსნა განსაკუთრებული საზეიმო ცერემონიალია, ამ დროს სასახლის წინა ეზო და უკვდავთა თაღის ქვაფენილი წითელი ხალიჩით ირთვება, სასახლეში მაღალი დონის სტუმრები მოდიან, იმართება გამოფენები და კონცერტები ღია ცის ქვეშ. თაღის შესასვლელში მარმარილოს ფილაზე ამოტვიფრულია კონსტანტინე გამსახურდიას ცნობილი სიტყვები ”ხელოვნებაა თავად უკვდავება, მხოლოდ ოსტატს ვერ ეწევა სიკვდილი”. <gallery> სურათი:Eldar_shengelaia_anabechdis_gaxsnis_dros.jpg|ელდარ შენგელაია ანაბეჭდის გახსნის დროს სურათი:Eldar_shengelaias_anabechdi.jpg|ელდარ შენგელაიას ანაბეჭდი სურათი:Eliso_virsalaze_sasaxleshi_xelis_anabechds_tovebs.jpg|ელისო ვირსალაძე სასახლეში ხელის ანაბეჭდს ტოვებს სურათი:Anabechdis_gaxsnis_ceremoniali.jpg|ანაბეჭდის გახსნის ცერემონიალი სურათი:Kaxi_kavsaze_anabechdis_gaxsnis_dros.jpg|კახი კავსაძე ანაბეჭდის გახსნის დროს სურათი:Paata_burchuladze_sasaxleshi_xelis_anabechds_tovebs.JPG|პაატა ბურჭულაძე სასახლეში ხელის ანაბეჭდს ტოვებს სურათი:Ukvdavta_tagi.JPG|უკვდავთა თაღი </gallery> ==უკვდავთა ბაღი== უკვდავთა ბაღი - იგი 2009 წელს გრაფ ოლდენბურგის სასახლის ტერიტორიაზე დაარსდა. ბაღის გაშენება (ინიციატორები გ. კალანდია, ი. ზამბახიძე, ნ. თოდუა, ი. მოისწრაფიშვილი) მას შემდეგ მოხდა, რაც შიდა ეზოში საბჭოთა პერიოდის საერთო სასადილო დაინგრა და მის კედლებში მე-19 საუკუნის საჯინიბოს კედლები გამოჩნდა. ნაგებობის ეს ძველი ფრაგმენტები ტერიტორიაზე დღემდე შემორჩენილია. მუზეუმის ეზოში არსებული ბაღი, არამარტო დასვენებისა და გართობის ადგილია, არამედ ამასთანავე იგი ქართული სასცენო და კინოხელოვნების ცნობილ წარმომადგენელთა ხსოვნას უკვდავყოფს (აქედან წარმოიშვა ბაღის სახელწოდებაც). აქ წარმოდგენილია [[ირაკლი გამრეკელი]]ს, რამაზ ჩხიკვაძის, ნიკოლოზ შენგელაიას, ვასო გოძიაშვილის, [[ვალერიან გუნია]]ს, შალვა ღამბაშიძის, მელიტონ ბალანჩივაძის, [[ანდრია ბალანჩივაძე|ანდრია ბალანჩივაძის]], [[ჯანო ბაგრატიონი|ჯანო ბაგრატიონის]] მარმარილოსა და ბრინჯაოს ბიუსტები. 2012-2013 წლებში ბაღში სოფიკო ჭიაურელის, არჩილ კერესელიძისა და გურამ საღარაძის ბარელიეფებიც გაიხსნა. ბაღში უნიკალური ენდემური მცენარეები ხარობენ, ნაძვები სპეციალურად ჩამოტანილია ტაო-კლარჯეთის ისტორიული ადგილებიდან, კერძოდ, ოშკის, იშხნისა და ბანას ტაძრების ეზოებიდან. აქვეა ბორჯომის ხეობიდან გადმორგული წიწვოვანი მცენარეები, უფლისციხის ნაქალაქარიდან ჩამოტანილი ბუჩქები, დადიანების სასახლის ეზოდან გადმორგული კოლხური ბზები, ოქროსფერი და ალისფერი ვარდები ირლანდიიდან, მირონის ხეები კოლხეთის დაბლობიდან, ჰირაკლიონები შავიზღვისპირეთიდან და ასე შემდეგ. <gallery> სურათი:Andria_balchivaZe.JPG|ანდრია ბალანჩივაძე სურათი:Archil_kereselidze.JPG|არჩილ კერესელიძე სურათი:Giorgi_shavgulidze.JPG|გიორგი შავგულიძე სურათი:Guram_sagaradze.JPG|[[გურამ საღარაძე]] სურათი:Irakli_gamrekeli.JPG|ირაკლი გამრეკელი სურათი:Jano_bagrationi.JPG|ჯანო ბაგრატიონი სურათი:Ramaz_chxikvadze_(3).JPG|რამაზ ჩხიკვაძე სურათი:Sofiko_chiaureli.JPG|სოფიკო ჭიაურელი სურათი:Vaso_goziashvili.JPG|ვასო გოძიაშვილი სურათი:Valerian_gunia.JPG|ვალერიან გუნია სურათი:Shalva_gambashidze.JPG|შალვა ღამბაშიძე სურათი:Muzeumi_(10).jpg|უკვდავთა ბაღი </gallery> [[2009]] წლიდან მუზეუმის დირექტორია ისტორიულ მეცნიერებათა დოქტორი [[გიორგი კალანდია]] ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.artpalace.ge/ www.artpalace.ge - მუზეუმის ოფიციალური ვებგვერდი] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1927 წელს დაარსებული მუზეუმები]] nwx96wry3e2c8nsj9ces9hpvrwq0apm 0 125128 4812255 4651573 2025-06-10T07:25:58Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:სივრცე]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812255 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:3D coordinate system.svg|მინი|სამ განზომილებიანი სივრცე [[დეკარტის კოორდინატთა სისტემა|დეკარტის კოორდინატთა სისტემით]]]] '''სივრცე''' — სამგანზომილებიანი უსაზღვრო არე რომელშიც მდებარეობენ [[ფიზიკური სხეული|სხეულები]] და მოვლენები, რომლებსაც აქვთ ერთმანეთის მიმართ გარკვეული მდებარეობა.<ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9068962/space Britannica Online Encyclopedia: Space]</ref> ფიზიკური სივრცე ხშირად განიხილება როგორც სამგანზომილებიანი, თუმცა თანამედროვე ფიზიკაში სივრცეს ხშირად [[დრო]]სთან ერთად განიხილავენ, როგორც ოთხგანზომილებიანი [[სივრცე-დრო]]ის ნაწილს. [[მათემატიკა]]ში განსახილველი ამოცანის მიხედვით სივრცეს შეიძლება ჰქონდეს მებისმიერი განზომილება და განსხვავებული სტრუქტურა. [[სამყარო]]ს შემეცნებისთვის სივრცის ცნება უმნიშვნელოვანესი საბაზისო ცნებაა, თუმცა დღემდე მიმდინარეობს კამათი ფილოსოფოსებს შორის სივრცის რაობის შესახებ — არის ის ობიექტი, კავშირი ობიექტებს შორის თუ კონცეპტუალური ბაზისის ნაწილი. მე-17 საუკუნეში [[კლასიკური მექანიკა|კლასიკური მექანიკის]] განვითარებასთან ერთად წამოიჭრა ბევრი ფილოსოფიური კითხვა. [[ისააკ ნიუტონი]]ს ხედვით სივრცე არის აბსოლუტური, იმ გაგებით, რომ იგი არის პერმანენტულად და დამოუკიდებლად განვრცობილი მასში სხეულების არსებობის მიუხედავად.<ref>French and Ebison, Classical Mechanics, p. 1</ref> [[გოტფრიდ ლაიბნიცი]] კი მიიჩნევდა, რომ სივრცე არის სხვადასხვა სხეულებს შორის ურთიერთგანლაგების ერთობლიობა, რომელიც ხასიათდება მათ შორის [[მანძილი]]თა და ურთიერთგანლაგებით. მე-18 საუკუნეში [[იმანუელ კანტი|იმანუელ კანტმა]] აღწერა სივრცე და დრო როგორც გარემო, რომელშიდაც ადამიანები ახდენენ მათი გამოცდილების სტრუქტურირებას. IXX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისში მათემატიკაში განვითარდა [[არაევკლიდური გეომეტრია]], რომელშიც სივრცე შეიძლება იყოს ''გამრუდებული'' (''ბრტყელის'' ევკლიდური სივრცის საპირისპიროდ). [[ალბერტ აინშტაინი]]ს [[ფარდობითობის ზოგადი თეორია|ფარდობითობის ზოგადი თეორიის]] მიხედვით რეალური სივრცე [[გრავიტაციული ველი]]ს გავლენით მრუდდება.<ref>Carnap, R. An introduction to the Philosophy of Science</ref> [[ფარდობითობის ზოგადი თეორიის შემოწმება|ფარდობითობის ზოგადი თეორიის ტესტებმა]] მართლაც დაადასტურა, რომ არაევკლიდური სივრცე წარმოადგენს უკეთეს მოდელს [[მექანიკა|მექანიკისა]] და [[ოპტიკა|ოპტიკის]] არსებული კანონების ასახსნელად. '''ეკონომიკური სივრცე''' — არის სუბიექტების, ობიექტების, პროცესების და სისტემის ადგილმდებარეობის და მასზე მოქმედი ყველა გარემოების განმსაზღვრელი ერთობლივი მაჩვენებელი, ანუ სრული პროცესუალური, მიკრო და მაკროკლიმატური ერთობლიობა.<ref>თემურ მაისურაძე, უპირატესობის მართვა, თბილისი 2016, გვ 53.</ref> ==იხილეთ აგრეთვე== *[[ფარდობითობის ზოგადი თეორია]] *[[კოსმოლოგია ]] ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} [[კატეგორია:ტოპოლოგია]] [[კატეგორია:სივრცე| ]] iznpjxflbp1xpb4qgb2sg6sb4pyiqae 0 125882 4812091 2387271 2025-06-09T16:50:15Z Surprizi 14671 4812091 wikitext text/x-wiki '''ტალღური რიცხვი''' — სიდიდე, რომელიც λ ტალღის სიგრძესთან დაკავშირებულია k=2π/λ თანაფარდობით (ტალღათა რიცხვი 2π სიგრძეზე). სპექტროსკოპიაში ტალღურ რიცხვს უწოდებენ ტალღის სიგრძის შებრუნებულ სიდიდეს (1/λ). შესაბამისად [[SI სისტემა]]ში ტალღური რიცხვის ერთეული არის ([[მეტრი|მ]]^&minus;1). ==ტალღურ განტოლებაში== [[ელექტრომაგნიტური ტალღა|ელექტრომაგნიტური ტალღისთვის]] :<math>k \equiv \frac{2\pi}{\lambda} = \frac{2\pi\nu}{v_p}=\frac{\omega}{v_p}=\frac{E}{\hbar c}\;\;,</math> სადაც <math>\nu</math> არის ტალღის სიხშირე, ''v_p'' არის [[ფაზური სიჩქარე]], ''ω'' არის[[კუთხური სიხშირე]], ''E'' არის ტალღის [[ენერგია]], ''ħ'' არის [[პლანკის მუდმივა]], ხოლო ''c'' არის [[სინათლის სიჩქარე]] [[ვაკუუმი|ვაკუუმში]]. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[ტალღის სიგრძე]] * [[სიხშირე]] * [[ტალღა]] ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|646}} [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] ql1qb89s8t1zxj8sodij52ohwstigx7 4812092 4812091 2025-06-09T16:53:27Z Surprizi 14671 4812092 wikitext text/x-wiki '''ტალღური რიცხვი''' — [[ფიზიკური სიდიდე]], რომელიც <math>\lambda</math> [[ტალღის სიგრძე]]სთან დაკავშირებულია <math>k=2\pi/\lambda</math> თანაფარდობით (ტალღათა რიცხვი <math>2\pi</math> სიგრძეზე). [[სპექტროსკოპია]]ში ტალღურ რიცხვს უწოდებენ ტალღის სიგრძის შებრუნებულ სიდიდეს (1/λ). შესაბამისად [[SI სისტემა]]ში ტალღური რიცხვის ერთეული არის ([[მეტრი|მ]]^&minus;1). ==ტალღურ განტოლებაში== [[ელექტრომაგნიტური ტალღა|ელექტრომაგნიტური ტალღისთვის]] :<math>k \equiv \frac{2\pi}{\lambda} = \frac{2\pi\nu}{v_p}=\frac{\omega}{v_p}=\frac{E}{\hbar c}</math>, სადაც <math>\nu</math> არის ტალღის სიხშირე, ''v_p'' — [[ფაზური სიჩქარე]], ''ω'' — [[კუთხური სიხშირე]], ''E'' — ტალღის [[ენერგია]], ''ħ'' — [[პლანკის მუდმივა]], ხოლო ''c'' — [[სინათლის სიჩქარე]] [[ვაკუუმი|ვაკუუმში]]. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[ტალღის სიგრძე]] * [[სიხშირე]] * [[ტალღა]] ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|646}} [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] cl3x7t7om4pi2azok5z5c8y6kub9yck 4812093 4812092 2025-06-09T16:54:35Z Surprizi 14671 /* ტალღურ განტოლებაში */ 4812093 wikitext text/x-wiki '''ტალღური რიცხვი''' — [[ფიზიკური სიდიდე]], რომელიც <math>\lambda</math> [[ტალღის სიგრძე]]სთან დაკავშირებულია <math>k=2\pi/\lambda</math> თანაფარდობით (ტალღათა რიცხვი <math>2\pi</math> სიგრძეზე). [[სპექტროსკოპია]]ში ტალღურ რიცხვს უწოდებენ ტალღის სიგრძის შებრუნებულ სიდიდეს (1/λ). შესაბამისად [[SI სისტემა]]ში ტალღური რიცხვის ერთეული არის ([[მეტრი|მ]]^&minus;1). ==ტალღურ განტოლებაში== [[ელექტრომაგნიტური ტალღა|ელექტრომაგნიტური ტალღისთვის]] :<math>k \equiv \frac{2\pi}{\lambda} = \frac{2\pi\nu}{v_p}=\frac{\omega}{v_p}=\frac{E}{\hbar c}</math>, სადაც <math>\nu</math> არის ტალღის [[სიხშირე]], ''v_p'' — [[ფაზური სიჩქარე]], ''ω'' — [[კუთხური სიხშირე]], ''E'' — ტალღის [[ენერგია]], ''ħ'' — [[პლანკის მუდმივა]], ხოლო ''c'' — [[სინათლის სიჩქარე]] [[ვაკუუმი|ვაკუუმში]]. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[ტალღის სიგრძე]] * [[სიხშირე]] * [[ტალღა]] ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|646}} [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] mseuql29s48sdiiyv35eajkt6fxla5b 4812094 4812093 2025-06-09T16:54:51Z Surprizi 14671 /* იხილეთ აგრეთვე */ 4812094 wikitext text/x-wiki '''ტალღური რიცხვი''' — [[ფიზიკური სიდიდე]], რომელიც <math>\lambda</math> [[ტალღის სიგრძე]]სთან დაკავშირებულია <math>k=2\pi/\lambda</math> თანაფარდობით (ტალღათა რიცხვი <math>2\pi</math> სიგრძეზე). [[სპექტროსკოპია]]ში ტალღურ რიცხვს უწოდებენ ტალღის სიგრძის შებრუნებულ სიდიდეს (1/λ). შესაბამისად [[SI სისტემა]]ში ტალღური რიცხვის ერთეული არის ([[მეტრი|მ]]^&minus;1). ==ტალღურ განტოლებაში== [[ელექტრომაგნიტური ტალღა|ელექტრომაგნიტური ტალღისთვის]] :<math>k \equiv \frac{2\pi}{\lambda} = \frac{2\pi\nu}{v_p}=\frac{\omega}{v_p}=\frac{E}{\hbar c}</math>, სადაც <math>\nu</math> არის ტალღის [[სიხშირე]], ''v_p'' — [[ფაზური სიჩქარე]], ''ω'' — [[კუთხური სიხშირე]], ''E'' — ტალღის [[ენერგია]], ''ħ'' — [[პლანკის მუდმივა]], ხოლო ''c'' — [[სინათლის სიჩქარე]] [[ვაკუუმი|ვაკუუმში]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|646}} [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] 3x4fi8l7suqd5f2zenbis5tjj5as1lg 4812095 4812094 2025-06-09T16:56:21Z Surprizi 14671 4812095 wikitext text/x-wiki '''ტალღური რიცხვი''' — [[ფიზიკური სიდიდე]], რომელიც <math>\lambda</math> [[ტალღის სიგრძე]]სთან დაკავშირებულია <math>k=2\pi/\lambda</math> თანაფარდობით (ტალღათა რიცხვი <math>2\pi</math> სიგრძეზე). [[სპექტროსკოპია]]ში ტალღურ რიცხვს უწოდებენ ტალღის სიგრძის შებრუნებულ სიდიდეს (<math>1/\lambda</math>). შესაბამისად [[SI სისტემა]]ში ტალღური რიცხვის ერთეული არის ([[მეტრი|მ]]^&minus;1). ==ტალღურ განტოლებაში== [[ელექტრომაგნიტური ტალღა|ელექტრომაგნიტური ტალღისთვის]] :<math>k \equiv \frac{2\pi}{\lambda} = \frac{2\pi\nu}{v_p}=\frac{\omega}{v_p}=\frac{E}{\hbar c}</math>, სადაც <math>\nu</math> არის ტალღის [[სიხშირე]], ''v_p'' — [[ფაზური სიჩქარე]], ''ω'' — [[კუთხური სიხშირე]], ''E'' — ტალღის [[ენერგია]], ''ħ'' — [[პლანკის მუდმივა]], ხოლო ''c'' — [[სინათლის სიჩქარე]] [[ვაკუუმი|ვაკუუმში]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|646}} [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] er4q6dkez69gfe6t2hta8khvh91h4x1 14 126924 4812299 3864638 2025-06-10T09:42:55Z M. 10110 წაიშალა [[კატეგორია:იმერეთის მხარე]]; დაემატა [[კატეგორია:იმერეთის მხარის ღირსშესანიშნაობები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812299 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:იმერეთის მხარის ღირსშესანიშნაობები|ხუროთმოძღვრება]] [[კატეგორია:საქართველოს არქიტექტურული ძეგლები]] b08hcxsjcodvrynl60sro5u2ibr2p6l 0 128487 4812134 4738020 2025-06-09T17:53:27Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1908 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812134 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = აჭარის სახელმწიფო მუზეუმი | სურათი = | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = 1908 | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[ბათუმი]], [[საქართველო]] | სტატუსი = | ექსპონატი = 180 000 | კლასიფიკაცია = ისტორიული | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''აჭარის სახელმწიფო მუზეუმი''' – არის მუზეუმი [[ბათუმი|ბათუმში]], [[საქართველო]]. დაარსდა 1908 წელს. მუზეუმში დაცულია ძვ. წ. XII – IX სს.-ის, აგრეთვე VII - IV სს.-ის უნიკალური არქეოლოგიური მასალები: ანტიკური პერიოდის ბერძნული შავლაკიანი კრატერი, გრავირებული ცულები, ბრინჯაოს ვერძი, [[გონიოს განძი]] - ინტალიო აფროდიტესა და ეროსის გამოსახულებით, I-II სს.-ს ოქროს ჭედური ფიალა, ბადროს მტყორცნელის ოქროს ფიგურა, ოქროს სარტყლის ფრაგმენტები, გულსაკიდები ჰელიოსისა და სტილიზებული გამოსახულებებით, სხვადასხვა მასალისგან დამზადებული მძივები, კილიტები, გულსაბნევი, საკულტო დანიშნულების სკულპტურები (ბრინჯაო), სკივრის მორთულობის ფრაგმენტი მუხის ფოთლებისა და ნაყოფის გამოსახულებით; აგრეთვე: ბუნების იშვიათი ძეგლები (მათ შორის 25 მლნ. წლის გაქვავებული ხე), XIX-XX სს-ის მიჯნის ეთნოგრაფიული, ხალხური და გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები, ხელნაწერები, სახვითი ხელოვნების ნიმუშები. == რესურსები ინტერნეტში == {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|7602}} [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები ბათუმში]] [[კატეგორია:ბათუმის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1908 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 50saam84q5mk704hl4k31n1cy6on1yr 0 128492 4812137 4738015 2025-06-09T17:54:55Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1988 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812137 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = აჭარის ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი | სურათი = State Art Museum of Adjara.jpg | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[ბათუმი]], [[საქართველო]] | სტატუსი = | ექსპონატი = 400 | კლასიფიკაცია = ხელოვნების | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''აჭარის ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი''' — მუზეუმი [[საქართველო]]ში, ქალაქ [[ბათუმი|ბათუმში]]. მუზეუმში დაცულია ცნობილ ქართველ და უცხოელ მხატვართა ფერწერული ტილოები ([[ნიკო ფიროსმანი]], [[დავით კაკაბაძე]], [[ლადო გუდიაშვილი]], [[ელენე ახვლედიანი]], შტეფან ბაკალოვიჩი, ზომერი, ა. ტერნი, [[რუსუდან ფეტვიაშვილი]], [[ნიკოლოზ იგნატოვი]], ა. ზანკოვსკი, გოგი წერეთელი და სხვა), გრაფიკული (ნ. ჭურღულია, ლ. ზამბახიძე და სხვა) ნამუშევრები, კერამიკის, ხის, მინის, ჭედურობის, გობელენის ნიმუშები, სკულპტურა (ე. ფანტარელის „ნიმფა და პატარა ფავნი”, [[გოგი ოჩიაური|გ. ოჩიაურის]] „პორტრეტი“ და სხვა). == რესურსები ინტერნეტში == {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|7424}} [[კატეგორია:ბათუმის მუზეუმები]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები ბათუმში]] [[კატეგორია:1988 წელს დაარსებული მუზეუმები]] eo62mzjp5cfci9ss4u4wqc8kgyrl8o9 0 128494 4812138 4738016 2025-06-09T17:55:06Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1994 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812138 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი | სურათი = Batumi Archeological Museum.jpg | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = 1994 | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[ბათუმი]], [[საქართველო]] | სტატუსი = | ექსპონატი = 13 935 | კლასიფიკაცია = ისტორიული | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი''' — მუზეუმი [[ბათუმი|ბათუმში]], [[საქართველო]]. დაარსდა [[1994]] წელს. მუზეუმში დაცულია [[აჭარა|აჭარისა]] და ქალაქ [[ბათუმი]]ს ტერიტორიაზე (ფიჭვნარი, ნამჭედური, ხიხაძირი, კვაშტა და სხვა) საქართველო-ინგლისის ერთობლივი არქეოლოგიური გათხრების შედეგად და შემთხვევით აღმოჩენილი უნიკალური მასალა მოყოლებული [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს ხანიდან]] ახ. წ. შუასაუკუნეების ჩათვლით. მათ შორის: ქართული და უცხოური წარმომავლობის მონეტების უნიკალური ნიმუშები, ბრინჯაოს, მინისა და კერამიკის ჭურჭელი და სხვა. [[1998]] წლიდან მუშაობს [[ბათუმი|ბათუმის]] [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] და [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდის უნივერსიტეტის]] აშმოლის მუზეუმების ფიჭვნარის ერთობლივი ექსპედიცია, რომელმაც ახალი აღმოჩენებით გაამდიდრა მუზეუმის საგანძური. [[2007]] წლის ბოლოს მუზეუმში გაიხსნა მუდმივმოქმედი სამეცნიერო ექსპოზიცია, რომელიც ვიზიტორებს აცნობს [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის]] უძველეს [[ისტორია|ისტორიასა]] და [[კულტურა|კულტურას]] ცალკეული ეპოქების მიხედვით. ==ლიტერატურა== *ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი, ბთ., 2008 == რესურსები ინტერნეტში == {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|7611}} [[კატეგორია:ბათუმის მუზეუმები]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები ბათუმში]] [[კატეგორია:1994 წელს დაარსებული მუზეუმები]] gjbpakk8up9oum4xwe9cx4ck3hq8hlb 0 130604 4812112 4607403 2025-06-09T17:41:04Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1936 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812112 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი | სურათი =Svaneti museum.jpg | სურათისზომა = 300px | წარწერა = |lat_dir = N |lat_deg = 43 |lat_min = 02 |lat_sec = 27.8 |lon_dir = E |lon_deg = 42 |lon_min = 43 |lon_sec = 35.1 | დაარსდა = [[1936]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[მესტია]], [[საქართველო]] | სტატუსი = სახელმწიფო | ექსპონატი = 4090 | კლასიფიკაცია = ისტორიული | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''სვანეთის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი''' — მუზეუმი [[მესტია]]ში, [[საქართველო]]. დაარსდა [[1936]] წელს. მუზეუმში დაცულია [[სვანეთი]]ს რეგიონის ტერიტორიაზე [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური გათხრების]] შედეგად მოპოვებული მასალები, ქართული [[ჭედური ხელოვნება|ჭედური ხელოვნებისა]] და [[ხატწერა|ხატწერის]] უნიკალური ნიმუშები ([[X საუკუნე|X საუკუნის]] მაცხოვრის ხატი, [[XI საუკუნე|XI საუკუნის]] I ნახევრის ხატები აღსაყდრებული [[ქრისტე]]ს გამოსახულებით და [[ასანი]]ს [[წმინდა გიორგი|წმ. გიორგის]] ხატი, [[XII საუკუნე|XII საუკუნის]] [[ორმოცი სებასტიელი მოწამე|ორმოცი მოწამის]] ხატი და [[ჯვარცმა|ჯვარცმის]] ხატი, [[მარიამ ღვთისმშობელი|ღვთისმშობლის]] IX—X საუკუნეების ფერწერული ხატები და სხვა, [[რიტუალი|სარიტუალო]] ნივთები — IX—XIV საუკუნეების სამწერობლები და სხვა), უძველესი ხელნაწერები (XI—XIII საუკუნეების [[ადიშის ოთხთავი|ადიშის]], [[ლაბსყალდის ოთხთავი|ლაბსყალდის]], [[იენაშის ოთხთავი|იენაშისა]] და [[მესტია|მესტიის]] ხელნაწერი ოთხთავები მოჭედილი ყდებით), [[შუა საუკუნეები|ადრეული და გვიანი შუა საუკუნეების]] საომარი აღჭურვილობის, [[რკინა|რკინის]], [[ვერცხლი]]ს, [[სპილენძი]]ს ნაკეთობების, სამკაულების, ჭურჭლის, ქსოვილების ნიმუშები, ძველი სვანეთის ყოფის ამსახველი [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიული]] ნივთები და სხვა. == იხილეთ აგრეთვე == * [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი]] {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:მესტიის მუნიციპალიტეტის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1936 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 2gkqbkvzodewixupiy9335796324jnm 14 130918 4812301 3785717 2025-06-10T09:43:38Z M. 10110 წაიშალა [[კატეგორია:იმერეთის მხარე]]; დაემატა [[კატეგორია:იმერეთის მხარის ღირსშესანიშნაობები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812301 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:იმერეთის მხარის ღირსშესანიშნაობები|ტაძრები]] [[კატეგორია:საქართველოს ტაძრები]] n493bj9fx9i9380tq3motlf4f4gco7m 0 130964 4812113 4770056 2025-06-09T17:41:46Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1919 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812113 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = სიმონ ჯანაშიას სახელობის სახელმწიფო მუზეუმი | სურათი = Rustaveli_museum.jpg | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = [[1919]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]], [[საქართველო]]. | სტატუსი = სახელმწიფო | ექსპონატი = 1 200 000 | კლასიფიკაცია = ისტორიული | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''სიმონ ჯანაშიას სახელობის სახელმწიფო მუზეუმი''' — საქართველოს ისტორიისა და ბუნების ცენტრალური მუზეუმი, რომელიც დაარსდა 1919 წელს თბილისში [[კავკასიის მუზეუმი]]ს ბაზაზე საქართველოს მუზეუმის სახელწოდებით. 1921 წელს დაექვემდებარა საქართველოს სსრ განათლების სახალხო კომისარიატს. 1941 წელს საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის დაარსებისთანავე შევიდა მის სისტემაში. 1947 წელს ეწოდა აკადემიკოს [[სიმონ ჯანაშია]]ს სახელი. სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს მუზეუმის შენობა აგებულია რუსთაველის პროსპექტზე 1913 —1929 წლებში, არქიტექტორი გ. ნეპრინცევი. ფასადის არქიტექტურა ეკუთვნის არქიტექტორ ნ. სევეროვს და იმ დროის ქართული არქიტექტურის საუკეთესო ნიმუშია. მუზეუმი სამეცნიერო-კვლევით და საგანმანათლებლო დაწესებულებად იქცა. იგი მოიცავს ჰუმანიტარულ (არქეოლოგია, ისტორია, ეთნოგრაფია, ნუმიზმატიკა) და საბუნებისმეტყველო (გეოლოგია, ბოტანიკა, ზოოლოგია) დარგებს. მუზეუმში თავმოყრილია არა მარტო საქართველოს, არამედ კავკასიისა და მახლობელი აღმოსავლეთის ბუნებისა და მოსახლეობის მატერიალური კულტურის ისტორიის ამსახველი დიდძალი, პირველხარისხოვანი მასალა. მუზეუმში 1984 წლის 31 დეკემბრისათვის 1 006520 ექსპონატი ირიცხებოდა. მის ფონდში შედის უმდიდრესი არქეოლოგიური კოლექციები უძველესი დროიდან ანტიკური ხანის დასასრულამდე (ახ. წ. IV საუკუნე), შუა საუკუნეები (V—XVIII საუკუნეები) საქალაქო ცხოვრებისა და მატერიალური კულტურის, (1801—1921) მრეწველობის, სოფლის მეურნეობის და [[ოქტომბრის რევოლუცია|რევოლუციური მოძრაობის]], საბჭოთა პერიოდისა და დღევანდელი მიღწევების ამსახველი მასალები, უძველესი ტრადიციები და და XIX საუკუნის დამახასიათებელი ეთნოგრაფიული კოლექციები, მდიდარი ნუმიზმატიკური მასალა, [[გეოლოგია|გეოლოგიის]], [[ბოტანიკა|ბოტანიკის]] და [[ზოოლოგია|ზოოლოგიის]] ვრცელი ფონდები, მათ შორის უნიკალური ძეგლები: ძვირფასი ლითონებისაგან დამზადებული უძველესი ნივთები კახეთის ყორღანული სამარხებიდან (ძვ. წ. III ათასწლეული), ძვ. წ. II ათასწლეული სახელგანთქმული ოქროსა და ვერცხლის თასები და სხვა ინვენტარი თრიალეთის ყორღანებიდან, ვანის, ახალგორის, ალგეთის სამარხეულ კომპლექსებში შემავალი სიუველირო ხელოვნების შედევრები (ძვ. წ. VI—IV სს.), მცხეთაში, არმაზციხეში, არმაზისხევში, ზღუდერში, კლდეეთში და სხვაგან გათხრილი ქართული ოქრომჭედლობის შემდგომი განვითარების დამადასტურებელი ოქროს სამკაულები (I—IV საუკუნეები), მდიდარი გლიპტიკური მასალა და სხვა, ურარტული ეპიგრაფიკის იშვიათი კოლექცია (ძვ. წ. VIII—VII საუკუნეები), [[ვესპასიანეს წარწერა]] (ახ. წ. I ს.), [[არმაზის ბილინგვა]] (ახ. წ. II ს,), უძველესი ქართული წარწერა [[ბოლნისის სიონი]]დან (ახ. წ. V ს.), [[შუხუთის მოზაიკა]] (ახ. წ. IV —V სს.), ხის კარების კოლექცია, მათგან იშვიათი ნახელავი კარი [[ჩუკულის ეკლესია|ჩუკულის ეკლესიიდან]] (XI ს.), დმანისის ვერცხლის სამკაულის განძი (XII ს.), [[ლითონი]]ს ჭურჭლის კოლექცია, მათ შორის [[სპილენძი]]ს თეფშები [[ვახტანგ VI|ვახტანგ VI-ის]], მეფე ბაქარის, [[თეკლე ბატონიშვილი|თეკლე ბატონიშვილის]] წარწერებით (XVIII ს.) და თეფში წარწერით „ქ. სააკაძის გიორგისა და შიოშისა ვარ“ (XVII ს.), ერეკლე II-ის წარწერიანი ჯამი, 2 თოფი და ხმალი, [[ბაქარი|ბაქარისა]] და [[სოლომონ II|სოლომონ II-ის]] თოფები (XVIII ს.) და სხვა. ეთნოგრაფიული მასალებიდან — სახვნელი იარაღები, მათგან „ქართული დიდი გუთანი“, კერამიკული ჭურჭელი წარმოების ყველა ცენტრიდან, ქართველ ოსტატთა ნახელავი ვერცხლის ნივთები და იარაღი, ქართველ და სხვა კავკასიელი ხალხების ტანსაცმლის უიშვიათესი კოლექცია, აღმოსავლური საბრძოლო იარაღი და სხვა. ქართული მონეტების უმდიდრესი კოლექცია, მათ შორის უიშვიათესი — კოლხეთის მეფის აკეს ოქროს სტატერი (ძვ. წ. III ს.), ლაშა გიორგის სპილენძის მონეტა (XIII ს.). განძები ვერცხლის რომაული მონეტებისა სოფელ ეკიდან (907 ც.), თამარ მეფის სპილენძის მონეტებისა სოფელ ვეჯინიდან (2759 ც.) და სხვა. გეოლოგიური ფონდიდან, პირველი მონაპოვარი სსრკ-ში — უმაღლესი ადამიანის მსგავსი მაიმუნის ნაშთი, მესამეული ხანის სპილოს ჩონჩხი სოფელ ტარიბანიდან, მონოგრაფიულად შესწავლილი უხერხემლო ფაუნის ორიგინალები, ტიპური ფორმები და სხვა რეგიონებისა და ქვეყნების ფლორის ჰერბარიუმი, მათ შორის კავკასიის ფლორის XIX საუკუნის მკვლევართა კოლექციების მნიშვნელოვანი ნაწილი, მრავალი სახეობის პირველადი აღწერის ნიმუში — ნომენკლატურული ტიპები და სხვა კოლექციები ცხოველთა სხვადასხვა ჯგუფებიდან, მათ შორის ენდემები, რელიქტები, იშვიათი ან დღეს უკვე გადაშენებული ცხოველების სახეობები. შედის [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი|საქართველოს ეროვნული მუზეუმის]] შემადგენლობაში. სახელმწიფო კონტროლს ახორციელებს საქართველოს კულტურის და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო. == იხილეთ აგრეთვე == * [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი]] ==ლიტერატურა== *''ქანთარია ნ.,'' ს. ჯანაშიას სახელობის საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმი, «ძეგლის მეგობარი», 1975, № 37; {{ქსე|9|185|ბოლქვაძე ს.}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{Official website|http://museum.ge}} {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები თბილისში]] [[კატეგორია:1919 წელს დაარსებული მუზეუმები]] p289cv9b360lu9w1ptln7qfdhaf1dm5 0 130966 4812116 4682037 2025-06-09T17:44:01Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1976 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812116 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ელენე ახვლედიანის სახლ-მუზეუმი | სურათი = | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = [[1976]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]], [[საქართველო]]. | სტატუსი = სახელმწიფო | ექსპონატი = 3292 | კლასიფიკაცია = ხელოვნების | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''ელენე ახვლედიანის სახლ-მუზეუმი''' – მუზეუმი [[თბილისი|თბილისში]], [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი|საქართველოს ეროვნული მუზეუმის]] ნაწილი. დაარსდა [[1976]] წელს, ქართველი მხატვრის [[ელენე ახვლედიანი|ელენე ახვლედიანის]] (1901—1975) ბინა-სახელოსნოს ბაზაზე ([[ლეო ქიაჩელის ქუჩა|ლ. ქიაჩელის ქ.]] № 14), სადაც ის 1938–1975 წლებში ცხოვრობდა და მუშაობდა. მუზეუმში დაცულია ახვლედიანის ბინის ინტერიერი, მისი ტილოები, პასტელით შესრულებული სურათები, გრაფიკა, მხატვრის მიერ შეგროვებული ხალხური კერამამიკისა და ლითონის ჭურჭლის დიდი კოლექცია, ფოტომასალა (სულ 3 200-ზე მეტი ექსპონატი). ==ლიტერატურა== {{ქე|2|625|ახვლედიანი ე.}} == რესურსები ინტერნეტში == * [https://georgianmuseums.ge/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/georgian-national-museum-elene-akhvlediani-house-museum/ ელენე ახვლედიანის სახლ-მუზეუმი] {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:თბილისის სახლ-მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:1976 წელს დაარსებული მუზეუმები]] k7jk2odm0n8v150h1drll4tu2rmjupk 0 130969 4812117 4098862 2025-06-09T17:44:21Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1968 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812117 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = მოსე თოიძის სახლ-მუზეუმი | სურათი = | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = [[1968]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]], [[საქართველო]]. | სტატუსი = სახელმწიფო | ექსპონატი = 1322 | კლასიფიკაცია = ხელოვნების | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''მოსე თოიძის სახლ-მუზეუმი''' — მუზეუმი [[თბილისი|თბილისში]], [[საქართველო]]. დაარსდა [[1968]] წელს, [[ალექსანდრა თოიძე|ალექსანდრა თოიძის]] თაოსნობით, რომელსაც გარდაცვალებამდე განაგებდა. არის ხელოვნების კლასიფიკაციის. ინახება 1322 ექსპონატი. სახელმწიფო კონტროლს ახორციელებს საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტრო. მუზეუმში დაცულია ცნობილი ქართველი მხატვრის, [[მოსე თოიძე|მოსე თოიძის]] ფერწერული ტილოები, გრაფიკული ნამუშევრები, მისი ცხოვრებისა და მოღვაწეობის ამსახველი ფოტო და დოკუმენტური მასალები. მუზეუმში დაცულია აგრეთვე მხატვრის შვილის – მხატვარ [[ირაკლი თოიძე|ირაკლი თოიძის]] ნამუშევრები. == იხილეთ აგრეთვე == * [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი]] == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.georgianmuseums.ge/MuseumGe/Musums/Erovnuli/M.ToidzeMus.html მოსე თოიძის სახლ-მუზეუმი]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} *[https://www.tripadvisor.ru/Attraction_Review-g294195-d9859213-Reviews-House_Museum_of_Mosse_Toidze-Tbilisi.html] {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:თბილისის სახლ-მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:1968 წელს დაარსებული მუზეუმები]] l1zpy1i7jf7v947p31ufol1awsf5tnh 0 130970 4812119 4115049 2025-06-09T17:45:30Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1951 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812119 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = იაკობ ნიკოლაძის სახლ-მუზეუმი | სურათი = | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = [[1951]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[ოგიუსტ როდენის ქუჩა]] №6, [[თბილისი]], [[საქართველო]]. | სტატუსი = სახელმწიფო | ექსპონატი = 112 | კლასიფიკაცია = ხელოვნების | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = |lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 42 |lat_sec = 32 |lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 46 |lon_sec = 55.7 }} '''იაკობ ნიკოლაძის სახლ-მუზეუმი''' — მუზეუმი [[საქართველო]]ს დედაქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. დაარსდა [[1951]] წელს. არის ხელოვნების კლასიფიკაციის. ინახება 112 ექსპონატი. სახელმწიფო კონტროლს ახორციელებს საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვისა და სპორტის სამინისტრო. მუზეუმში ექსპონირებულია [[იაკობ ნიკოლაძე|იაკობ ნიკოლაძის]] მიერ შესრულებული ქანდაკებები: ბიუსტები, პორტრეტები, ფიგურები. ნამუშევრების ნაწილი დაცულია საქართველოს ეროვნულ მუზეუმში – [[ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი|ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმი]]. == იხილეთ აგრეთვე == * [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი]] == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.georgianmuseums.ge/MuseumGe/Musums/Erovnuli/I.NikoladzeMus.html იაკობ ნიკოლაძის სახლ-მუზეუმი]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:თბილისის სახლ-მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:1951 წელს დაარსებული მუზეუმები]] oikrl3jle5ofcydnolp0qc9f4dco52i 0 131155 4812021 3265756 2025-06-09T13:07:30Z გიო ოქრო 84301 // რედაქტირება [[:en:User:镜音铃/Wikiplus|Wikiplus]]-ით 4812021 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = ვილა-დელ-კაზალე |სურათი = [[ფაილი:Bikinimaedchen.jpg|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|იტალია}} |ტიპი= კულტურული |კრიტერიუმი= i,ii,iii |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[ევროპა]] |კოორდინატები= {{coord|37|21|53|N|14|20|05|E}} |წელი= 1998 |სესია= |ნომერი = 832 |კანდიდატი = |საფრთხის ქვეშ = }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|832}} '''ვილა-დელ-კაზალე''' ({{Lang-it|Villa Romana del Casale}}; [[სიცილიური ენა|სიცილ.]] Villa Rumana dû Casali) – ძველრომაული ვილა, აშენებული ახ. წ. IV საუკუნის პირველ მეოთხედში და მდებარეობს დაახლოებით 5 კმ-ზე ქალაქ [[პიაცა-არმერინა]]დან [[სიცილია]]ში. ვილა იყო ცენტრალური ნაგებობა მსხვილი მამულისა და წარმოადგენდა ერთ-ერთ ყველაზე უფრო მდიდრულ შენობას მსგავსი სახის ნაგებობებს შორის. უპირველეს ყოვლისა, ცნობილია კარგად შენახული მოზაიკებით, რომლებითაც დამშვენებულია თითქმის ყველა ოთახი. ეს მოზაიკები წარმოადგენენ ძველრომაული ხელოვნების ერთ-ერთ უმდიდრეს კოლექციას. [[1998]] წელს შეიტანეს [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლების სიაში. == იხილეთ აგრეთვე== * [[მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ევროპაში]] ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.villaromanadelcasale.it/ ოფიციალური საიტი] {{მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები იტალიაში}} [[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები იტალიაში]] 68fu4p0pzz6myl4jkzr6e3ojn7dobse 0 158718 4812057 4770067 2025-06-09T15:16:49Z Artist2025 171024 4812057 wikitext text/x-wiki {{გრამატიკა}} {{ექსპერტი}} '''თეოდორე განმმარტებელი''' (დ. [[350]] – გ. [[428]]) — [[მოფსუესტია|მოფსუესტიის]] [[ეპისკოპოსი]] [[392]] წლიდან [[428]] წლამდე. მას ასევე იცნობენ როგორც თეოდორე ანტიოქიელს, წარმოშობის ადგილის მიხედვით. '''თეოდორე''' საუკეთესო წარმომადგენელია ანტიოქიის [[ჰერმენევტიკა|ჰერმენევტიკული სკოლისა]], რომელიც [[დიოდორე ტარსელი|დიოდორე ტარსელმა]] დააარსა. == ბიოგრაფია == === ადრეული ხანა === თეოდორე იყო მდიდარი ოჯახის შვილი. [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობით]] იგი მისი ძმის (მომავალში აპამეას ეპისკოპოსის) და მისი მეგობრების გამო დაინტერესდა. ის, [[იოანე ოქროპირი (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)|წმინდა იოანე ოქროპირი]] და მაქსიმე სელუციელი ერთად ესწრებოდნენ ცნობილი წარმართი ფილოსოფოსის და რიტორის [[ლიბანიუსი|ლიბანიუსის]](სოკრ.VI:3; სოზ.VIII:1,2) ლექციებს. მათ ერთად მიიღეს გადაწყვეტილება ქრისტესმიერ სრულყოფისაკენ, სწრაფვისკენ და ქრისტიანობის აქტიურ შესწავლას შეუდგნენ. თეოდორემ 18 წლის ასაკში უარი თქვა ერისკაცულ ცხოვრებაზე და შეუდგა ასკეტური ცხოვრებას, შემდგომ კი დიოდორეს(მომავალი ტარსის ეპისკოპოსის) და კარტერიუსის სკოლაში დაიწყო სწავლა. === არჩევანი საერო და საეკლესიო ცხოვრებას შორის === ამ დროს ხდება მის ცხოვრებაში გადამწყვეტი მომენტი. მას მოეწონა და შეუყვარდა გოგო, სახელად ჰერმიონა (ოქროპირი, წერ. I), იმდენად, რომ უარი თქვა ასკეტურ ცხოვრებაზე და სურდა მასზე დაქორწინება. დაქორწინდებოდა კიდეც, რომ არა წმინდა იოანეს ორი წერილი მეგობრისადმი, სადაც უხსნის რომ ასკეტური ცხოვრება არის სრულყოფილება, მხოლოდ გარეგნული და ცარიელი სილამაზის გამო ღმერთის ღალატი დიდი ცოდვაა. === სასულიერო ცხოვრების წლები === თეოდორემ მოინანია და დაუბრუნდა ასკეტურ ცხოვრებას, თან ისეთი შემართებით, რომ დაახლოებით 20 წლის იყო, როცა უკვე საღვთისმეტყველო ნაშრომების წერა დაიწყო. მისი პირველი ნაშრომი იყო კომენტარები ფსალმუნებზე. ამის შემდეგ იგი აქტიურად ჩაება თეოლოგიურ დებატებში: [[ორიგენიზმი|ორიგენისტთა]], [[არიანიზმი|არიანელთა]], [[ევნომიუსი|ევნომიანელთა]], [[აპოლინარიუსი|აპოლინარელთა]] და სხვათა წინააღმდეგ. მისმა წიგნიერებამ და ენთუზიაზმმა მას "ერუდიტი"-ს სახელი მოუტანა. 392 წელს იგი გახდა მოფსუესტიის ეპისკოპოსი. იგი ამ თანამდებობაზეც სიკვდილამდე დარჩა. ერთხელ იმპერატორ [[თეოდოსიუს I(დიდი)|თეოდოსიუს]] დიდის წინ მოუწია ქადაგება და იმპერატორმა თქვა, რომ მისნაირი მოძღვარი არსად ენახა(იოანე ანტიოქიელი, ფაკუნდ. II:2). == თეოდორეს თეოლოგიური აზრები == === ადამიანური და ღვთაებრივი ბუნების დაშორება === თეოდორემ [[იესო ქრისტე|ქრისტეს]] ადამიანური ბუნება ცალკე მდგომად ჩათვალა, რის გამოც მან უფალი ორ ცალკეულ არსებად გაყო. მისი აზრით ძე ღმერთი, ღვთის სიტყვა ჩასახლდა ადამიან ქრისტეში და ქრისტემ როგორც სრულმა ადამიანმა გაიარა ეს გზა. იგი აღიარებდა მხოლოდ ერთ ქრისტეს, როგორც პიროვნებას, მაგრამ ორ უკიდურესად ცალკე მდგომ ადამიანურ და ღვთაებრივ ბუნებებს. ამ იდეიდან გამომდინარეობს ის, რომ იესოს შეეძლო შეეცოდა როგორც ადამიანს, რომ იესოს უნდებოდა ცოდვის ჩადენა როგორც ყველა სხვა ადამიანს, მაგრამ თავისი ნებით გაუძლო ცდუნებებს და არა ბუნებით. ასევე შემდგომ ჩამოყალიბებული [[აგნოიტიზმი|აგნოიტიზმის]] ერესი ნაწილობრივ მისგან იღებს სათავეს, რისი მიხედვითაც, იესომ ადამიანური ბუნებით არ იცოდა მეორედ მოსვლის თარიღი. === ღვთისმშობლის უარყოფა === თეოდორე არ უარყოფდა იმას, რომ წმინდა [[მარიამ ღვთისმშობელი|მარიამი]] იყო იესოს დედა, ან იმას, რომ იესო იყო ღმერთი. მაგრამ თეოდორეს აზრით, იგი არ იყო ღმერთის დედა, რადგან ღმერთს დედა(მშობელი) არ სჭირდება, არამედ ის იყო ქრისტეს ადამიანური ბუნების და სხეულის მშობელი, რის გამოც იგი წმინდა მარიამს "ქრისტოთოკოსს"(და არა "თეოტოკოსს"), ანუ ქრისტეს-მშობელს უწოდებდა. მისი ეს იდეა შემდეგ მისმა მოწაფე [[ნესტორი (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)|ნესტორმა]] უფრო აქტიურად განავითარა, რის გამოც დაერქვა მის მოძღვრებას [[ნესტორიანელობა|"ნესტორიანიზმი"]]. === პელაგიანიზმი === დაახლოებით [[418]] წელს თეოდორეს ეწვია [[პელაგიანიზმი|პელაგიანისტთა]] ერთ-ერთი ლიდერი - [[იულიანე ეკლანუმელი|იულიანე ეკლანუმელი]], რის მერეც თეოდორემ დაწერა ნაშრომი "თავდაპირველი ცოდვის დამცველთა წინააღმდეგ", სადაც აკრიტიკებდა ყველას, ვისი აზრითაც ადამიანის ბუნება არის ცოდვილი, ადამის ბრალეულობა ყველას გვაწევს და რომ შეუძლებელია ცოდვის არჩადენა. ამით იგი ეთანხმებოდა პელაგიანიზმს რაღაც დოზით, თან უარყოფდა ზემოთ ჩამოთვლილ იდეებს, ისევე როგორც რამდენიმე აღმოსავლელი წმინდანი - წმინდა [[იოანე კასიანე|იოანე კასიანე]] და სხვები. == თეოდორეს კრიტიკა და ანათემა == პირველი, ვინც იგი ოფიციალურად ნესტორიანელად შერაცხა, იყო იესიკე იერუსალიმელი, დაახლოებით 435 წელს. [[კირილე I (ალექსანდრიის პატრიარქი)|წმ. კირილე ალექსანდრიელმა]] მას "ნესტორის ღვთისგმობის ავტორი"(კირილე, ეპ. 72) უწოდა, თუმცა უარს ამბობდა მის ანათემაზე გადაცემაზე, რადგან იგი ეკლესიასთან ერთობაში გარდაიცვალა. თანაც წმინდა კირილეს ეშინოდა რომ ეს დიდ არეულობას გამოიწვევდა, რადგან მთლიანად აღმოსავლეთის და მაგალითად სირიული ეკლესიებიდან ხშირად ისმოდა მსგავსი ფრაზები: "ჩვენ მოვკვდებით ვიდრე დავგმობთ თეოდორეს!"(ეპ. 72), "დიდება თეოდორეს ხსოვნას!"(ეპ.69) ამიტომაც [[ეფესოს საეკლესიო კრება|ეფესოს კრებაზე]] ნესტორის ანათემა საკმარისი აღმოჩნდა. მოგვიანებით, როცა წმინდა კირილემ თეოლოგიური ზავი დადო იოანე ანტიოქიელთან, თავისი სიხარული შემარიგებელ ეპისტოლეში გამოხატა. თეოდორესთან დაკავშირებით კი გაჩუმება არჩია, რათა ეს ზავი არ დარღვეულიყო. თუმცა მალევე გამოჩნდა, რომ თეოდორეს საკითხი კვლავ იქნებოდა განხილული, რადგან გაჩნდა ეჭვი, რომ აღმოსავლეთში კვლავ ნესტორიანიზმი სუფევდა თეოდორესა და დიოდორე ტარსელის ავტორიტეტის გამო. ამიტომ წმინდა კირილემ დაწერა ნაშრომი "თეოდორესა და დიოდორეს წინააღმდეგ", თუმცა აზრად არ მოსვლია მათი ანათემა, რადგან ეკლესიასთან ერთობაში გარდაიცვალნენ. წმინდა კირილეს სიკვდილის შემდეგ ალექსანდრიის პატრიარქი დიოსკურე გახდა. მან მოიწვია [[ეფესოს II კრება|ეფესოს II(ე.წ. "მძარცველი სინოდი") კრება]], სადაც დაიცვა [[ევტიქი_(ერესიარქი)|ევტიქი]], ხოლო თეოდორეს მომხრეები, [[თეოდორიტე კვირელი]], [[იოანე I(ანტიოქიელი)|იოანე ანტიოქიელი]], [[იბას ედესელი|იბას ედესელი]] და სხვები დაგმობილ იქნენ. თეოდორიტე კვირელმა რომის პაპს მისწერა წერილი და ეს ყველაფერი მოახსენა, რის მერეც პაპმა [[ლეო_I|ლეო დიდმა]] მოიწვია ქალკედონის კრება. [[ქალკედონის მსოფლიო საეკლესიო კრება|ქალკედონის კრებამ]], მონოფიზიტობის (რაც ეფესოს II კრებაზე დამტკიცდა) დაგმობის დროს დიდი პატივისცემით მოიხსენია და ეპისკოპოსებად აღადგინა [[თეოდორიტე კვირელი|თეოდორიტე]], ასევე [[მარის ედესელი|მარის]] და იბას ედესელები, რომლებიც რეალურად თეოდორე მოფსუესტელის მოსწავლეები და მისი მოტრფიალეები იყვნენ. ამის შემდეგ იმპერატორმა [[იუსტინიანე I (ბიზანტია)|იუსტინიანემ]] სცადა [[მონოფიზიტები|მონოფიზიტთა]] შემორიგება, 553 წელს მოიწვია კრება [[კონსტანტინოპოლის მეორე საეკლესიო კრება|კონსტანტინოპოლში]] და შეადგინა [[სამი წერილის დაპირისპირება|სია 3 წერილისა]], რომლიდან ერთ-ერთი თეოდორე მოფსუესტელს ეკუთვნოდა, და ყველას მოსთხოვა იგი ანათემას გადაეცათ. მიზეზი ამ ყველაფრისა იყო ის, რომ იუსტინიანე დაარწმუნეს იმაში, რომ თეოდორეს დაგმობით მონოფიზიტები ეკლესიას დაუბრუნდებოდნენ. ფაკუნდიმ, ჰერმიანეს ეპისკოპოსმა დაწერა ნაშრომი, თეოდორეს, თეოდორიტესა და იბასის დასაცავად, სახელწოდებით "Pro Defensione Triom Capitoliorum", სადაც ამტკიცებდა, რომ ქალკედონის კრებამ მიიღო იბასის წერილი ჭეშმარიტად, ხოლო თეოდორეს კი ცუდად არ შეხებია. მით უმეტეს, რომ იბასის წერილში თეოდორეს „ეკლესიის დოქტორი“ უწოდა, ხოლო თავად თეოდორე კი უახლოესი მეგობარი იყო წმინდა იოანე ოქროპირისა, რომელსაც წმინდა იოანე გადასახლებაში მყოფი საოცარი სიყვარულით მოიხსენიებდა და ამავე დროს მადლობას უხდიდა მისი დახმარების არაერთი მცდელობის გამო.<ref>Patrologia Graeca, lii. 668-669.; ფაკუნდი პტოლემაელი "Pro Defensione Triom Capitoliorum"; წმინდა იოანე, ეპისტ. 204</ref> ამან განაპირობა ის, რომ V მსოფლიო კრებაზეც კი ვერ უარყვეს წმინდა იოანეს მეგობრობა თეოდორესთან. [[ვიგილიუსი|პაპი ვიგილიუსი]] და კიდევ ზოგიერთი ეპისკოპოსი უარს აცხადებდა ამ ანათემის ხელმოწერაზე. სანაცვლოდ მან შეადგინა სია 64 ღვთისგმობისა, რაშიც თეოდორე დაადანაშაულა, მაგრამ ითხოვდა რომ მისი, თეოდორიტეს და იბასის სახელები წყევლისგან დაენდოთ. კრებამ არ გაითვალისწინა და პაპი იძულებული გახდა დათანხმებოდა. აფრიკის ეპისკოპოსებმა კრება მოიწვიეს და პაპი ანათემას გადასცეს, რადგან იგი დათანხმდა ამ სამი ეპისკოპოსის(თეოდორეს, თეოდორიტეს და იბასის) ნაშრომების და ამასთან ერთად პირადად თეოდორეს სახელის ანათემაზეც. საბოლოოდ, თეოდორეს და მისი ორი მოსწავლის(მათი ნაწერების) დაგმობას საეკლესიო არეულობა მოჰყვა. რომის პაპს განუდგნენ მილანის, აკილეას და კიდევ რამდენიმე ქალაქის ეპისკოპოსები, რომელთა შემორიგებასაც რომი 100 წელზე მეტი ხანი მოუნდა. == იხილეთ აგრეთვე == * [[ნესტორი (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)]] * [[ებრაელთა 2:9]] == ლიტერატურა == *[http://site.ebrary.com/lib/rodlibrary/docDetail.action?docID=10381307] თეოდორე მოფსუესტიელი - კომენტარები 12 მცირე წინასწარმეტყველზე", თარგმანი ინგლისურ ენაზე შესრულებულია რობერტ ჰილის მიერ. *[http://www.tertullian.org/fathers/theodore_of_mopsuestia_nicene_02_text.htm] თეოდორე მოფსუესტიელი - კომენტარები ნიკეის კრედოზე, თარგმანი ინგლისურ ენაზე შეასრულა ალფონს მინგანამ. *[http://www.tertullian.org/fathers/theodore_of_mopsuestia_lordsprayer_02_text.htm] თეოდორე მოფსუესტიელი - კომენტარი უფლის ლოცვაზე, ნათლობაზე და ევქარისტიაზე. *[http://www.tertullian.org/fathers/theodore_of_mopsuestia_acts_prologue_02.htm] თეოდორე მოფსუესტიელი- შესავალი მოციქულთა საქმეების კომენტარებისა. *[http://books.google.com/books?id=sp_uUX7rhyMC] თეოდორე მოფსუესტიელი - კომენტარები იოანეს სახარებაზე. თარგმანი სირიული ხელნაწერიდან შესრულებულია მარკო კონტის მიერ. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.newadvent.org/cathen/14571b.htm Catholic Encyclopedia: Theodore of Mopsuestia]. * [http://www.monachos.net/content/patristics/patristictexts/171-chrysostom-theodore John Chrysostom, Two exhortations to Theodore after his fall] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101230171912/http://monachos.net/content/patristics/patristictexts/171-chrysostom-theodore |date=2010-12-30 }} * [http://slovari.yandex.ru/dict/religion/article/rel/rel-1173.htm Несторианство // Энциклопедия «Религия»]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} [[კატეგორია:ნესტორიანელობა]] [[კატეგორია:ეპისკოპოსები]] 21zc25qobwpnxxi3csa2woo7udbr97d 4812068 4812057 2025-06-09T16:13:21Z Mehman 75871 [[Special:Contributions/Artist2025|Artist2025]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Beqabai|Beqabai]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია 4770067 wikitext text/x-wiki {{გრამატიკა}} {{ექსპერტი}} '''თეოდორე განმმარტებელი''' (დ. [[350]] – გ. [[428]]) — [[მოფსუესტია|მოფსუესტიის]] [[ეპისკოპოსი]] [[392]] წლიდან [[428]] წლამდე. მას ასევე იცნობენ როგორც თეოდორე ანტიოქიელს, წარმოშობის ადგილის მიხედვით. თეოდორე საუკეთესო წარმომადგენელია ანტიოქიის [[ჰერმენევტიკა|ჰერმენევტიკული სკოლისა]], რომელიც [[დიოდორე ტარსელი|დიოდორე ტარსელმა]] დააარსა. == ბიოგრაფია == === ადრეული ხანა === თეოდორე იყო მდიდარი ოჯახის შვილი. [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობით]] იგი მისი ძმის (მომავალში აპამეას ეპისკოპოსის) და მისი მეგობრების გამო დაინტერესდა. ის, [[იოანე ოქროპირი (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)|წმინდა იოანე ოქროპირი]] და მაქსიმე სელუციელი ერთად ესწრებოდნენ ცნობილი წარმართი ფილოსოფოსის და რიტორის [[ლიბანიუსი|ლიბანიუსის]](სოკრ.VI:3; სოზ.VIII:1,2) ლექციებს. მათ ერთად მიიღეს გადაწყვეტილება ქრისტესმიერ სრულყოფისაკენ, სწრაფვისკენ და ქრისტიანობის აქტიურ შესწავლას შეუდგნენ. თეოდორემ 18 წლის ასაკში უარი თქვა ერისკაცულ ცხოვრებაზე და შეუდგა ასკეტური ცხოვრებას, შემდგომ კი დიოდორეს(მომავალი ტარსის ეპისკოპოსის) და კარტერიუსის სკოლაში დაიწყო სწავლა. === არჩევანი საერო და საეკლესიო ცხოვრებას შორის === ამ დროს ხდება მის ცხოვრებაში გადამწყვეტი მომენტი. მას მოეწონა და შეუყვარდა გოგო, სახელად ჰერმიონა (ოქროპირი, წერ. I), იმდენად, რომ უარი თქვა ასკეტურ ცხოვრებაზე და სურდა მასზე დაქორწინება. დაქორწინდებოდა კიდეც, რომ არა წმინდა იოანეს ორი წერილი მეგობრისადმი, სადაც უხსნის რომ ასკეტური ცხოვრება არის სრულყოფილება, მხოლოდ გარეგნული და ცარიელი სილამაზის გამო ღმერთის ღალატი დიდი ცოდვაა. === სასულიერო ცხოვრების წლები === თეოდორემ მოინანია და დაუბრუნდა ასკეტურ ცხოვრებას, თან ისეთი შემართებით, რომ დაახლოებით 20 წლის იყო, როცა უკვე საღვთისმეტყველო ნაშრომების წერა დაიწყო. მისი პირველი ნაშრომი იყო კომენტარები ფსალმუნებზე. ამის შემდეგ იგი აქტიურად ჩაება თეოლოგიურ დებატებში: [[ორიგენიზმი|ორიგენისტთა]], [[არიანიზმი|არიანელთა]], [[ევნომიუსი|ევნომიანელთა]], [[აპოლინარიუსი|აპოლინარელთა]] და სხვათა წინააღმდეგ. მისმა წიგნიერებამ და ენთუზიაზმმა მას "ერუდიტი"-ს სახელი მოუტანა. 392 წელს იგი გახდა მოფსუესტიის ეპისკოპოსი. იგი ამ თანამდებობაზეც სიკვდილამდე დარჩა. ერთხელ იმპერატორ [[თეოდოსიუს I(დიდი)|თეოდოსიუს]] დიდის წინ მოუწია ქადაგება და იმპერატორმა თქვა, რომ მისნაირი მოძღვარი არსად ენახა(იოანე ანტიოქიელი, ფაკუნდ. II:2). == თეოდორეს თეოლოგიური აზრები == === ადამიანური და ღვთაებრივი ბუნების დაშორება === თეოდორემ [[იესო ქრისტე|ქრისტეს]] ადამიანური ბუნება ცალკე მდგომად ჩათვალა, რის გამოც მან უფალი ორ ცალკეულ არსებად გაყო. მისი აზრით ძე ღმერთი, ღვთის სიტყვა ჩასახლდა ადამიან ქრისტეში და ქრისტემ როგორც სრულმა ადამიანმა გაიარა ეს გზა. იგი აღიარებდა მხოლოდ ერთ ქრისტეს, როგორც პიროვნებას, მაგრამ ორ უკიდურესად ცალკე მდგომ ადამიანურ და ღვთაებრივ ბუნებებს. ამ იდეიდან გამომდინარეობს ის, რომ იესოს შეეძლო შეეცოდა როგორც ადამიანს, რომ იესოს უნდებოდა ცოდვის ჩადენა როგორც ყველა სხვა ადამიანს, მაგრამ თავისი ნებით გაუძლო ცდუნებებს და არა ბუნებით. ასევე შემდგომ ჩამოყალიბებული [[აგნოიტიზმი|აგნოიტიზმის]] ერესი ნაწილობრივ მისგან იღებს სათავეს, რისი მიხედვითაც, იესომ ადამიანური ბუნებით არ იცოდა მეორედ მოსვლის თარიღი. === ღვთისმშობლის უარყოფა === თეოდორე არ უარყოფდა იმას, რომ წმინდა [[მარიამ ღვთისმშობელი|მარიამი]] იყო იესოს დედა, ან იმას, რომ იესო იყო ღმერთი. მაგრამ თეოდორეს აზრით, იგი არ იყო ღმერთის დედა, რადგან ღმერთს დედა(მშობელი) არ სჭირდება, არამედ ის იყო ქრისტეს ადამიანური ბუნების და სხეულის მშობელი, რის გამოც იგი წმინდა მარიამს "ქრისტოთოკოსს"(და არა "თეოტოკოსს"), ანუ ქრისტეს-მშობელს უწოდებდა. მისი ეს იდეა შემდეგ მისმა მოწაფე [[ნესტორი (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)|ნესტორმა]] უფრო აქტიურად განავითარა, რის გამოც დაერქვა მის მოძღვრებას [[ნესტორიანელობა|"ნესტორიანიზმი"]]. === პელაგიანიზმი === დაახლოებით [[418]] წელს თეოდორეს ეწვია [[პელაგიანიზმი|პელაგიანისტთა]] ერთ-ერთი ლიდერი - [[იულიანე ეკლანუმელი|იულიანე ეკლანუმელი]], რის მერეც თეოდორემ დაწერა ნაშრომი "თავდაპირველი ცოდვის დამცველთა წინააღმდეგ", სადაც აკრიტიკებდა ყველას, ვისი აზრითაც ადამიანის ბუნება არის ცოდვილი, ადამის ბრალეულობა ყველას გვაწევს და რომ შეუძლებელია ცოდვის არჩადენა. ამით იგი ეთანხმებოდა პელაგიანიზმს რაღაც დოზით, თან უარყოფდა ზემოთ ჩამოთვლილ იდეებს, ისევე როგორც რამდენიმე აღმოსავლელი წმინდანი - წმინდა [[იოანე კასიანე|იოანე კასიანე]] და სხვები. == თეოდორეს კრიტიკა და ანათემა == პირველი, ვინც იგი ოფიციალურად ნესტორიანელად შერაცხა, იყო იესიკე იერუსალიმელი, დაახლოებით 435 წელს. [[კირილე I (ალექსანდრიის პატრიარქი)|წმ. კირილე ალექსანდრიელმა]] მას "ნესტორის ღვთისგმობის ავტორი"(კირილე, ეპ. 72) უწოდა, თუმცა უარს ამბობდა მის ანათემაზე გადაცემაზე, რადგან იგი ეკლესიასთან ერთობაში გარდაიცვალა. თანაც წმინდა კირილეს ეშინოდა რომ ეს დიდ არეულობას გამოიწვევდა, რადგან მთლიანად აღმოსავლეთის და მაგალითად სირიული ეკლესიებიდან ხშირად ისმოდა მსგავსი ფრაზები: "ჩვენ მოვკვდებით ვიდრე დავგმობთ თეოდორეს!"(ეპ. 72), "დიდება თეოდორეს ხსოვნას!"(ეპ.69) ამიტომაც [[ეფესოს საეკლესიო კრება|ეფესოს კრებაზე]] ნესტორის ანათემა საკმარისი აღმოჩნდა. მოგვიანებით, როცა წმინდა კირილემ თეოლოგიური ზავი დადო იოანე ანტიოქიელთან, თავისი სიხარული შემარიგებელ ეპისტოლეში გამოხატა. თეოდორესთან დაკავშირებით კი გაჩუმება არჩია, რათა ეს ზავი არ დარღვეულიყო. თუმცა მალევე გამოჩნდა, რომ თეოდორეს საკითხი კვლავ იქნებოდა განხილული, რადგან გაჩნდა ეჭვი, რომ აღმოსავლეთში კვლავ ნესტორიანიზმი სუფევდა თეოდორესა და დიოდორე ტარსელის ავტორიტეტის გამო. ამიტომ წმინდა კირილემ დაწერა ნაშრომი "თეოდორესა და დიოდორეს წინააღმდეგ", თუმცა აზრად არ მოსვლია მათი ანათემა, რადგან ეკლესიასთან ერთობაში გარდაიცვალნენ. წმინდა კირილეს სიკვდილის შემდეგ ალექსანდრიის პატრიარქი დიოსკურე გახდა. მან მოიწვია [[ეფესოს II კრება|ეფესოს II(ე.წ. "მძარცველი სინოდი") კრება]], სადაც დაიცვა [[ევტიქი_(ერესიარქი)|ევტიქი]], ხოლო თეოდორეს მომხრეები, [[თეოდორიტე კვირელი]], [[იოანე I(ანტიოქიელი)|იოანე ანტიოქიელი]], [[იბას ედესელი|იბას ედესელი]] და სხვები დაგმობილ იქნენ. თეოდორიტე კვირელმა რომის პაპს მისწერა წერილი და ეს ყველაფერი მოახსენა, რის მერეც პაპმა [[ლეო_I|ლეო დიდმა]] მოიწვია ქალკედონის კრება. [[ქალკედონის მსოფლიო საეკლესიო კრება|ქალკედონის კრებამ]], მონოფიზიტობის (რაც ეფესოს II კრებაზე დამტკიცდა) დაგმობის დროს დიდი პატივისცემით მოიხსენია და ეპისკოპოსებად აღადგინა [[თეოდორიტე კვირელი|თეოდორიტე]], ასევე [[მარის ედესელი|მარის]] და იბას ედესელები, რომლებიც რეალურად თეოდორე მოფსუესტელის მოსწავლეები და მისი მოტრფიალეები იყვნენ. ამის შემდეგ იმპერატორმა [[იუსტინიანე I (ბიზანტია)|იუსტინიანემ]] სცადა [[მონოფიზიტები|მონოფიზიტთა]] შემორიგება, 553 წელს მოიწვია კრება [[კონსტანტინოპოლის მეორე საეკლესიო კრება|კონსტანტინოპოლში]] და შეადგინა [[სამი წერილის დაპირისპირება|სია 3 წერილისა]], რომლიდან ერთ-ერთი თეოდორე მოფსუესტელს ეკუთვნოდა, და ყველას მოსთხოვა იგი ანათემას გადაეცათ. მიზეზი ამ ყველაფრისა იყო ის, რომ იუსტინიანე დაარწმუნეს იმაში, რომ თეოდორეს დაგმობით მონოფიზიტები ეკლესიას დაუბრუნდებოდნენ. ფაკუნდიმ, ჰერმიანეს ეპისკოპოსმა დაწერა ნაშრომი, თეოდორეს, თეოდორიტესა და იბასის დასაცავად, სახელწოდებით "Pro Defensione Triom Capitoliorum", სადაც ამტკიცებდა, რომ ქალკედონის კრებამ მიიღო იბასის წერილი ჭეშმარიტად, ხოლო თეოდორეს კი ცუდად არ შეხებია. მით უმეტეს, რომ იბასის წერილში თეოდორეს „ეკლესიის დოქტორი“ უწოდა, ხოლო თავად თეოდორე კი უახლოესი მეგობარი იყო წმინდა იოანე ოქროპირისა, რომელსაც წმინდა იოანე გადასახლებაში მყოფი საოცარი სიყვარულით მოიხსენიებდა და ამავე დროს მადლობას უხდიდა მისი დახმარების არაერთი მცდელობის გამო.<ref>Patrologia Graeca, lii. 668-669.; ფაკუნდი პტოლემაელი "Pro Defensione Triom Capitoliorum"; წმინდა იოანე, ეპისტ. 204</ref> ამან განაპირობა ის, რომ V მსოფლიო კრებაზეც კი ვერ უარყვეს წმინდა იოანეს მეგობრობა თეოდორესთან. [[ვიგილიუსი|პაპი ვიგილიუსი]] და კიდევ ზოგიერთი ეპისკოპოსი უარს აცხადებდა ამ ანათემის ხელმოწერაზე. სანაცვლოდ მან შეადგინა სია 64 ღვთისგმობისა, რაშიც თეოდორე დაადანაშაულა, მაგრამ ითხოვდა რომ მისი, თეოდორიტეს და იბასის სახელები წყევლისგან დაენდოთ. კრებამ არ გაითვალისწინა და პაპი იძულებული გახდა დათანხმებოდა. აფრიკის ეპისკოპოსებმა კრება მოიწვიეს და პაპი ანათემას გადასცეს, რადგან იგი დათანხმდა ამ სამი ეპისკოპოსის(თეოდორეს, თეოდორიტეს და იბასის) ნაშრომების და ამასთან ერთად პირადად თეოდორეს სახელის ანათემაზეც. საბოლოოდ, თეოდორეს და მისი ორი მოსწავლის(მათი ნაწერების) დაგმობას საეკლესიო არეულობა მოჰყვა. რომის პაპს განუდგნენ მილანის, აკილეას და კიდევ რამდენიმე ქალაქის ეპისკოპოსები, რომელთა შემორიგებასაც რომი 100 წელზე მეტი ხანი მოუნდა. == იხილეთ აგრეთვე == * [[ნესტორი (კონსტანტინოპოლის პატრიარქი)]] * [[ებრაელთა 2:9]] == ლიტერატურა == *[http://site.ebrary.com/lib/rodlibrary/docDetail.action?docID=10381307] თეოდორე მოფსუესტიელი - კომენტარები 12 მცირე წინასწარმეტყველზე", თარგმანი ინგლისურ ენაზე შესრულებულია რობერტ ჰილის მიერ. *[http://www.tertullian.org/fathers/theodore_of_mopsuestia_nicene_02_text.htm] თეოდორე მოფსუესტიელი - კომენტარები ნიკეის კრედოზე, თარგმანი ინგლისურ ენაზე შეასრულა ალფონს მინგანამ. *[http://www.tertullian.org/fathers/theodore_of_mopsuestia_lordsprayer_02_text.htm] თეოდორე მოფსუესტიელი - კომენტარი უფლის ლოცვაზე, ნათლობაზე და ევქარისტიაზე. *[http://www.tertullian.org/fathers/theodore_of_mopsuestia_acts_prologue_02.htm] თეოდორე მოფსუესტიელი- შესავალი მოციქულთა საქმეების კომენტარებისა. *[http://books.google.com/books?id=sp_uUX7rhyMC] თეოდორე მოფსუესტიელი - კომენტარები იოანეს სახარებაზე. თარგმანი სირიული ხელნაწერიდან შესრულებულია მარკო კონტის მიერ. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.newadvent.org/cathen/14571b.htm Catholic Encyclopedia: Theodore of Mopsuestia]. * [http://www.monachos.net/content/patristics/patristictexts/171-chrysostom-theodore John Chrysostom, Two exhortations to Theodore after his fall] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101230171912/http://monachos.net/content/patristics/patristictexts/171-chrysostom-theodore |date=2010-12-30 }} * [http://slovari.yandex.ru/dict/religion/article/rel/rel-1173.htm Несторианство // Энциклопедия «Религия»]{{Dead link|date=იანვარი 2021 |bot=InternetArchiveBot }} == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} [[კატეგორია:ნესტორიანელობა]] [[კატეგორია:ეპისკოპოსები]] 2w5dinesifmk0x90ktr2raufi4kk0us 0 169622 4812254 4365961 2025-06-10T07:20:09Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812254 wikitext text/x-wiki {{მმ**|დროის მონაკვეთს|კვირის დღის|კვირა}} '''კვირა''' — შვიდდღიანი დროის შუალედი, რომელშიც თითოეულ დღეს საკუთარი სახელწოდება აქვს; აგრეთვე მეშვიდე დღე — [[კვირა|კვირის]] სახელწოდება. ==ისტორია== შვიდდღიანი კვირა პირველად ძველ აღმოსავლეთში შემოიღეს; ახალი წელთაღრიცხვის I საუკუნეში [[რომის იმპერია|რომშიც]] დაკანონდა, იქიდან კი მთელ [[დასავლეთი ევროპა|დასავლეთ ევროპაში]] გავრცელდა. კვირის დღეებს ციურ სხეულთა სახელწოდებანი შეარქვეს, მაგ: შაბათს უწოდეს [[სატურნი]]ს დღეს, კვირას და დანარჩენ დღეებს შესაბამისად — [[მზე|მზი]]ს, [[მთვარე|მთვარის]], [[მარსი]]ს, [[მერკური]]ს, [[იუპიტერი]]სა და [[ვენერა]]ს დღეები. ძველ ქართულში ამ ციურ სხეულთა შესაბამისად კვირის დღეებს ერქვა: [[კრონოსი]]სა, მზისა ან საუფლო, მთოვარისა, არიასი, ერმისა, [[აფროდიტე]]სა და დიოსისა. ზოგ ხალხში გავრცელებული იყო ხუთ- და ათდღიანი კვირებიც. == ლიტერატურა == {{ქსე|5|499}} {{კვირის დღეები}} [[კატეგორია:კვირა]] 7ktdv73jzoxn97r7adyu9g6hrrfhs3y 0 170417 4812120 4556219 2025-06-09T17:45:58Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1988 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812120 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ნოდარ დუმბაძის სახლ-მუზეუმი | სურათი = Nodar Dumbadze Museum.jpg | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = 1988 | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[ზენობანი (ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი)|ზენობანი]] | lat_dir =N|lat_deg =41|lat_min =58|lat_sec =0 | lon_dir =E|lon_deg =42|lon_min =13|lon_sec =0 | სტატუსი = მემორიალური | ექსპონატი = 303 | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = 2900 | დირექტორი = თამაზ ჩიგოგიძე | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = [http://www.nodardumbadze.ge/ www.nodardumbadze.ge] }} '''ნოდარ დუმბაძის სახლ-მუზეუმი''' — [[ნოდარ დუმბაძე|ნოდარ დუმბაძის]] მემორიალური მუზეუმი [[ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[ზენობანი (ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი)|ზენობანში]]. მუზეუმი ექვემდებარება ჩოხატაურის სამუზეუმო გაერთიანებას. მასში დაცულია ნოდარ დუმბაძის ხელნაწერები, სამახსოვრო ნივთები, გამოცემები. მუზეუმი ახორციელებს საგანმანათლებლო პროგრამებს. მუზეუმი დგას [[ნოდარ დუმბაძე|ნოდარ დუმბაძის]] ბებიისა და ბაბუის სახლის პირდაპირ, იმ ადგილას, რომელიც დუმბაძეს განსაკუთრებით უყვარდა და სადაც მას სახლის აშენება სურდა. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.georgianmuseums.ge/?lang=geo&id=1_1&sec_id=5&th_id=105 საქართველოს მუზეუმები] *[http://www.sakartveloo-lamazo.narod.ru/guria/nodar_dumbaZe.htm მუზეუმის გალერეა] {{გურიის მხარის მუზეუმები}} [[კატეგორია:ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1988 წელს დაარსებული მუზეუმები]] jbkyhoj12tdvzg7gwnlafnwp4x8z0kt 4 171743 4812007 4789949 2025-06-09T12:00:42Z Artist2025 171024 4812007 wikitext text/x-wiki {{/თავი}} {{clear}} == რატომ ხუჭავთ თვალს, როდესაც მიღებული წესი ირღვევა == უკვე '''მერამდენჯერ''' კითხვას ვსვამ ჩემს განხილვის გვერდზე. [[ვიკიპედია:კენჭისყრა/კატეგორიის სიდიდის ზედა ზღვარი სტატიებში]] თქვენს მიერ მიღებულ წესს რატომ არღვევთ? '''ხმათა უმრავლესობით, კანონის სახე მიეცა პირველ პოზიციას, ანუ, სტატიებს უნდა მიეთითოს მხოლოდ რაც შეიძლება წვრილი, ქვედა დონის კატეგორია, რადგან ეს კატეგორიები მაინც თავს იყრის უფრო მსხვილ, ზედა დონის კატეგორიაში. მაგალითისათვის შეგიძლიათ იხილოთ '''[https://ka.wikipedia.org/wiki/კატეგორია:საქართველოს_სოფლები ეს]''' და '''[https://ka.wikipedia.org/wiki/კატეგორია:დედაქალაქები ეს]''' კატეგორია. გადაწყვეტილება ვრცელდება როგორც ძველ, ისე ახალ სტატიებზე. ''' შედეგს ხელს აწერს [[მომხმარებელი:MIKHEIL]]. '''ქართული ვიკიპედია [[მომხმარებელი:Jaba1977]] საკუთრება არ არის.''' როცა სურს კენჭისყრაში მის ბავშვებს ხმას მიაცემინებს ისე როგორც მას სურს (ეს ხომ ყველა ადმინმა იცის, ვიკიპედიის ბიუროკრატებმა, აქტიურმა ვიკიპედიელებმა და [https://ge.wikimedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9B_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9D_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%AD%E1%83%9D#%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98 ვიკიმედიის მომხმარებელთა საქართველოს ჯგუფის სამეურვეო საბჭომ]). მაგ.[[სოლომონ ქურდიანის გასასვლელი]] [[:კატეგორია:ახალი კუკიის ქუჩები]] ქვედა დონის კატეგორიაა, ვიდრე [[:კატეგორია:ჩუღურეთის რაიონის ქუჩები]]. რატომ ვარღვევთ მიღებულ წესს? რატომ ხუჭავთ თვალს?--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 20:04, 28 დეკემბერი 2021 (UTC) :გამარჯობა. ქვედა დონის კატეგორია არ ნიშნავს უაზრო, თითიდან გამოწოვილი კატეგორიების მოგონებას. ბარემ ყველა ქუჩის ნომრები შექმნენი კატეგორიად და შიგნით ამ მისამართზე არსებული შენობები მოაქციე.— [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 20:08, 28 დეკემბერი 2021 (UTC) ::ბ-ნებო, ქვედა კატეგორია — ქვედა კატეგორიაა. წესში არ გიწერიათ თითით გამოწოვილია, თუ არა. ხოლო რაც შეეხება '''ახალ კუკიას''' თითი გამოწოვილი არ არის. ეს არის თბილისის ერთ-ერთი უბანი, რომელიც თბილისის ერთ-ერთ რაიონში შედის. პატივი უნდა ვცეთ ქართული ვიკიპედიის მომხმარებლების მიერ მიღებულ წესს. ზუსტად, რომ „თითიდან გამოწოვილ კატეგორიებს“ დაუჭირეს მხარი და ეს იყო ბ-ნი [[მომხმარებელი:Jaba1977]]. ხოლო მე და თქვენ, ბ-ნო [[მომხმარებელი:MIKHEIL]] „თითიდან გამოწოვილ კატეგორიებისთვის“ მხარი არ დაგვიჭირავს. --[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 20:26, 28 დეკემბერი 2021 (UTC) :::კოლეგებო, დამავიწყდა დამეწერა, იმედია [[თემი|თემს]], რომელიც 1998-2006 წლებში თემი საქართველოს კანონმდებლობით აღნიშნავდა თვითმმართველ ერთეულს — მუნიციპალიტეტს, ხოლო 2006-2014 წლებში აღნიშნავდა მუნიციპალიტეტის ფარგლებში არსებულ ტერიტორიულ ერთეულს. 2014 წლიდან კვლავ — თვითმმართველი ერთეული მუნიციპალიტეტია, არ თვლით როგორც ბ-ნმა [[მომხმარებელი:MIKHEIL]]-მა აღნიშნა „თითიდან გამოწოვილ კატეგორიას“, იხ. [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_(%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98)&diff=4244145&oldid=4005434], სადაც [[:კატეგორია:ჩხიკვთის თემის სოფლები]] შეიცვალა [[:კატეგორია:თეთრიწყაროს მუნიციპალიტეტის სოფლები]]. --[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 21:26, 28 დეკემბერი 2021 (UTC) ==განხილვა:ლეონიდასი== [[განხილვა:ლეონიდასი]] „სხვა რაიმე ქართული წყარო განსხვავებულს წერს?“ იხ. თვით სტატიაში ქართული წყარო.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 18:01, 31 დეკემბერი 2021 (UTC) :ეგ წყარო 1983 წლისაა და ორივე ფორმა წერია. ორთოგრაფიული უფრო ახალია. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 18:13, 31 დეკემბერი 2021 (UTC) ::გასაგებია. რომელი წლისაა?--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 18:21, 31 დეკემბერი 2021 (UTC) :::უცხოური პირთა სახელების (1989) [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 18:26, 31 დეკემბერი 2021 (UTC) == საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი == {{closed}} მგონი დროა, ეს ლექსიკონი აღარ ჩავთვალოთ ავტორიტეტულად და იმის საბაბად, რომ ვიკიშიც შესაძლებელი იყოს იქ შეტანილ პიროვნებაზე სტატიის არსებობა. ამის მაგალითია თუნდაც [[დავით ოსეფაშვილი|ეს სტატია]], რომელსაც ბიოგრაფიულ ლექსიკონში რაღაც გაურკვეველი წყარო აქვს მითითებული. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 19:15, 20 თებერვალი 2022 (UTC) *{{ჰო}} თუკი თვითონ ლექსიკონში არ არის მითითებული რაიმე სანდო წყარო, მარტო ლექსიკონი ვერ უნდა ადასტურებდეს ცნობადობას. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 19:27, 20 თებერვალი 2022 (UTC) * {{ჰო}} გაურკვეველი წყაროებით ბიოგრაფიულ ლექსიკონში შექმნილ სტატიებს ნუ შემოვიტანთ, რაც ბუნებრივია ყველაზე არ გავრცელდება. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<font color="#006400">'''''Wiki -'''''</font>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 19:32, 20 თებერვალი 2022 (UTC) * {{ჰო}} ნამდვილად. ლექსიკონში მოცემული ყველა პირი არ არის ენციკლოპედიური. --— [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 23:48, 20 თებერვალი 2022 (UTC) * {{ჰო}} სწორი მიდგომაა, რომ ქართული ვიკიპედიის სტატიებისთვის წყაროების ხარისხის სტანდარტი უნდა გაიზარდოს. — [[მომხმარებელი:Anry.kiknavelidze|Anry Kiknavelidze]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Anry.kiknavelidze|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Anry.kiknavelidze|წვლილი]]</sub> 03:07, 21 თებერვალი 2022 (UTC) * {{ჰო}} --[[მომხმარებელი:იაკობ მახარაძე|იაკობ მახარაძე]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:იაკობ მახარაძე|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/იაკობ მახარაძე|წვლილი]]</sub> 06:30, 21 თებერვალი 2022 (UTC) * {{ჰო}} თუ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონის გვერდზე წყაროდ მითითებულია ნაბეჭდი ინფორმაცია მაგ. [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00001480 აკაკი ვასაძე] და [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00012225/ სერგი ჟღენტი] რჩება ქართულ ვიკიპედიაში სტატია. უკვე შექმნილი სტატიები გაურკვეველი წყაროს მითითებით '''უნდა წაიშალოს''' ქართულ ვიკიპედიაში მაგ. [[დავით ოსეფაშვილი]]. ქართულმა ვიკიპედიამ უნდა მიხედოს აგრეთვე უცხო ენებზე შემოტანილ წყაროებსაც, რომლებიც მხოლოდ დაკოპირებით არის გადმოტანილი ქართულ ვიკიპედიაში. --[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 08:08, 21 თებერვალი 2022 (UTC) * {{ჰო}} გაურკვეველი წყაროებით სარგებლობა ჩემი აზრით სასარგებლო არ იქნება[[მომხმარებელი:GiorgiXIII|GiorgiXIII]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:GiorgiXIII|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/GiorgiXIII|წვლილი]]</sub> 08:25, 21 თებერვალი 2022 (UTC) {{ping|MIKHEIL}} [[გოგიტა აბალიშვილი|ამ სტატიაში]] მითითებული წყარო „ქართული სპორტი“ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონზე ავტორიტეტულია? მასაც ხომ არავითარი წყარო არ აქვს მითითებული ისევე როგოც თქვენს მიერ მითითებულ [[დავით ოსეფაშვილი| სტატიაში]]? რა უპირატესობა აქვს მას? გთხოვთ, განმიმარტოთ, რომ მომავალში [[:თარგი:წყარო]] აღარ ჩავსვა. იმედია თქვენს მხრიდან მიკერძოებას არ აქვს ადგილი.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 11:16, 23 თებერვალი 2022 (UTC) :მითითებული საიტი წარმოადგენს სახელმწიფო სტრუქტურის ოფიციალურ რესურს და გადის სერიოზულ ფილტრაციას, ეყრდნობა ოფიციალურ მონაცემებს. ამავე დროს, ზემოთ მოხსენებული ლექსიკონი არ ეყრდნობა რაიმე სანდო წყაროებს და მასში წარმოდგენილი ინფორმაცია არ გადის ფილტრაციას. — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 11:59, 23 თებერვალი 2022 (UTC) ::გასაგებია. სახელმწიფო სტრუქტურის ([[საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო]]) ოფიციალურმა რესურმა ისე გაიარა სერიოზული ფილტრაციას და დაეყრდნო ოფიციალურ მონაცემებს, რომ ჭაბუკებს შორის მსოფლიო ჩემპიონატის გამარჯვებულის (2019) (დ. უცნობია) არ იციან. სამწუხაროდ, ასეთია მრავალი გვერდი ქართულ ვიკიპედიაში. --[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 13:07, 23 თებერვალი 2022 (UTC) საქართველოს ბიოგრაფიულ ლექსიკონს არ აქვს პრეტენზია, რომ იქ მაინცდამაინც საზოგადოებისთვის ცნობილ პირებზე იყოს ინფორმაცია, მეცნიერებზე, პოლიტიკოსებზე და ა.შ. ამჟამად იქ არის ინფორმაცია რამდენიმე ჩვენგანზეც (ვიკიპედიელებს ვგულისხმობ) და კიდევ ბევრ ადამიანზე. ჩვენი ოჯახის წევრები, ნაცნობები და მეგობრებიც შეიძლება მოხვდნონ იქ, რადგან ესაა ვებ-გვერდი ადამიანების ბიოგრაფიაზე. ჩვენ თუ რომელიმე სტატიას მივუთითებთ ეს არ უნდა იქნას აკრძალული, უბრალოდ მივყვეთ ვიკიპედიის ცნობადობის კრიტერიუმებს და თუ პიროვნება კრიტერიუმებს აკმაყოფილებს, შემდეგ ბიოგრაფიული ლექსიკონის დართვითაც არაფერი დაშავდება. აქვე არ ვიცი იცით თუ არა, მაგრამ როგორც ვიკიპედიაზე, ასევე ბიოგრაფიულ ლექსიკონში ნებისმიერ ჩვენგანს შეუძლია ინფორმაციის შეტანა და მცირე დროის შემდეგ ეს ინფორმაცია გამოჩნდება კიდეც. ვერც ჰო-ს დავწერ და ვერც არა-ს უბრალოდ არ არის ამის საჭიროება. მაგ პიროვნებაზე სტატია ნამდვილად არაა საჭირო ვიკიპედიაზე და ბიოგრაფიულ ლექსიკონში რატომაც არა, საქართველოს მოქალაქეა, ცხოვრობს ან უცხოვრია და იყოს, არაფერი შავდება, მაგრამ ვიკიპედიის კრიტერიუმს ცხადია ვერ აკმაყოფილებს.--[[მომხმარებელი:გიორგი ჩუბინიძე|გიორგი ჩუბინიძე]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:გიორგი ჩუბინიძე|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/გიორგი ჩუბინიძე|წვლილი]]</sub> 23:39, 23 თებერვალი 2022 (UTC) * {{ჰო}} აუცილებლად გასაფილტრია ბიოგრაფიული ლექსიკონის მიხედვით შემოტანილი სტატიები. მხოლოდ მაგ ლექსიკონზე დაყრდნობით, ერთადერთი წყაროთი შექმნილი სტატიების დაახლოებით 90% წასაშლელია.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 06:35, 24 თებერვალი 2022 (UTC) :[[დავით თარხან-მოურავი]] მართალია საქართველოს ბიოგრაფიულ ლექსიკონს არ ეხება, ცნობადი სახეა, მაგრამ მასში მოყვანილი წყაროები რამდენად შეიძლება რომ ჩაითვალოს ავტორიტეტულად (თანამდებობის პირის ქონებრივი მდგომარეობის დეკლარაცია)?--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Zangala|წვლილი]]</sub> 07:07, 24 თებერვალი 2022 (UTC) </div> ===შედეგი=== კონსენსუსი სახეზეა - ''მხოლოდ'' ბიოგრაფიული ლექსიკონი ენციკლოპედიური მნიშვნელობის დამადასტურებლად ვერ ჩაითვლება. ახლადშემუშავებულ წესში [[ვპ:ბიო]] სპეციალური ჩანაწერი გაკეთდა.--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 20:20, 18 მარტი 2022 (UTC) == უკრაინული ტოპონიმები == ჩემი აზრით, ტოპონიმთა შეცვლის პროცესი ნაჩქარევად დაიწყო და ბევრი ხარვეზიც აქვს, თუმცა ამაზე არ ვწერ აქ. ვფიქრობ, რომ საზოგადოდ ცნობილ ტოპონიმებს მეორე, ალტერნატიულ სახელად უნდა ჰქონდეს მითითებული აქამდე არსებული და დამკვიდრებული სახელი. მაგ., '''ხარკოვი''', ''ხარკივი''; '''ლვივი''', ''ლვოვი''; '''მიკოლაივი''', ''ნიკოლაევი'' და ა.შ. როდესაც მკითხველი შედის გვერდზე, უნდა ხვდებოდეს, რას ეხება სტატია. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 18:01, 28 თებერვალი 2022 (UTC) :ეგეთ სტატიებში მაგის ჩაწერის ვერანაირ პრობლემას ვერ ვხედავ, ხოლო იმ ტოპონიმებზე რომლებიც ქართულში საერთოდ არ გამოიყენებოდა აუცილებლად მხოლოდ უკრაინული სახელწოდება უნდა დაიწეროს.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 04:56, 1 მარტი 2022 (UTC) ::მეც ასე ვფიქრობ. ძირითად დიდ ქალაქებზე ალტერნატივებად მივუთითოთ, შეცვლილ ტოპონიმებზე ან ნაკლებად ცნობილებზე არ გვჭირდება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 15:50, 1 მარტი 2022 (UTC) == Getting a book from Georgia == Looking for a specific Georgian book, an historical atlas, which not available outside Georgia, I tried to buy it in Georgian online shops, but they do not ship to abroad. Could someone assist me with that issue? If yes, please write me an eMail...--[[მომხმარებელი:Antemister|Antemister]] ^{[[მომხმარებლის განხილვა:Antemister|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/Antemister|წვლილი]]</sub> 14:06, 6 მარტი 2022 (UTC) == [[ვპ:ბიო]] == {{closed}} *'''განხილვის პერიოდი: 25 მარტი, 23:59 საათამდე.''' [[ვპ:ბიო|{{ღილაკი|ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა - ხილვა}}]] სალამი, როგორც იცით, პერმანენტულად გვაქვს პრობლემა, როდესაც ვიკიპედიაში გვთხოვენ ან ცდილობენ ისეთი ბიოგრაფიების განთავსებას, რომლებიც არაენციკლოპედიურია. ეს მუდმივად იყო (და ნაწილობრივ - არის) კონფლიქტებისა და გაუგებრობების მიზეზი. იმისთვის, რომ მომავალში ვიყოთ დაცულები, გთავაზობთ ახალი წესის დამტკიცებას [[ვიკიპედია:ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა]]. შემდეგი რამდენიმე დღე დავუთმოთ მის განხილვას, გაფართოებასა და ჩასწორებას, შემდეგ კი ვუყაროთ კენჭი და მივიღოთ. დრაფტის ვერსია გავამზადეთ - ახლა უკვე ყველამ ერთად გადავხედოთ და ჩავასწოროთ. [[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 20:11, 18 მარტი 2022 (UTC) :„სხვადასხვა“-ში მითითებულია ინგლისური ვიკიპედიის სტატიების შესახებ. აქ შეიძლება გაუგებრობა წარმოიქმნას. მაგალითად, თუკი სტატია ახალი დამატებულია ინგლისურში (თუნდაც 1 თვის), შესაძლოა იგი არ აკმაყოფილებდეს კრიტერიუმებს, თუმცა პატრულირების სირთულეებიდან გამომდინარე ჯერ არ იყოს წასაშლელად ან სხვა ტიპის სტატიად მონიშნული. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 20:42, 18 მარტი 2022 (UTC) ::''დროის ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში (არანაკლებ 3 თვე) არსებობს დამოწმებული სტატია'' - ამ ფორმულირებით გადავაკეთე ეს პუნქტი.--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 04:43, 19 მარტი 2022 (UTC) :ასევე, რომელიმე სექციაში, მაგალითად „სხვადასხვაში“ ასევე ჩაემატოს, რომ პიროვნება ცნობადად ანუ ენციკლოპედიურად მნიშვნელოვნად შეიძლება ჩაითვალოს, თუკი იგი შეტანილია ეროვნულ ან ზოგად ენციკლოპედიურ გამოცემაში, მ.შ. ენციკლოპედიურ ლექსიკონში. ამ შემთხვევაში აღსანიშნავია ისეთი დონის გამოცემების მხედველობაში მოყვანა, როგორიცაა „ვინ ვინ არის საქართველოში“ და მისთანანი, ზოგადად არ არის მაღალი დონის გამოცემა (რასაც ამტკიცებენ მისი რედაქტორების მისამართით, ალბათ ვიცით და აქ აღარ დავწერ). [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 20:47, 18 მარტი 2022 (UTC) ::პრინციპში საწინააღმდეგო არ მაქვს, უბრალოდ მეც მაქვს „ვინ ვინ არის საქართველოში“-ს ხარისხთან დაკავშირებული კითხვები. თუ ბიოგრაფიული ლექსიკონი არ არის ჩვენთვის სანდო წყარო, „ვინ ვინ არის საქართველოში“-ც არ უნდა იყოს. რაც შეეხება უცხოურ მსგავს გამოცემებს, სხვადასხვას 1 პუნქტში (ინგლისურ ვიკიში სტატიის არსებობა) გადის ნებისმიერი ბიოგრაფია.--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 04:43, 19 მარტი 2022 (UTC) :„სამხედროები“-ში ჩავამატოთ ზოგიერთი შემთხვევა. მაგალითად, ცნობილ სამხედრო კონფლიქტებში მონაწილეობა, სახელმწიფო ჯილდოების მიღება, გარკვეული სამხედრო წოდებები, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში მოხვედრა და ა.შ. ეს პარამეტრები შესაძლოა სავალდებულო იყოს ერთობლიობაში (რამდენიმე ან ყველა).[[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 20:51, 18 მარტი 2022 (UTC) ::სამხედროები მემგონი უკეთესი იქნება, თუ ანრი დაწერს. უფრო კარგად იცის სპეციფიკა.--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 04:43, 19 მარტი 2022 (UTC) *დაემატა [[ვპ:ბიო/აკადემია]].--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 05:38, 19 მარტი 2022 (UTC) *დაემატა [[ვპ:ბიო/მილ]].--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 13:44, 19 მარტი 2022 (UTC) :მუნიციპალიტეტების პირველი პირები — დავაზუსტოთ, აქ იგულისხმება არჩეული მერი თუ დეპუტატების მიერ არჩეული საკრებულოს თავმჯდომარეც. აქამდე არ ვაკეთებდით საკრებულოების თავმჯდომარეებზე. — [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 19:20, 20 მარტი 2022 (UTC) ::ამაზე პასუხი არ მაქვს - ვიმსჯელოთ. მემგონი მერი საკმარისია, ხოლო დანარჩენი თანამდებობის პირები - ზოგადი კრიტერიუმით. [[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 06:21, 21 მარტი 2022 (UTC) :::საკრებულოს თავჯდომარეები ზედმეტი მგონია, რა მნიშვნელობა უნდა ჰქონდეთ მათ, რომ სტატია დაიწეროს. საკმარისია მერი. — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 22:39, 21 მარტი 2022 (UTC) :::{{ping|Mehman97}} {{ping|MIKHEIL}} ჩავწერე, რომ უშუალოდ მერებს ეხება.--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 11:38, 22 მარტი 2022 (UTC) :„პარლამენტის, უზენაესი/საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრები“ — მაინტერესებს, აქ იგულისხმება მხოლოდ საქართველო თუ ზოგადად? ასევე, შედის თუ არა აქ წარსული დროის პარლამენტები? — დამფუძნებელი კრება და საქართველოს სსრ უმაღლესი საბჭო. ჩემი აზრით, ორივე უნდა შედიოდეს. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 19:41, 20 მარტი 2022 (UTC) ::@[[მომხმარებელი:გიო ოქრო|გიო ოქრო]] უფრო მეტი აქცენტი საქართველოზეა, ზოგადად ან [[ვპ:ბიო/სხვ]] ან [[ვპ:ბიო/ზოგადი]]. [[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 06:22, 21 მარტი 2022 (UTC) ::და კი, ორივე შედის, რა თქმა უნდა. [[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 06:23, 21 მარტი 2022 (UTC) :::[[:კატეგორია:უკრაინის მე-9 მოწვევის უმაღლესი რადის წევრები]] — ასეთებზე მაქვს ლაპარაკი. იგულისხმებიან თუ არა? თუკი პიროვნება სხვა კრიტერიუმით გახდა ენციკლოპედიური კი ბატონო, მაგრამ მხოლოდ იმიტომ, რომ სხვა პარლამენტის დეპუტატია, ვწერთ თუ არა? უნდა ჩანდეს წესში ეს. იგივეა, მაგალითად, აშშ-ის სენატის ან სხვა უწყებათა წევრები, გუბერნატორები და მისთ. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 11:49, 22 მარტი 2022 (UTC) ::::მე ვფიქრობ ყველა ქვეყნის პარლამენტის წევრებზე უნდა გავრცელდეს, ხოლო რაც შეეხება სასამართლოებს, მანდ ალბათ საქართველოზე შეიძლება ბევრად უფროს სიღრმისეულად და სხვა ქვეყნებზე მხოლოდ მაღალ თანამდებობებზე.--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 12:06, 22 მარტი 2022 (UTC) :::::ვეთანხმები დავითს, ყველა ქვეყნის საკანონმდებლო ორგანოს წევრებზე უნდა გავრცელდეს. პ.ს. ეს იმ შემთხვევაში, თუ მათზე არსებობს შესაბამისი სანდო და გადამოწმებადი წყარო. — [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 14:22, 22 მარტი 2022 (UTC) ::::::სანდო და გადამოწმებადი წყარო წყარო თუ არ არსებობს, ნებისმიერი სტატია ისედაც წასაშლელია. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 12:15, 23 მარტი 2022 (UTC) ინგლისური ვიკიპედიის ჩანაწერს მე პირადად არ ვეთანხმები. მაგას ჯობია ინგლისური წესების ის ნაწილი გადმოვიტანოთ, რაც მოგვწონს და ჯერ არ არის წარმოდგენილი პროექტში. [[:en:David Osepashvili]] — ასეთი სტატიები შეიძლება 3 თვეც და მეტიც დარჩეს ინგლისურ ვიკიში (და სხვა ვიკიპედიებშიც). ინგლისურ ვიკიპედიაში პატრულირება არ არის მყისიერი სახის. --[[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 15:11, 23 მარტი 2022 (UTC) :შეგვიძლია დაზუსტება, რომ ინგლისური წესი არ მოქმედებს ქართველების ბიოგრაფიებზე. ეს წესი უფრო shortcut-ია, რომ ენერგია არ დავხარჯოთ ტრივიალურ ქეისებზე, როდესაც ადამიანის ბიოგრაფია ისედაც გასაგებია, რომ უნდა იყოს.--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 07:55, 24 მარტი 2022 (UTC) ::კიბატონო, მასეთი ფორმულირებით მისაღები იქნება. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 08:44, 24 მარტი 2022 (UTC) :პრინციპში, ყველა შენიშვნა გათვალისწინებულია. რამე ხომ არ გამომრჩა? {{ping|გიო ოქრო}}, {{ping|Jaba1977}}.--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 10:58, 25 მარტი 2022 (UTC) ::მგონი არა. შემდგომში თუკი იქნება რაიმე საკითხები, ჩასწორებების მიზნით გავიტანოთ ფორუმებზე. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<span style="color:gold">'''''გიო'''''</span>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<span style="color:#66FF00">'''''ოქრო'''''</span>]] 11:44, 25 მარტი 2022 (UTC) ::ვფიქრობ. ასე უკეთესია. თუმცა პრაქტიკაში რა იქნება, ამას დრო გვიჩვენებს. [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 15:54, 25 მარტი 2022 (UTC) </div> ===შედეგი=== *მადლობა ყველას შენიშვნებისთვის. გადავინაცვლოთ [[ვიკიპედია:კენჭისყრა/ვპ:ბიო|'''კენჭისყრის გვერდზე''']].--[[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 04:51, 26 მარტი 2022 (UTC) == [[ვიკიპედია:კენჭისყრა/ვპ:ბიო]] == * [[ვიკიპედია:კენჭისყრა/ვპ:ბიო|ვიკიპედია:კენჭისყრა/ვპ:ბიო]] სალამი, ვპ:ბიოს წესად მიღებასთან დაკავშირებით კენჭისყრა სრულდება დღს, 29 მარტს, თბილისის დროით 21:45 საათზე. ჯერ-ჯერობით საკენჭისყრო აქტივობა ნამეტანი დაბალია) [[მომხმარებელი:Melberg|<span style="color:red">M</span><span style="color:black">elberg</span>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:Melberg|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 05:38, 29 მარტი 2022 (UTC) == მუნიციპალიტეტები აფხაზეთში == ვეხმიანები ადრე დაწყებულ კამათს აფხაზეთში რა ვუყოთ ადმინისტრაციულ დაყოფას. მე სიახლეებს თვალყურს ვერ ვადევნებ, ამიტომ მინდა დავსვა კითხვა, რამე ხომ არ შეცვლილა ადმინისტრაციულ დაყოფაზე? [https://maps.gov.ge/map/portal#state/point=41.009500319399855,42.92382431027668&projection=EPSG:4326&zoom=9.321074973529365&projection=EPSG:4326 საჯარო რეესტრმა ახალი რუკა გამოაქვეყნა (ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები > დასახლებების საზღვრები)], სადაც ეთითება რომ აფხაზეთი დღესდღეობით მუნიციპალიტეტებადაა დაყოფილი და ამასთანავე არსებობს აჟარის მუნიციპალიტეტიც. თუ საჯარო რეესტრი სიცრუეში ცხოვრობს, ჩვენც ხომ არ გაგვერისკა და გვევლო მათ მიერ გაკაფულ გზაზე? [[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 10:53, 22 აგვისტო 2022 (UTC) :ჩვენ ხომ ისედაც დიდი ხანია მუნიციპალიტეტები გვიწერია და ჯობია ასევე გავაგრძელოთ კიდეც. [[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#008000;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''David'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#008000;">'''''As'''''</span>]] 15:14, 22 აგვისტო 2022 (UTC) ::ანუ შენ გინდა მითხრა, რომ ადრე რომ გთხოვე აფხაზეთის რუკის ადმინისტრაციული დაყოფა, გამიკეთებ საჯარო რეესტრის მიხედვით? ესეიგი რამე საკანონმდებლო დონეზე არაფერი არ შეცვლილა, რადგანაც ახალს არაფერს ვამბობთ. ოკ გასაგებია. [[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 06:48, 23 აგვისტო 2022 (UTC) == წერტილი მძიმის მაგივრად == მოკლედ რაღაც პერიოდი მათემატიკური რიცხვების წერისას მთელინაწილის მეათედი, მეასედი, მეათასედის და ა. შ. გამოსაყოფად ვიყენებდი „მძიმეს“ (,). ზოგადად არსებობს ორი სტანდარტი ან მძიმე ან წერტილი. როგორც ჩანს მძიმეს უფრო რუსული სკოლა იყენებს, ხოლო წერტილს დასავლური. ვთვლი რომ ამ ერთი შეხედვით უმნიშვნელო საკითხსაც სჭირდება დარეგულირება ქართულ ვიკიპედიაში. ცუდი არ იქნება თუ ჩვენც ორიენტაციას წერტილს ავიღებთ მძიმის მაგივრად. დავუშვათ 3.14 და არა 3,14. ის სკოლა რომელიც წერტილს გამყოფ ნიშნად იყენებს „მძიმეს“ (,) დიდი რიცხვის გამოსაყოფად სვამს ხოლმე. ზოგჯერ ათასების გამოსაყოფად „მძიმის“ მაგივრად სფეისი ისმება ხოლმე (მაგალითად 3,567,432.12 ან 3 567 432.12. შეგვიძლია პირდაპირ გადაბმულიც ვწეროთ 3567432.12). რავიცი უბრალოდ რამე ერთიანი სქემა გვქონდეს ურიგო არ იქნება, თორე არეული, ზოგან წერტილი იყოს გამყოფი, ზოგან მძიმე მინიმუმ ულამაზოა, არაენციკლოპედიურობაზე არაფერს ვამბობ. [[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 06:51, 19 სექტემბერი 2022 (UTC) == The Vector 2022 skin as the default in two weeks? == [[File:Wikimania 2022 Vector (2022) Presentation.pdf|thumb|The slides for our presentation at Wikimania 2022|page=26]] Hello. I'm writing on behalf of the [[mw:Reading/Web|Wikimedia Foundation Web team]]. '''In two weeks, we would like to make the Vector 2022 skin the default on this wiki.''' We have been working on it for the past three years. So far, it has been the default on more than 30 wikis, including sister projects, all accounting for more than 1 billion pageviews per month. On average [[phab:T317529#8246686|87% of active logged-in users]] of those wikis use Vector 2022. It would become the default for all logged-out users, and also all logged-in users who currently use Vector legacy. Logged-in users can at any time switch to [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|any other skins]]. No changes are expected for users of these skins. <div style="width:100%; margin:auto;"><gallery widths="220" heights="150" mode="packed" caption="Top of an article"> Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2010 top.png|Vector legacy (current default) Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 top.png|Vector 2022 </gallery><gallery widths="220" heights="150" mode="packed" caption="A section of an article"> Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2010 scrolled.png|Vector legacy (current default) Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 scrolled.png|Vector 2022 </gallery></div> === About the skin === '''[Why is a change necessary]''' The current default skin meets the needs of the readers and editors as these were 13 years ago. Since then, new users have begun using Wikimedia projects. [https://diff.wikimedia.org/2022/08/18/prioritizing-equity-within-wikipedias-new-desktop/ The old Vector doesn't meet their needs.] '''[Objective]''' The objective for the new skin is to make the interface more welcoming and comfortable for readers and useful for advanced users. It draws inspiration from previous requests, the [[metawiki:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey|Community Wishlist Surveys]], and gadgets and scripts. The work helped our code follow the standards and improve all other skins. [[phab:phame/post/view/290/how_and_why_we_moved_our_skins_to_mustache/|We reduced PHP code in Wikimedia deployed skins by 75%]]. The project has also focused on making it easier to support gadgets and use APIs. '''[Changes and test results]''' The skin introduces a [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features|series of changes]] that improve readability and usability. The new skin does not remove any functionality currently available on the Vector skin. * The sticky header makes it easier to find tools that editors use often. It decreases scrolling to the top of the page by 16%. * The new table of contents makes it easier to navigate to different sections. Readers and editors jumped to different sections of the page 50% more than with the old table of contents. It also looks a bit different on talk pages. * The new search bar is easier to find and makes it easier to find the correct search result from the list. This increased the amount of searches started by 30% on the wikis we tested on. * The skin does not negatively affect pageviews, edit rates, or account creation. There is evidence of increases in pageviews and account creation across partner communities. '''[Try it out]''' Try out the new skin by going to the appearance tab in [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|your preferences]] and selecting Vector 2022 from the list of skins. === How can editors change and customize this skin? === It's possible to configure and personalize our changes. We support volunteers who create new gadgets and user scripts. Check out [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Repository|our repository]] for a list of currently available customizations, or add your own. === Our plan === '''If no large concerns are raised, we plan on deploying in the week of October 3, 2022'''. If your community would like to request more time to discuss the changes, hit the button and write to us. We can adjust the calendar. <div style="text-align: center;">[[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|<span class="plainlinks mw-ui-button mw-ui-destructive">Request for more time to discuss the change</span>]]</div> Also, if you'd like ask our team anything, if you have questions, concerns, or additional thoughts, please ping me here or write on the [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|talk page of the project]]. We will also gladly answer! [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Frequently asked questions|See our FAQ]]. Thank you! [[მომხმარებელი:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[მომხმარებლის განხილვა:SGrabarczuk (WMF)|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/SGrabarczuk (WMF)|წვლილი]]) 03:13, 22 სექტემბერი 2022 (UTC) == ლეონიდები = ანჩაბაძეები? == აფხაზეთის მმართველთა სიაში, კერძოდ "დინასტიის" სექციაში "ლეონიდებს" ფრჩხილებში უწერია ачба/ანჩაბაძე. [[ანჩაბაძეები]] არ არიან ლეონიდები. თვით [[შალვა ინალ-იფა|შალვა ინალ-იფაც]] (მეცნიერი, რომელიც კატეგორიულად უარყოფდა ქართველური ტომების ავტოქტონობას აფხაზეთის ტერიტორიაზე) კი აღიარებდა, რომ აჩბა-ანჩაბაძეები იმიერკავკასიიდან ფსხუს გავლით შემოვიდნენ აფხაზეთში. თანაც ანჩაბაძეები წყაროებში მოიხსენიებიან მხოლოდ XV საუკუნიდან. რაც წერია ფრჩხილები - წასაშლელია. [[მომხმარებელი:ქრისტეფორე|ქრისტეფორე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ქრისტეფორე|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ქრისტეფორე|წვლილი]]) 09:44, 14 მაისი 2023 (UTC) == კოსმოსური ხომალდები == მოგესალმებით! მინდა ერთი მეტად უმნიშვნელო ნიუანსის შეთანხმება. კოსმოსური აპარატები და მათთან დაკავშირებული მოდულები როგორ დავასათაუროთ — სფეისით თუ ტირეთი? გვაქვს: [[აპოლო 11]], [[ლუნა-5]]... როგორ მოვიქცეთ ყველა გავასფეისოთ თუ გავატიროთ, თუ შერეული გავაკეთოთ მაგალითად რუსულებისთვის/საბჭოთა ტირე, ხოლო სხვა დანარჩენები — სფეისი. მაგალითისათვის ინგლისურში ყველაფერი სფეისითაა გადაწყვეტილი, ხოლო რუსულშ ყველა ტირეთი. [[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 08:06, 2 დეკემბერი 2023 (UTC) :ჩემი აზრით, თუკი ორიგინალში ერქვა Луна-5, აქ დეფისი უნდა შევინარჩუნოთ, ხოლო თუკი ერქვა Apollo 11, იქ დეფისი საჭირო არ არის. საინტერესოა თუ არსებობს რამე ორთოგრაფიული ნორმა ან ნორმალური ლიტერატურა ამაზე. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] 13:30, 2 დეკემბერი 2023 (UTC) ::სიმართლე გითხრა მეც მასე მგონია, რომ უკეთესია. კავიკიში დავამკვიდროთ შერეული ისე როგორიც ორიგინალშია. სპეციალური ლიტერატურა ეჭვი მეპარება დღეს რამე გვქონდეს. თუ რამეა საბჭოთა იქნება და ისიც ქსედან აღებული.--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 09:32, 3 დეკემბერი 2023 (UTC) :::ტირეთი წერას რუსულის გრამატიკა განსაზღვრავს, თუ ქართულის გრამატიკაში ასეთი წესი არ გვაქვს, მაშინ საჭიროც არაა ტირეთი წერას. ჩემი აზრით, როგორც ინგლისურშია, ისე დავწეროთ აქაც. — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 14:00, 3 დეკემბერი 2023 (UTC) ::::მაგრამ ეს არ უნდა შეეხოს ისეთ შემთხვევას, როდესაც დეფისი თავად ორიგინალში აქვს. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] 14:04, 3 დეკემბერი 2023 (UTC) :::::საინტერესოა ინგლისური ან რუსული რატომ არ ითვალისწინებს ორიგინალს, როგორც ამოსავალს?!--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 09:02, 16 დეკემბერი 2023 (UTC) == საქართველოს კანონი ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ == სალამი! მინდა რომ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ეს თარგი დავსვა თავზე როგორც ეს [[გაგრა|გაგრის]] მაგალითზეა. თქვენ რა აზრის ხართ? მზად ვარ მოვისმინო თქვენი მოსაზრებები. [[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 09:42, 1 აპრილი 2024 (UTC) :თარგი ჩავიტანე შესავალი ტექსტის ქვეშ.--[[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 11:56, 1 აპრილი 2024 (UTC) == მითრიდატე IV/მირდატ II == ქსე-ში მოხსენიებული [[მითრიდატე IV]] იგივე [http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/77842?mode=full მირდატ II]-ა. ტექსტში ვკითხულობთ: ქართლის (იბერიის) მეფე III ს-ის დასასრულს ან IV ს-ის დასაწყისში. „მეფეთა ცხოვრების“ მიხედვით ბაკურ I-ის შვილი. (მარიკა ლორთქიფანიძე, როინ მეტრეველი „საქართველოს მეფეები“, გვ. 30.). მირდატ II უნდა იძებნებოდეს და მისამართდებოდეს მითრიდატე IV-ზე.--[[მომხმარებელი:Coregency|Coregency]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Coregency|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Coregency|წვლილი]]) 14:25, 23 ივნისი 2024 (UTC) == წინადადებები BY william cecil == მე არ ვიცი გვერდების შექმნა პიროვნებებზე, ამიტომაც გეუბნებით სახელსა და გვარს: მალხაზ მაცაბერიძე (თსუს პროფესორია, "ვინ ვინ არის საქართველოში" მანდ ვნახე. შექმენით გვერდი, მცირე ინფო ჩაყარეთ და დანარჩენს მე ავაწყობ თქვენის ნებართვით. პატარაზე წამეხმარეთ თქვენც. [[მომხმარებელი:William Cecil|William Cecil]] ([[მომხმარებლის განხილვა:William Cecil|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/William Cecil|წვლილი]]) 16:54, 17 აგვისტო 2024 (UTC) „გამარჯობა. გთხოვთ, შეამოწმოთ ახალი სტატია თეკლა მელაძის შესახებ: <nowiki>https://ka.wikipedia.org/wiki/თეკლა_მელაძე“</nowiki> [[მომხმარებელი:Artist2025|Artist2025]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Artist2025|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Artist2025|წვლილი]]) 12:00, 9 ივნისი 2025 (UTC) lfx5bdr22r02684fku0sgkfj1jnz9y3 0 251588 4812140 4064963 2025-06-09T17:55:40Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1994 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812140 wikitext text/x-wiki '''გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი''' — მუზეუმ-ნაკრძალი [[გონიო]]სთან ([[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა]]). დაარსდა [[1994]] წელს. მუზეუმ-ნაკრძალის ტერიტორია მოიცავს [[გონიოს ციხე|გონიო-აფსაროსის ციხესა]] და მის მიმდებარე ტერიტორიას, სადაც არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებულია ელინისტური ხანის მასალა. აღმოჩენილია საზოგადოებრივი დანიშნულების ნაგებობები, კერამიკის, [[ბრინჯაო]]ს, [[ვერცხლი]]ს, [[ოქრო]]ს ნივთები, [[იუსტინიანე I (ბიზანტია)|იუსტინიანე I-ის]] [[სპილენძი]]ს მონეტები, ჰიდრავლიკურხრახნიანი იატაკისა და კრამიტის ნიმუშები. განსაკუთრებით აღსანიშნავია [[გონიოს განძი]], რომელიც ძირითადად უნიკალური საიუველირო ნიმუშებისაგან შედგება. მუზეუმ-ნაკრძალში დაცულია 17 ათასი ექსპონატი. გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის პარტნიორი ორგანიზაციებია [[საქართველოს არქეოლოგიური კვლევის ცენტრი]], [[იენის უნივერსიტეტი]]. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[საქართველოს მუზეუმების სია]] == ლიტერატურა == {{ქე|2|96-97}} [[კატეგორია:ბათუმის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1994 წელს დაარსებული მუზეუმები]] gjngnriv1knefpsnrjafok527510qmv 0 268183 4812060 2655603 2025-06-09T15:40:08Z Ziv 166415 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Landkreis Amberg-Sulzbach.png]] → [[File:DEU Landkreis Amberg-Sulzbach COA.svg]] → File replacement: jpg/png/gif to svg vector image ([[c::c:GR]]) 4812060 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა გერმანიის რაიონი |ქართული სახელწოდება = ამბერგ-ზულცბახის რაიონი |ორიგინალური სახელწოდება = Landkreis Amberg-Sulzbach |გერბი = DEU Landkreis Amberg-Sulzbach COA.svg |ადგილმდებარეობა = Lage des Landkreises Amberg-Sulzbach in Deutschland.png |ქვეყანა = [[გერმანია]] |მიწა = [[ბავარია]] |ადმინისტრაციული ოლქი = [[ზემო პფალცი]] |ცენტრი = [[ამბერგი]] |მეთაური = არმინ ნენტვიგი ([[გერმანიის სოციალ-დემოკრატიული პარტია|გსდპ]]) |მეთაურის სახელი = ლანდრატი |დაარსდა = |ფართობი = 1.255 |ენა = [[გერმანული ენა|გერმანული]] |ენები = |მოსახლეობა = 107 794 |მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 86 |რუკა = Bavaria_as.png |რუკის ზომა = |რუკა2 = |რუკის ზომა2 = |ოფიციალური კოდი = 09 3 71 |საავტომობილო კოდი = AS |პარამეტრის სახელწოდება1 = |პარამეტრი1 = |მისამართი = Schlossgraben 3<br />92224 Amberg |E-mail = null |საიტი = http://www.kreis-as.de/ www.kreis-as.de }} '''ამბერგ-ზულცბახის რაიონი''' ({{lang-de|Landkreis Amberg-Sulzbach}}) — [[გერმანიის რაიონი|რაიონი]] [[გერმანია]]ში. რაიონის ცენტრი — ქალაქი [[ამბერგი]]. რაიონი შედის [[ბავარია|ბავარიის]] [[გერმანიის ადმინისტრაციული დაყოფა|ფედერალურ მხარეში]]. ექვემდებარება [[ზემო პფალცი]]ს [[ადმინისტრაციული ოლქი (გერმანია)|ადმინისტრაციულ ოლქს]]. იკავებს 1.255 კვ. კმ. ფართობს. მოსახლეობა შეადგენს 107 794 ადამიანს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 86 ადამიანი/კვ.კმ-ზე. რაიონის ოფიციალური კოდი — ''09 3 71''. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.kreis-as.de/ www.kreis-as.de ოფიციალური საიტი] {{de}} {{ესკიზი-ბავარია}} [[კატეგორია:ბავარიის რაიონები]] trcwaiqi8b2euyotgdtwvue850nk2hv 0 268185 4812064 2655609 2025-06-09T16:02:00Z Ziv 166415 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Landkreis Augsburg.png]] → [[File:DEU Landkreis Augsburg COA.svg]] → File replacement: jpg/png/gif to svg vector image ([[c::c:GR]]) 4812064 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა გერმანიის რაიონი |ქართული სახელწოდება = აუგსბურგის რაიონი |ორიგინალური სახელწოდება = Landkreis Augsburg |გერბი = DEU Landkreis Augsburg COA.svg |ადგილმდებარეობა = Lage des Landkreises Augsburg in Deutschland.png |ქვეყანა = [[გერმანია]] |მიწა = [[ბავარია]] |ადმინისტრაციული ოლქი = [[შვაბიის ადმინისტრაციული ოლქი|შვაბია]] |ცენტრი = [[აუგსბურგი]] |მეთაური = კარლ ფოგელე ([[ბავარიის ქრისტიან-სოციალური კავშირი|ქსკ]]) |მეთაურის სახელი = ლანდრატი |დაარსდა = |ფართობი = 1071,13 |ენა = [[გერმანული ენა|გერმანული]] |ენები = |მოსახლეობა = 241 381 |მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 225 |რუკა = Bavaria_a.png |რუკის ზომა = |რუკა2 = |რუკის ზომა2 = |ოფიციალური კოდი = 09 7 72 |საავტომობილო კოდი = A |პარამეტრის სახელწოდება1 = |პარამეტრი1 = |მისამართი = Prinzregentenplatz 4<br />86150 Augsburg |E-mail = null |საიტი = http://www.landkreis-augsburg.de/ www.landkreis-augsburg.de }} '''აუგსბურგის რაიონი''' ({{lang-de|Landkreis Augsburg}}) — [[გერმანიის რაიონი|რაიონი]] [[გერმანია]]ში. რაიონის ცენტრი — ქალაქი [[აუგსბურგი]]. რაიონი შედის [[ბავარია|ბავარიის]] [[გერმანიის ადმინისტრაციული დაყოფა|ფედერალურ მხარეში]]. ექვემდებარება [[შვაბიის ადმინისტრაციული ოლქი|შვაბიის]] [[ადმინისტრაციული ოლქი (გერმანია)|ადმინისტრაციულ ოლქს]]. იკავებს 1071,13 კვ. კმ. ფართობს. მოსახლეობა შეადგენს 241 381 ადამიანს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 225 ადამიანი/კვ.კმ-ზე. რაიონის ოფიციალური კოდი — ''09 7 72''. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.landkreis-augsburg.de/ www.landkreis-augsburg.de ოფიციალური საიტი] {{de}} {{ესკიზი-ბავარია}} [[კატეგორია:ბავარიის რაიონები]] iz9x5k316pl0mi3qstt0to1qibgxvky 0 268224 4812067 4260188 2025-06-09T16:07:36Z Ziv 166415 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Landkreis Bad Toelz-Wolfratshausen.png]] → [[File:Wappen Landkreis Bad Toelz-Wolfratshausen.svg]] → File replacement: jpg/png/gif to svg vector image ([[c::c:GR]]) 4812067 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა გერმანიის რაიონი |ქართული სახელწოდება = ბად-ტელც-ვოლფრატსჰაუზენის რაიონი |ორიგინალური სახელწოდება = Landkreis Bad Tölz-Wolfratshausen |გერბი = Wappen Landkreis Bad Toelz-Wolfratshausen.svg |ადგილმდებარეობა = Lage des Landkreises Bad Tölz-Wolfratshausen in Deutschland.png |ქვეყანა = [[გერმანია]] |მიწა = [[ბავარია]] |ადმინისტრაციული ოლქი = [[ზემო ბავარია]] |ცენტრი = [[ბად-ტელცი]] |მეთაური = მანფრედ ნაგლერი ([[ბავარიის ქრისტიან-სოციალური კავშირი|ქსკ]]) |მეთაურის სახელი = ლანდრატი |დაარსდა = |ფართობი = 1110,67 |ენა = [[გერმანული ენა|გერმანული]] |ენები = |მოსახლეობა = 120 557 |მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 109 |რუკა = Bavaria_toel.png |რუკის ზომა = |რუკა2 = |რუკის ზომა2 = |ოფიციალური კოდი = 09 1 73 |საავტომობილო კოდი = TÖL |პარამეტრის სახელწოდება1 = |პარამეტრი1 = |მისამართი = Prof.-Max-Lange-Platz 1<br />83646 Bad Tölz |E-mail = null |საიტი = http://www.lra-toelz.de/ www.lra-toelz.de }} '''ბად-ტელც-ვოლფრატსჰაუზენის რაიონი''' ({{lang-de|Landkreis Bad Tölz-Wolfratshausen}}) — [[გერმანიის რაიონი|რაიონი]] [[გერმანია]]ში. რაიონის ცენტრი — ქალაქი [[ბად-ტელცი]]. რაიონი შედის [[ბავარია|ბავარიის]] [[გერმანიის ადმინისტრაციული დაყოფა|ფედერალურ მხარეში]]. ექვემდებარება [[ზემო ბავარია|ზემო ბავარიის]] [[ადმინისტრაციული ოლქი (გერმანია)|ადმინისტრაციულ ოლქს]]. იკავებს 1110,67 კვ. კმ. ფართობს. მოსახლეობა შეადგენს 120 557 ადამიანს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 109 ადამიანი/კვ.კმ-ზე. რაიონის ოფიციალური კოდი — ''09 1 73''. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.lra-toelz.de/ www.lra-toelz.de ოფიციალური საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20030322191349/http://www.lra-toelz.de/ |date=2003-03-22 }} {{de}} {{ესკიზი-ბავარია}} [[კატეგორია:ბავარიის რაიონები]] nim0lbpbtoi88lweqt8sgezyd3j6b3w 0 268229 4812157 2655589 2025-06-09T18:33:13Z Ziv 166415 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Landkreis Guenzburg.png]] → [[File:DEU Landkreis Günzburg COA.svg]] → File replacement: jpg/png/gif to svg vector image ([[c::c:GR]]) 4812157 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა გერმანიის რაიონი |ქართული სახელწოდება = გიუნცბურგის რაიონი |ორიგინალური სახელწოდება = Landkreis Günzburg |გერბი = DEU Landkreis Günzburg COA.svg |ადგილმდებარეობა = Lage des Landkreises Günzburg in Deutschland.PNG |ქვეყანა = [[გერმანია]] |მიწა = [[ბავარია]] |ადმინისტრაციული ოლქი = [[შვაბიის ადმინისტრაციული ოლქი|შვაბია]] |ცენტრი = [[გიუნცბურგი]] |მეთაური = ჰუბერტ ჰაფნერი ([[ბავარიის ქრისტიან-სოციალური კავშირი|ქსკ]]) |მეთაურის სახელი = ლანდრატი |დაარსდა = |ფართობი = 762,52 |ენა = [[გერმანული ენა|გერმანული]] |ენები = |მოსახლეობა = 123 154 |მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 162 |რუკა = Bavaria_gz.png |რუკის ზომა = |რუკა2 = |რუკის ზომა2 = |ოფიციალური კოდი = 09 7 74 |საავტომობილო კოდი = GZ |პარამეტრის სახელწოდება1 = |პარამეტრი1 = |მისამართი = An der Kapuzinermauer 1<br />89312 Günzburg |E-mail = null |საიტი = http://www.landkreis-guenzburg.de/ www.landkreis-guenzburg.de }} '''გიუნცბურგის რაიონი''' ({{lang-de|Landkreis Günzburg}}) — [[გერმანიის რაიონი|რაიონი]] [[გერმანია]]ში. რაიონის ცენტრი — ქალაქი [[გიუნცბურგი]]. რაიონი შედის [[ბავარია|ბავარიის]] [[გერმანიის ადმინისტრაციული დაყოფა|ფედერალურ მხარეში]]. ექვემდებარება [[შვაბიის ადმინისტრაციული ოლქი|შვაბიის]] [[ადმინისტრაციული ოლქი (გერმანია)|ადმინისტრაციულ ოლქს]]. იკავებს 762,52 კვ. კმ. ფართობს. მოსახლეობა შეადგენს 123 154 ადამიანს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 162 ადამიანი/კვ.კმ-ზე. რაიონის ოფიციალური კოდი — ''09 7 74''. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.landkreis-guenzburg.de/ www.landkreis-guenzburg.de ოფიციალური საიტი] {{de}} {{ესკიზი-ბავარია}} [[კატეგორია:ბავარიის რაიონები]] 8il6epzqz2aphupqfjw9scyvrnkxpvk 0 268236 4812073 2655596 2025-06-09T16:20:22Z Ziv 166415 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Landkreis Dachau.png]] → [[File:Wappen Landkreis Dachau.svg]] → File replacement: jpg/png/gif to svg vector image ([[c::c:GR]]) 4812073 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა გერმანიის რაიონი |ქართული სახელწოდება = დახაუს რაიონი |ორიგინალური სახელწოდება = Landkreis Dachau |გერბი = Wappen Landkreis Dachau.svg |ადგილმდებარეობა = Lage des Landkreises Dachau in Deutschland.png |ქვეყანა = [[გერმანია]] |მიწა = [[ბავარია]] |ადმინისტრაციული ოლქი = [[ზემო ბავარია]] |ცენტრი = [[დახაუ]] |მეთაური = ჰანსიორგ კრისტმანი ([[ბავარიის ქრისტიან-სოციალური კავშირი|ქსკ]]) |მეთაურის სახელი = ლანდრატი |დაარსდა = |ფართობი = 578,96 |ენა = [[გერმანული ენა|გერმანული]] |ენები = |მოსახლეობა = 138 391 |მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 239 |რუკა = Bavaria_dah.png |რუკის ზომა = |რუკა2 = |რუკის ზომა2 = |ოფიციალური კოდი = 09 1 74 |საავტომობილო კოდი = DAH |პარამეტრის სახელწოდება1 = |პარამეტრი1 = |მისამართი = Weiherweg 16<br />85221 Dachau |E-mail = null |საიტი = http://www.landkreis-dachau.de/ www.landkreis-dachau.de }} '''დახაუს რაიონი''' ({{lang-de|Landkreis Dachau}}) — [[გერმანიის რაიონი|რაიონი]] [[გერმანია]]ში. რაიონის ცენტრი — ქალაქი [[დახაუ]]. რაიონი შედის [[ბავარია|ბავარიის]] [[გერმანიის ადმინისტრაციული დაყოფა|ფედერალურ მხარეში]]. ექვემდებარება [[ზემო ბავარია|ზემო ბავარიის]] [[ადმინისტრაციული ოლქი (გერმანია)|ადმინისტრაციულ ოლქს]]. იკავებს 578,96 კვ. კმ. ფართობს. მოსახლეობა შეადგენს 138 391 ადამიანს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 239 ადამიანი/კვ.კმ-ზე. რაიონის ოფიციალური კოდი — ''09 1 74''. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.landkreis-dachau.de/ www.landkreis-dachau.de ოფიციალური საიტი] {{de}} {{ესკიზი-ბავარია}} [[კატეგორია:ბავარიის რაიონები]] 6heiom8hgn3fgpv6jxw7pding23wtpd 0 268239 4812111 2655599 2025-06-09T17:40:56Z Ziv 166415 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Landkreis Dingolfing-Landau.png]] → [[File:Wappen Landkreis Dingolfing-Landau.svg]] → File replacement: jpg/png/gif to svg vector image ([[c::c:GR]]) 4812111 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა გერმანიის რაიონი |ქართული სახელწოდება = დინგოლფინგ-ლანდაუს რაიონი |ორიგინალური სახელწოდება = Landkreis Dingolfing-Landau |გერბი = Wappen Landkreis Dingolfing-Landau.svg |ადგილმდებარეობა = Lage des Landkreises Dingolfing-Landau in Deutschland.png |ქვეყანა = [[გერმანია]] |მიწა = [[ბავარია]] |ადმინისტრაციული ოლქი = [[ქვემო ბავარია]] |ცენტრი = [[დინგოლფინგი]] |მეთაური = ჰაინრიხ ტრაპი ([[გერმანიის სოციალ-დემოკრატიული პარტია|გსდპ]]) |მეთაურის სახელი = ლანდრატი |დაარსდა = |ფართობი = 877,8 |ენა = [[გერმანული ენა|გერმანული]] |ენები = |მოსახლეობა = 92 123 |მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 105 |რუკა = Bavaria_dgf.png |რუკის ზომა = |რუკა2 = |რუკის ზომა2 = |ოფიციალური კოდი = 09 2 79 |საავტომობილო კოდი = DGF |პარამეტრის სახელწოდება1 = |პარამეტრი1 = |მისამართი = Obere Stadt 1<br />84130 Dingolfing |E-mail = null |საიტი = http://www.lra-dgf.bayern.de/ www.lra-dgf.bayern.de }} '''დინგოლფინგ-ლანდაუს რაიონი''' ({{lang-de|Landkreis Dingolfing-Landau}}) — [[გერმანიის რაიონი|რაიონი]] [[გერმანია]]ში. რაიონის ცენტრი — ქალაქი [[დინგოლფინგი]]. რაიონი შედის [[ბავარია|ბავარიის]] [[გერმანიის ადმინისტრაციული დაყოფა|ფედერალურ მხარეში]]. ექვემდებარება [[ქვემო ბავარია|ქვემო ბავარიის]] [[ადმინისტრაციული ოლქი (გერმანია)|ადმინისტრაციულ ოლქს]]. იკავებს 877,8 კვ. კმ. ფართობს. მოსახლეობა შეადგენს 92 123 ადამიანს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 105 ადამიანი/კვ.კმ-ზე. რაიონის ოფიციალური კოდი — ''09 2 79''. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.lra-dgf.bayern.de/ www.lra-dgf.bayern.de ოფიციალური საიტი] {{de}} {{ესკიზი-ბავარია}} [[კატეგორია:ბავარიის რაიონები]] qza79eua1uih3u4wuwgmwb7ejyamzpb 0 268266 4812164 2655740 2025-06-09T19:07:05Z Ziv 166415 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Landkreis Landsberg am Lech.png]] → [[File:Wappen Landkreis Landsberg am Lech.svg]] → File replacement: jpg/png/gif to svg vector image ([[c::c:GR]]) 4812164 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა გერმანიის რაიონი |ქართული სახელწოდება = ლეხის ლანდსბერგის რაიონი |ორიგინალური სახელწოდება = Landkreis Landsberg am Lech |გერბი = Wappen Landkreis Landsberg am Lech.svg |ადგილმდებარეობა = Lage des Landkreises Landsberg am Lech in Deutschland.png |ქვეყანა = [[გერმანია]] |მიწა = [[ბავარია]] |ადმინისტრაციული ოლქი = [[ზემო ბავარია]] |ცენტრი = [[ლეხის ლანდსბერგი]] |მეთაური = Walter Eichner ([[ბავარიის ქრისტიან-სოციალური კავშირი|ქსკ]]) |მეთაურის სახელი = ლანდრატი |დაარსდა = |ფართობი = 804,49 |ენა = [[გერმანული ენა|გერმანული]] |ენები = |მოსახლეობა = 111 984 |მოსახლეობის სიმჭიდროვე = 139 |რუკა = Bavaria_ll.png |რუკის ზომა = |რუკა2 = |რუკის ზომა2 = |ოფიციალური კოდი = 09 1 81 |საავტომობილო კოდი = LL |პარამეტრის სახელწოდება1 = |პარამეტრი1 = |მისამართი = Von-Kühlmann-Straße 15<br />86899 Landsberg a.Lech |E-mail = null |საიტი = http://www.landkreis-landsberg.de/ www.landkreis-landsberg.de }} '''ლეხის ლანდსბერგის რაიონი''' ({{lang-de|Landkreis Landsberg am Lech}}) — [[გერმანიის რაიონი|რაიონი]] [[გერმანია]]ში. რაიონის ცენტრი — ქალაქი [[ლეხის ლანდსბერგი]]. რაიონი შედის [[ბავარია|ბავარიის]] [[გერმანიის ადმინისტრაციული დაყოფა|ფედერალურ მხარეში]]. ექვემდებარება [[ზემო ბავარია|ზემო ბავარიის]] [[ადმინისტრაციული ოლქი (გერმანია)|ადმინისტრაციულ ოლქს]]. იკავებს 804,49 კვ. კმ. ფართობს. მოსახლეობა შეადგენს 111 984 ადამიანს. მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 139 ადამიანი/კვ.კმ-ზე. რაიონის ოფიციალური კოდი — ''09 1 81''. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.landkreis-landsberg.de/ www.landkreis-landsberg.de ოფიციალური საიტი] {{de}} {{ესკიზი-ბავარია}} [[კატეგორია:ბავარიის რაიონები]] rrnomjwypw5qf2bdt55ja4249d8j500 0 289798 4812285 4809584 2025-06-10T09:12:30Z 146.255.244.34 2024 წელს ორჯერ იყო გამარჯვებული გერმანიის გა საფრანგეთის დიზაინის კონკურსებში 4812285 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = ზვიად ციკოლია | ფოტო = TsikoliaZviadi.jpg | ფოტოს სიგანე =220px | ალტ = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1971|07|14}} | დაბადგილი =[[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]] | ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] | მოქალაქეობა =საქართველო | განათლება =უმაღლესი | ალმა-მატერი =[[თბილისის სამხატვრო აკადემია]] | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =სამრეწველო დიზაინერი | აქტიურობის წლები = | დამსაქმებელი = | ორგანიზაცია = | ხელფასი = | ქონება = | ცნობილია როგორც = | ცნობილი ნაშრომები = | მეუღლეები = მარინა ხორავა | შვილები = ბუბა ციკოლია, ივა ციკოლია | მამა =ვალერიან ციკოლია | დედა =მედეა ბუხრაძე | ჯილდოები = | საიტი = [http://www.tsikoliadesign.com/ www.tsikoliadesign.com] | ხელმოწერა = | ხემოწერის ზომა = | ხელმოწერა ალტ = | შენიშვნები = }} '''ზვიად ციკოლია''' (დ. [[14 ივლისი]], [[1971]], [[თბილისი]]) — ქართველი სამრეწველო დიზაინერი. ==ბიოგრაფია== ზვიად ციკოლია დაიბადა ქალაქ თბილისში, ვალერიან ციკოლიას (მამა, პროფესიით რეჟისორი) და მედეა ბუხრაძის (დედა, პროფესიით მსახიობი) ოჯახში. ბავშვობიდანვე იტაცებდა ტექნიკა, განსაკუთრებით კი თვითმფრინავები. 8 წლის ასაკში ნორჩი ტექნიკოსების წრეზე დაიწყო სატრანსპორტო დიზაინის შესწავლა. სკოლის დამთავრების შემდეგ სწავლა [[თბილისის სამხატვრო აკადემია|თბილისის სამხატვრო აკადემიის]] სამრეწველო დიზაინის ფაკულტეტზე განაგრძო. აღნიშნული პერიოდიდან პერიოდულად მონაწილეობს სხვადასხვა კონკურსებსა, თუ გამოფენებზე. 1986 წელს [[ფოთი|ფოთში]], რესპუბლიკურ კონკურსზე სატვირთო მანქანის დიზაინის შექმნისათვის გრან-პრი აიღო. 1987 წელს [[მოსკოვი|მოსკოვში]], „სახალხო მეურნეობის მიღწევათა გამოფენაზე“ წარადგინა ტრაილერის დიზაინი, რაშიც ბრინჯაოს მედალი მიიღო. 1993 წელს „Air Georgia“–ს მთავარი დიზაინერი გახდა. 1997 წელს მნიშვნელოვანი მიღწევა აქვს [[ფრანკფურტის ავტოსალონი|ფრანკფურტის ავტოსალონზე]], სადაც წარადგინა სრულმასშტაბიანი „Bugatti“-ის მოდელი. 2001 წელს მიწვევა მიიღო კომპანია „Peugeot“-გან კონსულტანტის თანამდებობაზე. 2007 წელს მონაწილეობა მიიღო ელეგანტურობის კონკურსში, „Villa D'Este“ გამოფენაზე და ჟენევის საერთაშორისო ავტოსალონის გამოფენაზე. იმავე წლიდან იაპონური კომპანია „DCI“-ის მთავარი დიზაინერია. 2010 წლიდან მთავარი დიზაინერია ქართულ საკონსტრუქტორო ბიურო „დელტაში“, სადაც პირველი ქართული ჯავშანტრანსპორტიორი დიდგორი 914-ის, დიდგორი მედევაკი-ის და ლაზიკას დიზაინი შექმნა. აგრეთვე მონაწილეობს სხვა პროექტებში: * 2011 წელს საათების კერძო კომპანია „UNIQ“ დააარსა. * 2013-2014 წლებში კომპანია „SAIC Motor“-ის კონსულტანტია, სადაც შექმნა მომავლის მანქანების მოდელები. მის პორტფოლიოში შედის ასევე მრავალი სხვა პროექტი: * „Russo-Baltique Impression“; * „Rolls Royce-coupe“ (ბრიტანელი კოლექციონერისთვის); * ექსტერიერი და ინტერიერი ფრანგული მწარმოებლისთვის, ასევე ექსტერიერი და ინტერიერი პატარა ბიზნეს თვითმფრინავისთვის; * კერძო არქიტექტურა და ინტერიერი. * ავეჯისა და ბოთლების შეფუთვის დიზაინი. მისი ნამუშევრები გამოქვეყნებულია: Carstyling, Auto&Design, Auto Bild, Auto review, Super cars, GQ, Le, Style, Really Good Packaging, Big Book of Packaging, Design and Design და სხვა ჟურნალებში. ამჟამად ცხოვრობს ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. დაკავებულია მომავალი დიზაინერების განათლებით. ჰყავს მეუღლე და ორი შვილი. ==ჯილდოები და წოდებები== * 1987 - ბრინჯაოს მედალი. მოსკოვი საბჭოთა კავშირის გამოფენა. * 1993 - Air Georgia competition; კონკურსის გამარჯვებული; * 2001 - Russo-Baltique. * 2006 - Red Dot design award Award – საათი Fashion Watch; * 2011 - [[ღირსების ორდენი (საქართველო)]] * 2013 - [[ვახტანგ გორგასლის ორდენი]] მე-2 ხარისხი; * 2014 - Red Dot design Award შეფუთვის დიზაინი. * 2024 - გერმანული დიზაინის ნომინაციის გამარჯვებული კოლხის მზის სათვალებისთვის. * 2024 - ფრანგული დიზაინის ნომინაციის გამარჯვებული კოლხის მზის სათვალებისთვის. ==რესურსები ინტერნეტში== * {{cite web |url=http://www.tsikoliadesign.com/ |title=Tsikolia Design |accessdate=2014-12-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141222045939/http://www.tsikoliadesign.com/ |archivedate=2014-12-22 }} * {{cite web |url=http://www.uniqwatches.com/ |title=Uniq Watches |accessdate=2014-12-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141129030750/http://www.uniqwatches.com/ |archivedate=2014-11-29 }} * {{cite web |url=http://designtbilisi.ge/post/90045331393/tsikolia |title=ინტერვიუ ზვიად ციკოლიასთან |work=რუბრიკა desigrespondent |author=ესაუბრა ნინა ახლოური |publеisher=[http://designtbilisi.ge/ designtbilisi] |accessdate=2014-12-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141218154444/http://designtbilisi.ge/post/90045331393/tsikolia |archivedate=2014-12-18 }} * {{cite web |url=http://shokoladi.ge/content/zviad-cikolia-sami-axdenili-ocnebis-da-erti-carmatebis-ambavi |title=ზვიად ციკოლია - სამი ახდენილი ოცნების და ერთი წარმატების ამბავი |work=სტატია |author=ნინო ლომაძე |publisher=ჟურნალი [[ცხელი შოკოლადი]] |date=1 თებერვალი, 2007 |ref=shokoladi |accessdate=2015-01-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131101224647/http://shokoladi.ge/content/zviad-cikolia-sami-axdenili-ocnebis-da-erti-carmatebis-ambavi |archivedate=2013-11-01 }} * {{cite web |url=http://art2air.com/ka/content/%E1%83%96%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%93-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90#.VKfpZCuUcrU |title=ზვიად ციკოლია |work=სტატია |author=ირინა ხარებაშვილი |publisher=ჟურნალი „A2A – Art to Air“ |date= |ref=A2A |accessdate=2015-01-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141231185106/http://www.art2air.com/ka/content/%E1%83%96%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%93-%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90#.VKfpZCuUcrU |archivedate=2014-12-31 }} * {{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=K3mCnTGptwY |title=დიზაინერი ზვიად ციკოლია |work=ვიდეობლოგი |author="U.F.O." |publisher=[http://artarea.tv artarea.tv] |date=24 დეკემბერი, 2014 }} * {{cite web |url=http://www.myvideo.ge/?video_id=1342860 |title=ზვიად ციკოლია |work=ვიდეორეპორტაჟი, გადაცემა „პოსტ სკრიპტუმი“, [[რუსთავი 2]] |author=თეა ადეიშვილი, ლევან აბულაძე |publisher=ვიდეოპორტალი My Video |date= 28 მაისი, 2011 }} {{DEFAULTSORT:ციკოლია, ზვიად}} [[კატეგორია:დაბადებული 1971]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დაბადებული 14 ივლისი]] [[კატეგორია:ქართველი სამრეწველო დიზაინერები]] aae9u0majjkdyw834tpxvntantuwao6 0 292834 4812123 4792248 2025-06-09T17:47:52Z Jaba1977 3604 4812123 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმი | სურათი = Tbilisi State Silk Museum.jpg | სურათისზომა = 300 | წარწერა = | lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 43 |lat_sec = 19 | lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 47 |lon_sec = 17 | პოზრუკა = თბილისი | დაარსდა = [[1887]] წელს | დამაარსებლები = [[ნიკოლოზ შავროვი]] | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]], [[საქართველო]]. | სტატუსი = სახელმწიფო | დაქვემდებარება = [[საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო]] | ექსპონატი = | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = http://www.silkmuseum.ge/ }} '''სსიპ აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმი'''<ref>{{Cite web |url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2771935?publication=0 |title=აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმის დებულების დამტკიცების შესახებ |accessdate=2019-02-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220124225158/https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2771935?publication=0 |archivedate=2022-01-24 }}</ref> — თბილისის აბრეშუმის მუზეუმი (გ. ცაბაძის ქუჩა № 6, [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო სტადიონთან]]). მუზეუმი ერთ-ერთი უძველესია საქართველოს მუზეუმებს შორის — დაარსდა [[1887]] წელს და წარმოადგენდა კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგურის ნაწილს. აბრეშუმის მუზეუმის ახლანდელი შენობას საფუძველი ჩაეყარა 1889 წლის 9 ოქტომბერს, ხოლო ააგო [[ალექსანდრე შიმკევიჩი|ალექსანდრე შიმკევიჩმა]] 1892 წელს. ნაგებობას ამჟამად [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლის]] სტატუსი გააჩნია. მუზეუმში დაცულია მეაბრეშუმეობასთან დაკავშირებული მრავალფეროვანი კოლექცია, რომელიც მოიცავს როგორც ადგილობრივად წარმოებულ, აგრეთვე მსოფლიოს 61 ქვეყნიდან შემოსულ ექსპონატებს. მუზეუმს ყოველწლიურად დაახლოებით 3 000 ადამიანი სტუმრობს. ==ისტორია== ===კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგური=== [[1887]] წელს თბილისში, [[მუშტაიდის ბაღი|მუშტაიდის ბაღში]] დაარსდა კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგური, რომელსაც სათავეში ედგა [[მოსკოვის სასოფლო-სამეურნეო საიმპერატორო საზოგადოება|მოსკოვის სასოფლო-სამეურნეო საიმპერატორო საზოგადოების]] კომიტეტის წევრი [[ნიკოლოზ შავროვი]]. სადგურის დაარსებამდე შავროვი რუსეთის იმპერიის მაშინდელმა ხელისუფლებამ მიავლინა ევროპის მსგავს სადგურებში გამოცდილების მისაღებად, ასე რომ კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგური ევროპული მოდელის მიხედვით შეიქმნა. სადგურის ძირითადი ამოცანა იყო მოსახლეობის ჯანსაღი [[გრენა|გრენით]] უზრუნველყოფა და აბრეშუმის მოვლის გაუმჯობესებული საშუალებების გავრცელება, რადგანაც ამ დროს კვაკასიაში უკვე ძალინ გავრცელდა მაშინდელი მსოფლიო მეაბრეშუმეობის დიდი პრობლემა - აბრეშუმის ჭიის დაავადება პებრინა. კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგური არა მარტო პრაქტიკული, არამედ საგანმანათლებლო და კვლევითი საქმიანობითაც იყო დაკავებული. თავდაპირველად აქ მოყავდათ არა მხოლოდ აბრეშუმი, არამედ განვითარებული იყო [[მეფუტკრეობა|მეფუტკრეობაც]]. კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგურის დაქვემდებარებაში შედიოდა [[ნუხის მაზრა|ნუხის მაზრის]] — ვართაშენის, [[შუშის მაზრა|შუშის მაზრის]] — სეიდლის და [[ზაქათალის ოლქი]]ს მეაბრეშუმეობის სადგურები. ასევე გამოსცემდა შრომებს<ref>[http://feb-web.ru/feb/periodic/bb-abc/bb3/bb3-4304.htm Труды Кавказской шелководственной станции]</ref> და იზვესტიებს<ref>[http://feb-web.ru/feb/periodic/bb-abc/bb2/bb2-0282.htm Известия Кавказской шелководственной станции]</ref>. {{ციტატა|'''Труды Кавказской шелководственной станции'''. Тифлис. 1901—1902, 1904—1905, 1909. Первый год изд. 1887/1888. Неопред. Ред. [Н. Н. Шавров, дир. Станции]. 30 см., 78—142 с. Илл. Т. 10 вып. 1 (1901), вып. 2 — вып. 3 (1905) т. 11 (1904) т. 12 вып. 1 (1904), вып. 2*, вып. 3 (1902) т. 13 (1909) последний. Надзаг.: т. 10 вып. 2, 3, т. 11 — М-во земледелия и гос. имуществ. Кавказская шелководственная станция; т. 13 — Глав. упр. землеустройства и земледелия. Кавказская шелководственная станция. Указ. содерж.: Указатель статей, помещенных в томах 1—12 «Трудов» и т.т. 1—6 «Известий Кавказской шелководств. станции». — «Известия Кавказской шелководств. станции», т. 7, вып. 11 (1905), с. 3—44. Прилож.: 1901—1902 Известия Кавказской шелководственной станции}} {{ციტატა|'''Известия Кавказской шелководственной станции''' [за 1900—1906, 1911—1916 год]. Тифлис. 1901—1916. Продолж. Первый год изд. 1898. Ред. [Н. Н. Шавров, дир. станции]. Изд. [Кавказская шелководственная станция]. 24 см., 8—46 с.; с 1913 20—154 с.; табл. на вкл. л. л. 1900 вып. 2 — вып. 12 (1901—1903) 1901 [т. 4] вып. 1-2 — вып. 12 (1902, 1904) 1902 [т. 5] вып. 1 — вып. 12 (1903—1904) 1903 т. 6 вып. 1 — вып. 12 (1903—1904) 1904 т. 7 вып. 1 — вып. 12 (1904—1907) [1905] т. 8 вып. 1 (1907) 1906 т. 8 вып. 2 — вып. 3 (1907) 1907—1910 не выход. 1911—1913 по 4 вып. в год 1914—1916 по 2 вып. в год. С 1911 год указан в выходных данных. Надзаг.: Министерство земледелия и государственных имуществ. Кавказская шелководственная станция; в т. 7 вып. 6-7—12, т. 8 — Главное управление землеустройства и земледелия. Кавказская шелководственная станция. — «Известия» за 1901—1902 г.г. были приложением к журн. «Труды Кавказской шелководственной станции» (см. № 8585). Указ. содерж.: Указатель статей, помещенных в т.т. 1—12 «Трудов [Кавк. шелковод. станции]» и т.т. 1—6 [1898—1904] «Известий Кавк. шелковод. станции». — «Известия Кавк. шелковод. станции», 1904, т. 7, вып. 11 (1905), с. 3—44.}} [[1930]] წ. მეაბრეშუმეობის სადგურს, რომლის შემადგენლობაშიც იყო მუზეუმი და ბიბლიოთეკა, ამიერკავკასიის მეაბრეშუმეობისა და აბრეშუმის წარმოების სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტი დაერქვა, [[1935]] წლიდან თბილისის, [[1954]] წლიდან კი საქართველოს მეაბრეშუმეობის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტი. [[1969]] წლამდე მას ხელმძღვანელობდა ვ.მიხინა. 1970-იანი წლებიდან მუზეუმის ისტორიის მძიმე პერიოდი იწყება: [[1975]] წელს ინსტიტუტმა დატოვა მუზეუმის შენობა, რომელიც [[1981]] წ. [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამოს სტადიონს]] გადაეცა. 1986-88 წწ. ქალბატონ [[ირინე ჭოტორლიშვილი]]ს თაოსნობით მუზეუმის გადასარჩენად დაწყებული ბრძოლა წარმატებით დამთავრდა და მისი მეურვე მეაბრეშუმეობის სამმართველო გახდა. 1996 წ. შენობა [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავ ძეგლად]] გამოცხადდა. 1998-2005 წ. მუზეუმი და ბიბლიოთეკა სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საქვეუწყებო დაწესებულების მეაბრეშუმეობის საკოორდინაციო ცენტრის, «აბრეშუმის სახლის» დაქვემდებარებაში იყო. 2006 წელს, პირველად თავისი ხანგრძლივი ისტორიის მანძილზე, მუზეუმი გახდა დამოუკიდებელი ორგანიზაცია - [[იურიდიული პირი|სსიპ]] აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმი. ==შენობის არქიტექტურა== მუზეუმის შენობა აგებულია 1890-92 წლებში პოლონური წარმოშობის არქიტექტორის [[ალექსანდრე შიმკევიჩი|ალექსანდრე შიმკევიჩის]] პროექტით. შენობა ორსართულიანია და ამ პერიოდის თბილისში გავრცელებული ეკლექტური სტილის ძალზე საინტერესო ნიმუშს წარმოადგენს. შეულესავი აგურის ნაგებობა ქვის მაღალ ცოკოლზე დგას; სიმეტრიული ფასადი ორი განაპირა და ცენტრალური ფართო [[რიზალიტი]]თ არის დაყოფილი. მთავარი შესასვლელის პორტიკის ბრტყელი გადახურვა [[ბალუსტრადა|ბალუსტრადით]] არის დასრულებული. შენობის ექსტერიერი ფსევდო-მავრიტანული და ფსევდო-გოთური სტილების ნაზავს წარმოადგენს, ინტერიერში კი კლასიცისტური ელემენტები ჭარბობს. უნიკალურია ინტერიერის მორთულობის დეტალები, რომლებიც შენობის ფუნქიციას პასუხობს. აქ ნახავთ ნაძერწ პეპელას, აბრეშუმის ჭიას, თუთის ფოთოლს, რომელიც კაპიტელებს, ფრიზს, კარნიზსა თუ სხვა არქიტექტურულ დეტალებს ამკობს. შენობის ავთენტურობას ის ფაქტორიც განსაზღვრავს, რომ საგამოფენო დარბაზსა და ბიბლიოთეკაში შემონახულია ალექსანდრე შიმკევიჩის ესკიზებით დამზადებული ავეჯი. მეაბრეშუმეობის სადგურის კომპლექსიდან შემორჩენილია კიდევ ერთი ნაგებობა მუზეუმის მოპირდაპირე მხარეს (დ. აღმაშენებლის გამხ. N184) - სადგურის თანამშრომელთათვის აგებული სახლი, რომელიც ამჟამად მუზეუმს აღარ ეკუთვნის. ==კოლექციები== მუზეუმში დაცულია [[მეაბრეშუმეობა]]სთან დაკავშირებული სხვადასხვა ქვეყნიდან შემოსული მრავალფეროვანი კოლექციები. აქ შეხვდებით [[აბრეშუმის ჭია|აბრეშუმის ჭიის]] ბიოლოგიის ამსახველ ექსპონატებს, [[აბრეშუმის პარკი]]სა და შულოების მრავალფეროვან კოლექციას, პეპლებს, [[თუთის ხე]]სთან დაკავშირებულ სხვადასხვა ექსპონატს, ბუნებრივ ბოჭკოებს, საღებავებსა და მათში შეღებილ ძაფებს, სხვადასხვა პერიოდის დაბეჭდილ ფოტოებსა და ნეგატივებს, მაკეტებს, ლაბორატორიულ დანადგარებს, მაქმანებს, ქსოვილებს, ნაქარგობასა და მრავალ სხვას. კოლექციების მრავალფეროვნებით მუზეუმს სრულიად გამორჩეული ადგილი უჭირავს მსოფლიოს აბრეშუმის მუზეუმების რიგში. მუზეუმში ფუნქციონირებს ბიბლიოთეკაც, რომელშიც ინახება მრავალფეროვანი საბუნებისმეტყველო ლიტერატურა რამდენიმე ენაზე და მუზეუმის ძველ თანამშრომელთა შრომები. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[საქართველოს მუზეუმების სია]] ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.silkmuseum.ge/ მუზეუმის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.wikiznanie.ru/ru-wz/index.php/%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F Кавказская шелководственная станция] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] s8ty2olpkwcg1ala849ajp558ilpweg 4812124 4812123 2025-06-09T17:48:27Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1887 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812124 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმი | სურათი = Tbilisi State Silk Museum.jpg | სურათისზომა = 300 | წარწერა = | lat_dir = N |lat_deg = 41 |lat_min = 43 |lat_sec = 19 | lon_dir = E |lon_deg = 44 |lon_min = 47 |lon_sec = 17 | პოზრუკა = თბილისი | დაარსდა = [[1887]] წელს | დამაარსებლები = [[ნიკოლოზ შავროვი]] | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]], [[საქართველო]]. | სტატუსი = სახელმწიფო | დაქვემდებარება = [[საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტრო]] | ექსპონატი = | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = http://www.silkmuseum.ge/ }} '''სსიპ აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმი'''<ref>{{Cite web |url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2771935?publication=0 |title=აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმის დებულების დამტკიცების შესახებ |accessdate=2019-02-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220124225158/https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2771935?publication=0 |archivedate=2022-01-24 }}</ref> — თბილისის აბრეშუმის მუზეუმი (გ. ცაბაძის ქუჩა № 6, [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო სტადიონთან]]). მუზეუმი ერთ-ერთი უძველესია საქართველოს მუზეუმებს შორის — დაარსდა [[1887]] წელს და წარმოადგენდა კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგურის ნაწილს. აბრეშუმის მუზეუმის ახლანდელი შენობას საფუძველი ჩაეყარა 1889 წლის 9 ოქტომბერს, ხოლო ააგო [[ალექსანდრე შიმკევიჩი|ალექსანდრე შიმკევიჩმა]] 1892 წელს. ნაგებობას ამჟამად [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლის]] სტატუსი გააჩნია. მუზეუმში დაცულია მეაბრეშუმეობასთან დაკავშირებული მრავალფეროვანი კოლექცია, რომელიც მოიცავს როგორც ადგილობრივად წარმოებულ, აგრეთვე მსოფლიოს 61 ქვეყნიდან შემოსულ ექსპონატებს. მუზეუმს ყოველწლიურად დაახლოებით 3 000 ადამიანი სტუმრობს. ==ისტორია== ===კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგური=== [[1887]] წელს თბილისში, [[მუშტაიდის ბაღი|მუშტაიდის ბაღში]] დაარსდა კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგური, რომელსაც სათავეში ედგა [[მოსკოვის სასოფლო-სამეურნეო საიმპერატორო საზოგადოება|მოსკოვის სასოფლო-სამეურნეო საიმპერატორო საზოგადოების]] კომიტეტის წევრი [[ნიკოლოზ შავროვი]]. სადგურის დაარსებამდე შავროვი რუსეთის იმპერიის მაშინდელმა ხელისუფლებამ მიავლინა ევროპის მსგავს სადგურებში გამოცდილების მისაღებად, ასე რომ კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგური ევროპული მოდელის მიხედვით შეიქმნა. სადგურის ძირითადი ამოცანა იყო მოსახლეობის ჯანსაღი [[გრენა|გრენით]] უზრუნველყოფა და აბრეშუმის მოვლის გაუმჯობესებული საშუალებების გავრცელება, რადგანაც ამ დროს კვაკასიაში უკვე ძალინ გავრცელდა მაშინდელი მსოფლიო მეაბრეშუმეობის დიდი პრობლემა - აბრეშუმის ჭიის დაავადება პებრინა. კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგური არა მარტო პრაქტიკული, არამედ საგანმანათლებლო და კვლევითი საქმიანობითაც იყო დაკავებული. თავდაპირველად აქ მოყავდათ არა მხოლოდ აბრეშუმი, არამედ განვითარებული იყო [[მეფუტკრეობა|მეფუტკრეობაც]]. კავკასიის მეაბრეშუმეობის სადგურის დაქვემდებარებაში შედიოდა [[ნუხის მაზრა|ნუხის მაზრის]] — ვართაშენის, [[შუშის მაზრა|შუშის მაზრის]] — სეიდლის და [[ზაქათალის ოლქი]]ს მეაბრეშუმეობის სადგურები. ასევე გამოსცემდა შრომებს<ref>[http://feb-web.ru/feb/periodic/bb-abc/bb3/bb3-4304.htm Труды Кавказской шелководственной станции]</ref> და იზვესტიებს<ref>[http://feb-web.ru/feb/periodic/bb-abc/bb2/bb2-0282.htm Известия Кавказской шелководственной станции]</ref>. {{ციტატა|'''Труды Кавказской шелководственной станции'''. Тифлис. 1901—1902, 1904—1905, 1909. Первый год изд. 1887/1888. Неопред. Ред. [Н. Н. Шавров, дир. Станции]. 30 см., 78—142 с. Илл. Т. 10 вып. 1 (1901), вып. 2 — вып. 3 (1905) т. 11 (1904) т. 12 вып. 1 (1904), вып. 2*, вып. 3 (1902) т. 13 (1909) последний. Надзаг.: т. 10 вып. 2, 3, т. 11 — М-во земледелия и гос. имуществ. Кавказская шелководственная станция; т. 13 — Глав. упр. землеустройства и земледелия. Кавказская шелководственная станция. Указ. содерж.: Указатель статей, помещенных в томах 1—12 «Трудов» и т.т. 1—6 «Известий Кавказской шелководств. станции». — «Известия Кавказской шелководств. станции», т. 7, вып. 11 (1905), с. 3—44. Прилож.: 1901—1902 Известия Кавказской шелководственной станции}} {{ციტატა|'''Известия Кавказской шелководственной станции''' [за 1900—1906, 1911—1916 год]. Тифлис. 1901—1916. Продолж. Первый год изд. 1898. Ред. [Н. Н. Шавров, дир. станции]. Изд. [Кавказская шелководственная станция]. 24 см., 8—46 с.; с 1913 20—154 с.; табл. на вкл. л. л. 1900 вып. 2 — вып. 12 (1901—1903) 1901 [т. 4] вып. 1-2 — вып. 12 (1902, 1904) 1902 [т. 5] вып. 1 — вып. 12 (1903—1904) 1903 т. 6 вып. 1 — вып. 12 (1903—1904) 1904 т. 7 вып. 1 — вып. 12 (1904—1907) [1905] т. 8 вып. 1 (1907) 1906 т. 8 вып. 2 — вып. 3 (1907) 1907—1910 не выход. 1911—1913 по 4 вып. в год 1914—1916 по 2 вып. в год. С 1911 год указан в выходных данных. Надзаг.: Министерство земледелия и государственных имуществ. Кавказская шелководственная станция; в т. 7 вып. 6-7—12, т. 8 — Главное управление землеустройства и земледелия. Кавказская шелководственная станция. — «Известия» за 1901—1902 г.г. были приложением к журн. «Труды Кавказской шелководственной станции» (см. № 8585). Указ. содерж.: Указатель статей, помещенных в т.т. 1—12 «Трудов [Кавк. шелковод. станции]» и т.т. 1—6 [1898—1904] «Известий Кавк. шелковод. станции». — «Известия Кавк. шелковод. станции», 1904, т. 7, вып. 11 (1905), с. 3—44.}} [[1930]] წ. მეაბრეშუმეობის სადგურს, რომლის შემადგენლობაშიც იყო მუზეუმი და ბიბლიოთეკა, ამიერკავკასიის მეაბრეშუმეობისა და აბრეშუმის წარმოების სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტი დაერქვა, [[1935]] წლიდან თბილისის, [[1954]] წლიდან კი საქართველოს მეაბრეშუმეობის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტი. [[1969]] წლამდე მას ხელმძღვანელობდა ვ.მიხინა. 1970-იანი წლებიდან მუზეუმის ისტორიის მძიმე პერიოდი იწყება: [[1975]] წელს ინსტიტუტმა დატოვა მუზეუმის შენობა, რომელიც [[1981]] წ. [[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამოს სტადიონს]] გადაეცა. 1986-88 წწ. ქალბატონ [[ირინე ჭოტორლიშვილი]]ს თაოსნობით მუზეუმის გადასარჩენად დაწყებული ბრძოლა წარმატებით დამთავრდა და მისი მეურვე მეაბრეშუმეობის სამმართველო გახდა. 1996 წ. შენობა [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავ ძეგლად]] გამოცხადდა. 1998-2005 წ. მუზეუმი და ბიბლიოთეკა სოფლის მეურნეობის სამინისტროს საქვეუწყებო დაწესებულების მეაბრეშუმეობის საკოორდინაციო ცენტრის, «აბრეშუმის სახლის» დაქვემდებარებაში იყო. 2006 წელს, პირველად თავისი ხანგრძლივი ისტორიის მანძილზე, მუზეუმი გახდა დამოუკიდებელი ორგანიზაცია - [[იურიდიული პირი|სსიპ]] აბრეშუმის სახელმწიფო მუზეუმი. ==შენობის არქიტექტურა== მუზეუმის შენობა აგებულია 1890-92 წლებში პოლონური წარმოშობის არქიტექტორის [[ალექსანდრე შიმკევიჩი|ალექსანდრე შიმკევიჩის]] პროექტით. შენობა ორსართულიანია და ამ პერიოდის თბილისში გავრცელებული ეკლექტური სტილის ძალზე საინტერესო ნიმუშს წარმოადგენს. შეულესავი აგურის ნაგებობა ქვის მაღალ ცოკოლზე დგას; სიმეტრიული ფასადი ორი განაპირა და ცენტრალური ფართო [[რიზალიტი]]თ არის დაყოფილი. მთავარი შესასვლელის პორტიკის ბრტყელი გადახურვა [[ბალუსტრადა|ბალუსტრადით]] არის დასრულებული. შენობის ექსტერიერი ფსევდო-მავრიტანული და ფსევდო-გოთური სტილების ნაზავს წარმოადგენს, ინტერიერში კი კლასიცისტური ელემენტები ჭარბობს. უნიკალურია ინტერიერის მორთულობის დეტალები, რომლებიც შენობის ფუნქიციას პასუხობს. აქ ნახავთ ნაძერწ პეპელას, აბრეშუმის ჭიას, თუთის ფოთოლს, რომელიც კაპიტელებს, ფრიზს, კარნიზსა თუ სხვა არქიტექტურულ დეტალებს ამკობს. შენობის ავთენტურობას ის ფაქტორიც განსაზღვრავს, რომ საგამოფენო დარბაზსა და ბიბლიოთეკაში შემონახულია ალექსანდრე შიმკევიჩის ესკიზებით დამზადებული ავეჯი. მეაბრეშუმეობის სადგურის კომპლექსიდან შემორჩენილია კიდევ ერთი ნაგებობა მუზეუმის მოპირდაპირე მხარეს (დ. აღმაშენებლის გამხ. N184) - სადგურის თანამშრომელთათვის აგებული სახლი, რომელიც ამჟამად მუზეუმს აღარ ეკუთვნის. ==კოლექციები== მუზეუმში დაცულია [[მეაბრეშუმეობა]]სთან დაკავშირებული სხვადასხვა ქვეყნიდან შემოსული მრავალფეროვანი კოლექციები. აქ შეხვდებით [[აბრეშუმის ჭია|აბრეშუმის ჭიის]] ბიოლოგიის ამსახველ ექსპონატებს, [[აბრეშუმის პარკი]]სა და შულოების მრავალფეროვან კოლექციას, პეპლებს, [[თუთის ხე]]სთან დაკავშირებულ სხვადასხვა ექსპონატს, ბუნებრივ ბოჭკოებს, საღებავებსა და მათში შეღებილ ძაფებს, სხვადასხვა პერიოდის დაბეჭდილ ფოტოებსა და ნეგატივებს, მაკეტებს, ლაბორატორიულ დანადგარებს, მაქმანებს, ქსოვილებს, ნაქარგობასა და მრავალ სხვას. კოლექციების მრავალფეროვნებით მუზეუმს სრულიად გამორჩეული ადგილი უჭირავს მსოფლიოს აბრეშუმის მუზეუმების რიგში. მუზეუმში ფუნქციონირებს ბიბლიოთეკაც, რომელშიც ინახება მრავალფეროვანი საბუნებისმეტყველო ლიტერატურა რამდენიმე ენაზე და მუზეუმის ძველ თანამშრომელთა შრომები. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[საქართველოს მუზეუმების სია]] ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.silkmuseum.ge/ მუზეუმის ოფიციალური ვებ-გვერდი] * [http://www.wikiznanie.ru/ru-wz/index.php/%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%B5%D0%BB%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F Кавказская шелководственная станция] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1887 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 4rx5h5eym2xt5bpzzafb20513lqzwim 0 313123 4812139 4539882 2025-06-09T17:55:28Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1984 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812139 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Machakhela Historical-Ethnographic Museum, Zeda Chkhutuneti.jpg|მინი|მაჭახელას ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი]] '''ჩხუტუნეთის (მაჭახლის) მუზეუმი''', ''მაჭახლის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი'' — მდებარეობს [[ზედა ჩხუტუნეთი|ზედა ჩხუტუნეთში]]. გაიხსნა [[1984]] წლის 9 ივნისს. მუზეუმის გახსნის ინიციატორი და დამაარსებელია სოფელ ზედა ჩხუტუნეთის მკვიდრი [[ზურაბ ნაგერვაძე]], რომელიც მუზეუმს ხელმძღვანელობდა დაარსების დღიდან გარდაცვალებამდე (1995 წ .), ხოლო 1995 წლიდან მუზეუმს ხელმძღვანელობს მისი ვაჟი [[მალხაზ ნაგერვაძე]]. მუზეუმი განთავსებულია ყოფილი [[მეჩეთი]]ს შენობაში. იგი სამსართულიანია. პირველი სართული არის ქვით ნაშენები, ხოლო მეორე და მესამე სართული ხით. თვით ეს შენობა თავისი ხუროთმოძღვრული ორნამენტებით სამუზეუმოა. მუზეუმი მისი დაარსებიდან დღემდე დაათვალიერა დაახლოებით 23000-მა დამთვალიერებელმა. [[2007]] წლიდან მუზეუმი გადავიდა ხელვაჩაურის კულტურის ცენტრის დაქვემდებარებაში და შეეცვალა სახელწოდება. ამჟამად იწოდება ჩხუტუნეთის (მაჭახლის) მუზეუმად. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commonscat|Machakhela Historical-Ethnographic Museum}} * [http://khelvachauri.ge/text_files/ge_file_22_1.pdf მაჭახლის ისტორიულ-ეთნოგრაფიული მუზეუმი]{{Dead link|date=ივლისი 2023 |bot=InternetArchiveBot }} * [http://khelvachauri.ge/text_files/ge_file_22_2.pdf ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის მატერიალური კულტურის ძეგლები]{{Dead link|date=ივლისი 2023 |bot=InternetArchiveBot }} {{ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის მატერიალური კულტურის ძეგლები}} [[კატეგორია:ხელვაჩაურის მუნიციპალიტეტის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1984 წელს დაარსებული მუზეუმები]] skjyszj9evpwqmy9z3r2y6ay4dwphak 0 314524 4812184 4276025 2025-06-09T20:55:16Z Uchau 92521 4812184 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}} დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი. მათგან ყველაზე ცნობილია [[სასწაულმოქმედი (1962 წლის ფილმი)|1962 წლის,]] „სასწაულმოქმედის“ სახელწოდებით, [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] 6g19xnw374z7d8osd054irqiigce4xx 4812185 4812184 2025-06-09T20:56:04Z Uchau 92521 4812185 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}} დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი. მათგან ყველაზე ცნობილია [[სასწაულმოქმედი (1962 წლის ფილმი)|1962 წლის ფილმი,]] „სასწაულმოქმედის“ სახელწოდებით, [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] 00gahen04utrp172th6dqnkwa2xe6hr 4812186 4812185 2025-06-09T20:57:41Z Uchau 92521 4812186 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}} დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი. მათგან ყველაზე ცნობილია „სასწაულმოქმედი“ (1962), [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] 6rwzuf4d07nws19578ky4nohsmcllaj 4812187 4812186 2025-06-09T20:58:04Z Uchau 92521 4812187 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}} დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი, რომელთგან ყველაზე ცნობილია „სასწაულმოქმედი“ (1962), [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] 9kkkp47zkjcceu3c6un60yb1tv0eu1n 4812188 4812187 2025-06-09T21:00:29Z Uchau 92521 4812188 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}} დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი, რომელთგან ყველაზე ცნობილია „[https://en.m.wikipedia.org/wiki/The_Miracle_Worker_(1962_film) სასწაულმოქმედი]“ (1962), [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] 5wanpvwi7wc3v5v60z2fvkn99usaokf 4812189 4812188 2025-06-09T21:01:27Z Uchau 92521 4812189 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}} დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი, რომელთგან ყველაზე ცნობილია „სასწაულმოქმედი“ (1962), [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] 9kkkp47zkjcceu3c6un60yb1tv0eu1n 4812190 4812189 2025-06-09T21:01:51Z Uchau 92521 4812190 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}}, დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი, რომელთგან ყველაზე ცნობილია „სასწაულმოქმედი“ (1962), [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] i8vl3tfnxyj3bsgj0cri6gx0237m2hb 4812191 4812190 2025-06-09T21:02:42Z Uchau 92521 4812191 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}}, დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი. მათგან ყველაზე ცნობილია „სასწაულმოქმედი“ (1962), [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] irhj7bsad23izj3u76b6e78uo31dcph 4812202 4812191 2025-06-09T21:33:02Z Mehman 75871 [[Special:Contributions/Uchau|Uchau]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Niegodzisie|Niegodzisie]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია 4276025 wikitext text/x-wiki [[File:Helen KellerA.jpg|thumb|ჰელენ კელერი]] '''ჰელენ კელერი''' ({{lang-en|Helen Adams Keller}} დ. [[1880]] — გ. [[1968]]) — [[ამერიკელები|ამერიკელი]] ავტორი, პოლიტიკოსი და ლექტორი. ის იყო პირველი ერთდროულად ბრმა და ყრუ-მუნჯი ქალი, რომელმაც მიიღო განათლება და სამეცნიერო ხარისხი. კელერისა და მისი მასწავლებელის, [[ენ სალივანი]]ს შესახებ, რომელმაც შეძლო მასთან კომუნიკაციის დამყარება და განათლების მიცემა, შექმნილია სამი ფილმი „სასწაულმოქმედის“ სახელწოდებით, მათგან ყველაზე ცნობილია [[სასწაულმოქმედი (1962 წლის ფილმი)|1962 წლის ფილმი]] [[ენ ბენკროფტი]]ს მონაწილეობით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commons|Helen Keller}} {{wikisource|s:Author:Helen_Keller}} {{ვიკიციტატა}} * {{Gutenberg author | id=Keller, +Helen | name=Helen Keller}} * {{Gutenberg|no=2397|name=The Story of My Life by Helen Keller}} {{DEFAULTSORT:კელერი, ჰელენ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1880]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1968]] [[კატეგორია:ამერიკელი პოლიტიკოსი ქალები]] kph7v0pm49kvx9cyfbdfqngoanmq8e4 3 329665 4812075 4808817 2025-06-09T16:21:05Z Mehman 75871 4812075 wikitext text/x-wiki {{მომწერეთ}} {{აქ გიპასუხებთ}} {{არქივის დაფა|სურათი=[[სურათი:Archive information icon.png]]|დაფის-სიგანე=22em| *[[მომხმარებელი განხილვა:Mehman/არქივი 1|07.01.2016 - 27.01.2016]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 2|27.01.2016 - 31.12.2016]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 3|01.01.2017 - 31.12.2017]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 4|01.01.2018 - 31.12.2018]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 5|01.01.2019 - 31.12.2019]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 6|01.01.2020 - 31.12.2020]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 7|01.01.2021 - 31.12.2021]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 8|01.01.2022 - 31.12.2022]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 9|01.01.2023 - 31.12.2023]] *[[მომხმარებლის განხილვა:Mehman/არქივი 10|01.01.2024 - 31.12.2024]] }} == ექსუზიანი სერგეი სერგეევიჩის შესახებ სტატიის შექმნა მსურს == მოგესალმებით Mehman, მსურს შევქმნა სტატია რუს დეველოპერსა და დეპუტატზე, ექსუზიანი სერგეი სერგეევიჩი (Эксузян Сергеქ Сергеевич). მაინტერესებს რამდენად არის ის "ეცნიკლოპედიური მნიშვნელობის". --[[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 10:42, 2 მარტი 2025 (UTC) მოგესალმებით Mehman, შევქმენი სტატია შემდგომი რედაქტირებისთვის "მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია/ექსუზიანი სერგეი სერგეევიჩი". გთხოვთ მომწეროთ თქვენი შენიშვნები, სტატიის გასაუმჯობესებლად. პერსპექტივაში, მაქვს სურვილი გამოვაქვეყნო Wikipedia-ს ძირითად სივრცეში. --[[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 08:49, 3 მარტი 2025 (UTC) == სტატია „კივის ბაღები“ == გამარჯობათ ბ-ნო Mehman, სტატია „კივის ბაღები“ ეხება სოჭში განხორციელებულ მსხვილ დეველოპერულ პროექტს, რომელიც ფართოდ გაშუქდა ავტორიტეტულ მედიაში (Коммерсантъ, РБК, sochi1.ru და სხვ.). აღნიშნული კომპანია ფიგურირებს მრავალრიცხოვან სასამართლო დავებში, რომელთა მოცულობა მილიარდობით რუბლს შეადგენს. კომპანია ხასიათდებოდა საჯარო ინტერესით, პოლიტიკური გავლენით. "კივის ბაღები" ეწეოდა აქტიურ საქველმოქმედო აქტივობებს. ამჟამად კომპანია არის გაკოტრების პროცესში. ამ სტატიაში გამოყენებული წყაროები აკმაყოფილებენ ენციკლოპედიური სანდოობის კრიტერიუმებს. მზად ვარ განვავითარო ტექსტი დამატებითი წყაროებით, თუკი რაიმე ნაწილი საჭიროებს უფრო დეტალურ გაშუქებას ან გადამოწმებას. გთხოვთ მომწეროთ თქვენი შენიშვნები სტატიასთან დაკავშირებით. [[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 16:58, 13 მაისი 2025 (UTC) :მოდით მაშინ ჯერ რუსულ ვიკიპედიაში შექმენით ეგ სტატია და მერე აქ განვიხილოთ. — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 09:01, 15 მაისი 2025 (UTC) == მოთხოვნა სტატიის გადატანაზე: „კივის ბაღები“ → ძირითად სივრცეში == სტატია შეესაბამება „კივის ბაღები“ ვიკიპედიას შემდეგ მოთხოვნებს 1. მნიშვნელოვნების კრიტერიუმი სტატია აშუქებს მნიშვნელოვან სამართლებრივ, ეკონომიკურ და საჯარო ინტერესის მქონე თემებს. კომპანია ფიგურირებს მრავალმილიონიან პროექტებში, სასამართლო პროცესებში, რაც განაპირობებს მის ენციკლოპედიურ ღირებულებას. 2. გადამოწმებადობა მოყვანილი ფაქტები დასტურდება სანდო, მესამე მხარის მიერ გამოქვეყნებული წყაროებით (Коммерсантъ, РБК, Ведомости, Yuga.ru, sochi1.ru). გამოყენებულია სწორი ციტირების ფორმატი და <ref> თეგები. 3. სანდო წყაროები სტატია ეყრდნობა მეორეულ წყაროებს. პირველადი წყარო (მაგ. საკრებულოს საიტი) გამოყენებულია მხოლოდ ფაქტობრივი ინფორმაციისათვის და არა ინტერპრეტაციისთვის. 4. ნეიტრალური ტონი სტატია ბალანსირებულად წარმოსახავს როგორც კომპანიის პოზიტიურ საქმიანობას, ასევე კრიტიკასა და სამართლებრივ დავებს. არ იკვეთება ორიგინალური შეფასება ან მიკერძოებული ფორმულირება. 5. არ ჩატარებულა ორიგინალური კვლევა სტატიის არცერთი ნაწილი არ ეყრდნობა რედაქტორის ინტერპრეტაციას ან არაავტორიზებულ წყაროებს. ყველა ფაქტი ემყარება გამოქვეყნებულ მასალაზე. ვერ ვიპოვე მნიშვნელოვანი შეუსაბამობა ვიკიპედიის ძირითად წესებთან. ნაკლოვანებები 1. არქივის ბმულების დამატება ზოგიერთ URL ბმულს დროებითობის რისკი აქვს. რეკომენდებულია მათი პარალელურად მითითება archive.org-ის ან archive.today-ის მეშვეობით. 2. წყაროს გამეორებითი გამოყენების ტექნიკური ოპტიმიზაცია ზოგიერთ წყაროს აქვს განმეორებითი გამოყენების პოტენციალი (<ref name=...>), რაც ხელს შეუწყობს სტრუქტურულ გასწორებას. დასკვნა სტატია „კივის ბაღები“ სრულად შეესაბამება ვიკიპედიის წესებს შემდეგ კრიტერიუმებზე: მნიშვნელოვნება, გადამოწმებადობა, სანდოობა, ნეიტრალურობა, ორიგინალური კვლევის არქონა. შეფასება: 9.5 / 10 ქულა სტატიის გადატანა ძირითად სივრცეში მიმაჩნია მართლზომიერად და დასაშვებად. -[[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 16:07, 15 მაისი 2025 (UTC) :თქვენი შეფასებით რა შეესაბამება და რა არა ნაკლებად მნიშვნელოვანია აქ. რაღაც რუსულ წყაროებზე დაყრდნობით, რუსულ თემატიკაზე შექმნილი სტატია ვერ იქნება მართლზომიერი და ენციკლოპედიურად მნიშვნელოვანი ქართული ვიკიპედიისთვის. ამიტომ გირჩევთ რუსულ ვიკიპედიაში მუშაობას ამ თემაზე. თუ დააპირებთ სტატიის ძირითად სახელთა სივრცეში გადმოტანას — იგი წაიშლება. წარმატებები, — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 21:30, 15 მაისი 2025 (UTC) == Gadget-WikidataTab.js == გამარჯობა Mehman, შეძლება რო მოითხოვო "მედიავიკი:Gadget-WikidataTab.js". აგერ [https://meta.wikimedia.org/wiki/Gadgets/wikipedia აქ]: "WikidataTab". ამიდნ შეიძლება შექმნა ახალი იტემი ვიკიდატაში ადვილათ როძა აკლია. [[მომხმარებელი:Geagea|Geagea]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Geagea|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Geagea|წვლილი]]) 11:08, 20 მაისი 2025 (UTC) :სალამი. შექმნით კი შევქმნი, მაგრამ მაგალითი მჭირდება საიდანაც გადმოვიტან და მაგალითი ისეთ ენებზეა, რასაც ვერც კი ვკითხულობ :) — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 14:08, 20 მაისი 2025 (UTC) ::[[მომხმარებელი:Geagea\Gadget-WikidataTab.js]]. [[მომხმარებელი:Geagea|Geagea]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Geagea|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Geagea|წვლილი]]) 18:24, 20 მაისი 2025 (UTC) :::აბა შეამოწმე. — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 20:21, 20 მაისი 2025 (UTC) ::::Perfect. it need to be added in the "Preferences". დიდი მადლობა. [[მომხმარებელი:Geagea|Geagea]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Geagea|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Geagea|წვლილი]]) 20:25, 20 მაისი 2025 (UTC) :::::დამატებულია. გაჯეტების სექციაში, რედაქტირების ქვესექციაში ნახე. — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 20:35, 20 მაისი 2025 (UTC) ::::::ვიცი ვიცი. უკვე გავაკეთე [[მომხმარებელი:Geagea|Geagea]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Geagea|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Geagea|წვლილი]]) 20:38, 20 მაისი 2025 (UTC) :::::::BTW already [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P4991&limit=5000&hideredirs=1 9,263 matches]. [[მომხმარებელი:Geagea|Geagea]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Geagea|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Geagea|წვლილი]]) 20:42, 20 მაისი 2025 (UTC) ::::::::little correction needed. please copy paste again [[მომხმარებელი:Geagea\Gadget-WikidataTab.js]]. [[მომხმარებელი:Geagea|Geagea]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Geagea|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Geagea|წვლილი]]) 23:13, 20 მაისი 2025 (UTC) == From sysop to sysop == Hello @[[მომხმარებელი:Mehman|Mehman]]. Please excuse me for writing in English. I hope it's okay and my request is still understood. I see that you always check my edits promptly (or someone other of your community). Thank you very much for that. There are language versions that are extremely sloppy and leave everything unchecked. I have a request: I'm a sysop on Commons, and my only contribution to this language version is exchanging filenames. If you'd like, please upgrade my user rights; then you won't have to check my edits in the future. Best regards from Switzerland. [[მომხმარებელი:Ziv|Ziv]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ziv|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ziv|წვლილი]]) 10:26, 25 მაისი 2025 (UTC) :Hello. As you are a Commons admin and your edits are limited here to replacing file names, I have given you the status of a trused user, after which we will not need to check your edits. Best, — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 19:07, 25 მაისი 2025 (UTC) ::Thank you Mehman. Greetings [[მომხმარებელი:Ziv|Ziv]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ziv|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ziv|წვლილი]]) 01:40, 26 მაისი 2025 (UTC) == სტატიის „ტურიზმის ბუმი საქართველოში 2025 წლისთვის“ წაშლასთან დაკავშირებით == პატივცემულო Mehman, მოგმართავთ ჩემ მიერ შექმნილი სტატიის, „ტურიზმის ბუმი საქართველოში 2025 წლისთვის“, წაშლასთან დაკავშირებით. მესმის, რომ სტატია შესაძლოა აღქმულიყო, როგორც სარეკლამო შინაარსის მქონე, თუმცა მსურს დაგარწმუნოთ, რომ ჩემი განზრახვა სრულიად სხვა იყო. სტატიის შექმნისას ჩემი მიზანი არ ყოფილა რაიმე სახის პრომოცია ან რეკლამა. სინამდვილეში, ეს სტატია მომზადდა ვიკიპედიის კონკურსში – „ვიკიგაზაფხული 2025“ – მონაწილეობის მისაღებად. ჩემი მიზანი იყო, მოწოდებული წყაროებისა და დამატებითი კვლევის საფუძველზე, შემექმნა ენციკლოპედიური ღირებულების მქონე, ნეიტრალური და ინფორმაციული სტატია ამ თემაზე. ვცდილობდი, მაქსიმალურად დამეცვა ვიკიპედიის ნეიტრალური თვალსაზრისის პრინციპი და სტატია დამეწერა სანდო წყაროებზე დაყრდნობით. დიდი მადლობელი ვიქნები, თუკი განიხილავთ სტატიის აღდგენის შესაძლებლობას. იმ შემთხვევაში, თუ სტატიაში არსებობს კონკრეტული პრობლემური მონაკვეთები, რომლებიც ეწინააღმდეგება ვიკიპედიის წესებს, გთხოვთ, მიმითითოთ მათზე. მზად ვარ, თქვენი მითითებების შესაბამისად, შევიტანო ყველა საჭირო კორექტირება, რათა სტატია სრულად შეესაბამებოდეს ვიკიპედიის სტანდარტებს. წინასწარ გიხდით მადლობას ყურადღებისთვის და დახმარებისთვის. პატივისცემით, Hadikhabbaznouri --[[მომხმარებელი:Hadikhabbaznouri|Hadikhabbaznouri]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Hadikhabbaznouri|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Hadikhabbaznouri|წვლილი]]) 10:52, 25 მაისი 2025 (UTC) :{{ping|Hadikhabbaznouri}} თქვენი სტატია არ იყო ენციკლოპედიური მნიშვნელობის, რისთვისაც წაიშალა. წაიკითხეთ რა არის და რა არ არის ვიკიპედია. რაც შეეხება კონკურს, კონკურსის პირობები ყურადღებით წაიკითხეთ — იქ კონკრეტულად წერია, რომ ქართულ ვიკიპედიაში საქართველოს შესახებ სტატიებს არ ვწერთ კონკურსის ფარგლებში. წარმატებები, --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 19:13, 25 მაისი 2025 (UTC) == Join us at the Next CEE Catch up! Learn about Temporary accounts! == Hi everyone, We want to announce the tenth '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]]''' session, which will be dedicated to the '''Temporary accounts''', as this important change is going to affect every Wikipedia soon, so it is important for patrollers and functionaries like you to understand this change. On wikis where temporary accounts are enabled, IP addresses of unregistered editors are not visible publicly. Only those who fight spam, vandalism, harassment and disinformation have access to IP addresses there. The session will take place on '''10th of June 2025, 18:00-19:00 CEST''' (check your ''[https://zonestamp.toolforge.org/1749571200 local time]''). If you are interested in this topic, then '''[[:m:Event:CEE Catch up Nr. 10 (June 2025)|sign-up for the session here]]'''. [[User:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[User talk:TRistovski-CEEhub|განხილვა]]) 11:17, 29 მაისი 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_admins&oldid=28802724 --> == Ulviyya Ali == Salam. Ülviyyə Əli məqaləsini gürcü dilində yarada bilərsiz? İdeal səviyyədə olan hazırda Rus dilli versiyada olandır ([https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B0,_%D0%A3%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D1%8F_%D0%90%D0%BB%D0%B8_%D0%BA%D1%8B%D0%B7%D1%8B bu məqalə]). Amma istəsəniz Azərbaycan dilindən də tərcümə edə bilərsiz. [[მომხმარებელი:Freiheiten|Freiheiten]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Freiheiten|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Freiheiten|წვლილი]]) 22:04, 31 მაისი 2025 (UTC) == ცვლილების გაუქმების შესახებ ინფორმაციის მიღება == გამარჯობა , ინუს წულუკიძეზე გავაკეთე ცვლილებები , რომელიც გაუქმებული გაქვთ . ვინაიდან მე არ ვარ გამოცდილი აღნიშნულ საკითხებში , არ ვიცი რა მიზეზით გააუქმეთ ცვლილებებო , მინდა გთხოვოთ სურათების ატვირთვა , რომელიც საოჯახო ალბომში ინახება . შესაძლებელია ? --[[მომხმარებელი:ნათია წულუკიძე|ნათია წულუკიძე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ნათია წულუკიძე|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ნათია წულუკიძე|წვლილი]]) 12:30, 4 ივნისი 2025 (UTC) :მოგესალმებით. საოჯახო ალბომში მოცემული სურათი უნდა პასუხობდეს [[ვიკიპედია:Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიის ტექსტი|ვიკიპედიის სალიცენზიო პოლიტიკას]] და უნდა იყოს ატვირთული ვიკისაწყობში. სხვა შემთხვევაში იგი წაიშლება. - [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 14:56, 4 ივნისი 2025 (UTC) ta6b66cp9ql49malgifz93brrm1igho 0 334391 4812252 4678956 2025-06-10T07:18:23Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812252 wikitext text/x-wiki '''ათასწლეული''' — დროის საზომი ერთეული, მოიცავს ათ [[საუკუნე]]ს ან ას [[ათწლეული|ათწლეულს]] ან ათას [[წელი|წელს]]. ==წელთაღრიცხვა== დღესდღეობით ქვეყნების უმრავლესობის მიერ მიღებულია, რომ ახალი წელთაღრიცხვის ([[გრიგორიანული კალენდარი|გრიგორიანულ კალენდარის]] მიხედვით) პირველ ათასწლეულად ითვლება პერიოდი [[1]] წლის 1 იანვრიდან [[1000]] წლის 31 დეკემბრამდე, მეორე ათასწლეულად მოიაზრება [[1001]] წლის 1 იანვრიდან [[2000]] წლის 31 დეკემბრამდე, მესამე კი [[2001]] წლის 1 იანვრიდან [[3000]] წლის 31 დეკემბრამდე. {| style="border-collapse:collapse; margin: 0.4em auto" |+ |- | style="border: 1px solid black; background: gray" | 2&nbsp;ჩ. წ. | style="border: 1px solid black; background: gray" | 1&nbsp;ჩ. წ. | style="border: 1px solid black" | 1 ქ. შ. | style="border: 1px solid black" | 2 | style="border: 1px solid black" | 3 | style="border: 1px solid black" | 4 | style="border: 1px solid black" | 5 | style="border: 1px solid black" | ... | style="border: 1px solid black" | 998 | style="border: 1px solid black" | 999 | style="border: 1px solid black" | 1000 | style="border: 1px solid black" | 1001 | style="border: 1px solid black" | 1002 | style="border: 1px solid black" | 1003 | style="border: 1px solid black" | ... | style="border: 1px solid black" | 1998 | style="border: 1px solid black" | 1999 | style="border: 1px solid black" | 2000 | style="border: 1px solid black" | 2001 | style="border: 1px solid black" | 2002 | style="border: 1px solid black" | 2003 | style="border: 1px solid black" | ... | style="border: 1px solid black" | 2998 | style="border: 1px solid black" | 2999 | style="border: 1px solid black" | 3000 | style="border: 1px solid black" | 3001 | style="border: 1px solid black" | 3002 | style="border: 1px solid black" | 3003 | style="border: 1px solid black" | ... |- | colspan="2" style="border: 1px solid black; background: gray;" | | colspan="9" style="border: 1px solid black; background: yellow;" | [[I ათასწლეული]] | colspan="7" style="border: 1px solid black; background: orange;" | [[II ათასწლეული]] | colspan="7" style="border: 1px solid black; background: red;" | [[III ათასწლეული]] | colspan="4" style="border: 1px solid black; background: gray;" | [[IV ათასწლეული]] |} ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat|Millennia}} *[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=4831 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი : (3 ტომად) / შეადგინა ალექსანდრე ელერდაშვილმა. - I-ლი გამოც.. - თბ. : ფანტაზია, 2006. - 28სმ.