វិគីភីឌា
kmwiki
https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9E%BE%E1%9E%98
MediaWiki 1.45.0-wmf.6
first-letter
មេឌា
ពិសេស
ការពិភាក្សា
អ្នកប្រើប្រាស់
ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់
វិគីភីឌា
ការពិភាក្សាអំពីវិគីភីឌា
ឯកសារ
ការពិភាក្សាអំពីឯកសារ
មេឌាវិគី
ការពិភាក្សាអំពីមេឌាវិគី
ទំព័រគំរូ
ការពិភាក្សាអំពីទំព័រគំរូ
ជំនួយ
ការពិភាក្សាអំពីជំនួយ
ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម
ការពិភាក្សាអំពីចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Event
Event talk
ខេត្តនៃកម្ពុជា
0
24539
322378
322372
2025-06-21T13:09:32Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
/* សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន */
322378
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Southeast_Asian_history_-_Around_1540.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចមួយខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' [[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ស្រុកពិមាឃ]]ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសិង្គារ|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : [[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
dgq0d61sty4tozr8vhjb26ubshz82pf
322379
322378
2025-06-21T13:13:50Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
/* សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក */
322379
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Map-of-southeast-asia 1400 CE.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចមួយខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' [[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ស្រុកពិមាឃ]]ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសិង្គារ|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : [[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
l0zxrmr0it8xd44ritwpfjik0k5gdlr
322380
322379
2025-06-21T13:16:02Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
/* សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក */
322380
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Map-of-southeast-asia 1400 CE.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចលេខ ០១ ខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' [[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ស្រុកពិមាឃ]]ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសិង្គារ|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : [[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
j0p7bg751g5bdayg3xxh9fcw72fddgp
322381
322380
2025-06-21T13:17:21Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
/* សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក */
322381
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Map-of-southeast-asia 1400 CE.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចលេខ ០១ ខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' ស្រុក'''[[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ពិមាឃ]]'''ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសិង្គារ|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : [[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
toywq1q9o4rgm6ur0t22yui6pc402rt
322382
322381
2025-06-21T13:18:19Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
