ვიკიპედია kawiki https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98 MediaWiki 1.45.0-wmf.8 first-letter მედია სპეციალური განხილვა მომხმარებელი მომხმარებლის განხილვა ვიკიპედია ვიკიპედია განხილვა ფაილი ფაილის განხილვა მედიავიკი მედიავიკის განხილვა თარგი თარგის განხილვა დახმარება დახმარების განხილვა კატეგორია კატეგორიის განხილვა პორტალი პორტალი განხილვა TimedText TimedText talk მოდული მოდულის განხილვა Event Event talk 0 2805 4824141 4823395 2025-07-03T08:46:01Z 91.151.130.78 /* საინგილოს ქართული ეკლესია-მონასტრები */ 4824141 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:საინგილოს რუკა.jpg|მინი|საინგილოს სქემატური რუკა]] [[ფაილი:Hereti Georgians Map Koryakov.svg|მინი|ქართველთა განსახლების არეალი საინგილოში.]] '''საინგილო''' (ყოფილი ''[[ელისენი]]'') — საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარე, რომელიც მდებარეობდა მის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, ხოლო ამჟამად [[კახის რაიონი|კახის]] (კაკის — ასე ეწოდებოდა მას XX საუკუნის 20-იან წლებამდე), [[ზაქათალის რაიონი|ზაქათალისა]] და [[ბელაქანის რაიონი|ბელაქანის]] რაიონებით [[აზერბაიჯანი]]ს ტერიტორიაზეა მოქცეული. ტერმინი „საინგილო“ XIX საუკუნეში დამკვიდრდა [[ინგილოები]]თ დასახლებული მხარის აღსანიშნავად. გამაჰმადიანებულ ქართველს ინგილოს ეძახდნენ, რაც თურქულად „ახლად მორჯულებულს“ ნიშნავს. აქედან წარმოსდგება სახელები „[[ინგილოები|ინგილო]]“ და „საინგილო“. ==გეოგრაფია== საინგილო მოიცავს კახეთის კავკასიონითა და ალაზნის ვაკის აღმოსავლეთ ნაწილებს, დიშუზის დაბალ ქედსა და აჯინოურის ვაკეს. უდიდესი მდინარეებია [[ქურმუხისწყალი]], მუხახისწყალი, ჭარისწყალი, მაწეხ-კატეხის წყალი, [[ბელაქნისწყალი]]. საინგილოს ტერიტორიაზეა [[მინერალური წყლები]] (ქურმუხის ხეობაში და ალიბეგლოსთან) სპილენძის და რკინის მადნები (ბელაქანში), ტყვიის და ვერცხლის მადნები (მუხახში). ==სოფლის მეურნეობა== ამ ხარეში სოფლის მეურნეობა ოდითგანვე კარგად იყო განვითარებული. მის მთავარ დარგებს წარმოადგენდა მეთამბაქეობა, მეხილეობა, მეაბრეშუმეობა, მესაქონლეობა, მარცვლეულის მეურნეობა და სხვა. ამ მხარის მრეწველობა ძირითადად სოფლის მეურნეობის პროდუქტების გადამუშავების ბაზაზეა განვითარებული. ==მოსახლეობა== საინგილო მრავალეროვანი მხარეა. აქ ცხოვრობენ [[ქართველები]], [[წახურები]], [[ავარები]], [[აზერბაიჯანელები]], [[რუსები]] და სხვა. ==ისტორია== საინგილო შედგებოდა (კაკ-ენისელი) და [[ელისუს სასულთნო]]საგან. საინგილოს ტერიტორია ადრინდელ საუკუნეებში ძველი ქართული პროვინცია [[ჰერეთი]]ს შემადგენელი ნაწილი იყო. XI საუკუნის დასაწყისში ადმინისტრაციულად [[მაჭის საერისთავო]]ს ფარგლებში მოექცა. XVI-XVII საუკუნეებში პოლიტიკური ცვლილებებმა [[კახეთის სამეფო]]ში, [[ოსმალეთი]]სა და [[სპარსეთი]]ს გამუდმებულმა აგრესიამ და დაღესტნელი ფეოდალების თავდასხმებმა ამ მხარის ეკონომიკური და პოლიტიკური დაცემა გამოიწვია, ნადგურდებოდა მკვიდრი ქართველი მოსახლეობა, მის ადგილზე სახლდებოდნენ წახურელი და ავარი [[ლეკები]]. ერთდროულად ხდებოდა ქართველი მოსახლეობის დაყმევება და [[მაჰმადიანობა|გამაჰმადიანება]]. დროთა ვითარებაში საინგილო საერთოდ მოსწყდა კახეთის სამეფოს. XVIII საუკუნის I მეოთხედში აქ საბოლოოდ ჩამოყალიბდა ავარი ([[ჭარი (ქალაქი)|ჭარი]], [[ბელაქანი]], [[კატეხი]], [[თალა]], [[მუხახი]], [[ჯინიხი]]) და წახურელი ([[წახური]], [[ილისუ]], [[სუვაგილო]] და [[ყარადულაკი]]) ლეკების ე. წ. თავისუფალი თემები. კახეთის მეფეების მრავალი ცდა გაეთავისუფლებინათ აღმოსავლეთ კახეთის მიწები, უშედეგოდ მთავრდებოდა. 1803 წელს [[ჭარ-ბელაქანი]] და ელისუს სასულთნო [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] ქვეშევრდომობაში შევიდა. 1830 წელს ცარიზმა გააუქმა მათი პოლიტიკური დამოუკიდებლობა და შექმნა [[ჭარ-ბელაქნის ოლქი]], მის ბაზაზე კი 1840 — [[ბელაქნის მაზრა]], რომელიც ადმინისტრაციულად [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია]]ში შევიდა. 1842 წელს იგი კვლავ ცალკე ოლქად გამოიყო, ხოლო 1844 წლიდან ჭარ-ბელაქნის სამხედრო ოლქი გახდა. 1860 წლიდან იგი [[ზაქათალის ოკრუგი|ზაქათალის ოკრუგად]] იწოდებოდა და ექვემდებარებოდა დაღესტნის ოლქს. ამავე დროს ყოფილი ელისუს სასულთნოს მთიანი ნაწილი ე. წ. მთიანი მაღალი, შეუერთდა [[სამურის ოკრუგი|სამურის ოკრუგს]]. საინგილოს ნაწილი მოქცეული იყო [[სიღნაღის მაზრა]]ში, ნაწილი კი [[ნუხის მაზრა]]ში. 1918-1921 წლებში საინგილოს რეგიონი, [[ზაქათალის ოლქის ავტონომია|ზაქათალის ოლქის ავტონომიის]] სახით, [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] შემადგენლობაში შედიოდა. საქართველოს ძალდატანებითი გასაბჭოების შემდეგ, [[საქართველო]]ს ეს რეგიონი უკანონოდ ჩამოაჭრეს და [[აზერბაიჯანი]]ს შემადგენლობაში შეიყვანეს. თანამედროვე ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფით საინგილო მოიცავს აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ბელაქნის, ზაქათალისა და კახის რაიონების ტერიტორიას. ==ტრადიციული საცხოვრისი== საინგილოში აშენებდნენ ქვითკირის და ხის სახლებს, დაქანებული სახურავით, რომელიც დახურული იყო ჩალითა და [[კრამიტი]]თ. იშვიათი იყო [[ბანიანი სახლი]]. სახლი იყო ერთსართულიანი, ერთოთახიანი, უფანჯრო, უბუხრო, უიატაკო. თბებოდა შუაცეცხლით. აღმოსავლეთ კედელზე მოდგმული იყო მთლიანი ხისგან გამოჭრილი [[თახჩა]]. დედაბოძის მარცხენა კედელზე მოწყობილი იყო დიდი ბეღელი. ინგილოებს ეზოში ჰქონდათ გადაუხურავი [[მარანი|მარნები]]. იქვე იდგა [[თონე]]. ეზოები შემოფარგლული იყო ტყრუშული ღობით ან ქვითკირის კედლით. ეზოებში ძირითადად გაშენებული ჰქონდათ [[თუთა]], [[ვაშლი]], [[მსხალი]], [[ბალი]], [[ალუბალი]], [[ჭერამი]] და სხვა. == საინგილოს ქართული ეკლესია-მონასტრები == # [[ალიბეგლოს წმინდა ნინოს ეკლესია|ალიბეგლოს წმ. ნინოს სახელობის ეკლესია]] # [https://georgianencyclopedia.ge/ka/form/23666 სოფელ ბაშ-კუნგუთის ქართული ეკლესია] (bas kungut kilsə) ნანგრევები # [[ბიდეიზის საყდარი]] # [[ბოეთანის ეკლესია|ბოეთანის დარბაზული ეკლესია]] (საყდარი) # [[გიშის ეკლესია|გიშის ღვთისმშობლის ეკლესია]] (საყდარი, ქიშნუხი,კიში) # [[დარვაზის ტაძარი]] # [[დიდი ალათემურის ეკლესია]] # [[ვარდიანის ეკლესია|ვარდიანის წმიდა აბო თბილელის ეკლესია]] # [[ვაჩნაძიანთ მადლის ეკლესია]] (ნურ-ქილისა) # [[ზარნის ეკლესია|ზარნის მთავარმოწამე გიორგის ეკლესია]] (ზარი) # [[ბაზარის ღვთისმშობლის ეკლესია]] ([https://www.orthodoxy.ge/eklesiebi/hereti/hereti.htm ზეგამი,] ბახთალა,ფერიყალა) # [https://meufeanania.info/azer/ განუხის მეფე მოწამე არჩილის ეკლესია] (მდებარეობს შაქსა(ნუხი) და ვართაშენს შორის) # [https://meufeanania.info/azer/ ორთაზეიზიცის ეკლესია] # [[ზედზგითი|ზედზგითის ეკლესია]] # [[ინგილო-ქოთოქლოს სამების ეკლესია]] # [[კასრის საყდარი|კასრის ყოვლადწმიდა სამების ეკლესია]] (საყდარი) # [[კატეხის ეკლესია]] # [[კახის პატარა ალავერდის ეკლესია]] # [[კახის წმინდა გიორგის ეკლესია]] # [[ლექართის შვიდი ეკლესიის მონასტერი|ლექართის მოციქულთა სწორ წმიდა ნინოს სახელობის სამონასტრო კომპლექსი]] (7 ეკლესია) # [[ლექეთის წმინდა ნინოს ტაძარი]] # [[მამრუხის ტაძარი]] # [[მეშაბაშის ეკლესია]] # [[მოკარ-კილისა|მოკარ-კილისას ეკლესია]] # [[როჩაჰმედის ტაძარი]] # [[ქურმუხის წმინდა გიორგის ეკლესია|ქურმუხის წმინდა გიორგის სახელობის ტაძარი]] # [[ყულარის ტაძარი]] # [[ყუმის ტაძარი|ყუმის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ტაძარი]] (ბაზილიკა) # [[ძელი-ცხოველი|ძელი-ცხოველის ეკლესია]] # [[:en:Seven_Church_monastery_complex|წმინდა თადეოზის სახელობის შვიდეკლესიანი მონასტრის ეკლესია]] == იხილეთ აგრეთვე == *[[ინგილოები]] *[[ჰერეთი]] == იხილეთ აგრეთვე == *[[ინგილოები]] *[[ჰერეთი]] == ლიტერატურა == {{ქსე|8|663|პაპუაშვილი თ.}} *''პაპუაშვილი თ.'', ჭარ-ბელაქანი, თბ., 1972; *''ბერძენიშვილი ნ.,'' აღმოსავლეთ კახეთის წარსულიდან, მის წგ-ში:საქართველოს ისტორიის საკითხები, წგნ. 3, თბ., 1966; *''დუმბაძე მ.,'' აღმოსავლეთ კახეთის (საინგილოს) ისტორიიდან, თბ., 1953; *[[მოსე ჯანაშვილი|''ჯანაშვილი მ.'']], „საინგილო“, ტფილისი, 1910 == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.fact.ge/news.aspx?i=2a59e28f-a771-440b-90da-13a09f4af5e3 ინგილოები - "სტრატეგიული ძმობის" მსხვერპლნი // Fact.ge] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110918145125/http://www.fact.ge/news.aspx?i=2a59e28f-a771-440b-90da-13a09f4af5e3 |date=2011-09-18 }} * [http://hereti.org ყველაფერი ჰერეთის (საინგილო) შესახებ // hereti.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150926051035/http://hereti.org/ |date=2015-09-26 }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარეები]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანის გეოგრაფია]] tdir8056gu0cvbsyukmjd164hl7pti5 4824181 4824141 2025-07-03T11:18:45Z 91.151.130.78 /* საინგილოს ქართული ეკლესია-მონასტრები */ 4824181 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:საინგილოს რუკა.jpg|მინი|საინგილოს სქემატური რუკა]] [[ფაილი:Hereti Georgians Map Koryakov.svg|მინი|ქართველთა განსახლების არეალი საინგილოში.]] '''საინგილო''' (ყოფილი ''[[ელისენი]]'') — საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარე, რომელიც მდებარეობდა მის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, ხოლო ამჟამად [[კახის რაიონი|კახის]] (კაკის — ასე ეწოდებოდა მას XX საუკუნის 20-იან წლებამდე), [[ზაქათალის რაიონი|ზაქათალისა]] და [[ბელაქანის რაიონი|ბელაქანის]] რაიონებით [[აზერბაიჯანი]]ს ტერიტორიაზეა მოქცეული. ტერმინი „საინგილო“ XIX საუკუნეში დამკვიდრდა [[ინგილოები]]თ დასახლებული მხარის აღსანიშნავად. გამაჰმადიანებულ ქართველს ინგილოს ეძახდნენ, რაც თურქულად „ახლად მორჯულებულს“ ნიშნავს. აქედან წარმოსდგება სახელები „[[ინგილოები|ინგილო]]“ და „საინგილო“. ==გეოგრაფია== საინგილო მოიცავს კახეთის კავკასიონითა და ალაზნის ვაკის აღმოსავლეთ ნაწილებს, დიშუზის დაბალ ქედსა და აჯინოურის ვაკეს. უდიდესი მდინარეებია [[ქურმუხისწყალი]], მუხახისწყალი, ჭარისწყალი, მაწეხ-კატეხის წყალი, [[ბელაქნისწყალი]]. საინგილოს ტერიტორიაზეა [[მინერალური წყლები]] (ქურმუხის ხეობაში და ალიბეგლოსთან) სპილენძის და რკინის მადნები (ბელაქანში), ტყვიის და ვერცხლის მადნები (მუხახში). ==სოფლის მეურნეობა== ამ ხარეში სოფლის მეურნეობა ოდითგანვე კარგად იყო განვითარებული. მის მთავარ დარგებს წარმოადგენდა მეთამბაქეობა, მეხილეობა, მეაბრეშუმეობა, მესაქონლეობა, მარცვლეულის მეურნეობა და სხვა. ამ მხარის მრეწველობა ძირითადად სოფლის მეურნეობის პროდუქტების გადამუშავების ბაზაზეა განვითარებული. ==მოსახლეობა== საინგილო მრავალეროვანი მხარეა. აქ ცხოვრობენ [[ქართველები]], [[წახურები]], [[ავარები]], [[აზერბაიჯანელები]], [[რუსები]] და სხვა. ==ისტორია== საინგილო შედგებოდა (კაკ-ენისელი) და [[ელისუს სასულთნო]]საგან. საინგილოს ტერიტორია ადრინდელ საუკუნეებში ძველი ქართული პროვინცია [[ჰერეთი]]ს შემადგენელი ნაწილი იყო. XI საუკუნის დასაწყისში ადმინისტრაციულად [[მაჭის საერისთავო]]ს ფარგლებში მოექცა. XVI-XVII საუკუნეებში პოლიტიკური ცვლილებებმა [[კახეთის სამეფო]]ში, [[ოსმალეთი]]სა და [[სპარსეთი]]ს გამუდმებულმა აგრესიამ და დაღესტნელი ფეოდალების თავდასხმებმა ამ მხარის ეკონომიკური და პოლიტიკური დაცემა გამოიწვია, ნადგურდებოდა მკვიდრი ქართველი მოსახლეობა, მის ადგილზე სახლდებოდნენ წახურელი და ავარი [[ლეკები]]. ერთდროულად ხდებოდა ქართველი მოსახლეობის დაყმევება და [[მაჰმადიანობა|გამაჰმადიანება]]. დროთა ვითარებაში საინგილო საერთოდ მოსწყდა კახეთის სამეფოს. XVIII საუკუნის I მეოთხედში აქ საბოლოოდ ჩამოყალიბდა ავარი ([[ჭარი (ქალაქი)|ჭარი]], [[ბელაქანი]], [[კატეხი]], [[თალა]], [[მუხახი]], [[ჯინიხი]]) და წახურელი ([[წახური]], [[ილისუ]], [[სუვაგილო]] და [[ყარადულაკი]]) ლეკების ე. წ. თავისუფალი თემები. კახეთის მეფეების მრავალი ცდა გაეთავისუფლებინათ აღმოსავლეთ კახეთის მიწები, უშედეგოდ მთავრდებოდა. 1803 წელს [[ჭარ-ბელაქანი]] და ელისუს სასულთნო [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] ქვეშევრდომობაში შევიდა. 1830 წელს ცარიზმა გააუქმა მათი პოლიტიკური დამოუკიდებლობა და შექმნა [[ჭარ-ბელაქნის ოლქი]], მის ბაზაზე კი 1840 — [[ბელაქნის მაზრა]], რომელიც ადმინისტრაციულად [[საქართველო-იმერეთის გუბერნია]]ში შევიდა. 1842 წელს იგი კვლავ ცალკე ოლქად გამოიყო, ხოლო 1844 წლიდან ჭარ-ბელაქნის სამხედრო ოლქი გახდა. 1860 წლიდან იგი [[ზაქათალის ოკრუგი|ზაქათალის ოკრუგად]] იწოდებოდა და ექვემდებარებოდა დაღესტნის ოლქს. ამავე დროს ყოფილი ელისუს სასულთნოს მთიანი ნაწილი ე. წ. მთიანი მაღალი, შეუერთდა [[სამურის ოკრუგი|სამურის ოკრუგს]]. საინგილოს ნაწილი მოქცეული იყო [[სიღნაღის მაზრა]]ში, ნაწილი კი [[ნუხის მაზრა]]ში. 1918-1921 წლებში საინგილოს რეგიონი, [[ზაქათალის ოლქის ავტონომია|ზაქათალის ოლქის ავტონომიის]] სახით, [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] შემადგენლობაში შედიოდა. საქართველოს ძალდატანებითი გასაბჭოების შემდეგ, [[საქართველო]]ს ეს რეგიონი უკანონოდ ჩამოაჭრეს და [[აზერბაიჯანი]]ს შემადგენლობაში შეიყვანეს. თანამედროვე ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფით საინგილო მოიცავს აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ბელაქნის, ზაქათალისა და კახის რაიონების ტერიტორიას. ==ტრადიციული საცხოვრისი== საინგილოში აშენებდნენ ქვითკირის და ხის სახლებს, დაქანებული სახურავით, რომელიც დახურული იყო ჩალითა და [[კრამიტი]]თ. იშვიათი იყო [[ბანიანი სახლი]]. სახლი იყო ერთსართულიანი, ერთოთახიანი, უფანჯრო, უბუხრო, უიატაკო. თბებოდა შუაცეცხლით. აღმოსავლეთ კედელზე მოდგმული იყო მთლიანი ხისგან გამოჭრილი [[თახჩა]]. დედაბოძის მარცხენა კედელზე მოწყობილი იყო დიდი ბეღელი. ინგილოებს ეზოში ჰქონდათ გადაუხურავი [[მარანი|მარნები]]. იქვე იდგა [[თონე]]. ეზოები შემოფარგლული იყო ტყრუშული ღობით ან ქვითკირის კედლით. ეზოებში ძირითადად გაშენებული ჰქონდათ [[თუთა]], [[ვაშლი]], [[მსხალი]], [[ბალი]], [[ალუბალი]], [[ჭერამი]] და სხვა. == საინგილოს ქართული ეკლესია-მონასტრები == # [[ალიბეგლოს წმინდა ნინოს ეკლესია|ალიბეგლოს წმ. ნინოს სახელობის ეკლესია]] # [https://georgianencyclopedia.ge/ka/form/23666 სოფელ ბაშ-კუნგუთის ქართული ეკლესია] (bas kungut kilsə) ნანგრევები # [[ბიდეიზის საყდარი]] # [[ბოეთანის ეკლესია|ბოეთანის დარბაზული ეკლესია]] (საყდარი) # [[გიშის ეკლესია|გიშის ღვთისმშობლის ეკლესია]] (საყდარი, ქიშნუხი,კიში) # [[დარვაზის ტაძარი]] # [[დიდი ალათემურის ეკლესია]] # [[ვარდიანის ეკლესია|ვარდიანის წმიდა აბო თბილელის ეკლესია]] # [[ვაჩნაძიანთ მადლის ეკლესია]] (ნურ-ქილისა) # [[ზარნის ეკლესია|ზარნის მთავარმოწამე გიორგის ეკლესია]] (ზარი) # [[ბაზარის ღვთისმშობლის ეკლესია]] ([https://www.orthodoxy.ge/eklesiebi/hereti/hereti.htm ზეგამი,] ბახთალა,ფერიყალა) # [https://meufeanania.info/azer/ განუხის მეფე მოწამე არჩილის ეკლესია] (მდებარეობს შაქსა(ნუხი) და ვართაშენს შორის) # [https://meufeanania.info/azer/ ორთაზეიზიცის ეკლესია] # [[ზედზგითი|ზედზგითის ეკლესია]] # [[ინგილო-ქოთოქლოს სამების ეკლესია]] # [[კასრის საყდარი|კასრის ყოვლადწმიდა სამების ეკლესია]] (საყდარი) # [[კატეხის ეკლესია]] # [[კახის პატარა ალავერდის ეკლესია]] # [[კახის წმინდა გიორგის ეკლესია]] # [[ლექართის შვიდი ეკლესიის მონასტერი|ლექართის მოციქულთა სწორ წმიდა ნინოს სახელობის სამონასტრო კომპლექსი]] (7 ეკლესია) # [[ლექეთის წმინდა ნინოს ტაძარი]] # [[მამრუხის ტაძარი]] (მამრესი) # [[მეშაბაშის ეკლესია]] # [[მოკარ-კილისა|მოკარ-კილისას ეკლესია]] # [[როჩაჰმედის ტაძარი]] ბელაქანში # [[ქურმუხის წმინდა გიორგის ეკლესია|ქურმუხის წმინდა გიორგის სახელობის ტაძარი]] # [[ყულარის ტაძარი]] # [[ყუმის ტაძარი|ყუმის ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის ტაძარი]] (ბაზილიკა) # [[ძელი-ცხოველი|ძელი-ცხოველის ეკლესია]] # [[:en:Seven_Church_monastery_complex|წმინდა თადეოზის სახელობის შვიდეკლესიანი მონასტრის ეკლესია]] # [https://meufeanania.info/azer/ ფიფინეთის ეკლესია] (მაჯ-ფიფინეთი) == იხილეთ აგრეთვე == *[[ინგილოები]] *[[ჰერეთი]] == იხილეთ აგრეთვე == *[[ინგილოები]] *[[ჰერეთი]] == ლიტერატურა == {{ქსე|8|663|პაპუაშვილი თ.}} *''პაპუაშვილი თ.'', ჭარ-ბელაქანი, თბ., 1972; *''ბერძენიშვილი ნ.,'' აღმოსავლეთ კახეთის წარსულიდან, მის წგ-ში:საქართველოს ისტორიის საკითხები, წგნ. 3, თბ., 1966; *''დუმბაძე მ.,'' აღმოსავლეთ კახეთის (საინგილოს) ისტორიიდან, თბ., 1953; *[[მოსე ჯანაშვილი|''ჯანაშვილი მ.'']], „საინგილო“, ტფილისი, 1910 == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.fact.ge/news.aspx?i=2a59e28f-a771-440b-90da-13a09f4af5e3 ინგილოები - "სტრატეგიული ძმობის" მსხვერპლნი // Fact.ge] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110918145125/http://www.fact.ge/news.aspx?i=2a59e28f-a771-440b-90da-13a09f4af5e3 |date=2011-09-18 }} * [http://hereti.org ყველაფერი ჰერეთის (საინგილო) შესახებ // hereti.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150926051035/http://hereti.org/ |date=2015-09-26 }} {{საქართველოს ისტორიული მხარეები}} [[კატეგორია:საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარეები]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანის გეოგრაფია]] jot06po1av94wmvfrcbys2sw8xelbzf 0 8845 4824134 4687457 2025-07-03T07:26:25Z IrakliOboladze 171467 დავამატე ციტატა 118 ელემენტზე 4824134 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:პერიოდულობის ცხრილი.png|thumb|300px|ცხრილი]] '''ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა''', ''დიმიტრი მენდელეევის ელემენტთა პერიოდული სისტემა'', ''ქიმიური ელემენტების კლასიფიკაცია'' — [[მენდელეევი, დიმიტრი|მენდელეევის]] მიერ [[1869]] წლის [[1 მარტი|1 მარტს]] აღმოჩენილი [[ქიმიურ ელემენტთა პერიოდულობის კანონი|პერიოდულობის კანონის]] გრაფიკული ასახვა. სისტემას არაფორმალურად „მენდელეევის ცხრილს“, „პერიოდულობის სისტემას“ ან უბრალოდ „პერიოდულ სისტემას“ უწოდებენ, მაგრამ უნდა აღინიშნოს რომ სახელი „პერიოდულობის სისტემა“ გაუმართლებელია როგორც ქიმიური, ასევე გრამატიკული თვალსაზრისითაც. არსებობს ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემის წარმოსახვის რამდენიმე სახე. მათ შორის ყველაზე უფრო გამოყენებულია გაშლილი და შემჭიდროებული ცხრილები. ელემენტთა პერიოდული სისტემაში ქიმიური ელემენტები დალაგებულია ატომური ნომრის (და არა ატომური მასის) მიხედვით, რაც ბუნებრივად აიხსნება ატომის აგებულებაზე არსებული თანამედროვე შეხედულებებით: ატომური ნომერი ელემენტთა პერიოდული სისტემაში აჩვენებს ატომის ბირთვში პროტონების რაოდენობას და, შესაბამისად, ელექტრონების რაოდენობას ნეიტრალური ატომის ელექტრონულ გარსში, რაც განაპირობებს ელემენტის ქიმიურ თვისებებს. თანამედროვე ელემენტთა პერიოდული სისტემაში ერთი ქიმიური ელემენტის სახით გაერთიანებულია იზოტოპები, რომლეებიც განსხვავდება ერთმანეთისგან ატომის ბირთვში ნეიტრონების რაოდენობით და, ელექტრონულ გარსში ელექტრონთა ერთნაირი რაოდენობის მიუხედავად, აქვს განსხვავებული ატომური მასა. ==ისტორია== ქიმიური ელემენტების სისტემატიზაციის ცდები (მსგავსი ქიმიური თვისებების მიხედვით) ჯერ კიდევ XIX საუკუნის 30-იან წლებიდან დაიწყო. 1864 წელს დ. მაიერმა ატომურ მასათა მონაცემების საფუძველზე შეადგინა ტაბულა, რომელშიც აჩვენა ელემენტთა რამდენიმე ჯგუფის ატომური მასებისა და თვისებების ურთიერთშესაბამისობა, მაგრამ ზოგადი თეორიული დასკვნა მას არ გაუკეთებია. დ. მენდელეევის შეფასებით, ელემენტთა პერიოდული სისტემის განმტკიცებას ხელი შეუწყო პ. მელიქიშვილისა და მისი მოწაფის ლ. პისარჟევსკის შრომებმა. 2012 წლის მონაცემებით, ელემენტთა პერიოდული სისტემა მოიცავდა 118 ქიმიურ ელემენტს<ref>https://iupac.org/what-we-do/periodic-table-of-elements/</ref>. მისი წინამორბედი იყო დ. მენდელეევის მიერ 1869 შედგენილი ცხრილი, რომელიც მეცნიერმა შემდგომი ორი წლის მანძილზე სრულყო — ელემენტები დაყო მწკრივებად, პერიოდებად, ჯგუფებად და უწოდა ელემენტთა პერიოდული სისტემა. ელემენტთა პერიოდული სისტემის გრაფიკული გამოსახულებების მრავალი ვარიანტიდან, რომლებიც უპირატესად ცხრილების სახით იყო წაროდგენილი, განსაკუთრებით გავრცელდა სამი ფორმა: მოკლე, რომელიც მენდელეევმა წამოადგინა, გრძელი და კიბისებრი. <gallery> ელემენტთა პერიოდული სისტემის მოკლე ფორმა.jpg|ელემენტთა პერიოდული სისტემის მოკლე ფორმა ელემენტთა პერიოდული სისტემის გრძელი ფორმა.jpg|ელემენტთა პერიოდული სისტემის გრძელი ფორმა ელემენტთა პერიოდული სისტემის კიბისებური ფორმა.jpg|ელემენტთა პერიოდული სისტემის კიბისებური ფორმა </gallery> მეტად მნიშვნელოვანი იყო ელემენტთა პერიოდული სისტემაში ელემენტების ადგილის დაკავშირება პერიოდისა და ჯგუფის ნომერთან. ამის საფუძველზე შესაძლებელი გახდა ზოგიერთი ელემენტის იმ დროს მიღებული ატომური ასის შესწორება. დ. მენდელეევმა ელემენტთა პერიოდული სისტემის საფუძველზე იწინასწარმეტყველა მანამდე უცნობი ელემენტების „ეკაბორის“ Sc, „ეკაალუმინის“ Ga, „ეკასილიციუმის“ Ge არსებობა და მათი ნაერთების თვისებები, რაც შემდგომში დაადასტურა და პერიოდულობის კანონმა საყოველთაო აღიარება მოუპოვა. გაირკვა, რომ რიგობრივი ნომერი რიცხობრივად ელემენტის ატომის ბირთვის მუხტის სიდიდის ტოლია (ე. რეზერფორდი, ჰ. მოზლი). ნეიტრონების აღმოჩენის შემდეგ გასაგები გახდა ატომური მასისა და იზოტოპების არსი, ელემენტთა თვისებების პერიოდულობა დაუკავშირდა ატომის ელექტრონული გარსის აგებულებას. ==კლასიფიკაცია== დ. მენდელეევის სისტემაში ელემენტების თვისებების პერიოდულობა არ არის მარტივი. პირველი პერიოდი შედგება 2 ელემენტისაგან H და He. მას მოსდევს 2 რვა-რვა-წევრიანი პერიოდი. ეს არის მცირე პერიოდები. მათი ელენტები ერთმანეთის ჰომოლოგებს წარმოადგენენ, ესენია Li და Na, Be და Mg, B და Al და ა. შ. გარდა პირველისა, ყველა პერიოდი იწყება ლითონით და მთავრდება ინერტული აირით. პერიოდში ელემენტის თვისებები თანდათანობით იცვლება. Na ტიპური ლითონია, წარმოქმნის ძლიერ ტუტეს; Mg მკაფიოდ გამოხატულ ლითონურ თვისებებს იჩენს, მაგრამ ისეთი აქტიური არ არის, როგორც Na. Al უკვე ლითონ-არალითონია, მისი ჟანგი და ჰიდროჟანგი ამფოტერულია, Si არალითონია, P და S აქტიური არალითონებია, Cl ამ პერიოდში ყველაზე აქტიური არალითონია. მე-4 და მე-5 პერიოდები 18-18 წევრისაგან შესდგება. თითოეული მათგანის შედგენილობაში შედის VIII ჯგუფის 3-3 ელემენტი. თავისებურად იცვლება ელემენტების თვისებები მე-4 პერიოდის Sc-Zn მწკრივში. ასევე თავისებურად იცვლება ელემენტების თვისებები მე-5 პერიოდის Y-Cd მწკრივში. ამიტომ Sc-Zn და Y-Cd მწკრივის ელემენტებს გარდამავალი ელემენტები უწოდეს. ამ ორ დიდ პერიოდს მოჰყვება ყველაზე დიდი მე-6 პერიოდი, რომელიც 32 ელემენტს მოიცავს. ამ პერიოდში შედის ლანთანის მომდევნო 14 ელემენტი — [[ლანთანოიდები]], რომელთა შორის დიდი მსგავსებაა. ეს პერიოდი შეიცავს აგრეთვე გარდამავალ ელემენტთა მწვრივს. უკანასკნელი მე-7 პერიოდი. გარდა Fr, Ra და Ac-ისა, მოიცავს 14 ელემენტისაგან შედგენილ [[აქტინოიდები]]ს ოჯახს და გარდამავალი ელემენტების მწკრივის პირველ წევრებს. <blockquote>'''მოძველებული კლასიფიკაციით''': 8-წევრიანმა პერიოდებმა განაპირობა 8 ვერტიკალური ჯგუფის ჩამოყალიბება (I, II, III, IV,V, VI,VII დაVIII). ამ ჯგუფებში 18-წევრიანი პერიოდის ელემენტები თავისებურადაა დალაგებული. დიდი პერიოდის ელემენტები 2 მწკრივად ლაგდება: I მწკრივი 10 ელემენტს შეიცავს, II კი 8-ს. I მწკრივში უკანასკნელი 3 ელემენტი განლაგებულია VIII ჯგუფში ტრიადის საბით. ბუნებრივია, რომ დიდი და მცირე პერიოდების ელემენტებს შორის არ არის დიდი მსგავსება არც ვალენტობისა და არც სხვა თვისებების მიხედვით. ამიტომ თითთეული ჯგუფის ელემენტები გაყვეს 2 ქვეჯგუფად: მთავარი (ა) და თანაური (ბ) ქვეჯგუფის ელემენტებად. მთავარი ქვეჯგუფების ელემენტების ქიმიური თვისებები არსებითადაა დამოკიდებული მათ განლაგებაზე ინერტული აირის მიმართ. სწორედ ამ ნიშნის მიხედვით არის დაყოფილი ელემენტები მთავარ და თანაქვეჯგუფებად. მთავარ ქვეჯგუფებს მიეკუთვნება ის ელემენტები, რომელთა რიგობრივი რიცხვი 1-2 ერთეულით მეტია ან 5-1 ერთეულით ნაკლებია ინერტული აირის რიგობრივ რიცხვზე. დანარჩენი ელემენტები მიეკუთვნება თანაქვეჯგუფებს. ამრიგად, მთავარი ქვეჯგუფი შედგება დიდი და მცირე პერიოდის ელემენტებისაგან, თანაქვეჯგუფები კი — მხოლოთ დიდი პერიოდის ელემენტებისაგან. არალითონებს მხოლოდ მთავარი ქვეჯგუფები მოიცავს, თანაქვეჯგუფები კი ლითონებისაგან შედგება. მცირე პერიოდების ელემენტებს დ. მენდელეევმა ტიპური ელემენტები უწოდა, ხოლო იმ ქვეჯგუფებს, რომლებიც ტიპურ ელემენტებს შეიცავენ — მთავარი ქვეჯგუფები.</blockquote> ტიპური ლითონები განლაგებულია I და II ჯგუფში. მარცხნიდან მარჯვნივ გადანაცვლებისას სუსტდება ლითონური თვისებები და ძლიერდება არალითონური თვისებები. ამიტომაც V და VI ჯგუფებში ტიპური არალითონებია, ხოლო VII-ში — ყველაზე აქტიური არალითონები. ინერტული აირი არის საზღვარი საპირისპირო თვისებების მქონე ელემენტებს — ლითონებსა და არალითონებს შორის. ატომური მასის გადიდებისას ჯგუფში ძლიერდება ლითთნური თვისებები. მისი შემცირებით კი — არალითონური თვისებები. ყველაზე აქტიური ლითონია ცეზიუმი Cs. ყველაზე აქტიური არალითონი კი — ფთორი F. ამრიგად, ელემენტთა ლითონური თვისებები პერიოდულ სისტემაში ძლიერდება დიაგონალურად: მარჯვნიდან მარცხნივ, ზემოდან ქვემოთ. მისი საპირისპირო მიმართულებით კი ძლიერდება არალითონური თვისებები. ელემენტთა პერიოდული სისტემის ფიზიკური არსის გარვვევა დაკავშირებულია კვანტური მექანიკის განვითარებასთან. კვანტური რიცხვებისა და პაულის პრინცივის საფუძველზე ელემენტთა თვისებების პერიოდულობა ბუნებრივ ახსნას პოულობს. მოცემულ ენერგეტიკულ დონეზე (გარსზე) ელექტრონების მაქსიმალური რიცხვი N=2n², სადაც n მთავარი კვანტური რიცხვია. როდესაც n=1, 2, 3, 4, 5, შესაბამის გარსებს აღნიშნავენ K, L, M, N და O სიმბოლოებით. n-ის ყოეელ მნიშვნვლობას შეესაბამება ენერგეტიკული დონე, რომელიც, თავის მხრივ, შედგება ქვედონეებისაგან. ქვედონეებს ახასიათებს მეორე კვანტური რიცხვი, რომელსაც გამოსახავენ l სიმბოლოთი და უწოდებენ ორბიტულ კვანტურ რიცხვს. მთავარი კვანტური რიცხვის ყოველ მნიშვნელობას შეესაბამება ორბიტული კვანტური რიცხვის დისკრეტული მნიშვნელობები. რომელიც იცვლება 0-იდან n-1-მდე. l რიცხვის სიდიდე განსაზღვრავს ქვეგარსებზე ელექტრონების განლაგებას. l=0, 1, 2, 3 დაკავშირებულია ელექტრონების s, p, d, f მდგომარეობანი (მათ ხშირად უწოდებენ s, p, d, f ელექტრონებს). ყოველ ასეთ მდგომარეობას შეესაბამება გარკვეული ფორმის ორბიტალი, რომლებიც აგრეთვე s, p, d, f სიმბოლოებით აღინიშნება. მთავარი კვანტური რიცხვის მნიშვნელობების მიხედვით გვექნება 1s, 2s, 3s, ... 2p, 3p, 4p, ... 3d, 4d, 5d, 6d და 4f, 5f ქვეგარსები, სადაც ციფრები სიმბოლოების წინ გამოხატავს მთავარი კვანტური რიცხვის სიდიდეს. ელექტრონების განაწილება თავისუფალ ენერგეტიკულ დონეებზე შედეგი პრინციპის შესაბამისად წარმოებს, პირველ რიგში შეივსება უდაბლესი ენერგეტიკული დონე, შემდეგ — მისი მომდევნოები (K, L, M და ა. შ.), Ar-ის შემდეგ კი — ენერგეტიკული დონე, რომელსაც განსაზღვრავს უფრო მეტი სიდიდის მთავარი კვანტური რიცხვი, მაგრამ დაბალი ორბიტული კვანტური რიცხვი. შესაბამისი დონე უფრო ადრე შეივსება, ვიდრე შუუვსებელი მის წინ მყოფი დონე. ამიტომაც ყოველ დიდ პერიოდში პირველ ორ ელემენტს გარე გარსზე (ლიტერატურაში ხშირად გარსის ნაცვლად ხმარობენ შრეს, ხოლო ქვეგარსის ნაცვლად — გარსს) აქვს s ელექტრონები და მხოლოდ III ჯგუფიდან იწყება d ქვეგარსის შევსება, რაც მთავრდება თანაქვეჯგუფის ელემენტებში. ქვეგარსების შევსების მიხედვით არჩევენ s, p, d და f ელემენტებს. განხილული სურათი საშუალებას გვაძლვეს დავადგინოთ ატომთა ელექრონული გარსების პერიოდულობა. რიგობრივი რიცხვის გადიდებისას ივსება ახალი გარსები, რომლებშიც პერიოდულად მეორდება ელექტრონთა ერთნაირი ქვეგარსები (s; s, p; s, p, d; s, p, d, f). ამრიგად, ქიმიურ ელემენტების თვისებათა პერიოდულობას განაპირობებს ატომთა ელექტრონული გარსების აღნაგობის პერიოდულობა. ლანთანოიდებისა და აქტინოიდების ადგილმდებარეობის გარკეევა პერიოდულ სისტემაში არსებითად გააადვილა ატომის აღნაგობის თეორიის შემუშავებამ. პვრიოდულობას ექვედებარება ელემენტთა ვალენტობის ცვლილება პერიოდებში. ვალენტობასთან უშუალოდ არის დაკავშირებული იონიზაციის პოტენციალები, რომელთა ცელილება აგრეთვე პერიოდულია. პერიოდულობის კანონი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს არა მარტო ახალი ელემენტების სინთეზში, არამედ ლითონთა ქიმიაში, ლითონთა ფიზიკაში და სხვა. ==დამატებითი ელემენტების სია== ქიმიურ ელემენტთა ნომენკლატურა 100-ზე მეტით ატომური რიცხვით: {| class="wikitable" ! ატომური ნომერი !! სახელი (ლათ) !! სახელი (ქართ) !! სიმბოლო !! ძვ. სახელი !! IUPAC ოფიციალური სახელი !! IUPAC სიმბოლო |- | 101 || Unnilunium || უნნილუნიუმი || Unu || eka-thulium || Mendelevium || Md |- | 102 || Unnilbium || უნნილბიუმი || Unb || eka-ytterbium || Nobelium || No |- | 103 || Unniltrium || უნნილტრიუმი || Unt || eka-lutetium || Lawrencium || Lr |- | 104 || Unnilquadrium || უნნილქუადრიუმი || Unq || eka-hafnium || Rutherfordium || Rf |- | 105 || Unnilpentium || უნნილპენტიუმი || Unp || eka-tantalum || Dubnium || Db |- | 106 || Unnilhexium || უნნილჰექსიუმი || Unh || eka-tungsten || Seaborgium || Sg |- | 107 || Unnilseptium || უნნილსეპტიუმი || Uns || eka-rhenium || Bohrium || Bh |- | 108 || Unniloctium || უნნილოქტიუმი || Uno || eka-osmium || Hassium || Hs |- | 109 || Unnilennium || უნნილენნიუმი || Une || eka-iridium || Meinterium || Mt |- | 110 || Ununnilium || უნუნნილიუმი || Uun || eka-platinum || Darmstadtium || Ds |- | 111 || Unununnium || უნუნუნნიუმი || Uuu || eka-gold || Roentgenium || Rg |- | 112 || Ununbium || უნუნბიუმი || Uub || eka-mercury || Copernicium || Cn |- | 113 || Ununtrium || უნუნტრიუმი || Uut || eka-thallium || Nihonium || Nh |- | 114 || Ununquadium || უნუნქვადიუმი || Uuq || eka-lead || Flerovium || Fl |- | 115 || Ununpentium || უნუნპენტიუმი || Uup || eka-bismuth || Moscovium || Mc |- | 116 || Ununhexium || უნუნჰექსიუმი || Uuh || eka-polonium || Livermorium || Lv |- | 117 || Ununseptium || უნუნსეპტიუმი || Uus || eka-astatine || Tennessine || Ts |- | 118 || Ununoctium || უნუნოქტიუმი || Uuo || eka-radon || Oganesson || Og |- | 119 || Ununennium || უნუნენნიუმი || Uue || eka-francium || || |- | 120 || Unbinilium || უნბინილიუმი || Ubn || eka-radium || || |- | 121 || Unbiunium || უნბიუნნიუმი || Ubu || eka-actinium || || |- | 122 || Unbibium || უნბიბიუმი || Ubb || eka-thorium || || |- | 123 || Unbitrium || უნბიტრიუმი || Ubt || eka-Protactinium || || |- | 124 || Unbiquadium || უნბიქვადიუმი || Ubq || eka-uranium || || |- | 125 || Unbipentium || უნბიპენტიუმი || Ubp || eka-neptunium || || |- | 126 || Unbihexium || უნბიჰექსიუმი || Ubh || eka-plutonium || || |- | 127 || Unbiseptium || უნბისეპტიუმი || Ubs || eka-americium || || |- | 128 || Unbioctium || უნბიოქტიუმი || Ubo || eka-curium || || |- | 129 || Unbiennium || უნბიენნიუმი || Ube || eka-berkelium || || |- | 130 || Untrinilium || უნტრინილიუმი || Utn || eka-californium || || |- | 131 || Untriunium || უნტრიუნნიუმი || Utu || || || |- | 132 || Untribium || უნტრიბიუმი || Utb || || || |- | 133 || Untritrium || უნტრიტრიუმი || Utt || || || |- | 134 || Untriquadium || უნტრიქვადიუმი || Utq || || || |- | 135 || Untripentium || უნტრიპენტიუმი || Utp || || || |- | 136 || Untrihexium || უნტრიჰექსიუმი || Uth || || || |- | 137 || Untriseptium || უნტრისეპტიუმი || Uts || || || |- | 138 || Untrioctium || უნტრიოქტიუმი || Uto || || || |- | 139 || Untriennium || უნტრიენნიუმი || Ute || || || |- | 140 || Unquadnilium || უნქუადნილიუმი || Uqn || || || |- | 141 || Unquadunium || უნქუადუნნიუმი || Uqu || || || |- | 142 || Unquadbium || უნქუადბიუმი || Uqb || || || |- | 143 || Unquadtrium || უნქუადტრიუმი || Uqt || || || |- | 144 || Unquadquadium || უნქუადქვადიუმი || Uqq || || || |- | 145 || Unquadpentium || უნქუადპენტიუმი || Uqp || || || |- | 146 || Unquadhexium || უნქუადჰექსიუმი || Uqh || || || |- | 147 || Unquadseptium || უნქუადსეპტიუმი || Uqs || || || |- | 148 || Unquadoctium || უნქუადოქტიუმი || Uqo || || || |- | 149 || Unquadennium || უნქუადენნიუმი || Uqe || || || |- | 150 || Unpentnilium || უნპენტნილიუმი || Upn || || || |- | 151 || Unpentunium || უნპენტუნნიუმი || Upu || || || |- | 152 || Unpentbium || უნპენტბიუმი || Upb || || || |- | 153 || Unpenttrium || უნპენტტრიუმი || Upt || || || |- | 154 || Unpentquadium || უნპენტქვადიუმი || Upq || || || |- | 155 || Unpentpentium || უნპენტპენტიუმი || Upp || || || |- | 156 || Unpenthexium || უნპენტჰექსიუმი || Uph || || || |- | 157 || Unpentseptium || უნპენტსეპტიუმი || Ups || || || |- | 158 || Unpentoctium || უნპენტოქტიუმი || Upo || || || |- | 159 || Unpentennium || უნპენტენნიუმი || Upe || || || |- | 160 || Unhexnilium || უნჰექსნილიუმი || Uhn || || || |- | 161 || Unhexunium || უნჰექსუნნიუმი || Uhu || || || |- | 162 || Unhexbium || უნჰექსბიუმი || Uhb || || || |- | 163 || Unhextrium || უნჰექსტრიუმი || Uht || || || |- | 164 || Unhexquadium || უნჰექსქვადიუმი || Uhq || || || |- | 165 || Unhexpentium || უნჰექსპენტიუმი || Uhp || || || |- | 166 || Unhexhexium || უნჰექსჰექსიუმი || Uhh || || || |- | 167 || Unhexseptium || უნჰექსსეპტიუმი || Uhs || || || |- | 168 || Unhexoctium || უნჰექსოქტიუმი || Uho || || || |- | 169 || Unhexennium || უნჰექსენნიუმი || Uhe || || || |- | 170 || Unseptnilium || უნსეპტნილიუმი || Usn || || || |- | 171 || Unseptunium || უნსეპტუნნიუმი || Usu || || || |- | 172 || Unseptbium || უნსეპტბიუმი || Usb || || || |} == ლიტერატურა == {{ქსე|4|87-89|კოკოჩაშვილი ვ.}} * {{cite book |last=Ball |first=Philip |title=The Ingredients: A Guided Tour of the Elements |url=https://archive.org/details/ingredientsguide0000ball |publisher=Oxford University Press |year=2002 |isbn=0-19-284100-9}} * {{cite journal |author=Bouma, J. |title=An Application-Oriented Periodic Table of the Elements |url=https://archive.org/details/sim_journal-of-chemical-education_1989-09_66_9/page/741 |journal=J. Chem. Ed. |volume=66 |page=741 |year=1989 |doi=10.1021/ed066p741 |bibcode = 1989JChEd..66..741B |issue=9 |issn = 0021-9584}} * {{cite journal |author= Hjørland, Birger |year= 2011 |title= The periodic table and the philosophy of classification |journal= Knowledge Organization |volume= 38 |issue= 1 |pages= 9–21 |accessdate= 2011-03-13 |url= http://ucla.academia.edu/EricScerri/Papers/432740/Forum%5FThe%5FPhilosophy%5Fof%5FClassification }} * {{cite book |author=Kean, Sam |title=The Disappearing Spoon - and other true tales from the Periodic Table|publisher=Black Swan |location=London |year=2010 |isbn=978-0-552-77750-6}} * {{cite book |author=Primo Levi, Primo |title=The Periodic Table [1975]|publisher=Penguin Books|location=London |year=1984|isbn=978-0-141-39944-7}} * {{cite book |author=Mazurs, E.G |title=Graphical Representations of the Periodic System During One Hundred Years |url=https://archive.org/details/graphicrepresent00unse |publisher=University of Alabama Press |location=Alabama |year=1974}} * {{cite book |last=Moore |first=John |title=Chemistry For Dummies |url=https://archive.org/details/chemistryfordumm0000moor |year=2003 |publisher=Wiley Publications |location=New York |isbn=978-0-7645-5430-8 |oclc=51168057 |page=[https://archive.org/details/chemistryfordumm0000moor/page/111 111]}} * {{cite book |author=Scerri, Eric |title=The periodic table: its story and its significance |url=https://archive.org/details/periodictableits0000scer |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |year=2007 |isbn=0-19-530573-6}} {{refend}} {{პორტალი|ქიმია|The Chemistry trophy.JPG}} {{პერიოდული ცხრილი}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ქიმიური ელემენტები| ]] tg54pg10d9i5tj9g14zag4pat25tvqu 4824135 4824134 2025-07-03T07:28:05Z IrakliOboladze 171467 დავამატე ციტატა "Eka" ტერმინთან დაკავშირებით 4824135 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:პერიოდულობის ცხრილი.png|thumb|300px|ცხრილი]] '''ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემა''', ''დიმიტრი მენდელეევის ელემენტთა პერიოდული სისტემა'', ''ქიმიური ელემენტების კლასიფიკაცია'' — [[მენდელეევი, დიმიტრი|მენდელეევის]] მიერ [[1869]] წლის [[1 მარტი|1 მარტს]] აღმოჩენილი [[ქიმიურ ელემენტთა პერიოდულობის კანონი|პერიოდულობის კანონის]] გრაფიკული ასახვა. სისტემას არაფორმალურად „მენდელეევის ცხრილს“, „პერიოდულობის სისტემას“ ან უბრალოდ „პერიოდულ სისტემას“ უწოდებენ, მაგრამ უნდა აღინიშნოს რომ სახელი „პერიოდულობის სისტემა“ გაუმართლებელია როგორც ქიმიური, ასევე გრამატიკული თვალსაზრისითაც. არსებობს ქიმიურ ელემენტთა პერიოდული სისტემის წარმოსახვის რამდენიმე სახე. მათ შორის ყველაზე უფრო გამოყენებულია გაშლილი და შემჭიდროებული ცხრილები. ელემენტთა პერიოდული სისტემაში ქიმიური ელემენტები დალაგებულია ატომური ნომრის (და არა ატომური მასის) მიხედვით, რაც ბუნებრივად აიხსნება ატომის აგებულებაზე არსებული თანამედროვე შეხედულებებით: ატომური ნომერი ელემენტთა პერიოდული სისტემაში აჩვენებს ატომის ბირთვში პროტონების რაოდენობას და, შესაბამისად, ელექტრონების რაოდენობას ნეიტრალური ატომის ელექტრონულ გარსში, რაც განაპირობებს ელემენტის ქიმიურ თვისებებს. თანამედროვე ელემენტთა პერიოდული სისტემაში ერთი ქიმიური ელემენტის სახით გაერთიანებულია იზოტოპები, რომლეებიც განსხვავდება ერთმანეთისგან ატომის ბირთვში ნეიტრონების რაოდენობით და, ელექტრონულ გარსში ელექტრონთა ერთნაირი რაოდენობის მიუხედავად, აქვს განსხვავებული ატომური მასა. ==ისტორია== ქიმიური ელემენტების სისტემატიზაციის ცდები (მსგავსი ქიმიური თვისებების მიხედვით) ჯერ კიდევ XIX საუკუნის 30-იან წლებიდან დაიწყო. 1864 წელს დ. მაიერმა ატომურ მასათა მონაცემების საფუძველზე შეადგინა ტაბულა, რომელშიც აჩვენა ელემენტთა რამდენიმე ჯგუფის ატომური მასებისა და თვისებების ურთიერთშესაბამისობა, მაგრამ ზოგადი თეორიული დასკვნა მას არ გაუკეთებია. დ. მენდელეევის შეფასებით, ელემენტთა პერიოდული სისტემის განმტკიცებას ხელი შეუწყო პ. მელიქიშვილისა და მისი მოწაფის ლ. პისარჟევსკის შრომებმა. 2012 წლის მონაცემებით, ელემენტთა პერიოდული სისტემა მოიცავდა 118 ქიმიურ ელემენტს<ref>https://iupac.org/what-we-do/periodic-table-of-elements/</ref>. მისი წინამორბედი იყო დ. მენდელეევის მიერ 1869 შედგენილი ცხრილი, რომელიც მეცნიერმა შემდგომი ორი წლის მანძილზე სრულყო — ელემენტები დაყო მწკრივებად, პერიოდებად, ჯგუფებად და უწოდა ელემენტთა პერიოდული სისტემა. ელემენტთა პერიოდული სისტემის გრაფიკული გამოსახულებების მრავალი ვარიანტიდან, რომლებიც უპირატესად ცხრილების სახით იყო წაროდგენილი, განსაკუთრებით გავრცელდა სამი ფორმა: მოკლე, რომელიც მენდელეევმა წამოადგინა, გრძელი და კიბისებრი. <gallery> ელემენტთა პერიოდული სისტემის მოკლე ფორმა.jpg|ელემენტთა პერიოდული სისტემის მოკლე ფორმა ელემენტთა პერიოდული სისტემის გრძელი ფორმა.jpg|ელემენტთა პერიოდული სისტემის გრძელი ფორმა ელემენტთა პერიოდული სისტემის კიბისებური ფორმა.jpg|ელემენტთა პერიოდული სისტემის კიბისებური ფორმა </gallery> მეტად მნიშვნელოვანი იყო ელემენტთა პერიოდული სისტემაში ელემენტების ადგილის დაკავშირება პერიოდისა და ჯგუფის ნომერთან. ამის საფუძველზე შესაძლებელი გახდა ზოგიერთი ელემენტის იმ დროს მიღებული ატომური ასის შესწორება. დ. მენდელეევმა ელემენტთა პერიოდული სისტემის საფუძველზე იწინასწარმეტყველა მანამდე უცნობი ელემენტების „ეკაბორის“<ref>"eka" ტერმინს იყენებდა მენდელეევი, რომ აღენიშნა თეორიულად პროგნოზირებული ელემენტები.</ref> Sc, „ეკაალუმინის“ Ga, „ეკასილიციუმის“ Ge არსებობა და მათი ნაერთების თვისებები, რაც შემდგომში დაადასტურა და პერიოდულობის კანონმა საყოველთაო აღიარება მოუპოვა. გაირკვა, რომ რიგობრივი ნომერი რიცხობრივად ელემენტის ატომის ბირთვის მუხტის სიდიდის ტოლია (ე. რეზერფორდი, ჰ. მოზლი). ნეიტრონების აღმოჩენის შემდეგ გასაგები გახდა ატომური მასისა და იზოტოპების არსი, ელემენტთა თვისებების პერიოდულობა დაუკავშირდა ატომის ელექტრონული გარსის აგებულებას. ==კლასიფიკაცია== დ. მენდელეევის სისტემაში ელემენტების თვისებების პერიოდულობა არ არის მარტივი. პირველი პერიოდი შედგება 2 ელემენტისაგან H და He. მას მოსდევს 2 რვა-რვა-წევრიანი პერიოდი. ეს არის მცირე პერიოდები. მათი ელენტები ერთმანეთის ჰომოლოგებს წარმოადგენენ, ესენია Li და Na, Be და Mg, B და Al და ა. შ. გარდა პირველისა, ყველა პერიოდი იწყება ლითონით და მთავრდება ინერტული აირით. პერიოდში ელემენტის თვისებები თანდათანობით იცვლება. Na ტიპური ლითონია, წარმოქმნის ძლიერ ტუტეს; Mg მკაფიოდ გამოხატულ ლითონურ თვისებებს იჩენს, მაგრამ ისეთი აქტიური არ არის, როგორც Na. Al უკვე ლითონ-არალითონია, მისი ჟანგი და ჰიდროჟანგი ამფოტერულია, Si არალითონია, P და S აქტიური არალითონებია, Cl ამ პერიოდში ყველაზე აქტიური არალითონია. მე-4 და მე-5 პერიოდები 18-18 წევრისაგან შესდგება. თითოეული მათგანის შედგენილობაში შედის VIII ჯგუფის 3-3 ელემენტი. თავისებურად იცვლება ელემენტების თვისებები მე-4 პერიოდის Sc-Zn მწკრივში. ასევე თავისებურად იცვლება ელემენტების თვისებები მე-5 პერიოდის Y-Cd მწკრივში. ამიტომ Sc-Zn და Y-Cd მწკრივის ელემენტებს გარდამავალი ელემენტები უწოდეს. ამ ორ დიდ პერიოდს მოჰყვება ყველაზე დიდი მე-6 პერიოდი, რომელიც 32 ელემენტს მოიცავს. ამ პერიოდში შედის ლანთანის მომდევნო 14 ელემენტი — [[ლანთანოიდები]], რომელთა შორის დიდი მსგავსებაა. ეს პერიოდი შეიცავს აგრეთვე გარდამავალ ელემენტთა მწვრივს. უკანასკნელი მე-7 პერიოდი. გარდა Fr, Ra და Ac-ისა, მოიცავს 14 ელემენტისაგან შედგენილ [[აქტინოიდები]]ს ოჯახს და გარდამავალი ელემენტების მწკრივის პირველ წევრებს. <blockquote>'''მოძველებული კლასიფიკაციით''': 8-წევრიანმა პერიოდებმა განაპირობა 8 ვერტიკალური ჯგუფის ჩამოყალიბება (I, II, III, IV,V, VI,VII დაVIII). ამ ჯგუფებში 18-წევრიანი პერიოდის ელემენტები თავისებურადაა დალაგებული. დიდი პერიოდის ელემენტები 2 მწკრივად ლაგდება: I მწკრივი 10 ელემენტს შეიცავს, II კი 8-ს. I მწკრივში უკანასკნელი 3 ელემენტი განლაგებულია VIII ჯგუფში ტრიადის საბით. ბუნებრივია, რომ დიდი და მცირე პერიოდების ელემენტებს შორის არ არის დიდი მსგავსება არც ვალენტობისა და არც სხვა თვისებების მიხედვით. ამიტომ თითთეული ჯგუფის ელემენტები გაყვეს 2 ქვეჯგუფად: მთავარი (ა) და თანაური (ბ) ქვეჯგუფის ელემენტებად. მთავარი ქვეჯგუფების ელემენტების ქიმიური თვისებები არსებითადაა დამოკიდებული მათ განლაგებაზე ინერტული აირის მიმართ. სწორედ ამ ნიშნის მიხედვით არის დაყოფილი ელემენტები მთავარ და თანაქვეჯგუფებად. მთავარ ქვეჯგუფებს მიეკუთვნება ის ელემენტები, რომელთა რიგობრივი რიცხვი 1-2 ერთეულით მეტია ან 5-1 ერთეულით ნაკლებია ინერტული აირის რიგობრივ რიცხვზე. დანარჩენი ელემენტები მიეკუთვნება თანაქვეჯგუფებს. ამრიგად, მთავარი ქვეჯგუფი შედგება დიდი და მცირე პერიოდის ელემენტებისაგან, თანაქვეჯგუფები კი — მხოლოთ დიდი პერიოდის ელემენტებისაგან. არალითონებს მხოლოდ მთავარი ქვეჯგუფები მოიცავს, თანაქვეჯგუფები კი ლითონებისაგან შედგება. მცირე პერიოდების ელემენტებს დ. მენდელეევმა ტიპური ელემენტები უწოდა, ხოლო იმ ქვეჯგუფებს, რომლებიც ტიპურ ელემენტებს შეიცავენ — მთავარი ქვეჯგუფები.</blockquote> ტიპური ლითონები განლაგებულია I და II ჯგუფში. მარცხნიდან მარჯვნივ გადანაცვლებისას სუსტდება ლითონური თვისებები და ძლიერდება არალითონური თვისებები. ამიტომაც V და VI ჯგუფებში ტიპური არალითონებია, ხოლო VII-ში — ყველაზე აქტიური არალითონები. ინერტული აირი არის საზღვარი საპირისპირო თვისებების მქონე ელემენტებს — ლითონებსა და არალითონებს შორის. ატომური მასის გადიდებისას ჯგუფში ძლიერდება ლითთნური თვისებები. მისი შემცირებით კი — არალითონური თვისებები. ყველაზე აქტიური ლითონია ცეზიუმი Cs. ყველაზე აქტიური არალითონი კი — ფთორი F. ამრიგად, ელემენტთა ლითონური თვისებები პერიოდულ სისტემაში ძლიერდება დიაგონალურად: მარჯვნიდან მარცხნივ, ზემოდან ქვემოთ. მისი საპირისპირო მიმართულებით კი ძლიერდება არალითონური თვისებები. ელემენტთა პერიოდული სისტემის ფიზიკური არსის გარვვევა დაკავშირებულია კვანტური მექანიკის განვითარებასთან. კვანტური რიცხვებისა და პაულის პრინცივის საფუძველზე ელემენტთა თვისებების პერიოდულობა ბუნებრივ ახსნას პოულობს. მოცემულ ენერგეტიკულ დონეზე (გარსზე) ელექტრონების მაქსიმალური რიცხვი N=2n², სადაც n მთავარი კვანტური რიცხვია. როდესაც n=1, 2, 3, 4, 5, შესაბამის გარსებს აღნიშნავენ K, L, M, N და O სიმბოლოებით. n-ის ყოეელ მნიშვნვლობას შეესაბამება ენერგეტიკული დონე, რომელიც, თავის მხრივ, შედგება ქვედონეებისაგან. ქვედონეებს ახასიათებს მეორე კვანტური რიცხვი, რომელსაც გამოსახავენ l სიმბოლოთი და უწოდებენ ორბიტულ კვანტურ რიცხვს. მთავარი კვანტური რიცხვის ყოველ მნიშვნელობას შეესაბამება ორბიტული კვანტური რიცხვის დისკრეტული მნიშვნელობები. რომელიც იცვლება 0-იდან n-1-მდე. l რიცხვის სიდიდე განსაზღვრავს ქვეგარსებზე ელექტრონების განლაგებას. l=0, 1, 2, 3 დაკავშირებულია ელექტრონების s, p, d, f მდგომარეობანი (მათ ხშირად უწოდებენ s, p, d, f ელექტრონებს). ყოველ ასეთ მდგომარეობას შეესაბამება გარკვეული ფორმის ორბიტალი, რომლებიც აგრეთვე s, p, d, f სიმბოლოებით აღინიშნება. მთავარი კვანტური რიცხვის მნიშვნელობების მიხედვით გვექნება 1s, 2s, 3s, ... 2p, 3p, 4p, ... 3d, 4d, 5d, 6d და 4f, 5f ქვეგარსები, სადაც ციფრები სიმბოლოების წინ გამოხატავს მთავარი კვანტური რიცხვის სიდიდეს. ელექტრონების განაწილება თავისუფალ ენერგეტიკულ დონეებზე შედეგი პრინციპის შესაბამისად წარმოებს, პირველ რიგში შეივსება უდაბლესი ენერგეტიკული დონე, შემდეგ — მისი მომდევნოები (K, L, M და ა. შ.), Ar-ის შემდეგ კი — ენერგეტიკული დონე, რომელსაც განსაზღვრავს უფრო მეტი სიდიდის მთავარი კვანტური რიცხვი, მაგრამ დაბალი ორბიტული კვანტური რიცხვი. შესაბამისი დონე უფრო ადრე შეივსება, ვიდრე შუუვსებელი მის წინ მყოფი დონე. ამიტომაც ყოველ დიდ პერიოდში პირველ ორ ელემენტს გარე გარსზე (ლიტერატურაში ხშირად გარსის ნაცვლად ხმარობენ შრეს, ხოლო ქვეგარსის ნაცვლად — გარსს) აქვს s ელექტრონები და მხოლოდ III ჯგუფიდან იწყება d ქვეგარსის შევსება, რაც მთავრდება თანაქვეჯგუფის ელემენტებში. ქვეგარსების შევსების მიხედვით არჩევენ s, p, d და f ელემენტებს. განხილული სურათი საშუალებას გვაძლვეს დავადგინოთ ატომთა ელექრონული გარსების პერიოდულობა. რიგობრივი რიცხვის გადიდებისას ივსება ახალი გარსები, რომლებშიც პერიოდულად მეორდება ელექტრონთა ერთნაირი ქვეგარსები (s; s, p; s, p, d; s, p, d, f). ამრიგად, ქიმიურ ელემენტების თვისებათა პერიოდულობას განაპირობებს ატომთა ელექტრონული გარსების აღნაგობის პერიოდულობა. ლანთანოიდებისა და აქტინოიდების ადგილმდებარეობის გარკეევა პერიოდულ სისტემაში არსებითად გააადვილა ატომის აღნაგობის თეორიის შემუშავებამ. პვრიოდულობას ექვედებარება ელემენტთა ვალენტობის ცვლილება პერიოდებში. ვალენტობასთან უშუალოდ არის დაკავშირებული იონიზაციის პოტენციალები, რომელთა ცელილება აგრეთვე პერიოდულია. პერიოდულობის კანონი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს არა მარტო ახალი ელემენტების სინთეზში, არამედ ლითონთა ქიმიაში, ლითონთა ფიზიკაში და სხვა. ==დამატებითი ელემენტების სია== ქიმიურ ელემენტთა ნომენკლატურა 100-ზე მეტით ატომური რიცხვით: {| class="wikitable" ! ატომური ნომერი !! სახელი (ლათ) !! სახელი (ქართ) !! სიმბოლო !! ძვ. სახელი !! IUPAC ოფიციალური სახელი !! IUPAC სიმბოლო |- | 101 || Unnilunium || უნნილუნიუმი || Unu || eka-thulium || Mendelevium || Md |- | 102 || Unnilbium || უნნილბიუმი || Unb || eka-ytterbium || Nobelium || No |- | 103 || Unniltrium || უნნილტრიუმი || Unt || eka-lutetium || Lawrencium || Lr |- | 104 || Unnilquadrium || უნნილქუადრიუმი || Unq || eka-hafnium || Rutherfordium || Rf |- | 105 || Unnilpentium || უნნილპენტიუმი || Unp || eka-tantalum || Dubnium || Db |- | 106 || Unnilhexium || უნნილჰექსიუმი || Unh || eka-tungsten || Seaborgium || Sg |- | 107 || Unnilseptium || უნნილსეპტიუმი || Uns || eka-rhenium || Bohrium || Bh |- | 108 || Unniloctium || უნნილოქტიუმი || Uno || eka-osmium || Hassium || Hs |- | 109 || Unnilennium || უნნილენნიუმი || Une || eka-iridium || Meinterium || Mt |- | 110 || Ununnilium || უნუნნილიუმი || Uun || eka-platinum || Darmstadtium || Ds |- | 111 || Unununnium || უნუნუნნიუმი || Uuu || eka-gold || Roentgenium || Rg |- | 112 || Ununbium || უნუნბიუმი || Uub || eka-mercury || Copernicium || Cn |- | 113 || Ununtrium || უნუნტრიუმი || Uut || eka-thallium || Nihonium || Nh |- | 114 || Ununquadium || უნუნქვადიუმი || Uuq || eka-lead || Flerovium || Fl |- | 115 || Ununpentium || უნუნპენტიუმი || Uup || eka-bismuth || Moscovium || Mc |- | 116 || Ununhexium || უნუნჰექსიუმი || Uuh || eka-polonium || Livermorium || Lv |- | 117 || Ununseptium || უნუნსეპტიუმი || Uus || eka-astatine || Tennessine || Ts |- | 118 || Ununoctium || უნუნოქტიუმი || Uuo || eka-radon || Oganesson || Og |- | 119 || Ununennium || უნუნენნიუმი || Uue || eka-francium || || |- | 120 || Unbinilium || უნბინილიუმი || Ubn || eka-radium || || |- | 121 || Unbiunium || უნბიუნნიუმი || Ubu || eka-actinium || || |- | 122 || Unbibium || უნბიბიუმი || Ubb || eka-thorium || || |- | 123 || Unbitrium || უნბიტრიუმი || Ubt || eka-Protactinium || || |- | 124 || Unbiquadium || უნბიქვადიუმი || Ubq || eka-uranium || || |- | 125 || Unbipentium || უნბიპენტიუმი || Ubp || eka-neptunium || || |- | 126 || Unbihexium || უნბიჰექსიუმი || Ubh || eka-plutonium || || |- | 127 || Unbiseptium || უნბისეპტიუმი || Ubs || eka-americium || || |- | 128 || Unbioctium || უნბიოქტიუმი || Ubo || eka-curium || || |- | 129 || Unbiennium || უნბიენნიუმი || Ube || eka-berkelium || || |- | 130 || Untrinilium || უნტრინილიუმი || Utn || eka-californium || || |- | 131 || Untriunium || უნტრიუნნიუმი || Utu || || || |- | 132 || Untribium || უნტრიბიუმი || Utb || || || |- | 133 || Untritrium || უნტრიტრიუმი || Utt || || || |- | 134 || Untriquadium || უნტრიქვადიუმი || Utq || || || |- | 135 || Untripentium || უნტრიპენტიუმი || Utp || || || |- | 136 || Untrihexium || უნტრიჰექსიუმი || Uth || || || |- | 137 || Untriseptium || უნტრისეპტიუმი || Uts || || || |- | 138 || Untrioctium || უნტრიოქტიუმი || Uto || || || |- | 139 || Untriennium || უნტრიენნიუმი || Ute || || || |- | 140 || Unquadnilium || უნქუადნილიუმი || Uqn || || || |- | 141 || Unquadunium || უნქუადუნნიუმი || Uqu || || || |- | 142 || Unquadbium || უნქუადბიუმი || Uqb || || || |- | 143 || Unquadtrium || უნქუადტრიუმი || Uqt || || || |- | 144 || Unquadquadium || უნქუადქვადიუმი || Uqq || || || |- | 145 || Unquadpentium || უნქუადპენტიუმი || Uqp || || || |- | 146 || Unquadhexium || უნქუადჰექსიუმი || Uqh || || || |- | 147 || Unquadseptium || უნქუადსეპტიუმი || Uqs || || || |- | 148 || Unquadoctium || უნქუადოქტიუმი || Uqo || || || |- | 149 || Unquadennium || უნქუადენნიუმი || Uqe || || || |- | 150 || Unpentnilium || უნპენტნილიუმი || Upn || || || |- | 151 || Unpentunium || უნპენტუნნიუმი || Upu || || || |- | 152 || Unpentbium || უნპენტბიუმი || Upb || || || |- | 153 || Unpenttrium || უნპენტტრიუმი || Upt || || || |- | 154 || Unpentquadium || უნპენტქვადიუმი || Upq || || || |- | 155 || Unpentpentium || უნპენტპენტიუმი || Upp || || || |- | 156 || Unpenthexium || უნპენტჰექსიუმი || Uph || || || |- | 157 || Unpentseptium || უნპენტსეპტიუმი || Ups || || || |- | 158 || Unpentoctium || უნპენტოქტიუმი || Upo || || || |- | 159 || Unpentennium || უნპენტენნიუმი || Upe || || || |- | 160 || Unhexnilium || უნჰექსნილიუმი || Uhn || || || |- | 161 || Unhexunium || უნჰექსუნნიუმი || Uhu || || || |- | 162 || Unhexbium || უნჰექსბიუმი || Uhb || || || |- | 163 || Unhextrium || უნჰექსტრიუმი || Uht || || || |- | 164 || Unhexquadium || უნჰექსქვადიუმი || Uhq || || || |- | 165 || Unhexpentium || უნჰექსპენტიუმი || Uhp || || || |- | 166 || Unhexhexium || უნჰექსჰექსიუმი || Uhh || || || |- | 167 || Unhexseptium || უნჰექსსეპტიუმი || Uhs || || || |- | 168 || Unhexoctium || უნჰექსოქტიუმი || Uho || || || |- | 169 || Unhexennium || უნჰექსენნიუმი || Uhe || || || |- | 170 || Unseptnilium || უნსეპტნილიუმი || Usn || || || |- | 171 || Unseptunium || უნსეპტუნნიუმი || Usu || || || |- | 172 || Unseptbium || უნსეპტბიუმი || Usb || || || |} == ლიტერატურა == {{ქსე|4|87-89|კოკოჩაშვილი ვ.}} * {{cite book |last=Ball |first=Philip |title=The Ingredients: A Guided Tour of the Elements |url=https://archive.org/details/ingredientsguide0000ball |publisher=Oxford University Press |year=2002 |isbn=0-19-284100-9}} * {{cite journal |author=Bouma, J. |title=An Application-Oriented Periodic Table of the Elements |url=https://archive.org/details/sim_journal-of-chemical-education_1989-09_66_9/page/741 |journal=J. Chem. Ed. |volume=66 |page=741 |year=1989 |doi=10.1021/ed066p741 |bibcode = 1989JChEd..66..741B |issue=9 |issn = 0021-9584}} * {{cite journal |author= Hjørland, Birger |year= 2011 |title= The periodic table and the philosophy of classification |journal= Knowledge Organization |volume= 38 |issue= 1 |pages= 9–21 |accessdate= 2011-03-13 |url= http://ucla.academia.edu/EricScerri/Papers/432740/Forum%5FThe%5FPhilosophy%5Fof%5FClassification }} * {{cite book |author=Kean, Sam |title=The Disappearing Spoon - and other true tales from the Periodic Table|publisher=Black Swan |location=London |year=2010 |isbn=978-0-552-77750-6}} * {{cite book |author=Primo Levi, Primo |title=The Periodic Table [1975]|publisher=Penguin Books|location=London |year=1984|isbn=978-0-141-39944-7}} * {{cite book |author=Mazurs, E.G |title=Graphical Representations of the Periodic System During One Hundred Years |url=https://archive.org/details/graphicrepresent00unse |publisher=University of Alabama Press |location=Alabama |year=1974}} * {{cite book |last=Moore |first=John |title=Chemistry For Dummies |url=https://archive.org/details/chemistryfordumm0000moor |year=2003 |publisher=Wiley Publications |location=New York |isbn=978-0-7645-5430-8 |oclc=51168057 |page=[https://archive.org/details/chemistryfordumm0000moor/page/111 111]}} * {{cite book |author=Scerri, Eric |title=The periodic table: its story and its significance |url=https://archive.org/details/periodictableits0000scer |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |year=2007 |isbn=0-19-530573-6}} {{refend}} {{პორტალი|ქიმია|The Chemistry trophy.JPG}} {{პერიოდული ცხრილი}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} [[კატეგორია:ქიმიური ელემენტები| ]] il1smhib3ye4jijq1ej6dj11qphxeqg 0 12263 4824164 4737905 2025-07-03T10:12:26Z 217.142.28.92 4824164 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი |სურათი= |სათაური= |კონფლიქტი=ასპინძის ბრძოლა |ნაწილი=[[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის]] |თარიღი=[[20 აპრილი]], [[1770]] |მდებარეობა=[[ასპინძა]] |no-location-property=yes |შედეგი=ქართლ-კახეთის გამარჯვება |ტერიტორია= |მხარე1=[[File:Coat of arms of the Kingdom of Kartli-Kakheti.svg|20პქ]]&nbsp;[[ქართლ-კახეთის სამეფო]] |მხარე2=[[სურათი:Flag of the Ottoman Empire (Thicker Crescent).svg|20პქ]]&nbsp;[[ოსმალეთის იმპერია]] |მეთაური1=[[ერეკლე II]] |მეთაური2=[[გოლა ფაშა]]&nbsp;† |ძალა1=3000 |ძალა2=8000 |დანაკარგები1=25 |დანაკარგები2=6000}} ''' ასპინძის ბრძოლა''' — [[1770]] წლის 20 აპრილს [[ქართველები|ქართველთა]] ბრძოლა [[ოსმალეთი]]ს ლაშქართან [[ერეკლე II]]-ის სარდლობით [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის]] ([[1768]]-[[1774]]) დროს. საქართველოში შემოსულ რუსთა საექსპედიციო რაზმს, რომელსაც ამიერკავკასიის ფრონტზე ოსმალთა ძალების ნაწილი უნდა მიეზიდა, ერეკლე II-მ შესთავაზა რუს-ქართველთა ერთობლივი ძალით [[ახალციხე]]ზე გალაშქრება. მისი მიზანი იყო [[მესხეთი]]ს განთავისუფლება ოსმალთა ბატონობისაგან. == ისტორია == [[1770]] მარტში [[სურამი|სურამში]] რუსებისა და ქართველთა ჯარები შეერთდნენ. რუსთა სამხედრო რაზმს (1200 კაცი) გენერალი [[გოტლიბ კურტ ჰაინრიხ ტოტლებენი|გოტლიბ ტოტლებენი]] მეთაურობდა, ქართულ ლაშქარს (დაახლოებით 7 ათასი კაცი) - ერეკლე II. 24 მარტს შეერთებული მხედრობა [[ბორჯომის ხეობა|ბორჯომის ხეობით]] ახალციხისაკენ დაიძრა და 14 აპრილს აიღო [[სადგერის ციხე]], 17 აპრილს კი ალყა შემოარტყა [[აწყურის ციხე]]ს. აქ ერეკლე II-მ უშუალოდ ახალციხეზე გალაშქრება მოითხოვა, რადგან აწყურის ძნელად მისადგომი ციხის მცირერიცხოვანი გარნიზონის წინააღმდეგ ბრძოლა დროისა და ძალის დაკარგვად მიაჩნდა, ხოლო ციხის ღრმა ზურგში მოტოვება, მისი აზრით, თავისთავად გადაწყვეტდა აწყურის საკითხს. ტოტლებენი შეუძლებლად თვლიდა გამაგრებული ციხის ზურგში მოტოვებას და ამიტომ საიერიშო ღონისძიებათა მომზადებას შეუდგა, მაგრამ ციხის გარემოცვისა და ბრძოლის მისეული გეგმა არასწორი იყო. ამით ისარგებლა ახალციხის ფაშამ და 18 აპრილს აწყურის ციხეში 2000-კაციანი დამხმარე რაზმი შეგზავნა. 19 აპრილს ტოტლებენი თავისი რაზმითურთ მოულოდნელად უკან დაბრუნდა. მტერმა დრო იხელთა, ციხიდან გამოიჭრა და თავს დაესხა ქართველებს. ერეკლე II-მ სწრაფი კონტრშეტევით უკუაგდო მტერი და [[ასპინძა|ასპინძისკენ]] დაიძრა. ქართველთათვის გზა რომ გადაეჭრა, ახალციხის ფაშამ 1500 მეომარი გამოიყვანა ახალქალაქისა და [[ხერთვისის ციხე]]ებიდან, მაგრამ ერეკლემ ეს რაზმი დაამარცხა და უკუაქცია. მალე ასპინძასთან მტრის ძირითადი ძალები გამოჩნდა. ოსმალ-ლეკთა 8-ათასიანი კორპუსის დიდ ნაწილს ერეკლემ [[მტკვარი|მტკვარზე]] გადმოსვლის საშუალება მისცა, ღამით კი აღაბაბა ერისთავს, სვიმონ მუხრანბატონსა და ხუდია ბორჩალოელს მალულად გადაახერხინა ხიდის თავხეები ("ისრები"). ამით მტერს უკანდასახევი გზა მოეჭრა. 20 აპრილს ქართველები მტრის პირისპირ საბრძოლო წყობით განლაგდნენ: მარჯვენა ფლანგს [[ორბელიანი, დავით|დავით ორბელიანი]] სარდლობდა, მარცხენას - გიორგი ბატონიშვილი (შემდგომში [[გიორგი XII]]), ცენტრს – [[ერეკლე II]], რომელიც საერთო ხელმძღვანელობასაც ახორციელებდა. ბრძოლა ქართველთა შეტევით დაიწყო. მტერმა ვერ გაუძლო დარტყმას და უწესრიგოდ იწყო უკან დახევა ხიდისაკენ. თავხეებგადახერხილი ხიდი ჩაინგრა და ასობით ოსმალ-ლეკი თან ჩაიტანა ადიდებულ მტკვარში. მტერმა ბრძოლის ველზე 4 ათასი მოკლული დატოვა. დაღუპულთა შორის იყვნენ ოსმალთა კორპუსის მთავარსარდალი, რამდენიმე ცნობილი ფაშა და ბეგი. ერეკლემ ორთაბრძოლაში მოკლა ლეკთა ბელადი მალაჩილა (კოხტა-ბელადი). ქართველებმა ხელთ იგდეს ტყვეები, დროშები, ცხენები და დიდძალი იარაღი. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[საქართველოს ბრძოლების სია]] == ლიტერატურა == {{ქსე|1|640–641|ასათიანი ნ.}} * ''მაჭარაძე ვ.,'' ასპინძის ბრძოლა, თბილისი, 1957; *{{წიგნი |ავტორი= [[გერონტი ქიქოძე|ქიქოძე, გ.]] |ნაწილი= |სათაური=„ერეკლე II“ |ორიგინალი= |ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/316338 |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი= თბილისი |გამომცემლობა = სახელგამი|წელი = 1942|ტომი= |გვერდები=131-144|გვერდნი = |isbn=}} {{რუსეთ-ოსმალეთის ომების ბრძოლები}} [[კატეგორია:საქართველოს ბრძოლები]] [[კატეგორია:XVIII საუკუნის ბრძოლები]] [[კატეგორია:ოსმალეთის ბრძოლები]] [[კატეგორია:რუსეთ-ოსმალეთის ომები]] 022ofo0qgk3gkrqmyvtcfvihc12plpw 4824179 4824164 2025-07-03T11:01:53Z Otogi 27089 4824179 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი |სურათი= |სათაური= |კონფლიქტი=ასპინძის ბრძოლა |ნაწილი=[[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის]] |თარიღი=[[20 აპრილი]], [[1770]] |მდებარეობა=[[ასპინძა]] |no-location-property=yes |შედეგი=ქართლ-კახეთის გამარჯვება |ტერიტორია= |მხარე1=[[File:Coat of arms of the Kingdom of Kartli-Kakheti.svg|20პქ]]&nbsp;[[ქართლ-კახეთის სამეფო]] |მხარე2=[[სურათი:Flag of the Ottoman Empire (Thicker Crescent).svg|20პქ]]&nbsp;[[ოსმალეთის იმპერია]] |მეთაური1=[[ერეკლე II]] |მეთაური2=[[გოლა ფაშა]]&nbsp;† |ძალა1=3000 |ძალა2=8000 |დანაკარგები1=25 |დანაკარგები2=6000}} ''' ასპინძის ბრძოლა''' — [[1770]] წლის 20 აპრილს [[ქართველები|ქართველთა]] ბრძოლა [[ოსმალეთი]]ს ლაშქართან [[ერეკლე II]]-ის სარდლობით [[რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)|რუსეთ-ოსმალეთის ომის]] ([[1768]]-[[1774]]) დროს. საქართველოში შემოსულ რუსთა საექსპედიციო რაზმს, რომელსაც ამიერკავკასიის ფრონტზე ოსმალთა ძალების ნაწილი უნდა მიეზიდა, ერეკლე II-მ შესთავაზა რუს-ქართველთა ერთობლივი ძალით [[ახალციხე]]ზე გალაშქრება. მისი მიზანი იყო [[მესხეთი]]ს განთავისუფლება ოსმალთა ბატონობისაგან. == ისტორია == [[1770]] მარტში [[სურამი|სურამში]] რუსებისა და ქართველთა ჯარები შეერთდნენ. რუსთა სამხედრო რაზმს (1200 კაცი) გენერალი [[გოტლიბ კურტ ჰაინრიხ ტოტლებენი|გოტლიბ ტოტლებენი]] მეთაურობდა, ქართულ ლაშქარს (დაახლოებით 7 ათასი კაცი) - ერეკლე II. 24 მარტს შეერთებული მხედრობა [[ბორჯომის ხეობა|ბორჯომის ხეობით]] ახალციხისაკენ დაიძრა და 14 აპრილს აიღო [[სადგერის ციხე]], 17 აპრილს კი ალყა შემოარტყა [[აწყურის ციხე]]ს. აქ ერეკლე II-მ უშუალოდ ახალციხეზე გალაშქრება მოითხოვა, რადგან აწყურის ძნელად მისადგომი ციხის მცირერიცხოვანი გარნიზონის წინააღმდეგ ბრძოლა დროისა და ძალის დაკარგვად მიაჩნდა, ხოლო ციხის ღრმა ზურგში მოტოვება, მისი აზრით, თავისთავად გადაწყვეტდა აწყურის საკითხს. ტოტლებენი შეუძლებლად თვლიდა გამაგრებული ციხის ზურგში მოტოვებას და ამიტომ საიერიშო ღონისძიებათა მომზადებას შეუდგა, მაგრამ ციხის გარემოცვისა და ბრძოლის მისეული გეგმა არასწორი იყო. ამით ისარგებლა ახალციხის ფაშამ და 18 აპრილს აწყურის ციხეში 2000-კაციანი დამხმარე რაზმი შეგზავნა. 19 აპრილს ტოტლებენი თავისი რაზმითურთ მოულოდნელად უკან დაბრუნდა. მტერმა დრო იხელთა, ციხიდან გამოიჭრა და თავს დაესხა ქართველებს. ერეკლე II-მ სწრაფი კონტრშეტევით უკუაგდო მტერი და [[ასპინძა|ასპინძისკენ]] დაიძრა. ქართველთათვის გზა რომ გადაეჭრა, ახალციხის ფაშამ 1500 მეომარი გამოიყვანა ახალქალაქისა და [[ხერთვისის ციხე]]ებიდან, მაგრამ ერეკლემ ეს რაზმი დაამარცხა და უკუაქცია. მალე ასპინძასთან მტრის ძირითადი ძალები გამოჩნდა. ოსმალ-ლეკთა 8-ათასიანი კორპუსის დიდ ნაწილს ერეკლემ [[მტკვარი|მტკვარზე]] გადმოსვლის საშუალება მისცა, ღამით კი აღაბაბა ერისთავს, სვიმონ მუხრანბატონსა და ხუდია ბორჩალოელს მალულად გადაახერხინა ხიდის თავხეები („ისრები“). ამით მტერს უკანდასახევი გზა მოეჭრა. 20 აპრილს ქართველები მტრის პირისპირ საბრძოლო წყობით განლაგდნენ: მარჯვენა ფლანგს [[ორბელიანი, დავით|დავით ორბელიანი]] სარდლობდა, მარცხენას - გიორგი ბატონიშვილი (შემდგომში [[გიორგი XII]]), ცენტრს – [[ერეკლე II]], რომელიც საერთო ხელმძღვანელობასაც ახორციელებდა. ბრძოლა ქართველთა შეტევით დაიწყო. მტერმა ვერ გაუძლო დარტყმას და უწესრიგოდ იწყო უკან დახევა ხიდისაკენ. თავხეებგადახერხილი ხიდი ჩაინგრა და ასობით ოსმალ-ლეკი თან ჩაიტანა ადიდებულ მტკვარში. მტერმა ბრძოლის ველზე 4 ათასი მოკლული დატოვა. დაღუპულთა შორის იყვნენ ოსმალთა კორპუსის მთავარსარდალი, რამდენიმე ცნობილი ფაშა და ბეგი. ერეკლემ ორთაბრძოლაში მოკლა ლეკთა ბელადი მალაჩილა (კოხტა-ბელადი). ქართველებმა ხელთ იგდეს ტყვეები, დროშები, ცხენები და დიდძალი იარაღი. ==იხილეთ აგრეთვე== * [[საქართველოს ბრძოლების სია]] == ლიტერატურა == {{ქსე|1|640–641|ასათიანი ნ.}} * ''მაჭარაძე ვ.,'' ასპინძის ბრძოლა, თბილისი, 1957; *{{წიგნი |ავტორი= [[გერონტი ქიქოძე|ქიქოძე, გ.]] |ნაწილი= |სათაური=„ერეკლე II“ |ორიგინალი= |ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/316338 |გამოცემა = |პასუხისმგებელი = |ადგილი= თბილისი |გამომცემლობა = სახელგამი|წელი = 1942|ტომი= |გვერდები=131-144|გვერდნი = |isbn=}} {{რუსეთ-ოსმალეთის ომების ბრძოლები}} [[კატეგორია:საქართველოს ბრძოლები]] [[კატეგორია:XVIII საუკუნის ბრძოლები]] [[კატეგორია:ოსმალეთის ბრძოლები]] [[კატეგორია:რუსეთ-ოსმალეთის ომები]] 4owqzhey0w7pz05apo9a7oy21135hs1 0 16516 4823984 4820813 2025-07-03T00:54:29Z LNTG 164454 მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/37.61.121.177|37.61.121.177]] ცვლილებების გაუქმება (№4820813) 4823984 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პიროვნება |სახელი = სანდრა რულოვსი |მშობსახელი = {{lang-nl|Sandra Roelofs}} |პორტრეტი = Sandra Roelofs (cropped from Saakasvili - Obama meeting).jpg | ფოტოს სიგანე =200px |წარწერა = სანდრა რულოვსი 2009 წელს |დაბსახელი = სანდრა ელისაბედ რულოვსი |მოღვაწეობა = [[პირველი ლედი]], [[მწერალი]] |დაბ თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1968|12|23}} |დაბ ადგილი = {{დროშა|ნიდერლანდები}}, [[ტერნეზენი]] |მოქალაქეობა = საქართველო |ქვეშევრდომობა = | განათლება = [[იურისტი]] | გარდ თარიღი = | გარდ ადგილი = |რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი სამოციქულო ეკლესია|მართლმადიდებელი]] | დაკრ ადგილი= |მამა = |დედა = |მეუღლე = [[მიხეილ სააკაშვილი]] |შვილები = [[ედუარდ სააკაშვილი|ედუარდ]] და ნიკოლოზ სააკაშვილი |ჯილდოები = |საიტი = [http://www.president.gov.ge/?l=G&m=2&sm=0 გვერდი პრეზიდენტის ოფიციალურ ვებ-საიტზე] |სხვადასხვა = |ხელმოწერა = Sandra_Roelofs_Signature.svg }} '''სანდრა ელისაბედ სააკაშვილი-რულოვსი''' ({{lang-nl|Sandra Elisabeth Saakasjvili-Roelofs}}; დ. [[23 დეკემბერი]], [[1968]]) — საქართველოს პირველი ლედი [[2004]]–[[2007]] და [[2008]]–[[2013]] წლებში, [[მიხეილ სააკაშვილი]]ს მეუღლე. დაიბადა [[ნიდერლანდები]]ს ქალაქ [[ტერნეზენი|ტერნეზენში]]. დაამთავრა [[ბრიუსელი]]ს უცხო ენათა ინსტიტუტი და [[სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ინსტიტუტი]]. მიხეილ სააკაშვილს შეხვდა [[1993]] წელს [[სტრასბურგი|სტრასბურგში]]. მოგვიანებით, იმავე წელს [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] გადადიან, სადაც ჯერ [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტში]], შემდეგ კი ჰოლანდიურ იურიდიულ ფირმაში მუშაობდა. [[1996]] წელს წყვილი საქართველოში დაბრუნდა, სადაც რულოვსი [[წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტი|წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტში]], შემდეგ კი ნიდერლანდის სამეფოს საკონსულოში მუშაობს [[თბილისი|თბილისში]]. [[1998]] წელს რულოვსი აფუძნებს საქველმოქმედო ფონდს „სოკო“, რომელიც კურირებს ჰოლანდიური კომპანიების და კერძო პირების მიერ დაფინანსებულ ჰუმანიტარულ პროექტებს. [[1999]]–[[2003]] წლებში რულოვსი [[თსუ|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] მოწვეული ლექტორი იყო, სადაც ის ასევე მუშაობდა საკუთარ სადოქტორო თეზისზე ბელგიაში [[ფრანგული ენა|ფრანგული ენის]] ლინგვისტურ ასპექტებზე. მშობლიური ჰოლანდიურის გარდა სანდრა რულოვსი ასევე ფლობს [[ფრანგული ენა|ფრანგულს]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურს]], [[გერმანული ენა|გერმანულს]], [[რუსული ენა|რუსულსა]] და [[ქართული ენა|ქართულს]]. ქ-ნ რულოვსსა და მიხეილ სააკაშვილს ჰყავთ ორი ვაჟი — ედუარდი და ნიკოლოზი. სანდრა რულოვსი ავტორია ავტობიოგრაფიული წიგნის „იდეალისტის ისტორია“ <ref>Sandra Elisabeth Roelofs: De first lady van Georgië: Het verhaal van een idealiste. Uitgeverij Archipel, Amsterdam/Antwerpen 2005, ISBN 90-6305-170-0.</ref>, რომელიც გამოიცა [[2005]] წელს. 2007 წელს რულოვსი აფუძნებს პირველ კლასიკური მუსიკის რადიოსადგურს მთელს კავკასიაში, [[რადიო მუზა]]ს. [[2019]] წელს იყო [[ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი|ზუგდიდის]] მერობის კანდიდატი გაერთიანებული ოპოზიციიდან. მიიღო 24 096 ხმა (42,83%) და დაიკავა მეორე ადგილი.<ref>[https://archiveresults.cec.gov.ge/results/20190519/index.html cesko.ge]{{Dead link|date=აგვისტო 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> == რესურსები ინტერნეტში == * {{commons-inline|Sandra Roelofs}} * [http://www.president.gov.ge/ge/President/TheFirstLady/Biography/ სანდრა რულოვსის ბიოგრაფია საქართველოს პრეზიდენტის ოფიციალურ საიტზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111101194342/http://president.gov.ge/ge/President/TheFirstLady/Biography |date=2011-11-01 }} == სქოლიო == {{სქოლიოს სია}} {{მიხეილ სააკაშვილი}} {{DEFAULTSORT:რულოვსი, სანდრა}} [[კატეგორია:საქართველოს პირველი ქალბატონები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1968]] [[კატეგორია:დაბადებული 23 დეკემბერი]] [[კატეგორია:მიხეილ სააკაშვილი]] 1ui0y3j6tse0fminhmepdj28fbcnxrt 0 21197 4823921 4647244 2025-07-02T19:10:07Z 37.232.21.225 4823921 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Grand Theatre in Warsaw, 2022, 01.jpg|thumb|350px|ვარშავის დიდი თეატრი]] '''კლასიციზმი''' ({{lang-la|classicus – სამაგალითო}}) — XVII საუკუნის საფრანგეთში წარმოშობილი [[ხელოვნება|ხელოვნებისა]] და [[ლიტერატურა|ლიტერატურის]] მიმდინარეობა.ზოგადად ხელოვნებაში კლასიციზმი ეხება კლასიკურ პერიოდს, დასავლური ტრადიციების კლასიკური ანტიკურობის მაღალ პატივისცემას, სტანდარტების დამყარებას გემოვნებისთვის, რომლის მიბაძვასაც ცდილობენ კლასიკოსები. მისი უწმინდესი სახით, კლასიციზმი არის ესთეტიური ხასიათი, რომელიც ეფუძვნება რომაულ და ბერძნულ კულტურაში დამკვიდრებულ პრინციპებს, ხელოვნებას და ლიტერატურას, აქცენტი კეთდება ფორმაზე, სიმარტივეზე, პროპორციებზე, სტრუქტურის სიცხადეზე, სრულყოფილებაზე და თვშეკავებულ ემოციებზე. == კლასიციზმის ესთეტიკა == კლასიციზმი აბსოლუტური [[მონარქია|მონარქიის]] [[იდეოლოგია|იდეოლოგიის]] ფონზე წარმოიშვა. მისი მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ანტიკურ ხელოვნების ნიმუშთა იდეალურ-ესთეტიკურ ეტალონებად, ნორმებად გამოცხადება. ამ მიმდინარეობას საფუძვლად უდევს [[რაციონალიზმი (არქიტექტურა)|რაციონალიზმი]]. კლასიციზმის [[ესთეტიკა]]ში შემდეგი პრინციპები გაირჩევა: * გონება უპირისპირდება გრძნობას და მთავარ ადგილს იკავებს. * არსებობს აბსოლუტური იდეალი, რომელთან მიახლოვებაც არის [[ხელოვნება|ხელოვნების]] მიზანი. * ბუნების მხატვრული გარდაქმნა ამავე დროს მისი წვდომაცაა. ამდენად, ხელოვნებას ეკისრება სამყაროს იდეალური კანონზომიერებების გამოაშკარავების ფუნქცია. კლასიციზმის ესთეტიკა მხოლოდ მარადიულს აფასებს. * კლასიციზმი ეძებს არა რეალობას ან გამოგონილს, არამედ დამაჯერებლობას, შესაძლებელს, მისაღებს. გამორიცხულია ყველაფერი ექსტრავაგანტური და არაბუნებრივი. დაუშვებელია პუბლიკის შოკირება. * კლასიციზმში შემოქმედს მხოლოდ შთაგონება არ ჰყოფნის, შთაგონებას და წარმოსახვას უნდა აკონტროლებდეს გონება. * სტილზე მუშაობისას ხელოვანმა უნდა მიბაძოს ანტიკურ ავტორებს, რადგან ისინი ეტალონებად მიიჩნევიან. == კლასიციზმი ლიტერატურაში == კლასიციზმი, როგორც დასრულებული [[ლიტერატურა|ლიტერატურული]] მიმდინარეობა, ჩამოყალიბდა [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. მისი დებულებები 1674 წელს [[ნიკოლა ბუალო]]მ ჩამოაყალიბა თავის პოეტურ [[ტრაქტატი|ტრაქტატში]] „პოეტური ხელოვნება“. კლასიციზმმა [[:კატეგორია:ლიტერატურული ჟანრები|ლიტერატურული ჟანრები]] დაჰყო მაღალ და დაბალ ჟანრებად. მაღალ ჟანრებში შედიოდა [[ტრაგედია]], ეპიკური [[პოემა]], [[ოდა]], [[ჰიმნი]]. დაბალ ჟანრებად კი მოიაზრებოდა [[კომედია]], [[იგავ-არაკი]], [[ზღაპარი]]. ჟანრების ურთიერთშერევა იკრძალებოდა. შემოფარგლული იყო [[პერსონაჟი|პერსონაჟებიც]]: მაღალი ჟანრების მოქმედი პირები უნდა ყოფილიყვნენ [[ღმერთი|ღმერთები]], [[მეფე]]ები და [[გმირი]]ს დონეზე ასული [[არისტოკრატი|არისტოკრატები]]. [[ბურჟუაზია|ბურჟუაზიის]] და დაბალი ფენების წარმოდგენა მხოლოდ დაბალ ჟანრებში შეიძლებოდა. კლასიციზმმა [[ტრაგედია|ტრაგედიისათვის]] დაადგინა ე.წ. ,,სამი ერთიანობის" კანონი: დროის (24 საათი), ადგილის (აუცილებლად მეფის სასახლე, ისიც ერთი რომელიმე დარბაზი), და მოქმედების (ტრაგიკული მოქმედების საფუძველი მხოლოდ ერთი [[ინტრიგა]] უნდა ყოფილიყო). [[საფრანგეთი|ფრანგული]] კლასიცისტური [[ლიტერატურა]] წარმოდგენილია [[ნიკოლა ბუალო|ბუალოს]], [[ჟან რასინი|რასინის]], [[პიერ კორნელი|კორნელის]], [[მოლიერი]]ს, მადამ დე ლაფაიეტის, [[ლა ფონტენი]]ს შემოქმედებით. == კლასიციზმი არქიტექტურაში == [[ფაილი:Bolschoi-theater.jpg|thumb|250px|[[ბოლშოი (თეატრი)|მოსკოვის დიდი თეატრი]]]] არქიტექტურაში კლასიციზმმა ფეხი მოიკიდა XVII საუკუნიდან და აქტუალური რჩებოდა XIX საუკუნის დასაწყისამდე. მიმდინარეობის მთავარი დამახასიათებელი თვისება [[ანტიკურობა|ანტიკური]] ხუროთმოძღვრების ფორმებთან მიბრუნება იყო, როგორც ჰარმონიის, უბრალოების, სიმკაცრის, ლოგიკური სიმარტივისა და მონუმენტალობის ეტალონისკენ. კლასიციზმის არქიტექტურისთვის ზოგადად დამახასიათებელია დაგეგმვისა და ფორმის უნიფორმულობა. მის საფუძველს ანტიკურობასთან მიახლოებული ფორმებისა და პროპორციების ორდერი, თავშეკავებული დეკორაციული გაფორმება და რეგულარული სისტემა წარმოადგენდა. == კლასიციზმის ხელოვნება == [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] ევროპის კულტურაში ორი ეპოქალური სტილი: ბაროკო და კლასიციზმი თანაარსებობს. კლასიციზმი, როგორც ერთიანი მხატვრული სისტემა, [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ჩაისახა. მას ხშირად აბსოლუტიზმის კულტურასაც უწოდებენ, რადგან XVII საუკუნის საფრანგეთში აბსოლუტური სახელმწიფოს კლასიკური სახე ჩამოყალიბდა. ამის მიუხედავად, კლასიციზმის ხელოვნება არ უნდა დავიყვანოთ აბსოლუტიზმის მსახურებამდე. კლასიციზმი განადიდებდა არა [[მონარქია|მონარქიისადმი]] უსიტყვო მორჩილებას, არამედ მოქალაქეობრიობის იდეას. ეს მოძღვრება ხელისუფლებისა და ქვეშევრდომებისაგან თანაბრად ითხოვდა გონივრულ ქმედებებს, წესრიგისა და ზომიერებას. კლასიციზმი გააზრებული და რაციონალური ხელოვნებაა. კლასიციზმის თეორეტიკოსებს ხელოვნების მთავარ ამოცანად საზოგადოების აღზრდა მიაჩნდათ. ადვილი მისახვედრია, რომ ასეთი სულისკვეთების ხელოვნების იდეალი ანტიკური სამყარო იყო - მისი ფილოსოფია, მსოფლმხედველობა და ხელოვნება. XVII საუკუნის [[საფრანგეთი]]სათვის დამახასიათებელია კლასიციზმის ნიშნების შერწყმა გვიან [[რენესანსი|რენესანსულ]], გოთურ და [[ბაროკო|ბაროკულ]] ნიშნებთან, თუმცა, ამის მიუხედავად, კლასიციზმი იყო ძირითადი მიმართულება, დანარჩენი კი - მეორეხარისხოვანი. [[ინგლისი|ინგლისური]] კლასიციზმი XVII საუკუნისა დასაწყისიდან ყალიბდება. ეს პერიოდი დაემთხვა ქვეყნის ეკონომიკის ენერგიულ განვითარებას. კლასიციზმის სტილის პირველი მსხვილმასშტაბიანი ნიმუშების ავტორი არქიტექტორი [[ინიგოუ ჯოუნზი]] იყო. ფერწერაში კლასიცისტური მიმართულების საფუძველი ჩაუყარა ფრანგმა [[ნიკოლა პუსენი|ნიკოლა პუსენმა]], რომელიც არა მარტო პრაქტიკოსი, არამედ ბრწყინვალე თეორეტიკოსიც იყო. კლასიციზმის ისტორიული დანიშნულება რაციონალური საწყისის გაგრძელება იყო, თუმცა დროთა განმავლობაში ამ ტენდენციამ ძალზე მშრალი და გონებისმიერი ელფერი მიიღო. ==ლიტერატურა== * "მსოფლიო ხელოვნება" ნანა მაჭარაშვილი, ნინო სილაგაძე == კლასიცისტი მხატვრები == * [[ნიკოლა პუსენი]] * [[კლოდ ლორენი]] * [[შარლ ლებრენი]] * [[ჟოზეფ აბელი]] * [[კლოდ ჟელე]] * [[პიერ მინიარი]] == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.site-magister.com/classicis.htm კლასიციზმი] * [http://www.encyclopedia.com/topic/classicism.aspx#4-1E1:classici-full რენესანსი და კლასიციზმი] {{დასავლური ხელოვნების მიმდინარეობები}} [[კატეგორია:კლასიციზმი| ]] [[კატეგორია:მხატვრული მიმდინარეობები]] [[კატეგორია:ლიტერატურული მიმდინარეობები]] 7a9ra75r10t11wkfxv78yqug6bwh9pn 4823944 4823921 2025-07-02T19:47:33Z Mehman 75871 [[Special:Contributions/37.232.21.225|37.232.21.225]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:ჭა|ჭა]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია 4647244 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Grand Theatre in Warsaw, 2022, 01.jpg|thumb|350px|ვარშავის დიდი თეატრი]] '''კლასიციზმი''' ({{lang-la|classicus – სამაგალითო}}) — XVII საუკუნის საფრანგეთში წარმოშობილი [[ხელოვნება|ხელოვნებისა]] და [[ლიტერატურა|ლიტერატურის]] მიმდინარეობა. == კლასიციზმის ესთეტიკა == კლასიციზმი აბსოლუტური [[მონარქია|მონარქიის]] [[იდეოლოგია|იდეოლოგიის]] ფონზე წარმოიშვა. მისი მნიშვნელოვანი მახასიათებელია ანტიკურ ხელოვნების ნიმუშთა იდეალურ-ესთეტიკურ ეტალონებად, ნორმებად გამოცხადება. ამ მიმდინარეობას საფუძვლად უდევს [[რაციონალიზმი (არქიტექტურა)|რაციონალიზმი]]. კლასიციზმის [[ესთეტიკა]]ში შემდეგი პრინციპები გაირჩევა: * გონება უპირისპირდება გრძნობას და მთავარ ადგილს იკავებს. * არსებობს აბსოლუტური იდეალი, რომელთან მიახლოვებაც არის [[ხელოვნება|ხელოვნების]] მიზანი. * ბუნების მხატვრული გარდაქმნა ამავე დროს მისი წვდომაცაა. ამდენად, ხელოვნებას ეკისრება სამყაროს იდეალური კანონზომიერებების გამოაშკარავების ფუნქცია. კლასიციზმის ესთეტიკა მხოლოდ მარადიულს აფასებს. * კლასიციზმი ეძებს არა რეალობას ან გამოგონილს, არამედ დამაჯერებლობას, შესაძლებელს, მისაღებს. გამორიცხულია ყველაფერი ექსტრავაგანტური და არაბუნებრივი. დაუშვებელია პუბლიკის შოკირება. * კლასიციზმში შემოქმედს მხოლოდ შთაგონება არ ჰყოფნის, შთაგონებას და წარმოსახვას უნდა აკონტროლებდეს გონება. * სტილზე მუშაობისას ხელოვანმა უნდა მიბაძოს ანტიკურ ავტორებს, რადგან ისინი ეტალონებად მიიჩნევიან. == კლასიციზმი ლიტერატურაში == კლასიციზმი, როგორც დასრულებული [[ლიტერატურა|ლიტერატურული]] მიმდინარეობა, ჩამოყალიბდა [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]. მისი დებულებები 1674 წელს [[ნიკოლა ბუალო]]მ ჩამოაყალიბა თავის პოეტურ [[ტრაქტატი|ტრაქტატში]] „პოეტური ხელოვნება“. კლასიციზმმა [[:კატეგორია:ლიტერატურული ჟანრები|ლიტერატურული ჟანრები]] დაჰყო მაღალ და დაბალ ჟანრებად. მაღალ ჟანრებში შედიოდა [[ტრაგედია]], ეპიკური [[პოემა]], [[ოდა]], [[ჰიმნი]]. დაბალ ჟანრებად კი მოიაზრებოდა [[კომედია]], [[იგავ-არაკი]], [[ზღაპარი]]. ჟანრების ურთიერთშერევა იკრძალებოდა. შემოფარგლული იყო [[პერსონაჟი|პერსონაჟებიც]]: მაღალი ჟანრების მოქმედი პირები უნდა ყოფილიყვნენ [[ღმერთი|ღმერთები]], [[მეფე]]ები და [[გმირი]]ს დონეზე ასული [[არისტოკრატი|არისტოკრატები]]. [[ბურჟუაზია|ბურჟუაზიის]] და დაბალი ფენების წარმოდგენა მხოლოდ დაბალ ჟანრებში შეიძლებოდა. კლასიციზმმა [[ტრაგედია|ტრაგედიისათვის]] დაადგინა ე.წ. ,,სამი ერთიანობის" კანონი: დროის (24 საათი), ადგილის (აუცილებლად მეფის სასახლე, ისიც ერთი რომელიმე დარბაზი), და მოქმედების (ტრაგიკული მოქმედების საფუძველი მხოლოდ ერთი [[ინტრიგა]] უნდა ყოფილიყო). [[საფრანგეთი|ფრანგული]] კლასიცისტური [[ლიტერატურა]] წარმოდგენილია [[ნიკოლა ბუალო|ბუალოს]], [[ჟან რასინი|რასინის]], [[პიერ კორნელი|კორნელის]], [[მოლიერი]]ს, მადამ დე ლაფაიეტის, [[ლა ფონტენი]]ს შემოქმედებით. == კლასიციზმი არქიტექტურაში == [[ფაილი:Bolschoi-theater.jpg|thumb|250px|[[ბოლშოი (თეატრი)|მოსკოვის დიდი თეატრი]]]] არქიტექტურაში კლასიციზმმა ფეხი მოიკიდა XVII საუკუნიდან და აქტუალური რჩებოდა XIX საუკუნის დასაწყისამდე. მიმდინარეობის მთავარი დამახასიათებელი თვისება [[ანტიკურობა|ანტიკური]] ხუროთმოძღვრების ფორმებთან მიბრუნება იყო, როგორც ჰარმონიის, უბრალოების, სიმკაცრის, ლოგიკური სიმარტივისა და მონუმენტალობის ეტალონისკენ. კლასიციზმის არქიტექტურისთვის ზოგადად დამახასიათებელია დაგეგმვისა და ფორმის უნიფორმულობა. მის საფუძველს ანტიკურობასთან მიახლოებული ფორმებისა და პროპორციების ორდერი, თავშეკავებული დეკორაციული გაფორმება და რეგულარული სისტემა წარმოადგენდა. == კლასიციზმის ხელოვნება == [[XVII საუკუნე|XVII საუკუნის]] ევროპის კულტურაში ორი ეპოქალური სტილი: ბაროკო და კლასიციზმი თანაარსებობს. კლასიციზმი, როგორც ერთიანი მხატვრული სისტემა, [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ჩაისახა. მას ხშირად აბსოლუტიზმის კულტურასაც უწოდებენ, რადგან XVII საუკუნის საფრანგეთში აბსოლუტური სახელმწიფოს კლასიკური სახე ჩამოყალიბდა. ამის მიუხედავად, კლასიციზმის ხელოვნება არ უნდა დავიყვანოთ აბსოლუტიზმის მსახურებამდე. კლასიციზმი განადიდებდა არა [[მონარქია|მონარქიისადმი]] უსიტყვო მორჩილებას, არამედ მოქალაქეობრიობის იდეას. ეს მოძღვრება ხელისუფლებისა და ქვეშევრდომებისაგან თანაბრად ითხოვდა გონივრულ ქმედებებს, წესრიგისა და ზომიერებას. კლასიციზმი გააზრებული და რაციონალური ხელოვნებაა. კლასიციზმის თეორეტიკოსებს ხელოვნების მთავარ ამოცანად საზოგადოების აღზრდა მიაჩნდათ. ადვილი მისახვედრია, რომ ასეთი სულისკვეთების ხელოვნების იდეალი ანტიკური სამყარო იყო - მისი ფილოსოფია, მსოფლმხედველობა და ხელოვნება. XVII საუკუნის [[საფრანგეთი]]სათვის დამახასიათებელია კლასიციზმის ნიშნების შერწყმა გვიან [[რენესანსი|რენესანსულ]], გოთურ და [[ბაროკო|ბაროკულ]] ნიშნებთან, თუმცა, ამის მიუხედავად, კლასიციზმი იყო ძირითადი მიმართულება, დანარჩენი კი - მეორეხარისხოვანი. [[ინგლისი|ინგლისური]] კლასიციზმი XVII საუკუნისა დასაწყისიდან ყალიბდება. ეს პერიოდი დაემთხვა ქვეყნის ეკონომიკის ენერგიულ განვითარებას. კლასიციზმის სტილის პირველი მსხვილმასშტაბიანი ნიმუშების ავტორი არქიტექტორი [[ინიგოუ ჯოუნზი]] იყო. ფერწერაში კლასიცისტური მიმართულების საფუძველი ჩაუყარა ფრანგმა [[ნიკოლა პუსენი|ნიკოლა პუსენმა]], რომელიც არა მარტო პრაქტიკოსი, არამედ ბრწყინვალე თეორეტიკოსიც იყო. კლასიციზმის ისტორიული დანიშნულება რაციონალური საწყისის გაგრძელება იყო, თუმცა დროთა განმავლობაში ამ ტენდენციამ ძალზე მშრალი და გონებისმიერი ელფერი მიიღო. ==ლიტერატურა== * "მსოფლიო ხელოვნება" ნანა მაჭარაშვილი, ნინო სილაგაძე == კლასიცისტი მხატვრები == * [[ნიკოლა პუსენი]] * [[კლოდ ლორენი]] * [[შარლ ლებრენი]] * [[ჟოზეფ აბელი]] * [[კლოდ ჟელე]] * [[პიერ მინიარი]] == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.site-magister.com/classicis.htm კლასიციზმი] * [http://www.encyclopedia.com/topic/classicism.aspx#4-1E1:classici-full რენესანსი და კლასიციზმი] {{დასავლური ხელოვნების მიმდინარეობები}} [[კატეგორია:კლასიციზმი| ]] [[კატეგორია:მხატვრული მიმდინარეობები]] [[კატეგორია:ლიტერატურული მიმდინარეობები]] ptmkgk7rlpl8kpxlujn9af3xlu0f55z 0 27484 4823857 4777307 2025-07-02T16:14:14Z 2A02:B021:F03:D012:38AB:17FE:19C7:4F86 4823857 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Umberto Boccioni 002.jpg|thumb|300px|უმბერტო ბაჩონი]] [[ფაილი:Umberto Boccioni 001.jpg|thumb|250px|]] [[ფაილი:Casa Sant'Elia.jpg|thumb|right|]] '''ფუტურიზმი''' — [[ავანგარდიზმი|ავანგარდისტული]] მიმდინარეობა [[ხელოვნება|ხელოვნებასა]] და [[ლიტერატურა|ლიტერატურაში]]. წარმოიშვა [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში [[იტალია]]ში. ფუტურიზმი რეალისტური ხელოვნების უარყოფის საფუძველზე შეიქმნა [[1907]]—[[1909]] წლებში [[იტალია|იტალიაში]]. ფუტურისტული ხელოვნების მიზანი არის არა გარემომცველი სინამდვილის ასახვა და შეცნობა, არამედ ახალი რეალობის შექმნა. [[ფრანჩესკო ფილიპინი]] იყო [[უმბერტო ბოჩიონის]] ფერწერის ადრეული ეტაპის მნიშვნელოვანი სამაგალითო წყარო. მის მიერ [[ლომბარდია|ლომბარდიის]] [[სასოფლო პეიზაჟი|სასოფლო პეიზაჟის]] დამუშავება — რომელიც ხასიათდება [[კომპოზიცია (სახვითი ხელოვნება)|ჰორიზონტალური სტრუქტურით]], [[ქალი ფიგურა|ქალის ფიგურის]] [[სოფელი|სასოფლო]] გარემოში არსებობითა და [[განათება (ხელოვნება)|ატმოსფერული შუქით]] — ბოჩიონისთვის წარმოადგენდა ძირეულ [[ფიგურატიული მოდელი|ფიგურატიულ მოდელს]] და პოეტურ წყაროს მის [[ხელოვნების განათლება|შემოქმედებით ფორმირებაში]].<ref>ვ. ტერაროლი (რედ.), ''Francesco Filippini. Catalogo generale delle opere'', Skira, მილანი, 1999, გვ. 112–115.</ref><ref>მ. კარა, ''La pittura moderna in Italia'', Treves, მილანი, 1919, გვ. 34–38.</ref> [[1903]]-დან [[1908]] წლამდე, ფუტურიზმამდე, უმბერტო ბოჩიონიმ განავითარა [[ფიგურატიული ხედვა]], რომელიც მჭიდროდ იყო დაკავშირებული [[ნატურალიზმი (ხელოვნება)|პოსტკაპილიატური ნატურალიზმის]] ტრადიციებთან, რომლის ერთ-ერთი წამყვანი ფიგურაც ფილიპინი იყო. როგორც აღნიშნავს [[ენრიკო კრისპოლტი]], ფრანჩესკო ფილიპინის [[სასოფლო პეიზაჟი]] ბოჩიონის ადრეული პერიოდის შეუდარებელ ვიზუალურ მოდელს წარმოადგენდა.<ref>ენრიკო კრისპოლტი, ''Boccioni. Catalogo generale'', Electa, მილანი, 1971, ტ. I, გვ. 42.</ref> [[XIX საუკუნე|მე-19 საუკუნის]] ლომბარდიული ნატურალიზმისა და ბოჩიონის ადრეული ვიზუალური ძიებების უწყვეტობა უსვამს ხაზს ფრანჩესკო ფილიპინის [[წინამორბედი|წინამორბედ]] როლს ფუტურისტული ფიგურატიული ენის ჩამოყალიბებაში.<ref>ვ. ტერაროლი (რედ.), ''Francesco Filippini. Catalogo generale delle opere'', Skira, მილანი, 1999.</ref><ref>ფ. რუსოლი, ''Arte e società in Italia'', Garzanti, მილანი, 1964, გვ. 201.</ref> ფუტურიზმი ავანგარდისტულ მიმდინარეობებს შორის ყველაზე რადიკალურია. ფუტურიზმის პირველი (1909 წ.) და მეორე მანიფესტის (1910 წ.) ავტორია ავანგარდიზმი [[ფილიპო ტომაზო მარინეტი]]. მანიფესტში ხაზგასმულია მოძრაობისა და სიჩქარის სილამაზე, საფრთხისა და ამბოხის სიყვარული. ომი მიჩნეულია სამყაროს დასუფთავების საშუალებად. მარინეტი [[პოეზია|პოეზიაში]] მოითხოვდა სიტყვათა თავისუფლებას, განცდისა და გამოხატვის თანადროულობას, პუნქტუაციის რღვევას, სინტაქსის უარყოფას. ფუტურისტები აცხადებენ, რომ თანამედროვე ცხოვრებას მეტყველების მხოლოდ ტელეგრაფიული სტლი უხდება: წყვეტილი სიტყვები, ამოძახილები, ზმნების გამოტოვება, მრავალწერტილი. ყოველივე ეს დაძაბული ნერვული მდგომარეობის და დინამიზმის გამოხატვის საშუალებაა. ფუტურისტები უარყოფდნენ მთელ კლასიკურ მემკვიდრეობას. მათი აზრით ფუტურისტული სურათის ან ნაწარმოების მშვენიერება რომ გაიგო, საჭიროა ადამიანის სული განიწმინდოს, გონება გათავისუფლდეს წარსულის კულტურის გადმონაშთებისგან. [[რუსული ლიტერატურა|რუსულ ლიტერატურაში]] ფუტურიზმი '''კუბოფუტურიზმის''' სახელით შევიდა. მისი წარმომადგენლები არიან [[ვლადიმერ მაიაკოვსკი]], [[კაზიმირ მალევიჩი]] და ა.შ. ფუტურიზმმა გამოძახილი ჰპოვა [[ქართული ლიტერატურა|ქართულ ლიტერატურაშიც]]. [[1924]] წელს საქართველოში დაარსდა პირველი ფუტურისტული ჟურნალი ''H₂SO₄''. ფუტურისტი მხატვრები, [[ბალლა, ჯაკომო|ჯაკომო ბალლა]], [[ბოჩონი, უმბერტო|უმბერტო ბოჩონი]], [[კარა, კარლო|კარლო კარა]], [[ჯინო სევერინი]], [[რუსოლო, ლუიჯი|ლუიჯი რუსოლო]] იყენებენ დივიზიონისტურ ტექნიკას და [[კუბიზმი|კუბისტურ]] ელემენტებს, ერთმანეთში ურევენ ფორმებს, რიტმებს, ფერებსა და შუქ-ჩრდილებს რათა დინამიკური შეგრძნება, სულიერი მდგომარეობისა და ხილული სამყაროს მრავალგვარი სტრუქტურების თანადროულობა გამოხატონ. == ფუტურისტები == [[ფაილი:Plakat mayakowski gross.jpg|thumb|250px|მაიაკოვსკის აგიტპროპ პოსტერი.]] * [[ბალლა, ჯაკომო]] * [[ბოჩონი, უმბერტო]] * [[კარა, კარლო]] * [[კაზატი, ამბროჯო]] * [[კონტი, პრიმო]] * [[დეპერო, ფორტუნატო]] * [[დავიდ ბურლიუკი]] * [[ბურლიუკი, ვლადიმერ]] * [[მაზონი, ანჯო]] * [[როსოლო, ლუიჯი]] * [[ჯინო სევერინი]] ==იხილეთ აგრეთვე== *[[ფუტურისტ-ლეფელები]] ==ლიტერატურა== {{ქსე|10|434|აბულაძე მ.}} == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.ditl.info/arttest/art1954.php ფუტურიზმის განსაზღვრება, ანალიზი, კომენტარები.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061118070700/http://www.ditl.info/arttest/art1954.php |date=2006-11-18 }} * http://www.futurism.org.uk/ * http://www.neofuturists.org * http://www.nyneofuturists.org * [http://www.rebel.net/~futurist/indiceframe.htm იტალიური ფუტურისტული არქიტექტურა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061023195901/http://www.rebel.net/~futurist/indiceframe.htm |date=2006-10-23 }} {{დასავლური ხელოვნების მიმდინარეობები}} [[კატეგორია: მხატვრული მიმდინარეობები]] [[კატეგორია:ლიტერატურული მიმდინარეობები]] crdz6xxusqmcy6io7jcb4jaxi9bd6b5 14 29005 4823812 3413287 2025-07-02T15:43:03Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823812 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ქართული კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ქართული ხელოვნება]] c6o9nfqkmr7779hl38jfel1y5o6axqu 14 29007 4823811 3543713 2025-07-02T15:42:58Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823811 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of France}} [[კატეგორია:ხელოვნება საფრანგეთში]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა საფრანგეთში]] mxf3azujehp0upf798dj9qc2du4m3r1 4823841 4823811 2025-07-02T15:46:37Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823841 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of France}} [[კატეგორია:ხელოვნება საფრანგეთში]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა საფრანგეთში]] m6z56zarxuiaaqai0pcqkjokulosxp8 14 29008 4823791 3535961 2025-07-02T15:40:14Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823791 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of the United States}} [[კატეგორია:ხელოვნება აშშ-ში]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ამერიკის შეერთებულ შტატებში]] [[კატეგორია:ინდუსტრიები აშშ-ში]] [[კატეგორია:აშშ-ის მასმედია]] [[კატეგორია:ჩრდილოამერიკული კინო ქვეყნის მიხედვით]] mb3lznburjalr4o0i3ht4tfyu3eeeeh 14 29160 4823799 3413278 2025-07-02T15:41:16Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823799 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Spain}} [[კატეგორია:ესპანეთი|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] 9rpjgbkfcvbdjfpwpcir67sweqvd574 4823800 4823799 2025-07-02T15:41:28Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823800 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Spain}} [[კატეგორია:ესპანეთი|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] qe8wluj7dcvpjrsdyz39kqd22pt7tf8 4823834 4823800 2025-07-02T15:46:02Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823834 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Spain}} [[კატეგორია:ესპანეთი|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] c22gl8h797xrxv8ulzvdsyzu1r16vew 14 29249 4823802 3531551 2025-07-02T15:41:41Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823802 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Japan}} [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ხელოვნება იაპონიაში]] [[კატეგორია:გართობა იაპონიაში]] rswaquvxe4flfalgeqnpfjpeeskvnh7 4823821 4823802 2025-07-02T15:44:07Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823821 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Japan}} [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ხელოვნება იაპონიაში]] [[კატეგორია:გართობა იაპონიაში]] pika9awgko5qsrhxxdiuutoufahir3g 14 29367 4823775 3413284 2025-07-02T15:37:04Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823775 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Russia}} [[კატეგორია:რუსული კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] bdwt4q89pejspen7lik0w5nzkun4swa 14 30789 4823804 3413282 2025-07-02T15:41:50Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823804 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Italy}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:იტალიური კულტურა|კინო]] 4f6csnhhaiu6fltyx4dtgzb3gf1mnk0 0 31758 4823961 4798079 2025-07-02T20:31:45Z BRUTE 12555 /* ხასიათი */ 4823961 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ეკონომისტი}} '''ადამ სმითი''' ({{lang-en|Adam Smith}}); (სავარაუდოდ დ. [[5 ივნისი]], [[1723]], [[კერკოლდი]], [[შოტლანდია]] ― გ. [[17 ივლისი]], [[1790]], [[ედინბურგი]]) — [[შოტლანდიელები|შოტლანდიელი]] პოლიტიკური ეკონომისტი და ფილოსოფოსი, შოტლანდიური [[განმანათლებლობა|განმანათლებლობის]]<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/history/scottishhistory/enlightenment/features_enlightenment_enlightenment.shtml|title=BBC - History - Scottish History|website=www.bbc.co.uk}}</ref> საკვანძო ფიგურა და თანამედროვე ეკონომიკური თეორიის ერთ-ერთი ფუძემდებელი. მას ხშირად „ეკონომიკის მამას“<ref name="AS1"> * {{cite journal |last1=Brown |first1=Vivienne |date= 5 December 2008 |title=Mere Inventions of the Imagination': A Survey of Recent Literature on Adam Smith |url=https://www.cambridge.org/core/journals/economics-and-philosophy/article/mere-inventions-of-the-imagination-a-survey-of-recent-literature-on-adam-smith/E82D64B07E411991C03510FC1BD3E040 |journal=[[Cambridge University Press]] |volume= 13|issue= 2 |pages=281–312 |doi=10.1017/S0266267100004521 |access-date=20 July 2020| issn = 0266-2671 }} * {{cite book |last=Berry |first=Christopher J.|date=2018 |title=Adam Smith Very Short Introductions Series |url=https://books.google.com/books?id=irRwDwAAQBAJ&q=Adam+Smith++Father+of+economics |publisher=[[Oxford University Press]] |page=101 |isbn=978-0-198-78445-6}} * {{Cite web|url=https://www.investopedia.com/updates/adam-smith-economics/|title=Adam Smith: The Father of Economics|last=Sharma|first=Rakesh|website=Investopedia|access-date=2019-02-20}}</ref> ან „კაპიტალიზმის მამას“<ref name="AS2"> * {{Cite web|url=https://www.bbc.co.uk/programmes/w3csvsfb|title=Adam Smith: Father of Capitalism|website=www.bbc.co.uk|access-date=2019-02-20}} * {{cite journal |last1=Bassiry |first1=G. R. |last2= Jones|first2=Marc |date=1993 |title=Adam Smith and the ethics of contemporary capitalism |journal=[[Journal of Business Ethics]] |volume= 12 |issue=1026 |pages=621–627 |doi= 10.1007/BF01845899|s2cid=51746709 }} * {{cite journal |last1=Newbert |first1=Scott L.|date=30 November 2017 |title=Lessons on social enterprise from the father of capitalism: A dialectical analysis of Adam Smith |journal=[[Academy of Management Journal]] |volume=2016 |issue=1 |page=12046|doi=10.5465/ambpp.2016.12046abstract |issn=2151-6561}} * {{cite book |last=Rasmussen |first=Dennis C. |date=28 August 2017 |title=The Infidel and the Professor: David Hume, Adam Smith, and the Friendship That Shaped Modern Thought |url=https://archive.org/details/infidelprofessor0000rasm |publisher=[[Princeton University Press]] |page=[https://archive.org/details/infidelprofessor0000rasm/page/12 12] |isbn=978-1-400-88846-7}}</ref> უწოდებენ. სმითს ეკუთვნის ორი კლასიკური ნაშრომი: „თეორია მორალური გრძნობების შესახებ“ (1759) და „[[გამოკვლევა ხალხთა სიმდიდრის ბუნებისა და მიზეზების შესახებ]]“ (1776). ამ უკანასკნელის (შემოკლებით „ხალხთა სიმდიდრე“) შექმნას ავტორმა 9 წელი მოანდომა და სწორედ მას მიიჩნევენ სმითის უდიდეს ნამუშევრად ([[Magnum opus]]), ასევე - პირველ მოდერნულ ეკონომიკურ ნაშრომად, რომელშიც სმითი აყალიბებს თავის თეორიას „აბსოლუტური უპირატესობის“<ref>{{Cite web|url=https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/economics/what-is-absolute-advantage/|title=Absolute Advantage – Ability to Produce More than Anyone Else|website=Corporate Finance Institute|language=en-US|access-date=2019-02-20}}</ref> შესახებ. სმითმა განათლება [[სოციალური ფილოსოფია|სოციალური ფილოსოფიის]] მიმართულებით [[გლაზგო|გლაზგოსა]] და [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდის უნივერსიტეტებში]] მიიღო, სადაც შოტლანდიელი [[ჯონ სნელი|ჯონ სნელის]] მიერ დაწესებული სტიპენდიით მოსარგებლე პირველი სტუდენტი გახდა. უნივერსიტეტის დასრულების შემდეგ [[ედინბურგის უნივერსიტეტი|ედინბურგის უნივერსიტეტში]],<ref>{{Cite web|url=https://www.undiscoveredscotland.co.uk/usbiography/s/adamsmith.html|title=Adam Smith: Biography on Undiscovered Scotland|website=www.undiscoveredscotland.co.uk|access-date=2019-07-30}}</ref> საჯარო ლექციებს კითხულობდა, რასაც შედეგად მისი [[დეივიდ იუმი|დეივიდ იუმთან]] კოლაბორაცია მოჰყვა. იყო გლაზგოს უნივერსიტეტის მორალური ფილოსოფიის პროფესორი და სწორედ ამ პერიოდში დაწერა და გამოაქვეყნა „თეორია მორალური გრძნობების შესახებ“. მოგვიანებით, სმითი კერძო მასწავლებელი გახდა, რამაც ევროპაში ემოგზაურობის და ეპოქის სხვა ინტელექტუალურ ფიგურებთან შეხვედრის შესაძლებლობა მისცა. სმითმა შექმნა [[თავისუფალი ბაზარი|თავისუფალი ბაზრის]] კლასიკური ეკონომიკური თეორიის საფუძვლები. „ხალხთა სიმდიდრე“ ეკონომიკის თანამედროვე, აკადემიური დისციპლინის წინამორბედად იქცა. ამ და სხვა შრომებში ჩამოაყალიბა [[შრომის დანაწილება|შრომის დანაწილების]] კონცეპტი და ახსნა, როგორ იქმნება ეკონომიკური კეთილდღეობა კერძო, რაციონალური ინტერესებისა და კონკურენციისაგან. სმითი თავისი დროის საკამათო მოაზროვნე იყო და როგორც მისი ზოგადი მიდგომები, ასევე მისი წერის სტილი, სატირის ობიექტიც გამხდარა ისეთი მწერლებისგან, როგორიც იყო [[ჰორას უოლპოლი]].<ref>{{cite web |last1=John |first1=McMurray |title=Capitalism's 'Founding Father' Often Quoted, Frequently Misconstrued |url=https://www.investors.com/news/management/leaders-and-success/capitalisms-founding-father-often-quoted-frequently-misconstrued/ |website=Investor.com |date=19 March 2017 |accessdate=31 May 2019}}</ref> == ბიოგრაფია == === ადრეული ცხოვრება === ადამ სმითი [[შოტლანდია]]ში, ფაიფის ოლქში, [[კერკოლდი|კერკოლდში]] დაიბადა. მამამისი, ასევე ადამ სმითი, მწერალი, ადვოკატი, სამხედრო პროკურორი და კერკოლდის სასაზღვრო პუნქტის კონტროლიორი იყო,<ref name="rae 1895 1">{{harvnb|Rae|1895|p=1}}</ref> ხოლო დედა მარგარეტ დუგლასი მიწათმფლობელი ჯონ დუგლასის ქალიშვილი იყო. მათ 1720 წელს იქორწინეს. მამამისი ადამის დაბადებიდან ორ თვეში დაიღუპა. ადამის შოტლანდიის ეკლესიაში, კერძოდ კი კერკოლდში მონათვლის თარიღად [[1723]] წლის [[5 ივნისი]] ითვლება,<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=12}}</ref> ამავე თარიღს განიხილავენ მისი დაბადების თარიღადაც, რომელიც სინამდვილეში უცნობია.<ref name="rae 1895 1">{{harvnb|Rae|1895|p=1}}</ref> სმითის ბავშვობის შესახებ არსებული ცნობები მისი ბიოგრაფის, შოტლანდიელი ჟურნალისტის [[ჯონ რეი|ჯონ რეის]] დამსახურებაა. მანვე გააკეთა ჩანაწერი იმის შესახებ, თუ როგორ ჰყავდათ 3 წლის სმითი ტყვედ ბოშებს, მანამ სანამ მის დასახსნელად არ მივიდნენ სხვები.{{efn|In ''Life of Adam Smith'', Rae writes: "In his fourth year, while on a visit to his grandfather's house at Strathendry on the banks of the Leven, [Smith] was stolen by a passing band of gypsies, and for a time could not be found. But presently a gentleman arrived who had met a Romani woman a few miles down the road carrying a child that was crying piteously. Scouts were immediately dispatched in the direction indicated, and they came upon the woman in Leslie wood. As soon as she saw them she threw her burden down and escaped, and the child was brought back to his mother. [Smith] would have made, I fear, a poor gypsy."<ref name="rae 1895 5" />}}<ref>{{Cite web|url=https://fife-placenames.glasgow.ac.uk/placename/?id=1451|title=Fife Place-name Data :: Strathenry|website=fife-placenames.glasgow.ac.uk}}</ref> სმითს დედასთან განსაკუთრებით ახლო ურთიერთობა ჰქონდა, სავარაუდოდ სწორედ დედა უჭერდა მხარს მის აკადემიურ მისწრაფებებს. 1729–1737 წლებში სმითი სწავლობდა კერკოლდის თვითმმართველ სკოლაში, რომელსაც ჯონ რეი ახასიათებს, როგორც იმდროინდელი შოტლანდიის ერთ-ერთ საუკეთესო საშუალო სკოლას.<ref name="rae 1895 5">{{harvnb|Rae|1895|p=5}}</ref> სწავლობდა [[ლათინური ენა|ლათინურ ენას]], [[მათემატიკა]]ს, [[ისტორია]]სა და [[წერა]]ს. === ფორმალური განათლება === სმითმა გლაზგოს უნივერსიტეტში სწავლა [[1737]] წელს, 14 წლისამ დაიწყო. უნივერსიტეტში იგი შოტლანდიელი განმანათლებლოს [[ფრენსის ჰატჩესონი]]ს ხელმძღვანელობით სწავლობდა [[ეთიკა]]ს. სწორედ აქ ჩამოყალიბდა მისი სწრაფვა თავისუფლების, გონებრივი განვითარებისა და სიტყვის თავისუფლებისკენ. [[1740]] წელს მიიღო ხელოვნების მაგისტრის ხარისხი და ნაწილობრივი სტიპენდია [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი|ოქსფორდის უნივერსიტეტში]] სწავლის გასაგრძელებლად, სადაც [[1746]] წლამდე სწავლობდა [[ფილოსოფია]]სა და [[ლიტერატურა]]ს.<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=22}}</ref> სმითის გლაზგოს უნივერსიტეტის სწავლების ხარისხს ოქსფორდზე უპირატესად მიიჩნევდა. მისი აზრით, ოქსფორდში ინტელექტურალურად დამთრგუნველი გარემო იყო.<ref name="Bussing-Burks 2003 41">{{harvnb|Bussing-Burks|2003|p=41}}</ref> „ხალხთა სიმდიდრის“ მეხუთე წიგნის მეორე თავში სმითი წერდა: "ოქსფორდის უნივერსიტეტში პროფესორთა უმეტესობას ამდენი წლის განმავლობაში სწავლებაზე პრეტენზიაც კი აღარ აქვს.“ იგი მეგობრებთან ჩიოდა, რომ ერთხელ ოქსფორდის უნივერსიტეტის ადმინისტრაციის წარმომადგენლებმა დეივიდ ჰიუმის ნაშრომის [[ტრაქტატი ადამიანის ბუნების შესახებ|„ტრაქტატი ადამიანის ბუნების შესახებ]]“ კითხვისას გამოიჭირეს, წიგნი ჩამოართვეს და მკაცრად დასაჯეს.<ref name="rae 1895 5" /><ref name="rae 1895 24">{{harvnb|Rae|1895|p=24}}</ref><ref name="Buchholz 1999 12">{{harvnb|Buchholz|1999|p=12}}</ref> უილიამ რობერტ სკოტის თანახმად, „ოქსფორდი [სმითის დროს] მხოლოდ მცირედით, თუკი საერთოდ რამით, დაეხმარა მის ნაშრომებს.“<ref>{{cite book |title=Introductory Economics |url=https://archive.org/details/economics0000krug |publisher=New Age Publishers |isbn=81-224-1830-9 |page=[https://archive.org/details/economics0000krug/page/4 4]|date=December 2006 }}</ref> მიუხედავად ამისა, სმითმა ოქსფორდში ყოფნისას მაინც მოახერხა რამდენიმე დამოუკიდებლად შეესწავლა რამდენიმე საგანი [[ბოდლეანის ბიბლიოთეკა|ბოდლეანის ბიბლიოთეკის]] თაროებზე ნაპოვნი წიგნების დახმარებით.<ref name="rae 1895 22">{{harvnb|Rae|1895|p=22}}</ref> მისი წერილების მიხედვით, როცა თვითგანათლებით არ იყო დაკავებული, ოქსფორდი მას უბედურს ხდიდა.<ref name="rae 1895 24–25">{{harvnb|Rae|1895|pp=24–25}}</ref> სწავლის დასასრულს სმითს პერიოდული ცახცახი ტანჯავდა, სავარაუდოდ ნერვული აშლილობის სიმპტომი.<ref name="Bussing-Burks 2003 42">{{harvnb|Bussing-Burks|2003|p=42}}</ref> 1746 წელს, მისი სტიპენდიის ამოწურვამდე, სმითმა ოქსფორდი დატოვა.<ref name="Bussing-Burks 2003 42" /><ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=29}}</ref> „ხალხთა სიმდიდრის“ მეხუთე წიგნში სმითი ინგლისის უნივერსიტეტების სწავლების დაბალ ხარისხსა და დაბალ ინტელექტუალურ აქტივობაზე წერდა, ადარებდა რა მათ შოტლანდიის უნივერსიტეტებს. სმითი ამ ნაკლოვანებების ერთ-ერთ მიზეზს, ოქსფორდის კოლეჯების უხვ დაფინანსებასა და [[კემბრიჯის უნივერსიტეტი| კემბრიჯის უნივერსიტეტის]] პროფესორების მიერ მოზიდული სტუდენტების რაოდენობისგან დამოუკიდებელი ანაზღაურების წესში ხედავდა, ხოლო მეორე პრობლემად იმ ფაქტს მიიჩნევდა, რომ ინტელექტუალებისთვის პროფესორობაზე კომფორტული კარიერა [[ინგლისის ეკლესია]]ში წინამძღვრობა იყო.<ref name="Buchholz 1999 12" /> ოქსფორდში სმითის უთანხმოებები შესაძლოა მისი საყვარელი მასწავლებლის ფრენსის ჰატჩესონის არყოფნის შედეგიც ყოფილიყო. ჰატჩესონი გლაზგოს უნივერსიტეტში მისი დროის ერთ-ერთ საუკეთესო ლექტორად ითვლებოდა და სტუდენტების, კოლეგების და უბრალო მსმენელების მოწონებსა და აღფრთოვანებას იმსახურებდა მისი მგზნებარე და ღრმა ლექციების (ზოგჯერ საჯარო) გამო. მისი ლექციები არა უბრალოდ ფილოსოფიის სწავლებას ისახავდა მიზნად, ამასთანავე იგი ცდილობდა მისი სტუდენტები ამ ფილოსოფიის განსხეულებად ექცია, სწორედ ამიტომ „ფილოსოფიის მქადაგებლის“ მეტსახელი დაიმსახურა. განსხვავებით სმითისგან, ჰატჩესონი არ იყო სისტემური მოაზროვნე, სტუდენტებზე იგი უფრო მეტად თავისი პიროვნებით და ლექციის წაკითხვის მეთოდით ახდენდა გავლენას, რის გამოც პატივისცემის ნიშნახ მას „დაუვიწყარ ჰატჩესონს“ ეძახდნენ. ამ ეპითეტით სმითი კორესპონდენციებში მხოლოდ ორ ადამიანს მოიხსენიებდა - მის მეგობარ დეივიდ ჰიუმს და გავლენიან მენტორს ფრენსის ჰატჩესონს.<ref>Scott, W.&nbsp;R. "The Never to Be Forgotten Hutcheson: Excerpts from W.&nbsp;R. Scott," ''Econ Journal Watch 8(1):'' 96–109, January 2011.[http://econjwatch.org/articles/the-never-to-be-forgotten-hutcheson-excerpts-from-wr-scott] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131228233945/http://econjwatch.org/articles/the-never-to-be-forgotten-hutcheson-excerpts-from-wr-scott|date=28 December 2013}}</ref> ===კარიერა=== [[1748]]—<nowiki/>[[1750]] წლებში სმითი [[ლორდ კეიმზი]]ის პატრონაჟითა და ედინბურგის ფილოსოფიური საზოგადოების ფინანსური მხარდაჭირით საჯარო ლექციებს კითხულობდა [[ედინბურგი|ედინბურგის]] უნივერსიტეტში.<ref>{{Cite web|url=https://www.biography.com/scholar/adam-smith|title=Adam Smith|website=Biography|language=en-us|access-date=2019-07-30}}</ref> სალექციო თემები მოიცავდა [[რიტორიკა]]ს, [[ბუნებითი სამართალი|ბუნებით სამართალსა]] და მხატვრულ [[ლიტერატურა]]ს,<ref>Smith, A. ([1762] 1985) ''Lectures on Rhetoric and Belles Lettres'' [1762]. vol. IV of the Glasgow Edition of the ''Works and Correspondence of Adam Smith'' (Indianapolis: Liberty Fund, 1984). Retrieved 16 February 2012</ref> მოგვიანებით კი - „სიმდიდრის პროგრესსის“ საკითხებს. სწორედ ამ უკანასკნელ თემაზე წაკითხულ ლექციებში ახსნა თავისი ეკონომიკური ფილოსოფია „აშკარა და მარტივი [[ბუნებრივი უფლებები და სამართლებრივი უფლებები|ბუნებითი თავისუფლების]] სისტემის“ გამოყენებით. მიუხედავად იმისა, რომ სმითი არ იყო გაწაფული საჯაროდ გამოსვლაში, მისი ლექციები წარმატებით წარიმართა.<ref name="Bussing-Burks 2003 43">{{harvnb|Bussing-Burks|2003|p=43}}</ref> 1750 წელს სმითი ფილოსოფოს დეივიდ ჰიუმს შეხვდა, რომელიც სმითზე ათ წელზე მეტით უფროსი იყო. მათი ნაშრომები ისტორიას, პოლიტიკას, ფილოსოფიას, ეკონომიკსა და რელიგიას ეხებოდა, რითაც სმითსა და ჰიუმს უფრო მეტი ინტელექტუალური და პიროვნული საერთო ჰქონდათ ერთმანეთთან, ვიდრე შოტლანდიური განმანათლებლობის სხვა წარმომადგენლებთან.<ref>{{cite encyclopedia |title=Smith, Adam (bap. 1723, d. 1790) |encyclopedia=[[Dictionary of National Biography]] |publisher=[[Oxford University Press]] |date=September 2004 |author=Winch, Donald}}</ref> [[1751]] წლიდან [[ლოგიკა|ლოგიკის]] პროფესორი გლაზგოს უნივერსიტეტში, [[1752]] წლიდან — ზნეობრივი ფილოსოფიის პროფესორი<ref name="Bussing-Burks 2003 43" /> და ედინბურგის ფილოსოფიური საზოგადოების არჩეული წევრი გახდა. საზოგადოებას სმითი ლორდ კეიმზმა წარუდგინა. სმითი აკადემიურ სივრცეში 13 წლის განმავლობაშ მოღვაწეობდა და ამ წლებს თავად მისი ცხოვრების „ყველაზე სასარგებლო და მაშასადამე, ყველაზე ბედნიერ და საპატიო პერიოდად“ თვლიდა.<ref name="rae 1895 42">{{harvnb|Rae|1895|p=42}}</ref> [[1755]] წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველი სტატიები ჟურნალში „ედინბურგული მიმოხილვა“. [[1759]] წელს გამოაქვეყნა თავისი ფილოსოფიური ნაშრომი [[„თეორია მორალური გრძნობების შესახებ“]], რომელიც გლაზგოში წაკითხულ ზოგიერთ ლექციას აერთიანებდა. ნაშრომის საკვანძო საკითხი ადამიანის მორალურობა, კერძოდ მორალის აგენტსა და მაყურებელს ანუ ინდივიდსა და საზოგადოების სხვა წევრებს შორის თანაგრძნობაზე დამოკიდებულება, წარმოადგენდა. ამ ფენომენს სმითი „საზიარო თანაგრძნობას“ უწოდებდა და მას მორალური გრძნობების საფუძვლად მიიჩნევდა. განსხვავებით ჰატჩესონისა და ჰიუმის მორალური თეორიებისაგან განსხვავებით, მისი ახსნა არ ეფუძნებოდა არც „მორალური გრძნობის“ და არც [[უტილიტარიზმი|სარგებლის]] კონცეპტებს, არამედ საერთო თანაგრძნობას, ცნებას, რომლის არსიც ყველაზე უკეთ გამოხატულია XX საუკუნეში შექმნილ ტერმინში [[ემპათია]] (სხვა არსების მიერ განცდილი გრძნობების ამოცნობის უნარი). ნაშრომის „თეორია მორალური გრძნობების შესახებ" გამოქვეყნების შემდეგ სმითი იმდენად პოპულარული გახდა, რომ მდიდარმა სტუდენტებმა მსოფლიოს სხვადასხვა უნივერსიტეტებიდან და სკოლებიდან გლაზგოში დაიწყეს ჩამოსვლა მასთან სასწავლად.<ref>{{harvnb|Buchholz|1999|p=15}}</ref> შემდგომ პერიოდებში სმითის ყურადღებამ [[იურისპრუდენცია|იურისპრუდენციისა]] და ეკონომიკის საკითხებისაკენ გადაინაცვლა და მის ლექციები სულ უფრო ნაკლებად შეეხებოდა მორალის საკითხებს.<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=67}}</ref> მაგალითად, იგი ასწავლიდა, რომ ერების სიმდიდრის ზრდის მიზეზი უფრო მეტად შრომაა, ვიდრე ერის საკუთრებაში არსებული ოქროს ან ვერცხლის რაოდენობას, რაც [[მერკანტილიზმი|მერკანტილიზმის]] (ეკონომიკური თეორია, რომელიც ამ პერიოდის დასავლეთში გაბატონებული ეკონომიკური პოლიტიკა იყო) საფუძველია.<ref>{{harvnb|Buchholz|1999|p=13}}</ref> 1762 წელს გლაზგოს უნივერსიტეტმა იურიდიული მეცნიერებების დოქტორის ხარისხი მიანიჭა.<ref>{{cite web|url=https://www.gla.ac.uk/myglasgow/archives/exhibitions/smith/photogallery/honorarydegree/|title=MyGlasgow – Archive Services – Exhibitions – Adam Smith in Glasgow – Photo Gallery – Honorary degree|website=University of Glasgow|accessdate=6 November 2018}}</ref> 1763 წლის ბოლოს სმითი დათანხმდა ჩარლზ ტაუნშენდის შეთავაზებას და მისი გერის, [[ბაკლუ]]ს ახალგაზრდა ჰერცოგის ჰენრი სკოტის აღმზრდელი გახდა, რისთვისაც 1764 წელს პროფესორის თანამდებობაზე უარი თქვა. სმითს უნდოდა სტუდენტებისთვის სწავლის გადასახადი დაებრუნებინა, რადგან პროფესორობაზე უარი შუა სემესტრში თქვა, თუმცა სტუდენტებმა მისგან თანხა არ მიიღეს.<ref name="Buchholz 1999 16">{{harvnb|Buchholz|1999|p=16}}</ref> ===აღმზრდელობის და მოგზაურობის პერიოდი=== ახალგაზრდა ჰერცოგის აღმზრდელად მუშაობა გადაჯაჭვული იყო სკოტთან ერთად ევროპაში მოგზაურობებთან, რომლეთა განმავლობაში სკოთი სხვადასხვა საგანს ეუფლებოდა, მათ შორის ეტიკეტსა და მანერებს. სმითი წლიურად 300 [[გირვანქა სტერლინი|ფუნტს]] გამოიმუშავებდა დამატებით 300 ფუნტის ოდენობის წლიურ პენსიასთან ერთად, თითქმის ორჯერ მეტს, ვიდრე პროფესორობის პერიოდში.<ref name="Buchholz 1999 16" /> სმითმა პირველად, როგორც აღმზრდელმა, საფრანგეთში,[[ტულუზა|ტულუზაში]] იმოგზაურა, სადაც წელიწად-ნახევარი დაჰყო. მისი ჩანაწერების მიხედვით, ტულუზა მოსაწყენად ეჩვენებოდა. „წიგნის წერა დავიწყე დროის გასაყვანად“- წერდა იგი ჰიუმს.<ref name="Buchholz 1999 16" /> სამხრეთ საფრანგეში მოგზაურობის შემდეგ [[ჟენევაში]] გადაინაცვლა, სადაც სმითი ფრანგ განმანათლებელს [[ველტერი|ვოლტერს]] შეხვდა.<ref>{{harvnb|Buchholz|1999|pp=16–17}}</ref> ჟენევის შემდეგ კი პარიზში ჩავიდა, სადაც მან [[ბენჯამინ ფრანკლინი]] გაიცნო და [[ფიზიოკრატია|ფიზიოკრატიის]] (XVIII საუკუნეში ფრანგი განმანათლებელი ფილოსოფოსების მიერ ჩამოალიბებული ეკონომიკური თეორია, რომლის თანახმადაც ერის სიმდიდრე მთლიანად აგრარულ სფეროზე იყო დამოკიდებული) სკოლა აღმოაჩინა.<ref name="Buchholz 17">{{harvnb|Buchholz|1999|p=17}}</ref> ფიზიოკრატები მერკანტილისტებს უპირისპირდებოდნენ და ამ პერიოდის ეკონომიკურ თეორიაზე ბატონობდნენ. საფრანგეთის სიმდიდრე [[ლუი XIV]]-მ გაანიავა, ხოლო [[ლუი XV]]-მ ქვეყანა დამანგრეველ ომებში ჩაითრია,ამ ყველაფერს ემატებოდა [[ამერიკის რევოლუცია|ამერიკელი აჯანყებულების]] მხარდაჭერა ბრიტანეთის წინააღმდეგ. პროდუქტისა და სერვისების გადაჭარბებულ მოხმარებასარავითარი ეკონომიკური სარგებელი არ მოჰქონდა, ხოლო აგრარული სფერო ქვეყნის ერთადერთ პროდუქტიულ სექტორად რჩებოდა. პარალელურად ინგლისის ეკონომიკა და შემოსავლების განაწილება მკვეთრად განსხვავდებოდა საფრანგეთში არსებული მდგომარეობისაგან. აქედან გამომდინარე სმითმა დაასკვნა, რომ „მიუხედავად ყველა არასრულფასოვნებისა, ფიზიოკრატების სკოლა შესაძლოა ყველაზე ახლოს იყოს ჭეშმარიტებასთან პოლიტიკური ეკონომიკის შესახებ“.<ref>Smith, A., 1976, ''The Wealth of Nations'' edited by R.&nbsp;H. Campbell and A.&nbsp;S. Skinner, The Glasgow edition of the Works and Correspondence of Adam Smith, vol. 2b, p. 678.</ref> განსხვავება პროდუქტიულ და არაპროდუქტიულ შრომას შორის, რომელზეც ფიზიოკრატები მიუთითებდნენ, მთავარ წინამორბედად იქცა კლასიკური ეკონომიკური თეორიის განვითარებისა და ჩამოყალიბებისთვის. ===ბოლო წლები=== 1766 წელს ჰენრი სკოტის უმცროსი ძმა პარიზში გარდაიცვალა, რამაც სმითის, როგორც აღმზრდელის, მოგზაურობა დაასრულა.<ref>{{harvnb|Buchholz|1999|p=18}}</ref> სმითი მშობლიურ ქალაქში კერკორდლში დაბრუნდა და შემდგომი დეკადის უდიდესი ნაწილი მთლიანად „ხალხთა სიმდიდრის“ წერას მიუძღვნა.<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=90}}</ref> აქ იგი ახალგაზრდა, უსინათლო, ნიჭიერ კაცს [[ჰენრი მოიეს]]ს დაუმეგობრდა. სმითი დეივიდ ჰიუმის პატრონაჟის ქვეშ რჩებოდა.<ref>''Dr [[James Currie (physician)|James Currie]] to [[Thomas Creevey]]'', 24 February 1793, Lpool RO, Currie MS 920 CUR</ref> 1773 წლის მაისში სმითი [[ლონდონის სამეფო საზოგადოება|ლონდონის სამეფო საზოგადოების]] წევრად აირჩიერს,<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=89}}</ref> ხოლო 1775 წელს ლიტერატურული კლუბის არჩეული წევრი გახდა. „ხალხთა სიმდიდრე“ 1776 წელს გამოაქვეყნა და მყისიერი წარმატება მოუტანა, გამოცემიდან ექვს თვეში წიგნის პირველი გამოცემის ყველა ეგზემპლარი გაიყიდა.<ref name="Buchholz 19">{{harvnb|Buchholz|1999|p=19}}</ref> 1778 წელს სმითი შოტლანდიაში ტრადიციათა კომისრის პოსტზე დანიშნეს, რის შემდეგაც იგი საცხოვრებლად დედასთან დაბრუნდა.<ref>{{cite book|last1=Durant|first1=Will|last2=Durant|first2=Ariel|title=The Story of Civilization: Rousseau and Revolution|date=1 July 1967|publisher=MJF Books|isbn=1567310214|url-access=registration|url=https://archive.org/details/storyofcivilizat00dura_3}}</ref> ხუთი წლის შემდეგ, როგორც ედინბურგის ფილოსოფიური საზოგადოების წევრი, [[ედინბურგის სამეფო საზოგადოება|ედინბურგის სამეფო საზოგადოების]] დამფუძნებელი გახდა.<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=133}}</ref> 1787 წლიდან 1789 წლამდე გლაზგოს უნივერსიტეტის რექტორის საპატიო თანამდებობას იკავებდა.<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=137}}</ref> ===გარდაცვალება=== სმითი ედინბურგში, თავის სახლში 1790 წლის 17 ივლისს მტანჯველი ავადმყოფობის შემდეგ გარდაიცვალა. მისი სხეული ქენონგეიტის [[კირკა|კირკის]] ეზოში, ედინბურგში დაკრძალეს.<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=145}}</ref> სიკვდილის წინ სმითი იმედგაცრუებული იყო, რომ უფრო მეტსს ვერ მიაღწია.<ref name="Bussing-Burks 2003 53">{{harvnb|Bussing-Burks|2003|p=53}}</ref> სმითის ანდერძის აღმასრულებლები მისი მეგობრები, შოტრლანდიელი მეცნიერები: ფიზიკოსი და ქიმიკოსი [[იოსეფ ბლექი]] და გეოლოგი [[ჯეიმზ ჰატონი]] იყვნენ.<ref name="buchan 2006 25">{{harvnb|Buchan|2006|p=25}}</ref> სმითს ბევრი ჩანაწერი და გამოუქვეყნებელი ნაშრომი დარჩა, თუმცა მისი ანდერძის თანახმად, უნდა დაეწვათ ყველაფერი, რაც გამოსაქვეყნებლად ღირებული არ იყო.<ref name="buchan 2006 88">{{harvnb|Buchan|2006|p=88}}</ref> მისი გარდაცვალების შემდეგ 1795 წელს გამოქვეყნდა „ასტრონომიის ისტორია“ და „ესეები ბილოსოფიურ საგანთა შესახებ“.<ref name="buchan 2006 25"/> სმითის ბიბლიოთეკა, მისი ანდერძის თანახმად, გადაეცა მისი ბიძაშვილის შვილს დეივიდ დუგლასს, რომელიც სმითთან ერთად ცხოვრობდა.<ref>{{Cite book |chapter= Adam Smith's Will |title=A Catalogue of the Library of Adam Smith |editor=Bonar, James |editor-link= James Bonar (civil servant) |publisher=Macmillan |location=London |year=1894 |pages= XIV |oclc=2320634 |chapter-url=https://archive.org/stream/catalogueoflibr00smit#page/n19/mode/2up |ref=harv |via=Internet Archive|accessdate= 13 May 2018}}</ref> ==პიროვნება და შეხედულებები== ===ხასიათი=== სმითის პირადი შეხედულებების შესახებ ბევრი არაფერია ცნობილი იმის გარდა, რაც მის ნაშრომებში შეგვიძლია ამოვიკითხოთ, რადგან პირადი ჩანაწერები და მიმოწერები მისი სიკვდილის შემდეგ გაანადგურეს.<ref name="buchan 2006 88" /> არ დაქორწინებულა<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=11}}</ref> და როგორც ჩანს, ახლო ურთიერთობას ინარჩუნებდა დედასთან, რომელთან ერთადაც ცხოვრობდა საფრანგეთიდან დაბრუნების შემდეგ და რომელიც მასზე 6 წლით ადრე გარდაიცვალა.<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=134}}</ref> სმითის მისი თანამედროვეები და ბიოგრაფები ახასიათებდნენ, როგორც კომიკურად გონებაგაფანტულს, უცნაური საუბრის სტილის და გულკეთილი ღიმილის მქონეს.<ref>{{harvnb|Rae|1895|p=262}}</ref> ცნობილი იყო საკუთარ თავთან ლაპარაკით,<ref name="Bussing-Burks 2003 53" /> ჩვევით, რომელიც ბავშვობიდან მოსდევდა.<ref name="skousen 2001 32">{{harvnb|Skousen|2001|p=32}}</ref> პერიოდულად წარმოსახვითი დაავადება შეიპყრობდა,<ref name="Bussing-Burks 2003 53" /> სწავლის პერიოდში წიგნებსა და ქაღალდებს მაღალ დასტებად ალაგებდა,<ref name="skousen 2001 32" /> ერთ-ერთი ამბის მიხედვით, სმითმა ჩარლზ თაუნშენდი ტყავის ქარხნის დასათვალიერებლად წაიყვანა, სადაც [[თავისუფალი ვაჭრობა|თავისუფალ ვაჭრობაზე]] ლაპარაკში გართულმა გასატყავებელ დანადგარში შეაბიჯა, საიდანაც მხოლოდ სხვების დახმარებით გამოაღწია.<ref name="Buchholz 14">{{harvnb|Buchholz|1999|p=14}}</ref> სხვა აღწერის თანახმად, ერთხელ სმითი ღამის პერანგით გავიდა სასეირნოდ და ქალაქგარეთ აღმოჩნდა, ვიდრე ახლომდებარე ეკლესიის ზარების ხმამ რეალობაში არ დააბრუნა.<ref name="skousen 2001 32" /><ref name="Buchholz 14" /> სმითის სტუდენტი [[ჯეიმზ ბოსუელი]], რომელიც მოგვიანებით სმითს ლიტერატურულ კლუბში ხვდებოდა, ამბობდა, რომ სმითის აზრით, მის იდეებზე კერძო საუბრები, წიგნების გაყიდვებს შეამცირებდა, ამიტომ სმითთან დიალოგები უინტერესო იყო. ბოსუელის თანახმად, ერთხელ სმითს უთქვამს, რომ „წესად აქცია, არ ელაპარაკა იმაზე, რაც იცოდა“.<ref>Boswell's ''[[Life of Samuel Johnson]]'', 1780.</ref> სმითის გარეგნობის აღწერისას ხაზს უსვამდნენ მის გრძელ ცხვირს, წინ წამოწეულ თვალებს, წინ წამოსულ ქვედა ტუჩს, სასიამოვნო და მამაკაცურ სახის გამომეტყველებას, სჩვეოდა ნერვოტული მოძრაობები და ბორძიკი მეტყველებისას.<ref name="Buchholz 1999 12" /><ref>{{harvnb|Ross|2010|p=330}}</ref> საკუთარ პორტრეტებს იშვიათად ახატვინებდა ნატურიდან,<ref>{{cite book |last=Stewart |first=Dugald |title=The Works of Adam Smith: With An Account of His Life and Writings |publisher=Henry G. Bohn |location=London |year=1853 |page=lxix |oclc=3226570 |url=https://books.google.com/books?id=FbYCAAAAYAAJ |nopp=true}}</ref> ამიტომაც ცხოვრების განმავლობაში შექმნილი მისი პორტრეტების უმეტესობა მეხსიერებით, ნატურის გარეშეა დახატული. სმითის ყველაზე ცნობილი პორტრეტი [[ჯეიმზ ტასიე]]ს მიერაა დახატული, რომელშიც სმითი პროფილშია გამოსახული.<ref>{{harvnb|Rae|1895|pp=376–77}}</ref> XIX საუკუნეში „ხალხთა სიმდიდრის“ გამოცემების ყდაზე დატანილი გრავიურები სწორედ ტასიეს ნამუშევრის მიხედვითაა შექმნილი.<ref>{{harvnb|Bonar|1895|p=xxi}}</ref> ===რელიგიური შეხედულებები=== სმითის რელიგიური ხედვების შესახებ სამეცნიერო წრეებში აზრთა სხვადასხვაობა და ბევრი განხილვა არსებობს. სმითის მამა ქრისტიანი იყო და [[შოტლანდიური ეკლესია|შოტლანდიური ეკლესიის]] ზომიერ ფრთას ეკუთვნოდა.<ref>{{harvnb|Ross|1995|p=15}}</ref> ფაქტი, რომ სმითი ოქსფორდში სნელის სტიპენდიატი იყო შესაძლოა მიუთითებდეს იმაზე, რომ ოქსფორდში იგი თავდაპირველად სასულიერო კარიერისთვის მოსამზადებლად წავიდა.<ref>{{cite journal|last=|first=|date=24 July 1790|title=Times obituary of Adam Smith|url=http://en.wikisource.org/wiki/The_Times/1790/Obituary/Adam_Smith|journal=[[The Times]]|volume=|pages=|via=}}</ref> ანგლო-ამერიკელი ეკონომისტი [[რონალდ კოაზი]] უპირისპირდებოდა მოსაზრებას, რომ სმითი დეისტი იყო, რადგან სმითის ნაშრომებში ავტორი არასოდეს იშველიებს ღმერთს, როგორც სამყაროსა და ბუნების მრავალფეროვნებისა და ჰარმონიის ამხსნელს.<ref name="Coase">{{harvnb|Coase|1976|pp=529–46}}</ref> კოაზის მიხედვით, მიუხედავად იმისა, რომ სმითი ზოგჯერ ახსენებს [[სამყაროს დიდი არქიტექტორი|„სამყაროს დიდ არქიტექტორს“]] მკვლევარების მიერ ამ ცნების ინტერპრეტირება, როგორც ადამ სმითის მიერ პერსონოფიცირებული ღმერთის რწმენის დამადასტურებელი არგუმენტისა, გადაჭარბებულია.<ref name="Coase-God">{{harvnb|Coase|1976|p=538}}</ref> ამგვარი რწმენის დასანახად, კოაზი საკმარის მტკიცებულებებს ვერ პოულობს „ხალხთა სიმდიდრეში“, სადაც სმითი წერდა, რომ ადამიანის ცნობისმოყვარეობა თითქმის ისეთივე „ბუნების დიადი მოვლენაა“, როგორც მაგალითად „დასაბამი, სიცოცხლე, ზრდა, პლანეტათა და ცხოველთა გაქრობა“, იგი უბიძგებს ადამიანს „მიზეზთა გამოკვლევისკენ“, ხოლო „ცრურწმენა ამ ცნობისმოყვარეობის დაკმაყოფილებას ყოველგვარი გასაოცარის ღმერთის მყისიერი მოქმედებისათვის მიწერით ცდილობს. შემდგომში ფილოსოფია მიზნად ისახავდა აღეწერა ისინი კაცობრიობისთვის უფრო ნაცნობი მიზეზებით, ვიდრე ეს ღმერთის მოქმედებაა.“<ref name="Coase-God" /> ზოგიერთი ავტორი მიიჩნევს, რომ სმითის სოციალური და ეკონომიკური ფილოსოფია ნაგულისხმევად მოიცავს თეოლოგიას და საზოგადოების, სოციალური წესრიგის მისეული მოდელი ლოგიკურადაა დამოკიდებული ბუნებაში ღმერთის მოქმედებაზე.<ref name="hidden theology">{{Cite journal |last1=Hill |first1=L. |doi=10.1080/713765225 |title=The hidden theology of Adam Smith |journal=The European Journal of the History of Economic Thought |volume=8 |pages=1–29 |year=2001 |s2cid=154571991 }}</ref> სმითს ახლო მეგობრობა აკავშირებდა [[დეივიდ იუმი|დეივიდ ჰიუმთან]], რომელიც, როგორც წესი, ათეისტად მიიჩნევა.<ref name="hume on religion">{{cite encyclopedia |url=http://plato.stanford.edu/entries/hume-religion/ |title=Hume on Religion |encyclopedia=[[Stanford Encyclopedia of Philosophy]] |accessdate=26 May 2008}}</ref> 1777 წელს გამოქვეყნდა სმითის წერილი [[უილიამ სტრაჰანი]]სადმი, რომელშიც იგი აღწერს ჰიუმის სიმამაცეს სიკვდილის წინ, მიუხედავად მისი არარელიგიურობისა. აღნიშნულმა წერილმა კამათი და აზრთა სხვადასხვაობა გამოიწვია.<ref>{{cite journal |author=Eric Schliesser |year=2003 |journal=Hume Studies |volume=29 |issue=2 |pages=327–62 |title=The Obituary of a Vain Philosopher: Adam Smith's Reflections on Hume's Life |url=http://www.humesociety.org/hs/issues/v29n2/schliesser/schliesser-v29n2.pdf |access-date=27 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120607171230/http://www.humesociety.org/hs/issues/v29n2/schliesser/schliesser-v29n2.pdf |archive-date=7 June 2012 |url-status=dead |accessdate=23 ნოემბერი 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120607171230/http://www.humesociety.org/hs/issues/v29n2/schliesser/schliesser-v29n2.pdf |archivedate=7 ივნისი 2012 }}</ref> ===ძირითადი იდეები=== XVIII საუკუნის დიდი ბრიტანეთი პოლიტიკური და ეკონომიკური განვითარების უმაღლეს საფეხურზე იმყოფებოდა. ინტენსიურ აღმავლობას განიცდიდა ვაჭრობა, მრეწველობა და სოფლის მეურნეობა. ამგვარ ფონზე ხელსაყრელი პირობები ჩამოყალიბდა ეკონომიკური აზროვნების განვითარებისათვის, რომლის ნათელ მაგალითს წარმოადგენს ადამ სმითის მოღვაწეობა. კლასიკურმა ბურჟუაზიულმა პოლიტიკურმა ეკონომიამ განსაკუთრებულ განვითარებას მიაღწია სწორედ ადამ სმითისა და მეორე ბრიტანელი მოაზროვნის — [[დეივიდ რიკარდო]]ს შრომების საფუძველზე. ადა­მი­ა­ნის­ საქ­მი­ა­ნო­ბის ­ძი­რი­თად­ მო­ტი­ვად­ სმი­თი­ მი­იჩ­ნევს ­ინ­დი­ვი­დის ­ლტოლ­ვას საკუთარი კეთილდღეობის ამაღლებისადმი.­ სა­კუ­თა­რი­ კე­თილ­დღე­ო­ბის ­გან­მ­ტ­კი­ცე­ბით, ­ადა­მი­ა­ნი ­სა­ბო­ლოო­ ჯამ­ში ­ხელს­ უწყობს­ საერთო კეთილდღეობის გაუმჯობესებასაც.­ ამ­გ­ვა­რი­ ლტოლ­ვა­ გა­ნა­პი­რო­ბებს­ ყვე­ლა­ ქმე­დე­ბას ­და ­აყა­ლი­ბებს ­სა­მარ­თ­ლი­ან­ და რაციონალურ წესრიგს საზოგადოებაში.­ ამ ­მოვ­ლე­ნას ­ადამ ­სმით­მა­ „ბაზრის ­უხი­ლა­ვი­ ხე­ლი“­უწო­და. საზოგადოების სიმდიდრის წყაროდ ადამ სმითი ორ მთავარ ფაქტორს: პროდუქციის წარმოებასა და მოხმარების მოცულობებს მიიჩნევს. ასევე განსაკუთრებული ღირებულების მატარებელია ავტორის მიგნება [[შრომის განაწილება|შრომის განაწილების]] შესახებ. სწორედ შრომის განაწილებას თვლიდა იგი ეკონომიკური პროგრესის ძირითად ფაქტორად. ქინძისთავის მანუფაქტურის მაგალითზე სმითმა ნათლად წარმოაჩინა თუ რამდენად იზრდება შრომის მოცულობა სპეციალიზაციის შედეგად. შრომის განაწილების ცალკეული შეხედულებები ჯერ კიდევ ადამ სმითის წინამორბედების მიერაა შესწავლილი, თუმცა მან აღნიშნულ თემას განსაკუთრებული მნიშვნელობა შესძინა და დაადასტურა, რომ სიმდიდრის წყაროს სწორედ შრომა წარმოადგენს. ადამ სმითმა ასევე საფუძველი ჩაუყარა [[შრომის ღირებულების თეორია]]ს, რომლის ძირითადი საფუძველია საქონლის ღირებულების განსაზღვრა იმ შრომის მიხედვით, რაც პროდუქციის დასამზადებლად დაიხარჯა. გაწეული შრომის მოცულობა ასევე განსაზღვრავს საქონლის გაცვლით ღირებულებასაც. სმითმა გამოჰყო ძირითადი კლასები: მიწათმფლობელები, ფინანსური (სესხის გამცემი) კაპიტალისტები და ღარიბი მუშახელი. ხელფასის, მოგებისა და მიწის რენტის თეორიები მაღალი ეფექტურობით იქნა ჩამოყალიბებული. განსაკუთრებული აღნიშვნის ღირსია სმითის მოსაზრება, რომ ქვეყნის სიმდიდრისა და განვითრების მთავარ პირობას შეადგენს [[ლესე ფერი|laissez-faire]] პრინციპი, რაც სამეურნეო საქმიანობის თავისუფლებას გულისხმობს. რაც უფრო მცირეა სახელმწიფოს ჩარევა ეკონომიკურ ცხოვრებაში, მით უკეთესი პირობები იქმნება მისი განვითარებისათვის. საელმწიფოს მხრივ რეგულირების პრაქტიკის გაძლიერების საჭიროება მაშინ დგება, როდესაც საზოგადოებრივ კეთილდღეობას საფრთხე ემუქრება. ადამ სმითის კვლევა ეწინააღმდეგებოდა [[მერკანტილიზმი|მერკანტილისტურ]] იდეებს ოქროსა და ვერცხლის დაგროვების უპირატესობის შესახებ. ის ამტკიცებდა, რომ ქვეყნის სიმდიდრის წყაროს წარმოადგენს მატერიალური დოვლათის შექმნა. ადამ სმითი სამრეწველო ბურჟუაზიის იდეოლოგი იყო, რომელიც ილაშქრებდა [[კაპიტალიზმი]]ს განვითრებისათვის ისეთი ხელისშემშლელი ფაქტორების წინააღმდეგ, როგორსაც წარმოადგენენ ფეოდალური გადმონაშთები. მთლიანობაში ადამ სმიტის დამსახურება ისტორიული ხასათისაა, რადგან მან შესძლო განესაზღვრა და ჩამოეყალიბებინა პოლიტიკური ეკონომიის კონტურები იმ დროისათვის დაგროვილი ეკონომიკური ცოდნის სისტემატიზაციის საფუძველზე. ==გამოქვეყნებული ნაშრომები== === „თეორია მორალური გრძნობების შესახებ“ === 1759 წელს სმითმა თავისი პირველი ნაშრომი „თეორია მორალური გრძნობების შესახებ“ ლონდონელ და ედინბურგელ თანაგამომცემლებთან თანამშრომლობით გამოაქვეყნა.<ref>{{Cite web |url=http://www.millar-project.ed.ac.uk/|title=Andrew Millar Project, University of Edinburgh|website=millar-project.ed.ac.uk|accessdate=3 June 2016}}</ref> სმითი წიგნში შესწორებების შეტანას გარდაცვალებამდე აგრძელებდა.{{efn|The 6 editions of ''The Theory of Moral Sentiments'' were published in 1759, 1761, 1767, 1774, 1781, and 1790, respectively.<ref>{{cite book|title=Adam Smith, Glasgow Edition of the Works and Correspondence Vol. 1 The Theory of Moral Sentiments [1759]}}</ref>}} მართალია, „ხალხთა სიმდიდრე“ სმითის ყველაზე მნიშვნელოვან და გავლენიან წიგნად მიიჩნევა, თუმცა თავად სმითი თავის პირველ წიგნს უფრო აღმატებულ ნაშრომად თვლიდა.<ref>{{harvnb|Rae|1895}}</ref> წიგნში სმითი კრიტიკულად აანალიზებს მისი ეპოქის განაზრებებს მორალის შესახებ და ამტკიცებს, რომ სინდისი წარმოიშვება იმ დინამიური და ინტერაქციული სოციალური ურთიერთობების შედეგად, რომელთა საშუალებითაც ადამიანები პოულობენ "საზიარო თანაგრძნობას.“<ref>{{cite web |url=http://www.liberalhistory.org.uk/item_single.php?item_id=37&item=biography |title=Biography of Smith |accessdate=14 May 2008 |publisher=[[Liberal Democrat History Group]] |year=1997 |author=Falkner, Robert |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080611110312/http://www.liberalhistory.org.uk/item_single.php?item_id=37&item=biography |archivedate=11 June 2008 |url-status=dead}}</ref> აღნიშნული ნაშრომით სმითს სურდა აეხსნა ადამიანის მიერ მორალური განსჯის ჩამოყალიბების უნარის საფუძველი იმის გათვალისწინებით, რომ ადამიანებს ცხოვრების დასაწყისში მორალური გრძნობები საერთოდ არ გააჩნიათ. სმითი აყალიბებს თანაგრძნობის თეორიას, რომლის მიხედვითაც, სხვა ადამიანებსა და მათ მორალურ განსჯებზე დაკვირვების აქტით ადამიანი აღწევს საკუთარი ქმედებების გაცნობიერებას და ხვდება, როგორ აღიქმება მისი ქცევები სხვა ადამიანების მიერ. სხვა ადამიანებისაგან მიღებული უკუკავშირი წარმოშობს მოტივაციას „საზიარო თანაგრძნობის“ ჩამოყალიბებისთვის და გვიბიძგებს ისეთი ჩვევების, პრინციპებისა და ქცევების ჩამოყალიბებისკენ, რომლებშიც სინდისი ხორციელდება.<ref>{{harvnb|Smith|2002|p=xv}}</ref> ზოგიერთი მეცნიერი „თეორიას მორალური გრძნობების შესახებ“ და „ხალხთა სიმდიდრეს“ წინააღმდეგობრივ ნაშრომებად მიიჩნევს, რადგან პირველი მათგანი კონცენტრირებულია სხვების მიმართ თანაგრძნობაზე მაშინ, როცა უკანასკნელი ფოკუსირდება პირადი ინტერესის მნიშვნელობაზე.<ref>{{harvnb|Viner|1991|p=250}}</ref> თუმცა ბოლო წლებში სმითის ნაშრომების ზოგი მკვლევარი<ref>Wight, Jonathan B. ''Saving Adam Smith''. Upper Saddle River: Prentic-Hall, Inc., 2002.</ref><ref>Robbins, Lionel. ''A History of Economic Thought''. Princeton: Princeton University Press, 1998.</ref><ref>Brue, Stanley L., and Randy R. Grant. ''The Evolution of Economic Thought''. Mason: Thomson Higher Education, 2007.</ref> ამტკიცებს, რომ ამგვარი წინააღმდეგობა არ არსებობს. მათი აზრით, „თეორიაში მორალური გრძნობების შესახებ“ სმითი ფსიქოლოგიურ თეორიას აგებს, რომლის თანახმადაც ინდივიდი ცდილობს „მიუკერძოებელი მაყურებლის“ მოწონება დაიმსახუროს, რადგან ინდივიდებს ბუნებრივი მიდრეკილება აქვთ გარე დამკვირვებლებისაგან თანაგრძნობის მოპოვების სურვილისაკენ. შესაბამისად, სმითის ორი უმთავრესი ნაშრომი არა ადამიანის ბუნების შეუთვსებელ, არამედ განსხვავებულ მახასიათებლებს აღწერს, რომლებიც სხვადასხვა სიტუაციებსა და გარემოებებში პოულობენ რეალიზებას. [[ჯეიმზ ოტენსონი|ჯეიმზ ოტენსონის]] მიხედვით, ორივე წიგნი ნიუტონისეულ მეთოდოლოგიას და მსგავს „საბაზრო მოდელს“ ეყრდნობა დიდი მაშტაბის სოციალური წესრიგის შექმნისა და განვითარების აღსაწერად და მოიცავს როგორც მორალის და ეკონომიკის საკითხებს.<ref>Otteson, James R. 2002, ''Adam Smith's Marketplace of Life''. Cambridge: Cambridge University Press, 2002.</ref> [[რობერტ ეკელანდი]] და ჰერბერტი სხვაგვარ ხედვას გვთავაზობენ. მათი თქმით, პირადი ინტერესი ორივე ნაშრომში გვხვდება და „პირველ წიგნში თანაგრძნობა მორალური მახასიათებელია, რომელიც პირად ინტერესებს აბალანსებს, ხოლო მეორე წიგნში კონკურენცია ეკონომიკური თვისებაა, რომელიც პირადი ინტერესის შენარჩუნებას ემსახურება.“<ref>Ekelund, R. & Hebert, R. 2007, ''A History of Economic Theory and Method'' 5th Edition. Waveland Press, United States, p. 105.</ref> ===„ხალხთა სიმდიდრე“=== სმითის გავლენიანი ნაშრომის „[[გამოკვლევა ხალხთა სიმდიდრის ბუნებისა და მიზეზების შესახებ]]“ (1776) მთავარ იდეასთან დაკავშრებით არაერთგვაროვანია კლასიკური და ნეოკლასიკური ეკონომიკური თეორიის მიმდევართა მოსაზრებები. ნეოკლასიკოსი ეკონომისტები აქცენტს აკეთებენ სმითის [[უხილავი ხელი|უხილავი ხელის]]<ref>Smith, A., 1976, ''The Wealth of Nations'' edited by R.&nbsp;H. Campbell and A.&nbsp;S. Skinner, ''The Glasgow edition of the Works and Correspondence of Adam Smith'', vol. 2a, p. 456.</ref> კონცეპტზე, რომელიც ნაშრომის შუაში (წიგნი IV, თავი II) გვხვდება. ხოლო კლასიკური ეკონომიკური თეორიის წარმომადგენლებს სჯერათ, რომ სმითმა თავისი პროგრამა „ერების სიმდიდრის“ შესახებ პირველივე წინადადებაში ჩამოაყალიბა და სიმდიდრის ზრდა შრომის დანაწილებას დაუკავშირა. ტერმინს „უხილავი ხელი“ სმითი „ასტრონომიის ისტორიაშიც“ იყენებს<ref>Smith, A., 1980, ''The Glasgow edition of the Works and Correspondence of Adam Smith'', vol. 3, p. 49, edited by W.&nbsp;P.&nbsp;D. Wightman and J.&nbsp;C. Bryce, Oxford: Clarendon Press.</ref> „იუპიტერის უხილავ ხელზე“ საუბრისას. „უხილავი ხელი“ ერთხელ გვხვდება წიგნებშიც „თეორია მორალური გრძნობების შესახებ“<ref>Smith, A., 1976, ''The Glasgow edition of the Works and Correspondence of Adam Smith'', vol. 1, pp. 184–85, edited by D.&nbsp;D. Raphael and A.&nbsp;L. Macfie, Oxford: Clarendon Press.</ref> (1759) და „ხალხთა სიმდიდრე“ <ref>Smith, A., 1976, ''The Glasgow edition of the Works and Correspondence of Adam Smith'', vol. 2a, p. 456, edited by R.&nbsp;H. Cambell and A.&nbsp;S. Skinner, Oxford: Clarendon Press.</ref> (1776). სწორედ ამ უკანასკნელში ნახსენები „უხილავი ხელი“ გახდა ურიცხვი ინტერპრეტაციის ობიექტი. <blockquote>„რადგან ყველა ინდივიდი მიისწრაფვის, რომ მოახმაროს თავისი კაპიტალი შიდა ინდუსტრიას და ამავდროულად, წარმართოს იგი იმგვარად, რომ გამოიმუშაოს მაქსიმალური ღირებულება, მაშასადამე ყველა ინდივიდი აუცილებლად შრომობს, რათა გაზარდოს მთელი საზოგადოების ყოველწლიური შემოსავალი იმდენად, რამდენადაც შეუძლია. ინდივიდი, როგორც წესი, არ განიზრახავს საზოგადოებირივი ინტერესების განხორციელებას, არც იცის, რომ მათ განახორციელებს, როდესაც იგი არჩევს ინვესტირებას შიდა და არა უცხოურ ინდუსტრიაში, ის ამგვარად მოქმედებს მხოლოდ მისი პირადი უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად; და ამ ინდუსტრიის წარმოების ღირებულების გაზრდისას იგი ითვალისწინებს მხოლოდ მოგების თავის კერძო სურვილს და ამ დროს ის ისე, როგორც სხვა ბევრ შემთხვევაში, იმართება უხილავი ხელით, რომ ხელი შეუწყოს და განახორციელოს მიზანი, რაც სულაც არ წარმოადგენდა მის განზრახვას. ეს არც საზოგადოებისთვისაა საზიანო, პირადი ინტერესის განხორციელების პროცესში ინდივიდი უფრო ეფექტიანად ემსახურება საზოგადოების ინტერესებს, ვიდრე მაშინ მოემსახურებოდა თუ ამას განიზრახავდა. მე არასოდეს მსმენია მათი დიდი მიღწევების შესახებ, ვინც ვაჭრობდა საზოგადოებრივი სიკეთისათვის, ეს არაბუნებრივია, არც ისე ჩვეულებრივი ვაჭართა შორის და ძალიან ცოტაა საჭირო მათი ამ განზრახვისგან გადასარწმუნებლად.“</blockquote> ისინი, ვინც ამ ციტატას სმითის ცენტრალურ განაცხადად თვლიან ხშირად ციტირებენ სმითის შემდეგ გამონათქვამსაც:<ref>Smith, A., 1976, ''The Glasgow edition'', vol. 2a, pp. 26–27.</ref> <blockquote>„ჩვენ არა ყასბის, ლუდის მწარმოებლის ან მცხობელის კეთილი ნების გამო მოველით სადილს, არამედ სწორედ მათი პირადი ინტერესების წყალობით. არა მათი ჰუმანურობის, არამედ მათი საკუთრი თავისადმი სიყვარულის გამო და ჩვენ არასდროს ვესაუბრებით მათ ჩვენს საჭიროებებზე, არამედ მათთვის ხელსაყრელ უპირატესობებზე.“</blockquote> თუმცაღა „თეორიაში მორალური გრძნობების შესახებ“ სმითს უფრო სკეპტიკური დამოკიდებულება აქვს პირადი ინტერესისი, როგორც ქმედების მთავარი წარმმართველისადმი: <blockquote>„როგორი ეგოისტიც არ უნდა იყოს ადამიანი, აშკარად არსებობს ზოგიერთი პრინციპი მის ბუნებაში, რომელიც სხვათა ბედით მის დაინტერესებას განაპირობებს და სხვათა ბედნიერებას მისთვის საჭიროს ხდის მიუხედავად იმისა, რომ იგი არაფერს იღებს [სხვისი ბედნიერებისაგან], მხოლოდ სიამოვნებას ამის ნახვისა [სხვისი ბედნიერების].“</blockquote>[[File:Wealth of Nations.jpg|thumb|upright|„ხალხთა სიმდიდრის“ პირველი გვერდი, 1776, ლონდონის გამოცემა|alt=The first page of a book]] სმითის მსჯელობა უხილავი ხელის სარგებლიანობის შესახებ შესაძლოა ნაგულისხმევი იყო, როგორც პასუხი [[ბერნარდ მანდევილი]]ს მოსაზრებებისა, რომ „კერძო ნაკლოვანებები... შესაძლოა იქცეს საზოგადოების სარგებლად“.<ref>Mandeville, B., 1724, ''The Fable of the Bees'', London: Tonson.</ref> სმითს სჯეროდა, რომ როდესაც ინდივიდი თავის ინტერესების განხორციელებას კანონის ფარგლებში ცდილობს, ის უნებურად მთელი საზოგადოების სიკეთეს ემსახურება. პირადი ინტერესების კონკურენცია თავისუფალი ბაზრის პირობებში საბოლოო ჯამში ყოველთვის სასარგებლო იქნება საზოგადოებისთვის, რამდენადაც დაწევს ფასებს, მაგრამ მაინც დატოვებს მოტივაციას მრავალფეროვანი პროდუქტისა და მომსახურების შესაქმნელად. თუმცაღა სმითი ბიზნესმენებთან დაკავშირებით სიფრთხილეს ინარჩუნებდა და გაფრთხილებად ამბობდა, რომ მათ შესაძლოა „პირი შეკრან საზოგადოების წინააღმდეგ ან მოიფიქრონ სხვა ხერხი ფასების გასაზრდელად“.<ref>Smith, A., 1976, ''The Glasgow edition'', vol. 2a, pp. 145, 158.</ref> ისევ და ისევ, სმითი საუბრობდა ბიზნეს-ინტერესების საიდუმლო მოლაპარაკებებით განპირობებულ მხარეებზე, რაც აუცილებლად გადაიზრდებოდა კაბალურ ან მონოპოლიურ პორობებში, რომელშიც ფიქსირებულია მაღალი ფასები და უგულებელოფილია მომხმარებელი.<ref>Smith, A., 1976, ''The Glasgow edition'', vol. 2a, p. 79.</ref> სმითი წერდა იმაზეც, რომ ბიზნესის პოლიტიკაზე გაბატონების შემთხვევაში ბიზნესსა და ინდუსტრიებს შორის მომხმარებლების წინააღმდეგ მიმართული გარიგებების სქემების გაჩენა პოლიტიკისა და კანონმდებლობის შიგნით გარდაუვალი იქნებოდა. მისი თქმით, მწარმოებელთა და ვაჭართა ინტერესები „ვაჭრობის ან წარმოების ნებისმიერ სფეროში რაიმე ფორმით განსხვავდება ან პირდაპირ უპირისპირდება საზოგადოების ინტერესებს... ნებისმიერი ახალი კანონი ან რეგულაცია ვაჭრობისთვის, რომელიც მოდის ამ მხარიდან, ყოველთვის დიდი სიფრთხილით უნდა განვიხილოთ და არ უნდა მივიღოთ, ვიდრე არ გაივლის გრძელ და ზედმიწევნით შემოწმებას ყველაზე ეჭვიანი ყურადღების ქვეშ.“<ref>{{cite journal |last=Gopnik |first=Adam |title=Market Man |journal=[[The New Yorker]] |issue=18 October 2010 |page=82 |url=https://www.newyorker.com/arts/critics/books/2010/10/18/101018crbo_books_gopnik |accessdate=27 April 2011}}</ref> ამგვარად, სმითის უმთავრესი შიში დაკავშირებულია ისეთ მდგომარეობასთან, როცა ბიზნესს სპეციალური დაცვა ან პრივილეგია აქვს მინიჭბული მთავრობის მიერ, ხოლო თუკი ამგვარი პრივილეგიები არ იარსებებს, ბიზნესის აქტივობა სასარგებლო იქნება მთელი საზოგადოებისთვის. <blockquote>„შრომის დანაწილების შედეგად, რასაც ვხვდებით კარგად ორგანიზებულ საზოგადოებაში, წარმოების ყველა სფეროში უდიდესი ზრდა და უნივერსალური სიმდიდრე მიიღწევა, რომელიც აღწევს ყველაზე დაბალ საფეხურზე მდგომ ადამიანებამდეც კი. ყველა მშრომელ ადამიანს აქვს თავისი ნაშრომის ის რაოდენობა, რომ შეეძლოს გასცეს, რასაც თავად არ მოიხმარს. მას შესაძლებლობა ეძლევა გაცვალოს თავისი ნაშრომის დიდი ნაწილი სხვა საქონელში ან მოცემული რაოდენობის საქონლის შესაბამის ფასში. ის უხვად მიაწვდის სხვებს, რასაც ქმნის და ისინიც აწვდიან მას შესაბამის რაოდენობას და საერთო სიუხვე ნაწილდება საზოგადოების ყველა ფენაზე. („ხალხთა სიმდიდრე“ I.i.10)“</blockquote> ნეოკლასიკური თეორიის მიმდევრები ინტერესდებიან სმითის „უხილავი ხელით“ იმდენად, რამდენადაც ამ ცნებაში შეიძლება დავინახოთ [[ნეოკლასიკური ეკონომიკა|ნეოკლასიკური ეკონომიკის]] თეორიის და მისი ცენტრალური კონცეპტის „[[საერთო ეკვილიბრიუმის თეორია|საერთო ეკვილიბრიუმის]] წინამორბედი. [[პოლ სემუელსონი|პოლ სემუელსონის]] თანახმად, „სმითმა ვერ შეძლო დაესაბუთებინა მისი უხილავი ხელის თეორიის არსი. რეალურად, 1940-იან წლებამდე არავინ იცოდა, როგორ უნდა მომხდარიყო ამ თეორიის დასაბუთება ან მისი სწორად ჩამოყალიბება, რათა მასში იდეალურად კონკურენტული ბაზრის შესახებ არსებული ჭეშმარიტების მარცვალი მოეხელთებინათ.“<ref>Samuelson, P.&nbsp;A./Nordhaus, William&nbsp;D., 1989, idem, p. 825.</ref> კლასიკური ეკონომისტები „ხალხთა სიმდიდრის“ პირველ წინადადებებში სმითის პროგრამას ხედავენ. იყენებენ რა, ეკონომიკის ფიზიოკრატიული კონცეპტის, რომელიც წრიულ პროცესს გულისხმობს, ამტკიცებენ, რომ ზრდის შესანარჩუნებლად მომდევნო პერიოდში დაბანდებული რესურსები უნდა აჭარბებდეს წინა პერიოდისას. შესაბამისად, წინა პერიოდის შედეგად შექმნილი დოვლათი, რომელიც ვერ იქნება გამოყენებული მომდევნო პერიოდის წარმოების რესურსად, არაპროდუქტიული შრომაა, რადგან ის არ მონაწილეობს ეკონომიკურ ზრდაში. ესაა ის თეორია, რასაც სმითი საფრანგეთში ფიზიოკრატებთან გაეცნო, რომელთა იდეებითაც იგი იმდენად შთაგონებული იყო, რომ შესაძლოა „ხალხთა სიმდიდრე“ სწორედ ერთ-ერთ ფიზიოკრატს [[ფრანსუა ქუისნეი]]ს მიუძღვნა.<ref>{{harvnb|Buchan|2006|p=80}}</ref><ref>Stewart, D., 1799, ''Essays on Philosophical Subjects, to which is prefixed An Account of the Life and Writings of the Author by Dugald Steward, F.R.S.E.'', Basil; from the Transactions of the Royal Society of Edinburgh, Read by M. Steward, 21 January, and 18 March 1793; in: The Glasgow edition of the Works and Correspondence of Adam Smith, 1982, vol. 3, pp. 304 ff.</ref> ამ ფრანგულ მიგნებას, რომლის თანახმადაც არაპროდუქტიული შრომა პროდუქტიულის სასარგებლოდ უნდა შემცირდეს, სმითმა დაამატა მისი პირადი ხედვა, რომ პროდუქტიული შრომა კიდევ უფრო პროდუქტიული უნდა გახდეს [[შრომის დანაწილება|შრომის დანაწილების]] საშუალებით. სმითი მსჯელობდა, რომ შრომის დანაწილების გაღრმავებით და კონკურენციის წახალისებით მეტ პროდუქტიულობას ვაღწევთ, რასაც დაბალ ფასებთან და მაღალ ცხოვრების სტანდარტთან მივყავართ, რამდენადაც „საერთო სიუხვე“ და „უნივერსალური სიმდიდრე“ იზრდება ყველასთვის. გაფართოებული ბაზრები და გაზრდილი წარმოება მუდმივად რეორგანიზებად საწარმოო პროცესს და წარმოების ახალი საშუალებების გამოგონებას გულისხმობს, რაც კიდევ ერთხელ ამცირებს ფასებს, ზრდის პროფუქტიულობას და ცხოვრების სტანდარტებს. სმითის მთავარი გზავნილი მდგომარეობს იმაში, რომ დინამიური კონკურენცია და მუდმივი ზრდა უზრუნველყოფს „ხალხთა სიმდიდრეს“. სმითის მსჯელობამ იწინასწარმეტყველა ბრიტანეთის გარდაქმნა მსოფლიოს „სახელოსნოდ“, მის მიერ ყველა კონკურენტისა და მწარმოებლის ჩანაცვლება. ამ პოლიტიკის შეჯამებას „ხალხთა სიმდიდრის“ პირველ წინადადებებში ვხვდებით: <blockquote>.„ყველა ერის ყოველწლიური შრომა არის რეზერვი, რომელიც მას უზრუნველყოფს ყველა იმ საჭიროებით, რომელსაც იგი წლიურად მოიხმარს... ამგვარი წარმოება... ინარჩუნებს უფრო მეტ ან ნაკლებ წილს იმ ადამიანთა, რომელნიც მოიხმარენ მას... მაგრამ ეს წილი ყველა ხალხში უნდა რეგულირდებოდეს ორი განსხვავებული გარემოებით: • პირველ რიგში, უნარები, მოხერხება და განსჯა, რომლითაც მისი შრომა საზოგადოდ გამოყენებადია; • მეორე მხრივ, პროპორციის დაცვით იმ ადამიანებს შორის, რომელთა შრომაც გამოყენებადია და რომელნიც არ არიან დაკავებულნი გამოყენებადი საქმიანობით.“ <ref>Smith, A., 1976, vol. 2a, p. 10, idem</ref></blockquote> თუმცაღა, სმითი ამატებს, რომ „მიწოდების სიუხვეც და სიმცირეც უფრო მეტად დამოკიდებულია პირველ ფაქტორზე, ვიდრე მეორეზე“.<ref>Smith, A., 1976, vol. 1, p. 10, para. 4</ref> ===სხვა შრომები=== სმითის გარდაცვალებიდან მალევე, მისივე ანდერძის თანახმად თითქმის ყველა ხელნაწერი გაანადგურეს. სიცოცხლის ბოლო წლებში, როგორც ჩანს, სმითი ორი მნიშვნელოვანი ტრაქტატის დაწერას გეგმავდა, ერთს - სამართლის თეორიასა და ისტორიაზე, ხოლო მეორეს - მეცნიერებასა და ხელოვნებაზე. გარდაცვალების შემდეგ გამოქვეყნდა „ესეები ფილოსოფიურ საგანთა შესახებ“, „ასტრონომიის ისტორია“, ასევე ზოგიერთი ჩანაწერი [[ანტიკური ფიზიკა|ანტიკური ფიზიკის]] და [[მეტაფიზიკა|მეტაფიზიკის]] შესახებ და სმითის ადრეული ლექციების ჩანაწერები „ლექციები იურისპრუდენციის“ შესახებ. 1976 წელს გლაზგოს უნივერსიტეტმა „ხალხთა სიმდიდრის“ ადრეული მონახაზი სმითის სხვა ნაშრომებთან და კორესპონდენციებთან ერთად გამოსცა. სხვა შრომები, მოიცავს „ლექციებს სასამართლოს, პოლიციის, შემოსავლის და იარაღის შესახებ“ (1763) და „ესეებს ფილოსოფიურ საგანთა შესახებ“ (1795).<ref>''The Glasgow edition of the Works and Correspondence of Adam Smith'', 1982, 6 volumes</ref> ==მემკვიდრეობა== ===ეკონომიკა და მორალური ფილოსოფია=== „ხალხთა სიმდიდრე“ კონომიკის თანამედროვე აკადემიური დისციპლინის წინამორბედად იქცა. ამ და სხვა შრომებში სმითი განმარტავდა, როგორ ხდება ინდივიდთა კერძო ინტერესები და კონკურენცია ეკონომიკის განვითარების საფუძველი. 2005 წელს „ხალხთა სიმდიდრე“ ყველა დროის 100 საუკეთესო შოტლანდიურ წიგნს შორის დასახელდა.<ref name="100 Best Scottish Books, Adam Smith">[http://www.list.co.uk/articles/100-best-scottish-books/adam-smith/ 100 Best Scottish Books, Adam Smith] Retrieved 31 January 2012</ref> სმითისა და სხვა ბრიტანელი ეკონომისტების ნააზრების საფუძველზე XVIII საუკუნის ბოლოს ბრიტანეთში მერკანტილიზმისადმი არსებული აკადემიური რწმენები თანდათან შესუსტდა. [[ინდუსტრიული რევოლუცია|ინდუსტრიული რევოლუციის]] დროს ბრიტანეთში თავისუფალი ვაჭრობის და სმითის [[ლესე ფერი|„laissez-faire“]] პრინციპები გაბატონდნენ. შედეგად, [[ბრიტანეთის იმპერია|ბრიტანეთის იმპერიის]] წყალობით ლიბერალურმა ეკონომიკური მოდელი, მისთვის დამახასიათებელი თავისუდალი ბაზრებით და საგარეო თუ საშინაო ვაჭრობისთვის არსებული მცირე ბარიერებით, მთელს მსოფლიოში გავრცელდა.<ref>L.Seabrooke (2006). "Global Standards of Market Civilization". p. 192. Taylor & Francis 2006</ref> [[ჯორჯ სტინგერი]] სმითს „ეკონომიკის ყველაზე მნიშვნელოვან და არსებით თეზისს“ მიაწერს. ამ თეზისის თანახმად, კონკურენციის პირობებში რესურსების (შრომა, მიწა, კაპიტალი და ა.შ.) მფლობელები მათ ყველაზე მომგებიანად გამოიყენებენ, შედეგად კი შედარებით თანაბარ უკუგებას მიიღებენ [[ეკონომიკური ეკვილიბრიუმი|ეკვილიბრიუმის]] მდგომარეობისგან, იმ აუცილებელი და ცხადი განსხვავებების გათვალისწინებით, რომელთაც კომპეტენცია, ნდობა, ბუნებრივი წინაღობები თუ უმუშევრობა წარმოშობს.<ref>Stigler, George&nbsp;J. (1976). "The Successes and Failures of Professor Smith," ''Journal of Political Economy'', 84(6), [https://www.jstor.org/pss/1831274 pp. 1199]–213, 1202. Also published as Selected Papers, No. 50 [https://google.com/scholar?q=cache:hs0XwYbafSgJ:scholar.google.com/&hl=en&as_sdt=80000000000000 (PDF)]{{dead link|date=June 2017 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Graduate School of Business, University of Chicago.</ref> [[პოლ სამუელსონი]] სმითის მიერ მოთხოვნისა და მიწოდებების ცნებების მრავალი მნიშვნელობით გამოყენებაში [[ლეონ უოლრასი|ლეონ უოლრასის]] მიერ ერთი საუკუნის შემდეგ შექმნილი [[ზოგადი ეკვილიბრიუმი|ზოგადი ეკვილიბრიუმის]] მოდელის წინამორბედს ხედავს. სმითი ითვალისწინებს, რომ მოკლე და საშუალო ვადიან პერიოდში კაპიტალის დაგროვებით გამოწვეული ხელფასების ზრდა უპრისპირდება [[თომას რობერტ მალთუსი|თომას რობერტ მალთუსის]], [[დეივიდ რიკარდო|დევიდ რიკარდოს]] და [[კარლ მარქსი|კარლ მარქსის]] თეორიებს შრომის მიწოდებისა და მინიმალური, საარსებო ხელფასისი შესახებ.<ref>Samuelson, Paul A. (1977). "A Modern Theorist's Vindication of Adam Smith," ''American Economic Review'', 67(1), [https://www.jstor.org/pss/1815879 p. 42.] Reprinted in J.C. Wood, ed., ''Adam Smith: Critical Assessments'', pp. 498–509. [https://books.google.com/books?id=B8FY8mo5zX4C&printsec=find&pg=PA498=gbs_atb#v=onepage&q&f=false Preview.]</ref> [[იოზეფ შუმპეტერი]] სმითს ტექნიკური სიზუსტის ნაკლებობის გამო აკრიტიკებდა, თუმცა მისივე თქმით, სწორედ ამან განაპირობა სმითის ნაშრომების გავრცელება ფართო აუდიტორიაში: „ამ ნაკლმა წარმატება განაპირობა. მეტად სრულყოფილების შემთხვევაში მას სერიოზულად არავინ მიიღებდა. უფრო ღმად წასვლის, უფრო ჩახლართული ჭეშმარიტებების აღმოსაჩენად მეტად რთული და ორიგინალური მეთოდები რომ გამოეყენებინა, მას ვერ გაიგებდნენ. მაგრამ მას ამგვარი ამბიციები არც ჰქონია, რეალურად, სმითს არ მოსწონდა ის, რაც უბრალო, საღ აზრს სცდებოდა. იგი არასდროს გასცდენია ყველაზე უგუნური მკითხველის გაგებას. სმითი მათ ფრთხილად ასწავლიდა, ტრივიალური და ნაცნობი დაკვირვებების გამოყენებით, რითაც მათ მთელი მსჯელობის განმავლობაში კომფორტს უქმნიდა.“<ref>{{cite book |title=Schumpeter History of Economic Analysis |year=2009 |url=https://archive.org/details/economics0000unse_c4w5 |location=New York |publisher=Oxford University Press |page=185}}</ref> კლასიკური ეკონომისტები სმითთის თეორიის საპირისპიროდ „[[ღირებულების შრომითი თეორია|ღირებულების შრომითი თეორიას]]“ ავითარებდნენ. მოგვიანებით სმითის შრომის თეორიებს ნაწილობრივ მარქსისტი ეკონომისტებიც იყენებდნენ. [[კარლ მარქსი|მარქსი]] თავისი მთავარი ნაშრომის „კაპიტალის“ პირველ ტომში (1867) ყურადღებას ამახვილებდა შრომითის ღირებულების თეორიასა და შრომის ექსპლუატაციაზე კაპიტალის მიერ.<ref name="Roemer">[[John Roemer|Roemer, J.E.]] (1987). "Marxian Value Analysis". ''[[The New Palgrave: A Dictionary of Economics]]'', v. 3, 383.</ref><ref>[[Ernest Mandel|Mandel, Ernest]] (1987). "Marx, Karl Heinrich", ''The New Palgrave: A Dictionary of Economics'' v. 3, pp. 372, 376.</ref> ღირებულების შრომითი თეორიის მიხედვით, პროდუქტის ფასი უნდა განისაზღვროს იმ შრომის ღირებულებით, რომელიც ამ პროდუქტის შესაქმნელად დაიხარჯა. ეს უპირისპირდება თანამედროვე [[ეკონომიკური თეორია|ნეოკლასიკურ ეკონომიკის თეორიას]], რომელიც მიიჩნევს, რომ პროდუქტის ღირებულება განისაზღვრება არა დახარჯული შრომის რაოდენობით, არამედ მომხმარებლის მზაობით გაიღოს გარკვეული საფასური, ამ პროდუქტის მიღების სანაცვლოდ. თეორიკული კორპუსი, რომელიც მოგვიანებით „ნეოკლასიკური ეკონომიკური თეორიის“ ან [[მარგინალიზმი|მარგინალიზმის]] სახელით გახდა ცნობილი, დაახლოებით 1870-1910 წლებში ჩამოყალიბდა. ტერმინის „ეკონომიკის“, როგორც „ეკონომიკური მეცნიერების“ სინონიმის და უფრო ძველი და ფართო ტერმინის „პოლიტიკური ეკონომიკის“ შემცვლელის, პოპულარიზებაში დიდი წვლილი ითამაშა ნეოკლასიკოსმა ეკონომისტმა [[ალფრედ მარშალი|ალფრედ მარშალმა]] ითამაშა.<ref>{{cite book |author1=Marshall, Alfred |author2=Marshall, Mary Paley |year=1879 |url=https://books.google.com/books?id=NLcJAAAAIAAJ&pg=PA1 |title=The Economics of Industry |page=2}}</ref><ref>{{cite book |author=Jevons, W. Stanley |year=1879 |edition=2nd |url=https://books.google.com/books?id=aYcBAAAAQAAJ&pg=PR3 |title=The Theory of Political Economy |page=xiv}}</ref> ნეოკლასიკურმა ეკონომიკამ სისტემატიზებულად განსაზღვრა [[მოთხოვნა და მიწოდება]], როგორც ეკონომიკურ ეკვილიბრიუმში პროდუქციის წარმოებული რაოდენობის, ფასისა და შემოსავლების გადანაწილების მთავარი განმაპირობებელი ფაქტორები. ამით ნეოკლასიკურმა ეკონომიკამ „ღირებულების შრომით თეორიას“, რომელთანაც სმითი ყველაზე ხშირად ასოცირდებოდა კლასიკური ეკონომისტებისთვის, [[ზღვრული ღირებულება|ზღვრული ღირებულების]] თეორია დაუპირისპირა, რომელიც მოთხოვნის მხარეს აქცენტს ღირებულებაზე აკეთებდა, ხოლო მიწოდების ასახსნელად უფრო ზოგადი, დანახარჯის თეორიით ხელმძღვანელობდა.<ref>Campos, Antonietta (1987). "Marginalist Economics", ''The New Palgrave: A Dictionary of Economics'', v. 3, p. 320</ref> 1976 წელს „ხალხთა სიმდიდრის“ გამოქვეყნების ორასიწლისთავი აღინიშნა. ამ პერიოდიდან აკადემიურ წრეებში გაიზარდა ინტერესება სმითის მეორე წიგნის „თეორია მორალური გრძნობების შესახებ“ და სხვა ნაშრომების მიმართაც. 1976 წლის შემდეგ სმითი არა მხოლოდ ერთი, არამედ ორი წიგნის „ხალხთა სიმდიდრე“ და „თეორია მორალური გრძნობების შესახებ“ ავტორად მოიხსენიება, ასევე უწოდებენ მორალური ფილოსოფიის და ეკონომიკური მეცნიერების დამფუძნებელსაც. მისი [[ჰომო ეკონომიკურის]] ან „ეკონომიკური ადამიანი“ უფრო მეტად მორალური ადამიანის კონტექსტში გამოიყენებოდა. გარდა ამისა, ეკონომისტი დევიდ ლევი და სანდა პერტი სტატიაში „ცუდი მეცნიერების საიდუმლო ისტორია“ მიუთითებენ სმითის ნეგატიურ დამოკიდებულებებზე იერარქიისა და უთანასწორობის შესახებ, ავტორები მხარს უჭერენ აზრს, რომ სმითი უპირისპირდებოდა მონობას, კოლონიალიზმსა და იმპერიალიზმს.ლევისა და პერტს მაგალითებად მოჰყავთ სმითის განცხადებები ღარიბებისათვის მაღალი ხელფასებისა და ხელფასების დაბლა დაწევის ხელოვნურ მცდელობებზე. სმითი ასევე თვლიდა, რომ ქუჩის რიგითი ტვირთმზიდავი მუშა არაფრითაა ინტელექტუალურად უფრო დაბლა მდგომი, ვიდრე რომელიმე ფილოსოფოსი <ref>{{harvnb|Smith|1977|loc=§Book I, Chapter 2}}</ref> და მიუთითებდა საზოგადოებრივი აზრის მეტად გათვალისწინების აუცილებლობაზე ისეთ საკითხებში, რომლებიც ტრადიციულად, მეცნერების და სხვა ტექნიკური სფეროების ქვეშ ექცევიან. ლევის და პერტს მოჰყავთ სმითის ის ციტატებიც, სადაც იგი უპირისპირდება აზრს, რომ მეცნიერება საზოგადოებრივ საღ აზრზე მაღლა დგას.<ref>"The Vanity of the Philosopher: From Equality to Hierarchy" in ''Postclassical Economics'' [http://www.wfu.edu/~hammond/review%20of%20Peart&Levy,%20final.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121004085614/http://www.wfu.edu/~hammond/review%20of%20Peart%26Levy%2C%20final.pdf|date=4 October 2012}}</ref> სმითი ასევე ხსნიდა კავშირს კერძო საკუთრების ზრდასა და სამოქალაქო მთავრობის განვითარებაში: <blockquote>„ადამიანები შესაძლოა ცხოვრობდნენ მათთვის მისაღებ ფარგლებში დაცულ საზოგადოებაში, თუმცა არ არსებობობდეს სამოქალაქო მოამართლე, რომელიც მათ უსამართლო ვნებათაგან დაიცავს. მაგრამ მდიდრების სიხარბე და ამბიცია, ღარიბთა შრომის სიძულვილი და წუთიერ სიამოვნებათა სიყვარული ის ვნებებია, რომელნიც საკუთრების მიტაცებისკენ უბიძგებენ ადამიანებს და მათი გავლენა ბევრად უფრო სტაბილური და უნივერსალურია. სადაც დიდი საკუთრებაა, იქ დიდი უთანასწორობაცაა. იქ ერთ ძალიან მდიდარ ადამიანზე ხუთასი ღარიბი მოდის და მცირეთა კეთილდღეობა მრავალთა სიღარიბეს იწვევს. მდიდართა კეთილდღეობა აღიზიანებს ღარიბებს, რომლებიც ხშირად სურვილებითა და შურით არიან მართულნი და უბიძგებს მათ [სხვისი] საკუთრების მიტაცებისკენ. მხოლოდ სამოქალაქო სამართლის თავშესაფრის ქვეშ შეუძლია თუნდაც ერთი ღამით მშვიდად ძილი მდიდარ მესაკუთრეს, რომელმაც თავისი მრავალწლიანი შრომით ან წინა თაობების საშუალებით [მოიპოვა სიმდიდრე]. იგი ყოველ წუთს გარშემორტყმულია უცნობი მტრებით, რომელთაც იგი ვერასოდეს დაამშვიდებს და რომელთაგანაც მისი დაცვა მხოლოდ სამოქალაქო სამართლის მუდმივ ძალას შეუძლია. ამრიგად, ღირებულ და დიდი რაოდენობით საკუთრებაზე დაუფლება აუცილებლად გულისხმობს სამოქალაქო მთავრობის დაფუძნებასაც. სადაც არაა საკუთრება, ან სადაც საკუთრება არასოდეს აჭარბებს ორი ან სამი დღისთვის სამყოფ ღირებულებას, სამოქალაქო მთავრობაც საჭირო არაა. სამოქალაქო მთავრობა გულისხმობს გარკვეულ სუბორდინაციასაც, მაგრამ ღირებული ქონების დაგროვებასთან ერთად, სამოქალაქო მთავრობის თანდათანობით მზარდი საჭიროების გარდა, იზრდება იმ პრინციპულ მიზეზთა რაოდენობა, რომლებიც ბუნებრივად გულისხმობენ სუბორდინაციას. (...) მცირე საკუთრების მქონე ადამიანები ერთიანდებიან, რათა დაიცვან უფრო დიდი სიმდიდრის მქონენი იმ იმედით, რომ უფრო მდიდარნიც გაერთიანდებიან, რათა დაიცვან მათი საკუთრება. ყველა მცირე მეცხვარე და მენახირე გრძნობს, რომ მისი უსაფრთხოება დამოიკდებულია მასზე მსხვილი მეცხვარეებისა და მენახირეების უსაფრთხოებაზე. რომ მათი მცირე ავტორიტეტის შენარჩუნება დამოკიდებულია უფრო დიდი ავტორიტეტის თვითშენარჩუნებაზე და საკუთარი სუბოდინაციით იგი უზრუნველყოფს მის ქვეშევრდომთა სუბორდინაციასაც. ღირსეულნი არიან ისინი, ვინც დაინტერესებულია, რომ დაიცვას საკუთრება და ავტორიტეტი, რათა შეეძლოს თავისივე საკუთრების და თავისივე ავტორიტეტის დაცვა. ამგვარად, სამოქალაქო მთავრობა, რამდენადაც ის ფუძნდება საკუთრების დასაცავად, შექმნილია მდიდრის -უფრო ღარიბისგან ან მცირე მესაკუთრეთა სრულიად უქონელთაგან დასაცავად.“ (წყარო: „ხალხთა სიმდიდრე“, წიგნი 5, თავი 1, ნაწილი 2)</blockquote> ===ბრიტანეთის იმპერიული დებატები=== სმითის შეხედულებებმა კოლონიების შესახებ XIX საუკუნის შუა წლებიდან მიმდინარე ბრიტანული იმპერიული დებატების გეზი განსაზღვრა. „ხალხთა სიმდიდრე“ იმპერიალიზმის კითხვებზე ორაზროვან პასუხებს იძლეოდა. კოლონიების შესახებ დაწერილ თავში სმითი მსჯელობდა ატლანტის ოკეანის მიღმა, ამერიკულ კოლონიებში მიმდინარე კრიზისის გადაჭრის შესაძლო გზებზე. იგი დაძაბულობის განმუხტვის ორ შესაძლო გზას ხედავდა: პირველი კოლონიებისათვის დამოუკიდებლობის მიცემას და ამ გზით, მათთან მეგობრული ურთიერთობის, თავისუფალი ვაჭრობისა და სამხედრო ალიანსის შენარჩუნებას გულისხმობდა, ხოლო გადაჭრის მეორე გზის მიხედვით, ბრიტანეთის იმპერია ერთგვარ ფედერაციად უნდა გარდაქმნილიყო, რომელიც კოლონიებს და მეტროპოლიას იმპერიული საპარლამენტო სისტემით და თავისუფალი ვაჭრობის გზით დაახლოვებდა.<ref>E.A. Benians, 'Adam Smith’s project of an empire', ''Cambridge Historical Journal'' 1 (1925): 249–83</ref> XIX საუკუნეში სმითის ყველაზე გამოჩენილი მიმდევარი და მშვიდობის ადვოკატი [[რიკარდ კობდენი]] ამერიკულ კოლონიებთან კონფლიქტის გადაჭრის პირველ გზას არჩევდა. კობდენი [[მარცვლეულის კანონის|მარცვლეულის კანონის მოწინააღმდეგეთა ლიგას]] მეთაურობდა, რომელიც 1846 წელს „მარცვლეულის კანონების“ გაუქმებას მოითხოვდა და ბრიტანეთის იმპერიაში თავისუფალი ვაჭრობაზე გადასვლას უჭერდა მხარს. ბრიტანეთის იმპერიის ჩაურევლობის მომხარე ეს მიმართულება შემდეგ [[კობდენიზმი|კობდენიზმის]] და [[მანჩესტერული ლიბერალიზმი|მანჩესტერული ლიბერალიზმის]] სახელით გახდა ცნობილი.<ref>Anthony Howe, ''Free trade and liberal England, 1846–1946'' (Oxford, 1997)</ref> საუკუნის დასასრულს კობდენიზმს მკვეთრად დაუპირისპირდნენ სმითის შემოთავაზებული მეორე გადაჭრის გზის მომხრეები, მაგალითად [[იოზეფ შილდ ნიკოლსონი]], რომელიც იმპერიულ ფედერაციას ემხრობოდა.<ref>J. Shield Nicholson, ''A project of empire: a critical study of the economics of imperialism, with special reference to the ideas of Adam Smith'' (London, 1909)</ref> როგორც მარკ-უილიამ პალენი აღნიშნავს: „ერთი მხრივ, ადამ სმითის და კობდენის გვიანი XIX საუკუნის და ადრეული XX საუკუნის მიმდევრები მის თეორიებს იმპერიის თანდათანობითი დეცენტრალიზაციის არგუმენტაციად იყენებდნენ. მეორე მხრივ, იმპერიული ფედერაციის მომხრეები ცდილობდნენ სმითის თეორია კობდენიზმის დასამარცხებლად და იმპერიული ერთობის გასამყარებლად გამოეყენებინათ.“<ref>Marc-William Palen, [http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=9159669&fileId=S0018246X13000101 “Adam Smith as Advocate of Empire, c. 1870–1932,”] ''Historical Journal'' 57: 1 (March 2014): 179–98.</ref> ამგვარად, სმითის იდეებმა მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ბრიტანეთის იმპერიის შესახებ მიმდინარე დებატებში. ===პორტრეტები, ქანდაკებები და ბანკნოტები=== სმითის პატივსაცემი ბანკნოტები გაერთიანებული სამეფოს ორმა ბანკმა დაბეჭდა. მისი პორტრეტი 1981 წლიდან იბეჭდება შოტლანდიური კლიდესდეილის ბანკის [[გირვანქა სტერლინგი|ფუნტ სტერლინიგის]] ბანკნოტებზე,<ref name="clydesdale">{{cite web|url=http://aes.iupui.edu/rwise/banknotes/scotland/ScotlandP209-50Pounds-1981-donatedowl_f.jpg |title=Clydesdale 50 Pounds, 1981 |publisher=Ron Wise's Banknoteworld |accessdate=15 October 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081030185820/http://aes.iupui.edu/rwise/banknotes/scotland/ScotlandP209-50Pounds-1981-donatedowl_f.jpg |archivedate=30 October 2008 |url-status=dead }}</ref><ref name="scotbanks">{{cite web|url=http://www.scotbanks.org.uk/banknotes_current_clydesdale_bank.php |title=Current Banknotes : Clydesdale Bank |publisher=The Committee of Scottish Clearing Bankers |accessdate=15 October 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081003071439/http://www.scotbanks.org.uk/banknotes_current_clydesdale_bank.php |archivedate=3 October 2008 |url-status=dead }}</ref> ხოლო 2007 წლის მარტში სმითის გამოსახულება გამოჩნდა [[ინგლისის ბანკი|ინგლისის ბანკის]] მიერ დაბეჭდილ 20 ფუნტ სტერლინგის კუპიურებზე, რის შემდეგაც სმითი პირველი შოტლანდიელი გახდა, რომელიც ინგლისის ბანკის მიერ გამოცემულ ბანკნოტზე გამოისახა.<ref name="bbc1">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/6096938.stm |title=Smith replaces Elgar on £20 note |accessdate=14 May 2008 |publisher=BBC |date=29 October 2006 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070324062831/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/6096938.stm |archivedate=24 March 2007 |url-status=live}}</ref> 2008 წლის 4 ივლისს ედინგურგში [[ალექსანდრ სტოდარტი|ალექსანდრ სტოდარტის]] ავტორობით სმითის მასშტაბური მემორიალი გაიხსნა. ესაა სამი მეტრის სიმაღლის ბრინჯაოს სკულპტურა, რომელიც ედინბურგის [[სამეფო გზა|სამეფო გზას]] გადაჰყურებს.<ref>{{cite news |title=Adam Smith sculpture to tower over Royal Mile |date=26 September 2007 |work=[[Edinburgh Evening News]] |author=Blackley, Michael}}</ref> XX საუკუნის მოქანდაკეს [[ჯიმ სანბორნი|ჯიმ სანბორნს]] სმითის ნამუშევრების თემაზე რამდენიმე სკულპტურა ეკუთვნის. [[ცენტრალური კონექტიკუტის სახელმიწფო უნივერსიტეტი]]ში დგას „მბრუნავი კაპიტალი“ - მაღალი ცილინდრი, რომელზეც „ხალხთა სიმდიდრის“ ნაწყვეტები [[ბინარული კოდი|ბინარული კოდის]] სახითაა გამოსახული.<ref>{{cite news |title=CCSU welcomes a new kid on the block |date=13 March 2001 |author=Fillo, Maryellen |work=[[The Hartford Courant]]}}</ref> [[ჩრდილოეთ კაროლინის უნივერსიტეტი|ჩრდილოეთ კაროლინის უნივერსიტეტში]], ბელკის ბიზნესის ადმინისტრირების კოლეჯის გარეთ ადამ სმითის კონუსი დგას.<ref>{{cite news |title=Piece at UNCC is a puzzle for Charlotte, artist says |date=20 May 1997 |author=Kelley, Pam |work=[[The Charlotte Observer]]}}</ref><ref>{{cite news |title=Artist sheds new light on sculpture |date=1 June 1997 |author=Shaw-Eagle, Joanna |work=[[The Washington Times]]}}</ref> სმითის კიდევ ერთი სკულპტურა დგას [[კლივლენდის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|კლივლენდის სახელმწიფო უნივერსიტეტში]].<ref>{{cite web |url=http://www.sculpturecenter.org/oosi/sculpture.asp?SID=1055 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20050205065104/http://www.sculpturecenter.org/oosi/sculpture.asp?SID=1055 |archivedate=5 February 2005 |title=Adam Smith's Spinning Top |publisher=Ohio Outdoor Sculpture Inventory |accessdate=24 May 2008}}</ref> სმითი 2013 წლის პიესის „დაბლობის“ მთხრობელად გვევლინება და XVIII საუკუნის „laissez-faire“ ეკონომიკაზე მოგვითხრობს და ამით 2007-2008 წლების გლობალური [[ეკონომიკური კრიზისი|ეკონომიკური კრიზისს]] ეხმიანება. პიესაში სმითს [[ბილ პატერსონი]] განასახიაერებს. სმითის ბიუსტი დგას სტირლინგში, [[უოლესის მონუმენტი|უოლესის მონუმენტის]] გმირთა დარბაზში. ===რეზიდენცია=== 1778-1790 წლებში ადამ სმითი პანმურში ცხოვრობდა. მისი რეზიდანცია ახლა [[ედინბურგის ბიზნესის სკოლა|ედინბურგის ბიზნესის სკოლის]], ჰერიოტ უატის უნივერსიტეტის საკუთრებაშია და ამჟამად მის აღსადგენად ფინანსების მოძიება მიმდინარეობს.