(MFN: 136149)] [[კატეგორია:ქრონოლოგია]] [[კატეგორია:ათასწლეულები| ]] gyk411ildjy6luwfjfoavm5sqapgl33 14 334505 4812248 3241337 2025-06-10T07:17:01Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812248 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] [[კატეგორია:მეტაფიზიკის განსაზღვრებები]] [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] 937mlnqxr1vngo3zu8c3dm8xiwyix8d 4812249 4812248 2025-06-10T07:17:11Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:ფიზიკური სიდიდეები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812249 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] [[კატეგორია:მეტაფიზიკის განსაზღვრებები]] idc9a506qast3xybba9dwd0pi8hsttw 4812251 4812249 2025-06-10T07:17:36Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:მეტაფიზიკის განსაზღვრებები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812251 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] 17hym68txndarwfg6x1nrz6vg8py98c 4812253 4812251 2025-06-10T07:19:22Z Surprizi 14671 4812253 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები| 7]] 6ua6pueg864dirhtos8v052ea3bji3j 0 339797 4812058 4811774 2025-06-09T15:25:17Z Surprizi 14671 4812058 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|Surprizi]].|8|06|2025}} {{ინფოდაფა კომპანია | სახელი = Space Exploration Technologies Corp. | ლოგო = [[File:SpaceX logo black.svg|frameless|upright=1.25|class=skin-invert]] | ლოგოს_ზომა = | ლოგოს_ტიტრი = | სურათი = Starbase.jpg | სურათის_ზომა = 300 | სურათის_ტიტრი = კომპანიის შტაბ-ბინა, [[SpaceX Starbase]] | სავაჭრო_სახელი = SpaceX | ყოფილი_სახელწოდება = | ტიპი = კერძო | დევიზი = | დაფუძნდა = 14 მარტი, 2002, ელ სეგუნდო, კალიფორნიის შტატი. აშშ<ref>{{cite web|title=Delaware Business Search (File # 3500808{{snd}}Space Exploration Technologies Corp)|url=https://icis.corp.delaware.gov/eCorp/EntitySearch/NameSearch.aspx|publisher=Delaware Department of State: Division of Corporations|access-date=February 1, 2022|url-status=live|archive-date=September 20, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160920145319/https://icis.corp.delaware.gov/Ecorp/EntitySearch/NameSearch.aspx}}</ref> | დაიხურა = | დამაარსებელი = [[ილონ მასკი]] | მდებარეობა = | მფლობელი = | წამყვანი = | პარტნიორი = | დარგი = კოსმოსი<br />ტელეკომუნიკაციები | პროდუქცია = [[SpaceX რაკეტა-მატარებლები]]<br />[[Dragon 2|Dragon-ის კაფსულები]]<br />[[SpaceX Starshield|Starshield]] | შემოსავალი = | საწარმოო შემოსავალი = | სუფთა მოგება = | თანამშრომელი = | შვილობილი = | ფილიალი = | აუდიტორი = | რეგისტრაცია = | მომხმარებელი = | სერვისის ენა = | საიტი = {{URL|https://www.spacex.com/|spacex.com}} }} '''Space Exploration Technologies Corporation''', ''SpaceX'' — ამერიკული ავიაკოსმოსური კომპანია, რომლის შტაბ-ბინა მდებარეობს [[აშშ]]-ის [[ტეხასის შტატი|ტეხასის შტატში]], ქალაქ სტარბეიზის (ყოფილი სოფელი ბოკა ჩიკა) შემუშავების საიტ [[SpaceX Starbase]]-ზე.<ref>{{Cite news |last=Yañez |first=Alejandra |date=May 20, 2025 |title=Cameron County Commissioners Court approves Starbase as new city |url=https://www.valleycentral.com/news/local-news/cameron-county-commissioners-court-approves-starbase-as-new-city/ |access-date=May 20, 2025}}</ref> კომპანია დაარსდა [[2002]] წლის 14 მარტს აშშ-ში, [[კალიფორნიის შტატი]]ს ქალაქ ელ სეგუნდოში.<ref>{{cite web|title=Delaware Business Search (File # 3500808{{snd}}Space Exploration Technologies Corp)|url=https://icis.corp.delaware.gov/eCorp/EntitySearch/NameSearch.aspx|publisher=Delaware Department of State: Division of Corporations|access-date=February 1, 2022|url-status=live|archive-date=September 20, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160920145319/https://icis.corp.delaware.gov/Ecorp/EntitySearch/NameSearch.aspx}}</ref> დაარსებიდანვე კომპანიამ არაერთ წარმატებას მიაღწია: რაკეტების ძრავის, მრავალჯერადი გამოყენების გამშვები აპარატების, ადამიანის კოსმოსური ფრენების და [[თანამგზავრული დაჯგუფება|თანამგზავრული დაჯგუფების]] ტექნოლოგიების სფეროში. [[2024]] წლისთვის SpaceX მსოფლიოში კოსმოსური გაშვების დომინანტი პროვაიდერია და უსწრებს ბევრ კერძო თუ სახელმწიფო კომპანიას, მათ შორის ჩინურ კოსმოსურ პროგრამასაც.<ref>{{Cite web |last=Clark |first=Stephen |date=June 28, 2024 |title=Rocket Report: China flies reusable rocket hopper; Falcon Heavy dazzles |url=https://arstechnica.com/space/2024/06/rocket-report-china-tests-reusable-rocket-tech-spacex-booster-flies-22nd-time/ |access-date=October 28, 2024 |website=Ars Technica |language=en-US}}</ref> SpaceX, [[NASA]] და [[აშშ-ის შეიარაღებული ძალები]] მჭიდროდ თანამშრომლობენ სამთავრობო კონტრაქტების საშუალებით.<ref>{{Cite web |last=Berger |first=Eric |date=March 1, 2019 |title=The marriage of SpaceX and NASA hasn't been easy—but it's been fruitful |url=https://arstechnica.com/science/2019/03/together-nasa-and-spacex-are-stronger-and-so-is-america/ |access-date=October 28, 2024 |website=Ars Technica |language=en-US}}</ref> [[2002]] წელს [[ილონ მასკი|ილონ მასკმა]] კოსმოსური გაშვების ხარჯების შემცირების მიზნით დააარსა კომპანია SpaceX, რომელიც თავიდანვე მარსზე მდგრადი კოლონიის შექმნაზე იყო ორიენტირებული. [[2008]] წელს, სამი წარუმატებელი გაშვების მცდელობის შემდეგ [[Falcon 1]] წარმატებით გავიდა ორბიტაზე. შემდეგ, კომპანიამ NASA-ს COTS კონტრაქტების დასაკმაყოფილებლად, უფრო დიდი [[Falcon 9]] რაკეტისა და [[Dragon 1]] ხომალდის შემუშავებაზე გადაინაცვლა. [[2012]] წლისთვის SpaceX-მა დაასრულა ყველა [[Commercial Orbital Transportation Services|COTS]] სატესტო ფრენა და დაიწყო კომერციული სერვისების მისიების მიწოდება [[საერთაშორისო კოსმოსური სადგური]]სთვის. ასევე, დაახლოებით ამ პერიოდში, SpaceX-მა დაიწყო ტექნოლოგიების დახვეწა, რათა Falcon 9-ის პირველი საფეხური მრავალჯერადი გამოყენების ყოფილიყო. კომპანიამ [[2015]] წელს პირველი საფეხურის პირველი წარმატებული დაშვება და [[2017]] წელს პირველი საფეხურის ხელახლა გაშვება განახორციელა. [[Falcon Heavy]], რომელიც სამი Falcon 9 გამაძლიერებლისგან იყო აგებული, პირველად [[2018]] წელს გაფრინდა ათწლეულზე მეტი განვითარების შემდეგ. [[2025]] წლის მაისის მონაცემებით, კომპანიის Falcon 9 რაკეტები 450-ზე მეტჯერ დაეშვა, შესაბამისად თავიდან გაშვებამ, კვირაში 1-3 მიაღწია. ამ ეტაპებმა კომპანიას საჭირო ინვესტიცია მოუტანა და SpaceX-მა შემოსავლის წყაროების დივერსიფიკაცია დაიწყო. [[2019]] წელს [[Starlink]]-ის ინტერნეტ თანამგზავრული დაჯგუფების პირველი ოპერატიული თანამგზავრი ამოქმედდა. მომდევნო წლებში Starlink-მა SpaceX-ის შემოსავლის ძირითადი ნაწილი გამოიმუშავა და გზა გაუხსნა მის [[Starshield]]-ის სამხედრო ანალოგს. [[2020]] წელს SpaceX-მა დაიწყო თავისი [[Dragon 2]] ხომალდების ექსპლუატაცია NASA-სა და კერძო ორგანიზაციებისთვის ეკიპაჟიანი მისიების განსახორციელებლად. დაახლოებით ამ პერიოდში SpaceX-მა დაიწყო Starship-ის სატესტო პროტოტიპების შექმნა, რომელიც ისტორიაში ყველაზე დიდი გამშვები მოწყობილობაა და მიზნად ისახავს კომპანიის ხედვის სრულად რეალიზებას სრულად მრავალჯერადი გამოყენების, ეკონომიური და ადაპტირებადი გამშვები მოწყობილობის შესახებ. SpaceX ასევე ქმნის საკუთარ კოსმოსურ კოსტუმს და ასტრონავტს [[Polaris პროგრამა|Polaris პროგრამის]] მეშვეობით,<ref>{{Cite web |last=Berger |first=Eric |date=September 15, 2024 |title=So what are we to make of the highly ambitious, private Polaris spaceflight? |url=https://arstechnica.com/space/2024/09/after-five-demanding-days-in-space-polaris-dawn-splashes-down-safely/ |access-date=October 28, 2024 |website=Ars Technica |language=en-US}}</ref> ასევე ქმნის ადამიანის დასაფრენ აპარატს მთვარის მისიებისთვის NASA-ს [[Artemis პროგრამა|Artemis პროგრამის]] ფარგლებში.<ref name="sn202104162">{{Cite news |last=Foust |first=Jeff |date=April 16, 2021 |title=NASA selects SpaceX to develop crewed lunar lander |url=https://spacenews.com/nasa-selects-spacex-to-develop-crewed-lunar-lander/ |url-status=live |archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20210523015710/https://spacenews.com/nasa%2Dselects%2Dspacex%2Dto%2Ddevelop%2Dcrewed%2Dlunar%2Dlander/ |archive-date=May 23, 2021 |access-date=April 18, 2021 |work=[[SpaceNews]]}}</ref> ხარისხისა და ფასის უკეთ კონტროლისთვის, SpaceX თვითონ აწარმოებს რაკეტისა თუ ხომალდის ნაწილების უმეტესობას, მათ შორის Falcon და Dragon-ის ძრავებს Merlin, Kestrel, Draco და SuperDraco-ს. ამის გამო SpaceX-ს უკვე შეუძლია კლიენტებს შესთავაზოს ყველაზე დაბალი ფასები, ერთჯერადი გამოყენების რაკეტებითაც კი. == ისტორია == ===დაარსება=== 2001 წლის დასაწყისში ილონ მასკი შეხვდა რობერტ ზუბრინს და მარსის საზოგადოებას შესწირა 100 000 აშშ დოლარი, რითაც მცირე ხნით შეუერთდა დირექტორთა საბჭოს.<ref>{{Cite book |last=Zubrin |first=Robert |title=The Case for Space: How the Revolution in Spaceflight Opens Up a Future of Limitless Possibility |date=May 14, 2019 |publisher=[[Prometheus Books]] |isbn=978-1-63388-534-9 |location=Amherst, New York |oclc=1053572666 |author-link=Robert Zubrin}}</ref> იგი მეოთხე კონვენციაზე პლენარული სიტყვით გამოვიდა, სადაც გამოაცხადა მარსის ოაზისი, პროექტი, რომელიც მარსზე სათბურის განთავსებას და მცენარეების გაზრდას ითვალისწინებდა.<ref>{{cite web|title=The Mars Society Inc. Fourth International Convention|author=Mars Society|date=August 23, 2001|access-date=August 23, 2021|publisher=Mars Society|url=https://marspedia.org/images/9/99/2001_TMS_Conv_Sched.pdf|archive-date=March 30, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230330080642/https://marspedia.org/images/9/99/2001_TMS_Conv_Sched.pdf|url-status=live}}</ref><ref name="spectrum">{{cite web |author=Musk |first=Elon |date=May 30, 2009 |title=Risky Business |url=https://spectrum.ieee.org/elon-musk-spacex |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170223012225/http://spectrum.ieee.org/aerospace/space-flight/risky-business |archive-date=February 23, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=IEEE Spectrum}}</ref> თავდაპირველად მასკმა სცადა პროექტისთვის დნეპრის გამშვები მოწყობილობის შეძენა ჯიმ კანტრელის რუსული კონტაქტების მეშვეობით.<ref>{{cite web |author=Cowing |first=Keith |date=August 30, 2001 |title=Millionaires and billionaires: the secret to sending humans to Mars? |url=http://www.spaceref.com/news/viewnews.html?id=383 |access-date=March 1, 2022 |publisher=SPACEREF}}{{dead link|date=August 2023|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> მასკი თავის გუნდთან ერთად დაბრუნდა მოსკოვში, ამჯერად მაიკლ გრიფინი წაიყვანა, რომელიც მოგვიანებით NASA-ს მე-11 ადმინისტრატორი გახდა, მაგრამ რუსები სულ უფრო ნაკლებად რეაგირებდნენ.<ref name="A&Ssmithsonian201201">{{cite web |author=Chaikin |first=Andrew |date=January 2012 |title=Is SpaceX Changing the Rocket Equation? |url=http://www.airspacemag.com/space/is-spacex-changing-the-rocket-equation-132285884/?no-ist |archive-url=https://web.archive.org/web/20170223105751/http://www.airspacemag.com/space/is-spacex-changing-the-rocket-equation-132285884/?no-ist |archive-date=February 23, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Air & Space Smithsonian}}</ref><ref name="Vance 2015">{{cite news |author=Vance |first=Ashlee |author-link=Ashlee Vance |date=May 14, 2015 |title=Elon Musk's space dream almost killed Tesla |url=https://www.bloomberg.com/graphics/2015-elon-musk-spacex/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180211071545/https://www.bloomberg.com/graphics/2015-elon-musk-spacex/ |archive-date=February 11, 2018 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Bloomberg L. P.}}</ref> სამშობლოში დაბრუნებისას მასკმა განაცხადა, რომ შეეძლო კომპანიის დაარსება, რათა აეშენებინა მათთვის საჭირო ხელმისაწვდომი რაკეტები.<ref name="Vance 2015" /> ვერტიკალური ინტეგრაციის გამოყენებით,<ref name="A&Ssmithsonian201201" /> შესაძლებლობის შემთხვევაში იაფი კომერციული მზა კომპონენტების გამოყენებით,<ref name="Vance 2015" /> და თანამედროვე პროგრამული უზრუნველყოფის ინჟინერიის მოდულური მიდგომის გამოყენებით, მასკი თვლიდა, რომ SpaceX-ს შეეძლო მნიშვნელოვნად შეემცირებინა გაშვების ხარჯები.<ref name="Vance 2015" /> 2002 წლის დასაწყისში ილონ მასკმა თავისი კომპანიისთვის, რომელსაც მალე SpaceX დაარქვა, თანამშრომლების ძებნა დაიწყო. მასკმა ახლადშექმნილ კომპანიაში საწყისი პოზიციებისთვის ხუთ ადამიანს მიმართა, მათ შორის გრიფინს, რომელმაც უარი თქვა მთავარი ინჟინრის თანამდებობაზე,<ref name=Liftoff2021>{{Cite book|last=Berger|first=Eric|author-link=Eric Berger (meteorologist)| title=Liftoff|publisher=[[William Morrow and Company]]|year=2021|isbn=978-0-06-297997-1}}</ref> ჯიმ კანტრელი და ჯონ გარვი (კანტრელმა და გარვიმ მოგვიანებით დააარსეს კომპანია Vector Launch), რაკეტების ინჟინერ ტომ მიულერი და კრის ტომპსონი.<ref>{{cite news |author=Belfiore |first=Michael |date=September 1, 2009 |title=Behind the Scenes With the World's Most Ambitious Rocket Makers |url=http://www.popularmechanics.com/space/rockets/a5073/4328638/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213161703/http://www.popularmechanics.com/space/rockets/a5073/4328638/ |archive-date=December 13, 2016 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Popular Mechanics}}</ref> SpaceX-ის თავდაპირველად შტაბ-ბინა კალიფორნიის შტატის ქალაქ ელ სეგუნდოში მდებარე საწყობში იყო განთავსებული. SpaceX-ის ადრეული თანამშრომლები, როგორიცაა ტომ მიულერი (ტექნიკური დირექტორი), გვინ შოტველი (ოპერაციული დირექტორი) და კრის ტომპსონი (ოპერაციების ვიცე-პრეზიდენტი), მეზობელი TRW და Boeing კორპორაციებიდან იყვნენ. 2005 წლის ნოემბრისთვის კომპანიას 160 თანამშრომელი ჰყავდა.<ref name="avweek20200527">[https://aviationweek.com/defense-space/space/podcast-spacex-coo-prospects-starship-launcher Podcast: SpaceX COO On Prospects For Starship Launcher] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200610030402/https://aviationweek.com/defense-space/space/podcast-spacex-coo-prospects-starship-launcher|date=June 10, 2020}}. Aviation Week, Irene Klotz, May 27, 2020. Retrieved June 10, 2020.</ref> მასკმა პირადად გაესაუბრა და დაამტკიცა SpaceX-ის ყველა ადრეული თანამშრომელი. მასკმა განაცხადა, რომ SpaceX-თან დაკავშირებით მისი ერთ-ერთი მიზანია კოსმოსში წვდომის ხარჯების შემცირება და საიმედოობის გაუმჯობესება, საბოლოო ჯამში ათჯერ.<ref>{{cite web|title=Space Exploration Technologies Corporation|url=http://www.spacex.com/press.php?page=20100616|publisher=SpaceX|access-date=December 15, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20130623215759/http://www.spacex.com/press.php?page=20100616 |archive-date=June 23, 2013}}</ref> === Falcon 1 და პირველი ორბიტალური გაშვება === [[File:Falcon 1 Flight 4 liftoff.jpg|thumb|Falcon 1-ის პირველი წარმატებული გაშვება 2008 წლის სექტემბერში]] SpaceX-მა თავისი პირველი ორბიტალური კოსმოსური აპარატი [[Falcon 1]], საკუთარი დაფინანსებით შექმნა.<ref name=usat20050617>{{cite news |first=Kevin |last=Maney |url=https://www.usatoday.com/educate/college/careers/Entreps/6-17-05.htm |title=Private sector enticing public into final frontier |date=June 17, 2005 |work=USA Today |access-date=March 14, 2021 |archive-date=May 19, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120519074009/http://www.usatoday.com/educate/college/careers/Entreps/6-17-05.htm |url-status=live }}</ref><ref name=wired20070522>{{cite news|last=Hoffman|first=Carl|title=Elon Musk Is Betting His Fortune on a Mission Beyond Earth's Orbit|url=https://www.wired.com/science/space/magazine/15-06/ff_space_musk?currentPage=all|access-date=March 14, 2014|newspaper=Wired|date=May 22, 2007|archive-date=November 14, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121114052527/http://www.wired.com/science/space/magazine/15-06/ff_space_musk?currentPage=all|url-status=live}}</ref> Falcon 1 იყო ორსაფეხურიანი, ორბიტაზე გასასვლელი მცირე ამწევი რაკეტა-მატარებელი. Falcon 1-ის განვითარების მთლიანი ღირებულება დაახლოებით 90 — 100 მლნ აშშ დოლარამდე შეადგინა.<ref name=nasa20110427>{{cite web |title=Commercial Market Assessment for Crew and Cargo Systems |url=http://www.nasa.gov/sites/default/files/files/Section403(b)CommercialMarketAssessmentReportFinal.pdf |website=nasa.gov |publisher=NASA |access-date=June 10, 2015 |page=40 |date=April 27, 2011 |quote=''SpaceX has publicly indicated that the development cost for Falcon 9 launch vehicle was approximately $300{{spaces}}million. Additionally, approximately $90{{spaces}}million was spent developing the Falcon 1 launch vehicle which did contribute to some extent to the Falcon 9, for a total of $390{{spaces}}million. NASA has verified these costs.'' |archive-date=December 7, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141207085554/http://www.nasa.gov/sites/default/files/files/Section403(b)CommercialMarketAssessmentReportFinal.pdf |url-status=live }}</ref> Falcon-ის რაკეტების სერიას სახელი ვარსკვლავური ომების ათასწლეულის ფალკონის გამოგონილი კოსმოსური ხომალდის მიხედვით დაერქვა.<ref>{{Cite web |last=Ray |first=Justin |date=January 20, 2005 |title=Cape launch site could host new commercial rocket fleet |url=https://spaceflightnow.com/falcon/050120lc36/ |access-date=October 7, 2023 |website=spaceflightnow.com |archive-date=October 14, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231014082850/https://spaceflightnow.com/falcon/050120lc36/ |url-status=live }}</ref> 2004 წელს SpaceX-მა NASA-ს წინააღმდეგ მთავრობის ანგარიშვალდებულების ოფისში (GAO) გააპროტესტა Kistler Aerospace-ისთვის მინიჭებული ერთადერთი წყაროს კონტრაქტის გამო. სანამ GAO პასუხს გასცემდა, NASA-მ კონტრაქტი გააუქმა და COTS პროგრამა შექმნა.<ref>{{Cite web |last=Berger |first=Brian |date=October 3, 2005 |title=Kistler Teeters on the Brink After Main Investor Withdraws Support |url=https://spacenews.com/kistler-teeters-brink-after-main-investor-withdraws-support/ |access-date=October 7, 2023 |website=SpaceNews |language=en-US |archive-date=April 3, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403194345/https://spacenews.com/kistler-teeters-brink-after-main-investor-withdraws-support/ |url-status=live }}</ref> 2005 წელს SpaceX-მა გამოაცხადა გეგმები, რომ ათწლეულის ბოლომდე ადამიანის მიერ შეფასებული კომერციული კოსმოსური პროგრამის განხორციელებას აპირებდა, პროგრამა, რომელიც მოგვიანებით Dragon კოსმოსური ხომალდი გახდა.<ref>{{cite magazine |author=Belfiore |first=Michael |date=January 18, 2005 |title=Race for Next Space Prize Ignites |url=https://www.wired.com/news/space/0%2C2697%2C66308%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20081012095048/https://www.wired.com/news/space/0%2C2697%2C66308%2C00.html |archive-date=October 12, 2008 |access-date=March 1, 2017 |magazine=Wired}}</ref> 2006 წელს კომპანია NASA-მ შეარჩია და მას ტარიგი:USD მიენიჭა COTS პროგრამის ფარგლებში საერთაშორისო კოსმოსური სადგურისთვის ეკიპაჟისა და ტვირთის მიწოდების სადემონსტრაციო კონტრაქტების უზრუნველსაყოფად.<ref>{{cite news |last1=Berger |first1=Eric |title=This is probably why Blue Origin keeps protesting NASA's lunar lander award |url=https://arstechnica.com/science/2021/08/this-is-probably-why-blue-origin-keeps-protesting-nasas-lunar-lander-award/ |access-date=December 30, 2021 |work=[[Ars Technica]] |date=August 11, 2021 |language=en-us |archive-date=December 30, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211230172145/https://arstechnica.com/science/2021/08/this-is-probably-why-blue-origin-keeps-protesting-nasas-lunar-lander-award/ |url-status=live }}</ref> Falcon 1-ის პირველი ორი გაშვება შეერთებული შტატების თავდაცვის დეპარტამენტმა შეიძინა DARPA Falcon პროექტის ფარგლებში, რომელმაც შეაფასა ახალი აშშ-ის გამშვები მანქანები, რომლებიც შესაფერისი იყო ჰიპერბგერითი რაკეტების მიწოდებისთვის Prompt Global Strike-ისთვის.<ref name=wired20070522 /><ref>{{cite news |url=http://www.satnews.com/stories2007/4156/ |publisher=Satnews.com |title=Falcon 1 Reaches Space But Loses Control and is Destroyed on Re-Entry |date=March 21, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928204503/http://www.satnews.com/stories2007/4156/ |archive-date=September 28, 2007 }}</ref><ref>Graham Warwick and Guy Norris, "Blue Sky Thinking: DARPA at 50," ''Aviation Week & Space Technology,'' Aug 18–25, 2008, p. 18.</ref> რაკეტის პირველი სამი გაშვება, 2006-დან 2008 წლამდე, წარუმატებლობით დასრულდა, რამაც თითქმის კომპანიის დაშლა გამოიწვია. Tesla Motors-ის დაფინანსებაც ჩაიშალა<ref name="Levin2022">{{cite news |last1=Levin |first1=Steve |title=Elon Musk, man behind Tesla, Paypal, speaks to packed crowd at CSUB |url=https://www.bakersfield.com/news/elon-musk-man-behind-tesla-paypal-speaks-to-packed-crowd-at-csub/article_8b815494-fefe-511c-8d0c-b6aa61601c0b.html |access-date=January 12, 2022 |work=The Bakersfield Californian |date=January 12, 2022 |language=en |archive-date=January 12, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220112031331/https://www.bakersfield.com/news/elon-musk-man-behind-tesla-paypal-speaks-to-packed-crowd-at-csub/article_8b815494-fefe-511c-8d0c-b6aa61601c0b.html |url-status=live }}</ref>და შესაბამისად, Tesla, SolarCity და პირადად მასკი ერთდროულად თითქმის გაკოტრების პირას იყვნენ. ფინანსური მდგომარეობა 2008 წლის 28 სექტემბერს მეოთხე ცდაზე პირველი წარმატებული გაშვების შემდეგ შეიცვალა. მასკმა დარჩენილი 30 მლნ USD SpaceX-სა და Tesla-ს შორის გაყო და NASA-მ დეკემბერში SpaceX-ს პირველი კომერციული მიწოდების სერვისების (CRS) კონტრაქტი გადასცა, რითაც 1,6 მლრდ USD SpaceX-ს გადასცა, რითაც კომპანია ფინანსურად გადაარჩინა. ამ ფაქტორებისა და მათ მიერ უზრუნველყოფილი შემდგომი ბიზნეს ოპერაციების საფუძველზე, Falcon 1 მალევე 2009 წლის ივლისში მეორე წარმატებული და მეხუთე გაშვების შემდეგ პენსიაზე გავიდა. ამან SpaceX-ს საშუალება მისცა, კომპანიის რესურსები უფრო დიდი ორბიტალური რაკეტის, Falcon 9-ის, განვითარებაზე გაემახვილებინა.<ref>{{cite web |last1=Graham |first1=William |title=SpaceX at 50 – From taming Falcon 1 to achieving cadence in Falcon 9 |url=https://www.nasaspaceflight.com/2017/12/spacex-50-taming-falcon-1-achieving-cadence-falcon-9/ |website=NASASpaceFlight.com |access-date=March 16, 2021 |date=December 20, 2017 |archive-date=December 31, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201231213716/https://www.nasaspaceflight.com/2017/12/spacex-50-taming-falcon-1-achieving-cadence-falcon-9/ |url-status=live }}</ref> გვინ შოტველი ასევე დაწინაურდა კომპანიის პრეზიდენტად NASA-ს ასოცირებულ ადმინისტრატორ ბილ გერსტენმაიერთან CRS-ის კონტრაქტის წარმატებით მოლაპარაკებაში მისი წვლილისთვის.<ref>{{cite news |last1=Bergin |first1=Chris |title= Planetspace officially protest NASA's CRS selection |url= https://www.nasaspaceflight.com/2009/01/planetspace-officially-protest-nasas-crs-selection/ |access-date=August 22, 2023 |work=NSF |date=January 15, 2009}}</ref> === Falcon 9, Dragon და NASA-ს კონტრაქტები === [[File:SpaceX Falcon 9 Flight 1 launch.ogv|thumb|thumbtime=0:18|Falcon 9-ის პირველი გაშვების ვიდეო]] თავდაპირველად, SpaceX-ს ჰქონდა განზრახული, თავისი მსუბუქი რაკეტა-მატარებელი Falcon 1-ის შემდეგ, საშუალო სიმძლავრის მქონე Falcon 5-ით გაეგრძელებინა მუშაობა.<ref name="msnbc2005">{{cite web|last=David|first=Leonard|title=SpaceX tackles reusable heavy launch vehicle|date=September 9, 2005 |url=https://www.nbcnews.com/id/9262092|publisher=MSNBC|access-date=March 14, 2021|archive-date=May 21, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210521101625/https://www.nbcnews.com/id/wbna9262092|url-status=dead}}</ref> კომპანიამ, 2005 წელს, გადაწყვიტა, გაეგრძელებინა Falcon 9-ის, მრავალჯერადი გამოყენების მძიმე რაკეტა-მატარებლის, შემუშავება. Falcon 9-ის შემუშავება დააჩქარა NASA-მ, რომელმაც აიღო ვალდებულება, რომ კონკრეტული შესაძლებლობების დემონსტრირების შემთხვევაში რამდენიმე კომერციული ფრენა შეესყიდა. ეს დაიწყო 2006 წელს კომერციული ორბიტალური ტრანსპორტირების სერვისების (COTS) პროგრამის საწყისი დაფინანსებით.<ref name="Lindenmoyer quoted">{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://www.nasa.gov/pdf/453605main_Commercial_Space_Minutes_4_26_2010.pdf|title=Minutes of the NAC Commercial Space Committee|date=April 26, 2010|author=David J. Frankel|publisher=NASA|access-date=June 24, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170313043013/https://www.nasa.gov/pdf/453605main_Commercial_Space_Minutes_4_26_2010.pdf|archive-date=March 13, 2017 |url-status=live}} }}</ref> კონტრაქტის საერთო მინიჭება იყო 278 million USD, რათა უზრუნველყოფილიყო Dragon კოსმოსური ხომალდის, Falcon 9-ის, განვითარების დაფინანსება და Falcon 9-ის დემონსტრაციული გაშვება Dragon-თან ერთად.<ref name="Lindenmoyer quoted"/> ამ კონტრაქტის ფარგლებში, Falcon 9 პირველად გაუშვეს 2010 წლის ივნისში Dragon კოსმოსური ხომალდის კვალიფიკაციის განყოფილებით, Dragon კოსმოსური ხომალდის მაკეტის გამოყენებით. პირველი ოპერატიული Dragon კოსმოსური ხომალდი გაუშვეს 2010 წლის დეკემბერში COTS Demo Flight 1-ის ბორტზე, Falcon 9-ის მეორე ფრენაზე და უსაფრთხოდ დაბრუნდა დედამიწაზე ორი ორბიტის შემდეგ, რითაც შეასრულა მისიის ყველა მიზანი.<ref name="BBCLaunchDec2010">{{cite web|title=Private space capsule's maiden voyage ends with a splash|work=BBC News|date=December 8, 2010|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-11948329|access-date=March 1, 2017|archive-date=November 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161115123326/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-11948329|url-status=live}}</ref> 2010 წლის დეკემბრისთვის, SpaceX-ის საწარმოო ხაზი ყოველ სამ თვეში ერთხელ აწარმოებდა ერთ Falcon 9-ს და Dragon-ს.<ref name="spacedotcom20101209">{{cite web |author=Chow |first=Denise |date=December 8, 2010 |title=Q & A with SpaceX CEO Elon Musk: Master of Private Space Dragons |url=https://www.space.com/10443-spacex-ceo-elon-musk-master-private-space-dragons.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170818154057/https://www.space.com/10443-spacex-ceo-elon-musk-master-private-space-dragons.html |archive-date=August 18, 2017 |access-date=June 24, 2017 |website=Space.com}}</ref> 2011 წლის აპრილში, მეორე რაუნდის კომერციული ეკიპაჟის განვითარების (CCDev) პროგრამის ფარგლებში, NASA-მ SpaceX-ს გაუფორმა 75 million USD კონტრაქტი Dragon-ისთვის ინტეგრირებული გაშვების სისტემის შესაქმნელად, რათა მოემზადებინა იგი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ეკიპაჟის ტრანსპორტირების საშუალებად.<ref name="sdc20110418">{{cite web |author=Chow |first=Denise |date=April 18, 2011 |title=Private Spaceship Builders Split Nearly $270{{spaces}}Million in NASA Funds |url=http://www.space.com/11421-nasa-private-spaceship-funding-astronauts.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20111231133929/http://www.space.com/11421-nasa-private-spaceship-funding-astronauts.html |archive-date=December 31, 2011 |access-date=March 1, 2017 |website=Space.com}}</ref> NASA-მ SpaceX-ს 2012 წლის აგვისტოში მიანიჭა ფიქსირებული ფასის კოსმოსური აქტის შეთანხმება (SAA), რათა შეექმნა ეკიპაჟის ტრანსპორტირების სისტემის დეტალური დიზაინი.<ref name="Koenigsmann 2018">{{cite web |url=https://science.house.gov/sites/republicans.science.house.gov/files/documents/HHRG-115-SY16-WState-HKoenigsmann-20180117.pdf|title=Statement of Dr. Hans Koeningsmann Vice President, Build and Flight Reliability Space Exploration Technologies Corp. (SpaceX)|last=Koenigsmann|first=Hans|date=January 17, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180923081317/https://science.house.gov/sites/republicans.science.house.gov/files/documents/HHRG-115-SY16-WState-HKoenigsmann-20180117.pdf|archive-date=September 23, 2018}}</ref> 2012 წლის დასაწყისში, SpaceX-ის აქციების დაახლოებით ორი მესამედი მასკს ეკუთვნოდა<ref>{{cite web |author=Melby |first=Caleb |date=March 12, 2012 |title=How Elon Musk Became A Billionaire Twice Over |url=https://www.forbes.com/sites/calebmelby/2012/03/12/how-elon-musk-became-a-billionaire-twice-over/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170306042204/https://www.forbes.com/sites/calebmelby/2012/03/12/how-elon-musk-became-a-billionaire-twice-over/ |archive-date=March 6, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Forbes}}</ref> და მისი სამოცდაათი მილიონი აქცია კერძო ბაზრებზე 875 million USD ღირდა,<ref name="IPO">{{cite news |date=February 11, 2012 |title=Elon Musk Anticipates Third IPO in Three Years With SpaceX |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2012-02-09/musk-sees-good-chance-of-spacex-stock-offering-by-next-year |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160721114244/http://www.bloomberg.com/news/articles/2012-02-09/musk-sees-good-chance-of-spacex-stock-offering-by-next-year |archive-date=July 21, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Bloomberg L. P.}}</ref> SpaceX-ის ფასი 1.3 billion USD იყო.<ref name="cnbc20120427">{{cite web |author=Watts |first=Jane |date=April 27, 2012 |title=Elon Musk on Why SpaceX Has the Right Stuff to Win the Space Race |url=https://www.cnbc.com/2012/04/27/elon-musk-on-why-spacex-has-the-right-stuff-to-win-the-space-race.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161216213440/http://www.cnbc.com/id/47207833 |archive-date=December 16, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=CNBC}}</ref> 2012 წლის მაისში, Dragon C2+-ის გაშვებით, Dragon გახდა პირველი კომერციული კოსმოსური ხომალდი, რომელმაც ტვირთი მიიტანა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე.<ref name="cbcnews" /> ფრენის შემდეგ, კომპანიის კერძო კაპიტალის შეფასება თითქმის გაორმაგდა და 2.4 billion USD შეადგინა.<ref>{{cite web|website=privco.com|title=Privately-held SpaceX Worth Nearly $2.4{{spaces}}Billion or $20/Share, Double Its Pre-Mission Secondary Market Value Following Historic Success at the International Space Station|url=http://www.privco.com/privately-held-spacex-worth-nearly-5-billion-or-20-share-double-its-pre-mission-secondary-market-pricing-following-historic-success-at-the-international-space-station|date=June 7, 2012|access-date=March 1, 2017|archive-date=August 6, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170806214559/http://www.privco.com/privately-held-spacex-worth-nearly-5-billion-or-20-share-double-its-pre-mission-secondary-market-pricing-following-historic-success-at-the-international-space-station}}</ref><ref>{{cite web |author=Bilton |first=Ricardo |date=June 10, 2012 |title=SpaceX's worth skyrockets to $4.8{{spaces}}billion after successful mission |url=https://venturebeat.com/2012/06/07/privco-spacexs-worth-skyrockets-to-4-8-billion-after-successful-mission/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306125528/http://venturebeat.com/2012/06/07/privco-spacexs-worth-skyrockets-to-4-8-billion-after-successful-mission/ |archive-date=March 6, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=VentureBeat}}</ref> ამ დროისთვის, SpaceX-ს ოპერირების პირველი ათწლეულის განმავლობაში დაახლოებით 200 million USD-ის მთლიანი დაფინანსება ჰქონდა. აქედან, კერძო კაპიტალმა დაახლოებით 100 million USD უზრუნველყო, მასკმა დაახლოებით 100 million USD ინვესტიცია ჩადო, სხვა ინვესტორებმა კი დაახლოებით 200 million USD.<ref>{{cite web|title=SpaceX overview on second market |publisher=SecondMarket|url=https://www.secondmarket.com/company/spacex|archive-url=https://archive.today/20121217191301/https://www.secondmarket.com/company/spacex|archive-date=December 17, 2012}}</ref> SpaceX-ის აქტიური ხელახალი გამოყენების ტესტირების პროგრამა 2012 წლის ბოლოს დაიწყო დაშვების ტექნოლოგიის დაბალ სიმაღლეზე და დაბალ სიჩქარეზე ტესტირებით.<ref name="qz_2017">{{cite news |last1=Fernholz |first1=Tim |title=The complete visual history of SpaceX's single-minded pursuit of rocket reusability |url=https://qz.com/1016072/a-multimedia-history-of-every-single-one-of-spacexs-attempts-to-land-its-booster-rocket-back-on-earth/ |access-date=March 16, 2021 |work=Quartz |language=en |archive-date=March 12, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210312230832/https://qz.com/1016072/a-multimedia-history-of-every-single-one-of-spacexs-attempts-to-land-its-booster-rocket-back-on-earth/ |url-status=live }}</ref> Falcon 9-ის პროტოტიპებმა ვერტიკალური აფრენა და დაშვება (VTOL) განახორციელეს. გამაძლიერებელი ატმოსფერული დაბრუნების ტექნოლოგიის მაღალი სიჩქარის და მაღალ სიმაღლეზე ტესტირება 2013 წლის ბოლოს დაიწყო.<ref name="qz_2017" /> === კომერციული გაშვება და სწრაფი ზრდა === [[File:Launch of Falcon 9 carrying ORBCOMM OG2-M1 (16601442698).jpg|thumb|upright|Launch of Falcon 9 carrying [[Orbcomm-OG2|ORBCOMM OG2]]-M1, July 2014]] SpaceX-მა პირველი კომერციული მისია კერძო მომხმარებლისთვის 2013 წელს გაუშვა. 2014 წელს SpaceX-მა მსოფლიოს მასშტაბით ღიად გამოცხადებული 20 კონტრაქტიდან ცხრა მოიგო.<ref name="sn20150112">{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=January 12, 2015 |title=Arianespace, SpaceX Battled to a Draw for 2014 Launch Contracts |url=http://spacenews.com/chart-arianespace-spacex-battled-to-a-draw-for-2014-launch-contracts/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20150113095457/http://spacenews.com/chart-arianespace-spacex-battled-to-a-draw-for-2014-launch-contracts/ |archive-date=January 13, 2015 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> იმ წელს Arianespace-მა ევროპის მთავრობებს დამატებითი სუბსიდიები მოსთხოვა SpaceX-ის კონკურენციის დასაძლევად.<ref name="aw20140211">{{cite web |author=Svitak |first=Amy |date=February 11, 2014 |title=Arianespace To ESA: We Need Help |url=http://aviationweek.com/space/arianespace-esa-we-need-help |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170305200010/http://aviationweek.com/space/arianespace-esa-we-need-help |archive-date=March 5, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Aviation Week}}</ref><ref name="sn20140414">{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=April 14, 2014 |title=Satellite Operators Press ESA for Reduction in Ariane Launch Costs |url=https://spacenews.com/40193satellite-operators-press-esa-for-reduction-in-ariane-launch-costs/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230802163706/https://spacenews.com/40193satellite-operators-press-esa-for-reduction-in-ariane-launch-costs/ |archive-date=August 2, 2023 |access-date=November 24, 2022 |publisher=SpaceNews}}</ref> 2014 წლიდან SpaceX-ის შესაძლებლობებმა და ფასებმა ასევე გავლენა მოახდინა აშშ-ის სამხედრო ტვირთის გაშვების ბაზარზე, რომელსაც თითქმის ათი წლის განმავლობაში დომინირებდა აშშ-ის მსხვილი გამშვები პროვაიდერი United Launch Alliance (ULA).<ref name="lat20141125">{{cite web |author=Petersen |first=Melody |date=November 25, 2014 |title=SpaceX may upset firm's monopoly in launching Air Force satellites |url=https://www.latimes.com/business/la-fi-spacex-satellites-20141126-story.html#page=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170421194744/http://www.latimes.com/business/la-fi-spacex-satellites-20141126-story.html#page=1 |archive-date=April 21, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Los Angeles Times}}</ref> მონოპოლიის გამო, აშშ-ის მიმწოდებლის მიერ გაშვების ხარჯები წლების განმავლობაში 400 მლნ აშშ დოლარზე მეტს აჭარბებდა.<ref>{{cite news|url=https://arstechnica.com/science/2017/06/air-force-budget-reveals-how-much-spacex-undercuts-launch-prices/|title=Air Force budget reveals how much SpaceX undercuts launch prices|publisher=Ars Technica|access-date=March 29, 2018|archive-date=January 17, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180117040352/https://arstechnica.com/science/2017/06/air-force-budget-reveals-how-much-spacex-undercuts-launch-prices/|url-status=live}}</ref> 2014 წლის სექტემბერში NASA-ს კომერციული კოსმოსური ფრენების დირექტორმა, კევინ კრიგლერმა, SpaceX-ს კომერციული ეკიპაჟის ტრანსპორტირების შესაძლებლობების (CCtCap) კონტრაქტი მიანიჭა ეკიპაჟის ტრანსპორტირების სისტემის შემუშავების დასასრულებლად. კონტრაქტი მოიცავდა რამდენიმე ტექნიკურ და სერტიფიცირების ეტაპს, უპილოტო ფრენის ტესტს, ეკიპაჟის ფრენის ტესტს და სერტიფიცირების შემდეგ ექვს ოპერატიულ მისიას.<ref name="Koenigsmann 2018" /> 2015 წლის იანვარში SpaceX-მა Google-ისა და Fidelity Investments-ისგან 1 billion USD დაფინანსება მოიზიდა კომპანიის 8.33%-ის სანაცვლოდ, რამაც კომპანიის შეფასება დაახლოებით 12 billion USD-ზე დაადგინა.<ref>{{cite web |author=Berger |first=Brian |date=January 20, 2015 |title=SpaceX Confirms Google Investment |url=http://spacenews.com/spacex-confirms-google-investment/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230220155735/https://spacenews.com/spacex-confirms-google-investment/ |archive-date=February 20, 2023 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> იმავე თვეში SpaceX-მა გამოაცხადა ახალი თანამგზავრული თანავარსკვლავედის, Starlink-ის, შემუშავების შესახებ, რათა უზრუნველყოს გლობალური ფართოზოლოვანი ინტერნეტ სერვისი 4000 თანამგზავრით.<ref>{{cite web|first1=Cecilia |last1=Kang |first2=Christian |last2=Davenport |title=SpaceX founder files with government to provide Internet service from space |url=https://www.washingtonpost.com/business/economy/spacex-founder-files-with-government-to-provide-internet-service-from-space/2015/06/09/db8d8d02-0eb7-11e5-a0dc-2b6f404ff5cf_story.html|newspaper=The Washington Post|date=June 9, 2015|access-date=March 1, 2017|archive-date=February 23, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170223183501/https://www.washingtonpost.com/business/economy/spacex-founder-files-with-government-to-provide-internet-service-from-space/2015/06/09/db8d8d02-0eb7-11e5-a0dc-2b6f404ff5cf_story.html|url-status=live}}</ref> Falcon 9-ს პირველი სერიოზული მარცხი 2015 წლის ივნისის ბოლოს ჰქონდა, როდესაც საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის მეშვიდე მომარაგების მისია, CRS-7, ფრენის დაწყებიდან ორ წუთში აფეთქდა. პრობლემა დაკავშირებული იყო ორი ფუტის სიგრძის ფოლადის საყრდენთან, რომელიც იჭერდა ჰელიუმის წნევის ჭურჭელს, რომელიც აჩქარების ძალის გამო გატყდა. ამან გამოიწვია გარღვევა და მაღალი წნევის ჰელიუმი დაბალი წნევის საწვავის ავზში გაჟონა, რამაც მარცხი გამოიწვია.<ref>{{cite web |author=Masunaga |first1=Samantha |last2=Petersen |first2=Melody |date=September 2, 2016 |title=SpaceX rocket exploded in an instant. Figuring out why involves a mountain of data |url=https://www.latimes.com/business/la-fi-spacex-investigation-20160902-snap-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170219040426/http://www.latimes.com/business/la-fi-spacex-investigation-20160902-snap-story.html |archive-date=February 19, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Los Angeles Times}}</ref> === მეორადი გამოყენება === [[File:CRS-8 (26239020092).jpg|thumb|Falcon 9-ის პირველი საფეხური ავტონომიური კოსმოსური დრონის (ASDS) ბარჟაზე, ზღვაში პირველი წარმატებული დაშვების შემდეგ, SpaceX CRS-8 მისია]] SpaceX-მა პირველი ეტაპის წარმატებული დაშვება და აღდგენა პირველად 2015 წლის დეკემბერში, Falcon 9-ის მე-20 რეისით განახორციელა.<ref>{{cite web |author=Musk |first=Elon |date=December 21, 2015 |title=Background on tonight's launch |url=http://www.spacex.com/news/2015/12/21/background-tonights-launch |archive-url=https://web.archive.org/web/20170308172650/http://www.spacex.com/news/2015/12/21/background-tonights-launch |archive-date=March 8, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceX}}</ref> 2016 წლის აპრილში კომპანიამ პირველი წარმატებული დაშვება განახორციელა ავტონომიურ კოსმოსურ დრონზე (ASDS) „რა თქმა უნდა, მე ისევ მიყვარხარ“ ატლანტის ოკეანეში.<ref>{{cite news |last1=Wright |first1=Robert |title=SpaceX rocket lands on drone ship |url=https://www.cnbc.com/2016/04/09/spacex-rocket-lands-on-drone-ship.html |access-date=March 16, 2021 |publisher=CNBC |date=April 9, 2016 |language=en |archive-date=September 21, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921055220/https://www.cnbc.com/2016/04/09/spacex-rocket-lands-on-drone-ship.html |url-status=live }}</ref> 2016 წლის ოქტომბრისთვის, წარმატებული დაშვების შემდეგ, SpaceX-მა განაცხადა, რომ მომხმარებლებს 10%-იან ფასდაკლებას სთავაზობდა, თუ ისინი გადაწყვეტდნენ თავიანთი ტვირთის ხელახლა გამოყენებას Falcon 9-ის პირველ ეტაპზე.<ref name="sn20161005">{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=October 5, 2016 |title=SpaceX's Shotwell on Falcon 9 inquiry, discounts for reused rockets and Silicon Valley's test-and-fail ethos |url=http://spacenews.com/spacexs-shotwell-on-falcon-9-inquiry-discounts-for-reused-rockets-and-silicon-valleys-test-and-fail-ethos/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20161017122758/http://spacenews.com/spacexs-shotwell-on-falcon-9-inquiry-discounts-for-reused-rockets-and-silicon-valleys-test-and-fail-ethos/ |archive-date=October 17, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> რაკეტის მეორე მნიშვნელოვანი ავარია 2016 წლის სექტემბრის დასაწყისში მოხდა, როდესაც Falcon 9 აფეთქდა სტანდარტული გაშვებისწინა სტატიკური ცეცხლის ტესტისთვის საწვავის შევსების ოპერაციის დროს. ტვირთი, AMOS-6 საკომუნიკაციო თანამგზავრი, რომლის ღირებულებაც 200 მლნ USD იყო, განადგურდა.<ref>{{cite web |author=Santana |first=Marco |date=September 6, 2016 |title=SpaceX customer vows to rebuild satellite in explosion aftermath |url=http://www.orlandosentinel.com/news/space/go-for-launch/os-spacex-spacecom-answers-20160906-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170216160435/http://www.orlandosentinel.com/news/space/go-for-launch/os-spacex-spacecom-answers-20160906-story.html |archive-date=February 16, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Orlando Sentinel}}</ref> აფეთქება გამოწვეული იყო თხევადი ჟანგბადით, რომელიც საწვავის სახით გამოიყენება და იმდენად გაცივდა, რომ გამაგრდა და აალდა ნახშირბადის კომპოზიტური ჰელიუმის ჭურჭლებით.<ref name="verge-sept-explod-cause">{{cite web |author=Grush |first=Loren |date=November 5, 2016 |title=Elon Musk says SpaceX finally knows what caused the latest rocket failure |url=https://www.theverge.com/2016/11/5/13533900/elon-musk-spacex-falcon-9-failure-cause-solved |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170219013804/http://www.theverge.com/2016/11/5/13533900/elon-musk-spacex-falcon-9-failure-cause-solved |archive-date=February 19, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=The Verge}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ რაკეტის აფეთქება წარუმატებელ ფრენად არ ჩაითვალა, კომპანია ოთხთვიან შესვენებაზე გავიდა, სანამ არ დადგინდებოდა, თუ რა იყო არასწორი. SpaceX-მა ფრენები 2017 წლის იანვარში განაახლა.<ref name="plarson">{{cite web |url=http://www.spacex.com/news/2016/09/01/anomaly-updates|title=Anomaly Updates|publisher=SpaceX|date=September 1, 2016|access-date=March 1, 2017|archive-date=February 16, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170216160231/http://www.spacex.com/news/2016/09/01/anomaly-updates}}</ref> 2017 წლის მარტში SpaceX-მა SES-10 თანამგზავრისთვის დაბრუნებული Falcon 9 გაუშვა. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ტვირთის გადამტანი ორბიტალური რაკეტა კოსმოსში ხელახლა გაუშვა.<ref name="Davenport2017">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/the-switch/wp/2017/03/30/elon-musks-spacex-makes-history-by-launching-a-flight-proven-rocket/|first1=Christian|last1=Davenport|url-access=subscription|title=Elon Musk's SpaceX makes history by launching a 'flight-proven' rocket|newspaper=The Washington Post|date=March 30, 2017|access-date=March 31, 2017|archive-date=March 31, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170331015137/https://www.washingtonpost.com/news/the-switch/wp/2017/03/30/elon-musks-spacex-makes-history-by-launching-a-flight-proven-rocket/|url-status=live}}</ref> პირველი ეტაპი ხელახლა აღდგა, რაც ასევე ხელახლა გამოყენებული ორბიტალური კლასის რაკეტის პირველ დაშვებად აქცევს.<ref>{{cite news|url=https://www.nbcnews.com/tech/tech-news/spacex-successfully-launches-lands-recycled-falcon-9-rocket-n740226|title=SpaceX successfully launches, lands a recycled rocket.|publisher=NBC News|access-date=March 31, 2017|archive-date=March 31, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170331004317/http://www.nbcnews.com/tech/tech-news/spacex-successfully-launches-lands-recycled-falcon-9-rocket-n740226|url-status=live}}</ref> === წამყვანი გლობალური კომერციული გაშვების პროვაიდერი === 2017 წლის ივლისში კომპანიამ გაზარდა 350 მლნ USD, რამაც მისი შეფასება 21 ბილიონი USD-მდე გაზარდა.<ref>{{cite news|date=July 27, 2017|title=SpaceX Is Now One of the World's Most Valuable Privately Held Companies|url=https://www.nytimes.com/2017/07/27/technology/spacex-is-now-one-of-the-worlds-most-valuable-privately-held-companies.html/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171129115140/https://www.nytimes.com/2017/07/27/technology/spacex-is-now-one-of-the-worlds-most-valuable-privately-held-companies.html|archive-date=November 29, 2017|access-date=November 16, 2017|newspaper=The New York Times}}</ref> 2017 წელს SpaceX-მა მიაღწია 45%-იან გლობალურ საბაზრო წილს კომერციული გაშვების კონტრაქტებში.<ref>{{cite news|url=https://arstechnica.com/science/2018/07/as-the-spacex-steamroller-surges-european-rocket-industry-vows-to-resist/?amp=1|title=As the SpaceX steamroller surges, European rocket industry vows to resist|date=July 20, 2018|access-date=July 21, 2018|archive-date=July 20, 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20180720141110/https://arstechnica.com/science/2018/07/as-the-spacex-steamroller-surges-european-rocket-industry-vows-to-resist/?amp=1|url-status=live}}</ref> 2018 წლის მარტის მონაცემებით, SpaceX-ს მანიფესტში 100-ზე მეტი გაშვება ჰქონდა, რაც დაახლოებით 12 ბილიონ USD-ის კონტრაქტით შემოსავალს წარმოადგენს.<ref>{{cite news|url=http://www.spacex.com/about|title=Company|last=spacexcmsadmin |date=November 27, 2012|publisher=SpaceX|access-date=March 29, 2018|archive-date=February 22, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170222061801/http://www.spacex.com/about}}</ref> კონტრაქტები მოიცავდა როგორც კომერციულ, ასევე სამთავრობო (NASA/DOD) მომხმარებლებს.<ref name="about">{{cite web |title=Company {{!}} SpaceX |work=SpaceX |date=November 27, 2012 |url=http://www.spacex.com/about |archive-url=https://web.archive.org/web/20170222061801/http://www.spacex.com/about |archive-date=February 22, 2017 |access-date=March 1, 2017 |author1=Spacexcmsadmin }}</ref> ამან SpaceX გახადა წამყვანი გლობალური კომერციული გაშვების პროვაიდერი, რომელიც გაზომილია მანიფესტირებული გაშვების მიხედვით.<ref>{{cite web |url=https://www.hq.nasa.gov/legislative/hearings/7-13-17%20HUGHES.pdf|title=Statement of Tim Hughes Senior Vice President for Global Business and Government Affairs Space Exploration Technologies Corp. (SpaceX)|last=Hughes|first=Tim|date=July 13, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171023122656/https://www.hq.nasa.gov/legislative/hearings/7-13-17%20HUGHES.pdf|archive-date=October 23, 2017 |url-status=live}}</ref> 2017 წელს SpaceX-მა დააარსა შვილობილი კომპანია, The Boring Company,<ref name="hawthore20180911">[http://hawthorne-ca.granicus.com/MetaViewer.php?view_id=&event_id=490&meta_id=35783 Agenda Item No. 9, City of Hawthorne City Council, Agenda Bill] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210224164217/http://hawthorne-ca.granicus.com/MetaViewer.php?view_id=&event_id=490&meta_id=35783|date=February 24, 2021}}, September 11, 2018, Planning and Community Development Department, City of Hawthorne. Retrieved September 13, 2018.</ref> და დაიწყო მუშაობა SpaceX-ის შტაბ-ბინასა და საწარმოო ობიექტთან და მიმდებარე ტერიტორიაზე მოკლე სატესტო გვირაბის მშენებლობაზე, SpaceX-ის მცირე რაოდენობის თანამშრომლების გამოყენებით,<ref name=lat20171121>{{cite news|url=https://www.latimes.com/local/lanow/la-me-ln-elon-musk-boring-company-20171121-story.html|title=Elon Musk's tunneling company wants to dig through L.A.|first=Laura J.|last=Nelson|website=[[Los Angeles Times]]|date=November 21, 2017|access-date=September 13, 2018|archive-date=March 27, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180327084136/http://www.latimes.com/local/lanow/la-me-ln-elon-musk-boring-company-20171121-story.html|url-status=live}}</ref> რომელიც დასრულდა 2018 წლის მაისში,<ref name=wsj20181217 /> და საზოგადოებისთვის გაიხსნა 2018 წლის დეკემბერში.<ref>{{cite web|url=https://losangeles.cbslocal.com/2018/05/11/elon-musk-la-traffic-tunnel-nearly-complete/ |title=Nothing "Boring" About Elon Musk's Newly Revealed Underground Tunnel|date=May 11, 2018|website=cbslocal.com|access-date=February 2, 2019|archive-date=December 3, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181203163806/https://losangeles.cbslocal.com/2018/05/11/elon-musk-la-traffic-tunnel-nearly-complete/|url-status=live}}</ref> 2018 წლის განმავლობაში, The Boring Company ცალკე კორპორატიულ ერთეულად გამოიყო, რომლის კაპიტალის 6% SpaceX-ს ეკუთვნოდა, 10%-ზე ნაკლები ადრეულ თანამშრომლებს, ხოლო კაპიტალის დარჩენილი ნაწილი ილონ მასკს.<ref name=wsj20181217>{{cite news|last=Copeland|first=Rob|url=https://www.wsj.com/articles/elon-musks-new-boring-co-faced-questions-over-spacex-financial-ties-11545078371|title=Elon Musk's New Boring Co. Faced Questions Over SpaceX Financial Ties|newspaper=The Wall Street Journal|date=December 17, 2018|access-date=December 18, 2018|quote=''When the Boring Co. was earlier this year spun into its own firm, more than 90% of the equity went to Mr. Musk and the rest to early employees... The Boring Co. has since given some equity to SpaceX as compensation for the help... about 6% of Boring stock, "based on the value of land, time and other resources contributed since the creation of the company".''|archive-date=December 18, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181218044810/https://www.wsj.com/articles/elon-musks-new-boring-co-faced-questions-over-spacex-financial-ties-11545078371|url-status=live}}</ref> === Starship, პირველი ეკიპაჟიანი გაშვება, Starlink და სხვა === 2019 წელს SpaceX-მა სამი დაფინანსების შედეგად 1.33 მილიარდი დოლარის კაპიტალი მოიზიდა.<ref name="cnbc20200221">{{cite news|url=https://www.cnbc.com/2020/02/21/spacex-raising-250-million-elon-musks-company-valuation-36-billion.html|title=SpaceX is looking to raise about $250{{spaces}}million, valuing Elon Musk's space company at $36{{spaces}}billion|last=Sheetz|first=Michael|publisher=CNBC|date=February 21, 2020|access-date=May 15, 2020|archive-date=May 29, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200529204116/https://www.cnbc.com/2020/02/21/spacex-raising-250-million-elon-musks-company-valuation-36-billion.html|url-status=live}}</ref> 2019 წლის მაისისთვის SpaceX-ის ღირებულება 33.3 მილიარდ დოლარამდე გაიზარდა,<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2019/05/31/spacex-valuation-33point3-billion-after-starlink-satellites-fundraising.html|title=SpaceX valuation rises to $33.3{{spaces}}billion as investors look to satellite opportunity|publisher=CNBC|date=May 31, 2019|access-date=June 17, 2019|archive-date=June 11, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190611234718/https://www.cnbc.com/2019/05/31/spacex-valuation-33point3-billion-after-starlink-satellites-fundraising.html|url-status=live}}</ref> ხოლო 2020 წლის მარტისთვის 36 მილიარდ დოლარს მიაღწია.<ref>{{cite web|last1=Cao|first1=Sissi |title=As SpaceX Reaches $36 Billion Valuation, Elon Musk Clarifies Starlink IPO Rumors|date=March 10, 2020 |url=https://observer.com/2020/03/spacex-elon-musk-clarify-starlink-ipo-plan/|work=Observer|access-date=May 29, 2020 |archive-date=June 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200617193654/https://observer.com/2020/03/spacex-elon-musk-clarify-starlink-ipo-plan/|url-status=live}}</ref> 2020 წლის 19 აგვისტოს, 1.9 მილიარდი დოლარის დაფინანსების შემდეგ, რომელიც კერძო კომპანიის მიერ განხორციელებული ერთ-ერთი უდიდესი ერთჯერადი დაფინანსების აქცია იყო, SpaceX-ის ღირებულება 46 მილიარდ დოლარამდე გაიზარდა.<ref>{{cite news|title=Elon Musk's SpaceX raises $1.9{{spaces}}billion in funding|url=https://www.reuters.com/article/us-spacex-funding-idUSKCN25E26E|work=Reuters|date=August 19, 2020|access-date=August 20, 2020|archive-date=August 20, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820203147/https://www.reuters.com/article/us-spacex-funding-idUSKCN25E26E|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Wattles|first1=Jackie|title=SpaceX is now a $46{{spaces}}billion 'unicorn'|url=https://www.cnn.com/2020/08/19/tech/spacex-valuation-46-billion-scn/index.html|publisher=CNN Business|access-date=August 20, 2020|archive-date=August 20, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820201149/https://www.cnn.com/2020/08/19/tech/spacex-valuation-46-billion-scn/index.html|url-status=live}}</ref><ref name=cnbc20210216 /> 2021 წლის თებერვალში SpaceX-მა 99 ინვესტორისგან დამატებით 1.61 მილიარდი დოლარი მოიზიდა,<ref name=sn20210415 /> დაახლოებით 420 დოლარის ღირებულების ერთ აქციაზე,<ref name=cnbc20210216>{{cite news |title=Elon Musk's SpaceX raised $850{{spaces}}million, jumping valuation to about $74{{spaces}}billion |url=https://www.cnbc.com/2021/02/16/elon-musks-spacex-raised-850-million-at-419point99-a-share.html |last=Sheetz |first=Michael |publisher=[[CNBC]] |date=February 16, 2021 |access-date=February 17, 2021 |archive-date=February 17, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210217003959/https://www.cnbc.com/2021/02/16/elon-musks-spacex-raised-850-million-at-419point99-a-share.html |url-status=live }}</ref> რამაც კომპანიის შეფასება დაახლოებით 74 მილიარდ დოლარამდე გაზარდა. 2021 წლისთვის SpaceX-მა სააქციო დაფინანსების სახით 6 მილიარდ დოლარზე მეტი მოიზიდა. 2019 წლიდან მოზიდული კაპიტალის უმეტესი ნაწილი გამოყენებული იქნა Starlink-ის თანამგზავრული თანავარსკვლავედის ოპერატიული გაშვების და Starship გამშვები აპარატის შემუშავებისა და წარმოების მხარდასაჭერად.<ref name=sn20210415>{{cite news |title=SpaceX adds to latest funding round |url=https://spacenews.com/spacex-adds-to-latest-funding-round/ |last=Foust |first=Jeff |work=[[SpaceNews]] |date=April 15, 2021 |access-date=April 15, 2021 |archive-date=June 20, 2021 |archive-url=https://archive.today/20210620013106/https://spacenews.com/spacex-adds-to-latest-funding-round/ |url-status=live }}</ref> 2021 წლის ოქტომბრისთვის SpaceX-ის ღირებულება 100.3 მილიარდ დოლარამდე გაიზარდა.<ref>{{cite web|last1=Sheetz|first1=Michael|title=Elon Musk's SpaceX hits $100{{spaces}}billion valuation after secondary share sale|url=https://www.cnbc.com/2021/10/08/elon-musks-spacex-valuation-100-billion.html|publisher=CNBC|date=October 8, 2021|access-date=October 30, 2021|language=en|archive-date=October 29, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211029214353/https://www.cnbc.com/2021/10/08/elon-musks-spacex-valuation-100-billion.html|url-status=live}}</ref> 2021 წლის 16 აპრილს Starship HLS-მა მოიგო კონტრაქტი, რათა კრიტიკული როლი ეთამაშა NASA-ს ეკიპაჟიანი კოსმოსური ფრენების Artemis პროგრამაში.<ref name="sn20210416">{{cite news |title=NASA selects SpaceX to develop crewed lunar lander |url=https://spacenews.com/nasa-selects-spacex-to-develop-crewed-lunar-lander/ |last=Foust |first=Jeff |work=[[SpaceNews]] |date=April 16, 2021 |access-date=April 18, 2021 |archive-date=May 23, 2021 |archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20210523015710/https://spacenews.com/nasa%2Dselects%2Dspacex%2Dto%2Ddevelop%2Dcrewed%2Dlunar%2Dlander/ |url-status=live }}</ref> 2021 წლისთვის SpaceX-მა დადო შეთანხმებები Google Cloud Platform-თან და Microsoft Azure-თან Starlink-ისთვის მიწისზედა კომპიუტერული და ქსელური სერვისების მიწოდების შესახებ.<ref>{{Cite news |title=Google wins cloud deal from Elon Musk's SpaceX for Starlink internet connectivity |url=https://www.cnbc.com/2021/05/13/google-cloud-wins-spacex-deal-for-starlink-internet-connectivity.html |archive-url=https://archive.today/20210513202004/https://www.cnbc.com/2021/05/13/google-cloud-wins-spacex-deal-for-starlink-internet-connectivity.html |date=May 13, 2021 |archive-date=May 13, 2021 |last=Novet |first=Jordan |publisher=CNBC |access-date=May 14, 2021 |url-status=live }}</ref> 2022 წელს დაფინანსების ახალმა რაუნდმა SpaceX 127 მილიარდ დოლარად შეაფასა.<ref>{{Cite web|title=SpaceX raises another $250{{spaces}}million in equity, lifts total to $2{{spaces}}billion in 2022|date=August 5, 2022|url=https://www.cnbc.com/2022/08/05/elon-musks-spacex-raises-250-million-in-equity.html|publisher=CNBC|access-date=August 9, 2022|archive-date=August 9, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220809204948/https://www.cnbc.com/2022/08/05/elon-musks-spacex-raises-250-million-in-equity.html|url-status=live}}</ref> 2021 წლის ივლისში SpaceX-მა წარმოადგინა კიდევ ერთი დრონი სახელწოდებით A Shortfall of Gravitas, რომელზეც პირველად 2021 წლის 29 აგვისტოს CRS-23-ის გამაძლიერებელი დაეშვა.<ref>{{cite web |last=Howell |first=Elizabeth |url=https://www.space.com/spacex-drone-ship-a-shortfall-of-gravitas |title=Elon Musk unveils SpaceX's newest drone ship for rocket landings at sea |website=Space |date= July 12, 2021|access-date=February 7, 2022 |archive-date=August 27, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210827202150/https://www.space.com/spacex-drone-ship-a-shortfall-of-gravitas |url-status=live }}</ref> 2022 წლის პირველი 130 დღის განმავლობაში, SpaceX-მა 18 რაკეტის გაშვება და ორი ასტრონავტის დაშვება განახორციელა. 2021 წლის 13 დეკემბერს, კომპანიის აღმასრულებელმა დირექტორმა ილონ მასკმა გამოაცხადა, რომ კომპანია იწყებდა ნახშირორჟანგის მოცილების პროგრამას, რომელიც შეკავებულ ნახშირბადს რაკეტის საწვავად გარდაქმნიდა,<ref>{{cite news|last=Whittington|first=Mark R.|date=January 9, 2022|title=SpaceX's Elon Musk is going into the carbon capture business|work=[[The Hill (newspaper)|The Hill]]|publisher=[[Nexstar Media Group]]|url=https://thehill.com/opinion/technology/588784-spacexs-elon-musk-is-going-into-the-carbon-capture-business/|access-date=July 7, 2022|archive-date=July 7, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190717/https://thehill.com/opinion/technology/588784-spacexs-elon-musk-is-going-into-the-carbon-capture-business/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last=Chiland|first=Elijah|date=January 24, 2022|title=SpaceX Has Big Projects in the Works for 2022|work=[[Los Angeles Business Journal]]|url=https://labusinessjournal.com/manufacturing/aerospace/big-plans-spacex-2022/|access-date=July 7, 2022|archive-date=July 7, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190712/https://labusinessjournal.com/manufacturing/aerospace/big-plans-spacex-2022/|url-status=live}}</ref> მას შემდეგ, რაც მან წინა წლის თებერვალში გამოაცხადა 100 მილიონი დოლარის შემოწირულობა X Prize Foundation-ისთვის, რათა ფულადი ჯილდოები გადაეცათ ნახშირბადის შთანთქმის საუკეთესო ტექნოლოგიის შემუშავების კონკურსში გამარჯვებულებისთვის.<ref>{{cite news|last=Clifford|first=Catherine|date=February 8, 2021|title=The who, what and where of Elon Musk's $100{{spaces}}million prize money for carbon capture innovation|publisher=CNBC|url=https://www.cnbc.com/2021/02/08/who-what-where-of-elon-musks-100-million-prize-for-carbon-capture.html|access-date=July 7, 2022|archive-date=July 7, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190714/https://www.cnbc.com/2021/02/08/who-what-where-of-elon-musks-100-million-prize-for-carbon-capture.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last=Chappell|first=Bill|date=February 8, 2021|title=Elon Musk Funds $100 Million XPrize For Pursuit Of New Carbon Removal Ideas|publisher=[[NPR]]|url=https://www.npr.org/2021/02/08/965372754/elon-musk-funds-100-million-xprize-for-pursuit-of-new-carbon-removal-ideas|access-date=July 7, 2022|archive-date=February 24, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224031203/https://www.npr.org/2021/02/08/965372754/elon-musk-funds-100-million-xprize-for-pursuit-of-new-carbon-removal-ideas|url-status=live}}</ref> 2022 წლის აგვისტოში, Reuters-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ევროპის კოსმოსურმა სააგენტომ (ESA) დაიწყო საწყისი მოლაპარაკებები SpaceX-თან, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს კომპანიის გამშვები მოწყობილობების დროებით გამოყენება, იმის გათვალისწინებით, რომ რუსეთმა უკრაინაში რუსეთის შეჭრის ფონზე დაბლოკა Soyuz-ის რაკეტებზე წვდომა.<ref>{{Cite news|title=Europe eyes Musk's SpaceX to replace Russian rockets|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2022/08/12/europe-eyes-musks-spacex-to-replace-russian-rockets.html|agency=Reuters|access-date=August 12, 2022|archive-date=August 12, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220812173935/https://www.cnbc.com/2022/08/12/europe-eyes-musks-spacex-to-replace-russian-rockets.html|url-status=live}}</ref> ამ შეჭრისა და რუსეთსა და უკრაინას შორის ომის შემდეგ, Starlink ფართოდ გამოიყენებოდა.<ref>{{Cite web |last1=Sheetz |first1=Amanda |last2=Macias |first2=Michael |date=June 1, 2023 |title=Pentagon awards SpaceX with Ukraine contract for Starlink satellite internet |url=https://www.cnbc.com/2023/06/01/pentagon-awards-spacex-with-ukraine-contract-for-starlink-satellite-internet.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230915160713/https://www.cnbc.com/2023/06/01/pentagon-awards-spacex-with-ukraine-contract-for-starlink-satellite-internet.html |archive-date=September 15, 2023 |access-date=September 15, 2023 |website=CNBC |language=en}}</ref> 2022 წელს SpaceX-ის Falcon 9 ასევე გახდა მსოფლიო რეკორდსმენი ერთი ტიპის სატრანსპორტო საშუალების ერთ წელიწადში ყველაზე მეტი გაშვებით.<ref name="Wall 2023">{{Cite web |author1=Wall |first=Mike |date=January 4, 2023 |title=61 rocket launches! SpaceX celebrates record-breaking 2022 |url=https://www.space.com/spacex-celebrates-2022-61-launches |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230108040630/https://www.space.com/spacex-celebrates-2022-61-launches |archive-date=January 8, 2023 |access-date=January 8, 2023 |website=Space.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite tweet |title=Falcon 9 launched the @ImageSatIntl EROS C-3 mission to orbit overnight, completing SpaceX's 61st and final launch of 2022{{snd}}nearly double our record of 31 launches set last year |number=1608888254761422851 |user=SpaceX |access-date=January 8, 2023 |language=en}}</ref> SpaceX-მა რაკეტა დაახლოებით ყოველ ექვს დღეში გაუშვა 2022 წელს, სულ 61 გაშვება. ერთის გარდა (ნოემბერში Falcon Heavy) ყველა გაშვება Falcon 9 რაკეტით განხორციელდა.<ref name="Wall 2023" /> 2023 წლის ნოემბერში SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ თავის პარაშუტის მიმწოდებელ Pioneer Aerospace-ს გაკოტრებიდან 2.2 მილიონ დოლარად გამოისყიდდა.<ref>{{Cite web |last=Carter |first=Tom |title=Elon Musk's SpaceX is buying a company that makes parachutes for spacecraft for $2.2 million |url=https://www.businessinsider.com/elon-musks-spacex-is-buying-a-spacecraft-parachute-company-2023-11 |access-date=November 30, 2023 |website=Business Insider |language=en-US |archive-date=November 30, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130151135/https://www.businessinsider.com/elon-musks-spacex-is-buying-a-spacecraft-parachute-company-2023-11 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |last=Peterson |first=Becky |url=https://www.theinformation.com/articles/spacex-acquires-parachute-maker-pioneer-aerospace-for-2-2-million |title=SpaceX Acquires Parachute Maker Pioneer Aerospace for $2.2 Million |date=November 28, 2023 |website=The Information |access-date=January 18, 2024 |archive-date=January 18, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240118191941/https://www.theinformation.com/articles/spacex-acquires-parachute-maker-pioneer-aerospace-for-2-2-million |url-status=live }}</ref> 2024 წლის 16 ივლისს ილონ მასკმა X-ზე გამოაქვეყნა, რომ SpaceX თავის შტაბ-ბინას ჰოთორნიდან, კალიფორნია, SpaceX Starbase-ში, ბრაუნსვილში, ტეხასის შტატში გადაიტანდა. მასკმა თქვა, რომ ეს გამოწვეული იყო ცოტა ხნის წინ მიღებული California AB1955 კანონპროექტით „და მრავალი სხვა კანონპროექტით, რომელიც მას წინ უძღოდა, რომელიც თავს ესხმოდა როგორც ოჯახებს, ასევე კომპანიებს“.<ref>{{Cite tweet |number=1813290895334383820 |user=elonmusk |last=Musk |first=Elon |date=July 16, 2024 |title=This is the final straw. Because of this law and the many others that preceded it, attacking both families and companies, SpaceX will now move its HQ from Hawthorne, California, to Starbase, Texas. |access-date=July 17, 2024}}</ref> კალიფორნიაში ეს ახალი კანონი კრძალავს სკოლის ოლქებს, მოითხოვონ მასწავლებლებისგან მშობლებისთვის მოსწავლის სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობის ცვლილებების შესახებ ინფორმირება.<ref>{{Cite news |last1=Wagner |first1=Kurt |last2=Grush |first2=Loren |date=July 16, 2024 |title=Musk to Move X, SpaceX to Texas in Deepening Rightward Shift |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-07-16/musk-says-spacex-to-move-headquarters-to-texas-from-california |access-date=July 16, 2024 |work=[[Bloomberg News]]}}</ref> კალიფორნიის სახელმწიფო მდივანთან წარდგენილი ჩანაწერების თანახმად, შტაბ-ბინა ოფიციალურად 2024 წლის აგვისტოში ბრაუნსვილში, ტეხასში გადავიდა.<ref>{{Cite web| title=Statement of information - Space Exploration Technologies Corp. | url=https://bizfileonline.sos.ca.gov/api/report/GetImageByNum/121076144140115220177004255237071119031243095007 | archive-url=https://web.archive.org/web/20240817182827/https://bizfileonline.sos.ca.gov/api/report/GetImageByNum/121076144140115220177004255237071119031243095007 | archive-date=August 17, 2024}}</ref> SpaceX-ის შტაბ-ბინის გადატანის ნაბიჯი დიდწილად სიმბოლურად იქნა მიჩნეული, სულ მცირე, მოკლევადიან პერსპექტივაში. ჰოთორნის ობიექტი კვლავაც უზრუნველყოფს კომპანიის Falcon-ის გამშვებ აპარატებს, რომლებიც SpaceX-ის მთავარი სამუშაო პროდუქტი იყო 2024 წელს. SpaceX-ის 2024 წლის Polaris Dawn-ის მისიამ წარმოადგინა პირველი კერძო კოსმოსური გასეირნება, რაც კომერციული კოსმოსური კვლევის მნიშვნელოვან ეტაპს აღნიშნავდა.<ref>{{Cite news |last=Chang |first=Kenneth |date=September 11, 2024 |title=First Private Spacewalk in SpaceX Capsule Achieves New Milestone |url=https://www.nytimes.com/2024/09/11/science/spacex-polaris-dawn-astronauts-spacewalk.html |access-date=September 21, 2024 |work=The New York Times}}</ref> 2025 წელს ProPublica-მ განაცხადა, რომ ჩინელმა ინვესტორებმა SpaceX-ში შესასვლელი იპოვეს და კერძო კომპანიაში დიდი ინვესტიციები ჩადეს მესამე ქვეყნებში, როგორიცაა კაიმანის კუნძულები, განლაგებული საინვესტიციო ინსტრუმენტების მეშვეობით. ამან ეროვნული უსაფრთხოების მნიშვნელოვანი შეშფოთება გამოიწვია.<ref>{{cite web |last1=Kaplan |first1=Joshua |last2=Elliott |first2=Justin |title=How Elon Musk’s SpaceX Secretly Allows Investment From China |url=https://www.propublica.org/article/elon-musk-spacex-allows-china-investment-cayman-islands-secrecy |website=propublica.org |publisher=ProPublica |access-date=March 26, 2025}}</ref> ==== Starship ==== [[File:Starship full stack.jpg|thumb|upright|alt=refer to caption|Starship გაშვების წინ]] [[File:SpaceX Crew-10 launches aboard a SpaceX Falcon 9 rocket carrying the Dragon spacecraft at Kennedy Space Center, FL, March 2025.jpg|thumb|დრაკონის ფრენა: SpaceX Crew-10-ის გაშვება SpaceX Falcon 9 რაკეტით, რომელზეც გადაჰყავთ Dragon კოსმოსური ხომალდი, რომელსაც პილოტირებს ასტრონავტი და საჰაერო ძალების მაიორი ნიკოლ „ვეიპორ“ აიერი, კენედის კოსმოსურ ცენტრში, ფლორიდა, 2025 წლის 14 მარტი.]] 2019 წლის იანვარში SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ Starship-ისა და Starlink-ის პროექტების დაფინანსების მიზნით, თავისი სამუშაო ძალის 10%-ს გაათავისუფლებდა.<ref>{{cite news |url=https://www.cnn.com/2019/01/11/tech/spacex-layoffs/index.html|title=SpaceX to lay off 10% of its workers|last=Wattles|first=Jackie|date=January 11, 2019|publisher=CNN|archive-url=https://web.archive.org/web/20190716164723/https://www.cnn.com/2019/01/11/tech/spacex-layoffs/index.html|archive-date=July 16, 2019|url-status=live}}</ref> Starship-ის დანიშნულებაა ადამიანებისა და ტვირთის ფართომასშტაბიანი ტრანზიტის უზრუნველყოფა მთვარეზე, მარსზე და მის ფარგლებს გარეთ.<ref>{{Cite web |last1=Steve |first1=Ganyard |last2=Kekatos |first2=Steve |date=April 20, 2023 |title=Why SpaceX's Starship rocket matters even after self-destruction |url=https://abcnews.go.com/US/why-spacex-starship-rocket-matters-after-self-destruction/story?id=98733978 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240128034303/https://abcnews.go.com/US/why-spacex-starship-rocket-matters-after-self-destruction/story?id=98733978 |archive-date=January 28, 2024 |access-date=January 27, 2024 |website=ABC News}}</ref> SpaceX-ის Starship არის ყველაზე დიდი და მძლავრი რაკეტა, რომელიც კი ოდესმე უფრენიათ, 100+ ტონა ტვირთამწეობით.<ref name="starship-flight-3">Mike Wall. [https://www.space.com/spacex-starship-third-test-flight-objectives SpaceX to push the envelope on 3rd Starship test flight] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240307112417/https://www.space.com/spacex-starship-third-test-flight-objectives|date=March 7, 2024}} Space.com. Retrieved March 7, 2024.</ref><ref name="starship-press-kit">[https://www.spacex.com/vehicles/starship/ Starship Service to Earth Orbit, Moon, Mars, and Beyond] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200522145915/https://www.spacex.com/vehicles/starship/ |date=May 22, 2020 }} Spacex.com. 2024. Retrieved March 7, 2024.</ref> Starship-ის საწყისი პროტოტიპების მშენებლობა და ტესტები 2019 წლის დასაწყისში ფლორიდასა და ტეხასში დაიწყო. Starship-ის ყველა მშენებლობა და ტესტირება იმავე წლის ბოლოს SpaceX-ის ახალ სამხრეთ ტეხასის გაშვების ადგილზე გადავიდა. 2023 წლის 20 აპრილს, Starship-ის პირველი ორბიტალური ფრენის ტესტირება მექსიკის ყურეში ჰაერში აფეთქებით დასრულდა, სანამ გამაძლიერებელი გამოეყო. გაშვების შემდეგ, გამაძლიერებელში არსებული მრავალი ძრავა თანდათანობით გაფუჭდა, რის გამოც აპარატმა მაქსიმალური q დაგეგმილზე გვიან მიაღწია. „მაქსიმალური q“ არის მაქსიმალური მექანიკური სტრესის თეორიული წერტილი, რომელიც კოსმოსური აპარატის გაშვების თანმიმდევრობის დროს ხდება. რაკეტის შემთხვევაში, რომელიც ასვლის დროს თვითგანადგურებას საჭიროებს, მაქსიმალური q თვითგანადგურების წერტილში ხდება. საბოლოოდ, ხომალდმა კონტროლი დაკარგა და არასტაბილურად ბრუნავდა მანამ, სანამ ავტომატური ფრენის შეწყვეტის სისტემა არ გააქტიურდა, რამაც განზრახ გაანადგურა რაკეტა. ილონ მასკი, SpaceX და კოსმოსური ინდუსტრიის სხვა წარმომადგენლები სატესტო ფრენას წარმატებულად მიიჩნევენ.<ref>{{cite web |last1=Olson |first1=Emily |last2=Archie |first2=Ayana |date= April 20, 2023 |title=SpaceX's massive rocket Starship explodes 4 minutes after liftoff |url=https://www.npr.org/2023/04/20/1170983959/spacex-starship-launch-elon-musk |website=[[NPR]] |access-date=April 20, 2023 |archive-date=April 20, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230420070436/https://www.npr.org/2023/04/20/1170983959/spacex-starship-launch-elon-musk |url-status=live }}</ref><ref name="berger-ift1-fail-or-success">{{Cite web |last=Berger |first=Eric |author-link=Eric Berger (meteorologist) |date=April 20, 2023 |title=So what was that? Was Starship's launch a failure or a success? |url=https://arstechnica.com/science/2023/04/so-what-was-that-was-starships-launch-a-failure-or-a-success/ |access-date=November 15, 2023 |website=Ars Technica |language=en-us |archive-date=April 21, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230421123110/https://arstechnica.com/science/2023/04/so-what-was-that-was-starships-launch-a-failure-or-a-success/ |url-status=live}}</ref> მასკმა იმ დროს განაცხადა, რომ ინფრასტრუქტურის კიდევ ერთი გაშვებისთვის მომზადებას „ექვსიდან რვა კვირამდე“ დასჭირდებოდა. 2023 წლის ოქტომბერში SpaceX-ის მაღალჩინოსანმა აღმასრულებელმა განაცხადა, რომ კომპანია სექტემბრიდან მზად იყო შემდეგი სატესტო ფრენის განსახორციელებლად. მან მთავრობის მარეგულირებელი ორგანოები პროექტის პროგრესის ჩაშლაში დაადანაშაულა და დასძინა, რომ შეფერხებამ შეიძლება გამოიწვიოს ის, რომ ჩინეთი ამერიკელ ასტრონავტებს მთვარეზე დაბრუნებამდე აჯობებს.<ref>{{Cite news |last1=Wattles |first1=Jackie |last2=Danya |first2=Gainor |date=April 29, 2023 |title=Starship could be ready to launch again in 'six to eight weeks,' Elon Musk says |url=https://edition.cnn.com/2023/04/29/world/spacex-starship-elon-musk-whats-next-scn/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231111175817/https://edition.cnn.com/2023/04/29/world/spacex-starship-elon-musk-whats-next-scn/index.html |archive-date=November 11, 2023 |access-date=November 11, 2023 |work=CNN}}</ref><ref>{{Cite news |last1=Wattles |first1=Jackie |last2=Fisher |first2=Kristin |date=October 19, 2023 |title=SpaceX slams regulatory 'headwinds' for holding up Starship, risking US dominance in space |url=https://edition.cnn.com/2023/10/18/world/spacex-testimony-senate-faa-regulations-scn/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231111175816/https://edition.cnn.com/2023/10/18/world/spacex-testimony-senate-faa-regulations-scn/index.html |archive-date=November 11, 2023 |access-date=November 11, 2023 |work=CNN}}</ref> 2023 წლის 18 ნოემბერს SpaceX-მა Starship მეორე სატესტო ფრენა ჩაატარა, ორივე ხომალდი რამდენიმე წუთის განმავლობაში იფრინა, სანამ ცალ-ცალკე აფეთქდებოდა.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/video/science/space/100000009187670/spacex-starship-explosions.html|title=SpaceX Starship Launch Ends in Explosion|work=The New York Times|date=November 18, 2023|access-date=November 19, 2023|archive-date=April 3, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240403194420/https://www.nytimes.com/video/science/space/100000009187670/spacex-starship-explosions.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.space.com/spacex-starlink-launch-group-7-7|title=SpaceX poised to launch 22 Starlink satellites early Nov. 19|date=November 18, 2023 |publisher=Space.com|access-date=November 19, 2023|archive-date=November 19, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231119043053/https://www.space.com/spacex-starlink-launch-group-7-7|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thehindu.com/sci-tech/science/spacex-launches-giant-new-rocket-but-a-pair-of-explosions-ends-the-second-test-flight/article67547917.ece|title=SpaceX launches giant new rocket but a pair of explosions ends the second test flight|work=The Hindu|date=November 18, 2023 |access-date=November 19, 2023|archive-date=November 19, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231119043053/https://www.thehindu.com/sci-tech/science/spacex-launches-giant-new-rocket-but-a-pair-of-explosions-ends-the-second-test-flight/article67547917.ece|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/technology/2023/nov/19/rows-and-rockets-blow-up-as-elon-musks-firms-endure-turbulent-weekend|title=Rows and rockets blow up as Elon Musk's firms endure turbulent weekend|work=The Guardian|date=November 19, 2023 |access-date=November 19, 2023|archive-date=November 19, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231119083143/https://www.theguardian.com/technology/2023/nov/19/rows-and-rockets-blow-up-as-elon-musks-firms-endure-turbulent-weekend|url-status=live |last1=Thorpe |first1=Vanessa }}</ref> 2024 წლის მარტის დასაწყისში SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ 14 მარტს გეგმავდა, როგორც Starship-ის შემდეგი უპილოტო გაშვების კონფიგურაციის სატესტო ფრენის სავარაუდო თარიღს, FAA-ს მიერ „გაშვების ლიცენზიის“ გაცემამდე. ეს ლიცენზია გაიცა 2024 წლის 13 მარტს.<ref>{{Cite web |last=Wall |first=Mike |date=March 13, 2024 |title=FAA grants license for SpaceX's March 14 Starship launch |url=https://www.space.com/spacex-starship-third-launch-faa-license |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403194348/https://www.space.com/spacex-starship-third-launch-faa-license |archive-date=April 3, 2024 |access-date=March 21, 2024 |website=Space.com |language=en}}</ref> 2024 წლის 14 მარტს, UTC-ის 13:25 საათზე, Starship-მა მესამედ გაისროლა და პირველად მიაღწია დაგეგმილ სუბორბიტალურ ტრაექტორიას. ფრენა დასრულდა გამაძლიერებლის გაუმართაობით დაშვებამდე ცოტა ხნით ადრე და ხომალდის დაკარგვით ინდოეთის ოკეანეში ხელახლა შესვლისას.<ref name="starship-flight-3"/><ref name="starship-press-kit"/> 2024 წლის 4 ივნისს SpaceX-მა მიიღო Starship-ის მეოთხე სატესტო ფრენის გაშვების ლიცენზია. თავად ლიცენზია აღსანიშნავია იმით, რომ ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც FAA-მ შეიტანა პუნქტი, რომელიც SpaceX-ს საშუალებას მისცემდა განეხორციელებინა შემდგომი სატესტო ფრენები უბედური შემთხვევების გამოძიების გარეშე, იმ პირობით, რომ ისინი აკმაყოფილებდნენ მსგავს გაშვების პროფილს და იყენებდნენ აპარატურის იგივე სპეციფიკაციას. ეს დებულება შესაძლოა დააჩქაროს განვითარების ვადები.<ref>{{Cite web |author1=Tariq Malik |date=June 4, 2024 |title=SpaceX lands FAA license for next Starship megarocket launch on June 6 |url=https://www.space.com/spacex-starship-flight-4-faa-launch-license |access-date=June 5, 2024 |website=Space.com |language=en}}</ref> 2024 წლის 12 ოქტომბერს SpaceX-მა მიიღო FAA-ს თანხმობა Starship-ის მეხუთე სატესტო ფრენისთვის.<ref>{{Cite web |last=Wattles |first=Jackie |date=October 12, 2024 |title=SpaceX gets regulatory approval for fifth test flight of Starship rocket |url=https://edition.cnn.com/2024/10/12/science/faa-spacex-starship-test-flight-5/index.html |access-date=November 5, 2024 |website=CNN |language=en}}</ref> ეს იყო პირველი ფრენა ძრავის გაუმართაობის გარეშე და პირველი წარმატებული დაჭერა კოშკში.<ref name="nsf20241012">{{Cite web |last=Weber |first=Ryan |date=October 12, 2024 |title=SpaceX Catches a Super Heavy Booster During a Milestone Flight 5 |url=https://www.nasaspaceflight.com/2024/10/starship-flight-5-catch/ |access-date=October 14, 2024 |website=NASASpaceFlight.com |language=en-US}}</ref> SpaceX-მა Starship-ი მეექვსე სატესტო ფრენაზე 2024 წლის 19 ნოემბერს გაუშვა.<ref>{{Cite web |last=Weber |first=Ryan |date=November 18, 2024 |title=SpaceX lands Ship 31 in the Indian Ocean but miss the Booster Catch |url=https://www.nasaspaceflight.com/2024/11/starship-flight-6-launch/ |access-date=November 20, 2024 |website=NASASpaceFlight.com |language=en-US}}</ref> გამაძლიერებელმა შეწყვიტა დაჭერა, სანამ ხომალდი კოსმოსში ხელახლა დაწვას განახორციელებდა.<ref name=":02">{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=6yd_cpPP4fE |title=SpaceX Launches Starship Flight 6 (and Catches a Booster) |date=November 16, 2024 |last=NASASpaceflight |access-date=November 19, 2024 |via=YouTube}}</ref><ref>{{cite news |last1=Wattles |first1=Jackie |last2=Fatahi |first2=Kia |title=Regulators are investigating reports of property damage from SpaceX Starship's explosion |url=https://edition.cnn.com/2025/01/17/science/spacex-starship-explosion-investigation/index.html |work=CNN |date=January 17, 2025 |language=en}}</ref> 2025 წლის 16 იანვარს SpaceX-მა Starship-ი მეშვიდე სატესტო ფრენაზე გაუშვა, პირველი Block 2 ხომალდით, Ship 33 (403 ფუტის ან 123 მეტრის სიმაღლეზე). ამ ტესტში ასევე შედიოდა სადემონსტრაციო ტვირთი, Starlink V3 სიმულატორი. ტესტი დაიწყო 22:37 UTC-ზე. ტესტის შედეგად მეორედ დაიჭირეს სუპერმძიმე გამაძლიერებელი B14, თუმცა 8 წუთის შემდეგ SpaceX-მა დაკარგა კონტაქტი „გემთან“, რომელიც Starship-ის ზედა საფეხურია, რამაც გამოიწვია ხომალდის აფეთქება ასვლის დროს. როგორც ამბობენ, კოსმოსური ხომალდი აფეთქდა გაშვებიდან დაახლოებით 8,5 წუთში ატლანტის ოკეანეში, ტერქსისა და კაიკოსის კუნძულების მახლობლად. 18 იანვარს, ფედერალური საავიაციო სამსახურის (FAA) შეცდომის გამოძიებას ითხოვდა.<ref>{{Cite web |last1=Tingley |first1=Brett |last2=published |first2=Mike Wall |date=January 17, 2025 |title=Watch SpaceX Starship explode over Atlantic Ocean on Flight Test 7 (videos) |url=https://www.space.com/space-exploration/private-spaceflight/watch-spacex-starship-explode-over-atlantic-ocean-on-flight-test-7-videos |access-date=January 24, 2025 |website=Space.com |language=en}}</ref> 2025 წლის 7 მარტს, SpaceX-მა კიდევ ერთი Starship რაკეტა გაუშვა, ამჯერად ტეხასიდან. კონტაქტი დაიკარგა სატესტო ფრენის დაწყებიდან რამდენიმე წუთში და კოსმოსური ხომალდი ჩამოინგრა და დაიშალა, ნამსხვრევები კი ფლორიდის ცაზე ჩანდა.<ref>{{Cite web |date=March 6, 2025 |title=SpaceX's latest Starship test flight ends with another explosion |url=https://apnews.com/article/spacex-starship-elon-musk-0c260a324f597a172300315c6486b9df |access-date=March 7, 2025 |website=AP News |language=en}}</ref> წინასწარი გამოძიების თანახმად, Starship-ის მე-7 სატესტო ფრენა შეფერხდა ჟანგბადის გაჟონვის, ციმციმებისა და მის უკანა ნაწილში ხანგრძლივი ხანძრის გამო, რამაც გამოიწვია რაკეტის ძრავების გამორთვა და კოსმოსური ხომალდის თვითგანადგურების სისტემის ჩართვა.<ref>{{Cite web |last=Roush |first=Ty |title=Elon Musk Defends Second-Straight Explosion For SpaceX's Starship As 'Minor Setback' |url=https://www.forbes.com/sites/tylerroush/2025/03/07/elon-musk-defends-second-straight-explosion-for-spacexs-starship-as-minor-setback/ |access-date=March 7, 2025 |website=Forbes |language=en}}</ref> ==== მართვადი გაშვებები ==== [[File:KSC-20200523-PH-KLS03 0011.jpg|thumb|NASA-ს ასტრონავტები დუგლას ჰარლი (მარცხნივ) და რობერტ ბენკენი (მარჯვნივ) SpaceX-ის მიერ შექმნილ სპეციალურად მორგებულ კოსმოსურ კოსტიუმებში]] NASA-ს ასტრონავტები დუგლას ჰარლი (მარცხნივ) და რობერტ ბენკენი (მარჯვნივ) SpaceX-ის მიერ შექმნილ სპეციალურად მორგებულ კოსმოსურ კოსტიუმებში. მნიშვნელოვანი ეტაპი 2020 წლის მაისში მოხდა, როდესაც SpaceX-მა წარმატებით გაუშვა NASA-ს ორი ასტრონავტი (დუგ ჰარლი და ბობ ბენკენი) ორბიტაზე Crew Dragon-ის კოსმოსური ხომალდით Crew Dragon Demo-2-ის დროს, რითაც SpaceX გახდა პირველი კერძო კომპანია, რომელმაც ასტრონავტები გაგზავნა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე და აღნიშნა პირველი ეკიპაჟის მიერ გაშვებული კოსმოსური ხომალდი ამერიკული მიწიდან 9 წლის განმავლობაში.<ref name="NYT-20200530">{{cite news|title=SpaceX Lifts NASA Astronauts to Orbit, Launching New Era of Spaceflight{{snd}}The trip to the space station was the first from American soil since 2011 when the space shuttles were retired|url=https://www.nytimes.com/2020/05/30/science/spacex-nasa-astronauts.html|newspaper=The New York Times|last=Chang|first=Kenneth|date=May 30, 2020|access-date=May 31, 2020|archive-date=August 10, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810172446/https://www.nytimes.com/2020/05/30/science/spacex-nasa-astronauts.html|url-status=live}}</ref><ref name="CNN-20200530">{{cite news|last=Wattles|first=Jackie |title=SpaceX Falcon 9 launches two NASA astronauts into the space CNN|url=https://edition.cnn.com/2020/05/30/tech/spacex-nasa-launch-astronauts-scn/index.html|date=May 30, 2020|publisher=CNN|access-date=May 31, 2020|archive-date=May 31, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200531001954/https://edition.cnn.com/2020/05/30/tech/spacex-nasa-launch-astronauts-scn/index.html|url-status=live}}</ref> მისია ფლორიდაში, კენედის კოსმოსური ცენტრის გაშვების კომპლექსიდან 39A (LC-39A) გაეშვა.<ref>{{cite web|title=SpaceX-NASA Dragon Demo-2 launch: All your questions answered |url=https://indianexpress.com/article/explained/explained-why-crew-dragon-demo-2-mission-nasa-spacex-is-important-and-how-it-will-take-place-6434723/|website=The Indian Express|date=June 2, 2020|access-date=June 2, 2020|archive-date=June 3, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603035924/https://indianexpress.com/article/explained/explained-why-crew-dragon-demo-2-mission-nasa-spacex-is-important-and-how-it-will-take-place-6434723/|url-status=live}}</ref> ==== Starlink ==== 2019 წლის მაისში, SpaceX-მა გაუშვა Starlink-ის 60 თანამგზავრის პირველი დიდი პარტია, რითაც მომდევნო წელს დაიწყო მსოფლიოში უდიდესი კომერციული თანამგზავრების თანავარსკვლავედის განლაგება.<ref name=mittr_2020>{{cite web|last1=Patel|first1=Neel|title=SpaceX now operates the world's biggest commercial satellite network |url=https://www.technologyreview.com/2020/01/07/130991/spacex-now-operates-the-worlds-biggest-commercial-satellite-network/|publisher=MIT Technology Review |archive-url=https://web.archive.org/web/20231006164834/https://www.technologyreview.com/2020/01/07/130991/spacex-now-operates-the-worlds-biggest-commercial-satellite-network/ |archive-date=October 6, 2023 |access-date=May 19, 2024|url-status=live}}</ref> 2022 წელს, SpaceX-ის გაშვების უმეტესობა ფოკუსირებული იყო Starlink-ზე, სამომხმარებლო ინტერნეტ ბიზნესზე, რომელიც აგზავნის ინტერნეტის გამოსხივების თანამგზავრების პარტიებს და ამჟამად ორბიტაზე 6000-ზე მეტი თანამგზავრი ჰყავს.<ref name="sn2674441">{{Cite web |last=McDowell |first=Jonathan |date= May 19, 2024 |title=Starlink Launch Statistics |url=https://planet4589.org/space/con/star/stats.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240517045125/https://planet4589.org/space/con/star/stats.html |archive-date=May 17, 2024 |access-date=May 19, 2024 |website=Jonathan's Space Pages }}</ref> 2021 წლის 16 ივლისს, SpaceX-მა დადო შეთანხმება Swarm Technologies-ის, კერძო კომპანიის შეძენის შესახებ, რომელიც აშენებს დედამიწის დაბალი ორბიტის თანამგზავრების თანავარსკვლავედს ნივთების ინტერნეტის (IoT) მოწყობილობებთან კომუნიკაციისთვის, ტ524 მლნ USD-ისთვის.<ref>{{cite web |last=Foust |first=Jeff |url=https://spacenews.com/spacex-to-acquire-swarm-technologies/ |title=SpaceX to acquire Swarm Technologies |work=[[SpaceNews]] |date=August 9, 2021 |access-date=May 9, 2023 |archive-date=August 12, 2021 |archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20210812153424/http://spacenews.com/spacex%2Dto%2Dacquire%2Dswarm%2Dtechnologies/ |url-status=live }}</ref><ref name="wsj-fr" /> 2022 წლის დეკემბერში, აშშ-ის ფედერალურმა კომუნიკაციების კომისიამ (FCC) დაამტკიცა SpaceX-ის 7500-მდე ახალი თაობის თანამგზავრის გაშვება მის Starlink ინტერნეტ ქსელში.<ref>{{Cite news |last=Shepardson |first=David |date=December 1, 2022 |title=SpaceX gets U.S. approval to deploy up to 7,500 satellites |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/technology/us-fcc-partially-grants-spacexs-application-second-gen-satellite-system-2022-12-01/ |access-date=December 2, 2022 |archive-date=December 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221202062556/https://www.reuters.com/technology/us-fcc-partially-grants-spacexs-application-second-gen-satellite-system-2022-12-01/ |url-status=live }}</ref> === მიღწევების შეჯამება === {| class="wikitable sticky-header" ! თარიღი ! მიღწევები ! გაშვებები |- | {{Nowrap|28 სექტემბერი, 2008}} | First privately funded, fully liquid-fueled rocket to reach orbit.<ref name="nasa2008" /> | [[RatSat|Falcon 1 Flight 4]] |- | {{Nowrap|14 ივლისი, 2009}} | First privately funded, fully liquid-fueled rocket to put a commercial satellite in orbit. | [[RazakSAT|Falcon 1 Flight 5]] |- | {{Nowrap|9 დეკემბერი, 2010}} | First private company to successfully launch, orbit, and recover a spacecraft. | [[SpaceX COTS Demo Flight 1]] |- | {{Nowrap|25 მაისი, 2012}} | First private company to send a spacecraft to the [[International Space Station]] (ISS).<ref name="NYT-20120525">{{cite news |author=Chang |first=Kenneth |date=May 25, 2012 |title=Space X Capsule Docks at Space Station |url=https://www.nytimes.com/2012/05/26/science/space/space-x-capsule-docks-at-space-station.html?_r=2&ref=science |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210809014738/https://www.nytimes.com/2012/05/26/science/space/space-x-capsule-docks-at-space-station.html?_r=2&ref=science |archive-date=August 9, 2021 |access-date=May 25, 2012 |newspaper=The New York Times}}</ref> | [[SpaceX COTS Demo Flight 2]] |- | {{Nowrap|22 დეკემბერი, 2015}} | First landing of an orbital-class rocket's first stage on land. | [[Falcon 9 Flight 20]] |- | {{Nowrap|8 აპრილი, 2016}} | First landing of an orbital-class rocket's first stage on an ocean platform. | [[SpaceX CRS-8]] |- | rowspan="2" | {{Nowrap|30 მარტი, 2017}} | First reuse and (second) landing of an orbital first stage.<ref name="Davenport2017" /> | rowspan="2" | [[SES-10]] |- | First controlled flyback and recovery of a payload fairing.<ref name="fairingrec2">{{cite web |title=SpaceX, In Another First, Recovers $6{{spaces}}Million Nose Cone From Reused Falcon 9 |url=http://fortune.com/2017/04/01/spacex-nose-cone-falcon9/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170512073231/http://fortune.com/2017/04/01/spacex-nose-cone-falcon9/ |archive-date=May 12, 2017 |access-date=May 2, 2017 |work=Fortune}}</ref> |- | {{Nowrap|3 ივნისი, 2017}} | First reuse of a commercial cargo spacecraft.<ref>{{cite web|last=spacexcmsadmin|date=January 29, 2016|title=Zuma mission|url=http://www.spacex.com/webcast|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20131126023622/http://www.spacex.com/webcast/|archive-date=November 26, 2013|access-date=June 4, 2017|publisher=SpaceX}}</ref> | [[SpaceX CRS-11]] |- | {{Nowrap|6 თებერვალი, 2018}} | First [[Elon Musk's Tesla Roadster|private spacecraft]] launched into [[heliocentric orbit]]. | [[Falcon Heavy test flight]] |- | {{Nowrap|2 მარტი, 2019}} | First private company to send a human-rated spacecraft to orbit. | rowspan="2" | [[Crew Dragon Demo-1]] |- | {{Nowrap|3 მარტი, 2019}} | First private company to autonomously dock a human-rated spacecraft to the ISS. |- | {{Nowrap|25 ივლისი, 2019}} | First flight of a [[full-flow staged combustion cycle]] engine ([[SpaceX Raptor|Raptor]]).<ref>{{cite web|last=Burghardt|first=Thomas|date=July 25, 2019|title=Starhopper successfully conducts debut Boca Chica Hop|url=https://www.nasaspaceflight.com/2019/07/spacex-resume-starhopper-tests/|access-date=January 1, 2021|website=NASASpaceFlight.com|archive-date=July 26, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190726081430/https://www.nasaspaceflight.com/2019/07/spacex-resume-starhopper-tests/|url-status=live}}</ref> | ''[[SpaceX Starship|Starhopper]]'' |- | {{Nowrap|11 ნოემბერი, 2019}} | First reuse of a payload fairing.<ref>{{cite news |last1=Clark |first1=Stephen |title=SpaceX to reuse payload fairing for first time on Nov. 11 launch{{snd}}Spaceflight Now |url=https://spaceflightnow.com/2019/11/05/spacex-to-reuse-payload-fairing-for-first-time-on-nov-11-launch/ |access-date=May 6, 2022 |archive-date=December 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201205122215/https://spaceflightnow.com/2019/11/05/spacex-to-reuse-payload-fairing-for-first-time-on-nov-11-launch/ |url-status=live }}</ref> | Starlink 2 v1.0 |- | rowspan="2" | {{Nowrap|30 მაისი, 2020}} | First private company to send humans into orbit.<ref name="30 May 2020">{{cite news|title=SpaceX Launches|url=https://www.nytimes.com/2020/05/30/science/spacex-launch-nasa.html#link-40d39c90|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200530202004/https://www.nytimes.com/2020/05/30/science/spacex-launch-nasa.html#link-40d39c90|archive-date=May 30, 2020|access-date=May 30, 2020|newspaper=The New York Times|date=May 30, 2020}}</ref> | rowspan="2" | [[Crew Dragon Demo-2]] |- | First private company to send humans to the ISS.<ref>{{cite web|title=SpaceX's 1st Crew Dragon with astronauts docks at space station in historic rendezvous |date=May 31, 2020|url=https://www.space.com/spacex-crew-dragon-demo-2-docking-success.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603035927/https://www.space.com/spacex-crew-dragon-demo-2-docking-success.html|archive-date=June 3, 2020|access-date=June 2, 2020|publisher=Space.com}}</ref> |- | {{Nowrap|24 იანვარი, 2021}} | Most spacecraft launched on a single mission, 143 satellites.<ref>{{cite news |last1=Hennessy |first1=Paul |title=SpaceX launches record number of spacecraft in cosmic rideshare program |url=https://www.nbcnews.com/science/space/spacex-launches-record-number-spacecraft-cosmic-rideshare-program-rcna236 |access-date=January 26, 2021 |publisher=NBC News |date=January 25, 2021 |archive-date=February 28, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210228005845/https://www.nbcnews.com/science/space/spacex-launches-record-number-spacecraft-cosmic-rideshare-program-rcna236 |url-status=live }}</ref> | [[Transporter-1 (spaceflight)|Transporter-1]] |- | rowspan="2" | {{Nowrap|23 აპრილი, 2021}} | First reuse of a crewed [[space capsule]].<ref>{{cite web |title=SpaceX launches its third astronaut crew, the first on a used Crew Dragon capsule |url=https://www.theverge.com/2021/4/23/22398981/spacex-launches-third-nasa-astronaut-crew-used-crew-dragon-capsule |website=The Verge |date=April 23, 2021 |access-date=April 23, 2021 |archive-date=April 23, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210423100217/https://www.theverge.com/2021/4/23/22398981/spacex-launches-third-nasa-astronaut-crew-used-crew-dragon-capsule |url-status=live }}</ref> | rowspan="2" | [[SpaceX Crew-2]] / [[Crew Dragon Endeavour|''Endeavour'']] |- | First reused booster to send humans into orbit. |- | {{Nowrap|17 ივნისი, 2021}} | First reused booster to launch a '[[National Security Space Launch|national security]]' mission.<ref>{{Cite news|url=https://www.engadget.com/space-x-cleared-to-launch-reused-rockets-for-space-force-military-missions-095503078.html|title=SpaceX cleared to launch reused rockets for 'national security' missions|date=June 15, 2021|first=Steve|last=Dent|access-date=June 17, 2021|archive-date=June 17, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210617061526/https://www.engadget.com/space-x-cleared-to-launch-reused-rockets-for-space-force-military-missions-095503078.html|url-status=live}}</ref> | [[GPS Block III|GPS III-05]] |- | {{Nowrap|16 სექტემბერი, 2021}} | First orbital launch of an all-private crew.<ref>{{cite web |title=SpaceX makes history with first all-civilian spaceflight |url=https://www.nbcnews.com/science/space/spacex-makes-history-first-civilian-spaceflight-rcna2027 |website=NBC |date=September 16, 2021 |access-date=September 19, 2021 |archive-date=September 19, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210919004910/https://www.nbcnews.com/science/space/spacex-makes-history-first-civilian-spaceflight-rcna2027 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |last1=Gorman |first1=Steve |title=SpaceX capsule with world's first all-civilian orbital crew returns safely |url=https://www.reuters.com/lifestyle/science/spacex-capsule-with-worlds-first-all-civilian-orbital-crew-set-splashdown-2021-09-18/ |work=Reuters |date=September 19, 2021 |access-date=September 19, 2021 |archive-date=September 19, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210919011251/https://www.reuters.com/lifestyle/science/spacex-capsule-with-worlds-first-all-civilian-orbital-crew-set-splashdown-2021-09-18/ |url-status=live }}</ref> | [[Inspiration4]] |- | {{Nowrap|24 ნოემბერი, 2021}} | Longest streak of orbital launches without a mission failure or partial failure for a single rocket type (Falcon 9, 101 launches).<ref>{{cite web |title=Most consecutive successful orbital launches by a rocket model |url=https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-successful-commercial-rocket-launcher |access-date=April 22, 2022 |website=Guinness World Records |date=April 21, 2022 |language=en-gb |archive-date=April 22, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220422213237/https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-successful-commercial-rocket-launcher |url-status=live }}</ref> | [[Double Asteroid Redirection Test]] |- | {{Nowrap|9 აპრილი, 2022}} | First all-private crew to dock with the [[International Space Station]].<ref>{{cite news |title=First all-civilian crew launches on mission to International Space Station |url=https://www.nbcnews.com/science/space/first-civilian-crew-set-launch-mission-international-space-station-rcna23391 |access-date=May 6, 2022 |publisher=NBC News |language=en |archive-date=May 5, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220505201823/https://www.nbcnews.com/science/space/first-civilian-crew-set-launch-mission-international-space-station-rcna23391 |url-status=live }}</ref> | [[Axiom Mission 1]] |- | {{Nowrap|20 ოქტომბერი, 2022}} | Highest number of launches of a single rocket type in a calendar year (Falcon 9, 48 launches).<ref>{{Cite web |date=July 4, 2021 |title=Soyuz-U: Holding Multiple World Records! |url=https://www.thespacetechie.com/soyuz-u-holding-multiple-world-records/ |access-date=October 20, 2022 |website=The Space Techie |language=en-US |archive-date=October 20, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221020164656/https://www.thespacetechie.com/soyuz-u-holding-multiple-world-records/ |url-status=live }}</ref> | Starlink 4-36 |- | {{Nowrap|20 აპრილი, 2023}} | Tallest, most massive, most powerful rocket to ever launch.<ref>{{Cite news |last=Amos |first=Jonathan |date=April 20, 2023 |title=SpaceX Starship: Elon Musk's big rocket explodes on test flight |language=en-GB |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/science-environment-65334810 |access-date=April 20, 2023 |archive-date=April 20, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230420202244/https://www.bbc.com/news/science-environment-65334810 |url-status=live }}</ref><ref name="Amos-2021">{{cite web |last=Amos |first=Jonathan |date=August 6, 2021 |title=Biggest ever rocket is assembled briefly in Texas |url=https://www.bbc.com/news/science-environment-58120874 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210811063944/https://www.bbc.com/news/science-environment-58120874 |archive-date=August 11, 2021 |access-date=April 25, 2023|work=[[BBC News]] |language=en-GB}}</ref> | [[SpaceX Starship orbital test flight]] |- |{{Nowrap|14 მარტი, 2024}} |Starship reaches intended orbital velocity for the first time.<ref>{{Cite web |last1=Sullivan |first1=Will |title=Starship Reaches Orbit in Third Test Flight, a Success for SpaceX and the Future of Lunar Travel |url=https://www.smithsonianmag.com/smart-news/starship-reaches-orbit-in-third-test-flight-a-success-for-spacex-and-the-future-of-lunar-travel-180983959/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240329120341/https://www.smithsonianmag.com/smart-news/starship-reaches-orbit-in-third-test-flight-a-success-for-spacex-and-the-future-of-lunar-travel-180983959/ |archive-date=March 29, 2024 |access-date=April 9, 2024 |website=Smithsonian Magazine |publisher=Smithsonian Institution |language=en}}</ref> |[[SpaceX Starship integrated flight test 3]] |- |{{Nowrap|12 აპრილი, 2024}} |A single Falcon 9 booster reused for the 20th time.<ref>{{Cite web |date=April 11, 2024 |title=SpaceX all set for a record-breaking rocket launch on Friday |url=https://www.digitaltrends.com/space/spacex-all-set-for-a-record-breaking-rocket-launch/ |access-date=April 13, 2024 |website=Digital Trends |language=en |archive-date=April 12, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240412190432/https://www.digitaltrends.com/space/spacex-all-set-for-a-record-breaking-rocket-launch/ |url-status=live }}</ref> |[[List of Falcon 9 first-stage boosters#Booster 1062|Booster 1062]] |- |{{Nowrap|12 სექტემბერი, 2024}} |First commercial spacewalk |[[Polaris Dawn]] |- |{{Nowrap|13 ოქტომბერი, 2024}} |First Super Heavy booster catch |[[Starship flight test 5]] |- |{{Nowrap|19 ნოემბერი, 2024}} |First in space relight of a [[full-flow staged combustion cycle]] engine ([[SpaceX Raptor|Raptor]]).<ref name=":02"/> |[[Starship flight test 6]] |} == ტექნიკური საშუალებები== === გამშვები საშუალებები === [[File:CRS-18 Mission (48380511427).jpg|thumb|upright=1.2|The landing of a [[Falcon 9 Block 5]] first stage at Cape Canaveral in July 2019. [[VTVL]] technologies are used in many of SpaceX's launch vehicles.]] SpaceX-მა შეიმუშავა სამი გამშვები მოწყობილობა. მცირე ამწევი Falcon 1 იყო პირველი გამშვები მოწყობილობა, რომელიც შემუშავებული იქნა და 2009 წელს ამოიღეს მწყობრიდან. საშუალო ამწევი Falcon 9 და მძიმე ამწევი Falcon Heavy ორივე ფუნქციონირებს. Falcon 1 იყო პატარა რაკეტა, რომელსაც შეეძლო რამდენიმე ასეული კილოგრამის დაბალ დედამიწის ორბიტაზე გადატანა. ის ხუთჯერ გაუშვეს 2006-დან 2009 წლამდე, რომელთაგან ორი წარმატებით დასრულდა.<ref name="Falcon9 overview">{{cite web|url=http://www.spacex.com/falcon9.php|title=Falcon 9 Overview |year=2011|publisher=SpaceX|access-date=March 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20070210095458/http://spacex.com/falcon9.php|archive-date=February 10, 2007}}</ref> Falcon 1 იყო პირველი კერძო დაფინანსებით, თხევადი საწვავით მომუშავე რაკეტა, რომელმაც ორბიტაზე მიაღწია.<ref name="nasa2008">{{cite web |title=NASA – SpaceX Successfully Launches Falcon 1 to Orbit |date=September 28, 2008 |url=https://www.nasa.gov/offices/c3po/home/spacex_falcon1_flight_4.html |website=nasa.gov |access-date=December 30, 2021 |language=en |archive-date=September 3, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210903082129/https://www.nasa.gov/offices/c3po/home/spacex_falcon1_flight_4.html |url-status=live }}</ref> Falcon 9 არის საშუალო ამწევი გამშვები მოწყობილობა, რომელსაც შეუძლია 22,800 კილოგრამამდე (50,265 ფუნტი) ტვირთის გადატანა ორბიტაზე, კონკურენციას უწევს Delta IV და Atlas V რაკეტებს, ასევე მსოფლიოს სხვა გამშვები პროვაიდერებს. მას პირველ ეტაპზე ცხრა Merlin ძრავა აქვს. Falcon 9 v1.0 რაკეტა წარმატებით გავიდა ორბიტაზე პირველივე ცდაზე 2010 წლის 4 ივნისს. მისი მესამე ფრენა, COTS Demo Flight 2, 2012 წლის 22 მაისს დაიწყო და გაუშვა პირველი კომერციული კოსმოსური ხომალდი, რომელიც მიაღწია და დაუკავშირდა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს (ISS).<ref name="cbcnews">{{cite news|url=http://www.cbc.ca/news/world/private-spacex-rocket-blasts-off-for-space-station-1.1137129|title=Private SpaceX rocket blasts off for space station Cargo ship reaches orbit 9 minutes after launch|agency=The Canadian Press|date=May 22, 2012|access-date=March 1, 2017|publisher=CBC News|archive-date=March 13, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170313042620/http://www.cbc.ca/news/world/private-spacex-rocket-blasts-off-for-space-station-1.1137129|url-status=live}}</ref> 2013 წელს აპარატი განახლდა Falcon 9 v1.1-მდე, 2015 წელს Falcon 9 Full Thrust-მდე და ბოლოს 2018 წელს Falcon 9 Block 5-მდე. Falcon 9-ის პირველი ეტაპი შექმნილია რეტრო-პროპულსიური დაშვებისთვის, მისი ამოღებისა და ხელახლა გაფრენისთვის.<ref>{{cite web |access-date=February 3, 2021 |archive-date=July 21, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200721035853/https://spacex-info.com/falcon-9-falcon-heavy/ |quote=The v1.2 design was constantly improved upon over time, leading to different sub-versions or "Blocks". The initial design, flying on the maiden flight was thus referred to as Block 1. The final design which has largely stayed static since 2018 is the Block 5 variant. |title=Falcon 9 & Falcon Heavy |work=SpaceX Info |url=https://spacex-info.com/falcon-9-falcon-heavy/ |url-status=live}}</ref> Falcon Heavy არის მძიმე ამწევი აპარატი, რომელსაც შეუძლია 63,800 კგ-მდე (140,700 ფუნტი) ტვირთის გადატანა დედამიწის დაბალ ორბიტაზე (LEO) ან 26,700 კგ-მდე (58,900 ფუნტი) გეოსინქრონული გადაცემის ორბიტაზე (GTO). ის იყენებს სამ ოდნავ მოდიფიცირებულ Falcon 9-ის პირველი ეტაპის ბირთვს სულ 27 Merlin 1D ძრავით.<ref name="sxfh2011">{{cite web |url=http://www.spacex.com/falcon_heavy.php|title=Falcon Heavy Overview|publisher=Space.com|year=2011|access-date=March 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20111005015956/http://www.spacex.com/falcon_heavy.php|archive-date=October 5, 2011}}</ref><ref name="nsw20130103">{{cite web |author=Lindsey |first=Clark |date=January 4, 2013 |title=NewSpace flights in 2013 |url=http://www.newspacewatch.com/articles/newspace-flights-in-2013.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130526045649/http://www.newspacewatch.com/articles/newspace-flights-in-2013.html |archive-date=May 26, 2013 |access-date=January 3, 2013 |publisher=NewSpace Watch}}</ref> Falcon Heavy-მ წარმატებით შეასრულა თავისი პირველი მისია 2018 წლის 6 თებერვალს, რითაც მასკის პერსონალური Tesla Roadster ჰელიოცენტრულ ორბიტაზე გაუშვა.<ref>{{cite news |url=http://www.spacex.com/falcon-heavy|title=Falcon Heavy|last=spacexcmsadmin|date=November 15, 2012|publisher=SpaceX|access-date=April 5, 2017|archive-date=April 6, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170406182002/http://www.spacex.com/falcon-heavy}}</ref> როგორც Falcon 9, ასევე Falcon Heavy სერტიფიცირებულია ეროვნული უსაფრთხოების კოსმოსური გაშვების (NSSL) გაშვების ჩასატარებლად.<ref name="NSSL1" /><ref>{{cite web|last1=Erwin|first1=Sandra|title=Air Force certified Falcon Heavy for national security launch but more work needed to meet required orbits|date=September 21, 2019|url=https://spacenews.com/air-force-certified-falcon-heavy-for-national-security-launch-but-more-work-needed-to-meet-required-orbits/|publisher=SpaceNews|access-date=September 22, 2019|archive-date=April 27, 2021|archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20210427122608/https://spacenews.com/air%2Dforce%2Dcertified%2Dfalcon%2Dheavy%2Dfor%2Dnational%2Dsecurity%2Dlaunch%2Dbut%2Dmore%2Dwork%2Dneeded%2Dto%2Dmeet%2Drequired%2Dorbits/|url-status=live}}</ref> 2025 წლის 4 ივნისის მონაცემებით, Falcon 9 და Falcon Heavy 496-ჯერ იქნა გაშვებული, რამაც 493 სრული მისია წარმატებით, ერთი ნაწილობრივი წარმატებით და ერთი ფრენის დროს წარუმატებლობით დაასრულა. გარდა ამისა, Falcon 9-მა 2016 წელს სტატიკური ცეცხლსასროლი იარაღის ტესტირებამდე ფრენამდე წარუმატებლობა განიცადა.<ref>{{cite web|url=https://spacex-info.com/launch-list/|title=SpaceX Missions Summary|access-date=June 6, 2021|archive-date=June 22, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210622000151/https://spacex-info.com/launch-list/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://spacex-info.com/stats/|title=Total Mission Counter|access-date=June 6, 2021|archive-date=June 22, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210622000345/https://spacex-info.com/stats/|url-status=live}}</ref> SpaceX ავითარებს სრულად მრავალჯერად სუპერმძიმე ამწევი ამწევი სისტემის გაშვებას, რომელიც ცნობილია როგორც Starship. ის შედგება მრავალჯერადი გამოყენების პირველი ეტაპისგან, სახელწოდებით Super Heavy, და მრავალჯერადი გამოყენების Starship მეორე ეტაპის კოსმოსური ხომალდისგან. 2017 წლის მდგომარეობით, სისტემა 2020-იანი წლების დასაწყისისთვის კომპანიის არსებული გამშვები აპარატურის ჩანაცვლებას აპირებდა.<ref name="nsf20170929">{{cite news |author=Gebhardt |first=Chris |date=September 29, 2017 |title=The Moon, Mars, and around the Earth{{snd}}Musk updates BFR architecture, plans |url=https://www.nasaspaceflight.com/2017/09/the-moon-mars-earth-musk-updates-bfr-plans/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171001081759/https://www.nasaspaceflight.com/2017/09/the-moon-mars-earth-musk-updates-bfr-plans/ |archive-date=October 1, 2017 |access-date=May 16, 2020}}</ref><ref>{{cite web |date=September 18, 2018 |title=Elon Musk says moon mission is "dangerous" but SpaceX's first passenger isn't scared |url=https://www.cbsnews.com/news/spacex-announces-first-moon-passenger-yusaku-maezawa-elon-musk/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127031540/https://www.cbsnews.com/news/spacex-announces-first-moon-passenger-yusaku-maezawa-elon-musk/ |archive-date=November 27, 2018 |access-date=February 2, 2019 |publisher=CBS News}}</ref> === სარაკეტო ძრავები === [[File: SpaceX Testing Merlin 1D Engine In Texas.jpg|thumb|upright=1.2|[[Merlin (rocket engine family)#Merlin 1D|Merlin 1D engine]] undergoes a test at SpaceX's Rocket Development and Test Facility in [[McGregor, Texas]]]] 2002 წელს SpaceX-ის დაარსების დღიდან, კომპანიამ შეიმუშავა რამდენიმე სარაკეტო ძრავა - Merlin, Kestrel და Raptor - გამშვები აპარატებისთვის,<ref name="raptor1" /><ref name="falcon1k" /> Draco კოსმოსური ხომალდების Dragon სერიის რეაქციის კონტროლის სისტემისთვის,<ref name="sxF9LVPUG2009" /> და SuperDraco Crew Dragon-ში შეწყვეტის შესაძლებლობისთვის.<ref name=nsf20140530>{{cite news |last=Bergin |first=Chris |title=SpaceX lifts the lid on the Dragon V2 crew spacecraft |url=http://www.nasaspaceflight.com/2014/05/spacex-lifts-the-lid-dragon-v2-crew-spacecraft/ |access-date=May 30, 2014 |newspaper=NASAspaceflight.com |date=May 30, 2014 |archive-date=May 31, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140531104755/http://www.nasaspaceflight.com/2014/05/spacex-lifts-the-lid-dragon-v2-crew-spacecraft/ |url-status=live }}</ref> Merlin არის სარაკეტო ძრავების ოჯახი, რომელიც იყენებს თხევად ჟანგბადს (LOX) და RP-1 საწვავ საწვავს. Merlin თავდაპირველად გამოიყენებოდა Falcon 1-ის პირველი ეტაპის კვებისთვის და ამჟამად გამოიყენება Falcon 9-ისა და Falcon Heavy-ის ორივე ეტაპზე.<ref>{{cite web |url=https://www.spacex.com/sites/spacex/files/falcon_users_guide_02182019.pdf|title=Falcon 9 User's Guide|archive-url=https://web.archive.org/web/20190220122638/https://www.spacex.com/sites/spacex/files/falcon_users_guide_02182019.pdf|archive-date=February 20, 2019 |access-date=February 25, 2019 }}</ref> Kestrel იყენებს იგივე საწვავ საწვავს და გამოიყენებოდა როგორც Falcon 1 რაკეტის მეორე ეტაპის მთავარი ძრავა.<ref name="falcon1k">{{cite web|url=http://www.spacex.com/SpaceX_F1-003_PressKit.pdf |publisher=SpaceX |title=Falcon 1 Flight Three Press Kit |access-date=September 30, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081001161901/http://www.spacex.com/SpaceX_F1-003_PressKit.pdf |archive-date=October 1, 2008 }}</ref><ref name="good_boy_astro">{{cite web |url=http://www.astronautix.com/engines/kestrel.htm |title=Encyclopedia Astronautica Kestrel |access-date=June 22, 2021 |archive-date=December 16, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131216104115/http://www.astronautix.com/engines/kestrel.htm }}</ref> Draco და SuperDraco არის ჰიპერგოლური თხევად-საწვავიანი სარაკეტო ძრავები. Draco ძრავები გამოიყენება Dragon-ისა და Dragon 2 კოსმოსური ხომალდების რეაქციის კონტროლის სისტემაში.<ref name="sxF9LVPUG2009">{{cite web |access-date=March 1, 2017 |archive-date=May 3, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120503070101/http://www.spacex.com/Falcon9UsersGuide_2009.pdf |publisher=SpaceX |title=Falcon 9 Launch Vehicle Payload User's Guide, 2009 |url=http://www.spacex.com/Falcon9UsersGuide_2009.pdf |year=2009}}</ref> SuperDraco-ს ძრავა უფრო მძლავრია და რვა SuperDraco ძრავა უზრუნველყოფს გაშვების გაქცევის შესაძლებლობას ეკიპაჟიანი Dragon 2 კოსმოსური ხომალდისთვის შეწყვეტის სცენარის დროს.<ref>{{cite news |last1=Berger |first1=Eric |title=SpaceX's Dragon capsule has survived its greatest test{{snd}}returning to Earth |url=https://arstechnica.com/science/2019/03/dragon-has-docked-but-the-real-pucker-moment-for-spacexs-capsule-awaits/ |access-date=December 30, 2021 |work=Ars Technica |date=March 7, 2019 |language=en-us |archive-date=December 30, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211230170631/https://arstechnica.com/science/2019/03/dragon-has-docked-but-the-real-pucker-moment-for-spacexs-capsule-awaits/ |url-status=live }}</ref> Raptor არის თხევადი ჟანგბადითა და თხევადი მეთანით საწვავით მომუშავე სრული ნაკადის ეტაპობრივი წვის ციკლის ძრავების ახალი ოჯახი, რომელიც ემსახურება Starship-ის გაშვების სისტემის პირველ და მეორე ეტაპებს.<ref name="raptor1">{{cite magazine |last1=O'Callaghan |first1=Jonathan |title=The wild physics of Elon Musk's methane-guzzling super-rocket |url=https://www.wired.co.uk/article/spacex-raptor-engine-starship |access-date=April 21, 2021 |magazine=Wired UK |date=July 31, 2019 |language=en-gb |archive-date=February 22, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210222232043/https://www.wired.co.uk/article/spacex-raptor-engine-starship |url-status=live }}</ref> შემუშავების ვერსიები გამოსცადეს 2016 წლის ბოლოს,<ref>{{cite news|url=http://spacenews.com/spacex-performs-first-test-of-raptor-engine/|title=SpaceX performs first test of Raptor engine|date=September 26, 2016|publisher=SpaceNews|access-date=April 28, 2017|archive-date=February 20, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230220155808/https://spacenews.com/spacex-performs-first-test-of-raptor-engine/|url-status=live}}</ref> და ძრავა პირველად აფრინდა 2019 წელს, რამაც Starhopper-ის ხომალდი 20 მ (66 ფუტი) სიმაღლეზე ააფრინა.<ref>{{cite web|url=https://www.universetoday.com/142986/big-news-spacexs-starhopper-test-vehicle-completes-first-free-flight/|title=Big News! SpaceX's Starhopper Test Vehicle Completes First Free Flight!|date=July 26, 2019|access-date=August 11, 2019|archive-date=August 11, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190811125745/https://www.universetoday.com/142986/big-news-spacexs-starhopper-test-vehicle-completes-first-free-flight/|url-status=live}}</ref> === კოსმოსური ხომალდი Dragon === {{Main|Dragon 1|Dragon 2}} [[File:Iss065e162284.jpg|thumb|[[SpaceX Dragon 2]] spacecraft, designed to deliver crew and cargo to and from the International Space Station (cargo version shown)]] SpaceX-მა შეიმუშავა Dragon კოსმოსური ხომალდი ტვირთისა და ეკიპაჟის საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე (ISS) გადასაზიდად. პირველი თაობის Dragon 1 კოსმოსური ხომალდი მხოლოდ ტვირთის გადასაზიდად გამოიყენებოდა. ის შეიქმნა NASA-ს ფინანსური მხარდაჭერით კომერციული ორბიტალური ტრანსპორტირების სერვისების (COTS) პროგრამის ფარგლებში. 2010 წელს COTS-ის წარმატებული სადემონსტრაციო ფრენის შემდეგ, SpaceX შეირჩა კომერციული მიწოდების სერვისების (CRS) კონტრაქტის მისაღებად.<ref name="BBCLaunchDec2010" /> ამჟამად მოქმედმა მეორე თაობის Dragon 2 კოსმოსურმა ხომალდმა თავისი პირველი ფრენა, ეკიპაჟის გარეშე, ISS-ზე 2019 წლის დასაწყისში განახორციელა, რასაც მოჰყვა Dragon 2-ის ეკიპაჟით ფრენა 2020 წელს.<ref name="NYT-20200530" /> ის შეიქმნა NASA-ს ფინანსური მხარდაჭერით კომერციული ეკიპაჟის პროგრამის პროგრამის ფარგლებში. Dragon 2-ის სატვირთო ვარიანტი პირველად 2020 წლის დეკემბერში გაფრინდა ISS-ზე მომარაგების მიზნით, NASA-სთან CRS კონტრაქტის ფარგლებში.<ref>{{cite news |last1=Thompson |first1=Amy |title=Tissue chips and organoids: SpaceX is launching lots of science to space for NASA on Sunday |url=https://www.space.com/spacex-nasa-crs-21-cargo-mission-launch-science-webcast |access-date=December 26, 2021 |work=Space.com |date=December 5, 2020 |language=en |archive-date=December 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211226115140/https://www.space.com/spacex-nasa-crs-21-cargo-mission-launch-science-webcast |url-status=live }}</ref> 2020 წლის მარტში SpaceX-მა წარმოადგინა Dragon XL, რომელიც შექმნილია NASA-ს დაგეგმილი Lunar Gateway კოსმოსური სადგურისთვის მომარაგების შესავსებად Gateway Logistics Services (GLS) კონტრაქტის ფარგლებში.<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|url=http://www.nasa.gov/press-release/nasa-awards-artemis-contract-for-gateway-logistics-services|title=NASA Awards Artemis Contract for Gateway Logistics Services|last=Potter|first=Sean|date=March 27, 2020|publisher=NASA|access-date=March 28, 2020|archive-date=March 27, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200327195418/https://www.nasa.gov/press-release/nasa-awards-artemis-contract-for-gateway-logistics-services|url-status=live}} }}</ref> Dragon XL-ის გაშვება დაგეგმილია Falcon Heavy-ზე და მას შეუძლია Gateway-ზე 5000 კგ-ზე (11,000 ფუნტი) მეტი ტვირთის გადატანა. Dragon XL Gateway-ზე ექვსიდან თორმეტ თვემდე იქნება მიმაგრებული.<ref>{{cite web|access-date=March 28, 2020|title=Dragon XL revealed as NASA ties SpaceX to Lunar Gateway supply contract |work=NASA Spaceflight|url=https://www.nasaspaceflight.com/2020/03/dragon-xl-nasa-spacex-lunar-gateway-supply-contract/|date=March 27, 2020|archive-date=March 28, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200328020206/https://www.nasaspaceflight.com/2020/03/dragon-xl-nasa-spacex-lunar-gateway-supply-contract/|url-status=live}}</ref> SpaceX-მა შეიმუშავა კოსმოსური კოსტუმი, რომელიც Dragon კოსმოსურ ხომალდში უნდა ჩაიცვათ შესაძლო დეპრესურიზაციისგან დასაცავად.<ref>{{Cite web |last=Howell |first=Elizabeth |date=June 10, 2020 |title=New SpaceX spacesuits get five-star rating from NASA astronauts |url=https://www.space.com/spacex-spacesuits-five-star-astronaut-review.html |access-date=May 4, 2024 |website=Space.com |language=en}}</ref> 2024 წლის 4 მაისს SpaceX-მა წარმოადგინა მეორე კოსმოსური კოსტუმი, რომელიც შექმნილია კოსმოსური ხომალდის გარეთ გასასვლელად და რომლის გამოყენებაც დაგეგმილია Polaris Dawn-ის მისიის დროს კოსმოსური გასეირნებისთვის.<ref>{{Cite web |title=Updates |url=https://www.spacex.com/updates |access-date=May 4, 2024 |website=SpaceX |language=en}}</ref> === ავტონომიური კოსმოსური დრონები === [[File:SpaceX ASDS in position prior to Falcon 9 Flight 17 carrying CRS-6 (17127808431).jpg|thumb|upright=1.2|[[Autonomous spaceport drone ship]] in position prior to [[SpaceX CRS-6|CRS-6]] mission]] SpaceX ორბიტალური გაშვების შემდეგ რეგულარულად აბრუნებს Falcon 9-ის და Falcon Heavy-ის რაკეტების პირველ ეტაპს. რაკეტა ეშვება წინასწარ განსაზღვრულ დაშვების ადგილას მხოლოდ მისი მამოძრავებელი სისტემების გამოყენებით.<ref name="pm20120207">{{cite web |author=Simberg |first=Rand |date=February 8, 2012 |title=Elon Musk on SpaceX's Reusable Rocket Plans |url=http://www.popularmechanics.com/space/rockets/a7446/elon-musk-on-spacexs-reusable-rocket-plans-6653023/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170624061845/http://www.popularmechanics.com/space/rockets/a7446/elon-musk-on-spacexs-reusable-rocket-plans-6653023/ |archive-date=June 24, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Popular Mechanics}}</ref> როდესაც საწვავის მარჟები არ იძლევა გაშვების ადგილას (RTLS) დაბრუნების საშუალებას, რაკეტები ბრუნდებიან ოკეანეში მცურავ სადესანტო პლატფორმაზე, რომელსაც ავტონომიური კოსმოსური დრონები (ASDS) ეწოდება.<ref>{{citation|last=SpaceX|title=Elon Musk Names SpaceX Drone Ships in Honor of Sci-Fi Legend|date=February 4, 2015|url=https://www.space.com/28445-spacex-elon-musk-drone-ships-names.html|access-date=May 31, 2020|archive-date=June 2, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200602064617/https://www.space.com/28445-spacex-elon-musk-drone-ships-names.html|url-status=live}}</ref> SpaceX-ს ასევე ჰქონდა გეგმები მცურავი გამშვები პლატფორმების დანერგვის შესახებ, რომლებიც მოდიფიცირებული ნავთობის პლატფორმები იქნებოდა, რომლებიც უზრუნველყოფდა ზღვის გაშვების ვარიანტს მათი Starship გამშვები მანქანისთვის. 2023 წლის თებერვლის მდგომარეობით, SpaceX-მა გაყიდა ნავთობის პლატფორმები, მაგრამ არ გამორიცხა ზღვაზე დაფუძნებული პლატფორმები მომავალი გამოყენებისთვის.<ref name="Spacenews Oil Rig">{{cite web |last1=Foust |first1=Jeff |title=SpaceX drops plans to convert oil rigs into launch platforms |date=February 14, 2023|url=https://spacenews.com/spacex-drops-plans-to-covert-oil-rigs-into-launch-platforms/ |website=SpaceNews |access-date=November 29, 2024}}</ref> === Starlink === {{Main|Starlink}} [[File: Starlink Mission (47926144123).jpg|thumb|upright=1.2|სამოცი Starlink თანამგზავრი ერთად განლაგებამდე]] Starlink არის ინტერნეტ თანამგზავრების კონსტოლაცია, რომელიც Starlink Services, LLC-ის მიერ, SpaceX-ის სრულად საკუთრებაში არსებული შვილობილი კომპანიის მიერ არის შემუშავებული,<ref name=StarlinkServices>{{cite web |url=https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-23-105A1.pdf |title=Order on Review (FCC 23-105) |date=December 12, 2023 |publisher=[[Federal Communications Commission]] |access-date=March 29, 2024 |quote=After the auction, SpaceX assigned its winning bids to its wholly-owned subsidiary, Starlink. |archive-date=December 24, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231224074601/https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-23-105A1.pdf |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |author=SpaceX |date=September 9, 2022 |title=Starlink Services LLC RDOF AFR – For Public Inspection |url=https://www.fcc.gov/ecfs/document/10909050172096/1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221019183126/https://www.fcc.gov/ecfs/document/10909050172096/1 |archive-date=October 19, 2022 |access-date=March 29, 2024 |publisher=[[Federal Communications Commission]] |quote=Starlink Services, LLC, a wholly-owned subsidiary of Space Exploration Technologies Corp.}}</ref> რომელიც შედგება ათასობით ურთიერთდაკავშირებული საკომუნიკაციო თანამგზავრისგან დაახლოებით 550 კმ ორბიტაზე. მისი მიზანია დააკმაყოფილოს მსოფლიოში დაბალი ღირებულების ფართოზოლოვანი ინტერნეტის შესაძლებლობების მნიშვნელოვანი დაუკმაყოფილებელი მოთხოვნა.<ref name="sn20150119">{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=January 19, 2015 |title=SpaceX To Build 4,425 Broadband Satellites in Seattle |url=http://spacenews.com/spacex-opening-seattle-plant-to-build-4000-broadband-satellites/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20150119210849/http://spacenews.com/spacex-opening-seattle-plant-to-build-4000-broadband-satellites/ |archive-date=January 19, 2015 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> განვითარება 2015 წელს დაიწყო და პირველი პროტოტიპები სატესტო ფრენის თანამგზავრები SpaceX Paz თანამგზავრის მისიაზე 2017 წელს გაუშვეს. 2019 წლის მაისში SpaceX-მა Falcon 9-ზე 60 თანამგზავრისგან შემდგარი პირველი პარტია გაუშვა.<ref>{{cite web|url=https://www.nasaspaceflight.com/2019/05/first-starlink-mission-heaviest-payload-launch-spacex/|title=Falcon 9 launches first Starlink mission{{snd}}heaviest payload launch by SpaceX to date|date=May 23, 2019|publisher=NASASpaceFlight.com|access-date=July 4, 2019|archive-date=June 3, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190603142831/https://www.nasaspaceflight.com/2019/05/first-starlink-mission-heaviest-payload-launch-spacex/|url-status=live}}</ref> კონსტოლაციის საწყისი სატესტო ოპერაციები 2020 წლის ბოლოს დაიწყო<ref>{{cite news |last1=Sheetz |first1=Michael |title=SpaceX prices Starlink satellite internet service at $99 per month, according to e-mail |url=https://www.cnbc.com/2020/10/27/spacex-starlink-service-priced-at-99-a-month-public-beta-test-begins.html |access-date=December 25, 2021 |publisher=CNBC |date=October 27, 2020 |language=en |archive-date=February 4, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210204222430/https://www.cnbc.com/2020/10/27/spacex-starlink-service-priced-at-99-a-month-public-beta-test-begins.html |url-status=live }}</ref> და პირველი შეკვეთები 2021 წლის დასაწყისში იქნა მიღებული.<ref>{{cite web|title=SpaceX opens Starlink satellite Internet pre-orders to the public|url=https://www.engadget.com/spacex-starlink-internet-preorders-121427490.html|work=Engadget|date=February 10, 2021 |access-date=February 10, 2021|archive-date=February 10, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210210134847/https://www.engadget.com/spacex-starlink-internet-preorders-121427490.html|url-status=live}}</ref> ​​მომხმარებლებს უთხრეს, რომ ინტერნეტის მომსახურების სიჩქარე 50 მბიტ/წმ-დან 150 მბიტ/წმ-მდე და შეყოვნება 20 მილიწამიდან 40 მილიწამამდე უნდა ელოდონ.<ref>{{cite news|url=https://www.forbes.com/sites/jonathanocallaghan/2020/10/27/spacex-reveals-monthly-cost-of-starlink-internet-in-its-better-than-nothing-betabut-is-it-too-expensive/|title=SpaceX Reveals Monthly Cost Of Starlink Internet In Its 'Better Than Nothing Beta'|last=O'Callaghan|first=Jonathan|newspaper=Forbes|date=October 27, 2020 |access-date=October 30, 2020|archive-date=November 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160314/https://www.forbes.com/sites/jonathanocallaghan/2020/10/27/spacex-reveals-monthly-cost-of-starlink-internet-in-its-better-than-nothing-betabut-is-it-too-expensive/|url-status=live}}</ref> 2022 წლის დეკემბერში Starlink-მა მსოფლიო მასშტაბით 1 მილიონზე მეტ აბონენტს მიაღწია.<ref>{{cite tweet|number=1604872936976154624|user=SpaceX |title=Starlink now has more than 1,000,000 active subscribers}}</ref> Starlink-ის დაგეგმილი დიდი რაოდენობით თანამგზავრები ასტრონომების მიერ გააკრიტიკეს სინათლის დაბინძურების შესახებ შეშფოთების გამო,<ref>{{cite news|title=After SpaceX Starlink Launch, a Fear of Satellites That Outnumber All Visible Stars|url=https://www.nytimes.com/2019/06/01/science/starlink-spacex-astronomers.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200821011421/https://www.nytimes.com/2019/06/01/science/starlink-spacex-astronomers.html|archive-date=August 21, 2020|access-date=June 3, 2019|work=The New York Times|date=June 2019|last1=Hall|first1=Shannon}}</ref><ref>{{cite news|title=The unexpected brightness of new satellites could ruin the night sky|url=https://www.economist.com/science-and-technology/2019/05/30/the-unexpected-brightness-of-new-satellites-could-ruin-the-night-sky|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160416/https://www.economist.com/science-and-technology/2019/05/30/the-unexpected-brightness-of-new-satellites-could-ruin-the-night-sky|archive-date=November 17, 2020|access-date=June 3, 2019|newspaper=The Economist|date=May 30, 2019}}</ref><ref>{{cite web|title=SpaceX's Starlink Could Change The Night Sky Forever, And Astronomers Are Not Happy|url=https://www.forbes.com/sites/jonathanocallaghan/2019/05/27/spacexs-starlink-could-change-the-night-sky-forever-and-astronomers-are-not-happy/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160330/https://www.forbes.com/sites/jonathanocallaghan/2019/05/27/spacexs-starlink-could-change-the-night-sky-forever-and-astronomers-are-not-happy/|archive-date=November 17, 2020|access-date=June 3, 2019|work=Forbes}}</ref> Starlink-ის თანამგზავრების სიკაშკაშე როგორც ოპტიკურ, ასევე რადიო ტალღის სიგრძეებში ხელს უშლიდა სამეცნიერო დაკვირვებებს.<ref>{{cite web|title=Will Elon Musk's Starlink satellites harm astronomy? Here's what we know.|date=May 29, 2019|url=https://www.nationalgeographic.com/science/article/elon-musk-starlink-internet-satellites-trouble-for-astronomy-light-pollution|access-date=March 12, 2021|work=National Geographic|archive-date=March 9, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210309192056/https://www.nationalgeographic.com/science/article/elon-musk-starlink-internet-satellites-trouble-for-astronomy-light-pollution|url-status=dead}}</ref> საპასუხოდ, SpaceX-მა Starlink-ის თანამგზავრებზე რამდენიმე განახლება განახორციელა, რაც მიზნად ისახავდა მათი სიკაშკაშის შემცირებას.<ref>{{Cite news|last=SpaceX|date=April 28, 2020|title=Astronomy Discussion with National Academy of Sciences|url=https://www.spacex.com/updates/starlink-update-04-28-2020/index.html|url-status=live|access-date=April 4, 2021|archive-date=May 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210516183544/https://www.spacex.com/updates/starlink-update-04-28-2020/index.html}}</ref> Starlink-ის მიერ გამოყენებული თანამგზავრების დიდი რაოდენობა ასევე ქმნის კოსმოსური ნარჩენების შეჯახების გრძელვადიან საფრთხეს.<ref>{{cite web|last=O'Callaghan|first=Jonathan|date=May 13, 2019|title=SpaceX's Starlink Could Cause Cascades of Space Junk|url=https://www.scientificamerican.com/article/spacexs-starlink-could-cause-cascades-of-space-junk/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160329/https://www.scientificamerican.com/article/spacexs-starlink-could-cause-cascades-of-space-junk/|archive-date=November 17, 2020|access-date=August 2, 2020|website=Scientific American}}</ref><ref>[https://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/starlink-space-debris/ Does Starlink Pose a Space Debris Threat? An Expert Answers.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201117160315/https://skyandtelescope.org/astronomy-news/starlink-space-debris/|date=November 17, 2020}} Jan Hattenbach, ''Sky & Telescope'', June 3, 2019.</ref> თუმცა, თანამგზავრები აღჭურვილია კრიპტონით მომუშავე ჰოლის ძრავებით, რომლებიც საშუალებას აძლევს მათ, სიცოცხლის ვადის ამოწურვის შემდეგ ორბიტიდან გავიდნენ. ისინი ასევე შექმნილია ისე, რომ ავტონომიურად აიცილონ თავიდან შეჯახებები აღმავალი თვალთვალის მონაცემების საფუძველზე.<ref>{{cite web|title=Starlink Block v1.0|url=https://space.skyrocket.de/doc_sdat/starlink-v1-0.htm|access-date=July 1, 2021|publisher=space.skyrocket.de|archive-date=November 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160214/https://space.skyrocket.de/doc_sdat/starlink-v1-0.htm|url-status=live}}</ref> 2022 წლის დეკემბერში SpaceX-მა გამოაცხადა Starshield, პროგრამა, რომელიც ითვალისწინებს სამხედრო ან სამთავრობო ორგანიზაციების ტვირთის ინტეგრირებას Starlink-ისგან წარმოებულ თანამგზავრულ ავტობუსში. კოსმოსური განვითარების სააგენტო კოსმოსური რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემისთვის თანამგზავრების მომწოდებელი მთავარი მომხმარებელია.<ref>{{cite news | url=https://www.reuters.com/article/uk-space-exploration-spacex-satellites-idUKKBN26Q3A5 | title=Musk's SpaceX wins Pentagon award for missile tracking satellites | work=Reuters | date=October 5, 2020 | access-date=December 13, 2022 | archive-date=December 11, 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221211175715/https://www.reuters.com/article/uk-space-exploration-spacex-satellites-idUKKBN26Q3A5 | url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=SpaceX – Starshield |url=https://www.spacex.com/starshield/ |access-date=December 13, 2022 |website=spacex.com |archive-date=December 14, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221214061704/https://www.spacex.com/starshield/ |url-status=live }}</ref> 2024 წლის ივნისში SpaceX-მა წარმოადგინა Starlink-ის ანტენების კომპაქტური ვერსია, „Starlink Mini“, რომელიც შექმნილია მობილური თანამგზავრული ინტერნეტით სარგებლობისთვის. ადრეული წვდომის ვერსიაში ის 599 დოლარად იყო შემოთავაზებული და საბაზისო მოდელზე უფრო ძვირი ღირდა. Mini ანტენა, სტანდარტული ვერსიის ზომის ნახევარი და წონის ერთი მესამედი, აღჭურვილი იყო ჩაშენებული WiFi როუტერით, დაბალი ენერგომოხმარებით და 100 მბიტ/წმ-ზე მეტი ჩამოტვირთვის სიჩქარით.<ref>{{cite news|last=Sheetz |first=Michael |title=SpaceX unveils backpack-sized 'Starlink Mini' satellite internet antenna for $599 |date=June 20, 2024 |url=https://www.cnbc.com/2024/06/20/spacex-unveils-starlink-mini-satellite-internet-antenna-for-599.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20240626174646/https://www.cnbc.com/2024/06/20/spacex-unveils-starlink-mini-satellite-internet-antenna-for-599.html |archive-date=June 26, 2024 |access-date=June 27, 2024}}</ref> == სხვა პროექტები == === Hyperloop === 2015 წლის ივნისში, SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ ის Hyperloop-ის შეჯიბრს დააფინანსებდა და SpaceX-ის შტაბ-ბინასთან ახლოს 1.6 კმ (0.99 მილი) სიგრძის ქვემასშტაბიან სატესტო ტრასას ააშენებდა შეჯიბრებითი ღონისძიებებისთვის.<ref name="nbc20150615">{{cite web |author=Boyle |first=Alan |date=June 15, 2015 |title=Elon Musk's SpaceX Plans Hyperloop Pod Races at California HQ in 2016 |url=https://www.nbcnews.com/tech/innovation/elon-musks-spacex-plans-hyperloop-pod-races-california-hq-2016-n375386 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170301034956/http://www.nbcnews.com/tech/innovation/elon-musks-spacex-plans-hyperloop-pod-races-california-hq-2016-n375386 |archive-date=March 1, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=NBC}}</ref><ref name="spacex-competition201506">{{cite web|url=http://www.spacex.com/sites/spacex/files/spacex_hyperloop_pod_competition.pdf|title=Spacex Hyperloop Pod Competition|publisher=SpaceX|date=June 2015|access-date=March 1, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150714105843/http://www.spacex.com/sites/spacex/files/spacex_hyperloop_pod_competition.pdf|archive-date=July 14, 2015}}</ref> კომპანიამ ყოველწლიური შეჯიბრი 2017 წლიდან 2019 წლამდე ჩაატარა.<ref>{{cite news |last1=Bonasio |first1=Alice |title=Is it time to take the Hyperloop seriously? |url=https://arstechnica.com/cars/2018/03/is-it-time-to-take-the-hyperloop-seriously/ |access-date=April 21, 2021 |work=Ars Technica |date=March 4, 2018 |language=en-us |archive-date=April 21, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210421143836/https://arstechnica.com/cars/2018/03/is-it-time-to-take-the-hyperloop-seriously/ |url-status=live }}</ref> ===COVID-19 ანტისხეულების ტესტირების პროგრამა=== ექიმებთან და აკადემიურ მკვლევარებთან თანამშრომლობით, SpaceX-მა ყველა თანამშრომელი მიიწვია 2020 წელს COVID-19 ანტისხეულების ტესტირების პროგრამის შექმნაში მონაწილეობის მისაღებად. ამგვარად, 4300 თანამშრომელმა ნებაყოფლობით ჩააბარა სისხლის ნიმუშები, რის შედეგადაც გამოქვეყნდა რეცენზირებული სამეცნიერო ნაშრომი, რომელშიც SpaceX-ის რვა თანამშრომელი თანაავტორად იყო მიჩნეული და ვარაუდობდნენ, რომ COVID-19 ანტისხეულების გარკვეული დონე შეიძლება უზრუნველყოფდეს ვირუსის წინააღმდეგ ხანგრძლივ დაცვას.<ref>{{cite news |url= https://www.foxbusiness.com/technology/elon-musk-got-4000-spacex-workers-to-join-a-covid-19-study-heres-what-he-learned |title= Elon Musk got 4,000 SpaceX workers to join a COVID-19 study. Here's what he learned. |website= [[The Wall Street Journal]] |via= [[Fox Business]] |first= Sarah |last= Krouse |date= February 21, 2021 |access-date= February 21, 2021 |archive-date= February 23, 2021 |archive-url= https://web.archive.org/web/20210223031740/https://www.foxbusiness.com/technology/elon-musk-got-4000-spacex-workers-to-join-a-covid-19-study-heres-what-he-learned |url-status= live }}</ref><ref>{{cite journal|title= Discrete SARS-CoV-2 antibody titers track with functional humoral stability |journal= [[Nature Communications]] | doi = 10.1038/s41467-021-21336-8 |first1= Yannic C. |last1= Bartsch |first2= Stephanie |last2= Fischinger |first3= Sameed M. |last3= Siddiqui |first4= Zhilin |last4= Chen |first5= Jingyou |last5= Yu |first6= Makda |last6= Gebre |first7= Caroline |last7= Atyeo |first8= Matthew J. |last8= Gorman |first9= Alex Lee |last9= Zhu |first10= Jaewon |last10= Kang |first11= John S. |last11= Burke |first12= Matthew |last12= Slein |first13= Matthew J. |last13= Gluck |first14= Samuel |last14= Beger |first15= Yiyuan |last15= Hu |first16=Justin |last16= Rhee |first17= Eric |last17= Petersen |first18= Benjamin |last18= Mormann |first19= Michael |last19= de St Aubin |first20= Mohammad A. |last20= Hasdianda |first21= Guruprasad |last21= Jambaulikar |first22=Edward W. |last22= Boyer |first23=Pardis C. |last23= Sabeti |author-link23= Pardis Sabeti |first24= Dan H. |last24= Barouch |author-link24= Dan Barouch |first25= Boris D. |last25= Julg |first26= Elon R. |last26= Musk |author-link26= Elon Musk |first27= Anil S. |last27= Menon |first28= Douglas A. |last28= Lauffenburger |author-link28= Doug Lauffenburger |first29= Eric J. |last29= Nilles |first30= Galit |last30= Alter |author-link30= Galit Alter |date=February 15, 2021 |volume= 12 |issue= 1 |page= 1018 |pmid= 33589636 |pmc= 7884400 |bibcode= 2021NatCo..12.1018B |doi-access= free | issn = 2041-1723}}</ref> ===სხვა=== 2018 წლის ივლისში, მასკმა თავის თანამშრომლებს მინი-წყალქვეშა ნავის აშენება მოაწყო, რათა ტაილანდში დატბორილ გამოქვაბულში ჩარჩენილი ბავშვების გადარჩენაში დახმარებოდა.<ref name="ArsTechSubmarine">{{Cite web |last=Lee |first=Timothy B. |date=July 10, 2018 |title=Thai official: Elon Musk's submarine "not practical for this mission" [Updated] |url=https://arstechnica.com/science/2018/07/thai-official-elon-musks-submarine-not-practical-for-this-mission/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200919045304/https://arstechnica.com/science/2018/07/thai-official-elon-musks-submarine-not-practical-for-this-mission/ |archive-date=September 19, 2020 |access-date=September 13, 2020 |website=Ars Technica}}</ref> საერთაშორისო სამაშველო მყვინთავთა ჯგუფის ხელმძღვანელმა, რიჩარდ სტენტონმა, მასკს მოუწოდა, წყალდიდობის გაუარესების შემთხვევაში, დამხმარე საშუალებად ემუშავა აპარატის აშენებაზე. თუმცა, სტენტონმა მოგვიანებით დაასკვნა, რომ მინი-წყალქვეშა ნავი არ იმუშავებდა და თქვა, რომ მასკის ჩართულობამ „სამაშველო სამუშაოებიდან ყურადღება გადაიტანა“.<ref>{{cite news |last1=Wong |first1=Julia Carrie |author-link=Julia Carrie Wong |date=December 5, 2019 |title=Elon Musk trial: Vernon Unsworth says entrepreneur's tweets 'humiliated' him |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/technology/2019/dec/04/elon-musk-trial-twitter-thai-rescue |url-status=live |access-date=May 13, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220513154947/https://www.theguardian.com/technology/2019/dec/04/elon-musk-trial-twitter-thai-rescue |archive-date=May 13, 2022}}</ref><ref>{{cite tweet |number=1016684366083190785 |user=elonmusk |title=The former Thai provincial governor (described inaccurately as "rescue chief") is not the subject matter expert. [...] |first=Elon |last=Musk |access-date=July 19, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180718112856/https://twitter.com/elonmusk/status/1016684366083190785 |archive-date=July 18, 2018 |url-status=live}}</ref> SpaceX-ისა და The Boring Company-ის ინჟინრებმა მინი-წყალქვეშა ნავი Falcon 9-ის თხევადი ჟანგბადის გადამცემი მილისგან რვა საათში ააშენეს და პირადად მიიტანეს ტაილანდში. <ref>{{cite news |last1=Ferris |first1=Robert |date=July 10, 2018 |title=Elon Musk says his 'mini-submarine' can be used for other things |publisher=[[CNBC]] |url=https://www.cnbc.com/2018/07/10/elon-musk-says-his-mini-submarine-can-be-used-for-other-things.html |url-status=live |access-date=July 13, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180713075037/https://www.cnbc.com/2018/07/10/elon-musk-says-his-mini-submarine-can-be-used-for-other-things.html |archive-date=July 13, 2018}}</ref><ref>{{cite web |date=July 8, 2018 |title=Tested for Thailand, SpaceX's makeshift mini-sub could serve as space escape pod |url=https://www.geekwire.com/2018/tested-thailand-spacexs-makeshift-mini-sub-serve-space-escape-pod/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191207165300/https://www.geekwire.com/2018/tested-thailand-spacexs-makeshift-mini-sub-serve-space-escape-pod/ |archive-date=December 7, 2019 |access-date=December 7, 2019 |website=GeekWire.com}}</ref> ტაილანდის ხელისუფლებამ საბოლოოდ უარი თქვა წყალქვეშა ნავის გამოყენებაზე, რადგან განაცხადა, რომ ის სამაშველო მისიისთვის პრაქტიკული არ იყო.<ref name="ArsTechSubmarine" /> == ობიექტები == SpaceX-ის შტაბ-ბინა მდებარეობს SpaceX Starbase-ში, ბრაუნსვილის მახლობლად, ტეხასის შტატში, სადაც ის აწარმოებს და უშვებს თავის Starship-ის ხომალდს. თუმცა, კომპანიის ოპერაციების უმეტესობა ხორციელდება ჰოთორნში, კალიფორნიის შტატში, მდებარე ოფისიდან, სადაც ადრე იყო მისი შტაბ-ბინა, სადაც ის ამზადებს Falcon-ის რაკეტებსა და Dragon-ის კოსმოსურ ხომალდს და სადაც განთავსებულია მისიის მართვის ცენტრი. კომპანია ასევე მართავს Starlink-ის თანამგზავრების წარმოების ობიექტს რედმონდში, ვაშინგტონის შტატში, რაკეტების შემუშავებისა და ტესტირების ობიექტს მაკგრეგორში, ტეხასის შტატში,<ref name="bloomberg2021">{{cite news |last1=Hull |first1=Dana |last2=Chapa |first2=Sergio |title=Elon's Texas Empire |url=https://www.bloomberg.com/features/elon-musk-texas-tesla-spacex-2021/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211105220210/https://www.bloomberg.com/features/elon-musk-texas-tesla-spacex-2021/ |archive-date=November 5, 2021 |access-date=January 8, 2022 |work=bloomberg.com}}</ref> და ინარჩუნებს ოფისს ვაშინგტონის შტატში, ძირითადი სამთავრობო მომხმარებლების მახლობლად.<ref>{{Cite web |last=Hennigan |first=W.J. |date=January 31, 2011 |title=SpaceX to open a new office in the Washington, D.C., area |url=https://www.latimes.com/archives/blogs/money-company/story/2011-01-31/spacex-to-open-a-new-office-in-the-washington-d-c-area |access-date=August 22, 2024 |website=Los Angeles Times |language=en-US}}</ref> SpaceX-ს აქვს ორი აქტიური გაშვების წერტილი ფლორიდაში, ერთი აქტიური გაშვების წერტილი კალიფორნიაში და ერთი აქტიური გაშვების წერტილი Starbase-ში, ტეხასის შტატში. === Hawthorne, CA: Falcon and Dragon manufacturing, mission control === [[File:Iridium-4 Mission (25557986177).jpg|thumb|upright=1.2|SpaceX office in Hawthorne, California at night during a Falcon 9 launch from [[Vandenberg Space Force Base]]]] SpaceX ლოს-ანჯელესის გარეუბან ჰოთორნში, კალიფორნიაში, დიდ ობიექტს მართავს. სამსართულიან შენობაში, რომელიც თავდაპირველად Northrop Corporation-მა Boeing 747-ის ფიუზელაჟების ასაგებად ააშენა,<ref name="pm">{{cite web |author=Belfiore |first=Michael |date=January 20, 2012 |title=Inside SpaceX: We Visit the Company's California Headquarters{{snd}}Slide 3 |url=http://www.popularmechanics.com/space/rockets/g768/inside-spacex-we-visit-the-companys-california-headquarters/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170306040700/http://www.popularmechanics.com/space/rockets/g768/inside-spacex-we-visit-the-companys-california-headquarters/ |archive-date=March 6, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Popular Mechanics}}</ref> განთავსებულია SpaceX-ის საოფისე სივრცე, მისიის კონტროლი და Falcon 9-ის წარმოების ობიექტები.<ref name="arstechnica_2019">{{cite news |last1=Berger |first1=Eric |date=July 26, 2019 |title=SpaceX's Starship prototype has taken flight for the first time |url=https://arstechnica.com/science/2019/07/spacexs-starship-prototype-has-taken-flight-for-the-first-time/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190804140323/https://arstechnica.com/science/2019/07/spacexs-starship-prototype-has-taken-flight-for-the-first-time/ |archive-date=August 4, 2019 |access-date=March 16, 2021 |work=Ars Technica |language=en-us}}</ref> ამ ტერიტორიაზე აშშ-ში კოსმოსური სექტორის შტაბ-ბინების, ობიექტებისა და შვილობილი კომპანიების ერთ-ერთი უდიდესი კონცენტრაციაა, მათ შორის Boeing/McDonnell Douglas-ის მთავარი თანამგზავრული შენობის კამპუსები, The Aerospace Corporation, Raytheon, NASA-ს რეაქტიული ძრავების ლაბორატორია, აშშ-ის კოსმოსური ძალების კოსმოსური სისტემების სარდლობა ლოს-ანჯელესის საჰაერო ძალების ბაზაზე, Lockheed Martin, BAE Systems, Northrop Grumman და AECOM და ა.შ., აეროკოსმოსური ინჟინრებისა და კოლეჯის ინჟინერიის ბოლო კურსდამთავრებულების დიდი ჯგუფით.<ref name="pm" /> SpaceX თავისი რაკეტებისა და სარაკეტო ძრავების წარმოებაში მაღალი ხარისხის ვერტიკალურ ინტეგრაციას იყენებს. SpaceX რაკეტის ძრავებს, რაკეტის საფეხურებს, კოსმოსურ ხომალდებს, ძირითად ავიონიკას და ყველა პროგრამულ უზრუნველყოფას საკუთარ ჰოთორნის ქარხანაში ამზადებს, რაც უჩვეულოა კოსმოსური ინდუსტრიისთვის.<ref name=A&Ssmithsonian201201 /> ჰოთორნის ქარხანა SpaceX-ის შტაბ-ბინა 2024 წლის აგვისტომდე იყო. თუმცა, SpaceX-ის შტაბ-ბინის გადატანის ნაბიჯი დიდწილად სიმბოლურად აღიქმებოდა, სულ მცირე, მოკლევადიან პერსპექტივაში, რადგან ობიექტი კომპანიის ოპერაციებს დაავალებს.<ref name="Clark 2024">{{Cite web |last=Clark |first=Stephen |date=July 17, 2024 |title=Elon Musk says SpaceX and X will relocate their headquarters to Texas |url=https://arstechnica.com/space/2024/07/elon-musk-says-spacex-and-x-will-relocate-their-headquarters-to-texas/ |access-date=August 22, 2024 |website=Ars Technica |language=en-us}}</ref> === Boca Chica, TX: Starship manufacturing, launch === {{Main|SpaceX Starbase}} [[File:The Boca Chica Rocket Factory.jpg|thumb|The Starship assembly building at [[SpaceX Starbase]] in Texas]] SpaceX აწარმოებს და აფრენს Starship-ის სატესტო ხომალდებს SpaceX Starbase-დან ბრაუნსვილის მახლობლად, ტეხასის შტატში, SpaceX-ის Starbase-დან, რომელიც მდებარეობს ბოკა ჩიკაში, ბრაუნსვილის მახლობლად. გამშვები ობიექტის პირველი გეგმები 2014 წლის აგვისტოში გამოაცხადა.<ref>{{cite web |date=August 4, 2014 |title=Gov. Perry Announces State Incentives Bringing SpaceX Commercial Launch Facility, 300 Jobs to the Brownsville Area |url=http://governor.state.tx.us/news/press-release/20001/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20140829013047/http://governor.state.tx.us/news/press-release/20001/ |archive-date=August 29, 2014 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Office of the Governor Rick Perry}}</ref><ref>{{cite web |author=Berger |first=Eric |date=August 4, 2014 |title=Texas, SpaceX announce spaceport deal near Brownsville |url=http://www.mysanantonio.com/news/local/article/Texas-SpaceX-announce-spaceport-deal-near-5667434.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170227052306/http://www.mysanantonio.com/news/local/article/Texas-SpaceX-announce-spaceport-deal-near-5667434.php |archive-date=February 27, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=MySanAntonio.com}}</ref> ფედერალურმა ავიაციის ადმინისტრაციამ (FAA) ნებართვა 2014 წლის ივლისში გასცა.<ref>{{cite web |author=David |first=Leonard |date=July 15, 2014 |title=SpaceX receives FAA approval for proposed spaceport in Texas |url=https://www.cbsnews.com/news/spacex-receives-faa-approval-for-proposed-spaceport-in-texas/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170202014713/http://www.cbsnews.com/news/spacex-receives-faa-approval-for-proposed-spaceport-in-texas/ |archive-date=February 2, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=CBS News}}</ref> SpaceX-მა ახალი გამშვები ობიექტის მშენებლობა 2014 წელს დაიწყო, მშენებლობა კი 2015 წლის მეორე ნახევარში დაიწყო,<ref name="sn20140922">{{cite web |author=Foust |first=Jeff |date=September 22, 2014 |title=SpaceX Breaks Ground on Texas Spaceport |url=http://spacenews.com/41957spacex-breaks-ground-on-texas-spaceport/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20160529183729/http://spacenews.com/41957spacex-breaks-ground-on-texas-spaceport/ |archive-date=May 29, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> ობიექტიდან პირველი სუბორბიტალური გაშვებები 2019 წელს<ref name="arstechnica_2019" /> განხორციელდა, ხოლო ორბიტალური გაშვებები 2023 წელს დაიწყო. SpaceX-ს Starbase ობიექტის გარემოზე ზემოქმედების გამო გაზრდილი შემოწმება დაეკისრა.