322382
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Map-of-southeast-asia 1400 CE.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចលេខ ០១ ខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' ស្រុក'''[[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ពិមាឃ]]'''ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសង្គឹត|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : [[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
g9kpq39q7vcsv2dhzr19fbtrnwygjsx
322383
322382
2025-06-21T13:19:50Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
322383
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Map-of-southeast-asia 1400 CE.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចលេខ ០១ ខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' ស្រុក'''[[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ពិមាឃ]]'''ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសង្គឹត|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : '''[[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]'''។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
8s2x37rekd25x51aodhyab1tlhmdwpy
322384
322383
2025-06-21T13:31:41Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
/* សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក */
322384
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Map-of-southeast-asia 1400 CE.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចលេខ ០១ ខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' ស្រុក'''[[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ពិមាឃ]]'''ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៤៧៥ នៃគ.ស[[អាណាចក្រខ្មែរ]]ចែកចេញជា ០៣ អាណាចក្រ ៖
* '''អាណាចក្រខាងជើង'''មានរាជធានីនៅ[[កំពង់សៀម]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ព្រះបាទស្រីរាជា]]។
* '''អាណាចក្រខាងកើត'''មានរាជធានីនៅ[[ស្រីសន្ធរ]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័យ]]
* '''អាណាចក្រខាងលិច'''មានរាជធានីនៅ[[ចតុមុខ]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ព្រះបាទធម្មរាជា]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសង្គឹត|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : '''[[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]'''។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
rgrdhyk6936jnbjkf3msmx9a3dzkgqz
322385
322384
2025-06-21T13:33:04Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
322385
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Map-of-southeast-asia 1400 CE.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចលេខ ០១ ខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' ស្រុក'''[[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ពិមាឃ]]'''ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៤៧៥ នៃគ.ស[[អាណាចក្រខ្មែរ]]ចែកចេញជា ០៣ អាណាចក្រ ៖
* '''អាណាចក្រខាងជើង'''មានរាជធានីនៅ[[ស្រុកកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ព្រះបាទស្រីរាជា]]។
* '''អាណាចក្រខាងកើត'''មានរាជធានីនៅ[[ស្រុកស្រីសន្ធរ|ស្រីសន្ធរ]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ស្រីសុរិយោទ័យ|ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័យ]]