<ref>{{cite web |title=The restoration of Panmure House |url=http://www.adamsmith.org/blog/misc/the-restoration-of-panmure-house |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120122103606/http://www.adamsmith.org/blog/misc/the-restoration-of-panmure-house |archivedate=22 January 2012}}</ref><ref>{{cite news |title=Adam Smith's Home Gets Business School Revival |url=https://www.bloomberg.com/video/adam-smith-s-home-gets-business-school-revival-byl368j8Sii~TiQiBHwEyw.html |work=Bloomberg}}</ref> შენობის ჩრდილოეთ ნაწილი სავარაუდოდ XIX საუკუნეში დაინგრა. ===„თავისუფალი ბაზრის ეკონომიკის“ სიმბოლო=== სმითი თავისუფალი ბაზრის იდეის ადვოკატად და საბაზრო ეკონომიკის დამფუძნებლად მიიჩნევა. მისი სახელი გვხვდება ისეთი ორგანოების დასახელებებში, როგორიცაა ლონდონის [[ადამ სმითის ინსტიტუტი]], არსებობს რამდენიმე ორგანიზაცია „ადამ სმითის საზოგადოების“ სახელმწოდებით, მათ შორისაა ისტორიული, იტალიური ორგანიზაცია,<ref name="urlThe Adam Smith Society">{{cite web |url=http://www.adamsmith.it/presentazione.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070721032612/http://www.adamsmith.it/presentazione.html |archivedate=21 July 2007 |title=The Adam Smith Society |accessdate=24 May 2008 |publisher=The Adam Smith Society}}</ref> ამერიკული [[ადამ სმითის საზოგადოება]]<ref name="Bloomberg">{{cite news|last1=Choi|first1=Amy|title=Defying Skeptics, Some Business Schools Double Down on Capitalism|url=https://www.bloomberg.com/bw/articles/2014-03-04/defying-skeptics-some-business-schools-double-down-on-capitalism|accessdate=24 February 2015|publisher=[[Bloomberg Business News]]|date=4 March 2014}}</ref><ref name="Who We Are">{{cite web|url=https://www.adamsmithsociety.com/html/our-history.html|title=Who We Are: The Adam Smith Society|date=April 2016|access-date=2 February 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190209232453/https://www.adamsmithsociety.com/html/our-history.html|archivedate=9 თებერვალი 2019}}</ref> და ავსტრალიური „ადამ სმითის კლუბი“.<ref name="urlThe Australian Adam Smith Club">{{cite web |url=http://www.adamsmithclub.org/ |title=The Australian Adam Smith Club |accessdate=12 October 2008 |publisher=Adam Smith Club |archive-url=https://web.archive.org/web/20100509212046/http://www.adamsmithclub.org/ |archive-date=9 May 2010 |url-status=dead }}</ref> [[ალან გრინსპანი|ალან გრინსპანის]] თქმით, მართალია მთავრობის მინიმალური ჩარევის იდეა ადამ სმითს არ გამოუგონებია, თუმცა „ადამ სმითმა ჩამოაყალიბა იმ ზოგადი პრინციპების წყება, რომელთაც საბაზრო ტრანზაქციების ქაოსში კონცეპტუალური სიცხადე შეიტანეს.“ გრინსპანის აზრით, „ხალხთა სიმდიდრე“ კაცობრიობის ისტორიაში ერთ-ერთი უდიდესი ინტელექტუალური მიღწევა იყო.<ref name="urlFRB: Speech, Greenspan – Adam Smith – 6 February 2005">{{cite web |url=http://www.federalreserve.gov/boarddocs/speeches/2005/20050206/default.htm |title=FRB: Speech, Greenspan – Adam Smith – 6 February 2005 |accessdate=31 May 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080512080427/http://www.federalreserve.gov/boarddocs/speeches/2005/20050206/default.htm |archivedate=12 May 2008 |url-status=dead }}</ref> [[პ.ჯ. ო'რურკი]] სმითს „საბაზრო ეკონომიკის დამფუძნებელს“ უწოდებს.<ref name="urlAdam Smith: Web Junkie – Forbes.com">{{cite news |url=https://www.forbes.com/free_forbes/2007/0507/086.html |title=Adam Smith: Web Junkie |work=Forbes |accessdate=10 June 2008 |date=5 July 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080520232632/http://www.forbes.com/free_forbes/2007/0507/086.html |archivedate=20 May 2008 |url-status=live}}</ref> სხვა ავტორების თქმით, სმითის მიერ მთავრობის ჩაურევლობის იდეის მხარდაჭერას გაზვიადებულად წარმოაჩენენ. [[ჰერბერტ შტაინი]] წერს, რომ ადამიანები ადამ სმითის სახელით სარგებლობენ, რათა თავისუფალი ბაზრისა და [[შეზღუდული მთავრობა|შეზღუდული მთავრობის]] იდეებისადმი თავიანთი შეხედულებები გამოხატონ და ამგვარად, ისინი სმითის ხედვებს არასწორად ინტერპრეტირებენ. შტაინის აზრით, სმითი „არც სრულად ემხრობოდა და არც დოქტრინად ხედავდა ამ იდეას. იგი მთავრობის ბაზარში ჩარევას დიდი სკეპტიციზმით უყურებდა... თუმცა ის მზად იყო მიეღო სპეციფიკური პოლიტიკა იმ ზოგიერთ შემთხვევაში, როდესაც მისი აზრით, ჩარევის ეფექტი სასარგებლო იქნებოდა და სისტემის ფუნდამენტურად თავისუფალ ხასიათს არ შეზღუდავდა. სმითი „ადამ სმითის ჰალსტუხს“ არ ატარებდა.“ შტანის მიხედვით, „ხალხთა სიმდიდრე“ ლეგიტიმურ საფუძველს უქმნის ამერიკის [[სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაცია]]ს, [[სამომხმარებლო პროდუქტების უსაფრთხოების კომისია]]ს, დასაქმებულთა ჯანდაცვის სავალდებულო პროგრამებს, გარემოს დაცვასა და საგადასახადო დისკრიმინაციას.“<ref>{{cite journal |author=Stein, Herbert |date=6 April 1994 |title=Board of Contributors: Remembering Adam Smith |journal=[[The Wall Street Journal Asia]] |page=A14}}</ref> ანალოგიურად, ვივიან ბრაუნი „[[ეკონომიკის ჟურნალი|ეკონომიკის ჟურნალში]]“ აცხადებდა, რომ XX საუკუნის ამერიკაში [[რეიგანომიკა|რეიგანომიკის]] მხარდამჭერებმა ფართო საზოგადოებაში ადამ სმითის იდეებზე ნაწილობრივი და მცდარი ხედვები გაავრცელეს, წარმოაჩენდნენ რა სმითს „laissez-faire“ კაპიტალიზმისა და [[მიწოდების ეკონომიკა|მიწოდების მხარის]] ეკონომიკის რადიკალურ და დოგმატურ დამცველად“.<ref name="Brown93">{{cite journal |author=Brown, Vivienne |date=January 1993 |journal=[[The Economic Journal]] |volume=103 |issue=416 |pages=230–32 |doi=10.2307/2234351 |title=Untitled review of 'Capitalism as a Moral System: Adam Smith's Critique of the Free Market Economy' and 'Adam Smith and his Legacy for Modern Capitalism' |url=https://archive.org/details/sim_economic-journal_1993-01_103_416/page/230 |last2=Pack |first2=Spencer J. |last3=Werhane |first3=Patricia H. |jstor=2234351}}</ref> რეალურად კი „ხალხთა სიმდიდრე“ შემდეგ მტკიცებას შეიცავს გადასახადების შესახებ: <blockquote>„მთავრობის მხარდაჭერაში წვლილი უნდა შეიტანოს სახელმწიფოს ყველა მოქალაქემ, იმდენად თანაბრად, რამდენადაც შესაძლებელია მათი შესაძლებლობების გათვალისწინებით, იმ შემოსავლების პროპორციულად, რომელსაც ისინი ამ სახელმწიფოს დაცვის ქვეშ იღებენ.“<ref name="Smith 1977 loc=bk. V, ch. 2">{{harvnb|Smith|1977|loc=bk. V, ch. 2}}</ref></blockquote> ზოგიერთი კომენტატორის თქმით, სმითის შრომები პროგრესული საშემოსავლო გადასახადის მხარდამჭერ არგუმენტებსა და პოზიციებს შეიცავს და იგი კონკრეტულ გადასახადებსაც კი ასახელებს, რომლებიც მისი აზრით, სახელმწიფომ უნდა დააწესოსო, მათ შორის [[ფუფუნების გადასახადი]] და მოგების გადასახადი.<ref>{{cite web |url=https://www.newyorker.com/arts/critics/books/2010/10/18/101018crbo_books_gopnik |title=Market Man |date=18 October 2010 |work=The New Yorker}}</ref> თუმცა სმითი ადამიანების ეკონომიკური შემოსავლების პროპორციულად დაბევრის შეუძლებლობაზეც წერდა („ხალხთა სიმდიდრე“, წიგნი 5, თავი 2). სმითის თქმით, გადასახადები მიმართული უნდა იყოს სამართლიანობის და გარკვეული საჯარო ინსტიტუტების დაცვისკენ, რაც საბოლოოდ მთელი საზოგადოებისთვის სასარგებლოა, მაგრამ კერძო სექტორის მიერ უზრუნველყოფილი ვერ იქნება. ამასთანავე, სმითმა „ხალხთა სიმდიდრის“ მეხუთე წიგნის პირველ თავში ერთგვარი მონახაზი შეადგინა სამთავრობო ხარჯებისათვის. სმითის მიერ მთავრობისათვის წაყენებულ მოთხოვნებს შორისაა კონტრაქტების აღსრულება და სასამართლო სისტემის უზრუნველყოფა, პატენტებისა და საავტორო უფლებების მინიჭება, საჯარო სიკეთეების შექმნა, როგორიცაა ინფრასტრუქტურა, ეროვნული თავდაცვა, საბანკო სფეროს რეგულირება. მთავრობის მოვალეობაა შექმნას ისეთი სიკეთეები, რომლებიც „იმგვარი ბუნებისაა, მათზე გაწეული დანახარჯი ვერასდროს მოუტანს საჭირო მოგებას ინდივიდებს“, მაგალითად ასეთია გზები, ხიდები, არხები, ნავსადგურები. სმითი მხარს უჭერდა ინოვაციების წახალისებას პატენტების შექმნითა და ახალგაზრდა ინდუსტრიების მონოპოლოების დაცვით. იგი აუცილებლად მიიჩნევდა დაწყებითი განათლების ნაწილობრივ სახელმწიფო დაფინანსებას და სჯეროდა, რომ რელიგიურ ინსტიტუტთა კონკურენცია საზოგადოების საერთო ინტერესებში შედიოდა. ამგვარი ამოცანებზე სმითი უფრო მეტად ადგილობრივი მთავრობის პასუხისმგებლობას ემხრობოდა, ვიდრე ცენტრალური ხელისუფლებისა: „ის საზოგადო საქმეები, რომლებიც თავისი ბუნების გამო ვერ მოიტანენ შემოსავალს თავიანთი თავის შენარჩუნებისთვის სჯობს ყოველთვის შეინახოს ლოკალურმა და პროვინციულმა მთავრობებმა, ვიდრე სახელმწიფოს საერთო ხაზინამ.“ („ხალხთა სიმდიდრე“, V.i.d.18). საბოლოოდ, სმითი აღწერდა იმასაც, როგორ უნდა მოეპყროს მთავრობა მონარქისა და უზენაეს მოსამართლეთა ღირსებას, რომელნიც საზოგადოების მხირდან თანასწორნი პატივს უნდა იმსახურებდნენ. იგი იმასაც კი ამბობს, რომ მონარქები უზენაეს მოსამართლეებზე მაღლაც კი დგანან, რადგან ადამიანები „ბუნებრივად მოელიან მეტ სამართლიანობას სამეფო კარის შუქზე, ვიდრე სასამართლო სახლებში“.<ref>{{harvnb|Smith|1977|loc=bk. V}}</ref> სმითი წერდა, რომ ზოგ განსაკუთრებულ ვითარებაში სადამსჯელო ტარიფები შეიძლება სასარგებლო აღმოჩნდეს. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგადად, სადამსჯელო ტარიფები „ცუდი მეთოდია ხალხისათვის მიყენებული ზიანის კომპენსირებისთვის, რადგან ის კიდევ ერთი ზიანის მიყენებას გულისხმობს ხალხისთვის, არა მხოლოდ ზოგიერთი კლასისი, არამედ ყველა კლასისათვის.“ („ხალხთა სიმდიდრე“, IV.ii.39). [[ეკონომიკის ისტორიკოსი|ეკონომიკის ისტორიკოსები]], მაგალითად როგორიცაა [[იაკობ ვინერი]],სმითს თავისუფალი ბაზრის და შეზრუდული მთავრობის იდეის ადვოკატად მოიხსენიებს, მაგრამ სმითი არ ყოფილა მთავრობის ჩაურევლობის პრინციპის დოგმატური მიმდევარი.<ref name="Viner 1927">{{cite journal |author=Viner, Jacob |date=April 1927 |journal=[[The Journal of Political Economy]] |volume=35 |issue=2 |pages=198–232 |doi=10.1086/253837 |title=Adam Smith and Laissez-faire |url=https://archive.org/details/sim_journal-of-political-economy_1927-04_35_2/page/198 |jstor=1823421|s2cid=154539413 }}</ref> ეკონომისტი [[დანიელ ბ. კლაინი]] მიიჩნევდა, რომ ტერმინი „თავისუფალი ბაზრის ეკონომიკის“ ან „თავისუფალი ბაზრის ეკონომისტის“ გამოყენება ადამ სმითის იდეების გადმოსაცემად მეტისმეტად ზოგადი და შეცდომაში შემყვანია. კლაინი სმითის ეკონომიკური შეხედულებების იდენტიფიცირებისთვის 6 ცენტრალურ კრიტერიუმს გვთავაზობს და თვლის, რომ სმითის ეკონომიკური ხედვების გადმოსაცემად ახალი ტერმინის შექმნაა საჭირო.<ref>{{cite journal |author=Klein, Daniel B. |year=2008 |title=Toward a Public and Professional Identity for Our Economics |journal=Econ Journal Watch |volume=5 |issue=3 |pages=358–72 |url=http://econjwatch.org/articles/toward-a-public-and-professional-identity-for-our-economics |access-date=10 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131228231445/http://econjwatch.org/articles/toward-a-public-and-professional-identity-for-our-economics |archive-date=28 December 2013 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite journal |author=Klein, Daniel B. |year=2009 |title=Desperately Seeking Smithians: Responses to the Questionnaire about Building an Identity |journal=Econ Journal Watch |volume=6 |issue=1 |pages=113–80 |url=http://econjwatch.org/articles/desperately-seeking-smithians-responses-to-the-questionnaire-about-building-an-identity |access-date=10 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131228232751/http://econjwatch.org/articles/desperately-seeking-smithians-responses-to-the-questionnaire-about-building-an-identity |archive-date=28 December 2013 |url-status=dead }}</ref> ეკონომისტი [[დეივიდ რიკარდო|დევიდ რიკარდო]] სმითის შეხედულებებთან დაკავშირებულ გაუგებრობებს განმარტავდა. ბევრი ადამიანი დღემდე ფიქრობს, რომ სმითი გამონაკლისების გარეშე თავისუფალი ბაზრის ეკონომისტი იყო, რაც ასე არ არის. რიკადრო აღნიშნავდა, რომ სმითი მხარს უჭერდა ახლადწარმოქმნილი ინდუსტრიების გაძლიერებას და სუბსიდირებას, თუმცა ამავდროულად შიშობდა, რომ ამ ინდუსტრიების გაძლიერების შემდეგ ისინი მაინც შეეცდებოდნენ შეენარჩუნებინათ მთავრობის მხარდაჭერა და დახმარება.<ref name="New Ideas From Dead Economists">Buchholz, Todd (December 1990). pp. 38–39.</ref> სმითი ემხრობოდა ტარიფების დაწესებას იმპორტირებულ პროდუქტებზე, რათა იმპორტიორსაც გადაეხადა იმგვარი გადასახადი, რასაც ქვეყნის შიგნით ანალოგიური პროდუქტის მწარმოებელი იხდიდა. სმითი ემხრობოდა ტარიფების დაწესებას ეროვნული თავდაცვის ინტერესებიდან გამომდინარე.<ref name="New Ideas From Dead Economists"/> [[ემა როტშილდი|ემა როტშილდის]] მტკიცებით, სმითი მინიმალური ხელფასის დაწესებასაც დაუჭერდა მხარს,<ref>Martin, Christopher. "Adam Smith and Liberal Economics: Reading the Minimum Wage Debate of 1795–96," ''Econ Journal Watch'' 8(2): 110–25, May 2011 [http://econjwatch.org/articles/adam-smith-and-liberal-economics-reading-the-minimum-wage-debate-of-1795-96] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131228230820/http://econjwatch.org/articles/adam-smith-and-liberal-economics-reading-the-minimum-wage-debate-of-1795-96|date=28 December 2013}}</ref> მიუხედავად იმისა, რომ ამ საკითხზე სმითის შრომებში პირდაპირი ტექსტუალური მტკიცებულებები არ მოიპოვება. რეალურად, სმითი წერდა: <blockquote>„შრომის ფასი ვერსად იქნება ზუსტად დადგენილი, ერთსა და იმავე ადგილზე ერთი და იმავე შრომისთვის ხშირად სხვადასხვა ფასს იხდიან, არა მხოლოდ მუშების განსხვავებული უნარების გამო, არამედ ხელმძღვანელის სიმკაცრის ან ლოიალურობის მიზეზით. სადაც ხელფასები კანონით არ რეგულირდება, ჩვენ მხოლოდ ისე შეგვიძლია განვსაზღვროთ, როგორც ჩვეულება გვიკარნახებს. გამოცდილება აჩვენებს, რომ მათ [ხელფასებს] კანონი შესაბამისად ვერასოდეს არეგულირებს მიუხედავად იმისა, რომ ის ხშირად თავს გვაჩვენებს, თითქოს ამას ახერხებს.“ („ხალხთა სიმდიდრე“, Book 1, Chapter 8)</blockquote> მიუხედავად იმისა, რომ სმითი ასევე შენიშნავდა მოლაპარაკების ძალის უთანასწორობის შესახებ<ref>A Smith, ''Wealth of Nations'' (1776) Book I, ch 8</ref>: <blockquote>„მიწათმფლობელი, ფერმერი, წარმოების უფროსი, ვაჭარი მიუხედავად იმისა, დაასაქმებენ თუ არა ადამიანს, ერთი ან ორი წლით თუ მოახერხებენ იმ კაპიტალით ცხოვრებას, რომელიც მათ უკვე მოიპოვეს. ბევრ მუშას კი მხოლოდ ერთი კვირით ან ერთი თვით, ზოგიერთი იშვიათთაგანი კი, ერთი წლით თუ გაძლებს სამსახურის გარეშე“. გრძელვადიან პერიოდში, მუშა იმდენადვეა საჭირო მისი უფროსისთვის, როგორც დამსაქმებელი - მუშისთვის, მაგრამ დამსაქმებლისთვის საჭიროება ნაკლებად სასწრაფოა.“</blockquote> ===კრიტიკა=== [[ალფრედ მარშალი]] ეკონომიკის სმითისეულ განმარტებას რამდენიმე მიზეზით აკრიტიკებდა. მისი თქმით, ადამიანი იმდენადვე მნიშვნელოვანი უნდა იყოს, როგორც ფული, სერვისები იმდენადვე მნიშვნელოვანია, რამდენადაც საქონელი და უბრალოდ სიმდიდრის ნაცვლად აქცენტი უნდა გაკეთდეს ადამიანის კეთილდღეობაზე. „უხილავი ხელი“ მხოლოდ მაშინაა წარმატებული, როცა წარმოებაც და მოხმარებაც თავისუფალ ბაზარში მიმდინარეობს, სადაც წვრილი, ცალკეული მწარმოებლები და მომხმარებლები მოთხოვნასა და მიწოდებას ცვლილებების და გაწონასწორების საშუალებას აძლევენ. მონოპოლიისა და ოლიგოპოლოების შემთხვევაში „უხილავი ხელი“ უძლურია. ნობელის პრემიის ლაურეატი ეკონომისტი [[იოზეფ ე. სტიგლიცი]] სმითის კარგად ცნობილი იდეების შესახებ ამბობს:„[[უხილავი ხელი|უხილავი ხელის]] უხილავობის მიზეზეი ხშირად ისაა, რომ იგი საერთოდ არ არსებობს.“<ref>''The Roaring Nineties'', 2006</ref> == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=5&t=4579 ადამ სმითი — საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა] * [http://burusi.wordpress.com/philosophy/adam-smith/ ადამ სმითი — ინფორმაცია და ნაშრომები] * [http://to-name.ru/biography/adam-smit.htm ადამ სმითის ბიოგრაფია] * [http://dostavka-portretov.ru/info-adamsmith.html ადამ სმითის ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304225119/http://dostavka-portretov.ru/info-adamsmith.html |date=2016-03-04 }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ეკონომიკის თემები}} ==ბიბლიოგრაფია== * {{cite journal|doi=10.1017/S1474691300001062|title=II. Adam Smith's Project of an Empire|year=1925|last1=Benians|first1=E. A.|journal=Cambridge Historical Journal|volume=1|issue=3|pages=249–283}} * {{Cite book |title=A Catalogue of the Library of Adam Smith |editor=Bonar, James |editor-link= James Bonar (civil servant) |publisher=Macmillan |location=London |year=1894 |oclc=2320634 |url=https://archive.org/stream/catalogueoflibr00smit#page/n5/mode/2up |ref=harv |via=Internet Archive}} * {{Cite book |title=The Authentic Adam Smith: His Life and Ideas |first=James |last=Buchan |publisher=W.W. Norton & Company |year=2006 |isbn=0-393-06121-3 |ref=harv |url=https://archive.org/details/authenticadamsmi0000buch }} * {{Cite book |title=New Ideas from Dead Economists: An Introduction to Modern Economic Thought |url=https://archive.org/details/newideasfromdead0000buch_e2e8 |first=Todd |last=Buchholz |publisher=Penguin Books |year=1999 |isbn=0-14-028313-7 |ref=harv}} * {{Cite book |last=Bussing-Burks |first=Marie |title=Influential Economists |publisher=The Oliver Press |location=Minneapolis |year=2003 |isbn=1-881508-72-2 |ref=harv |url=https://archive.org/details/influentialecono00buss }} * {{Cite book |title=Adam Smith |last=Campbell |first=R.H. |author2=Skinner, Andrew S. |publisher=Routledge |year=1985 |isbn=0-7099-3473-4}} * {{Cite journal |last=Coase |first=R.H. |authorlink=Ronald Coase |journal=[[The Journal of Law and Economics]] |volume=19 |issue=3 |title=Adam Smith's View of Man |url=https://archive.org/details/sim_journal-of-law-and-economics_1976-10_19_3/page/529 |date=October 1976 |pages=529–46 |doi=10.1086/466886 |s2cid=145363933 |ref=harv}} * Helbroner, Robert L. ''The Essential Adam Smith''. {{ISBN|0-393-95530-3}} * {{cite book|first1=J. Shield|last1=Nicholson|title=A project of empire;a critical study of the economics of imperialism, with special reference to the ideas of Adam Smith.|url=https://archive.org/details/TheProjectOfEmpire|date=1909|hdl=2027/uc2.ark:/13960/t4th8nc9p}} * Otteson, James R. (2002). ''Adam Smith's Marketplace of Life.'' Cambridge: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-01656-8}} * {{cite journal|doi=10.1017/S0018246X13000101|title=ADAM SMITH AS ADVOCATE OF EMPIRE, c. 1870–1932|year=2014|last1=Palen|first1=Marc-William|journal=The Historical Journal|volume=57|pages=179–198|s2cid=159524069|url=http://pdfs.semanticscholar.org/dd2e/a9ae55694f0531f6a2b240e41b86786cb19d.pdf}} * {{Cite book |authorlink=John Rae (biographer) |first=John |last=Rae |title=Life of Adam Smith |publisher=Macmillan |year=1895 |location=London & New York |url=https://archive.org/stream/lifeofadamsmith00raejuoft#page/n3/mode/2up |isbn=0-7222-2658-6 |ref=harv |accessdate= 14 May 2018 |via=Internet Archive}} * {{Cite book |authorlink=Ian Simpson Ross |title=The Life of Adam Smith |url=https://archive.org/details/lifeofadamsmith0000ross |first=Ian Simpson |last=Ross |publisher=Oxford University Press |year=1995 |isbn=0-19-828821-2 |ref=harv}} * {{Cite book |title=The Life of Adam Smith |url=https://archive.org/details/lifeofadamsmith0000ross_l0d1_2ndedition |edition=2 |first=Ian Simpson |last=Ross |publisher=Oxford University Press |year=2010 |ref=harv}} * {{Cite book |first=Mark |last=Skousen |authorlink=Mark Skousen |title=The Making of Modern Economics: The Lives and Ideas of Great Thinkers |publisher=M.E. Sharpe |year=2001 |url=https://books.google.com/books?id=nsnl3hHPuowC |isbn=0-7656-0480-9 |ref=harv}} * {{Cite book |title=An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations |first=Adam |last=Smith |publisher=University of Chicago Press |origyear=1776 |year=1977 |isbn=0-226-76374-9 |ref=harv}} * {{Cite book |title=The Theory of Moral Sentiments |url=https://archive.org/details/theoryofmoralsen0000smit_k9y1 |editor=[[D.D. Raphael]] and A.L. Macfie |first=Adam |last=Smith |publisher=Liberty Fund |origyear=1759 |year=1982 |isbn=0-86597-012-2}} * {{Cite book |last=Smith |first=Adam |title=The Theory of Moral Sentiments |editor=Knud Haakonssen |publisher=Cambridge University Press |origyear=1759 |year=2002 |isbn=0-521-59847-8 |url=http://www.cambridge.org/catalogue/catalogue.asp?isbn=0-521-59847-8 |ref=harv}} * {{cite journal |title=The Two Faces of Adam Smith |first=Vernon L. |last=Smith |s2cid=154002759 |journal=Southern Economic Journal |pages=2–19 |volume=65 |issue=1 |date=July 1998 |doi=10.2307/1061349|jstor=1061349 }} * {{Cite book |title=A Critical Bibliography of Adam Smith |last=Tribe |first=Keith |author2=Mizuta, Hiroshi |publisher=Pickering & Chatto |year=2002 |isbn=978-1-85196-741-4}} * {{cite book |title=Essays on the Intellectual History of Economics |editor=Douglas A. Irwin |first=Jacob |last=Viner |publisher=Princeton University Press |location=Princeton, NJ |isbn=0-691-04266-7 |year=1991 |ref=harv |url=https://archive.org/details/essaysonintellec0056vine }} ==დამატებითი ლიტერატურა== {{SBDEL poster|Smith, Adam}} {{Library resources box|by=yes|about=yes}} * {{cite book |title=Adam Smith – A Primer |author=Butler, Eamonn |publisher=[[Institute of Economic Affairs]] |date=2007 |isbn=978-0-255-36608-3 |url=http://www.iea.org.uk/publications/research/adam-smith-a-primer}} * {{cite journal |title=Culture & Political Economy: Adam Smith & Alfred Marshall |journal=[[Tabur]] |year=2012 |url=https://www.academia.edu/2305457|last1=Cook|first1=Simon J.}} * {{cite book |title=Adam Smith's Wealth of Nations: New Interdisciplinary Essays |author=Copley, Stephen |publisher=[[Manchester University Press]] |date=1995 |isbn=0-7190-3943-6 }} * {{cite book |title=Adam Smith and the Wealth of Nations: 1776–1976 |author=Glahe, F. |publisher=[[University Press of Colorado]] |date= 1977 |isbn=0-87081-082-0 }} * {{cite book |title=The Cambridge Companion to Adam Smith |author=Haakonssen, Knud |publisher=[[Cambridge University Press]] |date= 2006 |isbn=0-521-77924-3 }} * Hardwick, D. and Marsh, L. (2014). ''[http://www.palgrave.com/us/book/9781137320681 Propriety and Prosperity: New Studies on the Philosophy of Adam Smith]''. Palgrave Macmillan * {{cite encyclopedia |last=Hamowy |first=Ronald |authorlink=Ronald Hamowy |encyclopedia=The Encyclopedia of Libertarianism |title=Smith, Adam (1732–1790) |url=https://books.google.com/books?id=yxNgXs3TkJYC |year=2008 |publisher=[[SAGE Publications|Sage]]; [[Cato Institute]] |location=Thousand Oaks, CA |doi=10.4135/9781412965811.n287 |isbn=978-1-4129-6580-4 |oclc=750831024 |lccn=2008009151 |pages=470–72 |chapter=Smith, Adam (1723–1790) }} * {{cite book |title=Economics of Adam Smith |url=https://archive.org/details/economicsofadams0000holl |url-access=registration |author=Hollander, Samuel |publisher=[[University of Toronto Press]] |date= 1973 |isbn=0-8020-6302-0|author-link=Samuel Hollander }} * {{cite book |title=Adam Smith, Radical and Egalitarian: An Interpretation for the 21st Century |author= McLean, Iain|publisher=[[Edinburgh University Press]] |year=2006 |isbn=0-7486-2352-3}} * {{cite book |title=After Adam Smith: A Century of Transformation in Politics and Political Economy |url=https://archive.org/details/afteradamsmithce0000milg |author1=Milgate, Murray |author2=Stimson, Shannon. |name-list-style=amp |publisher=[[Princeton University Press]] |date= 2009 |isbn=978-0-691-14037-7 }} * {{cite book |title=Adam Smith in His Time and Ours |author=Muller, Jerry Z. |publisher=[[Princeton University Press]] |date=1995 |isbn=0-691-00161-8 }} * {{cite book |title=Adam Smith: What He Thought, and Why It Matters |author=Norman, Jesse |publisher=Allen Lane |year=2018 |author-link=Jesse Norman }} * {{cite book |title=On The Wealth of Nations |author=O'Rourke, P.J. |publisher=[[Grove/Atlantic Inc.]] |date=2006 |isbn=0-87113-949-9 |url=https://archive.org/details/onwealthofnation00orou }} * {{Cite book |title=Adam Smith's Marketplace of Life |url=https://archive.org/details/adamsmithsmarket0000otte |first=James |last=Otteson |publisher=Cambridge University Press |year=2002 |isbn=0-521-01656-8}} * {{Cite book |title=Adam Smith |url=https://archive.org/details/adamsmith0000jame |first=James |last=Otteson |publisher=Bloomsbury |year=2013 |isbn=978-1-4411-9013-0}} * Phillipson, Nicholas (2010). ''Adam Smith: An Enlightened Life'', Yale University Press, {{ISBN|978-0-300-16927-0}}, 352 pages; scholarly biography * McLean, Iain (2004). [http://www.themontrealreview.com/2009/Adam-Smith-radical-and-egalitarian.php ''Adam Smith, Radical and Egalitarian: An Interpretation for the 21st Century''] Edinburgh University Press * [[Éric Pichet|Pichet, Éric]] (2004). [https://www.amazon.fr/dp/2843720400 Adam Smith, je connais !], French biography. {{ISBN?}} * [[Fernando Vianello|Vianello, F.]] (1999). "Social accounting in Adam Smith", in: Mongiovi, G. and Petri F. (eds.), ''Value, Distribution and capital. Essays in honour of [[Pierangelo Garegnani]]'', London: Routledge, {{ISBN|0-415-14277-6}}. * {{cite ODNB |id=25767 |title=Smith, Adam |origyear=2004 |year=2007 |last=Winch |first=Donald}} * Wolloch, N. (2015). "Symposium on Jack Russell Weinstein's Adam Smith's Pluralism: Rationality, Education and the Moral Sentiments". ''[http://cosmosandtaxis.org/back-issues/ct-23/ Cosmos + Taxis]'' * [http://imperialglobalexeter.com/2014/03/12/adam-smith-and-empire-a-new-talking-empire-podcast/ "Adam Smith and Empire: A New Talking Empire Podcast,"] ''Imperial & Global Forum'', 12 March 2014. ==გარე ბმულები== <!--========================({{No More Links}})============================ | PLEASE BE CAUTIOUS IN ADDING MORE LINKS TO THIS ARTICLE. WIKIPEDIA | | IS NOT A COLLECTION OF LINKS NOR SHOULD IT BE USED FOR ADVERTISING. | | | | Excessive or inappropriate links WILL BE DELETED. | | See [[Wikipedia:External links]] & [[Wikipedia:Spam]] for details. | | | | If there are already plentiful links, please propose additions or | | replacements on this article's discussion page, or submit your link | | to the relevant category at the Open Directory Project (dmoz.org) | | and link back to that category using the {{dmoz}} template. | ===({{No More Links}})=========--> {{Wikisource author}} {{Wikiquote}} {{Commons category|Adam Smith (philosopher)}} * {{cite web|url=http://www.adamsmith.org:80/adam-smith/ |title=Adam Smith |accessdate=17 May 2009 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090517104046/http://www.adamsmith.org/adam-smith/ |archivedate=17 May 2009}} at the [[Adam Smith Institute]] * {{OL author}} * {{Gutenberg author |id=1158}} * {{Internet Archive author |sname=Adam Smith |sopt=t}} * {{Librivox author |id=395}} * [http://www.theeuropeanlibrary.org/tel4/newspapers/search?query=%22adam%20smith%22 References to Adam Smith in historic European newspapers] {{DEFAULTSORT:სმითი, ადამ}} [[კატეგორია:შოტლანდიელი ეკონომისტები]] [[კატეგორია:კლასიკური ეკონომისტები]] [[კატეგორია:განმანათლებელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:შოტლანდიელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1723]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1790]] b5njgut9ctg89l91ypry0sli55m9kij 14 31847 4823776 3413277 2025-07-02T15:37:08Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823776 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Germany}} [[კატეგორია:გერმანული კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] 9hm6dc0nu58vd1m4r7ql0d5qeobshua 14 32259 4823773 3550165 2025-07-02T15:36:51Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823773 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of the United Kingdom}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა გაერთიანებულ სამეფოში]] [[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ხელოვნება]] orsbsjsg4p2blxaegjh9ylnj2lnpijc 4823831 4823773 2025-07-02T15:45:45Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823831 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of the United Kingdom}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა გაერთიანებულ სამეფოში]] [[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს ხელოვნება]] q43of4q50bqmnr2k383dmgcko1ffwlw 0 41143 4824132 3403258 2025-07-03T07:19:38Z Gobrona 28077 4824132 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Louisae.jpg|მინი|250პქ|[[ბრონტოზავრი]]ს ჩონჩხი]] '''ზავროპოდები''' ({{lang-la|Sauropoda}}) — [[ამომწყდარი ქვეწარმავლები]]ს ქვერიგი [[ხვლიკმენჯა დინოზავრები]]ს რიგისა. ცხოვრობდნენ [[იურული პერიოდი|იურულ]] და [[ცარცული პერიოდი|ცარცულ]] პერიოდებში. ზავროპოდები ერთ-ერთი უდიდესი (30 მ-მდე) ცხოველები იყვნენ ოდესმე არსებულთა შორის. ჰქონდათ მასიური, მაგრამ შედარებით მოკლე სხეული, მსხვილი ფეხები, გრძელი კისერი და კუდი, პატარა თავი. ბინადრობდნენ დიდ ტბებში, შიდა მატერიკულ ზღვებში და სხვა. ქვერიგში 2 ოჯახის მრავალი გვარი და სახეობაა ([[დიპლოდოკი]], [[აპატოზავრი]] ანუ [[ბრონტოზავრი]], [[ბრაქიოზავრი]], [[კამარაზავრი]] და სხვა). ზავროპოდების მრავალრიცხოვანი ნაშთები ნაპოვნია ყველა მატერიკზე. == ლიტერატურა == * {{ქსე|4|71}} ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat-inline|Sauropoda}} [[კატეგორია:დინოზავრები]] 8guqftopqfsolmrw3ju766aylqijyhv 0 43593 4823724 4490631 2025-07-02T13:36:02Z M. 10110 4823724 wikitext text/x-wiki {{ინდუიზმის თემები}} [[ფაილი:New Delhi Temple.jpg|მინი|[[გინესის მსოფლიო რეკორდების წიგნი]]ს მიხედვით მსოფლიოს უდიდესი ინდუისტური ტაძარი, მდებარეობს [[დელი]]ში.<ref>{{cite news | first=Preeti | last=Jha | url=http://www.expressindia.com/latest-news/Guinness-comes-to-east-Delhi-Akshardham-worlds-largest-Hindu-temple/254631/ | title=Guinness comes to east Delhi: Akshardham world’s largest Hindu temple | date=2007-12-26 | author=Preeti Jha | publisher=[[The Indian Express]] | accessdate=2008-01-02 }}</ref>]] '''ინდუიზმი''' ([[სანსკრიტი|სანსკრ]]. सनातन, वैदिक, वर्णाश्रम धर्म sanātana, vaidika, varṇāśrama dharma „მარადიული, [[ვედები|ვედური]], [[ვარნა|ვარნების]] და [[აშრამა|აშრამების]] კანონი“, [[ჰინდი]]: हिन्दू धर्म hindū dharma, იხ. [[დჰარმა]]) — მსოფლიოს ერთ-ერთი უძველესი [[რელიგია]], ძველი აღმოსავლეთის რელიგიებს შორის დღემდე მოღწეული უძველესი რელიგია. მას დღესდღეობით აღიარებს [[ინდოეთი]]ს მოსახლეობის ძირითადი ნაწილი (84%). მისგან მომდინარეობს სახელწოდება ინდოეთი. 1960-იან წლებში ინდუიზმის საფუძველზე წარმოიშვა და ცალკე დენომინაციად ჩამოყალიბდა [[კრიშნაიზმი]]. ინდუიზმი შეიქმნა ირანულ-სირიული და ინდოეთის ადგილობრივი კულტების შერწმის შედეგად და ჩამოყალიბდა [[ინდოსტანის ნახევარკუნძული|ინდოსტანის ნახევარკუნძულზე]]. აბორიგენების ძველი რელიგია, [[პოლითეიზმი|პოლითეისტური]] იყო, ძ.ვ. წ. II-I ათასწლეულების მიჯნაზე გადაიზარდა მონოთეიზმში, მაგრამ შეინარჩუნა მრავალღმერთიანობის ნიშნები. წმინდა წიგნები [[ვედები]]ს ციკლი იქმნებოდა 1800 წლიდან. XIX-XX საუკუნეებში ინდუიზმით ბევრი ევროპელი მოაზროვნე დაინტერესდა. 2000 წლის მონაცემებით ინდუისტების საერთო რიცხვი 859 მილიონია, რომელთა დიდი ნაწილი ინდოეთსა და შრი-ლანკაში ცხოვრობს. == ინდუიზმის განვითარების ტრადიციული შეხედულება == ინდუიზმი სათავეს იღებს ჰარაპის, ანუ ინდის ცივილიზაციიდან, რომელიც ძვ. წ. III-II ათასწლეულებში არსებობდა [[ინდი]]ს დაბლობში. ამ ცივილიზაციის რელიგია ეფუძნებოდა იმ ღვთაების თაყვანისცემას, რომელსაც ბევრი საერთო აქვს ინდუისტურ ღმერთ [[შივა]]სთან. დაახლოებით II ათასწლეულის შუა პერიოდიდან ინდოსტანის ჩრდილო-დასავლეთში არიულმა ტომებმა დაიწყეს შემოღწევა. მათ ენას მოგვიანებით ვედური [[სანსკრიტი]] ეწოდა. არიელების შემოჭრას წინ უძღვოდა ინდოევროპულ ენებზე მოლაპარაკე ხალხების გადასახლებების ხანგრძლივი ისტორია. არიელებმა მოიტანეს მსხვერპლთშეწირვის რთული რიტუალი – იაჯნა, რომლის დროსაც ღმერთებს მსხვერპლად სწირავდნენ საქონლის შემწვარ ხორცს და ჰალუცინოგენურ სასმელს „სომას“. არიელები შეერივნენ ადგილობრივ ტომებს, რომელთაც რიგვედაში დასას ტომები ერქვათ. ამის შედეგად საზოგადოების შემადგენლობა გართულდა, რომელმაც ჯერ ბარნული სისტემის, შემდეგ კი კასტური სისტემის ჩამოყალიბება გამოიწვია, რომლებიც ინდუიზმის სოციალურ ბაზად გადაიქცნენ. ახალ სისტემაში უმთავრესი როლი ბრაჰმანებს ეთმობოდა – ვედების მცოდნე ადამიანებს, რომლებიც რიტუალებსაც ასრულებდნენ. [[ბრაჰმანიზმი]] [[ძველი ინდოეთი|ინდოეთში]] ძვ. წ. I ათასწლეულში ვრცელდება. ძვ. წ. I ათასწლეულის მეორე ნახევარში ბრაჰმანიზმის პოზიციები შესუსტდა, და იგი სხვა რელიგიებმა დროებით შეასუსტეს, ძირითადად [[ბუდიზმი|ბუდიზმმა]] და [[ჯაინიზმი|ჯაინიზმმა]]. ძვ. წ. I ათასწლეულის მიწირულს ინდოეთში სხვადასხვაგგვარი რელიგიური წარმოდგენების მთელი კომპლექსი ჩამოყალიბდა, რომლებიც [[ვედები|ვედებს]] ღიად არ უპირისპირდებოდნენ, მაგრამ უმეტესწილად ცხოვრების ახალ პირობებს უფრო შეესაბამებოდნენ. ჩვენი წელთაღრიცხვის პირველი ათასწლეულის დასაწყისში ინდოეთში აღორძინებას იწყებს ბრაჰმანიზმი ინდუიზმის ფორმით. ამ პერიოდში ინდუიზმი და ბუდიზმი პარარელულად ვითარდებოდნენ, ამასთან მათ ფილოსოფიებს შორის დავა მათივე განვითარების მთავარ მამოძრავებელ ძალად იქცა. ინდუისტური სკოლა „ნია“ ბუდისტური ლოგიკის გავლენით ჩამოყალიბდა, ხოლო „ვედანტას“ სკოლამ სერიოზული ზემოქმედება მოახდინა ბუდისტური სკოლა „მადჰიამიკას“ ჩამოყალიბებაზე. ბუდიზმმა დიდი როლი შეასრულა სისხლიან მსხვერპლთშეწირვაზე უარის თქმაში. გუპტების დინასტიის მმართველობის პერიოდში (ჩვ. წ. IV – VI სს.) ინდუიზმი ქვეყანაში გაბატონებულ რელიგიად იქცა. ბუდიზმი, რომელმაც ინდუიზმზე უდიდესი გავლენა მოახდინა, განსაკუთრებით, თეორიულ სფეროში, ქვეყნის ფარგლებს მიღმა იქნა განდევნილი, ხოლო XI საუკუნეში საერთოდ გაქრა ინდოეთში. ჯაინაზმი ერთ-ერთ ინდურ რელიგიად იქცა, მაგრამ მისი მიმდევრების რაოდენობა ძალიან მცირეა. ტერმინი ინდუიზმი ევროპული წარმოშობისაა. ინდოეთში რელიგიას ''ჰინდუ-სამაია'' ან ''ჰინდუ-დჰარმა'' ჰქვია. ინდუიზმი ფაქტობრივად ერთ მთლიან რელიგიას არ წარმოადგენს, არამედ არის ადგილობრივი ინდური სარწმუნოებების კრებული სისტემა. ინდუიზმი პოლითეისტურია, მიუხედავად იმისა, რომ ვედანტა პანთეისტური რელიგია იყო. ინდუიზმში მთავარი ღვთაებებია – [[ბრაჰმა]], [[ვიშნუ]] და [[შივა]], რომლებიც ღვთიურ სამებაში – ტრიმურტიშია გაერთიანებული. ინდუისტური მსოფლმხედველობის საფუძველია მოძღვრება ადამიანის ცხოვრების სამი მიზნის შესახებ: [[დჰარმა]], [[ართა]] და [[კამა]]. ინდუიზმში ორი ძირითადი მიმართულებაა – [[ვიშნუიზმი]] და [[შივაიზმი]]. შივაისტებს შორის გამორჩეულნი არიან ქალური საწყისის თაყვანისმცემლები – [[შაკტისტები]]. უძველეს ინდოეთში ძირითად რელიგიურ–ფილოსოფიურ პრინციპებთან – „ვადამისთან“ მიმართებაში ყველა რელიგიური სკოლა ორ ნაწილად იყოფოდა – ''ასტიკად'' (თეიზმი) და ''ნასტიკად'' (ათეიზმი). XIX საუკუნის მეორე ნახევარში ინდუიზმში გაჩნდა რეფორმისტული მოძრაობა „[[არია სამაჯი]]“, რომელსაც დღესდღეობით უამრავი მიმდევარი ჰყავს. == ინდუიზმის ძირითადი პრინციპები == ინდუიზმის ძირითადი პრინციპებია '''დჰარმა''', '''კარმა''' და '''სამსარა'''. धर्म ''დჰარმა'' წარმოადგენს ღმერთის მიერ შექმნილ ბუნების, რელიგიის, მორალის, სამართლიანობის, კეთილდღეობის მარადიულ კანონს. कर्म ''კარმა'' სიტყვასიტყვით ითარგმნება, როგორც „ქმედება“, „მოქმედება“ ან „მუშაობა“ და შეიძლება განისაზღვროს, როგორც „კანონი ქმედებისა და შედეგისა“. उपनिषद् ''უპანიშად''ების (ინდუიზმის წმინდა წერილები) მიხედვით, ცნობიერება – चित्त ''ჩიტტა'' (ან चेतन ''ჩეტანა''), წარმოადგენს წვრილ-მატერიალურ ორგანოს, რომელიც प्राण ''პრანას'' (სუნთქვა) მეშვეობით ირეკლავს სულის (जीव ''ჯივა'' ან आत्मन् ''ატმან'') ცნობიერებას. '''პრანა''' არის ''ჯივასა'' და ''ჩიტტას'' შუამავალი, რომელიც წარმოადგენს უპირველეს და უწვრილეს მატერიალურ ელემენტს. '''ჯივა''', რომელიც ''პრანას'' ცნობიერებით ავსებს, არსების გულის არეში მდებარეობს. '''ჩიტტა''' არის मनस् ''მანასის'' (ქვეცნობიერება), अहंकार ''აჰამკარასა'' (ეგო, საკუთარი შეგნების სისტემა) და बुद्धि ''ბუდდჰის'' (ცნობიერი გონება, რომელიც უნარს აღიქვამს) ერთობლიობა. ''ჩიტტა'' წარმოადგენს ინდივიდის მატერიალური გამოცდილების ხაზინას ნებისმიერი ქმედების უამრავი संस्कर ''სამსკარებით'' (შთაბეჭდილება, ანაბეჭდი), როგორც ფიზიკურ, ასევე გონებრივ დონეზე. მასში დაგროვილი ინფორმაცია მოქმედებს, როგორც პრიზმა, რომელშიც არსება სამყაროს ხედავს. ყველაფერს, რასაც ამ პრიზმაში ხედავს, იგი ადარებს თავის წარსულ გამოცდილებას, და აქედან გამომდინარე, რეალობას აღიქვამს წარსულის მიერ სახეშეცვლილ (დამახინჯებულ) სურათად. '''სამსკარები''' ინახება და გადადის ცხოვრებიდან (სიცოცხლიდან, დაბადებიდან) ცხოვრებაში ინდივიდის ცნობიერებაში. ყოველ ცხოვრებაში ''სამსკარები'' ფორმირებას ახდენს არსების განუმეორებელ ფსიქო-ფიზიკურ ბუნებას და განსაზღრავს მის მიდრეკილებას და სურვილებს, აგრეთვე მის ''კარმას''. კონცეფცია საყოველთაო, ნეიტრალური და უცდომელი ''კარმ''ის კანონის დაკავშირებულია რეინკარანციასთან და ინდივიდის პიროვნებასთან. '''კარმა''' აერთიანებს ნების თავისუფლების და ბედისწერის გაგებას. „ქმედების, ქმედების შედეგის, დაბადების, სიკვდილის და ხელახლა დაბადების“ ორომტრიალს ჰქვია संसार ''სამსარა''. '''სამსარას''' სამყარო ქმნის გარდამავალ ტკბობას, რომელიც არსებას უტოვებს ხელახლა დაბადების სურვილს, რათა დატკბეს მატერიალურად. და მხოლოდ मोक्ष ''მოკშა'' (''სამსარას'' დატყვევებიდან გათავისუფლება) აძლევს არსებას მარადიულ ბედნიერებასა და სულის სიმშვიდეს. == დემოგრაფია == [[ფაილი:Hindu distribution.png|400px|მინი|'''ინდუიზმი - პროცენტულობა ქვეყნების მიხედვით''']] ინდუიზმი არის ინდოეთის უდიდესი რელიგია, 2001 წლის აღწერით, მას მოსახლეობის დაახლოებით 80,5 % მიმდევარი ჰყავს რაც 960 მილიონ ადამიანს წარმოადგენს.<ref>{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/in.html |title=CIA-The world factbook |accessdate=2012-10-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080611033144/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/in.html |archivedate=2008-06-11 }}</ref> სხვა ქვეყნებიდან განსაკუთრებით დიდი რაოდენობის მიმდევარი ჰყავს [[ნეპალი|ნეპალში]] (23 მილიონი), [[ბანგლადეში|ბანგლადეშში]] (15 მილიონი) და [[ინდონეზია|ინდონეზიის]] კუნძულ [[ბალი (კუნძული)|ბალიზე]] (3,3 მილიონი). ქვეყნები ინდუისტი მოსახლეობის პროცენტულობის მიხედვით (2008 წლის მიხედვით): # {{flag|ნეპალი}} 86.5%<ref>[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2009/127369.htm Nepal<!-- Bot generated title -->]</ref> # {{flag|ინდოეთი}} 80.5% # {{flag|მავრიკი}} 54%<ref>Dostert, Pierre Etienne. Africa 1997 (The World Today Series). Harpers Ferry, West Virginia: Stryker-Post Publications (1997), pg. 162.</ref> # {{flag|გაიანა}} 28%<ref>{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gy.html |title=CIA - The World Factbook<!-- Bot generated title --> |accessdate=2012-10-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180128152223/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/gy.html |archivedate=2018-01-28 }}</ref> # {{flag|ფიჯი}} 27.9%<ref>{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fj.html |title=CIA - The World Factbook<!-- Bot generated title --> |accessdate=2012-10-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190107065054/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fj.html%20 |archivedate=2019-01-07 }}</ref> # {{flag|ბჰუტანი}} 25%<ref name="state.gov">[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2009/127364.htm Bhutan<!-- Bot generated title -->]</ref> # {{flag|ტრინიდადი და ტობაგო}} 22.5% # {{flag|სურინამი}} 20%<ref>[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2009/127405.htm Suriname<!-- Bot generated title -->]</ref> # {{flag|შრი-ლანკა}} 15%<ref>[http://www.srilankantourism.com/religious-tours/hindu-religious.html Cash Advance | Debt Consolidation | Insurance | Free Credit Report at Srilankantourism.com<!-- Bot generated title -->]</ref> # {{flag|ბანგლადეში}} 9.6%<ref>{{cite web|url=http://www.bbs.gov.bd/WebTestApplication/userfiles/Image/SVRS/SVRS-10.pdf|title=SVRS 2010|publisher=Bangladesh Bureau of Statistics|accessdate=02 September 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121113153533/http://www.bbs.gov.bd/WebTestApplication/userfiles/Image/SVRS/SVRS-10.pdf|archivedate=13 ნოემბერი 2012}}</ref> # {{flag|კატარი}} 7.2% # {{flag|რეიუნიონი}} 6.7% # {{flag|მალაიზია}} 6.3%<ref name="cia.gov">{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/my.html |title=CIA - The World Factbook<!-- Bot generated title --> |accessdate=2012-10-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190107064957/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/my.html |archivedate=2019-01-07 }}</ref> # {{flag|ბაჰრეინი}} 6.25% # {{flag|ქუვეითი}} 6% # {{flag|არაბთა გაერთიანებული საამიროები}} 5% # {{flag|სინგაპური}} 4% # {{flag|ომანი}} 3% # {{flag|ბელიზი}} 2.3% # {{flag|სეიშელის კუნძულები}} 2.1%<ref>{{Cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/se.html |title=CIA - The World Factbook<!-- Bot generated title --> |accessdate=2012-10-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080213004422/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/se.html |archivedate=2008-02-13 }}</ref> მიმდევრების რაოდენობით ინდუიზმი მსოფლიოს მესამე რელიგიაა, [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობისა]] და [[ისლამი]]ს შემდეგ. == იხილეთ აგრეთვე == * [[ინდური მითოლოგია]] == ლიტერატურა == * {{Citation |last=Banerji |given1=S. C. |year=1992 |title=Tantra in Bengal |place= Delhi |edition=Second Revised and Enlarged |publisher=Manohar |isbn=81-85425-63-9 }} * {{Citation |last=Basham |first=A.L |year=1999 |title=A Cultural History of India |publisher=[[Oxford University Press]] |isbn=0-19-563921-9 }} * {{Citation |last=Bhaktivedanta |first=A. C. |year=1997 |title=Bhagavad-Gita As It Is |place= |publisher=Bhaktivedanta Book Trust |isbn=0-89213-285-X |url=http://bhagavadgitaasitis.com/ |accessdate=2007-07-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090913125923/http://bhagavadgitaasitis.com/ |archivedate=2009-09-13 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090913125923/http://bhagavadgitaasitis.com/ |date=2009-09-13 }} * {{Citation |last=Bhattacharyya |first=N.N |year=1999 |title=History of the Tantric Religion |place=Delhi |publisher=Manohar Publications |edition=Second Revised |isbn=81-7304-025-7 }} == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.ochs.org.uk/ Resources for Scholars and Students] * [http://www.dlshq.org/download/hinduismbk.pdf All About Hinduism by Swami Sivananda (pdf)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191222000944/http://www.dlshq.org/download/hinduismbk.pdf |date=2019-12-22 }} * [http://hinduism.iskcon.com/ Heart of Hinduism: An overview of Hindu traditions] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051103040233/http://hinduism.iskcon.com/ |date=2005-11-03 }} * [http://dharma.indviews.com/ Information on Hinduism or Santana dharma] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080511171808/http://dharma.indviews.com/ |date=2008-05-11 }} * [http://www.ethical-democracy.org/Hinduism.htm Ethical Democracy Journal - Notes on Hinduism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061215085305/http://www.ethical-democracy.org/Hinduism.htm |date=2006-12-15 }} * [http://www.religioustolerance.org/hinduism.htm Religious Tolerance page on Hinduism] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120920032124/http://religioustolerance.org/hinduism.htm |date=2012-09-20 }} == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{ინდუიზმი}} [[კატეგორია:ინდუიზმი| ]] [[კატეგორია:თეიზმი]] <!-- interwiki --> bunafp9ghxurduslfg0v8qavsz3di2m 0 45203 4823974 4410130 2025-07-02T22:55:20Z Otogi 27089 4823974 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|thumb|250პქ|იულია კრისტევა]] '''იულია კრისტევა''' ({{lang-bg|Юлия Кръстева;}}) (*[[24 ივნისი]], [[1941]]) — ბულგარული წარმოშობის [[ფრანგი ფილოსოფოსები|ფრანგი ფილოსოფოსი]], [[ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], [[ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები|ფსიქოანალიტიკოსი]], [[ფრანგი ფემინისტები|ფემინისტი]] და [[ფრანგი მწერლები|მწერალი]]. [[1960]]-იან წლებიდან [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ცხოვრობს. კრისტევამ სახელი მას შემდეგ მოიხვეჭა, რაც 1969 წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველი წიგნი ”სემიოტიკა”. [[როლან ბარტი|ბარტთან]], [[ცვეტან ტოდოროვი|ტოდოროვთან]], [[ლუსიენ გოლდმანი|გოლდმანთან]], [[ჟერარ ჟენეტი|ჟენეტთან]], [[კლოდ ლევი-სტროსი|ლევი-სტროსთან]], [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანთან]], [[ალგირდას ჟულიენ გრეიმასი|გრეიმასთან]], [[მიშელ ფუკო|ფუკოსთან]] და [[ლუი ალთიუსერი|ალთიუსერთან]] ერთად, იგი [[სტრუქტურალიზმი]]ს წამყვან ფიგურად ითვლება. ამასთანავე, მისმა ნაშრომებმა განსაკუთრებული წვლილი შეიტანა [[პოსტსტრუქტურალიზმი]]ს განვითარებაში. იულია კრისტევა სწავლობდა [[ზიგმუნდ ფროიდი|ფროიდისეულ]] და [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანისეულ]] [[ფსიქოანალიზი|ფსიქოანალიზს]]. [[1965]] წელს იგი ”[[ტელ კელის]]” ჯგუფს შეუერთდა, სადაც თავისი მომავალი მეუღლე - [[ფილიპ სოლერსი]] გაიცნო. ჯგუფი ენის პოლიტიკის საკითხით იყო დაინტერესებული. ”ტელ კელის” წევრები ისტორიას განიხილავდნენ, როგორც საინტერპრეტაციო ტექსტს, ხოლო ისტორიის წერას განიხილავდნენ, როგორც პოლიტიზებულ საქმიანობას და არა როგორც სინამდვილის ობიექტურ ასახვას. [[1974]] წელს სადოქტორო ნაშრომის - ”პოეტური ენის რევოლუციის” შემდეგ, იგი [[პარიზის უნივერსიტეტი]]ს ენათმეცნიერების კათედრის გამგე გახდა. პარალელურად, მიწვეული პროფესორის სტატუსით, [[ნიუ იორკი]]ს [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტშიც]] ატარებდა ლექციებს. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://kristeva.fr/ ოფიციალური საიტი] {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{ესკიზი-ბიოგრაფია}} {{DEFAULTSORT:კრისტევა, იულია}} [[კატეგორია:დაბადებული 1941]] [[კატეგორია:ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:ფრანგი ენათმეცნიერები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები]] [[კატეგორია:ქალი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისტები]] [[კატეგორია:მწერალი ქალები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ბულგარელი კომუნისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფემინისტები]] [[კატეგორია:პოსტსტრუქტურალისტები]] [[კატეგორია:ფემინისტი მწერლები]] [[კატეგორია:სექსუალობის ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:პოსტმოდერნისტი ფემინისტები]] [[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი სოციოლოგები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ათეისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:კომუნისტი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი რომანისტები]] krhoqsesna5v2p89ymyj37pfu5v01b4 4823975 4823974 2025-07-02T22:55:48Z Otogi 27089 4823975 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|thumb|250პქ|იულია კრისტევა]] '''იულია კრისტევა''' ({{lang-bg|Юлия Кръстева;}} დ. [[24 ივნისი]], [[1941]]) — ბულგარული წარმოშობის [[ფრანგი ფილოსოფოსები|ფრანგი ფილოსოფოსი]], [[ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], [[ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები|ფსიქოანალიტიკოსი]], [[ფრანგი ფემინისტები|ფემინისტი]] და [[ფრანგი მწერლები|მწერალი]]. [[1960]]-იან წლებიდან [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ცხოვრობს. კრისტევამ სახელი მას შემდეგ მოიხვეჭა, რაც 1969 წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველი წიგნი ”სემიოტიკა”. [[როლან ბარტი|ბარტთან]], [[ცვეტან ტოდოროვი|ტოდოროვთან]], [[ლუსიენ გოლდმანი|გოლდმანთან]], [[ჟერარ ჟენეტი|ჟენეტთან]], [[კლოდ ლევი-სტროსი|ლევი-სტროსთან]], [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანთან]], [[ალგირდას ჟულიენ გრეიმასი|გრეიმასთან]], [[მიშელ ფუკო|ფუკოსთან]] და [[ლუი ალთიუსერი|ალთიუსერთან]] ერთად, იგი [[სტრუქტურალიზმი]]ს წამყვან ფიგურად ითვლება. ამასთანავე, მისმა ნაშრომებმა განსაკუთრებული წვლილი შეიტანა [[პოსტსტრუქტურალიზმი]]ს განვითარებაში. იულია კრისტევა სწავლობდა [[ზიგმუნდ ფროიდი|ფროიდისეულ]] და [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანისეულ]] [[ფსიქოანალიზი|ფსიქოანალიზს]]. [[1965]] წელს იგი ”[[ტელ კელის]]” ჯგუფს შეუერთდა, სადაც თავისი მომავალი მეუღლე - [[ფილიპ სოლერსი]] გაიცნო. ჯგუფი ენის პოლიტიკის საკითხით იყო დაინტერესებული. ”ტელ კელის” წევრები ისტორიას განიხილავდნენ, როგორც საინტერპრეტაციო ტექსტს, ხოლო ისტორიის წერას განიხილავდნენ, როგორც პოლიტიზებულ საქმიანობას და არა როგორც სინამდვილის ობიექტურ ასახვას. [[1974]] წელს სადოქტორო ნაშრომის - ”პოეტური ენის რევოლუციის” შემდეგ, იგი [[პარიზის უნივერსიტეტი]]ს ენათმეცნიერების კათედრის გამგე გახდა. პარალელურად, მიწვეული პროფესორის სტატუსით, [[ნიუ იორკი]]ს [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტშიც]] ატარებდა ლექციებს. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://kristeva.fr/ ოფიციალური საიტი] {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{ესკიზი-ბიოგრაფია}} {{DEFAULTSORT:კრისტევა, იულია}} [[კატეგორია:დაბადებული 1941]] [[კატეგორია:ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:ფრანგი ენათმეცნიერები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები]] [[კატეგორია:ქალი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისტები]] [[კატეგორია:მწერალი ქალები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ბულგარელი კომუნისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფემინისტები]] [[კატეგორია:პოსტსტრუქტურალისტები]] [[კატეგორია:ფემინისტი მწერლები]] [[კატეგორია:სექსუალობის ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:პოსტმოდერნისტი ფემინისტები]] [[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი სოციოლოგები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ათეისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:კომუნისტი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი რომანისტები]] 2uo4yqqrv61yz1xnkn5fcsdesfojje3 4823976 4823975 2025-07-02T22:56:42Z Otogi 27089 4823976 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|thumb|იულია კრისტევა]] '''იულია კრისტევა''' ({{lang-bg|Юлия Кръстева;}} დ. [[24 ივნისი]], [[1941]]) — ბულგარული წარმოშობის [[ფრანგი ფილოსოფოსები|ფრანგი ფილოსოფოსი]], [[ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], [[ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები|ფსიქოანალიტიკოსი]], [[ფრანგი ფემინისტები|ფემინისტი]] და [[ფრანგი მწერლები|მწერალი]]. [[1960]]-იან წლებიდან [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ცხოვრობს. კრისტევამ სახელი მას შემდეგ მოიხვეჭა, რაც 1969 წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველი წიგნი „სემიოტიკა“. [[როლან ბარტი|ბარტთან]], [[ცვეტან ტოდოროვი|ტოდოროვთან]], [[ლუსიენ გოლდმანი|გოლდმანთან]], [[ჟერარ ჟენეტი|ჟენეტთან]], [[კლოდ ლევი-სტროსი|ლევი-სტროსთან]], [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანთან]], [[ალგირდას ჟულიენ გრეიმასი|გრეიმასთან]], [[მიშელ ფუკო|ფუკოსთან]] და [[ლუი ალთიუსერი|ალთიუსერთან]] ერთად, იგი [[სტრუქტურალიზმი]]ს წამყვან ფიგურად ითვლება. ამასთანავე, მისმა ნაშრომებმა განსაკუთრებული წვლილი შეიტანა [[პოსტსტრუქტურალიზმი]]ს განვითარებაში. იულია კრისტევა სწავლობდა [[ზიგმუნდ ფროიდი|ფროიდისეულ]] და [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანისეულ]] [[ფსიქოანალიზი|ფსიქოანალიზს]]. [[1965]] წელს იგი ”[[ტელ კელის]]” ჯგუფს შეუერთდა, სადაც თავისი მომავალი მეუღლე - [[ფილიპ სოლერსი]] გაიცნო. ჯგუფი ენის პოლიტიკის საკითხით იყო დაინტერესებული. ”ტელ კელის” წევრები ისტორიას განიხილავდნენ, როგორც საინტერპრეტაციო ტექსტს, ხოლო ისტორიის წერას განიხილავდნენ, როგორც პოლიტიზებულ საქმიანობას და არა როგორც სინამდვილის ობიექტურ ასახვას. [[1974]] წელს სადოქტორო ნაშრომის - ”პოეტური ენის რევოლუციის” შემდეგ, იგი [[პარიზის უნივერსიტეტი]]ს ენათმეცნიერების კათედრის გამგე გახდა. პარალელურად, მიწვეული პროფესორის სტატუსით, [[ნიუ იორკი]]ს [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტშიც]] ატარებდა ლექციებს. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://kristeva.fr/ ოფიციალური საიტი] {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{ესკიზი-ბიოგრაფია}} {{DEFAULTSORT:კრისტევა, იულია}} [[კატეგორია:დაბადებული 1941]] [[კატეგორია:ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:ფრანგი ენათმეცნიერები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები]] [[კატეგორია:ქალი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისტები]] [[კატეგორია:მწერალი ქალები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ბულგარელი კომუნისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფემინისტები]] [[კატეგორია:პოსტსტრუქტურალისტები]] [[კატეგორია:ფემინისტი მწერლები]] [[კატეგორია:სექსუალობის ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:პოსტმოდერნისტი ფემინისტები]] [[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი სოციოლოგები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ათეისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:კომუნისტი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი რომანისტები]] gaxudee5d6s87zjrhr0ji1mjeu5nois 4823977 4823976 2025-07-02T22:57:31Z Otogi 27089 4823977 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|thumb|იულია კრისტევა]] '''იულია კრისტევა''' ({{lang-bg|Юлия Кръстева;}} დ. [[24 ივნისი]], [[1941]]) — ბულგარული წარმოშობის [[ფრანგი ფილოსოფოსები|ფრანგი ფილოსოფოსი]], [[ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], [[ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები|ფსიქოანალიტიკოსი]], [[ფრანგი ფემინისტები|ფემინისტი]] და [[ფრანგი მწერლები|მწერალი]]. [[1960]]-იან წლებიდან [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ცხოვრობს. კრისტევამ სახელი მას შემდეგ მოიხვეჭა, რაც 1969 წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველი წიგნი „სემიოტიკა“. [[როლან ბარტი|ბარტთან]], [[ცვეტან ტოდოროვი|ტოდოროვთან]], [[ლუსიენ გოლდმანი|გოლდმანთან]], [[ჟერარ ჟენეტი|ჟენეტთან]], [[კლოდ ლევი-სტროსი|ლევი-სტროსთან]], [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანთან]], [[ალგირდას ჟულიენ გრეიმასი|გრეიმასთან]], [[მიშელ ფუკო|ფუკოსთან]] და [[ლუი ალთიუსერი|ალთიუსერთან]] ერთად, იგი [[სტრუქტურალიზმი]]ს წამყვან ფიგურად ითვლება. ამასთანავე, მისმა ნაშრომებმა განსაკუთრებული წვლილი შეიტანა [[პოსტსტრუქტურალიზმი]]ს განვითარებაში. იულია კრისტევა სწავლობდა [[ზიგმუნდ ფროიდი|ფროიდისეულ]] და [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანისეულ]] [[ფსიქოანალიზი|ფსიქოანალიზს]]. [[1965]] წელს იგი „[[ტელ კელის]]“ ჯგუფს შეუერთდა, სადაც თავისი მომავალი მეუღლე [[ფილიპ სოლერსი]] გაიცნო. ჯგუფი ენის პოლიტიკის საკითხით იყო დაინტერესებული. „ტელ კელის“ წევრები ისტორიას განიხილავდნენ, როგორც საინტერპრეტაციო ტექსტს, ხოლო ისტორიის წერას განიხილავდნენ, როგორც პოლიტიზებულ საქმიანობას და არა როგორც სინამდვილის ობიექტურ ასახვას. [[1974]] წელს სადოქტორო ნაშრომის - ”პოეტური ენის რევოლუციის” შემდეგ, იგი [[პარიზის უნივერსიტეტი]]ს ენათმეცნიერების კათედრის გამგე გახდა. პარალელურად, მიწვეული პროფესორის სტატუსით, [[ნიუ იორკი]]ს [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტშიც]] ატარებდა ლექციებს. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://kristeva.fr/ ოფიციალური საიტი] {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{ესკიზი-ბიოგრაფია}} {{DEFAULTSORT:კრისტევა, იულია}} [[კატეგორია:დაბადებული 1941]] [[კატეგორია:ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:ფრანგი ენათმეცნიერები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები]] [[კატეგორია:ქალი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისტები]] [[კატეგორია:მწერალი ქალები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ბულგარელი კომუნისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფემინისტები]] [[კატეგორია:პოსტსტრუქტურალისტები]] [[კატეგორია:ფემინისტი მწერლები]] [[კატეგორია:სექსუალობის ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:პოსტმოდერნისტი ფემინისტები]] [[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი სოციოლოგები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ათეისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:კომუნისტი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი რომანისტები]] t3bdwl1egwnuec48docyqnj5migf6cj 4823978 4823977 2025-07-02T22:58:05Z Otogi 27089 4823978 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|thumb|იულია კრისტევა]] '''იულია კრისტევა''' ({{lang-bg|Юлия Кръстева;}} დ. [[24 ივნისი]], [[1941]]) — ბულგარული წარმოშობის [[ფრანგი ფილოსოფოსები|ფრანგი ფილოსოფოსი]], [[ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], [[ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები|ფსიქოანალიტიკოსი]], [[ფრანგი ფემინისტები|ფემინისტი]] და [[ფრანგი მწერლები|მწერალი]]. [[1960]]-იან წლებიდან [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ცხოვრობს. კრისტევამ სახელი მას შემდეგ მოიხვეჭა, რაც 1969 წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველი წიგნი „სემიოტიკა“. [[როლან ბარტი|ბარტთან]], [[ცვეტან ტოდოროვი|ტოდოროვთან]], [[ლუსიენ გოლდმანი|გოლდმანთან]], [[ჟერარ ჟენეტი|ჟენეტთან]], [[კლოდ ლევი-სტროსი|ლევი-სტროსთან]], [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანთან]], [[ალგირდას ჟულიენ გრეიმასი|გრეიმასთან]], [[მიშელ ფუკო|ფუკოსთან]] და [[ლუი ალთიუსერი|ალთიუსერთან]] ერთად, იგი [[სტრუქტურალიზმი]]ს წამყვან ფიგურად ითვლება. ამასთანავე, მისმა ნაშრომებმა განსაკუთრებული წვლილი შეიტანა [[პოსტსტრუქტურალიზმი]]ს განვითარებაში. იულია კრისტევა სწავლობდა [[ზიგმუნდ ფროიდი|ფროიდისეულ]] და [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანისეულ]] [[ფსიქოანალიზი|ფსიქოანალიზს]]. [[1965]] წელს იგი „[[ტელ კელის]]“ ჯგუფს შეუერთდა, სადაც თავისი მომავალი მეუღლე [[ფილიპ სოლერსი]] გაიცნო. ჯგუფი ენის პოლიტიკის საკითხით იყო დაინტერესებული. „ტელ კელის“ წევრები ისტორიას განიხილავდნენ, როგორც საინტერპრეტაციო ტექსტს, ხოლო ისტორიის წერას განიხილავდნენ, როგორც პოლიტიზებულ საქმიანობას და არა როგორც სინამდვილის ობიექტურ ასახვას. [[1974]] წელს სადოქტორო ნაშრომის - „პოეტური ენის რევოლუციის“ შემდეგ, იგი [[პარიზის უნივერსიტეტი]]ს ენათმეცნიერების კათედრის გამგე გახდა. პარალელურად, მიწვეული პროფესორის სტატუსით, [[ნიუ იორკი]]ს [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტშიც]] ატარებდა ლექციებს. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://kristeva.fr/ ოფიციალური საიტი] {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{ესკიზი-ბიოგრაფია}} {{DEFAULTSORT:კრისტევა, იულია}} [[კატეგორია:დაბადებული 1941]] [[კატეგორია:ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:ფრანგი ენათმეცნიერები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები]] [[კატეგორია:ქალი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისტები]] [[კატეგორია:მწერალი ქალები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ბულგარელი კომუნისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფემინისტები]] [[კატეგორია:პოსტსტრუქტურალისტები]] [[კატეგორია:ფემინისტი მწერლები]] [[კატეგორია:სექსუალობის ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:პოსტმოდერნისტი ფემინისტები]] [[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი სოციოლოგები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ათეისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:კომუნისტი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი რომანისტები]] alk6tarwj5ftxqky3tz7o71oj513pc7 4823979 4823978 2025-07-02T22:58:30Z Otogi 27089 4823979 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|thumb|იულია კრისტევა]] '''იულია კრისტევა''' ({{lang-bg|Юлия Кръстева;}} დ. [[24 ივნისი]], [[1941]]) — ბულგარული წარმოშობის [[ფრანგი ფილოსოფოსები|ფრანგი ფილოსოფოსი]], [[ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], [[ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები|ფსიქოანალიტიკოსი]], [[ფრანგი ფემინისტები|ფემინისტი]] და [[ფრანგი მწერლები|მწერალი]]. [[1960]]-იან წლებიდან [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ცხოვრობს. კრისტევამ სახელი მას შემდეგ მოიხვეჭა, რაც 1969 წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველი წიგნი „სემიოტიკა“. [[როლან ბარტი|ბარტთან]], [[ცვეტან ტოდოროვი|ტოდოროვთან]], [[ლუსიენ გოლდმანი|გოლდმანთან]], [[ჟერარ ჟენეტი|ჟენეტთან]], [[კლოდ ლევი-სტროსი|ლევი-სტროსთან]], [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანთან]], [[ალგირდას ჟულიენ გრეიმასი|გრეიმასთან]], [[მიშელ ფუკო|ფუკოსთან]] და [[ლუი ალთიუსერი|ალთიუსერთან]] ერთად, იგი [[სტრუქტურალიზმი]]ს წამყვან ფიგურად ითვლება. ამასთანავე, მისმა ნაშრომებმა განსაკუთრებული წვლილი შეიტანა [[პოსტსტრუქტურალიზმი]]ს განვითარებაში. იულია კრისტევა სწავლობდა [[ზიგმუნდ ფროიდი|ფროიდისეულ]] და [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანისეულ]] [[ფსიქოანალიზი|ფსიქოანალიზს]]. [[1965]] წელს იგი „[[ტელ კელის]]“ ჯგუფს შეუერთდა, სადაც თავისი მომავალი მეუღლე [[ფილიპ სოლერსი]] გაიცნო. ჯგუფი ენის პოლიტიკის საკითხით იყო დაინტერესებული. „ტელ კელის“ წევრები ისტორიას განიხილავდნენ, როგორც საინტერპრეტაციო ტექსტს, ხოლო ისტორიის წერას განიხილავდნენ, როგორც პოლიტიზებულ საქმიანობას და არა როგორც სინამდვილის ობიექტურ ასახვას. [[1974]] წელს სადოქტორო ნაშრომის — „პოეტური ენის რევოლუციის“ შემდეგ, იგი [[პარიზის უნივერსიტეტი]]ს ენათმეცნიერების კათედრის გამგე გახდა. პარალელურად, მიწვეული პროფესორის სტატუსით, [[ნიუ-იორკი]]ს [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტშიც]] ატარებდა ლექციებს. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://kristeva.fr/ ოფიციალური საიტი] {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{ესკიზი-ბიოგრაფია}} {{DEFAULTSORT:კრისტევა, იულია}} [[კატეგორია:დაბადებული 1941]] [[კატეგორია:ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:ფრანგი ენათმეცნიერები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები]] [[კატეგორია:ქალი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისტები]] [[კატეგორია:მწერალი ქალები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ბულგარელი კომუნისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფემინისტები]] [[კატეგორია:პოსტსტრუქტურალისტები]] [[კატეგორია:ფემინისტი მწერლები]] [[კატეგორია:სექსუალობის ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:პოსტმოდერნისტი ფემინისტები]] [[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი სოციოლოგები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ათეისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:კომუნისტი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი რომანისტები]] 62o42lumjpnkjjy720x61llcr23v5u7 4823980 4823979 2025-07-02T22:58:51Z Otogi 27089 4823980 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|thumb|იულია კრისტევა]] '''იულია კრისტევა''' ({{lang-bg|Юлия Кръстева;}} დ. [[24 ივნისი]], [[1941]]) — ბულგარული წარმოშობის [[ფრანგი ფილოსოფოსები|ფრანგი ფილოსოფოსი]], [[ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები|ლიტერატურის კრიტიკოსი]], [[ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები|ფსიქოანალიტიკოსი]], [[ფრანგი ფემინისტები|ფემინისტი]] და [[ფრანგი მწერლები|მწერალი]]. [[1960]]-იან წლებიდან [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] ცხოვრობს. კრისტევამ სახელი მას შემდეგ მოიხვეჭა, რაც 1969 წელს გამოაქვეყნა თავისი პირველი წიგნი „სემიოტიკა“. [[როლან ბარტი|ბარტთან]], [[ცვეტან ტოდოროვი|ტოდოროვთან]], [[ლუსიენ გოლდმანი|გოლდმანთან]], [[ჟერარ ჟენეტი|ჟენეტთან]], [[კლოდ ლევი-სტროსი|ლევი-სტროსთან]], [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანთან]], [[ალგირდას ჟულიენ გრეიმასი|გრეიმასთან]], [[მიშელ ფუკო|ფუკოსთან]] და [[ლუი ალთიუსერი|ალთიუსერთან]] ერთად, იგი [[სტრუქტურალიზმი]]ს წამყვან ფიგურად ითვლება. ამასთანავე, მისმა ნაშრომებმა განსაკუთრებული წვლილი შეიტანა [[პოსტსტრუქტურალიზმი]]ს განვითარებაში. იულია კრისტევა სწავლობდა [[ზიგმუნდ ფროიდი|ფროიდისეულ]] და [[ჟაკ ლაკანი|ლაკანისეულ]] [[ფსიქოანალიზი|ფსიქოანალიზს]]. [[1965]] წელს იგი „[[ტელ კელის]]“ ჯგუფს შეუერთდა, სადაც თავისი მომავალი მეუღლე [[ფილიპ სოლერსი]] გაიცნო. ჯგუფი ენის პოლიტიკის საკითხით იყო დაინტერესებული. „ტელ კელის“ წევრები ისტორიას განიხილავდნენ, როგორც საინტერპრეტაციო ტექსტს, ხოლო ისტორიის წერას განიხილავდნენ, როგორც პოლიტიზებულ საქმიანობას და არა როგორც სინამდვილის ობიექტურ ასახვას. [[1974]] წელს სადოქტორო ნაშრომის — „პოეტური ენის რევოლუციის“ შემდეგ, იგი [[პარიზის უნივერსიტეტი]]ს ენათმეცნიერების კათედრის გამგე გახდა. პარალელურად, მიწვეული პროფესორის სტატუსით, [[ნიუ-იორკი]]ს [[კოლუმბიის უნივერსიტეტი|კოლუმბიის უნივერსიტეტშიც]] ატარებდა ლექციებს. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://kristeva.fr/ ოფიციალური საიტი] {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:კრისტევა, იულია}} [[კატეგორია:დაბადებული 1941]] [[კატეგორია:ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:ფრანგი ენათმეცნიერები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფსიქოანალიტიკოსები]] [[კატეგორია:ქალი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისტები]] [[კატეგორია:მწერალი ქალები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ფრანგი მწერლები]] [[კატეგორია:XXI საუკუნის ფრანგი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ბულგარელი კომუნისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ლიტერატურის კრიტიკოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი რომანისტები]] [[კატეგორია:ფრანგი ფემინისები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ფემინისტები]] [[კატეგორია:პოსტსტრუქტურალისტები]] [[კატეგორია:ფემინისტი მწერლები]] [[კატეგორია:სექსუალობის ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:პოსტმოდერნისტი ფემინისტები]] [[კატეგორია:კონტინენტური ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ფრანგი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:ქალი სოციოლოგები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ათეისტები]] [[კატეგორია:ბულგარელი ქალი ფილოსოფოსები]] [[კატეგორია:კომუნისტი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:XX საუკუნის ბულგარელი რომანისტები]] 9v0pm279x383f34o59hlctcgs8kgk4j 14 45232 4823803 3413281 2025-07-02T15:41:45Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823803 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of India}} [[კატეგორია:ინდური კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] bwcuw990k11bybhhxxo3nwsz0a8cdzz 0 46198 4823986 4688225 2025-07-03T01:08:08Z Otogi 27089 /* ისტორია */ 4823986 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დოკუმენტი}} '''ამერიკის შეერთებული შტატების დამოუკიდებლობის დეკლარაცია''' — ისტორიული დოკუმენტი, რომელშიც [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის]] ბრიტანული კოლონიები [[დიდი ბრიტანეთი]]სგან დამოუკიდებლობას აცხადებენ, ერთხმად მიღებული მეორე [[კონტინენტური კონგრესი]]ს მიერ [[1776]] წლის [[4 ივლისი|4 ივლისს]] [[ფილადელფია]]ში, [[პენსილვანია]]. დეკლარაციის მიღების (მაგრამ არა ხელმოწერის) დღე, 4 ივლისი, აშშ-ში დამოუკიდებლობის დღედ ითვლება. დეკლარაცია გახდა პირველი ოფიციალური დოკუმენტი, რომელშიც კოლონიები „[[აშშ|ამერიკის შეერთებულ შტატებად]]“ მოიხსენიება. ==ისტორია== [[ფაილი:Declaration of Independence (1819), by John Trumbull.jpg|thumb|დამოუკიდებლობის გამოცხადება|250px]] [[ფაილი:Washington Crossing the Delaware by Emanuel Leutze, MMA-NYC, 1851.jpg|thumb|ვაშინგთონი გადადის დელავერზე (ჯორჯ ვაშინგტონი დამოუკიდებლობის ომში)– ავტ. [[ემანუელ ლეუცე]], [[1815]] წ. , [[მეტორპოლიტენ მუზეუმი]].|right|250px]] [[ფაილი:Gilbert du Motier Marquis de Lafayette.jpg|thumb|200px|როშამბორსა ლაფაიეტი]] მეორე კონტინენტურმა კონგრესმა მიიღო გადაწყვეტილება, რომლის ძალითაც 13 კოლონია [[შტატი|შტატად]] გამოცხადდა. კონგრესმა [[1776]] წლის [[4 ივნისი|4 ივლისს]] დაამტკიცა დამოუკიდებლობის დეკლარაცია, რომელიც ეროვნული მოძრაობის თვალსაჩინო წევრმა [[თომას ჯეფერსონი|თომას ჯეფერსონმა]] შეადგინა. დამოუკიდებლობის დეკლარაციაში ნათქვამი იყო, რომ ადამიანები თანასწორნი შექმნილან მათი ხელშეუხებელი უფლებებია სიცოცხლე. თავისუფლება და ბედნიერებისკენ სწრაფვა. დეკლარაციის შემქმნელებმა დაგმეს კოლონიური ჩაგვრა და ადამიანის წოდებად დაყოფა. კაცობრიობის ისტორიაში პირველად საკანონმდებლო წესით მოისპო [[ფეოდალიზმი|ფეოდალური]] წოდებები, დამყარდა პოლიტიკური თანამდებობები. ეს ყველაფერი მხოლოდ თეთრკანიან მოსახლეობას შეეხო. [[პლანტატორები]]ს კატეგორიული მოთხოვნის შემდეგ დეკლარაციიდან ამოღებული იქნა ზანგების მონობისგან განთავისუფლება. [[კონგრესი|კონგრესს]] არავითარი გადაწყვეტილება არ მიუღია [[ინდიელები|ინდიელთა]] შესახებ. დეკლარაციას ხელი 56-მა კონგრესმენმა მოაწერა. <ref> [The U.S. State Department (1911), The Declaration of Independence, 1776, pp. 10, 11.] </ref> ამრიგად მეორე კონტინენტურმა კონგრესმა [[ინგლისი|ინგლისისაგან]] თავი დამოუკიდებლად გამაცხადა. [[ჩრდილოეთ ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკის კონტინენტზე]] შეიქმნა ახალი სახელმწიფო [[ამერიკის შეერთებული შტატები]] შემოკლებით [[აშშ]]. [[4 ივლისი]] ამერიკის შეერთებული შტატების ეროვნულ დღესასწაულად გამოცხადდა. აშშ-ის სახელმწიფო [[დროშა]]ზე 13 თეთრ წითელი ზოლი და ვარსკვლავი გამოსახეს. შემდგომში შტატების მატებასძთან ერთად სახელმწიფო დროშაზე ვარსკვლავების რაოდენობა გაიზარდა, ამჟამად ვარსკვლავების რაოდენობა 50-ს შეადგენს ხოლო ზოლების რაოდენობა უცვლელი დარჩა. == იხილეთ აგრეთვე == * [[ამერიკელ განმანათლებელთა პოლიტიკური ესეები]] == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.istorik.ru/library/documents/declaration_of_independence/index.htm დამოუკიდებლობის დეკლარაცია საიტზე „История“] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111025162248/http://www.istorik.ru/library/documents/declaration_of_independence/index.htm |date=2011-10-25 }} * [http://www.hist.msu.ru/ER/Etext/indpndnc.htm დამოუკიდებლობის დეკლარაცია] {{ref-ru}} * [http://www.archives.gov/national-archives-experience/charters/declaration_transcript.html დამოუკიდებლობის დეკლარაციის ტექსტი] ([[ინგლისური ენა|ინგლისურენოვანი]] ორიგინალი). აშშ-ის ეროვნული არქივები. * [http://www.archives.gov/national-archives-experience/charters/declaration_zoom_2.html დამოუკიდებლობის დეკლარაცია ეროვნულ არქივებში (''Stone engraving'')] * [http://onrevolution.narod.ru/US_anthem.html აშშ-ის დამოუკიდებლობის დეკლარაცია. მასალები აშშ-ის ისტორიის შესახებ] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:აშშ-ის ისტორია]] [[კატეგორია:ფილადელფია]] [[კატეგორია:ამერიკის რევოლუცია]] q2qyjrx1b7ucq10r3xz476xb3ui0rmv 14 47582 4824083 3821411 2025-07-03T05:05:11Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824083 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Television series by country}} [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ტელესერიალები|*]] 8xv39nztv5y6ngrxap0sn0royh493gp 0 55738 4824138 3695409 2025-07-03T07:39:26Z IrakliOboladze 171467 დავამატე URL-ი ერთ-ერთი პროგრამირების ენისთვის 4824138 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}} {{წყარო}} '''ობიექტზე ორიენტირებული პროგრამირება,''' '''ოოპ''' (ინგლისურენოვანი შემოკლებით '''OOP''') — [[პროგრამირების პარადიგმა]], რომელისთვისაც ცენტრალურია არა მოქმედების, არამედ ''ობიექტის'' ცნება. ობიექტი შეიძლება შეიცავდეს ინფორმაციას, რომელიც ინახება ობიექტის ველებში (ასევე ცნობილია როგორც ობიექტის ატრიბუტები); კოდი წარმოდგენილია პროცედურების, ან როგორც ხშირად მოიხსენიებენ, მეთოდების სახით. ობიექტებს აქვთ უნარი შეცვალონ ინფორმაცია ობიექტის ველებში პროცედურების (მეთოდების) საშუალებით. ოოპ-ში კომპიუტერული პროგრამები იქმნება სხვადასხვა ობიექტებით და ამ ობიექტების ერთმანეთთან ურთიერთქმედებით. ძალიან ბევრი განსხვავება არსებობს ოოპ ენებს შორის, თუმცა ყველაზე პოპულარული ენები კლასებზე დაფუძნებულია, რაც ნიშნავს რომ ობიექტი იქმნება კლასის მიხედვით, რაც ასევე განსაზღვრავს ობიექტის ტიპს. ბევრი ფართოდ გავრცელებული პროგრამირების ენა (როგორიცაა C++, Object Pascal, Java, Python etc.) არის მრავალ-პარადიგმიანი , რომლებსაც ასევე აქვთ ოოპ-ს მხარდაჭერა სხვადასხვა დოზით. მნიშვნელოვანი ობიეტზე ორიენტირებული ენებია [[Java]], [[C++]], [[C#]], [[Python]], [[PHP]], [[Ruby]], [[Perl]], [[:en:Object_Pascal|Object Pascal]], [[Objective-C]], [[Dart]], [[Swift]], [[Scala]], [[Common Lisp]], და [[Smalltalk]]. == იხილეთ აგრეთვე== *[[პროგრამირების პარადიგმა]] {{კომპიუტერი}} [[კატეგორია:კომპიუტერი]] o5lkwh8kx50zb6ec4yd5aizx1zbnhqn 4824140 4824138 2025-07-03T07:42:44Z IrakliOboladze 171467 უკეთესი გრამატიკულად შესწორებული ვერსია ჩავამატე 4824140 wikitext text/x-wiki {{ვიკი}} {{წყარო}} '''ობიექტზე ორიენტირებული პროგრამირება,''' '''ოოპ''' (ინგლისურენოვანი შემოკლებით '''OOP''') — [[პროგრამირების პარადიგმა]], რომელისთვისაც ცენტრალურია არა მოქმედების, არამედ ''ობიექტის'' ცნება. ობიექტი შეიცავს ინფორმაციას, რომელიც ინახება ველებში (ასევე ცნობილ ატრიბუტებად); კოდი წარმოდგენილია მეთოდების ან პროცედურების სახით. ობიექტებს აქვთ უნარი შეცვალონ ინფორმაცია ობიექტის ველებში პროცედურების (მეთოდების) საშუალებით. ოოპ-ში კომპიუტერული პროგრამები იქმნება სხვადასხვა ობიექტებით და ამ ობიექტების ერთმანეთთან ურთიერთქმედებით. ძალიან ბევრი განსხვავება არსებობს ოოპ ენებს შორის, თუმცა ყველაზე პოპულარული ენები კლასებზე დაფუძნებულია, რაც ნიშნავს რომ ობიექტი იქმნება კლასის მიხედვით, რაც ასევე განსაზღვრავს ობიექტის ტიპს. ბევრი ფართოდ გავრცელებული პროგრამირების ენა (როგორიცაა C++, Object Pascal, Java, Python etc.) არის მრავალ-პარადიგმიანი , რომლებსაც ასევე აქვთ ოოპ-ს მხარდაჭერა სხვადასხვა დოზით. მნიშვნელოვანი ობიეტზე ორიენტირებული ენებია [[Java]], [[C++]], [[C#]], [[Python]], [[PHP]], [[Ruby]], [[Perl]], [[:en:Object_Pascal|Object Pascal]], [[Objective-C]], [[Dart]], [[Swift]], [[Scala]], [[Common Lisp]], და [[Smalltalk]]. == იხილეთ აგრეთვე== *[[პროგრამირების პარადიგმა]] {{კომპიუტერი}} [[კატეგორია:კომპიუტერი]] 6r96b5p7fuzpqjov4v7gx8sfgjdn2hj 0 64867 4823876 4780995 2025-07-02T17:30:06Z 212.58.121.94 4823876 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა კომპანია | სახელი = Adam Opel GmbH | ლოგო = Opel logo 2023.svg | ტიპი = [[შპს|GmbH]]<br />კერძო კომპანია<br />[[GM ევროპა|GM ევროპის]] ნაწილი | დევიზი = Wir leben Autos | დაფუძნდა = 1863 | მდებარეობა = [[რუსელსჰაიმი]], [[გერმანია]] | წამყვანი = ნიკ რეილი (თავმჯდომარე)<br />ვალტერ გ. ბორსტი ([[სამეთვალყურეო საბჭო|სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე]]) | დარგი = [[ავტოინდუსტრია]] | პროდუქცია = [[ავტომობილი]] | შემოსავალი = 15,6 მლრდ. [[ევრო]](2007) | საწარმოო შემოსავალი = | სუფთა მოგება = | თანამშრომელი = 25.103 (მარტი, 2009) | შვილობილი = | აუდიტორი = | საიტი =[http://www.opel.com/ opel.com] }} '''Adam Opel GmbH''' (ცნობილი, როგორც '''Opel''' - ოპელი) — [[გერმანია|გერმანული]] ავტომარკა, რომელიც 1929 წლიდან, [[სააქციო საზოგადოება]]დ ჩამოყალიბების შემდეგ ამერიკულ სავტომობილო კონცერნ [[General Motors]]-ს ეკუთვნის. კომპანია დაარსდა 1863 წლის [[21 იანვარი|21 იანვარს]] და დაიწყეს [[ავტომობილი|ავტომობილების]] გამოშვება 1899 წელს. ოპელი არის [[GM ევროპა|GM ევროპის]] ნაწილი და GM-ის უდიდესი კომპანია ევროპაში. მისი შტაბ-ბინა და მთავარი ქარხანა მდებარეობს [[მაინის რიუსელსჰაიმი|რიუსელსჰაიმში]]. ამას გარდა მას ქარხნები აქვს [[ბოხუმი|ბოხუმში]], [[კაიზერსლაუტერნი|კაიზერსლაუტერნში]] და [[აიზენახი|აიზენახში]]. გერმანიის გარდა ოპელი თავის პროდუქციას ევროპაში GM-ის შვილობილი კომპანიების ექვს ქარხანაში უშვებს. == ისტორია == == გალერეა == === 1931-70 წწ. მოდელები === <gallery> ფაილი:Opel 1,8-Liter Cabriolet 1931.jpg|ოპელ 1,8 ლიტრიანი სერია 18 B კაბრიოლეტი [[1931]] ფაილი:Opel Model 18B 1,8-Liter 4-Door Sedan 1931b.jpg|ოპელ 1,8 ლიტრიანი სერია 18 B 4-კარიანი ლიმუზინი [[1931]] ფაილი:Opel Standard Special Coach 1935.jpg|ოპელის სტანდარტული სპეციალური ეტლი [[1935]] ფაილი:Opel 4-Door Sedan 193X.jpg|ოპელ 2 ლიტრიანი 4-კარებიანი ლიმუზინი ფაილი:Opel Regent Pullman-Limousine 1936.jpg|ოპელ 2 ლიტრიანი პულმან-ლიმუზინი [[1936]] ფაილი:Opel 2-Door Sedan 193X.jpg|[[ოპელ P4]]-ის ლიმუზინი ფაილი:Opel Kadett 1937.jpg|[[ოპელ კადეტი]]ს ლიმუზინი [[1937]] ფაილი:Opel Olympia Cabriocoach 1937.jpg|[[ოპელ ოლიმპია]]ს კაბრიო-ლიმუზინი [[1937]] ფაილი:Opel Kadett 1938.jpg|[[ოპელ კადეტი]]ს ლიმუზინი [[1938]] ფაილი:Opel Olympia De Luxe Coach 1939.jpg|ოპელ ოლიმპია დე ლუქსის 2-კარიანი ლიმუზინი [[1939]] ფაილი:Opel Olympia De Luxe 1,5-Liter 4-Door Sedan 1939.jpg|ოპელ ოლიმპია დე ლუქსის 4-კარიანი ლიმუზინი (1939) ფაილი:Opel Kapitan Cabriolet 1939.jpg|ოპელ კაპიტანის კაბრიოლეტი [[1939]] ფაილი:Opel Kapitan De Luxe 4-Door Sedan 1939.jpg|ოპელ კაპიტან დე ლუქსის 4-კარიანი ლიმუზინი [[1939]] ფაილი:Opel Rekord Cabriocoach 1955.jpg|[[ოპელ რეკორდი]]ს კაბრიო-ლიმუზინი [[1955]] ფაილი:Opel Kapitan R 1955.jpg|[[ოპელ კაპიტანი]] R [[1955]] ფაილი:Opel Bus.jpg|ოპელის ავტობუსი ფაილი:Opel Rekord 1958.jpg|[[ოპელ რეკორდი]] 2-კარიანი სედანი [[1958]] ფაილი:Opel Kapitan P 1959.jpg|[[ოპელ კაპიტანი]] P [[1959]] ფაილი:Opel Rekord2.jpg|[[ოპელ რეკორდი]] 1700 2-კარიანი სედანი [[1961]] ფაილი:Opel Rekord BW 2016-07-17 14-18-09.jpg|ოპელ რეკორდი 1700 2-კარიანი სედანი [[1962]] ფაილი:Opel Rekord 2-Door Sedan 1966.jpg|ოპელ რეკორდი 2-კარიანი სედანი [[1966]] ფაილი:Opel Rekord 3.jpg|[[ოპელ რეკორდი]] C, 1.7 ლ, 4-კარებიანი სედანი [[1968]] ფაილი:Opel Commodore Coupe 1969.jpg|[[ოპელ კომოდორი]] კუპე [[1969]] ფაილი:Opel Diplomat.JPG|[[ოპელ დიპლომატი]] კუპე </gallery> === ოპელ კადეტი/ასტრა === <gallery> სურათი:Opel Kadett A.jpg|ოპელ კადეტი A (1962-1965) სურათი:Opel Kadett B BW 2016-09-03 13-52-40.jpg|ოპელ კადეტი B (1965-1973) სურათი:Opel Kadett C.jpg|ოპელ კადეტი C (1973-1979) სურათი:Opel Kadett D 1 v sst.jpg|ოპელ კადეტი D (1979-1984) სურათი:Opel kadett 1987.png|ოპელ კადეტი E (1984-1989) სურათი:Opel Astra F front 20081229.jpg|ოპელ ასტრა E (1991-1994) სურათი:Opel Astra G front 20081128.jpg|ოპელ ასტრა G (1998-2004) სურათი:Opel Astra H Caravan 1.9 CDTI front.JPG|ოპელ ასტრა H (2004-) სურათი:Opel Astra MK4.jpg|ოპელ ასტრა J (2009-) </gallery> == რესურსები ინტერნეტში == {{commonscat|Opel vehicles}} * [http://www.opel.com/ Opel.com – ოპელის კორპორაციის საიტი] * [http://www.gmworkersblog.com GMworkersblog] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080829221101/http://www.gmworkersblog.com/ |date=2008-08-29 }} (ინგლ./სხვა ენები.) * [http://www.dmoz.org/Recreation/Autos/Makes_and_Models/Opel// ოპელი – Open Directory Project-ზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080905233915/http://dmoz.org/Recreation/Autos/Makes_and_Models/Opel/ |date=2008-09-05 }} * [http://www.worldcarfans.com/news.cfm/newsID/2050524.007/page/10/lang/eng/opel/new-opel-zafira-in-depth ოპელის ტექნოლოგიების ლექსიკონი] * [http://www.opel.de Opel.de] ოპელ გერმანია {{de}} * [http://opel24.com Opel] ოპელის მანქანები {{de}} * [http://www.opel.mobi Opel.mobi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080516130101/http://www.opel.mobi/ |date=2008-05-16 }} ოპელ მობილი {{de}} * [http://www.astraforum.ro/ ასტრაფორუმი რუმინეთი - ოპელ ასტრა ფორუმი/ფანების საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080701100053/http://www.astraforum.ro/ |date=2008-07-01 }} * [http://forum.opel24.com/ ოპელის ფორუმი - ოპელის მანქანების სერვისი შენთვის/ფანების საიტი] * [http://www.langlovagok.hu/cgi-bin/lang/index.cgi?view=keptar&function=kep_keres&galeria_kulcsszo=Opel&ajanlo=on Opel crash] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080701153614/http://www.langlovagok.hu/cgi-bin/lang/index.cgi?view=keptar&function=kep_keres&galeria_kulcsszo=Opel&ajanlo=on |date=2008-07-01 }} [[კატეგორია:გერმანიის კომპანიები]] [[კატეგორია:ავტომწარმოებელი კომპანიები]] 000oudjoxrk8t1d9lt3tgtvd5f85s9c 4823945 4823876 2025-07-02T19:47:51Z Mehman 75871 [[Special:Contributions/212.58.121.94|212.58.121.94]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:MIKHEIL|MIKHEIL]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია 4772766 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა კომპანია | სახელი = Adam Opel GmbH | ლოგო = Opel logo 2023.svg | ტიპი = [[შპს|GmbH]]<br />კერძო კომპანია<br />[[GM ევროპა|GM ევროპის]] ნაწილი | დევიზი = Wir leben Autos | დაფუძნდა = 1862 | მდებარეობა = [[რუსელსჰაიმი]], [[გერმანია]] | წამყვანი = ნიკ რეილი (თავმჯდომარე)<br />ვალტერ გ. ბორსტი ([[სამეთვალყურეო საბჭო|სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე]]) | დარგი = [[ავტოინდუსტრია]] | პროდუქცია = [[ავტომობილი]] | შემოსავალი = 15,6 მლრდ. [[ევრო]](2007) | საწარმოო შემოსავალი = | სუფთა მოგება = | თანამშრომელი = 25.103 (მარტი, 2009) | შვილობილი = | აუდიტორი = | საიტი =[http://www.opel.com/ opel.com] }} '''Adam Opel GmbH''' (ცნობილი, როგორც '''Opel''' - ოპელი) — [[გერმანია|გერმანული]] ავტომარკა, რომელიც 1929 წლიდან, [[სააქციო საზოგადოება]]დ ჩამოყალიბების შემდეგ ამერიკულ სავტომობილო კონცერნ [[General Motors]]-ს ეკუთვნის. კომპანია დაარსდა 1863 წლის [[21 იანვარი|21 იანვარს]] და დაიწყეს [[ავტომობილი|ავტომობილების]] გამოშვება 1899 წელს. ოპელი არის [[GM ევროპა|GM ევროპის]] ნაწილი და GM-ის უდიდესი კომპანია ევროპაში. მისი შტაბ-ბინა და მთავარი ქარხანა მდებარეობს [[მაინის რიუსელსჰაიმი|რიუსელსჰაიმში]]. ამას გარდა მას ქარხნები აქვს [[ბოხუმი|ბოხუმში]], [[კაიზერსლაუტერნი|კაიზერსლაუტერნში]] და [[აიზენახი|აიზენახში]]. გერმანიის გარდა ოპელი თავის პროდუქციას ევროპაში GM-ის შვილობილი კომპანიების ექვს ქარხანაში უშვებს. == ისტორია == == გალერეა == === 1931-70 წწ. მოდელები === <gallery> ფაილი:Opel 1,8-Liter Cabriolet 1931.jpg|ოპელ 1,8 ლიტრიანი სერია 18 B კაბრიოლეტი [[1931]] ფაილი:Opel Model 18B 1,8-Liter 4-Door Sedan 1931b.jpg|ოპელ 1,8 ლიტრიანი სერია 18 B 4-კარიანი ლიმუზინი [[1931]] ფაილი:Opel Standard Special Coach 1935.jpg|ოპელის სტანდარტული სპეციალური ეტლი [[1935]] ფაილი:Opel 4-Door Sedan 193X.jpg|ოპელ 2 ლიტრიანი 4-კარებიანი ლიმუზინი ფაილი:Opel Regent Pullman-Limousine 1936.jpg|ოპელ 2 ლიტრიანი პულმან-ლიმუზინი [[1936]] ფაილი:Opel 2-Door Sedan 193X.jpg|[[ოპელ P4]]-ის ლიმუზინი ფაილი:Opel Kadett 1937.jpg|[[ოპელ კადეტი]]ს ლიმუზინი [[1937]] ფაილი:Opel Olympia Cabriocoach 1937.jpg|[[ოპელ ოლიმპია]]ს კაბრიო-ლიმუზინი [[1937]] ფაილი:Opel Kadett 1938.jpg|[[ოპელ კადეტი]]ს ლიმუზინი [[1938]] ფაილი:Opel Olympia De Luxe Coach 1939.jpg|ოპელ ოლიმპია დე ლუქსის 2-კარიანი ლიმუზინი [[1939]] ფაილი:Opel Olympia De Luxe 1,5-Liter 4-Door Sedan 1939.jpg|ოპელ ოლიმპია დე ლუქსის 4-კარიანი ლიმუზინი (1939) ფაილი:Opel Kapitan Cabriolet 1939.jpg|ოპელ კაპიტანის კაბრიოლეტი [[1939]] ფაილი:Opel Kapitan De Luxe 4-Door Sedan 1939.jpg|ოპელ კაპიტან დე ლუქსის 4-კარიანი ლიმუზინი [[1939]] ფაილი:Opel Rekord Cabriocoach 1955.jpg|[[ოპელ რეკორდი]]ს კაბრიო-ლიმუზინი [[1955]] ფაილი:Opel Kapitan R 1955.jpg|[[ოპელ კაპიტანი]] R [[1955]] ფაილი:Opel Bus.jpg|ოპელის ავტობუსი ფაილი:Opel Rekord 1958.jpg|[[ოპელ რეკორდი]] 2-კარიანი სედანი [[1958]] ფაილი:Opel Kapitan P 1959.jpg|[[ოპელ კაპიტანი]] P [[1959]] ფაილი:Opel Rekord2.jpg|[[ოპელ რეკორდი]] 1700 2-კარიანი სედანი [[1961]] ფაილი:Opel Rekord BW 2016-07-17 14-18-09.jpg|ოპელ რეკორდი 1700 2-კარიანი სედანი [[1962]] ფაილი:Opel Rekord 2-Door Sedan 1966.jpg|ოპელ რეკორდი 2-კარიანი სედანი [[1966]] ფაილი:Opel Rekord 3.jpg|[[ოპელ რეკორდი]] C, 1.7 ლ, 4-კარებიანი სედანი [[1968]] ფაილი:Opel Commodore Coupe 1969.jpg|[[ოპელ კომოდორი]] კუპე [[1969]] ფაილი:Opel Diplomat.JPG|[[ოპელ დიპლომატი]] კუპე </gallery> === ოპელ კადეტი/ასტრა === <gallery> სურათი:Opel Kadett A.jpg|ოპელ კადეტი A (1962-1965) სურათი:Opel Kadett B BW 2016-09-03 13-52-40.jpg|ოპელ კადეტი B (1965-1973) სურათი:Opel Kadett C.jpg|ოპელ კადეტი C (1973-1979) სურათი:Opel Kadett D 1 v sst.jpg|ოპელ კადეტი D (1979-1984) სურათი:Opel kadett 1987.png|ოპელ კადეტი E (1984-1989) სურათი:Opel Astra F front 20081229.jpg|ოპელ ასტრა E (1991-1994) სურათი:Opel Astra G front 20081128.jpg|ოპელ ასტრა G (1998-2004) სურათი:Opel Astra H Caravan 1.9 CDTI front.JPG|ოპელ ასტრა H (2004-) სურათი:Opel Astra MK4.jpg|ოპელ ასტრა J (2009-) </gallery> == რესურსები ინტერნეტში == {{commonscat|Opel vehicles}} * [http://www.opel.com/ Opel.com – ოპელის კორპორაციის საიტი] * [http://www.gmworkersblog.com GMworkersblog] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080829221101/http://www.gmworkersblog.com/ |date=2008-08-29 }} (ინგლ./სხვა ენები.) * [http://www.dmoz.org/Recreation/Autos/Makes_and_Models/Opel// ოპელი – Open Directory Project-ზე] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080905233915/http://dmoz.org/Recreation/Autos/Makes_and_Models/Opel/ |date=2008-09-05 }} * [http://www.worldcarfans.com/news.cfm/newsID/2050524.007/page/10/lang/eng/opel/new-opel-zafira-in-depth ოპელის ტექნოლოგიების ლექსიკონი] * [http://www.opel.de Opel.de] ოპელ გერმანია {{de}} * [http://opel24.com Opel] ოპელის მანქანები {{de}} * [http://www.opel.mobi Opel.mobi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080516130101/http://www.opel.mobi/ |date=2008-05-16 }} ოპელ მობილი {{de}} * [http://www.astraforum.ro/ ასტრაფორუმი რუმინეთი - ოპელ ასტრა ფორუმი/ფანების საიტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080701100053/http://www.astraforum.ro/ |date=2008-07-01 }} * [http://forum.opel24.com/ ოპელის ფორუმი - ოპელის მანქანების სერვისი შენთვის/ფანების საიტი] * [http://www.langlovagok.hu/cgi-bin/lang/index.cgi?view=keptar&function=kep_keres&galeria_kulcsszo=Opel&ajanlo=on Opel crash] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080701153614/http://www.langlovagok.hu/cgi-bin/lang/index.cgi?view=keptar&function=kep_keres&galeria_kulcsszo=Opel&ajanlo=on |date=2008-07-01 }} [[კატეგორია:გერმანიის კომპანიები]] [[კატეგორია:ავტომწარმოებელი კომპანიები]] qh1t6nzueaf9w83ai7mwbdagdoa3kfs 0 64936 4824125 4822381 2025-07-03T05:55:25Z 2402:9D80:24C:90D4:1CB8:73FF:FE7C:6F5B Phu bhgy 4824125 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა გრაფემები |დამწერლობის ტიპი =ქართული |დიდი გრაფემა = ჴ |საშუალო გრაფემა = |პატარა გრაფემა = |დიდი გრაფემა (unicode) = GEORGIAN LETTER HAR |საშუალო გრაფემა (unicode) = |პატარა გრაფემა (unicode) = |დიდი გრაფემას 16-ითი კოდი = 10F4 |საშუალო გრაფემას 16-ითი კოდი = |პატარა გრაფემას 16-ითი კოდი = |დიდი გრაფემას HTML-კოდი 1 = 4340 |საშუალო გრაფემას HTML-კოდი 1 = |პატარა გრაფემას HTML-კოდი 1 = |დიდი გრაფემას HTML-კოდი 2 = x10F4 |საშუალო გრაფემას HTML-კოდი 2 = |პატარა გრაფემას HTML-კოდი 2 = |სურათი= |სურათი1= |სურათი2= |ვიკისაწყობი=Georgian letter Har }} == მოხაზულობა == {| class="prettytable background colour2" style="margin-top: 0;" |- ! bgcolor="#d0e5f5"| ასომთავრული<br />ႠႱႭႫႧႠႥႰႳႪႨ ! bgcolor="#d0e5f5"| ნუსხური<br />ⴌⴓⴑⴞⴓⴐⴈ ! bgcolor="#d0e5f5"| მხედრული ! bgcolor="#d0e5f5"| მთავრული<br />ᲛᲗᲐᲕᲠᲣᲚᲘᲗ ! bgcolor="#d0e5f5"| სახელწოდება ! bgcolor="#d0e5f5"| რიცხვითი<br />მნიშვნელობა ! bgcolor="#d0e5f5"| IPA ! bgcolor="#d0e5f5"| ISO 9984 ! bgcolor="#d0e5f5"| რომანიზაცია ! bgcolor="#d0e5f5"| NGR |- | align="center" |[[ფაილი:Asomtavruli hari.svg|15px]] | align="center" |[[ფაილი:Nuskhuri hari.svg|15px]] | align="center" |[[ფაილი:Mkhedruli hari.svg|10px]] | align="center" |[[ფაილი:Mtavruli qari.svg|15px]] | align="center" | [[ჴ]]არ | align="center" | 7000 | align="center" | {{IPA|q}} | align="center" | — | align="center" | — | align="center" | (Qʼ qʼ) |} ჴ-ს მოხაზულობა [[ასომთავრული|ასომთავრულში]] ურთიერთპერპენდიკულარული ხაზების კომბინაციაა, რომელიც კვადრატის ნახევარს იკავებს. იგი [[ნუსხური|ნუსხურსა]] და [[მხედრული (დამწერლობა)|მხედრულში]] ქვედა სამ ხაზში იწერება. <center><gallery perrow="3" widths="250px" heights="250px"> Image:Asomtavruli.svg| Image:Nuskhuri.svg| Image:Mkhedruli.svg| </gallery></center> ==კოდების ცხრილი== {| class="wikitable" |- style="background-color:#EEEEEE; text-align:center;" ! მახასიათებლები ! ასომთავრული ! ნუსხური ! მხედრული ! მთავრული |- style="background-color:white; text-align:center;" |გამოსახულება |[[სურათი:Asomtavruli hari.svg|50px]] |[[სურათი:Nuskhuri hari.svg|50px]] |[[სურათი:Mkhedruli hari.svg|50px]] |[[სურათი:Mtavruli qari.svg|60px]] |- style="background-color:white; text-align:center;" |{{comment|სახელწოდება|უნიკოდის კონსორციუმის მიერ ოფიციალურად მიღებული, სიმბოლოს ინგლისური სახელწოდება}} |georgian capital letter har |georgian small letter har |georgian letter har |georgian mtavruli capital letter har |- style="background-color:white; text-align:center;" |Unicode Code Point |<code>U+10C4</code> |<code>U+2D24</code> |<code>U+10F4</code> |<code>U+1CB4</code> |- style="background-color:white; text-align:center;" |HTML Entity (Decimal) |<code>&amp;#4292;</code> |<code>&amp;#11556;</code> |<code>&amp;#4340;</code> | |- style="background-color:white; text-align:center;" |HTML Entity (Hexadecimal) |<code>&amp;#x10C4;</code> |<code>&amp;#x2D24;</code> |<code>&amp;#x10F4;</code> |<code>&amp;#x1CB4;</code> |} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://graphemica.com/ჴ Graphemica (ჴ)] * [http://graphemica.com/ⴤ Graphemica (ⴤ)] * [http://graphemica.com/Ⴤ Graphemica (Ⴤ)] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ქართული დამწერლობა}} [[კატეგორია:ქართული ასოები]] [[კატეგორია:სვანური ასოები]] 0c62wmy83mmoinj26l22f0u9kl6n2wc 0 68638 4824178 4555114 2025-07-03T11:01:28Z CommonsDelinker 635 - "Саят-Нова.jpg". ფაილი წაიშალა Commons-იდან მომხმარებელ [[c:User:Wdwd|Wdwd]]-ს მიერ. მიზეზი: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Саят-Нова.jpg|]]. 4824178 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მწერალი|სურათი=}} '''საიათნოვა''' ({{Lang-hy|Սայաթ-Նովա}}; {{lang-fa| سایات‌نووا}}; {{lang-az|Sayat-Nova}}; დ. [[14 ივნისი]], [[1712]], [[ტფილისი]] — გ. [[22 ნოემბერი]], [[1795]], [[ახპატი]]) — [[საქართველო]]ში მოღვაწე ეთნიკურად [[სომეხი]] [[პოეტი]], [[აშუღი]], მომღერალი. საიათნოვა (ნამდვ. სახელი არუთიუნ საიათიანი) 1712 წელს დაიბადა თბილისში. დედა თბილისელი ჰყავდა, მამა კი წარმოშობით ან [[ალეპო]]დან ან [[ადანა|ადანიდან]] უნდა ყოფილიყო. საიათნოვა განთქმული იყო საკუთარი ლექსებით, სიმღერით. უკრავდა კამანჩეზე, [[ჩონგური|ჩონგურზე]]. ის [[ერეკლე II]]-ის კარის მომღერალი და მუსიკოსი იყო და გადმოცემით დიპლომატის ფუნქციასაც ასრულებდა. ასევე გადმოცემით მისი შუამავლობით შესაძლებელი გახდა ალიანსი საქართველოს, სომხეთსა და შირვანს შორის [[სპარსეთის იმპერია|სპარსეთის იმპერიის]] წინააღმდეგ. თუმცა მეფის ქალიშვილის სიყვარულის გამო კარის სამსახური დაკარგა და დანარჩენი ცხოვრება გზაში ხეტიალსა და სიმღერაში გალია. 1768 წელს ბერად შედგა ახპატში, დროდადრო თბილისს უბრუნდებოდა. დაიღუპა 1795 წლის სექტემბერში [[ახპატი|ახპატის მონასტერში]] [[აღა-მაჰმად ხანი]]ს შემოსევის დროს. დაკრძალულია თბილისის [[სურფგევორქი]]ს ეკლესიაში. == შემოქმედება == საიათნოვას ავტორობას შეიძლება მიეწეროს დღემდე მოღწეული დაახლოებით 200 სიმღერა, თუმცა სავარაუდოდ მას ათასობით სიმღერა უნდა ჰქონოდა შექმნილი. მის სიმღერათა უმრავლესობა ქართულ, სომხურ და აზერბაიჯანულ ენებზეა. მათი დიდი ნაწილი დღესაც პოპულარულია.<ref>[http://www.pencenter.ge/index.php?option=com_k2&view=item&id=11:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90&Itemid=5 საიათნოვა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210510004204/https://www.pencenter.ge/index.php?option=com_k2&view=item&id=11%3A%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90&Itemid=5 |date=2021-05-10 }} www.pencenter.ge</ref> საიათნოვას პოეზია ორიგინალურია სტილითა და რიტმიკით. მის პოეზიაში თავი იჩინა აღმოსავლურმა სალექსო ფორმებმა და ლექსიკამ გარკვეული გავლენა მოახდინა თანადროულსა და მომდევნო ხანის ქართულ ლიტერატურაზე. საიათნოვას ქართული ლექსები გამოსცეს [[იოსებ გრიშაშვილი|იოსებ გრიშაშვილმა]] ([[1918]]) და [[ალექსანდრე ბარამიძე]]მ ([[1963]]); სომხური ლექსები თარგმნეს ლ. მელიქსეთ-ბეგმა ([[1935]]), გ. შაჰ-ნაზარმა ([[1972]]); აზერბაიჯანული — გ. შაყულაშვილმა ([[1970]]). ==გალერეა== <gallery> Rus Stamp Sayat Nova.jpg||საიათნოვა 1962 წლის საბჭოთა მარკაზე Sayat nova monument Tbilisi.jpg|thumb|საიათნოვას სახელობის სკვერი თბილისის მეიდანზე Sayat-nova sasaflao.jpg|საიათნოვას სასაფლაო [[სურფგევორქი]]ს ეკლესიაში File:Sayat-Nova manuscript 01.JPG|საიათნოვას ხელით დაწერილი სომხური პოემა, სადაც ქართული და სომხური ანბანის ნაზავია გამოყენებული. File:Sayat-Nova manuscript 02.JPG|ქართული ანბანით დაწერილი თურქული საიათნოვას პოემა. </gallery> ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.sayat-nova.am/ Site dedicated to Sayat-Nova] * [http://www.armenianmusicarch.com/sayatnova.html Armenianmusicarch.com] * [http://armenianhouse.org/blackwell/armenian-poems/sayat-nova.html Love Song] translated into English by Alice Stone Blackwell * [http://www.classical-composers.org/cgi-bin/ccd.cgi?comp=nova Classical Composers Database] * [https://www.britannica.com/biography/Sayat-Nova Encyclopædia Britannica] * [http://www.allgeo.org/index.php/ka/2018-12-12-16-13-02/2019-11-03-06-39-16 საიათნოვას შემოქმედება] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ქართველი პოეტები]] [[კატეგორია:სომეხი პოეტები]] [[კატეგორია:დაბადებული 14 ივნისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1712]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1795]] [[კატეგორია:აშუღები]] lnlnv4frtk86mhjoo7kwzidv7etu5ha 0 69566 4823952 4744203 2025-07-02T20:00:30Z გიო ოქრო 84301 /* ისტორია */ 4823952 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ახალსოფელი}} {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = ახალსოფელი |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |დაქვემდებარება = |პანორამა = Dzveli gavazi.JPG |პანორამის სიგანე = |წარწერა = ეკლესია სოფელში |lat_dir = N|lat_deg = 41|lat_min = 54|lat_sec = 17 |lon_dir = E|lon_deg = 45|lon_min = 58|lon_sec = 37 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რაიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = კახეთის მხარე |რეგიონი ცხრილში = |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = ყვარლის მუნიციპალიტეტი |თემი = ახალსოფელი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი){{!}}ახალსოფელი |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = ძველი გავაზი |სტატუსი-დან = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 440 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 4158<ref name="აღწერა 2014">{{cite web|url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo|title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|date=ნოემბერი 2014|publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური|accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 % |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = +995 |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = Akhalsopeli (Qvareli district) }} '''ახალსოფელი'''<ref>{{სგსოლ|საქართველოს სსრ|20}}</ref> (ყოფ. '''''ძველი გავაზი''''') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[კახეთის მხარე|კახეთის მხარის]] [[ყვარლის მუნიციპალიტეტი|ყვარლის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს [[ალაზნის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]]ებს [[ავანისხევი]]სა და [[შოროხევი|შოროხევს]] შორის, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 440 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფელი: [[ბალღოჯიანი]], [[თივი]], [[თხილისწყარო]], [[სარუსო]], [[საცხენე]]). [[ყვარელი|ყვარლიდან]] დაშორებულია 15 [[კილომეტრი]]თ. == ისტორია == ახალსოფელი მდებარეობს ისტორიული [[გავაზი (ისტორიული)|გავაზის]] ტერიტორიაზე. XVIII საუკუნეში [[ლეკიანობა|ლეკიანობისგან]] შევიწროებული გავაზის მოსახლეობა გადასახლდა [[ალაზნის ველი|ალაზნის ველზე]], სადაც ამავე სახელწოდების [[გავაზი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი)|სოფელი]] გაშენდა. ძველი გავაზის ტერიტორია ხელახლა [[1850]] წელს დაასახლეს. ისტორიული ძეგლი მდებარეობს [[ყვარლის მუნიციპალიტეტი|ყვარელის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ ახალსოფლის კავკასიონის ძირში, ალაზნის ველის მარცხენა მხარეში, მდინარეების ავანისხევსა (გავაზისწყალი) და შოროხევს შორის. სოფელი გაშენებელი იყო მდინარე ალაზნის მარცხენა შენაკადის - გავაზისწყლის ორივე ნაპირას. იგი მდებარეობდა მნიშვნელოვან გზასაყარზე, ერთი მხრივ, სავაჭრო გზაზე, რომელიც ქართლ-კახეთს აკავშირებდა [[ჰერეთი|ჰერეთთან]], [[კავკასიის ალბანეთი|ალბანეთის]] შიდა რაიონებთან, [[სომხეთი|სომხეთთან]] და მეორე მხრივ მდინარე შარახევის ხეობის გავლით, კახეთ-ჰერეთს და [[დაღესტანი|დაღესტანს]]. გავაზი ფრინველის აღმნიშვნრლი სახელია და მასვე უნდა დაუკავშირდეს პუნქტის სახელწოდებაც. არქეოლოგიური გათხრებით დასტურდება, რომ გავაზი და მისი შემოგარენი, დასახლებული იყო ჯერ კიდევ ბრინჯაოს ხანაში. იგი ადრინდელ ქრისტიანულ ხანაში და მთელი შუა საუკუნეების მანძილზე ძლიერ დასახლებას წარმოადგენდა. წერილობით წყაროებში კი პირველად იხსენიება [[IX საუკუნე|IX საუკუნის]] 40-იანი წლების ამბებთან დაკავშირებით, მაშინ, როცა გამძაფრდა ბრძოლა თბილისის ამარასა და სახალიფოს შორის. ხალიფა გამდგარ ამარასა და მისი მოკავშრე კახელების წინააღმდეგ ზედიზედ გზავნიდა დამსჯელ რაზმებს. ერთ-ერთ დამსჯელ რაზმს მეთაურობდა არაბი სარდალი ხალიდ იბნ-იქზიდი (ქართული წყაროებით ხალილ არაბი), რომელიც კახელებმა სასტიკად დაამარცხეს გავაზთან ქორეპისკოპოს სამოელ დონაურის მეთაურობით. X საუკუნეში ჰერეთის მთავარმა ადარნასე პატრიკმა დაზავების მიზნით, გავაზი და [[არიში]] დაუთმო აფხაზთა მეფეს [[კონსტანტინე III (აფხაზთა მეფე)|კონსტანტინე III-ეს]], რომელმაც კახთა ქორეპისკოპოს კვირიკე I-თან ერთად გაილაშქრა ჰერეთის და ალყა შემოარტყა [[ვეჯინის ციხე]]ს. ქართლის მფლობელმა კონსტანტინემ გავაზიცა და არიშიც ქართლს შეუერთა. მის ხელში გადავიდა ჰერეთზე გამავალი, ბარდავიდან მომავალი, დიდი სავაჭრო გზის მნიშვნრლოვანი მონაკვეთი. რამდენიმე ხნის შემდეგ, ადარნასე პატრიკმა ისარგებლა კახეთის სამთავროს საგარეო პოლიტიკური მდგომარეობის გართულებით და დაკარგული დაიბრუნა. გავაზში აღმოჩენილი 1025 წლით დათარიღებული სამშენებლი წარწერა გვამცნობს, რომ აქ მნიშვნრლოვანი მშენებლობა მიმდინარეობდა. [[IX საუკუნე]]ში შიდა ქართლის მსხვილმა ფეოდალმა ფავნელმა მეფისგან ნაბოძები გავაზი [[შიომღვიმის მონასტერი|შიომღვიმის მონასტერს]] მიჰყიდა. ამ ნასყიდობის აქტს ადასტურებენ გიორგი II და გიორგი III შიომღვიმისადმი ბოძებულ შეუვალობის სიგელში. 1064 და 1068 წლებში თურქ-სელჯუკებმა გავაზი და სხვა რიგი პუნქტები განძის ამირას გადაცეს. მონღოლთა შემოსევების დროს გავაზი გადასახადებით დაუბეგრავთ. ქართლის ერისთავი გრიგოლ სურამელი შიომღვიმისადმი ბოძებული სიგელით ათავისუფლებს გავაზს ყოველგვარი სახელმწიფო ბგერისგან და კვლავ შეუვალს ხდის მას. [[XV საუკუნე|XV]]-[[XVI საუკუნე]]ებში კახეთის ეკონომიკური აღმავლობის ხანაში, განსაკუთრებით გაიზარდა გავაზის მნიშვნელობა. ამას ხელს ისიც უწყობდა, რომ იგი კახეთის პოლიტიკური ცენტრიდან - [[გრემი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი)|გრემიდან]] [[ირანი]]საკენ მიმავალ გზაზე მდებარეობდა. გამომწვარი თიხის ფილებით მოგებული და საგანგებო სამეთვალყურეო კოშკებით დაცულ ამ გზაზე, თითო დღის სავალზე, ქარვასლები იყო მოწყობილი. გრემის შემდეგ პირველივე გაჩერება გავაზაში იყო, ამიტომ ქარვასლა გავაზაშიც აუგიათ. მეორე გზა, თბილისიდან კახეთის გავლით, ბარდავისკენ და შემახისკენ მიდიოდა. შემდეგ დარუბანდის გავლით, ჩრდილოეთით მდებარე ქვეყნებს უკავშირდებოდა. დაღესტნისაკენ მიმავალი ერთ-ერთი მთავარი გზა გავაზზე გადიოდა. აქედან გავრცელდა ქრისტიანობა მთაში, რის დამამტკიცებელი საბუთად დღევანდელ დაღესტანში არაერთი ქართული წარწერა და ეკლესიაა შემონახული. IX-XVI საუკუნეებში გავაზის ძირითადი უბნები იყო: ბაზარი (თანამედროვე „ნაბაზრალი“). დარბაზოვანი, სამება და კოპალე. შაჰ-აბასის ჯერ კახეთის აოხრების (1614-1616 წლებში) შემდეგ გავაზი თანდათან დაკნინდა, თუმცა კვლავ მნიშვნრლოვანი პუნქტი ჩანს [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] პირველ მეოთხედში. 1678 წელს თეიმურაზ პირველს, მეფე როსტომთან დროებით დაზავების დროს, მისთვის „სანდი საფიცრებით“ სოფელი გავაზი და კისისხევი მიუცია. 1722 წლის საბუთით, სარუსთველოს დროშის განწესებისას, გავაზი და ყვარელი საწინამძღვროდ ყოფილა გამოცხადებული. XVIII საუკუნის 30-იან წლებში გავაზი თურქ-ოსმალებმა ააოხრეს. ამას დაერთო ლეკთა მუდმივი შემოსევებიც. შედეგად გავაზი თანდათან გაპარტახდა და დაცარიელდა მოსახლეობა გადასახლდა ალაზნის ველზე, სადაც ამავე სახელწოდების სოფელი აშენდა. [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] 50-იან წლებში მიტოვებული გავაზი ხელახლა აღადგინეს და ახალსოფელი უწოდეს. გავაზში მეურნეობის სხვა დარგებს შორის განსაკუთრებით [[მევენახეობა]] ყოფილა განვითარებული. აქ გავრცელებული ვაზის ჯიშბი გავაზური თეთრად სახელით იყო ცნობილი. გავაზური ვაზი და ღვინო ხოტბაშესხმულია „არჩილიანში“ („ხილზედ ვსვემდი გავაზურს, ხვრეტა არ იყო იქ დოსი“ და ა.შ.). ზვარი და ღვინო, როგორც გაცვლითი ღირებულება, ისტორიული საბუთებში, გავაზთან დაკავშირებით, ხშირად არის მოხსენიებული. მთელ კახეთში ღვინის და საერთოდ, მეღვინეობის ნაწარმისთვის გავრცელებული იყო გავაზური საწყო. ალექსანდრე კახთა მეფეს 1593 წლის ერთი საბუთით ყველაზე შეძლებული ასი გავაზელი გლეხისთვის სამოურავო ულუფად სპილენძის დიდი გავაზური, სამ-სამი თუნგი ტკბილი და ექვს-ექვსი შაური დაუკისრებია. 1969-1972 წლებში საქართველოს სახელმეიფო მუზეუმის არქეოლოგიური ექსპედიციამ (ხელმძღვანრლი ლ. ჭილაშვილი), სოფლის ტერიტორიაზე ჩაატარა არქეოლოგიური გათხრები. გათხრებით გაირკვა, რომ სოფელში განვითარებული ყოფილა მეურნეობის სხვადასხვა დარგი, რომელთა შორის წამყვანი [[მეღვინეობა]] ყოფილა. სოფელს ჰქონია აგრარული ზონა, რომელიც მდინარეების ავნისხევის და იულდას შორის მდებარეობდა და ირწყვებოდა არხით. ზონებად დაყოფილი იყო ქვით ნაშენი ღობეებით შემოფარგლული სხვადასხვა ფართობის ეზოებად. ეზოების გეგმა დაახლოებით სწორკუთხაა. ისინი ერთმანეთს სპეციალური „ქუჩებით“ (ცენტრალური „ქუჩების“ სიგანე დაახლოებით 3 მეტრია) უკავშირდებოდა. აქვე აღმოჩნდა ნაგებობათა საძირკვლები და ცოკოლის ნაწილები, რომლებიც ნატეხი [[ქვა|ქვითა]] და ტალახით იყო ნაგები (შენობების ზედა ნაწილები, როგორც ჩანს, ხის ან [[ალიზი]]ს უნდა ყოფილიყო). ერთ-ერთ მათგანში, რომელსაც ეტყობა მეორადი გამოყენების კვალი. მოგვიანებით სამჭედლო-სახელოსნო მოუწყვიათ. გამოვლინდა რამდენიმე საწნახელიც. ზოგიერთი საწნახელი ორგანყოფილებიანია. მათში სხვადასხვა ჯიშისა და ფერის ყურძენს ერთდროულად წურავდნენ. 2002 წელს დაუდგენელმა პიროვნებებმა დაწვეს სოფელში მდგარი [[ბაპტისტები|ბაპტისტური]] ეკლესია. ეკლესია აღადგინეს 2005 წელს.<ref>{{წიგნი | ავტორი= პაპუაშვილი ნ.| ნაწილი=ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია| სათაური=„რელიგიები საქართველოში“| გამომცემლობა=[[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის ბიბლიოთეკა]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2008| origyear=|ბმული=| isbn=978-9941-0-0902-0| edition=|გვერდები=258}}</ref> ==ცნობილი ადამიანები== სოფელ გავაზში დაიბადნენ: ცნობილი ქართველი მსახიობი მაკო (მარიამ) საფაროვა-აბაშიძისა (1860-1940), კომპოზიტორი, ფოლკლორისტი [[აკაკი ანდრიაშვილი]], პოეტი [[მედეა კახიძე]]. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 4158 ადამიანი. {| class="wikitable" style="text-align:right" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი |- | 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref>|| 5367|| 2524|| 2843 |- | 2014<ref name="აღწერა 2014" />|| {{კლება}} 4158|| 2044|| 2114 |} == კულტურა == ახალსოფლის მიდამოებშია VI ს. [[ძველი გავაზის ეკლესია|ძველი გავაზის ღვთისმშობლის ეკლესია]]. ==ლიტერატურა== {{ქე|1|285}} {{სძა|1-1|353-354|აფრასიძე გ., კახაძე კ., მოწონელიძე ლ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ყვარლის მუნიციპალიტეტი}} {{authority control}} [[კატეგორია:ყვარლის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] 43pd46pnhh74ykhx7j16g5cdiwbvuri 4823953 4823952 2025-07-02T20:01:10Z გიო ოქრო 84301 /* ისტორია */ 4823953 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ახალსოფელი}} {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = ახალსოფელი |მშობლიური სახელი = |ქვეყანა = საქართველო |დაქვემდებარება = |პანორამა = Dzveli gavazi.JPG |პანორამის სიგანე = |წარწერა = ეკლესია სოფელში |lat_dir = N|lat_deg = 41|lat_min = 54|lat_sec = 17 |lon_dir = E|lon_deg = 45|lon_min = 58|lon_sec = 37 |CoordAddon = type:city(40361)_region:GE |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რაიონის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის ტიპი = მხარე |რეგიონი = კახეთის მხარე |რეგიონი ცხრილში = |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = მუნიციპალიტეტი |რაიონი = ყვარლის მუნიციპალიტეტი |თემი = ახალსოფელი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი){{!}}ახალსოფელი |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = ძველი გავაზი |სტატუსი-დან = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 440 |კლიმატი = |ოფიციალური ენა = |მოსახლეობა = 4158<ref name="აღწერა 2014">{{cite web|url=http://www.geostat.ge/index.php?action=page&p_id=2152&lang=geo|title=მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|date=ნოემბერი 2014|publisher=საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური|accessdate=7 ნოემბერი, 2016}}</ref> |აღწერის წელი = 2014 |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = [[ქართველები]] 99,5 % |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +4 |DST = |სატელეფონო კოდი = +995 |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = Akhalsopeli (Qvareli district) }} '''ახალსოფელი'''<ref>{{სგსოლ|საქართველოს სსრ|20}}</ref> (ყოფ. '''''ძველი გავაზი''''') — [[სოფელი]] [[საქართველო]]ში, [[კახეთის მხარე|კახეთის მხარის]] [[ყვარლის მუნიციპალიტეტი|ყვარლის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს [[ალაზნის ვაკე]]ზე, [[მდინარე]]ებს [[ავანისხევი]]სა და [[შოროხევი|შოროხევს]] შორის, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 440 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფელი: [[ბალღოჯიანი]], [[თივი]], [[თხილისწყარო]], [[სარუსო]], [[საცხენე]]). [[ყვარელი|ყვარლიდან]] დაშორებულია 15 [[კილომეტრი]]თ. == ისტორია == ახალსოფელი მდებარეობს ისტორიული [[გავაზი (ისტორიული)|გავაზის]] ტერიტორიაზე. XVIII საუკუნეში [[ლეკიანობა|ლეკიანობისგან]] შევიწროებული გავაზის მოსახლეობა გადასახლდა [[ალაზნის ველი|ალაზნის ველზე]], სადაც ამავე სახელწოდების [[გავაზი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი)|სოფელი]] გაშენდა. ძველი გავაზის ტერიტორია ხელახლა [[1850]] წელს დაასახლეს. ისტორიული ძეგლი მდებარეობს [[ყვარლის მუნიციპალიტეტი|ყვარელის მუნიციპალიტეტის]] სოფელ ახალსოფლის კავკასიონის ძირში, ალაზნის ველის მარცხენა მხარეში, მდინარეების ავანისხევსა (გავაზისწყალი) და შოროხევს შორის. სოფელი გაშენებელი იყო მდინარე ალაზნის მარცხენა შენაკადის - გავაზისწყლის ორივე ნაპირას. იგი მდებარეობდა მნიშვნელოვან გზასაყარზე, ერთი მხრივ, სავაჭრო გზაზე, რომელიც ქართლ-კახეთს აკავშირებდა [[ჰერეთი|ჰერეთთან]], [[კავკასიის ალბანეთი|ალბანეთის]] შიდა რაიონებთან, [[სომხეთი|სომხეთთან]] და მეორე მხრივ მდინარე შარახევის ხეობის გავლით, კახეთ-ჰერეთს და [[დაღესტანი|დაღესტანს]]. გავაზი ფრინველის აღმნიშვნრლი სახელია და მასვე უნდა დაუკავშირდეს პუნქტის სახელწოდებაც. არქეოლოგიური გათხრებით დასტურდება, რომ გავაზი და მისი შემოგარენი, დასახლებული იყო ჯერ კიდევ ბრინჯაოს ხანაში. იგი ადრინდელ ქრისტიანულ ხანაში და მთელი შუა საუკუნეების მანძილზე ძლიერ დასახლებას წარმოადგენდა. წერილობით წყაროებში კი პირველად იხსენიება [[IX საუკუნე|IX საუკუნის]] 40-იანი წლების ამბებთან დაკავშირებით, მაშინ, როცა გამძაფრდა ბრძოლა თბილისის ამარასა და სახალიფოს შორის. ხალიფა გამდგარ ამარასა და მისი მოკავშრე კახელების წინააღმდეგ ზედიზედ გზავნიდა დამსჯელ რაზმებს. ერთ-ერთ დამსჯელ რაზმს მეთაურობდა არაბი სარდალი ხალიდ იბნ-იქზიდი (ქართული წყაროებით ხალილ არაბი), რომელიც კახელებმა სასტიკად დაამარცხეს გავაზთან ქორეპისკოპოს სამოელ დონაურის მეთაურობით. X საუკუნეში ჰერეთის მთავარმა ადარნასე პატრიკმა დაზავების მიზნით, გავაზი და [[არიში]] დაუთმო აფხაზთა მეფეს [[კონსტანტინე III (აფხაზთა მეფე)|კონსტანტინე III-ეს]], რომელმაც კახთა ქორეპისკოპოს კვირიკე I-თან ერთად გაილაშქრა ჰერეთის და ალყა შემოარტყა [[ვეჯინის ციხე]]ს. ქართლის მფლობელმა კონსტანტინემ გავაზიცა და არიშიც ქართლს შეუერთა. მის ხელში გადავიდა ჰერეთზე გამავალი, ბარდავიდან მომავალი, დიდი სავაჭრო გზის მნიშვნრლოვანი მონაკვეთი. რამდენიმე ხნის შემდეგ, ადარნასე პატრიკმა ისარგებლა კახეთის სამთავროს საგარეო პოლიტიკური მდგომარეობის გართულებით და დაკარგული დაიბრუნა. გავაზში აღმოჩენილი 1025 წლით დათარიღებული სამშენებლი წარწერა გვამცნობს, რომ აქ მნიშვნრლოვანი მშენებლობა მიმდინარეობდა. [[IX საუკუნე]]ში შიდა ქართლის მსხვილმა ფეოდალმა ფავნელმა მეფისგან ნაბოძები გავაზი [[შიომღვიმის მონასტერი|შიომღვიმის მონასტერს]] მიჰყიდა. ამ ნასყიდობის აქტს ადასტურებენ გიორგი II და გიორგი III შიომღვიმისადმი ბოძებულ შეუვალობის სიგელში. 1064 და 1068 წლებში თურქ-სელჯუკებმა გავაზი და სხვა რიგი პუნქტები განძის ამირას გადაცეს. მონღოლთა შემოსევების დროს გავაზი გადასახადებით დაუბეგრავთ. ქართლის ერისთავი გრიგოლ სურამელი შიომღვიმისადმი ბოძებული სიგელით ათავისუფლებს გავაზს ყოველგვარი სახელმწიფო ბგერისგან და კვლავ შეუვალს ხდის მას. [[XV საუკუნე|XV]]-[[XVI საუკუნე]]ებში კახეთის ეკონომიკური აღმავლობის ხანაში, განსაკუთრებით გაიზარდა გავაზის მნიშვნელობა. ამას ხელს ისიც უწყობდა, რომ იგი კახეთის პოლიტიკური ცენტრიდან - [[გრემი (ყვარლის მუნიციპალიტეტი)|გრემიდან]] [[ირანი]]საკენ მიმავალ გზაზე მდებარეობდა. გამომწვარი თიხის ფილებით მოგებული და საგანგებო სამეთვალყურეო კოშკებით დაცულ ამ გზაზე, თითო დღის სავალზე, ქარვასლები იყო მოწყობილი. გრემის შემდეგ პირველივე გაჩერება გავაზაში იყო, ამიტომ ქარვასლა გავაზაშიც აუგიათ. მეორე გზა, თბილისიდან კახეთის გავლით, ბარდავისკენ და შემახისკენ მიდიოდა. შემდეგ დარუბანდის გავლით, ჩრდილოეთით მდებარე ქვეყნებს უკავშირდებოდა. დაღესტნისაკენ მიმავალი ერთ-ერთი მთავარი გზა გავაზზე გადიოდა. აქედან გავრცელდა ქრისტიანობა მთაში, რის დამამტკიცებელი საბუთად დღევანდელ დაღესტანში არაერთი ქართული წარწერა და ეკლესიაა შემონახული. IX-XVI საუკუნეებში გავაზის ძირითადი უბნები იყო: ბაზარი (თანამედროვე „ნაბაზრალი“). დარბაზოვანი, სამება და კოპალე. შაჰ-აბასის ჯერ კახეთის აოხრების (1614-1616 წლებში) შემდეგ გავაზი თანდათან დაკნინდა, თუმცა კვლავ მნიშვნელოვანი პუნქტი ჩანს [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] პირველ მეოთხედში. 1678 წელს თეიმურაზ პირველს, მეფე როსტომთან დროებით დაზავების დროს, მისთვის „სანდი საფიცრებით“ სოფელი გავაზი და კისისხევი მიუცია. 1722 წლის საბუთით, სარუსთველოს დროშის განწესებისას, გავაზი და ყვარელი საწინამძღვროდ ყოფილა გამოცხადებული. XVIII საუკუნის 30-იან წლებში გავაზი თურქ-ოსმალებმა ააოხრეს. ამას დაერთო ლეკთა მუდმივი შემოსევებიც. შედეგად გავაზი თანდათან გაპარტახდა და დაცარიელდა მოსახლეობა გადასახლდა ალაზნის ველზე, სადაც ამავე სახელწოდების სოფელი აშენდა. [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] 50-იან წლებში მიტოვებული გავაზი ხელახლა აღადგინეს და ახალსოფელი უწოდეს. გავაზში მეურნეობის სხვა დარგებს შორის განსაკუთრებით [[მევენახეობა]] ყოფილა განვითარებული. აქ გავრცელებული ვაზის ჯიშბი გავაზური თეთრად სახელით იყო ცნობილი. გავაზური ვაზი და ღვინო ხოტბაშესხმულია „არჩილიანში“ („ხილზედ ვსვემდი გავაზურს, ხვრეტა არ იყო იქ დოსი“ და ა.შ.). ზვარი და ღვინო, როგორც გაცვლითი ღირებულება, ისტორიული საბუთებში, გავაზთან დაკავშირებით, ხშირად არის მოხსენიებული. მთელ კახეთში ღვინის და საერთოდ, მეღვინეობის ნაწარმისთვის გავრცელებული იყო გავაზური საწყო. ალექსანდრე კახთა მეფეს 1593 წლის ერთი საბუთით ყველაზე შეძლებული ასი გავაზელი გლეხისთვის სამოურავო ულუფად სპილენძის დიდი გავაზური, სამ-სამი თუნგი ტკბილი და ექვს-ექვსი შაური დაუკისრებია. 1969-1972 წლებში საქართველოს სახელმეიფო მუზეუმის არქეოლოგიური ექსპედიციამ (ხელმძღვანრლი ლ. ჭილაშვილი), სოფლის ტერიტორიაზე ჩაატარა არქეოლოგიური გათხრები. გათხრებით გაირკვა, რომ სოფელში განვითარებული ყოფილა მეურნეობის სხვადასხვა დარგი, რომელთა შორის წამყვანი [[მეღვინეობა]] ყოფილა. სოფელს ჰქონია აგრარული ზონა, რომელიც მდინარეების ავნისხევის და იულდას შორის მდებარეობდა და ირწყვებოდა არხით. ზონებად დაყოფილი იყო ქვით ნაშენი ღობეებით შემოფარგლული სხვადასხვა ფართობის ეზოებად. ეზოების გეგმა დაახლოებით სწორკუთხაა. ისინი ერთმანეთს სპეციალური „ქუჩებით“ (ცენტრალური „ქუჩების“ სიგანე დაახლოებით 3 მეტრია) უკავშირდებოდა. აქვე აღმოჩნდა ნაგებობათა საძირკვლები და ცოკოლის ნაწილები, რომლებიც ნატეხი [[ქვა|ქვითა]] და ტალახით იყო ნაგები (შენობების ზედა ნაწილები, როგორც ჩანს, ხის ან [[ალიზი]]ს უნდა ყოფილიყო). ერთ-ერთ მათგანში, რომელსაც ეტყობა მეორადი გამოყენების კვალი. მოგვიანებით სამჭედლო-სახელოსნო მოუწყვიათ. გამოვლინდა რამდენიმე საწნახელიც. ზოგიერთი საწნახელი ორგანყოფილებიანია. მათში სხვადასხვა ჯიშისა და ფერის ყურძენს ერთდროულად წურავდნენ. 2002 წელს დაუდგენელმა პიროვნებებმა დაწვეს სოფელში მდგარი [[ბაპტისტები|ბაპტისტური]] ეკლესია. ეკლესია აღადგინეს 2005 წელს.<ref>{{წიგნი | ავტორი= პაპუაშვილი ნ.| ნაწილი=ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესია| სათაური=„რელიგიები საქართველოში“| გამომცემლობა=[[საქართველოს სახალხო დამცველი|სახალხო დამცველის ბიბლიოთეკა]] |ადგილი=თბილისი|წელი=2008| origyear=|ბმული=| isbn=978-9941-0-0902-0| edition=|გვერდები=258}}</ref> ==ცნობილი ადამიანები== სოფელ გავაზში დაიბადნენ: ცნობილი ქართველი მსახიობი მაკო (მარიამ) საფაროვა-აბაშიძისა (1860-1940), კომპოზიტორი, ფოლკლორისტი [[აკაკი ანდრიაშვილი]], პოეტი [[მედეა კახიძე]]. ==დემოგრაფია== 2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 4158 ადამიანი. {| class="wikitable" style="text-align:right" |- ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი |- | 2002<ref name="აღწერა 2002">[[Commons:File:2002 Census of village population of Georgia.pdf|საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II]]</ref>|| 5367|| 2524|| 2843 |- | 2014<ref name="აღწერა 2014" />|| {{კლება}} 4158|| 2044|| 2114 |} == კულტურა == ახალსოფლის მიდამოებშია VI ს. [[ძველი გავაზის ეკლესია|ძველი გავაზის ღვთისმშობლის ეკლესია]]. ==ლიტერატურა== {{ქე|1|285}} {{სძა|1-1|353-354|აფრასიძე გ., კახაძე კ., მოწონელიძე ლ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ყვარლის მუნიციპალიტეტი}} {{authority control}} [[კატეგორია:ყვარლის მუნიციპალიტეტის სოფლები]] bddqan7prrv1uadym4g9ursy7qjjql3 0 79758 4824126 4811052 2025-07-03T06:36:58Z Robi-md 2585 Em dash-ები შევცვალე ტირეებით. 4824126 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუსიკოსი | სახელი = ლარა ფაბიანი | სურათი = Lara Fabian 2012.jpg | სათაური = ლარა ფაბიანი 2012 წელს | ფონი = solo_singer | ნამდვილისახელი = ლარა სოფი კეტი კროკარტი | მეტსახელი = | დაიბადა = {{birth date and age|1970|1|09}}<br />[[ეტტერბეიკი]], [[ბელგია]] | გარდ = | წარმოშობა = [[ბელგია]], [[იტალია]] | ინსტრუმენტი = [[ვოკალი]], [[ფორტეპიანო]] | ხმა = სოპრანო | ჟანრი = [[პოპ მუსიკა|პოპი]]<br />[[ფრანგული პოპი]]<br />[[პოპ–როკი]]<br />[[აკუსტიკური]]<br />[[საცეკვაო]]<br /> | საქმიანობა = [[მომღერალი]], [[კომპოზიტორი]], [[მსახიობი]] | აქტიურობის წლები = 1986-დღემდე | ლეიბლი = [[Polydor]], [[Sony Music]], [[Universal Music Group]] | ასოციაცია = | საიტი = [https://larafabian.com/ LaraFabian.com] | წევრები = | ყოფილიწევრები = }} '''ლარა სოფი კეტი კროკარტი,''' ცნობილი როგორც '''ლარა ფაბიანი''' ({{lang-fr|Lara Sophie Katy Crokaert|}}; დ. [[9 იანვარი]], [[1970]], [[ეტერბეკი]], [[ბელგია]]<ref>Olivier Mouton, Frédéric Antoine et Marie-Anne Wilssens, Belgique, un état d'esprit, Bruxelles, Racine Lannoo, 2001, 206 p. (<nowiki>ISBN 978-2-8738-6248-0</nowiki>)</ref>) - ბელგიურ–იტალიური წარმოშობის ფრანგულენოვანი მომღერალი და მსახიობი<ref>Marc-André Lemieux, « Lara Fabian: la renaissance », Le Journal de Montréal,‎ 21 avril 2018 (lire en ligne)</ref>. სიმღერებს ასრულებს მრავალ ენაზე - [[ფრანგული ენა|ფრანგულად]], [[ინგლისური ენა|ინგლისურად]], [[გერმანული ენა|გერმანულად]], [[სიცილიური ენა|სიცილიურად]], [[იტალიური ენა|იტალიურად]], [[ნეაპოლური ენა|ნეაპოლურად]], [[პორტუგალიური ენა|პორტუგალიურად]], [[ესპანური ენა|ესპანურად]], [[ბერძნული ენა|ბერძნულად]], [[რუსული ენა|რუსულად]], [[ლათინური ენა|ლათინურად]], [[ებრაული ენა|ებრაულად]], [[თურქული ენა|თურქულად]], [[აზერბაიჯანული ენა|აზერბაიჯანულად]] და [[ჩინური ენა|ჩინურად]]. კარიერის განმავლობაში ფაბიანმა გამოუშვა '''ჩვიდმეტი სტუდიური ალბომი''' და მიაღწია საერთაშორისო წარმატებას. 2024 წელს ლარა ფაბიანმა გამოუშვა მე-17 ალბომი სახელწოდებით ''Je suis là'' („მე აქ ვარ“). მისი განცხადებით, მთელ მსოფლიოში გაყიდული აქვს 20 მილიონზე მეტი ჩანაწერი, რაც მას ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ ბელგიელ შემსრულებლად აქცევს. მას შემდეგ, რაც 2018 და 2019 წლებში იყო მწვრთნელი კვებეკურ მუსიკალურ შოუში ''[[The Voice (სატელევიზიო შოუ)|La Voix]]'', 2020-იან წლებში ის გახდა მწვრთნელი ფრანგული ვერსიისთვის '''- ''[[The Voice (სატელევიზიო შოუ)|The Voice: La Plus Belle Voix]]''''', რომელიც გადის ფრანგულ ტელეარხზე '''[[TF1]]'''. '''2021 და 2022 წლებში''', ლარა ფაბიანი გახდა '''[[Star Académie]]'''-ის დირექტორი კვებეკში. 2025 წლის სეზონზე, ის დასახელდა '''აკადემიის საპატიო ნათლიად''' („Marraine de l'Académie“)<ref>[vidéo] « «Star Académie»: Lara Fabian, la marraine de l'Académie, fait finalement son arrivée cette semaine », Vanessa Hébert, 3 mars 2025, 14 h 37 min 56 s (consulté le 18 mars 2025)</ref>. == ბიოგრაფია == === ბავშვობა და მოზარდობა === ლარა ფაბიანი დაიბადა [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]], [[ეტერბეკი|ეტერბეკის რაიონში]]. იგი ფლამანდრიელი ''პიერ კროკარტისა'' და სიცილიელი ''მარია ლუიზა სერიოს'' ერთადრეთი ქალიშვილია<ref name=":0">« [https://web.archive.org/web/20090524200945/http://the-ou-cafe.france2.fr/index-fr.php?page=emission2&id_article=1358 Emission thé ou Café France 2 Lara Fabian 23 mai 2009] », sur Thé ou Café, mai 2009 (consulté le 24 mai 2009).</ref>. ბავშვობა გაატარა კატანიაში და რუისბრეკში. საუბარი დაიწყო იტალიურ ენაზე. სახელი "ლარა" შერჩეულია ბორის პასტერნაკის რომანის '''„'''[[ექიმი ჟივაგო|'''ექიმი ჟივაგო''']]'''“''' მთავარი ქალი პერსონაჟის მიხედვით - ეს სახელი ყველა ენასა და აქცენტში ერთნაირად ჟღერს, განსხვავებით სახელისგან '''„ლაურა“''', რომელიც დედას თავდაპირველად სურდა დაერქმია. სცენური ფსევდონიმის '''„ფაბიანი“''' შთაგონება მამის მხრიდან ბიძის სახელმა '''''ფაბიანომ''''' მისცა<ref>Voici.fr, « [http://www.voici.fr/news-people/actu-people/lara-fabian-se-fiche-d-etre-la-cible-de-moqueries-464344 Je suis une princesse] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120906025019/http://www.voici.fr/news-people/actu-people/lara-fabian-se-fiche-d-etre-la-cible-de-moqueries-464344 |date=2012-09-06 }} », 3 septembre 2012.</ref>. ბელგიაში დაბადებულმა ლარა ფაბიანმა ცხოვრების პირველი ხუთი წელი [[კატანია|კატანიაში]], [[ეტნა|ეტნას მთის]] ძირში გაატარა. შემდეგ ოჯახთან ერთად ბრიუსელის გარეუბანში, ქალაქ [[რუისბრეკი|რუისბრეკში]] დასახლდა. 5 წლის ასაკში დაინტერესდა სიმღერით, როდესაც რადიოთი მოუსმინა [[ევ ბრენერი|ევ ბრენერს]]<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=fc8rbWbh9xE Émission Fréquenstar {{date|1 décembre 1998}} ({{heure||2|50}})].</ref>. მისმა მშობლებმა 6 წლის ასაკში შეიყვანეს ვოკალის კურსებზე<ref>{{Cite web |url=http://www.larafabianweb.com/?page=biographie |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2025-05-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120303050732/http://www.larafabianweb.com/?page=biographie |archivedate=2012-03-03 }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.larafabian.com/pdf/larafabian_bio.pdf |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2025-05-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090205235547/http://larafabian.com/pdf/larafabian_bio.pdf |archivedate=2009-02-05 }}</ref>, მოგვიანებით კი - სოლფეჯიოს, ფორტეპიანოსა და თეატრალური ხელოვნების გაკვეთილებზე. 1978 წელს დაიწყო მუსიკალური განათლება '''[[ბრიუსელის სამეფო კონსერვატორია|ბრიუსელის სამეფო კონსერვატორიაში]]''', სადაც ათი წელი სწავლობდა კლასიკურ სიმღერას. ამ პერიოდში მან ასევე დაიწყო სიმღერების წერა. მისი საყვარელი შემსრულებლები იყვნენ '''[[ბარბრა სტრეიზანდი]]''' და '''[[ფრედი მერკური]]'''. 14 წლის ასაკიდან ლარა ფაბიანი მღეროდა ბრიუსელისა და მიმდებარე ქალაქების კლუბებსა და პიანო-ბარებში. გიტარაზე აკომპანიმეტს უწევდა მამა, რომელიც ადრე '''[[პეტულა კლარკი|პეტულა კლარკის]]'''<ref>http://www.musicattitude.com/artistes/lara-fabian/biographie.html</ref> გიტარისტი და ქორისტი იყო, შემდეგ კი გათბობის სისტემების ტექნიკოსად მუშაობდა. 1986 წელს მან გაიცნო მარკ ლერქსი, რომელიც ჟურნალისტიკას სწავლობდა და პარალელურად მუშაობდა ბრიუსელის პიანო-ბარებში (Le Ciné Monty, La Table d’Or, Café de l’Îlot, Black Bottom, Holiday Inn [[გენტი|გენტში]])<ref>« Marc Lerchs - Pianiste à Bruxelles », sur Marc Lerchs (consulté le 6 juin 2022). {{Lien web|titre=Marc Lerchs - Pianiste à Bruxelles|url=https://marclerchs.com/|site=Marc Lerchs|consulté le=2022-06-06}}.</ref>. ლერქსმა ლარას რვა სიმღერა დაუწერა. მან მოიგო რამდენიმე სამოყვარულო კონკურსი, მათ შორის '''ვალონიის ფესტივალი „Tremplin de la musique“''', სადაც სამი ჯილდო მიიღო. ამის შემდეგ ლერქსს ორი სიმღერის დაწერა სთხოვა თავისი პირველი ჩანაწერისთვის, სახელწოდებით '''„L’Aziza est en pleurs“'''. ლერქსის კავშირებით '''[[RTBF]]-ში''', ფაბიანმა ჩაწერა რამდენიმე დემო-ვერსია - უმეტესად ლერქსის კომპოზიციები, რომელთა თანაავტორადაც ისიც მოიხსენიება. '''ივან ლეონარის''' წყალობით (რომელმაც მიქსი გააკეთა), დისკი მოხვდა '''RTL Luxembourg-ის''' წამყვან კლოდ რაპეს ხელში, რომელმაც გადასცა მას '''პროდიუსერ ჰიუბერ ტერეგენს'''. ტერეგენი ლარას ფაბიანს შეხვდა ბრიუსელის ბარში '''„'''''Black Bottom'''“''''', მოუსმინა და მოიხიბლა მისით<ref>« Marc Lerchs - Pianiste à Bruxelles », sur Marc Lerchs (consulté le 6 juin 2022). {{Lien web|titre=Marc Lerchs - Pianiste à Bruxelles|url=https://marclerchs.com/|site=Marc Lerchs|consulté le=2022-06-06}}.</ref>. ტერეგენმა ფაბიანი შეარჩია ლუქსემბურგის წარმომადგენლად '''[[ევროვიზიის სიმღერის კონკურსი 1988|33-ე ევროვიზიის სიმღერის კონკურსზე]]''', რომელიც გაიმართა 1988 წლის 30 აპრილს [[დუბლინი|დუბლინში]]. ლარამ კონკურსზე შეასრულა სიმღერა '''„Croire“''', რომლის ტექსტი დაწერილი იყო ალენ გარსიას , ხოლო მუსიკა - ჟაკ კარდონას მიერ. აღნიშნულ კონკურსზე ფაბიანი მეოთხე ადგილზე გავიდა 21 მონაწილეს შორის<ref>{{en}} John Kennedy O’Connor, ''The Eurovision Song Contest. 50 Years. The Official History'', Londres, Carlton Books Limited, 2005, p. 112</ref>. ამის შემდეგ ფაბიანი ცდილობდა სწავლის გაგრძელებას იტალიაში - სამართალმცოდნეობისა და ბავშვთა კრიმინოლოგიის განხრით, თუმცა სწავლა ერთი წლის შემდეგ შეწყვიტა. 1990 წლის მაისში მან პიანო-ბარ '''„'''Crescendo'''“'''-ში გაიცნო '''[[რიკ ალისონი]]''' - ეს მუსიკალური და რომანტიკული პარტნიორობა გადამწყვეტი აღმოჩნდა ფაბიანის კარიერაში. ისინი ერთად გადავიდნენ '''კვებეკში''', რათა ბედი ეცადათ მუსიკალურ სცენაზე<ref>[[:fr:Isabelle_Morizet|Isabelle Morizet]], Interview de Lara Fabian dans l'émission ''Il n’y a pas qu’une vie dans la vie'' sur [[:fr:Europe_1|Europe 1]], 26 mai 2013.</ref>. === კვებეკში გადასვლა === 1991 წლის აგვისტოში ლარა ფაბიანმა თავისი პირველი ალბომი ''[[Lara Fabian]]'' კანადაში გამოუშვა. ალბომმა გაყიდვების რაოდენობით 100 000-მდე მიაღწია და წარმატება მოიპოვა სიმღერებით ''Le jour où tu partiras'' და ''Qui pense à l’amour''<ref>[http://www.rfimusique.com/sitefr/biographie/biographie_8870.asp Biographie de Lara Fabian] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101019071724/http://www.rfimusique.com/sitefr/biographie/biographie_8870.asp |date=2010-10-19 }}, RFI musique.</ref>. ფაბიანმა ნომინაცია მიიღო ფელიქსის პრემიაზე და მომდევნო ორი წლის განმავლობაში ინტენსიურად მართავდა კონცერტებს მთელი კანადის მასშტაბით<ref>[http://www.larafabian.com/pdf/larafabian_bio.pdf Biographie du site officiel, {{nobr|page 3}}] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090205235547/http://larafabian.com/pdf/larafabian_bio.pdf |date=2009-02-05 }}.</ref>. მოგვიანებით, ის აღნიშნავს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ევროვიზიამ შეუწყო ხელი მის კარიერას, სწორედ '''კვებეკში 20 წლის ასაკში''' '''გადასვლა''' '''ი'''ქცა მისი ცხოვრების ყველაზე გადამწყვეტ მომენტად<ref name=":0" />. 1994 წელს გამოვიდა მისი მეორე ალბომი ''[[Carpe Diem]]'', რომელმაც წარმატება მოიპოვა კანადაში: გამოსვლიდან მხოლოდ ორ კვირაში ალბომმა მოიპოვა [[ოქროს დისკი|ოქროს დისკის]] სტატუსი, მათ შორის სიმღერებით ''Tu t’en vas'', ''Si tu m’aimes'' და ''Leila''. უკვე მომდევნო წელს ალბომს მიანიჭეს ორმაგი [[პლატინის ალბომი|პლატინის]] სერტიფიკატი. ამ წარმატებამ საფუძველი ჩაუყარა მის პირველ ტურნეს სახელწოდებით ''Sentiments acoustiques'', რომელიც მთლიანად ამოყიდული ბილეთებით ტარდებოდა. 1995 წლის იანვარში, ლეგენდარულმა ფრანგმა მომღერალმა '''[[სერჟ ლამა|სერჟ ლამამ]]''' ლარა ფაბიანი მოიწვია პარიზში, ''Palais des Congrès''-ზე, რათა ერთად ემღერათ ცნობილი სიმღერა ''[[Je suis malade]]''. 1995 წელს ფაბიამა მოიპოვა [[ფელიქსის ჯილდო]] ნომინაციებში '''„წლის კვებეკელი მომღერალი“''' და '''„საუკეთესო შოუ“'''. ამავე დროს, ლარა ფაბიანი იყო ნომინირებული '''[[Juno Awards]]-ზე''' 1996 და 1997 წლებში. 1996 წელს '''[[Walt Disney Studios Motion Pictures|Walt Disney Studios]]'''-მა ფაბიანი მოიწვია, რათა გაეხმოვანებინა '''ესმერალდა''' ანიმაციურ ფილმში ''[[პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი (მულტფილმი)|პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი]]''. მისი ვოკალური პარტია მოხვდა ასევე ამ ფილმის ამერიკულ საუნდტრეკში. ამავე წელს მან დაწერა სიმღერა ფილმისთვის ''[[Daylight (1996)|Daylight]]'', რომელშიც მთავარ როლს ასრულებდა '''[[სილვესტერ სტალონე]]'''. ასევე 1996 წელს ლარა ფაბიანმა მიიღო '''კანადის მოქალაქეობა'''. ამ პერიოდში გამოვიდა მისი მესამე სტუდიური ალბომი ''[[Pure]]'', რომელმაც კანადაში მოიპოვა პლატინის სტატუსი. 1997 წელს ფაბიანმა მოიგო '''ფელიქსის ჯილდო „წლის ალბომისთვის“'''. ამავე წელს გამოვიდა მისი დუეტი ამერიკელ მომღერალთან [[რიჩარდ მარქსი|'''რიჩარდ მარქსთან''']] - სიმღერა ''Surrender to Me'', რომელიც შევიდა მარქსის მეხუთე ალბომში. === ევროპაში დაბრუნება === 1997 წლის ივნისში ლარა ფაბიანის ალბომი ''Pure'' გამოვიდა ფრანგულენოვან ევროპულ ქვეყნებში. ალბომმა მოიპოვა '''ოქროს დისკის სტატუსი ბელგიაში''' და '''ბრილიანტის დისკის სტატუსი [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]]'''; მთელ მსოფლიოში გაიყიდა '''2 მილიონზე მეტი ეგზემპლარი'''. წარმატება ძირითადად განაპირობა სიმღერებმა: ''Tout'', ''Je t’aime'', ''Humana'', ''Si tu m’aimes'' და ''La Différence''. ამავე წელს ფაბიანმა ხელშეკრულება გააფორმა '''[[Sony Music Entertainment|Sony]]'''-სთან ინგლისურენოვანი ალბომების ჩასაწერად. 1998 წელი დაიწყო ტურნეთი '''საფრანგეთსა და ბელგიაში'''<ref>[http://archives.lesoir.be/lara-fabian-les-retrouvailles-belgique-quebec-belgique-_t-19980126-Z0ERY8.html?action=nav&nav=1&pos=5&all=184&queryand=%22Lara+Fabian%22&firstHit=0&by=10&when=-1&begYear=1989&begMonth=01&begDay=01&endYear=2009&endMonth=05&endDay=21&sort=score&all=184&rub=TOUT ''Lara Fabian, les retrouvailles Belgique-Québec-Belgique : second début''], quotidien belge [[:fr:Le_Soir|Le Soir]] du 26 janvier 1998.</ref>. ამავე წელს მან მიიღო '''Victoire de la Musique''' ნომინაციაში „წლის აღმოჩენა“. სექტემბერში ის შეუერთდა '''[[ჯონი ჰალიდეი|ჯონი ჰალიდეის]]''' ''Stade de France''-ის კონცერტზე, სადაც ერთად შეასრულეს დუეტი ''Requiem pour un fou''. '''[[გრევენის მუზეუმი|გრევენის მუზეუმმა]]''' (Musée Grévin) შექმნა ლარა ფაბიანის ცვილის ფიგურა<ref>[http://archives.lesoir.be/lara-de-cire_t-19980905-Z0FQ0Q.html?queryor=Lara+Fabian&firstHit=0&by=10&when=-1&sort=score&pos=3&all=2633&nav=1 ''Lara de cire''], quotidien belge ''Le Soir'' du 5 septembre 1998.</ref> . 1999 წლის დასაწყისში გამოვიდა მისი პირველი ლაივ-ალბომი ''Live 98'', რომელიც გამოსვლისთანავე გახდა '''ნომერი''' '''პირველი საფრანგეთსა და ბელგიაში'''. 1999 წელს ფაბიანმა მიიღო ჯილდო '''[[World Music Awards]]-ზე''', როგორც '''ყველაზე გაყიდვადი არტისტი [[ბენილუქსი|ბენილუქსის]] ქვეყნებიდან 1999 წელს'''.1999 წლის ივლისში, '''Polydor'''-მა მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ლარა ფაბიანის კვებეკში პოპულარული ალბომები გამოეშვა ევროპაში. === საერთაშორისო აღიარება === ლარა ფაბიანმა თავისი პირველი ინგლისურენოვანი ალბომი აშშ-ში ჩაწერა - მისი ავტორები იყვნენ თავად ლარა, '''რიკ ალისონი''', [[უოლტერ აფანასიევი|'''უოლტერ აფანასიევი''']] და '''[[პატრიკ ლეონარდი]]'''.1999 წელს გამოვიდა ინგლისურენოვანი ალბომი ''Lara Fabian'', რომელშიც შედიოდა ცნობილი სიმღერა ''Adagio'' (იტალიურ ენაზე). ალბომის საერთო გაყიდვები 2 მილიონს გადააჭარბა. 2000 წლის მაისში ალბომი გამოვიდა '''აშშ-ში''', სადაც სიმღერა ''I Will Love Again'' გახდა '''პირველი ნომერი''' ჰიტ-ჩარტებში და დაიკავა '''32-ე ადგილი Billboard-ის რეიტინგში'''<ref>[http://www.billboard.com/bbcom/retrieve_chart_history.do?model.vnuArtistId=289692&model.vnuAlbumId=818841 {{en}} Historique {{lang|en|charts Billboard}}].</ref>. ფაბიანმა დაიწყო მსოფლიო მასშტაბის პრომო-ტურნე და '''ნოემბერში მიიღო ფელიქსის ჯილდო''', როგორც '''არაფრანგულ ენაზე წარმატებული არტისტი'''. დეკემბერში ლარამ კონცერტი ჩაატარა '''Madison Square Garden-ში, ნიუ-იორკში'''. 2001 წელს მისი სინგლი ''Love by Grace'' დიდი წარმატებით სარგებლობდა '''ბრაზილიაში''', რამაც საბოლოოდ განამტკიცა მისი კარიერის საერთაშორისო ეტაპი. '''2001 წლის მაისში''', ლარამ მეორედ მოიპოვა '''World Music Awards-ის''' ჯილდო, როგორც '''ყველაზე გაყიდვადი მომღერალი''' '''ბენილუქსის ქვეყნებიდან'''<ref>[http://archives.lesoir.be/artistes-recompenses_t-20010504-Z0KEN8.html?queryand=%22Lara+Fabian%22&firstHit=0&by=10&when=-1&begYear=1989&begMonth=01&begDay=01&endYear=2009&endMonth=05&endDay=21&sort=score&rub=TOUT&pos=2&all=184&nav=1 Artistes récompensés], quotidien belge [[:fr:Le_Soir|Le Soir]] du 4 mai 2001.</ref>. ამავე პერიოდში მან ჩაწერა რამდენიმე სინგლი ფილმებისთვის: * ''The Dream Within'' - ანიმაციური ფილმისთვის ''[[Final Fantasy: The Spirits Within]]'' * ''For Always'' - სტივენ სპილბერგის ფილმისთვის ''[[ხელოვნური ინტელექტი (ფილმი)|A.I. – ხელოვნური ინტელექტი]]'', დუეტში '''[[ჯოშ გროუბანი|ჯოშ გროუბანთან]]'''. == '''პირადი ცხოვრება''' == ლარა ფაბიანი წლების განმავლობაში ურთიერთობაში იყო კომპოზიტორ '''რიკ ალისონთან'''. 1998 წელს ფაბიანმა გაიცნო ფრანგი მომღერალი '''[[პატრიკ ფიორი]]''', რომელიც იმ დროს კანადში იმყოფებოდა. მათი ურთიერთობა ხანმოკლე იყო და წყვილი 2000 წლის ახალი წლის წინა ღამეს დაშორდა . 2021 წელს, თავისი ავტობიოგრაფიული წიგნის ''Je passe à table'' გამოსვლისას, ლარამ აღნიშნა, რომ ურთიერთობის დასრულება მისთვის '''„ტრაგიკული“''' იყო. 2003-დან 2006 წლამდე ლარა ფაბიანი ურთიერთობაში იყო კიდევ ერთ კომპოზიტორთან - '''[[ჟან-ფელიქს ლალანი|ჟან-ფელიქს ლალანთან]]'''. შემდეგ მისი პარტნიორი გახდა რეჟისორი '''[[ჟერარ პულიჩინო]]''', რომელთანაც 2007 წელს შეეძინა ქალიშვილი სახელად '''ლუ'''. წყვილი დაშორდა 2012 წელს<ref>[http://www.metrofrance.com/culture/lara-fabian-annonce-sa-rupture-avec-gerard-pullicino-sur-facebook/mlko!MSGhiRenL8Mxw/{{Dead link|date=ივნისი 2025 |bot=InternetArchiveBot }} <nowiki>« Lara Fabian annonce sa rupture avec Gérard Pullicino sur Facebook » [archive du 29 juin 2013], sur Métro France, 15 novembre 2012 (consulté le 15 novembre 2012).</nowiki>]</ref>. 2013 წლის 28 ივნისს ლარა ფაბიანი დაქორწინდა სიცილიური წარმოშობის ილუზიონისტზე - '''გაბრიელ დი ჯორჯოზე'''<ref>[https://www.gala.fr/stars_et_gotha/lara_fabian gala.fr/biographie/lara fabian]</ref>. =='''დისკოგრაფია'''== === სტუდიური ალბომები === *1991: ''[[Lara Fabian (1991 წლის ალბომი)|Lara Fabian]]'' *1994: ''[[Carpe diem (ლარა ფაბიანის ალბომი)|Carpe Diem]]'' *1996: ''[[Pure (ლარა ფაბიანის ალბომი)|Pure]]'' *1999: ''[[Lara Fabian (2000 წლის ალბომი)|Lara Fabian]]'' *2001: ''[[Nue (album)|Nue]]'' *2004: ''[[A Wonderful Life (ალბომი)|A Wonderful Life]]'' *2005: ''[[9 (ლარა ფაბიანის ალბომი)|9]]'' *2009: ''[[Toutes les femmes en moi]]'' *2009: ''[[Every Woman in Me]]'' *2010: ''[[Mademoiselle Zhivago]]'' *2013: ''[[Le Secret (ალბომი)|Le Secret]]'' *2015 : ''[[Ma vie dans la tienne]]'' *2017 : ''[[Camouflage]]'' *2019 : ''[[Papillon]]'' *2020 : ''[[Lockdown Sessions]]'' *2024 : ''[[Je suis là]]'' === საკონცერტო ალბომები=== *1999: ''[[Live 1999 (ლარა ფაბიანის ალბომი)|Live 1999]]'' *2002: ''[[Live 2002 (ლარა ფაბიანის ალბომი)|Live 2002]]'' *2003: ''[[En Toute Intimité]]'' (live) *2006: ''[[Un regard 9 Live]]'' *2011 : ''Toutes les femmes en moi font leur show'' *2022 : ''Best of World Tour Live'' === კრებულები === *2010: ''[[Best of Lara Fabian]]'' *2011: ''Je me souviens'' *2015 : ''Essential'' *2015 : ''Selection'' == '''სქოლიო''' == <references /> ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.larafabian.com ოფიციალური საიტი] {{ესკიზი-ბიოგრაფია}} {{ესკიზი-მუსიკა}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:ფაბიანი, ლარა}} [[კატეგორია:დაბადებული 9 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1970]] [[კატეგორია:ფრანგი მომღერლები]] [[კატეგორია:ევროვიზიის კონკურსანტები]] [[კატეგორია:ბელგიელი მომღერლები]] [[კატეგორია:იტალიელი მომღერლები]] 7xbml60g1ohw0xgq1weumoq6l871zc5 14 80179 4824079 4278784 2025-07-03T05:04:11Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:სინაგოგები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:სინაგოგები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824079 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Synagogues in Georgia|საქართველოს სინაგოგები}} [[კატეგორია:სინაგოგები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:იუდაიზმი საქართველოში]] [[კატეგორია:საქართველოს შენობა-ნაგებობები|სინაგოგა]] 2kjeqf8ghwl3jkzo248uldn5ow8r3us 0 87692 4823965 4821688 2025-07-02T20:41:55Z LNTG 164454 მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/188.253.217.236|188.253.217.236]] ცვლილებების გაუქმება (№4821688) 4823965 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = ქენან ევრენი | ცოლი= | სურათი= Evren.jpg | სურათის ზომა =150px | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა =Kenan Evren imzası.png | თანამდებობა დაიკავა = [[12 სექტემბერი]] [[1980]] | თანამდებობა დატოვა = [[9 ნოემბერი]] [[1989]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = | წინამორბედი= [[ფაჰრი კორუთურქი]] | მემკვიდრე = [[თურგუთ ოზალი]] | დაბადების თარიღი = [[17 ივლისი]] [[1918]] | დაბადების ადგილი= [[ალაშეჰირი]] [[თურქეთი]] | გარდაცვალების თარიღი = [[9 მაისი]], [[2015]] | გარდაცვალების ადგილი= [[ანკარა (ქალაქი)|ანკარა]], [[თურქეთი]] | მოქალაქეობა = | ეროვნება = თურქი | საარჩევნო ოლქი = | მეუღლე = საკინე ევრენი | შვილები= | მამაკაცი = | პროფესია = | საქმიანობა = | რელიგია = [[ისლამი|მუსლიმი]] | პარტია = | ვებ-საიტი= | რიგი = [[ფაილი:Emblem of the Presidency of Turkey.svg|თურქეთის პრეზიდენტის გერბი|25პქ]]&nbsp;[[თურქეთის პრეზიდენტი|თურქეთის მე-7 პრეზიდენტი]]&nbsp;[[ფაილი:Flag of the President of Turkey.svg|თურქეთის პრეზიდენტის დროშა|25პქ]] | რიგი2 = | თანამდებობა დაიკავა2 = | თანამდებობა დატოვა2= | წინამორბედი2 = | მემკვიდრე2 = | პრეზიდენტი2= | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრემიერ-მინისტრი2= | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 = | თანამდებობა დატოვა3 = | წინამორბედი3 = | მემკვიდრე3 = | პრეზიდენტი3 = | პრემიერ-მინისტრი3= | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4= | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''ქენან ევრენი''' ({{lang-en|Ahmet Kenan Evren}}; დ. [[17 ივლისი]], [[1918]], [[ალაშეჰირი]], [[თურქეთი]] — გ. [[9 მაისი]], [[2015]], [[ანკარა (ქალაქი)|ანკარა]], [[თურქეთი]]) — [[თურქეთი]]ს სახელმწიფო და სამხედრო მოღვაწე. == ბიოგრაფია == * [[1938]] წელი – დაამთავრა სამხედრო სკოლა. * [[1948]] წელი – დაამთავრა სამხედრო აკადემია. მონაწილეობდა [[კორეის ომი|კორეის ომში]]. * [[1964]] წელი – მიიღო გენერლის წოდება. * [[1978]] წელი – გახდა სახმელეთო ძალების მთავარსარდალი. * [[1980]] წელი – მოახდინა [[სამხედრო გადატრიალება]] და გახდა სახელმწიფოს მეთაური. [[1982]] წელს კი 7 წლის ვადით აირჩიეს [[თურქეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტად]]. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.tccb.gov.tr/pages/past_presidents/kenan_evren/ ქენან ევრენის ოფიციალური ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111004180712/http://www.tccb.gov.tr/pages/past_presidents/kenan_evren/ |date=2011-10-04 }} {{დაიწყე ყუთი}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი= [[ფაჰრი კორუთურქი]]| ტიტული=[[თურქეთის პრეზიდენტი]]<br /> | წლები=[[1980]] – [[1989]] <br />| შემდეგი=[[თურგუთ ოზალი]]}} {{დაასრულე ყუთი}} {{თურქეთის პრეზიდენტები}} {{DEFAULTSORT:ევრენი, ქენან}} [[კატეგორია:თურქეთის პრეზიდენტები]] [[კატეგორია:თურქი პოლიტიკოსები]] [[კატეგორია:დაბადებული 17 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1918]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 9 მაისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2015]] [[კატეგორია:თურქეთის გენშტაბის უფროსები]] 8ti6jmtnmct75ri0oc69inf0usfwtnr 4823967 4823965 2025-07-02T20:42:29Z LNTG 164454 მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/LNTG|LNTG]] ცვლილებების გაუქმება (№4823965) 4823967 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = ქენან ევრენი | ცოლი= | სურათი= Evren.jpg | სურათის ზომა =150px | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა =Kenan Evren imzası.png | თანამდებობა დაიკავა = [[12 სექტემბერი]] [[1980]] | თანამდებობა დატოვა = [[9 ნოემბერი]] [[1989]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = | წინამორბედი= [[ფაჰრი კორუთურქი]] | მემკვიდრე = [[თურგუთ ოზალი]] | დაბადების თარიღი = [[17 ივლისი]] [[1917]] | დაბადების ადგილი= [[ალაშეჰირი]] [[თურქეთი]] | გარდაცვალების თარიღი = [[9 მაისი]], [[2015]] | გარდაცვალების ადგილი= [[ანკარა (ქალაქი)|ანკარა]], [[თურქეთი]] | მოქალაქეობა = | ეროვნება = თურქი | საარჩევნო ოლქი = | მეუღლე = საკინე ევრენი | შვილები= | მამაკაცი = | პროფესია = | საქმიანობა = | რელიგია = [[ისლამი|მუსლიმი]] | პარტია = | ვებ-საიტი= | რიგი = [[ფაილი:Emblem of the Presidency of Turkey.svg|თურქეთის პრეზიდენტის გერბი|25პქ]]&nbsp;[[თურქეთის პრეზიდენტი|თურქეთის მე-7 პრეზიდენტი]]&nbsp;[[ფაილი:Flag of the President of Turkey.svg|თურქეთის პრეზიდენტის დროშა|25პქ]] | რიგი2 = | თანამდებობა დაიკავა2 = | თანამდებობა დატოვა2= | წინამორბედი2 = | მემკვიდრე2 = | პრეზიდენტი2= | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრემიერ-მინისტრი2= | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 = | თანამდებობა დატოვა3 = | წინამორბედი3 = | მემკვიდრე3 = | პრეზიდენტი3 = | პრემიერ-მინისტრი3= | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4= | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''ქენან ევრენი''' ({{lang-en|Ahmet Kenan Evren}}; დ. [[17 ივლისი]], [[1917]], [[ალაშეჰირი]], [[თურქეთი]] — გ. [[9 მაისი]], [[2015]], [[ანკარა (ქალაქი)|ანკარა]], [[თურქეთი]]) — [[თურქეთი]]ს სახელმწიფო და სამხედრო მოღვაწე. == ბიოგრაფია == * [[1938]] წელი – დაამთავრა სამხედრო სკოლა. * [[1948]] წელი – დაამთავრა სამხედრო აკადემია. მონაწილეობდა [[კორეის ომი|კორეის ომში]]. * [[1964]] წელი – მიიღო გენერლის წოდება. * [[1978]] წელი – გახდა სახმელეთო ძალების მთავარსარდალი. * [[1980]] წელი – მოახდინა [[სამხედრო გადატრიალება]] და გახდა სახელმწიფოს მეთაური. [[1982]] წელს კი 7 წლის ვადით აირჩიეს [[თურქეთის პრეზიდენტი|პრეზიდენტად]]. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.tccb.gov.tr/pages/past_presidents/kenan_evren/ ქენან ევრენის ოფიციალური ბიოგრაფია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111004180712/http://www.tccb.gov.tr/pages/past_presidents/kenan_evren/ |date=2011-10-04 }} {{დაიწყე ყუთი}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი= [[ფაჰრი კორუთურქი]]| ტიტული=[[თურქეთის პრეზიდენტი]]<br /> | წლები=[[1980]] – [[1989]] <br />| შემდეგი=[[თურგუთ ოზალი]]}} {{დაასრულე ყუთი}} {{თურქეთის პრეზიდენტები}} {{DEFAULTSORT:ევრენი, ქენან}} [[კატეგორია:თურქეთის პრეზიდენტები]] [[კატეგორია:თურქი პოლიტიკოსები]] [[კატეგორია:დაბადებული 17 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1918]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 9 მაისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2015]] [[კატეგორია:თურქეთის გენშტაბის უფროსები]] no0jxqccfwh8vb6zqzkc2wl5ge1jg6t 0 99939 4823888 4823062 2025-07-02T18:24:26Z Lado85 35378 4823888 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საფეხბურთო ტურნირი | სახელი = საქართველოს სუპერთასი | ლოგო = Georgian Super Cup.png | წარწერა = სლავა მეტრეველის სახელობის საქართველოს სუპერთასი | დაარსდა = [[1996]] | გაუქმდა = | რეგიონი = {{flag|საქართველო}} | გუნდ. რაოდენობა = 4 | მოქ. მფლობელი = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] (1-ელი) | ბომბარდირები = | ყველაზე ტიტ. გუნდი = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]] (9-ჯერ) | მაუწყებლები = | დევიზი = | ვებ-საიტი = [https://gff.ge gff.ge] | თარიღი = | თამაშების რაოდენობა სულ = | გატანილი გოლები = | მიმდინარე = }} '''საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი''' — [[ფეხბურთი|საფეხბურთო]] გათამაშება [[საქართველო]]ში, სადაც [[ეროვნული ლიგა|ეროვნული ლიგის]] და [[საქართველოს საფეხბურთო თასი|საქართველოს თასის]] გამარჯვებულები ხვდებიან ერთმანეთს. იმ შემთხვევაში, თუ ქვეყნის ჩემპიონატსაც და თასსაც ერთი გუნდი მოიგებს, მაშინ მას სუპერთასზე თასის ფინალში დამარცხებული გუნდი დაუპირისპირდება. სუპერთასი პირველად 1996 წელს გათამაშდა. გათამაშების ისტორიაში ყველაზე წარმატებული კლუბია [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]], რომელმაც 9-ჯერ მოიპოვა ტიტული. მოქმედი გამარჯვებულია [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]].<ref>[https://www.rsssf.org/tablesg/geor2022.html#sup Slava Metreveli Supertasi 2023]</ref> 2023 წლიდან სუპერთასის გათამაშება ახალი ფორმატით გაიმარტება. – სუპერთასისთვის 4 გუნდი იბრძოლებს და იქნება ნახევარფინალები და ფინალი. მინიტურნირში ევროთასების საგზურის მფლობელი სამი გუნდი და საქართველოს თასის გამარჯვებული ითამაშებს.<ref>[https://1tv.ge/news/saqartvelos-supertasi-akhali-formatit-gaimarteba-titulistvis-evroturniris-monawileebi-ibrdzoleben-1tvsport/ საქართველოს სუპერთასი ახალი ფორმატით გაიმართება]</ref> ==ორგუნდიანი ფორმატი (1996–2022)== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align: center;" width="60%" |- ! style="width: auto;" |წელი ! style="width: auto;" |გამარჯვებული ! style="width: auto;" |ანგარიში ! style="width: auto;" |ფინალისტი |- |1996 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (1)''' |4–0 |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- |1997 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (2)''' |4–1 |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- |1998 |'''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] (1)''' |2–1 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |1999 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (3)''' |1–0 |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] |- | align="center" |2000–2004 | colspan="3" |არ გათამაშდა |- |2005 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (4)''' |1–0 |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]] |- |2006 |'''[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]] (1)''' |1–0 |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]] |- |2007 |'''[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]] (2)''' |4–1 |[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]] |- |2008 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (5)''' |1–0 |[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] |- |2009 |'''[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]] (1)''' |2–1 [[დამატებითი დრო|დ.დ]] |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2010<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=EACNA-dHe2k&ab_channel=SerieA 21/12/10 საქართველოს სუპერთასი]</ref> |'''[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]] (1)''' |2–0 |[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]] |- |2011 |'''[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] (1)''' |3–1 |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |- |2012 |'''[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] (2)''' |0–0 [[დამატებითი დრო|დ.დ]] <small> ([[პენალტების სერია|პენ.]]4–2)</small> |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] |- |2013 |'''[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] (1)''' |1–0 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2014 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (6)''' |1–0 |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] |- |2015 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (7)''' |1–0 |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] |- |2016 | colspan="3" |არ გათამაშდა |- |2017 |'''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] (1)''' |2–1 |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] |- |2018 |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (1)''' |2–1 |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] |- |[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2019|2019]] |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (2)''' |1–0 |[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] |- |[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2020|2020]] |'''[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] (1)''' |1–0 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2021 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (8)''' ||2–2 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]]4–2)</small> |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |- |2022 ||'''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] (2)''' |0–0 <small> ([[პენალტების სერია|პენ.]]7–6)</small> ||[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] |- |} ==ოთხგუნდიანი ფორმატი (2023–)== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align: center;" width="100%" |- ! style="width: auto;" |წელი ! style="width: auto;" |გამარჯვებული ! style="width: auto;" |ანგარიში ! style="width: auto;" |ფინალისტი !შეხვედრის ადგილი | width=1% rowspan=4| !მე-3 ადგილი !ანგარიში !მე-4 ადგილი !შეხვედრის ადგილი |- |2023 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (9)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ჩემპიონი</ref>''' |1–1 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 4–3)</small> |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]], [[თბილისი]] |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2022]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> ||0–0 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 5–4)</small> |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref> |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]]. [[ქუთაისი]] |- |2024 |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (3)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref>''' |2–1 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]], [[თბილისი]] |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |3–2 |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2023]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> |[[აჭარაბეთ არენა]], [[ბათუმი]] |- |2025 |'''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] (1)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref>''' |2–0 |სპაერი<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2025]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> |დავით პეტრიაშვილის სტადიონი, [[თბილისი]] |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2024|2024]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> | 0–0 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 5–4)</small> |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2024|2024]] წლის ჩემპიონი</ref> |დავით პეტრიაშვილის სტადიონი, [[თბილისი]] |} == სტატისტიკა კლუბების მიხედვით == {| width="900" style="background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color:black; color:black; font-size: 95%;" border="1" cellspacing="0" |- bgcolor="#c2d2e5" ! scope=col | კლუბი ! scope=col | თასის მფლობელი ! scope=col | ფინალისტი ! scope=col | მე-3 ! scope=col | მე-4 ! scope=col | გამარჯვების წლები ! scope=col | ფინალისტობის წლების ! scope=col | მე-3 ადგილოს წლები ! scope=col | მე-4 ადგილსი წლები |- ! scope=row |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]|| 9||5||0||0|| 1996, 1997, 1999, 2005, 2008, 2014, 2015, 2021, 2023||1998, 2009, 2013, 2020, 2024||–||– |- ! scope="row" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]|| 3|| 2||2||0|| 2018, 2019, 2024|| 1999, 2017||2023, 2025||– |- ! scope="row" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]||2||3||1||0||1998, 2022||1996, 1997, 2023||2024||– |- ! scope=row |[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]]||2||1||0||0||2011, 2012||2008||–||– |- ! scope=row |[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|''ამერი'']]||2||0||0||0||2006, 2007||–||–||– |- ! scope="row" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]||1||2||0||2||2020||2019, 2022||–||2024, 2025 |- ! scope="row" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]]||1||2||0||1||2025||2012, 2015||–||2023 |- ! scope=row |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]]||1||2||0||0||2013||2014, 2018||–||– |- ! scope=row |[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]]||1||1||0||0||2009||2010||–||– |- ! scope=row |[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]||1||1||0||0||2010||2007||–||– |- ! scope=row |[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]||1||0||0||0||2017||–||–||– |- ! scope=row |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]||0||2||0||0||–||2011, 2021||–||– |- ! scope=row |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]]||0||1||0||0||–||2005||–||– |- ! scope=row |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]]||0||1||0||0||–||2006||–||– |- !სპაერი !0 !1 !0 !0 !– !2025 !– !– |} ''დახრილი ასოებით'' წარმოდგენილი კლუბები გაუქმებულია. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.rsssf.com/tablesg/georsupcuphist.html Georgia - List of Super Cup Finals] * [https://mygoals.ge/supertasi-yvela-chempioni/ სუპერთასი: ყველა ჩემპიონი] ==კომენტარები== {{Reflist|group=კომ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ფეხბურთი საქართველოში}} {{უეფა-ს წევრი ყველა ქვეყნის ეროვნული სუპერთასი}} [[კატეგორია:საქართველოს ფეხბურთი]] [[კატეგორია:საქართველოს საფეხბურთო ტურნირები]] [[კატეგორია:ეროვნული საფეხბურთო სუპერთასები]] sgq5u33p1osjdof504yr4k7214hsrkh 4823889 4823888 2025-07-02T18:24:45Z Lado85 35378 /* სტატისტიკა კლუბების მიხედვით */ 4823889 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საფეხბურთო ტურნირი | სახელი = საქართველოს სუპერთასი | ლოგო = Georgian Super Cup.png | წარწერა = სლავა მეტრეველის სახელობის საქართველოს სუპერთასი | დაარსდა = [[1996]] | გაუქმდა = | რეგიონი = {{flag|საქართველო}} | გუნდ. რაოდენობა = 4 | მოქ. მფლობელი = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] (1-ელი) | ბომბარდირები = | ყველაზე ტიტ. გუნდი = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]] (9-ჯერ) | მაუწყებლები = | დევიზი = | ვებ-საიტი = [https://gff.ge gff.ge] | თარიღი = | თამაშების რაოდენობა სულ = | გატანილი გოლები = | მიმდინარე = }} '''საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი''' — [[ფეხბურთი|საფეხბურთო]] გათამაშება [[საქართველო]]ში, სადაც [[ეროვნული ლიგა|ეროვნული ლიგის]] და [[საქართველოს საფეხბურთო თასი|საქართველოს თასის]] გამარჯვებულები ხვდებიან ერთმანეთს. იმ შემთხვევაში, თუ ქვეყნის ჩემპიონატსაც და თასსაც ერთი გუნდი მოიგებს, მაშინ მას სუპერთასზე თასის ფინალში დამარცხებული გუნდი დაუპირისპირდება. სუპერთასი პირველად 1996 წელს გათამაშდა. გათამაშების ისტორიაში ყველაზე წარმატებული კლუბია [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]], რომელმაც 9-ჯერ მოიპოვა ტიტული. მოქმედი გამარჯვებულია [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]].<ref>[https://www.rsssf.org/tablesg/geor2022.html#sup Slava Metreveli Supertasi 2023]</ref> 2023 წლიდან სუპერთასის გათამაშება ახალი ფორმატით გაიმარტება. – სუპერთასისთვის 4 გუნდი იბრძოლებს და იქნება ნახევარფინალები და ფინალი. მინიტურნირში ევროთასების საგზურის მფლობელი სამი გუნდი და საქართველოს თასის გამარჯვებული ითამაშებს.<ref>[https://1tv.ge/news/saqartvelos-supertasi-akhali-formatit-gaimarteba-titulistvis-evroturniris-monawileebi-ibrdzoleben-1tvsport/ საქართველოს სუპერთასი ახალი ფორმატით გაიმართება]</ref> ==ორგუნდიანი ფორმატი (1996–2022)== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align: center;" width="60%" |- ! style="width: auto;" |წელი ! style="width: auto;" |გამარჯვებული ! style="width: auto;" |ანგარიში ! style="width: auto;" |ფინალისტი |- |1996 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (1)''' |4–0 |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- |1997 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (2)''' |4–1 |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- |1998 |'''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] (1)''' |2–1 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |1999 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (3)''' |1–0 |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] |- | align="center" |2000–2004 | colspan="3" |არ გათამაშდა |- |2005 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (4)''' |1–0 |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]] |- |2006 |'''[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]] (1)''' |1–0 |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]] |- |2007 |'''[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]] (2)''' |4–1 |[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]] |- |2008 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (5)''' |1–0 |[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] |- |2009 |'''[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]] (1)''' |2–1 [[დამატებითი დრო|დ.დ]] |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2010<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=EACNA-dHe2k&ab_channel=SerieA 21/12/10 საქართველოს სუპერთასი]</ref> |'''[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]] (1)''' |2–0 |[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]] |- |2011 |'''[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] (1)''' |3–1 |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |- |2012 |'''[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] (2)''' |0–0 [[დამატებითი დრო|დ.