<ref>{{Cite news |last=Lingle |first=Brandon |date=August 16, 2024 |title=SpaceX's South Texas rocket operation facing international scrutiny |url=https://www.expressnews.com/business/article/spacex-international-scrutiny-texas-19660601.php |work=San Antonio Express-News}}</ref><ref name="20210714cnbc-faa">{{cite news |last=Sheetz |first=Michael |date=July 14, 2021 |title=FAA warns SpaceX that massive Starship launch tower in Texas is unapproved |url=https://www.cnbc.com/2021/07/14/faa-warns-spacex-it-has-not-approved-new-texas-launch-site-tower.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210904033047/https://www.cnbc.com/2021/07/14/faa-warns-spacex-it-has-not-approved-new-texas-launch-site-tower.html |archive-date=September 4, 2021 |access-date=September 24, 2021 |publisher=CNBC}}</ref><ref>{{cite news |last=Koren |first=Marina |date=February 11, 2020 |title=Why SpaceX Wants a Tiny Texas Neighborhood So Badly |url=https://www.theatlantic.com/science/archive/2020/02/space-x-texas-village-boca-chica/606382/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210815024453/https://www.theatlantic.com/science/archive/2020/02/space-x-texas-village-boca-chica/606382/ |archive-date=August 15, 2021 |access-date=September 24, 2021 |work=The Atlantic}}</ref> 2024 წლის აგვისტოში, ტეხასის გარემოსდაცვითი ხარისხის კომისიამ SpaceX დაადანაშაულა გარემოსდაცვითი რეგულაციების დარღვევაში, ბოკა ჩიკას გამშვები ობიექტის მახლობლად წყალში დამაბინძურებლების განმეორებით გაშვებით.<ref>{{Cite web |last=Kolodny |first=Lora |date=August 12, 2024 |title=SpaceX repeatedly polluted waters in Texas this year, regulators found |url=https://www.cnbc.com/2024/08/12/spacex-repeatedly-polluted-waters-in-texas-tceq-epa-found.html |access-date=August 25, 2024 |website=CNBC |language=en}}</ref> გარემოს დაცვის სააგენტომ SpaceX-ს დაახლოებით 150,000 USD ოდენობის ჯარიმა დააკისრა „სამრეწველო ჩამდინარე წყლების“ სავარაუდო ჩაშვებისა და სუფთა წყლის შესახებ კანონის დარღვევისთვის.<ref>{{Cite web |last=Lingle |first=Brandon |date=September 12, 2024 |title=SpaceX fined nearly $150,000 by the EPA for wastewater violations |url=https://www.expressnews.com/business/article/spacex-fine-epa-clean-water-violations-19757884.php |access-date=September 12, 2024 |website=San Antonio Express-News |language=en}}</ref> === McGregor, TX: Rocket Development and Test Facility === {{Main|SpaceX Rocket Development and Test Facility}} [[File:2008 SpaceX's Rocket Development facility, McGregor, TX.jpg|thumb|upright=1.2|Aerial view of the SpaceX McGregor engine testing facility, 2008]] SpaceX-ის რაკეტების შემუშავებისა და ტესტირების ცენტრი მაკგრეგორში, ტეხასის შტატში, რაკეტების ძრავების ტესტირების ცენტრია. SpaceX-ის მიერ წარმოებული ყველა რაკეტის ძრავა და ძრავა საბოლოო ტესტირებისთვის მაკგრეგორში უნდა გაიაროს, რის შემდეგაც ისინი ფრენის მისიებში გამოიყენება.<ref name="wired201210102">{{cite news |last=Paur |first=Jason |date=October 10, 2012 |title=Inside SpaceX's Texas Rocket-Testing Facility |url=https://www.wired.com/autopia/2012/10/spacex-texas-rocket-test/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130109012656/http://www.wired.com/autopia/2012/10/spacex-texas-rocket-test/ |archive-date=January 9, 2013 |access-date=December 31, 2012 |newspaper=Wired}}</ref><ref name="nsfdc20130620">{{cite news |last=Bergin |first=Chris |date=June 20, 2013 |title=Reducing risk via ground testing is a recipe for SpaceX success |url=http://www.nasaspaceflight.com/2013/06/reducing-risk-ground-testing-recipe-spacex-success/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170118211052/https://www.nasaspaceflight.com/2013/06/reducing-risk-ground-testing-recipe-spacex-success/ |archive-date=January 18, 2017 |access-date=August 21, 2013 |newspaper=NASAspaceflight.com}}</ref> ცენტრი ასევე სხვადასხვა კომპონენტისა და ძრავების ტესტირების ადგილს წარმოადგენს კვლევისა და განვითარების პროცესში.<ref name="wt20111222">{{cite news |last1=Sanchez |first1=Sandra |date=December 22, 2011 |title=SpaceX: Blasting into the future — A Waco Today interview with Elon Musk |url=http://www.wacotrib.com/waco_today_magazine/spacex-blasting-into-the-future-a-waco-today-interview-with/article_6710295c-9151-59ba-b091-99aeade5beff.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180730020838/https://www.wacotrib.com/waco_today_magazine/spacex-blasting-into-the-future-a-waco-today-interview-with/article_6710295c-9151-59ba-b091-99aeade5beff.html |archive-date=July 30, 2018 |access-date=October 7, 2015 |work=Waco Tribune}}</ref> ძრავების ტესტირების გარდა, დაშვებისა და აღდგენის შემდეგ, Dragon-ის კოსმოსური ხომალდი მაკგრეგორში ჩერდება, რათა მათი საშიში ჰიპერგოლური საწვავის ამოღება მოხდეს, სანამ კაფსულები ჰოთორნში განახლებისთვის გააგრძელებენ გზას.<ref name="wired201210102" /> SpaceX ცენტრს მსოფლიოში ყველაზე მოწინავე და აქტიურ რაკეტების ძრავების ტესტირების ცენტრად მიიჩნევს და აცხადებს, რომ ტარიგი: გახსნის დღიდან ობიექტში 7000-ზე მეტი ტესტი ჩატარდა, შვიდი ძრავის ტესტირება ტიპიურ დღეს, ათზე მეტ სატესტო სტენდზე.<ref name="shotwell201503317">{{cite web |author=Gwynne Shotwell |date=March 17, 2015 |title=Statement Of Gwynne Shotwell, President & Chief Operating Officer, Space Exploration Technologies Corp. (SpaceX) |url=http://docs.house.gov/meetings/AS/AS29/20150317/103135/HHRG-114-AS29-Wstate-ShotwellG-20150317.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160128041905/http://docs.house.gov/meetings/AS/AS29/20150317/103135/HHRG-114-AS29-Wstate-ShotwellG-20150317.pdf |archive-date=January 28, 2016 |access-date=January 11, 2016 |work=Congressional testimony |publisher=US House of Representatives, Committee On Armed Services Subcommittee On Strategic Forces |quote=''SpaceX’s 4,000 acre Rocket Development Facility in Central Texas includes 12 test stands that support engine component testing; design, qualification and acceptance testing of Merlin engines; structural testing of the first and second stages; and fully integrated stage testing for full mission durations. The state-of-the-art facility has remote and/or automatic controls and high-speed data acquisition systems, and post test data are available for analysis upon test completion.''}}</ref> კომპანიის სხვა ობიექტებთან შედარებით დაბალი პროფილის მიუხედავად, ის SpaceX-ის ოპერაციების კრიტიკულ ნაწილს წარმოადგენს და კომპანიის პრეზიდენტი და ოპერაციების დირექტორი გვინ შოტველი თავის მთავარ ოფისს მაკგრეგორში ინარჩუნებს.<ref name=":0">{{Cite AV media |url=https://house.texas.gov/videos/20813 |title=Testimony to the Texas House of Representatives Committee on Appropriations |date=September 24, 2024 |last=Shotwell |first=Gwynne |type=video |language=en-US |time=28:23}}</ref><ref name="wired201210102" /> თავდაპირველად, მეორე მსოფლიო ომის დროს Bluebonnet Ordnance Plant-ის ადგილას მდებარეობდა,<ref name="wt20111222" /> ობიექტი მოგვიანებით Beal Aerospace-მა გამოიყენა, სანამ 2003 წელს SpaceX-მა არჩია.<ref>U.S. Federal Aviation Administration (November 2011) [https://www.faa.gov/about/office_org/headquarters_offices/ast/media/20111110%20SpaceX%20Grasshopper%20Final%20EA.pdf "Final Environmental Assessment for Issuing an Experimental Permit to SpaceX for Operation of the Grasshopper Vehicle at the McGregor Test Site, Texas"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170513140146/https://www.faa.gov/about/office_org/headquarters_offices/ast/media/20111110%20SpaceX%20Grasshopper%20Final%20EA.pdf|date=May 13, 2017}}, p. 1.</ref> კომპანიამ მას შემდეგ მნიშვნელოვნად გააფართოვა იგი 2003 წელს არსებული 256 აკრიდან (104 ჰა)<ref name="wt20111222" /> 2015 წლისთვის 4000 აკრიდან (1600 ჰა) <ref name="shotwell201503317" /> 2021 წლის ივლისში SpaceX-მა გამოაცხადა მაკგრეგორში Raptor ძრავების მეორე საწარმოო ობიექტის აშენების გეგმების შესახებ. მოსალოდნელია, რომ ეს გაფართოება მნიშვნელოვნად გაზრდის SpaceX-ის წარმოების სიმძლავრეს, რომლის მიზანიც წელიწადში 800-დან 1000-მდე Raptor ძრავის წარმოებაა.<ref name="dallasnews202107">Elon Musk says SpaceX’s next Texas venture will be a rocket engine factory near Waco, https://www.dallasnews.com/business/technology/2021/07/10/elon-musk-says-spacexs-next-texas-venture-will-be-a-rocket-engine-factory-near-waco/, [[Dallas Morning News]] July 10, 2021, access-date11 July 2021.</ref><ref name="spacex20210710">{{cite tweet |number=1413909599711907845 |user=elonmusk |title=We are breaking ground soon on a second Raptor factory at SpaceX Texas test site. This will focus on volume production of Raptor 2, while California factory will make Raptor Vacuum & new, experimental designs. |date=July 10, 2021}}</ref> === Starlink-ის წარმოების ობიექტები === [[File:Starlink dish 01.webp|upright|thumb|Starlink user terminal on the sidewalk of a residential home.]] SpaceX-ის Starlink-ის შვილობილი კომპანია ორ ძირითად ობიექტზე ოპერირებს. თანამგზავრების წარმოება ვაშინგტონის შტატის ქალაქ სიეტლთან ახლოს ხდება, ხოლო მომხმარებლის ტერმინალების წარმოება ტეხასის შტატის ქალაქ ოსტინთან ახლოს. Starlink-ის თანამგზავრების განვითარებისა და წარმოების ოპერაციების კამპუსი 314,000 კვადრატულ ფუტზე (29,200 მ2) მეტ ფართობს იკავებს, სულ მცირე ექვს შენობაში, რომლებიც რედმონდში, ვაშინგტონში, სიეტლის აღმოსავლეთით მდებარეობს. პირველი შენობა 2015 წლის დასაწყისში გაიხსნა,<ref>{{Cite news |last=Bishop |first=Todd |date=January 13, 2015 |title=SpaceX's new Seattle-area office is in Redmond; Elon Musk to visit region this week |url=https://www.geekwire.com/2015/spacexs-new-seattle-area-office-redmond-elon-musk-visit-region-week/ |access-date=August 22, 2024 |work=GeekWire}}</ref> ხოლო კომპანია მოგვიანებით ხუთ შენობაში გაფართოვდა რედმონდ რიჯის კორპორატიულ ცენტრში.<ref>{{cite news |date=January 27, 2017 |title=SpaceX adds a big new lab to its satellite development operation in Seattle area |url=https://www.geekwire.com/2017/spacex-lab-satellite-development-redmond/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012053923/https://www.geekwire.com/2017/spacex-lab-satellite-development-redmond/ |archive-date=October 12, 2018 |access-date=October 11, 2018 |publisher=GeekWire}}</ref><ref>{{Cite web |date=April 8, 2021 |title=SpaceX expands its satellite operation in Redmond |url=https://www.seattletimes.com/business/boeing-aerospace/spacex-expands-its-satellite-operation-in-redmond/ |access-date=August 22, 2024 |website=The Seattle Times |language=en-US}}</ref> Starlink-მა მომხმარებლის ტერმინალების წარმოების ობიექტი ტეხასის შტატის ქალაქ ბასტროპში, ოსტინის აღმოსავლეთით, 2023 წლის დეკემბერში გახსნა. ოპერირების პირველი ცხრა თვის განმავლობაში, ერთი მილიონი კვადრატული ფუტის (93,000 მ2) ფართობის ობიექტმა ერთი მილიონი მომხმარებლის ტერმინალი გამოუშვა და შეერთებულ შტატებში ბეჭდური მიკროსქემების უდიდესი ქარხანა გამხდარიყო.<ref>{{Cite web |last=Kan |first=Michael |date=September 27, 2024 |title=Starlink Predicts Huge Growth for Printed Circuit Board Production in Texas |url=https://www.pcmag.com/news/starlink-predicts-huge-growth-for-printed-circuit-board-production-in-texas |access-date=September 29, 2024 |website=PCMAG |language=en}}</ref> === გაშვების ობიექტები === [[File:Falcon Heavy Side Boosters landing on LZ1 and LZ2 - 2018 (25254688767).jpg|thumb|Falcon Heavy Side Boosters landing on [[Landing Zones 1 and 2|LZ1]] and LZ2 at Cape Canaveral]] SpaceX მართავს ოთხ ორბიტალურ გაშვების ადგილს: კეიპ კანავერალის კოსმოსური ძალების სადგურსა და კენედის კოსმოსურ ცენტრში ფლორიდაში, ასევე ვანდენბერგის კოსმოსური ძალების ბაზაზე კალიფორნიაში Falcon-ის რაკეტებისთვის, და Starbase-ზე ბრაუნსვილთან ახლოს, ტეხასის შტატში, Starship-ისთვის. SpaceX-მა მიუთითა, რომ ისინი ხედავენ ნიშას ოთხივე ორბიტალური ობიექტისთვის და რომ მათ აქვთ საკმარისი გაშვების ბიზნესი თითოეული მოედნის შესავსებად.<ref name="sn20130802">{{cite web |author=Klotz |first=Irene |date=August 2, 2013 |title=SpaceX Appetite for U.S. Launch Sites Grows |url=http://spacenews.com/36587spacex-appetite-for-us-launch-sites-grows/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230802163708/https://spacenews.com/36587spacex-appetite-for-us-launch-sites-grows/ |archive-date=August 2, 2023 |access-date=November 24, 2022 |publisher=SpaceNews}}</ref> ვანდენბერგის გაშვების ადგილი უზრუნველყოფს მაღალი დახრილობის ორბიტებს (66–145°), ხოლო კეიპ კანავერალი და კენედი უზრუნველყოფენ საშუალო დახრილობის ორბიტებს (28.5–55°).<ref>{{Cite book|last=SpaceX|title=Falcon User's Guide|publisher=SpaceX|year=2021|url=https://www.spacex.com/media/falcon-users-guide-2021-09.pdf|page=11|access-date=January 21, 2024|archive-date=December 8, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231208111712/https://www.spacex.com/media/falcon-users-guide-2021-09.pdf|url-status=live}}</ref> უფრო დიდი დახრილობები, მათ შორის SSO, შესაძლებელია ფლორიდიდან კუბის გადაფრენით.<ref>{{cite news|url=https://spaceflightnow.com/2020/08/31/spacex-launches-first-polar-orbit-mission-from-florida-in-decades/|title=SpaceX launches first polar orbit mission from Florida in decades|date=August 31, 2020|access-date=January 21, 2024|archive-date=December 24, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221224083425/https://spaceflightnow.com/2020/08/31/spacex-launches-first-polar-orbit-mission-from-florida-in-decades/|url-status=live}}</ref> მას შემდეგ, რაც ის პენსიაზე გავიდა, Falcon 1-ის ყველა გაშვება განხორციელდა რონალდ რეიგანის სახელობის ბალისტიკური რაკეტების თავდაცვის სატესტო ადგილზე, მარშალის კუნძულების ომელეკის კუნძულზე.<ref>{{cite web |last1=Spudis |first1=Paul D. |title=The Tale of Falcon 1 |url=https://www.airspacemag.com/daily-planet/the-tale-of-falcon-1-5193845/ |website=Air & Space Magazine |access-date=May 20, 2021 |language=en |archive-date=March 2, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302054826/https://www.airspacemag.com/daily-planet/the-tale-of-falcon-1-5193845/ |url-status=live }}</ref> 2007 წლის აპრილში პენტაგონმა დაამტკიცა SpaceX-ის მიერ კეიპ კანავერალის კოსმოსური გაშვების კომპლექსის 40-ის (SLC-40) გამოყენება.<ref>{{cite news |last1=Wolf |first1=Jim |title=U.S. lets SpaceX operate at Cape Canaveral |url=https://www.reuters.com/article/us-space-usa-launch-idUSWBT00688620070426 |access-date=April 21, 2021 |work=Reuters |date=April 26, 2007 |language=en |archive-date=April 21, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210421140153/https://www.reuters.com/article/us-space-usa-launch-idUSWBT00688620070426 |url-status=live }}</ref> ეს ადგილი 2010 წლიდან გამოიყენება Falcon 9-ის გაშვებისთვის, ძირითადად დედამიწის დაბალ და გეოსტაციონარურ ორბიტებზე. კანავერალის კეიპში მდებარე ყოფილი გამშვები კომპლექსი 13, რომელსაც ამჟამად 1 და 2 სადესანტო ზონები ეწოდა, 2015 წლიდან გამოიყენება Falcon 9-ის პირველი ეტაპის გამაძლიერებელი დაშვებისთვის.<ref>{{cite web |last1=Howell |first1=Elizabeth |title=See the Evolution of SpaceX's Rockets in Pictures |url=https://www.space.com/40547-spacex-rocket-evolution.html |website=Space.com |access-date=April 21, 2021 |language=en |date=May 21, 2020 |archive-date=April 13, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413052441/https://www.space.com/40547-spacex-rocket-evolution.html |url-status=live }}</ref> [[File:Launch of Falcon 9 carrying CASSIOPE (130929-F-ET475-012).jpg|thumb|SpaceX west coast launch facility at [[Vandenberg Space Force Base]], during the launch of [[CASSIOPE]]]] Vandenberg-ის კოსმოსური გამშვები კომპლექსი 4 (SLC-4E) სამხედროებისგან იჯარით იქნა აღებული 2011 წელს და გამოიყენება პოლარულ ორბიტებზე ტვირთის გადასატანად. ვანდენბერგის ადგილს შეუძლია როგორც Falcon 9-ის, ასევე Falcon Heavy-ის მანქანების გაშვება,<ref name="nsf20110405">{{cite web |author=Bergin |first=Chris |date=April 5, 2011 |title=SpaceX: Falcon Heavy, Falcon 9 tag team set to share 20 launches a year |url=https://www.nasaspaceflight.com/2011/04/spacex-falcon-heavy-tag-team-share-20-launches-year/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170306035528/https://www.nasaspaceflight.com/2011/04/spacex-falcon-heavy-tag-team-share-20-launches-year/ |archive-date=March 6, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=NASASpaceFlight.com}}</ref> მაგრამ არ შეუძლია დაბალი დახრილობის ორბიტებზე გაშვება. მეზობელი SLC-4W 2015 წელს გამაძლიერებელი დაშვებისთვის გადაკეთდა სადესანტო ზონა 4-ად.<ref>{{cite web|url=https://www.nasaspaceflight.com/2018/10/spacex-falcon-9-saocom-1a-launch-west-coast-landing/|title=SpaceX Falcon 9 launches with SAOCOM 1A and nails first West Coast landing|date=October 7, 2018|publisher=NASASpaceFlight.com|access-date=February 11, 2019|archive-date=January 9, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190109031024/https://www.nasaspaceflight.com/2018/10/spacex-falcon-9-saocom-1a-launch-west-coast-landing/|url-status=live}}</ref> 2014 წლის 14 აპრილს SpaceX-მა ხელი მოაწერა 20-წლიან იჯარის ხელშეკრულებას კენედის კოსმოსური ცენტრის გამშვები კომპლექსი 39A-სთვის.<ref>{{citation-attribution|1={{cite news|url=https://www.nasa.gov/content/nasa-spacex-sign-property-agreement-for-historic-launch-pad|title=NASA, SpaceX Sign Property Agreement for Historic Launch Pad|last=Granath|first=Bob|date=March 24, 2015|publisher=NASA|access-date=March 29, 2018|archive-date=February 7, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180207070227/https://www.nasa.gov/content/nasa-spacex-sign-property-agreement-for-historic-launch-pad/|url-status=live}} }}</ref> შემდგომში, პლატფორმა მოდიფიცირებული იქნა Falcon 9-ისა და Falcon Heavy-ს გაშვების მხარდასაჭერად. 2024 წლის მონაცემებით, ეს ერთადერთი პლატფორმაა, რომელიც მხარს უჭერს Falcon Heavy-ს გაშვებას. SpaceX-მა თავისი პირველი ეკიპაჟიანი მისია საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე 39A გაშვების პლატფორმიდან 2020 წლის 30 მაისს გაუშვა.<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://blogs.nasa.gov/commercialcrew/2019/02/06/nasa-partners-update-commercial-crew-launch-dates/|title=NASA, Partners Update Commercial Crew Launch Dates{{snd}}Commercial Crew Program|website=blogs.nasa.gov|date=February 6, 2019 |access-date=February 11, 2019|archive-date=February 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190206231623/https://blogs.nasa.gov/commercialcrew/2019/02/06/nasa-partners-update-commercial-crew-launch-dates/|url-status=live}} }}</ref> პლატფორმის 39A მომზადება 2019 წლიდან მიმდინარეობს Starship-ის გაშვების საბოლოო განსახორციელებლად. ტეხასის შტატის ქალაქ ბოკა ჩიკაში FAA-ს მიერ გაშვების ნებართვების გაცემის შეფერხების გამო, 39A Starship-ის მომზადება 2022 წელს დაჩქარდა.<ref>{{cite web |last=Ralph |first=Eric |date=February 16, 2022 |title=SpaceX preparing to assemble launch tower for Starship's first Florida pad |url=https://www.teslarati.com/spacex-starship-first-florida-pad-launch-tower/ |url-status=live |access-date=March 16, 2022 |website=Teslarati |archive-date=April 7, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220407070816/https://www.teslarati.com/spacex-starship-first-florida-pad-launch-tower/ }}</ref> == კონტრაქტები== SpaceX-მა NASA-სგან მოიპოვა საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის (ISS) სადემონსტრაციო და ფაქტობრივი მიწოდების კონტრაქტები კომპანიის მიერ შემუშავებული ტექნოლოგიით. SpaceX ასევე სერტიფიცირებულია აშშ-ის სამხედრო ძალებისთვის Evolved Expendable Launch Vehicle-ის კლასის (EELV) ტვირთის გაშვებისთვის. მხოლოდ 2018 წელს დაახლოებით ოცდაათი მისიით, SpaceX-მა კონტრაქტით 12 მილიარდ დოლარზე მეტი შეადგინა.<ref name="about" /> === ტვირთი სკს-ზე === [[File:COTS2 Dragon is berthed.jpg|thumb|The COTS 2 Dragon is berthed to the [[International Space Station]] (ISS) by [[Mobile Servicing System|Canadarm2]]]] 2006 წელს SpaceX-მა მოიგო NASA-ს კომერციული ორბიტალური ტრანსპორტირების სერვისების (COTS) პირველი ფაზის კონტრაქტი, რათა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ტვირთის მიწოდება ეჩვენებინა, ეკიპაჟის ტრანსპორტირებისთვის შესაძლო კონტრაქტის ვარიანტით.<ref>Dennis Stone, "NASA's Approach to Commercial cargo and Crew Transportation", ''Acta Astronautica'' 63, No. 1-4 (2008): 192–197.</ref> ამ კონტრაქტის ფარგლებში, რომელიც NASA-მ შეიმუშავა კოსმოსური აქტის შეთანხმებების მეშვეობით ახალი შესაძლებლობების განვითარებისთვის „საწყისი თანხის“ უზრუნველსაყოფად, NASA-მ SpaceX-ს 396 მილიონი დოლარი გადაუხადა Dragon კოსმოსური ხომალდის ტვირთის კონფიგურაციის შესამუშავებლად, ხოლო SpaceX-მა თავისი რესურსებით შეიმუშავა Falcon 9 გამშვები მოწყობილობა.<ref>{{cite news |last1=Berger |first1=Eric |title=The numbers don't lie{{snd}}NASA's move to commercial space has saved money |url=https://arstechnica.com/features/2020/05/the-numbers-dont-lie-nasas-move-to-commercial-space-has-saved-money/ |access-date=December 26, 2021 |work=Ars Technica |date=May 20, 2020 |language=en-us |archive-date=December 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211226133101/https://arstechnica.com/features/2020/05/the-numbers-dont-lie-nasas-move-to-commercial-space-has-saved-money/ |url-status=live }}</ref> როგორც აღმოჩნდა, კოსმოსური აქტის ამ შეთანხმებებმა NASA-ს მილიონობით დოლარი დაზოგა განვითარების ხარჯებიდან, რამაც რაკეტის განვითარება 4-10-ჯერ უფრო იაფი გახადა, ვიდრე მხოლოდ NASA-ს მიერ წარმოებულიყო.<ref name="Zapata 2017" /> 2010 წლის დეკემბერში, SpaceX COTS დემო ფრენის 1 მისიის გაშვებით, SpaceX გახდა პირველი კერძო კომპანია, რომელმაც წარმატებით გაუშვა, ორბიტაზე გაიყვანა და აღადგინა კოსმოსური ხომალდი.<ref name="nasa2010">{{cite web |last1=Siceloff |first1=Steven |title=NASA – SpaceX Launches Success with Falcon 9/Dragon Flight |url=https://www.nasa.gov/offices/c3po/home/spacexfeature.html |access-date=December 30, 2021 |work=nasa.gov |language=en |archive-date=June 12, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200612214903/https://www.nasa.gov/offices/c3po/home/spacexfeature.html |url-status=live }}</ref> Dragon წარმატებით დაამაგრა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს SpaceX COTS დემო ფრენის 2 დროს 2012 წლის მაისში, რაც კერძო კოსმოსური ხომალდისთვის პირველი შემთხვევა იყო.<ref>{{cite news |author=Chang |first=Kenneth |date=May 22, 2012 |title=Big Day for a Space Entrepreneur Promising More |url=https://www.nytimes.com/2012/05/23/science/space/spacexs-private-cargo-rocket-heads-to-space-station.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170701083413/http://www.nytimes.com/2012/05/23/science/space/spacexs-private-cargo-rocket-heads-to-space-station.html |archive-date=July 1, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=The New York Times}}</ref> კომერციული მიწოდების სერვისები (CRS) არის NASA-ს მიერ 2008 წლიდან 2016 წლამდე გაცემული კონტრაქტების სერია, რომელიც ითვალისწინებდა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ტვირთისა და მარაგების მიწოდებას კომერციულად მართული კოსმოსური ხომალდებით. პირველი CRS კონტრაქტები 2008 წელს გაფორმდა და SpaceX-ს 1.6 მილიარდი დოლარი გადაეცა 12 ტვირთის ტრანსპორტირების მისიისთვის, რომლებიც მოიცავდა მიწოდებას 2016 წლამდე.<ref name="spaceflightinsider_2014" /> SpaceX CRS-1, 12 დაგეგმილი მიწოდების მისიიდან პირველი, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში გაეშვა, მიაღწია ორბიტას, დადგა და სადგურზე 20 დღის განმავლობაში დარჩა, სანამ ატმოსფეროში ხელახლა შევიდოდა და წყნარ ოკეანეში ჩავარდებოდა.<ref name=nasa20121028>{{cite web |url=https://www.nasa.gov/mission_pages/station/multimedia/gallery/dragon_splashdown.html|title=NASA Celebrates Dragon's Return|publisher=NASA|access-date=March 1, 2017|archive-date=March 5, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305001245/http://www.nasa.gov/mission_pages/station/multimedia/gallery/dragon_splashdown.html|url-status=live}}</ref> მას შემდეგ CRS მისიები საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე წელიწადში დაახლოებით ორჯერ დაფრინავდა. 2015 წელს NASA-მ გააგრძელა პირველი ფაზის კონტრაქტები SpaceX-ისგან დამატებითი სამი მიწოდების ფრენის შეკვეთით და შემდეგ კიდევ უფრო გააგრძელა კონტრაქტი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე სულ ოცი ტვირთის მისიისთვის.<ref>{{cite web |author=Bergin |first=Chris |date=March 3, 2015 |title=NASA lines up four additional CRS missions for Dragon and Cygnus |url=http://www.nasaspaceflight.com/2015/03/nasa-crs-missions-dragon-cygnus/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170130164344/https://www.nasaspaceflight.com/2015/03/nasa-crs-missions-dragon-cygnus/ |archive-date=January 30, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=NASASpaceFlight.com}}</ref><ref name="spaceflightinsider_2014">{{cite news |author=Rhian |first=Jason |date=September 27, 2014 |title=NASA continues Commercial 'push' with CRS extension |url=http://www.spaceflightinsider.com/missions/commercial/nasa-continues-commercial-push-crs-extension/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161020231358/http://www.spaceflightinsider.com/missions/commercial/nasa-continues-commercial-push-crs-extension/ |archive-date=October 20, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Spaceflight Insider}}</ref><ref>{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=February 24, 2016 |title=SpaceX wins 5 new space station cargo missions in NASA contract estimated at $700{{spaces}}million |url=http://spacenews.com/spacex-wins-5-new-space-station-cargo-missions-in-nasa-contract-estimated-at-700-million/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20160224170629/http://spacenews.com/spacex-wins-5-new-space-station-cargo-missions-in-nasa-contract-estimated-at-700-million/ |archive-date=February 24, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> Dragon 1-ის ბოლო მისია, SpaceX CRS-20, საერთაშორისო კოსმოსური სადგურიდან 2020 წლის აპრილში გავიდა და Dragon შემდგომში ექსპლუატაციიდან ამოიღეს. კონტრაქტების მეორე ფაზა 2016 წლის იანვარში გაფორმდა, სადაც SpaceX ერთ-ერთი გამარჯვებული იყო. SpaceX განახლებული Dragon 2 კოსმოსური ხომალდით დამატებით ცხრა CRS ფრენას განახორციელებს.<ref name="NASA-SMSR">{{cite web|date=April 28, 2021|title=SMSR Integrated Master Schedule|url=https://sma.nasa.gov/docs/default-source/sma-disciplines-and-programs/smsr/smsr-intergrated-master-schedule_24feb2020.pdf|access-date=May 3, 2021|work=Office of Safety and Mission Assurance|publisher=[[NASA]]|archive-date=June 3, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603205130/https://sma.nasa.gov/docs/default-source/sma-disciplines-and-programs/smsr/smsr-intergrated-master-schedule_24feb2020.pdf|url-status=live}}</ref><ref name="grc-planned">{{cite web|date=February 25, 2021|title=Microgravity Research Flights|url=https://www1.grc.nasa.gov/space/iss-research/microgravity-research-flights/|access-date=February 27, 2021|work=[[Glenn Research Center]]|publisher=[[NASA]]|archive-date=March 18, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210318095946/https://www1.grc.nasa.gov/space/iss-research/microgravity-research-flights/|url-status=live}}</ref> 2020 წლის მარტში NASA-მ SpaceX-თან კონტრაქტი გააფორმა Dragon XL კოსმოსური ხომალდის Lunar Gateway-ის კოსმოსურ სადგურზე მარაგების გასაგზავნად. Dragon XL Falcon Heavy-ზე გაეშვება.<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/03/27/nasa-picks-spacex-for-lunar-orbit-missions-with-dragon-xl-falocn-heavy.html|title=SpaceX's most powerful rocket will send NASA cargo to the moon's orbit to supply astronauts|last=Sheetz|first=Michael|date=March 27, 2020|publisher=CNBC|access-date=April 1, 2020|archive-date=March 30, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200330205822/https://www.cnbc.com/2020/03/27/nasa-picks-spacex-for-lunar-orbit-missions-with-dragon-xl-falocn-heavy.html|url-status=live}}</ref> === Crewed === [[File:NASA astronauts work aboard the SpaceX Crew Dragon (iss064e004754).jpg|thumb|upright=1.2|NASA astronauts inside the Dragon spacecraft during the [[SpaceX Crew-1|Crew-1 mission]] rendezvous with the International Space Station ]] SpaceX პასუხისმგებელია NASA-ს ასტრონავტების საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ტრანსპორტირებაზე. NASA-ს კონტრაქტები კომერციული ეკიპაჟის განვითარების (CCDev) პროგრამის ფარგლებში დაიწყო, რომელიც მიზნად ისახავდა კომერციულად მართვადი კოსმოსური ხომალდის შემუშავებას, რომელსაც შეეძლო ასტრონავტების საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე გადაყვანა. პირველი კონტრაქტი SpaceX-ს 2011 წელს მიენიჭა,<ref name="Space Abort System 20111028">{{cite web|title=Private Space Taxi's Crew Escape System Passes Big Hurdle |url=http://www.space.com/13396-spacex-dragon-launch-abort-system-review.html|access-date=March 1, 2017|publisher=Space.com|date=October 28, 2011|archive-date=December 27, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111227110412/http://www.space.com/13396-spacex-dragon-launch-abort-system-review.html|url-status=live}}</ref><ref name="aw20110422">{{cite web |first=Frank Jr.|last=Morring|title=Five Vehicles Vie For Future Of U.S. Human Spaceflight|url=http://aviationweek.com/awin/five-vehicles-vie-future-us-human-spaceflight|work=Aviation Week|date=April 25, 2011 |access-date=March 1, 2017|archive-date=May 9, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140509041748/http://aviationweek.com/awin/five-vehicles-vie-future-us-human-spaceflight|url-status=live}}</ref> რასაც მოჰყვა მეორე 2012 წელს, რათა გაეგრძელებინა Dragon 2 კოსმოსური ხომალდის შემუშავება და ტესტირება.<ref name="August 2012">{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://www.nasa.gov/centers/kennedy/news/releases/2012/release-20120803.html|title=NASA Announces Next Steps in Effort to Launch Americans from U.S. Soil|date=August 3, 2012|publisher=NASA|access-date=March 1, 2017|archive-url= https://web.archive.org/web/20170319023004/https://www.nasa.gov/centers/kennedy/news/releases/2012/release-20120803.html|archive-date=March 19, 2017}} }}</ref> 2014 წლის სექტემბერში NASA-მ SpaceX და Boeing აირჩია, როგორც ორი კომპანია, რომლებიც დაფინანსდებოდნენ აშშ-ს ეკიპაჟების საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ტრანსპორტირების სისტემების შემუშავებისთვის.<ref name="September 2014" /> SpaceX-მა 2.6 მილიარდი დოლარი მოიგო Dragon 2-ის 2017 წლისთვის დასასრულებლად და სერტიფიცირებისთვის. კონტრაქტები ითვალისწინებდა მინიმუმ ერთ ეკიპაჟიან ფრენას, სულ მცირე ერთი NASA-ს ასტრონავტის ბორტზე ყოფნით. მას შემდეგ, რაც Crew Dragon-მა მიიღო NASA-ს ადამიანის კოსმოსური ფრენის სერტიფიკატი, კონტრაქტი SpaceX-ს ავალდებულებდა კოსმოსურ სადგურზე მინიმუმ ორი და მაქსიმუმ ექვსი ეკიპაჟიანი მისიის ჩატარებას.<ref name="September 2014">{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://www.nasa.gov/press/2014/september/nasa-chooses-american-companies-to-transport-us-astronauts-to-international/|title=NASA Chooses American Companies to Transport U.S. Astronauts to International Space Station|date=September 16, 2014|publisher=NASA|access-date=March 1, 2017|archive-date=March 20, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320051537/https://www.nasa.gov/press/2014/september/nasa-chooses-american-companies-to-transport-us-astronauts-to-international/|url-status=live}} }}</ref> SpaceX-მა თავისი Crew Dragon კოსმოსური ხომალდის პირველი მნიშვნელოვანი ფრენის ტესტი, Pad Abort Test, 2015 წლის მაისში დაასრულა<ref>{{cite web |url=https://www.spacex.com/news/2015/05/06/crew-dragon-completes-pad-abort-test|title=Crew Dragon Completes Pad Abort Test|last=Post|first=Hannah|work=SpaceX |date=May 6, 2015|access-date=January 22, 2020 |archive-date=July 10, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180710153717/http://www.spacex.com/news/2015/05/06/crew-dragon-completes-pad-abort-test|url-status=live}}</ref> და წარმატებით ჩაატარა სრული უპილოტო სატესტო ფრენა 2019 წლის დასაწყისში. კაფსულა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს მიუერთდა და შემდეგ ატლანტის ოკეანეში ჩაეშვა.<ref>{{cite web |last=Smith |first=K. |date=March 4, 2019 |title=Crew Dragon Docks at the ISS |work=SpaceX |url=https://www.spacex.com/news/2019/03/04/crew-dragon-docks-iss |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200307191556/https://www.spacex.com/news/2019/03/04/crew-dragon-docks-iss |archive-date=March 7, 2020 |access-date=January 22, 2020 }}</ref> 2020 წლის იანვარში SpaceX-მა ჩაატარა ფრენის დროს შეწყვეტის ტესტი, ეკიპაჟის გაფრენამდე ბოლო სატესტო ფრენა, რომლის დროსაც Dragon კოსმოსურმა ხომალდმა თავისი გაშვების ძრავები ჩართო სიმულირებული შეწყვეტის სცენარით.<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|url=http://www.nasa.gov/press-release/nasa-spacex-complete-final-major-flight-test-of-crew-spacecraft|title=NASA, SpaceX Complete Final Major Flight Test of Crew Spacecraft|last=Northon|first=Karen|date=January 19, 2020|publisher=NASA |access-date=January 22, 2020|archive-date=January 23, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200123115852/https://www.nasa.gov/press-release/nasa-spacex-complete-final-major-flight-test-of-crew-spacecraft|url-status=live}} }}</ref> 2020 წლის 30 მაისს, Crew Dragon Demo-2 მისია საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე NASA-ს ასტრონავტებთან, ბობ ბენკენთან და დაგ ჰარლისთან ერთად გაუშვეს, რაც 2011 წლის შემდეგ აშშ-დან ეკიპაჟიანი ხომალდის გაშვების პირველი შემთხვევა იყო და საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე SpaceX-ის პირველი კომერციული ეკიპაჟიანი გაშვება.<ref>{{cite web|date=August 3, 2020|title=Demo-2 Success Lays Groundwork for Future Commercial Crew Missions|url=https://www.americaspace.com/2020/08/03/demo-2-success-lays-groundwork-for-future-commercial-crew-missions/|access-date=November 17, 2020|publisher=AmericaSpace|archive-date=December 4, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204113739/https://www.americaspace.com/2020/08/03/demo-2-success-lays-groundwork-for-future-commercial-crew-missions/|url-status=live}}</ref> Crew-1-ის მისია წარმატებით გაუშვეს საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე 2020 წლის 16 ნოემბერს, NASA-ს ასტრონავტებთან მაიკლ ჰოპკინსთან, ვიქტორ გლოვერთან და შენონ უოკერთან ერთად, JAXA-ს ასტრონავტ სოიჩი ნოგუჩისთან ერთად,<ref>{{cite news |author=Wattles |first=Jackie |title=SpaceX-NASA mission: Four astronauts arrive at International Space Station |url=https://www.cnn.com/2020/11/16/tech/spacex-nasa-iss-docking-scn/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201117092210/https://www.cnn.com/2020/11/16/tech/spacex-nasa-iss-docking-scn/index.html |archive-date=November 17, 2020 |access-date=November 17, 2020 |publisher=CNN}}</ref> რომლებიც ექსპედიცია 64-ის ეკიპაჟის წევრები იყვნენ.<ref>{{cite web|date=November 17, 2020|title=Dragon Resilience Docks at Space Station, Expands Expedition 64 to Seven Crew|url=https://www.americaspace.com/2020/11/17/dragon-resilience-docks-at-space-station-expands-expedition-64-to-seven-crew/|access-date=November 17, 2020|publisher=AmericaSpace|archive-date=November 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117123857/https://www.americaspace.com/2020/11/17/dragon-resilience-docks-at-space-station-expands-expedition-64-to-seven-crew/|url-status=live}}</ref> 2021 წლის 23 აპრილს Crew-2 გაუშვეს საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე NASA-ს ასტრონავტებთან შეინ კიმბროსთან და კ. მეგან მაკარტურთან, JAXA-ს ასტრონავტ აკიჰიკო ჰოშიდესთან და ESA-ს ასტრონავტ თომას პესკესთან ერთად.<ref>{{cite web|last=Sheetz|first=Michael|date=April 23, 2021|title=SpaceX Crew-2 reaches orbit, with Elon Musk's company launching 10 astronauts in under a year|url=https://www.cnbc.com/2021/04/23/spacexs-crew-2-mission-for-nasa-launches-successfully-reaches-orbit.html|access-date=June 1, 2021|publisher=CNBC|language=en|archive-date=June 13, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613053408/https://www.cnbc.com/2021/04/23/spacexs-crew-2-mission-for-nasa-launches-successfully-reaches-orbit.html|url-status=live}}</ref> Crew-2-ის მისია წარმატებით დაეშვა 2021 წლის 24 აპრილს.<ref>{{cite web|last=Sheetz|first=Michael|date=April 24, 2021|title=Two SpaceX crew spacecraft are now docked to the space station, as the Crew-2 mission arrives|url=https://www.cnbc.com/2021/04/24/spacex-crew-2-astronauts-dock-with-the-international-space-station.html|access-date=June 1, 2021|publisher=CNBC|language=en|archive-date=June 2, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602213309/https://www.cnbc.com/2021/04/24/spacex-crew-2-astronauts-dock-with-the-international-space-station.html|url-status=live}}</ref> [[File:Resilience after splashdown.jpg|thumb|upright=1.2|''Resilience'' after splashdown]] SpaceX ასევე სთავაზობს ფასიან ეკიპაჟიან კოსმოსურ ფრენებს კერძო პირებისთვის. ამ მისიებიდან პირველი, Inspiration4, 2021 წელს დაიწყო Shift4 Payments-ის აღმასრულებელი დირექტორის, ჯარედ ისაკმენის სახელით. მისიამ Crew Dragon Resilience ფლორიდის კენედის კოსმოსური ცენტრის 39A გამშვები კომპლექსიდან Falcon 9 გამშვები რაკეტის თავზე გაუშვა, Dragon კაფსულა დედამიწის დაბალ ორბიტაზე გადაიტანა და დაახლოებით სამი დღის შემდეგ წარმატებით დასრულდა, როდესაც Resilience ატლანტის ოკეანეში ჩაეშვა. ეკიპაჟის ოთხივე წევრმა SpaceX-ისგან კომერციული ასტრონავტების მომზადება გაიარა. ტრენინგი მოიცავდა ორბიტალურ მექანიკას, მიკროგრავიტაციის გარემოში მუშაობას, დატვირთვის ტესტირებას, საგანგებო სიტუაციებისთვის მზადების ტრენინგს და მისიის სიმულაციებს.<ref>{{cite web |last=Stein |first=Vicky |date=September 23, 2021 |title=Inspiration4: The first all-civilian spaceflight on SpaceX Dragon |url=https://www.space.com/inspiration4-spacex.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210928012153/https://www.space.com/inspiration4-spacex.html |archive-date=September 28, 2021 |work=space.com |access-date=September 28, 2021}}</ref> === ეროვნული თავდაცვა === [[File: STP-2 Mission (48129211908).jpg|thumb|upright=1.2|Launch of the [[STP-2]] mission on a Falcon Heavy in June 2019]] 2005 წელს SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ მას მიენიჭა განუსაზღვრელი მიწოდების/განუსაზღვრელი რაოდენობის (IDIQ) კონტრაქტი, რომელიც აშშ-ის საჰაერო ძალებს საშუალებას აძლევდა კომპანიისგან შეეძინა 100 მილიონი დოლარის ღირებულების გაშვების თანხა.<ref>{{cite press release|url=http://www.spacex.com/press.php?page=15|title=SpaceX Awarded $100 Million Contract From U.S. Air Force for Falcon I|date=May 2, 2005|publisher=SpaceX |access-date=March 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20080830032252/http://www.spacex.com/press.php?page=15|archive-date=August 30, 2008}}</ref> სამი წლის შემდეგ, NASA-მ გამოაცხადა, რომ მან SpaceX-ს მიენიჭა IDIQ გაშვების სერვისების კონტრაქტი 1 მილიარდ დოლარამდე, მინიჭებული მისიების რაოდენობის მიხედვით.<ref name="NASA presser 20080422">{{citation-attribution|1={{cite press release|url=https://www.nasa.gov/home/hqnews/2008/apr/HQ_C08023_KSC_launch_services.html|title=NASA Awards Launch Services Contract to SpaceX|publisher=NASA|date=April 22, 2008|access-date=March 1, 2017|archive-date=March 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170312055955/https://www.nasa.gov/home/hqnews/2008/apr/HQ_C08023_KSC_launch_services.html|url-status=live}} }}</ref> 2012 წლის დეკემბერში SpaceX-მა გამოაცხადა თავისი პირველი ორი გაშვების კონტრაქტი აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტთან (DoD). აშშ-ის საჰაერო ძალების კოსმოსური და სარაკეტო სისტემების ცენტრმა SpaceX-ს მიანიჭა ორი EELV კლასის მისია: ღრმა კოსმოსის კლიმატის ობსერვატორია (DSCOVR) და კოსმოსური ტესტირების პროგრამა 2 (STP-2). DSCOVR გაუშვეს Falcon 9 გამშვები მანქანით 2015 წელს, ხოლო STP-2 გაუშვეს Falcon Heavy-ზე 2019 წლის 25 ივნისს.<ref>{{cite news |last1=Grush |first1=Loren |title=Why the third launch of SpaceX's Falcon Heavy rocket has the highest stakes yet |url=https://www.theverge.com/2019/6/24/18713988/spacex-falcon-heavy-rocket-stp-2-launch-air-force-certification |access-date=December 26, 2021 |work=The Verge |date=June 24, 2019 |language=en |archive-date=December 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211226133416/https://www.theverge.com/2019/6/24/18713988/spacex-falcon-heavy-rocket-stp-2-launch-air-force-certification |url-status=live }}</ref> Falcon 9 v1.1 სერტიფიცირებული იყო ეროვნული უსაფრთხოების კოსმოსური გაშვებისთვის (NSSL) 2015 წელს, რამაც SpaceX-ს საშუალება მისცა, საჰაერო ძალებისთვის კონტრაქტით დაედო გაშვების მომსახურება ეროვნული უსაფრთხოების კლასიფიცირებული ნებისმიერი ტვირთისთვის.<ref name="NSSL1">{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/589724/air-forces-space-and-missile-systems-center-certifies-spacex-for-national-secur/|title=Air Force's Space and Missile Systems Center Certifies SpaceX for National Security Space Missions|work=U.S. Air Force |publisher=USAF|date=May 26, 2015|access-date=March 1, 2017|archive-date=March 1, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170301072446/http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/589724/air-forces-space-and-missiles-system-center-certifies-spacex-for-national-secur.aspx|url-status=live}} }}</ref> ამან დაარღვია მონოპოლია, რომელიც 2006 წლიდან ეკავა United Launch Alliance-ს (ULA) აშშ-ს საჰაერო ძალების მიერ კლასიფიცირებული ტვირთის გაშვებაზე.<ref>{{cite web |author=Shalal |first=Andrea |date=May 26, 2015 |title=U.S. Air Force certifies SpaceX for national security launches |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-military-space-idUSKBN0OB2M020150526 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190203085017/https://www.reuters.com/article/us-usa-military-space-idUSKBN0OB2M020150526 |archive-date=February 3, 2019 |access-date=February 2, 2019 |work=Reuters}}</ref> 2016 წლის აპრილში აშშ-ს საჰაერო ძალებმა ეროვნული უსაფრთხოების პირველი ასეთი გაშვება SpaceX-ს მიანიჭა მეორე GPS III თანამგზავრის გასაშვებად 82.7 მილიონ დოლარად.<ref>{{cite web |author=Gruss |first=Mike |date=April 27, 2016 |title=SpaceX wins $82{{spaces}}million contract for 2018 Falcon 9 launch of GPS 3 satellite |url=http://spacenews.com/spacex-wins-82-million-contract-for-2018-falcon-9-launch-of-gps-3-satellite/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20160428012049/http://spacenews.com/spacex-wins-82-million-contract-for-2018-falcon-9-launch-of-gps-3-satellite/ |archive-date=April 28, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> ეს დაახლოებით 40%-ით ნაკლები იყო მსგავსი წინა მისიების სავარაუდო ღირებულებაზე.<ref>{{cite web |author=Klotz |first=Irene |date=April 28, 2016 |title=SpaceX undercut ULA rocket launch pricing by 40 percent: U.S. Air Force |url=https://www.reuters.com/article/us-space-spacex-launch-ula-idUSKCN0XP2T2 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170216155948/http://www.reuters.com/article/us-space-spacex-launch-ula-idUSKCN0XP2T2 |archive-date=February 16, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Reuters}}</ref> SpaceX-მა ასევე გაუშვა მესამე GPS III გაშვება 2020 წლის 20 ივნისს.<ref>{{cite web|url=https://spacenews.com/spacexs-low-cost-won-gps-3-launch-air-force-says/|title=SpaceX's low cost won GPS 3 launch, Air Force says|date=March 15, 2017|publisher=SpaceNews|access-date=November 24, 2022|archive-date=August 2, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230802163725/https://spacenews.com/spacexs-low-cost-won-gps-3-launch-air-force-says/|url-status=live}}</ref> 2018 წლის მარტში SpaceX-მა აშშ-ს საჰაერო ძალებისგან დამატებით 290 მილიონი დოლარის კონტრაქტი მოიპოვა კიდევ სამი GPS III თანამგზავრის გასაშვებად.<ref>{{cite news |author=Kelly |first=Emre |date=March 15, 2018 |title=ULA, SpaceX secure nearly $650{{spaces}}million in Air Force launch contracts |url=https://www.floridatoday.com/story/tech/science/space/2018/03/15/spacex-ula-secure-nearly-650-million-air-force-launch-contracts-gps-afspc/427002002/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104161146/https://www.floridatoday.com/story/tech/science/space/2018/03/15/spacex-ula-secure-nearly-650-million-air-force-launch-contracts-gps-afspc/427002002/ |archive-date=November 4, 2018 |access-date=March 29, 2018 |newspaper=Florida Today}}</ref> აშშ-ის ეროვნულმა დაზვერვის ოფისმა (NRO) ასევე შეიძინა SpaceX-ისგან გაშვების ინსტრუმენტები, რომელთაგან პირველი 2017 წლის 1 მაისს განხორციელდა.<ref>{{cite web |url=https://spacenews.com/spacex-prepares-for-its-first-big-nro-launch/|title=SpaceX prepares for its first big NRO launch|date=April 26, 2017|publisher=SpaceNews|access-date=February 2, 2019|archive-date=April 27, 2017|archive-url=https://archive.today/20170427224349/https://spacenews.com/spacex-prepares-for-its-first-big-nro-launch/|url-status=live}}</ref> 2019 წლის თებერვალში SpaceX-მა აშშ-ის საჰაერო ძალებისგან 297 მილიონი დოლარის ღირებულების კონტრაქტი მოიპოვა კიდევ სამი ეროვნული უსაფრთხოების მისიის გასაშვებად, რომელთა გაშვებაც არაუადრეს 2021 ფინანსური წლისა უნდა მომხდარიყო.<ref>{{cite news|url=https://spacenews.com/air-force-awards-739-million-in-launch-contracts-to-ula-and-spacex/|title=Air Force awards $739{{spaces}}million in launch contracts to ULA and SpaceX|last=Erwin|first=Sandra|date=February 19, 2019|publisher=SpaceNews|access-date=February 19, 2019|archive-date=June 2, 2019|archive-url=https://archive.today/20190602141950/https://spacenews.com/air-force-awards-739-million-in-launch-contracts-to-ula-and-spacex/|url-status=live}}</ref> 2020 წლის აგვისტოში აშშ-ის კოსმოსურმა ძალებმა ეროვნული უსაფრთხოების კოსმოსური გაშვების (NSSL) კონტრაქტები მომდევნო 5-7 წლის განმავლობაში გასცეს. SpaceX-მა ერთი გაშვებისთვის 316 მილიონი დოლარის ღირებულების კონტრაქტი მოიგო. გარდა ამისა, SpaceX ამ პერიოდში აშშ-ის სამხედრო თანამგზავრების გაშვების მოთხოვნების 40%-ს დააკმაყოფილებს.<ref>{{cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/08/07/tech/spacex-ula-military-national-security-contract-scn/index.html|title=SpaceX and ULA win military launch competition worth $653{{spaces}}million{{snd}}and that's just the start |publisher=CNN | first=Jackie |last=Wattles |date=August 7, 2020 |access-date=August 8, 2020|archive-date=August 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808174639/https://edition.cnn.com/2020/08/07/tech/spacex-ula-military-national-security-contract-scn/index.html|url-status=live}}</ref> SpaceX ასევე ქმნის და გაუშვებს სპეციალურ სამხედრო თანამგზავრებს კოსმოსური განვითარების სააგენტოსთვის, როგორც დედამიწის დაბალ ორბიტაზე ახალი რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემის ნაწილს.<ref>{{cite web|last=Erwin|first=Sandra|url=https://spacenews.com/spacex-l3harris-win-space-development-agency-contracts-to-build-missile-warning-satellites/|title=L3Harris, SpaceX win Space Development Agency contracts to build missile-warning satellites|publisher=SpaceNews|date=October 5, 2020|access-date=December 1, 2021|archive-date=October 6, 2020|archive-url=https://archive.today/20201006005733/https://spacenews.com/spacex-l3harris-win-space-development-agency-contracts-to-build-missile-warning-satellites/|url-status=live}}</ref> ეს თანავარსკვლავედი შეერთებულ შტატებს დედამიწის ნებისმიერი ადგილიდან გაშვებული ბირთვული რაკეტების და ჰიპერბგერითი იარაღის აღმოჩენის, დამიზნების და პოტენციურად ჩაჭრის შესაძლებლობას მისცემს.<ref>{{cite web|url=https://www.defense.gov/Portals/1/Interactive/2018/11-2019-Missile-Defense-Review/The%202019%20MDR_Executive%20Summary.pdf|title=2019 Missile Defense Review|publisher=Office of the Secretary of Defense|date=November 1, 2019|access-date=June 21, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20190118011651/https://www.defense.gov/Portals/1/Interactive/2018/11-2019-Missile-Defense-Review/The%202019%20MDR_Executive%20Summary.pdf|archive-date=January 18, 2019|url-status=live}}</ref> ჩინეთმაც და რუსეთმაც გაეროში შეიტანეს შეშფოთება ამ პროგრამის შესახებ,<ref>{{cite web|url=https://russiaun.ru/en/news/261022_v|title=Statement by Deputy Head of the Russian Delegation on Outer Space Disarmament Aspects|publisher=Russian Federation to the United Nations|date=October 26, 2022|access-date=November 10, 2022|archive-date=November 10, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221110230506/https://russiaun.ru/en/news/261022_v|url-status=live}}</ref> და სხვადასხვა ორგანიზაცია აფრთხილებს, რომ მან შეიძლება დესტაბილიზაცია გამოიწვიოს და კოსმოსში შეიარაღების რბოლა გამოიწვიოს.<ref>{{cite web|url=https://carnegieendowment.org/2021/12/16/approaching-third-rail-trilateral-treaty-to-prohibit-space-based-missile-defenses-pub-85965|title=Approaching the Third Rail? A Trilateral Treaty to Prohibit Space-Based Missile Defenses|publisher=Carnegie Endowment for International Peace|date=December 16, 2021|access-date=November 1, 2022|archive-date=November 20, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221120230429/https://carnegieendowment.org/2021/12/16/approaching-third-rail-trilateral-treaty-to-prohibit-space-based-missile-defenses-pub-85965|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.ucsusa.org/resources/space-based-missile-defense-0|title=Space-based Missile Defense|publisher=Union of Concerned Scientists|date=August 30, 2018|access-date=December 1, 2021|archive-date=October 17, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221017223317/https://www.ucsusa.org/resources/space-based-missile-defense-0|url-status=live}}</ref> 2024 წლის მარტში, Reuters-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ 2021 წელს ეროვნულ სადაზვერვო ოფისთან ხელმოწერილი 1.8 მილიარდი დოლარის ღირებულების კონტრაქტის ფარგლებში, SpaceX ასობით ჯაშუშური თანამგზავრისგან შემდგარი ქსელს აშენებს. Reuters-ის ცნობით, ეს ახალი ქსელი დაბალ ორბიტაზე გუნდურად ფუნქციონირებას შეძლებს.<ref>{{cite news |last1=Roulette |first1=Joey |last2=Marisa |first2=Taylor |title=Exclusive: Musk's SpaceX is building spy satellite network for US intelligence agency, sources say |url=https://www.reuters.com/technology/space/musks-spacex-is-building-spy-satellite-network-us-intelligence-agency-sources-2024-03-16/ |access-date=April 6, 2024 |work=Reuters |date=March 16, 2024 |archive-date=March 27, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240327043544/https://www.reuters.com/technology/space/musks-spacex-is-building-spy-satellite-network-us-intelligence-agency-sources-2024-03-16/ |url-status=live }}</ref> 2024 წლის დეკემბერში, WSJ-მ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ მასკს სამთავრობო საიდუმლოებებზე წვდომა არ ჰქონდა.<ref>{{cite web|url=https://www.wsj.com/tech/musk-spacex-security-clearance-secrets-b9774346?st=6XXFYn&reflink=desktopwebshare_permalink|title=Why Musk Doesn't Have Access to SpaceX's Biggest Government Secrets|publisher=Wall Street Journal}}</ref> == ბაზარზე კონკურენციის დაწყება და ფასების ზეწოლა == SpaceX-ის დაბალმა გაშვების ფასებმა, განსაკუთრებით გეოსტაციონარული გადაცემის ორბიტაზე (GTO) გამავალი საკომუნიკაციო თანამგზავრების შემთხვევაში, გამოიწვია ბაზრის ზეწოლა მის კონკურენტებზე, რათა შეემცირებინათ საკუთარი ფასები.<ref name="A&Ssmithsonian201201" /> 2013 წლამდე, ღია კონკურენციის მქონე კომასოდიური გაშვების ბაზარზე დომინირებდა Arianespace (Ariane 5-ის გაშვება) და International Launch Services (Proton-ის გაშვება).<ref name="bbc20131203">{{cite web |author=Amos |first=Jonathan |date=December 3, 2013 |title=SpaceX launches SES commercial TV satellite for Asia |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-25210742 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170102045752/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-25210742 |archive-date=January 2, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=BBC News}}</ref> დედამიწის დაბალ ორბიტაზე გაშვების ფასით, Falcon 9 რაკეტები ინდუსტრიაში ყველაზე იაფი იყო.<ref name="fp20131209">{{cite web |author=Belfiore |first=Michael |date=December 9, 2013 |title=The Rocketeer |url=https://foreignpolicy.com/2013/12/09/the-rocketeer/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170317221323/http://foreignpolicy.com/2013/12/09/the-rocketeer/ |archive-date=March 17, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Foreign Policy}}</ref> ევროპელი თანამგზავრული ოპერატორები SpaceX-ის კონკურენციის შედეგად, ESA-ს მოუწოდებენ, შეამციროს Ariane 5 და Ariane 6 რაკეტების გაშვების ფასები.<ref name="smh20150519">{{cite web |author=Ramli |first=David |date=May 19, 2015 |title=NBN launcher Arianespace to cut jobs and costs to fight SpaceX |url=https://www.smh.com.au/business/nbn-launcher-arianespace-to-cut-jobs-and-costs-to-fight-spacex-20150518-gh4i4x |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170612103644/http://www.smh.com.au/business/nbn-launcher-arianespace-to-cut-jobs-and-costs-to-fight-spacex-20150518-gh4i4x |archive-date=June 12, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=The Sydney Morning Herald Business Day}}</ref> SpaceX-მა დაასრულა United Launch Alliance (ULA)-ს მონოპოლია აშშ-ის სამხედრო ტვირთებზე, როდესაც მან ეროვნული უსაფრთხოების გაშვებისთვის კონკურენცია დაიწყო. 2015 წელს, შიდა, სამხედრო და ჯაშუშური გაშვების შემცირების მოლოდინში, ULA-მ განაცხადა, რომ გაკოტრდებოდა, თუ კომერციული თანამგზავრის გაშვების შეკვეთებს არ მოიპოვებდა.<ref>{{cite web |author=Shalal |first=Andrea |date=May 21, 2015 |title=Lockheed-Boeing rocket venture needs commercial orders to survive |url=https://www.yahoo.com/news/lockheed-boeing-rocket-venture-needs-commercial-orders-survive-205416832--finance.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170305042600/https://www.yahoo.com/news/lockheed-boeing-rocket-venture-needs-commercial-orders-survive-205416832--finance.html |archive-date=March 5, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Yahoo}}</ref> ამ მიზნით, ULA-მ გამოაცხადა პროცესებისა და სამუშაო ძალის მასშტაბური რესტრუქტურიზაცია, რათა გაშვების ხარჯები განახევრებულიყო.<ref name="dbj20141016">{{cite web |author=Avery |first=Greg |date=December 14, 2014 |title=ULA plans new rocket, restructuring to cut launch costs in half |url=http://www.bizjournals.com/denver/blog/boosters_bits/2014/10/exclusive-ula-plans-a-new-rocket-restructuring-to.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170315142232/http://www.bizjournals.com/denver/blog/boosters_bits/2014/10/exclusive-ula-plans-a-new-rocket-restructuring-to.html |archive-date=March 15, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Denver Business Journal}}</ref><ref name="lat20141212">{{cite web |author=Petersen |first=Melody |date=October 16, 2014 |title=Congress OKs bill banning purchases of Russian-made rocket engines |url=https://www.latimes.com/business/la-fi-russian-rocket-ban-20141213-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170307165553/http://www.latimes.com/business/la-fi-russian-rocket-ban-20141213-story.html |archive-date=March 7, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Los Angeles Times}}</ref> SpaceX-ის მიერ 2017 წელს კონგრესის მიერ მიცემულ ჩვენებაში ნათქვამია, რომ NASA-ს კოსმოსური აქტის შეთანხმების პროცესმა, რომელიც „კოსმოსურ სადგურზე ტვირთის ტრანსპორტირებისთვის მხოლოდ მაღალი დონის მოთხოვნის დაწესებას [და] დეტალების ინდუსტრიისთვის მიტოვებას“ გულისხმობდა, SpaceX-ს საშუალება მისცა, დამოუკიდებლად დაეპროექტებინა და განევითარებინა Falcon 9 რაკეტა მნიშვნელოვნად დაბალ ფასად. NASA-ს დამოუკიდებლად დამოწმებული ციფრების თანახმად, SpaceX-ის მიერ Falcon 9 რაკეტის, მათ შორის Falcon 1 რაკეტის, განვითარების მთლიანი ღირებულება შეფასდა 390 million USD-ად. 2011 წელს NASA-მ შეაფასა, რომ სააგენტოს დაახლოებით 4 ბილიონი USD დაუჯდებოდა ისეთი რაკეტის შემუშავება, როგორიცაა Falcon 9 გამაძლიერებელი, NASA-ს ტრადიციული კონტრაქტის პროცესების საფუძველზე, დაახლოებით ათჯერ მეტი.<ref name="Zapata 2017">{{cite conference |url=https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20170008895.pdf|title=An Assessment of Cost Improvements in the NASA COTS/CRS Program and Implications for Future NASA Missions |book-title=AIAA Space 2017 |last=Zapata|first=Edgar |date=September 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20190617200937/https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20170008895.pdf|archive-date=June 17, 2019|url-status=live |via=NASA}}</ref> 2020 წლის მაისში, NASA-ს ადმინისტრატორმა ჯიმ ბრაიდენსტინმა აღნიშნა, რომ NASA-ს SpaceX-ში ინვესტიციების წყალობით, შეერთებულ შტატებს კომერციული გაშვების ბაზრის 70% უჭირავს, რაც მნიშვნელოვანი გაუმჯობესებაა 2012 წლიდან, როდესაც ქვეყნიდან კომერციული გაშვების შემთხვევები არ არსებობდა.<ref>{{cite web|last1=Berger|first1=Eric|title=Forget Dragon, the Falcon 9 rocket is the secret sauce of SpaceX's success|date=June 3, 2020|url=https://arstechnica.com/science/2020/06/forget-dragon-the-falcon-9-rocket-is-the-secret-sauce-of-spacexs-success/|publisher=Ars Technica|access-date=August 21, 2020|archive-date=August 17, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200817223027/https://arstechnica.com/science/2020/06/forget-dragon-the-falcon-9-rocket-is-the-secret-sauce-of-spacexs-success/|url-status=live}}</ref> 2024 წლის მდგომარეობით, SpaceX ახორციელებს Rideshare და Bandwagon (საშუალო დახრილობის) პროგრამებს. ეს დამატებით კონკურენციას უქმნის მცირე თანამგზავრების გამშვებებს.<ref>{{Cite web |last=Lentz |first=Danny |date=April 7, 2024 |title=SpaceX debuts new Bandwagon rideshare service |url=https://www.nasaspaceflight.com/2024/04/bandwagon-1/ |access-date=April 8, 2024 |website=NASASpaceFlight.com |language=en-US |archive-date=April 8, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240408002912/https://www.nasaspaceflight.com/2024/04/bandwagon-1/ |url-status=live }}</ref> == კორპორატიული საქმეები == === დირექტორთა საბჭო === {| class="wikitable sortable" |+ SpaceX board of directors as of January 2021<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|date=August 4, 2020|title=SEC Form D: Notice of Exempt Offering of Securities|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141220000003/xslFormDX01/primary_doc.xml|access-date=December 31, 2020|website=sec.gov|archive-date=November 25, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125121916/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141220000003/xslFormDX01/primary_doc.xml|url-status=live}} }}</ref> |- !Joined board !Name !Titles |- |2002<ref name="Musk Bio">{{cite web|title=Elon Musk|url=https://ir.tesla.com/corporate/elon-musk|access-date=December 31, 2020|website=tesla.com|archive-date=February 6, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210206141955/https://ir.tesla.com/corporate/elon-musk|url-status=live}}</ref> |[[Elon Musk]] |Founder, chairman, CEO and CTO of SpaceX; CEO, [[Chief product officer|Product Architect]], and former chairman of [[Tesla, Inc.|Tesla]]; former chairman of [[SolarCity]]<ref name="Musk Bio" /> |- |2002<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|date=August 19, 2002|title=SEC Form D: Notice of sale of securities|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/999999999702047442/9999999997-02-047442-index.htm|access-date=December 31, 2020|publisher=United States Securities and Exchange Commission (SEC)|archive-date=February 6, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210206211419/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/999999999702047442/9999999997-02-047442-index.htm|url-status=live}} }}</ref> |[[Kimbal Musk]] |Board member, Tesla<ref>{{cite web|title=Kimbal Musk|url=https://ir.tesla.com/corporate/kimbal-musk|access-date=December 31, 2020|website=tesla.com|archive-date=October 25, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201025165828/https://ir.tesla.com/corporate/kimbal-musk|url-status=live}}</ref> |- | rowspan="3" |2009<ref name="SEC 2009">{{citation-attribution|1={{cite web|date=March 30, 2009|title=SEC Form D: Notice of Exempt Offering of Securities|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141209000003/xslFormDX01/primary_doc.xml|access-date=December 31, 2020|website=sec.gov|archive-date=November 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201122175939/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141209000003/xslFormDX01/primary_doc.xml|url-status=live}} }}</ref> |[[Gwynne Shotwell]] |President and COO of SpaceX<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|last=Tzinis|first=Irene|date=June 12, 2020|title=Ms. Gwynne Shotwell|url=http://www.nasa.gov/content/national-space-council-users-advisory-group/membership_roster_g_shotwell|access-date=December 31, 2020|publisher=NASA|archive-date=February 6, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210206033037/https://www.nasa.gov/content/national-space-council-users-advisory-group/membership_roster_g_shotwell/|url-status=live}} }}</ref> |- |[[Luke Nosek]] |Co-founder, PayPal<ref>{{cite web |title=Luke Nosek, Gigafund: Profile and Biography |url=https://www.bloomberg.com/profile/person/15139446 |website=bloomberg.com |publisher=Bloomberg Markets |access-date=December 24, 2021 |archive-date=December 24, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211224184445/https://www.bloomberg.com/profile/person/15139446 |url-status=live }}</ref> |- |[[Steve Jurvetson]] |Co-founder, Future Ventures fund<ref>{{cite web|last=Schubarth|first=Cromwell|date=February 15, 2019|title=The Funded: Steve Jurvetson raises $200M for new venture fund|url=https://www.bizjournals.com/sanjose/news/2019/02/15/the-funded-steve-jurvetson-raises-200m-for-new.html|access-date=December 31, 2020|work=Silicon Valley Business Journal|archive-date=February 28, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210228220552/https://www.bizjournals.com/sanjose/news/2019/02/15/the-funded-steve-jurvetson-raises-200m-for-new.html|url-status=live}}</ref> |- |2010<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|date=November 9, 2010|title=SEC Form D: Notice of Exempt Offering of Securities|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141210000001/xslFormDX01/primary_doc.xml|access-date=December 31, 2020|website=sec.gov|archive-date=November 11, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201111191613/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141210000001/xslFormDX01/primary_doc.xml|url-status=live}} }}</ref> |Antonio Gracias |CEO and Chairman of the Investment Committee at Valor Equity Partners<ref>{{cite web|title=Antonio Gracias {{!}} Board of Directors|url=https://ir.tesla.com/board-directors/antonio-gracias|access-date=February 1, 2020|website=tesla.com|archive-date=January 7, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107174258/https://ir.tesla.com/corporate|url-status=live}}</ref> |- |2015<ref>{{cite news|last1=Hardy|first1=Quentin|last2=Dougherty|first2=Conor|date=January 20, 2015|title=Google and Fidelity Put $1{{spaces}}Billion into SpaceX (Published 2015)|newspaper=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2015/01/21/technology/google-makes-1-billion-investment-in-spacex.html|access-date=December 31, 2020|issn=0362-4331|archive-date=November 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112043026/https://www.nytimes.com/2015/01/21/technology/google-makes-1-billion-investment-in-spacex.html|url-status=live}}</ref> |Donald Harrison |President of global partnerships and corporate development, Google<ref>{{cite news|last=Hagey|first=Keach|date=September 16, 2020|title=Google Executive Gets Grilling on Capitol Hill|newspaper=The Wall Street Journal|url=https://www.wsj.com/articles/google-executive-gets-grilling-on-capitol-hill-11600219717|access-date=December 31, 2020|issn=0099-9660|archive-date=November 15, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201115221848/https://www.wsj.com/articles/google-executive-gets-grilling-on-capitol-hill-11600219717|url-status=live}}</ref> |} === ხელმძღვანელობის ცვლილებები === 2022 წლის ნოემბერში კომპანიამ გამოაცხადა, რომ ოპერაციების დირექტორი გვინ შოტველი და ვიცე-პრეზიდენტი მარკ ჯუნკოსა Starbase-ს, მის ტეხასის რაკეტების გაშვების ობიექტს, უხელმძღვანელებდნენ ომეად აფშართან ერთად, რომელიც იმ დროს Tesla-ს ოპერაციებს ტეხასში ხელმძღვანელობდა. შაიმალ პატელი, რომელიც ადგილზე ოპერაციების უფროსი დირექტორი იყო, კეიპ კანავერალის ობიექტზე გადავიდოდა. CNBC-ის ცნობით, აღმასრულებელი დირექტორის ეს ნაბიჯები აჩვენებდა „კომპანიის შიგნით არსებულ სასწრაფო განცდას, რომ Starship-ი გაფრენილიყო“.<ref>{{Cite web |last=Sheetz |first=Michael |title=SpaceX shakes up Starship leadership in Texas as push for the rocket's next milestone intensifies |date=November 11, 2022 |url=https://www.cnbc.com/2022/11/11/spacex-shakes-up-starbase-leadership-in-starship-push.html |access-date=November 11, 2022 |publisher=CNBC |language=en |archive-date=November 11, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221111183321/https://www.cnbc.com/2022/11/11/spacex-shakes-up-starbase-leadership-in-starship-push.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=SpaceX's Gwynne Shotwell Takes Over Starbase Mars Mission |url=https://www.theinformation.com/articles/spacexs-gwynne-shotwell-takes-over-starbase-mars-mission |access-date=November 11, 2022 |website=The Information |date=November 10, 2022 |archive-date=November 11, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221111183329/https://www.theinformation.com/articles/spacexs-gwynne-shotwell-takes-over-starbase-mars-mission |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |title=Tesla Official Afshar Turns Up at SpaceX in New Starship Role |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-11-10/tesla-official-afshar-turns-up-at-spacex-in-new-starship-role |access-date=November 11, 2022 |newspaper=Bloomberg.com |date=November 10, 2022 |archive-date=November 11, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221111161341/https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-11-10/tesla-official-afshar-turns-up-at-spacex-in-new-starship-role |url-status=live }}</ref> === სამუშაო ადგილის კულტურა === NASA-ს ყოფილი მოადგილის ადმინისტრატორის, ლორი გარვერის თქმით, კომპანიას, ზოგადად, მამაკაცებით დომინირებული თანამშრომლების კულტურა აქვს, რაც კოსმოსური ფრენების ინდუსტრიის მსგავსია.<ref>{{Cite book |last=Garver |first=Lori B. |title=Escaping Gravity: My Quest to Transform NASA and Launch a New Space Age |date=2022 |publisher=Diversion Publishing Corporation |others=Foreword by Walter Isaacson |isbn=978-1-63576-770-4 |location=New York |oclc=1328013856 |quote=As president and COO of SpaceX, Gwynne Shotwell is an effective and revered female leader in the space community [...] both companies have reputed "bro" cultures. Numerous charges of sexual harassment and discrimination have recently been made public by employees in both companies. [...] Progress toward diversity, equity, and inclusion has been much too slow. |author-link=Lori Garver}}</ref> 2021 წლის დეკემბერში გამოქვეყნდა SpaceX-ის ხუთი ყოფილი თანამშრომლის, სტაჟიორებიდან დაწყებული სრული ინჟინრებით დამთავრებული, სექსუალური შევიწროების შესახებ პრეტენზიები სამუშაო ადგილზე.<ref>{{cite web|title=Former SpaceX workers say company has a culture of sexual harassment|url=https://www.engadget.com/spacex-sexual-harassment-claims-204712046.html|access-date=December 14, 2021|website=Engadget|date=December 14, 2021 |language=en-US|archive-date=December 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211214205831/https://www.engadget.com/spacex-sexual-harassment-claims-204712046.html|url-status=live}}</ref> ყოფილმა თანამშრომლებმა განაცხადეს, რომ მათ არასასურველი წინადადებები და არასასიამოვნო ურთიერთქმედება განიცადეს.<ref>{{Cite news|last=Roulette|first=Joey|date=December 14, 2021|title=Former Interns Say SpaceX Ignored Sexual Harassment|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2021/12/14/science/spacex-sexual-harassment.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20211228/https://www.nytimes.com/2021/12/14/science/spacex-sexual-harassment.html |archive-date=December 28, 2021 |url-access=limited|access-date=December 15, 2021|issn=0362-4331}}{{cbignore}}</ref> გარდა ამისა, ანგარიშებში შედიოდა კომპანიაში არსებული სექსუალური შევიწროების კულტურის შესახებ პრეტენზიები და ის, რომ აღმასრულებლების, მენეჯერების და ადამიანური რესურსების ოფიცრების მიმართ შეტანილი საჩივრები დიდწილად უპასუხოდ რჩებოდა.<ref>{{cite web|last=Grush|first=Loren|date=December 14, 2021|title=Five former SpaceX employees speak out about harassment at the company|url=https://www.theverge.com/22831380/spacex-employees-harassment-workplace-misconduct-elon-musk|access-date=December 14, 2021|website=The Verge|language=en|archive-date=December 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211214185427/https://www.theverge.com/22831380/spacex-employees-harassment-workplace-misconduct-elon-musk|url-status=live}}</ref> 2022 წლის მაისში, Business Insider-ის სტატიაში ნათქვამი იყო, რომ მასკი 2016 წელს კერძო თვითმფრინავში SpaceX-ის ბორტგამცილებელთან სექსუალურ შევიწროებაში იყო ჩართული, ბორტგამცილებლის ანონიმურ მეგობარზე დაყრდნობით.<ref>{{cite web |last=McHugh |first=Rich |date=May 19, 2022 |title=A SpaceX flight attendant said Elon Musk exposed himself and propositioned her for sex, documents show. The company paid $250,000 for her silence. |url=https://www.businessinsider.com/spacex-paid-250000-to-a-flight-attendant-who-accused-elon-musk-of-sexual-misconduct-2022-5 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220519235500/https://www.businessinsider.com/spacex-paid-250000-to-a-flight-attendant-who-accused-elon-musk-of-sexual-misconduct-2022-5 |archive-date=May 19, 2022 |access-date=June 17, 2021 |website=Insider |language=en}}</ref> საპასუხოდ, ზოგიერთმა თანამშრომელმა ღია წერილი დაწერა, რომელშიც დაგმო „ელონის Twitter-ის მავნე ქცევა“.<ref name="verge">{{cite web |last=Grush |first=Loren |date=June 16, 2022 |title=SpaceX employees draft open letter to company executives denouncing Elon Musk's behavior |url=https://www.theverge.com/2022/6/16/23170228/spacex-elon-musk-internal-open-letter-behavior |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616231618/https://www.theverge.com/2022/6/16/23170228/spacex-elon-musk-internal-open-letter-behavior |archive-date=June 16, 2022 |access-date=June 17, 2022 |website=The Verge |language=en}}</ref> ასევე კომპანიას სთხოვს, ნათლად განსაზღვროს SpaceX-ის „არანაირ იდიოტთან“ და „ნულოვანი ტოლერანტობის“ პოლიტიკა, რომელიც, მისი თქმით, არათანაბრად ხორციელდება ერთი თანამშრომლიდან მეორეზე. მეორე დღეს გვინ შოტველმა გამოაცხადა, რომ წერილში ჩართული თანამშრომლები სამსახურიდან გაათავისუფლეს და განაცხადა, რომ თანამშრომლებს სამუშაო დღის განმავლობაში უგზავნიდნენ არასპონსორირებულ, დაუკვეთავ გამოკითხვებს და ზოგიერთ მათგანს წერილზე ხელის მოწერის ზეწოლა აწუხებდა.<ref>{{cite web |last=Jacob |first=Nutson |date=June 17, 2022 |title=Reports: SpaceX fires employees who criticized Elon Musk in open letter |url=https://www.axios.com/2022/06/17/spacex-fires-employees-criticized-musk |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220619022231/https://www.axios.com/2022/06/17/spacex-fires-employees-criticized-musk |archive-date=June 19, 2022 |access-date=June 17, 2022 |website=Axios |language=en}}</ref> კომპანია ასევე აღწერილია, როგორც სამუშაო კულტურის მქონე, რომელიც თანამშრომლებს ზედმეტი მუშაობისკენ უბიძგებს და აღწერილია, როგორც გადაწვის კულტურის ხელშემწყობი.<ref name="theverge2021">{{cite news |last1=Grush |first1=Loren |date=October 4, 2021 |title=Blue Origin's ideas to mimic SpaceX sound pretty brutal for employees |language=en |work=The Verge |url=https://www.theverge.com/2021/10/4/22704784/blue-origin-2018-memo-spacex-success-long-hours-weekends |url-status=live |access-date=May 6, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220504190743/https://www.theverge.com/2021/10/4/22704784/blue-origin-2018-memo-spacex-success-long-hours-weekends |archive-date=May 4, 2022}}</ref> Blue Origin-ის, კონკურენტი აერონავტიკული კომპანიის, მემორანდუმის თანახმად, რომელსაც სასამართლო პროცესებისა და SpaceX-ის საწინააღმდეგო პოლიტიკური ლობირების ისტორია აქვს,<ref>{{Cite web |title=Blue Origin vs. SpaceX – Which is Winning the Space Race? |url=https://www.alphr.com/blue-origin-vs-spacex/ |access-date=May 18, 2023 |website=Alphr |date=March 31, 2022 |language=en-US |archive-date=May 18, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230518211702/https://www.alphr.com/blue-origin-vs-spacex/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=SpaceX vs. Blue Origin vs. Virgin Galactic: What's the difference? |url=https://www.techtarget.com/whatis/feature/SpaceX-vs-Blue-Origin-vs-Virgin-Galactic-Whats-the-difference |access-date=May 18, 2023 |website=WhatIs.com |language=en |archive-date=May 18, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230518211701/https://www.techtarget.com/whatis/feature/SpaceX-vs-Blue-Origin-vs-Virgin-Galactic-Whats-the-difference |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |last=Shepardson |first=David |date=August 16, 2021 |title=Blue Origin sues U.S. government over SpaceX lunar lander contract |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/blue-origin-sues-us-government-over-spacex-lunar-lander-contract-2021-08-16/ |access-date=May 18, 2023 |archive-date=May 18, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230518211701/https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/blue-origin-sues-us-government-over-spacex-lunar-lander-contract-2021-08-16/ |url-status=live }}</ref> SpaceX-ს ძალიან გრძელი სამუშაო საათები, შაბათ-კვირას მუშაობა და არდადეგების შეზღუდულ გამოყენება ელიდა.<ref name="theverge2021" /> „SpaceX-ის თანამშრომლები აცხადებენ, რომ ისინი იხდიან ფასს მილიარდერის მიერ კოსმოსის კოლონიზაციის გასაოცარი სისწრაფით მცდელობისთვის“, - იტყობინება Reuters 2023 წელს. OSHA-ს ჩანაწერების შესწავლამ აჩვენა, რომ დაზიანებების მაჩვენებელი ინდუსტრიის საშუალო მაჩვენებელზე მაღალია. გარდა ამისა, Reuters-მა დოკუმენტირება მოახდინა SpaceX-ში სამუშაო ადგილზე მინიმუმ 600 აქამდე დაურეგისტრირებელი დაზიანების შესახებ, მათ შორის „კიდურების დამტვრევა, ამპუტაციები, ელექტროშოკი, თავისა და თვალის ჭრილობები და ერთი სიკვდილი“.<ref> {{cite news|url=https://www.reuters.com/investigates/special-report/spacex-musk-safety/|title=At SpaceX, worker injuries soar in Elon Musk's rush to Mars |website=Reuters.com |author= Marisa Taylor |date=November 10, 2023 |accessdate=February 22, 2025}}</ref> <ref> {{cite news|url=https://www.reuters.com/technology/injury-rates-musks-spacex-exceed-industry-average-second-year-2024-04-22/|title=Exclusive: Injury rates for Musk's SpaceX exceed industry average for second year |website=Reuters.com |author= Marisa Taylor |date=April 23, 2024 |accessdate=February 22, 2025}}</ref> გარდაცვლილი იყო ლონი ლებლანკი, ყოფილი აშშ-ის საზღვაო ქვეითი. 2024 წლის ივნისში, რვა ყოფილმა თანამშრომელმა, იგივე პირებმა, რომლებიც ადრე გაათავისუფლეს ილონ მასკის წინააღმდეგ ღია წერილის დაწერის გამო, სარჩელი შეიტანეს მასკისა და SpaceX-ის წინააღმდეგ სექსუალური შევიწროებისა და დისკრიმინაციის ბრალდებით.<ref>{{cite web|url=https://www.huffpost.com/entry/space-x-elon-musk-lawsuit-alleges-sexual-harassment-retaliation_n_666a5268e4b076909e1d13a6|title=Former Workers Accuse SpaceX And Elon Musk Of Sex Harassment, Retaliation In Lawsuit|date=June 13, 2024 |publisher=}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/science/article/2024/jun/12/elon-musk-spacex-lawsuit|title=Elon Musk sued by SpaceX engineers claiming they were illegally fired|work=The Guardian|date=June 12, 2024 }}</ref> == ფედერალური გამოძიებები == 2023 წლის აგვისტოში აშშ-ის იუსტიციის დეპარტამენტმა (DOJ) SpaceX-ის წინააღმდეგ სარჩელი შეიტანა ლტოლვილებისა და თავშესაფრის მაძიებლების დისკრიმინაციისთვის დასაქმების პროცესში, იმ მოტივით, რომ კომპანიამ დაარღვია იმიგრაციისა და მოქალაქეობის შესახებ კანონი ლტოლვილებისა და თავშესაფრის მიმღებების უარყოფით და მხოლოდ აშშ-ის მოქალაქეებისა და მუდმივი მაცხოვრებლების დაქირავებით.<ref>{{Cite news |last=Archie |first=Ayana |date=August 25, 2023 |title=The Justice Department is suing SpaceX for allegedly not hiring refugees and asylees |url=https://www.npr.org/2023/08/25/1196005433/space-x-justice-department-refugees-lawsuit |access-date=March 27, 2025 |work=NPR |language=en}}</ref> SpaceX-მა უარყო დანაშაული და მიუთითა აშშ-ის ექსპორტის კონტროლის კანონზე.<ref name=":1" /> 2025 წლის თებერვალში იუსტიციის დეპარტამენტმა შეიტანა შუამდგომლობა საქმის ცრურწმენით შეწყვეტის შესახებ.<ref name=":1">{{Cite news |last=Cohen |first=Luc |date=February 20, 2025 |title=US says it will drop immigration case against SpaceX |url=https://www.reuters.com/legal/us-says-it-will-drop-immigration-case-against-spacex-2025-02-21/ |access-date=March 27, 2025 |work=[[Reuters]]}}</ref><ref>{{Cite web |title=DOJ drops lawsuit against SpaceX for discriminatory hiring practices against immigrants |url=https://immpolicytracking.org/policies/doj-drops-case-against-spacex-for-discriminatory-hiring-practices-against-immigrants/ |access-date=March 27, 2025 |website=Immigration Policy Tracking Project |language=en}}</ref> 2024 წლის დეკემბერში ფედერალურმა სააგენტოებმა გამოიძიეს SpaceX უსაფრთხოების დარღვევების, ასევე მასკის მიერ ნარკოტიკების სავარაუდო მოხმარების გამო.<ref>{{cite web |title=Elon Musk and SpaceX Face Federal Reviews After Violations of Security Reporting Rules |url=https://www.nytimes.com/2024/12/17/technology/elon-musk-spacex-national-security-reporting.html |website=New York Times|author=Kirsten Grind, Eric Lipton and Sheera Frenkel |date=December 18, 2024 |access-date=December 18, 2024 }}</ref><ref>{{cite web |title=SpaceX warned not to seek higher clearance for Elon Musk due to drug use: report |url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/elon-musk-security-clearance-putin-b2665462.html |website=Independent |author=Io Dodds|date=December 17, 2024|access-date=December 19, 2024 |language=en-gb}}</ref> == გარემოზე ზემოქმედება == NPR-ის მიერ ჩატარებული გამოძიების თანახმად, „SpaceX ზოგჯერ უგულებელყოფდა გარემოსდაცვით რეგულაციებს, რადგან ის ჩქარობდა თავისი დამფუძნებლის ხედვის ასრულებას. ჩანაწერები აჩვენებს, რომ თითოეული გაშვებისას კომპანია ათიათასობით გალონი სითხე, რომელსაც რეგულატორები ინდუსტრიულ ჩამდინარე წყლებად კლასიფიცირებენ, გარემოში ჩარეცხავდა“.<ref>{{Cite news |title=SpaceX wants to go to Mars. To get there, environmentalists say it’s trashing Texas |url=https://www.npr.org/2024/10/10/nx-s1-5145776/spacex-texas-wetlands |access-date=March 26, 2025 |work=NPR |language=en}}</ref> გარდა იმისა, რომ საფრთხეს უქმნის ახლომდებარე მოსახლეობას, ჩამდინარე წყლები მნიშვნელოვან საფრთხეს უქმნის ველურ ბუნებას.<ref>{{Cite web |date=October 17, 2024 |title=The Terrible Irony of Destroying Earth in Search of Plan(et) B: SpaceX’s Impacts to Boca Chica, Texas {{!}} Defenders of Wildlife |url=https://defenders.org/blog/2024/10/terrible-irony-of-destroying-earth-search-of-planet-b-spacexs-impacts-boca-chica-0 |access-date=March 26, 2025 |website=defenders.org |language=en}}</ref> 2025 წელს SpaceX Starship Flight 7-ის რაკეტის აფეთქების შედეგად ატმოსფეროში ნამსხვრევები გაიგზავნა, რომლებიც კარიბის ზღვაზე გავრცელდა. ინციდენტმა ასევე „დედამიწის ატმოსფეროს ზედა ფენებში მავნე ჰაერის დაბინძურების მნიშვნელოვანი რაოდენობა გაათავისუფლა“.<ref>{{Cite web |last=published |first=Tereza Pultarova |date=February 2, 2025 |title=How much did SpaceX's Starship Flight 7 explosion pollute the atmosphere? |url=https://www.space.com/space-exploration/how-much-did-spacexs-starship-flight-7-explosion-pollute-the-atmosphere |access-date=March 26, 2025 |website=Space.com |language=en}}</ref> == რესურსები ინტერნეტში == *{{twitter|SpaceX}} *{{facebook|SpaceX}} *http://www.spacex.com - ოფიციალური ვებ გვერდი *http://waitbutwhy.com/2015/08/how-and-why-spacex-will-colonize-mars.html ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:SpaceX| ]] [[კატეგორია:2002 წელს დაარსებული კომპანიები]] l49wcfs2obswj5n2byvuf6n9azh5jlj 4812059 4812058 2025-06-09T15:27:18Z Surprizi 14671 4812059 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|Surprizi]].|8|06|2025}} {{ინფოდაფა კომპანია | სახელი = Space Exploration Technologies Corp. | ლოგო = [[File:SpaceX logo black.svg|frameless|upright=1.25|class=skin-invert]] | ლოგოს_ზომა = | ლოგოს_ტიტრი = | სურათი = Starbase.jpg | სურათის_ზომა = 300 | სურათის_ტიტრი = კომპანიის შტაბ-ბინა, [[SpaceX Starbase]] | სავაჭრო_სახელი = SpaceX | ყოფილი_სახელწოდება = | ტიპი = კერძო | დევიზი = | დაფუძნდა = 14 მარტი, 2002, აშშ, კალიფორნიის შტატი, ელ სეგუნდო<ref>{{cite web|title=Delaware Business Search (File # 3500808{{snd}}Space Exploration Technologies Corp)|url=https://icis.corp.delaware.gov/eCorp/EntitySearch/NameSearch.aspx|publisher=Delaware Department of State: Division of Corporations|access-date=February 1, 2022|url-status=live|archive-date=September 20, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160920145319/https://icis.corp.delaware.gov/Ecorp/EntitySearch/NameSearch.aspx}}</ref> | დაიხურა = | დამაარსებელი = [[ილონ მასკი]] | მდებარეობა = | მფლობელი = | წამყვანი = | პარტნიორი = | დარგი = კოსმოსი<br />ტელეკომუნიკაციები | პროდუქცია = [[SpaceX რაკეტა-მატარებლები]]<br />[[Dragon 2|Dragon-ის ხომალდები]]<br />[[SpaceX Starshield|Starshield]] | შემოსავალი = | საწარმოო შემოსავალი = | სუფთა მოგება = | თანამშრომელი = | შვილობილი = | ფილიალი = | აუდიტორი = | რეგისტრაცია = | მომხმარებელი = | სერვისის ენა = | საიტი = {{URL|https://www.spacex.com/|spacex.com}} }} '''Space Exploration Technologies Corporation''', ''SpaceX'' — ამერიკული ავიაკოსმოსური კომპანია, რომლის შტაბ-ბინა მდებარეობს [[აშშ]]-ის [[ტეხასის შტატი|ტეხასის შტატში]], ქალაქ სტარბეიზის (ყოფილი სოფელი ბოკა ჩიკა) შემუშავების საიტ [[SpaceX Starbase]]-ზე.<ref>{{Cite news |last=Yañez |first=Alejandra |date=May 20, 2025 |title=Cameron County Commissioners Court approves Starbase as new city |url=https://www.valleycentral.com/news/local-news/cameron-county-commissioners-court-approves-starbase-as-new-city/ |access-date=May 20, 2025}}</ref> კომპანია დაარსდა [[2002]] წლის 14 მარტს აშშ-ში, [[კალიფორნიის შტატი]]ს ქალაქ ელ სეგუნდოში.<ref>{{cite web|title=Delaware Business Search (File # 3500808{{snd}}Space Exploration Technologies Corp)|url=https://icis.corp.delaware.gov/eCorp/EntitySearch/NameSearch.aspx|publisher=Delaware Department of State: Division of Corporations|access-date=February 1, 2022|url-status=live|archive-date=September 20, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160920145319/https://icis.corp.delaware.gov/Ecorp/EntitySearch/NameSearch.aspx}}</ref> დაარსებიდანვე კომპანიამ არაერთ წარმატებას მიაღწია: რაკეტების ძრავის, მრავალჯერადი გამოყენების გამშვები აპარატების, ადამიანის კოსმოსური ფრენების და [[თანამგზავრული დაჯგუფება|თანამგზავრული დაჯგუფების]] ტექნოლოგიების სფეროში. [[2024]] წლისთვის SpaceX მსოფლიოში კოსმოსური გაშვების დომინანტი პროვაიდერია და უსწრებს ბევრ კერძო თუ სახელმწიფო კომპანიას, მათ შორის ჩინურ კოსმოსურ პროგრამასაც.<ref>{{Cite web |last=Clark |first=Stephen |date=June 28, 2024 |title=Rocket Report: China flies reusable rocket hopper; Falcon Heavy dazzles |url=https://arstechnica.com/space/2024/06/rocket-report-china-tests-reusable-rocket-tech-spacex-booster-flies-22nd-time/ |access-date=October 28, 2024 |website=Ars Technica |language=en-US}}</ref> SpaceX, [[NASA]] და [[აშშ-ის შეიარაღებული ძალები]] მჭიდროდ თანამშრომლობენ სამთავრობო კონტრაქტების საშუალებით.<ref>{{Cite web |last=Berger |first=Eric |date=March 1, 2019 |title=The marriage of SpaceX and NASA hasn't been easy—but it's been fruitful |url=https://arstechnica.com/science/2019/03/together-nasa-and-spacex-are-stronger-and-so-is-america/ |access-date=October 28, 2024 |website=Ars Technica |language=en-US}}</ref> [[2002]] წელს [[ილონ მასკი|ილონ მასკმა]] კოსმოსური გაშვების ხარჯების შემცირების მიზნით დააარსა კომპანია SpaceX, რომელიც თავიდანვე მარსზე მდგრადი კოლონიის შექმნაზე იყო ორიენტირებული. [[2008]] წელს, სამი წარუმატებელი გაშვების მცდელობის შემდეგ [[Falcon 1]] წარმატებით გავიდა ორბიტაზე. შემდეგ, კომპანიამ NASA-ს COTS კონტრაქტების დასაკმაყოფილებლად, უფრო დიდი [[Falcon 9]] რაკეტისა და [[Dragon 1]] ხომალდის შემუშავებაზე გადაინაცვლა. [[2012]] წლისთვის SpaceX-მა დაასრულა ყველა [[Commercial Orbital Transportation Services|COTS]] სატესტო ფრენა და დაიწყო კომერციული სერვისების მისიების მიწოდება [[საერთაშორისო კოსმოსური სადგური]]სთვის. ასევე, დაახლოებით ამ პერიოდში, SpaceX-მა დაიწყო ტექნოლოგიების დახვეწა, რათა Falcon 9-ის პირველი საფეხური მრავალჯერადი გამოყენების ყოფილიყო. კომპანიამ [[2015]] წელს პირველი საფეხურის პირველი წარმატებული დაშვება და [[2017]] წელს პირველი საფეხურის ხელახლა გაშვება განახორციელა. [[Falcon Heavy]], რომელიც სამი Falcon 9 გამაძლიერებლისგან იყო აგებული, პირველად [[2018]] წელს გაფრინდა ათწლეულზე მეტი განვითარების შემდეგ. [[2025]] წლის მაისის მონაცემებით, კომპანიის Falcon 9 რაკეტები 450-ზე მეტჯერ დაეშვა, შესაბამისად თავიდან გაშვებამ, კვირაში 1-3 მიაღწია. ამ ეტაპებმა კომპანიას საჭირო ინვესტიცია მოუტანა და SpaceX-მა შემოსავლის წყაროების დივერსიფიკაცია დაიწყო. [[2019]] წელს [[Starlink]]-ის ინტერნეტ თანამგზავრული დაჯგუფების პირველი ოპერატიული თანამგზავრი ამოქმედდა. მომდევნო წლებში Starlink-მა SpaceX-ის შემოსავლის ძირითადი ნაწილი გამოიმუშავა და გზა გაუხსნა მის [[Starshield]]-ის სამხედრო ანალოგს. [[2020]] წელს SpaceX-მა დაიწყო თავისი [[Dragon 2]] ხომალდების ექსპლუატაცია NASA-სა და კერძო ორგანიზაციებისთვის ეკიპაჟიანი მისიების განსახორციელებლად. დაახლოებით ამ პერიოდში SpaceX-მა დაიწყო Starship-ის სატესტო პროტოტიპების შექმნა, რომელიც ისტორიაში ყველაზე დიდი გამშვები მოწყობილობაა და მიზნად ისახავს კომპანიის ხედვის სრულად რეალიზებას სრულად მრავალჯერადი გამოყენების, ეკონომიური და ადაპტირებადი გამშვები მოწყობილობის შესახებ. SpaceX ასევე ქმნის საკუთარ კოსმოსურ კოსტუმს და ასტრონავტს [[Polaris პროგრამა|Polaris პროგრამის]] მეშვეობით,<ref>{{Cite web |last=Berger |first=Eric |date=September 15, 2024 |title=So what are we to make of the highly ambitious, private Polaris spaceflight? |url=https://arstechnica.com/space/2024/09/after-five-demanding-days-in-space-polaris-dawn-splashes-down-safely/ |access-date=October 28, 2024 |website=Ars Technica |language=en-US}}</ref> ასევე ქმნის ადამიანის დასაფრენ აპარატს მთვარის მისიებისთვის NASA-ს [[Artemis პროგრამა|Artemis პროგრამის]] ფარგლებში.<ref name="sn202104162">{{Cite news |last=Foust |first=Jeff |date=April 16, 2021 |title=NASA selects SpaceX to develop crewed lunar lander |url=https://spacenews.com/nasa-selects-spacex-to-develop-crewed-lunar-lander/ |url-status=live |archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20210523015710/https://spacenews.com/nasa%2Dselects%2Dspacex%2Dto%2Ddevelop%2Dcrewed%2Dlunar%2Dlander/ |archive-date=May 23, 2021 |access-date=April 18, 2021 |work=[[SpaceNews]]}}</ref> ხარისხისა და ფასის უკეთ კონტროლისთვის, SpaceX თვითონ აწარმოებს რაკეტისა თუ ხომალდის ნაწილების უმეტესობას, მათ შორის Falcon და Dragon-ის ძრავებს Merlin, Kestrel, Draco და SuperDraco-ს. ამის გამო SpaceX-ს უკვე შეუძლია კლიენტებს შესთავაზოს ყველაზე დაბალი ფასები, ერთჯერადი გამოყენების რაკეტებითაც კი. == ისტორია == ===დაარსება=== 2001 წლის დასაწყისში ილონ მასკი შეხვდა რობერტ ზუბრინს და მარსის საზოგადოებას შესწირა 100 000 აშშ დოლარი, რითაც მცირე ხნით შეუერთდა დირექტორთა საბჭოს.<ref>{{Cite book |last=Zubrin |first=Robert |title=The Case for Space: How the Revolution in Spaceflight Opens Up a Future of Limitless Possibility |date=May 14, 2019 |publisher=[[Prometheus Books]] |isbn=978-1-63388-534-9 |location=Amherst, New York |oclc=1053572666 |author-link=Robert Zubrin}}</ref> იგი მეოთხე კონვენციაზე პლენარული სიტყვით გამოვიდა, სადაც გამოაცხადა მარსის ოაზისი, პროექტი, რომელიც მარსზე სათბურის განთავსებას და მცენარეების გაზრდას ითვალისწინებდა.<ref>{{cite web|title=The Mars Society Inc. Fourth International Convention|author=Mars Society|date=August 23, 2001|access-date=August 23, 2021|publisher=Mars Society|url=https://marspedia.org/images/9/99/2001_TMS_Conv_Sched.pdf|archive-date=March 30, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230330080642/https://marspedia.org/images/9/99/2001_TMS_Conv_Sched.pdf|url-status=live}}</ref><ref name="spectrum">{{cite web |author=Musk |first=Elon |date=May 30, 2009 |title=Risky Business |url=https://spectrum.ieee.org/elon-musk-spacex |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170223012225/http://spectrum.ieee.org/aerospace/space-flight/risky-business |archive-date=February 23, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=IEEE Spectrum}}</ref> თავდაპირველად მასკმა სცადა პროექტისთვის დნეპრის გამშვები მოწყობილობის შეძენა ჯიმ კანტრელის რუსული კონტაქტების მეშვეობით.<ref>{{cite web |author=Cowing |first=Keith |date=August 30, 2001 |title=Millionaires and billionaires: the secret to sending humans to Mars? |url=http://www.spaceref.com/news/viewnews.html?id=383 |access-date=March 1, 2022 |publisher=SPACEREF}}{{dead link|date=August 2023|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> მასკი თავის გუნდთან ერთად დაბრუნდა მოსკოვში, ამჯერად მაიკლ გრიფინი წაიყვანა, რომელიც მოგვიანებით NASA-ს მე-11 ადმინისტრატორი გახდა, მაგრამ რუსები სულ უფრო ნაკლებად რეაგირებდნენ.<ref name="A&Ssmithsonian201201">{{cite web |author=Chaikin |first=Andrew |date=January 2012 |title=Is SpaceX Changing the Rocket Equation? |url=http://www.airspacemag.com/space/is-spacex-changing-the-rocket-equation-132285884/?no-ist |archive-url=https://web.archive.org/web/20170223105751/http://www.airspacemag.com/space/is-spacex-changing-the-rocket-equation-132285884/?no-ist |archive-date=February 23, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Air & Space Smithsonian}}</ref><ref name="Vance 2015">{{cite news |author=Vance |first=Ashlee |author-link=Ashlee Vance |date=May 14, 2015 |title=Elon Musk's space dream almost killed Tesla |url=https://www.bloomberg.com/graphics/2015-elon-musk-spacex/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180211071545/https://www.bloomberg.com/graphics/2015-elon-musk-spacex/ |archive-date=February 11, 2018 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Bloomberg L. P.}}</ref> სამშობლოში დაბრუნებისას მასკმა განაცხადა, რომ შეეძლო კომპანიის დაარსება, რათა აეშენებინა მათთვის საჭირო ხელმისაწვდომი რაკეტები.<ref name="Vance 2015" /> ვერტიკალური ინტეგრაციის გამოყენებით,<ref name="A&Ssmithsonian201201" /> შესაძლებლობის შემთხვევაში იაფი კომერციული მზა კომპონენტების გამოყენებით,<ref name="Vance 2015" /> და თანამედროვე პროგრამული უზრუნველყოფის ინჟინერიის მოდულური მიდგომის გამოყენებით, მასკი თვლიდა, რომ SpaceX-ს შეეძლო მნიშვნელოვნად შეემცირებინა გაშვების ხარჯები.<ref name="Vance 2015" /> 2002 წლის დასაწყისში ილონ მასკმა თავისი კომპანიისთვის, რომელსაც მალე SpaceX დაარქვა, თანამშრომლების ძებნა დაიწყო. მასკმა ახლადშექმნილ კომპანიაში საწყისი პოზიციებისთვის ხუთ ადამიანს მიმართა, მათ შორის გრიფინს, რომელმაც უარი თქვა მთავარი ინჟინრის თანამდებობაზე,<ref name=Liftoff2021>{{Cite book|last=Berger|first=Eric|author-link=Eric Berger (meteorologist)| title=Liftoff|publisher=[[William Morrow and Company]]|year=2021|isbn=978-0-06-297997-1}}</ref> ჯიმ კანტრელი და ჯონ გარვი (კანტრელმა და გარვიმ მოგვიანებით დააარსეს კომპანია Vector Launch), რაკეტების ინჟინერ ტომ მიულერი და კრის ტომპსონი.<ref>{{cite news |author=Belfiore |first=Michael |date=September 1, 2009 |title=Behind the Scenes With the World's Most Ambitious Rocket Makers |url=http://www.popularmechanics.com/space/rockets/a5073/4328638/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161213161703/http://www.popularmechanics.com/space/rockets/a5073/4328638/ |archive-date=December 13, 2016 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Popular Mechanics}}</ref> SpaceX-ის თავდაპირველად შტაბ-ბინა კალიფორნიის შტატის ქალაქ ელ სეგუნდოში მდებარე საწყობში იყო განთავსებული. SpaceX-ის ადრეული თანამშრომლები, როგორიცაა ტომ მიულერი (ტექნიკური დირექტორი), გვინ შოტველი (ოპერაციული დირექტორი) და კრის ტომპსონი (ოპერაციების ვიცე-პრეზიდენტი), მეზობელი TRW და Boeing კორპორაციებიდან იყვნენ. 2005 წლის ნოემბრისთვის კომპანიას 160 თანამშრომელი ჰყავდა.<ref name="avweek20200527">[https://aviationweek.com/defense-space/space/podcast-spacex-coo-prospects-starship-launcher Podcast: SpaceX COO On Prospects For Starship Launcher] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200610030402/https://aviationweek.com/defense-space/space/podcast-spacex-coo-prospects-starship-launcher|date=June 10, 2020}}. Aviation Week, Irene Klotz, May 27, 2020. Retrieved June 10, 2020.</ref> მასკმა პირადად გაესაუბრა და დაამტკიცა SpaceX-ის ყველა ადრეული თანამშრომელი. მასკმა განაცხადა, რომ SpaceX-თან დაკავშირებით მისი ერთ-ერთი მიზანია კოსმოსში წვდომის ხარჯების შემცირება და საიმედოობის გაუმჯობესება, საბოლოო ჯამში ათჯერ.<ref>{{cite web|title=Space Exploration Technologies Corporation|url=http://www.spacex.com/press.php?page=20100616|publisher=SpaceX|access-date=December 15, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20130623215759/http://www.spacex.com/press.php?page=20100616 |archive-date=June 23, 2013}}</ref> === Falcon 1 და პირველი ორბიტალური გაშვება === [[File:Falcon 1 Flight 4 liftoff.jpg|thumb|Falcon 1-ის პირველი წარმატებული გაშვება 2008 წლის სექტემბერში]] SpaceX-მა თავისი პირველი ორბიტალური კოსმოსური აპარატი [[Falcon 1]], საკუთარი დაფინანსებით შექმნა.<ref name=usat20050617>{{cite news |first=Kevin |last=Maney |url=https://www.usatoday.com/educate/college/careers/Entreps/6-17-05.htm |title=Private sector enticing public into final frontier |date=June 17, 2005 |work=USA Today |access-date=March 14, 2021 |archive-date=May 19, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120519074009/http://www.usatoday.com/educate/college/careers/Entreps/6-17-05.htm |url-status=live }}</ref><ref name=wired20070522>{{cite news|last=Hoffman|first=Carl|title=Elon Musk Is Betting His Fortune on a Mission Beyond Earth's Orbit|url=https://www.wired.com/science/space/magazine/15-06/ff_space_musk?currentPage=all|access-date=March 14, 2014|newspaper=Wired|date=May 22, 2007|archive-date=November 14, 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121114052527/http://www.wired.com/science/space/magazine/15-06/ff_space_musk?currentPage=all|url-status=live}}</ref> Falcon 1 იყო ორსაფეხურიანი, ორბიტაზე გასასვლელი მცირე ამწევი რაკეტა-მატარებელი. Falcon 1-ის განვითარების მთლიანი ღირებულება დაახლოებით 90 — 100 მლნ აშშ დოლარამდე შეადგინა.<ref name=nasa20110427>{{cite web |title=Commercial Market Assessment for Crew and Cargo Systems |url=http://www.nasa.gov/sites/default/files/files/Section403(b)CommercialMarketAssessmentReportFinal.pdf |website=nasa.gov |publisher=NASA |access-date=June 10, 2015 |page=40 |date=April 27, 2011 |quote=''SpaceX has publicly indicated that the development cost for Falcon 9 launch vehicle was approximately $300{{spaces}}million. Additionally, approximately $90{{spaces}}million was spent developing the Falcon 1 launch vehicle which did contribute to some extent to the Falcon 9, for a total of $390{{spaces}}million. NASA has verified these costs.'' |archive-date=December 7, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141207085554/http://www.nasa.gov/sites/default/files/files/Section403(b)CommercialMarketAssessmentReportFinal.pdf |url-status=live }}</ref> Falcon-ის რაკეტების სერიას სახელი ვარსკვლავური ომების ათასწლეულის ფალკონის გამოგონილი კოსმოსური ხომალდის მიხედვით დაერქვა.<ref>{{Cite web |last=Ray |first=Justin |date=January 20, 2005 |title=Cape launch site could host new commercial rocket fleet |url=https://spaceflightnow.com/falcon/050120lc36/ |access-date=October 7, 2023 |website=spaceflightnow.com |archive-date=October 14, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231014082850/https://spaceflightnow.com/falcon/050120lc36/ |url-status=live }}</ref> 2004 წელს SpaceX-მა NASA-ს წინააღმდეგ მთავრობის ანგარიშვალდებულების ოფისში (GAO) გააპროტესტა Kistler Aerospace-ისთვის მინიჭებული ერთადერთი წყაროს კონტრაქტის გამო. სანამ GAO პასუხს გასცემდა, NASA-მ კონტრაქტი გააუქმა და COTS პროგრამა შექმნა.<ref>{{Cite web |last=Berger |first=Brian |date=October 3, 2005 |title=Kistler Teeters on the Brink After Main Investor Withdraws Support |url=https://spacenews.com/kistler-teeters-brink-after-main-investor-withdraws-support/ |access-date=October 7, 2023 |website=SpaceNews |language=en-US |archive-date=April 3, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403194345/https://spacenews.com/kistler-teeters-brink-after-main-investor-withdraws-support/ |url-status=live }}</ref> 2005 წელს SpaceX-მა გამოაცხადა გეგმები, რომ ათწლეულის ბოლომდე ადამიანის მიერ შეფასებული კომერციული კოსმოსური პროგრამის განხორციელებას აპირებდა, პროგრამა, რომელიც მოგვიანებით Dragon კოსმოსური ხომალდი გახდა.<ref>{{cite magazine |author=Belfiore |first=Michael |date=January 18, 2005 |title=Race for Next Space Prize Ignites |url=https://www.wired.com/news/space/0%2C2697%2C66308%2C00.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20081012095048/https://www.wired.com/news/space/0%2C2697%2C66308%2C00.html |archive-date=October 12, 2008 |access-date=March 1, 2017 |magazine=Wired}}</ref> 2006 წელს კომპანია NASA-მ შეარჩია და მას ტარიგი:USD მიენიჭა COTS პროგრამის ფარგლებში საერთაშორისო კოსმოსური სადგურისთვის ეკიპაჟისა და ტვირთის მიწოდების სადემონსტრაციო კონტრაქტების უზრუნველსაყოფად.<ref>{{cite news |last1=Berger |first1=Eric |title=This is probably why Blue Origin keeps protesting NASA's lunar lander award |url=https://arstechnica.com/science/2021/08/this-is-probably-why-blue-origin-keeps-protesting-nasas-lunar-lander-award/ |access-date=December 30, 2021 |work=[[Ars Technica]] |date=August 11, 2021 |language=en-us |archive-date=December 30, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211230172145/https://arstechnica.com/science/2021/08/this-is-probably-why-blue-origin-keeps-protesting-nasas-lunar-lander-award/ |url-status=live }}</ref> Falcon 1-ის პირველი ორი გაშვება შეერთებული შტატების თავდაცვის დეპარტამენტმა შეიძინა DARPA Falcon პროექტის ფარგლებში, რომელმაც შეაფასა ახალი აშშ-ის გამშვები მანქანები, რომლებიც შესაფერისი იყო ჰიპერბგერითი რაკეტების მიწოდებისთვის Prompt Global Strike-ისთვის.<ref name=wired20070522 /><ref>{{cite news |url=http://www.satnews.com/stories2007/4156/ |publisher=Satnews.com |title=Falcon 1 Reaches Space But Loses Control and is Destroyed on Re-Entry |date=March 21, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928204503/http://www.satnews.com/stories2007/4156/ |archive-date=September 28, 2007 }}</ref><ref>Graham Warwick and Guy Norris, "Blue Sky Thinking: DARPA at 50," ''Aviation Week & Space Technology,'' Aug 18–25, 2008, p. 18.</ref> რაკეტის პირველი სამი გაშვება, 2006-დან 2008 წლამდე, წარუმატებლობით დასრულდა, რამაც თითქმის კომპანიის დაშლა გამოიწვია. Tesla Motors-ის დაფინანსებაც ჩაიშალა<ref name="Levin2022">{{cite news |last1=Levin |first1=Steve |title=Elon Musk, man behind Tesla, Paypal, speaks to packed crowd at CSUB |url=https://www.bakersfield.com/news/elon-musk-man-behind-tesla-paypal-speaks-to-packed-crowd-at-csub/article_8b815494-fefe-511c-8d0c-b6aa61601c0b.html |access-date=January 12, 2022 |work=The Bakersfield Californian |date=January 12, 2022 |language=en |archive-date=January 12, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220112031331/https://www.bakersfield.com/news/elon-musk-man-behind-tesla-paypal-speaks-to-packed-crowd-at-csub/article_8b815494-fefe-511c-8d0c-b6aa61601c0b.html |url-status=live }}</ref>და შესაბამისად, Tesla, SolarCity და პირადად მასკი ერთდროულად თითქმის გაკოტრების პირას იყვნენ. ფინანსური მდგომარეობა 2008 წლის 28 სექტემბერს მეოთხე ცდაზე პირველი წარმატებული გაშვების შემდეგ შეიცვალა. მასკმა დარჩენილი 30 მლნ USD SpaceX-სა და Tesla-ს შორის გაყო და NASA-მ დეკემბერში SpaceX-ს პირველი კომერციული მიწოდების სერვისების (CRS) კონტრაქტი გადასცა, რითაც 1,6 მლრდ USD SpaceX-ს გადასცა, რითაც კომპანია ფინანსურად გადაარჩინა. ამ ფაქტორებისა და მათ მიერ უზრუნველყოფილი შემდგომი ბიზნეს ოპერაციების საფუძველზე, Falcon 1 მალევე 2009 წლის ივლისში მეორე წარმატებული და მეხუთე გაშვების შემდეგ პენსიაზე გავიდა. ამან SpaceX-ს საშუალება მისცა, კომპანიის რესურსები უფრო დიდი ორბიტალური რაკეტის, Falcon 9-ის, განვითარებაზე გაემახვილებინა.<ref>{{cite web |last1=Graham |first1=William |title=SpaceX at 50 – From taming Falcon 1 to achieving cadence in Falcon 9 |url=https://www.nasaspaceflight.com/2017/12/spacex-50-taming-falcon-1-achieving-cadence-falcon-9/ |website=NASASpaceFlight.com |access-date=March 16, 2021 |date=December 20, 2017 |archive-date=December 31, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201231213716/https://www.nasaspaceflight.com/2017/12/spacex-50-taming-falcon-1-achieving-cadence-falcon-9/ |url-status=live }}</ref> გვინ შოტველი ასევე დაწინაურდა კომპანიის პრეზიდენტად NASA-ს ასოცირებულ ადმინისტრატორ ბილ გერსტენმაიერთან CRS-ის კონტრაქტის წარმატებით მოლაპარაკებაში მისი წვლილისთვის.<ref>{{cite news |last1=Bergin |first1=Chris |title= Planetspace officially protest NASA's CRS selection |url= https://www.nasaspaceflight.com/2009/01/planetspace-officially-protest-nasas-crs-selection/ |access-date=August 22, 2023 |work=NSF |date=January 15, 2009}}</ref> === Falcon 9, Dragon და NASA-ს კონტრაქტები === [[File:SpaceX Falcon 9 Flight 1 launch.ogv|thumb|thumbtime=0:18|Falcon 9-ის პირველი გაშვების ვიდეო]] თავდაპირველად, SpaceX-ს ჰქონდა განზრახული, თავისი მსუბუქი რაკეტა-მატარებელი Falcon 1-ის შემდეგ, საშუალო სიმძლავრის მქონე Falcon 5-ით გაეგრძელებინა მუშაობა.<ref name="msnbc2005">{{cite web|last=David|first=Leonard|title=SpaceX tackles reusable heavy launch vehicle|date=September 9, 2005 |url=https://www.nbcnews.com/id/9262092|publisher=MSNBC|access-date=March 14, 2021|archive-date=May 21, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210521101625/https://www.nbcnews.com/id/wbna9262092|url-status=dead}}</ref> კომპანიამ, 2005 წელს, გადაწყვიტა, გაეგრძელებინა Falcon 9-ის, მრავალჯერადი გამოყენების მძიმე რაკეტა-მატარებლის, შემუშავება. Falcon 9-ის შემუშავება დააჩქარა NASA-მ, რომელმაც აიღო ვალდებულება, რომ კონკრეტული შესაძლებლობების დემონსტრირების შემთხვევაში რამდენიმე კომერციული ფრენა შეესყიდა. ეს დაიწყო 2006 წელს კომერციული ორბიტალური ტრანსპორტირების სერვისების (COTS) პროგრამის საწყისი დაფინანსებით.<ref name="Lindenmoyer quoted">{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://www.nasa.gov/pdf/453605main_Commercial_Space_Minutes_4_26_2010.pdf|title=Minutes of the NAC Commercial Space Committee|date=April 26, 2010|author=David J. Frankel|publisher=NASA|access-date=June 24, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170313043013/https://www.nasa.gov/pdf/453605main_Commercial_Space_Minutes_4_26_2010.pdf|archive-date=March 13, 2017 |url-status=live}} }}</ref> კონტრაქტის საერთო მინიჭება იყო 278 million USD, რათა უზრუნველყოფილიყო Dragon კოსმოსური ხომალდის, Falcon 9-ის, განვითარების დაფინანსება და Falcon 9-ის დემონსტრაციული გაშვება Dragon-თან ერთად.<ref name="Lindenmoyer quoted"/> ამ კონტრაქტის ფარგლებში, Falcon 9 პირველად გაუშვეს 2010 წლის ივნისში Dragon კოსმოსური ხომალდის კვალიფიკაციის განყოფილებით, Dragon კოსმოსური ხომალდის მაკეტის გამოყენებით. პირველი ოპერატიული Dragon კოსმოსური ხომალდი გაუშვეს 2010 წლის დეკემბერში COTS Demo Flight 1-ის ბორტზე, Falcon 9-ის მეორე ფრენაზე და უსაფრთხოდ დაბრუნდა დედამიწაზე ორი ორბიტის შემდეგ, რითაც შეასრულა მისიის ყველა მიზანი.<ref name="BBCLaunchDec2010">{{cite web|title=Private space capsule's maiden voyage ends with a splash|work=BBC News|date=December 8, 2010|url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-11948329|access-date=March 1, 2017|archive-date=November 15, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161115123326/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-11948329|url-status=live}}</ref> 2010 წლის დეკემბრისთვის, SpaceX-ის საწარმოო ხაზი ყოველ სამ თვეში ერთხელ აწარმოებდა ერთ Falcon 9-ს და Dragon-ს.<ref name="spacedotcom20101209">{{cite web |author=Chow |first=Denise |date=December 8, 2010 |title=Q & A with SpaceX CEO Elon Musk: Master of Private Space Dragons |url=https://www.space.com/10443-spacex-ceo-elon-musk-master-private-space-dragons.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170818154057/https://www.space.com/10443-spacex-ceo-elon-musk-master-private-space-dragons.html |archive-date=August 18, 2017 |access-date=June 24, 2017 |website=Space.com}}</ref> 2011 წლის აპრილში, მეორე რაუნდის კომერციული ეკიპაჟის განვითარების (CCDev) პროგრამის ფარგლებში, NASA-მ SpaceX-ს გაუფორმა 75 million USD კონტრაქტი Dragon-ისთვის ინტეგრირებული გაშვების სისტემის შესაქმნელად, რათა მოემზადებინა იგი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ეკიპაჟის ტრანსპორტირების საშუალებად.<ref name="sdc20110418">{{cite web |author=Chow |first=Denise |date=April 18, 2011 |title=Private Spaceship Builders Split Nearly $270{{spaces}}Million in NASA Funds |url=http://www.space.com/11421-nasa-private-spaceship-funding-astronauts.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20111231133929/http://www.space.com/11421-nasa-private-spaceship-funding-astronauts.html |archive-date=December 31, 2011 |access-date=March 1, 2017 |website=Space.com}}</ref> NASA-მ SpaceX-ს 2012 წლის აგვისტოში მიანიჭა ფიქსირებული ფასის კოსმოსური აქტის შეთანხმება (SAA), რათა შეექმნა ეკიპაჟის ტრანსპორტირების სისტემის დეტალური დიზაინი.<ref name="Koenigsmann 2018">{{cite web |url=https://science.house.gov/sites/republicans.science.house.gov/files/documents/HHRG-115-SY16-WState-HKoenigsmann-20180117.pdf|title=Statement of Dr. Hans Koeningsmann Vice President, Build and Flight Reliability Space Exploration Technologies Corp. (SpaceX)|last=Koenigsmann|first=Hans|date=January 17, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180923081317/https://science.house.gov/sites/republicans.science.house.gov/files/documents/HHRG-115-SY16-WState-HKoenigsmann-20180117.pdf|archive-date=September 23, 2018}}</ref> 2012 წლის დასაწყისში, SpaceX-ის აქციების დაახლოებით ორი მესამედი მასკს ეკუთვნოდა<ref>{{cite web |author=Melby |first=Caleb |date=March 12, 2012 |title=How Elon Musk Became A Billionaire Twice Over |url=https://www.forbes.com/sites/calebmelby/2012/03/12/how-elon-musk-became-a-billionaire-twice-over/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170306042204/https://www.forbes.com/sites/calebmelby/2012/03/12/how-elon-musk-became-a-billionaire-twice-over/ |archive-date=March 6, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Forbes}}</ref> და მისი სამოცდაათი მილიონი აქცია კერძო ბაზრებზე 875 million USD ღირდა,<ref name="IPO">{{cite news |date=February 11, 2012 |title=Elon Musk Anticipates Third IPO in Three Years With SpaceX |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2012-02-09/musk-sees-good-chance-of-spacex-stock-offering-by-next-year |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160721114244/http://www.bloomberg.com/news/articles/2012-02-09/musk-sees-good-chance-of-spacex-stock-offering-by-next-year |archive-date=July 21, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Bloomberg L. P.}}</ref> SpaceX-ის ფასი 1.3 billion USD იყო.<ref name="cnbc20120427">{{cite web |author=Watts |first=Jane |date=April 27, 2012 |title=Elon Musk on Why SpaceX Has the Right Stuff to Win the Space Race |url=https://www.cnbc.com/2012/04/27/elon-musk-on-why-spacex-has-the-right-stuff-to-win-the-space-race.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161216213440/http://www.cnbc.com/id/47207833 |archive-date=December 16, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=CNBC}}</ref> 2012 წლის მაისში, Dragon C2+-ის გაშვებით, Dragon გახდა პირველი კომერციული კოსმოსური ხომალდი, რომელმაც ტვირთი მიიტანა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე.<ref name="cbcnews" /> ფრენის შემდეგ, კომპანიის კერძო კაპიტალის შეფასება თითქმის გაორმაგდა და 2.4 billion USD შეადგინა.<ref>{{cite web|website=privco.com|title=Privately-held SpaceX Worth Nearly $2.4{{spaces}}Billion or $20/Share, Double Its Pre-Mission Secondary Market Value Following Historic Success at the International Space Station|url=http://www.privco.com/privately-held-spacex-worth-nearly-5-billion-or-20-share-double-its-pre-mission-secondary-market-pricing-following-historic-success-at-the-international-space-station|date=June 7, 2012|access-date=March 1, 2017|archive-date=August 6, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170806214559/http://www.privco.com/privately-held-spacex-worth-nearly-5-billion-or-20-share-double-its-pre-mission-secondary-market-pricing-following-historic-success-at-the-international-space-station}}</ref><ref>{{cite web |author=Bilton |first=Ricardo |date=June 10, 2012 |title=SpaceX's worth skyrockets to $4.8{{spaces}}billion after successful mission |url=https://venturebeat.com/2012/06/07/privco-spacexs-worth-skyrockets-to-4-8-billion-after-successful-mission/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160306125528/http://venturebeat.com/2012/06/07/privco-spacexs-worth-skyrockets-to-4-8-billion-after-successful-mission/ |archive-date=March 6, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=VentureBeat}}</ref> ამ დროისთვის, SpaceX-ს ოპერირების პირველი ათწლეულის განმავლობაში დაახლოებით 200 million USD-ის მთლიანი დაფინანსება ჰქონდა. აქედან, კერძო კაპიტალმა დაახლოებით 100 million USD უზრუნველყო, მასკმა დაახლოებით 100 million USD ინვესტიცია ჩადო, სხვა ინვესტორებმა კი დაახლოებით 200 million USD.<ref>{{cite web|title=SpaceX overview on second market |publisher=SecondMarket|url=https://www.secondmarket.com/company/spacex|archive-url=https://archive.today/20121217191301/https://www.secondmarket.com/company/spacex|archive-date=December 17, 2012}}</ref> SpaceX-ის აქტიური ხელახალი გამოყენების ტესტირების პროგრამა 2012 წლის ბოლოს დაიწყო დაშვების ტექნოლოგიის დაბალ სიმაღლეზე და დაბალ სიჩქარეზე ტესტირებით.<ref name="qz_2017">{{cite news |last1=Fernholz |first1=Tim |title=The complete visual history of SpaceX's single-minded pursuit of rocket reusability |url=https://qz.com/1016072/a-multimedia-history-of-every-single-one-of-spacexs-attempts-to-land-its-booster-rocket-back-on-earth/ |access-date=March 16, 2021 |work=Quartz |language=en |archive-date=March 12, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210312230832/https://qz.com/1016072/a-multimedia-history-of-every-single-one-of-spacexs-attempts-to-land-its-booster-rocket-back-on-earth/ |url-status=live }}</ref> Falcon 9-ის პროტოტიპებმა ვერტიკალური აფრენა და დაშვება (VTOL) განახორციელეს. გამაძლიერებელი ატმოსფერული დაბრუნების ტექნოლოგიის მაღალი სიჩქარის და მაღალ სიმაღლეზე ტესტირება 2013 წლის ბოლოს დაიწყო.<ref name="qz_2017" /> === კომერციული გაშვება და სწრაფი ზრდა === [[File:Launch of Falcon 9 carrying ORBCOMM OG2-M1 (16601442698).jpg|thumb|upright|Launch of Falcon 9 carrying [[Orbcomm-OG2|ORBCOMM OG2]]-M1, July 2014]] SpaceX-მა პირველი კომერციული მისია კერძო მომხმარებლისთვის 2013 წელს გაუშვა. 2014 წელს SpaceX-მა მსოფლიოს მასშტაბით ღიად გამოცხადებული 20 კონტრაქტიდან ცხრა მოიგო.<ref name="sn20150112">{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=January 12, 2015 |title=Arianespace, SpaceX Battled to a Draw for 2014 Launch Contracts |url=http://spacenews.com/chart-arianespace-spacex-battled-to-a-draw-for-2014-launch-contracts/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20150113095457/http://spacenews.com/chart-arianespace-spacex-battled-to-a-draw-for-2014-launch-contracts/ |archive-date=January 13, 2015 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> იმ წელს Arianespace-მა ევროპის მთავრობებს დამატებითი სუბსიდიები მოსთხოვა SpaceX-ის კონკურენციის დასაძლევად.<ref name="aw20140211">{{cite web |author=Svitak |first=Amy |date=February 11, 2014 |title=Arianespace To ESA: We Need Help |url=http://aviationweek.com/space/arianespace-esa-we-need-help |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170305200010/http://aviationweek.com/space/arianespace-esa-we-need-help |archive-date=March 5, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Aviation Week}}</ref><ref name="sn20140414">{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=April 14, 2014 |title=Satellite Operators Press ESA for Reduction in Ariane Launch Costs |url=https://spacenews.com/40193satellite-operators-press-esa-for-reduction-in-ariane-launch-costs/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230802163706/https://spacenews.com/40193satellite-operators-press-esa-for-reduction-in-ariane-launch-costs/ |archive-date=August 2, 2023 |access-date=November 24, 2022 |publisher=SpaceNews}}</ref> 2014 წლიდან SpaceX-ის შესაძლებლობებმა და ფასებმა ასევე გავლენა მოახდინა აშშ-ის სამხედრო ტვირთის გაშვების ბაზარზე, რომელსაც თითქმის ათი წლის განმავლობაში დომინირებდა აშშ-ის მსხვილი გამშვები პროვაიდერი United Launch Alliance (ULA).<ref name="lat20141125">{{cite web |author=Petersen |first=Melody |date=November 25, 2014 |title=SpaceX may upset firm's monopoly in launching Air Force satellites |url=https://www.latimes.com/business/la-fi-spacex-satellites-20141126-story.html#page=1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170421194744/http://www.latimes.com/business/la-fi-spacex-satellites-20141126-story.html#page=1 |archive-date=April 21, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Los Angeles Times}}</ref> მონოპოლიის გამო, აშშ-ის მიმწოდებლის მიერ გაშვების ხარჯები წლების განმავლობაში 400 მლნ აშშ დოლარზე მეტს აჭარბებდა.<ref>{{cite news|url=https://arstechnica.com/science/2017/06/air-force-budget-reveals-how-much-spacex-undercuts-launch-prices/|title=Air Force budget reveals how much SpaceX undercuts launch prices|publisher=Ars Technica|access-date=March 29, 2018|archive-date=January 17, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180117040352/https://arstechnica.com/science/2017/06/air-force-budget-reveals-how-much-spacex-undercuts-launch-prices/|url-status=live}}</ref> 2014 წლის სექტემბერში NASA-ს კომერციული კოსმოსური ფრენების დირექტორმა, კევინ კრიგლერმა, SpaceX-ს კომერციული ეკიპაჟის ტრანსპორტირების შესაძლებლობების (CCtCap) კონტრაქტი მიანიჭა ეკიპაჟის ტრანსპორტირების სისტემის შემუშავების დასასრულებლად. კონტრაქტი მოიცავდა რამდენიმე ტექნიკურ და სერტიფიცირების ეტაპს, უპილოტო ფრენის ტესტს, ეკიპაჟის ფრენის ტესტს და სერტიფიცირების შემდეგ ექვს ოპერატიულ მისიას.<ref name="Koenigsmann 2018" /> 2015 წლის იანვარში SpaceX-მა Google-ისა და Fidelity Investments-ისგან 1 billion USD დაფინანსება მოიზიდა კომპანიის 8.33%-ის სანაცვლოდ, რამაც კომპანიის შეფასება დაახლოებით 12 billion USD-ზე დაადგინა.<ref>{{cite web |author=Berger |first=Brian |date=January 20, 2015 |title=SpaceX Confirms Google Investment |url=http://spacenews.com/spacex-confirms-google-investment/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230220155735/https://spacenews.com/spacex-confirms-google-investment/ |archive-date=February 20, 2023 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> იმავე თვეში SpaceX-მა გამოაცხადა ახალი თანამგზავრული თანავარსკვლავედის, Starlink-ის, შემუშავების შესახებ, რათა უზრუნველყოს გლობალური ფართოზოლოვანი ინტერნეტ სერვისი 4000 თანამგზავრით.<ref>{{cite web|first1=Cecilia |last1=Kang |first2=Christian |last2=Davenport |title=SpaceX founder files with government to provide Internet service from space |url=https://www.washingtonpost.com/business/economy/spacex-founder-files-with-government-to-provide-internet-service-from-space/2015/06/09/db8d8d02-0eb7-11e5-a0dc-2b6f404ff5cf_story.html|newspaper=The Washington Post|date=June 9, 2015|access-date=March 1, 2017|archive-date=February 23, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170223183501/https://www.washingtonpost.com/business/economy/spacex-founder-files-with-government-to-provide-internet-service-from-space/2015/06/09/db8d8d02-0eb7-11e5-a0dc-2b6f404ff5cf_story.html|url-status=live}}</ref> Falcon 9-ს პირველი სერიოზული მარცხი 2015 წლის ივნისის ბოლოს ჰქონდა, როდესაც საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის მეშვიდე მომარაგების მისია, CRS-7, ფრენის დაწყებიდან ორ წუთში აფეთქდა. პრობლემა დაკავშირებული იყო ორი ფუტის სიგრძის ფოლადის საყრდენთან, რომელიც იჭერდა ჰელიუმის წნევის ჭურჭელს, რომელიც აჩქარების ძალის გამო გატყდა. ამან გამოიწვია გარღვევა და მაღალი წნევის ჰელიუმი დაბალი წნევის საწვავის ავზში გაჟონა, რამაც მარცხი გამოიწვია.<ref>{{cite web |author=Masunaga |first1=Samantha |last2=Petersen |first2=Melody |date=September 2, 2016 |title=SpaceX rocket exploded in an instant. Figuring out why involves a mountain of data |url=https://www.latimes.com/business/la-fi-spacex-investigation-20160902-snap-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170219040426/http://www.latimes.com/business/la-fi-spacex-investigation-20160902-snap-story.html |archive-date=February 19, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Los Angeles Times}}</ref> === მეორადი გამოყენება === [[File:CRS-8 (26239020092).jpg|thumb|Falcon 9-ის პირველი საფეხური ავტონომიური კოსმოსური დრონის (ASDS) ბარჟაზე, ზღვაში პირველი წარმატებული დაშვების შემდეგ, SpaceX CRS-8 მისია]] SpaceX-მა პირველი ეტაპის წარმატებული დაშვება და აღდგენა პირველად 2015 წლის დეკემბერში, Falcon 9-ის მე-20 რეისით განახორციელა.<ref>{{cite web |author=Musk |first=Elon |date=December 21, 2015 |title=Background on tonight's launch |url=http://www.spacex.com/news/2015/12/21/background-tonights-launch |archive-url=https://web.archive.org/web/20170308172650/http://www.spacex.com/news/2015/12/21/background-tonights-launch |archive-date=March 8, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceX}}</ref> 2016 წლის აპრილში კომპანიამ პირველი წარმატებული დაშვება განახორციელა ავტონომიურ კოსმოსურ დრონზე (ASDS) „რა თქმა უნდა, მე ისევ მიყვარხარ“ ატლანტის ოკეანეში.<ref>{{cite news |last1=Wright |first1=Robert |title=SpaceX rocket lands on drone ship |url=https://www.cnbc.com/2016/04/09/spacex-rocket-lands-on-drone-ship.html |access-date=March 16, 2021 |publisher=CNBC |date=April 9, 2016 |language=en |archive-date=September 21, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190921055220/https://www.cnbc.com/2016/04/09/spacex-rocket-lands-on-drone-ship.html |url-status=live }}</ref> 2016 წლის ოქტომბრისთვის, წარმატებული დაშვების შემდეგ, SpaceX-მა განაცხადა, რომ მომხმარებლებს 10%-იან ფასდაკლებას სთავაზობდა, თუ ისინი გადაწყვეტდნენ თავიანთი ტვირთის ხელახლა გამოყენებას Falcon 9-ის პირველ ეტაპზე.<ref name="sn20161005">{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=October 5, 2016 |title=SpaceX's Shotwell on Falcon 9 inquiry, discounts for reused rockets and Silicon Valley's test-and-fail ethos |url=http://spacenews.com/spacexs-shotwell-on-falcon-9-inquiry-discounts-for-reused-rockets-and-silicon-valleys-test-and-fail-ethos/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20161017122758/http://spacenews.com/spacexs-shotwell-on-falcon-9-inquiry-discounts-for-reused-rockets-and-silicon-valleys-test-and-fail-ethos/ |archive-date=October 17, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> რაკეტის მეორე მნიშვნელოვანი ავარია 2016 წლის სექტემბრის დასაწყისში მოხდა, როდესაც Falcon 9 აფეთქდა სტანდარტული გაშვებისწინა სტატიკური ცეცხლის ტესტისთვის საწვავის შევსების ოპერაციის დროს. ტვირთი, AMOS-6 საკომუნიკაციო თანამგზავრი, რომლის ღირებულებაც 200 მლნ USD იყო, განადგურდა.<ref>{{cite web |author=Santana |first=Marco |date=September 6, 2016 |title=SpaceX customer vows to rebuild satellite in explosion aftermath |url=http://www.orlandosentinel.com/news/space/go-for-launch/os-spacex-spacecom-answers-20160906-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170216160435/http://www.orlandosentinel.com/news/space/go-for-launch/os-spacex-spacecom-answers-20160906-story.html |archive-date=February 16, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Orlando Sentinel}}</ref> აფეთქება გამოწვეული იყო თხევადი ჟანგბადით, რომელიც საწვავის სახით გამოიყენება და იმდენად გაცივდა, რომ გამაგრდა და აალდა ნახშირბადის კომპოზიტური ჰელიუმის ჭურჭლებით.<ref name="verge-sept-explod-cause">{{cite web |author=Grush |first=Loren |date=November 5, 2016 |title=Elon Musk says SpaceX finally knows what caused the latest rocket failure |url=https://www.theverge.com/2016/11/5/13533900/elon-musk-spacex-falcon-9-failure-cause-solved |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170219013804/http://www.theverge.com/2016/11/5/13533900/elon-musk-spacex-falcon-9-failure-cause-solved |archive-date=February 19, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=The Verge}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ რაკეტის აფეთქება წარუმატებელ ფრენად არ ჩაითვალა, კომპანია ოთხთვიან შესვენებაზე გავიდა, სანამ არ დადგინდებოდა, თუ რა იყო არასწორი. SpaceX-მა ფრენები 2017 წლის იანვარში განაახლა.<ref name="plarson">{{cite web |url=http://www.spacex.com/news/2016/09/01/anomaly-updates|title=Anomaly Updates|publisher=SpaceX|date=September 1, 2016|access-date=March 1, 2017|archive-date=February 16, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170216160231/http://www.spacex.com/news/2016/09/01/anomaly-updates}}</ref> 2017 წლის მარტში SpaceX-მა SES-10 თანამგზავრისთვის დაბრუნებული Falcon 9 გაუშვა. ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც ტვირთის გადამტანი ორბიტალური რაკეტა კოსმოსში ხელახლა გაუშვა.<ref name="Davenport2017">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/news/the-switch/wp/2017/03/30/elon-musks-spacex-makes-history-by-launching-a-flight-proven-rocket/|first1=Christian|last1=Davenport|url-access=subscription|title=Elon Musk's SpaceX makes history by launching a 'flight-proven' rocket|newspaper=The Washington Post|date=March 30, 2017|access-date=March 31, 2017|archive-date=March 31, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170331015137/https://www.washingtonpost.com/news/the-switch/wp/2017/03/30/elon-musks-spacex-makes-history-by-launching-a-flight-proven-rocket/|url-status=live}}</ref> პირველი ეტაპი ხელახლა აღდგა, რაც ასევე ხელახლა გამოყენებული ორბიტალური კლასის რაკეტის პირველ დაშვებად აქცევს.<ref>{{cite news|url=https://www.nbcnews.com/tech/tech-news/spacex-successfully-launches-lands-recycled-falcon-9-rocket-n740226|title=SpaceX successfully launches, lands a recycled rocket.|publisher=NBC News|access-date=March 31, 2017|archive-date=March 31, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170331004317/http://www.nbcnews.com/tech/tech-news/spacex-successfully-launches-lands-recycled-falcon-9-rocket-n740226|url-status=live}}</ref> === წამყვანი გლობალური კომერციული გაშვების პროვაიდერი === 2017 წლის ივლისში კომპანიამ გაზარდა 350 მლნ USD, რამაც მისი შეფასება 21 ბილიონი USD-მდე გაზარდა.<ref>{{cite news|date=July 27, 2017|title=SpaceX Is Now One of the World's Most Valuable Privately Held Companies|url=https://www.nytimes.com/2017/07/27/technology/spacex-is-now-one-of-the-worlds-most-valuable-privately-held-companies.html/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20171129115140/https://www.nytimes.com/2017/07/27/technology/spacex-is-now-one-of-the-worlds-most-valuable-privately-held-companies.html|archive-date=November 29, 2017|access-date=November 16, 2017|newspaper=The New York Times}}</ref> 2017 წელს SpaceX-მა მიაღწია 45%-იან გლობალურ საბაზრო წილს კომერციული გაშვების კონტრაქტებში.<ref>{{cite news|url=https://arstechnica.com/science/2018/07/as-the-spacex-steamroller-surges-european-rocket-industry-vows-to-resist/?amp=1|title=As the SpaceX steamroller surges, European rocket industry vows to resist|date=July 20, 2018|access-date=July 21, 2018|archive-date=July 20, 2018|archive-url= https://web.archive.org/web/20180720141110/https://arstechnica.com/science/2018/07/as-the-spacex-steamroller-surges-european-rocket-industry-vows-to-resist/?amp=1|url-status=live}}</ref> 2018 წლის მარტის მონაცემებით, SpaceX-ს მანიფესტში 100-ზე მეტი გაშვება ჰქონდა, რაც დაახლოებით 12 ბილიონ USD-ის კონტრაქტით შემოსავალს წარმოადგენს.<ref>{{cite news|url=http://www.spacex.com/about|title=Company|last=spacexcmsadmin |date=November 27, 2012|publisher=SpaceX|access-date=March 29, 2018|archive-date=February 22, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170222061801/http://www.spacex.com/about}}</ref> კონტრაქტები მოიცავდა როგორც კომერციულ, ასევე სამთავრობო (NASA/DOD) მომხმარებლებს.<ref name="about">{{cite web |title=Company {{!}} SpaceX |work=SpaceX |date=November 27, 2012 |url=http://www.spacex.com/about |archive-url=https://web.archive.org/web/20170222061801/http://www.spacex.com/about |archive-date=February 22, 2017 |access-date=March 1, 2017 |author1=Spacexcmsadmin }}</ref> ამან SpaceX გახადა წამყვანი გლობალური კომერციული გაშვების პროვაიდერი, რომელიც გაზომილია მანიფესტირებული გაშვების მიხედვით.<ref>{{cite web |url=https://www.hq.nasa.gov/legislative/hearings/7-13-17%20HUGHES.pdf|title=Statement of Tim Hughes Senior Vice President for Global Business and Government Affairs Space Exploration Technologies Corp. (SpaceX)|last=Hughes|first=Tim|date=July 13, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171023122656/https://www.hq.nasa.gov/legislative/hearings/7-13-17%20HUGHES.pdf|archive-date=October 23, 2017 |url-status=live}}</ref> 2017 წელს SpaceX-მა დააარსა შვილობილი კომპანია, The Boring Company,<ref name="hawthore20180911">[http://hawthorne-ca.granicus.com/MetaViewer.php?view_id=&event_id=490&meta_id=35783 Agenda Item No. 9, City of Hawthorne City Council, Agenda Bill] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210224164217/http://hawthorne-ca.granicus.com/MetaViewer.php?view_id=&event_id=490&meta_id=35783|date=February 24, 2021}}, September 11, 2018, Planning and Community Development Department, City of Hawthorne. Retrieved September 13, 2018.</ref> და დაიწყო მუშაობა SpaceX-ის შტაბ-ბინასა და საწარმოო ობიექტთან და მიმდებარე ტერიტორიაზე მოკლე სატესტო გვირაბის მშენებლობაზე, SpaceX-ის მცირე რაოდენობის თანამშრომლების გამოყენებით,<ref name=lat20171121>{{cite news|url=https://www.latimes.com/local/lanow/la-me-ln-elon-musk-boring-company-20171121-story.html|title=Elon Musk's tunneling company wants to dig through L.A.|first=Laura J.|last=Nelson|website=[[Los Angeles Times]]|date=November 21, 2017|access-date=September 13, 2018|archive-date=March 27, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180327084136/http://www.latimes.com/local/lanow/la-me-ln-elon-musk-boring-company-20171121-story.html|url-status=live}}</ref> რომელიც დასრულდა 2018 წლის მაისში,<ref name=wsj20181217 /> და საზოგადოებისთვის გაიხსნა 2018 წლის დეკემბერში.<ref>{{cite web|url=https://losangeles.cbslocal.com/2018/05/11/elon-musk-la-traffic-tunnel-nearly-complete/ |title=Nothing "Boring" About Elon Musk's Newly Revealed Underground Tunnel|date=May 11, 2018|website=cbslocal.com|access-date=February 2, 2019|archive-date=December 3, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181203163806/https://losangeles.cbslocal.com/2018/05/11/elon-musk-la-traffic-tunnel-nearly-complete/|url-status=live}}</ref> 2018 წლის განმავლობაში, The Boring Company ცალკე კორპორატიულ ერთეულად გამოიყო, რომლის კაპიტალის 6% SpaceX-ს ეკუთვნოდა, 10%-ზე ნაკლები ადრეულ თანამშრომლებს, ხოლო კაპიტალის დარჩენილი ნაწილი ილონ მასკს.<ref name=wsj20181217>{{cite news|last=Copeland|first=Rob|url=https://www.wsj.com/articles/elon-musks-new-boring-co-faced-questions-over-spacex-financial-ties-11545078371|title=Elon Musk's New Boring Co. Faced Questions Over SpaceX Financial Ties|newspaper=The Wall Street Journal|date=December 17, 2018|access-date=December 18, 2018|quote=''When the Boring Co. was earlier this year spun into its own firm, more than 90% of the equity went to Mr. Musk and the rest to early employees... The Boring Co. has since given some equity to SpaceX as compensation for the help... about 6% of Boring stock, "based on the value of land, time and other resources contributed since the creation of the company".''|archive-date=December 18, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181218044810/https://www.wsj.com/articles/elon-musks-new-boring-co-faced-questions-over-spacex-financial-ties-11545078371|url-status=live}}</ref> === Starship, პირველი ეკიპაჟიანი გაშვება, Starlink და სხვა === 2019 წელს SpaceX-მა სამი დაფინანსების შედეგად 1.33 მილიარდი დოლარის კაპიტალი მოიზიდა.<ref name="cnbc20200221">{{cite news|url=https://www.cnbc.com/2020/02/21/spacex-raising-250-million-elon-musks-company-valuation-36-billion.html|title=SpaceX is looking to raise about $250{{spaces}}million, valuing Elon Musk's space company at $36{{spaces}}billion|last=Sheetz|first=Michael|publisher=CNBC|date=February 21, 2020|access-date=May 15, 2020|archive-date=May 29, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200529204116/https://www.cnbc.com/2020/02/21/spacex-raising-250-million-elon-musks-company-valuation-36-billion.html|url-status=live}}</ref> 2019 წლის მაისისთვის SpaceX-ის ღირებულება 33.3 მილიარდ დოლარამდე გაიზარდა,<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2019/05/31/spacex-valuation-33point3-billion-after-starlink-satellites-fundraising.html|title=SpaceX valuation rises to $33.3{{spaces}}billion as investors look to satellite opportunity|publisher=CNBC|date=May 31, 2019|access-date=June 17, 2019|archive-date=June 11, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190611234718/https://www.cnbc.com/2019/05/31/spacex-valuation-33point3-billion-after-starlink-satellites-fundraising.html|url-status=live}}</ref> ხოლო 2020 წლის მარტისთვის 36 მილიარდ დოლარს მიაღწია.<ref>{{cite web|last1=Cao|first1=Sissi |title=As SpaceX Reaches $36 Billion Valuation, Elon Musk Clarifies Starlink IPO Rumors|date=March 10, 2020 |url=https://observer.com/2020/03/spacex-elon-musk-clarify-starlink-ipo-plan/|work=Observer|access-date=May 29, 2020 |archive-date=June 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200617193654/https://observer.com/2020/03/spacex-elon-musk-clarify-starlink-ipo-plan/|url-status=live}}</ref> 2020 წლის 19 აგვისტოს, 1.9 მილიარდი დოლარის დაფინანსების შემდეგ, რომელიც კერძო კომპანიის მიერ განხორციელებული ერთ-ერთი უდიდესი ერთჯერადი დაფინანსების აქცია იყო, SpaceX-ის ღირებულება 46 მილიარდ დოლარამდე გაიზარდა.<ref>{{cite news|title=Elon Musk's SpaceX raises $1.9{{spaces}}billion in funding|url=https://www.reuters.com/article/us-spacex-funding-idUSKCN25E26E|work=Reuters|date=August 19, 2020|access-date=August 20, 2020|archive-date=August 20, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820203147/https://www.reuters.com/article/us-spacex-funding-idUSKCN25E26E|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Wattles|first1=Jackie|title=SpaceX is now a $46{{spaces}}billion 'unicorn'|url=https://www.cnn.com/2020/08/19/tech/spacex-valuation-46-billion-scn/index.html|publisher=CNN Business|access-date=August 20, 2020|archive-date=August 20, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200820201149/https://www.cnn.com/2020/08/19/tech/spacex-valuation-46-billion-scn/index.html|url-status=live}}</ref><ref name=cnbc20210216 /> 2021 წლის თებერვალში SpaceX-მა 99 ინვესტორისგან დამატებით 1.61 მილიარდი დოლარი მოიზიდა,<ref name=sn20210415 /> დაახლოებით 420 დოლარის ღირებულების ერთ აქციაზე,<ref name=cnbc20210216>{{cite news |title=Elon Musk's SpaceX raised $850{{spaces}}million, jumping valuation to about $74{{spaces}}billion |url=https://www.cnbc.com/2021/02/16/elon-musks-spacex-raised-850-million-at-419point99-a-share.html |last=Sheetz |first=Michael |publisher=[[CNBC]] |date=February 16, 2021 |access-date=February 17, 2021 |archive-date=February 17, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210217003959/https://www.cnbc.com/2021/02/16/elon-musks-spacex-raised-850-million-at-419point99-a-share.html |url-status=live }}</ref> რამაც კომპანიის შეფასება დაახლოებით 74 მილიარდ დოლარამდე გაზარდა. 2021 წლისთვის SpaceX-მა სააქციო დაფინანსების სახით 6 მილიარდ დოლარზე მეტი მოიზიდა. 2019 წლიდან მოზიდული კაპიტალის უმეტესი ნაწილი გამოყენებული იქნა Starlink-ის თანამგზავრული თანავარსკვლავედის ოპერატიული გაშვების და Starship გამშვები აპარატის შემუშავებისა და წარმოების მხარდასაჭერად.<ref name=sn20210415>{{cite news |title=SpaceX adds to latest funding round |url=https://spacenews.com/spacex-adds-to-latest-funding-round/ |last=Foust |first=Jeff |work=[[SpaceNews]] |date=April 15, 2021 |access-date=April 15, 2021 |archive-date=June 20, 2021 |archive-url=https://archive.today/20210620013106/https://spacenews.com/spacex-adds-to-latest-funding-round/ |url-status=live }}</ref> 2021 წლის ოქტომბრისთვის SpaceX-ის ღირებულება 100.3 მილიარდ დოლარამდე გაიზარდა.<ref>{{cite web|last1=Sheetz|first1=Michael|title=Elon Musk's SpaceX hits $100{{spaces}}billion valuation after secondary share sale|url=https://www.cnbc.com/2021/10/08/elon-musks-spacex-valuation-100-billion.html|publisher=CNBC|date=October 8, 2021|access-date=October 30, 2021|language=en|archive-date=October 29, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211029214353/https://www.cnbc.com/2021/10/08/elon-musks-spacex-valuation-100-billion.html|url-status=live}}</ref> 2021 წლის 16 აპრილს Starship HLS-მა მოიგო კონტრაქტი, რათა კრიტიკული როლი ეთამაშა NASA-ს ეკიპაჟიანი კოსმოსური ფრენების Artemis პროგრამაში.<ref name="sn20210416">{{cite news |title=NASA selects SpaceX to develop crewed lunar lander |url=https://spacenews.com/nasa-selects-spacex-to-develop-crewed-lunar-lander/ |last=Foust |first=Jeff |work=[[SpaceNews]] |date=April 16, 2021 |access-date=April 18, 2021 |archive-date=May 23, 2021 |archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20210523015710/https://spacenews.com/nasa%2Dselects%2Dspacex%2Dto%2Ddevelop%2Dcrewed%2Dlunar%2Dlander/ |url-status=live }}</ref> 2021 წლისთვის SpaceX-მა დადო შეთანხმებები Google Cloud Platform-თან და Microsoft Azure-თან Starlink-ისთვის მიწისზედა კომპიუტერული და ქსელური სერვისების მიწოდების შესახებ.<ref>{{Cite news |title=Google wins cloud deal from Elon Musk's SpaceX for Starlink internet connectivity |url=https://www.cnbc.com/2021/05/13/google-cloud-wins-spacex-deal-for-starlink-internet-connectivity.html |archive-url=https://archive.today/20210513202004/https://www.cnbc.com/2021/05/13/google-cloud-wins-spacex-deal-for-starlink-internet-connectivity.html |date=May 13, 2021 |archive-date=May 13, 2021 |last=Novet |first=Jordan |publisher=CNBC |access-date=May 14, 2021 |url-status=live }}</ref> 2022 წელს დაფინანსების ახალმა რაუნდმა SpaceX 127 მილიარდ დოლარად შეაფასა.<ref>{{Cite web|title=SpaceX raises another $250{{spaces}}million in equity, lifts total to $2{{spaces}}billion in 2022|date=August 5, 2022|url=https://www.cnbc.com/2022/08/05/elon-musks-spacex-raises-250-million-in-equity.html|publisher=CNBC|access-date=August 9, 2022|archive-date=August 9, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220809204948/https://www.cnbc.com/2022/08/05/elon-musks-spacex-raises-250-million-in-equity.html|url-status=live}}</ref> 2021 წლის ივლისში SpaceX-მა წარმოადგინა კიდევ ერთი დრონი სახელწოდებით A Shortfall of Gravitas, რომელზეც პირველად 2021 წლის 29 აგვისტოს CRS-23-ის გამაძლიერებელი დაეშვა.<ref>{{cite web |last=Howell |first=Elizabeth |url=https://www.space.com/spacex-drone-ship-a-shortfall-of-gravitas |title=Elon Musk unveils SpaceX's newest drone ship for rocket landings at sea |website=Space |date= July 12, 2021|access-date=February 7, 2022 |archive-date=August 27, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210827202150/https://www.space.com/spacex-drone-ship-a-shortfall-of-gravitas |url-status=live }}</ref> 2022 წლის პირველი 130 დღის განმავლობაში, SpaceX-მა 18 რაკეტის გაშვება და ორი ასტრონავტის დაშვება განახორციელა. 2021 წლის 13 დეკემბერს, კომპანიის აღმასრულებელმა დირექტორმა ილონ მასკმა გამოაცხადა, რომ კომპანია იწყებდა ნახშირორჟანგის მოცილების პროგრამას, რომელიც შეკავებულ ნახშირბადს რაკეტის საწვავად გარდაქმნიდა,<ref>{{cite news|last=Whittington|first=Mark R.|date=January 9, 2022|title=SpaceX's Elon Musk is going into the carbon capture business|work=[[The Hill (newspaper)|The Hill]]|publisher=[[Nexstar Media Group]]|url=https://thehill.com/opinion/technology/588784-spacexs-elon-musk-is-going-into-the-carbon-capture-business/|access-date=July 7, 2022|archive-date=July 7, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190717/https://thehill.com/opinion/technology/588784-spacexs-elon-musk-is-going-into-the-carbon-capture-business/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last=Chiland|first=Elijah|date=January 24, 2022|title=SpaceX Has Big Projects in the Works for 2022|work=[[Los Angeles Business Journal]]|url=https://labusinessjournal.com/manufacturing/aerospace/big-plans-spacex-2022/|access-date=July 7, 2022|archive-date=July 7, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190712/https://labusinessjournal.com/manufacturing/aerospace/big-plans-spacex-2022/|url-status=live}}</ref> მას შემდეგ, რაც მან წინა წლის თებერვალში გამოაცხადა 100 მილიონი დოლარის შემოწირულობა X Prize Foundation-ისთვის, რათა ფულადი ჯილდოები გადაეცათ ნახშირბადის შთანთქმის საუკეთესო ტექნოლოგიის შემუშავების კონკურსში გამარჯვებულებისთვის.<ref>{{cite news|last=Clifford|first=Catherine|date=February 8, 2021|title=The who, what and where of Elon Musk's $100{{spaces}}million prize money for carbon capture innovation|publisher=CNBC|url=https://www.cnbc.com/2021/02/08/who-what-where-of-elon-musks-100-million-prize-for-carbon-capture.html|access-date=July 7, 2022|archive-date=July 7, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220707190714/https://www.cnbc.com/2021/02/08/who-what-where-of-elon-musks-100-million-prize-for-carbon-capture.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last=Chappell|first=Bill|date=February 8, 2021|title=Elon Musk Funds $100 Million XPrize For Pursuit Of New Carbon Removal Ideas|publisher=[[NPR]]|url=https://www.npr.org/2021/02/08/965372754/elon-musk-funds-100-million-xprize-for-pursuit-of-new-carbon-removal-ideas|access-date=July 7, 2022|archive-date=February 24, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224031203/https://www.npr.org/2021/02/08/965372754/elon-musk-funds-100-million-xprize-for-pursuit-of-new-carbon-removal-ideas|url-status=live}}</ref> 2022 წლის აგვისტოში, Reuters-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ევროპის კოსმოსურმა სააგენტომ (ESA) დაიწყო საწყისი მოლაპარაკებები SpaceX-თან, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს კომპანიის გამშვები მოწყობილობების დროებით გამოყენება, იმის გათვალისწინებით, რომ რუსეთმა უკრაინაში რუსეთის შეჭრის ფონზე დაბლოკა Soyuz-ის რაკეტებზე წვდომა.<ref>{{Cite news|title=Europe eyes Musk's SpaceX to replace Russian rockets|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2022/08/12/europe-eyes-musks-spacex-to-replace-russian-rockets.html|agency=Reuters|access-date=August 12, 2022|archive-date=August 12, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220812173935/https://www.cnbc.com/2022/08/12/europe-eyes-musks-spacex-to-replace-russian-rockets.html|url-status=live}}</ref> ამ შეჭრისა და რუსეთსა და უკრაინას შორის ომის შემდეგ, Starlink ფართოდ გამოიყენებოდა.<ref>{{Cite web |last1=Sheetz |first1=Amanda |last2=Macias |first2=Michael |date=June 1, 2023 |title=Pentagon awards SpaceX with Ukraine contract for Starlink satellite internet |url=https://www.cnbc.com/2023/06/01/pentagon-awards-spacex-with-ukraine-contract-for-starlink-satellite-internet.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230915160713/https://www.cnbc.com/2023/06/01/pentagon-awards-spacex-with-ukraine-contract-for-starlink-satellite-internet.html |archive-date=September 15, 2023 |access-date=September 15, 2023 |website=CNBC |language=en}}</ref> 2022 წელს SpaceX-ის Falcon 9 ასევე გახდა მსოფლიო რეკორდსმენი ერთი ტიპის სატრანსპორტო საშუალების ერთ წელიწადში ყველაზე მეტი გაშვებით.<ref name="Wall 2023">{{Cite web |author1=Wall |first=Mike |date=January 4, 2023 |title=61 rocket launches! SpaceX celebrates record-breaking 2022 |url=https://www.space.com/spacex-celebrates-2022-61-launches |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230108040630/https://www.space.com/spacex-celebrates-2022-61-launches |archive-date=January 8, 2023 |access-date=January 8, 2023 |website=Space.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite tweet |title=Falcon 9 launched the @ImageSatIntl EROS C-3 mission to orbit overnight, completing SpaceX's 61st and final launch of 2022{{snd}}nearly double our record of 31 launches set last year |number=1608888254761422851 |user=SpaceX |access-date=January 8, 2023 |language=en}}</ref> SpaceX-მა რაკეტა დაახლოებით ყოველ ექვს დღეში გაუშვა 2022 წელს, სულ 61 გაშვება. ერთის გარდა (ნოემბერში Falcon Heavy) ყველა გაშვება Falcon 9 რაკეტით განხორციელდა.<ref name="Wall 2023" /> 2023 წლის ნოემბერში SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ თავის პარაშუტის მიმწოდებელ Pioneer Aerospace-ს გაკოტრებიდან 2.2 მილიონ დოლარად გამოისყიდდა.<ref>{{Cite web |last=Carter |first=Tom |title=Elon Musk's SpaceX is buying a company that makes parachutes for spacecraft for $2.2 million |url=https://www.businessinsider.com/elon-musks-spacex-is-buying-a-spacecraft-parachute-company-2023-11 |access-date=November 30, 2023 |website=Business Insider |language=en-US |archive-date=November 30, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231130151135/https://www.businessinsider.com/elon-musks-spacex-is-buying-a-spacecraft-parachute-company-2023-11 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |last=Peterson |first=Becky |url=https://www.theinformation.com/articles/spacex-acquires-parachute-maker-pioneer-aerospace-for-2-2-million |title=SpaceX Acquires Parachute Maker Pioneer Aerospace for $2.2 Million |date=November 28, 2023 |website=The Information |access-date=January 18, 2024 |archive-date=January 18, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240118191941/https://www.theinformation.com/articles/spacex-acquires-parachute-maker-pioneer-aerospace-for-2-2-million |url-status=live }}</ref> 2024 წლის 16 ივლისს ილონ მასკმა X-ზე გამოაქვეყნა, რომ SpaceX თავის შტაბ-ბინას ჰოთორნიდან, კალიფორნია, SpaceX Starbase-ში, ბრაუნსვილში, ტეხასის შტატში გადაიტანდა. მასკმა თქვა, რომ ეს გამოწვეული იყო ცოტა ხნის წინ მიღებული California AB1955 კანონპროექტით „და მრავალი სხვა კანონპროექტით, რომელიც მას წინ უძღოდა, რომელიც თავს ესხმოდა როგორც ოჯახებს, ასევე კომპანიებს“.<ref>{{Cite tweet |number=1813290895334383820 |user=elonmusk |last=Musk |first=Elon |date=July 16, 2024 |title=This is the final straw. Because of this law and the many others that preceded it, attacking both families and companies, SpaceX will now move its HQ from Hawthorne, California, to Starbase, Texas. |access-date=July 17, 2024}}</ref> კალიფორნიაში ეს ახალი კანონი კრძალავს სკოლის ოლქებს, მოითხოვონ მასწავლებლებისგან მშობლებისთვის მოსწავლის სექსუალური ორიენტაციისა და გენდერული იდენტობის ცვლილებების შესახებ ინფორმირება.<ref>{{Cite news |last1=Wagner |first1=Kurt |last2=Grush |first2=Loren |date=July 16, 2024 |title=Musk to Move X, SpaceX to Texas in Deepening Rightward Shift |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-07-16/musk-says-spacex-to-move-headquarters-to-texas-from-california |access-date=July 16, 2024 |work=[[Bloomberg News]]}}</ref> კალიფორნიის სახელმწიფო მდივანთან წარდგენილი ჩანაწერების თანახმად, შტაბ-ბინა ოფიციალურად 2024 წლის აგვისტოში ბრაუნსვილში, ტეხასში გადავიდა.<ref>{{Cite web| title=Statement of information - Space Exploration Technologies Corp. | url=https://bizfileonline.sos.ca.gov/api/report/GetImageByNum/121076144140115220177004255237071119031243095007 | archive-url=https://web.archive.org/web/20240817182827/https://bizfileonline.sos.ca.gov/api/report/GetImageByNum/121076144140115220177004255237071119031243095007 | archive-date=August 17, 2024}}</ref> SpaceX-ის შტაბ-ბინის გადატანის ნაბიჯი დიდწილად სიმბოლურად იქნა მიჩნეული, სულ მცირე, მოკლევადიან პერსპექტივაში. ჰოთორნის ობიექტი კვლავაც უზრუნველყოფს კომპანიის Falcon-ის გამშვებ აპარატებს, რომლებიც SpaceX-ის მთავარი სამუშაო პროდუქტი იყო 2024 წელს. SpaceX-ის 2024 წლის Polaris Dawn-ის მისიამ წარმოადგინა პირველი კერძო კოსმოსური გასეირნება, რაც კომერციული კოსმოსური კვლევის მნიშვნელოვან ეტაპს აღნიშნავდა.<ref>{{Cite news |last=Chang |first=Kenneth |date=September 11, 2024 |title=First Private Spacewalk in SpaceX Capsule Achieves New Milestone |url=https://www.nytimes.com/2024/09/11/science/spacex-polaris-dawn-astronauts-spacewalk.html |access-date=September 21, 2024 |work=The New York Times}}</ref> 2025 წელს ProPublica-მ განაცხადა, რომ ჩინელმა ინვესტორებმა SpaceX-ში შესასვლელი იპოვეს და კერძო კომპანიაში დიდი ინვესტიციები ჩადეს მესამე ქვეყნებში, როგორიცაა კაიმანის კუნძულები, განლაგებული საინვესტიციო ინსტრუმენტების მეშვეობით. ამან ეროვნული უსაფრთხოების მნიშვნელოვანი შეშფოთება გამოიწვია.<ref>{{cite web |last1=Kaplan |first1=Joshua |last2=Elliott |first2=Justin |title=How Elon Musk’s SpaceX Secretly Allows Investment From China |url=https://www.propublica.org/article/elon-musk-spacex-allows-china-investment-cayman-islands-secrecy |website=propublica.org |publisher=ProPublica |access-date=March 26, 2025}}</ref> ==== Starship ==== [[File:Starship full stack.jpg|thumb|upright|alt=refer to caption|Starship გაშვების წინ]] [[File:SpaceX Crew-10 launches aboard a SpaceX Falcon 9 rocket carrying the Dragon spacecraft at Kennedy Space Center, FL, March 2025.jpg|thumb|დრაკონის ფრენა: SpaceX Crew-10-ის გაშვება SpaceX Falcon 9 რაკეტით, რომელზეც გადაჰყავთ Dragon კოსმოსური ხომალდი, რომელსაც პილოტირებს ასტრონავტი და საჰაერო ძალების მაიორი ნიკოლ „ვეიპორ“ აიერი, კენედის კოსმოსურ ცენტრში, ფლორიდა, 2025 წლის 14 მარტი.]] 2019 წლის იანვარში SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ Starship-ისა და Starlink-ის პროექტების დაფინანსების მიზნით, თავისი სამუშაო ძალის 10%-ს გაათავისუფლებდა.<ref>{{cite news |url=https://www.cnn.com/2019/01/11/tech/spacex-layoffs/index.html|title=SpaceX to lay off 10% of its workers|last=Wattles|first=Jackie|date=January 11, 2019|publisher=CNN|archive-url=https://web.archive.org/web/20190716164723/https://www.cnn.com/2019/01/11/tech/spacex-layoffs/index.html|archive-date=July 16, 2019|url-status=live}}</ref> Starship-ის დანიშნულებაა ადამიანებისა და ტვირთის ფართომასშტაბიანი ტრანზიტის უზრუნველყოფა მთვარეზე, მარსზე და მის ფარგლებს გარეთ.<ref>{{Cite web |last1=Steve |first1=Ganyard |last2=Kekatos |first2=Steve |date=April 20, 2023 |title=Why SpaceX's Starship rocket matters even after self-destruction |url=https://abcnews.go.com/US/why-spacex-starship-rocket-matters-after-self-destruction/story?id=98733978 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240128034303/https://abcnews.go.com/US/why-spacex-starship-rocket-matters-after-self-destruction/story?id=98733978 |archive-date=January 28, 2024 |access-date=January 27, 2024 |website=ABC News}}</ref> SpaceX-ის Starship არის ყველაზე დიდი და მძლავრი რაკეტა, რომელიც კი ოდესმე უფრენიათ, 100+ ტონა ტვირთამწეობით.