* '''អាណាចក្រខាងលិច'''មានរាជធានីនៅ[[ចតុមុខ]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ព្រះបាទធម្មរាជា]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសង្គឹត|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : '''[[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]'''។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
b74dk5ksh26k8bihediumzo7t9ow7n9
322386
322385
2025-06-21T13:40:07Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
/* សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក */
322386
wikitext
text/x-wiki
'''[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]''' ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ២៥ ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១។[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មិនមែនជាខេត្តនោះទេតែជាតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហើយត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាខេត្តដោយហេតុថាវាត្រូវបានគ្រប់គ្រងនៅក្នុងកម្រិតដូចគ្នាទៅនឹងខេត្ត ២៤ ទៀតដែរ។ឈ្មោះនៃខេត្តដូចគ្នាទៅនឹងក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្តាល]] [[កំពង់ធំ]] [[កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]] [[តាកែវ]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[បន្ទាយមានជ័យ]] [[មណ្ឌលគិរី]] [[រតនគិរី]] និង [[ឧត្តរមានជ័យ]]ចេញ។
[[ភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]មានសន្ទភាពនិងប្រជាជនខ្ពស់បំផុត។ខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីធំជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]ហើយខេត្តដែលមានទំហំផ្ទៃដីតូចជាងគេនៅក្នុង[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]គឺ[[ខេត្តកែប]]។[[ខេត្តកែប]]មានអត្រាប្រជាជនទាបបំផុតស្របពេលដែល[[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]មានសន្ទភាពប្រជាជនទាបបំផុតដូចគ្នាដែរ(ស្ដែងតាមរយៈជំរឿនឆ្នាំ ២០០០)។
[[កម្ពុជា|ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ត្រូវបានបែងចែកជាបន្តបន្ទាប់ទៀតទៅជា ''[[ស្រុក]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ ចំណែកឯ ''[[ខណ្ឌ]]'' មានតែនៅក្នុង[[រាជធានីភ្នំពេញ]]ប៉ុណ្ណោះ។ចំនួន ''[[ស្រុក]]'' / ''[[ខណ្ឌ]]'' នៅក្នុង ''[[ខេត្ត]]-[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]'' នីមួយៗមានចំនួនខុសៗគ្នារាប់ចាប់តាំងពីខេត្តតូចៗរហូតដល់ខេត្តធំៗ។ខេត្តនីមួយៗត្រូវមានតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសមួយផងដែរហៅថាក្រុង(ទីរួមខេត្ត)លើកលែងតែខេត្ត[[ខេត្តកណ្តាល|កណ្តាល]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]ដែលមានក្រុងច្រើន(ចាប់ពី ០២ ឡើងទៅ)។ ''[[ឃុំ]]'' / ''[[សង្កាត់]]'' គឺជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៣ និងចុងក្រោយបង្អស់គឺ ''[[ភូមិ]]'' ដែលជាបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០៤។នៅ[[រាជធានីភ្នំពេញ]]គ្មាន ''[[ឃុំ]]'' នោះទេដោយប្រើប្រាស់ ''[[សង្កាត់]]'' ជំនួសឲ្យ ''[[ឃុំ]]'' វិញ។
{{short description|First-level administrative division of Cambodia}}
{{Infobox subdivision type
| name = ខេត្ត ឬ ខែត្រ<br />{{lang|en|Province}}<br />{{nobold|{{transl|km|Khétt}}}}
| alt_name =
|map = Provincial Boundaries in Cambodia.svg
|category = បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០១
|territory = {{CAM}}
|start_date =
|current_number = ២៥
|number_date =
|population_range = ៤២,៦៦៥ ([[ខេត្តកែប]]) – ២,២៨១,៩៥១ ([[រាជធានីភ្នំពេញ]])<ref name=census2019 />
|area_range = {{Convert|336|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តកែប]]) – {{Convert|14288|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]])