დ]] <small> ([[პენალტების სერია|პენ.]]4–2)</small> |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] |- |2013 |'''[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] (1)''' |1–0 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2014 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (6)''' |1–0 |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] |- |2015 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (7)''' |1–0 |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] |- |2016 | colspan="3" |არ გათამაშდა |- |2017 |'''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] (1)''' |2–1 |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] |- |2018 |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (1)''' |2–1 |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] |- |[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2019|2019]] |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (2)''' |1–0 |[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] |- |[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2020|2020]] |'''[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] (1)''' |1–0 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2021 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (8)''' ||2–2 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]]4–2)</small> |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |- |2022 ||'''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] (2)''' |0–0 <small> ([[პენალტების სერია|პენ.]]7–6)</small> ||[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] |- |} ==ოთხგუნდიანი ფორმატი (2023–)== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align: center;" width="100%" |- ! style="width: auto;" |წელი ! style="width: auto;" |გამარჯვებული ! style="width: auto;" |ანგარიში ! style="width: auto;" |ფინალისტი !შეხვედრის ადგილი | width=1% rowspan=4| !მე-3 ადგილი !ანგარიში !მე-4 ადგილი !შეხვედრის ადგილი |- |2023 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (9)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ჩემპიონი</ref>''' |1–1 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 4–3)</small> |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]], [[თბილისი]] |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2022]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> ||0–0 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 5–4)</small> |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref> |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]]. [[ქუთაისი]] |- |2024 |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (3)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref>''' |2–1 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]], [[თბილისი]] |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |3–2 |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2023]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> |[[აჭარაბეთ არენა]], [[ბათუმი]] |- |2025 |'''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] (1)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref>''' |2–0 |სპაერი<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2025]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> |დავით პეტრიაშვილის სტადიონი, [[თბილისი]] |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2024|2024]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> | 0–0 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 5–4)</small> |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2024|2024]] წლის ჩემპიონი</ref> |დავით პეტრიაშვილის სტადიონი, [[თბილისი]] |} == სტატისტიკა კლუბების მიხედვით == {| width="900" style="background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color:black; color:black; font-size: 95%;" border="1" cellspacing="0" |- bgcolor="#c2d2e5" ! scope=col | კლუბი ! scope=col | თასის მფლობელი ! scope=col | ფინალისტი ! scope=col | მე-3 ! scope=col | მე-4 ! scope=col | გამარჯვების წლები ! scope=col | ფინალისტობის წლების ! scope=col | მე-3 ადგილოს წლები ! scope=col | მე-4 ადგილსი წლები |- ! scope=row |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]|| 9||5||0||0|| 1996, 1997, 1999, 2005, 2008, 2014, 2015, 2021, 2023||1998, 2009, 2013, 2020, 2024||–||– |- ! scope="row" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]|| 3|| 2||2||0|| 2018, 2019, 2024|| 1999, 2017||2023, 2025||– |- ! scope="row" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]||2||3||1||0||1998, 2022||1996, 1997, 2023||2024||– |- ! scope=row |[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]]||2||1||0||0||2011, 2012||2008||–||– |- ! scope=row |[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]]||2||0||0||0||2006, 2007||–||–||– |- ! scope="row" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]||1||2||0||2||2020||2019, 2022||–||2024, 2025 |- ! scope="row" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]]||1||2||0||1||2025||2012, 2015||–||2023 |- ! scope=row |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]]||1||2||0||0||2013||2014, 2018||–||– |- ! scope=row |[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]]||1||1||0||0||2009||2010||–||– |- ! scope=row |[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]||1||1||0||0||2010||2007||–||– |- ! scope=row |[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]||1||0||0||0||2017||–||–||– |- ! scope=row |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]||0||2||0||0||–||2011, 2021||–||– |- ! scope=row |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]]||0||1||0||0||–||2005||–||– |- ! scope=row |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]]||0||1||0||0||–||2006||–||– |- !სპაერი !0 !1 !0 !0 !– !2025 !– !– |} ''დახრილი ასოებით'' წარმოდგენილი კლუბები გაუქმებულია. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.rsssf.com/tablesg/georsupcuphist.html Georgia - List of Super Cup Finals] * [https://mygoals.ge/supertasi-yvela-chempioni/ სუპერთასი: ყველა ჩემპიონი] ==კომენტარები== {{Reflist|group=კომ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ფეხბურთი საქართველოში}} {{უეფა-ს წევრი ყველა ქვეყნის ეროვნული სუპერთასი}} [[კატეგორია:საქართველოს ფეხბურთი]] [[კატეგორია:საქართველოს საფეხბურთო ტურნირები]] [[კატეგორია:ეროვნული საფეხბურთო სუპერთასები]] 8ym0k7zcl9fo8yw7vcptu6wnw4evqu2 4823892 4823889 2025-07-02T18:25:18Z Lado85 35378 /* სტატისტიკა კლუბების მიხედვით */ 4823892 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საფეხბურთო ტურნირი | სახელი = საქართველოს სუპერთასი | ლოგო = Georgian Super Cup.png | წარწერა = სლავა მეტრეველის სახელობის საქართველოს სუპერთასი | დაარსდა = [[1996]] | გაუქმდა = | რეგიონი = {{flag|საქართველო}} | გუნდ. რაოდენობა = 4 | მოქ. მფლობელი = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] (1-ელი) | ბომბარდირები = | ყველაზე ტიტ. გუნდი = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]] (9-ჯერ) | მაუწყებლები = | დევიზი = | ვებ-საიტი = [https://gff.ge gff.ge] | თარიღი = | თამაშების რაოდენობა სულ = | გატანილი გოლები = | მიმდინარე = }} '''საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი''' — [[ფეხბურთი|საფეხბურთო]] გათამაშება [[საქართველო]]ში, სადაც [[ეროვნული ლიგა|ეროვნული ლიგის]] და [[საქართველოს საფეხბურთო თასი|საქართველოს თასის]] გამარჯვებულები ხვდებიან ერთმანეთს. იმ შემთხვევაში, თუ ქვეყნის ჩემპიონატსაც და თასსაც ერთი გუნდი მოიგებს, მაშინ მას სუპერთასზე თასის ფინალში დამარცხებული გუნდი დაუპირისპირდება. სუპერთასი პირველად 1996 წელს გათამაშდა. გათამაშების ისტორიაში ყველაზე წარმატებული კლუბია [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]], რომელმაც 9-ჯერ მოიპოვა ტიტული. მოქმედი გამარჯვებულია [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]].<ref>[https://www.rsssf.org/tablesg/geor2022.html#sup Slava Metreveli Supertasi 2023]</ref> 2023 წლიდან სუპერთასის გათამაშება ახალი ფორმატით გაიმარტება. – სუპერთასისთვის 4 გუნდი იბრძოლებს და იქნება ნახევარფინალები და ფინალი. მინიტურნირში ევროთასების საგზურის მფლობელი სამი გუნდი და საქართველოს თასის გამარჯვებული ითამაშებს.<ref>[https://1tv.ge/news/saqartvelos-supertasi-akhali-formatit-gaimarteba-titulistvis-evroturniris-monawileebi-ibrdzoleben-1tvsport/ საქართველოს სუპერთასი ახალი ფორმატით გაიმართება]</ref> ==ორგუნდიანი ფორმატი (1996–2022)== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align: center;" width="60%" |- ! style="width: auto;" |წელი ! style="width: auto;" |გამარჯვებული ! style="width: auto;" |ანგარიში ! style="width: auto;" |ფინალისტი |- |1996 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (1)''' |4–0 |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- |1997 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (2)''' |4–1 |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- |1998 |'''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] (1)''' |2–1 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |1999 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (3)''' |1–0 |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] |- | align="center" |2000–2004 | colspan="3" |არ გათამაშდა |- |2005 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (4)''' |1–0 |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]] |- |2006 |'''[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]] (1)''' |1–0 |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]] |- |2007 |'''[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]] (2)''' |4–1 |[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]] |- |2008 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (5)''' |1–0 |[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] |- |2009 |'''[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]] (1)''' |2–1 [[დამატებითი დრო|დ.დ]] |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2010<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=EACNA-dHe2k&ab_channel=SerieA 21/12/10 საქართველოს სუპერთასი]</ref> |'''[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]] (1)''' |2–0 |[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]] |- |2011 |'''[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] (1)''' |3–1 |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |- |2012 |'''[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] (2)''' |0–0 [[დამატებითი დრო|დ.დ]] <small> ([[პენალტების სერია|პენ.]]4–2)</small> |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] |- |2013 |'''[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] (1)''' |1–0 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2014 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (6)''' |1–0 |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] |- |2015 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (7)''' |1–0 |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] |- |2016 | colspan="3" |არ გათამაშდა |- |2017 |'''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] (1)''' |2–1 |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] |- |2018 |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (1)''' |2–1 |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] |- |[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2019|2019]] |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (2)''' |1–0 |[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] |- |[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2020|2020]] |'''[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] (1)''' |1–0 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2021 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (8)''' ||2–2 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]]4–2)</small> |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |- |2022 ||'''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] (2)''' |0–0 <small> ([[პენალტების სერია|პენ.]]7–6)</small> ||[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] |- |} ==ოთხგუნდიანი ფორმატი (2023–)== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align: center;" width="100%" |- ! style="width: auto;" |წელი ! style="width: auto;" |გამარჯვებული ! style="width: auto;" |ანგარიში ! style="width: auto;" |ფინალისტი !შეხვედრის ადგილი | width=1% rowspan=4| !მე-3 ადგილი !ანგარიში !მე-4 ადგილი !შეხვედრის ადგილი |- |2023 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (9)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ჩემპიონი</ref>''' |1–1 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 4–3)</small> |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]], [[თბილისი]] |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2022]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> ||0–0 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 5–4)</small> |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref> |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]]. [[ქუთაისი]] |- |2024 |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (3)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref>''' |2–1 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]], [[თბილისი]] |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |3–2 |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2023]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> |[[აჭარაბეთ არენა]], [[ბათუმი]] |- |2025 |'''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] (1)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref>''' |2–0 |სპაერი<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2025]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> |დავით პეტრიაშვილის სტადიონი, [[თბილისი]] |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2024|2024]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> | 0–0 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 5–4)</small> |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2024|2024]] წლის ჩემპიონი</ref> |დავით პეტრიაშვილის სტადიონი, [[თბილისი]] |} == სტატისტიკა კლუბების მიხედვით == {| width="900" style="background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color:black; color:black; font-size: 95%;" border="1" cellspacing="0" |- bgcolor="#c2d2e5" ! scope=col | კლუბი ! scope=col | თასის მფლობელი ! scope=col | ფინალისტი ! scope=col | მე-3 ! scope=col | მე-4 ! scope=col | გამარჯვების წლები ! scope=col | ფინალისტობის წლების ! scope=col | მე-3 ადგილოს წლები ! scope=col | მე-4 ადგილსი წლები |- ! scope=row |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]|| 9||5||0||0|| 1996, 1997, 1999, 2005, 2008, 2014, 2015, 2021, 2023||1998, 2009, 2013, 2020, 2024||–||– |- ! scope="row" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]|| 3|| 2||2||0|| 2018, 2019, 2024|| 1999, 2017||2023, 2025||– |- ! scope="row" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]||2||3||1||0||1998, 2022||1996, 1997, 2023||2024||– |- ! scope=row |[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]]||2||1||0||0||2011, 2012||2008||–||– |- ! scope=row |[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|''ამერი'']]||2||0||0||0||2006, 2007||–||–||– |- ! scope="row" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]||1||2||0||2||2020||2019, 2022||–||2024, 2025 |- ! scope="row" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]]||1||2||0||1||2025||2012, 2015||–||2023 |- ! scope=row |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]]||1||2||0||0||2013||2014, 2018||–||– |- ! scope=row |[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]]||1||1||0||0||2009||2010||–||– |- ! scope=row |[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]||1||1||0||0||2010||2007||–||– |- ! scope=row |[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]||1||0||0||0||2017||–||–||– |- ! scope=row |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]||0||2||0||0||–||2011, 2021||–||– |- ! scope=row |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]]||0||1||0||0||–||2005||–||– |- ! scope=row |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]]||0||1||0||0||–||2006||–||– |- !სპაერი !0 !1 !0 !0 !– !2025 !– !– |} ''დახრილი ასოებით'' წარმოდგენილი კლუბები გაუქმებულია. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.rsssf.com/tablesg/georsupcuphist.html Georgia - List of Super Cup Finals] * [https://mygoals.ge/supertasi-yvela-chempioni/ სუპერთასი: ყველა ჩემპიონი] ==კომენტარები== {{Reflist|group=კომ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ფეხბურთი საქართველოში}} {{უეფა-ს წევრი ყველა ქვეყნის ეროვნული სუპერთასი}} [[კატეგორია:საქართველოს ფეხბურთი]] [[კატეგორია:საქართველოს საფეხბურთო ტურნირები]] [[კატეგორია:ეროვნული საფეხბურთო სუპერთასები]] sgq5u33p1osjdof504yr4k7214hsrkh 4823896 4823892 2025-07-02T18:28:09Z Lado85 35378 /* ორგუნდიანი ფორმატი (1996–2022) */ 4823896 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საფეხბურთო ტურნირი | სახელი = საქართველოს სუპერთასი | ლოგო = Georgian Super Cup.png | წარწერა = სლავა მეტრეველის სახელობის საქართველოს სუპერთასი | დაარსდა = [[1996]] | გაუქმდა = | რეგიონი = {{flag|საქართველო}} | გუნდ. რაოდენობა = 4 | მოქ. მფლობელი = [[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] (1-ელი) | ბომბარდირები = | ყველაზე ტიტ. გუნდი = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]] (9-ჯერ) | მაუწყებლები = | დევიზი = | ვებ-საიტი = [https://gff.ge gff.ge] | თარიღი = | თამაშების რაოდენობა სულ = | გატანილი გოლები = | მიმდინარე = }} '''საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი''' — [[ფეხბურთი|საფეხბურთო]] გათამაშება [[საქართველო]]ში, სადაც [[ეროვნული ლიგა|ეროვნული ლიგის]] და [[საქართველოს საფეხბურთო თასი|საქართველოს თასის]] გამარჯვებულები ხვდებიან ერთმანეთს. იმ შემთხვევაში, თუ ქვეყნის ჩემპიონატსაც და თასსაც ერთი გუნდი მოიგებს, მაშინ მას სუპერთასზე თასის ფინალში დამარცხებული გუნდი დაუპირისპირდება. სუპერთასი პირველად 1996 წელს გათამაშდა. გათამაშების ისტორიაში ყველაზე წარმატებული კლუბია [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]], რომელმაც 9-ჯერ მოიპოვა ტიტული. მოქმედი გამარჯვებულია [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამო“]].<ref>[https://www.rsssf.org/tablesg/geor2022.html#sup Slava Metreveli Supertasi 2023]</ref> 2023 წლიდან სუპერთასის გათამაშება ახალი ფორმატით გაიმარტება. – სუპერთასისთვის 4 გუნდი იბრძოლებს და იქნება ნახევარფინალები და ფინალი. მინიტურნირში ევროთასების საგზურის მფლობელი სამი გუნდი და საქართველოს თასის გამარჯვებული ითამაშებს.<ref>[https://1tv.ge/news/saqartvelos-supertasi-akhali-formatit-gaimarteba-titulistvis-evroturniris-monawileebi-ibrdzoleben-1tvsport/ საქართველოს სუპერთასი ახალი ფორმატით გაიმართება]</ref> ==ორგუნდიანი ფორმატი (1996–2022)== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align: center;" width="60%" |- ! style="width: auto;" |წელი ! style="width: auto;" |გამარჯვებული ! style="width: auto;" |ანგარიში ! style="width: auto;" |ფინალისტი |- |1996 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (1)''' |4–0 |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- |1997 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (2)''' |4–1 |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] |- |1998 |'''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] (1)''' |2–1 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |1999 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (3)''' |1–0 |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] |- | align="center" |2000–2004 | colspan="3" |არ ჩატარებულა |- |2005 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (4)''' |1–0 |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]] |- |2006 |'''[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]] (1)''' |1–0 |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]] |- |2007 |'''[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|ამერი]] (2)''' |4–1 |[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]] |- |2008 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (5)''' |1–0 |[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] |- |2009 |'''[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]] (1)''' |2–1 [[დამატებითი დრო|დ.დ]] |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2010<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=EACNA-dHe2k&ab_channel=SerieA 21/12/10 საქართველოს სუპერთასი]</ref> |'''[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]] (1)''' |2–0 |[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]] |- |2011 |'''[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] (1)''' |3–1 |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |- |2012 |'''[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]] (2)''' |0–0 [[დამატებითი დრო|დ.დ]] <small> ([[პენალტების სერია|პენ.]]4–2)</small> |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] |- |2013 |'''[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] (1)''' |1–0 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2014 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (6)''' |1–0 |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] |- |2015 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (7)''' |1–0 |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] |- |2016 | colspan="3" |არ ჩატარებულა |- |2017 |'''[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]] (1)''' |2–1 |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] |- |2018 |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (1)''' |2–1 |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]] |- |[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2019|2019]] |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (2)''' |1–0 |[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] |- |[[საქართველოს საფეხბურთო სუპერთასი 2020|2020]] |'''[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] (1)''' |1–0 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] |- |2021 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (8)''' ||2–2 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]]4–2)</small> |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]] |- |2022 ||'''[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]] (2)''' |0–0 <small> ([[პენალტების სერია|პენ.]]7–6)</small> ||[[საბურთალო (საფეხბურთო კლუბი)|საბურთალო]] |- |} ==ოთხგუნდიანი ფორმატი (2023–)== {| class="wikitable plainrowheaders sortable" style="text-align: center;" width="100%" |- ! style="width: auto;" |წელი ! style="width: auto;" |გამარჯვებული ! style="width: auto;" |ანგარიში ! style="width: auto;" |ფინალისტი !შეხვედრის ადგილი | width=1% rowspan=4| !მე-3 ადგილი !ანგარიში !მე-4 ადგილი !შეხვედრის ადგილი |- |2023 |'''[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] (9)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ჩემპიონი</ref>''' |1–1 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 4–3)</small> |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]], [[თბილისი]] |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2022]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> ||0–0 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 5–4)</small> |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2022|2022]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref> |[[რამაზ შენგელიას სტადიონი]]. [[ქუთაისი]] |- |2024 |'''[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]] (3)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref>''' |2–1 |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |[[ბორის პაიჭაძის ეროვნული სტადიონი|დინამო არენა]], [[თბილისი]] |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2023|2023]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> |3–2 |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2023]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> |[[აჭარაბეთ არენა]], [[ბათუმი]] |- |2025 |'''[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]] (1)<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2025|2025]] წლის ბრინჯაოს პრიზიორი</ref>''' |2–0 |სპაერი<br /><ref group="კომ.">[[საქართველოს საფეხბურთო თასი|2025]] წლის საქართველოს თასის მფლობელი</ref> |დავით პეტრიაშვილის სტადიონი, [[თბილისი]] |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2024|2024]] წლის ვიცე-ჩემპიონი</ref> | 0–0 <small>([[პენალტების სერია|პენ.]] 5–4)</small> |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]<br /><ref group="კომ.">[[ეროვნული ლიგა 2024|2024]] წლის ჩემპიონი</ref> |დავით პეტრიაშვილის სტადიონი, [[თბილისი]] |} == სტატისტიკა კლუბების მიხედვით == {| width="900" style="background: #f9f9f9; border: 2px #aaa solid; border-collapse: collapse; border-color:black; color:black; font-size: 95%;" border="1" cellspacing="0" |- bgcolor="#c2d2e5" ! scope=col | კლუბი ! scope=col | თასის მფლობელი ! scope=col | ფინალისტი ! scope=col | მე-3 ! scope=col | მე-4 ! scope=col | გამარჯვების წლები ! scope=col | ფინალისტობის წლების ! scope=col | მე-3 ადგილოს წლები ! scope=col | მე-4 ადგილსი წლები |- ! scope=row |[[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]]|| 9||5||0||0|| 1996, 1997, 1999, 2005, 2008, 2014, 2015, 2021, 2023||1998, 2009, 2013, 2020, 2024||–||– |- ! scope="row" |[[ტორპედო ქუთაისი (საფეხბურთო კლუბი)|ტორპედო]]|| 3|| 2||2||0|| 2018, 2019, 2024|| 1999, 2017||2023, 2025||– |- ! scope="row" |[[დინამო ბათუმი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო ბათუმი]]||2||3||1||0||1998, 2022||1996, 1997, 2023||2024||– |- ! scope=row |[[ზესტაფონი (საფეხბურთო კლუბი)|ზესტაფონი]]||2||1||0||0||2011, 2012||2008||–||– |- ! scope=row |[[ამერი (საფეხბურთო კლუბი)|''ამერი'']]||2||0||0||0||2006, 2007||–||–||– |- ! scope="row" |[[იბერია 1999 (საფეხბურთო კლუბი)|იბერია 1999]]||1||2||0||2||2020||2019, 2022||–||2024, 2025 |- ! scope="row" |[[დილა გორი (საფეხბურთო კლუბი)|დილა]]||1||2||0||1||2025||2012, 2015||–||2023 |- ! scope=row |[[ჩიხურა საჩხერე (საფეხბურთო კლუბი)|ჩიხურა]]||1||2||0||0||2013||2014, 2018||–||– |- ! scope=row |[[ვიტ ჯორჯია (საფეხბურთო კლუბი)|ვიტ ჯორჯია]]||1||1||0||0||2009||2010||–||– |- ! scope=row |[[რუსთავი (საფეხბურთო კლუბი)|რუსთავი]]||1||1||0||0||2010||2007||–||– |- ! scope=row |[[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედია]]||1||0||0||0||2017||–||–||– |- ! scope=row |[[გაგრა (საფეხბურთო კლუბი)|გაგრა]]||0||2||0||0||–||2011, 2021||–||– |- ! scope=row |[[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]]||0||1||0||0||–||2005||–||– |- ! scope=row |[[სიონი ბოლნისი (საფეხბურთო კლუბი)|სიონი]]||0||1||0||0||–||2006||–||– |- !სპაერი !0 !1 !0 !0 !– !2025 !– !– |} ''დახრილი ასოებით'' წარმოდგენილი კლუბები გაუქმებულია. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.rsssf.com/tablesg/georsupcuphist.html Georgia - List of Super Cup Finals] * [https://mygoals.ge/supertasi-yvela-chempioni/ სუპერთასი: ყველა ჩემპიონი] ==კომენტარები== {{Reflist|group=კომ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ფეხბურთი საქართველოში}} {{უეფა-ს წევრი ყველა ქვეყნის ეროვნული სუპერთასი}} [[კატეგორია:საქართველოს ფეხბურთი]] [[კატეგორია:საქართველოს საფეხბურთო ტურნირები]] [[კატეგორია:ეროვნული საფეხბურთო სუპერთასები]] 7xgj6rwekshb6cqfodv7imw4uinwy9d 14 117850 4823788 3413274 2025-07-02T15:39:20Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823788 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Film festivals by country}} [[კატეგორია:კინოფესტივალები| ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ფესტივალები]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის მიხედვით]] 3keso3qaz1fykmhplejqzcnsiqqxt9p 14 132458 4824106 4278786 2025-07-03T05:13:17Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824106 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:რელიგია საქართველოში]] [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] ns90s9melnz4x8yfjmvjmj1rwqt5xzj 0 134225 4823721 4781748 2025-07-02T13:04:29Z CommonsDelinker 635 - "Tiananmen_square_protest_voa1.jpg". ფაილი წაიშალა Commons-იდან მომხმარებელ [[c:User:ChemSim|ChemSim]]-ს მიერ. მიზეზი: per [[:c:Commons:Deletion requests/Files in Category:Tiananmen Square protests of 1989|]]. 4823721 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მოვლენა|სურათი=Události_na_náměstí_Tian_an_men,_Čína_1989,_foto_Jiří_Tondl.jpg|თარიღი=15 აპრილი – 4 ივნისი 1989 (1 თვე, 2 კვირა და 6 დღე)|ადგილი=[[ტიანანმენის მოედანი]]|მიზეზი=* [[ჩინეთის ეკონომიკური რეფორმა|ეკონომიკური რეფორმა]] * [[ინფლაცია]] * [[კორუფცია ჩინეთში|პოლიტიკური კორუფცია]] * [[ნეპოტიზმი]] (განსაკუთრებით ჯაო ძიიანის და დენ სიაოპინგის შვილებთან დაკავშირებით) * [[დემოკრატიის ტალღა#მესამე ტალღა|დემოკრატიის მესამე ტალღა]]|კოორდინატები={{coord|39|54|12|N|116|23|30|E|type:landmark_region:CN-11|display=it}}|სურათის სახელი=პროტესტის მონაწილეები ტიანანმენის მოედანზე — 2 ივნისი.|გარდაცვლილთა რიცხვი=რამდენიმე ასეულიდან რამდენიმე ათასებამდე (ზუსტი რიცხვი უცნობია)|მოვლენის სახელი=ტიანანმენის მოედნის პროტესტები}} [[1989]] წლის [[ტიანანმენის მოედანი|ტიანანმენის მოედნის]] პროტესტები იყო სტუდენტების ჩართულობით ჩატარებული დემონსტრაციების სერია [[ჩინეთი|ჩინეთში]], რომელიც 1989 წლის 3-4 ივნისს ხელისუფლებამ ძალის გამოყენებით ჩაახშო.<ref>{{Cite web|quote=From the outset of the incident, the Chinese government’s official stance was to downplay its significance, labeling the protesters “counterrevolutionaries” and minimizing the extent of the military’s actions on June 3–4. The government’s count of those killed was 241 (including soldiers), with some 7,000 wounded; most other estimates have put the death toll much higher. In the years since the incident, the government has generally attempted to suppress references to it. Public commemoration of the incident is officially banned.|author=Britannica|url=https://www.britannica.com/event/Tiananmen-Square-incident|title=Tiananmen Square incident}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://history.state.gov/milestones/1989-1992/tiananmen-square#:~:text=On%20the%20night%20of%20June,suppressed%20and%20their%20leaders%20imprisoned|author=history.state.gov|title=Tiananmen Square, 1989|quote=On the night of June 3 and 4, the People’s Liberation Army stormed the Square with tanks, crushing the protests with terrible human costs. Estimates of the numbers killed vary. The Chinese Government has asserted that injuries exceeded 3,000 and that over 200 individuals, including 36 university students, were killed that night. Western sources, however, are skeptical of the official Chinese report and most frequently cite the toll as hundreds or even thousands killed. Similar protests that had taken place in other Chinese cities were soon suppressed and their leaders imprisoned.}}</ref> მომიტინგეები მოითხოვდნენ პოლიტიკურ რეფორმებს, სიტყვისა და პრესის თავისუფლებას, კორუფციის წინააღმდეგ ეფექტიან ზომებს და ქვეყნის მეტად დემოკრატიულ მმართველობას.<ref name=":2">{{Cite web|title=The New Tiananmen Papers|author=foreignaffairs|url=https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2019-05-30/new-tiananmen-papers#:~:text=dissatisfaction%20with%20the%20corruption%20and,their%20demands%20grew%20more%20radical|quote=By honoring Hu, the students expressed their dissatisfaction with the corruption and inflation that had developed during the ten years of ‘reform and opening’ under the country’s senior leader, Deng Xiaoping, and their disappointment with the absence of political liberalization. [...] The students occupying the square declared a hunger strike, their demands grew more radical, and demonstrations spread to hundreds of other cities around the country.}}</ref> დემონსტრაციები დაიწყო [[პეკინი|პეკინში]], ტიანანმენის ისტორიულ მოედანზე და მალევე გავრცელდა ჩინეთის სხვა დიდ ქალაქებში.<ref name=":2" /> საზოგადოების ფართო უკმაყოფილება იმდროინდელი სოციალური პრობლემებით - კორუფციით, მაღალი ინფლაციითა და პოლიტიკური თავისუფლების შეზღუდვით იყო გამოწვეული.<ref name=":0" /> მთავრობის საბოლოო რეაქცია იყო დედაქალაქში საომარი მდგომარეობის გამოცხადება და არმიის გამოყენება პროტესტის ჩასახშობად, რასაც ასეულობით ან ათასობით ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა (ზუსტი რიცხვი დღემდე უცნობია).<ref name=":1" /> ჩინეთში ეს მოვლენები ოფიციალურად "4 ივნისის ინციდენტის" სახელით არის ცნობილი და მკაცრი ცენზურის ქვეშ ექცევა.<ref name=":0" /> საერთაშორისო საზოგადოებამ ტიანანმენის დარბევა მკაცრად დაგმო, [[ამერიკის შეერთებული შტატები|შეერთებულმა შტატებმა]] ჩინეთს დიპლომატიური და ეკონომიკური სანქციები დაუწესა, დასავლურმა მედიამ კი 3-4 ივნისის მოვლენებს "ჟლეტა" უწოდა.<ref name=":0" /> == ისტორიული კონტექსტი == [[მაო ძედუნი|მაო ძედუნის]] მმართველობის დასრულებისა და კულტურული რევოლუციის დამანგრეველი წლების შემდეგ, 1980-იანი წლებიდან [[დენ სიაოპინი|დენ სიაოპინის]] მიერ დაწყებულმა ეკონომიკურმა რეფორმებმა და გახსნილობის კურსმა საფუძველი ჩაუყარა ქვეყნის სწრაფ ეკონომიკურ განვითარებასა და საზოგადოების ეტაპობრივ მოდერნიზაციას. ერთმა ათწლეულმა ჩინეთში მნიშვნელოვანი ცვლილებები მოიტანა: ცხოვრების დონე მკვეთრად გაიზარდა, ხოლო მოქალაქეთა ნაწილმა პირველად მოიპოვა წვდომა უცხოურ იდეებსა და ცხოვრების სტილზე. თუმცა, ეკონომიკურ აღმავლობას თან ახლდა ფასების ზრდა და კორუფციის გაძლიერება, განსაკუთრებით — სახელმწიფო აპარატში. ამავე პერიოდში, ხელისუფლებამ მეცნიერებსა და ინტელექტუალებს პოლიტიკურ პროცესებში ჩართვისკენ მოუწოდა, რაც სტუდენტებში თავისუფლებასა და რეფორმებზე მოთხოვნას კიდევ უფრო აძლიერებდა.<ref name=":0" /> 1986 წლის ბოლოს სტუდენტებმა დაიწყეს დემონსტრაციები, სადაც პოლიტიკური უფლებებისა და პიროვნული თავისუფლებების გაფართოებას მოითხოვდნენ. [[ჩინეთის კომუნისტური პარტია|ჩინეთის კომუნისტური პარტიის]] კონსერვატიულმა ფრთამ ეს გამოსვლები ხელისუფლების სტაბილურობისთვის სერიოზულ საფრთხედ აღიქვა, სტუდენტური მოძრაობა „ბურჟუაზიული ლიბერალიზმის“ გამოვლინებად გამოაცხადა და მკაცრი პოლიტიკის გატარება გადაწყვიტა. შედეგად, 1987 წლის იანვარში თანამდებობიდან გადააყენეს პარტიის გენერალური მდივანი [[ჰუ იაობანი]], რომელიც რეფორმების აქტიური მხარდამჭერი იყო. მას ბრალი დასდეს სტუდენტური პროტესტის წახალისებაში.<ref name=":0" /> ორი წლის შემდეგ, 1989 წლის 15 აპრილს, ჰუ იაობანი გულის შეტევით გარდაიცვალა.<ref name=":2" /><ref name=":0" /> == მოთხოვნები და პროტესტის მიმდინარეობა == ჰუ იაობანის ოფიციალურ პანაშვიდზე, რომელიც 22 აპრილს [[პეკინი|პეკინში]] გაიმართა, ათიათასობით სტუდენტი და მოქალაქე შეიკრიბა. ისინი არა მხოლოდ რეფორმისტ ლიდერს გლოვობდნენ, არამედ ღიად მოითხოვდნენ პოლიტიკურ ცვლილებებს.<ref name=":0" /> გლოვის დღეების შემდეგ სტუდენტურმა პროტესტმა უფრო ორგანიზებული სახე მიიღო – შეიქმნა დამოუკიდებელი სტუდენტური გაერთიანებები, რომლებიც ხელისუფლებას პეტიციებითა და დიალოგისკენ მოწოდებებით მიმართავდნენ. [[ტიანანმენის მოედანი|ტიანანმენის მოედანზე]] ყოველდღიურად იმართებოდა მიტინგები და პოლიტიკური გამოსვლები. თავდაპირველად მთავრობის რეაქცია ზომიერი იყო, რაც გაფრთხილებებითა და განცხადებებით შემოიფარგლებოდა. თუმცა 26 აპრილს პარტიის ცენტრალურმა გაზეთმა „ჟენმინ ჟიბაომ“ (People’s Daily) გამოაქვეყნა სარედაქციო სტატია, სადაც სტუდენტური მოძრაობა „არეულობად“ და „კონტრრევოლუციურ შეთქმულებად“ მოიხსენია და მოქალაქეებს დემონსტრაციების შეწყვეტისკენ მოუწოდა. მიუხედავად ამისა, 29 აპრილს მაინც შედგა პირველი პირდაპირი შეხვედრა ხელისუფლების წარმომადგენლებსა და სტუდენტებს შორის, თუმცა დიალოგი უშედეგოდ დასრულდა.<ref name=":1" /> მაისის პირველ დღეებში სტუდენტები კვლავ ცდილობდნენ ხელისუფლებასთან დიალოგის დამყარებას. 4 მაისს, „<nowiki/>[[მეოთხე მაისის მოძრაობა|მეოთხე მაისის მოძრაობის]]<nowiki/>“ 70 წლისთავზე — სტუდენტური პროტესტისთვის ისტორიულად მნიშვნელოვან დღეს — [[ჩინეთის კომუნისტური პარტია|ჩინეთის კომუნისტური პარტიის]] გენერალური მდივანი [[ჯაო ძიიანი]] ტიანანმენის მოედანზე მივიდა. მან სტუდენტებს თანაგრძნობა გამოუცხადა, მოუწოდა სიმშვიდისა და კანონის ფარგლებში დარჩენისკენ და მათი პროტესტი პატრიოტულ მოძრაობად შეაფასა.<ref name=":1" /> ამ განცხადებით ჯაო ფაქტობრივად გაემიჯნა პარტიის ოფიციალურ ხაზს, რომელიც რამდენიმე დღით ადრე, 26 აპრილს, გამოქვეყნებულ სარედაქციო სტატიაში სტუდენტურ მოძრაობას „არეულობად“ და „კონტრრევოლუციურ შეთქმულებად“ მოიხსენიებდა. „მეოთხე მაისის მოძრაობა“, რომლის წლისთავსაც აღნიშნავდნენ სტუდენტები, 1919 წელს პეკინში დაიწყო. ეს იყო ანტიიმპერიალისტური და ანტიტრადიციული პროტესტი, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა თანამედროვე ჩინურ ნაციონალიზმსა და ინტელექტუალურ რეფორმებს. 1989 წლის მონაწილეებმა თავიანთი პროტესტი სწორედ ამ ისტორიული ტრადიციის გაგრძელებად წარმოაჩინეს. მიუხედავად ჯაო ძიიანის მცდელობისა, ვითარება არ განიმუხტა. სტუდენტებმა დემონსტრაციები გააგრძელეს და ხელისუფლებასთან მოლაპარაკებების დაწყებაზე უფრო მკაფიო მოთხოვნები წამოაყენეს. ამავე დროს, პარტიის შიგნით გაღრმავდა დაპირისპირება: [[ჯაო ძიიანი]] დიალოგის გზას ემხრობოდა, პრემიერ-მინისტრი [[ლი პენგი]] კი პროტესტის სწრაფად და მკაცრი ზომებით შეწყვეტას ითხოვდა.<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.pbs.org/wgbh/frontline/article/timeline-tiananmen-square/?utm_source=chatgpt.com|title=Timeline: What Led to the Tiananmen Square Massacre|quote=“[T]he vast majority of student demonstrators are patriotic and sincerely concerned for our country. We may not approve of all of their methods, but their demand to promote democracy, to deepen the reforms and to root out corruption are quite reasonable,” says Zhao.}}</ref> საბოლოოდ, ჯაო ძიიანის ზომიერი პოზიცია მისი პოლიტიკურად დასუსტების მიზეზი გახდა, რაც მოგვიანებით თანამდებობიდან გადაყენებით დასრულდა. მიუხედავად ხელისუფლების გარკვეული დათმობის ნიშნებისა, პროტესტი კიდევ უფრო მასშტაბური გახდა. 13 მაისს ასეულობით სტუდენტმა ტიანანმენის მოედანზე უვადო შიმშილობა დაიწყო. იმავე პერიოდში პეკინში ოფიციალური ვიზიტით ჩავიდა [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]]-ის ლიდერი [[მიხეილ გორბაჩოვი|მიხაილ გორბაჩოვი]] — პირველი საბჭოთა ხელმძღვანელი, რომელმაც ჩინეთი მაო ძედუნის გარდაცვალების შემდეგ მოინახულა.<ref>{{Cite web|url=https://www.abc.net.au/news/2022-08-31/mikhail-gorbachev-met-deng-xiaoping-1989-changed-history/101390172|title=Mikhail Gorbachev visited China in 1989 and found a revolution looming. What he saw changed history|quote=The talks Monday and today have been largely overshadowed by continuing student protests in Tian An Men Square outside the Great Hall. About 50,000 people were gathered in the square this morning as the meeting between Deng and Gorbachev began and thousands more were marching toward the centre of Beijing in the fourth day of a hunger strike that has grown to include more than 2,000 students demanding a dialogue with Chinese leaders on ways to expand democracy here.|author=ABC news}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://foreignpolicy.com/2014/06/04/i-do-not-want-red-square-to-look-like-tiananmen-square|title=‘I Do Not Want Red Square to Look Like Tiananmen Square’|author=foreignpolicy|quote=Beijing and Moscow had mended fences, embarking on a road that by the mid-1990s would take them towards "strategic partnership." The high point of this rapprochement was then-Soviet leader Mikhail Gorbachev's visit to Beijing in May 1989, just days before the June 4 massacre in Tiananmen Square.}}</ref> ვიზიტის გასაშუქებლად [[პეკინი|პეკინში]] უკვე მყოფმა დასავლელმა ჟურნალისტებმა ყურადღება ტიანანმენის მოვლენებზე გადართეს, რის შედეგადაც პროტესტი საერთაშორისო მედიის ყურადღების ცენტრში მოექცა. 17–18 მაისისთვის ქუჩებში დემონსტრაციებსა და სტუდენტების მხარდამჭერ აქციებში სავარაუდოდ მილიონამდე ადამიანი მონაწილეობდა.<ref name=":4">{{Cite web|url=https://www.amnesty.org.uk/china-1989-tiananmen-square-protests-demonstration-massacre|title=What really happened in the 1989 Tiananmen Square protests|quote=On 13 May, hundreds of student protesters in Tiananmen Square went on hunger strike in order to push for talks with Communist Party leaders. It is estimated that one million people joined the protests in Beijing to express their support for the students on hunger strike and to demand reform.|author=Amnesty International}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.history.com/articles/tiananmen-square|title=Tiananmen Square Protests|author=History.com|quote=By the end of May, more than one million protesters had gathered in and around Tiananmen Square. They held daily marches and vigils, and images of the events were transmitted by media organizations to audiences in the United States, Europe and across the world.}}</ref> ჩინეთის ხელმძღვანელობაში დაიწყო მწვავე დაპირისპირება იმაზე, თუ როგორ უნდა ეპასუხათ ტიანანმენის მოედანზე მიმდინარე სტუდენტური პროტესტისთვის. პარტიის გენერალური მდივანი [[ჯაო ძიიანი]] და რეფორმების მომხრე ლიდერები დიალოგისა და პოლიტიკური დათმობების მომხრენი იყვნენ, ხოლო პრემიერ-მინისტრი [[ლი პენგი]] და კონსერვატორი ლიდერები, მათ შორის [[დენ სიაოპინი|დენ სიაოპინგი]], სწრაფი და საჭიროების შემთხვევაში ძალისმიერი ჩარევის აუცილებლობაზე ამახვილებდნენ ყურადღებას.<ref name=":0" /> 19 მაისს დილით [[ჯაო ძიიანი]] კიდევ ერთხელ მივიდა ტიანანმენის მოედანზე. მან სტუდენტებს სიმშვიდისკენ მოუწოდა და შიმშილობის შეწყვეტა სთხოვა.<blockquote>სტუდენტ დემონსტრანტთა უდიდესი ნაწილი პატრიოტულია და გულწრფელად ღელავს ჩვენი ქვეყნის მომავალზე. შესაძლოა, მათი ყველა მეთოდი მისაღები არ იყოს, მაგრამ მოთხოვნები — დემოკრატიის ხელშეწყობა, რეფორმების გაღრმავება და კორუფციის აღმოფხვრა — სრულიად გონივრულია<ref name=":3" /></blockquote>ეს იყო მისი ბოლო საჯარო გამოსვლა. იმავე საღამოს, პოლიტბიუროს გადაწყვეტილებით, იგი ჩამოაშორეს პროცესების მართვას. 20 მაისს პრემიერ-მინისტრმა ლი პენგმა პეკინში საომარი მდგომარეობა გამოაცხადა და ქალაქში ჯარის ნაწილების შეყვანა დაიწყო წესრიგის აღდგენის ოფიციალური მოტივით.<ref name=":4" /> [[ფაილი:Red Army soldiers in a transport arrive at Tiananmen Square during the protests of 1989.jpg|მინი|წითელი არმიის ჯარისკაცები სატრანსპორტო საშუალებით ტიანანმენის მოედანს უახლოვდებიან 1989 წლის პროტესტების დროს.]] საომარი მდგომარეობის გამოცხადების მიუხედავად, ქალაქში შესულ სამხედრო ძალებს მშვიდობიანი მოქალაქეები გზას უღობავდნენ. პეკინის ცენტრალურ ქუჩებსა და გამზირებზე დემონსტრანტები ცოცხალ ჯაჭვებს აყალიბებდნენ და ჯავშანტექნიკის გადაადგილებას აფერხებდნენ. რამდენიმე დღის განმავლობაში არმიამ ვერ შეძლო მოედნის მიმდებარე ტერიტორიაზე მისვლა.<ref name=":0" /> ტიანანმენის მოედანზე ათასობით სტუდენტი და მათი მხარდამჭერი კვლავ რჩებოდა კარვებში. მიუხედავად აზრთა სხვადასხვაობისა სამოქმედო სტრატეგიაზე, პროტესტი არ წყდებოდა. 30 მაისს მოედანზე აღმართეს სიმბოლური სკულპტურა — „დემოკრატიის ქალღმერთი“, რომელიც მოძრაობის იდეალებს ასახავდა. მოვლენებს დასავლური მედია პირდაპირ ეთერში აშუქებდა. მაისის ბოლოს მდგომარეობა ჩიხში შევიდა: დემონსტრანტები მოედნის დატოვებას არ აპირებდნენ, ხოლო ხელისუფლებაში უკვე მიღებული იყო გადაწყვეტილება, რომ პროტესტი ძალისმიერი გზით უნდა დაესრულებინათ.<ref name=":0" /> == მონაწილეთა ჯგუფები და დაფინანსება == ტიანანმენის მოედნის 1989 წლის პროტესტებში თავდაპირველად მონაწილეობას იღებდნენ [[პეკინის უნივერსიტეტი|პეკინის უნივერსიტეტების]] სტუდენტები და ახლად კურსდამთავრებულები, რომლებიც უმეტესად ინტელექტუალური წრის წარმომადგენლები იყვნენ. მათ შორის გამოჩნდნენ ლიდერები, როგორებიც იყვნენ ჩაი ლინი, ვან დანი და სხვები. მოძრაობას მხარს უჭერდა აკადემიური წრის ნაწილი, მათ შორის რეფორმისტი პროფესორები, მწერლები და ხელოვანები. მოგვიანებით, პროტესტს შეუერთდნენ მასწავლებლები, ჟურნალისტები, საჯარო სექტორის თანამშრომლები და სხვა პროფესიული ჯგუფების წარმომადგენლები. მაისის განმავლობაში დემონსტრაციებმა საზოგადოებრივი მასშტაბი მიიღო და მოედანს ყოველდღიურად ათასობით მოქალაქე უერთდებოდა, მათ შორის ქარხნების მუშები, ტექნიკური პერსონალი და სახელმწიფო დაწესებულებების თანამშრომლები. პეკინის მოვლენებმა დემონსტრაციები შთააგონა სხვა დიდ ქალაქებშიც, მათ შორის [[შანხაი|შანხაიში]], სიანში, [[ჩანშა|ჩანშასა]] და [[ჩენდუ|ჩენგუში]]. პროტესტის მასშტაბის ზრდასთან ერთად, მოძრაობა რესურსებისა და კოორდინაციის პრობლემის წინაშე აღმოჩნდა. შედეგად, ჩამოყალიბდა დამოუკიდებელი სტრუქტურები, მათ შორის „პეკინის მუშათა ავტონომიური ფედერაცია“, რომელიც აერთიანებდა ქარხნებისა და მომსახურების სექტორის მუშაკებს და კოორდინაციას უწევდა დემონსტრაციების ლოჯისტიკას. ფედერაცია ღიად აკრიტიკებდა სახელმწიფოში არსებულ კორუფციასა და სოციალურ უთანასწორობას. სტუდენტური ორგანიზაციები იღებდნენ ფინანსურ და მატერიალურ მხარდაჭერას როგორც შიდა, ისე საგარეო წყაროებიდან. მიუხედავად იმისა, რომ პროტესტის ძირითადი მამოძრავებელი ფაქტორები შინაგანი პოლიტიკური და სოციალური მოთხოვნები იყო, ზოგიერთი წყარო მიუთითებს, რომ დემონსტრანტებს გარკვეული მხარდაჭერა უცხოური ორგანიზაციებისა და პირებისგანაც ჰქონდათ. მაგალითად, ჰონგ-კონგში მოქმედი ორგანიზაციები, როგორიცაა "ჰონგ-კონგის ალიანსი ჩინეთის პატრიოტული დემოკრატიული მოძრაობების მხარდასაჭერად" (Hong Kong Alliance in Support of Patriotic Democratic Movements of China), აგროვებდნენ თანხებს და უგზავნიდნენ ლოჯისტიკურ რესურსებს პეკინის დემონსტრანტებს. ამ ალიანსმა 1989 წლის 27 მაისს გამართა მასშტაბური კონცერტი სახელწოდებით "დემოკრატიისთვის სიმღერა" (Concert for Democracy), რომელშიც მონაწილეობდნენ ცნობილი არტისტები, მათ შორის ჯეკი ჩანი და ანიტა მუი.<ref>“Past Events,” Hong Kong Alliance in Support of Patriotic Democratic Movements of China, accessed March 20, 2014, http://www.alliance.org.hk/english/The_Alliance/past_events.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140117030234/http://www.alliance.org.hk/english/The_Alliance/past_events.html|date=2014-01-17}}</ref> ღონისძიებამ დააგროვა დაახლოებით 1.5 მილიონი აშშ დოლარი, რომელიც პირდაპირ მოძრაობის მხარდასაჭერად იქნა გადარიცხული.<ref>“Troops Halted by the Crowds,” Hong Kong Alliance in Support of Patriotic Democratic Movements of China, accessed March 20, 2014, http://www.alliance.org.hk/english/Tiananmen_files/890521.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140117041559/http://www.alliance.org.hk/english/Tiananmen_files/890521.html|date=2014-01-17}}</ref> ასევე არსებობს ცნობები, რომ ამერიკის შეერთებული შტატების ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო (CIA) სტუდენტ აქტივისტებს აწვდიდა აღჭურვილობას, მათ შორის საბეჭდი მანქანებსა და ფაქსის აპარატებს, რათა კომუნიკაციის საშუალება გაუმჯობესებინათ. „ვანკუვერ სან“-ის (Vancouver Sun) 1992 წლის 17 სექტემბრის ცნობით, აღნიშნული მხარდაჭერა ითვალისწინებდა ინფორმაციის გავრცელების ტექნიკურ უზრუნველყოფას და კოორდინაციის გაძლიერებას სტუდენტურ ჯგუფებს შორის.<ref>{{cite web|last1=Anderlini|first1=Jamil|title=Tiananmen Square: the long shadow|url=http://www.ft.com/intl/cms/s/2/4f970144-e658-11e3-9a20-00144feabdc0.html|work=[[Financial Times]]|access-date=2 June 2014|date=1 June 2014|quote=The extraction missions, aided by MI6, the UK’s Secret Intelligence Service, and the CIA, according to many accounts, had scrambler devices, infrared signallers, night-vision goggles and weapons.}}</ref><ref name="vancouver">{{cite news|date=1992|title=CIA man misread reaction, sources say|agency=The Vancouver Sun|url=https://www.newspapers.com/clip/78970117|access-date=3 July 2023}}</ref> == ძალადობა და დაშლა == მიუხედავად იმისა, რომ ტიანანმენის პროტესტები თავდაპირველად მშვიდობიან ხასიათს ატარებდა — მოიცავდა შიმშილობას, მჯდომარე დემონსტრაციებსა და სიტყვით გამოსვლებს — 3–4 ივნისს, ძალების შეყვანის შემდეგ, ქალაქის ზოგ უბანში ვითარება დაიძაბა და გამოვლინდა ძალადობის შემთხვევებიც. როდესაც ჯარისკაცებმა ტიანანმენის მოედნისკენ გადაადგილება დაიწყეს, მოსახლეობის ნაწილმა მათ წინააღმდეგ გადაკეტა ქუჩები და აღმართა ბარიკადები. თავდაპირველად მშვიდობიანი წინააღმდეგობა, ზოგ ადგილას გადაიზარდა შეტაკებებში: დაფიქსირდა ქვის სროლა, სამხედრო მანქანებზე თავდასხმა და მოლოტოვის კოქტეილების გამოყენება. რამდენიმე შემთხვევაში დემონსტრანტებმა დაწვეს ჯავშანტექნიკა და ფიზიკურად გაუსწორდნენ ჯარისკაცებს. ერთ-ერთ ქუჩაზე დახოცილი ჯარისკაცის ცხედარი ბრბომ ავტობუსზე ჩამოკიდა.<ref>{{Cite web|url=https://liberationnews.org/tiananmen-the-massacre-that-wasnt-2/?utm_source=chatgpt.com|publisher=liberationnews|quote=The Chinese government’s account acknowledges that street fighting and armed clashes occurred in nearby neighborhoods. They say that approximately three hundred died that night including many soldiers who died from gunfire, Molotov cocktails and beatings. But they have insisted that there was no massacre. Kristof too says that there were clashes on several streets but refutes the “eyewitness” report about a massacre of students in Tiananmen Square: “the students and a pop singer, Hou Dejian, were negotiating with the troops and decided to leave at dawn, between 5 A.M. and 6 A.M. The students all filed out together. Chinese television has shown scenes of the students leaving and of the apparently empty square as troops moved in as the students left.”|title=Tiananmen: The Massacre that Wasn’t}}</ref> 1989 წლის 3 ივნისს ღამით ჩინეთის ხელისუფლებამ გადამწყვეტი ნაბიჯი გადადგა პროტესტის ძალისმიერად ჩასახშობად. გვიან საღამოს ათიათასობით ჯარისკაცი და ასობით ტანკი სხვადასხვა მიმართულებით დაიძრა პეკინის ცენტრისკენ, ტიანანმენის მოედნის დაკავების მიზნით. გზად სამთავრობო ძალებს გადალახვა უწევდათ ბარიკადებისა და მოქალაქეთა ცოცხალი ჯაჭვების, რომლებიც ქუჩებსა და გამზირებზე იყვნენ განლაგებული. Amnesty International-ისა და Encyclopedia Britannica-ს თანახმად, დაახლოებით საღამოს 10 საათისთვის, როდესაც მოქალაქეები შეეცადნენ სამხედროების შეჩერებას, ჯარის ნაწილებმა გარკვეულ უბნებში გაფრთხილების გარეშე გახსნეს ცეცხლი შეკრებილ ბრბოზე — მათ შორის როგორც დემონსტრანტებზე, ისე მოქალაქეებზე, რომლებიც შემთხვევით იმყოფებოდნენ ადგილას ან ადევნებდნენ თვალს მოვლენებს.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> 4 ივნისის გამთენიისას არმიის ნაწილებმა მიაღწიეს ტიანანმენის მოედანს, სადაც იმ დროისთვის კვლავ იმყოფებოდა რამდენიმე ათასი დემონსტრანტი. მოედანზე შესულმა ჯარისკაცებმა მათ უბრძანეს ტერიტორიის დაუყოვნებლივ დატოვება. სტუდენტ ლიდერებთან მოკლე მოლაპარაკების შემდეგ, დემონსტრანტთა უმრავლესობამ, რომლებიც უკვე ალყაში იყვნენ მოქცეულნი, მოედანი დატოვა. დღის პირველ საათებში ტიანანმენის მოედანი მთლიანად დაცლილი იყო პროტესტის მონაწილეებისგან.<ref name=":0" /> თუმცა Britannica-სა და სხვა წყაროების მიხედვით, სროლისა და არეულობის ეპიზოდები დღის განმავლობაში კვლავაც გრძელდებოდა პეკინის სხვადასხვა უბანში. სამხედრო ძალის გამოყენება დაფიქსირდა ჩინეთის სხვა ქალაქებშიც: მაგალითად, ჩენდუში შეიარაღებული დაპირისპირება მოხდა დემონსტრანტებსა და ჯარისკაცებს შორის, რასაც დაღუპულებიც მოჰყვა; ხოლო შანხაიში, ქალაქის მერმა ჯუ რონგჯიმ შეძლო სიტუაციის განსამუხტად დემონსტრანტებთან მოლაპარაკება, რაც მსხვერპლის გარეშე დასრულდა.<ref name=":0" /> 5 ივნისს, ტიანანმენის მოედნის დაშლის შემდეგ, პეკინში დაფიქსირდა მოვლენათა ერთ-ერთი ყველაზე ცნობადი ეპიზოდი: დილის საათებში, როდესაც ჯარის კოლონა Chang’an-ის გამზირზე მოედანს ტოვებდა, უცნობი მამაკაცი გადავიდა ტანკების გზაზე და რამდენიმე წუთით შეაჩერა მათი მოძრაობა. კადრი, რომელიც მოგვიანებით გავრცელდა დასავლური მედიის მიერ „Tank Man“-ის სახელწოდებით, ფართოდ იქცა ინდივიდუალური პროტესტის სიმბოლოდ. თუმცა ვიდეო ჩანაწერში ჩანს, რომ მამაკაცი არამხოლოდ არ გაურბოდა ტექნიკას, არამედ ერთ-ერთი ტანკის ზევითაც ავიდა და ეცადა ეკიპაჟთან დიალოგის წამოწყებას. საბოლოოდ, ის რამდენიმე მოქალაქემ მშვიდობიანად გაიყვანა ადგილიდან. ამ ეპიზოდს სხვადასხვა ინტერპრეტაცია მოჰყვა: ზოგისთვის ის ავტორიტარიზმის წინაშე ინდივიდის სიმამაცის გამოხატულებაა, მაშინ როცა სხვა მკვლევრები ამ მოვლენას ასევე განიხილავენ როგორც ნიშანს იმისა, რომ სამხედრო ნაწილების რეაქცია ყოველთვის არ ყოფილა აგრესიული და ბრმა ძალადობაზე ორიენტირებული.<ref>{{Cite web|title=Tank Man|url=https://www.britannica.com/biography/Tank-Man|quote=The man made a sweeping gesture with one of his shopping bags as if to say, “Get out,” and, when the lead tank’s driver attempted to move to his left, Tank Man immediately jumped in front of it again. The lead tank proceeded forward, finally stopping within arm’s reach of Tank Man, at which point the driver turned off the engine. The man then climbed onto the tank, and he could be seen attempting to communicate with the crew inside. After about a minute a crewman emerged from a hatch on the turret, and there was a brief verbal exchange that continued as Tank Man jumped back onto the street to one side of the vehicle. Bursts of automatic-weapons fire could be heard in the distance. A short time later the lead tank’s driver restarted the engine, and the tank resumed its advance. Tank Man immediately repositioned himself in front of the tank, which again crawled to a stop. Two crewmen then appeared from hatches in the turret and gestured for the man to move out of the way. At this point a man on a bicycle approached Tank Man, and two additional men took him by the arms and hurried him across the avenue and out of sight.|author=britannica}}</ref> == მსხვერპლის შესახებ განსხვავებული შეფასებები == ტიანანმენის მოედნის მოვლენების შედეგად დაღუპულთა და დაშავებულთა რაოდენობა დღემდე არ არის ცხადად დადასტურებული. სხვადასხვა წყაროები მნიშვნელოვნად განსხვავებულ შეფასებებს იძლევიან, რაც საგრძნობლად ართულებს რეალური მასშტაბის განსაზღვრას. ჩინეთის ხელისუფლების ოფიციალური მონაცემებით, 1989 წლის ივნისის "არეულობის" ჩახშობის დროს ჯამში 241 ადამიანი დაიღუპა (მათ შორის სამხედრო მოსამსახურეებიც) და დაახლოებით 7,000-მდე დაიჭრა.<ref name=":0" /> ალტერნატიულად, ჩინეთის წითელი ჯვრის წარმომადგენლებმა ჯერ კიდევ 4 ივნისს დაასახელეს დაახლოებით 2,700 დაღუპული, თუმცა მოგვიანებით ეს ციფრი უარყვეს.<ref name=":5">{{Cite web|url=https://u.osu.edu/mclc/2017/12/27/chinese-official-said-10000-died-in-1989/#:~:text=Estimates%20on%20the%20number%20of,4%2C%20which%20estimated%202%2C700%20dead|quote=Estimates on the number of casualties in China’s June 4 crackdown on the 1989 pro-democracy protests vary widely between sources. One widely used figure is the number announced by the Red Cross Society of China early on June 4, which estimated 2,700 dead.|author=Ohio State University|title=Chinese official said 10,000 died in 1989}}</ref> 1989 წლის 5 ივნისს, ბრიტანეთის ელჩმა ჩინეთში, სერ ალან დონალდმა, ლონდონში გაგზავნილ საიდუმლო დეპეშაში აღნიშნა, რომ ჩინეთის სახელმწიფო საბჭოს ერთ-ერთი წევრის ინფორმაციით, ტიანანმენის მოედნის დარბევის შედეგად დაღუპულთა რაოდენობა შესაძლოა 10,000-ს აღწევდეს.<ref name=":5" /><ref>{{Cite web|url=https://www.the-independent.com/news/world/asia/tiananmen-square-massacre-death-toll-secret-cable-british-ambassador-1989-alan-donald-a8126461.html|title=At least 10,000 people died in Tiananmen Square massacre, secret British cable from the time alleged|quote=Written on 5 June 1989 by Sir Alan Donald, the then-British ambassador to China, the hitherto secret cable has now been placed in the UK National Archives at Kew, where it was found by the news website HK01. The ambassador said his account of the massacre of the night of 3-4 June was based on information from a source who had spoken to a “good friend” in China’s State Council, effectively its ruling cabinet. The State Council member, Sir Alan said, “has previously proved reliable and was careful to separate fact from speculation and rumour”.|author=the-independent}}</ref> უფრო ფრთხილი შეფასებების მიხედვით, საერთაშორისო ორგანიზაციები და მედია ასახელებენ რამდენიმე ასეულიდან რამდენიმე ათასამდე დაღუპულს.<ref name=":1" /> სტენფორდის უნივერსიტეტის 2005 წლის კვლევამ მინიმუმ 3,000 დაღუპული დაასკვნა, არსებული წყაროების შეჯერების საფუძველზე<ref name=":6">{{Cite web|title=White House: China should account for Tiananmen victims|quote=A 2005 study in the Stanford Journal of East Asian Affairs concluded that at least 3,000 deaths in Beijing was a likely tally based on available sources.|author=Los Angeles Times|url=https://www.latimes.com/world/asia/la-fg-tiananmen-white-house-china-victims-20140604-story.html#:~:text=A%202005%20study%20in%20the,tally%20based%20on%20available%20sources}}</ref> ზუსტი აღრიცხვის არარსებობის ფონზე, 1990-იანი წლებიდან მოყოლებული, დაღუპულთა ოჯახის წევრებმა დაიწყეს თვითორგანიზება. მოძრაობა „ტიანანმენის დედები“, რომელსაც პროფესორი დინგ ზილინი ხელმძღვანელობს, მოითხოვს სრული სიმართლის გამჟღავნებას და უკვე შეაგროვა დოკუმენტური ცნობები სულ მცირე 200 იდენტიფიცირებულ მსხვერპლზე.<ref name=":6" /> მიუხედავად პერიოდული მიმართვებისა, ჩინეთის ხელისუფლებას დღემდე არ ჩაუტარებია საჯარო გამოძიება და არ გამოუქვეყნებია დაღუპულთა სრული სია. Amnesty International-მა და Human Rights Watch-მა მრავალჯერ მოუწოდეს ჩინეთის მთავრობას პასუხი აგოს 1989 წლის მოვლენებზე, თუმცა ოფიციალური პოზიცია უცვლელი რჩება. შესაბამისად, დღემდე ისტორიკოსები დაღუპულთა რაოდენობას აფასებენ „ასეულებიდან რამდენიმე ათასამდე“, ხოლო დაშავებულთა რაოდენობას — ათასობით.<ref name=":1" /> == საერთაშორისო რეაქცია == ტიანანმენის მოედნის დარბევას დასავლეთის დემოკრატიული ქვეყნების მხრიდან მყისიერი და მკაცრი რეაქცია მოჰყვა. 1989 წლის 5 ივნისს, აშშ-ის პრეზიდენტმა ჯორჯ ჰ. ბუშმა ოფიციალურად გააკრიტიკა ჩინეთის მთავრობა მშვიდობიანი მომიტინგეების წინააღმდეგ ძალის გამოყენებისთვის და გამოსცა სანქციები — შეჩერდა სამხედრო თანამშრომლობა, გადაიხედა ეკონომიკური დახმარება და დროებით გაუქმდა მაღალი დონის ვიზიტები.<ref name=":1" /> ევროკავშირის წინამორბედმა ევროპის თანამეგობრობამ და აშშ-მ ჩინეთს სამხედრო ემბარგო დაუწესეს და განიხილეს ფინანსური და ტექნოლოგიური თანამშრომლობის შეზღუდვაც. დიდი შვიდეულის (G7) ქვეყნების ლიდერებმა მიუნხენის სამიტზე საერთო განცხადებით დაგმეს დარბევა და მოითხოვეს პასუხისმგებელი პირების დასჯა.<ref name=":2" /> პროტესტის მიმართ სოლიდარობა გამოხატეს ჰონგ-კონგსა და ტაივანშიც. 21 მაისს ჰონგ-კონგში, რომელიც მაშინ ჯერ კიდევ ბრიტანეთის მმართველობაში იყო, სოლიდარობის მარშში დაახლოებით მილიონი ადამიანი მონაწილეობდა. ტაივანის ხელისუფლებამ ღიად გააკრიტიკა პეკინი და საერთაშორისო თანამეგობრობას დემოკრატიული აქტივისტების მხარდაჭერისკენ მოუწოდა. საბჭოთა კავშირის პოზიცია შედარებით ფრთხილი იყო — კრემლმა მოვლენები ჩინეთის შიდა საქმედ შეაფასა, თუმცა საბჭოთა მედიაში ისინი კრიტიკული ტონით გაშუქდა. 1990-იან წლებში ჩინეთმა შეძლო საერთაშორისო კავშირების ეტაპობრივი აღდგენა და ბევრმა ქვეყანამ 1992 წლიდან სანქციების ნაწილი მოხსნა. მიუხედავად ამისა, აშშ-სა და ევროკავშირს დღემდე არ მოუხსნიათ ტიანანმენის შემდეგ დაწესებული იარაღის ემბარგო. ყოველწლიურად, 4 ივნისს, აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტი და ევროპის ქვეყნები ავრცელებენ განცხადებებს, რომლებიც ტიანანმენის მოვლენებს იხსენებს და ჩინეთს პოლიტიკური თავისუფლებების პატივისცემისკენ მოუწოდებს. ჩინეთის მთავრობა მსგავს განცხადებებს სისტემურად „შიდა საქმეებში ჩარევად“ აფასებს და დასავლეთს ორმაგი სტანდარტების გამოყენებაში ადანაშაულებს [³]. ტიანანმენის დარბევა დღემდე ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან საკითხად რჩება ჩინეთსა და დასავლეთს შორის ურთიერთობებში და ახდენს გავლენას ქვეყნის საერთაშორისო იმიჯზე.<ref name=":6" /> == შემდგომი შედეგები და ცენზურა == ტიანანმენის მოედნის დარბევის შემდეგ ჩინეთში დაიწყო მასობრივი რეპრესიების ტალღა. ათასობით პირი დააკავეს დემონსტრაციებში მონაწილეობისა ან მათი მხარდაჭერის ბრალდებით. სტუდენტ ლიდერების ნაწილს დაჩქარებული სასამართლო პროცესი ჩაუტარდა — ბევრ მათგანს ხანგრძლივი პატიმრობა მიესაჯა, ზოგიერთს კი სიკვდილით დასჯა, რაც მალევე აღსრულდა. ამავე დროს, რამდენიმე წამყვანმა აქტივისტმა, მათ შორის ჩაი ლინმა, ვუერ კაიშიმ და ვან დანმა, მოახერხა ქვეყნის დატოვება.<ref>{{Cite web|url=https://multimedia.scmp.com/infographics/news/china/article/3012382/tiananmen-most-wanted/index.html?src=arcade&utm_source=chatgpt.com|title=Tiananmen Square crackdown: 21 most-wanted student leaders’ stories|publisher=South China Morning Post|author=Marcelo Duhalde}}</ref> ისინი გაიყვანეს ჰონგ-კონგიდან ორგანიზებული ოპერაცია "Operation Yellow Bird"-ის მეშვეობით, რომელშიც მონაწილეობდნენ ადგილობრივი უფლებადამცველები, ჟურნალისტები და დასავლურ წრეებთან დაკავშირებული პირები.<ref name=":0">{{Cite book|title=The People's Republic of Amnesia: Tiananmen Revisited|url=https://archive.org/details/isbn_2900199347703|last=Lim|first=Louisa|publisher=Oxford University Press|year=2014|isbn=9780190227913|location=New York|pages=[https://archive.org/details/isbn_2900199347703/page/n89 70]}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.smh.com.au/world/the-incredible-story-of-brother-six-democracy-activist-friend-to-triads-20140531-39bit.html|title=The incredible story of Brother Six, democracy activist, friend to triads|last=Wen|first=Philip|date=1 June 2014|website=The Sydney Morning Herald|archive-url=https://web.archive.org/web/20180411204404/https://www.smh.com.au/world/the-incredible-story-of-brother-six-democracy-activist-friend-to-triads-20140531-39bit.html|archive-date=11 April 2018|access-date=28 March 2018}}</ref> აშშ-ში მიღებულ თავშესაფარში ეს ლიდერები მოგვიანებით გახდნენ ჩინეთის დემოკრატიული მოძრაობის წარმომადგენლები ემიგრაციაში. ჩინეთის ხელისუფლება მათ უცხოური ჩარევის ინსტრუმენტებად წარმოაჩენდა და ამტკიცებდა, რომ პროტესტი დასავლეთის მხარდაჭერით განხორციელდა, მაშინ როცა აქტივისტები ხაზს უსვამდნენ შიდა რეფორმების მოთხოვნას. [[ფაილი:Jiang Zemin1.png|მინი|[[ძიანგ წემინი|ძიან წემინი]] (1926–2022), შანხაის პარტიის მდივანი, სადაც სტუდენტური პროტესტები ძირითადად ძალადობის გარეშე დასრულდა, 1989 წელს დააწინაურეს და [[ჯაო ძიიანი|ჯაო ძიიანგის]] ნაცვლად [[ჩინეთის კომუნისტური პარტია|ჩინეთის კომუნისტური პარტიის]] გენერალურ მდივნად დანიშნეს.]] პარტიის შიგნით ძალაუფლება საბოლოოდ კონსერვატიულმა ფრთამ შეინარჩუნა. გენერალური მდივანი ჟაო ძიიანი შინაპატიმრობაში მოათავსეს, სადაც იგი გარდაცვალებამდე, 2005 წლამდე, დარჩა. პარტიის ახალი ლიდერი დენ სიაოპინგის რჩეული ძიან ძემინი გახდა, ხოლო პრემიერ-მინისტრად დარჩა ლი პენგი, რომელიც საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადების ერთ-ერთი მთავარი მხარდამჭერი იყო. 1989 წლის ივლისში ჩინეთის კომუნისტური პარტიის დახურულ სხდომებზე მიღებული გადაწყვეტილებების მიხედვით, ტიანანმენის მოვლენები შეაფასეს როგორც სისტემური საფრთხე სახელმწიფოს სტაბილურობისთვის. ოფიციალური დოკუმენტების თანახმად, ეკონომიკური რეფორმები შესაძლებელი იყო მხოლოდ მკაცრი პოლიტიკური კონტროლის პირობებში, რადგან პარტიის შიგნით განხეთქილების ნებისმიერ მცდელობას შეიძლებოდა სახელმწიფოს დაშლა გამოეწვია.<ref name=":2" /> ტიანანმენის მოვლენების შემდეგ ხელისუფლების ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტი გახდა ამ მოვლენის მეხსიერებიდან წაშლა და მკაცრი ცენზურის დაწესება. სახელმწიფო მედიამ პროტესტები ოფიციალურად შეაფასა, როგორც „კონტრრევოლუციური არეულობის“ ჩახშობა, ხოლო სამხედრო ძალის გამოყენება აუცილებელ ზომად იყო წარმოჩენილი. საჯარო სივრცეში აიკრძალა ტიანანმენის მოედნის მოვლენების ხსენება: არ არსებობს მისი ობიექტური აღწერა სახელმძღვანელოებში, მუზეუმებსა და მედიაში. ინტერნეტში დაწესდა მკაცრი კონტროლი, იბლოკება ისეთი საკვანძო სიტყვები, როგორიცაა „ტიანანმენი“, „4 ივნისი“ და „Tank Man“. ჩინეთის ინტერნეტ-კომპანიები ვალდებულნი არიან წაშალონ მსგავსი სენსიტიური კონტენტი, ხოლო უცხოური ვებგვერდები, რომლებზეც ხელმისაწვდომია ინფორმაცია ტიანანმენის შესახებ, ხშირად ბლოკირებულია ჩინეთის ტერიტორიაზე.<ref>{{Cite web|url=https://www.theguardian.com/world/2013/jun/04/tiananmen-square-online-search-censored|title=Tiananmen Square online searches censored by Chinese authorities|publisher=The Guardian|quote=Officially, the Chinese government considers the Tiananmen protest a "counter-revolutionary rebellion," and its subsequent crackdown – the declaration of martial law, troops firing indiscriminately at unarmed demonstrators – as necessary for maintaining social stability. Many one-time protesters have since been consigned to the margins of Chinese society. Some have spent long stints in jail; others have fled the country. A large number still face regular harassment by security agents.}}</ref> ყოველწლიურად 4 ივნისის მოახლოებისას, უსაფრთხოების სამსახურები აძლიერებენ კონტროლს დისიდენტებზე და 1989 წლის მსხვერპლთა ოჯახებზე. „ტიანანმენის დედების“ მოძრაობის წევრები, რომლებიც ცდილობენ დაღუპულთა იდენტიფიცირებასა და აღრიცხვას, პოლიციის ზედამხედველობის, გადაადგილების შეზღუდვისა და დროებითი დაკავების ობიექტები ხდებიან. ჩინეთის ოფიციალური პოზიცია კვლავ უცვლელია: პარტია დღემდე ამტკიცებს, რომ 1989 წლის სამხედრო ოპერაცია საჭირო იყო ქვეყნის სტაბილურობისთვის და რომ ამ გადაწყვეტილებამ უზრუნველყო ჩინეთის შემდგომი ეკონომიკური წინსვლა. ჩინეთის მატერიკზე ტიანანმენის მოვლენების ხსენება კვლავ დუმილით იფარება, ხოლო საერთაშორისო საზოგადოებისთვის ეს თემა რჩება სამოქალაქო გამბედაობისა და სახელმწიფო რეპრესიის დაპირისპირების სიმბოლოდ.<ref name=":0" /> == რესურსები ინტერნეტში == * [http://www.tsquare.tv/ ''The Gate of Heavenly Peace – Feature-length Documentary'' And various archival documents] * [http://www.rfi.fr/actuen/articles/113/article_3781.asp Secret recordings resurrect Chinese PM’s criticism of Tiananmen crackdown] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201115142930/http://www.rfi.fr/actuen/articles/113/article_3781.asp |date=2020-11-15 }} – Radio France Internationale * [http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/tankman/ "The Tank Man"], 2006 PBS documentary * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/3775907.stm BBC's "Witnessing Tiananmen: Clearing the square" with eyewitness accounts of Tiananmen] {{ცივი ომი}} [[კატეგორია:ჩინეთის ისტორია]] r5onreiojtvdu6am73t5ou2pivjkehi 0 134559 4823985 4820812 2025-07-03T00:54:38Z LNTG 164454 მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/37.61.121.177|37.61.121.177]] ცვლილებების გაუქმება (№4820812) 4823985 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Nanuli Shevardnadze.jpg|მინი|ნანული შევარდნაძე]] '''ნანული შევარდნაძე''' (დაბ. '''ცაგარეიშვილი'''; დ. [[8 მარტი]], [[1929]] — გ. [[20 ოქტომბერი]], [[2004]]) — საბჭოთა/ქართველი ჟურნალისტი და აქტივისტი. 1951 წელს იქორწინა [[ედუარდ შევარდნაძე]]სთან, რომელიც მოგვიანებით [[საბჭოთა კავშირი]]ს საგარეო საქმეთა მინისტრი (1985–1991), ხოლო შემდეგ პოსტ-საბჭოთა [[საქართველოს პრეზიდენტები|საქართველოს ლიდერი]] (1992-2003) გახდა. ==ბიოგრაფია== ნანულის მამა, [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|დამოუკიდებელი საქართველოს]] და შემდეგ [[წითელი არმია|წითელი არმიის]] ოფიცერი რაჟდენ ცაგარეიშვილი (დ. [[1895]] — გ. [[1937]]), [[სტალინი]]ს მმართველობის პერიოდში „სამშობლოს ღალატისთვის“ დახვრიტეს. დედამისი [[ტუბერკულოზი]]თ გარდაიცვალა, და ობლად დარჩა ნანული და მისი ორი და-ძმა.<ref>{{ru icon}} [http://www.segodnya.ua/oldarchive/c2256713004f33f5c22568fd00493f65.html НАНУЛИ ШЕВАРДНАДЗЕ: "БРАК С ДОЧКОЙ "ВРАГА НАРОДА" МОЕМУ МУЖУ КАРЬЕРЫ НЕ ИСПОРТИЛ"]. ''[[სეგოდნია]]'' 92 (593) за 14.06.2000</ref> შევარდნაძე, იმჟამად [[კომკავშირი]]ს აქტივისტი, მას სტალინის მმართველობის ბოლო წლებში შეხვდა და 1951 წელს იქორწინა, მიუხედავად იმისა, რომ ქორწინება „ქვეყნის მოღალატის“ შვილთან მისი კარიერისთვის დამღუპველი შეიძლება ყოფილიყო.<ref name="Suny">[[რონალდ გრიგორ სანი|სანი, რონალდ გრიგორ]] (1994), ''The Making of the Georgian Nation'', გვ. 329. [[ინდიანის უნივერსიტეტის სტამბა]], ISBN 0253209153</ref> თვით ნანულიმაც კი უარყო მასთან ქორწინება ამავე მიზეზით, თუმცა შევარდნაძეს ამის გამო უკან არ დაუხევია.<ref>[[კეროლინ ეკედალი|ეკედალი, კეროლინ]], და გუდმენი, მელვინ (2001), ''The Wars of Eduard Shevardnadze: Second Edition'', გვ. 9. Brassey's, ISBN 1574884042</ref> 1960-70-იან წლებში ნანული შევარდნაძე ჟურნალისტად რუსული ენის სპეციალისტად მუშაობდა თბილისში, ქალთა პოპულარულ გაზეთში. 1980-იან წლებში მისი მეუღლის საგარეო საქმეთა მინისტრად ყოფნის პერიოდში, მან ახლოს გაიცნო მრავალი ამერიკელი მაღალი რანგის სახელმწიფო მოღვაწის მეუღლე. 1992 წლის მარტში ის მეუღლესთან ერთად საქართველოში დაბრუნდა, სადაც იმჟამად [[საქართველოს სამოქალაქო ომი (1992–1993)|სამოქალაქო ომი]] მიმდინარეობდა. შევარდნაძე ჯერ დროებითი მთავრობის მეთაური, შემდეგ კი, 1995 წლის არჩევნებით, ქვეყნის პრეზიდენტი გახდა. ამ წლებში ნანული შევარდნაძე ძირითადად საქველმოქმედო ღონისძიებებით იყო დაკავებული. მან დააარსა და ხელმძღვანელი იყო საერთაშორისო მოძრაობა „საქართველოს ქალები მშვიდობისა და სიცოცხლისთვის“ და ასევე რედაქტორობდა ჟურნალს „მშვილობა ყველას“. 1990-იანი წლების ბოლოს ის ხელმძღვანელობდა კამპანიას უცხოელთა მიერ ქართველ ბავშვთა შვილად აყვანის წინააღმდეგ, ვინაიდან, მისი აზრით, ეს საფრთხეს უქმნიდა ისედაც მძიმე დემოგრაფიულ სიტუაციას.<ref>Rita James Simon & Howard Altstein (2000), ''Adoption Across Borders: Serving the Children in Transracial and Intercountry Adoptions'', p. 109. Rowman & Littlefield, ISBN 0847698335</ref> 2003 წლის 23 ნოემბრის [[ვარდების რევოლუცია|ვარდების რევოლუციის]] დროს ედუარდ შევარდნაძე გადადგა. მოგვიანებით მისი თქმით ნანული ერთ-ერთი იმათგანი იყო, ვინც მას თავიდანვე გადადგომას ურჩევდა.<ref>[http://www.civil.ge/eng/article.php?id=5654&search=nanuli ახალი მთავრობა ემზადება არჩევნებისთვის, შევარდნაძე საქართველოში რჩება] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110607105954/http://www.civil.ge/eng/article.php?id=5654&search=nanuli |date=2011-06-07 }}. ''[[სივილ ჯორჯია]]''. 25 ნოემბერი, 2003</ref> 2004 წლის 20 ოქტომბერს ნანული შევარდნაძე [[ინფარქტი|გულის შეტევით]] გარდაიცვალა თბილისის ერთ-ერთ საავადმყოფოში. ედუარდ შევარდნაძე ამ დროს [[გერმანია]]ში იმყოფებოდა მისი პირველი საგერეო ვიზიტით 2003 წელს გადადგომის შემდეგ. მას დარჩა ორი შვილი — პაატა და მანანა — და ხუთი შვილიშვილი. ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} {{DEFAULTSORT:შევარდნაძე, ნანული}} [[კატეგორია:საქართველოს პირველი ქალბატონები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1929]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2004]] [[კატეგორია:დაბადებული 8 მარტი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 20 ოქტომბერი]] 1cjnf7s9c5ylpfxj4ugyqdz78lbj86i 0 135962 4823987 4251381 2025-07-03T01:18:12Z Otogi 27089 4823987 wikitext text/x-wiki '''პოლიკარპე II''' ({{lang-el| Πολύκαρπος Β΄;}} დ. უცნობია — გ. დაახლ. [[144]]) — [[კონსტანტინოპოლის პატრიარქები|ბიზანტიის ეპისკოპოსი]]. მისი ეპისკოპოსობის ვადის შესახებ, უძველესი წყაროდან ვიგებთ, რომ 17 წლის განმავლობაში იყო პატრიარქი ([[136]]-[[141]]). მაგრამ ეკლესიის ისტორიკოსი ნიკიფოროს კალისტოსი აღნიშნავს, რომ პოლიკარპე II ეპისკოპოსი 3 წლის ვადით იყო (141-144). მან შეცვალა [[ფელიქსი (ბიზანტიის ეპისკოპოსი)|ფელიქსი]]. პოლიკარპე II წმინდა ნაწილები შენახულია მარმარილოსაგან დამზადებულ კუბოში. <ref>{{Cite web |url=http://www.ec-patr.org/list/index.php?lang=en&id=10 |title=დაარქივებული ასლი |accessdate=2010-07-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101215030554/http://ec-patr.org/list/index.php?lang=en&id=10 |archivedate=2010-12-15 }}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{დაიწყე ყუთი}} {{მემკვიდრეობის ყუთი | წინამორბედი= [[ფელიქსი (ბიზანტიის ეპისკოპოსი)|ფელიქსი]] | ტიტული=[[კონსტანტინოპოლის პატრიარქები|ბიზანტიის ეპისკოპოსი]]<br /> | წლები=[[141]] – [[144]] <br />| შემდეგი=[[აფინოდორი (ბიზანტიის ეპისკოპოსი)|აფინოდორი]]}} {{დაასრულე ყუთი}} {{კონსტანტინოპოლის პატრიარქები}} [[კატეგორია:პიროვნებები გაურკვეველი დაბადების თარიღით]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 144]] [[კატეგორია:ბიზანტიის ეპისკოპოსები]] sgsmfq0knykh97uq4qbqaeiludayvec 4 137128 4823906 2956750 2025-07-02T18:43:16Z Mehman 75871 მომხმარებელმა Mehman გვერდი „[[ვიკიპედია:OTRS]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ვიკიპედია:VRT]]“ 2956750 wikitext text/x-wiki {{ითარგმნება}} {{ნაჭუჭი|1=მოხალისეთა რეაგირების ჯგუფი უძღვება ვიკიმედიის პროექტებში კომუნიკაციასა და დახმარების საკითხებს. [[#Dispute resolution|უთანხმოების გადაჭრის პროცესი]] არსებობს ნებისმიერი რედაქტორისთვის, რომელიც რეაგირებას ითხოვს OTRS ბილეთის საფუძველზე.}} [[ფაილი:OTRS Wikimedia.svg|right|100px]] {{shortcut|ვპ:OTRS{{!}}ვპ:ოტრს}} '''OTRS''' ({{lang-en|Open-source Ticket Request System}}) — მოხალისეთა რეაგირების ჯგუფი, რომელიც პასუხობს ვიკიპედიისთვისა და ფონდი ვიკიმედიისთვის ელ. ფოსტით გაგზავნილ წერილებზე. ჯგუფი იყენებს OTRS პროგრამას მისთვის მიღებული ელ. ფოსტის ორგანიზებისა და პროცესირებისთვის. OTRS პროგრამული უზრუნველყოფა მესამე მხარის გამოგზავნილი ელ. ფოსტის კატეგორიზაციასა და პასუხის გაცემის საშუალებას იძლევა. მოხალისეებს უნდა ჰქონდეთ ვიკიმედიის პროექტებში მუშაობის განსაკუთრებით გამორჩეული სანიმუშო წარსული და შესაძლოა მოეთხოვოთ პირადობის დადასტურება ვიკიმედიის ფონდისთვის. არსებობს რამდენიმე ელ. ფოსტის მისამართი, რომელიც მოხალისეთა ჯგუფს მისდის. თუ თქვენ გირჩიეს "დაუკავშირდეთ OTRS"-ს და ამ ბმულზე მოხვდით, გთხოვთ გაეცნოთ გვერდს [[ვიკიპედია:დაგვიკავშირდით]] დამატებითი რჩევებისთვის, მათ შორის თუ რომელ ელ. ფოსტის მისამართზე უნდა მისწეროთ კერძო პრობლემისთვის, ისევე, როგორც საკითხის გადაჭრის სხვა გზებისთვის. == ჯგუფის საქმიანობა == მოხალისეთა რეაგირების ჯგუფი იღებს ვრცელი ხასიათის წერილებს: *questions about Wikipedia and other Wikimedia Foundation projects *grants of license for donated media *reports of article errors *[[WP:BLP|BLP]] issues *complaints of blatant vandalism *inquiries about re-using text or media *compliments and feedback *information requests Most requests relating to usual editorial matters are referred to normal on-wiki processes. Volunteers may provide more active assistance for defamation and privacy issues and for requests from the subjects of articles. The volunteer response team also acts as a point of contact for third parties unfamiliar with Wikipedia's editing process, who wish to notify Wikipedia about an article error or concern. ==მომხმარებლები, ბილეთები და რიგი== : ''See [[meta:OTRS]] for the main page, and a full list of queues and publicly listed volunteers'' <span id="Tickets and queues"></span><span id="Tickets"></span><span id="Queues"></span> ;Tickets and queues Incoming email requests in Wikimedia's OTRS system are known as ''"tickets"'' and identified by a ''"ticket number"''. Emails are categorized on arrival by language and type of content to allow for improved service. Team members are given access to designated categories of email (known as ''"queues"'') at the determination of the OTRS administrators. There are four main sets of queues which directly relate to the English Wikipedia: *''info-en'', which handles general information inquiries sent in the English language, including most copyright issues (hence, these queries do not always relate to the English Wikipedia, as this is a 'general English language queue'.) *''info-en (Quality)'', a subset of info-en which has a more narrow membership relative to info-en. 'Quality' deals near-exclusively with sensitive issues e-mailed into Wikimedia from subjects of articles. *''Permissions'', which deals with English Wikipedia permissions (for example, permission confirmation to use text in our articles, or images which are uploaded locally as opposed to being uploaded at Commons). *''Legal'', which handles e-mails generally from qualified legal practitioners, or mail which otherwise needs a legal-oriented response (rather than a policy- and morality-oriented one, which are more frequently handled by the Quality queue). <span id="Membership"></span> ;Membership of the volunteer response team Team membership is under the direct supervision of the OTRS administrators (themselves designated by the Wikimedia Foundation's Volunteer Coordinator), to individuals across all projects sufficiently trusted by them to give courteous and knowledgeable replies. The volunteer team's work frequently involves being willing to work on difficult, sensitive, and at times hostile messages sent to Wikimedia, being sensitive to the needs of outsiders and having exemplary discretion. New volunteers are welcome at [[meta:OTRS/volunteering]]; after a sufficient period of time, the OTRS administrators will process an application and decide on whether to accept or decline the nomination at their discretion, taking into account all factors. Team members are '''not''' required to publicly identify themselves. However, if a user who does not publicly identify themselves on their userpage as being a volunteer response team member, makes an edit or log action referencing an OTRS ticket, please feel free to contact them to check their membership and/or confirm the ticket citation is valid. If you have any doubts about a users' membership in such situations, please feel free to contact one of the OTRS administrators listed below via e-mail to confirm it, providing a link to the action which referenced the OTRS ticket in the summary. <span id="List of volunteer response team leaders"></span><span id="OTRS administrators"></span> ;List of volunteer response team leaders (OTRS administrators) ''Note: For a list including those administrators not active on English-speaking issues, please see [[meta:OTRS#Administrators]].'' :[[User:Bastique|bastique]] · [[User:Daniel|Daniel]] · [[user:Guillom|guillom]] · [[User:Jredmond|Jredmond]] · [[User:Keegan|Keegan]] · [[User:Mindspillage|Mindspillage]] · [[User:Mwpnl|Mwpnl]] · [[User:Rjd0060|Rjd0060]] == ჯგუფის წევრები ქართულ ვიკიპედიაში == Team members deal with private information, and the Wikimedia Foundation's privacy policy specifically prohibits release of that information without explicit permission from the original provider of that information. Therefore, when inquiring about a specific OTRS ticket, they may only be able to provide vague information (or no information) in order to protect the privacy of the individual submitting the request. Team members must abide by the policies and guidelines of the individual wikis when carrying out tasks on those wikis related to requests received via the OTRS system. Most team actions on the English Wikipedia will be enacted under the [[Wikipedia:Copyrights]] and [[Wikipedia:Biographies of living persons]] policies, and will have protection from immediate reversion because of this. ==უთანხმოების გადაჭრა== ;Disagreeing with a team-related edit If you disagree with an edit whose summary or log referenced an OTRS ticket, the volunteer team strongly recommends that you contact the editor responsible prior to reverting, as the editor may be in possession of confidential information that should not be published on a public site such as Wikipedia. Doing this initiates the review procedures, which are (in order) as follows: #Contact the editor who made their change, preferably by e-mail. Private correspondence provides slightly more latitude for the team member to discuss privacy-related issues in confidence (which they otherwise be unable to present for the wider public on-wiki), or on their user talk page. #If you disagree with the resulting view, it is encouraged that you open a [[WP:RFC|requests for comment]] on the issue. All Wikipedia edits must be supported by [[WP:CON|consensus]]; if a consensus exists after a reasonable time period at the RfC to undo the edits made in response to the OTRS ticket, then such edits should naturally be undone. Please note that the material should not be restored until <u>''after''</u> a consensus to support exists at the requests for comment, and that in certain cases full details will not be able to be posted on-wiki. The definition of "reasonable time period" should be more conservative than what would otherwise be expected for such proceedings, and in particular should allow sufficient time for the volunteer(s) in question to provide a statement. #Ultimately, all English Wikipedia-based actions of team volunteers, just like those of all editors, are open to the scrutiny of the [[Wikipedia:Arbitration Committee|Arbitration Committee]] in its role as the final stage of [[Wikipedia:Dispute resolution|dispute resolution]] on the English Wikipedia and as the body responsible for handling non-public information and privacy related issues on that wiki. If a request for comment is unable to fully resolve the dispute, and the reason for the action includes non-public information, then the Committee should be asked to look at the non-public aspects, before a final decision is made, although the committee itself will not make content decisions. ;Disagreeing with a user's team membership The volunteer response team is a cross-wiki effort, and acts as a resource for all Wikimedia projects. As such, membership in the volunteer response team is not under the jurisdiction of any one particular Wikimedia wiki, its community, or its Arbitration Committee, but is purely determined by the OTRS administrators. Team members are accountable to the OTRS administrators for their actions when using the system. Because the system handles such a wide variety of e-mails, being sanctioned on one Wikimedia wiki does not automatically terminate users' access to the OTRS system; however, OTRS administrators will look at the underlying reasons for any sanctions to see whether the actions that led to them are incompatible with what is required from a respondent, and come to a consensus decision from that analysis. If you wish to bring any such issue or sanction to the attention of the OTRS administrators, please e-mail one of the administrators listed above. If you have concerns about a pending volunteer nomination currently listed at [[meta:OTRS/volunteering]], please leave a comment in the relevant section highlighting the reasons for your concern or speak to an OTRS admin. ==იხ. ასევე== *[[meta:OTRS]] *[[:commons:Commons:OTRS/Noticeboard|Commons:OTRS/Noticeboard]] *[http://www.archive.org/details/nywikiconf_otrs_25july2009 Customer Service in Wikipedia – OTRS (2009)]. Video recording of a informal workshop with Cary Bass ([[User:Bastique]]), the Wikimedia Foundation's Volunteer Coordinator, from the [[Wikipedia:Meetup/NYC/Wiki-Conference 2009|2009 Wiki–Conference]] in New York. 33m 2s (91Mb), [[Theora|Ogg Theora]] formated. * [[Wikipedia:Requesting copyright permission]] * [[Wikipedia:Declaration of consent for all enquiries]] [[კატეგორია:ვიკიპედია|OTRS]] te9wv3gl5suc6efou7afg29qbjyfvfj 5 137131 4823908 2768053 2025-07-02T18:43:16Z Mehman 75871 მომხმარებელმა Mehman გვერდი „[[ვიკიპედია განხილვა:OTRS]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ვიკიპედია განხილვა:VRT]]“ 2768053 wikitext text/x-wiki ჯერ არანაირ უფლებებზე არაა საუბარი. გიორგი სწორად მოქცეულხარ რომ ამოიღე ჩემი სახელი. — [[user:Jaba1977|ჯაბა ლაბაძე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:jaba1977|გ]]) 17:26, 28 ივლისი 2010 (UTC) == Meta RfCs on two new global groups == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Hello all, There are currently requests for comment open on meta to create two new global groups. The first is a group for members of the OTRS permissions queue, which would grant them autopatrolled rights on all wikis except those who opt-out. That proposal can be found at [[m:Requests for comment/Creation of a global OTRS-permissions user group]]. The second is a group for Wikimedia Commons admins and OTRS agents to view deleted file pages through the 'viewdeletedfile' right on all wikis except those who opt-out. The second proposal can be found at [[m:Requests for comment/Global file deletion review]]. We would like to hear what you think on both proposals. Both are in English; if you wanted to translate them into your native language that would also be appreciated. It is possible for individual projects to opt-out, so that users in those groups do not have any additional rights on those projects. To do this please start a local discussion, and if there is consensus you can request to opt-out of either or both at [[m:Stewards' noticeboard]]. Thanks and regards, [[m:User:Ajraddatz|Ajraddatz]] ([[m:User talk:Ajraddatz|talk]]) 18:05, 26 ოქტომბერი 2014 (UTC)</div> <!-- Message sent by User:Ajraddatz@metawiki using the list at http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:PiRSquared17/Targets&oldid=10327606 --> gcty7bi1shb9fwkzti7j7k9mjgfd3zs 3 143561 4823972 4822587 2025-07-02T22:31:43Z Otogi 27089 /* ლარის 30 წლისთავი */ 4823972 wikitext text/x-wiki <div style="right:10px;" class="metadata topicon">'''{{მიმდინარე თარიღი}}'''</div> <center>'''ყურადღება!'''</center> {{tmbox | text = უნდა გვესმოდეს, რომ მომხმარებლის განხილვის გვერდი წარმოადგენს შეტყობინებებისა და განხილვის ნორმალურ საშუალებას ვიკი-რედაქტორებს შორის!. თავი შეიკავეთ აგრესიული, ქვეშქვეშა, მზაკვრული გზავნილებისაგან!. ნუ შეეცდებით პიროვნებაზე გადასვლას!. ვისაუბროთ კორექტულად, შეძლებისდაგვარად, გამართული ქართული ენით!. '''[[ვიკიპედია]]''' დაფუძნებულია საკუთარ პოლიტიკაზე, რომლის უგულებელყოფა შესაძლოა '''[[ვიკიპედია:ბლოკირება|ბლოკირებით დასრულდეს]]'''!. მანამ სანამ დაიწყებთ ჩემთან საუბარს გაითვალისწინეთ შემდეგი: *'''ვიკიპედიის ყველა პრინციპი ემყარება [[ვიკიპედია:ხუთი პილასტრი|ხუთ პილასტრს]], რომელიც განსაზღვრავს ვიკიპედიის ზოგად ხასიათს:''' * '''[[ვიკიპედია:ეტიკეტი]]''': სავალდებულოა ვიკიპედიის თითოეულმა მომხმარებელმა დაიცვას თავაზიანი მოპყრობის წესები!. * '''[[ვიკიპედია:ეთიკის ნორმები]]''': სავალდებულოა ვიკიპედიის თითოეულმა მომხმარებელმა მიაქციოს ყურადღება ყოფაქცევის ნორმებს!. * '''[[ვიკიპედია:კონფლიქტების გადაჭრა]]''': თუ დააპირებთ ჩემთან რაიმე საკითხის გარჩევას, რომლის ირგვლივ არ შეგწევთ გააზრებული მიდგომა, მაშინ იხელმძღვანელეთ მითითებული გვერდით!. * '''[[ვიკიპედია:ბლოკირება]]''': გახსოვდეთ, რომ ვიკიპედიაში სტაჟისა და წვლილის მიუხედავად, იმუნიტეტი არც ერთ მომხმარებელს არ გააჩნია!. ვიკიპედიაში განხორციელებული 100 ათასი რედაქტირება და დაწერილი ათასობით სტატია არ ანიჭებს მომხმარებელს იმუნიტეტს!. ზოგადად ქმედება, რომელიც ზიანს აყენებს პროექტის მონაწილეებს თუნდაც არაეთიკური ქმედებების გამო, შესაძლოა მომხმარებლის ბლოკირებით დასრულდეს!. ---- თუკი თვლით, რომ შეგიძლიათ ამ პირობების დაცვა ზოგადად პროექტის ფარგლებში ან საკუთრივ ჩემთან მიმართებაში, მაშინ თამამად შეგიძლიათ მომწეროთ და მეც სიამოვნებით, შეძლებისდაგვარად მოკლე ხანში გაგცემთ პასუხს!. }} {{მომწერეთ}} {{არქივის დაფა|დაფის-სიგანე=14em|<center>[[მომხმარებლის განხილვა:Otogi/არქივი|არქივი]]</center>}} == Results from the survey about the tools on Wikimedia projects by the CEE Hub == Hi everyone, During August 2024, we sent you a survey about the tools, so now we would like to bring to your attention the conclusions and results from the survey, which you can explore on this '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Tools|Meta page]]'''. I hope you will enjoy exploring the mentioned tools on the page, along with other conclusions from the survey. Thanks for your time, and we will continue working on this important topic. --[[მომხმარებელი:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[მომხმარებლის განხილვა:MediaWiki message delivery|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/MediaWiki message delivery|წვლილი]]) 12:10, 7 ოქტომბერი 2024 (UTC) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tools&oldid=27177596 --> == თხოვნა == {{ბლოკის მოხსნა/ძირი|მიზეზი=მოგესალმებით ოთარ. თხოვნა მაქვს თქვენთან განუსაზღვრელ ბლოკირებასთან დაკავშირებით, იქნებ შემიმსუბუქოთ, შემიცვალოთ რა სამუდამო ბლოკირების სტატუსი ვადიანი ბლოკირებით (ან სხვა ადმინისტრატორებთან შეთანხმებით)? ვაცნობიერებ ჩემს გადაცდომას და გპირდებით, არასდროს არ მივიღებ თქვენთან ან/და სხვა ადმინისტრატორებთან თუ რედაქტორებთან შეთანხმების გარეშე გადაწყვეტილებას. და თუ თქვენ არ ხართ თანახმა ბლოკირების სტატუსის შეცვლის, მაშინ ისე მაინც თუა შესაძლებელი მხოლოდ საკუთარ სავარჯიშოზე მქონდეს წვდომა?... მადლობა. პატივისცემით [[მომხმარებელი:Coregency]]/ [[მომხმარებელი:lasha-george]]|29|12|2024|}} --[[სპეციალური:წვლილი/93.186.208.69|93.186.208.69]] 12:00, 1 იანვარი 2025 (UTC) :იმისათვის, რომ ვიკიპედიაში იმუშავოთ ჩემი ნებართვა და ჩემთან შეთანხმება არ არის საჭირო. მე, პირადად თქვენ საქმიანობას ვიკიპედიაში ვაფასებ როგორც მუხანათურ ვანდალიზმს. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 15:16, 3 მარტი 2025 (UTC) == რატომ წაშალეო გვერდი? == წაშლის მიზეზი მზია 09:49, 11 თებერვალი 2025 (UTC) :პასუხი იხ. [[მომხმარებლის განხილვა:Mziagogodze]]. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 15:21, 11 თებერვალი 2025 (UTC) ==Untitled== მოგესალმებით ბ-ნო Otogi მე გახლავართ ფრილანსერი, ვაკეთებ თარგმანებს ქართულ, რუსულ, ინგლისურ ენებზე. თავისუფალ დროს, მსურს წვლილი შევიტანო ქართული ვიკიპედიის განვითარებაში. მაქვს რამდენიმე სტატიის ინგლისურიდან, ან რუსულიდან თარგმნის იდეა. შესაძლოა, ქართული სპეციფიკის დამატებით. მე ვთარგმნე "ჩარლი მანგერი (Charles Thomas Munger)" უორენ ბაფეტის მეგობრის და ბიზნეს პარტნიორის შესახებ სტატია, ინგლისური ვერსიიდან. თუ ვინმე შეამოწმებს და მომცემს შენიშვნებს, ვიქნები მეტად მოხარული. ყველა თარგმანს გრამატიკულ შეცდომებზე ვასწორებ და მექანიკური შეცდომები, წესით, არ უნდა იყოს. დავწერე სტატია "ანდრეი ვიქტოროვიჩ ბურმისტროვი", ყაზახ ბიზნესმენზე. ის ცნობილი ნავთობმეწარმეა ყაზახეთის რესპუბლიკაში. მაშინ იყო მცირე პუბლიკაციები ინტერნეტში და ამიტომ ჯერ ადმინისტრატორმა მიხეილმა და შემდეგ ადმინისტრატორმა DerFuchs წაშალეს. ახლა შეიცვალა გარემოება. ინტერნეტ წყაროებში უკვე არის 9 სტატია გამოქვეყნებული ანდრეი ბურმისტროვსა და მის კომპანიაზე. თქვენი აზრით, შეიძლება ჩაითვალოს "ენციკლოპედიური მნიშვნელობის" პიროვნებად და დავკიდო სტატია "ბურმისტროვი ანდრეი ვიქტოროვიჩი"? --[[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 09:39, 15 თებერვალი 2025 (UTC) == ექსუზიანი სერგეი სერგეევიჩის შესახებ სტატიის შექმნა მსურს == მოგესალმებით Otogi, მსურს შევქმნა სტატია რუს დეველოპერსა და დეპუტატზე, ექსუზიანი სერგეი სერგეევიჩი (Эксузян Сергеий Сергеевич). მაინტერესებს რამდენად არის ის "ეცნიკლოპედიური მნიშვნელობის". --[[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 10:48, 2 მარტი 2025 (UTC) {{Ping|ირაკლი პატარაია}} გამარჯობა! იხილეთ შემდეგი გვერდები: <U>[[ვპ:მნიშ]]</U>, <U>[[ვპ:გდ]]</U>, <U>[[ვპ:სწ]]</U>, <U>[[ვპ:ლმ]]</U>. თქვენ უნდა შეძლოთ და წარმოაჩინოთ სტატიის არსებობის აუცილებლობა ვიკიპედიაში მოქმედი წესების შესაბამისად. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 15:00, 3 მარტი 2025 (UTC) == გთხოვთ მომწეროთ თქვენი შენიშვნები, სტატიის გასაუმჯობესებლად == მოგესალმებით Otogi, შევქმენი სტატია შემდგომი რედაქტირებისთვის "მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია/ექსუზიანი სერგეი სერგეევიჩი". გთხოვთ მომწეროთ თქვენი შენიშვნები, სტატიის გასაუმჯობესებლად. პერსპექტივაში, მაქვს სურვილი გამოვაქვეყნო Wikipedia-ს ძირითად სივრცეში. [[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 08:56, 3 მარტი 2025 (UTC) == სტატია „კივის ბაღები“ == გამარჯობათ ბ-ნო Otogi, სტატია „კივის ბაღები“ ეხება სოჭში განხორციელებულ მსხვილ დეველოპერულ პროექტს, რომელიც ფართოდ გაშუქდა ავტორიტეტულ მედიაში (Коммерсантъ, РБК, sochi1.ru და სხვ.). აღნიშნული კომპანია ფიგურირებს მრავალრიცხოვან სასამართლო დავებში, რომელთა მოცულობა მილიარდობით რუბლს შეადგენს. კომპანია ხასიათდებოდა საჯარო ინტერესით, პოლიტიკური გავლენით. "კივის ბაღები" ეწეოდა აქტიურ საქველმოქმედო აქტივობებს. ამჟამად კომპანია არის გაკოტრების პროცესში. ამ სტატიაში გამოყენებული წყაროები აკმაყოფილებენ ენციკლოპედიური სანდოობის კრიტერიუმებს. მზად ვარ განვავითარო ტექსტი დამატებითი წყაროებით, თუკი რაიმე ნაწილი საჭიროებს უფრო დეტალურ გაშუქებას ან გადამოწმებას. გთხოვთ მომწეროთ თქვენი შენიშვნები სტატიასთან დაკავშირებით. [[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 17:02, 13 მაისი 2025 (UTC) {{Ping|ირაკლი პატარაია}} გამარჯობა! იხილეთ შემდეგი გვერდები: <U>[[ვპ:მნიშ]]</U>, <U>[[ვპ:გდ]]</U>, <U>[[ვპ:სწ]]</U>, <U>[[ვპ:ლმ]]</U>. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 22:49, 13 მაისი 2025 (UTC) :დიდი მადლობა ბ-ნო Otogi, :ყურადღებით წავიკითხავ თქვენს მიერ მითითებულ ბმულებს (შესაბამისობის კრიტერიუმებს). :10 ქულიანი სისტემით შევაფასებ "კივის ბაღები"-ს სტატიას თითოეულ მოთხოვნაზე შესაბამისობაზე. :დავსახავ სტატიის გაუმჯობესების გეგმას. გავაუმჯობესებ და ჩაგაბარებთ დეტალურ ანგარიშს. :ღრმა პატივისცემით, [[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 09:13, 14 მაისი 2025 (UTC) == მოთხოვნა სტატიის გადატანაზე: „კივის ბაღები“ → ძირითად სივრცეში == სტატია შეესაბამება „კივის ბაღები“ ვიკიპედიას შემდეგ მოთხოვნებს 1. მნიშვნელოვნების კრიტერიუმი სტატია აშუქებს მნიშვნელოვან სამართლებრივ, ეკონომიკურ და საჯარო ინტერესის მქონე თემებს. კომპანია ფიგურირებს მრავალმილიონიან პროექტებში, სასამართლო პროცესებში, რაც განაპირობებს მის ენციკლოპედიურ ღირებულებას. 2. გადამოწმებადობა მოყვანილი ფაქტები დასტურდება სანდო, მესამე მხარის მიერ გამოქვეყნებული წყაროებით (Коммерсантъ, РБК, Ведомости, Yuga.ru, sochi1.ru). გამოყენებულია სწორი ციტირების ფორმატი და <ref> თეგები. 3. სანდო წყაროები სტატია ეყრდნობა მეორეულ წყაროებს. პირველადი წყარო (მაგ. საკრებულოს საიტი) გამოყენებულია მხოლოდ ფაქტობრივი ინფორმაციისათვის და არა ინტერპრეტაციისთვის. 4. ნეიტრალური ტონი სტატია ბალანსირებულად წარმოსახავს როგორც კომპანიის პოზიტიურ საქმიანობას, ასევე კრიტიკასა და სამართლებრივ დავებს. არ იკვეთება ორიგინალური შეფასება ან მიკერძოებული ფორმულირება. 5. არ ჩატარებულა ორიგინალური კვლევა სტატიის არცერთი ნაწილი არ ეყრდნობა რედაქტორის ინტერპრეტაციას ან არაავტორიზებულ წყაროებს. ყველა ფაქტი ემყარება გამოქვეყნებულ მასალაზე. ________________________________________ ვერ ვიპოვე მნიშვნელოვანი შეუსაბამობა ვიკიპედიის ძირითად წესებთან. ________________________________________ ნაკლოვანებები 1. არქივის ბმულების დამატება ზოგიერთ URL ბმულს დროებითობის რისკი აქვს. რეკომენდებულია მათი პარალელურად მითითება archive.org-ის ან archive.today-ის მეშვეობით. 2. წყაროს გამეორებითი გამოყენების ტექნიკური ოპტიმიზაცია ზოგიერთ წყაროს აქვს განმეორებითი გამოყენების პოტენციალი (<ref name=...>), რაც ხელს შეუწყობს სტრუქტურულ გასწორებას. ________________________________________ დასკვნა სტატია „კივის ბაღები“ სრულად შეესაბამება ვიკიპედიის წესებს შემდეგ კრიტერიუმებზე: მნიშვნელოვნება, გადამოწმებადობა, სანდოობა, ნეიტრალურობა, ორიგინალური კვლევის არქონა. შეფასება: 9.5 / 10 ქულა სტატიის გადატანა ძირითად სივრცეში მიმაჩნია მართლზომიერად და დასაშვებად. -[[მომხმარებელი:ირაკლი პატარაია|ირაკლი პატარაია]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ირაკლი პატარაია|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ირაკლი პატარაია|წვლილი]]) 16:05, 15 მაისი 2025 (UTC) == Join us at the Next CEE Catch up! Learn about Temporary accounts! == Hi everyone, We want to announce the tenth '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]]''' session, which will be dedicated to the '''Temporary accounts''', as this important change is going to affect every Wikipedia soon, so it is important for patrollers and functionaries like you to understand this change. On wikis where temporary accounts are enabled, IP addresses of unregistered editors are not visible publicly. Only those who fight spam, vandalism, harassment and disinformation have access to IP addresses there. The session will take place on '''10th of June 2025, 18:00-19:00 CEST''' (check your ''[https://zonestamp.toolforge.org/1749571200 local time]''). If you are interested in this topic, then '''[[:m:Event:CEE Catch up Nr. 10 (June 2025)|sign-up for the session here]]'''. [[User:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[User talk:TRistovski-CEEhub|განხილვა]]) 11:17, 29 მაისი 2025 (UTC) <!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_admins&oldid=28802724 --> == ლარის 30 წლისთავი == მოგესალმებით და წარმატებებს გისურვებთ ! მოგეხსენებათ, რომ წელს სრულდება 30 წლისთავი ქართული ეროვნული ვალუტის, ლარის, შემოღებიდან - მინდა, თუ დაინტერესდებით, შემოგთავაზოთ ერთგვარი თანამშრომლობა ამ თემასთან დაკავშირებით. წლების წინ, ვიკიპედიის სტატიაში "ლარი", თქვენ მონაწილეობდით "ლარის ავტორის" თემის გარშემო გამართულ ვიკი-ბატალიებში. კერძოდ, თქვენ მხარს უჭერდით ვერსიას, რომლის მიხედვითაც "ლარის ავტორად" ცხადდებოდა აკად. ვასილ ჩანტლაძე, ხოლო პროფ. ლევან ღვინჯილიას ავტორობას უარყოფდით. 300-ზე მეტი დოკუმენტური პირველწყაროს გამოყენებით, მე 100 გვერდიანი ნარკვევი მაქვს დაწერილი ამ თემაზე და ფაქტებით ვამტკიცებ, რომ არც ერთი მათგანი არ არის "ლარის ავტორი": ეს იდეა განსვენებულმა მამაჩემმა წამოაყენა 1991 წლის 24 იანვარს გაზეთ "ერში" (იმდროინდელი უზენაესი საბჭოს ორგანო) გამოქვეყნებულ მოკლე წერილში რუბრიკით "რა დავარქვათ ქართულ ფულს"! ამ დროს არავითარი მინისტრთა საბჭო არ არსებობდა და, ცხადია, მისთვის ვერანაირი "პროექტი" ვერ მომზადდებოდა - ამ მისტიური "პროექტის" ამბავი არის ყოფილი პრემიერის, ბ-ნი ბესარიონ გუგუშვილის მიერ მოწოდებული ზეპირსიტყვიერი ინფორმაცია, რომელიც არანაირად არ დასტურდება! პირიქით, უამრავი წყარო ადასტურებს, რომ ვ. ჩანტლაძე ბოლომდე უჭერდა მხარს ქართული ფულისთვის "მარჩილის" დარქმევის წინადადებას. რაც შეეხება ბ-ნ ლ. ღვინჯილიას, ის უბრალოდ თვითმარქვია "ნათლიაა", თუმცა "სიგუას კომისიის" მიერ ამ სახელის დამტკიცებაში წვლილი ნამდვილად მიუძღვის - ამაზეც ბევრი ფაქტი და ცნობა მეტყველებს. თუ ეს ყველაფერი თქვენ ისევ გაინტერესებთ, გთხოვთ, დამიკავშირდეთ ელ ფოსტაზე guja@soledo.ge. წინასწარ გიხდით მადლობას თანამშრომლობისთვის! [[სპეციალური:წვლილი/2A0B:6201:CF0:2A00:F866:E1BB:80CA:8854|2A0B:6201:CF0:2A00:F866:E1BB:80CA:8854]] 10:58, 30 ივნისი 2025 (UTC) :მოგესალმებით! რა თქმა უნდა, მეც და სხვებსაც ეს საკითხი დიდი ხანია გვაინტერესებს. ჯერ კიდევ საქართველოს დამოუკიდებლობის გამოცხადებამდე და, შესაბამისად, სსრკ-ის დაშლამდე წარმოიქმნა საქართველოში აზრი ეროვნულ ვალუტასთან დაკავშირებით, ამდენად, თქვენ მიერ მოწოდებული მასალა ვერანაირად ვერ იქნება აზრს მოკლებული. საერთოდ, როგორც ცნობილია ეროვნული ვალუტის სახელწოდებაზე იდეა სხვადასხვაგვარი იყო. არსებობდა არაერთი მოსაზრება და შემოთავაზება, განიხილებოდა „მარჩილი“, „ქართი“ და სხვა. ანალოგიური მოცემულობა გვქონდა ხურდა ფულთან მიმართებაშიც. ლ. ღვინჯილიას როლი მხოლოდ „ლარის“ როგორც სიტყვის დასაბუთებაში გამოიხატა, ხოლო საკუთრივ „ლარის“ სახელდების პირველი ავტორი გ. გვილავა უნდა იყოს. ვასილ ჩანტლაძეს რაც შეეხება, მისი დიდი დამსახურებაა ხურდა ფულისთვის „თეთრის“ სახელწოდების დამკვიდრება. თანამშრომლობას რაც შეეხება აქ ვართ, ყველანაირად დაგეხმარებით ვიკიპედიაში არსებული სირთულეების გასარკვევად. სტატიის დამუშავება-განახლების ნაწილშიც გეთანხმებით. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 22:31, 2 ივლისი 2025 (UTC) 6cueyket74swqsz80krthihteq6pyh8 0 168878 4824137 4821578 2025-07-03T07:36:10Z Rojiblancos 171260 https://www.athletic-club.eus/ 4824137 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საფეხბურთო კლუბი |სახელი = ატლეტიკ ბილბაო |ლოგო = [[ფაილი:Athletic Bilbao logo.png|150პქ]] |სრული სახელი = ატლეტიკ ბილბაო |მეტსახელი = ლომები, ბასკები, წითელ-თეთრები |დაარსდა = {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1898}} |სტადიონი = [[სან მამესი (2013)|სან მამესი]] <br />[[ბილბაო]], [[ბასკეთი]] |ტევადობა = 53,332 |პრეზიდენტი = {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ხოსუ ურუტია]] | მწვრთნელი = {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ხოსე ანხელ სიგანდა]] |კაპიტანი = {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[გორკა ირაისოსი]] |ლიგა = [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონი]] |სეზონი = 2024-25 |ადგილი = მე-4 ადგილი |საიტი = http://www.athletic-club.eus/en/home.html | pattern_la1 = _athletic2425h | pattern_b1 = _athletic2425h | pattern_ra1 = _athletic2425h | pattern_sh1 = _athletic2425h | pattern_so1 = _athletic2425hl | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = 000000 | socks1 = 000000 | pattern_la2 = | pattern_b2 = _athletic2425a | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = _athletic2425a | pattern_so2 = _athletic2425al | leftarm2 = 0000F0 | rightarm2 = 0000F0 | pattern_la3 = | pattern_b3 = _athletic2425t | pattern_ra3 = | pattern_sh3 = _athletic2425t | pattern_so3 = _blackhorizontal | leftarm3 = a99dc5 | body3 = a99dc5 | rightarm3 = a99dc5 | shorts3 = a99dc5 | socks3 = a99dc5 }} '''„ატლეტიკ ბილბაო“''' ({{lang-es|Athletic Club de Bilbao}}, {{lang-eu|Bilboko Athletic Kluba}}) — ესპანური საფეხბურთო კლუბი ქალაქ [[ბილბაო|ბილბაოდან]], [[ბასკეთი]]. კლუბი დაარსდა 1898 წელს. 1928 წლიდან წლიდან ასპარეზობს [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონში]] და [[რეალ მადრიდი|მადრიდის „რეალთან“]] და [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონასთან“]] ერთად არის კლუბი, რომელსაც არასოდეს დაუტოვებია ეს ჩემპიონატი დაარსებიდან. „ატლეტიკი“ 8-ჯერ გახდა ესპანეთის ჩემპიონი და 24-ჯერ მოიპოვა [[ესპანეთის საფეხბურთო თასი|ესპანეთის თასი]]. კლუბის ტრადიციული ფერებია წითელი და თეთრი, ამიტომ კლუბმა მეტსახელი მიიღო ''„Rojiblancos“'' (წითელ-თეთრები). კლუბის კიდევ ერთი მეტსახელი ლომები წარმოიშვა იქიდან, რომ „ატლეტიკის“ სტადიონი მდებარეობს წმინდა მამასას ტაძრის გვერდით (მამესი ესპანურად). „ატლეტიკი“ ცნობილია თავისი კონსერვატიული პოლიტიკით, კლუბშ თამაშობენ მხოლოდ ადგილობრივი (ბასკი) ფეხბურთელები. ასევე იწვევენ ისეთ ფეხბურთელებს, რომლებიც შეიძლება არ დაიბადნენ ბასკეთში, მაგრამ აქვთ ბასკური ფესვები. მაგალითად [[ბრაზილია|ბრაზილიაში]] დაბადებული [[ბიურუნი (ფეხბურთელი)|ბიურუნი]] და [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] დაბადებული ბასკი [[ბიშენტე ლისარასუ]]. ფეხბურთელებისგან განსხვავებით მწვრთნელი შეიძლება იყოს უცხოელი. კლუბის ისტორიაში ბევრი ცნობილი უცხოელი მწვრთნელი ყოფილა, მაგალითად გერმანელი [[იუპ ჰაინკესი]], ფრანგი [[ლუის ფერნანდესი]] და არგენტინელი [[მარსელო ბიელსა]]. „ატლეტიკს“, ისევე როგორც კლუბების უმრავლესოას ესპანეთში აქვს ბრიტანული წარმომავლობა, „ატლეტიკი“ კი ინგლისური სახელწოდებაა. == ტიტულები == === ეროვნული === * [[ფაილი:Liga.png|25px]] '''[[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''ჩემპიონი''' ('''8'''): 1929/30, 1930/31, 1933/34, 1935/36, 1942/43, 1955/56, 1982/83, 1983/84 * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''მე-2 ადგილი''' ('''7'''): 1931/32, 1932/33, 1940/41, 1946/47, 1951/52, 1969/70, 1997/98 * [[ფაილი:RFEF - Copa del Rey.svg|25px]] '''[[ესპანეთის საფეხბურთო თასი| ესპანეთის თასი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''' ('''24'''): 1902, 1903, 1904, 1910, 1911, 1914, 1915, 1916, 1921, 1923, 1930, 1931, 1932, 1933, 1943, 1944, 1944/1945, 1949/1950, 1955, 1956, 1958, 1969, 1972/1973, 1983/1984, 2023/24 * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''' ('''14'''): 1905, 1906, 1913, 1920, 1942, 1948/49, 1952/53, 1965/66, 1966/67, 1976/77, 1984/85, 2008/09, 2011/12, 2014/15 * [[ფაილი:RFEF - Supercopa de España.svg|25px]] '''[[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''' ('''3'''): 1984, 2015, 2021 * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''' ('''2'''): 1983, 2009 * '''[[ევა დუარტეს თასი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''': 1950 * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''': 1945 * '''ჩრდილოეთის ჩემპიონატი''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''' ('''3'''): 1913/14, 1914/15, 1915/16 * '''ბასკეთის ჩემპიონატი''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''ჩემპიონი''' ('''14'''): 1919/20, 1920/21, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1927/28, 1928/29, 1930/31, 1931/32, 1932/33, 1933/34, 1938/39, 1939/40 * '''ბასკეთის თასი''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''': 1934/35 === ევროტურნირები === * '''[[უეფა-ს თასი|უეფა-ს თასი / ევროპის ლიგა]]''' * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''' ('''2'''): 1977, 2012 === საერთაშორისო === * '''[[მცირე მსოფლიო თასი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''': 1967 * '''[[ლათინური თასი]]''' * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''': 1956 * '''იბერიის თასი''' * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''': 1983 == მიმდინარე შემადგენლობა == {{საფეხბურთო გუნდი დასაწყისი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=1|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[გორკა ირაისოსი]]|პოზ=მეკარე}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=2|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ენეკო ბოვედა]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=3|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[გორკა ელუსტონდო]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=4|ნაკ=საფრანგეთი|სახელი=[[ხავიერ ერასო]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=5|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ერიკ მორანი]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=6|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[მიკელ სან ხოსე]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=7|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ბენიატ ეჩებერია]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=8|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ანდერ იტურასპე]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=10|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[იკერ მუნიაინი]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=11|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ინიაკი უილიამსი]]|პოზ=თავდამსხმელი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=14|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[მარკელ სუსაეტა]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=15|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ინიგო ლეკუე]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდი შუა}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=16|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ჩაბი ეჩეიტა]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=17|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[მიკელ რიკო]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=18|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ოსკარ დე მარკოსი]]|პოზ=მცველი|სხვა=[[კაპიტანი (ფეხბურთი)|კაპიტანი]]}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=19|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[საბინ მერინო]]|პოზ=თავდამსხმელი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=20|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[არიც ადურისი]]|პოზ=თავდამსხმელი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=22|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[რაულ გარსია]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=24|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[მიკელ ბალენსიაგა]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=25|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ენრიკ საბორიტი]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=26|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[კეპა არისაბალაგა]]|პოზ=მეკარე}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=27|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[იერაი ალვარესი]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=28|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ასიერ ვილიალიბრე]]|პოზ=თავდამსხმელი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=29|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ალექს რემირო]]|პოზ=მეკარე}} {{საფეხბურთო გუნდი დასასრული}} == რესურსები ინტერნეტში == * {{ოფიციალური|http://www.athletic-club.eus/prehome.html}} * {{twitter|AthleticClub}} * [http://int.soccerway.com/teams/spain/athletic-club/2019/ კლუბის პროფილი Soccerway-ზე] * [https://www.transfermarkt.co.uk/athletic-bilbao/startseite/verein/621 კლუბის პროფილი Transfermarket-ზე] {{ესპანეთის პრიმერა დივიზიონის კლუბები}} {{ატლეტიკ ბილბაოს შემადგენლობა}} [[კატეგორია:ესპანეთის საფეხბურთო კლუბები]] [[კატეგორია:ბილბაო]] [[კატეგორია:ატლეტიკ ბილბაო (საფეხბურთო კლუბი)]] 6mv6o73tb46dmzjs6nxh0wbokiw2rrf 4824139 4824137 2025-07-03T07:40:50Z Rojiblancos 171260 https://www.laliga.com/ 4824139 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საფეხბურთო კლუბი |სახელი = ატლეტიკ ბილბაო |ლოგო = [[ფაილი:Athletic Bilbao logo.png|150პქ]] |სრული სახელი = ატლეტიკ ბილბაო |მეტსახელი = ლომები, ბასკები, წითელ-თეთრები |დაარსდა = {{დაიწყე თარიღი და ასაკი|1898}} |სტადიონი = [[სან მამესი (2013)|სან მამესი]] <br />[[ბილბაო]], [[ბასკეთი]] |ტევადობა = 53,332 |პრეზიდენტი = {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ხოსუ ურუტია]] | მწვრთნელი = {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[ხოსე ანხელ სიგანდა]] |კაპიტანი = {{დროშანიშანი|ესპანეთი}} [[გორკა ირაისოსი]] |ლიგა = [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონი]] |სეზონი = 2024-25 |ადგილი = მე-4 ადგილი |საიტი = http://www.athletic-club.eus/en/home.html | pattern_la1 = _athletic2425h | pattern_b1 = _athletic2425h | pattern_ra1 = _athletic2425h | pattern_sh1 = _athletic2425h | pattern_so1 = _athletic2425hl | leftarm1 = FFFFFF | body1 = FFFFFF | rightarm1 = FFFFFF | shorts1 = 000000 | socks1 = 000000 | pattern_la2 = | pattern_b2 = _athletic2425a | pattern_ra2 = | pattern_sh2 = _athletic2425a | pattern_so2 = _athletic2425al | leftarm2 = 0000F0 | rightarm2 = 0000F0 | pattern_la3 = | pattern_b3 = _athletic2425t | pattern_ra3 = | pattern_sh3 = _athletic2425t | pattern_so3 = _blackhorizontal | leftarm3 = a99dc5 | body3 = a99dc5 | rightarm3 = a99dc5 | shorts3 = a99dc5 | socks3 = a99dc5 }} '''„ატლეტიკ ბილბაო“''' ({{lang-es|Athletic Club de Bilbao}}, {{lang-eu|Bilboko Athletic Kluba}}) — ესპანური საფეხბურთო კლუბი ქალაქ [[ბილბაო|ბილბაოდან]], [[ბასკეთი]]. კლუბი დაარსდა 1898. 07. 18 წელს. 1928 წლიდან წლიდან ასპარეზობს [[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონში]] და [[რეალ მადრიდი|მადრიდის „რეალთან“]] და [[ბარსელონა (საფეხბურთო კლუბი)|„ბარსელონასთან“]] ერთად არის კლუბი, რომელსაც არასოდეს დაუტოვებია ეს ჩემპიონატი დაარსებიდან. „ატლეტიკი“ 8-ჯერ გახდა ესპანეთის ჩემპიონი და 24-ჯერ მოიპოვა [[ესპანეთის საფეხბურთო თასი|ესპანეთის თასი]]. კლუბის ტრადიციული ფერებია წითელი და თეთრი, ამიტომ კლუბმა მეტსახელი მიიღო ''„Rojiblancos“'' (წითელ-თეთრები). კლუბის კიდევ ერთი მეტსახელი ლომები წარმოიშვა იქიდან, რომ „ატლეტიკის“ სტადიონი მდებარეობს წმინდა მამასას ტაძრის გვერდით (მამესი ესპანურად). „ატლეტიკი“ ცნობილია თავისი კონსერვატიული პოლიტიკით, კლუბშ თამაშობენ მხოლოდ ადგილობრივი (ბასკი) ფეხბურთელები. ასევე იწვევენ ისეთ ფეხბურთელებს, რომლებიც შეიძლება არ დაიბადნენ ბასკეთში, მაგრამ აქვთ ბასკური ფესვები. მაგალითად [[ბრაზილია|ბრაზილიაში]] დაბადებული [[ბიურუნი (ფეხბურთელი)|ბიურუნი]] და [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]] დაბადებული ბასკი [[ბიშენტე ლისარასუ]]. ფეხბურთელებისგან განსხვავებით მწვრთნელი შეიძლება იყოს უცხოელი. კლუბის ისტორიაში ბევრი ცნობილი უცხოელი მწვრთნელი ყოფილა, მაგალითად გერმანელი [[იუპ ჰაინკესი]], ფრანგი [[ლუის ფერნანდესი]] და არგენტინელი [[მარსელო ბიელსა]]. „ატლეტიკს“, ისევე როგორც კლუბების უმრავლესოას ესპანეთში აქვს ბრიტანული წარმომავლობა, „ატლეტიკი“ კი ინგლისური სახელწოდებაა. == ტიტულები == === ეროვნული === * [[ფაილი:Liga.png|25px]] '''[[ესპანეთის პრიმერა დივიზიონი|პრიმერა დივიზიონი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''ჩემპიონი''' ('''8'''): 1929/30, 1930/31, 1933/34, 1935/36, 1942/43, 1955/56, 1982/83, 1983/84 * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''მე-2 ადგილი''' ('''7'''): 1931/32, 1932/33, 1940/41, 1946/47, 1951/52, 1969/70, 1997/98 * [[ფაილი:RFEF - Copa del Rey.svg|25px]] '''[[ესპანეთის საფეხბურთო თასი| ესპანეთის თასი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''' ('''24'''): 1902, 1903, 1904, 1910, 1911, 1914, 1915, 1916, 1921, 1923, 1930, 1931, 1932, 1933, 1943, 1944, 1944/1945, 1949/1950, 1955, 1956, 1958, 1969, 1972/1973, 1983/1984, 2023/24 * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''' ('''14'''): 1905, 1906, 1913, 1920, 1942, 1948/49, 1952/53, 1965/66, 1966/67, 1976/77, 1984/85, 2008/09, 2011/12, 2014/15 * [[ფაილი:RFEF - Supercopa de España.svg|25px]] '''[[ესპანეთის საფეხბურთო სუპერთასი|ესპანეთის სუპერთასი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''' ('''3'''): 1984, 2015, 2021 * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''' ('''2'''): 1983, 2009 * '''[[ევა დუარტეს თასი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''': 1950 * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''': 1945 * '''ჩრდილოეთის ჩემპიონატი''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''' ('''3'''): 1913/14, 1914/15, 1915/16 * '''ბასკეთის ჩემპიონატი''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''ჩემპიონი''' ('''14'''): 1919/20, 1920/21, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1927/28, 1928/29, 1930/31, 1931/32, 1932/33, 1933/34, 1938/39, 1939/40 * '''ბასკეთის თასი''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''': 1934/35 === ევროტურნირები === * '''[[უეფა-ს თასი|უეფა-ს თასი / ევროპის ლიგა]]''' * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''' ('''2'''): 1977, 2012 === საერთაშორისო === * '''[[მცირე მსოფლიო თასი]]''' * [[ფაილი:Gold medal icon.svg|15px]] '''გამარჯვებული''': 1967 * '''[[ლათინური თასი]]''' * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''': 1956 * '''იბერიის თასი''' * [[ფაილი:Silver medal icon.svg|15px]] '''ფინალისტი''': 1983 == მიმდინარე შემადგენლობა == {{საფეხბურთო გუნდი დასაწყისი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=1|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[გორკა ირაისოსი]]|პოზ=მეკარე}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=2|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ენეკო ბოვედა]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=3|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[გორკა ელუსტონდო]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=4|ნაკ=საფრანგეთი|სახელი=[[ხავიერ ერასო]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=5|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ერიკ მორანი]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=6|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[მიკელ სან ხოსე]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=7|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ბენიატ ეჩებერია]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=8|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ანდერ იტურასპე]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=10|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[იკერ მუნიაინი]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=11|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ინიაკი უილიამსი]]|პოზ=თავდამსხმელი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=14|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[მარკელ სუსაეტა]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=15|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ინიგო ლეკუე]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდი შუა}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=16|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ჩაბი ეჩეიტა]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=17|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[მიკელ რიკო]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=18|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ოსკარ დე მარკოსი]]|პოზ=მცველი|სხვა=[[კაპიტანი (ფეხბურთი)|კაპიტანი]]}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=19|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[საბინ მერინო]]|პოზ=თავდამსხმელი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=20|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[არიც ადურისი]]|პოზ=თავდამსხმელი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=22|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[რაულ გარსია]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=24|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[მიკელ ბალენსიაგა]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=25|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ენრიკ საბორიტი]]|პოზ=მცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=26|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[კეპა არისაბალაგა]]|პოზ=მეკარე}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=27|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[იერაი ალვარესი]]|პოზ=ნახევარმცველი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=28|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ასიერ ვილიალიბრე]]|პოზ=თავდამსხმელი}} {{საფეხბურთო გუნდის მოთამაშე|ნომერი=29|ნაკ=ესპანეთი|სახელი=[[ალექს რემირო]]|პოზ=მეკარე}} {{საფეხბურთო გუნდი დასასრული}} == რესურსები ინტერნეტში == * {{ოფიციალური|http://www.athletic-club.eus/prehome.html}} * {{twitter|AthleticClub}} * [http://int.soccerway.com/teams/spain/athletic-club/2019/ კლუბის პროფილი Soccerway-ზე] * [https://www.transfermarkt.co.uk/athletic-bilbao/startseite/verein/621 კლუბის პროფილი Transfermarket-ზე] {{ესპანეთის პრიმერა დივიზიონის კლუბები}} {{ატლეტიკ ბილბაოს შემადგენლობა}} [[კატეგორია:ესპანეთის საფეხბურთო კლუბები]] [[კატეგორია:ბილბაო]] [[კატეგორია:ატლეტიკ ბილბაო (საფეხბურთო კლუბი)]] g7hw8rf472eb7ku5a9q19ctd3s580wg 0 177434 4823962 4271065 2025-07-02T20:37:11Z დეკანოზი ილია ჭიღლაძე 75697 4823962 wikitext text/x-wiki '''სუჯუნის წმინდა გიორგის ეკლესია''' — [[XVIII საუკუნე|XVIII საუკუნის]] მიწურულისა და [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] დასაწყისში აგებული სამნავიანი, [[გუმბათი (არქიტექტურა)|გუმბათოვანი]] წმინდა გიორგის სახელობის ტაძარი, სოფელ [[სუჯუნა]]ში. ოთხი კილომეტრით არის დაშორებული სადგურ აბაშიდან. მოქმედებს დედათა მონასტერი. აშენებულია [[ანტონ ცაგარელ-ჭყონდიდელი]]ს მიერ 1796 წელს. აშენებულია ლამაზი, თეთრი თლილი ქვით. ეკლესიის სამხრეთით დგას ასეთივე ქვით ნაშენი ორსართულიანი მაღალი სამრეკლო. XX საუკუნის დასაწყისში, [[ექვთიმე თაყაიშვილი]]ს ცნობით, ეკლესიის დასავლეთით იდგა პატარა, ხის უბრალო ეკლესია, ხოლო ეკლესიის ეზოში გაშენებული იყო უზარმაზარი ცაცხვისა და ჭადრის ხეები. == ისტორია == სუჯუნა ჭყონდიდელების საზამთრო სადგური იყო და მას მარტვილის შემდეგ პირველი ადგილი ეჭირა. ეკლესიას ჰყავდა მრავალი ყმა და შემოსავალიც დიდი ჰქონდა. სუჯუნის ეკლესიაში დაცული ყოფილა ძვირფასი ხატ-ჯვრები. აქ ესვენა სასწაულმოქმედი სუჯუნის წმ. გიორგის ხატი, რომლის ხატობა იმართებოდა 23 აპრილს (ახ. სტილით 6 მაისი). სუჯუნაში ღვთისმსახურება აღდგა [[1989]] წლიდან: აკურთხეს მღვდელი, შეიძინეს საღვთისმსახურო ნივთები , წიგნები, ხატები, მოაწყეს საკურთხეველი და აკურთხეს ტრაპეზი. პირველი პარაკლისი გიორგობა დღეს. 6 მაისს ჩატარდა. ამჟამად მოქმედებს დედათა მონასტერი. == დაცული სიწმინდეები == სუჯუნაში ინახება წმინდა გიორგის ნაწილები. ეკლესიაში დაბრძანებულია, ტიხვინის ღვთისმშობლის ხატი (სავარაუდოდ. XVII-XIX საუკუნის ჭედური ხელობა). [[1914]] წელს ექვთიმე თაყაიშვილმა აღწერა სუჯუნის წმინდა გიორგის ეკლესიის სიწმინდეები. მის დროს იქ იყო დაცული: # '''წმიდა გიორგის დიდი ხატი''' — (ზომები 67X46 სანტიმეტრი) ვერცხლის, ნაჭედი. ხატზე წმ. გიორგი წარმოდგენილია ფეხზედ მდგომარე, რომაულ სამხედრო ტანისამოსში. მარჯვენა ხელში გრძელი შუბი აქვს, მარცხენა უძევს ფარზე. თავის ირგვლივ ნიმბი აქვს, ნიმბს თავში უზის ლალის დიდი ქვა. ხატის აშია მემკობილია ყვავილების მსგავსი გრეხილებით და აშიებზე მედალიონებში წარმოდგენილია მახარობლები, მარცხნივ წმ. იოვანე, წმ. მარკოზ, წმ. მათე; ზემოთ — მთავარანგელოზი მიქაელი, ქვემოთ — დედა ღვთისა ჩვილით და ღვთისმშობლის მიძინება, მარჯვენაზე — სამი ანგელოზი. აშიები და მათზე წარმოდგენილი წმინდანები გვიანდელია და თაყაიშვილის დაკვირვებით, თვით ხატის მშვენიერ ხელობას არა ჰგავს. აქეთ - იქით თავისკენ სურათს ასომთავრულით აწერია "''წ~ა გ-ი''" და შემდეგ ბერძნული ასომთავრულით . თაყაიშვილის აზრით ხატი "ძრიელ ძველი უნდა იყოს". # '''წმიდა გიორგის დიდი ხატი''' — (ზომები 48X34 სანტიმეტრი) ვერცხლის, ნაჭედი, ქართულის ხელობისა. სურათი გიორგისა ფეხზე მდგომარეა, რომაულ საომარ ტანისამოსით. მარჯვენა ხელში უჭირავს გრძელ ტარიანი შუბი. მარცხენა უძევს ფარზედ. ხატის შუა ნაწილი ძველია, ხოლო აშია გვიანდელია - ლევან დადიანის გაკეთებული XVII საუკუნეში, როგორც მხედრული წარწერიდან ვიგებთ. ხატზე დაცულია ასევე ძველი ხუცური წარწერაც - "''წ~ი გ~ი''", და შემდეგ ფარზე ლამაზი ასომთავრულით: "''ქრისტე შეიწყალე იოანე ცაიშელი ფოლაგისძე''" # '''წმიდა გიორგის ხატი''' — (ზომები 26X22 სანტიმეტრი) ვერცხლისა, ნაჭედი. წმიდა გიორგი ცხენით არის წარმოდგენილი და გმირავს ვეშაპს. აშია ყვავილებით არის შემკობილი. ხატი ქართული ხელობის არის, მაგრამ ეკუთვნის არა უადრეს [[XVIII საუკუნე]]ს. ზემოთ ასომთავრული წარწერა აქვს: „''სუჯუნის წმიდაო გიორგი, შეიწყალე და გაუმარჯვე ბატონს გიორგის რომელმან მოვაჭე [დინე] ხატი შენი, ამინ''". # '''წმიდა გიორგის ხატი''' — (ზომები 28,5X 24 სანტიმეტრი) ნაჭედი, ქართულის ხელობის, დაზიანებული. წმიდა გიორგი ფეხზედ დგას. მარჯვენა ხელში უჭირავს შუბი, მარცხენა მახვილზე უძევს. მარცხენა მკლავზე მოგდებული აქვს თასმით ფარი. მახვილის ტარის თავი ფრინველის თავის გამოხატულებას წარმოადგენს. ხატი შემკობილია ყვავილების მსგავსი ჩუქურთმებით. ზემოთ უწერია ასომთავრულით: "''წ~ი გ~ი''". ზურგზე, ვერცხლის ფიცარზე მხედრული წარწერებია. # '''წმიდა გიორგის დიდი ხატი''' — ვერცხლის, ნაჭედი, ქართულის ხელობის. ზემოთ უზის ერთი თვალი. წმიდა გიორგი ცხენით არის წარმოდგენილი, შუბით გმირავს ვეშაპს. წარწერა ხუცური „წ~ გ~ი". აშიებზე ბალახის მსგავსი გრეხილებია, ლამაზი, გრეხილებში ანგელოზები ჩანან, ქვემოთ აშია და ნაწილი მარჯვენა აშიისა დაზიანებულია, სრულად არ არის დაცული. აგრეთვე მხედრული წარწერაა ქვემოთ აშიაზე: "''ქ. ღ თ დადადიანის ძე ბატონი ჭყონდიდელ მ(იტროპო)ლიტი გრიგოლის ბრძანებით შევამკეთ ხ(ატი ესე მე) ხოშტარია თევდორემა ვინც წაიკი(თხოთ) (შენდობა ბრძანეთ)''". ხატს ძეწკვი აქვს. # '''წმიდა გიორგის ხატი''' — (ზომები 29X23,5 სანტიმეტრი). წმიდა გიორგი ზის თეთრ ცხენზე და გმირავს ვეშაპს, თავზე ანგელოზი გვირგვინს ადგამს. წინ მეფის ასული დგას და უცქერის. ზემოთ ტაძარი მოჩანს. აშია ხატისა ვერცხლისაა, მოჭედილი, ბაბილოვანი ჩუქურთმებით შემკობილი. ხატს ასომთავრულად აწერია: "''წ~ი გ~ი''“. # '''სანაწილე ოქროსი ჯვარის სახით''', 10X10 სანტიმეტრი, შემკობილი ძვირფასი ქვებით. სანაწილეში დევს ოქროს პატარა, ძალიან ლამაზი ჯვარი, ოქროს მავთულებისაგან შემდგარი, მარგალიტებით შემკობილი. # '''ვერცხლის [[ბარძიმი]]''' — ქვემოთ მხედრული წარწერა აქვს XIX საუკუნის ხელით. # '''ვერცხლის [[ფეშხუმი]]''', ოქროთ დაფერილი, ისეთივე წარწერით როგორც მოიპოვება ზემოთ მოხსენიებულ ბარძიმზე. # ჯვარი უბრალო, ვერცხლისა, რუსული ხელობის, მხედრული წარწერით. # '''ფარჩის [[დაფარნა]]''' — აბრეშუმის ძაფით ნაკერი, რომელზედაც გამოხატულია იესო ქრისტე და ქერუბიმები. შემკობილია წვრილი მარგალიტებით. ირგვლივ ძნელად გასარჩევი გრეხილიანი ასომთავრულით ამოქარგულია უქარაგმოდ: "''ქ. დაფარნა ცანი შვენიერებამან მისმან. ხოლო სიწმინდითა მისითა აღივსო ყოველი ქვეყანა''". # [[პერექელი]] — ასეთივე ხელობის , შუაში იესო ქრისტეს სურათით და ფრთებზე ქერუბიმ-სერაფიმებით. # '''მეტაფრასი ხუცური''', ორ სვეტად გადაწერილი # წმიდისა გიორგის რკინის [[ოროლი|ოროლები]] ერთი დიდი და ერთი მცირე # [[ბუკი]] სპილენძისა. # იესო ქრისტეს თავი შესრულებული თაბაშირში, 24X19 სანტიმეტრი, ახალი ევროპული ხელობის. == დღეობა და ხალხური რიტუალები == სუჯუნის წმ. გიორგის ხატის დღეობა (ხატობა) იმართებოდა 23 აპრილს (ახ. სტილით 6 მაისი), სადაც მლოცველი ღამეს ათევდნენ, კლავდნენ საკლავს , მუხლის მოყრით ეკლესიას გარშემო უვლიდნენ და სხვა. სუჯუნის წმ. გიორგი ითვლებოდა სულით ავადმყოფების მკურნალად. ისინი ხატობა დღეს იქ მიჰყავდათ და ალოცებდნენ. სუჯუნაში იცოდნენ ხატზე გადაცემაც. მაწყევარი დადგებოდა სუჯუნის წმ. გიორგის ხატის წინ, სანთლებს აანთებდა და შესთხოვდა მას გამოეჩინა ძალა და გაენადგურებინა მტერი და მავნებელი. == იხილეთ აგრეთვე == * [[სუჯუნა]] == ლიტერატურა == {{ქსე|9|617}} * ბერიძე ვ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული საეკლესიო ხუროთმოძღვრება. -თბ., 1994.- გვ. 204-2ო5. - სოფ.სუჯუნის წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიის ხუროთმოძღვრების, ფასადთა გაფორმების შესახებ. * ''ელიავა გ.,'' ისტორიული ძეგლები და ადგილები: სუჯუნა// აბაშისა და ტეხურის ხეობების ისტორიული ღირსშესანიშნაობანი.-თბ., 1971. - გვ. 13-14. * დეკანოზი კონსტანტინე კაჭარავა სუჯუნის წმ. გიორგის ეკლესიის ისტორია: ისტორიული ალმანახი.-თბ., 2009. - მონოგრაფია. ტექსტს დართული აქვს მდიდარი საილუსტრაციო მასალა. * ნოდია ლ., "სუჯუნა", - გამ. "უნივერსალი", თბილისი, 2010 წ *{{წიგნი|ავტორი= თაყაიშვილი ე.|ნაწილი=„არხეოლოგიური მოგზაურობიდან სამეგრელოში“|სათაური= ძველი საქართველო|პასუხისმგებელი = |ადგილი= ტფილისი|წელი= 1914|ტომი= III|გვერდები=22-31|ბმული=https://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/79529 |გამომცემლობა=ელექტრო მბეჭდავი სტამბა სპირიდონ ლოსაბერიძის}} == რესურსები ინტერნეტში == {{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|8195}} * [http://saunje.ge/index.php?id=496&lang=ka სუჯუნა // saunje.ge] * [http://saunje.ge/index.php?id=530&lang=ka სუჯუნა - ფოტოგალერეა // saunje.ge] [[კატეგორია:წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიები]] [[კატეგორია:აბაშის მუნიციპალიტეტის ტაძრები]] n9uzfmg0pwjymot04jt50ugozzor9gn 0 252732 4823901 4127591 2025-07-02T18:33:41Z Irmaguru 118553 4823901 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მწერალი}} '''კატარინა მასეტი''' ({{lang-sv|Katarina Mazetti}}) (დ. [[29 აპრილი]], [[1944]], [[სტოკჰოლმი]] — გ. [[30 მაისი]], [[2025]], [[ლუნდი]]) — [[შვედები|შვედი]] ჟურნალისტი და [[მწერალი]]. == ბიოგრაფია == კატარინა მასეტი დაიბადა [[სტოკჰოლმი|სტოკჰოლმში]], მაგრამ [[შვედეთი]]ს სამხრეთში, საზღვაო პორტ [[კარლსკრუნა]]ში გაიზარდა. ჟურნალისტიკაში ძალები ადგილობრივ გაზეთებში მოსინჯა. [[ლუნდის უნივერსიტეტი|ლუნდის უნივერსიტეტში]] ლიტერატურასა და [[ინგლისური ენა|ინგლისურ ენაში]] მაგისტრის ხარისხი მიიღო. ამის შემდეგ ერთხანს მასწავლებლად, რადიოპროდიუსერად და რეპორტიორად მუშაობდა. ოცი წლის განმავლობაში მეუღლესა და ოთხ შვილთან ერთად ქვეყნის ჩრდილოეთში, პატარა ფერმაში ცხოვრობდა. შემდეგ [[ლუნდი|ლუნდში]] გადავიდა. წლების მანძილზე კატარინა განუსაზღვრელი ასაკობრივი კატეგორიისთვის ქმნიდა წიგნებს, წერდა ლიტერატურულ მიმოხილვებს, ლექსებს, სკეტჩებს, უძღვებოდა გაზეთში საკუთარ სვეტსა და რადიოგადაცემას. კატარინამ პირველი საბავშვო სურათებიანი წიგნი ჰეგზამეტრით დაწერა. პირველი რომანი კი, Grabben i Graven Bredvid („[[ტიპი მეზობელი საფლავიდან]]“), 1999 წელს გამოსცა, რომელიც სულ მალე 22 ენაზე ითარგმნა. ნაწარმოები მისსავე, როგორც ფერმერის ცოლის, გამოცდილებას ემყარება. რომანს დიდი წარმატება ხვდა წილად და მარტო შვედურად 450000 ეგზემპლარი გაიყიდა. 2002 წელს რომანის ეკრანიზაცია შედგა, რომელსაც მილიონზე მეტმა შვედმა უყურა. == ნაწარმოებები == * ''Grabben i Graven Bredvid'' — „[[ტიპი მეზობელი საფლავიდან]]“. ქართ. თარგმანი, 2013. * ''Tarzans tårar'' — „ნუ ტირი, ტარზან!“ * ''Familjegraven'' — „ოჯახის საფლავი“. * ''Det är slut mellan gud och mig'' — „უფალსა და ჩემ შორის ყველაფერი მორჩა“. == რესურსები ინტერნეტში == {{imdb|id=0298351|name=კატარინა მასეტი}} * [http://www.katarinamazetti.com/inenglish001.html Mazetti-Posten] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130916112937/http://katarinamazetti.com/inenglish001.html |date=2013-09-16 }}, katarinamazetti.com ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:მასეტი, კატარინა}} [[კატეგორია:დაბადებული 29 აპრილი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1944]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 30 მაისი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2025]] [[კატეგორია:შვედი ჟურნალისტები]] [[კატეგორია:შვედი მწერლები]] qbntk9ewl03pd64el2kqh8tpw3umw9o 0 253011 4824183 2575728 2025-07-03T11:22:14Z Otogi 27089 4824183 wikitext text/x-wiki '''ტრაპერი''' ({{lang-en| traper}}) — [[ჩრდილოეთი ამერიკა|ჩრდილოეთ ამერიკაში]] ბეწვიან ნადირზე მონადირე; ტრაპერები უპირატესად ხაფანგებით ნადირობენ. == ისტორია == ევროპელების მიერ ჩრდილოეთი ამერიკის ათვისებიდან მეცხრამეტე საუკუნის შუა ხანებამდე ბეწვიან ნადირზე [[ნადირობა]] განსაკუთრებულად იყო განვითარებული, რადგან ძვირფასი ბეწვი ვაჭრობასა და ექსპორტში ძირითად მასალას წარმოადგენდა. მართალია, ბეწვეულის მოპოვება პროფესიად მიიჩნევა, ტრაპერთათვის ნადირობა შემოსავლის ერთადერთი წყარო არ ყოფილა. ეს განპირობებული იყო შინაური ცხოველების კონკურენციითა და ძვირფასი ბეწვის მქონე ნადირის იშვიათობით. ნადირის არაერთი სახეობა ლამის ბოლომდე განადგურდა, ამიტომაც ჩვენს დროში ბევრ ჯიშზე ნადირობა სასტიკად აკრძალულია. ეს მეტწილად მტაცებელ მხეცებს ეხება, ძირითადად კი ჟღალ ფოცხვერს, რომლის პოპულაციაც იმდენად შემცირებულია, რომ ნადირის და ნადავლის ბუნებრივი თანაფარდობა ირღვევა. ცხოველთა დაცვის საზოგადოება მსგავსი ნადირობის წინააღმდეგ გამოდის, განსაკუთრებით კი ხაფანგებით ნადირობისა. == ლიტერატურა == * Dietmar Kuegler: ''In der Wildnis die Freiheit – Trapper, Mountain Men, Pelzhändler – Der amerikanische Pelzhandel.'' Verlag für Amerikanistik, Wyk 1989, ISBN 3-924696-33-0 [[კატეგორია:ნადირობა]] [[კატეგორია:ბეწვეულის რეწვა]] lxhha98ez4z9vp1042howhjmctcxchh 0 255520 4823727 4815265 2025-07-02T14:34:37Z Arkaitz1974 85446 4823727 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = ფირუზ კანთელაძე |სურათი = ფირუზ კანთელაძე.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = ფირუზ გრიგოლის ძე კანთელაძე<ref>{{სტატია |ავტორი = |სათაური = დაჯილდოება |ბმული = https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/212295/1/Lelo_1979_N174.pdf |გამოცემა = [[ლელო (გაზეთი)|„ლელო“]] |წელი = 11 სექტემბერი, 1979 |ნომერი = 174 (6485) |გვერდები = 1 }}</ref> |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი |1949|1|4}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]],<br/>[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]],<br/>[[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრ კავშირი]] |გარდაცვალების თარიღი = [[10 ნოემბერი]], [[2019]]<br/>(70 წლის) |გარდაცვალების ადგილი = [[თბილისი]],<br/>[[საქართველო]] |სიმაღლე = 194 [[სანტიმეტრი|სმ]] |პოზიცია = [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]] |წელი1 = 1967–1979 |კლუბი1 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბ.]] |ახალგაზრდული წელი1 = |ახალგაზრდული კლუბი1 = |მატჩი1 = 194 |გოლი1 = 0 |მედლის თარგები = }} '''ფირუზ კანთელაძე''' (დ. [[4 იანვარი]], [[1949]], [[თბილისი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]] — გ. [[10 ნოემბერი]], [[2019]], [[თბილისი]], [[საქართველო]]) — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] [[ფეხბურთელი]], [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]]. 1967–1979 წლებში იცავდა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] ღირსებას. [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის]] ჩემპიონი (1978), ვიცე-ჩემპიონი (1977) და ორგზის ბრინჯაოს პრიზიორი (1969, 1976), [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასის]] ორგზის (1976, 1979) მფლობელი. საბჭოთა კავშირის სპორტის ოსტატი (1967).<ref>[http://msy.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=1797 კარიერა ფრაზებში: ფირუზ კანთელაძე]</ref> ორჯერ იყო დასახელებული საბჭოთა კავშირის წლის 33 საუკეთესო ფეხბურთელის სიაში.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/685003 საბჭოთა კავშირის წლის 33 საუკეთესო ფეხბურთელის სია]</ref><ref>[http://ru.unionpedia.org/Список_33_лучших_футболистов_сезона_в_СССР Список 33 лучших футболистов сезона в СССР]</ref> == ბიოგრაფია== ფეხბურთის თამაშს იწყებს საფეხბურთო სკოლა [[ნორჩი დინამოელი (საფეხბურთო კლუბი)|„ნორჩ დინამოელში“]], ცნობილი სპეციალისტების — [[გრიგოლ გაგუა]]ს, ვიქტორ ბერეჟნოისა და ომარ უშვერიძის ხელმძღვანელობით. რამდენიმე წელიწადში [[ვლადიმერ ელოშვილი]]ს<ref group="კომ.">„ვლადიმერ ელოშვილი თბილისის „დინამოს“ ერთ-ერთი გამორჩეული ვეტერანი ფეხბურთელი იყო, რომელიც 1949–1959 წლებში, 10 სეზონის მანძილზე იცავდა „დინამოს“ ღირსებას. დიდ ფეხბურთთან გამოთხოვების შემდეგ, ჭაბუკების აღზრდას მოჰკიდა ხელი და ამ კუთხითაც გაითქვა სახელი. უამრავი ფეხბურთელი აღზარდა: ჩივაძე, გუცაევი, კანთელაძე, გოგია, კოპალეიშვილი და მრავალი სხვა. 1967 წელს სსრკ-ს ჭაბუკთა ნაკრები ევროპის ჩემპიონი გახდა. იმ ნაკრებში ვლადიმერ ელოშვილი მთავარი მწვრთნელის ასისტენტი იყო. მან, იმ პერიოდისთვის ყველაზე მაღალი წოდება მიიღო — გახდა საბჭოთა კავშირის დამსახურებული მწვრთნელი.“ იხ. [http://www.worldsport.ge/ge/page/gaxseneba-vladimer-eloshvili?ShowAllAdvSpaces გახსენება — ვლადიმერ ელოშვილი].</ref> მიწვევით ახალგაზრდობის საფეხბურთო სკოლაში<ref group="კომ.">ახალგაზრდობის საფეხბურთო სკოლა ({{lang-ru|ФШМ – Футбольная школа молодежи}}).</ref> გადადის, სადაც გუნდთან ერთად ჭაბუკებს შორის საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატში იმარჯვებს.<ref group="კომ.">Чемпионат СССР среди юношеских команд СДЮШОР 14-17 лет: 1937 - Спартак М; 1938 - Молот Тб; 1945 - Москва; 1946-47 - Литовская ССР; 1948 - Москва; 1950-51 - Грузинская ССР; 1952 - Украинская ССР; 1953 - Грузинская ССР; 1954 - Москва; 1956 - Украинская ССР; 1957 - Динамо Тб; 1958-59 - Спратак М; 1960-61 - Динамо К; 1962-63 - Спартак М; 1964- Динамо М; 1965 - Динамо К; 1966 - ФШМ Тб; 1967 - Спартак М; 1968 - Шахтер Дн; 1969 - Динамо Тб; 1971 - Динамо К; 1972 - ФШМ Тб; 1973 - ДЮСШ Тб; 1974 - Динамо Батуми; 1975 - ЦСКА; 1976 - команда ГОРОНО Киев; 1977 - ДЮСШ Клайпеда; 1978 - Зенит; 1979 - "Машиностроитель" Артемовск; 1980 - Юность Р/Д; 1981 - Арарат; 1982-83 - ЭШВСМ Москва; 1984 - РСДЮШОР Ереван; 1985 - ЭШВСМ Москва; 1986 - Динамо М; 1987 - Нефтчи; 1988 - Школа №35 Тбилиси. იხ. [http://apsheronsk.bozo.ru/Sport/USSR.html Футбольные соревнования для юношей в СССР]. იხ [https://archive.today/20190607132244/http://apsheronsk.bozo.ru/Sport/USSR.html დაარქივებული]</ref> 1966 წლის სექტემბერში [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] მაშინდელი მთავარი მწვრთნელის [[ალექსანდრე კოტრიკაძე|ალიოშა კოტრიკაძის]] ინიციატივით [[საქართველო|ქვეყნის]] უპირველესი საფეხბურთო კლუბის წევრი ხდება. იმ პერიოდში [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|გუნდის]] ძირითად შემადგენლობაში ირიცხებიან: [[ვლადიმერ ბარქაია]], [[ილია დათუნაშვილი]], [[შოთა იამანიძე]], [[სერგო კოტრიკაძე]], [[მიხეილ მესხი]], [[სლავა მეტრეველი]], [[გიორგი სიჭინავა]], [[ბორის სიჭინავა]], [[რამაზ ურუშაძე]], [[მურთაზ ხურცილავა]] — ფეხბურთელები, რომელთა კლასი და ავტორიტეტი, დღემდე, არა მხოლოდ [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საკავშირო]], არამედ [[ევროპა|ევროპული]] და [[მსოფლიო]] [[მასშტაბი]]თაა ცნობილი და აღიარებული. 1966 წელს [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] დუბლშემადგენლობის 8 შეხვედრაში იღებს მონაწილეობას. რაც შეეხება გუნდის ძირითად შემადგენლობას, მის რიგებში პირველად 1967 წლის 10 ოქტომბერს, [[დონეცკი|დონეცკში]], ადგილობრივი [[შახტარი დონეცკი (საფეხბურთო კლუბი)|„შახტიორის“]] წინააღმდეგ, [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1967|1967 წლის საკავშირო ჩემპიონატის]] 28-ე ტურის კალენდარულ მატჩში გამოდის მოედანზე. აღნიშნულ მატჩამდე, ჩატარებული 27 ტურის შემდეგ, [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისელები]] 33 ქულით [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1967|ჩემპიონატის]] მესამე ადგილს, ხოლო დონეცკელები 31 ქულით მეექვსე ადგილს იკავებენ. იმის გათვალისწინებით, რომ [[დინამო მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|მოსკოვისა]] და [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოელები“]], შესაბამისად — 43 და 38 ქულით პირველ-მეორე ადგილს ინაწილებენ და საგრძნობლად უსწრებენ დანარჩენ გუნდებს, აღნიშნული დაპირისპირების მონაწილეთათვის მთავარი მიზანი საპრიზო სამეულში მოხვედრაა. მათ შორის არსებული ორქულიანი სხვაობა კიდევ უფრო ამძაფრებს მატჩის მნიშვნელობას. ამდენად, მიმდინარე სატურნირო მდგომარეობიდან გამომდინარე, როგორც [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამოელთათვის]], ასევე, [[შახტარი დონეცკი (საფეხბურთო კლუბი)|დონეცკელთათვის]] საკმაოდ პრინციპულ, „შახტიორის“ ცენტრალურ სტადიონზე გამართულ ამ შეხვედრას 35 ათასი მაყურებელი ესწრება, რომელიც ტრადიციულად სამაგალითოდ გულშემატკივრობს საკუთარ გუნდს. ქომაგების ასეთი მხარდაჭერით გამხნევებული [[შახტარი დონეცკი (საფეხბურთო კლუბი)|„შახტიორი“]] თავიდანვე ცდილობს სათამაშო ინიციატივის აღებას და უკვე 22-ე წუთზე ახერხებს ანგარიშის გახსნას. მატჩის პირველი ნახევრის დამთავრებამდე სამიოდე წუთით ადრე, მათ მეორე ბურთიც გააქვთ თბილისელთა კარში და ქართველი ფეხბურთელები ორბურთიანი უარყოფითი სხვაობით გადიან გასახდელში. მეორე ტაიმის პირველ 15 წუთში ჯერ [[ბორის სიჭინავა]]ს (49’), ხოლო შემდეგ [[ვახტანგ რეხვიაშვილი|ვახტანგ რეხვიაშვილს]] (59’) გააქვთ საპასუხო გოლები და სტუმრებს მატჩის შემობრუნების იმედი ესახებათ. თუმცა, შეხვედრის 70-ე წუთზე დონეცკელები მაინც ახერხებენ მესამე ბურთის გატანას და ეს პრინციპული დაპირისპირება მასპინძელთა გამარჯვებით, ანგარიშით 3–2 მთავრდება.<ref>[http://www.fc-dynamo.ru/champ/prot.php?id=588100 "Шахтёр" (Донецк) 3–2 "Динамо" (Тбилиси)]</ref> [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1967|სეზონის]] დარჩენილი 8 ტურიდან, ამ ღირსახსოვარი მატჩის დებიუტანტი, ფირუზ კანთელაძე, კიდევ 5 შეხვედრაში გამოდის გუნდის ძირითადი შემადგენლობის მაისურით და ჯამში, თავის სადებიუტო სეზონში ექვსჯერ იცავს [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამოელთა]] ღირსებას.<ref>[http://www.dinamo-tbilisi.ru/sezon-za-sezonom/sezon-komandy-1967-god/ Сезон команды «Динамо» (Тбилиси) — 1967 год]</ref> ფირუზ კანთელაძისთვის 1967 წლის საფეხბურთო სეზონი დიდ ფეხბურთში მისი თორმეტწლიანი კარიერის პირველი, საეტაპო და ამდენად, განსაკუთრებული სეზონია. თუმცა, იმავე წელს მის საფეხბურთო ბიოგრაფიაში კიდევ ერთი, არანაკლებ მნიშვნელოვანი მოვლენა ხდება — [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამოელთა]] ახალბედა [[მცველი (ფეხბურთი)|მცველი]] საბჭოთა კავშირის იუნიორთა ნაკრების შემადგენლობაში ევროპის ჩემპიონის ტიტულს ისაკუთრებს. აღნიშნული ნაკრების ღირსებას (სადაც წარსულში ერთ-ერთ გამორჩეულ ქართველ ფეხბურთელს [[ვლადიმერ ელოშვილი|ვლადიმერ ელოშვილს]] მთავარი მწვრთნელის თანაშემწის პოსტი უკავია), კანთელაძის გარდა, კიდევ ორი ჩვენი [[ქართველები|თანამემამულე]] იცავს — [[ლევან ნოდია]] და რეზო ჭოხონელიძე.<ref group="კომ.">წლების შემდეგ რეზო ჭოხონელიძე საფეხბურთო აგენტის რანგში დიდ როლს ითამაშებს [[კახი კალაძე|კახი კალაძის]] [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოდან“]] [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|„მილანში“]] განხორციელებული ტრანსფერის საქმეში, სადაც ეს უკანასკნელი ყველა დროის ყველაზე ტიტულოვანი ქართველი ფეხბურთელის სახელით შევა ქართული ფეხბურთის ისტორიაში.</ref><ref group="კომ.">კიევის „დინამოს“ გენერალური დირექტორი, რეზო ჭოხონელიძე ის კაცია, რომელმაც რამდენიმე წლის წინათ, იტალიურ „მილანს“ სუპერტრანსფერები გაუხერხა. ცნობილი ამბავია — ჭოხონელიძე „როსონერის“ მთავარი სელექციონერი გახლდათ და განსაკუთრებით, აღმოსავლეთევროპელი ტალანტების მოძიებაზე მუშაობდა. სწორედ ასე მოხვდნენ მილანში ანდრეი შევჩენკო და კახა კალაძე. იხ. [http://www.worldsport.ge/ge/page/rezo-choxonelidzem-qartuli-fexburti-baskurs-sheadara რეზო ჭოხონელიძემ ქართული ფეხბურთი ბასკურს შეადარა]</ref> 1968 წლიდან მისი ჩართულობა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამოელთა]] ძირითად შემადგენლობაში მიმდინარე სავარჯიშო-სამწვრთნელო პროცესში კიდევ უფრო ინტენსიურ ხასიათს იღებს. [[ალექსანდრე კოტრიკაძე|ალიოშა კოტრიკაძის]] შემდეგ, [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|„დინამოს“]], ამჯერად, [[ფეხბურთი]]ს ცნობილი [[რუსები|რუსი]] სპეციალისტი, [[დინამო კიევი (საფეხბურთო კლუბი)|კიევის „დინამოს“]], [[ცსკა მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|მოსკოვის „ცსკა“-სა]] და [[დინამო მოსკოვი (საფეხბურთო კლუბი)|მოსკოვის „დინამოს“]] ყოფილი მწვრთნელი — [[ვიაჩესლავ სოლოვიოვი]] უდგას სათავეში, რომელიც ახალწვეული ფეხბურთელების მიმართ განსაკუთრებული ყურადღებით, სათანადო მიდგომითა და გულისხმიერებით გამოირჩევა. ამის ერთ-ერთ უმთავრეს საფუძველს წარმოადგენს, გამოუცდელი, ახალბედა მოთამაშეების სპეციფიკური ფსიქოლოგიური მდგომარეობის ცოდნა და ანგარიშის გაწევა იმ მოცემულობისთვის, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია მათი განვითარების საქმეში, როგორც პროფესიონალური, ასევე, პიროვნული ასპექტებიდან გამომდინარე — უფროს, გამოცდილ და ავტორიტეტულ თანაგუნდელთა შორის თამაში, არა მხოლოდ საფეხბურთო ოსტატობის ამაღლების, არამედ, პირველ რიგში, გარკვეული კომპლექსების დაძლევისა და საჭირო სპორტული სითამამის გამომუშავების თვალსაზრისით. მით უმეტეს, რომ [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|„დინამოში“]] თითოეულ პოზიციაზე ყოველთვის მძაფრი კონკურენციაა. მაგალითისთვის, კანთელაძის გარდა, გუნდში იმ პერიოდისთვის ხუთი ცენტრალური მცველია: [[ზორბეგ ებრალიძე]], [[ვახტანგ რეხვიაშვილი]], მალხაზ შერგელაშვილი, [[ვახტანგ ჭელიძე (ფეხბურთელი)|ვახტანგ ჭელიძე]] და [[მურთაზ ხურცილავა]]. ის ფაქტი, რომ ასეთი კონკურენციის მიუხედავად, 19 წლის ასაკში, ფირუზ კანთელაძე გუნდის ძირითად შემადგენლობაში [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1968|1968 წლის საკავშირო ჩემპიონატის]] 17 შეხვედრას ატარებს, აჩვენებს, როგორც მწვრთნელის მხრიდან მის მიმართ გამოვლენილ ნდობას, ასევე, იმას, რომ თანაგუნდელები მას, როგორც სრულფასოვან და თანასწორ პარტნიორს, ისე აღიქვამენ. 1973 წელს [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] შემადგენლობაში საერთაშორისო ამხანაგური საფეხბურთო ტურნირის ე. წ. „კარაველას თასის“ — ტროფეო კოლომბინოს ({{lang-es|Trofeo Colombino de fútbol}}) გამარჯვებული ხდება, სადაც ტურნირის ფინალში [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის დინამოელები]] [[ბენფიკა (საფეხბურთო კლუბი)|ლისაბონის „ბენფიკას“]] ანგარიშით 3–1 ამარცხებენ.<ref>{{cite web|url=https://fcdinamo.ge/ge/news?n=1922|title=კარაველას თასი |work=fcdinamo.ge }}</ref><ref>{{cite web|url=http://es.wikipedia.org/wiki/Trofeo_Colombino_de_f%C3%BAtbol|title=Trofeo Colombino de fútbol}}</ref><ref>{{cite web|url=http://fc-dynamo.ru/other/prot.php?id=19730819000|title=Динамо (Тбилиси) 3–1 Бенфика (Лиссабон) |work=fc-dynamo.ru }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dinamo-tbilisi.ru/statistika/mezhdunarodnye-matchi/mezhdunarodnye-tovarishheskie-matchi-1970-e-gody/turnir-v-uelve-v-1973-godu/|title=IX Trofeo Colombino de fútbol|work=dinamo-tbilisi.ru|accessdate=2021-02-15|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200118235221/http://www.dinamo-tbilisi.ru/statistika/mezhdunarodnye-matchi/mezhdunarodnye-tovarishheskie-matchi-1970-e-gody/turnir-v-uelve-v-1973-godu/|archivedate=2020-01-18}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nplg.gov.ge/opentext/index.php?y=2013&art=6986|title=„კარაველას“ რაინდები|work=„საქართველოს რესპუბლიკა“}}</ref> 1979–1980 წლების საფეხბურთო სეზონში თამაშობდა და კარიერა დაასრულა [[სამტრედია (საფეხბურთო კლუბი)|სამტრედიის „ლოკომოტივში“]].<ref>{{Cite web | title = კარიერა ფრაზებში: ფირუზ კანთელაძე | url = http://msy.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=1797}}</ref> ფირუზ კანთელაძემ [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] შემადგენლობაში უმაღლესი ლიგის [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საკავშირო ჩემპიონატების]] 194 მატჩი ჩაატარა, ხოლო ევროპული საერთაშორისო საფეხბურთო ტურნირების ფარგლებში [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|„დინამოს“]] ღირსება 18 შეხვედრაში დაიცვა და ერთი ბურთი გაიტანა, აქედან სამი შეხვედრა — [[უეფა-ს თასების მფლობელთა თასი|თასების მფლობელთა თასის]], ხოლო 15 — [[უეფა-ს ევროპა ლიგა|უეფა-ს თასის]] გათამაშებაში. აღსანიშნავია, რომ მან ერთის გარდა, ყველა ეს შეხვედრა შეუცვლელად ითამაშა. ფირუზ კანთელაძე 2019 წლის 10 ნოემბერს, თბილისში, 70 წლის ასაკში გარდაიცვალა.<ref>{{Cite web |url=https://www.newposts.ge/?l=G&id=218167 |title=გარდაიცვალა ცნობილი ქართველი ფეხბურთელი ფირუზ კანთელაძე |accessdate=2022-05-24 |archiveurl=https://archive.today/20200106175405/https://www.newposts.ge/?l=G&id=218167 |archivedate=2020-01-06 }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://sporter.ge/16468/|title=თბილისის „დინამოს“ ყოფილი ფეხბურთელი ფირუზ კანთელაძე გარდაიცვალა|accessdate=2022-05-24|archiveurl=https://archive.today/20200106175930/https://sporter.ge/16468/|archivedate=2020-01-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.crystalsport.ge/news/19586|title=ვეტერანი ფეხბურთელი ფირუზ კანთელაძე გარდაიცვალა|accessdate=2022-05-24|archiveurl=https://archive.today/20200106173918/https://www.crystalsport.ge/news/19586|archivedate=2020-01-06}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://leadersport.ge/ge/news/details/9267|title=გარდაიცვალა თბილისის „დინამოს“ ყოფილი მცველი ფირუზ კანთელაძე|accessdate=2022-05-24|archiveurl=https://archive.today/20200106172345/https://leadersport.ge/ge/news/details/9267|archivedate=2020-01-06}}</ref><ref>[https://archive.today/20191112215809/https://prosports.kz/news/423824 Скончался известный футболист Пируз Кантеладзе]</ref> == მიღწევები == [[ფაილი:Newspaper Lelo № 11 (6322). 1979, January 16.jpg|thumb|right|200პქ|<center>გაზ. „ლელო“, 16 იანვარი, 1979</center>]] ; {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] ; [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი]] * ჩემპიონი: [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1978|1978]] * ვიცე-ჩემპიონი: [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1977|1977]] * ბრინჯაოს პრიზიორი: [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1969|1969]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1976 (შემოდგომა)|1976 (შ.)]] ; [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასი]] * თასის მფლობელი: [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი 1976|1976]], 1979 * ფინალისტი: 1970<ref>Dinamo Moskva 2–1 Dinamo Tbilisi / [http://www.rsssf.com/tabless/su70.html#70c Soviet Union Cup 1970]</ref><ref>[http://fc-dynamo.ru/cup/prot.php?id=345100 „დინამო“ მოსკოვი 2–1 „დინამო“ თბილისი]</ref> ==== საერთაშორისო ტურნირები ==== ; {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] * კარაველას თასი: 1973<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/19877 თბილისის „დინამო“ კარაველას თასს დაეუფლა]</ref> === სანაკრებო === ; {{დროშანიშანი|საბჭოთა კავშირი}} სსრ კავშირის იუნიორთა ნაკრები * ევროპის ჩემპიონი: 1967<ref>[https://archive.today/20191009205629/http://forumimage.ru/uploads/20170222/148772988999553261.jpg Сб. СССР Победители 20-го юн. чемп. Европы 1967 года]</ref> === ინდივიდუალური === ; {{Tooltip|33 საუკეთესო|საბჭოთა კავშირის წლის 33 საუკეთესო ფეხბურთელის სიაში დასახელებულია შემდეგ ნომრად:}} * №3: 1977, 1978 == ბიბლიოგრაფია == {{Refbegin}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—67 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. ჟურნ. კავშ.,{{Tooltip|სჟფ|სპორტ. ჟურნალისტთა ფედერაცია}}|year=1967|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195308/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+:+1967+%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი 1968|publisher=საქ. ჟურნ. კავშ., სპორტ. ჟურნ. ფედერაცია|year=1968|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195501/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+1968}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—71 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1971|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195128/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+:+%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98+&qs%5B1%5D%5Bb%5D=and&qs%5B2%5D%5Bf%5D=212&qs%5B2%5D%5Bq%5D=&qs%5B2%5D%5Bb%5D=and&qs%5B3%5D%5Bf%5D=213&qs%5B3%5D%5Bq%5D=1971&qs%5B3%5D%5Bb%5D=and&qs%5B4%5D%5Bf%5D=606&qs%5B4%5D%5Bq%5D=&pft=biblio&rnum=10&kbd=en&submit_btn=%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—72 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1972|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195551/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+:+%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98+1972}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—73 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1973|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195356/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+:+%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98+&qs%5B1%5D%5Bb%5D=and&qs%5B2%5D%5Bf%5D=212&qs%5B2%5D%5Bq%5D=&qs%5B2%5D%5Bb%5D=and&qs%5B3%5D%5Bf%5D=213&qs%5B3%5D%5Bq%5D=1973&qs%5B3%5D%5Bb%5D=and&qs%5B4%5D%5Bf%5D=606&qs%5B4%5D%5Bq%5D=&pft=biblio&rnum=10&kbd=en&submit_btn=%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—74 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1974|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195846/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-1974}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—75 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1975|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195930/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-1975}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—76 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1976|location=თბ.|url=https://archive.today/20191216140513/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+:+%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98+1976}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—77 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1977|location=თბ.|url=https://archive.today/20191216140658/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+:+%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98+1977}} * {{Cite book|last1=აკოფოვი|first1=გ.|last2=კაკაბაძე|first2=მ.|title=ფეხბურთი—78 : ცნობარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1978|location=თბ.|url=}} * {{Cite book|last1=აკოფოვი|first1=გ.|last2=კაკაბაძე|first2=მ.|title=ფეხბურთი—79 : ცნობარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1979|location=თბ.|url=https://archive.today/20191216140910/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-79}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გარუნ|title={{Tooltip|ასე ნანატრი გამარჯვება|ასე ნანატრი გამარჯვება : თბილისის „დინამო“ — საბჭოთა კავშირის თასის მფლობელია}}|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1976|location=თბილისი|url=https://archive.today/20191216153934/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%94+%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98+%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%AF%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გარუნ|last2=კაკაბაძე|first2=მიხეილ|title={{Tooltip|მეორედ — ოლიმპზე|მეორედ — ოლიმპზე : თბილისის „დინამო“ — სსრ კავშირის 1978 წლის ჩემპიონი}}|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1979|location=თბ.|url=https://archive.today/20191216154108/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%93+%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%96%E1%83%94}} * {{Cite book|last=ბერიშვილი|first=ელგუჯა|title=ქართული სპორტის ოქროს წიგნი|publisher=პალიტრა L|year=2013|location=თბ.|url=https://archive.today/20191216133630/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A1+%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98}} * {{Cite book|last=გორელოვი|first=იან|title=„დინამო“—78 (ფოტოალბომი)|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1979|location=თბ.|url=https://archive.today/20191216154341/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D-78}} * {{Cite book|last=თედორაძე|first=ზურაბ|title=თბილისის „დინამო“ ციფრებში, 1936–1989|publisher=სტამბა–96|year=1999|location=თბ.|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00000001/}} * {{Cite book|last=თედორაძე|first=ზ.|title=თბ. „დინამო“ : ციფრები, ფაქტები, კომენტარები, 1936–1989|publisher=|year=2002|location=თბ.|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00000001/}} * {{Cite book|last=მოსაშვილი|first=მინდია|title=თბ. „დინამო“ 1978 წლის სსრკ ჩემპიონი|publisher=ხელოვნება|year=1979|location=თბ.|url=https://archive.today/20191216155307/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=simple&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D+1978+%E1%83%AC%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%A1%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%99+%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98}} * {{Cite book|last=Алимов|first=И.|title={{Tooltip|Советские клубы в европейских кубках|Советские клубы в розыгрышах европейских кубковых турнирах 1965-1990 гг.}}|publisher={{Tooltip|ЦК КП|ЦК КП Таджикистана}}|year=1991|location=Душанбе|url=http://www.studmed.ru/alimov-i-sovetskie-kluby-v-rozygryshah-evropeyskih-kubkovyh-turnirah-1965-1990-gg_49be00a23cc.html}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190806055407/https://www.studmed.ru/alimov-i-sovetskie-kluby-v-rozygryshah-evropeyskih-kubkovyh-turnirah-1965-1990-gg_49be00a23cc.html |date=2019-08-06 }} * {{Cite book|last=Лукосяк|first=Ю.П.|title={{Tooltip|Советские клубы в европейских кубках|Советские клубы в европейских кубках. 1965-1991 гг.}}|publisher=Тайм-Аут|year=1991|location={{Tooltip|Спб.|Санкт-Петербург}}|url=http://www.klisf.net/img/book/skvek.pdf}} {{Refend}} ==პერიოდიკა== {{Refbegin}} * {{სტატია |ავტორი = |სათაური = გზა ოქროს მედლებისკენ |ბმული = http://www.dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/195537/1/Lelo_1978_N222.pdf |ენა = |გამოცემა = [[ლელო (გაზეთი)|„ლელო“]] |სახეობა = |წელი = 14 ნოემბერი, 1978 |ტომი = |ნომერი = 222 (6277) |გვერდები = 2–3 |doi = |issn = }} * {{სტატია |ავტორი = [[ტაგუ მებურიშვილი|მებურიშვილი, ტაგუ]] |სათაური = „გაისმის მთად და ბარად მათი დიდების ექო“... |ბმული = http://www.dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/195534/1/Lelo_1978_N220.pdf |ენა = |გამოცემა = [[ლელო (გაზეთი)|„ლელო“]] |სახეობა = |წელი = 11 ნოემბერი, 1978 |ტომი = |ნომერი = 220 (6275) |გვერდები = 2–3 |doi = |issn = }} * {{სტატია |ავტორი = |სათაური = 33 საუკეთესო |ბმული = https://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/210753/1/Lelo_1979_N11.pdf |ენა = |გამოცემა = [[ლელო (გაზეთი)|„ლელო“]] |სახეობა = |წელი = 16 იანვარი, 1979 |ტომი = |ნომერი = 11 (6322) |გვერდები = 4 |doi = |issn = }} * {{სტატია |ავტორი = დოლიძე, ბეჟან |სათაური = „კარაველას“ რაინდები |ბმული = http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/21593/1/SakartvelosRespublika_2013_N160.pdf |ენა = |გამოცემა = [[საქართველოს რესპუბლიკა (გაზეთი)|„საქართველოს რესპუბლიკა“]] |სახეობა = |წელი = 22 აგვისტო, 2013 |ტომი = |ნომერი = 160 (7287) |გვერდები = 10 |doi = |issn = }} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == {{Refbegin}} * [http://msy.