<ref name="starship-flight-3">Mike Wall. [https://www.space.com/spacex-starship-third-test-flight-objectives SpaceX to push the envelope on 3rd Starship test flight] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240307112417/https://www.space.com/spacex-starship-third-test-flight-objectives|date=March 7, 2024}} Space.com. Retrieved March 7, 2024.</ref><ref name="starship-press-kit">[https://www.spacex.com/vehicles/starship/ Starship Service to Earth Orbit, Moon, Mars, and Beyond] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200522145915/https://www.spacex.com/vehicles/starship/ |date=May 22, 2020 }} Spacex.com. 2024. Retrieved March 7, 2024.</ref> Starship-ის საწყისი პროტოტიპების მშენებლობა და ტესტები 2019 წლის დასაწყისში ფლორიდასა და ტეხასში დაიწყო. Starship-ის ყველა მშენებლობა და ტესტირება იმავე წლის ბოლოს SpaceX-ის ახალ სამხრეთ ტეხასის გაშვების ადგილზე გადავიდა. 2023 წლის 20 აპრილს, Starship-ის პირველი ორბიტალური ფრენის ტესტირება მექსიკის ყურეში ჰაერში აფეთქებით დასრულდა, სანამ გამაძლიერებელი გამოეყო. გაშვების შემდეგ, გამაძლიერებელში არსებული მრავალი ძრავა თანდათანობით გაფუჭდა, რის გამოც აპარატმა მაქსიმალური q დაგეგმილზე გვიან მიაღწია. „მაქსიმალური q“ არის მაქსიმალური მექანიკური სტრესის თეორიული წერტილი, რომელიც კოსმოსური აპარატის გაშვების თანმიმდევრობის დროს ხდება. რაკეტის შემთხვევაში, რომელიც ასვლის დროს თვითგანადგურებას საჭიროებს, მაქსიმალური q თვითგანადგურების წერტილში ხდება. საბოლოოდ, ხომალდმა კონტროლი დაკარგა და არასტაბილურად ბრუნავდა მანამ, სანამ ავტომატური ფრენის შეწყვეტის სისტემა არ გააქტიურდა, რამაც განზრახ გაანადგურა რაკეტა. ილონ მასკი, SpaceX და კოსმოსური ინდუსტრიის სხვა წარმომადგენლები სატესტო ფრენას წარმატებულად მიიჩნევენ.<ref>{{cite web |last1=Olson |first1=Emily |last2=Archie |first2=Ayana |date= April 20, 2023 |title=SpaceX's massive rocket Starship explodes 4 minutes after liftoff |url=https://www.npr.org/2023/04/20/1170983959/spacex-starship-launch-elon-musk |website=[[NPR]] |access-date=April 20, 2023 |archive-date=April 20, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230420070436/https://www.npr.org/2023/04/20/1170983959/spacex-starship-launch-elon-musk |url-status=live }}</ref><ref name="berger-ift1-fail-or-success">{{Cite web |last=Berger |first=Eric |author-link=Eric Berger (meteorologist) |date=April 20, 2023 |title=So what was that? Was Starship's launch a failure or a success? |url=https://arstechnica.com/science/2023/04/so-what-was-that-was-starships-launch-a-failure-or-a-success/ |access-date=November 15, 2023 |website=Ars Technica |language=en-us |archive-date=April 21, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230421123110/https://arstechnica.com/science/2023/04/so-what-was-that-was-starships-launch-a-failure-or-a-success/ |url-status=live}}</ref> მასკმა იმ დროს განაცხადა, რომ ინფრასტრუქტურის კიდევ ერთი გაშვებისთვის მომზადებას „ექვსიდან რვა კვირამდე“ დასჭირდებოდა. 2023 წლის ოქტომბერში SpaceX-ის მაღალჩინოსანმა აღმასრულებელმა განაცხადა, რომ კომპანია სექტემბრიდან მზად იყო შემდეგი სატესტო ფრენის განსახორციელებლად. მან მთავრობის მარეგულირებელი ორგანოები პროექტის პროგრესის ჩაშლაში დაადანაშაულა და დასძინა, რომ შეფერხებამ შეიძლება გამოიწვიოს ის, რომ ჩინეთი ამერიკელ ასტრონავტებს მთვარეზე დაბრუნებამდე აჯობებს.<ref>{{Cite news |last1=Wattles |first1=Jackie |last2=Danya |first2=Gainor |date=April 29, 2023 |title=Starship could be ready to launch again in 'six to eight weeks,' Elon Musk says |url=https://edition.cnn.com/2023/04/29/world/spacex-starship-elon-musk-whats-next-scn/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231111175817/https://edition.cnn.com/2023/04/29/world/spacex-starship-elon-musk-whats-next-scn/index.html |archive-date=November 11, 2023 |access-date=November 11, 2023 |work=CNN}}</ref><ref>{{Cite news |last1=Wattles |first1=Jackie |last2=Fisher |first2=Kristin |date=October 19, 2023 |title=SpaceX slams regulatory 'headwinds' for holding up Starship, risking US dominance in space |url=https://edition.cnn.com/2023/10/18/world/spacex-testimony-senate-faa-regulations-scn/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20231111175816/https://edition.cnn.com/2023/10/18/world/spacex-testimony-senate-faa-regulations-scn/index.html |archive-date=November 11, 2023 |access-date=November 11, 2023 |work=CNN}}</ref> 2023 წლის 18 ნოემბერს SpaceX-მა Starship მეორე სატესტო ფრენა ჩაატარა, ორივე ხომალდი რამდენიმე წუთის განმავლობაში იფრინა, სანამ ცალ-ცალკე აფეთქდებოდა.<ref>{{cite news|url=https://www.nytimes.com/video/science/space/100000009187670/spacex-starship-explosions.html|title=SpaceX Starship Launch Ends in Explosion|work=The New York Times|date=November 18, 2023|access-date=November 19, 2023|archive-date=April 3, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240403194420/https://www.nytimes.com/video/science/space/100000009187670/spacex-starship-explosions.html|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.space.com/spacex-starlink-launch-group-7-7|title=SpaceX poised to launch 22 Starlink satellites early Nov. 19|date=November 18, 2023 |publisher=Space.com|access-date=November 19, 2023|archive-date=November 19, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231119043053/https://www.space.com/spacex-starlink-launch-group-7-7|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thehindu.com/sci-tech/science/spacex-launches-giant-new-rocket-but-a-pair-of-explosions-ends-the-second-test-flight/article67547917.ece|title=SpaceX launches giant new rocket but a pair of explosions ends the second test flight|work=The Hindu|date=November 18, 2023 |access-date=November 19, 2023|archive-date=November 19, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231119043053/https://www.thehindu.com/sci-tech/science/spacex-launches-giant-new-rocket-but-a-pair-of-explosions-ends-the-second-test-flight/article67547917.ece|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/technology/2023/nov/19/rows-and-rockets-blow-up-as-elon-musks-firms-endure-turbulent-weekend|title=Rows and rockets blow up as Elon Musk's firms endure turbulent weekend|work=The Guardian|date=November 19, 2023 |access-date=November 19, 2023|archive-date=November 19, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231119083143/https://www.theguardian.com/technology/2023/nov/19/rows-and-rockets-blow-up-as-elon-musks-firms-endure-turbulent-weekend|url-status=live |last1=Thorpe |first1=Vanessa }}</ref> 2024 წლის მარტის დასაწყისში SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ 14 მარტს გეგმავდა, როგორც Starship-ის შემდეგი უპილოტო გაშვების კონფიგურაციის სატესტო ფრენის სავარაუდო თარიღს, FAA-ს მიერ „გაშვების ლიცენზიის“ გაცემამდე. ეს ლიცენზია გაიცა 2024 წლის 13 მარტს.<ref>{{Cite web |last=Wall |first=Mike |date=March 13, 2024 |title=FAA grants license for SpaceX's March 14 Starship launch |url=https://www.space.com/spacex-starship-third-launch-faa-license |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403194348/https://www.space.com/spacex-starship-third-launch-faa-license |archive-date=April 3, 2024 |access-date=March 21, 2024 |website=Space.com |language=en}}</ref> 2024 წლის 14 მარტს, UTC-ის 13:25 საათზე, Starship-მა მესამედ გაისროლა და პირველად მიაღწია დაგეგმილ სუბორბიტალურ ტრაექტორიას. ფრენა დასრულდა გამაძლიერებლის გაუმართაობით დაშვებამდე ცოტა ხნით ადრე და ხომალდის დაკარგვით ინდოეთის ოკეანეში ხელახლა შესვლისას.<ref name="starship-flight-3"/><ref name="starship-press-kit"/> 2024 წლის 4 ივნისს SpaceX-მა მიიღო Starship-ის მეოთხე სატესტო ფრენის გაშვების ლიცენზია. თავად ლიცენზია აღსანიშნავია იმით, რომ ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც FAA-მ შეიტანა პუნქტი, რომელიც SpaceX-ს საშუალებას მისცემდა განეხორციელებინა შემდგომი სატესტო ფრენები უბედური შემთხვევების გამოძიების გარეშე, იმ პირობით, რომ ისინი აკმაყოფილებდნენ მსგავს გაშვების პროფილს და იყენებდნენ აპარატურის იგივე სპეციფიკაციას. ეს დებულება შესაძლოა დააჩქაროს განვითარების ვადები.<ref>{{Cite web |author1=Tariq Malik |date=June 4, 2024 |title=SpaceX lands FAA license for next Starship megarocket launch on June 6 |url=https://www.space.com/spacex-starship-flight-4-faa-launch-license |access-date=June 5, 2024 |website=Space.com |language=en}}</ref> 2024 წლის 12 ოქტომბერს SpaceX-მა მიიღო FAA-ს თანხმობა Starship-ის მეხუთე სატესტო ფრენისთვის.<ref>{{Cite web |last=Wattles |first=Jackie |date=October 12, 2024 |title=SpaceX gets regulatory approval for fifth test flight of Starship rocket |url=https://edition.cnn.com/2024/10/12/science/faa-spacex-starship-test-flight-5/index.html |access-date=November 5, 2024 |website=CNN |language=en}}</ref> ეს იყო პირველი ფრენა ძრავის გაუმართაობის გარეშე და პირველი წარმატებული დაჭერა კოშკში.<ref name="nsf20241012">{{Cite web |last=Weber |first=Ryan |date=October 12, 2024 |title=SpaceX Catches a Super Heavy Booster During a Milestone Flight 5 |url=https://www.nasaspaceflight.com/2024/10/starship-flight-5-catch/ |access-date=October 14, 2024 |website=NASASpaceFlight.com |language=en-US}}</ref> SpaceX-მა Starship-ი მეექვსე სატესტო ფრენაზე 2024 წლის 19 ნოემბერს გაუშვა.<ref>{{Cite web |last=Weber |first=Ryan |date=November 18, 2024 |title=SpaceX lands Ship 31 in the Indian Ocean but miss the Booster Catch |url=https://www.nasaspaceflight.com/2024/11/starship-flight-6-launch/ |access-date=November 20, 2024 |website=NASASpaceFlight.com |language=en-US}}</ref> გამაძლიერებელმა შეწყვიტა დაჭერა, სანამ ხომალდი კოსმოსში ხელახლა დაწვას განახორციელებდა.<ref name=":02">{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=6yd_cpPP4fE |title=SpaceX Launches Starship Flight 6 (and Catches a Booster) |date=November 16, 2024 |last=NASASpaceflight |access-date=November 19, 2024 |via=YouTube}}</ref><ref>{{cite news |last1=Wattles |first1=Jackie |last2=Fatahi |first2=Kia |title=Regulators are investigating reports of property damage from SpaceX Starship's explosion |url=https://edition.cnn.com/2025/01/17/science/spacex-starship-explosion-investigation/index.html |work=CNN |date=January 17, 2025 |language=en}}</ref> 2025 წლის 16 იანვარს SpaceX-მა Starship-ი მეშვიდე სატესტო ფრენაზე გაუშვა, პირველი Block 2 ხომალდით, Ship 33 (403 ფუტის ან 123 მეტრის სიმაღლეზე). ამ ტესტში ასევე შედიოდა სადემონსტრაციო ტვირთი, Starlink V3 სიმულატორი. ტესტი დაიწყო 22:37 UTC-ზე. ტესტის შედეგად მეორედ დაიჭირეს სუპერმძიმე გამაძლიერებელი B14, თუმცა 8 წუთის შემდეგ SpaceX-მა დაკარგა კონტაქტი „გემთან“, რომელიც Starship-ის ზედა საფეხურია, რამაც გამოიწვია ხომალდის აფეთქება ასვლის დროს. როგორც ამბობენ, კოსმოსური ხომალდი აფეთქდა გაშვებიდან დაახლოებით 8,5 წუთში ატლანტის ოკეანეში, ტერქსისა და კაიკოსის კუნძულების მახლობლად. 18 იანვარს, ფედერალური საავიაციო სამსახურის (FAA) შეცდომის გამოძიებას ითხოვდა.<ref>{{Cite web |last1=Tingley |first1=Brett |last2=published |first2=Mike Wall |date=January 17, 2025 |title=Watch SpaceX Starship explode over Atlantic Ocean on Flight Test 7 (videos) |url=https://www.space.com/space-exploration/private-spaceflight/watch-spacex-starship-explode-over-atlantic-ocean-on-flight-test-7-videos |access-date=January 24, 2025 |website=Space.com |language=en}}</ref> 2025 წლის 7 მარტს, SpaceX-მა კიდევ ერთი Starship რაკეტა გაუშვა, ამჯერად ტეხასიდან. კონტაქტი დაიკარგა სატესტო ფრენის დაწყებიდან რამდენიმე წუთში და კოსმოსური ხომალდი ჩამოინგრა და დაიშალა, ნამსხვრევები კი ფლორიდის ცაზე ჩანდა.<ref>{{Cite web |date=March 6, 2025 |title=SpaceX's latest Starship test flight ends with another explosion |url=https://apnews.com/article/spacex-starship-elon-musk-0c260a324f597a172300315c6486b9df |access-date=March 7, 2025 |website=AP News |language=en}}</ref> წინასწარი გამოძიების თანახმად, Starship-ის მე-7 სატესტო ფრენა შეფერხდა ჟანგბადის გაჟონვის, ციმციმებისა და მის უკანა ნაწილში ხანგრძლივი ხანძრის გამო, რამაც გამოიწვია რაკეტის ძრავების გამორთვა და კოსმოსური ხომალდის თვითგანადგურების სისტემის ჩართვა.<ref>{{Cite web |last=Roush |first=Ty |title=Elon Musk Defends Second-Straight Explosion For SpaceX's Starship As 'Minor Setback' |url=https://www.forbes.com/sites/tylerroush/2025/03/07/elon-musk-defends-second-straight-explosion-for-spacexs-starship-as-minor-setback/ |access-date=March 7, 2025 |website=Forbes |language=en}}</ref> ==== მართვადი გაშვებები ==== [[File:KSC-20200523-PH-KLS03 0011.jpg|thumb|NASA-ს ასტრონავტები დუგლას ჰარლი (მარცხნივ) და რობერტ ბენკენი (მარჯვნივ) SpaceX-ის მიერ შექმნილ სპეციალურად მორგებულ კოსმოსურ კოსტიუმებში]] NASA-ს ასტრონავტები დუგლას ჰარლი (მარცხნივ) და რობერტ ბენკენი (მარჯვნივ) SpaceX-ის მიერ შექმნილ სპეციალურად მორგებულ კოსმოსურ კოსტიუმებში. მნიშვნელოვანი ეტაპი 2020 წლის მაისში მოხდა, როდესაც SpaceX-მა წარმატებით გაუშვა NASA-ს ორი ასტრონავტი (დუგ ჰარლი და ბობ ბენკენი) ორბიტაზე Crew Dragon-ის კოსმოსური ხომალდით Crew Dragon Demo-2-ის დროს, რითაც SpaceX გახდა პირველი კერძო კომპანია, რომელმაც ასტრონავტები გაგზავნა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე და აღნიშნა პირველი ეკიპაჟის მიერ გაშვებული კოსმოსური ხომალდი ამერიკული მიწიდან 9 წლის განმავლობაში.<ref name="NYT-20200530">{{cite news|title=SpaceX Lifts NASA Astronauts to Orbit, Launching New Era of Spaceflight{{snd}}The trip to the space station was the first from American soil since 2011 when the space shuttles were retired|url=https://www.nytimes.com/2020/05/30/science/spacex-nasa-astronauts.html|newspaper=The New York Times|last=Chang|first=Kenneth|date=May 30, 2020|access-date=May 31, 2020|archive-date=August 10, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200810172446/https://www.nytimes.com/2020/05/30/science/spacex-nasa-astronauts.html|url-status=live}}</ref><ref name="CNN-20200530">{{cite news|last=Wattles|first=Jackie |title=SpaceX Falcon 9 launches two NASA astronauts into the space CNN|url=https://edition.cnn.com/2020/05/30/tech/spacex-nasa-launch-astronauts-scn/index.html|date=May 30, 2020|publisher=CNN|access-date=May 31, 2020|archive-date=May 31, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200531001954/https://edition.cnn.com/2020/05/30/tech/spacex-nasa-launch-astronauts-scn/index.html|url-status=live}}</ref> მისია ფლორიდაში, კენედის კოსმოსური ცენტრის გაშვების კომპლექსიდან 39A (LC-39A) გაეშვა.<ref>{{cite web|title=SpaceX-NASA Dragon Demo-2 launch: All your questions answered |url=https://indianexpress.com/article/explained/explained-why-crew-dragon-demo-2-mission-nasa-spacex-is-important-and-how-it-will-take-place-6434723/|website=The Indian Express|date=June 2, 2020|access-date=June 2, 2020|archive-date=June 3, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603035924/https://indianexpress.com/article/explained/explained-why-crew-dragon-demo-2-mission-nasa-spacex-is-important-and-how-it-will-take-place-6434723/|url-status=live}}</ref> ==== Starlink ==== 2019 წლის მაისში, SpaceX-მა გაუშვა Starlink-ის 60 თანამგზავრის პირველი დიდი პარტია, რითაც მომდევნო წელს დაიწყო მსოფლიოში უდიდესი კომერციული თანამგზავრების თანავარსკვლავედის განლაგება.<ref name=mittr_2020>{{cite web|last1=Patel|first1=Neel|title=SpaceX now operates the world's biggest commercial satellite network |url=https://www.technologyreview.com/2020/01/07/130991/spacex-now-operates-the-worlds-biggest-commercial-satellite-network/|publisher=MIT Technology Review |archive-url=https://web.archive.org/web/20231006164834/https://www.technologyreview.com/2020/01/07/130991/spacex-now-operates-the-worlds-biggest-commercial-satellite-network/ |archive-date=October 6, 2023 |access-date=May 19, 2024|url-status=live}}</ref> 2022 წელს, SpaceX-ის გაშვების უმეტესობა ფოკუსირებული იყო Starlink-ზე, სამომხმარებლო ინტერნეტ ბიზნესზე, რომელიც აგზავნის ინტერნეტის გამოსხივების თანამგზავრების პარტიებს და ამჟამად ორბიტაზე 6000-ზე მეტი თანამგზავრი ჰყავს.<ref name="sn2674441">{{Cite web |last=McDowell |first=Jonathan |date= May 19, 2024 |title=Starlink Launch Statistics |url=https://planet4589.org/space/con/star/stats.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240517045125/https://planet4589.org/space/con/star/stats.html |archive-date=May 17, 2024 |access-date=May 19, 2024 |website=Jonathan's Space Pages }}</ref> 2021 წლის 16 ივლისს, SpaceX-მა დადო შეთანხმება Swarm Technologies-ის, კერძო კომპანიის შეძენის შესახებ, რომელიც აშენებს დედამიწის დაბალი ორბიტის თანამგზავრების თანავარსკვლავედს ნივთების ინტერნეტის (IoT) მოწყობილობებთან კომუნიკაციისთვის, ტ524 მლნ USD-ისთვის.<ref>{{cite web |last=Foust |first=Jeff |url=https://spacenews.com/spacex-to-acquire-swarm-technologies/ |title=SpaceX to acquire Swarm Technologies |work=[[SpaceNews]] |date=August 9, 2021 |access-date=May 9, 2023 |archive-date=August 12, 2021 |archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20210812153424/http://spacenews.com/spacex%2Dto%2Dacquire%2Dswarm%2Dtechnologies/ |url-status=live }}</ref><ref name="wsj-fr" /> 2022 წლის დეკემბერში, აშშ-ის ფედერალურმა კომუნიკაციების კომისიამ (FCC) დაამტკიცა SpaceX-ის 7500-მდე ახალი თაობის თანამგზავრის გაშვება მის Starlink ინტერნეტ ქსელში.<ref>{{Cite news |last=Shepardson |first=David |date=December 1, 2022 |title=SpaceX gets U.S. approval to deploy up to 7,500 satellites |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/technology/us-fcc-partially-grants-spacexs-application-second-gen-satellite-system-2022-12-01/ |access-date=December 2, 2022 |archive-date=December 2, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221202062556/https://www.reuters.com/technology/us-fcc-partially-grants-spacexs-application-second-gen-satellite-system-2022-12-01/ |url-status=live }}</ref> === მიღწევების შეჯამება === {| class="wikitable sticky-header" ! თარიღი ! მიღწევები ! გაშვებები |- | {{Nowrap|28 სექტემბერი, 2008}} | First privately funded, fully liquid-fueled rocket to reach orbit.<ref name="nasa2008" /> | [[RatSat|Falcon 1 Flight 4]] |- | {{Nowrap|14 ივლისი, 2009}} | First privately funded, fully liquid-fueled rocket to put a commercial satellite in orbit. | [[RazakSAT|Falcon 1 Flight 5]] |- | {{Nowrap|9 დეკემბერი, 2010}} | First private company to successfully launch, orbit, and recover a spacecraft. | [[SpaceX COTS Demo Flight 1]] |- | {{Nowrap|25 მაისი, 2012}} | First private company to send a spacecraft to the [[International Space Station]] (ISS).<ref name="NYT-20120525">{{cite news |author=Chang |first=Kenneth |date=May 25, 2012 |title=Space X Capsule Docks at Space Station |url=https://www.nytimes.com/2012/05/26/science/space/space-x-capsule-docks-at-space-station.html?_r=2&ref=science |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210809014738/https://www.nytimes.com/2012/05/26/science/space/space-x-capsule-docks-at-space-station.html?_r=2&ref=science |archive-date=August 9, 2021 |access-date=May 25, 2012 |newspaper=The New York Times}}</ref> | [[SpaceX COTS Demo Flight 2]] |- | {{Nowrap|22 დეკემბერი, 2015}} | First landing of an orbital-class rocket's first stage on land. | [[Falcon 9 Flight 20]] |- | {{Nowrap|8 აპრილი, 2016}} | First landing of an orbital-class rocket's first stage on an ocean platform. | [[SpaceX CRS-8]] |- | rowspan="2" | {{Nowrap|30 მარტი, 2017}} | First reuse and (second) landing of an orbital first stage.<ref name="Davenport2017" /> | rowspan="2" | [[SES-10]] |- | First controlled flyback and recovery of a payload fairing.<ref name="fairingrec2">{{cite web |title=SpaceX, In Another First, Recovers $6{{spaces}}Million Nose Cone From Reused Falcon 9 |url=http://fortune.com/2017/04/01/spacex-nose-cone-falcon9/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170512073231/http://fortune.com/2017/04/01/spacex-nose-cone-falcon9/ |archive-date=May 12, 2017 |access-date=May 2, 2017 |work=Fortune}}</ref> |- | {{Nowrap|3 ივნისი, 2017}} | First reuse of a commercial cargo spacecraft.<ref>{{cite web|last=spacexcmsadmin|date=January 29, 2016|title=Zuma mission|url=http://www.spacex.com/webcast|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20131126023622/http://www.spacex.com/webcast/|archive-date=November 26, 2013|access-date=June 4, 2017|publisher=SpaceX}}</ref> | [[SpaceX CRS-11]] |- | {{Nowrap|6 თებერვალი, 2018}} | First [[Elon Musk's Tesla Roadster|private spacecraft]] launched into [[heliocentric orbit]]. | [[Falcon Heavy test flight]] |- | {{Nowrap|2 მარტი, 2019}} | First private company to send a human-rated spacecraft to orbit. | rowspan="2" | [[Crew Dragon Demo-1]] |- | {{Nowrap|3 მარტი, 2019}} | First private company to autonomously dock a human-rated spacecraft to the ISS. |- | {{Nowrap|25 ივლისი, 2019}} | First flight of a [[full-flow staged combustion cycle]] engine ([[SpaceX Raptor|Raptor]]).<ref>{{cite web|last=Burghardt|first=Thomas|date=July 25, 2019|title=Starhopper successfully conducts debut Boca Chica Hop|url=https://www.nasaspaceflight.com/2019/07/spacex-resume-starhopper-tests/|access-date=January 1, 2021|website=NASASpaceFlight.com|archive-date=July 26, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190726081430/https://www.nasaspaceflight.com/2019/07/spacex-resume-starhopper-tests/|url-status=live}}</ref> | ''[[SpaceX Starship|Starhopper]]'' |- | {{Nowrap|11 ნოემბერი, 2019}} | First reuse of a payload fairing.<ref>{{cite news |last1=Clark |first1=Stephen |title=SpaceX to reuse payload fairing for first time on Nov. 11 launch{{snd}}Spaceflight Now |url=https://spaceflightnow.com/2019/11/05/spacex-to-reuse-payload-fairing-for-first-time-on-nov-11-launch/ |access-date=May 6, 2022 |archive-date=December 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201205122215/https://spaceflightnow.com/2019/11/05/spacex-to-reuse-payload-fairing-for-first-time-on-nov-11-launch/ |url-status=live }}</ref> | Starlink 2 v1.0 |- | rowspan="2" | {{Nowrap|30 მაისი, 2020}} | First private company to send humans into orbit.<ref name="30 May 2020">{{cite news|title=SpaceX Launches|url=https://www.nytimes.com/2020/05/30/science/spacex-launch-nasa.html#link-40d39c90|url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200530202004/https://www.nytimes.com/2020/05/30/science/spacex-launch-nasa.html#link-40d39c90|archive-date=May 30, 2020|access-date=May 30, 2020|newspaper=The New York Times|date=May 30, 2020}}</ref> | rowspan="2" | [[Crew Dragon Demo-2]] |- | First private company to send humans to the ISS.<ref>{{cite web|title=SpaceX's 1st Crew Dragon with astronauts docks at space station in historic rendezvous |date=May 31, 2020|url=https://www.space.com/spacex-crew-dragon-demo-2-docking-success.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603035927/https://www.space.com/spacex-crew-dragon-demo-2-docking-success.html|archive-date=June 3, 2020|access-date=June 2, 2020|publisher=Space.com}}</ref> |- | {{Nowrap|24 იანვარი, 2021}} | Most spacecraft launched on a single mission, 143 satellites.<ref>{{cite news |last1=Hennessy |first1=Paul |title=SpaceX launches record number of spacecraft in cosmic rideshare program |url=https://www.nbcnews.com/science/space/spacex-launches-record-number-spacecraft-cosmic-rideshare-program-rcna236 |access-date=January 26, 2021 |publisher=NBC News |date=January 25, 2021 |archive-date=February 28, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210228005845/https://www.nbcnews.com/science/space/spacex-launches-record-number-spacecraft-cosmic-rideshare-program-rcna236 |url-status=live }}</ref> | [[Transporter-1 (spaceflight)|Transporter-1]] |- | rowspan="2" | {{Nowrap|23 აპრილი, 2021}} | First reuse of a crewed [[space capsule]].<ref>{{cite web |title=SpaceX launches its third astronaut crew, the first on a used Crew Dragon capsule |url=https://www.theverge.com/2021/4/23/22398981/spacex-launches-third-nasa-astronaut-crew-used-crew-dragon-capsule |website=The Verge |date=April 23, 2021 |access-date=April 23, 2021 |archive-date=April 23, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210423100217/https://www.theverge.com/2021/4/23/22398981/spacex-launches-third-nasa-astronaut-crew-used-crew-dragon-capsule |url-status=live }}</ref> | rowspan="2" | [[SpaceX Crew-2]] / [[Crew Dragon Endeavour|''Endeavour'']] |- | First reused booster to send humans into orbit. |- | {{Nowrap|17 ივნისი, 2021}} | First reused booster to launch a '[[National Security Space Launch|national security]]' mission.<ref>{{Cite news|url=https://www.engadget.com/space-x-cleared-to-launch-reused-rockets-for-space-force-military-missions-095503078.html|title=SpaceX cleared to launch reused rockets for 'national security' missions|date=June 15, 2021|first=Steve|last=Dent|access-date=June 17, 2021|archive-date=June 17, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210617061526/https://www.engadget.com/space-x-cleared-to-launch-reused-rockets-for-space-force-military-missions-095503078.html|url-status=live}}</ref> | [[GPS Block III|GPS III-05]] |- | {{Nowrap|16 სექტემბერი, 2021}} | First orbital launch of an all-private crew.<ref>{{cite web |title=SpaceX makes history with first all-civilian spaceflight |url=https://www.nbcnews.com/science/space/spacex-makes-history-first-civilian-spaceflight-rcna2027 |website=NBC |date=September 16, 2021 |access-date=September 19, 2021 |archive-date=September 19, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210919004910/https://www.nbcnews.com/science/space/spacex-makes-history-first-civilian-spaceflight-rcna2027 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite news |last1=Gorman |first1=Steve |title=SpaceX capsule with world's first all-civilian orbital crew returns safely |url=https://www.reuters.com/lifestyle/science/spacex-capsule-with-worlds-first-all-civilian-orbital-crew-set-splashdown-2021-09-18/ |work=Reuters |date=September 19, 2021 |access-date=September 19, 2021 |archive-date=September 19, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210919011251/https://www.reuters.com/lifestyle/science/spacex-capsule-with-worlds-first-all-civilian-orbital-crew-set-splashdown-2021-09-18/ |url-status=live }}</ref> | [[Inspiration4]] |- | {{Nowrap|24 ნოემბერი, 2021}} | Longest streak of orbital launches without a mission failure or partial failure for a single rocket type (Falcon 9, 101 launches).<ref>{{cite web |title=Most consecutive successful orbital launches by a rocket model |url=https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-successful-commercial-rocket-launcher |access-date=April 22, 2022 |website=Guinness World Records |date=April 21, 2022 |language=en-gb |archive-date=April 22, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220422213237/https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/most-successful-commercial-rocket-launcher |url-status=live }}</ref> | [[Double Asteroid Redirection Test]] |- | {{Nowrap|9 აპრილი, 2022}} | First all-private crew to dock with the [[International Space Station]].<ref>{{cite news |title=First all-civilian crew launches on mission to International Space Station |url=https://www.nbcnews.com/science/space/first-civilian-crew-set-launch-mission-international-space-station-rcna23391 |access-date=May 6, 2022 |publisher=NBC News |language=en |archive-date=May 5, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220505201823/https://www.nbcnews.com/science/space/first-civilian-crew-set-launch-mission-international-space-station-rcna23391 |url-status=live }}</ref> | [[Axiom Mission 1]] |- | {{Nowrap|20 ოქტომბერი, 2022}} | Highest number of launches of a single rocket type in a calendar year (Falcon 9, 48 launches).<ref>{{Cite web |date=July 4, 2021 |title=Soyuz-U: Holding Multiple World Records! |url=https://www.thespacetechie.com/soyuz-u-holding-multiple-world-records/ |access-date=October 20, 2022 |website=The Space Techie |language=en-US |archive-date=October 20, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221020164656/https://www.thespacetechie.com/soyuz-u-holding-multiple-world-records/ |url-status=live }}</ref> | Starlink 4-36 |- | {{Nowrap|20 აპრილი, 2023}} | Tallest, most massive, most powerful rocket to ever launch.<ref>{{Cite news |last=Amos |first=Jonathan |date=April 20, 2023 |title=SpaceX Starship: Elon Musk's big rocket explodes on test flight |language=en-GB |work=BBC News |url=https://www.bbc.com/news/science-environment-65334810 |access-date=April 20, 2023 |archive-date=April 20, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230420202244/https://www.bbc.com/news/science-environment-65334810 |url-status=live }}</ref><ref name="Amos-2021">{{cite web |last=Amos |first=Jonathan |date=August 6, 2021 |title=Biggest ever rocket is assembled briefly in Texas |url=https://www.bbc.com/news/science-environment-58120874 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210811063944/https://www.bbc.com/news/science-environment-58120874 |archive-date=August 11, 2021 |access-date=April 25, 2023|work=[[BBC News]] |language=en-GB}}</ref> | [[SpaceX Starship orbital test flight]] |- |{{Nowrap|14 მარტი, 2024}} |Starship reaches intended orbital velocity for the first time.<ref>{{Cite web |last1=Sullivan |first1=Will |title=Starship Reaches Orbit in Third Test Flight, a Success for SpaceX and the Future of Lunar Travel |url=https://www.smithsonianmag.com/smart-news/starship-reaches-orbit-in-third-test-flight-a-success-for-spacex-and-the-future-of-lunar-travel-180983959/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240329120341/https://www.smithsonianmag.com/smart-news/starship-reaches-orbit-in-third-test-flight-a-success-for-spacex-and-the-future-of-lunar-travel-180983959/ |archive-date=March 29, 2024 |access-date=April 9, 2024 |website=Smithsonian Magazine |publisher=Smithsonian Institution |language=en}}</ref> |[[SpaceX Starship integrated flight test 3]] |- |{{Nowrap|12 აპრილი, 2024}} |A single Falcon 9 booster reused for the 20th time.<ref>{{Cite web |date=April 11, 2024 |title=SpaceX all set for a record-breaking rocket launch on Friday |url=https://www.digitaltrends.com/space/spacex-all-set-for-a-record-breaking-rocket-launch/ |access-date=April 13, 2024 |website=Digital Trends |language=en |archive-date=April 12, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240412190432/https://www.digitaltrends.com/space/spacex-all-set-for-a-record-breaking-rocket-launch/ |url-status=live }}</ref> |[[List of Falcon 9 first-stage boosters#Booster 1062|Booster 1062]] |- |{{Nowrap|12 სექტემბერი, 2024}} |First commercial spacewalk |[[Polaris Dawn]] |- |{{Nowrap|13 ოქტომბერი, 2024}} |First Super Heavy booster catch |[[Starship flight test 5]] |- |{{Nowrap|19 ნოემბერი, 2024}} |First in space relight of a [[full-flow staged combustion cycle]] engine ([[SpaceX Raptor|Raptor]]).<ref name=":02"/> |[[Starship flight test 6]] |} == ტექნიკური საშუალებები== === გამშვები საშუალებები === [[File:CRS-18 Mission (48380511427).jpg|thumb|upright=1.2|The landing of a [[Falcon 9 Block 5]] first stage at Cape Canaveral in July 2019. [[VTVL]] technologies are used in many of SpaceX's launch vehicles.]] SpaceX-მა შეიმუშავა სამი გამშვები მოწყობილობა. მცირე ამწევი Falcon 1 იყო პირველი გამშვები მოწყობილობა, რომელიც შემუშავებული იქნა და 2009 წელს ამოიღეს მწყობრიდან. საშუალო ამწევი Falcon 9 და მძიმე ამწევი Falcon Heavy ორივე ფუნქციონირებს. Falcon 1 იყო პატარა რაკეტა, რომელსაც შეეძლო რამდენიმე ასეული კილოგრამის დაბალ დედამიწის ორბიტაზე გადატანა. ის ხუთჯერ გაუშვეს 2006-დან 2009 წლამდე, რომელთაგან ორი წარმატებით დასრულდა.<ref name="Falcon9 overview">{{cite web|url=http://www.spacex.com/falcon9.php|title=Falcon 9 Overview |year=2011|publisher=SpaceX|access-date=March 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20070210095458/http://spacex.com/falcon9.php|archive-date=February 10, 2007}}</ref> Falcon 1 იყო პირველი კერძო დაფინანსებით, თხევადი საწვავით მომუშავე რაკეტა, რომელმაც ორბიტაზე მიაღწია.<ref name="nasa2008">{{cite web |title=NASA – SpaceX Successfully Launches Falcon 1 to Orbit |date=September 28, 2008 |url=https://www.nasa.gov/offices/c3po/home/spacex_falcon1_flight_4.html |website=nasa.gov |access-date=December 30, 2021 |language=en |archive-date=September 3, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210903082129/https://www.nasa.gov/offices/c3po/home/spacex_falcon1_flight_4.html |url-status=live }}</ref> Falcon 9 არის საშუალო ამწევი გამშვები მოწყობილობა, რომელსაც შეუძლია 22,800 კილოგრამამდე (50,265 ფუნტი) ტვირთის გადატანა ორბიტაზე, კონკურენციას უწევს Delta IV და Atlas V რაკეტებს, ასევე მსოფლიოს სხვა გამშვები პროვაიდერებს. მას პირველ ეტაპზე ცხრა Merlin ძრავა აქვს. Falcon 9 v1.0 რაკეტა წარმატებით გავიდა ორბიტაზე პირველივე ცდაზე 2010 წლის 4 ივნისს. მისი მესამე ფრენა, COTS Demo Flight 2, 2012 წლის 22 მაისს დაიწყო და გაუშვა პირველი კომერციული კოსმოსური ხომალდი, რომელიც მიაღწია და დაუკავშირდა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს (ISS).<ref name="cbcnews">{{cite news|url=http://www.cbc.ca/news/world/private-spacex-rocket-blasts-off-for-space-station-1.1137129|title=Private SpaceX rocket blasts off for space station Cargo ship reaches orbit 9 minutes after launch|agency=The Canadian Press|date=May 22, 2012|access-date=March 1, 2017|publisher=CBC News|archive-date=March 13, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170313042620/http://www.cbc.ca/news/world/private-spacex-rocket-blasts-off-for-space-station-1.1137129|url-status=live}}</ref> 2013 წელს აპარატი განახლდა Falcon 9 v1.1-მდე, 2015 წელს Falcon 9 Full Thrust-მდე და ბოლოს 2018 წელს Falcon 9 Block 5-მდე. Falcon 9-ის პირველი ეტაპი შექმნილია რეტრო-პროპულსიური დაშვებისთვის, მისი ამოღებისა და ხელახლა გაფრენისთვის.<ref>{{cite web |access-date=February 3, 2021 |archive-date=July 21, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200721035853/https://spacex-info.com/falcon-9-falcon-heavy/ |quote=The v1.2 design was constantly improved upon over time, leading to different sub-versions or "Blocks". The initial design, flying on the maiden flight was thus referred to as Block 1. The final design which has largely stayed static since 2018 is the Block 5 variant. |title=Falcon 9 & Falcon Heavy |work=SpaceX Info |url=https://spacex-info.com/falcon-9-falcon-heavy/ |url-status=live}}</ref> Falcon Heavy არის მძიმე ამწევი აპარატი, რომელსაც შეუძლია 63,800 კგ-მდე (140,700 ფუნტი) ტვირთის გადატანა დედამიწის დაბალ ორბიტაზე (LEO) ან 26,700 კგ-მდე (58,900 ფუნტი) გეოსინქრონული გადაცემის ორბიტაზე (GTO). ის იყენებს სამ ოდნავ მოდიფიცირებულ Falcon 9-ის პირველი ეტაპის ბირთვს სულ 27 Merlin 1D ძრავით.<ref name="sxfh2011">{{cite web |url=http://www.spacex.com/falcon_heavy.php|title=Falcon Heavy Overview|publisher=Space.com|year=2011|access-date=March 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20111005015956/http://www.spacex.com/falcon_heavy.php|archive-date=October 5, 2011}}</ref><ref name="nsw20130103">{{cite web |author=Lindsey |first=Clark |date=January 4, 2013 |title=NewSpace flights in 2013 |url=http://www.newspacewatch.com/articles/newspace-flights-in-2013.html |url-access=subscription |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130526045649/http://www.newspacewatch.com/articles/newspace-flights-in-2013.html |archive-date=May 26, 2013 |access-date=January 3, 2013 |publisher=NewSpace Watch}}</ref> Falcon Heavy-მ წარმატებით შეასრულა თავისი პირველი მისია 2018 წლის 6 თებერვალს, რითაც მასკის პერსონალური Tesla Roadster ჰელიოცენტრულ ორბიტაზე გაუშვა.<ref>{{cite news |url=http://www.spacex.com/falcon-heavy|title=Falcon Heavy|last=spacexcmsadmin|date=November 15, 2012|publisher=SpaceX|access-date=April 5, 2017|archive-date=April 6, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170406182002/http://www.spacex.com/falcon-heavy}}</ref> როგორც Falcon 9, ასევე Falcon Heavy სერტიფიცირებულია ეროვნული უსაფრთხოების კოსმოსური გაშვების (NSSL) გაშვების ჩასატარებლად.<ref name="NSSL1" /><ref>{{cite web|last1=Erwin|first1=Sandra|title=Air Force certified Falcon Heavy for national security launch but more work needed to meet required orbits|date=September 21, 2019|url=https://spacenews.com/air-force-certified-falcon-heavy-for-national-security-launch-but-more-work-needed-to-meet-required-orbits/|publisher=SpaceNews|access-date=September 22, 2019|archive-date=April 27, 2021|archive-url=http://webarchive.loc.gov/all/20210427122608/https://spacenews.com/air%2Dforce%2Dcertified%2Dfalcon%2Dheavy%2Dfor%2Dnational%2Dsecurity%2Dlaunch%2Dbut%2Dmore%2Dwork%2Dneeded%2Dto%2Dmeet%2Drequired%2Dorbits/|url-status=live}}</ref> 2025 წლის 4 ივნისის მონაცემებით, Falcon 9 და Falcon Heavy 496-ჯერ იქნა გაშვებული, რამაც 493 სრული მისია წარმატებით, ერთი ნაწილობრივი წარმატებით და ერთი ფრენის დროს წარუმატებლობით დაასრულა. გარდა ამისა, Falcon 9-მა 2016 წელს სტატიკური ცეცხლსასროლი იარაღის ტესტირებამდე ფრენამდე წარუმატებლობა განიცადა.<ref>{{cite web|url=https://spacex-info.com/launch-list/|title=SpaceX Missions Summary|access-date=June 6, 2021|archive-date=June 22, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210622000151/https://spacex-info.com/launch-list/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://spacex-info.com/stats/|title=Total Mission Counter|access-date=June 6, 2021|archive-date=June 22, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210622000345/https://spacex-info.com/stats/|url-status=live}}</ref> SpaceX ავითარებს სრულად მრავალჯერად სუპერმძიმე ამწევი ამწევი სისტემის გაშვებას, რომელიც ცნობილია როგორც Starship. ის შედგება მრავალჯერადი გამოყენების პირველი ეტაპისგან, სახელწოდებით Super Heavy, და მრავალჯერადი გამოყენების Starship მეორე ეტაპის კოსმოსური ხომალდისგან. 2017 წლის მდგომარეობით, სისტემა 2020-იანი წლების დასაწყისისთვის კომპანიის არსებული გამშვები აპარატურის ჩანაცვლებას აპირებდა.<ref name="nsf20170929">{{cite news |author=Gebhardt |first=Chris |date=September 29, 2017 |title=The Moon, Mars, and around the Earth{{snd}}Musk updates BFR architecture, plans |url=https://www.nasaspaceflight.com/2017/09/the-moon-mars-earth-musk-updates-bfr-plans/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20171001081759/https://www.nasaspaceflight.com/2017/09/the-moon-mars-earth-musk-updates-bfr-plans/ |archive-date=October 1, 2017 |access-date=May 16, 2020}}</ref><ref>{{cite web |date=September 18, 2018 |title=Elon Musk says moon mission is "dangerous" but SpaceX's first passenger isn't scared |url=https://www.cbsnews.com/news/spacex-announces-first-moon-passenger-yusaku-maezawa-elon-musk/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127031540/https://www.cbsnews.com/news/spacex-announces-first-moon-passenger-yusaku-maezawa-elon-musk/ |archive-date=November 27, 2018 |access-date=February 2, 2019 |publisher=CBS News}}</ref> === სარაკეტო ძრავები === [[File: SpaceX Testing Merlin 1D Engine In Texas.jpg|thumb|upright=1.2|[[Merlin (rocket engine family)#Merlin 1D|Merlin 1D engine]] undergoes a test at SpaceX's Rocket Development and Test Facility in [[McGregor, Texas]]]] 2002 წელს SpaceX-ის დაარსების დღიდან, კომპანიამ შეიმუშავა რამდენიმე სარაკეტო ძრავა - Merlin, Kestrel და Raptor - გამშვები აპარატებისთვის,<ref name="raptor1" /><ref name="falcon1k" /> Draco კოსმოსური ხომალდების Dragon სერიის რეაქციის კონტროლის სისტემისთვის,<ref name="sxF9LVPUG2009" /> და SuperDraco Crew Dragon-ში შეწყვეტის შესაძლებლობისთვის.<ref name=nsf20140530>{{cite news |last=Bergin |first=Chris |title=SpaceX lifts the lid on the Dragon V2 crew spacecraft |url=http://www.nasaspaceflight.com/2014/05/spacex-lifts-the-lid-dragon-v2-crew-spacecraft/ |access-date=May 30, 2014 |newspaper=NASAspaceflight.com |date=May 30, 2014 |archive-date=May 31, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140531104755/http://www.nasaspaceflight.com/2014/05/spacex-lifts-the-lid-dragon-v2-crew-spacecraft/ |url-status=live }}</ref> Merlin არის სარაკეტო ძრავების ოჯახი, რომელიც იყენებს თხევად ჟანგბადს (LOX) და RP-1 საწვავ საწვავს. Merlin თავდაპირველად გამოიყენებოდა Falcon 1-ის პირველი ეტაპის კვებისთვის და ამჟამად გამოიყენება Falcon 9-ისა და Falcon Heavy-ის ორივე ეტაპზე.<ref>{{cite web |url=https://www.spacex.com/sites/spacex/files/falcon_users_guide_02182019.pdf|title=Falcon 9 User's Guide|archive-url=https://web.archive.org/web/20190220122638/https://www.spacex.com/sites/spacex/files/falcon_users_guide_02182019.pdf|archive-date=February 20, 2019 |access-date=February 25, 2019 }}</ref> Kestrel იყენებს იგივე საწვავ საწვავს და გამოიყენებოდა როგორც Falcon 1 რაკეტის მეორე ეტაპის მთავარი ძრავა.<ref name="falcon1k">{{cite web|url=http://www.spacex.com/SpaceX_F1-003_PressKit.pdf |publisher=SpaceX |title=Falcon 1 Flight Three Press Kit |access-date=September 30, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081001161901/http://www.spacex.com/SpaceX_F1-003_PressKit.pdf |archive-date=October 1, 2008 }}</ref><ref name="good_boy_astro">{{cite web |url=http://www.astronautix.com/engines/kestrel.htm |title=Encyclopedia Astronautica Kestrel |access-date=June 22, 2021 |archive-date=December 16, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131216104115/http://www.astronautix.com/engines/kestrel.htm }}</ref> Draco და SuperDraco არის ჰიპერგოლური თხევად-საწვავიანი სარაკეტო ძრავები. Draco ძრავები გამოიყენება Dragon-ისა და Dragon 2 კოსმოსური ხომალდების რეაქციის კონტროლის სისტემაში.<ref name="sxF9LVPUG2009">{{cite web |access-date=March 1, 2017 |archive-date=May 3, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120503070101/http://www.spacex.com/Falcon9UsersGuide_2009.pdf |publisher=SpaceX |title=Falcon 9 Launch Vehicle Payload User's Guide, 2009 |url=http://www.spacex.com/Falcon9UsersGuide_2009.pdf |year=2009}}</ref> SuperDraco-ს ძრავა უფრო მძლავრია და რვა SuperDraco ძრავა უზრუნველყოფს გაშვების გაქცევის შესაძლებლობას ეკიპაჟიანი Dragon 2 კოსმოსური ხომალდისთვის შეწყვეტის სცენარის დროს.<ref>{{cite news |last1=Berger |first1=Eric |title=SpaceX's Dragon capsule has survived its greatest test{{snd}}returning to Earth |url=https://arstechnica.com/science/2019/03/dragon-has-docked-but-the-real-pucker-moment-for-spacexs-capsule-awaits/ |access-date=December 30, 2021 |work=Ars Technica |date=March 7, 2019 |language=en-us |archive-date=December 30, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211230170631/https://arstechnica.com/science/2019/03/dragon-has-docked-but-the-real-pucker-moment-for-spacexs-capsule-awaits/ |url-status=live }}</ref> Raptor არის თხევადი ჟანგბადითა და თხევადი მეთანით საწვავით მომუშავე სრული ნაკადის ეტაპობრივი წვის ციკლის ძრავების ახალი ოჯახი, რომელიც ემსახურება Starship-ის გაშვების სისტემის პირველ და მეორე ეტაპებს.<ref name="raptor1">{{cite magazine |last1=O'Callaghan |first1=Jonathan |title=The wild physics of Elon Musk's methane-guzzling super-rocket |url=https://www.wired.co.uk/article/spacex-raptor-engine-starship |access-date=April 21, 2021 |magazine=Wired UK |date=July 31, 2019 |language=en-gb |archive-date=February 22, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210222232043/https://www.wired.co.uk/article/spacex-raptor-engine-starship |url-status=live }}</ref> შემუშავების ვერსიები გამოსცადეს 2016 წლის ბოლოს,<ref>{{cite news|url=http://spacenews.com/spacex-performs-first-test-of-raptor-engine/|title=SpaceX performs first test of Raptor engine|date=September 26, 2016|publisher=SpaceNews|access-date=April 28, 2017|archive-date=February 20, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230220155808/https://spacenews.com/spacex-performs-first-test-of-raptor-engine/|url-status=live}}</ref> და ძრავა პირველად აფრინდა 2019 წელს, რამაც Starhopper-ის ხომალდი 20 მ (66 ფუტი) სიმაღლეზე ააფრინა.<ref>{{cite web|url=https://www.universetoday.com/142986/big-news-spacexs-starhopper-test-vehicle-completes-first-free-flight/|title=Big News! SpaceX's Starhopper Test Vehicle Completes First Free Flight!|date=July 26, 2019|access-date=August 11, 2019|archive-date=August 11, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190811125745/https://www.universetoday.com/142986/big-news-spacexs-starhopper-test-vehicle-completes-first-free-flight/|url-status=live}}</ref> === კოსმოსური ხომალდი Dragon === {{Main|Dragon 1|Dragon 2}} [[File:Iss065e162284.jpg|thumb|[[SpaceX Dragon 2]] spacecraft, designed to deliver crew and cargo to and from the International Space Station (cargo version shown)]] SpaceX-მა შეიმუშავა Dragon კოსმოსური ხომალდი ტვირთისა და ეკიპაჟის საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე (ISS) გადასაზიდად. პირველი თაობის Dragon 1 კოსმოსური ხომალდი მხოლოდ ტვირთის გადასაზიდად გამოიყენებოდა. ის შეიქმნა NASA-ს ფინანსური მხარდაჭერით კომერციული ორბიტალური ტრანსპორტირების სერვისების (COTS) პროგრამის ფარგლებში. 2010 წელს COTS-ის წარმატებული სადემონსტრაციო ფრენის შემდეგ, SpaceX შეირჩა კომერციული მიწოდების სერვისების (CRS) კონტრაქტის მისაღებად.<ref name="BBCLaunchDec2010" /> ამჟამად მოქმედმა მეორე თაობის Dragon 2 კოსმოსურმა ხომალდმა თავისი პირველი ფრენა, ეკიპაჟის გარეშე, ISS-ზე 2019 წლის დასაწყისში განახორციელა, რასაც მოჰყვა Dragon 2-ის ეკიპაჟით ფრენა 2020 წელს.<ref name="NYT-20200530" /> ის შეიქმნა NASA-ს ფინანსური მხარდაჭერით კომერციული ეკიპაჟის პროგრამის პროგრამის ფარგლებში. Dragon 2-ის სატვირთო ვარიანტი პირველად 2020 წლის დეკემბერში გაფრინდა ISS-ზე მომარაგების მიზნით, NASA-სთან CRS კონტრაქტის ფარგლებში.<ref>{{cite news |last1=Thompson |first1=Amy |title=Tissue chips and organoids: SpaceX is launching lots of science to space for NASA on Sunday |url=https://www.space.com/spacex-nasa-crs-21-cargo-mission-launch-science-webcast |access-date=December 26, 2021 |work=Space.com |date=December 5, 2020 |language=en |archive-date=December 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211226115140/https://www.space.com/spacex-nasa-crs-21-cargo-mission-launch-science-webcast |url-status=live }}</ref> 2020 წლის მარტში SpaceX-მა წარმოადგინა Dragon XL, რომელიც შექმნილია NASA-ს დაგეგმილი Lunar Gateway კოსმოსური სადგურისთვის მომარაგების შესავსებად Gateway Logistics Services (GLS) კონტრაქტის ფარგლებში.<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|url=http://www.nasa.gov/press-release/nasa-awards-artemis-contract-for-gateway-logistics-services|title=NASA Awards Artemis Contract for Gateway Logistics Services|last=Potter|first=Sean|date=March 27, 2020|publisher=NASA|access-date=March 28, 2020|archive-date=March 27, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200327195418/https://www.nasa.gov/press-release/nasa-awards-artemis-contract-for-gateway-logistics-services|url-status=live}} }}</ref> Dragon XL-ის გაშვება დაგეგმილია Falcon Heavy-ზე და მას შეუძლია Gateway-ზე 5000 კგ-ზე (11,000 ფუნტი) მეტი ტვირთის გადატანა. Dragon XL Gateway-ზე ექვსიდან თორმეტ თვემდე იქნება მიმაგრებული.<ref>{{cite web|access-date=March 28, 2020|title=Dragon XL revealed as NASA ties SpaceX to Lunar Gateway supply contract |work=NASA Spaceflight|url=https://www.nasaspaceflight.com/2020/03/dragon-xl-nasa-spacex-lunar-gateway-supply-contract/|date=March 27, 2020|archive-date=March 28, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200328020206/https://www.nasaspaceflight.com/2020/03/dragon-xl-nasa-spacex-lunar-gateway-supply-contract/|url-status=live}}</ref> SpaceX-მა შეიმუშავა კოსმოსური კოსტუმი, რომელიც Dragon კოსმოსურ ხომალდში უნდა ჩაიცვათ შესაძლო დეპრესურიზაციისგან დასაცავად.<ref>{{Cite web |last=Howell |first=Elizabeth |date=June 10, 2020 |title=New SpaceX spacesuits get five-star rating from NASA astronauts |url=https://www.space.com/spacex-spacesuits-five-star-astronaut-review.html |access-date=May 4, 2024 |website=Space.com |language=en}}</ref> 2024 წლის 4 მაისს SpaceX-მა წარმოადგინა მეორე კოსმოსური კოსტუმი, რომელიც შექმნილია კოსმოსური ხომალდის გარეთ გასასვლელად და რომლის გამოყენებაც დაგეგმილია Polaris Dawn-ის მისიის დროს კოსმოსური გასეირნებისთვის.<ref>{{Cite web |title=Updates |url=https://www.spacex.com/updates |access-date=May 4, 2024 |website=SpaceX |language=en}}</ref> === ავტონომიური კოსმოსური დრონები === [[File:SpaceX ASDS in position prior to Falcon 9 Flight 17 carrying CRS-6 (17127808431).jpg|thumb|upright=1.2|[[Autonomous spaceport drone ship]] in position prior to [[SpaceX CRS-6|CRS-6]] mission]] SpaceX ორბიტალური გაშვების შემდეგ რეგულარულად აბრუნებს Falcon 9-ის და Falcon Heavy-ის რაკეტების პირველ ეტაპს. რაკეტა ეშვება წინასწარ განსაზღვრულ დაშვების ადგილას მხოლოდ მისი მამოძრავებელი სისტემების გამოყენებით.<ref name="pm20120207">{{cite web |author=Simberg |first=Rand |date=February 8, 2012 |title=Elon Musk on SpaceX's Reusable Rocket Plans |url=http://www.popularmechanics.com/space/rockets/a7446/elon-musk-on-spacexs-reusable-rocket-plans-6653023/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170624061845/http://www.popularmechanics.com/space/rockets/a7446/elon-musk-on-spacexs-reusable-rocket-plans-6653023/ |archive-date=June 24, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Popular Mechanics}}</ref> როდესაც საწვავის მარჟები არ იძლევა გაშვების ადგილას (RTLS) დაბრუნების საშუალებას, რაკეტები ბრუნდებიან ოკეანეში მცურავ სადესანტო პლატფორმაზე, რომელსაც ავტონომიური კოსმოსური დრონები (ASDS) ეწოდება.<ref>{{citation|last=SpaceX|title=Elon Musk Names SpaceX Drone Ships in Honor of Sci-Fi Legend|date=February 4, 2015|url=https://www.space.com/28445-spacex-elon-musk-drone-ships-names.html|access-date=May 31, 2020|archive-date=June 2, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200602064617/https://www.space.com/28445-spacex-elon-musk-drone-ships-names.html|url-status=live}}</ref> SpaceX-ს ასევე ჰქონდა გეგმები მცურავი გამშვები პლატფორმების დანერგვის შესახებ, რომლებიც მოდიფიცირებული ნავთობის პლატფორმები იქნებოდა, რომლებიც უზრუნველყოფდა ზღვის გაშვების ვარიანტს მათი Starship გამშვები მანქანისთვის. 2023 წლის თებერვლის მდგომარეობით, SpaceX-მა გაყიდა ნავთობის პლატფორმები, მაგრამ არ გამორიცხა ზღვაზე დაფუძნებული პლატფორმები მომავალი გამოყენებისთვის.<ref name="Spacenews Oil Rig">{{cite web |last1=Foust |first1=Jeff |title=SpaceX drops plans to convert oil rigs into launch platforms |date=February 14, 2023|url=https://spacenews.com/spacex-drops-plans-to-covert-oil-rigs-into-launch-platforms/ |website=SpaceNews |access-date=November 29, 2024}}</ref> === Starlink === {{Main|Starlink}} [[File: Starlink Mission (47926144123).jpg|thumb|upright=1.2|სამოცი Starlink თანამგზავრი ერთად განლაგებამდე]] Starlink არის ინტერნეტ თანამგზავრების კონსტოლაცია, რომელიც Starlink Services, LLC-ის მიერ, SpaceX-ის სრულად საკუთრებაში არსებული შვილობილი კომპანიის მიერ არის შემუშავებული,<ref name=StarlinkServices>{{cite web |url=https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-23-105A1.pdf |title=Order on Review (FCC 23-105) |date=December 12, 2023 |publisher=[[Federal Communications Commission]] |access-date=March 29, 2024 |quote=After the auction, SpaceX assigned its winning bids to its wholly-owned subsidiary, Starlink. |archive-date=December 24, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231224074601/https://docs.fcc.gov/public/attachments/FCC-23-105A1.pdf |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |author=SpaceX |date=September 9, 2022 |title=Starlink Services LLC RDOF AFR – For Public Inspection |url=https://www.fcc.gov/ecfs/document/10909050172096/1 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20221019183126/https://www.fcc.gov/ecfs/document/10909050172096/1 |archive-date=October 19, 2022 |access-date=March 29, 2024 |publisher=[[Federal Communications Commission]] |quote=Starlink Services, LLC, a wholly-owned subsidiary of Space Exploration Technologies Corp.}}</ref> რომელიც შედგება ათასობით ურთიერთდაკავშირებული საკომუნიკაციო თანამგზავრისგან დაახლოებით 550 კმ ორბიტაზე. მისი მიზანია დააკმაყოფილოს მსოფლიოში დაბალი ღირებულების ფართოზოლოვანი ინტერნეტის შესაძლებლობების მნიშვნელოვანი დაუკმაყოფილებელი მოთხოვნა.<ref name="sn20150119">{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=January 19, 2015 |title=SpaceX To Build 4,425 Broadband Satellites in Seattle |url=http://spacenews.com/spacex-opening-seattle-plant-to-build-4000-broadband-satellites/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20150119210849/http://spacenews.com/spacex-opening-seattle-plant-to-build-4000-broadband-satellites/ |archive-date=January 19, 2015 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> განვითარება 2015 წელს დაიწყო და პირველი პროტოტიპები სატესტო ფრენის თანამგზავრები SpaceX Paz თანამგზავრის მისიაზე 2017 წელს გაუშვეს. 2019 წლის მაისში SpaceX-მა Falcon 9-ზე 60 თანამგზავრისგან შემდგარი პირველი პარტია გაუშვა.<ref>{{cite web|url=https://www.nasaspaceflight.com/2019/05/first-starlink-mission-heaviest-payload-launch-spacex/|title=Falcon 9 launches first Starlink mission{{snd}}heaviest payload launch by SpaceX to date|date=May 23, 2019|publisher=NASASpaceFlight.com|access-date=July 4, 2019|archive-date=June 3, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190603142831/https://www.nasaspaceflight.com/2019/05/first-starlink-mission-heaviest-payload-launch-spacex/|url-status=live}}</ref> კონსტოლაციის საწყისი სატესტო ოპერაციები 2020 წლის ბოლოს დაიწყო<ref>{{cite news |last1=Sheetz |first1=Michael |title=SpaceX prices Starlink satellite internet service at $99 per month, according to e-mail |url=https://www.cnbc.com/2020/10/27/spacex-starlink-service-priced-at-99-a-month-public-beta-test-begins.html |access-date=December 25, 2021 |publisher=CNBC |date=October 27, 2020 |language=en |archive-date=February 4, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210204222430/https://www.cnbc.com/2020/10/27/spacex-starlink-service-priced-at-99-a-month-public-beta-test-begins.html |url-status=live }}</ref> და პირველი შეკვეთები 2021 წლის დასაწყისში იქნა მიღებული.<ref>{{cite web|title=SpaceX opens Starlink satellite Internet pre-orders to the public|url=https://www.engadget.com/spacex-starlink-internet-preorders-121427490.html|work=Engadget|date=February 10, 2021 |access-date=February 10, 2021|archive-date=February 10, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210210134847/https://www.engadget.com/spacex-starlink-internet-preorders-121427490.html|url-status=live}}</ref> ​​მომხმარებლებს უთხრეს, რომ ინტერნეტის მომსახურების სიჩქარე 50 მბიტ/წმ-დან 150 მბიტ/წმ-მდე და შეყოვნება 20 მილიწამიდან 40 მილიწამამდე უნდა ელოდონ.<ref>{{cite news|url=https://www.forbes.com/sites/jonathanocallaghan/2020/10/27/spacex-reveals-monthly-cost-of-starlink-internet-in-its-better-than-nothing-betabut-is-it-too-expensive/|title=SpaceX Reveals Monthly Cost Of Starlink Internet In Its 'Better Than Nothing Beta'|last=O'Callaghan|first=Jonathan|newspaper=Forbes|date=October 27, 2020 |access-date=October 30, 2020|archive-date=November 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160314/https://www.forbes.com/sites/jonathanocallaghan/2020/10/27/spacex-reveals-monthly-cost-of-starlink-internet-in-its-better-than-nothing-betabut-is-it-too-expensive/|url-status=live}}</ref> 2022 წლის დეკემბერში Starlink-მა მსოფლიო მასშტაბით 1 მილიონზე მეტ აბონენტს მიაღწია.<ref>{{cite tweet|number=1604872936976154624|user=SpaceX |title=Starlink now has more than 1,000,000 active subscribers}}</ref> Starlink-ის დაგეგმილი დიდი რაოდენობით თანამგზავრები ასტრონომების მიერ გააკრიტიკეს სინათლის დაბინძურების შესახებ შეშფოთების გამო,<ref>{{cite news|title=After SpaceX Starlink Launch, a Fear of Satellites That Outnumber All Visible Stars|url=https://www.nytimes.com/2019/06/01/science/starlink-spacex-astronomers.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200821011421/https://www.nytimes.com/2019/06/01/science/starlink-spacex-astronomers.html|archive-date=August 21, 2020|access-date=June 3, 2019|work=The New York Times|date=June 2019|last1=Hall|first1=Shannon}}</ref><ref>{{cite news|title=The unexpected brightness of new satellites could ruin the night sky|url=https://www.economist.com/science-and-technology/2019/05/30/the-unexpected-brightness-of-new-satellites-could-ruin-the-night-sky|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160416/https://www.economist.com/science-and-technology/2019/05/30/the-unexpected-brightness-of-new-satellites-could-ruin-the-night-sky|archive-date=November 17, 2020|access-date=June 3, 2019|newspaper=The Economist|date=May 30, 2019}}</ref><ref>{{cite web|title=SpaceX's Starlink Could Change The Night Sky Forever, And Astronomers Are Not Happy|url=https://www.forbes.com/sites/jonathanocallaghan/2019/05/27/spacexs-starlink-could-change-the-night-sky-forever-and-astronomers-are-not-happy/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160330/https://www.forbes.com/sites/jonathanocallaghan/2019/05/27/spacexs-starlink-could-change-the-night-sky-forever-and-astronomers-are-not-happy/|archive-date=November 17, 2020|access-date=June 3, 2019|work=Forbes}}</ref> Starlink-ის თანამგზავრების სიკაშკაშე როგორც ოპტიკურ, ასევე რადიო ტალღის სიგრძეებში ხელს უშლიდა სამეცნიერო დაკვირვებებს.<ref>{{cite web|title=Will Elon Musk's Starlink satellites harm astronomy? Here's what we know.|date=May 29, 2019|url=https://www.nationalgeographic.com/science/article/elon-musk-starlink-internet-satellites-trouble-for-astronomy-light-pollution|access-date=March 12, 2021|work=National Geographic|archive-date=March 9, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210309192056/https://www.nationalgeographic.com/science/article/elon-musk-starlink-internet-satellites-trouble-for-astronomy-light-pollution|url-status=dead}}</ref> საპასუხოდ, SpaceX-მა Starlink-ის თანამგზავრებზე რამდენიმე განახლება განახორციელა, რაც მიზნად ისახავდა მათი სიკაშკაშის შემცირებას.<ref>{{Cite news|last=SpaceX|date=April 28, 2020|title=Astronomy Discussion with National Academy of Sciences|url=https://www.spacex.com/updates/starlink-update-04-28-2020/index.html|url-status=live|access-date=April 4, 2021|archive-date=May 16, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210516183544/https://www.spacex.com/updates/starlink-update-04-28-2020/index.html}}</ref> Starlink-ის მიერ გამოყენებული თანამგზავრების დიდი რაოდენობა ასევე ქმნის კოსმოსური ნარჩენების შეჯახების გრძელვადიან საფრთხეს.<ref>{{cite web|last=O'Callaghan|first=Jonathan|date=May 13, 2019|title=SpaceX's Starlink Could Cause Cascades of Space Junk|url=https://www.scientificamerican.com/article/spacexs-starlink-could-cause-cascades-of-space-junk/|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160329/https://www.scientificamerican.com/article/spacexs-starlink-could-cause-cascades-of-space-junk/|archive-date=November 17, 2020|access-date=August 2, 2020|website=Scientific American}}</ref><ref>[https://www.skyandtelescope.com/astronomy-news/starlink-space-debris/ Does Starlink Pose a Space Debris Threat? An Expert Answers.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201117160315/https://skyandtelescope.org/astronomy-news/starlink-space-debris/|date=November 17, 2020}} Jan Hattenbach, ''Sky & Telescope'', June 3, 2019.</ref> თუმცა, თანამგზავრები აღჭურვილია კრიპტონით მომუშავე ჰოლის ძრავებით, რომლებიც საშუალებას აძლევს მათ, სიცოცხლის ვადის ამოწურვის შემდეგ ორბიტიდან გავიდნენ. ისინი ასევე შექმნილია ისე, რომ ავტონომიურად აიცილონ თავიდან შეჯახებები აღმავალი თვალთვალის მონაცემების საფუძველზე.<ref>{{cite web|title=Starlink Block v1.0|url=https://space.skyrocket.de/doc_sdat/starlink-v1-0.htm|access-date=July 1, 2021|publisher=space.skyrocket.de|archive-date=November 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117160214/https://space.skyrocket.de/doc_sdat/starlink-v1-0.htm|url-status=live}}</ref> 2022 წლის დეკემბერში SpaceX-მა გამოაცხადა Starshield, პროგრამა, რომელიც ითვალისწინებს სამხედრო ან სამთავრობო ორგანიზაციების ტვირთის ინტეგრირებას Starlink-ისგან წარმოებულ თანამგზავრულ ავტობუსში. კოსმოსური განვითარების სააგენტო კოსმოსური რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემისთვის თანამგზავრების მომწოდებელი მთავარი მომხმარებელია.<ref>{{cite news | url=https://www.reuters.com/article/uk-space-exploration-spacex-satellites-idUKKBN26Q3A5 | title=Musk's SpaceX wins Pentagon award for missile tracking satellites | work=Reuters | date=October 5, 2020 | access-date=December 13, 2022 | archive-date=December 11, 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221211175715/https://www.reuters.com/article/uk-space-exploration-spacex-satellites-idUKKBN26Q3A5 | url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=SpaceX – Starshield |url=https://www.spacex.com/starshield/ |access-date=December 13, 2022 |website=spacex.com |archive-date=December 14, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221214061704/https://www.spacex.com/starshield/ |url-status=live }}</ref> 2024 წლის ივნისში SpaceX-მა წარმოადგინა Starlink-ის ანტენების კომპაქტური ვერსია, „Starlink Mini“, რომელიც შექმნილია მობილური თანამგზავრული ინტერნეტით სარგებლობისთვის. ადრეული წვდომის ვერსიაში ის 599 დოლარად იყო შემოთავაზებული და საბაზისო მოდელზე უფრო ძვირი ღირდა. Mini ანტენა, სტანდარტული ვერსიის ზომის ნახევარი და წონის ერთი მესამედი, აღჭურვილი იყო ჩაშენებული WiFi როუტერით, დაბალი ენერგომოხმარებით და 100 მბიტ/წმ-ზე მეტი ჩამოტვირთვის სიჩქარით.<ref>{{cite news|last=Sheetz |first=Michael |title=SpaceX unveils backpack-sized 'Starlink Mini' satellite internet antenna for $599 |date=June 20, 2024 |url=https://www.cnbc.com/2024/06/20/spacex-unveils-starlink-mini-satellite-internet-antenna-for-599.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20240626174646/https://www.cnbc.com/2024/06/20/spacex-unveils-starlink-mini-satellite-internet-antenna-for-599.html |archive-date=June 26, 2024 |access-date=June 27, 2024}}</ref> == სხვა პროექტები == === Hyperloop === 2015 წლის ივნისში, SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ ის Hyperloop-ის შეჯიბრს დააფინანსებდა და SpaceX-ის შტაბ-ბინასთან ახლოს 1.6 კმ (0.99 მილი) სიგრძის ქვემასშტაბიან სატესტო ტრასას ააშენებდა შეჯიბრებითი ღონისძიებებისთვის.<ref name="nbc20150615">{{cite web |author=Boyle |first=Alan |date=June 15, 2015 |title=Elon Musk's SpaceX Plans Hyperloop Pod Races at California HQ in 2016 |url=https://www.nbcnews.com/tech/innovation/elon-musks-spacex-plans-hyperloop-pod-races-california-hq-2016-n375386 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170301034956/http://www.nbcnews.com/tech/innovation/elon-musks-spacex-plans-hyperloop-pod-races-california-hq-2016-n375386 |archive-date=March 1, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=NBC}}</ref><ref name="spacex-competition201506">{{cite web|url=http://www.spacex.com/sites/spacex/files/spacex_hyperloop_pod_competition.pdf|title=Spacex Hyperloop Pod Competition|publisher=SpaceX|date=June 2015|access-date=March 1, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150714105843/http://www.spacex.com/sites/spacex/files/spacex_hyperloop_pod_competition.pdf|archive-date=July 14, 2015}}</ref> კომპანიამ ყოველწლიური შეჯიბრი 2017 წლიდან 2019 წლამდე ჩაატარა.<ref>{{cite news |last1=Bonasio |first1=Alice |title=Is it time to take the Hyperloop seriously? |url=https://arstechnica.com/cars/2018/03/is-it-time-to-take-the-hyperloop-seriously/ |access-date=April 21, 2021 |work=Ars Technica |date=March 4, 2018 |language=en-us |archive-date=April 21, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210421143836/https://arstechnica.com/cars/2018/03/is-it-time-to-take-the-hyperloop-seriously/ |url-status=live }}</ref> ===COVID-19 ანტისხეულების ტესტირების პროგრამა=== ექიმებთან და აკადემიურ მკვლევარებთან თანამშრომლობით, SpaceX-მა ყველა თანამშრომელი მიიწვია 2020 წელს COVID-19 ანტისხეულების ტესტირების პროგრამის შექმნაში მონაწილეობის მისაღებად. ამგვარად, 4300 თანამშრომელმა ნებაყოფლობით ჩააბარა სისხლის ნიმუშები, რის შედეგადაც გამოქვეყნდა რეცენზირებული სამეცნიერო ნაშრომი, რომელშიც SpaceX-ის რვა თანამშრომელი თანაავტორად იყო მიჩნეული და ვარაუდობდნენ, რომ COVID-19 ანტისხეულების გარკვეული დონე შეიძლება უზრუნველყოფდეს ვირუსის წინააღმდეგ ხანგრძლივ დაცვას.<ref>{{cite news |url= https://www.foxbusiness.com/technology/elon-musk-got-4000-spacex-workers-to-join-a-covid-19-study-heres-what-he-learned |title= Elon Musk got 4,000 SpaceX workers to join a COVID-19 study. Here's what he learned. |website= [[The Wall Street Journal]] |via= [[Fox Business]] |first= Sarah |last= Krouse |date= February 21, 2021 |access-date= February 21, 2021 |archive-date= February 23, 2021 |archive-url= https://web.archive.org/web/20210223031740/https://www.foxbusiness.com/technology/elon-musk-got-4000-spacex-workers-to-join-a-covid-19-study-heres-what-he-learned |url-status= live }}</ref><ref>{{cite journal|title= Discrete SARS-CoV-2 antibody titers track with functional humoral stability |journal= [[Nature Communications]] | doi = 10.1038/s41467-021-21336-8 |first1= Yannic C. |last1= Bartsch |first2= Stephanie |last2= Fischinger |first3= Sameed M. |last3= Siddiqui |first4= Zhilin |last4= Chen |first5= Jingyou |last5= Yu |first6= Makda |last6= Gebre |first7= Caroline |last7= Atyeo |first8= Matthew J. |last8= Gorman |first9= Alex Lee |last9= Zhu |first10= Jaewon |last10= Kang |first11= John S. |last11= Burke |first12= Matthew |last12= Slein |first13= Matthew J. |last13= Gluck |first14= Samuel |last14= Beger |first15= Yiyuan |last15= Hu |first16=Justin |last16= Rhee |first17= Eric |last17= Petersen |first18= Benjamin |last18= Mormann |first19= Michael |last19= de St Aubin |first20= Mohammad A. |last20= Hasdianda |first21= Guruprasad |last21= Jambaulikar |first22=Edward W. |last22= Boyer |first23=Pardis C. |last23= Sabeti |author-link23= Pardis Sabeti |first24= Dan H. |last24= Barouch |author-link24= Dan Barouch |first25= Boris D. |last25= Julg |first26= Elon R. |last26= Musk |author-link26= Elon Musk |first27= Anil S. |last27= Menon |first28= Douglas A. |last28= Lauffenburger |author-link28= Doug Lauffenburger |first29= Eric J. |last29= Nilles |first30= Galit |last30= Alter |author-link30= Galit Alter |date=February 15, 2021 |volume= 12 |issue= 1 |page= 1018 |pmid= 33589636 |pmc= 7884400 |bibcode= 2021NatCo..12.1018B |doi-access= free | issn = 2041-1723}}</ref> ===სხვა=== 2018 წლის ივლისში, მასკმა თავის თანამშრომლებს მინი-წყალქვეშა ნავის აშენება მოაწყო, რათა ტაილანდში დატბორილ გამოქვაბულში ჩარჩენილი ბავშვების გადარჩენაში დახმარებოდა.<ref name="ArsTechSubmarine">{{Cite web |last=Lee |first=Timothy B. |date=July 10, 2018 |title=Thai official: Elon Musk's submarine "not practical for this mission" [Updated] |url=https://arstechnica.com/science/2018/07/thai-official-elon-musks-submarine-not-practical-for-this-mission/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200919045304/https://arstechnica.com/science/2018/07/thai-official-elon-musks-submarine-not-practical-for-this-mission/ |archive-date=September 19, 2020 |access-date=September 13, 2020 |website=Ars Technica}}</ref> საერთაშორისო სამაშველო მყვინთავთა ჯგუფის ხელმძღვანელმა, რიჩარდ სტენტონმა, მასკს მოუწოდა, წყალდიდობის გაუარესების შემთხვევაში, დამხმარე საშუალებად ემუშავა აპარატის აშენებაზე. თუმცა, სტენტონმა მოგვიანებით დაასკვნა, რომ მინი-წყალქვეშა ნავი არ იმუშავებდა და თქვა, რომ მასკის ჩართულობამ „სამაშველო სამუშაოებიდან ყურადღება გადაიტანა“.<ref>{{cite news |last1=Wong |first1=Julia Carrie |author-link=Julia Carrie Wong |date=December 5, 2019 |title=Elon Musk trial: Vernon Unsworth says entrepreneur's tweets 'humiliated' him |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/technology/2019/dec/04/elon-musk-trial-twitter-thai-rescue |url-status=live |access-date=May 13, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220513154947/https://www.theguardian.com/technology/2019/dec/04/elon-musk-trial-twitter-thai-rescue |archive-date=May 13, 2022}}</ref><ref>{{cite tweet |number=1016684366083190785 |user=elonmusk |title=The former Thai provincial governor (described inaccurately as "rescue chief") is not the subject matter expert. [...] |first=Elon |last=Musk |access-date=July 19, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180718112856/https://twitter.com/elonmusk/status/1016684366083190785 |archive-date=July 18, 2018 |url-status=live}}</ref> SpaceX-ისა და The Boring Company-ის ინჟინრებმა მინი-წყალქვეშა ნავი Falcon 9-ის თხევადი ჟანგბადის გადამცემი მილისგან რვა საათში ააშენეს და პირადად მიიტანეს ტაილანდში. <ref>{{cite news |last1=Ferris |first1=Robert |date=July 10, 2018 |title=Elon Musk says his 'mini-submarine' can be used for other things |publisher=[[CNBC]] |url=https://www.cnbc.com/2018/07/10/elon-musk-says-his-mini-submarine-can-be-used-for-other-things.html |url-status=live |access-date=July 13, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180713075037/https://www.cnbc.com/2018/07/10/elon-musk-says-his-mini-submarine-can-be-used-for-other-things.html |archive-date=July 13, 2018}}</ref><ref>{{cite web |date=July 8, 2018 |title=Tested for Thailand, SpaceX's makeshift mini-sub could serve as space escape pod |url=https://www.geekwire.com/2018/tested-thailand-spacexs-makeshift-mini-sub-serve-space-escape-pod/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20191207165300/https://www.geekwire.com/2018/tested-thailand-spacexs-makeshift-mini-sub-serve-space-escape-pod/ |archive-date=December 7, 2019 |access-date=December 7, 2019 |website=GeekWire.com}}</ref> ტაილანდის ხელისუფლებამ საბოლოოდ უარი თქვა წყალქვეშა ნავის გამოყენებაზე, რადგან განაცხადა, რომ ის სამაშველო მისიისთვის პრაქტიკული არ იყო.<ref name="ArsTechSubmarine" /> == ობიექტები == SpaceX-ის შტაბ-ბინა მდებარეობს SpaceX Starbase-ში, ბრაუნსვილის მახლობლად, ტეხასის შტატში, სადაც ის აწარმოებს და უშვებს თავის Starship-ის ხომალდს. თუმცა, კომპანიის ოპერაციების უმეტესობა ხორციელდება ჰოთორნში, კალიფორნიის შტატში, მდებარე ოფისიდან, სადაც ადრე იყო მისი შტაბ-ბინა, სადაც ის ამზადებს Falcon-ის რაკეტებსა და Dragon-ის კოსმოსურ ხომალდს და სადაც განთავსებულია მისიის მართვის ცენტრი. კომპანია ასევე მართავს Starlink-ის თანამგზავრების წარმოების ობიექტს რედმონდში, ვაშინგტონის შტატში, რაკეტების შემუშავებისა და ტესტირების ობიექტს მაკგრეგორში, ტეხასის შტატში,<ref name="bloomberg2021">{{cite news |last1=Hull |first1=Dana |last2=Chapa |first2=Sergio |title=Elon's Texas Empire |url=https://www.bloomberg.com/features/elon-musk-texas-tesla-spacex-2021/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211105220210/https://www.bloomberg.com/features/elon-musk-texas-tesla-spacex-2021/ |archive-date=November 5, 2021 |access-date=January 8, 2022 |work=bloomberg.com}}</ref> და ინარჩუნებს ოფისს ვაშინგტონის შტატში, ძირითადი სამთავრობო მომხმარებლების მახლობლად.<ref>{{Cite web |last=Hennigan |first=W.J. |date=January 31, 2011 |title=SpaceX to open a new office in the Washington, D.C., area |url=https://www.latimes.com/archives/blogs/money-company/story/2011-01-31/spacex-to-open-a-new-office-in-the-washington-d-c-area |access-date=August 22, 2024 |website=Los Angeles Times |language=en-US}}</ref> SpaceX-ს აქვს ორი აქტიური გაშვების წერტილი ფლორიდაში, ერთი აქტიური გაშვების წერტილი კალიფორნიაში და ერთი აქტიური გაშვების წერტილი Starbase-ში, ტეხასის შტატში. === Hawthorne, CA: Falcon and Dragon manufacturing, mission control === [[File:Iridium-4 Mission (25557986177).jpg|thumb|upright=1.2|SpaceX office in Hawthorne, California at night during a Falcon 9 launch from [[Vandenberg Space Force Base]]]] SpaceX ლოს-ანჯელესის გარეუბან ჰოთორნში, კალიფორნიაში, დიდ ობიექტს მართავს. სამსართულიან შენობაში, რომელიც თავდაპირველად Northrop Corporation-მა Boeing 747-ის ფიუზელაჟების ასაგებად ააშენა,<ref name="pm">{{cite web |author=Belfiore |first=Michael |date=January 20, 2012 |title=Inside SpaceX: We Visit the Company's California Headquarters{{snd}}Slide 3 |url=http://www.popularmechanics.com/space/rockets/g768/inside-spacex-we-visit-the-companys-california-headquarters/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170306040700/http://www.popularmechanics.com/space/rockets/g768/inside-spacex-we-visit-the-companys-california-headquarters/ |archive-date=March 6, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Popular Mechanics}}</ref> განთავსებულია SpaceX-ის საოფისე სივრცე, მისიის კონტროლი და Falcon 9-ის წარმოების ობიექტები.<ref name="arstechnica_2019">{{cite news |last1=Berger |first1=Eric |date=July 26, 2019 |title=SpaceX's Starship prototype has taken flight for the first time |url=https://arstechnica.com/science/2019/07/spacexs-starship-prototype-has-taken-flight-for-the-first-time/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190804140323/https://arstechnica.com/science/2019/07/spacexs-starship-prototype-has-taken-flight-for-the-first-time/ |archive-date=August 4, 2019 |access-date=March 16, 2021 |work=Ars Technica |language=en-us}}</ref> ამ ტერიტორიაზე აშშ-ში კოსმოსური სექტორის შტაბ-ბინების, ობიექტებისა და შვილობილი კომპანიების ერთ-ერთი უდიდესი კონცენტრაციაა, მათ შორის Boeing/McDonnell Douglas-ის მთავარი თანამგზავრული შენობის კამპუსები, The Aerospace Corporation, Raytheon, NASA-ს რეაქტიული ძრავების ლაბორატორია, აშშ-ის კოსმოსური ძალების კოსმოსური სისტემების სარდლობა ლოს-ანჯელესის საჰაერო ძალების ბაზაზე, Lockheed Martin, BAE Systems, Northrop Grumman და AECOM და ა.შ., აეროკოსმოსური ინჟინრებისა და კოლეჯის ინჟინერიის ბოლო კურსდამთავრებულების დიდი ჯგუფით.<ref name="pm" /> SpaceX თავისი რაკეტებისა და სარაკეტო ძრავების წარმოებაში მაღალი ხარისხის ვერტიკალურ ინტეგრაციას იყენებს. SpaceX რაკეტის ძრავებს, რაკეტის საფეხურებს, კოსმოსურ ხომალდებს, ძირითად ავიონიკას და ყველა პროგრამულ უზრუნველყოფას საკუთარ ჰოთორნის ქარხანაში ამზადებს, რაც უჩვეულოა კოსმოსური ინდუსტრიისთვის.<ref name=A&Ssmithsonian201201 /> ჰოთორნის ქარხანა SpaceX-ის შტაბ-ბინა 2024 წლის აგვისტომდე იყო. თუმცა, SpaceX-ის შტაბ-ბინის გადატანის ნაბიჯი დიდწილად სიმბოლურად აღიქმებოდა, სულ მცირე, მოკლევადიან პერსპექტივაში, რადგან ობიექტი კომპანიის ოპერაციებს დაავალებს.<ref name="Clark 2024">{{Cite web |last=Clark |first=Stephen |date=July 17, 2024 |title=Elon Musk says SpaceX and X will relocate their headquarters to Texas |url=https://arstechnica.com/space/2024/07/elon-musk-says-spacex-and-x-will-relocate-their-headquarters-to-texas/ |access-date=August 22, 2024 |website=Ars Technica |language=en-us}}</ref> === Boca Chica, TX: Starship manufacturing, launch === {{Main|SpaceX Starbase}} [[File:The Boca Chica Rocket Factory.jpg|thumb|The Starship assembly building at [[SpaceX Starbase]] in Texas]] SpaceX აწარმოებს და აფრენს Starship-ის სატესტო ხომალდებს SpaceX Starbase-დან ბრაუნსვილის მახლობლად, ტეხასის შტატში, SpaceX-ის Starbase-დან, რომელიც მდებარეობს ბოკა ჩიკაში, ბრაუნსვილის მახლობლად. გამშვები ობიექტის პირველი გეგმები 2014 წლის აგვისტოში გამოაცხადა.<ref>{{cite web |date=August 4, 2014 |title=Gov. Perry Announces State Incentives Bringing SpaceX Commercial Launch Facility, 300 Jobs to the Brownsville Area |url=http://governor.state.tx.us/news/press-release/20001/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20140829013047/http://governor.state.tx.us/news/press-release/20001/ |archive-date=August 29, 2014 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Office of the Governor Rick Perry}}</ref><ref>{{cite web |author=Berger |first=Eric |date=August 4, 2014 |title=Texas, SpaceX announce spaceport deal near Brownsville |url=http://www.mysanantonio.com/news/local/article/Texas-SpaceX-announce-spaceport-deal-near-5667434.php |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170227052306/http://www.mysanantonio.com/news/local/article/Texas-SpaceX-announce-spaceport-deal-near-5667434.php |archive-date=February 27, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=MySanAntonio.com}}</ref> ფედერალურმა ავიაციის ადმინისტრაციამ (FAA) ნებართვა 2014 წლის ივლისში გასცა.<ref>{{cite web |author=David |first=Leonard |date=July 15, 2014 |title=SpaceX receives FAA approval for proposed spaceport in Texas |url=https://www.cbsnews.com/news/spacex-receives-faa-approval-for-proposed-spaceport-in-texas/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170202014713/http://www.cbsnews.com/news/spacex-receives-faa-approval-for-proposed-spaceport-in-texas/ |archive-date=February 2, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=CBS News}}</ref> SpaceX-მა ახალი გამშვები ობიექტის მშენებლობა 2014 წელს დაიწყო, მშენებლობა კი 2015 წლის მეორე ნახევარში დაიწყო,<ref name="sn20140922">{{cite web |author=Foust |first=Jeff |date=September 22, 2014 |title=SpaceX Breaks Ground on Texas Spaceport |url=http://spacenews.com/41957spacex-breaks-ground-on-texas-spaceport/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20160529183729/http://spacenews.com/41957spacex-breaks-ground-on-texas-spaceport/ |archive-date=May 29, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> ობიექტიდან პირველი სუბორბიტალური გაშვებები 2019 წელს<ref name="arstechnica_2019" /> განხორციელდა, ხოლო ორბიტალური გაშვებები 2023 წელს დაიწყო. SpaceX-ს Starbase ობიექტის გარემოზე ზემოქმედების გამო გაზრდილი შემოწმება დაეკისრა.<ref>{{Cite news |last=Lingle |first=Brandon |date=August 16, 2024 |title=SpaceX's South Texas rocket operation facing international scrutiny |url=https://www.expressnews.com/business/article/spacex-international-scrutiny-texas-19660601.php |work=San Antonio Express-News}}</ref><ref name="20210714cnbc-faa">{{cite news |last=Sheetz |first=Michael |date=July 14, 2021 |title=FAA warns SpaceX that massive Starship launch tower in Texas is unapproved |url=https://www.cnbc.com/2021/07/14/faa-warns-spacex-it-has-not-approved-new-texas-launch-site-tower.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210904033047/https://www.cnbc.com/2021/07/14/faa-warns-spacex-it-has-not-approved-new-texas-launch-site-tower.html |archive-date=September 4, 2021 |access-date=September 24, 2021 |publisher=CNBC}}</ref><ref>{{cite news |last=Koren |first=Marina |date=February 11, 2020 |title=Why SpaceX Wants a Tiny Texas Neighborhood So Badly |url=https://www.theatlantic.com/science/archive/2020/02/space-x-texas-village-boca-chica/606382/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210815024453/https://www.theatlantic.com/science/archive/2020/02/space-x-texas-village-boca-chica/606382/ |archive-date=August 15, 2021 |access-date=September 24, 2021 |work=The Atlantic}}</ref> 2024 წლის აგვისტოში, ტეხასის გარემოსდაცვითი ხარისხის კომისიამ SpaceX დაადანაშაულა გარემოსდაცვითი რეგულაციების დარღვევაში, ბოკა ჩიკას გამშვები ობიექტის მახლობლად წყალში დამაბინძურებლების განმეორებით გაშვებით.<ref>{{Cite web |last=Kolodny |first=Lora |date=August 12, 2024 |title=SpaceX repeatedly polluted waters in Texas this year, regulators found |url=https://www.cnbc.com/2024/08/12/spacex-repeatedly-polluted-waters-in-texas-tceq-epa-found.html |access-date=August 25, 2024 |website=CNBC |language=en}}</ref> გარემოს დაცვის სააგენტომ SpaceX-ს დაახლოებით 150,000 USD ოდენობის ჯარიმა დააკისრა „სამრეწველო ჩამდინარე წყლების“ სავარაუდო ჩაშვებისა და სუფთა წყლის შესახებ კანონის დარღვევისთვის.<ref>{{Cite web |last=Lingle |first=Brandon |date=September 12, 2024 |title=SpaceX fined nearly $150,000 by the EPA for wastewater violations |url=https://www.expressnews.com/business/article/spacex-fine-epa-clean-water-violations-19757884.php |access-date=September 12, 2024 |website=San Antonio Express-News |language=en}}</ref> === McGregor, TX: Rocket Development and Test Facility === {{Main|SpaceX Rocket Development and Test Facility}} [[File:2008 SpaceX's Rocket Development facility, McGregor, TX.jpg|thumb|upright=1.2|Aerial view of the SpaceX McGregor engine testing facility, 2008]] SpaceX-ის რაკეტების შემუშავებისა და ტესტირების ცენტრი მაკგრეგორში, ტეხასის შტატში, რაკეტების ძრავების ტესტირების ცენტრია. SpaceX-ის მიერ წარმოებული ყველა რაკეტის ძრავა და ძრავა საბოლოო ტესტირებისთვის მაკგრეგორში უნდა გაიაროს, რის შემდეგაც ისინი ფრენის მისიებში გამოიყენება.<ref name="wired201210102">{{cite news |last=Paur |first=Jason |date=October 10, 2012 |title=Inside SpaceX's Texas Rocket-Testing Facility |url=https://www.wired.com/autopia/2012/10/spacex-texas-rocket-test/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130109012656/http://www.wired.com/autopia/2012/10/spacex-texas-rocket-test/ |archive-date=January 9, 2013 |access-date=December 31, 2012 |newspaper=Wired}}</ref><ref name="nsfdc20130620">{{cite news |last=Bergin |first=Chris |date=June 20, 2013 |title=Reducing risk via ground testing is a recipe for SpaceX success |url=http://www.nasaspaceflight.com/2013/06/reducing-risk-ground-testing-recipe-spacex-success/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170118211052/https://www.nasaspaceflight.com/2013/06/reducing-risk-ground-testing-recipe-spacex-success/ |archive-date=January 18, 2017 |access-date=August 21, 2013 |newspaper=NASAspaceflight.com}}</ref> ცენტრი ასევე სხვადასხვა კომპონენტისა და ძრავების ტესტირების ადგილს წარმოადგენს კვლევისა და განვითარების პროცესში.<ref name="wt20111222">{{cite news |last1=Sanchez |first1=Sandra |date=December 22, 2011 |title=SpaceX: Blasting into the future — A Waco Today interview with Elon Musk |url=http://www.wacotrib.com/waco_today_magazine/spacex-blasting-into-the-future-a-waco-today-interview-with/article_6710295c-9151-59ba-b091-99aeade5beff.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20180730020838/https://www.wacotrib.com/waco_today_magazine/spacex-blasting-into-the-future-a-waco-today-interview-with/article_6710295c-9151-59ba-b091-99aeade5beff.html |archive-date=July 30, 2018 |access-date=October 7, 2015 |work=Waco Tribune}}</ref> ძრავების ტესტირების გარდა, დაშვებისა და აღდგენის შემდეგ, Dragon-ის კოსმოსური ხომალდი მაკგრეგორში ჩერდება, რათა მათი საშიში ჰიპერგოლური საწვავის ამოღება მოხდეს, სანამ კაფსულები ჰოთორნში განახლებისთვის გააგრძელებენ გზას.<ref name="wired201210102" /> SpaceX ცენტრს მსოფლიოში ყველაზე მოწინავე და აქტიურ რაკეტების ძრავების ტესტირების ცენტრად მიიჩნევს და აცხადებს, რომ ტარიგი: გახსნის დღიდან ობიექტში 7000-ზე მეტი ტესტი ჩატარდა, შვიდი ძრავის ტესტირება ტიპიურ დღეს, ათზე მეტ სატესტო სტენდზე.<ref name="shotwell201503317">{{cite web |author=Gwynne Shotwell |date=March 17, 2015 |title=Statement Of Gwynne Shotwell, President & Chief Operating Officer, Space Exploration Technologies Corp. (SpaceX) |url=http://docs.house.gov/meetings/AS/AS29/20150317/103135/HHRG-114-AS29-Wstate-ShotwellG-20150317.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160128041905/http://docs.house.gov/meetings/AS/AS29/20150317/103135/HHRG-114-AS29-Wstate-ShotwellG-20150317.pdf |archive-date=January 28, 2016 |access-date=January 11, 2016 |work=Congressional testimony |publisher=US House of Representatives, Committee On Armed Services Subcommittee On Strategic Forces |quote=''SpaceX’s 4,000 acre Rocket Development Facility in Central Texas includes 12 test stands that support engine component testing; design, qualification and acceptance testing of Merlin engines; structural testing of the first and second stages; and fully integrated stage testing for full mission durations. The state-of-the-art facility has remote and/or automatic controls and high-speed data acquisition systems, and post test data are available for analysis upon test completion.''}}</ref> კომპანიის სხვა ობიექტებთან შედარებით დაბალი პროფილის მიუხედავად, ის SpaceX-ის ოპერაციების კრიტიკულ ნაწილს წარმოადგენს და კომპანიის პრეზიდენტი და ოპერაციების დირექტორი გვინ შოტველი თავის მთავარ ოფისს მაკგრეგორში ინარჩუნებს.<ref name=":0">{{Cite AV media |url=https://house.texas.gov/videos/20813 |title=Testimony to the Texas House of Representatives Committee on Appropriations |date=September 24, 2024 |last=Shotwell |first=Gwynne |type=video |language=en-US |time=28:23}}</ref><ref name="wired201210102" /> თავდაპირველად, მეორე მსოფლიო ომის დროს Bluebonnet Ordnance Plant-ის ადგილას მდებარეობდა,<ref name="wt20111222" /> ობიექტი მოგვიანებით Beal Aerospace-მა გამოიყენა, სანამ 2003 წელს SpaceX-მა არჩია.<ref>U.S. Federal Aviation Administration (November 2011) [https://www.faa.gov/about/office_org/headquarters_offices/ast/media/20111110%20SpaceX%20Grasshopper%20Final%20EA.pdf "Final Environmental Assessment for Issuing an Experimental Permit to SpaceX for Operation of the Grasshopper Vehicle at the McGregor Test Site, Texas"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170513140146/https://www.faa.gov/about/office_org/headquarters_offices/ast/media/20111110%20SpaceX%20Grasshopper%20Final%20EA.pdf|date=May 13, 2017}}, p. 1.</ref> კომპანიამ მას შემდეგ მნიშვნელოვნად გააფართოვა იგი 2003 წელს არსებული 256 აკრიდან (104 ჰა)<ref name="wt20111222" /> 2015 წლისთვის 4000 აკრიდან (1600 ჰა) <ref name="shotwell201503317" /> 2021 წლის ივლისში SpaceX-მა გამოაცხადა მაკგრეგორში Raptor ძრავების მეორე საწარმოო ობიექტის აშენების გეგმების შესახებ. მოსალოდნელია, რომ ეს გაფართოება მნიშვნელოვნად გაზრდის SpaceX-ის წარმოების სიმძლავრეს, რომლის მიზანიც წელიწადში 800-დან 1000-მდე Raptor ძრავის წარმოებაა.<ref name="dallasnews202107">Elon Musk says SpaceX’s next Texas venture will be a rocket engine factory near Waco, https://www.dallasnews.com/business/technology/2021/07/10/elon-musk-says-spacexs-next-texas-venture-will-be-a-rocket-engine-factory-near-waco/, [[Dallas Morning News]] July 10, 2021, access-date11 July 2021.</ref><ref name="spacex20210710">{{cite tweet |number=1413909599711907845 |user=elonmusk |title=We are breaking ground soon on a second Raptor factory at SpaceX Texas test site. This will focus on volume production of Raptor 2, while California factory will make Raptor Vacuum & new, experimental designs. |date=July 10, 2021}}</ref> === Starlink-ის წარმოების ობიექტები === [[File:Starlink dish 01.webp|upright|thumb|Starlink user terminal on the sidewalk of a residential home.]] SpaceX-ის Starlink-ის შვილობილი კომპანია ორ ძირითად ობიექტზე ოპერირებს. თანამგზავრების წარმოება ვაშინგტონის შტატის ქალაქ სიეტლთან ახლოს ხდება, ხოლო მომხმარებლის ტერმინალების წარმოება ტეხასის შტატის ქალაქ ოსტინთან ახლოს. Starlink-ის თანამგზავრების განვითარებისა და წარმოების ოპერაციების კამპუსი 314,000 კვადრატულ ფუტზე (29,200 მ2) მეტ ფართობს იკავებს, სულ მცირე ექვს შენობაში, რომლებიც რედმონდში, ვაშინგტონში, სიეტლის აღმოსავლეთით მდებარეობს. პირველი შენობა 2015 წლის დასაწყისში გაიხსნა,<ref>{{Cite news |last=Bishop |first=Todd |date=January 13, 2015 |title=SpaceX's new Seattle-area office is in Redmond; Elon Musk to visit region this week |url=https://www.geekwire.com/2015/spacexs-new-seattle-area-office-redmond-elon-musk-visit-region-week/ |access-date=August 22, 2024 |work=GeekWire}}</ref> ხოლო კომპანია მოგვიანებით ხუთ შენობაში გაფართოვდა რედმონდ რიჯის კორპორატიულ ცენტრში.<ref>{{cite news |date=January 27, 2017 |title=SpaceX adds a big new lab to its satellite development operation in Seattle area |url=https://www.geekwire.com/2017/spacex-lab-satellite-development-redmond/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012053923/https://www.geekwire.com/2017/spacex-lab-satellite-development-redmond/ |archive-date=October 12, 2018 |access-date=October 11, 2018 |publisher=GeekWire}}</ref><ref>{{Cite web |date=April 8, 2021 |title=SpaceX expands its satellite operation in Redmond |url=https://www.seattletimes.com/business/boeing-aerospace/spacex-expands-its-satellite-operation-in-redmond/ |access-date=August 22, 2024 |website=The Seattle Times |language=en-US}}</ref> Starlink-მა მომხმარებლის ტერმინალების წარმოების ობიექტი ტეხასის შტატის ქალაქ ბასტროპში, ოსტინის აღმოსავლეთით, 2023 წლის დეკემბერში გახსნა. ოპერირების პირველი ცხრა თვის განმავლობაში, ერთი მილიონი კვადრატული ფუტის (93,000 მ2) ფართობის ობიექტმა ერთი მილიონი მომხმარებლის ტერმინალი გამოუშვა და შეერთებულ შტატებში ბეჭდური მიკროსქემების უდიდესი ქარხანა გამხდარიყო.<ref>{{Cite web |last=Kan |first=Michael |date=September 27, 2024 |title=Starlink Predicts Huge Growth for Printed Circuit Board Production in Texas |url=https://www.pcmag.com/news/starlink-predicts-huge-growth-for-printed-circuit-board-production-in-texas |access-date=September 29, 2024 |website=PCMAG |language=en}}</ref> === გაშვების ობიექტები === [[File:Falcon Heavy Side Boosters landing on LZ1 and LZ2 - 2018 (25254688767).jpg|thumb|Falcon Heavy Side Boosters landing on [[Landing Zones 1 and 2|LZ1]] and LZ2 at Cape Canaveral]] SpaceX მართავს ოთხ ორბიტალურ გაშვების ადგილს: კეიპ კანავერალის კოსმოსური ძალების სადგურსა და კენედის კოსმოსურ ცენტრში ფლორიდაში, ასევე ვანდენბერგის კოსმოსური ძალების ბაზაზე კალიფორნიაში Falcon-ის რაკეტებისთვის, და Starbase-ზე ბრაუნსვილთან ახლოს, ტეხასის შტატში, Starship-ისთვის. SpaceX-მა მიუთითა, რომ ისინი ხედავენ ნიშას ოთხივე ორბიტალური ობიექტისთვის და რომ მათ აქვთ საკმარისი გაშვების ბიზნესი თითოეული მოედნის შესავსებად.<ref name="sn20130802">{{cite web |author=Klotz |first=Irene |date=August 2, 2013 |title=SpaceX Appetite for U.S. Launch Sites Grows |url=http://spacenews.com/36587spacex-appetite-for-us-launch-sites-grows/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230802163708/https://spacenews.com/36587spacex-appetite-for-us-launch-sites-grows/ |archive-date=August 2, 2023 |access-date=November 24, 2022 |publisher=SpaceNews}}</ref> ვანდენბერგის გაშვების ადგილი უზრუნველყოფს მაღალი დახრილობის ორბიტებს (66–145°), ხოლო კეიპ კანავერალი და კენედი უზრუნველყოფენ საშუალო დახრილობის ორბიტებს (28.5–55°).<ref>{{Cite book|last=SpaceX|title=Falcon User's Guide|publisher=SpaceX|year=2021|url=https://www.spacex.com/media/falcon-users-guide-2021-09.pdf|page=11|access-date=January 21, 2024|archive-date=December 8, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231208111712/https://www.spacex.com/media/falcon-users-guide-2021-09.pdf|url-status=live}}</ref> უფრო დიდი დახრილობები, მათ შორის SSO, შესაძლებელია ფლორიდიდან კუბის გადაფრენით.<ref>{{cite news|url=https://spaceflightnow.com/2020/08/31/spacex-launches-first-polar-orbit-mission-from-florida-in-decades/|title=SpaceX launches first polar orbit mission from Florida in decades|date=August 31, 2020|access-date=January 21, 2024|archive-date=December 24, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221224083425/https://spaceflightnow.com/2020/08/31/spacex-launches-first-polar-orbit-mission-from-florida-in-decades/|url-status=live}}</ref> მას შემდეგ, რაც ის პენსიაზე გავიდა, Falcon 1-ის ყველა გაშვება განხორციელდა რონალდ რეიგანის სახელობის ბალისტიკური რაკეტების თავდაცვის სატესტო ადგილზე, მარშალის კუნძულების ომელეკის კუნძულზე.<ref>{{cite web |last1=Spudis |first1=Paul D. |title=The Tale of Falcon 1 |url=https://www.airspacemag.com/daily-planet/the-tale-of-falcon-1-5193845/ |website=Air & Space Magazine |access-date=May 20, 2021 |language=en |archive-date=March 2, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210302054826/https://www.airspacemag.com/daily-planet/the-tale-of-falcon-1-5193845/ |url-status=live }}</ref> 2007 წლის აპრილში პენტაგონმა დაამტკიცა SpaceX-ის მიერ კეიპ კანავერალის კოსმოსური გაშვების კომპლექსის 40-ის (SLC-40) გამოყენება.<ref>{{cite news |last1=Wolf |first1=Jim |title=U.S. lets SpaceX operate at Cape Canaveral |url=https://www.reuters.com/article/us-space-usa-launch-idUSWBT00688620070426 |access-date=April 21, 2021 |work=Reuters |date=April 26, 2007 |language=en |archive-date=April 21, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210421140153/https://www.reuters.com/article/us-space-usa-launch-idUSWBT00688620070426 |url-status=live }}</ref> ეს ადგილი 2010 წლიდან გამოიყენება Falcon 9-ის გაშვებისთვის, ძირითადად დედამიწის დაბალ და გეოსტაციონარურ ორბიტებზე. კანავერალის კეიპში მდებარე ყოფილი გამშვები კომპლექსი 13, რომელსაც ამჟამად 1 და 2 სადესანტო ზონები ეწოდა, 2015 წლიდან გამოიყენება Falcon 9-ის პირველი ეტაპის გამაძლიერებელი დაშვებისთვის.<ref>{{cite web |last1=Howell |first1=Elizabeth |title=See the Evolution of SpaceX's Rockets in Pictures |url=https://www.space.com/40547-spacex-rocket-evolution.html |website=Space.com |access-date=April 21, 2021 |language=en |date=May 21, 2020 |archive-date=April 13, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210413052441/https://www.space.com/40547-spacex-rocket-evolution.html |url-status=live }}</ref> [[File:Launch of Falcon 9 carrying CASSIOPE (130929-F-ET475-012).jpg|thumb|SpaceX west coast launch facility at [[Vandenberg Space Force Base]], during the launch of [[CASSIOPE]]]] Vandenberg-ის კოსმოსური გამშვები კომპლექსი 4 (SLC-4E) სამხედროებისგან იჯარით იქნა აღებული 2011 წელს და გამოიყენება პოლარულ ორბიტებზე ტვირთის გადასატანად. ვანდენბერგის ადგილს შეუძლია როგორც Falcon 9-ის, ასევე Falcon Heavy-ის მანქანების გაშვება,<ref name="nsf20110405">{{cite web |author=Bergin |first=Chris |date=April 5, 2011 |title=SpaceX: Falcon Heavy, Falcon 9 tag team set to share 20 launches a year |url=https://www.nasaspaceflight.com/2011/04/spacex-falcon-heavy-tag-team-share-20-launches-year/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170306035528/https://www.nasaspaceflight.com/2011/04/spacex-falcon-heavy-tag-team-share-20-launches-year/ |archive-date=March 6, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=NASASpaceFlight.com}}</ref> მაგრამ არ შეუძლია დაბალი დახრილობის ორბიტებზე გაშვება. მეზობელი SLC-4W 2015 წელს გამაძლიერებელი დაშვებისთვის გადაკეთდა სადესანტო ზონა 4-ად.<ref>{{cite web|url=https://www.nasaspaceflight.com/2018/10/spacex-falcon-9-saocom-1a-launch-west-coast-landing/|title=SpaceX Falcon 9 launches with SAOCOM 1A and nails first West Coast landing|date=October 7, 2018|publisher=NASASpaceFlight.com|access-date=February 11, 2019|archive-date=January 9, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190109031024/https://www.nasaspaceflight.com/2018/10/spacex-falcon-9-saocom-1a-launch-west-coast-landing/|url-status=live}}</ref> 2014 წლის 14 აპრილს SpaceX-მა ხელი მოაწერა 20-წლიან იჯარის ხელშეკრულებას კენედის კოსმოსური ცენტრის გამშვები კომპლექსი 39A-სთვის.<ref>{{citation-attribution|1={{cite news|url=https://www.nasa.gov/content/nasa-spacex-sign-property-agreement-for-historic-launch-pad|title=NASA, SpaceX Sign Property Agreement for Historic Launch Pad|last=Granath|first=Bob|date=March 24, 2015|publisher=NASA|access-date=March 29, 2018|archive-date=February 7, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180207070227/https://www.nasa.gov/content/nasa-spacex-sign-property-agreement-for-historic-launch-pad/|url-status=live}} }}</ref> შემდგომში, პლატფორმა მოდიფიცირებული იქნა Falcon 9-ისა და Falcon Heavy-ს გაშვების მხარდასაჭერად. 2024 წლის მონაცემებით, ეს ერთადერთი პლატფორმაა, რომელიც მხარს უჭერს Falcon Heavy-ს გაშვებას. SpaceX-მა თავისი პირველი ეკიპაჟიანი მისია საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე 39A გაშვების პლატფორმიდან 2020 წლის 30 მაისს გაუშვა.<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://blogs.nasa.gov/commercialcrew/2019/02/06/nasa-partners-update-commercial-crew-launch-dates/|title=NASA, Partners Update Commercial Crew Launch Dates{{snd}}Commercial Crew Program|website=blogs.nasa.gov|date=February 6, 2019 |access-date=February 11, 2019|archive-date=February 6, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190206231623/https://blogs.nasa.gov/commercialcrew/2019/02/06/nasa-partners-update-commercial-crew-launch-dates/|url-status=live}} }}</ref> პლატფორმის 39A მომზადება 2019 წლიდან მიმდინარეობს Starship-ის გაშვების საბოლოო განსახორციელებლად. ტეხასის შტატის ქალაქ ბოკა ჩიკაში FAA-ს მიერ გაშვების ნებართვების გაცემის შეფერხების გამო, 39A Starship-ის მომზადება 2022 წელს დაჩქარდა.<ref>{{cite web |last=Ralph |first=Eric |date=February 16, 2022 |title=SpaceX preparing to assemble launch tower for Starship's first Florida pad |url=https://www.teslarati.com/spacex-starship-first-florida-pad-launch-tower/ |url-status=live |access-date=March 16, 2022 |website=Teslarati |archive-date=April 7, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220407070816/https://www.teslarati.com/spacex-starship-first-florida-pad-launch-tower/ }}</ref> == კონტრაქტები== SpaceX-მა NASA-სგან მოიპოვა საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის (ISS) სადემონსტრაციო და ფაქტობრივი მიწოდების კონტრაქტები კომპანიის მიერ შემუშავებული ტექნოლოგიით. SpaceX ასევე სერტიფიცირებულია აშშ-ის სამხედრო ძალებისთვის Evolved Expendable Launch Vehicle-ის კლასის (EELV) ტვირთის გაშვებისთვის. მხოლოდ 2018 წელს დაახლოებით ოცდაათი მისიით, SpaceX-მა კონტრაქტით 12 მილიარდ დოლარზე მეტი შეადგინა.<ref name="about" /> === ტვირთი სკს-ზე === [[File:COTS2 Dragon is berthed.jpg|thumb|The COTS 2 Dragon is berthed to the [[International Space Station]] (ISS) by [[Mobile Servicing System|Canadarm2]]]] 2006 წელს SpaceX-მა მოიგო NASA-ს კომერციული ორბიტალური ტრანსპორტირების სერვისების (COTS) პირველი ფაზის კონტრაქტი, რათა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ტვირთის მიწოდება ეჩვენებინა, ეკიპაჟის ტრანსპორტირებისთვის შესაძლო კონტრაქტის ვარიანტით.<ref>Dennis Stone, "NASA's Approach to Commercial cargo and Crew Transportation", ''Acta Astronautica'' 63, No. 1-4 (2008): 192–197.</ref> ამ კონტრაქტის ფარგლებში, რომელიც NASA-მ შეიმუშავა კოსმოსური აქტის შეთანხმებების მეშვეობით ახალი შესაძლებლობების განვითარებისთვის „საწყისი თანხის“ უზრუნველსაყოფად, NASA-მ SpaceX-ს 396 მილიონი დოლარი გადაუხადა Dragon კოსმოსური ხომალდის ტვირთის კონფიგურაციის შესამუშავებლად, ხოლო SpaceX-მა თავისი რესურსებით შეიმუშავა Falcon 9 გამშვები მოწყობილობა.<ref>{{cite news |last1=Berger |first1=Eric |title=The numbers don't lie{{snd}}NASA's move to commercial space has saved money |url=https://arstechnica.com/features/2020/05/the-numbers-dont-lie-nasas-move-to-commercial-space-has-saved-money/ |access-date=December 26, 2021 |work=Ars Technica |date=May 20, 2020 |language=en-us |archive-date=December 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211226133101/https://arstechnica.com/features/2020/05/the-numbers-dont-lie-nasas-move-to-commercial-space-has-saved-money/ |url-status=live }}</ref> როგორც აღმოჩნდა, კოსმოსური აქტის ამ შეთანხმებებმა NASA-ს მილიონობით დოლარი დაზოგა განვითარების ხარჯებიდან, რამაც რაკეტის განვითარება 4-10-ჯერ უფრო იაფი გახადა, ვიდრე მხოლოდ NASA-ს მიერ წარმოებულიყო.<ref name="Zapata 2017" /> 2010 წლის დეკემბერში, SpaceX COTS დემო ფრენის 1 მისიის გაშვებით, SpaceX გახდა პირველი კერძო კომპანია, რომელმაც წარმატებით გაუშვა, ორბიტაზე გაიყვანა და აღადგინა კოსმოსური ხომალდი.<ref name="nasa2010">{{cite web |last1=Siceloff |first1=Steven |title=NASA – SpaceX Launches Success with Falcon 9/Dragon Flight |url=https://www.nasa.gov/offices/c3po/home/spacexfeature.html |access-date=December 30, 2021 |work=nasa.gov |language=en |archive-date=June 12, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200612214903/https://www.nasa.gov/offices/c3po/home/spacexfeature.html |url-status=live }}</ref> Dragon წარმატებით დაამაგრა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს SpaceX COTS დემო ფრენის 2 დროს 2012 წლის მაისში, რაც კერძო კოსმოსური ხომალდისთვის პირველი შემთხვევა იყო.<ref>{{cite news |author=Chang |first=Kenneth |date=May 22, 2012 |title=Big Day for a Space Entrepreneur Promising More |url=https://www.nytimes.com/2012/05/23/science/space/spacexs-private-cargo-rocket-heads-to-space-station.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170701083413/http://www.nytimes.com/2012/05/23/science/space/spacexs-private-cargo-rocket-heads-to-space-station.html |archive-date=July 1, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=The New York Times}}</ref> კომერციული მიწოდების სერვისები (CRS) არის NASA-ს მიერ 2008 წლიდან 2016 წლამდე გაცემული კონტრაქტების სერია, რომელიც ითვალისწინებდა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ტვირთისა და მარაგების მიწოდებას კომერციულად მართული კოსმოსური ხომალდებით. პირველი CRS კონტრაქტები 2008 წელს გაფორმდა და SpaceX-ს 1.6 მილიარდი დოლარი გადაეცა 12 ტვირთის ტრანსპორტირების მისიისთვის, რომლებიც მოიცავდა მიწოდებას 2016 წლამდე.<ref name="spaceflightinsider_2014" /> SpaceX CRS-1, 12 დაგეგმილი მიწოდების მისიიდან პირველი, რომელიც 2012 წლის ოქტომბერში გაეშვა, მიაღწია ორბიტას, დადგა და სადგურზე 20 დღის განმავლობაში დარჩა, სანამ ატმოსფეროში ხელახლა შევიდოდა და წყნარ ოკეანეში ჩავარდებოდა.<ref name=nasa20121028>{{cite web |url=https://www.nasa.gov/mission_pages/station/multimedia/gallery/dragon_splashdown.html|title=NASA Celebrates Dragon's Return|publisher=NASA|access-date=March 1, 2017|archive-date=March 5, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305001245/http://www.nasa.gov/mission_pages/station/multimedia/gallery/dragon_splashdown.html|url-status=live}}</ref> მას შემდეგ CRS მისიები საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე წელიწადში დაახლოებით ორჯერ დაფრინავდა. 2015 წელს NASA-მ გააგრძელა პირველი ფაზის კონტრაქტები SpaceX-ისგან დამატებითი სამი მიწოდების ფრენის შეკვეთით და შემდეგ კიდევ უფრო გააგრძელა კონტრაქტი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე სულ ოცი ტვირთის მისიისთვის.<ref>{{cite web |author=Bergin |first=Chris |date=March 3, 2015 |title=NASA lines up four additional CRS missions for Dragon and Cygnus |url=http://www.nasaspaceflight.com/2015/03/nasa-crs-missions-dragon-cygnus/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170130164344/https://www.nasaspaceflight.com/2015/03/nasa-crs-missions-dragon-cygnus/ |archive-date=January 30, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=NASASpaceFlight.com}}</ref><ref name="spaceflightinsider_2014">{{cite news |author=Rhian |first=Jason |date=September 27, 2014 |title=NASA continues Commercial 'push' with CRS extension |url=http://www.spaceflightinsider.com/missions/commercial/nasa-continues-commercial-push-crs-extension/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20161020231358/http://www.spaceflightinsider.com/missions/commercial/nasa-continues-commercial-push-crs-extension/ |archive-date=October 20, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Spaceflight Insider}}</ref><ref>{{cite web |author=de Selding |first=Peter B. |date=February 24, 2016 |title=SpaceX wins 5 new space station cargo missions in NASA contract estimated at $700{{spaces}}million |url=http://spacenews.com/spacex-wins-5-new-space-station-cargo-missions-in-nasa-contract-estimated-at-700-million/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20160224170629/http://spacenews.com/spacex-wins-5-new-space-station-cargo-missions-in-nasa-contract-estimated-at-700-million/ |archive-date=February 24, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> Dragon 1-ის ბოლო მისია, SpaceX CRS-20, საერთაშორისო კოსმოსური სადგურიდან 2020 წლის აპრილში გავიდა და Dragon შემდგომში ექსპლუატაციიდან ამოიღეს. კონტრაქტების მეორე ფაზა 2016 წლის იანვარში გაფორმდა, სადაც SpaceX ერთ-ერთი გამარჯვებული იყო. SpaceX განახლებული Dragon 2 კოსმოსური ხომალდით დამატებით ცხრა CRS ფრენას განახორციელებს.<ref name="NASA-SMSR">{{cite web|date=April 28, 2021|title=SMSR Integrated Master Schedule|url=https://sma.nasa.gov/docs/default-source/sma-disciplines-and-programs/smsr/smsr-intergrated-master-schedule_24feb2020.pdf|access-date=May 3, 2021|work=Office of Safety and Mission Assurance|publisher=[[NASA]]|archive-date=June 3, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200603205130/https://sma.nasa.gov/docs/default-source/sma-disciplines-and-programs/smsr/smsr-intergrated-master-schedule_24feb2020.pdf|url-status=live}}</ref><ref name="grc-planned">{{cite web|date=February 25, 2021|title=Microgravity Research Flights|url=https://www1.grc.nasa.gov/space/iss-research/microgravity-research-flights/|access-date=February 27, 2021|work=[[Glenn Research Center]]|publisher=[[NASA]]|archive-date=March 18, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210318095946/https://www1.grc.nasa.gov/space/iss-research/microgravity-research-flights/|url-status=live}}</ref> 2020 წლის მარტში NASA-მ SpaceX-თან კონტრაქტი გააფორმა Dragon XL კოსმოსური ხომალდის Lunar Gateway-ის კოსმოსურ სადგურზე მარაგების გასაგზავნად. Dragon XL Falcon Heavy-ზე გაეშვება.<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/03/27/nasa-picks-spacex-for-lunar-orbit-missions-with-dragon-xl-falocn-heavy.html|title=SpaceX's most powerful rocket will send NASA cargo to the moon's orbit to supply astronauts|last=Sheetz|first=Michael|date=March 27, 2020|publisher=CNBC|access-date=April 1, 2020|archive-date=March 30, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200330205822/https://www.cnbc.com/2020/03/27/nasa-picks-spacex-for-lunar-orbit-missions-with-dragon-xl-falocn-heavy.html|url-status=live}}</ref> === Crewed === [[File:NASA astronauts work aboard the SpaceX Crew Dragon (iss064e004754).jpg|thumb|upright=1.2|NASA astronauts inside the Dragon spacecraft during the [[SpaceX Crew-1|Crew-1 mission]] rendezvous with the International Space Station ]] SpaceX პასუხისმგებელია NASA-ს ასტრონავტების საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ტრანსპორტირებაზე. NASA-ს კონტრაქტები კომერციული ეკიპაჟის განვითარების (CCDev) პროგრამის ფარგლებში დაიწყო, რომელიც მიზნად ისახავდა კომერციულად მართვადი კოსმოსური ხომალდის შემუშავებას, რომელსაც შეეძლო ასტრონავტების საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე გადაყვანა. პირველი კონტრაქტი SpaceX-ს 2011 წელს მიენიჭა,<ref name="Space Abort System 20111028">{{cite web|title=Private Space Taxi's Crew Escape System Passes Big Hurdle |url=http://www.space.com/13396-spacex-dragon-launch-abort-system-review.html|access-date=March 1, 2017|publisher=Space.com|date=October 28, 2011|archive-date=December 27, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111227110412/http://www.space.com/13396-spacex-dragon-launch-abort-system-review.html|url-status=live}}</ref><ref name="aw20110422">{{cite web |first=Frank Jr.|last=Morring|title=Five Vehicles Vie For Future Of U.S. Human Spaceflight|url=http://aviationweek.com/awin/five-vehicles-vie-future-us-human-spaceflight|work=Aviation Week|date=April 25, 2011 |access-date=March 1, 2017|archive-date=May 9, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140509041748/http://aviationweek.com/awin/five-vehicles-vie-future-us-human-spaceflight|url-status=live}}</ref> რასაც მოჰყვა მეორე 2012 წელს, რათა გაეგრძელებინა Dragon 2 კოსმოსური ხომალდის შემუშავება და ტესტირება.<ref name="August 2012">{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://www.nasa.gov/centers/kennedy/news/releases/2012/release-20120803.html|title=NASA Announces Next Steps in Effort to Launch Americans from U.S. Soil|date=August 3, 2012|publisher=NASA|access-date=March 1, 2017|archive-url= https://web.archive.org/web/20170319023004/https://www.nasa.gov/centers/kennedy/news/releases/2012/release-20120803.html|archive-date=March 19, 2017}} }}</ref> 2014 წლის სექტემბერში NASA-მ SpaceX და Boeing აირჩია, როგორც ორი კომპანია, რომლებიც დაფინანსდებოდნენ აშშ-ს ეკიპაჟების საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე ტრანსპორტირების სისტემების შემუშავებისთვის.<ref name="September 2014" /> SpaceX-მა 2.6 მილიარდი დოლარი მოიგო Dragon 2-ის 2017 წლისთვის დასასრულებლად და სერტიფიცირებისთვის. კონტრაქტები ითვალისწინებდა მინიმუმ ერთ ეკიპაჟიან ფრენას, სულ მცირე ერთი NASA-ს ასტრონავტის ბორტზე ყოფნით. მას შემდეგ, რაც Crew Dragon-მა მიიღო NASA-ს ადამიანის კოსმოსური ფრენის სერტიფიკატი, კონტრაქტი SpaceX-ს ავალდებულებდა კოსმოსურ სადგურზე მინიმუმ ორი და მაქსიმუმ ექვსი ეკიპაჟიანი მისიის ჩატარებას.<ref name="September 2014">{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://www.nasa.gov/press/2014/september/nasa-chooses-american-companies-to-transport-us-astronauts-to-international/|title=NASA Chooses American Companies to Transport U.S. Astronauts to International Space Station|date=September 16, 2014|publisher=NASA|access-date=March 1, 2017|archive-date=March 20, 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190320051537/https://www.nasa.gov/press/2014/september/nasa-chooses-american-companies-to-transport-us-astronauts-to-international/|url-status=live}} }}</ref> SpaceX-მა თავისი Crew Dragon კოსმოსური ხომალდის პირველი მნიშვნელოვანი ფრენის ტესტი, Pad Abort Test, 2015 წლის მაისში დაასრულა<ref>{{cite web |url=https://www.spacex.com/news/2015/05/06/crew-dragon-completes-pad-abort-test|title=Crew Dragon Completes Pad Abort Test|last=Post|first=Hannah|work=SpaceX |date=May 6, 2015|access-date=January 22, 2020 |archive-date=July 10, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180710153717/http://www.spacex.com/news/2015/05/06/crew-dragon-completes-pad-abort-test|url-status=live}}</ref> და წარმატებით ჩაატარა სრული უპილოტო სატესტო ფრენა 2019 წლის დასაწყისში. კაფსულა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს მიუერთდა და შემდეგ ატლანტის ოკეანეში ჩაეშვა.<ref>{{cite web |last=Smith |first=K. |date=March 4, 2019 |title=Crew Dragon Docks at the ISS |work=SpaceX |url=https://www.spacex.com/news/2019/03/04/crew-dragon-docks-iss |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20200307191556/https://www.spacex.com/news/2019/03/04/crew-dragon-docks-iss |archive-date=March 7, 2020 |access-date=January 22, 2020 }}</ref> 2020 წლის იანვარში SpaceX-მა ჩაატარა ფრენის დროს შეწყვეტის ტესტი, ეკიპაჟის გაფრენამდე ბოლო სატესტო ფრენა, რომლის დროსაც Dragon კოსმოსურმა ხომალდმა თავისი გაშვების ძრავები ჩართო სიმულირებული შეწყვეტის სცენარით.<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|url=http://www.nasa.gov/press-release/nasa-spacex-complete-final-major-flight-test-of-crew-spacecraft|title=NASA, SpaceX Complete Final Major Flight Test of Crew Spacecraft|last=Northon|first=Karen|date=January 19, 2020|publisher=NASA |access-date=January 22, 2020|archive-date=January 23, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200123115852/https://www.nasa.gov/press-release/nasa-spacex-complete-final-major-flight-test-of-crew-spacecraft|url-status=live}} }}</ref> 2020 წლის 30 მაისს, Crew Dragon Demo-2 მისია საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე NASA-ს ასტრონავტებთან, ბობ ბენკენთან და დაგ ჰარლისთან ერთად გაუშვეს, რაც 2011 წლის შემდეგ აშშ-დან ეკიპაჟიანი ხომალდის გაშვების პირველი შემთხვევა იყო და საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე SpaceX-ის პირველი კომერციული ეკიპაჟიანი გაშვება.<ref>{{cite web|date=August 3, 2020|title=Demo-2 Success Lays Groundwork for Future Commercial Crew Missions|url=https://www.americaspace.com/2020/08/03/demo-2-success-lays-groundwork-for-future-commercial-crew-missions/|access-date=November 17, 2020|publisher=AmericaSpace|archive-date=December 4, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201204113739/https://www.americaspace.com/2020/08/03/demo-2-success-lays-groundwork-for-future-commercial-crew-missions/|url-status=live}}</ref> Crew-1-ის მისია წარმატებით გაუშვეს საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე 2020 წლის 16 ნოემბერს, NASA-ს ასტრონავტებთან მაიკლ ჰოპკინსთან, ვიქტორ გლოვერთან და შენონ უოკერთან ერთად, JAXA-ს ასტრონავტ სოიჩი ნოგუჩისთან ერთად,<ref>{{cite news |author=Wattles |first=Jackie |title=SpaceX-NASA mission: Four astronauts arrive at International Space Station |url=https://www.cnn.com/2020/11/16/tech/spacex-nasa-iss-docking-scn/index.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20201117092210/https://www.cnn.com/2020/11/16/tech/spacex-nasa-iss-docking-scn/index.html |archive-date=November 17, 2020 |access-date=November 17, 2020 |publisher=CNN}}</ref> რომლებიც ექსპედიცია 64-ის ეკიპაჟის წევრები იყვნენ.<ref>{{cite web|date=November 17, 2020|title=Dragon Resilience Docks at Space Station, Expands Expedition 64 to Seven Crew|url=https://www.americaspace.com/2020/11/17/dragon-resilience-docks-at-space-station-expands-expedition-64-to-seven-crew/|access-date=November 17, 2020|publisher=AmericaSpace|archive-date=November 17, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117123857/https://www.americaspace.com/2020/11/17/dragon-resilience-docks-at-space-station-expands-expedition-64-to-seven-crew/|url-status=live}}</ref> 2021 წლის 23 აპრილს Crew-2 გაუშვეს საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე NASA-ს ასტრონავტებთან შეინ კიმბროსთან და კ. მეგან მაკარტურთან, JAXA-ს ასტრონავტ აკიჰიკო ჰოშიდესთან და ESA-ს ასტრონავტ თომას პესკესთან ერთად.<ref>{{cite web|last=Sheetz|first=Michael|date=April 23, 2021|title=SpaceX Crew-2 reaches orbit, with Elon Musk's company launching 10 astronauts in under a year|url=https://www.cnbc.com/2021/04/23/spacexs-crew-2-mission-for-nasa-launches-successfully-reaches-orbit.html|access-date=June 1, 2021|publisher=CNBC|language=en|archive-date=June 13, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210613053408/https://www.cnbc.com/2021/04/23/spacexs-crew-2-mission-for-nasa-launches-successfully-reaches-orbit.html|url-status=live}}</ref> Crew-2-ის მისია წარმატებით დაეშვა 2021 წლის 24 აპრილს.<ref>{{cite web|last=Sheetz|first=Michael|date=April 24, 2021|title=Two SpaceX crew spacecraft are now docked to the space station, as the Crew-2 mission arrives|url=https://www.cnbc.com/2021/04/24/spacex-crew-2-astronauts-dock-with-the-international-space-station.html|access-date=June 1, 2021|publisher=CNBC|language=en|archive-date=June 2, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210602213309/https://www.cnbc.com/2021/04/24/spacex-crew-2-astronauts-dock-with-the-international-space-station.html|url-status=live}}</ref> [[File:Resilience after splashdown.jpg|thumb|upright=1.2|''Resilience'' after splashdown]] SpaceX ასევე სთავაზობს ფასიან ეკიპაჟიან კოსმოსურ ფრენებს კერძო პირებისთვის. ამ მისიებიდან პირველი, Inspiration4, 2021 წელს დაიწყო Shift4 Payments-ის აღმასრულებელი დირექტორის, ჯარედ ისაკმენის სახელით. მისიამ Crew Dragon Resilience ფლორიდის კენედის კოსმოსური ცენტრის 39A გამშვები კომპლექსიდან Falcon 9 გამშვები რაკეტის თავზე გაუშვა, Dragon კაფსულა დედამიწის დაბალ ორბიტაზე გადაიტანა და დაახლოებით სამი დღის შემდეგ წარმატებით დასრულდა, როდესაც Resilience ატლანტის ოკეანეში ჩაეშვა. ეკიპაჟის ოთხივე წევრმა SpaceX-ისგან კომერციული ასტრონავტების მომზადება გაიარა. ტრენინგი მოიცავდა ორბიტალურ მექანიკას, მიკროგრავიტაციის გარემოში მუშაობას, დატვირთვის ტესტირებას, საგანგებო სიტუაციებისთვის მზადების ტრენინგს და მისიის სიმულაციებს.<ref>{{cite web |last=Stein |first=Vicky |date=September 23, 2021 |title=Inspiration4: The first all-civilian spaceflight on SpaceX Dragon |url=https://www.space.com/inspiration4-spacex.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210928012153/https://www.space.com/inspiration4-spacex.html |archive-date=September 28, 2021 |work=space.com |access-date=September 28, 2021}}</ref> === ეროვნული თავდაცვა === [[File: STP-2 Mission (48129211908).jpg|thumb|upright=1.2|Launch of the [[STP-2]] mission on a Falcon Heavy in June 2019]] 2005 წელს SpaceX-მა გამოაცხადა, რომ მას მიენიჭა განუსაზღვრელი მიწოდების/განუსაზღვრელი რაოდენობის (IDIQ) კონტრაქტი, რომელიც აშშ-ის საჰაერო ძალებს საშუალებას აძლევდა კომპანიისგან შეეძინა 100 მილიონი დოლარის ღირებულების გაშვების თანხა.<ref>{{cite press release|url=http://www.spacex.com/press.php?page=15|title=SpaceX Awarded $100 Million Contract From U.S. Air Force for Falcon I|date=May 2, 2005|publisher=SpaceX |access-date=March 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20080830032252/http://www.spacex.com/press.php?page=15|archive-date=August 30, 2008}}</ref> სამი წლის შემდეგ, NASA-მ გამოაცხადა, რომ მან SpaceX-ს მიენიჭა IDIQ გაშვების სერვისების კონტრაქტი 1 მილიარდ დოლარამდე, მინიჭებული მისიების რაოდენობის მიხედვით.<ref name="NASA presser 20080422">{{citation-attribution|1={{cite press release|url=https://www.nasa.gov/home/hqnews/2008/apr/HQ_C08023_KSC_launch_services.html|title=NASA Awards Launch Services Contract to SpaceX|publisher=NASA|date=April 22, 2008|access-date=March 1, 2017|archive-date=March 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170312055955/https://www.nasa.gov/home/hqnews/2008/apr/HQ_C08023_KSC_launch_services.html|url-status=live}} }}</ref> 2012 წლის დეკემბერში SpaceX-მა გამოაცხადა თავისი პირველი ორი გაშვების კონტრაქტი აშშ-ის თავდაცვის დეპარტამენტთან (DoD). აშშ-ის საჰაერო ძალების კოსმოსური და სარაკეტო სისტემების ცენტრმა SpaceX-ს მიანიჭა ორი EELV კლასის მისია: ღრმა კოსმოსის კლიმატის ობსერვატორია (DSCOVR) და კოსმოსური ტესტირების პროგრამა 2 (STP-2). DSCOVR გაუშვეს Falcon 9 გამშვები მანქანით 2015 წელს, ხოლო STP-2 გაუშვეს Falcon Heavy-ზე 2019 წლის 25 ივნისს.<ref>{{cite news |last1=Grush |first1=Loren |title=Why the third launch of SpaceX's Falcon Heavy rocket has the highest stakes yet |url=https://www.theverge.com/2019/6/24/18713988/spacex-falcon-heavy-rocket-stp-2-launch-air-force-certification |access-date=December 26, 2021 |work=The Verge |date=June 24, 2019 |language=en |archive-date=December 26, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211226133416/https://www.theverge.com/2019/6/24/18713988/spacex-falcon-heavy-rocket-stp-2-launch-air-force-certification |url-status=live }}</ref> Falcon 9 v1.1 სერტიფიცირებული იყო ეროვნული უსაფრთხოების კოსმოსური გაშვებისთვის (NSSL) 2015 წელს, რამაც SpaceX-ს საშუალება მისცა, საჰაერო ძალებისთვის კონტრაქტით დაედო გაშვების მომსახურება ეროვნული უსაფრთხოების კლასიფიცირებული ნებისმიერი ტვირთისთვის.<ref name="NSSL1">{{citation-attribution|1={{cite web|url=https://www.af.mil/News/Article-Display/Article/589724/air-forces-space-and-missile-systems-center-certifies-spacex-for-national-secur/|title=Air Force's Space and Missile Systems Center Certifies SpaceX for National Security Space Missions|work=U.S. Air Force |publisher=USAF|date=May 26, 2015|access-date=March 1, 2017|archive-date=March 1, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170301072446/http://www.af.mil/News/ArticleDisplay/tabid/223/Article/589724/air-forces-space-and-missiles-system-center-certifies-spacex-for-national-secur.aspx|url-status=live}} }}</ref> ამან დაარღვია მონოპოლია, რომელიც 2006 წლიდან ეკავა United Launch Alliance-ს (ULA) აშშ-ს საჰაერო ძალების მიერ კლასიფიცირებული ტვირთის გაშვებაზე.<ref>{{cite web |author=Shalal |first=Andrea |date=May 26, 2015 |title=U.S. Air Force certifies SpaceX for national security launches |url=https://www.reuters.com/article/us-usa-military-space-idUSKBN0OB2M020150526 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190203085017/https://www.reuters.com/article/us-usa-military-space-idUSKBN0OB2M020150526 |archive-date=February 3, 2019 |access-date=February 2, 2019 |work=Reuters}}</ref> 2016 წლის აპრილში აშშ-ს საჰაერო ძალებმა ეროვნული უსაფრთხოების პირველი ასეთი გაშვება SpaceX-ს მიანიჭა მეორე GPS III თანამგზავრის გასაშვებად 82.7 მილიონ დოლარად.<ref>{{cite web |author=Gruss |first=Mike |date=April 27, 2016 |title=SpaceX wins $82{{spaces}}million contract for 2018 Falcon 9 launch of GPS 3 satellite |url=http://spacenews.com/spacex-wins-82-million-contract-for-2018-falcon-9-launch-of-gps-3-satellite/ |url-status=live |archive-url=https://archive.today/20160428012049/http://spacenews.com/spacex-wins-82-million-contract-for-2018-falcon-9-launch-of-gps-3-satellite/ |archive-date=April 28, 2016 |access-date=March 1, 2017 |publisher=SpaceNews}}</ref> ეს დაახლოებით 40%-ით ნაკლები იყო მსგავსი წინა მისიების სავარაუდო ღირებულებაზე.<ref>{{cite web |author=Klotz |first=Irene |date=April 28, 2016 |title=SpaceX undercut ULA rocket launch pricing by 40 percent: U.S. Air Force |url=https://www.reuters.com/article/us-space-spacex-launch-ula-idUSKCN0XP2T2 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170216155948/http://www.reuters.com/article/us-space-spacex-launch-ula-idUSKCN0XP2T2 |archive-date=February 16, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Reuters}}</ref> SpaceX-მა ასევე გაუშვა მესამე GPS III გაშვება 2020 წლის 20 ივნისს.<ref>{{cite web|url=https://spacenews.com/spacexs-low-cost-won-gps-3-launch-air-force-says/|title=SpaceX's low cost won GPS 3 launch, Air Force says|date=March 15, 2017|publisher=SpaceNews|access-date=November 24, 2022|archive-date=August 2, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230802163725/https://spacenews.com/spacexs-low-cost-won-gps-3-launch-air-force-says/|url-status=live}}</ref> 2018 წლის მარტში SpaceX-მა აშშ-ს საჰაერო ძალებისგან დამატებით 290 მილიონი დოლარის კონტრაქტი მოიპოვა კიდევ სამი GPS III თანამგზავრის გასაშვებად.<ref>{{cite news |author=Kelly |first=Emre |date=March 15, 2018 |title=ULA, SpaceX secure nearly $650{{spaces}}million in Air Force launch contracts |url=https://www.floridatoday.com/story/tech/science/space/2018/03/15/spacex-ula-secure-nearly-650-million-air-force-launch-contracts-gps-afspc/427002002/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181104161146/https://www.floridatoday.com/story/tech/science/space/2018/03/15/spacex-ula-secure-nearly-650-million-air-force-launch-contracts-gps-afspc/427002002/ |archive-date=November 4, 2018 |access-date=March 29, 2018 |newspaper=Florida Today}}</ref> აშშ-ის ეროვნულმა დაზვერვის ოფისმა (NRO) ასევე შეიძინა SpaceX-ისგან გაშვების ინსტრუმენტები, რომელთაგან პირველი 2017 წლის 1 მაისს განხორციელდა.<ref>{{cite web |url=https://spacenews.com/spacex-prepares-for-its-first-big-nro-launch/|title=SpaceX prepares for its first big NRO launch|date=April 26, 2017|publisher=SpaceNews|access-date=February 2, 2019|archive-date=April 27, 2017|archive-url=https://archive.today/20170427224349/https://spacenews.com/spacex-prepares-for-its-first-big-nro-launch/|url-status=live}}</ref> 2019 წლის თებერვალში SpaceX-მა აშშ-ის საჰაერო ძალებისგან 297 მილიონი დოლარის ღირებულების კონტრაქტი მოიპოვა კიდევ სამი ეროვნული უსაფრთხოების მისიის გასაშვებად, რომელთა გაშვებაც არაუადრეს 2021 ფინანსური წლისა უნდა მომხდარიყო.<ref>{{cite news|url=https://spacenews.com/air-force-awards-739-million-in-launch-contracts-to-ula-and-spacex/|title=Air Force awards $739{{spaces}}million in launch contracts to ULA and SpaceX|last=Erwin|first=Sandra|date=February 19, 2019|publisher=SpaceNews|access-date=February 19, 2019|archive-date=June 2, 2019|archive-url=https://archive.today/20190602141950/https://spacenews.com/air-force-awards-739-million-in-launch-contracts-to-ula-and-spacex/|url-status=live}}</ref> 2020 წლის აგვისტოში აშშ-ის კოსმოსურმა ძალებმა ეროვნული უსაფრთხოების კოსმოსური გაშვების (NSSL) კონტრაქტები მომდევნო 5-7 წლის განმავლობაში გასცეს. SpaceX-მა ერთი გაშვებისთვის 316 მილიონი დოლარის ღირებულების კონტრაქტი მოიგო. გარდა ამისა, SpaceX ამ პერიოდში აშშ-ის სამხედრო თანამგზავრების გაშვების მოთხოვნების 40%-ს დააკმაყოფილებს.<ref>{{cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/08/07/tech/spacex-ula-military-national-security-contract-scn/index.html|title=SpaceX and ULA win military launch competition worth $653{{spaces}}million{{snd}}and that's just the start |publisher=CNN | first=Jackie |last=Wattles |date=August 7, 2020 |access-date=August 8, 2020|archive-date=August 8, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808174639/https://edition.cnn.com/2020/08/07/tech/spacex-ula-military-national-security-contract-scn/index.html|url-status=live}}</ref> SpaceX ასევე ქმნის და გაუშვებს სპეციალურ სამხედრო თანამგზავრებს კოსმოსური განვითარების სააგენტოსთვის, როგორც დედამიწის დაბალ ორბიტაზე ახალი რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემის ნაწილს.<ref>{{cite web|last=Erwin|first=Sandra|url=https://spacenews.com/spacex-l3harris-win-space-development-agency-contracts-to-build-missile-warning-satellites/|title=L3Harris, SpaceX win Space Development Agency contracts to build missile-warning satellites|publisher=SpaceNews|date=October 5, 2020|access-date=December 1, 2021|archive-date=October 6, 2020|archive-url=https://archive.today/20201006005733/https://spacenews.com/spacex-l3harris-win-space-development-agency-contracts-to-build-missile-warning-satellites/|url-status=live}}</ref> ეს თანავარსკვლავედი შეერთებულ შტატებს დედამიწის ნებისმიერი ადგილიდან გაშვებული ბირთვული რაკეტების და ჰიპერბგერითი იარაღის აღმოჩენის, დამიზნების და პოტენციურად ჩაჭრის შესაძლებლობას მისცემს.<ref>{{cite web|url=https://www.defense.gov/Portals/1/Interactive/2018/11-2019-Missile-Defense-Review/The%202019%20MDR_Executive%20Summary.pdf|title=2019 Missile Defense Review|publisher=Office of the Secretary of Defense|date=November 1, 2019|access-date=June 21, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20190118011651/https://www.defense.gov/Portals/1/Interactive/2018/11-2019-Missile-Defense-Review/The%202019%20MDR_Executive%20Summary.pdf|archive-date=January 18, 2019|url-status=live}}</ref> ჩინეთმაც და რუსეთმაც გაეროში შეიტანეს შეშფოთება ამ პროგრამის შესახებ,<ref>{{cite web|url=https://russiaun.ru/en/news/261022_v|title=Statement by Deputy Head of the Russian Delegation on Outer Space Disarmament Aspects|publisher=Russian Federation to the United Nations|date=October 26, 2022|access-date=November 10, 2022|archive-date=November 10, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221110230506/https://russiaun.ru/en/news/261022_v|url-status=live}}</ref> და სხვადასხვა ორგანიზაცია აფრთხილებს, რომ მან შეიძლება დესტაბილიზაცია გამოიწვიოს და კოსმოსში შეიარაღების რბოლა გამოიწვიოს.<ref>{{cite web|url=https://carnegieendowment.org/2021/12/16/approaching-third-rail-trilateral-treaty-to-prohibit-space-based-missile-defenses-pub-85965|title=Approaching the Third Rail? A Trilateral Treaty to Prohibit Space-Based Missile Defenses|publisher=Carnegie Endowment for International Peace|date=December 16, 2021|access-date=November 1, 2022|archive-date=November 20, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221120230429/https://carnegieendowment.org/2021/12/16/approaching-third-rail-trilateral-treaty-to-prohibit-space-based-missile-defenses-pub-85965|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.ucsusa.org/resources/space-based-missile-defense-0|title=Space-based Missile Defense|publisher=Union of Concerned Scientists|date=August 30, 2018|access-date=December 1, 2021|archive-date=October 17, 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221017223317/https://www.ucsusa.org/resources/space-based-missile-defense-0|url-status=live}}</ref> 2024 წლის მარტში, Reuters-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ 2021 წელს ეროვნულ სადაზვერვო ოფისთან ხელმოწერილი 1.8 მილიარდი დოლარის ღირებულების კონტრაქტის ფარგლებში, SpaceX ასობით ჯაშუშური თანამგზავრისგან შემდგარი ქსელს აშენებს. Reuters-ის ცნობით, ეს ახალი ქსელი დაბალ ორბიტაზე გუნდურად ფუნქციონირებას შეძლებს.<ref>{{cite news |last1=Roulette |first1=Joey |last2=Marisa |first2=Taylor |title=Exclusive: Musk's SpaceX is building spy satellite network for US intelligence agency, sources say |url=https://www.reuters.com/technology/space/musks-spacex-is-building-spy-satellite-network-us-intelligence-agency-sources-2024-03-16/ |access-date=April 6, 2024 |work=Reuters |date=March 16, 2024 |archive-date=March 27, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240327043544/https://www.reuters.com/technology/space/musks-spacex-is-building-spy-satellite-network-us-intelligence-agency-sources-2024-03-16/ |url-status=live }}</ref> 2024 წლის დეკემბერში, WSJ-მ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ მასკს სამთავრობო საიდუმლოებებზე წვდომა არ ჰქონდა.<ref>{{cite web|url=https://www.wsj.com/tech/musk-spacex-security-clearance-secrets-b9774346?st=6XXFYn&reflink=desktopwebshare_permalink|title=Why Musk Doesn't Have Access to SpaceX's Biggest Government Secrets|publisher=Wall Street Journal}}</ref> == ბაზარზე კონკურენციის დაწყება და ფასების ზეწოლა == SpaceX-ის დაბალმა გაშვების ფასებმა, განსაკუთრებით გეოსტაციონარული გადაცემის ორბიტაზე (GTO) გამავალი საკომუნიკაციო თანამგზავრების შემთხვევაში, გამოიწვია ბაზრის ზეწოლა მის კონკურენტებზე, რათა შეემცირებინათ საკუთარი ფასები.<ref name="A&Ssmithsonian201201" /> 2013 წლამდე, ღია კონკურენციის მქონე კომასოდიური გაშვების ბაზარზე დომინირებდა Arianespace (Ariane 5-ის გაშვება) და International Launch Services (Proton-ის გაშვება).<ref name="bbc20131203">{{cite web |author=Amos |first=Jonathan |date=December 3, 2013 |title=SpaceX launches SES commercial TV satellite for Asia |url=https://www.bbc.co.uk/news/science-environment-25210742 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170102045752/http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-25210742 |archive-date=January 2, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=BBC News}}</ref> დედამიწის დაბალ ორბიტაზე გაშვების ფასით, Falcon 9 რაკეტები ინდუსტრიაში ყველაზე იაფი იყო.<ref name="fp20131209">{{cite web |author=Belfiore |first=Michael |date=December 9, 2013 |title=The Rocketeer |url=https://foreignpolicy.com/2013/12/09/the-rocketeer/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170317221323/http://foreignpolicy.com/2013/12/09/the-rocketeer/ |archive-date=March 17, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Foreign Policy}}</ref> ევროპელი თანამგზავრული ოპერატორები SpaceX-ის კონკურენციის შედეგად, ESA-ს მოუწოდებენ, შეამციროს Ariane 5 და Ariane 6 რაკეტების გაშვების ფასები.<ref name="smh20150519">{{cite web |author=Ramli |first=David |date=May 19, 2015 |title=NBN launcher Arianespace to cut jobs and costs to fight SpaceX |url=https://www.smh.com.au/business/nbn-launcher-arianespace-to-cut-jobs-and-costs-to-fight-spacex-20150518-gh4i4x |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170612103644/http://www.smh.com.au/business/nbn-launcher-arianespace-to-cut-jobs-and-costs-to-fight-spacex-20150518-gh4i4x |archive-date=June 12, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=The Sydney Morning Herald Business Day}}</ref> SpaceX-მა დაასრულა United Launch Alliance (ULA)-ს მონოპოლია აშშ-ის სამხედრო ტვირთებზე, როდესაც მან ეროვნული უსაფრთხოების გაშვებისთვის კონკურენცია დაიწყო. 2015 წელს, შიდა, სამხედრო და ჯაშუშური გაშვების შემცირების მოლოდინში, ULA-მ განაცხადა, რომ გაკოტრდებოდა, თუ კომერციული თანამგზავრის გაშვების შეკვეთებს არ მოიპოვებდა.<ref>{{cite web |author=Shalal |first=Andrea |date=May 21, 2015 |title=Lockheed-Boeing rocket venture needs commercial orders to survive |url=https://www.yahoo.com/news/lockheed-boeing-rocket-venture-needs-commercial-orders-survive-205416832--finance.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170305042600/https://www.yahoo.com/news/lockheed-boeing-rocket-venture-needs-commercial-orders-survive-205416832--finance.html |archive-date=March 5, 2017 |access-date=March 1, 2017 |publisher=Yahoo}}</ref> ამ მიზნით, ULA-მ გამოაცხადა პროცესებისა და სამუშაო ძალის მასშტაბური რესტრუქტურიზაცია, რათა გაშვების ხარჯები განახევრებულიყო.<ref name="dbj20141016">{{cite web |author=Avery |first=Greg |date=December 14, 2014 |title=ULA plans new rocket, restructuring to cut launch costs in half |url=http://www.bizjournals.com/denver/blog/boosters_bits/2014/10/exclusive-ula-plans-a-new-rocket-restructuring-to.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170315142232/http://www.bizjournals.com/denver/blog/boosters_bits/2014/10/exclusive-ula-plans-a-new-rocket-restructuring-to.html |archive-date=March 15, 2017 |access-date=March 1, 2017 |work=Denver Business Journal}}</ref><ref name="lat20141212">{{cite web |author=Petersen |first=Melody |date=October 16, 2014 |title=Congress OKs bill banning purchases of Russian-made rocket engines |url=https://www.latimes.com/business/la-fi-russian-rocket-ban-20141213-story.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170307165553/http://www.latimes.com/business/la-fi-russian-rocket-ban-20141213-story.html |archive-date=March 7, 2017 |access-date=March 1, 2017 |newspaper=Los Angeles Times}}</ref> SpaceX-ის მიერ 2017 წელს კონგრესის მიერ მიცემულ ჩვენებაში ნათქვამია, რომ NASA-ს კოსმოსური აქტის შეთანხმების პროცესმა, რომელიც „კოსმოსურ სადგურზე ტვირთის ტრანსპორტირებისთვის მხოლოდ მაღალი დონის მოთხოვნის დაწესებას [და] დეტალების ინდუსტრიისთვის მიტოვებას“ გულისხმობდა, SpaceX-ს საშუალება მისცა, დამოუკიდებლად დაეპროექტებინა და განევითარებინა Falcon 9 რაკეტა მნიშვნელოვნად დაბალ ფასად. NASA-ს დამოუკიდებლად დამოწმებული ციფრების თანახმად, SpaceX-ის მიერ Falcon 9 რაკეტის, მათ შორის Falcon 1 რაკეტის, განვითარების მთლიანი ღირებულება შეფასდა 390 million USD-ად. 2011 წელს NASA-მ შეაფასა, რომ სააგენტოს დაახლოებით 4 ბილიონი USD დაუჯდებოდა ისეთი რაკეტის შემუშავება, როგორიცაა Falcon 9 გამაძლიერებელი, NASA-ს ტრადიციული კონტრაქტის პროცესების საფუძველზე, დაახლოებით ათჯერ მეტი.<ref name="Zapata 2017">{{cite conference |url=https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20170008895.pdf|title=An Assessment of Cost Improvements in the NASA COTS/CRS Program and Implications for Future NASA Missions |book-title=AIAA Space 2017 |last=Zapata|first=Edgar |date=September 12, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20190617200937/https://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa.gov/20170008895.pdf|archive-date=June 17, 2019|url-status=live |via=NASA}}</ref> 2020 წლის მაისში, NASA-ს ადმინისტრატორმა ჯიმ ბრაიდენსტინმა აღნიშნა, რომ NASA-ს SpaceX-ში ინვესტიციების წყალობით, შეერთებულ შტატებს კომერციული გაშვების ბაზრის 70% უჭირავს, რაც მნიშვნელოვანი გაუმჯობესებაა 2012 წლიდან, როდესაც ქვეყნიდან კომერციული გაშვების შემთხვევები არ არსებობდა.<ref>{{cite web|last1=Berger|first1=Eric|title=Forget Dragon, the Falcon 9 rocket is the secret sauce of SpaceX's success|date=June 3, 2020|url=https://arstechnica.com/science/2020/06/forget-dragon-the-falcon-9-rocket-is-the-secret-sauce-of-spacexs-success/|publisher=Ars Technica|access-date=August 21, 2020|archive-date=August 17, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200817223027/https://arstechnica.com/science/2020/06/forget-dragon-the-falcon-9-rocket-is-the-secret-sauce-of-spacexs-success/|url-status=live}}</ref> 2024 წლის მდგომარეობით, SpaceX ახორციელებს Rideshare და Bandwagon (საშუალო დახრილობის) პროგრამებს. ეს დამატებით კონკურენციას უქმნის მცირე თანამგზავრების გამშვებებს.<ref>{{Cite web |last=Lentz |first=Danny |date=April 7, 2024 |title=SpaceX debuts new Bandwagon rideshare service |url=https://www.nasaspaceflight.com/2024/04/bandwagon-1/ |access-date=April 8, 2024 |website=NASASpaceFlight.com |language=en-US |archive-date=April 8, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240408002912/https://www.nasaspaceflight.com/2024/04/bandwagon-1/ |url-status=live }}</ref> == კორპორატიული საქმეები == === დირექტორთა საბჭო === {| class="wikitable sortable" |+ SpaceX board of directors as of January 2021<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|date=August 4, 2020|title=SEC Form D: Notice of Exempt Offering of Securities|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141220000003/xslFormDX01/primary_doc.xml|access-date=December 31, 2020|website=sec.gov|archive-date=November 25, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201125121916/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141220000003/xslFormDX01/primary_doc.xml|url-status=live}} }}</ref> |- !Joined board !Name !Titles |- |2002<ref name="Musk Bio">{{cite web|title=Elon Musk|url=https://ir.tesla.com/corporate/elon-musk|access-date=December 31, 2020|website=tesla.com|archive-date=February 6, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210206141955/https://ir.tesla.com/corporate/elon-musk|url-status=live}}</ref> |[[Elon Musk]] |Founder, chairman, CEO and CTO of SpaceX; CEO, [[Chief product officer|Product Architect]], and former chairman of [[Tesla, Inc.|Tesla]]; former chairman of [[SolarCity]]<ref name="Musk Bio" /> |- |2002<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|date=August 19, 2002|title=SEC Form D: Notice of sale of securities|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/999999999702047442/9999999997-02-047442-index.htm|access-date=December 31, 2020|publisher=United States Securities and Exchange Commission (SEC)|archive-date=February 6, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210206211419/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/999999999702047442/9999999997-02-047442-index.htm|url-status=live}} }}</ref> |[[Kimbal Musk]] |Board member, Tesla<ref>{{cite web|title=Kimbal Musk|url=https://ir.tesla.com/corporate/kimbal-musk|access-date=December 31, 2020|website=tesla.com|archive-date=October 25, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201025165828/https://ir.tesla.com/corporate/kimbal-musk|url-status=live}}</ref> |- | rowspan="3" |2009<ref name="SEC 2009">{{citation-attribution|1={{cite web|date=March 30, 2009|title=SEC Form D: Notice of Exempt Offering of Securities|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141209000003/xslFormDX01/primary_doc.xml|access-date=December 31, 2020|website=sec.gov|archive-date=November 22, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201122175939/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141209000003/xslFormDX01/primary_doc.xml|url-status=live}} }}</ref> |[[Gwynne Shotwell]] |President and COO of SpaceX<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|last=Tzinis|first=Irene|date=June 12, 2020|title=Ms. Gwynne Shotwell|url=http://www.nasa.gov/content/national-space-council-users-advisory-group/membership_roster_g_shotwell|access-date=December 31, 2020|publisher=NASA|archive-date=February 6, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210206033037/https://www.nasa.gov/content/national-space-council-users-advisory-group/membership_roster_g_shotwell/|url-status=live}} }}</ref> |- |[[Luke Nosek]] |Co-founder, PayPal<ref>{{cite web |title=Luke Nosek, Gigafund: Profile and Biography |url=https://www.bloomberg.com/profile/person/15139446 |website=bloomberg.com |publisher=Bloomberg Markets |access-date=December 24, 2021 |archive-date=December 24, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211224184445/https://www.bloomberg.com/profile/person/15139446 |url-status=live }}</ref> |- |[[Steve Jurvetson]] |Co-founder, Future Ventures fund<ref>{{cite web|last=Schubarth|first=Cromwell|date=February 15, 2019|title=The Funded: Steve Jurvetson raises $200M for new venture fund|url=https://www.bizjournals.com/sanjose/news/2019/02/15/the-funded-steve-jurvetson-raises-200m-for-new.html|access-date=December 31, 2020|work=Silicon Valley Business Journal|archive-date=February 28, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210228220552/https://www.bizjournals.com/sanjose/news/2019/02/15/the-funded-steve-jurvetson-raises-200m-for-new.html|url-status=live}}</ref> |- |2010<ref>{{citation-attribution|1={{cite web|date=November 9, 2010|title=SEC Form D: Notice of Exempt Offering of Securities|url=https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141210000001/xslFormDX01/primary_doc.xml|access-date=December 31, 2020|website=sec.gov|archive-date=November 11, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201111191613/https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1181412/000118141210000001/xslFormDX01/primary_doc.xml|url-status=live}} }}</ref> |Antonio Gracias |CEO and Chairman of the Investment Committee at Valor Equity Partners<ref>{{cite web|title=Antonio Gracias {{!}} Board of Directors|url=https://ir.tesla.com/board-directors/antonio-gracias|access-date=February 1, 2020|website=tesla.com|archive-date=January 7, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210107174258/https://ir.tesla.com/corporate|url-status=live}}</ref> |- |2015<ref>{{cite news|last1=Hardy|first1=Quentin|last2=Dougherty|first2=Conor|date=January 20, 2015|title=Google and Fidelity Put $1{{spaces}}Billion into SpaceX (Published 2015)|newspaper=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2015/01/21/technology/google-makes-1-billion-investment-in-spacex.html|access-date=December 31, 2020|issn=0362-4331|archive-date=November 12, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201112043026/https://www.nytimes.com/2015/01/21/technology/google-makes-1-billion-investment-in-spacex.html|url-status=live}}</ref> |Donald Harrison |President of global partnerships and corporate development, Google<ref>{{cite news|last=Hagey|first=Keach|date=September 16, 2020|title=Google Executive Gets Grilling on Capitol Hill|newspaper=The Wall Street Journal|url=https://www.wsj.com/articles/google-executive-gets-grilling-on-capitol-hill-11600219717|access-date=December 31, 2020|issn=0099-9660|archive-date=November 15, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201115221848/https://www.wsj.com/articles/google-executive-gets-grilling-on-capitol-hill-11600219717|url-status=live}}</ref> |} === ხელმძღვანელობის ცვლილებები === 2022 წლის ნოემბერში კომპანიამ გამოაცხადა, რომ ოპერაციების დირექტორი გვინ შოტველი და ვიცე-პრეზიდენტი მარკ ჯუნკოსა Starbase-ს, მის ტეხასის რაკეტების გაშვების ობიექტს, უხელმძღვანელებდნენ ომეად აფშართან ერთად, რომელიც იმ დროს Tesla-ს ოპერაციებს ტეხასში ხელმძღვანელობდა. შაიმალ პატელი, რომელიც ადგილზე ოპერაციების უფროსი დირექტორი იყო, კეიპ კანავერალის ობიექტზე გადავიდოდა. CNBC-ის ცნობით, აღმასრულებელი დირექტორის ეს ნაბიჯები აჩვენებდა „კომპანიის შიგნით არსებულ სასწრაფო განცდას, რომ Starship-ი გაფრენილიყო“.<ref>{{Cite web |last=Sheetz |first=Michael |title=SpaceX shakes up Starship leadership in Texas as push for the rocket's next milestone intensifies |date=November 11, 2022 |url=https://www.cnbc.com/2022/11/11/spacex-shakes-up-starbase-leadership-in-starship-push.html |access-date=November 11, 2022 |publisher=CNBC |language=en |archive-date=November 11, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221111183321/https://www.cnbc.com/2022/11/11/spacex-shakes-up-starbase-leadership-in-starship-push.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=SpaceX's Gwynne Shotwell Takes Over Starbase Mars Mission |url=https://www.theinformation.com/articles/spacexs-gwynne-shotwell-takes-over-starbase-mars-mission |access-date=November 11, 2022 |website=The Information |date=November 10, 2022 |archive-date=November 11, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221111183329/https://www.theinformation.com/articles/spacexs-gwynne-shotwell-takes-over-starbase-mars-mission |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |title=Tesla Official Afshar Turns Up at SpaceX in New Starship Role |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-11-10/tesla-official-afshar-turns-up-at-spacex-in-new-starship-role |access-date=November 11, 2022 |newspaper=Bloomberg.com |date=November 10, 2022 |archive-date=November 11, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221111161341/https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-11-10/tesla-official-afshar-turns-up-at-spacex-in-new-starship-role |url-status=live }}</ref> === სამუშაო ადგილის კულტურა === NASA-ს ყოფილი მოადგილის ადმინისტრატორის, ლორი გარვერის თქმით, კომპანიას, ზოგადად, მამაკაცებით დომინირებული თანამშრომლების კულტურა აქვს, რაც კოსმოსური ფრენების ინდუსტრიის მსგავსია.<ref>{{Cite book |last=Garver |first=Lori B. |title=Escaping Gravity: My Quest to Transform NASA and Launch a New Space Age |date=2022 |publisher=Diversion Publishing Corporation |others=Foreword by Walter Isaacson |isbn=978-1-63576-770-4 |location=New York |oclc=1328013856 |quote=As president and COO of SpaceX, Gwynne Shotwell is an effective and revered female leader in the space community [...] both companies have reputed "bro" cultures. Numerous charges of sexual harassment and discrimination have recently been made public by employees in both companies. [...] Progress toward diversity, equity, and inclusion has been much too slow. |author-link=Lori Garver}}</ref> 2021 წლის დეკემბერში გამოქვეყნდა SpaceX-ის ხუთი ყოფილი თანამშრომლის, სტაჟიორებიდან დაწყებული სრული ინჟინრებით დამთავრებული, სექსუალური შევიწროების შესახებ პრეტენზიები სამუშაო ადგილზე.<ref>{{cite web|title=Former SpaceX workers say company has a culture of sexual harassment|url=https://www.engadget.com/spacex-sexual-harassment-claims-204712046.html|access-date=December 14, 2021|website=Engadget|date=December 14, 2021 |language=en-US|archive-date=December 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211214205831/https://www.engadget.com/spacex-sexual-harassment-claims-204712046.html|url-status=live}}</ref> ყოფილმა თანამშრომლებმა განაცხადეს, რომ მათ არასასურველი წინადადებები და არასასიამოვნო ურთიერთქმედება განიცადეს.<ref>{{Cite news|last=Roulette|first=Joey|date=December 14, 2021|title=Former Interns Say SpaceX Ignored Sexual Harassment|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2021/12/14/science/spacex-sexual-harassment.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20211228/https://www.nytimes.com/2021/12/14/science/spacex-sexual-harassment.html |archive-date=December 28, 2021 |url-access=limited|access-date=December 15, 2021|issn=0362-4331}}{{cbignore}}</ref> გარდა ამისა, ანგარიშებში შედიოდა კომპანიაში არსებული სექსუალური შევიწროების კულტურის შესახებ პრეტენზიები და ის, რომ აღმასრულებლების, მენეჯერების და ადამიანური რესურსების ოფიცრების მიმართ შეტანილი საჩივრები დიდწილად უპასუხოდ რჩებოდა.<ref>{{cite web|last=Grush|first=Loren|date=December 14, 2021|title=Five former SpaceX employees speak out about harassment at the company|url=https://www.theverge.com/22831380/spacex-employees-harassment-workplace-misconduct-elon-musk|access-date=December 14, 2021|website=The Verge|language=en|archive-date=December 14, 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211214185427/https://www.theverge.com/22831380/spacex-employees-harassment-workplace-misconduct-elon-musk|url-status=live}}</ref> 2022 წლის მაისში, Business Insider-ის სტატიაში ნათქვამი იყო, რომ მასკი 2016 წელს კერძო თვითმფრინავში SpaceX-ის ბორტგამცილებელთან სექსუალურ შევიწროებაში იყო ჩართული, ბორტგამცილებლის ანონიმურ მეგობარზე დაყრდნობით.<ref>{{cite web |last=McHugh |first=Rich |date=May 19, 2022 |title=A SpaceX flight attendant said Elon Musk exposed himself and propositioned her for sex, documents show. The company paid $250,000 for her silence. |url=https://www.businessinsider.com/spacex-paid-250000-to-a-flight-attendant-who-accused-elon-musk-of-sexual-misconduct-2022-5 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220519235500/https://www.businessinsider.com/spacex-paid-250000-to-a-flight-attendant-who-accused-elon-musk-of-sexual-misconduct-2022-5 |archive-date=May 19, 2022 |access-date=June 17, 2021 |website=Insider |language=en}}</ref> საპასუხოდ, ზოგიერთმა თანამშრომელმა ღია წერილი დაწერა, რომელშიც დაგმო „ელონის Twitter-ის მავნე ქცევა“.<ref name="verge">{{cite web |last=Grush |first=Loren |date=June 16, 2022 |title=SpaceX employees draft open letter to company executives denouncing Elon Musk's behavior |url=https://www.theverge.com/2022/6/16/23170228/spacex-elon-musk-internal-open-letter-behavior |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220616231618/https://www.theverge.com/2022/6/16/23170228/spacex-elon-musk-internal-open-letter-behavior |archive-date=June 16, 2022 |access-date=June 17, 2022 |website=The Verge |language=en}}</ref> ასევე კომპანიას სთხოვს, ნათლად განსაზღვროს SpaceX-ის „არანაირ იდიოტთან“ და „ნულოვანი ტოლერანტობის“ პოლიტიკა, რომელიც, მისი თქმით, არათანაბრად ხორციელდება ერთი თანამშრომლიდან მეორეზე. მეორე დღეს გვინ შოტველმა გამოაცხადა, რომ წერილში ჩართული თანამშრომლები სამსახურიდან გაათავისუფლეს და განაცხადა, რომ თანამშრომლებს სამუშაო დღის განმავლობაში უგზავნიდნენ არასპონსორირებულ, დაუკვეთავ გამოკითხვებს და ზოგიერთ მათგანს წერილზე ხელის მოწერის ზეწოლა აწუხებდა.