|government = រដ្ឋបាលខេត្ត
|subdivision = [[ស្រុក|ខណ្ឌ/ក្រុង/ស្រុក]](បំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទី ០២ បន្ទាប់ពីខេត្ត)
}}
==បញ្ជីរាជធានី-ខេត្ត==
[[File:Cambodia, administrative divisions - km - colored.svg|center|700px]]
{| class="wikitable" style="text-align:center
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរកាត់
! អក្សរខ្មែរ
! អក្សរកាត់ខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រាជធានី<br>
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| '''PP'''
| [[រាជធានីភ្នំពេញ|រាជធានីភ្នំពេញ]]
| '''ភព'''
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| '''BMC'''
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]
| '''បមជ'''
| [[ក្រុងប៉ោយប៉ែត|ក្រុងប៉ោយប៉ែត]] [[ក្រុងសិរីសោភ័ណ|ក្រុងសិរីសោភ័ណ]]
|Krong Poipet, Krong Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| '''BB'''
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|ខេត្តបាត់ដំបង]]
| '''បប'''
| [[ក្រុងបាត់ដំបង|ក្រុងបាត់ដំបង]]
| Krong Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| '''KC'''
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្តកំពង់ចាម]]
| '''កច'''
| [[ក្រុងកំពង់ចាម|ក្រុងកំពង់ចាម]]
| Krong Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| '''KCH'''
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]]
| '''កឆ'''
| [[ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង|ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង]]
| Krong Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| '''KS'''
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]
| '''កស'''
| [[ក្រុងច្បារមន|ក្រុងច្បារមន]] [[ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ|ក្រុងឧដុង្គម៉ែជ័យ]]
|Krong Chbar Mon, Krong Odongk Meae Chey
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| '''KT'''
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]]
| '''កធ'''
| [[ក្រុងស្ទឹងសែន|ក្រុងស្ទឹងសែន]]
|Krong Stueng Saen
|-
! ០៨
| Kampot
| '''KP'''
| [[ខេត្តកំពត|ខេត្តកំពត]]
| '''កព'''
| [[ក្រុងកំពត|ក្រុងកំពត]] [[ក្រុងបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]]
| Krong Kampot, Krong Bokor
|-
! ០៩
| Kandal
| '''KD'''
| [[ខេត្តកណ្តាល|ខេត្តកណ្ដាល]]
| '''កណ'''
| [[ក្រុងតាខ្មៅ|ក្រុងតាខ្មៅ]] [[ក្រុងសំពៅពូន|ក្រុងសំពៅពូន]] [[ក្រុងអរិយក្សត្រ|ក្រុងអរិយក្សត្រ]]
| Krong Ta Khmau, Krong Sampov Poun, Krong Arey Ksat
|-
! ១០
| Koh Kong
| '''KK'''
| [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]
| '''កក'''
| [[ក្រុងខេមរភូមិន្ទ|ក្រុងខេមរភូមិន្ទ]]
| Krong Khemarak Phoumin
|-
! ១១
| Kep
| '''KEP'''
| [[ខេត្តកែប|ខេត្តកែប]]
| '''កែប'''
| [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]
| Krong Kep
|-
! ១២
| Kratíe
| '''KRC'''
| [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]]
| '''ក្រច'''
| [[ក្រុងក្រចេះ|ក្រុងក្រចេះ]]
| Krong Kratíe
|-
! ១៣
| Mondulkiri
| '''MK'''
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]
| '''មគ'''
| [[ក្រុងសែនមនោរម្យ|ក្រុងសែនមនោរម្យ]]
| Krong Senmonorom
|-
! ១៤
| Oddar Meanchey
| '''OMC'''
| [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]
| '''ឧមជ'''
| [[ក្រុងសំរោង|ក្រុងសំរោង]]
| Krong Samraong
|-
! ១៥
| Pailin
| '''PL'''
| [[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]