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=1797 საქართველოს სპორტისა და ახალგაზრდობის საქმეთა სამინისტრო] * [https://archive.today/20200709113921/https://fcdinamo.ge/ge/news?n=103180 ფირუზ კანთელაძე — 71] — თბილისის „დინამოს“ ოფიციალური საიტი {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender|<center>'''თემატური საიტები'''</center> || style="background: white;"|[http://sport.gov.ge/index.php?pg=sportsman&sid=1046 ქართული სპორტი] · [http://www.dinamo-tbilisi.ru/personalii/igroki/kanteladze-piruz-grigorevich/ dinamo-tbilisi.ru] · [http://footballfacts.ru/players/106395 FootballFacts.ru] · [https://www.transfermarkt.com/piruz-kanteladze/profil/spieler/148950 Transfermarkt] · [http://www.klisf.net/gamer347.htm КЛИСФ] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ლექსიკონები და ენციკლოპედიები'''</center> || style="background: white;"|[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=99428 უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00014819/ საქართველოს ბიოგრაფიული ლექსიკონი] · [http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/931/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ფოტოარქივი'''</center> || style="background: white;"|[http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&query=ფირუზ+კანთელაძე ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''ვიდეო'''</center> || style="background: white;"|[https://www.youtube.com/watch?v=Xtzd_0E98Ko ინტერვიუ ვეტერანთან: ფირუზ კანთელაძე] |} {| style="color: black;" |- | style="width: 250px; background-color:Lavender |<center>'''მედია'''</center> || style="background: white;"|[http://lelo.ge/article/ლეგენდების-კვალდაკვალ-ფირუზ-კანთელაძე-15293/ „ლელო“] · [http://lelo.ge/article/ლეგენდარული-ფირუზ-კანთელაძის-ანდერძი-ფოტო-რომელიც-ქვეყნდება-პირველად-25334/ „ლელო“] |} {{Refend}} ==კომენტარები== {{Reflist|group=კომ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:კანთელაძე, ფირუზ}} [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:დაბადებული 4 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1949]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 ნოემბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2019]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ნორჩი დინამოელის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ერთი კლუბის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის სპორტის ოსტატები]] jrx9ehc85qntbekrto40m120nl9n4ug 0 262271 4823930 2625183 2025-07-02T19:14:38Z Redaktor GLAM 165322 Higher resolution version of image 4823930 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ყოფილი ქვეყანა |სახელი =საქსონიის საჰერცოგო |მშობლიური სახელი ={{lang-de|Herzogtum Sachsen}} |სტატუსი =საჰერცოგო |ჰიმნი = |დროშა = |დროშის აღწერა = |გერბი =Coat of arms of Lower Saxony.svg |გერბის აღწერა = |რუკა =Duchy of Saxony (134037775).jpg |აღწერა =აღმოსავლეთ ფრანკთა სამეფო |p1 = |flag_p1 = |p2 = |flag_p2 = |p3 = |flag_p3 = |p4 = |flag_p4 = |შექმნილია =[[IX საუკუნე]] |ლიკვიდერებულია =[[1180]] |s1 =საქსენ-ვიტენბერგის საჰერცოგო |flag_s1 =Armoiries Saxe.svg |s2 =საქსენ-ლაუნბურგის საჰერცოგო |flag_s2 =COA family de Sachsen-Lauenburg.svg |s3 =ბრაუნშვაიგ-ლუნებურგის საჰერცოგო |flag_s3 =Coat of Arms of Brunswick-Lüneburg.svg |s4 =მიუნსტერის საეპისკოპოსო |flag_s4 =Wappen Werne.svg |დევიზი = |დედაქალაქი = |ქალაქები = |ენა =[[ქვემოგერმანული ენა]] |რელიგია =[[ქრისტიანობა]] |ვალუტა = |დამატებითი პარამეტრი = |პარამეტრის შიგთავსი = |ფართობი = |მოსახლეობა = |მართველობის ფორმა = |დინასტია =[[ლუდოლფინგები]], [[ბილუნგები]], [[სუპლინბურგები]], [[ასკანიები]], [[ველფები]] |მმართველის ტიტული = |მმართველი1 = |მმართველი1 წელი = |მმართველის ტიტული2 = <!--გამოიყენება მმართველის ტიტულის შეცვლის შემთხვევაში--> |მმართველი2 = |მმართველი2 წელი = |მმართველის ტიტული3 = |მმართველი3 = |მმართველი3 წელი = |მმართველის ტიტული4 = |მმართველი4 = |მმართველი4 წელი = |მმართველის ტიტული5 = |მმართველი5 = |მმართველი5 წელი = |მმართველის ტიტული6 = |მმართველი6 = |მმართველი6 წელი = |დამატებითი პარამეტრი1 = |პარამეტრის შიგთავსი1 = |ეტაპი1 = |თარიღი1 = |წელი1 = |ეტაპი2 = |თარიღი2 = |წელი2 = |ეტაპი3 = |თარიღი3 = |წელი3 = |ეტაპი4 = |თარიღი4 = |წელი4 = |ეტაპი5 = |თარიღი5 = |წელი5 = |ეტაპი6 = |თარიღი6 = |წელი6 = |დამატებითი პარამეტრი2 = |პარამეტრის შიგთავსი2 = |წინა = |წინამორბედი1 = |წინამორბედი2 = |წინამორბედი3 = |წინამორბედი4 = |წინამორბედი5 = |წინამორბედი6 = |წინამორბედი7 = |შემდეგი = |მემკვიდრე1 = |მემკვიდრე2 = |მემკვიდრე3 = |მემკვიდრე4 = |მემკვიდრე5 = |მემკვიდრე6 = |მემკვიდრე7 = |სქოლიო = }} '''საქსონიის საჰერცოგო''' ({{lang-de|Herzogtum Sachsen}}) — სახელწოდება ტერიტორიულ-სახელმწიფოებრივი წარმონაქმნებისა, რომლებიც შედიოდა [[საღვთო რომის იმპერია|საღვთო რომის იმპერიის]] შემადგენლობაში: 1. [[1180]] წლამდე — ტომობრივი საჰერცოგო ({{lang-de|Stammesherzogtum Sachsen}}) მდინარეების [[რაინი]]სა და [[ელბა (მდინარე)|ელბის]] ქვედა დინებებს შორის (დაახლოებით იკავებდა გერმანიის თანამედროვე მიწის, [[ქვემო საქსონია|ქვემო საქსონიის]] ტერიტორიას). 2. ალოდიური სამფლობელოები ფეოდალებისა, რომლებიც [[1180]] წლიდან ატარებდნენ საქსონიის ჰერცოგის ტიტულს (იმ ტერიტორიებზე, რომლებიც განეკუთვნებოდა [[ზემო საქსონია|ზემო საქსონიის]] ისტორიულ ოლქს). == ლიტერატურა == * Caspar Ehlers: ''Die Integration Sachsens in das fränkische Reich''. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2007, ISBN 978-3-525-35887-0. * Matthias Becher: ''Rex, Dux und Gens. Untersuchungen zur Entstehung des sächsischen Herzogtums im 9. und 10. Jahrhundert''. Husum 1996, zugl. Habil.-Schrift, Univ. Paderborn, 1995, ISBN 3-7868-1444-9. * Hans-Werner Goetz: ''„Dux“ und „Ducatus“. Begriffs- und verfassungsgeschichtliche Untersuchungen zur Entstehung des sog. „jüngeren“ Stammesherzogtums an der Wende vom 9. zum 10. Jh.''. 2. Aufl., Bochum 1981, ISBN 3-921543-66-5 * Walther Lammers (Hrsg.): ''Die Eingliederung der Sachsen in das Frankenreich'', Darmstadt 1970. * Walther Lammers (Hrsg.): ''Entstehung und Verfassung des Sachsenstammes'', Darmstadt 1967. * Arno Jenkis: ''Die Eingliederung „Nordalbingiens“ in das Frankenreich''. In: ZSHG 79 (1955), S.&nbsp;81 bis 104. * Hans-Joachim Freytag: ''Die Herrschaft der Billunger in Sachsen'', Göttingen 1951, zugl. Diss., Univ. Kiel, 1949. [[კატეგორია:საჰერცოგოები]] [[კატეგორია:საღვთო რომის იმპერია]] [[კატეგორია:გერმანიის ისტორია]] fslow3251ndgy1ay4jenyd1s702a87c 0 293809 4823983 4820814 2025-07-03T00:54:19Z LNTG 164454 მომხმარებლის [[სპეციალური:წვლილი/37.61.121.177|37.61.121.177]] ცვლილებების გაუქმება (№4820814) 4823983 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ლიდერი | სახელი = მაკა ჩიჩუა | სურათი=Mrs._Maka_CHICHUA,_spouse_of_the_President_of_Georgia_(October_28,_2014).jpg | სურათის ზომა =150 პქ | წარწერა სურათის ქვეშ= | ხელმოწერა = | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1971|03|31}} | დაბადების ადგილი= [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]] | გარდაცვალების თარიღი = | გარდაცვალების ადგილი= | მოქალაქეობა = {{დროშა|საქართველო}} | ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] | საარჩევნო ოლქი = | მამა = | დედა = | მეუღლე = [[გიორგი მარგველაშვილი]] | შვილები= მარიამ ჩიჩუა, თეიმურაზ მარგველაშვილი | განათლება = | პროფესია = მსახიობი, მხატვარი | საქმიანობა = | რელიგია = [[საქართველოს მართლმადიდებელი სამოციქულო ეკლესია|მართლმადიდებელი]] | ჯილდოები = | პარტია = | საიტი= | რიგი = საქართველოს მე-4 პირველი ლედი | თანამდებობა დაიკავა = [[17 ნოემბერი]], [[2013]] | თანამდებობა დატოვა = [[16 დეკემბერი]], [[2018]] | ვიცე-პრეზიდენტი = | პრეზიდენტი = | პრემიერ-მინისტრი = | წინამორბედი = [[სანდრა რულოვსი]] | მემკვიდრე = ვაკანტური | რიგი2 = | თანამდებობა დაიკავა2 = | თანამდებობა დატოვა2= | წინამორბედი2 = | მემკვიდრე2 = | პრეზიდენტი2= | ვიცე-პრეზიდენტი2 = | პრემიერ-მინისტრი2= | რიგი3 = | თანამდებობა დაიკავა3 = | თანამდებობა დატოვა3 = | წინამორბედი3 = | მემკვიდრე3 = | პრეზიდენტი3 = | პრემიერ-მინისტრი3= | რიგი4 = | თანამდებობა დაიკავა4 = | თანამდებობა დატოვა4 = | წინამორბედი4 = | მემკვიდრე4 = | პრეზიდენტი4 = | პრემიერ-მინისტრი4= | რიგი5 = | თანამდებობა დაიკავა5 = | თანამდებობა დატოვა5 = | წინამორბედი5 = | მემკვიდრე5 = | პრეზიდენტი5 = | პრემიერ-მინისტრი5= }} '''მაკა ჩიჩუა''' (დ. [[31 მარტი]], [[1971]], [[თბილისი]], [[საქართველოს სსრ]], [[სსრკ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] მსახიობი, მხატვარი, ვიზაჟისტი და მუსიკოსი. საქართველოს პირველი ლედი (17 ნოემბერი 2013 – 16 დეკემბერი, 2018), საქართველოს მე-4 პრეზიდენტის [[გიორგი მარგველაშვილი]]ს მეუღლე. არის შემსრულებელი სიმღერისა „ელექტროტალღები“.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=hNmW8uxRjKk „ელექტროტალღები“ - ვიდეო]</ref> ჰყავს ორი შვილი, მაშო და თეიმურაზი.<ref>[http://www.netgazeti.ge/GE/105/News/40907/ გიორგი მარგველაშვილსა და მაკა ჩიჩუას შვილი შეეძინათ, ნეტგაზეთი, 2 თებერვალი 2015]</ref> მაკა ჩიჩუა და გიორგი მარგველაშვილი დაქორწინდნენ 2014 წლის 10 სექტემბერს. მათ ხელი დუშეთის სამოქალაქო რეესტრის სამსახურში მოაწერეს. საქორწინო ხელისმოწერისას მოწმეები მათი შვილები — ანა მარგველაშვილი და მაშო ჩიჩუა იყვნენ.<ref>{{Cite web |url=http://ick.ge/rubrics/society/19369-i.html |title=გიორგი მარგველაშვილი და მაკა ჩიჩუა დაქორწინდნენ |accessdate=2015-02-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160307000523/http://ick.ge/rubrics/society/19369-i.html |archivedate=2016-03-07 }}</ref> 2015 წლის 2 თებერვალს მეორე შვილი შეეძინა. მაკა ჩიჩუამ საკეისრო კვეთით იმშობიარა. ახალშობილი გიორგი მარგველაშვილისა და მაკა ჩიჩუას პირველი საერთო შვილია. პრეზიდენტის ვაჟს ბაბუის სახელი, თეიმურაზი (თემიკო) დაარქვეს.<ref>[http://interpressnews.ge/ge/sazogadoeba/315215-saqarthvelos-prezidentsa-da-maka-chichuas-vazhi-sheedzinath.html?ar=A საქართველოს პრეზიდენტსა და მაკა ჩიჩუას ვაჟი შეეძინათ]</ref> == ფილმოგრაფია == *[[1988]]: „[[აღდგომის ბატკანი]]“ რეჟ. [[გოდერძი ჩოხელი]] *[[1989]]: „[[ცხოვრება დონ კიხოტისა და სანჩოსი]]“ რეჟ. [[რეზო ჩხეიძე|რევაზ (რეზო) ჩხეიძე]] *[[1991]]: „[[ტრასა (1991 წლის ფილმი)|ტრასა]]“ რეჟ. [[ლევან კიტია]] *[[1993]]: „[[დღე (1993 წლის ფილმი)|დღე]]“ რეჟ. [[ლევან ღლონტი]] *[[2012]]: „[[გაიღიმეთ]]“ ( <small>თამუნა</small>) რეჟ. ლევან ღლონტი == რესურსები ინტერნეტში == * {{Geocinema პიროვნება|3381}} ==სქოლიო== {{სქოლიოს სია}} {{DEFAULTSORT:ჩიჩუა, მაკა}} [[კატეგორია:დაბადებული 31 მარტი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1971]] [[კატეგორია:ქართველი მსახიობები]] [[კატეგორია:საქართველოს პირველი ქალბატონები]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:ჩიჩუები|მ]] jzr10x08sw3rltt45jy30l8qgzaunk2 0 310360 4824177 4345110 2025-07-03T10:58:37Z Spokiyny 169992 4824177 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება |სტატუსი = სოფელი |ქართული სახელი = მარმუზოვიჩი |მშობლიური სახელი = Мармузовичі |ქვეყანა = უკრაინა |დაქვემდებარება = |პანორამა = |პანორამის სიგანე = 300px |წარწერა = |დროშა = |დროშწარწ = |გერბი = |გერბწარწ = |გერბის სიგანე = |დროშის სიგანე = 100 |lat_dir =N |lat_deg =49 |lat_min =53 |lat_sec = 12 |lon_dir =E |lon_deg =24 |lon_min =38 |lon_sec = 02 |CoordAddon = type:city(40361)_region: |CoordScale = |ქვეყნის რუკის ზომა = 300 |რეგიონის რუკის ზომა = 300 |რაიონის რუკის ზომა = |რეგიონის ტიპი = ოლქი |რეგიონი = ლვივის ოლქი |რეგიონი ცხრილში = |შიდა დაყოფა = |რაიონის ტიპი = რაიონი |რაიონი = ზოლოჩივის რაიონი (ლვივის ოლქი){{!}}ზოლოჩივის რაიონი |მმართველის ტიპი = |მმართველი = |დაარსების თარიღი = |პირველი ხსენება = |წინა სახელები = ანდრიივკა |სტატუსი-დან = |ფართობი = |სიმაღლის ტიპი=ზღვის დონე{{!}}სიმაღლე ზღვის დონიდან |დასახლების ცენტრის სიმაღლე= |კლიმატი= |ოფიციალური ენა= |მოსახლეობა = 1300 |აღწერის წელი = |სიმჭიდროვე = |აგლომერაცია = |ეროვნული შემადგენლობა = |სარწმუნოებრივი შემადგენლობა = |ეთნოქორონიმი = |დროის სარტყელი = +2 |DST = +3 |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსი = |საავტომობილო კოდი= |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = }} '''მარმუზოვიჩი''' ({{lang-uk|Мармузовичі}}; 2016 წლამდე - '''ანდრიივკა''' {{lang-uk|Андріївка}}) — სოფელი [[უკრაინა]]ში. მდებარეობს [[ლვივის ოლქი|ლვივის ოლქის]] [[ზოლოჩივის რაიონი (ლვივის ოლქი)|ზოლოჩივის რაიონში]]. [[2013]] წელს სოფლის მოსახლეობა 1457 კაცს შეადგენდა. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://weather.in.ua/ua სოფლის ამინდი] [[კატეგორია:ზოლოჩივის რაიონის სოფლები (ლვივის ოლქი)]] 6nooyntqy3f6bwmth51d59e9tsjhzgz 14 314659 4823794 3413283 2025-07-02T15:40:30Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823794 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Lithuania}} [[კატეგორია:ლიტვური კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] 4h65yf4ubh51qydcggqi208sg2ueriv 14 320978 4823808 3413285 2025-07-02T15:42:13Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823808 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Armenia}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სომხური კულტურა|კინო]] 4le8bn1qkukpc1dvx0d0wccsvtqps4d 0 321864 4824175 4822919 2025-07-03T10:56:50Z Otogi 27089 4824175 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა უნივერსიტეტი |სახელი = ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი |მშობლიური სახელი = |ლათინური სახელი = |სურათი = [[ფაილი:Batumi University Fontain.jpg|250პქ]] |დევიზი = |დაფუძნდა = 1935 წელს |ტიპი = საჯარო |ფონდები = |თანამშრომელი = |რექტორი = [[ტიტე აროშიძე]] |პრორექტორი = |კანცლერი = |პრეზიდენტი = |პროვოსტი = |დეკანი = |პროფესორი = |სტუდენტი = 7 000 |ჩარიცხვა = |ბაკალავრი = |მაგისტრი = |სადოქტორო = |პროფესიონალი = |კურსდამთავრებული = |ქალაქი = [[ბათუმი]] |შტატი = |პროვინცია = |ქვეყანა = {{დროშა|საქართველო}} |კამპუსი = |ფერები = |მისამართი = ბათუმი, რუსთაველის/ნინოშვილის ქ. 32/35, 6010 |ტელეფონი = +995(422) 27–17–80 |თილისმა = |მეტსახელი = |კავშირები = |ფილიალები = |საიტი = [http://www.bsu.edu.ge/en/ www.bsu.ge] |ლოგო= Batumi shota rustaveli state university.png }} '''ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი''' — უნივერსიტეტი [[საქართველო]]ში, [[აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა|აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკაში]], ქალაქ [[ბათუმი|ბათუმში]]. საქართველოს განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის მნიშვნელოვანი ცენტრი. აერთიანებს 7 ფაკულტეტს: ეკონომიკისა და ბიზნესის,  ზუსტ მეცნიერებათა და განათლების, იურიდიული და სოციალურ მეცნიერებათა, საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის, ტექნოლოგიურ, ტურიზმისა და  ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტებს. დღეისათვის, უნივერსიტეტში უმაღლესი პროფესიული, ბაკალავრიატის, მაგისტრატურისა და დოქტორანტურის საგანმანათლებლო პროგრამებზე 7 000-მდე სტუდენტი სწავლობს. უნივერსიტეტს აქვს ბიბლიოთეკა, გამომცემლობა და გაზეთი. ==ისტორია== 1893 წელს ბათუმში ვაჟთა გიმნაზიის გახსნის საკითხი დაისვა. 1895 წლის 26-27 ივნისს ქალაქის თვითმმართველობამ ვაჟთა გიმნაზიის შენობისათვის ზღვის სანაპიროსთან გამოყო 2 623, 95 კვ. საჟენი მიწის ფართი. 1897 წლის ივლისში ვაჟთა გიმნაზიამ ფუნქციონირება დაიწყო. 1900 წლის 26 სექტემბერს შესაძლებელი გახდა ქალთა გიმნაზიის გახსნაც. მოგვიანებით, 1923 წლისათვის, ქალთა გიმნაზიის ყოფილ შენობაში (ამჟამად №2 საშუალო სკოლა) დაფუძნდა პედაგოგიური ინსტიტუტი, რომელიც შემდეგ პედაგოგიურ ტექნიკუმად გადაკეთდა. ვაჟთა გიმნაზიის შენობაში 1935 წელს გაიხსნა ორწლიანი სამასწავლებლო ინსტიტუტი 4 ფაკულტეტით: ქართული ენისა და ლიტერატურის, ფიზიკა-მათემატიკის, ისტორიისა და საბუნებისმეტყველო-გეოგრაფიის, რომლებსაც 1936 წელს დაემატა ფიზკულტურის, ხოლო 1938 წელს — [[რუსული ენა|რუსული ენისა]] და [[ლიტერატურა|ლიტერატურის]] ფაკულტეტებიც. ინსტიტუტს [[შოთა რუსთაველი]]ს სახელი 1938 წელს მიენიჭა. 1945 წლის ივნისში ბათუმის სამასწავლებლო ინსტიტუტის ბაზაზე ჩამოყალიბდა პედაგოგიური ინსტიტუტი. 1974 წლისთვის ინსტიტუტში მოქმედებდა 7 ფაკულტეტი. [[საქართველოს მინისტრთა კაბინეტი]]ს 1990 წლის 3 სექტემბრის №453 დადგენილებით, ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის ბაზაზე დაარსდა სახელმწიფო უნივერსიტეტი [[საქართველოს მთავრობა|საქართველოს მთავრობის]] 2009 წლის 29 სექტემბრის №176 დადგენილებით უნივერსიტეტს შეურთდა სსიპ [[ბათუმის ბოტანიკური ბაღი]], ხოლო საქართველოს მთავრობის 2010 წლის 9 ივლისის N 185 დადგენილების საფუძველზე ნიკო ბერძენიშვილისა და ფიტოპათოლოგიის სამეცნიერო ინსტიტუტები. საქართველოს მთავრობის 2012 წლის 23 მარტის N100 დადგენილების საფუძველზე უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებას შეეცვალა სახელი და ეწოდა ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი. ==რექტორთა სია== ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორთა სია [[1935]] წლიდან დღემდე.<ref>{{Cite web |url=https://bsu.edu.ge/main/staff/47/index.html |title=უნივერსიტეტის რექტორები |accessdate=2024-09-11}}</ref> *[[ხუსეინ ნაკაიძე]] ([[1935]]-[[1937]]) *[[ნური ნიჟარაძე]] ([[1938]]-[[1941]]) *[[მიხეილ სტამბოლიშვილი]] ([[1941]]-[[1943]]) *[[ვლადიმერ ქემხაძე]] ([[1943]]-[[1947]]) *[[ვახტანგ პარკაძე]] ([[1947]]-[[1948]]) *[[ნადიმ ნიჟარაძე]] ([[1949]]-[[1954]]) *[[რევაზ კომახიძე]] ([[1954]]-[[1955]]) *[[ვლადიმერ ქემხაძე]] ([[1955]]-[[1962]]) *[[კარლო დოლიძე]] ([[1962]]-[[1969]]) *[[ოთარ ბაკურაძე]] ([[1970]]-[[1978]]) *[[დურსუნ ბალაძე]] ([[1978]]-[[1990]]) *[[აზიზ ახვლედიანი]] ([[1991]]-[[1996]]) *[[ნური ვერძაძე]] ([[1997]]-[[2004]]) *[[ამირან კახიძე]] ([[2004]]-[[2005]]) *[[ნუგზარ მგელაძე]] ([[2005]]-[[2006]]) *[[ვლადიმერ ბალაძე]] ([[2006]]-[[2007]]) *[[ალექსანდრე ლაშხი]] ([[2007]]-[[2008]]) *[[ალიოშა ბაკურიძე]] ([[2008]]-[[2015]]) *[[მერაბ ხალვაში]] ([[2015]]-[[2025]]) *[[ტიტე აროშიძე]] ([[2025]]-დღემდე) ==იხილეთ აგრეთვე== * [[საქართველოს უნივერსიტეტების სია]] ==ლიტერატურა== {{ქსე|2|151}} ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.bsu.edu.ge/ ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი] ოფიციალური საიტი *{{საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა|7488}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{საქართველოს უნივერსიტეტები}} [[კატეგორია:ბათუმის უნივერსიტეტები]] [[კატეგორია:კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები ბათუმში]] cd780dxrprv0jf31sx5l90b2c3d2rbs 0 327449 4824180 3599844 2025-07-03T11:16:56Z Otogi 27089 4824180 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია | სახელი = ბრუნო არკარი | სურათი = | სრული სახელი = | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი|1915|11|15}} | დაბადების ადგილი = კასალპუსტერლენო, [[იტალია]] | გარდაცვალების თარიღი = {{გარდაცვალების თარიღი და ასაკი|2004|12|10|1915|11|15}} | გადაცვალების ადგილი = [[ვარეზე]], [[იტალია]] | სიმაღლე = 175 | პოზიცია = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]] |მიმდინარე კლუბი = |ნომერი = |ახალგაზრდული წელი1 = |ახალგაზრდული წელი2 = |ახალგაზრდული წელი3 = |ახალგაზრდული კლუბი1 = |ახალგაზრდული კლუბი2 = |ახალგაზრდული კლუბი3 = |წელი1 = 1932–1933 |წელი2 = 1933–1939 |წელი3 = 1939–1940 |წელი4 = 1940–1941 |წელი5 = 1941–1942 |წელი6 = 1942–1943 |წელი7 = 1943–1944 |წელი8 = 1944–1945 |წელი9 = 1945–1948 |წელი10 = 1948–1949 |წელი11 = 1949–1952 |წელი12 = 1952–1953 |წელი13 = 1953–1954 |კლუბი1 = კოდონო |კლუბი2 = [[ლივორნო (საფეხბურთო კლუბი)|ლივორნო]] |კლუბი3 = [[ჯენოა (საფეხბურთო კლუბი)|ჯენოა]] |კლუბი4 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] |კლუბი5 = [[ბოლონია (საფეხბურთო კლუბი)|ბოლონია]] |კლუბი6 = [[ბრეშა (საფეხბურთო კლუბი)|ბრეშა]] |კლუბი7 = [[კრემონეზე (საფეხბურთო კლუბი)|კრემონეზე]] |კლუბი8 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] |კლუბი9 = [[ბოლონია (საფეხბურთო კლუბი)|ბოლონია]] |კლუბი10 = [[რეჯიანა (საფეხბურთო კლუბი)|რეჯიანა]] |კლუბი11 = ტარანტო |კლუბი12 = [[პიაჩენცა (საფეხბურთო კლუბი)|პიაჩენცა]] |კლუბი13 = გალარატეზე |მატჩი1 = |მატჩი2 = 126 |მატჩი3 = 21 |მატჩი4 = 24 |მატჩი5 = 19 |მატჩი6 = 8 |მატჩი7 = 14 |მატჩი8 = 19 |მატჩი9 = 89 |მატჩი10 = 22 |მატჩი11 = 62 |მატჩი12 = 6 |მატჩი13 = |გოლი1 = |გოლი2 = 53 |გოლი3 = 11 |გოლი4 = 5 |გოლი5 = 4 |გოლი6 = 2 |გოლი7 = 2 |გოლი8 = 8 |გოლი9 = 19 |გოლი10 = 6 |გოლი11 = 6 |გოლი12 = 0 |გოლი13 = |სულ მატჩი = |სულ გოლი = |ეროვნული წელი1 = 1949 |ეროვნული წელი2 = |ეროვნული წელი3 = |ეროვნული წელი4 = |ეროვნული წელი5 = |ეროვნული ნაკრები1 = [[იტალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|იტალია]] |ეროვნული ნაკრები2 = |ეროვნული ნაკრები3 = |ეროვნული ნაკრები4 = |ეროვნული ნაკრები5 = |ეროვნული მატჩი1 = 1 |ეროვნული მატჩი2 = |ეროვნული მატჩი3 = |ეროვნული მატჩი4 = |ეროვნული მატჩი5 = |ეროვნული გოლი1 = 0 |ეროვნული გოლი2 = |ეროვნული გოლი3 = |ეროვნული გოლი4 = |ეროვნული გოლი5 = |სულ მატჩი = |სულ გოლი = |გაწვრთნის წელი1 = 1954–1955 |გაწვრთნის წელი2 = |გაწვრთნის წელი3 = 1960–1961 |გაწვრთნის წელი4 = 1961–1962 |გაწვრთნის წელი5 = 1962–1963 |გაწვრთნის წელი6 = 1964–1965 |გაწვრთნის წელი7 = 1966–1969 |გაწვრთნის წელი8 = 1969–1971 |გაწვრთნის წელი9 = |გაწვრთნილი კლუბი1 = [[მილანი (საფეხბურთო კლუბი)|მილანი]] (ასისტენტი) |გაწვრთნილი კლუბი2 = [[მონცა (საფეხბურთო კლუბი)|მონცა]] |გაწვრთნილი კლუბი3 = [[მესინა (საფეხბურთო კლუბი)|მესინა]] |გაწვრთნილი კლუბი4 = კატანძარო |გაწვრთნილი კლუბი5 = ლუკეზე |გაწვრთნილი კლუბი6 = [[პარმა (საფეხბურთო კლუბი)|პარმა]] |გაწვრთნილი კლუბი7 = [[ვარეზე (საფეხბურთო კლუბი)|ვარეზე]] |გაწვრთნილი კლუბი8 = [[პიაჩენცა (საფეხბურთო კლუბი)|პიაჩენცა]] |გაწვრთნილი კლუბი9 = |მედლის თარგები = |კლუბი-განახლება = |ეროვნული ნაკრები-განახლება = }} '''ბრუნო არკარი''' ({{lang-it|Bruno Arcari}} დ. [[15 ნოემბერი]], [[1915]] — გ. [[10 დეკემბერი]], [[2004]]) — [[იტალიელები|იტალიელი]] ფეხბურთელი. თამაშობდა ნახევარმცველის პოზიციაზე. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.magliarossonera.it/protagonisti/Gioc-Arcaribr.html ფეხბურთელის პროფილი magliarossonera.it-ზე] {{DEFAULTSORT:არკარი, ბრუნო}} [[კატეგორია:იტალიელი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:დაბადებული 15 ნოემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1915]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 10 დეკემბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2004]] [[კატეგორია:ლივორნოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ჯენოას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ბოლონიის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:მილანის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ბრეშის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:რეჯიანას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პიაჩენცას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:იტალიელი ფეხბურთის მწვრთნელები]] [[კატეგორია:კატანძაროს მწვრთნელები]] [[კატეგორია:პარმის მწვრთნელები]] m2pxr1ynbawsiuu251fzcu2sw1e9lan 0 371278 4823948 3278555 2025-07-02T19:56:11Z Geagea 783 {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} + {{სქოლიო}} + {{authority control}} 4823948 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} '''გაბრიელ (გაბო) ხუნდაძე''' (დ. [[1877]] — გ. [[1937]]) — სოციალისტი, [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] ელჩი [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]] ([[1918]]-[[1921]]). ==ლიტერატურა== * დეკანოზი ნიკიტა მალაქიას-ძე თალაქვაძე, „მოქალაქე-მღვდლის დღიურიდან“, (გ. ლეონიძის სახ. ქართული ლიტერატურის სახელმწიფო მუზეუმი), თბ., 2013 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:ხუნდაძე, გაბრიელ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1877]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1937]] j54afzqkue8788jmkk3q3off9hy2j0k 14 379933 4823801 3413279 2025-07-02T15:41:35Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823801 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Venezuela}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ვენესუელის ხელოვნება]] okhce0t0esba4mid8ebdlrmgc1gcy7p 14 390242 4823784 4823251 2025-07-02T15:39:01Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823784 wikitext text/x-wiki {{container cat}} {{Commons category|Films by country}} {{cat see also|ფილმები ენის მიხედვით}} {{horizontal TOC|nonum=yes}} ფილმები მწარმოებელი ქვეყნის, გადაღების ადგილის ან ადგილმდებარეობის მიხედვით. [[კატეგორია:ხელოვნების ჟანრი ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ფილმები| ]] [[კატეგორია:ნამუშევრები ეროვნების მიხედვით| ]] myyjvlkpyxthrtein6o0m6zmumg2kiq 14 390244 4823766 3515747 2025-07-02T15:35:49Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]]“ 3515747 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Films by country}} [[კატეგორია:კინო რეგიონის მიხედვით|ქვეყანა]] [[კატეგორია:ხელოვნების ჟანრი ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ხელოვნება ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:მედია ქვეყნის და ტიპის მიხედვით|კინო]] dl2syxrch7awg7by6wpv38gqqxhs0yf 0 399334 4824133 4780568 2025-07-03T07:21:32Z Geagea 783 {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} + {{სქოლიო}} + {{authority control}} 4824133 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} '''მაკა მიქელაძე''' (დ. [[23 აგვისტო]], [[1964]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ექიმი, მწერალი და ჟურნალისტი. ლიტერატურული პრემია „[[საბა (ლიტერატურული პრემია)|საბას]]“ ლაურეატი ([[2011]]). ==ბიოგრაფია== მაკა მიქელაძე დაიბადა [[1964]] წლის 23 აგვისტოს, ქალაქ [[თბილისი|თბილისში]]. დამთავრებული აქვს [[თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი]]ს სამკურნალო ფაკულტეტი ფსიქიატრის სპეციალობით [[1989]] წელს. მუშაობდა ქალაქის ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში, შემდეგ რესპუბლიკურ ფსიქიატრიულ საავადმყოფოში, 1986-1991 წლებში მოდელად სააგენტო „ნოემა“-ში, შემდგომ ტატიშვილის სახელობის რეაბილიტაციის ცენტრში „ნაუტილუსი“ ფსიქოთერაპევტად. 2011 წელს მიენიჭა ლიტერატურული პრემია „[[საბა (ლიტერატურული პრემია)|საბა]]“, წლის საუკეთესო პროზაული კრებულისათვის „მე და ჩემი კუსტურიცა“. 1996 წელს მიიღო პრიზი ჟურნალისტიკაში, საუკეთესო მოთხრობისათვის „ჩემი ქალაქი“. მიღებული აქვს აგრეთვე პრიზი საუკეთესო დებიუტისათვის ფილმ „ლეონარდო“-ში მონაწილეობისათვის. ==ბიბლიოგრაფია== * ათი ქართული მოთხრობა: ორი ავტორის რომანი (ავტორი). - თბილისი, სტ. „გლობუსი“, 2010. - 127 გვ,. - ISBN: 978-9941-0-2399-6 * Flash!: მოთხრობების კრებული (ავტორი). - თბილისი, ბაკურ სულაკაურის გამ-ბა, 2003. - 170 გვ,. - ISBN: 99940-15-88-5 * ოცდამეცამეტე: ლექსები (ავტორი). - თბილისი, პაატა ნაცვლიშვილის გამ-ბა, 2000. - 32 გვ,. - ISBN: 99928-66-09-8 * ქალი: ლექსები (ავტორი). - თბილისი, პაატა ნაცვლიშვილის გამ-ბა, 2000. - 32 გვ,. - ISBN: 99928-66-10-1 ==რესურსები ინტერნეტში== {{Nplg ბიოგრაფია|00000667|მაკა მიქელაძე}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:მიქელაძე, მაკა}} [[კატეგორია:დაბადებული 23 აგვისტო]] [[კატეგორია:დაბადებული 1964]] [[კატეგორია:ქართველი ექიმები]] [[კატეგორია:ქართველი ქალი მწერლები]] [[კატეგორია:ქართველი ქალი ჟურნალისტები]] [[კატეგორია:საბას პრემიის ლაურეატები]] [[კატეგორია:თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტის კურსდამთავრებულები]] r71v7916otvc1bjjo1lml88nsbyiqv3 14 400029 4823782 3553317 2025-07-02T15:38:47Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823782 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Film production companies by country}} [[კატეგორია:კინომწარმოებელი კომპანიები]] [[კატეგორია:გასართობი კომპანიები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] qibq00nl0k394eplnw9hgzou8dxad7b 14 401587 4823771 3549557 2025-07-02T15:36:38Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823771 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:კინემატოგრაფისტები]] [[კატეგორია:მედიის წარმომადგენლები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ხელოვანები ქვეყნების მიხედვით| ]] 1zscbtmzyladafjh01cga3tzfsqotu5 14 403953 4824031 3601986 2025-07-03T04:56:51Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824031 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:სპორტში მოღვაწე ადამიანები]] [[კატეგორია:სპორტი ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] rhxvibtkd3r30zk61l0uwfi4tyx3jpw 14 403955 4824021 3491378 2025-07-03T04:55:56Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]]“ 3491378 wikitext text/x-wiki {{Commons category|People by country}} [[კატეგორია:ადამიანები ადგილმდებარეობის მიხედვით]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის მიხედვით]] kur7lex2gyl43o7bsu9er9sya9dxoni 14 405285 4824040 3540815 2025-07-03T04:58:11Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824040 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ყინული]] [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით| ]] kbzana5vu1ivkp2dgjw1cn9ynrmiqq5 14 405286 4823999 4814979 2025-07-03T04:51:08Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823999 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Water by country}} [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:წყალი რეგიონის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი]] 882gpbsdftkng77pgp72pdfu5s6manm 4824038 4823999 2025-07-03T04:57:53Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]]“ 4823999 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Water by country}} [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:წყალი რეგიონის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი]] 882gpbsdftkng77pgp72pdfu5s6manm 14 405287 4823991 3494452 2025-07-03T04:50:03Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]]“ 3494452 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Environment by country}} [[კატეგორია:ბუნება ადგილმდებარეობის მიხედვით]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის მიხედვით]] fkg9c5pmek3zfiud95tbasycpmksexl 14 405423 4824025 3601983 2025-07-03T04:56:22Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824025 wikitext text/x-wiki {{Commons category|People by first-level administrative country subdivision}} [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის ადმინისტრაციული დანაყოფის მიხედვით]] [[კატეგორია:ადამიანები ადგილმდებარეობის მიხედვით]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის რეგიონების მიხედვით]] [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] t2uw3kbn9hjirlyzi21ehydq17lh6tg 14 405475 4823746 3570406 2025-07-02T15:27:44Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]]“ 3570406 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Monuments and memorials by country}} [[კატეგორია:ძეგლები]] [[კატეგორია:შენობების და ნაგებობების ტიპები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ხელოვნების ჟანრი ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ღირსშესანიშნაობები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:მემორიალური ნაგებობები ქვეყნის მიხედვით]] 0gx9j83edy4n0ahi6xbkyzqc0tmavvj 14 406767 4823752 3500704 2025-07-02T15:28:28Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823752 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Monuments and memorials in Uzbekistan}} [[კატეგორია:უზბეკეთის შენობები და ნაგებობები ტიპის მიხედვით]] [[კატეგორია:უზბეკეთის ღირსშესანიშნაობები]] [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] dslwpmx5g899fsntihrvfdc45uw4krp 14 406794 4824024 3601982 2025-07-03T04:56:17Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824024 wikitext text/x-wiki {{Commons category|People by former country}} [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ადამიანები ისტორიული ერების მიხედვით]] [[კატეგორია:ადამიანები ეროვნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:კატეგორიები ისტორიული ქვეყნების მიხედვით]] 1bwl7t26nk7wcwt9mrcla4rquwnd45p 14 406815 4824033 3601987 2025-07-03T04:57:14Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824033 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:შუა საუკუნეების ხალხი]] [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ადამიანები ეროვნების მიხედვით| ]] j3fvyruty6grb8ew708susuaufxcw0q 14 407133 4824073 3501937 2025-07-03T05:02:59Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824073 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Demonstrations and protests in Syria}} [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნების მიხედვით|სირია]] [[კატეგორია:პროტესტები ახლო აღმოსავლეთში]] [[კატეგორია:პოლიტიკური მოძრაობები სირიაში]] [[კატეგორია:სირიის პოლიტიკური ისტორია]] [[კატეგორია:სირიის სოციალური ისტორია]] [[კატეგორია:მოვლენები სირიაში]] [[კატეგორია:პროტესტები აზიაში]] l9tsei3orza8a8fawx91w9ivri2hw2w 14 407134 4824069 4002439 2025-07-03T05:02:17Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნების მიხედვით]]“ 4002439 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Demonstrations and protests by country}} [[კატეგორია:კონფლიქტები ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:პროტესტები ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების მიხედვით]] et842my2xqmmt9aq8yac2vkioa4mbjo 14 407439 4823749 3503053 2025-07-02T15:28:14Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823749 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Monuments and memorials in Russia}} [[კატეგორია:რუსეთის შენობა-ნაგებობები ტიპის მიხედვით]] [[კატეგორია:რუსეთის ისტორიული ადგილები]] [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ძეგლები ევროპაში]] [[კატეგორია:რუსეთის ღირსშესანიშნაობები| ]] 4u2mu6nrf8gauatsjr0vrd4k1hk9wep 14 407686 4824028 3601984 2025-07-03T04:56:37Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824028 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Fictional characters by country}} [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:გამოგონილი პერსონაჟები ეთნიკური ჯგუფისა და ეროვნების მიხედვით]] 7c174fl17xl88e3qgyoysx1auju2b1s 14 408248 4823762 4819809 2025-07-02T15:33:03Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ვაჭრობა ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ვაჭრობა ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823762 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ვაჭრობა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:საერთაშორისო ვაჭრობა]] [[კატეგორია:ეკონომიკა ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:საგარეო ურთიერთობები ქვეყნების მიხედვით| ]] 00p1lbibodlbtg0rbxbtq8gf692wyba 14 408249 4823759 3548493 2025-07-02T15:32:43Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ვაჭრობა ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ვაჭრობა ქვეყნების მიხედვით]]“ 3548493 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Commerce by country}} [[კატეგორია:ვაჭრობა]] [[კატეგორია:ბიზნესი ქვეყნის მიხედვით| ]] ixbhidonmhxcjtaggqsm14e7pzr2owx 14 408765 4823826 3507894 2025-07-02T15:44:37Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823826 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Hong Kong}} [[კატეგორია:ჩინური კინო]] [[კატეგორია:გართობა ჰონგ-კონგში]] [[კატეგორია:ჰონგ-კონგის ხელოვნება]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] q4wtpjdz0yba37iji96u9798kxgtdze 14 408766 4823815 3507900 2025-07-02T15:43:20Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823815 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of China}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩინეთის ხელოვნება]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ჩინეთში]] [[კატეგორია:ჩინეთის მასმედია]] ayd3hdo9mbkjt9gn9qc0tss3igm7x4d 4823825 4823815 2025-07-02T15:44:30Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823825 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of China}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩინეთის ხელოვნება]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ჩინეთში]] [[კატეგორია:ჩინეთის მასმედია]] f7edkztqs9tqhr4mkqb19xlg5x45zjf 14 408769 4823768 3515748 2025-07-02T15:36:23Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823768 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:აზიური კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] dhm1o287occqll4xdwagkfk0y5o6ucm 4823818 4823768 2025-07-02T15:43:48Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]]“ 4823768 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:აზიური კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] dhm1o287occqll4xdwagkfk0y5o6ucm 14 409277 4824034 3601988 2025-07-03T04:57:19Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824034 wikitext text/x-wiki {{Commons category|People by city by country}} [[კატეგორია:ადამიანები ქალაქის მიხედვით]] [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:თემები ქვეყნებისა და ქალაქების მიხედვით]] flk7w1grb9h7gp4iq3vytlgbvkytm0h 14 410600 4824085 3821415 2025-07-03T05:05:21Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824085 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Television programmes from Japan}} [[კატეგორია:იაპონიის ტელევიზია]] [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:იაპონურენოვანი ტელეპროგრამები]] [[კატეგორია:იაპონელების ნამუშევრები]] mjkgfzoyngd5zu8eyjne5ibx8bgjijj 14 410610 4824080 3821407 2025-07-03T05:04:48Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]]“ 3529292 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Television programmes by country}} [[კატეგორია:ტელევიზია ქვეყნის მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ტელეგადაცემები]] [[კატეგორია:ტელეპროგრამები ადგილმდებარეობის მიხედვით]] [[კატეგორია:ნამუშევრები ეროვნების მიხედვით| ]] k4irurz5p2u3emvyl9dgfqq7yzs6693 14 410801 4824078 3519087 2025-07-03T05:04:02Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:სინაგოგები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:სინაგოგები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824078 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Synagogues in Russia}} [[კატეგორია:იუდაიზმი რუსეთში]] [[კატეგორია:საკულტო ნაგებობები რუსეთში]] [[კატეგორია:სინაგოგები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სინაგოგები აზიაში]] [[კატეგორია:სინაგოგები ევროპაში]] hb9eegruqnjdyc0w0bzy5luibra2tzd 14 410802 4824105 3519097 2025-07-03T05:13:11Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824105 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Judaism in Russia}} [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი რუსეთში]] [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:რელიგია რუსეთში]] [[კატეგორია:იუდაიზმი ევროპაში]] [[კატეგორია:იუდაიზმი აზიაში]] pntztrxo7lnru6qa4my1drijjpwg14x 14 410803 4824111 3519105 2025-07-03T05:14:12Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824111 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Judaism in Russia}} [[კატეგორია:აშკენაზები თემის მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:რუსეთის ხალხები]] 5f9wax6yvz82hz6mccr26rvceq5fms6 4824119 4824111 2025-07-03T05:15:08Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824119 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Judaism in Russia}} [[კატეგორია:აშკენაზები თემის მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:რუსეთის ხალხები]] 4szr71tt9fy0b7rq1agdceztqn56wpu 4824120 4824119 2025-07-03T05:15:20Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ევროპაში ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824120 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Judaism in Russia}} [[კატეგორია:აშკენაზები თემის მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ევროპაში ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:რუსეთის ხალხები]] dnquail4b6hbloeoo1t5nkd0wske4eg 14 410867 4824107 3534764 2025-07-03T05:13:39Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]]“ 3534764 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Judaism by country}} [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი]] [[კატეგორია:ებრაული დიასპორა]] [[კატეგორია:კულტურა ქვეყნის მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ეთნორელიგიური ჯგუფები ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:დიასპორები საცხოვრებელი ქვეყნების მიხედვით]] 18o83t6m0petjicxjvkeqewe3lwz0pv 14 410869 4824029 3601985 2025-07-03T04:56:41Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824029 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Diasporas by host country}} [[კატეგორია:დიასპორები]] [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ხალხი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით]] elvs4asaweix6u0o4gsfc2qnce21wgn 14 410922 4824109 3519639 2025-07-03T05:14:00Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824109 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] i8mmxqio1xm18qo4fyf64as5qyzonv3 4824116 4824109 2025-07-03T05:14:51Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში ქვეყნების მიხედვით]]“ 4824109 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი აზიაში]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] i8mmxqio1xm18qo4fyf64as5qyzonv3 14 410927 4824110 3519669 2025-07-03T05:14:07Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824110 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ებრაელობა ევროპაში]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] qwsjamal7jrtx0hgmagdlz57k8f4rpv 4824121 4824110 2025-07-03T05:15:33Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ევროპაში ქვეყნების მიხედვით]]“ 4824110 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ებრაელობა ევროპაში]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] qwsjamal7jrtx0hgmagdlz57k8f4rpv 14 410931 4824101 3577477 2025-07-03T05:12:42Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]]“ 3577477 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Judaism by country}} [[კატეგორია:იუდაიზმი]] [[კატეგორია:რელიგიები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]] q4ctr67mqhuqq2s70iwjdqhkzwse9gf 4824113 4824101 2025-07-03T05:14:23Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824113 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Judaism by country}} [[კატეგორია:იუდაიზმი]] [[კატეგორია:რელიგიები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] 8sbylakij6in4cj0ltkx5k3dvm139tg 14 410936 4824075 3519793 2025-07-03T05:03:42Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:სინაგოგები ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:სინაგოგები ქვეყნების მიხედვით]]“ 3519793 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Synagogues by country}} [[კატეგორია:სინაგოგები]] [[კატეგორია:ებრაული შენობები ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ტაძრები ქვეყნების მიხედვით| ]] d58u3s4v6z7heqwl5a4r69z3syaoln8 14 410937 4824104 3541018 2025-07-03T05:13:03Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824104 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ებრაული შენობები]] [[კატეგორია:იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:რელიგიური შენობები კონტინენტის მიხედვით| ]] q8u8jmrcnxavy9lhuv6ggzujyklz3p8 14 410956 4823997 4823646 2025-07-03T04:50:59Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823997 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ეკორეგიონები]] [[კატეგორია:გეოგრაფია ქვეყნის მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ეკოლოგია ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] iix47evmmsw4my2sc8qagetwdn777yb 14 410958 4823996 4823643 2025-07-03T04:50:53Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823996 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Environment by country}} [[კატეგორია:ეკოლოგია რეგიონის მიხედვით]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ეკოლოგია]] to8tqzytvzg9lpsv5tlrtvjv478r2rc 14 412209 4824084 3821413 2025-07-03T05:05:16Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824084 wikitext text/x-wiki {{Commons category}} [[კატეგორია:აშშ-ის ტელევიზია]] [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აშშ-ის ადამიანების ნამუშევრები]] 7ypgg7rjlhnr0arlech4iuvqaf4m00p 14 412973 4824086 3821417 2025-07-03T05:05:25Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824086 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Television programmes from Colombia}} [[კატეგორია:ტელევიზია კოლუმბიაში]] [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:კოლუმბიელების ნამუშევრები]] [[კატეგორია:ესპანურენოვანი სატელევიზიო პროგრამები]] nor5xx07e8vwsihjl2dsdouj7miqh7e 14 413070 4823787 3550163 2025-07-02T15:39:16Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823787 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოამერიკული კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] qxeo91qwrbaxbsrhhcs30a4cm7xn4kr 0 414007 4824114 4561279 2025-07-03T05:14:30Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824114 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ეთნიკური ჯგუფი |ჯგუფი = აზერბაიჯანელი ებრაელები <br> יהדות אזרבייג'ן<br> Azərbaycan yəhudiləri |მოსახლეობა = 10,000-30,000<ref>{{cite web|title=Azerbaijan Virtual Jewish History Tour|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/azerbaijan-virtual-jewish-history-tour|website=www.jewishvirtuallibrary.org|accessdate=6 March 2017|language=en|quote=As of 2016, approximately 30,000 Jews live in Azerbaijan}}</ref> |სურათი = |რეგიონი1 = |მოს1 = |სქო1 = |რეგიონი2 = { |მოს2 = |სქო2 = |რეგიონი3 = |მოს3 = |სქო3 = |რეგიონი4 = |მოს4 = |სქო4 = |რეგიონი5 = |მოს5 = |სქო5 = |რეგიონი6 = |მოს6 = |სქო6 = |რეგიონი7 = |მოს7 = |სქო7 = |რეგიონი8 = |მოს8 = |სქო8 = |რეგიონი9 = |მოს9 = |სქო9 = |რეგიონი10 = |მოს10 = |სქო10 = |ენები = [[ებრაული ენა|ებრაული]], [[აზერბაიჯანული ენა|აზერბაიჯანული]], [[ჯუხურ-თათური]], [[რუსული ენა|რუსული]] |რელიგიები = [[იუდაიზმი]] }}[[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]] ძირითადად ებრაელთა სამი ჯგუფია წარმოდგენილი: '''მთიელი ებრაელები''' — ყველაზე ძველი ეთნიკური ჯგუფი; '''[[აშქენაზები|აშქენაზი]] ებრაელები''', რომლებიც ძირითადად 19 საუკუნის ბოლოსა და მე-20 საუკუნის დასაწყისში დასახლდნენ აზერბაიჯანში, ასევე მეორე მსოფლიო ომის დროს; '''ქართველი ებრაელები''', რომლებიც 20 საუკუნის დასაწყისში ბაქოში დასახლდნენ<ref>[http://www.demoscope.ru/weekly/2016/0693/tema04.php Быстрое постарение продолжается, но есть исключение - Азербайджан]</ref>. == ისტორია == [[ფაილი:Jews sinagogue in Baku.png|მარცხნივ|მინი|სინაგოგა ბაქოში]] ისტორიის განმავლობაში სხვადასხვა ეთნიკური და ენობრივი ჯგუფების [[ებრაელები]] ცხოვრობდნენ აზერბაიჯანში: მთიელი ებრაელები, აშქენაზები და ქართველი ებრაელები. [[1990]] წელს [[ბაქო|ბაქოში]] გათხრებისას აღმოჩენილი იქნა იუდეველთა ადრეული ცნობები არქეოლოგთა მიერ. გათხრებისას აღმოჩენილია ებრაული კვარტლის ნაშთები და შაბრანის [[სინაგოგა]], რომელიც მე -7 საუკუნით თარიღდება<ref>{{ებრაული-ელ|10098|Азербайджан}}</ref>. [[1810]] წლიდან აშქენაზები ბაქოში დასახლდნენ<ref>{{ებრაული-ელ|10381|Баку}}</ref>. ოფიციალური მონაცემებით, [[1835]] წელს [[ყუბა|ყუბაში]] ცხოვრობდა 2,718 ებრაელი, ხოლო ყუბის მაზრაში 2,774<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%95%D0%AD%D0%91%D0%95/%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B0,_%D1%83%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4 Куба, уездный город] </ref>. [[1897]] წლის აღწერის მიხედვით, ბაქოში ცხოვრობდა 2,341 ებრაელი, ხოლო მაზრაში 154<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%95%D0%AD%D0%91%D0%95/%D0%91%D0%B0%D0%BA%D1%83 Баку]</ref>. [[აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობა|აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის]] არსებობისას 1918-1920 წლებში ებრაელი ევსეი გინდესი რესპუბლიკის ჯანდაცვის მინისტრი იყო<ref name=":0">{{Cite web |url=http://old.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_012.htm |title=Расим МУСАБЕКОВ - Становление независимого азербайджанского государства и этнические меньшинства |accessdate=2018-08-13 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210121070049/http://old.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_012.htm |archivedate=2021-01-21 }}</ref>. მნიშვნელოვანი ზიანი ებრაულ მოსახლეობას აღმოსავლეთ კავკასიაში [[ნადირ-შაჰი|ნადირ შაჰმა]] მიაყენა<ref>Российская еврейская энциклопедия. — Российская академия естественных наук. — Т. 5. — С. 248.</ref>. 1731 წელს გუსარის აღებისას ებრაელებს ისლამი მიაღებინა. ნადირ შაჰის შეჭრის დროს მთიელი ებრაელების დასახლებები განადგურდა. ვინც შეძლო გაქცევა ყუბას შეაფარეს თავი და იქ დასახლდნენ. ისინი იმყოფებოდნენ [[ყუბის სახანო|ყუბის სახანოს]] ჰუსეინ ალი ხანის პატრონაჟის ქვეშ<ref>{{ებრაული-ელ|11277|горские евреи}}</ref>. [[2009]] წლის აღწერის მიხედვით ებრაელების 93.5 % მშობლიურ ენად დაასახელა [[ებრაული ენა]], რაც რუსიფიცირებული აშქენაზი ებრაელების ფონზე უჩვეულოა. აზერბაიჯანელი ებრაელების 19.3 % განაცხადა, რომ თავისუფლად ფლობენ [[რუსული ენა|რუსულ ენასაც]]<ref>[http://www.demoscope.ru/weekly/2016/0693/tema04.php Быстрое постарение продолжается, но есть исключение - Азербайджан]</ref>. == ტოლერანტობა == [[ფაილი:“Xabad-Or-Avner” təhsil mərkəzinin binasının təməlqoyma mərasimi.jpg|მინი|300x300პქ|[[მეჰრიბან ალიევა]] ებრაული საგანმანათლებლო ცენტრის პროექტის დათვალიერებისას. [[31 მაისი]], [[2007|2007 წელი]], [[ბაქო]]]] აზერბაიჯანელ იუდეველებისადმი თითქმის არასოდეს  ყოფილა ანტისემიტიზმის გამოვლინება. აზერბაიჯანის ებრაული საზოგადოების ბევრი წარმომადგენელი იღებს მონაწილეობას და აქტიურად მონაწილეობს რესპუბლიკის პოლიტიკურ, კულტურულ, სოციალურ და ეკონომიკურ ცხოვრებაში. ამჟამად, რესპუბლიკაში რამდენიმე სინაგოგა ფუნქციონირებს, არსებობს საერთაშორისო ებრაული ორგანიზაციის [[ებრაული სააგენტო|„სოხნუთის“]] ფილიალი, საზოგადოება „აზერბაიჯანი-ისრაელი“. ებრაული თემებისა და აზერბაიჯანში ისრაელის საელჩოს დახმარებით, მრავალი კულტურული ღონისძიება ტარდება, გამოიცემა ებრაული ლიტერატურა<ref name=":0" />. [[2007]] წლის [[31 მაისი|31 მაისს]], [[ჰეიდარ ალიევის ფონდი|ჰეიდარ ალიევის ფონდის]] პროექტის „ტოლერანტობის მისამართი — აზერბაიჯანის“ ფარგლებში, ფონდის პრეზიდენტის, [[მეჰრიბან ალიევა|მეჰრიბან ალიევას]] მონაწილეობით, ბაქოში მცხოვრები ებრაელი ბავშვებისთვის საგანმანათლებლო ცენტრის მშენებლობას საფუძველი ჩაეყარა. საგანმანათლებლო ცენტრის მშენებლობა დასრულდა [[2010]] წელს. 2010 წლის [[4 ოქტომბერი|4 ოქტომბერს]] აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა [[ილჰამ ალიევი|ილჰამ ალიევმა]], მისმა მეუღლემ მეჰრიბან ალიევამ და დსთ-ს ებრაული თემების ფედერაციისა და საერთაშორისო ფონდ „ორ-ავნერის“ პრეზიდენტმა ლევ ლევაევმა მონაწილეობა მიიღეს საგანმანათლებლო ცენტრის გახსნის ცერემონიალში<ref>[https://www.trend.az/azerbaijan/politics/1761115.html Президент Азербайджана Ильхам Алиев принял участие в открытии образовательного центра для еврейских детей "Хабад-Ор-Авнер" в Хатаинском районе Баку] - ''trend.az''</ref>. ცენტრი ასწავლის ებრაული კულტურის საფუძვლებს, რომელიც გათვლილია 450 მოსწავლეზე<ref>[https://heydar-aliyev-foundation.org/ru/content/view/139/2245/%E2%80%9CXabad-Or-Avner%E2%80%9D-T%C9%99hsil-M%C9%99rk%C9%99zi/ Образовательный центр «Хабад-Ор-Авнер»]</ref>. სინაგოგები ფუნქციონირებენ, როგორც აზერბაიჯანის დედაქალაქში, ასევე ქალაქებში [[ყუბა]] და ოღუზი. [[2003]] წლის [[9 მარტი|9 მარტს]] ბაქოში გახსნილი სინაგოგა ევროპაში ერთ-ერთი უდიდესია. 2003 წლის [[სექტემბერი|სექტემბერში]] ბაქოში პირველი ებრაული სკოლა გაიხსნა. [[1987]] წელს აზერბაიჯანში პირველი ოფიციალური ებრაული ენის კურსები გაიხსნა. ბაქოსა და ყუბაში ფუნქციონირებს 5 ებრაული სკოლა, რომელშიც 1,450 მოსწავლე სწავლობს<ref>[http://1news.az/news/eurasia-diary-pochemu-v-azerbaydzhane-net-i-ne-bylo-antisemitizma Eurasia Diary: Почему в Азербайджане нет и не было антисемитизма?]</ref>. == ყირმიზი ქასაბა == [[ფაილი:Old Synogogue galleryfull.jpg|მინი|265x265პქ|ძველი სინაგოგა ყირმიზი ქასაბაში]] {{მთავარი|ყირმიზი ქასაბა}}ყირმიზი ქასაბას (კრასნაია სლაბოდას) დასახლება, რომელიც მდებარეობს აზერბაიჯანის ყუბის რაიონში, ებრაელთა კომპაქტური დასახლების ადგილი. სოფელში არსებობს სამი სინაგოგა და მიქვა, სადაც რიტუალურ ცერემონიალებს ასრულებენ. აქ ძირითადად დასახლებულინი არიან [[მთიელი ებრაელები]]. == რესურსები ინტერნეტში == * [http://ejwiki.org/wiki/История_еврейских_общин_в_Азербайджане_в_XI—XV_вв. История еврейских общин в Азербайджане в XI—XV вв.] == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ებრაელები]] [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ებრაული თემი აზერბაიჯანში]] ivulkl299mtwegvyg319lgzx4fi3q9r 14 414076 4824046 3540814 2025-07-03T04:58:41Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824046 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Water in the United States}} [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აშშ-ის ბუნება]] [[კატეგორია:აშშ-ის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:წყალი ჩრდილოეთ ამერიკაში]] sxqbsr1hk3zddqdfktz33ca7lh2geyx 14 414077 4824002 3540816 2025-07-03T04:51:22Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824002 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Environment of the United States}} [[კატეგორია:აშშ]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის ბუნება]] clcvx9dup1o53r9cex38hcacs8iowl9 14 414450 4823783 3550161 2025-07-02T15:38:52Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823783 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინოორგანიზაციები]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ხელოვნების ორგანიზაციები ქვეყნის მიხედვით| ]] i2eq9mh35bl7yxzg0k74csmpnuxs1av 14 414490 4823770 3550162 2025-07-02T15:36:32Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823770 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ევროპული კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] nsdpskrv11vtwgp3t5aa6yq5r9f8qz8 4823827 4823770 2025-07-02T15:45:07Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]]“ 4823770 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ევროპული კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] nsdpskrv11vtwgp3t5aa6yq5r9f8qz8 14 415581 4823781 3550160 2025-07-02T15:38:36Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823781 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Film awards by country}} [[კატეგორია:კინემატოგრაფიული ჯილდოები]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] 9jxc4ezpoumoxnhcic8zoh533x58lcd 14 417432 4823805 3557415 2025-07-02T15:41:56Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823805 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ხელოვნება კანადაში]] [[კატეგორია:გართობა კანადაში]] [[კატეგორია:ჩრდილოამერიკული კინო ქვეყნის მიხედვით]] bdwxb9f0l0kyd9hshqns05znwzwws5t 14 418518 4823806 3573199 2025-07-02T15:42:02Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823806 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Films by country}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მასმედია]] [[კატეგორია:საბჭოთა ხელოვნება]] [[კატეგორია:სსრკ-ის ეკონომიკა]] [[კატეგორია:გართობა საბჭოთა კავშირში]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] ppowvgdc35nzw9xs9a458rl5sr61cx9 4823822 4823806 2025-07-02T15:44:11Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823822 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Films by country}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მასმედია]] [[კატეგორია:საბჭოთა ხელოვნება]] [[კატეგორია:სსრკ-ის ეკონომიკა]] [[კატეგორია:გართობა საბჭოთა კავშირში]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] dnzvdhq9qbzcuqyw423ahiym5jirf8y 4823838 4823822 2025-07-02T15:46:21Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823838 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Films by country}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სსრკ-ის მასმედია]] [[კატეგორია:საბჭოთა ხელოვნება]] [[კატეგორია:სსრკ-ის ეკონომიკა]] [[კატეგორია:გართობა საბჭოთა კავშირში]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] hp3nhpieuyr6ptbaw260xvn0d050963 14 419199 4823751 3565693 2025-07-02T15:28:23Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823751 wikitext text/x-wiki {{commons category|Monuments and memorials in the United States}} [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აშშ-ის შენობები და ნაგებობები ტიპების მიხედვით]] [[კატეგორია:აშშ-ის ღირსშესანიშნაობები]] [[კატეგორია:სკულპტურული ნაგებობები აშშ-ში]] 4npqapv1p4fsh96fo03sk1p2bxzwo1i 14 421258 4823733 3576629 2025-07-02T15:25:09Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823733 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:თეატრალური მოღვაწეები]] [[კატეგორია:ხელოვანები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით| ]] 631t1n8geua80jz0leesei4xslxrqp2 14 421260 4823731 3576635 2025-07-02T15:24:48Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]]“ 3576635 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Theatre by country}} [[კატეგორია:თეატრი]] [[კატეგორია:ხელოვნების ჟანრი ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნება ქვეყნის მიხედვით| ]] lhzelmwfcwmzh4yh91v82u9uzi9l6vs 14 421261 4823738 3576636 2025-07-02T15:25:33Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823738 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Theatres in the United Kingdom}} [[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნება გაერთიანებულ სამეფოში]] [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გაერთიანებული სამეფოს კულტურის ისტორია]] [[კატეგორია:გართობა გაერთიანებულ სამეფოში]] 6tmlce3x2n8233d767brzikdhmlliiu 0 424371 4823969 4431539 2025-07-02T21:27:41Z Egilus 92623 4823969 wikitext text/x-wiki [[File:Village on Pulau Ubin.JPG|thumb|right|200px|პულაუ უბინზე მდებარე ერთ-ერთი დასახლება]] '''პულაუ უბინი''' (ასევე ცნობილი როგორც '''უბინი''') — [[სინგაპური]]ს ჩრდილო-აღმოსავლეთით, პულაუ ტეკონგის დასავლეთით მდებარე [[კუნძული]]. [[გრანიტი]]ს [[კარიერი|კარიერული მოპოვების]] გამო კუნძულზე 1960-იან წლებში რამდენიმე ათასი ადამიანი დასახლდა, მაგრამ დღეისთვის მხოლოდ 100-მდე ადამიანი ცხოვრობს. პულაუ უბინი ერთ-ერთი უკანასკნელი სასოფლო სივრცეა სინგაპურში და ფლორისა და ფაუნის სიუხვით გამოირჩევა. კუნძული უბინ-ხატიბის მნიშვნელოვანი ორნიტოლოგიური სივრცეს ნაწილია, რომელიც კონსერვაციის გლობალური თანამშრომლობის პროგრამის ''BirdLife International'' მიერ გამოყო, რადგანაც კუნძული გადამფრენი და ბინადარი ფრინველების მნიშვნელოვან რაოდენობას ითვლის, რომელთაგანაც ზოგიერთი სახეობა საფრთხის ქვეშაა.<ref name=bli>{{cite web |url= http://www.birdlife.org |title= Ubin–Khatib |accessdate=18 March 2014 |work= Important Bird Areas factsheet |first= |last= |publisher= BirdLife International |year=2014 }}</ref> ==ეტიმოლოგია== [[File:Ubin Quarry 01.jpg|thumb|upright|180px|კუნძულზე მდებარე ერთ-ერთი გაუქმებული კარიერი]] სახელი '''პულაუ უბინი''' [[მალაიური ენა|მალაიურ ენაზე]] ნიშნავს ''გრანიტის კუნძულს,'' რაც კუნძულზე განთავსებულ უამრავ გაუქმებულ გრანიტის კარიერზე მიუთითებს. ''პულაუ'' ნიშნავს „კუნძულს,“ ხოლო ''უბინი'' [[იავური ენა|იავურ ენაზე]] „კვადრატულ ქვას“ ნიშნავს. [[მალაიები]]სთვის კუნძული ასევე ცნობილია როგორც ''პულაუ ბატუ უბინი,'' „გრანიტის ქვის კუნძული.“ წარსულში კუნძულზე მოპოვებული ქვები იატაკის ფილების დასამზადებლად გამოიყენებოდა, რასაც ''ჯუბინს'' (უბინის შემოკლებული ფორმა) უწოდებდნენ. ტაივანის რომანიზირებულ სისტემაში კუნძულის სახელწოდება ჟღერს როგორც ციოჰ შუა (''tsioh sua''), რაც „ქვის ბორცვს“ ნიშნავს. კუნძულზე ზღვის დონიდან უმაღლესი წერტილი ბუკიტ პუაკაა (პუაკას ბორცვი), რომლის სიმაღლეც 75 მეტრია.<ref>{{Cite web|url = https://www.nparks.gov.sg/~/media/nparks-real-content/news/2014/12/factsheeta_aboutpulauubin.pdf|title = Media Factsheet A: About Pulau Ubin|date = 30 November 2014|accessdate = 6 December 2015|website = National Parks|publisher = |last = |first = |archiveurl = https://web.archive.org/web/20151206095823/https://www.nparks.gov.sg/~/media/nparks-real-content/news/2014/12/factsheeta_aboutpulauubin.pdf|archivedate = 6 დეკემბერი 2015}}</ref> ==ლეგენდა== ლეგენდის თანახმად, პულაუ უბინი მაშინ შეიქმნა, როდესაც სამი არსება (ბაყაყი, ღორი და სპილო) სინგაპურიდან [[ჯოჰორი]]ს სანაპირომდე რბოლაში შეეჯიბრნენ ერთმანეთს. დამარცხებული ცხოველები ქვებად უნდა გადაქცეულიყვნენ. სამივე არსებას უამრავი სიძნელის გადალახვა მოუხდა, მაგრამ ჯოჰორის ნაპირამდე ვერცერთმა მიაღწია. ამიტომაც სპილო და ღორი ერთად პულაუ უბინად გადაიქცა, ხოლო ბაყაყი [[პულაუ სეკუდუ]]დ ბაყაყის კუნძულად იქცა.<ref name="wildsingapore">{{cite web |url= http://www.wildsingapore.com/ubin/places/legend.htm|title= Legends of Pulau Ubin|accessdate=19 August 2007 |work= Wild Singapore}}</ref> ==ისტორია== რუკაზე დატანილი პულაუ უბინის ყველაზე ძველი ვარიანტი სინგაპურის [[1828]] წლის ესკიზია, რომელზეც კუნძული აღნიშნულია შემდეგი დასახელებით: ''Pulo Obin'', ხოლო ფრანკლინისა და ჯეკსონის რუკაზე კი აღნიშნულია როგორც ''Po. Ubin.'' ==ამჟამინდელი მდგომარეობა== პულაუ უბინი სინგაპურის ერთ-ერთი უკანასკნელი დასახლებაა, სადაც უბრანული დაგეგმარება, ბეტონის ნაგეობები და ასფალტის გზები არ არის. კუნძულის ასამდე მცხოვრები ხის სახლებსა და ხის ტალღსაჭერებში ცხოვრობენ. ფლორითა და ფაუნით მდიდარი კუნძული, გაუქმებული კარიერებითა და პლანტაციებით და ხელუხლებელი ბუნებით სინგაპურის უკანასკნელი [[კამპონგი]]ა, რომელიც თანამედროვე ინდუსტრიულ ეპოქისთვის დამახასიათებელი ფართომასშტაბიანი ურბანული განვითარებისგან მოშორებულია. ==ეკოლოგიური პროექტები== ===აღმოსავლური ფერადი რქაცხვირისებრების კონსერვაციის პროექტი=== [[File:Anthracoceros albirostris.jpg|thumb|left|180px|აღმოსავლური ფერადი რქაცხვირისებრები სინგაპურში ხელახლა პულაუ უბინზე გამოჩნდნენ]] ეროვნული ბიომრავალფეროვნების ცენტრის, სინგაპური ველური ბუნების ნაკრძალების, ნანიანგის ტექნოლოგიურიუნივერსიტეტისა და რიგმა მკვლევრებმა აღმოსავლური ფერადი რქაცხვირისებრების კონცერვაციის პროექტი შეადგინეს, რომელიც ''Anthracoceros albirostris-ის'' გამრავლების ხელშეწყობასა და აღდგენას ისახავს მიზნად. ეს სახეობა სინგაპურში გადაშენდა, მაგრამ შემდეგ პულაუ უბინისა და ჩანგის მიდამოებში ხელახლა გამოჩნდა.<ref>[https://www.nparks.gov.sg/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=172&Itemid=129#9 Hornbill Conservation Project] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100131025350/http://www.nparks.gov.sg/cms/index.php?option=com_content&view=article&id=172&Itemid=129 |date=31 January 2010 }}</ref><ref>[http://besgroup.talfrynature.com/2008/05/29/sudden-increase-in-singapores-hornbill-population/ Sudden increase in Singapore’s hornbill population] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100610024432/http://besgroup.talfrynature.com/2008/05/29/sudden-increase-in-singapores-hornbill-population/ |date=10 June 2010 }}</ref> რქაცხვირისებრებს ბუდისთვის ხეების ფუღუროების სჭირდებათ. თუმცა მდედრი რქაცხვირისებრებისა და მათი პატარა ნაშიერების დაბუდებისთვის საკმარისი ზომის ხის ფუღუროები სინგაპურისთვის არ არის დამახასიათებელი. პროექტის ფარგლებში ხელოვნური ბუდე-ყუთები პულაუ უბინისა და ჩანგის მიდამოებში წარმატებით განთავსდა. ყუთების შიგნით ვიდეოკამერებიც მოათავსეს, რათა ამ სახეობის წარმომადგენელთა ქცევა და გამრავლების მახასიათებლები უფრო კარგად შეისწავლონ. ===ზღვის ცხენთა მონიტორინგის პროექტი=== 2009 წლის მაისში ეროვნული ბიომრავალფეროვნების ცენტრმა ეროვნული პარკების საბჭოს მოხალისეებთან და ბუნების დაცვის ჯგუფებთან (Wild Singapore და TeamSeaGrass) ერთად რამდენიმე ადგილას, მათ შორის პულაუ უბინის ტერიტორიაზე კონსერვაციის მიზნით ზღვის ცხენთა (''Hippocampus kuda'') და ''Syngnathoides biaculeatus-ის'' პოპულაციის მონიტორინგის პროექტი წამოიწყო. მონაცემები პოპულაციის ზომის, ინდივიდთა ზრდის სიხშირისა და ბუნებრივ ჰაბიტატებში გადაადგილების დასადგენად გამოიყენება. ==ადგილობრივი ტურიზმი== [[File:Pulau Ubin kampong house.jpg|thumb|200px|''კამპონგის'' ტიპის სახლი]] კუნძულის ვიზიტორთა რაოდენობა წლების მანძილზე იზრდება. პულაუ უბინის რეკრეაციული სივრცე, რომელიც [[ჩეკ იავა]]საც შეიცავს, ადგილობრივი ტურისტებისთვის შეიქმნა. ტურისტული დანიშნულების ადგილი 1020 ჰექტარი პულაუ უბინის შიგნით, 700 ჰექტარზეა განთავსებული. კუნძულის ერთ-ერთი პოპულარული ტურისტული ღირსშესანიშნაობაა [[ჩეკ იავა]]. შეიძლება ითქვას, რომ 5000 წლის წინანდელი [[მარჯნის რიფი]] შედარებით ხელშეუხებელია და სხვა კუნძულებთან შედარებით ზღვის ცოცხალი სამყაროს მრავალფეროვნებით გამოირჩევა,მათ შორის: [[ზღვის ცხენი|ზღვის ცხენებით]], [[ასციდიები]]თ, [[რვაფეხა|რვაფეხებით]], [[ზღვის ვარსკვლავი|ზღვის ვარსკვლავებით]], [[ღრუბლები (ცხოველები)|ღრუბლებითა]] და [[შიშველლაყუჩა მოლუსკები|შიშველლაყუჩა მოლუსკებით]]. კუნძულზე მდებარე ფო შან ტინგ და ბო გონგის ტაძარიც ხშირად მონახულებადი ღირსშესანიშნაობაა. ==სამთო ველოსპორტი== [[File:Pulau Ubin cycle hire.jpg|thumb|left|200px|კუნძულზე ველოსიპედების ბევრი მაღაზია და კაფეა]] პულაუ უბინში სინგაპურის სამთო ველობილიკებიდან ერთ-ერთი მდებარეობს: კეტამის სამთო ველო-პარკი 2007 წელს აიგო.<ref>http://kentridge.eaglet.org/2007/11/16/rock-n-roll-garden/</ref> ბილიკი დაახლოებით 8 კმ სიგრძისაა და რელიეფის სხვადასხვა ფორმას მოიცავს, დაწყებული ღია მდელოებიდან, დამთავრებული გაუვალი ჯუნგლებით. ბილიკზე რამდენიმე ციცაბო, მაგრამ დაბალი კლდე მდებარეობს. ბილიკი კარგადაა მონიშნული მიმთითებელი ნიშნებით, რომლებიც ყოველი სექციის სირთულის დონეზე მიუთითებს. სამთო ველოსიპედისტთა უმრავლესობა საკუთარი ველოსიპედებით მოგზაურობს. გარდა სათავგადასავლო სამთო ველოტურებისა, პულაუ უბინი რეკრეაციული მიზნებით მოგზაურებს სამთო ველოსიპედების ფართო არჩევანს სთავაზობს, რომელთა დაქირავება ჩამოსვლისთანავეა შესაძლებელი. კუნძულის გარშემო მოგზაურობისას ბუნებრივი სილამაზეებისა და მშვენიერი ტბების ნახვაა შესაძლებელი. ==ლიტერატურა== *Chua Ee Kiam (2000), ''Pulau Ubin – Ours to Treasure'', Simply Green, Singapore. {{ISBN|981-04-3088-4}} *Victor R Savage, Brenda S A Yeoh (2003), ''Toponymics – A Study of Singapore Street Names'', Eastern Universities Press, {{ISBN|981-210-205-1}} ==ინტერნეტ რესურსები== *[https://www.nparks.gov.sg/cms/index.php?option=com_visitorsguide&task=parks&id=29&Itemid=73 ეროვნული პარკების საბჭო -პულაუ უბინი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141225091218/http://www.nparks.gov.sg/cms/index.php?option=com_visitorsguide&task=parks&id=29&Itemid=73 |date=2014-12-25 }} *[http://www.wildsingapore.com/ubin/index.html Pulau Ubin on wildsingapore] latest happenings, how to get there, what to see and do, tips for visitors, galleries. *Habitatnews blog about the island – [http://pulauubinstories.blogspot.com Pulau Ubin Stories]. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{სინგაპურის მთავარი ტურისტული ღირსშესანიშნაობები}} [[კატეგორია:სინგაპურის კუნძულები]] [[კატეგორია:სინგაპურის პარკები]] [[კატეგორია:სინგაპურის ტურისტული ღირსშესანიშნაობები]] [[კატეგორია:ჩრდილო-აღმოსავლეთის ტურისტული ღირსშესანიშნაობები (სინგაპური)]] 3fdm3nig175fi9h30mjsegxqjgwvtbz 0 425489 4823726 4817244 2025-07-02T14:33:35Z Arkaitz1974 85446 4823726 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |მოთამაშის სახელი = ბესარიონ მჭედლიშვილი |სურათი = Besarion Mchedlishvili — FC Dinamo Tbilisi Midfielder (1969–1975).jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = ბესარიონ შალვას ძე მჭედლიშვილი |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1949|10|21|}} |დაბადების ადგილი = [[თბილისი]],<br/>[[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]],<br/>[[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრ კავშირი]] |სიმაღლე = |პოზიცია = [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]] |ახალგაზრდული წელი1 = |ახალგაზრდული კლუბი1 = |წელი1 = 1966–1967 |წელი2 = 1968–1969 |წელი3 = 1969–1975 |წელი4 = 1976–1977 |კლუბი1 = [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ლოკომოტივი]] |კლუბი2 = {{Tooltip|სპარტაკი|სპარტაკი სარანსკი}} |კლუბი3 = [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბ.]] |კლუბი4 = [[გურია ლანჩხუთი (საფეხბურთო კლუბი)|გურია]] |მატჩი1 = 54 |მატჩი2 = 42 |მატჩი3 = 58 |მატჩი4 = 45 |გოლი1 = 9 |გოლი2 = 22 |გოლი3 = 5 |გოლი4 = 32 |სულ მატჩი = |სულ გოლი = |ეროვნული წელი1 = |ეროვნული ნაკრები1 = |ეროვნული მატჩი1 = |ეროვნული გოლი1 = |მედლის თარგები = |გაწვრთნის წელი1 = 2003 |გაწვრთნილი კლუბი1 = [[მცხეთა (საფეხბურთო კლუბი)|მცხეთა]] |კლუბი-განახლება = |ეროვნული ნაკრები-განახლება = }} '''ბესარიონ მჭედლიშვილი''' (დ. [[21 ოქტომბერი]], [[1949]], [[თბილისი]], [[საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა|საქართველოს სსრ]]) — [[ქართველები|ქართველი]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] [[ფეხბურთელი]], [[ნახევარმცველი (ფეხბურთი)|ნახევარმცველი]]. სხვადასხვა დროს იცავდა [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „ლოკომოტივის“]], სარანსკის „სპარტაკის“, [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოსა“]] და [[გურია ლანჩხუთი (საფეხბურთო კლუბი)|ლანჩხუთის „გურიას“]] ღირსებას. [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატის]] ორგზის ბრინჯაოს პრიზიორი (1971, 1972) და [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასის]] ფინალისტი (1970) [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] შემადგენლობაში. საბჭოთა კავშირის სპორტის ოსტატი (1974).<ref>[http://www.nplg.gov.ge/athletes/ka/00001354/ ბესარიონ მჭედლიშვილი]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20210920221259/http://www.dinamo-tbilisi.ru/personalii/igroki/igroki-na-m/mchedlishvili-vissarion-shalvovich/ ბესარიონ მჭედლიშვილი — პერსონალური გვერდი]</ref> == კარიერა == 1966–1967 წლებში [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „ლოკომოტივშია“]], 1968–1969 წლებში კი სარანსკის „სპარტაკში“ თამაშობს.<ref>[http://footballfacts.ru/clubs/62265-spartak-saransk Состав команды «Спартак» Саранск в сезоне 1968]</ref> [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოშია“]] 1969 წლიდან, სადაც შვიდი სეზონის განმავლობაში ასპარეზობს. [[1973]] წელს [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] შემადგენლობაში საერთაშორისო ამხანაგური საფეხბურთო ტურნირის ე. წ. „კარაველას თასის“ — ტროფეო კოლომბინოს <ref group="კომ.">ტროფეო კოლომბინო ({{lang-es|Trofeo Colombino de fútbol}}) — საერთაშორისო ამხანაგური ყოველწლიური საზაფხულო საფეხბურთო ტურნირი, რომელიც [[1965]] წლიდან სამხრეთ ესპანეთის, კერძოდ, [[ანდალუსია|ანდალუსიის]] ზღვისპირა ქალაქ [[უელვა (ქალაქი)|უელვაში]] იმართება.</ref> გამარჯვებული ხდება, სადაც ტურნირის ფინალში [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოელები“]] [[ბენფიკა (საფეხბურთო კლუბი)|ლისაბონის „ბენფიკას“]] ანგარიშით 3–1 ამარცხებენ.<ref>[https://archive.today/20161230050248/http://fc-dynamo.ru/other/prot.php?id=19730819000 "Динамо" (Тб.) 3–1 "Бенфика" (Лиссабон)]</ref><ref>{{cite web|url=http://www.fcdinamo.ge/ge/news?n=1922|title=კარაველას თასი}}</ref><ref>{{cite web|url=http://es.wikipedia.org/wiki/Trofeo_Colombino_de_f%C3%BAtbol|title=Trofeo Colombino de fútbol}}</ref><ref>{{cite web|url=http://fc-dynamo.ru/other/prot.php?id=19730819000|title=Динамо (Тб.) 3–1 Бенфика (Лиссабон)|work=fc-dynamo.ru}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dinamo-tbilisi.ru/statistika/mezhdunarodnye-matchi/mezhdunarodnye-tovarishheskie-matchi-1970-e-gody/turnir-v-uelve-v-1973-godu/|title=IX Trofeo Colombino de fútbol|accessdate=2021-01-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200118235221/http://www.dinamo-tbilisi.ru/statistika/mezhdunarodnye-matchi/mezhdunarodnye-tovarishheskie-matchi-1970-e-gody/turnir-v-uelve-v-1973-godu/|archivedate=2020-01-18}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.opentext.org.ge/index.php?y=2013&art=6986|title=„კარაველას“ რაინდები|accessdate=2024-01-02|archiveurl=https://archive.today/20190815234022/http://www.opentext.org.ge/index.php?y=2013&art=6986|archivedate=2019-08-15}}</ref> ბესარიონ მჭედლიშვილი [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოს“]] შემადგენლობაში [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საკავშირო ჩემპიონატების]] უმაღლესი ლიგის 58 მატჩს ატარებს და ხუთჯერ იღებს მეტოქეთა კარს.<ref>[http://footballfacts.ru/players/108470-mchedlishvili-vissarion-shalvovich ბესარიონ მჭედლიშვილის საკავშირო და საერთაშორისო სტატისტიკა]</ref> [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|ქვეყნის პირველობის]] გარდა [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|„დინამოელთა“]] რიგებში [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასის]] გათამაშების 10 შეხვედრაში მონაწილეობს და 3 ბურთი გააქვს. [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საკავშირო თასისთვის]] გამართულ შეხვედრათა ფარგლებში პირველად [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „ლოკომოტივის“]] წინააღმდეგ გამოდის მოედანზე. ეს არის 1/16 ფინალის პირველი მატჩი გუნდებს შორის, რომელიც 1970 წლის 9 მაისს, [[მიხეილ მესხის სტადიონი|„ლოკომოტივის“ სტადიონზე]] იმართება. თბილისური კლუბების სათასო დაპირისპირება, რომელსაც ტრიბუნებზე შეკრებილი 15 ათასი გულშემატკივარი ესწრება, [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|ნომინალური სტუმრების]] მინიმალური გამარჯვებით (1–0) მთავრდება. ბურთი [[ლოკომოტივი თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|„ლოკომოტივის“]] კარში ლევან ნოდიას შეხვედრის მე-80 წუთზე გააქვს.<ref>[http://www.fc-dynamo.ru/cup/prot.php?id=340300 Локомотив (Тб.) – Динамо (Тб.) 0–1 (0–0)]. Кубок СССР 1970.</ref> ბესარიონ მჭედლიშვილის მეორე სათასო და შესაბამისად 1/16 ფინალის განმეორებითი შეხვედრა ოთხი დღის შემდეგ, 13 მაისს [[მიხეილ მესხის სტადიონი|იმავე სტადიონზე]] ტარდება და კვლავ [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|„დინამოელთა“]] გამარჯვებით, ამჯერად ანგარიშით 4–2 მთავრდება.<ref>[http://www.fc-dynamo.ru/cup/prot.php?id=340400 Динамо (Тб.) – Локомотив (Тб.) 4–2 (0–1)].</ref> [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|თბილისის „დინამოდან“]] წასვლის შემდეგ [[გურია ლანჩხუთი (საფეხბურთო კლუბი)|ლანჩხუთის „გურიაში“]] აგრძელებს თამაშს.<ref>გია ტუხაშვილი (5 იანვარი, 2009). [https://www.nplg.gov.ge/opentext/index.php?m=18&y=2009&art=11930 ბომბარდირი... ნახევარმცველი]. მოსამზადებელი ეტაპი [[ნოდარ ახალკაცი]]ს ხელმძღვანელობით ძირითად გუნდთან ერთად გავიარე, თუმცა 17 წლის ბიჭს დინამოში მოხვედრის ილუზია არც მქონდა. სათამაშო პრაქტიკის მისაღებად ლანჩხუთის გურიაში გამიშვეს, სადაც სამი წლის განმავლობაში ასაკით ყველაზე პატარა ვიყავი და ისეთი გამოცდილი მოთამაშეების გვერდით ვთამაშობდი, როგორებიც იყვნენ: ბესო მჭედლიშვილი, თეიმურაზ ჩხაიძე, გია თავაძე, ზურაბ ნემსაძე, ანზორ ჯინჭარაძე. [[ლელო (გაზეთი)|ლელო]]. ქართული პრესის ელექტრონული არქივი.</ref> საფეხბურთო კარიერას ამავე კლუბში 1977 წელს ასრულებს. == მიღწევები == ; {{დროშანიშანი|საქართველოს სსრ}} [[დინამო თბილისი (საფეხბურთო კლუბი)|დინამო თბილისი]] ; [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი|საბჭოთა კავშირის ჩემპიონატი]] * ბრინჯაოს პრიზიორი: [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1971|1971]], [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატი 1972|1972]] ; [[საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო თასი|საბჭოთა კავშირის თასი]] * ფინალისტი: 1970<ref>Dinamo Moskva 2–1 Dinamo Tbilisi / [http://www.rsssf.com/tabless/su70.html#70c Soviet Union Cup 1970]</ref><ref>[http://fc-dynamo.ru/cup/prot.php?id=345100 „დინამო“ მოსკოვი 2–1 „დინამო“ თბილისი].</ref> ; კარაველას თასი * თასის მფლობელი: 1973<ref>[http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/19877 თბილისის „დინამო“ კარაველას თასს დაეუფლა]</ref> ==ბიბლიოგრაფია== {{Refbegin}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—71 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1971|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195128/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+:+%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98+&qs%5B1%5D%5Bb%5D=and&qs%5B2%5D%5Bf%5D=212&qs%5B2%5D%5Bq%5D=&qs%5B2%5D%5Bb%5D=and&qs%5B3%5D%5Bf%5D=213&qs%5B3%5D%5Bq%5D=1971&qs%5B3%5D%5Bb%5D=and&qs%5B4%5D%5Bf%5D=606&qs%5B4%5D%5Bq%5D=&pft=biblio&rnum=10&kbd=en&submit_btn=%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—72 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1972|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195551/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98+:+%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98-%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98+1972}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—74 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1974|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195846/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-1974}} * {{Cite book|last=აკოფოვი|first=გ.|title=ფეხბურთი—75 : ცნობარი-კალენდარი|publisher=საქ. კპ ცკ-ის გამ-ბა|year=1975|location=თბ.|url=https://archive.today/20190819195930/http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/cart/search.html?cmd=search&sf=advanced&qs%5B0%5D%5Bf%5D=700&qs%5B0%5D%5Bq%5D=&qs%5B0%5D%5Bb%5D=and&qs%5B1%5D%5Bf%5D=200&qs%5B1%5D%5Bq%5D=%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%98-1975}} * {{Cite book|last=თედორაძე|first=ზურაბ|title=თბილისის „დინამო“ ციფრებში, 1936–1989|publisher=სტამბა–96|year=1999|location=თბ.|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00000001/}} * {{Cite book|last=თედორაძე|first=ზ.|title=თბ. „დინამო“ : ციფრები, ფაქტები, კომენტარები, 1936–1989|publisher=|year=2002|location=თბ.|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00000001/}} * {{Cite book|last=Алимов|first=И.|title={{Tooltip|Советские клубы в европейских кубках|Советские клубы в розыгрышах европейских кубковых турнирах 1965-1990 гг.}}|publisher={{Tooltip|ЦК КП|ЦК КП Таджикистана}}|year=1991|location=Душанбе|url=http://www.studmed.ru/alimov-i-sovetskie-kluby-v-rozygryshah-evropeyskih-kubkovyh-turnirah-1965-1990-gg_49be00a23cc.html}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190806055407/https://www.studmed.ru/alimov-i-sovetskie-kluby-v-rozygryshah-evropeyskih-kubkovyh-turnirah-1965-1990-gg_49be00a23cc.html |date=2019-08-06 }} * {{Cite book|last=Лукосяк|first=Ю.П.|title={{Tooltip|Советские клубы в европейских кубках|Советские клубы в европейских кубках. 1965-1991 гг.}}|publisher=Тайм-Аут|year=1991|location={{Tooltip|Спб.|Санкт-Петербург}}|url=http://www.klisf.net/img/book/skvek.pdf}} {{Refend}} ==პერიოდიკა== {{Refbegin}} * {{სტატია |ავტორი = დოლიძე, ბეჟან |სათაური = „კარაველას“ რაინდები |ბმული = http://dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/21593/1/SakartvelosRespublika_2013_N160.pdf |ენა = |გამოცემა = გაზ. [[საქართველოს რესპუბლიკა (გაზეთი)|„საქართველოს რესპუბლიკა“]] |სახეობა = |წელი = 22 აგვისტო, 2013 |ტომი = |ნომერი = 160 (7287) |გვერდები = 10 |doi = |issn = 2233-3851 }} {{Refend}} == რესურსები ინტერნეტში == * [http://dspace.nplg.gov.ge/simple-search?location=%2F&query=თბილისის+დინამოს+ბესარიონ+მჭედლიშვილი ციფრული ფოტომატიანე „ივერიელი“] · [https://footballfacts.ru/person/48132 FootballFacts.ru] == კომენტარები == {{Reflist|group=კომ.|30em}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:მჭედლიშვილი, ბესარიონ}} [[კატეგორია:დაბადებული 1949]] [[კატეგორია:დაბადებული 21 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:ქართველი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის დინამოს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისის ლოკომოტივის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ლანჩხუთის გურიას ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:თბილისში დაბადებულები]] [[კატეგორია:მჭედლიშვილები|ბ]] 40foh2c5durlqj8kr70lj118wq73g91 14 425793 4823742 3601959 2025-07-02T15:26:59Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823742 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნება პოლონეთში]] [[კატეგორია:გართობა პოლონეთში]] pxxp3n4518tbqpsqimn3cuugpejytuu 14 425797 4824036 3601980 2025-07-03T04:57:27Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824036 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:საფრანგეთი]] mzj54p447l4758ymy0nf7dd4z3j3osl 14 425802 4824027 3602005 2025-07-03T04:56:32Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824027 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:პერსონაჟები საქმიანობის მიხედვით]] ketx2cdgyn08nzc7sdu5w8m30tsyr5q 14 425808 4824035 3602007 2025-07-03T04:57:23Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824035 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:პოლონეთი]] [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] l5lapseqndnjo4gw0yw6bra7iwf8000 14 425810 4824037 3602011 2025-07-03T04:57:31Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824037 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:საქართველო]] hojygfrzypd521ix101yy0qcbxcjmdp 14 431849 4823777 3643030 2025-07-02T15:37:15Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823777 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Denmark}} [[კატეგორია:დანიის ხელოვნება]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:დანიის მასმედია]] [[კატეგორია:გართობა დანიაში]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] oowvvcpzkhnf62q1bfctkp2h1m6oaet 4823832 4823777 2025-07-02T15:45:50Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823832 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Denmark}} [[კატეგორია:დანიის ხელოვნება]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:დანიის მასმედია]] [[კატეგორია:გართობა დანიაში]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] 3fgxph3rtp4rjalvq45w24z02nenk25 14 433229 4823774 3650575 2025-07-02T15:36:59Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823774 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Cinema of Poland}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:პოლონეთის მედია]] [[კატეგორია:ხელოვნება პოლონეთში]] [[კატეგორია:გართობა პოლონეთში]] e8vpd37mruofi0x3z31nok1uudu3o0l 4823837 4823774 2025-07-02T15:46:16Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823837 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Cinema of Poland}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:პოლონეთის მედია]] [[კატეგორია:ხელოვნება პოლონეთში]] [[კატეგორია:გართობა პოლონეთში]] ov6ld66l9go26y62q9fca76slgv4q7o 14 433230 4823829 4814339 2025-07-02T15:45:35Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823829 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ევროპის კინოფესტივალები]] 648ya7w4ox1jiwfq2savq375vkwb8y7 14 435324 4823816 3661329 2025-07-02T15:43:24Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823816 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Finland}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ფინური კულტურა]] [[კატეგორია:ფინეთის მასმედია]] [[კატეგორია:გართობა ფინეთში]] qy97cd4j8xist20ppff8m3bgnqgzart 4823840 4823816 2025-07-02T15:46:31Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823840 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Finland}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ფინური კულტურა]] [[კატეგორია:ფინეთის მასმედია]] [[კატეგორია:გართობა ფინეთში]] cgl9iuutbbcl8px36el848yhm5mghhk 14 438792 4823789 3688134 2025-07-02T15:40:02Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823789 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Australia}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ხელოვნება ავსტრალიაში]] [[კატეგორია:გართობა ავსტრალიაში]] 5b0dtez7dq5o638pyu21ytxafvak1ce 14 440447 4824072 3694265 2025-07-03T05:02:50Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824072 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Demonstrations and protests in Georgia}} [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნების მიხედვით|საქართველო]] [[კატეგორია:საქართველოს პოლიტიკური ისტორია]] [[კატეგორია:პროტესტები ევროპაში]] [[კატეგორია:პროტესტები აზიაში]] 1ltw1p9ipd64l8xmvss8k7aakhq86ns 14 440495 4823814 3694482 2025-07-02T15:43:14Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823814 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Sweden}} [[კატეგორია:შვედეთის ხელოვნება]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა შვედეთში]] cpzmwegqn74lewwpvxc9yvc0nd4ay0x 4823842 4823814 2025-07-02T15:46:44Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823842 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Sweden}} [[კატეგორია:შვედეთის ხელოვნება]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა შვედეთში]] rk5qow03uxqvhn46mutph5zq0b00d0a 14 440527 4823736 3694539 2025-07-02T15:25:24Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823736 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Theatre of the United States}} [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აშშ-ის საშემსრულებლო ხელოვნება]] [[კატეგორია:გართობა ამერიკის შეერთებულ შტატებში]] 697katm3p3wnrpiueepmygk5jpoavnw 14 440555 4823735 3694576 2025-07-02T15:25:18Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823735 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Theatre of Australia|Theatre in Australia}} [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:საშემსრულებლო ხელოვნება ავსტრალიაში]] [[კატეგორია:გართობა ავსტრალიაში]] 9tp1nrpau9rhrr4p7462yma1cbps2eg 14 441278 4823793 3698398 2025-07-02T15:40:25Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823793 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Latvia}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ლატვიის ხელოვნება]] [[კატეგორია:გართობა ლატვიაში]] osng2i21640l3o9zwhtpizjh2egjuln 4823835 4823793 2025-07-02T15:46:07Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823835 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of Latvia}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ლატვიის ხელოვნება]] [[კატეგორია:გართობა ლატვიაში]] pa2obm0xy5ync37fltrxx5k294jybzn 0 447528 4824136 4428169 2025-07-03T07:34:46Z IrakliOboladze 171467 დავამატე კონკრეტული ინფორმაცია რაში გამოიყენება დინამიკური პროგრამირება, ასევე დავამატე ციტატა 4824136 wikitext text/x-wiki '''დინამიკური პროგრამირება''' — როგორც მათემატიკური ოპტიმიზაციის, ასევე კომპიუტერული პროგრამირების მეთოდი. მისი ზოგადი პრინციპები პირველად შეიუმუშავა ამერიკელმა მათემატიკოსმა რიჩარდ ბელმანმა [[1940-იანები|1940-იან წლებში]] და ეს მეთოდი წარმოადგენს რთული ამოცანის მარტივ ქვე-პრობლემებად დაყოფას რეკურსიული გზით. დინამიკური პროგრამირების ცნობილი მაგალითებია ფლოიდ-ვორშელისა და ბელმან-ფორდის უმოკლესი გზების პოვნის ალგორითმები. მისი გამოყენება განსაკუთრებით ეფექტურია ამოცანებში, რომელთაც აქვთ გადაფარული ქვეამოცანები და ოპტიმალური ქვესტრუქტურის თვისება.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Dynamic_programming</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.interviewbit.com/courses/programming/topics/dynamic-programming/tutorial/dynamic-programming-dp-introduction შესავალი დინამიკურ პროგრამირებაში]{{Dead link|date=ოქტომბერი 2022 |bot=InternetArchiveBot }} [[კატეგორია:ინჟინერული სისტემები]] [[კატეგორია:განტოლებები]] q7jo6ak410byx8ce5hvfo9ksxvi6flv 14 449140 4823797 3750569 2025-07-02T15:40:44Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823797 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Cinema of Mexico}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:მექსიკის ხელოვნება]] [[კატეგორია:ლათინოამერიკული კინო]] [[კატეგორია:ჩრდილოამერიკული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა მექსიკაში]] jtf4wj9fn5xhde69g6zidzxxj8ih50d 0 455279 4823957 3788698 2025-07-02T20:14:23Z Geagea 783 ქსე 1971 --> 1977 4823957 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ხუნდაძე}} '''ტროფიმე ირაკლის ძე ხუნდაძე''' (დ. [[24 ივლისი]], [[1889]], სოფ. [[კალაგონი]] — გ. [[16 ნოემბერი]], [[1977]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ისტორიკოსი, პედაგოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი (1948), პროფესორი (1950), მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე (1961). ==ბიოგრაფია== 1909 წელს დაამთავრა ქუთაისის ქართული გიმნაზია და შევიდა მოსკოვის უნივერსიტეტის ისტორია-ფილოლოგიის ფაკულტეტზე. 1912 წელს რევოლუციურ მოძრაობაში მონაწილეობისთვის უნივერსიტეტიდან გარიცხეს. 1915 წელს დაამთავრა ხარკოვის უნივერსიტეტი და დაბრუნდა ქუთაისში. 1919 წელს გადავიდა თბილისში და დაიწყო პედაგოგიური მუშაობა გიმნაზიაში, შემდეგ ჰუმანიტარულ ტექნიკუმში. 1930 წლიდან მუშაობდა უმაღლეს სკოლაში. 1945-157 წლებში მუშაობდა საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ისტორიის ინსტიტუტში. მისი კვლევის საგანი იყო XIX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისის საზოგადოების აზროვნების და სახელმწიფო განათლების ისტორია. ==ლიტერატურა== {{ქსე|11|515-516}} {{DEFAULTSORT:ხუნდაძე, ტროფიმე}} [[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] [[კატეგორია:დაბადებული 24 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1889]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 16 ნოემბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1971]] [[კატეგორია:ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]] 9cblrn8nq63oxx0atxbkvdbzk94sm6w 4823958 4823957 2025-07-02T20:14:34Z Geagea 783 4823958 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ხუნდაძე}} '''ტროფიმე ირაკლის ძე ხუნდაძე''' (დ. [[24 ივლისი]], [[1889]], სოფ. [[კალაგონი]] — გ. [[16 ნოემბერი]], [[1977]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ისტორიკოსი, პედაგოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი (1948), პროფესორი (1950), მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე (1961). ==ბიოგრაფია== 1909 წელს დაამთავრა ქუთაისის ქართული გიმნაზია და შევიდა მოსკოვის უნივერსიტეტის ისტორია-ფილოლოგიის ფაკულტეტზე. 1912 წელს რევოლუციურ მოძრაობაში მონაწილეობისთვის უნივერსიტეტიდან გარიცხეს. 1915 წელს დაამთავრა ხარკოვის უნივერსიტეტი და დაბრუნდა ქუთაისში. 1919 წელს გადავიდა თბილისში და დაიწყო პედაგოგიური მუშაობა გიმნაზიაში, შემდეგ ჰუმანიტარულ ტექნიკუმში. 1930 წლიდან მუშაობდა უმაღლეს სკოლაში. 1945-157 წლებში მუშაობდა საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ისტორიის ინსტიტუტში. მისი კვლევის საგანი იყო XIX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისის საზოგადოების აზროვნების და სახელმწიფო განათლების ისტორია. ==ლიტერატურა== {{ქსე|11|515-516}} {{DEFAULTSORT:ხუნდაძე, ტროფიმე}} [[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] [[კატეგორია:დაბადებული 24 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1889]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 16 ნოემბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]] [[კატეგორია:ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]] 174gtg2apy327y4i7v56tp3id9pzsuw 4823959 4823958 2025-07-02T20:18:10Z Geagea 783 {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} + {{სქოლიო}} + {{authority control}} 4823959 wikitext text/x-wiki {{მმ*|ხუნდაძე}} {{ინფოდაფა არქიტექტორი}} '''ტროფიმე ირაკლის ძე ხუნდაძე''' (დ. [[24 ივლისი]], [[1889]], სოფ. [[კალაგონი]] — გ. [[16 ნოემბერი]], [[1977]], [[თბილისი]]) — [[ქართველები|ქართველი]] ისტორიკოსი, პედაგოგი, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი (1948), პროფესორი (1950), მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე (1961). ==ბიოგრაფია== 1909 წელს დაამთავრა ქუთაისის ქართული გიმნაზია და შევიდა მოსკოვის უნივერსიტეტის ისტორია-ფილოლოგიის ფაკულტეტზე. 1912 წელს რევოლუციურ მოძრაობაში მონაწილეობისთვის უნივერსიტეტიდან გარიცხეს. 1915 წელს დაამთავრა ხარკოვის უნივერსიტეტი და დაბრუნდა ქუთაისში. 1919 წელს გადავიდა თბილისში და დაიწყო პედაგოგიური მუშაობა გიმნაზიაში, შემდეგ ჰუმანიტარულ ტექნიკუმში. 1930 წლიდან მუშაობდა უმაღლეს სკოლაში. 1945-157 წლებში მუშაობდა საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ისტორიის ინსტიტუტში. მისი კვლევის საგანი იყო XIX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისის საზოგადოების აზროვნების და სახელმწიფო განათლების ისტორია. ==ლიტერატურა== {{ქსე|11|515-516}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{authority control}} {{DEFAULTSORT:ხუნდაძე, ტროფიმე}} [[კატეგორია:ქართველი ისტორიკოსები]] [[კატეგორია:დაბადებული 24 ივლისი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1889]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 16 ნოემბერი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 1977]] [[კატეგორია:ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტში დაბადებულები]] kl9grdq98fep1kp4owvvea4s4zihz9g 14 459541 4824087 4823279 2025-07-03T05:05:33Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824087 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ტელეგადაცემები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ფილმები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ტელეფილმები]] 0237ueab45dvv8bu0auj0agfgcrw7qr 14 459672 4823798 3812963 2025-07-02T15:40:49Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823798 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of the Netherlands}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ნიდერლანდებში]] gx2qrjl3wpx2ymfaxhoho9taotsd9b0 4823836 4823798 2025-07-02T15:46:12Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823836 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Cinema of the Netherlands}} [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ნიდერლანდებში]] 8lx0ad8fx602updsay4f4fat2ovloxr 14 460551 4823744 3817837 2025-07-02T15:27:10Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823744 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Theatre directors by country}} [[კატეგორია:თეატრის რეჟისორები]] [[კატეგორია:რეჟისორები ეროვნების მიხედვით]] [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:თეატრალური მოღვაწეები ეროვნების მიხედვით]] 4mh5mi9y4hwoqal2gpd0mgnkqi2kbwd 14 460803 4823743 3818993 2025-07-02T15:27:03Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823743 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ფრანგული ლიტერატურა]] [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] t31w4ad3paavtpegwc9xv43nzkuuzp2 14 461932 4823750 3864153 2025-07-02T15:28:18Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823750 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:საქართველოს არქიტექტურა]] s0au367dmxgxm9ezqlzv2pdb4gcuu2o 14 462166 4824112 4284575 2025-07-03T05:14:18Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824112 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ებრაელები და იუდაიზმი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ეთნიკური ჯგუფები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ადამიანები რელიგიისა და ეროვნების მიხედვით]] g68jw1mrip0tl8jvqtqe7iv9x7t09ig 14 463055 4824030 4394113 2025-07-03T04:56:45Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824030 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ადამიანები საგანმანათლებლო დაწესებულების მიხედვით]] [[კატეგორია:საგანმანათლებლო დაწესებულებები ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] f7s6irr931a548wtmkkpld59imv24d9 14 463067 4824026 4394112 2025-07-03T04:56:27Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824026 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ადამიანები ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ხალხი ეთნიკური ან ეროვნული წარმოშობის მიხედვით]] t5o4ctxan015qcjtusmmxynhpitclzl 14 463687 4823739 3837070 2025-07-02T15:25:39Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823739 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:თეატრი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]] 8bz0t8ef3o6jvim0q4byjrv8ajmj0oy 14 467116 4823790 4575875 2025-07-02T15:40:08Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823790 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Cinema of Azerbaijan}} [[კატეგორია:აზერბაიჯანული კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანის სახვითი ხელოვნება]] 0ak7mvbmbz9stc3pvnv56idx1329isz 14 468825 4823741 3874119 2025-07-02T15:25:58Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823741 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:პერუს კულტურა]] [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] 9cqhrbc0koh49oheul4txx2ofeftsrx 1 474529 4823705 3913373 2025-07-02T12:20:49Z 45.9.46.139 /* პორტუგალია */ ახალი სექცია 4823705 wikitext text/x-wiki {{ქვეყნები და დედაქალაქები ვიკიპედიაში}} == პორტუგალია == ძალიან საინტერესოა პორტუგალია [[სპეციალური:წვლილი/45.9.46.139|45.9.46.139]] 12:20, 2 ივლისი 2025 (UTC) ktawf7ilaulciaggl876i6jiu2ij5ln 4823844 4823705 2025-07-02T15:47:55Z Jaba1977 3604 [[Special:Contributions/45.9.46.139|45.9.46.139]]-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა [[User:1Lemmy1|1Lemmy1]]-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია 3913373 wikitext text/x-wiki {{ქვეყნები და დედაქალაქები ვიკიპედიაში}} gur0lerzfya6sa5evnhhxmgghdjuh7r 14 474963 4823998 4814978 2025-07-03T04:51:03Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823998 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კონსერვაცია]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] t6jl1g060129ndqqmemy8z7ju275gk1 14 474964 4824014 3920150 2025-07-03T04:53:09Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824014 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ტაილანდი]] [[კატეგორია:სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ბუნება]] [[კატეგორია:აზიის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] 6309rlbkqzr2ich05ao9mo7gjuwitab 14 476402 4824008 3936436 2025-07-03T04:52:20Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824008 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ვიეტნამი]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ბუნება]] [[კატეგორია:აზიის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] 5ghiisglals33w1x74iod3fjy9v55ts 14 476412 4824052 3936461 2025-07-03T04:59:26Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824052 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჭარბტენიანი ტერიტორიები| ]] [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გეოგრაფიული ობიექტების კატეგორიები ქვეყნების მიხედვით]] 0ibewrrc34lkmp1cyz4bpfkz46d5w3c 14 476583 4824010 3937532 2025-07-03T04:52:29Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824010 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კამბოჯა]] [[კატეგორია:სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ბუნება]] [[კატეგორია:აზიის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] jnd1ocithr4e2rtwpk256oemuu0fnje 14 480603 4823807 3967118 2025-07-02T15:42:07Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823807 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Cinema of South Africa}} [[კატეგორია:სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის ხელოვნება]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში]] [[კატეგორია:აფრიკული კინო ქვეყნის მიხედვით]] 1ufeb131mxk19unv3hwy0gj7oj01v3n 14 480623 4823769 4500948 2025-07-02T15:36:28Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823769 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:აფრიკული კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:აფრიკის ხელოვნება ქვეყნის მიხედვით]] jfhgsrnq6bz7mztum2hcrqgru1nx29j 14 483196 4823792 3988999 2025-07-02T15:40:19Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823792 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ხელოვნება ახალ ზელანდიაში]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ახალ ზელანდიაში]] e7gvwr26fnloiazpfq3zgdz31o5btjk 14 483271 4823737 3991341 2025-07-02T15:25:29Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823737 wikitext text/x-wiki {{Commons cat|Theatre in New Zealand}} [[კატეგორია:ახალი ზელანდიის საშემსრულებლო ხელოვნება‎]] [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გართობა ახალ ზელანდიაში]] lgjtq84bp4c2ooqilr1vnae0vn4k33c 14 483525 4823734 3993255 2025-07-02T15:25:14Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823734 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Theatre of Germany}} [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:გერმანიის საშემსრულებლო ხელოვნება]] [[კატეგორია:გართობა გერმანიაში]] [[კატეგორია:თეატრი ევროპაში ქვეყნის მიხედვით]] 6m6rvsq4e4zjrpumcpc3hh60m4wadfw 14 489422 4824061 4420952 2025-07-03T05:00:49Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824061 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩაი აზიაში]] [[კატეგორია:ჩაი ევროპაში]] [[კატეგორია:ქართული სასმელები]] [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა საქართველოში]] q7nhvvsh7g1nko61jtuoat6jnfysous 14 489423 4824054 4421341 2025-07-03T05:00:03Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]]“ 4421341 wikitext text/x-wiki {{Commons category|Tea by country}} [[კატეგორია:ჩაი]] [[კატეგორია:სასმელები ქვეყნის მიხედვით| ]] 8glr2tzg985ram6pysbpgsxm0qlxlry 14 499708 4824041 4131487 2025-07-03T04:58:16Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824041 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალდიდობა| ]] [[კატეგორია:სტიქიური უბედურებები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით| ]] 0prp7wtpn1linu6hxyyo6iwqqnfdkbt 14 499721 4824009 4131583 2025-07-03T04:52:24Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824009 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ინდოეთის გეოგრაფია|ბუნება]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აზიის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] ixj4n9hg5h87j8hwx7fv5cx0ngjs6zb 14 499723 4823994 4131593 2025-07-03T04:50:41Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823994 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბუნების ისტორია| ]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:მეცნიერება და ტექნოლოგიები ქვეყნების მიხედვით| ]] 8jmusxsiwamuskn7qz7sn9ob1exo2sh 14 499727 4824043 4131635 2025-07-03T04:58:27Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824043 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით|ინდოეთი]] [[კატეგორია:ინდოეთის ბუნება]] [[კატეგორია:წყალი აზიაში ქვეყნის მიხედვით|ინდოეთი]] m7n3clvx3a4bmodfxgxgum4x1ktbm9b 0 514294 4824182 4224535 2025-07-03T11:21:03Z Otogi 27089 4824182 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა პოლიტიკოსი}} '''ტრინე ბრამსენი''' (დ. [[26 მარტი]], [[1981]]) — [[დანიელები|დანიელი]] პოლიტიკოსი. დანიის სოციალ-დემოკრატიული პარტიის წევრი. [[2011]] წლიდან არის [[ფოლკეტინგი]]ს წევრი. [[2019]] წლის [[27 ივნისი]]დან არის დანიის თავდაცვის მინისტრი. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.ft.dk/medlemmer/mf/t/trine-bramsen Ft.dk] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დანიელი პოლიტიკოსი ქალები]] 45203pj1ix1dgn25q5ugrtuxxo8nt5h 0 516631 4824066 4421583 2025-07-03T05:01:34Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824066 wikitext text/x-wiki '''ინდური ჩაი''' — კულტივირებული [[ჩაი]]ს სახეობა. მოზრდილია მცენარეა, აქვს მეჩხერი ვარჯი, ფოთოლი ღია მწვანეა, ფართო, ყლორტი მწვანეა. ყვავის ადრე გაზაფხულზე. ახასიათებს სუსტი იმუნიტეტი, უწყვეტი ვეგეტაცია. ნაკლებად ყინვაგამძლეა, ვეგეტატიურად ძნელად მრავლდება. ინდური ჩაის ჰიბრიდებია ღუჩაი, მანიპური, ნაგა-ჰილი, ცეილოის ჩაი და სხვა. [[საქართველოს სსრ]]-ში მანიპურის და ცეილონის ჰიბრიდები გამოიყენებოდა სასელექციო მასალად. ==ლიტერატურა== {{ქსე|5|158|გიორბერიძე ნ.}} [[კატეგორია:შავი ჩაი]] [[კატეგორია:ინდური ჩაი]] [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] gazudfbaw61qx96sr4nn4f6yjv6s6a0 0 518200 4824064 4584400 2025-07-03T05:01:20Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824064 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Samovar Lenkoran Azerbaijan.JPG|მინი|[[ლენქორანი|ლენქორანი—]]"არმუდუ" — სამოვრის ძეგლი]] '''აზერბაიჯანული ჩაი''' ([[აზერბაიჯანული ენა|აზერბ]]. Азәрбајҹан чајы, Azərbaycan çayı) — [[ჩაი]]ს სახეობა, რომელიც მოჰყავთ [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]]. ჩაის წარმოების განვითარება ძირითადად დაკავშირებულია [[ლენქორანი|ლენქორან-ასტარინის]] ეკონომიკურ რეგიონთან, სადაც ჩაის ქარხნები, ძირითადად შავი ბაიხის ჩაის ქარხნები მდებარეობს ქალაქებში: [[ლენქორანი]], [[ასტარა]], [[მასალი]], სოფლებში პენსარი და მაშხანი. აზერბაიჯანული ჩაის დაახლოებით 90% იწარმოება [[აზერბაიჯანი]]ს სამხრეთ საზღვარზე, ქალაქ [[ლენქორანი|ლენქორანში]], [[ირანი]]ს მახლობლად. ჩაის მოყვანის იდეა  ქვეყნის კასპიის სექტორში ნოტიო სუბტროპიკული კლიმატის მქონე რეგიონებში 1880- 1890-იან წლებში წარმოიშვა. ამ ხნის განმავლობაში, [[ლენქორანი|ლენქორან-]][[ასტარის რაიონი|ასტარის]] რეგიონმა ყურადღება მიიპყრო ჩაის მოსაყვანად ხელსაყრელი კლიმატური პირობების გამო, სადაც ამჟამად აწარმოებენ აზერბაიჯანული ჩაის 99% -ს.<ref>[https://books.google.az/books?id=liz4jhTt5ekC&pg=PA206&dq=%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9+%D1%87%D0%B0%D0%B9& Business Information Agency. ПИЩЕВАЯ ПРОМЫШЛЕННОСТЬ. Сахар. Кофе. Чай. Детское питание. Консервы] ([[რუსული ენა|რუს]].)</ref><ref>Visions of Azerbaijan Magazine ::: [http://www.visions.az/en/news/196/8872cf85/ Tea-growing in Azerbaijan: The Present and Prospects] Visions of Azerbaijan Magazine. მიმართვის თარიღი <small>17 ივნისი 2019.</small></ref> == ისტორია == [[ფაილი:A box of Azerbaijanian tea.jpg|მინი|1980-იანი წლები — აზერბაიჯანული ჩაის პაკეტების კოლოფი]] [[ფაილი:Rosehiptea.png|მინი]] მე -19 საუკუნის ბოლოს 1896 წელს  ენთუზიასტმა მ.ო. ნოვოსელოვმა. [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]], [[ლენქორანის რაიონი|ლენქორანის]] რეგიონში ჩაის ბუჩქი დარგო, სადაც 1900 წლისთვის უკვე გაკეთდა მცირე ზომის ექსპერიმენტული ნაკვეთები. თუმცა ამას არ ჰქონდა  სამრეწველო წარმოების ხასიათი, უფრო მეტიც,  1920 წელს ნარგავები  განადგურდა. [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა]] წლებში ჩაის ბიზნესის განვითარებამ გამოიწვია ის ფაქტი, რომ 1928-1929 წწ. [[ლენქორანი|ლენქორანში]], ისევე როგორც [[ზაქათალა]]ს ზონებში კვლავ დარგეს ჩაის ნერგები, ხოლო 1932-1934 წლებში დაიწყო პლანტაციების ინდუსტრიული დაარსება. აზერბაიჯანული ჩაის დაფასოებული პაკეტები პირველად 1937 წელს გამოვიდა.<ref>''Владимир Михайлович Семёнов.''Азербайджанский чай // Чайные рецепты и чайные секреты / Под ред. Е. Н. Авадяева. — <abbr>М.</abbr>: Олма-Пресс, 2002. — С. 110. — 351 с. ([[რუსული ენა|რუს.]]) — [[წიგნის საერთაშორისო სტანდარტული ნომერი|ISBN]] [[:ru:Служебная:Источники_книг/9785224038268|9785224038268]].</ref> ითვლებოდა, რომ საბჭოთა პერიოდში აზერბაიჯანულმა ჩაიმ მიიპყრო მომხმარებელთა მზარდი ყურადღება [[სანქტ-პეტერბურგი|ლენინგრადში]], [[მოსკოვი|მოსკოვში,]] [[ბალტიისპირეთი|ბალტიის რესპუბლიკებსა]] და [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირის]]  სხვა ქალაქებში. 1949 წლის 7 მაისს სსრკ მინისტრთა კაბინეტმა გამოაქვეყნა განცხადება [[აზერბაიჯანის სსრ]]–ში ჩაის ქარხნის აშენების შესახებ, რამაც მნიშვნელოვნად გააუმჯობესა ჩაის წარმოების მეთოდები და გაზარდა ჩაის მოსავალი ისე, რომ 1988 წლისთვის აზერბაიჯანმა 38,5 ათასი ტონა ჩაის ფოთოლი გამოუშვა, რომელთა უმეტესობას შავი ჩაი შეადგენდა. გეგმა, რომელიც შემოთავაზებული იყო ჩაის პლანტაციების შემდგომი განვითარებისათვის, დამტკიცდა და განხორციელდა საბჭოთა კავშირის სახელმწიფო დაგეგმვის კომიტეტის ტექნიკური და ეკონომიკური ექსპერტების საბჭოს მიერ 1953 წელს. ამ პერიოდიდან გაიზარდა მშრალი ჩაის ფოთლების წარმოება. 1982 წლისთვის აზერბაიჯანმა აწარმოა 26 000 ტონა ჩაი. 1983 წელს [[აზერბაიჯანი|აზერბაიჯანში]] ჩაის კულტურა 9,3 ათას ჰექტარს იკავებდა. [[ფაილი:Tea party in Novruz holiday.jpg|მარცხნივ|მინი|ჩაის სმა- [[ნოვრუზ ბაირამი]]ს სადღესასწაულო სუფრა]] 1987 წელს აზერბაიჯანის მთავრობამ მიიღო კიდევ ერთი განკარგულება ქვეყანაში ჩაის წარმოების შემდგომი გაფართოების შესახებ. თავდაპირველად, როგორც გეგმის პროექტში აღინიშნა, 2000 წლის დასაწყისისთვის ჩაის პლანტაციები გაფართოვდა და 21 ათას ჰექტარი დაიკავა. [[მწვანე ჩაი]]ს ფოთლების რაოდენობა 80-90 ათას ტონაზე გაზარდა, მშრალი ჩაის კი - 20-22 ათას ტონამდე. 1990-იან წლებში სუვერენულ აზერბაიჯანში შეიარაღებული [[ყარაბაღის ომი|ყარაბაღის კონფლიქტი]] დაიწყო. ქვეყანაში დაძაბული ვითარება შეიქმნა, ჩაის ქარხნები დაიხურა. ჩაის წარმოების მოცულობა, მათ შორის ძირითადად შავი ჩაის, რომელიც 38,5 ათას ტონას შეადგენდა იყო 1988 წელს, 1995 წელს 1,2 ათას ტონამდე შემცირდა. აზერბაიჯანში საბაზრო ურთიერთობების განვითარებასთან ერთად, ჩაის წარმოება კვლავ აღორძინდა, თურქეთისა და [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთიანებულ საამიროებთან]] ერთობლივი საწარმოს წყალობით. ქვეყანაში წარმოებულმა ჩაიმ, ძირითადად [[მწვანე ჩაი]]მ, მომხმარებელი ძირითადად ქვეყნის შიგნით ნახა. == ჩაის წარმოება დღეს == დღეისათვის ქვეყანაში   ჩაის  ძირითადი მზარდი ბაზებია [[ლენქორანი|ლენქორანის]], [[ასტარის რაიონი|ასტარის]], [[ლერიქის რაიონი|ლერიკის]], [[მასალის რაიონი|მასალის]], [[ზაქათალის რაიონი|ზაქათალის]] და ბელოკანის ადმინისტრაციული რეგიონები. ამ ადგილებში ჩაის პლანტაციები გადაეცა სასოფლო ფერმერულ მეურნეობებს. ამასთან, ადრეულ წლებში, ჩაის პლანტაციები მწყობრიდან გამოვიდა საჭირო მატერიალური და ტექნიკური ბაზის არარსებობის გამო, მათ ნაცვლად სხვა სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტების წარმოება დაიწყო. რესპუბლიკაში ჩაის წარმოება შესუსტდა.<ref>''И. С. Капанадзе, И. Г. Керкадзе.'' Полиплоидный чай. — журнал «Природа»: Издательство «Наука», 1983. — С. 44.([[რუსული ენა|რუს.)]]</ref> რესპუბლიკის პრეზიდენტის 2004 წლის 11 თებერვლის "[[აზერბაიჯანის რესპუბლიკა|აზერბაიჯანის რესპუბლიკის]] რეგიონების სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების სახელმწიფო პროგრამის" მიხედვით (2004-2008) ჩაის ინდუსტრიის განვითარებასთან დაკავშირებით დაიგეგმა 996 ჰექტარზე ჩაის პლანტაციების, ჩაის გადამამუშავებელი საწარმოების წარმოების მოცულობის გაზრდა და სხვა ღონისძიებები. ამას მნიშვნელოვანი როლი უნდა შეესრულებინა ნავთობპროდუქტების სექტორის განვითარებაში, სოფლის მეურნეობაში ჩაის წილის ზრდასა და მოსახლეობის დასაქმებისა და ცხოვრების დონის ამაღლებაში.<ref>Заур Имрани. В Азербайджане растет потребность в чайной промышленности [https://web.archive.org/web/20140823114713/http://www.tea-world.ru/news/179/ დაარქივებულია] <small>23 аაგვისტო2014 წ. ([[რუსული ენა|რუს]].)</small></ref> 2014 წელს 474,2 ტონა ჩაი დაიკრიფა.<ref>[https://www.tea-terra.ru/2015/08/28/22723/#more-22723 Производство чая в Азербайджане — TeaTerra|TeaTerra] ([[რუსული ენა|რუს.]])</ref> ჩაის წარმოებამ აზერბაიჯანში 2008-2012 წწ დაახლოებით 10,6-10,9 ათასი ტონა შეადგინა. 2013 წელს წარმოება შემცირდა წარმოება 7,5 ათასი ტონით, 2014 წელს წარმოება გაიზარდა 8 ათას ტონამდე. ადგილობრივი ბაზრით ადგილობრივი ჩაით მომარაგების დონემ 2012 წელს 65,6 % შეადგინა, 2013 წელს 54,7 %. აზერბაიჯანული ჩაის ექსპორტი ძირითადად ხდება [[ერაყი|ერაყში]], [[საქართველო]]ში, [[უკრაინა]]სა და [[რუსეთი|რუსეთში]]. == აზერბაიჯანში წარმოებული ჩაის ბრენდები == * Azerçay — აწარმოებს Azersun Holding. * Pasha çay — იწარმოება Azersun Holding-ის ლიცენზიით. * Final — აწარმოებს Azersun Holding. * Maryam — აწარმოებს Azersun Holding. * Pürrəngi — აწარმოებს Azersun Holding. * Berqa — აწარმოებს Azersun Holding. == იხილეთ აგრეთვე == * [[აზერბაიჯანული ჩაის კულტურა]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანული ჩაი]] mts5n8rv6b9uqyjajmg3w0tenhhtuwb 0 519886 4824067 4666046 2025-07-03T05:01:42Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824067 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Tea plantation Haputale.jpg|მინი|ჩაის პლანტაცია [[შრი-ლანკა|ცეილონზე]]]] '''ცეილონის ჩაი'''— კუნძულ [[შრი-ლანკა]]ზე (ძვ. ცეილონი) მოყვანილი [[ჩაი]]ს სახეობა. [[შრი-ლანკა]] მსოფლიოში მეოთხე ადგილზეა ჩაის წარმოებით, [[ჩინეთი]]სა და [[ინდოეთი]]ს და [[კენია|კენიის]] შემდეგ და ერთ-ერთი ყველაზე მსხვილი ექსპორტიორია მსოფლიო ბაზარზე. 1995 წელს იგი მსოფლიოში ჩაის წამყვანი ექსპორტიორი იყო (და არა მწარმოებელი) მსოფლიო ექსპორტის 23 %-ით, მაგრამ შემდეგ მას [[კენია]]მ გაუსწრო. ჩაის წარმოების ყველაზე მაღალი მოცულობა 340 მილიონი კგ დაფიქსირდა 2013 წელს, რამაც ქვეყნის ეკონომიკას 1.5 მილიარდ აშშ დოლარზე მეტი მოგება მოუტანა. ხოლო 2014 წელს ოდნავ შემცირდა და შეადგინა 338 მილიონი კგ.<ref>Wijesinghe, W. A. S. S. (2015). [https://www.researchgate.net/publication/308791023_THE_PROTECTION_ON_GEOGRAPHICAL_INDICATIONS_IN_DEVELOPING_COUNTRIES_THE_CASE_OF_CEYLON_TEA "The protection on geographical indications in developing countries: The case of Ceylon tea".] ''Balance - Multidisciplinary Law Journal''. '''1''' (1): 11. Retrieved 5 February 2021.</ref><ref>[https://cdn.cse.lk/cmt/upload_report_file/923_1598870723048.pdf "Annual Report 2019/20"] (PDF). Ceylon Tea Brokers. Retrieved 5 February 2021.</ref><ref>[https://parliament.lk/uploads/documents/paperspresented/annual-report-srilanka-te "Annual Report 2016"] (PDF). ''parliament.lk''. Sri Lanka Tea Board. Retrieved 5 February 2021.</ref> ცეილონის ჩაი გამოირჩევა უმაღლესი ხარისხით. დიდი ნაწილი არის შავი და [[მწვანე ჩაი|მწვანე]], თეთრი ჩაი, ულუნი და სხვა ჯიშები თითქმის არასოდეს იწარმოება. ჩაის ინდუსტრიაში დასაქმებულია 1 მილიონზე მეტი ადამიანი პირდაპირ თუ ირიბად, 1995 წელს 215 338 ადამიანი უშუალოდ მუშაობდა ჩაის პლანტაციებსა და მამულებში. გარდა ამისა, მცირე მეწარმეების მიერ ჩაის კულტივაცია ათასობით ადამიანის დასაქმების წყაროა და ათიათასობით ოჯახის საარსებო წყაროს წარმოადგენს. ტენიანობა, გრილი ტემპერატურა და ნალექები ქვეყნის ცენტრალურ მაღალმთიანეთში ქმნის კლიმატს, რომელიც ხელს უწყობს მაღალი ხარისხის ჩაის წარმოებას. მეორეს მხრივ, ჩაი, რომელიც წარმოებულია ისეთ დაბალ რეგიონებში, როგორიცაა მატარა, გალე და რატანაპურა რეგიონებში, სადაც უხვი ნალექები და მაღალი ტემპერატურაა,  შემკვრელი თვისებების მაღალი დონით გამოირჩევა. თავად ჩაის ბიომასის წარმოება უფრო მაღალია დაბალ რეგიონებში. [[ცეილონი|ცეილონზე]] ჩაის სამრეწველო კულტივაცია დაიწყო ჯეიმზ ტეილორმა 1867 წელს. დღეისათვის ჩაის წარმოება  შრი-ლანკის ეკონომიკის ერთ-ერთი წამყვანი დარგია. ჩაის ექსპორტი ქვეყნის მთლიანი ექსპორტის 15 %-ს შეადგენს. ცეილონის ჩაი ძირითადად წარმოდგენილია ერთგვაროვანი, საშუალო ხარისხის ჩაით, რომელიც მოყავთ დაბალ და საშუალო სიმაღლეზე. უმაღლესი ხარისხის ჩაი მცირე რაოდენობით მოდის კუნძულის სამხრეთ ნაწილში, მაღალმთიანეთში მდებარე პლანტაციებში.<ref>[https://www.statista.com/statistics/264189/main-export-countries-for-tea-worldwide/ "Leading tea exporting countries worldwide in 2020".]</ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/1796478.stm "Sri Lanka tops tea sales".] BBC. 1 February 2002. [https://web.archive.org/web/20080503062703/http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/17 დაარქივებულია ორიგინალიდან] 3 May 2008. Retrieved 28 April 2008.</ref> == ისტორია == === წინაისტორია === [[ფაილი:Henry Trafford Ceylon.jpg|მინი|ჰენრი რენდოლფ ტრაფორდი-ჩაის კულტივაციის ერთ-ერთი პიონერი კუნძულ [[ცეილონი|ცეილონზე]] 1880-იან წლებში.]] [[ფაილი:Kandy district.svg|მარცხნივ|მინი|ქენდის რაიონი - ჩაის წარმოების ცენტრი [[შრი-ლანკა]]ზე]] [[ნიდერლანდები|ჰოლანდიის]] კოლონიზაციის პერიოდში კუნძულზე [[დარიჩინის ხე|დარიჩინის]] მოყვანა დაიწყეს. მოგვიანებით, [[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთის]] პერიოდში, [[ბრიტანეთის ოსტინდოეთის კომპანია|ოსტინდოეთის კომპანიის]] მიერ გამოცხადდა [[დარიჩინის ხე|დარიჩინის]] კულტურის მონოპოლია. ამასთან,[[გაერთიანებული სამეფო|ბრიტანეთში]] 1830-იან წლებში განვითარებულმა ეკონომიკურმა კრიზისმა გავლენა მოახდინა [[დარიჩინის ხე|დარიჩინის]] პლანტაციებზეც და არარენტაბელურობის გამო შეჩერდა მისი წარმოება. შემდეგ კუნძულ ცეილონზე ყავის პლანტაციები მოაშენეს და მოსახლეობის ძირითადი საქმიანობა [[ყავა]]სთან იყო დაკავშირებული. ევროპის ბაზარზე ყავაზე დიდი მოთხოვნისა და მაღალი ფასების შედეგად, 1840 წლისთვის ყავის წარმოებამ მნიშვნელოვან აღმავლობას მიაღწია. 1869 წელს [[ყავა|ყავის]] ინდუსტრია ყვაოდა, მაგრამ კუნძულზე მოულოდნელად გავრცელდა [[ყავა|ყავის ხეებისათვის]] მომაკვდინებელი სოკოვანი დაავადება  hemileia vastatrix — „ყავის ჟანგი“.პროფილაქტიკური ღონისძიებების მიუხედავად, „ყავის ჭირმა“ ხუთ წელიწადში [[შრი-ლანკა|ცეილონზე]] სრულიად მოსპო ყავის ოლანტაციები. როგორც თვითმხილველები ამბობდნენ, იმ პერიოდში კუნძული ნამდვილ უდაბნოდ გადაიქცა. როგორც ცნობილია, ჩაის ბუჩქს „ყავის ჯანგი“ არ ედება.  შედეგად, ადგილობრივი მოსახლეობა იძულებული გახდა, განადგურებული ყავის პლანტაციები ჩაის პლანტაციებით ჩაენაცვლებინა.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/311663.stm "South Asia Help for Sri Lanka's tea industry"]. ''BBC News''. 4 April 1999. [https://web.archive.org/web/20090630071858/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asi დაარქივებულია ორიგინალიდან] on 30 June 2009. Retrieved 5 April 2008.</ref> == ჩაის წარმოება ბრიტანეთის კოლონიის პერიოდში == [[ფაილი:Finest Ceylon Tea blik, foto 2.JPG|მინი|ცეილონის ჩაის კოლოფი]] [[ფაილი:Te-sacs.jpg|მარცხნივ|მინი|საექსპორტოდ გამზადებული ცეილონის ჩაის ტომრები]] ერთ-ერთი პირველი პლანტატორი, რომელმაც კუნძულზე ჩაის მოყვანა დაიწყო, იყო ინგლისელი პლანტატორი [[ჯეიმზ ტეილორი]]. მისი ორგანიზებით ცეილონიდან ლონდონში ჩაი 1891 წელს ჩაიტანეს. პირველიგაიდული პარტიის ფასი იყო 25 [[გირვანქა სტერლინგი|ფუნტი სტერლინი]] და 10 შილინგი. ერთი წლით ადრე, მსხვილი ბრიტანელი მეწარმე [[თომას ლიპტონი]] დაინტერესდა ცეილონის ჩაის ინდუსტრიით და, მისი განვითარების დასაწყისშივე გაემგზავრა კუნძულზე. იყიდა მთელი რიგი პლანტაციები დაბალ ფასად, იმისათვის რომ თავისი მაღაზიებისათვის თვითონვე მიეწოდებინა ჩაი შუამავლების გარეშე და ამით თანხები დაეზოგა. შედეგად, მას ჩაის მიწოდება იაფი უჯდებოდა და წარმატებით უწევდა კონკურენციას მაღაზიებს, რომლებიც  სხვა რეგიონებიდან ჩამოტანილ ჩაის ყიდდნენ. ლიპტონმა ჩაატარა მასშტაბური სარეკლამო კამპანია. იგი თავის ჩაის 1 შილინგად და 7 პენსად ყიდდა, მაშინ როდესაც [[ინგლისი|ინგლისში]] ჩაის საშუალო ფასი 3 შილინგი იყო. ამან საშუალება მისცა სწრაფად დაეკავებინა დიდი ნიშა ჩაის ბაზარზე. [[ბრიტანეთის იმპერია|ბრიტანეთის იმპერიისადმი]] გაწეული სამსახურისათვის დედოფალმა ვიქტორიამ ლიპტონს რაინდის წოდება უბოძა. მოგვიანებით თომას ლიპტონმა გააფართოვა თავისი წარმოება და ჩაით ვაჭრობა [[ამერიკის შეერთებული შტატები|ამერიკის შეერთებულ შტატებშიც]] დაიწყო. [[ნიუ-იორკი]]ს პორტში ლიპტონის საწყობებზე დიდი ხნის განმავლობაში აღმართული იყო სარეკლამო ბილბორდები.<ref>Johnsson, S. (23 May 2016). [https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:971300/FULLTEXT01.pdf "The green gold from Sri Lanka"] (PDF). [[:en:Linnaeus University|Linnaeus University.]] p. 43. Retrieved 27 March 2021.</ref> თუ კუნძულზე 1875 წელს ჩაის პლანტაციების ფართობი 1 ათასი ჰექტარს შეადგენდა, 1895 წლისთვის უკვე 300 ათასი ჰექტარს იკავებდა. == კომერციული წარმოების ზრდა და ისტორია == [[შრი-ლანკა]]ზე დარეგისტრირებული ჩაის წარმოება ჰექტარებსა და კვადრატულ მილებში სიმაღლის კატეგორიების მიხედვით, 1959-2000 წწ. {| class="wikitable" |'''წელი''' |'''დიდი''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''საშუალო''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''დაბალი''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''მთლიან.''' '''ჰექტ.''' |'''მთლიან.''' '''კვადრ.''' '''მილი''' |- |'''1959''' |74,581 |66,711 |46,101 |187,393 |723.5 |- |'''1960''' |79,586 |69,482 |48,113 |197,181 |761.3 |- |'''1961''' |76,557 |97,521 |63,644 |237,722 |917.8 |- |'''1962''' |76,707 |97,857 |64,661 |239,225 |923.7 |- |'''1963''' |76,157 |95,691 |65,862 |237,710 |917.8 |- |'''1964''' |81,538 |92,281 |65,759 |239,578 |925.0 |- |'''1965''' |87,345 |92,806 |60,365 |240,516 |928.6 |- |'''1966''' |87,514 |93,305 |60,563 |241,382 |932.0 |- |'''1967''' |87,520 |93,872 |60,945 |242,337 |935.7 |- |'''1968''' |81,144 |99,359 |61,292 |241,795 |933.6 |- |'''1969''' |81,092 |98,675 |61,616 |241,383 |932.0 |- |'''1970''' |77,549 |98,624 |65,625 |241,798 |933.6 |- |'''1971''' |77,936 |98,624 |65,625 |242,185 |935.1 |} {| class="wikitable" |'''წელი''' |'''დიდი''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''საშუალო''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''დაბალი''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''მთლიან.''' '''ჰექტ.''' |'''მთლიან.''' '''კვადრ.''' '''მილი''' |- |'''1972''' |77,639 |98,252 |65,968 |241,859 |933.8 |- |'''1973''' |77,793 |98,165 |66,343 |242,301 |935.5 |- |'''1974''' |77,693 |97,875 |66,622 |242,190 |935.1 |- |'''1975''' |79,337 |98,446 |64,099 |241,882 |933.9 |- |'''1976''' |79,877 |94,338 |66,363 |240,578 |928.9 |- |'''1977''' |79,653 |94,835 |67,523 |242,011 |934.4 |- |'''1978''' |79,628 |95,591 |68,023 |243,242 |939.2 |- |'''1979''' |78,614 |97,084 |68,401 |244,099 |942.5 |- |'''1980''' |78,786 |96,950 |68,969 |244,705 |944.8 |- |'''1981''' |78,621 |96,853 |69,444 |244,918 |945.6 |- |'''1982''' |77,769 |96,644 |67,728 |242,141 |934.9 |- |'''1983''' |71,959 |90,272 |67,834 |230,065 |888.3 |- |'''1984''' |74,157 |90,203 |63,514 |227,874 |879.8 |} {| class="wikitable" |'''წელი''' |'''დიდი''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''საშუალო''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''დაბალი''' '''სიმაღლე''' '''ჰექტ.''' |'''მთლიან.''' '''ჰექტ.''' |'''მთლიან.''' '''კვადრ.''' '''მილი''' |- |'''1985''' |74,706 |89,175 |67,769 |231,650 |894.4 |- |'''1986''' |73,206 |85,216 |64,483 |222,905 |860.6 |- |'''1987''' |72,773 |84,445 |64,280 |221,498 |855.2 |- |'''1988''' |72,901 |84,227 |64,555 |221,683 |855.9 |- |'''1989''' |73,110 |84,062 |64,938 |222,110 |857.6 |- |'''1990''' |73,138 |83,223 |65,397 |221,758 |856.2 |- |'''1991''' |73,331 |82,467 |65,893 |221,691 |856.0 |- |'''1992''' |74,141 |85,510 |62,185 |221,836 |856.5 |- |'''1994''' |51,443 |56,155 |79,711 |187,309 |723.2 |- |'''1995''' |51,443 |56,155 |79,711 |187,309 |723.2 |- |'''1996''' |52,272 |56,863 |79,836 |188,971 |729.6 |- |'''1997''' |51,444 |58,155 |79,711 |189,310 |730.9 |- |'''1998''' |51,444 |58,155 |79,711 |189,310 |730.9 |- |'''2000''' |52,272 |56,863 |79,836 |188,971 |729.6 |} == ქვეყნები, სადაც ცეილონის ჩაი გადის ექსპორტზე == შრი-ლანკას ჩაის ყველაზე მნიშვნელოვანი საგარეო ბაზრებია [[დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა|დსთ-ს]],  ყოფილი საბჭოთა ბლოკის ქვეყნები, [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები]], [[რუსეთი]], [[სირია]], [[თურქეთი]], [[ირანი]], [[საუდის არაბეთი]], [[ერაყი]], [[გაერთიანებული სამეფო|დიდი ბრიტანეთი]], [[ეგვიპტე]], [[ლიბია]] და [[იაპონია]].<ref>[https://www.srilankabusiness.com/pdf/tea-ebrochures-1.pdf "Tea from Sri Lanka"] (PDF). Sri Lanka Export Development Board. Retrieved 27 March 2021.</ref><ref>Kelegama, S. (March 2010). ''[https://www.ips.lk/wp-content/uploads/2016/12/tealib.pdf The case for liberalization of tea imports for increasing value addition and enhancing tea exports of Sri Lanka]'' (PDF). [[:en:Institute of Policy Studies (Sri Lanka)|Colombo: Institute of Policy Studies]]. p. 8. Retrieved 5 February 2021.</ref> {| class="wikitable" | colspan="4" |'''მთლიანი ექსპორტი''' |- | '''ქვეყანა''' |'''მილ. კილოგრამი''' |'''მილიონ. გირვანქა''' |'''მთლიან. პროცენტი''' |- |[[დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა|დსთ]]-ს ქვეყნ. |57.6 |127.0 |20 |- |[[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|არაბთა გაერთ.]] [[არაბთა გაერთიანებული საამიროები|საამიროები]] |48.1 |106.0 |16.7 |- |[[რუსეთი]] |46.1 |101.6 |16.01 |- |[[სირია]] |21.5 |47.4 |7.47 |- |[[თურქეთი]] |20.3 |44.8 |7.05 |- |[[ირანი]] |12.5 |27.6 |4.34 |- |[[საუდის არაბეთი|საუდის არბეთი]] |11.4 |25.1 |3.96 |- |[[ერაყი]] |11.1 |24.5 |3.85 |- |[[დიდი ბრიტანეთი]] |10.2 |22.5 |3.54 |- |[[ეგვიპტე]] |10.1 |22.3 |3.51 |- |[[ლიბია]] |10.0 |22.0 |3.47 |- |[[იაპონია]] |8.3 |18.3 |2.88 |- |[[გერმანია]] |5.0 |11.0 |1.74 |- |სხვა |23.7 |52.2 |8.23 |- |'''მთლიანად''' |288 |634.9 |100 |} == ბრენდინგი == [[ფაილი:Ceylon Tea logo.png|მინი|[[ცეილონი|ცეილონის]] ჩაის ლოგო]] [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკის]] ჩაის საბჭო ცეილონის ჩაის ლომის ლოგოტიპის კანონიერი მფლობელია. ლოგო მრავალ ქვეყანაში დარეგისტრირებულია, როგორც სავაჭრო ნიშანი. იმისათვის, რომ ლომის ლოგო გამოჩნდეს ჩაის პაკეტზე, ის უნდა აკმაყოფილებდეს ოთხ კრიტერიუმს: 1. ლომის ლოგოს გამოყენება შეიძლება მხოლოდ ცეილონის ჩაის სამომხმარებლო შეფუთვებზე. 2. შეფუთვაში უნდა იყოს 100% სუფთა ცეილონის ჩაი. 3. შეფუთვა მხოლოდ [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკაში]] უნდა იწარმოებოდეს. 4. ბრენდები, რომლებიც იყენებენ ლომის ლოგოს, უნდა აკმაყოფილებდეს შრი-ლანკის ჩაის საბჭოს მიერ დადგენილი ხარისხის სტანდარტებს. == იხილეთ აგრეთვე == * [[თომას ლიპტონი]] == რესურსები ინტერნეტში == * [https://www.pureceylontea.com/ www.pureceylontea.com], Official website of the Sri Lanka Tea Board * [https://www.teamuse.com/article_000903.html Taylor, Lipton and the Birth of Ceylon Tea] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:შრი-ლანკის ჩაი]] j8lurucsrh50xx7q3dckgt2a1gsulcs 0 519892 4824065 4497748 2025-07-03T05:01:28Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824065 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Tea Rize.jpg|მინი|ჩაის პლანტაცია [[რიზე]]ში]] '''თურქული ჩაი''' ([[თურქული ენა|თურქ]], çay) — შავი ჩაის სახეობა, რომელიც პოპულარულია [[თურქეთი|თურქეთში]] და თურქულ დიასპორაში. ერთ სულ მოსახლეზე ჩაის მოხმარების მხრივ თურქეთს მსოფლიოში წამყვანი ადგილი უკავია. თურქული ჩაის კულტურა ასევე გავრცელებულია [[ჩრდილოეთი კვიპროსი|ჩრდილოეთ კვიპროსზე]] და [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული]]ს ზოგიერთ ქვეყანაში.<ref>[https://web.archive.org/web/20130421043846/http://www.marketresearchworld.net/index.php?option=content&task=view&id=208 "Turkey: Second biggest tea market in the world"]. Euromonitor International. 13 April 2005. Archived from [http://www.marketresearchworld.net/index.php?option=content&task=view&id=208 the original] on 21 April 2013 – via Research Portals Ltd.</ref><ref>Antonios, Pierre (July 14, 2005). "World Tea Production Reaches New Highs". ''Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations''. [https://web.archive.org/web/20060226044151/http://www.fao.org/newsroom/en/new Archived] from the original on 2006-02-26.</ref> == ადგილობრივი წარმოება == [[ფაილი:Turkish tea2.jpg|მინი|თურქული [[ჩაი]]]] [[თურქეთი|თურქეთში]] წარმოებული [[ჩაი]]ს უმეტესი ნაწილი [[რიზე]]ს სახეობას განეკუთვნება, რომელიც [[რიზეს პროვინცია]]ში [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპიროზე მოდის. ეს რეგიონი ცნობილია ზომიერი კლიმატით, უხვი ნალექებით და ნაყოფიერი ნიადაგით. ასეთი ჩაი იმავე დამუშავებას გადის, როგორც ჩვეულებრივი შავი [[ჩაი]], თუმცა მას განსაკუთრებული მუქი წითელი ფერი აქვს.<ref>''Ergener, Reşit.'' [https://www.worldcat.org/title/about-turkey-geography-economy-politics-religi About Turkey : geography, economy, politics, religion, and culture.] — Boulder, CO: Pilgrims' Process, 2002. — 116 pages с. — [[:ru:Служебная:Источники_книг/0971060967|ISBN 0-9710609-6-7]], 978-0-9710609-6-8.</ref><ref>[https://www.historyofceylontea.com/ceylon-publications/ceylon-tea-articles/th "The Worlds Top 10 Tea Producing Nations"]. ''History of Ceylon Tea''. Retrieved 2021-10-04.</ref> 2004 წელს [[თურქეთი|თურქეთმა]] აწარმოა 205 500 ტონა ჩაი (მსოფლიოში ჩაის მთლიანი წარმოების 6,4 %), რამაც ქვეყანა ერთ – ერთ უდიდეს ჩაის მიმწოდებლად გადააქცია [[მსოფლიო]]ში. თავად [[თურქეთი|თურქეთში]] ყოველწლიურად მოიხმარენ დაახლოებით 120 000 ტონა ჩაის, დანარჩენი კი ექსპორტზე გადის. 2004 წელს [[თურქეთი|თურქეთში]] [[მსოფლიო]]ში ერთ სულ მოსახლეზე [[ჩაი]]ს მოხმარება ყველაზე მაღალი იყო — 2,5 კგ ერთ ადამიანზე ([[გაერთიანებული სამეფო|დიდ ბრიტანეთში]] — 2,1 კგ ერთ ადამიანზე).<ref>[https://www.tea-terra.ru/2013/07/17/4977/ Выращивание чая в Турции] ([[რუსული ენა|რუსულ]].) // TeaTerra.</ref> == დაყენების პროცესი == ჩვეულებრივ, თურქულ ჩაის ამზადებენ სპეციალური ორმაგი ჩაიდნის ([[თურქული ენა|თურქ]]. çaydanlık) გამოყენებით. წყალს ადუღებენ ქვედა დიდ ჩაიდანში. შემდეგ დაქუცმაცებული [[ჩაი]]ს რამდენიმე კოვზს ზედა მომცრო ჩაიდანში ასხამენ ადუღებულ წყლის გარკვეულ რაოდენობას. შედეგად ღებულობენ ძალიან მაგარ ნაყენს. დარჩენილი წყალი ჩაის განზავების მიზნით გამოიყენება ინდივიდუალური სურვილის მიხედვით: ან მაგარი ჩაი ([[თურქული ენა|თურქ]]. კოიუ - "მუქი"), ან სუსტი ([[თურქული ენა|თურქ]]. açık - "მსუბუქი"). თურქულ ჩაის ტრადიციულად მიირთმევენ პატარა მინის ჭიქებში, [[შაქარი|შაქრის]] ნატეხებთან ერთად. == ისტორია == [[ფაილი:Caydlk.jpg|მარცხნივ|მინი|თურქული ჩაის მოსამზადებელი სპეციალური ორმაგი ჩაიდანი]] ჩაი თურქეთში მნიშვნელოვანი და ყველაზე გავრცელებული ცხელი სასმელია, მიუხედავად [[ყავა|ყავის]] სმის ხანგრძლივი ისტორიისა. ჩაის მირთმევა სტუმრებისათვის თურქული სტუმართმოყვარეობის შემადგენელი რიტუალია. ჩაის ყველაზე ხშირად მიირთმევენ სახლში, მაღაზიებში და კირაათხანაში — კაცების საზოგადოებრივ თავშეყრის ადგილას. მიუხედავად იმისა, რომ ჩაის ადრეც სიამოვნებით მიირთმევდნენ, მხოლოდ XX საუკუნის დასაწყისში გახდა პოპულარული სასმელი თურქეთში. იგი თავიდანვე გავრცელდა, როგორც [[ყავა|ყავის]] ალტერნატივა, რომელიც პირველი მსოფლიო ომისა და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] შემდგომი დაშლის,  სამხრეთ-აღმოსავლეთის ტერიტორიების დაკარგვის შემდეგ, სადაც ყავა ტრადიციულად იზრდებოდა, ძვირადღირებული იმპორტული სასმელი გახდა. რესპუბლიკის დამფუძნებლის, [[მუსტაფა ქემალ ათათურქი]]ს მითითებით, [[თურქები|თურქი]] ხალხი ჩაის მოხმარებაზე გადავიდა, ვინაიდან ადგილობრივი მოსახლეობისათვის ის უფრო ხელმისაწვდომი გახლდათ. ეროვნული თურქული ჩაის მოყვანა დაიწყო 1928 წელს, პრეზიდენტ [[ქემალ ათათურქი]]ს ინიციატივით. მან განკარგულება გასცა, რომ მეზობელი  [[საქართველო]]დან ქვეყანაში თესლი და ნერგები შეეტანათ. 1938 წლიდან თურქეთში ჩაის წარმოებამ მასშტაბური სახე მიიღო.<ref>Erdogan–Orhan, Ilkay. [https://www.shd.org.rs/JSCS/Vol75/No11/04_4731_4071.pdf "Sage-called plant species sold in Turkey and their antioxidant activitie"] (PDF). ''J. Serb. Chem. Soc. 75 (11) 1491–1501 (2010''</ref> == წარმოება == თურქული ჩაი, რომელსაც თურქულად ჩაის (çay) უწოდებენ, მზადდება [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] აღმოსავლეთ სანაპიროზე, სადაც ზომიერი კლიმატი, უხვი ნალექები და ნაყოფიერი ნიადაგია. თურქული ჩაი თითქმის მთლიანად [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] სანაპიროზე [[რიზე]]ში იწარმოება, რაც მისი ეკონომიკის საფუძველს წარმოადგენს. 2004 წელს თურქეთმა აწარმოა 205,5 ათასი ტონა ჩაი (მთლიანი ჩაის წარმოების 6,4 % მსოფლიოში). იმავე 2004 წელს თურქეთში დაფიქსირდა ჩაის ყველაზე მაღალი მოხმარება [[მსოფლიო]]ში — 2,5 კგ ერთ ადამიანზე, რაც უფრო მეტი იყო, ვიდრე დიდ ბრიტანეთში, სადაც ჩაის მოხმარებამ ერთ ადამიანზე 2,1 კგ შეადგინა. ჩაის წარმოების მხრივ, თურქეთი მეხუთე ადგილზეა მსოფლიოში, [[ჩინეთი]]ს, [[ინდოეთი]]ს, [[კენია|კენიისა]] და [[შრი-ლანკა|შრი-ლანკის]] შემდეგ, გაუსწრო ისეთ ქვეყნებს, როგორიცაა [[ვიეტნამი]], [[ინდონეზია]] და [[იაპონია]].<ref>Klasra, M. A.; Khawar, K. M.; Aasim, M. (2007). [https://scholar.google.com/scholar_lookup?title=History+of+tea+production+ "History of tea production and marketing in Turkey"]. ''International Journal of Agriculture and Biology (Pakistan)''. [[ISSN]] [https://www.worldcat.org/title/international-journal-of-agriculture-and-biology-ijab/oclc/4 1560-8530.]</ref><ref>[https://www.clcworld.com/articles/five-interesting-things-to-know-abou "Five Interesting Things to Know about Turkish Tea".]{{Dead link|date=ნოემბერი 2022 |bot=InternetArchiveBot }} ''CLC World Resorts & Hotels''. 2018-04-04. Retrieved 2021-04-24.</ref><ref>McGeary, Kacie (2018-09-21). [https://passionpassport.com/istanbul-tea-guide/ "How to Best Experience Tea Culture in Istanbul".] ''Passion Passport''. Retrieved 2021-04-24.</ref> == თურქული მცენარეული ჩაი == თურქეთში მცენარეულ ჩაის ჩვეულებრივ იყენებენ, როგორც სამკურნალო საშუალებას. იგი ძირითადად პოპულარობით სარგებლობს უცხოელ ტურისტებს შორის. ყველაზე გავრცელებული არომატებია: [[ვაშლი]] (elma çayı), [[ვარდი]]ს (kuşburnu çayı) და [[ცაცხვი|ცაცხვის ყვავილი]] (ıhlamur çayı). სალბის ჩაი (ada çayı, სიტყვასიტყვით "კუნძულის ჩაი") ყველაზე პოპულარულია ხმელთაშუა ზღვის სანაპირო რეგიონში. [საჭიროებს ციტირებას] თურქეთში, მცენარეული ჩაის შეძენა, რომელსაც სამკურნალო თვისებები აქვს, ''აქტარის'' სახელწოდებით ცნობილ  მცენარეების მაღაზიაში შეიძლება.<ref>Tekeli, S.T. (1976). "Çay yetiştirme işleme pazarlama" [Tea cultivation, processing and marketing]. ''Dönüm Yayınlar''([[თურქული ენა|თურქულ ენაზე]]). Ankara, Turkey: Dönüm publications. '''5''': 90–193. </ref><ref>[https://www.sabah.com.tr/saglik/2019/09/22/elma-cayi-nasil-yapilir-elma-cayin "Elma çayı nasıl yapılır? Elma çayının faydaları nelerdir ve neye iyi gelir?"]{{Dead link|date=იანვარი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}. ''Sabah'' ([[თურქული ენა|თურქულ ენაზე]]). Retrieved 2021-10-04.</ref><ref>Ward, Lyn (2019-03-22). [https://www.fethiyetimes.com/eat/29783-herbal-teas-and-their-benefits.html "Herbal teas and their benefits"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211101181148/https://www.fethiyetimes.com/eat/29783-herbal-teas-and-their-benefits.html |date=2021-11-01 }}. ''Fethiye Times''. Retrieved 2021-10-03.</ref> == იხილეთ აგრეთვე == * [[აირანი]] * [[ბოზა]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:თურქული ჩაი]] d9qzp0icbr4040hezfky9ual2lkyezt 0 520453 4824187 4712973 2025-07-03T11:38:54Z 31.146.9.187 4824187 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ტელევიზია | გადაცემის_სახელი = კალმარის თამაში | სურათი = 오징어 게임 logo.svg | ტიტრი = | სხვა სახელწოდება = | ჟანრი = [[სათავგადასავლო ფილმი|სათავგადასავლო]], [[ბოევიკი (ჟანრი)|ბოევიკი]], [[გადარჩენის სიმულატორი|გადარჩენის სიმულაცია]], [[თრილერი]], [[დრამა (ჟანრი)|დრამა]] | ფორმატი = | ავტორი = | ეფუძნება = | შეიმუშავა = | სცენარი = | რეჟისორი = | რედაქტორი = | შემოქმედებითი დირექტორები = | წამყვანი = | მონაწილეობენ = ლი ჯონ ჯე<br />პაკ ჰე სუ<br />ო იონ სუ<br />ვი ჰა ჯუნი<br />ჩონ ჰო იონი<br />ჰო სონ ტჰე<br />ანუპამ ტრიმატი<br />კიმ ჯუ რიონი | გახმოვანება = | ჟიური = | მთხრობელი = | თემის_კომპოზიტორი = | მთავარი_თემა = | ფინალური_თემა | კომპოზიტორი = | ქვეყანა = {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} | ენა = [[კორეული ენა|კორეული]] | სეზონი = 3 | სერია = 22 | ეპიზოდი = | ეპიზოდების_სია = | აღმასრულებელი_პროდიუსერი = | პროდიუსერი = | მონტაჟი = | ადგილი = | ოპერატორი = | კამერა = | ხანგრძლივობა = 32-63 წუთი | არხი = | კომპანია = | დისტრიბუტორი = | ორიგინალური არხი = | ჩვენების_ფორმატი = | აუდიო_ფორმატი = | პირველად = | უკანასკნელად = | სტატუსი = | წინა = | შემდეგი = | დაკავშირებული_შოუები = | ბოლო = | საიტი = https://www.netflix.com/ru/title/81040344 }} '''კალმარის თამაში''' ({{Lang-ko|오징어게임}}) — [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთკორეული]] [[ვებ-სერიალი]], [[სათავგადასავლო ფილმი|სათავგადასავლო]] [[ბოევიკი (ჟანრი)|ბოევიკის]], [[გადარჩენის სიმულატორი|გადარჩენის სიმულაციის]], [[თრილერი]]სა და [[დრამა (ჟანრი)|დრამის]] ჟანრში. ცხრავე ეპიზოდის რეჟისორი და სცენარის ავტორია ჰვან დონ ჰიოკი. მთავარ როლებში თამაშობენ: [[ლი ჯონ ჯე]], [[პაკ ჰე სუ]], [[ო იონ სუ]], [[ვი ჰა ჯუნი]], [[ჩონ ჰო იონი]], [[ჰო სონ ტჰე]], [[ანუპამ ტრიმატი]] და [[კიმ ჯუ რიონი]]. სერიალი არის ადამიანთა ჯგუფზე, რომლებიც ფულის საჭიროების გამო მონაწილეობას იღებენ ფარულ ტურნირში გადარჩენაზე, რომელშიც ფინალური საპრიიზო ფონდი 45,6 მილიარდ [[სამხრეთ კორეული ვონი|ვონს]] (38,5 მილიონ [[ამერიკული დოლარი|აშშ დოლარი]]) შეადგენს. [[ჰვან დო ჰიოკი|ჰვან დო ჰიოკმა]] სერიალის ძირითადი იდეა საკუთარი ახალგაზრდობების ფინანსური პრობლემებიდან და [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეაში]] არსებული კლასთაშორისი განსხვავებულობის შედეგად მოიფიქრა. ჰვანს სცენარი კერ კიდე [[2008]] წელს ჰქონდა დაწერილი, თუმცა პროექტის განსახორციელებლად რეჟისორს ვერ პოულობდა სანამ მისით [[2019]] წელს კომპანია [[Netflix]] არ დაინტერესდა უცხოენოვან სერიალთა წარმოების გაზრდის სტრატეგიის ფარგლებში. სერიალმა ძირითადად დადებითი შეფასებები მიიღო. კრიტიკოსები აქებდნენ სამსახიობო ოსტატობას, იდეის ორიგინალურობას, ვიზუალურ სტილს, მუსიკასა და თემატიკას. კალმარის თამაში მსფოლიოს ოთხმოცდაათ ქვეყანაში ყველაზე ყურებად სერიალად იქცა, მათ შორის [[ამერიკა]]სა და [[გაერთიანებული სამეფო|დიდ ბრიტანეთში]].<ref name="deadline 142M">{{cite web |author=White, Peter |url=https://deadline.com/2021/10/squid-game-netflix-142m-households-1234858503/ |title='Squid Game': Netflix Reveals A "Mind-Boggling" 142M Households Have Watched Korean Drama |website=[[Deadline Hollywood]] |date=2021-10-19 |access-date=2021-10-30 |lang=en}}</ref> პრემიერიდან ოთხი კვირის განმავლობაში სერიალს 142 მილიონი მაყურებელი ჰყავდა და ის ოფიციალურად იქცა [[Netflix]] -ის ისტორიაში ყველაზე პოპულარულ სერიალად. [[ფაილი:Squid Game logo.png|მინი|მარჯვნივ|სერიალის ინგლისურენოვანი ლოგოტიპი]] ==სიუჟეტი== ოთხას ორმოცდათექვსმეტი ადამიანი, რომელთა უმრავლესობა ფინანსურ კრიზისშია, იღებს მოწვევას ფარულ ტურნირში სათამაშოდ, გადარჩენაზე. მას შემდეგ, რაც თამაშს ეთიშება ერთი მოთამაშე საპრიზო ფონდი იზრდება ასი მილიონი [[სამხრეთ კორეული ვონი|ვონით]]. ტურნირის გამარჯვებული კი მიიღებს 45,6 მილიარდ ვონს (38,5 მილიონ აშშ დოლარი), თუმცა ფსოები თამაშში სასიკვდილოდ მაღალია.<ref>{{cite web |url=https://www.hancinema.net/korean_drama_Squid_Game.php |title=Squid Game - (Korean Drama, 2020, 오징어게임) |publisher=HanCinema |archivedate=2021-08-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210811183251/https://www.hancinema.net/korean_drama_Squid_Game.php}}</ref><ref>{{cite web |url=https://news.abs-cbn.com/entertainment/09/15/21/kiddie-games-turn-deadly-in-korean-series-squid-game |title=Korean series 'Squid Game' gives deadly twist to children's games |publisher=ABS-CBN News |archivedate=2021-09-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210915130336/https://news.abs-cbn.com/entertainment/09/15/21/kiddie-games-turn-deadly-in-korean-series-squid-game}}</ref> ==წარმოება== ===კოსტიუმები, დეკორაცია და გადაღებები=== სერიალის გადაღებები მიმდინარეობდა [[2020]] წლის [[ივნისი]]დან ოქტომბრადმე, რა დროსაც ერთი თვის განმავლობაში იძულებით მოხდა გადაღებების შეჩერება [[COVID-19|პანდემიური ვითარების გამო]].<ref>{{cite web |author = Ramachandran, Naman |url = https://variety.com/2021/global/news/squid-game-anupam-tripathi-netflix-interview-1235084158 | title = ‘Squid Game’ Star Anupam Tripathi on Netflix’s Global Phenomenon: ‘This Was Just The Starting Point’ |website = [[Variety]] |publisher = Penske Media Corporation |date = 2021-10-08 |access-date = 2021-10-12 |lang=en}}</ref> გამომდინარე იქიდან, რომ Netflix ორიენტირებული იყო მიზნად ისახავდა გლობალური მაყურებლის აუდიტორიის შეკრებას, მან აქცენტი სერიალის ვიზუალურ მხარეზე გაკეთა ხოლო კორეული თამაშის წესები მაქსიმალურად გაამარტივა, რათა თავიდან აეცილებინა ენობრივი ბარიერები. ნათელი დეკორაციები და კოსტუმები შექმნილი იყო ფანტასტიკური სამყაროს სტილში. მოთამაშეები და მცველები ატარებენ განსაზღვრული ფერის ტანსაცმელს, რაც მათ ინდივიდუალურობას შლის და ხაზს უსვამს განსხვავებას მხოლოდ ორ ჯგუფსს შორის. მოთამაშეთა ფირუზისფერი კოსტიუმი მიუთითებს 1970-იანი წლების სპორტულ ტანსაცმელზე, რომელიც ცნობილია ''trainingbok''-ის სახელით {{Lang-ko|트레이닝복}}.<ref name="doll">{{cite web|author=Lee Ho-jae |url=https://news.naver.com/main/read.naver?mode=LSD&mid=sec&sid1=102&oid=020&aid=0003384929|title="오징어게임, 동화적 공간서 비극 연출...충격 극대화"|website=Naver|date=2021-10-02 |access-date=2021-10-12 |lang=ko}}</ref> ლაბირინთის მსგავსი კორიდორებისა და კიბეების შექმნისას შთაგონების წყარო იყო [[მორის კორნელიუს ეშერი]]ს კიბეების [[3D კომპიუტერული გრაფიკა]]. სათამაშო მოედანს, საცხოვრებელსა და ადმინისტრაციულ ოფისს შორის დამაკავშირებელი გვირაბების რთული ქსელი ჭიანჭველების სახლის შთაბეჭდილებას ტოვებს. ===მუსიკა=== სერიალისთვის მუსიკა დაწერა ჩონ ჯე ილმა, რომლემაც მანამდე [[საუნდტრეკი]] შექმნა [[ოსკარი|ოსკაროსანი]] ფილმისთვის „[[პარაზიტი (2019 წლის ფილმი)|პარაზიტი]]“.<ref name="bbc musicmag">{{cite web |author=Beek, Michael |url=https://www.classical-music.com/features/articles/squid-game-soundtrack-what-pieces-of-classical-music-are-used-in-squid-game-and-who-composed-the-score/ |title=Squid Game soundtrack: what pieces of classical music are used in Squid Game and who composed the score? |website=BBC Music Magazine |date=2021-10-18 |access-date=2021-10-21 |lang=en |archiveurl=https://web.archive.org/web/20211021181929/https://www.classical-music.com/features/articles/squid-game-soundtrack-what-pieces-of-classical-music-are-used-in-squid-game-and-who-composed-the-score/ |archivedate=2021-10-21 }}</ref> მისი შემოქმედების გარდა საუნდტრეკში შევიდა პაკ მინ ჯუსა და შემსრულებლის სიმღერები, რომელიც ფსევდონიმ „23-ითაა“ ცნობილი. მთელი ეპიზოდების განმავლობაში ასევე გამოყენებულია ორი კლასიკური ნაწარმოები, როგორც მოთამაშეთა ყოველდღიური განრიგი, ესენია: მესამე ნაწილი[[იოზეფ ფაიდნი]]ს კონცერტიდან საყვირისა და ორკესტრისთვის, რომელიც დილით გაღვიძებისას ჟღერს, ხოლო [[იოჰან შტრაუსი (შვილი)|იოჰან შტრაუსის]] ვალსი „[[ულამაზეს ლურჯ დუნაიზე]]“ ახალი თამაშის დაწყების მაუწყებელია. [[ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენი]]ს [[სიმფონია № 5 (ბეთჰოვენი)|მეხუთე სიმფონია]] კი გამოიყენება ფონურ მუსიკად VIP-დარბაზში.<ref name="bbc musicmag" /> ==პრემიერა== სერიალის მსოფლიო პრემიერა შედგა [[2021]] წლის 17 სექტემბერს. ==რეაქცია== ===კრიტიკოსთა შეფასებები=== საიტზე [[Rotten Tomatoes]] სერიალს 94%-იანი რეიტინგი აქვს, იმის გათვალისწინებით, რომ სამოცდა ორმა კრიტიკოსმა ის ათიდან 8,2 ქულით შეაფასა. კრიტიკოსთა კონსენსუსი შემდეგნაირადაა ფორმულირებული: „კალმარის თამაშის სისასტიკე არ არის სუსტი ნერვების მქონე ადამიანებისთვის, მაგრამ მწარე სოციალური ანარეკლი და მოულოდნელად რბილი „ბირთვი“ მაყურებლის ინტერესს გამოიწვევს, იმ შემთხვევაშიც კი თუ მათ თვალის დახუჭვა მოუწევთ.“<ref>{{cite web |url=https://www.rottentomatoes.com/tv/squid_game/s01 |title=Squid Game: Season One (2021) |website=[[Rotten Tomatoes]] |lang=en}}</ref> საიტზე [[Metacritic]] სერიალს ასიდან სამოცდა ცხრა ქულა აქვს, რაც ცამეტი კრიტიკოსის რეცენზიებითაა გამოწვეული და საერთო ჯამში ისინი დადებითია.<ref>{{cite web |url=https://www.metacritic.com/tv/squid-game/season-1 |title=Squid Game: Season 1 |publisher=Metacritic.com |lang=en}}</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.netflix.com/ge-ru/title/81040344 კალმარის თამაში [[Netflix]]-ზე] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:კალმარის თამაში| ]] [[კატეგორია:სამხრეთკორეული ტელესერიალები]] [[კატეგორია:ტელესერიალები, რომელთა წარმოება შეჩერებული იყო COVID-19-ის გამო]] [[კატეგორია:კაპიტალიზმის კრიტიკა]] nq8doeisx8gkk4xi1gcrorfgwpttuxi 0 522331 4824142 4702164 2025-07-03T08:50:47Z Litterator 96139 გარდაცვალების თარიღი 4824142 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = დიოგუ ჟოტა |სურათი = Diogo_Jota_2018_(cropped).jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = დიოგუ ჟოზე ტეიშეირა და სილვა<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/news/844127|title=2018/19 Premier League squads confirmed|publisher=Premier League }}</ref> |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|12|4}}<ref>{{Cite web| title=Diogo Jota – Portugal – UEFA Nations League|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/teams/players/250080471--diogo-jota/ }}</ref> |დაბადების ადგილი = [[პორტუ]], [[პორტუგალია]] |სიმაღლე = 178 [[სმ]] |პოზიცია = თავდამსხმელი, გარემარბი |მიმდინარე კლუბი = [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] |ნომერი = 20 |ახალგაზრდული წელი1 = |ახალგაზრდული კლუბი1 = |წელი1 = 2014–2016 |კლუბი1 = პასუშ დე ფერეირა |მატჩი1 = 41 |გოლი1 = 14 |წელი2 = 2016–2018 |კლუბი2 = [[ატლეტიკო მადრიდი]] |მატჩი2 = 0 |გოლი2 = 0 |წელი3 = 2016–2017 |კლუბი3 = {{იჯარა}} [[პორტუ (საფეხბურთო კლუბი)|პორტუ]] |მატჩი3 = 27 |გოლი3 = 8 |წელი4 = 2017–2018 |კლუბი4 = {{იჯარა}} ვულვერჰემპტონი |მატჩი4 = 44 |გოლი4 = 17 |წელი5 = 2018–2020 |კლუბი5 = ვულვერჰემპტონი |მატჩი5 = 67 |გოლი5 = 16 |წელი6 = 2020– |კლუბი6 = [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] |მატჩი6 = 100 |გოლი6 = 42 |ეროვნული წელი1 = 2014–2015 |ეროვნული ნაკრები1 = პორტუგალია 19-წლ. |ეროვნული მატჩი1 = 9 |ეროვნული გოლი1 = 5 |ეროვნული წელი2 = 2015–2018 |ეროვნული ნაკრები2 = პორტუგალია 21-წლ. |ეროვნული მატჩი2 = 20 |ეროვნული გოლი2 = 8 |ეროვნული წელი3 = 2016 |ეროვნული ნაკრები3 = პორტუგალია 23-წლ. |ეროვნული მატჩი3 = 1 |ეროვნული გოლი3 = 1 |ეროვნული წელი4 = 2019– |ეროვნული ნაკრები4 = [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]] |ეროვნული მატჩი4 = 44 |ეროვნული გოლი4 = 14 |მედლის თარგები = |კლუბი-განახლება = 1 სექტემბერი, 2024 |ეროვნული ნაკრები-განახლება = 8 სექტემბერი, 2024 }} '''დიოგუ ჟოზე ტეიშეირა და სილვა''' ({{lang-pt|Diogo José Teixeira da Silva}}), ცნობილი როგორც '''დიოგუ ჟოტა''' ({{lang-pt|Diogo Jota}}; დ. [[4 დეკემბერი]], [[1996]] - გ. 3 ივლისი, 2025 ) — [[პორტუგალიელები|პორტუგალიელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულისა“]] და [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს თავდამსხმელი. ==ბიოგრაფია== ჟოტას კარიერა „პასუშ დე ფერეირაში“ დაიწყო, რის შემდეგაც [[2016]] წელს ლა ლიგის კლუბ მადრიდის „ატლეტიკოს“ შეუერთდა. ორი სეზონის მანძილზე იყო გუნდის საკუთრება, ამ პერიოდში გაიჯარებული იყო „პორტუსა“ და „ვულვერჰემპტონში“. [[2018]] წლის ივლისში ის კლუბს 14&nbsp;მილიონი [[ევრო]]ს სანაცლოდ შეუერთდა და გუნდის რიგებში ასამდე შეხვედრა ჩაატარა. [[2020]] წლის ოქტომბერში შეუერთდა ინგლისის პრემიერლიგის კლუბ „ლივერპულს“, 50&nbsp;მილიონი ევროს (41&nbsp;მილიონი [[გირვანქა სტერლინგი]]) სანაცვლოდ.<ref name=":0">{{Cite web|title=Liverpool FC seal signing of Diogo Jota on long-term deal|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/409171-liverpool-fc-seal-signing-of-diogo-jota-on-long-term-deal }}</ref> ==სანაკრებო კარიერა== ჟოტა არის პორტუგალიის 19, 21 და 23 წლამდელთა ახალგაზრდული ნაკრებების ყოფილი წევრი.<ref>{{cite web|url=http://www.maisfutebol.iol.pt/liga/fc-porto/portugal-sub-20-andre-horta-e-diogo-jota-convocados-para-estagio|title=Portugal (sub-20): André Horta e Diogo Jota convocados para estágio }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.record.pt/futebol/selecoes/selecao-olimpica/detalhe/portugal-mexico-em-direto.html|title=Portugal-México, 4–0|access-date=2021-12-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180612142517/http://www.record.pt/futebol/selecoes/selecao-olimpica/detalhe/portugal-mexico-em-direto.html|archivedate=2018-06-12}}</ref> ის იყო ნაკრების წევრი 2019 წლის უეფას ერთა ლიგის ფინალში, რომელიც პორტუგალიამ საშინაო არენაზე მოიგო. მისი დებიუტი ეროვნულ ნაკრებში 2019 წლის ნოემბერში, ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევ ეტაპზე. ==სანაკრებო სტატისტიკა== {{updated|8 სექტემბერი, 2024}}<ref name="wfnat">{{cite web |url=https://www.worldfootball.net/player_summary/diogo-jota/4/ |title=Diogo Jota: Internationals |website=WorldFootball.net }}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |- !ეროვნული ნაკრები!!წელი!!მატჩი!!გოლი |- |rowspan="6"|[[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]]<br />{{დროშანიშანი|პორტუგალია}} |2019||2||0 |- |2020||8||3 |- |2021||12||5 |- |2022||7||2 |- |2023||7||2 |- |2024||8||2 |- !colspan="2"|ჯამში||44||14 |} ==მიღწევები== ===საკლუბო=== ; {{დროშანიშანი|ინგლისი}} [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] * [[ინგლისის ასოციაციის თასი]]: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/61429640 Liverpool beat Chelsea on penalties to win FA Cup]</ref> * [[ინგლისის ლიგის თასი]]: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/60450274 Chelsea 0–0 Liverpool]. ''BBC Sport''.</ref> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალისტი: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/61609200 Liverpool 0–1 Real Madrid]. ''BBC Sport''.</ref> === სანაკრებო === ; {{დროშანიშანი|პორტუგალია}} [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]] * [[ერთა ლიგა (უეფა)|უეფა-ს ერთა ლიგა]]: 2018–19<ref>[https://desporto.sapo.pt/futebol/liga-das-nacoes/artigos/portugal-regressa-ao-topo-da-europa-liga-das-nacoes-fica-em-casa Portugal regressa ao topo da Europa. Liga das Nações fica em casa]</ref> ===ინდივიდუალური=== * [[პრემიერლიგის თვის საუკეთესო მოთამაშე]]: იანვარი 2024<ref>[https://www.premierleague.com/players/19758/Diogo-Jota/overview Diogo Jota: Overview]. Premier League.</ref> * პორტუგალიის ლიგის თვის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელი: ოქტომბერი/ნოემბერი 2015<ref>[https://web.archive.org/web/20160414220444/http://sjpf.pt/index.php?pt=news&op=OP_SHOW_DETAIL&id=7467 SJPF entrega prémio a Diogo Jota]. sjpf.pt.</ref> * [[პორტუგალიის პრიმეირა ლიგა|პრიმერა ლიგის]] თვის საუკეთესო გოლის ავტორი: თებერვალი 2016<ref>[https://web.archive.org/web/20160320075400/http://www.abola.pt/nnh/ver.aspx?id=602705 Jonas eleito o melhor jogador de fevereiro]</ref> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] Breakthrough XI: 2020<ref>[https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0264-1136a160137c-1457a37d80c8-1000--champions-league-breakthrough-team-of-2020/ Champions League breakthrough team of 2020]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat|Diogo Jota}} * [https://www.liverpoolfc.com/team/mens/player/diogo-jota დიოგუ ჟოტა] — „ლივერპულის“ ოფიციალური საიტი * [https://www.bdfutbol.com/en/j/j20224.html BDFutbol] * [https://int.soccerway.com/players/diogo-jose-teixeira-da-silva/374031/ Soccerway] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{პორტუგალიის შემადგენლობა 2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{DEFAULTSORT:ჟოტა, დიოგუ}} [[კატეგორია:დაბადებული 4 დეკემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1996]] [[კატეგორია:პორტუგალიელი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ატლეტიკო მადრიდის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუგალიის პრიმეირა ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ინგლისის საფეხბურთო ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პრემიერ ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ლივერპულის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუგალიის ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2024 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] crqst9g8c5gkoncbf46lqf0ig47hcj7 4824143 4824142 2025-07-03T08:53:14Z Litterator 96139 სიახლის შესახებ ბმული 4824143 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = დიოგუ ჟოტა |სურათი = Diogo_Jota_2018_(cropped).jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = დიოგუ ჟოზე ტეიშეირა და სილვა<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/news/844127|title=2018/19 Premier League squads confirmed|publisher=Premier League }}</ref> |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|12|4}}<ref>{{Cite web| title=Diogo Jota – Portugal – UEFA Nations League|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/teams/players/250080471--diogo-jota/ }}</ref> |დაბადების ადგილი = [[პორტუ]], [[პორტუგალია]] |სიმაღლე = 178 [[სმ]] |პოზიცია = თავდამსხმელი, გარემარბი |მიმდინარე კლუბი = [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] |ნომერი = 20 |ახალგაზრდული წელი1 = |ახალგაზრდული კლუბი1 = |წელი1 = 2014–2016 |კლუბი1 = პასუშ დე ფერეირა |მატჩი1 = 41 |გოლი1 = 14 |წელი2 = 2016–2018 |კლუბი2 = [[ატლეტიკო მადრიდი]] |მატჩი2 = 0 |გოლი2 = 0 |წელი3 = 2016–2017 |კლუბი3 = {{იჯარა}} [[პორტუ (საფეხბურთო კლუბი)|პორტუ]] |მატჩი3 = 27 |გოლი3 = 8 |წელი4 = 2017–2018 |კლუბი4 = {{იჯარა}} ვულვერჰემპტონი |მატჩი4 = 44 |გოლი4 = 17 |წელი5 = 2018–2020 |კლუბი5 = ვულვერჰემპტონი |მატჩი5 = 67 |გოლი5 = 16 |წელი6 = 2020– |კლუბი6 = [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] |მატჩი6 = 100 |გოლი6 = 42 |ეროვნული წელი1 = 2014–2015 |ეროვნული ნაკრები1 = პორტუგალია 19-წლ. |ეროვნული მატჩი1 = 9 |ეროვნული გოლი1 = 5 |ეროვნული წელი2 = 2015–2018 |ეროვნული ნაკრები2 = პორტუგალია 21-წლ. |ეროვნული მატჩი2 = 20 |ეროვნული გოლი2 = 8 |ეროვნული წელი3 = 2016 |ეროვნული ნაკრები3 = პორტუგალია 23-წლ. |ეროვნული მატჩი3 = 1 |ეროვნული გოლი3 = 1 |ეროვნული წელი4 = 2019– |ეროვნული ნაკრები4 = [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]] |ეროვნული მატჩი4 = 44 |ეროვნული გოლი4 = 14 |მედლის თარგები = |კლუბი-განახლება = 1 სექტემბერი, 2024 |ეროვნული ნაკრები-განახლება = 8 სექტემბერი, 2024 }} '''დიოგუ ჟოზე ტეიშეირა და სილვა''' ({{lang-pt|Diogo José Teixeira da Silva}}), ცნობილი როგორც '''დიოგუ ჟოტა''' ({{lang-pt|Diogo Jota}}; დ. [[4 დეკემბერი]], [[1996]] - [https://lagazzetta.ge/news/diogu-zhota-espanetshi-momkhda-avtokatastrofas-emskhverpla-216844 გ. 3 ივლისი, 2025] ) — [[პორტუგალიელები|პორტუგალიელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულისა“]] და [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს თავდამსხმელი. ==ბიოგრაფია== ჟოტას კარიერა „პასუშ დე ფერეირაში“ დაიწყო, რის შემდეგაც [[2016]] წელს ლა ლიგის კლუბ მადრიდის „ატლეტიკოს“ შეუერთდა. ორი სეზონის მანძილზე იყო გუნდის საკუთრება, ამ პერიოდში გაიჯარებული იყო „პორტუსა“ და „ვულვერჰემპტონში“. [[2018]] წლის ივლისში ის კლუბს 14&nbsp;მილიონი [[ევრო]]ს სანაცლოდ შეუერთდა და გუნდის რიგებში ასამდე შეხვედრა ჩაატარა. [[2020]] წლის ოქტომბერში შეუერთდა ინგლისის პრემიერლიგის კლუბ „ლივერპულს“, 50&nbsp;მილიონი ევროს (41&nbsp;მილიონი [[გირვანქა სტერლინგი]]) სანაცვლოდ.