<ref>{{cite web |last=Jacob |first=Nutson |date=June 17, 2022 |title=Reports: SpaceX fires employees who criticized Elon Musk in open letter |url=https://www.axios.com/2022/06/17/spacex-fires-employees-criticized-musk |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220619022231/https://www.axios.com/2022/06/17/spacex-fires-employees-criticized-musk |archive-date=June 19, 2022 |access-date=June 17, 2022 |website=Axios |language=en}}</ref> კომპანია ასევე აღწერილია, როგორც სამუშაო კულტურის მქონე, რომელიც თანამშრომლებს ზედმეტი მუშაობისკენ უბიძგებს და აღწერილია, როგორც გადაწვის კულტურის ხელშემწყობი.<ref name="theverge2021">{{cite news |last1=Grush |first1=Loren |date=October 4, 2021 |title=Blue Origin's ideas to mimic SpaceX sound pretty brutal for employees |language=en |work=The Verge |url=https://www.theverge.com/2021/10/4/22704784/blue-origin-2018-memo-spacex-success-long-hours-weekends |url-status=live |access-date=May 6, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220504190743/https://www.theverge.com/2021/10/4/22704784/blue-origin-2018-memo-spacex-success-long-hours-weekends |archive-date=May 4, 2022}}</ref> Blue Origin-ის, კონკურენტი აერონავტიკული კომპანიის, მემორანდუმის თანახმად, რომელსაც სასამართლო პროცესებისა და SpaceX-ის საწინააღმდეგო პოლიტიკური ლობირების ისტორია აქვს,<ref>{{Cite web |title=Blue Origin vs. SpaceX – Which is Winning the Space Race? |url=https://www.alphr.com/blue-origin-vs-spacex/ |access-date=May 18, 2023 |website=Alphr |date=March 31, 2022 |language=en-US |archive-date=May 18, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230518211702/https://www.alphr.com/blue-origin-vs-spacex/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=SpaceX vs. Blue Origin vs. Virgin Galactic: What's the difference? |url=https://www.techtarget.com/whatis/feature/SpaceX-vs-Blue-Origin-vs-Virgin-Galactic-Whats-the-difference |access-date=May 18, 2023 |website=WhatIs.com |language=en |archive-date=May 18, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230518211701/https://www.techtarget.com/whatis/feature/SpaceX-vs-Blue-Origin-vs-Virgin-Galactic-Whats-the-difference |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |last=Shepardson |first=David |date=August 16, 2021 |title=Blue Origin sues U.S. government over SpaceX lunar lander contract |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/blue-origin-sues-us-government-over-spacex-lunar-lander-contract-2021-08-16/ |access-date=May 18, 2023 |archive-date=May 18, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230518211701/https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/blue-origin-sues-us-government-over-spacex-lunar-lander-contract-2021-08-16/ |url-status=live }}</ref> SpaceX-ს ძალიან გრძელი სამუშაო საათები, შაბათ-კვირას მუშაობა და არდადეგების შეზღუდულ გამოყენება ელიდა.<ref name="theverge2021" /> „SpaceX-ის თანამშრომლები აცხადებენ, რომ ისინი იხდიან ფასს მილიარდერის მიერ კოსმოსის კოლონიზაციის გასაოცარი სისწრაფით მცდელობისთვის“, - იტყობინება Reuters 2023 წელს. OSHA-ს ჩანაწერების შესწავლამ აჩვენა, რომ დაზიანებების მაჩვენებელი ინდუსტრიის საშუალო მაჩვენებელზე მაღალია. გარდა ამისა, Reuters-მა დოკუმენტირება მოახდინა SpaceX-ში სამუშაო ადგილზე მინიმუმ 600 აქამდე დაურეგისტრირებელი დაზიანების შესახებ, მათ შორის „კიდურების დამტვრევა, ამპუტაციები, ელექტროშოკი, თავისა და თვალის ჭრილობები და ერთი სიკვდილი“.<ref> {{cite news|url=https://www.reuters.com/investigates/special-report/spacex-musk-safety/|title=At SpaceX, worker injuries soar in Elon Musk's rush to Mars |website=Reuters.com |author= Marisa Taylor |date=November 10, 2023 |accessdate=February 22, 2025}}</ref> <ref> {{cite news|url=https://www.reuters.com/technology/injury-rates-musks-spacex-exceed-industry-average-second-year-2024-04-22/|title=Exclusive: Injury rates for Musk's SpaceX exceed industry average for second year |website=Reuters.com |author= Marisa Taylor |date=April 23, 2024 |accessdate=February 22, 2025}}</ref> გარდაცვლილი იყო ლონი ლებლანკი, ყოფილი აშშ-ის საზღვაო ქვეითი. 2024 წლის ივნისში, რვა ყოფილმა თანამშრომელმა, იგივე პირებმა, რომლებიც ადრე გაათავისუფლეს ილონ მასკის წინააღმდეგ ღია წერილის დაწერის გამო, სარჩელი შეიტანეს მასკისა და SpaceX-ის წინააღმდეგ სექსუალური შევიწროებისა და დისკრიმინაციის ბრალდებით.<ref>{{cite web|url=https://www.huffpost.com/entry/space-x-elon-musk-lawsuit-alleges-sexual-harassment-retaliation_n_666a5268e4b076909e1d13a6|title=Former Workers Accuse SpaceX And Elon Musk Of Sex Harassment, Retaliation In Lawsuit|date=June 13, 2024 |publisher=}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/science/article/2024/jun/12/elon-musk-spacex-lawsuit|title=Elon Musk sued by SpaceX engineers claiming they were illegally fired|work=The Guardian|date=June 12, 2024 }}</ref> == ფედერალური გამოძიებები == 2023 წლის აგვისტოში აშშ-ის იუსტიციის დეპარტამენტმა (DOJ) SpaceX-ის წინააღმდეგ სარჩელი შეიტანა ლტოლვილებისა და თავშესაფრის მაძიებლების დისკრიმინაციისთვის დასაქმების პროცესში, იმ მოტივით, რომ კომპანიამ დაარღვია იმიგრაციისა და მოქალაქეობის შესახებ კანონი ლტოლვილებისა და თავშესაფრის მიმღებების უარყოფით და მხოლოდ აშშ-ის მოქალაქეებისა და მუდმივი მაცხოვრებლების დაქირავებით.<ref>{{Cite news |last=Archie |first=Ayana |date=August 25, 2023 |title=The Justice Department is suing SpaceX for allegedly not hiring refugees and asylees |url=https://www.npr.org/2023/08/25/1196005433/space-x-justice-department-refugees-lawsuit |access-date=March 27, 2025 |work=NPR |language=en}}</ref> SpaceX-მა უარყო დანაშაული და მიუთითა აშშ-ის ექსპორტის კონტროლის კანონზე.<ref name=":1" /> 2025 წლის თებერვალში იუსტიციის დეპარტამენტმა შეიტანა შუამდგომლობა საქმის ცრურწმენით შეწყვეტის შესახებ.<ref name=":1">{{Cite news |last=Cohen |first=Luc |date=February 20, 2025 |title=US says it will drop immigration case against SpaceX |url=https://www.reuters.com/legal/us-says-it-will-drop-immigration-case-against-spacex-2025-02-21/ |access-date=March 27, 2025 |work=[[Reuters]]}}</ref><ref>{{Cite web |title=DOJ drops lawsuit against SpaceX for discriminatory hiring practices against immigrants |url=https://immpolicytracking.org/policies/doj-drops-case-against-spacex-for-discriminatory-hiring-practices-against-immigrants/ |access-date=March 27, 2025 |website=Immigration Policy Tracking Project |language=en}}</ref> 2024 წლის დეკემბერში ფედერალურმა სააგენტოებმა გამოიძიეს SpaceX უსაფრთხოების დარღვევების, ასევე მასკის მიერ ნარკოტიკების სავარაუდო მოხმარების გამო.<ref>{{cite web |title=Elon Musk and SpaceX Face Federal Reviews After Violations of Security Reporting Rules |url=https://www.nytimes.com/2024/12/17/technology/elon-musk-spacex-national-security-reporting.html |website=New York Times|author=Kirsten Grind, Eric Lipton and Sheera Frenkel |date=December 18, 2024 |access-date=December 18, 2024 }}</ref><ref>{{cite web |title=SpaceX warned not to seek higher clearance for Elon Musk due to drug use: report |url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/elon-musk-security-clearance-putin-b2665462.html |website=Independent |author=Io Dodds|date=December 17, 2024|access-date=December 19, 2024 |language=en-gb}}</ref> == გარემოზე ზემოქმედება == NPR-ის მიერ ჩატარებული გამოძიების თანახმად, „SpaceX ზოგჯერ უგულებელყოფდა გარემოსდაცვით რეგულაციებს, რადგან ის ჩქარობდა თავისი დამფუძნებლის ხედვის ასრულებას. ჩანაწერები აჩვენებს, რომ თითოეული გაშვებისას კომპანია ათიათასობით გალონი სითხე, რომელსაც რეგულატორები ინდუსტრიულ ჩამდინარე წყლებად კლასიფიცირებენ, გარემოში ჩარეცხავდა“.<ref>{{Cite news |title=SpaceX wants to go to Mars. To get there, environmentalists say it’s trashing Texas |url=https://www.npr.org/2024/10/10/nx-s1-5145776/spacex-texas-wetlands |access-date=March 26, 2025 |work=NPR |language=en}}</ref> გარდა იმისა, რომ საფრთხეს უქმნის ახლომდებარე მოსახლეობას, ჩამდინარე წყლები მნიშვნელოვან საფრთხეს უქმნის ველურ ბუნებას.<ref>{{Cite web |date=October 17, 2024 |title=The Terrible Irony of Destroying Earth in Search of Plan(et) B: SpaceX’s Impacts to Boca Chica, Texas {{!}} Defenders of Wildlife |url=https://defenders.org/blog/2024/10/terrible-irony-of-destroying-earth-search-of-planet-b-spacexs-impacts-boca-chica-0 |access-date=March 26, 2025 |website=defenders.org |language=en}}</ref> 2025 წელს SpaceX Starship Flight 7-ის რაკეტის აფეთქების შედეგად ატმოსფეროში ნამსხვრევები გაიგზავნა, რომლებიც კარიბის ზღვაზე გავრცელდა. ინციდენტმა ასევე „დედამიწის ატმოსფეროს ზედა ფენებში მავნე ჰაერის დაბინძურების მნიშვნელოვანი რაოდენობა გაათავისუფლა“.<ref>{{Cite web |last=published |first=Tereza Pultarova |date=February 2, 2025 |title=How much did SpaceX's Starship Flight 7 explosion pollute the atmosphere? |url=https://www.space.com/space-exploration/how-much-did-spacexs-starship-flight-7-explosion-pollute-the-atmosphere |access-date=March 26, 2025 |website=Space.com |language=en}}</ref> == რესურსები ინტერნეტში == *{{twitter|SpaceX}} *{{facebook|SpaceX}} *http://www.spacex.com - ოფიციალური ვებ გვერდი *http://waitbutwhy.com/2015/08/how-and-why-spacex-will-colonize-mars.html ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:SpaceX| ]] [[კატეგორია:2002 წელს დაარსებული კომპანიები]] fnnmgjmg9g4xaflx24og11i5lduzli5 0 378442 4812144 4352907 2025-06-09T17:58:14Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1938 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812144 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = კრელერ-მიულერის მუზეუმი | სურათი = Entrance Kröller-Müller Museum.JPG | სურათისზომა = 250 | წარწერა = მუზეუმის შესასვლელი, 2008 | დაარსდა = {{Start date|1938|07|13|df=yes}}<ref name="history">Johannes van der Wolk, "[http://www.biografischwoordenboekgelderland.nl/bio/1_Helene_Emma_Laura_Juliane_Kroller-Muller Helene Emma Laura Juliane Kröller-Müller]" (in Dutch), ''Biografisch Woordenboek Gelderland'', 1998. Retrieved 27 September 2013.</ref> | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = | სტატუსი =ხელოვნების მუზეუმი<br>სახელმწიფო მუზეუმი | ექსპონატი = | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები =380,000 (2015)<ref name="visitors2015">"[http://www.destentor.nl/regio/apeldoorn/hoenderloo/380-000-bezoekers-voor-kr%C3%B6ller-m%C3%BCller-in-2015-1.5589439 380.000 bezoekers voor Kröller-Müller in 2015]" (in Dutch), ''[[De Stentor]]'', 2016. Retrieved 15 January 2016.</ref> | დირექტორი =ლისეტ პელსერსი<ref name="structure">[http://www.kmm.nl/page/29/Structuur?lang=en Structure], Kröller-Müller Museum. Retrieved 27 September 2013.</ref> | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = {{URL|krollermuller.nl}} }} '''კრელერ-მიულერის მუზეუმი''' ({{lang-nl|Kröller-Müller Museum}}) — სახელმწიფო ხელოვნების მუზეუმი და სკულპტურის ბაღი, მდებარეობს [[ჰოგე-ველიუვეს ეროვნული პარკი|ჰოგე-ველიუვეს ეროვნული პარკში]], [[ოტერლო|ოტერლოს]] ნაციონალურ ბაღში, ნიდერლანდებში. მუზეუმი დააარსა ხელოვნების კოლექციონერმა ჰელენ კრელერ-მიულერმა, ის 1938 წელს ოფიციალურად გაიხსნა. მუზეუმში წარმოდგენილია [[ვინსენტ ვან გოგი|ვინსენტ ვა გოგის]] ნამუშევრების კოლექცია რომელიც რაოდენობით მეორეზეა მოფლიოში [[ვან გოგის მუზეუმი]]ს შემდეგ. მუზეუმმა 2015 წელს 380,000 ვიზიტორი მიიღო. ==ისტორია== კრელერ-მიუერის მუზეუმი დაარსდა ჰელენ კრელერ-მიულერის მიერ, ხარბი ხელოვნების კოლექციონერი, რომელიც [[ჰენკ ბრემერი|ჰენკ ბრემერმაა]] დაარიგა, სწორედ ის იყო ერთ-ერთი პირველი, რომელმაც ვან გოგის გენია შეამჩნია და მისი ნამუშევრების შეგგროვება დაიწყო. 1935 წელს კი მან მთელი საკუტრი კოკექცია ნიდერლანდების სახელმწიფოს გადასცა. 1938 წელს გაიხსნა მუზეუმი რომლის არქიტექტორიც [[ჰენრი ვან დე ველდე]] იყო. სკულპტურული ბღი აიგო 1961 წელს რომელიც ახალ საგამოფენო სივრცე გახდა, ბაღის დიზაინერია ვიმ ქუისტი.<ref name="history"/> ==კოლექცია== [[Image:Jardin d'émail Dubuffet.jpg|thumb|upright|კრელერ-მიულერის მუზეუმი, სკულპტურის ბაღი]] მუზეუმის ექსპონატებს შორის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია [[ვინსენტ მვან გოგი|ვან გოგის]] ნამუშევრები, როგორიცაა ''[[კაფის ტერასა ღამით]]'', ''[[მარადისობის ჭიშკართან]]'' და ''[[კარტოფილის მჭამელები]]'', რაც ვან გოგის კოლექციას სიდიდით მსოფლიოში მორეს ხდის [[ვან გოგის მუზეუმი|ვან გოგის მუზეუმის]] შემდეგ. ვინსენტის ნამუშევრების გარდა მუზეუმში ვხვდებით სხვა კოლექციებსაც როგორიცაა [[პიტ მონდრიანი|პიტ მონდრიანის]], [[ჟორჟ სერა|ჟორჟ სერას]], [[ოდილონ რედონი|ოდილონ რედონის]], [[ჟორჟ ბრაკი|ჟორჟ ბრაკის]], [[პოლ გოგენი|პოლ გოგენის]], [[ლუკას კრანახი უფროსი|ლუკას კრანახის]], [[ჯეიმზ ენსორი|ჯეიმზ ენსორის]], [[ხუან გრი|ხუან გირს]] და [[პაბლო პიკასოს]] კოლექციები. == სკულპტურის ბაღი == კრელერ-მიულერის მუზეუმი ასევე ცნობიალია დიდი [[სკულპტურის ბაღით]], რომელიც ტყით შემოსაზღვრულ ბაღში მდებარეობს, ბაღი ერთ-ერთი ყველაზე ვრცელია ევროპაში, საკუთარი თანამედროვე ხელოვნების კოლექციებითა და სკულპტურებით. ბაღში წარმოდგენილია მუზეუმისათვის შესაფერისი გემოვნებით ნაგები ქანდაკებები, არქიტექტურა და მცენარეები.<ref>Beukhof, H., Essen, F. van, Pelzers, E., Sevink, J. (2005) ''Nature and Art, The Hoge Veluwe'', Waanders Uitgeverij, Zwolle.</ref> კოლექვია შეიცავს [[ოგიუსტ როდინი|ოგიუსტ როდინი]], [[ჰენრი მური|ჰენრი მურის]], [[ჟან დუბუფეტი|ჟან დუბუფეტის]], [[მარკ დი სუვერო|მარკ დი სუვეროს]], [[ლუციო ფონტანა|ლუციო ფონტანას]], [[კლას ოლდენბურგი|კლას ოლდენბურგის]], [[ფრიც ვოტრუბა|ფრიც ვოტრუბას]], [[ჟო ვან ლიშოტი|ჟო ვან ლიშოტისა]] და მრავალი სხვა ხელოვანის ნამუშევარს. ==გამორჩეული ნამუშევრები== <gallery widths="170px" heights="170px" perrow="4"> File:Vincent van Gogh - The potato eaters - Google Art Project.jpg|[[Vincent van Gogh]], ''[[კარტოფილის მჭამელები]]'', 1885<ref>[http://www.kmm.nl/object/KM%20109.982/The-potato-eaters The potato eaters] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130404005716/http://www.kmm.nl/object/KM%20109.982/The-potato-eaters |date=2013-04-04 }}, Kröller-Müller Museum. Retrieved 24 August 2013.</ref> File:Signac2.jpg|[[Paul Signac]], ''საუზმე'', 1886-87 File:Vincent Willem van Gogh - Cafe Terrace at Night (Yorck).jpg|[[ვინსენტ ვან გოგი]], ''[[კაფის ტერასა ღამით]]'', 1888<ref>[http://www.kmm.nl/object/KM%20108.565/Terrace-of-a-caf%C3%A9-at-night-Place-du-Forum Terrace of a café at night (Place du Forum)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120827181946/http://www.kmm.nl/object/KM%20108.565/Terrace-of-a-caf%C3%A9-at-night-Place-du-Forum |date=2012-08-27 }}, Kröller-Müller Museum. Retrieved 23 August 2013.</ref> File:Vincent van Gogh - Road with Cypress and Star - c. 12-15 May 1890.jpg|[[ვინსენტ ვან გოგი]], ''[[პროვანსის გზა ღამით]],'' 1890 File:Georges Seurat, 1889-90, Le Chahut, oil on canvas, 170 x 141 cm, Kröller-Müller Museum.jpeg|[[ჟორჟ სერა]], 1889-90 File:Henri-Edmond-Cross-Fisherman.jpg|[[ანრი-ედმონდ კროსი]], ''Fisherman'', 1895 File:Odilon Redon - The Cyclops, c. 1914.jpg|[[Odilon Redon]], ''Cyclops'', c. 1914 File:Juan Gris, 1914, Le Compotier (The Fruit Bowl), chalk and oil on canvas, 92 x 65 cm, Kröller-Müller Museum, Otterlo, Netherlands.jpg|[[ხუან გრისი]], ''ხილის ვაზა'', 1914 File:KMM Serra One.JPG|[[რიჩარდ სერა]], ''ერთი'', 1988 </gallery> ==ლიტერატურა== *''Kröller-Müller State Museum, Otterlo''. Netherlands: Kröller-Müller State Museum, 1973. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ვინსენტ ვან გოგი}} [[კატეგორია:ნიდერლანდების მუზეუმები]] [[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები]] [[კატეგორია:1938 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 519w5p1fiwpqft839r6faik4qjg7e7t 0 384606 4812156 3723709 2025-06-09T18:29:43Z Gobrona 28077 /* გალერეა */ 4812156 wikitext text/x-wiki {{მრავალი სურათი | ზონა = right | მიმართულება = vertical | სათაური = ძირითადი კონსოლები | სიგანე = 200 | ფაილი1 = NES-Console-Set.jpg | ალტ1 = | წარწერა1 = [[NES]] | ფაილი2 = SNES-Mod1-Console-Set.jpg | ალტ2 = | წარწერა2 = [[SNES]] | ფაილი3 = N64-Console-Set.jpg | ალტ3 = | წარწერა3 = [[N64]] | ფაილი4 = GameCube-Set.jpg | ალტ4 = | წარწერა4 = [[GameCube]] | ფაილი5 Wii console.png | ალტ5 = | წარწერა5 = [[Wii]] | ფაილი6 = Wii_U_Console_and_Gamepad.png | ალტ6 = | წარწერა6 = [[Wii U]] | ფაილი7 = Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB.jpg | ალტ7 = | წარწერა7 = [[Nintendo Switch]] }} სამომხმარებლო ელექტრონიკის მწარმოებელი მრავალეროვნული კომპანია [[Nintendo]]-ს მიერ შეიქმნა შვიდი [[ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რამდენიმე [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული კონსოლი]] და სხვადასხვა სახის მოწყობილობა. 2015 წლის 30 სექტემბერს მონაცემით კომპანიამ გაყიდა 722.22 მილიონი აპარატურა.<ref name="nintendosales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1509.pdf|title=Consolidated Sales Transition by Region|accessdate=2014-01-29|date=2014-01-28|publisher=Nintendo|format=PDF}}</ref><ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ Nintendo-მ შეიმუშავა ერთ-ერთი პირველი სათამაშო სისტემა [[Color TV-Game]], საყოველთაო აღიარება მოიპოვა [[Nintendo Entertainment System]]-ის (NES)-ის გამოშვების შემდეგ 1983 წელს. NES-მა მიაღწია დიდ პოპულარობას და მიაწერენ [[1983 წლის ვიდეო თამაშების კრიზისი]]ს დაძლევას. 1989 წელს კომპანიამ გამოსცა პორტატიული კონსოლი [[Game Boy]], რომლის გაყიდვები დღეის მონაცემით 118.69 მილიონ ეგზემპლარს შეადგენს.<ref name="consolidatedsales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |accessdate=2016-10-23 |date=2016-04-26 |publisher=Nintendo |format=PDF |archiveurl=https://www.webcitation.org/6hBWlh2lb?url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |archivedate=1 მაისი, 2016 |deadurl=yes |df=mdy }}</ref> 1990-იანების დასაწყისში, მიუხედავად [[Super Nintendo Entertainment System]]-ის (SNES) კარგი გაყიდვებისა, ნინტენდოს საბაზრო წილი შემცირდა, მიზეზი იყო [[Mega Drive/Genesis]]-ის გამოსვლა, რომელიც იქცა მის ღირსეულ მოწინააღმდეგედ. 1990-იანების შუა პერიოდში [[Sony Computer Entertainment]]-ის [[PlayStation]]-ის გამოსვლით Nintendom და Sega-მ დაკარგეს კონსოლების ბაზრის მნიშვნელოვანი წილი. PlayStation გახდა ყველაზე პოპულარული კონსოლი იმ დროში და გაყიდვებით ჩამოიტოვა [[Nintendo 64]], თუმცა ნინტენდომ გადაუწსრო [[Sega Saturn]]-ს გაყიდვებით. [[მეექვსე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები|მეექვსე თაობის]] ეპოქაში [[GameCube]]-ის გამოსვლის მიუხედავად, საერთაშორისო ბაზარზე, [[Sony]] [[PlayStation 2]]-ის და [[Microsoft]] [[Xbox]]-ის შემდეგ საერთაშორისო ბაზარზე ნინტენდო იკავებდა მესამე ადგილს, თუმცა მან შეინარჩუნა ლიდერობა პორტატიულ კონსოლების ბაზარზე [[Game Boy Color]]-სა და [[Game Boy Advance]]-ის წყალობით. 2000-იანი წლების შუა პერიოდში კომპანიამ წარადგინა პირველი წარმატებული სენსორული პორტატიული კონსოლი [[Nintendo DS|DS]] და პირველი წარმატებული სახლის კონსოლი [[Wii]], მოძრაობის დეტექტორის მოწყობილობით, რომლებიც იქცნენ [[ყველაზე გაყიდვადი სათამაშო კონსოლები|ყველაზე გაყიდვად კონსოლებად]]. 2010 წელს ნინტენდო გახდა პირველი კომპანია, რომელმაც გამოსცა პორტატიული კონსოლი ([[3DS]]) 3D სტერეოგამოსახულებით, რომელიც გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლის რაოდენობით.<ref name="nintendo.co.jp"/> 2012 წელს გამოვიდა [[Wii U]], რომელიც გაყიდვების კუთხით წარუმატებელი აღმოჩნდა, შედეგად ნინტენდომ სერიოზული ფინანსური დანაკარგები განიცადა. კომპანიის მიმდინარე პროდუქტია [[Nintendo Switch]], რომელსაც დეველოპერები თვლიან [[ჰიბრიდული ვიდეო თამაშების კონსოლი|ჰიბრიდულ კონსოლად]], გამოცემული 2017 წლის მარტში. ==გალერეა== <gallery> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს და გაიყიდა 118.69 მილიონი ასლი.<ref name="consolidatedsales"/> Nintendo-Color-TV-Game-Blockbreaker-FL.jpg|[[Color TV-Game]] გამოვიდა 1977 წელს და გაიყიდა 4 მილიონი ასლი<ref name="CTGsales">{{cite book |title=Game Over: How Nintendo Zapped an American Industry, Captured Your Dollars, and Enslaved Your Children |last=Sheff |first=David |last2=Eddy |first2=Andy |author-link=David Sheff |publisher=GamePress |year=1999 |page=[https://books.google.com/books?id=0dK2AAAAIAAJ&q=%22Color+TV+Game%22 27]}}</ref> Game-and-watch-ball.png|[[Game & Watch-ის სერია|Game & Watch]] გამოვიდა 1980 წლის 28 აპრილს,გაიყიდა 43.4 მილიონი ასლი<ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს<ref>{{cite journal|title=retrodiary: 1&nbsp;April – 28&nbsp;April|magazine=[[Retro Gamer]]|publisher=Imagine Publishing|location=Bournemouth|issue=88|date=April 2011|page=17|issn=1742-3155|oclc=489477015}}</ref> Pokémon mini system.jpg|[[Pokémon Mini]] გამოვიდა 2001 წლის 16 ნოემბერს.<ref name="NinDB">{{cite web|title='Pokémon Mini'|url=http://www.nindb.net/system/pokemon-mini.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100619074614/http://nindb.net/system/pokemon-mini.html|accessdate=2009-02-25|archivedate=2010-06-19|work=NinDB|deadurl=yes}}</ref> Nintendo-Game-Boy-Color-FL.jpg|[[Game Boy Color]] გამოვიდა 1998 წლის 21 აპრილს. Nintendo-Game-Boy-Advance-Purple-FL.jpg|[[Game Boy Advance]] გამოვიდა 2001 წლის 21 მარტს,<ref>{{cite web |url=http://ca.ign.com/articles/2000/08/24/game-boy-advance-its-finally-unveiled |title=Game Boy Advance: It's Finally Unveiled |author= |date=August 23, 2000 |publisher=IGN |accessdate=19 ივლისი, 2014}}</ref> გაიყიდა დაახ. 35 მილიონი ასლი Game-Boy-Advance-SP-Mk1-Blue.jpg|[[Game Boy Advance SP]] გამოვიდა 2003 წლის 14 თებერვალს და გაიყიდა 43.57 მილიონი ასლი<ref>{{cite web |url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1512.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |date=3 თებერვალი, 2016 |accessdate=12 აპრილი, 2016 |publisher=Nintendo |format=PDF}}</ref> Nintendo-DS-Fat-Blue.png|[[Nintendo DS]] გამოვიდა 2004 წლის 21 ნოემბერს და გაიყიდა 18.79 მილიონი Nintendo-DS-Lite-w-stylus.png|[[Nintendo DS Lite]] გამოვიდა 2006 წლის 2 მარტს და გაიყიდა 93.86 მილიონი ასლი<ref name="nintendosales"/> Nintendo-3DS-AquaOpen.png|[[Nintendo 3DS]] გამოვიდა 2011 წლის 26 თებერვალს, გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლი<ref name="nintendo.co.jp">[https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/hard_soft/ Hardware da Software Sales Units], [[Nintendo]], 30 მაისი, 2017</ref> </gallery> ==იხილეთ აგრეთვე== * [[Nintendo]] ==რესურსები ინტერენტეში== * [http://www.businessinsider.com/nintendo-consoles-in-history-photos-switch-2017-1 Nintendo-ს კონსოლების ისტორია] * [http://nintendo.wikia.com/wiki/List_of_Nintendo_systems Nintendo-ს კონსოლების ოფიციალური ვიკი] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა}} [[კატეგორია:Nintendo-ს კონსოლები]] bqkck8b4mr6az600i6wtf96tl0pvpf7 4812158 4812156 2025-06-09T18:34:50Z Gobrona 28077 4812158 wikitext text/x-wiki {{მრავალი სურათი | ზონა = right | მიმართულება = vertical | სათაური = ძირითადი კონსოლები | სიგანე = 200 | ფაილი1 = NES-Console-Set.jpg | ალტ1 = | წარწერა1 = [[NES]] | ფაილი2 = SNES-Mod1-Console-Set.jpg | ალტ2 = | წარწერა2 = [[SNES]] | ფაილი3 = N64-Console-Set.jpg | ალტ3 = | წარწერა3 = [[N64]] | ფაილი4 = GameCube-Set.jpg | ალტ4 = | წარწერა4 = [[GameCube]] | ფაილი5 Wii console.png | ალტ5 = | წარწერა5 = [[Wii]] | ფაილი6 = Wii_U_Console_and_Gamepad.png | ალტ6 = | წარწერა6 = [[Wii U]] | ფაილი7 = Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB.jpg | ალტ7 = | წარწერა7 = [[Nintendo Switch]] | ფაილი8 = Nintendo_Switch_2-Spieleequipment_20250605.png | ალტ8 = | წარწერა8 = [[Nintendo Switch 2]] }} სამომხმარებლო ელექტრონიკის მწარმოებელი მრავალეროვნული კომპანია [[Nintendo]]-ს მიერ შეიქმნა შვიდი [[ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რამდენიმე [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული კონსოლი]] და სხვადასხვა სახის მოწყობილობა. 2015 წლის 30 სექტემბერს მონაცემით კომპანიამ გაყიდა 722.22 მილიონი აპარატურა.<ref name="nintendosales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1509.pdf|title=Consolidated Sales Transition by Region|accessdate=2014-01-29|date=2014-01-28|publisher=Nintendo|format=PDF}}</ref><ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ Nintendo-მ შეიმუშავა ერთ-ერთი პირველი სათამაშო სისტემა [[Color TV-Game]], საყოველთაო აღიარება მოიპოვა [[Nintendo Entertainment System]]-ის (NES)-ის გამოშვების შემდეგ 1983 წელს. NES-მა მიაღწია დიდ პოპულარობას და მიაწერენ [[1983 წლის ვიდეო თამაშების კრიზისი]]ს დაძლევას. 1989 წელს კომპანიამ გამოსცა პორტატიული კონსოლი [[Game Boy]], რომლის გაყიდვები დღეის მონაცემით 118.69 მილიონ ეგზემპლარს შეადგენს.<ref name="consolidatedsales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |accessdate=2016-10-23 |date=2016-04-26 |publisher=Nintendo |format=PDF |archiveurl=https://www.webcitation.org/6hBWlh2lb?url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |archivedate=1 მაისი, 2016 |deadurl=yes |df=mdy }}</ref> 1990-იანების დასაწყისში, მიუხედავად [[Super Nintendo Entertainment System]]-ის (SNES) კარგი გაყიდვებისა, ნინტენდოს საბაზრო წილი შემცირდა, მიზეზი იყო [[Mega Drive/Genesis]]-ის გამოსვლა, რომელიც იქცა მის ღირსეულ მოწინააღმდეგედ. 1990-იანების შუა პერიოდში [[Sony Computer Entertainment]]-ის [[PlayStation]]-ის გამოსვლით Nintendom და Sega-მ დაკარგეს კონსოლების ბაზრის მნიშვნელოვანი წილი. PlayStation გახდა ყველაზე პოპულარული კონსოლი იმ დროში და გაყიდვებით ჩამოიტოვა [[Nintendo 64]], თუმცა ნინტენდომ გადაუწსრო [[Sega Saturn]]-ს გაყიდვებით. [[მეექვსე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები|მეექვსე თაობის]] ეპოქაში [[GameCube]]-ის გამოსვლის მიუხედავად, საერთაშორისო ბაზარზე, [[Sony]] [[PlayStation 2]]-ის და [[Microsoft]] [[Xbox]]-ის შემდეგ საერთაშორისო ბაზარზე ნინტენდო იკავებდა მესამე ადგილს, თუმცა მან შეინარჩუნა ლიდერობა პორტატიულ კონსოლების ბაზარზე [[Game Boy Color]]-სა და [[Game Boy Advance]]-ის წყალობით. 2000-იანი წლების შუა პერიოდში კომპანიამ წარადგინა პირველი წარმატებული სენსორული პორტატიული კონსოლი [[Nintendo DS|DS]] და პირველი წარმატებული სახლის კონსოლი [[Wii]], მოძრაობის დეტექტორის მოწყობილობით, რომლებიც იქცნენ [[ყველაზე გაყიდვადი სათამაშო კონსოლები|ყველაზე გაყიდვად კონსოლებად]]. 2010 წელს ნინტენდო გახდა პირველი კომპანია, რომელმაც გამოსცა პორტატიული კონსოლი ([[3DS]]) 3D სტერეოგამოსახულებით, რომელიც გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლის რაოდენობით.<ref name="nintendo.co.jp"/> 2012 წელს გამოვიდა [[Wii U]], რომელიც გაყიდვების კუთხით წარუმატებელი აღმოჩნდა, შედეგად ნინტენდომ სერიოზული ფინანსური დანაკარგები განიცადა. კომპანიის მიმდინარე პროდუქტია [[Nintendo Switch]], რომელსაც დეველოპერები თვლიან [[ჰიბრიდული ვიდეო თამაშების კონსოლი|ჰიბრიდულ კონსოლად]], გამოცემული 2017 წლის მარტში. ==გალერეა== <gallery> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს და გაიყიდა 118.69 მილიონი ასლი.<ref name="consolidatedsales"/> Nintendo-Color-TV-Game-Blockbreaker-FL.jpg|[[Color TV-Game]] გამოვიდა 1977 წელს და გაიყიდა 4 მილიონი ასლი<ref name="CTGsales">{{cite book |title=Game Over: How Nintendo Zapped an American Industry, Captured Your Dollars, and Enslaved Your Children |last=Sheff |first=David |last2=Eddy |first2=Andy |author-link=David Sheff |publisher=GamePress |year=1999 |page=[https://books.google.com/books?id=0dK2AAAAIAAJ&q=%22Color+TV+Game%22 27]}}</ref> Game-and-watch-ball.png|[[Game & Watch-ის სერია|Game & Watch]] გამოვიდა 1980 წლის 28 აპრილს,გაიყიდა 43.4 მილიონი ასლი<ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს<ref>{{cite journal|title=retrodiary: 1&nbsp;April – 28&nbsp;April|magazine=[[Retro Gamer]]|publisher=Imagine Publishing|location=Bournemouth|issue=88|date=April 2011|page=17|issn=1742-3155|oclc=489477015}}</ref> Pokémon mini system.jpg|[[Pokémon Mini]] გამოვიდა 2001 წლის 16 ნოემბერს.<ref name="NinDB">{{cite web|title='Pokémon Mini'|url=http://www.nindb.net/system/pokemon-mini.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100619074614/http://nindb.net/system/pokemon-mini.html|accessdate=2009-02-25|archivedate=2010-06-19|work=NinDB|deadurl=yes}}</ref> Nintendo-Game-Boy-Color-FL.jpg|[[Game Boy Color]] გამოვიდა 1998 წლის 21 აპრილს. Nintendo-Game-Boy-Advance-Purple-FL.jpg|[[Game Boy Advance]] გამოვიდა 2001 წლის 21 მარტს,<ref>{{cite web |url=http://ca.ign.com/articles/2000/08/24/game-boy-advance-its-finally-unveiled |title=Game Boy Advance: It's Finally Unveiled |author= |date=August 23, 2000 |publisher=IGN |accessdate=19 ივლისი, 2014}}</ref> გაიყიდა დაახ. 35 მილიონი ასლი Game-Boy-Advance-SP-Mk1-Blue.jpg|[[Game Boy Advance SP]] გამოვიდა 2003 წლის 14 თებერვალს და გაიყიდა 43.57 მილიონი ასლი<ref>{{cite web |url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1512.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |date=3 თებერვალი, 2016 |accessdate=12 აპრილი, 2016 |publisher=Nintendo |format=PDF}}</ref> Nintendo-DS-Fat-Blue.png|[[Nintendo DS]] გამოვიდა 2004 წლის 21 ნოემბერს და გაიყიდა 18.79 მილიონი Nintendo-DS-Lite-w-stylus.png|[[Nintendo DS Lite]] გამოვიდა 2006 წლის 2 მარტს და გაიყიდა 93.86 მილიონი ასლი<ref name="nintendosales"/> Nintendo-3DS-AquaOpen.png|[[Nintendo 3DS]] გამოვიდა 2011 წლის 26 თებერვალს, გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლი<ref name="nintendo.co.jp">[https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/hard_soft/ Hardware da Software Sales Units], [[Nintendo]], 30 მაისი, 2017</ref> </gallery> ==იხილეთ აგრეთვე== * [[Nintendo]] ==რესურსები ინტერენტეში== * [http://www.businessinsider.com/nintendo-consoles-in-history-photos-switch-2017-1 Nintendo-ს კონსოლების ისტორია] * [http://nintendo.wikia.com/wiki/List_of_Nintendo_systems Nintendo-ს კონსოლების ოფიციალური ვიკი] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} {{Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა}} [[კატეგორია:Nintendo-ს კონსოლები]] h0s2up67cq4zb929mmmsw3o68vt9dge 4812159 4812158 2025-06-09T18:37:42Z Gobrona 28077 4812159 wikitext text/x-wiki {{მრავალი სურათი | ზონა = right | მიმართულება = vertical | სათაური = ძირითადი კონსოლები | სიგანე = 200 | ფაილი1 = NES-Console-Set.jpg | ალტ1 = | წარწერა1 = [[NES]] | ფაილი2 = SNES-Mod1-Console-Set.jpg | ალტ2 = | წარწერა2 = [[SNES]] | ფაილი3 = N64-Console-Set.jpg | ალტ3 = | წარწერა3 = [[N64]] | ფაილი4 = GameCube-Set.jpg | ალტ4 = | წარწერა4 = [[GameCube]] | ფაილი5 Wii console.png | ალტ5 = | წარწერა5 = [[Wii]] | ფაილი6 = Wii_U_Console_and_Gamepad.png | ალტ6 = | წარწერა6 = [[Wii U]] | ფაილი7 = Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB.jpg | ალტ7 = | წარწერა7 = [[Nintendo Switch]] | ფაილი8 = Nintendo_Switch_2-Spieleequipment_20250605.png | ალტ8 = | წარწერა8 = [[Nintendo Switch 2]] }} სამომხმარებლო ელექტრონიკის მწარმოებელი მრავალეროვნული კომპანია [[Nintendo]]-ს მიერ შეიქმნა შვიდი [[ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რამდენიმე [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული კონსოლი]] და სხვადასხვა სახის მოწყობილობა. 2015 წლის 30 სექტემბერს მონაცემით კომპანიამ გაყიდა 722.22 მილიონი აპარატურა.<ref name="nintendosales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1509.pdf|title=Consolidated Sales Transition by Region|accessdate=2014-01-29|date=2014-01-28|publisher=Nintendo|format=PDF}}</ref><ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ Nintendo-მ შეიმუშავა ერთ-ერთი პირველი სათამაშო სისტემა [[Color TV-Game]], საყოველთაო აღიარება მოიპოვა [[Nintendo Entertainment System]]-ის (NES)-ის გამოშვების შემდეგ 1983 წელს. NES-მა მიაღწია დიდ პოპულარობას და მიაწერენ [[1983 წლის ვიდეო თამაშების კრიზისი]]ს დაძლევას. 1989 წელს კომპანიამ გამოსცა პორტატიული კონსოლი [[Game Boy]], რომლის გაყიდვები დღეის მონაცემით 118.69 მილიონ ეგზემპლარს შეადგენს.<ref name="consolidatedsales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |accessdate=2016-10-23 |date=2016-04-26 |publisher=Nintendo |format=PDF |archiveurl=https://www.webcitation.org/6hBWlh2lb?url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |archivedate=1 მაისი, 2016 |deadurl=yes |df=mdy }}</ref> 1990-იანების დასაწყისში, მიუხედავად [[Super Nintendo Entertainment System]]-ის (SNES) კარგი გაყიდვებისა, ნინტენდოს საბაზრო წილი შემცირდა, მიზეზი იყო [[Mega Drive/Genesis]]-ის გამოსვლა, რომელიც იქცა მის ღირსეულ მოწინააღმდეგედ. 1990-იანების შუა პერიოდში [[Sony Computer Entertainment]]-ის [[PlayStation]]-ის გამოსვლით Nintendom და Sega-მ დაკარგეს კონსოლების ბაზრის მნიშვნელოვანი წილი. PlayStation გახდა ყველაზე პოპულარული კონსოლი იმ დროში და გაყიდვებით ჩამოიტოვა [[Nintendo 64]], თუმცა ნინტენდომ გადაუწსრო [[Sega Saturn]]-ს გაყიდვებით. [[მეექვსე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები|მეექვსე თაობის]] ეპოქაში [[GameCube]]-ის გამოსვლის მიუხედავად, საერთაშორისო ბაზარზე, [[Sony]] [[PlayStation 2]]-ის და [[Microsoft]] [[Xbox]]-ის შემდეგ საერთაშორისო ბაზარზე ნინტენდო იკავებდა მესამე ადგილს, თუმცა მან შეინარჩუნა ლიდერობა პორტატიულ კონსოლების ბაზარზე [[Game Boy Color]]-სა და [[Game Boy Advance]]-ის წყალობით. 2000-იანი წლების შუა პერიოდში კომპანიამ წარადგინა პირველი წარმატებული სენსორული პორტატიული კონსოლი [[Nintendo DS|DS]] და პირველი წარმატებული სახლის კონსოლი [[Wii]], მოძრაობის დეტექტორის მოწყობილობით, რომლებიც იქცნენ [[ყველაზე გაყიდვადი სათამაშო კონსოლები|ყველაზე გაყიდვად კონსოლებად]]. 2010 წელს ნინტენდო გახდა პირველი კომპანია, რომელმაც გამოსცა პორტატიული კონსოლი ([[3DS]]) 3D სტერეოგამოსახულებით, რომელიც გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლის რაოდენობით.<ref name="nintendo.co.jp"/> 2012 წელს გამოვიდა [[Wii U]], რომელიც გაყიდვების კუთხით წარუმატებელი აღმოჩნდა, შედეგად ნინტენდომ სერიოზული ფინანსური დანაკარგები განიცადა. 2017 წლის მარტში გამოვიდა [[Nintendo Switch]], რომლის გაყიდვებმა 152.13 მილიონს გადააჭარბა. დეველოპერები მას თვლიან [[ჰიბრიდული ვიდეო თამაშების კონსოლი|ჰიბრიდულ კონსოლად]]. [[2025]] წელს Nintendo-მ მორიგი ჰიბრიდული კონსოლი [[Nintendo Switch 2]] გამოუშვა. ==გალერეა== <gallery> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს და გაიყიდა 118.69 მილიონი ასლი.<ref name="consolidatedsales"/> Nintendo-Color-TV-Game-Blockbreaker-FL.jpg|[[Color TV-Game]] გამოვიდა 1977 წელს და გაიყიდა 4 მილიონი ასლი<ref name="CTGsales">{{cite book |title=Game Over: How Nintendo Zapped an American Industry, Captured Your Dollars, and Enslaved Your Children |last=Sheff |first=David |last2=Eddy |first2=Andy |author-link=David Sheff |publisher=GamePress |year=1999 |page=[https://books.google.com/books?id=0dK2AAAAIAAJ&q=%22Color+TV+Game%22 27]}}</ref> Game-and-watch-ball.png|[[Game & Watch-ის სერია|Game & Watch]] გამოვიდა 1980 წლის 28 აპრილს,გაიყიდა 43.4 მილიონი ასლი<ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს<ref>{{cite journal|title=retrodiary: 1&nbsp;April – 28&nbsp;April|magazine=[[Retro Gamer]]|publisher=Imagine Publishing|location=Bournemouth|issue=88|date=April 2011|page=17|issn=1742-3155|oclc=489477015}}</ref> Pokémon mini system.jpg|[[Pokémon Mini]] გამოვიდა 2001 წლის 16 ნოემბერს.<ref name="NinDB">{{cite web|title='Pokémon Mini'|url=http://www.nindb.net/system/pokemon-mini.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100619074614/http://nindb.net/system/pokemon-mini.html|accessdate=2009-02-25|archivedate=2010-06-19|work=NinDB|deadurl=yes}}</ref> Nintendo-Game-Boy-Color-FL.jpg|[[Game Boy Color]] გამოვიდა 1998 წლის 21 აპრილს. Nintendo-Game-Boy-Advance-Purple-FL.jpg|[[Game Boy Advance]] გამოვიდა 2001 წლის 21 მარტს,<ref>{{cite web |url=http://ca.ign.com/articles/2000/08/24/game-boy-advance-its-finally-unveiled |title=Game Boy Advance: It's Finally Unveiled |author= |date=August 23, 2000 |publisher=IGN |accessdate=19 ივლისი, 2014}}</ref> გაიყიდა დაახ. 35 მილიონი ასლი Game-Boy-Advance-SP-Mk1-Blue.jpg|[[Game Boy Advance SP]] გამოვიდა 2003 წლის 14 თებერვალს და გაიყიდა 43.57 მილიონი ასლი<ref>{{cite web |url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1512.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |date=3 თებერვალი, 2016 |accessdate=12 აპრილი, 2016 |publisher=Nintendo |format=PDF}}</ref> Nintendo-DS-Fat-Blue.png|[[Nintendo DS]] გამოვიდა 2004 წლის 21 ნოემბერს და გაიყიდა 18.79 მილიონი Nintendo-DS-Lite-w-stylus.png|[[Nintendo DS Lite]] გამოვიდა 2006 წლის 2 მარტს და გაიყიდა 93.86 მილიონი ასლი<ref name="nintendosales"/> Nintendo-3DS-AquaOpen.png|[[Nintendo 3DS]] გამოვიდა 2011 წლის 26 თებერვალს, გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლი<ref name="nintendo.co.jp">[https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/hard_soft/ Hardware da Software Sales Units], [[Nintendo]], 30 მაისი, 2017</ref> </gallery> ==იხილეთ აგრეთვე== * [[Nintendo]] ==რესურსები ინტერენტეში== * [http://www.businessinsider.com/nintendo-consoles-in-history-photos-switch-2017-1 Nintendo-ს კონსოლების ისტორია] * [http://nintendo.wikia.com/wiki/List_of_Nintendo_systems Nintendo-ს კონსოლების ოფიციალური ვიკი] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} {{Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა}} [[კატეგორია:Nintendo-ს კონსოლები]] 4ahlsdueqcoeo70qe9k9p4ocdcvr68r 4812160 4812159 2025-06-09T18:38:18Z Gobrona 28077 4812160 wikitext text/x-wiki {{მრავალი სურათი | ზონა = right | მიმართულება = vertical | სათაური = ძირითადი კონსოლები | სიგანე = 200 | ფაილი1 = NES-Console-Set.jpg | ალტ1 = | წარწერა1 = [[NES]] | ფაილი2 = SNES-Mod1-Console-Set.jpg | ალტ2 = | წარწერა2 = [[SNES]] | ფაილი3 = N64-Console-Set.jpg | ალტ3 = | წარწერა3 = [[N64]] | ფაილი4 = GameCube-Set.jpg | ალტ4 = | წარწერა4 = [[GameCube]] | ფაილი5 Wii console.png | ალტ5 = | წარწერა5 = [[Wii]] | ფაილი6 = Wii_U_Console_and_Gamepad.png | ალტ6 = | წარწერა6 = [[Wii U]] | ფაილი7 = Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB.jpg | ალტ7 = | წარწერა7 = [[Nintendo Switch]] | ფაილი8 = Nintendo_Switch_2-Spieleequipment_20250605.png | ალტ8 = | წარწერა8 = [[Nintendo Switch 2]] }} სამომხმარებლო ელექტრონიკის მწარმოებელი მრავალეროვნული კომპანია [[Nintendo]]-ს მიერ შეიქმნა შვიდი [[ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რამდენიმე [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული კონსოლი]] და სხვადასხვა სახის მოწყობილობა. 2015 წლის 30 სექტემბერს მონაცემით კომპანიამ გაყიდა 722.22 მილიონი აპარატურა.<ref name="nintendosales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1509.pdf|title=Consolidated Sales Transition by Region|accessdate=2014-01-29|date=2014-01-28|publisher=Nintendo|format=PDF}}</ref><ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ Nintendo-მ შეიმუშავა ერთ-ერთი პირველი სათამაშო სისტემა [[Color TV-Game]], საყოველთაო აღიარება მოიპოვა [[Nintendo Entertainment System]]-ის (NES)-ის გამოშვების შემდეგ 1983 წელს. NES-მა მიაღწია დიდ პოპულარობას და მიაწერენ [[1983 წლის ვიდეო თამაშების კრიზისი]]ს დაძლევას. 1989 წელს კომპანიამ გამოსცა პორტატიული კონსოლი [[Game Boy]], რომლის გაყიდვები დღეის მონაცემით 118.69 მილიონ ეგზემპლარს შეადგენს.<ref name="consolidatedsales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |accessdate=2016-10-23 |date=2016-04-26 |publisher=Nintendo |format=PDF |archiveurl=https://www.webcitation.org/6hBWlh2lb?url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |archivedate=1 მაისი, 2016 |deadurl=yes |df=mdy }}</ref> 1990-იანების დასაწყისში, მიუხედავად [[Super Nintendo Entertainment System]]-ის (SNES) კარგი გაყიდვებისა, ნინტენდოს საბაზრო წილი შემცირდა, მიზეზი იყო [[Mega Drive/Genesis]]-ის გამოსვლა, რომელიც იქცა მის ღირსეულ მოწინააღმდეგედ. 1990-იანების შუა პერიოდში [[Sony Computer Entertainment]]-ის [[PlayStation]]-ის გამოსვლით Nintendom და Sega-მ დაკარგეს კონსოლების ბაზრის მნიშვნელოვანი წილი. PlayStation გახდა ყველაზე პოპულარული კონსოლი იმ დროში და გაყიდვებით ჩამოიტოვა [[Nintendo 64]], თუმცა ნინტენდომ გადაუწსრო [[Sega Saturn]]-ს გაყიდვებით. [[მეექვსე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები|მეექვსე თაობის]] ეპოქაში [[GameCube]]-ის გამოსვლის მიუხედავად, საერთაშორისო ბაზარზე, [[Sony]] [[PlayStation 2]]-ის და [[Microsoft]] [[Xbox]]-ის შემდეგ საერთაშორისო ბაზარზე ნინტენდო იკავებდა მესამე ადგილს, თუმცა მან შეინარჩუნა ლიდერობა პორტატიულ კონსოლების ბაზარზე [[Game Boy Color]]-სა და [[Game Boy Advance]]-ის წყალობით. 2000-იანი წლების შუა პერიოდში კომპანიამ წარადგინა პირველი წარმატებული სენსორული პორტატიული კონსოლი [[Nintendo DS|DS]] და პირველი წარმატებული სახლის კონსოლი [[Wii]], მოძრაობის დეტექტორის მოწყობილობით, რომლებიც იქცნენ [[ყველაზე გაყიდვადი სათამაშო კონსოლები|ყველაზე გაყიდვად კონსოლებად]]. 2010 წელს ნინტენდო გახდა პირველი კომპანია, რომელმაც გამოსცა პორტატიული კონსოლი ([[3DS]]) 3D სტერეოგამოსახულებით, რომელიც გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლის რაოდენობით.<ref name="nintendo.co.jp"/> 2012 წელს გამოვიდა [[Wii U]], რომელიც გაყიდვების კუთხით წარუმატებელი აღმოჩნდა, შედეგად ნინტენდომ სერიოზული ფინანსური დანაკარგები განიცადა. 2017 წლის მარტში გამოვიდა [[Nintendo Switch]], რომლის გაყიდვებმა 152 მილიონს გადააჭარბა. დეველოპერები მას თვლიან [[ჰიბრიდული ვიდეო თამაშების კონსოლი|ჰიბრიდულ კონსოლად]]. [[2025]] წელს Nintendo-მ მორიგი ჰიბრიდული კონსოლი [[Nintendo Switch 2]] გამოუშვა. ==გალერეა== <gallery> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს და გაიყიდა 118.69 მილიონი ასლი.<ref name="consolidatedsales"/> Nintendo-Color-TV-Game-Blockbreaker-FL.jpg|[[Color TV-Game]] გამოვიდა 1977 წელს და გაიყიდა 4 მილიონი ასლი<ref name="CTGsales">{{cite book |title=Game Over: How Nintendo Zapped an American Industry, Captured Your Dollars, and Enslaved Your Children |last=Sheff |first=David |last2=Eddy |first2=Andy |author-link=David Sheff |publisher=GamePress |year=1999 |page=[https://books.google.com/books?id=0dK2AAAAIAAJ&q=%22Color+TV+Game%22 27]}}</ref> Game-and-watch-ball.png|[[Game & Watch-ის სერია|Game & Watch]] გამოვიდა 1980 წლის 28 აპრილს,გაიყიდა 43.4 მილიონი ასლი<ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს<ref>{{cite journal|title=retrodiary: 1&nbsp;April – 28&nbsp;April|magazine=[[Retro Gamer]]|publisher=Imagine Publishing|location=Bournemouth|issue=88|date=April 2011|page=17|issn=1742-3155|oclc=489477015}}</ref> Pokémon mini system.jpg|[[Pokémon Mini]] გამოვიდა 2001 წლის 16 ნოემბერს.<ref name="NinDB">{{cite web|title='Pokémon Mini'|url=http://www.nindb.net/system/pokemon-mini.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100619074614/http://nindb.net/system/pokemon-mini.html|accessdate=2009-02-25|archivedate=2010-06-19|work=NinDB|deadurl=yes}}</ref> Nintendo-Game-Boy-Color-FL.jpg|[[Game Boy Color]] გამოვიდა 1998 წლის 21 აპრილს. Nintendo-Game-Boy-Advance-Purple-FL.jpg|[[Game Boy Advance]] გამოვიდა 2001 წლის 21 მარტს,<ref>{{cite web |url=http://ca.ign.com/articles/2000/08/24/game-boy-advance-its-finally-unveiled |title=Game Boy Advance: It's Finally Unveiled |author= |date=August 23, 2000 |publisher=IGN |accessdate=19 ივლისი, 2014}}</ref> გაიყიდა დაახ. 35 მილიონი ასლი Game-Boy-Advance-SP-Mk1-Blue.jpg|[[Game Boy Advance SP]] გამოვიდა 2003 წლის 14 თებერვალს და გაიყიდა 43.57 მილიონი ასლი<ref>{{cite web |url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1512.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |date=3 თებერვალი, 2016 |accessdate=12 აპრილი, 2016 |publisher=Nintendo |format=PDF}}</ref> Nintendo-DS-Fat-Blue.png|[[Nintendo DS]] გამოვიდა 2004 წლის 21 ნოემბერს და გაიყიდა 18.79 მილიონი Nintendo-DS-Lite-w-stylus.png|[[Nintendo DS Lite]] გამოვიდა 2006 წლის 2 მარტს და გაიყიდა 93.86 მილიონი ასლი<ref name="nintendosales"/> Nintendo-3DS-AquaOpen.png|[[Nintendo 3DS]] გამოვიდა 2011 წლის 26 თებერვალს, გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლი<ref name="nintendo.co.jp">[https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/hard_soft/ Hardware da Software Sales Units], [[Nintendo]], 30 მაისი, 2017</ref> </gallery> ==იხილეთ აგრეთვე== * [[Nintendo]] ==რესურსები ინტერენტეში== * [http://www.businessinsider.com/nintendo-consoles-in-history-photos-switch-2017-1 Nintendo-ს კონსოლების ისტორია] * [http://nintendo.wikia.com/wiki/List_of_Nintendo_systems Nintendo-ს კონსოლების ოფიციალური ვიკი] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} {{Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა}} [[კატეგორია:Nintendo-ს კონსოლები]] 9jrja2mfd3hhklane5dlfi5511ezuk3 4812161 4812160 2025-06-09T18:38:31Z Gobrona 28077 4812161 wikitext text/x-wiki {{მრავალი სურათი | ზონა = right | მიმართულება = vertical | სათაური = ძირითადი კონსოლები | სიგანე = 200 | ფაილი1 = NES-Console-Set.jpg | ალტ1 = | წარწერა1 = [[NES]] | ფაილი2 = SNES-Mod1-Console-Set.jpg | ალტ2 = | წარწერა2 = [[SNES]] | ფაილი3 = N64-Console-Set.jpg | ალტ3 = | წარწერა3 = [[N64]] | ფაილი4 = GameCube-Set.jpg | ალტ4 = | წარწერა4 = [[GameCube]] | ფაილი5 Wii console.png | ალტ5 = | წარწერა5 = [[Wii]] | ფაილი6 = Wii_U_Console_and_Gamepad.png | ალტ6 = | წარწერა6 = [[Wii U]] | ფაილი7 = Nintendo-Switch-Console-Docked-wJoyConRB.jpg | ალტ7 = | წარწერა7 = [[Nintendo Switch]] | ფაილი8 = Nintendo_Switch_2-Spieleequipment_20250605.png | ალტ8 = | წარწერა8 = [[Nintendo Switch 2]] }} სამომხმარებლო ელექტრონიკის მწარმოებელი მრავალეროვნული კომპანია [[Nintendo]]-ს მიერ შეიქმნა შვიდი [[ვიდეო თამაშების კონსოლი]], რამდენიმე [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული კონსოლი]] და სხვადასხვა სახის მოწყობილობა. 2015 წლის 30 სექტემბერს მონაცემით კომპანიამ გაყიდა 722.22 მილიონი აპარატურა.<ref name="nintendosales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1509.pdf|title=Consolidated Sales Transition by Region|accessdate=2014-01-29|date=2014-01-28|publisher=Nintendo|format=PDF}}</ref><ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ Nintendo-მ შეიმუშავა ერთ-ერთი პირველი სათამაშო სისტემა [[Color TV-Game]], საყოველთაო აღიარება მოიპოვა [[Nintendo Entertainment System]]-ის (NES)-ის გამოშვების შემდეგ 1983 წელს. NES-მა მიაღწია დიდ პოპულარობას და მიაწერენ [[1983 წლის ვიდეო თამაშების კრიზისი]]ს დაძლევას. 1989 წელს კომპანიამ გამოსცა პორტატიული კონსოლი [[Game Boy]], რომლის გაყიდვები დღეის მონაცემით 118.69 მილიონ ეგზემპლარს შეადგენს.<ref name="consolidatedsales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |accessdate=2016-10-23 |date=2016-04-26 |publisher=Nintendo |format=PDF |archiveurl=https://www.webcitation.org/6hBWlh2lb?url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |archivedate=1 მაისი, 2016 |deadurl=yes |df=mdy }}</ref> 1990-იანების დასაწყისში, მიუხედავად [[Super Nintendo Entertainment System]]-ის (SNES) კარგი გაყიდვებისა, ნინტენდოს საბაზრო წილი შემცირდა, მიზეზი იყო [[Mega Drive/Genesis]]-ის გამოსვლა, რომელიც იქცა მის ღირსეულ მოწინააღმდეგედ. 1990-იანების შუა პერიოდში [[Sony Computer Entertainment]]-ის [[PlayStation]]-ის გამოსვლით Nintendom და Sega-მ დაკარგეს კონსოლების ბაზრის მნიშვნელოვანი წილი. PlayStation გახდა ყველაზე პოპულარული კონსოლი იმ დროში და გაყიდვებით ჩამოიტოვა [[Nintendo 64]], თუმცა ნინტენდომ გადაუწსრო [[Sega Saturn]]-ს გაყიდვებით. [[მეექვსე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები|მეექვსე თაობის]] ეპოქაში [[GameCube]]-ის გამოსვლის მიუხედავად, საერთაშორისო ბაზარზე, [[Sony]] [[PlayStation 2]]-ის და [[Microsoft]] [[Xbox]]-ის შემდეგ საერთაშორისო ბაზარზე ნინტენდო იკავებდა მესამე ადგილს, თუმცა მან შეინარჩუნა ლიდერობა პორტატიულ კონსოლების ბაზარზე [[Game Boy Color]]-სა და [[Game Boy Advance]]-ის წყალობით. 2000-იანი წლების შუა პერიოდში კომპანიამ წარადგინა პირველი წარმატებული სენსორული პორტატიული კონსოლი [[Nintendo DS|DS]] და პირველი წარმატებული სახლის კონსოლი [[Wii]], მოძრაობის დეტექტორის მოწყობილობით, რომლებიც იქცნენ [[ყველაზე გაყიდვადი სათამაშო კონსოლები|ყველაზე გაყიდვად კონსოლებად]]. 2010 წელს ნინტენდო გახდა პირველი კომპანია, რომელმაც გამოსცა პორტატიული კონსოლი ([[3DS]]) 3D სტერეოგამოსახულებით, რომელიც გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლის რაოდენობით.<ref name="nintendo.co.jp"/> 2012 წელს გამოვიდა [[Wii U]], რომელიც გაყიდვების კუთხით წარუმატებელი აღმოჩნდა, შედეგად ნინტენდომ სერიოზული ფინანსური დანაკარგები განიცადა. 2017 წლის მარტში გამოვიდა [[Nintendo Switch]], რომლის გაყიდვებმა 152 მილიონს ასლს გადააჭარბა. დეველოპერები მას თვლიან [[ჰიბრიდული ვიდეო თამაშების კონსოლი|ჰიბრიდულ კონსოლად]]. [[2025]] წელს Nintendo-მ მორიგი ჰიბრიდული კონსოლი [[Nintendo Switch 2]] გამოუშვა. ==გალერეა== <gallery> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს და გაიყიდა 118.69 მილიონი ასლი.<ref name="consolidatedsales"/> Nintendo-Color-TV-Game-Blockbreaker-FL.jpg|[[Color TV-Game]] გამოვიდა 1977 წელს და გაიყიდა 4 მილიონი ასლი<ref name="CTGsales">{{cite book |title=Game Over: How Nintendo Zapped an American Industry, Captured Your Dollars, and Enslaved Your Children |last=Sheff |first=David |last2=Eddy |first2=Andy |author-link=David Sheff |publisher=GamePress |year=1999 |page=[https://books.google.com/books?id=0dK2AAAAIAAJ&q=%22Color+TV+Game%22 27]}}</ref> Game-and-watch-ball.png|[[Game & Watch-ის სერია|Game & Watch]] გამოვიდა 1980 წლის 28 აპრილს,გაიყიდა 43.4 მილიონი ასლი<ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> Game-Boy-Original.png|[[Game Boy]] გამოვიდა 1989 წლის 21 აპრილს<ref>{{cite journal|title=retrodiary: 1&nbsp;April – 28&nbsp;April|magazine=[[Retro Gamer]]|publisher=Imagine Publishing|location=Bournemouth|issue=88|date=April 2011|page=17|issn=1742-3155|oclc=489477015}}</ref> Pokémon mini system.jpg|[[Pokémon Mini]] გამოვიდა 2001 წლის 16 ნოემბერს.<ref name="NinDB">{{cite web|title='Pokémon Mini'|url=http://www.nindb.net/system/pokemon-mini.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100619074614/http://nindb.net/system/pokemon-mini.html|accessdate=2009-02-25|archivedate=2010-06-19|work=NinDB|deadurl=yes}}</ref> Nintendo-Game-Boy-Color-FL.jpg|[[Game Boy Color]] გამოვიდა 1998 წლის 21 აპრილს. Nintendo-Game-Boy-Advance-Purple-FL.jpg|[[Game Boy Advance]] გამოვიდა 2001 წლის 21 მარტს,<ref>{{cite web |url=http://ca.ign.com/articles/2000/08/24/game-boy-advance-its-finally-unveiled |title=Game Boy Advance: It's Finally Unveiled |author= |date=August 23, 2000 |publisher=IGN |accessdate=19 ივლისი, 2014}}</ref> გაიყიდა დაახ. 35 მილიონი ასლი Game-Boy-Advance-SP-Mk1-Blue.jpg|[[Game Boy Advance SP]] გამოვიდა 2003 წლის 14 თებერვალს და გაიყიდა 43.57 მილიონი ასლი<ref>{{cite web |url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1512.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |date=3 თებერვალი, 2016 |accessdate=12 აპრილი, 2016 |publisher=Nintendo |format=PDF}}</ref> Nintendo-DS-Fat-Blue.png|[[Nintendo DS]] გამოვიდა 2004 წლის 21 ნოემბერს და გაიყიდა 18.79 მილიონი Nintendo-DS-Lite-w-stylus.png|[[Nintendo DS Lite]] გამოვიდა 2006 წლის 2 მარტს და გაიყიდა 93.86 მილიონი ასლი<ref name="nintendosales"/> Nintendo-3DS-AquaOpen.png|[[Nintendo 3DS]] გამოვიდა 2011 წლის 26 თებერვალს, გაიყიდა 67.08 მილიონი ასლი<ref name="nintendo.co.jp">[https://www.nintendo.co.jp/ir/en/finance/hard_soft/ Hardware da Software Sales Units], [[Nintendo]], 30 მაისი, 2017</ref> </gallery> ==იხილეთ აგრეთვე== * [[Nintendo]] ==რესურსები ინტერენტეში== * [http://www.businessinsider.com/nintendo-consoles-in-history-photos-switch-2017-1 Nintendo-ს კონსოლების ისტორია] * [http://nintendo.wikia.com/wiki/List_of_Nintendo_systems Nintendo-ს კონსოლების ოფიციალური ვიკი] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} {{Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა}} [[კატეგორია:Nintendo-ს კონსოლები]] ezccdvex75zxh5is4gt7in6xt0w69qr 0 387548 4812132 3572797 2025-06-09T17:52:11Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1988 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812132 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:დავით აღმაშენებლის გამზირი 3.jpg|მინი|შენობა, სადაც განთავსებულია ა. ვასაძის სახლ-მუზეუმი (დავით აღმაშენებლის გამზირი 3)]] '''აკაკი ვასაძის სახლ-მუზეუმი''' — [[საქართველოს თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის სახელმწიფო მუზეუმი]]ს ფილიალი, მდებარე დ. აღმაშენებლის პრ. 3. გაიხსნა [[1988]] წლის 14 იანვარს ბინაში, სადაც [[აკაკი ვასაძე]] ცხოვრობდა [[1936]] წლიდან სიცოცხლის ბოლომდე. ექსპოზიცია მოთავსებულია ორ ოთახში. პირველში წარმოდგენილია ვასაძის როგორც მსახიობის, რეჟისორისა და ლიტერატორის შემოქმედების ამსახველი მასალები: აფიშები, ფოტოები, თეატრის მაკეტები, იაგოსა და პასტორ მანდერსის კოსტიუმები; თეატრალური რეკვიზიტები სხვადასხვა სპექტაკლიდან: ჩიშმაკოვის გიტარა (კ. მარჯანიშვილის მიერ დადგმული სპექტაკლიდან “მზის დაბნელება საქართველოში”), ახმას ფანდური (ა. ახმეტელისა და ვასაძის მიერ დადგმული სპექტაკლიდან “ანზორი”), ლირის ხმალი (გ. ლორთქიფანიძისა და ვ-ის მიერ დადგმული სპექტაკლიდან “მეფე ლირი”), ძველებური დაირა, თეატრალური ნიღბები და სხვ. აქვეა ტ. ტაბიძისა და ი. გრიშაშვილის ლექსები, მიძღვნილი ვასაძისადმი; ე. ნემიროვიჩ-დანჩენკოს, გ. რობაქიძის, დრამატურგ ვ. სოლოვიოვის, კრიტიკოს ი. ალტმანის, ამერიკელი რეჟისორის რ. პორტერის გამონათქვამები ვასაძეზე, როგორც მსახიობსა და რეჟისორზე. ვიტრინებში გამოფენილია ვასაძის ხელით გადაწერილი როლები თავის ჩანახატებიანად; თეატრ. პროგრამები: ვასაძის “მოგონებები, ფიქრები” (2 ტ.) და “ჩემი სამსახიობო გზა”; წიგნები ვასაძეზე; მნიშვნელოვანი წერილები და დეპეშები; საქართველოსა და შოთა რუსთაველის სახ. სახელმწიფო პრემიების დიპლომები, მთავრობის სხვადასხვა ჯილდო (ორდენები, მედლები), აგრეთვე პირადი ნივთები. მეორე ოთახს შენარჩუნებული აქვს ვასაძის სამუშაო-მისაღები ოთახის სახე. აქ დგას მისი საწერი მაგიდა თავისი სავარძლით, როიალი, რბილი ავეჯი. კედლებზე განლაგებულია ვასაძის ბავშვობის, გიმნაზიის წლების, ახალგაზრდობის ამსახველი ფოტოები, აქვეა მისი ოჯახის წევრების პორტრეტები. ერთი კედელი დათმობილი აქვს რუსთაველის თეატრის 20-იანი წლების ყოველდღიური ცხოვრების ამსახველ უნიკალურ ფოტოებს, რომლებშიც არიან კ. მარჯანიშვილი, ვ. აბაშიძე, ნ. გოცირიძე, შ. დადიანი და ქართ. თეატრისა და კულტურის სხვა გამოჩენილი მოღვაწენი. ამავე ოთახშია გამოფენილი ვასაძის საზ. ცხოვრების ამსახველი ფოტოები, სადაც მასთან ერთად არიან გამოჩენილი რეჟისორები და მწერლები: ვ. ნემიროვიჩ-დანჩენკო, ა. კოონენი, ა. ტაიროვი, ა. ტოლსტოი, ა. კორნეიჩუკი და სხვ. (სულ გამოფენილია 172 ფოტოსურათი). გამოფენილია აგრეთვე ვ-ის მიერ აკვარელით და ფანქრით შესრულებული ნახატები: იმერეთის ორი პეიზაჟი, მეუღლისა და შვილიშვილის პორტრეტები. სახლ-მუზეუმში ექსპონირებულია ლ. გუდიაშვილის მიერ ნაჩუქარი ფერწერული ტილო “წყურვილი”, ი. ნიკოლაძის ნაჩუქარი შოთა რუსთაველის ბარელიეფი (ბრინჯაო), უ. ჯაფარიძის ნახატი “ა. ვასაძე ერეკლე II-ის როლში” (სპექტაკლიდან “კრწანისის გმირები”), კრიტოვის ნახატი “ა. ვასაძე ნოვიკოვის როლში” (სპექტაკლიდან “ლიანდაგები გუგუნებენ”), ნაჭყებიას ნახატი “ა. ვასაძე – პეპია”, ე. შუხაევის მიერ შესრულებული ვასაძის პორტრეტი. ექსპოზიციაში აგრეთვე წარმოდგენილია სხვადასხვა მემორიალური ნივთი თავისი წარწერებით. სახლ-მუზეუმში ინახება ვასაძის ბიბლიოთეკა და პირადი არქივი. მუზეუმის შენობას მინიჭებული აქვს კულტურული მემკვიდროების უძრავი ძეგლის სტატუსი<ref>საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრის 2007 წ. 3/181 ბრძანება</ref>. ==ლიტერატურა== {{ქე|1|}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.georgianmuseums.ge/?lang=geo&id=1_1&sec_id=1&th_id=80 აკაკი ვასაძის სახლ-მუზეუმი] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:თბილისის სახლ-მუზეუმები]] [[კატეგორია:1988 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 069twanj57r690y95nxwtdsshwlwyu7 14 400853 4812240 4810851 2025-06-10T04:32:31Z Surprizi 14671 4812240 wikitext text/x-wiki მთავარი თემებია: *ბუნება — მატერიალური სამყარო *ფილოსოფია — განსაზღვრავს „როგორი უნდა იყოს“ მატერიალური სამყარო *მეცნიერება — სწავლობს იმას „როგორიც არის“ მატერიალური სამყარო *რწმენა — ადამიანის სულიერი დამოკიდებულება სამყაროსთან და ქცევის ნორმებთან *მორალი — ადამიანებს შორის ქცევის ნორმები, რომელიც არა წარმოადგენს რწმენას *კაცობრიობა — მოაზროვნე ადამიანთა ერთობა, რომელიც სწავლობს და იკვლევს ბუნებას/სამყაროს *ტქნიკა — კაცობრიობის მიერ შექმნილი ტექნიკური საშუალებები *ტექნოლოგია — კაცობრიობის მიერ შექმნილი სხვადასხვა ტექნოლოგია *დრო — თავს იყრის წამი-ათასწლეულები და სხვა. {{Commons cat|Topics}} [[კატეგორია:სტატიები]] hnssp7rrbb2a1cd90uogpszxa1w2ex5 14 401447 4812256 3530087 2025-06-10T07:26:19Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812256 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Space}} [[კატეგორია:სივრცის განზომილება]] [[კატეგორია:სამყარო]] [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] idmyktl42xl6kfjfqrmrvw4atx6264y 4812257 4812256 2025-06-10T07:26:23Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:სამყარო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812257 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Space}} [[კატეგორია:სივრცის განზომილება]] [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] aidjyvdd1v7ff6gv85iy5h2juct3kcx 4812258 4812257 2025-06-10T07:28:09Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:სივრცის განზომილება]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812258 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Space}} [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] 06vw47hh0djn9vzd8gq7i2hzaghh1o2 0 402450 4812169 4706932 2025-06-09T20:15:14Z Mehman 75871 /* 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები */ ინფოდაფაში იგივე სურათია 4812169 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პოლიტიკოსი | სახელი= ზურაბ გირჩი ჯაფარიძე | მშობლიურ ენაზე= | სურათი= | სურათის ზომა= | წარწერა= | დაბადების სახელი= | ფსევდონიმი= | დაბადების თარიღი= {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1976|1|1}} | დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი= | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა= {{დროშა|სსრკ}} →<br />{{დროშა|საქართველო}} | განათლება= თბილისის სამედიცინო ინსტიტუტი „მომავლის ექიმი“, [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი]], ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ბიზნეს სკოლა | სამეცნიერო ხარისხი= | ეროვნება= [[ქართველები|ქართველი]] | რელიგია= | პარტია= [[გირჩი - მეტი თავისუფლება]] | ძირითადი იდეები= | საქმიანობა= | მამა= | დედა= | მეუღლე= | შვილები= | ნათესავები = [[გია ჯაფარიძე]] (ძმა) | ჯილდოები= | ხელმოწერა= | საიტი= }} '''ზურაბ გირჩი ჯაფარიძე''' (დ. [[1 იანვარი]], [[1976]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ექიმი, [[პოლიტიკოსი]]. [[ახალი პოლიტიკური ცენტრი - გირჩი|ახალი პოლიტიკური ცენტრი - გირჩის]] დამფუძნებელი. [[2020]] წლის [[26 დეკემბერი|26 დეკემბერს]] დააფუძნა პარტია „[[გირჩი - მეტი თავისუფლება]]“. [[1999]] წელს დაამთავრა თბილისის სამედიცინო ინსტიტუტი „მომავლის ექიმი“ ზოგადი პროფილის ექიმის სპეციალობით, 2005 წელს დაამთავრა [[საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტი]] (სახელმწიფო მმართველობა) და შემდეგ ჯორჯ ვაშინგტონის უნივერსიტეტის ბიზნეს სკოლა. [[2005]]-[[2011]] წლებში ლექციებს კითხულობდა საქართველოს საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტში. ასევე [[თბილისის თავისუფალი უნივერსიტეტი|თბილისის თავისუფალ უნივერსიტეტში]]. ამჟამად ასწავლის [[საქართველოს უნივერსიტეტი|საქართველოს უნივერსიტეტში]] მიწვეული ლექტორის სტატუსით. 2012-2015 წლებში იყო „[[ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა|ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის]]“ წევრი და [[2012]]-[[2016]] წლებში იყო [[საქართველოს პარლამენტის მერვე მოწვევის დეპუტატები|საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის]] წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა — „მეტი სარგებელი ხალხს“. [[2013]] წელს „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ მას საპრეზიდენტო არჩევნებში თავის კანტიდატად განიხილავდა, მაგრამ პარტიამ საბოლოოდ მხარი [[დავით ბაქრაძე]]ს დაუჭირა. პარტიის დატოვებამდე იყო მისი აღმასრულებელი მდივანი. 2015 წლის მაისში [[პავლე კუბლაშვილი|პავლე კუბლაშვილთან]], [[გიორგი ხაჩიძე]]სთან და [[გიორგი მელაძე]]სთან ერთად დატოვა „ნაციონალური მოძრაობა“ და ჩამოაყალიბდა ახალი პოლიტიკური პარტია „[[ახალი პოლიტიკური ცენტრი — გირჩი|გირჩი]]“. [[2020]] წლის საპარლამენტო არჩევნებში კენჭს იყრიდა დიდუბე-ჩუღურეთის მაჟორიტარულ ოლქში, „გირჩის“ სახელით. ==გირჩი== [[2016]] წელს დააფუძნა პოლიტიკური პარტია „გირჩი“, პარტია იყო საქართველოში მარიხუანის ლეგალიზაციის მთავარი ინიციატორი, ამის ნიშნად მათ პარტიის ოფისში დარგეს მარიხუანა. არის „გირჩის“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი. [[2020]] წლის [[18 დეკემბერი|18 დეკემბერს]] განაცხადა რომ აფუძნებდა მეორე პოლიტიკურ პარტია „გირჩს“. ამის მიზეზი გახდა პარტიის შიგნით არსებული განხეთქილება და პარტიის გაყოფა.<ref> [https://www.palitravideo.ge/yvela-video/akhali-ambebi/125933-ra-erqmeva-zura-jafaridzis-partias-q26-dekembers-iqneba-yrilobaq.html ახალი „გირჩი“] </ref> [[2020]] წლის 11 დეკემბრიდან 2021 წლის 16 ნოემბრამდე საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრი პარტიული სიით, საარჩევნო ბლოკი: „გირჩი“. ==2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები== [[2018]] წლის [[16 აპრილი|16 აპრილს]], ზურაბ ჯაფარიძემ დაადასტურა, რომ 2018 წლის [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|საპრეზიდენტო არჩევნებში]] „გირჩის“ კანდიდატი იქნებოდა.<ref>[https://www.facebook.com/GirchiParty/videos/1965711563480293/ ზურა ჯაფარიძე და გირჩი საპრეზიდენტო კამპანიას ვიწყებთ! — ნათქვამია გირჩის ოფიციალურ გვერდზე გამოქვეყნებულ პოსტში.]</ref><ref>[https://on.ge/story/21209-%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%9D-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98-%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91-%E1%83%AF%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%94-%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90=გირჩის საპრეზიდენტო კანდიდატი ზურაბ ჯაფარიძე იქნება]</ref> [[2018|2018 წლის]] [[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)|საპრეზიდენტო არჩევნებზე]] ჯაფარიძემ პორნო-საიტ [[Pornhub]]-ზე საკუთარი საარჩევნო ბანერები განათავსა. მომხმარებლებს საიტზე ამ წარწერებით ორი ბანერი ხვდებოდა: „მეტი სექსი, მეტი თავისუფლება“ და „მე არ გპირდებით ზომის გაზრდას“. [[გირჩი (პოლიტიკური პარტია)|გირჩი]] საიტზე საკუთარი რეკლამის განთავსების მიზეზად მცირე ბიუჯეტის ეფექტურად ხარჯვას ასახელებს.<ref>[http://www.tabula.ge/ge/story/136655-meti-seqsi-meti-tavisufleba-zurab-jafaridzis-saarchevno-kampania-pornhub-ze მეტი სექსი, მეტი თავისუფლება - ზურაბ ჯაფარიძის საარჩევნო კამპანია PornHub-ზე]</ref> ჯაფარიძემ არჩევნებში 36 034 (2,26%) ხმა მიიღო. მეორე ტურში მან მხარი დაუჭირა „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ კანდიდატ [[გრიგოლ ვაშაძე]]ს,<ref>[https://reginfo.ge/politics/item/10403-zurab-japariwe-meore-turshi-xmas-grigol-vashawes-miszems ზურაბ ჯაფარიძე მეორე ტურში ხმას გრიგოლ ვაშაძეს მისცემს]</ref> თუმცა შემდგომში უკან წაიღო მხარდაჭერა.<ref>[https://netgazeti.ge/news/323235/ “არცერთის შემომხაზველი არ ვარ” — ჯაფარიძე მეორე ტურში ვაშაძეს აღარ აძლევს ხმას]</ref> ==პოლიტიკური ხედვები== ზურაბ გირჩი ჯაფარიძე [[მემარჯვენე-ლიბერტარიანიზმი|მემარჯვენე ლიბერტარიანელია]] და [[ევროატლანტიზმი|პროდასავლური]] ხედვები აქვს. ის ემხრობა საქართველოს ინტეგრაციას [[ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია|ნატოსა]] და [[ევროკავშირი|ევროკავშირში]]. ჯაფარიძე აქტიურად იბრძვის დაბალი გადასახადებისთვისა და [[მცირე მთავრობა|„მცირე მთავრობის“]] იდეისათვის. ის ემხრობა ქვეყანაში [[მარიხუანა საქართველოში|საქართველოში კანაფის]] ლეგალიზაციას. ჯაფარიძე ემხრობა მთავრობის დეცენტრალიზაციის იდეას. ჯაფარიძე თვლის, რომ ადამიანს აქვს უფლება „უქნას თავის სხეულს ის რაც უნდა“, ანუ ადამიანი არ უნდა იქნას დაკავებული ნარკოტიკის ან და მარიხუანის მოხმარების გამო. ==პირადი ცხოვრება== ჰყავს მეუღლე ნატა ქორიძე და სამი შვილი: ალექსანდრე რაზმაძე (დ. 2003), ეკატერინე ჯაფარიძე (დ. 2013) და კოსტა ჯაფარიძე. ==შედეგები არჩევნებში== {| class=wikitable width=100% ! rowspan=2|არჩევნები ! rowspan=2|წარმდგენი ! colspan=3|პირველი ტური ! colspan=3|მეორე ტური |- !ხმები !% !ადგილი !ხმები !% !ადგილი |-align=center ![[საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები 2018]] | [[ახალი პოლიტიკური ცენტრი - გირჩი]]|| 36 034 || 2,26 || მეექვსე || colspan="3" style="background:lightgrey;"| |-align=center ![[საქართველოს საპარლამენტო არჩევნები 2020|დიდუბე-ჩუღურეთის მაჟორიტარობის კანდიდატი (2020)]] | [[ახალი პოლიტიკური ცენტრი - გირჩი]]|| 14 529 || 21,06 || მეორე || 3188 || 10,05 || {{ |მეორე <ref> არჩევნების მეორე ტურს ჯაფარიძემ ბოიკოტი გამოუცხადა, მან მოუწოდა თავის მომხრეებს არ მისულიყვნენ არჩევნებზე, მიუხედავად ამისა მისი გვარი დატანილი იყო საარჩევნო ბიულეტენზე </ref> |} ==იხილეთ აგრეთვე== * [[ახალი პოლიტიკური ცენტრი - გირჩი]] {{ვიკიციტატა}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00004380}} {{პარლამენტარის ბიოგრაფია|2033}} * {{Facebook|japaridzez/|ზურაბ ჯაფარიძე}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{საქართველოს მე-10 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს მე-8 მოწვევის პარლამენტის წევრები}} {{საქართველოს საპრეზიდენტო არჩევნები (2018)}} {{DEFAULTSORT:ჯაფარიძე, ზურაბ გირჩი}} [[კატეგორია:დაბადებული 1 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1976]] [[კატეგორია:საქართველოს VIII მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ჯაფარიძეები|ზურაბ გირჩი]] [[კატეგორია:საქართველოს X მოწვევის პარლამენტის წევრები]] [[კატეგორია:ქართველი ლიბერტარიანელები]] lxnbl9o41u3jjf1h0vwt686w4fh7kwb 0 409874 4812133 4627238 2025-06-09T17:52:37Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1963 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812133 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ქართული მედიცინის ისტორიის მუზეუმი | სურათი = Museum of Georgian medicine 01.jpg | სურათისზომა = 250პქ | წარწერა = | დაარსდა = [[1963]] | დამაარსებლები = [[მიხეილ შენგელია]] | დაიხურა = | მდებარეობა = [[დიმიტრი უზნაძის ქუჩა]] 51, [[თბილისი]], [[საქართველო]] | სტატუსი = ისტორიული მუზეუმი | ექსპონატი = 19 000-ზე მეტი | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = | დირექტორი = [[რამაზ შენგელია (ექიმი)|რამაზ შენგელია]] | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = }} '''ქართული მედიცინის ისტორიის მუზეუმი''' — მუზეუმი [[თბილისი|თბილისში]], შეიქმნა [[1963]] წელს, ხოლო ოფიციალურად გაიხსნა [[1967]] წელს. მუზეუმის შექმნის ინიციატორი იყო ქართული მედიცინის ისტორიის კვლევის ერთ-ერთი ფუძემდებელი [[მიხეილ შენგელია]], რომელსაც საქმიანი დახმარება გაუწიეს ვ. ჟღენტმა, კ. ერისთავმა, პ. ქავთარაძემ, გ. მარუაშვილმა და სხვა. == ისტორია და აღწერა == თავდაპირველად მუზეუმი განთავსდა [[XII საუკუნე|XII საუკუნის]] ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლის — [[ლურჯი მონასტერი|ლურჯი მონასტრის]] შენობაში, [[1989]] წლიდან კი გადავიდა [[თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი]]ს კორპუსში. მუზეუმში დაცულია 19 000-ზე მეტი საექსპოზიციო და საარქივო ერთეული: პირადი ფონდები, საარქივო მასალა, [[არქეოლოგია|არქეოლოგიური]] მონაპოვრები, ეთნოგრაფიული მასალა, ხელოვნების ნიმუშები ([[ლადო გუდიაშვილი]]ს, [[უჩა ჯაფარიძე|უჩა ჯაფარიძის]] და სხვა ნახატები, ქანდაკებები), ძველი სამედიცინო აპარატურა ([[რუსეთის იმპერია]]ში პირველი რენტგენისა და ფიზიოთერაპიული აპარატები), სამედიცინო სარუტუალო და მაგიური დანიშნულების ნივთები, სამედიცინო ხელნაწერები, სამკურნალო მცენარეების ჰერბარიუმები, [[ანთროპოლოგია|ანთროპოლოგიური]] მასალა, 40-ზე მეტი ექსპედიციის ეთნოლოგიური მასალები, ინგლისურენოვანი სამედიცინო და ძველი უნიკალური წიგნების ბიბლიოთეკა და სხვ. ქართული მედიცინის ისტორიის მუზეუმი მედიცინის ისტორიის მუზეუმთა ევროპული ასოციაციის წევრია, აქვს მჭიდრ საერთაშორისო კონტაქტები. აქ მომზადდა სამედიცინო ინფორმაციის ანალიტიკური ცენტრის, მთარგმნლობითი ბიუროს და სხვა საინტერესო პროექტები. მუზეუმის დირექტორი [[1963]]-[[1995]] წლებში იყო [[მიხეილ შენგელია]], ხოლო [[1995]] წლიდან დღემდე დირექტორია [[რამაზ შენგელია (ექიმი)|რამაზ შენგელია]]. ==გალერეა== <gallery> Museum of Georgian medicine 51.jpg|მუზეუმის დარბაზი Museum of Georgian medicine 52.jpg|მუზეუმის დარბაზი Museum of Georgian medicine 54.jpg|ვარძიის აფთიაქის მულაჟი Museum of Georgian medicine 43.jpg|ექიმის კაბინეტი Museum of Georgian medicine 34.jpg|ადამიანის ნერვული სისტემის მულაჟი Museum of Georgian medicine 41.jpg|სამედიცინო ნივთები Museum of Georgian medicine 48.jpg|რეცეპტები Museum of Georgian medicine 40.jpg|სამკურნალო მცენარეები Museum of Georgian medicine 65.jpg|სამედიცინო ხელსაწყოები Museum of Georgian medicine 33.jpg|მამაკაცის ითიფალური ქანდაკებები </gallery> == ლიტერატურა == {{ეთ|0|887}} ==რესურსები ინტერნეტში== *[https://georgianmuseums.ge/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/mikhail-shengelia-museum-of-georgian-medicine-history/ მიხეილ შენგელიას სახელობის ქართული მედიცინის ისტორიის მუზეუმი] [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:მედიცინის ისტორია]] [[კატეგორია:1963 წელს დაარსებული მუზეუმები]] mmcso0g71ezr3is64rgjb9jgjlojj1i 0 420845 4812141 3574326 2025-06-09T17:55:49Z 94.43.164.76 http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00014428/ 4812141 wikitext text/x-wiki {{წყარო}} [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91_%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%AA%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98&veaction=edit რედაქტირება]'''იოსებ (სანდრო) ხუცურაული''' (დ. [[1 აპრილი]], [[1929]], [[თიანეთის მაზრა]], სოფ. [[ღულელები]] - გ. ივნისი, 2024) — [[ქართველი]] [[მოქანდაკე]], [[პედაგოგი]], [[ფოლკლორისტი]]. 5 წლის იყო, როცა სკოლაში შევიდა, რომელიც განთავსებული იყო მშობლების ახლადაშენებულ სახლში, სადაც შემდგომში დედამისმა პირველი სკოლა გახსნა და შვილებსაც იქ მიაღებინა დაწყებითი განათლება. დედამ მალე იქვე გახსნა სოფლის პირველი საბავშვო ბაღი. მამა — რაიონის „მტს“-ის მთავარი მექანიკოსი იყო. გარდაიცვალა [[1944]] წელს 42 წლის ასაკში. მამის სიკვდილის შემდეგ დედამ შვილებთან ერთად თბილისში გადმოინაცვლა. ათწლედის დამთავრების შემდეგ იოსებმა მუშაობა დაიწყო მასწავლებლად სოფელ [[ტოლათსოფელი|ტოლათსოფელში]], სადაც თავის დროზე [[ვაჟა-ფშაველა]] ასწავლიდა. მერე [[თბილისის სამხატვრო აკადემია]]ში ისწავლა, რომელიც დაამთავრა [[1954]] წელს, სადაც მას ასწავლიდნენ საქართველოს სახვითი ხელოვნების ფუძემდებლები: [[იაკობ ნიკოლაძე]], [[ნიკოლოზ კანდელაკი]], [[სერგო ქობულაძე]], [[შალვა ამირანაშვილი]], [[ვახტანგ ბერიძე]] და სხვა. მისი თანაკურსელები მონუმენტური ქანდაკების შემოქმედნი საბჭოთა კავშირის სახალხო მხატვრები, სახელმწიფო და რუსთაველის პრემიის ლაურეატები [[ელგუჯა ამაშუკელი]], [[მერაბ ბერძენიშვილი]], [[დათა თუთაშხია (ფილმი)|ფილმ „დათა თუთაშხიას“]] მხატვარი [[კახი ხუციშვილი]], [[ედმონდ კალანდაძე]] და სხვა მრავალი გამოჩენილი მხატვარი. აკადემიის დამთავრებისთანავე მან დაიწყო პედაგოგიური მოღვაწეობა საშუალო სკოლებში, მხატვრული აღზრდის სახლში, პროფსასწავლებელში, პედაგოგიურ ინსტიტუტში დასწრებულ და დაუსწრებელ განყოფილებებზე ასწავლიდა დახელოვნებისა და კვალიფიკაციის ასამაღლებელ კურსებზე. მისი ქანდაკებები ღია სივრცეში დგას როგორც საქართველოში, ისე ქვეყნის მიღმა. საქართველოში მისი ნამუშევრები დაცულია სახელოვნებო და კერძო კოლექციებში. წლების განმავლოაბში ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას, უკრავს ხალხურ საკრავებზე, წერს ლექსებს და დღემდე მუშაობს პროფესიით. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://1tv.ge/audio/chemi-qalamnis-naterfali-ver-daitvalot-imdenia/ იოსებ ხუცურაულის ბიოგრაფია] — [[პირველი არხი]] {{DEFAULTSORT:ხუცურაული, იოსებ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1 აპრილი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1929]] [[კატეგორია:ქართველი მოქანდაკეები]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] 6ad6ji8gk5hp38vvf3sk5uhthr48jic 4812147 4812141 2025-06-09T17:59:44Z Jaba1977 3604 [[Special:Contributions/94.43.164.76|94.43.164.76]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:ჰერცოგ|ჰერცოგ]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია 3574326 wikitext text/x-wiki {{წყარო}} '''იოსებ (სანდრო) ხუცურაული''' (დ. [[1 აპრილი]], [[1929]], [[თიანეთის მაზრა]], სოფ. [[ღულელები]]) — [[ქართველი]] [[მოქანდაკე]], [[პედაგოგი]], [[ფოლკლორისტი]]. 5 წლის იყო, როცა სკოლაში შევიდა, რომელიც განთავსებული იყო მშობლების ახლადაშენებულ სახლში, სადაც შემდგომში დედამისმა პირველი სკოლა გახსნა და შვილებსაც იქ მიაღებინა დაწყებითი განათლება. დედამ მალე იქვე გახსნა სოფლის პირველი საბავშვო ბაღი. მამა — რაიონის „მტს“-ის მთავარი მექანიკოსი იყო. გარდაიცვალა [[1944]] წელს 42 წლის ასაკში. მამის სიკვდილის შემდეგ დედამ შვილებთან ერთად თბილისში გადმოინაცვლა. ათწლედის დამთავრების შემდეგ იოსებმა მუშაობა დაიწყო მასწავლებლად სოფელ [[ტოლათსოფელი|ტოლათსოფელში]], სადაც თავის დროზე [[ვაჟა-ფშაველა]] ასწავლიდა. მერე [[თბილისის სამხატვრო აკადემია]]ში ისწავლა, რომელიც დაამთავრა [[1954]] წელს, სადაც მას ასწავლიდნენ საქართველოს სახვითი ხელოვნების ფუძემდებლები: [[იაკობ ნიკოლაძე]], [[ნიკოლოზ კანდელაკი]], [[სერგო ქობულაძე]], [[შალვა ამირანაშვილი]], [[ვახტანგ ბერიძე]] და სხვა. მისი თანაკურსელები მონუმენტური ქანდაკების შემოქმედნი საბჭოთა კავშირის სახალხო მხატვრები, სახელმწიფო და რუსთაველის პრემიის ლაურეატები [[ელგუჯა ამაშუკელი]], [[მერაბ ბერძენიშვილი]], [[დათა თუთაშხია (ფილმი)|ფილმ „დათა თუთაშხიას“]] მხატვარი [[კახი ხუციშვილი]], [[ედმონდ კალანდაძე]] და სხვა მრავალი გამოჩენილი მხატვარი. აკადემიის დამთავრებისთანავე მან დაიწყო პედაგოგიური მოღვაწეობა საშუალო სკოლებში, მხატვრული აღზრდის სახლში, პროფსასწავლებელში, პედაგოგიურ ინსტიტუტში დასწრებულ და დაუსწრებელ განყოფილებებზე ასწავლიდა დახელოვნებისა და კვალიფიკაციის ასამაღლებელ კურსებზე. მისი ქანდაკებები ღია სივრცეში დგას როგორც საქართველოში, ისე ქვეყნის მიღმა. საქართველოში მისი ნამუშევრები დაცულია სახელოვნებო და კერძო კოლექციებში. წლების განმავლოაბში ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას, უკრავს ხალხურ საკრავებზე, წერს ლექსებს და დღემდე მუშაობს პროფესიით. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://1tv.ge/audio/chemi-qalamnis-naterfali-ver-daitvalot-imdenia/ იოსებ ხუცურაულის ბიოგრაფია] — [[პირველი არხი]] {{DEFAULTSORT:ხუცურაული, იოსებ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1 აპრილი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1929]] [[კატეგორია:ქართველი მოქანდაკეები]] rpvhlaaulicuxee0y3knl0cuc30f8i5 0 422256 4812243 3580817 2025-06-10T06:00:04Z Surprizi 14671 4812243 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დრო''', ''სივრცე და დრო'' — მატერიის არსებობის საყოველთაო ფორმები, რომლებიც არ არსებობენ მატერიის გარეშე და მისგან დამოუკიდებლად. სივრცული მახასიათებლებია სხეულთა კოორდინატები, მ. შ. მანძილები, კუთხეები სხვადასხვა მიმართულებას შორის (ცალკეულ ობიექტს ახასიათებს ფორმა და განფენილობა – ზომები, რომლებიც განისაზღვრება ობიექტის ცალკეულ ნაწილებს შორის მანძილებით და მათი ორიენტაციით). დროითი მახასიათებლებია „მომენტები“, რომლებშიც ხდება მოვლენები, და პროცესების ხანგრძლივობა თანაფარდობებს სივრცულსა და დროითს სიდიდეებს შორის მეტრულს უწოდებენ. არსებობს სივრცე-დროის ტოპოლოგიური მახასიათებლებიც – სხვადასხვა ობიექტის „ურთიერთშეხება“, მიმართულებათა რაოდენობა. სუფთა სივრცული თანაფარდობებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ შესაძლებელია არ მივაქციოთ ყურადღება სხეულების ან მათი ნაწილების მოძრაობასა და თვისებებს სუფთა დროითი თანაფარდობებია მაშინ, თუ შეიძლება არ მივაქციოთ ყურადღება თანაარსებადი ობიექტების მრავალფეროვნებას. რეალურ სინამდვილეში სივრცული და დროითი თანაფარდობები მჭიდროდაა დაკავშირებული ერთმანეთთან მათი უშუალო ერთიანობა იჩენს თავს მატერიის მოძრაობაში. მოძრაობის უმარტივეს ფორმას — გადაადგილებას — ახასიათებს სიდიდეები, რომლებიც წარმოადგენენ სივრცე-დროის სხვადასხვა თანაფარდობას ([[სიჩქარე]], [[აჩქარება]]) და შეისწავლება [[კინემატიკა]]ში. თანამედროვე ფიზიკამ აღმოაჩინა სივრცე-დროის კიდევ უფრო ღრმა ერთიანობა — სივრცული და დროითი მახასიათებლების ერთობლივი, სისტემის მოძრაობაზე დამოკიდებული კანონზომიერი ცვლილება და ამ მახასიათებლების დამოკიდებულება გარემომცველ გარემოში მასების კონცენტრაციაზე (იხ. ფარდობითობის თეორია). სივრცული და დროითი სიდიდეების გასაზომად სარგებლობენ ათვლის სისტემით. მატერიისა და მოძრაობის შესახებ ჩვენი ცოდნის გაღრმავებასთან ერთად იცვლება და ღრმავდება მეცნ. წარმოდგენა სივრცე-დროის შესახებაც, ამიტომ სივრცე-დროის ახლად აღმოჩენილი კანონზომიერებების ფიზიკური არსისა და მნიშვნელობის გაგება შესაძლებელია მხოლოდ მატერიის მოძრაობისა და ურთიერთქმედების ზოგად კანონზომიერებებთან მათი კავშირის დადგენის გზით. სივრცე და დრო ერთიანი სამყაროს ყოფიერების აუცილებელი ფორმებია და ამიტომ ფილოსოფიის საგანს განეკუთვნება. მოძღვრება სივრცე-დროის შესახებ ვითარდება და ღრმავდება ბუნებისმეტყველების, უპირველეს ყოვლისა, ფიზიკის განვითარებასთან ერთად. სივრცე-დროის შესახებ მოძღვრების განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს აგრეთვე ასტრონონია, განსაკუთრებით კი კოსმოლოგია. სივრცულ-დროითი თანაფარდობები ექვემდებარება არა მარტო ზოგად კანონზომიერებებს, არამედ ამა თუ იმ კლასის ობიექტებისათვის დამახასიათებელ კანონზომიერებებსაც. განსაკუთრებით სპეციფიკურია სივრცულ-დროითი თანაფარდობები ისეთი განვითარებადი ობიექტებისათვის, როგორიცაა ორგანიზმი და საზოგადოება. ამ გაგებით შეიძლება ვილაპარაკოთ ასეთი ობიექტების ინდივიდუალურ სივრცე-დროზე (მაგალითად, ბიოლოგიური ან სოციალური დრო). ს. და დ-ის ძირითადი კონცეფციები. ს. და დ-თან დაკავშირებული უმნიშვნელოვანესი პრობლემებია: ს. და დ-ის არსის საკითხი, ყოფიერების ამ ფორმების დამოკიდებულება მატერიასთან, სივრცულ-დროით თანაფარდობათა და კანონზომიერებათა ობიექტურობის საკითხი. ბუნებისმეტყველებისა და ფილოს. განვითარების თითქმის მთელი ისტორიის მანძილზე ს. და დ-ის შესახებ არსებობდა ორი კონცეფცია: ერთი სათავეს იღებს ძვ. ატომისტების – დემოკრიტეს, ეპიკურესა და ლუკრეციუსისაგან; იგი დამუშავებულია ი. ნიუტონის მიერ, მეორე–მომდინარეობს არისტოტელესაგან. რ. დეკარტის ზოგიერთ იდეაზე დაყრდნობით იგი დაამუშავა და განავითარა გ. ლაიბნიცმა. პირველი კონცეფციის თანახმად ს. და დ, განსაკუთრებული საწვისებია, რ-ებიც არსებობენ მატერიისა და ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად. სივრცე თავისთავად (აბსოლ. სივრცე) ცარიელ ,,სხეულთა სათავსია“, რ-იც აბსოლუტურად უმრავი, უწყვეტი, ერთგვაროვანი და იზოტროპიულია. მას აქვს სამი განზომილება. იგი არ ახდენს ზემოქმედებას მატერიაზე და არც თვითონ განიცდის %ემოქმედებას მატერიის მხრიდან. აბსოლ. სივრცის ნაწილები აბსოლუტურად განურჩეველია და ამიტომ ასეთი სივრცე განუზომელი და არაშეცნობადია დრო თავისთავად წარმოადგენს ისეთ რაღაცას, რ-იც აბსოლუტურია და ყველაფრისაგან დამოუკიდებელია; იგი თანაბრად მიედინება წარსულიდან მომავლისაკენ. დრო ,,მოვლენათა სათავსია“, რ-იც შეიძლება იყოს ან არ იყოს შევსებული მოვლენებით. მოვლენათა მსვლელობა არ ახდენს %ემოქმედებას დროის დინებაზე. დრო უნივერსალური, ერთგანზომილებიანი, უწყვეტი, ერთგვაროვანი და უსასრულოა. ამ კონცეფციაში მიღებული ს. და დ-ის დამოუკიდებლობა, უპირველეს ყოვლისა, იმაში ვლინდება, რომ მანძილი სივრცის მოცემულ ორ წერტილს შორის და დროის ინტერვალი ორ მოვლენას შორის ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად ინარჩუნებენ უცვლელ მნიშვნელობას ნებისმიერ ათვლის სისტემაში. ნიუტონის მიერ დამუშავებული ს. და დ-ის ეს კონცეფცია გაბატონებული იყო ბუნებისმეტყველებაში XVII-XIX სს-ში, ვინაიდან იგი სავსებით შეესაბამებოდა იმდროინდელ მეცნიერებას –ევკლიდეს გეომეტრიას, კლასიკურ მექანიკას, გრავიტაციის კლასიკურ თეორიას. თანახმად მეორე კონცეფციისა, რ-იც უარყოფდა წარმოდგენას ს. და დ-ზე, როგორც საწყისებზე, -რ-ებიც არსებობენ მატერიასთან ერთად, მაგრამ მისგან დამოუკიდებლად, სივრცე წარმოადგენს ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად არსებული სხეულების სიმრავლის ურთიერთგანლაგების წესრიგს, დრო კი -– მიმდევრობას იმ მოვლენებისას ან სხვადასხვა მდგომარეობისას რ-ებიც ერთიმეორეს ენაცვლებიან. ამ კონცეფციის თანახმად, არა აქვს აზრი ვილაპარაკოთ სხეულის %ზომებზე სხვა სხეულებისაგან დამოუკიდებლად. ობიექტის ზომები არ არის მისი პირველადი თვისება. მას განაპირობებს ობიექტის შიგნით მოქმედი ძალები. შინაგანი და გარეგანი ურთიერთქმედებანი განაპირობებენ მდგომარეობის ხანგრძლივობასაც. რაც შეეხება დროს, როგორც ერთიმეორის მონაცვლე მოვლენების მიმდევრობას, იგი მათი მიზეზ-შედეგობრივი კავშირის ანარეკლია. მიუხედავად იმისა, რომ ლაიბნიცის კონცეფცია უფრო ფართო ფილოს. საფუძველზეა აგებული, მან ვერ შეასრულა მნიშვნელოვანი როლი XVII-XIX სსში ბუნებისმეტყველებაში, ვინაიდან იგი ეწინააღმდეგებოდა იმ დროს გაბატონებულ მრავალ მოსაზრებას (მაგ., ევკლიდეს გეომ. ერთადერთობა და უნივერსალურობა, კონცეფციის შეუთავსებლობა ვაკუუმის არსებობასთან და სხვ.). ს. და დ-ის ცნებები XVIII-XIX სს. ფილოსოფიასა და ბუნებისმეტყველებაში,. XVIII-XIX სს-ში ფილოსოფოს-მატერიალისტები ს. და დ-ის პრობლემებს წყვეტდნენ ძირითადად ნიუტონის ან -ლაიბნიცის მიხედვით, თუმცა, როგორც წესი, მთლიანად არ იზიარებდნენ მათ შეხედულებებს. ს. და დ-ის პრობლემები ძირითადად დაიყვანებოდა იმ საკითხზე, თუ როგორია ს. და დ-ის მიმართება აღქმასა და შემეცნებასთან. სუბიექტურ იდეალიზმს ს. და დ. მიაჩნია ადამიანის ცნობიერების ფორმებად, ე. ი. სუბიექტურად. ი. კანტი მათ მიიჩნევდა გრძნობადი განჭვრეტის აპრიორულ ფორმებად, ე. მახი კი – ემპირიულად, მაგრამ ადამიანის გარემოსადმი შეგუების სუბიექტურ ფორმებად. ობიექტური იდეალიზმი ს. და დ-ს აღიარებს ობიექტური იდეის გამოვლენის ფორმებად. გ. ჰეგელის აზრით, ს. და დ. ჩნდება აბსოლ. იდეის განვითარების გარკვეულ ეტაპზე, კერძოდ, ბუნების სფეროში. ამასთან, ჯერ წარმოიშობა სივრცე, შემდეგ კი – დრო. მარქსისტული ფილოსოფია ს. და დ-ს აღიჯრებს მოძრავი მატერიის არსებობის ობიექტურ ფორმებად. ს, და დ-ის შესახებ წარმოდგენების განვითარება XX ს-ში. XIX ს. ბოლოსა და XX ს. დასაწყისში მოხდა ღრმა ცვლილებები მეცნ. შეხედულებებში მატერიის შესახებ ამის შესაბამისად რადიკალურაღ შეიცვალა წარმოდგენები ს. და დ-ის შესახებ. სამყაროს ფი%ზ. სურათში გაჩნდა ახ. ცნება ველი – ნივთიერების ნაწილაკებს შორის მატერ. კავშირისა და მატერძის არსებობის განსაკუთრებული ფორმა. ს. და დ-ის შესახებ ლაიბნიცის კონცეფცია განავითარა ა. აინშტაინმა თავის ფარდობითობის თეორიაში, რ-იც წარმოადგენს ს. და დ-ის მეტრიკული თვისებების (იხ. სივრცე-დროის მეტრიკა) ახ. ფიზ. თეორიას. ფარდობითობის თეორიამ შემოიღო ს. და დ-ის ერთიანი ოთხგანზომილებიანი კონტინუუმი--სივრცე-დრო. ს. და დ. მატერ. მოვლენების კოორდინაციის %ზოგადი ფორმებია და არა მატერიისაგან დამოუკიდებლად არსებული ყოფიერების საწყისები; მატერიის განაწილებაზეა დამოკიდებული ს. და დ-ის ისეთი ფუნდ. თვისებებიც როგორიცაა სასრულობა და უსასრულობა. ფარდობითობის თეორია გამორიცხავს აგრეთვე წარმოდგენას ცარიელ ს. და დ-ზე, რ-ებსაც საკუთარი ზომები აქვთ წარმოდგენა ცარიელ სივრცეზე შემდგომ უარყოფილ იქნა ველის კვანტურ თეორიაშიც ვაკუუმის სრულიად ახლებური გაგებით ს. და დ-ის ე. წ. ტოპოლოგიური თვისებების (განზომილება, უწყვეტობა, დროის დინების მიმართულება და სხვ.) შესწავლა დაიწყო XX ს. 60-იანი წწ-იდან და ჯერჯერობით ჰიპოთეზურ ხასიათს ატარებს. ს. და დ-ის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემაა მათი სასრული ან უსასრულო დაყოფადობის პრობლემა, რ-იც ჯერ კიდევ ძვ. დროში წამოიჭრა, თანამედროვე ფიზიკაში დადგენილია, რომ შეუძლებელია ს. და დ-ის არა მარტო რეალური დაყოფა წერტილებად, არამედ პრინციპულადაა შეუძლებელი აგრეთვე მათი უსასრულო დაყოფის პროცესის განხორციელება. ამიტომ გეომ. ცნებები: წერტილი, წირი, ზედაპირი წარმოადგენენ აბსტრაქციებს, რ-ებიც მატერ. ობიექტების სივრცულ თვისებებს მხოლოდ მიახლოებით გამოხატავენ. ველის კვანტურ თეორიაში მუშავდება სივრცისა და დროის დაკვანტვის ჰიპოთეზაც, ე. ი. ჰიპოთეზა უმცირესი სიგრძისა და ხანგრძლივობის არსებობის შესახებ. მნიშვნელოვანი პრობლემაა დროის დინების მიმართულების საკითხიც. ნიუტონის თეორიაში ამ საკითხს არ სჭირდებოდა გადაჭრა, იგი თავისთავად ცხადად იგულისხმებოდა. ლაიბნიცის თეორიაში დროის დინების შეუქცევობა დაკავშირებულია მიზეზ-შედეგობრივი ჯაჭვის მიმართულების ცალსახობასთან. თანამედროვე ფიზ. თანახმად, დროის დინების მიმართულება დაკავშირებული უნდა იყოს მატერ. პროცესების ისეთ ინტეგრალურ მახასიათებელთანდ„ როგორიცაა განვითარება, რ-იც პრინციპულად შეუქცევი პროცესია. სივრცულ-დროითი თვისებების მჭიდრო კავშირი თავს იჩენს ს. და დ-ის სიმეტრიის ანალიზის დროსაც. ს. და დ-ის სიმეტრიის ტიპები ურთიერთკავშირშია უმნიშვნელოვანეს “შენახვის კანონებთან. მაგ., სივრცის ერთგვაროვნება შეესაბამება იმპულსის შენახვის კანონს, დროის ერთგვაროვნება – ენერგიის შენახვის კანონს, სივრცის იზოტროპიულობა -– მოძრაობის რაოდენობის მომენტის შენახვის კანონს და ა. შ. edlekq5sioklefu5jcxo16fu52eq12g 4812244 4812243 2025-06-10T06:20:40Z Surprizi 14671 4812244 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დრო''', ''სივრცე და დრო'' — [[მატერია|მატერიის]] არსებობის საყოველთაო ფორმები, რომლებიც არ არსებობენ მატერიის გარეშე და მისგან დამოუკიდებლად. სივრცული მახასიათებლებია სხეულთა კოორდინატები, მ. შ. მანძილები, კუთხეები სხვადასხვა მიმართულებას შორის (ცალკეულ ობიექტს ახასიათებს ფორმა და განფენილობა – ზომები, რომლებიც განისაზღვრება ობიექტის ცალკეულ ნაწილებს შორის მანძილებით და მათი ორიენტაციით). დროითი მახასიათებლებია „მომენტები“, რომლებშიც ხდება მოვლენები, და პროცესების ხანგრძლივობა თანაფარდობებს სივრცულსა და დროითს სიდიდეებს შორის მეტრულს უწოდებენ. არსებობს სივრცე-დროის ტოპოლოგიური მახასიათებლებიც – სხვადასხვა ობიექტის „ურთიერთშეხება“, მიმართულებათა რაოდენობა. სუფთა სივრცული თანაფარდობებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ შესაძლებელია არ მივაქციოთ ყურადღება სხეულების ან მათი ნაწილების მოძრაობასა და თვისებებს სუფთა დროითი თანაფარდობებია მაშინ, თუ შეიძლება არ მივაქციოთ ყურადღება თანაარსებადი ობიექტების მრავალფეროვნებას. რეალურ სინამდვილეში სივრცული და დროითი თანაფარდობები მჭიდროდაა დაკავშირებული ერთმანეთთან მათი უშუალო ერთიანობა იჩენს თავს მატერიის მოძრაობაში. მოძრაობის უმარტივეს ფორმას — გადაადგილებას — ახასიათებს სიდიდეები, რომლებიც წარმოადგენენ სივრცე-დროის სხვადასხვა თანაფარდობას ([[სიჩქარე]], [[აჩქარება]]) და შეისწავლება [[კინემატიკა]]ში. თანამედროვე ფიზიკამ აღმოაჩინა სივრცე-დროის კიდევ უფრო ღრმა ერთიანობა — სივრცული და დროითი მახასიათებლების ერთობლივი, სისტემის მოძრაობაზე დამოკიდებული კანონზომიერი ცვლილება და ამ მახასიათებლების დამოკიდებულება გარემომცველ გარემოში მასების კონცენტრაციაზე (იხ. ფარდობითობის თეორია). სივრცული და დროითი სიდიდეების გასაზომად სარგებლობენ ათვლის სისტემით. მატერიისა და მოძრაობის შესახებ ჩვენი ცოდნის გაღრმავებასთან ერთად იცვლება და ღრმავდება მეცნ. წარმოდგენა სივრცე-დროის შესახებაც, ამიტომ სივრცე-დროის ახლად აღმოჩენილი კანონზომიერებების ფიზიკური არსისა და მნიშვნელობის გაგება შესაძლებელია მხოლოდ მატერიის მოძრაობისა და ურთიერთქმედების ზოგად კანონზომიერებებთან მათი კავშირის დადგენის გზით. სივრცე და დრო ერთიანი სამყაროს ყოფიერების აუცილებელი ფორმებია და ამიტომ ფილოსოფიის საგანს განეკუთვნება. მოძღვრება სივრცე-დროის შესახებ ვითარდება და ღრმავდება ბუნებისმეტყველების, უპირველეს ყოვლისა, ფიზიკის განვითარებასთან ერთად. სივრცე-დროის შესახებ მოძღვრების განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს აგრეთვე [[ასტრონომია]], განსაკუთრებით კი [[კოსმოლოგია]]. სივრცულ-დროითი თანაფარდობები ექვემდებარება არა მარტო ზოგად კანონზომიერებებს, არამედ ამა თუ იმ კლასის ობიექტებისათვის დამახასიათებელ კანონზომიერებებსაც. განსაკუთრებით სპეციფიკურია სივრცულ-დროითი თანაფარდობები ისეთი განვითარებადი ობიექტებისათვის, როგორიცაა ორგანიზმი და საზოგადოება. ამ გაგებით შეიძლება ვილაპარაკოთ ასეთი ობიექტების ინდივიდუალურ სივრცე-დროზე (მაგალითად, ბიოლოგიური ან სოციალური დრო). ==სივრცე-დროის ძირითადი კონცეფციები== სივრცე-დროსთან დაკავშირებული უმნიშვნელოვანესი პრობლემებია: სივრცისა და დროის არსის საკითხი, ყოფიერების ამ ფორმების დამოკიდებულება მატერიასთან, სივრცულ-დროით თანაფარდობათა და კანონზომიერებათა ობიექტურობის საკითხი. ბუნებისმეტყველებისა და ფილოსოფიის განვითარების თითქმის მთელი ისტორიის მანძილზე სივრცე-დროის შესახებ არსებობდა ორი კონცეფცია: ერთი სათავეს იღებს ძველი ატომისტების — [[დემოკრიტე]]ს, [[ეპიკურე]]სა და [[ლუკრეციუსი]]საგან; იგი დამუშავებულია ი. ნიუტონის მიერ, მეორე — მომდინარეობს [[არისტოტელე]]საგან. რ. დეკარტის ზოგიერთ იდეაზე დაყრდნობით იგი დაამუშავა და განავითარა გ. ლაიბნიცმა. პირველი კონცეფციის თანახმად სივრცე და დრო განსაკუთრებული საწყისებია, რომლებიც არსებობენ მატერიისა და ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად. სივრცე თავისთავად (აბსოლუტური სივრცე) ცარიელ „სხეულთა სათავსია“, რომელიც აბსოლუტურად უმრავი, უწყვეტი, ერთგვაროვანი და იზოტროპიულია. მას აქვს სამი განზომილება. იგი არ ახდენს ზემოქმედებას მატერიაზე და არც თვითონ განიცდის ზემოქმედებას მატერიის მხრიდან. აბსოლუტური სივრცის ნაწილები აბსოლუტურად განურჩეველია და ამიტომ ასეთი სივრცე განუზომელი და არაშეცნობადია დრო თავისთავად წარმოადგენს ისეთ რაღაცას, რომელიც აბსოლუტურია და ყველაფრისაგან დამოუკიდებელია; იგი თანაბრად მიედინება წარსულიდან მომავლისაკენ. დრო „მოვლენათა სათავსია“, რომელიც შეიძლება იყოს ან არ იყოს შევსებული მოვლენებით. მოვლენათა მსვლელობა არ ახდენს ზემოქმედებას დროის დინებაზე. დრო უნივერსალური, ერთგანზომილებიანი, უწყვეტი, ერთგვაროვანი და უსასრულოა. ამ კონცეფციაში მიღებული სივრცე-დროის დამოუკიდებლობა, უპირველეს ყოვლისა, იმაში ვლინდება, რომ მანძილი სივრცის მოცემულ ორ წერტილს შორის და დროის ინტერვალი ორ მოვლენას შორის ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად ინარჩუნებენ უცვლელ მნიშვნელობას ნებისმიერ ათვლის სისტემაში. ნიუტონის მიერ დამუშავებული სივრცე-დროის ეს კონცეფცია გაბატონებული იყო ბუნებისმეტყველებაში XVII-XIX საუკუნეებში, ვინაიდან იგი სავსებით შეესაბამებოდა იმდროინდელ მეცნიერებას — [[ევკლიდეს გეომეტრია]]ს, კლასიკურ მექანიკას, გრავიტაციის კლასიკურ თეორიას. თანახმად მეორე კონცეფციისა, რომელიც უარყოფდა წარმოდგენას სივრცე-დროზე, როგორც საწყისებზე, რომლებიც არსებობენ მატერიასთან ერთად, მაგრამ მისგან დამოუკიდებლად, სივრცე წარმოადგენს ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად არსებული სხეულების სიმრავლის ურთიერთგანლაგების წესრიგს, დრო კი — მიმდევრობას იმ მოვლენებისას ან სხვადასხვა მდგომარეობისას რომლებიც ერთიმეორეს ენაცვლებიან. ამ კონცეფციის თანახმად, არა აქვს აზრი ვილაპარაკოთ სხეულის ზომებზე სხვა სხეულებისაგან დამოუკიდებლად. ობიექტის ზომები არ არის მისი პირველადი თვისება. მას განაპირობებს ობიექტის შიგნით მოქმედი ძალები. შინაგანი და გარეგანი ურთიერთქმედებანი განაპირობებენ მდგომარეობის ხანგრძლივობასაც. რაც შეეხება დროს, როგორც ერთიმეორის მონაცვლე მოვლენების მიმდევრობას, იგი მათი მიზეზ-შედეგობრივი კავშირის ანარეკლია. მიუხედავად იმისა, რომ ლაიბნიცის კონცეფცია უფრო ფართო ფილოსოფიურ საფუძველზეა აგებული, მან ვერ შეასრულა მნიშვნელოვანი როლი XVII-XIX საუკუნეებში ბუნებისმეტყველებაში, ვინაიდან იგი ეწინააღმდეგებოდა იმ დროს გაბატონებულ მრავალ მოსაზრებას (მაგალითად, ევკლიდეს გეომეტრიული ერთადერთობა და უნივერსალურობა, კონცეფციის შეუთავსებლობა ვაკუუმის არსებობასთან და სხვა). ==სივრცე-დროის ცნებები XVIII-XIX საუკუნეების ფილოსოფიასა და ბუნებისმეტყველებაში== XVIII-XIX საუკუნეებში ფილოსოფოს-მატერიალისტები სივრცე-დროის პრობლემებს წყვეტდნენ ძირითადად ნიუტონის ან ლაიბნიცის მიხედვით, თუმცა, როგორც წესი, მთლიანად არ იზიარებდნენ მათ შეხედულებებს. სივრცე-დროის პრობლემები ძირითადად დაიყვანებოდა იმ საკითხზე, თუ როგორია სივრცე-დროის მიმართება აღქმასა და შემეცნებასთან. სუბიექტურ იდეალიზმს სივრცე-დრო მიაჩნია ადამიანის ცნობიერების ფორმებად, ე. ი. სუბიექტურად. ი. კანტი მათ მიიჩნევდა გრძნობადი განჭვრეტის აპრიორულ ფორმებად, ე. მახი კი — ემპირიულად, მაგრამ ადამიანის გარემოსადმი შეგუების სუბიექტურ ფორმებად. ობიექტური იდეალიზმი სივრცე-დროს აღიარებს ობიექტური იდეის გამოვლენის ფორმებად. გ. ჰეგელის აზრით, სივრცე-დრო ჩნდება აბსოლუტური იდეის განვითარების გარკვეულ ეტაპზე, კერძოდ, ბუნების სფეროში. ამასთან, ჯერ წარმოიშობა სივრცე, შემდეგ კი — დრო. მარქსისტული ფილოსოფია სივრცე-დროს აღიარებს მოძრავი მატერიის არსებობის ობიექტურ ფორმებად. ==სივრცე-დროის შესახებ წარმოდგენების განვითარება XX საუკუნეში== XIX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისში მოხდა ღრმა ცვლილებები მეცნიერულ შეხედულებებში მატერიის შესახებ ამის შესაბამისად რადიკალურაღ შეიცვალა წარმოდგენები სივრცე-დროის შესახებ. სამყაროს ფიზიკურ სურათში გაჩნდა ახალი ცნება ველი — ნივთიერების ნაწილაკებს შორის მატერიალური კავშირისა და მატერიის არსებობის განსაკუთრებული ფორმა. სივრცე-დროის შესახებ ლაიბნიცის კონცეფცია განავითარა ა. აინშტაინმა თავის ფარდობითობის თეორიაში, რომელიც წარმოადგენს [[სივრცე-დროის მეტრიკა|სივრცე-დროის მეტრიკული]] თვისებების ახალი ფიზიკის თეორიას. ფარდობითობის თეორიამ შემოიღო სივრცე-დროის ერთიანი ოთხგანზომილებიანი კონტინუუმი — სივრცე-დრო. სივრცე-დრო მატერიალური მოვლენების კოორდინაციის ზოგადი ფორმებია და არა მატერიისაგან დამოუკიდებლად არსებული ყოფიერების საწყისები; მატერიის განაწილებაზეა დამოკიდებული სივრცე-დროის ისეთი ფუნდამენტური თვისებებიც როგორიცაა სასრულობა და უსასრულობა. ფარდობითობის თეორია გამორიცხავს აგრეთვე წარმოდგენას ცარიელ სივრცე-დროზე, რომლებსაც საკუთარი ზომები აქვთ წარმოდგენა ცარიელ სივრცეზე შემდგომ უარყოფილ იქნა ველის კვანტურ თეორიაშიც ვაკუუმის სრულიად ახლებური გაგებით. სივრცე-დროის ე. წ. ტოპოლოგიური თვისებების (განზომილება, უწყვეტობა, დროის დინების მიმართულება და სხვ.) შესწავლა დაიწყო XX საუკუნის 60-იანი წლებიდან და ჯერჯერობით ჰიპოთეზურ ხასიათს ატარებს. სივრცე-დროის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემაა მათი სასრული ან უსასრულო დაყოფადობის პრობლემა, რომელიც ჯერ კიდევ ძველ დროში წამოიჭრა, თანამედროვე ფიზიკაში დადგენილია, რომ შეუძლებელია ს. და დ-ის არა მარტო რეალური დაყოფა წერტილებად, არამედ პრინციპულადაა შეუძლებელი აგრეთვე მათი უსასრულო დაყოფის პროცესის განხორციელება. ამიტომ გეომ. ცნებები: წერტილი, წირი, ზედაპირი წარმოადგენენ აბსტრაქციებს, რ-ებიც მატერ. ობიექტების სივრცულ თვისებებს მხოლოდ მიახლოებით გამოხატავენ. ველის კვანტურ თეორიაში მუშავდება სივრცისა და დროის დაკვანტვის ჰიპოთეზაც, ე. ი. ჰიპოთეზა უმცირესი სიგრძისა და ხანგრძლივობის არსებობის შესახებ. მნიშვნელოვანი პრობლემაა დროის დინების მიმართულების საკითხიც. ნიუტონის თეორიაში ამ საკითხს არ სჭირდებოდა გადაჭრა, იგი თავისთავად ცხადად იგულისხმებოდა. ლაიბნიცის თეორიაში დროის დინების შეუქცევობა დაკავშირებულია მიზეზ-შედეგობრივი ჯაჭვის მიმართულების ცალსახობასთან. თანამედროვე ფიზ. თანახმად, დროის დინების მიმართულება დაკავშირებული უნდა იყოს მატერ. პროცესების ისეთ ინტეგრალურ მახასიათებელთანდ„ როგორიცაა განვითარება, რ-იც პრინციპულად შეუქცევი პროცესია. სივრცულ-დროითი თვისებების მჭიდრო კავშირი თავს იჩენს ს. და დ-ის სიმეტრიის ანალიზის დროსაც. ს. და დ-ის სიმეტრიის ტიპები ურთიერთკავშირშია უმნიშვნელოვანეს “შენახვის კანონებთან. მაგ., სივრცის ერთგვაროვნება შეესაბამება იმპულსის შენახვის კანონს, დროის ერთგვაროვნება – ენერგიის შენახვის კანონს, სივრცის იზოტროპიულობა -– მოძრაობის რაოდენობის მომენტის შენახვის კანონს და ა. შ. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|329-330}} apjlf85orxzfh3obd40m0ndwsfmxs8g 4812245 4812244 2025-06-10T06:20:59Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812245 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დრო''', ''სივრცე და დრო'' — [[მატერია|მატერიის]] არსებობის საყოველთაო ფორმები, რომლებიც არ არსებობენ მატერიის გარეშე და მისგან დამოუკიდებლად. სივრცული მახასიათებლებია სხეულთა კოორდინატები, მ. შ. მანძილები, კუთხეები სხვადასხვა მიმართულებას შორის (ცალკეულ ობიექტს ახასიათებს ფორმა და განფენილობა – ზომები, რომლებიც განისაზღვრება ობიექტის ცალკეულ ნაწილებს შორის მანძილებით და მათი ორიენტაციით). დროითი მახასიათებლებია „მომენტები“, რომლებშიც ხდება მოვლენები, და პროცესების ხანგრძლივობა თანაფარდობებს სივრცულსა და დროითს სიდიდეებს შორის მეტრულს უწოდებენ. არსებობს სივრცე-დროის ტოპოლოგიური მახასიათებლებიც – სხვადასხვა ობიექტის „ურთიერთშეხება“, მიმართულებათა რაოდენობა. სუფთა სივრცული თანაფარდობებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ შესაძლებელია არ მივაქციოთ ყურადღება სხეულების ან მათი ნაწილების მოძრაობასა და თვისებებს სუფთა დროითი თანაფარდობებია მაშინ, თუ შეიძლება არ მივაქციოთ ყურადღება თანაარსებადი ობიექტების მრავალფეროვნებას. რეალურ სინამდვილეში სივრცული და დროითი თანაფარდობები მჭიდროდაა დაკავშირებული ერთმანეთთან მათი უშუალო ერთიანობა იჩენს თავს მატერიის მოძრაობაში. მოძრაობის უმარტივეს ფორმას — გადაადგილებას — ახასიათებს სიდიდეები, რომლებიც წარმოადგენენ სივრცე-დროის სხვადასხვა თანაფარდობას ([[სიჩქარე]], [[აჩქარება]]) და შეისწავლება [[კინემატიკა]]ში. თანამედროვე ფიზიკამ აღმოაჩინა სივრცე-დროის კიდევ უფრო ღრმა ერთიანობა — სივრცული და დროითი მახასიათებლების ერთობლივი, სისტემის მოძრაობაზე დამოკიდებული კანონზომიერი ცვლილება და ამ მახასიათებლების დამოკიდებულება გარემომცველ გარემოში მასების კონცენტრაციაზე (იხ. ფარდობითობის თეორია). სივრცული და დროითი სიდიდეების გასაზომად სარგებლობენ ათვლის სისტემით. მატერიისა და მოძრაობის შესახებ ჩვენი ცოდნის გაღრმავებასთან ერთად იცვლება და ღრმავდება მეცნ. წარმოდგენა სივრცე-დროის შესახებაც, ამიტომ სივრცე-დროის ახლად აღმოჩენილი კანონზომიერებების ფიზიკური არსისა და მნიშვნელობის გაგება შესაძლებელია მხოლოდ მატერიის მოძრაობისა და ურთიერთქმედების ზოგად კანონზომიერებებთან მათი კავშირის დადგენის გზით. სივრცე და დრო ერთიანი სამყაროს ყოფიერების აუცილებელი ფორმებია და ამიტომ ფილოსოფიის საგანს განეკუთვნება. მოძღვრება სივრცე-დროის შესახებ ვითარდება და ღრმავდება ბუნებისმეტყველების, უპირველეს ყოვლისა, ფიზიკის განვითარებასთან ერთად. სივრცე-დროის შესახებ მოძღვრების განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს აგრეთვე [[ასტრონომია]], განსაკუთრებით კი [[კოსმოლოგია]]. სივრცულ-დროითი თანაფარდობები ექვემდებარება არა მარტო ზოგად კანონზომიერებებს, არამედ ამა თუ იმ კლასის ობიექტებისათვის დამახასიათებელ კანონზომიერებებსაც. განსაკუთრებით სპეციფიკურია სივრცულ-დროითი თანაფარდობები ისეთი განვითარებადი ობიექტებისათვის, როგორიცაა ორგანიზმი და საზოგადოება. ამ გაგებით შეიძლება ვილაპარაკოთ ასეთი ობიექტების ინდივიდუალურ სივრცე-დროზე (მაგალითად, ბიოლოგიური ან სოციალური დრო). ==სივრცე-დროის ძირითადი კონცეფციები== სივრცე-დროსთან დაკავშირებული უმნიშვნელოვანესი პრობლემებია: სივრცისა და დროის არსის საკითხი, ყოფიერების ამ ფორმების დამოკიდებულება მატერიასთან, სივრცულ-დროით თანაფარდობათა და კანონზომიერებათა ობიექტურობის საკითხი. ბუნებისმეტყველებისა და ფილოსოფიის განვითარების თითქმის მთელი ისტორიის მანძილზე სივრცე-დროის შესახებ არსებობდა ორი კონცეფცია: ერთი სათავეს იღებს ძველი ატომისტების — [[დემოკრიტე]]ს, [[ეპიკურე]]სა და [[ლუკრეციუსი]]საგან; იგი დამუშავებულია ი. ნიუტონის მიერ, მეორე — მომდინარეობს [[არისტოტელე]]საგან. რ. დეკარტის ზოგიერთ იდეაზე დაყრდნობით იგი დაამუშავა და განავითარა გ. ლაიბნიცმა. პირველი კონცეფციის თანახმად სივრცე და დრო განსაკუთრებული საწყისებია, რომლებიც არსებობენ მატერიისა და ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად. სივრცე თავისთავად (აბსოლუტური სივრცე) ცარიელ „სხეულთა სათავსია“, რომელიც აბსოლუტურად უმრავი, უწყვეტი, ერთგვაროვანი და იზოტროპიულია. მას აქვს სამი განზომილება. იგი არ ახდენს ზემოქმედებას მატერიაზე და არც თვითონ განიცდის ზემოქმედებას მატერიის მხრიდან. აბსოლუტური სივრცის ნაწილები აბსოლუტურად განურჩეველია და ამიტომ ასეთი სივრცე განუზომელი და არაშეცნობადია დრო თავისთავად წარმოადგენს ისეთ რაღაცას, რომელიც აბსოლუტურია და ყველაფრისაგან დამოუკიდებელია; იგი თანაბრად მიედინება წარსულიდან მომავლისაკენ. დრო „მოვლენათა სათავსია“, რომელიც შეიძლება იყოს ან არ იყოს შევსებული მოვლენებით. მოვლენათა მსვლელობა არ ახდენს ზემოქმედებას დროის დინებაზე. დრო უნივერსალური, ერთგანზომილებიანი, უწყვეტი, ერთგვაროვანი და უსასრულოა. ამ კონცეფციაში მიღებული სივრცე-დროის დამოუკიდებლობა, უპირველეს ყოვლისა, იმაში ვლინდება, რომ მანძილი სივრცის მოცემულ ორ წერტილს შორის და დროის ინტერვალი ორ მოვლენას შორის ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად ინარჩუნებენ უცვლელ მნიშვნელობას ნებისმიერ ათვლის სისტემაში. ნიუტონის მიერ დამუშავებული სივრცე-დროის ეს კონცეფცია გაბატონებული იყო ბუნებისმეტყველებაში XVII-XIX საუკუნეებში, ვინაიდან იგი სავსებით შეესაბამებოდა იმდროინდელ მეცნიერებას — [[ევკლიდეს გეომეტრია]]ს, კლასიკურ მექანიკას, გრავიტაციის კლასიკურ თეორიას. თანახმად მეორე კონცეფციისა, რომელიც უარყოფდა წარმოდგენას სივრცე-დროზე, როგორც საწყისებზე, რომლებიც არსებობენ მატერიასთან ერთად, მაგრამ მისგან დამოუკიდებლად, სივრცე წარმოადგენს ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად არსებული სხეულების სიმრავლის ურთიერთგანლაგების წესრიგს, დრო კი — მიმდევრობას იმ მოვლენებისას ან სხვადასხვა მდგომარეობისას რომლებიც ერთიმეორეს ენაცვლებიან. ამ კონცეფციის თანახმად, არა აქვს აზრი ვილაპარაკოთ სხეულის ზომებზე სხვა სხეულებისაგან დამოუკიდებლად. ობიექტის ზომები არ არის მისი პირველადი თვისება. მას განაპირობებს ობიექტის შიგნით მოქმედი ძალები. შინაგანი და გარეგანი ურთიერთქმედებანი განაპირობებენ მდგომარეობის ხანგრძლივობასაც. რაც შეეხება დროს, როგორც ერთიმეორის მონაცვლე მოვლენების მიმდევრობას, იგი მათი მიზეზ-შედეგობრივი კავშირის ანარეკლია. მიუხედავად იმისა, რომ ლაიბნიცის კონცეფცია უფრო ფართო ფილოსოფიურ საფუძველზეა აგებული, მან ვერ შეასრულა მნიშვნელოვანი როლი XVII-XIX საუკუნეებში ბუნებისმეტყველებაში, ვინაიდან იგი ეწინააღმდეგებოდა იმ დროს გაბატონებულ მრავალ მოსაზრებას (მაგალითად, ევკლიდეს გეომეტრიული ერთადერთობა და უნივერსალურობა, კონცეფციის შეუთავსებლობა ვაკუუმის არსებობასთან და სხვა). ==სივრცე-დროის ცნებები XVIII-XIX საუკუნეების ფილოსოფიასა და ბუნებისმეტყველებაში== XVIII-XIX საუკუნეებში ფილოსოფოს-მატერიალისტები სივრცე-დროის პრობლემებს წყვეტდნენ ძირითადად ნიუტონის ან ლაიბნიცის მიხედვით, თუმცა, როგორც წესი, მთლიანად არ იზიარებდნენ მათ შეხედულებებს. სივრცე-დროის პრობლემები ძირითადად დაიყვანებოდა იმ საკითხზე, თუ როგორია სივრცე-დროის მიმართება აღქმასა და შემეცნებასთან. სუბიექტურ იდეალიზმს სივრცე-დრო მიაჩნია ადამიანის ცნობიერების ფორმებად, ე. ი. სუბიექტურად. ი. კანტი მათ მიიჩნევდა გრძნობადი განჭვრეტის აპრიორულ ფორმებად, ე. მახი კი — ემპირიულად, მაგრამ ადამიანის გარემოსადმი შეგუების სუბიექტურ ფორმებად. ობიექტური იდეალიზმი სივრცე-დროს აღიარებს ობიექტური იდეის გამოვლენის ფორმებად. გ. ჰეგელის აზრით, სივრცე-დრო ჩნდება აბსოლუტური იდეის განვითარების გარკვეულ ეტაპზე, კერძოდ, ბუნების სფეროში. ამასთან, ჯერ წარმოიშობა სივრცე, შემდეგ კი — დრო. მარქსისტული ფილოსოფია სივრცე-დროს აღიარებს მოძრავი მატერიის არსებობის ობიექტურ ფორმებად. ==სივრცე-დროის შესახებ წარმოდგენების განვითარება XX საუკუნეში== XIX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისში მოხდა ღრმა ცვლილებები მეცნიერულ შეხედულებებში მატერიის შესახებ ამის შესაბამისად რადიკალურაღ შეიცვალა წარმოდგენები სივრცე-დროის შესახებ. სამყაროს ფიზიკურ სურათში გაჩნდა ახალი ცნება ველი — ნივთიერების ნაწილაკებს შორის მატერიალური კავშირისა და მატერიის არსებობის განსაკუთრებული ფორმა. სივრცე-დროის შესახებ ლაიბნიცის კონცეფცია განავითარა ა. აინშტაინმა თავის ფარდობითობის თეორიაში, რომელიც წარმოადგენს [[სივრცე-დროის მეტრიკა|სივრცე-დროის მეტრიკული]] თვისებების ახალი ფიზიკის თეორიას. ფარდობითობის თეორიამ შემოიღო სივრცე-დროის ერთიანი ოთხგანზომილებიანი კონტინუუმი — სივრცე-დრო. სივრცე-დრო მატერიალური მოვლენების კოორდინაციის ზოგადი ფორმებია და არა მატერიისაგან დამოუკიდებლად არსებული ყოფიერების საწყისები; მატერიის განაწილებაზეა დამოკიდებული სივრცე-დროის ისეთი ფუნდამენტური თვისებებიც როგორიცაა სასრულობა და უსასრულობა. ფარდობითობის თეორია გამორიცხავს აგრეთვე წარმოდგენას ცარიელ სივრცე-დროზე, რომლებსაც საკუთარი ზომები აქვთ წარმოდგენა ცარიელ სივრცეზე შემდგომ უარყოფილ იქნა ველის კვანტურ თეორიაშიც ვაკუუმის სრულიად ახლებური გაგებით. სივრცე-დროის ე. წ. ტოპოლოგიური თვისებების (განზომილება, უწყვეტობა, დროის დინების მიმართულება და სხვ.) შესწავლა დაიწყო XX საუკუნის 60-იანი წლებიდან და ჯერჯერობით ჰიპოთეზურ ხასიათს ატარებს. სივრცე-დროის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემაა მათი სასრული ან უსასრულო დაყოფადობის პრობლემა, რომელიც ჯერ კიდევ ძველ დროში წამოიჭრა, თანამედროვე ფიზიკაში დადგენილია, რომ შეუძლებელია ს. და დ-ის არა მარტო რეალური დაყოფა წერტილებად, არამედ პრინციპულადაა შეუძლებელი აგრეთვე მათი უსასრულო დაყოფის პროცესის განხორციელება. ამიტომ გეომ. ცნებები: წერტილი, წირი, ზედაპირი წარმოადგენენ აბსტრაქციებს, რ-ებიც მატერ. ობიექტების სივრცულ თვისებებს მხოლოდ მიახლოებით გამოხატავენ. ველის კვანტურ თეორიაში მუშავდება სივრცისა და დროის დაკვანტვის ჰიპოთეზაც, ე. ი. ჰიპოთეზა უმცირესი სიგრძისა და ხანგრძლივობის არსებობის შესახებ. მნიშვნელოვანი პრობლემაა დროის დინების მიმართულების საკითხიც. ნიუტონის თეორიაში ამ საკითხს არ სჭირდებოდა გადაჭრა, იგი თავისთავად ცხადად იგულისხმებოდა. ლაიბნიცის თეორიაში დროის დინების შეუქცევობა დაკავშირებულია მიზეზ-შედეგობრივი ჯაჭვის მიმართულების ცალსახობასთან. თანამედროვე ფიზ. თანახმად, დროის დინების მიმართულება დაკავშირებული უნდა იყოს მატერ. პროცესების ისეთ ინტეგრალურ მახასიათებელთანდ„ როგორიცაა განვითარება, რ-იც პრინციპულად შეუქცევი პროცესია. სივრცულ-დროითი თვისებების მჭიდრო კავშირი თავს იჩენს ს. და დ-ის სიმეტრიის ანალიზის დროსაც. ს. და დ-ის სიმეტრიის ტიპები ურთიერთკავშირშია უმნიშვნელოვანეს “შენახვის კანონებთან. მაგ., სივრცის ერთგვაროვნება შეესაბამება იმპულსის შენახვის კანონს, დროის ერთგვაროვნება – ენერგიის შენახვის კანონს, სივრცის იზოტროპიულობა -– მოძრაობის რაოდენობის მომენტის შენახვის კანონს და ა. შ. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|329-330}} [[კატეგორია:სივრცე-დრო| ]] 98wcrugmmstml7l3fpp45yh3itox4oo 4812246 4812245 2025-06-10T06:44:43Z Surprizi 14671 /* სივრცე-დროის შესახებ წარმოდგენების განვითარება XX საუკუნეში */ 4812246 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დრო''', ''სივრცე და დრო'' — [[მატერია|მატერიის]] არსებობის საყოველთაო ფორმები, რომლებიც არ არსებობენ მატერიის გარეშე და მისგან დამოუკიდებლად. სივრცული მახასიათებლებია სხეულთა კოორდინატები, მ. შ. მანძილები, კუთხეები სხვადასხვა მიმართულებას შორის (ცალკეულ ობიექტს ახასიათებს ფორმა და განფენილობა – ზომები, რომლებიც განისაზღვრება ობიექტის ცალკეულ ნაწილებს შორის მანძილებით და მათი ორიენტაციით). დროითი მახასიათებლებია „მომენტები“, რომლებშიც ხდება მოვლენები, და პროცესების ხანგრძლივობა თანაფარდობებს სივრცულსა და დროითს სიდიდეებს შორის მეტრულს უწოდებენ. არსებობს სივრცე-დროის ტოპოლოგიური მახასიათებლებიც – სხვადასხვა ობიექტის „ურთიერთშეხება“, მიმართულებათა რაოდენობა. სუფთა სივრცული თანაფარდობებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ შესაძლებელია არ მივაქციოთ ყურადღება სხეულების ან მათი ნაწილების მოძრაობასა და თვისებებს სუფთა დროითი თანაფარდობებია მაშინ, თუ შეიძლება არ მივაქციოთ ყურადღება თანაარსებადი ობიექტების მრავალფეროვნებას. რეალურ სინამდვილეში სივრცული და დროითი თანაფარდობები მჭიდროდაა დაკავშირებული ერთმანეთთან მათი უშუალო ერთიანობა იჩენს თავს მატერიის მოძრაობაში. მოძრაობის უმარტივეს ფორმას — გადაადგილებას — ახასიათებს სიდიდეები, რომლებიც წარმოადგენენ სივრცე-დროის სხვადასხვა თანაფარდობას ([[სიჩქარე]], [[აჩქარება]]) და შეისწავლება [[კინემატიკა]]ში. თანამედროვე ფიზიკამ აღმოაჩინა სივრცე-დროის კიდევ უფრო ღრმა ერთიანობა — სივრცული და დროითი მახასიათებლების ერთობლივი, სისტემის მოძრაობაზე დამოკიდებული კანონზომიერი ცვლილება და ამ მახასიათებლების დამოკიდებულება გარემომცველ გარემოში მასების კონცენტრაციაზე (იხ. ფარდობითობის თეორია). სივრცული და დროითი სიდიდეების გასაზომად სარგებლობენ ათვლის სისტემით. მატერიისა და მოძრაობის შესახებ ჩვენი ცოდნის გაღრმავებასთან ერთად იცვლება და ღრმავდება მეცნ. წარმოდგენა სივრცე-დროის შესახებაც, ამიტომ სივრცე-დროის ახლად აღმოჩენილი კანონზომიერებების ფიზიკური არსისა და მნიშვნელობის გაგება შესაძლებელია მხოლოდ მატერიის მოძრაობისა და ურთიერთქმედების ზოგად კანონზომიერებებთან მათი კავშირის დადგენის გზით. სივრცე და დრო ერთიანი სამყაროს ყოფიერების აუცილებელი ფორმებია და ამიტომ ფილოსოფიის საგანს განეკუთვნება. მოძღვრება სივრცე-დროის შესახებ ვითარდება და ღრმავდება ბუნებისმეტყველების, უპირველეს ყოვლისა, ფიზიკის განვითარებასთან ერთად. სივრცე-დროის შესახებ მოძღვრების განვითარებაში მნიშვნელოვან როლს ასრულებს აგრეთვე [[ასტრონომია]], განსაკუთრებით კი [[კოსმოლოგია]]. სივრცულ-დროითი თანაფარდობები ექვემდებარება არა მარტო ზოგად კანონზომიერებებს, არამედ ამა თუ იმ კლასის ობიექტებისათვის დამახასიათებელ კანონზომიერებებსაც. განსაკუთრებით სპეციფიკურია სივრცულ-დროითი თანაფარდობები ისეთი განვითარებადი ობიექტებისათვის, როგორიცაა ორგანიზმი და საზოგადოება. ამ გაგებით შეიძლება ვილაპარაკოთ ასეთი ობიექტების ინდივიდუალურ სივრცე-დროზე (მაგალითად, ბიოლოგიური ან სოციალური დრო). ==სივრცე-დროის ძირითადი კონცეფციები== სივრცე-დროსთან დაკავშირებული უმნიშვნელოვანესი პრობლემებია: სივრცისა და დროის არსის საკითხი, ყოფიერების ამ ფორმების დამოკიდებულება მატერიასთან, სივრცულ-დროით თანაფარდობათა და კანონზომიერებათა ობიექტურობის საკითხი. ბუნებისმეტყველებისა და ფილოსოფიის განვითარების თითქმის მთელი ისტორიის მანძილზე სივრცე-დროის შესახებ არსებობდა ორი კონცეფცია: ერთი სათავეს იღებს ძველი ატომისტების — [[დემოკრიტე]]ს, [[ეპიკურე]]სა და [[ლუკრეციუსი]]საგან; იგი დამუშავებულია ი. ნიუტონის მიერ, მეორე — მომდინარეობს [[არისტოტელე]]საგან. რ. დეკარტის ზოგიერთ იდეაზე დაყრდნობით იგი დაამუშავა და განავითარა გ. ლაიბნიცმა. პირველი კონცეფციის თანახმად სივრცე და დრო განსაკუთრებული საწყისებია, რომლებიც არსებობენ მატერიისა და ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად. სივრცე თავისთავად (აბსოლუტური სივრცე) ცარიელ „სხეულთა სათავსია“, რომელიც აბსოლუტურად უმრავი, უწყვეტი, ერთგვაროვანი და იზოტროპიულია. მას აქვს სამი განზომილება. იგი არ ახდენს ზემოქმედებას მატერიაზე და არც თვითონ განიცდის ზემოქმედებას მატერიის მხრიდან. აბსოლუტური სივრცის ნაწილები აბსოლუტურად განურჩეველია და ამიტომ ასეთი სივრცე განუზომელი და არაშეცნობადია დრო თავისთავად წარმოადგენს ისეთ რაღაცას, რომელიც აბსოლუტურია და ყველაფრისაგან დამოუკიდებელია; იგი თანაბრად მიედინება წარსულიდან მომავლისაკენ. დრო „მოვლენათა სათავსია“, რომელიც შეიძლება იყოს ან არ იყოს შევსებული მოვლენებით. მოვლენათა მსვლელობა არ ახდენს ზემოქმედებას დროის დინებაზე. დრო უნივერსალური, ერთგანზომილებიანი, უწყვეტი, ერთგვაროვანი და უსასრულოა. ამ კონცეფციაში მიღებული სივრცე-დროის დამოუკიდებლობა, უპირველეს ყოვლისა, იმაში ვლინდება, რომ მანძილი სივრცის მოცემულ ორ წერტილს შორის და დროის ინტერვალი ორ მოვლენას შორის ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად ინარჩუნებენ უცვლელ მნიშვნელობას ნებისმიერ ათვლის სისტემაში. ნიუტონის მიერ დამუშავებული სივრცე-დროის ეს კონცეფცია გაბატონებული იყო ბუნებისმეტყველებაში XVII-XIX საუკუნეებში, ვინაიდან იგი სავსებით შეესაბამებოდა იმდროინდელ მეცნიერებას — [[ევკლიდეს გეომეტრია]]ს, კლასიკურ მექანიკას, გრავიტაციის კლასიკურ თეორიას. თანახმად მეორე კონცეფციისა, რომელიც უარყოფდა წარმოდგენას სივრცე-დროზე, როგორც საწყისებზე, რომლებიც არსებობენ მატერიასთან ერთად, მაგრამ მისგან დამოუკიდებლად, სივრცე წარმოადგენს ერთმანეთისაგან დამოუკიდებლად არსებული სხეულების სიმრავლის ურთიერთგანლაგების წესრიგს, დრო კი — მიმდევრობას იმ მოვლენებისას ან სხვადასხვა მდგომარეობისას რომლებიც ერთიმეორეს ენაცვლებიან. ამ კონცეფციის თანახმად, არა აქვს აზრი ვილაპარაკოთ სხეულის ზომებზე სხვა სხეულებისაგან დამოუკიდებლად. ობიექტის ზომები არ არის მისი პირველადი თვისება. მას განაპირობებს ობიექტის შიგნით მოქმედი ძალები. შინაგანი და გარეგანი ურთიერთქმედებანი განაპირობებენ მდგომარეობის ხანგრძლივობასაც. რაც შეეხება დროს, როგორც ერთიმეორის მონაცვლე მოვლენების მიმდევრობას, იგი მათი მიზეზ-შედეგობრივი კავშირის ანარეკლია. მიუხედავად იმისა, რომ ლაიბნიცის კონცეფცია უფრო ფართო ფილოსოფიურ საფუძველზეა აგებული, მან ვერ შეასრულა მნიშვნელოვანი როლი XVII-XIX საუკუნეებში ბუნებისმეტყველებაში, ვინაიდან იგი ეწინააღმდეგებოდა იმ დროს გაბატონებულ მრავალ მოსაზრებას (მაგალითად, ევკლიდეს გეომეტრიული ერთადერთობა და უნივერსალურობა, კონცეფციის შეუთავსებლობა ვაკუუმის არსებობასთან და სხვა). ==სივრცე-დროის ცნებები XVIII-XIX საუკუნეების ფილოსოფიასა და ბუნებისმეტყველებაში== XVIII-XIX საუკუნეებში ფილოსოფოს-მატერიალისტები სივრცე-დროის პრობლემებს წყვეტდნენ ძირითადად ნიუტონის ან ლაიბნიცის მიხედვით, თუმცა, როგორც წესი, მთლიანად არ იზიარებდნენ მათ შეხედულებებს. სივრცე-დროის პრობლემები ძირითადად დაიყვანებოდა იმ საკითხზე, თუ როგორია სივრცე-დროის მიმართება აღქმასა და შემეცნებასთან. სუბიექტურ იდეალიზმს სივრცე-დრო მიაჩნია ადამიანის ცნობიერების ფორმებად, ე. ი. სუბიექტურად. ი. კანტი მათ მიიჩნევდა გრძნობადი განჭვრეტის აპრიორულ ფორმებად, ე. მახი კი — ემპირიულად, მაგრამ ადამიანის გარემოსადმი შეგუების სუბიექტურ ფორმებად. ობიექტური იდეალიზმი სივრცე-დროს აღიარებს ობიექტური იდეის გამოვლენის ფორმებად. გ. ჰეგელის აზრით, სივრცე-დრო ჩნდება აბსოლუტური იდეის განვითარების გარკვეულ ეტაპზე, კერძოდ, ბუნების სფეროში. ამასთან, ჯერ წარმოიშობა სივრცე, შემდეგ კი — დრო. მარქსისტული ფილოსოფია სივრცე-დროს აღიარებს მოძრავი მატერიის არსებობის ობიექტურ ფორმებად. ==სივრცე-დროის შესახებ წარმოდგენების განვითარება XX საუკუნეში== XIX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისში მოხდა ღრმა ცვლილებები მეცნიერულ შეხედულებებში მატერიის შესახებ ამის შესაბამისად რადიკალურაღ შეიცვალა წარმოდგენები სივრცე-დროის შესახებ. სამყაროს ფიზიკურ სურათში გაჩნდა ახალი ცნება ველი — ნივთიერების ნაწილაკებს შორის მატერიალური კავშირისა და მატერიის არსებობის განსაკუთრებული ფორმა. სივრცე-დროის შესახებ ლაიბნიცის კონცეფცია განავითარა ა. აინშტაინმა თავის ფარდობითობის თეორიაში, რომელიც წარმოადგენს [[სივრცე-დროის მეტრიკა|სივრცე-დროის მეტრიკული]] თვისებების ახალი ფიზიკის თეორიას. ფარდობითობის თეორიამ შემოიღო სივრცე-დროის ერთიანი ოთხგანზომილებიანი კონტინუუმი — სივრცე-დრო. სივრცე-დრო მატერიალური მოვლენების კოორდინაციის ზოგადი ფორმებია და არა მატერიისაგან დამოუკიდებლად არსებული ყოფიერების საწყისები; მატერიის განაწილებაზეა დამოკიდებული სივრცე-დროის ისეთი ფუნდამენტური თვისებებიც როგორიცაა სასრულობა და უსასრულობა. ფარდობითობის თეორია გამორიცხავს აგრეთვე წარმოდგენას ცარიელ სივრცე-დროზე, რომლებსაც საკუთარი ზომები აქვთ წარმოდგენა ცარიელ სივრცეზე შემდგომ უარყოფილ იქნა ველის კვანტურ თეორიაშიც ვაკუუმის სრულიად ახლებური გაგებით. სივრცე-დროის ე. წ. ტოპოლოგიური თვისებების (განზომილება, უწყვეტობა, დროის დინების მიმართულება და სხვ.) შესწავლა დაიწყო XX საუკუნის 60-იანი წლებიდან და ჯერჯერობით ჰიპოთეზურ ხასიათს ატარებს. სივრცე-დროის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პრობლემაა მათი სასრული ან უსასრულო დაყოფადობის პრობლემა, რომელიც ჯერ კიდევ ძველ დროში წამოიჭრა, თანამედროვე ფიზიკაში დადგენილია, რომ შეუძლებელია სივრცე-დროის არა მარტო რეალური დაყოფა წერტილებად, არამედ პრინციპულადაა შეუძლებელი აგრეთვე მათი უსასრულო დაყოფის პროცესის განხორციელება. ამიტომ გეომეტრიული ცნებები: წერტილი, წირი, ზედაპირი წარმოადგენენ აბსტრაქციებს, რომლებიც მატერიალური ობიექტების სივრცულ თვისებებს მხოლოდ მიახლოებით გამოხატავენ. ველის კვანტურ თეორიაში მუშავდება სივრცისა და დროის დაკვანტვის ჰიპოთეზაც, ე. ი. ჰიპოთეზა უმცირესი სიგრძისა და ხანგრძლივობის არსებობის შესახებ. მნიშვნელოვანი პრობლემაა დროის დინების მიმართულების საკითხიც. ნიუტონის თეორიაში ამ საკითხს არ სჭირდებოდა გადაჭრა, იგი თავისთავად ცხადად იგულისხმებოდა. ლაიბნიცის თეორიაში დროის დინების შეუქცევობა დაკავშირებულია მიზეზ-შედეგობრივი ჯაჭვის მიმართულების ცალსახობასთან. თანამედროვე ფიზიკის თანახმად, დროის დინების მიმართულება დაკავშირებული უნდა იყოს მატერიალური პროცესების ისეთ ინტეგრალურ მახასიათებელთანდ„ როგორიცაა განვითარება, რომელიც პრინციპულად შეუქცევი პროცესია. სივრცულ-დროითი თვისებების მჭიდრო კავშირი თავს იჩენს სივრცე-დროის სიმეტრიის ანალიზის დროსაც. სივრცე-დროის სიმეტრიის ტიპები ურთიერთკავშირშია უმნიშვნელოვანეს შენახვის კანონებთან. მაგალითად, სივრცის ერთგვაროვნება შეესაბამება იმპულსის შენახვის კანონს, დროის ერთგვაროვნება — ენერგიის შენახვის კანონს, სივრცის იზოტროპიულობა — მოძრაობის რაოდენობის მომენტის შენახვის კანონს და ა. შ. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|329-330}} [[კატეგორია:სივრცე-დრო| ]] hn3lofi6oes7vzr3l2pt0pvexag26am 1 427733 4812168 4063211 2025-06-09T20:14:28Z Mehman 75871 /* ისევ სახელწოდებაზე */ ახალი სექცია 4812168 wikitext text/x-wiki სტატიაც ხომ არ გადავიტანოთ ზურაბ გირჩი ჯაფარიძეზე? --[[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 11:58, 26 იანვარი 2019 (UTC) :და რატომ? რამდენი სტატიაა ზურაბ ჯაფარიძეზე და კიდევ გირჩი მამის სახელი ხომ არ არის რომ ჩაგიმატებია.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]] 12:05, 26 იანვარი 2019 (UTC) ::ცანგალა იუსტიციის სამინისტროს მიმართა და სახელი შეიცვალა, ახლა პასპორტში '''ზურაბ გირჩი ჯაფარიძეა'''. რაც შეეხება სტატიის სათაურის შეცვლას, არ ვეთანხმები რადგან სტატიის სათაური უნდა იყოს არა პასპორტის სახელი არამედ ის რომლითაც ის საზოგადოებაშია ცნობილი--[[მომხმარებელი:David1010|<span style="background:#5D8AA8;color:#F0F8FF;padding:0 4px">'''''დათო'''''</span>]][[მომხმარებლის განხილვა:David1010|<span style="background:#F0F8FF;padding:0 4px;color:#5D8AA8;">'''''1010'''''</span>]] 12:08, 26 იანვარი 2019 (UTC) :::დარჩეს როგორც არის. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 12:52, 26 იანვარი 2019 (UTC) ::::::იყოს მაშინ ასე, სანამ ასეა ცნობილი. --[[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 13:27, 26 იანვარი 2019 (UTC) == გადატანა == ხომ შევთანხმდით, რომ არ გადაგვეტანა? [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 09:05, 9 დეკემბერი 2020 (UTC) :@[[მომხმარებელი:Zangala|Zangala]] სად ხედავ მსჯელობას, სადაც შევთანხმდით გადატანაზე? პ.ს. უკან ვაბრუნებ და როდესაც შევთანხმდებით მაშინ გადავიტანოთ. [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 17:55, 9 დეკემბერი 2020 (UTC) ::@ [[მომხმარებელი:Mehman97]] შენი სურვილი, რომ დავინახე განხილვის გვერდზე იმიტომ გადავიტანე. ცოტა ხნით მაინც გაგახარე.😉--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]]/[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|გ]] 19:05, 9 დეკემბერი 2020 (UTC) :::ძალიან მომეწონა მისი [https://www.google.com/search?q=+%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%98&tbm=isch&ved=2ahUKEwj94vK21cHtAhWSq6QKHQA2BtwQ2-cCegQIABAA&oq=+%E1%83%96%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%91+%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%98&gs_lcp=CgNpbWcQDFDod1jod2DdhwFoAHAAeACAAYYBiAGGAZIBAzAuMZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=-ynRX735KZLXkgWA7JjgDQ&client=firefox-b-d#imgrc=h4wrJso-Uk012M საარჩევნო პლაკატი] თბლისის დიდუბის რაიონში. დავიჯერო საზოგადოებაში ცნობილია როგორც '''ზურაბ''' ჯაფარიძე , ჩემთვის — '''გირჩი''' ჯაფარიძე.--[[მომხმარებელი:Zangala|ცანგალა]]/[[მომხმარებლის განხილვა:Zangala|გ]] 20:28, 9 დეკემბერი 2020 (UTC) ::::მადლობა ასე რომ ზრუნავ ჩემ სურვილზე, მაგრამ ვიკიპედია ამის ადგილი არ არის ;) [[მომხმარებელი:Mehman97|<span style="color:#ff0500">'''''Mehman'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Mehman97|<span style="color:#0500ff">'''''97'''''</span>]] 23:31, 9 დეკემბერი 2020 (UTC) ::::ვინმე ეძახის '''ზურაბ გირჩი ჯაფარიძე'''-ს? ერთია პირადობაში რა წერია, მეორე როგორც იცნობს ხალხი, ხალხი როგორც '''ზურაბ ჯაფარიძე'''-ს ისე იცნობს----<font color="red">'''''ჯეო'''''</font><font color="gold">'''''4WIKI'''''</font>^{[[მომხმარებლის განხილვა:ჯეო|განხილვა]]}<sub style="margin-left:-4.5em">[[სპეციალური:Contributions/ჯეო|წვლილი]]</sub> 07:32, 18 დეკემბერი 2020 (UTC) == ისევ სახელწოდებაზე == მგონი გასული 5 წლის მანძილზე უკვე დამკვიდრდა მისი სახელი, როგორც '''ზურაბ გირჩი ჯაფარიძე''' და ხომ არ გადავიტანოთ? — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 20:14, 9 ივნისი 2025 (UTC) 9h3e3usdplrv34bid2b05ww6u29tnxu 0 434683 4812061 4717453 2025-06-09T15:59:19Z Surprizi 14671 /* სქოლიო */ 4812061 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯოზეფ ჯონ თომსონი''' ({{lang-en|Sir Joseph John Thomson}}; დ. [[18 დეკემბერი]], [[1856]] — გ. [[30 აგვისტო]], [[1940]]) — [[ინგლისელი]] [[ფიზიკოსი]], [[ნობელის პრემია|ნობელის პრემიის]] ლაურეატი ფიზიკის დარგში. თომსონმა პირველი [[სუბატომური ნაწილაკები|სუბატომური ნაწილაკი]] ([[ელექტრონი]]) აღმოაჩინა. იგი იყო [[ლონდონის სამეფო საზოგადოება|ლონდონის სამეფო საზოგადოების]] წევრი და შემდგომ მისი [[პრეზიდენტი]] [[1915]]-[[1920]] წლებში. თომსონს ხშირად მოიხსენიებენ როგორც „ელექტრონის მამა“. ==ბიოგრაფია== ჯოზეფ ჯონ თომსონი დაიბადა [[დიდი ბრიტანეთი]]ს პატარა ქალაქ [[ჩითემ-ჰილი|ჩითემ-ჰილში]], [[მანჩესტერი|მანჩესტერთან]] ახლოს, [[1856]] წლის 18 დეკემბერს ბუკინისტის ოჯახში. ბავშვობაში თომსონი [[ფიზიკა|ფიზიკით]] და [[ფეხბურთი]]თ იყო დაინტერესებული, მაგრამ ბოლოს [[ჯეიმზ პრესკოტ ჯოული|ჯოულისა]] და სტუარტის გავლენით ფიზიკამ დასძლია. მეცნიერულ აღმოჩენებზე იგი ბავშვობიდან ოცნებობდა. გააჩნდა ერთი თავისებურებაც: ბავშვობიდანვე უყვარდა ყვავილები, განსაკუთრებით კი [[ზამბახი]]. დამოუკიდებელი თეორიული შრომების საფუძველზე 14 წლის თომსონი მანჩესტერის კოლეჯის მისაღებ გამოცდებზე დაუშვეს. ასეთი ასაკის შეგირდი ჯერ არავინ მიეღოთ. სწორედ მის გამო კოლეჯის ლექტორმა განაცხადა: „მალე ჩვენ სტუდენტებს საბავშვო ეტლებით მოიყვანენ“. საბჭომ მალევე გადაწყვიტა, რომ „თომსონის შემთხვევა პირველი და უკანასკნელი იყოსო“. შემდგომში ეს კოლეჯი მანჩესტერის უნივერსიტეტად გადაკეთდა. თომსონი თავიდანვე გამოირჩეოდა სტუდენტებს შორის თავისი მომზადებით და უნარით. ამით აიხსნება, რომ ორი უდიდესი ფიზიკოსი - ჯოული და რელეი განსაკუთრებით დაინტერესდნენ მისით და ბუკინისტის შვილს ხშირად ბინაზე იწვევდნენ სასაუბროდ. თომსონის მოგონებებით ფიზიკოსებმა მის შესახებ ბევრი რამ შეიტყვეს. ძალიან საინტერესოა ამ მოგონების მცირე ფრაგმენტი: {{ციტატა|„...ჩემი პატარაობისას არ იყო ველოსიპედები, ავტომობილები, თვითმფრინავები, ელექტროდენი, რადიო, გრამოფონები, ელექტროტექნიკა, რენტგენოგრამები, კინო და არ იყო ბაქტერიები, ყოველ შემთხვევაში ისეთი, რომელნიც ექიმების მიერაა აღიარებული... მე მყავდა კარგი მშობლები, კარგი მასწავლებლები, კარგი ამხანაგები, კარგი მოწაფეები. ეს იყო ხელშემწყობი დამთხვევა... მე ცუდად დავიწყე, ჩემი დაბადებიდან რამდენიმე თვის განმავლობაში არავის ეგონა, რომ ცოცხალი დავრჩებოდი. მაგრამ მე გადავრჩი და ძალზე იშვიათად ვავადმყოფდები. უკანასკნელი სამოცი წლის მანძილზე მე არ მახსოვს შემთხვევა, როცა ავადმყოფობის გამო ჩემი მუშაობა ერთი დღით მაინც შეჩერებულიყო“.}} [[1876]] წელს თომსონი საცხოვრებლად [[კემბრიჯი|კემბრიჯში]] გადავიდა. სწორედ იქ დაამთავრა უნივერსიტეტი და მეცნიერული მუშაობაც [[1880]] წელს [[ქვენდიშის ლაბორატორია|ქვენდიშის განთქმულ ლაბორატორიაში]] დაიწყო (ლაბორატორიას რელეი მართავდა). იქვე დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია და გახდა პროფესორი, ხოლო რელეის წასვლის შემდეგ ლაბორატორიას ჩაუდგა სათავეში. [[1918]] წელს თომსონი ტრინიტი კოლეჯის პრეზიდენტის თანამდებობაზეც დანიშნეს, ამიტომ ერთი წლის შემდეგ მან ქავენდიშის ლაბორატორიის დერექტორის პოსტი თავის მოწაფეს, გამოჩენილ ფიზიკოსს [[ერნესტ რეზერფორდი|რეზერფორდს]] დაუთმო და თვითონ კონსულტანტად დარჩა. ==მოღვაწეობა== პირველი თმეცნიერული ნაშრომები თომსონმა [[ფარადეი-მაქსველის ელექტრომაგნიტური თეორია|ფარადეი-მაქსველის ელექტრომაგნიტური თეორიის]] დაფუძნებასა და მის შემდგომ განვითარებას მიუძღვნა. [[1881]] წელს გამოქვეყნებულ ნაშრომში („დაელექტროებულ სხეულების მოძრაობით გამოწვეული ელექტრული და მაგნიტური ეფექტის შესახებ“) იგი ძირითად აღმოჩენამდე მიდის: „დაელექტროებული მოძრავი სხეულების ინერციული მასა უნდა აღემატებოდეს მის უძრავ მასას, რადგან მას ემეტება ასეთი სხეულის მოძრაობის დროს აღძრული ელექტრომაგნიტური მასა“. აღსანიშნავია, რომ სწორედ თომსონდა შემოიღო პირველად „[[ელექტრომაგნიტური მასა|ელექტრომაგნიტური მასის]]“ ცნება. [[1889]] წელს გამოქვეყნდა თომსონის მეტად მნიშვნელოვანი ნაშრომი — მან აღმოაჩინა კავშირი მოძრავი დამუხტული სხეულის მასასა და მის [[ენერგია]]ს შორის (<math>E = mc</math>²). იგივე ფორმულა შემდგომში სხვა მეცნიერებმაც მიიღეს, თუმცა ამ საკითხში პირველობა საბოლოოდ [[ალფრედ აინშტაინი|ალფრედ აინშტაინს]] დარჩა. აინშტაინმა შეძლო და შეაჯამა კერძო შემთხვევებისათვის ადრე გამოთქმული მოსაზრებები და მოგვცა ზოგადი დამოკიდებულება ნივთიერების მასისა და მის ენერგიას შორის. 30 წლის განმავლობაში თომსონი ცდილობდა ფიზიკურ მოვლენათა ერთიანი მექანიკური სურათის შექმნას, მაგრამ ვერ მოახერხა. სიცოცხლის ბოლო წლებში კი სცადა [[სინათლის კვანტის გრიგალური მოდელი]]ს შექმნა. აღსანიშნავია შემდეგი ფაქტი: იგი [[პლანკის კვანტთა თეორია]]ს და აინშტაინის [[ფარდობითობის თეორია|ფარდობითობის თეორიას]] გულგრილად შეხვდა. თუმცა აქვე აღნიშნავდა: {{ციტატა|„აინშტაინმა დაამუშავა ფარდობითობის თეორიის სახელწოდებით ცნობილი მეორე თეორია. იგი შეიცავს მიზიდულობის თეორიასაც. ეს თეორია მოითხოვს მეტად რთულ და ძნელ მათემატიკას; გამოვტყდები, რომ ამ მათემატიკიდან მე ბევრი რამ არ მესმის. მაგრამ დიდ აღფრთოვანებას განვიცდი იმ ოსტატობის წინაშე, რომელთაც აინშტაინი ტრაბსცენდენტული სიძნელის ამოცანებს სწყვეტს“.}} [[1884]] წელს მან დაიწყო გაზებში ელექტრული განმუხტვის შესწავლა. ამ დარგში მან განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი შედეგები მიიღო რენტგენის სხივების აღმოჩენის შემდეგ ([[1895]]), ვინაიდან ეს სხივები გაზის ძლიერ იზონიზაციას იწვევდა. თომსონი იკვლევდა [[კათოდური სხივები]]ს ბუნებას და თვისებებს, რაც ადრე ნაწილობრივ უკვე იყო შესწავლილი. საკუთარი გამოკვლევების შედეგად იგი მივიდა პირველი ელექტრონული ნაწილაკის - ელექტრონის აღმოჩენამდე. თომსონს სურდა აეხსნა თუ რატომ იქცევა სხვადასხვანაირად კათოდური სხივები მაგნიტურსა და [[ელექტრული ველი|ელექტრულ ველებში]]. ასეთი ექსპერიმენტებით მან დაამტკიცა, რომ მაგნიტური ძალები კათოდურ სხივებს ისევე ხრიან, როგორც უარყოფითად დამუხტულ ნაწილაკებს. თომსონმა შემოიღო მეთოდი, რომლის საშუალებითაც შეიძლება გაზომოს კათოდური სხივების შემადგენელი ნაწილაკების სიჩქარე და <math>\frac{q}{m}</math> ფარდობა, სადაც <math>m</math> ნაწილაკების მასაა, ხოლო <math>q</math> — მისი [[ელექტრული მუხტი]]. ელექტრონის ექსპერიმენტული აღმოჩენის შემდეგ თომსონმა ლონდონის სამეფო საზოგაოებას [[1897]] წლის 29 აპრილს მოახსენა. ეს იყო დიდი ტრიუმფი ფიზიკაში. ეს თარიღი შევიდა თანამედროვე ფიზიკის ისტორიაში როგორც პირველი ელემენტარული ნაწილაკის დაბადების დღე. დაახლოებით ერთი წლის შემდეგ თომსონმა გამოთქვა მოსაზრება, რომ [[რენტგენის სხივები]] წარმოიშობა სწრაფი ელექტრონების ანტიკათოდზე დამუხრუჭების დროს. იგი იყო ერთ-ერთი პირველთაგანი ვინც ახსნა ლითონების მაღალი [[ელექტროგამტარობა]] და მრავალი სხვა თვისება, მათში თავისუფალი ელექტრონების არსებობით. ელექტრონის აღმოჩენის შემდეგ თომსონს დაებადა აზრი, რომ [[ატომი]] იყო რთული აღნაგობის და ელექტრონი იყო მისი ნაწილაკი; რომ გაკრკვეულ პირობებში ისინი შეიძლება ატომებს მოწყდნენ, დამოუკიდებლად არსებობდნენ ან სხვა ატომს შეუერთდნენ. [[1903]] წელს თომსონმა გამოაქვეყნა [[თომსონის ატომური მოდელი|ატომის საკუთარი მოდელი]], რომელიც წარმოადგენდა დადებითად დამუხტული მატერიის ღრუბელს, სიმეტრიულად დაწინწკლული ელექტრონებით. [[რადიოაქტიურობა|რადიოაქტიურობის]] შემდგომი კვლევის პროცესში თომსინის მოდელმა ვერ ახსნა რიგი მოვლენები, რის გამოც თომსონი იძულებული გახდა ათი წლის შემდეგ ადგილი დაეთმო [[რეზერჰორდ-ბოილის ატომის მოდელი]]სათვის. ფილოსოფიური შემეცნებით თომსონი მექანიკური [[მატერიალისტი]] იყო. იგი დარწმინებული იყო ბუნების შეცნობის უსაზღვრო შესაძლესაძლებლობაში და თვით შემეცნების პროცესის უსასრულობაში. „ელექტრონი ნივთიერების აგებულების მართლა უკანასკნელი საფეხურია?“ — წერდა თომსონი. [[1926]] წელს მან პირველად დასვა საკითხი ელექტრონის შინაგანი აგებულების შესახებ, ხოლო [[1930]], [[1934]], [[1936]] წლებში მან ელექტრონის აგებულების მოდელიც კი წამოაყენა. თომსონი თავის ერთ-ერთ წიგნში წერდა: {{ციტატა| შეიძლება რომელიმე მკითხველმა დასვას საკითხი, ძალიან შორს ხომ არ შევდივართ, როცა ელექტრონის მიღმა არეში ვიყურებით, სადღაც ხომ უნდა არსებობდეს საზღვარი? მაგრამ ის ფაქტი, რომ არ არსებობს მტკიცე და მკვეთრი დემარკირებული ხაზები, წარმოადგენს ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს თავისებურებას ფიზიკაში. ყოველი ახალი აღმოჩენა არ არის საზღვარი, რომლის იქით სიარული აღარ შეიძლება, პირიქით იგი წარმოადგენს შარაგზას, რომელსაც ჯერ კიდევ გამოუკვლევ ქვეყნებთან მივყარავთ. და ვიდრე არსებობს მეცნიერება, იარსებებს გადაუწვეტელ პრობლემათა სიმრავლეც. ის საშიშროება, თითქმის ოდესმე დადგება ფიზიკოსთა უმუშევრობის ეპოქა, გამორიცხულია“}}. ჯოზეფ ჯონ თომსონი გარდაიცვალა [[1940]] წლის 30 აგვისტოს კემბრიჯში. ==ლიტერატურა== *''პარკაძე ვ''., ფიზიკოსების შესახებ, ტ. IV, გვ. 144-150, თბ. 1980. *А. К. Тимирязев, Жизнь в труды Дж. Дж. Томсона (1856 - 1940), ''Успехи химии'', 1941, т. 10, вип. 1. *А. И. Еремеева, Джозеф Джон Томсон, в кн.: ''Выдающиеся физики мира'', М., 1958. *Дж. Дж. Томсон, Материя, энергия, эфир, пер. С. Т. Конобеевского - в кн.: Философия науки. Естественнонаучные основы материализма, ч. 1. Физика. Вып. 2, М.-Л., 1924. *Дж. Дж. Томсон, По ту сторону электрона, М., 1930. ==რესურსები ინტერნეტში== *[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1906/summary/ The Nobel Prize in Physics 1906] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{თარგი:ნობელის პრემია 1906}} {{ნობელის პრემია ფიზიკაში}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:თომსონი, ჯოზეფ ჯონ}} [[კატეგორია:ინგლისელი ფიზიკოსები]] [[კატეგორია:დაბადებული 18 დეკემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1856]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 30 აგვისტო]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1940]] [[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ანბანის მიხედვით]] sgnmsese8oz8ijv7d9fca5z3cadyvwq 0 442121 4812053 4728629 2025-06-09T15:07:54Z Surprizi 14671 მომხმარებელმა Surprizi გვერდი „[[აკრი (საზომი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[აკრი (ერთეული)]]“ 4728629 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Comparison area units ru.svg|მინი|ფართობის სხვადასხვა ერთეულის შედარება]] '''აკრი''' ({{lang-en|acre}}; საერთაშორისო აღნიშვნა: ac) — ფართობის საზომი ერთეული, რომელიც იხმარება ქვეყნებში, რომელთაც აქვთ ინგლისური საზომი სისტემა, მაგალითად, [[დიდი ბრიტანეთი]], [[აშშ]], [[კანადა]], [[ავსტრალია]] და ა. შ. == შედარება ფართობის სხვა ერთეულებთან == 1 აკრი ტოლია: * 4046.8564224 [[მ²]] * ≈ 1/247 ≈ 0.004 [[კმ²]] * 0.4046856 [[ჰა]] * 40.46856 [[არი]] * 4 რუდი * 4840 კვ. იარდი * 888.97 კვ. საჟენი * 0.37 [[დესიატინა]] * 1/30 მიწის იარდი * 1/640 კვ. მილი ==ლიტერატურა== *{{წიგნი| ავტორი= ხმელიძე თ., გურგენიძე დ., კლიმიაშვილი ლ., ხმელიძე კ.| series=| სათაური=„სამშენებლო ენციკლოპედიური ლექსიკონი“| გამომცემლობა=საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი|ადგილი=თბილისი |წელი=2019| isbn=978-9941-28-496-0| ტომი=I|გვერდი=102|ბმული=https://construction.gtu.ge/wp-content/uploads/2019/11/I.pdf|ადგილი=თბილისი|გამომცემლობა=„ტექნიკური უნივერსიტეტი“|ref=}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{Wikisource1911Enc|Acre (land measure)}} *[http://ru.wikisource.org/wiki/ЭСБЕ/Акр აკრი] — [[ბროკჰაუზისა და ეფრონის ენციკლოპედიური ლექსიკონი]] *{{cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=3&t=2496|title=აკრი|publisher=უცხო სიტყვათა ლექსიკონი|accessdate=15 ივლისი, 2019}} [[კატეგორია:ფართობის საზომი ერთეულები]] 4emqqp39trrp7yne83jbp2309fqo48a 0 442359 4812128 4556276 2025-06-09T17:50:13Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1960 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812128 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Museum of Pirosmani.jpg|300px|მინი]] '''ნიკო ფიროსმანაშვილის სახლ-მუზეუმი''' — ისტორიული ძეგლი მდებარეობს სოფელ [[დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი]]ს სოფელ [[მირზაანი (დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტი)|მირზაანის]] ფიროსმაანთ უბანში. დაარსდა [[1960]] წელს მხატვრის მიერ [[1898]] წელს აშენებული სახლის ბაზაზე. კომპლექსში შედის: საცხოვრებელი სახლი, დამხმარე ნაგებობები, [[1979]] წელს აგებული საგამოფენო დარბაზი, რომელშიც ექსპონირებულია მხატვრის ორგანული ტილოებით („გარმონზე დამკვრელი ქალი“, „ქალი სააღდგომო კვერცხებით“, „შოთა რუსთაველი“). მუზეუმში დაცულია 9000-ზე მეტი [[ექსპონატი]], მათ შორის ფიროსმანის [[1890]] წელს შევსებული პირადი საქმე, რომელიც ნათელს ჰფენს [[ნიკო ფიროსმანი|ფიროსმანის]] ბიოგრაფიას: [[პაბლო პიკასო]]ს ლითოგრაფია „ფიროსმანაშვილის პორტრეტი“. ასევე მუზეუმში ინახება [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] ქართველ მხატვართა ნამუშევრები XX საუკუნის ქიზიყური ყოფის ამსახველი ექსპონატები, ხალიჩები, ფარდაგები, ჭურჭელი, სამუშაო იარაღები და სხვაა. == ლიტერატურა== {{სძა|1-1|298}} {{კახეთის მხარის მუზეუმები}} [[კატეგორია:დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1960 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 03qop8myomy94mq4o5x83hlxvq97aig 0 442916 4812118 4667971 2025-06-09T17:44:54Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1917 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812118 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ეროვნული გალერეა | სურათი = Tbilisi National Gallery.JPG | სურათისზომა = 250 | წარწერა = | დაარსდა = [[1917]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[თბილისი]], [[საქართველო]]. | სტატუსი = სახელმწიფო | ექსპონატი = 30 000 | კლასიფიკაცია = სახელოვნებო | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''დიმიტრი შევარდნაძის სახელობის ეროვნული გალერეა''' — ხელოვნების გალერეა [[თბილისი|თბილისში]], [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი|საქართველოს ეროვნული მუზეუმის]] ნაწილი. გალერეის შენობა (1888, არქიტექტორი [[ალექსანდრ ზალცმანი|ალექსანდრე ზალცმანი]]) წარმოადგენს [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავ ძეგლს]]. მდებარეობს [[თბილისი|თბილისში]], [[რუსთაველის გამზირი|რუსთაველის გამზირზე № 11]]. ხალხში ასევე ცნობილია „ცისფერი გალერეის“ სახელით. == შენობის ისტორია== საქართველოს ეროვნული გალერეა განთავსებულია ყოფილი „დიდების ტაძრის“ შენობაში. „დიდების ტაძარი“ იყო სამხედრო-ისტორიული მუზეუმი, რომელიც აიგო არქიტექტორ [[ალექსანდრ ზალცმანი|ალექსანდრ ზალცმანის]] პროექტით [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1877-1878)|რუსეთ-ოსმალეთის 1877–78 წლების ომში]] რუსეთის გამარჯვების აღსანიშნავად, იმპერატორ [[ალექსანდრე III (რუსეთი)|ალექსანდრე III-ის]] თანხმობით და მთავარმართებელ [[ალექსანდრე დონდუკოვ-კორსაკოვი|ალექსანდრე დონდუკოვ-კორსაკოვის]] ბრძანებით. ზალცმანის პროექტს, რომელიც 1885 წელს დამტკიცა, საფუძვლად დაედო არქიტექტორ პიო პიაჩენტინის პროექტით აგებული რომის საგამოფენო სასახლის ფასადი (1883 წ.). გამზირისკენ მიმართული ფასადი უხვად დეკორირებულია და [[ბაროკო|ბაროკოსთვის]] მახასიათებელ ნიშან-თვისებებს შეიცავს. მის ცენტრს კუბური მოცულობის შესასვლელი გამოჰყოფს. კორინთული სვეტებითა და პილასტრებით ფლანკირებული შესასვლელი ნახევარსფერული ექსედრითაა გადახურული. ამავე ორდერის პილასტრები ანაწევრებს ნაგებობის განაპირა მხარეებსაც. შენობის ასაგებად სამხედრო უწყებას გადაეცა [[ალექსანდრეს ბაღი|ალექსანდრეს ბაღის]] ზედა ნაწილი. 1888 წელს დამთავრდა შენობის მშენებლობა და შეგროვდა ექსპოზიციისათვის საჭირო ექსპონატები: საიმპერატორო საგვარეულოს წევრთა და მხედართმთავართა პორტრეტები, ბატალური სცენების ამსახველი ტილოები, რუსული და სპარსულ-თურქული სამხედრო საჭურველი. სურათები საგანგებო შეკვეთით შეასრულეს იმ დროის ცნობილმა მხატვრებმა – [[ივანე აივაზოვსკი|ი. აივაზოვსკიმ]], [[ფრანც რუბო|ფ. რუბომ]], [[ნიკოლოზ სამოკიში|ნ. სამოკიშმა]], [[პეტრე კოლჩინი|პ. კოლჩინმა]] და სხვ. ექსპოზიცია რუსეთის მიერ კავკასიაში წარმოებული ომების ისტორიას ასახავდა. ექსპონატების შერჩევა და მათი დაცვისათვის თვალყურის დევნება სპეციალურად დანიშნულ კომისიას ევალებოდა. შენობის ფასადზე მიმაგრებული იყო 12 დაფა, რომლებზეც ამოტვიფრული იყო კავკასიის ომების მნიშვნელოვანი თარიღები და მოვლენები. შენობის გარშემო იდგა 38 ზარბაზანი – ომის ნადავლი. 1914 წელს გალერეის ექსპოზიცია დაიხურა. ნაწილი ექსპონატებისა გაიტანეს საქართველოდან. ფერწერული ტილოების საქართველოში დარჩენილი ნაწილი ამჟამად დაცულია შ. ამირანაშვილის სახელობის ხელოვნების მუზეუმში. შენობას 2009 წლის 20 ნოემბერს, [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს ბრძანებულების თანახმად, მიენიჭა [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის]] კატეგორია.<ref>{{Cite web |url=https://matsne.gov.ge/ka/document/view/106132 |title=საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება № 834, 2009 წლის 20 ნოემბერი, ქ. თბილისი, კულტურის ზოგიერთი უძრავი ძეგლისათვის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის მინიჭების შესახებ |accessdate=2020-02-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305085304/https://matsne.gov.ge/ka/document/view/106132 |archivedate=2016-03-05 }}</ref> ==ისტორია== საქართველოს ეროვნული გალერეა დაარსდა 1920 წელს საქართველოს სამხატვრო გალერეის სახელით. გალერეის შექმნის ინიციატორი და პირველი დირექტორი იყო მხატვარი [[დიმიტრი შევარდნაძე]]. პირველი ექსპოზიცია 1920 წლის ოქტომბერში შედგა. გალერეის საგამოფენო პოლიტიკა პირველივე წლებში გამოიკვეთა: ქართული და უცხოური, ძველი და ახალი პერიოდების სახვითი ხელოვნების ნიმუშები — რაც ფასეული შექმნილა ან მოხვედრილა საქართველოს ტერიტორიაზე. [[2007]] წელს ეროვნული გალერეა [[საქართველოს ეროვნული მუზეუმი|საქართველოს ეროვნულ მუზეუმს]] შეუერთდა. დაიგეგმა გალერეის შენობის ფართომასშტაბიანი რეკონსტრუქცია, რომლის შედეგად უცვლელი დარჩა ნაგებობის ცენტრალური ფასადი და საგამოფენო სივრცე. შენობა გაიზარდა ბაღის მხრიდან მიშენების ხარჯზე. რეკონსტრუქციის შედეგად შეიქმნა ახალი საგამოფენო სივრცე. განახლებულ გალერეაში 8 დარბაზი ფუნქციონირებს, შექმნილია სარესტავრაციო ლაბორატორია, დროებითი გამოფენების ორგანიზებისათვის საჭირო ექსპონატთა საცავი, სასწავლო სივრცე და გაიხსნა მაღაზია. პროექტი პორტუგალიულმა არქიტექტურულმა კომპანია „Ainda Arquitectura“-მ შეიმუშავა. ინახება 30 000 ექსპონატი. დღეს გალერეა ეროვნული მუზეუმის ერთ-ერთი ცენტრალური საგამოფენო სივრცეა, სადაც გამოფენილია ქართული სახვითი ხელოვნების შედევრები. ==ექსპონატები== მუზეუმის ფონდი ინახავს 30 ათას ექსპონატს თანამედროვე ქართული კულტურისა. მათ შორის ფერწერის, გრაფიკის, დეკორატიულ-გამოყენებითი ხელოვნებისა და ფოტოგრაფიის ნამუშევრებს. ძირითად კრებულს წარმოადგენს [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] კლასიკური ქართული ფერწერისა და ქანდაკების ნამუშევრები. მათ შორისაა [[ნიკო ფიროსმანი|ნიკო ფიროსმანის]], [[ელენე ახვლედიანი|ელენე ახვლედიანის]], [[დავით კაკაბაძე|დავით კაკაბაძის]], [[ლადო გუდიაშვილი|ლადო გუდიაშვილის]] და სხვათა ნამუშევრები. ==ლიტერატურა== {{ქსე|6~9|185|მჭედლიშვილი ი.}} {{ქე|2|?|}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://museum.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=54/ეროვნული გალერეა] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{თბილისის ღირსშესანიშნაობები}} {{საქართველოს ეროვნული მუზეუმი}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გაერთიანება]] [[კატეგორია:ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლები]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები თბილისში]] [[კატეგორია:1917 წელს დაარსებული მუზეუმები]] ekqvzl0jl1q3ihp9zvleq67qr32hkmn 0 444625 4812155 4626418 2025-06-09T18:29:09Z Gobrona 28077 4812155 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საინფორმაციო მოწყობილობა | სახელწოდება = Game & Watch-ის სერია | სხვა სახელწოდებები = G&W | ლოგო = [[ფაილი:Game_and_watch_logo.svg|100პქ]] | სურათი = [[ფაილი:Game-and-watch-ball.png|220პქ]] | ტიტრი = | შემქმნელი = [[Nintendo R&D1]] | მწარმოებელი = [[Nintendo]] | ოჯახი = | ტიპი = | თაობა = | გამოშვება= {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1980|4|28}} | საცალო = | ფასი = | შეწყდა = {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1991|10|14}} | გაიყიდა = დაახლოებით 43.4 მილიონი | მედია = | კვება = კვების მინიატურული ბატარეა | ჩიპი = | პროცესორი = Sharp SM5xx-ის ოჯახი | მეხსიერება = | ბარათი = | მონიტორი = [[LCD]] | გრაფიკა = | ხმა = | შეტანა = | კონტროლერი = | ზომა = | წონა = | თამაში = | უკუთავსებადობა = | წინა = | შემდეგი = [[Game Boy]] | დაკავშირებული = | საიტი = }} '''Game & Watch''' ({{Lang-ja|ゲーム&ウオッチ}}, [[დასავლეთ გერმანია]]ში ცნობილი როგორც '''Tricotronic ''', [[ავსტრია]]ში — '''G&W''') — [[მეორე თაობის ვიდეო თამაშების კონსოლები|მეორე თაობის]] გამოყოფილი [[პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლი|პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლების]] სერია, წარმოებული და გამოცემული კომპანია [[Nintendo]]-ს მიერ [[1980]] წელს. შექმნა იაპონელმა დიზაინერმა გუმპეი იოკოიმ. Game & Watch არის Nintendo-ს ერთ-ერთი ადრეული გასართობი პროდუქტი, რომელსაც დიდი წარმატება ხვდა წილად.<ref>{{cite web |url=http://us.wii.com/iwata_asks/mario25th/vol2_page1.jsp |title=Wii.com - Iwata Asks: Super Mario Bros. 25th Anniversary |publisher=Us.wii.com |date= |accessdate=2011-03-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111231005824/http://us.wii.com/iwata_asks/mario25th/vol2_page1.jsp |archivedate=2011-12-31 }}</ref> კომპანია გამოსცემდა Game & Watch-ის სხვადასხვა ვარიანტებსს (Silver, Gold, Wide Screen, New Wide Screen, Multiscreen, Color Screen, Panorama Screen, Super Color, Micro Vs. System, Crystal Screen, Mini Classics, Donkey Kong), მათ შორის ორ ეკრანიან ვარიანტებსაც. უმეტეს მათგანს ჰქონდა ღილაკები „Game A“ და „Game B“. Game B“, როგორც წესი, თამაშს ხდიდა უფრო რთულს და სწრაფს. კონსოლი დაფუძნებული იყო Sharp SM5xx-ის ოჯახის 4-ბიტიან [[ცენტრალური პროცესორი|ცენტრალურ პროცესორზე]]. მოწყობილობა მოიხმარდა მინიატურულ ბატარეას (საათის ბატარეა) და გააჩნდა [[LCD|თხევად-კრისტალური ეკრანი]], საათი და მაღვიძარა. არსებობის განმავლობაში მასზე გამოვიდა 60 თამაში, ხოლო მის თილისმად იქცა პერსონაჟი მისტერ Game & Watch, რომელიც პირველად გამოჩნდა თამაშში „Ball“. [[1991]] წლის [[14 თებერვალი|14 თებერვალს]] გამოვიდა მისი უკანასკნელი თამაში „Mario the Juggler“,<ref>{{cite web | title = Obscure Pixels - Nintendo Game&Watch | url = http://homepages.ihug.co.nz/~pinwhiz/g&w.htm | accessdate = 2009-07-11 | publisher = homepages.ihug.co.nz | archiveurl = https://web.archive.org/web/20181130000851/http://homepages.ihug.co.nz/~pinwhiz/g%26w.htm | archivedate = 2018-11-30 }}</ref> რამაც დაასრულა Game & Watch-ის სერიის წარმოება. Game & Watch-მა დიდი წვლილი შეიტანა პორტატიული კონსოლების განვითარება-პოპულარიზაციაში. საერთო ჯამში გაიყიდა კონსოლის 43 მილიონი ეგზემპლარი.<ref name="iwataasks">{{cite web|url= http://iwataasks.nintendo.com/interviews/#/clubn/game-and-watch-ball-reward/0/3|accessdate=2013-06-23|publisher=Nintendo of America|title= Iwata Asks: Game & Watch}}</ref> [[1989]] წელს Nintendo-მ გამოსცა მონდევნო პორტატიული სისტემა [[Game Boy]], რომელიც კიდევ უფრო წარმატებული აღმოჩნდა, ვიდრე მისი წინამორბედი, რომლის გაყიდვებმა 118 მილიონ ასლს გადააჭარბა.<ref name="consolidatedsales">{{cite web|url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |title=Consolidated Sales Transition by Region |accessdate=23 ოქტომბერი, 2016 |date=26 აპრილი, 2016 |publisher=Nintendo |format=PDF |archiveurl=https://www.webcitation.org/6hBWlh2lb?url=https://www.nintendo.co.jp/ir/library/historical_data/pdf/consolidated_sales_e1603.pdf |archivedate=1 მაისი, 2016 |deadurl=yes }}</ref> ==თამაშები== {{მთავარი|Game & Watch-ის თამაშების სია}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commonscat-inline|Game & Watch}} * [https://www.nintendo.co.jp/ds/dsiware/game_and_watch/index.html Game & Watch] Nintendo-ს ოფიციალურ საიტზე * [https://www.gameandwatch.ch/en/game-watch-information/all-60-games.html Game & Watch-ის თამაშების სია] * [https://www.cnet.com/news/nintendo-flashback-game-watch/ Game & Watch] — Cnet ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა}} {{ვიდეო თამაშების კონსოლები|თაობა=მეორე}} {{გამოყოფილი კონსოლები}} {{პორტატიული ვიდეო თამაშების კონსოლები}} [[კატეგორია:1984 წელს წარმოდგენილი პროდუქტები]] [[კატეგორია:გამოყოფილი კონსოლები]] [[კატეგორია:Game & Watch]] [[კატეგორია:პორტატული ელექტრონული თამაშები]] [[კატეგორია:მონოქრომული ვიდეო თამაშების კონსოლები]] [[კატეგორია:Nintendo-ს ფრენჩაიზები]] [[კატეგორია:Nintendo-ს აპარატული უზრუნველყოფა]] [[კატეგორია:ვიდეო თამაშების ფრენჩაიზები]] [[კატეგორია:1980-იანების სათამაშოები]] f0eaqmeex4w00nnzgvk3wlh9kd7d6qv 0 463537 4812049 4789843 2025-06-09T15:06:13Z Accipite7 77078 ინფორმაცია განახლებულია. 4812049 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე |სრული სახელი = ბორის არკადის ძე გრიგოლაშვილი |ორიგინალური სახელი = |ცხოვრების პერიოდი = |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1933|10|26}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] |გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1993|10|29|1933|10|26}} |გარდაცვალების ადგილი =[[ქუთაისი]], [[საქართველო]] |პორტრეტი = [[File:B. Grigolashvili 1992..jpg|250px]] |ხელმოწერა = საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის დროს (1992) |მეტსახელი = |კუთვნილება = {{დროშა|სსრკ}}<br />{{დროშა|საქართველო|1990}} |სამხედრო სამსახურის წლები = {{დროშანიშანი|სსრკ}} სსრკ-ის შეიარაღებული ძალები (1953-1989)<br />{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[საქართველოს შეიარაღებული ძალები]] (1992-1993) |წოდება = [[File:Soviet Army Rank Polkovnik 1955-1991 infobox.png|48px]] [[პოლკოვნიკი]] (სსრკ) (1980)<br />[[File:Georgian Army Rank General-maiori 1991-2004 infobox.png|48px]]<br>გენერალ-მაიორი (საქართველო) (1993) |ჯარის სახეობა = [[სახმელეთო ჯარები]] |მეთაურობდა =საქართველოს ეროვნული გვარდიის მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსის პირველი მოადგილე, ოპერატიული სამმართველოს უფროსი (1992 თებერვალი - 1993 ივნისი)<br />საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს I საარმიო კორპუსის შტაბის უფროსი, კორპუსის სარდლის პირველი მოადგილე (1993 ივლისი — 1993 ოქტომბერი) |ნაწილი = |ბრძოლები/ომები = [[ქართულ-ოსური კონფლიქტი]] (1992)<br />[[აფხაზეთის ომი (1992-1993)]] |ჯილდოები = სსრკ-ის 3 ორდენი და 14 მედალი<br />{{ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი}} [[ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი]] (1993) |კავშირი = |სამსახურიდან გადადგომა = }} '''ბორის არკადის ძე გრიგოლაშვილი''' (დ. [[26 ოქტომბერი]], [[1933]], [[თბილისი]] — გ. [[29 ოქტომბერი]], [[1993]], [[ქუთაისი]], დაკრძალულია [[თბილისი|თბილისში]]) — [[ქართველები|ქართველი]] სამხედრო მეთაური, გენერალ-მაიორი ([[1993]]). დაამთავრა თბილისის სამხედრო სასწავლებელი (1956). მსახურობდა [[საბჭოთა კავშირი]]ს შეიარაღებულ ძალებში (1953-1989), ჰქონდა [[პოლკოვნიკი|პოლკოვნიკის]] წოდება (1980), დაჯილდოებულია სსრკ-ის 3 ორდენით და 14 მედლით. [[1992]] წლიდან თებერვლიდან იყო ქართულ არმიაში: [[საქართველოს ეროვნული გვარდია|საქართველოს ეროვნული გვარდიის]] მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსის პირველი მოადგილე, ოპერატიული სამმართველოს უფროსი, 1993 ივლისიდან — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს]] I საარმიო კორპუსის შტაბის უფროსი, კორპუსის სარდლის პირველი მოადგილე. [[ფაილი:B. Grigolashvili 1983..jpg|მინი|სსრკ-ის შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის დროს (1983)|მარცხნივ]] 1992-1993 წლებში ბორის გრიგოლაშვილი მონაწილეობდა საომარ მოქმედებებში [[აფხაზეთი|აფხაზეთსა]] და [[სამაჩაბლო|სამაჩაბლოში]] ([[ცხინვალის რეგიონი]]). მისი ხელმძღვანელობით დაიგეგმა და წარმატებით განხორციელდა მრავალი სამხედრო ოპერაცია. იგი სასიკვდილოდ დაიჭრა და გმირულად დაიღუპა ბრძოლაში [[აფხაზეთის ომი|აფხაზეთის ომში]]. „ერისა და სამშობლოს წინაშე განსაკუთრებული დამსახურებისათვის, თავდადებისა და თავგანწირვისათვის, [[საქართველო|სამშობლოს]] დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლებში გამოჩენილი გმირული თავდადებისა და მამაცობისათვის, უნარიანი ხელმძღვანელობით უზრუნველყოფილი სამხედრო ნაწილებისა და ქვეგანაყოფების წარმატებისათვის, შემუშავებული და განხორციელებული საბრძოლო ოპერაციებისათვის“ გენერალ-მაიორი ბორის გრიგოლაშვილი საქართველოს სახელმწიფოს მეთაურის 1993 წლის 5 ნოემბრის №229 ბრძანებულებით სიკვდილის შემდეგ დაჯილდოვდა [[ვახტანგ გორგასლის ორდენი|ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენით]] სიკვდილის შემდეგ. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|150}} * {{წიგნი | სახელი = ლ. | გვარი = დოლიძე | სათაური = გენერალისიმუსი, მარშლები, გენერლები, ადმირალები — ჩვენი თანამემამულენი 1700-2000 | ადგილი = თბ. | წელი = 2000 | გვერდი = 111, 176}} * {{წიგნი | სახელი = ლ. | გვარი = დოლიძე | სათაური = გენერლები საქართველოდან: საქართველოს გენერალიტეტის სამსაუკუნოვანი მატიანე | ადგილი = თბ. | წელი = 2003 | გვერდი = 441, 659}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{Nplg ბიოგრაფია|00002839}} {{DEFAULTSORT:გრიგოლაშვილი, ბორის}} [[კატეგორია:დაბადებული 26 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1933]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1993]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:აფხაზეთის ომის მონაწილეები]] [[კატეგორია:ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:ქართველი გენერლები]] [[კატეგორია:ქართველი გენერალ-მაიორები]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] 3366tzj2zlxf6b0tu4uter1946712bc 4812055 4812049 2025-06-09T15:10:41Z Accipite7 77078 /* ლიტერატურა */ 4812055 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე |სრული სახელი = ბორის არკადის ძე გრიგოლაშვილი |ორიგინალური სახელი = |ცხოვრების პერიოდი = |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1933|10|26}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] |გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1993|10|29|1933|10|26}} |გარდაცვალების ადგილი =[[ქუთაისი]], [[საქართველო]] |პორტრეტი = [[File:B. Grigolashvili 1992..jpg|250px]] |ხელმოწერა = საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის დროს (1992) |მეტსახელი = |კუთვნილება = {{დროშა|სსრკ}}<br />{{დროშა|საქართველო|1990}} |სამხედრო სამსახურის წლები = {{დროშანიშანი|სსრკ}} სსრკ-ის შეიარაღებული ძალები (1953-1989)<br />{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[საქართველოს შეიარაღებული ძალები]] (1992-1993) |წოდება = [[File:Soviet Army Rank Polkovnik 1955-1991 infobox.png|48px]] [[პოლკოვნიკი]] (სსრკ) (1980)<br />[[File:Georgian Army Rank General-maiori 1991-2004 infobox.png|48px]]<br>გენერალ-მაიორი (საქართველო) (1993) |ჯარის სახეობა = [[სახმელეთო ჯარები]] |მეთაურობდა =საქართველოს ეროვნული გვარდიის მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსის პირველი მოადგილე, ოპერატიული სამმართველოს უფროსი (1992 თებერვალი - 1993 ივნისი)<br />საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს I საარმიო კორპუსის შტაბის უფროსი, კორპუსის სარდლის პირველი მოადგილე (1993 ივლისი — 1993 ოქტომბერი) |ნაწილი = |ბრძოლები/ომები = [[ქართულ-ოსური კონფლიქტი]] (1992)<br />[[აფხაზეთის ომი (1992-1993)]] |ჯილდოები = სსრკ-ის 3 ორდენი და 14 მედალი<br />{{ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი}} [[ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი]] (1993) |კავშირი = |სამსახურიდან გადადგომა = }} '''ბორის არკადის ძე გრიგოლაშვილი''' (დ. [[26 ოქტომბერი]], [[1933]], [[თბილისი]] — გ. [[29 ოქტომბერი]], [[1993]], [[ქუთაისი]], დაკრძალულია [[თბილისი|თბილისში]]) — [[ქართველები|ქართველი]] სამხედრო მეთაური, გენერალ-მაიორი ([[1993]]). დაამთავრა თბილისის სამხედრო სასწავლებელი (1956). მსახურობდა [[საბჭოთა კავშირი]]ს შეიარაღებულ ძალებში (1953-1989), ჰქონდა [[პოლკოვნიკი|პოლკოვნიკის]] წოდება (1980), დაჯილდოებულია სსრკ-ის 3 ორდენით და 14 მედლით. [[1992]] წლიდან თებერვლიდან იყო ქართულ არმიაში: [[საქართველოს ეროვნული გვარდია|საქართველოს ეროვნული გვარდიის]] მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსის პირველი მოადგილე, ოპერატიული სამმართველოს უფროსი, 1993 ივლისიდან — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს]] I საარმიო კორპუსის შტაბის უფროსი, კორპუსის სარდლის პირველი მოადგილე. [[ფაილი:B. Grigolashvili 1983..jpg|მინი|სსრკ-ის შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის დროს (1983)|მარცხნივ]] 1992-1993 წლებში ბორის გრიგოლაშვილი მონაწილეობდა საომარ მოქმედებებში [[აფხაზეთი|აფხაზეთსა]] და [[სამაჩაბლო|სამაჩაბლოში]] ([[ცხინვალის რეგიონი]]). მისი ხელმძღვანელობით დაიგეგმა და წარმატებით განხორციელდა მრავალი სამხედრო ოპერაცია. იგი სასიკვდილოდ დაიჭრა და გმირულად დაიღუპა ბრძოლაში [[აფხაზეთის ომი|აფხაზეთის ომში]]. „ერისა და სამშობლოს წინაშე განსაკუთრებული დამსახურებისათვის, თავდადებისა და თავგანწირვისათვის, [[საქართველო|სამშობლოს]] დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლებში გამოჩენილი გმირული თავდადებისა და მამაცობისათვის, უნარიანი ხელმძღვანელობით უზრუნველყოფილი სამხედრო ნაწილებისა და ქვეგანაყოფების წარმატებისათვის, შემუშავებული და განხორციელებული საბრძოლო ოპერაციებისათვის“ გენერალ-მაიორი ბორის გრიგოლაშვილი საქართველოს სახელმწიფოს მეთაურის 1993 წლის 5 ნოემბრის №229 ბრძანებულებით სიკვდილის შემდეგ დაჯილდოვდა [[ვახტანგ გორგასლის ორდენი|ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენით]] სიკვდილის შემდეგ. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|150}} * {{წიგნი | სახელი = ლ. | გვარი = დოლიძე | სათაური = გენერალისიმუსი, მარშლები, გენერლები, ადმირალები — ჩვენი თანამემამულენი 1700-2000 | ადგილი = თბ. | წელი = 2000 | გვერდი = 111, 176}} * {{წიგნი | სახელი = ლ. | გვარი = დოლიძე | სათაური = გენერლები საქართველოდან: საქართველოს გენერალიტეტის სამსაუკუნოვანი მატიანე | ადგილი = თბ. | წელი = 2003 | გვერდი = 441, 659}} * {{წიგნი | სახელი = | გვარი = | სათაური = წიგნი ღირსებისა: ტ. 1, შემდგ.: თამაზ ყიფიანი (რედ.), თენგიზ გაჩეჩილაძე, გურამ სიმონიშვილი | ადგილი = თბ. | წელი = 2000 | გვერდი = 121}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{Nplg ბიოგრაფია|00002839}} {{DEFAULTSORT:გრიგოლაშვილი, ბორის}} [[კატეგორია:დაბადებული 26 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1933]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1993]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:აფხაზეთის ომის მონაწილეები]] [[კატეგორია:ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:ქართველი გენერლები]] [[კატეგორია:ქართველი გენერალ-მაიორები]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] k7jvra2zqmlakbryj3wmekghkozigze 4812056 4812055 2025-06-09T15:16:01Z Accipite7 77078 /* ლიტერატურა */ 4812056 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე |სრული სახელი = ბორის არკადის ძე გრიგოლაშვილი |ორიგინალური სახელი = |ცხოვრების პერიოდი = |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1933|10|26}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] |გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1993|10|29|1933|10|26}} |გარდაცვალების ადგილი =[[ქუთაისი]], [[საქართველო]] |პორტრეტი = [[File:B. Grigolashvili 1992..jpg|250px]] |ხელმოწერა = საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის დროს (1992) |მეტსახელი = |კუთვნილება = {{დროშა|სსრკ}}<br />{{დროშა|საქართველო|1990}} |სამხედრო სამსახურის წლები = {{დროშანიშანი|სსრკ}} სსრკ-ის შეიარაღებული ძალები (1953-1989)<br />{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[საქართველოს შეიარაღებული ძალები]] (1992-1993) |წოდება = [[File:Soviet Army Rank Polkovnik 1955-1991 infobox.png|48px]] [[პოლკოვნიკი]] (სსრკ) (1980)<br />[[File:Georgian Army Rank General-maiori 1991-2004 infobox.png|48px]]<br>გენერალ-მაიორი (საქართველო) (1993) |ჯარის სახეობა = [[სახმელეთო ჯარები]] |მეთაურობდა =საქართველოს ეროვნული გვარდიის მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსის პირველი მოადგილე, ოპერატიული სამმართველოს უფროსი (1992 თებერვალი - 1993 ივნისი)<br />საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს I საარმიო კორპუსის შტაბის უფროსი, კორპუსის სარდლის პირველი მოადგილე (1993 ივლისი — 1993 ოქტომბერი) |ნაწილი = |ბრძოლები/ომები = [[ქართულ-ოსური კონფლიქტი]] (1992)<br />[[აფხაზეთის ომი (1992-1993)]] |ჯილდოები = სსრკ-ის 3 ორდენი და 14 მედალი<br />{{ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი}} [[ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი]] (1993) |კავშირი = |სამსახურიდან გადადგომა = }} '''ბორის არკადის ძე გრიგოლაშვილი''' (დ. [[26 ოქტომბერი]], [[1933]], [[თბილისი]] — გ. [[29 ოქტომბერი]], [[1993]], [[ქუთაისი]], დაკრძალულია [[თბილისი|თბილისში]]) — [[ქართველები|ქართველი]] სამხედრო მეთაური, გენერალ-მაიორი ([[1993]]). დაამთავრა თბილისის სამხედრო სასწავლებელი (1956). მსახურობდა [[საბჭოთა კავშირი]]ს შეიარაღებულ ძალებში (1953-1989), ჰქონდა [[პოლკოვნიკი|პოლკოვნიკის]] წოდება (1980), დაჯილდოებულია სსრკ-ის 3 ორდენით და 14 მედლით. [[1992]] წლიდან თებერვლიდან იყო ქართულ არმიაში: [[საქართველოს ეროვნული გვარდია|საქართველოს ეროვნული გვარდიის]] მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსის პირველი მოადგილე, ოპერატიული სამმართველოს უფროსი, 1993 ივლისიდან — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს]] I საარმიო კორპუსის შტაბის უფროსი, კორპუსის სარდლის პირველი მოადგილე. [[ფაილი:B. Grigolashvili 1983..jpg|მინი|სსრკ-ის შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის დროს (1983)|მარცხნივ]] 1992-1993 წლებში ბორის გრიგოლაშვილი მონაწილეობდა საომარ მოქმედებებში [[აფხაზეთი|აფხაზეთსა]] და [[სამაჩაბლო|სამაჩაბლოში]] ([[ცხინვალის რეგიონი]]). მისი ხელმძღვანელობით დაიგეგმა და წარმატებით განხორციელდა მრავალი სამხედრო ოპერაცია. იგი სასიკვდილოდ დაიჭრა და გმირულად დაიღუპა ბრძოლაში [[აფხაზეთის ომი|აფხაზეთის ომში]]. „ერისა და სამშობლოს წინაშე განსაკუთრებული დამსახურებისათვის, თავდადებისა და თავგანწირვისათვის, [[საქართველო|სამშობლოს]] დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლებში გამოჩენილი გმირული თავდადებისა და მამაცობისათვის, უნარიანი ხელმძღვანელობით უზრუნველყოფილი სამხედრო ნაწილებისა და ქვეგანაყოფების წარმატებისათვის, შემუშავებული და განხორციელებული საბრძოლო ოპერაციებისათვის“ გენერალ-მაიორი ბორის გრიგოლაშვილი საქართველოს სახელმწიფოს მეთაურის 1993 წლის 5 ნოემბრის №229 ბრძანებულებით სიკვდილის შემდეგ დაჯილდოვდა [[ვახტანგ გორგასლის ორდენი|ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენით]] სიკვდილის შემდეგ. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|150}} http://georgianencyclopedia.ge/index.php?title=მთავარი_გვერდი * {{წიგნი | სახელი = ლ. | გვარი = დოლიძე | სათაური = გენერალისიმუსი, მარშლები, გენერლები, ადმირალები — ჩვენი თანამემამულენი 1700-2000 | ადგილი = თბ. | წელი = 2000 | გვერდი = 111, 176}} http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/244300 * {{წიგნი | სახელი = ლ. | გვარი = დოლიძე | სათაური = გენერლები საქართველოდან: საქართველოს გენერალიტეტის სამსაუკუნოვანი მატიანე | ადგილი = თბ. | წელი = 2003 | გვერდი = 441, 659}} http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/114120 * {{წიგნი | სახელი = | გვარი = | სათაური = წიგნი ღირსებისა: ტ. 1, შემდგ.: თამაზ ყიფიანი (რედ.), თენგიზ გაჩეჩილაძე, გურამ სიმონიშვილი | ადგილი = თბ. | წელი = 2000 | გვერდი = 121}} https://mematiane.ge/product-details.php?id=9495&&lang=ru * ბორის გრიგოლაშვილი — მემატიანე https://mematiane.ge/product-details.php?id=2211 ==რესურსები ინტერნეტში== {{Nplg ბიოგრაფია|00002839}} {{DEFAULTSORT:გრიგოლაშვილი, ბორის}} [[კატეგორია:დაბადებული 26 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1933]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1993]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:აფხაზეთის ომის მონაწილეები]] [[კატეგორია:ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:ქართველი გენერლები]] [[კატეგორია:ქართველი გენერალ-მაიორები]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] jzssp91f890dz8ov5y3enz1hbvr63so 4812069 4812056 2025-06-09T16:17:07Z Mehman 75871 4812069 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სამხედრო მოღვაწე |სრული სახელი = ბორის არკადის ძე გრიგოლაშვილი |ორიგინალური სახელი = |ცხოვრების პერიოდი = |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1933|10|26}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] |გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1993|10|29|1933|10|26}} |გარდაცვალების ადგილი =[[ქუთაისი]], [[საქართველო]] |პორტრეტი = [[File:B. Grigolashvili 1992..jpg|250px]] |ხელმოწერა = საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის დროს (1992) |მეტსახელი = |კუთვნილება = {{დროშა|სსრკ}}<br />{{დროშა|საქართველო|1990}} |სამხედრო სამსახურის წლები = {{დროშანიშანი|სსრკ}} სსრკ-ის შეიარაღებული ძალები (1953-1989)<br />{{დროშანიშანი|საქართველო|1990}} [[საქართველოს შეიარაღებული ძალები]] (1992-1993) |წოდება = [[File:Soviet Army Rank Polkovnik 1955-1991 infobox.png|48px]] [[პოლკოვნიკი]] (სსრკ) (1980)<br />[[File:Georgian Army Rank General-maiori 1991-2004 infobox.png|48px]]<br>გენერალ-მაიორი (საქართველო) (1993) |ჯარის სახეობა = [[სახმელეთო ჯარები]] |მეთაურობდა =საქართველოს ეროვნული გვარდიის მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსის პირველი მოადგილე, ოპერატიული სამმართველოს უფროსი (1992 თებერვალი - 1993 ივნისი)<br />საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს I საარმიო კორპუსის შტაბის უფროსი, კორპუსის სარდლის პირველი მოადგილე (1993 ივლისი — 1993 ოქტომბერი) |ნაწილი = |ბრძოლები/ომები = [[ქართულ-ოსური კონფლიქტი]] (1992)<br />[[აფხაზეთის ომი (1992-1993)]] |ჯილდოები = სსრკ-ის 3 ორდენი და 14 მედალი<br />{{ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი}} [[ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენი]] (1993) |კავშირი = |სამსახურიდან გადადგომა = }} '''ბორის არკადის ძე გრიგოლაშვილი''' (დ. [[26 ოქტომბერი]], [[1933]], [[თბილისი]] — გ. [[29 ოქტომბერი]], [[1993]], [[ქუთაისი]], დაკრძალულია [[თბილისი|თბილისში]]) — [[ქართველები|ქართველი]] სამხედრო მეთაური, გენერალ-მაიორი ([[1993]]). დაამთავრა თბილისის სამხედრო სასწავლებელი (1956). მსახურობდა [[საბჭოთა კავშირი]]ს შეიარაღებულ ძალებში (1953-1989), ჰქონდა [[პოლკოვნიკი|პოლკოვნიკის]] წოდება (1980), დაჯილდოებულია სსრკ-ის 3 ორდენით და 14 მედლით. [[1992]] წლიდან თებერვლიდან იყო ქართულ არმიაში: [[საქართველოს ეროვნული გვარდია|საქართველოს ეროვნული გვარდიის]] მთავარი სამმართველოს შტაბის უფროსის პირველი მოადგილე, ოპერატიული სამმართველოს უფროსი, 1993 ივლისიდან — [[საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო|საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს]] I საარმიო კორპუსის შტაბის უფროსი, კორპუსის სარდლის პირველი მოადგილე. [[ფაილი:B. Grigolashvili 1983..jpg|მინი|სსრკ-ის შეიარაღებულ ძალებში სამსახურის დროს (1983)|მარცხნივ]] 1992-1993 წლებში ბორის გრიგოლაშვილი მონაწილეობდა საომარ მოქმედებებში [[აფხაზეთი|აფხაზეთსა]] და [[სამაჩაბლო|სამაჩაბლოში]] ([[ცხინვალის რეგიონი]]). მისი ხელმძღვანელობით დაიგეგმა და წარმატებით განხორციელდა მრავალი სამხედრო ოპერაცია. იგი სასიკვდილოდ დაიჭრა და გმირულად დაიღუპა ბრძოლაში [[აფხაზეთის ომი|აფხაზეთის ომში]]. „ერისა და სამშობლოს წინაშე განსაკუთრებული დამსახურებისათვის, თავდადებისა და თავგანწირვისათვის, [[საქართველო|სამშობლოს]] დაცვისა და ერთიანობისათვის ბრძოლებში გამოჩენილი გმირული თავდადებისა და მამაცობისათვის, უნარიანი ხელმძღვანელობით უზრუნველყოფილი სამხედრო ნაწილებისა და ქვეგანაყოფების წარმატებისათვის, შემუშავებული და განხორციელებული საბრძოლო ოპერაციებისათვის“ გენერალ-მაიორი ბორის გრიგოლაშვილი საქართველოს სახელმწიფოს მეთაურის 1993 წლის 5 ნოემბრის №229 ბრძანებულებით სიკვდილის შემდეგ დაჯილდოვდა [[ვახტანგ გორგასლის ორდენი|ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენით]]. ==ლიტერატურა== {{ქე|2|150}} * {{წიგნი | სახელი = ლ. | გვარი = დოლიძე | სათაური = გენერალისიმუსი, მარშლები, გენერლები, ადმირალები — ჩვენი თანამემამულენი 1700-2000 | ადგილი = თბ. | წელი = 2000 | გვერდი = 111, 176}} * {{წიგნი | სახელი = ლ. | გვარი = დოლიძე | სათაური = გენერლები საქართველოდან: საქართველოს გენერალიტეტის სამსაუკუნოვანი მატიანე | ადგილი = თბ. | წელი = 2003 | გვერდი = 441, 659}} * {{წიგნი | სახელი = | გვარი = | სათაური = წიგნი ღირსებისა: ტ. 1, შემდგ.: თამაზ ყიფიანი (რედ.), თენგიზ გაჩეჩილაძე, გურამ სიმონიშვილი | ადგილი = თბ. | წელი = 2000 | გვერდი = 121}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{Nplg ბიოგრაფია|00002839}} *[https://mematiane.ge/product-details.php?id=2211 ბორის გრიგოლაშვილი — მემატიანე] {{DEFAULTSORT:გრიგოლაშვილი, ბორის}} [[კატეგორია:დაბადებული 26 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1933]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 29 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1993]] [[კატეგორია:აფხაზეთის ომის მონაწილეები]] [[კატეგორია:ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:ქართველი გენერლები]] [[კატეგორია:ქართველი გენერალ-მაიორები]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] c2sjybf233dat0gtfon9568vg0spgor 0 480153 4812174 4449723 2025-06-09T20:31:57Z Geagea 783 {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} + {{სქოლიო}} + {{authority control}} 4812174 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} '''მურმან კვარაცხელია''' (დ. [[7 ოქტომბერი]], [[1952]], სოფელი [[კოჩარა]], [[ოჩამჩირის რაიონი]], [[აფხაზეთის ასსრ]], [[საქართველოს სსრ]]) — ქართველი პოლიტიკოსი და პროფესორი. ==ბიოგრაფია== მურმან კვარაცხელია დაიბადა 1952 წელს ოჩამჩირის რაიონის სოფელ კოჩარაში. 1968 წელს ჩაირიცხა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ეკონომიკის ფაკულტეტზე. 1973-1977 წლებში სწავლობდა საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ეკონომიკისა და სამართლის ინსტიტუტის ასპირანტურაში, რომლის დამთავრების შემდეგ ამავე ინსტიტუტში გააგრძელა მუშაობა. , როგორც უმცროსმა, შემდგომში უფროსმა მეცნიერ თანამშრომელმა. იყო თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის დოცენტი, პარტიის ოჩამჩირის რაიკომის საორგანიზაციო განყოფილების ინსტრუქტორი, კინდღის მეფრინველეობის ფაბრიკის საგეგმო-ეკონომიკური განყოფილების უფროსი. 1987 წლიდან მუშაობდა საქართველოს სუბტროპილკული მეურნეობის ინსტიტუტში დოცენტად. 1990 წლიდან პარალელურად მუშაობდა გაერთიანება „საქსოფლმშენის“ #7 ტრესტის მმართველის მოადგილედ, იყო იმავე ტრესტის განყოფილების უფროსი. 1991 წლიდან იყო აფხაზეთის ასსრ-ის XII მოწვევის უზენაესი საბჭოს დეპუტატი ილორის #59 საარჩევნო უბნიდან. ==ლიტერატურა== *გაზ. „აფხაზეთის ხმა“, №148, 12 სექტემბერი, 1991 წელი ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:კვარაცხელია, მურმან}} [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:დაბადებული 7 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:აფხაზეთის ასსრ-ის XII მოწვევის უზენაესი საბჭოს დეპუტატები]] q59xocj6tboigpybfsu8fwl2nvhzb3j 0 485973 4812209 4767638 2025-06-09T22:15:32Z Arkaitz1974 85446 4812209 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 22 |მოგება = 18 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973 |website=Newsday |language=en |accessdate=2020-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973 |archivedate=2021-03-01 }}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie |language=en |date=10 December 2017}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა #1TVSPORT |url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/ |access-date=18 თებერვალი, 2024 |work=1tv.ge |language=ka-GE}}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა #1TVSPORT |url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/ |access-date=14 სექტემბერი, 2024 |work=1tv.ge |language=ka-GE}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. მერაბ დვალიშვილმა შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 23 შეხვედრიდან 19 მოიგო და 4 დათმო. უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> ==ფაქტები== * 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> * 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. * მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. მსგავსი მაჩვენებელი ორგანიზაციის ისტორიაში მხოლოდ ცხრა მებრძოლს აქვს. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი UFC-ის საიტზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] ikoc89098swvczdfovpfvgos9l9gago 4812210 4812209 2025-06-09T22:24:06Z Arkaitz1974 85446 4812210 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 22 |მოგება = 18 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973 |website=Newsday |language=en |accessdate=2020-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973 |archivedate=2021-03-01 }}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie |language=en |date=10 December 2017}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა #1TVSPORT |url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/ |access-date=18 თებერვალი, 2024 |work=1tv.ge |language=ka-GE}}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა #1TVSPORT |url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/ |access-date=14 სექტემბერი, 2024 |work=1tv.ge |language=ka-GE}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. მერაბ დვალიშვილმა შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 23 შეხვედრიდან 19 მოიგო და 4 დათმო. უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი UFC-ის საიტზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] 2ueyzaltb2uvef79j2761vqbkhfw3ul 4812211 4812210 2025-06-09T22:26:45Z Arkaitz1974 85446 4812211 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 22 |მოგება = 18 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973 |website=Newsday |language=en |accessdate=2020-11-06 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973 |archivedate=2021-03-01 }}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie |language=en |date=10 December 2017}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა #1TVSPORT |url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/ |access-date=18 თებერვალი, 2024 |work=1tv.ge |language=ka-GE}}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა #1TVSPORT |url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/ |access-date=14 სექტემბერი, 2024 |work=1tv.ge |language=ka-GE}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი UFC-ის საიტზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] mjw1g60pbnf90zvs58igqeegptqz4o1 4812212 4812211 2025-06-09T22:29:54Z Arkaitz1974 85446 4812212 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 22 |მოგება = 18 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი UFC-ის საიტზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] sdubo5cowqn8iyvb0rm0puk69yntk5j 4812213 4812212 2025-06-09T22:30:17Z Arkaitz1974 85446 4812213 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 22 |მოგება = 18 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი UFC-ის საიტზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] 770z07eslsmjph54oqsykkm9ehhs8x8 4812214 4812213 2025-06-09T22:32:54Z Arkaitz1974 85446 4812214 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი UFC-ის საიტზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] sdjjy3ds7iia6puqxyzzn5bpjetyazs 4812215 4812214 2025-06-09T22:39:39Z Arkaitz1974 85446 4812215 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი UFC-ის საიტზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] 2rcelx3c70d0m0tzydgz1xydfoj0xsf 4812216 4812215 2025-06-09T22:43:25Z Arkaitz1974 85446 4812216 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი UFC-ის საიტზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] exo4q6rfpuideymejtp84ab6adu71nv 4812217 4812216 2025-06-09T22:45:48Z Arkaitz1974 85446 4812217 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] ddpwkucwdid75m6by0ssycqdowabm19 4812218 4812217 2025-06-09T22:47:12Z Arkaitz1974 85446 4812218 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] 8iigq12g8avvhvv9ycvetzpazrt9es5 4812219 4812218 2025-06-09T22:51:17Z Arkaitz1974 85446 4812219 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== ** [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი მსუბუქ წონაში ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] r4qjf8dx61s327xdfwo749xm10giral 4812220 4812219 2025-06-09T22:53:07Z Arkaitz1974 85446 4812220 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60x60пкс]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] jqerw47bhsdtw7xt60062ea8tcxj0is 4812221 4812220 2025-06-09T22:53:58Z Arkaitz1974 85446 4812221 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] fpn44uyqwdh7aha06sbdybak4en1ehy 4812223 4812221 2025-06-09T22:55:27Z Arkaitz1974 85446 4812223 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] paxb0c26r21zeaons8zgyn9fy1g0630 4812224 4812223 2025-06-09T22:57:26Z Arkaitz1974 85446 4812224 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] ovahp2armhcnd58w66745ljn93u9921 4812226 4812224 2025-06-09T22:59:54Z Arkaitz1974 85446 4812226 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის ისტორიაში ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] 6z6oi70kb9pbwc3b6cde2jshy0p3xvs 4812228 4812226 2025-06-09T23:01:32Z Arkaitz1974 85446 4812228 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის სუპერმსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] i3dk6f2fe835c55gm1zsh80t5a2g4k4 4812230 4812228 2025-06-09T23:03:01Z Arkaitz1974 85446 4812230 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის სუპერმსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] c6ttasipph7g5juvxnqgquvrwncibsm 4812231 4812230 2025-06-09T23:03:40Z Arkaitz1974 85446 4812231 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ==='''ROC — Ring of Combat'''=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის სუპერმსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] oydd5rv133mdcogesmt3juhvmxq37in 4812232 4812231 2025-06-09T23:05:27Z Arkaitz1974 85446 4812232 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის [[აბსოლუტური საბრძოლო ჩემპიონატი|აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში]] (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ჰენრი სეხუდო]]ს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ===ROC — Ring of Combat=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში ===Ultimate Fighting Championship=== * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი სუპერმსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის სუპერმსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის სუპერმსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) * გამარჯვებები ოთხ ყოფილ UFC-ის ჩემპიონზე: ხოსე ალდო, პეტრ იანი, ჰენრი სეხუდო და შონ ო’მალი. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] ron1n2ptgasgnxh2a7pg05tkqib4r5p 4812233 4812232 2025-06-09T23:09:48Z Arkaitz1974 85446 4812233 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, ჰენრი სეხუდოს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, მაქს ჰოლოუეისა და ჯონ ჯონსს გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ; ROC — Ring of Combat * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში ; Ultimate Fighting Championship * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის ზემსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის ზემსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) * გამარჯვებები ოთხ ყოფილ UFC-ის ჩემპიონზე: ხოსე ალდო, პეტრ იანი, ჰენრი სეხუდო და შონ ო’მალი. * გულშემატკივრის რჩეული: „წლის დაბრუნება“ მარლონ მორაისის წინააღმდეგ (2021) ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] fqzcikeb7v1u0jmq2848rgxuuj19ish 4812234 4812233 2025-06-09T23:17:02Z Arkaitz1974 85446 4812234 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, ჰენრი სეხუდოს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, [[მაქს ჰოლოვუეი]]სა და [[ჯონ ჯონსი|ჯონ ჯონსს]] გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ; ROC — Ring of Combat * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში ; Ultimate Fighting Championship * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის ზემსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის ზემსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) * გამარჯვებები ოთხ ყოფილ UFC-ის ჩემპიონზე: ხოსე ალდო, პეტრ იანი, ჰენრი სეხუდო და შონ ო’მალი. * გულშემატკივრის რჩეული: „წლის დაბრუნება“ მარლონ მორაისის წინააღმდეგ (2021) ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] ehy7ptti2x78dxrxr9vlbh8r6c6rj4t 4812235 4812234 2025-06-09T23:17:20Z Arkaitz1974 85446 4812235 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==საწყისი წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. 21 წლის ასაკში საცხოვრებლად გადავიდა [[აშშ]]-ში და გახდა პროფესიონალური შერეული ორთაბრძოლების მებრძოლი. მისი მწვრთნელები არიან რეი ლონგო და მატ სერა. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში დაიკავა მეორე ადგილი. ის ფინალში რუს სტეფან კობენოვთან დამარცხდა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry|date=October 7, 2020}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, ჰენრი სეხუდოს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, [[მაქს ჰოლოვეი]]სა და [[ჯონ ჯონსი|ჯონ ჯონსს]] გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ; ROC — Ring of Combat * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში ; Ultimate Fighting Championship * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის ზემსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის ზემსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) * გამარჯვებები ოთხ ყოფილ UFC-ის ჩემპიონზე: ხოსე ალდო, პეტრ იანი, ჰენრი სეხუდო და შონ ო’მალი. * გულშემატკივრის რჩეული: „წლის დაბრუნება“ მარლონ მორაისის წინააღმდეგ (2021) ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] slojx5gsjlhohy1n9km088jfvz6emlj 4812236 4812235 2025-06-09T23:23:39Z Arkaitz1974 85446 4812236 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = The Machine |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი =https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==ადრეული წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. მერაბი შეერთებულ შტატებში 21 წლის ასაკში გადავიდა საცხოვრებლად, რათა გამხდარიყო MMA-ს მებრძოლი და ვარჯიში რეი ლონგოსა და მეტ სერას ხელმძღვანელობით დაიწყო. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში მეორე ადგილი დაიკავა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, ჰენრი სეხუდოს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, [[მაქს ჰოლოვეი]]სა და [[ჯონ ჯონსი|ჯონ ჯონსს]] გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ; ROC — Ring of Combat * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში ; Ultimate Fighting Championship * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის ზემსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის ზემსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) * გამარჯვებები ოთხ ყოფილ UFC-ის ჩემპიონზე: ხოსე ალდო, პეტრ იანი, ჰენრი სეხუდო და შონ ო’მალი. * გულშემატკივრის რჩეული: „წლის დაბრუნება“ მარლონ მორაისის წინააღმდეგ (2021) ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] 370xdb264t7wxz4nxvkspkhk83cetyg 4812237 4812236 2025-06-09T23:26:30Z Arkaitz1974 85446 4812237 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = „მანქანა“ (The Machine) |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი = [https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili ufc.com] |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==ადრეული წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. მერაბი შეერთებულ შტატებში 21 წლის ასაკში გადავიდა საცხოვრებლად, რათა გამხდარიყო MMA-ს მებრძოლი და ვარჯიში რეი ლონგოსა და მეტ სერას ხელმძღვანელობით დაიწყო. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში მეორე ადგილი დაიკავა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, ჰენრი სეხუდოს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, [[მაქს ჰოლოვეი]]სა და [[ჯონ ჯონსი|ჯონ ჯონსს]] გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ; ROC — Ring of Combat * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში ; Ultimate Fighting Championship * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის ზემსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის ზემსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) * გამარჯვებები ოთხ ყოფილ UFC-ის ჩემპიონზე: ხოსე ალდო, პეტრ იანი, ჰენრი სეხუდო და შონ ო’მალი. * გულშემატკივრის რჩეული: „წლის დაბრუნება“ მარლონ მორაისის წინააღმდეგ (2021) ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] njeqm9sc09fwjebxmqkwdccwe7ehl1s 4812238 4812237 2025-06-09T23:34:02Z Arkaitz1974 85446 4812238 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოკრივე |სახელი = მერაბ დვალიშვილი |სურათი = Merab Dvalishvili 2022 (2).jpg |ტიტრი = |დაბსახელი = |სრული სახელი = |მეტსახელი = „მანქანა“ (The Machine) |მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} |ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1991|1|10}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]], [[საქართველო]] |საცხოვრებელი = |წონის კატეგორია =ზემსუბუქი წონა |ყირა = |სიმაღლე = 168 [[სმ]] |ხელების მოქნევა = |სტილი = |მწვრთნელი = რეი ლონგო, მეტ სერა |პრომოუტერი =UFC |ბრძოლა = 24 |მოგება = 20 |ნოკაუტით = 3 |წაგება = 4 |ფრე = |ჩაუტარებელი = |ბრძოლა სამოყვარულო = |მოგება სამოყვარულო = |ნოკაუტით სამოყვარულო = |წაგება სამოყვარულო = |ფრე სამოყვარულო = |ჩაუტარებელი სამოყვარულო = |მეუღლე = |შვილები = |ცნობილი ნათესავები = |საიტი = [https://www.ufc.com/athlete/merab-dvalishvili ufc.com] |სახელმწიფო ჯილდოები = |მედლები = }} '''მერაბ დვალიშვილი''' (დ. [[10 იანვარი]], [[1991]]) — [[ქართველები|ქართველი]] [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება|შერეული საბრძოლო ხელოვნების]] (MMA) მებრძოლი, რომელიც ამჟამად იბრძვის აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში (UFC). UFC-ის ზემსუბუქი წონის მოქმედი ჩემპიონი. ==ადრეული წლები== მერაბ დვალიშვილი [[ვანის მუნიციპალიტეტი|ვანის რაიონის]] სოფელ [[სულორი (ვანის მუნიციპალიტეტი)|სულორში]] იზრდებოდა, სწავლობდა სულორის საშუალო სკოლაში, მოგვიანებით სწავლა განაგრძო [[თბილისი|თბილისში]].<ref>[https://kvirispalitra.ge/article/114539-mochxubarazidan-cukeras-gladiatoramde-ras-hqveba-merab-dvalishvilis-mascavlebeli/ „მოჩხუბარაძიდან“ „ცუკერას გლადიატორამდე“ - რას ჰყვება მერაბ დვალიშვილის მასწავლებელი - ''kvirispalitra.ge'']</ref><ref>[https://www.crystalsport.ge/news/15177 დვალიშვილი: ''სოფელში გავიზარდე, მიზანი დავისახე, მსურს სამაგალითო ვიყო'' - ''crystalsport.ge'']</ref><ref>[https://digest.ge/news/sazogadoeba/merabis-tskhovreba-erti-didi-kinoa-romlis-pirveli-seria-vanshi-daitsyo-tbilisshi-gagrdzelda-akhla-ki-niu-iorkis-seria-gadis-ras-tsers-goga-chanadiri-merab-dvalishvilze მერაბის ცხოვრება ერთი დიდი კინოა, რომლის პირველი სერია ვანში დაიწყო, თბილისში გაგრძელდა, ახლა კი ნიუ იორკის სერია გადის...“- რას წერს გოგა ჩანადირი მერაბ დვალიშვილზე]</ref><ref>[https://www.facebook.com/story.php/?story_fbid=892733299524630&id=100063639044272&paipv=0&eav=AfasK9omaLg-4IqEvbnJXApG93yQHWECVxAC5iwVecqcdlZnBZZs9Hjv_an2KsQcd2o&_rdr ვანის მერის ოფიციალური ფეისბუკ გვერდი]</ref> ახალგაზრდულ ასაკში დაიწყო ვარჯიში ქართულ ჭიდაობაში, [[სამბო]]სა და [[ძიუდო]]ში. მერაბი შეერთებულ შტატებში 21 წლის ასაკში გადავიდა საცხოვრებლად, რათა გამხდარიყო MMA-ს მებრძოლი და ვარჯიში რეი ლონგოსა და მეტ სერას ხელმძღვანელობით დაიწყო. [[2019]] წელს დვალიშვილმა სამბოს მსოფლიო ჩემპიონატზე, 68 კგ წონით კატეგორიაში მეორე ადგილი დაიკავა.<ref>{{cite web|url= http://fight-library.com/2020/10/07/stepan-kobenov-combat-sambo-world-champion/|title=Stepan Kobenov: Combat Sambo World Champion|publisher=Fight-Library.com|author=Blaine Henry}}</ref> ==UFC== მისი დებიუტი UFC-ში [[2017]] წლის [[9 დეკემბერი|9 დეკემბერს]], ფრენკი საენზის წინააღმდეგ შედგა. შეხვედრაში მსაჯთა გადაწყვეტილებით საენზმა გაიმარჯვა.<ref>{{cite web |title=LI’s Dvalishvili to debut at UFC Fresno |url=https://web.archive.org/web/20210301072411/https://www.newsday.com/sports/mixed-martial-arts/li-s-merab-dvalishvili-to-make-ufc-debut-at-ufc-fight-night-in-fresno-1.15354973}}</ref><ref>{{cite web |title=UFC Fight Night 123 results: Frankie Saenz outworks Merab Dvalishvili for split decision |url=https://mmajunkie.usatoday.com/2017/12/ufc-fight-night-123-results-frankie-saenz-outworks-merab-dvalishvili-split-decision-fresno |website=MMA Junkie}}</ref> მერაბ დვალიშვილმა ბოლოს წინა ბრძოლა UFC-ში 2024 წლის 18 თებერვალს, ჰენრი სეხუდოს წინააღმდეგ გამართა და მსაჯების გადაწყვეტილებით, ზედიზედ მე-10 გამარჯვება მოიპოვა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-henri-sekhudo-msajebis-gadawyvetilebit-daamarckha-1tvsport/|work=1tv.ge }}</ref> 2024 წლის 14 სექტემბერს, დაამარცხა მოქმედი ჩემპიონი [[შონ ო’მალი]] და ზემსუბუქი წონის ჩემპიონი გახდა.<ref>{{cite news |title=მერაბ დვალიშვილმა ჰენრი სეხუდო მსაჯების გადაწყვეტილებით დაამარცხა|url=https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-shon-omali-daamarckha-da-ufc-is-supermsubuqi-wonis-chempioni-gakhda-video-1tvsport/|work=1tv.ge}}</ref> 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა, როდესაც რუსეთის სახელით მოასპარეზე მანამდე დაუმარცხებელი [[უმარ ნურმაგომედოვი]] მსაჯთა ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით დაამარცხა. ამასთან, ქართველმა მებრძოლმა ჟორჟ სენ-პიერის რეკორდი გააუმჯობესა, მას UFC-ის ისტორიაში მეტოქე მიწაზე (თეიქდაუნი) ყველაზე მეტჯერ, 92-ჯერ ჰყავს გადაყვანილი. 2025 წლის 18 იანვარს მერაბ დვალიშვილმა [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ საჩემპიონო ქამარი დაიცვა. MMAfighting.com-ის ცნობით, ქართველმა ჩემპიონმა გამოიმუშავა $500 000, ამ თანხას დაემატა საღამოს საუკეთესო ბრძოლის $50 000-იანი ბონუსი.<ref>[https://lagazzetta.ge/news/ra-tankha-gamoimushava-merab-dvalishvilma-ufc-311-ze-213758 რა თანხა გამოიმუშავა მერაბ დვალიშვილმა UFC 311-ზე]</ref> უმარ ნურმაგომედოვთან მოპოვებული გამარჯვება მისთვის ზედიზედ მე-12 იყო.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-umar-nurmagomedovi-daamarckha-da-ufc-is-chempionis-qamari-sheinarchuna-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა უმარ ნურმაგომედოვი დაამარცხა და UFC-ის ჩემპიონის ქამარი შეინარჩუნა]</ref> 2025 წლის 8 ივნისს მერაბ დვალიშვილმა UFC-ის ზემსუბუქი წონის საჩემპიონო ქამარი შეინარჩუნა. ქართველმა მებრძოლმა ამერიკის სახელით მოასპარეზე შონ ო’მალი მეორედ დაამარცხა. დვალიშვილმა ჩემპიონის ტიტული 2024 წლის სექტემბერში, სწორედ შონ ო’მალის დამარცხების შემდეგ მოიპოვა და ამჯერად კარიერაში მეორედ დაიცვა. მერაბ დვალიშვილი UFC 316-ზე გამართული საჩემპიონო ბრძოლის შემდეგ „Performance of the Night“-ის, ანუ „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსით დაჯილდოვა. მერაბ დვალიშვილს შერეულ ორთაბრძოლებში გამართული 24 შეხვედრის შემდეგ 20 გამარჯვება და 4 მარცხი აქვს. ეს მოგება მისთვის ზედიზედ მე-13 იყო. ამ მაჩვენებლით ის ხაბიბ ნურმაგომედოვს, დემეტრიუს ჯონსონს, ჟორჟ სენ-პიერს, [[მაქს ჰოლოვეი]]სა და [[ჯონ ჯონსი|ჯონ ჯონსს]] გაუთანაბრდა. მათზე მეტი შეხვედრა ზედიზედ მხოლოდ კამარუ უსმანს, ისლამ მახაჩევსა (15) და ანდერსონ სილვას (16) აქვთ მოგებული.<ref>[https://1tv.ge/news/merab-dvalishvilma-saghamos-sauketeso-performansis-bonusi-miigho-1tvsport/ მერაბ დვალიშვილმა „საღამოს საუკეთესო პერფორმანსის“ ბონუსი მიიღო]</ref> ==მიღწევები== ; ROC — Ring of Combat * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში ; Ultimate Fighting Championship * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი ზემსუბუქ წონაში * ტიტულის ორი წარმატებული დაცვა * UFC-ის ისტორიაში პირველი ქართველი ჩემპიონი * „საღამოს საუკეთესო გამოსვლა“ (ორჯერ) მარლონ მორაისისა და [[შონ ო’მალი]]ს წინააღმდეგ * „საღამოს საუკეთესო ბრძოლა“ (ორჯერ) რიკი სიმონისა და [[უმარ ნურმაგომედოვი]]ს წინააღმდეგ * ყველაზე მეტი (10) გამარჯვება მსაჯების ერთსულოვანი გადაწყვეტილებით UFC-ის ზემსუბუქი წონის ისტორიაში * UFC-ის ზემსუბუქ წონაში ყველაზე მეტი (13) გამარჯვებების სერია * UFC-ის ისტორიაში ყველაზე მეტი თეიქდაუნი (97) * გამარჯვებები ოთხ ყოფილ UFC-ის ჩემპიონზე: ხოსე ალდო, პეტრ იანი, ჰენრი სეხუდო და შონ ო’მალი. * გულშემატკივრის რჩეული: „წლის დაბრუნება“ მარლონ მორაისის წინააღმდეგ (2021) ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commonscat|Merab Dvalishvili}} * [https://www.ufc.com/athlete/Merab-Dvalishvili მერაბ დვალიშვილი] — UFC-ის ოფიციალურ საიტზე * [https://fighttime.ru/fighters/157355/Merab-Dvalishvili.html მერაბ დვალიშვილი] — FightTime * [https://www.sherdog.com/fighter/Merab-Dvalishvili-157355 მერაბ დვალიშვილი] — Sherdog ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:დვალიშვილი, მერაბ}} [[კატეგორია:დაბადებული 10 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1991]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დვალიშვილები]] [[კატეგორია:ქართველი სამბისტები]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] 9rsxpz6uci9egq7fusr7cs0cix1lnky 0 515475 4812317 4414094 2025-06-10T11:11:22Z Lopezsuarez 132969 4812317 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Localización_de_las_Islas_Baleares.svg|300px|მინი|ბალეარის კუნძულების მდებარეობა ესპანეთის რუკაზე]] ავტონომიური გაერთიანება და პროვინცია [[ბალეარის კუნძულები]] შედგება 67 მუნიციპალიტეტისაგან. ესპანეთის ადგილობრივი თვითმმართველობის კანონის ({{lang-es|Ley reguladora de las Bases del Régimen Local}}) თანახმად მუნიციპალიტეტი წარმოადგენს სახელმწიფოს ტერიტორიული მოწყობის ძირითად სუბიექტს, რომლის ძირითადი ელემენტებია ტერიტორია, მოსახლეობა და ადგილობრივი ადმინისტრაცია. თითოეულ მუნიციპალიტეტს აქვს საბჭო, კომისია (მინისტრთა კაბინეტის მსგავსი) და ყავს მერი (ალკალდი). მუნიციპალური საბჭოს წევრებს ირჩევენ პროპორციული არჩევნების გზით.<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201029162123/http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html |date=2020-10-29 }} art.11</ref><ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|title=Spain. Local government|publisher=''britannica.com''|lang=en|accessdate=2020-11-17|archive-date=2020-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20200914224528/https://www.britannica.com/place/Spain/Government-and-society#ref70305|dead-url=no}}</ref> ბალეარის კუნძულების მუნიციპალიტეტები ერთიანდებიან 6 კომარკაში: [[პლა-დე-მალიორკას კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]], [[ლიევანტის კომარკა|ლიევანტი]], [[მიჯორნის კომარკა|მიჯორნი]] და ქალაქი [[პალმა (ქალაქი)|პალმა-დე-მალიორკა]]. ბალეარის კუნძულების ფართობია 5014 კმ² და [[2020]] წლის მონაცემებით მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენს 1 149 460 მაცხოვრებელს.<ref name="ine.es"></ref> დედაქალაქია [[პალმა (ქალაქი)|პალმა]], რომელიც მოსახლეობისა მიხედვით ყველაზე დიდი მუნიციპალიტეტია. ფართობით ყველაზე დიდი მუნიციპალიტეტია [[ლიუკმაიორი]] (327,33 კმ²), ხოლო ყველაზე პატარაა — [[ბუხერი]] (8,29 კმ²)<ref name="infolaso"></ref>. ==მუნიციპალიტეტების სია== {| class="sortable wikitable" style="text-align: center; font-size: 95%" |- !class="unsortable"|სახელწოდება !class="unsortable"|ფოტო !class="unsortable"|გერბი !ფართობი (კმ²)<ref name="infolaso">{{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Asturias|author=|lang=es|date=|work=|publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов Астурии по площади|accessdate=2020-11-18|archive-date=2020-11-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20201118233218/https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1159-extension-geografica-de-los-municipios-de-asturias.html|dead-url=no}}</ref> !მოსახლეობა (2019)<ref name="ine.es">{{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2886#!tabs-tabla|title=Asturias: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2020-11-18}}</ref> !class="unsortable"|კოორდინატები !კუნძული, კომარკა !class="unsortable"|რუკა !class="unsortable"|სქოლიო |-align="center" |[[ალაიორი]]<br><small>{{lang-es|Alayor}}; {{lang-ca|Alaior}}</small> |align=center|[[ფაილი:Pedrera de Santa Ponça-050815-8748.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escut d'Alaior.svg|80px]]||198,86||9065||{{coord|39.933695|4.139748}}||[[მენორკა]] |[[ფაილი:Localització d'Alaior respecte de Menorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0001545.xml|title=Alaior|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-08-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20200804204851/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0001545.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ალარო]]<br><small>{{lang2|es|ca|Alaró}}</small> |align=center|[[ფაილი:Plaça Major, Alaró - panoramio.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Alaró (Islas Baleares) 2.svg|80px]]||45,72||5572||{{coord|39.705791|2.789150}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització d'Alaró respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0001597.xml|title=Alaró|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-08-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20200807233731/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0001597.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ალგაიდა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Algaida}}</small> |align=center|[[ფაილი:Majorque Cura Monastir Galerie Restaurant - panoramio.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Algaida (Islas Baleares).svg|80px]]||89,78||5642||{{coord|39.559358|2.894726}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització d'Algaida respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0002517.xml|title=Algaida|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054527/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0002517.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ალკუდია (ბალეარის კუნძულები)|ალკუდია]]<br><small>{{lang-es|Alcudia}}; {{lang-ca|Alcúdia}}</small> |align=center|[[ფაილი:Alcudia 6753.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Alcudia (Islas Baleares).svg|80px]]||60,05||20241||{{coord|39.853041|3.123621}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització d'Alcúdia respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0002115.xml|title=Alcúdia|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200919232122/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0002115.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ანდრაიჩი]]<br><small>{{lang-es|Andraitx}}; {{lang-ca|Andratx}}</small> |align=center|[[ფაილი:Andratx, Ayuntamiento, 03.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escut d'Andratx.svg|80px]]||81,46||11271||{{coord|39.576513|2.423901}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització d'Andratx respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0003887.xml|title=Andratx|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190901202126/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0003887.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[არიანი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Ariany}}</small> |align=center|[[ფაილი:Ariany, Iglesia de Nuestra Señora de Atocha, 02.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Ariañy (Islas Baleares).svg|80px]]||23,14||868||{{coord|39.649823|3.111458}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització d'Ariany respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0005115.xml|title=Ariany|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054603/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0005115.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[არტა (ესპანეთი)|არტა]]<br><small>{{lang-es|Artá}}; {{lang-ca|Artà}}</small> |align=center|[[ფაილი:Artá - DIMG 3326 (3966495509).jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Artá (Islas Baleares).svg|80px]]||139,79||7845||{{coord|39.695206|3.351464}}||[[მალიორკა]], [[ლიევანტის კომარკა|ლიევანტი]] |[[ფაილი:Localització d'Artà respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0005424.xml|title=Artà|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200919202631/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0005424.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ბანიალბუფარი]]<br><small>{{lang-es|Bañalbufar}}; {{lang-ca|Banyalbufar}}</small> |align=center|[[ფაილი:View on Banyalbufar, Mallorca (13333825625).jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Bañalbufar (Islas Baleares).svg|80px]]||18,06||515||{{coord|39.687407|2.514149}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Banyalbufar respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0007356.xml|title=Banyalbufar|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190901202148/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0007356.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ბინისალემი]]<br><small>{{lang-es|Binisalem}}; {{lang-ca|Binissalem}}</small> |align=center|[[ფაილი:Rathaus Binissalem.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Binisalem (Islas Baleares).svg|80px]]||29,77||8567||{{coord|39.688396|2.843086}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Binissalem respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0010150.xml|title=Binissalem|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20200923044322/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0010150.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ბუნიოლა]]<br><small>{{lang-es|Buñola}}; {{lang-ca|Bunyola}}</small> |align=center|[[ფაილი:Blick auf Orient.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Buñola (Islas Baleares).svg|80px]]||84,7||6809||{{coord|39.696282|2.699665}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Bunyola respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0012826.xml|title=Bunyola|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054528/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0012826.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ბუხერი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Búger}}</small> |align=center|[[ფაილი:Buger.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Búger (Islas Baleares).svg|80px]]||8,29||1050||{{coord|39.758248|2.983427}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Búger respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0012724.xml|title=Búger|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12}}</ref> |-align="center" | [[ვალდემოსა]]<br><small>{{lang-es|Valldemosa}}; {{lang-ca|Valldemossa}}</small> |align=center|[[ფაილი:18-11-01-Valldemossa-DJI 0728-ß730-HDR.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Valldemosa (Islas Baleares).svg|80px]]||42,93||1969||{{coord|39.710439|2.622471}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Valldemossa respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0069178.xml|title=Valldemossa|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20200922075509/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0069178.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ვილიაფრანკა-დე-ბონანი]]<br><small>{{lang-es|Villafranca de Bonany}}; {{lang-ca|Vilafranca de Bonany}}</small> |align=center|[[ფაილი:Plugudes novembre 2007.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Villafranca de Bonany (Islas Baleares).svg|80px]]||23,96||3380||{{coord|39.568365|3.088818}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Vilafranca de Bonany respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0070709.xml|title=Vilafranca de Bonany|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213203345/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0070709.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[დეია]]<br><small>{{lang-es|Deiá}}; {{lang-ca|Deià}}</small> |align=center|[[ფაილი:Vista parcial de Deià (1).jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Deyá (Islas Baleares).svg|80px]]||15,12||617||{{coord|39.748550|2.648459}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Deià respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0021794.xml|title=Deià|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-10-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201030064521/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0021794.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ივისა (ქალაქი)|ივისა]]<br><small>{{lang-es|Ibiza}}; {{lang-ca|Eivissa}}</small> |align=center|[[ფაილი:ForbysIbizaTown 02.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Ibiza (ciudad).svg|80px]]||11,14||49783||{{coord|38.908767|1.435527}}||[[ივისა]] |[[ფაილი:Localització d'Eivissa respecte de les Pitiüses.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0023657.xml|title=Eivissa|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213195056/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0023657.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ინკა (ბალეარის კუნძულები)|ინკა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Inca}}</small> |align=center|[[ფაილი:INCA - Majorka, AB-004.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Inca (Islas Baleares).svg|80px]]||58,34||33319||{{coord|39.720606|2.911033}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització d'Inca respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0033543.xml|title=Inca|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054605/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0033543.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[კალვია]]<br><small>{{lang-es|Calviá}}; {{lang-ca|Calvià}}</small> |align=center|[[ფაილი:AjuntamentAntic-Calvià-Mallorca-rafax.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Calviá (Islas Baleares) 2.svg|80px]]||145,02||50559||{{coord|39.563947|2.505228}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Calvià respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0013706.xml|title=Calvià|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-08-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190819185049/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0013706.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[კამპანეტი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Campanet}}</small> |align=center|[[ფაილი:Campanet.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escut de Campanet.svg|80px]]||34,65||2640||{{coord|39.773567|2.966329}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Campanet respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0013910.xml|title=Campanet|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054550/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0013910.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[კამპოსი (მალიორკა)|კამპოსი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Campos}}</small> |align=center|[[ფაილი:Rathaus Campos.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Campos (Islas Baleares).svg|80px]]||149,69||10862||{{coord|39.431840|3.018974}}||[[მალიორკა]], [[მიჯორნის კომარკა|მიჯორნი]] |[[ფაილი:Localització de Campos respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0014039.xml|title=Campos|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054606/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0014039.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[კაპდეპერა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Capdepera}}</small> |align=center|[[ფაილი:Capdepera (Castell de Capdepera) 04 ies.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Capdepera (Islas Baleares).svg|80px]]||54,92||11868||{{coord|39.702046|3.431606}}||[[მალიორკა]], [[ლიევანტის კომარკა|ლიევანტი]] |[[ფაილი:Localització de Capdepera respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0014604.xml|title=Capdepera|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20200302014752/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0014604.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[კონსელი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Consell}}</small> |align=center|[[ფაილი:Consell.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Consell (Islas Baleares).svg|80px]]||13,7||4053||{{coord|39.668671|2.813110}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Consell respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0019432.xml|title=Consell|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213194911/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0019432.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[კოსტიჩი (ბალეარის კუნძულები)|კოსტიჩი]]<br><small>{{lang-es|Costich}}; {{lang-ca|Costitx}}</small> |align=center|[[ფაილი:Costitx Kirche 01.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Costitx (Islas Baleares).svg|80px]]||15,37||1288||{{coord|39.657680|2.950106}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Costitx respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0020342.xml|title=Costitx|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20200302000115/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0020342.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ლა-პუებლა]]<br><small>{{lang-es|La Puebla}}; {{lang-ca|sa Pobla}}</small> |align=center|[[ფაილი:La Puebla, en Baleares (España).jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de La Puebla (Islas Baleares) 2.svg|80px]]||48,59||13475||{{coord|39.769739|3.024624}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de sa Pobla respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0051588.xml|title=sa Pobla|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054557/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0051588.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ლიორეტ-დე-ვისტა-ალეგრე]]<br><small>{{lang-es|Lloret de Vista Alegre}}; {{lang-ca|Lloret de Vistalegre}}</small> |align=center|[[ფაილი:Lloret-de-Vistalegre.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Lloret de Vista Alegre (Islas Baleares).svg|80px]]||17,44||1372||{{coord|39.617842|2.975412}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Lloret de Vistalegre respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0038054.xml|title=Lloret de Vistalegre|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-07-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20190715165011/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0038054.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ლიოსეტა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Lloseta}}</small> |align=center|[[ფაილი:Oratoridelcoco.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Lloseta (Islas Baleares).svg|80px]]||12,1||5988||{{coord|39.718208|2.867601}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Lloseta respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0038093.xml|title=Lloseta|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200919225231/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0038093.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ლიუბი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Llubí}}</small> |align=center|[[ფაილი:Llubí 03 ies.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escut de Llubí.svg|80px]]||34,92||2273||{{coord|39.699038|3.006204}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Llubí respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0038115.xml|title=Llubí|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054530/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0038115.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ლიუკმაიორი]]<br><small>{{lang-es|Llucmayor}}; {{lang-ca|Llucmajor}}</small> |align=center|[[ფაილი:Praça d'Espanya de Llucmajor.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Lluchmayor (Islas Baleares).svg|80px]]||327,33 ||36914||{{coord|39.490356|2.891168}}||[[მალიორკა]], [[მიჯორნის კომარკა|მიჯორნი]] |[[ფაილი:Localització de Llucmajor respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0038161.xml|title=Llucmajor|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20200921072938/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0038161.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[მანაკორი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Manacor}}</small> |align=center|[[ფაილი:18-10-29-Mallorca-Manacor-RalfR-DJI 0268.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Manacor (Islas Baleares).svg|80px]]||260,31||43808||{{coord|39.569669|3.209493}}||[[მალიორკა]], [[ლიევანტის კომარკა|ლიევანტი]] |[[ფაილი:Localització de Manacor respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0039666.xml|title=Manacor|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20200302002416/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0039666.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[მანკორ-დელ-ვალიე]]<br><small>{{lang-es|Mancor del Valle}}; {{lang-ca|Mancor de la Vall}}</small> |align=center|[[ფაილი:Mancor-de-la-Vall.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Mancor del Valle (Islas Baleares).svg|80px]]||19,89||1509||{{coord|39.750212|2.871046}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Mancor de la Vall respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0039696.xml|title=Mancor|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054530/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0039696.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[მაონი]]<br><small>{{lang-es|Mahón}}; {{lang-ca|Maó}}</small> |align=center|[[ფაილი:Mahon-Hafen.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Mahón (Islas Baleares) 2.svg|80px]]||117,2||29040||{{coord|39.888767|4.265281}}||[[მენორკა]] |[[ფაილი:Localització de Maó respecte de Menorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0039926.xml|title=Maó|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20190821122235/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0039926.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[მარია-დე-ლა-სალუდი]]<br><small>{{lang-es|María de la Salud}}; {{lang-ca|Maria de la Salut}}</small> |align=center|[[ფაილი:María de la Salud, Iglesia Mare de Déu de la Salut, 01.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de María de la Salud (Islas Baleares).svg|80px]]||30,52||2227||{{coord|39.665747|3.075173}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Maria de la Salut respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0040263.xml|title=Maria de la Salut|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2018-07-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180729141717/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0040263.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[მარაჩი]]<br><small>{{lang-es|Marrachí}}; {{lang-ca|Marratxí}}</small> |align=center|[[ფაილი:Sant Marçal venguent de Marratxinet.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Marrachí (Islas Baleares) 2.svg|80px]]||54,18||37193||{{coord|39.625650|2.727438}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Marratxí respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0040533.xml|title=Marratxí|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054530/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0040533.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[მერკადალი]]<br><small>{{lang-es|Mercadal}}; {{lang-ca|es Mercadal}}</small> |align=center|[[ფაილი:Es Mercadal—Aljub 005.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Mercadal (Islas Baleares).svg|80px]]||138,34||5038||{{coord|39.987381|4.094009}}||[[მენორკა]] |[[ფაილი:Localització des Mercadal respecte de Menorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0042006.xml|title=es Mercadal|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200919025414/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0042006.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[მონტუირი]]<br><small>{{lang-es|Montuiri}}; {{lang-ca|Montuïri}}</small> |align=center|[[ფაილი:Motuiri, placa Mayor, 01.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Montuiri (Islas Baleares).svg|80px]]||41,09||2912||{{coord|39.567255|2.981831}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Montuïri respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0044168.xml|title=Montuïri|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054608/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0044168.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[მურო (ესპანეთი)|მურო]]<br><small>{{lang2|es|ca|Muro}}</small> |align=center|[[ფაილი:Platja de Muro Torre d'Enfilacio R01.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Muro (Islas Baleares).svg|80px]]||58,61||7085||{{coord|39.736663|3.057451}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Muro respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0045014.xml|title=Muro de Mallorca|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054536/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0045014.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[პალმა (ქალაქი)|პალმა]]<br><small>{{lang-es|Palma de Mallorca}}; {{lang-ca|Palma}}</small> |align=center|[[ფაილი:Kathedrale von Palma II.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Palma de Mallorca.svg|80px]]||208,63||416065||{{coord|39.571383|2.651719}}||[[მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Palma respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref name="Palma">{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0048635.xml|title=Palma|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20201109011032/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0048635.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[პეტრა (ბალეარის კუნძულები)|პეტრა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Petra}}</small> |align=center|[[ფაილი:Petra, Iglesia de Sant Pere de Petra, 04.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Petra (Islas Baleares).svg|80px]]||70,04||2860||{{coord|39.616504|3.112919}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Petra respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0050609.xml|title=Petra|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213221212/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0050609.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[პოლიენსა]]<br><small>{{lang-es|Pollensa}}; {{lang-ca|Pollença}}</small> |align=center|[[ფაილი:02017 0101 Blick auf Pollença.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Pollensa (Islas Baleares).svg|80px]]||151,65||16283||{{coord|39.877119|3.016156}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Pollença respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0051816.xml|title=Pollença|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190901202103/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0051816.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[პორერასი]]<br><small>{{lang-es|Porreras}}; {{lang-ca|Porreres}}</small> |align=center|[[ფაილი:Porreres.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Porreras (Islas Baleares).svg|80px]]||86,91||5502||{{coord|39.516910|3.022205}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Porreres respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0052163.xml|title=Porreres|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054537/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0052163.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[პუჩპუნიეტი]]<br><small>{{lang-es|Puigpuñent}}; {{lang-ca|Puigpunyent}}</small> |align=center|[[ფაილი:Galilea desde Na Bauçana.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Puigpuñent (Islas Baleares).svg|80px]]||42,31||2012||{{coord|39.623445|2.527215}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Puigpunyent respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0053225.xml|title=Puigpunyent|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213210700/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0053225.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სან-ანტონიო-აბადი]]<br><small>{{lang-es|San Antonio Abad}}; {{lang-ca|Sant Antoni de Portmany}}</small> |align=center|[[ფაილი:Sant Antoni.Ei.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de San Antonio Abad (Islas Baleares).svg|80px]]||126,8||26306||{{coord|38.984179|1.302828}}||[[ივისა]] |[[ფაილი:Localització de Sant Antoni de Portmany respecte de les Pitiüses.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059477.xml|title=Sant Antoni de Portmany|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-08-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20200808092848/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059477.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სან-ლორენსო (ბალეარის კუნძულები)|სან-ლორენსო]]<br><small>{{lang-es|San Lorenzo del Cardezar}}; {{lang-ca|Sant Llorenç des Cardassar}}</small> |align=center|[[ფაილი:Ayuntamiento de San Lorenzo del Cardezar (Baleares, España).jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de San Lorenzo de Cardessar (Islas Baleares).svg|80px]]||82,08||8431||{{coord|39.610046|3.283781}}||[[მალიორკა]], [[ლიევანტის კომარკა|ლიევანტი]] |[[ფაილი:Localització de Sant Llorenç des Cardassar respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0060203.xml|title=Sant Llorenç des Cardassar|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054537/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0060203.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სან-ლუისი (მენორკა)|სან-ლუისი]]<br><small>{{lang-es|San Luis}}; {{lang-ca|Sant Lluís}}</small> |align=center|[[ფაილი:The White Village (140158783).jpeg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de San Luis (Islas Baleares).svg|80px]]||34,75||6798||{{coord|39.849416|4.258109}}||[[მენორკა]] |[[ფაილი:Localització de Sant Lluís respecte de Menorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0060209.xml|title=Sant Lluís|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-08-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20190818163730/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0060209.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სანსელიესი]]<br><small>{{lang-es|Sansellas}}; {{lang-ca|Sencelles}}</small> |align=center|[[ფაილი:Sencelles.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Sancellas (Islas Baleares).svg|80px]]||52,86||3290||{{coord|39.647488|2.898137}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Sencelles respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0061781.xml|title=Sencelles|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-08-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20200814213335/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0061781.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სანტა-მარგარიტა]]<br><small>{{lang-es|Santa Margarita}}; {{lang-ca|Santa Margalida}}</small> |align=center|[[ფაილი:Santa Margalida, Mallorca, Illes Balears, Spain - panoramio.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Santa Margarita (Islas Baleares).svg|80px]]||86,51||12485||{{coord|39.703037|3.103529}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Santa Margalida respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059142.xml|title=Santa Margalida|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200919042150/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059142.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სანტა-მარია-დელ-კამი]]<br><small>{{lang-es|Santa María del Camino}}; {{lang-ca|Santa Maria del Camí}}</small> |align=center|[[ფაილი:Convent de Nostra Senyora de la Soledat - Can Conrado (Santa Maria del Camí) - 4.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Santa María del Camino (Islas Baleares).svg|80px]]||37,62||7375||{{coord|39.647079|2.778019}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Santa Maria del Camí respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059259.xml|title=Santa Maria del Camí|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-11-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114054537/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059259.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სანტანიი]]<br><small>{{lang-es|Santañí}}; {{lang-ca|Santanyí}}</small> |align=center|[[ფაილი:Santanyi1.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Santañí (Islas Baleares).svg|80px]]||124,86||12237||{{coord|39.354251|3.128581}}||[[მალიორკა]], [[მიჯორნის კომარკა|მიჯორნი]] |[[ფაილი:Localització de Santanyí respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059485.xml|title=Santanyí|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190901095332/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0059485.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სანტა-ეულალია-დელ-რიო]]<br><small>{{lang-es|Santa Eulalia del Río}}; {{lang-ca|Santa Eulària des Riu}}</small> |align=center|[[ფაილი:Santa Eulària des Riu 6-05-2007 10-54-02.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Santa Eulalia del Río (Islas Baleares).svg|80px]]||153,58||38015||{{coord|38.985119|1.533587}}||[[ივისა]] |[[ფაილი:Localització de Santa Eulària des Riu respecte de les Pitiüses.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059043.xml|title=Santa Eulària des Riu|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20200302011926/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059043.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სანტა-ეუხენია]]<br><small>{{lang-es|Santa Eugenia}}; {{lang-ca|Santa Eugènia}}</small> |align=center|[[ფაილი:Església de Santa Eugènia.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escut de Santa Eugènia.svg|80px]]||20,25||1561||{{coord|39.623721|2.838416}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Santa Eugènia respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059015.xml|title=Santa Eugènia de Mallorca|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12}}</ref> |-align="center" | [[სან-ხოსე (ბალეარის კუნძულები)|სან-ხოსე]]<br><small>{{lang-es|San José}}; {{lang-ca|Sant Josep de sa Talaia}}</small> |align=center|[[ფაილი:Mainstreet-SanJosep-Ibiza.JPG|170px]]||[[ფაილი:Coat of Arms of Sant Josep de sa Talaia.svg|80px]]||159,38||27413||{{coord|38.921597|1.294458}}||[[ივისა]] |[[ფაილი:Localització de Sant Josep de sa Talaia respecte de les Pitiüses.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0060114.xml|title=Sant Josep de sa Talaia|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-08-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190819121327/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0060114.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სან-ხუანი (ბალეარის კუნძულები)|სან-ხუანი]]<br><small>{{lang-es|San Juan}}; {{lang-ca|Sant Joan}}</small> |align=center|[[ფაილი:Sant Joan (Mallorca).jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de San Juan (Islas Baleares).svg|80px]]||38,54||2108||{{coord|39.596343|3.039268}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Sant Joan respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0060040.xml|title=Sant Joan de Sineu|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12}}</ref> |-align="center" | [[სან-ხუან-ბაუტისტა (ბალეარის კუნძულები)|სან-ხუან-ბაუტისტა]]<br><small>{{lang-es|San Juan Bautista}}; {{lang-ca|Sant Joan de Labritja}}</small> |align=center|[[ფაილი:Parish Church Sant Joan de Labritja 31 May 2012.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de San Juan Bautista (Islas Baleares).svg|80px]]||121,66||6397||{{coord|39.077905|1.510775}}||[[ივისა]] |[[ფაილი:Localització de Sant Joan de Labritja respecte de les Pitiüses.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0059994.xml|title=Sant Joan de Labritja|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12}}</ref> |-align="center" | [[სელვა (ბალეარის კუნძულები)|სელვა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Selva}}</small> |align=center|[[ფაილი:Selva2-rafax.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Selva (Islas Baleares).svg|80px]]||48,75||4014||{{coord|39.754945|2.900921}}||[[მალიორკა]], [[რაიგერის კომარკა|რაიგერი]] |[[ფაილი:Localització de Selva respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0238530.xml|title=Selva de Mallorca|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12}}</ref> |-align="center" | [[სეს-სალინესი]]<br><small>{{lang-es|Las Salinas}}; {{lang-ca|Ses Salines}}</small> |align=center|[[ფაილი:18-10-29-Mallorca-Ses-Salines-RalfR-DJI 0279.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Las Salinas (Islas Baleares).svg|80px]]||39,12||4960||{{coord|39.339082|3.053647}}||[[მალიორკა]], [[მიჯორნის კომარკა|მიჯორნი]] |[[ფაილი:Localització de ses Salines respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0058165.xml|title=ses Salines de Santanyí|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190823214534/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0058165.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სინეუ]]<br><small>{{lang-es|Sinéu}}; {{lang-ca|Sineu}}</small> |align=center|[[ფაილი:07510 Sineu, Illes Balears, Spain - panoramio.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Sinéu (Islas Baleares).svg|80px]]||47,74||3862||{{coord|39.643200|3.010467}}||[[მალიორკა]], [[პლა-დე-მალიორკის კომარკა|პლა-დე-მალიორკა]] |[[ფაილი:Localització de Sineu respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0062875.xml|title=Sineu|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-06-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20190605121953/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0062875.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სოლიერი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Sóller}}</small> |align=center|[[ფაილი:PortdeSoller2.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Sóller (Islas Baleares).svg|80px]]||42,8||13705||{{coord|39.766496|2.714900}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Sóller respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0063496.xml|title=Sóller|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190901202159/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0063496.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[სონ-სერვერა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Son Servera}}</small> |align=center|[[ფაილი:Son Servera Església Nova 01a.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Son Servera (Islas Baleares).svg|80px]]||42,56||11568||{{coord|39.621768|3.360645}}||[[მალიორკა]], [[ლიევანტის კომარკა|ლიევანტი]] |[[ფაილი:Localització de Son Servera respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0063594.xml|title=Son Servera|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12}}</ref> |-align="center" | [[სიუდადელა]]<br><small>{{lang-es|Ciudadela}}; {{lang-ca|Ciutadella de Menorca}}</small> |align=center|[[ფაილი:Port de Ciutadella.JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Ciudadela (Islas Baleares).svg|80px]]||186,34||29840||{{coord|40.000534|3.835628}}||[[მენორკა]] |[[ფაილი:Localització de Ciutadella respecte de Menorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0017930.xml|title=Ciutadella|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12}}</ref> |-align="center" | [[ფელანიჩი]]<br><small>{{lang-es|Felanich}}; {{lang-ca|Felanitx}}</small> |align=center|[[ფაილი:Sant Joan Pelós de Felanitx.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Felanich (Islas Baleares).svg|80px]]||169,79||17780||{{coord|39.469492|3.148251}}||[[მალიორკა]], [[მიჯორნის კომარკა|მიჯორნი]] |[[ფაილი:Localització de Felanitx respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0026310.xml|title=Felanitx|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20200302013138/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0026310.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ფერერიასი]]<br><small>{{lang-es|Ferrerias}}; {{lang-ca|Ferreries}}</small> |align=center|[[ფაილი:Ruins of Santa Àgueda.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Ferrerías (Islas Baleares).svg|80px]]||66,09||4777||{{coord|39.982597|4.012418}}||[[მენორკა]] |[[ფაილი:Localització de Ferreries respecte de Menorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0026828.xml|title=Ferreries|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12}}</ref> |-align="center" | [[ფორმენტერა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Formentera}}</small> |align=center|[[ფაილი:Sant Francesc Formentera.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Formentera (Islas Baleares).svg|80px]]||83,24||12111||{{coord|38.705882|1.428897}}||[[ფორმენტერა]] |[[ფაილი:Localització de Formentera respecte de les Pitiüses.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0027697.xml|title=Formentera|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-11-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20191111191951/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0027697.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ფორნალუჩი]]<br><small>{{lang-es|Fornaluch}}; {{lang-ca|Fornalutx}}</small> |align=center|[[ფაილი:Fornalutx, Mallorca.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Fornaluch (Islas Baleares).svg|80px]]||19,49||660||{{coord|39.782575|2.741563}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització de Fornalutx respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0027725.xml|title=Fornalutx|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-09-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20190901202256/https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0027725.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ეს-კასტელი]]<br><small>{{lang-es|Villacarlos}}; {{lang-ca|Es Castell}}</small> |align=center|[[ფაილი:San Felipe Castle - Mao - Menorca - panoramio.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Villacarlos (Islas Baleares).svg|80px]]||11,66||7434||{{coord|39.879860|4.290297}}||[[მენორკა]] |[[ფაილი:Localització des Castell respecte de Menorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0015911.xml|title=es Castell|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213211440/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0015911.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ესკორკა]]<br><small>{{lang2|es|ca|Escorca}}</small> |align=center|[[ფაილი:GorgBlau6a.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Escorca (Islas Baleares).svg|80px]]||139,39||212||{{coord|39.821643|2.884146}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització d'Escorca respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0024646.xml|title=Escorca|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20200926044402/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0024646.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ეს-მიჯორნ-გრანი]]<br><small>{{lang2|es|ca|Es Migjorn Gran}}</small> |align=center|[[ფაილი:Sant Cristòfol de ses Corregudes - 03 (Es Migjorn Gran, 2 de agosto de 2015).JPG|170px]]||[[ფაილი:Escudo de San Cristóbal (Islas Baleares).svg|80px]]||31,2||1405||{{coord|39.946434|4.049755}}||[[მენორკა]] |[[ფაილი:Localització des Migjorn Gran respecte de Menorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0042427.xml|title=es Migjorn Gran|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20201017134252/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0042427.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ესპორალესი]]<br><small>{{lang-es|Esporlas}}; {{lang-ca|Esporles}}</small> |align=center|[[ფაილი:Kirche in Esporles.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Esporlas (Islas Baleares).svg|80px]]||35,29||5062||{{coord|39.668723|2.577531}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització d'Esporles respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0025021.xml|title=Esporles|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2019-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20191213221630/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0025021.xml|dead-url=no}}</ref> |-align="center" | [[ესტელიენქსი]]<br><small>{{lang-es|Estellenchs}}; {{lang-ca|Estellencs}}</small> |align=center|[[ფაილი:Majorque Estellencs Carrer Siquia Sculpture Mariano Navares - panoramio.jpg|170px]]||[[ფაილი:Escudo de Estellenchs (Islas Baleares).svg|80px]]||13,44||315||{{coord|39.653251|2.481786}}||[[მალიორკა]], [[სიერა-დე-ტრამონტანის კომარკა|სიერა-დე-ტრამონტანა]] |[[ფაილი:Localització d'Estellencs respecte de Mallorca.svg|140px]]||<ref>{{cite web|url=https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0025119.xml|title=Estellencs|publisher=''enciclopedia.cat''|lang=ca|accessdate=2020-11-12|archive-date=2020-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20200919091945/https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0025119.xml|dead-url=no}}</ref> |} ==რუკა== {{პოზრუკა+|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|width=1100|float=center|caption=ბალეარის კუნძულების მუნიციპალიტეტები|places= {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ალაიორი]]|lat=39.933695|long=4.139748|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ალარო|27]]|lat=39.705791|long=2.789150|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ალგაიდა|14]]|lat=39.559358|long=2.894726|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ალკუდია (ბალეარის კუნძულები)|ალკუდია]]|lat=39.853041|long=3.123621|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ანდრაიჩი]]|lat=39.576513|long=2.423901|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[არიანი|19]]|lat=39.649823|long=3.111458|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[არტა (ესპანეთი)|არტა]]|lat=39.695206|long=3.351464|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ბანიალბუფარი]]|lat=39.687407|long=2.514149|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ბინისალემი|1]]|lat=39.688396|long=2.843086|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ბუნიოლა|21]]|lat=39.696282|long=2.699665|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ბუხერი|31]]|lat=39.758248|long=2.983427|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ვალდემოსა|16]]|lat=39.710439|long=2.622471|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ეს-კასტელი|34]]|lat=39.879860|long=4.290297|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ვილიაფრანკა-დე-ბონანი|10]]|lat=39.568365|long=3.088818|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[დეია]]|lat=39.748550|long=2.648459|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ივისა (ქალაქი)|ივისა]]|lat=38.908767|long=1.435527|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ინკა (ბალეარის კუნძულები)|2]]|lat=39.720606|long=2.911033|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[კალვია]]|lat=39.563947|long=2.505228|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[კამპანეტი|26]]|lat=39.773567|long=2.966329|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[კამპოსი (მალიორკა)|კამპოსი]]|lat=39.431840|long=3.018974|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[კაპდეპერა]]|lat=39.702046|long=3.431606|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[კონსელი|17]]|lat=39.668671|long=2.813110|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[კოსტიჩი (ბალეარის კუნძულები)|23]]|lat=39.657680|long=2.950106|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ლა-პუებლა|20]]|lat=39.769739|long=3.024624|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ლიორეტ-დე-ვისტა-ალეგრე|3]]|lat=39.617842|long=2.975412|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ლიოსეტა|7]]|lat=39.718208|long=2.867601|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ლიუბი|18]]|lat=39.699038|long=3.006204|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ლიუკმაიორი]]|lat=39.490356|long=2.891168|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[მანაკორი]]|lat=39.569669|long=3.209493|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[მანკორ-დელ-ვალიე|6]]|lat=39.750212|long=2.871046|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[მაონი]]|lat=39.888767|long=4.265281|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[მარია-დე-ლა-სალუდი|13]]|lat=39.665747|long=3.075173|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[მარაჩი|22]]|lat=39.625650|long=2.727438|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[მერკადალი]]|lat=39.987381|long=4.094009|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[მონტუირი|25]]|lat=39.567255|long=2.981831|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[მურო (ესპანეთი)|33]]|lat=39.736663|long=3.057451|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[პალმა (ქალაქი)|პალმა]]|lat=39.571383|long=2.651719|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[პეტრა (ბალეარის კუნძულები)|12]]|lat=39.616504|long=3.112919|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[პოლიენსა]]|lat=39.877119|long=3.016156|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[პორერასი]]|lat=39.516910|long=3.022205|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[პუჩპუნიეტი]]|lat=39.623445|long=2.527215|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სან-ანტონიო-აბადი]]|lat=38.984179|long=1.302828|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სან-ლორენსო (ბალეარის კუნძულები)|24]]|lat=39.610046|long= 3.283781|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სან-ლუისი (მენორკა)|სან-ლუისი]]|lat=39.849416|long=4.258109|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სანსელიასი|8]]|lat=39.647488|long=2.898137|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სანტა-მარგარიტა|15]]|lat=39.703037|long=3.103529|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სანტა-მარია-დელ-კამი|5]]|lat=39.647079|long=2.778019|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სანტანიი]]|lat=39.354251|long=3.128581|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სანტა-ეულალია-დელ-რიო]]|lat=38.985119|long=1.533587|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სანტა-ეუხენია|30]]|lat=39.623721|long=2.838416|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სან-ხოსე (ბალეარის კუნძულები)|სან-ხოსე]]|lat=38.921597|long=1.294458|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სან-ხუანი (ბალეარის კუნძულები)|11]]|lat=39.596343|long=3.039268|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სან-ხუან-ბაუტისტა (ბალეარის კუნძულები)|სან-ხუან-ბაუტისტა]]|lat=39.077905|long=1.510775|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სელვა (ბალეარის კუნძულები)|9]]|lat=39.754945|long=2.900921|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სეს-სალინესი]]|lat=39.339082|long=3.053647|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სინეუ|4]]|lat=39.643200|long=3.010467|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სოლიერი|28]]|lat=39.766496|long=2.714900|background=#FEFEE9|position=bottom}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სონ-სერვერა]]|lat=39.621768|long=3.360645|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[სიუდადელა]]|lat=40.000534|long=3.835628|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ფელანიჩი]]|lat=39.469492|long=3.148251|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ფერერიასი]]|lat=39.982597|long=4.012418|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ფორმენტერა]]|lat=38.705882|long=1.428897|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ფორნალუჩი|29]]|lat=39.782575|long=2.741563|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ესკორკა]]|lat=39.821643|long=2.884146|background=#FEFEE9|position=top}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ეს-მიჯორნ-გრანი]]|lat=39.946434|long=4.049755|background=#FEFEE9|position=left}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ესპორლასი|32]]|lat=39.668723|long=2.577531|background=#FEFEE9|position=right}} {{პოზრუკა~|ესპანეთი ბალეარის კუნძულები|label=[[ესტელიენქსი]]|lat=39.653251|long=2.481786|background=#FEFEE9|position=left}} }} ==რესურსები ინტერნეტში== * {{cite web|url=https://www.infolaso.com/geografia/114-geografia-de-espana/1162-extension-geografica-de-los-municipios-de-baleares-balears.html|title=Extensión Geográfica de los Municipios de Baleares/Balears|author= |lang=es|date= |work= |publisher=infolaso.com|description=список муниципалитетов Балеарских островов по площади|accessdate=2020-11-13}} * {{cite web|url=https://www.ine.es/jaxiT3/Datos.htm?t=2860|title=Balears, Illes: Población por municipios y sexo|publisher=''ine.es''|lang=es|accessdate=2020-11-13}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ბალეარის კუნძულების მუნიციპალიტეტები}} {{ესპანეთის მუნიციპალიტეტები}} [[კატეგორია:ბალეარის კუნძულების მუნიციპალიტეტები|*]] 8kl668t1embrs52w512z4pcqpneqyub 0 515993 4812126 4531834 2025-06-09T17:49:28Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1982 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812126 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = მირზა ფათალი ახუნდოვის აზერბაიჯანული კულტურის მუზეუმი | სურათი = Akhundov House - Museum of Azerbaijani Culture in Tbilisi.jpg | სურათისზომა = 220პქ | წარწერა = ახუნდოვის მუზეუმის შენობა | დაარსდა = 1982 | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = ვახტანგ გორგასლის 17, | სტატუსი =მუზეუმი | ექსპონატი = | კლასიფიკაცია = | ვიზიტორები = | დირექტორი = ლეილა ალიევი | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = }} '''მირზა ფათალი ახუნდოვის აზერბაიჯანული კულტურის მუზეუმი''' — მუზეუმი და კულტურის ცენტრი [[თბილისი|თბილისში]], გორგასლის ქუჩაზე. ატარებს აზერბაიჯანელი საზოგადო მოღვაწის [[მირზა ფათალი ახუნდოვი|მირზა ფათალი ახუნდოვის]] სახელს. მუზეუმის და კულტურული ცენტრის მთავარი მიზანია აზერბაიჯანული კულტურის ხელშეწყობა და პოპულარიზაცია საქართველოში, ასევე აზერბაიჯანულის მემკვიდრეობის შენარჩუნება.<ref>[http://vzglyad.az/news/18014/%D0%98%D0%BB%D1%8C%D1%85%D0%B0%D0%BC-%D0%90%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D0%B2-%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BB-%D0%9C%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%B9-%D0%B8%D0%BC-%D0%9C.%D0%A4-%D0%90%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%B2-%D0%A2%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%B8.html ალიევი თბილისში ახუნდოვის მუზეუმს ესტუმრა]</ref> ცენტრში ტარდება შეხვედრები,<ref>[http://www.royalhouseofgeorgia.ge/p/geo/434/news/227/დავით-ბაგრატიონ-მუხრანბატონი-მირზა-ფატალი-ახუნდოვის-სახელობის-აზერბაიჯანული-კულტურის-ცენტრს-ეწვია. დავით ბაგრატიონ-მუხრანბატონი მირზა ფატალი ახუნდოვის სახელობის აზერბაიჯანული კულტურის ცენტრს ეწვია.]{{ref-ka}}</ref><ref>[http://ru.saqinform.ge/news/35630/georgij-tkemaladze-pozdravil-azerbajdZanskij-narod-s-prazdnikom-novruz-bajram.html გიორგი ტყემალაძე მუზეუმს ესტუმრა.]</ref> გამოფენები<ref>[http://vestikavkaza.ru/news/V-Tbilisi-podgotovili-vystavku-k-203-letiyu-Mirzy-Fatali-Akhundova.html თბილისში ახუნდოვის 103 წელი აღნიშნეს]</ref><ref>[https://yenicag.ru/rustam-guseynov-k-sozhaleniyu-globali/embed რუსტამ ჰუსეინოვი: «К сожалению, глобализация вымывает многие культурные традиции…»]{{Dead link|date=ივნისი 2023 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://friday.az/ru/blog.php?id=3161 |title=აზერბაიჯანული ქალაღაი - ახალი თემა თბილიში |accessdate=2022-05-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190404200118/http://friday.az/ru/blog.php?id=3161 |archivedate=2019-04-04 }}</ref><ref>[https://report.az/ru/kulturnaya-politika/v-tbilisi-otkrylas-posvyashennaya-prazdniku-novruz-vystavka-cveta-vesny/ В Тбилиси открылась посвященная празднику Новруз выставка «Цвета весны»]</ref> და სხვა კულტურული ღონისძიებები. მუზეუმი მონაწილეობს სხვადასხვა ღონისძიებაზე ქვეყნის ფარგლებს გარეთ.<ref>{{Cite web |url=https://www.newsgeorgia.ge/noch-muzeev-v-gruzii-programma-v-tbilisi-i-v-regionah/ |title=«Ночь музеев» в Грузии: программа в Тбилиси и в регионах |accessdate=2022-05-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200928164001/https://www.newsgeorgia.ge/noch-muzeev-v-gruzii-programma-v-tbilisi-i-v-regionah/ |archivedate=2020-09-28 }}</ref><ref>[http://azerros.ru/sodruzhestvo/20912-lkuhalashvili-u-sovremennogo-iskusstva-gruzii-i-azerbaydzhana-bolshie-perspektivy.html Л.Кухалашвили: У современного искусства Грузии и Азербайджана — большие перспективы]</ref> == ისტორია == მუზეუმი შეიქმნა 1982 წელს, საქართველოში მცხოვრები აზერბაიჯანელი ინტელიგენციის მოთხოვნის საფუძველზე. მუზეუმი გაიხსნა ახუნდოვის სახსრებით აშენებულ შენობაში.<ref>[http://caucasusedition.net/ru/the-azerbaijani-heritage-of-tbilisi-forgotten-and-tempered/ Азербайджанское наследие в Тбилиси: Забытое и искажённое]</ref> თავდაპირველად ფუნქციონირებდა, როგორც აზერბაიჯანელი კლასიკოსის, ახუნდოვის სახლ-მუზეიმი. საქართველოში [[საქართველოს სამოქალაქო ომი|სამოქალაქო ომის]] დროს, მუზეუმმა შეწყვიტა მუშაობა და ხელახლა [[1993 |1993 წელს]] გაიხსნა. [[1996|1996 წელს]], მუზეუმს [[ჰეიდარ ალიევი]] ესტუმრა. ==საკონტაქტო ინფორმაცია== * ტელეფონი: (+995 0322) 753530 * ელ-ფოსტა: azer.tbilisi@yahoo.com * მუშაობს ყოველდღე (ორშაბათის გარდა), 11:00 – 18:00 სთ-მდე. * მუზეუმში შესვლა უფასოა შემდეგი პირებისთვის: 6 წლამდე ასაკის ბავშვები; საქართველოს და უცხოეთის მუზეუმების თანამშრომლები, ICOM-ის წევრები (შესაბამისი დოკუმენტის და ID ბარათის წარდგენით); სპეციალური საჭიროების მქონე პირები (შესაბამისი დოკუმენტის წარდგენით); იძულებით გადაადგილებული პირები. ==რესურსები ინტერნეტში== • [https://georgianmuseums.ge/museum/mirza-phatali-akhundov-museum-of-azerbaijan-culture/ მირზა ფათალი ახუნდოვის აზერბაიჯანული კულტურის მუზეუმი] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1982 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 4l0ywdk6b7vmfp53rxz3dkdu64f2pof 0 516468 4812129 4788958 2025-06-09T17:50:44Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1959 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812129 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ზაქარია ფალიაშვილის სახლ-მუზეუმი | სურათი = | სურათის ზომა = | წარწერა = | დაარსდა = [[1959]] | დამაარსებლები = <small>საქართველოს მინისტრთა საბჭო</small> | დაიხურა = | მდებარეობა = <small>თბილისი, დ. ბაქრაძის 10</small> |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = | პოზრუკა = | პოზრუკის ზომა = | ალტერნატიული რუკა = | პოზრუკა2 = | პოზრუკის ზომა2 = | ალტერნატიული რუკა2 = | სტატუსი = ააიპ | ექსპონატი = 4368 | კლასიფიკაცია = მემორიალური | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | საიტი = }} '''ზაქარია ფალიაშვილის სახლ-მუზეუმი''' — თბილისში, დ. ბაქრაძის ქ. №10-ში მდებარე ფალიაშვილების სახლი,<ref name=":0">[https://georgianmuseums.ge/museum/zakaria-paliashvili-house-museum/ https://georgianmuseums.ge]</ref> სადაც 1915-1933 წწ. ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა [[ქართველი]] [[კომპოზიტორი]], [[დირიჟორი]], [[პედაგოგი]], საზოგადო მოღვაწე, ქართული საოპერო ჟანრის ერთ-ერთი ფუძემდებელი [[ზაქარია ფალიაშვილი]]. ==მუზეუმის ისტორია== ფალიაშვილების ოჯახს სახლის მეორე სართულზე დაახლოებით 10 ოთახი ეკუთვნოდა. იქ ზაქარიას ოჯახის გარდა მისი ძმები თავიანთი ოჯახებით და მეუღლის ნათესავებიც ცხოვრობდნენ. ამ სახლსა და იქ ცხოვრების პერიოდს უკავშირდება კომპოზიტორის ინტენსიური შემოქმედებითი ცხოვრება — ქართული კლასიკური მუსიკის უმნიშვნელოვანესი ნაწარმოებების (ოპერების „აბესალომ და ეთერი“, „დაისი“ და „ლატავრა“, რომანსების და სხვ.) შექმნა. ასევე ოჯახის უდიდესი ტრაგედია — ვაჟიშვილის დაღუპვა. [[ფაილი:Faliashvilis muzeumi-Tbilisi.jpg|მინი|200პქ|მარჯვნივ|]] მეზუემის ისტორია დაიწყო 1959 წლის 10 ივლისს, როცა საქართველოს მინისტრთა საბჭოს დადგენილების თანახმად, გადაწყდა ზაქარია ფალიაშვილის მემორიალური სახლ-მუზეუმის შექმნა. ეს მაშინდელი კულტურის მინისტრის თანაშემწის, ვაჟა ჩინჩალაძის უშუალო ინიციატივით და ძალისხმევით მოხდა. ნიშანდობლივია, რომ ის მუზეუმის პირველი დირექტორი გახდა. შენობაში კომპოზიტორის ძმიშვილი და სხვა ნათესავები ცხოვრობდნენ, რომლებმაც კეთილი ნების საფუძველზე ბინა მუზეუმს გადასცეს. ოფიციალურად მუზეუმი 1962 წლის 6 ოქტომბერს, (სიმბოლურად, კომპოზიტორის გარდაცვალების დღეს) საზეიმოდ გაიხსნა. მუზეუმის შენობას აქვს [[კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი|კულტურული მემკვიდრეობის]] უძრავი ძეგლის სტატუსი.<ref name=":0" /> მუდმივ ექსპოზიციას უჭირავს 178 მ² შენობის საერთო 460მ²-დან. მუზეუმში ფალიაშვილის პირადი და საოჯახო ნივთების გარდა, ინახება ფოტომასალა, სურათები, კომპოზიტორის მიერ შექმნილი ოპერების პარტიტურების ორიგინალები, პირველი დადგმების აფიშები, ხალხური ინსტრუმენტების უნიკალური კოლექცია. აქვეა [[ელგუჯა ბერძენიშვილი]]ს ფერწერული ტილო „ლეგენდა სიყვარულზე — აბესალომის სიკვდილი“. მუზეუმის უმნიშვნელოვანესი ექსპონატია ფონოგრაფი, რომლითაც კომპოზიტორი საქართველოს სხვადასხვა კუთხეებში ჩადიოდა და იქაური სახალხო მომღერლების შესრულებულ სიმღერებს იწერდა. წლების განმავლობაში 300-მდე ხალხური სიმღერა ჩაწერა, რითაც დიდი წვლილი შეიტანა ქართული ფოლკლორის შეგროვება-შესწავლაში. [[ფაილი:Georgian classical composer Zacharia Paliashvili with his family, circa early 1900s.jpg|მინი|200პქ|მარცხნივ|]] მუზეუმის ორი ოთახი მემორიალურია. სამუშაო ოთახი თითქმის ხელუხლებლად არის შენარჩუნებული. იქ დგას სამუშაო მაგიდა, როიალი, თარო, წიგნებისა და ტანსაცმლის კარადა, სადაც ზაქარიას სამოსი, ჩიბუხი და პირადი ნივთებია გამოფენილი. იქვეა დედისეული სარკე, რომელში ჩახედვის დროს, ლეგენდის თანახმად, კომპოზიტორი დედის სახეს ხედავდა. დღესდღეობით მუზეუმში 4000-ზე მეტი ძირითადი და დამხმარე ექსპონატი ინახება. მათ შორის არის ფალიაშვილების ქუთაისის სახლის მაკეტი, მისი კუთვნილი ფრაკი, რომელიც დირიჟორობის დროს ეცვა. ხშირად იმართება შემოქმედებითი საღამოები, პერიოდული შემეცნებითი გამოფენები, აღინიშნება საიუბილეო თარიღები და იკრიბებიან ფალიაშვილის შემოქმედების თაყვანისმცემლები. ==რესურსები ინტერნეტში== *[https://www.shin.ge/index.php?option=com_content&view=article&id=166%3Asad-daitsera-zakaria-paliashvilis-abesalom-da-eteri-da-skhva-tsnobili-natsarmoebebi&catid=19&Itemid=108&fbclid=IwAR2gAzHJOHZPaAb3TpXGsu8fmU9uar6eQJN4u8FvQrNbq92B0Pl6rz4r2z8 სად დაიწერა „აბესალომ და ეთერი“] *[https://www.facebook.com/pages/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%20%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%20%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98%20%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9A-%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/127964324566739/ ზაქარია ფალიაშვილის მემორიალური სახლ-მუზეუმი] *[http://tbilisiguide.ge/wg/c_info.php?id=210 ზაქარია ფალიაშვილის სახლ-მუზეუმი] *[https://www.youtube.com/watch?v=n-FY5M1sSn8 „დღე მუზეუმში“ სალომე დადუნაშვილთან ერთად] *[https://tbilisimuseumsunion.ge/muzeumebi/zakaria-faliashvilis-sakhl-muzeumi/ მუზეუმების გაერთიანება] *[https://www.youtube.com/watch?v=NFtShOEU55k ქართული დოკუმენტალისტიკა — „რისთვის მიყვარხარ" აქტი I] [https://www.youtube.com/watch?v=VgM2Rssd-XQ აქტი II] ==იხილეთ ასევე== *[[ზაქარია ფალიაშვილი]] *[[ქუთაისის ზაქარია ფალიაშვილის მუზეუმი]] *[[აბესალომ და ეთერი]] *[[დაისი (ოპერა)|დაისი]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{თბილისის მუზეუმების გაერთიანება}} [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმების გაერთიანება]] [[კატეგორია:საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები]] [[კატეგორია:1959 წელს დაარსებული მუზეუმები]] t31er9b1u808bx8o844d06x5vgyc06f 0 517069 4812131 4687887 2025-06-09T17:51:28Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:1992 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812131 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = ვერიკო ანჯაფარიძისა და მიხეილ ჭიაურელის მუზეუმი | სურათი = Veriko&mixeil.jpg | სურათისზომა = | წარწერა = სახლ-მუზეუმის შენობა | დაარსდა = [[1992]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = {{დროშა|საქართველო}}, [[თბილისი]],<br /> ვერიკო ანჯაფარიძის ქ. №16 | პოზრუკა = საქართველო | პოზრუკის ზომა = | ალტერნატიული რუკა = | პოზრუკა2 = | პოზრუკის ზომა2 = | ალტერნატიული რუკა2 = | სტატუსი ={{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|4896}} | ექსპონატი = 12000-ზე მეტი | კლასიფიკაცია = მემორიალური }} '''ვერიკო ანჯაფარიძისა და მიხეილ ჭიაურელის მუზეუმი''' — ქართული თეატრისა და კინოს გამოჩენილი მოღვაწეების სახლ-მუზეუმი, რომელიც 1992 წელს დაფუძნდა. მასში დაცულია 12000-ზე მეტი ექსპონატი: [[ვერიკო ანჯაფარიძე|ვერიკო ანჯაფარიძის]], [[მიხეილ ჭიაურელი]]ს, ასევე მათი შვილის — [[სოფიკო ჭიაურელი]]ს და სიძის — [[კოტე მახარაძე|კოტე მახარაძის]] არქივები, მათი ცხოვრებისა და მოღვაწეობის ამსახველი მდიდარი ფოტომასალა, აუდიო-ვიდეო ჩანაწერები, ხელნაწერები, წერილები, საოჯახო ნივთები, ცნობილ ქართველ მხატვართა მიერ ოჯახისთვის საჩუქრად გადაცემული ფერწერული ნამუშევრები, მიხეილ ჭიაურელის მიერ შესრულებული შარჟები, ნახატები, ქანდაკებები და სხვა.<ref name=":0">[https://georgianmuseums.ge/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/veriko-anjaparidze-and-mikheil-chiaureli-house-museum/ ვერიკო ანჯაფარიძისა და მიხეილ ჭიაურელის სახლ-მუზეუმი]</ref> ==შენობის ისტორია== ცნობილია, რომ მიხეილ ჭიაურელმა სახლი [[ფიქრის გორა|ფიქრის გორაზე]] იმ ადგილზე ააშენა, სადაც ვერიკოსთან პირველი პაემანი ჰქონდა. არქიტექტურული პროექტიც თვითონ შექმნა. უშუალოდ იყო ჩართული მშენებლობის პროცესსა და შემდგომში ინტერიერის და დიზაინის მოწყობაში. ამავე სახლში ჰქონდა სახელოსნოც, სადაც დიდ დროს ატარებდა. ==მუზეუმის ისტორია== მიხეილ ჭიაურელის სახლ-მუზეუმი 1979-1992 წლებში სოფელ დიღომში არსებობდა. 1992 წლის 23 სექტემბრიდან კი თბილისში, ფიქრის გორაზე, სოფიკო ჭიაურელის მშობლიურ სახლში (ვერიკო ანჯაფარიძის ქ. №16) დაიდო ბინა. პირველი სართული მთლიანად დაეთმო სახლ-მუზეუმის ექსპოზიციას, რომელიც ასახავდა ორი დიდი ხელოვანის — მიხეილისა და ვერიკოს შემოქმედებას. მუზეუმის შენობას საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრის 2007 წლის №3/181 ბრძანებით მიენიჭა კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლის სტატუსი.<ref name=":0" /> <ref>[https://www.heritagesites.ge/uploads/files/63ab0645f0a7e.pdf კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლები. — გვ. 145/331]</ref> 2010 წელს მუზეუმმა მონაწილეობა მიიღო „თბილისობა-2010“-ის ფარგლებში განხორციელებულ გამოფენაში — „ისტორია, სტილი, კოსტიუმი“.<ref>{{Cite web |url=https://www.gaccgeorgia.org/Exhibitions/Cosume2/costume2geo.html |title=ხელოვნების საერთაშორისო ცენტრი |accessdate=2021-09-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220514011556/https://www.gaccgeorgia.org/Exhibitions/Cosume2/costume2geo.html |archivedate=2022-05-14 }}</ref> გამოფენა ხელოვნების საერთაშორისო ცენტრ „ისტორიალის“ ავტორობით და ქალაქ თბილისის მერიის ორგანიზებით მოეწყო. გამოფენაზე მაყურებელი კიდევ ერთხელ შეხვდა ქართული თეატრისა და კინოს მდიდარ წარსულს. წარმოდგენილი ექსპონატების საშუალებით მათ საშუალება მიეცათ გაეხსენებინათ დროისა და სხვადასხვა გარემოებების გამო მივიწყებული ეპიზოდები ქართული თეატრისა და კინოს ისტორიიდან. ვერიკოსა და მიხეილის შვილიშვილმა, ნიკუშა შენგელაიამ სახლში რემონტის შემდეგ ავეჯის რესტავრირებაც მოახდინა. შეეცადა იგივე გარემოს შექმნას, რომელიც ბებია-ბაბუის დროს იყო. მან ექსპოზიციების ნაწილი კინოსა და თეატრის მუზეუმს გადასცა, მაგრამ სახლშიც უხვი მასალა დარჩა. მუზეუმში მიხეილ ჭიაურელის მიერ გადაღებული ფილმების რეკვიზიტებიც ინახება. გამოფენილია სხვადასხვა მხატვრების ფერწერული ტილოები, ოჯახის წევრებისთვის საჩუქრად გადაცემული ნივთები. აქვეა შტატივზე მდგარი, კინოაფიშებსა და ფოტოების გარემოცვაში მყოფი კამერა, რომელიც 70 წელზე მეტი ხნისაა და ოჯახის სიმბოლოდაა ქცეული. ==ერთი მსახიობის თეატრი== {{მთავარი|ერთი მსახიობის თეატრი}} 1996-2010 წლებში მუზეუმის შენობაში განთავსებული იყო [[კოტე მახარაძე|კოტე მახარაძის]] მიერ დაარსებული [[ერთი მსახიობის თეატრი |ერთი მსახიობის თეატრი „ვერიკო“]], რომელმაც ორი დარბაზი დაიკავა. ექსპოზიციის ნაწილი შეიცვალა, მაგრამ კედლებზე გამოფენილი სურათები და ფოტომასალა შენარჩუნებულ იქნა. ==ლიტერატურა== *საქართველოს მუზეუმები: გზამკვლევი. თბილისი. 2006. გვ.57 *საქართველოს 100 მუზეუმი. ალექსანდრე ნონეშვილი, ამირან თავართქილაძე. თბილისი. 2012. გვ. 38 ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://georgianencyclopedia.ge/index.php/%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98 ენციკლოპედია „საქართველო“ — ერთი მსახიობის თეატრი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210921055735/http://georgianencyclopedia.ge/index.php/%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98 |date=2021-09-21 }} *[https://www.shin.ge/index.php/mozaika/465-ve-ri-ko-an-ja-pa-ri-dzi-sa-da-mi-khe-il-chi-a-u-re-lis-pir-ve-li-kots-nis-ad-gi-las-age-bu-li-sakh-li სახ­ლი ფიქ­რის გო­რა­ზე] *[https://burusi.wordpress.com/2009/05/18/andzhaparidze/ ვერიკო ანჯაფარიძის და მიხეილ ჭიაურელის სახლ-მუზეუმი] ==სქოლიო== [[კატეგორია:თბილისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]] [[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნების მუზეუმები]] [[კატეგორია:საქართველოს თეატრები]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები თბილისში]] [[კატეგორია:1992 წელს დაარსებული მუზეუმები]] gemrm9bnwqkx54wuyrnbosx1ftoqrfa 1 524177 4812048 4319190 2025-06-09T15:06:07Z Surprizi 14671 პასუხი 4812048 wikitext text/x-wiki [[ეჯი (საზომი ერთეული)]], [[აკრი (საზომი)]], [[თითი (ერთეული)]] — ერთიანი მიდგომაა შემოსაღები. ჩემი აზრით, „საზომი ერთეული“. [[მომხმარებელი:გიო ოქრო|<font color="gold">'''''გიო'''''</font>]] [[მომხმარებლის განხილვა:გიო ოქრო|<font color="#66FF00">'''''ოქრო'''''</font>]] 20:19, 28 იანვარი 2022 (UTC) :ინგლისურში unit, რუსულში единица измерения. მგონი ჩვენთან აქტიურადაა დამკვიდრებული „ერთეული“. [[მომხმარებელი:Surprizi|Surprizi]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Surprizi|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Surprizi|წვლილი]]) 15:06, 9 ივნისი 2025 (UTC) qt3glakm83wckcn1a89wrma7apqiid8 0 531769 4812294 4389959 2025-06-10T09:35:00Z Gobrona 28077 4812294 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სურათის ფაილი =2013-10-16 Cortinarius orellanus 1a.jpg | სურათის აღწერა = | სამეფო = სოკოები | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = [[კორტინარიუსისებრნი]] | გვარი = [[აბლაბუდიანი სოკოები]] | ლათ = ''Cortinarius orellanus'' [[Fr.]], 1838 | wikispecies = | commons = Category:Cortinarius orellanus | mycobank = 158559 }} '''''Cortinarius orellanus''''' — სოკოს სახეობა [[აბლაბუდიანი სოკოები]]ს გვარისა, რომლის გავრცელების არეალი მოიცავს [[ევროპა|ევროპის]] კონტინენტს, აგრეთვე დაფიქსირებულია [[ბრიტანეთის კოლუმბია]]ში ([[კანადა]]). მომაკვდინებლად შხამიანი სოკოა. შეიცავს [[მიკოტოქსინი|მიკოტოქსინ]] [[ორელანინი|ორელანინს]], რომელიც იწვევს თირკმელების უკმარისობას. იზრდება ფართოფოთლოვან და შერეულ ტყეებში, ზაფხულიდან შემოდგომამდე. სოკო პირველად აღწერა შვედმა მიკოლოგმა [[ელიას მაგნუს ფრისი|ელიას მაგნუს ფრისმა]] [[1838]] წელს როგორც ''Cortinarius orellanus''.<ref name="Fries 1838">{{cite book |last=Fries |first=E. M. |year=1838 |title=Epicrisis Systematis Mycologici: Seu Synopsis Hymenomycetum |language=Latin |trans-title=A Critical Study of Mycology: A Synopsis of the Hymenomycetes |publisher=Regiae Academiae Typographia |location=Uppsala, Sweden |volume=1–2 |page=288 |url=http://www.librifungorum.org/Image.asp?ItemID=634&ImageFileName=0288b.jpg }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201021105651/http://www.librifungorum.org/Image.asp?ItemID=634&ImageFileName=0288b.jpg |date=2020-10-21 }}</ref> '''სამეცნიერო სინონიმები''': * ''Cortinarius orellanus'' [[Fr.]] 1838, var. ''orellanus'' * ''Cortinarius orellanus'' var. ''rutilans'' ([[Quél.]]) Moënne-Locc. & Reumaux 2005 * ''Cortinarius orellanus'' var. ''tristis'' Moënne-Locc. & Reumaux 1991 * ''Cortinarius rutilans'' Quél. 1898 * ''Dermocybe orellana'' (Fr.) [[Ricken]] 1915<ref>Ricken (1915) , In: Die Blätterpilze:160 (გერმანული)</ref> == აღწერა == [[სოკოს ქუდი|ქუდის]] დიამეტრი 3-8 სმ-მდე აღწევს, ნორჩობაში ამოზნექილია, შემდგომში ბრტყლად ამოზნექილი. ახასიათებს ბლაგვი ბორცვაკი ცენტრში. ზედაპირი მშრალია, ხავერდოვან-ბოჭკოვანი ან ქეჩისებრ-ქერცლისებრი, წითელ-ყავისფერი ყვითელ-მურამდე. [[ჰიმენოფორი]] — ფირფიტებიანი, შეზრდილი ფეხთან, შედარებით მეჩხერი, ნორჩობაში ფირფიტები ნარინჯისფერ-ყავისფერია, ასაკთან ერთად ოდნავ მუქდება. [[სოკოს რბილობი|რბილობი]] — მოყვითალო, რბილი ან ოდნავ მომჟავო გემოთი. ახასიათებს სუსტად გამოხატული ბოლოკის სუნი.<ref name=Bresinsky1989>{{Cite book |last1=Bresinsky |first1=A. |last2=Besl |first2=H. |year=2004 |title=A Colour Atlas of Poisonous Fungi: A Handbook for Pharmacists, Doctors, and Biologists |publisher=CRC Press x |isbn=9780723415763 |pages=53–54 |url=https://books.google.com/books?id=EIcQGsZ2kksC&pg=PA54}}</ref> [[სოკოს ფეხი|ფეხის]] სიგრძე 4-9 სმ-მდე აღწევს, სისქე — 1-2 სმ-მდე, ცილინდრულია ან ძირში ოდნავ შევიწროებული, ღია-ყვითელი ბოჭკოვანი ზედაპირით. [[სპორების ფხვნილი]] — ჟანგისფერ-ყავისფერი. [[სპორა|სპორები]] — 8,5-12×5,5-6,5 [[მკმ]], ელიფსისებური ან ნუშისებრი, მეჭეჭებიანი ზედაპირით. ==ტოქსიკურობა== მომაკვდინებლად შხამიანი სოკოა.<ref> Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.</ref> შეიცავს [[მიკოტოქსინი|მიკოტოქსინ]] [[ორელანინი|ორელანინს]],<ref name="Jean">{{cite journal |last1=Richard |first1=Jean-Michel |last2=Louis |first2=Josette |last3=Cantin |first3=Danielle |date=1 March 1988 |title=Nephrotoxicity of orellanine, a toxin from the mushroom ''Cortinarius orellanus'' |journal=Archives of Toxicology |issn=0340-5761 |doi=10.1007/BF00570151 |volume=62 |issue=2–3 |pages=242–245 |pmid=3196164 |s2cid=36515278 }}</ref> რომელიც იწვევს თირკმელებში შეუქცევად ცვლილებებს,<ref>S. Grzymala: „L'isolement de l'orellanine poison du Cortinarius orellanus Fries et l'étude de ses effects anatomopathologiques", Bulletin de la Société Mycologique de France, vol. 78, Paris 1962, p. 394-404</ref><ref>D. G. Spoerke, B. H. Rumack: „Handbook of Mushroom Poisoning: Diagnosis and Treatment”, Editura CRC Press, 1994, p. 250–255, ISBN 0-8493-0194-7</ref> რაც ხშირად ლეტალურად მთავრდება. სპეციფიკური ანტიდოტი არ არსებობს, მკურნალობა განისაზღვრება [[დიალიზი]]თ ან თირკმლის გადანერგვით. მოწამვლის სიმპტომები სოკოს მიღებიდან რამდენიმე დღის შემდეგ ვლინდება. [[1952]] წელს, პოლონეთის ქალაქ [[ბიდგოშჩი|ბიდგოშჩში]] აღნიშნული სოკოთი 102 ადამიანი მოიწამლა, მათგან თერთმეტი გარდაიცვალა.<ref name=Bresinsky1989/><ref name=prast/> მას შემდეგ, სოკოთი მოწამვლის რამდენიმე ფაქტი დაფიქსირდა [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], [[შვეიცარია]]ში, [[გერმანია]]სა<ref name=prast>{{cite journal |last1=Prast |first1=H. |last2=Werner |first2=E. R. |last3=Pfaller |first3=W. |last4=Moser |first4=M. |year=1988 |title=Toxic properties of the mushroom Cortinarius orellanus |journal=Archives of Toxicology |doi=10.1007/BF00316263 |volume=62 |issue=1 |pages=81–88 |pmid=3190463|s2cid=24495871 }}</ref> და [[ავსტრია]]ში.<ref>{{cite journal |last1=Horn |first1=S. |last2=Horina |first2=J. H. |last3=Krejs |first3=G. J. |last4=Holzer |first4=H. |last5=Ratschek |first5=M. |year=1997 |title=End-stage renal failure from mushroom poisoning with ''Cortinarius orellanus'': Report of four cases and review of the literature |url=https://archive.org/details/sim_american-journal-of-kidney-diseases_1997-08_30_2/page/282 |journal=American Journal of Kidney Diseases |doi=10.1016/S0272-6386(97)90066-4 |volume=30 |issue=2 |pages=282–86|pmid=9261043 }}</ref> === მსგავსი სახეობები === <gallery class="center"> ფაილი:Cortinarius.balaustinus2.-.lindsey.jpg|''[[Cortinarius balaustinus]]'' ფაილი:Cortinarius.bataillei.-.lindsey.jpg|''[[Cortinarius bataillei]]'' 2008-07-22 Cortinarius brunneus (Pers.) Fr 39248.jpg|''[[Cortinarius brunneus]]'' ფაილი:Cortinarius.cagei3.-.lindsey.jpg|''[[Cortinarius cagei]]'' ფაილი:2010-10-07 Cortinarius callisteus (Fr.) Fr 117639.jpg|''[[Cortinarius callisteus]]'' Cortinarius.caninus3.-.lindsey.jpg|''[[Cortinarius caninus]]'' ფაილი:Cortinarius cinnabarinus.jpg|''[[Cortinarius cinnabarinus]]'' ფაილი:2009-12-01 Cortinarius cinnamomeus (L.) Fr 67448.jpg|''[[Cortinarius cinnamomeus]]'' ფაილი:Corrugated Cort.jpg|''[[Cortinarius corrugatus]]'' Cortinarius cotoneus a la festa del bolet de Cal Rosal 2018.jpg|''[[Cortinarius cotoneus]]'' 2006-09-01 Cortinarius croceus (Schaeff.) Gray 15147.jpg|''[[Cortinarius croceus]]'' ფაილი:Cortinarius distans 45842.jpg|''[[Cortinarius distans]]'' ფაილი:Cortinarius erythraeus 156580.jpg|''[[Cortinarius erythraeus]]'' ფაილი:Cortinarius.fasciatus.-.lindsey.jpg|''[[Cortinarius fasciatus]]'' ფაილი:Cortinarius.huronensis2.-.lindsey.jpg|''[[Cortinarius huronensis]]'' ფაილი:Hairy Cort.jpg|''[[Cortinarius laniger]]'' ფაილი:2013-08-16 Cortinarius limonius (Fr.) Fr 358352.jpg|''[[Cortinarius limonius]]'' Orangerandiger Hautkopf Cortinarius malicorius.jpg|''[[Cortinarius malicorius]]'' ფაილი:2013-10-01 Cortinarius psittacinus M.M. Moser 394204.jpg|''[[Cortinarius psittacinus]]'' ფაილი:Cortinarius rubellus 01.jpg|''[[Cortinarius rubellus]]'' Cortinarius sanguineus (38313906482).jpg|''[[Cortinarius sanguineus]]'' ფაილი:2012-10-19 Cortinarius semisanguineus (Fr.) Gill 273429.jpg|''[[Cortinarius semisanguineus]]'' ფაილი::Cortinarius smithii 292837.jpg|''[[Cortinarius smithii]]'' ფაილი:Cortinarius.tubarius2.-.lindsey.jpg|''[[Cortinarius tubarius]]'' ფაილი:Cortinarius uliginosus G2.1.jpg|''[[Cortinarius uliginosus]]'' 2012-12-14 Laccaria proxima (Boud.) Pat 293247.jpg|''[[Laccaria proxima]]'' </gallery> == ეკოლოგია და გავრცელება == გავრცელების არეალი მოიცავს [[ევროპა|ევროპის]] კონტინენტს, აგრეთვე დაფიქსირებეულია [[კანადა]]ში, კერძოდ [[ბრიტანეთის კოლუმბია]]ში.<ref>{{cite web|url=https://www.discoverlife.org/mp/20m?kind=Cortinarius+orellanus|title=Cortinarius orellanus|piblisher=Dicover Life|accessdate=30 4, 2022}}</ref> სოკო შეყვანილია [[პოლონეთი]]ს,<ref>Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5. Aurel Dermek: Grzyby. 1981, s. 122.</ref> [[შვეიცარია|შვეიცარიის]], [[გერმანია|გერმანიის]], [[დანია|დანიის]], [[ნიდერლანდები]]ს, [[ნორვეგია|ნორვეგიისა]] და [[შვედეთი]]ს გადაშენების პირას მყოფი სახეობების ნუსხაში.<ref> Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.</ref> იზრდება ფართოფოთლოვან და შერეულ ტყეებში, როგორც დაბლობებზე, ასევე მთიან ადგილებში. მიკორიზას ქმნის [[მუხა]]სთან, [[ფიჭვი|ფიჭვთან]],<ref>Garnweidner, E. (1989). Gobe. Ljubljana: Cankarjeva založba.</ref> [[რცხილა]]სთან, [[წიფელი|წიფელთან]] და [[არყი|არყთან]].<ref>Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.</ref> '''სეზონი''' — ზაფხულიდან შემოდგომამდე. ==გალერეა== <gallery class="center"> ფაილი:Corellanus.jpg ფაილი:2013-10-16 Cortinarius orellanus 1b.jpg ფაილი:C. orellanus jung.jpg ფაილი:Cortinarius orellanus (1).JPG ფაილი:Cortinarius orellanus sezione.jpg ფაილი:Cortinarius orellanus 2.JPG ფაილი:Cooke-Illustrations of British Fungi-Pl.787.jpg ფაილი:Bresadola Cortinarius orellanus.png|ილუსტრაცია </gallery> == ლიტერატურა == * {{წიგნი |ავტორი= Нездойминого Э. Л.|სათაური= Семейство паутинниковые|პასუხისმგებელი=отв. ред. М. А. Бондарцева|სერი=Определитель грибов России: Порядок агариковые. Вып. 1|წელი= 1996|ადგილი=Санкт-Петербург|გამომცემოობა=Наука|გვერდები= 174|გვერდნი= 408|isbn= }} *Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Cortinarius orellanus}} *{{IndexFungorum|158559}} *{{Mycobank|158559}} == სქოლიო == {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:შხამიანი სოკოები]] [[კატეგორია:აბლაბუდიანი სოკოები]] prcwjc6k47jwl78jz65zryep67ncfuz 0 533533 4812268 4380198 2025-06-10T07:53:56Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812268 wikitext text/x-wiki '''ერა''' ({{lang-la|aera||ცალკეული|საწყისი რიცხვი}}) — მოვლენა, მომენტი, საიდანაც იწყება [[წელთაღრიცხვა]], წელთაღრიცხვის ესათუ ის სისტემა. ძველ ქრონოლოგიაში სხვადასხვა ხალხი სხვადასხვა ერებს იყენებდა. ამ ერებს საფუძვლად ედო ესა თუ ის პოლიტიკური მოვლენა, მმართველი დინასტიების ტახტზე ასვლის მომენტი ან რომელიმე რელიგიური მოვლენა. მაგალითად, ქრისტეს ერა (ახალი ერა, ჩვენი ერა); ბაბილონში ნაბონასარის ერა [[ძვ. წ. 747]] წლის 26 თებერვლიდან იწყებოდა; ძველ რომში ერის დაწყება რომის დააესებას (ab urbe condita) — [[ძვ. წ. 754]] (ან 753) დაუკავშირეს; მუსლიმური ერა (ჰიჯრა) მუჰამადის მექიდან მედინაში გაქცევის დროიდან — [[622]] წლიდან იწყება. ზოგი ერა დაკავშირებულია დროის რომელიმე მომენტთან, რომელიც ხელოვნურად არის აღებული ასტრონომიული და რელიგიურ მოსაზრებათა საფუძველზე. მაგალითად მსოფლიო ერები, რომლებსაც „სამყაროს შექმნიდან“ იწყებენ. ებრაელების ერა ძვ. წ. 3761 წლიდან იწყება, მართლმადიდებლური ეკლესიის ერა [[ძვ. წ. 5509]] წლიდან, ქართული — [[ძვ. წ. 5604]] წლიდან, ამავე კატეგორიისაა ინდიელების კალიუგა ან „რკინის ხანა“, რომელიც ძვ. წ. 3102 წლიდან იწყება. XVI საუკუნის ბოლოს შემოიღეს [[იუისისეული პერიოდი|იულიუსისეული ერა]], ეს ერა [[ძვ. წ. 4713]] წლიდან იწყება. ==ლიტერატურა== {{ქსე|4|171}} [[კატეგორია:ერა| ]] [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] a8aj59bl6wfxqdoayqg6p9a4y63zd9m 4812269 4812268 2025-06-10T07:55:12Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:დროის საზომი ერთეულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812269 wikitext text/x-wiki '''ერა''' ({{lang-la|aera||ცალკეული|საწყისი რიცხვი}}) — მოვლენა, მომენტი, საიდანაც იწყება [[წელთაღრიცხვა]], წელთაღრიცხვის ესათუ ის სისტემა. ძველ ქრონოლოგიაში სხვადასხვა ხალხი სხვადასხვა ერებს იყენებდა. ამ ერებს საფუძვლად ედო ესა თუ ის პოლიტიკური მოვლენა, მმართველი დინასტიების ტახტზე ასვლის მომენტი ან რომელიმე რელიგიური მოვლენა. მაგალითად, ქრისტეს ერა (ახალი ერა, ჩვენი ერა); ბაბილონში ნაბონასარის ერა [[ძვ. წ. 747]] წლის 26 თებერვლიდან იწყებოდა; ძველ რომში ერის დაწყება რომის დააესებას (ab urbe condita) — [[ძვ. წ. 754]] (ან 753) დაუკავშირეს; მუსლიმური ერა (ჰიჯრა) მუჰამადის მექიდან მედინაში გაქცევის დროიდან — [[622]] წლიდან იწყება. ზოგი ერა დაკავშირებულია დროის რომელიმე მომენტთან, რომელიც ხელოვნურად არის აღებული ასტრონომიული და რელიგიურ მოსაზრებათა საფუძველზე. მაგალითად მსოფლიო ერები, რომლებსაც „სამყაროს შექმნიდან“ იწყებენ. ებრაელების ერა ძვ. წ. 3761 წლიდან იწყება, მართლმადიდებლური ეკლესიის ერა [[ძვ. წ. 5509]] წლიდან, ქართული — [[ძვ. წ. 5604]] წლიდან, ამავე კატეგორიისაა ინდიელების კალიუგა ან „რკინის ხანა“, რომელიც ძვ. წ. 3102 წლიდან იწყება. XVI საუკუნის ბოლოს შემოიღეს [[იუისისეული პერიოდი|იულიუსისეული ერა]], ეს ერა [[ძვ. წ. 4713]] წლიდან იწყება. ==ლიტერატურა== {{ქსე|4|171}} [[კატეგორია:ერა| ]] akzudhp2sob8xax9d747blb9v9703u6 0 534986 4812165 4408036 2025-06-09T19:40:48Z Geagea 783 4812165 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Tornike.jpg|მინი|თორნიკე ქურდაძე]] '''თორნიკე ქურდაძე''' (დ. [[8 ივლისი]], [[1968]], [[თბილისი]] — გ. [[16 ოქტომბერი]], [[1994]], ცხინვალის რეგიონი) — აფხაზეთის ომის მონაწილე, მაშველთა კორპუსის ოპერატიული სამმართველოს უფროსი, ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენით დაჯილდოებული (1993 წელს ტამიშის ოპერაციის წარმატებით შესრულების გამო). == ბიოგრაფია == თორნიკე ქურდაძე დაიბადა 1968 წლის 8 ივლისს, ქალაქ თბილისში, მან დაამთავრა თბილისის 115 საჯარო სკოლა, სწავლობდა თბილისის მართვის ინსტიტუტში იურიდიულ ფაკულტეტზე, საქართველოში საომარი მოქმედებების დროს, 1992-1993 წლებში მონაწილეობდა ოჩამჩირეში განთავსებული  საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს 24 - ბრიგადის, შტაბის მიერ დაგეგმილ სხვადასხვა სამხედრო ოპერაციებში, ერთ-ერთი სამხედრო დანაყოფის მეთაურის რანგში, 1993 წლის ივლისში ოჩამჩირის რაიონის სოფელ ტამიშთან, "პიტომნიკის" ტერიტორიაზე ბლოკირებულ რუსული დესანტის განადგურების წარმატებით დასრულებისთვის, სახელმწიფო მეთაურის მიერ დაჯილდოებული იყო ვახტანგ გორგასლის II ხარისხის ორდენით. ომის შემდეგ დაინიშნა საქართველოს მაშველთა კორპუსის ოპერატიული სამართველოს უფროსად სადაც მუშაობდა გარდაცვალებამდე. == გარდაცვალება == 1994 წლის  16-ოქტომბერს ქ. ცხინვალის შესასვლელთან მასზე ოსმმა სეპარატისტებმა განახორციელეს თავდასხმა მიიღო მრავლობითი სიცოცხლისთვის შეუთავსებელი ჭრილობები გარდაიცვალა 17-ოქტომბერს 26 წლის ასაკში. დაკრძალულია თბილისში საბურთალოს-საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში. == რესურსები ინტერნეტში == [https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/122424/1/Saqartvelos_Respublika_1994_N187.pdf 1994 წლის სტატია გაზეთ "საქართველოს რესპუბლიკა"-დან თორნიკე ქურდაძის შესახებ] [[კატეგორია:დაბადებული 8 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1968]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 16 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1994]] [[კატეგორია:აფხაზეთის ომის მონაწილეები]] jzxn2hz5757nflrizzzvk9yopcsuqgd 0 546757 4812250 4526393 2025-06-10T07:17:33Z Eka Samkharadze 123439 4812250 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება|სახელი=იფათ ბინთ მუჰამედ ას-სუნაიანი|პორტრეტი=File:Queen Effat Al-Thunayan.jpg|მშობლიური სახელი={{lang-ar| عفت بنت محمد الثنيان}}|დაბ თარიღი=[[1916]]|დაბ ადგილი=[[სტამბული]], {{დროშა|ოსმალეთის იმპერია}}|გარდ თარიღი=[[15 თებერვალი]], [[2000]] (84 წლის)|გარდ ადგილი=[[ერ-რიადი]], [[საუდის არაბეთი]]|მამა=მუჰამედ იბნ საუდ ას-სუნაიანი|მეუღლე=[[ფეისალი (საუდის არაბეთი)]]|შვილები=ვაჟები: <br> მუჰამედი ([[1937]]-[[2017]])<br> საუდი ([[1940]]-[[2015]])<br> აბდურაჰმანი ([[1942]]-[[2014]])<br> ბანდარი ([[1943]]-[[2015]])<br> თურქი (დ. [[1945]] წელს)<br> ოთხი ქალიშვილი:<br> სარა ( დ. [[1935]] წ.)<br> ლატიფა, ლულუვა (დ. [[1948]]) <br> ჰაიფა (დ. [[1950]] წ.).|საქმიანობა=განათლების სფერო}} '''იფათ ბინთ მუჰამედ იბნ საუდ ას-სუნაიან ას- საუდი''' ([[არაბული ენა|არაბ]]. عفت بنت محمد بن سعود الثنيان آل سعود‎; დ. [[1916]], [[სტამბოლი|სტამბული]], [[ოსმალეთის იმპერია]] — გ. [[15 თებერვალი]], [[2000]], [[ერ-რიადი]], [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთის]] სამეფო) — [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთის]] მესამე მეფის, [[ფეისალი (საუდის არაბეთი)|ფეისალ იბნ აბდულაზიზ ას-საუდის]] ცოლი. იგი ძალისხმევას არ იშურებდა  [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთში]] განათლების მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად. ტაიფში  დააარსა სამოდელო სკოლა და პირველი გოგონების კოლეჯი [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთში]].<ref>Mark Weston. [https://books.google.ge/books?id=EEEFsVYLko4C&pg=PA450&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Prophets and princes Saudi Arabia: From Muhammad to the present] Hoboken, NJ: John Wiley & Sons. p. 450. [[:en:Special:BookSources/978-0-470-18257-4|ISBN <bdi>978-0-470-18257-4</bdi>.]]</ref> == ადრეული ბიოგრაფია და განათლება == იფათ ბინთ მუჰამედ ას-სუნაიანი დაიბადა [[1916]] წელს [[სტამბოლი|სტამბოლში]]. წარმოშობით ეკუთვნოდა ალ-სუნაიანების ოჯახს, [[საუდები|საუდების]] დინასტიის გვერდით განშტოებას. მისი მამა, [[თურქეთი|თურქეთში]] მცხოვრები [[არაბები|არაბი]], მუჰამედ იბნ საუდ ალ-სუნაიანი, მსახურობდა სამხედრო ოფიცრად [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] არმიაში. იგი მოკლეს [[1918]]-[[1923]] წლების საბრძოლო მოქმედებების დროს.  დედა, აზია, [[თურქი]] გახლდათ. იფათს ჰყავდა ძმა ზაქი და დედის მხრიდან ორი ნახევარძმა: ქამალ აზამი და მუზაფარ აზამი.<ref>Rania Suleiman Salama[https://www.arabiyat.com/book/dhs/2467.html . "الأميرة عفت الثنيان".] ''Arabiyat Magazine'' ([[არაბული ენა|არაბ]]). Retrieved 16 August 2020.</ref> გოგონამ განათლება მიიღო [[სტამბოლი|სტამბოლში]] დეიდა ჯაუჰარა ბინტ აბდულა ას-სუნაიანის მეთვალყურეობის ქვეშ. ოჯახი ძალიან ღარიბი იყო, რის გამოც სკოლაში ქაღალდისძირიანი ფეხსაცმლით დადიოდა. [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] დაცემის შემდეგ  ოჯახი [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთში]] დაბრუნდა. [[1925]] წელს ოჯახმა იფათისთვის ფინანსური დახმარება მოითხოვა [[მექა|მექაში]] მომლოცველად რომ წასულიყო. დიდი ბაბუა [[1840-იანები|1840-იან]] წლებში [[ერ-რიადი|ერ-რიადის]] გუბერნატორი გახლდათ, ხოლო  ბაბუა  [[საუდების საგვარეულო|საუდების]] პირველი სახელმწიფოს დაშლის შემდეგ [[თურქეთი|თურქეთში]] [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] ტყვედ წაიყვანეს. იფათის ერთ-ერთი ნახევარდა, ლეილა, ცოლად გაჰყვა პრინც სულთანს. მისი ბიძა აჰმედ ალ-სუნაიანი ([[1889]]-[[1921]]) მეფე [[აბდულაზიზი|აბდულაზიზის]] ერთ-ერთი მრჩეველი გახლდათ.<ref>Sinem Cengiz (22 June 2020)[https://blogs.lse.ac.uk/mec/2020/06/22/book-review-%CA%BFiffat-al-thunayan-an-arabian-queen-by-joseph-kechechian/ . "Book Review. 'ʿIffat Al Thunayan: An Arabian Queen' by Joseph Kéchechian"]. London School of Economics. Retrieved 16 August 2020.</ref><ref>Joseph A. Kechichian (20 January 2012). "[https://gulfnews.com/lifestyle/self-assurance-in-the-face-of-military-might-1.967216 Self-assurance in the face of military might"]. ''Gulf News''. Retrieved 21 July 2013.</ref> == ფეისალზე დაქორწინება == [[ფაილი:King Faisal bin Abdulaziz 70.jpg|მარცხნივ|მინი|იფათის მეუღლე, მეფე [[ფეისალი (საუდის არაბეთი)|ფეისალი]]]] [[1931]] წელს უფლისწული [[ფეისალი (საუდის არაბეთი)|ფეისალი,]] რომელიც მაშინ [[ჰიჯაზი|ჰიჯაზის]] ვიცე-მეფე გახლდათ, პირველად შეხვდა იფათს, როდესაც გოგონა დეიდასთან ერთად [[მექა|მექაში]] მოსალოცად იმყოფებოდა. თუმცა, არსებობს კიდევ ერთი მტკიცებულება მათი პირველი შეხვედრის შესახებ, რომლის მიხედვითაც ისინი ერთმანეთს პირველად [[სტამბოლი|სტამბოლში]]  შეხვდნენ [[1932]] წელს, როდესაც უფლისწული [[ფეისალი (საუდის არაბეთი)|ფეისალი]]  ქალაქს ეწვია [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]]-ში ოფიციალური ვიზიტის შემდეგ. აქედან წარმოიშვა ვერსია, რომ ამ გაცნობის შემდეგ ისინი ერთად წავიდნენ [[ჯიდა|ჯიდაში]], [[1932]] წელს იქ დაქორწინდნენ და შემდეგ გადავიდნენ საცხოვრებლად [[მექა|მექაში]]. ვინაიდან იფათს [[არაბული ენა|არაბული]] არ ესმოდა, ხოლო [[ფეისალი (საუდის არაბეთი)|ფეისალს]] — [[თურქული ენა|თურქული]]. მათ ერთმანეთს შეასწავლეს ენები. წყვილს ცხრა შვილი შეეძინა: ხუთი ვაჟი: მუჰამედი ([[1937]]-[[2017]]), საუდი ([[1940]]-[[2015]]), აბდურაჰმანი ([[1942]][[2014|-2014]]), ბანდარი ([[1943]][[2015|-2015]]), თურქი (დ. [[1945|194]]5 წ.) და ოთხი ქალიშვილი: სარა ( დ. [[1935]] წ.), ლატიფა, ლულუვა (დ. [[1948]]) და ჰაიფა (დ. [[1950]] წ.).  ოთხმა შვილმა [[თურქული ენა]] სახლის პირობებში შეისწავლა. იფათი თავისუფლად ფლობდა [[არაბული ენა|არაბულს,]] თუმცა [[თურქული ენა|თურქული]] აქცენტით საუბრობდა. მათმა ვაჟიშვილებმა მიიღეს საუკეთესო განათლება [[პრინსტონის უნივერსიტეტი|პრინსტონის]], [[ჰარვარდის უნივერსიტეტი|ჰარვარდის]][[ჯორჯტაუნის უნივერსიტეტი|, ჯორჯთაუნის უნივერსიტეტებში]], სანდჰერსტის სამეფო სამხედრო აკადემიაში და კრანველის სამეფო საჰაერო ძალების კოლეჯში.<ref>[https://newspaperarchive.com/new-bern-sun-journal-aug-04-1993-p-9/ "Saudi royalty to be treated at Duke".] ''New Bern Sun Journal''. Durham. 4 August 1993. Retrieved 16 November 2020.</ref> იფათმა ქალიშვილებისთვის უცხოელი პედაგოგები დაიქირავა.მოგვიანებით მათ დამატებითი განათლება მიიღეს [[შვეიცარია|შვეიცარიაში.]] შედარებისთვის, [[ფეისალი (საუდის არაბეთი)|ფეისალის]] უფროსი ძმის, მეფე [[საუდი (საუდის არაბეთი)|საუდის]] 107 შვილიდან მხოლოდ 6-მა დაასრულა საშუალო სკოლა.<ref>Muhammad Younes (January 2012). "Women and Education". In Ahmad Kamal (ed.). ''History of the Middle East''. Fairleigh Dickinson University. [[:en:Special:BookSources/978-1-4507-9087-1|ISBN <bdi>978-1-4507-9087-1</bdi>]].</ref> == დედოფალი იფათი == დედოფალი იფათი არაფორმალური ტიტული იყო,  რომელიც მან [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთში]] პოპულარობის გამო მოიპოვა. [[1967]] წლიდან  ესწრებოდა სახელმწიფო ღონისძიებებზს. იგი გახდა [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთის]] აღორძინების საზოგადოების საპატიო პრეზიდენტი— ქალთა ორგანიზაცია [[ერ-რიადი|ერ-რიადში]], რომლის მიზანს წარმოადგენდა ქალებისთვის ხელსაქმის, ნაკეთობებზე მუშაობის შესწავლა, გაჭირვებული ოჯახების დახმარება. ორგანიზაცია აფინანსებდა უფასო კლინიკებსა და ლიტერატურის კურსებს ქალებისთვის.<ref>Gradual Emancipation Greets Saudi Women." ''St. Petersburg Times'' 20 Dec. 1967: 3D. Print. [https://news.google.com/newspapers?id=YRMwAAAAIBAJ&sjid=nloDAAAAIBAJ&pg=5889,6369977&dq=iffat+saudi&hl=en <nowiki>[1]</nowiki>]</ref><ref>Bilal Ahmad Kutty (1997). ''[https://core.ac.uk/download/pdf/144512812.pdf Saudi Arabia under King Faisal]'' (PDF) (PhD thesis). Aligarh Muslim University. pp. 85–86.</ref> იფათის ყოვლისმომცველი საქველმოქმედო საქმიანობა მოიცავდა ქალთა სოციალური მდგომარეობის აუმჯობესებას. [[1960-იანები|1960]]-იან წლებში მან შექმნა პირველი ორი სოციალური სააგენტო [[საუდის არაბეთი|საუდის არაბეთში]], ქალთა უზრუნველყოფის ასოციაცია [[ჯიდა|ჯიდაში]] და ქალთა კეთილდღეობის ასოციაცია [[ერ-რიადი|ერ-რიადში]]. ეს პროგრამები ჯერ კიდევ მოქმედებს.<ref>Andy Liang (30 September 2011). [https://thetech.com/2011/09/30/liang-v131-n41 "Opinion: Old and new freedoms for Saudi Arabia".] ''The Tech''. '''131''' (41).</ref> == გარდაცვალება == იფათ ბინთ მუჰამედ ას-სუნაიანი გარდაიცვალა [[2000]] წლის [[17 თებერვალი|17 თებერვალს]] [[ერ-რიადი|ერ-რიადში]] 84 წლის ასაკში.<ref>[https://www.kuna.net.kw/ArticleDetails.aspx?id=1061147&language=en "Saudi Arabia mourns passing away of princess".] ''KUNA''. 17 February 2000. Retrieved 21 July 2013.</ref> == სქოლიო == [[კატეგორია:დაბადებული 1916]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 თებერვალი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2000]] [[კატეგორია:საუდის არაბეთის მეფეების ცოლები]] oj4m9mo7zmclf6lvyfvvlwfrzohhdgj 0 565024 4812296 4780968 2025-06-10T09:36:52Z Gobrona 28077 /* კვებითი ღირებულება */ 4812296 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სურათის ფაილი = Kurrel.JPG | სახელი = | სამეფო = სოკოები | განყოფილება = [[ჩანთიანი სოკოები]] | კლასი = [[პეზიზომიცეტები]] | რიგი = [[პეზიზასნაირნი]] | ოჯახი = [[ხარისფაშვასებრნი]] | გვარი = [[ვერპა]] | ლათ = ''Verpa bohemica'' ([[Krombh.]]) [[Schroet.]], 1893 }} '''''Verpa bohemica''''' — სოკოს სახეობა [[ხარისფაშვასებრნი|ხარისფაშვასებრთა]] ოჯახისა, რომლის გავრცელების არეალი მოიცავს [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]ს, [[ევროპა]]სა და [[აზია]]ს. ერთი წყარო მას საჭმელ სოკოდ მიიჩნევს, ხოლო მეორე წყარო — შხამიანად. მოხმარებამდე აუცილებელია მისი სწორად მომზადება, წინააღმდეგ შემთხვევაში შესაძლოა გამოიწვიოს მოწამვლა — საჭმლის მომნელებელი სისტემის მოშლა და მოძრაობის კოორდინაციის დარღვევა. იზრდება ნიადაგზე ფოთლოვან და შერეულ ტყეებში [[ცაცხვი|ცაცხვათან]], [[მთრთოლავი ვერხვი|მთრთოლავ ვერხვთან]] და [[არყი|არყთან]], აპრილიდან მაისამდე, ერთეულებად ან ჯგუფებად. ის მეტად წააგავს [[ხარისფაშვა]]ს გვარის რამდენიმე სახეობას, მათ შორის [[საჭმელი ხარისფაშვა|საჭმელ ხარისფაშვა]]სა და [[კონუსური ხარისფაშვა|კონუსურ ხარისფაშვა]]ს. სოკო პირველად აღწერა გერმანელმა მიკოლოგმა [[იულიუს ვინცენც ფონ კრომბჰოლცი|იულიუს ვინცენც ფონ კრომბჰოლცმა]] [[1828]] წელს როგორც ''Morchella bohemica''.<ref name="Krombholz 1828"/> მიმდინარე [[ბინომიალური ნომენკლატურა|ბინომიალური სახელწოდება]] მიანიჭა [[იოზეფ შრეტერი|იოზეფ შრეტერმა]] [[1893]] წელს.<ref name="Schroter 1893"/> '''სამეცნიერო სინონიმები''': * {{btname|Morchella bohemica|Krombh. [[1828]]}} {{ბაზიონიმი}} * {{btname|Ptychoverpa bohemica|(Krombh.) [[Boud.]] [[1907]]}} == აღწერა == [[სოკოს ქუდი|ქუდი]] — ზარისებრი, სათითურისებრი ან კონუსური, მცირე ზომის, 1-5 სმ-მდე სიმაღლეში და 1-4 სმ სისქეში. ხარისფაშვას გვარის სახეობებისგან განსხვავებით, მისი ქუდის ქვედა მხარე თავისუფალია (ქუდი ფეხზე შეზრდილია მხოლოდ მის წვერზე); ნორჩობაში მიმაგრებულია ფეხთან, სიმწიფეში — ხშირად გვერდზე გადახრილი. ქუდის ფერი დამოკიდებულია ასაკისა და ჰაბიტატის მიხედვით — მურა, მუქ-ყავისფერი (ნორჩობაში) მოყვითალო-ჟანგმიწისფერი ყვითლამდე (სიმწიფეში). ქუდის ზედაპირი დანაოჭებულია და დაფარულია მრავალრიცხოვანი წვრილი, დაკლაკნილი გრძივი ნაკეცებით. [[სოკოს ფეხი|ფეხი]] — გრძელი, ცილინდრული, გლუვი, ზოგჯერ მცირედ დაღარული, ჩვეულებრივ მოხრილი, ძირისკენ ოდნავ გაფართოებული, 6-11 (15) სმ-მდე სიგრძის და 1,5-2 (3) სმ-მდე სისქის.<ref name="kuo">Kuo, M. (2005, January). Verpa bohemica. Retrieved from the MushroomExpert.Com Web site: http://www.mushroomexpert.com/verpa_bohemica.html</ref> ნორჩობაში ფეხი შიგნიდან მთლიანია და ბამბის მაგვარი; სიმწიფეში — ფუყე. ფეხის ფერი ნორჩობაში თეთრი-მოყვითელოა, სიმწიფეში ჟანგმიწისფერი. ფეხის ზედაპირი დაშვებული ან ოდნავ ქერცლიანი, დაფარულია წვრილი ფქვილისებრი ნაფიფქით, რომელიც ადვილად სცილდება შეხებისას. [[სოკოს რბილობი|რბილობი]] — ღია ფერის (ქუდთან უფრო მუქი), მეტად მყიფე და თხელი, ცვილისებრი, ახასიათებს ნესტისმაგვარი სფეციფიკური სუნი [[სპორა|სპორები]] — დიდი ზომის: 54—80 × 15—18 [[მკმ]], გლუვი, წაგრძელებულ-ელიფსისებური. [[სპორების მტვერი]] — მოყვითალო. ჩანთები ორსპორიანი, გლუვი, ელიფსისებური, 275–350 × 16–23 მკმ. == ეკოლოგია და გავრცელება == სოკო გავრცელებულია [[ჩრდილოეთ ნახევარსფერო]]ს [[ზომიერი სარტყლები|ზომიერ სარტყლებში]]. [[ჩრდილოეთ ამერიკა]]ში გავრეცელების არელი მოიცავს [[კანადა]]სა და [[აშშ]]-ს, [[ევროპა]]ში — თითქმის ევროპის ყველა ქვეყანას, მათ შორის საქართველოსაც.<ref name="GBIF"/> ხოლო აზიაში დაფიქსირებულია [[რუსეთი]]ს უკიდურეს აღმოსავლეთში ([[კამჩატკის ნახევარკუნძული]]), [[თურქეთი|თურქეთში]],<ref>Wani W, Pala SA, Boda RH, Mir RA (2010). "Morels in Southern Kashmir Himalya". Journal of Mycology and Plant Pathology. 40 (4): 540–6. ISSN 0971-9393.</ref> [[ინდოეთი|ინდოეთში]], [[იაპონია]]სა და [[ტაილანდი|ტაილანდში]]. უპირატესობას ანიჭებს დატბორილ, თიხიან და ქვიშიან ნიადაგს. იზრდება ნათელ ფოთლოვან და შერეულ ტყეებში [[ცაცხვი|ცაცხვათან]], [[მთრთოლავი ვერხვი|მთრთოლავ ვერხვთან]] და [[არყი|არყთან]], ერთეულებად ან ჯგუფებად. ხშირად გვხვდება ბარში: ხარობს ნაკადულების გასწვრივ, ასევე წყლით სავზე თხრილებთან და ორმოებთან ახლოს. ხელსაყრელ პირობებში დიდ ოჯახებად იზრდება — 50-80 ეგზემპლარამდე. '''სეზონი''' — აპრილიდან მაისის შუა პერიოდამდე. == მსგავსი სახეობები == <gallery mode="packed" heights="100"> ფაილი:Morchella costata 02.jpg|''[[Morchella costata]]'' ფაილი:Morchella conica 01.jpg|''[[Morchella deliciosa]]'' ფაილი:Spitz-Morchel Morchella elata.jpg|''[[Morchella elata]]'' ფაილი:Verpa bohemica 2.jpg|''[[Morchella tridentina]]'' ფაილი:Morchella esculenta 08.jpg|''[[Morchella esculenta]]'' 2016-05-20 Morchella eximia Boud 619205.jpg|''[[Morchella eximia]]'' ფაილი:2011-05-06 Morchella frustrata M.Kuo 145788.jpg|''[[Morchella pragensis]]'' ფაილი:2013-04-15 Morchella punctipes Peck (1903) 322536.jpg|''[[Morchella punctipes]]'' ფაილი:2014-03-27 Morchella rufobrunnea Guzmán & F. Tapia 411981.jpg|''[[Morchella rufobrunnea]]'' ფაილი:2010-04-12 Morchella steppicola Zerova 82988.jpg|''[[Morchella steppicola]]'' ფაილი:Morchella vulgaris 111371719.jpg|''[[Morchella vulgaris]]'' ფაილი:Verpa digitaliformis Pers. (81915).jpg|''[[Verpa digitaliformis]]'' ფაილი:2007-04-02 Gyromitra esculenta cropped.jpg|''[[Gyromitra esculenta]]'' </gallery> == კვებითი ღირებულება == ერთი წყარო მას საჭმელ სოკოდ მიიჩნევს, ხოლო მეორე წყარო — შხამიანად. მოხმარებამდე აუცილებელია მისი სწორად მომზადება (10-15 წუთით ხარშვა და შემდეგ ნახარში წყლის გადაღვრა), წინააღმდეგ შემთხვევაში შესაძლოა გამოიწვიოს მოწამვლა — საჭმლის მომნელებელი სისტემის მოშლა და მოძრაობის კოორდინაციის დარღვევა. ხშირად იხმარება გამხმარიც. რუსეთში ''Verpa bohemica'', როგორც წესი, გაყინული სახით იყიდება. კვლევებმა აჩვენა, რომ მას ისეთივე კვებითი ღირებულება გააჩნია, როგორიც [[ხარისფაშვა]]ს.<ref name=":0" /> მიუხედავად ამისა, მისი ერთ ჭამაზე დიდი რაოდენობით ან რამდენიმე დღე გადაბმულად მიღება მგრძნობიარე ადამიანებში იწვევს მოწამვლას.<ref name="Orr DB"/> ვარაუდობენ, რომ ''Verpa bohemica'' შეიცავს [[მიკოტოქსინი|მიკოტოქსინ]] [[გირომიტრინი|გირომიტრინს]],<ref name="Lincoff 1977"/> რაც ექსპერიმენტულად ჯერ არ არის დადასტურებული.<ref name=":0"/> არსებობს ცნობა, რომ ''Verpa bohemica''-ს გადაჭარბებულმა მოხმარებამ გამოიწვია კომა.<ref name="Maybrier 2011"/> აგრეთვე არსებობს ცნობები მოხმარების შემდეგ დისულფირამის მსგავსი (ალკოჰოლის აუტანლობა) რეაქციის შესახებ.<ref name="Vernoux"/> ==გალერეა== <gallery mode="packed" heights="100"> ფაილი:Morchella_01.jpg ფაილი:Verpa bohemica 117436540.jpg ფაილი:Ptychoverpa_bohemica_(16490402636).jpg ფაილი:Verpa_bohemica_(17204145328).jpg ფაილი:Verpa_bohemica_a1_(2).jpg ფაილი:Verpa_bohemica_2015.JPG </gallery> == რესურსები ინტერნეტში == *{{commonscat-inline|Verpa bohemica}} *{{IndexFungorum|481988}} *{{Mycobank|481988}} == სქოლიო == {{reflist|30em|refs= <ref name="Krombholz 1828">{{cite journal |author=von Krombholz JV. |title=Böhmische Morchel, ganz offene Morchel. — ''Morchella bohemica''. KRLZ. böhm. Kačenky |journal=Naturgetreue Abbildungen und Beschreibungen der Essbaren, Schädlichen und Verdächtigen Schwämme |issue=1 |year=1831 |pages=3–5 |url=https://books.google.com/books?id=DhYWAAAAYAAJ&pg=RA1-PA3}}</ref> <ref name="Schroter 1893">{{cite book |title=Kryptogamen-Flora von Schlesien |trans-title=Cryptogamic flora of Silesia |volume=3|issue=Part 2 |author=Schröter J. |year=1893 |page=25 |publisher=J.U. Kern's Verlag |location=Breslau, Germany |language=de |url=https://archive.org/stream/kryptogamenflor00cohngoog#page/n39/mode/2up}}</ref> <ref name="Lincoff 1977">{{cite book |vauthors=Lincoff G, Mitchel DH |title=Toxic and Hallucinogenic Mushroom Poisoning: a Handbook for Physicians and Mushroom Hunters |publisher=Van Nostrand Reinhold |location=New York, New York |page=[https://archive.org/details/toxichallucinoge0000linc/page/171 171] |year=1977 |isbn=978-0-442-24580-1 |url=https://archive.org/details/toxichallucinoge0000linc/page/171}}</ref> <ref name="Orr DB">Orr DB, Orr RT (1979). Mushrooms of Western North America. Berkeley, California: University of California Press. p. 36. ISBN 0-520-03656-5.</ref> <ref name="GBIF">{{cite web|url=https://www.gbif.org/occurrence/search?geometry=POLYGON((42.067692622046046%2040.53205716015678,45.034725589079024%2040.53205716015678,45.034725589079024%2043.49909012718976,42.067692622046046%2043.49909012718976,42.067692622046046%2040.53205716015678))&has_coordinate=true&has_geospatial_issue=false&occurrence_status=present&taxon_key=5259057|title= Verpa bohemica (Krombh.) J.Schröt. - Georgia|work=[[ბიომრავალფეროვნების გლობალური საინფორმაციო ფონდი]]|accessdate=7 აპრილი, 2024}}</ref> <ref name=":0">{{cite journal |author1=Paolo Davoli |author2=Nicola Sitta |date=2015 |title=Early Morels and Little Friars, or a Short Essay on the Edibility of Verpa bohemica |url=http://www.fungimag.com/spring-2015-articles/Early%20Morels%20LR.pdf |journal=Fungi |volume=8 |pages=4–9 |access-date=14 March 2022}}</ref> <ref name="Maybrier 2011">{{cite book|author1=Maybrier M, Maybrier M.|title=Morel Hunting |year=2011 |publisher=Stackpole Books |location=Mechanicsburg, Pennsylvania |isbn=978-0-8117-0834-0 |page=18 |url=https://books.google.com/books?id=xVZ5Yme9WysC&pg=PA18}}</ref> <ref name="Vernoux">{{cite journal |last1=Lagrange |first1=E |last2=Vernoux |first2=JP |date=29 ივლისი, 2020 |title=Warning on False or True Morels and Button Mushrooms with Potential Toxicity Linked to Hydrazinic Toxins: An Update. |journal=Toxins |volume=12 |issue=8 |page=482 |doi=10.3390/toxins12080482 |pmc=7472412 |pmid=32751277 |doi-access=free}}</ref> }} [[კატეგორია:საჭმელი სოკოები]] [[კატეგორია:ხარისფაშვისებრნი]] hqw9ty270ook88p2dbw74nsd63kxubf 0 569670 4812239 4689528 2025-06-10T00:03:33Z Yousiphh 111202 4812239 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = ბეჰბუდ ხან ჯავანშირი | სურათი= Behbud Khan Javanshir 1.jpg | სურათის ზომა =250პქ | წარწერა სურათის ქვეშ=აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა მინისტრი | ხელმოწერა = | დაბადების თარიღი =[[24 ივლისი]], [[1878]] | დაბადების ადგილი=[[ელზიავეტპოლის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] | გარდაცვალების თარიღი =[[18 ივლისი]], [[1921]] | გარდაცვალების ადგილი=[[სტამბოლი]], [[ოსმალეთის იმპერია]] | ეროვნება =[[აზერბაიჯანელები|აერბაიჯანელი]] | დაკრძალულია =Yahya Efendi Cemetery, [[სტამბოლი]] | მამა =აზად-ხან ჯავანშირი | დედა =თამარა ჯავანშირი | მეუღლე = | შვილები= | ნათესავები = | განათლება =[[ფრაიბერის სამთო აკადემია]] | პროფესია = | საქმიანობა =პოლიტიკოსი | რელიგია = | ჯილდოები = | პარტია =[[მუსავათი]], [[დიფაი]] | საიტი= | თანამდებობა დაიკავა =17 ივნისი 1918 | თანამდებობა დატოვა =26 დეკემბერი 1918 | წინამორბედი =[[ფათალი ხან ხოისკი]] | მემკვიდრე = }} '''ბეჰბუდ ხან ჯავანშირი''' ({{Lang-az|Behbud xan Azad xan oğlu Cavanşir}}; [[24 ივლისი]], [[1878]], აზად ყარაყოიუნლუ, [[ჯავანშირის მაზრა]], [[ელიზავეტპოლის გუბერნია]], [[რუსეთის იმპერია]] — [[18 ივლისი]], [[1921]], [[სტამბოლი]], [[ოსმალეთის იმპერია]]) — აზერბაიჯანელი პოლიტიკოსი და სახელმწიფო მოღვაწე, დიპლომატი, აზერბაიჯანის შინაგან საქმეთა მინისტრი (1918), აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის ვაჭრობისა და მრეწველობის მინისტრის მოადგილე. აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტის წევრი. == ბიოგრაფია == ბეჰბუდ ხან ჯავანშირი 1878 წლის 24 ივლისს სოფელ აზად ყარაყოიუნლუ, ჯავანშირის მაზრაში დაიბადა. მამამისი აზად—ხანი ყარაბაღის სახანოს დამაარსებლის [[პანაჰ ალი ხანი|პანაჰ ალი ხანის]] შვილთაშვილი გახლდათ. 1890 წლიდან 1898 წლამდე ბეჰბუდ ხანმა საშუალო განათლება [[თბილისი|ტფილისის]] რეალურ სკოლაში მიიღო. 1902 წელს გერმანიის ფრაიბურგის სამთო აკადემიაში ჩაირიცხა, რომელიც 1906 წელს წარჩინებით დაამთავრა. იცოდა გერმანული ენა. შემდეგ [[ლონდონი|ლონდონში]] გაემგზავრა, სადაც ერთი წლის განმავლობაში გაიუმჯობესა ინგლისური ენა<ref>[https://yeniterter.com/?p=10125 MİLLƏT FƏDAİSİ TƏRTƏRLİ BEHBUD XAN CAVANŞİR]</ref>. 1907 წელს სამშობლოში დაბრუნებულმა მუშაობა შიბაევის ნავთობის საბადოებში მთავარ ინჟინერად დაიწყო და საქველმოქმედო საზოგადოების წევრი გახლდათ. 1918 წლის 17 ივნისიდან მუშაობდა [[აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის]] შინაგან საქმეთა მინისტრად, ხოლო იმავე წლის 6 ოქტომბრიდან ვაჭრობისა და მრეწველობის მინისტრის პოსტს იკავებდა. მას შემდეგ, რაც სექტემბერში თურქულ-აზერბაიჯანულმა ჯარებმა ბაქო აიღეს, მთავრობა განჯიდან ბაქოში გადავიდა. აზერბაიჯანში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ, ბეჰბუდ ხან ჯავანშირმა მოახერხა პატიმრობის თავიდან აცილება, რაშიც მას [[ნარიმან ნარიმანოვი|ნარიმან ნარიმანოვმა]] დაეხმარა, და ბაქოს საბჭოთა ნავთობის საბადოებში ინჟინრად მუშაობდა. ბეჰბუდ ხან ჯავანშირი 1921 წლის 18 ივლისს სტამბოლში, სასტუმრო „პერა პალასის“ მოპირდაპირედ, ოპერაცია „<nowiki/>[[ოპერაცია ნემესისი|ნემესისის]]<nowiki/>“ დროს, მოკლეს. მკვლელი სომეხი მისაკ თორლაკიანი იყო<ref>[[iarchive:resistancereveng0000dero|Resistance and revenge : the Armenian assassination of the Turkish leaders responsible for the 1915 massacres and deportations]]</ref>. == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დაბადებული 24 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1878]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 18 ივლისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1921]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანელი დიპლომატები]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანელი პოლიტიკოსები]] [[კატეგორია:მოკლული პოლიტიკოსები]] dul01lzqkrye7l6oo8yuv6m93bo3caj 0 570540 4812149 4726713 2025-06-09T18:11:44Z Geagea 783 {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} + {{სქოლიო}} + {{authority control}} 4812149 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} '''მარინა ეფრემის ასული ეშბა''' (დ. [[20 ივლისი]], [[1924]], [[ლონდონი]], — გ. [[17 მაისი]], [[2002]], [[სოხუმი]]) — [[აფხაზები|აფხაზი]] მოქანდაკე. საქართველოს ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწე (1981). ბოლშევიკი რევოლუციონერის [[ეფრემ ეშბა|ეფრემ ეშბას]] ქალიშვილი. დაამთავრა მოსკოვის დეკორატიული და გამოყენებითი ხელოვნების ინსტიტუტი (1951). 1951 წლიდან მონაწილეობდა სამხატვრო გამოფენებში. 1962-1972 წლებში იყო [[აფხაზეთის ასსრ|აფხაზეთის ასსრ]] მხატვართა კავშირის თავმჯდომარე. მნიშვნელოვანი ნამუშევრები: ეფრემ ეშბას ძეგლი (1973, სოხუმი); „1905 წელი”, ბარელიეფი (1955, რევ. მუზეუმი, მოსკოვი); ა. პუშკინის პორტრეტი (1956; სოხუმის სურათების გალერეა); ავტორია მედლებისა: „მოსკოვი” (1957), „პირველი თანამგზავრი” (1958), „26 ბაქოელი კომისარი” (1958) და სხვ. ==ლიტერატურა== {{ქე|3|121}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:ეშბა, მარინა}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1924]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 17 მაისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2002]] [[კატეგორია:აფხაზი მოქანდაკეები]] [[კატეგორია:საქართველოს სსრ-ის ხელოვნების დამსახურებული მოღვაწეები]] [[კატეგორია:ეშბები|მარინა]] r2vh3iaog6r9vqqxpu8s026p0dpg0an 0 578434 4812259 4745461 2025-06-10T07:29:16Z Surprizi 14671 წაიშალა [[კატეგორია:სამყარო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812259 wikitext text/x-wiki '''ღვთაება''' — ზებუნებრივი არსება, მიჩნეული [[წმინდა|წმინდად]] და [[თაყვანისცემა|თაყვანისცემისთვის]] ფასეული. მას [[სამყარო|სამყაროს]]/[[ცხოვრება|ცხოვრების]] გარკვეულ ასპექტზე აქვს [[კონტროლი]] და [[ავტორიტეტი]]. [[ოქსფორდი|ოქსფორდის]] [[ინგლისური ენა|ინგლისური ენის]] [[ლექსიკონი|ლექსიკონში]] ''„ღვთაება“'' განმარტებულია, როგორც [[ღმერთი]], [[ქალღმერთი]] ან ნებისმიერი სხვა რამ, რაც მიიჩნევა წმინდად. სკოტ ლითლტონი ღვთაებას აღწერს - „არსება ჩვეულებრივ [[ადამიანი|ადამიანებზე]] მეტი [[შესაძლებლობა|შესაძლებლობებით]], რომელიც [[ადამიანი|ადამიანებს]] უკავშირდება (ეხმიანება) [[პოზიტივი|პოზიტიურად]] ან [[ნეგატივი|ნეგატიურად]], მათი [[ცნობიერება|ცნობიერების]] ახალ დონეზე ასაყვანად, ჩვეულებრივი [[ცხოვრება|ცხოვრების]] დასაბუთებული საზრუნავების მიღმა“. [[რელიგია|რელიგიები]] შეიძლება დავყოთ კატეგორიებად, იმის მიხედვით თუ რამდენ ღვთაებას აღიარებენ. [[მონოთეიზმი|მონოთერიული]] რელიგიები მხოლოდ ერთ ღვთაებას აღიარებს ([[ღმერთი]]), [[ჰენოთეიზმი|ჰენოთერიული]] - ერთ ღვთაებას, მაგრამ არ უარყოფს სხვებს. [[პანთეიზმი|პანთეისტური]] რელიგიები უარყოფს ნებისმიერ ღვთაებას, მაგრამ შეიძლება აღიაროს იმ ღვთაებათა [[პანთეონი|პანთეონის]] არსებობა, რომლებიც [[ცხოვრება|ცხოვრობენ]], [[სიკვდილი|კვდებიან]] და ხელახლა იბადებიან, სხვა არსებების მსგავსად. ==ლიტერატურა== * [https://books.google.ge/books?id=anecAQAAQBAJ&redir_esc=y ოქსფორდის ინგლისური ენის ლექსიკონი] * [https://books.google.ge/books?id=3ufSStXPECkC&pg=PA378&redir_esc=yღმერთები, ქალღმერთები და მითოლოგია] * [https://books.google.ge/books?id=eMneBAAAQBAJ&pg=PA189&redir_esc=y მხოლოდ ერთი ღმერთი?] ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/god ღმერთი] [[კატეგორია: რელიგია]] [[კატეგორია: ღმერთები]] [[კატეგორია: მითოლოგია]] i0af8o4kjjlnki7ncm5fymqpv0h1jtq 0 587596 4812103 4799976 2025-06-09T17:38:23Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:1976 წელს დაარსებულები]]; დაემატა [[კატეგორია:1976 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812103 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | სახელი = დავით კაკაბაძის სახელობის ქუთაისის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი | სურათი = | სურათისზომა = | წარწერა = | დაარსდა = [[1976]] | დამაარსებლები = | დაიხურა = | მდებარეობა = [[ქუთაისი]], [[საქართველო]]<br />რუსთაველის გამზ. №8 | სტატუსი = სახელმწიფო | ექსპონატი = 2838 | კლასიფიკაცია = | ექსტრა = | ვიზიტორები = | დირექტორი = | პრეზიდენტი = | კურატორი = | ვებსაიტი = }} '''დავით კაკაბაძის სახელობის ქუთაისის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი''' — [[სახვითი ხელოვნება|სახვითი ხელოვნების]] [[გალერეა]] [[ქუთაისი|ქუთაისში]], რომელიც დავით კაკაბაძის სახელს ატარებს.<ref>[https://georgianmuseums.ge/%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/david-kakabadze-kutaisi-fine-art-gallery/ დავით კაკაბაძის სახელობის ქუთაისის სახვითი ხელოვნების გალერეა]</ref> მუზეუმი კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლია.<ref>საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრის 2007 წლის # 3/181 ბრძანება</ref> სახვითი ხელოვნების მუზეუმი [[XIX საუკუნე|XIX]]-[[XX საუკუნე]]ების ქართველი მხატვრების ნამუშევრების კოლექციებით მდიდარი უნიკალური სივრცეა. იგი [[1976]] წელს დაარსდა და მას შემდეგ აქტიურად ვითარდება. იურიდიულად მუზეუმი არის არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირი, რომელიც ეკუთვნის ქუთაისის სამხატვრო და საგანმანათლებლო დაწესებულებათა გაერთიანებას. ის სპეციალიზირებულია ხელოვნების სფეროში და მის კოლექციაში 2838 ნამუშევარია. მუზეუმის კოლექციები მოიცავს სხვადასხვა ჟანრს. აქ დაცულია ფერწერული, გრაფიკული, სკულპტურული, ასევე გამოყენებითი ხელოვნების ნიმუშები. ქუთაისის სახვითი ხელოვნების მუზეუმში ინახება ისეთი გამოჩენილი ხელოვანების ნამუშევრები, როგორებიც არიან: [[ნიკო ფიროსმანი]], [[გიგო გაბაშვილი]], [[ალექსანდრე ციმაკურიძე]], [[ქეთევან მაღალაშვილი]], [[ელენე ახვლედიანი]], [[ლადო გუდიაშვილი]], [[კორნელი სანაძე]], [[სერგო ქობულაძე]], [[ბიძინა ავალიშვილი]], [[გიორგი ნიკოლაძე]], [[ვალერიან მიზანდარი|ვ. მიზანდარი]], [[შოთა მიქატაძე]] და მრავალი სხვა. მუზეუმის შექმნაზე ფიქრი გასული საუკუნის 70-იან წლებში დაიწყეს ქუთაისში. შესაფერად იქნა მიჩნეული ქალაქის ცენტრში მდებარე ორსართულიანი, საინტერესო არქიტექტურით გამორჩეული შენობა, რომელიც, დაახლოებით, 1900-იან წლებშია აგებული. იგი მიხეილ გოკიელის საკუთრება იყო, 1911 წელს აქ უკვე მოქმედებდა მისივე სასტუმრო „ფრანცია“. შენობა შემდეგაც დიდხანს გამოიყენებოდა სასტუმროდ. სანამ სახვითი ხელოვნების გალერეა გაიხსნებოდა, 1972-1976 წლებში უკვე ჩატარდა სერიოზული მოსამზადებელი სამუშაოები: შენობას, არქიტექტორების გივი თოდაძისა და სულიკო გაგუას პროექტით, საფუძვლიანი რეკონსტრუქცია გაუკეთდა; ქალაქის საბჭოს აღმასკომმა და რიგმა ორგანიზაციებმა კი შეიძინეს ცნობილი ქართველი მხატვრების ნაწარმოებები, რომლებიც მუდმივ მფლობელობაში გადასცეს გალერეას.<ref>[https://kutaisi.travel/10413/kakabadze/ ნანული ცხვედიანი - დავით კაკაბაძის სახელობის გალერეა]</ref> მუდმივი გამოფენის გარდა, მუზეუმი აქტიურად მონაწილეობს რეგიონის კულტურულ ცხოვრებაში, ატარებს ყოველწლიურ გამოფენებს. უმცროსი ვიზიტორებისთვის არის საგანმანათლებლო პროგრამები, როგორიცაა ინტეგრაციის გაკვეთილები და საკვირაო სკოლა 6 წლამდე ბავშვებისთვის. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.facebook.com/p/%E1%83%93%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%98-%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%90-100064267046028/?locale=ka_GE მუზეუმის გვერდი facebook-ზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იმერეთის მხარის მუზეუმები}} [[კატეგორია:მუზეუმები ანბანის მიხედვით]] [[კატეგორია:ქუთაისის მუზეუმები]] [[კატეგორია:ხელოვნების მუზეუმები]] [[კატეგორია:1976 წელს დაარსებული მუზეუმები]] qlmahzwx47w2fjnrn9ki6exdqykw6mw 2 589354 4812008 4811775 2025-06-09T12:10:15Z Geagea 783 4812008 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" |+ nplg |- ! P !! NO !! თარგი !! ლინკი !! in use on ka.wiki !! Mix'n'match !! in use on Wikidata !! proposal |- |[https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11628 P11628] || 1,613 || [[თარგი:nplg ემიგრანტი]] || http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Femigrants%2F ლინკები (415)] || [https://mix-n-match.toolforge.org/#/catalog/5784 5784] || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P11628&limit=5000 579] || - |- | || 15,302 || [[თარგი:Nplg ილია]] || http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Filia ლინკები (135)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Affiliated Dissemination of Literacy among Georgians ID|Biographical Dictionary of Affiliated Dissemination of Literacy among Georgians ID]] |- | || 2,084 || [[თარგი:Nplg ექიმი]] || http://www.nplg.gov.ge/medics/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fmedics%2F ლინკები (54)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Physicians of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Physicians of Georgia ID]] |- | [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P4991 P4991] || 22,441 || [[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] || http://www.nplg.gov.ge/bios/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=5000&offset=5000&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fbios ლინკები (6,316)] || [https://mix-n-match.toolforge.org/#/catalog/1084 1084] || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P4991&limit=5000&dir=next&offset=0%7C60990487 9,188] || - |- | || 5,895 || [[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] || http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fathletes ლინკები (318)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Athletes of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Athletes of Georgia ID]] |- | || 2,059 || [[თარგი:Nplg მეღვინე]] || http://www.nplg.gov.ge/winemakers/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fwinemakers ლინკები (23)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Winemakers of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Winemakers of Georgia ID]] |- | || ?? || [[თარგი:Nplg გაზეთი]] || http://www.nplg.gov.ge/paperge/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fpaperge ლინკები (53)] || || || |- | [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11853 P11853] || 83 || [[თარგი:Nplg ქართველოლოგი]] || http://www.nplg.gov.ge/kartv/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fkartv%2F ლინკები (29)] || || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P11853&limit=5000 24] || - |} * [[:d:Template:Georgia (Republic) properties|Georgia (Republic) properties]] owtkhcr4nw5yw6qitj8pjx8cl6gnmhz 4812194 4812008 2025-06-09T21:21:05Z Geagea 783 4812194 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" |+ nplg |- ! P !! NO !! თარგი !! ლინკი !! in use on ka.wiki !! Mix'n'match !! in use on Wikidata !! proposal |- |[https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11628 P11628] || 1,613 || [[თარგი:nplg ემიგრანტი]] || http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Femigrants%2F ლინკები (415)] || [https://mix-n-match.toolforge.org/#/catalog/5784 5784] || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P11628&limit=5000 579] || - |- | || 15,302 || [[თარგი:Nplg ილია]] || http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Filia ლინკები (135)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Affiliated Dissemination of Literacy among Georgians ID|Biographical Dictionary of Affiliated Dissemination of Literacy among Georgians ID]] |- | || 2,084 || [[თარგი:Nplg ექიმი]] || http://www.nplg.gov.ge/medics/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fmedics%2F ლინკები (54)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Physicians of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Physicians of Georgia ID]] |- | [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P4991 P4991] || 22,441 || [[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] || http://www.nplg.gov.ge/bios/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=5000&offset=5000&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fbios ლინკები (6,316)] || [https://mix-n-match.toolforge.org/#/catalog/1084 1084] || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P4991&limit=5000&dir=next&offset=0%7C60990487 9,202] || - |- | || 5,895 || [[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] || http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fathletes ლინკები (318)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Athletes of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Athletes of Georgia ID]] |- | || 2,059 || [[თარგი:Nplg მეღვინე]] || http://www.nplg.gov.ge/winemakers/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fwinemakers ლინკები (23)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Winemakers of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Winemakers of Georgia ID]] |- | || ?? || [[თარგი:Nplg გაზეთი]] || http://www.nplg.gov.ge/paperge/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fpaperge ლინკები (53)] || || || |- | [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11853 P11853] || 83 || [[თარგი:Nplg ქართველოლოგი]] || http://www.nplg.gov.ge/kartv/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fkartv%2F ლინკები (29)] || || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P11853&limit=5000 24] || - |} * [[:d:Template:Georgia (Republic) properties|Georgia (Republic) properties]] eb0cub0uqcwre34ua9vkjxwjrxiit3w 0 589732 4812022 4811947 2025-06-09T13:38:51Z Apsarus2025 169456 4812022 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}}[[ფაილი:Shota Mamuladze.jpg|მინი|'''შოთა მამულაძე''' (9 მაისი, 1952 წელი - 10 იანვარი, 2024 წელი)]]'''[[შოთა მამულაძე]]''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. === ბიოგრაფია === გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]<nowiki/>ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]<nowiki/>ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. === სამეცნიერო მოღვაწეობა === გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა<ref>{{Cite web|ref=http://www.shuakhevi.gov.ge/index.php?m=886|author=შოთა მამულაძე|year=206}}</ref>. === ჯილდოები === * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია === ლიტერატურა და ბმულები === * [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ ბიოგრაფია — საქართველოს ბიოგრაფიათა ელექტრონული ლექსიკონი (nplg.gov.ge)] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] aggevsihe1y7eox194k4ehcgh1bja9z 4812023 4812022 2025-06-09T13:43:25Z Apsarus2025 169456 4812023 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}}[[ფაილი:Shota Mamuladze.jpg|მინი|'''შოთა მამულაძე''' (9 მაისი, 1952 წელი - 10 იანვარი, 2024 წელი)]]'''[https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 შოთა მამულაძე]''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. === ბიოგრაფია === გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]<nowiki/>ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]<nowiki/>ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. === სამეცნიერო მოღვაწეობა === გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. === ჯილდოები === * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია === ლიტერატურა და ბმულები === * [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ ბიოგრაფია — საქართველოს ბიოგრაფიათა ელექტრონული ლექსიკონი (nplg.gov.ge)] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] 9tneftpb9880sqb96v765d8xn48lgcx 4812024 4812023 2025-06-09T13:46:08Z Apsarus2025 169456 4812024 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}}[[ფაილი:Shota Mamuladze.jpg|მინი|'''შოთა მამულაძე''' (9 მაისი, 1952 წელი - 10 იანვარი, 2024 წელი)]]'''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. === ბიოგრაფია === გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]<nowiki/>ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]<nowiki/>ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. === სამეცნიერო მოღვაწეობა === გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. === ჯილდოები === * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია === ლიტერატურა და ბმულები === * [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ ბიოგრაფია — საქართველოს ბიოგრაფიათა ელექტრონული ლექსიკონი (nplg.gov.ge)] * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] svrkvh8y7ybi24otjllldvh2h36i6j6 4812025 4812024 2025-06-09T13:49:48Z Apsarus2025 169456 4812025 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}}[[ფაილი:Shota Mamuladze.jpg|მინი|'''შოთა მამულაძე''' (9 მაისი, 1952 წელი - 10 იანვარი, 2024 წელი)]]{{ინფო პიროვნება|სახელი=შოთა მამულაძე|სურათი=|დაბადების თარიღი=9 მაისი, 1952|დაბადების ადგილი=ნენია, შუახევის მუნიციპალიტეტი, საქართველო|პროფესია=არქეოლოგი|ცნობილი_ქმედებებით=გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის დაარსება, საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელობა}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. === ბიოგრაფია === გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]<nowiki/>ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]<nowiki/>ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. === სამეცნიერო მოღვაწეობა === გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. === ჯილდოები === * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია === ლიტერატურა და ბმულები === * [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ ბიოგრაფია — საქართველოს ბიოგრაფიათა ელექტრონული ლექსიკონი (nplg.gov.ge)] * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] 82u39vj3alszvsdz3rv5za43v4ey99w 4812026 4812025 2025-06-09T13:53:12Z Apsarus2025 169456 4812026 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}}[[ფაილი:Shota Mamuladze.jpg|მინი|'''შოთა მამულაძე''' (9 მაისი, 1952 წელი - 10 იანვარი, 2024 წელი)]]{{ინფო პიროვნება|სახელი=შოთა მამულაძე|სურათი=|დაბადების თარიღი=9 მაისი, 1952|დაბადების ადგილი=ნენია, შუახევის მუნიციპალიტეტი, საქართველო|პროფესია=არქეოლოგი|ცნობილი_ქმედებებით=გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის დაარსება, საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელობა}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. === ბიოგრაფია === გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]<nowiki/>ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]<nowiki/>ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. === სამეცნიერო მოღვაწეობა === გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. === ჯილდოები === * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია === ლიტერატურა და ბმულები === * [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ ბიოგრაფია — საქართველოს ბიოგრაფიათა ელექტრონული ლექსიკონი (nplg.gov.ge)] * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] <nowiki>{{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}}</nowiki> <nowiki>[[კატეგორია:1952 წელს დაბადებულნი]]</nowiki> <nowiki>[[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]]</nowiki> <nowiki>[[კატეგორია:ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური პერსონალი]]</nowiki><ref>{{Cite web|ref=https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html}}</ref> <nowiki>[[კატეგორია:მეცნიერები საქართველოდან]]</nowiki> gk30zq0e4905z8qb9nuw33elkadta4w 4812027 4812026 2025-06-09T13:56:15Z Apsarus2025 169456 4812027 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}}[[ფაილი:Shota Mamuladze.jpg|მინი|'''შოთა მამულაძე''' (9 მაისი, 1952 წელი - 10 იანვარი, 2024 წელი)]]{{ინფო პიროვნება|სახელი=შოთა მამულაძე|სურათი=|დაბადების თარიღი=9 მაისი, 1952|დაბადების ადგილი=ნენია, შუახევის მუნიციპალიტეტი, საქართველო|პროფესია=არქეოლოგი|ცნობილი_ქმედებებით=გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის დაარსება, საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელობა}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. === ბიოგრაფია === გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]<nowiki/>ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]<nowiki/>ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. === სამეცნიერო მოღვაწეობა === გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. === ჯილდოები === * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია === ლიტერატურა და ბმულები === * [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ ბიოგრაფია — საქართველოს ბიოგრაფიათა ელექტრონული ლექსიკონი (nplg.gov.ge)] * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] <nowiki>{{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}}</nowiki> [[კატეგორია:[[1952 წელს დაბადებულნი]]]] [[კატეგორია:[[ქართველი არქეოლოგები]]]] [[კატეგორია: [[ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]]]<ref>{{Cite web|ref=https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html}}</ref> [[კატეგორია:[[მეცნიერები საქართველოდან]]]] 67va9e0awc36yh6bgcglbf15vlghha1 4812028 4812027 2025-06-09T13:56:35Z Apsarus2025 169456 4812028 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}}[[ფაილი:Shota Mamuladze.jpg|მინი|'''შოთა მამულაძე''' (9 მაისი, 1952 წელი - 10 იანვარი, 2024 წელი)]]{{ინფო პიროვნება|სახელი=შოთა მამულაძე|სურათი=|დაბადების თარიღი=9 მაისი, 1952|დაბადების ადგილი=ნენია, შუახევის მუნიციპალიტეტი, საქართველო|პროფესია=არქეოლოგი|ცნობილი_ქმედებებით=გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის დაარსება, საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელობა}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. === ბიოგრაფია === გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]<nowiki/>ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]<nowiki/>ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. === სამეცნიერო მოღვაწეობა === გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. === ჯილდოები === * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია === ლიტერატურა და ბმულები === * [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ ბიოგრაფია — საქართველოს ბიოგრაფიათა ელექტრონული ლექსიკონი (nplg.gov.ge)] * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] <nowiki>{{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}}</nowiki> [[კატეგორია:[[1952 წელს დაბადებულნი]]]] [[კატეგორია:[[ქართველი არქეოლოგები]]]] [[კატეგორია: [[ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]]] [[კატეგორია:[[მეცნიერები საქართველოდან]]]] nclbvrpikhx2dyc7w9vg6a952ei3ry8 4812029 4812028 2025-06-09T14:21:31Z Mehman 75871 4812029 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}}{{ინფოდაფა პიროვნება |სახელი=შოთა მამულაძე |სურათი=Shota Mamuladze.jpg |დაბადების თარიღი=9 მაისი, 1952 |დაბადების ადგილი=ნენია, შუახევის მუნიციპალიტეტი, საქართველო |პროფესია=არქეოლოგი |ცნობილი_ქმედებებით=გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის დაარსება, საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელობა}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} fsnzcttlqs79i98b56m12bqdmr84xps 4812030 4812029 2025-06-09T14:22:44Z Mehman 75871 4812030 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} {{ინფოდაფა პიროვნება}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} 9z49ylro5o5kjr7njeo3xomkd12eb1g 4812032 4812030 2025-06-09T14:27:30Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812032 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} {{ინფოდაფა პიროვნება}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] 9z2ylhanygpdsm0f16wd1aylfvm5ysy 4812033 4812032 2025-06-09T14:27:43Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812033 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} {{ინფოდაფა პიროვნება}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] cxpbk05k546msiv1tf2i9dhhmii90og 4812034 4812033 2025-06-09T14:28:00Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812034 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} {{ინფოდაფა პიროვნება}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] 48fixojt7fe5ljeqhkm1o99qna52jn4 4812035 4812034 2025-06-09T14:28:14Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812035 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} {{ინფოდაფა პიროვნება}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] 4ce8f6kr4nlqcnrklf51w2v3i4y6b2b 4812036 4812035 2025-06-09T14:28:26Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812036 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} {{ინფოდაფა პიროვნება}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] [[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]] rciw5a9d9u3qg91udoplxt9nxtarnqc 4812037 4812036 2025-06-09T14:28:44Z Apsarus2025 169456 4812037 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} [[ფაილი:Shota Mamuladze.jpg|მინი|359x359პქ|'''შოთა მამულაძე''' (9 მაისი, 1952 წელი —10 იანვარი, 2024 წელი)]] '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] [[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]] 1cxk2xce1kutealr2dnh0hmm9acgg9a 4812038 4812037 2025-06-09T14:30:26Z Mehman 75871 [[Special:Contributions/Apsarus2025|Apsarus2025]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:Mehman|Mehman]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია 4812036 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} {{ინფოდაფა პიროვნება}} '''შოთა მამულაძე''' (დაიბადა: 9 მაისი, 1952 წელი, სოფელი ნენია, [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] —10 იანვარი, 2024 წელი) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, ემერიტუსი პროფესორი. == ბიოგრაფია == გამოჩენილი მეცნიერი, არქეოლოგი, [[გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალი|გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის]] დამაარსებელი და გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი საერთაშორისო არქეოლოგიური ექსპედიციების ხელმძღვანელი [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00019865/ შოთა მამულაძე] 1952 წლის 9 მაისს შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] [[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]] rciw5a9d9u3qg91udoplxt9nxtarnqc 4812039 4812038 2025-06-09T14:30:48Z Mehman 75871 4812039 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} {{ინფოდაფა პიროვნება}} '''შოთა მამულაძე''' (დ. [[9 მაისი]], [[1952]], [[ნენია]], [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] – გ. [[10 იანვარი]], [[2024]]) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი. == ბიოგრაფია == შოთა მამულაძე 1952 წლის 9 მაისს, შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] [[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]] pp24eetwji9mhs9u1ggvrgpw5te4hsv 4812041 4812039 2025-06-09T14:32:38Z Mehman 75871 სურათის სალიცენზიო ნებართვა ეჭვქვეშაა 4812041 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} '''შოთა მამულაძე''' (დ. [[9 მაისი]], [[1952]], [[ნენია]], [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] – გ. [[10 იანვარი]], [[2024]]) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი. == ბიოგრაფია == შოთა მამულაძე 1952 წლის 9 მაისს, შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] [[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]] lbiqeimjhceefywkdts4cz88vk0sqau 4812046 4812041 2025-06-09T14:43:40Z Apsarus2025 169456 4812046 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} [[ფაილი:Shota_Mamuladze.jpg|ალტ=|მარჯვნივ|392x392პქ|შოთა მამულაძე (9 მაისი, 1952 – 10 იანვარი, 2024)]] '''შოთა მამულაძე''' (დ. [[9 მაისი]], [[1952]], [[ნენია]], [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] – გ. [[10 იანვარი]], [[2024]]) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი. == ბიოგრაფია == შოთა მამულაძე 1952 წლის 9 მაისს, შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== * {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] [[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]] 1pn6f1bg7o1ifdt5yms0p5njt5ypgyz 4812047 4812046 2025-06-09T14:45:27Z Apsarus2025 169456 4812047 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}}{{გასწორება}} [[ფაილი:Shota_Mamuladze.jpg|ალტ=|მარჯვნივ|392x392პქ|შოთა მამულაძე (9 მაისი, 1952 – 10 იანვარი, 2024)]] '''შოთა მამულაძე''' (დ. [[9 მაისი]], [[1952]], [[ნენია]], [[შუახევის მუნიციპალიტეტი]] – გ. [[10 იანვარი]], [[2024]]) — ქართველი არქეოლოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი. == ბიოგრაფია == შოთა მამულაძე 1952 წლის 9 მაისს, შუახევის რაიონის სოფელ ნენიაში დაიბადა. 1975 წელს დაამთავრა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის პედაგოგიური ინსტიტუტი ისტორია-ქართული ენა და ლიტერატურის სპეციალობით; 1978-1981 წლებში სწავლობდა [[ისტორიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი|ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ინსტიტუტი]]ს ასპირანტურაში არქეოლოგიის სპეციალობით. 1975-1980 წლებში ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრის ლაბორანტად მუშაობდა, 1978-1991 წლებში კი, პარალელურად, ბათუმის ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტის არქეოლოგიის განყოფილებაში მეცნიერ-მუშაკად საქმიანობდა; 1978-1995 წლებში იყო აჭარისწყლის ხეობის არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი, რომლის დროსაც არაერთი ძეგლი იქნა შესწავლილი. 1980-1988 წლებში არჩეულ იქნა ასისტენტად ბათუმის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ისტორიის კათედრაზე; 1988-1992 წლებში კი უფროს მასწავლებლად; შემდგომა, 1992-2004 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საქართველოს ისტორიის კათედრის დოცენტი; პარალელურად, 1994 წლიდან მუშაობას იწყებს გონიო-აფსაროსის არქეოლოგიურ-არქიტექტურული მუზეუმ-ნაკრძალის მმართველად; 2004-2006 წლებში არჩეულ იქნა [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]ს არქეოლოგია-ეთნოლოგიის კათედრის პროფესორად და ამავე კათედრის გამგედ; 2005 წლიდან არის გონიო-აფსაროსის მუდმივმოქმედი არქეოლოგიური ექსპედიციის ხელმძღვანელი; 2006-2013 წლებში იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ხოლო 2007-2019 წლებში ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის დეპარტამენტის სრული პროფესორის თანამდებობას იკავებდა; 2019 წლიდან კი არის ამავე დეპარტამენტის ემერიტუსი პროფესორი. 1973 წლიდან მონაწილეობა აქვს მიღებული 70-ზე მეტ სხვადასხვა ექსპედიციაში საქართველოსა თუ მის ფარგლებს გარეთ; იყო გონიო-აფსაროსის ქართულ გერმანული, ქართულ-იტალიური და 2014 წლიდან კი ქართულ-პოლონური ერთობლივი არქეოლოგიური ექსპედიციების  ხელმძღვანელი;  ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სწავლების სამივე საფეხურზე სხვადასხვა დროს სალექციო კურსს უძღვებოდა ზოგად არქეოლოგიაში, მხარეთმცოდნეობაში, საქართველოს ისტორიაში უძველესი დროიდან მეცამეტე საუკუნემდე, შუასაუკუნეების არქეოლოგიაში, არქეოლოგიური კვლევის მეთოდებში და სხვა; სამივე საფეხურზე ხელმძღვანელობდა საველე არქეოლოგიურ პრაქტიკას აჭარის ტერიტორიაზე არსებულ სხვადასხვა არქეოლოგიურ ძეგლებზე; მის მიერ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ბაზაზე შედგენილ იქნა  არქეოლოგიის სამაგისტრო, არქეოლოგიისა და ისტორიის სადოქტორო აკრედიტირებული საგანმანათლებლო პროგრამები; ხელმძღვანელობდა არქეოლოგიის სამაგაგისტრო და სადოქტორო პროგრამებს. == სამეცნიერო მოღვაწეობა == გამოქვეყნებული აქვს 180-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომი და 15 მონოგრაფია, მათ შორის, 60-ზე მეტი ნაშრომი გამოქვეყნებული აქვს საზღვარგარეთ: ინგლისში, საფრანგეთში, გერმანიაში, იტალიაში, პოლონეთში, ბელგიაში, რუმინეთში, ბულგარეთში, რუსეთში, თურქეთში, უკრაინში და სხვა ქვეყნებში; მონაწილეობა მიღებული აქვს 70 -მდე საერთაშორისო და 40-მდე ადგილობრივ სამეცნიერო კონგრესებში, კონფერენციებსა თუ სიმპოზიუმებში; სხვადასხვა დროს იყო 10-მდე სამეცნიერო საგრანტო პროექტისა ხელმძღვანელი თუ ძირითადი შემსრულებელი; იყო სხვადასხვა გამოცემების რედაქტორი და რედკოლეგიის წევრი; იყო ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს, ნიკო ბერძენიშვილის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და [[ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმი]]<nowiki/>ს სამეცნიერო საბჭოს წევრი, გონიო-აფსაროსის მუზეუმ-ნაკრძალის სამეცნიერო საბჭოს ხელმძღვანელი. ასევე, მისი ხელმძღვანელობით დაცულ იქნა 15 სამაგისტრო და 9 სადოქტორო დისერტაცია. შოთა მამულაძე შუახევის მუნიციპალიტეტისა და ზამლეთის თემის საპატიო მოქალაქეა. == ჯილდოები == * [[ტბელი აბუსერისძე|ტბელ აბუსერისძი]]<nowiki/>ს სახელობის პრემია * [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილის]] სახელობის პრემია ==რესურსები ინტერნეტში== {{nplg ბიოგრაფია|00019865}} * [https://www.archaeopress.com/Archaeopress/Contributor/Shota-Mamuladze-%E2%80%A0 ARCHAEOPRESS - Shota Mamuladze] * [https://bsu.edu.ge/main/staff/1/index.html ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი — პერსონალური გვერდი] * [https://www.researchgate.net/profile/Shota-Mamuladze Shota Mamuladze – ResearchGate] * [https://wordpress-best-themes.academia.edu/ShotaMamuladze Academia.edu — Shota Mamuladze] {{DEFAULTSORT:მამულაძე, შოთა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 მაისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1952]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 იანვარი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2024]] [[კატეგორია:ქართველი არქეოლოგები]] 8gw4kfr1x8jzapz59r46wra41v1tbxi 0 589861 4812031 4811064 2025-06-09T14:24:26Z ლაზარე ზანგური 170233 4812031 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|9|06|2025}}'''ეუსტრეპტოსპონდილი''' — [[მეგალოსავრიდული]] [[თეროპოდი]]ს [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს [[გვარი (ბიოლოგია)|გვარი]] , [[იურული პერიოდი]]ს კალოვიური და კიმერიჯული საფეხურებიდან( 166 - დან 154 მილიონ წლამდე პერიოდი) სამხრეთ [[ინგლისი|ინგლის]]ში , იმ დროს, როდესაც [[ევროპა]] გაფანტული კუნძულების სერია იყო (იმ დროს ტექტონიკური მოძრაობის გამო, რამაც ზღვის ფსკერი ასწია და დაბლობი დატბორა). ==აღმოჩენა და დასახლება== [[ფაილი:Eustreptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|ნოპსას 1905 წლის ჩონჩხის რესტავრაცია]] [[1870]] წელს, [[ინგლისი|ინგლის]]ში, [[ოქსფორდი]]დან ჩრდილოეთით, [[სამერთაუნ ბრიკ პიტი]]ს მუშებმა [[თეროპოდი]]ს ჩონჩხი იპოვეს. ნეშტი ადგილობრივმა წიგნების გამყიდველმა [[ჯეიმს პარკერი|ჯეიმს პარკერ]]მა შეიძინა, რომელმაც ის ოქსფორდის პროფესორ [[ჯონ ფილიპსი]]ს ყურადღებას მიაპყრო . ფილიპსმა ძვლები [[1871]] წელს აღწერა, მაგრამ მათი სახელი არ დაუსახელებია. [ 2 ] იმ დროს, ნეშტი წარმოადგენდა ოდესმე ნაპოვნი დიდი [[თეროპოდი]]ს ყველაზე სრულყოფილ ჩონჩხს. დღემდე ყველაზე სრულყოფილია [[იურული პერიოდი]]ს [[ევროპა|ევროპული]] [[თეროპოდი|თეროპოდები]]დან. [[1890]] წელს ჩონჩხი [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდის უნივერსიტეტ]]მა შეიძინა და [[არტურ სმიტ ვუდვორდი|არტურ სმიტ ვუდვორდ]]მა შეისწავლა იგი და [[მეგალოსაურუს ბაკლანდი|მეგალოსაურუს ბაკლანდ]]ს მიაკუთვნა . [[1905]] და [[1906]] წლებში ბარონ [[ფრანც ნოპსა]]მ ჩონჩხი სახეობას, [[სტრეპტოსპონდილუს კუვიერი|სტრეპტოსპონდილუს კუვიერ]]ს მიანიჭა, რომელიც პირველად [[სერ რიჩარდ ოუენი|სერ რიჩარდ ოუენ]]მა [[1842]] წელს აღწერა , [[იურული პერიოდი]]ს [[ბათონური ეტაპი]]ს ამჟამად დაკარგული მალის საფუძველზე . [ 3 ] ამ მინიჭების მიზეზი ის იყო, რომ [[საფრანგეთი]]დან წარმოშობილი [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]]ს ტიპი აშკარად მონათესავე ფორმას წარმოადგენდა და [[ნოპსა]]მ გადაწყვიტა, ამ ბუნების ყველა ბრიტანული მასალა ერთი ეუსტრეპტოსპონდილის სახეობის ქვეშ მოექცა, რომლისთვისაც [[ს. კიუვიერი]]ს სახელის თავიდან აცილება შეუძლებელი იყო. [ 4 ] [ 5 ] საკმაოდ სრული აღმოჩენის ძალიან მწირი ნაშთების საფუძველზე სახეობაზე მინიჭება პრობლემური იყო. ამ საკითხს კიდევ უფრო ართულებდა [[გერმანელი]] [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგი]] [[ფრიდრიხ ფონ ჰიუენი]] , რომელიც ზოგჯერ ნიმუშს [[სტრეპტოსპონდილუს კუვიერი|სტრეპტოსპონდილუს კუვიერ]]ს უწოდებდა , ზოგჯერ კი [[მეგალოზავრი]]ს სახეობად მიიჩნევდა. [ 6 ] [[1964]] წელს, [[ალიკ დონალდ უოკერი|ალიკ დონალდ უოკერ]]მა საკითხი დააზუსტა [[ოქსფორდი]]ს ნიმუშისთვის ცალკე გვარისა და სახეობის -[[ევსტრეპტოსპონდილუს ოქსონიენსის]] - შექმნით . ეუსტრეპტოსპონდილი „შებრუნებულ მალას“ ნიშნავს და მომდინარეობს [[ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვებიდან streptos (στρεπτος), რაც „შებრუნებულს“ ნიშნავს და [[spondylus]] ([[σπονδυλος]]), რაც მიუთითებს იმ ფაქტზე, რომ მისი ზურგის მალები ოპისთოცელური იყო, ნიანგების ტიპიური პროკოელური მალებისგან განსხვავებით . [ 7 ] კონკრეტული სახელწოდება „[[oxoniensis]]“ მის ოქსფორდიდან წარმოშობას ეხება. [ 8 ] [[ჰოლოტიპი]] , [[OUM J13558]] , აღმოჩენილი იქნა [[ვ. პარკერი]]ს მიერ [[ოქსფორდი]]ს თიხის ფორმაციის სტიუარტის წევრის ზღვის ფენაში არსებული თიხის ქვისგან , რომელიც [[იურული პერიოდი]]ს კალოვის სტადიით თარიღდება, დაახლოებით 162 მილიონი წლის წინ. იგი შედგება საკმაოდ სრული ჩონჩხისგან, თავის ქალათი, რომელსაც აკლია ისეთი ელემენტები, როგორიცაა ცხვირის ძვლები, [[საუღლე ძვლები]], ქვედა ყბის უკანა ბოლოები, ქვედა მკლავები და კუდის ბოლო. ის წარმოადგენს [[სუბადულტური|სუბადულტურ]] ინდივიდს. ერთადერთი სხვა ნიმუში, რომელიც ოდესმე მოხსენიებული იყო [[ევსტრეპტოსპონდილუს ოქსონიენსისი|ევსტრეპტოსპონდილუს ოქსონიენსის]]ად, არის [[OUMNH J.29775]], მარცხენა თეძოს ძვალი. ჰოლოტიპი სრულად მომზადდა და გამოიფინა [[1924]] წელს, საკმაოდ ვერტიკალურ მდგომარეობაში. [[XXI საუკუნე|ოცდამეერთე]] საუკუნის დასაწყისში ახალმა ექსპონატმა ეს შეიცვალა სხეულის ჰორიზონტალური პოზიციით. [[ფაილი:Eustreptospondylus oxoniensis skeleton.png|მინი|მარჯვნივ|თანამედროვე ჩონჩხის რესტავრაცია]] [[2000]] წელს [[ოლივერ ვალტერ მიშა რაუჰუტი|ოლივერ ვალტერ მიშა რაუჰუტ]]მა აღმოაჩინა, რომ მხოლოდ მცირე განსხვავებები თეძოს ძვლებში - [[ბოქვენი]]ს ძვლების „ტერფების“ უფრო ზემოთ მიმართული შერწყმა - განასხვავებს ევსტრეპტოსპონდილუსს ადრე ცნობილი მეგალოსავრიდისგან , სახელად [[მაგნოზავრი]]სგან [ 9 ] , ხოლო [[2003]] წელს მან ივარაუდა, რომ ისინი ერთი და იგივე გვარის უნდა იყვნენ, რაც სახეობის სრულ სახელს მაგნოზავრ ოქსონიენსისს გახდის . [ 10 ] [[2010]] წელს [[გრეგორი ს. პოლი|გრეგორი ს. პოლ]]მა სახეობა [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]]ს იდენტურად მიიჩნია . [ 11 ] ეუსტრეპტოსპონდილის მასალის პირველი დეტალური აღწერა [[1906]] წელს [[ნოპსა]]მ გააკეთა. თანამედროვე აღწერა [[2008]] წელს რადიარდ სადლეირმა გამოაქვეყნა [ 12 ] . [[1964]] წელს უოკერმა ეუსტრეპტოსპონდილს მეორე სახეობასაც დაარქვა : [[ევსტრეპტოსპონდილუს დივესენსისი]], ფრანგულ აღმოჩენაზე დაყრდნობით. [ 8 ] [[1977]] წელს ეს სახეობა ცალკე გვარად გამოეყო პივეტეაუზავრუსის . ==აღწერა== ეუსტრეპტოსპონდილის ძირითადი ეგზემპლარი სრულად არ იყო გაზრდილი და პოლის მიერ 1988 წელს გაკეთებული შეფასებით, მისი სიგრძე დაახლოებით 4.63 მეტრი იყო (15.2 ფუტი) და წონა დაახლოებით 218 კილოგრამი (481 ფუნტი). [ 13 ] სხვადასხვა შეფასებით, ეუსტრეპტოსპონდილი „საშუალო ზომის“ თეროპოდი იყო, რომლის ჰიპოთეტური ზრდასრული ინდივიდის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (20 ფუტი) და მასა 0.5 ტონა (0.49 გრძელი ტონა; 0.55 მოკლე ტონა). [ 1 ] [ 11 ] ეუსტრეპტოსპონდილს თავის ქალას გვერდითი ხედით საკმაოდ წვეტიანი დუნდულა აქვს, დიდი ჰორიზონტალურად ორიენტირებული ნესტოთი. ცრემლის რქა არ აქვს. თავის ქალის სახურავი შედარებით სქელია. ყბის სახსრებში არსებული ირიბი ღარები ქვედა ყბების გახსნისას პირის ღრუს გაფართოებას იწვევდა. წინა მხარეს ეს ყბები საკმაოდ მაღალი და ფართოა. არც ზედა და არც ქვედა ყბაზე კბილები არ არის შემორჩენილი, მაგრამ მისი ბუდეების ზომა ადასტურებს, რომ ქვედა ყბის მესამე კბილი გადიდებული იყო. მიუხედავად იმისა, რომ არ არის კილისებრი, წინა დორსალურ მალებს ქვედა მხარეს დაწყვილებული ჰიპოპოფიზები აქვთ, ისევე როგორც Streptospondylus altdorfensis-ის შემთხვევაში . ==== განმასხვავებელი ანატომიური მახასიათებლები ==== [[ფაილი:Eustreptospondylus skull fragments (39152089754).jpg|მინი|მარცხნივ|თავის ქალის ფრაგმენტები]] სადლეირმა და სხვებმა (2008) დაადგინეს რამდენიმე მახასიათებელი, რომელიც განასხვავებს Eustreptospondylus-ს მისი პირდაპირი ნათესავებისგან. ცრემლის კუთხეში არის არაღრმა ჩაღრმავება, რომელსაც უფრო პატარა ხვრელი არღვევს. თვალბუდის დაღმავალ ტოტს გარეთა უკანა კუთხეში აქვს ღარი. ბრტყელძირიანი მალის გარეთა მხარეს კარგად განვითარებული ჩამოშვებული ფლანგი აქვს, რომელიც გვერდითი ხედით ფარავს გვერდითი საფეთქლის ფანჯრის ზედა უკანა ნაწილს . მეათე კისრის მალა წინა ქვედა მხარეს მკაფიო ჩაღრმავება აქვს. კისრის და ზურგის მალები არ არის კილისებურად დახრილი. [ 12 ] 2012 წელს მეთიუ კარანომ ამ მახასიათებლებს დაამატა. თეძოს ძვლის პედუნკული, რომელსაც ბოქვენის ძვალი უერთდება, ისეთივე განივად ფართოა, როგორც სიგრძე წინიდან უკან. თეძოს ძვლის უკანა პირის ქვედა კიდით, პირის გარეთა მხარის ქვედა კიდე თითქმის ჰორიზონტალურ მდგომარეობაშია მიმართული ზემოთ, რაც ქმნის და მთელ სიგრძეზე აშიშვლებს ძვლის ზედაპირს, „მოკლე თაროს“ , რომელიც ქმნის პირის შიდა მხარის შიდა ზედაპირს - დინოზავრებით ეს თარო კუდის კუნთის, Musculus caudofemoralis brevis-ის , მიმაგრების არეალის ფუნქციას ასრულებს . [ 14 ] [[ფაილი:Eustreptospondylus reconstructed skull.png|მინი|რეკონსტრუირებული თავის ქალა, რომელზეც თეთრ ფერში შეღებილი ჰოლოტიპის ცნობილი ნაშთებია ნაჩვენები.]] სადლეირმა ასევე აღმოაჩინა დამატებითი ნიშნები, რომლებიც ადასტურებს, რომ Eustreptospondylus განსხვავდებოდა Magnosaurus nethercombensis- ისგან ერთზე მეტი დეტალით. კბილების უკანა მხარეს გამაძლიერებელი კბილთაშორისი ფირფიტები წინიდან უკანა მიმართულებით უფრო გრძელია, ვიდრე სიმაღლე; M. nethercombensis-ის შემთხვევაში კი პირიქითაა. ზემოდან დანახული, ბოქვენის ძვალი ქმნის მენჯ-ბარძაყის სახსრის ქვედა კიდის განივი ნაწილის უფრო ვიწრო ნაწილს. უკნიდან დანახული, ბარძაყის ძვლის შიდა მხარის ზედა ნაწილი სწორია. ზედა წვივის ძვლის კნემიალურ ქედს არ აქვს წინიდან და ქვემოთ, მის გარეთა მხარეს გადაჭიმული ქედი. [ 12 ] ==კლასიპიკაცია== 1964 წელს უოკერმა Eustreptospondylus მეგალოსაურიდების ჯგუფს მიაკუთვნა , რომელიც ისტორიულად პარაფილეტურ „ კარნოზაურიებში “ შედიოდა, თუმცა ზოგჯერ ცალკე Eustreptospondylidae-დ აღიარებდნენ. [ 15 ] დღეს Eustreptospondylus ჩვეულებრივ მეგალოსაურიდების კლადის, Eustreptospondylinae-ს წევრად ითვლება . ევოლუციურ ხეში ევსტრეპტოსპონდილის შესაძლო პოზიცია მოცემულია ამ კლადოგრამაზე, რომელიც დაფუძნებულია კარანოს და სხვების მიერ ჩატარებულ კლადისტურ ანალიზზე : [ 14 ] ==პალეობიოლოგია== ====კვება==== ევსტრეპტოსპონდილუსი , სხვა მრავალი თეროპოდის მსგავსად, იკვებებოდა პატარა დინოზავრებითა და პტეროზავრებით, ან თევზების, ზღვის ქვეწარმავლებისა და სხვა დინოზავრების გვამებს იკვებებოდა. [ 1 ] შესაძლოა, ის სანაპირო ზოლში ეძებდა გვამებსა და ზღვის ბინადრებს. [ 16 ] [[ფაილი:Eustrept1DB1.jpg|მინი|მარჯვნივ|ევსტრეპტოსპონდილუსი იკვებება იქთიოზავრით]] ====ცურვა==== Eustreptospondylus-ის შესახებ ინფორმაცია კუნძულის ნამარხიდან არის ცნობილი, იმ დროს, როდესაც ევროპა ძირითადად არქიპელაგებისგან შედგებოდა. ეს იმაზე მიუთითებს, რომ მას შესაძლოა შეეძლო მოკლე დისტანციებზე ცურვა. Eustreptospondylus კარგ მოცურავედ ითვლებოდა, საკმარისად ძლიერად, რომ კუნძულიდან კუნძულზე გადაცურავდა, როგორც თანამედროვე კომოდოს დრაკონი . ყველა პალეონტოლოგი არ ეთანხმება ცურვის ჰიპოთეზას. საპირისპირო თეორიები ამტკიცებენ, რომ Eustreptospondylus- ის ნამარხები ან ზღვაში გაიტაცეს წყალდიდობის დროს, მას შემდეგ, რაც ცხოველი მატერიკზე გარდაიცვალა, ან ოკეანეში გადაიტანეს მდინარეში გარდაცვალების შემდეგ. [ 1 ] ====კუნძულოვანი ჯუჯა==== Eustreptospondylus წარმოდგენილია, როგორც გვარი, რომელმაც განიცადა კუნძულოვანი ჯუჯას განვითარება . 2000 წელს დევიდ მარტილმა და დარენ ნეიშმა აღნიშნეს, რომ ცხოველის კუნძულზე მობინადრე ჯუჯა სახეობად წარმოჩენა გამოწვეული იყო იმით, რომ არ იყო გაცნობიერებული, რომ ჰოლოტიპის ნიმუში წარმოადგენდა სუბადულტს. [ 17 ] ==ლიტერატურა== *საყვარაშვილი ნ., 8000 საინტერესო პაქტი რომელიც აუცილებლად უნდა იცოდე, გამომცემლობა „პალიტრა L“, თბ., 2017 გვ.49 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} hvlb7s22dac2zujhoxxhlk3y3betxm5 0 590175 4812044 4811999 2025-06-09T14:36:57Z Mehman 75871 4812044 wikitext text/x-wiki '''ოსმანიეს მუზეუმი''' ({{lang-tr|Osmaniye Kent Müzesi}}) — მუზეუმი [[ოსმანიე]]ში, [[თურქეთი|თურქეთში]]. იგი მდებარეობს კარაოღლანის ქუჩაზე. == მუზეუმის აღწერა == შესასვლელთან ორი ლომის ქანდაკება წარმოადგენს [[ხეთები]]ს ძალაუფლებას [[ანტიკური ხანა|ანტიკურ ხანაში]]. იატაკზე რვაკუთხა ვარსკვლავი წარმოადგენს სელჩუკების ძალაუფლებას [[შუა საუკუნეები|შუა საუკუნეებში]], ხოლო ორთავიანი არწივის ფიგურა წარმოადგენს თურქების ძალაუფლებას. მუზეუმის მთავარ ნაწილში, ცვილის ქანდაკებების საშუალებით ოსმანიეში თითქმის დავიწყებული პროფესიებია წარმოდგენილი; ეს არის კოვზების დამზადება, უნაგირების დამზადება, ხალიჩების ქსოვა, კერვა, სამკაულების მჭედლობა და ცხენების ნალების დამზადება. ასევე გამოფენილია ამ პროფესიებში გამოყენებული იარაღები, ხალიჩები და ხალიჩების ქსოვაში გამოყენებული ბუნებრივი საღებავები.<ref name="RT">[http://www.rotasenin.com/osmaniye-kent-muzesi/ Rota senin page {{in lang|tr}}]</ref> ოსმანიეს მერის სიტყვების მიხედვით, აქ გამოფენილი 600 ნივთია.<ref>[http://www.yerelyonetimler.com.tr/haber/546/osmaniye-kent-muzesi.html Local administration page {{in lang|tr}}]</ref> ერთი ოთახი დათმობილია ოსმანიეს ოკუპაციისთვის ფრანგული არმიის მიერ, [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ. ასევე თურქეთის დამოუკიდებლობის ომში მყოფი ორი ფიგურა, კერძოდ პალალი სულეიმანი და რაჰიმე ჰათუნი არის ვიზუალიზებული.<ref name="RT"/> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{თურქეთის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] iyiky5dox4neck13pqrxb29d47lg1h4 0 590178 4812042 4812006 2025-06-09T14:34:01Z Mehman 75871 4812042 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = გიორგი(გია) ცეცაძე |სურათი = |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = |დაბადების თარიღი = 3 სეკტემბერი 1974 (50 წლის) |დაბადების ადგილი = |გარდაცვალების თარიღი = |გარდაცვალების ადგილი = |მიმდინარე კლუბი = [[საფეხბურთო კლუბი რუსთავი]] |გაწვრთნის წელი1 = 2008–2010 |გაწვრთნილი კლუბი1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|17 წლამდე ნაკრები]] (ასისტენტი) |გაწვრთნის წელი2 = 2010–2011 |გაწვრთნილი კლუბი2 = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |გაწვრთნის წელი3 = 2012 |გაწვრთნილი კლუბი3 = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]](ასისტენტი) |გაწვრთნის წელი4 = 2013 |გაწვრთნილი კლუბი4 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|19 წლამდე ნაკრები]] |გაწვრთნის წელი5 = 2013 |გაწვრთნილი კლუბი5 = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]] |გაწვრთნის წელი6 = 2015 |გაწვრთნილი კლუბი6 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]] (ასისტენტი |გაწვრთნის წელი7 = 2015–2017 |გაწვრთნილი კლუბი7 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |გაწვრთნის წელი8 = 2017–2019 |გაწვრთნილი კლუბი8 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები]] |გაწვრთნის წელი9 =2018 |გაწვრთნილი კლუბი9 =[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |გაწვრთნის წელი10 =2020 |გაწვრთნილი კლუბი10 =[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო თბილისი]] |გაწვრთნის წელი11 =2020–2021 |გაწვრთნილი კლუბი11 =[[ლვივ(საფეხბურტო კლუბი)|ლვივ]] |გაწვრთნის წელი12 = 2021-2022 |გაწვრთნილი კლუბი12 =[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |გაწვრთნის წელი13 =2022-2023 |გაწვრთნილი კლუბი13 =[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |გაწვრთნის წელი14 =2025- |გაწვრთნილი კლუბი14 =[[საფეხბურთო კლუბი რუსთავი]] }}'''გიორგი(გია) ცეცაძე''' არის [[საქართველო|ქართველი]] [[ფეხბურთი|ფეხბურთის]] მწვთნელი, ამ დროისთვის არის 2 დივისიონის კლუბის [[საფეხბურთო კლუბი რუსთავი|რუსთავის]] მწვნელი. ==კარიერა== [[2011]] წელს ცეცაძე წაიყვანა დილა გორი მეორე ლიგიდან [[ეროვნული ლიგა|უმახლეს ლიგაში]]. [[2013]] წელს მან შეძლო [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები]] გაე ყვანა [[2013 იუეფა ეუროპული 19 წლამდე ჩემფიონატზე]] ეს იყო მხოლოდ მეორედ როცა გუნდმა ეს შეძლო. [[უმაღლესი ლიგა 2015—2016|2015-2016]] უმახლესი ლიგის სეზონში გავიდა მეორე ადგილას ხოლო [[უმაღლესი ლიგა 2016|2016]] წელს მან მოიგო [[ეროვნული ლიგა|ეროვნული ლიგა]] სამტრედიით რიმელიც იყო კლუბის ფირველი ტიტული. ხოლო [[2017]] წელს მან მოიგო [[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი]]. [[2020]] ში მან მწვთნელობის ადგილი დატოვა საბურთალოში სანამ სეზონი დაიწყებოდა. მისი დრო [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედოში]] და [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] იყო მოკლე მაგრამ ისინი ჩავარდნას გადარჩინა. [[2025]] აპრილში გახდა ეროვნული ლიგა 2 ის [[საფეხბურთო კლუბი რუსთავი|საფეხბურთო კლუბი რუსთავის]] მწვთნელი. ==ტიტულები== '''''სამტრედია''''' *[[ეროვნული ლიგა]]: [[უმაღლესი ლიგა 2016|2016]] *[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი]]:[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2017|2017]] *[[უმაღლესი ლიგა]]: მეორე ადგილი [[უმაღლესი ლიგა 2015—2016|2015—2016]] ==რესურსები ინტერნეტზე== <ref>https://football.ua/ukraine/424768-cecadze-vozglavil-lvov.html</ref> <ref>https://www.kutaisipost.ge/ka/akhali-ambebi/article/24018--torpedos-mthavarma-mtsvrthnelma-klubi-datova</ref> <ref>https://lelo.ge/article/ეროვნული-ლიგა-2-რუსთავის-მთავარ-მწვრთნელად-გიორგი-ცეცაძე-დაინიშნა-51520/</ref> <ref>https://www.rsssf.org/tablesg/georchamp.html</ref> *https://www.transfermarkt.com/giorgi-tsetsadze/profil/trainer/19578 [[კატეგორია:დაბადებული 1970]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთის მწვრთნელები]] t7xvo5ai5vbqmrd1jgyizx50bf16two 4812043 4812042 2025-06-09T14:34:49Z Mehman 75871 4812043 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = გიორგი(გია) ცეცაძე |სურათი = |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = |დაბადების თარიღი = 3 სეკტემბერი 1974 (50 წლის) |დაბადების ადგილი = |გარდაცვალების თარიღი = |გარდაცვალების ადგილი = |მიმდინარე კლუბი = [[საფეხბურთო კლუბი რუსთავი]] |გაწვრთნის წელი1 = 2008–2010 |გაწვრთნილი კლუბი1 = [[საქართველოს 17 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|17 წლამდე ნაკრები]] (ასისტენტი) |გაწვრთნის წელი2 = 2010–2011 |გაწვრთნილი კლუბი2 = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]] |გაწვრთნის წელი3 = 2012 |გაწვრთნილი კლუბი3 = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა გორი]](ასისტენტი) |გაწვრთნის წელი4 = 2013 |გაწვრთნილი კლუბი4 = [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|19 წლამდე ნაკრები]] |გაწვრთნის წელი5 = 2013 |გაწვრთნილი კლუბი5 = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი თბილისი]] |გაწვრთნის წელი6 = 2015 |გაწვრთნილი კლუბი6 = [[საქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|ეროვნული ნაკრები]] (ასისტენტი) |გაწვრთნის წელი7 = 2015–2017 |გაწვრთნილი კლუბი7 = [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |გაწვრთნის წელი8 = 2017–2019 |გაწვრთნილი კლუბი8 = [[საქართველოს 21 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები|21 წლამდე ნაკრები]] |გაწვრთნის წელი9 =2018 |გაწვრთნილი კლუბი9 =[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] |გაწვრთნის წელი10 =2020 |გაწვრთნილი კლუბი10 =[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო თბილისი]] |გაწვრთნის წელი11 =2020–2021 |გაწვრთნილი კლუბი11 =[[ლვივ(საფეხბურტო კლუბი)|ლვივ]] |გაწვრთნის წელი12 = 2021-2022 |გაწვრთნილი კლუბი12 =[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო ქუთაისი]] |გაწვრთნის წელი13 =2022-2023 |გაწვრთნილი კლუბი13 =[[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] |გაწვრთნის წელი14 =2025- |გაწვრთნილი კლუბი14 =[[საფეხბურთო კლუბი რუსთავი]] }}'''გიორგი(გია) ცეცაძე''' არის [[საქართველო|ქართველი]] [[ფეხბურთი|ფეხბურთის]] მწვთნელი, ამ დროისთვის არის 2 დივისიონის კლუბის [[საფეხბურთო კლუბი რუსთავი|რუსთავის]] მწვნელი. ==კარიერა== [[2011]] წელს ცეცაძე წაიყვანა დილა გორი მეორე ლიგიდან [[ეროვნული ლიგა|უმახლეს ლიგაში]]. [[2013]] წელს მან შეძლო [[საქართველოს 19 წლამდე ფეხბურთელთა ნაკრები]] გაე ყვანა [[2013 იუეფა ეუროპული 19 წლამდე ჩემფიონატზე]] ეს იყო მხოლოდ მეორედ როცა გუნდმა ეს შეძლო. [[უმაღლესი ლიგა 2015—2016|2015-2016]] უმახლესი ლიგის სეზონში გავიდა მეორე ადგილას ხოლო [[უმაღლესი ლიგა 2016|2016]] წელს მან მოიგო [[ეროვნული ლიგა|ეროვნული ლიგა]] სამტრედიით რიმელიც იყო კლუბის ფირველი ტიტული. ხოლო [[2017]] წელს მან მოიგო [[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი]]. [[2020]] ში მან მწვთნელობის ადგილი დატოვა საბურთალოში სანამ სეზონი დაიწყებოდა. მისი დრო [[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედოში]] და [[თელავი (საფეხბურთო კლუბი)|თელავი]] იყო მოკლე მაგრამ ისინი ჩავარდნას გადარჩინა. [[2025]] აპრილში გახდა ეროვნული ლიგა 2 ის [[საფეხბურთო კლუბი რუსთავი|საფეხბურთო კლუბი რუსთავის]] მწვთნელი. ==ტიტულები== '''''სამტრედია''''' *[[ეროვნული ლიგა]]: [[უმაღლესი ლიგა 2016|2016]] *[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი]]:[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2017|2017]] *[[უმაღლესი ლიგა]]: მეორე ადგილი [[უმაღლესი ლიგა 2015—2016|2015—2016]] ==რესურსები ინტერნეტზე== <ref>https://football.ua/ukraine/424768-cecadze-vozglavil-lvov.html</ref> <ref>https://www.kutaisipost.ge/ka/akhali-ambebi/article/24018--torpedos-mthavarma-mtsvrthnelma-klubi-datova</ref> <ref>https://lelo.ge/article/ეროვნული-ლიგა-2-რუსთავის-მთავარ-მწვრთნელად-გიორგი-ცეცაძე-დაინიშნა-51520/</ref> <ref>https://www.rsssf.org/tablesg/georchamp.html</ref> *https://www.transfermarkt.com/giorgi-tsetsadze/profil/trainer/19578 [[კატეგორია:დაბადებული 1970]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთის მწვრთნელები]] kxpebvbrf5yagbu9hdckcf5nbagdq2m 0 590179 4812010 2025-06-09T12:55:44Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife... 4812010 wikitext text/x-wiki '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> qprgjoalpqq12ide9gbc91l7o3da3ul 4812011 4812010 2025-06-09T12:56:15Z Gobrona 28077 4812011 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> 7bcm0pzx9srfg03ce4adh8psw70rbo8 4812012 4812011 2025-06-09T12:56:34Z Gobrona 28077 4812012 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. nvkpoj3rx1o8m37wbt66oo6hvfqy6kb 4812013 4812012 2025-06-09T12:56:49Z Gobrona 28077 4812013 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. 0whrjpxkjj4ak84qwaya4ert5dc68gz 4812014 4812013 2025-06-09T12:57:05Z Gobrona 28077 4812014 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Cortinariaceae}} *[https://eol.org/pages/5987 კორტინარიუსისებრნი] — [[სიცოცხლის ენციკლოპედია]] *[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=34450 კორტინარიუსისებრნი] — [[ბიოტექნოლოგიური ინფორმაციის ეროვნული ცენტრი]] as44tfzdssuuvh7vfsbc4uumetln76e 4812015 4812014 2025-06-09T12:57:29Z Gobrona 28077 4812015 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Cortinariaceae}} *[https://eol.org/pages/5987 კორტინარიუსისებრნი] — [[სიცოცხლის ენციკლოპედია]] *[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=34450 კორტინარიუსისებრნი] — [[ბიოტექნოლოგიური ინფორმაციის ეროვნული ცენტრი]] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} 0c3xf9dvfyp4ym62p04kvpcj8tkww4o 4812016 4812015 2025-06-09T12:57:42Z Gobrona 28077 4812016 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Cortinariaceae}} *[https://eol.org/pages/5987 კორტინარიუსისებრნი] — [[სიცოცხლის ენციკლოპედია]] *[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=34450 კორტინარიუსისებრნი] — [[ბიოტექნოლოგიური ინფორმაციის ეროვნული ცენტრი]] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:სოკოების ოჯახები]] [[კატეგორია:კორტინარიუსისებრნი]] 9b7m6d12usvo9mhzjveh0meot6rseoa 4812017 4812016 2025-06-09T12:57:55Z Gobrona 28077 4812017 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. მრავალი სახელმძღვანელო ურჩევს მესკოვეებს თავი შეიკავონ [[კორტინარიუსი]]ს ნებისმიერი სახეობის შეგროვებისგან, რადგან ისინი (შხამიანიც და საკვებად ვარგისის) ვიზუალურად მეტად წააგავენ ერთმანეთს. ამ ჯგუფში მრავალი შხამიანი სახეობაა და ცოტაა ისეთი საჭმელად ვარგისი, რომელიც მაღალი ღირებულებით გამოირჩევა. მომაკვდინებელი მიკოტოქსინი [[ორელანინი]] აღმოჩენილია კორტინარიუსისებრთა ოჯახის სულ მცირე 34 სახეობაში.<ref name=Oubrahim1997>{{cite journal |vauthors=Oubrahim H, Richard JM, Cantin-Esnault D, Seigle-Murandi F, Trecourt F |title=Novel methods for identification and quantification of the mushroom nephrotoxin orellanine. Thin-layer chromatography and electrophoresis screening of mushrooms with electron spin resonance determination of the toxin |journal=Journal of Chromatography |year=1997 |volume=758 |issue=1 |pages=145–157 |doi=10.1016/S0021-9673(96)00695-4 |pmid=9181972}}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Cortinariaceae}} *[https://eol.org/pages/5987 კორტინარიუსისებრნი] — [[სიცოცხლის ენციკლოპედია]] *[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=34450 კორტინარიუსისებრნი] — [[ბიოტექნოლოგიური ინფორმაციის ეროვნული ცენტრი]] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:სოკოების ოჯახები]] [[კატეგორია:კორტინარიუსისებრნი]] j1j3lvu3ohmix86sir6k663hryetlox 4812018 4812017 2025-06-09T12:58:54Z Gobrona 28077 4812018 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. მრავალი სახელმძღვანელო ურჩევს მესკოვეებს თავი შეიკავონ [[კორტინარიუსი]]ს ნებისმიერი სახეობის შეგროვებისგან, რადგან ისინი (შხამიანიც და საკვებად ვარგისის) ვიზუალურად მეტად წააგავენ ერთმანეთს. ამ ჯგუფში მრავალი შხამიანი სახეობაა და ცოტაა ისეთი საჭმელად ვარგისი, რომელიც მაღალი ღირებულებით გამოირჩევა. მომაკვდინებელი მიკოტოქსინი [[ორელანინი]] აღმოჩენილია კორტინარიუსისებრთა ოჯახის სულ მცირე 34 სახეობაში.<ref name=Oubrahim1997>{{cite journal |vauthors=Oubrahim H, Richard JM, Cantin-Esnault D, Seigle-Murandi F, Trecourt F |title=Novel methods for identification and quantification of the mushroom nephrotoxin orellanine. Thin-layer chromatography and electrophoresis screening of mushrooms with electron spin resonance determination of the toxin |journal=Journal of Chromatography |year=1997 |volume=758 |issue=1 |pages=145–157 |doi=10.1016/S0021-9673(96)00695-4 |pmid=9181972}}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Cortinariaceae}} *[https://eol.org/pages/5987 კორტინარიუსისებრნი] — [[სიცოცხლის ენციკლოპედია]] *[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=34450 კორტინარიუსისებრნი] — [[ბიოტექნოლოგიური ინფორმაციის ეროვნული ცენტრი]] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:სოკოების ოჯახები]] [[კატეგორია:კორტინარიუსისებრნი]] sgltrq1jxtbl30l2vf7j4b8kkxktdj3 4812153 4812018 2025-06-09T18:25:05Z Gobrona 28077 4812153 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = კორტინარიუსისებრნი | სურათის ფაილი = Cortinarius_violaceus_02.jpg | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა = [[Cortinarius violaceus]] | სამეფო = სოკოები | ქვესამეფო = | განყოფილება = [[ბაზიდიუმიანი სოკოები]] | კლასი = [[აგარიკომიცეტები]] | რიგი = [[ფირფიტოვანნი]] | ოჯახი = '''კორტინარიუსისებრნი''' | ლათ = ''Cortinariaceae'' [[R.Heim]] ex [[Pouzar]] (1983) | სექციის სახელი = ტიპური გვარი | სექციის ტექსტი = ''Cortinarius'' [[Gray]] (1821) | სექციის სახელი2 = სინონიმები | სექციის ტექსტი2 = ''Gigaspermaceae'' Jülich (1981)<ref name=Kropp2012>{{cite journal |vauthors=Kropp BR, Albee-Scott S, Castellano MA, Trappe JM |title=''Cryptolepiota'', a new sequestrate genus in the Agaricaceae with evidence for adaptive radiation in western North America |journal=Mycologia |year=2012 |volume=104 |issue=1 |pages=164–174 |doi=10.3852/11-046 |pmid=21828217|s2cid=27179882 |url=http://ir.library.oregonstate.edu/xmlui/bitstream/1957/34961/1/TrappeJamesMForestEcosystemsSocietyCryptolepiotaNewSequestrate.pdf }}</ref></br>''Gigaspermataceae'' Jülich (1981)<ref name="urlMycoBank: Gigaspermaceae">{{cite web |title=Gigaspermaceae Jülich 1981 |url=http://www.mycobank.org/MycoTaxo.aspx?Link=T&Rec=17649 |publisher=[[MycoBank]]. International Mycological Association |access-date=2012-03-14}}</ref> }} '''კორტინარიუსისებრნი''' ({{lang-lat|''Cortinariaceae''}}) — ქუდიანი [[სოკოები]]ს ოჯახი, რომელიც გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და 3200-ზე მეტ სახეობას აერთიანებს.<ref>{{cite web|access-date=2024-12-30 |title=Cortinariaceae {{!}} COL |url=https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/8L5 |website=www.catalogueoflife.org}}<!-- auto-translated from Portuguese by Module:CS1 translator --></ref> მრავალი გვარი, რომლებიც ადრე კორტინარიუსისებრთა ოჯახს ეკუთვნოდა, ახლა სხვადასხვა ოჯახში შედის, მათ შორის [[ჰიმენოგასტრიასებრნი]], [[ინოციბესებრნი]] და [[ბოლბიტიუსისებრნი]]. [[ნაყოფსხეული|ნაყოფსხეულები]] სხვადასხვა ზომისა და შეფერილობისაა, ქუდიანი, აქვთ [[საბურველი (მიკოლოგია)|საერთო]] და [[საბურველი (მიკოლოგია)|კერძო]] საბურველი, ჩვეულებრივ, აბლაბუდიანი ან ბოჭკოვანი. მრავალი სახელმძღვანელო ურჩევს მესოკოვეებს თავი შეიკავონ [[კორტინარიუსი]]ს ნებისმიერი სახეობის შეგროვებისგან, რადგან ისინი (შხამიანიც და საკვებად ვარგისიც) ვიზუალურად მეტად ჰგვანან ერთმანეთს. ამ ჯგუფში მრავალი შხამიანი სახეობაა და ცოტაა ისეთი საჭმელად ვარგისი, რომელიც მაღალი ღირებულებით გამოირჩევა. მომაკვდინებელი მიკოტოქსინი [[ორელანინი]] აღმოჩენილია კორტინარიუსისებრთა ოჯახის სულ მცირე 34 სახეობაში.<ref name=Oubrahim1997>{{cite journal |vauthors=Oubrahim H, Richard JM, Cantin-Esnault D, Seigle-Murandi F, Trecourt F |title=Novel methods for identification and quantification of the mushroom nephrotoxin orellanine. Thin-layer chromatography and electrophoresis screening of mushrooms with electron spin resonance determination of the toxin |journal=Journal of Chromatography |year=1997 |volume=758 |issue=1 |pages=145–157 |doi=10.1016/S0021-9673(96)00695-4 |pmid=9181972}}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Cortinariaceae}} *[https://eol.org/pages/5987 კორტინარიუსისებრნი] — [[სიცოცხლის ენციკლოპედია]] *[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=34450 კორტინარიუსისებრნი] — [[ბიოტექნოლოგიური ინფორმაციის ეროვნული ცენტრი]] ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:სოკოების ოჯახები]] [[კატეგორია:კორტინარიუსისებრნი]] 5sl610nptilvawbot5xtz65mnn9qtag 1 590180 4812019 2025-06-09T13:05:40Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{ვიკიპროექტი სოკოები}} 4812019 wikitext text/x-wiki {{ვიკიპროექტი სოკოები}} kegherpp0s0eypw4zszojlghxfkfj06 0 590181 4812020 2025-06-09T13:06:37Z Gobrona 28077 გადამისამართება გვერდზე „[[კორტინარიუსისებრნი]]“ 4812020 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[კორტინარიუსისებრნი]] n8b118zlk29q5xwq5lb22ibel79r9hi 3 590182 4812040 2025-06-09T14:31:24Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ 4812040 wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 14:31, 9 ივნისი 2025 (UTC) ao5kspqy2fs3usvamrkw6drgvpmjoe0 0 590183 4812045 2025-06-09T14:39:41Z ლაზარე ზანგური 170233 ახალი გვერდი: {{subst:მუშავდება}}'''მამუთუს აფრიკანავუსი''' — სხვა სიტყვებით , „აფრიკული წინაპარი მამონტი“ [[მამონტი]]ს სახეობაა, რომელიც ცნობილია გვიანი [[პლიოცენი]]დან ადრეული [[პლეისტოცენი]]ს პერ... 4812045 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|9|06|2025}}'''მამუთუს აფრიკანავუსი''' — სხვა სიტყვებით , „აფრიკული წინაპარი მამონტი“ [[მამონტი]]ს სახეობაა, რომელიც ცნობილია გვიანი [[პლიოცენი]]დან ადრეული [[პლეისტოცენი]]ს პერიოდის ნაშთებით,რომლებიც გვხვდება ცენტრალურ და ჩრდილოეთ [[აფრიკა]]ში , [[ჩადი]]ს, [[მაროკო]]ს, [[ტუნისი]]სა და [[ალჟირი]]ს ქვეყნებში. იგი თავდაპირველად აღწერა [[კამილ არამბურგი|კამილ არამბურგ]]მა [[1952]] წელს ჩრდილოეთ [[ტუნისი|ტუნის]]ში, [[იჩკეულის ტბა|იჩკეულის ტბი]]ს მახლობლად ნაპოვნი ნაშთების საფუძველზე , როგორც [[Elephas]]- ის სახეობა(რომელიც შეიცავს ცოცხალ [[აზიური სპილო (გვარი)|აზიურ სპილო]]ს ). [ 1 ] ამ ნიმუშიდან ზოგიერთი ნიმუში შესაძლოა ნამდვილად წარმოადგენდეს Elephas-ს და არა Mammuthus-ს, თუმცაითვლება, რომ ჰოლოტიპი , სავარაუდოდ, ნამდვილ მამონტს წარმოადგენს. [ 2 ] ზოგიერთი ავტორი ამტკიცებს, რომ სახეობა უნდა მოთავსდეს Loxodonta- ში (რომელიც შეიცავს ცოცხალ აფრიკულ სპილოებს), რაც ასახავს ადრეული სპილოტიდების კბილების გარჩევის სირთულეს. [ 1 ] იგი ადრინდელი Mammuthus subplanifrons- ისგან განსხვავდება კბილებზე ქედების/ლამელების უფრო მეტი რაოდენობით (დაახლოებით 9-10 მესამე მოლარებზე), რომლებიც უფრო მეტ პარალელურობას ავლენენ, მოლარები უფრო ჰიფსოდონტურია (მაღალი გვირგვინებიანი), [ 1 ] მოლარებს აქვთ ცემენტის და უფრო თხელი მინანქრის უფრო დიდი რაოდენობა, ხოლო მოლარებს შორის უფრო მცირე მანძილია. [ 3 ] სახეობა ძირითადად კბილების ნაშთებიდან არის ცნობილი. ალჟირის გარეტ და ტირში აღმოჩენილია ხანდაზმული ზრდასრული მამრი მამონტის თავის ქალა და ქვედა ყბა, რომელიც, როგორც ჩანს, დაკარგულია და M. africanavus-ს მიეკუთვნება , რომელიც გვიანი პლიოცენით თარიღდება. ნიმუში, თუმცა აღწერისას გარკვეულწილად დაზიანებული და დამახინჯებულია, ცალსახად წარმოადგენს მამონტს, რომლის სიმაღლე 1.45 მეტრზე (4.8 ფუტი) მეტი იყო, განსაკუთრებით მოკლე ბაზისკანიუმითა და ვიწრო სასით . ნიმუშს ჰქონდა დაგრეხილი ეშვები, მინიმუმ 2.3 მეტრის (7.5 ფუტი) სიგრძის, რომლებიც ერთმანეთისგან ვიწროდ იყო გამოყოფილი წაგრძელებული ეშვების ბუდეებით/ფოსოებით/ალვეოლებით, მაგრამ მკვეთრად განსხვავდებოდა ერთმანეთისგან თავის ქალიდან გამოსვლის შემდეგ. თავის ქალა მაგლიომ (1973) აღწერა, როგორც პრიმიტიული ევრაზიული მამონტის სახეობის, Mammuthus meridionalis- ის, მსგავსი . [ 1 ] M. subplanifrons-სა და M. africanavus-ს შორის შუალედური ნიმუშები აღმოჩენილია გვიანი პლიოცენური ჰადარის ფორმაციიდან , ეთიოპია, რომელიც დაახლოებით 3.5 მილიონი წლით თარიღდება. [ 3 ] M. africanavus- ის უძველესი ნიმუშები დაახლოებით 3.5-3 მილიონი წლით თარიღდება, ხოლო ყველაზე ახალგაზრდა ნიმუში დაახლოებით 2.32-2 მილიონი წლით თარიღდება. [ 1 ] ადრეული პლეისტოცენის პერიოდში, ალჟირში, აინ ბუშერითში, ეს სახეობა ცხოვრობდა Hippopotamus გვარის წარმომადგენლებთან , Ceratotherium გვარის მარტორქებთან (რომელიც შეიცავს ცოცხალ თეთრ მარტორქებს ), ღორ Kolpochoerus-თან , Equus და Hipparion გვარის ცხენებთან , გიგანტურ ჟირაფ Sivatherium-თან , გომფოტერ Anancus- თან , მსხვილფეხა რქოსან პირუტყვებთან , ანტილოპებთან ( Gazella , Kobus , Damaliscus , Megalotragus , Parmularius , Oreonagor და Parantidorcas ) და ძაღლებთან ( Canis , Vulpes ) ერთად. [ 4 ] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} 51cjyvd0990618umpbem7foft769cyd 0 590184 4812051 2025-06-09T15:06:54Z Surprizi 14671 მომხმარებელმა Surprizi გვერდი „[[ეჯი (საზომი ერთეული)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ეჯი (ერთეული)]]“ 4812051 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[ეჯი (ერთეული)]] jdvs944olesxtrv8gs00frttvq9tyyl 0 590185 4812054 2025-06-09T15:07:54Z Surprizi 14671 მომხმარებელმა Surprizi გვერდი „[[აკრი (საზომი)]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[აკრი (ერთეული)]]“ 4812054 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[აკრი (ერთეული)]] 9nudp3wxczukevmrqrewjgdi8pteftr 0 590186 4812070 2025-06-09T16:18:41Z დათო2010 165421 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს ბუნებრივი ისტორია|ბუნე... 4812070 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[რქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] f1qwjp0cg4pam0rd9bahorhaa4o0ioo 4812071 4812070 2025-06-09T16:19:21Z დათო2010 165421 4812071 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[რქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== akciqk7ke4vq6whttu3bz1ey78tg0dc 4812089 4812071 2025-06-09T16:46:20Z დათო2010 165421 4812089 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] 0xdz0jsj2lydfunhauh3thpm8uvaqe3 4812090 4812089 2025-06-09T16:46:45Z დათო2010 165421 /* აღწერა */ 4812090 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== t2296q93zhbwbgu2bw8d02o3j25wpyy 4812096 4812090 2025-06-09T17:08:08Z დათო2010 165421 /* აღწერა */ 4812096 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] sfacmx49c3kskc3zb2dc9xnj5xkj585 4812097 4812096 2025-06-09T17:10:31Z დათო2010 165421 4812097 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== jddf75bjwka7i68fcdqjqh51uh2y9c0 4812098 4812097 2025-06-09T17:11:20Z დათო2010 165421 /* აღწერა */ 4812098 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== cmmsul254milj2zs24shli11rk5qv1h 4812099 4812098 2025-06-09T17:14:59Z დათო2010 165421 /* აღწერა */ 4812099 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== ეთნოგრაფიის განყოფილების ექსპონატები ზედა სართულს იზიარებენ არქეოლოგიის განყოფილებასთან. ეს განყოფილება შედგება [[188]] ნივთისაგან, რომლებიც ასახავს სოფლის ცხოვრებას [[XIX საუკუნე|XIX]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში, და ქალაქურ ცხოვრებას ქირქლარელში იმავე პერიოდში. გამოფენილია ხალიჩები, ტანსაცმელი, სამკაულები და საოჯახო ნივთები.[1][2] fjx2ywip7g23n9638io4rfp7mbohv70 4812100 4812099 2025-06-09T17:15:44Z დათო2010 165421 /* აღწერა */ 4812100 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== ეთნოგრაფიის განყოფილების ექსპონატები ზედა სართულს იზიარებენ არქეოლოგიის განყოფილებასთან. ეს განყოფილება შედგება [[188]] ნივთისაგან, რომლებიც ასახავს სოფლის ცხოვრებას [[XIX საუკუნე|XIX]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში, და ქალაქურ ცხოვრებას ქირქლარელში იმავე პერიოდში. გამოფენილია ხალიჩები, ტანსაცმელი, სამკაულები და საოჯახო ნივთები.[1][2] ===არქეოლოგიის განყოფილება=== f8wep1td6argq76hu6zawnpnhycoso3 4812101 4812100 2025-06-09T17:18:09Z დათო2010 165421 /* აღწერა */ 4812101 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (23).JPG|150px|მინი]] ეთნოგრაფიის განყოფილების ექსპონატები ზედა სართულს იზიარებენ არქეოლოგიის განყოფილებასთან. ეს განყოფილება შედგება [[188]] ნივთისაგან, რომლებიც ასახავს სოფლის ცხოვრებას [[XIX საუკუნე|XIX]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში, და ქალაქურ ცხოვრებას ქირქლარელში იმავე პერიოდში. გამოფენილია ხალიჩები, ტანსაცმელი, სამკაულები და საოჯახო ნივთები.[1][2] ===არქეოლოგიის განყოფილება=== knt6igjy4f2ijyi4r7ita11obteg8co 4812102 4812101 2025-06-09T17:37:07Z დათო2010 165421 /* აღწერა */ 4812102 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (23).JPG|150px|მინი]] ეთნოგრაფიის განყოფილების ექსპონატები ზედა სართულს იზიარებენ არქეოლოგიის განყოფილებასთან. ეს განყოფილება შედგება [[188]] ნივთისაგან, რომლებიც ასახავს სოფლის ცხოვრებას [[XIX საუკუნე|XIX]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში, და ქალაქურ ცხოვრებას ქირქლარელში იმავე პერიოდში. გამოფენილია ხალიჩები, ტანსაცმელი, სამკაულები და საოჯახო ნივთები.[1][2] ===არქეოლოგიის განყოფილება=== 236 არქეოლოგიური არტეფაქტი ყველა გათხრილი მასალაა ქირქლარელის მიმდებარე ადგილებიდან: აშაღიფინარის, კანლიგეჩითის და თილქიბურნუს დასახლებებიდან; ასევე სალამბეილის, ფინარჰისარის, ალფულუ ჰოიუკთეფეს და დოლჰანის ღორღებიდან. არსებობს ზღვის ხმელეთის სახეობებისა და ხეების [[ნამარხი ნაშთები|ნაშთები]], რომლებიც მოიცავს დროს [[ჰოლოცენი]]ს [[გეოქრონოლოგიური სკალა|გეოლოგიური ეპოქიდან]] [[ძველი რომი]]ს ერამდე. არსებობს არქეოლოგიური არტეფაქტები [[ნეოლითი]]ს (ახალი ქვის ხანა), ქალკოლითი]]ს (სპილენძის ხანა) და [[რკინის ხანა|რკინის ხანიდან]], ასევე [[ძველი საბერძნეთი]]ს, [[ძველი რომი]]ს, [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიისა]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] ეპოქებიდან.[1][2][3] 72 მონეტის ნიმუშების კოლექცია ძველი საბერძნეთის, ძველი რომის, ბიზანტიის იმპერიისა და ოსმალეთის იმპერიიდან გამოფენილია. ქალის ტანის ნატურალური ზომის [[ქანდაკება]] დგას შესასვლელ დარბაზში პირველ სართულზე. [[მარმარილო]]ს რელიეფები [[გვიანი რომის იმპერია|გვიანი რომის იმპერიის]] [[ამფითეატრი]]დან ([[II საუკუნე]]), რომლებიც გამოვლინდა [[1995]]-[[1997]] წლებში [[ვიზე]]ში, გამოფენილია კიბის კედელზე. მიმდინარე გათხრებში ახალი არქეოლოგიური მიკვლევების გამო და მუზეუმში შეზღუდული ადგილის გამო, ზოგიერთი არქეოლოგიური ნივთი დროდადრო იცვლება.[1][2] 6gj3ccd3pc4cen9yzte1gzgib8qixr9 4812104 4812102 2025-06-09T17:38:30Z დათო2010 165421 /* არქეოლოგიის განყოფილება */ 4812104 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (23).JPG|150px|მინი]] ეთნოგრაფიის განყოფილების ექსპონატები ზედა სართულს იზიარებენ არქეოლოგიის განყოფილებასთან. ეს განყოფილება შედგება [[188]] ნივთისაგან, რომლებიც ასახავს სოფლის ცხოვრებას [[XIX საუკუნე|XIX]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში, და ქალაქურ ცხოვრებას ქირქლარელში იმავე პერიოდში. გამოფენილია ხალიჩები, ტანსაცმელი, სამკაულები და საოჯახო ნივთები.[1][2] ===არქეოლოგიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (18).JPG|250px|მინი]] 236 არქეოლოგიური არტეფაქტი ყველა გათხრილი მასალაა ქირქლარელის მიმდებარე ადგილებიდან: აშაღიფინარის, კანლიგეჩითის და თილქიბურნუს დასახლებებიდან; ასევე სალამბეილის, ფინარჰისარის, ალფულუ ჰოიუკთეფეს და დოლჰანის ღორღებიდან. არსებობს ზღვის ხმელეთის სახეობებისა და ხეების [[ნამარხი ნაშთები|ნაშთები]], რომლებიც მოიცავს დროს [[ჰოლოცენი]]ს [[გეოქრონოლოგიური სკალა|გეოლოგიური ეპოქიდან]] [[ძველი რომი]]ს ერამდე. არსებობს არქეოლოგიური არტეფაქტები [[ნეოლითი]]ს (ახალი ქვის ხანა), [[ქალკოლითი]]ს (სპილენძის ხანა) და [[რკინის ხანა|რკინის ხანიდან]], ასევე [[ძველი საბერძნეთი]]ს, [[ძველი რომი]]ს, [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიისა]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] ეპოქებიდან.[1][2][3] 72 მონეტის ნიმუშების კოლექცია ძველი საბერძნეთის, ძველი რომის, ბიზანტიის იმპერიისა და ოსმალეთის იმპერიიდან გამოფენილია. ქალის ტანის ნატურალური ზომის [[ქანდაკება]] დგას შესასვლელ დარბაზში პირველ სართულზე. [[მარმარილო]]ს რელიეფები [[გვიანი რომის იმპერია|გვიანი რომის იმპერიის]] [[ამფითეატრი]]დან ([[II საუკუნე]]), რომლებიც გამოვლინდა [[1995]]-[[1997]] წლებში [[ვიზე]]ში, გამოფენილია კიბის კედელზე. მიმდინარე გათხრებში ახალი არქეოლოგიური მიკვლევების გამო და მუზეუმში შეზღუდული ადგილის გამო, ზოგიერთი არქეოლოგიური ნივთი დროდადრო იცვლება.[1][2] 8t5g9nbqpbs9nyc6gub23d4uwt1ecr2 4812105 4812104 2025-06-09T17:39:14Z დათო2010 165421 4812105 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (23).JPG|150px|მინი]] ეთნოგრაფიის განყოფილების ექსპონატები ზედა სართულს იზიარებენ არქეოლოგიის განყოფილებასთან. ეს განყოფილება შედგება [[188]] ნივთისაგან, რომლებიც ასახავს სოფლის ცხოვრებას [[XIX საუკუნე|XIX]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში, და ქალაქურ ცხოვრებას ქირქლარელში იმავე პერიოდში. გამოფენილია ხალიჩები, ტანსაცმელი, სამკაულები და საოჯახო ნივთები.[1][2] ===არქეოლოგიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (18).JPG|250px|მინი]] 236 არქეოლოგიური არტეფაქტი ყველა გათხრილი მასალაა ქირქლარელის მიმდებარე ადგილებიდან: აშაღიფინარის, კანლიგეჩითის და თილქიბურნუს დასახლებებიდან; ასევე სალამბეილის, ფინარჰისარის, ალფულუ ჰოიუკთეფეს და დოლჰანის ღორღებიდან. არსებობს ზღვის ხმელეთის სახეობებისა და ხეების [[ნამარხი ნაშთები|ნაშთები]], რომლებიც მოიცავს დროს [[ჰოლოცენი]]ს [[გეოქრონოლოგიური სკალა|გეოლოგიური ეპოქიდან]] [[ძველი რომი]]ს ერამდე. არსებობს არქეოლოგიური არტეფაქტები [[ნეოლითი]]ს (ახალი ქვის ხანა), [[ქალკოლითი]]ს (სპილენძის ხანა) და [[რკინის ხანა|რკინის ხანიდან]], ასევე [[ძველი საბერძნეთი]]ს, [[ძველი რომი]]ს, [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიისა]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] ეპოქებიდან.[1][2][3] 72 მონეტის ნიმუშების კოლექცია ძველი საბერძნეთის, ძველი რომის, ბიზანტიის იმპერიისა და ოსმალეთის იმპერიიდან გამოფენილია. ქალის ტანის ნატურალური ზომის [[ქანდაკება]] დგას შესასვლელ დარბაზში პირველ სართულზე. [[მარმარილო]]ს რელიეფები [[გვიანი რომის იმპერია|გვიანი რომის იმპერიის]] [[ამფითეატრი]]დან ([[II საუკუნე]]), რომლებიც გამოვლინდა [[1995]]-[[1997]] წლებში [[ვიზე]]ში, გამოფენილია კიბის კედელზე. მიმდინარე გათხრებში ახალი არქეოლოგიური მიკვლევების გამო და მუზეუმში შეზღუდული ადგილის გამო, ზოგიერთი არქეოლოგიური ნივთი დროდადრო იცვლება.[1][2] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{თურქეთის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] 98vtytrnfvrx035rtko1f88qbcsnmz0 4812106 4812105 2025-06-09T17:39:36Z დათო2010 165421 დაემატა [[კატეგორია:1993 წელს დაარსებული მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812106 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.[1][2] [[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.[3] ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].[1][2] [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.[1][2] [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].[1][2] [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.[4] მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.[3] [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.[5] ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,[2] გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.[1][2] ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (23).JPG|150px|მინი]] ეთნოგრაფიის განყოფილების ექსპონატები ზედა სართულს იზიარებენ არქეოლოგიის განყოფილებასთან. ეს განყოფილება შედგება [[188]] ნივთისაგან, რომლებიც ასახავს სოფლის ცხოვრებას [[XIX საუკუნე|XIX]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში, და ქალაქურ ცხოვრებას ქირქლარელში იმავე პერიოდში. გამოფენილია ხალიჩები, ტანსაცმელი, სამკაულები და საოჯახო ნივთები.[1][2] ===არქეოლოგიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (18).JPG|250px|მინი]] 236 არქეოლოგიური არტეფაქტი ყველა გათხრილი მასალაა ქირქლარელის მიმდებარე ადგილებიდან: აშაღიფინარის, კანლიგეჩითის და თილქიბურნუს დასახლებებიდან; ასევე სალამბეილის, ფინარჰისარის, ალფულუ ჰოიუკთეფეს და დოლჰანის ღორღებიდან. არსებობს ზღვის ხმელეთის სახეობებისა და ხეების [[ნამარხი ნაშთები|ნაშთები]], რომლებიც მოიცავს დროს [[ჰოლოცენი]]ს [[გეოქრონოლოგიური სკალა|გეოლოგიური ეპოქიდან]] [[ძველი რომი]]ს ერამდე. არსებობს არქეოლოგიური არტეფაქტები [[ნეოლითი]]ს (ახალი ქვის ხანა), [[ქალკოლითი]]ს (სპილენძის ხანა) და [[რკინის ხანა|რკინის ხანიდან]], ასევე [[ძველი საბერძნეთი]]ს, [[ძველი რომი]]ს, [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიისა]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] ეპოქებიდან.[1][2][3] 72 მონეტის ნიმუშების კოლექცია ძველი საბერძნეთის, ძველი რომის, ბიზანტიის იმპერიისა და ოსმალეთის იმპერიიდან გამოფენილია. ქალის ტანის ნატურალური ზომის [[ქანდაკება]] დგას შესასვლელ დარბაზში პირველ სართულზე. [[მარმარილო]]ს რელიეფები [[გვიანი რომის იმპერია|გვიანი რომის იმპერიის]] [[ამფითეატრი]]დან ([[II საუკუნე]]), რომლებიც გამოვლინდა [[1995]]-[[1997]] წლებში [[ვიზე]]ში, გამოფენილია კიბის კედელზე. მიმდინარე გათხრებში ახალი არქეოლოგიური მიკვლევების გამო და მუზეუმში შეზღუდული ადგილის გამო, ზოგიერთი არქეოლოგიური ნივთი დროდადრო იცვლება.[1][2] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{თურქეთის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1993 წელს დაარსებული მუზეუმები]] 1bptfwl32jhu86ugk42zf0prqszo6ps 4812122 4812106 2025-06-09T17:47:14Z დათო2010 165421 4812122 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1993 წელი }} '''ქირქლარელის მუზეუმი''' ({{lang-tr|Kırklareli Müzesi}}) — ეროვნული მუზეუმი [[ქირქლარელი|ქირქლარელში]], [[თურქეთი]], რომელიც აჩვენებს [[ბუნებრივი ისტორია|ბუნებრივი ისტორიის]] ნიმუშებს, იგი გამოფენს [[ეთნოგრაფია|ეთნოგრაფიულ]] ნივთებს რეგიონის კულტურული ცხოვრების ისტორიასთან დაკავშირებით, და [[არქეოლოგია|არქეოლოგიურ]] არტეფაქტებს, რომლებიც ნაპოვნია ქალაქში და მის მიმდებარე ტერიტორიებზე.<ref name="kv">{{cite web |url=http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43862/kirklareli-muzesi-mudurlugu.html |publisher=Kültür Varlikları ve Müzeler Genel Müdürlüğü |title=Kırklareli Müzesi |language=tr |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref>[[მუზეუმი]]ს დირექტორია დერია ბალკანი.<ref name="gt1">{{cite news |url=http://www.gazetetrakya.com/Haber-Kirklareli_Muzesi_2014_ziyaretcilerini_bekliyor-956605.gazetetrakya |newspaper=Gazete Trakya |title=Kırklareli Müzesi 2014 Ziyaretçilerini Bekliyor |date=2014-02-05 |language=tr |access-date=2015-07-23 }}</ref> ==აღწერა== [[მუზეუმი]]ს შენობა აშენდა მუტასარიფისთვის (გუბერნატორი) ნეშეთ ფაშასა და მერი ჰაჯი მესთან ეფენდისთვის [[1894]] წელს. იგი გამოიყენებოდა როგორც მუნიციპალიტეტის ოფისი [[1962]] წლამდე. [[1970]]-იან წლებში შენობა დაცარიელდა და მიატოვეს დაშლისთვის. [[1983]] წელს დაიწყო შენობის რესტავრაცია და გაგრძელდა შეწყვეტებით, სანამ არ დასრულდა [[1993]] წელს და გაიხსნა როგორც [[მუზეუმი]].<ref name="kv">{{cite web |url=http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43862/kirklareli-muzesi-mudurlugu.html |publisher=Kültür Varlikları ve Müzeler Genel Müdürlüğü |title=Kırklareli Müzesi |language=tr |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref> [[მუზეუმი]] არის ორსართულიანი შენობა სარდაფით. ჯავშანბეტონის შენობას აქვს [[თაღი]]სებური ფანჯრები ოთხივე მხარეს. ბალკონი პირველ სართულზე, შენობის წინა მხარეს ცენტრშია, დაყრდნობილია ოთხ სვეტზე, რომლებიც მთავარი შესასვლელის გვერდებში დგას. [[მუზეუმი]] შედგება სამი განყოფილებისგან: „კულტურა და ბუნება“, „ეთნოგრაფია“ და „არქეოლოგია“. მუზეუმს სულ აქვს 3507 რეგისტრირებული ნივთი, მათ შორის 1882 მონეტა, ,110 არქეოლოგიური არტეფაქტი და 515 ეთნოგრაფიასთან დაკავშირებული ნივთი.<ref name="kv">{{cite web |url=http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43862/kirklareli-muzesi-mudurlugu.html |publisher=Kültür Varlikları ve Müzeler Genel Müdürlüğü |title=Kırklareli Müzesi |language=tr |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref> [[მუზეუმი]] გამოიყენება როგორც რეგიონის ისტორიული კვლევების ცენტრი, ასევე თანამშრომლობისთვის სამეცნიერო ინსტიტუტებში, გამოიყენება და მართავს მათ. მისი მთავარი ფუნქციაა რეგიონში ბუნებრივი და კულტურული ღირებულებების რეგისტრაცია. ამჟამად რეგისტრში ჩამოთვლილია სულ 269 დაცული ღირებულება, მათ შორის 98 არქეოლოგიური ადგილი, 3 ურბანული ადგილი, 13 ბუნებრივი დაცული ზონა და 155 ერთი შენობის ისტორიული [[ძეგლი]].<ref name="kv">{{cite web |url=http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43862/kirklareli-muzesi-mudurlugu.html |publisher=Kültür Varlikları ve Müzeler Genel Müdürlüğü |title=Kırklareli Müzesi |language=tr |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref> [[მუზეუმი]] ღიაა კვირის შვიდივე დღე 9:00-18:00 ადგილობრივი დროით 15 აპრილიდან 26 ოქტომბრამდე. ორშაბათს დახურულია.<ref name="gg1">{{cite news |url=http://www.gorunumgazetesi.com.tr/haber/22006/kirklareli-muzesini-9-bin-66-kisi-ziyaret-etti.html |newspaper=Görünüm |title=Kırklareli Müzesi'ni 9 bin 66 kişi ziyaret etti |date=2015-01-16 |language=tr |access-date=2015-07-23 }}</ref> მუზეუმში შესვლა უფასოა. [[2013]] წელს მუზეუმში სულ 9362 ადამიანმა იმოგზაურა, მათ შორის 417 უცხოელი ტურისტი.<ref name="gt1">{{cite news |url=http://www.gazetetrakya.com/Haber-Kirklareli_Muzesi_2014_ziyaretcilerini_bekliyor-956605.gazetetrakya |newspaper=Gazete Trakya |title=Kırklareli Müzesi 2014 Ziyaretçilerini Bekliyor |date=2014-02-05 |language=tr |access-date=2015-07-23 }}</ref> [[2014]] წელს სტუმართა რიცხვი იყო 9066, რომელთაგან 535 საზღვარგარეთიდან ჩამოვიდა.<ref name="iro">{{cite web |url=http://iro.org.tr/muzelerde-yaz-saati-uygulamasipazartesi-gunleri-de-acik-olacak-muzeler-sevgili-arkadaslar-edindigimiz-bilgilere-gore-kultur-ve-turizm-bakanligina-bagli-muze-ve-orenyerleri-15-nisan-2015-carsamba.html |publisher=İstanbul Rehberler Odası |title=Müzelerde Yaz Saati Uygulaması/Haftanın 7 günü açık olacak müzele |language=tr |access-date=2015-07-23 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150723183057/http://iro.org.tr/muzelerde-yaz-saati-uygulamasipazartesi-gunleri-de-acik-olacak-muzeler-sevgili-arkadaslar-edindigimiz-bilgilere-gore-kultur-ve-turizm-bakanligina-bagli-muze-ve-orenyerleri-15-nisan-2015-carsamba.html |archive-date=2015-07-23 }}</ref> ===ბუნებრივი ისტორიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (34).JPG|250px|მინი]] დიდი ოთახი პირველ სართულზე დათმობილია ბუნებრივი ისტორიის კოლექციისთვის. სულ 102 სახეობა, რომლებიც ადგილობრივია რეგიონისთვის, მათ შორის 76 ფრინველისა და ძუძუმწოვრის [[ტაქსიდერმი]]რებული სახეობა,<ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref> გამოფენილია მათ ბუნებრივ გარემოში. ზოგიერთი გამოფენილი ცხოველი გადაშენებულია და ზოგიც [[საფრთხეში მყოფი სახეობები|გადაშენების საფრთხის წინაშე]] მდგომი სახეობაა. ეს განყოფილება იზიდავს საშუალო სკოლის მოსწავლეებს, უნივერსიტეტის ბიოლოგიის სტუდენტებს და მკვლევარებს.<ref name="kv">{{cite web |url=http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43862/kirklareli-muzesi-mudurlugu.html |publisher=Kültür Varlikları ve Müzeler Genel Müdürlüğü |title=Kırklareli Müzesi |language=tr |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref> ===ეთნოგრაფიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (23).JPG|150px|მინი]] ეთნოგრაფიის განყოფილების ექსპონატები ზედა სართულს იზიარებენ არქეოლოგიის განყოფილებასთან. ეს განყოფილება შედგება [[188]] ნივთისაგან, რომლებიც ასახავს სოფლის ცხოვრებას [[XIX საუკუნე|XIX]] და [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში, და ქალაქურ ცხოვრებას ქირქლარელში იმავე პერიოდში. გამოფენილია ხალიჩები, ტანსაცმელი, სამკაულები და საოჯახო ნივთები.<ref name="kv">{{cite web |url=http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43862/kirklareli-muzesi-mudurlugu.html |publisher=Kültür Varlikları ve Müzeler Genel Müdürlüğü |title=Kırklareli Müzesi |language=tr |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref> ===არქეოლოგიის განყოფილება=== [[ფაილი:KırklareliMuseum (18).JPG|250px|მინი]] 236 არქეოლოგიური არტეფაქტი ყველა გათხრილი მასალაა ქირქლარელის მიმდებარე ადგილებიდან: აშაღიფინარის, კანლიგეჩითის და თილქიბურნუს დასახლებებიდან; ასევე სალამბეილის, ფინარჰისარის, ალფულუ ჰოიუკთეფეს და დოლჰანის ღორღებიდან. არსებობს ზღვის ხმელეთის სახეობებისა და ხეების [[ნამარხი ნაშთები|ნაშთები]], რომლებიც მოიცავს დროს [[ჰოლოცენი]]ს [[გეოქრონოლოგიური სკალა|გეოლოგიური ეპოქიდან]] [[ძველი რომი]]ს ერამდე. არსებობს არქეოლოგიური არტეფაქტები [[ნეოლითი]]ს (ახალი ქვის ხანა), [[ქალკოლითი]]ს (სპილენძის ხანა) და [[რკინის ხანა|რკინის ხანიდან]], ასევე [[ძველი საბერძნეთი]]ს, [[ძველი რომი]]ს, [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიისა]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] ეპოქებიდან.<ref name="kv">{{cite web |url=http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43862/kirklareli-muzesi-mudurlugu.html |publisher=Kültür Varlikları ve Müzeler Genel Müdürlüğü |title=Kırklareli Müzesi |language=tr |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="gt1">{{cite news |url=http://www.gazetetrakya.com/Haber-Kirklareli_Muzesi_2014_ziyaretcilerini_bekliyor-956605.gazetetrakya |newspaper=Gazete Trakya |title=Kırklareli Müzesi 2014 Ziyaretçilerini Bekliyor |date=2014-02-05 |language=tr |access-date=2015-07-23 }}</ref> 72 მონეტის ნიმუშების კოლექცია ძველი საბერძნეთის, ძველი რომის, ბიზანტიის იმპერიისა და ოსმალეთის იმპერიიდან გამოფენილია. ქალის ტანის ნატურალური ზომის [[ქანდაკება]] დგას შესასვლელ დარბაზში პირველ სართულზე. [[მარმარილო]]ს რელიეფები [[გვიანი რომის იმპერია|გვიანი რომის იმპერიის]] [[ამფითეატრი]]დან ([[II საუკუნე]]), რომლებიც გამოვლინდა [[1995]]-[[1997]] წლებში [[ვიზე]]ში, გამოფენილია კიბის კედელზე. მიმდინარე გათხრებში ახალი არქეოლოგიური მიკვლევების გამო და მუზეუმში შეზღუდული ადგილის გამო, ზოგიერთი არქეოლოგიური ნივთი დროდადრო იცვლება.<ref name="kv">{{cite web |url=http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43862/kirklareli-muzesi-mudurlugu.html |publisher=Kültür Varlikları ve Müzeler Genel Müdürlüğü |title=Kırklareli Müzesi |language=tr |access-date=2015-07-20 }}</ref><ref name="mct">{{cite web |url=http://www.kultur.gov.tr/EN,39596/kirklareli-museum.html |publisher=Ministry of Culture and Tourism |title=Kırklareli Museum |access-date=2015-07-20 }}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{თურქეთის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1993 წელს დაარსებული მუზეუმები]] ifa08sfiiebythll08vdyizt6jei4fa 3 590187 4812074 2025-06-09T16:20:35Z Mehman 75871 დაარქივდა 4812074 wikitext text/x-wiki {{closed}} == ჩიფლაქი (ჩანაქკალეს რაიონი) == მეჰმან, თავად თურქულ ვიკიპედიაში გადახედე როგორ აქვთ აწყობილი სოფლების შესახებ სტატიები. ჩანაქკალეს პროვინციაში არის 11 რაიონი და ამ რაიონებში არის სოფლები. ყველა სოფელს რაიონების მიხედვით აქვს თარგები და არა პროვინციების მიხედვით. შესაბამისად ფრჩხილებში მიეწერებათ რაიონის სახელი და არა პროვინციის. რადგან აქმ შემტხვევაში რაიონი და პროვინცია მსგავსი სახელითაა პროვინცია შევცვალე რაიონით. [https://tr.wikipedia.org/wiki/Kategori:%C3%87anakkale_%C5%9Fablonlar%C4%B1 აი აქაა ამ პროვინციის ყველა რიონის სოფლის თარგები]. --[[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 19:17, 22 იანვარი 2024 (UTC) :დიახ, ახლა მივხვდი რას გულისხმობდი. შემდეგში განხილვაში ან რეზიუმეში დამიწერე ხოლმე, რომ არ გამიკვირდეს :) — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 19:21, 22 იანვარი 2024 (UTC) ::კაი :) [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 19:24, 22 იანვარი 2024 (UTC) ==კითხვა== Hi, I don't know If I'm writing this message to the right person but I'll still try. I created this account today and I want to delete it. the site gives me some kind of vibe that my IP would get leaked any moment and stuff, like I don't feel protected here. I also want to have those articles deleted that I made, translated etc. is it possible? thanks. {{ხელმოუწერელი|Bloodsoulzz}} :Hello. Technically, it's impossible to delete an account; even more so, it's unavailable to local admins. I recommend applying for this [[m:Steward requests/Miscellaneous|on this page]] to Stewards who have more technical capabilities than us. You can also contact the Wikimedia Foundation via ca@wikimedia.org. --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 18:24, 1 აპრილი 2024 (UTC) ==ჰესილისის ქრონიკები== ::გამარჯობა შევქმენი ინფორმაცია წიგნის შესახებ "ჰესილისის ქრონიკები" და სიმართლე გითხრათ ვერ მივხდი რა იყო პრობლემა რის გამოც გაუქმდა, გალინკული მქონდა წიგნის გვერდი საბას ფლათფორმაზე სადაც იყიდება ოფიციალურად, საბას საიტი ყველაზე დიდია საქარტველოში სადაც ელექტრონული წიგნები იყიდება, და ეს ინფორმაცია არ იყო სანდო თუ პრობლემა რა გახდა მისი დაბლოკვის? [[მომხმარებელი:Ramistel|Ramistel]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Ramistel|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Ramistel|წვლილი]]) 22:30, 1 აპრილი 2024 (UTC) :მოგესალმებით. სტატიას არ გააჩნდა სანდო და გადამოწმებადი წყაროები, არ იყო ვიკიფიცირებული, არ იყო დაცული ენციკლოპედიური სტანდარტი და ა.შ. მარტო „გალინკვა“ არ არის საკმარისი. ასევე თავი შეიკავეთ ვიკიპედიაში კომერციული პლატფორმების რეკლამირებას. პატივისცემით, --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 22:40, 1 აპრილი 2024 (UTC) == არაობიექტურობა, პოლიტიკურობა, ენობრივი გაუმართაობა == გადმომაქვს კომენტარი რომელიც ბაგრატ მუხრანბატონის განხილვის გვერდზე დაგიწერეთ: ვხედავ რომ ქართულია (ვიკიპედია) და არა ინგლისური, რადგან ჩრდილოეთ კორეის სტილში წერთ სტატიებს თურქ ლიდერებზე და ასევე ჩრდილოეთ კორეის სტილში დიქტატურულად არ აძლევთ საშუალებას სხვებს ისინი უცხოენოვანი ვიკიპედიებივით მიუკერძოებლები გახადონ... ახლა როცა არ მომეცით საშუალება ათათურქის სტატიაში პატარა მონაკვეთი ჩამემატებინა შესაბამისი წყაროთი გენოციდებზე, რომლებზეც უცხოურ ვიკიპედიებში მთელი თავია დათმობილი ათათურქის სტატიაში (თურქულის გარდა რა თქმა უნდა), კიდევ უფრო სასაცილო გახდა თქვენი არგუმენტი რომ "კატეგორიის ამ სტატიაში არსებობა არაფერს ვნებს. მკითხველმა სტატიის წაკითხვის შემდეგ თვითონ შეუძლია გადაწყვიტოს რა არის სწორი." ათათურქზე არ შეუძლია? მითუმეტეს რომ ათათურქისთვის ამ ბრალდებების წაყენებას აქვს არგუმენტაცია, მუხრანბატონისთვის კი - არა. და მე ეს საკმარისად ავხსენი. თქვენ რა თქმა უნდა აქაც მიკერძოებულობა გამოიჩინეთ. P.S. მკითხველმა შეუძლია გადაწყვიტოს კი არა, მკითხველს შეუძლია გადაწყვიტოს. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, თქვენ აშკარად არ იცით ქართული ენა იმ დონეზე რომ სხვების სტატიების შემმოწმებელი და მითუმეტეს ქართული ვიკიპედიის ადმინისტრატორი იყოთ. (თქვენი სტატიები ენობრივად გაუმართავია და მანქანურ თარგმანს ჰგავს) მაგრამ ეს არაა მთავარი, მთავარი ისაა რომ საქართველო ჩრდილოეთ კორეა და საბჭოთა კავშირი არაა და ქართულ ვიკიპედიაში ვიღაც პოლიტიკურ ლიდერებზე "ლენინს ვაქებდეთ" სტილის სტატიები არ უნდა იწერებოდეს. არამედ ისეთი მიუკერძოებელი და დაბალანსებული უნდა იყოს როგორც ეს უცხოურ და განსაკუთრებით დიახაც ინგლისურ ვიკიპედიაშია. {{ხელმოუწერელი|უცნოობი}} :მოდით ჯერ იმით დავიწყებ, რომ ადმინობას იმ ადამიანისგან ვერ ვისწავლი, ვისაც ელემენტარულად ხელმოწერა ავიწყდება. ასევე ტონს დაუწიეთ, თქვენი ამპარტავანი საქციელიდან არაფერი არ მაქვს სასწავლი. აშკარად ვერ ხვდებით თქვენს საქციელს და აზრიც არ აქვს ამ განხილვის გაგრძელებას. თქვენი მოღვაწეობის ბოლო ორი თვე მარტო კონფლიქტებს დაუთმეთ ვიკიპედიაში, შესაბამისად თქვენთან მსჯელობას აზრი არ აქვს. --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 11:01, 8 აპრილი 2024 (UTC) == არასამართლიანობა == მოგესალმებით, თქვენს ბაზაში არის რამოდენიმე პანტომიმის სახელმწიფო თეატრის გვერდი სადაც ყველგან სიცრუე წერია და თქვენ არ გვაძლევთ საშუალებას ზუსტი ინფორმაცია დავწეროთ! ასევე რაც მთავარია ჩვენი სამხატვრო ხელმძღვანელის დამსახურებებით და მემკვიდრეს ჯუნიორ ამირან შალიკაშვილის გვერდს გვიშლით რამდენჯერაც ავაწყეტ. ეს უკვე გამიზნული შეტევაა თუ აგვუხსენით რა ხდება!? ერთხელ გვითხრეს მიზეზი ცოცხლებზე არ შეიძლებაო და რობერტ სტურუა მოკვდა? ან ბევრი არტისტი ვინც ბაზაში გყავთ. აქ სხვა რაღაც დევს და გთხოვთ სასწრაფოდ თქვენი შეცდომები გამოასწოროთ. მადლობა წინასწარ. {{ხელმოუწერელი|JuniorAmiran}} == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder to vote now to select members of the first U4C</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]'' Dear Wikimedian, You are receiving this message because you previously participated in the UCoC process. This is a reminder that the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) ends on May 9, 2024. Read the information on the [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility. The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]]. Please share this message with members of your community so they can participate as well. On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" /> </div> [[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 23:11, 2 მაისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024/Previous_voters_list_2&oldid=26721207 --> ==გოჩა ლაღიძე== გამარჯობა, თქვენ წაშალეთ ეს ბიოგრაფია, რომელსაც ჰქონდა სათანადო წყარო. ([[გოჩა ლაღიძე]], [https://nl.wikipedia.org/wiki/Gotscha_Lagidse და მეტი ინფორმაცია შეგიძლიათ იპოვოთ ჰოლანდიურ ვიკიპედიაში]). გთხოვთ, უფრო დეტალურად აგვიხსნათ, რატომ წაშალეთ ის? მადლობა.[[მომხმარებელი:Chescargot|Chescargot]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Chescargot|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Chescargot|წვლილი]]) 15:27, 19 ივლისი 2024 (UTC) :მოგესალმებით. გაეცანით [[ვიკიპედია:ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა|ვიკიკიპედიის ცნობადობის კრიტერიუმს]], რის მიხედვითაც წაიშალა აღნიშნული სტატია. გაითვალისწინეთ, რომ სხვადასხვა ვიკიპედიას სხვადასხვა ცნობადობის კრიტერიუმი გააჩნია. მადლობა, — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 18:30, 19 ივლისი 2024 (UTC) ::Can you point out how this native Georgian person in the arts is not relevant for ka-wiki? I have checked the [[ვიკიპედია:ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა|ვიკიკიპედიის ცნობადობის კრიტერიუმს]] and I wonder how you come to the conclusion this person does not comply with the notability points in the field of arts as artist. For example, he won quite a number of prices, as you can quickly see in the Dutch (nl) wiki, and a relevant one in Georgia - the peoples artists of the republic (ssr) in 1988. Furthermore, it is easy to see he has entries in the Biographical dictionary of the National Parliamentary Library of Georgia - [[http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00009977/ http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00009977] as well as at the Emigrants section http://www.nplg.gov.ge/emigrants/ka/00001334/. Also, he is picked up not once, but at multiple occasions by relevant Georgian (national) media. Just two months ago he was on 1TV (public tv) https://1tv.ge/audio/pikis-saati-02-05-2024/ and at other moments in the last few years as well - as a recognized and credited Georgian emigrant in the field of arts, such as here https://1tv.ge/audio/pikis-saati-emigranti-gocha-laghidze/ or at Imedi https://www.imedi.ge/ge/video/88066/gocha-lagidzis-shemoqmedeba#!?from=1610150400&page=1&to=1610236800. He is a master in the Dutch goldsmith guild, also confirmed at the Georgian National Geographic https://nationalgeographic.ge/story/iaraghis-samyaroshi/. Madloba - labrang [[მომხმარებელი:Labrang|Labrang]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Labrang|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Labrang|წვლილი]]) 17:50, 20 ივლისი 2024 (UTC) :::tagging @[[მომხმარებელი:Zlad!|Zlad!]]. [[მომხმარებელი:Labrang|Labrang]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Labrang|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Labrang|წვლილი]]) 17:55, 20 ივლისი 2024 (UTC) ::::I already indicated in my previous message that the criteria of notability are different in Wikipedias and this person does not meet it. As for the sources you cited, the NPLG bibliographic lexicon is not a criterion of significance and a notable source; there is a [[ვიკიპედია:ფორუმი/წინადადებები#საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი|consensus on this in Wikipedia]], which is also indicated in the policy. I also didn't understand why you tagged user Zlad here; what will they decide here whether this person is notable or not? Or are they giving me orders here? :) --[[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 21:43, 20 ივლისი 2024 (UTC) :::::Your edit is being questioned with ''multiple'' arguments and the request to be ''more specific'' than merely referring to a clause that we all read. If no answer is given to that request, it is natural then to get second opinions and discuss the validity of arguments used. [[მომხმარებელი:Chescargot|Chescargot]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Chescargot|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Chescargot|წვლილი]]) 06:59, 21 ივლისი 2024 (UTC) :::::@[[მომხმარებელი:Mehman|Mehman]]: excluding nplg - which you single out now while ignoring the rest of my questions - in what way is this person not regarded "notable", when challenged along the "notability criteria"? Did this person not win a national republican prize in arts, is the person not noted by various Georgian (national) media, did this person not win prizes in his 2nd homeland? Did this person not achieve recognition at the highest levels in his craftmanship there? Anyways, i will leave it here. It seems very odd to me, but I am not going to argue any further. [[მომხმარებელი:Labrang|Labrang]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Labrang|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/Labrang|წვლილი]]) 21:37, 24 ივლისი 2024 (UTC) == Research about the tools on Wikimedia projects by the CEE Hub == Hi everyone, We would like to invite you to submit your responses to the survey dedicated to the tools that are used currently across the Wikimedia projects and the tools that you want to have. This survey was made by the working group of the [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]], and your responses will be reviewed afterwards, as we want to continue supporting the communities. That support can be documentation for certain most used tools by other communities across the region per specific topics, finding solutions for new tools to be created in the future, creating most needed tools in the region (so called "regional wishlist list"), and many other options. ''Deadline to fill in the survey is '''20th of August, 2024'''.'' Submit your answers [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeIwzCDKs6jXPG7EpZe-JH2Mm1odU0_MAv1bO-z-nLOq9dlug/viewform?usp=sf_link '''here'''] Thank you in advance for your time that you will dedicate in filling in this survey --[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]) 13:07, 26 ივლისი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tools&oldid=27177596 --> == Rename of template GFDL == Hi! I have talked on [[ვიკიპედია:ფორუმი/მრავალენოვანი#Checking_files]] and it seems that you and I are the only two in the discussion. If you have any concerns about it I would like to know why the rename of {{tl|GFDL}} to {{tl|GFDL-with-disclaimers}} per [[:en:Wikipedia:GFDL standardization]] is not a good idea? If you are just busy thats okay too but it will not take very long to do the rename with a bot. I have a bot and can fix it in no time if I get a bot flag. Or if a local user have a bot it can be done easily. [[მომხმარებელი:MGA73|MGA73]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MGA73|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MGA73|წვლილი]]) 12:59, 2 ოქტომბერი 2024 (UTC) == Results from the survey about the tools on Wikimedia projects by the CEE Hub == Hi everyone, During August 2024, we sent you a survey about the tools, so now we would like to bring to your attention the conclusions and results from the survey, which you can explore on this '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Tools|Meta page]]'''. I hope you will enjoy exploring the mentioned tools on the page, along with other conclusions from the survey. Thanks for your time, and we will continue working on this important topic. --[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]) 12:10, 7 ოქტომბერი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tools&oldid=27177596 --> == Request == Could you please take a look at [[:კატეგორია:წასაშლელი გვერდები]]? Thanks, [[მომხმარებელი:TenWhile6|TenWhile6]] ([[მომხმარებლის განხილვა:TenWhile6|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/TenWhile6|წვლილი]]) 10:45, 24 ოქტომბერი 2024 (UTC) :Thanks for your note, but we monitor vandalism cases and all the necessary lists, so there is no need to remind us about this. Good luck. – [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 21:50, 24 ოქტომბერი 2024 (UTC) ::Thanks and sorry for my unneeded request. Have a nice day, [[მომხმარებელი:TenWhile6|TenWhile6]] 21:51, 24 ოქტომბერი 2024 (UTC) == დახმარება == გამარჯობა, პირველად შევქმენი მომხმარებლის გვერდი და დავწერე პატარა სტატია, რომელსაც ვაპირებ რომ თანდათან დავამატო. ბიოგრაფიული შინაარსის არის და ცოცხალ ადამიანს ეხება. მჭირდება თქვენი დახმარება. მინდა,რომ: 1. მალე გამოქვეყნდეს, ანუ რაც შეიძლება მოკლე დროში იძებნებოდეს გუგლის საძიებო სისტემაში; 2. აქ მომივიდა შეტყობინება, რომ თქვენ დამბლოკეთ. გთხოვთ, დამეხმაროთ და გამარკვიოთ სიტუაციაში. მივიღებ ყველანაირ შენიშვნას/წინადადებას. პატივისცემით, [[მომხმარებელი:გოგა როხვაძე|გოგა როხვაძე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:გოგა როხვაძე|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/გოგა როხვაძე|წვლილი]]) 14:04, 24 ნოემბერი 2024 (UTC) :მოგესალმებით. პიროვნებების შესახებ სტატიებმა უნდა დააკმაყოფილონ [[ვიკიპედია:ბიოგრაფიის ენციკლოპედიური მნიშვნელობა|ცნობადობის შესახებ კრიტერიუმები]], წინააღმდეგ შემთხვევაში ისინი წაიშლებიან. გაეცანით შესაბამის პოლიტიკას. პატივისცემით, — [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 22:09, 1 დეკემბერი 2024 (UTC) == თხოვნა == {{ბლოკის მოხსნა/ძირი|მიზეზი=მოგესალმებით Mehman. გთხოვთ განუსაზღვრელი ვადით ბლოკირება შემიმსუბუქოთ გარკვეული ვადით თუ ხელგეწიფებათ ან/და თუა ეს თქვენთვის შესაძლებელი (ან სხვა ადმინისტრატორებთან შეთანხმებით), ვაცნობიერებ ჩემს გადაცდომას, გპირდებით, არასდროს არ მივიღებ თქვენთან ან/და სხვა ადმინისტრატორებთან თუ რედაქტორებთან შეთანხმების გარეშე გადაწყვეტილებას. და თუ თქვენ არ ხართ თანახმა ბლოკირების სტატუსის შეცვლის, მაშინ ისე მაინც თუა შესაძლებელი მხოლოდ საკუთარ სავარჯიშოზე მქონდეს წვდომა?... მადლობა. პატივისცემით [[მომხმარებელი:Coregency]] & [[მომხმარებელი:lasha-george]]|29|12|2024|}} [[სპეციალური:წვლილი/93.186.208.69|93.186.208.69]] 16:26, 29 დეკემბერი 2024 (UTC) მოგესალმებით ბ-ნო Mehman მე გახლავართ ფრილანსერი, ვაკეთებ თარგმანებს ქართულ, რუსულ, ინგლისურ ენებზე. თავისუფალ დროს, მსურს წვლილი შევიტანო ქართული ვიკიპედიის განვითარებაში. მაქვს რამდენიმე სტატიის ინგლისურიდან, ან რუსულიდან თარგმნის იდეა. შესაძლოა, ქართული სპეციფიკის დამატებით. მე ვთარგმნე "ჩარლი მანგერი (Charles Thomas Munger)" უორენ ბაფეტის მეგობრის და ბიზნეს პარტნიორის შესახებ სტატია, ინგლისური ვერსიიდან. თუ ვინმე შეამოწმებს და მომცემს შენიშვნებს, ვიქნები მეტად მოხარული. ყველა თარგმანს გრამატიკულ შეცდომებზე ვასწორებ და მექანიკური შეცდომები, წესით, არ უნდა იყოს. დავწერე სტატია "ანდრეი ვიქტოროვიჩ ბურმისტროვი", ყაზახ ბიზნესმენზე. ის ცნობილი ნავთობმეწარმეა ყაზახეთის რესპუბლიკაში. მაშინ იყო მცირე პუბლიკაციები ინტერნეტში და ამიტომ ჯერ ადმინისტრატორმა მიხეილმა და შემდეგ ადმინისტრატორმა DerFuchs წაშალეს. ახლა შეიცვალა გარემოება. ინტერნეტ წყაროებში უკვე არის 9 სტატია გამოქვეყნებული ანდრეი ბურმისტროვსა და მის კომპანიაზე. თქვენი აზრით, შეიძლება ჩაითვალოს "ენციკლოპედიური მნიშვნელობის" პიროვნებად და დავკიდო სტატია "ბურმისტროვი ანდრეი ვიქტოროვიჩი"? fvjl80aiuyttyjf19ipplpy56kbzzg0 0 590188 4812076 2025-06-09T16:21:06Z Surprizi 14671 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მეცნიერი}} ჯორჯ ჯონსტონ სტოუნი (1826-1911) იყო ბრიტანელი ირლანდიელი ფიზიკოსი და მათემატიკოსი, რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღე... 4812076 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} ჯორჯ ჯონსტონ სტოუნი (1826-1911) იყო ბრიტანელი ირლანდიელი ფიზიკოსი და მათემატიკოსი, რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა[3]. მან შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“ და მისი აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება[4]. ბიოგრაფია ის ანგლო-ირლანდიურ ოჯახში დაიბადა. განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სტოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგს კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების სამსახურის უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; იგი კრემაცია ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სტოუნიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო სპექტროსკოპია, ოპტიკა, აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. 1874 წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე (სინათლის სიჩქარე c, გრავიტაციული მუდმივა G და მინიმალური ელექტრული მუხტი e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა 1881 წელს. 1891 წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „ელექტრონი“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მთვარეზე ერთ-ერთ კრატერს სტოუნის სახელი ჰქვია. dyigq6a9eomon0mo4vdtmna03a9lbd8 4812077 4812076 2025-06-09T16:21:59Z Surprizi 14671 4812077 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსტონ სტონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; 1826-1911) — ბრიტანელი ირლანდიელი ფიზიკოსი და მათემატიკოსი, რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა[3]. მან შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“ და მისი აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება[4]. ბიოგრაფია ის ანგლო-ირლანდიურ ოჯახში დაიბადა. განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სტოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგს კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების სამსახურის უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; იგი კრემაცია ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სტოუნიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო სპექტროსკოპია, ოპტიკა, აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. 1874 წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე (სინათლის სიჩქარე c, გრავიტაციული მუდმივა G და მინიმალური ელექტრული მუხტი e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა 1881 წელს. 1891 წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „ელექტრონი“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მთვარეზე ერთ-ერთ კრატერს სტოუნის სახელი ჰქვია. 0x5ey2g28rs5q7w4ldgap483cbcu7hb 4812078 4812077 2025-06-09T16:23:10Z Surprizi 14671 4812078 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსტონ სტონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; 1826-1911) — ბრიტანელი ირლანდიელი ფიზიკოსი და მათემატიკოსი, რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა[3]. მან შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“ და მისი აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება[4]. ბიოგრაფია ის ანგლო-ირლანდიურ ოჯახში დაიბადა. განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სტოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგს კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების სამსახურის უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; იგი კრემაცია ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სტოუნიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო სპექტროსკოპია, ოპტიკა, აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. 1874 წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე (სინათლის სიჩქარე c, გრავიტაციული მუდმივა G და მინიმალური ელექტრული მუხტი e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა 1881 წელს. 1891 წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „ელექტრონი“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მთვარეზე ერთ-ერთ კრატერს სტოუნის სახელი ჰქვია. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. dulggrm1wp4zx5qx4cfljnrbpa790hj 4812079 4812078 2025-06-09T16:24:49Z Surprizi 14671 4812079 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსტონ სტონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; 1826-1911) — ბრიტანელი ირლანდიელი ფიზიკოსი და მათემატიკოსი, რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა[3]. მან შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“ და მისი აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება[4]. ბიოგრაფია ის ანგლო-ირლანდიურ ოჯახში დაიბადა. განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სტოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგს კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების სამსახურის უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; იგი კრემაცია ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სტოუნიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო სპექტროსკოპია, ოპტიკა, აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. 1874 წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე (სინათლის სიჩქარე c, გრავიტაციული მუდმივა G და მინიმალური ელექტრული მუხტი e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა 1881 წელს. 1891 წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „ელექტრონი“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მთვარეზე ერთ-ერთ კრატერს სტოუნის სახელი ჰქვია. ==ბიბლიოგრაფია== *''The Infancy of Atomic Physics. Hercules in His Cradle'', by Alex Keller. Oxford University 1983. {{ISBN|0-19-853904-5}} {{cite book|title=2013 reprint|publisher=Dover|url=https://books.google.com/books?id=2PTDAgAAQBAJ|isbn=9780486149950|date=9 October 2013}} * {{cite journal |jstor=531468|title=George Johnstone Stoney, F.R.S., and the Concept of the Electron|journal=Notes and Records of the Royal Society of London|volume=29|issue=2|pages=265–276|last1=O'Hara|first1=J. G.|year=1975|doi=10.1098/rsnr.1975.0018|s2cid=145353314}} *{{cite journal |last=Stoney |first=G. J. |year=1894 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/122066#page/432/mode/2up |title=Of the "Electron", or Atom of Electricity |journal=Philosophical Magazine |series=Series 5 |volume=38 |pages=418–420}} *{{cite journal |bibcode=1983QJRAS..24...24B|title=Natural Units Before Planck|journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|volume=24|pages=24|last1=Barrow|first1=J. D.|year=1983}} *"The Constants of Nature, by [[John D. Barrow]], Jonathan Cape, London 2002. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:სთონი, ჯორჯი}} 20dnyjydwxmqeacggyfq1bdxp2md93q 4812081 4812079 2025-06-09T16:34:28Z Surprizi 14671 4812081 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსთონ სთონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; დ. 15 თებერვალი, 1826 — გ. 5 ივლისი, 1911) — ბრიტანელი ირლანდიელი ფიზიკოსი და მათემატიკოსი, რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა.<ref name="stoney11">{{cite web|url= http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|title= George Johnstone Stoney 1826–1911|author= Obituary in ''The Daily Express'' newspaper|date= 1911-07-06|archiveurl= https://web.archive.org/web/20090422000043/http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|archivedate= 2009-04-22}}</ref> მან ასევე შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“, რომლის აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება.<ref>Джеммер, Макс. Эволюция понятий квантовой механики / Пер. с англ. / Под ред. Л. И. Пономарёва. — М.: Наука, 1985</ref> ==ბიოგრაფია== განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სთოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგსის კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; მას [[კრემაცია]] ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სთონიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო [[სპექტროსკოპია]], [[ოპტიკა]], აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. [[1874]] წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე ([[სინათლის სიჩქარე]] c, [[გრავიტაციული მუდმივა]] G და მინიმალური [[ელექტრული მუხტი]] e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა [[1881]] წელს. [[1891]] წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „[[ელექტრონი]]“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს სთოუნი დაარქვეს. ==ბიბლიოგრაფია== *''The Infancy of Atomic Physics. Hercules in His Cradle'', by Alex Keller. Oxford University 1983. {{ISBN|0-19-853904-5}} {{cite book|title=2013 reprint|publisher=Dover|url=https://books.google.com/books?id=2PTDAgAAQBAJ|isbn=9780486149950|date=9 October 2013}} * {{cite journal |jstor=531468|title=George Johnstone Stoney, F.R.S., and the Concept of the Electron|journal=Notes and Records of the Royal Society of London|volume=29|issue=2|pages=265–276|last1=O'Hara|first1=J. G.|year=1975|doi=10.1098/rsnr.1975.0018|s2cid=145353314}} *{{cite journal |last=Stoney |first=G. J. |year=1894 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/122066#page/432/mode/2up |title=Of the "Electron", or Atom of Electricity |journal=Philosophical Magazine |series=Series 5 |volume=38 |pages=418–420}} *{{cite journal |bibcode=1983QJRAS..24...24B|title=Natural Units Before Planck|journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|volume=24|pages=24|last1=Barrow|first1=J. D.|year=1983}} *"The Constants of Nature, by [[John D. Barrow]], Jonathan Cape, London 2002. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:სთონი, ჯორჯი}} 99kcq949xzyb93tgax4au16ucxaziqe 4812082 4812081 2025-06-09T16:35:18Z Surprizi 14671 4812082 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსთონ სთონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; დ. [[15 თებერვალი]], [[1826]] — გ. [[5 ივლისი]], [[1911]]) — ბრიტანელი [[ირლანდიელი]] [[ფიზიკოსი]] და [[მათემატიკოსი]], რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა.<ref name="stoney11">{{cite web|url= http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|title= George Johnstone Stoney 1826–1911|author= Obituary in ''The Daily Express'' newspaper|date= 1911-07-06|archiveurl= https://web.archive.org/web/20090422000043/http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|archivedate= 2009-04-22}}</ref> მან ასევე შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“, რომლის აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება.<ref>Джеммер, Макс. Эволюция понятий квантовой механики / Пер. с англ. / Под ред. Л. И. Пономарёва. — М.: Наука, 1985</ref> ==ბიოგრაფია== განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სთოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგსის კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; მას [[კრემაცია]] ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სთონიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო [[სპექტროსკოპია]], [[ოპტიკა]], აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. [[1874]] წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე ([[სინათლის სიჩქარე]] c, [[გრავიტაციული მუდმივა]] G და მინიმალური [[ელექტრული მუხტი]] e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა [[1881]] წელს. [[1891]] წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „[[ელექტრონი]]“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს სთოუნი დაარქვეს. ==ბიბლიოგრაფია== *''The Infancy of Atomic Physics. Hercules in His Cradle'', by Alex Keller. Oxford University 1983. {{ISBN|0-19-853904-5}} {{cite book|title=2013 reprint|publisher=Dover|url=https://books.google.com/books?id=2PTDAgAAQBAJ|isbn=9780486149950|date=9 October 2013}} * {{cite journal |jstor=531468|title=George Johnstone Stoney, F.R.S., and the Concept of the Electron|journal=Notes and Records of the Royal Society of London|volume=29|issue=2|pages=265–276|last1=O'Hara|first1=J. G.|year=1975|doi=10.1098/rsnr.1975.0018|s2cid=145353314}} *{{cite journal |last=Stoney |first=G. J. |year=1894 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/122066#page/432/mode/2up |title=Of the "Electron", or Atom of Electricity |journal=Philosophical Magazine |series=Series 5 |volume=38 |pages=418–420}} *{{cite journal |bibcode=1983QJRAS..24...24B|title=Natural Units Before Planck|journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|volume=24|pages=24|last1=Barrow|first1=J. D.|year=1983}} *"The Constants of Nature, by [[John D. Barrow]], Jonathan Cape, London 2002. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:სთონი, ჯორჯი}} 449a2a4mob8jg5btzo1lc97shdgtwpx 4812083 4812082 2025-06-09T16:36:07Z Surprizi 14671 4812083 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსთონ სთონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; დ. [[15 თებერვალი]], [[1826]] — გ. [[5 ივლისი]], [[1911]]) — [[ირლანდიელი]] [[ფიზიკოსი]] და [[მათემატიკოსი]], რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა.<ref name="stoney11">{{cite web|url= http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|title= George Johnstone Stoney 1826–1911|author= Obituary in ''The Daily Express'' newspaper|date= 1911-07-06|archiveurl= https://web.archive.org/web/20090422000043/http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|archivedate= 2009-04-22}}</ref> მან ასევე შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“, რომლის აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება.<ref>Джеммер, Макс. Эволюция понятий квантовой механики / Пер. с англ. / Под ред. Л. И. Пономарёва. — М.: Наука, 1985</ref> ==ბიოგრაფია== განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სთოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგსის კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; მას [[კრემაცია]] ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სთონიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო [[სპექტროსკოპია]], [[ოპტიკა]], აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. [[1874]] წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე ([[სინათლის სიჩქარე]] c, [[გრავიტაციული მუდმივა]] G და მინიმალური [[ელექტრული მუხტი]] e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა [[1881]] წელს. [[1891]] წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „[[ელექტრონი]]“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს სთოუნი დაარქვეს. ==ბიბლიოგრაფია== *''The Infancy of Atomic Physics. Hercules in His Cradle'', by Alex Keller. Oxford University 1983. {{ISBN|0-19-853904-5}} {{cite book|title=2013 reprint|publisher=Dover|url=https://books.google.com/books?id=2PTDAgAAQBAJ|isbn=9780486149950|date=9 October 2013}} * {{cite journal |jstor=531468|title=George Johnstone Stoney, F.R.S., and the Concept of the Electron|journal=Notes and Records of the Royal Society of London|volume=29|issue=2|pages=265–276|last1=O'Hara|first1=J. G.|year=1975|doi=10.1098/rsnr.1975.0018|s2cid=145353314}} *{{cite journal |last=Stoney |first=G. J. |year=1894 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/122066#page/432/mode/2up |title=Of the "Electron", or Atom of Electricity |journal=Philosophical Magazine |series=Series 5 |volume=38 |pages=418–420}} *{{cite journal |bibcode=1983QJRAS..24...24B|title=Natural Units Before Planck|journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|volume=24|pages=24|last1=Barrow|first1=J. D.|year=1983}} *"The Constants of Nature, by [[John D. Barrow]], Jonathan Cape, London 2002. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:სთონი, ჯორჯი}} cxugyv8u2gk5odkf1ztn3m715fe8guj 4812084 4812083 2025-06-09T16:36:22Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:ირლანდიელი ფიზიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812084 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსთონ სთონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; დ. [[15 თებერვალი]], [[1826]] — გ. [[5 ივლისი]], [[1911]]) — [[ირლანდიელი]] [[ფიზიკოსი]] და [[მათემატიკოსი]], რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა.<ref name="stoney11">{{cite web|url= http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|title= George Johnstone Stoney 1826–1911|author= Obituary in ''The Daily Express'' newspaper|date= 1911-07-06|archiveurl= https://web.archive.org/web/20090422000043/http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|archivedate= 2009-04-22}}</ref> მან ასევე შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“, რომლის აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება.<ref>Джеммер, Макс. Эволюция понятий квантовой механики / Пер. с англ. / Под ред. Л. И. Пономарёва. — М.: Наука, 1985</ref> ==ბიოგრაფია== განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სთოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგსის კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; მას [[კრემაცია]] ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სთონიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო [[სპექტროსკოპია]], [[ოპტიკა]], აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. [[1874]] წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე ([[სინათლის სიჩქარე]] c, [[გრავიტაციული მუდმივა]] G და მინიმალური [[ელექტრული მუხტი]] e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა [[1881]] წელს. [[1891]] წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „[[ელექტრონი]]“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს სთოუნი დაარქვეს. ==ბიბლიოგრაფია== *''The Infancy of Atomic Physics. Hercules in His Cradle'', by Alex Keller. Oxford University 1983. {{ISBN|0-19-853904-5}} {{cite book|title=2013 reprint|publisher=Dover|url=https://books.google.com/books?id=2PTDAgAAQBAJ|isbn=9780486149950|date=9 October 2013}} * {{cite journal |jstor=531468|title=George Johnstone Stoney, F.R.S., and the Concept of the Electron|journal=Notes and Records of the Royal Society of London|volume=29|issue=2|pages=265–276|last1=O'Hara|first1=J. G.|year=1975|doi=10.1098/rsnr.1975.0018|s2cid=145353314}} *{{cite journal |last=Stoney |first=G. J. |year=1894 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/122066#page/432/mode/2up |title=Of the "Electron", or Atom of Electricity |journal=Philosophical Magazine |series=Series 5 |volume=38 |pages=418–420}} *{{cite journal |bibcode=1983QJRAS..24...24B|title=Natural Units Before Planck|journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|volume=24|pages=24|last1=Barrow|first1=J. D.|year=1983}} *"The Constants of Nature, by [[John D. Barrow]], Jonathan Cape, London 2002. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:სთონი, ჯორჯი}} [[კატეგორია:ირლანდიელი ფიზიკოსები]] hqosohjwyk043jm9vyw4feuhs18gpaw 4812086 4812084 2025-06-09T16:41:33Z Surprizi 14671 /* სქოლიო */ 4812086 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსთონ სთონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; დ. [[15 თებერვალი]], [[1826]] — გ. [[5 ივლისი]], [[1911]]) — [[ირლანდიელი]] [[ფიზიკოსი]] და [[მათემატიკოსი]], რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა.<ref name="stoney11">{{cite web|url= http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|title= George Johnstone Stoney 1826–1911|author= Obituary in ''The Daily Express'' newspaper|date= 1911-07-06|archiveurl= https://web.archive.org/web/20090422000043/http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|archivedate= 2009-04-22}}</ref> მან ასევე შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“, რომლის აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება.<ref>Джеммер, Макс. Эволюция понятий квантовой механики / Пер. с англ. / Под ред. Л. И. Пономарёва. — М.: Наука, 1985</ref> ==ბიოგრაფია== განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სთოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგსის კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; მას [[კრემაცია]] ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სთონიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო [[სპექტროსკოპია]], [[ოპტიკა]], აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. [[1874]] წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე ([[სინათლის სიჩქარე]] c, [[გრავიტაციული მუდმივა]] G და მინიმალური [[ელექტრული მუხტი]] e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა [[1881]] წელს. [[1891]] წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „[[ელექტრონი]]“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს სთოუნი დაარქვეს. ==ბიბლიოგრაფია== *''The Infancy of Atomic Physics. Hercules in His Cradle'', by Alex Keller. Oxford University 1983. {{ISBN|0-19-853904-5}} {{cite book|title=2013 reprint|publisher=Dover|url=https://books.google.com/books?id=2PTDAgAAQBAJ|isbn=9780486149950|date=9 October 2013}} * {{cite journal |jstor=531468|title=George Johnstone Stoney, F.R.S., and the Concept of the Electron|journal=Notes and Records of the Royal Society of London|volume=29|issue=2|pages=265–276|last1=O'Hara|first1=J. G.|year=1975|doi=10.1098/rsnr.1975.0018|s2cid=145353314}} *{{cite journal |last=Stoney |first=G. J. |year=1894 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/122066#page/432/mode/2up |title=Of the "Electron", or Atom of Electricity |journal=Philosophical Magazine |series=Series 5 |volume=38 |pages=418–420}} *{{cite journal |bibcode=1983QJRAS..24...24B|title=Natural Units Before Planck|journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|volume=24|pages=24|last1=Barrow|first1=J. D.|year=1983}} *"The Constants of Nature, by [[John D. Barrow]], Jonathan Cape, London 2002. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:სთონი, ჯორჯი}} [[კატეგორია:ირლანდიელი ფიზიკოსები]] t2ckutssd42fzn3ue9d5vcyg2shbnq5 4812087 4812086 2025-06-09T16:42:51Z Surprizi 14671 /* ბიოგრაფია */ 4812087 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსთონ სთონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; დ. [[15 თებერვალი]], [[1826]] — გ. [[5 ივლისი]], [[1911]]) — [[ირლანდიელი]] [[ფიზიკოსი]] და [[მათემატიკოსი]], რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა.<ref name="stoney11">{{cite web|url= http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|title= George Johnstone Stoney 1826–1911|author= Obituary in ''The Daily Express'' newspaper|date= 1911-07-06|archiveurl= https://web.archive.org/web/20090422000043/http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|archivedate= 2009-04-22}}</ref> მან ასევე შემოიღო ტერმინი „ტალღური რიცხვი“, რომლის აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება.<ref>Джеммер, Макс. Эволюция понятий квантовой механики / Пер. с англ. / Под ред. Л. И. Пономарёва. — М.: Наука, 1985</ref> ==ბიოგრაფია== განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც 1848 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. 1848 წლიდან 1852 წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სთოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და 1852 წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგსის კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; მას [[კრემაცია]] ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სთონიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო [[სპექტროსკოპია]], [[ოპტიკა]], აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. [[1874]] წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე ([[სინათლის სიჩქარე]] c, [[გრავიტაციული მუდმივა]] G და მინიმალური [[ელექტრული მუხტი]] e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა [[1881]] წელს. [[1891]] წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „[[ელექტრონი]]“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს [[სთონი (მთვარის კრატერი)|სთონი]] დაარქვეს. ==ბიბლიოგრაფია== *''The Infancy of Atomic Physics. Hercules in His Cradle'', by Alex Keller. Oxford University 1983. {{ISBN|0-19-853904-5}} {{cite book|title=2013 reprint|publisher=Dover|url=https://books.google.com/books?id=2PTDAgAAQBAJ|isbn=9780486149950|date=9 October 2013}} * {{cite journal |jstor=531468|title=George Johnstone Stoney, F.R.S., and the Concept of the Electron|journal=Notes and Records of the Royal Society of London|volume=29|issue=2|pages=265–276|last1=O'Hara|first1=J. G.|year=1975|doi=10.1098/rsnr.1975.0018|s2cid=145353314}} *{{cite journal |last=Stoney |first=G. J. |year=1894 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/122066#page/432/mode/2up |title=Of the "Electron", or Atom of Electricity |journal=Philosophical Magazine |series=Series 5 |volume=38 |pages=418–420}} *{{cite journal |bibcode=1983QJRAS..24...24B|title=Natural Units Before Planck|journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|volume=24|pages=24|last1=Barrow|first1=J. D.|year=1983}} *"The Constants of Nature, by [[John D. Barrow]], Jonathan Cape, London 2002. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:სთონი, ჯორჯი}} [[კატეგორია:ირლანდიელი ფიზიკოსები]] rjnflzm4pmj3l063dglrt6c7z4hjnqs 4812088 4812087 2025-06-09T16:44:36Z Surprizi 14671 4812088 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''ჯორჯ ჯონსთონ სთონი''' ({{lang-en|George Johnstone Stoney}}; დ. [[15 თებერვალი]], [[1826]] — გ. [[5 ივლისი]], [[1911]]) — [[ირლანდიელი]] [[ფიზიკოსი]] და [[მათემატიკოსი]], რომელიც ყველაზე მეტად ცნობილია მეცნიერებაში ტერმინი „ელექტრონის“ შემოღებით, რომელიც მას „ელექტროენერგიის გაზომვის ფუნდამენტურ ერთეულად“ განსაზღვრავდა.<ref name="stoney11">{{cite web|url= http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|title= George Johnstone Stoney 1826–1911|author= Obituary in ''The Daily Express'' newspaper|date= 1911-07-06|archiveurl= https://web.archive.org/web/20090422000043/http://www.offalyhistory.com/articles/264/1/George-Johnstone-Stoney-1826-1911/Page1.html|archivedate= 2009-04-22}}</ref> მან ასევე შემოიღო ტერმინი [[ტალღური რიცხვი]], რომლის აღნიშვნა (k) დღემდე გამოიყენება.<ref>Джеммер, Макс. Эволюция понятий квантовой механики / Пер. с англ. / Под ред. Л. И. Пономарёва. — М.: Наука, 1985</ref> ==ბიოგრაფია== განათლება მიიღო დუბლინის ტრინიტის კოლეჯში, სადაც [[1848]] წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. [[1848]] წლიდან [[1852]] წლამდე ის უილიამ პარსონსის ასისტენტი იყო პარსონსთაუნის ობსერვატორიაში, კასლ ბირნში, სადაც იმ დროის უდიდესი ტელესკოპი იყო განთავსებული; პარალელურად, სთოუნი აგრძელებდა ფიზიკის შესწავლას ტრინიტის კოლეჯში და [[1852]] წელს დაიცვა დისერტაცია მაგისტრის ხარისხის მისაღებად. 1852 წლიდან 1857 წლამდე ის იყო ფიზიკის პროფესორი კინგსის კოლეჯში, გოლვეი, ხოლო 1857 წელს ადმინისტრაციულ სამუშაოზე გადაიყვანეს დუბლინში, სადაც სამეფო ირლანდიის უნივერსიტეტის მდივნად მუშაობდა; ამ პერიოდში, სანამ ოფიციალურად არ იყო დაკავებული მეცნიერებით, მან განაგრძო საკუთარი სამეცნიერო კვლევა. 1883 წელს მან დატოვა ეს სამსახური და მიიღო ირლანდიაში საჯარო სამსახურის გამოცდების უფროსის თანამდებობა და ეს თანამდებობა 1893 წლამდე, პენსიაზე გასვლამდე, შეინარჩუნა, რის შემდეგაც ლონდონში გადავიდა საცხოვრებლად, სადაც ნოტინგ ჰილში, საკუთარ სახლში გარდაიცვალა; მას [[კრემაცია]] ჩაუტარდა და მისი ფერფლი წმინდა ნაის ეკლესიაში დაკრძალეს. რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში (1861 წლის ივნისიდან) ის იყო ირლანდიის სამეფო საზოგადოების წევრი, 20 წლის განმავლობაში მისი საპატიო მდივანი, შემდეგ კი ვიცე-პრეზიდენტი; ლონდონში გადასვლის შემდეგ, იგი შეუერთდა ლონდონის სამეფო საზოგადოების საბჭოს. 1860-იანი წლების დასაწყისიდან პერიოდულად მონაწილეობდა მეცნიერების განვითარების ბრიტანეთის ასოციაციის ზოგიერთი კომიტეტის მუშაობაში. იგი ცნობილი იყო, როგორც ირლანდიის თვითმმართველობის მოწინააღმდეგე და საერო განათლების მომხრე. სიცოცხლის განმავლობაში სთონიმ 75 ნაშრომი გამოაქვეყნა სამეცნიერო ჟურნალებში, ძირითადად დუბლინში. მისი სამეცნიერო ინტერესის სფეროები იყო [[სპექტროსკოპია]], [[ოპტიკა]], აირების მოლეკულურ-კინეტიკური თეორია, კოსმიური ფიზიკა და ატომის სტრუქტურა. [[1874]] წელს მან პირველმა ჩამოაყალიბა ელექტროენერგიის დისკრეტულობის თეორია და ასევე პირველმა შეაფასა მოლეკულების რაოდენობა აირში ოთახის ტემპერატურასა და წნევაზე; მან პირველმა შემოგვთავაზა მინიმალური ელექტრული მუხტის რაოდენობრივი შეფასება (რომელიც შეესაბამება 10-20 კულონს, ანუ შეფასება 16-ჯერ არასაკმარისად იყო შეფასებული), ასევე ერთეულების პირველი ბუნებრივი სისტემა (სიგრძე L, დრო T და მასა M), რომელიც დაფუძნებული იყო მხოლოდ ფიზიკურ მუდმივებზე ([[სინათლის სიჩქარე]] c, [[გრავიტაციული მუდმივა]] G და მინიმალური [[ელექტრული მუხტი]] e), რომელსაც მან მთელი სტატია მიუძღვნა, რომელიც გამოქვეყნდა [[1881]] წელს. [[1891]] წელს მან შემოგვთავაზა ტერმინი „[[ელექტრონი]]“ ელემენტარული ელექტრული მუხტის ერთეულის აღსანიშნავად; ამ სფეროში მისი კვლევა ტომსონის მიერ ნაწილაკის 1897 წელს უშუალოდ აღმოჩენის ფაქტობრივი საფუძველი გახდა. მის საპატივცემულოდ მთვარის ერთ-ერთ კრატერს [[სთონი (მთვარის კრატერი)|სთონი]] დაარქვეს. ==ბიბლიოგრაფია== *''The Infancy of Atomic Physics. Hercules in His Cradle'', by Alex Keller. Oxford University 1983. {{ISBN|0-19-853904-5}} {{cite book|title=2013 reprint|publisher=Dover|url=https://books.google.com/books?id=2PTDAgAAQBAJ|isbn=9780486149950|date=9 October 2013}} * {{cite journal |jstor=531468|title=George Johnstone Stoney, F.R.S., and the Concept of the Electron|journal=Notes and Records of the Royal Society of London|volume=29|issue=2|pages=265–276|last1=O'Hara|first1=J. G.|year=1975|doi=10.1098/rsnr.1975.0018|s2cid=145353314}} *{{cite journal |last=Stoney |first=G. J. |year=1894 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/122066#page/432/mode/2up |title=Of the "Electron", or Atom of Electricity |journal=Philosophical Magazine |series=Series 5 |volume=38 |pages=418–420}} *{{cite journal |bibcode=1983QJRAS..24...24B|title=Natural Units Before Planck|journal=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|volume=24|pages=24|last1=Barrow|first1=J. D.|year=1983}} *"The Constants of Nature, by [[John D. Barrow]], Jonathan Cape, London 2002. ==ლიტერატურა== *Храмов Ю. А. Стоней (Стони) Джордж Джонстон (Stoney George Johnstone) // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:სთონი, ჯორჯი}} [[კატეგორია:ირლანდიელი ფიზიკოსები]] 5ac27owheeoig2aypi44vv40l362nfe 3 590189 4812080 2025-06-09T16:24:51Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ 4812080 wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 16:24, 9 ივნისი 2025 (UTC) eucekzp0r36411wzdobwhv86otmqht2 14 590190 4812085 2025-06-09T16:39:10Z Surprizi 14671 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ირლანდიელი მეცნიერები|ფიზიკოსები]] [[კატეგორია:ირლანდიელები საქმიანობის მიხედვით|ფიზიკოსები]] [[კატეგორია:ფიზიკოსები ეროვნების მიხედვით]] 4812085 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ირლანდიელი მეცნიერები|ფიზიკოსები]] [[კატეგორია:ირლანდიელები საქმიანობის მიხედვით|ფიზიკოსები]] [[კატეგორია:ფიზიკოსები ეროვნების მიხედვით]] 14fbafafyh8hhlmx3igav25w6uv4lin 14 590191 4812115 2025-06-09T17:43:10Z Jaba1977 3604 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]] 4812115 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]] shcjgg4omd3yikimmoimlxk0uo1egn3 14 590192 4812135 2025-06-09T17:53:54Z Jaba1977 3604 ცარიელი გვერდი შეიქმნა 4812135 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 4812136 4812135 2025-06-09T17:54:04Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812136 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]] shcjgg4omd3yikimmoimlxk0uo1egn3 14 590193 4812145 2025-06-09T17:58:29Z Jaba1977 3604 ცარიელი გვერდი შეიქმნა 4812145 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 4812146 4812145 2025-06-09T17:58:38Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812146 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:მუზეუმები დაარსების წლის მიხედვით]] shcjgg4omd3yikimmoimlxk0uo1egn3 1 590195 4812152 2025-06-09T18:22:09Z გიო ოქრო 84301 /* სათაური */ ახალი სექცია 4812152 wikitext text/x-wiki == სათაური == ს'''ტ'''ონი უნდა იყოს. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] 18:22, 9 ივნისი 2025 (UTC) q7bwvnx3g0vis6r2knka7g4kcuuqcx0 0 590196 4812162 2025-06-09T18:42:55Z Pilo2024 166055 ახალი გვერდი: '''ჰიტოში მაცუმოტო''' ({{lang-ja|Hitoshi Matsumoto, 松本 人志}}) —[[იაპონელები|იაპონელი]] [[კომიკოსი]] და კინორეჟისორი. დაიბადა [[ამაგასაკი|ამაგასაკიში]], [[ჰიოგოს პრეფექტურა|ჰიოგოს პრეფექტურაში]].<ref name=":0">{{Cite web... 4812162 wikitext text/x-wiki '''ჰიტოში მაცუმოტო''' ({{lang-ja|Hitoshi Matsumoto, 松本 人志}}) —[[იაპონელები|იაპონელი]] [[კომიკოსი]] და კინორეჟისორი. დაიბადა [[ამაგასაკი|ამაგასაკიში]], [[ჰიოგოს პრეფექტურა|ჰიოგოს პრეფექტურაში]].<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> კომედიური დუეტ Downtown-ის ერთ-ერთი წევრი [[მასატოში გუნდუზი იკედა|მასატოში ჰამადასთან]] ერთად და ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კომიკოსი იაპონიაში.<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> 5hg3ddtfaphfkdup199b1hiveu0nu1f 4812163 4812162 2025-06-09T18:43:54Z Pilo2024 166055 4812163 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Pilo2024|Pilo2024]].|9|06|2025}} '''ჰიტოში მაცუმოტო''' ({{lang-ja|Hitoshi Matsumoto, 松本 人志}}) —[[იაპონელები|იაპონელი]] [[კომიკოსი]] და კინორეჟისორი. დაიბადა [[ამაგასაკი|ამაგასაკიში]], [[ჰიოგოს პრეფექტურა|ჰიოგოს პრეფექტურაში]].<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> კომედიური დუეტ Downtown-ის ერთ-ერთი წევრი [[მასატოში გუნდუზი იკედა|მასატოში ჰამადასთან]] ერთად და ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კომიკოსი იაპონიაში.<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> jpgs3o3a9oxo1n4wmrmi718d8jmslel 4812170 4812163 2025-06-09T20:16:09Z Pilo2024 166055 4812170 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მწერალი}} '''ჰიტოში მაცუმოტო''' ({{lang-ja|Hitoshi Matsumoto, 松本 人志}} დ. [[8 სექტემბერი|8 სექტემბერს]] [[1963]] წელს) — [[იაპონელები|იაპონელი]] [[კომიკოსი]] და კინორეჟისორი. დაიბადა [[ამაგასაკი|ამაგასაკიში]], [[ჰიოგოს პრეფექტურა|ჰიოგოს პრეფექტურაში]].<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> კომედიური დუეტ Downtown-ის ერთ-ერთი წევრი [[მასატოში გუნდუზი იკედა|მასატოში ჰამადასთან]] ერთად და ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კომიკოსი იაპონიაში.<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> მაცუმოტომ თავისი კარიერა კინორეჟისორად [[2007]] წელს დაიწყო ფილმით Big Man Japan, სადაც მან მთავარი როლიც შეასრულა. მას შემდეგ რამდენიმე ფილმი გადაიღო, რომელთაგან მრავალში თავადაც მონაწილეობდა. ამჟამად ის Amazon Prime-ის შოუში Documental-ის წამყვანია.<ref>{{Cite news |last=Marsh |first=Calum |date=Jan 18, 2024 |title=How 'Last One Laughing' Took Over (Most of) the World |url=https://www.nytimes.com/2024/01/18/arts/television/last-one-laughing.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240304023345/https://www.nytimes.com/2024/01/18/arts/television/last-one-laughing.html |archive-date=March 4, 2024 |access-date=March 15, 2024 |work=The New York Times}}</ref> [[2023]] წლის ბოლოს, ჟურნალმა Shukan Bunshun-მა გამოაქვეყნა სტატია, რომელშიც მაცუმოტო წვეულებებზე სექსუალური ძალადობის ჩადენაში იყო დადანაშაულებული. [[2024]] წლის დასაწყისში, ბრალდებებზე პასუხად, მაცუმოტომ საზოგადოებრივი აქტივობა დროებით შეაჩერა და სარჩელი შეიტანა ჟურნალის გამომცემლის წინააღმდეგ ცილისწამების საქმეზე.<ref name=":2">{{Cite web |last=Kaneko |first=Karin |date=2024-03-28 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto's defamation trial kicks off |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/03/28/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial/ |access-date=2024-04-03 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-04-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403201147/https://www.japantimes.co.jp/news/2024/03/28/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial/ |url-status=live }}</ref> იმავე წლის განმავლობაში, მან აღნიშნული სარჩელი უკან გაიწვია. ==ადრეული ცხოვრება== მაცუმოტო დაიბადა ამაგასაკიში, ჰიოგოს პრეფექტურაში, ღარიბ ოჯახში.<ref name=":0" /> მას ჰყავს ერთი უფროსი და და ერთი უფროსი ძმა [[ტაკაჰირო მაცუმოტო]] (松本 隆博, Matsumoto Takahiro), ცნობილი ფოლკ-გიტარისტი, რომელმაც გამოსცა ავტობიოგრაფიული წიგნი სათაურით „მაცუმოტოს უფროსი ძმა“ (松本の兄, Matsumoto no Ani).<ref>Matsumoto, Takahiro (1997). ''Matsumoto no Ani''. Akita, Japan: Akita Shoten. {{ISBN|978-4-253-10255-1}}.</ref> მან ღარიბ ოჯახში გაზრდასთან დაკავშირებული გრძნობები გადმოსცა ლექსში „ქათმის ბრინჯი“ (チキンライス, Chikin Raisu), რომელიც [[2004]] წელს ჰამადამ სიმღერად გადააკეთა..<ref>[http://daishoiuma.exblog.jp/1388612/ Lyrics to "Chicken Rice."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060313104011/http://daishoiuma.exblog.jp/1388612/ |date=2006-03-13 }} 2004-12-02. Retrieved on 2008-1-10.</ref> ლექსში მაცუმოტო წერს, რომ რთულ პერიოდებში სიცილი ერთადერთი ხსნა იყო. ის ხშირად აღნიშნავს, რომ ბავშვობის სიდუხჭირემ მისცა მდიდარი წარმოსახვა და თამაშის უნარი, რადგან იძულებული იყო საკუთარი თავშესაქცევი ეძებნა და თამაშები თავად გამოეგონა. მისი საყვარელი [[მანგა]] ბავშვობაში იყო Tensai Bakabon ავტორი [[ფუჯიო აკაცუკა]]. მაცუმოტოს სურდა, რომ თავადაც მანგების მწერალი გამხდარიყო. მან სწავლა დაიწყო უშიოს დაწყებით სკოლაში, სადაც გაიცნო მომავალი პარტნიორი [[მასატოში ჰამადა]].<ref name=":0" /> [[1982]] წელს დაამთავრა ამაგასაკის ტექნიკური საშუალო სკოლა. ==კარიერა== მიუხედავად იმისა, რომ მან უკვე მოიპოვა სამსახური ბეჭდვის ოფისში, [[1982]] წელს მასატოში ჰამადამ მიიწვია იუმორის სააგენტო Yoshimoto Kōgyō-ში, რათა კომიკოსის ოცნება დაეწყო. ამ ნაბიჯით მათ ერთად შექმნეს კომედიური დუო Downtown, რომელმაც დებიუტი [[1983]] წელს შედგა. Downtown-ის იუმორის სტილი მიახლოებულია იაპონური მანზაის ჟანრთან, სადაც მაცუმოტო ასრულებს „მარტოსულის“ (ბოკე) როლს — ანუ უგონო ან სულელურად მოაზროვნეს, ხოლო ჰამადა არის „სწორი კაცი“ (ცუკკომი), რომელიც რეაქციითა და გაკრიტიკებით აბალანსებს იუმორს.<ref name=":0" /> ==პირადი ცხოვრება== '''მარტოობა''' მაცუმოტო წლების განმავლობაში მარტოხელა იყო და არ ჰქონდა ქორწინების ისტორია, მაშინ როდესაც მისი კომედიური პარტნიორი, ჰამადა, უკვე დაოჯახებული იყო და ჰყავდა შვილები. მაცუმოტო არ მალავდა, რომ რომანტიკული ურთიერთობები მასთვის არასაინტერესო იყო მისივე თქმით, ისეთი ქმედებები, როგორიცაა ერთ საწოლში დაძინება ან სხვისთან ერთად აბაზანის მიღება, მისთვის შემაწუხებელი და არასაჭირო იყო. [[2008]] წლის [[ივლისი|ივლისში]] მედიაში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ მაცუმოტო ურთიერთობაში იყო 25 წლის ტარენტო იჰარა რინთან.<ref name ="松ちゃん電撃デキ婚!">[http://www.sanspo.com/geino/news/090518/gnb0905180506002-n2.htm 松ちゃん電撃デキ婚！元お天気お姉さんと] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090520011217/http://www.sanspo.com/geino/news/090518/gnb0905180506002-n2.htm |date=2009-05-20 }} (2009-05-18). Retrieved on 2009-05-18.</ref> [[2009]] წლის [[17 მაისი|17 მაისს]] საღამოს ოფიციალურად გამოცხადდა, რომ მაცუმოტოს მარტოობა დასრულდა და ის და იჰარა საიდუმლოდ დაქორწინდნენ.<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> იჰარა, რომელიც ადრე ამინდის წამყვანი იყო იაპონურ საინფორმაციო პროგრამაში ズームイン!! Super (Zoom In!! Super), მაცუმოტოზე 19 წლით უმცროსია. გავრცელებული ინფორმაციით, ის მაცუმოტოსგან დაორსულდა, რის შემდეგაც გადაწყვიტეს დაქორწინება.<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> ქორწინების ამბავი მაცუმოტოს მენეჯერულმა სააგენტომ ფაქსით გავრცელა მედიასაშუალებებში, თან დართული იყო თავად მაცუმოტოს განცხადება: „ჩემი პარტნიორი დატოვებს სამსახურს და ამჟამად ორსულადაა. ეს საკმაოდ მნიშვნელოვანი ეტაპია და მსურს, რომ ეს საკითხი მაქსიმალურად ყურადღებით იქნეს განხილული. პრესკონფერენციის ჩატარება ალბათ მიზანშეწონილი იქნებოდა, თუმცა სიმართლე რომ ვთქვა, ძალიან მრცხვენია, ასე რომ არ ვაპირებ.“<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> [[2009]] წლის [[6 ოქტომბერი|6 ოქტომბერს]], მაცუმოტო და [[იჰარა რინი]] მშობლები გახდნენ მათ ქალიშვილი შეეძინათ. იმ დროისთვის მაცუმოტო [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეაში]] იმყოფებოდა თავისი ფილმის Symbol-ის ჩვენებაზე.<ref>{{cite web | url=http://www.tokyograph.com/news/id-5349 | title=Owh联盟外投 | access-date=2009-10-12 | archive-date=2021-11-07 | archive-url=https://web.archive.org/web/20211107113434/http://www.tokyograph.com/news/id-5349 | url-status=live }}</ref> '''ინტერესები''' მაცუმოტოს ჰობებს მიეკუთვნება მანქანის მართვა, ბილიარდი და ვიდეოთამაშები. [[ვინსენტ ვან გოგი|ვინსენტ ვან გოგისადმი]] ინტერესის გამო, მან არაერთხელ იმოგზაურა [[ამსტერდამი|ამსტერდამში]] ვან გოგის მუზეუმის მოსანახულებლად. ეს ვიზიტები გადაღებულია NHK BS-ის სპეციალურ დოკუმენტურ სერიალში The True Hitoshi Matsumoto (松本人志の本当, Matsumoto Hitoshi no Hontō) <ref>NHK BS's ''Matsumoto Hitoshi no Hontō,'' first aired on 1999-1-29.</ref>. მისთვის პატივსაცემი პირი ასევე არის ცნობილი გარდაცვლილი იაპონელი კომიკოსი კანბი ფუჯიამა.<ref>'''Matsumoto, Hitoshi''' (1995). ''Matsumoto''. Osaka, Japan: The Asahi Shimbun Company. p 22. "I still watch videos of his acts to this day, and no matter how many times I watch them, I never tire of them."</ref> მაცუმოტოს განსაკუთრებული სიყვარული აქვს ტოკუსაცუს (სპეცეფექტიანი სერიალების) ჟანრისადმი და ფლობს არაერთი ცნობილი სერიის DVD box set-ს, მათ შორის Kamen Rider და Giant Robo. ტოკუსაცუს ხშირად აინტრეპრეტირებდა იუმორით თავის გადაცემა Downtown no Gottsu Ee Kanji-ში, სადაც შექმნა პაროდიული პერსონაჟები, როგორიცაა Go-Renjai, Miracle Ace და Aho Aho Man. ამავე სტილის გავლენა აშკარად იგრძნობა მის რეჟისორულ დებიუტშიც — ფილმში Dainipponjin. '''ჯანმრთელობა''' მაცუმოტო გამოირჩეოდა შესანიშნავი ფიზიკური ფორმით შოუში Gaki no Tsukai. მაღალხტომაში ჰამადასთან დაპირისპირებაში მან პირველივე ცდაზე 1.40 მეტრის გადალახვით დაამარცხა პარტნიორი.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 1993-07-11.</ref> [[1999]] წელს 100 მეტრიან სარბენში სძლია ჰამადას, [[ჰოსეი იამასაკი|ჰოსეი იამასაკის]] და Cocorico-ს ორივე წევრს მაცუმოტომ მთელი 100 მეტრი გაირბინა, მაშინ როცა დანარჩენებმა დისტანცია რელეის ფორმატში გაიყვანეს.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 1999-10-17.</ref> სამ წლის შემდეგ მან ისევ აჯობა კონკურენტებს მაღალხტომაში.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2002-05-05.</ref> მიუხედავად იმისა, რომ თავად სპორტით დაინტერესებული არ იყო,<ref>LINCOLN Episode #38 aired on 2006-09-12.</ref> ზოგჯერ მონაწილეობდა [[კრივი|კრივში]], რადგანის მეგობრობდა ყოფილ მსოფლიო ჩემპიონ ჯოიჩირო ტაცუიოსთან. მაცუმოტო ადრე მძიმედ ეწეოდა, თუმცა [[2003]] წელს შეწყვიტა მოწევა. [[2010]] წლის [[28 ივნისი|28 ივნისს]] Yoshimoto Kogyo-მ ოფიციალურად გამოაცხადა, რომ მაცუმოტო ორ თვეს ვერ მიიღებდა მონაწილეობას შოუებში მარცხენა თეძოს ტრავმის გამო, რომელიც ქირურგიულ ჩარევას საჭიროებდა.<ref>{{cite web |url=http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2010/06/27/03.html |title=松本人志が緊急入院 全番組をキャンセル（芸能） ― スポニチ Sponichi Annex ニュース |website=www.sponichi.co.jp |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100628160635/http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2010/06/27/03.html |archive-date=2010-06-28}}</ref> მის არარსებობაზე ორი ეპიზოდის განმავლობაში Gaki no Tsukai-ის დარჩენილი მონაწილეები საუბრობდნენ და განიხილავდნენ მაცუმოტოს ჯანმრთელობის მდგომარეობას.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2010-7-04.</ref><ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2010-8-01</ref>ის ეკრანს [[2010]] წლის [[31 აგვისტო|31 აგვისტოს]] დაუბრუნდა.<ref>LINCOLN Episode aired on 2010-8-31</ref> შემდგომ ეპიზოდებში, სადაც ფიზიკური დატვირთვა იყო საჭირო — მაგალითად, ყოველწლიური ახალი წლის 24-საათიანი Batsu Game-ის დროს მაცუმოტოს გათავისუფლებული იყო აქტიური მონაწილეობისგან და ხშირად იღებდა უფრო პასიურ ან „დატყვევებული“ პერსონაჟის როლს, რაც მის წინა ტრავმას უკავშირდებოდა. [[2011]] წლის Batsu Game-ის გადაღებებისას, რომელიც ავიახაზების თანამშრომლების თემატიკაზე იყო აგებული, მაცუმოტომ აღნიშნა, რომ მზადების პერიოდში მას სტრესული მოტეხილობა განუვითარდა. მიუხედავად ექიმების მკაცრი რეკომენდაციების საწინააღმდეგოდ, მან მაინც მიიღო მონაწილეობა შოუში. ==სექსუალური ძალადობის ბრალდებები== [[2023]] წლის [[დეკემბერი|დეკემბერში]] იაპონურ კვირეულ ვარსკვლავურ ჟურნალში Shukan Bunshun გამოქვეყნდა სტატია, სადაც ანონიმურად ორი ქალი ამტკიცებდა, რომ მაცუმოტომ [[2015]] წელს,所谓 „VIP წვეულებების“ დროს, სექსუალური ძალადობა ჩაიდინა მათ მიმართ.<ref name=":2" /><ref name=":1">{{Cite news |last=Le Van |first=Quentin |date=2024-03-17 |title=Japan's king of humor is no longer making anyone laugh |url=https://www.lemonde.fr/en/m-le-mag/article/2024/03/17/japan-s-king-of-humor-is-no-longer-making-anyone-laugh_6629199_117.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240322084212/https://www.lemonde.fr/en/m-le-mag/article/2024/03/17/japan-s-king-of-humor-is-no-longer-making-anyone-laugh_6629199_117.html |archive-date=2024-03-22 |access-date=2024-03-23 |work=[[Le Monde]] |location=France |language=en}}</ref> ბრალდებებს მაცუმოტოს ტალანტების სააგენტო მტკიცედ უარყოფდა და განაცხადეს, რომ „არანაირი ფაქტობრივი საფუძველი არ არსებობს“.<ref>{{Cite web |last=Staff writer |first= |date=2023-12-27 |title=Popular Japanese comedian denies sexual assault allegations |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2023/12/27/japan/crime-legal/matsumoto-sexual-assault-allegation/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240128105151/https://www.japantimes.co.jp/news/2023/12/27/japan/crime-legal/matsumoto-sexual-assault-allegation/ |url-status=live }}</ref> მალევე მოჰყვა სხვა ანონიმური ქალების მსგავსი შინაარსის ბრალდებები.<ref name=":1" /> მაცუმოტომ თავადაც გააკეთა განცხადება, სადაც აღნიშნა: „ბრძოლას ვაპირებ, რადგან (ეს ბრალდებები) სრულიად უსაფუძვლოა“, თუმცა ამის შემდეგ მან დროებით შეაჩერა თავისი კომედიური და წამყვანის საქმიანობა.<ref>{{Cite web |last=Staff writer |first= |date=2024-01-09 |title=Japan comedian Hitoshi Matsumoto halts activities amid sex scandal report |url=https://www.japantimes.co.jp/culture/2024/01/09/entertainment-news/comedian-hitoshi-matsumoto-sexual-assault/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-02-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240226131853/https://www.japantimes.co.jp/culture/2024/01/09/entertainment-news/comedian-hitoshi-matsumoto-sexual-assault/ |url-status=live }}</ref> მოგვიანებით გაჟღერდა დამატებითი ბრალდებები, რომ ის საკუთარ კოლეგა კომიკოსებს სთხოვდა, სპეციალურად მისთვის შეერჩიათ კონკრეტული ტიპის ქალები, რომლებსაც შემდეგ ის სექსუალურად შევიწროებდა ან იძალადებდა მათზე.<ref name=":1" /> [[2024]] წლის [[იანვარი|იანვარში]], არსებული ბრალდებების საპასუხოდ, მაცუმოტომ სარჩელი შეიტანა გამომცემლობა Bungei Shunju-ს წინააღმდეგ სწორედ ამ კომპანიას ეკუთვნის ჟურნალი Shukan Bunshun. ის ამტკიცებდა, რომ სტატიის გამოქვეყნებით გავრცელდა ცილისწამება და ითხოვდა ¥550 მილიონი იენის (დაახლოებით 3.6 მილიონი აშშ დოლარის) ოდენობის ზარალის ანაზღაურებას.<ref name=":2" /><ref>{{Cite web |last=Inoue |first=Yukana |date=2024-01-23 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto sues publisher over sexual assault article |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/01/23/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-sues-bunshun/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240128014121/https://www.japantimes.co.jp/news/2024/01/23/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-sues-bunshun/ |url-status=live }}</ref> საქმის განხილვა [[მარტი|მარტში]] დაიწყო. მაცუმოტოს იურისტებმა განაცხადეს, რომ ბრალდებების შეფასება შეუძლებელი იყო, რადგან ქალების ვინაობა ანონიმური რჩებოდა.<ref name=":2" /> [[2024]] წლის [[ნოემბერი|ნოემბერში]] მაცუმოტომ სარჩელი გამოთხოვა და პროცესი შეწყვიტა.<ref name=":3">{{Cite news |last=Kaneko |first=Karin |date=November 8, 2024 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto to withdraw Bungeishunju defamation suit |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/11/08/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial-bunshun/}}</ref> ორივე მხარის ადვოკატების თქმით, სარჩელის გაწვევის შედეგად არანაირი ფინანსური ანგარიშსწორება არ მომხდარა.<ref>{{Cite web |title=Japan comedian Matsumoto Hitoshi withdraws libel suit against publisher {{!}} NHK WORLD-JAPAN News |url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20241108_16/ |access-date=2024-11-22 |website=NHK WORLD |language=en}}</ref> მაცუმოტომ შემდეგ განცხადება გაავრცელა: „გულწრფელად ბოდიშს ვუხდი, თუ რომელიმე ქალს, რომელიც იმ ღონისძიებებს ესწრებოდა, რაიმე შეურაცხყოფა ან ტკივილი მივაყენე.“<ref>{{Cite web |last=NEWS |first=KYODO |title=Japanese comedian drops suit vs. publisher over sex scandal report |url=https://english.kyodonews.net/news/2024/11/7c908cf9f21d-japanese-comedian-drops-suit-vs-publisher-over-sex-scandal-report.html |access-date=2024-11-22 |website=Kyodo News+}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:მაცუმოტო, ჰიტოში}} [[კატეგორია:იაპონელები] [[კატეგორია:1963 წელს დაბადებულები] fk5dtiwglmqkzpziuqdjmlmyur1y7bc 4812171 4812170 2025-06-09T20:17:05Z Pilo2024 166055 4812171 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მწერალი}} '''ჰიტოში მაცუმოტო''' ({{lang-ja|Hitoshi Matsumoto, 松本 人志}} დ. [[8 სექტემბერი|8 სექტემბერს]] [[1963]] წელს) — [[იაპონელები|იაპონელი]] [[კომიკოსი]] და კინორეჟისორი. დაიბადა [[ამაგასაკი|ამაგასაკიში]], [[ჰიოგოს პრეფექტურა|ჰიოგოს პრეფექტურაში]].<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> კომედიური დუეტ Downtown-ის ერთ-ერთი წევრი [[მასატოში გუნდუზი იკედა|მასატოში ჰამადასთან]] ერთად და ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კომიკოსი იაპონიაში.<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> მაცუმოტომ თავისი კარიერა კინორეჟისორად [[2007]] წელს დაიწყო ფილმით Big Man Japan, სადაც მან მთავარი როლიც შეასრულა. მას შემდეგ რამდენიმე ფილმი გადაიღო, რომელთაგან მრავალში თავადაც მონაწილეობდა. ამჟამად ის Amazon Prime-ის შოუში Documental-ის წამყვანია.