| '''បល'''
| [[ក្រុងប៉ៃលិន|ក្រុងប៉ៃលិន]]
| Krong Pailin
|-
! ១៦
| Preah Sihanouk
| '''SN'''
| [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ខេត្តព្រះសីហនុ]]
| '''សន'''
| [[ក្រុងកំពង់សោម|ក្រុងកំពង់សោម]] [[ក្រុងកោះរ៉ុង|ក្រុងកោះរ៉ុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]
| Krong Kampong Som, Krong Koh Rong, Sihanoukville(Krong Preah Sihanouk)
|-
! ១៧
| Preah Vihear
| '''PV'''
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]
| '''ពវ'''
| [[ក្រុងព្រះវិហារ|ក្រុងព្រះវិហារ]]
| Krong Preah Vihear
|-
! ១៨
| Pursat
| '''PS'''
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិ៍សាត់]]
| '''ពស'''
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ក្រុងពោធិ៍សាត់]]
| Krong Pursat
|-
! ១៩
| Prey Veng
| '''PRV'''
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]]
| '''ព្រវ'''
| [[ក្រុងព្រៃវែង|ក្រុងព្រៃវែង]]
| Krong Prey Veng
|-
! ២០
| Ratanakiri
| '''RK'''
| [[ខេត្តរតនគីរី|ខេត្តរតនគីរី]]
| '''រគ'''
| [[ក្រុងបានលុង|ក្រុងបានលុង]]
| Krong Banlung
|-
! ២១
| Siem Reap
| '''SR'''
| [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]
| '''សរ'''
| [[ក្រុងរុនតាឯក|ក្រុងរុនតាឯកតេជោសែន]] [[ក្រុងសៀមរាប|ក្រុងសៀមរាប]]
| Krong Run Ta EK Techo Sen, Krong Siem Reap
|-
! ២២
| Stung Treng
| '''ST'''
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ខេត្តស្ទឹងត្រែង]]
| '''សត'''
| [[ក្រុងស្ទឹងត្រែង|ក្រុងស្ទឹងត្រែង]]
| Krong Stung Treng
|-
! ២៣
| Svay Rieng
| '''SVR'''
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ខេត្តស្វាយរៀង]]
| '''ស្វរ'''
| [[ក្រុងបាវិត|ក្រុងបាវិត]] [[ក្រុងស្វាយរៀង|ក្រុងស្វាយរៀង]]
| Krong Bavet, Krong Svay Rieng
|-
! ២៤
| Takéo
| '''TK'''
| [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]]
| '''តក'''
| [[ក្រុងដូនកែវ|ក្រុងដូនកែវ]]
| Krong Doun Kaev
|-
! ២៥
| Tbong Khmum
| '''TKH'''
| [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]]
| '''តឃ'''
| [[ក្រុងសួង|ក្រុងសួង]]
| Krong Suong
|}
[[File:Mappa Impero Khmer (it).svg|center|700px]]
==អភិបាលកិច្ច==
'''រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត'''នីមួយៗត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយក្រុមប្រឹក្សាតាមរយៈ'''ការបោះឆ្នោតអសកល'''ពី'''ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់'''ដែលឲ្យឈ្មោះថា'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''។'''ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''គឺជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរាជធានី-ខេត្ត។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវតែងតាំងដោយព្រះរាជក្រឹត្យតាមរសំណើពី'''នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា'''និង'''រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ'''។'''គណៈអភិបាលរាជធានី-ខេត្ត'''ត្រូវមានអភិបាលមួយរូបមានតួនាទីដឹកនាំរួមនិងអភិបាលរង(តាមការកំណត់របស់[[ក្រសួងមហាផ្ទៃ|ក្រសួងមហាផ្ទៃ]])ជាជំនួយការដឹកនាំអភិបាលលើជំនាញវិស័យនានានៅក្នុងរាជធានី-ខេត្ត។
រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្តនីមួយៗត្រូវបង្កើតឲ្យមាន'''គណៈកម្មាធិការរបស់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី-ខេត្ត'''តាមលក្ខខ័ណ្ឌនៃច្បាប់ដើម្បីធានាការអភិវឌ្ឍតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិដើម្បីសម្របសម្រួលលើវិស័យជំនាញក៏ត្រូវឲ្យមានការបង្កើត'''គណៈបញ្ជាការឯកភាពរាជធានី-ខេត្ត'''មានសមាសភាពពីមន្ទីរអង្គភាពនានាទាំងអស់នៅក្នុងដែនរាជធានី-ខេត្តសាមីដែលអភិបាលរាជធានី-ខេត្តជាប្រធាន។