<ref name=":0">{{Cite web|title=Liverpool FC seal signing of Diogo Jota on long-term deal|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/409171-liverpool-fc-seal-signing-of-diogo-jota-on-long-term-deal }}</ref> ==სანაკრებო კარიერა== ჟოტა არის პორტუგალიის 19, 21 და 23 წლამდელთა ახალგაზრდული ნაკრებების ყოფილი წევრი.<ref>{{cite web|url=http://www.maisfutebol.iol.pt/liga/fc-porto/portugal-sub-20-andre-horta-e-diogo-jota-convocados-para-estagio|title=Portugal (sub-20): André Horta e Diogo Jota convocados para estágio }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.record.pt/futebol/selecoes/selecao-olimpica/detalhe/portugal-mexico-em-direto.html|title=Portugal-México, 4–0|access-date=2021-12-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180612142517/http://www.record.pt/futebol/selecoes/selecao-olimpica/detalhe/portugal-mexico-em-direto.html|archivedate=2018-06-12}}</ref> ის იყო ნაკრების წევრი 2019 წლის უეფას ერთა ლიგის ფინალში, რომელიც პორტუგალიამ საშინაო არენაზე მოიგო. მისი დებიუტი ეროვნულ ნაკრებში 2019 წლის ნოემბერში, ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევ ეტაპზე. ==სანაკრებო სტატისტიკა== {{updated|8 სექტემბერი, 2024}}<ref name="wfnat">{{cite web |url=https://www.worldfootball.net/player_summary/diogo-jota/4/ |title=Diogo Jota: Internationals |website=WorldFootball.net }}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |- !ეროვნული ნაკრები!!წელი!!მატჩი!!გოლი |- |rowspan="6"|[[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]]<br />{{დროშანიშანი|პორტუგალია}} |2019||2||0 |- |2020||8||3 |- |2021||12||5 |- |2022||7||2 |- |2023||7||2 |- |2024||8||2 |- !colspan="2"|ჯამში||44||14 |} ==მიღწევები== ===საკლუბო=== ; {{დროშანიშანი|ინგლისი}} [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] * [[ინგლისის ასოციაციის თასი]]: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/61429640 Liverpool beat Chelsea on penalties to win FA Cup]</ref> * [[ინგლისის ლიგის თასი]]: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/60450274 Chelsea 0–0 Liverpool]. ''BBC Sport''.</ref> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალისტი: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/61609200 Liverpool 0–1 Real Madrid]. ''BBC Sport''.</ref> === სანაკრებო === ; {{დროშანიშანი|პორტუგალია}} [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]] * [[ერთა ლიგა (უეფა)|უეფა-ს ერთა ლიგა]]: 2018–19<ref>[https://desporto.sapo.pt/futebol/liga-das-nacoes/artigos/portugal-regressa-ao-topo-da-europa-liga-das-nacoes-fica-em-casa Portugal regressa ao topo da Europa. Liga das Nações fica em casa]</ref> ===ინდივიდუალური=== * [[პრემიერლიგის თვის საუკეთესო მოთამაშე]]: იანვარი 2024<ref>[https://www.premierleague.com/players/19758/Diogo-Jota/overview Diogo Jota: Overview]. Premier League.</ref> * პორტუგალიის ლიგის თვის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელი: ოქტომბერი/ნოემბერი 2015<ref>[https://web.archive.org/web/20160414220444/http://sjpf.pt/index.php?pt=news&op=OP_SHOW_DETAIL&id=7467 SJPF entrega prémio a Diogo Jota]. sjpf.pt.</ref> * [[პორტუგალიის პრიმეირა ლიგა|პრიმერა ლიგის]] თვის საუკეთესო გოლის ავტორი: თებერვალი 2016<ref>[https://web.archive.org/web/20160320075400/http://www.abola.pt/nnh/ver.aspx?id=602705 Jonas eleito o melhor jogador de fevereiro]</ref> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] Breakthrough XI: 2020<ref>[https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0264-1136a160137c-1457a37d80c8-1000--champions-league-breakthrough-team-of-2020/ Champions League breakthrough team of 2020]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat|Diogo Jota}} * [https://www.liverpoolfc.com/team/mens/player/diogo-jota დიოგუ ჟოტა] — „ლივერპულის“ ოფიციალური საიტი * [https://www.bdfutbol.com/en/j/j20224.html BDFutbol] * [https://int.soccerway.com/players/diogo-jose-teixeira-da-silva/374031/ Soccerway] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{პორტუგალიის შემადგენლობა 2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{DEFAULTSORT:ჟოტა, დიოგუ}} [[კატეგორია:დაბადებული 4 დეკემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1996]] [[კატეგორია:პორტუგალიელი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ატლეტიკო მადრიდის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუგალიის პრიმეირა ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ინგლისის საფეხბურთო ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პრემიერ ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ლივერპულის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუგალიის ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2024 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] r946s8z6jr3ftxdmp60szixts2eyfie 4824144 4824143 2025-07-03T08:56:40Z Litterator 96139 დაემატა GHN ლინკი 4824144 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = დიოგუ ჟოტა |სურათი = Diogo_Jota_2018_(cropped).jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = დიოგუ ჟოზე ტეიშეირა და სილვა<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/news/844127|title=2018/19 Premier League squads confirmed|publisher=Premier League }}</ref> |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|12|4}}<ref>{{Cite web| title=Diogo Jota – Portugal – UEFA Nations League|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/teams/players/250080471--diogo-jota/ }}</ref> |დაბადების ადგილი = [[პორტუ]], [[პორტუგალია]] |სიმაღლე = 178 [[სმ]] |პოზიცია = თავდამსხმელი, გარემარბი |მიმდინარე კლუბი = [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] |ნომერი = 20 |ახალგაზრდული წელი1 = |ახალგაზრდული კლუბი1 = |წელი1 = 2014–2016 |კლუბი1 = პასუშ დე ფერეირა |მატჩი1 = 41 |გოლი1 = 14 |წელი2 = 2016–2018 |კლუბი2 = [[ატლეტიკო მადრიდი]] |მატჩი2 = 0 |გოლი2 = 0 |წელი3 = 2016–2017 |კლუბი3 = {{იჯარა}} [[პორტუ (საფეხბურთო კლუბი)|პორტუ]] |მატჩი3 = 27 |გოლი3 = 8 |წელი4 = 2017–2018 |კლუბი4 = {{იჯარა}} ვულვერჰემპტონი |მატჩი4 = 44 |გოლი4 = 17 |წელი5 = 2018–2020 |კლუბი5 = ვულვერჰემპტონი |მატჩი5 = 67 |გოლი5 = 16 |წელი6 = 2020– |კლუბი6 = [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] |მატჩი6 = 100 |გოლი6 = 42 |ეროვნული წელი1 = 2014–2015 |ეროვნული ნაკრები1 = პორტუგალია 19-წლ. |ეროვნული მატჩი1 = 9 |ეროვნული გოლი1 = 5 |ეროვნული წელი2 = 2015–2018 |ეროვნული ნაკრები2 = პორტუგალია 21-წლ. |ეროვნული მატჩი2 = 20 |ეროვნული გოლი2 = 8 |ეროვნული წელი3 = 2016 |ეროვნული ნაკრები3 = პორტუგალია 23-წლ. |ეროვნული მატჩი3 = 1 |ეროვნული გოლი3 = 1 |ეროვნული წელი4 = 2019– |ეროვნული ნაკრები4 = [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]] |ეროვნული მატჩი4 = 44 |ეროვნული გოლი4 = 14 |მედლის თარგები = |კლუბი-განახლება = 1 სექტემბერი, 2024 |ეროვნული ნაკრები-განახლება = 8 სექტემბერი, 2024 }} '''დიოგუ ჟოზე ტეიშეირა და სილვა''' ({{lang-pt|Diogo José Teixeira da Silva}}), ცნობილი როგორც '''დიოგუ ჟოტა''' ({{lang-pt|Diogo Jota}}; დ. [[4 დეკემბერი]], [[1996]] - [https://www.ghn.ge/news/332611-liverpulisa-da-portugaliis-nakrebis-fekhburteli-diogu-zhota-avtoavarias-emskhverpla გ. 3 ივლისი, 2025] ) — [[პორტუგალიელები|პორტუგალიელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულისა“]] და [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს თავდამსხმელი. ==ბიოგრაფია== ჟოტას კარიერა „პასუშ დე ფერეირაში“ დაიწყო, რის შემდეგაც [[2016]] წელს ლა ლიგის კლუბ მადრიდის „ატლეტიკოს“ შეუერთდა. ორი სეზონის მანძილზე იყო გუნდის საკუთრება, ამ პერიოდში გაიჯარებული იყო „პორტუსა“ და „ვულვერჰემპტონში“. [[2018]] წლის ივლისში ის კლუბს 14&nbsp;მილიონი [[ევრო]]ს სანაცლოდ შეუერთდა და გუნდის რიგებში ასამდე შეხვედრა ჩაატარა. [[2020]] წლის ოქტომბერში შეუერთდა ინგლისის პრემიერლიგის კლუბ „ლივერპულს“, 50&nbsp;მილიონი ევროს (41&nbsp;მილიონი [[გირვანქა სტერლინგი]]) სანაცვლოდ.<ref name=":0">{{Cite web|title=Liverpool FC seal signing of Diogo Jota on long-term deal|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/409171-liverpool-fc-seal-signing-of-diogo-jota-on-long-term-deal }}</ref> ==სანაკრებო კარიერა== ჟოტა არის პორტუგალიის 19, 21 და 23 წლამდელთა ახალგაზრდული ნაკრებების ყოფილი წევრი.<ref>{{cite web|url=http://www.maisfutebol.iol.pt/liga/fc-porto/portugal-sub-20-andre-horta-e-diogo-jota-convocados-para-estagio|title=Portugal (sub-20): André Horta e Diogo Jota convocados para estágio }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.record.pt/futebol/selecoes/selecao-olimpica/detalhe/portugal-mexico-em-direto.html|title=Portugal-México, 4–0|access-date=2021-12-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180612142517/http://www.record.pt/futebol/selecoes/selecao-olimpica/detalhe/portugal-mexico-em-direto.html|archivedate=2018-06-12}}</ref> ის იყო ნაკრების წევრი 2019 წლის უეფას ერთა ლიგის ფინალში, რომელიც პორტუგალიამ საშინაო არენაზე მოიგო. მისი დებიუტი ეროვნულ ნაკრებში 2019 წლის ნოემბერში, ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევ ეტაპზე. ==სანაკრებო სტატისტიკა== {{updated|8 სექტემბერი, 2024}}<ref name="wfnat">{{cite web |url=https://www.worldfootball.net/player_summary/diogo-jota/4/ |title=Diogo Jota: Internationals |website=WorldFootball.net }}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |- !ეროვნული ნაკრები!!წელი!!მატჩი!!გოლი |- |rowspan="6"|[[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]]<br />{{დროშანიშანი|პორტუგალია}} |2019||2||0 |- |2020||8||3 |- |2021||12||5 |- |2022||7||2 |- |2023||7||2 |- |2024||8||2 |- !colspan="2"|ჯამში||44||14 |} ==მიღწევები== ===საკლუბო=== ; {{დროშანიშანი|ინგლისი}} [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] * [[ინგლისის ასოციაციის თასი]]: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/61429640 Liverpool beat Chelsea on penalties to win FA Cup]</ref> * [[ინგლისის ლიგის თასი]]: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/60450274 Chelsea 0–0 Liverpool]. ''BBC Sport''.</ref> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალისტი: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/61609200 Liverpool 0–1 Real Madrid]. ''BBC Sport''.</ref> === სანაკრებო === ; {{დროშანიშანი|პორტუგალია}} [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]] * [[ერთა ლიგა (უეფა)|უეფა-ს ერთა ლიგა]]: 2018–19<ref>[https://desporto.sapo.pt/futebol/liga-das-nacoes/artigos/portugal-regressa-ao-topo-da-europa-liga-das-nacoes-fica-em-casa Portugal regressa ao topo da Europa. Liga das Nações fica em casa]</ref> ===ინდივიდუალური=== * [[პრემიერლიგის თვის საუკეთესო მოთამაშე]]: იანვარი 2024<ref>[https://www.premierleague.com/players/19758/Diogo-Jota/overview Diogo Jota: Overview]. Premier League.</ref> * პორტუგალიის ლიგის თვის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელი: ოქტომბერი/ნოემბერი 2015<ref>[https://web.archive.org/web/20160414220444/http://sjpf.pt/index.php?pt=news&op=OP_SHOW_DETAIL&id=7467 SJPF entrega prémio a Diogo Jota]. sjpf.pt.</ref> * [[პორტუგალიის პრიმეირა ლიგა|პრიმერა ლიგის]] თვის საუკეთესო გოლის ავტორი: თებერვალი 2016<ref>[https://web.archive.org/web/20160320075400/http://www.abola.pt/nnh/ver.aspx?id=602705 Jonas eleito o melhor jogador de fevereiro]</ref> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] Breakthrough XI: 2020<ref>[https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0264-1136a160137c-1457a37d80c8-1000--champions-league-breakthrough-team-of-2020/ Champions League breakthrough team of 2020]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat|Diogo Jota}} * [https://www.liverpoolfc.com/team/mens/player/diogo-jota დიოგუ ჟოტა] — „ლივერპულის“ ოფიციალური საიტი * [https://www.bdfutbol.com/en/j/j20224.html BDFutbol] * [https://int.soccerway.com/players/diogo-jose-teixeira-da-silva/374031/ Soccerway] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{პორტუგალიის შემადგენლობა 2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{DEFAULTSORT:ჟოტა, დიოგუ}} [[კატეგორია:დაბადებული 4 დეკემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1996]] [[კატეგორია:პორტუგალიელი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ატლეტიკო მადრიდის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუგალიის პრიმეირა ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ინგლისის საფეხბურთო ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პრემიერ ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ლივერპულის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუგალიის ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2024 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] cdismhda1tmtq0x7l2cj7zpegkjmsnk 4824192 4824144 2025-07-03T11:54:22Z 31.146.145.62 4824192 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ფეხბურთელის ბიოგრაფია |სახელი = დიოგუ ჟოტა |სურათი = Diogo_Jota_2018_(cropped).jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |სრული სახელი = დიოგუ ჟოზე ტეიშეირა და სილვა<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/news/844127|title=2018/19 Premier League squads confirmed|publisher=Premier League }}</ref> |დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1996|12|4}}<ref>{{Cite web| title=Diogo Jota – Portugal – UEFA Nations League|url=https://www.uefa.com/uefanationsleague/teams/players/250080471--diogo-jota/ }}</ref> |დაბადების ადგილი = [[პორტუ]], [[პორტუგალია]] |სიმაღლე = 178 [[სმ]] |პოზიცია = თავდამსხმელი, გარემარბი |მიმდინარე კლუბი = [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] |ნომერი = 20 |ახალგაზრდული წელი1 = |ახალგაზრდული კლუბი1 = |წელი1 = 2014–2016 |კლუბი1 = პასუშ დე ფერეირა |მატჩი1 = 41 |გოლი1 = 14 |წელი2 = 2016–2018 |კლუბი2 = [[ატლეტიკო მადრიდი]] |მატჩი2 = 0 |გოლი2 = 0 |წელი3 = 2016–2017 |კლუბი3 = {{იჯარა}} [[პორტუ (საფეხბურთო კლუბი)|პორტუ]] |მატჩი3 = 27 |გოლი3 = 8 |წელი4 = 2017–2018 |კლუბი4 = {{იჯარა}} ვულვერჰემპტონი |მატჩი4 = 44 |გოლი4 = 17 |წელი5 = 2018–2020 |კლუბი5 = ვულვერჰემპტონი |მატჩი5 = 67 |გოლი5 = 16 |წელი6 = 2020– |კლუბი6 = [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] |მატჩი6 = 100 |გოლი6 = 42 |ეროვნული წელი1 = 2014–2015 |ეროვნული ნაკრები1 = პორტუგალია 19-წლ. |ეროვნული მატჩი1 = 9 |ეროვნული გოლი1 = 5 |ეროვნული წელი2 = 2015–2018 |ეროვნული ნაკრები2 = პორტუგალია 21-წლ. |ეროვნული მატჩი2 = 20 |ეროვნული გოლი2 = 8 |ეროვნული წელი3 = 2016 |ეროვნული ნაკრები3 = პორტუგალია 23-წლ. |ეროვნული მატჩი3 = 1 |ეროვნული გოლი3 = 1 |ეროვნული წელი4 = 2019– |ეროვნული ნაკრები4 = [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]] |ეროვნული მატჩი4 = 44 |ეროვნული გოლი4 = 14 |მედლის თარგები = |კლუბი-განახლება = 1 სექტემბერი, 2024 |ეროვნული ნაკრები-განახლება = 8 სექტემბერი, 2024 }} '''დიოგუ ჟოზე ტეიშეირა და სილვა''' ({{lang-pt|Diogo José Teixeira da Silva}}), ცნობილი როგორც '''დიოგუ ჟოტა''' ({{lang-pt|Diogo Jota}}; დ. [[4 დეკემბერი]], [[1996]] - [https://www.ghn.ge/news/332611-liverpulisa-da-portugaliis-nakrebis-fekhburteli-diogu-zhota-avtoavarias-emskhverpla გ. 3 ივლისი, 2025] ) — [[პორტუგალიელები|პორტუგალიელი]] [[ფეხბურთელი]], [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|„ლივერპულისა“]] და [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები]]ს თავდამსხმელი. ==ბიოგრაფია== ჟოტას კარიერა „პასუშ დე ფერეირაში“ დაიწყო, რის შემდეგაც [[2016]] წელს ლა ლიგის კლუბ მადრიდის „ატლეტიკოს“ შეუერთდა. ორი სეზონის მანძილზე იყო გუნდის საკუთრება, ამ პერიოდში გაიჯარებული იყო „პორტუსა“ და „ვულვერჰემპტონში“. [[2018]] წლის ივლისში ის კლუბს 14&nbsp;მილიონი [[ევრო]]ს სანაცლოდ შეუერთდა და გუნდის რიგებში ასამდე შეხვედრა ჩაატარა. [[2020]] წლის ოქტომბერში შეუერთდა ინგლისის პრემიერლიგის კლუბ „ლივერპულს“, 50&nbsp;მილიონი ევროს (41&nbsp;მილიონი [[გირვანქა სტერლინგი]]) სანაცვლოდ.<ref name=":0">{{Cite web|title=Liverpool FC seal signing of Diogo Jota on long-term deal|url=https://www.liverpoolfc.com/news/first-team/409171-liverpool-fc-seal-signing-of-diogo-jota-on-long-term-deal }}</ref> ის გარდაიცვალა 2025 წლის 3 ივლისს, ავარიაში. ==სანაკრებო კარიერა== ჟოტა არის პორტუგალიის 19, 21 და 23 წლამდელთა ახალგაზრდული ნაკრებების ყოფილი წევრი.<ref>{{cite web|url=http://www.maisfutebol.iol.pt/liga/fc-porto/portugal-sub-20-andre-horta-e-diogo-jota-convocados-para-estagio|title=Portugal (sub-20): André Horta e Diogo Jota convocados para estágio }}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.record.pt/futebol/selecoes/selecao-olimpica/detalhe/portugal-mexico-em-direto.html|title=Portugal-México, 4–0|access-date=2021-12-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180612142517/http://www.record.pt/futebol/selecoes/selecao-olimpica/detalhe/portugal-mexico-em-direto.html|archivedate=2018-06-12}}</ref> ის იყო ნაკრების წევრი 2019 წლის უეფას ერთა ლიგის ფინალში, რომელიც პორტუგალიამ საშინაო არენაზე მოიგო. მისი დებიუტი ეროვნულ ნაკრებში 2019 წლის ნოემბერში, ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის შესარჩევ ეტაპზე. ==სანაკრებო სტატისტიკა== {{updated|8 სექტემბერი, 2024}}<ref name="wfnat">{{cite web |url=https://www.worldfootball.net/player_summary/diogo-jota/4/ |title=Diogo Jota: Internationals |website=WorldFootball.net }}</ref> {| class="wikitable" style="text-align:center" |- !ეროვნული ნაკრები!!წელი!!მატჩი!!გოლი |- |rowspan="6"|[[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]]<br />{{დროშანიშანი|პორტუგალია}} |2019||2||0 |- |2020||8||3 |- |2021||12||5 |- |2022||7||2 |- |2023||7||2 |- |2024||8||2 |- !colspan="2"|ჯამში||44||14 |} ==მიღწევები== ===საკლუბო=== ; {{დროშანიშანი|ინგლისი}} [[ლივერპული (საფეხბურთო კლუბი)|ლივერპული]] * [[ინგლისის ასოციაციის თასი]]: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/61429640 Liverpool beat Chelsea on penalties to win FA Cup]</ref> * [[ინგლისის ლიგის თასი]]: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/60450274 Chelsea 0–0 Liverpool]. ''BBC Sport''.</ref> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] ფინალისტი: 2021–22<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/61609200 Liverpool 0–1 Real Madrid]. ''BBC Sport''.</ref> === სანაკრებო === ; {{დროშანიშანი|პორტუგალია}} [[პორტუგალიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები|პორტუგალია]] * [[ერთა ლიგა (უეფა)|უეფა-ს ერთა ლიგა]]: 2018–19<ref>[https://desporto.sapo.pt/futebol/liga-das-nacoes/artigos/portugal-regressa-ao-topo-da-europa-liga-das-nacoes-fica-em-casa Portugal regressa ao topo da Europa. Liga das Nações fica em casa]</ref> ===ინდივიდუალური=== * [[პრემიერლიგის თვის საუკეთესო მოთამაშე]]: იანვარი 2024<ref>[https://www.premierleague.com/players/19758/Diogo-Jota/overview Diogo Jota: Overview]. Premier League.</ref> * პორტუგალიის ლიგის თვის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელი: ოქტომბერი/ნოემბერი 2015<ref>[https://web.archive.org/web/20160414220444/http://sjpf.pt/index.php?pt=news&op=OP_SHOW_DETAIL&id=7467 SJPF entrega prémio a Diogo Jota]. sjpf.pt.</ref> * [[პორტუგალიის პრიმეირა ლიგა|პრიმერა ლიგის]] თვის საუკეთესო გოლის ავტორი: თებერვალი 2016<ref>[https://web.archive.org/web/20160320075400/http://www.abola.pt/nnh/ver.aspx?id=602705 Jonas eleito o melhor jogador de fevereiro]</ref> * [[უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგა|უეფა-ს ჩემპიონთა ლიგის]] Breakthrough XI: 2020<ref>[https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0264-1136a160137c-1457a37d80c8-1000--champions-league-breakthrough-team-of-2020/ Champions League breakthrough team of 2020]</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== {{commonscat|Diogo Jota}} * [https://www.liverpoolfc.com/team/mens/player/diogo-jota დიოგუ ჟოტა] — „ლივერპულის“ ოფიციალური საიტი * [https://www.bdfutbol.com/en/j/j20224.html BDFutbol] * [https://int.soccerway.com/players/diogo-jose-teixeira-da-silva/374031/ Soccerway] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{პორტუგალიის შემადგენლობა 2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატზე}} {{DEFAULTSORT:ჟოტა, დიოგუ}} [[კატეგორია:დაბადებული 4 დეკემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1996]] [[კატეგორია:პორტუგალიელი ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ატლეტიკო მადრიდის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუს ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუგალიის პრიმეირა ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ინგლისის საფეხბურთო ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პრემიერ ლიგის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:ლივერპულის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:პორტუგალიის ნაკრების ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2020 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] [[კატეგორია:2024 წლის ევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატის ფეხბურთელები]] s2hdko9hzh6ld9b5i6o16g9tsjjevar 14 523656 4824051 4314747 2025-07-03T04:59:21Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824051 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] cey0asr88npi0xjq64lbkufcxnhy2ri 14 523804 4824045 4316096 2025-07-03T04:58:36Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824045 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] cey0asr88npi0xjq64lbkufcxnhy2ri 14 524110 4824074 4318568 2025-07-03T05:03:10Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824074 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:პროტესტები ქვეყნების მიხედვით|ჩინეთი]] [[კატეგორია:ჩინეთის პოლიტიკური ისტორია]] a5uou0pvxm0svmvw5qggzgy674h7x6x 14 527484 4824049 4339659 2025-07-03T04:59:11Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824049 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი აზიაში ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში]] 2g9zw4ua3245vlbg0cob1n3d4wcnxno 14 527784 4824005 4341556 2025-07-03T04:52:04Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824005 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბრუნეი]] [[კატეგორია:აზიის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ბუნება]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] 0ndi99vxl769om0bgxrrn17m59ogf1i 14 529580 4823748 4352124 2025-07-02T15:28:08Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823748 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Monuments and memorials in Azerbaijan}} [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანის არქიტექტურა]] kvrja9zirmnmbsvqtc4fxnzrdtg2orv 14 530097 4824016 4355706 2025-07-03T04:53:18Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824016 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩილე]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] 3y4eqfvk6tym7g7ejyhqruwm0nhy6rh 14 530185 4824001 4356242 2025-07-03T04:51:18Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824001 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:არგენტინის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] 5c7kmezpclu361atlsmqc07k82rwj1n 14 530328 4823796 4356965 2025-07-02T15:40:39Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823796 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:უკრაინული კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:უკრაინის ხელოვნება]] g1r073epvh7izfkrpm8tq22n06lmjsh 14 533416 4824011 4378671 2025-07-03T04:52:34Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824011 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:პარაგვაი]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] pup39w08qn2196lyeaegqemc0w1lmfr 14 533417 4824093 4378698 2025-07-03T05:06:58Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824093 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:პარაგვაის ბუნების ისტორია]] [[კატეგორია:პარაგვაის ბუნება]] [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]] k5jijtjbxmxp5rmwmba87xb8tm7utup 4824100 4824093 2025-07-03T05:07:47Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824100 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:პარაგვაის ბუნების ისტორია]] [[კატეგორია:პარაგვაის ბუნება]] [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] bczi4d587q2opuup2pn3ycvwhp8yz3l 14 533418 4823993 4814994 2025-07-03T04:50:36Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823993 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ბუნების ისტორია ქვეყნის მიხედვით| ]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ორგანიზმები]] [[კატეგორია:ორგანიზმები ადგილმდებარეობის მიხედვით]] k86ovqwbt828gia0fcq2uhrv5rzv0dw 4824088 4823993 2025-07-03T05:06:29Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]]“ 4823993 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ბუნების ისტორია ქვეყნის მიხედვით| ]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ორგანიზმები]] [[კატეგორია:ორგანიზმები ადგილმდებარეობის მიხედვით]] k86ovqwbt828gia0fcq2uhrv5rzv0dw 14 533419 4824094 4814997 2025-07-03T05:07:03Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824094 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა]] [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით| ]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნების ისტორია ქვეყნის მიხედვით| ]] af2vxpiwy7yh7upcooxtxngewelo2vr 4824095 4824094 2025-07-03T05:07:13Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]]“ 4824094 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა]] [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით| ]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნების ისტორია ქვეყნის მიხედვით| ]] af2vxpiwy7yh7upcooxtxngewelo2vr 14 533616 4824003 4380060 2025-07-03T04:51:28Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824003 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ბოლივია]] pkikhdw4rofraz9sub1tbad7f17srm9 14 533812 4824012 4381453 2025-07-03T04:52:39Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824012 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:პერუ]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] 736j2yvcc3tewfl31l1i5sy0qii59w0 14 533870 4824015 4381817 2025-07-03T04:53:14Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824015 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ფილიპინები]] [[კატეგორია:სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ბუნება]] [[კატეგორია:აზიის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] 3i5pjpj9g9p4cxmqpanwbh2ht68wnga 14 534102 4823772 4383671 2025-07-02T15:36:43Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823772 wikitext text/x-wiki {{commonscat-inline|Cinema of Belarus}} [[კატეგორია:ბელარუსული კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით|ბ]] [[კატეგორია:ბელარუსული ხელოვნება]] 7sqmux6wjgqgfucmfu27ghjlgv1122i 14 534221 4824006 4384387 2025-07-03T04:52:09Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824006 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:გაიანა]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:გვიანის ბუნება]] cnsagcq4gqg5m3xk83hwn8yfvzv9nac 14 534225 4824092 4384405 2025-07-03T05:06:53Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824092 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ვენესუელის ბუნების ისტორია]] [[კატეგორია:ვენესუელის ბუნება]] fgzx7zs9j0lc4eq6qkdqz9nfclreh4k 4824099 4824092 2025-07-03T05:07:43Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824099 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ვენესუელის ბუნების ისტორია]] [[კატეგორია:ვენესუელის ბუნება]] emy6kr4si6uq0cd26419dxh1p8zsu3r 14 534227 4824007 4384411 2025-07-03T04:52:14Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824007 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ვენესუელის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] 7uuooq3pe7a99dmsf5skmx6m452lkz5 14 534230 4824004 4384424 2025-07-03T04:51:58Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824004 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბრაზილიის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] 27v5pot4owqy179lfg9w1z43db2sdnu 14 534232 4824091 4384429 2025-07-03T05:06:49Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824091 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ბრაზილიის ბუნების ისტორია]] [[კატეგორია:ბრაზილიის ბუნება]] izy5q1m1whao0hnqiaifzka8e0q2yx3 4824098 4824091 2025-07-03T05:07:37Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824098 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:სამხრეთ ამერიკის ბიოტა ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ბრაზილიის ბუნების ისტორია]] [[კატეგორია:ბრაზილიის ბუნება]] gui6e9jgf40sr50pdso93ddhd9mnd46 14 534254 4824042 4384517 2025-07-03T04:58:22Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824042 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყლის ტრანსპორტი| ]] [[კატეგორია:ტრანსპორტი ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით| ]] g8er9s5o77s1z52sk0fng3f7zrzjjwe 14 536429 4824048 4815195 2025-07-03T04:59:07Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824048 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ვენესუელის ბუნება]] [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი სამხრეთ ამერიკაში ქვეყნების მიხედვით]] gmy567jpiahckpbqoc8zooo9hl7rlxv 14 539321 4824059 4420975 2025-07-03T05:00:39Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824059 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩაი აზიაში]] [[კატეგორია:ინდური სასმელები]] [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა ინდოეთში]] [[კატეგორია:ჩაის წარმოება ინდოეთში]] d0freegwagu0rrfbkt7wpgh1vm2gt9w 14 539442 4824056 4421336 2025-07-03T05:00:24Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824056 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩაი აზიაში]] [[კატეგორია:ჩაი ევროპაში]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანული სასმელები]] [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა აზერბაიჯანში]] phey1rx8mp09uzn42ijjxy5mov4nyca 14 539449 4824057 4421353 2025-07-03T05:00:28Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824057 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩაი აზიაში]] [[კატეგორია:ჩაი ევროპაში]] [[კატეგორია:თურქული სასმელები]] [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა თურქეთში]] a8463mijxe1e848b1anl0g5umd3l1ft 14 539465 4824062 4421461 2025-07-03T05:00:53Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824062 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩაი აზიაში]] [[კატეგორია:შრი-ლანკის სასმელები]] [[კატეგორია:ჩაის წარმოება შრი-ლანკაში]] [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა შრი-ლანკაში]] 1asjc4d3mxunb3k9wzqj7m2xx023ns0 14 539514 4824063 4421638 2025-07-03T05:00:59Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824063 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tea of China}} [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩაი აზიაში]] [[კატეგორია:ჩინური სასმელები]] [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა ჩინეთში]] pnz02tzpa67tp4h26zvbp5y6ykka1po 14 539533 4824058 4421800 2025-07-03T05:00:34Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824058 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tea of Japan}} [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩაი აზიაში]] [[კატეგორია:იაპონური სასმელები]] [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა იაპონიაში]] 30z4maw81r2cq3pjo0stqt07ynio2rp 14 539542 4824060 4421851 2025-07-03T05:00:44Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824060 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Tea of Korea}} [[კატეგორია:ჩაი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩაი აზიაში]] [[კატეგორია:კორეული სასმელები]] [[კატეგორია:სოფლის მეურნეობა კორეაში]] rxb5dk9764ifgdmd2mx0kwab52i6fs8 14 544567 4824050 4464170 2025-07-03T04:59:16Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824050 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში]] [[კატეგორია:წყალი აზიაში ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ფილიპინების ბუნება]] s5hglx3vxay6pogddlox8ckgndy5eg1 0 546224 4824017 4476814 2025-07-03T04:53:30Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:უკრაინა]]; დაემატა [[კატეგორია:უკრაინის ბუნება]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824017 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მონუმენტი |მონუმენტის სახელი = კაბაჩოკი |მშობლიური სახელი = {{Lang-uk|Кабачок}} |სურათი = Охоронна_табличка_ботанічної_пам'ятки_"Кабачок"_P1220562.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |კოორდინატები = |მდებარეობა = {{UKR}} |არქიტექტორი = |მოქანდაკე = |ტიპი = |სტილი = |მასალა = |სიგრძე = |სიგანე = |სიმაღლე = |დაწყება = |დასრულება = |გახსნა = |თარიღდება = [[1984]] |მდგომარეობა = |მიძღვნილია = |რუკის სურათი = |რუკის ტექსტი = |რუკის სიგანე = |რელიეფი = |latd = |latm = |lats = |latNS = |longd = |longm = |longs = |longEW = |lat = |long = |ექსტრა = }} '''კაბაჩოკი''' ({{Lang-uk|Кабачок}}) — ადგილობრივი მნიშვნელობის ბუნების ძეგლი უკრაინაში. ტყის ტერიტორია, რომელზედაც იზრდება ექვსი 160 წლის მუხა<ref>[https://web.archive.org/web/20181105204129/https://nashkray.kiev.ua/vinnitskaya.html?start=2 Винницкая область - Парки-Памятники Садово-паркового искусства]</ref>. [[ვინიცა (რაიონი)|ვინიციის]] რეგიონის ბუნებრივი სარეზერვო ფონდის ობიექტი. სტატუსი მიენიჭა ძვირფასი 80-წლიანი მუხის ტყის შენარჩუნების გამო. ტყის პლანტაციებში იზრდება 170-წლიანი ფოთლოვანი მუხა - 6 ეგზემპლარი. ფართობი 3,5 ჰექტარი. == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბუნებრივი ძეგლები]] [[კატეგორია:უკრაინის ბუნება]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] lrdtbhpht59zhevzf2srge3egb81pul 4824018 4824017 2025-07-03T04:53:36Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824018 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მონუმენტი |მონუმენტის სახელი = კაბაჩოკი |მშობლიური სახელი = {{Lang-uk|Кабачок}} |სურათი = Охоронна_табличка_ботанічної_пам'ятки_"Кабачок"_P1220562.jpg |სურათის ზომა = |წარწერა = |კოორდინატები = |მდებარეობა = {{UKR}} |არქიტექტორი = |მოქანდაკე = |ტიპი = |სტილი = |მასალა = |სიგრძე = |სიგანე = |სიმაღლე = |დაწყება = |დასრულება = |გახსნა = |თარიღდება = [[1984]] |მდგომარეობა = |მიძღვნილია = |რუკის სურათი = |რუკის ტექსტი = |რუკის სიგანე = |რელიეფი = |latd = |latm = |lats = |latNS = |longd = |longm = |longs = |longEW = |lat = |long = |ექსტრა = }} '''კაბაჩოკი''' ({{Lang-uk|Кабачок}}) — ადგილობრივი მნიშვნელობის ბუნების ძეგლი უკრაინაში. ტყის ტერიტორია, რომელზედაც იზრდება ექვსი 160 წლის მუხა<ref>[https://web.archive.org/web/20181105204129/https://nashkray.kiev.ua/vinnitskaya.html?start=2 Винницкая область - Парки-Памятники Садово-паркового искусства]</ref>. [[ვინიცა (რაიონი)|ვინიციის]] რეგიონის ბუნებრივი სარეზერვო ფონდის ობიექტი. სტატუსი მიენიჭა ძვირფასი 80-წლიანი მუხის ტყის შენარჩუნების გამო. ტყის პლანტაციებში იზრდება 170-წლიანი ფოთლოვანი მუხა - 6 ეგზემპლარი. ფართობი 3,5 ჰექტარი. == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბუნებრივი ძეგლები]] [[კატეგორია:უკრაინის ბუნება]] q3zzrgf87cyrgpkhpxd6wmcbcz99xlz 14 550639 4823813 4511019 2025-07-02T15:43:08Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823813 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] 627psq2lt9cz1r9v5y8mdv5rhl2dtj5 4823824 4823813 2025-07-02T15:44:26Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823824 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] 8ky06ndqaplsouro2qzu0n3mzl7l49o 14 551118 4823795 4513664 2025-07-02T15:40:35Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823795 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:უზბეკეთის კულტურა|კინო]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] 1c48rprorjufp9exk74oor061hcrx4o 1 556143 4823981 4559727 2025-07-02T23:01:13Z 5.152.106.148 /* გადატანა */ პასუხი 4823981 wikitext text/x-wiki == სათაური == ა-ზე დაბოლოებული გეოგრაფიული სახელები იკვეცება! უნდა იყოს „ღაზის“. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] 20:57, 7 ოქტომბერი 2023 (UTC) :{{გაკეთდა}}.--[[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 10:24, 8 ოქტომბერი 2023 (UTC) == თ|მუშავდება == სტატიის რედაქტირების აკრძალვა ყოვლად დაუშვებელია მაშინ, როდესაც დღის წესრიგში დგას ინტენსიური და აქტუალური მსოფლიო მნიშვნელობის საკითხი. ასეთი პრაქტიკა ვიკიპედიაში არარსებობს, ამდენად თარგს ამოვიღებ. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 08:46, 8 ოქტომბერი 2023 (UTC) :ბარემ აქვე — მანქანური თარჯიმნებით წერა, განსაკუთრებით ამგვარი მნიშვნელობის სტატიებისა, არის სირცხვილი ქართული ვიკიპედიის. [[User:გიო ოქრო|'''''<span style="color:gold">გიო</span> <span style="color:#66FF00">ოქრო</span>''''']] 15:45, 8 ოქტომბერი 2023 (UTC) == სათაური == სათაური შესაცვლელია. კონფლიქტი გაჩაღდა ორივე მიმართულებით, ამდენად სათაური უნდა იყოს მსგავსად ინგლისური ვიკიპედიისა. - [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 09:00, 8 ოქტომბერი 2023 (UTC) :ღაზის თავდასხმა, ცალსახად, უნდა შეიცვალოს. ''ჰამასის თავდასხმა ისრაელზე (2023)'', მემგონი, ამ ეტაპზე უფრო სწორია.--[[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 14:51, 8 ოქტომბერი 2023 (UTC) ::[[ისრაელ-ღაზის კონფლიქტი (2023)]] ხომ არა? [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 18:56, 8 ოქტომბერი 2023 (UTC) :::რადგან კონფლიქტში ჩრდილოეთიდან ჰეზბოლაც ჩაერთო და ორივე მხარე სიტყვა „ომს“ ხშირად იყენებს, შეიძლება [[ისრაელ-პალესტინის ომი (2023)]] დავარქვათ -[[მომხმარებელი:ზურა6446|<span style="color:#000080;">'''''ზურა'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|<span style="color:#000080">'''''6446'''''</span>]] 19:14, 8 ოქტომბერი 2023 (UTC) ::::თუ შეიარაღებული დაპირისპირება რამდენიმე დღე გაგრძელდება, გადავიტანოთ. [[მომხმარებელი:ალიკო თარგამაძე|ალიკო თარგამაძე]] ([[მომხმარებლის განხილვა:ალიკო თარგამაძე|განხილვა]]/[[სპეციალური:Contributions/ალიკო თარგამაძე|წვლილი]]) 19:37, 8 ოქტომბერი 2023 (UTC) :::::ისრაელმა ოფიციალურად გამოაცხადა - ეს არის ომი. :::::ოპერაციები ბოლო წლებში იყო ხშირად, და მხოლოდ გუშინწინ გამოაცხადეს რომ ესაა ომი და არა ოპერაცია. :::::თავს დაგვესხა ჰამასი. :::::ისრაელები ომებს და ოპერაციებს ყოველთვის არქმევენ სახელებს. ამ ომს ჰქვია "რკინის ხმლები". :::::ლელა [[სპეციალური:წვლილი/31.154.177.158|31.154.177.158]] 13:22, 9 ოქტომბერი 2023 (UTC) == გადატანა == თუ არავინ არის წინააღმდეგი სტატიას გადავიტან [[ღაზა-ისრაელის კონფლიქტი (2023)]]-ზე --[[მომხმარებელი:ზურა6446|<span style="color:#000080;">'''''ზურა'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:ზურა6446|<span style="color:#000080">'''''6446'''''</span>]] 20:19, 10 ოქტომბერი 2023 (UTC) :ზურა, ეს ვერსია არ ყოფილა შემოთავაზებული და წინააღმდეგიც არავინ იქნებოდა. მე როგორც მახსოვს ასეთ შემთხვევაში ანბანის რიგზე უნდა დალაგდეს სახელწოდებები და უნდა იყოს [[ისრაელ-ღაზის კონფლიქტი (2023)]], თუმცა ამის მომხრეც არავინ ყოფილა. ასე რომ დაელოდე. [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 04:22, 11 ოქტომბერი 2023 (UTC) :ინგლისურში შეუცვლიათ უკვე სათაური და დაურქმევიათ ისრაელ-ჰამასის ომი, რაც ქართულად ასე იქნება: [[ისრაელ-ჰამასის ომი (2023)]]. [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 04:24, 11 ოქტომბერი 2023 (UTC) ::{{გაკეთდა}}.--[[მომხმარებელი:DerFuchs|<font color="#474747" style="font-size:0.9em">Der</font><font color="#000">'''Fuchs'''</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:DerFuchs|<span style="color:grey">მიწერა</span>]]}</small> 04:50, 11 ოქტომბერი 2023 (UTC) :::ეს ომი უკვე ორი წელია გრძელდება, ამიტომ სათაური შესაცვლელია. ან უნდა შეიცვალოს „ღაზის ომით“ (როგორც ინგლისურ ვიკიპედიაშია), ან სათაურში წლები ასე უნდა იყოს - (2023–2025). [[სპეციალური:წვლილი/5.152.106.148|5.152.106.148]] 23:01, 2 ივლისი 2025 (UTC) 76opa7xptwa8y80ps3xc9rj3yubk514 0 556184 4824023 4621445 2025-07-03T04:56:10Z 2A0B:6204:1DD6:9400:C45E:C934:18C3:E698 აქ უნდა ეწეროს ჩვენი და არა ჩენი 4824023 wikitext text/x-wiki '''მეტაგალაქტიკა''' ([[მეტა...]] და [[გალაქტიკა]]), '''დაკვირვებადი სამყარო''' — ჩვენი გალაქტიკისა და მის გარეთ მდებარე ყველა დაკვირვებადი გალაქტიკის ერთობლიობა და მათ მიერ მოცული სივრცე. თანამედროვე ტელესკოპებით დაკვირვებისათვის მისაწვდომ გალაქტიკათა რაოდენობა შეფასებულია დაახლოებით ერთი მილიარდით, მეტაგალაქტიკის რადიუსი კი — 10-15 მლრდ სინათლის წლით. სხვა სიტყვებით მეტაგალაქტიკა მთელი სამყაროს ის ნაწილია, რომლის დაკვირვება და შემეცნება ხორციელდება თანამედროვე ხერხებითა და იარაღებით. ამდენად მეტაგალაქტიკის ზომები და მასში შემავალ გალაქტიკათა რიცხვიც მატულობს იარაღების სიმძლავრის ზრდასა და მეთოდების დამუშავებასთან ერთად. მიუხედავად ამისა, ჯერ შემჩნეული არაა მის თანამედროვე საზღვრებზე გალაქტიკათა სიხშირის სისტემატური კლება, რაც შეიძლებოდა ახსნილიყო მეტაგალაქტიკის კიდეებთან მიახლოებით. მეტაგალაქტიკის ცნება შემოღებულ იქნა XX საუკუნის 20-იან წლებში. ამავე პერიოდში დაიწყო მისი კვლევაც. დამტკიცდა, რომ ჩვენი გალაქტიკა შემოსაზღვრული ვარსკვლავთა სისტემაა, ხოლო მის მიღმა „გაფანტულია“ სხვა ასევე განმხოლოებული გალაქტიკები. ისინი გროვებად ერთიანდებიან. მაგალითად ჩვენი გალაქტიკა შედის გალაქტიკების ადგილობრივ სისტემაში, რომელიც ათეულ სხვა გალაქტიკასთან ერთად კიდევ უფრო დიდ სისტემაში შედის. გალაქტიკებს შორის სივრცეში არსებობს ცალკეული ვარსკვლავები, აირი, კოსმოსური მტვერი, კოსმოსური სხივები, ელექტრომაგნიტური გამოსხივება. ნივთიერების საშუალო სიმკვრივე მეტაგალაქტიკაში არ აღემატება 10^-30 გ/სმ³. ==ლიტერატურა== {{ქსე|6|604}} [[კატეგორია:გალაქტიკები]] 38mvve10v83ckd260f1ay09rdmq3rl9 14 559509 4823809 4598302 2025-07-02T15:42:43Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823809 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:ტაჯიკეთის ხელოვნება]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]] ay7j1tmpep2qzuozhuljrk8cw79q0h4 4823810 4823809 2025-07-02T15:42:51Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823810 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ტაჯიკეთის ხელოვნება]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]] 58r9pqrdm66sbnj4x68t47hfl9vpoke 4823823 4823810 2025-07-02T15:44:17Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823823 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ტაჯიკეთის ხელოვნება]] [[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] 5o13fwsd22kugsomsnq8o1r93m2b1a2 0 559717 4823725 4705480 2025-07-02T13:50:46Z 109.205.46.204 /* საერთაშორისო აღიარება */ 4823725 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი |სახელი=დავით გურგენიძე |სურათი=დ. გურგენიძე.png |დაბადების თარიღი={{დაბადების თარიღი და ასაკი|1963|10|16}} |დაბადების ადგილი=[[თბილისი]], [[საქართველო]] |მოქალაქეობა= საქართველო |ალმა-მატერი=[[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი|საქართველოს პოლიტექნიკური უნივერსიტეტი]] |საქმიანობა= *საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორი *ინჟინერ-ჰიდროტექნიკოსი |ჯილდოები= *[[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]] (1999) *ოქროს ფრთა (2007) *საქართველოს დამსახურებული მშენებელი (2019) *„დამსახურება ლიეტუვისთვის“ - რაინდის ჯვარი (2022) *დანტე ალიგიერის ოქროს მედალი და დიპლომი (2023), *საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის გიორგი ნიკოლაძის მედალი (2023) |სამეცნიერო წოდება= *საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის აკადემიკოსი *პროფესორი }} '''დავით გურგენიძე''' (დ. [[16 ოქტომბერი]], [[1963]]) — ქართველი ჰიდროტექნიკოსი. [[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი]]ს პროფესორი (2013), საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (2023). [[საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი|საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის]] რექტორი.<ref>{{Cite web|url=https://www.ghn.ge/news/239686-stu-is-akhali-rektori-profesori-davit-gurgenidze-uflebamosilebis-aghsrulebas-uakhloes-dgheebshi-daitsqebs|title=სტუ-ის ახალი რექტორი პროფესორი დავით გურგენიძე უფლებამოსილების აღსრულებას უახლოეს დღეებში დაიწყებს}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://gtu.ge/GTU/About/rectors.php|title=რექტორები}}</ref> == განათლება == 1981–1983 წლებში დავით გურგენიძე სწავლობდა მოსკოვის [[მოსკოვის სახელმწიფო სამშენებლო უნივერსიტეტი|ვ. ვ. კუიბიშევის სახელობის საინჟინრო სამშენებლო ინსტიტუტში]]. 1983–1987 წლებში სწავლა განაგრძო საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტის (ახლანდელი სტუ), ჰიდროტექნიკისა და სანტექნიკის ფაკულტეტზე, რომლის დასრულების შემდეგ მიენიჭა ინჟინერ ჰიდროტე­ქნიკოსის კვალიფიკაცია. 1999–2001 წლებში დავით გურგენიძე სწავლო­ბდა საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სამართლის ფაკულტეტზე, რის შემდეგაც მიე­ნიჭა სამოქალაქო სამართლის მაგის­ტრის ხარისხი. == სამეცნიერო წოდება == 2023 წელს დავით გურგენიძე აირჩიეს <nowiki/>[[საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის]] ნამდვილ წევრად, [[აკადემიკოსი|აკადემიკოსად]].<ref>{{Cite web|url=http://science.org.ge/?page_id=2532|title=აკადემიკოსები}}</ref> 2021 წელს — საქართველოს იურიდიული აკადემიის ნამდვილ წევრად, 2019 წელს — საქართველოს საინჟინრო აკადემიის ნამდვილ წევრად, 2006 წელს — საქართველოს ენერგეტიკის აკადემიის ნამდვილ წევრად. == საერთაშორისო აღიარება == 2025 წლიდან საქართველოს ფაზისის აკადემია, აკადემიის წევრი; 2024 წელს ლიუბლინის სიცოცხლის შემსწავლელ მეცნიერებათა უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი გახდა (პოლონეთის რესპუბლიკა); 2024 წელს დავით გურგენიძეს მიენიჭა [[აზერბაიჯანის არქიტექტურისა და მშენებლობის უნივერსიტეტი|აზერბაიჯანის არქიტექტურისა და მშენებლობის უნივერსიტეტის]] (ბაქო) საპატიო დოქტორის წოდება.<ref>{{Cite web|url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/785344-sakartvelos-teknikuri-universitetis-rektors-akademikos-davit-gurgenizes-azerbaijanis-arkitekturisa-da-msheneblobis-universitetis-sapatio-doktoris-codeba-mienicha/|title=საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორს, აკადემიკოს დავით გურგენიძეს აზერბაიჯანის არქიტექტურისა და მშენებლობის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორის წოდება მიენიჭა|year=2024|date=26.01.2024}}</ref> 2021 წელს დავით გურგენიძეს მიენიჭა [[ეროვნული საავიაციო უნივერსიტეტი|უკრაინის ეროვნულ საავიაციო უნივერსიტეტის]] და სომხეთის არქიტექტურისა და მშენებლობის ნაციონალური უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორის წოდება. 2020 წლიდან [[:en:Bialystok_University_of_Technology|ბელოსტოკის (პოლონეთი) ტექნიკური უნივერსიტეტის]] საპატიო დოქტორია.<ref>{{Cite web|url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/652835-sakartvelos-teknikuri-universitetis-rektors-belostokis-teknologiuri-universitetis-sapatio-propesoris-codeba-mienicha/|title=საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორს ბელოსტოკის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტის საპატიო პროფესორის წოდება მიენიჭა}}</ref> 2019 წლიდან აკადემიკოსი დავით გურგენიძე ი. ეგიაზაროვის სახელობის წყლის პრობლემებისა და ჰიდროტექნიკის ინსტიტუტის (სომხეთი) საპატიო დოქტორია. == ჯილდოები == 2023 წლის 11 ოქტომბერს დავით გურგენიძე დაჯილდოვდა საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის გიორგი ნიკოლაძის მედლით. 2023 წლის 27 სექტემბერს საქართველოს კულტურის ფონდის პრეზიდიუმმა, მეცნიერებისა და ეროვნული კულტურის განვითარების საქმეში გაწეული ღვაწლისთვის, მიანიჭა ექვთიმე თაყაიშვილის სახელობის პრემიის ლაურიატის საპატიო წოდება და დაჯილდოვა ბრინჯაოს მედლით. 2023 წელს დავით გურგენიძეს, საქართველოში იტალიური ენისა და კულტურის გავრცელებაში შეტანილი პირადი წვლილისთვის, დანტე ალიგიერის საზოგადოების რომის სათავო ოფისში გადაეცა საზოგადოების უმაღლესი ჯილდო — დანტე ალიგიერის ოქროს მედალი და დიპლომი. (იტალია).<ref>{{Cite web|url=https://gtu.ge/Archive/22470/|title=სტუ-ის რექტორი, აკადემიკოსი დავით გურგენიძე დანტე ალიგიერის საზოგადოების ოქროს მედლით და დიპლომით დააჯილდოვეს.}}</ref> 2022 წლის 14 თებერვალს ლიეტუვის რესპუბლიკის კონსტიტუციის 84(22) მუხლის, სახელმწიფო ჯილდოების შესახებ კანონის მე-4(1) მუხლისა და პრეზიდენტ გიტანას ნაუსედას Nr 1K–863 განკარგულებით დავით გურგენიძე დაჯილდოვდა ლიეტუვის რესპუბლიკის სახელმწიფო ორდენით „დამსახურება ლიეტუვისთვის“ — რაინდის ჯვრით.<ref>{{Cite web|url=https://www.bpn.ge/article/91738-sakartvelos-teknikuri-universitetis-rektori-davit-gurgenize-lietuvas-prezidentma-gitanas-nausedam-saxelmcipo-ordenit-daajildova/|title=საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორი დავით გურგენიძე ლიეტუვას პრეზიდენტმა გიტანას ნაუსედამ სახელმწიფო ორდენით დააჯილდოვა}}</ref> 2019 წელს დავით გურგენიძეს მიენიჭა საქართველოს დამსახურებული მშენებლის წოდება. 2007 წლის 24 მაისს „ჟურნალისტთა საერთაშორისო ფონდმა“ დავით გურგენიძეს გადასცა ჯილდო „ოქროს ფრთა“, ნომინაციაში განსაკუთრებული საქველმოქმედო საქმიანობისა და კაცთმოყვარეობისათვის. 1999 წელს დავით გურგენიძე სტუდენტი-ახალგაზრდობის აღზრდაში შეტანილი პირადი წვლილისთვის დაჯილდოვდა [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენით]], საქართველოს პრეზიდენტის 1999 წლის 21 დეკემბრის N1518 განკარგულებით. == პროფესიული გამოცდილება == აკადემიკოს დავით გურგენიძის პროფესიული გამოცდილება მოიცავს როგორც საქართველოს, ისე საზღვარგარეთ დადგმული სიმძლავრეების (ჰიდროენერგეტიკული, ჰიდრომელიორაციული, ჰიდროკვანძებისა და თბოელექტროსადგურების) საექსპლუატაციო ანალიზსა და მონიტორინგს, აგრეთვე სხვადასხვა ენერგეტიკული, სამოქალაქო და სამრეწველო ობიექტის მშენებლობა-რეკონსტრუქციაში მონაწილეობას. 2024 წელს CERN-ის CMS ექსპერიმენტის ასოცირებული წევრად აირჩიეს, 2023 წელს დავით გურგენიძე გახდა საქართველოს რექტორთა მუდმივმოქმედი კონფერენციის თავმჯდომარე<ref>{{Cite web|url=https://www.tsu.ge/ka/news/საქართველოს-რექტორთა-მუდმივმოქმედ-კონფერენციას-ახალი-თავმჯდომარე-ჰყავს|title=საქართველოს რექტორთა მუდმივმოქმედ კონფერენციას ახალი თავმჯდომარე ჰყავს|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230810230456/https://www.tsu.ge/ka/news/საქართველოს-რექტორთა-მუდმივმოქმედ-კონფერენციას-ახალი-თავმჯდომარე-ჰყავს|archivedate=2023-08-10}}</ref> და საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდიუმის წევრი. ამავე წლიდან გახდა სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქის ფონდის მმართველი საბჭოს წევრი. 2022 წელს, საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის პრეზიდენტის N 02/30 ბრძანებით, [[საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის შენობა|საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის]] პრეზიდიუმის ასოცირებული წევრია. 2021-2022 წლებში საქართველოს პრეზიდენტის N 01/0101 განკარგულებით, საქართველოს ეროვნული პრემიის კომისიის წევრია, 2022 წლიდან კი — საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის საინჟინრო, ტექნოლოგიური და საბუნებისმეტყველო, საუნივერისტეტო სადისერტაციო საბჭოს თავმჯდომარე. 2020 წლიდან საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის სარედაქციო-საგამომცემლო საბჭოს თავმჯდომარეა. ამავე წლიდან [[:en:San Diego State University Georgia Campus|აშშ-ის სან-დიეგოს სახელმწიფო უნივერსიტეტის]] მრჩეველთა საბჭოს წევრია. 2020 წელს აირჩიეს საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორად<ref>{{Cite web|url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/585423-stu-is-axali-rektori-propesori-davit-gurgenize-uplebamosilebis-agsrulebas-uaxloes-dgeebshi-daicqebs|title=სტუ-ის ახალი რექტორი პროფესორი დავით გურგენიძე უფლებამოსილების აღსრულებას უახლოეს დღეებში დაიწყებს}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ambebi.ge/article/257643-sakartvelos-teknikuri-universitetis-rektori-davit/|title=საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორი დავით გურგენიძე სტუდენტური პარლამენტის წარმომადგენლებს შეხვდა}}</ref>. 2017–2020 წლებში სტუ-ის სამშენებლო ფაკულტეტის დეკანია.<ref>{{Cite web|url=https://www.interpressnews.ge/ka/article/573546-stu-sakartveloshi-didi-britanetis-samokalako-inzhinerta-institutis-opicialuri-carmomadgenloba-gaixsneba?fbclid=IwAR2yyq8Vdg5uN8KNbPXSeCk7NCgJ7XiukbfdT3IQS5uYkRnil6rSJkT0lM0|title=სტუ - საქართველოში დიდი ბრიტანეთის „სამოქალაქო ინჟინერთა ინსტიტუტის“ ოფიციალური წარმომადგენლობა გაიხსნება}}</ref> 2017 წელს დაინიშნა საქართველოს პარლამენტის რეგიონალური პოლიტიკისა და თვითმმართვე­ლობის კომიტეტსა და საქართველოს პარლამენტის დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტთან არსებული სამეცნიერო-საკონსულტაციო საბჭოს წევრად. 2017–2018 წლებში ხელმძღვანელობდა სტუ-ის სადოქტორო-საგანმანათლებლო პროგრამა „ჰიდროიჟინერიას“. 2015–2017 წლებში კი — სტუ-ის სამშენებლო ფაკულტეტის დეკანის მოვალეობის შემსრულებელი. 2013–2015 წლებში სტუს-ის სასწავლო პროცესის მონიტორინგის დეპარტამენტის უფროსია. 2013 წლიდან სტუ-ის სამშენებლო ფაკულტეტის ჰიდროტექნიკისა და სამოქალაქო ინჟინერიის დეპარტამენტის პროფესორია. 2012–2013 წლებში დავით გურგენიძე გახდა სტუ-ის სამშენებლო ფაკულტეტის წყალმომარაგების, წყალარინების, თბოაირმომარაგებისა და შენობათა საინჟინრო აღჭურვის დეპარტამენტის მოწვეული სპეციალისტი, ხოლო 2006–2007 წლებში სტუ-ის ენერგეტიკისა და ტელეკომუნიკაციის ფაკულტეტის, თბოტექნიკისა და ჰიდროენერგეტიკის დეპარტამენტის მოწვეული სპეციალისტი იყო. 2005–2011 წლებში საქართველოს საინჟინრო აკადემიის მრჩეველად მოღვაწეობს. 2002–2005 წლებში იყო სტუ-ის წყალმომარაგებისა და კანალიზაციის კათედრის მეცნიერი თანამშრომელი. 2001–2004 წლებში საქართველოს სათბობ-ენერგეტიკის მინისტრის მოადგილედ მუშაობდა. 2001–2003 წლებში კი იყო სტუ-ის ჰიდროსაინჟინრო ფაკულტეტის სახელმწიფო საგამოცდო კომისიის თავმჯდომარე. 1998–2001 წლებში კი — სტუ-ის წარმოებისა და ბიზნესის ხელმშემწყობი „TEMPUS TACIS“ საერთაშორისო ცენტრის ხელმძღვანელი. 1997–2001 წლებში თბილისის სს „მერკური −92“ გენერალური დირექტორია. 1997–1998 წლებში მუშაობდა სტუ-ის წყალმომარაგებისა და კანალიზაციის კათედრის გამგის მოადგილედ. 1994–1996 წლებში იყო მოსკოვის თეორიული და ექსპერიმენტული ფიზიკის ინსტიტუტის მეცნიერი თანამშრომელი (სახელშეკრულებო თემა). იმავე წლებში მოსკოვის სს „ზოდიაქო“ და „კ“ კონცერნის თავმჯდომარეა. 1992–1994 წლებში — სს „ზოდიაქოს“ პრეზიდენტი (მოსკოვი). 1993–1997 ltd D.I.V.A გამგეობის თავმჯდომარე (ქ.ვენა, ავსტრია). 1990–1993 წლებში სამეცნიერო-საწარმოო გაერთიანება "კომპლექსის " გენერალური დირექტორიის მოადგილეა (თბილისი). 1986–1989 წლებში სპი-ის ჰიდროტექნიკისა და სანტექნიკის ფაკულტეტის კომკავშირის კომიტეტის მდივანია, სპი-ის კომკავშირის კომიტეტის მდივნის მოადგილე, თბილისის საქალაქო კომიტეტის მეცნიერებისა და ტექნიკის განყოფილების გამგე. 1983–1987 წლებში ენგურჰესის მშენებლობაზეა, სადაც სამშენებლო რაზმების მეთაურია. 1980–1981 წლებში მუშაობდა საქართველოს სოფლის მშენებლობის სამინისტროს #9 ტრესტში ზეინკალად. 1980 წელს კი — მცხეთის სამრეწველო კომბინატში მუშის პოზიციაზე, დავით გურგენიძე 107-ზე მეტი სამეცნიერო ნაშრომის<ref>{{Cite web|url=https://scholar.google.com/citations?hl=en&user=13l3RvwAAAAJ|title=Google Scholar - David Gurgenidze}}</ref>, მათ შორის 2 გამოგონების, 10 მონოგრაფიის, 7 სახელმძღვანელოს, 8 დამხმარე სახელმძღვანელოსა და 1 ენციკლოპედიური ლექსიკონის (V ტომი) ავტორია. კოორდინაციას უწევდა და ამჟამადაც უწევს არაერთ საერთაშორისო საგრანტო პროექტს. დავით გურგენიძის ხელმძღვანელობით დაცულია 10 სადოქტორო დისერტაცია. == სქოლიო == {{სქოლიო}} {{საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის წევრები}} {{საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორები}} {{DEFAULTSORT:გურგენიძე, დავით}} [[კატეგორია:ქართველი აკადემიკოსები]] [[კატეგორია:ქართველი ჰიდროტექნიკოსები]] [[კატეგორია:დაბადებული 1963]] [[კატეგორია:დაბადებული 16 ოქტომბერი]] [[კატეგორია:ქართველი რექტორები]] [[კატეგორია:საქართველოს ღირსების ორდენის კავალრები]] [[კატეგორია:საქართველოს დამსახურებული მშენებლები]] [[კატეგორია:ქართველი მშენებლები]] [[კატეგორია:საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის რექტორები]] n3i9ol01e8zerkifb2pz1vwnsvrtx6q 0 561737 4823970 4822923 2025-07-02T22:04:26Z Arkaitz1974 85446 4823970 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სპორტსმენი | თავისფერი = | სახელი = ილია თოფურია | სურათი =Salome Zourabichvili awards Ilia Topuria with the Order of Honor (cropped).jpg | სურათისზომა = | წარწერა = | დაბადების სახელი = | სრული სახელი = | მეტსახელი = მატადორი | ეროვნება = [[ქართველები|ქართველი]] | დაბადების თარიღი = {{დაბადების თარიღი და ასაკი|1997|1|21}} | დაბადების ადგილი = [[ჰალე]], [[გერმანია]] | გარდაცვალების თარიღი = | გარდაცვალების ადგილი = | სიმაღლე = 170 | წონა = 70 | საიტი = | ქვეყანა = {{დროშა|საქართველო}}<ref>{{cite news |last1=Lee |first1=Alexander K. |title=Watch Ilia Topuria get swarmed by fans at crazy Georgia homecoming |url=https://www.mmafighting.com/2024/3/18/24104914/video-ilia-topuria-swarmed-by-fans-at-georgia-homecoming |work=MMA Fighting |date=18 მარტი, 2024 |language=en |access-date=22 მარტი, 2024}}</ref> | სპორტი = [[შერეული საბრძოლო ხელოვნება]] | სახეობა = [[აბსოლუტური საბძოლო ჩემპიონატი]] (UFC) | კლუბი = კლიმენტ კლუბი | გუნდი = | მწვრთნელი = | მედლისთარგები = | ჯილდოები = {{ღირსების ორდენი}} | მედლები = }} '''ილია თოფურია''' (დ. [[21 იანვარი]], [[1997]], [[ჰალე (ვესტფალია)|ჰალე]], [[გერმანია]]) — [[ქართველები|ქართველი]] პროფესიონალი მებრძოლი. ასპარეზობს მსუბუქი წონითი დივიზიონის „აბსოლუტურ საბრძოლო ჩემპიონატში“ (Ultimate Fighting Championship, UFC). 2024 წლის 18 თებერვალს, [[ალექსანდრ ვოლკანოვსკი]]ს დამარცხების შემდეგ, ილია თოფურია გახდა UFC-ის ქვემსუბუქი წონითი დივიზიონის ჩემპიონი, ხოლო 2025 წლის 28 ივნისს, [[ჩარლზ ოლივეირა]]ს დამარცხების შემდეგ, UFC-ის მსუბუქი წონითი დივიზიონის ჩემპიონის წოდებაც მოიპოვა. 2025 წლის პირველი ივლისის მონაცემებით, UFC-ის მამაკაცთა შორის pound-for-pound რეიტინგში პირველ ადგილზეა.<ref>[https://www.ufc.com/rankings UFC Rankings, Division Rankings, P4P rankings, UFC Champions | UFC.com]</ref> == ბიოგრაფია == ილია თოფურია დაიბადა გერმანიაში, ვესტფალიის ქალაქ [[ჰალე (ვესტფალია)|ჰალეში]], ქართველი მშობლების ოჯახში. შვიდი წლის ასაკში ოჯახთან ერთად საცხოვრებლად საქართველოში გადავიდა, სადაც სკოლაში ბერძნულ-რომაულ ჭიდაობაში ვარჯიში დაიწყო. 2013 წელს, როცა თოფურია თხუთმეტი წლის იყო, მისი ოჯახი საცხოვრებლად გადავიდა [[ესპანეთი]]ს ქალაქ [[ალიკანტე]]ში, სადაც მან ვარჯიში საბრძოლო ხელოვნებაში „კლიმენტ კლუბში“ დაიწყო. ის და მისი ძმა ალექსანდრე პირველი ქართველები არიან, ვინც ჯიუ-ჯიცუს შავი ქამრის მფლობელები გახდნენ. 2015 წელს შედგა მისი დებიუტი პროფესიონალთა ადგილობრივ შეჯიბრებებში. 27 წლის ილია თოფურია პირველად შევიდა ტიტულოვან წრეში: ის UFC-ში 2020 წლიდან ასპარეზობს და რეკორდი 6-0 აქვს დამყარებული. 2020 წლის 11 ოქტომბერს თოფურია „მაროკოელ ეშმაკს“ იუსეფ ზალალს დაუპირისპრდა და სამრაუნდიან ორთაბრძოლაში გამარჯვება მოიპოვა. 2022 წლის 19 მარტს, ლონდონში, UFC-ის ღონისძიებაზე, ორგანიზაციაში მეოთხე ორთაბრძოლა გამართა ილია თოფურიამ და ინგლისელი მეტოქე ჯეი ჰერბერტი მეორე რაუნდში ნოკაუტით დაამარცხა<ref>[https://www.ambebi.ge/article/274174-chemi-kartvelebi-ixocebodnen-vigaca-ki-amaze-icin/ "ჩემი ქართველები იხოცებოდნენ, ვიღაცა კი ამაზე იცინის... ილოცოს, არსად გადამეყაროს" - რატომ დაუპირისპირდა ქართველი "მატადორი" ბრიტანელ მებრძოლს ოქტაგონს მიღმა?]</ref>. 2024 წელს UFC 298-ზე ქვემსბუქი დივიზიონის ქამრისთვის ილია თოფურია დაუპირისპირდა ამ დივიზონის ჩემპიონ ალექსანდერ ვოლკანოვსკის და ბრძოლა მეორე რაუნდში ნოკაუტით მოუგო. ამავე წელს მიანიჭეს ესპანეთის მოქალაქეობა.<ref>{{cite news |last1=ჩიჩუა |first1=ნინო |title=ილია თოფურია ესპანეთის მოქალაქე გახდა - Netgazeti |url=https://netgazeti.ge/news/712373/ |access-date=13 ივლისი, 2024 |work=NETGAZETI.ge |date=5 მარტი, 2024 |language=ka}}</ref> 2025 წლის 28 ივნისს, UFC 317-ზე მსუბუქი წონითი დივიზიონის სატიტულო ჩხუბში ილია თოფურიამ პირველივე რაუნდში [[ჩარლზ ოლივეირა]] მძიმე ნოკაუტში გაისტუმრა. ამ გამარჯვების შემდეგ ილია თოფურია პირველი ქართველი UFC-ის მებრძოლი გახდა, ვინც ორი წონითი დივიზიონის, ქვემსუბუქი და მსუბუქი დივიზიონის ჩემპიონის წოდება მოიპოვა.<ref>[https://cagesidepress.com/2025/06/29/ufc-317-ilia-topuria-floors-bloodied-charles-oliveira-earns-title-in-second-weight-class/ UFC 317: Ilia Topuria Floors Bloodied Charles Oliveira, Earns Title in Second Weight Class]</ref><ref group="კომ.">ბრძოლის დასრულების შემდეგ, ესპანურმა ავტორიტეტულმა გამოცემა MARCA-მ ილიას შესახებ დაწერა: „ეს იყო ბრუტალური ნოკაუტი. ილია თოფურია ორი დივიზიონის ჩემპიონია! მან ეს კიდევ ერთხელ გააკეთა და დანაპირები შეასრულა. „ელ მატადორმა“ განაცხადა, რომ ჩარლზ ოლივეირას პირველივე რაუნდში ნოკაუტით დაამარცხებდა და UFC-ის ორგზის ჩემპიონი გახდებოდა. საბოლოოდ ასეც მოხდა. ბრაზილიელი ილიას წინააღმდეგ უძლური აღმოჩნდა და ოქტაგონზე დაეცა. ილია გახდა პირველი დაუმარცხებელი მებრძოლი, რომელმაც ორი ქამარი მოიპოვა. ეს ნოკაუტი კონტაქტური სპორტის ისტორიის წიგნებში შევა, რადგან ილია UFC-ის ისტორიაში უდიდესი მებრძოლის სტატუსის მოპოვებას აგრძელებს.“</ref> ==მიღწევები== ; Mix Fight Events * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] ჩემპიონი ქვემსუბუქ წონაში ; Ultimate Fighting Championship * [[ფაილი:Boxbelt Heavychamp.png|60px]] UFC-ის ჩემპიონი მსუბუქ წონაში * პირველი ორი დივიზიონის ჩემპიონი დაუმარცხებელი რეკორდით * UFC-ის ჩემპიონი ქვემსუბუქ წონაში * ტიტულის ერთი წარმატებული დაცვა * პირველი ქართველი მებრძოლი, ვინც UFC-ის ტიტული მოიპოვა * პირველი ქართველი მებრძოლი, ვინც UFC-ის ორი წონითი დივიზიონის ტიტული მოიპოვა ==ჯილდოები== * [[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენი]]: 2024<ref>{{cite news |title=პრეზიდენტმა ილია თოფურია ღირსების ორდენით დააჯილდოვა |url=https://www.radiotavisupleba.ge/a/32871850.html }}</ref><ref group="კომ.">„საქართველოში შერეული საბრძოლო ხელოვნების პოპულარიზაციის საქმეში შეტანილი განსაკუთრებული პირადი წვლილისა და წარმატებული სპორტული საქმიანობისთვის“.</ref> ==ფაქტები== ილია თოფურიამ კარიერაში UFC-ის 17 ბრძოლა გამართა და ყველა მისი გამარჯვებით დასრულდა, ხოლო 17-დან 7 გამარჯვება ნოკაუტით მოიპოვა, აქედან, ბოლო სამ ბრძოლაში ნოკაუტში [[ალექსანდრ ვოლკანოვსკი]], [[მაქს ჰოლოვეი]] და [[ჩარლზ ოლივეირა]] ზედიზედ გაგზავნა. == რესურსები ინტერნეტში == * [https://www.ambebi.ge/article/305741-sakartveloshi-rom-vcxovrobdi-vicodi-mis-shesaxeb-k/ საქართველოში რომ ვცხოვრობდი...] * [https://www.ambebi.ge/article/286671-ukompromiso-brzola-dapirispireba-pedi-pimblettan/ უკომპრომისო ბრძოლა, დაპირისპირება პედი პიმბლეტთან და შურისძიება ქართველების შეურაცხყოფის გამო - როგორია ილია თოფურიას წარმატების გზა] * [https://sportall.ge/skhva-sakheobebi/mma/154617-.html "მე შენ გაგაფრთხილე..." - თოფურიამ პედი პიმბლეტს სცემა (ვიდეო)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240217104622/https://sportall.ge/skhva-sakheobebi/mma/154617-.html |date=2024-02-17 }} * [https://sportall.ge/skhva-sakheobebi/mma/154624-.html "ილია, ჯიგარი ხარ..." - დვალიშვილი მომხდარ ინციდენტს გამოეხმაურა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240217132933/https://sportall.ge/skhva-sakheobebi/mma/154624-.html |date=2024-02-17 }} * [https://europop.ge/article/59704-chamoitane-eg-kamari-rogor-amkhneveben-ilia-topurias-legendebi?fbclid=IwAR0CQdKFkskf2vTDjTVHfG0SAtqev9qE9PoVqCKwkFlY2o0dfrL9bml5G0k 'ჩამოიტანე ეგ ქამარი!' - როგორ ამხნევებენ ილია თოფურიას ლეგენდები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240217062645/https://europop.ge/article/59704-chamoitane-eg-kamari-rogor-amkhneveben-ilia-topurias-legendebi?fbclid=IwAR0CQdKFkskf2vTDjTVHfG0SAtqev9qE9PoVqCKwkFlY2o0dfrL9bml5G0k |date=2024-02-17 }} * [https://www.ufc.com/athlete/ilia-topuria ილია თოფურია UFC-ის საიტზე] ==კომენტარები== {{Reflist|group=კომ.}} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:თოფურია, ილია}} [[კატეგორია:დაბადებული 21 იანვარი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1997]] [[კატეგორია:ქართველი შერეული საბრძოლო ხელოვნების მებრძოლები]] [[კატეგორია:საქართველოს ღირსების ორდენის კავალრები]] 2m3y4s0yr1nmdbe7n5oqjyza49klzcd 14 562380 4824044 4622769 2025-07-03T04:58:32Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824044 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Water in Azerbaijan}} [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი აზიაში ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანის ბუნება]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანის გეოგრაფია]] fdyez32i65rh4uka73n6m8j9gm9klko 14 562381 4824000 4622842 2025-07-03T04:51:13Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824000 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Environment of Azerbaijan}} [[კატეგორია:აზერბაიჯანის გეოგრაფია|ბუნება]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:აზიის ბუნება ქვეყნის მიხედვით]] ii7o5tyiqr59sexe4c0irwh51r0l0qy 0 563941 4823988 4823381 2025-07-03T02:56:07Z Niazzosidze 171399 /* ბიოგრაფია */ 4823988 wikitext text/x-wiki [[File:ნიაზ ზოსიძე.jpg|thumb|ნიაზ ზოსიძე]] '''ნიაზ ზოსიძე''' (დ. [[20 დეკემბერი]], [[1962]]) — მწერალი, ჟურნალისტი, [[გრიგოლ რობაქიძე|გრიგოლ რობაქიძის]] [[უნივერსიტეტი|უნივერსიტეტის]] პროფესორი. ==ბიოგრაფია== დაამთავრა [[თბილისი|თბილისის]] [[სულხან-საბა ორბელიანი]]ს [[სახელმწიფო]] უნივერსიტეტი, მოგვიანებით - [[ბათუმი|ბათუმის]] [[შოთა რუსთაველი|შოთა რუსთაველის]] სახელმწიფო უნივერსიტეტის დოქტურანტურა ლიტერატურის განხრით. სამუშაო გამოცდილება: გაზეთ „[[აჭარა|აჭარის“]] კორესპონდენტი (1989-94), აჭარის უმაღლესი საბჭოს პრესსამსახურის სპეციალიტი (1994-99), პრესსამსახურის უფროსი (1999), აჭარის ჟურნალისტთა კავშირის თავმჯდომარე (1999), გაზეთ „აჭარის“ რედაქტორი (1999-2002). 2002-2003 წლებში მუშაობდა [[შუახევი (დაბა)|შუახევი]]ს რაიონის გამგებლად, 2008-2012 წლებში - იყო აჭარის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე. მონაწილეობს ადგილობრივ და საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენციებში. იყო მუჰაჯირთა შთამომავლების მეხსიერების შემსწავლელი ბსუ-ს სამეცნიერო ექსპედიციის წევრი. ავტორია 17 [[წიგნი|წიგნისა,]] მათ შორის: „იერუსალიმში“, „რა დამავიწყებს“, „აჭარა - ფარი საქართველოისა“, „ნეტაი, ადრე მოსულიყავით...“, „თან მეცინება, თან მეტირება“, „გომარჯოს [[ფერეიდანი|ფერეიდანს]]“, „ცრემლს ნუ გამატან“, „ახლა [[სიკვდილი]] არ შეიძლება“, „სულერთია ოცდაათის მერე?“, „ჩემი სამარადჟამო“, „ყაჭო“, „გურჯულ სიზმრებში ვარ“ „ღმერთო გამახსენე“ „სიკვდილი გაადვილდა“, „ქაშუეთური ჩანაწერები“, ,,ჩემი გული გურჯისტანშია", ,,რა შავქვად მინდა წიგნი", აგრეთვე ავტორია მრავალი საგაზეთო სტატიისა და სამეცნიერო ნაშრომისა. [[1989]] წლიდან არის საქართველოს ჟურნალისტთა კავშირის, 2019 წლიდან კი — საქართველოს მწერალთა კავშირის წევრი. დაჯილდოებულია „[[ღირსების ორდენი (საქართველო)|ღირსების ორდენით]]“ — ქართული ჟურნალისტიკის განვითარებაში შეტანილი წვლილისათვის. არის [[ფრიდონ ხალვაში|ფრიდონ ხალვაშის]] პრემიის ლაურეატი. 2022 წელს მიენიჭა საპატიო შუახეველის წოდება, 2024 წელს საპატიო ჯაბნიძეებელის წოდება. დაბადებიდან 60 წლისთავის საიუბილეოდ, 2022 წლის 20 დეკემბერს აჭარის მწერალთა სახლმა მას მიანიჭა „რჩეული შემოქმედის“ წოდება. 2022 წლის დეკემბერში, ქალაქ ბათუმის [[მერია|მერიის]] კონკურსის შედეგად, ნიაზ ზოსიძე აღიარებული იქნა, როგორც „წლის ხელოვანი“. ==ჯილდოები== *„ღირსების ორდენი“ *„ფრიდონ ხალვაშის პრემია“ *„საპატიო შუახეველი“ *„რჩეული შემოქმედი“ *„წლის ხელოვანი“ *„საპატიო ჯაბნიძეებელი“ ==ბიბლიოგრაფია== *„იერუსალიმში“ *„რა დამავიწყებს“ *„აჭარა - ფარი საქართველოისა“ *„ნეტაი, ადრე მოსულიყავით...“ *„თან მეცინება, თან მეტირება“ *„გომარჯოს ფერეიდანს“ *„ცრემლს ნუ გამატან“ *„ახლა სიკვდილი არ შეიძლება“ *„სულერთია ოცდაათის მერე?“ *„ჩემი სამარადჟამო“ *„ყაჭო“ *„გურჯულ სიზმრებში ვარ“ *„ღმერთო გამახსენე“ *„სიკვდილი გაადვილდა“ *„ქაშუეთური ჩანაწერები“ *„ჩემი გული გურჯისტანშია“ *„რა შავქვად მინდა წიგნი“ ==ლიტერატურა== *საინფორმაციო ცნობარი აჭარაში მოღვაწე მწერალთა შესახებ, ბათუმი, 2019, გვ. 42 ==რესურსები ინტერნეტში== *{{Nplg ბიოგრაფია|00018717}} *[https://ajaratv.ge/video/7082 გადაცემის სტუმარი-ფილოლოგი, პროფესორი და მწერალი ნიაზ ზოსიძე] *[https://www.facebook.com/watch/?v=261254739217093 „ღმერთო გამახსენე“ - ნიაზ ზოსიძის ახალი წიგნი] {{DEFAULTSORT:ზოსიძე, ნიაზ}} [[კატეგორია:დაბადებული 20 დეკემბერი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1962]] [[კატეგორია:ქართველი მწერლები]] [[კატეგორია:ქართველი ჟურნალისტები]] 3t63we3icq6jlwt0d4kijcjly8m4pj7 0 573701 4823912 4765978 2025-07-02T18:56:08Z Irmaguru 118553 4823912 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მხატვარი}} '''რაფის რზა ოღლუ ისმაილოვი''' ({{lang-az|Rafiz Rza oğlu İsmayılov}}, დ. [[30 მარტი]], [[1939]], [[ბაქო]] — [[30 აპრილი]], [[2025]]) — კინოსა და თეატრის მხატვარი.<ref>Mükərrəmoğlu, M. Filmlərin də öz rəngi olur: Rafis İsmayılov — 75: [görkəmli kino rəssamı haqqında] //Xalq qəzeti.- 2014.- 17 aprel.- S. 7.</ref> აზერბაიჯანის სახალხო მხატვარი ([[2000]]). == ბიოგრაფია == დაიბადა [[1939]] წლის 30 მარტს [[ბაქო]]ში. [[1962]] წელს დაამთავრა აზიმ აზიმ-ზადეს სახელობის სახელმწიფო სამხატვრო სკოლა. [[1972]] წლიდან იყო კინოსტუდია „[[აზერბაიჯანფილმი]]ს“ პროდიუსერი.<ref>Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. [[Sergey Yutkeviç|С. И. Юткевич]]; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.</ref> მხატვრული ფილმების გარდა, ის რამდენიმე ათეული ანიმაციური ფილმის შემქმნელი; აზერბაიჯანული ხელოვნების ოქროს ფონდში შეტანილი თეატრალური სპექტაკლების კინორეჟისორი და მხატვარია. ის ასევე არქიტექტორი და ინტერიერის დიზაინერი იყო. მხატვრის ხელწერის ინდივიდუალურობა განსაკუთრებით გამოიკვეთა აღმოსავლური მინიატურების ტრადიციების აღორძინებაში. მან შეძლო ახალი ჟღერადობა მიენიჭებინა კლასიკური აზერბაიჯანული ხელოვნებისთვის, მისი კანონების გამოყენებით ნახატების ციკლში, ასევე კინოდეკორაციებსა და სცენოგრაფიულ ნამუშევრებში. ცნობილია, როგორც აზერბაიჯანული და უცხოური ლიტერატურის ნაწარმოებების ილუსტრატორი. აზერბაიჯანის რესპუბლიკის კინემატოგრაფისტთა კავშირის ეროვნული კინოპრემიის ლაურეატი ([[2014]]). == რესურსები ინტერნეტში == * [https://books.google.com.ua/books?id=NHJOAAAAYAAJ&q=%D0%98%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2,+%D0%A0%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%81&dq=%D0%98%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2,+%D0%A0%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%81&hl=uk&sa=X&ved=0ahUKEwjrwvjBzKbfAhU0iaYKHXrgCHUQ6AEIKDAA Исмайлов, Рафис] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{DEFAULTSORT:ისმაილოვი, რაფის}} [[კატეგორია:დაბადებული 30 მარტი]] [[კატეგორია:დაბადებული 1939]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 30 აპრილი]] [[კატეგორია:გარდაცვლილი 2025]] [[კატეგორია:ბაქოში დაბადებულები]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანელი მხატვრები]] [[კატეგორია:აზერბაიჯანის სსრ-ის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატები]] 4yp11avsnc215yftyx7lo888zlqiujj 0 582618 4823753 4809631 2025-07-02T15:28:47Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბულგარეთის ძეგლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823753 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Паметникът на свободата в град Русе.jpg|300px|მინი|ბულგარეთის ქალაქ რუსეში მდებარე თავისუფლების მონუმენტი]] '''თავისუფლების მონუმენტი''' ({{lang-bg|Паметникът на Свободата}}) — [[ბულგარეთი|ბულგარეთში]], ქალაქ [[რუსე|რუსეში]] მდებარე [[მონუმენტი|მონუმენტია]], რომელიც [[XX საუკუნე|XX საუკუნის]] დასაწყისში [[იტალიელები|იტალიელმა]] [[არქიტექტორი|არქიტექტორმა]] არნოლდო ძოკიმ და [[ბულგარელები|ბულგარელმა]] გიორგი კისელინჩევმა დააპროექტეს.<ref>Тзавелла, Христофор. „Дневник на костурския войвода Лазар Киселинчев“, София, 2003, стр. 187</ref> ეს მონუმენტი რუსეს სიმბოლოს წარმოადგენს და აღბეჭდილია ქალაქის [[გერბი|გერბზეც]]. ==აღწერა== კომპოზიცია [[პირამიდა (გეომეტრიული ფიგურა)|პირამიდის]] ფორმისაა. ზედა ნაწილში მდებარეობს [[ქანდაკება]] — ქალის ფიგურა, რომელსაც მარცხენა ხელში [[მახვილი (იარაღი)|მახვილი]] უჭირავს, ხოლო მარჯვენა ხელით იმ მიმართულებას უჩვენებს, საიდანაც [[1877]] წელს რუსული ჯარები შემოვიდნენ. ორი [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ლომიდან ერთი ბორკილებს გლეჯს, რომლებიც [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის]] მმართველობის სიმბოლოა, ხოლო მეორეს მახვილი და თავისუფლების ფარი უჭირავს. [[პიედესტალი|პიედესტალზე]] გამოსახულია რელიეფები, რომელზეც ასახულია მოხალისეების მონაწილეობა ბრძოლებში. [[პოსტამენტი|პოსტამენტზე]] ამოტვიფრულია წარწერა: „მებრძოლებსა და მოხალისეებს, რომლებმაც მონაწილეობა მიიღეს ბულგარეთის გათავისუფლებაში [[1876]]-[[1877]] წლებში.“ უკან, ძეგლის ძირში, განთავსებულია ორი [[ქვემეხი]]. ==დაპროექტება და გახსნა== მონუმენტის გახსნის თარიღი სადავოა — სხვადასხვა წყაროს (მათ შორის ბულგარეთის სახვითი ხელოვნების ენციკლოპედიის) მიხედვით მონუმენტი გაიხსნა [[1906]], [[1908]] და [[1909]] წელს. ზუსტად მხოლოდ ერთი თარიღია ცნობილი — [[11 აგვისტო]]. წიგნი „მონუმენტი რევოლუციონერებს რუსეში“ გახსნის დღედ 1909 წელს ასახელებს. დამაჯერებლად დადასტურებულია, რომ პირველი ქვაკუთხედი [[1890]] წელს დაიდო ახალგაზრდობის პარკში, რუსეს მიტროპოლიტ გრიგორისა და [[ფერდინანდ I (ბულგარეთი)|ფერდინანდ I]]-ის თანდასწრებით. ადგილობრივმა მეწარმემ და რევოლუციონერმა სტოიჩო რაიჩევ კეფსიზოვმა [[1895]] წელს გააფორმა კონტრაქტი მონუმენტის დადგმაზე 65 ათას [[ბულგარული ლევი|ლევად]]. თუმცა, მალევე ხარჯი გაიზარდა და 150 ათას ლევს გადააჭარბა, რის გამოც კეფსიზოვი იძულებული გახდა სხვადასხვა მეჯლისებზე შემოწირულობების შეგროვება დაეწყო. ძმებმა ივან და სტეფან სიმეონოვებმა დამატებით 50 ათასი ლევის შემოწირულობა გაიღეს. საწყისი პროექტის მიხედვით, მონუმენტის ზედა ნაწილში უნდა ყოფილიყო რუსი მეფე [[ალექსანდრე II (რუსეთი)|ალექსანდრე II]]-ის ქანდაკება, ხოლო ქვედა ნაწილში — ორი [[ბულგარელი]] რევოლუციონერი თოფებით. თუმცა, [[1907]] წელს რუსეს ხელისუფლებამ გადაწყვიტა, რომ მონუმენტის თავზე გამოსახული ყოფილიყო ქალი — თავისუფლების სიმბოლოდ, რადგან იმავე წელს [[სოფია|სოფიაში]] უკვე გაიხსნა ალექსანდრე II-ის მონუმენტი (რომლის ავტორიც ასევე არნოლდო ძოკი იყო). მონუმენტის გახსნის თარიღი თავად ფერდინანდ I-ს უნდა აერჩია, რომელიც ბულგარეთის გაერთიანების შემდეგ მეფე გახდა. თუმცა, მან პასუხი არ გასცა, რის შემდეგაც ადგილობრივმა ხელისუფლებამ თავად აირჩია 11 აგვისტო — შიპკის ბრძოლის დღე — მონუმენტის გახსნის თარიღად. ცერემონია ოფიციალურად დაიწყო სამი დღით ადრე, ვიდრე მონუმენტის გახსნა გაიმართებოდა. მას ესწრებოდნენ ოსმალეთის წინააღმდეგ ბრძოლის ვეტერანები (მათ შორის რაინა გეორგიევა) და მრავალი მაღალი თანამდებობის პირი: [[პრემიერ-მინისტრი]] [[ალექსანდრ მალინოვი]], იუსტიციისა და საგარეო საქმეთა მინისტრები, სამხედრო სარდლები, [[ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესია|ბულგარეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის]] უმაღლესი იერარქები და [[რუსეთი|რუსეთის]] [[კონსული]]. ფერდინანდ I თავად არ დაესწრო ცერემონიას — რუსეთთან რთული დიპლომატიური ურთიერთობების ფონზე, მან მხოლოდ წარმომადგენელი გაგზავნა. მალე ქალაქის ხელისუფლებამ და ვეტერანთა ორგანიზაციამ ერთობლივად გადაწყვიტეს, რომ მონუმენტი გადაეტანათ ქალაქის ბაღში — ადგილზე, რომელსაც რკინის ღობე ჰქონდა და ღამით იკეტებოდა. საუბარი იყო იმ ადგილის შესახებ, რომელიც იმ დროს ცნობილი იყო, როგორც თავად ბორისის მოედანი (ადრე იქ მდებარეობდა ოსმალური სასაფლაო), ხოლო დღეს მას ეწოდება თავისუფლების მოედანი. ==ლიტერატურა== * Лебикян, Хачик (2002). Archaic Bulgarian: Опълченския памятникъ въ Руссе. ISBN 978-954-9906-48-6. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://flash.bg360.net/ruse/ 360 градусова виртуална панорама от площад „Свобода“]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080917135221/http://flash.bg360.net/ruse/ |date=2008-09-17 }} * [http://www.ruse.bg/index.php?p=gallerypic&img_id=13&galid=1&area=1&ascdesc=desc Страница на общината]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928194613/http://www.ruse.bg/index.php?p=gallerypic&img_id=13&galid=1&area=1&ascdesc=desc |date=2007-09-28 }} * [http://www.ruseonline.info/cam8.htm Уеб камера от площад „Свобода“]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170727080339/http://www.ruseonline.info/cam8.htm |date=2017-07-27 }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ძეგლები ქალაქების მიხედვით]] [[კატეგორია:ბულგარეთის ძეგლები]] [[კატეგორია:თავისუფლების სიმბოლოები]] 21uktq25okra3xzteu5eznnyl5w1g9e 0 584189 4823763 4784354 2025-07-02T15:34:10Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:სერბული კინო]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823763 wikitext text/x-wiki '''შავი კატა, თეთრი კატა''' ({{lang-sr|}} Црна мачка, бели мачор, {{lang-lat|}}: Crna mačka, beli mačor) — [[1998]] წლის [[სერბული ენა|სერბული]] რომანტიკული შავი კომედია, რეჟისორი — [[ემირ კუსტურიცა]]. მან [[ვენეციის კინოფესტივალი|ვენეციის კინოფესტივალზე]] საუკეთესო რეჟისურისთვის [[ვერცხლის ლომი]] მოიპოვა. ფილმის პერსონაჟები საუბრობენ [[ბოშური|ბოშურ]], [[სერბული ენა|სერბულ]] და [[ბულგარული ენა|ბულგარულ]] ენებზე. ==სიუჟეტი== [[მატკო დესტანოვი]], [[ბოშები|ბოშა]] კონტრაბანდისტი და მოგების მაძიებელი, ცხოვრობს თავის თინეიჯერ ვაჟ ზარესთან ერთად დანგრეულ სახლში მდინარე [[დუნაი]]ს პირას, აღმოსავლეთ [[სერბეთი|სერბეთში]], [[ბულგარეთი|ბულგარეთის]] საზღვართან ახლოს. გეგმავს, მოიპაროს კონტრაბანდული საწვავით სავსე მთელი [[მატარებელი]]. საქმის შესასრულებლად საჭირო თანხის სასესხებლად, ის სტუმრობს გრგა პიტიჩს, ეტლს მიჯაჭვულ ძველ [[განგსტერი|განგსტერს]], რომელიც ზარიე დესტანოვის, მატკოს მამისა და ზარეს პაპის, ძველი მეგობარია. მატკო საქმის დეტალებს გეგმავს დადანთან ერთად, მდიდარ, მხიარულ, გაქნილ, ნარკოტიკების მომხმარებელ განგსტერთან, რომელსაც [[ჰარამხანა]] ჰყავს, იარაღით და აზარტული თამაშებით ერთობა. თუმცა, დადანი ღალატობს მას და საქმეს აფუჭებს: მატკოს აძლევს მოწამლულ სასმელს და მატკოს უგონო მდგომარეობაში ყოფნისას საქმეს თვითონ ასრულებს. მატკო ვერ იხდის სესხს, ამიტომ დადანი შემდეგ გარიგებას სთავაზობს: ის აპატიებს ვალს, თუ ზარე დაქორწინდება აფროდიტაზე, დადანის ჯუჯა დაზე. თუმცა, ზარე (17 წლის) შეყვარებულია იდაზე (26 წლის), ბარმენ გოგონაზე, რომელიც მუშაობს იდას ბოშა ბებია სუიკას დაწესებულებაში, და აფროდიტა ელოდება თავისი ოცნების მამაკაცს. დადანი აიძულებს აფროდიტას, დაქორწინდეს, ხოლო ზარე პირველად შეიტყობს მისი დაქორწინების სქემის შესახებ იდასგან, რომელმაც რესტორანში, სადაც მუშაობს, მოისმინა დადანისა და მატკოს საუბარი. ამასობაში, ზარე ბოშების ჯგუფის დახმარებით გამოიყვანს ზარიეს საავადმყოფოდან, სადაც ის იმყოფებოდა. გრგა პიტიჩს თავისი პრობლემები აქვს, რადგან სურს, მისი შვილიშვილები, მათ შორის ორმეტრიანი გოლიათი გრგა ველიკი, დაქორწინდნენ. ისინი უხალისოდ უძლებენ საქორწინო ცერემონიას მატკოს სახლში. ცერემონიის გადადებაზე დადანი უარს ამბობს, მიუხედავად ზარიეს მოულოდნელი გარდაცვალებისა. მათ არ უნდა ჰქონოდათ ქორწილი გლოვის პერიოდში, მაგრამ დადანი გადაწყვეტს, სიკვდილის შესახებ განცხადება გადადოს, ამიტომ მატკო და ზარე მალავენ ზარიეს სხეულს სხვენზე, ყინულში შეფუთულს. იდა და სუიკა ამზადებენ საკვებს ქორწილისთვის, და იდა დაღონებულია იმის დანახვით, რომ მისი საყვარელი სხვაზე ქორწინდება. თუმცა, პატარძალი გარბის ცერემონიისას, მას მისდევენ დადანი, მატკო და დადანის კრიმინალი ამფსონები. ამასობაში, გრგა ველიკი მამამისსა და ძმას მიჰყავს მატკოს სახლისკენ, რათა მოინახულონ ზარიეს საფლავი (გრგა პიტიჩი და ზარიე ძველი მეგობრები არიან). გაქცეული პატარძალი შემთხვევით გადააწყდება გრგა ველიკის, და წყვილს მაშინვე შეუყვარდება ერთმანეთი. გრგა პიტიჩი გამოჩნდება სცენაზე მას შემდეგ, რაც მისი ეტლი სატვირთო მანქანიდან გადმოვარდება და დაღმართზე დაგორდება, და აღფრთოვანებულია, რომ გრგა ველიკმა იპოვა თავისი მეორე ნახევარი. ძველი განგსტერი აიძულებს დადანს, რომელიც ოდესღაც მასთან მუშაობდა, დაეთანხმოს ამ წყვილს. სიძე სუიკასთან და იდასთან ერთად შეთქმულებას აწყობს დადანის ჩამოსაგდებად და აწყობს საპირფარეშოს ისე, რომ სკამი დაიშალოს. მაშინ, როცა აფროდიტასა და გრგა ველიკის საქორწინო ცერემონიის მზადება მიმდინარეობს, მატკო და დადანი დროს ატარებენ კამათლის თამაშით, სადაც დადანი ატყუებს. სუიკა შემოდის თამაშის დროს და დადანს უნებლიეთ სთავაზობს სასმელს, რომელსაც საფაღარათო საშუალებას უმატებს. გრგა პიტიჩი თითქოს კვდება, და დადანი და მატკო მის სხეულს მალავენ სხვენზე, სადაც ზარიეს სხეულიც არის დამალული. თუმცა, მალე ორივე გვამი ცოცხლდება — ისინი არ იყვნენ მკვდრები. გაოცებულები არიან ერთად აღმოჩენით, რადგან მათ 25 წლის განმავლობაში არ უნახავთ ერთმანეთი და თითოეულს ეგონა, რომ მეორე მკვდარი იყო. ცერემონიის დროს დადანი თავს უხერხულად გრძნობს და გარბის საპირფარეშოსკენ, მაგრამ ნაკელში ვარდება. ჰარამხანა და ამფსონები მიატოვებენ, მხოლოდ მატკო რჩება ერთგული და სთავაზობს მას შხაპს ბაღის შლანგიდან. ზარე ხელში აიყვანს ქორწილის მოხელეს იარაღის მუქარით და აიძულებს, ოფიციალურად დააქორწინოს თავის საყვარელზე, იდაზე. ორივე მიცურავს ნავით ბულგარეთისკენ, ფულით სავსე ხელით, რომელიც პაპის აკორდეონშია გადამალული, თავიანთი პაპების კურთხევით და მოწმეებით — შავი კატითა და თეთრი კატით. ==როლებში== * [[ბაირამ სევერჯანი]] - მატკო დესტანოვი * [[სრჯან ტოდოროვიჩი]] - დადან კარამბოლო * [[ბრანკა კატიჩი]] - იდა * [[ფლორიან აიდინი]] - ზარე დესტანოვი * [[ლიუბიცა აჯოვიჩი]] - სუიკა * [[ზაბიტ მემედოვი]] - ზარიე დესტანოვი * [[საბრი სულეიმანი]] - გრგა პიტიჩი * [[იასარ დესტანი]] - გრგა ველიკილი * [[სალია იბრაიმოვა]] - აფროდიტა * [[სტოიან სოტიროვი]] - ბულგარელი საბაჟოს ოფიცერი * [[პრედრაგ ლაკოვიჩი]] - მღვდელი * [[მიკი მანოილოვიჩი]] - მღვდელი ==წარმოება== თავისი წინა ნამუშევრის, [[ოქროს პალმის რტო|ოქროს პალმის რტოს]] მფლობელი „[[მიწისქვეშეთი|მიწისქვეშეთის]]“ მსოფლიო წარმატებისა და კონტროვერსიის შემდეგ, [[ემირ კუსტურიცა|კუსტურიცა]] იმდენად შეწუხებული იყო რამდენიმე ფრანგი ინტელექტუალის აგრესიული კრიტიკით, რომ საჯაროდ განაცხადა კინოდან წასვლის შესახებ 41 წლის ასაკში. მოგვიანებით მან შეიცვალა აზრი და გადაწყვიტა, დაბრუნებულიყო ბოშური მუსიკის პროექტით, რომელიც თავდაპირველად დოკუმენტურ ფილმად წარმოიდგინა სამუშაო სათაურით „მუსიკა აკრობატიკა“. იდეა შემდგომ განვითარდა და კუსტურიცამ გადაწყვიტა, დაემატებინა საკუთარი ნარატიული ელემენტები, ამგვარად „მუსიკა აკრობატიკა“ გარდაიქმნა მხატვრულ ფილმად „შავი კატა, თეთრი კატა“. ==გამოხმაურება== „შავი კატა, თეთრი კატა“ დადებითად შეფასდა კრიტიკოსების მიერ, მიიღო 83% რეიტინგი ''Rotten Tomatoes''-ზე 35 მიმოხილვის საფუძველზე, საშუალო ქულით 7.1/10.<ref name=RT>{{Cite web |date=1998-09-10 |title=Crna macka, beli macor |url=https://www.rottentomatoes.com/m/crna_macka_beli_macor |access-date=2023-05-28 |website=[[Rotten Tomatoes]] |language=en |archive-date=19 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230319093730/https://www.rottentomatoes.com/m/crna_macka_beli_macor |url-status=live }}</ref> The site’s critics consensus reads, "Rambling and eccentric, Emir Kusturica's comedy captures the life and energy of the Gypsy family at the heart of the tale."<ref name=RT/> საიტის კრიტიკოსები ერთხმად ამობენ: „მოუწესრიგებელი და ექსცენტრიკული ემირ კუსტურიცას კომედია ასახავს ბოშათა ოჯახის ცხოვრებასა და ენერგიას, რომელიც ამბის გულს წარმოადგენს.“ <ref name=RT>{{Cite web |date=1998-09-10 |title=Crna macka, beli macor |url=https://www.rottentomatoes.com/m/crna_macka_beli_macor |access-date=2023-05-28 |website=[[Rotten Tomatoes]] |language=en |archive-date=19 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230319093730/https://www.rottentomatoes.com/m/crna_macka_beli_macor |url-status=live }}</ref> The site’s critics consensus reads, "Rambling and eccentric, Emir Kusturica's comedy captures the life and energy of the Gypsy family at the heart of the tale."<ref name=RT/> ჯენეტ მასლინმა [[ნიუ-იორკ ტაიმზი (გაზეთი)|ნიუ იორკ თაიმსში]] დადებითი მიმოხილვა დაწერა, ფილმი მოიხსენია, როგორც „გიჟური რბოლა [[ემირ კუსტურიცა|კუსტურიცას]] [[ფედერიკო ფელინი|ფელინისეულ]] წარმოსახვით სამყაროში“. მან ასევე შეაქო სრჯან თოდოროვიჩის დადან კარამბოლოს როლისთვის, და დაასკვნა, რომ „კუსტურიცა აშკარად აღმერთებს ფილმის ყველა სხვა პერსონაჟს, რის გამოც „შავი კატა, თეთრი კატა“ ხდება მათი ცხოვრების ველური, დეფექტებიანი ზეიმი, და როგორც ფელინი, კუსტურიცაც პოულობს ჭეშმარიტ სიმშვენიერეს იქ, სადაც ის ყველაზე ნაკლებად არის მოსალოდნელი და ქმნის ფილმებს კომპრომისების გარეშე, სრულად საკუთარი ხედვით“.<ref>{{cite web |first=Janet |last=Maslin |date=October 3, 1998 |title=FILM FESTIVAL REVIEW; Take Gypsies, Add the Danube And Mix Well With Jubilation |url=https://www.nytimes.com/1998/10/03/movies/film-festival-review-take-gypsies-add-the-danube-and-mix-well-with-jubilation.html |access-date=November 8, 2013 |work=The New York Times |archive-date=28 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230528194853/https://www.nytimes.com/1998/10/03/movies/film-festival-review-take-gypsies-add-the-danube-and-mix-well-with-jubilation.html |url-status=live }}</ref> ზოგადად დადებით მიმოხილვაში, ჯ. ჰობერმანი [[ვილიჯ ვოისი|ვილიჯ ვოისიდან]] ფილმს უწოდებს „გამბედავ კინოწარმოებას ნებისმიერი ობიექტური სტანდარტით“ და ასკვნის, რომ „შავი კატა, თეთრი კატა“ მიზნად ისახავს ყოველი პერსონაჟის გადაქცევას ვულგარული კაცობრიობის იდეოგრამად“, თან იკითხავს, "ხომ არ არიან ეს ბოშები ეკრანი, რომელზეც ბოსნიაში დაბადებული რეჟისორი საკუთარ ოსტრაკიზმისა და უსახლკარობის გრძნობებს აპროექტებს“.<ref>{{cite web |author=Hoberman |first=J. |date=September 7, 1999 |title=Chaos Theories |url=http://www.villagevoice.com/1999-09-07/film/chaos-theories/1/ |access-date=November 8, 2013 |work=The Village Voice |archive-url= https://web.archive.org/web/20020126185528/http://www.villagevoice.com/issues/9936/hoberman.php |archive-date=January 26, 2002}}</ref> ენდრიუ ო'ჰეჰირმა „[[სალონი]]დან“ დადებითი მიმოხილვა დაწერა, აღწერა ფილმი, როგორც „მანიაკალური, კარნავალური, და სიკვდილის აღმქმელი უმნიშვნელო (და დროებით) უხერხულობად“. ის აქებს „კუსტურიცას დამაჯერებელ პორტრეტს მშობლიური ქვეყნისა, როგორც სოციალური და არქიტექტურული ნანგრევისა, სადაც ყველაფერი ან ინგრევა, ან ზედმეტად აშენებულია არასწორი გრანდიოზულობით“. ო'ჰეჰირი ასკვნის: „კუსტურიცა ნახევრად ირონიულ ტონს ირჩევს ამ გადატვირთულ, ხმაურიან შედევრში, რომლის კატეგორიზაციაც თითქმის შეუძლებელია. აღმოსავლეთ ევროპული კინოს ტრადიციაში, ის დასცინის სოფლის მაგიური რეალიზმის კონვენციებს სულ მცირე იმდენად, რამდენადაც მათ ემხრობა. მაგრამ არაფერია ცინიკური ან ცივგულიანი „შავ კატა, თეთრ კატაში“. ისევე როგორც ბატების, ღორების, თხების, ძაღლებისა და კატების ტალღები, რომლებიც ზოგჯერ ემუქრებიან ადამიანი პერსონაჟების გადაფარვას, ის უგონოდ, აღუწერლად ცოცხალია“.<ref>{{cite web |author=O'Hehir |first=Andrew |date=September 23, 1999 |title=Black Cat, White Cat |url=http://www.salon.com/1999/09/23/cat_3/singleton/ |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20120913073519/http://www.salon.com/1999/09/23/cat_3/singleton/ |archive-date=September 13, 2012 |access-date=November 8, 2013 |work=Salon}}</ref> პიტერ სტაკი [[სან ფრანცისკო ქრონიკლი|სან ფრანცისკო ქრონიკლიდან]] აქებს ფილმის პერსონაჟებს, რომლებიც, „იქნებიან ისინი უცნაურები თუ ვერაგები, საოცრად ადამიანურები გამოდიან.“<ref>{{cite web |author=Stack |first=Peter |date=September 17, 1999 |title='Black Cat' Pokes Fun at Slovenian Mobsters |url=https://www.sfgate.com/movies/article/Black-Cat-Pokes-Fun-at-Slovenian-Mobsters-2908924.php |access-date=November 8, 2013 |work=San Francisco Chronicle |archive-date=8 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230408043126/https://www.sfgate.com/movies/article/Black-Cat-Pokes-Fun-at-Slovenian-Mobsters-2908924.php |url-status=live }}</ref> ვებ-კრიტიკოსმა ჯეიმს ბერარდინელიმ შეაქო ფილმი, როგორც „რაღაც ახალი და ენერგიული ეპოქაში, როდესაც ისეთი იდიოტური რამ, როგორიცაა „[[არმაგედონი (1998 წლის ფილმი)|არმაგედონი]]“, არის [[1998]] წლის ყველაზე შემოსავლიანი ფილმი და ფილმები ზოგადად მიჰყვებიან უსაფრთხო, კომფორტულ ნიმუშებს, რადგან სწორედ ამას აჩვენებს სტუდიების კვლევა, რომ აუდიტორია ითხოვს“. მან შეაქო ფილმის „მიწიერი შეგრძნება. ფილმის ხიბლი, ისაა, რომ მას აკლია მაღალბიუჯეტიანი ნამუშევრების სიპრიალე, თუმცა ოსტატურად არის გადაღებული“, შეაქო ბაირამ სევერჯანისა და ბრანკა კატიჩის შესრულება და დაასკვნა, რომ „მთუმცა შედევრი არ არის, კუსტურიცას უახლესი ფილმი ნამდვილი სიამოვნებაა მათთვის, ვინც ეძებს სიცილის ჯანსაღ დოზას კულტურაში, რომლის თავისებურებებიც იშვიათად არის ასახული ფილმებში.“<ref>{{cite web |author=Berardinelli |first=James |year=1999 |title=Black Cat, White Cat |url=http://preview.reelviews.net/movies/b/black_cat.html |access-date=November 8, 2013 |work=ReelViews |archive-date=2 April 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210402174259/https://preview.reelviews.net/movies/b/black_cat.html |url-status=live }}</ref> ==საუნდტრეკი== მუსიკას მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს ამ კინოსურათში, რადგან ის თითქმის ყველა სცენაშია წარმოდგენილი. ზარიე განსაკუთრებით ერთგულია მუსიკისა, ადგილობრივი ბენდი სპეციალურად მისთვის უკრავს საავადმყოფოდან გამოსვლისას და შემდეგ ბაზრობაზე, ტბასთან. ==ტრეკების სია== {{Track listing | extra_column = კომპოზიტორი | title1 = Bubamara / Bubamara (ძირითადი ვერსია) | length1 = 3:57 | extra1 = [[ნელე კარაილიჩი]] | title2 = Duj Sandale | length2 = 2:49 | extra2 = ტრადიციული | title3 = Železnička Stanica / რკინიგზის სადგური | length3 = 2:33 | extra3 = [[ნელე კარაილიჩი]], დეიან სპარავალო, ვოისლავ არალიცა | title4 = Jek di Tharin (Bluz Verzija) / Jek Di Tharin II (New version) | length4 = 3:55 | extra4 = ტრადიციული | title5 = Daddy, Don't Ever Die on a Friday | length5 = 3:18 | extra5 = [[ნელე კარაილიჩი]], დეიან სპარავალო | title6 = Bubamara (Vivaldi version) | length6 = 2:36 | extra6 = [[ნელე კარაილიჩი]] | title7 = Odlazi nam deda / Daddy's gone | length7 = 1:07 | extra7 = ტრადიციული | title8 = Long Vehicle | length8 = 6:01 | extra8 = [[ნელე კარაილიჩი]], დეიან სპარავალო | title9 = Pit bull (mixed by Pink Evolution) | length9 = 3:40 | extra9 = დეიან სპარავალო, ვოისლავ არალიცა | title10 = El Bubamara pasa | length10 = 3:20 | extra10 = [[ნელე კარაილიჩი]] | title11 = Ja Volim Te Još/Meine Stadt | length11 = 3:14 | extra11 = [[ნელე კარაილიჩი]], დეიან სპარავალო | title12 = Bubamara (Panj) / Bubamara (Tree Stump) | length12 = 0:33 | extra12 = [[ნელე კარაილიჩი]] | title13 = Jek Di Tarin | length13 = 2:42 | extra13 = ტრადიციული | title14 = Laži / Lies | length14 = 0:30 | extra14 = ვოისლავ არალიცა | title15 = Potera / Hunting | length15 = 1:01 | extra15 = დეიან სპარავალო | title16 = Dejino kolo / Dejo dance | length16 = 1:01 | extra16 = დეიან სპარავალო | title17 = Bugarsko kolo / ბულგარული ცეკვა | length17 = 1:25 | extra17 = დეიან სპარავალო | title18 = Bubamara (Suncokret) / Bubamara (Sunflower) | length18 = 3:10 | extra18 = [[ნელე კარაილიჩი]] | title19 = Black Cat White Cat | length19 = 8:52 | extra19 = ვოისლავ არალიცა }} სხვა სიმღერები ფილმიდან, რომლებიც არ შედის ორიგინალ საუნდტრეკის ალბომში: * Where Do You Go - შესრულებული No Mercy-ს მიერ, კლუბის მიქს ვერსია (სცენა დადანის სახლში) * Nowhere Fast - შესრულებული Fire Inc.-ის მიერ (იდა ნაჩვენებია ამ სიმღერის მუსიკალურ ვიდეოზე ცეკვისას) * Money, Money, Money (ABBA) - შესრულებული დადანის მიერ * Ne dolazi" - შესრულებული მატკოს მიერ * Dunaveki vali - შესრულებული მუსიკალური ყუთის მიერ * Lubenica" - შესრულებული დადანის მიერ * Jek Ditharin - შესრულებული ბრაცა ლავაჩის მიერ * Von cerena todikano svato - შესრულებული ლიუბიცა აჯოვიჩის მიერ * An der schönen blauen Donau - შესრულებული ბელგრადის ფილარმონიული ორკესტრის მიერ ==პერსონალი== * ვოისლავ არალიცა – გიტარა, კლავიშები * შაბან ბაირამოვიჩი – ვოკალი * რადე კოსმაიაცი – კლავიშები * ზორან მილოშევიჩი – აკორდეონი * ბოკან სტანკოვიჩი – საყვირი * საუნდტრეკის რამდენიმე არაოფიციალური ასლი არასწორად ასახელებს გორან ბრეგოვიჩს, როგორც კომპოზიტორს.<ref>{{cite web | url=https://www.discogs.com/it/release/14671733-Goran-Bregovi%C4%87-Black-Cat-White-Cat-Original-Soundtrack-From-The-Film | title=Goran Bregović - Black Cat White Cat (Original Soundtrack from the Film) | website=[[Discogs]] | access-date=12 October 2022 | archive-date=12 October 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20221012220306/https://www.discogs.com/it/release/14671733-Goran-Bregovi%C4%87-Black-Cat-White-Cat-Original-Soundtrack-From-The-Film | url-status=live }}</ref> ==ცნობები== ავტომობილი, რომელსაც ატარებს ზარე დესტანოვი (ფლორიან აიდინი), არის [[1966]] წლის Renault Caravelle. დადანის თანამზრახველთაგან ერთ-ერთი ყოველთვის ნაჩვენებია იტალიური კომიქსის, Alan Ford-ის კითხვისას, რომელიც ძალიან პოპულარული გახდა [[ბალკანეთის ნახევარკუნძული|ბალკანეთში]].<ref>{{Cite web |last=Kravchenko |first=Arina |date=2013-02-01 |title=Black cat, white cat. |url=https://arinakravchenko.blogspot.com/2013/02/black-cat-white-cat.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240604105253/https://arinakravchenko.blogspot.com/2013/02/black-cat-white-cat.html |archive-date=2024-06-04 |access-date=2024-06-04 |website=Arina Kravchenko}}</ref> წყაროები [[კატეგორია:სერბული კინო]] [[კატეგორია:კინემატოგრაფისტები]] gl9fetvtkied31fnll2sv1nj0gfwjeu 14 584440 4823740 4785191 2025-07-02T15:25:54Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823740 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:თეატრი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ხელოვნება ისტორიული სახელმწიფოების მიხედვით]] [[კატეგორია:თეატრის ისტორია]] 4vthmep1g8cf75tj1vaanpz2mbftcki 0 587549 4823754 4813065 2025-07-02T15:29:03Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:სერბეთის ძეგლები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823754 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა შენობა | სახელი = მიხეილ ობრენოვიჩის ძეგლი | მშობლიური სახელი = {{Lang-sr|Споменик кнезу Михаилу / Spomenik knezu Mihailu}} | მშობლიური სახელის ენა = [[სერბული ენა|სერბული]] | წინა სახელები = | ალტერნატიული სახელები = | სტატუსი = კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლი | სურათი = The_statue_of_Prince_Mihailo_on_Republic_Square_in_Belgrade..jpg | image_alt = | წარწერა = | map_type = | map_alt = | map_caption = | ზღვის დონიდან = | შენობის ტიპი = ძეგლი | არქიტექტურული სტილი = | სტრუქტურული სისტემა = | აშენების ღირებულება = | განახლების ღირებულება = | დამკვეთი = | მფლობელი = | მოქმედი არენდატორები = | კლასიფიკაცია = | გამქირავებელი = | მდებარეობა = [[ბელგრადი]] | მისამართი = | ქალაქი = | დაიწყო = [[1874]] | დასრულდა = [[1882]] | გაიხსნა = | განახლდა = | დაინგრა = | განადგურდა = | სიმაღლე = }} [[ფაილი:Belgrade Prince Michael's Monument.jpg|300px|მინი|მიხეილ ობრენოვიჩის ძეგლი 1890 წელს]] '''მიხეილ ობრენოვიჩის ძეგლი''' ({{lang-sr|Споменик кнезу Михаилу, Spomenik knezu Mihailu}}) — [[სერბი]] მმართველის, მიხეილ ობრენოვიჩის პატივსაცემად აღმართული ცხენოსნის ძეგლი. იგი მდებარეობს [[ბელგრადი|ბელგრადის]] მთავარ რესპუბლიკის მოედანზე და დაიდგა [[1882]] წელს. ეს იყო პირველი საჯარო ძეგლი [[სერბეთი|სერბეთში]], რომელიც მმართველის ცხენზე ამხედრებულ ფიგურას ასახავდა. ძეგლის ავტორია [[იტალიელი]] [[მოქანდაკე]] ენრიკო პაცი, ხოლო რელიეფები შესრულებულია არქიტექტორ კონსტანტინ იოვანოვიჩის ნახაზების მიხედვით. [[1979]] წლიდან ძეგლს მინიჭებული აქვს კულტურის მაღალმნიშვნელოვანი ძეგლის სტატუსი.<ref name="САНУ">Link=713|Name=Споменик кнезу Михаилу / Prince Mihailo Monument</ref> ==ისტორია== === საერთაშორისო კონკურსი === [[XIX საუკუნე|XIX საუკუნის]] მეორე ნახევარში ბელგრადში დაიწყო ძეგლების რაოდენობის ზრდა — ისინი წარმოადგენდნენ სერბეთის მრავალი გამოჩენილი კულტურული და პოლიტიკური მოღვაწის ხსოვნას. მრავალი დისკუსიისა და კონკურსის შემდეგ მიღებულ იქნა გადაწყვეტილება დაედგათ მიხეილ ობრენოვიჩის ძეგლი, რომელიც უნდა განთავსებულიყო ყოფილი თეატრის მოედანზე, ეროვნულ თეატრთან ახლოს. ამ მიზნით [[1873]] წელს გამოცხადდა საერთაშორისო კონკურსი. კონკურსში მონაწილეობა მიიღო, ძირითადად უცხოელი მოქანდაკეების მიერ წარმოდგენილმა, 17 ნამუშევარმა. კონკურსში გამარჯვება მოიპოვა იტალიელმა მოქანდაკემ, [[ფლორენცია|ფლორენციის]] გამორჩეულმა ოსტატმა ენრიკო პაციმ. მისი ყველაზე ცნობილი ნამუშევარია მწერალი [[დანტე ალიგიერი|დანტეს]] ძეგლი ([[1865]] წელი). ენრიკო პაცის პროექტი მიხეილ ობრენოვიჩის ძეგლისთვის სიახლეს წარმოადგენდა იმდროინდელი სერბული საზოგადოებისთვის, რადგან მმართველი ცხენზე ამხედრებული იყო გამოსახული — რაც ევროპულ ტრადიციაში ძალაუფლებისა და სახელმწიფოებრივი ღირსების სიმბოლოდ ითვლებოდა. ძეგლზე მუშაობა დაიწყო [[1874]] წელს და გაგრძელდა [[1878]] წლამდე, როცა სერბეთმა დამოუკიდებლობა მოიპოვა. ბელგრადში მდებარე ეს ცხენოსანი ქანდაკება შესრულებულია კლასიკური იტალიური ძეგლების სტილში. ეს იყო პირველი [[მონუმენტი|მონუმენტური]] ცხენოსანი ძეგლი სერბეთში.<ref name="AAA">[http://beogradskonasledje.rs/wp-content/uploads/2012/06/knez_mihajlo.pdf beogradskonasledje.rs — Prince Mihailo Monument] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131113214826/http://beogradskonasledje.rs/wp-content/uploads/2012/06/knez_mihajlo.pdf |date=2013-11-13 }} ''Retrieved 7 July 2013''</ref> === ძეგლის დამზადება და დადგმა === [[ბრინჯაო|ბრინჯაოს]] ცხენოსანი ქანდაკება, რომელიც ასახავს მიხეილ ობრენოვიჩს და შესრულებულია იტალიელი მოქანდაკის, ენრიკო პაცცის მიერ, ბელგრადში [[1882]] წელს დაიდგა. ძეგლი მიეძღვნა ოსმალთა სრული განდევნისა და სერბეთის ტერიტორიაზე დარჩენილი შვიდი ქალაქის გათავისუფლების ისტორიას ([[1867]] წელი), რომლებიც იმ დროისთვის ჯერ კიდევ [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] კონტროლქვეშ იყვნენ. ამ ქალაქების სახელები ამოტვიფრულია ძეგლის [[პოსტამენტი|პოსტამენტზე]] განთავსებულ დაფებზე. ქანდაკებაში მმართველს ხელი გამოშვერილი აქვს [[კონსტანტინოპოლი|კონსტანტინოპოლის]] ([[სტამბოლი|სტამბოლის]]) მიმართულებით, როგორც სიმბოლური მითითება — თუ საით უნდა დატოვონ თურქებმა სერბეთის მიწა.<ref name="САНУ"/> მონუმენტის საზეიმო გახსნა გაიმართა [[1882]] წლის [[6 დეკემბერი|6 დეკემბერს]] — [[წმინდა ნიკოლოზი|წმინდა ნიკოლოზის]] დღეს, ობრენოვიჩების დინასტიის მცველის პატივსაცემად. ეს ღონისძიება ორგანიზებული იყო როგორც გრანდიოზული ზეიმი სერბეთის სამეფოს გამოცხადების აღსანიშნავად. იმ დროისთვის მხედარი თავსაბურავის გარეშე იყო უჩვეულო მოვლენა, რამაც საზოგადოების განსაკუთრებული ყურადღება მიიქცია.<ref>{{Cite web |url=http://www.novosti.rs/vesti/beograd.74.html:446598-Beogradske-price-Skandal-zbog-spomenika-gologlavom-knezu |title=Scandal at bareheaded Prince ''Scandal at Monument bareheaded Prince Retrieved 29 July 2014'' |access-date=2016-12-25 |archive-date=2017-06-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170616162529/http://www.novosti.rs/vesti/beograd.74.html:446598-Beogradske-price-Skandal-zbog-spomenika-gologlavom-knezu |deadlink=no }}</ref> ძეგლის გახსნას თან ახლდა გრანდიოზული წარმოდგენა, რომელიც სერბეთის სამეფოდ გამოცხადების დღის აღსანიშნავად გაიმართა. სცენის დეკორაციები მოიცავდა ყვავილებითა და მცენარეულობით მორთულ კულისებს, [[გერბი|გერბებს]] თეთრი ორთავიანი არწივებით და [[დროშა|დროშებს]]. ამ შემთხვევის აღსანიშნავად, როგორც მე-19 საუკუნის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი სერბული მონუმენტის ავტორმა, ენრიკო პაციმ „ტაკოვოს ჯვრის ორდენის“ მეორე ხარისხი მიიღო. ცერემონიას ესწრებოდნენ ეკლესიის, სახელმწიფოსა და არმიის მაღალი რანგის წარმომადგენლები, ასევე დიდი რაოდენობით ადგილობრივი მოსახლეობა.<ref name="AAA" /> მონუმენტი [[ბრინჯაო|ბრინჯაოსგან]] არის დამზადებული და შედგება სამი ნაწილისგან: ცოკოლის, [[პიედესტალი|პიედესტალის]] და მხედრული ქანდაკებისგან. ბრინჯაოს ფიგურა ასახავს ცხენზე მჯდომ [[თავადი|თავად]] მიხეილს. სერბთა თურქული ბატონობისგან გამათავისუფლებლის გაწვდილი ხელი მიუთითებს ჯერ კიდევ დაუბრუნებელ ტერიტორიებზე. მსგავსი ჟესტი — აწეული ხელი გაწვდილი საჩვენებელი თითით — იღებს სათავეს რომაული ტრადიციიდან და ფართოდ გამოიყენებოდა ფრანგულ [[ნეოკლასიციზმი|ნეოკლასიკურ]] ხელოვნებაში. თავად მიხეილისთვის ეს ჟესტი ძირითადად დიპლომატიურ გამარჯვებას განასახიერებს და არა სამხედრო გამარჯვებას, რაც ჩანს როგორც თავადის, ისე ცხენის პოზაში. თავადს არა მარჯვენა ხელით, არამედ მარცხენა ხელით უჭირავს ცხენი, რაც სიმბოლურად მიუთითებს მმართველის უნარზე — აკონტროლოს. მიხეილ ობრენოვიჩი წარმოდგენილია როგორც ერის მხსნელი, რომელიც ეროვნული იდეალების სასარგებლოდ სწირავს თავს. პიედესტალი ოვალური ფორმისაა და გაფორმებულია რელიეფური [[ფრიზი|ფრიზით]]. წინა და უკანა ფრიზებზე წარმოდგენილი გამოსახულებები აღებულია დინასტიური მითოლოგიის ციკლიდან, რომელიც განადიდებს სერბი ხალხის უძველეს წარმოშობას, გმირობას და მის აღორძინებას ობრენოვიჩების დინასტიის მმართველობის დროს. პიედესტალი უკანა, ჩრდილოეთ მხარეს მდებარე კომპოზიციაში „სერბი გუსლარი“, მუსიკოსი გარშემორტყმულია სხვადასხვა ტანისამოსში გამოწყობილი ადამიანებით, რაც სხვადასხვა ეთნიკურ ჯგუფებზე მიუთითებს — მათ შორის იმათზე, რომლებიც იმდროინდელი სამთავროს საზღვრებს გარეთ ცხოვრობდნენ. პიედესტალი წინა, სამხრეთ მხარეს განთავსებულია კომპოზიცია „თავადი მილოში ტაკოვოში“, რომელიც გამოხატავს როგორც დინასტიურ და ეროვნულ იდეებს, ისე სამშობლოს განთავისუფლებისათვის ბრძოლის აზრს.<ref name="AAA" /> ძეგლის აღმოსავლეთ და დასავლეთ მხარეს მოთავსებულია ბარელიფები, რომლებიც განადიდებენ თავადი მიხეილის სახელს. აღმოსავლეთ მხარეს განთავსებული კომპოზიცია „ეროვნული დეპუტაცია დიდგვაროვანი თავადი მიხეილის წინაშე“ დაფუძნებულია სერბული სახელმწიფოს ოქროს ხანის აღდგენის იდეაზე. დასავლეთ მხარეს წარმოდგენილია კომპოზიცია „სერბები დებენ ფიცს თავადი მიხეილის საფლავთან“. კომპოზიციის ცენტრში მდებარეობს ძველი [[სარკოფაგი]] [[ფრანგული ენა|ფრანგულენოვანი]] წარწერით: „Michel III prince de Serbie“ („მიხეილ III, სერბეთის თავადი“). ბარელიფებით დამშვენებული პიედესტალი განთავსებულია მაღალ მართკუთხედ პოსტამენტზე, რაც ძეგლს სივრცეში დომინანტურ პოზიციას ანიჭებს და მნიშვნელოვან ვიზუალურ და სიმბოლურ როლს ასრულებს მონარქის ფიგურის ამაღლებაში. ობრენოვიჩების დინასტიის [[გერბი]] მოთავსებულია ცოკოლის წინა, სამხრეთ მხარეს. გვერდითა მხარეებზე განლაგებულია სამი დიდი ბრინჯაოს გვირგვინი (გირლანდა), რომლებზეც ოქროს ასოებით აღნიშნულია [[1867]] წელს გათავისუფლებული ქალაქების სახელები: [[ბელგრადი]], კლადოვო, სმედერევო, შაბაცი და უჟიცე. ცოკოლის უკანა, ჩრდილოეთ მხარეს ჩაწერილია ტექსტი: „თავად მიხეილ ობრენოვიჩ III-ს, მადლიერი სერბეთი“. ცოკოლის ოთხ კუთხეში მოთავსებულია რელიეფური ტრადიციული ტროფეები. ძეგლის გარშემო განთავსებულია ღობე კანდელაბრებით (მრავალმხრივი სანათის, შანდლის მსგავსი კონსტრუქცია). თავად მიხეილის ძეგლი სერბეთის ისტორიაში პირველი მხედრული მონუმენტია, რომელზეც მმართველის ფიგურაა წარმოდგენილი. მონუმენტის გახსნა მიმდინარეობდა საზეიმო ვითარებაში — გაისმა 101 [[ქვემეხი|ქვემეხის]] ზალპით და დაირეკა ბელგრადის ყველა [[ეკლესია (ნაგებობა)|ეკლესიის]] ზარი. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ძეგლები]] [[კატეგორია:სერბეთის ძეგლები]] [[კატეგორია:ძეგლები ქალაქების მიხედვით]] d1c9igvczss2bmmao13565p02p8ru50 0 588252 4823703 4815268 2025-07-02T12:04:37Z ლაზარე ზანგური 170233 4823703 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სადგური |სახელი = ანკარის რკინიგზის სადგური |მშობლიური სახელი = |მშობლიური სახელის ენა = |ყოფილი = |სიმბოლოს მდებარეობა = |სიმბოლო = |ტიპი = |სურათი = [[ფაილი:Ankara asv2021-10 img19 Railway station.jpg|300პქ]] |ალტ = |წარწერა = |მისამართი = |რაიონი = [[ანკარა]] |ქვეყანა = [[თურქეთი]] |რეგიონის iso = |კოორდინატების ჩვენება = 39.9364°N 32.8438°E |latNS = |latd = |latm = |lats = |longEW = |longd = |longm = |longs = |მფლობელი = [[თურქეთის სახელმწიფო რკინიგზა]] |მმართველი = |ხაზი = სტამბოლი-ანკარას რკინიგზა ანკარა-ყარსის რკინიგზა ანკარა-სტამბული ჩქაროსნული რკინიგზა ანკარა-სივასის ჩქაროსნული რკინიგზა |მანძილი = |ბაქანი = |მიმართულებები = |მატარებლის ოპერატორები = |კავშირები = ანკარის მეტრო : ანკარაი Maltepe M4- თანGar EGO ავტობუსი: 157-3, 202-3, 204, 222, 254, 257, 268, 269, 277, 285, 288, 288-2, 285,3,3, 285, 288, 288, 288, 23, 3, 3, 254, 257, 268. 369, 394, 394-3, 397, 398-3, 404-1, 410-2, 411-2, 415-2, 415-6, 418-2, 461-1, 482-2, 482-6, 522 ავტობუსების გადასაჯდომი |სტრუქტურა = |სიღრმე = |დონეები = |ავტოსადგომი = |ველოსიპედი = |ინვალიდები = |არქიტექტორი = შეკიპ აკალინი |არქიტექტურული სტილი =არტ დეკო |კოდი = |ზონა = |საიტი = |გაიხსნა = <!-- {{დაიწყე თარიღი|წწწწ|თთ|დდ|df=y}} --> |დაიხურა = <!-- {{დაასრულე თარიღი|წწწწ|თთ|დდ|df=y}} --> |მგზავრი = |მგზავრების წელი = |მგზავრების ადგილი = |მომსახურება = }} '''ანკარის რკინიგზის სადგური''' — მთავარი რკინიგზის სადგური [[ანკარა]]ში , [[თურქეთი|თურქეთ]]ში და წარმოადგენს ქალაქის ძირითად სატრანსპორტო კვანძს. სადგური მდებარეობს რკინიგზის დერეფანზე, რომელიც აკავშირებს აღმოსავლეთ და დასავლეთ თურქეთს, რომელიც [[სტამბოლი|სტამბოლ]]სა და [[სივასი|სივა]]სს შორის მაღალსიჩქარიან მატარებლებს შორისაა. ანკარის სადგური ასევე წარმოადგენს [[YHT]] მაღალსიჩქარიანი მატარებლების კვანძს , საკუთარი ექსკლუზიური პლატფორმებითა და სადარბაზოთი. [[TCDD Taşımacılık]] ასევე ახორციელებს საქალაქთაშორისო მატარებლების მომსახურებას [[ყარსი]]ს , [[ტატვანი]]სა და [[კურტალანი]]ს მიმართულებით , ასევე [[ბაშკენტრა]]ის სამგზავრო რკინიგზის მომსახურებას. ისტორიულ [[ულუსი]]ს კვარტალში მდებარე სადგური ქალაქის ღირსშესანიშნაობას წარმოადგენს. [[2016 |2016]] წელს [[YHT]] პლატფორმების ზემოთ გაიხსნა ახალი შენობა, რომელიც ცნობილია როგორც ანკარის ტრენ გარი [[ATG|(ATG]]). [[ATG]] შენობა მაღალსიჩქარიანი რკინიგზის კვანძს წარმოადგენს საკუთარი დარბაზით, სადაც განთავსებულია ინფორმაციისა და ბილეთების ჯიხურები, მოსაცდელი ოთახები და [[VIP]] ლაუნჯი, ხოლო სადგურის დანარჩენ ნაწილთან დაკავშირებულია საჰაერო ხიდით. ისტორია [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერი]]ის პერიოდი ([[1892–1922]]) თავდაპირველი მშენებელი, [[Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie]] ([[CFOA]]), [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დროს [[პალესტინა|პალესტინ]]ისა და [[მესოპოტამია|მესოპოტამ]]იის ფრონტებზე სამხედრო მასალების გადაზიდვით იყო დაკავებული. ამიტომ, [[1914-1918]] წლებში ანკარის სადგურს არ ჰქონდა მგზავრთა მომსახურება და ძალიან მცირე სატვირთო მომსახურება ჰქონდა. ომის შემდეგ [[CFOA]] ბრიტანეთის სამხედრო კონტროლის ქვეშ მოექცა, მაგრამ თურქმა ნაციონალისტებმა ანკარა და [[CFOA]]-ს ნაწილები აიღეს. თურქეთის დამოუკიდებლობის ომის დროს, [[CFOA]]-მ ჯარები ანკარიდან, როგორც თურქეთის ახლად დასახელებული დედაქალაქიდან, [[ესქიშეჰირი|ესკიშეჰირი]]ს მახლობლად მდებარე ფრონტზე გადაიყვანა . <ref> CFOA History - Trains of Turkey CFOA History</ref> [[თურქეთის რესპუბლიკა|თურქეთის რესპუბლიკ]]ის პერიოდი ([[1922]] წლიდან დღემდე) [[თურქეთის დამოუკიდებლობის ომი]]ს დასრულების შემდეგ, სტამბოლიდან ანკარამდე სამგზავრო მატარებლების მოძრაობა აღდგა. თურქეთის კონტროლის ქვეშ მყოფმა [[CFOA]]-მ საბოლოოდ გახსნა კაისერის ხაზი და ანკარა აღარ იყო მისი ბოლო სადგური. [[1927]] წლის [[1 ივნისი|1 ივნი]]სს CFOA შეიძინა თურქეთის სახელმწიფო რკინიგზამ ([[TCDD]]) და ანკარის სადგური TCDD-ის კონტროლის ქვეშ მოექცა. <ref> TCDD History -Trains of Turkey TCDD History</ref> [[1927]] წელს ანატოლიის ექსპრესი გაიხსნა, როგორც სტამბოლიდან ანკარამდე ღამის მატარებელი, რომელსაც ''Compagnie Internationale des Wagons-Lits (CIWL)'' მართავდა. <ref> The Ultimate Encyclopedia of Steam & Rail - By Colin Garratt and Max Wade-Matthews, page 397</ref> ამჟამინდელი არტ-დეკოს შენობა [[1937]] წელს ააშენა თურქმა არქიტექტორმა შეკიპ აკალინმა . როდესაც [[TCDD]]-მ სხვა ქალაქებამდე სარკინიგზო ხაზები დაასრულა, ანკარიდან ახალი მატარებლების მომსახურება, როგორიცაა [[9 სექტემბერი|9 სექტემბრი]]ს ექსპრესი ([[1939]]) იზმირის მიმართულებით , აღმოსავლეთის ექსპრესი ([[1939]]) ყარსის მიმართულებით და სამხრეთის ექსპრესი ([[1944]]) დიარბაქირისა და ქურთალანის მიმართულებით, ანკარის სადგური თურქეთის ერთ-ერთ ყველაზე დატვირთულ სადგურად აქცია. [[1972]] წელს, სადგური, სინჯანსა და კაიაშს შორის ლიანდაგთან ერთად, ანკარის საგარეუბნო რკინიგზისთვის 25 კვ ცვლადი ძაბვის ქსელით იქნა ელექტრიფიცირებული . [[1993]] წელს სტამბოლი-ანკარის ხაზი სრულად ელექტრიფიცირებული იქნა. [[2009]] წელს ანკარიდან ესკიშეჰირამდე ჩქაროსნული მატარებლის მომსახურება ამოქმედდა. [[2015]] წლის ანკარაში მომხდარი აფეთქებები [[2015]] წლის [[10 ოქტომბერი|10 ოქტომბერ]]ს, ადგილობრივი დროით ( [[EEST]] ) 10:04 საათზე, ანკარაში მოხდა . ორი ბომბი ანკარის ცენტრალური რკინიგზის სადგურის შესასვლელთან აფეთქდა, რასაც 105-ზე მეტი ადამიანის სიცოცხლე შეეწირა და 400-ზე მეტი დაშავდა. <ref> Melvin, Don (10 October 2015). "At least 105 killed in twin bombings near train station in Turkey's capital". cnn.com. CNN.</ref> <ref> "Ölü Sayısı 105'e Yükseldi" (in Turkish). TTB. Archived from the original on 14 June 2017. Retrieved 11 October [[2015]].</ref> ეს თავდასხმა თურქეთის თანამედროვე ისტორიაში ყველაზე სისხლიანია . <ref> "BBC: Ankara explosions leave more than 80 dead – officials". BBC News. October 10, 2015. Retrieved October 10, 2015.</ref> [[TCDD HT65000]] ანკარის ცენტრალურ სადგურზე [[2009]] წლიდან [[2016]] წლამდე TCDD- ის ღია ცის ქვეშ ორთქლის ლოკომოტივების მუზეუმი სადგურის გვერდით [[1990-იანები|1990]]-იან წლებში გაიხსნა, მაგრამ [[2014 |2014]] წელს ანკარის ტრენ-გარის მშენებლობის გამო გადატანილი იქნა სხვაგან. ოპერაციები ანკარის სადგური, როგორც წესი, დასავლეთსა და აღმოსავლეთში მატარებლების გადასაჯდომ წერტილს წარმოადგენდა, თუმცა თურქეთის შორეული აღმოსავლეთის მიმართულებით მიმავალი მატარებლები [[2011]] წლამდე სტამბოლიდან გადიოდა. სამგზავრო რკინიგზო მომსახურების გარდა, ყველა მატარებელი სადგურიდან იწყება ან მთავრდება, რაც ანკარას თურქეთში რკინიგზის კვანძის როლს აგრძელებს. [[TCDD Taşımacılık]] ([[TCDDT]]) მართავს მთავარ საქალაქთაშორისო მატარებლებს (ძირითადად ღამის მომსახურებით) დასავლეთით სტამბოლისა და იზმირისკენ და აღმოსავლეთით ყარსის , ტატვანისა და კურტალანისკენ, ასევე რეგიონულ მომსახურებით პოლატლისკენ . თურქეთის პირველი მაღალსიჩქარიანი რკინიგზის [[2009]] წელს გახსნის შემდეგ, ანკარა ქვეყანაში მაღალსიჩქარიანი მატარებლების მთავარ კვანძად იქცა. მაღალსიჩქარიანი Yüksek Hızlı Tran (YHT) სერვისი სტამბოლში ხშირი რეისებით მოძრაობს ესკიშეჰირის <ref> Eskişehir Ankara Hızlı Tren (in Turkish)</ref> და კონიას გავლით . თუმცა, მოსალოდნელია, რომ მომსახურება გაიზრდება სივასისა და ყარამანის მიმართულებით ჩქაროსნული რკინიგზის [[2021]] წლის ბოლოს გახსნით, ხოლო აფიონკარაჰისარისა და იზმირის მიმართულებით სამომავლო მომსახურება 2023 წელს დაიწყება. ტრეკები ანკარის სადგურს აქვს 6 პლატფორმა 13 ლიანდაგით. სადგურის პლატფორმები დაყოფილია სამ ზონად, რომელთაგან თითოეული სხვადასხვა მატარებლის მომსახურებას მასპინძლობს. პლატფორმები ერთმანეთთან დაკავშირებულია საჰაერო ხიდით. 1-3 ლიანდაგები გამოიყენება საქალაქთაშორისო და რეგიონალური მომსახურებისთვის. [[სტამბოლი|სტამბოლ]]ის, [[იზმირი]]ს, [[ყარსი]]ს, ტათვანისა და კურტალანის მიმართულებით მიმავალი საქალაქთაშორისო მატარებლები, ასევე პოლატლის მიმართულებით მიმავალი რეგიონალური მატარებლები, ამ ლიანდაგებიდან ჩამოდიან და გადიან. ლიანდაგებზე წვდომა შესაძლებელია გვერდითი და კუნძულოვანი პლატფორმებით. 4-5 ლიანდაგები გამოიყენება ანკარაში გამავალი სატვირთო მატარებლებისთვის, ასევე მარშანდიზის ეზოდან აღჭურვილობის პერიოდული გადაადგილებისთვის . სატვირთო მატარებლები ძირითადად ღამით ან გვიან საღამოს მოძრაობენ, ხოლო გარკვეული მარშრუტები შუადღისასაც არის. ეს კეთდება სამგზავრო რკინიგზის მომსახურებაში ხელის შეშლის მინიმიზაციის მიზნით. 6-7 ლიანდაგები განკუთვნილია ბაშკენტრაიდან სინჯანისა და კაიაშის მიმართულებით სამგზავრო ტრანსპორტისთვის . ორივე ლიანდაგს კუნძულის პლატფორმა ემსახურება, თუმცა ამ პლატფორმაზე შესასვლელად საჭიროა მგზავრობის საფასურის გადახდა [[AnkaraKart]]-ის გამოყენებით . 8-13 ლიანდაგები ექსკლუზიურად ჩქაროსნული მატარებლების მომსახურებისთვისაა განკუთვნილი. ეს ლიანდაგებიც შენობაშია განთავსებული, რადგან ისინი ანკარის ტრენ გარის შენობის ქვეშ მდებარეობს. აქ პლატფორმები პირდაპირ ჩქაროსნული მატარებლის დარბაზს უკავშირდება, თუმცა ანკარის სადგურის დანარჩენ ნაწილზე წვდომა ცათამბჯენის საშუალებით არის შესაძლებელი. ==[[თურქეთი]]ს 50 საუკეთესო სამოქალაქო ინჟინერიის პროექტს შორის ერთ-ერთი== [[თურქეთი]]ს სამოქალაქო ინჟინერთა პალატა [[ანკარა|ანკარ]]ის ცენტრალურ სადგურს თურქეთის ორმოცდაათი სამოქალაქო ინჟინერიის მიღწევათა სიაში ასახელებს , რაც პალატის პირველი 50 წლის განმავლობაში განხორციელებული შესანიშნავი საინჟინრო პროექტების სიას წარმოადგენს. <ref> The list (in Turkish) Archived 2013-10-31 at the Wayback Machine</ref> ==რესურსები ინტერნეტში== *http://www.trainsofturkey.com/pmwiki.php/History/TCDD#toc9 *http://www.trainsofturkey.com/pmwiki.php/History/CFOA ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:შენობა]] a0anh4hxi3spzsu7ehez6zif02wz2ux 0 588586 4823701 4823700 2025-07-02T12:00:52Z ლაზარე ზანგური 170233 4823701 wikitext text/x-wiki '''დეფთერდარ მუსტაფა ფაშას მეჩეთი''' — [[მეჩეთი]] [[ედირნე]]ს პროვინციულ ცენტრში, აშენებული [[დეფთერდარ მუსტაფა ფაშა]]ს მიერ [[XVI საუკუნე|XVI]] საუკუნის მეორე ნახევარში [[მიმარ სინანი]]ს მიერ . <ref> "Kültür Envanteri - Defterdar Mustafa Paşa Camii, Edirne". kulturenvanteri.com (in Turkish). 2 March 2020. Retrieved 7 December 2024.</ref> [[დეფთერდარ მუსტაფა ფაშა]]ს მეჩეთი ააშენა [[მუსტაფა-ფაშა ბაირაქთარი|მუსტაფა ფაშა]]მ, რომელიც [[სულეიმან I]]-ისა და [[სელიმ II]]-ის მეფობის დროს [[მიმარ სინანი]]ს [[დეფთერდარი]] იყო. [[ედირნე]]ს ცენტრში, [[საბუნი]]ს კვარტალში მდებარე მეჩეთს შესასვლელი კარიბჭეები აქვს [[თექქე ბაირი]]ს ქუჩასა და [[ტუნაჰან შექერი]]ს ქუჩებზე. <ref> @edirnekultur22. "Defterdar Mustafa Paşa Camii". Defterdar Mustafa Paşa Camii (in Turkish). Archived from the original on 5 December 2022. Retrieved 7 December 2024.</ref> დიდ ეზოში მდებარე მეჩეთის სახელი წყაროებში ასევე მოხსენიებულია, როგორც [[დეფთერდარის მეჩეთი]], [[დეფთერდარ მუსტაფა ჩელების მეჩეთი]], [[დეფთერდარ ყარა მუსტაფა ფაშას მეჩეთი]]. <ref> "DEFTERDAR CAMİİ". Kültür Portalı. Archived from the original on 18 May 2024. Retrieved 7 December 2024.</ref> მეჩეთი, რომლის გუმბათი [[1751]] წელს მომხდარი მიწისძვრის დროს ჩამოინგრა , ამჯერად [[ჰაჯი რუშენ ეფენდი]]ს ძალისხმევით ხელახლა გაიხსნა ღვთისმსახურებისთვის ხის სახურავით. ამ რემონტის დროს ეზოში [[მედრესე]]ც აშენდა. <ref> Edirne Evkaf-ı İslamiyye Tarihi Cilt:1 – Camiler ve Mescidler (PDF) (in Turkish). TC Başbakanlık Vakıflar Genel Müdürlüğü. 1999. p. 123. Retrieved 7 December 2024.</ref> [[1953]] და [[1962]] წლებში ფონდების გენერალური დირექტორატის მიერ ჩატარებული რესტავრაციების შედეგად, მეჩეთის გუმბათი, ბოლო სამლოცველო ადგილი, გვირგვინის კარი და ფანჯრები ორიგინალის შესაბამისად განახლდა. მეჩეთის ბოლო რესტავრაცია [[2020]] წელს დაიწყო. მეჩეთი, რომლის რესტავრაციასაც ორი წელი დასჭირდა, ღვთისმსახურებისთვის [[2022]] წლის [[21 აპრილი|21 აპრილ]]ს გაიხსნა. <ref> ""DEFTERDAR MUSTAFA PAŞA CAMİİ" İBADETE HAZIR". Vatandaş Gazetesi (in Turkish). Retrieved 2025-02-14.</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:მეჩეთები]] pp4w7t4dj8be3k4q32zawboslji5w32 0 588629 4823702 4816271 2025-07-02T12:02:26Z ლაზარე ზანგური 170233 4823702 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი = სინაფსიდები | სურათის ფაილი = Synapsid diversity 3.jpg | სურათის წარწერა = | სამეფო = ცხოველთა | ტიპი = ჩორდატა | ქვეტიპი = ტეტრაპოდები | კლასი = რეპტილიომორფა | რიგი = ამნიოტა | ქვერიგი = | ოჯახი = | ქვეოჯახი= | გვარი = | სახეობა = | ლათ = Synapsida | ვიკისახეობები = | itis = | არეალის რუკა = | არეალის ლეგენდა = }}'''სინაფსიდები'''<ref> Greek: συν-, romanized: syn-, lit. 'together' + ἁψίς (apsís, 'arch') > *συναψίδης (synapsídes) "having a fused arch"; synonymous with theropsids (Greek, "beast-face")</ref> — ოთხფეხა [[ხერხემლიანები|ხერხემლიან]]თა მრავალფეროვანი ჯგუფია , რომელიც მოიცავს ყველა [[ძუძუმწოვრები|ძუძუმწოვარ]]ს და მათ გადაშენებულ ნათესავებს. ის [[ამნიოტები]]ს ჯგუფის ორი ძირითადი კლადიდან ერთ-ერთია , მეორე კი უფრო მრავალფეროვანი ჯგუფია [[სავროპსიდები]] (რომელიც მოიცავს ყველა არსებულ [[ქვეწარმავლები|ქვეწარმავალ]]ს და შესაბამისად, [[ფრინველები|ფრინველებ]]ს ). სხვა ამნიოტებისგან განსხვავებით, სინაფსიდებს აქვთ ერთი საფეთქლის ფანჯარა , თავის ქალის სახურავში დაბალი ხვრელი თითოეული თვალის კაკლის უკან, რომელიც თითოეულის ქვეშ ძვლოვან თაღს ტოვებს. აქედან მომდინარეობს სახელი „სინაფსიდი“.<ref> Romer, A.S; Parsons, T.S. (1985). The Vertebrate Body (6th ed.). Philadelphia, PA: Saunders.</ref> გამორჩეული საფეთქლის ფანჯარა განვითარდა დაახლოებით 318 მილიონი წლის წინ , გვიანი [[კარბონული პერიოდი]]ს განმავლობაში,<ref> Steen, Margaret C. (1934). "The amphibian fauna from the South Joggins. Nova Scotia". Journal of Zoology. 104 (3): 465–504. doi:10.1111/j.1096-3642.1934.tb01644.x.</ref> როდესაც სინაფსიდები და [[სავროფსიდები]] გამოიყო, მაგრამ შემდგომში ადრეულ ძუძუმწოვრებში შეერწყა ორბიტას.იქიდან გამომდინარე რომ სინაფსიდები ძუძუმწოვრების წინაპრები არიან მათ „ძუძუმწოვრების მსგავს რეპტილიებსაც" უწოდებენ.პიველ სინაფსიდებს [[პელიკოზავრები]] ეწოდათ. მათ მძიმე სხეული ჰქონდათ და თანამედროვე ნიანგებივით გადაადგილდებოდნენ.გვიანდელ სინაფსიდებს კი [[ტეტრაპსიდები]] ეწოდათ. ==ლიტერატურა== *საყვარაშვილი ნ., 8000 საინტერესო პაქტი რომელიც აუცილებლად უნდა იცოდე, გამომცემლობა „პალიტრა L“, თბ., 2017 გვ. 98 ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გარდმავალი ფორმები]] nvep92wkowc0gczyhrmctkdwt3b2kcl 2 589354 4823971 4822892 2025-07-02T22:25:38Z Geagea 783 4823971 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable sortable" |+ nplg |- ! P !! NO !! თარგი !! ლინკი !! in use on ka.wiki !! Mix'n'match !! in use on Wikidata !! proposal |- |[https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11628 P11628] || 1,613 || [[თარგი:nplg ემიგრანტი]] || http://www.nplg.gov.ge/emigrants/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Femigrants%2F ლინკები (415)] || [https://mix-n-match.toolforge.org/#/catalog/5784 5784] || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P11628&limit=5000 585] || - |- | || 15,302 || [[თარგი:Nplg ილია]] || http://www.nplg.gov.ge/ilia/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Filia ლინკები (135)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Affiliated Dissemination of Literacy among Georgians ID|Biographical Dictionary of Affiliated Dissemination of Literacy among Georgians ID]] |- | || 2,084 || [[თარგი:Nplg ექიმი]] || http://www.nplg.gov.ge/medics/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fmedics%2F ლინკები (54)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Physicians of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Physicians of Georgia ID]] |- | [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P4991 P4991] || 22,441 || [[თარგი:Nplg ბიოგრაფია]] || http://www.nplg.gov.ge/bios/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=5000&offset=5000&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fbios ლინკები (6,316)] || [https://mix-n-match.toolforge.org/#/catalog/1084 1084] || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P4991&limit=5000&dir=next&offset=0%7C60990487 9,305] || - |- | || 5,895 || [[თარგი:Nplg სპორტსმენი]] || http://www.nplg.gov.ge/athletes/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fathletes ლინკები (318)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Athletes of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Athletes of Georgia ID]] |- | || 2,059 || [[თარგი:Nplg მეღვინე]] || http://www.nplg.gov.ge/winemakers/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fwinemakers ლინკები (23)] || || || [[:d:Wikidata:Property proposal/Biographical Dictionary of Winemakers of Georgia ID|Property proposal/Biographical Dictionary of Winemakers of Georgia ID]] |- | || ?? || [[თარგი:Nplg გაზეთი]] || http://www.nplg.gov.ge/paperge/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fpaperge ლინკები (53)] || || || |- | [https://www.wikidata.org/wiki/Property:P11853 P11853] || 83 || [[თარგი:Nplg ქართველოლოგი]] || http://www.nplg.gov.ge/kartv/en/ || [https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90&limit=500&offset=0&target=http%3A%2F%2Fwww.nplg.gov.ge%2Fkartv%2F ლინკები (29)] || || [https://www.wikidata.org/w/index.php?title=Special:WhatLinksHere/Property:P11853&limit=5000 24] || - |} * [[:d:Template:Georgia (Republic) properties|Georgia (Republic) properties]] of9h3xhgksdkm1sly2zyvz7vjpio6ps 14 590415 4823778 4813980 2025-07-02T15:37:51Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823778 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ათწლეულები კინოში]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:კატეგორიები ათწლეულისა და ქვეყნის მიხედვით]] sjka5hx8acpnjcd3qhqthbmbe3u67jb 0 590423 4823973 4815958 2025-07-02T22:48:16Z 5.152.106.148 ომი ასე თუ ისე დასრულდა, საჭიროა ინფორმაციის განახლება 4823973 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა სამხედრო კონფლიქტი | კონფლიქტი = ირან-ისრაელის ომი | ნაწილი = ირან-ისრაელის კონფლიქტის | სურათი = [[ფაილი:Pictures_of_the_Israeli_attack_on_Tehran_1_Mehr_(2).jpg|300პქ]] | სათაური = [[თეირანი]]ს დაბომბვა | თარიღი = [[13 ივნისი]], [[2025]] — [[24 ივნისი]], [[2025]] | მდებარეობა = [[ირანი]], [[ისრაელი]], [[მდინარე იორდანეს დასავლეთი ნაპირი|დასავლეთი სანაპირო]] | კოორდინატები = | მიზეზი = | casus = | შედეგი = | სტატუსი = | ტერიტორია = | მხარე1 = {{დროშა|ისრაელი}}<br/>'''მხარდამჭერი:'''<br/>{{დროშა|აშშ}}<ref name="AxiosReuters"/><ref>{{cite web |title=Jordan Intercepting Missiles and Drones in Its Airspace |url=https://www.wsj.com/livecoverage/israel-iran-strike-conflict/card/jordan-intercepting-missiles-and-drones-in-its-airspace-23iXgh6DDeFb2FHgM2WC |website=Wall Street Journal |access-date=17 June 2025}}</ref><br>{{დროშა|იორდანია}} | მხარე2 = {{დროშა|ირანი}}<br/>'''მხარდამჭერი:'''<br/>[[ფაილი:Slogan_of_the_Houthi_Movement.svg|15პქ]] [[ჰუსიტები (დაჯგუფება)|ჰუსიტები]] | მეთაური1 = {{დროშანიშანი|ისრაელი}} [[ბენიამინ ნეთანიაჰუ]]<br/>{{დროშანიშანი|ისრაელი}} [[იცხაკ ჰერცოგი]] | მეთაური2 = {{დროშანიშანი|ირანი}} [[ალი ხამენეი]]<br/>{{დროშანიშანი|ირანი}} [[მასუდ ფეზეშქიანი]] | ნაწილები1 = | ნაწილები2 = | ძალა1 = | ძალა2 = | დანაკარგები1 = 24 გარდაცვლილი<ref>{{Cite news |date=16 June 2025 |title= IDF: 80-90% of Iranian missiles intercepted, but 24 Israelis killed in attacks |url= https://www.jpost.com/israel-news/defense-news/article-857892 |access-date=17 June 2025 |work=The Jerusalem Post=en}}</ref><br>592 დაჭრილი<ref>{{Cite web|url=https://www.israelhayom.com/2025/06/16/israeli-death-toll-rises-to-24-nearly-600-injured/|title=Israeli death toll rises to 24; nearly 600 injured|work=Israel Hayom|date=16 June 2025}}</ref> | დანაკარგები2 = '''ირანის მიხედვით''':<br />224 გარდაცვლილი<ref>{{Cite news |date=17 June 2025 |title= Israel-Iran live updates: IDF says it killed Iran's new wartime chief of staff |url= https://www.nbcnews.com/world/middle-east/live-blog/israel-iran-live-updates-idf-says-killed-irans-new-wartime-chief-staff-rcna213420 |access-date=17 June 2025 |work=NBC News=en}}</ref><br>1,277+ დაჭრილი<ref>{{Cite web |date=15 June 2025 |title=Iran launches new strikes on Israel as Israeli attack widens|url=https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |website= BBC |archive-url=https://archive.today/20250615234333/https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |archive-date=15 June 2025 |url-status=live}}</ref><br>'''[[ირანის ადამიანის უფლებათა დამცველები|HRANA]]-ს მიხედვით''':<br />1,098+ დანაკარგი (452 გარდაცვლილი)<ref>[https://www.en-hrana.org/the-fourth-day-of-israeli-attacks-on-iran-a-review-of-the-incidents/ The Fourth Day of Israeli Attacks on Iran: A review of the Incidents]</ref> | შენიშვნა = 1 დაღუპული სირიელი სამოქალაქო პირი<ref>{{Cite web|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/rights-group-says-woman-killed-in-western-syria-likely-by-iranian-drone/|title=Rights group says woman killed in western Syria, likely by Iranian drone|work=The Times of Israel|date=16 June 2025}}</ref><br>5 დაჭრილი იორდანელი სამოქალაქო პირი<ref>{{Cite web |last=Husseini |first=Rana |title=Five people injured from falling object in Irbid — PSD |url=http://jordantimes.com/news/breaking-news/psd-3-persons-injured-from-a-falling-object-on-their-house-on-the-northern-city-of-irbid-psd-said-the-injured-were-transferred-to-hospital-and-were-reported-to-be-in-good-condition |access-date=15 June 2025 |website=Jordan Times |language=en}}</ref> | კამპანიის დაფა = }} '''ირან-ისრაელის ომი''' — 2025 წლის 13 ივნისის გამთენიისას ისრაელის მიერ დაწყებული ფართომასშტაბიანი თავდასხმითი ოპერაცია ირანის რამდენიმე რაიონში მდებარე სამიზნეების წინააღმდეგ, კოდური სახელწოდებით '''„აღმავალი ლომი“'''. [[ისრაელის თავდაცვის ძალები|ისრაელის თავდაცვის ძალებისა]] და [[მოსადი|„მოსადის“]] მიერ განხორციელებული თავდასხმები მიმართული იყო ბირთვული და სამხედრო ობიექტებისა და მაღალი თანამდებობის პირების კერძო რეზიდენციებისკენ, რამაც გამოიწვია ძირითადი ბირთვული ობიექტების დაზიანება<ref>{{Cite news|date=13 June 2025|title=IDF attacks, destroys Natanz nuclear site, weapons during overnight strikes in Iran|work=The Jerusalem Post|url=https://www.jpost.com/middle-east/iran-news/article-857603|access-date=13 June 2025}}</ref> და ირანის უმაღლესი სამხედრო ხელმძღვანელობის ლიკვიდაცია.<ref>{{Cite news|last=Fassihi|first=Farnaz|last2=Nauman|first2=Qasim|last3=Boxerman|first3=Aaron|last4=Kingsley|first4=Patrick|last5=Bergman|first5=Ronen|date=2025-06-13|title=Israel Strikes Iran's Nuclear Program, Killing Top Military Officials: Live Updates|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/israel-iran-us-nuclear|access-date=2025-06-13|issn=0362-4331}}</ref> ეს ირანზე [[ირან-ერაყის ომი|ირან-ერაყის ომის]] შემდეგ ყველაზე მასშტაბური თავდასხმა იყო. თავდასხმამდე რამდენიმე თვით ადრე, ირანი და [[ამერიკის შეერთებული შტატები]] ახალ ბირთვულ შეთანხმებაზე მოლაპარაკებებს აწარმოებდნენ მას შემდეგ, რაც აშშ-ის პრეზიდენტმა [[დონალდ ტრამპი|დონალდ ტრამპმა]] თავისი პრეზიდენტობის პირველი ვადის დროს შეაჩერა გამოიყვანა აშშ ერთობლივი ყოვლისმომცველი მოქმედების გეგმიდან. ამჟამად ირანი ურანს 60%-იან სისუფთავემდე ამდიდრებს, რაც იარაღის დასამზადებლად ვარგის დონეს უახლოვდება და უფრო თანამედროვე ცენტრიფუგების დამონტაჟებით აჩქარებს ბირთვულ განვითარებას. ანალიტიკოსების აზრით, ეს აქტივობები გაცილებით აღემატება ნებისმიერ სავარაუდო სამოქალაქო მიზანს.<ref name="Economist20250128">{{Cite news|title=Iran's alarming nuclear dash will soon test Donald Trump|work=The Economist|url=https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2025/01/28/irans-alarming-nuclear-dash-will-soon-test-donald-trump|access-date=23 February 2025|issn=0013-0613}}</ref> თავდასხმამდე ერთი დღით ადრე, [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტომ]] (IAEA) 20 წლის განმავლობაში პირველად ირანი ბირთვული ვალდებულებების შეუსრულებლობაში დაადანაშაულა. ირანმა საპასუხოდ გამდიდრების ახალი ობიექტის გახსნის შესახებ განაცხადა და თანამედროვე ცენტრიფუგების დამონტაჟება დაიწყო. ისრაელის ოპერაციის დაწყების შემდეგ, აფეთქებები დაფიქსირდა თეირანში, მათ შორის სამხედრო ბაზებთან და მაღალი რანგის მეთაურების საცხოვრებელ უბნებში. თვითმხილველები აღწერდნენ უზარმაზარ ცეცხლსა და განმეორებით აფეთქებებს.<ref name="NYTimesLive20250612">{{Cite news|last=Kingsley|first=Patrick|last2=Boxerman|first2=Aaron|last3=Fassihi|first3=Farnaz|date=13 June 2025|title=Israel Launches Attack on Iran as Tehran Scrambles Jets: Live Updates|language=en-US|work=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/israel-iran-us-nuclear|access-date=13 June 2025|issn=0362-4331}}</ref> აფეთქებები მოხდა [[ნათანზი|ნათანზში]], [[ისპაჰანის ოსტანი|ისპაჰანის პროვინციაში]], სადაც ქვეყნის ერთ-ერთი ყველაზე კრიტიკული, შაჰიდ აჰმადი როშანის [[ირანის ბირთვული პროგრამა|ბირთვული ობიექტი]] მდებარეობს.<ref>{{Cite web|title=Explosions heard in Natanz, home to key nuclear site, says Iranian state television|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/explosions-heard-in-natanz-home-to-key-nuclear-site-says-iranian-state-television/|access-date=13 June 2025|language=en-US}}</ref> ისრაელის სამიზნე ასევე გახდა ხონდაბისა და [[ხორამაბადი|ხორამაბადის]] ბირთვული ობიექტები.<ref name="IranIntlLive20250613b">{{Cite web|title=Live - Israel attacks Iran, Revolutionary Guards chief killed|url=https://www.iranintl.com/en/liveblog/202506127881#202506138621|access-date=13 June 2025|language=en}}</ref> თავდასხმების შედეგად ირანის რევოლუციური გვარდიის მეთაური [[ჰოსეინ სალამი]] დაიღუპა.<ref>{{Cite web|title=مرگ سردار سلامی و تنی چند از فرماندهان سپاه|url=https://www.irna.ir/news/85860919/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D9%86%DB%8C-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87|access-date=13 June 2025|language=fa}}</ref><ref>{{Cite web|title=Iran's Revolutionary Guard commander Hossein Salami killed in Israeli strike, says Iranian state media|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/irans-revolutionary-guard-commander-hossein-salami-killed-in-israeli-strike-says-iranian-state-media/|access-date=13 June 2025|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=Hossein Salami, Head of Iran's Islamic Revolutionary Guard Corps, Killed in Israel's Attack|url=https://www.wsj.com/livecoverage/israel-iran-strike-conflict/card/salami-head-of-iran-s-islamic-revolutionary-guard-corps-killed-in-israel-s-attack-Q3i3is8ufPHTmq1qjt6C|access-date=2025-06-13|language=en-US}}</ref> ისრაელის თავდაცვის ძალებმა ასევე განაცხადეს, რომ თავდასხმების დროს ირანის შეიარაღებული ძალების შტაბის უფროსი, გენერალ-მაიორი [[მოჰამედ ბაგერი]] დაიღუპა.<ref name="JPost20250613b">{{Cite web|title=Military chief Mohammed Bagheri possibly killed in Israel strike on Iran|url=https://www.jpost.com/middle-east/iran-news/article-857580|access-date=13 June 2025|language=en}}</ref> ირანის სახელმწიფო მედიის ცნობით, ასევე დაიღუპნენ ბირთვული მეცნიერები [[ფერეიდუნ აბასი]] და [[მოჰამედ მეჰდი თეჰრანჩი]].<ref name="TimesOfIsraelLive20250613a">{{Cite web|title=Iran state media names two nuclear scientists killed in Israeli strike|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/iran-state-media-names-two-nuclear-scientists-killed-in-israeli-strike/|access-date=13 June 2025|language=en-US}}</ref> თავდასხმების შედეგად დაიღუპნენ როგორც ირანელი სამხედრო მოსამსახურეები, ასევე ირანელი მშვიდობიანი მოქალაქეები.<ref name="Barrons20250613">{{Cite web|title=Iran State Media Says Civilians Killed In Israel Strikes On Tehran|url=https://www.barrons.com/news/iran-state-media-says-civilians-killed-in-israel-strikes-on-tehran-97ab1ead|access-date=13 June 2025|language=en-us}}</ref> დაზიანებულ შენობებს შორის იყო ბირთვული ობიექტები, სამხედრო ობიექტები და საცხოვრებელი ტერიტორიები. თავდასხმები შუადღისას განახლდა, დამატებითი დარტყმების შესახებ ინფორმაცია გავრცელდა [[თავრიზი|თავრიზის]] აეროპორტთან და ნათანზის ბირთვულ ობიექტთან დაკავშირებით.<ref>{{Cite web|title=Iran reports fresh explosions in Tabriz; adviser to Khamenei said injured in early strikes|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/iran-reports-fresh-explosions-in-tabriz-adviser-to-khamenei-said-injured-in-early-strikes/|access-date=2025-06-13|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=Live updates: Israeli strikes kill Iran's top military leaders and prompt retaliation|url=https://apnews.com/live/israel-iran-attack|access-date=2025-06-13|language=en}}</ref> ==ისტორიული ფონი== [[1979]] წლის ირანის რევოლუციამდე ისრაელი და ირანი მოკავშირე ერები იყვნენ რეგიონში არაბული ქვეყნების წინააღმდეგ, თუმცა მოჰამედ რეზა ფეჰლევიმ მოგვიანებით, [[1975]] წელს, იომ-ქიფურის ომის დროს ეგვიპტეს გამოუცხადა მხარდაჭერა.<ref name="Hein">{{cite news |last1=von Hein |first1=Shabnam |date=13 June 2025 |title=Why are Iran and Israel sworn enemies? |url=https://www.dw.com/en/iran-israel-attacks-hezbollah-ayatollah-ali-khamenei-islamic-revolution/a-68780605 |access-date=13 June 2025 |work=Deutsche Welle}}</ref><ref>{{Cite news |date=25 April 1975 |title=Shah Backs Egypt in Israeli Conflict |url=https://www.nytimes.com/1975/04/25/archives/shah-backs-egypt-in-israeli-conflict.html |access-date=13 June 2025 |work=The New York Times |language=en-US |issn=0362-4331 |quote=Mohammed Reza Pahlavi declared today that Iran supported 'the policies of Egypt 100 per cent' in the Arab‐Israeli conflict and other issues, and he predicted that those policies would 'prevail at the end.'}}</ref> ირანის რევოლუციის შედეგად ირანის მმართველობა რუჰოლა ხომეინისა და მისი რელიგიური მიმდევრების ხელში გადავიდა, რომლებმაც არაბული ქვეყნების მხარდაჭერის მოპოვება ისრაელთან თანამშრომლობის შეწყვეტით და პალესტინის ტერიტორიების ოკუპაციისთვის ისრაელის დაგმობით სცადეს.<ref name="Hein" /> 1979 წლიდან ირანი [[ჰოლოკოსტის უარყოფა|უარყოფდა ჰოლოკოსტს]] და ასევე უფრო მკაცრ განცხადებებს აკეთებდა ისრაელის მიმართ, მათ შორის იმუქრება ისრაელის განადგურებითა და რუკიდან მისი წაშლით.<ref>{{Cite news |title=Iranian nuclear threat meant Israelis had no choice |url=https://www.theaustralian.com.au/subscribe/news/1/?sourceCode=TAWEB_WRE170_a_GGL&dest=https%3A%2F%2Fwww.theaustralian.com.au%2Fworld%2Firanian-nuclear-threat-meant-israelis-had-nochoice-but-to-strike%2Fnews-story%2F008feb9df6f5253574dae7ed1c897f4e&memtype=anonymous&mode=premium&v21=GROUPA-Segment-2-NOSCORE&V21spcbehaviour=append |url-access=subscription |work=The Australian}}</ref><ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Why are Iran and Israel sworn enemies? |url=https://www.tbsnews.net/features/panorama/why-are-iran-and-israel-sworn-enemies-1164451 |access-date=13 June 2025 |website=The Business Standard |language=en}}</ref><ref name="Hein" /><ref>{{Cite web |last=Hjelmgaard |first=Kim |date=13 June 2025 |title=What we know about Israel's attacks on Iran's nuclear sites − and Iran's drone response |url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2025/06/13/israel-iran-attacks-nuclear-sites/84180887007/ |access-date=13 June 2025 |website=USA TODAY |language=en-US}}</ref> ირანი ისრაელს ახლო აღმოსავლეთში იმპერიალიზმის განმახორციელებლად მიიჩნევს.<ref name="Sykes">{{cite news |last1=Sykes |first1=Patrick |last2=Bronner |first2=Ethan |last3=Capaccio |first3=Anthony |date=13 June 2025 |title=Israel and Iran Have Been Enemies for Decades. What Next? |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-06-13/israel-iran-tensions-escalate-how-proxies-nuclear-ambitions-are-fueling-crisis |url-status=live |archive-url=https://archive.is/daPUc |archive-date=13 June 2025 |access-date=13 June 2025 |work=Bloomberg}}</ref> წლების განმავლობაში ირანი საჯაროდ ემუქრებოდა ისრაელს ისეთი ფორმით, რასაც „ანტისემიტიზმის წინააღმდეგ ბრძოლის მოძრაობა“ გენოციდად მიიჩნევს. მოძრაობის თანახმად, ირანის რიტორიკა ისრაელის მიმართ ღრმად ანტისემიტურია და გენოციდის განზრახვას შეიცავს.<ref>{{Cite web |last=Breen-Portnoy |first=Barney |date=13 June 2025 |title='This Is The Time to Stand With Israel': IDF Launches Pre-Emptive Strike on Iran's Nuclear Program |url=https://combatantisemitism.org/cam-news/this-is-the-time-to-stand-with-israel-cam-statement-on-idf-pre-emptive-strike-on-irans-nuclear-program/ |access-date=13 June 2025 |website=Combat Antisemitism Movement |language=en-US}}</ref> შემდგომში განვითარდა ირან-ისრაელის პროქსი კონფლიქტი, სადაც ირანი ეხმარებოდა ისეთ დაჯგუფებებს, როგორიცაა ჰამასი, ჰეზბოლა და ჰუსიტები, რომლებიც არაერთხელ იყვნენ ჩართულნი ისრაელთან შეიარაღებულ კონფლიქტში.<ref name="Sykes" /> ისრაელი ირანს თავის ყველაზე მნიშვნელოვან მტრად მიიჩნევს, რადგან მიაჩნია, რომ როგორც კი ირანი ბირთვულ იარაღს მიიღებს, ისრაელი შეიძლება განადგურდეს; ამიტომ ისრაელმა რამდენჯერმე განაცხადა, რომ ირანის ბირთვული განვითარების პროგრამის წარმატების შემთხვევაში, ის საჰაერო დარტყმებს განახორციელებდა ირანის ბირთვული განვითარების პროგრამის წინააღმდეგ.<ref name="Hein" /><ref name="Sykes" /> [[2015]] წელს ირანი გაეროს უშიშროების საბჭოსთან და გერმანიასთან ერთად დათანხმდა ერთობლივ ყოვლისმომცველ სამოქმედო გეგმას, რათა ირანს ბირთვული განვითარება შეზღუდული დონით ემართა.<ref name=Tirone>{{cite news |last1=Tirone |first1=Jonathan |title=How Close Is Iran to a Nuclear Weapon as Trump Eyes a Deal? |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-06-13/does-iran-have-nuclear-weapons-why-did-israel-attack-its-atomic-program |access-date=13 June 2025 |work=Bloomberg |date=13 June 2025 |archive-url=https://archive.is/AJZS1 |archive-date=13 June 2025}}</ref> 2018 წელს, ამერიკის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა, თავისი პირველი პრეზიდენტობის დროს, შეაჩერა აშშ-ის მონაწილეობა შეთანხმებაში და განაახლა ეკონომიკური სანქციები ირანის წინააღმდეგ, მიუხედავად იმისა, რომ საერთაშორისო ატომური ენერგიის სააგენტოს (IAEA) ანგარიშის თანახმად, ირანი იცავდა შეთანხმებას.<ref name=Tirone/> [[2019]] წელს ირანმა დააჩქარა ბირთვული განვითარება და [[2021]] წლისთვის ურანს 60%-იან სისუფთავემდე ამდიდრებდა, რაც იარაღის გამოყენებისთვის ვარგისი ურანის დონეა.<ref name=Tirone/> ===2024-2025 წლების მოვლენები=== ჰამასის მიერ ისრაელზე 7 ოქტომბრის თავდასხმების შემდეგ, ისრაელმა რეგიონული ბალანსის შეცვლა „წინააღმდეგობის ღერძის“ დაბომბვით გადაწყვიტა. ღაზაში და ლიბანთან კონფლიქტის შემდეგ, ისრაელმა მნიშვნელოვნად დაასუსტა ირანის მოკავშირეები ჰამასი და ჰეზბოლა, რასაც ისრაელის დიპლომატიური კეთილგანწყობის დაკარგვა მოჰყვა ღაზასთან დაკავშირებით, მაშინ როდესაც ირანი რამდენიმე წლით ადრე ქვეყნის მასშტაბით საპროტესტო აქციების წინაშე აღმოჩნდა.<ref>{{cite news |last1=Waghorn |first1=Dominic |title=Why did Israel attack Iran? And what does it mean for the rest of the world? |url=https://news.sky.com/story/israel-iran-conflict-if-the-persian-gulf-becomes-a-battlefield-we-will-all-feel-the-consequences-13383037 |access-date=13 June 2025 |work=Sky News |date=13 June 2025}}</ref><ref name="NYTimes20250613a" /><ref name="ForeignPolicy20250613">{{Cite web |last=Cook |first=Steven A. |date=13 June 2025 |title=Israel Is Going for the Death Blow on Iran |url=https://foreignpolicy.com/2025/06/13/israel-iran-attack-death-blow-nuclear/ |access-date=13 June 2025 |website=Foreign Policy |language=en-US}}</ref> დამასკოში ირანის საკონსულოზე საჰაერო დარტყმის შემდეგ, რომელიც ფართოდ ითვლება ისრაელის მიერ განხორციელებულ საჰაერო დარტყმად (მიუხედავად იმისა, რომ ისრაელი არ აღიარებს ამას), ირანმა 2024 წლის აპრილში ისრაელის წინააღმდეგ ირანული დარტყმები დაიწყო, ხოლო ისრაელმა, თავის მხრივ, 2024 წლის აპრილში ირანზე დარტყმებით უპასუხა, რაც ორ ტერიტორიას შორის პირველი პირდაპირი დარტყმები იყო.<ref name="Sykes" /> 2024 წლის ივლისში ისრაელმა ირანში მოკლა ჰამასის პოლიტიკური ლიდერი ისმაილ ჰანია.<ref name="Sykes" /> 2024 წლის ოქტომბერში მხარეებმა ერთმანეთს ისევ შეუტიეს საჰაერო დარტყმებით.<ref name="Sykes" /> Foreign Policy-ის თანახმად, 7 ოქტომბრის თავდასხმის შემდეგ, ისრაელმა ახლო აღმოსავლეთის შეცვლა წინააღმდეგობის ღერძზე დარტყმით სცადა, რითაც მნიშვნელოვნად დაასუსტა ირანის ისეთი მოკავშირეები, როგორიცაა ჰეზბოლა და ჰამასი. ჰამასისა და სირიის დასუსტებამ ლიბანის ახალ მთავრობას საშუალება მისცა, 40 წლის შემდეგ პირველად გამოეყენებინა სუვერენიტეტი, მაშინ როცა ირანის მიერ მხარდაჭერილი სირიის რეჟიმი 2024 წლის ბოლოს დაეცა.<ref name="ForeignPolicy20250613">{{Cite web |last=Cook |first=Steven A. |date=13 June 2025 |title=Israel Is Going for the Death Blow on Iran |url=https://foreignpolicy.com/2025/06/13/israel-iran-attack-death-blow-nuclear/ |access-date=13 June 2025 |website=Foreign Policy |language=en-US}}</ref> [[2025]] წლის მარტში, ამერიკის ეროვნული დაზვერვის დირექტორმა, ტულსი გაბარდმა, განაცხადა, რომ ამერიკული სააგენტოები თვლიან, რომ „ირანი არ ქმნის ბირთვულ იარაღს და [ირანის] უზენაეს ლიდერს, აიათოლა ალი ხამენეის, არ გაუცია ავტორიზაცია 2003 წელს შეჩერებული ბირთვული იარაღის პროგრამის განახლებაზე<ref>{{cite news |title=Israel launches an attack on Iran—without America |url=https://www.economist.com/middle-east-and-africa/2025/06/13/israel-launches-an-attack-on-iran-without-america |access-date=13 June 2025 |newspaper=The Economist |date=13 June 2025}}</ref> 2025 წლის აპრილში, ამერიკის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა გამოაცხადა შეერთებულ შტატებსა და ირანს შორის მოლაპარაკებების დაწყების შესახებ ირანის ბირთვულ პროგრამასთან დაკავშირებით, ხოლო თეთრმა სახლმა განაცხადა, რომ ირანს შეთანხმების მისაღწევად ორი თვე აქვს; ორთვიანი ვადა ისრაელის დარტყმებამდე ერთი დღით ადრე ამოიწურა.<ref>{{cite news |last1=Balmer |first1=Crispian |title=After years of waiting, Israel's Netanyahu finally makes his move on Iran |url=https://www.reuters.com/world/middle-east/after-years-waiting-israels-netanyahu-finally-makes-his-move-iran-2025-06-13/ |access-date=13 June 2025 |work=Reuters |date=13 June 2025}}</ref> 2025 წლის მაისში, ატომური ენერგიის სააგენტომ განაცხადა, რომ ირანმა 409 კგ 60%-იანი სისუფთავის ურანი დააგროვა.<ref name=Tirone/> ისრაელის დარტყმებამდე ერთი დღით ადრე, ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტომ 20 წლის განმავლობაში პირველად ირანი ბირთვული ვალდებულებების შეუსრულებლობაში დაადანაშაულა; ირანმა მაშინვე უპასუხა ახალი ბირთვული გამდიდრების ობიექტის (რიგით მესამე) გახსნითა და თანამედროვე ცენტრიფუგების დამონტაჟებით.<ref name="Aamer">{{cite news |last1=Liechtenstein |first1=Stephanie |last2=Gambrell |first2=Jon |last3=Madhani |first3=Aamer |title=Iran announces a new nuclear enrichment site after UN watchdog censure |url=https://apnews.com/article/iran-nuclear-iaea-sanctions-728b811da537abe942682e13a82ff8bd |access-date=13 June 2025 |work=Associated Press |date=13 June 2025}}</ref> 2025 წლის 12 ივნისს, ABC News-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ისრაელი განიხილავდა ირანის წინააღმდეგ სამხედრო მოქმედებების განხორციელებას;<ref>{{Cite web |last=Martinez |first=Luis |date=12 June 2025 |title=Israel considering military action against Iran in coming days: Sources |url=https://abcnews.go.com/International/israel-military-action-iran-coming-days-sources/story?id=122776202 |access-date=12 June 2025 |publisher=[[ABC News (United States)|ABC News]]}}</ref> რამდენიმე საათის შემდეგ, CBS News-ის ცნობით, აშშ-ის ოფიციალურ პირებს აცნობეს, რომ ისრაელი „სრულიად მზად“ იყო ირანის წინააღმდეგ ოპერაციის დასაწყებად. სავარაუდოდ, ტრამპის ადმინისტრაცია განიხილავდა ისრაელის მხარდაჭერის ვარიანტებს ოპერაციის ხელმძღვანელობის გარეშე.<ref>{{Cite web |last1=Jacobs |first1=Jennifer |author-link1=Jennifer Jacobs |last2=Brennan |first2=Margaret |author-link2=Margaret Brennan |last3=LaPorta |first3=James |author-link3=James LaPorta |last4=Watson |first4=Eleanor |last5=Ake |first5=Gabrielle |date=12 June 2025 |title=Israel is poised to launch operation on Iran, multiple sources tell CBS News |url=https://www.cbsnews.com/news/israel-is-poised-to-launch-operation-on-iran-sources-say/ |access-date=12 June 2025 |publisher=[[CBS News]]}}</ref> იერუსალიმში აშშ-ის საელჩომ მომდევნო დღეს შეზღუდა თავისი თანამშრომლების გადაადგილება, თუმცა ისრაელში აშშ-ის ელჩმა, მაიკ ჰაკაბიმ, განაცხადა, რომ „ნაკლებად სავარაუდო“ იყო ისრაელის მიერ ირანისთვის შეტევა ტრამპის ადმინისტრაციის თანხმობის გარეშე.<ref>{{Cite web |last1=Rasgon |first1=Adam |last2=Odenheimer |first2=Natan |date=12 June 2025 |title=U.S. Embassy in Jerusalem Braces for Possible Israeli Strike on Iran |url=https://www.nytimes.com/2025/06/12/world/middleeast/israel-iran.html |access-date=12 June 2025 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref name="NYTimesLive20250612"/> საჰაერო დარტყმების დაწყებამდე ისრაელმა ტრამპის ადმინისტრაციას განუცხადა, რომ დარტყმას არ განახორციელებდა შეერთებული შტატებისთვის წინასწარი შეტყობინების გარეშე. ისრაელის თავდასხმის შესახებ განცხადებაში ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა [[ბენიამინ ნეთანიაჰუ]]მ განაცხადა: „ათწლეულების განმავლობაში თეირანის ლიდერები ღიად საუბრობდნენ ისრაელის განადგურების შესახებ. მათ თავიანთი გენოციდური რიტორიკა ბირთვული იარაღის პროგრამით დაამტკიცეს“.<ref name="JPost20250613b"/> ნეთანიაჰუმ განაცხადა, რომ ისრაელმა თავდასხმა განახორციელა, რადგან „თუ არ შეაჩერებენ, ირანს შეუძლია ბირთვული იარაღის ძალიან მოკლე დროში შექმნა. ეს შეიძლება ერთ წელიწადში, რამდენიმე თვეში მოხდეს ან ერთ წელზე ნაკლებ დროში მოხდეს“.<ref name="Borger">{{cite news |last1=Borger |first1=Julian |date=13 June 2025 |title=Israel launches strikes on 'dozens' of targets in Iran, targeting nuclear program |url=https://www.theguardian.com/world/2025/jun/13/israel-strikes-iran-nuclear-program-netanyahu |access-date=13 June 2025 |work=The Guardian}}</ref> ამიტომ, ნეთანიაჰუმ გამოაცხადა ოპერაცია „აღმავალი ლომის“ დაწყების შესახებ, სამხედრო კამპანიის, რომელიც მიზნად ისახავს ირანის ნათანზში მდებარე ურანის გამდიდრების მთავარ ობიექტს, მის ბირთვულ მეცნიერებს და მისი ბალისტიკური რაკეტების პროგრამის ნაწილებს და განაცხადა, რომ ოპერაცია გაგრძელდება „იმდენი დღე, რამდენიც საჭირო იქნება“. ნეთანიაჰუმ ირანის ბირთვული ძალისხმევა შეაფასა, როგორც „ისრაელის გადარჩენისთვის აშკარა და არსებული საფრთხე“ და ხაზგასმით აღნიშნა, რომ მოქმედებით „ჩვენ ასევე ვიცავთ ჩვენს არაბ მეზობლებს“ ირანის აგრესიისგან. 04:35 საათის მდგომარეობით (UTC+3:00) ირანს პასუხი არ ჰქონდა გაცემული.<ref name="CNNLive20250612">{{Cite news |last1=Liebermann |first1=Oren |last2=Diamond |first2=Jeremy |last3=Regan |first3=Helen |last4=Gan |first4=Nectar |last5=Lau |first5=Chris |last6=Izso |first6=Lauren |last7=Michaelis |first7=Tamar |last8=Blackburn |first8=Piper Hudspeth |last9=Atwood |first9=Kylie |date=13 June 2025 |title=Israel strikes Iran nuclear sites and military leadership as Middle East braces for retaliation |url=https://www.cnn.com/world/live-news/israel-iran-strikes-news-06-12-25-hnk-intl |access-date=13 June 2025 |language=en |agency=CNN |last10=Treene |first10=Alayna |last11=Mogul |first11=Rhea}}</ref> ისრაელის პრემიერ-მინისტრმა თავდასხმის შემდეგ წარმოთქმულ სიტყვაში განაცხადა, რომ ისრაელის ომი ისლამურ რეჟიმთან იყო და არა ირანელ ხალხთან.<ref name="JNS20250613">{{Cite news |last=Lidor |first=Canaan |date=13 June 2025 |title=iranian opposition calls to overthrow the mullahs |url=https://www.jns.org/iranian-opposition-calls-to-overthrow-the-mullahs/ |work=JNS}}</ref> სიტუაციის განვითარებისთანავე ნეთანიაჰუმ უსაფრთხოების კაბინეტი მოიწვია.<ref name="JPost20250613a">{{Cite web |date=13 June 2025 |title=IDF strikes Iran nuclear targets, military commanders |url=https://www.jpost.com/middle-east/article-857575 |access-date=12 June 2025 |website=The Jerusalem Post}}</ref> ==ოპერაციის სახელწოდება== JNS-ის თანახმად, ოპერაციის სახელწოდება „აღმავალი ლომი“ ბიბლიური რიცხვთა წიგნიდან (23:24) მომდინარეობს: „ხალხი აღდგება როგორც დიდი ლომი და თავს წამოიწევს როგორც ახალგაზრდა ლომი“. JNS-მა ასევე ივარაუდა, რომ სახელწოდება ლომისა და მზის აღორძინებას გულისხმობდა, რომელიც ირანის სიმბოლო იყო 1979 წლის ისლამურ რევოლუციამდე.<ref name="JNS20250613" /> ==ირანის მზადყოფნა== „ნიუ-იორკ თაიმსის“ ცნობით, მიუხედავად იმისა, რომ ირანის ხელმძღვანელობა შეერთებულ შტატებთან ბირთვული მოლაპარაკებების შეფერხების შემთხვევაში პოტენციურ საომარ მოქმედებებს ელოდა, მან ფუნდამენტურად არასწორად გამოთვალა დროის მონაკვეთი. ხელმძღვანელობასთან დაახლოებულმა ოფიციალურმა პირებმა გაზეთს გაუმხილეს, რომ ირანი არ ელოდა ისრაელის შეტევას ომანში დაგეგმილი მოლაპარაკებების შემდეგ რაუნდამდე.<ref name="NYTimes20250613b">{{Cite news |last=Fassihi |first=Farnaz |date=14 June 2025 |title=A Miscalculation by Iran Led to Israeli Strikes' Extensive Toll, Officials Say |url=https://www.nytimes.com/2025/06/13/world/middleeast/iran-israel-strikes-nuclear-talks.html |access-date=14 June 2025 |work=The New York Times |language=en-US |issn=0362-4331}}</ref> შესაბამისად, ადრეული გამაფრთხილებელი ნიშნები ფსიქოლოგიურ ოპერაციებად იქნა მიჩნეული, რომლებიც დიპლომატიური ბერკეტების მოპოვებას ისახავდა მიზნად. „ნიუ-იორკ თაიმსის“ თანახმად, ამ არასწორმა შეფასებამ გამოიწვია თავდაცვითი პროტოკოლების განხორციელების ჩავარდნა. მაღალი რანგის სამხედრო მოსამსახურეებმა, მათ შორის ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის (IRGC) უფროსმა მეთაურებმა, უგულებელყვეს დაშლის ან თავის შეფარების დირექტივები, რამაც გამოიწვია სამხედრო ობიექტებზე, განსაკუთრებით თეირანში, მიზანმიმართული დარტყმების დროს ძირითადი ფიგურების სიკვდილი.<ref name="NYTimes20250613b" /> „Wall Street Journal“-ის რედაქციამ ისაუბრა ასევე ირანის მიერ აშშ-ის პრეზიდენტის დონალდ ტრამპისა და ისრაელის პრემიერ-მინისტრის, ბენიამინ ნეთანიაჰუსგან მომავალი საფრთხეების არასაკმარისად შეფასებაზე.<ref name="WSJOpinion20250613">{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Opinion {{!}} One Iranian Miscalculation After Another |url=https://www.wsj.com/opinion/israel-iran-miscalculation-nuclear-targets-benjamin-netanyahu-e1a3f852 |access-date=14 June 2025 |website=WSJ |language=en-US}}</ref> ჟურნალის რედაქტორების განცხადებით, ირანის რეჟიმი ფიქრობდა, რომ შეეძლო ამერიკელებთან თამაშის გაგრძელება შედეგების გარეშე.<ref name="WSJOpinion20250613" /> ==თავდასხმები== ირანის ბირთვული პროგრამის წინააღმდეგ ისრაელის საჰაერო დარტყმები 200-ზე მეტმა გამანადგურებელმა განახორციელა, მათ შორის F-35I „Adirs“-მა,<ref name="f35">{{cite news |url=https://www.businessinsider.com/israel-war-planes-fighter-jets-f35-2024-4?IR=T#the-ongoing-war-in-gaza-has-prompted-new-scrutiny-of-us-military-aid-to-israel-11 |title=Israel targeted Iran's nuclear program with F-35I Adir stealth fighter jets that cost $44,000 per hour to fly|work=[[Business Insider]] |first=Talia |last=Lakritz |date=13 June 2025| accessdate=13 June 2025}}</ref> რომელიც ამერიკული F-35 Lightning II- ის გაუმჯობესებული მოდიფიკაციაა. თვითმფრინავებმა ირანის მასშტაბით 100-ზე მეტი ობიექტი დაბომბეს.<ref name="f35"/> აერო რეიდების დროს ბირთვული ავარიები არ მომხდარა, რადგან მოქმედი რეაქტორები, როგორიცაა ბუშერის<ref name="jpost">{{cite web | url =https://www.jpost.com/middle-east/iran-news/article-857645|title=After Natanz: Why the IDF won’t strike Iran’s live reactor at Bushehr|work=[[The Jerusalem Post]]| author=Udi Etsion|date=| accessdate =14 June 2025}}</ref> და თეირანის, არ დაუბომბავთ. სამაგიეროდ, თვითმფრინავებმა ნათანზის გამდიდრების ობიექტი<ref name="jpost"/> და მსგავსი ინფრასტრუქტურა დაბომბეს. მიუხედავად იმისა, რომ დაზიანებული ბირთვული ცენტრიფუგები გამოყოფენ დაბალი დონის რადიაციას და სამრეწველო ქიმიკატებს, რამაც შეიძლება საფრთხე შეუქმნას ადგილზე მყოფ ტექნიკოსებს, ისინი არ იწვევენ ბირთვულ აფეთქებას და არც ფართო არეალს აბინძურებენ.<ref name="jpost"/> ირანის მოუმზადებლობის დონეს კიდევ უფრო ადასტურებდა მისი საჰაერო თავდაცვისა და დაზვერვის აპარატის მძიმე ხარვეზები. ისრაელის ძალებმა განახორციელეს რთული, მრავალნაწილიანი ოპერაცია, რომლის სამიზნეც ქვეყნის მასშტაბით სულ მცირე 15 ლოკაცია იყო. დაზიანდა ნათანზის ბირთვული ობიექტის რადარის სისტემები, სარაკეტო დანადგარები და მიწისზედა კომპონენტები.<ref name="NYTimes20250613b" /><ref>{{Cite web |last=Stanley-Becker |first=Isaac |last2=Harris |first2=Shane |date=13 June 2025 |title=How Israel Executed Its Surprise Assault on Iran |url=https://www.theatlantic.com/politics/archive/2025/06/how-israel-surprised-iran/683184/ |access-date=14 June 2025 |website=The Atlantic |language=en}}</ref> როგორც ამბობენ, თავდასხმაში მონაწილეობდნენ როგორც თვითმფრინავები, ასევე უპილოტო საფრენი აპარატები, რომლებმაც შეაღწიეს ირანის ტერიტორიაზე და ხელი შეუწყვეს შიდა დარტყმებს კონტრაბანდული დრონებისა და საბრძოლო მასალის გამოყენებით. New York Times-ის ცნობით, ისრაელის კამპანიის ოპერატიულმა მასშტაბმა და წარმატებამ გამოავლინა ირანის ეროვნული უსაფრთხოების ინფრასტრუქტურის მნიშვნელოვანი დაუცველობა. თავდასხმისთანავე, ირანელ ჩინოვნიკებს შორის შიდა კომუნიკაციებმა გამოაჩინა შიდა დაბნეულობა, განსაკუთრებით შეშფოთება თავდასხმის დროს საჰაერო თავდაცვის არარსებობის გამო. ირანის სარაკეტო პასუხი სამხედრო მზადყოფნის ნაკლებობის ნიშნად იქნა აღქმული.<ref name="NYTimes20250613b" /> === ლოკაციები === {| class="wikitable" style="float:center; margin-left: 1em;" |+ ოპერაცია აღმავალი ლომი |- !საჰაერო თავდასხმის სამიზნე !ინფორმაცია ზიანის შესახებ |- |rowspan="3" |ნათანზის ბირთვული სადგური |განადგურდა საპილოტე საწვავის გამდიდრების ქარხანა (PFEP), მრავალსართულიანი გამდიდრების დაწესებულება 1700 მოწინავე ცენტრიფუგით. PFEP მოიცავდა IR-4 და IR-6 ცენტრიფუგებს, რომლებიც გამოიყენებოდა 60%-ით გამდიდრებული ურანის წარმოებისთვის.<ref name="CTPJun132PM"/><ref name="ISWJune13"/><ref name="IDFPostNatanz">{{cite web |author1=[[Israel Defense Forces]] |title=צה״ל תקף את אתר העשרת האורניום הגדול ביותר באיראן במרחב נטנז |url=https://x.com/idfonline/status/1933452604316520580 |website=[[Twitter|𝕏]] |publisher=@idfonline |access-date=13 June 2025 |language=Hebrew |format=Post on [[Twitter|𝕏]] |date=13 June 2025}}</ref> [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო]]მ (IAEA) განაცხადა, რომ განადგურდა გამდიდრების ქარხნის „მიწისზედა“ ნაწილი და რომ „არ არსებობს არანაირი მინიშნება ფიზიკური თავდასხმის შესახებ მიწისქვეშა კასკადურ დარბაზზე, რომელიც შეიცავს საწვავის გამდიდრების პილოტური ქარხნის ნაწილს და საწვავის გამდიდრების მთავარ ქარხანას“.<ref name="IAEANatanz">{{cite web |last1=Grossi |first1=Rafael |author1-link=Rafael Grossi |title=Director General Grossi's Statement to UNSC on Situation in Iran |url=https://www.iaea.org/newscenter/statements/director-general-grossis-statement-to-unsc-on-situation-in-iran |publisher=[[International Atomic Energy Agency]] |access-date=14 June 2025 |location=[[Vienna]] |date=13 June 2025}}</ref> |- |ელექტრო ოთახები და გამდიდრების სხვა დამხმარე ინფრასტრუქტურა დაზიანდა ან განადგურდა.<ref name="ISWJune13"/><ref name="CTPJun132PM">{{cite web |last1=Rezaei |first1=Ben |last2=Reddy |first2=Ria |last3=Campa |first3=Kelly |last4=Borens |first4=Avery |last5=Moore |first5=Johanna |last6=Carl |first6=Nicholas |last7=Parry |first7=Andie |last8=Ganzeveld |first8=Annika |last9=Carter |first9=Brian |title=Iran Update Special Edition: Israeli Strikes on Iran, June 13, 2025, 2:00pm ET |url=https://www.criticalthreats.org/analysis/iran-update-special-edition-israeli-strikes-on-iran-june-13-2025-200pm-et |website=Critical Threats Project |publisher=[[American Enterprise Institute]] |access-date=14 June 2025 |location=[[Washington, D.C.]] |date=13 June 2025}}</ref><ref name="IDFPostNatanz"/><ref name="IAEANatanz"/> |- |ბირთვული კვლევის აღჭურვილობა და მასალები დაზიანდა ან განადგურდა.