<ref>{{Cite news |last=Marsh |first=Calum |date=Jan 18, 2024 |title=How 'Last One Laughing' Took Over (Most of) the World |url=https://www.nytimes.com/2024/01/18/arts/television/last-one-laughing.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240304023345/https://www.nytimes.com/2024/01/18/arts/television/last-one-laughing.html |archive-date=March 4, 2024 |access-date=March 15, 2024 |work=The New York Times}}</ref> [[2023]] წლის ბოლოს, ჟურნალმა Shukan Bunshun-მა გამოაქვეყნა სტატია, რომელშიც მაცუმოტო წვეულებებზე სექსუალური ძალადობის ჩადენაში იყო დადანაშაულებული. [[2024]] წლის დასაწყისში, ბრალდებებზე პასუხად, მაცუმოტომ საზოგადოებრივი აქტივობა დროებით შეაჩერა და სარჩელი შეიტანა ჟურნალის გამომცემლის წინააღმდეგ ცილისწამების საქმეზე.<ref name=":2">{{Cite web |last=Kaneko |first=Karin |date=2024-03-28 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto's defamation trial kicks off |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/03/28/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial/ |access-date=2024-04-03 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-04-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403201147/https://www.japantimes.co.jp/news/2024/03/28/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial/ |url-status=live }}</ref> იმავე წლის განმავლობაში, მან აღნიშნული სარჩელი უკან გაიწვია. ==ადრეული ცხოვრება== მაცუმოტო დაიბადა ამაგასაკიში, ჰიოგოს პრეფექტურაში, ღარიბ ოჯახში.<ref name=":0" /> მას ჰყავს ერთი უფროსი და და ერთი უფროსი ძმა [[ტაკაჰირო მაცუმოტო]] (松本 隆博, Matsumoto Takahiro), ცნობილი ფოლკ-გიტარისტი, რომელმაც გამოსცა ავტობიოგრაფიული წიგნი სათაურით „მაცუმოტოს უფროსი ძმა“ (松本の兄, Matsumoto no Ani).<ref>Matsumoto, Takahiro (1997). ''Matsumoto no Ani''. Akita, Japan: Akita Shoten. {{ISBN|978-4-253-10255-1}}.</ref> მან ღარიბ ოჯახში გაზრდასთან დაკავშირებული გრძნობები გადმოსცა ლექსში „ქათმის ბრინჯი“ (チキンライス, Chikin Raisu), რომელიც [[2004]] წელს ჰამადამ სიმღერად გადააკეთა..<ref>[http://daishoiuma.exblog.jp/1388612/ Lyrics to "Chicken Rice."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060313104011/http://daishoiuma.exblog.jp/1388612/ |date=2006-03-13 }} 2004-12-02. Retrieved on 2008-1-10.</ref> ლექსში მაცუმოტო წერს, რომ რთულ პერიოდებში სიცილი ერთადერთი ხსნა იყო. ის ხშირად აღნიშნავს, რომ ბავშვობის სიდუხჭირემ მისცა მდიდარი წარმოსახვა და თამაშის უნარი, რადგან იძულებული იყო საკუთარი თავშესაქცევი ეძებნა და თამაშები თავად გამოეგონა. მისი საყვარელი [[მანგა]] ბავშვობაში იყო Tensai Bakabon ავტორი [[ფუჯიო აკაცუკა]]. მაცუმოტოს სურდა, რომ თავადაც მანგების მწერალი გამხდარიყო. მან სწავლა დაიწყო უშიოს დაწყებით სკოლაში, სადაც გაიცნო მომავალი პარტნიორი [[მასატოში ჰამადა]].<ref name=":0" /> [[1982]] წელს დაამთავრა ამაგასაკის ტექნიკური საშუალო სკოლა. ==კარიერა== მიუხედავად იმისა, რომ მან უკვე მოიპოვა სამსახური ბეჭდვის ოფისში, [[1982]] წელს მასატოში ჰამადამ მიიწვია იუმორის სააგენტო Yoshimoto Kōgyō-ში, რათა კომიკოსის ოცნება დაეწყო. ამ ნაბიჯით მათ ერთად შექმნეს კომედიური დუო Downtown, რომელმაც დებიუტი [[1983]] წელს შედგა. Downtown-ის იუმორის სტილი მიახლოებულია იაპონური მანზაის ჟანრთან, სადაც მაცუმოტო ასრულებს „მარტოსულის“ (ბოკე) როლს — ანუ უგონო ან სულელურად მოაზროვნეს, ხოლო ჰამადა არის „სწორი კაცი“ (ცუკკომი), რომელიც რეაქციითა და გაკრიტიკებით აბალანსებს იუმორს.<ref name=":0" /> ==პირადი ცხოვრება== '''მარტოობა''' მაცუმოტო წლების განმავლობაში მარტოხელა იყო და არ ჰქონდა ქორწინების ისტორია, მაშინ როდესაც მისი კომედიური პარტნიორი, ჰამადა, უკვე დაოჯახებული იყო და ჰყავდა შვილები. მაცუმოტო არ მალავდა, რომ რომანტიკული ურთიერთობები მასთვის არასაინტერესო იყო მისივე თქმით, ისეთი ქმედებები, როგორიცაა ერთ საწოლში დაძინება ან სხვისთან ერთად აბაზანის მიღება, მისთვის შემაწუხებელი და არასაჭირო იყო. [[2008]] წლის [[ივლისი|ივლისში]] მედიაში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ მაცუმოტო ურთიერთობაში იყო 25 წლის ტარენტო იჰარა რინთან.<ref name ="松ちゃん電撃デキ婚!">[http://www.sanspo.com/geino/news/090518/gnb0905180506002-n2.htm 松ちゃん電撃デキ婚！元お天気お姉さんと] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090520011217/http://www.sanspo.com/geino/news/090518/gnb0905180506002-n2.htm |date=2009-05-20 }} (2009-05-18). Retrieved on 2009-05-18.</ref> [[2009]] წლის [[17 მაისი|17 მაისს]] საღამოს ოფიციალურად გამოცხადდა, რომ მაცუმოტოს მარტოობა დასრულდა და ის და იჰარა საიდუმლოდ დაქორწინდნენ.<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> იჰარა, რომელიც ადრე ამინდის წამყვანი იყო იაპონურ საინფორმაციო პროგრამაში ズームイン!! Super (Zoom In!! Super), მაცუმოტოზე 19 წლით უმცროსია. გავრცელებული ინფორმაციით, ის მაცუმოტოსგან დაორსულდა, რის შემდეგაც გადაწყვიტეს დაქორწინება.<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> ქორწინების ამბავი მაცუმოტოს მენეჯერულმა სააგენტომ ფაქსით გავრცელა მედიასაშუალებებში, თან დართული იყო თავად მაცუმოტოს განცხადება: „ჩემი პარტნიორი დატოვებს სამსახურს და ამჟამად ორსულადაა. ეს საკმაოდ მნიშვნელოვანი ეტაპია და მსურს, რომ ეს საკითხი მაქსიმალურად ყურადღებით იქნეს განხილული. პრესკონფერენციის ჩატარება ალბათ მიზანშეწონილი იქნებოდა, თუმცა სიმართლე რომ ვთქვა, ძალიან მრცხვენია, ასე რომ არ ვაპირებ.“<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> [[2009]] წლის [[6 ოქტომბერი|6 ოქტომბერს]], მაცუმოტო და [[იჰარა რინი]] მშობლები გახდნენ მათ ქალიშვილი შეეძინათ. იმ დროისთვის მაცუმოტო [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეაში]] იმყოფებოდა თავისი ფილმის Symbol-ის ჩვენებაზე.<ref>{{cite web | url=http://www.tokyograph.com/news/id-5349 | title=Owh联盟外投 | access-date=2009-10-12 | archive-date=2021-11-07 | archive-url=https://web.archive.org/web/20211107113434/http://www.tokyograph.com/news/id-5349 | url-status=live }}</ref> '''ინტერესები''' მაცუმოტოს ჰობებს მიეკუთვნება მანქანის მართვა, ბილიარდი და ვიდეოთამაშები. [[ვინსენტ ვან გოგი|ვინსენტ ვან გოგისადმი]] ინტერესის გამო, მან არაერთხელ იმოგზაურა [[ამსტერდამი|ამსტერდამში]] ვან გოგის მუზეუმის მოსანახულებლად. ეს ვიზიტები გადაღებულია NHK BS-ის სპეციალურ დოკუმენტურ სერიალში The True Hitoshi Matsumoto (松本人志の本当, Matsumoto Hitoshi no Hontō) <ref>NHK BS's ''Matsumoto Hitoshi no Hontō,'' first aired on 1999-1-29.</ref>. მისთვის პატივსაცემი პირი ასევე არის ცნობილი გარდაცვლილი იაპონელი კომიკოსი კანბი ფუჯიამა.<ref>'''Matsumoto, Hitoshi''' (1995). ''Matsumoto''. Osaka, Japan: The Asahi Shimbun Company. p 22. "I still watch videos of his acts to this day, and no matter how many times I watch them, I never tire of them."</ref> მაცუმოტოს განსაკუთრებული სიყვარული აქვს ტოკუსაცუს (სპეცეფექტიანი სერიალების) ჟანრისადმი და ფლობს არაერთი ცნობილი სერიის DVD box set-ს, მათ შორის Kamen Rider და Giant Robo. ტოკუსაცუს ხშირად აინტრეპრეტირებდა იუმორით თავის გადაცემა Downtown no Gottsu Ee Kanji-ში, სადაც შექმნა პაროდიული პერსონაჟები, როგორიცაა Go-Renjai, Miracle Ace და Aho Aho Man. ამავე სტილის გავლენა აშკარად იგრძნობა მის რეჟისორულ დებიუტშიც — ფილმში Dainipponjin. '''ჯანმრთელობა''' მაცუმოტო გამოირჩეოდა შესანიშნავი ფიზიკური ფორმით შოუში Gaki no Tsukai. მაღალხტომაში ჰამადასთან დაპირისპირებაში მან პირველივე ცდაზე 1.40 მეტრის გადალახვით დაამარცხა პარტნიორი.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 1993-07-11.</ref> [[1999]] წელს 100 მეტრიან სარბენში სძლია ჰამადას, [[ჰოსეი იამასაკი|ჰოსეი იამასაკის]] და Cocorico-ს ორივე წევრს მაცუმოტომ მთელი 100 მეტრი გაირბინა, მაშინ როცა დანარჩენებმა დისტანცია რელეის ფორმატში გაიყვანეს.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 1999-10-17.</ref> სამ წლის შემდეგ მან ისევ აჯობა კონკურენტებს მაღალხტომაში.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2002-05-05.</ref> მიუხედავად იმისა, რომ თავად სპორტით დაინტერესებული არ იყო,<ref>LINCOLN Episode #38 aired on 2006-09-12.</ref> ზოგჯერ მონაწილეობდა [[კრივი|კრივში]], რადგანის მეგობრობდა ყოფილ მსოფლიო ჩემპიონ ჯოიჩირო ტაცუიოსთან. მაცუმოტო ადრე მძიმედ ეწეოდა, თუმცა [[2003]] წელს შეწყვიტა მოწევა. [[2010]] წლის [[28 ივნისი|28 ივნისს]] Yoshimoto Kogyo-მ ოფიციალურად გამოაცხადა, რომ მაცუმოტო ორ თვეს ვერ მიიღებდა მონაწილეობას შოუებში მარცხენა თეძოს ტრავმის გამო, რომელიც ქირურგიულ ჩარევას საჭიროებდა.<ref>{{cite web |url=http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2010/06/27/03.html |title=松本人志が緊急入院 全番組をキャンセル（芸能） ― スポニチ Sponichi Annex ニュース |website=www.sponichi.co.jp |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100628160635/http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2010/06/27/03.html |archive-date=2010-06-28}}</ref> მის არარსებობაზე ორი ეპიზოდის განმავლობაში Gaki no Tsukai-ის დარჩენილი მონაწილეები საუბრობდნენ და განიხილავდნენ მაცუმოტოს ჯანმრთელობის მდგომარეობას.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2010-7-04.</ref><ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2010-8-01</ref>ის ეკრანს [[2010]] წლის [[31 აგვისტო|31 აგვისტოს]] დაუბრუნდა.<ref>LINCOLN Episode aired on 2010-8-31</ref> შემდგომ ეპიზოდებში, სადაც ფიზიკური დატვირთვა იყო საჭირო — მაგალითად, ყოველწლიური ახალი წლის 24-საათიანი Batsu Game-ის დროს მაცუმოტოს გათავისუფლებული იყო აქტიური მონაწილეობისგან და ხშირად იღებდა უფრო პასიურ ან „დატყვევებული“ პერსონაჟის როლს, რაც მის წინა ტრავმას უკავშირდებოდა. [[2011]] წლის Batsu Game-ის გადაღებებისას, რომელიც ავიახაზების თანამშრომლების თემატიკაზე იყო აგებული, მაცუმოტომ აღნიშნა, რომ მზადების პერიოდში მას სტრესული მოტეხილობა განუვითარდა. მიუხედავად ექიმების მკაცრი რეკომენდაციების საწინააღმდეგოდ, მან მაინც მიიღო მონაწილეობა შოუში. ==სექსუალური ძალადობის ბრალდებები== [[2023]] წლის [[დეკემბერი|დეკემბერში]] იაპონურ კვირეულ ვარსკვლავურ ჟურნალში Shukan Bunshun გამოქვეყნდა სტატია, სადაც ანონიმურად ორი ქალი ამტკიცებდა, რომ მაცუმოტომ [[2015]] წელს,所谓 „VIP წვეულებების“ დროს, სექსუალური ძალადობა ჩაიდინა მათ მიმართ.<ref name=":2" /><ref name=":1">{{Cite news |last=Le Van |first=Quentin |date=2024-03-17 |title=Japan's king of humor is no longer making anyone laugh |url=https://www.lemonde.fr/en/m-le-mag/article/2024/03/17/japan-s-king-of-humor-is-no-longer-making-anyone-laugh_6629199_117.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240322084212/https://www.lemonde.fr/en/m-le-mag/article/2024/03/17/japan-s-king-of-humor-is-no-longer-making-anyone-laugh_6629199_117.html |archive-date=2024-03-22 |access-date=2024-03-23 |work=[[Le Monde]] |location=France |language=en}}</ref> ბრალდებებს მაცუმოტოს ტალანტების სააგენტო მტკიცედ უარყოფდა და განაცხადეს, რომ „არანაირი ფაქტობრივი საფუძველი არ არსებობს“.<ref>{{Cite web |last=Staff writer |first= |date=2023-12-27 |title=Popular Japanese comedian denies sexual assault allegations |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2023/12/27/japan/crime-legal/matsumoto-sexual-assault-allegation/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240128105151/https://www.japantimes.co.jp/news/2023/12/27/japan/crime-legal/matsumoto-sexual-assault-allegation/ |url-status=live }}</ref> მალევე მოჰყვა სხვა ანონიმური ქალების მსგავსი შინაარსის ბრალდებები.<ref name=":1" /> მაცუმოტომ თავადაც გააკეთა განცხადება, სადაც აღნიშნა: „ბრძოლას ვაპირებ, რადგან (ეს ბრალდებები) სრულიად უსაფუძვლოა“, თუმცა ამის შემდეგ მან დროებით შეაჩერა თავისი კომედიური და წამყვანის საქმიანობა.<ref>{{Cite web |last=Staff writer |first= |date=2024-01-09 |title=Japan comedian Hitoshi Matsumoto halts activities amid sex scandal report |url=https://www.japantimes.co.jp/culture/2024/01/09/entertainment-news/comedian-hitoshi-matsumoto-sexual-assault/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-02-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240226131853/https://www.japantimes.co.jp/culture/2024/01/09/entertainment-news/comedian-hitoshi-matsumoto-sexual-assault/ |url-status=live }}</ref> მოგვიანებით გაჟღერდა დამატებითი ბრალდებები, რომ ის საკუთარ კოლეგა კომიკოსებს სთხოვდა, სპეციალურად მისთვის შეერჩიათ კონკრეტული ტიპის ქალები, რომლებსაც შემდეგ ის სექსუალურად შევიწროებდა ან იძალადებდა მათზე.<ref name=":1" /> [[2024]] წლის [[იანვარი|იანვარში]], არსებული ბრალდებების საპასუხოდ, მაცუმოტომ სარჩელი შეიტანა გამომცემლობა Bungei Shunju-ს წინააღმდეგ სწორედ ამ კომპანიას ეკუთვნის ჟურნალი Shukan Bunshun. ის ამტკიცებდა, რომ სტატიის გამოქვეყნებით გავრცელდა ცილისწამება და ითხოვდა ¥550 მილიონი იენის (დაახლოებით 3.6 მილიონი აშშ დოლარის) ოდენობის ზარალის ანაზღაურებას.<ref name=":2" /><ref>{{Cite web |last=Inoue |first=Yukana |date=2024-01-23 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto sues publisher over sexual assault article |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/01/23/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-sues-bunshun/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240128014121/https://www.japantimes.co.jp/news/2024/01/23/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-sues-bunshun/ |url-status=live }}</ref> საქმის განხილვა [[მარტი|მარტში]] დაიწყო. მაცუმოტოს იურისტებმა განაცხადეს, რომ ბრალდებების შეფასება შეუძლებელი იყო, რადგან ქალების ვინაობა ანონიმური რჩებოდა.<ref name=":2" /> [[2024]] წლის [[ნოემბერი|ნოემბერში]] მაცუმოტომ სარჩელი გამოთხოვა და პროცესი შეწყვიტა.<ref name=":3">{{Cite news |last=Kaneko |first=Karin |date=November 8, 2024 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto to withdraw Bungeishunju defamation suit |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/11/08/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial-bunshun/}}</ref> ორივე მხარის ადვოკატების თქმით, სარჩელის გაწვევის შედეგად არანაირი ფინანსური ანგარიშსწორება არ მომხდარა.<ref>{{Cite web |title=Japan comedian Matsumoto Hitoshi withdraws libel suit against publisher {{!}} NHK WORLD-JAPAN News |url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20241108_16/ |access-date=2024-11-22 |website=NHK WORLD |language=en}}</ref> მაცუმოტომ შემდეგ განცხადება გაავრცელა: „გულწრფელად ბოდიშს ვუხდი, თუ რომელიმე ქალს, რომელიც იმ ღონისძიებებს ესწრებოდა, რაიმე შეურაცხყოფა ან ტკივილი მივაყენე.“<ref>{{Cite web |last=NEWS |first=KYODO |title=Japanese comedian drops suit vs. publisher over sex scandal report |url=https://english.kyodonews.net/news/2024/11/7c908cf9f21d-japanese-comedian-drops-suit-vs-publisher-over-sex-scandal-report.html |access-date=2024-11-22 |website=Kyodo News+}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:მაცუმოტო, ჰიტოში}} [[კატეგორია:იაპონელები]] [[კატეგორია:1963 წელს დაბადებულები]] cvgsn5fgablv19hgbaok3289xhpqrne 4812172 4812171 2025-06-09T20:17:21Z Pilo2024 166055 /* სქოლიო */ 4812172 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მწერალი}} '''ჰიტოში მაცუმოტო''' ({{lang-ja|Hitoshi Matsumoto, 松本 人志}} დ. [[8 სექტემბერი|8 სექტემბერს]] [[1963]] წელს) — [[იაპონელები|იაპონელი]] [[კომიკოსი]] და კინორეჟისორი. დაიბადა [[ამაგასაკი|ამაგასაკიში]], [[ჰიოგოს პრეფექტურა|ჰიოგოს პრეფექტურაში]].<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> კომედიური დუეტ Downtown-ის ერთ-ერთი წევრი [[მასატოში გუნდუზი იკედა|მასატოში ჰამადასთან]] ერთად და ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კომიკოსი იაპონიაში.<ref name=":0">{{Cite web |last=Corkill |first=Edan |date=2013-10-05 |title=Downtown comedian Hitoshi Matsumoto leans from TV to film |url=https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |access-date=2024-03-17 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2022-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220706153255/https://www.japantimes.co.jp/life/2013/10/05/people/downtown-comedian-hitoshi-matsumoto-leans-from-tv-to-film/ |url-status=live }}</ref> მაცუმოტომ თავისი კარიერა კინორეჟისორად [[2007]] წელს დაიწყო ფილმით Big Man Japan, სადაც მან მთავარი როლიც შეასრულა. მას შემდეგ რამდენიმე ფილმი გადაიღო, რომელთაგან მრავალში თავადაც მონაწილეობდა. ამჟამად ის Amazon Prime-ის შოუში Documental-ის წამყვანია.<ref>{{Cite news |last=Marsh |first=Calum |date=Jan 18, 2024 |title=How 'Last One Laughing' Took Over (Most of) the World |url=https://www.nytimes.com/2024/01/18/arts/television/last-one-laughing.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240304023345/https://www.nytimes.com/2024/01/18/arts/television/last-one-laughing.html |archive-date=March 4, 2024 |access-date=March 15, 2024 |work=The New York Times}}</ref> [[2023]] წლის ბოლოს, ჟურნალმა Shukan Bunshun-მა გამოაქვეყნა სტატია, რომელშიც მაცუმოტო წვეულებებზე სექსუალური ძალადობის ჩადენაში იყო დადანაშაულებული. [[2024]] წლის დასაწყისში, ბრალდებებზე პასუხად, მაცუმოტომ საზოგადოებრივი აქტივობა დროებით შეაჩერა და სარჩელი შეიტანა ჟურნალის გამომცემლის წინააღმდეგ ცილისწამების საქმეზე.<ref name=":2">{{Cite web |last=Kaneko |first=Karin |date=2024-03-28 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto's defamation trial kicks off |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/03/28/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial/ |access-date=2024-04-03 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-04-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403201147/https://www.japantimes.co.jp/news/2024/03/28/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial/ |url-status=live }}</ref> იმავე წლის განმავლობაში, მან აღნიშნული სარჩელი უკან გაიწვია. ==ადრეული ცხოვრება== მაცუმოტო დაიბადა ამაგასაკიში, ჰიოგოს პრეფექტურაში, ღარიბ ოჯახში.<ref name=":0" /> მას ჰყავს ერთი უფროსი და და ერთი უფროსი ძმა [[ტაკაჰირო მაცუმოტო]] (松本 隆博, Matsumoto Takahiro), ცნობილი ფოლკ-გიტარისტი, რომელმაც გამოსცა ავტობიოგრაფიული წიგნი სათაურით „მაცუმოტოს უფროსი ძმა“ (松本の兄, Matsumoto no Ani).<ref>Matsumoto, Takahiro (1997). ''Matsumoto no Ani''. Akita, Japan: Akita Shoten. {{ISBN|978-4-253-10255-1}}.</ref> მან ღარიბ ოჯახში გაზრდასთან დაკავშირებული გრძნობები გადმოსცა ლექსში „ქათმის ბრინჯი“ (チキンライス, Chikin Raisu), რომელიც [[2004]] წელს ჰამადამ სიმღერად გადააკეთა..<ref>[http://daishoiuma.exblog.jp/1388612/ Lyrics to "Chicken Rice."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060313104011/http://daishoiuma.exblog.jp/1388612/ |date=2006-03-13 }} 2004-12-02. Retrieved on 2008-1-10.</ref> ლექსში მაცუმოტო წერს, რომ რთულ პერიოდებში სიცილი ერთადერთი ხსნა იყო. ის ხშირად აღნიშნავს, რომ ბავშვობის სიდუხჭირემ მისცა მდიდარი წარმოსახვა და თამაშის უნარი, რადგან იძულებული იყო საკუთარი თავშესაქცევი ეძებნა და თამაშები თავად გამოეგონა. მისი საყვარელი [[მანგა]] ბავშვობაში იყო Tensai Bakabon ავტორი [[ფუჯიო აკაცუკა]]. მაცუმოტოს სურდა, რომ თავადაც მანგების მწერალი გამხდარიყო. მან სწავლა დაიწყო უშიოს დაწყებით სკოლაში, სადაც გაიცნო მომავალი პარტნიორი [[მასატოში ჰამადა]].<ref name=":0" /> [[1982]] წელს დაამთავრა ამაგასაკის ტექნიკური საშუალო სკოლა. ==კარიერა== მიუხედავად იმისა, რომ მან უკვე მოიპოვა სამსახური ბეჭდვის ოფისში, [[1982]] წელს მასატოში ჰამადამ მიიწვია იუმორის სააგენტო Yoshimoto Kōgyō-ში, რათა კომიკოსის ოცნება დაეწყო. ამ ნაბიჯით მათ ერთად შექმნეს კომედიური დუო Downtown, რომელმაც დებიუტი [[1983]] წელს შედგა. Downtown-ის იუმორის სტილი მიახლოებულია იაპონური მანზაის ჟანრთან, სადაც მაცუმოტო ასრულებს „მარტოსულის“ (ბოკე) როლს — ანუ უგონო ან სულელურად მოაზროვნეს, ხოლო ჰამადა არის „სწორი კაცი“ (ცუკკომი), რომელიც რეაქციითა და გაკრიტიკებით აბალანსებს იუმორს.<ref name=":0" /> ==პირადი ცხოვრება== '''მარტოობა''' მაცუმოტო წლების განმავლობაში მარტოხელა იყო და არ ჰქონდა ქორწინების ისტორია, მაშინ როდესაც მისი კომედიური პარტნიორი, ჰამადა, უკვე დაოჯახებული იყო და ჰყავდა შვილები. მაცუმოტო არ მალავდა, რომ რომანტიკული ურთიერთობები მასთვის არასაინტერესო იყო მისივე თქმით, ისეთი ქმედებები, როგორიცაა ერთ საწოლში დაძინება ან სხვისთან ერთად აბაზანის მიღება, მისთვის შემაწუხებელი და არასაჭირო იყო. [[2008]] წლის [[ივლისი|ივლისში]] მედიაში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ მაცუმოტო ურთიერთობაში იყო 25 წლის ტარენტო იჰარა რინთან.<ref name ="松ちゃん電撃デキ婚!">[http://www.sanspo.com/geino/news/090518/gnb0905180506002-n2.htm 松ちゃん電撃デキ婚！元お天気お姉さんと] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090520011217/http://www.sanspo.com/geino/news/090518/gnb0905180506002-n2.htm |date=2009-05-20 }} (2009-05-18). Retrieved on 2009-05-18.</ref> [[2009]] წლის [[17 მაისი|17 მაისს]] საღამოს ოფიციალურად გამოცხადდა, რომ მაცუმოტოს მარტოობა დასრულდა და ის და იჰარა საიდუმლოდ დაქორწინდნენ.<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> იჰარა, რომელიც ადრე ამინდის წამყვანი იყო იაპონურ საინფორმაციო პროგრამაში ズームイン!! Super (Zoom In!! Super), მაცუმოტოზე 19 წლით უმცროსია. გავრცელებული ინფორმაციით, ის მაცუმოტოსგან დაორსულდა, რის შემდეგაც გადაწყვიტეს დაქორწინება.<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> ქორწინების ამბავი მაცუმოტოს მენეჯერულმა სააგენტომ ფაქსით გავრცელა მედიასაშუალებებში, თან დართული იყო თავად მაცუმოტოს განცხადება: „ჩემი პარტნიორი დატოვებს სამსახურს და ამჟამად ორსულადაა. ეს საკმაოდ მნიშვნელოვანი ეტაპია და მსურს, რომ ეს საკითხი მაქსიმალურად ყურადღებით იქნეს განხილული. პრესკონფერენციის ჩატარება ალბათ მიზანშეწონილი იქნებოდა, თუმცა სიმართლე რომ ვთქვა, ძალიან მრცხვენია, ასე რომ არ ვაპირებ.“<ref name="松ちゃん電撃デキ婚!"/> [[2009]] წლის [[6 ოქტომბერი|6 ოქტომბერს]], მაცუმოტო და [[იჰარა რინი]] მშობლები გახდნენ მათ ქალიშვილი შეეძინათ. იმ დროისთვის მაცუმოტო [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეაში]] იმყოფებოდა თავისი ფილმის Symbol-ის ჩვენებაზე.<ref>{{cite web | url=http://www.tokyograph.com/news/id-5349 | title=Owh联盟外投 | access-date=2009-10-12 | archive-date=2021-11-07 | archive-url=https://web.archive.org/web/20211107113434/http://www.tokyograph.com/news/id-5349 | url-status=live }}</ref> '''ინტერესები''' მაცუმოტოს ჰობებს მიეკუთვნება მანქანის მართვა, ბილიარდი და ვიდეოთამაშები. [[ვინსენტ ვან გოგი|ვინსენტ ვან გოგისადმი]] ინტერესის გამო, მან არაერთხელ იმოგზაურა [[ამსტერდამი|ამსტერდამში]] ვან გოგის მუზეუმის მოსანახულებლად. ეს ვიზიტები გადაღებულია NHK BS-ის სპეციალურ დოკუმენტურ სერიალში The True Hitoshi Matsumoto (松本人志の本当, Matsumoto Hitoshi no Hontō) <ref>NHK BS's ''Matsumoto Hitoshi no Hontō,'' first aired on 1999-1-29.</ref>. მისთვის პატივსაცემი პირი ასევე არის ცნობილი გარდაცვლილი იაპონელი კომიკოსი კანბი ფუჯიამა.<ref>'''Matsumoto, Hitoshi''' (1995). ''Matsumoto''. Osaka, Japan: The Asahi Shimbun Company. p 22. "I still watch videos of his acts to this day, and no matter how many times I watch them, I never tire of them."</ref> მაცუმოტოს განსაკუთრებული სიყვარული აქვს ტოკუსაცუს (სპეცეფექტიანი სერიალების) ჟანრისადმი და ფლობს არაერთი ცნობილი სერიის DVD box set-ს, მათ შორის Kamen Rider და Giant Robo. ტოკუსაცუს ხშირად აინტრეპრეტირებდა იუმორით თავის გადაცემა Downtown no Gottsu Ee Kanji-ში, სადაც შექმნა პაროდიული პერსონაჟები, როგორიცაა Go-Renjai, Miracle Ace და Aho Aho Man. ამავე სტილის გავლენა აშკარად იგრძნობა მის რეჟისორულ დებიუტშიც — ფილმში Dainipponjin. '''ჯანმრთელობა''' მაცუმოტო გამოირჩეოდა შესანიშნავი ფიზიკური ფორმით შოუში Gaki no Tsukai. მაღალხტომაში ჰამადასთან დაპირისპირებაში მან პირველივე ცდაზე 1.40 მეტრის გადალახვით დაამარცხა პარტნიორი.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 1993-07-11.</ref> [[1999]] წელს 100 მეტრიან სარბენში სძლია ჰამადას, [[ჰოსეი იამასაკი|ჰოსეი იამასაკის]] და Cocorico-ს ორივე წევრს მაცუმოტომ მთელი 100 მეტრი გაირბინა, მაშინ როცა დანარჩენებმა დისტანცია რელეის ფორმატში გაიყვანეს.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 1999-10-17.</ref> სამ წლის შემდეგ მან ისევ აჯობა კონკურენტებს მაღალხტომაში.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2002-05-05.</ref> მიუხედავად იმისა, რომ თავად სპორტით დაინტერესებული არ იყო,<ref>LINCOLN Episode #38 aired on 2006-09-12.</ref> ზოგჯერ მონაწილეობდა [[კრივი|კრივში]], რადგანის მეგობრობდა ყოფილ მსოფლიო ჩემპიონ ჯოიჩირო ტაცუიოსთან. მაცუმოტო ადრე მძიმედ ეწეოდა, თუმცა [[2003]] წელს შეწყვიტა მოწევა. [[2010]] წლის [[28 ივნისი|28 ივნისს]] Yoshimoto Kogyo-მ ოფიციალურად გამოაცხადა, რომ მაცუმოტო ორ თვეს ვერ მიიღებდა მონაწილეობას შოუებში მარცხენა თეძოს ტრავმის გამო, რომელიც ქირურგიულ ჩარევას საჭიროებდა.<ref>{{cite web |url=http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2010/06/27/03.html |title=松本人志が緊急入院 全番組をキャンセル（芸能） ― スポニチ Sponichi Annex ニュース |website=www.sponichi.co.jp |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100628160635/http://www.sponichi.co.jp/entertainment/news/2010/06/27/03.html |archive-date=2010-06-28}}</ref> მის არარსებობაზე ორი ეპიზოდის განმავლობაში Gaki no Tsukai-ის დარჩენილი მონაწილეები საუბრობდნენ და განიხილავდნენ მაცუმოტოს ჯანმრთელობის მდგომარეობას.<ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2010-7-04.</ref><ref>Downtown no Gaki no Tsukai ya Arahende!! Episode aired on 2010-8-01</ref>ის ეკრანს [[2010]] წლის [[31 აგვისტო|31 აგვისტოს]] დაუბრუნდა.<ref>LINCOLN Episode aired on 2010-8-31</ref> შემდგომ ეპიზოდებში, სადაც ფიზიკური დატვირთვა იყო საჭირო — მაგალითად, ყოველწლიური ახალი წლის 24-საათიანი Batsu Game-ის დროს მაცუმოტოს გათავისუფლებული იყო აქტიური მონაწილეობისგან და ხშირად იღებდა უფრო პასიურ ან „დატყვევებული“ პერსონაჟის როლს, რაც მის წინა ტრავმას უკავშირდებოდა. [[2011]] წლის Batsu Game-ის გადაღებებისას, რომელიც ავიახაზების თანამშრომლების თემატიკაზე იყო აგებული, მაცუმოტომ აღნიშნა, რომ მზადების პერიოდში მას სტრესული მოტეხილობა განუვითარდა. მიუხედავად ექიმების მკაცრი რეკომენდაციების საწინააღმდეგოდ, მან მაინც მიიღო მონაწილეობა შოუში. ==სექსუალური ძალადობის ბრალდებები== [[2023]] წლის [[დეკემბერი|დეკემბერში]] იაპონურ კვირეულ ვარსკვლავურ ჟურნალში Shukan Bunshun გამოქვეყნდა სტატია, სადაც ანონიმურად ორი ქალი ამტკიცებდა, რომ მაცუმოტომ [[2015]] წელს,所谓 „VIP წვეულებების“ დროს, სექსუალური ძალადობა ჩაიდინა მათ მიმართ.<ref name=":2" /><ref name=":1">{{Cite news |last=Le Van |first=Quentin |date=2024-03-17 |title=Japan's king of humor is no longer making anyone laugh |url=https://www.lemonde.fr/en/m-le-mag/article/2024/03/17/japan-s-king-of-humor-is-no-longer-making-anyone-laugh_6629199_117.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240322084212/https://www.lemonde.fr/en/m-le-mag/article/2024/03/17/japan-s-king-of-humor-is-no-longer-making-anyone-laugh_6629199_117.html |archive-date=2024-03-22 |access-date=2024-03-23 |work=[[Le Monde]] |location=France |language=en}}</ref> ბრალდებებს მაცუმოტოს ტალანტების სააგენტო მტკიცედ უარყოფდა და განაცხადეს, რომ „არანაირი ფაქტობრივი საფუძველი არ არსებობს“.<ref>{{Cite web |last=Staff writer |first= |date=2023-12-27 |title=Popular Japanese comedian denies sexual assault allegations |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2023/12/27/japan/crime-legal/matsumoto-sexual-assault-allegation/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240128105151/https://www.japantimes.co.jp/news/2023/12/27/japan/crime-legal/matsumoto-sexual-assault-allegation/ |url-status=live }}</ref> მალევე მოჰყვა სხვა ანონიმური ქალების მსგავსი შინაარსის ბრალდებები.<ref name=":1" /> მაცუმოტომ თავადაც გააკეთა განცხადება, სადაც აღნიშნა: „ბრძოლას ვაპირებ, რადგან (ეს ბრალდებები) სრულიად უსაფუძვლოა“, თუმცა ამის შემდეგ მან დროებით შეაჩერა თავისი კომედიური და წამყვანის საქმიანობა.<ref>{{Cite web |last=Staff writer |first= |date=2024-01-09 |title=Japan comedian Hitoshi Matsumoto halts activities amid sex scandal report |url=https://www.japantimes.co.jp/culture/2024/01/09/entertainment-news/comedian-hitoshi-matsumoto-sexual-assault/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-02-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240226131853/https://www.japantimes.co.jp/culture/2024/01/09/entertainment-news/comedian-hitoshi-matsumoto-sexual-assault/ |url-status=live }}</ref> მოგვიანებით გაჟღერდა დამატებითი ბრალდებები, რომ ის საკუთარ კოლეგა კომიკოსებს სთხოვდა, სპეციალურად მისთვის შეერჩიათ კონკრეტული ტიპის ქალები, რომლებსაც შემდეგ ის სექსუალურად შევიწროებდა ან იძალადებდა მათზე.<ref name=":1" /> [[2024]] წლის [[იანვარი|იანვარში]], არსებული ბრალდებების საპასუხოდ, მაცუმოტომ სარჩელი შეიტანა გამომცემლობა Bungei Shunju-ს წინააღმდეგ სწორედ ამ კომპანიას ეკუთვნის ჟურნალი Shukan Bunshun. ის ამტკიცებდა, რომ სტატიის გამოქვეყნებით გავრცელდა ცილისწამება და ითხოვდა ¥550 მილიონი იენის (დაახლოებით 3.6 მილიონი აშშ დოლარის) ოდენობის ზარალის ანაზღაურებას.<ref name=":2" /><ref>{{Cite web |last=Inoue |first=Yukana |date=2024-01-23 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto sues publisher over sexual assault article |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/01/23/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-sues-bunshun/ |access-date=2024-03-14 |website=The Japan Times |language=en |archive-date=2024-01-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240128014121/https://www.japantimes.co.jp/news/2024/01/23/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-sues-bunshun/ |url-status=live }}</ref> საქმის განხილვა [[მარტი|მარტში]] დაიწყო. მაცუმოტოს იურისტებმა განაცხადეს, რომ ბრალდებების შეფასება შეუძლებელი იყო, რადგან ქალების ვინაობა ანონიმური რჩებოდა.<ref name=":2" /> [[2024]] წლის [[ნოემბერი|ნოემბერში]] მაცუმოტომ სარჩელი გამოთხოვა და პროცესი შეწყვიტა.<ref name=":3">{{Cite news |last=Kaneko |first=Karin |date=November 8, 2024 |title=Comedian Hitoshi Matsumoto to withdraw Bungeishunju defamation suit |url=https://www.japantimes.co.jp/news/2024/11/08/japan/crime-legal/hitoshi-matsumoto-trial-bunshun/}}</ref> ორივე მხარის ადვოკატების თქმით, სარჩელის გაწვევის შედეგად არანაირი ფინანსური ანგარიშსწორება არ მომხდარა.<ref>{{Cite web |title=Japan comedian Matsumoto Hitoshi withdraws libel suit against publisher {{!}} NHK WORLD-JAPAN News |url=https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/en/news/20241108_16/ |access-date=2024-11-22 |website=NHK WORLD |language=en}}</ref> მაცუმოტომ შემდეგ განცხადება გაავრცელა: „გულწრფელად ბოდიშს ვუხდი, თუ რომელიმე ქალს, რომელიც იმ ღონისძიებებს ესწრებოდა, რაიმე შეურაცხყოფა ან ტკივილი მივაყენე.“<ref>{{Cite web |last=NEWS |first=KYODO |title=Japanese comedian drops suit vs. publisher over sex scandal report |url=https://english.kyodonews.net/news/2024/11/7c908cf9f21d-japanese-comedian-drops-suit-vs-publisher-over-sex-scandal-report.html |access-date=2024-11-22 |website=Kyodo News+}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:მაცუმოტო, ჰიტოში}} [[კატეგორია:იაპონელები]] ca3588vzds5aknkl7ho1jlezkurkzbb 0 590197 4812175 2025-06-09T20:45:41Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|... 4812175 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|12|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა 1972 წლის 15 ივლისს. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] fb172ka716jtgsslczgkj8n3z40i3e9 4812176 4812175 2025-06-09T20:47:38Z Mehman 75871 /* ბიოგრაფია */ 4812176 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|12|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა [[1972|1972 წლის]] [[15 ივლისი|15 ივლისს]]. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] lr8a03ky82o5d8s88dizh31i2mfa8dg 4812177 4812176 2025-06-09T20:47:55Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:დაბადებული 1931]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812177 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|12|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა [[1972|1972 წლის]] [[15 ივლისი|15 ივლისს]]. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1931]] 9gwsikmxw15ig5ko4e4qaxf9h5ppib5 4812178 4812177 2025-06-09T20:48:19Z Mehman 75871 4812178 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|15|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა [[1972|1972 წლის]] [[15 ივლისი|15 ივლისს]]. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1931]] 2giehn6y6d4ldd17ico3g19ahqrm33e 4812179 4812178 2025-06-09T20:48:38Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 ივლისი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812179 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|15|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა [[1972|1972 წლის]] [[15 ივლისი|15 ივლისს]]. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1931]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 ივლისი]] 9dst28an6e8itejbcp068pk19e8rydx 4812180 4812179 2025-06-09T20:48:48Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1972]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812180 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|15|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა [[1972|1972 წლის]] [[15 ივლისი|15 ივლისს]]. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1931]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 ივლისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1972]] 0tm7sxonb2q6yf54gxyb6d0zrxf2jg8 4812181 4812180 2025-06-09T20:49:05Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:ქართველი სცენარისტები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812181 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|15|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა [[1972|1972 წლის]] [[15 ივლისი|15 ივლისს]]. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1931]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 ივლისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1972]] [[კატეგორია:ქართველი სცენარისტები]] fry3t37oq3p19uvymptxo8zygv9l1p6 4812182 4812181 2025-06-09T20:49:18Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812182 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|15|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა [[1972|1972 წლის]] [[15 ივლისი|15 ივლისს]]. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1931]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 ივლისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1972]] [[კატეგორია:ქართველი სცენარისტები]] [[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] 2577oqyngp87i525ca60ynyglbfs1mo 4812183 4812182 2025-06-09T20:49:51Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:ოზურგეთში დაბადებულები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812183 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება | სიგანე = | სახელი = არლი თაყაიშვილი | ფოტო = | ფოტოს სიგანე = |წარწერა = | ალტ = | მშობლსახელი = | ენის კოდი = | დაბსახელი = | დაბთარიღი = {{დაბადების თარიღი|1931|2|20}} | დაბადგილი = [[ოზურგეთი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდთარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|1972|7|15|1931|2|20}} | გარდადგილი = | დაკრძალვის ადგილი = | დაკრძალვის ადგილის კოორდინატები = | ძეგლები = | სხვა სახელები = | ეროვნება = | მოქალაქეობა = {{დროშა|სსრკ}} | განათლება = | ალმა-მატერი = | მოღვაწეობა = | საქმიანობა =[[მწერალი]],<br />[[სცენარისტი]] | აქტიურობის წლები =1963—1964 | მეუღლეები = | პარტნიორები = | შვილები = | მამა = | დედა = | ნათესავები = | ჯილდოები = | შენიშვნები = }} '''არლი აკაკის ძე თაყაიშვილი''' — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] მწერალი და სცენარისტი, ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი (1962). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1931|1931 წლის]] [[20 თებერვალი|20 თებერვალს]] [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. საშუალო განათლების დასრულების შემდეგ ჩააბარა [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]], სადაც 5 წლიანი სწავლების შემდეგ [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ-ის]] მეცნიერებათა აკადემიის ენათა ინსტიტუტში დაიწყო მუშაობა. ენეთა ინსტიტუტში მუშაობისას მეცნიერ-თანამშრომლის პოზიციას იკავებდა და პარალელურად წერდა კინოსცენარებს. მისი სცენარების მიხედვით სულ ორი ფილმი გადაიღეს. ასევე წერდა მოთხრობებს. გარდაიცვალა [[1972|1972 წლის]] [[15 ივლისი|15 ივლისს]]. == ფილმოგრაფია == === სცენარი === *[[თოჯინები იცინიან]] (1962) *[[ბოდიში, თქვენ გელით სიკვდილი]] (1965) ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://fantlab.ru/work337038 А. А. Такайшвили «Первая помощь»]. * [http://smena-online.ru/profile/arli-takaishvili А. А. Такайшвили «Японский вирус»]. {{DEFAULTSORT:თაყაიშვილი, არლი}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 თებერვალი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1931]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 ივლისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1972]] [[კატეგორია:ქართველი სცენარისტები]] [[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] [[კატეგორია:ოზურგეთში დაბადებულები]] 972pn714o3t5iolxi41uw5hpc8d38t2 0 590198 4812192 2025-06-09T21:18:15Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა სახელმწიფო უწყება |უწყების_სახელი = ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა |მშობლიური_სახელი = {{lang-he|הספרייה הלאומית}} |მშობლიური_სახელი_a = {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}} |მშობლიური_სახე... 4812192 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სახელმწიფო უწყება |უწყების_სახელი = ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა |მშობლიური_სახელი = {{lang-he|הספרייה הלאומית}} |მშობლიური_სახელი_a = {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}} |მშობლიური_სახელი_r = |ლოგო = Logo of The National Library of Israel.jpg |ლოგოს_სიგრძე = 250px |ლოგოს_წარწერა = |ბეჭედი = |ბეჭედის_სიგრძე = |ბეჭედის_წარწერა = |სურათი = בניין הספרייה הלאומית החדש, דצמבר 2023 03.jpg |სურათის_სიგრძე = 250px |სურათის_წარწერა = სამკითხველო დარბაზი 2023 წელს |შეიქმნა = {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1892}} |წინამორბედი1 = |წინამორბედი2 = |გაუქმდა = |მომდევნო = |შტაბბინა = [[იერუსალიმი]], [[ისრაელი]] |იურისდიქცია = საჯაროდ ხელმისაწვდომი დოკუმენტების იურიდიული დეპოზიტარიუმი |მთავარი_სამმართველო = |latd= 31 |latm=46 |lats= 38 |latNS= N |longd= 35 |longm=12 |longs=12 |longEW= E |რეგიონის_კოდი = |თანამშრომლები = 367 |ბიუჯეტი = დაახ. 100 მლნ [[ისრაელის ახალი შეკელი|შეკელი]] |მინისტრი1_სახელი = |მინისტრი1_pfo = |მინისტრი2_სახელი = |მინისტრი2_pfo = |უფროსი1_სახელი = ორენ ვეინბერგი |უფროსი1_თანამდებობა = (დირექტორი) |უფროსი2_სახელი = |უფროსი2_თანამდებობა = |უწყების_ტიპი = |ზემდგომი_უწყება = |ქვეუწყება1 = |ქვეუწყება2 = |მთავარი_დოკუმენტი1= |ვებ_საიტი = {{URL|https://www.nli.org.il/en|nli.org.il}} |შენიშვნა = }} '''ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა''' ({{lang-he|הספרייה הלאומית}}; {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}}), ადრე ცნობილი იყო, როგორც '''ებრაელთა ეროვნული და საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა''' ({{lang-he|בית הספרים הלאומי והאוניברסיטאי) — ბიბლიოთეკა, რომელიც მუშაობს [[ისრაელი]]სა და [[ებრაელები|ებრაული]] მემკვიდრეობისა და კულტურული საგანძურის შეგროვებაზე. ბიბლიოთეკა 5 მილიონზე მეტ წიგნს ინახავს და მდებარეობს [[ქნესეთი]]ს მახლობლად, სამთავრობო კომპლექსში (''კირიათ ჰამემშალა''). ეროვნული ბიბლიოთეკა ფლობს მსოფლიოში ყველაზე დიდ [[ებრაული ენა|ებრაულ]] და იუდაისტურ კოლექციებს და არის მრავალი იშვიათი და უნიკალური ხელნაწერის, წიგნისა და არტეფაქტის საცავი.<ref>{{Cite web|title=Judaica Collection|url=https://web.nli.org.il/sites/nli/english/collections/jewish-collection/pages/default.aspx|access-date=2021-03-04|website=web.nli.org.il|language=en-US|archive-date=3 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240903203559/https://www.nli.org.il/en/at-your-service/who-we-are/collections/judaism-collection|url-status=live}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} 39q4hhsndgdv8m3cba84m1rb9eql7ae 4812193 4812192 2025-06-09T21:18:44Z Mehman 75871 4812193 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სახელმწიფო უწყება |უწყების_სახელი = ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა |მშობლიური_სახელი = {{lang-he|הספרייה הלאומית}} |მშობლიური_სახელი_a = {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}} |მშობლიური_სახელი_r = |ლოგო = Logo of The National Library of Israel.jpg |ლოგოს_სიგრძე = 250px |ლოგოს_წარწერა = |ბეჭედი = |ბეჭედის_სიგრძე = |ბეჭედის_წარწერა = |სურათი = בניין הספרייה הלאומית החדש, דצמבר 2023 03.jpg |სურათის_სიგრძე = 250px |სურათის_წარწერა = სამკითხველო დარბაზი 2023 წელს |შეიქმნა = {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1892}} |წინამორბედი1 = |წინამორბედი2 = |გაუქმდა = |მომდევნო = |შტაბბინა = [[იერუსალიმი]], [[ისრაელი]] |იურისდიქცია = საჯაროდ ხელმისაწვდომი დოკუმენტების იურიდიული დეპოზიტარიუმი |მთავარი_სამმართველო = |latd= 31 |latm=46 |lats= 38 |latNS= N |longd= 35 |longm=12 |longs=12 |longEW= E |რეგიონის_კოდი = |თანამშრომლები = 367 |ბიუჯეტი = დაახ. 100 მლნ [[ისრაელის ახალი შეკელი|შეკელი]] |მინისტრი1_სახელი = |მინისტრი1_pfo = |მინისტრი2_სახელი = |მინისტრი2_pfo = |უფროსი1_სახელი = ორენ ვეინბერგი |უფროსი1_თანამდებობა = (დირექტორი) |უფროსი2_სახელი = |უფროსი2_თანამდებობა = |უწყების_ტიპი = |ზემდგომი_უწყება = |ქვეუწყება1 = |ქვეუწყება2 = |მთავარი_დოკუმენტი1= |ვებ_საიტი = {{URL|https://www.nli.org.il/en|nli.org.il}} |შენიშვნა = }} '''ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა''' ({{lang-he|הספרייה הלאומית}}; {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}}), ადრე ცნობილი იყო, როგორც '''ებრაელთა ეროვნული და საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა''' ({{lang-he|בית הספרים הלאומי והאוניברסיטאי}}) — ბიბლიოთეკა, რომელიც მუშაობს [[ისრაელი]]სა და [[ებრაელები|ებრაული]] მემკვიდრეობისა და კულტურული საგანძურის შეგროვებაზე. ბიბლიოთეკა 5 მილიონზე მეტ წიგნს ინახავს და მდებარეობს [[ქნესეთი]]ს მახლობლად, სამთავრობო კომპლექსში (''კირიათ ჰამემშალა''). ეროვნული ბიბლიოთეკა ფლობს მსოფლიოში ყველაზე დიდ [[ებრაული ენა|ებრაულ]] და იუდაისტურ კოლექციებს და არის მრავალი იშვიათი და უნიკალური ხელნაწერის, წიგნისა და არტეფაქტის საცავი.<ref>{{Cite web|title=Judaica Collection|url=https://web.nli.org.il/sites/nli/english/collections/jewish-collection/pages/default.aspx|access-date=2021-03-04|website=web.nli.org.il|language=en-US|archive-date=3 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240903203559/https://www.nli.org.il/en/at-your-service/who-we-are/collections/judaism-collection|url-status=live}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} c6jkj4dpzr4dq5f54nu4ff0seb1iwdt 4812195 4812193 2025-06-09T21:21:51Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812195 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სახელმწიფო უწყება |უწყების_სახელი = ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა |მშობლიური_სახელი = {{lang-he|הספרייה הלאומית}} |მშობლიური_სახელი_a = {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}} |მშობლიური_სახელი_r = |ლოგო = Logo of The National Library of Israel.jpg |ლოგოს_სიგრძე = 250px |ლოგოს_წარწერა = |ბეჭედი = |ბეჭედის_სიგრძე = |ბეჭედის_წარწერა = |სურათი = בניין הספרייה הלאומית החדש, דצמבר 2023 03.jpg |სურათის_სიგრძე = 250px |სურათის_წარწერა = სამკითხველო დარბაზი 2023 წელს |შეიქმნა = {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1892}} |წინამორბედი1 = |წინამორბედი2 = |გაუქმდა = |მომდევნო = |შტაბბინა = [[იერუსალიმი]], [[ისრაელი]] |იურისდიქცია = საჯაროდ ხელმისაწვდომი დოკუმენტების იურიდიული დეპოზიტარიუმი |მთავარი_სამმართველო = |latd= 31 |latm=46 |lats= 38 |latNS= N |longd= 35 |longm=12 |longs=12 |longEW= E |რეგიონის_კოდი = |თანამშრომლები = 367 |ბიუჯეტი = დაახ. 100 მლნ [[ისრაელის ახალი შეკელი|შეკელი]] |მინისტრი1_სახელი = |მინისტრი1_pfo = |მინისტრი2_სახელი = |მინისტრი2_pfo = |უფროსი1_სახელი = ორენ ვეინბერგი |უფროსი1_თანამდებობა = (დირექტორი) |უფროსი2_სახელი = |უფროსი2_თანამდებობა = |უწყების_ტიპი = |ზემდგომი_უწყება = |ქვეუწყება1 = |ქვეუწყება2 = |მთავარი_დოკუმენტი1= |ვებ_საიტი = {{URL|https://www.nli.org.il/en|nli.org.il}} |შენიშვნა = }} '''ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა''' ({{lang-he|הספרייה הלאומית}}; {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}}), ადრე ცნობილი იყო, როგორც '''ებრაელთა ეროვნული და საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა''' ({{lang-he|בית הספרים הלאומי והאוניברסיטאי}}) — ბიბლიოთეკა, რომელიც მუშაობს [[ისრაელი]]სა და [[ებრაელები|ებრაული]] მემკვიდრეობისა და კულტურული საგანძურის შეგროვებაზე. ბიბლიოთეკა 5 მილიონზე მეტ წიგნს ინახავს და მდებარეობს [[ქნესეთი]]ს მახლობლად, სამთავრობო კომპლექსში (''კირიათ ჰამემშალა''). ეროვნული ბიბლიოთეკა ფლობს მსოფლიოში ყველაზე დიდ [[ებრაული ენა|ებრაულ]] და იუდაისტურ კოლექციებს და არის მრავალი იშვიათი და უნიკალური ხელნაწერის, წიგნისა და არტეფაქტის საცავი.<ref>{{Cite web|title=Judaica Collection|url=https://web.nli.org.il/sites/nli/english/collections/jewish-collection/pages/default.aspx|access-date=2021-03-04|website=web.nli.org.il|language=en-US|archive-date=3 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240903203559/https://www.nli.org.il/en/at-your-service/who-we-are/collections/judaism-collection|url-status=live}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა]] knq1piiowiadz5byuansehkblv19nvo 4812199 4812195 2025-06-09T21:28:03Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:იერუსალიმის ბიბლიოთეკები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812199 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სახელმწიფო უწყება |უწყების_სახელი = ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა |მშობლიური_სახელი = {{lang-he|הספרייה הלאומית}} |მშობლიური_სახელი_a = {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}} |მშობლიური_სახელი_r = |ლოგო = Logo of The National Library of Israel.jpg |ლოგოს_სიგრძე = 250px |ლოგოს_წარწერა = |ბეჭედი = |ბეჭედის_სიგრძე = |ბეჭედის_წარწერა = |სურათი = בניין הספרייה הלאומית החדש, דצמבר 2023 03.jpg |სურათის_სიგრძე = 250px |სურათის_წარწერა = სამკითხველო დარბაზი 2023 წელს |შეიქმნა = {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1892}} |წინამორბედი1 = |წინამორბედი2 = |გაუქმდა = |მომდევნო = |შტაბბინა = [[იერუსალიმი]], [[ისრაელი]] |იურისდიქცია = საჯაროდ ხელმისაწვდომი დოკუმენტების იურიდიული დეპოზიტარიუმი |მთავარი_სამმართველო = |latd= 31 |latm=46 |lats= 38 |latNS= N |longd= 35 |longm=12 |longs=12 |longEW= E |რეგიონის_კოდი = |თანამშრომლები = 367 |ბიუჯეტი = დაახ. 100 მლნ [[ისრაელის ახალი შეკელი|შეკელი]] |მინისტრი1_სახელი = |მინისტრი1_pfo = |მინისტრი2_სახელი = |მინისტრი2_pfo = |უფროსი1_სახელი = ორენ ვეინბერგი |უფროსი1_თანამდებობა = (დირექტორი) |უფროსი2_სახელი = |უფროსი2_თანამდებობა = |უწყების_ტიპი = |ზემდგომი_უწყება = |ქვეუწყება1 = |ქვეუწყება2 = |მთავარი_დოკუმენტი1= |ვებ_საიტი = {{URL|https://www.nli.org.il/en|nli.org.il}} |შენიშვნა = }} '''ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა''' ({{lang-he|הספרייה הלאומית}}; {{lang-ar|المكتبة الوطنية في إسرائيل}}), ადრე ცნობილი იყო, როგორც '''ებრაელთა ეროვნული და საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა''' ({{lang-he|בית הספרים הלאומי והאוניברסיטאי}}) — ბიბლიოთეკა, რომელიც მუშაობს [[ისრაელი]]სა და [[ებრაელები|ებრაული]] მემკვიდრეობისა და კულტურული საგანძურის შეგროვებაზე. ბიბლიოთეკა 5 მილიონზე მეტ წიგნს ინახავს და მდებარეობს [[ქნესეთი]]ს მახლობლად, სამთავრობო კომპლექსში (''კირიათ ჰამემშალა''). ეროვნული ბიბლიოთეკა ფლობს მსოფლიოში ყველაზე დიდ [[ებრაული ენა|ებრაულ]] და იუდაისტურ კოლექციებს და არის მრავალი იშვიათი და უნიკალური ხელნაწერის, წიგნისა და არტეფაქტის საცავი.<ref>{{Cite web|title=Judaica Collection|url=https://web.nli.org.il/sites/nli/english/collections/jewish-collection/pages/default.aspx|access-date=2021-03-04|website=web.nli.org.il|language=en-US|archive-date=3 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240903203559/https://www.nli.org.il/en/at-your-service/who-we-are/collections/judaism-collection|url-status=live}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ისრაელის ეროვნული ბიბლიოთეკა]] [[კატეგორია:იერუსალიმის ბიბლიოთეკები]] owan7mjipc2lwzo12pp26dld6lmh4dw 14 590199 4812196 2025-06-09T21:23:13Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ისრაელის ბიბლიოთეკები]] 4812196 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ისრაელის ბიბლიოთეკები]] c7xebmd2naz7cl209gxz4y2zu9ikff6 14 590200 4812197 2025-06-09T21:23:54Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ბიბლიოთეკები ქვეყნების მიხედვით]] 4812197 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბიბლიოთეკები ქვეყნების მიხედვით]] nms464wozurctkwsd2k1auuqcctdlqc 14 590201 4812198 2025-06-09T21:27:41Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ისრაელის ბიბლიოთეკები]] 4812198 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ისრაელის ბიბლიოთეკები]] c7xebmd2naz7cl209gxz4y2zu9ikff6 0 590202 4812200 2025-06-09T21:31:54Z DerFuchs 6187 ახალი გვერდი: {{subst:L}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი}} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდებაა "The College of William and Mary in Virginia".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=ვ... 4812200 wikitext text/x-wiki {{subst:L}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი}} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდებაა "The College of William and Mary in Virginia".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[ვილiamsბურგი, ვირჯინია|ვილiamsბურგი, VA]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) არის [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვილiamsბურგი, ვირჯინია]], [[შეერთებული შტატები]]. დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III ინგლისელი|უილიამ III-ის]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და წარმოადგენს უმაღლესი განათლების მეორე უძველეს დაწესებულებას აშშ-ში და მეცხრეს — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> როგორც ერთ-ერთი ორიგინალური [[კოლონიური კოლეჯები|კოლონიური კოლეჯთაგან]], W&M მნიშვნელოვანი დაწესებულება იყო სამხრეთის ელიტარულ კულტურასა და ამერიკის პოლიტიკურ ისტორიაში. მისი აკადემიური რეპუტაცია, ისტორიული მემკვიდრეობა და გავლენა ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე აყალიბებს მას როგორც ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ahpao18pafgqupz0115hqtdqjhc7ejo 4812201 4812200 2025-06-09T21:32:06Z DerFuchs 6187 4812201 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი}} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდებაა "The College of William and Mary in Virginia".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[ვილiamsბურგი, ვირჯინია|ვილiamsბურგი, VA]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) არის [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვილiamsბურგი, ვირჯინია]], [[შეერთებული შტატები]]. დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III ინგლისელი|უილიამ III-ის]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და წარმოადგენს უმაღლესი განათლების მეორე უძველეს დაწესებულებას აშშ-ში და მეცხრეს — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> როგორც ერთ-ერთი ორიგინალური [[კოლონიური კოლეჯები|კოლონიური კოლეჯთაგან]], W&M მნიშვნელოვანი დაწესებულება იყო სამხრეთის ელიტარულ კულტურასა და ამერიკის პოლიტიკურ ისტორიაში. მისი აკადემიური რეპუტაცია, ისტორიული მემკვიდრეობა და გავლენა ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე აყალიბებს მას როგორც ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ggivihl1d4b6owht7vwt4ifnhw57vt5 4812203 4812201 2025-06-09T21:36:04Z DerFuchs 6187 4812203 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი}} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდებაა "The College of William and Mary in Virginia".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) არის [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)]], [[შეერთებული შტატები]]. დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III ინგლისელი|უილიამ III-ის]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და წარმოადგენს უმაღლესი განათლების მეორე უძველეს დაწესებულებას აშშ-ში და მეცხრეს — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> როგორც ერთ-ერთი ორიგინალური [[კოლონიური კოლეჯები|კოლონიური კოლეჯთაგან]], W&M მნიშვნელოვანი დაწესებულება იყო სამხრეთის ელიტარულ კულტურასა და ამერიკის პოლიტიკურ ისტორიაში. მისი აკადემიური რეპუტაცია, ისტორიული მემკვიდრეობა და გავლენა ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე აყალიბებს მას როგორც ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] pbdl0z7k5wnkoeehvdacz863snx4ipf 4812205 4812203 2025-06-09T21:42:56Z DerFuchs 6187 4812205 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდებაა "The College of William and Mary in Virginia".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) არის [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)]], [[შეერთებული შტატები]]. დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III ინგლისელი|უილიამ III-ის]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და წარმოადგენს უმაღლესი განათლების მეორე უძველეს დაწესებულებას აშშ-ში და მეცხრეს — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> როგორც ერთ-ერთი ორიგინალური [[კოლონიური კოლეჯები|კოლონიური კოლეჯთაგან]], W&M მნიშვნელოვანი დაწესებულება იყო სამხრეთის ელიტარულ კულტურასა და ამერიკის პოლიტიკურ ისტორიაში. მისი აკადემიური რეპუტაცია, ისტორიული მემკვიდრეობა და გავლენა ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე აყალიბებს მას როგორც ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] 4d4alvghbke81zj60al56r7xzs7x9o7 4812206 4812205 2025-06-09T21:44:56Z DerFuchs 6187 4812206 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "The College of William and Mary in Virginia".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინი|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III ინგლისელი|უილიამ III-ის]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით, უმაღლესი განათლების სიძველით მეორე დაწესებულებას აშშ-ში და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> როგორც ერთ-ერთი ორიგინალური [[კოლონიური კოლეჯები|კოლონიური კოლეჯთაგან]], W&M მნიშვნელოვანი დაწესებულება იყო სამხრეთის ელიტარულ კულტურასა და ამერიკის პოლიტიკურ ისტორიაში. მისი აკადემიური რეპუტაცია, ისტორიული მემკვიდრეობა და გავლენა ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე აყალიბებს მას როგორც ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] 6bah0fl02plrvw2aga3ni8prl8ubmio 4812207 4812206 2025-06-09T21:45:21Z DerFuchs 6187 4812207 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "The College of William and Mary in Virginia".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინია|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III ინგლისელი|უილიამ III-ის]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით, უმაღლესი განათლების სიძველით მეორე დაწესებულებას აშშ-ში და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> როგორც ერთ-ერთი ორიგინალური [[კოლონიური კოლეჯები|კოლონიური კოლეჯთაგან]], W&M მნიშვნელოვანი დაწესებულება იყო სამხრეთის ელიტარულ კულტურასა და ამერიკის პოლიტიკურ ისტორიაში. მისი აკადემიური რეპუტაცია, ისტორიული მემკვიდრეობა და გავლენა ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე აყალიბებს მას როგორც ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] 8nbl650wy9shgytuiukeruqh4hmwp25 4812208 4812207 2025-06-09T21:46:07Z DerFuchs 6187 4812208 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "The College of William and Mary in Virginia".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინია|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III|უილიამ III-ისა]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით, უმაღლესი განათლების სიძველით მეორე დაწესებულებას აშშ-ში და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> როგორც ერთ-ერთი ორიგინალური [[კოლონიური კოლეჯები|კოლონიური კოლეჯთაგან]], W&M მნიშვნელოვანი დაწესებულება იყო სამხრეთის ელიტარულ კულტურასა და ამერიკის პოლიტიკურ ისტორიაში. მისი აკადემიური რეპუტაცია, ისტორიული მემკვიდრეობა და გავლენა ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე აყალიბებს მას როგორც ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] ajbwuma4vdw5vki3r1wknu2ianivhb0 4812318 4812208 2025-06-10T11:46:24Z DerFuchs 6187 4812318 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "''The College of William and Mary in Virginia''".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინია|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. უნივერსიტეტი დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III|უილიამ III-ისა]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და არის უმაღლესი განათლების მეორე უძველესი დაწესებულება აშშ-ში, და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> W&M იყო ერთ-ერთი თავდაპირველი [[კოლონიური კოლეჯები|ცხრა კოლონიურ კოლეჯს]] შორის და მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა აშშ-ის სამხრეთის კულტურასა და შეერთებული შტატების პოლიტიკურ ისტორიაში. W&M ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში მისი აკადემიური რეპუტაციის, ისტორიული მემკვიდრეობისა და ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე გავლენის გამო. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] ma3cl8dds1tqxrmyvmrfkxj371tx1bu 4812319 4812318 2025-06-10T11:47:01Z DerFuchs 6187 4812319 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "''The College of William and Mary in Virginia''".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინია|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. უნივერსიტეტი დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III|უილიამ III-ისა]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და არის უმაღლესი განათლების მეორე უძველესი დაწესებულება აშშ-ში, და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> W&M იყო ერთ-ერთი თავდაპირველ [[კოლონიური კოლეჯები|ცხრა კოლონიურ კოლეჯს]] შორის და მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა აშშ-ის სამხრეთის კულტურასა და შეერთებული შტატების პოლიტიკურ ისტორიაში. W&M ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში მისი აკადემიური რეპუტაციის, ისტორიული მემკვიდრეობისა და ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე გავლენის გამო. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] t950s3hrt0l46nbfhn1eykkoh4jtw38 4812320 4812319 2025-06-10T11:48:01Z DerFuchs 6187 4812320 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |ლოგო ზომა=200px |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "''The College of William and Mary in Virginia''".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინია|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. უნივერსიტეტი დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III|უილიამ III-ისა]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და არის უმაღლესი განათლების მეორე უძველესი დაწესებულება აშშ-ში, და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> W&M იყო ერთ-ერთი თავდაპირველ [[კოლონიური კოლეჯები|ცხრა კოლონიურ კოლეჯს]] შორის და მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა აშშ-ის სამხრეთის კულტურასა და შეერთებული შტატების პოლიტიკურ ისტორიაში. W&M ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში მისი აკადემიური რეპუტაციის, ისტორიული მემკვიდრეობისა და ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე გავლენის გამო. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] 1h926te1wubhtm3uop3iyzxhw7xt8t0 4812321 4812320 2025-06-10T11:48:25Z DerFuchs 6187 4812321 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |ლოგო ზომა=230px |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათი ზომა=200px |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "''The College of William and Mary in Virginia''".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინია|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. უნივერსიტეტი დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III|უილიამ III-ისა]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და არის უმაღლესი განათლების მეორე უძველესი დაწესებულება აშშ-ში, და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> W&M იყო ერთ-ერთი თავდაპირველ [[კოლონიური კოლეჯები|ცხრა კოლონიურ კოლეჯს]] შორის და მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა აშშ-ის სამხრეთის კულტურასა და შეერთებული შტატების პოლიტიკურ ისტორიაში. W&M ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში მისი აკადემიური რეპუტაციის, ისტორიული მემკვიდრეობისა და ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე გავლენის გამო. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] g2zb0e6t3yz8gocrohf09sabtd1n4nw 4812322 4812321 2025-06-10T11:48:40Z DerFuchs 6187 4812322 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |ლოგო ზომა=230px |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათი ზომა=280px |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "''The College of William and Mary in Virginia''".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინია|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. უნივერსიტეტი დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III|უილიამ III-ისა]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და არის უმაღლესი განათლების მეორე უძველესი დაწესებულება აშშ-ში, და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> W&M იყო ერთ-ერთი თავდაპირველ [[კოლონიური კოლეჯები|ცხრა კოლონიურ კოლეჯს]] შორის და მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა აშშ-ის სამხრეთის კულტურასა და შეერთებული შტატების პოლიტიკურ ისტორიაში. W&M ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში მისი აკადემიური რეპუტაციის, ისტორიული მემკვიდრეობისა და ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე გავლენის გამო. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] 7bawuzu43w1g9rqrumuve79ktj8tb5j 4812323 4812322 2025-06-10T11:49:04Z DerFuchs 6187 4812323 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/DerFuchs|DerFuchs]].|9|06|2025}} {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი= უილიამისა და მერის კოლეჯი |მშობლიური სახელი = College of William & Mary |მშობლიური სახელი კოდი=en |name_color=white |ლათინური_სახელი = |ლოგო= Logo of the College of William & Mary.png |ლოგო ზომა=220px |სურათი=ChristopherWrenBuilding.jpg |სურათი ზომა=280px |სურათის წარწერა=[[კრისტოფერ რენი]]ს შენობა |back_color=#115740 }} '''უილიამისა და მერის კოლეჯი'''{{Efn|კოლეჯის სრული ოფიციალური სახელწოდება არის "''The College of William and Mary in Virginia''".<ref>{{cite web|url=https://brand.wm.edu/index.php/editorial/|title=Brand Guidelines: Editorial|publisher=College of William & Mary|location=[[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგი (ვირჯინია)]]|access-date=24 October 2024}}</ref>}} (შემოკლებით '''W&M'''<ref>{{cite web|url=https://www.wm.edu/news/stories/2017/the-college-thats-a-university-wm.php|title=The college that's a university|first=Cortney|last=Langley|date=January 25, 2017|access-date=September 13, 2023|publisher=The College of William & Mary|location=Williamsburg, VA|website=wm.edu|quote=The Code of Virginia takes a similar approach in defining W&M's legal name as 'The College of William & Mary', but uses 'The University' in subsequent references.}}</ref>) — [[საჯარო უნივერსიტეტი|საჯარო]] [[კვლევითი უნივერსიტეტი]] [[ვირჯინია|ვირჯინიის]] ქალაქ [[უილიამსბურგი (ვირჯინია)|უილიამსბურგში]], [[აშშ]]. უნივერსიტეტი დაარსდა 1693 წელს მეფე [[უილიამ III|უილიამ III-ისა]] და დედოფალ [[მერი II]]-ის სამეფო ქარტიით და არის უმაღლესი განათლების მეორე უძველესი დაწესებულება აშშ-ში, და მეცხრე — ინგლისურენოვან სამყაროში.<ref>{{cite book |last=Morpurgo |first=J.E. |title=Their Majesties Royall Colledge |date=1976 |publisher=Hennage Creative Printers |location=Washington, D.C. |isbn=0-916504-02-6 |page=1}}</ref> William & Mary [[კარნეგის კლასიფიკაციით]] მიეკუთვნება "''R1: დოქტორანტურის უნივერსიტეტები – კვლევის ძალიან მაღალი აქტივობა''" კატეგორიას.<ref>{{Cite web |title=William & Mary |url=https://carnegieclassifications.acenet.edu/institution/william-mary/ |access-date=2025-02-14 |website=CARNEGIE CLASSIFICATION OF INSTITUTIONS OF HIGHER EDUCATION |language=en-US}}</ref> W&M იყო ერთ-ერთი თავდაპირველ [[კოლონიური კოლეჯები|ცხრა კოლონიურ კოლეჯს]] შორის და მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა აშშ-ის სამხრეთის კულტურასა და შეერთებული შტატების პოლიტიკურ ისტორიაში. W&M ითვლება ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ უნივერსიტეტად აშშ-ში მისი აკადემიური რეპუტაციის, ისტორიული მემკვიდრეობისა და ამერიკის პოლიტიკურ განვითარებაზე გავლენის გამო. XVIII საუკუნისთვის, William & Mary გახდა კოლონიური ამერიკის ინტელექტუალური ცენტრი. მისმა წვლილმა სამართალში, პოლიტიკასა და განათლებაში გადამწყვეტი მნიშვნელობა შეიძინა ამერიკის რევოლუციური ეპოქის დროს. 1779 წელს, რექტორობის პერიოდში [[ჯეიმს მედისონი (ეპისკოპოსი)|მართლმადიდელი ეპისკოპოსი ჯეიმს მედისონი]], [[თომას ჯეფერსონი]] და სხვა რეფორმატორები ახორციელებენ რეფორმებს: გაუქმდა ღვთისმეტყველების სკოლა, პროგრამა მოდერნიზდა და დაფუძნდა ამერიკის პირველი სამართლის სკოლა. William & Mary იყო ერთ-ერთი პირველი ამერიკული დაწესებულება, რომელმაც დაიწყო სამაგისტრო სწავლის შეთავაზება. ის ასევე იყო პირველი, რომელმაც მიიღო ღირსების კოდექსი (1736).<ref>{{cite web |title=The Honor Code |url=https://www.wm.edu/offices/deanofstudents/services/communityvalues/honorcodeandcouncils/honorcode/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> 1750 წელს სტუდენტებმა დააფუძნეს პირველი [[კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოებები ჩრდილოეთ ამერიკაში|კოლეგიური საიდუმლო საზოგადოება]] — [[Flat Hat Club|F.H.C. Society]], რომელიც ცნობილია როგორც [[Flat Hat Club]], რასაც 1776 წელს მოჰყვა [[Phi Beta Kappa]], პირველი ბერძნული ასოებით შექმნილი ფრატერნობა.<ref>{{cite web |title=Phi Beta Kappa |url=https://www.wm.edu/about/history/charterday/phi-beta-kappa/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> უნივერსიტეტი მოიცავს ექვს სკოლას: ხელოვნებისა და მეცნიერებების, გამოთვლითი მეცნიერებების, მონაცემთა მეცნიერებისა და ფიზიკის, განათლების, სამართლის, რეიმონდ ა. მეისონის ბიზნესსკოლას და ბატენის სანაპირო და საზღვაო მეცნიერებების სკოლას (VIMS). მისი ისტორიული [[ვრენის შენობა]], რომელიც მიეწერება სერ [[კრისტოფერ ვრენი|კრისტოფერ ვრენს]], არის უძველესი აკადემიური შენობა, რომელიც დღემდე დგას აშშ-ში.<ref name="wm.edu">{{cite web |title=The Wren Building |url=https://www.wm.edu/about/history/historiccampus/wrenbuilding/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> მთავარი კამპუსი მოიცავს 1,200 აკრს და აერთიანებს აღდგენილ კოლონიურ შენობებს, კვლევით ცენტრებსა და თანამედროვე აკადემიურ ინფრასტრუქტურას. William & Mary არის ერთადერთი უნივერსიტეტი აშშ-ში, რომელსაც ოფიციალური [[გერბი]] მინიჭებული აქვს ლონდონის [[გერბების კოლეჯის]] მიერ.<ref>{{cite web |title=Coat of Arms |url=https://brand.wm.edu/index.php/coat-of-arms-and-wythe-seal/ |website=William and Mary Brand Guidelines |access-date=August 5, 2021}}</ref> მოსწავლეებისა და კურსდამთავრებულთა შორის არიან სამი აშშ-ის პრეზიდენტი ([[თომას ჯეფერსონი]], [[ჯეიმს მონრო]], [[ჯონ ტაილერი]]), მრავალი დამფუძნებელი მამა, აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მთავარი მოსამართლე [[ჯონ მარშალი]], წარმომადგენელთა პალატის სპიკერი [[ჰენრი კლეი]] და ადრეული ეროვნული ლიდერები, როგორებიც იყვნენ [[ედმუნდ რენდოლფი]] და [[პეიტონ რენდოლფი]]. [[ჯორჯ ვაშინგტონი]] 1749 წელს კოლეჯიდან მიიღო გეოდეზისტის ლიცენზია და მოგვიანებით გახდა მისი პირველი ამერიკელი კანცლერი — თანამდებობა, რომელიც მანამდე ეკავათ [[ლონდონის ეპისკოპოსებს]] და [[კენტერბერის არქიეპისკოპოსებს]]. თანამედროვე პერიოდში კანცლერებად მსახურობდნენ აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეები, [[აშშ-ის კაბინეტის წევრები]], და ბრიტანეთის [[გაერთიანებული სამეფოს პრემიერ-მინისტრი]] [[მარგარეტ ტეტჩერი]].<ref>{{cite web |title=Chancellors |url=https://www.wm.edu/about/administration/chancellor/ |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> William & Mary-ის მემკვიდრეობა და მისი კავშირი აშშ-ის ფორმირებასთან მას მეტსახელად "''ერის ალმა მატერს''" აძლევს.<ref>{{cite web |title=History of the College |url=https://www.wm.edu/about/history/index.php |website=William & Mary |access-date=August 5, 2021}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:1693 წელი ვირჯინიის კოლონიაში]] [[კატეგორია:ანგლიკანური უნივერსიტეტები და კოლეჯები]] [[კატეგორია:შენობები და ნაგებობები უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უილიამისა და მერის კოლეჯი| ]] [[კატეგორია:კოლონიური კოლეჯები]] [[კატეგორია:განათლება უილიამსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები დაარსებული 1690-იან წლებში]] [[კატეგორია:მშობლიური ამერიკელების ისტორია ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:საჯარო უნივერსიტეტები და კოლეჯები ვირჯინიაში]] [[კატეგორია:სამეფო ქარტიით დაარსებული სკოლები]] [[კატეგორია:ტურისტული ღირსშესანიშნაობები ვილiamსბურგში (ვირჯინია)]] [[კატეგორია:უნივერსიტეტები და კოლეჯები აკრედიტებული სამხრეთის კოლეჯებისა და სკოლების ასოციაციის მიერ]] [[კატეგორია:უილიამ III ინგლისელი]] 5alx56ex0oniu3ykm1vye3ond1fv4tr 6 590203 4812204 2025-06-09T21:42:36Z DerFuchs 6187 {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = | წყარო = | თარიღი = | ავტორი = | ნაწილი = }} {{არათავისუფალი ფაილი/სგდ | სტატია = მიუთითეთ სტატია, სადაც გსურთ ფაილის გამოყენება | მიზანი = | ჩანაცვლებადობა = | სხვა = }} 4812204 wikitext text/x-wiki == მოკლე აღწერა == {{არათავისუფალი ფაილი | აღწერა = | წყარო = | თარიღი = | ავტორი = | ნაწილი = }} {{არათავისუფალი ფაილი/სგდ | სტატია = მიუთითეთ სტატია, სადაც გსურთ ფაილის გამოყენება | მიზანი = | ჩანაცვლებადობა = | სხვა = }} gfb4cqqrrbp1teufttlqu68bju09tma 14 590204 4812247 2025-06-10T06:51:21Z Surprizi 14671 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:სამყარო]] 4812247 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:სამყარო]] ioxg8k8prb6y0m59cjpfgmb4tc7suya 0 590205 4812260 2025-06-10T07:33:35Z Surprizi 14671 ახალი გვერდი: '''სივრცე-დროის მეტრიკა''' — განსაზღვრავს იმ ოთხგანზომილებიანი [[სივრცე-დრო]]ის გეომეტრიულ თვისებებს [[ფარდობითობის თეორია]]ში, რომელიც აერთიანებს ფიზიკურ სამგანზომილებიანი... 4812260 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დროის მეტრიკა''' — განსაზღვრავს იმ ოთხგანზომილებიანი [[სივრცე-დრო]]ის გეომეტრიულ თვისებებს [[ფარდობითობის თეორია]]ში, რომელიც აერთიანებს ფიზიკურ [[სამგანზომილებიანი სივრცე|სამგანზომილებიან სივრცესა]] და დროს. სივრცე-დროის მეტრიკა ხასიათდება ათვლის სისტემისაგან დამოუკიდებელი ინვარიანტული სიდიდით ოთხგანზომილებიანი ინტერვალის კვადრატით, რომელიც განსაზღვრავს სივრცულ-დროითს კავშირს („მანძილის“ კვადრატი) ორ უსასრულოდ მახლობელ ხდომილობას შორის, ვ ვ ძა2= 3, 2, 9, ძჯ»! ძა". (1) 1=0 #=0 ძა, ძ»ა2 თძ.აზა ხდომილობათა სივრცითი კოორდინატების სხვაობებია, ძჯ9მ= Cძ«(, სადაც ძი: ამ ხდომილობების დოოთა სხვაობაა, C – სინათლის სიჩქარე, ხოლო ძ,, – მეტრიკული ტენზორის კომპონენტები. ზოგად შემთხვევაში მეტრიკული ტენზორი აკმაყოფილებს ფარდობითობის ზოგადი თეორიის აინშტაინის გა§ნტოლებებსს (იხ. გრავიტაცია) და ძ,, კომპონენტები »ჯ1!, ჯ2, უჯ3, ჯ? კოორდინატების ფუნქციებია. ამასთან, არჩეულ ათვლის სისტემაში ამ ფუნქციების სახე დამოკიდებულია სივრცე-დროში მოთავსებულ მასებზე. როცა დიდი მასები არ არსებობს, მეტრიკული ტენზორი შეიძლება დაყვანილ იქნეს შემდეგ სახემდე: „9,ჯ=9ეე=შვვ= – 1, ძიი=+1, 9,, =0, თუ 1>7#; (2 მაშინ (მართკუთხა დეკარტის კოორდინატებში #1 = ჯ, ჯ2=V, ჯპ?=2) ძვ? = ც2ძჯ? ძე2-ძყ? --. ძ2?2. (8) სივრცე-დრო ასეთი მეტრიკით წარმოადგენს ევკლიდურ სივრცეს (უფრო ზუსტად ფსევდოევკლიდურს ძჯ»?, ძყ?, ძვ? წინ ,მინუს“ ნიშნის გამო). მას ,,ბრტყელ სივრცეს“ “უწოდებენ. ასეთია ს.-დ. მ. (ანუ მინკოვსკის სივრცის ეკვივალენტური მეტრიკა) ფარდობითობის სპეც. თეორიაში. დიდი მასების არსებობისას კოორდინატთა ვერავითარი გარდაქმნით მეტრიკულ ტენზორს ვერ დავიყვანთ (2) სახემდე მთელ სივრცე-დროში. ეს ნიშნავს, რომ სივრცე-დროს აქვს სიმრუდე, რ-იც განისაზღვრება 9; კომპონენტებით და კოორდინატების მიხედვით მათი წარმოებულებით. ამრიგად, სივრცე-დროის გეომ. თვისებები. (მისი მეტრიკა) დამოკიდებულია მასში არსებულ მატერიაზე. 9x580lzc8s161b2umkyq53zwiwpbsdd 4812261 4812260 2025-06-10T07:33:46Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812261 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დროის მეტრიკა''' — განსაზღვრავს იმ ოთხგანზომილებიანი [[სივრცე-დრო]]ის გეომეტრიულ თვისებებს [[ფარდობითობის თეორია]]ში, რომელიც აერთიანებს ფიზიკურ [[სამგანზომილებიანი სივრცე|სამგანზომილებიან სივრცესა]] და დროს. სივრცე-დროის მეტრიკა ხასიათდება ათვლის სისტემისაგან დამოუკიდებელი ინვარიანტული სიდიდით ოთხგანზომილებიანი ინტერვალის კვადრატით, რომელიც განსაზღვრავს სივრცულ-დროითს კავშირს („მანძილის“ კვადრატი) ორ უსასრულოდ მახლობელ ხდომილობას შორის, ვ ვ ძა2= 3, 2, 9, ძჯ»! ძა". (1) 1=0 #=0 ძა, ძ»ა2 თძ.აზა ხდომილობათა სივრცითი კოორდინატების სხვაობებია, ძჯ9მ= Cძ«(, სადაც ძი: ამ ხდომილობების დოოთა სხვაობაა, C – სინათლის სიჩქარე, ხოლო ძ,, – მეტრიკული ტენზორის კომპონენტები. ზოგად შემთხვევაში მეტრიკული ტენზორი აკმაყოფილებს ფარდობითობის ზოგადი თეორიის აინშტაინის გა§ნტოლებებსს (იხ. გრავიტაცია) და ძ,, კომპონენტები »ჯ1!, ჯ2, უჯ3, ჯ? კოორდინატების ფუნქციებია. ამასთან, არჩეულ ათვლის სისტემაში ამ ფუნქციების სახე დამოკიდებულია სივრცე-დროში მოთავსებულ მასებზე. როცა დიდი მასები არ არსებობს, მეტრიკული ტენზორი შეიძლება დაყვანილ იქნეს შემდეგ სახემდე: „9,ჯ=9ეე=შვვ= – 1, ძიი=+1, 9,, =0, თუ 1>7#; (2 მაშინ (მართკუთხა დეკარტის კოორდინატებში #1 = ჯ, ჯ2=V, ჯპ?=2) ძვ? = ც2ძჯ? ძე2-ძყ? --. ძ2?2. (8) სივრცე-დრო ასეთი მეტრიკით წარმოადგენს ევკლიდურ სივრცეს (უფრო ზუსტად ფსევდოევკლიდურს ძჯ»?, ძყ?, ძვ? წინ ,მინუს“ ნიშნის გამო). მას ,,ბრტყელ სივრცეს“ “უწოდებენ. ასეთია ს.-დ. მ. (ანუ მინკოვსკის სივრცის ეკვივალენტური მეტრიკა) ფარდობითობის სპეც. თეორიაში. დიდი მასების არსებობისას კოორდინატთა ვერავითარი გარდაქმნით მეტრიკულ ტენზორს ვერ დავიყვანთ (2) სახემდე მთელ სივრცე-დროში. ეს ნიშნავს, რომ სივრცე-დროს აქვს სიმრუდე, რ-იც განისაზღვრება 9; კომპონენტებით და კოორდინატების მიხედვით მათი წარმოებულებით. ამრიგად, სივრცე-დროის გეომ. თვისებები. (მისი მეტრიკა) დამოკიდებულია მასში არსებულ მატერიაზე. [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] atqp32c7x5h9cw0i4gw6zkylp2rhv3a 4812262 4812261 2025-06-10T07:41:05Z Surprizi 14671 4812262 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დროის მეტრიკა''' — განსაზღვრავს იმ ოთხგანზომილებიანი [[სივრცე-დრო]]ის გეომეტრიულ თვისებებს [[ფარდობითობის თეორია]]ში, რომელიც აერთიანებს ფიზიკურ [[სამგანზომილებიანი სივრცე|სამგანზომილებიან სივრცესა]] და დროს. სივრცე-დროის მეტრიკა ხასიათდება ათვლის სისტემისაგან დამოუკიდებელი ინვარიანტული სიდიდით ოთხგანზომილებიანი ინტერვალის კვადრატით, რომელიც განსაზღვრავს სივრცულ-დროითს კავშირს („მანძილის“ კვადრატი) ორ უსასრულოდ მახლობელ ხდომილობას შორის, :<math>ds^2\sum^{3}_{i=0} \sum^{3}_{k=0} g_{ik} dx^i dx^k</math> <math>dx^1, dx^2, dx^3</math> ხდომილობათა სივრცითი კოორდინატების სხვაობებია, <math>dx^0=cdt</math>, სადაც <math>dx</math> ამ ხდომილობების დrოთა სხვაობაა, c — სინათლის სიჩქარე, ხოლო <math>g_{ik}</math> — [[მეტრიკული ტენზორი]]ს კომპონენტები. ზოგად შემთხვევაში მეტრიკული ტენზორი აკმაყოფილებს ფარდობითობის ზოგადი თეორიის აინშტაინის გა§ნტოლებებსს (იხ. გრავიტაცია) და ძ,, კომპონენტები »ჯ1!, ჯ2, უჯ3, ჯ? კოორდინატების ფუნქციებია. ამასთან, არჩეულ ათვლის სისტემაში ამ ფუნქციების სახე დამოკიდებულია სივრცე-დროში მოთავსებულ მასებზე. როცა დიდი მასები არ არსებობს, მეტრიკული ტენზორი შეიძლება დაყვანილ იქნეს შემდეგ სახემდე: „9,ჯ=9ეე=შვვ= – 1, ძიი=+1, 9,, =0, თუ 1>7#; (2 მაშინ (მართკუთხა დეკარტის კოორდინატებში #1 = ჯ, ჯ2=V, ჯპ?=2) ძვ? = ც2ძჯ? ძე2-ძყ? --. ძ2?2. (8) სივრცე-დრო ასეთი მეტრიკით წარმოადგენს ევკლიდურ სივრცეს (უფრო ზუსტად ფსევდოევკლიდურს ძჯ»?, ძყ?, ძვ? წინ ,მინუს“ ნიშნის გამო). მას ,,ბრტყელ სივრცეს“ “უწოდებენ. ასეთია ს.-დ. მ. (ანუ მინკოვსკის სივრცის ეკვივალენტური მეტრიკა) ფარდობითობის სპეც. თეორიაში. დიდი მასების არსებობისას კოორდინატთა ვერავითარი გარდაქმნით მეტრიკულ ტენზორს ვერ დავიყვანთ (2) სახემდე მთელ სივრცე-დროში. ეს ნიშნავს, რომ სივრცე-დროს აქვს სიმრუდე, რ-იც განისაზღვრება 9; კომპონენტებით და კოორდინატების მიხედვით მათი წარმოებულებით. ამრიგად, სივრცე-დროის გეომ. თვისებები. (მისი მეტრიკა) დამოკიდებულია მასში არსებულ მატერიაზე. [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] d966ojlv924i8v8r19yn9o1r5l5ksyl 4812271 4812262 2025-06-10T08:16:12Z Surprizi 14671 4812271 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დროის მეტრიკა''' — განსაზღვრავს იმ ოთხგანზომილებიანი [[სივრცე-დრო]]ის გეომეტრიულ თვისებებს [[ფარდობითობის თეორია]]ში, რომელიც აერთიანებს ფიზიკურ [[სამგანზომილებიანი სივრცე|სამგანზომილებიან სივრცესა]] და დროს. სივრცე-დროის მეტრიკა ხასიათდება ათვლის სისტემისაგან დამოუკიდებელი ინვარიანტული სიდიდით ოთხგანზომილებიანი ინტერვალის კვადრატით, რომელიც განსაზღვრავს სივრცულ-დროითს კავშირს („მანძილის“ კვადრატი) ორ უსასრულოდ მახლობელ ხდომილობას შორის, :<math>ds^2\sum^{3}_{i=0} \sum^{3}_{k=0} g_{ik} dx^i dx^k</math> (1) <math>dx^1, dx^2, dx^3</math> ხდომილობათა სივრცითი კოორდინატების სხვაობებია, <math>dx^0=cdt</math>, სადაც <math>dx</math> ამ ხდომილობების დrოთა სხვაობაა, c — სინათლის სიჩქარე, ხოლო <math>g_{ik}</math> — [[მეტრიკული ტენზორი]]ს კომპონენტები. ზოგად შემთხვევაში მეტრიკული ტენზორი აკმაყოფილებს ფარდობითობის ზოგადი თეორიის აინშტაინის განტოლებებს (იხ. [[გრავიტაცია]]) და <math>g_{ik}</math> კომპონენტები <math>x^1, x^2, x^3, x^0</math> კოორდინატების ფუნქციებია. ამასთან, არჩეულ ათვლის სისტემაში ამ ფუნქციების სახე დამოკიდებულია სივრცე-დროში მოთავსებულ მასებზე. როცა დიდი მასები არ არსებობს, მეტრიკული ტენზორი შეიძლება დაყვანილ იქნეს შემდეგ სახემდე: :<math>g_{11}=g_{22}=g_{33}=-1</math>, <math>g_{00}=+1</math>, <math>g_{ik}=0</math>, თუ <math>j\ne k</math> (2) მაშინ (მართკუთხა დეკარტის კოორდინატებში <math>x^1=x, x^2=y, x^3=z</math>) :<math>ds^2=c^2dt^2-dx^2-dy^2-dz^2</math> (3) სივრცე-დრო ასეთი მეტრიკით წარმოადგენს ევკლიდურ სივრცეს (უფრო ზუსტად ფსევდოევკლიდურს <math>dx^2, dy^2, dz^2</math> წინ „მინუს“ ნიშნის გამო). მას „ბრტყელ სივრცეს“ “უწოდებენ. ასეთია სივრცე-დროის მეტრიკა (ანუ [[მინკოვსკის სივრცე|მინკოვსკის სივრცის]] ეკვივალენტური მეტრიკა) [[ფარდობითობის სპეციალური თეორია|ფარდობითობის სპეციალურ თეორიაში]]. დიდი მასების არსებობისას კოორდინატთა ვერავითარი გარდაქმნით მეტრიკულ ტენზორს ვერ დავიყვანთ (2) სახემდე მთელ სივრცე-დროში. ეს ნიშნავს, რომ სივრცე-დროს აქვს სიმრუდე, რომელიც განისაზღვრება <math>g_{ik}</math> კომპონენტებით და კოორდინატების მიხედვით მათი წარმოებულებით. ამრიგად, სივრცე-დროის გეომეტრიული თვისებები (მისი მეტრიკა) დამოკიდებულია მასში არსებულ მატერიაზე. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|330}} [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] n9tzpg9uywjdkd91gg5tioe44pcsiq4 1 590206 4812270 2025-06-10T08:06:13Z გიო ოქრო 84301 ახალი გვერდი: ფოლისი რის მიხედვით არის ქართულში policy? უნდა ერქვას „პოლიტიკა (მოქმედების პრინციპი)“ ან რაიმე მსგავსი. ახლანდელი ფორმა სრულად მიუღებელია. ~~~~ 4812270 wikitext text/x-wiki ფოლისი რის მიხედვით არის ქართულში policy? უნდა ერქვას „პოლიტიკა (მოქმედების პრინციპი)“ ან რაიმე მსგავსი. ახლანდელი ფორმა სრულად მიუღებელია. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] 08:06, 10 ივნისი 2025 (UTC) 35bhfi8guyghexbclt3hhdqshw0jmgm 0 590207 4812272 2025-06-10T08:20:53Z Surprizi 14671 ახალი გვერდი: '''სივრცე-დროის სიმრუდე''' — სიდიდე [[ფარდობითობის ზოგადი თეორია|ფარდობითობის ზოგად თეორიაში]] ([[გრავიტაციის თეორია]]ში); ახასიათებს [[სივრცე-დრო]]ის თვისებების გადახრას ბრტყელი... 4812272 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დროის სიმრუდე''' — სიდიდე [[ფარდობითობის ზოგადი თეორია|ფარდობითობის ზოგად თეორიაში]] ([[გრავიტაციის თეორია]]ში); ახასიათებს [[სივრცე-დრო]]ის თვისებების გადახრას ბრტყელი სივრცე-დროის თვისებებიდან. ამ თეორიის თანახმად, მატერიის გრავიტაციული მოქმედება ვლინდება სივრცე-დროის გამრუდებაში. ეს გადახრა გამოისახება სივრცე-დროის სიმრუდის ტენზორით (ე. წ. [[რიმანის ტენზორი]]თ), რომლის სახე განსაზღვრავს [[კოსმოლოგია|კოსმოლოგიურ მოდელებს]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|330}} tbylraxsf3dw8j4myp3b04h3aoi4wxc 4812273 4812272 2025-06-10T08:21:01Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4812273 wikitext text/x-wiki '''სივრცე-დროის სიმრუდე''' — სიდიდე [[ფარდობითობის ზოგადი თეორია|ფარდობითობის ზოგად თეორიაში]] ([[გრავიტაციის თეორია]]ში); ახასიათებს [[სივრცე-დრო]]ის თვისებების გადახრას ბრტყელი სივრცე-დროის თვისებებიდან. ამ თეორიის თანახმად, მატერიის გრავიტაციული მოქმედება ვლინდება სივრცე-დროის გამრუდებაში. ეს გადახრა გამოისახება სივრცე-დროის სიმრუდის ტენზორით (ე. წ. [[რიმანის ტენზორი]]თ), რომლის სახე განსაზღვრავს [[კოსმოლოგია|კოსმოლოგიურ მოდელებს]]. ==ლიტერატურა== {{ქსე|9|330}} [[კატეგორია:სივრცე-დრო]] ke9puhqc0elahwklf5buhgi0bqh9hfi 0 590208 4812274 2025-06-10T08:35:33Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: '''ორელანინი''' — საშიში [[მიკოტოქსინი]], რომელიც აზიანებს [[თირკმელი|თირკმელებს]], საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასა და სუნთქვის ორგანოებს. ადამიანის ორგანიზმის დაზიანების დრო შე... 4812274 wikitext text/x-wiki '''ორელანინი''' — საშიში [[მიკოტოქსინი]], რომელიც აზიანებს [[თირკმელი|თირკმელებს]], საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასა და სუნთქვის ორგანოებს. ადამიანის ორგანიზმის დაზიანების დრო შეიძლება 12-14 დღემდე გაგრძელდეს, ამიტომ მოწამვლის ზუსტი დროის დადგენა საკმაოდ რთულია. სტრუქტურულად, ის არის ბიპირიდინ N-ოქსიდური ნაერთი,<ref name=":1">{{Cite journal |last1=Antkowiak |first1=Wieław Z. |last2=Gessner |first2=Wiesł P. |date=1979-01-01 |title=The structures of orellanine and orelline |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040403901868829 |journal=Tetrahedron Letters |language=en |volume=20 |issue=21 |pages=1931–1934 |doi=10.1016/S0040-4039(01)86882-9 |issn=0040-4039|url-access=subscription }}</ref> რომელიც გარკვეულწილად დაკავშირებულია ჰერბიციდ დიკვატთან.<ref name="Dinis" /> rxaghe73jjlq0qiqsn9blfxs1bxjww4 4812275 4812274 2025-06-10T08:35:46Z Gobrona 28077 4812275 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ნივთიერება | სათაური = ორელანინი | სურათი = Orellanine_tautomerization.svg | სურათი3D = | სურათი მცირე = | სახელწოდება = 3,3',4,4'-ტეტრაჰიდროქსი-2,2'-ბიპირიდინ-N,N'-დიოქსიდი | ტრადიციული სახელწოდება = | შემოკლება = | ქიმიური ფორმულა = C₁₀H₈N₂O₆ | ემპირიული ფორმულა = | ფარდ. მოლეკ. მასა = | მოლური მასა = 252,17 გ/მოლი | სიმკვრივე = | სიმტკიცის ზღვარი = | სიმაგრე = | მინარევები = | მდგომარეობა = | დინამიური სიბლანტე = | კინემატიკური სიბლანტე = | დნობის ტემპერატურა = | დუღილის ტემპერატურა = 257,4 °C | დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) --> | თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) --> | თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) --> | წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი --> | აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ --> | აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ --> | დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° --> | დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° --> | ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება --> | მჟავას დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 --> | ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 --> | ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 --> | ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 --> | ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° --> | იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ --> | გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° --> | ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? --> | კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? --> | კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა --> | დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი --> | ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა --> | LD50 = <!-- რიცხვი --> | რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) --> | უსაფრთხოების ფრაზები = | NFPA-F = | NFPA-H = | NFPA-R = | NFPA-S = | CAS = 37338-80-0 | PubChem = 89579 | EINECS = 805-586-9 | SMILES = [O-][n+]1ccc(O)c(O)c1c2[n+]([O-])ccc(O)c2O | ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით --> | RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით --> }} '''ორელანინი''' — საშიში [[მიკოტოქსინი]], რომელიც აზიანებს [[თირკმელი|თირკმელებს]], საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასა და სუნთქვის ორგანოებს. ადამიანის ორგანიზმის დაზიანების დრო შეიძლება 12-14 დღემდე გაგრძელდეს, ამიტომ მოწამვლის ზუსტი დროის დადგენა საკმაოდ რთულია. სტრუქტურულად, ის არის ბიპირიდინ N-ოქსიდური ნაერთი,<ref name=":1">{{Cite journal |last1=Antkowiak |first1=Wieław Z. |last2=Gessner |first2=Wiesł P. |date=1979-01-01 |title=The structures of orellanine and orelline |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040403901868829 |journal=Tetrahedron Letters |language=en |volume=20 |issue=21 |pages=1931–1934 |doi=10.1016/S0040-4039(01)86882-9 |issn=0040-4039|url-access=subscription }}</ref> რომელიც გარკვეულწილად დაკავშირებულია ჰერბიციდ დიკვატთან.<ref name="Dinis" /> ti7yxvt75tmqwa0l8jgr2hpf8vm4ocp 4812276 4812275 2025-06-10T08:36:36Z Gobrona 28077 4812276 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ნივთიერება | სათაური = ორელანინი | სურათი = Orellanine_tautomerization.svg | სურათი3D = | სურათი მცირე = | სახელწოდება = 3,3',4,4'-ტეტრაჰიდროქსი-2,2'-ბიპირიდინ-N,N'-დიოქსიდი | ტრადიციული სახელწოდება = | შემოკლება = | ქიმიური ფორმულა = C₁₀H₈N₂O₆ | ემპირიული ფორმულა = | ფარდ. მოლეკ. მასა = | მოლური მასა = 252,17 გ/მოლი | სიმკვრივე = | სიმტკიცის ზღვარი = | სიმაგრე = | მინარევები = | მდგომარეობა = | დინამიური სიბლანტე = | კინემატიკური სიბლანტე = | დნობის ტემპერატურა = | დუღილის ტემპერატურა = 257,4 °C | დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) --> | თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) --> | თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) --> | წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი --> | აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ --> | აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ --> | დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° --> | დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° --> | ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება --> | მჟავას დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 --> | ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 --> | ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 --> | ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 --> | ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° --> | იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ --> | გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° --> | ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? --> | კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? --> | კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა --> | დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი --> | ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა --> | LD50 = <!-- რიცხვი --> | რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) --> | უსაფრთხოების ფრაზები = | NFPA-F = | NFPA-H = | NFPA-R = | NFPA-S = | CAS = 37338-80-0 | PubChem = 89579 | EINECS = 805-586-9 | SMILES = [O-][n+]1ccc(O)c(O)c1c2[n+]([O-])ccc(O)c2O | ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით --> | RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით --> }} '''ორელანინი''' — საშიში [[მიკოტოქსინი]], რომელიც აზიანებს [[თირკმელი|თირკმელებს]], საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასა და სუნთქვის ორგანოებს. ადამიანის ორგანიზმის დაზიანების დრო შეიძლება 12-14 დღემდე გაგრძელდეს, ამიტომ მოწამვლის ზუსტი დროის დადგენა საკმაოდ რთულია. სტრუქტურულად, ის არის ბიპირიდინ N-ოქსიდური ნაერთი,<ref name=":1">{{Cite journal |last1=Antkowiak |first1=Wieław Z. |last2=Gessner |first2=Wiesł P. |date=1979-01-01 |title=The structures of orellanine and orelline |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040403901868829 |journal=Tetrahedron Letters |language=en |volume=20 |issue=21 |pages=1931–1934 |doi=10.1016/S0040-4039(01)86882-9 |issn=0040-4039|url-access=subscription }}</ref> რომელიც გარკვეულწილად დაკავშირებულია ჰერბიციდ დიკვატთან.<ref name="Dinis" /> ორელანინი საზოგადოების ყურადღების ცენტრში პირველად [[1952]] წელს მოექცა, როდესაც [[პოლონეთი]]ს ქალაქ [[კონინი|კონინში]] 102 ადამიანი მოიწამვლა, ხოლო მათგან 11 ადამიანი გარდაიცვალა.<ref name=":0">{{Cite journal |last1=Schumacher |first1=Trond |last2=Høiland |first2=Klaus |date=1983-06-01 |title=Mushroom poisoning caused by species of the genus Cortinarius fries |url=https://doi.org/10.1007/BF00302720 |journal=Archives of Toxicology |language=en |volume=53 |issue=2 |pages=87–106 |doi=10.1007/BF00302720 |pmid=6349583 |bibcode=1983ArTox..53...87S |s2cid=29016554 |issn=1432-0738|url-access=subscription }}</ref> ორელანინის შემცველი ყველაზე ცნობილი სოკოებია [[კორტინარიუსისებრნი|კორტინარიუსისებრთა]] ოჯახის რამდენიმე წარმომადგენელი, mc1cv22a1416k4i687obcinbyz782by 4812277 4812276 2025-06-10T08:36:50Z Gobrona 28077 4812277 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ნივთიერება | სათაური = ორელანინი | სურათი = Orellanine_tautomerization.svg | სურათი3D = | სურათი მცირე = | სახელწოდება = 3,3',4,4'-ტეტრაჰიდროქსი-2,2'-ბიპირიდინ-N,N'-დიოქსიდი | ტრადიციული სახელწოდება = | შემოკლება = | ქიმიური ფორმულა = C₁₀H₈N₂O₆ | ემპირიული ფორმულა = | ფარდ. მოლეკ. მასა = | მოლური მასა = 252,17 გ/მოლი | სიმკვრივე = | სიმტკიცის ზღვარი = | სიმაგრე = | მინარევები = | მდგომარეობა = | დინამიური სიბლანტე = | კინემატიკური სიბლანტე = | დნობის ტემპერატურა = | დუღილის ტემპერატურა = 257,4 °C | დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) --> | თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) --> | თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) --> | წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი --> | აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ --> | აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ --> | დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° --> | დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° --> | ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება --> | მჟავას დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 --> | ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 --> | ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 --> | ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 --> | ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° --> | იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ --> | გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° --> | ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? --> | კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? --> | კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა --> | დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი --> | ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა --> | LD50 = <!-- რიცხვი --> | რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) --> | უსაფრთხოების ფრაზები = | NFPA-F = | NFPA-H = | NFPA-R = | NFPA-S = | CAS = 37338-80-0 | PubChem = 89579 | EINECS = 805-586-9 | SMILES = [O-][n+]1ccc(O)c(O)c1c2[n+]([O-])ccc(O)c2O | ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით --> | RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით --> }} '''ორელანინი''' — საშიში [[მიკოტოქსინი]], რომელიც აზიანებს [[თირკმელი|თირკმელებს]], საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასა და სუნთქვის ორგანოებს. ადამიანის ორგანიზმის დაზიანების დრო შეიძლება 12-14 დღემდე გაგრძელდეს, ამიტომ მოწამვლის ზუსტი დროის დადგენა საკმაოდ რთულია. სტრუქტურულად, ის არის ბიპირიდინ N-ოქსიდური ნაერთი,<ref name=":1">{{Cite journal |last1=Antkowiak |first1=Wieław Z. |last2=Gessner |first2=Wiesł P. |date=1979-01-01 |title=The structures of orellanine and orelline |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040403901868829 |journal=Tetrahedron Letters |language=en |volume=20 |issue=21 |pages=1931–1934 |doi=10.1016/S0040-4039(01)86882-9 |issn=0040-4039|url-access=subscription }}</ref> რომელიც გარკვეულწილად დაკავშირებულია ჰერბიციდ დიკვატთან.<ref name="Dinis" /> ორელანინი საზოგადოების ყურადღების ცენტრში პირველად [[1952]] წელს მოექცა, როდესაც [[პოლონეთი]]ს ქალაქ [[კონინი|კონინში]] 102 ადამიანი მოიწამვლა, ხოლო მათგან 11 ადამიანი გარდაიცვალა.<ref name=":0">{{Cite journal |last1=Schumacher |first1=Trond |last2=Høiland |first2=Klaus |date=1983-06-01 |title=Mushroom poisoning caused by species of the genus Cortinarius fries |url=https://doi.org/10.1007/BF00302720 |journal=Archives of Toxicology |language=en |volume=53 |issue=2 |pages=87–106 |doi=10.1007/BF00302720 |pmid=6349583 |bibcode=1983ArTox..53...87S |s2cid=29016554 |issn=1432-0738|url-access=subscription }}</ref> ორელანინის შემცველი ყველაზე ცნობილი სოკოებია [[კორტინარიუსისებრნი|კორტინარიუსისებრთა]] ოჯახის რამდენიმე წარმომადგენელი,<ref>{{cite journal| journal=Journal of Chromatography| year=1997 |title=Novel methods for identification and quantification of the mushroom nephrotoxin orellanine |author1=Oubrahim H. |author2=Richard J.-M. |author3=Cantin-Esnault D. |author4=Seigle-Murandi F. |author5=Trecourt F |url=http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=2591101 |volume=758 |issue =1 |pages=145–157| doi=10.1016/S0021-9673(96)00695-4| pmid=9181972|url-access=subscription }}</ref> მათ შორის: ''[[Cortinarius orellanus]]'', ''[[Cortinarius rubellus]]'', ''Cortinarius henrici'', ''Cortinarius rainerensis'' და ''Cortinarius bruneofulvus''.<ref name=":0" /><ref name="Dinis">{{cite journal |last1=Dinis-Oliveira |first1=Ricardo Jorge |last2=Soares |first2=Mariana |last3=Rocha-Pereira |first3=Carolina |last4=Carvalho |first4=Félix |date=2015 |title=Human and experimental toxicology of orellanine |url=https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0960327115613845 |journal=Human & Experimental Toxicology |language=en |volume=35 |issue=9 |pages=1016–1029 |doi=10.1177/0960327115613845 |pmid=26553321 |s2cid=7230959|url-access=subscription }}</ref> cs5vw2t4p6oosw4gojndjh4up6d7nst 4812278 4812277 2025-06-10T08:38:53Z Gobrona 28077 4812278 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ნივთიერება | სათაური = ორელანინი | სურათი = Orellanine_tautomerization.svg | სურათი3D = | სურათი მცირე = | სახელწოდება = 3,3',4,4'-ტეტრაჰიდროქსი-2,2'-ბიპირიდინ-N,N'-დიოქსიდი | ტრადიციული სახელწოდება = | შემოკლება = | ქიმიური ფორმულა = C₁₀H₈N₂O₆ | ემპირიული ფორმულა = | ფარდ. მოლეკ. მასა = | მოლური მასა = 252,17 გ/მოლი | სიმკვრივე = | სიმტკიცის ზღვარი = | სიმაგრე = | მინარევები = | მდგომარეობა = | დინამიური სიბლანტე = | კინემატიკური სიბლანტე = | დნობის ტემპერატურა = | დუღილის ტემპერატურა = 257,4 °C | დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) --> | თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) --> | თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) --> | წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი --> | აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ --> | აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ --> | დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° --> | დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° --> | ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება --> | მჟავას დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 --> | ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 --> | ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 --> | ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 --> | ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° --> | იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ --> | გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° --> | ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? --> | კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? --> | კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა --> | დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი --> | ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა --> | LD50 = <!-- რიცხვი --> | რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) --> | უსაფრთხოების ფრაზები = | NFPA-F = | NFPA-H = | NFPA-R = | NFPA-S = | CAS = 37338-80-0 | PubChem = 89579 | EINECS = 805-586-9 | SMILES = [O-][n+]1ccc(O)c(O)c1c2[n+]([O-])ccc(O)c2O | ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით --> | RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით --> }} '''ორელანინი''' — საშიში [[მიკოტოქსინი]], რომელიც აზიანებს [[თირკმელი|თირკმელებს]], საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასა და სუნთქვის ორგანოებს. ადამიანის ორგანიზმის დაზიანების დრო შეიძლება 12-14 დღემდე გაგრძელდეს, ამიტომ მოწამვლის ზუსტი დროის დადგენა საკმაოდ რთულია. სტრუქტურულად, ის არის ბიპირიდინ N-ოქსიდური ნაერთი,<ref name=":1">{{Cite journal |last1=Antkowiak |first1=Wieław Z. |last2=Gessner |first2=Wiesł P. |date=1979-01-01 |title=The structures of orellanine and orelline |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040403901868829 |journal=Tetrahedron Letters |language=en |volume=20 |issue=21 |pages=1931–1934 |doi=10.1016/S0040-4039(01)86882-9 |issn=0040-4039|url-access=subscription }}</ref> რომელიც გარკვეულწილად დაკავშირებულია ჰერბიციდ დიკვატთან.<ref name="Dinis" /> ორელანინი საზოგადოების ყურადღების ცენტრში პირველად [[1952]] წელს მოექცა, როდესაც [[პოლონეთი]]ს ქალაქ [[კონინი|კონინში]] 102 ადამიანი მოიწამვლა, ხოლო მათგან 11 ადამიანი გარდაიცვალა.<ref name=":0">{{Cite journal |last1=Schumacher |first1=Trond |last2=Høiland |first2=Klaus |date=1983-06-01 |title=Mushroom poisoning caused by species of the genus Cortinarius fries |url=https://doi.org/10.1007/BF00302720 |journal=Archives of Toxicology |language=en |volume=53 |issue=2 |pages=87–106 |doi=10.1007/BF00302720 |pmid=6349583 |bibcode=1983ArTox..53...87S |s2cid=29016554 |issn=1432-0738|url-access=subscription }}</ref> ორელანინის შემცველი ყველაზე ცნობილი სოკოებია [[კორტინარიუსისებრნი|კორტინარიუსისებრთა]] ოჯახის რამდენიმე წარმომადგენელი,<ref>{{cite journal| journal=Journal of Chromatography| year=1997 |title=Novel methods for identification and quantification of the mushroom nephrotoxin orellanine |author1=Oubrahim H. |author2=Richard J.-M. |author3=Cantin-Esnault D. |author4=Seigle-Murandi F. |author5=Trecourt F |url=http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=2591101 |volume=758 |issue =1 |pages=145–157| doi=10.1016/S0021-9673(96)00695-4| pmid=9181972|url-access=subscription }}</ref> მათ შორის: ''[[Cortinarius orellanus]]'', ''[[Cortinarius rubellus]]'', ''Cortinarius henrici'', ''Cortinarius rainerensis'' და ''Cortinarius bruneofulvus''.<ref name=":0" /><ref name="Dinis">{{cite journal |last1=Dinis-Oliveira |first1=Ricardo Jorge |last2=Soares |first2=Mariana |last3=Rocha-Pereira |first3=Carolina |last4=Carvalho |first4=Félix |date=2015 |title=Human and experimental toxicology of orellanine |url=https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0960327115613845 |journal=Human & Experimental Toxicology |language=en |volume=35 |issue=9 |pages=1016–1029 |doi=10.1177/0960327115613845 |pmid=26553321 |s2cid=7230959|url-access=subscription }}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * {{cite web|url=https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/summary/summary.cgi?cid=89579|title=Orellanine — Compound Summary |publisher=National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine|lang=en|accessdate=2013-08-13}} sxn3nefd85v49ixe3nssyexs8fyiveg 4812279 4812278 2025-06-10T08:39:06Z Gobrona 28077 4812279 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ნივთიერება | სათაური = ორელანინი | სურათი = Orellanine_tautomerization.svg | სურათი3D = | სურათი მცირე = | სახელწოდება = 3,3',4,4'-ტეტრაჰიდროქსი-2,2'-ბიპირიდინ-N,N'-დიოქსიდი | ტრადიციული სახელწოდება = | შემოკლება = | ქიმიური ფორმულა = C₁₀H₈N₂O₆ | ემპირიული ფორმულა = | ფარდ. მოლეკ. მასა = | მოლური მასა = 252,17 გ/მოლი | სიმკვრივე = | სიმტკიცის ზღვარი = | სიმაგრე = | მინარევები = | მდგომარეობა = | დინამიური სიბლანტე = | კინემატიკური სიბლანტე = | დნობის ტემპერატურა = | დუღილის ტემპერატურა = 257,4 °C | დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) --> | თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) --> | თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) --> | წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი --> | აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ --> | აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ --> | დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° --> | დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° --> | ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება --> | მჟავას დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 --> | ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 --> | ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 --> | ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 --> | ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° --> | იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ --> | გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° --> | ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? --> | კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? --> | კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა --> | დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი --> | ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა --> | LD50 = <!-- რიცხვი --> | რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) --> | უსაფრთხოების ფრაზები = | NFPA-F = | NFPA-H = | NFPA-R = | NFPA-S = | CAS = 37338-80-0 | PubChem = 89579 | EINECS = 805-586-9 | SMILES = [O-][n+]1ccc(O)c(O)c1c2[n+]([O-])ccc(O)c2O | ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით --> | RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით --> }} '''ორელანინი''' — საშიში [[მიკოტოქსინი]], რომელიც აზიანებს [[თირკმელი|თირკმელებს]], საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასა და სუნთქვის ორგანოებს. ადამიანის ორგანიზმის დაზიანების დრო შეიძლება 12-14 დღემდე გაგრძელდეს, ამიტომ მოწამვლის ზუსტი დროის დადგენა საკმაოდ რთულია. სტრუქტურულად, ის არის ბიპირიდინ N-ოქსიდური ნაერთი,<ref name=":1">{{Cite journal |last1=Antkowiak |first1=Wieław Z. |last2=Gessner |first2=Wiesł P. |date=1979-01-01 |title=The structures of orellanine and orelline |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040403901868829 |journal=Tetrahedron Letters |language=en |volume=20 |issue=21 |pages=1931–1934 |doi=10.1016/S0040-4039(01)86882-9 |issn=0040-4039|url-access=subscription }}</ref> რომელიც გარკვეულწილად დაკავშირებულია ჰერბიციდ დიკვატთან.<ref name="Dinis" /> ორელანინი საზოგადოების ყურადღების ცენტრში პირველად [[1952]] წელს მოექცა, როდესაც [[პოლონეთი]]ს ქალაქ [[კონინი|კონინში]] 102 ადამიანი მოიწამვლა, ხოლო მათგან 11 ადამიანი გარდაიცვალა.<ref name=":0">{{Cite journal |last1=Schumacher |first1=Trond |last2=Høiland |first2=Klaus |date=1983-06-01 |title=Mushroom poisoning caused by species of the genus Cortinarius fries |url=https://doi.org/10.1007/BF00302720 |journal=Archives of Toxicology |language=en |volume=53 |issue=2 |pages=87–106 |doi=10.1007/BF00302720 |pmid=6349583 |bibcode=1983ArTox..53...87S |s2cid=29016554 |issn=1432-0738|url-access=subscription }}</ref> ორელანინის შემცველი ყველაზე ცნობილი სოკოებია [[კორტინარიუსისებრნი|კორტინარიუსისებრთა]] ოჯახის რამდენიმე წარმომადგენელი,<ref>{{cite journal| journal=Journal of Chromatography| year=1997 |title=Novel methods for identification and quantification of the mushroom nephrotoxin orellanine |author1=Oubrahim H. |author2=Richard J.-M. |author3=Cantin-Esnault D. |author4=Seigle-Murandi F. |author5=Trecourt F |url=http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=2591101 |volume=758 |issue =1 |pages=145–157| doi=10.1016/S0021-9673(96)00695-4| pmid=9181972|url-access=subscription }}</ref> მათ შორის: ''[[Cortinarius orellanus]]'', ''[[Cortinarius rubellus]]'', ''Cortinarius henrici'', ''Cortinarius rainerensis'' და ''Cortinarius bruneofulvus''.<ref name=":0" /><ref name="Dinis">{{cite journal |last1=Dinis-Oliveira |first1=Ricardo Jorge |last2=Soares |first2=Mariana |last3=Rocha-Pereira |first3=Carolina |last4=Carvalho |first4=Félix |date=2015 |title=Human and experimental toxicology of orellanine |url=https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0960327115613845 |journal=Human & Experimental Toxicology |language=en |volume=35 |issue=9 |pages=1016–1029 |doi=10.1177/0960327115613845 |pmid=26553321 |s2cid=7230959|url-access=subscription }}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * {{cite web|url=https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/summary/summary.cgi?cid=89579|title=Orellanine — Compound Summary |publisher=National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine|lang=en|accessdate=2013-08-13}} ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} c00aow0ndgg2tc2arb8b4a2606e62oq 4812280 4812279 2025-06-10T08:39:21Z Gobrona 28077 4812280 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ნივთიერება | სათაური = ორელანინი | სურათი = Orellanine_tautomerization.svg | სურათი3D = | სურათი მცირე = | სახელწოდება = 3,3',4,4'-ტეტრაჰიდროქსი-2,2'-ბიპირიდინ-N,N'-დიოქსიდი | ტრადიციული სახელწოდება = | შემოკლება = | ქიმიური ფორმულა = C₁₀H₈N₂O₆ | ემპირიული ფორმულა = | ფარდ. მოლეკ. მასა = | მოლური მასა = 252,17 გ/მოლი | სიმკვრივე = | სიმტკიცის ზღვარი = | სიმაგრე = | მინარევები = | მდგომარეობა = | დინამიური სიბლანტე = | კინემატიკური სიბლანტე = | დნობის ტემპერატურა = | დუღილის ტემპერატურა = 257,4 °C | დაშლის ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აფეთქების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | აალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | თვითაალების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, °C --> | სამმაგი წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | კრიტიკული წერტილი = <!-- ? კ (? °C), ? პ --> | თბოტევადობა = <!-- რიცხვი, ჯ/(მოლი·კ) (მოლური თბოტევადობა) --> | თბოტევადობა2 = <!-- რიცხვი, ჯ/(კგ·კ) (კუთრი თბოტევადობა) --> | თბოგამტარობა = <!-- რიცხვი, ვტ/(მ·კ) --> | წარმოქმნის ენტალპია = <!-- რიცხვი, კჯ/მოლი --> | აორთქლების კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/ჯგ --> | აორთქლების კუთრი სითბო2= <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | დნობის კუთრი სითბო = <!-- რიცხვი, ჯ/კგ --> | დნობის კუთრი სითბო2 = <!-- რიცხვი, ზომადობა --> | სითბური გაფართოება = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ტრანსფორმაციის ინტერვალი = <!-- რიცხვი, ° --> | დარბილების ტემპერატურა = <!-- რიცხვი, ° --> | ორთქლის წნევა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის მითითებით!); შესაძლებელია ნებისმიერი ტექსტის დამატება --> | მჟავას დისოციაციის მუდმივა = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ხსნადობა = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ხსნადობა1 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება1 = <!-- ნივთიერება 1 --> | ხსნადობა2 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება2 = <!-- ნივთიერება 2 --> | ხსნადობა3 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება3 = <!-- ნივთიერება 3 --> | ხსნადობა4 = <!-- რიცხვი, გ/100 მლ --> | ნივთიერება4 = <!-- ნივთიერება 4 --> | ხვედრითი ბრუნვა = <!-- რიცხვი, в ° --> | იზოელექტრული წერტილი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | გამჭვირვალობის დიაპაზონი = <!-- რიცხვი-რიცხვი, ნმ --> | გარდატეხის მაჩვენებელი = <!-- რიცხვი (განზომილების ერთეულის გარეშე) --> | ბრიუსტერის კუთხე = <!-- რიცხვი, ° --> | ჰიბრიდიზაცია = <!-- ? --> | კოორდინაციული გეომეტრია = <!-- ? --> | კრისტალური სტრუქტურა = <!-- სტრუქტურის აღწერა --> | დიპოლური მომენტი = <!-- რიცხვი, დებაი --> | ტოკსიკურობა = <!-- მოკლე აღწერა --> | LD50 = <!-- რიცხვი --> | რისკის ფრაზები = <!-- მაგ. R12(განსაკუთრებულად ცეცხლსაშიში) --> | უსაფრთხოების ფრაზები = | NFPA-F = | NFPA-H = | NFPA-R = | NFPA-S = | CAS = 37338-80-0 | PubChem = 89579 | EINECS = 805-586-9 | SMILES = [O-][n+]1ccc(O)c(O)c1c2[n+]([O-])ccc(O)c2O | ЕС = <!-- სარეგისტრაციო ნომერი EC კლასიფიკაციის მიხედვით --> | RTECS = <!-- ნომერი RTECS-ის მიხედვით --> }} '''ორელანინი''' — საშიში [[მიკოტოქსინი]], რომელიც აზიანებს [[თირკმელი|თირკმელებს]], საყრდენ-მამოძრავებელ სისტემასა და სუნთქვის ორგანოებს. ადამიანის ორგანიზმის დაზიანების დრო შეიძლება 12-14 დღემდე გაგრძელდეს, ამიტომ მოწამვლის ზუსტი დროის დადგენა საკმაოდ რთულია. სტრუქტურულად, ის არის ბიპირიდინ N-ოქსიდური ნაერთი,<ref name=":1">{{Cite journal |last1=Antkowiak |first1=Wieław Z. |last2=Gessner |first2=Wiesł P. |date=1979-01-01 |title=The structures of orellanine and orelline |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040403901868829 |journal=Tetrahedron Letters |language=en |volume=20 |issue=21 |pages=1931–1934 |doi=10.1016/S0040-4039(01)86882-9 |issn=0040-4039|url-access=subscription }}</ref> რომელიც გარკვეულწილად დაკავშირებულია ჰერბიციდ დიკვატთან.<ref name="Dinis" /> ორელანინი საზოგადოების ყურადღების ცენტრში პირველად [[1952]] წელს მოექცა, როდესაც [[პოლონეთი]]ს ქალაქ [[კონინი|კონინში]] 102 ადამიანი მოიწამვლა, ხოლო მათგან 11 ადამიანი გარდაიცვალა.<ref name=":0">{{Cite journal |last1=Schumacher |first1=Trond |last2=Høiland |first2=Klaus |date=1983-06-01 |title=Mushroom poisoning caused by species of the genus Cortinarius fries |url=https://doi.org/10.1007/BF00302720 |journal=Archives of Toxicology |language=en |volume=53 |issue=2 |pages=87–106 |doi=10.1007/BF00302720 |pmid=6349583 |bibcode=1983ArTox..53...87S |s2cid=29016554 |issn=1432-0738|url-access=subscription }}</ref> ორელანინის შემცველი ყველაზე ცნობილი სოკოებია [[კორტინარიუსისებრნი|კორტინარიუსისებრთა]] ოჯახის რამდენიმე წარმომადგენელი,<ref>{{cite journal| journal=Journal of Chromatography| year=1997 |title=Novel methods for identification and quantification of the mushroom nephrotoxin orellanine |author1=Oubrahim H. |author2=Richard J.-M. |author3=Cantin-Esnault D. |author4=Seigle-Murandi F. |author5=Trecourt F |url=http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=2591101 |volume=758 |issue =1 |pages=145–157| doi=10.1016/S0021-9673(96)00695-4| pmid=9181972|url-access=subscription }}</ref> მათ შორის: ''[[Cortinarius orellanus]]'', ''[[Cortinarius rubellus]]'', ''Cortinarius henrici'', ''Cortinarius rainerensis'' და ''Cortinarius bruneofulvus''.<ref name=":0" /><ref name="Dinis">{{cite journal |last1=Dinis-Oliveira |first1=Ricardo Jorge |last2=Soares |first2=Mariana |last3=Rocha-Pereira |first3=Carolina |last4=Carvalho |first4=Félix |date=2015 |title=Human and experimental toxicology of orellanine |url=https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0960327115613845 |journal=Human & Experimental Toxicology |language=en |volume=35 |issue=9 |pages=1016–1029 |doi=10.1177/0960327115613845 |pmid=26553321 |s2cid=7230959|url-access=subscription }}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * {{cite web|url=https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/summary/summary.cgi?cid=89579|title=Orellanine — Compound Summary |publisher=National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine|lang=en|accessdate=2013-08-13}} ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:მიკოტოქსინები]] [[კატეგორია:ალკალოიდები]] 9vz9199gfy7oi8ajnpm0k6ezyuxnl7e 14 590210 4812283 2025-06-10T08:43:06Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{cat main|მიკოტოქსინი}} {{commonscat|Mycotoxins}} [[კატეგორია:კვების უსაფრთხოება]] [[კატეგორია:ტოქსინები]] [[კატეგორია:შხამიანი სოკოები]] 4812283 wikitext text/x-wiki {{cat main|მიკოტოქსინი}} {{commonscat|Mycotoxins}} [[კატეგორია:კვების უსაფრთხოება]] [[კატეგორია:ტოქსინები]] [[კატეგორია:შხამიანი სოკოები]] 7nccqasnnby9dtlaomcr9ksbhpyitur 1 590211 4812286 2025-06-10T09:14:34Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{ვიკიპროექტი სოკოები}} 4812286 wikitext text/x-wiki {{ვიკიპროექტი სოკოები}} kegherpp0s0eypw4zszojlghxfkfj06 0 590212 4812287 2025-06-10T09:28:41Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: '''მიკოტოქსინი''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვიდან μύκης ''mykes'', „სოკო“ და "τοξικός toxikos, „შხამიანი“)<ref>{{OEtymD|myco-}}</ref><ref>{{OEtymD|toxin}}</ref> — ტოქსიკური მეორადი მეტაბოლიტი, რომელსაც სოკოები წარმოქ... 4812287 wikitext text/x-wiki '''მიკოტოქსინი''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვიდან μύκης ''mykes'', „სოკო“ და "τοξικός toxikos, „შხამიანი“)<ref>{{OEtymD|myco-}}</ref><ref>{{OEtymD|toxin}}</ref> — ტოქსიკური მეორადი მეტაბოლიტი, რომელსაც სოკოები წარმოქმნიან.<ref name="nplg.gov.ge"/><ref name="Int. J. Food Microbiol"/><ref name="auto"/> მიკოტოქსინებს შეუძლიათ დაავადება და სიკვდილი გამოიწვიონ როგორც ადამიანებში, ისევე ცხოველებში. nio1y5rvowecz5f8g8ybbcp2lnnkfm3 4812288 4812287 2025-06-10T09:28:56Z Gobrona 28077 4812288 wikitext text/x-wiki '''მიკოტოქსინი''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვიდან μύκης ''mykes'', „სოკო“ და "τοξικός toxikos, „შხამიანი“)<ref>{{OEtymD|myco-}}</ref><ref>{{OEtymD|toxin}}</ref> — ტოქსიკური მეორადი მეტაბოლიტი, რომელსაც სოკოები წარმოქმნიან.<ref name="nplg.gov.ge"/><ref name="Int. J. Food Microbiol"/><ref name="auto"/> მიკოტოქსინებს შეუძლიათ დაავადება და სიკვდილი გამოიწვიონ როგორც ადამიანებში, ისევე ცხოველებში.<ref name="Mycotoxins">{{cite journal |pmc=164220|year=2003|last1=Bennett|first1=J. W.|title=Mycotoxins|journal=Clinical Microbiology Reviews|volume=16|issue=3|pages=497–516|last2=Klich|first2=M|doi=10.1128/CMR.16.3.497-516.2003|pmid=12857779}}</ref><ref>{{Cite web |title=Food safety |url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/food-safety |access-date=2023-09-12 |website=www.who.int |language=en}}</ref> ტერმინი „მიკოტოქსინი“ ჩვეულებრივ გამოიყენება იმ ტოქსიკური ქიმიური პროდუქტების აღსანიშნავად, რომლებსაც ის სოკოები გამოიმუშავებენ, რომლებიც ადვილად სახლდებიან მოსავალზე.<ref name=Turner09>{{cite journal |vauthors=Turner NW, Subrahmanyam S, Piletsky SA |title=Analytical methods for determination of mycotoxins: a review |journal=Anal. Chim. Acta |volume=632 |issue=2 |pages=168–80 |year=2009 |pmid=19110091 |doi=10.1016/j.aca.2008.11.010|bibcode=2009AcAC..632..168T }}</ref> fl6hc893brflkb6iacqzwlhng410ya0 4812289 4812288 2025-06-10T09:30:13Z Gobrona 28077 4812289 wikitext text/x-wiki '''მიკოტოქსინი''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვიდან μύκης ''mykes'', „სოკო“ და "τοξικός toxikos, „შხამიანი“)<ref>{{OEtymD|myco-}}</ref><ref>{{OEtymD|toxin}}</ref> — ტოქსიკური მეორადი მეტაბოლიტი, რომელსაც სოკოები წარმოქმნიან.<ref name="nplg.gov.ge"/><ref name="Int. J. Food Microbiol"/><ref name="auto"/> მიკოტოქსინებს შეუძლიათ დაავადება და სიკვდილი გამოიწვიონ როგორც ადამიანებში, ისევე ცხოველებში.<ref name="Mycotoxins">{{cite journal |pmc=164220|year=2003|last1=Bennett|first1=J. W.|title=Mycotoxins|journal=Clinical Microbiology Reviews|volume=16|issue=3|pages=497–516|last2=Klich|first2=M|doi=10.1128/CMR.16.3.497-516.2003|pmid=12857779}}</ref><ref>{{Cite web |title=Food safety |url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/food-safety |access-date=2023-09-12 |website=www.who.int |language=en}}</ref> ტერმინი „მიკოტოქსინი“ ჩვეულებრივ გამოიყენება იმ ტოქსიკური ქიმიური პროდუქტების აღსანიშნავად, რომლებსაც ის სოკოები გამოიმუშავებენ, რომლებიც ადვილად სახლდებიან მოსავალზე.<ref name=Turner09>{{cite journal |vauthors=Turner NW, Subrahmanyam S, Piletsky SA |title=Analytical methods for determination of mycotoxins: a review |journal=Anal. Chim. Acta |volume=632 |issue=2 |pages=168–80 |year=2009 |pmid=19110091 |doi=10.1016/j.aca.2008.11.010|bibcode=2009AcAC..632..168T }}</ref> ადამიანებისა და ცხოველების დაავადებების გამომწვევი მიკოტოქსინების მაგალითებია: [[აფლატოქსინები|აფლატოქსინი]], ციტრინინი, ფუმონოსინები, ოქრატოქსინი A, პატულინი, ტრიქოთეცენები, ზეარალენონი და ერგოტის ალკალოიდები, როგორიცაა ერგოტამინი.<ref name="Mycotoxins"/> ერთ სოკოს სახეობას შეუძლია მრავალი სხვადასხვა მიკოტოქსინის წარმოქმნა, და რამდენიმე სახეობას შეუძლია ერთი და იგივე მიკოტოქსინის გამომუშავება.<ref>{{cite journal |vauthors=Robbins CA, Swenson LJ, Nealley ML, Gots RE, Kelman BJ |title=Health effects of mycotoxins in indoor air: a critical review |journal=Appl. Occup. Environ. Hyg. |volume=15 |issue=10 |pages=773–84 |year=2000 |pmid=11036728 |doi=10.1080/10473220050129419}}</ref> hqrcm68okcps0hr2wle6v5w5xpva8vi 4812290 4812289 2025-06-10T09:30:27Z Gobrona 28077 4812290 wikitext text/x-wiki '''მიკოტოქსინი''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვიდან μύκης ''mykes'', „სოკო“ და "τοξικός toxikos, „შხამიანი“)<ref>{{OEtymD|myco-}}</ref><ref>{{OEtymD|toxin}}</ref> — ტოქსიკური მეორადი მეტაბოლიტი, რომელსაც სოკოები წარმოქმნიან.<ref name="nplg.gov.ge"/><ref name="Int. J. Food Microbiol"/><ref name="auto"/> მიკოტოქსინებს შეუძლიათ დაავადება და სიკვდილი გამოიწვიონ როგორც ადამიანებში, ისევე ცხოველებში.<ref name="Mycotoxins">{{cite journal |pmc=164220|year=2003|last1=Bennett|first1=J. W.|title=Mycotoxins|journal=Clinical Microbiology Reviews|volume=16|issue=3|pages=497–516|last2=Klich|first2=M|doi=10.1128/CMR.16.3.497-516.2003|pmid=12857779}}</ref><ref>{{Cite web |title=Food safety |url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/food-safety |access-date=2023-09-12 |website=www.who.int |language=en}}</ref> ტერმინი „მიკოტოქსინი“ ჩვეულებრივ გამოიყენება იმ ტოქსიკური ქიმიური პროდუქტების აღსანიშნავად, რომლებსაც ის სოკოები გამოიმუშავებენ, რომლებიც ადვილად სახლდებიან მოსავალზე.<ref name=Turner09>{{cite journal |vauthors=Turner NW, Subrahmanyam S, Piletsky SA |title=Analytical methods for determination of mycotoxins: a review |journal=Anal. Chim. Acta |volume=632 |issue=2 |pages=168–80 |year=2009 |pmid=19110091 |doi=10.1016/j.aca.2008.11.010|bibcode=2009AcAC..632..168T }}</ref> ადამიანებისა და ცხოველების დაავადებების გამომწვევი მიკოტოქსინების მაგალითებია: [[აფლატოქსინები|აფლატოქსინი]], ციტრინინი, ფუმონოსინები, ოქრატოქსინი A, პატულინი, ტრიქოთეცენები, ზეარალენონი და ერგოტის ალკალოიდები, როგორიცაა ერგოტამინი.<ref name="Mycotoxins"/> ერთ სოკოს სახეობას შეუძლია მრავალი სხვადასხვა მიკოტოქსინის წარმოქმნა, და რამდენიმე სახეობას შეუძლია ერთი და იგივე მიკოტოქსინის გამომუშავება.<ref>{{cite journal |vauthors=Robbins CA, Swenson LJ, Nealley ML, Gots RE, Kelman BJ |title=Health effects of mycotoxins in indoor air: a critical review |journal=Appl. Occup. Environ. Hyg. |volume=15 |issue=10 |pages=773–84 |year=2000 |pmid=11036728 |doi=10.1080/10473220050129419}}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|mycotoxins}} *[http://www.aspergillus.org.uk/content/mycotoxin-metabolites ასპერგილუსის ყველა მიკოტოქსინის დეტალური ჩამონათვალი და ინფორმაცია] — Aspergillus.Org.Uk *[http://www.fao.org/DOCREP/ARTICLE/AGRIPPA/556_EN.HTM ცხოველთა საკვების მიკრობიოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130612051936/http://www.fao.org/docrep/ARTICLE/AGRIPPA/556_EN.HTM |date=2013-06-12 }} ja2dba5y322vna3d1c2os34zrm33klq 4812291 4812290 2025-06-10T09:30:40Z Gobrona 28077 4812291 wikitext text/x-wiki '''მიკოტოქსინი''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვიდან μύκης ''mykes'', „სოკო“ და "τοξικός toxikos, „შხამიანი“)<ref>{{OEtymD|myco-}}</ref><ref>{{OEtymD|toxin}}</ref> — ტოქსიკური მეორადი მეტაბოლიტი, რომელსაც სოკოები წარმოქმნიან.<ref name="nplg.gov.ge"/><ref name="Int. J. Food Microbiol"/><ref name="auto"/> მიკოტოქსინებს შეუძლიათ დაავადება და სიკვდილი გამოიწვიონ როგორც ადამიანებში, ისევე ცხოველებში.<ref name="Mycotoxins">{{cite journal |pmc=164220|year=2003|last1=Bennett|first1=J. W.|title=Mycotoxins|journal=Clinical Microbiology Reviews|volume=16|issue=3|pages=497–516|last2=Klich|first2=M|doi=10.1128/CMR.16.3.497-516.2003|pmid=12857779}}</ref><ref>{{Cite web |title=Food safety |url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/food-safety |access-date=2023-09-12 |website=www.who.int |language=en}}</ref> ტერმინი „მიკოტოქსინი“ ჩვეულებრივ გამოიყენება იმ ტოქსიკური ქიმიური პროდუქტების აღსანიშნავად, რომლებსაც ის სოკოები გამოიმუშავებენ, რომლებიც ადვილად სახლდებიან მოსავალზე.<ref name=Turner09>{{cite journal |vauthors=Turner NW, Subrahmanyam S, Piletsky SA |title=Analytical methods for determination of mycotoxins: a review |journal=Anal. Chim. Acta |volume=632 |issue=2 |pages=168–80 |year=2009 |pmid=19110091 |doi=10.1016/j.aca.2008.11.010|bibcode=2009AcAC..632..168T }}</ref> ადამიანებისა და ცხოველების დაავადებების გამომწვევი მიკოტოქსინების მაგალითებია: [[აფლატოქსინები|აფლატოქსინი]], ციტრინინი, ფუმონოსინები, ოქრატოქსინი A, პატულინი, ტრიქოთეცენები, ზეარალენონი და ერგოტის ალკალოიდები, როგორიცაა ერგოტამინი.<ref name="Mycotoxins"/> ერთ სოკოს სახეობას შეუძლია მრავალი სხვადასხვა მიკოტოქსინის წარმოქმნა, და რამდენიმე სახეობას შეუძლია ერთი და იგივე მიკოტოქსინის გამომუშავება.<ref>{{cite journal |vauthors=Robbins CA, Swenson LJ, Nealley ML, Gots RE, Kelman BJ |title=Health effects of mycotoxins in indoor air: a critical review |journal=Appl. Occup. Environ. Hyg. |volume=15 |issue=10 |pages=773–84 |year=2000 |pmid=11036728 |doi=10.1080/10473220050129419}}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|mycotoxins}} *[http://www.aspergillus.org.uk/content/mycotoxin-metabolites ასპერგილუსის ყველა მიკოტოქსინის დეტალური ჩამონათვალი და ინფორმაცია] — Aspergillus.Org.Uk *[http://www.fao.org/DOCREP/ARTICLE/AGRIPPA/556_EN.HTM ცხოველთა საკვების მიკრობიოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130612051936/http://www.fao.org/docrep/ARTICLE/AGRIPPA/556_EN.HTM |date=2013-06-12 }} ==სქოლიო== {{reflist|30em|refs= <ref name="nplg.gov.ge">{{cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=90&t=4033|title=მიკოტოქსინი|publisher=[[საქართველოს პარლამენტის ბიბლიოთეკა|საქართველოს პარლამენტის ბიბლიოთეკის]] საიტი|accessdate=10 ივნისი, 2025|language=ka}}</ref> <ref name="Int. J. Food Microbiol">{{cite journal |author=Richard JL |title=Some major mycotoxins and their mycotoxicoses – an overview |journal=Int. J. Food Microbiol. |volume=119 |issue=1–2 |pages=3–10 |year=2007 |pmid=17719115 |doi=10.1016/j.ijfoodmicro.2007.07.019}}</ref> <ref name="auto">{{Cite journal |last1=Çimen |first1=Duygu |last2=Bereli |first2=Nilay |last3=Denizli |first3=Adil |date=2022-06-01 |title=Patulin Imprinted Nanoparticles Decorated Surface Plasmon Resonance Chips for Patulin Detection |journal=Photonic Sensors |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=117–129 |doi=10.1007/s13320-021-0638-1 |bibcode=2022PhSen..12..117C |s2cid=239220993 |issn=2190-7439|doi-access=free }}</ref> deewck1t02newse4xei19yzuuji7crc 4812292 4812291 2025-06-10T09:30:51Z Gobrona 28077 4812292 wikitext text/x-wiki '''მიკოტოქსინი''' ([[ძველი ბერძნული ენა|ბერძნული]] სიტყვიდან μύκης ''mykes'', „სოკო“ და "τοξικός toxikos, „შხამიანი“)<ref>{{OEtymD|myco-}}</ref><ref>{{OEtymD|toxin}}</ref> — ტოქსიკური მეორადი მეტაბოლიტი, რომელსაც სოკოები წარმოქმნიან.<ref name="nplg.gov.ge"/><ref name="Int. J. Food Microbiol"/><ref name="auto"/> მიკოტოქსინებს შეუძლიათ დაავადება და სიკვდილი გამოიწვიონ როგორც ადამიანებში, ისევე ცხოველებში.<ref name="Mycotoxins">{{cite journal |pmc=164220|year=2003|last1=Bennett|first1=J. W.|title=Mycotoxins|journal=Clinical Microbiology Reviews|volume=16|issue=3|pages=497–516|last2=Klich|first2=M|doi=10.1128/CMR.16.3.497-516.2003|pmid=12857779}}</ref><ref>{{Cite web |title=Food safety |url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/food-safety |access-date=2023-09-12 |website=www.who.int |language=en}}</ref> ტერმინი „მიკოტოქსინი“ ჩვეულებრივ გამოიყენება იმ ტოქსიკური ქიმიური პროდუქტების აღსანიშნავად, რომლებსაც ის სოკოები გამოიმუშავებენ, რომლებიც ადვილად სახლდებიან მოსავალზე.<ref name=Turner09>{{cite journal |vauthors=Turner NW, Subrahmanyam S, Piletsky SA |title=Analytical methods for determination of mycotoxins: a review |journal=Anal. Chim. Acta |volume=632 |issue=2 |pages=168–80 |year=2009 |pmid=19110091 |doi=10.1016/j.aca.2008.11.010|bibcode=2009AcAC..632..168T }}</ref> ადამიანებისა და ცხოველების დაავადებების გამომწვევი მიკოტოქსინების მაგალითებია: [[აფლატოქსინები|აფლატოქსინი]], ციტრინინი, ფუმონოსინები, ოქრატოქსინი A, პატულინი, ტრიქოთეცენები, ზეარალენონი და ერგოტის ალკალოიდები, როგორიცაა ერგოტამინი.<ref name="Mycotoxins"/> ერთ სოკოს სახეობას შეუძლია მრავალი სხვადასხვა მიკოტოქსინის წარმოქმნა, და რამდენიმე სახეობას შეუძლია ერთი და იგივე მიკოტოქსინის გამომუშავება.<ref>{{cite journal |vauthors=Robbins CA, Swenson LJ, Nealley ML, Gots RE, Kelman BJ |title=Health effects of mycotoxins in indoor air: a critical review |journal=Appl. Occup. Environ. Hyg. |volume=15 |issue=10 |pages=773–84 |year=2000 |pmid=11036728 |doi=10.1080/10473220050129419}}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|mycotoxins}} *[http://www.aspergillus.org.uk/content/mycotoxin-metabolites ასპერგილუსის ყველა მიკოტოქსინის დეტალური ჩამონათვალი და ინფორმაცია] — Aspergillus.Org.Uk *[http://www.fao.org/DOCREP/ARTICLE/AGRIPPA/556_EN.HTM ცხოველთა საკვების მიკრობიოლოგია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130612051936/http://www.fao.org/docrep/ARTICLE/AGRIPPA/556_EN.HTM |date=2013-06-12 }} ==სქოლიო== {{reflist|30em|refs= <ref name="nplg.gov.ge">{{cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=90&t=4033|title=მიკოტოქსინი|publisher=[[საქართველოს პარლამენტის ბიბლიოთეკა|საქართველოს პარლამენტის ბიბლიოთეკის]] საიტი|accessdate=10 ივნისი, 2025|language=ka}}</ref> <ref name="Int. J. Food Microbiol">{{cite journal |author=Richard JL |title=Some major mycotoxins and their mycotoxicoses – an overview |journal=Int. J. Food Microbiol. |volume=119 |issue=1–2 |pages=3–10 |year=2007 |pmid=17719115 |doi=10.1016/j.ijfoodmicro.2007.07.019}}</ref> <ref name="auto">{{Cite journal |last1=Çimen |first1=Duygu |last2=Bereli |first2=Nilay |last3=Denizli |first3=Adil |date=2022-06-01 |title=Patulin Imprinted Nanoparticles Decorated Surface Plasmon Resonance Chips for Patulin Detection |journal=Photonic Sensors |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=117–129 |doi=10.1007/s13320-021-0638-1 |bibcode=2022PhSen..12..117C |s2cid=239220993 |issn=2190-7439|doi-access=free }}</ref> }} [[კატეგორია:მიკოტოქსინები]] 39w7nherfv44s4e5w1rzma9qerxsgux 1 590213 4812293 2025-06-10T09:32:19Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{ვიკიპროექტი სოკოები}} 4812293 wikitext text/x-wiki {{ვიკიპროექტი სოკოები}} kegherpp0s0eypw4zszojlghxfkfj06 0 590214 4812295 2025-06-10T09:35:21Z Keto1918 148927 ახალი გვერდი: {{subst:მუშავდება}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] - 1910/1912, [[რუსეთი]]) ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი... 4812295 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] - 1910/1912, [[რუსეთი]]) ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავი ბიჭის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. 24v2dmhksasr4su1lodv0tibpe85t6y 4812302 4812295 2025-06-10T09:46:57Z Keto1918 148927 4812302 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] - 1910/1912, [[რუსეთი]]) ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავბიჭას'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. ==ლიტერატურა== *[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/539189 გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85<nowiki>]</nowiki>. – თბილისი : მერანი, 1992.] *ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4. ==რესურსები ინტერნეტში== *{{nplg ბიოგრაფია|00018405}} mlm00ihxywbtv6qk4c8cytcaxge3qcm 4812303 4812302 2025-06-10T09:50:13Z Keto1918 148927 4812303 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] — 1910<ref>{{nplg ბიოგრაფია|00018405}}</ref>/1912<ref>გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85]. – თბილისი : მერანი, 1992.</ref><ref>ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4.</ref>, [[რუსეთი]]) — ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავბიჭას'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. ==ლიტერატურა== *[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/539189 გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85<nowiki>]</nowiki>. – თბილისი : მერანი, 1992.] *ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4. ==რესურსები ინტერნეტში== *{{nplg ბიოგრაფია|00018405}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} 3nz2eiytgkzfout2g15auipb8ezdabl 4812304 4812303 2025-06-10T09:50:52Z Keto1918 148927 4812304 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] — [[1910]]<ref>ქართველ მოღვაწეთა ლექსიკონი, 1801-1952: ტ. II ე-ლ / იოსებ იმედაშვილი.-თბ.,2021.-გვ.382<ref>გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85]. – თბილისი : მერანი, 1992.</ref><ref>ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4.</ref>, [[რუსეთი]]) — ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავბიჭას'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. ==ლიტერატურა== *[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/539189 გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85<nowiki>]</nowiki>. – თბილისი : მერანი, 1992.] *ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4. ==რესურსები ინტერნეტში== *{{nplg ბიოგრაფია|00018405}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} 02uq0iuts80o79c0ojcc5zusdeoyme6 4812305 4812304 2025-06-10T09:51:55Z Keto1918 148927 4812305 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] — [[1910]]<ref>ქართველ მოღვაწეთა ლექსიკონი, 1801-1952: ტ. II ე-ლ / იოსებ იმედაშვილი.-თბ.,2021.-გვ.382</ref>/[[1912]]<ref>გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85]. – თბილისი : მერანი, 1992.</ref><ref>ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4.</ref>, [[რუსეთი]]) — ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავბიჭას'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. ==ლიტერატურა== *[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/539189 გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85<nowiki>]</nowiki>. – თბილისი : მერანი, 1992.] *ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4. ==რესურსები ინტერნეტში== *{{nplg ბიოგრაფია|00018405}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} gk37fc5kjy28h7nyrqrr00e5ncirzkq 4812306 4812305 2025-06-10T09:52:27Z Keto1918 148927 4812306 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] — [[1910]]<ref>ქართველ მოღვაწეთა ლექსიკონი, 1801-1952: ტ. II ე-ლ / იოსებ იმედაშვილი.-თბ.,2021.-გვ.382</ref>/[[1912]]<ref>გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85]. – თბილისი : მერანი, 1992.</ref><ref>ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4.</ref>, [[რუსეთი]]) — ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავბიჭას'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. ==ლიტერატურა== *[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/539189 გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85<nowiki>]</nowiki>. – თბილისი : მერანი, 1992.] *ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4. ==რესურსები ინტერნეტში== *{{nplg ბიოგრაფია|00018405}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:იაშვილი, ვლადიმერ}} dxt85mjekqr7rbv7s45uzs72rx7rjaf 4812307 4812306 2025-06-10T09:54:12Z Keto1918 148927 4812307 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] — [[1910]]<ref>ქართველ მოღვაწეთა ლექსიკონი, 1801-1952: ტ. II ე-ლ / იოსებ იმედაშვილი.-თბ.,2021.-გვ.382</ref>/[[1912]]<ref>გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85]. – თბილისი : მერანი, 1992.</ref><ref>ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4.</ref>, [[რუსეთი]]) — ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავბიჭას'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. ==ლიტერატურა== *[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/539189 გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85<nowiki>]</nowiki>. – თბილისი : მერანი, 1992.] *ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4. ==რესურსები ინტერნეტში== *{{nplg ბიოგრაფია|00018405}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:იაშვილი, ვლადიმერ}} [[კატეგორია:დაბადებული 21 ივნისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1872]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1912]] [[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] [[კატეგორია:ქართველი რევოლუციონერები]] oj7qmx4qfycqpdhgwxh2riztjpdc3bf 4812308 4812307 2025-06-10T09:55:14Z Keto1918 148927 4812308 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] — [[1910]]<ref>ქართველ მოღვაწეთა ლექსიკონი, 1801-1952: ტ. II ე-ლ / იოსებ იმედაშვილი.-თბ.,2021.-გვ.382</ref>/[[1912]]<ref>გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85]. – თბილისი : მერანი, 1992.</ref><ref>ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4.</ref>, [[რუსეთი]]) — ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავბიჭას'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. ==ლიტერატურა== *[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/539189 გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85<nowiki>]</nowiki>. – თბილისი : მერანი, 1992.] *ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4. ==რესურსები ინტერნეტში== *{{nplg ბიოგრაფია|00018405}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:იაშვილი, ვლადიმერ}} [[კატეგორია:დაბადებული 21 ივნისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1872]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1912]] [[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] [[კატეგორია:ქართველი რევოლუციონერები]] [[კატეგორია:ქართველი სოციალ-დემოკრატები]] bt8e1tpuo8motocjtxf4yj7h7ypu3ep 4812309 4812308 2025-06-10T10:23:22Z Keto1918 148927 /* ლიტერატურული მოღვაწეობა */ 4812309 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Keto1918|Keto1918]].|10|06|2025}} '''ვლადიმერ (ლადო) იაშვილი''' ([[21 ივნისი]], [[1872]], [[არგვეთი (საჩხერის მუნიციპალიტეტი)|არგვეთი]] — [[1910]]<ref>ქართველ მოღვაწეთა ლექსიკონი, 1801-1952: ტ. II ე-ლ / იოსებ იმედაშვილი.-თბ.,2021.-გვ.382</ref>/[[1912]]<ref>გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85]. – თბილისი : მერანი, 1992.</ref><ref>ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4.</ref>, [[რუსეთი]]) — ქართველი რევოლუციონერი, მწერალი. == ბიოგრაფია == ლადო იაშვილი დაიბადა 1872 წელს სოფელ არგვეთში (საჩხერის რაიონში), პირველდაწყებითი განათლება [[ქუთაისი|ქუთაისში]] მიიღო, შემდეგ [[გორის საოსტატო სემინარია|გორის სამასწავლებლო სემინარიაში]] გააგრძელა სწავლა. ლადო მოსწავლეთა რევოლუციურ გამოსვლებში მონაწილეობადა, რის გამოც სასწავლებლიდან გარიცხეს. === რევოლუციური მოღვაწეობა === 1892 წელს ლადომ [[ხაშური]]ს რკინიგზის დეპოს სამმართველოში დაიწყო მუშაობა. 1899 წელს, სამხედრო სამსახურის მოხდის შემდეგ, გადავიდა [[თბილისი]]ს რკინიგზის დეპოში, ადაც რევოლუციურ მუშაობაში ჩაება და მუშებს შორის ეწეოდა [[რუსეთის იმპერია|მეფის მთავრობის]] საწინააღმდეგო აგიტაციას. 1899 წლიდან ლადო იაშვილი მუშათა სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის წევრი გახდა. აქტიურად იყო ჩაბმული მუშათა გაფიცვებსა და [[მშრომელთა საერთაშორისო დღე|საპირველმაისო]] გამოსვლებში, რის გამოც მას ცარიზმის რეჟიმი მუდმივად დევნიდა და ავიწროებდა. 1902 წლის 2 აპრილს [[ტფილისის გუბერნია|თბილისის გუბერნიის]] ჟანდარმერიამ დააპატიმრა თბილისის სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციის აქტიური წევრები, მათ შორის ლადოც, და ჩასვეს მეტეხის ციხეში. 1903 წლის 9 ივლისის „უზენაესი ბრძანებით“ ლადო იაშვილი გადაასახლეს არხანგელსკის გუბერნიაში. 1904 წლის 20 ოქტომბერს გაათავისუფლეს ავადმყოფობის გამო და ნება დართეს თავის სოფელ არგვეთში ეცხოვრა. ვლადიმერ იაშვილის რევოლუციურ-არალეგალური საქმიანობა არც მერე შეუნელებია. 1904 წლიდან სოფელ არგვეთში და საჩხერის რაიონში ჩამოაყალიბა არალეგალური რევოლუციური ორგანიზაციები, იყო 1905 წლის რევოლუციურ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთ აქტიური მონაწილე: მართავდა მიტინგებს, ხელმძღვანელობდა პროპაგანდისტებს, შექმნა მთავრობის საწინააღმდეგო მებრძოლი წითელი რაზმი და სხვ. 1906 წლის იანვარში მეფის დამსჯელმა რაზმმა [[მაქსუდ ალიხანოვ-ავარსკი|ალიხანოვ-ავარსკი]]ს მეთაურობით სასტიკი იერიში მიიტანა დასავლეთ საქართველოს აჯანყებული გლეხობის წინააღმდეგ. დააპატიმრეს გლეხები და გადაასახლეს რუსეთის შორეულ გუბერნიებში. ამ რაზმმა ცეცხლს მისცა ლადო იაშვილის სახლი, ხოლო ლადომ მოახერხა თავის დაღწევა. იგი [[კისლოვოდსკი|კისლოვოდსკში]] გაიქცა, სადაც არალეგალურ-რევოლუციურ მუშაობას განაგრძობდა და აწყობდა მუშათა გაფიცვებს. აქ ლადო ჟანდარმერიამ მაინც ჩაიგდო ხელში. თბილისში წამოყვანის დროს, სადგურ [[ესენტუკი]]ში იგი მცველებს დაუძვრა ხელიდან და გაიქცა. ამის შემდეგ ფარულად ცხოვრობდა დასავლეთ საქართველოში. რეაქციის მძიმე წლებში კი ჟანდარმერიამ კვლავ დააპატიმრა და 1909 წლიდან სამუდამო კატორღამისჯილი ირკუტსკის გუბერნიაში გადაასახლეს. სოფელ უსტ-უდაში მძიმე პირობებში მყოფი ჭლექით დაავადდა და 1912 წელს გარდაიცვალა. === ლიტერატურული მოღვაწეობა === ვლადიმერ იაშვილი რევოლუციურ საქმინობასთან ერთად 90-იანი წლებიდან ლიტერატურულ მოღვაწეობასაც ეწეოდა. წერდა ლექსებს, მოთხრობებს. აგროვებდა ფოლკლორულ მასალებს. დადიოდა სოფლებში ხალხური ლექსების, ზღაპრებისა და ანდაზების ჩასაწერად, რომლებიც გაზეთ "[[კვალი (გაზეთი)|კვალსა]]" და ჟურნალ "[[ჯეჯილი (ჟურნალი)|ჯეჯილში]]" იბეჭდებოდა. 1896 წლის ჟურნალ "[[მწყემსი (ჟურნალი)|მწყემსის]]" მეოთხე ნომერში დაიბეჭდა მისი პირველი ლექსი<ref>[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/306552 იაშვილი, ლ. ყოვლად სამღვდელო იმერეთის ეპისკოპოსის გაბრიელის გარდაცვალების გამო // მწყემსი. – თბილისი, 1896. – N 4 (29 თებერვალი). – გვ. 12.]</ref>. მას 1897-1898 წლებში ''ლასანის'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსები: "ვინც საქართველოს საქვეყნო სარბიელზე ქველმოქმედად გამოსულა", "გამოიცვალა ქვეყანა", "გაზაფხული" და სხვ. არალეგალურ გაზეთ "ბრძოლაში" ''შავბიჭას'' ფსევდონიმით გამოქვეყნებული აქვს ლექსი "22 აპრილი" (1901, №1), რომელიც ეძღვნებოდა თბილისში 1901 წლის 22 აპრილს გამართულ საპირველმაისო დემონსტრაციას. ==ლიტერატურა== *[https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/539189 გომართელი, თამარ. არასდროს დაიბინდება : ლიტერატურული წერილები ძველი თბილისის მგოსან-აშუღებზე [ლადო იაშვილი – გვ. 80-85<nowiki>]</nowiki>. – თბილისი : მერანი, 1992.] *ჩახვაშვილი, ნიკო. ვინ იყო "შავბიჭა" // ლიტერატურული გაზეთი. – თბილისი, 1957. – N 29 (19 ივლისი). – გვ. 4. ==რესურსები ინტერნეტში== *{{nplg ბიოგრაფია|00018405}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:იაშვილი, ვლადიმერ}} [[კატეგორია:დაბადებული 21 ივნისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1872]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1912]] [[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] [[კატეგორია:ქართველი რევოლუციონერები]] [[კატეგორია:ქართველი სოციალ-დემოკრატები]] ij7itd9kecz0bhwwxl1hr7299be1hqj 0 590215 4812297 2025-06-10T09:40:26Z Gobrona 28077 გადამისამართება გვერდზე „[[ნაოჭა სოკო (გვარი)]]“ 4812297 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[ნაოჭა სოკო (გვარი)]] g287condk00es04j27qcihbk8ichxi5 0 590216 4812310 2025-06-10T10:57:46Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: '''გირომიტრინი''' — [[ტოქსინები|ტოქსინი]] და [[კანცეროგენი]], რომელიც გვხვდება [[გირომიტრა]]ს (ნაოჭა სოკოები) გვარის სოკოების რამდენიმე სახეობაში, მაგალითად, [[ნაოჭა სოკო]]ში ({{lang-lat|Gyromitra es... 4812310 wikitext text/x-wiki '''გირომიტრინი''' — [[ტოქსინები|ტოქსინი]] და [[კანცეროგენი]], რომელიც გვხვდება [[გირომიტრა]]ს (ნაოჭა სოკოები) გვარის სოკოების რამდენიმე სახეობაში, მაგალითად, [[ნაოჭა სოკო]]ში ({{lang-lat|Gyromitra esculenta}}). მისი ფორმულაა C4H8N2O. ის არასტაბილურია და ადვილად [[ჰიდროლიზი|ჰიდროლიზდება]] ტოქსიკურ ნაერთ მონომეთილჰიდრაზინად (CH3NHNH2). მონომეთილჰიდრაზინი მოქმედებს [[ცენტრალური ნერვული სისტემა|ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე]] და ხელს უშლის [[ვიტამინი B6]]-ის ნორმალურ გამოყენებასა და ფუნქციონირებას. მოწამვლის სიმპტომები, როგორც წესი, გასტროინტესტინალური და ნევროლოგიურია. 77vq58lkdv8xr7jmenlrjxw7tzsooz6 4812311 4812310 2025-06-10T10:57:55Z Gobrona 28077 4812311 wikitext text/x-wiki '''გირომიტრინი''' — [[ტოქსინები|ტოქსინი]] და [[კანცეროგენი]], რომელიც გვხვდება [[გირომიტრა]]ს (ნაოჭა სოკოები) გვარის სოკოების რამდენიმე სახეობაში, მაგალითად, [[ნაოჭა სოკო]]ში ({{lang-lat|Gyromitra esculenta}}). მისი ფორმულაა C4H8N2O. ის არასტაბილურია და ადვილად [[ჰიდროლიზი|ჰიდროლიზდება]] ტოქსიკურ ნაერთ მონომეთილჰიდრაზინად (CH3NHNH2). მონომეთილჰიდრაზინი მოქმედებს [[ცენტრალური ნერვული სისტემა|ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე]] და ხელს უშლის [[ვიტამინი B6]]-ის ნორმალურ გამოყენებასა და ფუნქციონირებას. მოწამვლის სიმპტომები, როგორც წესი, გასტროინტესტინალური და ნევროლოგიურია.<ref name="Karlson">{{cite journal |vauthors=Karlson-Stiber C, Persson H |title=Cytotoxic fungi—an overview |journal=Toxicon |volume=42 |issue=4 |pages=339–49 |year=2003 |pmid=14505933 |doi=10.1016/S0041-0101(03)00238-1|bibcode=2003Txcn...42..339K }}</ref> მოწამვლის შედეგად ჩნდება გულისრევა, კუჭის სპაზმები და [[დიარეა]], ხოლო მძიმე მოწამვლამ შეიძლება გამოიწვიოს კრუნჩხვები, სიყვითლე, ან კომა და სიკვდილიც კი. დადასტურდა, რომ მონომეთილჰიდრაზინი კანცეროგენულად მოქმედებს მცირე ზომის [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვრებზე]]. f4e5othxkdd9yw0f1ef77c1hdgyeid6 4812312 4812311 2025-06-10T10:58:15Z Gobrona 28077 4812312 wikitext text/x-wiki '''გირომიტრინი''' — [[ტოქსინები|ტოქსინი]] და [[კანცეროგენი]], რომელიც გვხვდება [[გირომიტრა]]ს (ნაოჭა სოკოები) გვარის სოკოების რამდენიმე სახეობაში, მაგალითად, [[ნაოჭა სოკო]]ში ({{lang-lat|Gyromitra esculenta}}). მისი ფორმულაა C4H8N2O. ის არასტაბილურია და ადვილად [[ჰიდროლიზი|ჰიდროლიზდება]] ტოქსიკურ ნაერთ მონომეთილჰიდრაზინად (CH3NHNH2). მონომეთილჰიდრაზინი მოქმედებს [[ცენტრალური ნერვული სისტემა|ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე]] და ხელს უშლის [[ვიტამინი B6]]-ის ნორმალურ გამოყენებასა და ფუნქციონირებას. მოწამვლის სიმპტომები, როგორც წესი, გასტროინტესტინალური და ნევროლოგიურია.<ref name="Karlson">{{cite journal |vauthors=Karlson-Stiber C, Persson H |title=Cytotoxic fungi—an overview |journal=Toxicon |volume=42 |issue=4 |pages=339–49 |year=2003 |pmid=14505933 |doi=10.1016/S0041-0101(03)00238-1|bibcode=2003Txcn...42..339K }}</ref> მოწამვლის შედეგად ჩნდება გულისრევა, კუჭის სპაზმები და [[დიარეა]], ხოლო მძიმე მოწამვლამ შეიძლება გამოიწვიოს კრუნჩხვები, სიყვითლე, ან კომა და სიკვდილიც კი. დადასტურდა, რომ მონომეთილჰიდრაზინი კანცეროგენულად მოქმედებს მცირე ზომის [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვრებზე]]. ==ლიტერატურა== * {{cite book |last1=Benjamin| first1= Denis R. |title=Mushrooms: Poisons and Panaceas—a Handbook for Naturalists, Mycologists and Physicians |publisher=WH Freeman and Company| location=New York, NY |year=1995| isbn=978-0-7167-2600-5}} io277xvvxrw4dp7k81iuw3pdo1ro8ur 4812313 4812312 2025-06-10T10:58:26Z Gobrona 28077 4812313 wikitext text/x-wiki '''გირომიტრინი''' — [[ტოქსინები|ტოქსინი]] და [[კანცეროგენი]], რომელიც გვხვდება [[გირომიტრა]]ს (ნაოჭა სოკოები) გვარის სოკოების რამდენიმე სახეობაში, მაგალითად, [[ნაოჭა სოკო]]ში ({{lang-lat|Gyromitra esculenta}}). მისი ფორმულაა C4H8N2O. ის არასტაბილურია და ადვილად [[ჰიდროლიზი|ჰიდროლიზდება]] ტოქსიკურ ნაერთ მონომეთილჰიდრაზინად (CH3NHNH2). მონომეთილჰიდრაზინი მოქმედებს [[ცენტრალური ნერვული სისტემა|ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე]] და ხელს უშლის [[ვიტამინი B6]]-ის ნორმალურ გამოყენებასა და ფუნქციონირებას. მოწამვლის სიმპტომები, როგორც წესი, გასტროინტესტინალური და ნევროლოგიურია.<ref name="Karlson">{{cite journal |vauthors=Karlson-Stiber C, Persson H |title=Cytotoxic fungi—an overview |journal=Toxicon |volume=42 |issue=4 |pages=339–49 |year=2003 |pmid=14505933 |doi=10.1016/S0041-0101(03)00238-1|bibcode=2003Txcn...42..339K }}</ref> მოწამვლის შედეგად ჩნდება გულისრევა, კუჭის სპაზმები და [[დიარეა]], ხოლო მძიმე მოწამვლამ შეიძლება გამოიწვიოს კრუნჩხვები, სიყვითლე, ან კომა და სიკვდილიც კი. დადასტურდა, რომ მონომეთილჰიდრაზინი კანცეროგენულად მოქმედებს მცირე ზომის [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვრებზე]]. ==ლიტერატურა== * {{cite book |last1=Benjamin| first1= Denis R. |title=Mushrooms: Poisons and Panaceas—a Handbook for Naturalists, Mycologists and Physicians |publisher=WH Freeman and Company| location=New York, NY |year=1995| isbn=978-0-7167-2600-5}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Gyromitrin}} * [http://botit.botany.wisc.edu/toms_fungi/may2002.html „''Gyromitra esculenta'', ერთ-ერთი ცრუხ ხარისფაშვა“] — Botany.Wisc.Edu * {{cite journal |last1=Benjamin |first1=Denis R. |title=Gyromitrin poisoning: more questions than answers |journal=Fungi |volume=13 |issue=1 |date=Spring 2020 |pages=36–39 |url=https://fungimag.com/spring-2020-articles/Poisons.pdf }} 7zdl912udvs13b8j5av2rv09mquxib6 4812314 4812313 2025-06-10T10:58:36Z Gobrona 28077 4812314 wikitext text/x-wiki '''გირომიტრინი''' — [[ტოქსინები|ტოქსინი]] და [[კანცეროგენი]], რომელიც გვხვდება [[გირომიტრა]]ს (ნაოჭა სოკოები) გვარის სოკოების რამდენიმე სახეობაში, მაგალითად, [[ნაოჭა სოკო]]ში ({{lang-lat|Gyromitra esculenta}}). მისი ფორმულაა C4H8N2O. ის არასტაბილურია და ადვილად [[ჰიდროლიზი|ჰიდროლიზდება]] ტოქსიკურ ნაერთ მონომეთილჰიდრაზინად (CH3NHNH2). მონომეთილჰიდრაზინი მოქმედებს [[ცენტრალური ნერვული სისტემა|ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე]] და ხელს უშლის [[ვიტამინი B6]]-ის ნორმალურ გამოყენებასა და ფუნქციონირებას. მოწამვლის სიმპტომები, როგორც წესი, გასტროინტესტინალური და ნევროლოგიურია.<ref name="Karlson">{{cite journal |vauthors=Karlson-Stiber C, Persson H |title=Cytotoxic fungi—an overview |journal=Toxicon |volume=42 |issue=4 |pages=339–49 |year=2003 |pmid=14505933 |doi=10.1016/S0041-0101(03)00238-1|bibcode=2003Txcn...42..339K }}</ref> მოწამვლის შედეგად ჩნდება გულისრევა, კუჭის სპაზმები და [[დიარეა]], ხოლო მძიმე მოწამვლამ შეიძლება გამოიწვიოს კრუნჩხვები, სიყვითლე, ან კომა და სიკვდილიც კი. დადასტურდა, რომ მონომეთილჰიდრაზინი კანცეროგენულად მოქმედებს მცირე ზომის [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვრებზე]]. ==ლიტერატურა== * {{cite book |last1=Benjamin| first1= Denis R. |title=Mushrooms: Poisons and Panaceas—a Handbook for Naturalists, Mycologists and Physicians |publisher=WH Freeman and Company| location=New York, NY |year=1995| isbn=978-0-7167-2600-5}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Gyromitrin}} * [http://botit.botany.wisc.edu/toms_fungi/may2002.html „''Gyromitra esculenta'', ერთ-ერთი ცრუხ ხარისფაშვა“] — Botany.Wisc.Edu * {{cite journal |last1=Benjamin |first1=Denis R. |title=Gyromitrin poisoning: more questions than answers |journal=Fungi |volume=13 |issue=1 |date=Spring 2020 |pages=36–39 |url=https://fungimag.com/spring-2020-articles/Poisons.pdf }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} cop7upytzxl6jk8kj9umdt8cjcrdsao 4812315 4812314 2025-06-10T10:59:01Z Gobrona 28077 4812315 wikitext text/x-wiki '''გირომიტრინი''' — [[ტოქსინები|ტოქსინი]] და [[კანცეროგენი]], რომელიც გვხვდება [[გირომიტრა]]ს (ნაოჭა სოკოები) გვარის სოკოების რამდენიმე სახეობაში, მაგალითად, [[ნაოჭა სოკო]]ში ({{lang-lat|Gyromitra esculenta}}). მისი ფორმულაა C4H8N2O. ის არასტაბილურია და ადვილად [[ჰიდროლიზი|ჰიდროლიზდება]] ტოქსიკურ ნაერთ მონომეთილჰიდრაზინად (CH3NHNH2). მონომეთილჰიდრაზინი მოქმედებს [[ცენტრალური ნერვული სისტემა|ცენტრალურ ნერვულ სისტემაზე]] და ხელს უშლის [[ვიტამინი B6]]-ის ნორმალურ გამოყენებასა და ფუნქციონირებას. მოწამვლის სიმპტომები, როგორც წესი, გასტროინტესტინალური და ნევროლოგიურია.<ref name="Karlson">{{cite journal |vauthors=Karlson-Stiber C, Persson H |title=Cytotoxic fungi—an overview |journal=Toxicon |volume=42 |issue=4 |pages=339–49 |year=2003 |pmid=14505933 |doi=10.1016/S0041-0101(03)00238-1|bibcode=2003Txcn...42..339K }}</ref> მოწამვლის შედეგად ჩნდება გულისრევა, კუჭის სპაზმები და [[დიარეა]], ხოლო მძიმე მოწამვლამ შეიძლება გამოიწვიოს კრუნჩხვები, სიყვითლე, ან კომა და სიკვდილიც კი. დადასტურდა, რომ მონომეთილჰიდრაზინი კანცეროგენულად მოქმედებს მცირე ზომის [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვრებზე]]. ==ლიტერატურა== * {{cite book |last1=Benjamin| first1= Denis R. |title=Mushrooms: Poisons and Panaceas—a Handbook for Naturalists, Mycologists and Physicians |publisher=WH Freeman and Company| location=New York, NY |year=1995| isbn=978-0-7167-2600-5}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Gyromitrin}} * [http://botit.botany.wisc.edu/toms_fungi/may2002.html „''Gyromitra esculenta'', ერთ-ერთი ცრუხ ხარისფაშვა“] — Botany.Wisc.Edu * {{cite journal |last1=Benjamin |first1=Denis R. |title=Gyromitrin poisoning: more questions than answers |journal=Fungi |volume=13 |issue=1 |date=Spring 2020 |pages=36–39 |url=https://fungimag.com/spring-2020-articles/Poisons.pdf }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:მიკოტოქსინები]] moun67d7vzk0w037t7tmail9mwoxj8l 1 590217 4812316 2025-06-10T10:59:47Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{ვიკიპროექტი სოკოები}} 4812316 wikitext text/x-wiki {{ვიკიპროექტი სოკოები}} kegherpp0s0eypw4zszojlghxfkfj06