==ប្រវត្តិ<ref>{{Cite web |title=ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ (ត្រឹង ងារ) {{!}} PDF |url=https://www.scribd.com/document/448583288/%E1%9E%94-%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F-%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%81-%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A-%E1%9E%8F-%E1%9E%9A%E1%9E%B9%E1%9E%84-%E1%9E%84%E1%9E%B6%E1%9E%9A |access-date=2025-06-20 |website=Scribd |language=en}}</ref>==
==='''សម័យនគរវ្នំ ឬ ហ្វូណន'''===
[[File:Funan Kingdom.png|thumb]]
ព្រះរាជា[[នគរភ្នំ|នគរវ្នំ]]និយមធ្វើសង្គ្រាមពង្រីកទឹកដីតួយ៉ាងដូចជា[[ព្រះបាទហ្វាន់ ឆេម៉ាន់ ឬស្រីមារៈ|ព្រះបាទហ្វាន់ឆេម៉ាន់]]បានលើកទ័ពជើងទឹកទៅវាយរដ្ឋជាច្រើនមកដាក់ជាចំណុះរួមមានរដ្ឋ[[ខ្មែរ]] ខ្លះ [[រដ្ឋមន|មន]] ខ្លះ [[ចាម]] ឬ [[ម៉ាឡេយូ]]។ក្នុងសង្គ្រាមគេច្រើនចាប់ឈ្លើយសឹកមកធ្វើជាទាសាទាសី។ ដោយហេតុនេះហើយទើបយើងហៅ[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ថាជាអធិរាជាណាចក្រហើយស្ដេចមានឋានៈជា ''[[មហារាជ|មហារាជ]]'' ឬជា ''[[សាវ៌កៅ|សាវ៌កៅ]]'' (ស្ដេចចក្រវាឡ)។រដ្ឋដែលឋិតក្រោមអំណាចរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ទាំងនោះមានស្ដេចសោយរាជ្យគ្រប់ៗរដ្ឋទាំងអស់ហើយរដ្ឋទាំងនោះមានតួនាទីលើកសួយសារអាករមកថ្វាយអធិរាជ[[ហ៊្វូណន|នគរវ្នំ]]រៀងរាល់ឆ្នាំរដ្ឋនេះគេហៅថា ''[[សាមន្តរាជ្យ|សាមន្តរាជ្យ]]''។ហើយរដ្ឋបែបទី ០២ គឺត្រូវគ្រប់គ្រងដោយព្រះរាជបុត្រឬព្រះញាតិវង្សរបស់ស្ដេចអាណាចក្រវ្នំគេហៅថា ''[[វិស័យរដ្ឋ|វិស័យរដ្ឋ]]'' ដែលជាសម្បត្តិរបស់[[ហ៊្វូណន|អាណាចក្រវ្នំ]]ផ្ទាល់ដែលបង្កើតឡើងដោយ[[ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី១|ព្រះបាទកៅណ្ឌិន្យទី ១]] ប៉ុន្តែត្រូវបានរំលាយចោលទៅវិញដោយ[[ហ៊ុនប៉ានហួង|ព្រះបាទហ៊ុនប៉ានហួង]]វិញ។គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថារចនាសម្ព័ន្ធនយោបាយបែបនេះគឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់គឺដោយសារតែពេលណាអំណាចកណ្ដាលចុះខ្សោយនោះ ''[[សាមន្តរាជ្យ]]'' មួយចំនួននឹងងើបឡើងបះបោរដូចករណី ''[[សាមន្តរដ្ឋ|សាមន្តរដ្ឋ]][[ចេនឡា]]'' នៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី ០៦។
==='''សម័យនគរកម្វុជ ឬ ចេនឡា'''===
[[File:Chen-La_locator.png|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័នទី ១]] ទ្រង់បានតាំងរាជធានីនៅ[[ឦសានបុរៈ]]ហើយមានគ្រួសារ ២០០០ នាក់រស់នៅ។នៅកណ្ដាលក្រុងមានសាលធំមួយជាទីដែលព្រះរាជាទ្រង់ព្រះប្រទានសវនាការនិងជួបជុំពួកមន្ត្រី សេនាបតី។នៅខាងក្រៅរាជធានីមានក្រុងចំនួន ៣០ ទៀតហើយក្រុងនីមួយៗមានគ្រួសារជាច្រើនពាន់នាក់រស់នៅហើយគ្រប់គ្រងដោយអភិបាលម្នាក់។
==='''សម័យអង្គរ(ចក្រភពខ្មែរ)'''===
[[File:Khmer_Empire.png|thumb]]
====ប្រមាណ====
បច្ចេកពាក្យ ''[[ប្រមាន-ប្រមាណ]]'' ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]ដើម្បីសម្គាល់ឈ្មោះដល់បំណែងចែកទឹកដីដ៏ធំៗ ឬ មួយភូមិភាគនៃកម្ពុជទេស។តាមសិលាចារឹក(អក្សរសិលាចារឹកទំព័រ ៤៧ ៤៨ និង ៤៩)យើងបានឃើញដែនដី ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលជា ២០ គឺជាផែនដីដ៏ធំៗនៃប្រទេស។
នៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងនៅក្នុងសម័យសតវត្សរ៍ទី ០៧ (សិលាចារឹកអ្នកតា)មានសរសេរឈ្មោះពាក្យថា ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ។
តើភូមិភាគនេះនៅឯណា ឬ មួយក៏មានទីតាំងនៅកន្លែងវត្តព្រៃវែងសព្វថ្ងៃ?នៅក្នុងសិលាចារឹកនេះទៀតក៏មានសរសេរព្រះនាម[[ព្រះបាទឥសានវរ្ម័ន|ព្រះបាទឦសានវរ្ម័ន]]ដែលជាព្រះមហាក្សត្រលើមហាក្សត្រ''[[សាមន្តរាជ]]'' នៃភូមិភាគទាំង ០៣។