<ref name="ISWJune13"/><ref name="IDFPostNatanz"/> |- |rowspan="2" |ისპაჰანის ბირთვული ტექნოლოგიის ცენტრი |ისპაჰანის ბირთვული ტექნოლოგიების ცენტრში [[ურანის]] წარმოების ობიექტი დაზიანდა ან განადგურდა.<ref name="CTPJun132PM"/> |- |ისპაჰანის ბირთვული ტექნოლოგიების ცენტრში „გამდიდრებული ურანის ბირთვული საწვავის წარმოებისთვის გადამუშავების“ ობიექტები დაზიანდა ან განადგურდა.<ref name="CTPJun132PM"/> |- |არაკის ბირთვული კომპლექსი |ბირთვული კომპლექსის მძიმე წყლის რეაქტორი (IR-40) დაზიანდა ან განადგურდა.<ref name="ISWJune13"/> |- |ფორდოუს საწვავის გამდიდრების სადგური |ფორდოუს საწვავის გამდიდრების სადგურზე განხორციელდა თავდასხმა, დაზიანება უცნობია.<ref name="CTPJun132PM"/><ref>{{cite web |last1=Fassihi |first1=Farnaz |title=NEWS: Israel has resumed attacks on Iran. Fordo, one of the main underground nuclear sites, is now under attack. Natanz has also been badly damaged in the strikes. Multiple locations in Tehran also report explosions. |url=https://x.com/farnazfassihi/status/1933553339083768101 |website=[[Twitter|𝕏]] |publisher=[[The New York Times]] |access-date=14 June 2025 |format=Post on [[Twitter|𝕏]] |date=13 June 2025}}</ref> ირანის ატომური ენერგიის ორგანიზაციის განცხადებით, სადგური მცირედით დაზიანდა.<ref name="FordowDamage">{{cite web|date=14 June 2025|url=https://aje.io/auoxkc?update=3773872|title=Iranian official confirms limited damage at Fordow nuclear site|website=Al Jazeera|accessdate=14 June 2025}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Iran confirms limited damage at Iran’s Fordo nuclear site |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/iran-confirms-limited-damage-at-irans-fordo-nuclear-site/ |access-date=14 June 2025 |website=www.timesofisrael.com |agency=Reuters |language=en-US}}</ref> |- |ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის (IRGC) 29-ე ნაბი აკრამის დივიზია |განადგურდა დივიზიის საწყობი ქერმანშაჰის პროვინციაში.<ref name="ISWJune13"/><ref>{{cite web |last1=Taghvaee |first1=Babak |title=Another image of a missile strike on the ammunition depot of the 29th Nabi Akram Division of the #IRGC Land Forces in #Kermanshah, west of #Iran. |url=https://x.com/BabakTaghvaee1/status/1933384980345851942 |website=[[Twitter|𝕏]] |publisher=@BabakTaghvaee1 |access-date=13 June 2025 |format=Post on [[Twitter|𝕏]] |date=13 June 2025}}</ref> |- |ჰაზრათ-ე მასუმეს საჰაერო თავდაცვის პუნქტი |ჰაზრათ-ე მასუმეს საჰაერო თავდაცვის პუნქტი გადანგდურდა, რასაც ირანის არმიის პოლკოვნიკი ემსხვერპლა.<ref name="CTPJun132PM"/> |- |სობაშის რადარის პუნქტი |განადგურდა ჰამადანის პროვინციაში მდებარე ხატამ ოლ ანბიას დასავლეთ საჰაერო თავდაცვის ზონის სობაშის რადარის პუნქტი, რომელიც „ირანის მთელი საჰაერო თავდაცვის სისტემის სამეთაურო ცენტრის ფუნქციას ასრულებდა“.<ref name="ISWJune13"/><ref>{{cite web |last1=Naftali |first1=Hananya |title=Israel attacked a site in the Hamadan province that serves as a command center for all of Iran's air defense systems. |url=https://x.com/HananyaNaftali/status/1933370923349881153 |website=[[Twitter|𝕏]] (Formerly [[Twitter]]) |publisher=@HananyaNaftali |access-date=13 June 2025 |date=13 June 2025}}</ref><ref name="CTPJun132PM"/> |- |პირანშარის სამხედრო ბაზა |სამხედრო ბაზა დაზიანდა <ref name="ISWJune13"/> |- |ქერმანშაჰის ჭურვების მიწისქვეშა დაწესებულება |ქერმანშაჰის ჭურვების მიწისქვეშა დაწესებულება, სადაც „ოიამ 1“ ტიპის ბალისტიკური რაკეტები ინახებოდა, განადგურდა.<ref name="CTPJun132PM"/><ref>{{cite web |last1=David |first1=Colin |title=The Underground IRGC Missile Bases in Kermanshah |url=https://israel-alma.org/the-underground-irgc-missile-bases-in-kermanshah/ |website=Alma Research and Education Center |date=2 July 2023 |access-date=14 June 2025}}</ref><ref name="ISWJune13"/><ref>{{cite web |last1=Intel |first1=Evergreen |title=This is the Kermanshah Underground Facility (UGF) at 34.368586, 47.236778 POV starts around 34.35011, 47.22774 |url=https://x.com/vcdgf555/status/1933383099435692539 |website=[[Twitter|𝕏]] |publisher=@vcdgf555 |access-date=13 June 2025 |date=13 June 2025}}</ref> |- |[[თეირანი]]ს ბალისტიკური რაკეტების საჰაერო თავდაცვის ბაზა |[[მოსადი|მოსადმა]] დრონის გამოყენებით დააზიანა [[თეირანის]] მახლობლად მდებარე ირანის ბალისტიკური რაკეტების საჰაერო თავდაცვის ბაზა.<ref name="ISWJune13"/><ref>{{cite web |last1=Macales |first1=Ben Tzion |title=הצלחתי לעשות גאו-לוקציה של תיעוד הסיכול של המוסד . האירוע התרחש בבסיס הגנה אווירית דרומית לטהראן: 35.3094444, 51.1388889 |url=https://x.com/BenTzionMacales/status/1933460194232504330 |website=[[Twitter|𝕏]] |publisher=@BenTzionMacales |access-date=13 June 2025 |language=Hebrew |format=Post on [[Twitter|𝕏]] |date=13 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |last1=Fabian |first1=Emanuel (Mannie) |title=The Mossad spy agency reveals footage showing its actions against Iranian air defenses and ballistic missile launchers in Iran this morning. |url=https://x.com/manniefabian/status/1933455569429357026 |website=[[Twitter|𝕏]] |publisher=@manniefabian |access-date=13 June 2025 |date=13 June 2025}}</ref> |- |[[თავრიზი]]ს შაჰიდ მადანის საერთაშორისო აეროპორტი |ირანის საჰაერო ძალების მე-2 ტაქტიკური საჰაერო ბაზა]], რომელიც ასევე წარმოადგენს ირანის საჰაერო ძალების მე-2 ტაქტიკურ საჰაერო ბაზას, დაზიანდა ან განადგურდა.<ref name="ISWJune13"/><ref name="CTPJun132PM"/><ref>{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Israel wipes out strategic Iranian airport in fresh round of strikes |url=https://www.ynetnews.com/article/o5xv0ej7w |access-date=13 June 2025 |work=Ynetnews |language=en}}</ref><ref name="MyUser_The_Washington_Post_June_13_2025c">{{cite web |url=https://www.washingtonpost.com/video/world/videos-show-impact-of-tabriz-airport-strike/2025/06/13/4c8fc3cd-f36a-4dec-b161-987477e251fa_video.html |title=Videos show impact of Tabriz airport strike |newspaper=[[The Washington Post]] |date=13 June 2025 |accessdate=13 June 2025}}</ref> |- |[[ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსი]]ს [[თავრიზი]]ს რაკეტების გამშვები წერტილები |აღმოსავლეთ აზერბაიჯანის პროვინციაში, თავრიზთან ახლოს, განადგურდა ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის (IRGC) რაკეტების გამშვები რამდენიმე პუნქტი.<ref name="ISWJune13"/><ref>{{cite web |author1=OSINTdefender |title=IRGC missile launch sites near the city of Tabriz in Northwestern Iran were heavily targeted earlier by Israel. |url=https://x.com/sentdefender/status/1933364898135765116 |website=[[Twitter|𝕏]] |access-date=13 June 2025 |format=Post on [[Twitter|𝕏]] |date=13 June 2025}}</ref> |- |სარდაშტის, [[დასავლეთი აზერბაიჯანის ოსტანი|დასავლეთ აზერბაიჯანის]] ისლამური რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის ბაზა |ბაზაზე განხორციელდა შეტევა.<ref name="ISWJune13"/><ref>{{cite web |last1=Auerbach |first1=Erich |title=This footage shows smoke rising from an IRGC base in Sardasht, Iran (~36.160356, 45.468507) |url=https://x.com/zcjbrooker/status/1933348603822756340 |website=[[Twitter|𝕏]] (Formerly [[Twitter]]) |publisher=@zcjbrooker |access-date=13 June 2025 |date=12 June 2025}}</ref> |- |საგუშაგო |ჩრდილოეთ თეირანში დაზიანდა საგუშაგო.<ref name="ISWJune13">{{cite web |last1=Parry |first1=Andie |last2=Carl |first2=Nicholas |last3=Ganzeveld |first3=Annika |title=Iran Update Special Edition: Israeli Strikes on Iran, June 13, 2025 |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-edition-israeli-strikes-iran-june-13-2025 |website=ISW Press |publisher=[[Institute for the Study of War]] |access-date=13 June 2025 |location=Washington, D.C. |date=13 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |last1=Sardarizadeh |first1=Shayan |title=THREAD: Verified videos of the aftermath of Israeli strikes on Iran Smoke rising from One Holding Tower near Vanak Square, north Tehran. Location: 35.757317, 51.414993 |url=https://x.com/Shayan86/status/1933330421929906591 |website=[[Twitter|𝕏]] (Formerly [[Twitter]]) |date=12 June 2025}}</ref> |- |სოციალური უზრუნველყოფის დეპარტამენტის შენობა კასრ-ე შირინში |დეპარტამენტის შენობა განადგურდა<ref name="ISWJune13"/> |- |} ==13 ივნისი== ===დილა=== [[File:Explosions in different areas of Tehran following Israeli attack Mizan 13 June 30.jpg|thumb|დაზიანებული შენობა თეირანში]] [[File:The Zionist regime's 2025 attack on some areas in Tehran 23 Tasnim.jpg|thumb|ისრაელის შეტევის შედეგები თეირანში]] 13 ივნისის გამთენიისას ისრაელის თავდაცვის ძალებმა ფართომასშტაბიანი დარტყმა განახორციელეს ირანის ბირთვული ობიექტებისა და სამხედრო ინფრასტრუქტურის წინააღმდეგ.<ref name="JPost20250613a">{{Cite web |date=13 June 2025 |title=IDF strikes Iran nuclear targets, military commanders |url=https://www.jpost.com/middle-east/article-857575 |access-date=12 June 2025 |website=The Jerusalem Post}}</ref> ისრაელის დროით, დილის 6:30-ზე, ისრაელის საჰაერო ძალებმა დარტყმების ხუთი ტალღა განახორციელეს.<ref>{{Cite web |title=Israel has so far carried out 5 waves of strikes in Iran, military official says |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-has-so-far-carried-out-5-waves-of-strikes-in-iran-military-official-says/ |access-date=13 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> ოპერაცია ათობით ობიექტზე იყო ფოკუსირებული, მათ შორის ირანის ბირთვულ პროგრამასთან დაკავშირებულ ადგილებზე, სამხედრო მეთაურებსა და ბაზებზე.<ref name="JPost20250613a" /> „მოსადმა“ ასევე ჩაატარა კოორდინირებული საიდუმლო დივერსიული მისიების სერია, რომლებიც ირანის საჰაერო თავდაცვის სისტემებსა და სარაკეტო ინფრასტრუქტურაზე იყო მიმართული.<ref>{{Cite web |title=Report: Mossad carried out covert sabotage operations against Iranian air defenses, long-range missiles |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/report-mossad-carried-out-covert-sabotage-operations-against-iranian-air-defenses-long-range-missiles/ |access-date=13 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> ისრაელმა განაცხადა, მისმა ძალებმა ირანისთვის მოულოდნელ ობიექტებს შეუტიეს.<ref name="JPost20250613a" /> ისრაელის თავდაცვის ძალების ცნობით, პირველი დარტყმების დროს 200-ზე მეტმა ისრაელის თვითმფრინავმა 330-ზე მეტი საბრძოლო მასალა დაახლოებით 100 სამიზნის მიმართულებით გაისროლა.<ref>{{Cite web |title=IDF: 200 aircraft involved in opening strikes on Iran, with several top officials killed |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-200-aircraft-involved-in-opening-strikes-on-iran-with-several-top-officials-killed/ |access-date=13 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> ისრაელის ოფიციალური პირის თქმით, მოსადმა თეირანის მახლობლად საიდუმლო დრონების ბაზა შექმნა, რომელიც ოპერაციის ფარგლებში ისრაელისკენ მიმართული რაკეტების გამშვები პუნქტების დასაბომბად გამოიყენებოდა.<ref name="TimesOfIsraelLive20250613c">{{Cite web |title=Mossad set up drone base in Iran; UAVs were activated overnight to strike surface-to-surface missile launchers aimed at Israel |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/mossad-set-up-a-drone-base-in-iran-uavs-were-activated-overnight-to-strike-surface-to-surface-missile-launchers-aimed-at-israel/ |access-date=13 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> ისრაელის თავდაცვის ძალებთან კოორდინირებული მისია ასევე მოიცავდა ირანში ზუსტი მნიშვნელობის იარაღის გადატანასა და მოსადის კომანდო მებრძოლების მუშაობას საჰაერო თავდაცვის სისტემების გასანეიტრალებლად, რაც ისრაელის თვითმფრინავებისთვის საჰაერო უპირატესობას უზრუნველყოფდა.<ref name="TimesOfIsraelLive20250613c" /> თეირანში მთავრობასთან დაკავშირებულმა ოფიციალურმა პირმა, ჰამიდ ჰოსეინიმ, განაცხადა, რომ ისრაელის დარტყმა მმართველობის ზედა რგოლიმისთვის მოულოდნელი იყო. მან აღიარა, რომ ამან ირანს ეფექტური საჰაერო თავდაცვისუნარიანობა შეუზღუდა. ჰოსეინი შოკირებული იყო ისრაელის ინფილტრაციის სიღრმით.<ref name="NYTimes20250613b" /> „ნიუ-იორკ თაიმზთან“ გაზიარებული პირადი შეტყობინებების თანახმად, ირანელი ოფიციალური პირები განრისხებულები და გაკვირვებულები იყვნენ ირანის საჰაერო თავდაცვის უუნარობით.<ref name="NYTimes20250613b" /> ადგილობრივი დროით დაახლოებით დილის 3 საათზე, ისრაელის თავდაცვის მინისტრმა [[ისრაელ კაცი|ისრაელ კაცმა]] მთელი ქვეყნის მასშტაბით საგანგებო მდგომარეობა გამოაცხადა და რაკეტებითა და დრონებით საპასუხო ქმედებების შესახებ გააფრთხილა მოსახლეობა.<ref>{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Israel begins preemptive strike against Iran, defense minister says; sirens wail across Israel |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-begins-preemptive-strike-against-iran-defense-minister-says-sirens-wail-across-israel/ |work=The Times of Israel}}</ref> ირანის შესაძლო კონტრშეტევის მოლოდინში, მთელ ისრაელში გამაფრთხილებელი სირენები გააქტიურდა, თუმცა ინფორმაციის გავრცელების დროისთვის ირანს ბალისტიკური რაკეტები არ ჰქონდა გაშვებული.<ref name="JPost20250613a" /><ref name="Lubell">{{Cite news |last1=Lubell |first1=Maayan |last2=Hafezi |first2=Parisa |last3=Holland |first3=Steve |date=13 June 2025 |title=Israel hits Iran nuclear and missile facilities, appears to block retaliation |url=https://www.reuters.com/world/middle-east/israel-says-it-strikes-iran-amid-nuclear-tensions-2025-06-13/ |access-date= |work=[[Reuters]] |language=en}}</ref> ისრაელის თავდაცვის ძალების ცნობით, ეს ქმედება გამოწვეული იყო დაზვერვის ინფორმაციით, რომელიც მიუთითებდა, რომ ირანმა საკმარისი რაოდენობის გამდიდრებული ურანი დააგროვა იმისთვის, რომ რამდენიმე დღეში 15 ბირთვული იარაღი წარმოექმნა.<ref name="JPost20250613a" /> აფეთქებები დაფიქსირდა მთელ თეირანში, მათ შორის სამხედრო ბაზებთან ახლოს და უფროსი მეთაურების საცხოვრებელ უბნებში. თვითმხილველები აღწერდნენ უზარმაზარ ცეცხლს და განმეორებით აფეთქებებს.<ref name="NYTimesLive20250612" /><ref name="IranIntlLive20250613a">{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Live - 'Rising Lion': Israel launches open-ended attack on Iran's nuclear program |url=https://www.iranintl.com/en/liveblog/202506127881#202506137260 |access-date=13 June 2025 |website=Iran International |language=en}}</ref> ფარსის საინფორმაციო სააგენტო, რომელიც ირანის რევოლუციურ გუშაგთა კორპუსთან არის დაკავშირებული, იტყობინებოდა, რომ შაჰრაკ-ე მაჰალათიში, თეირანის აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე უბანში, სადაც ირანელი მაღალი თანამდებობის პირები და მათი ოჯახები ცხოვრობენ, რამდენიმე სახლი დაზიანდა.<ref name="IranIntlLive20250613a" /> გავრცელებული ინფორმაციით, თავდასხმისას თეირანში ირანის რევოლუციური გუშაგთა კორპუსის შტაბ-ბინას ცეცხლი გაუჩნდა.<ref name="APNewsLive"/> თავდასხმის დროს რამდენიმე საცხოვრებელი კომპლექსი დაზიანდა, მათ შორის ისეთებიც, სადაც ირანელი ოფიცრები და ოფიციალური პირები ცხოვრობდნენ. გავრცელებული ინფორმაციით, აფეთქებების სიძლიერემ ზოგიერთი შენობის ნგრევა გამოიწვია.<ref>{{Cite web |last=Guzman |first=Chad |date=13 June 2025 |title=Iran Vows 'Painful' Response After Israeli Attack |url=https://time.com/7293795/israel-strikes-iran-attack-what-to-know/ |access-date= |website=[[Time Magazine]] |language=en}}</ref> აფეთქებები მოხდა ნათანზში, ისპაჰანის პროვინციაში, სადაც ირანის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ბირთვული ობიექტი მდებარეობს. ირანის სახელმწიფო ტელევიზიამ დაადასტურა „ხმაურიანი აფეთქებები“ ობიექტის მახლობლად, სადაც ორი გამამდიდრებელი ქარხანაა განთავსებული: დიდი მიწისქვეშა საწვავის გამდიდრების ქარხანა (FEP) და მიწისზედა საპილოტე საწვავის გამდიდრების ქარხანა (PFEP).<ref>{{Cite web |title=Explosions heard in Natanz, home to key nuclear site, says Iranian state television |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/explosions-heard-in-natanz-home-to-key-nuclear-site-says-iranian-state-television/ |access-date=12 June 2025 |website=The Times of Israel }}</ref> ასევე სამიზნე გახდა ხონდაბისა და ხორამაბადის ბირთვული ობიექტები.<ref name="IranIntlLive20250613b" /><ref name=kh>{{cite web |date=13 June 2025 |title=آخرین اخبار از حمله اسرائیل به ایران؛ آماده‌باش گسترده در منطقه اعلام شد |trans-title=Latest news on Israel's attack on Iran; widespread alert declared in the region |url=https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-6/1020829-%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 |access-date=13 June 2025 |website=Shargh |language=fa}}</ref> ===შუადღე=== ისრაელმა თავრიზში შუადღისას დარტყმები განახორციელა, რომელთა სამიზნეც, როგორც ამბობენ, თავრიზის აეროპორტის მიმდებარე ტერიტორია იყო.<ref name="TimesOfIsraelLive20250613d">{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Iran reports fresh explosions in Tabriz; adviser to Khamenei said injured in early strikes |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/iran-reports-fresh-explosions-in-tabriz-adviser-to-khamenei-said-injured-in-early-strikes/ |access-date=13 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> ისრაელმა ასევე დაბომბა შირაზი და ნათანზის ბირთვული ობიექტი.<ref name="APNewsLive"/> აფეთქებები ასევე მოხდა ჰამადანის საჰაერო ბაზაზე<ref>{{Cite web|url=https://en.apa.az/europe/loud-explosion-reported-near-noje-airbase-in-hamadan-470149|title=Loud explosion reported near Noje airbase in Hamadan|date=13 June 2025|website=Apa.az}}</ref><ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Explosions rock airbase in Hamedan city, western Iran: local media |url=https://www.chinadaily.com.cn/a/202506/13/WS684c13eba310a04af22c62c0.html |access-date=13 June 2025 |website=China Daily}}</ref> და პარჩინის სამხედრო ბაზაზე.<ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Parchin military site, Nojeh airbase hit by Israeli missiles |url=https://www.iranintl.com/en/202506137389 |access-date=13 June 2025 |website=Iran International |language=en}}</ref> ორი აფეთქება ასევე მოხდა ფორდოუს მიწისქვეშა საწვავის გამდიდრების ქარხნის მახლობლად,<ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Two explosions hit areas near Iran's Fordo nuclear site - IRGC outlet |url=https://www.iranintl.com/en/202506135103 |access-date=13 June 2025 |website=Iran International |language=en}}</ref> სადაც, როგორც ამბობენ, ირანის საჰაერო თავდაცვის სისტემამ ისრაელის დრონი ჩამოაგდო.<ref>{{Cite web |title=Iran downs Israeli drone near Fordo nuclear site, state media claims |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/iran-downs-israeli-drone-near-fordo-nuclear-site-state-media-claims/ |access-date=13 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> მოგვიანებით, ისრაელის თავდაცვის ძალებმა დაადასტურეს ჰამადანისა და თავრიზის საჰაერო ბაზებზე თავდასხმის ფაქტი და განაცხადეს, რომ მათ „დაშალეს“ ეს უკანასკნელი საჰაერო ბაზა, გაანადგურეს ათობით ირანული დრონი და მიწა-მიწის ტიპის რაკეტების გამშვები.<ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Israeli military says it struck 2 Iranian air force bases and "dismantled" one of them |url=https://www.cnn.com/world/live-news/israel-iran-strikes-news-06-12-25-hnk-intl#cmbvfrzw900003b6x4nckbh0n |access-date=14 June 2025 |publisher=CNN |language=en}}</ref> 18:46 საათზე, ისრაელის თავდაცვის ძალებმა დაადასტურეს ისპაჰანის ბირთვული ტექნოლოგიების/კვლევითი ცენტრის დაბომბვა და განაცხადეს, რომ ის „გამდიდრებული ურანის ხელახალი გადამუშავების“ პროცესში იყო ჩართული.<ref name="Telegraph20250613b">{{Cite news |last1=Kelly |first1=Kieran |last2=Cleave |first2=Iona |last3=Bodkin |first3=Henry |last4=White |first4=Josh |last5=Stringer |first5=Connor |last6=Coen |first6=Susie |date=13 June 2025 |title=Israel-Iran latest: Hidden Iranian nuclear site targeted in fresh attack |url=https://www.telegraph.co.uk/world-news/2025/06/13/israel-attacks-iran-latest-news-nuclear-sites-war/ |access-date=13 June 2025 |work=The Telegraph |language=en-GB |issn=0307-1235}}</ref> ირანული მედიის ცნობით, ირანის საჰაერო სივრცეში სულ მცირე ორი ისრაელის გამანადგურებელი ჩამოაგდეს და ქალი პილოტი დაატყვევეს.<ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Iran claims to have shot down at least 2 Israeli planes in Iranian airspace |url=https://www.cnn.com/world/live-news/israel-iran-strikes-news-06-12-25-hnk-intl#cmbv41jwr00063b6ur47gsqw7 |access-date=13 June 2025 |publisher=CNN |language=en}}</ref><ref>{{cite web | url=https://airlive.net/military/2025/06/13/breaking-iran-claims-to-have-shot-down-israeli-fighter-jets-and-captured-a-female-pilot/ | title=BREAKING Iran claims to have shot down Israeli fighter jets and captured a female pilot | website=AIRLIVE | date=13 June 2025 | last1=Mil | first1=Seb }}</ref> ისრაელის თავდაცვის ძალებმა ეს ინფორმაცია უარყვეს.<ref name="TimesOfIsraelLive20250613e">{{Cite news |date=13 June 2025 |last=Fabian |first=Emanuel |title=IDF denies Iranian state media report claiming Tehran downed pair of Israeli fighter jets |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/state-media-claims-iran-downed-2-israeli-fighter-jets-no-immediate-comment-from-idf/ |access-date=13 June 2025 |work=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> ==14 ივნისი== 14 ივნისის გამთენიისას, ირანულმა მედიამ თეირანის მეჰრაბადის საერთაშორისო აეროპორტში აფეთქებისა და შემდეგ დიდი ხანძრის შესახებ ინფორმაცია გაავრცელა. Fars News Agency-ის ცნობით, ორი ჭურვი მიმდებარე ტერიტორიას მოხვდა.<ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Blast reported at Tehran's Mehrabad Airport; 2 projectiles said to hit area |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/blast-reported-at-tehrans-mehrabad-airport/ |access-date= |website=[[The Times of Israel]] |language=en-US}}</ref> ირანის საჰაერო თავდაცვის ძალები ისპაჰანის თავზე ისრაელის ჭურვებზე მუშაობდნენ.<ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Israeli airstrikes continue in Tehran and Isfahan, videos show |url=https://www.iranintl.com/en/202506148587 |access-date= |website=[[Iran International]] |language=en}}</ref> „ალ-არაბიას“ ინფორმაციით, ირანის სამხედროებმა ჩრდილო-დასავლეთ ირანში სადაზვერვო მისიების დროს ისრაელის რამდენიმე დრონი ჩამოაგდეს, რის შედეგადაც ორივე მხარემ ცეცხლი გაუხსნა ერთმანეთს.<ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Iran launches fresh wave of attacks on Israel, two killed: Reports |url=https://english.alarabiya.net/News/middle-east/2025/06/14/iran-launches-fresh-wave-of-attacks-on-israel-state-tv |access-date= |publisher=[[Al Arabiya]] |language=en}}</ref> ისრაელის თავდაცვის ძალების შტაბის უფროსმა, ეიალ ზამირმა და ისრაელის საჰაერო ძალების მეთაურმა, ტომერ ბარმა, დილით განაცხადეს, რომ „თეირანისკენ მიმავალი გზა გაკვალულია“.<ref>{{Cite web |last=Fabian |first=Emanuel |title='The way to Tehran has been paved': IDF chiefs say Air Force to begin operating freely over Iranian capital |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/the-way-to-tehran-has-been-paved-idf-chiefs-say-air-force-to-begin-operating-freely-over-iranian-capital/ |access-date=14 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> თავდაცვის ძალებმა მოგვიანებით განაცხადა, რომ მან დასავლეთ ირანში მიწისქვეშა ობიექტი დაბომბა, რომელიც ათობით ბალისტიკური და ფრთოსანი რაკეტის შესანახად გამოიყენებოდა.<ref>{{Cite web |last=Fabian |first=Emanuel |title=IDF spokesperson: Israel bombed underground Iranian facility storing dozens of missiles |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-spokesperson-israel-bombed-underground-iranian-facility-storing-dozens-of-missiles/ |access-date=14 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> ირანმა დაადასტურა კიდევ ორი უფროსი მეთაურის დაღუპვა: გენერალი ღოლამრეზა მეჰრაბი, შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის დაზვერვის უფროსის მოადგილე და გენერალი მეჰდი რაბანი, ოპერაციების ხელმძღვანელის მოადგილე.<ref name="TimesOfIsraelLive20250614">{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Iran confirms two more senior generals killed in Israeli strikes |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/iran-confirms-two-more-senior-generals-killed-in-israeli-strikes/ |access-date=14 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US |agency=Agence France-Presse}}</ref> ამ თარიღისთვის, ირანმა ასევე განაცხადა, რომ ჩამოაგდო ისრაელის სამი F-35 თვითმფრინავი და ორი პილოტი დააკავა.<ref name="F35Jets">{{Cite news |date=14 June 2025 |title= Third F-35 fighter jet downed in Iranian territory, two Israeli pilots now in custody |url= https://www.tehrantimes.com/news/514337/Third-F-35-fighter-jet-downed-in-Iranian-territory-two-Israeli |access-date=14 June 2025 |work=[[Tehran Times]]}}</ref> ირანის ნავთობის სამინისტრომ განაცხადა, რომ ბუშერის პროვინციაში ორ ნავთობის საბადოს თავს დაესხნენ: სამხრეთ პარსის გაზის საბადოს ფაზა 14-ის პლატფორმას და ფაჯრ ჯამის გაზის გადამამუშავებელ ქარხანას.<ref>{{Cite web |title=Iran says Israel has attacked two gas field |url=https://www.bbc.com/news/live/c93ydeqyq71t?post=asset%3Ae1780d58-29d1-4481-851c-0ab924b4e3bc#post |access-date=14 June 2025 |website=BBC News |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Iran's biggest gas refinery still on fire despite official denial |url=https://www.iranintl.com/en/202506144861 |access-date=14 June 2025 |website=Iran International |language=en}}</ref> თავდასხმებმა გამოიწვია მასშტაბური ხანძარი, რამაც შეაჩერა მინიმუმ 12 მილიონი კუბური მეტრი გაზის წარმოება.<ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Fire halts 12 million cubic meters of gas production at South Pars Phase 14 |url=https://www.iranintl.com/en/202506147968 |access-date=14 June 2025 |website=Iran International |language=en}}</ref> [[წითელი ჯვრისა და წითელი ნახევარმთვარის საერთაშორისო მოძრაობა|წითელი ჯვრისა და წითელი ნახევარმთვარის საერთაშორისო მოძრაობის]] ცნობით, იმ დროისთვის ისრაელის თავდასხმებმა გავლენა მოახდინა ირანის 31 პროვინციიდან 18-ზე, სადაც მისი 1414 თანამშრომელი მონაწილეობდა სამაშველო ოპერაციებში.<ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Israeli attacks affect 18 of Iran's 31 provinces, Red Crescent says |url=https://www.iranintl.com/en/202506147133 |access-date=14 June 2025 |website=Iran International |language=en}}</ref> ადგილობრივი დროით 23:11 საათზე, ისრაელის თავდაცვის ძალებმა გამოაცხადა, რომ დაიწყო დარტყმების ახალი ტალღა თეირანში „სამხედრო სამიზნეებზე“.<ref>{{Cite web |title=Israel and Iran trade fire – what you need to know |url=https://www.bbc.com/news/live/c93ydeqyq71t?post=asset%3A342b766b-06b7-4f92-8b3b-bc3644ec8ba4#post |access-date=14 June 2025 |website=BBC News |language=en-GB}}</ref> ქალაქში ნავთობისა და ბენზინის საწყობები დაბომბეს, რის შედეგადაც შაჰრანის უბანში ელექტროენერგია გაითიშა.<ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Gasoline and oil depots in western Tehran hit by Israeli airstrikes |url=https://www.iranintl.com/en/202506145667 |access-date=14 June 2025 |website=Iran International |language=en}}</ref> მოგვიანებით, ტასნიმის საინფორმაციო სააგენტომ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ დედაქალაქში ისრაელის თავდასხმების შედეგად ირანის თავდაცვის სამინისტროს შტაბ-ბინა და თავდაცვითი ინოვაციებისა და კვლევის ორგანიზაციის შენობა დაბომბეს.<ref>{{Cite web |date=14 June 2025 |title=Israeli airstrikes hit SPND building in Tehran - Tasnim |url=https://www.iranintl.com/en/202506143937 |access-date=14 June 2025 |website=Iran International |language=en}}</ref> ==15 ივნისი== ისრაელის თავდაცვის ძალებმა ირანელი მშვიდობიანი მოქალაქეები გააფრთხილეს და მოუწოდეს ევაკუაციისკენ შირაზში იარაღის ქარხნებისა და სამხედრო ბაზების მიმდებარე ტერიტორიებიდან.<ref name="IranIntlLive20250612"/><ref>{{Cite web |date=15 June 2025 |title=10 dead, 200 injured in Iranian barrages; IDF warns Iranians near arms plants to evacuate |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog-june-15-2025/ |access-date=15 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> ასევე გავრცელდა ინფორმაცია თეირანში იუსტიციის სამინისტროს შენობაზე განხორციელებული დარტყმის შესახებ.<ref>{{Cite web |title=Video shows smoke rising from Iranian Ministry of Justice |url=https://www.bbc.com/news/live/c2kqkd03xn5t?post=asset%3A67b04956-ee13-40d1-b6a6-416cd3feb86e#post |access-date=15 June 2025 |website=BBC News |language=en-GB}}</ref> მოგვიანებით, ისრაელის საჰაერო ძალებმა განაცხადეს, რომ დაბომბეს საწვავის შესავსები თვითმფრინავი მაშჰად შაჰიდ ჰაშემინეჯადის საერთაშორისო აეროპორტში - ისრაელის ტერიტორიიდან დაახლოებით 2,300 კილომეტრში - რაც, შესაძლოა, მის ისტორიაში ყველაზე შორეული ოპერაცია იყო.<ref>{{Cite web |last=Fabian |first=Emanuel |title=In 'most distant strike,' Israeli Air Force bombs Iranian plane at Mashhad Airport in northeast Iran |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israeli-air-force-bombed-iranian-refueling-plane-at-mashhad-airport-idf-confirms/ |access-date=15 June 2025 |website=The Times of Israel |language=en-US}}</ref> გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ირანმა ომანსა და კატარს შუამავლობა სთხოვა შეერთებულ შტატებთან ურთიერთობისთვის, დარტყმების შეჩერებისა და ბირთვული მოლაპარაკებების განახლების მიზნით.<ref name="JPost20250615">{{Cite web |date=15 June 2025 |title=Iran turns to mediators to reach ceasefire, prevent Israeli strikes |url=https://www.jpost.com/israel-news/defense-news/article-857732 |access-date=15 June 2025 |website=The Jerusalem Post |language=en}}</ref> ირანმა განაცხადა, რომ დააკავა ორი პირი, რომლებიც, მათი თქმით, მოსადის წევრები იყვნენ.<ref>{{Cite web |date=15 June 2025 |title=Iran says it arrested 2 Mossad operatives |url=https://aje.io/9yu24p?update=3776515 |website=Al Jazeera English}}</ref> ისრაელმა ირანში, ასევე სამხედრო ბაზებზე იერიში მიიტანა მიწა-მიწის ტიპის რაკეტებით. ისრაელი ასევე თავს დაესხა ირანის საგარეო საქმეთა სამინისტროს.<ref name="CNNLive20250615">{{Cite web |last=Ebrahim |first=Nadeen |date=15 June 2025 |title=Live updates: Israeli death toll rises as conflict rages with Iran |url=https://www.cnn.com/world/live-news/israel-iran-strikes-news-06-15-25 |access-date=15 June 2025 |website=CNN |language=en}}</ref> ჭურვებმა ასევე იმსხვერპლა ირანის რევოლუციის გუშაგთა კორპუსის დაზვერვის უფროსი და დაზვერვის მოადგილე.<ref>{{Cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/netanyahu-confirms-israel-killed-irgc-intelligence-chief-and-his-deputy/|title=Netanyahu says Israel killed IRGC intelligence chief and his deputy|work=The Times of Israel|date=15 June 2025|access-date=15 June 2025}}</ref> ნეთანიაჰუმ Fox News-თან ინტერვიუში განმარტა, რომ ისრაელს სხვა გზა არ ჰქონდა, გარდა იმისა, რომ ირანზე თავდასხმა მოეხდინა ბირთვული ჰოლოკოსტის თავიდან ასაცილებლად. ინტერვიუში ნეთანიაჰუმ განაცხადა, რომ თავდასხმა განხორციელდა როგორც ისრაელის, ასევე მსოფლიოს დასაცავად. ნეთანიაჰუმ ირანის მთავრობა ირანელი ხალხის მჩაგვრელად შეაფასა და თქვა, რომ ირანელი ხალხის არჩევანი იყო, „აჯანყდებოდნენ თუ არა“.<ref name="CNNLive20250615" /> ==16 ივნისი== ისრაელის თავდაცვის ძალებმა თეირანში მდებარე ქუდსის ძალების სამეთაურო ცენტრს დაარტყა.<ref name="France24-20250614">{{Cite web |date=14 June 2025 |title='It's the civilians who will pay the price': Iranians prepare for the worst after Israeli strikes |url=https://www.france24.com/en/middle-east/20250614-civilians-pay-price-iranians-prepare-worst-after-israeli-strikes-tehran-nuclear |access-date=15 June 2025 |publisher=France 24 |language=en |quote="He was a civilian,” she said. “He had nothing to do with it. "}}</ref> ისრაელის ოფიციალურმა წარმომადგენელმა Wall Street Journal-ს განუცხადა, რომ არსებობს მინიშნებები, რომ ნანთანზში მდებარე მიწისქვეშა ბირთვული ობიექტი „აფეთქდა“.<ref name="NYTimesLive20250612"/> Iran International-ის ცნობით, აფეთქებების ხმა ისმოდა ფორდოს ბირთვული ობიექტის მიმდებარე ტერიტორიაზე.<ref>{{cite news |title=78 people have been killed in Israel's attacks on Iran: UN ambassador |publisher=[[Al Jazeera]] |date=13 June 2025 |access-date=13 June 2025 |url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2025/6/13/live-explosions-reported-in-iran-amid-israel-tensions?update=3773277 |archive-url=https://archive.fo/nAE1Y |archive-date=13 June 2025 |url-status=live}}</ref> როგორც ამბობენ, ისრაელის თავდაცვის ძალების დარტყმები პარჩინის სამხედრო ობიექტების მიმდებარე ტერიტორიაზე განხორციელდა.<ref name="bbc13june">{{Cite web |date=13 June 2025 |title=Trump struggles with Iran message as Republicans diverge over attack |url=https://www.bbc.com/news/articles/cq69e7nr9m5o |access-date=13 June 2025 |website=BBC News |language=en-GB}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ირანის სამხედრო ოპერაციები]] [[კატეგორია:ისრაელის ომები]] qiympfwgm5oxztbjix1m24bxxr79c2p 14 590429 4823779 4814068 2025-07-02T15:37:55Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823779 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ათწლეულები კინოში]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნისა და ათწლეულის მიხედვით]] ddoqka47gnv5ts5ecly7fyaevefbns0 14 590434 4823780 4814075 2025-07-02T15:38:31Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823780 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:საუკუნეები კინოში]] [[კატეგორია:კატეგორიები ქვეყნისა და საუკუნის მიხედვით]] r15zhywpeyc2q37xlwb46vkihcve9gd 14 590449 4823830 4814337 2025-07-02T15:45:40Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823830 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ფილმები ევროპის შესახებ]] [[კატეგორია:ევროპა მხატვრულ ლიტერატურაში ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ფილმები ქვეყნების შესახებ]] 18vhimswbtenbrrf5noo6ltg5l0ilry 14 590469 4823785 4814172 2025-07-02T15:39:07Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823785 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] [[კატეგორია:ფილმები რეგიონის მიხედვით]] [[კატეგორია:ნამუშევრები ქვეყანაში არსებული მიმდინარეობების მიხედვით]] ncx29iwzaal7ue00ar06cpp2qukho4d 14 590551 4823786 4814319 2025-07-02T15:39:11Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823786 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ფილმები გადაღების ადგილმდებარეობის მიხედვით]] [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით| ]] 12g727y664pk1hx4jj957ka1a63doit 14 590560 4823833 4814341 2025-07-02T15:45:56Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823833 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპაში გადაღებული ფილმები]] 8w6wc3skm6j6td1bn1fpmn58r1ne8fw 14 590672 4824013 4815009 2025-07-03T04:53:04Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824013 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:საფრანგეთის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:ევროპის ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:საფრანგეთი]] nxl982604hc939uw9bmjpuoxv6e6ir7 14 590676 4823995 4815007 2025-07-03T04:50:47Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823995 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ევროპის ბუნება]] [[კატეგორია:ევროპის ქვეყნები| ]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით| ]] b3owq4r5r0dsotqidc04yeletr334c7 0 591150 4823723 4822015 2025-07-02T13:26:17Z Dosseman 140687 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Anatolian Civilizations Museum 9186.jpg]] → [[File:Museum of Anatolian Civilizations Assyrian Colonies period Boat shaped ritual vessel with temple from Kültepe in 2011 06.jpg]] To fit series 4823723 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მუზეუმი | დაარსდა = 1921 წელი }} '''ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი''' ({{lang-tr|Anadolu Medeniyetleri Müzesi}}) — მდებარეობს [[ანკარის ციხესიმაგრე|ანკარის ციხესიმაგრის]] სამხრეთით, ათპაზარის რაიონში [[ანკარა]]ში, [[თურქეთი]]. იგი შედგება ძველი [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] მაჰმუთ ფაშას ბაზრის საწყობი შენობისა და [[ქურშუნლუ ხანი (ანკარა)|ქურშუნლუ ხანისგან]]. ათათურქის [[ხეთები]]ს [[მუზეუმი]]ს შექმნის სურვილის გამო, შენობები შეიძინა [[ხამით ზუბეირ ქოშაი]]ს წინადადებით, რომელიც იმ დროს კულტურის მინისტრი იყო, ეროვნული განათლების მინისტრ [[საფეთ არიქანი|საფეთ არიქანთან]]. რეკონსტრუქციისა და შეკეთების დასრულების შემდეგ ([[1938]]–[[1968]]), შენობა საზოგადოებისთვის გაიხსნა როგორც ანკარის არქეოლოგიური მუზეუმი. დღეს ქურშუნლუ ხანი, რომელიც გამოიყენება ადმინისტრაციულ შენობად, იცავს სამუშაო ოთახებს, [[ბიბლიოთეკა]]ს, საკონფერენციო დარბაზს, [[ლაბორატორია]]სა და სახელოსნოს. ძველი ბაზრის შენობა იცავს ექსპონატებს. ამ ოსმალურ შენობაში მუზეუმს აქვს [[ანატოლია|ანატოლიური]] [[არქეოლოგია|არქეოლოგიის]] მრავალი ექსპონატი. ისინი იწყება [[პალეოლითი|პალეოლითური]] ეპოქიდან და ქრონოლოგიურად გრძელდება [[ნეოლითი|ნეოლითური]], ადრეული [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს]], ასურული სავაჭრო კოლონიების, [[ხეთები]]ს, ფრიგიელების, [[ურარტელები]]ს, [[საბერძნეთი|ბერძნული]], [[ელინიზმი|ელინისტური]], [[რომის იმპერია|რომაული]], [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიური]], [[სელჩუკთა სახელმწიო|სელჩუკური]] და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პერიოდებით. არის ასევე ექსპონატების ფართო კოლექცია თხრებით აღმოჩენილი [[ქარაინი|ქარაინში]], [[ჩათალჰოიუქი|ჩათალჰიუქში]], ჰაჯილარში, ჯანჰასანში, ბეიჯე სულთანში, [[ალაჯაჰიუქი|ალაჯაჰიუქში]], [[ქანესი|ქიულთეპეში]], აჯემჰიუქში, ბოღაზქოიში ([[გორდიონი]]), პაზარლიში, [[ალთინთეფე]]ში, ადილჯევაზსა და [[პათნოსი|პათნოსში]], ასევე რამდენიმე პერიოდის ნიმუშები. [[ოქრო]]ს, [[ვერცხლი]]ს, შუშის, [[მარმარილო]]ს და [[ბრინჯაო]]ს ნამუშევრების ექსპონატები თარიღდება პირველი ათასწლეულის ძვ.წ. მეორე ნახევრამდე. მონეტების კოლექციები, რომლებშიც ნიმუშები პირველად მოჭრილი ფულიდან თანამედროვე დრომდეა, წარმოადგენს [[მუზეუმი]]ს იშვიათ კულტურულ განძეულობას. ანატოლიის ცივილიზაციათა [[მუზეუმი]] არჩეულ იქნა პირველ „ევროპის წლის მუზეუმად“ [[შვეიცარია]]ში [[1997]] წლის 19 აპრილს. ==ისტორია== [[ფაილი:Musem Of Anatolian Civilisations Ankara.JPG|250px|მინი]] [[ანკარა]]ში პირველი [[მუზეუმი]] დაარსდა მუბარეკ გალიპ ბეიმ, კულტურის მდივნოს მიერ, [[1921]] წელს, ანკარის ციხესიმაგრის ნაწილში, რომელსაც აკქალე ეწოდებოდა. ამ [[მუზეუმი]]ს გარდა, ასევე შეგროვდა [[ავგუსტუსისა და რომის ტაძარი|ავგუსტუსისა და რომის ტაძრის]] [[ანკარის რომაული აბანოები]]ს [[არტეფაქტი|არტეფაქტები]]. [[ქემალ ათათურქი|ათათურქის]] რეკომენდაციითა და ცენტრში „ეთი მუზეუმის“ შექმნის მიზნით, რეგიონიდან [[ხეთები]]ს არტეფაქტები გაიგზავნა ანკარაში და ამიტომ საჭირო გახდა უფრო დიდი მუზეუმი. იმ დროინდელი კულტურის დირექტორი, [[ხამით ზუბეირ ქოშაი]] და [[განათლება|განათლების]] მინისტრი [[საფეთ არიქანი]] ურჩევდნენ მაჰმუთ ფაშას ბაზრისა და ხანის შეკეთებას და მუზეუმად გადაკეთებას. ეს რეკომენდაცია მიღებულ იქნა და რესტავრაცია გაგრძელდა [[1938]]-დან [[1968]] წლამდე. ბაზარი, სადაც გუმბათოვანი ნაგებობაა, შეკეთების დასრულების შემდეგ [[1940]] წელს, კომიტეტმა გერმანელი არქეოლოგის [[ჰ. გ. გუტერბოკი]]ს ხელმძღვანელობით მოაწყო [[მუზეუმი]]. [[1943]] წელს, როცა შენობის შეკეთება ჯერ კიდევ მიმდინარეობდა, შუა ნაწილი ვიზიტორებისთვის გაიხსნა. ამ ნაწილის სარემონტო პროექტები განხორციელდა არქიტექტორ მაჯით ქურალის მიერ და ტენდერის საფუძველზე სარემონტო სამუშაოები შეასრულა არქიტექტორ ზუჰთუ ბეიმ. [[1948]] წელს [[მუზეუმი]]ს ადმინისტრაციამ დატოვა აკქალე როგორც საწყობი სახლი, და მუზეუმი განთავსდა ქურშუნლუ ხანის ოთხ ოთახში, რომლის შეკეთებაც დასრულდა. გუმბათოვანი ნაგებობის გარშემო ნაწილის რესტავრაციისა და გამოფენის პროექტები მომზადდა და განხორციელდა არქიტექტორ იჰსან ქიიღის მიერ. ხუთი მაღაზია დარჩა თავის ორიგინალურ ფორმაში, და მაღაზიებს შორის კედლები გაანადგურეს და ამრიგად მოწოდებულ იქნა დიდი ადგილი გამოფენისთვის. [[მუზეუმი]]ს შენობამ მიაღწია თავის დღევანდელ სტრუქტურას [[1968]] წელს. ქურშუნლუ ხანი, რომელიც გამოიყენება ადმინისტრაციული შენობის სახით, ყოფს კვლევით ოთახებს, [[ბიბლიოთეკა]]ს, საკონფერენციო დარბაზს, [[ლაბორატორია]]სა და სახელოსნოებს, ხოლო მაჰმუთ ფაშას კამარისებრი ბაზარი გამოიყენება გამოფენის დარბაზად. ==შენობები== ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი მდებარეობს ორ ოსმალურ შენობაში, რომლებიც განთავსებულია [[ანკარის ციხესიმაგრე]]სთან ახლოს, ანკარის ისტორიულ ათპაზარის რაიონში. ერთ-ერთი შენობა არის მაჰმუთ ფაშას [[ბედესთენი]] და მეორე არის ქურშუნლუ ხანი (ფუნდუკი, [[ქარვასლა]]). მაჰმუთ ფაშას ბედესთენი აშენდა მაჰმუთ ფაშას მიერ, [[მეჰმედ II|მეჰმედ II დამპყრობლის]] ერთ-ერთი მინისტრის ([[ვეზირი]]ს) მიერ [[1464]]-[[1471]] წლებში. შენობას არ აქვს რაიმე წარწერები. ზოგიერთ წყაროში ჩაწერილია, რომ აქ ვრცელდებოდა სუფთა ანგორას ტანსაცმელი. შენობის დიზაინი კლასიკური ტიპისაა. არის 10 გუმბათი, რომელიც დაფარავს მართკუთხედს, რომელიც შექმნილია ადგილის შემოსასაზღვრად, და არის 102 მაღაზია, რომლებიც ერთმანეთის პირისპირ დგას. ისტორიული ჩანაწერებისა და რეესტრის წიგნების მიხედვით, ქურშუნლუ ხანი აშენდა როგორც ფონდი (ვაქფი) მეჰმეთ ფაშას (მეჰმეთ დამპყრობლის ვეზირის) ღვთისმოსაობის დაფინანსებისთვის [[უსქუდარი|უსქუდარში]], [[სტამბოლი|სტამბოლში]]. მასაც არ აქვს რაიმე წარწერები. [[1946]] წელს შეკეთების დროს აღმოჩნდა მურათ II-ის პერიოდის მონეტები. ნიშნები მიუთითებს, რომ ხანი ცხოვრობდა მეთხუთმეტე საუკუნეში. ხანს აქვს ოსმალური პერიოდის ხანების ტიპიური დიზაინი. შუაშია ეზო და არკადა ისინი გარშემორტყმულია ორსართულიანი ოთახებით. მიწისზედა სართულზე არის 28 ოთახი, პირველ სართულზე 30 ოთახი. ოთახებს აქვს ღუმლები. მიწისზედა სართულზე ოთახების დასავლეთ და სამხრეთ მიმართულებით არის „L“ ტიპის ბეღელი. ხანის ჩრდილოეთ მხარეს არის 11 მაღაზია და აღმოსავლეთ მხარეს 9 მაღაზია და 4 მაღაზია ერთმანეთის პირისპირ ბაღის შიგნით. ფუნდუკი (ხანი) აშენდა მეჰმეთ ფაშას მიერ და [[1467]] წელს მეჰმეთ ფაშა დაწინაურდა პრემიერ-მინისტრად (დიდი ვეზირი). მაჰმუთ ფაშას ბრძანებით აშენდა კამარისებრი ბაზარი. მან შეინარჩუნა თავისი თანამდებობა [[1470]] წლამდე. მას ჰქონდა თავისი მეჩეთი, სუპისხანა და მედრესე უსქუდარში, და მისი ცხედარი იქ არის დაკრძალული. ეს ორი შენობა, რომლებიც დღეს მუზეუმს შეადგენს, მიტოვებულ იქნა [[1881]] წლის ხანძრის შემდეგ. ==გამოფენილი არტეფაქტები== *'''[[პალეოლითი|პალეოლითის ხანა]]''' (....[[ძვ. წ. 8000]]): პალეოლითის ხანა მუზეუმში წარმოდგენილია ანტალიის ქარაინის მღვიმეში აღმოჩენილი ნიმუშებით. პალეოლითის ხანის ადამიანები იყვნენ მონადირე-შემგროვებლები, რომლებიც იყენებდნენ ქვისა და ძვლის იარაღებს. ქვის იარაღები სამ დროით კატეგორიაში არის გამოფენილი: [[ქვედა პალეოლითი]]ს ხანა, შუა პალეოლითის ხანა და ზედა და გვიანი ზედა პალეოლითის ხანა. *'''[[ნეოლითი|ნეოლითის ხანა]]''' ([[ძვ. წ. 8000]]-[[ძვ. წ. 5500|5500]]) : ამ ხანაში გაჩნდა პირველი სოფლები და დაიწყო მიწათმოქმედება. [[ჩათალჰოიუქი]]სა და [[ჰაჩილარი]]ს არტეფაქტები, რომლებიც ნეოლითის ხანის ორი ყველაზე მნიშვნელოვანი ადგილია, ამ განყოფილებაში არის გამოფენილი. კოლექცია მოიცავს დედა ღვთაების სკულპტურებს, კედლის ნახატებს, თიხის ფიგურებს, ბეჭდებს, თიხის ჭურჭელს და ძვლისგან დამზადებულ სოფლის მეურნეობის იარაღებს. ამ გამოფენის ყველაზე შთამბეჭდავი ნაწილებია [[ძვ. წ. VII ათასწლეული]]ს ნადირობის სცენა თაბაშირზე, ჩატალჰეიუკის ოთახის რეპროდუქცია კედელზე ჩამაგრებული [[ხარი]]ს თავებით, დედა ღვთაება კიბელეს (მოგვიანებით კიბელე) სკულპტურა, ობსიდიანის იარაღები, ჰასანის მთის ამოფრქვევის კედლის ნახატები და [[ლეოპარდი]]ს კედლის ნახატები. *'''[[ენეოლითის ხანა|ქალკოლითის ხანა]]''' (სპილენძ-ქვის) ([[ძვ. წ. 5500]]-[[ძვ. წ. 3000|3000]]): ქვის იარაღების გარდა, ამ ხანაში სპილენძს ამუშავებდნენ და ყოველდღიურ ცხოვრებაში იყენებდნენ. ჰაჯილარში, ჯანჰასანში, თილქითეპეში, [[ალაჯაჰეიუქი|ალაჯაჰეიუქში]] და [[ალიშარ ჰუიუქ|ალიშარ ჰუიუქში]] აღმოჩენილი არტეფაქტები მუზეუმში არის გამოფენილი. კოლექცია მოიცავს ქვისა და [[ლითონი]]ს იარაღების დიდ კოლექციას, ღვთაების ფიგურებს, ბეჭდებს და დეკორატიულ სამკაულებს. [[ფაილი:Horoztepe Mother Bronze.JPG|200px|მინი]] *'''[[ბრინჯაოს ხანა|ადრეული ბრინჯაოს ხანა]]''' ([[ძვ. წ. 3000]]-[[ძვ. წ. 1950|1950]]): ანატოლიის მკვიდრებმა [[სპილენძი]] და [[კალა]] შეადნეს და [[ძვ. წ. 3000]] წლის დასაწყისში [[ბრინჯაო]] გამოიგონეს. ისინი ასევე ამუშავებდნენ ცნობილ ლითონებს ჩამოსხმისა და ჩაქუჩების ტექნიკით. [[ალაჯაჰეიუქი]]ს სამეფო საფლავებში სამარხ ინვენტარად დაკრძალული ძვირფასი [[ლითონი]]ს არტეფაქტების გარდა, ჰასანოღლანის, მაჰმათლარის, ესქიაპარის, ჰოროზთეპეს, ქარაოღლანის, [[მერზიფონი]]ს, ეთიოქუშუს, აჰლათლიბელის, ქარაიავშანის, [[ბოლუ]]ს, ბეიჯესულთან სემაჰეიუკის, ქაროზ-თილქითეპეს არტეფაქტები წარმოდგენილია მუზეუმის ძველი ბრინჯაოს ხანის განყოფილებაში. ბრინჯაოს ხანის გამოფენაზე დომინირებენ ხათი ტომები. კოლექცია მოიცავს მზის დისკებს, ირმის ფორმის ქანდაკებებს, ქალის ფიგურების თხელ ვერსიებს და ოქროს სამკაულებს. ასევე არის დაკრძალვის ცერემონიის რეკონსტრუქცია, რომელიც ხაზს უსვამს ამ უძველესი ხალხის რელიგიურ პრაქტიკებს. *'''ასურული ვაჭრობითი კოლონიები''' ([[ძვ. წ. 1950]]-[[ძვ. წ. 1750|1750]]): ამ პერიოდში ანატოლიაში პირველად გაჩნდა წერა. აკადური ხანიდან მესოპოტამიელები იცნობდნენ ანატოლიის რესურსებსა და სიმდიდრეს. შედეგად, ისინი ჩაბმულნი იყვნენ ფართო სავაჭრო ურთიერთობებში, რომელსაც ასურელები ხელმძღვანელობდნენ და მათთან ერთად მოიტანეს თავიანთი ენები და ცილინდრული და ბეჭდის ბეჭდები, რაც მოგვიანებით წერის სისტემად განვითარდა. 20,000-ზე მეტი თიხის ტაბლეტი, ასურული ლურსმნული წერით ამოკვეთილი, ნათელს ჰფენს ამ პერიოდზე. დაწერილი დოკუმენტების უმეტესობა ეხება ვაჭრობას, ეკონომიკასა და სამართალს. კალა, ქსოვილები და ტანსაცმელი მოჰქონდათ ასურელთა ვირთხის ქარავნებს ადგილობრივი ხალხისთვის და ეს საქონელი ვერცხლსა და ოქროზე იცვლებოდა. ქიულთეპე იყო სავაჭრო ქსელის ცენტრი. შედეგად, ვხედავთ აღმოჩენათა მრავალფეროვნების აფეთქებას. ლურსმნული ტაბლეტები, წმინდა ცხოველების - [[ხარი]]ს, [[ლომი]]ს, [[არწივი]]ს, [[ღორი]]ს, კურდღლის ფორმის სასმისი ჭურჭელი, რომლებიც რელიგიურ ცერემონიებში გამოიყენებოდა, კულტურული ობიექტები, ცილინდრული ბეჭდის ბეჭდები და მათი ანაბეჭდები, ყველა სახის იარაღები და თიხის, ქვის, [[ოქრო]]ს, [[ვერცხლი]]ს, ტყვიის, [[სპილენძი]]ს, [[ბრინჯაო]]ს, ძვირფასი ქვებისა და ფილების მხატვრული ღირებულების მქონე ლითონის თასები ასურული სავაჭრო კოლონიებიდან აღმოჩენილი იქნა ქიულთეპეში, აჯემჰეიუქში, ალიშარსა და ბოღაზქეუში. ამ [[200]]-წლიან პერიოდთან დაკავშირებული აღმოჩენების კიდევ ერთი საინტერესო კლასია კულთეპეს რიტონები, კერამიკული ხელოვნების სპეციალური ჯგუფი, რომელიც ხეთური კულტურის საფუძველს წარმოადგენს. [[ფაილი:Hattusa Bronze Tablet Cuneiform.JPG|200px|მინი]] *'''[[ხეთები|ხეთური პერიოდი]]''' ([[ძვ. წ. 1750]]-[[ძვ. წ. 1200|1200]]): უძველესი ხეთების პირველი პოლიტიკური გაერთიანება დაარსდა ანატოლიაში, [[ყიზილ-ირმაქი]]ს მდინარის ნახევარმთვარესთან ახლოს, დაახლოებით [[ძვ. წ. 2000]] წელს. მნიშვნელოვანი ადგილებია [[ბოღაზქეუ]] ([[ხათუსა]]), ინანდიქი, ესქიაპარი, ალაჯაჰეიუკი, ალიშარი, ფერზანთი. დიდი ხეთური იმპერიის განყოფილების ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია ომის ღმერთის რელიეფი, რომელიც ხათუსას მეფის კარიბჭიდანაა ამოღებული. რელიეფური [[ხარი]]ს ფიგურიანი ჭურჭელი, სხვადასხვა ხილის ღია თასები და ცხოველთა ფორმის ვაზები, სახელგანთქმული ინანდიქის ვაზა, რომელიც ქორწინების ცერემონიას ასახავს, სამთავრობო არქივის ტაბლეტები, ისევე როგორც [[მეფე]]თა ბეჭდები, ნაყოფიერების ღმერთების, ხარებისა და ირმების [[ბრინჯაო]]ს ქანდაკებები ასევე არის სხვა საინტერესო გამოფენები. გამოფენა ასევე მოიცავს ბოღაზქეუდან გადაღებულ სურათებს, რელიგიური ცერემონიის რეკონსტრუქციას, ბოღაზქეუში მეფის კარიბჭის რეკონსტრუქციასა და ბოღაზქეუს გათხრებიდან სურათებს. ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი არტეფაქტია აქადური წერის ტაბლეტი ([[ძვ. წ. 1275]]-[[ძვ. წ. 1220|1220]]) - [[ეგვიპტე|ეგვიპტური]] დედოფლის [[ნეფერტარი]]ს ([[რამზეს II]] მეუღლის) კორესპონდენცია ხეთურ დედოფალ პუდუხეპასთან ([[ხათუსილი III]] მეუღლესთან), დაწერილი [[კადეშის ბრძოლა|ქადეშის სამშვიდობო ხელშეკრულების]] შემდეგ მსოფლიო ისტორიის პირველი სამშვიდობო ხელშეკრულება, დათარიღებული [[ძვ. წ. 1275]]-[[ძვ. წ. 1220|1220]] წლებით, ნაპოვნი ბოღაზქეუში. *'''[[ფრიგია|ფრიგიული პერიოდი]]''' ([[ძვ. წ. 1200]]-[[ძვ. წ. 700|700]]) : ფრიგიელები, ზღვისპირა ხალხი, ანატოლიაში ბალკანეთიდან მოვიდნენ [[ძვ. წ. 1200]] წელს. მათ აიღეს კონტროლი ცენტრალურ [[ანატოლია]]ზე და გორდიონი გახადეს თავიანთ დედაქალაქად. გორდიონის სამეფოს თუმულუსის აღმოჩენები ამ განყოფილების უმეტეს ნაწილს წარმოადგენს. თუმულუსი 300 მ (980 [[ფუტი]]) დიამეტრის და 50 მ (160 [[ფუტი]]) სიმაღლის იყო. [[მეფე]] მიდასის საფლავის რეპროდუქცია, რომელიც უძველეს თუმულუსში იქნა ნაპოვნი, ასევე აქ არის გამოფენილი. მოჩუქურთმებული და ინკრუსტირებული ხის ავეჯი, საკეტიანი კაბის ქინძისთავები, რიტუალური ჭურჭელი, ცხოველების ლომების, ვერძების და არწივების გამოსახულებები, დაკრძალვის ცერემონიის რეკონსტრუქცია და დედა ღვთაება [[კიბელე]]ს [[ქანდაკება]] (რომელსაც ფრიგიელები თაყვანს სცემდნენ როგორც თავიანთ მთავარ ღვთაებას) წარმოდგენილია ამ განყოფილებაში. *'''გვიანი ხეთური პერიოდი''' ([[ძვ. წ. 1200]]-[[ძვ. წ. 700|700]]) : ხეთური იმპერიის დაცემის შემდეგ ფრიგიელთა შემოსევის შედეგად, ზოგიერთი ხეთი გადავიდა სამხრეთ და სამხრეთ-აღმოსავლეთ [[ანატოლია]]ში და ახალი სახელმწიფოები დააარსა. ამ პერიოდის ყველაზე მნიშვნელოვანი ადგილებია [[მალათია]]–[[არსლანთეფეს ბორცვი|არსლანთეფე]], [[ქარქამიში]] ([[ქარხემიში]]) და საქჯაღეზუ. [[მუზეუმი]]ს ცენტრალურ დარბაზს წარმოადგენს 10-გუმბათიანი ძველი ბაზარი, სადაც ნეო-ხეთური პერიოდის რელიეფები და ქანდაკებებია განთავსებული. რელიეფებში ყურადღება დათმობილია ომის თემაზე ჯარისკაცებითა და ეტლებით. ასევე წარმოდგენილია კლდეში ამოკვეთილი რელიეფები, რომლებიც ხეთელ მმართველებს, ხეთური პანთეონის ღმერთებს ასახავს, და ძლიერი ცხოველების ლომებისა და ხარების ქანდაკებებს. *'''[[ურარტუ|ურარტული პერიოდი]]''' ([[ძვ. წ. 1200]]-[[ძვ. წ. 600|600]]) : ურარტელები ცხოვრობდნენ აღმოსავლეთ ანატოლიაში იმავე პერიოდში რადროსაც ფრიგიელები. ყველაზე მნიშვნელოვანი ურარტული ადგილებია [[ალთინთეფე]], ადილჯევაზი, ქაიალიდერე, [[პათნოსი]], [[ვანი]], ჰაიქაბერდი. ურარტელებმა ახალი მიღწევები გამოიგონეს არქიტექტურასა და მთამოპოვებაში. *'''[[ლიდია|ლიდიური პერიოდი]]''' ([[ძვ. წ. 1200]]-[[ძვ. წ. 546|546]]) : ლიდიური ხელოვნების წარმოშობა მომდინარეობს [[ბრინჯაოს ხანა|ბრინჯაოს]] ხანიდან, როდესაც მათ წინაპრებსა და ხეთებს შორის იყო ურთიერთობები - მეგობრული თუ მტრული. ლიდიელებმა განუზომელი პროგრესი მიაღწიეს [[რკინის ხანა]]ში, განსაკუთრებით [[გიგესი]]ს პერიოდიდან [[კრეზი|კრეზამდე]] ([[ძვ. წ. 685]]-[[ძვ. წ. 547|547]]). გამოფენილი არტეფაქტების უმეტესობა ძვ.წ. [[VI საუკუნე|VI საუკუნით]] თარიღდება. *'''[[რომის იმპერია|კლასიკური პერიოდი და ანკარა საუკუნეების მანძილზე]]''': კოლექცია მოიცავს ბერძნული, ელინისტური, რომაული და [[ბიზანტის იმპერია|ბიზანტიური]] პერიოდის არტეფაქტებს, როგორიცაა ქანდაკებები, სამკაულები და დეკორატიული ჭურჭელი, დამზადებული [[ოქრო]]ს, [[ვერცხლი]]ს, შუშის, [[მარმარილო]]სა და [[ბრინჯაო]]სგან, ისევე როგორც მონეტები, რომელთა მაგალითები მოიცავს პირველი მოჭრილი ფულიდან თანამედროვე დრომდე. გარდა ამისა, არის განყოფილება, რომელიც წარმოადგენს ანკარის მიმდებარე ტერიტორიიდან ახლახან აღმოჩენილ ნიმუშებს. ==გალერია== <gallery class="center" > File:Museum of Anatolian Civilizations mural Wild deer and boar Detail in 1990's 03.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ნადირობის ნახატი Image:Seated Woman of Çatalhöyük on black background.jpg|დედა ღვთაება ჩატალჰეიუკიდან, წინა ხედი Image:Ankara Muzeum B19-38.jpg|დედა ღვთაება, გვერდითი ხედი File:Anatolian Civilizations Museum 1337.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი დედა ღვთაება File:Anatolian Civilizations Museum 1367.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ქოთანი File:Anatolian Civilizations Museum 034.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ქალი ალაბაზე Image:Ankara Muzeum B19-45.jpg|[[Hittites|ხეთური]] ძეგლი, ფასილარის ძეგლის ზუსტი ასლი Image:Ankara Muzeum B20-04.jpg|ქანდაკება ეზოში File:Anatolian Civilizations Museum 1432.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ალაბა ასურული კოლონიების პერიოდი File:Museum of Anatolian Civilizations Assyrian Colonies period Boat shaped ritual vessel with temple from Kültepe in 2011 06.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ჭურჭელი ასურული კოლონიების პერიოდი File:Anatolian Civilizations Museum 1458.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი პითოსი ხეთური Image:Museum of Anatolian Civilizations025 kopie.jpg|ბრინჯაოს რელიგიური სტანდარტი, რომელიც სამყაროს სიმბოლიზებს, იყენებდნენ ხეთელი მღვდლები Image:Museum of Anatolian Civilizations027.jpg|ირმის ქანდაკება, ხეთური მამაკაცი ღმერთის სიმბოლო File:Hittite Art Previous Ankara Symbol.JPG|ხეთების ბრინჯაოს საცერემონიო სტანდარტი Image:Museum of Anatolian Civilizations080.jpg|[[Chimera (mythology)|ქიმერა]] ადამიანის თავითა და ლომის თავით; გვიანი ხეთური პერიოდი File:Anatolian Civilizations Museum 4185.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ბითიქის ვაზა ხეთური File:Anatolian Civilizations Museum 1440.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ჭურჭლის თავი File:Anatolian Civilizations Museum 1442.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ჭურჭლის თავი File:Ankara june 2011 6919.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი რელიეფი ნეო-ხეთური <!-- Deleted image removed: Image:MoAC Phryg Cybele.jpg|[[Phrygia]]ული კიბელეს ქანდაკება --> Image:Museum of Anatolian Civilizations055 kopie1.jpg|მეფე [[Midas|მიდასის]] საფლავის რეკონსტრუქცია File:Anatolian Civilizations Museum 1465.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ფრიგიული მაგიდა File:Anatolian Civilizations Museum 1475.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ეტლი ფრიგიული Image:Ankara Muzeum B20-08.jpg|ხარის თავები [[Çatalhöyük|ჩატალჰეიუკიდან]] File:Anatolian Civilizations Museum 1490.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი რელიეფი ურარტული File:Anatolian Civilizations Museum 9175.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ძვლის ფილები ურარტული File:Anatolian Civilizations Museum 1500.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ურარტული ვოტიური ფირფიტა ურარტული File:Anatolian Civilizations Museum 7124.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი სითულა ასურული File:Anatolian Civilizations Museum 9178.jpg|ანატოლიური ცივილიზაციების მუზეუმი ლომი ურარტული Image:Ankara Muzeum B20-06.jpg|გალერეის პერსპექტივა Image:Museum of Anatolian Civilizations116.jpg|რომაელი ქალის მარმარილოს თავი </gallery> ==იხილეთ აგრეთვე== *[[ანკარის ხელოვნებისა და ქანდაკების სახელმწიფო მუზეუმი]] *[[ანკარის ეთნოგრაფიული მუზეუმი]] ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commons category|Museum of Anatolian Civilizations}} * {{Official website|www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.tr|Museum of Anatolian Civilizations (Official Website)}}; in the Turkish language. * [http://www.planetware.com/ankara/museum-of-anatolian-civilizations-tr-an-ahm.htm PlanetWare: Museum of Anatolian Civilizations] * [http://www.transanatolie.com/English/Turkey/In%20Brief/Museums/AMM/anatolian_civilisations_museum.htm TransAnatolie.com'': Anatolian Civilizations Museum''] * [http://www.pbase.com/dosseman/ankara_museum_turkey/ PBase: Museum of Anatolian Civilizations] {{თურქეთის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] [[კატეგორია:1921 წელს დაარსებული მუზეუმები]] h8laynnruwvbcztfd51oy1ivmart2xg 0 591256 4823713 4819976 2025-07-02T12:31:21Z Ninn513 109860 4823713 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/Ninn513|Ninn513]].|02|07|2025}} {{ინფოდაფა მწერალი|სახელი=პაი ძიუი|მშობლიური სახელი=白居易|სურათი=白樂天.png|დაბადების თარიღი=[[772]] წელი|დაბადების ადგილი=სინჭენგი, ხენანი, ჩინეთი|გარდაცვალების თარიღი=[[846]] წელი|გარდაცვალების ადგილი=[[სიანგშანის ტაძარი]], [[ლუნმენი|ლუნგმენი]]([[ლოიანი|ლუოიანგი]]), [[ხენანი]], [[ჩინეთი]]|საქმიანობა=მუსიკოსი, პოეტი, პოლიტიკოსი|ენა= [[ჩინური ენა|ჩინური]]|პერიოდი= [[ტანის დინასტია|თანგის დინასტია]]|შვილები=პაი აცუეი|ნათესავები=პაი ხუანგი (ბაბუა); პაი ძი კენგი|მოქალაქეობა=ჩინელი}} '''პაი ძიუი''' (ასევე პო ძიუი; {{lang-zh|白居易}}; {{lang-zh|p=Bǎi Jūyì}}; [[772]]–[[846]] წწ.), თავაზიანობის სახელით ლე თიენი ( {{lang-zh|樂天}}) — [[ტანის დინასტია|თანგის დინასტიის]] გამოჩენილი [[ჩინელები|ჩინელი]] მუსიკოსი, პოეტი და პოლიტიკოსი. მისი შემოქმედების დიდი ნაწილი მოიცავს როგორც პირად კარიერულ გამოცდილებას, ასევე ყოველდღიურ ცხოვრებაზე დაკვირვებებს. იგი სამ სხვადასხვა პროვინციაში მსახურობდა გუბერნატორად და ეს გამოცდილება აისახა მის ლექსებში. პაი ძიუიმ სახელი გაითქვა თავისი ლაკონური, ხალხური სტილით, რამაც მისი პოეზია პოპულარული გახადა შუა საუკუნეების [[აღმოსავლეთი აზია|აღმოსავლეთ აზიაში]].<ref>{{Cite book|last=Norwich|first=John Julius|title=Oxford illustrated encyclopedia|date=1985–1993|publisher=Oxford University Press|others=Judge, Harry George., Toyne, Anthony.|isbn=0-19-869129-7|location=Oxford [England]|page=29|oclc=11814265}}</ref> პაი ძიუიმ მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა [[იაპონური ლიტერატურა|იაპონური ლიტერატურის]] განვითარებაში. [[იაპონია|იაპონიაში]] ის უფრო მეტად ცნობილია თავისი თავაზიანობის სახელის, ლეთიენის, იაპონური წაკითხვით — ჰაკუ რაკუტენ (白楽天).<ref>Arntzen, S (2008) A Shared Heritage of Sensibility?: The Reception of Bai Juyi's Poetry in Japan. Paper presented at the conference ''Japan-China Cultural Relations'' at the [[University of Victoria]], 25th Jan. [http://capiconf.uvic.ca/viewpaper.php?id=36&print=1&cf=4] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140112105525/http://capiconf.uvic.ca/viewpaper.php?id=36&print=1&cf=4|date=2014-01-12}}</ref> მისი უმცროსი ძმა, პაი სინგძიენი, მოთხრობებს წერდა. პაი ძიუის ყველაზე განთქმულ ნაწარმოებებს შორისაა ვრცელი ნარატიული [[პოემა|პოემები]]: ''[[ჩანგ ხენ კე|„ჩანგ ხენ კე“]]'' („მარადიული მწუხარების სიმღერა“), რომელიც იანგ კუეიფეის, ტრაგიკულ ისტორიას გვიამბობს, და ''[[ფიფა სინგი|„ფიფა სინგი“]]'' („ფიფა სიმღერა“). == ცხოვრება == პაი ძიუი ცხოვრობდა [[ტანის დინასტია|შუა თანგის პერიოდში]], რომელიც თანგის იმპერიისთვის აღდგენისა და აღორძინების ხანა იყო, განსაკუთრებით [[ან ლუშანის აჯანყება|ან ლუშანის აჯანყების]] შემდეგ. ეს პერიოდი დაემთხვა პოეზიის აყვავების ხანას, რომელიც განთქმული იყო ისეთი პოეტებით, როგორებიც იყვნენ [[ლი ბო|ლი პაი]] ([[701]]–[[762]]), [[ვანგ ვეი]] ([[701]]–[[761]]) და [[დუ ფუ|ტუ ფუ]] ([[712]]–[[770]]). პაი ძიუიმ თავისი ცხოვრების განმავლობაში იხილა რვა ან ცხრა იმპერატორის მმართველობა; იგი დაიბადა [[იმპერატორი ტაიწუნგი|თანგის იმპერატორ ტაიწუნგის]] მმართველობის პერიოდში ([[766]]–[[779]]). მას ხანგრძლივი და წარმატებული კარიერა ჰქონდა როგორც სამთავრობო მოხელეს, ასევე პოეტს, თუმცა მისი კარიერის ეს ორი ასპექტი ზოგჯერ ერთმანეთთან წინააღმდეგობაში მოდიოდა. პაი ძიუი ასევე იყო [[ძენი|ძენ ბუდიზმის]] მიმდევარი.<ref>Hinton, David (2008). ''Classical Chinese Poetry: An Anthology''. New York: Farrar, Straus, and Giroux. {{ISBN|0-374-10536-7}} / {{ISBN|978-0-374-10536-5}}</ref> === დაბადება და ბავშვობა === პაი ძიუი დაიბადა 772 წელს,{{sfnm|1a1=Ueki et al.|1y=1999|1p=123}} თაიიუენში, შაანსის პროვინციაში, რომელიც მაშინ თანამედროვე ქალაქიდან რამდენიმე მილის დაშორებით მდებარეობდა, თუმცა ბავშვობის უმეტესი ნაწილი ჭენიანგში, ხენანის პროვინციაში გაატარა. მისი ოჯახი ღარიბი, მაგრამ განათლებული იყო; მამამისი მეორე კლასის დეპარტამენტის მაგისტრატის თანაშემწე იყო.<ref>Waley (1941), 126-27.</ref> ათი წლის ასაკში ის ოჯახიდან გაგზავნეს, რათა თავიდან აეცილებინათ ომი, რომელიც ჩრდილოეთ ჩინეთში დაიწყო. ის ნათესავებთან საცხოვრებლად წავიდა ძიანგნანის მხარეში, უფრო კონკრეტულად კი სუჭოუში. მამის გარდაცვალებამ 794 წელს ოჯახისთვის მძიმე პერიოდი გამოიწვია.<ref>Waley (1941), p. 15.</ref> === კარიერის ადრეული წლები === პაი ძიუის განათლება მამის გარდაცვალების გამო შვიდი წლით გადაიდო.<ref>Waley (1941),</ref> მან „ძინშის“ გამოცდები 800 წელს ჩააბარა. პაი ძიუი სავარაუდოდ, 801 წელს, დასავლეთის დედაქალაქ ჩანგანში დასახლდა. ამის შემდეგ მალევე მან მრავალწლიანი მეგობრობა დაიწყო მეცნიერ იუენ ჭენთან. 806 წელი, თანგის იმპერატორ სიენწუნგის მმართველობის პირველი სრული წელი, იყო ის წელი, როდესაც პაი ძიუი დაინიშნა მცირე თანამდებობაზე, როგორც სამთავრობო მოხელე, ჭოუჭიში, რომელიც ჩანგანთან ახლოს მდებარეობდა (ასევე შაანსის პროვინციაში). ის 807 წელს გახდა ხანლინის აკადემიის წევრი (მეცნიერი), ხოლო 807 წლიდან 815 წლამდე იყო მარცხენა მხარის მრჩეველი (Reminder of the Left), გარდა 811 წლისა, როდესაც დედა გარდაეცვალა. მან ტრადიციული სამწლიანი გლოვის პერიოდი კვლავ მდინარე ვეის გასწვრივ გაატარა, სანამ 814 წლის ზამთარში კვლავ სასამართლოში დაბრუნდებოდა, სადაც პრინცის დამრიგებლის ასისტენტ-მდივნის ტიტული ეკავა.<ref>Waley (1941), 126- 130</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გარდაცვლილი 846]] beso5g6qu6sfua0ow0dba6kxwrg25co 0 591601 4823942 4822991 2025-07-02T19:42:47Z GiorgiXIII 62215 4823942 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province des îles Loyauté}} |ქართული სახელი = ლუაიოტეს პროვინცია |დროშა = Iles-Loyauté drapeau.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[ვე]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = ჟაკ ლალიე |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 18 353 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 3 |ეროვნული შემადგენლობა = [[კანაკები]] - 94,63 % |სიმჭიდროვე = 9,3 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 1980,9 |ადგილი ფართობით = 3 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 138 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''ლუაიოტეს პროვინცია''' ({{lang-fr|Province des îles Loyauté}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს [[ლუაიოტეს კუნძულები]]ს [[არქიპელაგი|არქიპელაგს]] (lang-fr|Îles Loyauté) [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]], რომელიც მდებარეობს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერიდან]] ჩრდილო-აღმოსავლეთით. პროვინციის მთავრობის რეზიდენცია მდებარეობს კუნძულ [[ლიფუ]]ზე არსებულ დასახლებულ პუნქტ [[ვე]]ზე. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 18 353 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 1981 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მკვიდრ მოსახლეობას შეადგენენ [[მელანეზიელები]], რომლებიც საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, ასევე [[დასავლეთ უვეას ენა]]ზე მოლაპარაკე [[პოლინეზიელები]]. == ისტორია == პირველი დაფიქსირებული კონტაქტი დასავლურ ცივილიზაციასთან მიეწერება ვეშაპმჭერი გემი "ბრიტანიას" [[ბრიტანელები|ბრიტანელ]] კაპიტანს [[უილიამ რავენი|უილიამ რავენს]], რომელიც 1793 წელს მიემართებოდა კუნძულ [[ნორფოლკი (კუნძული)|ნორფოლკიდან]] ბატავიისკენ (ამჟამად [[ჯაკარტა]]). მაგრამ საკმაოდ საფუძვლიანია, რომ მისი აღმოჩენა და სახელის დარქმევა მოფიქრებული იქნა [[ლონდონი]]ს გემ "ლოიალტის" ოფიციალური პირების მიერ, რომელიც ასრულებდა სავაჭრო რეისს წყნარ ოკეანეში 1789 წლიდან 1790 წლამდე. [[საფრანგეთი]]ს მთავრობამ 1869 წელს ლუაიოტეს კუნძულები და ახალი კალედონია დაატოვებინა [[ლონდონის სამისიონერო საზოგადოება]]ს, მის ხელმძღვანელ [[მისიონერობა|მისიონერ]] სამუელ მაკფარლეინთან ერთად<ref name=adbmcf>{{cite web | last=Gibbney | first=H. J. | title=Samuel Macfarlane |website= [[Australian Dictionary of Biography ]] | date=1974 | url=https://adb.anu.edu.au/biography/macfarlane-samuel-4090 | access-date=3 August 2021| quote=This article was first published in hardcopy in Australian Dictionary of Biography, Volume 5, (MUP), 1974}}</ref><ref>{{cite web | last=Hammond | first=Philip | title=Performers mark Coming of the Light | website=[[The Courier Mail]] | date=30 June 2011 | url=https://www.couriermail.com.au/ipad/performers-mark-coming-of-the-light/news-story/8c1c1f1e50867d6c7e15d7f15855e5c2 | access-date=3 August 2021}}</ref>. ამის შემდეგ მისიონერები გაემგზავრნენ [[ტორესის სრუტის კუნძულები]]საკენ გემით "სურპრიზი" და ეს 1871 წლის 31 ივლისიდან დღემდე აღინიშნება, როგორც "ნათლის მოვლენა".<ref name=qhr>[https://apps.des.qld.gov.au/heritage-register/detail/?id=600873 All Saints Anglican Church|600873]. Dated 20 January 2016. Retrieved 31 July 2021.</ref><ref name=abc150>{{cite web | last=Willis | first=Carli | title=Zulai Wan marks an encounter 150 years ago that changed Torres Strait Islanders' lives forever | website=ABC News |publisher= [[Australian Broadcasting Corporation]] | date=26 July 2021 | url=https://www.abc.net.au/news/2021-07-26/coming-of-the-light-far-north-queensland/100311998 | access-date=31 July 2021}}</ref><ref>{{cite journal | title=Missionary Ships | journal=Shipping Wonders of the World| issue=Part 51| date=26 January 1937| url=https://www.shippingwondersoftheworld.com/missionrary-ships.html | access-date=3 August 2021}}</ref><ref>{{cite web | title=The Coming of the Light | website=Anglican Board of Mission | url=https://www.abmission.org/resources.php/217/the-coming-of-the-light | access-date=3 August 2021}}</ref> == გეოგრაფია == არქიპელაგი შედგება 6 დასახლებული კუნძულისაგან — [[ლიფუ]], [[მარე (კუნძული)|მარე]], [[ტიგა]], [[უვეა (ახალი კალედონია)|უვეა]], [[მული]], [[ფაიავა]] და ასევე რამდენიმე გაცილებით პატარა დაუსახლებელი კუნძულებისგან. მათი საერთო ხმელეთის ფართობი შეადგენს 1981 კმ²-ს. ყველაზე მაღალი წერტილია [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 138 მ კუნძულ მარეზე. კუნძულები [[ახალი კალედონიის ტროპიკული ტყეები]]ს ეკორეგიონის ნაწილია. ლუაიოტეს კუნძულების მთავარი საექსპორტო საქონელია [[კოპრა]]. == მოსახლეობა == ლუაიოტეს პროვინციაში ძირითადად ცხოვრობს შერეული მელანეზიური და პოლინეზიური წარმოშობის მოსახლეობა, ევროპელთა მცირე რაოდენობასთან ერთად. 2009 წლის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობდა 17 436 ადამიანი, რაც 7,9 % ნაკლებია ვიდრე წინა 2004 წლის აღწერის მიხედვით დაფიქსირებული 22 080 ადამიანი. 2014 წელს მოსახლეობა გაიზარდა 4,9 %-ით და შეადგინა 18 297 ადამიანი, ხოლო 2019 წელს მოსახლეობის რაოდენობამ კიდევ უფრო მოიმატა 0,1 %-ით და დაფიქსირდა 18 353 ადამიანი.<ref name="census">{{cite web | title=Population Structure and Trends| url=http://www.isee.nc/population/recensement/structure-de-la-population-et-evolutions| website=Institute de la Statistique et des études économiques Nouvelle-Calédonie| access-date=3 July 2017| language=French}}</ref><ref name="ridet">{{Cite web |url=http://xt.isee.nc/xtc/xtc.php?xt=rp09indcomap |title=ISEE - Population 2009 |access-date=2015-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120929034839/http://xt.isee.nc/xtc/xtc.php?xt=rp09indcomap |archive-date=2012-09-29 |url-status=dead }}</ref> ლუაიოტეს პროვინციის რამდენიმე ათასი მაცხოვრებელი ცხოვრობს ახალ კალედონიაში, განსაკუთრებით დედაქალაქ [[ნუმეა]]ში და ქვეყნის მთავარი კუნძულის სამთომომპოვებელ რაიონებში. {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 10 878 || 11 409 || 12 248 || 14 518 || 15 510 || 17 912 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 20 877 || 22 080 || 17 436 || 18 297 || 18 353 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == ლუაიოტეს პროვინცია დაყოფილია 3 [[საფრანგეთის კომუნები|კომუნად]]: * [[ლიფუ (კომუნა)|ლიფუ]] (მოიცავს კუნძულ [[ლიფუ]]ს, კუნძულ [[ტიგა]]ს და რამდენიმე პატარა კუნძულს) * [[მარე (კომუნა)|მარე]] (მოიცავს კუნძულ [[მარე (კუნძული)|მარეს]] და კუნძულ [[დუდუნი|დუდუნს]]) * [[უვეა (კომუნა)|უვეა]] (მოიცავს კუნძულებს [[უვეა (ახალი კალედონია)|უვეას]], [[მული|მულს]], [[ფაიავა]]ს და დამატებით მათ სიახლოვეს რამდენიმე პატარა კუნძულს) * კუნძული [[უოლპოლი]] გეოგრაფიულად წარმოადგენს [[ლუაიოტეს კუნძულები]]ს ნაწილს, მაგრამ ადმინისტრაციულად შედის [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] [[სამხრეთი პროვინცია|სამხრეთი პროვინციის]] [[ილ-დე-პენი]]ს კომუნის შემადგენლობაში. {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#FFFF80;}} [[ლუაიოტეს პროვინცია]]''' |- | 31 || [[უვეა (კომუნა)|უვეა]] || Ouvéa || align="right" | 132,1 || align="right" | 3401 || align="right" | 25,7 |- | 32 || [[ლიფუ (კომუნა)|ლიფუ]] || Lifou || align="right" | 1207,1 || align="right" | 9195 || align="right" | 7,6 |- | 33 || [[მარე (კომუნა)|მარე]] || Maré || align="right" | 641,7 || align="right" | 5757 || align="right" | 9,0 |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 1980,9 || align="right" | 18 353 || align="right" | 9,3 |} == პროვინციული კონგრესი == 2018 წლის მდგომარეობით პროვინციის კონგრესში 14 ადგილი უკავია 6 პარტიას: ნაციონალისტური [[კალედონიური კავშირი]] — 4, არადამოუკიდებელი პარტია [[გაერთიანება]] ({{lang-fr|Le Rassemblement}}) — 2, ხოლო [[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი]], კანაკთა სოციალისტური განთავისუფლება, [[განახლებული კალედონური კავშირი]] და [[დამოუკიდებლობის საკოორდინაციო კომიტეტების ფედერაცია]] წარმოდგენილები არიან ორ ორი ადგილით თითოეული. ==რესურსები ინტერნეტში== * Dunbabin, Thomas: William Raven, RN, and his 'Britannia', 1792–95; in: The Mariner's mirror, Vol. 46, No. 4 (Nov.); London [u.a.] 1960 (S. 297–303) * Dunmore, John: Who's who in Pacific navigation; Carlton, Vic. 1992 * Henze, Dietmar: Enzyklopädie der Entdecker und Erforscher der Erde, Bd. 4; Graz 2000 * Jones, A. G. E.: Ships employed in the South Seas trade Vol. 1: 1775 - 1861; Canberra 1986 & Vol. 2: 1775 - 1859; Burwood, Vic. [1992] * [https://adb.anu.edu.au/biography/raven-william-2574 Raven, William (1756–1814) Parsons Vivienne 1967 raven-william-2574] * Riesenberg, Saul H.: Six Pacific island discoveries; in: The [[American Neptune]], Vol. 34; Salem, Mass. 1974 (S. 249–57) * Sharp, Andrew: The discovery of the Pacific Islands; Oxford 1960 NZ DART Network Data https://www.geonet.org.nz/tsunami/dart ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:ლუაიოტეს კუნძულები]] nofu9afxtduz0k2p0hq6ckzamfrx7rp 4823956 4823942 2025-07-02T20:13:41Z GiorgiXIII 62215 4823956 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province des îles Loyauté}} |ქართული სახელი = ლუაიოტეს პროვინცია |დროშა = Iles-Loyauté drapeau.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[ვე]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = ჟაკ ლალიე |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 18 353 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 3 |ეროვნული შემადგენლობა = [[კანაკები]] - 94,63 % |სიმჭიდროვე = 9,3 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 1980,9 |ადგილი ფართობით = 3 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 138 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''ლუაიოტეს პროვინცია''' ({{lang-fr|Province des îles Loyauté}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს [[ლუაიოტეს კუნძულები]]ს [[არქიპელაგი|არქიპელაგს]] (lang-fr|Îles Loyauté) [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]], რომელიც მდებარეობს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერიდან]] ჩრდილო-აღმოსავლეთით. პროვინციის მთავრობის რეზიდენცია მდებარეობს კუნძულ [[ლიფუ]]ზე არსებულ დასახლებულ პუნქტ [[ვე]]ზე. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 18 353 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 1981 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მკვიდრ მოსახლეობას შეადგენენ [[მელანეზიელები]], რომლებიც საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, ასევე [[დასავლეთ უვეას ენა]]ზე მოლაპარაკე [[პოლინეზიელები]]. == ისტორია == პირველი დაფიქსირებული კონტაქტი დასავლურ ცივილიზაციასთან მიეწერება ვეშაპმჭერი გემი "ბრიტანიას" [[ბრიტანელები|ბრიტანელ]] კაპიტანს [[უილიამ რავენი|უილიამ რავენს]], რომელიც 1793 წელს მიემართებოდა კუნძულ [[ნორფოლკი (კუნძული)|ნორფოლკიდან]] ბატავიისკენ (ამჟამად [[ჯაკარტა]]). მაგრამ საკმაოდ საფუძვლიანია, რომ მისი აღმოჩენა და სახელის დარქმევა მოფიქრებული იქნა [[ლონდონი]]ს გემ "ლოიალტის" ოფიციალური პირების მიერ, რომელიც ასრულებდა სავაჭრო რეისს წყნარ ოკეანეში 1789 წლიდან 1790 წლამდე. [[საფრანგეთი]]ს მთავრობამ 1869 წელს ლუაიოტეს კუნძულები და ახალი კალედონია დაატოვებინა [[ლონდონის სამისიონერო საზოგადოება]]ს, მის ხელმძღვანელ [[მისიონერობა|მისიონერ]] სამუელ მაკფარლეინთან ერთად<ref name=adbmcf>{{cite web | last=Gibbney | first=H. J. | title=Samuel Macfarlane |website= [[Australian Dictionary of Biography ]] | date=1974 | url=https://adb.anu.edu.au/biography/macfarlane-samuel-4090 | access-date=3 August 2021| quote=This article was first published in hardcopy in Australian Dictionary of Biography, Volume 5, (MUP), 1974}}</ref><ref>{{cite web | last=Hammond | first=Philip | title=Performers mark Coming of the Light | website=[[The Courier Mail]] | date=30 June 2011 | url=https://www.couriermail.com.au/ipad/performers-mark-coming-of-the-light/news-story/8c1c1f1e50867d6c7e15d7f15855e5c2 | access-date=3 August 2021}}</ref>. ამის შემდეგ მისიონერები გაემგზავრნენ [[ტორესის სრუტის კუნძულები]]საკენ გემით "სურპრიზი" და ეს 1871 წლის 31 ივლისიდან დღემდე აღინიშნება, როგორც "ნათლის მოვლენა".<ref name=qhr>[https://apps.des.qld.gov.au/heritage-register/detail/?id=600873 All Saints Anglican Church|600873]. Dated 20 January 2016. Retrieved 31 July 2021.</ref><ref name=abc150>{{cite web | last=Willis | first=Carli | title=Zulai Wan marks an encounter 150 years ago that changed Torres Strait Islanders' lives forever | website=ABC News |publisher= [[Australian Broadcasting Corporation]] | date=26 July 2021 | url=https://www.abc.net.au/news/2021-07-26/coming-of-the-light-far-north-queensland/100311998 | access-date=31 July 2021}}</ref><ref>{{cite journal | title=Missionary Ships | journal=Shipping Wonders of the World| issue=Part 51| date=26 January 1937| url=https://www.shippingwondersoftheworld.com/missionrary-ships.html | access-date=3 August 2021}}</ref><ref>{{cite web | title=The Coming of the Light | website=Anglican Board of Mission | url=https://www.abmission.org/resources.php/217/the-coming-of-the-light | access-date=3 August 2021}}</ref> == გეოგრაფია == არქიპელაგი შედგება 6 დასახლებული კუნძულისაგან — [[ლიფუ]], [[მარე (კუნძული)|მარე]], [[ტიგა]], [[უვეა (ახალი კალედონია)|უვეა]], [[მული]], [[ფაიავა]] და ასევე რამდენიმე გაცილებით პატარა დაუსახლებელი კუნძულებისგან. მათი საერთო ხმელეთის ფართობი შეადგენს 1981 კმ²-ს. ყველაზე მაღალი წერტილია [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 138 მ კუნძულ მარეზე. კუნძულები [[ახალი კალედონიის ტროპიკული ტყეები]]ს ეკორეგიონის ნაწილია. ლუაიოტეს კუნძულების მთავარი საექსპორტო საქონელია [[კოპრა]]. == მოსახლეობა == ლუაიოტეს პროვინციაში ძირითადად ცხოვრობს შერეული მელანეზიური და პოლინეზიური წარმოშობის მოსახლეობა, ევროპელთა მცირე რაოდენობასთან ერთად. 2009 წლის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობდა 17 436 ადამიანი, რაც 7,9 % ნაკლებია ვიდრე წინა 2004 წლის აღწერის მიხედვით დაფიქსირებული 22 080 ადამიანი. 2014 წელს მოსახლეობა გაიზარდა 4,9 %-ით და შეადგინა 18 297 ადამიანი, ხოლო 2019 წელს მოსახლეობის რაოდენობამ კიდევ უფრო მოიმატა 0,1 %-ით და დაფიქსირდა 18 353 ადამიანი.<ref name="census">{{cite web | title=Population Structure and Trends| url=http://www.isee.nc/population/recensement/structure-de-la-population-et-evolutions| website=Institute de la Statistique et des études économiques Nouvelle-Calédonie| access-date=3 July 2017| language=French}}</ref><ref name="ridet">{{Cite web |url=http://xt.isee.nc/xtc/xtc.php?xt=rp09indcomap |title=ISEE - Population 2009 |access-date=2015-07-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120929034839/http://xt.isee.nc/xtc/xtc.php?xt=rp09indcomap |archive-date=2012-09-29 |url-status=dead }}</ref> ლუაიოტეს პროვინციის რამდენიმე ათასი მაცხოვრებელი ცხოვრობს ახალ კალედონიაში, განსაკუთრებით დედაქალაქ [[ნუმეა]]ში და ქვეყნის მთავარი კუნძულის სამთომომპოვებელ რაიონებში. {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 10 878 || 11 409 || 12 248 || 14 518 || 15 510 || 17 912 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 20 877 || 22 080 || 17 436 || 18 297 || 18 353 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == ლუაიოტეს პროვინცია დაყოფილია 3 [[საფრანგეთის კომუნები|კომუნად]]: * [[ლიფუ (კომუნა)|ლიფუ]] (მოიცავს კუნძულ [[ლიფუ]]ს, კუნძულ [[ტიგა]]ს და რამდენიმე პატარა კუნძულს) * [[მარე (კომუნა)|მარე]] (მოიცავს კუნძულ [[მარე (კუნძული)|მარეს]] და კუნძულ [[დუდუნი|დუდუნს]]) * [[უვეა (კომუნა)|უვეა]] (მოიცავს კუნძულებს [[უვეა (ახალი კალედონია)|უვეას]], [[მული|მულს]], [[ფაიავა]]ს და დამატებით მათ სიახლოვეს რამდენიმე პატარა კუნძულს) * კუნძული [[უოლპოლი]] გეოგრაფიულად წარმოადგენს [[ლუაიოტეს კუნძულები]]ს ნაწილს, მაგრამ ადმინისტრაციულად შედის [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] [[სამხრეთი პროვინცია|სამხრეთი პროვინციის]] [[ილ-დე-პენი]]ს კომუნის შემადგენლობაში. {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#FFFF80;}} [[ლუაიოტეს პროვინცია]]''' |- | 31 || [[უვეა (კომუნა)|უვეა]] || Ouvéa || align="right" | 132,1 || align="right" | 3401 || align="right" | 25,7 |- | 32 || [[ლიფუ (კომუნა)|ლიფუ]] || Lifou || align="right" | 1207,1 || align="right" | 9195 || align="right" | 7,6 |- | 33 || [[მარე (კომუნა)|მარე]] || Maré || align="right" | 641,7 || align="right" | 5757 || align="right" | 9,0 |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 1980,9 || align="right" | 18 353 || align="right" | 9,3 |} == პროვინციული კონგრესი == 2019 წლის 12 მაისს ჩატარებული არჩევნების შემდეგ პროვინციალურ კონგრესში არსებულ 14 ადგილიდან 6 უკავია დამოუკიდებლობის მომხრე კოალიციას, რომელშიც შედის [[კალედონიური კავშირი]] და [[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი]], 4 ადგილი უკავია დამოუკიდებლობის მომხრე [[დამოუკიდებლობის ეროვნული კავშირი|დამოუკიდებლობის ეროვნულ კავშირს]], ხოლო ორ-ორი ადგილი უკავიათ ასევე დამოუკიდებლობის მომხრე პარტიებს – [[შრომის პარტია]] და [[კანაკელთა სოციალისტური განთავისუფლება]] ==რესურსები ინტერნეტში== * Dunbabin, Thomas: William Raven, RN, and his 'Britannia', 1792–95; in: The Mariner's mirror, Vol. 46, No. 4 (Nov.); London [u.a.] 1960 (S. 297–303) * Dunmore, John: Who's who in Pacific navigation; Carlton, Vic. 1992 * Henze, Dietmar: Enzyklopädie der Entdecker und Erforscher der Erde, Bd. 4; Graz 2000 * Jones, A. G. E.: Ships employed in the South Seas trade Vol. 1: 1775 - 1861; Canberra 1986 & Vol. 2: 1775 - 1859; Burwood, Vic. [1992] * [https://adb.anu.edu.au/biography/raven-william-2574 Raven, William (1756–1814) Parsons Vivienne 1967 raven-william-2574] * Riesenberg, Saul H.: Six Pacific island discoveries; in: The [[American Neptune]], Vol. 34; Salem, Mass. 1974 (S. 249–57) * Sharp, Andrew: The discovery of the Pacific Islands; Oxford 1960 NZ DART Network Data https://www.geonet.org.nz/tsunami/dart ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:ლუაიოტეს კუნძულები]] 2pkefqqeouawn1ql3fr8hq4hrtvz616 0 591815 4823939 4822992 2025-07-02T19:38:16Z GiorgiXIII 62215 4823939 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province Nord}} |ქართული სახელი = ჩრდილოეთი პროვინცია |დროშა = Drapeau Province Nord Nouvelle Calédonie.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[კონე]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = პოლ ნეაუტენი |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 49 910 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 2 |ეროვნული შემადგენლობა = [[კანაკები]] - 72,16 %, მეტისები - 9,9 %, ევროპელები - 9,75 % |სიმჭიდროვე = 5,2 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 9582,6 |ადგილი ფართობით = 1 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 1628 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = http://www.province-nord.nc |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''ჩრდილოეთი პროვინცია''' ({{lang-fr|Province Nord}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] ჩრდილო და ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილებს. პროვინციის მთავრობის რეზიდენცია მდებარეობს დასახლებულ პუნქტ [[კონე]]ში. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 49 910 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 9582,6 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მკვიდრი მოსახლეობის მნიშვნელოვან რაოდენობას შეადგენენ [[მელანეზიელები]] - 73,8 %, რომლებიც საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, ასევე ცხოვრობს ევროპელების და მეტისების გარკვეული რაოდენობა. == გეოგრაფია == ჩრდილოეთი პროვინცია მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ გრანდ-ტერის ტერიტორიის ჩრდილო და ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილებს [[ბელეპის კუნძულები|ბელეპის კუნძულებთან]] ერთად. მისი მაქსიმალური სიმაღლე იმყოფება მთა [[პანე]]ზე და შეადგენს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1628 მეტრს, რომელიც ასევე ახალი კალედონიის ყველაზე უფრო მაქსიმალური წერტილია. == მოსახლეობა == მიუხედავათ იმისა, რომ ჩრდილოეთ პროვინციაში მოსახლეობის რაოდენობა უფრო მეტია ვიდრე [[ლუაიოტეს პროვინცია]]ში იქ მოსახლეობის სიმჭიდროვე ყველაზე დაბალია ახალი კალედონიის დანარჩენ ორ პროვინციასთან შედარებით. 2019 წლის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობდა 49 910 ადამიანი, რაც მთელი ახალი კალედონიის მოსახლეობის 18,39 %-ია, ხოლო მოსახლეობის სიმჭიდროვე შეადგენს 5,21 ად./კმ-ზე და ეს დაბალი მაჩვენებელი დროთა განმავლობაში იზრდება. 1996 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით იყო ახალი კალედონიის მოსახლეობის 21,04 % (41 413 ათასი მაცხოვრებელი), 2004 წლის აღწერით 19,27 % (44 474 ათ.), 2009 წლის აღწერით 18,38 % (45 137 ათ.), ხოლო 2014 წლის აღწერით 18,78 % (50 487 ათ.). 23 წლის განმავლობაში მოსახლეობის რაოდენობა გაიზარდა 20 %-ით, ანუ საშუალოდ წლიურად 0,81 %. 2009-2019 წლებში პროცენტული მაჩვენებლები დიდად არ განსხვავდებოდა, რაც სავარაუდოდ მთავრობის მიერ გატარებული რებალანსირების პოლიტიკის მიზეზი უნდა იყოს.<ref>[https://web.archive.org/web/20120402122342/http://www.isee.nc/telechargement/bilandemographique%202008.pdf ISEE, «Situation démographique 2008», www.isee.nc]</ref> [[კანაკები]] პროვინციაში წარმოადგენენ დიდ დემოგრაფიულ უმრავლესობას და 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით შეადგენდნენ მთელი პროვინციის მოსახლეობის სამ მეოთხედს (73,8 %). ევროპელების შთამომავლები შეადგენდნენ 12,7 %-ს (რომელთაც ემატება მეტისები - 5,7 % და 4 % სხვები, რომელთა დიდი ნაწილი საკუთარ თავს უწოდებენ "კალდოშებს"), რომლებიც ძირითადად თავმოყრილები არიან დასავლეთ სანაპიროს [[კუმაკი]]ს და [[პუემბუ]]ს კომუნებში და შეადგენენ მოსახლეობის მნიშვნელოვან ნაწილს (მოსახლეობის 20-25 %), ასევე დასავლეთ სანაპიროს ჩრდილოეთ დაბოლოვების [[კონე]]ს, [[ვო]]ს, [[კაალა-გომენი]]ს, [[პუმი (კომუნა)|პუმის]] და [[უეგოა]]ს კომუნებში. აღმოსავლეთ სანაპიროზე ევროპელების შთამომავალთა ყველაზე მაღალი კონცენტრაცია შეიმჩნევა [[პუანდიმიე]]ს, [[უეგოა]]ს და [[ტუო]]ს კომუნებში. სხვა ეთნოსები, როგორებიცაა [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] პროვინციაში პრაქტიკულად არ ცხოვრობენ.<ref>Institut de la statistique et des études économiques (Nouvelle-Calédonie), [http://www.isee.nc/population/telecharxls/commune-prov-rp-2009.xls Recensement de la population 2009/ Provinces et Communes].</ref> ჩრდილოეთი პროვინციის მოსახლეობა უფრო ახალგაზრდაა ვიდრე სამხრეთი პროვინციის და იმყოფება იგივე დონეზე, რაც ლუაიოტეს პროვინციაში, ან [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] სხვა [[არქიპელაგი|არქიპელაგებზე]] და მისი საშუალო ასაკია 28 წელი (27,5 წელი ლუაიოტეს პროვინციაში, 31 წელი სამხრეთ პროვინციაში, 28 წელი [[საფრანგეთის პოლინეზია]]ში და 24 წელი [[უოლისი და ფუტუნა]]ში). {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 24 176 || 25 781 || 27 181 || 32 021 || 31 310 || 34 526 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 41 413 || 44 474 || 45 137 || 50 487 || 49 910 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == ჩრდილოეთი პროვინცია დაყოფილია 17 [[საფრანგეთის კომუნები|კომუნად]]: {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#BEC629;}} [[ჩრდილოეთი პროვინცია (ახალი კალედონია)|ჩრდილოეთი პროვინცია]]''' |- | 14 || [[პუაა]] (სამხრეთი ნაწილი) || Poya || align="right" | 568,6 || align="right" | 2592 || align="right" | 4,6 |- | 15 || [[პუემბუ]] || Pouembout || align="right" | 674,3 || align="right" | 2752 || align="right" | 4,1 |- | 16 || [[კონე]] || Koné || align="right" | 373,6 || align="right" | 8144 || align="right" | 21,8 |- | 17 || [[ვო]] || Voh || align="right" | 804,9 || align="right" | 2856 || align="right" | 3,5 |- | 18 || [[კაალა-გომენი]] || Kaala-Gomen || align="right" | 718,2 || align="right" | 1803 || align="right" | 2,5 |- | 19 || [[კუმაკი]] || Koumac || align="right" | 550,0 || align="right" | 3981 || align="right" | 7,2 |- | 20 || [[პუმი (კომუნა)|პუმი]] || Poum || align="right" | 469,4 || align="right" | 1435 || align="right" | 3,1 |- | 21 || [[ბელეპი]] || Bélep || align="right" | 69,5 || align="right" | 867 || align="right" | 12,5 |- | 22 || [[უეგოა]] || Ouégoa || align="right" | 656,8 || align="right" | 2118 || align="right" | 3,2 |- | 23 || [[პუებო]] || Pouébo || align="right" | 202,8 || align="right" | 2144 || align="right" | 10,6 |- | 24 || [[იენჟენი]] || Hienghène || align="right" | 1068,8 || align="right" | 2454 || align="right" | 2,3 |- | 25 || [[ტუო]] || Touho || align="right" | 283,0 || align="right" | 2380 || align="right" | 8,4 |- | 26 || [[პუანდიმიე]] || Poindimié || align="right" | 673,1 || align="right" | 5006 || align="right" | 7,4 |- | 27 || [[პონერიუენი]] || Ponérihouen || align="right" | 707,3 || align="right" | 2420 || align="right" | 3,4 |- | 28 || [[უაილუ]] || Houaïlou || align="right" | 940,6 || align="right" | 3955 || align="right" | 4,2 |- | 29 || [[კუაუა]] || Kouaoua || align="right" | 383,0 || align="right" | 1304 || align="right" | 3,4 |- | 30 || [[კანალა]] || Canala || align="right" | 438,7 || align="right" | 3701 || align="right" | 8,4 |- |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 9582,6 || align="right" | 49 910 || align="right" | 5,2 |} == პროვინციული კონგრესი == პროვინციალურ კონგრესში არსებულ 22 ადგილიდან პარტია [[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი|კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტურ ფრონტს]] უკავია 11 ადგილი, [[კალედონიური კავშირი|კალედონიურ კავშირს]] — 7 ადგილი, [[გაერთიანება]]ს ({{lang-fr|Le Rassemblement}}) — 3 ადგილი, ხოლო [[ერთიანი მომავალი|ერთიან მომავალს]] ({{lang-fr|L'Avenir ensemble}}) — 1 ადგილი. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.province-nord.nc/accueil/default.asp www.province-nord.nc Site officiel] * [http://www.koniambonickel.nc/ Site de Koniambo Nickel] * [http://www.isee.nc/publications/la-nouvelle-caledonie-en-cartes-et-en-chiffres/portrait-de-votre-tribu#province-nord Tribus de la province Nord, site de l'ISEE] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] r0n18r2o3aj4nwkm2mu4v01uu9mlfpb 4823966 4823939 2025-07-02T20:41:56Z GiorgiXIII 62215 4823966 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province Nord}} |ქართული სახელი = ჩრდილოეთი პროვინცია |დროშა = Drapeau Province Nord Nouvelle Calédonie.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[კონე]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = პოლ ნეაუტენი |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 49 910 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 2 |ეროვნული შემადგენლობა = [[კანაკები]] - 72,16 %, მეტისები - 9,9 %, ევროპელები - 9,75 % |სიმჭიდროვე = 5,2 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 9582,6 |ადგილი ფართობით = 1 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 1628 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = http://www.province-nord.nc |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''ჩრდილოეთი პროვინცია''' ({{lang-fr|Province Nord}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] ჩრდილო და ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილებს. პროვინციის მთავრობის რეზიდენცია მდებარეობს დასახლებულ პუნქტ [[კონე]]ში. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 49 910 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 9582,6 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მკვიდრი მოსახლეობის მნიშვნელოვან რაოდენობას შეადგენენ [[მელანეზიელები]] - 73,8 %, რომლებიც საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, ასევე ცხოვრობს ევროპელების და მეტისების გარკვეული რაოდენობა. == გეოგრაფია == ჩრდილოეთი პროვინცია მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ გრანდ-ტერის ტერიტორიის ჩრდილო და ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილებს [[ბელეპის კუნძულები|ბელეპის კუნძულებთან]] ერთად. მისი მაქსიმალური სიმაღლე იმყოფება მთა [[პანე]]ზე და შეადგენს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1628 მეტრს, რომელიც ასევე ახალი კალედონიის ყველაზე უფრო მაქსიმალური წერტილია. == მოსახლეობა == მიუხედავათ იმისა, რომ ჩრდილოეთ პროვინციაში მოსახლეობის რაოდენობა უფრო მეტია ვიდრე [[ლუაიოტეს პროვინცია]]ში იქ მოსახლეობის სიმჭიდროვე ყველაზე დაბალია ახალი კალედონიის დანარჩენ ორ პროვინციასთან შედარებით. 2019 წლის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობდა 49 910 ადამიანი, რაც მთელი ახალი კალედონიის მოსახლეობის 18,39 %-ია, ხოლო მოსახლეობის სიმჭიდროვე შეადგენს 5,21 ად./კმ-ზე და ეს დაბალი მაჩვენებელი დროთა განმავლობაში იზრდება. 1996 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით იყო ახალი კალედონიის მოსახლეობის 21,04 % (41 413 ათასი მაცხოვრებელი), 2004 წლის აღწერით 19,27 % (44 474 ათ.), 2009 წლის აღწერით 18,38 % (45 137 ათ.), ხოლო 2014 წლის აღწერით 18,78 % (50 487 ათ.). 23 წლის განმავლობაში მოსახლეობის რაოდენობა გაიზარდა 20 %-ით, ანუ საშუალოდ წლიურად 0,81 %. 2009-2019 წლებში პროცენტული მაჩვენებლები დიდად არ განსხვავდებოდა, რაც სავარაუდოდ მთავრობის მიერ გატარებული რებალანსირების პოლიტიკის მიზეზი უნდა იყოს.<ref>[https://web.archive.org/web/20120402122342/http://www.isee.nc/telechargement/bilandemographique%202008.pdf ISEE, «Situation démographique 2008», www.isee.nc]</ref> [[კანაკები]] პროვინციაში წარმოადგენენ დიდ დემოგრაფიულ უმრავლესობას და 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით შეადგენდნენ მთელი პროვინციის მოსახლეობის სამ მეოთხედს (73,8 %). ევროპელების შთამომავლები შეადგენდნენ 12,7 %-ს (რომელთაც ემატება მეტისები - 5,7 % და 4 % სხვები, რომელთა დიდი ნაწილი საკუთარ თავს უწოდებენ "კალდოშებს"), რომლებიც ძირითადად თავმოყრილები არიან დასავლეთ სანაპიროს [[კუმაკი]]ს და [[პუემბუ]]ს კომუნებში და შეადგენენ მოსახლეობის მნიშვნელოვან ნაწილს (მოსახლეობის 20-25 %), ასევე დასავლეთ სანაპიროს ჩრდილოეთ დაბოლოვების [[კონე]]ს, [[ვო]]ს, [[კაალა-გომენი]]ს, [[პუმი (კომუნა)|პუმის]] და [[უეგოა]]ს კომუნებში. აღმოსავლეთ სანაპიროზე ევროპელების შთამომავალთა ყველაზე მაღალი კონცენტრაცია შეიმჩნევა [[პუანდიმიე]]ს, [[უეგოა]]ს და [[ტუო]]ს კომუნებში. სხვა ეთნოსები, როგორებიცაა [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] პროვინციაში პრაქტიკულად არ ცხოვრობენ.<ref>Institut de la statistique et des études économiques (Nouvelle-Calédonie), [http://www.isee.nc/population/telecharxls/commune-prov-rp-2009.xls Recensement de la population 2009/ Provinces et Communes].</ref> ჩრდილოეთი პროვინციის მოსახლეობა უფრო ახალგაზრდაა ვიდრე სამხრეთი პროვინციის და იმყოფება იგივე დონეზე, რაც ლუაიოტეს პროვინციაში, ან [[წყნარი ოკეანე|წყნარი ოკეანის]] სხვა [[არქიპელაგი|არქიპელაგებზე]] და მისი საშუალო ასაკია 28 წელი (27,5 წელი ლუაიოტეს პროვინციაში, 31 წელი სამხრეთ პროვინციაში, 28 წელი [[საფრანგეთის პოლინეზია]]ში და 24 წელი [[უოლისი და ფუტუნა]]ში). {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 24 176 || 25 781 || 27 181 || 32 021 || 31 310 || 34 526 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 41 413 || 44 474 || 45 137 || 50 487 || 49 910 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == ჩრდილოეთი პროვინცია დაყოფილია 17 [[საფრანგეთის კომუნები|კომუნად]]: {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#BEC629;}} [[ჩრდილოეთი პროვინცია (ახალი კალედონია)|ჩრდილოეთი პროვინცია]]''' |- | 14 || [[პუაა]] (სამხრეთი ნაწილი) || Poya || align="right" | 568,6 || align="right" | 2592 || align="right" | 4,6 |- | 15 || [[პუემბუ]] || Pouembout || align="right" | 674,3 || align="right" | 2752 || align="right" | 4,1 |- | 16 || [[კონე]] || Koné || align="right" | 373,6 || align="right" | 8144 || align="right" | 21,8 |- | 17 || [[ვო]] || Voh || align="right" | 804,9 || align="right" | 2856 || align="right" | 3,5 |- | 18 || [[კაალა-გომენი]] || Kaala-Gomen || align="right" | 718,2 || align="right" | 1803 || align="right" | 2,5 |- | 19 || [[კუმაკი]] || Koumac || align="right" | 550,0 || align="right" | 3981 || align="right" | 7,2 |- | 20 || [[პუმი (კომუნა)|პუმი]] || Poum || align="right" | 469,4 || align="right" | 1435 || align="right" | 3,1 |- | 21 || [[ბელეპი]] || Bélep || align="right" | 69,5 || align="right" | 867 || align="right" | 12,5 |- | 22 || [[უეგოა]] || Ouégoa || align="right" | 656,8 || align="right" | 2118 || align="right" | 3,2 |- | 23 || [[პუებო]] || Pouébo || align="right" | 202,8 || align="right" | 2144 || align="right" | 10,6 |- | 24 || [[იენჟენი]] || Hienghène || align="right" | 1068,8 || align="right" | 2454 || align="right" | 2,3 |- | 25 || [[ტუო]] || Touho || align="right" | 283,0 || align="right" | 2380 || align="right" | 8,4 |- | 26 || [[პუანდიმიე]] || Poindimié || align="right" | 673,1 || align="right" | 5006 || align="right" | 7,4 |- | 27 || [[პონერიუენი]] || Ponérihouen || align="right" | 707,3 || align="right" | 2420 || align="right" | 3,4 |- | 28 || [[უაილუ]] || Houaïlou || align="right" | 940,6 || align="right" | 3955 || align="right" | 4,2 |- | 29 || [[კუაუა]] || Kouaoua || align="right" | 383,0 || align="right" | 1304 || align="right" | 3,4 |- | 30 || [[კანალა]] || Canala || align="right" | 438,7 || align="right" | 3701 || align="right" | 8,4 |- |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 9582,6 || align="right" | 49 910 || align="right" | 5,2 |} == პროვინციული კონგრესი == 2019 წლის 12 მაისს ჩატარებული არჩევნების შემდეგ პროვინციალურ კონგრესში არსებულ 22 ადგილიდან 10 უკავია დამოუკიდებლობის მომხრე [[დამოუკიდებლობის ეროვნული კავშირი|დამოუკიდებლობის ეროვნულ კავშირს]], 9 ადგილი უკავია ასევე დამოუკიდებლობის მომხრე კოალიციას, რომელშიც შედიან [[კალედონიური კავშირი]] და [[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი]], ხოლო 3 ადგილი უკავია დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე '''დარწმუნებულ მომავალს''' ({{lang-fr|L'Avenir en confiance}}, '''AEC'''). ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.province-nord.nc/accueil/default.asp www.province-nord.nc Site officiel] * [http://www.koniambonickel.nc/ Site de Koniambo Nickel] * [http://www.isee.nc/publications/la-nouvelle-caledonie-en-cartes-et-en-chiffres/portrait-de-votre-tribu#province-nord Tribus de la province Nord, site de l'ISEE] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] 9be1ae8nhb1lbpqrdq7wtm5cdgjqeqi 0 591886 4823933 4823069 2025-07-02T19:25:01Z AkakiBalanchivadze 92095 4823933 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Asia-Pacific_Group_Member_States.svg|მარჯვნივ|მინი|300x300პქ| აზიისა და წყნარი ოკეანის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოები.]] '''აზიისა და წყნარი ოკეანის მცირე კუნძულოვანი განვითარებადი სახელმწიფოების ჯგუფი''' (ხშირად შემოკლებით '''აზია და წყნარი ოკეანე''' ან '''აზია-წყნარი ოკეანის ჯგუფი''') — [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები|გაეროს ხუთი რეგიონული ჯგუფის]] ერთ-ერთი ნაწილი. შედგება [[აზია|აზიისა]] და [[ოკეანეთი|ოკეანეთის]] 54 წევრი სახელმწიფოსგან.<ref>{{Cite web|title=Funding Trends|publisher=[[OHCHR]]|url=https://www.ohchr.org/en/about-us/funding-and-budget/funding-trends|access-date=24 Dec 2024}}</ref><ref>{{Cite web|title=On Pursuing UN Security Council Reform|publisher=[[Japan Institute of International Affairs|JIAA]]|url=https://www.jiia.or.jp/en/ajiss_commentary/on-pursuing-un-security-council-reform.html}}</ref> სხვა რეგიონული ჯგუფების მსგავსად, მას არავალდებულო ხასიათი აქვს და განიხილება რეგიონული და საერთაშორისო დონის საკითხები. გარდა ამისა, ჯგუფი მუშაობს გაეროს ორგანოებში ადგილების განაწილებაზე რეგიონიდან კანდიდატების წარდგენით. == წევრი სახელმწიფოები == აზიისა და წყნარი ოკეანის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოებია:<ref name="UN org">{{Cite web|url=https://www.un.org/dgacm/en/content/regional-groups|title=Regional groups of Member States|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref><ref>{{Cite book|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|title=United Nations Handbook 2018–19|url=https://www.mfat.govt.nz/assets/Handbooks/UN-Handbook-2018-19-pdf.pdf|publisher=Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand|url-status=dead}}</ref> {{Div col}} * {{დროშა|ავღანეთი}} * {{Flagcountry|Bahrain}} * {{Flagcountry|Bangladesh}} * {{Flagcountry|Bhutan}} * {{Flagcountry|Brunei}} * {{Flagcountry|Cambodia}} * {{Flagcountry|China}}{{შენიშვნა|[[გაეროს უშიშროების საბჭო]]ს მუდმივი წევრი}} * {{Flagcountry|Cyprus}} * {{Flagcountry|Fiji}} * {{Flagcountry|India}} * {{Flagcountry|Indonesia}} * {{Flagcountry|Iran}} * {{Flagcountry|Iraq}} * {{Flagcountry|Japan}} * {{Flagcountry|Jordan}} * {{Flagcountry|Kazakhstan}} * {{Flagcountry|Kiribati}} * {{Flagcountry|Kuwait}} * {{Flagcountry|Kyrgyzstan}} * {{Flagcountry|Laos}} * {{Flagcountry|Lebanon}} * {{Flagcountry|Malaysia}} * {{Flagcountry|Maldives}} * {{Flagcountry|Marshall Islands}} * {{Flagcountry|Micronesia}} * {{Flagcountry|Mongolia}} * {{Flagcountry|Myanmar}}{{შენიშვნა|1989 წლამდე ბირმა.}} * {{Flagcountry|Nauru}} * {{Flagcountry|Nepal}} * {{Flagcountry|North Korea}} * {{Flagcountry|Oman}} * {{Flagcountry|Pakistan}} * {{Flagcountry|Palau}} * {{Flagcountry|Palestine}}{{შენიშვნა|მიუხედავად იმისა, რომ პალესტინის სახელმწიფო გენერალურ ასამბლეაში მხოლოდ გაეროს გენერალური ასამბლეის არაწევრი დამკვირვებელი სახელმწიფოა, ის სრულად მონაწილეობს აზიის ჯგუფში 1986 წლის 2 აპრილიდან, როგორც [[პალესტინის განთავისუფლების ორგანიზაცია]].<ref>{{cite web|author=Permanent Observer Mission of Palestine to the United Nations|title=Status of Palestine at the United Nations|url=http://www.un.int/wcm/content/site/palestine/cache/offonce/pid/11550;jsessionid=DB37131DB27A165B6398469FFE4DB1FC|publisher=United Nations|access-date=9 December 2010|url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606092743/http://www.un.int/wcm/content/site/palestine/cache/offonce/pid/11550%3Bjsessionid%3DDB37131DB27A165B6398469FFE4DB1FC|archive-date=6 June 2011}}: "On 2 April 1986, the Asian Group of the U.N. decided to accept the PLO as a full member."</ref>}} * {{Flagcountry|Papua New Guinea}} * {{Flagcountry|Philippines}} * {{Flagcountry|Qatar}} * {{Flagcountry|Samoa}} * {{Flagcountry|Saudi Arabia}} * {{Flagcountry|Singapore}} * {{Flagcountry|Solomon Islands}} * {{Flagcountry|South Korea}} * {{Flagcountry|Sri Lanka}} * {{Flagcountry|Syria}} * {{Flagcountry|Tajikistan}} * {{Flagcountry|Thailand}} * {{Flagcountry|Timor-Leste}} * {{Flagcountry|Tonga}} * {{Flagcountry|Turkey}}{{შენიშვნა|თურქეთი მონაწილეობს დასავლეთ ევროპისა და სხვა ქვეყნების ჯგუფში, ასევე აზიის ჯგუფში, თუმცა საარჩევნო მიზნებისთვის იგი დასავლეთ ევროპისა და სხვა ქვეყნების ჯგუფის წევრად ითვლება.}} * {{Flagcountry|Turkmenistan}} * {{Flagcountry|Tuvalu}} * {{Flagcountry|United Arab Emirates}} * {{Flagcountry|Uzbekistan}} * {{Flagcountry|Vanuatu}} * {{Flagcountry|Vietnam}} * {{Flagcountry|Yemen}} {{Div col end}} == ისტორია == თავდაპირველად, ჯგუფი ცნობილი იყო, როგორც '''აზიური ჯგუფი'''.<ref>{{Cite web|url=https://undocs.org/en/A/RES/60/251|title=A/RES/60/251}}</ref> თუმცა, 1970-იანი წლებისთვის წყნარი ოკეანის კუნძულოვანმა ქვეყნებმა დამოუკიდებლობა მოიპოვეს და ჯგუფს შეუერთდნენ. 2000-იანი წლების შუა პერიოდისთვის ჯგუფში წყნარი ოკეანის კუნძულოვანი ქვეყნების რაოდენობამ წევრთა ერთ მეხუთედს გადააჭარბა, ამიტომ მათ ჯგუფის სახელის შეცვლის მოთხოვნის მხარდაჭერა დაიწყეს.<ref>{{Cite news|last=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|date=1 September 2011|title=Asian group of nations at UN changes its name to Asia-Pacific group|work=[[Radio New Zealand]]|location=Wellington|url=https://www.radionz.co.nz/international/pacific-news/199302/asian-group-of-nations-at-un-changes-its-name-to-asia-pacific-group|access-date=26 February 2019}}</ref> სახელის შეცვლის პროცესი წარმატებით დასრულდა 2011 წელს, როდესაც გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია დათანხმდა ჯგუფის სახელწოდებაში „წყნარი ოკეანის“ ჩართვას, ჩინეთის დაჟინებული მოთხოვნით კი ის შეიცვალა '''„აზიისა და წყნარი ოკეანის მცირე კუნძულოვანი განვითარებადი სახელმწიფოების ჯგუფით“'''. სახელის ეს ცვლილება აღიარებს წყნარი ოკეანის კუნძულოვანი ქვეყნების მზარდ როლს გაერთიანებული ერების სისტემაში. == წარმომადგენლობა == === უშიშროების საბჭო === აზიისა და წყნარი ოკეანის ჯგუფს [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოში]] 3 ადგილი უჭირავს, 2 არამუდმივი და 1 მუდმივი. ჯგუფიდან უშიშროების საბჭოს ამჟამინდელი წევრები არიან:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/securitycouncil/content/current-members|title=Current Members|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12152.doc.htm|title=General Assembly Elects Estonia, Niger, Saint Vincent and Grenadines, Tunisia, Viet Nam as Non-Permanent Members of Security Council for 2020-2021|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> {| class="wikitable" !ქვეყანა ! ტერმინი |- |{{Flagcountry|China}} | მუდმივი |- |{{დროშა|სამხრეთ კორეა}} | 2024 წლის 1 იანვარი – 2025 წლის 31 დეკემბერი |- |{{Flagcountry|Japan}} | 2023 წლის 1 იანვარი – 2024 წლის 31 დეკემბერი |} === ეკონომიკური და სოციალური საბჭო === აზიისა და წყნარი ოკეანის ჯგუფს [[გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭო|გაეროს ეკონომიკურ და სოციალურ საბჭოში]] 11 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ecosoc/en/content/members|title=Members|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12153.doc.htm|title=General Assembly Elects 19 Economic and Social Council Members to Terms Beginning 1 January 2020, Adopts Resolution Commemorating Signing of United Nations Charter|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === ადამიანის უფლებათა საბჭო === აზია-წყნარი ოკეანის ჯგუფს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში 13 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/MembersByGroup.aspx|title=Current Membership of the Human Rights Council, 1 January - 31 December 2019 by regional groups|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12204.doc.htm|title=General Assembly Elects 14 Member States to Human Rights Council, Appoints New Under-Secretary-General for Internal Oversight Services|author=<!--Not stated-->|date=17 October 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === გენერალური ასამბლეის თავმჯდომარეობა === 1 და 6 ცივფრებით დამთავრებულ წლებში, ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, აზია-წყნარი ოკეანის ჯგუფს უფლება აქვს აირჩიოს გენერალური ასამბლეის პრეზიდენტი. ქვემოთ მოცემულია რეგიონის პრეზიდენტების სია 1963 წელს მისი ოფიციალური შექმნიდან: <ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/pga/79/about/past-presidents/|title=Past Presidents|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref> == წევრობის ქრონოლოგია == დროთა განმავლობაში აზიისა და წყნარი ოკეანის მცირე კუნძულოვანი განვითარებადი სახელმწიფოების ჯგუფის მნიშვნელოვანი ცვლილების გამო, მისი წევრების რაოდენობაც შეიცვალა. {| class="wikitable" |- !წლები!!მონაწილეთა რაოდენობა!!შენიშვნები |- |[[1966]]-[[1967]]||25||ავღანეთი, ბირმა (ახლანდელი მიანმარი), კამბოჯა, ცეილონი (ახლანდელი შრი-ლანკა), კვიპროსი, ინდოეთი, ინდონეზია, ირანი, ერაყი, იაპონია, იორდანია, ქუვეითი, ლაოსი, ლიბანი, მალაიზია, მალდივები, მონღოლეთი, ნეპალი, პაკისტანი, ფილიპინები, საუდის არაბეთი, სინგაპური, სირია, ტაილანდი, იემენი |- |[[1967]]-[[1970]]||26||სამხრეთ იემენი |- |[[1970]]-[[1971]]||27||ფიჯი |- |[[1971]]||28||ჩინეთი{{efn|ჩინეთის რესპუბლიკა არასდროს გაწევრიანებულა ჯგუფში.<ref name="equitable">{{cite report |author1=Agam, Hasmy |author2=Sam Daws |author3=Terence O'Brien |author4=Ramesh Takur |date=26 March 1999 |title=What is Equitable Geographic Representation in the Twenty-First Century |url=http://archive.unu.edu/unupress/equitable.pdf |publisher=United Nations University |access-date=5 March 2019}}</ref><ref name="ecosoc1961">Padelford, Norman J. “Politics and the Future of ECOSOC.” International Organization, vol. 15, no. 4, 1961, pp. 564–80. JSTOR, http://www.jstor.org/stable/2705552. Accessed 24 Mar. 2024.</ref><ref>Bailey, Sydney D. “China and the United Nations.” The World Today, vol. 27, no. 9, 1971, pp. 365–72. JSTOR, http://www.jstor.org/stable/40394545. Accessed 28 Apr. 2024.</ref>}} |- |[[1971]]-[[1974]]||33||ბაჰრეინი, ბჰუტანი, ომანი, ყატარი, არაბთა გაერთიანებული საამიროები |- |[[1974]]-[[1975]]||34||ბანგლადეში |- |[[1975]]-[[1976]]||35||პაპუა ახალი გვინეა |- |[[1976]]-[[1977]]||36||სამოა |- |[[1977]]-[[1978]]||37||ვიეტნამი |- |[[1978]]-[[1981]]||38||სოლომონის კუნძულები |- |[[1981]]-[[1984]]||39||ვანუატუ |- |[[1984]]-[[1990]]||40||ბრუნეი |- |[[1990]]-[[1991]]||39||იემენის გაერთიანება |- |[[1991]]-[[1992]]||43||მარშალის კუნძულები, მიკრონეზია, ჩრდილოეთ კორეა, სამხრეთ კორეა |- |[[1992]]-[[1994]]||48||ყაზახეთი, ყირგიზეთი, ტაჯიკეთი, თურქმენეთი, უზბეკეთი |- |[[1994]]-[[1999]]||49||პალაუ |- |[[1999]]-[[2000]]||51||ნაურუ, ტონგა |- |[[2000]]-[[2002]]||52||ტუვალუ |- |[[2002]]-[[2024]]||53||ტუვალუ |- |[[2024]]-დღემდე||54||კირიბატი<ref name="UN org" /> |} == იხილეთ აგრეთვე == * [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] ==შენიშვნები== {{შენიშვნების სია}} == რესურსები ინტერნეტში == * გაეროს არქივში არსებული [https://search.archives.un.org/department-of-general-assembly-and-conference-management-dgacm-2002-present გენერალური ასამბლეისა და კონფერენციის მართვის დეპარტამენტის (DGACM) (2002-დღემდე)] ჩანაწერები * [http://www.un.org/depts/DGACM/RegionalGroups.shtml რეგიონალური ჯგუფები გენერალური ასამბლეისა და კონფერენციის მართვის დეპარტამენტის მეშვეობით] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გაერო]] [[კატეგორია:გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] aolzqauhdwp4paiu00s71usecmhxm0n 0 591897 4823704 4823031 2025-07-02T12:20:16Z ლაზარე ზანგური 170233 4823704 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = | სამეფო = | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი = | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი = | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა = | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> 1778 წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, სააბატო ჩარლზ ბეჩლიმ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, მარნ დე დივში ან მის ზემოთ მდებარე მარნ დე ვილეში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც ვილერ-სიურ-მერსა და ჰულგატს შორის ვაშ ნუარის კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები თეროპოდების ხერხემლის მალებსა და ზღვის ნიანგების ნაშთებს შეიცავდა. ბეჩლის გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხი კაბინეტი „რუანის ცენტრალურმა სკოლამ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, ლუი-ბენუა გერსენმა (1777–1848), ჟორჟ კიუვიეს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხი ძვლებზე მიიპყრო . სენ -ინფერიერის პრეფექტის , გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნოს თანხმობით , გერსენმა კოლექცია პარიზში, ბუნების ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . 1800 წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა ჟორჟ კიუვიემ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც ბაშელეტი. [ 5 ] 1808 წელს კუვიემ თეროპოდის ხერხემლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ დინოზავრის ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი ნიანგებად მიიჩნია და Teleosauridae-სა და Metriorhynchidae-ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] 1822 წელს კუვიემ ანრი დე ლა ბეშის ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ 1824 წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, 1825 წელს ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერმა ნიანგის ორ თავის ქალას Steneosaurus-ის გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში MNHN 8900, გახდა Steneosaurus rostromajor , ხოლო მეორე, MNHN 8902, S. rostrominor . [ 7 ] თუმცა, 1832 წელს, გერმანელმა პალეონტოლოგმა ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერმა მასალა გაყო. Steneosaurus rostrominor-ს სახელი შეეცვალა და Metriorhynchus geoffroyii დაერქვა, ხოლო Steneosaurus rostromajor-ს - Streptospondylus altdorfensis . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] გვარის სახელწოდება მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან στρεπτός ( streptós ), რაც ნიშნავს „დაგრეხილს“ და σπονδυλος ( spóndulos ), რაც ნიშნავს „ხერხემალს“, რაც მიანიშნებს იმ ფაქტზე, რომ ხერხემლები განსხვავდებოდა ტიპიური ნიანგის ელემენტებისგან იმით, რომ ისინი ოპისტოკოელურები იყვნენ : წინ ამოზნექილი და უკან ჩაზნექილი. კონკრეტული სახელწოდება ეხება ალტდორფს , სადაც ასევე აღმოაჩინეს ტელეოზავრიდული ნაშთები. ფონ მეიერის სახელი იყო პირველი ბინომური სახელი, რომელიც (ასევე) თეროპოდს გულისხმობდა. [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]]1842 წელს რიჩარდ ოუენმა აღნიშნა, რომ ფონ მეიერი ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა Streptospondylus rostromajor-ის სწორი კომბინაცია Streptospondylus altdorfensis- ისთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: Streptospondylus cuvieri , რომელიც დაფუძნებული იყო ბაიოსის ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც ჩიპინგ ნორტონის მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] 1861 წელს ოუენმა მთელი კიუვიეს მასალა S. cuvieri- ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება S. rostromajor პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში S. cuvieri ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, ედვარდ დრინკერ კოუპმა 1867 წელს მას Laelaps gallicus დაარქვა , ხოლო ფრიდრიხ ფონ ჰიუენემ 1909 წელს მას Megalosaurus cuvieri დაარქვა . 1964 წელს, ალიკ დონალდ უოკერმა აღმოაჩინა ოუენის შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას, Eustreptospondylus divesensis-ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , MNHN 1920–7, თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა კიუვიეს მასალას. [ 10 ] 1977 წელს ფილიპ ტაკემ ამ სახეობისთვის შექმნა Piveteausaurus-ის გვარი . 2001 წელს რონან ალენმა დაასკვნა, რომ Piveteausaurus-სა და ნორმანდიიდან აღებულ სხვა თეროპოდის მასალას შორის კავშირის დამტკიცება შეუძლებელი იყო . მან ასევე აღნიშნა, რომ თავის ქალა, რომელზეც ფონ მეიერი Streptospondylus altdorfensis-ს ეფუძნებოდა , სინამდვილეში ორი სახეობის ძვლების კომპოზიტი იყო, რომლებსაც მას შემდეგ Steneosaurus edwardsi Deslongchamps 1866 და Metriorynchus superciliosum Blainville 1853 (Steel 1973) უწოდეს. კომპოზიტური ნაწილებიდან არასდროს ყოფილა არჩეული ლექტოტიპი , რათა სახელწოდება Streptospondylus-ს ამ სახეობებთან შედარებით პრიორიტეტი მიენიჭებინა. ალენმა ეს სიტუაცია გამოიყენა Streptospondylus-ის ტიპიდან ნიანგების მთელი მასალის მოსაშორებლად, თეროპოდის სრული (პოსტკრანიალური) მასალის ლექტოტიპად დასახელებით. რადგან Steneosaurus rostromajor კომპოზიტურ თავის ქალაზე იყო დაფუძნებული, ეპითეტ rostromajor-ს აღარ ჰქონდა პრიორიტეტი altdorfensis- თან შედარებით . ამგვარად, 2001 წელს Streptospondylus altdorfensis თეროპოდის ნამდვილ სახელად და ტიპურ სახეობად იქცა. Laelaps gallicus და Megalosaurus cuvieri მისი ობიექტური უმცროსი სინონიმებია . [ 1 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე ნიანგების ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა Streptospondylus , XX საუკუნეში ის, როგორც წესი, Megalosauridae-ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ Streptospondylus ტეტანურანის თეროპოდია . ალენმა 2001 წელს ივარაუდა, რომ ის Spinosauroidea- ში Eustreptospondylus- თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . როჯერ ბენსონმა 2008 და 2010 წლებში დაასკვნა, რომ მეგალოსაუროიდი , ალოსაუროიდი თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] ბენსონისა და მისი კოლეგების მიერ 2010 წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ Streptospondylus იყო Magnosaurus- ის დაძმობილებული სახეობა Megalosauridae- ში . [ 16 ] კარანო და სხვ. (2012) Streptospondylus Megalosauria incertae sedis- ში მოათავსეს მისი ფრაგმენტული ბუნების გამო. [ 17 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] okrig3o8711qpumbxobr05rq8zxsox2 4823709 4823704 2025-07-02T12:25:10Z ლაზარე ზანგური 170233 4823709 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> 1778 წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, სააბატო ჩარლზ ბეჩლიმ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, მარნ დე დივში ან მის ზემოთ მდებარე მარნ დე ვილეში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც ვილერ-სიურ-მერსა და ჰულგატს შორის ვაშ ნუარის კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები თეროპოდების ხერხემლის მალებსა და ზღვის ნიანგების ნაშთებს შეიცავდა. ბეჩლის გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხი კაბინეტი „რუანის ცენტრალურმა სკოლამ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, ლუი-ბენუა გერსენმა (1777–1848), ჟორჟ კიუვიეს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხი ძვლებზე მიიპყრო . სენ -ინფერიერის პრეფექტის , გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნოს თანხმობით , გერსენმა კოლექცია პარიზში, ბუნების ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . 1800 წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა ჟორჟ კიუვიემ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც ბაშელეტი. [ 5 ] 1808 წელს კუვიემ თეროპოდის ხერხემლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ დინოზავრის ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი ნიანგებად მიიჩნია და Teleosauridae-სა და Metriorhynchidae-ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] 1822 წელს კუვიემ ანრი დე ლა ბეშის ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ 1824 წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, 1825 წელს ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერმა ნიანგის ორ თავის ქალას Steneosaurus-ის გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში MNHN 8900, გახდა Steneosaurus rostromajor , ხოლო მეორე, MNHN 8902, S. rostrominor . [ 7 ] თუმცა, 1832 წელს, გერმანელმა პალეონტოლოგმა ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერმა მასალა გაყო. Steneosaurus rostrominor-ს სახელი შეეცვალა და Metriorhynchus geoffroyii დაერქვა, ხოლო Steneosaurus rostromajor-ს - Streptospondylus altdorfensis . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] გვარის სახელწოდება მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან στρεπτός ( streptós ), რაც ნიშნავს „დაგრეხილს“ და σπονδυλος ( spóndulos ), რაც ნიშნავს „ხერხემალს“, რაც მიანიშნებს იმ ფაქტზე, რომ ხერხემლები განსხვავდებოდა ტიპიური ნიანგის ელემენტებისგან იმით, რომ ისინი ოპისტოკოელურები იყვნენ : წინ ამოზნექილი და უკან ჩაზნექილი. კონკრეტული სახელწოდება ეხება ალტდორფს , სადაც ასევე აღმოაჩინეს ტელეოზავრიდული ნაშთები. ფონ მეიერის სახელი იყო პირველი ბინომური სახელი, რომელიც (ასევე) თეროპოდს გულისხმობდა. [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]]1842 წელს რიჩარდ ოუენმა აღნიშნა, რომ ფონ მეიერი ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა Streptospondylus rostromajor-ის სწორი კომბინაცია Streptospondylus altdorfensis- ისთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: Streptospondylus cuvieri , რომელიც დაფუძნებული იყო ბაიოსის ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც ჩიპინგ ნორტონის მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] 1861 წელს ოუენმა მთელი კიუვიეს მასალა S. cuvieri- ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება S. rostromajor პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში S. cuvieri ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, ედვარდ დრინკერ კოუპმა 1867 წელს მას Laelaps gallicus დაარქვა , ხოლო ფრიდრიხ ფონ ჰიუენემ 1909 წელს მას Megalosaurus cuvieri დაარქვა . 1964 წელს, ალიკ დონალდ უოკერმა აღმოაჩინა ოუენის შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას, Eustreptospondylus divesensis-ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , MNHN 1920–7, თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა კიუვიეს მასალას. [ 10 ] 1977 წელს ფილიპ ტაკემ ამ სახეობისთვის შექმნა Piveteausaurus-ის გვარი . 2001 წელს რონან ალენმა დაასკვნა, რომ Piveteausaurus-სა და ნორმანდიიდან აღებულ სხვა თეროპოდის მასალას შორის კავშირის დამტკიცება შეუძლებელი იყო . მან ასევე აღნიშნა, რომ თავის ქალა, რომელზეც ფონ მეიერი Streptospondylus altdorfensis-ს ეფუძნებოდა , სინამდვილეში ორი სახეობის ძვლების კომპოზიტი იყო, რომლებსაც მას შემდეგ Steneosaurus edwardsi Deslongchamps 1866 და Metriorynchus superciliosum Blainville 1853 (Steel 1973) უწოდეს. კომპოზიტური ნაწილებიდან არასდროს ყოფილა არჩეული ლექტოტიპი , რათა სახელწოდება Streptospondylus-ს ამ სახეობებთან შედარებით პრიორიტეტი მიენიჭებინა. ალენმა ეს სიტუაცია გამოიყენა Streptospondylus-ის ტიპიდან ნიანგების მთელი მასალის მოსაშორებლად, თეროპოდის სრული (პოსტკრანიალური) მასალის ლექტოტიპად დასახელებით. რადგან Steneosaurus rostromajor კომპოზიტურ თავის ქალაზე იყო დაფუძნებული, ეპითეტ rostromajor-ს აღარ ჰქონდა პრიორიტეტი altdorfensis- თან შედარებით . ამგვარად, 2001 წელს Streptospondylus altdorfensis თეროპოდის ნამდვილ სახელად და ტიპურ სახეობად იქცა. Laelaps gallicus და Megalosaurus cuvieri მისი ობიექტური უმცროსი სინონიმებია . [ 1 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე ნიანგების ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა Streptospondylus , XX საუკუნეში ის, როგორც წესი, Megalosauridae-ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ Streptospondylus ტეტანურანის თეროპოდია . ალენმა 2001 წელს ივარაუდა, რომ ის Spinosauroidea- ში Eustreptospondylus- თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . როჯერ ბენსონმა 2008 და 2010 წლებში დაასკვნა, რომ მეგალოსაუროიდი , ალოსაუროიდი თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] ბენსონისა და მისი კოლეგების მიერ 2010 წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ Streptospondylus იყო Magnosaurus- ის დაძმობილებული სახეობა Megalosauridae- ში . [ 16 ] კარანო და სხვ. (2012) Streptospondylus Megalosauria incertae sedis- ში მოათავსეს მისი ფრაგმენტული ბუნების გამო. [ 17 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] abapvxpomdj9vs63infgrzur9tq8p6t 4823715 4823709 2025-07-02T12:34:23Z ლაზარე ზანგური 170233 4823715 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> 1778 წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, სააბატო ჩარლზ ბეჩლიმ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, მარნ დე დივში ან მის ზემოთ მდებარე მარნ დე ვილეში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც ვილერ-სიურ-მერსა და ჰულგატს შორის ვაშ ნუარის კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები თეროპოდების ხერხემლის მალებსა და ზღვის ნიანგების ნაშთებს შეიცავდა. ბეჩლის გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხი კაბინეტი „რუანის ცენტრალურმა სკოლამ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, ლუი-ბენუა გერსენმა (1777–1848), ჟორჟ კიუვიეს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხი ძვლებზე მიიპყრო . სენ -ინფერიერის პრეფექტის , გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნოს თანხმობით , გერსენმა კოლექცია პარიზში, ბუნების ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . 1800 წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა ჟორჟ კიუვიემ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც ბაშელეტი. [ 5 ] 1808 წელს კუვიემ თეროპოდის ხერხემლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ დინოზავრის ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი ნიანგებად მიიჩნია და Teleosauridae-სა და Metriorhynchidae-ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] 1822 წელს კუვიემ ანრი დე ლა ბეშის ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ 1824 წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, 1825 წელს ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერმა ნიანგის ორ თავის ქალას Steneosaurus-ის გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში MNHN 8900, გახდა Steneosaurus rostromajor , ხოლო მეორე, MNHN 8902, S. rostrominor . [ 7 ] თუმცა, 1832 წელს, გერმანელმა პალეონტოლოგმა ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერმა მასალა გაყო. Steneosaurus rostrominor-ს სახელი შეეცვალა და Metriorhynchus geoffroyii დაერქვა, ხოლო Steneosaurus rostromajor-ს - Streptospondylus altdorfensis . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] გვარის სახელწოდება მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან στρεπτός ( streptós ), რაც ნიშნავს „დაგრეხილს“ და σπονδυλος ( spóndulos ), რაც ნიშნავს „ხერხემალს“, რაც მიანიშნებს იმ ფაქტზე, რომ ხერხემლები განსხვავდებოდა ტიპიური ნიანგის ელემენტებისგან იმით, რომ ისინი ოპისტოკოელურები იყვნენ : წინ ამოზნექილი და უკან ჩაზნექილი. კონკრეტული სახელწოდება ეხება ალტდორფს , სადაც ასევე აღმოაჩინეს ტელეოზავრიდული ნაშთები. ფონ მეიერის სახელი იყო პირველი ბინომური სახელი, რომელიც (ასევე) თეროპოდს გულისხმობდა. [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]]1842 წელს რიჩარდ ოუენმა აღნიშნა, რომ ფონ მეიერი ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა Streptospondylus rostromajor-ის სწორი კომბინაცია Streptospondylus altdorfensis- ისთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: Streptospondylus cuvieri , რომელიც დაფუძნებული იყო ბაიოსის ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც ჩიპინგ ნორტონის მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] 1861 წელს ოუენმა მთელი კიუვიეს მასალა S. cuvieri- ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება S. rostromajor პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში S. cuvieri ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, ედვარდ დრინკერ კოუპმა 1867 წელს მას Laelaps gallicus დაარქვა , ხოლო ფრიდრიხ ფონ ჰიუენემ 1909 წელს მას Megalosaurus cuvieri დაარქვა . 1964 წელს, ალიკ დონალდ უოკერმა აღმოაჩინა ოუენის შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას, Eustreptospondylus divesensis-ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , MNHN 1920–7, თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა კიუვიეს მასალას. [ 10 ] 1977 წელს ფილიპ ტაკემ ამ სახეობისთვის შექმნა Piveteausaurus-ის გვარი . 2001 წელს რონან ალენმა დაასკვნა, რომ Piveteausaurus-სა და ნორმანდიიდან აღებულ სხვა თეროპოდის მასალას შორის კავშირის დამტკიცება შეუძლებელი იყო . მან ასევე აღნიშნა, რომ თავის ქალა, რომელზეც ფონ მეიერი Streptospondylus altdorfensis-ს ეფუძნებოდა , სინამდვილეში ორი სახეობის ძვლების კომპოზიტი იყო, რომლებსაც მას შემდეგ Steneosaurus edwardsi Deslongchamps 1866 და Metriorynchus superciliosum Blainville 1853 (Steel 1973) უწოდეს. კომპოზიტური ნაწილებიდან არასდროს ყოფილა არჩეული ლექტოტიპი , რათა სახელწოდება Streptospondylus-ს ამ სახეობებთან შედარებით პრიორიტეტი მიენიჭებინა. ალენმა ეს სიტუაცია გამოიყენა Streptospondylus-ის ტიპიდან ნიანგების მთელი მასალის მოსაშორებლად, თეროპოდის სრული (პოსტკრანიალური) მასალის ლექტოტიპად დასახელებით. რადგან Steneosaurus rostromajor კომპოზიტურ თავის ქალაზე იყო დაფუძნებული, ეპითეტ rostromajor-ს აღარ ჰქონდა პრიორიტეტი altdorfensis- თან შედარებით . ამგვარად, 2001 წელს Streptospondylus altdorfensis თეროპოდის ნამდვილ სახელად და ტიპურ სახეობად იქცა. Laelaps gallicus და Megalosaurus cuvieri მისი ობიექტური უმცროსი სინონიმებია . [ 1 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] 5s6pnavfah4nmi9wyfhcxdi4sant005 4823730 4823715 2025-07-02T15:23:28Z ლაზარე ზანგური 170233 4823730 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, მარნ დე დივში ან მის ზემოთ მდებარე მარნ დე ვილეში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც ვილერ-სიურ-მერსა და ჰულგატს შორის ვაშ ნუარის კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები თეროპოდების ხერხემლის მალებსა და ზღვის ნიანგების ნაშთებს შეიცავდა. ბეჩლის გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხი კაბინეტი „რუანის ცენტრალურმა სკოლამ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, ლუი-ბენუა გერსენმა (1777–1848), ჟორჟ კიუვიეს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხი ძვლებზე მიიპყრო . სენ -ინფერიერის პრეფექტის , გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნოს თანხმობით , გერსენმა კოლექცია პარიზში, ბუნების ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . 1800 წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა ჟორჟ კიუვიემ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც ბაშელეტი. [ 5 ] 1808 წელს კუვიემ თეროპოდის ხერხემლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ დინოზავრის ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი ნიანგებად მიიჩნია და Teleosauridae-სა და Metriorhynchidae-ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] 1822 წელს კუვიემ ანრი დე ლა ბეშის ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ 1824 წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, 1825 წელს ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერმა ნიანგის ორ თავის ქალას Steneosaurus-ის გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში MNHN 8900, გახდა Steneosaurus rostromajor , ხოლო მეორე, MNHN 8902, S. rostrominor . [ 7 ] თუმცა, 1832 წელს, გერმანელმა პალეონტოლოგმა ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერმა მასალა გაყო. Steneosaurus rostrominor-ს სახელი შეეცვალა და Metriorhynchus geoffroyii დაერქვა, ხოლო Steneosaurus rostromajor-ს - Streptospondylus altdorfensis . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] გვარის სახელწოდება მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან στρεπτός ( streptós ), რაც ნიშნავს „დაგრეხილს“ და σπονδυλος ( spóndulos ), რაც ნიშნავს „ხერხემალს“, რაც მიანიშნებს იმ ფაქტზე, რომ ხერხემლები განსხვავდებოდა ტიპიური ნიანგის ელემენტებისგან იმით, რომ ისინი ოპისტოკოელურები იყვნენ : წინ ამოზნექილი და უკან ჩაზნექილი. კონკრეტული სახელწოდება ეხება ალტდორფს , სადაც ასევე აღმოაჩინეს ტელეოზავრიდული ნაშთები. ფონ მეიერის სახელი იყო პირველი ბინომური სახელი, რომელიც (ასევე) თეროპოდს გულისხმობდა. [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]]1842 წელს რიჩარდ ოუენმა აღნიშნა, რომ ფონ მეიერი ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა Streptospondylus rostromajor-ის სწორი კომბინაცია Streptospondylus altdorfensis- ისთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: Streptospondylus cuvieri , რომელიც დაფუძნებული იყო ბაიოსის ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც ჩიპინგ ნორტონის მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] 1861 წელს ოუენმა მთელი კიუვიეს მასალა S. cuvieri- ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება S. rostromajor პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში S. cuvieri ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, ედვარდ დრინკერ კოუპმა 1867 წელს მას Laelaps gallicus დაარქვა , ხოლო ფრიდრიხ ფონ ჰიუენემ 1909 წელს მას Megalosaurus cuvieri დაარქვა . 1964 წელს, ალიკ დონალდ უოკერმა აღმოაჩინა ოუენის შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას, Eustreptospondylus divesensis-ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , MNHN 1920–7, თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა კიუვიეს მასალას. [ 10 ] 1977 წელს ფილიპ ტაკემ ამ სახეობისთვის შექმნა Piveteausaurus-ის გვარი . 2001 წელს რონან ალენმა დაასკვნა, რომ Piveteausaurus-სა და ნორმანდიიდან აღებულ სხვა თეროპოდის მასალას შორის კავშირის დამტკიცება შეუძლებელი იყო . მან ასევე აღნიშნა, რომ თავის ქალა, რომელზეც ფონ მეიერი Streptospondylus altdorfensis-ს ეფუძნებოდა , სინამდვილეში ორი სახეობის ძვლების კომპოზიტი იყო, რომლებსაც მას შემდეგ Steneosaurus edwardsi Deslongchamps 1866 და Metriorynchus superciliosum Blainville 1853 (Steel 1973) უწოდეს. კომპოზიტური ნაწილებიდან არასდროს ყოფილა არჩეული ლექტოტიპი , რათა სახელწოდება Streptospondylus-ს ამ სახეობებთან შედარებით პრიორიტეტი მიენიჭებინა. ალენმა ეს სიტუაცია გამოიყენა Streptospondylus-ის ტიპიდან ნიანგების მთელი მასალის მოსაშორებლად, თეროპოდის სრული (პოსტკრანიალური) მასალის ლექტოტიპად დასახელებით. რადგან Steneosaurus rostromajor კომპოზიტურ თავის ქალაზე იყო დაფუძნებული, ეპითეტ rostromajor-ს აღარ ჰქონდა პრიორიტეტი altdorfensis- თან შედარებით . ამგვარად, 2001 წელს Streptospondylus altdorfensis თეროპოდის ნამდვილ სახელად და ტიპურ სახეობად იქცა. Laelaps gallicus და Megalosaurus cuvieri მისი ობიექტური უმცროსი სინონიმებია . [ 1 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] 25ablxkh9m2649ngiocjvb36xuwl4aw 4823765 4823730 2025-07-02T15:35:39Z ლაზარე ზანგური 170233 4823765 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, ლუი-ბენუა გერსენმა (1777–1848), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც ბაშელეტი. [ 5 ] [[1808]] წელს კუვიემ თეროპოდის ხერხემლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ დინოზავრის ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი ნიანგებად მიიჩნია და Teleosauridae-სა და Metriorhynchidae-ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] 1822 წელს კუვიემ ანრი დე ლა ბეშის ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ 1824 წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, 1825 წელს ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერმა ნიანგის ორ თავის ქალას Steneosaurus-ის გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში MNHN 8900, გახდა Steneosaurus rostromajor , ხოლო მეორე, MNHN 8902, S. rostrominor . [ 7 ] თუმცა, 1832 წელს, გერმანელმა პალეონტოლოგმა ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერმა მასალა გაყო. Steneosaurus rostrominor-ს სახელი შეეცვალა და Metriorhynchus geoffroyii დაერქვა, ხოლო Steneosaurus rostromajor-ს - Streptospondylus altdorfensis . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] გვარის სახელწოდება მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან στρεπτός ( streptós ), რაც ნიშნავს „დაგრეხილს“ და σπονδυλος ( spóndulos ), რაც ნიშნავს „ხერხემალს“, რაც მიანიშნებს იმ ფაქტზე, რომ ხერხემლები განსხვავდებოდა ტიპიური ნიანგის ელემენტებისგან იმით, რომ ისინი ოპისტოკოელურები იყვნენ : წინ ამოზნექილი და უკან ჩაზნექილი. კონკრეტული სახელწოდება ეხება ალტდორფს , სადაც ასევე აღმოაჩინეს ტელეოზავრიდული ნაშთები. ფონ მეიერის სახელი იყო პირველი ბინომური სახელი, რომელიც (ასევე) თეროპოდს გულისხმობდა. [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]]1842 წელს რიჩარდ ოუენმა აღნიშნა, რომ ფონ მეიერი ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა Streptospondylus rostromajor-ის სწორი კომბინაცია Streptospondylus altdorfensis- ისთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: Streptospondylus cuvieri , რომელიც დაფუძნებული იყო ბაიოსის ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც ჩიპინგ ნორტონის მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] 1861 წელს ოუენმა მთელი კიუვიეს მასალა S. cuvieri- ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება S. rostromajor პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში S. cuvieri ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, ედვარდ დრინკერ კოუპმა 1867 წელს მას Laelaps gallicus დაარქვა , ხოლო ფრიდრიხ ფონ ჰიუენემ 1909 წელს მას Megalosaurus cuvieri დაარქვა . 1964 წელს, ალიკ დონალდ უოკერმა აღმოაჩინა ოუენის შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას, Eustreptospondylus divesensis-ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , MNHN 1920–7, თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა კიუვიეს მასალას. [ 10 ] 1977 წელს ფილიპ ტაკემ ამ სახეობისთვის შექმნა Piveteausaurus-ის გვარი . 2001 წელს რონან ალენმა დაასკვნა, რომ Piveteausaurus-სა და ნორმანდიიდან აღებულ სხვა თეროპოდის მასალას შორის კავშირის დამტკიცება შეუძლებელი იყო . მან ასევე აღნიშნა, რომ თავის ქალა, რომელზეც ფონ მეიერი Streptospondylus altdorfensis-ს ეფუძნებოდა , სინამდვილეში ორი სახეობის ძვლების კომპოზიტი იყო, რომლებსაც მას შემდეგ Steneosaurus edwardsi Deslongchamps 1866 და Metriorynchus superciliosum Blainville 1853 (Steel 1973) უწოდეს. კომპოზიტური ნაწილებიდან არასდროს ყოფილა არჩეული ლექტოტიპი , რათა სახელწოდება Streptospondylus-ს ამ სახეობებთან შედარებით პრიორიტეტი მიენიჭებინა. ალენმა ეს სიტუაცია გამოიყენა Streptospondylus-ის ტიპიდან ნიანგების მთელი მასალის მოსაშორებლად, თეროპოდის სრული (პოსტკრანიალური) მასალის ლექტოტიპად დასახელებით. რადგან Steneosaurus rostromajor კომპოზიტურ თავის ქალაზე იყო დაფუძნებული, ეპითეტ rostromajor-ს აღარ ჰქონდა პრიორიტეტი altdorfensis- თან შედარებით . ამგვარად, 2001 წელს Streptospondylus altdorfensis თეროპოდის ნამდვილ სახელად და ტიპურ სახეობად იქცა. Laelaps gallicus და Megalosaurus cuvieri მისი ობიექტური უმცროსი სინონიმებია . [ 1 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] 3zeovyttc5bv59xx2htzurat3x4ea04 4823853 4823765 2025-07-02T15:54:43Z ლაზარე ზანგური 170233 4823853 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. [ 5 ] [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] . [ 7 ] თუმცა, 1832 წელს, გერმანელმა პალეონტოლოგმა ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერმა მასალა გაყო. Steneosaurus rostrominor-ს სახელი შეეცვალა და Metriorhynchus geoffroyii დაერქვა, ხოლო Steneosaurus rostromajor-ს - Streptospondylus altdorfensis . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] გვარის სახელწოდება მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან στρεπτός ( streptós ), რაც ნიშნავს „დაგრეხილს“ და σπονδυλος ( spóndulos ), რაც ნიშნავს „ხერხემალს“, რაც მიანიშნებს იმ ფაქტზე, რომ ხერხემლები განსხვავდებოდა ტიპიური ნიანგის ელემენტებისგან იმით, რომ ისინი ოპისტოკოელურები იყვნენ : წინ ამოზნექილი და უკან ჩაზნექილი. კონკრეტული სახელწოდება ეხება ალტდორფს , სადაც ასევე აღმოაჩინეს ტელეოზავრიდული ნაშთები. ფონ მეიერის სახელი იყო პირველი ბინომური სახელი, რომელიც (ასევე) თეროპოდს გულისხმობდა. [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]]1842 წელს რიჩარდ ოუენმა აღნიშნა, რომ ფონ მეიერი ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა Streptospondylus rostromajor-ის სწორი კომბინაცია Streptospondylus altdorfensis- ისთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: Streptospondylus cuvieri , რომელიც დაფუძნებული იყო ბაიოსის ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც ჩიპინგ ნორტონის მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] 1861 წელს ოუენმა მთელი კიუვიეს მასალა S. cuvieri- ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება S. rostromajor პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში S. cuvieri ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, ედვარდ დრინკერ კოუპმა 1867 წელს მას Laelaps gallicus დაარქვა , ხოლო ფრიდრიხ ფონ ჰიუენემ 1909 წელს მას Megalosaurus cuvieri დაარქვა . 1964 წელს, ალიკ დონალდ უოკერმა აღმოაჩინა ოუენის შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას, Eustreptospondylus divesensis-ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , MNHN 1920–7, თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა კიუვიეს მასალას. [ 10 ] 1977 წელს ფილიპ ტაკემ ამ სახეობისთვის შექმნა Piveteausaurus-ის გვარი . 2001 წელს რონან ალენმა დაასკვნა, რომ Piveteausaurus-სა და ნორმანდიიდან აღებულ სხვა თეროპოდის მასალას შორის კავშირის დამტკიცება შეუძლებელი იყო . მან ასევე აღნიშნა, რომ თავის ქალა, რომელზეც ფონ მეიერი Streptospondylus altdorfensis-ს ეფუძნებოდა , სინამდვილეში ორი სახეობის ძვლების კომპოზიტი იყო, რომლებსაც მას შემდეგ Steneosaurus edwardsi Deslongchamps 1866 და Metriorynchus superciliosum Blainville 1853 (Steel 1973) უწოდეს. კომპოზიტური ნაწილებიდან არასდროს ყოფილა არჩეული ლექტოტიპი , რათა სახელწოდება Streptospondylus-ს ამ სახეობებთან შედარებით პრიორიტეტი მიენიჭებინა. ალენმა ეს სიტუაცია გამოიყენა Streptospondylus-ის ტიპიდან ნიანგების მთელი მასალის მოსაშორებლად, თეროპოდის სრული (პოსტკრანიალური) მასალის ლექტოტიპად დასახელებით. რადგან Steneosaurus rostromajor კომპოზიტურ თავის ქალაზე იყო დაფუძნებული, ეპითეტ rostromajor-ს აღარ ჰქონდა პრიორიტეტი altdorfensis- თან შედარებით . ამგვარად, 2001 წელს Streptospondylus altdorfensis თეროპოდის ნამდვილ სახელად და ტიპურ სახეობად იქცა. Laelaps gallicus და Megalosaurus cuvieri მისი ობიექტური უმცროსი სინონიმებია . [ 1 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] d3qxkcyynobpp271f6nkt0j8wvpiv24 4823856 4823853 2025-07-02T15:55:54Z ლაზარე ზანგური 170233 4823856 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. [ 5 ] [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია და [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] . [ 7 ] თუმცა, 1832 წელს, გერმანელმა პალეონტოლოგმა ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერმა მასალა გაყო. Steneosaurus rostrominor-ს სახელი შეეცვალა და Metriorhynchus geoffroyii დაერქვა, ხოლო Steneosaurus rostromajor-ს - Streptospondylus altdorfensis . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] გვარის სახელწოდება მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან στρεπτός ( streptós ), რაც ნიშნავს „დაგრეხილს“ და σπονδυλος ( spóndulos ), რაც ნიშნავს „ხერხემალს“, რაც მიანიშნებს იმ ფაქტზე, რომ ხერხემლები განსხვავდებოდა ტიპიური ნიანგის ელემენტებისგან იმით, რომ ისინი ოპისტოკოელურები იყვნენ : წინ ამოზნექილი და უკან ჩაზნექილი. კონკრეტული სახელწოდება ეხება ალტდორფს , სადაც ასევე აღმოაჩინეს ტელეოზავრიდული ნაშთები. ფონ მეიერის სახელი იყო პირველი ბინომური სახელი, რომელიც (ასევე) თეროპოდს გულისხმობდა. [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]]1842 წელს რიჩარდ ოუენმა აღნიშნა, რომ ფონ მეიერი ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა Streptospondylus rostromajor-ის სწორი კომბინაცია Streptospondylus altdorfensis- ისთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: Streptospondylus cuvieri , რომელიც დაფუძნებული იყო ბაიოსის ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც ჩიპინგ ნორტონის მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] 1861 წელს ოუენმა მთელი კიუვიეს მასალა S. cuvieri- ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება S. rostromajor პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში S. cuvieri ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, ედვარდ დრინკერ კოუპმა 1867 წელს მას Laelaps gallicus დაარქვა , ხოლო ფრიდრიხ ფონ ჰიუენემ 1909 წელს მას Megalosaurus cuvieri დაარქვა . 1964 წელს, ალიკ დონალდ უოკერმა აღმოაჩინა ოუენის შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას, Eustreptospondylus divesensis-ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , MNHN 1920–7, თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა კიუვიეს მასალას. [ 10 ] 1977 წელს ფილიპ ტაკემ ამ სახეობისთვის შექმნა Piveteausaurus-ის გვარი . 2001 წელს რონან ალენმა დაასკვნა, რომ Piveteausaurus-სა და ნორმანდიიდან აღებულ სხვა თეროპოდის მასალას შორის კავშირის დამტკიცება შეუძლებელი იყო . მან ასევე აღნიშნა, რომ თავის ქალა, რომელზეც ფონ მეიერი Streptospondylus altdorfensis-ს ეფუძნებოდა , სინამდვილეში ორი სახეობის ძვლების კომპოზიტი იყო, რომლებსაც მას შემდეგ Steneosaurus edwardsi Deslongchamps 1866 და Metriorynchus superciliosum Blainville 1853 (Steel 1973) უწოდეს. კომპოზიტური ნაწილებიდან არასდროს ყოფილა არჩეული ლექტოტიპი , რათა სახელწოდება Streptospondylus-ს ამ სახეობებთან შედარებით პრიორიტეტი მიენიჭებინა. ალენმა ეს სიტუაცია გამოიყენა Streptospondylus-ის ტიპიდან ნიანგების მთელი მასალის მოსაშორებლად, თეროპოდის სრული (პოსტკრანიალური) მასალის ლექტოტიპად დასახელებით. რადგან Steneosaurus rostromajor კომპოზიტურ თავის ქალაზე იყო დაფუძნებული, ეპითეტ rostromajor-ს აღარ ჰქონდა პრიორიტეტი altdorfensis- თან შედარებით . ამგვარად, 2001 წელს Streptospondylus altdorfensis თეროპოდის ნამდვილ სახელად და ტიპურ სახეობად იქცა. Laelaps gallicus და Megalosaurus cuvieri მისი ობიექტური უმცროსი სინონიმებია . [ 1 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] fr9jtj2vw3gf55tu6qfn85tr0jy6c9i 4823863 4823856 2025-07-02T16:28:29Z ლაზარე ზანგური 170233 4823863 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. [ 5 ] [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია და [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], [[გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი]] , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] . [ 7 ] თუმცა, [[1832]] წელს, [[გერმანია|გერმან]]ელმა [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგ]]მა [[ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერი|ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერ]]მა მასალა გაყო. [[სტენეოზავრ როსტრომინორი]]ს სახელი შეეცვალა და [[მეტრიორჰინქუს გეოფროი|მეტრიორჰინქუს გეოფრო]] დაერქვა, ხოლო [[სტენეოზავრ როსტრომაჯორი|სტენეოზავრ როსტრომაჯორ]]ს - [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]] . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] გვარის სახელწოდება მომდინარეობს ძველი ბერძნული სიტყვიდან στρεπτός ( streptós ), რაც ნიშნავს „დაგრეხილს“ და σπονδυλος ( spóndulos ), რაც ნიშნავს „ხერხემალს“, რაც მიანიშნებს იმ ფაქტზე, რომ ხერხემლები განსხვავდებოდა ტიპიური ნიანგის ელემენტებისგან იმით, რომ ისინი ოპისტოკოელურები იყვნენ : წინ ამოზნექილი და უკან ჩაზნექილი. კონკრეტული სახელწოდება ეხება ალტდორფს , სადაც ასევე აღმოაჩინეს ტელეოზავრიდული ნაშთები. ფონ მეიერის სახელი იყო პირველი ბინომური სახელი, რომელიც (ასევე) თეროპოდს გულისხმობდა. [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]]1842 წელს რიჩარდ ოუენმა აღნიშნა, რომ ფონ მეიერი ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა Streptospondylus rostromajor-ის სწორი კომბინაცია Streptospondylus altdorfensis- ისთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: Streptospondylus cuvieri , რომელიც დაფუძნებული იყო ბაიოსის ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც ჩიპინგ ნორტონის მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] 1861 წელს ოუენმა მთელი კიუვიეს მასალა S. cuvieri- ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება S. rostromajor პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში S. cuvieri ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, ედვარდ დრინკერ კოუპმა 1867 წელს მას Laelaps gallicus დაარქვა , ხოლო ფრიდრიხ ფონ ჰიუენემ 1909 წელს მას Megalosaurus cuvieri დაარქვა . 1964 წელს, ალიკ დონალდ უოკერმა აღმოაჩინა ოუენის შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას, Eustreptospondylus divesensis-ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , MNHN 1920–7, თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა კიუვიეს მასალას. [ 10 ] 1977 წელს ფილიპ ტაკემ ამ სახეობისთვის შექმნა Piveteausaurus-ის გვარი . 2001 წელს რონან ალენმა დაასკვნა, რომ Piveteausaurus-სა და ნორმანდიიდან აღებულ სხვა თეროპოდის მასალას შორის კავშირის დამტკიცება შეუძლებელი იყო . მან ასევე აღნიშნა, რომ თავის ქალა, რომელზეც ფონ მეიერი Streptospondylus altdorfensis-ს ეფუძნებოდა , სინამდვილეში ორი სახეობის ძვლების კომპოზიტი იყო, რომლებსაც მას შემდეგ Steneosaurus edwardsi Deslongchamps 1866 და Metriorynchus superciliosum Blainville 1853 (Steel 1973) უწოდეს. კომპოზიტური ნაწილებიდან არასდროს ყოფილა არჩეული ლექტოტიპი , რათა სახელწოდება Streptospondylus-ს ამ სახეობებთან შედარებით პრიორიტეტი მიენიჭებინა. ალენმა ეს სიტუაცია გამოიყენა Streptospondylus-ის ტიპიდან ნიანგების მთელი მასალის მოსაშორებლად, თეროპოდის სრული (პოსტკრანიალური) მასალის ლექტოტიპად დასახელებით. რადგან Steneosaurus rostromajor კომპოზიტურ თავის ქალაზე იყო დაფუძნებული, ეპითეტ rostromajor-ს აღარ ჰქონდა პრიორიტეტი altdorfensis- თან შედარებით . ამგვარად, 2001 წელს Streptospondylus altdorfensis თეროპოდის ნამდვილ სახელად და ტიპურ სახეობად იქცა. Laelaps gallicus და Megalosaurus cuvieri მისი ობიექტური უმცროსი სინონიმებია . [ 1 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] gmr2ttk1t7dif72zg9cuncubm1zcz2f 4824185 4823863 2025-07-03T11:30:29Z ლაზარე ზანგური 170233 4824185 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. [ 5 ] [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია და [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], [[გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი]] , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] . [ 7 ] თუმცა, [[1832]] წელს, [[გერმანია|გერმან]]ელმა [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგ]]მა [[ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერი|ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერ]]მა მასალა გაყო. [[სტენეოზავრ როსტრომინორი]]ს სახელი შეეცვალა და [[მეტრიორჰინქუს გეოფროი|მეტრიორჰინქუს გეოფრო]] დაერქვა, ხოლო [[სტენეოზავრ როსტრომაჯორი|სტენეოზავრ როსტრომაჯორ]]ს - [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]] . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]][[1842]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|რიჩარდ ოუენ]]მა აღნიშნა, რომ [[ფონ მეიერი]] ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა [[სტრეპტოსპონდილუს როსტრომაჯორი]]ს სწორი კომბინაცია [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]]სთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: [[სტრეპტოსპონდილუს კუვიერი]] , რომელიც დაფუძნებული იყო [[ბაიოსი]]ს ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც [[ჩიპინგ ნორტონი]]ს მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] [[1861]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|ოუენ]]მა მთელი [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალა [[ს. კიუვიერი|ს. კიუვიერ]]ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება [[ს. როსტრომაჯორი]] პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში [[ს. კიუვიერი]] ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, [[ედუარდ დრინკერ კოუპი|ედვარდ დრინკერ კოუპ]]მა [[1867]] წელს მას [[გალიკუსი]] დაარქვა , ხოლო [[ფრიდრიხ ფონ ჰიუენე]]მ [[1909]] წელს [[მასმეგალოსაურუს კუვიერი]] დაარქვა . [[1964]] წელს, [[ალიკ დონალდ უოკერი|ალიკ დონალდ უოკერ]]მა აღმოაჩინა [[რიჩარდ ოუენი|ოუენი]]ს შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას,[[ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსისი|ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსის]]ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , [[MNHN 1920–7]], თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალას. [ 10 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, MNHN 8605-09, 8787-89, 8793-94, 8907, სავარაუდოდ, კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , კალვადოსთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი კალოვიური ან ადრეული ოქსფორდური პერიოდით თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, MNHN 9645. სტრეპტოსპონდილუსის დიაგნოზი დაისვა ჰიპოპოფიზების (მალამის ქვედა ზედაპირიდან გამომავალი მორჩი) უნიკალური ბიფურკაციით (გაყოფით) წინა ზურგის მალებში. [ 11 ] ოუენმა ასევე დაასახელა ორი სხვა სახეობა, S. major [ 9 ] ( S. recentior არის მუზეუმის ეტიკეტი სინტიპის ნიმუშებისთვის [ 12 ] ) და S. meyeri , [ 13 ] რომელთაგან პირველი დაფუძნებულია იგუანოდონტის მასალაზე. მისი S. cuvieri , რომლის ტიპიური ნიმუში დაკარგულია, დღესდღეობით ნომენ დუბიუმად ითვლება . [[ფაილი:Streptospondylus major.jpg|მინი|მარჯვნივ|მასალა, რომელიც ოუენმა მოიხსენია სამხრეთ მაჟორში]] 2010 წელს გრეგორი ს. პოლმა მაგნოზავრს (არაფორმალური სახელის სახით) სახელი შეუცვალა და Streptospondylus nethercombensis დაარქვა . [ 2 ] 2022 წელს აღწერილი იქნა იმავე ლოკაციიდან აღებული თეროპოდების ნიმუშები , სადაც Streptospondylus-ის ტიპი ბინადრობს და დიდი ხნის განმავლობაში კერძო კოლექციებში ინახებოდა. აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთ ზურგის მალას (MNHN.F.RJN472;B5) აღენიშნებოდა Streptospondylus- ის აუტაპომორფია , ხოლო საშვილოსნოს ყელის მალა (MPV 2020.1.11), წვივის ძვალი (MPV 2020.1.2) და ბარძაყის ძვალი მიეკუთვნებოდა ამ სახეობას, მონათესავე გვარ Eustreptospondylus- თან საერთო მახასიათებლების საფუძველზე . [ 14 ] ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] jku246wd5chkacsx11uoqa9pfi7dmzw 4824186 4824185 2025-07-03T11:37:22Z ლაზარე ზანგური 170233 4824186 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. [ 5 ] [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია და [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], [[გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი]] , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] . [ 7 ] თუმცა, [[1832]] წელს, [[გერმანია|გერმან]]ელმა [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგ]]მა [[ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერი|ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერ]]მა მასალა გაყო. [[სტენეოზავრ როსტრომინორი]]ს სახელი შეეცვალა და [[მეტრიორჰინქუს გეოფროი|მეტრიორჰინქუს გეოფრო]] დაერქვა, ხოლო [[სტენეოზავრ როსტრომაჯორი|სტენეოზავრ როსტრომაჯორ]]ს - [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]] . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]][[1842]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|რიჩარდ ოუენ]]მა აღნიშნა, რომ [[ფონ მეიერი]] ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა [[სტრეპტოსპონდილუს როსტრომაჯორი]]ს სწორი კომბინაცია [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]]სთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: [[სტრეპტოსპონდილუს კუვიერი]] , რომელიც დაფუძნებული იყო [[ბაიოსი]]ს ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც [[ჩიპინგ ნორტონი]]ს მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] [[1861]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|ოუენ]]მა მთელი [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალა [[ს. კიუვიერი|ს. კიუვიერ]]ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება [[ს. როსტრომაჯორი]] პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში [[ს. კიუვიერი]] ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, [[ედუარდ დრინკერ კოუპი|ედვარდ დრინკერ კოუპ]]მა [[1867]] წელს მას [[გალიკუსი]] დაარქვა , ხოლო [[ფრიდრიხ ფონ ჰიუენე]]მ [[1909]] წელს [[მასმეგალოსაურუს კუვიერი]] დაარქვა . [[1964]] წელს, [[ალიკ დონალდ უოკერი|ალიკ დონალდ უოკერ]]მა აღმოაჩინა [[რიჩარდ ოუენი|ოუენი]]ს შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას,[[ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსისი|ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსის]]ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , [[MNHN 1920–7]], თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალას. [ 10 ] ლექტოტიპის ნიმუშები, [[MNHN 8605-09]], [[8787-89]], [[8793-94]], [[8907]], სავარაუდოდ, [[კალვადოსი|კალვადო]]სთან ახლოს, Falaises des Vaches Noires-ის ფენებში, დაახლოებით 161 მილიონი წლის წინანდელი აღმოჩენილია სანაპიროზე , [[კალვადოსის დეპარტამენტი|კალვადო]]სთან ახლოს, [[Falaises des Vaches Noires]]-ის ფენებში , რომლებიც გვიანი [[კალოვიური |კალოვიური]] ან ადრეული [[ოქსფორდური პერიოდი]]თ თარიღდება . ისინი შედგება რამდენიმე მალისგან, ერთი მალისგან, მარცხენა ბოქვენის ნაწილობრივი ნაწილისა და კიდურების ელემენტებისგან. ყველაზე გრძელი მალის სიგრძე 97 მილიმეტრია, რაც სხეულის საერთო სიგრძეზე დაახლოებით შვიდი მეტრის ტოლია. ასევე მოხსენიებულია მარცხენა ბარძაყის ნაწილობრივი ნაწილი, [[MNHN 9645]]. ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] tg1ot3q9iynmwj4kpl0wrcxwysjh3e7 4824188 4824186 2025-07-03T11:40:54Z ლაზარე ზანგური 170233 4824188 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ] [ 4 ] ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა. [ 3 ] ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. [ 5 ] [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია და [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ] [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], [[გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი]] , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] . [ 7 ] თუმცა, [[1832]] წელს, [[გერმანია|გერმან]]ელმა [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგ]]მა [[ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერი|ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერ]]მა მასალა გაყო. [[სტენეოზავრ როსტრომინორი]]ს სახელი შეეცვალა და [[მეტრიორჰინქუს გეოფროი|მეტრიორჰინქუს გეოფრო]] დაერქვა, ხოლო [[სტენეოზავრ როსტრომაჯორი|სტენეოზავრ როსტრომაჯორ]]ს - [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]] . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ] [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]][[1842]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|რიჩარდ ოუენ]]მა აღნიშნა, რომ [[ფონ მეიერი]] ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა [[სტრეპტოსპონდილუს როსტრომაჯორი]]ს სწორი კომბინაცია [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]]სთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: [[სტრეპტოსპონდილუს კუვიერი]] , რომელიც დაფუძნებული იყო [[ბაიოსი]]ს ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც [[ჩიპინგ ნორტონი]]ს მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ] [[1861]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|ოუენ]]მა მთელი [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალა [[ს. კიუვიერი|ს. კიუვიერ]]ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება [[ს. როსტრომაჯორი]] პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში [[ს. კიუვიერი]] ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, [[ედუარდ დრინკერ კოუპი|ედვარდ დრინკერ კოუპ]]მა [[1867]] წელს მას [[გალიკუსი]] დაარქვა , ხოლო [[ფრიდრიხ ფონ ჰიუენე]]მ [[1909]] წელს [[მასმეგალოსაურუს კუვიერი]] დაარქვა . [[1964]] წელს, [[ალიკ დონალდ უოკერი|ალიკ დონალდ უოკერ]]მა აღმოაჩინა [[რიჩარდ ოუენი|ოუენი]]ს შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას,[[ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსისი|ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსის]]ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , [[MNHN 1920–7]], თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალას. [ 10 ] ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ] [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ] {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:]] dyi82i65seuf79k8ayaxgtf8ydb3lpy 4824189 4824188 2025-07-03T11:44:53Z ლაზარე ზანგური 170233 4824189 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა . [ 3 ]<ref></ref> [ 4 ]<ref></ref> ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა. [ 3 ]<ref></ref> ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. [ 5 ]<ref></ref> [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია და [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა . [ 6 ]<ref></ref> [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], [[გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი]] , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] . [ 7 ]<ref></ref> თუმცა, [[1832]] წელს, [[გერმანია|გერმან]]ელმა [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგ]]მა [[ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერი|ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერ]]მა მასალა გაყო. [[სტენეოზავრ როსტრომინორი]]ს სახელი შეეცვალა და [[მეტრიორჰინქუს გეოფროი|მეტრიორჰინქუს გეოფრო]] დაერქვა, ხოლო [[სტენეოზავრ როსტრომაჯორი|სტენეოზავრ როსტრომაჯორ]]ს - [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]] . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა. [ 8 ]<ref></ref> [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]][[1842]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|რიჩარდ ოუენ]]მა აღნიშნა, რომ [[ფონ მეიერი]] ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა [[სტრეპტოსპონდილუს როსტრომაჯორი]]ს სწორი კომბინაცია [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]]სთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: [[სტრეპტოსპონდილუს კუვიერი]] , რომელიც დაფუძნებული იყო [[ბაიოსი]]ს ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც [[ჩიპინგ ნორტონი]]ს მახლობლად იქნა ნაპოვნი . [ 9 ]<ref></ref> [[1861]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|ოუენ]]მა მთელი [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალა [[ს. კიუვიერი|ს. კიუვიერ]]ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება [[ს. როსტრომაჯორი]] პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში [[ს. კიუვიერი]] ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, [[ედუარდ დრინკერ კოუპი|ედვარდ დრინკერ კოუპ]]მა [[1867]] წელს მას [[გალიკუსი]] დაარქვა , ხოლო [[ფრიდრიხ ფონ ჰიუენე]]მ [[1909]] წელს [[მასმეგალოსაურუს კუვიერი]] დაარქვა . [[1964]] წელს, [[ალიკ დონალდ უოკერი|ალიკ დონალდ უოკერ]]მა აღმოაჩინა [[რიჩარდ ოუენი|ოუენი]]ს შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას,[[ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსისი|ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსის]]ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , [[MNHN 1920–7]], თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალას. [ 10 ] <ref></ref> ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. [ 15 ]<ref></ref> [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში . [ 16 ]<ref></ref> {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დინოზავრები]] [[კატეგორია:გადაშენებული ცხოველები]] n0f75xyvygebxkj4h30wki0jy5zo91j 4824190 4824189 2025-07-03T11:52:41Z ლაზარე ზანგური 170233 4824190 wikitext text/x-wiki {{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/ლაზარე ზანგური|ლაზარე ზანგური]].|1|07|2025}} {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა .<ref> Brignon, A. (2016) Abbé Bacheley and the discovery of the first dinosaurs and marine crocodilians from the Jurassic of the Vaches Noires (Callovian/Oxfordian, Normandy, France). Comptes Rendus Palevol 15 : 595–605 (in French with an abridged English version).</ref><ref> Brignon, A. (2016) Le premier "chasseur de dinosaures" en France : l'abbé Charles Bacheley (1716-1795). Fossiles: Revue française de Paléontologie 27 : 36-42.</ref> ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა.<ref> Brignon, A. (2016) Abbé Bacheley and the discovery of the first dinosaurs and marine crocodilians from the Jurassic of the Vaches Noires (Callovian/Oxfordian, Normandy, France). Comptes Rendus Palevol 15 : 595–605 (in French with an abridged English version).</ref> ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. <ref> Cuvier G (1800). "Sur une nouvelle espèce de crocodile fossile". Bulletin des Sciences, Société Philomathique de Paris. 2: 159.</ref> [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია და [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა .<ref> Cuvier G (1808). "Sur les ossements fossiles de crocodiles et particulièrement sur ceux des environs du Havre et d'Honfleur, avec des remarques sur les squelettes de sauriens de la Thuringe". Annales du Muséum d'Histoire naturelle de Paris. XII: 73–110.</ref> [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], [[გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი]] , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] .<ref> Geoffroy Saint-Hilaire E (1825). "Recherches sur l'organisation des gavials". Mémoires du Muséum national d'Histoire naturelle. 12: 97–155.</ref> თუმცა, [[1832]] წელს, [[გერმანია|გერმან]]ელმა [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგ]]მა [[ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერი|ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერ]]მა მასალა გაყო. [[სტენეოზავრ როსტრომინორი]]ს სახელი შეეცვალა და [[მეტრიორჰინქუს გეოფროი|მეტრიორჰინქუს გეოფრო]] დაერქვა, ხოლო [[სტენეოზავრ როსტრომაჯორი|სტენეოზავრ როსტრომაჯორ]]ს - [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]] . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა.<ref> Meyer, H. von, (1832), Paleologica zur Geschichte der Erde, Frankfurt am Main, 560 p</ref> [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]][[1842]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|რიჩარდ ოუენ]]მა აღნიშნა, რომ [[ფონ მეიერი]] ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა [[სტრეპტოსპონდილუს როსტრომაჯორი]]ს სწორი კომბინაცია [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]]სთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: [[სტრეპტოსპონდილუს კუვიერი]] , რომელიც დაფუძნებული იყო [[ბაიოსი]]ს ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც [[ჩიპინგ ნორტონი]]ს მახლობლად იქნა ნაპოვნი .<ref> Owen R (1842). "Report on British fossil reptiles". Report of the British Association for the Advancement of Science. 11: 60–204.</ref> [[1861]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|ოუენ]]მა მთელი [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალა [[ს. კიუვიერი|ს. კიუვიერ]]ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება [[ს. როსტრომაჯორი]] პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში [[ს. კიუვიერი]] ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, [[ედუარდ დრინკერ კოუპი|ედვარდ დრინკერ კოუპ]]მა [[1867]] წელს მას [[გალიკუსი]] დაარქვა , ხოლო [[ფრიდრიხ ფონ ჰიუენე]]მ [[1909]] წელს [[მასმეგალოსაურუს კუვიერი]] დაარქვა . [[1964]] წელს, [[ალიკ დონალდ უოკერი|ალიკ დონალდ უოკერ]]მა აღმოაჩინა [[რიჩარდ ოუენი|ოუენი]]ს შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას,[[ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსისი|ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსის]]ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , [[MNHN 1920–7]], თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალას.<ref> Walker A.D. (1964). "Triassic reptiles from the Elgin area: Ornithosuchus and the origin of carnosarus". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. 248 (744): 53–134. Bibcode:1964RSPTB.248...53W. doi:10.1098/rstb.1964.0009.</ref> ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. <ref> Benson, R.B.J. (2010). "A description of Megalosaurus bucklandii (Dinosauria: Theropoda) from the Bathonian of the UK and the relationships of Middle Jurassic theropods". Zoological Journal of the Linnean Society. 158 (4): 882–935. doi:10.1111/j.1096-3642.2009.00569.x.</ref> [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში .<ref> Benson, R.B.J., Carrano, M.T and Brusatte, S.L. (2010). "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic". Naturwissenschaften. 97 (1): 71–78. Bibcode:2010NW.....97...71B. doi:10.1007/s00114-009-0614-x. PMID 19826771. S2CID 22646156. Supporting Information</ref> {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დინოზავრები]] [[კატეგორია:გადაშენებული ცხოველები]] 999h1jzrwk9xqw7xndvlk0kganvgiun 4824191 4824190 2025-07-03T11:53:29Z ლაზარე ზანგური 170233 4824191 wikitext text/x-wiki {{ტაქსოდაფა | სახელი =სტრეპტოსპონდილუსი | სურათის ფაილი =Streptospondylus altdorfensis.JPG | სურათის წარწერა = | სურათის აღწერა =სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსის წვივი, ასტრაგალი და კალკანეუმი | სურათის ფაილი2 = | სურათის წარწერა2 = | სურათის აღწერა2 = | დომენი = ეუკარიოტთა | სამეფო = ცხოველთა | ქვესამეფო = | განყოფილება = | განყოფილება_რანგის_გარეშე = | ქვეგანყოფილება = | ზეტიპი = | ტიპი = ჩორდატა | ტიპი_რანგის_გარეშე = | ქვეტიპი = | ზეკლასი = | კლასი =დინოზავრები | კლასი_რანგის_გარეშე = | ქვეკლასი = | ინფრაკლასი = | ზერიგი = | რიგი = საურიშია | რიგი_რანგის_გარეშე = | ქვერიგი = თეროპოდა | ინფრარიგი = | ზეოჯახი = | ოჯახი =მეგალოსაურია | ოჯახი_რანგის_გარეშე = | ქვეოჯახი = | ზეტრიბა = | ტრიბა = | ქვეტრიბა = | გვარი = † სტრეპტოსპონდილუსი | გვარი_რანგის_გარეშე = | ქვეგვარი = | sectio = | სახეობა =S. altdorfensis | ქვესახეობა = | ლათ = | სექციის სახელი = | სექციის ტექსტი = | სექციის სახელი2 = | სექციის ტექსტი2 = | არეალის რუკა = | არეალის რუკის წარწერა = | არეალის რუკის სიგანე = | არეალის ლეგენდა = | დაცვის სტატუსი = | ვიკისახეობები = | commons = | iucn = | itis = | ncbi = | eol = | grin = | რანგი = | ipni = | tpl = | mb = | fw = }}'''სტრეპტოსპონდილუსი''' — [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდისებრნი|თეროპოდისებრ]]თა გვარი , რომელიც ცნობილია [[საფრანგეთი]]ს გვიანი [[იურული პერიოდი]]დან , 161 მილიონი წლის წინ. ის იყო საშუალო ზომის [[მტაცებლები|მტაცებელი]] , რომლის სიგრძე დაახლოებით 6 მეტრი იყო (19.5 ფუტი) და წონა 500 კგ (1,100 ფუნტი).<ref> Paul, G.S. 2010. The Princeton Field Guide to Dinosaurs. Princeton University Press, 89 pp</ref> ==აღმოჩენა და დასახელება== [[ფაილი:StreptospondylusNV.jpg|მინი|მარცხნივ|აღდგენა მის ჰაბიტატში]] სტრეპტოსპონდილუსი იყო ერთ-ერთი პირველი [[დინოზავრები|დინოზავრი]] რომლის ნაწილებიც იქნა შეგროვებული და აღწერილი, თუმცა არა პირველი, ვისაც სახელი დაერქვა. ის [[თეროპოდი]]ს დინოზავრად [[2001]] წლამდე არ იყო აღიარებული.<ref> Allain R (2001). "Redescription de Streptospondylus altdorfensis, le dinosaure théropode de Cuvier, du Jurassique de Normandie [Redescription of Streptospondylus altdorfensis, Cuvier's theropod dinosaur from the Jurassic of Normandy]". Geodiversitas. 23 (3): 349–367.</ref> [[1778]] წელს, ნორმანმა ნატურალისტმა, [[სააბატო ჩარლზ ბეჩლი]]მ, კალოვო-ოქსფორდის წარმონაქმნებში, [[მარნ დე დივი|მარნ დე დივ]]ში ან მის ზემოთ მდებარე [[მარნ დე ვილე]]ში , სავარაუდოდ, პირველში, რომელიც [[ვილერ-სიურ-მერი|ვილერ-სიურ-მერ]]სა და [[ჰულგატი|ჰულგატ]]ს შორის [[ვაშ ნუარი]]ს კლდეების ძირში იყო გამოვლენილი, ნამარხი ძვლების არსებობის შესახებ განაცხადა .<ref> Brignon, A. (2016) Abbé Bacheley and the discovery of the first dinosaurs and marine crocodilians from the Jurassic of the Vaches Noires (Callovian/Oxfordian, Normandy, France). Comptes Rendus Palevol 15 : 595–605 (in French with an abridged English version).</ref><ref> Brignon, A. (2016) Le premier "chasseur de dinosaures" en France : l'abbé Charles Bacheley (1716-1795). Fossiles: Revue française de Paléontologie 27 : 36-42.</ref> ეს ნამარხი მასალები [[თეროპოდები]]ს ხერხემლის მალებსა და [[ ნიანგები|ზღვის ნიანგები]]ს ნაშთებს შეიცავდა. [[ბეჩლი]]ს გარდაცვალების შემდეგ, მისი ნამარხების კაბინეტი „[[რუანის ცენტრალური სკოლა|რუანის ცენტრალურმა სკოლა]]მ“ შეიძინა.<ref> Brignon, A. (2016) Abbé Bacheley and the discovery of the first dinosaurs and marine crocodilians from the Jurassic of the Vaches Noires (Callovian/Oxfordian, Normandy, France). Comptes Rendus Palevol 15 : 595–605 (in French with an abridged English version).</ref> ამ სკოლის ბუნების ისტორიის პროფესორმა, [[ლუი-ბენუა გერსენი|ლუი-ბენუა გერსენ]]მა ([[1777]]–[[1848]]), [[ჟორჟ კიუვიე]]ს ყურადღება ამ შესანიშნავ ნამარხ ძვლებზე მიიპყრო . [[სენ-ინფერიერი]]ს პრეფექტის , [[გრაფ ჟაკ კლოდ ბოგნო]]ს თანხმობით , [[გერსენი|გერსენ]]მა კოლექცია [[პარიზი|პარიზ]]ში, ბუნებისა და ისტორიის ეროვნულ მუზეუმში გაგზავნა . [[1800]] წელს ეს ნამარხები მოკლედ ახსენა [[ჟორჟ კიუვიე]]მ , რომელმაც არასწორად დაწერა მათი ყოფილი მფლობელის სახელი, როგორც [[ბაშელეტი]]. <ref> Cuvier G (1800). "Sur une nouvelle espèce de crocodile fossile". Bulletin des Sciences, Société Philomathique de Paris. 2: 159.</ref> [[1808]] წელს [[კუვიე]]მ თეროპოდის [[ხერხემალი|ხერხემ]]ლები სამეცნიერო თვალსაზრისით პირველ [[დინოზავრები|დინოზავრი]]ს ნაშთებად აღწერა. თუმცა, მან ისინი [[ნიანგები|ნიანგებ]]ად მიიჩნია და [[დატელეოსაურიდები|დატელეოსაურიდებ]]სა და [[მეტრიორჰინქიდები]]ს ნამარხებთან დააკავშირა .<ref> Cuvier G (1808). "Sur les ossements fossiles de crocodiles et particulièrement sur ceux des environs du Havre et d'Honfleur, avec des remarques sur les squelettes de sauriens de la Thuringe". Annales du Muséum d'Histoire naturelle de Paris. XII: 73–110.</ref> [[1822]] წელს [[ჟორჟ კიუვიე|კუვიე]]მ [[ანრი დე ლა ბეში]]ს ნაშრომის საფუძველზე გააცნობიერა, რომ ეს აღმოჩენები ძალიან განსხვავებული იყო და სხვადასხვა პერიოდს მიეკუთვნებოდა. მან თავი შეიკავა მათი დასახელებისგან, მაგრამ [[1824]] წელს დაასკვნა, რომ არსებობდა ორი ძირითადი ტიპი. შესაბამისად, [[1825]] წელს [[ეტიენ ჟოფრუა სენტ-ილერი|ეტიენ ჟოფრუა სენ-ილერ]]მა [[ნიანგები|ნიანგი]]ს ორ თავის ქალას [[სტენეოზავრი]]ს გვარის სახელი მიანიჭა , ერთი, ნიმუში [[MNHN 8900]], [[გახდასტენეოზავრი როსტრომაჯორი]] , ხოლო მეორე, [[MNHN 8902]], [[ს. როსტრომინორი]] .<ref> Geoffroy Saint-Hilaire E (1825). "Recherches sur l'organisation des gavials". Mémoires du Muséum national d'Histoire naturelle. 12: 97–155.</ref> თუმცა, [[1832]] წელს, [[გერმანია|გერმან]]ელმა [[პალეონტოლოგია|პალეონტოლოგ]]მა [[ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერი|ქრისტიან ერიხ ჰერმან ფონ მეიერ]]მა მასალა გაყო. [[სტენეოზავრ როსტრომინორი]]ს სახელი შეეცვალა და [[მეტრიორჰინქუს გეოფროი|მეტრიორჰინქუს გეოფრო]] დაერქვა, ხოლო [[სტენეოზავრ როსტრომაჯორი|სტენეოზავრ როსტრომაჯორ]]ს - [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]] . ამ უკანასკნელ სახეობას თეროპოდის ნაშთები მიეკუთვნა.<ref> Meyer, H. von, (1832), Paleologica zur Geschichte der Erde, Frankfurt am Main, 560 p</ref> [[ფაილი:Streptospondylus.jpg|მინი|მარცხნივ|S. cuvieri- ს ტიპის ნიმუში]][[1842]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|რიჩარდ ოუენ]]მა აღნიშნა, რომ [[ფონ მეიერი]] ცდებოდა თავდაპირველი კონკრეტული სახელის შეცვლისას და შექმნა [[სტრეპტოსპონდილუს როსტრომაჯორი]]ს სწორი კომბინაცია [[სტრეპტოსპონდილუს ალტდორფენსი]]სთვის . ამავდროულად, მან შექმნა მეორე სახეობა: [[სტრეპტოსპონდილუს კუვიერი]] , რომელიც დაფუძნებული იყო [[ბაიოსი]]ს ერთი დაზიანებული მალის საფუძველზე , რომელიც [[ჩიპინგ ნორტონი]]ს მახლობლად იქნა ნაპოვნი .<ref> Owen R (1842). "Report on British fossil reptiles". Report of the British Association for the Advancement of Science. 11: 60–204.</ref> [[1861]] წელს [[რიჩარდ ოუენი|ოუენ]]მა მთელი [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალა [[ს. კიუვიერი|ს. კიუვიერ]]ს უწოდა , მიუხედავად იმისა, რომ თუ ის კოსპეციფიკური იქნებოდა, სახელწოდება [[ს. როსტრომაჯორი]] პრიორიტეტს მიიღებდა. ამ დროიდან მოყოლებული, ლიტერატურაში [[ს. კიუვიერი]] ზოგადად აღიარებული იყო, როგორც ვალიდური სახელი, თუმცა ზოგიერთმა მკვლევარმა თეროპოდის ნაშთები ნიანგის ძვლებიდან გამოყო, [[ედუარდ დრინკერ კოუპი|ედვარდ დრინკერ კოუპ]]მა [[1867]] წელს მას [[გალიკუსი]] დაარქვა , ხოლო [[ფრიდრიხ ფონ ჰიუენე]]მ [[1909]] წელს [[მასმეგალოსაურუს კუვიერი]] დაარქვა . [[1964]] წელს, [[ალიკ დონალდ უოკერი|ალიკ დონალდ უოკერ]]მა აღმოაჩინა [[რიჩარდ ოუენი|ოუენი]]ს შეცდომა და თეროპოდების მთელი მასალა ახალ სახეობას,[[ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსისი|ეუსტრეპტოსპონდილუს დივესენსის]]ს მიაკუთვნა , თუმცა, ტიპურ ნიმუშად , [[MNHN 1920–7]], თავის ქალა ჰქონდა, რომელიც არ ეკუთვნოდა [[ჟორჟ კიუვიე|კიუვიე]]ს მასალას.<ref> Walker A.D. (1964). "Triassic reptiles from the Elgin area: Ornithosuchus and the origin of carnosarus". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. 248 (744): 53–134. Bibcode:1964RSPTB.248...53W. doi:10.1098/rstb.1964.0009.</ref> ==ფილოგენეზი== ადრე [[ნიანგები]]ს ჯგუფებს მიეკუთვნებოდა სტრეპტოსპონდილუსი , [[XX საუკუნე|XX]] საუკუნეში ის, როგორც წესი, [[მეგალოსავროიდეა]]ს კატეგორიაში იყო კლასიფიცირებული . ბოლოდროინდელი ანალიზები მიუთითებს, რომ სტრეპტოსპონდილუსი [[ტეტანურანი]]ს [[თეროპოდი]]ა . [[ალენი|ალენ]]მა [[2001]] წელს ივარაუდა, რომ ის [[სპინოზავროიდეა]]ში [[ეუსტრეპტოსპონდილი|ეუსტრეპტოსპონდილ]]თან მჭიდროდ იყო დაკავშირებული . [[როჯერ ბენსონი|როჯერ ბენსონ]]მა [[2008]] და [[2010]] წლებში დაასკვნა, რომ [[მეგალოსავროიდეა|მეგალოსაუროიდ]]ი , [[ალოსაუროიდი]] თუ უფრო პრიმიტიული ფორმაა, მისი უკიდურესად ფრაგმენტული ნაშთების გამო ვერ განისაზღვრება. <ref> Benson, R.B.J. (2010). "A description of Megalosaurus bucklandii (Dinosauria: Theropoda) from the Bathonian of the UK and the relationships of Middle Jurassic theropods". Zoological Journal of the Linnean Society. 158 (4): 882–935. doi:10.1111/j.1096-3642.2009.00569.x.</ref> [[ბენსონი]]სა და მისი კოლეგების მიერ [[2010]] წელს ჩატარებულმა კლადისტურმა ანალიზმა აჩვენა, რომ სტრეპტოსპონდილუსი იყო [[მაგნოზავრი]]ს დაძმობილებული სახეობა [[მეგალოსავროიდეა]]ში .<ref> Benson, R.B.J., Carrano, M.T and Brusatte, S.L. (2010). "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic". Naturwissenschaften. 97 (1): 71–78. Bibcode:2010NW.....97...71B. doi:10.1007/s00114-009-0614-x. PMID 19826771. S2CID 22646156. Supporting Information</ref> {{clade| style=font-size:90%;line-height:90%;margin:1em auto; |label1= [[მეგალოსავროიდეა]] |1={{clade |1=[[პიატნიცკისაურიდები]] [[File:Piatnitzkysaurus floresi by Paleocolour.jpg|80px]] |label2=[[მეგალოსაურია]] |2={{clade |1=[[სტრეპტოსპონდილუსი]] |2=[[სპინოზავრები]] [[File:Spinosaurus aegyptiacus.png|70px]] |label3=[[მეგალოსავრიდეები]] |3={{clade |label1=[[ევსტრეპტოსპონდილინები]] |1={{clade |1= [[ეუსტრეპტოსპონდილი]][[File:Eustrept1DB1 (Flipped).jpg|80px]] }} |2={{clade |label1= [[მეგალოსაურინები]] |1={{clade |1=[[დურიავენატორი]] [[File:Duriavenator NT (Flipped).jpg|80px]] |2={{clade |1=[[მეგალოზავრი]] [[File:Megalosaurus silhouette by Paleogeek.svg|80px]] |2=[[ტორვოზავრი]] [[File:Torvosaurus tanneri Reconstruction (Flipped).png|80px]] }} }} |label2=[[აფროვენატორინები]] |2={{clade |1= [[აფროვენატორი]][[File:Afrovenator Abakensis by PaleoGeek.jpg|80px]] |2={{clade |1=[[დუბრეილოზავრი]] [[File:Dubreuillosaurus NT Flipped.png|80px]] |2=[[მაგნოზავრი]] [[File:Magnosaurus (Flipped).jpg|80px]] }} |3={{clade |1=[[ლეშანზავრი]] |2=[[პივეტეაუზავრუსი]] }} }} }} }} }} }} }} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:დინოზავრები]] [[კატეგორია:გადაშენებული ცხოველები]] rzacak6uehrpouk11ek9rvuo04e7mlp 0 591904 4823968 4823087 2025-07-02T20:42:58Z Mehman 75871 დაარქივდა 1 წყარო და 0 წყარო მოინიშნა მკვდრად.) #IABot (v2.0.9.5 4823968 wikitext text/x-wiki '''მმართველი''' – პირი, რომელიც თავისი შეხედულებისამებრ მმართავს [[სახელმწიფო]]ს, რეგიონს, დაწესებულებას, საწარმოს ან მეურნეობის საქმეებს.<ref>{{Cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=142379|title=მმართველი — უნივერსალური ენციკლოპედიური ლექსიკონი|publisher=ფანტაზია|author=ალექსანდრე ელერდაშვილი|year=2006|accessdate=02.07.2025|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240707135540/http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=142379|archivedate=07.07.2024}}</ref> სიტყვა „მმართველი“ უფრო ხშირად გამოიყენება „[[მონარქია|მონარქის]]“ აღსანიშნავად და არა ნებისმიერი პოლიტიკური სისტემის პირობებში არსებული სახელმწიფოს მეთაურის, რადგან [[რესპუბლიკა|რესპუბლიკის]] ტიპის სახელმწიფოებში არ არსებობენ შეუზღუდავი ძალაუფლების მქონე „მმართველები“, არამედ შეიძლება არსებობდნენ მხოლოდ „სახელმწიფოს მეთაურები“, რომლებიც მართავენ ქვეყანას პარლამენტთან, სასამართლო ხელისუფლებასთან და ა.შ. ერთად. ეს სიტყვა ასევე შეიძლება გამოვიყენოთ [[რეგენტი|რეგენტებისა]] და უზურპატორების აღსანიშნავად, მაგრამ ის „მონარქს“ უტოლდება, თუ იგი არჩეულია თავად ხალხის ან უხუცესთა კრების, ან მთავრობის პალატის, ან პარლამენტის, ან წმინდა სინოდის, ან სენატის მიერ. ის არის აბსოლუტურად ლეგიტიმური მონარქი კონკრეტულ ტერიტორიაზე, თუ მანამდე ამ სახელმწიფოში ან ქვეყანაში არ არსებობდა ცენტრალიზებული ხელისუფლება (მთავრობა, რომელიც ემორჩილება მონარქს, მმართველს). ამავე მიზეზების გამო, „მმართველის“ ცნება უფრო ზუსტი და სწორია, ვიდრე სიტყვა „მეფე“, უძველესი მონარქების ტიტულების აღსანიშნავად. ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:არისტოკრატიული წოდებები]] [[კატეგორია:სახელმწიფო]] [[კატეგორია:სახელმწიფო აპარატი]] 64w52hzcmqo3gfry520xnqoj8zfmche 0 591905 4823720 4823088 2025-07-02T12:39:39Z GiorgiXIII 62215 4823720 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province Sud}} |ქართული სახელი = სამხრეთი პროვინცია |დროშა = Bandera Province Sud.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[ნუმეა]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = სონია ბაკესი |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 203 144 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 1 |ეროვნული შემადგენლობა = ევროპელები - 35,9 %, [[კანაკები]] - 26,7 %, [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 %, მეტისები - 9,7 % |სიმჭიდროვე = 29,0 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 7012,0 |ადგილი ფართობით = 2 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 1618 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = http://www.province-sud.nc |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''სამხრეთი პროვინცია''' ({{lang-fr|Province Sud}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს. პროვინცია [[არქიპელაგი]]ს და მთელი [[მელანეზია|მელანეზიის]] ეკონომიკურად ყველაზე უფრო განვითარებული და ურბანიზებული ნაწილია. სამხრეთი პროვინცია ასევე ახალი კალედონიის და მელანეზიის ერთადერთი ნაწილია სადაც ეთნიკურ [[მელანეზიელები|მელანეზიელებს]] არა აქვთ მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა. პროვინციული ასამბლეა და აღმასრულებელი ხელისუფლება მდებარეობს [[ნუმეა]]ში. მაგრამ [[საფრანგეთი]]ს სახელმწიფოს ადმინისტრაციული ორგანოები მდებარეობს დასახლებულ პუნქტ [[ლა-ფოა]]ში, როგორც [[საფრანგეთის მეტროპოლია|საფრანგეთის მეტროპოლიის]] [[სუბპრეფექტურა|სუბპრეფექტურის]] ანალოგი და სადაც იმყოფება რესპუბლიკის კომისარის მოადგილე ({{lang-fr|commissaire délégue de la République}}). ლა-ფოა საფრანგეთის ცენტრალური მთავრობის მიერ შეირჩა 1980-იანი წლების ბოლოს, რათა გათანაბრებულიყო ნუმეას გადაჭარბებული გავლენა ახალ კალედონიაში. ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურები ლა-ფოაში განსხვავდება ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურებისგან ნუმეაში. ლა-ფოაში ეს სამსახურები მართავენ ადგილობრივი დანიშნულების საქმეებს პროვინციის დონეზე, მაშინ როდესაც ნუმეაში ახალ კალედონიაში რესპუბლიკის უმაღლესი კომისრის ხელმძღვანელობით უძღვებიან მთელი ახალი კალედონიის ტერიტორიალური საქმეების მართვას. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 203 144 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 7012,0 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მოსახლეობა საკმაოდ მრავალფეროვანია, მაგრამ უმრავლესობას წარმოადგენენ არა [[მელანეზიელები]], რომელთა წილი პროვინციის მთლიანი მოსახლეობის მხოლოდ 26,7 %-ია და საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, არამედ ევროპელები, რომლებზეც მოდის მოსახლეობის 35,9 %. მათ შემდეგ მოდიან [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 % და მეტისები - 9,7 %. == გეოგრაფია == სამხრეთი პროვინცია მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს და [[კუნძული|კუნძულ]] [[ილ-დე-პენი|ილ-დე-პენს]]. პროვინციის ყველაზე უფრო მაღალი წერტილი იმყოფება მთა [[უმბოლდი|უმბოლდზე]] ({{lang-fr|Mont Humboldt}} და შეადგენს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1618 მეტრს (სიმაღლის მიხედვით მეორე [[მწვერვალი]] ახალ კალედონიაში მთა [[პანე]]ს შემდეგ). == მოსახლეობა == {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 33 426 || 49 329 || 61 150 || 86 694 || 98 548 || 111 735 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 134 546 || 164 235 || 183 007 || 199 983 || 203 144 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == სამხრეთი პროვინცია დაყოფილია 14 კომუნად: {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#EC6B18;}} [[სამხრეთი პროვინცია (ახალი კალედონია)|სამხრეთი პროვინცია]]''' |- | 1 || [[თიო (ახალი კალედონია)|თიო]] || Thio || align="right" | 997,6 || align="right" | 2524 || align="right" | 2,5 |- | 2 || [[იატე]] || Yaté || align="right" | 1338,4 || align="right" | 1667 || align="right" | 1,2 |- | 3 || [[ილ-დე-პენი]] || Île des Pins || align="right" | 152,3 || align="right" | 2037 || align="right" | 13,4 |- | 4 || [[მონ-დორი]] || Mont-Dore || align="right" | 643,0 || align="right" | 27 620 || align="right" | 43,0 |- | 5 || [[ნუმეა]] || Nouméa || align="right" | 45,7 || align="right" | 94 285 || align="right" | 2063,1 |- | 6 || [[დუმბეა]] || Dumbéa || align="right" | 254,6 || align="right" | 35 873 || align="right" | 140,9 |- | 7 || [[პაიიტა]] || Païta || align="right" | 699,7 || align="right" | 24 563 || align="right" | 35,1 |- | 8 || [[ბულუპარი]] || Boulouparis || align="right" | 865,6 || align="right" | 3315 || align="right" | 3,8 |- | 9 || [[ლა-ფოა]] || La Foa || align="right" | 464,0 || align="right" | 3552 || align="right" | 7,7 |- | 10 || [[სარამეა]] || Sarraméa || align="right" | 106,4 || align="right" | 572 || align="right" | 5,4 |- | 11 || [[ფარინო]] || Farino || align="right" | 48,0 || align="right" | 712 || align="right" | 14,8 |- | 12 || [[მუანდუ]] || Moindou || align="right" | 321,9 || align="right" | 681 || align="right" | 2,1 |- | 13 || [[ბურაილი]] || Bourail || align="right" | 797,6 || align="right" | 5531 || align="right" | 6,9 |- | 14 || [[პუაა]] (ჩრდილოეთი ნაწილი) || Poya || align="right" | 277,2 || align="right" | 210 || align="right" | 0,8 |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 18 575,5 || align="right" | 271 407 || align="right" | 14,6 |} == პროვინციული კონგრესი == ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.province-sud.nc/ Site officiel] * [https://www.destinationprovincesud.nc/ Office de tourisme de la province Sud] * [http://www.isee.nc/publications/la-nouvelle-caledonie-en-cartes-et-en-chiffres/portrait-de-votre-tribu#province-sud Tribus de la Province Sud, site de l'ISEE] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] cnx9o2oeukhur7bmavs42pnxg3f6i61 4823728 4823720 2025-07-02T14:45:18Z GiorgiXIII 62215 4823728 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province Sud}} |ქართული სახელი = სამხრეთი პროვინცია |დროშა = Bandera Province Sud.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[ნუმეა]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = სონია ბაკესი |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 203 144 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 1 |ეროვნული შემადგენლობა = ევროპელები - 35,9 %, [[კანაკები]] - 26,7 %, [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 %, მეტისები - 9,7 % |სიმჭიდროვე = 29,0 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 7012,0 |ადგილი ფართობით = 2 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 1618 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = http://www.province-sud.nc |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''სამხრეთი პროვინცია''' ({{lang-fr|Province Sud}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს. პროვინცია [[არქიპელაგი]]ს და მთელი [[მელანეზია|მელანეზიის]] ეკონომიკურად ყველაზე უფრო განვითარებული და ურბანიზებული ნაწილია. სამხრეთი პროვინცია ასევე ახალი კალედონიის და მელანეზიის ერთადერთი ნაწილია სადაც ეთნიკურ [[მელანეზიელები|მელანეზიელებს]] არა აქვთ მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა. პროვინციული ასამბლეა და აღმასრულებელი ხელისუფლება მდებარეობს [[ნუმეა]]ში. მაგრამ [[საფრანგეთი]]ს სახელმწიფოს ადმინისტრაციული ორგანოები მდებარეობს დასახლებულ პუნქტ [[ლა-ფოა]]ში, როგორც [[საფრანგეთის მეტროპოლია|საფრანგეთის მეტროპოლიის]] [[სუბპრეფექტურა|სუბპრეფექტურის]] ანალოგი და სადაც იმყოფება რესპუბლიკის კომისარის მოადგილე ({{lang-fr|commissaire délégue de la République}}). ლა-ფოა საფრანგეთის ცენტრალური მთავრობის მიერ შეირჩა 1980-იანი წლების ბოლოს, რათა გათანაბრებულიყო ნუმეას გადაჭარბებული გავლენა ახალ კალედონიაში. ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურები ლა-ფოაში განსხვავდება ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურებისგან ნუმეაში. ლა-ფოაში ეს სამსახურები მართავენ ადგილობრივი დანიშნულების საქმეებს პროვინციის დონეზე, მაშინ როდესაც ნუმეაში ახალ კალედონიაში რესპუბლიკის უმაღლესი კომისრის ხელმძღვანელობით უძღვებიან მთელი ახალი კალედონიის ტერიტორიალური საქმეების მართვას. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 203 144 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 7012,0 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მოსახლეობა საკმაოდ მრავალფეროვანია, მაგრამ უმრავლესობას წარმოადგენენ არა [[მელანეზიელები]], რომელთა წილი პროვინციის მთლიანი მოსახლეობის მხოლოდ 26,7 %-ია და საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, არამედ ევროპელები, რომლებზეც მოდის მოსახლეობის 35,9 %. მათ შემდეგ მოდიან [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 % და მეტისები - 9,7 %. == გეოგრაფია == სამხრეთი პროვინცია მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს და [[კუნძული|კუნძულ]] [[ილ-დე-პენი|ილ-დე-პენს]]. პროვინციის ყველაზე უფრო მაღალი წერტილი იმყოფება მთა [[უმბო]]ზე ({{lang-fr|Mont Humboldt}} და შეადგენს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1618 მეტრს (სიმაღლის მიხედვით მეორე [[მწვერვალი]] ახალ კალედონიაში მთა [[პანე]]ს შემდეგ). == მოსახლეობა == {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 33 426 || 49 329 || 61 150 || 86 694 || 98 548 || 111 735 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 134 546 || 164 235 || 183 007 || 199 983 || 203 144 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == სამხრეთი პროვინცია დაყოფილია 14 კომუნად: {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#EC6B18;}} [[სამხრეთი პროვინცია (ახალი კალედონია)|სამხრეთი პროვინცია]]''' |- | 1 || [[თიო (ახალი კალედონია)|თიო]] || Thio || align="right" | 997,6 || align="right" | 2524 || align="right" | 2,5 |- | 2 || [[იატე]] || Yaté || align="right" | 1338,4 || align="right" | 1667 || align="right" | 1,2 |- | 3 || [[ილ-დე-პენი]] || Île des Pins || align="right" | 152,3 || align="right" | 2037 || align="right" | 13,4 |- | 4 || [[მონ-დორი]] || Mont-Dore || align="right" | 643,0 || align="right" | 27 620 || align="right" | 43,0 |- | 5 || [[ნუმეა]] || Nouméa || align="right" | 45,7 || align="right" | 94 285 || align="right" | 2063,1 |- | 6 || [[დუმბეა]] || Dumbéa || align="right" | 254,6 || align="right" | 35 873 || align="right" | 140,9 |- | 7 || [[პაიიტა]] || Païta || align="right" | 699,7 || align="right" | 24 563 || align="right" | 35,1 |- | 8 || [[ბულუპარი]] || Boulouparis || align="right" | 865,6 || align="right" | 3315 || align="right" | 3,8 |- | 9 || [[ლა-ფოა]] || La Foa || align="right" | 464,0 || align="right" | 3552 || align="right" | 7,7 |- | 10 || [[სარამეა]] || Sarraméa || align="right" | 106,4 || align="right" | 572 || align="right" | 5,4 |- | 11 || [[ფარინო]] || Farino || align="right" | 48,0 || align="right" | 712 || align="right" | 14,8 |- | 12 || [[მუანდუ]] || Moindou || align="right" | 321,9 || align="right" | 681 || align="right" | 2,1 |- | 13 || [[ბურაილი]] || Bourail || align="right" | 797,6 || align="right" | 5531 || align="right" | 6,9 |- | 14 || [[პუაა]] (ჩრდილოეთი ნაწილი) || Poya || align="right" | 277,2 || align="right" | 210 || align="right" | 0,8 |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 18 575,5 || align="right" | 271 407 || align="right" | 14,6 |} == პროვინციული კონგრესი == 2019 წლის 12 მაისს ჩატარებული არჩევნების შემდეგ პროვინციალურ კონგრესში არსებულ 40 ადგილიდან დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე კოალიცია '''დარწმუნებულ მომავალს''' ({{lang-fr|L'Avenir en confiance}}, '''AEC'''), რომელიც აერთიანებს პარტია '''კალედონიის რესპუბლიკელებს''' (სონია ბაკესის მიერ 2017 წელს შექმნილი ყოფილი 6 პარტიის გაერთიანება – '''გაერთიანება კალედონიისთვის''', '''მოძრაობა მრავალფეროვნებისთვის''', '''კალედონიის რესპუბლიკური მოძრაობა''', '''გაერთიანების''' დისიდენტები, '''კალედონიის სახალხო მოძრაობა''', '''კალედონიის ანსამბლეა''' ), '''გაერთიანება''' ({{Lang-fr|Le Rassemblement}})–'''რესპუბლიკელებს (ახალი კალედონია)''', რომელსაც დღეისათვის სათავეში უდგას ტიერი სანტა და '''კალედონიის სახალხო მოძრაობას''', რომელსაც სათავეში უდგას ჟილ ბრიალი უკავია 20 ადგილი 1999 წლის შემდეგ ყველაზე მეტი ხმების მოპოვების შედეგად – 40,6 %. მეორე ადგილი უკავია ასევე დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე პარტია '''ახალი კალედონიის ანსამბლეას''' ფილიპ გომესის მეთაურობით, რომელსაც კონგრესში უკავია 9 ადგილი და რომელმაც არჩევნებში მოიპოვა ხმათა 18,5 %. მესამეა დამოუკიდებლობის მომხრე '''[[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი]]''', რომელსაც ხელმძღვანელობს როხ ვამიტანი და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 15,9 % და კონგრესში უკავია 7 ადგილი. 5 %-იანი ზღვარი გადალახა და მეოთხე ადგილზე გავიდა [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს ნეიტრალური ახალი მოძრაობა '''ოკეანური გამოფხიზლება''' ({{Lang-fr|L'Éveil océanien}}, EO), რომელსაც ხელმძღვანელობს მილაკულო ტუკუმული და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 8,6 % და კონგრესში უკავია 4 ადგილი. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.province-sud.nc/ Site officiel] * [https://www.destinationprovincesud.nc/ Office de tourisme de la province Sud] * [http://www.isee.nc/publications/la-nouvelle-caledonie-en-cartes-et-en-chiffres/portrait-de-votre-tribu#province-sud Tribus de la Province Sud, site de l'ISEE] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] 85pk01ia5kh6yic7qr23bd4gy5xuvfx 4823883 4823728 2025-07-02T18:19:12Z GiorgiXIII 62215 4823883 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province Sud}} |ქართული სახელი = სამხრეთი პროვინცია |დროშა = Bandera Province Sud.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[ნუმეა]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = სონია ბაკესი |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 203 144 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 1 |ეროვნული შემადგენლობა = ევროპელები - 35,9 %, [[კანაკები]] - 26,7 %, [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 %, მეტისები - 9,7 % |სიმჭიდროვე = 29,0 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 7012,0 |ადგილი ფართობით = 2 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 1618 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = http://www.province-sud.nc |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''სამხრეთი პროვინცია''' ({{lang-fr|Province Sud}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს. პროვინცია [[არქიპელაგი]]ს და მთელი [[მელანეზია|მელანეზიის]] ეკონომიკურად ყველაზე უფრო განვითარებული და ურბანიზებული ნაწილია. სამხრეთი პროვინცია ასევე ახალი კალედონიის და მელანეზიის ერთადერთი ნაწილია სადაც ეთნიკურ [[მელანეზიელები|მელანეზიელებს]] არა აქვთ მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა. პროვინციული ასამბლეა და აღმასრულებელი ხელისუფლება მდებარეობს [[ნუმეა]]ში. მაგრამ [[საფრანგეთი]]ს სახელმწიფოს ადმინისტრაციული ორგანოები მდებარეობს დასახლებულ პუნქტ [[ლა-ფოა]]ში, როგორც [[საფრანგეთის მეტროპოლია|საფრანგეთის მეტროპოლიის]] [[სუბპრეფექტურა|სუბპრეფექტურის]] ანალოგი და სადაც იმყოფება რესპუბლიკის კომისარის მოადგილე ({{lang-fr|commissaire délégue de la République}}). ლა-ფოა საფრანგეთის ცენტრალური მთავრობის მიერ შეირჩა 1980-იანი წლების ბოლოს, რათა გათანაბრებულიყო ნუმეას გადაჭარბებული გავლენა ახალ კალედონიაში. ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურები ლა-ფოაში განსხვავდება ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურებისგან ნუმეაში. ლა-ფოაში ეს სამსახურები მართავენ ადგილობრივი დანიშნულების საქმეებს პროვინციის დონეზე, მაშინ როდესაც ნუმეაში ახალ კალედონიაში რესპუბლიკის უმაღლესი კომისრის ხელმძღვანელობით უძღვებიან მთელი ახალი კალედონიის ტერიტორიალური საქმეების მართვას. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 203 144 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 7012,0 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მოსახლეობა საკმაოდ მრავალფეროვანია, მაგრამ უმრავლესობას წარმოადგენენ არა [[მელანეზიელები]], რომელთა წილი პროვინციის მთლიანი მოსახლეობის მხოლოდ 26,7 %-ია და საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, არამედ ევროპელები, რომლებზეც მოდის მოსახლეობის 35,9 %. მათ შემდეგ მოდიან [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 % და მეტისები - 9,7 %. == გეოგრაფია == სამხრეთი პროვინცია მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს და [[კუნძული|კუნძულ]] [[ილ-დე-პენი|ილ-დე-პენს]]. პროვინციის ყველაზე უფრო მაღალი წერტილი იმყოფება მთა [[უმბო]]ზე ({{lang-fr|Mont Humboldt}}) და შეადგენს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1618 მეტრს (სიმაღლის მიხედვით მეორე [[მწვერვალი]] ახალ კალედონიაში მთა [[პანე]]ს შემდეგ). == მოსახლეობა == სამხრეთი პროვინცია ყველაზე უფრო მჭიდროდ დასახლებული და მდიდარია ახალ კალედონიაში. 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობს 203 144 მაცხოვრებელი, რაც შეადგენს მთლიანი ტერიტორიის სამ მეოთხედს ანუ 74,85 %-ს და ეს პროცესი იზრდებოდა დროთა განმავლობაში, განსაკუთრებით უკანასკნელი 20 წლის მანძილზე. 1996 წლის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობდა 134 546 ადამიანი, რაც შეადგენდა მთელი ტერიტორიის ორ მესამედზე ოდნავ მეტს (68,35 %). 2004 წლის მოსახლეობის აღწერით ცხოვრობდა 164 235 ადამიანი (71,16 %), 2009 წლის აღწერის მონაცემებით 183 007 ადამიანი (74,52 %) და 199 983 ადამიანი 2014 წლის აღწერით (74,41 %). ეს აიხსნება როგორც საკმაოდ მაღალი ბუნებრივი მატებით, ასევე საკმაოდ მუდმივი და განსაკუთრებულად მაღალი მიგრაციული ბალანსით. ასე რომ პროვინცია არა მარტო ახალი კალედონიის დადებითი მიგრაციული ბალანსის ბენეფიციარია, არამედ ორი დანარჩენი სხვა პროვინციებიდან მუშა ძალის მოზიდვის პოლუსია, ხოლო ამ ორ პროვინციას კი აქვთ უარყოფითი ან უფრო გაცილებით დაბალი მიგრაციული ბალანსი.<ref>{{pdf}} [http://www.isee.nc/telechargement/bilandemographique%202008.pdf ISEE, « Situation démographique 2008 », www.isee.nc] {{Lien archive|url=http://www.isee.nc/telechargement/bilandemographique%202008.pdf |horodatage archive=20120402122342 |titre=Copie archivée }}</ref>{{,}}<ref>{{pdf}} [http://www.isee.nc/etatcivil/telechargement/bilandemo2010.pdf ISEE, « Situation démographique 2010 », www.isee.nc]</ref> მაგრამ სამხრეთი პროვინცია ასევე ყველაზე უფრო დისბალანსიანია მოსახლეობის განაწილების მხრივ. ფაქტიურად მისი მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი (55,64 % 2004 წელს, 53,32 % 2009 წელს, 49,97 % 2014 წელს და 46,41 % 2019 წელს) ცხოვრობს მხოლოდ [[ნუმეას კომუნა]]ში, პროვინციის მთლიანი ტერიტორიის 0,7 %-ზე. ხოლო მოსახლეობის თითქმის 9/10 (89,05 % 2004 წელს, 89,46 % 2009 წელს, 89,76 % 2014 და 2019 წლებში) ცხოვრობს [[დიდი ნუმეა|დიდ ნუმეაში]] (ცხოვრობს 182 341 ადამიანი, ე.ი. ახალი კალედონიის მთელი მოსახლეობის 2/3 ანუ 67,18 %). მაშინ როდესაც [[ნუმეა]]ს მოსახლეობის სიმჭიდროვე დღეისათვის აჭარბებს 2000 ად./კმ²-ზე, ხოლო დიდი ნუმეასი 100 ად./კმ²-ზე, პროვინციის დანარჩენ ტერიტორიაზე მოსახლეობის სიმჭიდროვე საკმაოდ დაბალია და ძლივს აღწევს 4 ად./კმ²-ზე (3,35 ად./კმ² 2004 წელს, 3,59 ად./კმ² 2009 წელს, 3,62 ად./კმ² 2014 წელს და 3,56 ად./კმ² 2019 წელს). მიუხედავა იმისა, რომ ეს განსხვავებები შენარჩუნებულია ისინი სტაბილურია და არ გაზრდილა 2014 წლიდან 2019 წლამდე პერიოდში. ევროპული წარმოშობის ახალი კალედონიელები, განსხვავებით დანარჩენი ორი სხვა პროვინციისგან (სადაც ისინი იმყოფებიან მნიშვნელოვნად დიდ უმცირესობაში), სამხრეთ პროვინციაში წარმოადგენენ დემოგრაფიულ უმრავლესობას, თუმცა 2010 წლიდან დაწყებული მათი საერთო რაოდენობა მცირდება. 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით სამხრეთ პროვინციაში ცხოვრობს 60 302 ადამიანი, რაც მთელი მოსახლეობის დაახლოებით მესამედს (29,68 %) წარმოადგენს (35,9 % 2009 წელს და 33,34 % 2014 წელს). ევროპული წარმოშობის მოსახლეობის 3/5-ზე მეტი თავმოყრილი იყო ნუმეაში (61,21 %). მკვიდრი მოსახლეობა [[კანაკები]]ს რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენს 58 476 ადამიანს ანუ 28,79 %-ს (26,7 % 2009 წელს და 26,1 % 2014 წელს), მათგან 3/5 ანუ 61,1 % თავმოყრილია ქალაქებში [[ნუმეა]] და [[დუმბეა]]). იმავე აღწერის მიხედვით მეტისების რაოდენობა შეადგენს 25 447 ადამიანს ანუ 12,53 % (9,70 % 2009 წელს და 9,74 % 2014 წელს, მათ განიცადეს ძალიან მაღალი ზრდა 2014 წლიდან 2019 წლამდე). 2019 წლის აღწერის მონაცემებით "სხვები" შეადგენდნენ 23 156 ადამიანს ანუ 11,4 %-ს (7,1 % 2009 წელს და 10,22 % 2014 წელს, მათ განიცადეს ძალიან მაღალი ზრდა 2009 წლიდან 2019 წლამდე), ხოლო [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს რაოდენობა დაფიქსირდა 21 982 ადამიანი ანუ 10,82 % (11,4 % 2009 წელს და 10,72 % 2014 წელს), რომლებიც ძირითადად კონცენტრირებულები არიან და მათი 2/3-ზე მეტი ანუ 70,52 % ცხოვრობს დიდი ნუმეას 3 ქალაქგარე კომუნაში. [[ტაიტელები]] შეადგენდნენ 5019 ადამიანს ანუ 2,47 %-ს (2,6 % 2009 და 2014 წლებში), [[ინდონეზიელები]] 3348 ადამიანს ანუ 1,65 %-ს (1,9 % 2009 წელს და 1,68 % 2014 წელს), [[ვიეტნამელები]] 2170 ადამიანს ანუ 1,07 %-ს (1,3 % 2009 წელს და 1,22 % 2014 წელს), [[ნი-ვანუატუ]] 2165 ადამიანს ანუ 1,07 %-ს (1,2 % 2009 და 2014 წლებში) და სხვა აზიელები 1079 ადამიანს ანუ 0,53 %-ს (0,98 % 2009 წელს და 0,56 % 2014 წელს)<ref>{{xls}} [https://www.isee.nc/component/phocadownload/category/278-donnees?download=874:structure-de-la-population-des-communautes Recensement de la population 2019/ Communautés d'appartenance, ISEE]</ref>. ახალი კალედონიის სამივე პროვინცია ფრანგულენოვანია, მაგრამ სამხრეთი პროვინცია ერთადერთია, სადაც [[ფრანგული ენა]] მშობლიურია მოსახლეობის უმრავლესობისათვის (დანარჩენ ორ პროვინციაში [[მელანეზიელები|მელანეზიელი]] [[კანაკები|კანაკი]] მოსახლეობა მას იყენებს, როგორც [[ლინგვა ფრანკა]], მაგრამ ის რჩება მთელი [[არქიპელაგი]]ს ოფიციალურ ენად). {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 33 426 || 49 329 || 61 150 || 86 694 || 98 548 || 111 735 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 134 546 || 164 235 || 183 007 || 199 983 || 203 144 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == სამხრეთი პროვინცია დაყოფილია 14 კომუნად: {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#EC6B18;}} [[სამხრეთი პროვინცია (ახალი კალედონია)|სამხრეთი პროვინცია]]''' |- | 1 || [[თიო (ახალი კალედონია)|თიო]] || Thio || align="right" | 997,6 || align="right" | 2524 || align="right" | 2,5 |- | 2 || [[იატე]] || Yaté || align="right" | 1338,4 || align="right" | 1667 || align="right" | 1,2 |- | 3 || [[ილ-დე-პენი]] || Île des Pins || align="right" | 152,3 || align="right" | 2037 || align="right" | 13,4 |- | 4 || [[მონ-დორი]] || Mont-Dore || align="right" | 643,0 || align="right" | 27 620 || align="right" | 43,0 |- | 5 || [[ნუმეა]] || Nouméa || align="right" | 45,7 || align="right" | 94 285 || align="right" | 2063,1 |- | 6 || [[დუმბეა]] || Dumbéa || align="right" | 254,6 || align="right" | 35 873 || align="right" | 140,9 |- | 7 || [[პაიიტა]] || Païta || align="right" | 699,7 || align="right" | 24 563 || align="right" | 35,1 |- | 8 || [[ბულუპარი]] || Boulouparis || align="right" | 865,6 || align="right" | 3315 || align="right" | 3,8 |- | 9 || [[ლა-ფოა]] || La Foa || align="right" | 464,0 || align="right" | 3552 || align="right" | 7,7 |- | 10 || [[სარამეა]] || Sarraméa || align="right" | 106,4 || align="right" | 572 || align="right" | 5,4 |- | 11 || [[ფარინო]] || Farino || align="right" | 48,0 || align="right" | 712 || align="right" | 14,8 |- | 12 || [[მუანდუ]] || Moindou || align="right" | 321,9 || align="right" | 681 || align="right" | 2,1 |- | 13 || [[ბურაილი]] || Bourail || align="right" | 797,6 || align="right" | 5531 || align="right" | 6,9 |- | 14 || [[პუაა]] (ჩრდილოეთი ნაწილი) || Poya || align="right" | 277,2 || align="right" | 210 || align="right" | 0,8 |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 18 575,5 || align="right" | 271 407 || align="right" | 14,6 |} == პროვინციული კონგრესი == 2019 წლის 12 მაისს ჩატარებული არჩევნების შემდეგ პროვინციალურ კონგრესში არსებულ 40 ადგილიდან დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე კოალიცია '''დარწმუნებულ მომავალს''' ({{lang-fr|L'Avenir en confiance}}, '''AEC'''), რომელიც აერთიანებს პარტია '''კალედონიის რესპუბლიკელებს''' (სონია ბაკესის მიერ 2017 წელს შექმნილი ყოფილი 6 პარტიის გაერთიანება – '''გაერთიანება კალედონიისთვის''', '''მოძრაობა მრავალფეროვნებისთვის''', '''კალედონიის რესპუბლიკური მოძრაობა''', '''გაერთიანების''' დისიდენტები, '''კალედონიის სახალხო მოძრაობა''', '''კალედონიის ანსამბლეა''' ), '''გაერთიანება''' ({{Lang-fr|Le Rassemblement}})–'''რესპუბლიკელებს (ახალი კალედონია)''', რომელსაც დღეისათვის სათავეში უდგას ტიერი სანტა და '''კალედონიის სახალხო მოძრაობას''', რომელსაც სათავეში უდგას ჟილ ბრიალი უკავია 20 ადგილი 1999 წლის შემდეგ ყველაზე მეტი ხმების მოპოვების შედეგად – 40,6 %. მეორე ადგილი უკავია ასევე დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე პარტია '''ახალი კალედონიის ანსამბლეას''' ფილიპ გომესის მეთაურობით, რომელსაც კონგრესში უკავია 9 ადგილი და რომელმაც არჩევნებში მოიპოვა ხმათა 18,5 %. მესამეა დამოუკიდებლობის მომხრე '''[[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი]]''', რომელსაც ხელმძღვანელობს როხ ვამიტანი და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 15,9 % და კონგრესში უკავია 7 ადგილი. 5 %-იანი ზღვარი გადალახა და მეოთხე ადგილზე გავიდა [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს ნეიტრალური ახალი მოძრაობა '''ოკეანური გამოფხიზლება''' ({{Lang-fr|L'Éveil océanien}}, EO), რომელსაც ხელმძღვანელობს მილაკულო ტუკუმული და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 8,6 % და კონგრესში უკავია 4 ადგილი. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.province-sud.nc/ Site officiel] * [https://www.destinationprovincesud.nc/ Office de tourisme de la province Sud] * [http://www.isee.nc/publications/la-nouvelle-caledonie-en-cartes-et-en-chiffres/portrait-de-votre-tribu#province-sud Tribus de la Province Sud, site de l'ISEE] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] 2uhqoss4ls04keb4pzrgvlpnxtq7jce 4823905 4823883 2025-07-02T18:37:48Z GiorgiXIII 62215 4823905 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province Sud}} |ქართული სახელი = სამხრეთი პროვინცია |დროშა = Bandera Province Sud.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[ნუმეა]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = სონია ბაკესი |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 203 144 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 1 |ეროვნული შემადგენლობა = ევროპელები - 35,9 %, [[კანაკები]] - 26,7 %, [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 %, მეტისები - 9,7 % |სიმჭიდროვე = 29,0 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 7012,0 |ადგილი ფართობით = 2 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 1618 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = http://www.province-sud.nc |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''სამხრეთი პროვინცია''' ({{lang-fr|Province Sud}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს. პროვინცია [[არქიპელაგი]]ს და მთელი [[მელანეზია|მელანეზიის]] ეკონომიკურად ყველაზე უფრო განვითარებული და ურბანიზებული ნაწილია. სამხრეთი პროვინცია ასევე ახალი კალედონიის და მელანეზიის ერთადერთი ნაწილია სადაც ეთნიკურ [[მელანეზიელები|მელანეზიელებს]] არა აქვთ მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა. პროვინციული ასამბლეა და აღმასრულებელი ხელისუფლება მდებარეობს [[ნუმეა]]ში. მაგრამ [[საფრანგეთი]]ს სახელმწიფოს ადმინისტრაციული ორგანოები მდებარეობს დასახლებულ პუნქტ [[ლა-ფოა]]ში, როგორც [[საფრანგეთის მეტროპოლია|საფრანგეთის მეტროპოლიის]] [[სუბპრეფექტურა|სუბპრეფექტურის]] ანალოგი და სადაც იმყოფება რესპუბლიკის კომისარის მოადგილე ({{lang-fr|commissaire délégue de la République}}). ლა-ფოა საფრანგეთის ცენტრალური მთავრობის მიერ შეირჩა 1980-იანი წლების ბოლოს, რათა გათანაბრებულიყო ნუმეას გადაჭარბებული გავლენა ახალ კალედონიაში. ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურები ლა-ფოაში განსხვავდება ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურებისგან ნუმეაში. ლა-ფოაში ეს სამსახურები მართავენ ადგილობრივი დანიშნულების საქმეებს პროვინციის დონეზე, მაშინ როდესაც ნუმეაში ახალ კალედონიაში რესპუბლიკის უმაღლესი კომისრის ხელმძღვანელობით უძღვებიან მთელი ახალი კალედონიის ტერიტორიალური საქმეების მართვას. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 203 144 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 7012,0 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მოსახლეობა საკმაოდ მრავალფეროვანია, მაგრამ უმრავლესობას წარმოადგენენ არა [[მელანეზიელები]], რომელთა წილი პროვინციის მთლიანი მოსახლეობის მხოლოდ 26,7 %-ია და საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, არამედ ევროპელები, რომლებზეც მოდის მოსახლეობის 35,9 %. მათ შემდეგ მოდიან [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 % და მეტისები - 9,7 %. == გეოგრაფია == სამხრეთი პროვინცია მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს და [[კუნძული|კუნძულ]] [[ილ-დე-პენი|ილ-დე-პენს]]. პროვინციის ყველაზე უფრო მაღალი წერტილი იმყოფება მთა [[უმბო]]ზე ({{lang-fr|Mont Humboldt}}) და შეადგენს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1618 მეტრს (სიმაღლის მიხედვით მეორე [[მწვერვალი]] ახალ კალედონიაში მთა [[პანე]]ს შემდეგ). == მოსახლეობა == სამხრეთი პროვინცია ყველაზე უფრო მჭიდროდ დასახლებული და მდიდარია ახალ კალედონიაში. 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობს 203 144 მაცხოვრებელი, რაც შეადგენს მთლიანი ტერიტორიის სამ მეოთხედს ანუ 74,85 %-ს და ეს პროცესი იზრდებოდა დროთა განმავლობაში, განსაკუთრებით უკანასკნელი 20 წლის მანძილზე. 1996 წლის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობდა 134 546 ადამიანი, რაც შეადგენდა მთელი ტერიტორიის ორ მესამედზე ოდნავ მეტს (68,35 %). 2004 წლის მოსახლეობის აღწერით ცხოვრობდა 164 235 ადამიანი (71,16 %), 2009 წლის აღწერის მონაცემებით 183 007 ადამიანი (74,52 %) და 199 983 ადამიანი 2014 წლის აღწერით (74,41 %). ეს აიხსნება როგორც საკმაოდ მაღალი ბუნებრივი მატებით, ასევე საკმაოდ მუდმივი და განსაკუთრებულად მაღალი მიგრაციული ბალანსით. ასე რომ პროვინცია არა მარტო ახალი კალედონიის დადებითი მიგრაციული ბალანსის ბენეფიციარია, არამედ ორი დანარჩენი სხვა პროვინციებიდან მუშა ძალის მოზიდვის პოლუსია, ხოლო ამ ორ პროვინციას კი აქვთ უარყოფითი ან უფრო გაცილებით დაბალი მიგრაციული ბალანსი.<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Ftelechargement%2Fbilandemographique%25202008.pdf%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url ISEE, « Situation démographique 2008 », www.isee.nc]</ref><ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fetatcivil%2Ftelechargement%2Fbilandemo2010.pdf%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url ISEE, « Situation démographique 2010 », www.isee.nc]</ref> მაგრამ სამხრეთი პროვინცია ასევე ყველაზე უფრო დისბალანსიანია მოსახლეობის განაწილების მხრივ. ფაქტიურად მისი მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი (55,64 % 2004 წელს, 53,32 % 2009 წელს, 49,97 % 2014 წელს და 46,41 % 2019 წელს) ცხოვრობს მხოლოდ [[ნუმეას კომუნა]]ში, პროვინციის მთლიანი ტერიტორიის 0,7 %-ზე. ხოლო მოსახლეობის თითქმის 9/10 (89,05 % 2004 წელს, 89,46 % 2009 წელს, 89,76 % 2014 და 2019 წლებში) ცხოვრობს [[დიდი ნუმეა|დიდ ნუმეაში]] (ცხოვრობს 182 341 ადამიანი, ე.ი. ახალი კალედონიის მთელი მოსახლეობის 2/3 ანუ 67,18 %). მაშინ როდესაც [[ნუმეა]]ს მოსახლეობის სიმჭიდროვე დღეისათვის აჭარბებს 2000 ად./კმ²-ზე, ხოლო დიდი ნუმეასი 100 ად./კმ²-ზე, პროვინციის დანარჩენ ტერიტორიაზე მოსახლეობის სიმჭიდროვე საკმაოდ დაბალია და ძლივს აღწევს 4 ად./კმ²-ზე (3,35 ად./კმ² 2004 წელს, 3,59 ად./კმ² 2009 წელს, 3,62 ად./კმ² 2014 წელს და 3,56 ად./კმ² 2019 წელს). მიუხედავა იმისა, რომ ეს განსხვავებები შენარჩუნებულია ისინი სტაბილურია და არ გაზრდილა 2014 წლიდან 2019 წლამდე პერიოდში. ევროპული წარმოშობის ახალი კალედონიელები, განსხვავებით დანარჩენი ორი სხვა პროვინციისგან (სადაც ისინი იმყოფებიან მნიშვნელოვნად დიდ უმცირესობაში), სამხრეთ პროვინციაში წარმოადგენენ დემოგრაფიულ უმრავლესობას, თუმცა 2010 წლიდან დაწყებული მათი საერთო რაოდენობა მცირდება. 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით სამხრეთ პროვინციაში ცხოვრობს 60 302 ადამიანი, რაც მთელი მოსახლეობის დაახლოებით მესამედს (29,68 %) წარმოადგენს (35,9 % 2009 წელს და 33,34 % 2014 წელს). ევროპული წარმოშობის მოსახლეობის 3/5-ზე მეტი თავმოყრილი იყო ნუმეაში (61,21 %). მკვიდრი მოსახლეობა [[კანაკები]]ს რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენს 58 476 ადამიანს ანუ 28,79 %-ს (26,7 % 2009 წელს და 26,1 % 2014 წელს), მათგან 3/5 ანუ 61,1 % თავმოყრილია ქალაქებში [[ნუმეა]] და [[დუმბეა]]). იმავე აღწერის მიხედვით მეტისების რაოდენობა შეადგენს 25 447 ადამიანს ანუ 12,53 % (9,70 % 2009 წელს და 9,74 % 2014 წელს, მათ განიცადეს ძალიან მაღალი ზრდა 2014 წლიდან 2019 წლამდე). 2019 წლის აღწერის მონაცემებით "სხვები" შეადგენდნენ 23 156 ადამიანს ანუ 11,4 %-ს (7,1 % 2009 წელს და 10,22 % 2014 წელს, მათ განიცადეს ძალიან მაღალი ზრდა 2009 წლიდან 2019 წლამდე), ხოლო [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს რაოდენობა დაფიქსირდა 21 982 ადამიანი ანუ 10,82 % (11,4 % 2009 წელს და 10,72 % 2014 წელს), რომლებიც ძირითადად კონცენტრირებულები არიან და მათი 2/3-ზე მეტი ანუ 70,52 % ცხოვრობს დიდი ნუმეას 3 ქალაქგარე კომუნაში. [[ტაიტელები]] შეადგენდნენ 5019 ადამიანს ანუ 2,47 %-ს (2,6 % 2009 და 2014 წლებში), [[ინდონეზიელები]] 3348 ადამიანს ანუ 1,65 %-ს (1,9 % 2009 წელს და 1,68 % 2014 წელს), [[ვიეტნამელები]] 2170 ადამიანს ანუ 1,07 %-ს (1,3 % 2009 წელს და 1,22 % 2014 წელს), [[ნი-ვანუატუ]] 2165 ადამიანს ანუ 1,07 %-ს (1,2 % 2009 და 2014 წლებში) და სხვა აზიელები 1079 ადამიანს ანუ 0,53 %-ს (0,98 % 2009 წელს და 0,56 % 2014 წელს)<ref>[https://www.isee.nc/component/phocadownload/category/278-donnees?download=874:structure-de-la-population-des-communautes Recensement de la population 2019/ Communautés d'appartenance, ISEE]</ref>. ახალი კალედონიის სამივე პროვინცია ფრანგულენოვანია, მაგრამ სამხრეთი პროვინცია ერთადერთია, სადაც [[ფრანგული ენა]] მშობლიურია მოსახლეობის უმრავლესობისათვის (დანარჩენ ორ პროვინციაში [[მელანეზიელები|მელანეზიელი]] [[კანაკები|კანაკი]] მოსახლეობა მას იყენებს, როგორც [[ლინგვა ფრანკა]], მაგრამ ის რჩება მთელი [[არქიპელაგი]]ს ოფიციალურ ენად). {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 33 426 || 49 329 || 61 150 || 86 694 || 98 548 || 111 735 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 134 546 || 164 235 || 183 007 || 199 983 || 203 144 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == სამხრეთი პროვინცია დაყოფილია 14 კომუნად: {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#EC6B18;}} [[სამხრეთი პროვინცია (ახალი კალედონია)|სამხრეთი პროვინცია]]''' |- | 1 || [[თიო (ახალი კალედონია)|თიო]] || Thio || align="right" | 997,6 || align="right" | 2524 || align="right" | 2,5 |- | 2 || [[იატე]] || Yaté || align="right" | 1338,4 || align="right" | 1667 || align="right" | 1,2 |- | 3 || [[ილ-დე-პენი]] || Île des Pins || align="right" | 152,3 || align="right" | 2037 || align="right" | 13,4 |- | 4 || [[მონ-დორი]] || Mont-Dore || align="right" | 643,0 || align="right" | 27 620 || align="right" | 43,0 |- | 5 || [[ნუმეა]] || Nouméa || align="right" | 45,7 || align="right" | 94 285 || align="right" | 2063,1 |- | 6 || [[დუმბეა]] || Dumbéa || align="right" | 254,6 || align="right" | 35 873 || align="right" | 140,9 |- | 7 || [[პაიიტა]] || Païta || align="right" | 699,7 || align="right" | 24 563 || align="right" | 35,1 |- | 8 || [[ბულუპარი]] || Boulouparis || align="right" | 865,6 || align="right" | 3315 || align="right" | 3,8 |- | 9 || [[ლა-ფოა]] || La Foa || align="right" | 464,0 || align="right" | 3552 || align="right" | 7,7 |- | 10 || [[სარამეა]] || Sarraméa || align="right" | 106,4 || align="right" | 572 || align="right" | 5,4 |- | 11 || [[ფარინო]] || Farino || align="right" | 48,0 || align="right" | 712 || align="right" | 14,8 |- | 12 || [[მუანდუ]] || Moindou || align="right" | 321,9 || align="right" | 681 || align="right" | 2,1 |- | 13 || [[ბურაილი]] || Bourail || align="right" | 797,6 || align="right" | 5531 || align="right" | 6,9 |- | 14 || [[პუაა]] (ჩრდილოეთი ნაწილი) || Poya || align="right" | 277,2 || align="right" | 210 || align="right" | 0,8 |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 18 575,5 || align="right" | 271 407 || align="right" | 14,6 |} == პროვინციული კონგრესი == 2019 წლის 12 მაისს ჩატარებული არჩევნების შემდეგ პროვინციალურ კონგრესში არსებულ 40 ადგილიდან დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე კოალიცია '''დარწმუნებულ მომავალს''' ({{lang-fr|L'Avenir en confiance}}, '''AEC'''), რომელიც აერთიანებს პარტია '''კალედონიის რესპუბლიკელებს''' (სონია ბაკესის მიერ 2017 წელს შექმნილი ყოფილი 6 პარტიის გაერთიანება – '''გაერთიანება კალედონიისთვის''', '''მოძრაობა მრავალფეროვნებისთვის''', '''კალედონიის რესპუბლიკური მოძრაობა''', '''გაერთიანების''' დისიდენტები, '''კალედონიის სახალხო მოძრაობა''', '''კალედონიის ანსამბლეა''' ), '''გაერთიანება''' ({{Lang-fr|Le Rassemblement}})–'''რესპუბლიკელებს (ახალი კალედონია)''', რომელსაც დღეისათვის სათავეში უდგას ტიერი სანტა და '''კალედონიის სახალხო მოძრაობას''', რომელსაც სათავეში უდგას ჟილ ბრიალი უკავია 20 ადგილი 1999 წლის შემდეგ ყველაზე მეტი ხმების მოპოვების შედეგად – 40,6 %. მეორე ადგილი უკავია ასევე დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე პარტია '''ახალი კალედონიის ანსამბლეას''' ფილიპ გომესის მეთაურობით, რომელსაც კონგრესში უკავია 9 ადგილი და რომელმაც არჩევნებში მოიპოვა ხმათა 18,5 %. მესამეა დამოუკიდებლობის მომხრე '''[[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი]]''', რომელსაც ხელმძღვანელობს როხ ვამიტანი და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 15,9 % და კონგრესში უკავია 7 ადგილი. 5 %-იანი ზღვარი გადალახა და მეოთხე ადგილზე გავიდა [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს ნეიტრალური ახალი მოძრაობა '''ოკეანური გამოფხიზლება''' ({{Lang-fr|L'Éveil océanien}}, EO), რომელსაც ხელმძღვანელობს მილაკულო ტუკუმული და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 8,6 % და კონგრესში უკავია 4 ადგილი. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.province-sud.nc/ Site officiel] * [https://www.destinationprovincesud.nc/ Office de tourisme de la province Sud] * [http://www.isee.nc/publications/la-nouvelle-caledonie-en-cartes-et-en-chiffres/portrait-de-votre-tribu#province-sud Tribus de la Province Sud, site de l'ISEE] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] ahn1geu9u9rk42z7zm2c3uvvtsi31is 4823937 4823905 2025-07-02T19:35:12Z GiorgiXIII 62215 4823937 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province Sud}} |ქართული სახელი = სამხრეთი პროვინცია |დროშა = Bandera Province Sud.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[ნუმეა]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = სონია ბაკესი |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 203 144 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 1 |ეროვნული შემადგენლობა = ევროპელები - 29,68 %, [[კანაკები]] - 28,79 %, მეტისები - 12,53 %, [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 10,82 % |სიმჭიდროვე = 29,0 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 7012,0 |ადგილი ფართობით = 2 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 1618 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = http://www.province-sud.nc |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''სამხრეთი პროვინცია''' ({{lang-fr|Province Sud}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს. პროვინცია [[არქიპელაგი]]ს და მთელი [[მელანეზია|მელანეზიის]] ეკონომიკურად ყველაზე უფრო განვითარებული და ურბანიზებული ნაწილია. სამხრეთი პროვინცია ასევე ახალი კალედონიის და მელანეზიის ერთადერთი ნაწილია სადაც ეთნიკურ [[მელანეზიელები|მელანეზიელებს]] არა აქვთ მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა. პროვინციული ასამბლეა და აღმასრულებელი ხელისუფლება მდებარეობს [[ნუმეა]]ში. მაგრამ [[საფრანგეთი]]ს სახელმწიფოს ადმინისტრაციული ორგანოები მდებარეობს დასახლებულ პუნქტ [[ლა-ფოა]]ში, როგორც [[საფრანგეთის მეტროპოლია|საფრანგეთის მეტროპოლიის]] [[სუბპრეფექტურა|სუბპრეფექტურის]] ანალოგი და სადაც იმყოფება რესპუბლიკის კომისარის მოადგილე ({{lang-fr|commissaire délégue de la République}}). ლა-ფოა საფრანგეთის ცენტრალური მთავრობის მიერ შეირჩა 1980-იანი წლების ბოლოს, რათა გათანაბრებულიყო ნუმეას გადაჭარბებული გავლენა ახალ კალედონიაში. ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურები ლა-ფოაში განსხვავდება ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურებისგან ნუმეაში. ლა-ფოაში ეს სამსახურები მართავენ ადგილობრივი დანიშნულების საქმეებს პროვინციის დონეზე, მაშინ როდესაც ნუმეაში ახალ კალედონიაში რესპუბლიკის უმაღლესი კომისრის ხელმძღვანელობით უძღვებიან მთელი ახალი კალედონიის ტერიტორიალური საქმეების მართვას. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 203 144 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 7012,0 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მოსახლეობა საკმაოდ მრავალფეროვანია, მაგრამ უმრავლესობას წარმოადგენენ არა [[მელანეზიელები]], რომელთა წილი პროვინციის მთლიანი მოსახლეობის მხოლოდ 26,7 %-ია და საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, არამედ ევროპელები, რომლებზეც მოდის მოსახლეობის 35,9 %. მათ შემდეგ მოდიან [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 % და მეტისები - 9,7 %. == გეოგრაფია == სამხრეთი პროვინცია მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს და [[კუნძული|კუნძულ]] [[ილ-დე-პენი|ილ-დე-პენს]]. პროვინციის ყველაზე უფრო მაღალი წერტილი იმყოფება მთა [[უმბო]]ზე ({{lang-fr|Mont Humboldt}}) და შეადგენს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1618 მეტრს (სიმაღლის მიხედვით მეორე [[მწვერვალი]] ახალ კალედონიაში მთა [[პანე]]ს შემდეგ). == მოსახლეობა == სამხრეთი პროვინცია ყველაზე უფრო მჭიდროდ დასახლებული და მდიდარია ახალ კალედონიაში. 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობს 203 144 მაცხოვრებელი, რაც შეადგენს მთლიანი ტერიტორიის სამ მეოთხედს ანუ 74,85 %-ს და ეს პროცესი იზრდებოდა დროთა განმავლობაში, განსაკუთრებით უკანასკნელი 20 წლის მანძილზე. 1996 წლის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობდა 134 546 ადამიანი, რაც შეადგენდა მთელი ტერიტორიის ორ მესამედზე ოდნავ მეტს (68,35 %). 2004 წლის მოსახლეობის აღწერით ცხოვრობდა 164 235 ადამიანი (71,16 %), 2009 წლის აღწერის მონაცემებით 183 007 ადამიანი (74,52 %) და 199 983 ადამიანი 2014 წლის აღწერით (74,41 %). ეს აიხსნება როგორც საკმაოდ მაღალი ბუნებრივი მატებით, ასევე საკმაოდ მუდმივი და განსაკუთრებულად მაღალი მიგრაციული ბალანსით. ასე რომ პროვინცია არა მარტო ახალი კალედონიის დადებითი მიგრაციული ბალანსის ბენეფიციარია, არამედ ორი დანარჩენი სხვა პროვინციებიდან მუშა ძალის მოზიდვის პოლუსია, ხოლო ამ ორ პროვინციას კი აქვთ უარყოფითი ან უფრო გაცილებით დაბალი მიგრაციული ბალანსი.<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Ftelechargement%2Fbilandemographique%25202008.pdf%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url ISEE, « Situation démographique 2008 », www.isee.nc]</ref><ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fetatcivil%2Ftelechargement%2Fbilandemo2010.pdf%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url ISEE, « Situation démographique 2010 », www.isee.nc]</ref> მაგრამ სამხრეთი პროვინცია ასევე ყველაზე უფრო დისბალანსიანია მოსახლეობის განაწილების მხრივ. ფაქტიურად მისი მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი (55,64 % 2004 წელს, 53,32 % 2009 წელს, 49,97 % 2014 წელს და 46,41 % 2019 წელს) ცხოვრობს მხოლოდ [[ნუმეას კომუნა]]ში, პროვინციის მთლიანი ტერიტორიის 0,7 %-ზე. ხოლო მოსახლეობის თითქმის 9/10 (89,05 % 2004 წელს, 89,46 % 2009 წელს, 89,76 % 2014 და 2019 წლებში) ცხოვრობს [[დიდი ნუმეა|დიდ ნუმეაში]] (ცხოვრობს 182 341 ადამიანი, ე.ი. ახალი კალედონიის მთელი მოსახლეობის 2/3 ანუ 67,18 %). მაშინ როდესაც [[ნუმეა]]ს მოსახლეობის სიმჭიდროვე დღეისათვის აჭარბებს 2000 ად./კმ²-ზე, ხოლო დიდი ნუმეასი 100 ად./კმ²-ზე, პროვინციის დანარჩენ ტერიტორიაზე მოსახლეობის სიმჭიდროვე საკმაოდ დაბალია და ძლივს აღწევს 4 ად./კმ²-ზე (3,35 ად./კმ² 2004 წელს, 3,59 ად./კმ² 2009 წელს, 3,62 ად./კმ² 2014 წელს და 3,56 ად./კმ² 2019 წელს). მიუხედავა იმისა, რომ ეს განსხვავებები შენარჩუნებულია ისინი სტაბილურია და არ გაზრდილა 2014 წლიდან 2019 წლამდე პერიოდში. ევროპული წარმოშობის ახალი კალედონიელები, განსხვავებით დანარჩენი ორი სხვა პროვინციისგან (სადაც ისინი იმყოფებიან მნიშვნელოვნად დიდ უმცირესობაში), სამხრეთ პროვინციაში წარმოადგენენ დემოგრაფიულ უმრავლესობას, თუმცა 2010 წლიდან დაწყებული მათი საერთო რაოდენობა მცირდება. 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით სამხრეთ პროვინციაში ცხოვრობს 60 302 ადამიანი, რაც მთელი მოსახლეობის დაახლოებით მესამედს (29,68 %) წარმოადგენს (35,9 % 2009 წელს და 33,34 % 2014 წელს). ევროპული წარმოშობის მოსახლეობის 3/5-ზე მეტი თავმოყრილი იყო ნუმეაში (61,21 %). მკვიდრი მოსახლეობა [[კანაკები]]ს რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენს 58 476 ადამიანს ანუ 28,79 %-ს (26,7 % 2009 წელს და 26,1 % 2014 წელს), მათგან 3/5 ანუ 61,1 % თავმოყრილია ქალაქებში [[ნუმეა]] და [[დუმბეა]]). იმავე აღწერის მიხედვით მეტისების რაოდენობა შეადგენს 25 447 ადამიანს ანუ 12,53 % (9,70 % 2009 წელს და 9,74 % 2014 წელს, მათ განიცადეს ძალიან მაღალი ზრდა 2014 წლიდან 2019 წლამდე). 2019 წლის აღწერის მონაცემებით "სხვები" შეადგენდნენ 23 156 ადამიანს ანუ 11,4 %-ს (7,1 % 2009 წელს და 10,22 % 2014 წელს, მათ განიცადეს ძალიან მაღალი ზრდა 2009 წლიდან 2019 წლამდე), ხოლო [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს რაოდენობა დაფიქსირდა 21 982 ადამიანი ანუ 10,82 % (11,4 % 2009 წელს და 10,72 % 2014 წელს), რომლებიც ძირითადად კონცენტრირებულები არიან და მათი 2/3-ზე მეტი ანუ 70,52 % ცხოვრობს დიდი ნუმეას 3 ქალაქგარე კომუნაში. [[ტაიტელები]] შეადგენდნენ 5019 ადამიანს ანუ 2,47 %-ს (2,6 % 2009 და 2014 წლებში), [[ინდონეზიელები]] 3348 ადამიანს ანუ 1,65 %-ს (1,9 % 2009 წელს და 1,68 % 2014 წელს), [[ვიეტნამელები]] 2170 ადამიანს ანუ 1,07 %-ს (1,3 % 2009 წელს და 1,22 % 2014 წელს), [[ნი-ვანუატუ]] 2165 ადამიანს ანუ 1,07 %-ს (1,2 % 2009 და 2014 წლებში) და სხვა აზიელები 1079 ადამიანს ანუ 0,53 %-ს (0,98 % 2009 წელს და 0,56 % 2014 წელს)<ref>[https://www.isee.nc/component/phocadownload/category/278-donnees?download=874:structure-de-la-population-des-communautes Recensement de la population 2019/ Communautés d'appartenance, ISEE]</ref>. ახალი კალედონიის სამივე პროვინცია ფრანგულენოვანია, მაგრამ სამხრეთი პროვინცია ერთადერთია, სადაც [[ფრანგული ენა]] მშობლიურია მოსახლეობის უმრავლესობისათვის (დანარჩენ ორ პროვინციაში [[მელანეზიელები|მელანეზიელი]] [[კანაკები|კანაკი]] მოსახლეობა მას იყენებს, როგორც [[ლინგვა ფრანკა]], მაგრამ ის რჩება მთელი [[არქიპელაგი]]ს ოფიციალურ ენად). {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 33 426 || 49 329 || 61 150 || 86 694 || 98 548 || 111 735 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 134 546 || 164 235 || 183 007 || 199 983 || 203 144 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == სამხრეთი პროვინცია დაყოფილია 14 კომუნად: {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#EC6B18;}} [[სამხრეთი პროვინცია (ახალი კალედონია)|სამხრეთი პროვინცია]]''' |- | 1 || [[თიო (ახალი კალედონია)|თიო]] || Thio || align="right" | 997,6 || align="right" | 2524 || align="right" | 2,5 |- | 2 || [[იატე]] || Yaté || align="right" | 1338,4 || align="right" | 1667 || align="right" | 1,2 |- | 3 || [[ილ-დე-პენი]] || Île des Pins || align="right" | 152,3 || align="right" | 2037 || align="right" | 13,4 |- | 4 || [[მონ-დორი]] || Mont-Dore || align="right" | 643,0 || align="right" | 27 620 || align="right" | 43,0 |- | 5 || [[ნუმეა]] || Nouméa || align="right" | 45,7 || align="right" | 94 285 || align="right" | 2063,1 |- | 6 || [[დუმბეა]] || Dumbéa || align="right" | 254,6 || align="right" | 35 873 || align="right" | 140,9 |- | 7 || [[პაიიტა]] || Païta || align="right" | 699,7 || align="right" | 24 563 || align="right" | 35,1 |- | 8 || [[ბულუპარი]] || Boulouparis || align="right" | 865,6 || align="right" | 3315 || align="right" | 3,8 |- | 9 || [[ლა-ფოა]] || La Foa || align="right" | 464,0 || align="right" | 3552 || align="right" | 7,7 |- | 10 || [[სარამეა]] || Sarraméa || align="right" | 106,4 || align="right" | 572 || align="right" | 5,4 |- | 11 || [[ფარინო]] || Farino || align="right" | 48,0 || align="right" | 712 || align="right" | 14,8 |- | 12 || [[მუანდუ]] || Moindou || align="right" | 321,9 || align="right" | 681 || align="right" | 2,1 |- | 13 || [[ბურაილი]] || Bourail || align="right" | 797,6 || align="right" | 5531 || align="right" | 6,9 |- | 14 || [[პუაა]] (ჩრდილოეთი ნაწილი) || Poya || align="right" | 277,2 || align="right" | 210 || align="right" | 0,8 |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 18 575,5 || align="right" | 271 407 || align="right" | 14,6 |} == პროვინციული კონგრესი == 2019 წლის 12 მაისს ჩატარებული არჩევნების შემდეგ პროვინციალურ კონგრესში არსებულ 40 ადგილიდან დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე კოალიცია '''დარწმუნებულ მომავალს''' ({{lang-fr|L'Avenir en confiance}}, '''AEC'''), რომელიც აერთიანებს პარტია '''კალედონიის რესპუბლიკელებს''' (სონია ბაკესის მიერ 2017 წელს შექმნილი ყოფილი 6 პარტიის გაერთიანება – '''გაერთიანება კალედონიისთვის''', '''მოძრაობა მრავალფეროვნებისთვის''', '''კალედონიის რესპუბლიკური მოძრაობა''', '''გაერთიანების''' დისიდენტები, '''კალედონიის სახალხო მოძრაობა''', '''კალედონიის ანსამბლეა''' ), '''გაერთიანება''' ({{Lang-fr|Le Rassemblement}})–'''რესპუბლიკელებს (ახალი კალედონია)''', რომელსაც დღეისათვის სათავეში უდგას ტიერი სანტა და '''კალედონიის სახალხო მოძრაობას''', რომელსაც სათავეში უდგას ჟილ ბრიალი უკავია 20 ადგილი 1999 წლის შემდეგ ყველაზე მეტი ხმების მოპოვების შედეგად – 40,6 %. მეორე ადგილი უკავია ასევე დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე პარტია '''ახალი კალედონიის ანსამბლეას''' ფილიპ გომესის მეთაურობით, რომელსაც კონგრესში უკავია 9 ადგილი და რომელმაც არჩევნებში მოიპოვა ხმათა 18,5 %. მესამეა დამოუკიდებლობის მომხრე '''[[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი]]''', რომელსაც ხელმძღვანელობს როხ ვამიტანი და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 15,9 % და კონგრესში უკავია 7 ადგილი. 5 %-იანი ზღვარი გადალახა და მეოთხე ადგილზე გავიდა [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს ნეიტრალური ახალი მოძრაობა '''ოკეანური გამოფხიზლება''' ({{Lang-fr|L'Éveil océanien}}, EO), რომელსაც ხელმძღვანელობს მილაკულო ტუკუმული და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 8,6 % და კონგრესში უკავია 4 ადგილი. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.province-sud.nc/ Site officiel] * [https://www.destinationprovincesud.nc/ Office de tourisme de la province Sud] * [http://www.isee.nc/publications/la-nouvelle-caledonie-en-cartes-et-en-chiffres/portrait-de-votre-tribu#province-sud Tribus de la Province Sud, site de l'ISEE] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] 224irt1v7f66tzx4hcripfwgpw6b1bf 4823940 4823937 2025-07-02T19:40:50Z GiorgiXIII 62215 4823940 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული| |მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Province Sud}} |ქართული სახელი = სამხრეთი პროვინცია |დროშა = Bandera Province Sud.svg |გერბი = |ქვეყანა = საფრანგეთი |ჰიმნი = |სტატუსი = [[ახალი კალედონია]] |შედის = [[ახალი კალედონიის პროვინციები|პროვინცია]] |მოიცავს = |დედაქალაქი = [[ნუმეა]] |მსხვილი ქალაქი = |მსხვილი ქალაქები = |თარიღი = |მეთაური = პრეზიდენტი |მეთაური 2 = სონია ბაკესი |მშპ = |მშპ წელი = |მშპ ადგილი = |მშპ ესმ = |ენა = |ენები = |მოსახლეობა = 203 144 |აღწერის წელი = 2019 |ადგილი მოსახლეობით = 1 |ეროვნული შემადგენლობა = ევროპელები - 29,68 %, [[კანაკები]] - 28,79 %, მეტისები - 12,53 %, სხვები - 11,3 %, [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 10,82 % |სიმჭიდროვე = 29,0 |აღმსარებლობა = |ფართობი = 7012,0 |ადგილი ფართობით = 2 |ფართობის პროცენტი = |მაქსიმალური სიმაღლე = 1618 |საშუალო სიმაღლე = |მინიმალური სიმაღლე = |განედი = |გრძედი = |რუკა = New Caledonia administrative1.png |დროის სარტყელი = +11:00 |აბრევიატურა = |ISO = |FIPS = |სატელეფონო კოდი = |საფოსტო ინდექსები = |ინტერნეტ-დომენი = |საავტომობილო სანომრე ნიშნები = |საიტი = http://www.province-sud.nc |კატეგორია ვიკისაწყობში = |პარამეტრი1 = |შენიშვნა = }} '''სამხრეთი პროვინცია''' ({{lang-fr|Province Sud}}) — [[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ზღვისიქითა ტერიტორია]] [[ახალი კალედონია|ახალი კალედონიის]] სამიდან ერთი ადმინისტრაციული პროვინცია. ის მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს. პროვინცია [[არქიპელაგი]]ს და მთელი [[მელანეზია|მელანეზიის]] ეკონომიკურად ყველაზე უფრო განვითარებული და ურბანიზებული ნაწილია. სამხრეთი პროვინცია ასევე ახალი კალედონიის და მელანეზიის ერთადერთი ნაწილია სადაც ეთნიკურ [[მელანეზიელები|მელანეზიელებს]] არა აქვთ მოსახლეობის აბსოლუტური უმრავლესობა. პროვინციული ასამბლეა და აღმასრულებელი ხელისუფლება მდებარეობს [[ნუმეა]]ში. მაგრამ [[საფრანგეთი]]ს სახელმწიფოს ადმინისტრაციული ორგანოები მდებარეობს დასახლებულ პუნქტ [[ლა-ფოა]]ში, როგორც [[საფრანგეთის მეტროპოლია|საფრანგეთის მეტროპოლიის]] [[სუბპრეფექტურა|სუბპრეფექტურის]] ანალოგი და სადაც იმყოფება რესპუბლიკის კომისარის მოადგილე ({{lang-fr|commissaire délégue de la République}}). ლა-ფოა საფრანგეთის ცენტრალური მთავრობის მიერ შეირჩა 1980-იანი წლების ბოლოს, რათა გათანაბრებულიყო ნუმეას გადაჭარბებული გავლენა ახალ კალედონიაში. ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურები ლა-ფოაში განსხვავდება ცენტრალური სახელმწიფო ადმინისტრაციული სამსახურებისგან ნუმეაში. ლა-ფოაში ეს სამსახურები მართავენ ადგილობრივი დანიშნულების საქმეებს პროვინციის დონეზე, მაშინ როდესაც ნუმეაში ახალ კალედონიაში რესპუბლიკის უმაღლესი კომისრის ხელმძღვანელობით უძღვებიან მთელი ახალი კალედონიის ტერიტორიალური საქმეების მართვას. პროვინციის მოსახლეობის რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენდა 203 144 ადამიანს, რომლებიც ცხოვრობენ 7012,0 კმ² მიწის ფართობზე. პროვინციის მოსახლეობა საკმაოდ მრავალფეროვანია, მაგრამ უმრავლესობას წარმოადგენენ არა [[მელანეზიელები]], რომელთა წილი პროვინციის მთლიანი მოსახლეობის მხოლოდ 26,7 %-ია და საუბრობენ კანაკელი ხალხის სხვადასხვა ენებზე, არამედ ევროპელები, რომლებზეც მოდის მოსახლეობის 35,9 %. მათ შემდეგ მოდიან [[უოლისელები]] და [[ფუტუნელები]] - 11,4 % და მეტისები - 9,7 %. == გეოგრაფია == სამხრეთი პროვინცია მოიცავს ახალი კალედონიის მთავარ კუნძულ [[გრანდ-ტერი (ახალი კალედონია)|გრანდ-ტერის]] სამხრეთ და სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილებს და [[კუნძული|კუნძულ]] [[ილ-დე-პენი|ილ-დე-პენს]]. პროვინციის ყველაზე უფრო მაღალი წერტილი იმყოფება მთა [[უმბო]]ზე ({{lang-fr|Mont Humboldt}}) და შეადგენს [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1618 მეტრს (სიმაღლის მიხედვით მეორე [[მწვერვალი]] ახალ კალედონიაში მთა [[პანე]]ს შემდეგ). == მოსახლეობა == სამხრეთი პროვინცია ყველაზე უფრო მჭიდროდ დასახლებული და მდიდარია ახალ კალედონიაში. 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობს 203 144 მაცხოვრებელი, რაც შეადგენს მთლიანი ტერიტორიის სამ მეოთხედს ანუ 74,85 %-ს და ეს პროცესი იზრდებოდა დროთა განმავლობაში, განსაკუთრებით უკანასკნელი 20 წლის მანძილზე. 1996 წლის აღწერის მიხედვით პროვინციაში ცხოვრობდა 134 546 ადამიანი, რაც შეადგენდა მთელი ტერიტორიის ორ მესამედზე ოდნავ მეტს (68,35 %). 2004 წლის მოსახლეობის აღწერით ცხოვრობდა 164 235 ადამიანი (71,16 %), 2009 წლის აღწერის მონაცემებით 183 007 ადამიანი (74,52 %) და 199 983 ადამიანი 2014 წლის აღწერით (74,41 %). ეს აიხსნება როგორც საკმაოდ მაღალი ბუნებრივი მატებით, ასევე საკმაოდ მუდმივი და განსაკუთრებულად მაღალი მიგრაციული ბალანსით. ასე რომ პროვინცია არა მარტო ახალი კალედონიის დადებითი მიგრაციული ბალანსის ბენეფიციარია, არამედ ორი დანარჩენი სხვა პროვინციებიდან მუშა ძალის მოზიდვის პოლუსია, ხოლო ამ ორ პროვინციას კი აქვთ უარყოფითი ან უფრო გაცილებით დაბალი მიგრაციული ბალანსი.<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Ftelechargement%2Fbilandemographique%25202008.pdf%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url ISEE, « Situation démographique 2008 », www.isee.nc]</ref><ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fetatcivil%2Ftelechargement%2Fbilandemo2010.pdf%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&tab=url ISEE, « Situation démographique 2010 », www.isee.nc]</ref> მაგრამ სამხრეთი პროვინცია ასევე ყველაზე უფრო დისბალანსიანია მოსახლეობის განაწილების მხრივ. ფაქტიურად მისი მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარი (55,64 % 2004 წელს, 53,32 % 2009 წელს, 49,97 % 2014 წელს და 46,41 % 2019 წელს) ცხოვრობს მხოლოდ [[ნუმეას კომუნა]]ში, პროვინციის მთლიანი ტერიტორიის 0,7 %-ზე. ხოლო მოსახლეობის თითქმის 9/10 (89,05 % 2004 წელს, 89,46 % 2009 წელს, 89,76 % 2014 და 2019 წლებში) ცხოვრობს [[დიდი ნუმეა|დიდ ნუმეაში]] (ცხოვრობს 182 341 ადამიანი, ე.ი. ახალი კალედონიის მთელი მოსახლეობის 2/3 ანუ 67,18 %). მაშინ როდესაც [[ნუმეა]]ს მოსახლეობის სიმჭიდროვე დღეისათვის აჭარბებს 2000 ად./კმ²-ზე, ხოლო დიდი ნუმეასი 100 ად./კმ²-ზე, პროვინციის დანარჩენ ტერიტორიაზე მოსახლეობის სიმჭიდროვე საკმაოდ დაბალია და ძლივს აღწევს 4 ად./კმ²-ზე (3,35 ად./კმ² 2004 წელს, 3,59 ად./კმ² 2009 წელს, 3,62 ად./კმ² 2014 წელს და 3,56 ად./კმ² 2019 წელს). მიუხედავა იმისა, რომ ეს განსხვავებები შენარჩუნებულია ისინი სტაბილურია და არ გაზრდილა 2014 წლიდან 2019 წლამდე პერიოდში. ევროპული წარმოშობის ახალი კალედონიელები, განსხვავებით დანარჩენი ორი სხვა პროვინციისგან (სადაც ისინი იმყოფებიან მნიშვნელოვნად დიდ უმცირესობაში), სამხრეთ პროვინციაში წარმოადგენენ დემოგრაფიულ უმრავლესობას, თუმცა 2010 წლიდან დაწყებული მათი საერთო რაოდენობა მცირდება. 2019 წლის მოსახლეობის აღწერის მიხედვით სამხრეთ პროვინციაში ცხოვრობს 60 302 ადამიანი, რაც მთელი მოსახლეობის დაახლოებით მესამედს (29,68 %) წარმოადგენს (35,9 % 2009 წელს და 33,34 % 2014 წელს). ევროპული წარმოშობის მოსახლეობის 3/5-ზე მეტი თავმოყრილი იყო ნუმეაში (61,21 %). მკვიდრი მოსახლეობა [[კანაკები]]ს რაოდენობა 2019 წლის აღწერის მიხედვით შეადგენს 58 476 ადამიანს ანუ 28,79 %-ს (26,7 % 2009 წელს და 26,1 % 2014 წელს), მათგან 3/5 ანუ 61,1 % თავმოყრილია ქალაქებში [[ნუმეა]] და [[დუმბეა]]). იმავე აღწერის მიხედვით მეტისების რაოდენობა შეადგენს 25 447 ადამიანს ანუ 12,53 % (9,70 % 2009 წელს და 9,74 % 2014 წელს, მათ განიცადეს ძალიან მაღალი ზრდა 2014 წლიდან 2019 წლამდე). 2019 წლის აღწერის მონაცემებით "სხვები" შეადგენდნენ 23 156 ადამიანს ანუ 11,4 %-ს (7,1 % 2009 წელს და 10,22 % 2014 წელს, მათ განიცადეს ძალიან მაღალი ზრდა 2009 წლიდან 2019 წლამდე), ხოლო [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს რაოდენობა დაფიქსირდა 21 982 ადამიანი ანუ 10,82 % (11,4 % 2009 წელს და 10,72 % 2014 წელს), რომლებიც ძირითადად კონცენტრირებულები არიან და მათი 2/3-ზე მეტი ანუ 70,52 % ცხოვრობს დიდი ნუმეას 3 ქალაქგარე კომუნაში. [[ტაიტელები]] შეადგენდნენ 5019 ადამიანს ანუ 2,47 %-ს (2,6 % 2009 და 2014 წლებში), [[ინდონეზიელები]] 3348 ადამიანს ანუ 1,65 %-ს (1,9 % 2009 წელს და 1,68 % 2014 წელს), [[ვიეტნამელები]] 2170 ადამიანს ანუ 1,07 %-ს (1,3 % 2009 წელს და 1,22 % 2014 წელს), [[ნი-ვანუატუ]] 2165 ადამიანს ანუ 1,07 %-ს (1,2 % 2009 და 2014 წლებში) და სხვა აზიელები 1079 ადამიანს ანუ 0,53 %-ს (0,98 % 2009 წელს და 0,56 % 2014 წელს)<ref>[https://www.isee.nc/component/phocadownload/category/278-donnees?download=874:structure-de-la-population-des-communautes Recensement de la population 2019/ Communautés d'appartenance, ISEE]</ref>. ახალი კალედონიის სამივე პროვინცია ფრანგულენოვანია, მაგრამ სამხრეთი პროვინცია ერთადერთია, სადაც [[ფრანგული ენა]] მშობლიურია მოსახლეობის უმრავლესობისათვის (დანარჩენ ორ პროვინციაში [[მელანეზიელები|მელანეზიელი]] [[კანაკები|კანაკი]] მოსახლეობა მას იყენებს, როგორც [[ლინგვა ფრანკა]], მაგრამ ის რჩება მთელი [[არქიპელაგი]]ს ოფიციალურ ენად). {| class="wikitable" |- | colspan="7" align=center | '''დემოგრაფიული ცხრილი'''<ref>[https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1330%3Aevolution-population-2004-2014:evolution-population-2004-2014 Évolution de la population entre 2004 et 2014], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.xls?url=http%3A%2F%2Fwww.is:la-population-aux-differents-recensements la population aux différents recensements], [https://archive.wikiwix.com/cache/display2.php/attachment.pdf?url=http%3A%2F%2Fwww.isee.nc%2Fcomponent%2Fphocadownload%2Fcategory%2F194-structure-de-la-population-et-evolutions%3Fdownload%3D1329%3Apopulation-legale-2014:population-legale-2014 les populations légales 2014], Institut de la statistique et des études économiques de Nouvelle-Calédonie.</ref> |- ! წლები || 1956 || 1963 || 1969 || 1976 || 1983 || 1989 |- | მოსახლეობა || 33 426 || 49 329 || 61 150 || 86 694 || 98 548 || 111 735 |- ! წლები || 1996 || 2004 || 2009 || 2014 || 2019 || 2024 |- | მოსახლეობა || 134 546 || 164 235 || 183 007 || 199 983 || 203 144 || - |} == ადმინისტრაციული მოწყობა == სამხრეთი პროვინცია დაყოფილია 14 კომუნად: {| class="wikitable" ! № || კომუნა<br />(ქართ.) || კომუნა<br />(ფრანგ.) || ფართობი,<br />კმ² || მოსახლეობა,<br />ად. (2019) || სიმჭიდროვე,<br />ად./კმ² |- | colspan="6" align=center | '''{{colorbox|#EC6B18;}} [[სამხრეთი პროვინცია (ახალი კალედონია)|სამხრეთი პროვინცია]]''' |- | 1 || [[თიო (ახალი კალედონია)|თიო]] || Thio || align="right" | 997,6 || align="right" | 2524 || align="right" | 2,5 |- | 2 || [[იატე]] || Yaté || align="right" | 1338,4 || align="right" | 1667 || align="right" | 1,2 |- | 3 || [[ილ-დე-პენი]] || Île des Pins || align="right" | 152,3 || align="right" | 2037 || align="right" | 13,4 |- | 4 || [[მონ-დორი]] || Mont-Dore || align="right" | 643,0 || align="right" | 27 620 || align="right" | 43,0 |- | 5 || [[ნუმეა]] || Nouméa || align="right" | 45,7 || align="right" | 94 285 || align="right" | 2063,1 |- | 6 || [[დუმბეა]] || Dumbéa || align="right" | 254,6 || align="right" | 35 873 || align="right" | 140,9 |- | 7 || [[პაიიტა]] || Païta || align="right" | 699,7 || align="right" | 24 563 || align="right" | 35,1 |- | 8 || [[ბულუპარი]] || Boulouparis || align="right" | 865,6 || align="right" | 3315 || align="right" | 3,8 |- | 9 || [[ლა-ფოა]] || La Foa || align="right" | 464,0 || align="right" | 3552 || align="right" | 7,7 |- | 10 || [[სარამეა]] || Sarraméa || align="right" | 106,4 || align="right" | 572 || align="right" | 5,4 |- | 11 || [[ფარინო]] || Farino || align="right" | 48,0 || align="right" | 712 || align="right" | 14,8 |- | 12 || [[მუანდუ]] || Moindou || align="right" | 321,9 || align="right" | 681 || align="right" | 2,1 |- | 13 || [[ბურაილი]] || Bourail || align="right" | 797,6 || align="right" | 5531 || align="right" | 6,9 |- | 14 || [[პუაა]] (ჩრდილოეთი ნაწილი) || Poya || align="right" | 277,2 || align="right" | 210 || align="right" | 0,8 |- style="background: #CCC;" | || სულ || || align="right" | 18 575,5 || align="right" | 271 407 || align="right" | 14,6 |} == პროვინციული კონგრესი == 2019 წლის 12 მაისს ჩატარებული არჩევნების შემდეგ პროვინციალურ კონგრესში არსებულ 40 ადგილიდან დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე კოალიცია '''დარწმუნებულ მომავალს''' ({{lang-fr|L'Avenir en confiance}}, '''AEC'''), რომელიც აერთიანებს პარტია '''კალედონიის რესპუბლიკელებს''' (სონია ბაკესის მიერ 2017 წელს შექმნილი ყოფილი 6 პარტიის გაერთიანება – '''გაერთიანება კალედონიისთვის''', '''მოძრაობა მრავალფეროვნებისთვის''', '''კალედონიის რესპუბლიკური მოძრაობა''', '''გაერთიანების''' დისიდენტები, '''კალედონიის სახალხო მოძრაობა''', '''კალედონიის ანსამბლეა''' ), '''გაერთიანება''' ({{Lang-fr|Le Rassemblement}})–'''რესპუბლიკელებს (ახალი კალედონია)''', რომელსაც დღეისათვის სათავეში უდგას ტიერი სანტა და '''კალედონიის სახალხო მოძრაობას''', რომელსაც სათავეში უდგას ჟილ ბრიალი უკავია 20 ადგილი 1999 წლის შემდეგ ყველაზე მეტი ხმების მოპოვების შედეგად – 40,6 %. მეორე ადგილი უკავია ასევე დამოუკიდებლობის მოწინააღმდეგე პარტია '''ახალი კალედონიის ანსამბლეას''' ფილიპ გომესის მეთაურობით, რომელსაც კონგრესში უკავია 9 ადგილი და რომელმაც არჩევნებში მოიპოვა ხმათა 18,5 %. მესამეა დამოუკიდებლობის მომხრე '''[[კანაკთა ეროვნული განთავისუფლების სოციალისტური ფრონტი]]''', რომელსაც ხელმძღვანელობს როხ ვამიტანი და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 15,9 % და კონგრესში უკავია 7 ადგილი. 5 %-იანი ზღვარი გადალახა და მეოთხე ადგილზე გავიდა [[უოლისელები]]ს და [[ფუტუნელები]]ს ნეიტრალური ახალი მოძრაობა '''ოკეანური გამოფხიზლება''' ({{Lang-fr|L'Éveil océanien}}, EO), რომელსაც ხელმძღვანელობს მილაკულო ტუკუმული და რომელმაც არჩევნებზე მიიღო ხმათა 8,6 % და კონგრესში უკავია 4 ადგილი. ==რესურსები ინტერნეტში== * [http://www.province-sud.nc/ Site officiel] * [https://www.destinationprovincesud.nc/ Office de tourisme de la province Sud] * [http://www.isee.nc/publications/la-nouvelle-caledonie-en-cartes-et-en-chiffres/portrait-de-votre-tribu#province-sud Tribus de la Province Sud, site de l'ISEE] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ახალი კალედონიის პროვინციები]] [[კატეგორია:ახალი კალედონიის გეოგრაფია]] 9b8t20i00mau008oz08bopnb2oytuwg 0 591946 4823706 2025-07-02T12:21:49Z მარიამ ლაბაძე 146091 ახალი გვერდი: '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს სამხრეთი კორეა|სამ... 4823706 wikitext text/x-wiki '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეის]] შვიდი ყორღანის კომპლექსი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლად გამოაცხადეს.<ref name=unesco>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1666 |title=Gaya Tumuli |publisher=UNESCO World Heritage Centre |access-date=18 September 2023 }}</ref> nvzo3q2xqk7kylphxf85wtjndgu5jle 4823707 4823706 2025-07-02T12:23:59Z მარიამ ლაბაძე 146091 4823707 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = გაია-ტუმული |სურათი = [[ფაილი:Changnyeong_royal_graves.JPG|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} |ტიპი= კულტულური |კრიტერიუმი= iii |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[აზია]] |კოორდინატები= |წელი= 2023 |სესია= |ნომერი = 1666 |საფრთხის ქვეშ = }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1666}} '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეის]] შვიდი ყორღანის კომპლექსი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლად გამოაცხადეს.<ref name=unesco>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1666 |title=Gaya Tumuli |publisher=UNESCO World Heritage Centre |access-date=18 September 2023 }}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} g7k96jj79qfoj7effcr1jxw4twu741b 4823708 4823707 2025-07-02T12:24:18Z მარიამ ლაბაძე 146091 4823708 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = გაია-ტუმული |სურათი = [[ფაილი:Changnyeong_royal_graves.JPG|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} |ტიპი= კულტულური |კრიტერიუმი= iii |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[აზია]] |კოორდინატები= |წელი= 2023 |სესია= |ნომერი = 1666 |საფრთხის ქვეშ = }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1666}} '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეის]] შვიდი ყორღანის კომპლექსი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლად გამოაცხადეს.<ref name=unesco>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1666 |title=Gaya Tumuli |publisher=UNESCO World Heritage Centre |access-date=18 September 2023 }}</ref> ==სია== ==სქოლიო== {{სქოლიო}} 377w0wo8emenrshygvl29km0b1lqzs5 4823710 4823708 2025-07-02T12:25:30Z მარიამ ლაბაძე 146091 /* სია */ 4823710 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = გაია-ტუმული |სურათი = [[ფაილი:Changnyeong_royal_graves.JPG|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} |ტიპი= კულტულური |კრიტერიუმი= iii |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[აზია]] |კოორდინატები= |წელი= 2023 |სესია= |ნომერი = 1666 |საფრთხის ქვეშ = }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1666}} '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეის]] შვიდი ყორღანის კომპლექსი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლად გამოაცხადეს.<ref name=unesco>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1666 |title=Gaya Tumuli |publisher=UNESCO World Heritage Centre |access-date=18 September 2023 }}</ref> ==სია== {|class="wikitable" |- |+Gaya Tumuli ! იუნესკოს ID || ქართული სახელი || კორეული სახელი || მდებარეობა || ფოტო || შენიშვნა |- | 1666-001 || Daeseong-dong Tumuli || 대성동 고분군 || [[Gimhae]], [[South Gyeongsang Province]] || [[File:김해 대성동 고분군Ancient Tombs in Daeseong-dong, Gimhae 01.JPG|130px]] || |- | 1666-002 || Marisan Tumuli || 말이산 고분군 || [[Haman County]], South Gyeongsang Province || [[File:Hamangun-County 43 (16808307419).jpg|130px]] || |- | 1666-003 || Okjeon Tumul || 옥전 고분군 || [[Hapcheon County]], South Gyeongsang Province || [[File:합천 옥전 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-004 || Jisan-dong Tumuli || 지산동 고분군 || [[Goryeong County]], [[North Gyeongsang Province]] || [[File:2014-04-06 Goryeong Jisan-dong Tombs.jpg|130px]] || |- | 1666-005 || Songhak-dong Tumuli || 송학동 고분군 || [[Goseong County, South Gyeongsang|Goseong County]], South Gyeongsang Province || [[File:Goseong Seonghak Tomb 01.JPG|130px]] || |- | 1666-006 || Yugok-ri and Durak-ri Tumuli || 유곡리와 두락리 고분군 || [[Namwon]], [[North Jeolla Province]] || [[File:남원 유곡리와 두락리 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-007 || Gyo-dong and Songhyeon-dong Tumuli || 교동과 송현동 고분군 || [[Changnyeong County]], South Gyeongsang Province || [[File:Changnyeong tombs below.jpg|130px]] |- |} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} a1tirqpxvtdxhu8bq4gykv80ho4fs3e 4823711 4823710 2025-07-02T12:27:48Z მარიამ ლაბაძე 146091 /* სია */ 4823711 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = გაია-ტუმული |სურათი = [[ფაილი:Changnyeong_royal_graves.JPG|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} |ტიპი= კულტულური |კრიტერიუმი= iii |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[აზია]] |კოორდინატები= |წელი= 2023 |სესია= |ნომერი = 1666 |საფრთხის ქვეშ = }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1666}} '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეის]] შვიდი ყორღანის კომპლექსი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლად გამოაცხადეს.<ref name=unesco>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1666 |title=Gaya Tumuli |publisher=UNESCO World Heritage Centre |access-date=18 September 2023 }}</ref> ==სია== {|class="wikitable" |- |+Gaya Tumuli ! იუნესკოს ID || ქართული სახელი || კორეული სახელი || მდებარეობა || ფოტო || შენიშვნა |- | 1666-001 || დაესეონგ-დონგ ტუმული || 대성동 고분군 || [[Gimhae]], [[South Gyeongsang Province]] || [[File:김해 대성동 고분군Ancient Tombs in Daeseong-dong, Gimhae 01.JPG|130px]] || |- | 1666-002 || მარისან ტუმული || 말이산 고분군 || [[Haman County]], South Gyeongsang Province || [[File:Hamangun-County 43 (16808307419).jpg|130px]] || |- | 1666-003 || ოკჯეონ ტუმული || 옥전 고분군 || [[Hapcheon County]], South Gyeongsang Province || [[File:합천 옥전 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-004 || ჯისან-დონგ ტუმული || 지산동 고분군 || [[Goryeong County]], [[North Gyeongsang Province]] || [[File:2014-04-06 Goryeong Jisan-dong Tombs.jpg|130px]] || |- | 1666-005 || სონგაკ-დონგ ტუმული || 송학동 고분군 || [[Goseong County, South Gyeongsang|Goseong County]], South Gyeongsang Province || [[File:Goseong Seonghak Tomb 01.JPG|130px]] || |- | 1666-006 || იუგოკ-რი და დურაკ-რი ტუმული|| 유곡리와 두락리 고분군 || [[Namwon]], [[North Jeolla Province]] || [[File:남원 유곡리와 두락리 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-007 || გიო-დონგი და სონგიეონ-დონგ ტუმული|| 교동과 송현동 고분군 || [[Changnyeong County]], South Gyeongsang Province || [[File:Changnyeong tombs below.jpg|130px]] |- |} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} f368prmoy00ergdnyqaynmv16mca5tu 4823714 4823711 2025-07-02T12:34:12Z მარიამ ლაბაძე 146091 /* სია */ 4823714 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = გაია-ტუმული |სურათი = [[ფაილი:Changnyeong_royal_graves.JPG|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} |ტიპი= კულტულური |კრიტერიუმი= iii |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[აზია]] |კოორდინატები= |წელი= 2023 |სესია= |ნომერი = 1666 |საფრთხის ქვეშ = }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1666}} '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეის]] შვიდი ყორღანის კომპლექსი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლად გამოაცხადეს.<ref name=unesco>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1666 |title=Gaya Tumuli |publisher=UNESCO World Heritage Centre |access-date=18 September 2023 }}</ref> ==სია== {|class="wikitable" |- |+Gaya Tumuli ! იუნესკოს ID || ქართული სახელი || კორეული სახელი || მდებარეობა || ფოტო || შენიშვნა |- | 1666-001 || დაესეონგ-დონგ ტუმული || 대성동 고분군 || [[კიმჰე]], [[სამხრეთ კიონსანის პროვინცია]] || [[File:김해 대성동 고분군Ancient Tombs in Daeseong-dong, Gimhae 01.JPG|130px]] || |- | 1666-002 || მარისან ტუმული || 말이산 고분군 || [[ჰამანის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია || [[File:Hamangun-County 43 (16808307419).jpg|130px]] || |- | 1666-003 || ოკჯეონ ტუმული || 옥전 고분군 || [[ჰაპჩონის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია|| [[File:합천 옥전 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-004 || ჯისან-დონგ ტუმული || 지산동 고분군 || [[გორენგის საგრაფო]], [[ჩრდილოეთ კიონსანის პროვინცია]] || [[File:2014-04-06 Goryeong Jisan-dong Tombs.jpg|130px]] || |- | 1666-005 || სონგაკ-დონგ ტუმული || 송학동 고분군 || [[კოსონის საგრაფო, სამხრეთ კიონსანი|კიონსანის საგრაფო]], South Gyeongsang Province || [[File:Goseong Seonghak Tomb 01.JPG|130px]] || |- | 1666-006 || იუგოკ-რი და დურაკ-რი ტუმული|| 유곡리와 두락리 고분군 || [[ნამიონი]], [[ჩრდილოეთ ჩოლას პროვინცია]] || [[File:남원 유곡리와 두락리 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-007 || გიო-დონგი და სონგიეონ-დონგ ტუმული|| 교동과 송현동 고분군 || [[ჩანიონის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია || [[File:Changnyeong tombs below.jpg|130px]] |- |} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} lzvtn4krtddet24yjcgahfa7t2urybm 4823716 4823714 2025-07-02T12:34:59Z მარიამ ლაბაძე 146091 დაემატა [[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები სამხრეთ კორეაში]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823716 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = გაია-ტუმული |სურათი = [[ფაილი:Changnyeong_royal_graves.JPG|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} |ტიპი= კულტულური |კრიტერიუმი= iii |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[აზია]] |კოორდინატები= |წელი= 2023 |სესია= |ნომერი = 1666 |საფრთხის ქვეშ = }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1666}} '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეის]] შვიდი ყორღანის კომპლექსი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლად გამოაცხადეს.<ref name=unesco>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1666 |title=Gaya Tumuli |publisher=UNESCO World Heritage Centre |access-date=18 September 2023 }}</ref> ==სია== {|class="wikitable" |- |+Gaya Tumuli ! იუნესკოს ID || ქართული სახელი || კორეული სახელი || მდებარეობა || ფოტო || შენიშვნა |- | 1666-001 || დაესეონგ-დონგ ტუმული || 대성동 고분군 || [[კიმჰე]], [[სამხრეთ კიონსანის პროვინცია]] || [[File:김해 대성동 고분군Ancient Tombs in Daeseong-dong, Gimhae 01.JPG|130px]] || |- | 1666-002 || მარისან ტუმული || 말이산 고분군 || [[ჰამანის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია || [[File:Hamangun-County 43 (16808307419).jpg|130px]] || |- | 1666-003 || ოკჯეონ ტუმული || 옥전 고분군 || [[ჰაპჩონის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია|| [[File:합천 옥전 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-004 || ჯისან-დონგ ტუმული || 지산동 고분군 || [[გორენგის საგრაფო]], [[ჩრდილოეთ კიონსანის პროვინცია]] || [[File:2014-04-06 Goryeong Jisan-dong Tombs.jpg|130px]] || |- | 1666-005 || სონგაკ-დონგ ტუმული || 송학동 고분군 || [[კოსონის საგრაფო, სამხრეთ კიონსანი|კიონსანის საგრაფო]], South Gyeongsang Province || [[File:Goseong Seonghak Tomb 01.JPG|130px]] || |- | 1666-006 || იუგოკ-რი და დურაკ-რი ტუმული|| 유곡리와 두락리 고분군 || [[ნამიონი]], [[ჩრდილოეთ ჩოლას პროვინცია]] || [[File:남원 유곡리와 두락리 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-007 || გიო-დონგი და სონგიეონ-დონგ ტუმული|| 교동과 송현동 고분군 || [[ჩანიონის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია || [[File:Changnyeong tombs below.jpg|130px]] |- |} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები სამხრეთ კორეაში]] ks0uhbl7ztrsdovlq8iwoclel1hnop7 4823729 4823716 2025-07-02T15:22:43Z Jaba1977 3604 /* სია */ 4823729 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მსოფლიოს მემკვიდრეობის ძეგლი |სახელი = გაია-ტუმული |სურათი = [[ფაილი:Changnyeong_royal_graves.JPG|250px]] |სურათისწარწერა= |რუკა= |რუკის_წარწერა = |რუკის ზომა = |ქვეყანა = {{დროშა|სამხრეთი კორეა}} |ტიპი= კულტულური |კრიტერიუმი= iii |ID = |ბმული = |რეგიონი= [[აზია]] |კოორდინატები= |წელი= 2023 |სესია= |ნომერი = 1666 |საფრთხის ქვეშ = }} {{მსოფლიო მემკვიდრეობა|1666}} '''გაია-ტუმული''' ({{lang-ko|가야고분군}}) — გაიას კონფედერაციის შვიდი ყორღანის კომპლექსი, რომლებიც არსებობდა ახალი წელთაღრიცხვით [[I საუკუნე|I საუკუნის]] ბოლომდე. [[2023]] წელს [[სამხრეთი კორეა|სამხრეთ კორეის]] შვიდი ყორღანის კომპლექსი [[იუნესკო]]ს [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის]] ძეგლად გამოაცხადეს.<ref name=unesco>{{cite web |url=https://whc.unesco.org/en/list/1666 |title=Gaya Tumuli |publisher=UNESCO World Heritage Centre |access-date=18 September 2023 }}</ref> ==სია== {|class="wikitable" |- |+გაია-ტუმული ! იუნესკოს ID || ქართული სახელი || კორეული სახელი || მდებარეობა || ფოტო || შენიშვნა |- | 1666-001 || დაესეონგ-დონგ ტუმული || 대성동 고분군 || [[კიმჰე]], [[სამხრეთ კიონსანის პროვინცია]] || [[File:김해 대성동 고분군Ancient Tombs in Daeseong-dong, Gimhae 01.JPG|130px]] || |- | 1666-002 || მარისან ტუმული || 말이산 고분군 || [[ჰამანის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია || [[File:Hamangun-County 43 (16808307419).jpg|130px]] || |- | 1666-003 || ოკჯეონ ტუმული || 옥전 고분군 || [[ჰაპჩონის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია|| [[File:합천 옥전 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-004 || ჯისან-დონგ ტუმული || 지산동 고분군 || [[გორენგის საგრაფო]], [[ჩრდილოეთ კიონსანის პროვინცია]] || [[File:2014-04-06 Goryeong Jisan-dong Tombs.jpg|130px]] || |- | 1666-005 || სონგაკ-დონგ ტუმული || 송학동 고분군 || [[კოსონის საგრაფო, სამხრეთ კიონსანი|კიონსანის საგრაფო]], South Gyeongsang Province || [[File:Goseong Seonghak Tomb 01.JPG|130px]] || |- | 1666-006 || იუგოკ-რი და დურაკ-რი ტუმული|| 유곡리와 두락리 고분군 || [[ნამიონი]], [[ჩრდილოეთ ჩოლას პროვინცია]] || [[File:남원 유곡리와 두락리 고분군.jpg|130px]] || |- | 1666-007 || გიო-დონგი და სონგიეონ-დონგ ტუმული|| 교동과 송현동 고분군 || [[ჩანიონის საგრაფო]], სამხრეთ კიონსანის პროვინცია || [[File:Changnyeong tombs below.jpg|130px]] |- |} ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები სამხრეთ კორეაში]] lbn6m21iv5cea8jrb70ejhi8s1q03bs 0 591947 4823712 2025-07-02T12:30:43Z Surprizi 14671 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''პაულ დრუდე''' ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=61626 დრუდე პაულ] — nplg.gov.ge 4823712 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''პაულ დრუდე''' ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=61626 დრუდე პაულ] — nplg.gov.ge mrtweftd96mzbhpplaui8j1zwdclkc9 4823717 4823712 2025-07-02T12:35:09Z Surprizi 14671 4823717 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''პაულ დრუდე''' ({{lang-de|Paul Karl Ludwig Drude}}; დ. [[12 ივლისი]], [[1863]], ბრაუნშვეიგი — გ. [[5 ივლისი]], [[1906]], [[ბერლინი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფიზიკოსი]], სპეციალიზირდებოდა ოპტიკაში. მან დაწერა ფუნდამენტური სახელმძღვანელო, სადაც მოახდინა ოპტიკის ინტეგრირება ელექტრომაგნეტიზმის მაქსველის თეორიასთან. მის სახელთან არის დაკავშირებული დრუდეს მოდელი, რომელიც ხსნის მატერიის თერმულ, ელექტრულ და ოპტიკურ თვისებებს. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=61626 დრუდე პაულ] — nplg.gov.ge *[https://physics.aidio.net/fizikosebi/178-drude?c=17-1341-1 დრუდე, პაულ] — physics.aidio.net {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:დრუდე, პაულ}} 3lpvljomamy1lkjvdmjg8m9d6skwha8 4823718 4823717 2025-07-02T12:35:23Z Surprizi 14671 4823718 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''პაულ დრუდე''' ({{lang-de|Paul Karl Ludwig Drude}}; დ. [[12 ივლისი]], [[1863]], ბრაუნშვეიგი — გ. [[5 ივლისი]], [[1906]], [[ბერლინი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფიზიკოსი]], სპეციალიზირდებოდა ოპტიკაში. მან დაწერა ფუნდამენტური სახელმძღვანელო, სადაც მოახდინა ოპტიკის ინტეგრირება ელექტრომაგნეტიზმის მაქსველის თეორიასთან. მის სახელთან არის დაკავშირებული დრუდეს მოდელი, რომელიც ხსნის მატერიის თერმულ, ელექტრულ და ოპტიკურ თვისებებს. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=61626 დრუდე პაულ] — nplg.gov.ge *[https://physics.aidio.net/fizikosebi/178-drude?c=17-1341-1 დრუდე, პაულ] — physics.aidio.net ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:დრუდე, პაულ}} 60v3df5jf4ca9uozq64d1orpg638a4r 4823719 4823718 2025-07-02T12:36:03Z Surprizi 14671 დაემატა [[კატეგორია:გერმანელი ფიზიკოსები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823719 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა მეცნიერი}} '''პაულ დრუდე''' ({{lang-de|Paul Karl Ludwig Drude}}; დ. [[12 ივლისი]], [[1863]], ბრაუნშვეიგი — გ. [[5 ივლისი]], [[1906]], [[ბერლინი]]) — [[გერმანელები|გერმანელი]] [[ფიზიკოსი]], სპეციალიზირდებოდა ოპტიკაში. მან დაწერა ფუნდამენტური სახელმძღვანელო, სადაც მოახდინა ოპტიკის ინტეგრირება ელექტრომაგნეტიზმის მაქსველის თეორიასთან. მის სახელთან არის დაკავშირებული დრუდეს მოდელი, რომელიც ხსნის მატერიის თერმულ, ელექტრულ და ოპტიკურ თვისებებს. ==რესურსები ინტერნეტში== *[http://www.nplg.gov.ge/gwdict/index.php?a=term&d=14&t=61626 დრუდე პაულ] — nplg.gov.ge *[https://physics.aidio.net/fizikosebi/178-drude?c=17-1341-1 დრუდე, პაულ] — physics.aidio.net ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{ავტორიტეტული წყაროები}} {{DEFAULTSORT:დრუდე, პაულ}} [[კატეგორია:გერმანელი ფიზიკოსები]] d46ro6qr0sp80jmvo93qlowmkf333uu 3 591948 4823722 2025-07-02T13:12:36Z MIKHEIL 18439 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ 4823722 wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:MIKHEIL|<font color="#0000FF">Mikheil</font>]] <small>^{[[მომხმარებელი განხილვა:MIKHEIL|<span style="color:#00FF00">მიწერა</span>]]}</small> 13:12, 2 ივლისი 2025 (UTC) nea6f16hqwy1mhwquunwtg65luhlwgj 14 591951 4823756 2025-07-02T15:30:29Z Jaba1977 3604 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] 4823756 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] hdqr1z43kc7l5xxzqahrxhzojfo0afd 4823758 4823756 2025-07-02T15:31:52Z Jaba1977 3604 დაემატა [[კატეგორია:ბულგარეთის არქიტექტურა]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823758 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ბულგარეთის არქიტექტურა]] nbtzfy0rj5q8bmavosxkcspvj3csfb4 14 591952 4823757 2025-07-02T15:30:33Z Jaba1977 3604 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] 4823757 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ძეგლები ქვეყნების მიხედვით]] hdqr1z43kc7l5xxzqahrxhzojfo0afd 14 591954 4823764 2025-07-02T15:34:40Z Jaba1977 3604 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] 4823764 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]] a601wqt8tx1hnpuxkjmbutxgh03t0f3 4823839 4823764 2025-07-02T15:46:27Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823839 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კინო ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ევროპული კინო ქვეყნების მიხედვით]] bdy4i7rdynrjaukr0jhyjdwux6cnbjo 14 591956 4823819 2025-07-02T15:43:48Z Jaba1977 3604 მომხმარებელმა Jaba1977 გვერდი „[[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნის მიხედვით]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]]“ 4823819 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[:კატეგორია:აზიური კინო ქვეყნების მიხედვით]] lqor83f70nnifcqjpvnj74qdk2onyh3 0 591958 4823845 2025-07-02T15:49:34Z დათო2010 165421 ახალი გვერდი: '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთ... 4823845 wikitext text/x-wiki '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. 3v9p4oyl10i7bk8s3pm091kgd502apd 4823846 4823845 2025-07-02T15:50:46Z დათო2010 165421 4823846 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ihlamur Palace Ceremonial House 01.jpg|250px|მინი|სარიტუალო პავილიონი]] '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I]] ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ijdo58e5femcfy66fmmcr2tg8rz5vxs 4823848 4823846 2025-07-02T15:51:11Z დათო2010 165421 4823848 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ihlamur Palace Ceremonial House 01.jpg|250px|მინი|სარიტუალო პავილიონი]] '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I]] ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==სურათების გალერეა== fab1eeoa1ga0np65c7jyrs2mehijck6 4823849 4823848 2025-07-02T15:52:24Z დათო2010 165421 /* სურათების გალერეა */ 4823849 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ihlamur Palace Ceremonial House 01.jpg|250px|მინი|სარიტუალო პავილიონი]] '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I]] ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==სურათების გალერეა== <gallery mode=packed> Image:Ihlamur Palace Ceremonial House 06.jpg|სარიტუალო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 02.jpg|სასამართლო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 08.jpg|სასამართლო პავილიონის ინტერიერი Image:Ihlamur Palace Garden 08.jpg|სასახლის ბაღი </gallery> 9g8bslymj3qvh0kqeah8jjlot4dvi77 4823850 4823849 2025-07-02T15:53:40Z დათო2010 165421 4823850 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ihlamur Palace Ceremonial House 01.jpg|250px|მინი|სარიტუალო პავილიონი]] '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I]] ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==სურათების გალერეა== <gallery mode=packed> Image:Ihlamur Palace Ceremonial House 06.jpg|სარიტუალო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 02.jpg|სასამართლო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 08.jpg|სასამართლო პავილიონის ინტერიერი Image:Ihlamur Palace Garden 08.jpg|სასახლის ბაღი </gallery> ==წიგნი== ==რესურსები ინტერნეტში== {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] naa203e73p3a3udb0x580nce63e04xv 4823851 4823850 2025-07-02T15:54:03Z დათო2010 165421 /* წიგნი */ 4823851 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ihlamur Palace Ceremonial House 01.jpg|250px|მინი|სარიტუალო პავილიონი]] '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I]] ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==სურათების გალერეა== <gallery mode=packed> Image:Ihlamur Palace Ceremonial House 06.jpg|სარიტუალო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 02.jpg|სასამართლო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 08.jpg|სასამართლო პავილიონის ინტერიერი Image:Ihlamur Palace Garden 08.jpg|სასახლის ბაღი </gallery> ==წიგნი== * Sema Öner. ''Ihlamur Pavilion''. TBMM, Istanbul, 1994. ==რესურსები ინტერნეტში== {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] or4727ygkro88gfkcsd950cfw6wwfmv 4823852 4823851 2025-07-02T15:54:24Z დათო2010 165421 /* რესურსები ინტერნეტში */ 4823852 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ihlamur Palace Ceremonial House 01.jpg|250px|მინი|სარიტუალო პავილიონი]] '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I]] ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==სურათების გალერეა== <gallery mode=packed> Image:Ihlamur Palace Ceremonial House 06.jpg|სარიტუალო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 02.jpg|სასამართლო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 08.jpg|სასამართლო პავილიონის ინტერიერი Image:Ihlamur Palace Garden 08.jpg|სასახლის ბაღი </gallery> ==წიგნი== * Sema Öner. ''Ihlamur Pavilion''. TBMM, Istanbul, 1994. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commons category}} * [https://www.millisaraylar.gov.tr/en/pavilions/ihlamur-pavilion Directorate of National Palaces | Ihlamur Pavilion] {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] 6hy892dqhb2ar1td5xacph38pb52ntc 4823854 4823852 2025-07-02T15:54:48Z დათო2010 165421 დაემატა [[კატეგორია:სტამბოლის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823854 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ihlamur Palace Ceremonial House 01.jpg|250px|მინი|სარიტუალო პავილიონი]] '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I]] ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==სურათების გალერეა== <gallery mode=packed> Image:Ihlamur Palace Ceremonial House 06.jpg|სარიტუალო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 02.jpg|სასამართლო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 08.jpg|სასამართლო პავილიონის ინტერიერი Image:Ihlamur Palace Garden 08.jpg|სასახლის ბაღი </gallery> ==წიგნი== * Sema Öner. ''Ihlamur Pavilion''. TBMM, Istanbul, 1994. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commons category}} * [https://www.millisaraylar.gov.tr/en/pavilions/ihlamur-pavilion Directorate of National Palaces | Ihlamur Pavilion] {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] [[კატეგორია:სტამბოლის მუზეუმები]] ib5ii4z91h84os7v2kuo20je803ul46 4823855 4823854 2025-07-02T15:55:20Z დათო2010 165421 /* რესურსები ინტერნეტში */ 4823855 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Ihlamur Palace Ceremonial House 01.jpg|250px|მინი|სარიტუალო პავილიონი]] '''იჰლამურის პავილიონი''' ({{lang-tr|Ihlamur Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] საზაფხულო პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულმეჯიდ I]] ([[1839]]-[[1860]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==სურათების გალერეა== <gallery mode=packed> Image:Ihlamur Palace Ceremonial House 06.jpg|სარიტუალო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 02.jpg|სასამართლო პავილიონი Image:Ihlamur Palace Court Pavilion 08.jpg|სასამართლო პავილიონის ინტერიერი Image:Ihlamur Palace Garden 08.jpg|სასახლის ბაღი </gallery> ==წიგნი== * Sema Öner. ''Ihlamur Pavilion''. TBMM, Istanbul, 1994. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commons category}} * [https://www.millisaraylar.gov.tr/en/pavilions/ihlamur-pavilion Directorate of National Palaces | Ihlamur Pavilion] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220110172430/https://www.millisaraylar.gov.tr/en/pavilions/ihlamur-pavilion |date=2022-01-10 }} {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] [[კატეგორია:სტამბოლის მუზეუმები]] 7ep4eraoolzehxwnxs19mlisychqifo 0 591959 4823858 2025-07-02T16:25:27Z დათო2010 165421 ახალი გვერდი: '''მასლაქის პავილიონი''' ({{lang-tr|Maslak Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან აბდულაზი... 4823858 wikitext text/x-wiki '''მასლაქის პავილიონი''' ({{lang-tr|Maslak Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულაზიზი]]ს ([[1861]]–[[1876]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. rvxycik4ad1flas6rvbzahpnc1xzs2u 4823859 4823858 2025-07-02T16:26:11Z დათო2010 165421 4823859 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Maslak Kasrı.jpg|250px|მინი]] '''მასლაქის პავილიონი''' ({{lang-tr|Maslak Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულაზიზი]]ს ([[1861]]–[[1876]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. rgmyxntajgobevbpp6bujkr3ethl9ct 4823860 4823859 2025-07-02T16:27:32Z დათო2010 165421 4823860 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Maslak Kasrı.jpg|250px|მინი]] '''მასლაქის პავილიონი''' ({{lang-tr|Maslak Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულაზიზი]]ს ([[1861]]–[[1876]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==წიგნი== ==რესურსები ინტერნეტში== {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] 3ueeq02has2h482pn1qajb8rpzh3qp6 4823861 4823860 2025-07-02T16:27:56Z დათო2010 165421 /* წიგნი */ 4823861 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Maslak Kasrı.jpg|250px|მინი]] '''მასლაქის პავილიონი''' ({{lang-tr|Maslak Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულაზიზი]]ს ([[1861]]–[[1876]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==წიგნი== * Erdal Eren, Semra Karakaşlı, Ezel İlter. ''Maslak Pavilion''. TBMM, Istanbul, 1994. ==რესურსები ინტერნეტში== {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] b9bmd9c1dvsa7aoxfptqd80r8xis2bc 4823862 4823861 2025-07-02T16:28:16Z დათო2010 165421 /* რესურსები ინტერნეტში */ 4823862 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Maslak Kasrı.jpg|250px|მინი]] '''მასლაქის პავილიონი''' ({{lang-tr|Maslak Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულაზიზი]]ს ([[1861]]–[[1876]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==წიგნი== * Erdal Eren, Semra Karakaşlı, Ezel İlter. ''Maslak Pavilion''. TBMM, Istanbul, 1994. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.millisaraylar.gov.tr/en/pavilions/maslak-pavilion Directorate of National Palaces | Maslak Pavilion] {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] m8zgidpvu6s6o1g6zmdpmxwtf25mmkw 4823864 4823862 2025-07-02T16:28:31Z დათო2010 165421 დაემატა [[კატეგორია:სტამბოლის მუზეუმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823864 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Maslak Kasrı.jpg|250px|მინი]] '''მასლაქის პავილიონი''' ({{lang-tr|Maslak Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულაზიზი]]ს ([[1861]]–[[1876]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==წიგნი== * Erdal Eren, Semra Karakaşlı, Ezel İlter. ''Maslak Pavilion''. TBMM, Istanbul, 1994. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.millisaraylar.gov.tr/en/pavilions/maslak-pavilion Directorate of National Palaces | Maslak Pavilion] {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] [[კატეგორია:სტამბოლის მუზეუმები]] 30erasuvg25ozwykk14ue8hpdme4ocg 4823990 4823864 2025-07-03T04:48:51Z Jaba1977 3604 /* წიგნი */ 4823990 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Maslak Kasrı.jpg|250px|მინი]] '''მასლაქის პავილიონი''' ({{lang-tr|Maslak Kasrı}}) — ყოფილი იმპერიული [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალური]] პავილიონი, რომელიც მდებარეობს [[სტამბოლი|სტამბოლში]], [[თურქეთი]]. იგი აშენდა სულთან [[აბდულაზიზი]]ს ([[1861]]–[[1876]]) მეფობის დროს. იგი თურქეთის ეროვნული სასახლეების დირექტორატის ადმინისტრაციის ქვეშ არის. ==ლიტერატურა== * Erdal Eren, Semra Karakaşlı, Ezel İlter. ''Maslak Pavilion''. TBMM, Istanbul, 1994. ==რესურსები ინტერნეტში== * [https://www.millisaraylar.gov.tr/en/pavilions/maslak-pavilion Directorate of National Palaces | Maslak Pavilion] {{სტამბოლის მუზეუმები}} [[კატეგორია:თურქეთის მუზეუმები]] [[კატეგორია:სტამბოლის მუზეუმები]] 203fi1u5znc5cyta3g8hv1h8ofiy52m 0 591960 4823865 2025-07-02T16:59:20Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''ლოლოტლის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Lolotla}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-... 4823865 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''ლოლოტლის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Lolotla}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 9 474 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 3.7%-ით ნაკლებია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 177.1 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 53.5 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1826]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია ლოლოტლა. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13034. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] ixi375jpqboob93npdso9x445tdakcd 0 591961 4823866 2025-07-02T17:02:19Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მეტეპეკის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Metepec}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ... 4823866 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მეტეპეკის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Metepec}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 13 078 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 14.4%-ით მეტია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 146.3 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 89.4 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1865]] წლის [[8 აგვისტო]]ს შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მეტეპეკი. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13035. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] n15ja5bqk78qzyd2pkao1fr3jqsptmc 0 591962 4823867 2025-07-02T17:06:58Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''სან-აგუსტინ-მეცკიტიტლანის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de San Agustín Metzquititlán}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], მექსი... 4823867 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''სან-აგუსტინ-მეცკიტიტლანის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de San Agustín Metzquititlán}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 9 449 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 0.9%-ით მეტია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 245.7 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 38.5 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1826]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მეცკიტიტლანი. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13036. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] rdk6m6keratuac82baghrxs210xl27w 0 591963 4823868 2025-07-02T17:08:32Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მეცტიტლანის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Metztitlán}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსა... 4823868 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მეცტიტლანის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Metztitlán}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 20 962 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 3.1%-ით ნაკლებია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 796.9 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 26.3 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1824]] წლის [[6 აგვისტო]]ს შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მეცტიტლანი. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13037. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] dsjzcos31c8i0ukezfekkk0ao2l0tj6 0 591964 4823869 2025-07-02T17:12:06Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მინერალ-დელ-ჩიკოს მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Mineral del Chico}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]]... 4823869 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მინერალ-დელ-ჩიკოს მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Mineral del Chico}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 8 878 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 11.3%-ით მეტია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 193.8 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 45.8 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1828]] წლის [[13 მარტი|13 მარტს] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მინერალ-დელ-ჩიკო. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13038. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] evagd0zeoy02kgaut0egnsmcfls5pnm 4823870 4823869 2025-07-02T17:12:31Z იაკობ მახარაძე 77021 მომხმარებელმა იაკობ მახარაძე გვერდი „[[მინერალ-დე-ჩიკო]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[მინერალ-დელ-ჩიკო]]“ 4823869 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მინერალ-დელ-ჩიკოს მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Mineral del Chico}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 8 878 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 11.3%-ით მეტია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 193.8 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 45.8 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1828]] წლის [[13 მარტი|13 მარტს] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მინერალ-დელ-ჩიკო. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13038. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] evagd0zeoy02kgaut0egnsmcfls5pnm 4823872 4823870 2025-07-02T17:13:49Z იაკობ მახარაძე 77021 4823872 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მინერალ-დელ-ჩიკოს მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Mineral del Chico}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 8 878 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 11.3%-ით მეტია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 193.8 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 45.8 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1828]] წლის [[13 მარტი|13 მარტს]] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მინერალ-დელ-ჩიკო. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13038. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] a41wmzvzt3g3w8k04ck47b98wy7qayg 0 591965 4823871 2025-07-02T17:12:32Z იაკობ მახარაძე 77021 მომხმარებელმა იაკობ მახარაძე გვერდი „[[მინერალ-დე-ჩიკო]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[მინერალ-დელ-ჩიკო]]“ 4823871 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[მინერალ-დელ-ჩიკო]] 14z16op232jwaihtgkik2hqaxzxxqrf 0 591966 4823873 2025-07-02T17:15:39Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მინერალ-დელ-მონტეს მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Mineral del Monte}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], მექსიკა|მექსიკის... 4823873 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მინერალ-დელ-მონტეს მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Mineral del Monte}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 14 324 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 3.3%-ით მეტია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 53.4 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 268.2 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1826]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მინერალ-დელ-მონტე. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13039. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] 3csjv2qgn91v4zkcaue99i2nhljrx5x 0 591967 4823874 2025-07-02T17:18:47Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''ლა-მისიონის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de La Misión}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავ... 4823874 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''ლა-მისიონის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de La Misión}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 9 819 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 6.1%-ით ნაკლებია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 232.8 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 42.2 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1920]] წლის [[21 სექტემბერი|21 სექტემბერს]] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია ლა-მისიონი. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13040. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] sbcbez3ljzk4mydi97rxrthf1sgtq75 0 591968 4823875 2025-07-02T17:29:11Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მისკიაუალა-დე-ხუარესის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Mixquiahuala de Juárez}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], მექსიკა|მე... 4823875 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მისკიაუალა-დე-ხუარესის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Mixquiahuala de Juárez}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 47 222 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 10.2%-ით მეტია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 136.6 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 345.7 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1826]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მისკიაუალა. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13041. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] s6pylyiu5p86w1o6g4vo3p8u7gvo8ev 0 591969 4823877 2025-07-02T17:30:29Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მოლანგო-დე-ესკამილიის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Molango de Escamilla}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], მექსიკა|მექს... 4823877 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''მოლანგო-დე-ესკამილიის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Molango de Escamilla}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 11 578 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 3.3%-ით მეტია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 198.3 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 58.4 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1826]] წლის [[15 თებერვალი|15 თებერვალს]] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია მოლანგო. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13042. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] o16kvnru69fw4379rp4fu6fj9fhwf2a 0 591970 4823878 2025-07-02T17:32:37Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა დასახლება}} '''ნიკოლას-ფლორესის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Nicolás Flores}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] ა... 4823878 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა დასახლება}} '''ნიკოლას-ფლორესის მუნიციპალიტეტი''' ({{lang-es|Municipio de Nicolás Flores}}) ― [[მექსიკის მუნიციპალიტეტები|მუნიციპალიტეტი]] [[იდალგოს შტატი|იდალგოს შტატში]], [[მექსიკა|მექსიკის]] აღმოსავლეთ-ცენტრალურ ნაწილში. [[2020]] წლის აღწერის მიხედვით, მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა 6 265 ადამიანს შეადგენს, რაც [[2010]] წლის მაჩვენებელთან შედარებით 5.3%-ით ნაკლებია.<ref name="census2020">{{cite web|url=https://www.inegi.org.mx/app/scitel/Default?ev=9|title=Censo de Población y Vivienda 2020 - SCITEL|language=es|publisher=INEGI|access-date=2021-01-27}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.inegi.org.mx/contenidos/programas/ccpv/2010/tabulados/Basico/01_01B_MUNICIPAL_13.pdf|title=Localidades y su población por municipio según tamaño de localidad|publisher=INEGI |language=es |date=February 28, 2011 |access-date=July 15, 2017}}</ref> მუნიციპალიტეტის ფართობია 249.7 კმ².<ref name="Landarea">{{cite web |url=http://www.microrregiones.gob.mx/zap/Default.aspx?entra=nacion&valor=13|title=Unidad de Microrregiones, Cédulas de Información Municipal (SCIM)|publisher=SEDESOL |language= es| access-date=November 18, 2017}}</ref> [[მოსახლეობის სიმჭიდროვე]]ა 25.1 ადამიანი კმ²-ზე. ტერიტორია [[იდალგოს შტატი]]ს შემადგენლობაში [[1870]] წლის [[3 მარტი|3 მარტს]] შევიდა.<ref name="Incorporationdate">{{cite book |date=1996 |title=Estado de Hidalgo. División Territorial de 1810 a 1995. |page=79 |url= http://internet.contenidos.inegi.org.mx/contenidos/Productos/prod_serv/contenidos/espanol/bvinegi/productos/historicos/2104/702825222390/702825222390_5.pdf |language=es |location=Mexico |publisher=INEGI |isbn=970-13-1491-3}}</ref> მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრია ნიკოლას-ფლორესი. მექსიკის [[სტატისტიკისა და გეოგრაფიის ეროვნული ინსტიტუტი]]ს კლასიფიკაციით, მუნიციპალიტეტის კოდია 13043. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[იდალგოს მუნიციპალიტეტები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} {{იდალგო}} [[კატეგორია:იდალგოს შტატის მუნიციპალიტეტები]] s8kur4evihkq3vnd4tfjq02sqt1fo80 0 591971 4823880 2025-07-02T18:15:27Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: '''ანხილიის სრუტე''' ({{lang-fr|Canal d'Anguilla}} ― [[სრუტე]] [[კარიბის ზღვა]]ში. ერთმანეთისგან გამოყოფს კუნძულ [[ანგილია]]სა ([[ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორია]]) დ... 4823880 wikitext text/x-wiki '''ანხილიის სრუტე''' ({{lang-fr|Canal d'Anguilla}} ― [[სრუტე]] [[კარიბის ზღვა]]ში. ერთმანეთისგან გამოყოფს კუნძულ [[ანგილია]]სა ([[ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორია]]) და [[სენ-მარტენი|სენ-მარტენს]] ([[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა გაერთიანება|ზღვისიქითა გაერთიანება]]), რომელიც [[სენ-მარტენი (კუნძული)|ამავე სახელის მქონე]] კუნძულზე მდებარეობს. ==ეკოლოგია== [[2009]] წელს სრუტეში [[მარჯნის რიფი]] აღმოაჩინეს, რომელსაც „კრისის რიფი“ ეწოდა. რიფში მანქანების ნაშთებია აღმოჩენილი, რომლებიც სავარაუდოდ [[1995]] წელს ქარიშხალ ლუისის დროს განადგურდა <ref>{{cite web|url=http://www.lesfruitsdemer.org/2010/06/return-to-chriss-reef/ |title=Blog Archive » Return to Chris’s Reef |publisher=Les Fruits De Mer |date=2010-06-07 |accessdate=2015-12-16}}</ref> ==ტრანსპორტი== ბლოუინგ-პოინტსა (ანგილია) და [[მარიგო (სენ-მარტინი)|მარიგოს]] შორის ბორნები რეგულარულად მოძრაობენ. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[გვადალუპეს სრუტე]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ანგილიის წყალსატევები]] [[კატეგორია:საერთაშორისო სრუტეები]] [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] nwfhx3wo65p64drzv65zzouevbj55uv 4823881 4823880 2025-07-02T18:16:51Z იაკობ მახარაძე 77021 4823881 wikitext text/x-wiki '''ანგილიის სრუტე''' ({{lang-fr|Canal d'Anguilla}} ― [[სრუტე]] [[კარიბის ზღვა]]ში. ერთმანეთისგან გამოყოფს კუნძულ [[ანგილია]]სა ([[ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორია]]) და [[სენ-მარტენი|სენ-მარტენს]] ([[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა გაერთიანება|ზღვისიქითა გაერთიანება]]), რომელიც [[სენ-მარტენი (კუნძული)|ამავე სახელის მქონე]] კუნძულზე მდებარეობს. ==ეკოლოგია== [[2009]] წელს სრუტეში [[მარჯნის რიფი]] აღმოაჩინეს, რომელსაც „კრისის რიფი“ ეწოდა. რიფში მანქანების ნაშთებია აღმოჩენილი, რომლებიც სავარაუდოდ [[1995]] წელს ქარიშხალ ლუისის დროს განადგურდა <ref>{{cite web|url=http://www.lesfruitsdemer.org/2010/06/return-to-chriss-reef/ |title=Blog Archive » Return to Chris’s Reef |publisher=Les Fruits De Mer |date=2010-06-07 |accessdate=2015-12-16}}</ref> ==ტრანსპორტი== ბლოუინგ-პოინტსა (ანგილია) და [[მარიგო (სენ-მარტენი)|მარიგოს]] შორის ბორნები რეგულარულად მოძრაობენ. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[გვადალუპეს სრუტე]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ანგილიის წყალსატევები]] [[კატეგორია:საერთაშორისო სრუტეები]] [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] jmwx99zfpaip9wra04zl8fjvlibqa2b 4823882 4823881 2025-07-02T18:17:34Z იაკობ მახარაძე 77021 4823882 wikitext text/x-wiki '''ანგილიის სრუტე''' ({{lang-fr|Canal d'Anguilla}} ― [[სრუტე]] [[კარიბის ზღვა]]ში. ერთმანეთისგან გამოყოფს კუნძულ [[ანგილია]]სა ([[ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორია]]) და [[სენ-მარტენი|სენ-მარტენს]] ([[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა გაერთიანება|ზღვისიქითა გაერთიანება]]), რომელიც [[სენ-მარტენი (კუნძული)|ამავე სახელის მქონე]] კუნძულზე მდებარეობს. ==ეკოლოგია== [[2009]] წელს სრუტეში [[მარჯნის რიფი]] აღმოაჩინეს, რომელსაც „კრისის რიფი“ ეწოდა. რიფში მანქანების ნაშთებია აღმოჩენილი, რომლებიც სავარაუდოდ, [[1995]] წელს, ქარიშხალ ლუისის დროს განადგურდა <ref>{{cite web|url=http://www.lesfruitsdemer.org/2010/06/return-to-chriss-reef/ |title=Blog Archive » Return to Chris’s Reef |publisher=Les Fruits De Mer |date=2010-06-07 |accessdate=2015-12-16}}</ref> ==ტრანსპორტი== ბლოუინგ-პოინტსა (ანგილია) და [[მარიგო (სენ-მარტენი)|მარიგოს]] შორის ბორნები რეგულარულად მოძრაობენ. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[გვადალუპეს სრუტე]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ანგილიის წყალსატევები]] [[კატეგორია:საერთაშორისო სრუტეები]] [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] 0l4szv6mansfenhh7jyfihfj8s8gd1f 4823884 4823882 2025-07-02T18:19:43Z იაკობ მახარაძე 77021 /* იხილეთ აგრეთვე */ 4823884 wikitext text/x-wiki '''ანგილიის სრუტე''' ({{lang-fr|Canal d'Anguilla}} ― [[სრუტე]] [[კარიბის ზღვა]]ში. ერთმანეთისგან გამოყოფს კუნძულ [[ანგილია]]სა ([[ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორიები|ბრიტანეთის ზღვისიქითა ტერიტორია]]) და [[სენ-მარტენი|სენ-მარტენს]] ([[საფრანგეთი]]ს [[საფრანგეთის ზღვისიქითა გაერთიანება|ზღვისიქითა გაერთიანება]]), რომელიც [[სენ-მარტენი (კუნძული)|ამავე სახელის მქონე]] კუნძულზე მდებარეობს. ==ეკოლოგია== [[2009]] წელს სრუტეში [[მარჯნის რიფი]] აღმოაჩინეს, რომელსაც „კრისის რიფი“ ეწოდა. რიფში მანქანების ნაშთებია აღმოჩენილი, რომლებიც სავარაუდოდ, [[1995]] წელს, ქარიშხალ ლუისის დროს განადგურდა <ref>{{cite web|url=http://www.lesfruitsdemer.org/2010/06/return-to-chriss-reef/ |title=Blog Archive » Return to Chris’s Reef |publisher=Les Fruits De Mer |date=2010-06-07 |accessdate=2015-12-16}}</ref> ==ტრანსპორტი== ბლოუინგ-პოინტსა (ანგილია) და [[მარიგო (სენ-მარტენი)|მარიგოს]] შორის ბორნები რეგულარულად მოძრაობენ. ==იხილეთ აგრეთვე== *[[გვადელუპეს სრუტე]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ანგილიის წყალსატევები]] [[კატეგორია:საერთაშორისო სრუტეები]] [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] 7x8y25ajbnoj9zjhitnjw9i6h7yj8zs 14 591972 4823885 2025-07-02T18:20:32Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] 4823885 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] po5why7hlr8a49lwfyg5czcn1owcuvx 4823886 4823885 2025-07-02T18:21:53Z იაკობ მახარაძე 77021 დაემატა [[კატეგორია:კარიბის ზღვის წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823886 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] [[კატეგორია:კარიბის ზღვის წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] fuf8l05ktcpccyk2bdpny4jj07lmj4q 14 591973 4823887 2025-07-02T18:22:39Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] 4823887 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] b5y63vde2368ta0rf5jl5gxasp4vq37 4823890 4823887 2025-07-02T18:24:59Z იაკობ მახარაძე 77021 დაემატა [[კატეგორია:დამოკიდებული ტერიტორიების რელიეფის ფორმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823890 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] [[კატეგორია:დამოკიდებული ტერიტორიების რელიეფის ფორმები]] 0adi005coz9ag5632dl8dtr5pvkq42l 14 591974 4823891 2025-07-02T18:25:16Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] 4823891 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] cey0asr88npi0xjq64lbkufcxnhy2ri 4823893 4823891 2025-07-02T18:25:50Z იაკობ მახარაძე 77021 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823893 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]] luaca9d5cfr8uutos97rcxj4ts8i4gq 4823894 4823893 2025-07-02T18:26:04Z იაკობ მახარაძე 77021 დაემატა [[კატეგორია:წყალი რეგიონის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823894 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი რეგიონის მიხედვით]] g3riksai11evko9dg0dddjwywkno6th 4823895 4823894 2025-07-02T18:26:09Z იაკობ მახარაძე 77021 დაემატა [[კატეგორია:წყალი]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823895 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი რეგიონის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი]] hxsg3lrpwlmbm45oagdddpgdq2dp15d 4824047 4823895 2025-07-03T04:59:02Z Jaba1977 3604 წაიშალა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნის მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4824047 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალი ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი რეგიონის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი]] mazwzb5q0vpkb46cspznctocyiqckui 14 591975 4823897 2025-07-02T18:29:13Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] 4823897 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] 0omi6hwv00jaajomuoq2rmb9dqfcdza 14 591976 4823898 2025-07-02T18:30:49Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი დამოკიდებული ტერიტორიები... 4823898 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:წყალსატევები დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] qvsc56sg5q06v9lz4i9e3fs1t00sig4 14 591977 4823899 2025-07-02T18:32:39Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი]] [[კატეგორია:წყალსატევები კონტინენტების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი ჩრდილოეთ ამერიკაში]] 4823899 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი]] [[კატეგორია:წყალსატევები კონტინენტების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი ჩრდილოეთ ამერიკაში]] 8703d1diqe68ujngqsw4xejif7ihodn 4823900 4823899 2025-07-02T18:33:25Z იაკობ მახარაძე 77021 წაიშალა [[კატეგორია:წყალსატევები კონტინენტების მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:წყალსატევები კონტინენტის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823900 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი]] [[კატეგორია:წყალსატევები კონტინენტის მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალი ჩრდილოეთ ამერიკაში]] 3qblrevetj6di8hjk1jduzrudi1bma4 14 591978 4823902 2025-07-02T18:34:38Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის გეოგრაფია დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] კატეგორია:რელიეფი დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვ... 4823902 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის გეოგრაფია დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] [[კატეგორია:რელიეფი დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] 494cuo2skt8xu7q34wtiv7ypav1qzm3 4823903 4823902 2025-07-02T18:35:24Z იაკობ მახარაძე 77021 წაიშალა [[კატეგორია:რელიეფი დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]]; დაემატა [[კატეგორია:დამოკიდებული ტერიტორიების რელიეფის ფორმები]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823903 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის გეოგრაფია დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] [[კატეგორია:დამოკიდებული ტერიტორიების რელიეფის ფორმები]] 81c1zi7lhojt9k8nn2vfh36w7igrulo 14 591979 4823904 2025-07-02T18:36:20Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:გეოგრაფია დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] [[კატეგორია:დამოკიდებული ტერიტორიები ჩრდილოეთ ამერიკაში]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის გეოგრაფია]] 4823904 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:გეოგრაფია დამოკიდებული ტერიტორიების მიხედვით]] [[კატეგორია:დამოკიდებული ტერიტორიები ჩრდილოეთ ამერიკაში]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის გეოგრაფია]] jz2gd5otxe0s6nnut8xpg23aowiwuaz 4 591980 4823907 2025-07-02T18:43:16Z Mehman 75871 მომხმარებელმა Mehman გვერდი „[[ვიკიპედია:OTRS]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ვიკიპედია:VRT]]“ 4823907 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[ვიკიპედია:VRT]] oy1k59lrxkrx27cr29ca13ss6sos8g4 5 591981 4823909 2025-07-02T18:43:16Z Mehman 75871 მომხმარებელმა Mehman გვერდი „[[ვიკიპედია განხილვა:OTRS]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[ვიკიპედია განხილვა:VRT]]“ 4823909 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[ვიკიპედია განხილვა:VRT]] jcoxetxht3i2obajsyl9r89fcrwddro 4 591982 4823910 2025-07-02T18:46:44Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: {{ნაჭუჭი|შესაძლებელია კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა მკვდარი გარე ბმულების რაოდენობის შესამცირებლად ან აღსადგენად. არ წაშალოთ წყარო მხოლოდ იმიტომ, რომ მათ არ აქვთ მოქმედი/... 4823910 wikitext text/x-wiki {{ნაჭუჭი|შესაძლებელია კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა მკვდარი გარე ბმულების რაოდენობის შესამცირებლად ან აღსადგენად. არ წაშალოთ წყარო მხოლოდ იმიტომ, რომ მათ არ აქვთ მოქმედი/მუშა URL ლინკები.}} როგორც უმეტესი სხვა დიდი საიტებისა, ვიკიპედია განიცდის ბმულების ე.წ. „სიკვდილს“, რომლის დროსაც გარე ბმულები არ მუშაობენ, რადგან დაკავშირებული ვებ-გვერდები ან [[საიტი|საიტები]] მთლიანად ქრება, იცვლის შინაარსს ან გადადის სხვა მისამართზე HTTP გადამისამართების გარეშე. [https://ws-dl.blogspot.com/2024/09/2024-09-20-some-urls-are-immortal-most.html '''URL-ების საშუალო სიცოცხლის ხანგრძლივობა დაახლოებით 1 წელია''']. ბმულების სიკვდილი ვიკიპედიისთვის მნიშვნელოვან საფრთხეს წარმოადგენს [[ვიკიპედია:სანდო წყაროები|სანდოობის პოლიტიკისა]] და [[ვიკიპედია:წყაროს მითითება|წყაროს მითითების]] პრინციპების გამო. ზოგადად კი, არ წაშალოთ მითითებული წყარო მხოლოდ იმიტომ, რომ წყაროს URL აღარ მუშაობს, რადგან არსებობს ინსტრუმენტები, პროცედურები და პროცესები, რომლებიც აღწერილია ამ გვერდზე, ამ პრობლემის თავიდან აცილებისთვის. == მკვდარი ბმულის თავიდან აცილება == ===ავტომატური არქივიზაცია=== ao92pzw1xttk3a8i4hjqm10u1n9ki18 4823911 4823910 2025-07-02T18:46:55Z Mehman 75871 დაემატა [[კატეგორია:ვიკიპედია]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823911 wikitext text/x-wiki {{ნაჭუჭი|შესაძლებელია კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა მკვდარი გარე ბმულების რაოდენობის შესამცირებლად ან აღსადგენად. არ წაშალოთ წყარო მხოლოდ იმიტომ, რომ მათ არ აქვთ მოქმედი/მუშა URL ლინკები.}} როგორც უმეტესი სხვა დიდი საიტებისა, ვიკიპედია განიცდის ბმულების ე.წ. „სიკვდილს“, რომლის დროსაც გარე ბმულები არ მუშაობენ, რადგან დაკავშირებული ვებ-გვერდები ან [[საიტი|საიტები]] მთლიანად ქრება, იცვლის შინაარსს ან გადადის სხვა მისამართზე HTTP გადამისამართების გარეშე. [https://ws-dl.blogspot.com/2024/09/2024-09-20-some-urls-are-immortal-most.html '''URL-ების საშუალო სიცოცხლის ხანგრძლივობა დაახლოებით 1 წელია''']. ბმულების სიკვდილი ვიკიპედიისთვის მნიშვნელოვან საფრთხეს წარმოადგენს [[ვიკიპედია:სანდო წყაროები|სანდოობის პოლიტიკისა]] და [[ვიკიპედია:წყაროს მითითება|წყაროს მითითების]] პრინციპების გამო. ზოგადად კი, არ წაშალოთ მითითებული წყარო მხოლოდ იმიტომ, რომ წყაროს URL აღარ მუშაობს, რადგან არსებობს ინსტრუმენტები, პროცედურები და პროცესები, რომლებიც აღწერილია ამ გვერდზე, ამ პრობლემის თავიდან აცილებისთვის. == მკვდარი ბმულის თავიდან აცილება == ===ავტომატური არქივიზაცია=== [[კატეგორია:ვიკიპედია]] 703hxm10vfn1u4g4xvpw4ryozzyd859 4823963 4823911 2025-07-02T20:38:05Z Mehman 75871 /* ავტომატური არქივიზაცია */ 4823963 wikitext text/x-wiki {{ნაჭუჭი|შესაძლებელია კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა მკვდარი გარე ბმულების რაოდენობის შესამცირებლად ან აღსადგენად. არ წაშალოთ წყარო მხოლოდ იმიტომ, რომ მათ არ აქვთ მოქმედი/მუშა URL ლინკები.}} როგორც უმეტესი სხვა დიდი საიტებისა, ვიკიპედია განიცდის ბმულების ე.წ. „სიკვდილს“, რომლის დროსაც გარე ბმულები არ მუშაობენ, რადგან დაკავშირებული ვებ-გვერდები ან [[საიტი|საიტები]] მთლიანად ქრება, იცვლის შინაარსს ან გადადის სხვა მისამართზე HTTP გადამისამართების გარეშე. [https://ws-dl.blogspot.com/2024/09/2024-09-20-some-urls-are-immortal-most.html '''URL-ების საშუალო სიცოცხლის ხანგრძლივობა დაახლოებით 1 წელია''']. ბმულების სიკვდილი ვიკიპედიისთვის მნიშვნელოვან საფრთხეს წარმოადგენს [[ვიკიპედია:სანდო წყაროები|სანდოობის პოლიტიკისა]] და [[ვიკიპედია:წყაროს მითითება|წყაროს მითითების]] პრინციპების გამო. ზოგადად კი, არ წაშალოთ მითითებული წყარო მხოლოდ იმიტომ, რომ წყაროს URL აღარ მუშაობს, რადგან არსებობს ინსტრუმენტები, პროცედურები და პროცესები, რომლებიც აღწერილია ამ გვერდზე, ამ პრობლემის თავიდან აცილებისთვის. == მკვდარი ბმულის თავიდან აცილება == ===ავტომატური არქივიზაცია=== 2020 წლიდან, ქართულენოვან ვიკიპედიაში არსებობს ბოტი — [[მომხმარებელი:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]], რომელიც ავტომატურად აღადგენს მკვდარ გარე ბმულებს. ის მუდმივად მუშაობს და ამოწმებს ვიკიპედიის ყველა სტატიას და თუ გარე ბმული მკვდარია, ამატებს არქივებს „[[Wayback Machine]]“-ში (თუ მისი არქივი ჯერ კიდევ არ არის ხელმისაწვდომი) და ვიკიტექსტში (სტატიაში) მკვდარ ბმულებს არქივირებული ვერსიით ცვლის. ბოტი ავტომატურად მუშაობს, მაგრამ მისი მართვა მომხმარებლებს ასევე შეუძლიათ ვებ-ინტერფეისის მეშვეობით. მის სამართავად გადადით ნებისმიერი გვერდის ისტორიის სექციაში და მოძებნეთ გვერდის ზედა ნაწილში „გარე ხელსაწყოების“ ხაზი, სადაც არის ღილაკი „მკვდარი ბმულების გასწორება“, მასზე დაწკაპუნებით თქვენ გექნებათ მკვდარი ბმულების გასწორების საშუალება. ===ხელით არქივიზაცია=== [[კატეგორია:ვიკიპედია]] ojvndgxs5uochu5vxa3w1eett0wqexz 0 591983 4823914 2025-07-02T19:01:09Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: '''დომინიკის სრუტე''' ({{lang-en|Dominica Passage}}) — [[სრუტე]] [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზში]]. ერთმანეთისგან აცალკევებს კუნძულ [[დომინიკა]]სა და მარი-გალანტს ([[გვადელუპა]]).<ref>[https://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-1767735&f... 4823914 wikitext text/x-wiki '''დომინიკის სრუტე''' ({{lang-en|Dominica Passage}}) — [[სრუტე]] [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზში]]. ერთმანეთისგან აცალკევებს კუნძულ [[დომინიკა]]სა და მარი-გალანტს ([[გვადელუპა]]).<ref>[https://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-1767735&fid=2162&c=guadeloupe Dominica Passage: Guadeloupe] [[National Geospatial-Intelligence Agency]], Bethesda, MD, USA </ref> სრუტე [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვიდან]] [[ატლანტის ოკეანე]]ში გასასვლელს წარმოადგენს.<ref>Ana G. López Martín [https://books.google.com/books?id=aHTbsky9LZMC&dq=%22Dominica+Passage%22++depth&pg=PA105 International Straits: Concept, Classification and Rules of Passage.] 218 pages. Publisher: Springer Science & Business Media, 2010 {{ISBN|9783642129063}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] [[კატეგორია:დომინიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:გვადელუპეს წყალსატევები]] [[კატეგორია:საერთაშორისო სრუტეები]] cjz5bskarma334whqq79t1v5ki3d9yi 4823915 4823914 2025-07-02T19:02:11Z იაკობ მახარაძე 77021 4823915 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა წყალსატევი |სახელი = |ფაილი = |ფაილის_ზომა = |წარწერა = |ოკეანის აუზი = |ტიპი = |კოორდინატები = |ფართობი = |მოცულობა = |სანაპირო ხაზის სიგრძე = |საშუალო სიღრმე = |უდიდესი სიღრმე = |სიგრძე = |სიგანე = |კუნძული = |კუნძულების ფართობი = |ყურე = |ნალექები = |კლიმატი = |წყლის ტემპერატურა = |მარილიანობა = |მოქცევა = |სიმაღლე = |ნავსადგური = |ფლორა = |ფაუნა = }} '''დომინიკის სრუტე''' ({{lang-en|Dominica Passage}}) — [[სრუტე]] [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზში]]. ერთმანეთისგან აცალკევებს კუნძულ [[დომინიკა]]სა და მარი-გალანტს ([[გვადელუპა]]).<ref>[https://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-1767735&fid=2162&c=guadeloupe Dominica Passage: Guadeloupe] National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA </ref> სრუტე [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვიდან]] [[ატლანტის ოკეანე]]ში გასასვლელს წარმოადგენს.<ref>Ana G. López Martín [https://books.google.com/books?id=aHTbsky9LZMC&dq=%22Dominica+Passage%22++depth&pg=PA105 International Straits: Concept, Classification and Rules of Passage.] 218 pages. Publisher: Springer Science & Business Media, 2010 {{ISBN|9783642129063}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] [[კატეგორია:დომინიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:გვადელუპეს წყალსატევები]] [[კატეგორია:საერთაშორისო სრუტეები]] lls7ddyfj9ao1j4plcscl3gd0g20ypk 4823916 4823915 2025-07-02T19:06:38Z იაკობ მახარაძე 77021 4823916 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა წყალსატევი |სახელი = დომინიკის სრუტე |ფაილი = |ფაილის_ზომა = |წარწერა = |ოკეანის აუზი = ატლანტის ოკეანე |ტიპი = |კოორდინატები = {{Coord|15|45|N|61|30|W|type:waterbody|display=it}} |ფართობი = |მოცულობა = |სანაპირო ხაზის სიგრძე = |საშუალო სიღრმე = |უდიდესი სიღრმე = |სიგრძე = 58 |სიგანე = 16 |კუნძული = [[გვადელუპე]]<br />[[დომინიკა]] |კუნძულების ფართობი = |ყურე = |ნალექები = |კლიმატი = |წყლის ტემპერატურა = |მარილიანობა = |მოქცევა = |სიმაღლე = |ნავსადგური = |ფლორა = |ფაუნა = }} '''დომინიკის სრუტე''' ({{lang-en|Dominica Passage}}) — [[სრუტე]] [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზში]]. ერთმანეთისგან აცალკევებს კუნძულ [[დომინიკა]]სა და მარი-გალანტს ([[გვადელუპა]]).<ref>[https://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-1767735&fid=2162&c=guadeloupe Dominica Passage: Guadeloupe] National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA </ref> სრუტე [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვიდან]] [[ატლანტის ოკეანე]]ში გასასვლელს წარმოადგენს.<ref>Ana G. López Martín [https://books.google.com/books?id=aHTbsky9LZMC&dq=%22Dominica+Passage%22++depth&pg=PA105 International Straits: Concept, Classification and Rules of Passage.] 218 pages. Publisher: Springer Science & Business Media, 2010 {{ISBN|9783642129063}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] [[კატეგორია:დომინიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:გვადელუპეს წყალსატევები]] [[კატეგორია:საერთაშორისო სრუტეები]] 26nld0tlx9oob3pa2oz3nzikwkpcrvx 4823917 4823916 2025-07-02T19:07:05Z იაკობ მახარაძე 77021 4823917 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა წყალსატევი |სახელი = დომინიკის სრუტე |ფაილი = |ფაილის_ზომა = |წარწერა = |ოკეანის აუზი = ატლანტის ოკეანე |ტიპი = |კოორდინატები = {{Coord|15|45|N|61|30|W|type:waterbody}} |ფართობი = |მოცულობა = |სანაპირო ხაზის სიგრძე = |საშუალო სიღრმე = |უდიდესი სიღრმე = |სიგრძე = 58 |სიგანე = 16 |კუნძული = [[გვადელუპე]]<br />[[დომინიკა]] |კუნძულების ფართობი = |ყურე = |ნალექები = |კლიმატი = |წყლის ტემპერატურა = |მარილიანობა = |მოქცევა = |სიმაღლე = |ნავსადგური = |ფლორა = |ფაუნა = }} '''დომინიკის სრუტე''' ({{lang-en|Dominica Passage}}) — [[სრუტე]] [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზში]]. ერთმანეთისგან აცალკევებს კუნძულ [[დომინიკა]]სა და მარი-გალანტს ([[გვადელუპა]]).<ref>[https://geographic.org/geographic_names/name.php?uni=-1767735&fid=2162&c=guadeloupe Dominica Passage: Guadeloupe] National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA </ref> სრუტე [[კარიბის ზღვა|კარიბის ზღვიდან]] [[ატლანტის ოკეანე]]ში გასასვლელს წარმოადგენს.<ref>Ana G. López Martín [https://books.google.com/books?id=aHTbsky9LZMC&dq=%22Dominica+Passage%22++depth&pg=PA105 International Straits: Concept, Classification and Rules of Passage.] 218 pages. Publisher: Springer Science & Business Media, 2010 {{ISBN|9783642129063}}</ref> ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] [[კატეგორია:დომინიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:გვადელუპეს წყალსატევები]] [[კატეგორია:საერთაშორისო სრუტეები]] fmhucmm4hkp03wgusmkjtbozf6ady5n 14 591984 4823918 2025-07-02T19:08:09Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:კარიბის ზღვის წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] 4823918 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კარიბის ზღვის წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] 8wp5z7zl0u1fzj6znopbqihzl8berp3 14 591985 4823920 2025-07-02T19:09:19Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:კარიბის ზღვის წყალსატევები]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] 4823920 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კარიბის ზღვის წყალსატევები]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] 18p1lxzl79lxhh74e5wzunxkjr7v1ia 14 591986 4823922 2025-07-02T19:10:24Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები]] 4823922 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები]] nelx90i9qt3af7t7os69odflrnhhxqq 14 591987 4823923 2025-07-02T19:11:24Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] 4823923 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] 4z9ets5i8ggjzef0x2n2shwrh19hhh8 4823924 4823923 2025-07-02T19:11:43Z იაკობ მახარაძე 77021 დაემატა [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი ქვეყნის მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823924 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის წყალსატევები]] [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ჩრდილოეთ ამერიკის რელიეფი ქვეყნის მიხედვით]] c0fitru8wjsvjvxdpk3cvkxu39x13wa 14 591988 4823926 2025-07-02T19:12:44Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] [[კატეგორია:საფრანგეთის სრუტეები]] [[კატეგორია:გვადელუპეს წყალსატევები]] 4823926 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:კარიბის ზღვის სრუტეები]] [[კატეგორია:საფრანგეთის სრუტეები]] [[კატეგორია:გვადელუპეს წყალსატევები]] lgfb1auelrordcf096y3xifkt0sps1b 14 591989 4823927 2025-07-02T19:13:25Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:საფრანგეთის წყალსატევები]] 4823927 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:საფრანგეთის წყალსატევები]] 9rn7og9fnaniwdgueo6100e1wpraonm 4823928 4823927 2025-07-02T19:14:08Z იაკობ მახარაძე 77021 დაემატა [[კატეგორია:სრუტეები ქვეყნების მიხედვით]] გაჯეტ [[ვპ:HC|HotCat]]-ით 4823928 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:საფრანგეთის წყალსატევები]] [[კატეგორია:სრუტეები ქვეყნების მიხედვით]] e0ykngtt0m6iogt1dti71u4sjyw6y1u 14 591990 4823931 2025-07-02T19:14:42Z იაკობ მახარაძე 77021 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] 4823931 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:წყალსატევები ქვეყნების მიხედვით]] fpj2tkr24u4u4upcg7zz33hbtsmm32v 0 591991 4823938 2025-07-02T19:37:35Z AkakiBalanchivadze 92095 შექმნილია გვერდის თარგმნით „[[:en:Special:Redirect/revision/1274472182|Latin American and Caribbean Group]]“ 4823938 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Latin_American_and_Caribbean_Group_Member_States.svg|მარჯვნივ|მინი|300x300პქ| ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოები.]] '''გაეროს ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნების ჯგუფი''', ანუ '''GRULAC''' - [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები|გაეროს ხუთი რეგიონული ჯგუფის]] ერთ-ერთი ნაწილი, რომელიც შედგება [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური]] და [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] 33 წევრი სახელმწიფოსგან, ასევე [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზის]] კუნძულოვანი ქვეყნებისგან. მისი წევრები გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 17%-ს შეადგენენ.<ref name="UIA">{{Cite web|url=https://uia.org/s/or/en/1100031156|title=Group of Latin American and Caribbean States|year=2024|publisher=[[Union of International Associations]]|format=|access-date=2 February 2025|url-status=|quote=|ref=}}</ref><ref>{{Cite web|year=2025|title=GRULAC (Group of Latin America and the Caribbean)|url=https://www.ipu.org/about-ipu/members/geopolitical-groups/grulac-group-latin-america-and-caribbean|url-status=|access-date=2 February 2025|quote=|ref=}}</ref> სხვა რეგიონული ჯგუფების მსგავსად, მას არავალდებულო ხასიათი აქვს და განიხილება რეგიონული და საერთაშორისო დონის საკითხები. გარდა ამისა, ჯგუფი მუშაობს გაეროს ორგანოებში ადგილების განაწილებაზე რეგიონიდან კანდიდატების წარდგენით.<ref name="Colombia">{{Cite web|url=https://www.cancilleria.gov.co/en/content/latin-american-and-caribbean-group-grulac|title=Latin American and Caribbean Group (GRULAC)|access-date=28 February 2019}}</ref> 1985 წელს ჯგუფი ცნობილი იყო, როგორც '''ლათინური ამერიკის ჯგუფი'''.<ref>{{UN document|docid=A/40/PV.39|type=A|body=General Assembly|session=40|date=1985-10-17}}</ref> ეს შეიცვალა ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფით 1985-1986 წლებში.<ref>{{UN document|docid=A/41/PV.40|type=A|body=General Assembly|session=41|date=1986-10-17}}</ref> == წევრი სახელმწიფოები == ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოებია:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/dgacm/en/content/regional-groups|title=Regional groups of Member States|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref><ref>{{Cite book|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|title=United Nations Handbook 2018–19|url=https://www.mfat.govt.nz/assets/Handbooks/UN-Handbook-2018-19-pdf.pdf|publisher=Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand}}</ref> {{Div col}} * {{Flagcountry|Antigua and Barbuda}} * {{Flagcountry|Argentina}} * {{Flagcountry|Bahamas}} * {{Flagcountry|Barbados}} * {{Flagcountry|Belize}} * {{Flagcountry|Bolivia}} * {{Flagcountry|Brazil}} * {{Flagcountry|Chile}} * {{Flagcountry|Colombia}} * {{Flagcountry|Costa Rica}} * {{Flagcountry|Cuba}} * {{Flagcountry|Dominica}} * {{Flagcountry|Dominican Republic}} * {{Flagcountry|Ecuador}} * {{Flagcountry|El Salvador}} * {{Flagcountry|Grenada}} * {{Flagcountry|Guatemala}} * {{Flagcountry|Guyana}} * {{Flagcountry|Haiti}} * {{Flagcountry|Honduras}} * {{Flagcountry|Jamaica}} * {{Flagcountry|Mexico}} * {{Flagcountry|Nicaragua}} * {{Flagcountry|Panama}} * {{Flagcountry|Paraguay}} * {{Flagcountry|Peru}} * {{Flagcountry|Saint Lucia}} * {{Flagcountry|Saint Kitts and Nevis}} * {{Flagcountry|Saint Vincent}} * {{Flagcountry|Suriname}} * {{Flagcountry|Trinidad}} * {{Flagcountry|Uruguay}} * {{Flagcountry|Venezuela}} {{Div col end}} == წარმომადგენლობა == === უშიშროების საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოში]] ორი ადგილი უჭირავს, ორივე არამუდმივი. === ეკონომიკური და სოციალური საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭო|გაეროს ეკონომიკურ და სოციალურ საბჭოში]] 10 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ecosoc/en/content/members|title=Members|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12153.doc.htm|title=General Assembly Elects 19 Economic and Social Council Members to Terms Beginning 1 January 2020, Adopts Resolution Commemorating Signing of United Nations Charter|author=<!--Not stated-->|date=14 June 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === ადამიანის უფლებათა საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად რვა ადგილი უჭირავს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში.<ref>{{Cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/MembersByGroup.aspx|title=Current Membership of the Human Rights Council, 1 January - 31 December 2019 by regional groups|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12204.doc.htm|title=General Assembly Elects 14 Member States to Human Rights Council, Appoints New Under-Secretary-General for Internal Oversight Services|author=<!--Not stated-->|date=17 October 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === გენერალური ასამბლეის თავმჯდომარეობა === ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, 3 და 8 ციფრებით დამთავრებულ წლებში, ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს უფლება აქვს აირჩიოს პრეზიდენტი გენერალურ ასამბლეაში.<ref name="Worldatlas">{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/what-are-the-five-regional-groups-of-the-united-nations.html|title=What Are The Five Regional Groups of the United Nations?|author=Wanza, Serah N.|access-date=26 February 2019}}</ref> ქვემოთ მოცემულია ჯგუფის პრეზიდენტების სია 1963 წელს მისი ოფიციალური შექმნიდან:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/pga/79/about/past-presidents/|title=Past Presidents|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref> == წევრობის ქრონოლოგია == {| class="wikitable" !წლები ! წევრების რაოდენობა ! შენიშვნები |- | [[1946]]-[[1962]] | 20 | [[არგენტინა]], [[ბოლივია]], [[ბრაზილია]], [[ჩილე]], [[კოლუმბია]], [[კოსტა რიკა]], [[კუბა]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა]], [[ეკვადორი]], [[სალვადორი]], [[გვატემალა]], [[ჰაიტი]], [[ჰონდურასი]], [[მექსიკა]], [[ნიკარაგუა]], [[პანამა]], [[პარაგვაი]], [[პერუ]], [[ურუგვაი]], [[ვენესუელა]] |- | [[1962]]-[[1966]] | 22 | [[იამაიკა]], [[ტრინიდადი და ტობაგო]] |- | [[1966]]-[[1973]] | 24 | [[გაიანა]], [[ბარბადოსი]] |- | [[1973]]-[[1974]] | 25 | [[ბაჰამის კუნძულები]] |- | [[1974]]-[[1975]] | 26 | [[გრენადა]] |- | [[1975]]-[[1978]] | 27 | [[სურინამი]] |- | [[1978]]-[[1979]] | 28 | [[დომინიკა]] |- | [[1979]]-[[1980]] | 29 | [[სენტ-ლუსია]] |- | [[1980]]-[[1981]] | 30 | [[სენტ-ვინსენტი და გრენადინები]] |- | [[1981]]-[[1983]] | 32 | [[ანტიგუა და ბარბუდა]], [[ბელიზი]] |- | [[1983]]–დღემდე | 33 | [[სენტ-კიტსი და ნევისი]] |} ლათინური ამერიკის ჯგუფი არსებობს გაეროს დაარსების დღიდან, 1945 წლიდან.<ref>{{Cite book|author=Hovet, Jr.|title=Bloc Politics in the United Nations|publisher=Harvard University Press}}</ref> თავდაპირველად იყო ყველაზე დიდი რეგიონული ჯგუფი, რომელიც შედგებოდა არჩევითი წევრების 43%-ზე მეტისგან (46-დან 20). [[1962]] წელს ჯგუფმა მიიღო პირველი არალათინოამერიკელი წევრი ([[იამაიკა]]). == როლი == ჯგუფი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რეგიონის ინტერესების დაცვაში. ის წევრ სახელმწიფოებს სთავაზობს ფორუმს საერთაშორისო საკითხებზე მოსაზრებების გასაცვლელად, საერთაშორისო ორგანიზაციებში განხილული თემების შემდგომი რეაგირებისთვის, კომპლექსურ საკითხებზე საერთო პოზიციების ჩამოყალიბებისა და ჯგუფის ერთობლივი პოზიციის ამსახველი განცხადებების მომზადებისთვის.<ref>{{Cite web|url-status=dead}}</ref> თუმცა, რაც მთავარია, ჯგუფი გაეროს სხვადასხვა ორგანიზაციებში რეგიონის კანდიდატების მხარდაჭერის განხილვისა და კოორდინაციის საშუალებას იძლევა.<ref name="UNU Report2">{{cite report|author1=Agam, Hasmy|author2=Sam Daws|author3=Terence O'Brien|author4=Ramesh Takur|date=26 March 1999|title=What is Equitable Geographic Representation in the Twenty-First Century|url=http://archive.unu.edu/unupress/equitable.pdf|publisher=United Nations University|access-date=27 February 2019}}</ref> ჯგუფის რეგულარული შეხვედრები ჟენევაში იმართება. ამ შეხვედრებზე ყველაზე ხშირად განხილული თემებია ადამიანის უფლებები, გარემო, ინტელექტუალური საკუთრება, შრომითი უფლებები, ვაჭრობა და განვითარება და ტელეკომუნიკაციები. == ლოკაციები == ჯგუფს მსოფლიოს მასშტაბით სხვადასხვა ოფისი აქვს: * [[რომი]] ** რომში არსებული ორი ოფისი ორმხრივ და მრავალმხრივ საკითხებზეა ორიენტირებული, განსაკუთრებით რომში დაფუძნებული გაეროს სააგენტოების საკითხებზე. * [[ვენა]] ** ვენაში მდებარე ოფისი ჯგუფში წევრობის კანდიდატებზეა ორიენტირებული. ის ასევე განიხილავს საკითხებს, რომლებიც დაკავშირებულია: გაეროს ვენის ოფისთან, [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან]], ბირთვული გამოცდების ყოვლისმომცველი აკრძალვის ხელშეკრულების ორგანიზაციის მოსამზადებელ კომისიასთან, გაეროს კოსმოსური ურთიერთობების ოფისთან და გაეროს სამრეწველო განვითარების ორგანიზაციასთან. ოფისი ასევე მოქმედებს როგორც დამაკავშირებელი რგოლი 77-ის ჯგუფთან, ჩინეთთან და [[მიუმხრობლობის მოძრაობა|არაწევრობის მოძრაობასთან.]] * [[ნიუ-იორკი]] ** ნიუ-იორკში მდებარე ოფისი ძირითადად კანდიდატურებთან დაკავშირებულ საკითხებსა და სხვა ზოგად თემებს ეხება. == იხილეთ აგრეთვე == * [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] [[კატეგორია:გაერო]] [[კატეგორია:გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] hk2tz21t87z5wwerpfmp4zhy0fsbdiw 4823946 4823938 2025-07-02T19:50:35Z AkakiBalanchivadze 92095 4823946 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Latin_American_and_Caribbean_Group_Member_States.svg|მარჯვნივ|მინი|300x300პქ| ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოები.]] '''გაეროს ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნების ჯგუფი''', ანუ '''GRULAC''' — [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები|გაეროს ხუთი რეგიონული ჯგუფის]] ერთ-ერთი ნაწილი, რომელიც შედგება [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური]] და [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] 33 წევრი სახელმწიფოსგან, ასევე [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზის]] კუნძულოვანი ქვეყნებისგან. მისი წევრები გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 17%-ს შეადგენენ.<ref name="UIA">{{Cite web|url=https://uia.org/s/or/en/1100031156|title=Group of Latin American and Caribbean States|year=2024|publisher=[[Union of International Associations]]|format=|access-date=2 February 2025|url-status=|quote=|ref=}}</ref><ref>{{Cite web|year=2025|title=GRULAC (Group of Latin America and the Caribbean)|url=https://www.ipu.org/about-ipu/members/geopolitical-groups/grulac-group-latin-america-and-caribbean|url-status=|access-date=2 February 2025|quote=|ref=}}</ref> სხვა რეგიონული ჯგუფების მსგავსად, მას არავალდებულო ხასიათი აქვს და განიხილება რეგიონული და საერთაშორისო დონის საკითხები. გარდა ამისა, ჯგუფი მუშაობს გაეროს ორგანოებში ადგილების განაწილებაზე რეგიონიდან კანდიდატების წარდგენით.<ref name="Colombia">{{Cite web|url=https://www.cancilleria.gov.co/en/content/latin-american-and-caribbean-group-grulac|title=Latin American and Caribbean Group (GRULAC)|access-date=28 February 2019}}</ref> 1985 წელს ჯგუფი ცნობილი იყო, როგორც '''ლათინური ამერიკის ჯგუფი'''.<ref>{{UN document|docid=A/40/PV.39|type=A|body=General Assembly|session=40|date=1985-10-17}}</ref> ეს შეიცვალა ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფით 1985-1986 წლებში.<ref>{{UN document|docid=A/41/PV.40|type=A|body=General Assembly|session=41|date=1986-10-17}}</ref> == წევრი სახელმწიფოები == ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოებია:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/dgacm/en/content/regional-groups|title=Regional groups of Member States|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref><ref>{{Cite book|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|title=United Nations Handbook 2018–19|url=https://www.mfat.govt.nz/assets/Handbooks/UN-Handbook-2018-19-pdf.pdf|publisher=Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand}}</ref> {{Div col}} * {{Flagcountry|Antigua and Barbuda}} * {{Flagcountry|Argentina}} * {{Flagcountry|Bahamas}} * {{Flagcountry|Barbados}} * {{Flagcountry|Belize}} * {{Flagcountry|Bolivia}} * {{Flagcountry|Brazil}} * {{Flagcountry|Chile}} * {{Flagcountry|Colombia}} * {{Flagcountry|Costa Rica}} * {{Flagcountry|Cuba}} * {{Flagcountry|Dominica}} * {{Flagcountry|Dominican Republic}} * {{Flagcountry|Ecuador}} * {{Flagcountry|El Salvador}} * {{Flagcountry|Grenada}} * {{Flagcountry|Guatemala}} * {{Flagcountry|Guyana}} * {{Flagcountry|Haiti}} * {{Flagcountry|Honduras}} * {{Flagcountry|Jamaica}} * {{Flagcountry|Mexico}} * {{Flagcountry|Nicaragua}} * {{Flagcountry|Panama}} * {{Flagcountry|Paraguay}} * {{Flagcountry|Peru}} * {{Flagcountry|Saint Lucia}} * {{Flagcountry|Saint Kitts and Nevis}} * {{Flagcountry|Saint Vincent}} * {{Flagcountry|Suriname}} * {{Flagcountry|Trinidad}} * {{Flagcountry|Uruguay}} * {{Flagcountry|Venezuela}} {{Div col end}} == წარმომადგენლობა == === უშიშროების საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოში]] ორი ადგილი უჭირავს, ორივე არამუდმივი. === ეკონომიკური და სოციალური საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭო|გაეროს ეკონომიკურ და სოციალურ საბჭოში]] 10 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ecosoc/en/content/members|title=Members|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12153.doc.htm|title=General Assembly Elects 19 Economic and Social Council Members to Terms Beginning 1 January 2020, Adopts Resolution Commemorating Signing of United Nations Charter|author=<!--Not stated-->|date=14 June 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === ადამიანის უფლებათა საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად რვა ადგილი უჭირავს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში.<ref>{{Cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/MembersByGroup.aspx|title=Current Membership of the Human Rights Council, 1 January - 31 December 2019 by regional groups|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12204.doc.htm|title=General Assembly Elects 14 Member States to Human Rights Council, Appoints New Under-Secretary-General for Internal Oversight Services|author=<!--Not stated-->|date=17 October 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === გენერალური ასამბლეის თავმჯდომარეობა === ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, 3 და 8 ციფრებით დამთავრებულ წლებში, ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს უფლება აქვს აირჩიოს პრეზიდენტი გენერალურ ასამბლეაში.<ref name="Worldatlas">{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/what-are-the-five-regional-groups-of-the-united-nations.html|title=What Are The Five Regional Groups of the United Nations?|author=Wanza, Serah N.|access-date=26 February 2019}}</ref> ქვემოთ მოცემულია ჯგუფის პრეზიდენტების სია 1963 წელს მისი ოფიციალური შექმნიდან:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/pga/79/about/past-presidents/|title=Past Presidents|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref> == წევრობის ქრონოლოგია == {| class="wikitable" !წლები ! წევრების რაოდენობა ! შენიშვნები |- | [[1946]]-[[1962]] | 20 | [[არგენტინა]], [[ბოლივია]], [[ბრაზილია]], [[ჩილე]], [[კოლუმბია]], [[კოსტა რიკა]], [[კუბა]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა]], [[ეკვადორი]], [[სალვადორი]], [[გვატემალა]], [[ჰაიტი]], [[ჰონდურასი]], [[მექსიკა]], [[ნიკარაგუა]], [[პანამა]], [[პარაგვაი]], [[პერუ]], [[ურუგვაი]], [[ვენესუელა]] |- | [[1962]]-[[1966]] | 22 | [[იამაიკა]], [[ტრინიდადი და ტობაგო]] |- | [[1966]]-[[1973]] | 24 | [[გაიანა]], [[ბარბადოსი]] |- | [[1973]]-[[1974]] | 25 | [[ბაჰამის კუნძულები]] |- | [[1974]]-[[1975]] | 26 | [[გრენადა]] |- | [[1975]]-[[1978]] | 27 | [[სურინამი]] |- | [[1978]]-[[1979]] | 28 | [[დომინიკა]] |- | [[1979]]-[[1980]] | 29 | [[სენტ-ლუსია]] |- | [[1980]]-[[1981]] | 30 | [[სენტ-ვინსენტი და გრენადინები]] |- | [[1981]]-[[1983]] | 32 | [[ანტიგუა და ბარბუდა]], [[ბელიზი]] |- | [[1983]]–დღემდე | 33 | [[სენტ-კიტსი და ნევისი]] |} ლათინური ამერიკის ჯგუფი არსებობს გაეროს დაარსების დღიდან, 1945 წლიდან.<ref>{{Cite book|author=Hovet, Jr.|title=Bloc Politics in the United Nations|publisher=Harvard University Press}}</ref> თავდაპირველად იყო ყველაზე დიდი რეგიონული ჯგუფი, რომელიც შედგებოდა არჩევითი წევრების 43%-ზე მეტისგან (46-დან 20). [[1962]] წელს ჯგუფმა მიიღო პირველი არალათინოამერიკელი წევრი ([[იამაიკა]]). == როლი == ჯგუფი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რეგიონის ინტერესების დაცვაში. ის წევრ სახელმწიფოებს სთავაზობს ფორუმს საერთაშორისო საკითხებზე მოსაზრებების გასაცვლელად, საერთაშორისო ორგანიზაციებში განხილული თემების შემდგომი რეაგირებისთვის, კომპლექსურ საკითხებზე საერთო პოზიციების ჩამოყალიბებისა და ჯგუფის ერთობლივი პოზიციის ამსახველი განცხადებების მომზადებისთვის.<ref>{{Cite web|url-status=dead}}</ref> თუმცა, რაც მთავარია, ჯგუფი გაეროს სხვადასხვა ორგანიზაციებში რეგიონის კანდიდატების მხარდაჭერის განხილვისა და კოორდინაციის საშუალებას იძლევა.<ref name="UNU Report2">{{cite report|author1=Agam, Hasmy|author2=Sam Daws|author3=Terence O'Brien|author4=Ramesh Takur|date=26 March 1999|title=What is Equitable Geographic Representation in the Twenty-First Century|url=http://archive.unu.edu/unupress/equitable.pdf|publisher=United Nations University|access-date=27 February 2019}}</ref> ჯგუფის რეგულარული შეხვედრები ჟენევაში იმართება. ამ შეხვედრებზე ყველაზე ხშირად განხილული თემებია ადამიანის უფლებები, გარემო, ინტელექტუალური საკუთრება, შრომითი უფლებები, ვაჭრობა და განვითარება და ტელეკომუნიკაციები. == ლოკაციები == ჯგუფს მსოფლიოს მასშტაბით სხვადასხვა ოფისი აქვს: * [[რომი]] ** რომში არსებული ორი ოფისი ორმხრივ და მრავალმხრივ საკითხებზეა ორიენტირებული, განსაკუთრებით რომში დაფუძნებული გაეროს სააგენტოების საკითხებზე. * [[ვენა]] ** ვენაში მდებარე ოფისი ჯგუფში წევრობის კანდიდატებზეა ორიენტირებული. ის ასევე განიხილავს საკითხებს, რომლებიც დაკავშირებულია: გაეროს ვენის ოფისთან, [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან]], ბირთვული გამოცდების ყოვლისმომცველი აკრძალვის ხელშეკრულების ორგანიზაციის მოსამზადებელ კომისიასთან, გაეროს კოსმოსური ურთიერთობების ოფისთან და გაეროს სამრეწველო განვითარების ორგანიზაციასთან. ოფისი ასევე მოქმედებს როგორც დამაკავშირებელი რგოლი 77-ის ჯგუფთან, ჩინეთთან და [[მიუმხრობლობის მოძრაობა|არაწევრობის მოძრაობასთან.]] * [[ნიუ-იორკი]] ** ნიუ-იორკში მდებარე ოფისი ძირითადად კანდიდატურებთან დაკავშირებულ საკითხებსა და სხვა ზოგად თემებს ეხება. == იხილეთ აგრეთვე == * [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] [[კატეგორია:გაერო]] [[კატეგორია:გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] 4t6x67zdfsgfh6cbuazs5cgu7jilu6f 4823947 4823946 2025-07-02T19:51:18Z AkakiBalanchivadze 92095 /* იხილეთ აგრეთვე */ 4823947 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Latin_American_and_Caribbean_Group_Member_States.svg|მარჯვნივ|მინი|300x300პქ| ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოები.]] '''გაეროს ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნების ჯგუფი''', ანუ '''GRULAC''' — [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები|გაეროს ხუთი რეგიონული ჯგუფის]] ერთ-ერთი ნაწილი, რომელიც შედგება [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური]] და [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] 33 წევრი სახელმწიფოსგან, ასევე [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზის]] კუნძულოვანი ქვეყნებისგან. მისი წევრები გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 17%-ს შეადგენენ.<ref name="UIA">{{Cite web|url=https://uia.org/s/or/en/1100031156|title=Group of Latin American and Caribbean States|year=2024|publisher=[[Union of International Associations]]|format=|access-date=2 February 2025|url-status=|quote=|ref=}}</ref><ref>{{Cite web|year=2025|title=GRULAC (Group of Latin America and the Caribbean)|url=https://www.ipu.org/about-ipu/members/geopolitical-groups/grulac-group-latin-america-and-caribbean|url-status=|access-date=2 February 2025|quote=|ref=}}</ref> სხვა რეგიონული ჯგუფების მსგავსად, მას არავალდებულო ხასიათი აქვს და განიხილება რეგიონული და საერთაშორისო დონის საკითხები. გარდა ამისა, ჯგუფი მუშაობს გაეროს ორგანოებში ადგილების განაწილებაზე რეგიონიდან კანდიდატების წარდგენით.<ref name="Colombia">{{Cite web|url=https://www.cancilleria.gov.co/en/content/latin-american-and-caribbean-group-grulac|title=Latin American and Caribbean Group (GRULAC)|access-date=28 February 2019}}</ref> 1985 წელს ჯგუფი ცნობილი იყო, როგორც '''ლათინური ამერიკის ჯგუფი'''.<ref>{{UN document|docid=A/40/PV.39|type=A|body=General Assembly|session=40|date=1985-10-17}}</ref> ეს შეიცვალა ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფით 1985-1986 წლებში.<ref>{{UN document|docid=A/41/PV.40|type=A|body=General Assembly|session=41|date=1986-10-17}}</ref> == წევრი სახელმწიფოები == ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოებია:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/dgacm/en/content/regional-groups|title=Regional groups of Member States|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref><ref>{{Cite book|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|title=United Nations Handbook 2018–19|url=https://www.mfat.govt.nz/assets/Handbooks/UN-Handbook-2018-19-pdf.pdf|publisher=Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand}}</ref> {{Div col}} * {{Flagcountry|Antigua and Barbuda}} * {{Flagcountry|Argentina}} * {{Flagcountry|Bahamas}} * {{Flagcountry|Barbados}} * {{Flagcountry|Belize}} * {{Flagcountry|Bolivia}} * {{Flagcountry|Brazil}} * {{Flagcountry|Chile}} * {{Flagcountry|Colombia}} * {{Flagcountry|Costa Rica}} * {{Flagcountry|Cuba}} * {{Flagcountry|Dominica}} * {{Flagcountry|Dominican Republic}} * {{Flagcountry|Ecuador}} * {{Flagcountry|El Salvador}} * {{Flagcountry|Grenada}} * {{Flagcountry|Guatemala}} * {{Flagcountry|Guyana}} * {{Flagcountry|Haiti}} * {{Flagcountry|Honduras}} * {{Flagcountry|Jamaica}} * {{Flagcountry|Mexico}} * {{Flagcountry|Nicaragua}} * {{Flagcountry|Panama}} * {{Flagcountry|Paraguay}} * {{Flagcountry|Peru}} * {{Flagcountry|Saint Lucia}} * {{Flagcountry|Saint Kitts and Nevis}} * {{Flagcountry|Saint Vincent}} * {{Flagcountry|Suriname}} * {{Flagcountry|Trinidad}} * {{Flagcountry|Uruguay}} * {{Flagcountry|Venezuela}} {{Div col end}} == წარმომადგენლობა == === უშიშროების საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოში]] ორი ადგილი უჭირავს, ორივე არამუდმივი. === ეკონომიკური და სოციალური საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭო|გაეროს ეკონომიკურ და სოციალურ საბჭოში]] 10 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ecosoc/en/content/members|title=Members|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12153.doc.htm|title=General Assembly Elects 19 Economic and Social Council Members to Terms Beginning 1 January 2020, Adopts Resolution Commemorating Signing of United Nations Charter|author=<!--Not stated-->|date=14 June 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === ადამიანის უფლებათა საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად რვა ადგილი უჭირავს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში.<ref>{{Cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/MembersByGroup.aspx|title=Current Membership of the Human Rights Council, 1 January - 31 December 2019 by regional groups|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12204.doc.htm|title=General Assembly Elects 14 Member States to Human Rights Council, Appoints New Under-Secretary-General for Internal Oversight Services|author=<!--Not stated-->|date=17 October 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === გენერალური ასამბლეის თავმჯდომარეობა === ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, 3 და 8 ციფრებით დამთავრებულ წლებში, ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს უფლება აქვს აირჩიოს პრეზიდენტი გენერალურ ასამბლეაში.<ref name="Worldatlas">{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/what-are-the-five-regional-groups-of-the-united-nations.html|title=What Are The Five Regional Groups of the United Nations?|author=Wanza, Serah N.|access-date=26 February 2019}}</ref> ქვემოთ მოცემულია ჯგუფის პრეზიდენტების სია 1963 წელს მისი ოფიციალური შექმნიდან:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/pga/79/about/past-presidents/|title=Past Presidents|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref> == წევრობის ქრონოლოგია == {| class="wikitable" !წლები ! წევრების რაოდენობა ! შენიშვნები |- | [[1946]]-[[1962]] | 20 | [[არგენტინა]], [[ბოლივია]], [[ბრაზილია]], [[ჩილე]], [[კოლუმბია]], [[კოსტა რიკა]], [[კუბა]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა]], [[ეკვადორი]], [[სალვადორი]], [[გვატემალა]], [[ჰაიტი]], [[ჰონდურასი]], [[მექსიკა]], [[ნიკარაგუა]], [[პანამა]], [[პარაგვაი]], [[პერუ]], [[ურუგვაი]], [[ვენესუელა]] |- | [[1962]]-[[1966]] | 22 | [[იამაიკა]], [[ტრინიდადი და ტობაგო]] |- | [[1966]]-[[1973]] | 24 | [[გაიანა]], [[ბარბადოსი]] |- | [[1973]]-[[1974]] | 25 | [[ბაჰამის კუნძულები]] |- | [[1974]]-[[1975]] | 26 | [[გრენადა]] |- | [[1975]]-[[1978]] | 27 | [[სურინამი]] |- | [[1978]]-[[1979]] | 28 | [[დომინიკა]] |- | [[1979]]-[[1980]] | 29 | [[სენტ-ლუსია]] |- | [[1980]]-[[1981]] | 30 | [[სენტ-ვინსენტი და გრენადინები]] |- | [[1981]]-[[1983]] | 32 | [[ანტიგუა და ბარბუდა]], [[ბელიზი]] |- | [[1983]]–დღემდე | 33 | [[სენტ-კიტსი და ნევისი]] |} ლათინური ამერიკის ჯგუფი არსებობს გაეროს დაარსების დღიდან, 1945 წლიდან.<ref>{{Cite book|author=Hovet, Jr.|title=Bloc Politics in the United Nations|publisher=Harvard University Press}}</ref> თავდაპირველად იყო ყველაზე დიდი რეგიონული ჯგუფი, რომელიც შედგებოდა არჩევითი წევრების 43%-ზე მეტისგან (46-დან 20). [[1962]] წელს ჯგუფმა მიიღო პირველი არალათინოამერიკელი წევრი ([[იამაიკა]]). == როლი == ჯგუფი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რეგიონის ინტერესების დაცვაში. ის წევრ სახელმწიფოებს სთავაზობს ფორუმს საერთაშორისო საკითხებზე მოსაზრებების გასაცვლელად, საერთაშორისო ორგანიზაციებში განხილული თემების შემდგომი რეაგირებისთვის, კომპლექსურ საკითხებზე საერთო პოზიციების ჩამოყალიბებისა და ჯგუფის ერთობლივი პოზიციის ამსახველი განცხადებების მომზადებისთვის.<ref>{{Cite web|url-status=dead}}</ref> თუმცა, რაც მთავარია, ჯგუფი გაეროს სხვადასხვა ორგანიზაციებში რეგიონის კანდიდატების მხარდაჭერის განხილვისა და კოორდინაციის საშუალებას იძლევა.<ref name="UNU Report2">{{cite report|author1=Agam, Hasmy|author2=Sam Daws|author3=Terence O'Brien|author4=Ramesh Takur|date=26 March 1999|title=What is Equitable Geographic Representation in the Twenty-First Century|url=http://archive.unu.edu/unupress/equitable.pdf|publisher=United Nations University|access-date=27 February 2019}}</ref> ჯგუფის რეგულარული შეხვედრები ჟენევაში იმართება. ამ შეხვედრებზე ყველაზე ხშირად განხილული თემებია ადამიანის უფლებები, გარემო, ინტელექტუალური საკუთრება, შრომითი უფლებები, ვაჭრობა და განვითარება და ტელეკომუნიკაციები. == ლოკაციები == ჯგუფს მსოფლიოს მასშტაბით სხვადასხვა ოფისი აქვს: * [[რომი]] ** რომში არსებული ორი ოფისი ორმხრივ და მრავალმხრივ საკითხებზეა ორიენტირებული, განსაკუთრებით რომში დაფუძნებული გაეროს სააგენტოების საკითხებზე. * [[ვენა]] ** ვენაში მდებარე ოფისი ჯგუფში წევრობის კანდიდატებზეა ორიენტირებული. ის ასევე განიხილავს საკითხებს, რომლებიც დაკავშირებულია: გაეროს ვენის ოფისთან, [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან]], ბირთვული გამოცდების ყოვლისმომცველი აკრძალვის ხელშეკრულების ორგანიზაციის მოსამზადებელ კომისიასთან, გაეროს კოსმოსური ურთიერთობების ოფისთან და გაეროს სამრეწველო განვითარების ორგანიზაციასთან. ოფისი ასევე მოქმედებს როგორც დამაკავშირებელი რგოლი 77-ის ჯგუფთან, ჩინეთთან და [[მიუმხრობლობის მოძრაობა|არაწევრობის მოძრაობასთან.]] * [[ნიუ-იორკი]] ** ნიუ-იორკში მდებარე ოფისი ძირითადად კანდიდატურებთან დაკავშირებულ საკითხებსა და სხვა ზოგად თემებს ეხება. == იხილეთ აგრეთვე == * [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გაერო]] [[კატეგორია:გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] e7x58pr9femd0fhrj13w1i0viu08gx9 4823949 4823947 2025-07-02T19:59:13Z AkakiBalanchivadze 92095 /* იხილეთ აგრეთვე */ 4823949 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Latin_American_and_Caribbean_Group_Member_States.svg|მარჯვნივ|მინი|300x300პქ| ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოები.]] '''გაეროს ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნების ჯგუფი''', ანუ '''GRULAC''' — [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები|გაეროს ხუთი რეგიონული ჯგუფის]] ერთ-ერთი ნაწილი, რომელიც შედგება [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური]] და [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] 33 წევრი სახელმწიფოსგან, ასევე [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზის]] კუნძულოვანი ქვეყნებისგან. მისი წევრები გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 17%-ს შეადგენენ.<ref name="UIA">{{Cite web|url=https://uia.org/s/or/en/1100031156|title=Group of Latin American and Caribbean States|year=2024|publisher=[[Union of International Associations]]|format=|access-date=2 February 2025|url-status=|quote=|ref=}}</ref><ref>{{Cite web|year=2025|title=GRULAC (Group of Latin America and the Caribbean)|url=https://www.ipu.org/about-ipu/members/geopolitical-groups/grulac-group-latin-america-and-caribbean|url-status=|access-date=2 February 2025|quote=|ref=}}</ref> სხვა რეგიონული ჯგუფების მსგავსად, მას არავალდებულო ხასიათი აქვს და განიხილება რეგიონული და საერთაშორისო დონის საკითხები. გარდა ამისა, ჯგუფი მუშაობს გაეროს ორგანოებში ადგილების განაწილებაზე რეგიონიდან კანდიდატების წარდგენით.<ref name="Colombia">{{Cite web|url=https://www.cancilleria.gov.co/en/content/latin-american-and-caribbean-group-grulac|title=Latin American and Caribbean Group (GRULAC)|access-date=28 February 2019}}</ref> 1985 წელს ჯგუფი ცნობილი იყო, როგორც '''ლათინური ამერიკის ჯგუფი'''.<ref>{{UN document|docid=A/40/PV.39|type=A|body=General Assembly|session=40|date=1985-10-17}}</ref> ეს შეიცვალა ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფით 1985-1986 წლებში.<ref>{{UN document|docid=A/41/PV.40|type=A|body=General Assembly|session=41|date=1986-10-17}}</ref> == წევრი სახელმწიფოები == ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოებია:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/dgacm/en/content/regional-groups|title=Regional groups of Member States|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref><ref>{{Cite book|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|title=United Nations Handbook 2018–19|url=https://www.mfat.govt.nz/assets/Handbooks/UN-Handbook-2018-19-pdf.pdf|publisher=Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand}}</ref> {{Div col}} * {{Flagcountry|Antigua and Barbuda}} * {{Flagcountry|Argentina}} * {{Flagcountry|Bahamas}} * {{Flagcountry|Barbados}} * {{Flagcountry|Belize}} * {{Flagcountry|Bolivia}} * {{Flagcountry|Brazil}} * {{Flagcountry|Chile}} * {{Flagcountry|Colombia}} * {{Flagcountry|Costa Rica}} * {{Flagcountry|Cuba}} * {{Flagcountry|Dominica}} * {{Flagcountry|Dominican Republic}} * {{Flagcountry|Ecuador}} * {{Flagcountry|El Salvador}} * {{Flagcountry|Grenada}} * {{Flagcountry|Guatemala}} * {{Flagcountry|Guyana}} * {{Flagcountry|Haiti}} * {{Flagcountry|Honduras}} * {{Flagcountry|Jamaica}} * {{Flagcountry|Mexico}} * {{Flagcountry|Nicaragua}} * {{Flagcountry|Panama}} * {{Flagcountry|Paraguay}} * {{Flagcountry|Peru}} * {{Flagcountry|Saint Lucia}} * {{Flagcountry|Saint Kitts and Nevis}} * {{Flagcountry|Saint Vincent}} * {{Flagcountry|Suriname}} * {{Flagcountry|Trinidad}} * {{Flagcountry|Uruguay}} * {{Flagcountry|Venezuela}} {{Div col end}} == წარმომადგენლობა == === უშიშროების საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოში]] ორი ადგილი უჭირავს, ორივე არამუდმივი. === ეკონომიკური და სოციალური საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭო|გაეროს ეკონომიკურ და სოციალურ საბჭოში]] 10 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ecosoc/en/content/members|title=Members|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12153.doc.htm|title=General Assembly Elects 19 Economic and Social Council Members to Terms Beginning 1 January 2020, Adopts Resolution Commemorating Signing of United Nations Charter|author=<!--Not stated-->|date=14 June 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === ადამიანის უფლებათა საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად რვა ადგილი უჭირავს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში.<ref>{{Cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/MembersByGroup.aspx|title=Current Membership of the Human Rights Council, 1 January - 31 December 2019 by regional groups|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12204.doc.htm|title=General Assembly Elects 14 Member States to Human Rights Council, Appoints New Under-Secretary-General for Internal Oversight Services|author=<!--Not stated-->|date=17 October 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === გენერალური ასამბლეის თავმჯდომარეობა === ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, 3 და 8 ციფრებით დამთავრებულ წლებში, ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს უფლება აქვს აირჩიოს პრეზიდენტი გენერალურ ასამბლეაში.<ref name="Worldatlas">{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/what-are-the-five-regional-groups-of-the-united-nations.html|title=What Are The Five Regional Groups of the United Nations?|author=Wanza, Serah N.|access-date=26 February 2019}}</ref> ქვემოთ მოცემულია ჯგუფის პრეზიდენტების სია 1963 წელს მისი ოფიციალური შექმნიდან:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/pga/79/about/past-presidents/|title=Past Presidents|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref> == წევრობის ქრონოლოგია == {| class="wikitable" !წლები ! წევრების რაოდენობა ! შენიშვნები |- | [[1946]]-[[1962]] | 20 | [[არგენტინა]], [[ბოლივია]], [[ბრაზილია]], [[ჩილე]], [[კოლუმბია]], [[კოსტა რიკა]], [[კუბა]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა]], [[ეკვადორი]], [[სალვადორი]], [[გვატემალა]], [[ჰაიტი]], [[ჰონდურასი]], [[მექსიკა]], [[ნიკარაგუა]], [[პანამა]], [[პარაგვაი]], [[პერუ]], [[ურუგვაი]], [[ვენესუელა]] |- | [[1962]]-[[1966]] | 22 | [[იამაიკა]], [[ტრინიდადი და ტობაგო]] |- | [[1966]]-[[1973]] | 24 | [[გაიანა]], [[ბარბადოსი]] |- | [[1973]]-[[1974]] | 25 | [[ბაჰამის კუნძულები]] |- | [[1974]]-[[1975]] | 26 | [[გრენადა]] |- | [[1975]]-[[1978]] | 27 | [[სურინამი]] |- | [[1978]]-[[1979]] | 28 | [[დომინიკა]] |- | [[1979]]-[[1980]] | 29 | [[სენტ-ლუსია]] |- | [[1980]]-[[1981]] | 30 | [[სენტ-ვინსენტი და გრენადინები]] |- | [[1981]]-[[1983]] | 32 | [[ანტიგუა და ბარბუდა]], [[ბელიზი]] |- | [[1983]]–დღემდე | 33 | [[სენტ-კიტსი და ნევისი]] |} ლათინური ამერიკის ჯგუფი არსებობს გაეროს დაარსების დღიდან, 1945 წლიდან.<ref>{{Cite book|author=Hovet, Jr.|title=Bloc Politics in the United Nations|publisher=Harvard University Press}}</ref> თავდაპირველად იყო ყველაზე დიდი რეგიონული ჯგუფი, რომელიც შედგებოდა არჩევითი წევრების 43%-ზე მეტისგან (46-დან 20). [[1962]] წელს ჯგუფმა მიიღო პირველი არალათინოამერიკელი წევრი ([[იამაიკა]]). == როლი == ჯგუფი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რეგიონის ინტერესების დაცვაში. ის წევრ სახელმწიფოებს სთავაზობს ფორუმს საერთაშორისო საკითხებზე მოსაზრებების გასაცვლელად, საერთაშორისო ორგანიზაციებში განხილული თემების შემდგომი რეაგირებისთვის, კომპლექსურ საკითხებზე საერთო პოზიციების ჩამოყალიბებისა და ჯგუფის ერთობლივი პოზიციის ამსახველი განცხადებების მომზადებისთვის.<ref>{{Cite web|url-status=dead}}</ref> თუმცა, რაც მთავარია, ჯგუფი გაეროს სხვადასხვა ორგანიზაციებში რეგიონის კანდიდატების მხარდაჭერის განხილვისა და კოორდინაციის საშუალებას იძლევა.<ref name="UNU Report2">{{cite report|author1=Agam, Hasmy|author2=Sam Daws|author3=Terence O'Brien|author4=Ramesh Takur|date=26 March 1999|title=What is Equitable Geographic Representation in the Twenty-First Century|url=http://archive.unu.edu/unupress/equitable.pdf|publisher=United Nations University|access-date=27 February 2019}}</ref> ჯგუფის რეგულარული შეხვედრები ჟენევაში იმართება. ამ შეხვედრებზე ყველაზე ხშირად განხილული თემებია ადამიანის უფლებები, გარემო, ინტელექტუალური საკუთრება, შრომითი უფლებები, ვაჭრობა და განვითარება და ტელეკომუნიკაციები. == ლოკაციები == ჯგუფს მსოფლიოს მასშტაბით სხვადასხვა ოფისი აქვს: * [[რომი]] ** რომში არსებული ორი ოფისი ორმხრივ და მრავალმხრივ საკითხებზეა ორიენტირებული, განსაკუთრებით რომში დაფუძნებული გაეროს სააგენტოების საკითხებზე. * [[ვენა]] ** ვენაში მდებარე ოფისი ჯგუფში წევრობის კანდიდატებზეა ორიენტირებული. ის ასევე განიხილავს საკითხებს, რომლებიც დაკავშირებულია: გაეროს ვენის ოფისთან, [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან]], ბირთვული გამოცდების ყოვლისმომცველი აკრძალვის ხელშეკრულების ორგანიზაციის მოსამზადებელ კომისიასთან, გაეროს კოსმოსური ურთიერთობების ოფისთან და გაეროს სამრეწველო განვითარების ორგანიზაციასთან. ოფისი ასევე მოქმედებს როგორც დამაკავშირებელი რგოლი 77-ის ჯგუფთან, ჩინეთთან და [[მიუმხრობლობის მოძრაობა|არაწევრობის მოძრაობასთან.]] * [[ნიუ-იორკი]] ** ნიუ-იორკში მდებარე ოფისი ძირითადად კანდიდატურებთან დაკავშირებულ საკითხებსა და სხვა ზოგად თემებს ეხება. == იხილეთ აგრეთვე == * [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გაერო]] [[კატეგორია:გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] 2xbccuwxjdr0djlswsqm0safdj0vizk 4823951 4823949 2025-07-02T19:59:50Z AkakiBalanchivadze 92095 /* წევრი სახელმწიფოები */ 4823951 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Latin_American_and_Caribbean_Group_Member_States.svg|მარჯვნივ|მინი|300x300პქ| ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოები.]] '''გაეროს ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნების ჯგუფი''', ანუ '''GRULAC''' — [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები|გაეროს ხუთი რეგიონული ჯგუფის]] ერთ-ერთი ნაწილი, რომელიც შედგება [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური]] და [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] 33 წევრი სახელმწიფოსგან, ასევე [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზის]] კუნძულოვანი ქვეყნებისგან. მისი წევრები გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 17%-ს შეადგენენ.<ref name="UIA">{{Cite web|url=https://uia.org/s/or/en/1100031156|title=Group of Latin American and Caribbean States|year=2024|publisher=[[Union of International Associations]]|format=|access-date=2 February 2025|url-status=|quote=|ref=}}</ref><ref>{{Cite web|year=2025|title=GRULAC (Group of Latin America and the Caribbean)|url=https://www.ipu.org/about-ipu/members/geopolitical-groups/grulac-group-latin-america-and-caribbean|url-status=|access-date=2 February 2025|quote=|ref=}}</ref> სხვა რეგიონული ჯგუფების მსგავსად, მას არავალდებულო ხასიათი აქვს და განიხილება რეგიონული და საერთაშორისო დონის საკითხები. გარდა ამისა, ჯგუფი მუშაობს გაეროს ორგანოებში ადგილების განაწილებაზე რეგიონიდან კანდიდატების წარდგენით.<ref name="Colombia">{{Cite web|url=https://www.cancilleria.gov.co/en/content/latin-american-and-caribbean-group-grulac|title=Latin American and Caribbean Group (GRULAC)|access-date=28 February 2019}}</ref> 1985 წელს ჯგუფი ცნობილი იყო, როგორც '''ლათინური ამერიკის ჯგუფი'''.<ref>{{UN document|docid=A/40/PV.39|type=A|body=General Assembly|session=40|date=1985-10-17}}</ref> ეს შეიცვალა ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფით 1985-1986 წლებში.<ref>{{UN document|docid=A/41/PV.40|type=A|body=General Assembly|session=41|date=1986-10-17}}</ref> == წევრი სახელმწიფოები == ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოებია:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/dgacm/en/content/regional-groups|title=Regional groups of Member States|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref><ref>{{Cite book|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|title=United Nations Handbook 2018–19|url=https://www.mfat.govt.nz/assets/Handbooks/UN-Handbook-2018-19-pdf.pdf|publisher=Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand}}</ref> {{Div col}} * {{Flagcountry|Antigua and Barbuda}} * {{Flagcountry|Argentina}} * {{Flagcountry|Bahamas}} * {{Flagcountry|Barbados}} * {{Flagcountry|Belize}} * {{Flagcountry|Bolivia}} * {{Flagcountry|Brazil}} * {{Flagcountry|Chile}} * {{Flagcountry|Colombia}} * {{Flagcountry|Costa Rica}} * {{Flagcountry|Cuba}} * {{Flagcountry|Dominica}} * {{Flagcountry|Dominican Republic}} * {{Flagcountry|Ecuador}} * {{Flagcountry|El Salvador}} * {{Flagcountry|Grenada}} * {{Flagcountry|Guatemala}} * {{Flagcountry|Guyana}} * {{Flagcountry|Haiti}} * {{Flagcountry|Honduras}} * {{Flagcountry|Jamaica}} * {{Flagcountry|Mexico}} * {{Flagcountry|Nicaragua}} * {{Flagcountry|Panama}} * {{Flagcountry|Paraguay}} * {{Flagcountry|Peru}} * {{Flagcountry|Saint Lucia}} * {{Flagcountry|Saint Kitts and Nevis}} * {{Flagcountry|Saint Vincent}} * {{Flagcountry|Suriname}} * {{დროშა|ტრინიდადი და ტობაგო}} * {{Flagcountry|Uruguay}} * {{Flagcountry|Venezuela}} {{Div col end}} == წარმომადგენლობა == === უშიშროების საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოში]] ორი ადგილი უჭირავს, ორივე არამუდმივი. === ეკონომიკური და სოციალური საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭო|გაეროს ეკონომიკურ და სოციალურ საბჭოში]] 10 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ecosoc/en/content/members|title=Members|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12153.doc.htm|title=General Assembly Elects 19 Economic and Social Council Members to Terms Beginning 1 January 2020, Adopts Resolution Commemorating Signing of United Nations Charter|author=<!--Not stated-->|date=14 June 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === ადამიანის უფლებათა საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად რვა ადგილი უჭირავს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში.<ref>{{Cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/MembersByGroup.aspx|title=Current Membership of the Human Rights Council, 1 January - 31 December 2019 by regional groups|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12204.doc.htm|title=General Assembly Elects 14 Member States to Human Rights Council, Appoints New Under-Secretary-General for Internal Oversight Services|author=<!--Not stated-->|date=17 October 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === გენერალური ასამბლეის თავმჯდომარეობა === ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, 3 და 8 ციფრებით დამთავრებულ წლებში, ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს უფლება აქვს აირჩიოს პრეზიდენტი გენერალურ ასამბლეაში.<ref name="Worldatlas">{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/what-are-the-five-regional-groups-of-the-united-nations.html|title=What Are The Five Regional Groups of the United Nations?|author=Wanza, Serah N.|access-date=26 February 2019}}</ref> ქვემოთ მოცემულია ჯგუფის პრეზიდენტების სია 1963 წელს მისი ოფიციალური შექმნიდან:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/pga/79/about/past-presidents/|title=Past Presidents|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref> == წევრობის ქრონოლოგია == {| class="wikitable" !წლები ! წევრების რაოდენობა ! შენიშვნები |- | [[1946]]-[[1962]] | 20 | [[არგენტინა]], [[ბოლივია]], [[ბრაზილია]], [[ჩილე]], [[კოლუმბია]], [[კოსტა რიკა]], [[კუბა]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა]], [[ეკვადორი]], [[სალვადორი]], [[გვატემალა]], [[ჰაიტი]], [[ჰონდურასი]], [[მექსიკა]], [[ნიკარაგუა]], [[პანამა]], [[პარაგვაი]], [[პერუ]], [[ურუგვაი]], [[ვენესუელა]] |- | [[1962]]-[[1966]] | 22 | [[იამაიკა]], [[ტრინიდადი და ტობაგო]] |- | [[1966]]-[[1973]] | 24 | [[გაიანა]], [[ბარბადოსი]] |- | [[1973]]-[[1974]] | 25 | [[ბაჰამის კუნძულები]] |- | [[1974]]-[[1975]] | 26 | [[გრენადა]] |- | [[1975]]-[[1978]] | 27 | [[სურინამი]] |- | [[1978]]-[[1979]] | 28 | [[დომინიკა]] |- | [[1979]]-[[1980]] | 29 | [[სენტ-ლუსია]] |- | [[1980]]-[[1981]] | 30 | [[სენტ-ვინსენტი და გრენადინები]] |- | [[1981]]-[[1983]] | 32 | [[ანტიგუა და ბარბუდა]], [[ბელიზი]] |- | [[1983]]–დღემდე | 33 | [[სენტ-კიტსი და ნევისი]] |} ლათინური ამერიკის ჯგუფი არსებობს გაეროს დაარსების დღიდან, 1945 წლიდან.<ref>{{Cite book|author=Hovet, Jr.|title=Bloc Politics in the United Nations|publisher=Harvard University Press}}</ref> თავდაპირველად იყო ყველაზე დიდი რეგიონული ჯგუფი, რომელიც შედგებოდა არჩევითი წევრების 43%-ზე მეტისგან (46-დან 20). [[1962]] წელს ჯგუფმა მიიღო პირველი არალათინოამერიკელი წევრი ([[იამაიკა]]). == როლი == ჯგუფი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რეგიონის ინტერესების დაცვაში. ის წევრ სახელმწიფოებს სთავაზობს ფორუმს საერთაშორისო საკითხებზე მოსაზრებების გასაცვლელად, საერთაშორისო ორგანიზაციებში განხილული თემების შემდგომი რეაგირებისთვის, კომპლექსურ საკითხებზე საერთო პოზიციების ჩამოყალიბებისა და ჯგუფის ერთობლივი პოზიციის ამსახველი განცხადებების მომზადებისთვის.<ref>{{Cite web|url-status=dead}}</ref> თუმცა, რაც მთავარია, ჯგუფი გაეროს სხვადასხვა ორგანიზაციებში რეგიონის კანდიდატების მხარდაჭერის განხილვისა და კოორდინაციის საშუალებას იძლევა.<ref name="UNU Report2">{{cite report|author1=Agam, Hasmy|author2=Sam Daws|author3=Terence O'Brien|author4=Ramesh Takur|date=26 March 1999|title=What is Equitable Geographic Representation in the Twenty-First Century|url=http://archive.unu.edu/unupress/equitable.pdf|publisher=United Nations University|access-date=27 February 2019}}</ref> ჯგუფის რეგულარული შეხვედრები ჟენევაში იმართება. ამ შეხვედრებზე ყველაზე ხშირად განხილული თემებია ადამიანის უფლებები, გარემო, ინტელექტუალური საკუთრება, შრომითი უფლებები, ვაჭრობა და განვითარება და ტელეკომუნიკაციები. == ლოკაციები == ჯგუფს მსოფლიოს მასშტაბით სხვადასხვა ოფისი აქვს: * [[რომი]] ** რომში არსებული ორი ოფისი ორმხრივ და მრავალმხრივ საკითხებზეა ორიენტირებული, განსაკუთრებით რომში დაფუძნებული გაეროს სააგენტოების საკითხებზე. * [[ვენა]] ** ვენაში მდებარე ოფისი ჯგუფში წევრობის კანდიდატებზეა ორიენტირებული. ის ასევე განიხილავს საკითხებს, რომლებიც დაკავშირებულია: გაეროს ვენის ოფისთან, [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან]], ბირთვული გამოცდების ყოვლისმომცველი აკრძალვის ხელშეკრულების ორგანიზაციის მოსამზადებელ კომისიასთან, გაეროს კოსმოსური ურთიერთობების ოფისთან და გაეროს სამრეწველო განვითარების ორგანიზაციასთან. ოფისი ასევე მოქმედებს როგორც დამაკავშირებელი რგოლი 77-ის ჯგუფთან, ჩინეთთან და [[მიუმხრობლობის მოძრაობა|არაწევრობის მოძრაობასთან.]] * [[ნიუ-იორკი]] ** ნიუ-იორკში მდებარე ოფისი ძირითადად კანდიდატურებთან დაკავშირებულ საკითხებსა და სხვა ზოგად თემებს ეხება. == იხილეთ აგრეთვე == * [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გაერო]] [[კატეგორია:გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] h625vv0mv8c81b1etpqj8leoxd2s1l9 4823954 4823951 2025-07-02T20:02:17Z AkakiBalanchivadze 92095 /* წევრი სახელმწიფოები */ 4823954 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Latin_American_and_Caribbean_Group_Member_States.svg|მარჯვნივ|მინი|300x300პქ| ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოები.]] '''გაეროს ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნების ჯგუფი''', ანუ '''GRULAC''' — [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები|გაეროს ხუთი რეგიონული ჯგუფის]] ერთ-ერთი ნაწილი, რომელიც შედგება [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური]] და [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] 33 წევრი სახელმწიფოსგან, ასევე [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზის]] კუნძულოვანი ქვეყნებისგან. მისი წევრები გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 17%-ს შეადგენენ.<ref name="UIA">{{Cite web|url=https://uia.org/s/or/en/1100031156|title=Group of Latin American and Caribbean States|year=2024|publisher=[[Union of International Associations]]|format=|access-date=2 February 2025|url-status=|quote=|ref=}}</ref><ref>{{Cite web|year=2025|title=GRULAC (Group of Latin America and the Caribbean)|url=https://www.ipu.org/about-ipu/members/geopolitical-groups/grulac-group-latin-america-and-caribbean|url-status=|access-date=2 February 2025|quote=|ref=}}</ref> სხვა რეგიონული ჯგუფების მსგავსად, მას არავალდებულო ხასიათი აქვს და განიხილება რეგიონული და საერთაშორისო დონის საკითხები. გარდა ამისა, ჯგუფი მუშაობს გაეროს ორგანოებში ადგილების განაწილებაზე რეგიონიდან კანდიდატების წარდგენით.<ref name="Colombia">{{Cite web|url=https://www.cancilleria.gov.co/en/content/latin-american-and-caribbean-group-grulac|title=Latin American and Caribbean Group (GRULAC)|access-date=28 February 2019}}</ref> 1985 წელს ჯგუფი ცნობილი იყო, როგორც '''ლათინური ამერიკის ჯგუფი'''.<ref>{{UN document|docid=A/40/PV.39|type=A|body=General Assembly|session=40|date=1985-10-17}}</ref> ეს შეიცვალა ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფით 1985-1986 წლებში.<ref>{{UN document|docid=A/41/PV.40|type=A|body=General Assembly|session=41|date=1986-10-17}}</ref> == წევრი სახელმწიფოები == ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოებია:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/dgacm/en/content/regional-groups|title=Regional groups of Member States|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref><ref>{{Cite book|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|title=United Nations Handbook 2018–19|url=https://www.mfat.govt.nz/assets/Handbooks/UN-Handbook-2018-19-pdf.pdf|publisher=Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand}}</ref> {{Div col}} * {{Flagcountry|Antigua and Barbuda}} * {{Flagcountry|Argentina}} * {{Flagcountry|Bahamas}} * {{Flagcountry|Barbados}} * {{Flagcountry|Belize}} * {{Flagcountry|Bolivia}} * {{Flagcountry|Brazil}} * {{Flagcountry|Chile}} * {{Flagcountry|Colombia}} * {{Flagcountry|Costa Rica}} * {{Flagcountry|Cuba}} * {{Flagcountry|Dominica}} * {{Flagcountry|Dominican Republic}} * {{Flagcountry|Ecuador}} * {{Flagcountry|El Salvador}} * {{Flagcountry|Grenada}} * {{Flagcountry|Guatemala}} * {{Flagcountry|Guyana}} * {{Flagcountry|Haiti}} * {{Flagcountry|Honduras}} * {{Flagcountry|Jamaica}} * {{Flagcountry|Mexico}} * {{Flagcountry|Nicaragua}} * {{Flagcountry|Panama}} * {{Flagcountry|Paraguay}} * {{Flagcountry|Peru}} * {{Flagcountry|Saint Lucia}} * {{Flagcountry|Saint Kitts and Nevis}} * {{Flagcountry|Saint Vincent and Grenadines}} * {{Flagcountry|Suriname}} * {{დროშა|ტრინიდადი და ტობაგო}} * {{Flagcountry|Uruguay}} * {{Flagcountry|Venezuela}} {{Div col end}} == წარმომადგენლობა == === უშიშროების საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოში]] ორი ადგილი უჭირავს, ორივე არამუდმივი. === ეკონომიკური და სოციალური საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭო|გაეროს ეკონომიკურ და სოციალურ საბჭოში]] 10 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ecosoc/en/content/members|title=Members|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12153.doc.htm|title=General Assembly Elects 19 Economic and Social Council Members to Terms Beginning 1 January 2020, Adopts Resolution Commemorating Signing of United Nations Charter|author=<!--Not stated-->|date=14 June 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === ადამიანის უფლებათა საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად რვა ადგილი უჭირავს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში.<ref>{{Cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/MembersByGroup.aspx|title=Current Membership of the Human Rights Council, 1 January - 31 December 2019 by regional groups|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12204.doc.htm|title=General Assembly Elects 14 Member States to Human Rights Council, Appoints New Under-Secretary-General for Internal Oversight Services|author=<!--Not stated-->|date=17 October 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === გენერალური ასამბლეის თავმჯდომარეობა === ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, 3 და 8 ციფრებით დამთავრებულ წლებში, ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს უფლება აქვს აირჩიოს პრეზიდენტი გენერალურ ასამბლეაში.<ref name="Worldatlas">{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/what-are-the-five-regional-groups-of-the-united-nations.html|title=What Are The Five Regional Groups of the United Nations?|author=Wanza, Serah N.|access-date=26 February 2019}}</ref> ქვემოთ მოცემულია ჯგუფის პრეზიდენტების სია 1963 წელს მისი ოფიციალური შექმნიდან:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/pga/79/about/past-presidents/|title=Past Presidents|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref> == წევრობის ქრონოლოგია == {| class="wikitable" !წლები ! წევრების რაოდენობა ! შენიშვნები |- | [[1946]]-[[1962]] | 20 | [[არგენტინა]], [[ბოლივია]], [[ბრაზილია]], [[ჩილე]], [[კოლუმბია]], [[კოსტა რიკა]], [[კუბა]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა]], [[ეკვადორი]], [[სალვადორი]], [[გვატემალა]], [[ჰაიტი]], [[ჰონდურასი]], [[მექსიკა]], [[ნიკარაგუა]], [[პანამა]], [[პარაგვაი]], [[პერუ]], [[ურუგვაი]], [[ვენესუელა]] |- | [[1962]]-[[1966]] | 22 | [[იამაიკა]], [[ტრინიდადი და ტობაგო]] |- | [[1966]]-[[1973]] | 24 | [[გაიანა]], [[ბარბადოსი]] |- | [[1973]]-[[1974]] | 25 | [[ბაჰამის კუნძულები]] |- | [[1974]]-[[1975]] | 26 | [[გრენადა]] |- | [[1975]]-[[1978]] | 27 | [[სურინამი]] |- | [[1978]]-[[1979]] | 28 | [[დომინიკა]] |- | [[1979]]-[[1980]] | 29 | [[სენტ-ლუსია]] |- | [[1980]]-[[1981]] | 30 | [[სენტ-ვინსენტი და გრენადინები]] |- | [[1981]]-[[1983]] | 32 | [[ანტიგუა და ბარბუდა]], [[ბელიზი]] |- | [[1983]]–დღემდე | 33 | [[სენტ-კიტსი და ნევისი]] |} ლათინური ამერიკის ჯგუფი არსებობს გაეროს დაარსების დღიდან, 1945 წლიდან.<ref>{{Cite book|author=Hovet, Jr.|title=Bloc Politics in the United Nations|publisher=Harvard University Press}}</ref> თავდაპირველად იყო ყველაზე დიდი რეგიონული ჯგუფი, რომელიც შედგებოდა არჩევითი წევრების 43%-ზე მეტისგან (46-დან 20). [[1962]] წელს ჯგუფმა მიიღო პირველი არალათინოამერიკელი წევრი ([[იამაიკა]]). == როლი == ჯგუფი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რეგიონის ინტერესების დაცვაში. ის წევრ სახელმწიფოებს სთავაზობს ფორუმს საერთაშორისო საკითხებზე მოსაზრებების გასაცვლელად, საერთაშორისო ორგანიზაციებში განხილული თემების შემდგომი რეაგირებისთვის, კომპლექსურ საკითხებზე საერთო პოზიციების ჩამოყალიბებისა და ჯგუფის ერთობლივი პოზიციის ამსახველი განცხადებების მომზადებისთვის.<ref>{{Cite web|url-status=dead}}</ref> თუმცა, რაც მთავარია, ჯგუფი გაეროს სხვადასხვა ორგანიზაციებში რეგიონის კანდიდატების მხარდაჭერის განხილვისა და კოორდინაციის საშუალებას იძლევა.<ref name="UNU Report2">{{cite report|author1=Agam, Hasmy|author2=Sam Daws|author3=Terence O'Brien|author4=Ramesh Takur|date=26 March 1999|title=What is Equitable Geographic Representation in the Twenty-First Century|url=http://archive.unu.edu/unupress/equitable.pdf|publisher=United Nations University|access-date=27 February 2019}}</ref> ჯგუფის რეგულარული შეხვედრები ჟენევაში იმართება. ამ შეხვედრებზე ყველაზე ხშირად განხილული თემებია ადამიანის უფლებები, გარემო, ინტელექტუალური საკუთრება, შრომითი უფლებები, ვაჭრობა და განვითარება და ტელეკომუნიკაციები. == ლოკაციები == ჯგუფს მსოფლიოს მასშტაბით სხვადასხვა ოფისი აქვს: * [[რომი]] ** რომში არსებული ორი ოფისი ორმხრივ და მრავალმხრივ საკითხებზეა ორიენტირებული, განსაკუთრებით რომში დაფუძნებული გაეროს სააგენტოების საკითხებზე. * [[ვენა]] ** ვენაში მდებარე ოფისი ჯგუფში წევრობის კანდიდატებზეა ორიენტირებული. ის ასევე განიხილავს საკითხებს, რომლებიც დაკავშირებულია: გაეროს ვენის ოფისთან, [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან]], ბირთვული გამოცდების ყოვლისმომცველი აკრძალვის ხელშეკრულების ორგანიზაციის მოსამზადებელ კომისიასთან, გაეროს კოსმოსური ურთიერთობების ოფისთან და გაეროს სამრეწველო განვითარების ორგანიზაციასთან. ოფისი ასევე მოქმედებს როგორც დამაკავშირებელი რგოლი 77-ის ჯგუფთან, ჩინეთთან და [[მიუმხრობლობის მოძრაობა|არაწევრობის მოძრაობასთან.]] * [[ნიუ-იორკი]] ** ნიუ-იორკში მდებარე ოფისი ძირითადად კანდიდატურებთან დაკავშირებულ საკითხებსა და სხვა ზოგად თემებს ეხება. == იხილეთ აგრეთვე == * [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გაერო]] [[კატეგორია:გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] g00egm9ks60y2eil4ff6dmxxf4kj2of 4823955 4823954 2025-07-02T20:03:17Z AkakiBalanchivadze 92095 /* წევრი სახელმწიფოები */ 4823955 wikitext text/x-wiki [[ფაილი:Latin_American_and_Caribbean_Group_Member_States.svg|მარჯვნივ|მინი|300x300პქ| ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოები.]] '''გაეროს ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ქვეყნების ჯგუფი''', ანუ '''GRULAC''' — [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები|გაეროს ხუთი რეგიონული ჯგუფის]] ერთ-ერთი ნაწილი, რომელიც შედგება [[ცენტრალური ამერიკა|ცენტრალური]] და [[სამხრეთი ამერიკა|სამხრეთ ამერიკის]] 33 წევრი სახელმწიფოსგან, ასევე [[კარიბები|კარიბის ზღვის აუზის]] კუნძულოვანი ქვეყნებისგან. მისი წევრები გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის 17%-ს შეადგენენ.<ref name="UIA">{{Cite web|url=https://uia.org/s/or/en/1100031156|title=Group of Latin American and Caribbean States|year=2024|publisher=[[Union of International Associations]]|format=|access-date=2 February 2025|url-status=|quote=|ref=}}</ref><ref>{{Cite web|year=2025|title=GRULAC (Group of Latin America and the Caribbean)|url=https://www.ipu.org/about-ipu/members/geopolitical-groups/grulac-group-latin-america-and-caribbean|url-status=|access-date=2 February 2025|quote=|ref=}}</ref> სხვა რეგიონული ჯგუფების მსგავსად, მას არავალდებულო ხასიათი აქვს და განიხილება რეგიონული და საერთაშორისო დონის საკითხები. გარდა ამისა, ჯგუფი მუშაობს გაეროს ორგანოებში ადგილების განაწილებაზე რეგიონიდან კანდიდატების წარდგენით.<ref name="Colombia">{{Cite web|url=https://www.cancilleria.gov.co/en/content/latin-american-and-caribbean-group-grulac|title=Latin American and Caribbean Group (GRULAC)|access-date=28 February 2019}}</ref> 1985 წელს ჯგუფი ცნობილი იყო, როგორც '''ლათინური ამერიკის ჯგუფი'''.<ref>{{UN document|docid=A/40/PV.39|type=A|body=General Assembly|session=40|date=1985-10-17}}</ref> ეს შეიცვალა ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფით 1985-1986 წლებში.<ref>{{UN document|docid=A/41/PV.40|type=A|body=General Assembly|session=41|date=1986-10-17}}</ref> == წევრი სახელმწიფოები == ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის ჯგუფის წევრი სახელმწიფოებია:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/dgacm/en/content/regional-groups|title=Regional groups of Member States|author=<!--Not stated-->|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref><ref>{{Cite book|author=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|title=United Nations Handbook 2018–19|url=https://www.mfat.govt.nz/assets/Handbooks/UN-Handbook-2018-19-pdf.pdf|publisher=Ministry of Foreign Affairs and Trade of New Zealand}}</ref> {{Div col}} * {{Flagcountry|Antigua and Barbuda}} * {{Flagcountry|Argentina}} * {{Flagcountry|Bahamas}} * {{Flagcountry|Barbados}} * {{Flagcountry|Belize}} * {{Flagcountry|Bolivia}} * {{Flagcountry|Brazil}} * {{Flagcountry|Chile}} * {{Flagcountry|Colombia}} * {{Flagcountry|Costa Rica}} * {{Flagcountry|Cuba}} * {{Flagcountry|Dominica}} * {{Flagcountry|Dominican Republic}} * {{Flagcountry|Ecuador}} * {{Flagcountry|El Salvador}} * {{Flagcountry|Grenada}} * {{Flagcountry|Guatemala}} * {{Flagcountry|Guyana}} * {{Flagcountry|Haiti}} * {{Flagcountry|Honduras}} * {{Flagcountry|Jamaica}} * {{Flagcountry|Mexico}} * {{Flagcountry|Nicaragua}} * {{Flagcountry|Panama}} * {{Flagcountry|Paraguay}} * {{Flagcountry|Peru}} * {{Flagcountry|Saint Lucia}} * {{Flagcountry|Saint Kitts and Nevis}} * {{დროშა|სენტ-ვინსენტი და გრენადინები}} * {{Flagcountry|Suriname}} * {{დროშა|ტრინიდადი და ტობაგო}} * {{Flagcountry|Uruguay}} * {{Flagcountry|Venezuela}} {{Div col end}} == წარმომადგენლობა == === უშიშროების საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს უშიშროების საბჭო|უშიშროების საბჭოში]] ორი ადგილი უჭირავს, ორივე არამუდმივი. === ეკონომიკური და სოციალური საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად [[გაეროს ეკონომიკური და სოციალური საბჭო|გაეროს ეკონომიკურ და სოციალურ საბჭოში]] 10 ადგილი უჭირავს.<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ecosoc/en/content/members|title=Members|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12153.doc.htm|title=General Assembly Elects 19 Economic and Social Council Members to Terms Beginning 1 January 2020, Adopts Resolution Commemorating Signing of United Nations Charter|author=<!--Not stated-->|date=14 June 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === ადამიანის უფლებათა საბჭო === ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს ამჟამად რვა ადგილი უჭირავს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში.<ref>{{Cite web|url=https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/MembersByGroup.aspx|title=Current Membership of the Human Rights Council, 1 January - 31 December 2019 by regional groups|author=<!--Not stated-->|date=n.d.|publisher=United Nations|access-date=26 February 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/press/en/2019/ga12204.doc.htm|title=General Assembly Elects 14 Member States to Human Rights Council, Appoints New Under-Secretary-General for Internal Oversight Services|author=<!--Not stated-->|date=17 October 2019|publisher=United Nations|access-date=1 January 2020}}</ref> === გენერალური ასამბლეის თავმჯდომარეობა === ყოველ ხუთ წელიწადში ერთხელ, 3 და 8 ციფრებით დამთავრებულ წლებში, ლათინური ამერიკისა და კარიბის ზღვის აუზის ჯგუფს უფლება აქვს აირჩიოს პრეზიდენტი გენერალურ ასამბლეაში.<ref name="Worldatlas">{{Cite web|url=https://www.worldatlas.com/articles/what-are-the-five-regional-groups-of-the-united-nations.html|title=What Are The Five Regional Groups of the United Nations?|author=Wanza, Serah N.|access-date=26 February 2019}}</ref> ქვემოთ მოცემულია ჯგუფის პრეზიდენტების სია 1963 წელს მისი ოფიციალური შექმნიდან:<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/pga/79/about/past-presidents/|title=Past Presidents|publisher=United Nations|access-date=26 August 2024}}</ref> == წევრობის ქრონოლოგია == {| class="wikitable" !წლები ! წევრების რაოდენობა ! შენიშვნები |- | [[1946]]-[[1962]] | 20 | [[არგენტინა]], [[ბოლივია]], [[ბრაზილია]], [[ჩილე]], [[კოლუმბია]], [[კოსტა რიკა]], [[კუბა]], [[დომინიკელთა რესპუბლიკა]], [[ეკვადორი]], [[სალვადორი]], [[გვატემალა]], [[ჰაიტი]], [[ჰონდურასი]], [[მექსიკა]], [[ნიკარაგუა]], [[პანამა]], [[პარაგვაი]], [[პერუ]], [[ურუგვაი]], [[ვენესუელა]] |- | [[1962]]-[[1966]] | 22 | [[იამაიკა]], [[ტრინიდადი და ტობაგო]] |- | [[1966]]-[[1973]] | 24 | [[გაიანა]], [[ბარბადოსი]] |- | [[1973]]-[[1974]] | 25 | [[ბაჰამის კუნძულები]] |- | [[1974]]-[[1975]] | 26 | [[გრენადა]] |- | [[1975]]-[[1978]] | 27 | [[სურინამი]] |- | [[1978]]-[[1979]] | 28 | [[დომინიკა]] |- | [[1979]]-[[1980]] | 29 | [[სენტ-ლუსია]] |- | [[1980]]-[[1981]] | 30 | [[სენტ-ვინსენტი და გრენადინები]] |- | [[1981]]-[[1983]] | 32 | [[ანტიგუა და ბარბუდა]], [[ბელიზი]] |- | [[1983]]–დღემდე | 33 | [[სენტ-კიტსი და ნევისი]] |} ლათინური ამერიკის ჯგუფი არსებობს გაეროს დაარსების დღიდან, 1945 წლიდან.<ref>{{Cite book|author=Hovet, Jr.|title=Bloc Politics in the United Nations|publisher=Harvard University Press}}</ref> თავდაპირველად იყო ყველაზე დიდი რეგიონული ჯგუფი, რომელიც შედგებოდა არჩევითი წევრების 43%-ზე მეტისგან (46-დან 20). [[1962]] წელს ჯგუფმა მიიღო პირველი არალათინოამერიკელი წევრი ([[იამაიკა]]). == როლი == ჯგუფი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს რეგიონის ინტერესების დაცვაში. ის წევრ სახელმწიფოებს სთავაზობს ფორუმს საერთაშორისო საკითხებზე მოსაზრებების გასაცვლელად, საერთაშორისო ორგანიზაციებში განხილული თემების შემდგომი რეაგირებისთვის, კომპლექსურ საკითხებზე საერთო პოზიციების ჩამოყალიბებისა და ჯგუფის ერთობლივი პოზიციის ამსახველი განცხადებების მომზადებისთვის.<ref>{{Cite web|url-status=dead}}</ref> თუმცა, რაც მთავარია, ჯგუფი გაეროს სხვადასხვა ორგანიზაციებში რეგიონის კანდიდატების მხარდაჭერის განხილვისა და კოორდინაციის საშუალებას იძლევა.<ref name="UNU Report2">{{cite report|author1=Agam, Hasmy|author2=Sam Daws|author3=Terence O'Brien|author4=Ramesh Takur|date=26 March 1999|title=What is Equitable Geographic Representation in the Twenty-First Century|url=http://archive.unu.edu/unupress/equitable.pdf|publisher=United Nations University|access-date=27 February 2019}}</ref> ჯგუფის რეგულარული შეხვედრები ჟენევაში იმართება. ამ შეხვედრებზე ყველაზე ხშირად განხილული თემებია ადამიანის უფლებები, გარემო, ინტელექტუალური საკუთრება, შრომითი უფლებები, ვაჭრობა და განვითარება და ტელეკომუნიკაციები. == ლოკაციები == ჯგუფს მსოფლიოს მასშტაბით სხვადასხვა ოფისი აქვს: * [[რომი]] ** რომში არსებული ორი ოფისი ორმხრივ და მრავალმხრივ საკითხებზეა ორიენტირებული, განსაკუთრებით რომში დაფუძნებული გაეროს სააგენტოების საკითხებზე. * [[ვენა]] ** ვენაში მდებარე ოფისი ჯგუფში წევრობის კანდიდატებზეა ორიენტირებული. ის ასევე განიხილავს საკითხებს, რომლებიც დაკავშირებულია: გაეროს ვენის ოფისთან, [[ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტო|ატომური ენერგიის საერთაშორისო სააგენტოსთან]], ბირთვული გამოცდების ყოვლისმომცველი აკრძალვის ხელშეკრულების ორგანიზაციის მოსამზადებელ კომისიასთან, გაეროს კოსმოსური ურთიერთობების ოფისთან და გაეროს სამრეწველო განვითარების ორგანიზაციასთან. ოფისი ასევე მოქმედებს როგორც დამაკავშირებელი რგოლი 77-ის ჯგუფთან, ჩინეთთან და [[მიუმხრობლობის მოძრაობა|არაწევრობის მოძრაობასთან.]] * [[ნიუ-იორკი]] ** ნიუ-იორკში მდებარე ოფისი ძირითადად კანდიდატურებთან დაკავშირებულ საკითხებსა და სხვა ზოგად თემებს ეხება. == იხილეთ აგრეთვე == * [[გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:გაერო]] [[კატეგორია:გაეროს რეგიონული ჯგუფები]] 050ualjjgodmddpxnkw4g4jqm8hvucv 3 591992 4823943 2025-07-02T19:46:48Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: {{subst:ბლოკი|დრო=3 თვის|მიზეზი=მანქანური თარგმნით სტატიის შექმნა არაერთგზის}}— ~~~~ 4823943 wikitext text/x-wiki ==ბლოკი== {{ბლოკი/ძირი|დრო=3 თვის|მიზეზი=მანქანური თარგმნით სტატიის შექმნა არაერთგზის}}— [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 19:46, 2 ივლისი 2025 (UTC) 46thovpo0x7fee0ij8zeezqq9113ipq 3 591995 4823964 2025-07-02T20:41:08Z Mehman 75871 ახალი გვერდი: {{subst:ბლოკი|დრო=3 თვის|მიზეზი=მანქანური თარგმნით სტატიის შექმნა არაერთგზის}}— ~~~~ 4823964 wikitext text/x-wiki ==ბლოკი== {{ბლოკი/ძირი|დრო=3 თვის|მიზეზი=მანქანური თარგმნით სტატიის შექმნა არაერთგზის}}— [[მომხმარებელი:Mehman|<span style="color:#ff0500">'''''Meh'''''</span>]][[მომხმარებელი განხილვა:Mehman|<span style="color:#0500ff">'''''man'''''</span>]] 20:41, 2 ივლისი 2025 (UTC) iy5eg9z6p1z0udkny1zp6iilk3hbjp9 3 591996 4823982 2025-07-03T00:25:38Z Otogi 27089 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ 4823982 wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 00:25, 3 ივლისი 2025 (UTC) b5zfc4i4xbed19lsee17mi7h07sys6y 3 591997 4823989 2025-07-03T04:48:16Z Jaba1977 3604 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ 4823989 wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[მომხმარებელი:Jaba1977|<span style="color:#006400;">'''''Wiki -'''''</span>]] [[მომხმარებელი განხილვა:Jaba1977|<span style="color:#006400">'''''ჯაბა'''''</span>]] 04:48, 3 ივლისი 2025 (UTC) 73597y5fecoq8kshhc4u36aofvsf5o3 14 591999 4824020 2025-07-03T04:54:20Z Jaba1977 3604 ახალი გვერდი: [[კატეგორია:უკრაინის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:ევროპის ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:უკრაინა]] 4824020 wikitext text/x-wiki [[კატეგორია:უკრაინის გეოგრაფია]] [[კატეგორია:ევროპის ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:ბუნება ქვეყნების მიხედვით]] [[კატეგორია:უკრაინა]] 1fm7q6vkyeq7izt69ipdhqszn6p64o1 1 592012 4824124 2025-07-03T05:21:29Z 37.232.103.198 /* ramdeni motamashea 1 gundhi */ ახალი სექცია 4824124 wikitext text/x-wiki == ramdeni motamashea 1 gundhi == ramdeni motamashea 1 gundhi [[სპეციალური:წვლილი/37.232.103.198|37.232.103.198]] 05:21, 3 ივლისი 2025 (UTC) 7zs04t7n129is9nfx1vucz0oariirh7 0 592013 4824127 2025-07-03T07:03:31Z IrakliOboladze 171467 შევქმენი გვერდი ასლან ხახუტაიშვილის ცხოვრებასთან, მის აკადემიურ მიღწევებთან დაკავშირებით, ყველა წყარო გადამოწმებულია და სანდოა. 4824127 wikitext text/x-wiki == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' (დ. 29 აგვისტო, 1932, სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი — გ. 1994) — ქართველი მათემატიკოსი და მკვლევარი. მას ჰქონდა მნიშვნელოვანი წვლილი ალგებრისა და ჯგუფების თეორიის განვითარებაში საქართველოში. მუშაობდა [[ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბათუმის უნივერსიტეტში]], სადაც 1980–1992 წლებში ხელმძღვანელობდა დაწყებითი განათლების კათედრას.<ref>{{Cite web|url=https://bsu.edu.ge/sub-15/page/3-52/index.html|title=ინფორმაცია ასლან ხახუტაიშვილის ღვაწლზე ბათუმის უნივერსიტეტის სტატიაში}}</ref> === კარიერა === {{ინფოდაფა მეცნიერი|სახელი=ასლან ხახუტაიშვილი|მშობლიური სახელი=ასლან სკანდერის ძე ხახუტაიშვილი|ფოტო=[[File:(AB8ADC46-B48A-41DD-8086-215115BB0476).png|thumb|ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი]]|სურათის წარწერა=ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი|დაბადების თარიღი={{დაბადების თარიღი|1932|08|29}}|დაბადების ადგილი=სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი.|გარდაცვალების თარიღი=1994|სამეცნიერო სფერო=მათემატიკა, ალგებრა, ჯგუფების თეორია|მუშაობის ადგილი=ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ალმა-მატერი=* [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] * [[ეკატერინბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]|სამეცნიერო ხელმძღვანელი=აკადემიკოსი ბორის პლოტკინი|სამეცნიერო ხარისხი=ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხი|სამეცნიერო წოდება=დოცენტი (Docent)|ეროვნება=ქართველი|მეუღლე=ვარდო ხაბაძე-ხახუტაიშვილი}}ხახუტაიშვილი იკვლევდა ჯგუფთა რადიკალების თეორიას, განსაკუთრებით ნილპოტენტურ ჯგუფებში. მისი კვლევები მოიცავდა მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაციას და ამ სფეროში მტკიცებულებების გამყარებას. ასევე იყო აქტიური პედაგოგიური მოღვაწე და წლების განმავლობაში ასწავლიდა მათემატიკის სხვადასხვა მიმართულებას.<ref>{{Cite web|url=https://www.bsu.edu.ge/sub-12/page/3-143/index.html|title=ასლან ხახუტაიშვილის კონტრიბუცია}}</ref> იგი იყო ბათუმის პედაგოგიური ინსტიტუტის ალგებრის მიმართულების ერთ-ერთი წამყვანი სპეციალისტი და მნიშვნელოვანი გავლენა ჰქონდა სტუდენტების მომზადებაზე. ხახუტაიშვილის კვლევები აღიარებული იყო საერთაშორისო დონეზე. იგი თანამშრომლობდა ამერიკის შეერთებული შტატების მიჩიგანის უნივერსიტეტთან და გამოქვეყნდა მათ მიერ გამოცემულ რეცენზირებულ ჟურნალში [[:en:Mathematical_Reviews|Mathematical Reviews]]. აღნიშნულმა ჟურნალმა იგი ოფიციალურად მოიწვია, როგორც მიმომხილველი მათემატიკური ნაშრომების განხილვისთვის, რაც მიუთითებს მის მაღალ კვალიფიკაციას და აღიარებულ აკადემიურ ავტორიტეტზე. ასევე მონაწილეობდა მათემატიკოსთა მსოფლიო მესამე კონგრესში, რომელიც გაიმართა ბულგარეთში, სადაც წარადგინა მოხსენება რადიკალების თეორიაზე. მისი ნაშრომები მოხვდა ისეთ სამეცნიერო გამოცემებში, როგორიცაა *Латвийский математический ежегодник*, *Труды Тбилисского университета* და ლატვიის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალი *Дзинтаре*. მან დაამტკიცა, რომ რადიკალების სისტემები X-კლასში ქმნიან ნახევარჯგუფს კონტინუუმის სიმძლავრით. შემოიღო ცნებები: ნილრადიკალი, მარტივი რადიკალი და რადიკალური ოპერატორები. მის მიერ კლასიფიცირებული იყო რადიკალები ზენილპოტენტურ და დაყვანად წნულებში. ასევე დაამტკიცა, რომ თუ რადიკალების სისტემა შედგება ყველა მარტივი და ყველა ნილრადიკალისგან (გარდა Rp ტიპისა), მაშინ ნახევარჯგუფი თავისუფალია.<ref>{{Cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00023925/|title=ასლან ხახუტაიშვილის ბიოგრაფია მათ შორის ინფორმაცია მის შემოტანილ ტერმინოლოგიაზე.}}</ref> == '''შეფასება''' == მისი მოღვაწეობის შესახებ მოცემულია შოთა მახარაძისა და ონისე სურმანიძის წიგნში *ბათუმის უნივერსიტეტის მათემატიკოსები (1935–2012): მათი ღვაწლი და ხსოვნა დაუვიწყარია*<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილზე დაწერილი სტატიის გვერდი, შოთა მახრაძეს.|url=http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/bibl/catalog.html?pf=t-biblio&from=261&mrum=108&udc=51}}</ref>, რომელიც ასახავს ასლან ხახუტაიშვილის ცხოვრებას, აკადემიურ მემკვიდრეობას და უნივერსიტეტში გაწეულ ღვაწლს. ასევე შეტანილია საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ოფიციალურ ბიოგრაფიულ ლექსიკონში, როგორც გამოჩენილი ქართველი მათემატიკოსი და პედაგოგი.<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ბიოგრაფია|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00023925/}}</ref> === საერთაშორისო ბაზებში რეგისტრაცია === ასლან ხახუტაიშვილი რეგისტრირებულია საერთაშორისო მათემატიკურ ბაზაში [[:en:ZbMATH_Open|ZbMATH Open]], როგორც Khakhutaishvili, A. S., სადაც დაფიქსირებულია მისი 3 აკადემიური პუბლიკაცია ჯგუფების თეორიაში, გამოქვეყნებული პერიოდულ გამოცემებში *Латвийский математический ежегодник* და *Труды Тбилисского университета<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/serials/?q=se:2449|title=ZbMath სტატია Trudy Tbilisskogo Universiteta. Matematika, Mekhanika, Astronomiya}}</ref>*. ასევე მითითებულია თანამშრომლობა მეცნიერებთან Gringlaz, L. Ya<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/gringlaz.l-ya|title=სტატია Gringlaz. l-Ya-ს შესახებ}}</ref>. და Levich, E. M<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/levich.e-m|title=ინფორმაცია და ნაშრომები, Levich. E-M-ის შესახებ}}</ref>. == '''ნაშრომები''' == ასლან ხახუტაიშვილს ეკუთვნის რამდენიმე სამეცნიერო ნაშრომი ჯგუფების თეორიასა და ალგებრაში. მისი ნაშრომები შეტანილია რუსეთის სახელმწიფო ბიბლიოთეკის და საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკის კატალოგებში, მათ შორის: * ''О радикалах групп с ограничениями на подгруппы'' (1975) [რადიკალების თეორია შეზღუდული ქვეჯგუფების მქონე ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87|title=ასლან ხახუტაიშვილის ერთ-ერთი ნაშრომის მტკიცებულება რუსულ ბიბლიოთეკაში.}}</ref> * ''Классификация строгих радикалов в нильпотентных группах'' (1980) [მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაცია ნილპოტენტურ ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ერთ-ერთ რუსულ ბიბლიოთეკაში.|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87}}</ref> * ''On varieties and formations in the class of finite groups'' (with L. Ya. Gringlaz), *Труды Тбилисского университета*, ტ. 251, გვ. 62–71 (1976)<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებგვერდძე, On varieties and formations in the class of finite groups.|url=https://zbmath.org/0432.20013}}</ref> * ''On special radical classes of groups in the sense of B. I. Plotkin and described in the wreath products of Gruenberg groups'', *Труды Тбилисского университета*, ტ. 176, გვ. 29–34 (1976)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0431.20022|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვერ გვერდძე, Description of special radicals in wreath products of overnilpotent groups.}}</ref> * ''Über hereditarily radikale Klassen wesentlich auflösbarer Gruppen'' (with E. M. Levič), *Латвийский математический ежегодник*, № 9, გვ. 161–167 (1971)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0244.20036|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებ გვერდზე, On hereditarily radical classes of 2-solvable groups. (Über hereditär radikale Klassen zweistufig auflösbarer Gruppen.)}}</ref> == წყაროები == # https://bsu.edu.ge/sub-15/page/3-52/index.html # https://www.bsu.edu.ge/sub-12/page/3-143/index.html # http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/bibl/catalog.html?pf=t-biblio&from=261&mrum=108&udc=51 # http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00023925/ # https://zbmath.org/serials/?q=se:2449 # https://zbmath.org/authors/gringlaz.l-ya # https://zbmath.org/authors/levich.e-m # https://zbmath.org/0432.20013 # https://zbmath.org/0431.20022 # https://zbmath.org/0244.20036 0dyuzozh2riyf3xlkky3jt9limn5s1n 4824128 4824127 2025-07-03T07:04:31Z IrakliOboladze 171467 წავშალე არა საჭირო წყაროები 4824128 wikitext text/x-wiki == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' (დ. 29 აგვისტო, 1932, სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი — გ. 1994) — ქართველი მათემატიკოსი და მკვლევარი. მას ჰქონდა მნიშვნელოვანი წვლილი ალგებრისა და ჯგუფების თეორიის განვითარებაში საქართველოში. მუშაობდა [[ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბათუმის უნივერსიტეტში]], სადაც 1980–1992 წლებში ხელმძღვანელობდა დაწყებითი განათლების კათედრას.<ref>{{Cite web|url=https://bsu.edu.ge/sub-15/page/3-52/index.html|title=ინფორმაცია ასლან ხახუტაიშვილის ღვაწლზე ბათუმის უნივერსიტეტის სტატიაში}}</ref> === კარიერა === {{ინფოდაფა მეცნიერი|სახელი=ასლან ხახუტაიშვილი|მშობლიური სახელი=ასლან სკანდერის ძე ხახუტაიშვილი|ფოტო=[[File:(AB8ADC46-B48A-41DD-8086-215115BB0476).png|thumb|ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი]]|სურათის წარწერა=ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი|დაბადების თარიღი={{დაბადების თარიღი|1932|08|29}}|დაბადების ადგილი=სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი.|გარდაცვალების თარიღი=1994|სამეცნიერო სფერო=მათემატიკა, ალგებრა, ჯგუფების თეორია|მუშაობის ადგილი=ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ალმა-მატერი=* [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] * [[ეკატერინბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]|სამეცნიერო ხელმძღვანელი=აკადემიკოსი ბორის პლოტკინი|სამეცნიერო ხარისხი=ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხი|სამეცნიერო წოდება=დოცენტი (Docent)|ეროვნება=ქართველი|მეუღლე=ვარდო ხაბაძე-ხახუტაიშვილი}}ხახუტაიშვილი იკვლევდა ჯგუფთა რადიკალების თეორიას, განსაკუთრებით ნილპოტენტურ ჯგუფებში. მისი კვლევები მოიცავდა მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაციას და ამ სფეროში მტკიცებულებების გამყარებას. ასევე იყო აქტიური პედაგოგიური მოღვაწე და წლების განმავლობაში ასწავლიდა მათემატიკის სხვადასხვა მიმართულებას.<ref>{{Cite web|url=https://www.bsu.edu.ge/sub-12/page/3-143/index.html|title=ასლან ხახუტაიშვილის კონტრიბუცია}}</ref> იგი იყო ბათუმის პედაგოგიური ინსტიტუტის ალგებრის მიმართულების ერთ-ერთი წამყვანი სპეციალისტი და მნიშვნელოვანი გავლენა ჰქონდა სტუდენტების მომზადებაზე. ხახუტაიშვილის კვლევები აღიარებული იყო საერთაშორისო დონეზე. იგი თანამშრომლობდა ამერიკის შეერთებული შტატების მიჩიგანის უნივერსიტეტთან და გამოქვეყნდა მათ მიერ გამოცემულ რეცენზირებულ ჟურნალში [[:en:Mathematical_Reviews|Mathematical Reviews]]. აღნიშნულმა ჟურნალმა იგი ოფიციალურად მოიწვია, როგორც მიმომხილველი მათემატიკური ნაშრომების განხილვისთვის, რაც მიუთითებს მის მაღალ კვალიფიკაციას და აღიარებულ აკადემიურ ავტორიტეტზე. ასევე მონაწილეობდა მათემატიკოსთა მსოფლიო მესამე კონგრესში, რომელიც გაიმართა ბულგარეთში, სადაც წარადგინა მოხსენება რადიკალების თეორიაზე. მისი ნაშრომები მოხვდა ისეთ სამეცნიერო გამოცემებში, როგორიცაა *Латвийский математический ежегодник*, *Труды Тбилисского университета* და ლატვიის მეცნიერებათა აკადემიის ჟურნალი *Дзинтаре*. მან დაამტკიცა, რომ რადიკალების სისტემები X-კლასში ქმნიან ნახევარჯგუფს კონტინუუმის სიმძლავრით. შემოიღო ცნებები: ნილრადიკალი, მარტივი რადიკალი და რადიკალური ოპერატორები. მის მიერ კლასიფიცირებული იყო რადიკალები ზენილპოტენტურ და დაყვანად წნულებში. ასევე დაამტკიცა, რომ თუ რადიკალების სისტემა შედგება ყველა მარტივი და ყველა ნილრადიკალისგან (გარდა Rp ტიპისა), მაშინ ნახევარჯგუფი თავისუფალია.<ref>{{Cite web|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00023925/|title=ასლან ხახუტაიშვილის ბიოგრაფია მათ შორის ინფორმაცია მის შემოტანილ ტერმინოლოგიაზე.}}</ref> == '''შეფასება''' == მისი მოღვაწეობის შესახებ მოცემულია შოთა მახარაძისა და ონისე სურმანიძის წიგნში *ბათუმის უნივერსიტეტის მათემატიკოსები (1935–2012): მათი ღვაწლი და ხსოვნა დაუვიწყარია*<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილზე დაწერილი სტატიის გვერდი, შოთა მახრაძეს.|url=http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/bibl/catalog.html?pf=t-biblio&from=261&mrum=108&udc=51}}</ref>, რომელიც ასახავს ასლან ხახუტაიშვილის ცხოვრებას, აკადემიურ მემკვიდრეობას და უნივერსიტეტში გაწეულ ღვაწლს. ასევე შეტანილია საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ოფიციალურ ბიოგრაფიულ ლექსიკონში, როგორც გამოჩენილი ქართველი მათემატიკოსი და პედაგოგი.<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ბიოგრაფია|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00023925/}}</ref> === საერთაშორისო ბაზებში რეგისტრაცია === ასლან ხახუტაიშვილი რეგისტრირებულია საერთაშორისო მათემატიკურ ბაზაში [[:en:ZbMATH_Open|ZbMATH Open]], როგორც Khakhutaishvili, A. S., სადაც დაფიქსირებულია მისი 3 აკადემიური პუბლიკაცია ჯგუფების თეორიაში, გამოქვეყნებული პერიოდულ გამოცემებში *Латвийский математический ежегодник* და *Труды Тбилисского университета<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/serials/?q=se:2449|title=ZbMath სტატია Trudy Tbilisskogo Universiteta. Matematika, Mekhanika, Astronomiya}}</ref>*. ასევე მითითებულია თანამშრომლობა მეცნიერებთან Gringlaz, L. Ya<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/gringlaz.l-ya|title=სტატია Gringlaz. l-Ya-ს შესახებ}}</ref>. და Levich, E. M<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/levich.e-m|title=ინფორმაცია და ნაშრომები, Levich. E-M-ის შესახებ}}</ref>. == '''ნაშრომები''' == ასლან ხახუტაიშვილს ეკუთვნის რამდენიმე სამეცნიერო ნაშრომი ჯგუფების თეორიასა და ალგებრაში. მისი ნაშრომები შეტანილია რუსეთის სახელმწიფო ბიბლიოთეკის და საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკის კატალოგებში, მათ შორის: * ''О радикалах групп с ограничениями на подгруппы'' (1975) [რადიკალების თეორია შეზღუდული ქვეჯგუფების მქონე ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87|title=ასლან ხახუტაიშვილის ერთ-ერთი ნაშრომის მტკიცებულება რუსულ ბიბლიოთეკაში.}}</ref> * ''Классификация строгих радикалов в нильпотентных группах'' (1980) [მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაცია ნილპოტენტურ ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ერთ-ერთ რუსულ ბიბლიოთეკაში.|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87}}</ref> * ''On varieties and formations in the class of finite groups'' (with L. Ya. Gringlaz), *Труды Тбилисского университета*, ტ. 251, გვ. 62–71 (1976)<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებგვერდძე, On varieties and formations in the class of finite groups.|url=https://zbmath.org/0432.20013}}</ref> * ''On special radical classes of groups in the sense of B. I. Plotkin and described in the wreath products of Gruenberg groups'', *Труды Тбилисского университета*, ტ. 176, გვ. 29–34 (1976)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0431.20022|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვერ გვერდძე, Description of special radicals in wreath products of overnilpotent groups.}}</ref> * ''Über hereditarily radikale Klassen wesentlich auflösbarer Gruppen'' (with E. M. Levič), *Латвийский математический ежегодник*, № 9, გვ. 161–167 (1971)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0244.20036|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებ გვერდზე, On hereditarily radical classes of 2-solvable groups. (Über hereditär radikale Klassen zweistufig auflösbarer Gruppen.)}}</ref> == წყაროები == hm74c4m2ihhmw5tu3bra451sfe38fru 4824129 4824128 2025-07-03T07:07:49Z IrakliOboladze 171467 ამოვაკელი ინფორმაცია რომელსაც ვერ მივაბავ დამამტკიცებელ ბმულებს 4824129 wikitext text/x-wiki == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' (დ. 29 აგვისტო, 1932, სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი — გ. 1994) — ქართველი მათემატიკოსი და მკვლევარი. მას ჰქონდა მნიშვნელოვანი წვლილი ალგებრისა და ჯგუფების თეორიის განვითარებაში საქართველოში. მუშაობდა [[ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბათუმის უნივერსიტეტში]], სადაც 1980–1992 წლებში ხელმძღვანელობდა დაწყებითი განათლების კათედრას.<ref>{{Cite web|url=https://bsu.edu.ge/sub-15/page/3-52/index.html|title=ინფორმაცია ასლან ხახუტაიშვილის ღვაწლზე ბათუმის უნივერსიტეტის სტატიაში}}</ref> === კარიერა === {{ინფოდაფა მეცნიერი|სახელი=ასლან ხახუტაიშვილი|მშობლიური სახელი=ასლან სკანდერის ძე ხახუტაიშვილი|ფოტო=[[File:(AB8ADC46-B48A-41DD-8086-215115BB0476).png|thumb|ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი]]|სურათის წარწერა=ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი|დაბადების თარიღი={{დაბადების თარიღი|1932|08|29}}|დაბადების ადგილი=სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი.|გარდაცვალების თარიღი=1994|სამეცნიერო სფერო=მათემატიკა, ალგებრა, ჯგუფების თეორია|მუშაობის ადგილი=ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ალმა-მატერი=* [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] * [[ეკატერინბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]|სამეცნიერო ხელმძღვანელი=აკადემიკოსი ბორის პლოტკინი|სამეცნიერო ხარისხი=ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხი|სამეცნიერო წოდება=დოცენტი (Docent)|ეროვნება=ქართველი|მეუღლე=ვარდო ხაბაძე-ხახუტაიშვილი}}ხახუტაიშვილი იკვლევდა ჯგუფთა რადიკალების თეორიას, განსაკუთრებით ნილპოტენტურ ჯგუფებში. მისი კვლევები მოიცავდა მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაციას და ამ სფეროში მტკიცებულებების გამყარებას. ასევე იყო აქტიური პედაგოგიური მოღვაწე და წლების განმავლობაში ასწავლიდა მათემატიკის სხვადასხვა მიმართულებას.<ref>{{Cite web|url=https://www.bsu.edu.ge/sub-12/page/3-143/index.html|title=ასლან ხახუტაიშვილის კონტრიბუცია}}</ref> იგი იყო ბათუმის პედაგოგიური ინსტიტუტის ალგებრის მიმართულების ერთ-ერთი წამყვანი სპეციალისტი და მნიშვნელოვანი გავლენა ჰქონდა სტუდენტების მომზადებაზე. ხახუტაიშვილის კვლევები აღიარებული იყო საერთაშორისო დონეზე. იგი თანამშრომლობდა ამერიკის შეერთებული შტატების მიჩიგანის უნივერსიტეტთან და გამოქვეყნდა მათ მიერ გამოცემულ რეცენზირებულ ჟურნალში [[:en:Mathematical_Reviews|Mathematical Reviews]]. აღნიშნულმა ჟურნალმა იგი ოფიციალურად მოიწვია, როგორც მიმომხილველი მათემატიკური ნაშრომების განხილვისთვის, რაც მიუთითებს მის მაღალ კვალიფიკაციას და აღიარებულ აკადემიურ ავტორიტეტზე. == '''შეფასება''' == მისი მოღვაწეობის შესახებ მოცემულია შოთა მახარაძისა და ონისე სურმანიძის წიგნში *ბათუმის უნივერსიტეტის მათემატიკოსები (1935–2012): მათი ღვაწლი და ხსოვნა დაუვიწყარია*<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილზე დაწერილი სტატიის გვერდი, შოთა მახრაძეს.|url=http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/bibl/catalog.html?pf=t-biblio&from=261&mrum=108&udc=51}}</ref>, რომელიც ასახავს ასლან ხახუტაიშვილის ცხოვრებას, აკადემიურ მემკვიდრეობას და უნივერსიტეტში გაწეულ ღვაწლს. ასევე შეტანილია საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ოფიციალურ ბიოგრაფიულ ლექსიკონში, როგორც გამოჩენილი ქართველი მათემატიკოსი და პედაგოგი.<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ბიოგრაფია|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00023925/}}</ref> === საერთაშორისო ბაზებში რეგისტრაცია === ასლან ხახუტაიშვილი რეგისტრირებულია საერთაშორისო მათემატიკურ ბაზაში [[:en:ZbMATH_Open|ZbMATH Open]], როგორც Khakhutaishvili, A. S., სადაც დაფიქსირებულია მისი 3 აკადემიური პუბლიკაცია ჯგუფების თეორიაში, გამოქვეყნებული პერიოდულ გამოცემებში *Латвийский математический ежегодник* და *Труды Тбилисского университета<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/serials/?q=se:2449|title=ZbMath სტატია Trudy Tbilisskogo Universiteta. Matematika, Mekhanika, Astronomiya}}</ref>*. ასევე მითითებულია თანამშრომლობა მეცნიერებთან Gringlaz, L. Ya<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/gringlaz.l-ya|title=სტატია Gringlaz. l-Ya-ს შესახებ}}</ref>. და Levich, E. M<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/levich.e-m|title=ინფორმაცია და ნაშრომები, Levich. E-M-ის შესახებ}}</ref>. == '''ნაშრომები''' == ასლან ხახუტაიშვილს ეკუთვნის რამდენიმე სამეცნიერო ნაშრომი ჯგუფების თეორიასა და ალგებრაში. მისი ნაშრომები შეტანილია რუსეთის სახელმწიფო ბიბლიოთეკის და საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკის კატალოგებში, მათ შორის: * ''О радикалах групп с ограничениями на подгруппы'' (1975) [რადიკალების თეორია შეზღუდული ქვეჯგუფების მქონე ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87|title=ასლან ხახუტაიშვილის ერთ-ერთი ნაშრომის მტკიცებულება რუსულ ბიბლიოთეკაში.}}</ref> * ''Классификация строгих радикалов в нильпотентных группах'' (1980) [მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაცია ნილპოტენტურ ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ერთ-ერთ რუსულ ბიბლიოთეკაში.|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87}}</ref> * ''On varieties and formations in the class of finite groups'' (with L. Ya. Gringlaz), *Труды Тбилисского университета*, ტ. 251, გვ. 62–71 (1976)<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებგვერდძე, On varieties and formations in the class of finite groups.|url=https://zbmath.org/0432.20013}}</ref> * ''On special radical classes of groups in the sense of B. I. Plotkin and described in the wreath products of Gruenberg groups'', *Труды Тбилисского университета*, ტ. 176, გვ. 29–34 (1976)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0431.20022|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვერ გვერდძე, Description of special radicals in wreath products of overnilpotent groups.}}</ref> * ''Über hereditarily radikale Klassen wesentlich auflösbarer Gruppen'' (with E. M. Levič), *Латвийский математический ежегодник*, № 9, გვ. 161–167 (1971)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0244.20036|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებ გვერდზე, On hereditarily radical classes of 2-solvable groups. (Über hereditär radikale Klassen zweistufig auflösbarer Gruppen.)}}</ref> == წყაროები == dpunm6kpxpc0x0wm6lep5x0zzs4n4n4 4824130 4824129 2025-07-03T07:18:45Z IrakliOboladze 171467 ინფორმაცია გავასწორე მის მიღწევებთან დაკავშირებით 4824130 wikitext text/x-wiki == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' (დ. 29 აგვისტო, 1932, სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი — გ. 1994) — ქართველი მათემატიკოსი და მკვლევარი. მას ჰქონდა მნიშვნელოვანი წვლილი ალგებრისა და ჯგუფების თეორიის განვითარებაში საქართველოში. მუშაობდა [[ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბათუმის უნივერსიტეტში]], სადაც 1980–1992 წლებში ხელმძღვანელობდა დაწყებითი განათლების კათედრას.<ref>{{Cite web|url=https://bsu.edu.ge/sub-15/page/3-52/index.html|title=ინფორმაცია ასლან ხახუტაიშვილის ღვაწლზე ბათუმის უნივერსიტეტის სტატიაში}}</ref> === კარიერა === {{ინფოდაფა მეცნიერი|სახელი=ასლან ხახუტაიშვილი|მშობლიური სახელი=ასლან სკანდერის ძე ხახუტაიშვილი|ფოტო=[[File:(AB8ADC46-B48A-41DD-8086-215115BB0476).png|thumb|ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი]]|სურათის წარწერა=ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი|დაბადების თარიღი={{დაბადების თარიღი|1932|08|29}}|დაბადების ადგილი=სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი.|გარდაცვალების თარიღი=1994|სამეცნიერო სფერო=მათემატიკა, ალგებრა, ჯგუფების თეორია|მუშაობის ადგილი=ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ალმა-მატერი=* [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] * [[ეკატერინბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]|სამეცნიერო ხელმძღვანელი=აკადემიკოსი ბორის პლოტკინი|სამეცნიერო ხარისხი=ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხი|სამეცნიერო წოდება=დოცენტი (Docent)|ეროვნება=ქართველი|მეუღლე=ვარდო ხაბაძე-ხახუტაიშვილი}}ხახუტაიშვილი იკვლევდა ჯგუფთა რადიკალების თეორიას, განსაკუთრებით ნილპოტენტურ ჯგუფებში. მისი კვლევები მოიცავდა მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაციას და ამ სფეროში მტკიცებულებების გამყარებას. ასევე იყო აქტიური პედაგოგიური მოღვაწე და წლების განმავლობაში ასწავლიდა მათემატიკის სხვადასხვა მიმართულებას. იგი იყო ბათუმის პედაგოგიური ინსტიტუტის ალგებრის მიმართულების ერთ-ერთი წამყვანი სპეციალისტი და მნიშვნელოვანი გავლენა ჰქონდა სტუდენტების მომზადებაზე.<ref>{{Cite web|url=https://www.bsu.edu.ge/sub-12/page/3-143/index.html|title=ბათუმის უნივერსიტეტის შეფასება ასლან ხახუტაიშვილის ღვაწლზე ალგებრის მიმართულებით.}}</ref> ხახუტაიშვილის რამდენიმე ნაშრომი შეფასდა ''[[:en:Mathematical_Reviews|Mathematical Reviews]]''-ში — საერთაშორისო რეცენზირებულ გამოცემაში, რომელიც ძირითადად აშშ-ის მიჩიგანის უნივერსიტეტის მიერ იმართება. ეს მიუთითებს მის წვლილზე მსოფლიო მათემატიკურ ლიტერატურაში. == '''შეფასება''' == მისი მოღვაწეობის შესახებ მოცემულია შოთა მახარაძისა და ონისე სურმანიძის წიგნში *ბათუმის უნივერსიტეტის მათემატიკოსები (1935–2012): მათი ღვაწლი და ხსოვნა დაუვიწყარია*<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილზე დაწერილი სტატიის გვერდი, შოთა მახრაძეს.|url=http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/bibl/catalog.html?pf=t-biblio&from=261&mrum=108&udc=51}}</ref>, რომელიც ასახავს ასლან ხახუტაიშვილის ცხოვრებას, აკადემიურ მემკვიდრეობას და უნივერსიტეტში გაწეულ ღვაწლს. ასევე შეტანილია საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ოფიციალურ ბიოგრაფიულ ლექსიკონში, როგორც გამოჩენილი ქართველი მათემატიკოსი და პედაგოგი.<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ბიოგრაფია|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00023925/}}</ref> === საერთაშორისო ბაზებში რეგისტრაცია === ასლან ხახუტაიშვილი რეგისტრირებულია საერთაშორისო მათემატიკურ ბაზაში [[:en:ZbMATH_Open|ZbMATH Open]], როგორც Khakhutaishvili, A. S., სადაც დაფიქსირებულია მისი 3 აკადემიური პუბლიკაცია ჯგუფების თეორიაში, გამოქვეყნებული პერიოდულ გამოცემებში *Латвийский математический ежегодник* და *Труды Тбилисского университета<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/serials/?q=se:2449|title=ZbMath სტატია Trudy Tbilisskogo Universiteta. Matematika, Mekhanika, Astronomiya}}</ref>*. ასევე მითითებულია თანამშრომლობა მეცნიერებთან Gringlaz, L. Ya<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/gringlaz.l-ya|title=სტატია Gringlaz. l-Ya-ს შესახებ}}</ref>. და Levich, E. M<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/levich.e-m|title=ინფორმაცია და ნაშრომები, Levich. E-M-ის შესახებ}}</ref>. == '''ნაშრომები''' == ასლან ხახუტაიშვილს ეკუთვნის რამდენიმე სამეცნიერო ნაშრომი ჯგუფების თეორიასა და ალგებრაში. მისი ნაშრომები შეტანილია რუსეთის სახელმწიფო ბიბლიოთეკის და საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკის კატალოგებში, მათ შორის: * ''О радикалах групп с ограничениями на подгруппы'' (1975) [რადიკალების თეორია შეზღუდული ქვეჯგუფების მქონე ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87|title=ასლან ხახუტაიშვილის ერთ-ერთი ნაშრომის მტკიცებულება რუსულ ბიბლიოთეკაში.}}</ref> * ''Классификация строгих радикалов в нильпотентных группах'' (1980) [მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაცია ნილპოტენტურ ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ერთ-ერთ რუსულ ბიბლიოთეკაში.|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87}}</ref> * ''On varieties and formations in the class of finite groups'' (with L. Ya. Gringlaz), *Труды Тбилисского университета*, ტ. 251, გვ. 62–71 (1976)<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებგვერდძე, On varieties and formations in the class of finite groups.|url=https://zbmath.org/0432.20013}}</ref> * ''On special radical classes of groups in the sense of B. I. Plotkin and described in the wreath products of Gruenberg groups'', *Труды Тбилисского университета*, ტ. 176, გვ. 29–34 (1976)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0431.20022|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვერ გვერდძე, Description of special radicals in wreath products of overnilpotent groups.}}</ref> * ''Über hereditarily radikale Klassen wesentlich auflösbarer Gruppen'' (with E. M. Levič), *Латвийский математический ежегодник*, № 9, გვ. 161–167 (1971)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0244.20036|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებ გვერდზე, On hereditarily radical classes of 2-solvable groups. (Über hereditär radikale Klassen zweistufig auflösbarer Gruppen.)}}</ref> == წყაროები == e36hlt9dybij551cufgj018xngc6m91 4824131 4824130 2025-07-03T07:19:11Z IrakliOboladze 171467 4824131 wikitext text/x-wiki == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' == '''ასლან სკენდერის ძე ხახუტაიშვილი''' (დ. 29 აგვისტო, 1932, სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი — გ. 1994) — ქართველი მათემატიკოსი და მკვლევარი. მას ჰქონდა მნიშვნელოვანი წვლილი ალგებრისა და ჯგუფების თეორიის განვითარებაში საქართველოში. მუშაობდა [[ბათუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ბათუმის უნივერსიტეტში]], სადაც 1980–1992 წლებში ხელმძღვანელობდა დაწყებითი განათლების კათედრას.<ref>{{Cite web|url=https://bsu.edu.ge/sub-15/page/3-52/index.html|title=ინფორმაცია ასლან ხახუტაიშვილის ღვაწლზე ბათუმის უნივერსიტეტის სტატიაში}}</ref>{{ინფოდაფა მეცნიერი|სახელი=ასლან ხახუტაიშვილი|მშობლიური სახელი=ასლან სკანდერის ძე ხახუტაიშვილი|ფოტო=[[File:(AB8ADC46-B48A-41DD-8086-215115BB0476).png|thumb|ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი]]|სურათის წარწერა=ქართველი მათემატიკოსი ასლან ხახუტაიშვილი|დაბადების თარიღი={{დაბადების თარიღი|1932|08|29}}|დაბადების ადგილი=სოფელი ლეღვა, ქობულეთის რაიონი.|გარდაცვალების თარიღი=1994|სამეცნიერო სფერო=მათემატიკა, ალგებრა, ჯგუფების თეორია|მუშაობის ადგილი=ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|ალმა-მატერი=* [[ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]] * [[ეკატერინბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]|სამეცნიერო ხელმძღვანელი=აკადემიკოსი ბორის პლოტკინი|სამეცნიერო ხარისხი=ფიზიკა-მათემატიკის მეცნიერებათა კანდიდატის ხარისხი|სამეცნიერო წოდება=დოცენტი (Docent)|ეროვნება=ქართველი|მეუღლე=ვარდო ხაბაძე-ხახუტაიშვილი}} === კარიერა === ხახუტაიშვილი იკვლევდა ჯგუფთა რადიკალების თეორიას, განსაკუთრებით ნილპოტენტურ ჯგუფებში. მისი კვლევები მოიცავდა მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაციას და ამ სფეროში მტკიცებულებების გამყარებას. ასევე იყო აქტიური პედაგოგიური მოღვაწე და წლების განმავლობაში ასწავლიდა მათემატიკის სხვადასხვა მიმართულებას. იგი იყო ბათუმის პედაგოგიური ინსტიტუტის ალგებრის მიმართულების ერთ-ერთი წამყვანი სპეციალისტი და მნიშვნელოვანი გავლენა ჰქონდა სტუდენტების მომზადებაზე.<ref>{{Cite web|url=https://www.bsu.edu.ge/sub-12/page/3-143/index.html|title=ბათუმის უნივერსიტეტის შეფასება ასლან ხახუტაიშვილის ღვაწლზე ალგებრის მიმართულებით.}}</ref> ხახუტაიშვილის რამდენიმე ნაშრომი შეფასდა ''[[:en:Mathematical_Reviews|Mathematical Reviews]]''-ში — საერთაშორისო რეცენზირებულ გამოცემაში, რომელიც ძირითადად აშშ-ის მიჩიგანის უნივერსიტეტის მიერ იმართება. ეს მიუთითებს მის წვლილზე მსოფლიო მათემატიკურ ლიტერატურაში. == '''შეფასება''' == მისი მოღვაწეობის შესახებ მოცემულია შოთა მახარაძისა და ონისე სურმანიძის წიგნში *ბათუმის უნივერსიტეტის მათემატიკოსები (1935–2012): მათი ღვაწლი და ხსოვნა დაუვიწყარია*<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილზე დაწერილი სტატიის გვერდი, შოთა მახრაძეს.|url=http://www.nplg.gov.ge/ec/ka/bibl/catalog.html?pf=t-biblio&from=261&mrum=108&udc=51}}</ref>, რომელიც ასახავს ასლან ხახუტაიშვილის ცხოვრებას, აკადემიურ მემკვიდრეობას და უნივერსიტეტში გაწეულ ღვაწლს. ასევე შეტანილია საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის ოფიციალურ ბიოგრაფიულ ლექსიკონში, როგორც გამოჩენილი ქართველი მათემატიკოსი და პედაგოგი.<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ბიოგრაფია|url=http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00023925/}}</ref> === საერთაშორისო ბაზებში რეგისტრაცია === ასლან ხახუტაიშვილი რეგისტრირებულია საერთაშორისო მათემატიკურ ბაზაში [[:en:ZbMATH_Open|ZbMATH Open]], როგორც Khakhutaishvili, A. S., სადაც დაფიქსირებულია მისი 3 აკადემიური პუბლიკაცია ჯგუფების თეორიაში, გამოქვეყნებული პერიოდულ გამოცემებში *Латвийский математический ежегодник* და *Труды Тбилисского университета<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/serials/?q=se:2449|title=ZbMath სტატია Trudy Tbilisskogo Universiteta. Matematika, Mekhanika, Astronomiya}}</ref>*. ასევე მითითებულია თანამშრომლობა მეცნიერებთან Gringlaz, L. Ya<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/gringlaz.l-ya|title=სტატია Gringlaz. l-Ya-ს შესახებ}}</ref>. და Levich, E. M<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/authors/levich.e-m|title=ინფორმაცია და ნაშრომები, Levich. E-M-ის შესახებ}}</ref>. == '''ნაშრომები''' == ასლან ხახუტაიშვილს ეკუთვნის რამდენიმე სამეცნიერო ნაშრომი ჯგუფების თეორიასა და ალგებრაში. მისი ნაშრომები შეტანილია რუსეთის სახელმწიფო ბიბლიოთეკის და საქართველოს ეროვნული ბიბლიოთეკის კატალოგებში, მათ შორის: * ''О радикалах групп с ограничениями на подгруппы'' (1975) [რადიკალების თეორია შეზღუდული ქვეჯგუფების მქონე ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87|title=ასლან ხახუტაიშვილის ერთ-ერთი ნაშრომის მტკიცებულება რუსულ ბიბლიოთეკაში.}}</ref> * ''Классификация строгих радикалов в нильпотентных группах'' (1980) [მკაცრი რადიკალების კლასიფიკაცია ნილპოტენტურ ჯგუფებში]<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ერთ-ერთ რუსულ ბიბლიოთეკაში.|url=https://search.rsl.ru/ru/search#q=%D0%A5%D0%B0%D1%85%D1%83%D1%82%D0%B0%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%2C%20%D0%90%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%A1%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87}}</ref> * ''On varieties and formations in the class of finite groups'' (with L. Ya. Gringlaz), *Труды Тбилисского университета*, ტ. 251, გვ. 62–71 (1976)<ref>{{Cite web|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებგვერდძე, On varieties and formations in the class of finite groups.|url=https://zbmath.org/0432.20013}}</ref> * ''On special radical classes of groups in the sense of B. I. Plotkin and described in the wreath products of Gruenberg groups'', *Труды Тбилисского университета*, ტ. 176, გვ. 29–34 (1976)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0431.20022|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვერ გვერდძე, Description of special radicals in wreath products of overnilpotent groups.}}</ref> * ''Über hereditarily radikale Klassen wesentlich auflösbarer Gruppen'' (with E. M. Levič), *Латвийский математический ежегодник*, № 9, გვ. 161–167 (1971)<ref>{{Cite web|url=https://zbmath.org/0244.20036|title=ასლან ხახუტაიშვილის ნაშრომი ZbMath-ის ვებ გვერდზე, On hereditarily radical classes of 2-solvable groups. (Über hereditär radikale Klassen zweistufig auflösbarer Gruppen.)}}</ref> == წყაროები == 7g21razy3b8juzvyauo8qqzdj67v9ze 10 592014 4824145 2025-07-03T09:17:58Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{sister-inline|project=wikispecies|list={{{list|}}}|links={{{links|[[Wikispecies:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]}}}|extratext={{{extratext|}}}}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 4824145 wikitext text/x-wiki {{sister-inline|project=wikispecies|list={{{list|}}}|links={{{links|[[Wikispecies:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]}}}|extratext={{{extratext|}}}}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> dr2yguqa5wftve8hzz2jci8077h87yg 10 592015 4824146 2025-07-03T09:21:28Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: File:{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons|commonscat = Commons-logo.svg | meta|metawiki|m = Wikimedia Community Logo.svg | wikibooks|wbk|wb|b = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikidata|data = Wikidata-logo.svg | cookbook = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikijunior = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikiquote|quote|wqt|q = Wikiquote-logo.svg |... 4824146 wikitext text/x-wiki [[File:{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons|commonscat = Commons-logo.svg | meta|metawiki|m = Wikimedia Community Logo.svg | wikibooks|wbk|wb|b = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikidata|data = Wikidata-logo.svg | cookbook = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikijunior = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikiquote|quote|wqt|q = Wikiquote-logo.svg | wikipedia|wp|w = Wikipedia-logo-v2.svg | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Wikisource-logo.svg | wiktionary|wkt|wdy|d = Wiktionary-logo-en-v2.svg | wikinews|news|wnw|n = Wikinews-logo.svg | wikispecies|species = Wikispecies-logo.svg | wikiversity|wvy|v = Wikiversity logo 2017.svg | wikivoyage|voyage|voy = Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg | mediawiki|mw = Mediawiki.png | outreachwiki|outreach = Wikimedia Outreach.png | incubator = Incubator-notext.svg | #default = Wikimedia-logo.svg }}|16x16px|class=noviewer|alt=]] {{safesubst<noinclude/>:#if:{{{short|}}}|{{{links|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#if:{{{list|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Related media at Wikimedia Commons | commonscat = Related categories at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = Texts at Wikibooks | wikidata|data = Data at Wikidata | cookbook = Cookbooks at Wikibooks | wikijunior = Wikijunior at Wikibooks | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations on Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Texts on Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = Definitions and translations at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = Data related to Wikispecies | wikiversity|wvy|v = Learning materials from Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = Travel information on Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}: {{{list}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | commonscat = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = {{{links|}}} at Wikibooks{{{extratext|}}} | wikidata|data = Data related to {{{links|}}} at Wikidata | cookbook = {{{links|}}} at the Wikibooks Cookbook subproject{{{extratext|}}} | wikijunior = {{{links|}}} at the Wikibooks Wikijunior subproject{{{extratext|}}} | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations related to {{{links|}}} at Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|source|ws|s = Works related to {{{links|}}} at Wikisource | wikisource2|source2|ws2|s2 = The full text of {{{links|}}} at Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = The dictionary definition of {{{links|}}} at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = Data related to {{{links|}}} at Wikispecies | wikiversity|wvy|v = Learning materials related to {{{links|}}} at Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = {{{links|}}} travel guide from Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}{{{extratext|}}}}} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> ojfa417u97np7hyxvlpm9fuc9p8mgc4 4824147 4824146 2025-07-03T09:22:40Z Gobrona 28077 მომხმარებელმა Gobrona გვერდი „[[თრგი:Sister-inline]]“ გადაიტანა გვერდზე „[[თარგი:Sister-inline]]“ 4824146 wikitext text/x-wiki [[File:{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons|commonscat = Commons-logo.svg | meta|metawiki|m = Wikimedia Community Logo.svg | wikibooks|wbk|wb|b = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikidata|data = Wikidata-logo.svg | cookbook = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikijunior = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikiquote|quote|wqt|q = Wikiquote-logo.svg | wikipedia|wp|w = Wikipedia-logo-v2.svg | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Wikisource-logo.svg | wiktionary|wkt|wdy|d = Wiktionary-logo-en-v2.svg | wikinews|news|wnw|n = Wikinews-logo.svg | wikispecies|species = Wikispecies-logo.svg | wikiversity|wvy|v = Wikiversity logo 2017.svg | wikivoyage|voyage|voy = Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg | mediawiki|mw = Mediawiki.png | outreachwiki|outreach = Wikimedia Outreach.png | incubator = Incubator-notext.svg | #default = Wikimedia-logo.svg }}|16x16px|class=noviewer|alt=]] {{safesubst<noinclude/>:#if:{{{short|}}}|{{{links|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#if:{{{list|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Related media at Wikimedia Commons | commonscat = Related categories at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = Texts at Wikibooks | wikidata|data = Data at Wikidata | cookbook = Cookbooks at Wikibooks | wikijunior = Wikijunior at Wikibooks | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations on Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Texts on Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = Definitions and translations at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = Data related to Wikispecies | wikiversity|wvy|v = Learning materials from Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = Travel information on Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}: {{{list}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | commonscat = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = {{{links|}}} at Wikibooks{{{extratext|}}} | wikidata|data = Data related to {{{links|}}} at Wikidata | cookbook = {{{links|}}} at the Wikibooks Cookbook subproject{{{extratext|}}} | wikijunior = {{{links|}}} at the Wikibooks Wikijunior subproject{{{extratext|}}} | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations related to {{{links|}}} at Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|source|ws|s = Works related to {{{links|}}} at Wikisource | wikisource2|source2|ws2|s2 = The full text of {{{links|}}} at Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = The dictionary definition of {{{links|}}} at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = Data related to {{{links|}}} at Wikispecies | wikiversity|wvy|v = Learning materials related to {{{links|}}} at Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = {{{links|}}} travel guide from Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}{{{extratext|}}}}} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> ojfa417u97np7hyxvlpm9fuc9p8mgc4 4824157 4824147 2025-07-03T09:39:43Z Gobrona 28077 4824157 wikitext text/x-wiki [[File:{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons|commonscat = Commons-logo.svg | meta|metawiki|m = Wikimedia Community Logo.svg | wikibooks|wbk|wb|b = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikidata|data = Wikidata-logo.svg | cookbook = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikijunior = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikiquote|quote|wqt|q = Wikiquote-logo.svg | wikipedia|wp|w = Wikipedia-logo-v2.svg | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Wikisource-logo.svg | wiktionary|wkt|wdy|d = Wiktionary-logo-en-v2.svg | wikinews|news|wnw|n = Wikinews-logo.svg | wikispecies|species = Wikispecies-logo.svg | wikiversity|wvy|v = Wikiversity logo 2017.svg | wikivoyage|voyage|voy = Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg | mediawiki|mw = Mediawiki.png | outreachwiki|outreach = Wikimedia Outreach.png | incubator = Incubator-notext.svg | #default = Wikimedia-logo.svg }}|16x16px|class=noviewer|alt=]] {{safesubst<noinclude/>:#if:{{{short|}}}|{{{links|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#if:{{{list|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Related media at Wikimedia Commons | commonscat = Related categories at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = Texts at Wikibooks | wikidata|data = Data at Wikidata | cookbook = Cookbooks at Wikibooks | wikijunior = Wikijunior at Wikibooks | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations on Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Texts on Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = Definitions and translations at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = Data related to Wikispecies | wikiversity|wvy|v = Learning materials from Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = Travel information on Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}: {{{list}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | commonscat = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = {{{links|}}} at Wikibooks{{{extratext|}}} | wikidata|data = Data related to {{{links|}}} at Wikidata | cookbook = {{{links|}}} at the Wikibooks Cookbook subproject{{{extratext|}}} | wikijunior = {{{links|}}} at the Wikibooks Wikijunior subproject{{{extratext|}}} | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations related to {{{links|}}} at Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|source|ws|s = Works related to {{{links|}}} at Wikisource | wikisource2|source2|ws2|s2 = The full text of {{{links|}}} at Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = The dictionary definition of {{{links|}}} at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = ვიკისახეობებს {{{links|}}} აქვს გვერდი თემაზე | wikiversity|wvy|v = Learning materials related to {{{links|}}} at Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = {{{links|}}} travel guide from Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}{{{extratext|}}}}} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> gfhj6s8tts6gsu4plgxbmwudxzeoqif 4824158 4824157 2025-07-03T09:42:01Z Gobrona 28077 4824158 wikitext text/x-wiki [[File:{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons|commonscat = Commons-logo.svg | meta|metawiki|m = Wikimedia Community Logo.svg | wikibooks|wbk|wb|b = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikidata|data = Wikidata-logo.svg | cookbook = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikijunior = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikiquote|quote|wqt|q = Wikiquote-logo.svg | wikipedia|wp|w = Wikipedia-logo-v2.svg | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Wikisource-logo.svg | wiktionary|wkt|wdy|d = Wiktionary-logo-en-v2.svg | wikinews|news|wnw|n = Wikinews-logo.svg | wikispecies|species = Wikispecies-logo.svg | wikiversity|wvy|v = Wikiversity logo 2017.svg | wikivoyage|voyage|voy = Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg | mediawiki|mw = Mediawiki.png | outreachwiki|outreach = Wikimedia Outreach.png | incubator = Incubator-notext.svg | #default = Wikimedia-logo.svg }}|16x16px|class=noviewer|alt=]] {{safesubst<noinclude/>:#if:{{{short|}}}|{{{links|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#if:{{{list|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Related media at Wikimedia Commons | commonscat = Related categories at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = Texts at Wikibooks | wikidata|data = Data at Wikidata | cookbook = Cookbooks at Wikibooks | wikijunior = Wikijunior at Wikibooks | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations on Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Texts on Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = Definitions and translations at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = Data related to Wikispecies | wikiversity|wvy|v = Learning materials from Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = Travel information on Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}: {{{list}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | commonscat = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = {{{links|}}} at Wikibooks{{{extratext|}}} | wikidata|data = Data related to {{{links|}}} at Wikidata | cookbook = {{{links|}}} at the Wikibooks Cookbook subproject{{{extratext|}}} | wikijunior = {{{links|}}} at the Wikibooks Wikijunior subproject{{{extratext|}}} | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations related to {{{links|}}} at Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|source|ws|s = Works related to {{{links|}}} at Wikisource | wikisource2|source2|ws2|s2 = The full text of {{{links|}}} at Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = The dictionary definition of {{{links|}}} at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = ვიკისახეობებს აქვს გვერდი თემაზე {{{links|}}} | wikiversity|wvy|v = Learning materials related to {{{links|}}} at Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = {{{links|}}} travel guide from Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}{{{extratext|}}}}} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> mymzlbhs0io626yw0ae6m09mdh9yf5q 4824159 4824158 2025-07-03T09:43:06Z Gobrona 28077 4824159 wikitext text/x-wiki [[File:{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons|commonscat = Commons-logo.svg | meta|metawiki|m = Wikimedia Community Logo.svg | wikibooks|wbk|wb|b = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikidata|data = Wikidata-logo.svg | cookbook = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikijunior = Wikibooks-logo-en-noslogan.svg | wikiquote|quote|wqt|q = Wikiquote-logo.svg | wikipedia|wp|w = Wikipedia-logo-v2.svg | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Wikisource-logo.svg | wiktionary|wkt|wdy|d = Wiktionary-logo-en-v2.svg | wikinews|news|wnw|n = Wikinews-logo.svg | wikispecies|species = Wikispecies-logo.svg | wikiversity|wvy|v = Wikiversity logo 2017.svg | wikivoyage|voyage|voy = Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg | mediawiki|mw = Mediawiki.png | outreachwiki|outreach = Wikimedia Outreach.png | incubator = Incubator-notext.svg | #default = Wikimedia-logo.svg }}|16x16px|class=noviewer|alt=]] {{safesubst<noinclude/>:#if:{{{short|}}}|{{{links|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#if:{{{list|}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Related media at Wikimedia Commons | commonscat = Related categories at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = Texts at Wikibooks | wikidata|data = Data at Wikidata | cookbook = Cookbooks at Wikibooks | wikijunior = Wikijunior at Wikibooks | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations on Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|wikisource2|source|source2|ws|ws2|s|s2 = Texts on Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = Definitions and translations at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = Data related to Wikispecies | wikiversity|wvy|v = Learning materials from Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = Travel information on Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}: {{{list}}}|{{safesubst<noinclude/>:#switch:{{lc:{{{project|}}}}} | commons = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | commonscat = Media related to {{{links|}}} at Wikimedia Commons | meta|metawiki|m = | wikibooks|wbk|wb|b = {{{links|}}} at Wikibooks{{{extratext|}}} | wikidata|data = Data related to {{{links|}}} at Wikidata | cookbook = {{{links|}}} at the Wikibooks Cookbook subproject{{{extratext|}}} | wikijunior = {{{links|}}} at the Wikibooks Wikijunior subproject{{{extratext|}}} | wikiquote|quote|wqt|q = Quotations related to {{{links|}}} at Wikiquote | wikipedia|wp|w = | wikisource|source|ws|s = Works related to {{{links|}}} at Wikisource | wikisource2|source2|ws2|s2 = The full text of {{{links|}}} at Wikisource | wiktionary|wkt|wdy|d = The dictionary definition of {{{links|}}} at Wiktionary | wikinews|news|wnw|n = | wikispecies|species = [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობებს]] აქვს გვერდი თემაზე {{{links|}}} | wikiversity|wvy|v = Learning materials related to {{{links|}}} at Wikiversity | wikivoyage|voyage|voy = {{{links|}}} travel guide from Wikivoyage | mediawiki|mw = | outreachwiki|outreach = | incubator = | #default = }}{{{extratext|}}}}} }}<noinclude> {{documentation}} </noinclude> npnslb7l2qsq972w4i5sxcu83h1l265 10 592017 4824150 2025-07-03T09:29:44Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{Documentation subpage}} == მიზანი== აღნიშნული თარგი შესაძლოა გამოყენებულ იქნას [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობზე]] ბმულის გენერირებისთვის. ის გამიზნულია სტატიის „გარე ბმულების“ განყოფილებაშ... 4824150 wikitext text/x-wiki {{Documentation subpage}} == მიზანი== აღნიშნული თარგი შესაძლოა გამოყენებულ იქნას [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობზე]] ბმულის გენერირებისთვის. ის გამიზნულია სტატიის „გარე ბმულების“ განყოფილებაში გამოსაყენებლად. == გამოყენება == <syntaxhighlight lang="wikitext">* {{Wikispecies-inline|Ursus maritimus|Polar bears}}</syntaxhighlight> Produces: * {{Wikispecies-inline|Ursus maritimus|თეთრი დათვი}} <includeonly>{{Sandbox other|| <!-- CATEGORIES AND INTERWIKIS HERE, THANKS --> [[Category:Inline interwiki link templates|{{PAGENAME}}]] [[Category:Wikispecies link templates‎]] }}</includeonly> 1lfbcjicw1521xlubp3x2sj8yvp2pp6 4824154 4824150 2025-07-03T09:35:15Z Gobrona 28077 4824154 wikitext text/x-wiki {{Documentation subpage}} == მიზანი== აღნიშნული თარგი შესაძლოა გამოყენებულ იქნას [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობზე]] ბმულის გენერირებისთვის. ის გამიზნულია სტატიის „გარე ბმულების“ განყოფილებაში გამოსაყენებლად. == გამოყენება == <syntaxhighlight lang="wikitext">* {{Wikispecies-inline|Ursus maritimus|Polar bears}}</syntaxhighlight> Produces: * {{Wikispecies-inline|Ursus maritimus|თეთრი დათვი}} 2rmj4dg01ytizzinkibujuajeg77mhz 10 592018 4824151 2025-07-03T09:31:40Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: {{#if:{{{list|}}} |* [[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობებს]] აქვს გვერდი თემაზე: '''{{{list}}}''' |{{#ifeq:{{{bullet|}}}|none | | * }}[[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] Data related to {{{links|[[Wikispecies:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]}}} at [[Wikispecies]] }}<noinclude> {{template sa... 4824151 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{list|}}} |* [[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობებს]] აქვს გვერდი თემაზე: '''{{{list}}}''' |{{#ifeq:{{{bullet|}}}|none | | * }}[[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] Data related to {{{links|[[Wikispecies:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]}}} at [[Wikispecies]] }}<noinclude> {{template sandbox notice}} </noinclude> fd9abrsj7u0nxr0qiubir7ttaj09n1y 4824152 4824151 2025-07-03T09:32:46Z Gobrona 28077 4824152 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{list|}}} |* [[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობებს]] '''{{{list}}}''' |{{#ifeq:{{{bullet|}}}|none | | * }}[[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობებს]] {{{links|[[Wikispecies:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]}}} აქვს გვერდი თემაზე: }} bdyzvzcnx3anizvca32dfrrtwq81us5 4824153 4824152 2025-07-03T09:33:50Z Gobrona 28077 4824153 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{list|}}} |* [[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] Data related to [[Wikispecies]]: '''{{{list}}}''' |{{#ifeq:{{{bullet|}}}|none | | * }}[[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობებს]] {{{links|[[Wikispecies:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]}}} აქვს გვერდი თემაზე: }} 9mhsij5lg4xw1tmwdrahoahrdocy9uv 4824155 4824153 2025-07-03T09:36:33Z Gobrona 28077 4824155 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{list|}}} |* [[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] Data related to [[Wikispecies]]: '''{{{list}}}''' |{{#ifeq:{{{bullet|}}}|none | | * }}[[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობებს]] {{{links|[[ვიკისახეობები:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]}}} აქვს გვერდი თემაზე: }} 53bc40ym6tat4ahnfyhy3rxg7ylg9m9 4824156 4824155 2025-07-03T09:37:12Z Gobrona 28077 4824156 wikitext text/x-wiki {{#if:{{{list|}}} |* [[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] Data related to [[Wikispecies]]: '''{{{list}}}''' |{{#ifeq:{{{bullet|}}}|none | | * }}[[Image:Wikispecies-logo.svg|12px|link=|alt=]] [[ვიკისახეობები|ვიკისახეობებს]] {{{links|[[Wikispecies:{{{1|Special:Search/{{PAGENAME}}}}}|{{{2|{{{1|{{PAGENAME}}}}}}}}]]}}} აქვს გვერდი თემაზე: }} 9mhsij5lg4xw1tmwdrahoahrdocy9uv 0 592019 4824160 2025-07-03T09:43:23Z Sunlight35 98738 ახალი გვერდი: '''ბულგარეთ-ესპანეთის ურთიერთობები''' — [[ბულგარეთი|ბულგარეთსა]] და [[ესპანეთი|ესპანეთს]] შორის ორმხრივი საერთაშორისო ურთიერთობები. ქვეყნებმა დიპლომატიური ურთიერთობები 1910 წლი... 4824160 wikitext text/x-wiki '''ბულგარეთ-ესპანეთის ურთიერთობები''' — [[ბულგარეთი|ბულგარეთსა]] და [[ესპანეთი|ესპანეთს]] შორის ორმხრივი საერთაშორისო ურთიერთობები. ქვეყნებმა დიპლომატიური ურთიერთობები 1910 წლის 8 მაისს დაამყარეს. 1946 წელს ურთიერთობები გაწყდა და 1970 წელს ისინი საკონსულო დაწესებულებებისა და სავაჭრო მისიების დონეზე აღდგა. 1970 წლის იანვრიდან დიპლომატიური ურთიერთობები საელჩოების დონემდე გაიზარდა. ბულგარეთს აქვს საელჩო [[მადრიდი|მადრიდში]]<ref>[https://www.spain.info/ru/informatsiia/posolstvo-bolgariia/ Embassy of Bulgaria]</ref> და საპატიო საკონსულო [[ბარსელონა|ბარსელონაში]]. ესპანეთს აქვს საელჩო [[სოფია|სოფიაში]]<ref>[https://www.exteriores.gob.es/Embajadas/sofia/en/Paginas/index.aspx Embassy of Spain in Bulgaria]</ref>. == სქოლიო == {{სქოლიო}} 65lsmfgcvz7knf8n06wy8ny22rl1h7q 4824161 4824160 2025-07-03T09:47:44Z Sunlight35 98738 4824161 wikitext text/x-wiki '''ბულგარეთ-ესპანეთის ურთიერთობები''' — [[ბულგარეთი|ბულგარეთსა]] და [[ესპანეთი|ესპანეთს]] შორის ორმხრივი საერთაშორისო ურთიერთობები. ქვეყნებმა დიპლომატიური ურთიერთობები 1910 წლის 8 მაისს დაამყარეს. 1946 წელს ურთიერთობები გაწყდა და 1970 წელს ისინი საკონსულო დაწესებულებებისა და სავაჭრო მისიების დონეზე აღდგა. 1970 წლის იანვრიდან დიპლომატიური ურთიერთობები საელჩოების დონემდე გაიზარდა. ბულგარეთს აქვს საელჩო [[მადრიდი|მადრიდში]]<ref>[https://www.spain.info/ru/informatsiia/posolstvo-bolgariia/ Embassy of Bulgaria]</ref> და საპატიო საკონსულო [[ბარსელონა|ბარსელონაში]]. ესპანეთს აქვს საელჩო [[სოფია|სოფიაში]]<ref>[https://www.exteriores.gob.es/Embajadas/sofia/en/Paginas/index.aspx Embassy of Spain in Bulgaria]</ref>. == ოფიციალური ვიზიტები == ბულგარეთსა და ესპანეთს შორის ოფიციალური ვიზიტები ადასტურებს ორ ქვეყანას შორის განვითარებულ ძლიერ დიპლომატიურ და კულტურულ კავშირებს. 1993 წლის 23-25 მაისს ესპანეთის მეფე [[ხუან კარლოს I]] და [[სოფია ბერძენი|დედოფალი სოფია]] ოფიციალური ვიზიტით ბულგარეთის დედაქალაქ სოფიას ეწვივნენ. ათი წლის შემდეგ, 2003 წლის 8-10 ივნისს, სამეფო წყვილი კვლავ ეწვია ბულგარეთს — ამჯერად არა მხოლოდ სოფიას, არამედ უძველეს ქალაქ პლოვდივსაც. [[ფილიპე VI|ასტურიის პრინცი ფილიპე]] და ასტურიის პრინცესა [[ლეტიცია ორტისი|ლეტიცია]] ოფიციალური ვიზიტით ბულგარეთს 2006 წლის 9-10 თებერვალს ეწვივნენ. ვიზიტის ფარგლებში ისინი ასევე დედაქალაქ სოფიაში გაჩერდნენ. 2013 წლის ივლისში, ვიგოდან (გალისია, ესპანეთი) დელეგაცია ა. ლიერას ხელმძღვანელობით ბულგარეთს ეწვია. ვიზიტის დროს ესპანური მხარის წარმომადგენლები ეწვივნენ სოფიას, პლოვდივს და პლევენს, რაც კიდევ ერთი ნაბიჯი გახდა ქვეყნებს შორის თანამშრომლობის გაძლიერებისკენ. == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარეთის დიპლომატიური ურთიერთობები]] [[კატეგორია:ესპანეთის დიპლომატიური ურთიერთობები]] apl585cxvw5tq0jypi5f7dnnn5yh4w6 4824162 4824161 2025-07-03T09:48:21Z Sunlight35 98738 4824162 wikitext text/x-wiki {{Bilateral |ბულგარეთ-ესპანეთის ურთიერთობები |ქვეყანა1 |ქვეყანა2 |filetype=}} '''ბულგარეთ-ესპანეთის ურთიერთობები''' — [[ბულგარეთი|ბულგარეთსა]] და [[ესპანეთი|ესპანეთს]] შორის ორმხრივი საერთაშორისო ურთიერთობები. ქვეყნებმა დიპლომატიური ურთიერთობები 1910 წლის 8 მაისს დაამყარეს. 1946 წელს ურთიერთობები გაწყდა და 1970 წელს ისინი საკონსულო დაწესებულებებისა და სავაჭრო მისიების დონეზე აღდგა. 1970 წლის იანვრიდან დიპლომატიური ურთიერთობები საელჩოების დონემდე გაიზარდა. ბულგარეთს აქვს საელჩო [[მადრიდი|მადრიდში]]<ref>[https://www.spain.info/ru/informatsiia/posolstvo-bolgariia/ Embassy of Bulgaria]</ref> და საპატიო საკონსულო [[ბარსელონა|ბარსელონაში]]. ესპანეთს აქვს საელჩო [[სოფია|სოფიაში]]<ref>[https://www.exteriores.gob.es/Embajadas/sofia/en/Paginas/index.aspx Embassy of Spain in Bulgaria]</ref>. == ოფიციალური ვიზიტები == ბულგარეთსა და ესპანეთს შორის ოფიციალური ვიზიტები ადასტურებს ორ ქვეყანას შორის განვითარებულ ძლიერ დიპლომატიურ და კულტურულ კავშირებს. 1993 წლის 23-25 მაისს ესპანეთის მეფე [[ხუან კარლოს I]] და [[სოფია ბერძენი|დედოფალი სოფია]] ოფიციალური ვიზიტით ბულგარეთის დედაქალაქ სოფიას ეწვივნენ. ათი წლის შემდეგ, 2003 წლის 8-10 ივნისს, სამეფო წყვილი კვლავ ეწვია ბულგარეთს — ამჯერად არა მხოლოდ სოფიას, არამედ უძველეს ქალაქ პლოვდივსაც. [[ფილიპე VI|ასტურიის პრინცი ფილიპე]] და ასტურიის პრინცესა [[ლეტიცია ორტისი|ლეტიცია]] ოფიციალური ვიზიტით ბულგარეთს 2006 წლის 9-10 თებერვალს ეწვივნენ. ვიზიტის ფარგლებში ისინი ასევე დედაქალაქ სოფიაში გაჩერდნენ. 2013 წლის ივლისში, ვიგოდან (გალისია, ესპანეთი) დელეგაცია ა. ლიერას ხელმძღვანელობით ბულგარეთს ეწვია. ვიზიტის დროს ესპანური მხარის წარმომადგენლები ეწვივნენ სოფიას, პლოვდივს და პლევენს, რაც კიდევ ერთი ნაბიჯი გახდა ქვეყნებს შორის თანამშრომლობის გაძლიერებისკენ. == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარეთის დიპლომატიური ურთიერთობები]] [[კატეგორია:ესპანეთის დიპლომატიური ურთიერთობები]] 92np89coyzrxfm2j8ashmpsymx2xzpx 4824163 4824162 2025-07-03T09:50:16Z Sunlight35 98738 4824163 wikitext text/x-wiki {{Bilateral |ბულგარეთ-ესპანეთის ურთიერთობები |ბულგარეთი|ესპანეთი|filetype=|map=Bulgaria Spain Locator.png}} '''ბულგარეთ-ესპანეთის ურთიერთობები''' — [[ბულგარეთი|ბულგარეთსა]] და [[ესპანეთი|ესპანეთს]] შორის ორმხრივი საერთაშორისო ურთიერთობები. ქვეყნებმა დიპლომატიური ურთიერთობები 1910 წლის 8 მაისს დაამყარეს. 1946 წელს ურთიერთობები გაწყდა და 1970 წელს ისინი საკონსულო დაწესებულებებისა და სავაჭრო მისიების დონეზე აღდგა. 1970 წლის იანვრიდან დიპლომატიური ურთიერთობები საელჩოების დონემდე გაიზარდა. ბულგარეთს აქვს საელჩო [[მადრიდი|მადრიდში]]<ref>[https://www.spain.info/ru/informatsiia/posolstvo-bolgariia/ Embassy of Bulgaria]</ref> და საპატიო საკონსულო [[ბარსელონა|ბარსელონაში]]. ესპანეთს აქვს საელჩო [[სოფია|სოფიაში]]<ref>[https://www.exteriores.gob.es/Embajadas/sofia/en/Paginas/index.aspx Embassy of Spain in Bulgaria]</ref>. == ოფიციალური ვიზიტები == ბულგარეთსა და ესპანეთს შორის ოფიციალური ვიზიტები ადასტურებს ორ ქვეყანას შორის განვითარებულ ძლიერ დიპლომატიურ და კულტურულ კავშირებს. 1993 წლის 23-25 მაისს ესპანეთის მეფე [[ხუან კარლოს I]] და [[სოფია ბერძენი|დედოფალი სოფია]] ოფიციალური ვიზიტით ბულგარეთის დედაქალაქ სოფიას ეწვივნენ. ათი წლის შემდეგ, 2003 წლის 8-10 ივნისს, სამეფო წყვილი კვლავ ეწვია ბულგარეთს — ამჯერად არა მხოლოდ სოფიას, არამედ უძველეს ქალაქ პლოვდივსაც. [[ფილიპე VI|ასტურიის პრინცი ფილიპე]] და ასტურიის პრინცესა [[ლეტიცია ორტისი|ლეტიცია]] ოფიციალური ვიზიტით ბულგარეთს 2006 წლის 9-10 თებერვალს ეწვივნენ. ვიზიტის ფარგლებში ისინი ასევე დედაქალაქ სოფიაში გაჩერდნენ. 2013 წლის ივლისში, ვიგოდან (გალისია, ესპანეთი) დელეგაცია ა. ლიერას ხელმძღვანელობით ბულგარეთს ეწვია. ვიზიტის დროს ესპანური მხარის წარმომადგენლები ეწვივნენ სოფიას, პლოვდივს და პლევენს, რაც კიდევ ერთი ნაბიჯი გახდა ქვეყნებს შორის თანამშრომლობის გაძლიერებისკენ. == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორია:ბულგარეთის დიპლომატიური ურთიერთობები]] [[კატეგორია:ესპანეთის დიპლომატიური ურთიერთობები]] 0qmleaimmnlqoqs1n1g9asbu7vjr33g 0 592021 4824167 2025-07-03T10:20:02Z Gobrona 28077 ახალი გვერდი: '''ვიკისახეობები''' ({{lang-en|Wikispecies}}) — [[Wiki]]-ზე დაფუძნებული ონლაინ-პროექტი, რომელიც ფონდი [[ვიკიმედია]]ს მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტი გაეშვა [[2004]] წლის სექტემბერში, როდესაც ბიოლოგებს... 4824167 wikitext text/x-wiki '''ვიკისახეობები''' ({{lang-en|Wikispecies}}) — [[Wiki]]-ზე დაფუძნებული ონლაინ-პროექტი, რომელიც ფონდი [[ვიკიმედია]]ს მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტი გაეშვა [[2004]] წლის სექტემბერში, როდესაც ბიოლოგებს მთელი მსოფლიოდან მოუწოდეს თანამშრომლობისკენ.<ref>{{cite journal|last=Peplow|first=Mark|date=15 March 2005|title=Species list reaches half-million mark|journal=Nature|doi=10.1038/news050314-6|doi-access=free}}</ref> [[2025]] წლის [[17 იანვარი|17 იანვრის]] მონაცემებით, პროექტში ხელმისაწვდომი იყო 900 000 სტატია და 2.03 მილიონი გვერდი.<ref>{{Cite web|url=https://species.wikimedia.org/wiki/Wikispecies:Wikispecies_milestones|title=Wikispecies_milestones|publisher=Wikispecies|access-date=2025-01-31}}</ref> ij8fjl41e1vcgbs2ahwa85vs2pw5t7g 4824168 4824167 2025-07-03T10:20:10Z Gobrona 28077 4824168 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საიტი | საიტის_სახელი = ვიკისახეობები | ლოგო = [[ფაილი:WikiSpecies.svg|100პქ]] | ლოგოს წარწერა = | სურათი = | გაშლადი = | გაშლადი ტექსტი = | ტიტრი = | მისამართი = {{url|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page|species.wikimedia.org}} | სლოგანი = | კომერციულობა = არა | ტიპი = სახეობების კატალოგი | რეგისტრაცია = არჩევითი | ენა = | მომხმარებელთა რაოდენობა = | შინაარსის ლიცენზია = | პროგრამირების ენა = | დამფუძნებელი = ბენედიქტ მანდი, [[ჯიმი უელსი]] და ვიკისაზოგადოება | მფლობელი = [[ფონდი ვიკიმედია]] | ავტორი = | რედაქტორი = | გაშვების თარიღი = [[2004]] | დაიხურა = | შემოსავალი = | alexa = | ip = | ამჟამინდელი სტატუსი = | შენიშვნები = }} '''ვიკისახეობები''' ({{lang-en|Wikispecies}}) — [[Wiki]]-ზე დაფუძნებული ონლაინ-პროექტი, რომელიც ფონდი [[ვიკიმედია]]ს მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტი გაეშვა [[2004]] წლის სექტემბერში, როდესაც ბიოლოგებს მთელი მსოფლიოდან მოუწოდეს თანამშრომლობისკენ.<ref>{{cite journal|last=Peplow|first=Mark|date=15 March 2005|title=Species list reaches half-million mark|journal=Nature|doi=10.1038/news050314-6|doi-access=free}}</ref> [[2025]] წლის [[17 იანვარი|17 იანვრის]] მონაცემებით, პროექტში ხელმისაწვდომი იყო 900 000 სტატია და 2.03 მილიონი გვერდი.<ref>{{Cite web|url=https://species.wikimedia.org/wiki/Wikispecies:Wikispecies_milestones|title=Wikispecies_milestones|publisher=Wikispecies|access-date=2025-01-31}}</ref> kfu6mbal0wogevlylkh0sdrrplg0qyg 4824169 4824168 2025-07-03T10:20:47Z Gobrona 28077 4824169 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საიტი | საიტის_სახელი = ვიკისახეობები | ლოგო = [[ფაილი:WikiSpecies.svg|100პქ]] | ლოგოს წარწერა = | სურათი = | გაშლადი = | გაშლადი ტექსტი = | ტიტრი = | მისამართი = {{url|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page|species.wikimedia.org}} | სლოგანი = | კომერციულობა = არა | ტიპი = სახეობების კატალოგი | რეგისტრაცია = არჩევითი | ენა = | მომხმარებელთა რაოდენობა = | შინაარსის ლიცენზია = | პროგრამირების ენა = | დამფუძნებელი = ბენედიქტ მანდი, [[ჯიმი უელსი]] და ვიკისაზოგადოება | მფლობელი = [[ფონდი ვიკიმედია]] | ავტორი = | რედაქტორი = | გაშვების თარიღი = [[2004]] | დაიხურა = | შემოსავალი = | alexa = | ip = | ამჟამინდელი სტატუსი = | შენიშვნები = }} '''ვიკისახეობები''' ({{lang-en|Wikispecies}}) — [[Wiki]]-ზე დაფუძნებული ონლაინ-პროექტი, რომელიც ფონდი [[ვიკიმედია]]ს მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტი გაეშვა [[2004]] წლის სექტემბერში, როდესაც ბიოლოგებს მთელი მსოფლიოდან მოუწოდეს თანამშრომლობისკენ.<ref>{{cite journal|last=Peplow|first=Mark|date=15 March 2005|title=Species list reaches half-million mark|journal=Nature|doi=10.1038/news050314-6|doi-access=free}}</ref> [[2025]] წლის [[17 იანვარი|17 იანვრის]] მონაცემებით, პროექტში ხელმისაწვდომი იყო 900 000 სტატია და 2.03 მილიონი გვერდი.<ref>{{Cite web|url=https://species.wikimedia.org/wiki/Wikispecies:Wikispecies_milestones|title=Wikispecies_milestones|publisher=Wikispecies|access-date=2025-01-31}}</ref> პროექტის მიზანია ყველა სახეობის შესახებ ამომწურავი ღია კატალოგის შექმნა: იგი განკუთვნილია მეცნიერებისთვის და არა ფართო აუდიტორიისთვის. [[ჯიმი უელსი|ჯიმი უელსმა]] განაცხადა, რომ რედაქტორებს არ მოეთხოვებათ თავიანთი დიპლომების ფაქსით გაგზავნა, მაგრამ წარდგენილი მასალა ტექნიკური აუდიტორიის მიერ უნდა შემოწმდეს.<ref>{{cite journal |year=2005 |title=Calling all taxonomists |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=307 |issue=5712 |pages=1021 |doi=10.1126/science.307.5712.1021a|doi-access=free }}</ref><ref name=AS>{{cite news |title=WikiSpecies |newspaper=American Scientist Online |archive-url=https://web.archive.org/web/20050430034914/http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |url=http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |archive-date=30 April 2005 |date=25 April 2005 |publisher=Sigma Xi |access-date=3 February 2014}}</ref> Wikispecies ხელმისაწვდომია [[GNU Free Documentation License]] და [[შემოქმედებითი ნამუშევრის ლიცენზია|CC BY-SA 4.0]] ლიცენზიებით. mobg4b62910lgir5kimsz8ab29hpo3z 4824170 4824169 2025-07-03T10:21:01Z Gobrona 28077 4824170 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საიტი | საიტის_სახელი = ვიკისახეობები | ლოგო = [[ფაილი:WikiSpecies.svg|100პქ]] | ლოგოს წარწერა = | სურათი = | გაშლადი = | გაშლადი ტექსტი = | ტიტრი = | მისამართი = {{url|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page|species.wikimedia.org}} | სლოგანი = | კომერციულობა = არა | ტიპი = სახეობების კატალოგი | რეგისტრაცია = არჩევითი | ენა = | მომხმარებელთა რაოდენობა = | შინაარსის ლიცენზია = | პროგრამირების ენა = | დამფუძნებელი = ბენედიქტ მანდი, [[ჯიმი უელსი]] და ვიკისაზოგადოება | მფლობელი = [[ფონდი ვიკიმედია]] | ავტორი = | რედაქტორი = | გაშვების თარიღი = [[2004]] | დაიხურა = | შემოსავალი = | alexa = | ip = | ამჟამინდელი სტატუსი = | შენიშვნები = }} '''ვიკისახეობები''' ({{lang-en|Wikispecies}}) — [[Wiki]]-ზე დაფუძნებული ონლაინ-პროექტი, რომელიც ფონდი [[ვიკიმედია]]ს მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტი გაეშვა [[2004]] წლის სექტემბერში, როდესაც ბიოლოგებს მთელი მსოფლიოდან მოუწოდეს თანამშრომლობისკენ.<ref>{{cite journal|last=Peplow|first=Mark|date=15 March 2005|title=Species list reaches half-million mark|journal=Nature|doi=10.1038/news050314-6|doi-access=free}}</ref> [[2025]] წლის [[17 იანვარი|17 იანვრის]] მონაცემებით, პროექტში ხელმისაწვდომი იყო 900 000 სტატია და 2.03 მილიონი გვერდი.<ref>{{Cite web|url=https://species.wikimedia.org/wiki/Wikispecies:Wikispecies_milestones|title=Wikispecies_milestones|publisher=Wikispecies|access-date=2025-01-31}}</ref> პროექტის მიზანია ყველა სახეობის შესახებ ამომწურავი ღია კატალოგის შექმნა: იგი განკუთვნილია მეცნიერებისთვის და არა ფართო აუდიტორიისთვის. [[ჯიმი უელსი|ჯიმი უელსმა]] განაცხადა, რომ რედაქტორებს არ მოეთხოვებათ თავიანთი დიპლომების ფაქსით გაგზავნა, მაგრამ წარდგენილი მასალა ტექნიკური აუდიტორიის მიერ უნდა შემოწმდეს.<ref>{{cite journal |year=2005 |title=Calling all taxonomists |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=307 |issue=5712 |pages=1021 |doi=10.1126/science.307.5712.1021a|doi-access=free }}</ref><ref name=AS>{{cite news |title=WikiSpecies |newspaper=American Scientist Online |archive-url=https://web.archive.org/web/20050430034914/http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |url=http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |archive-date=30 April 2005 |date=25 April 2005 |publisher=Sigma Xi |access-date=3 February 2014}}</ref> Wikispecies ხელმისაწვდომია [[GNU Free Documentation License]] და [[შემოქმედებითი ნამუშევრის ლიცენზია|CC BY-SA 4.0]] ლიცენზიებით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commonscat-inline|Wikispecies}} * {{ოფიციალური|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page}} 6fqr47khtej8gsw6irz705fc5mgf784 4824171 4824170 2025-07-03T10:21:14Z Gobrona 28077 4824171 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საიტი | საიტის_სახელი = ვიკისახეობები | ლოგო = [[ფაილი:WikiSpecies.svg|100პქ]] | ლოგოს წარწერა = | სურათი = | გაშლადი = | გაშლადი ტექსტი = | ტიტრი = | მისამართი = {{url|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page|species.wikimedia.org}} | სლოგანი = | კომერციულობა = არა | ტიპი = სახეობების კატალოგი | რეგისტრაცია = არჩევითი | ენა = | მომხმარებელთა რაოდენობა = | შინაარსის ლიცენზია = | პროგრამირების ენა = | დამფუძნებელი = ბენედიქტ მანდი, [[ჯიმი უელსი]] და ვიკისაზოგადოება | მფლობელი = [[ფონდი ვიკიმედია]] | ავტორი = | რედაქტორი = | გაშვების თარიღი = [[2004]] | დაიხურა = | შემოსავალი = | alexa = | ip = | ამჟამინდელი სტატუსი = | შენიშვნები = }} '''ვიკისახეობები''' ({{lang-en|Wikispecies}}) — [[Wiki]]-ზე დაფუძნებული ონლაინ-პროექტი, რომელიც ფონდი [[ვიკიმედია]]ს მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტი გაეშვა [[2004]] წლის სექტემბერში, როდესაც ბიოლოგებს მთელი მსოფლიოდან მოუწოდეს თანამშრომლობისკენ.<ref>{{cite journal|last=Peplow|first=Mark|date=15 March 2005|title=Species list reaches half-million mark|journal=Nature|doi=10.1038/news050314-6|doi-access=free}}</ref> [[2025]] წლის [[17 იანვარი|17 იანვრის]] მონაცემებით, პროექტში ხელმისაწვდომი იყო 900 000 სტატია და 2.03 მილიონი გვერდი.<ref>{{Cite web|url=https://species.wikimedia.org/wiki/Wikispecies:Wikispecies_milestones|title=Wikispecies_milestones|publisher=Wikispecies|access-date=2025-01-31}}</ref> პროექტის მიზანია ყველა სახეობის შესახებ ამომწურავი ღია კატალოგის შექმნა: იგი განკუთვნილია მეცნიერებისთვის და არა ფართო აუდიტორიისთვის. [[ჯიმი უელსი|ჯიმი უელსმა]] განაცხადა, რომ რედაქტორებს არ მოეთხოვებათ თავიანთი დიპლომების ფაქსით გაგზავნა, მაგრამ წარდგენილი მასალა ტექნიკური აუდიტორიის მიერ უნდა შემოწმდეს.<ref>{{cite journal |year=2005 |title=Calling all taxonomists |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=307 |issue=5712 |pages=1021 |doi=10.1126/science.307.5712.1021a|doi-access=free }}</ref><ref name=AS>{{cite news |title=WikiSpecies |newspaper=American Scientist Online |archive-url=https://web.archive.org/web/20050430034914/http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |url=http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |archive-date=30 April 2005 |date=25 April 2005 |publisher=Sigma Xi |access-date=3 February 2014}}</ref> Wikispecies ხელმისაწვდომია [[GNU Free Documentation License]] და [[შემოქმედებითი ნამუშევრის ლიცენზია|CC BY-SA 4.0]] ლიცენზიებით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commonscat-inline|Wikispecies}} * {{ოფიციალური|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page}} [[კატეგორია:ონლაინ-მონაცემთა ბაზები]] [[კატეგორია:ვიკიმედიის პროექტები]] 8l67s8p9h9otiv406qp5g04uosb8hp9 4824172 4824171 2025-07-03T10:21:29Z Gobrona 28077 4824172 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საიტი | საიტის_სახელი = ვიკისახეობები | ლოგო = [[ფაილი:WikiSpecies.svg|100პქ]] | ლოგოს წარწერა = | სურათი = | გაშლადი = | გაშლადი ტექსტი = | ტიტრი = | მისამართი = {{url|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page|species.wikimedia.org}} | სლოგანი = | კომერციულობა = არა | ტიპი = სახეობების კატალოგი | რეგისტრაცია = არჩევითი | ენა = | მომხმარებელთა რაოდენობა = | შინაარსის ლიცენზია = | პროგრამირების ენა = | დამფუძნებელი = ბენედიქტ მანდი, [[ჯიმი უელსი]] და ვიკისაზოგადოება | მფლობელი = [[ფონდი ვიკიმედია]] | ავტორი = | რედაქტორი = | გაშვების თარიღი = [[2004]] | დაიხურა = | შემოსავალი = | alexa = | ip = | ამჟამინდელი სტატუსი = | შენიშვნები = }} '''ვიკისახეობები''' ({{lang-en|Wikispecies}}) — [[Wiki]]-ზე დაფუძნებული ონლაინ-პროექტი, რომელიც ფონდი [[ვიკიმედია]]ს მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტი გაეშვა [[2004]] წლის სექტემბერში, როდესაც ბიოლოგებს მთელი მსოფლიოდან მოუწოდეს თანამშრომლობისკენ.<ref>{{cite journal|last=Peplow|first=Mark|date=15 March 2005|title=Species list reaches half-million mark|journal=Nature|doi=10.1038/news050314-6|doi-access=free}}</ref> [[2025]] წლის [[17 იანვარი|17 იანვრის]] მონაცემებით, პროექტში ხელმისაწვდომი იყო 900 000 სტატია და 2.03 მილიონი გვერდი.<ref>{{Cite web|url=https://species.wikimedia.org/wiki/Wikispecies:Wikispecies_milestones|title=Wikispecies_milestones|publisher=Wikispecies|access-date=2025-01-31}}</ref> პროექტის მიზანია ყველა სახეობის შესახებ ამომწურავი ღია კატალოგის შექმნა: იგი განკუთვნილია მეცნიერებისთვის და არა ფართო აუდიტორიისთვის. [[ჯიმი უელსი|ჯიმი უელსმა]] განაცხადა, რომ რედაქტორებს არ მოეთხოვებათ თავიანთი დიპლომების ფაქსით გაგზავნა, მაგრამ წარდგენილი მასალა ტექნიკური აუდიტორიის მიერ უნდა შემოწმდეს.<ref>{{cite journal |year=2005 |title=Calling all taxonomists |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=307 |issue=5712 |pages=1021 |doi=10.1126/science.307.5712.1021a|doi-access=free }}</ref><ref name=AS>{{cite news |title=WikiSpecies |newspaper=American Scientist Online |archive-url=https://web.archive.org/web/20050430034914/http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |url=http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |archive-date=30 April 2005 |date=25 April 2005 |publisher=Sigma Xi |access-date=3 February 2014}}</ref> Wikispecies ხელმისაწვდომია [[GNU Free Documentation License]] და [[შემოქმედებითი ნამუშევრის ლიცენზია|CC BY-SA 4.0]] ლიცენზიებით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commonscat-inline|Wikispecies}} * {{ოფიციალური|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page}} ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:ონლაინ-მონაცემთა ბაზები]] [[კატეგორია:ვიკიმედიის პროექტები]] sexda105gu1tgbwal14fbr4bmxh8lpb 4824174 4824172 2025-07-03T10:23:16Z Gobrona 28077 4824174 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა საიტი | საიტის_სახელი = ვიკისახეობები | ლოგო = [[ფაილი:WikiSpecies.svg|100პქ]] | ლოგოს წარწერა = | სურათი = | გაშლადი = | გაშლადი ტექსტი = | ტიტრი = | მისამართი = {{url|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page|species.wikimedia.org}} | სლოგანი = | კომერციულობა = არა | ტიპი = სახეობების კატალოგი | რეგისტრაცია = არჩევითი | ენა = | მომხმარებელთა რაოდენობა = | შინაარსის ლიცენზია = | პროგრამირების ენა = | დამფუძნებელი = ბენედიქტ მანდი, [[ჯიმი უელსი]] და ვიკისაზოგადოება | მფლობელი = [[ფონდი ვიკიმედია]] | ავტორი = | რედაქტორი = | გაშვების თარიღი = [[2004]] | დაიხურა = | შემოსავალი = | alexa = | ip = | ამჟამინდელი სტატუსი = | შენიშვნები = }} '''ვიკისახეობები''' ({{lang-en|Wikispecies}}) — [[Wiki]]-ზე დაფუძნებული ონლაინ-პროექტი, რომელიც ფონდი [[ვიკიმედია]]ს მხარდაჭერით ხორციელდება. პროექტი გაეშვა [[2004]] წლის სექტემბერში, როდესაც ბიოლოგებს მთელი მსოფლიოდან მოუწოდეს თანამშრომლობისკენ.<ref>{{cite journal|last=Peplow|first=Mark|date=15 March 2005|title=Species list reaches half-million mark|journal=Nature|doi=10.1038/news050314-6|doi-access=free}}</ref> [[2025]] წლის [[17 იანვარი|17 იანვრის]] მონაცემებით, პროექტში ხელმისაწვდომი იყო 900 000 სტატია და 2.03 მილიონი გვერდი.<ref>{{Cite web|url=https://species.wikimedia.org/wiki/Wikispecies:Wikispecies_milestones|title=Wikispecies_milestones|publisher=Wikispecies|access-date=2025-01-31}}</ref> პროექტის მიზანია ყველა სახეობის შესახებ ამომწურავი ღია კატალოგის შექმნა: იგი განკუთვნილია მეცნიერებისთვის და არა ფართო აუდიტორიისთვის. [[ჯიმი უელსი|ჯიმი უელსმა]] განაცხადა, რომ რედაქტორებს არ მოეთხოვებათ თავიანთი დიპლომების ფაქსით გაგზავნა, მაგრამ წარდგენილი მასალა ტექნიკური აუდიტორიის მიერ უნდა შემოწმდეს.<ref>{{cite journal |year=2005 |title=Calling all taxonomists |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=307 |issue=5712 |pages=1021 |doi=10.1126/science.307.5712.1021a|doi-access=free }}</ref><ref name=AS>{{cite news |title=WikiSpecies |newspaper=American Scientist Online |archive-url=https://web.archive.org/web/20050430034914/http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |url=http://www.americanscientist.org/template/SiteOfTheWeekTypeDetail/assetid/43122 |archive-date=30 April 2005 |date=25 April 2005 |publisher=Sigma Xi |access-date=3 February 2014}}</ref> Wikispecies ხელმისაწვდომია [[GNU Free Documentation License]] და [[შემოქმედებითი ნამუშევრის ლიცენზია|CC BY-SA 4.0]] ლიცენზიებით. ==რესურსები ინტერნეტში== {{Commonscat-inline|Wikispecies}} * {{ოფიციალური|https://species.wikimedia.org/wiki/Main_Page}} ==სქოლიო== {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:ვიკიმედიის პროექტები]] 2zwh69y2rvrm3gwgo9v6glnn49e6b2y 0 592022 4824173 2025-07-03T10:21:50Z Gobrona 28077 გადამისამართება გვერდზე „[[ვიკისახეობები]]“ 4824173 wikitext text/x-wiki #გადამისამართება [[ვიკისახეობები]] acly0jijyh8jugqcu1l7qxbh7lsmvoo 3 592023 4824176 2025-07-03T10:58:35Z Otogi 27089 ახალი გვერდი: {{გამარჯობა}}— ~~~~ 4824176 wikitext text/x-wiki {{გამარჯობა}}— [[User:Otogi|<span style="color:#0018A8; font-family:Neuropol"><b>OTOGI</b></span>]] <small>^{[[User talk:Otogi|<span style="color:#0018A8">Messages</span>]]}</small> 10:58, 3 ივლისი 2025 (UTC) teckzswor4leke2jw1tygj3mmn86cnr