តើ ''[[ប្រមាណមហាត្មល]]'' ជាភូមិភាគមួយនៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ(ឬទីក្រុង)ទាំង ០៣ កន្លែងដែលមានចារនៅក្នុងសិលាចារឹកវត្តព្រៃវែងដែលឬទេ?
នៅក្នុងបណ្ដាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ០៥ ដែលត្រូវបានពណ៌នាតាមឧទាហរណ៍ខាងលើនេះយើងអាចសង្កេតឃើញថាភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]'' ( ''[[ប្រមាណ]]'' ពាក្យនេះមានន័យ ០២ មានន័យថា រង្វាស់និងការប៉ាន់ស្មាន)មួយចំនួនមានដើមកំណើតពីពាក្យ[[ខ្មែរ]]ហើយឈ្មោះភូមិភាគចំនួន ១១ មានដើមកំណើតពី[[សំស្ក្រឹត]]។
ម្យ៉ាងវិញទៀតបើតាមសិលាចារឹក K.៩៨៩ ភូមិភាគ ''[[ប្រមាណ]]''មួយមានឈ្មោះថា ''[[សតគ្រាម]]'' ដែលមានន័យថា'''ភូមិចំនួនមួយរយ'''បានសេចក្ដីថាតាមរយៈអត្ថន័យរបស់ភូមិភាគនេះ យើងអាចទាញមតិដែលបញ្ជាក់ទំហំដ៏ធំធេងនៃស្ថាននាមដែលបានប្រើប្រាស់ពាក្យ ''[[ប្រមាណ]]'' នៅខាងដើម។នៅក្នុងសិលាចារឹកនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]នា[[សម័យអង្គរ]]ក៏មានការប្រើប្រាស់ ''[[ប្រមាណ]]'' សម្រាប់សម្គាល់នូវភូមិភាគផ្សេងៗនៃ[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ផងដែរ។
====វិសយ====
''[[វិសយ]]'' ពាក្យ[[សំស្ក្រឹត]]មានន័យថា [[តំបន់]] [[ខេត្ត]]
ពាក្យ ''[[វិសយ]]'' ប្រើសម្រាប់សម្គាល់នូវបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋការឬក៏បំណែងចែករាជការមួយៗដ៏ច្បាស់លាស់នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ តាមសិលាចារឹកនានាពាក្យ ''[[វិសយ]] (Visaya)''សម្គាល់នូវ[[ទីរួមខេត្ត]]ដែលនៅក្នុងនោះមានស្ថាប័នរាជការផ្សេងៗខាងគ្រហស្ថ និងសាសនា។
''[[វិសយ]]'' នីមួយៗស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ ''[[ខ្លោញវិសយ]]''(ស្ដេចត្រាញ់ ឬ ចៅហ្វាយខេត្ត)។
រាជការដែលធ្វើការអម ''[[ខ្លោញវិសយ]]'' គឺមាន ''[[ខ្លោញវលវិសយ]] (Khlon Vala Visaya K.២២១)''។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការធញ្ញជាតិគឺមានស្រូវអង្ករជាអាទិភាព។''[[ខ្លោញ]]'' ទទួលបន្ទុកខាងកិច្ចការទារប្រេងមានប្រេងធ្វើអំពីរុក្ខជាតិនិងប្រេងធ្វើអំពីខ្លាញ់គោ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១) ''[[វ្រីហិបយ៌្យនវិសយ]] (Vrihi paryyan Visaya'' ''K.៤៤៤'')ព្រមទាំងមាន''[[ខ្លោញ]]'' ឬមួយក៏អធិបតីទទួលបន្ទុកតុលាការដែលនៅតាមសិលាចារឹកថា ''[[សភាវិសយ]]។''
បើប្រៀបធៀបទៅនិងសម័យបច្ចុប្បន្នពាក្យ ''[[វិសយ]]'' មានន័យថាជាបំណែងចែកទឹកដីរដ្ឋបាលដូចជាខេត្តដែរ(សិលាចារឹកទំព័រ ៥១)។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាមានឈ្មោះស្ថាននាមខ្លះដែលត្រូវបានបង្កបង្កើតឡើងដោយការប្រើពាក្យ ''[[ភូមិសាស្ត្រ]] ផង [[ប្រមាណ]] ផង និង [[វិសយ]] ផង''។
ឧទាហរណ៍ : (សិលាចារឹក ទំព័រ ៥១)
[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]] = បុរីដ៏ល្អ ដ៏ប្រសើរ គឺជាភូមិភាគនៅខាងទិសឧត្ដរនៃកម្ពុជទេសគឺនៅតំបន់[[វត្តភូ]]ឬហៅថា[[តំបន់បាសាក់]]នៅខាងភូមិភាគឧត្ដរ។
តាមមតិអ្នកស្រាវជ្រាវខ្លះ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]គឺជារាជធានីចាស់នៃប្រទេស[[ចេនឡា]]ហើយព្រះមហាក្សត្រដែលសោយរាជ្យមុនគេនៅទីនោះព្រះនាមថា[[ស្រេស្ឋវម៌្ម|ព្រះបាទស្រេស្ឋវរ្ម័ន]]។
សន្ទុក = ប្រហែលជាចេញមកពីពាក្យ ស្ទុក ស្ដុក មានន័យថា ធំ មាំមួន ប៉ុន្តែន័យរបស់ពាក្យនេះម្យ៉ាងទៀតគឺបឹង។
សព្វថ្ងៃមានពាក្យ'''[[ភ្នំសន្ទុក]]'''ដែលនៅលើនោះមានប្រាសាទបុរាណតាមសិលាចារឹកក៏មានសរសេរអំពី ''Mahanasa = អ្នកធ្វើម្ហូបអាហារនៅ [[វិសយសន្ទុក]](Visaya Sanduk)''។
ប្រសិនបើពាក្យ[[ស្រេស្ឋបុរ|ស្រេស្ឋបុរៈ]]និង'''សន្ទុក'''បានត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់សម្គាល់ភូមិភាគផងខេត្តផងគេអាចសន្និដ្ឋានថានៅតាមសិលាចារឹកមានពាក្យសម្គាល់ភូមិភាគដទៃទៀតដែលត្រូវប្រើសម្រាប់សំគាល់ខេត្ត។យើងបានរកឃើញ ''[[ប្រមាណ]]'' ប្រហែលចំនួន ២០ ហើយនៅក្នុង ''[[ប្រមាណ]]'' នីមួយៗមាន ''[[វិសយ]]'' គឺខេត្តច្រើន។ដូច្នេះ ''[[វិសយ]]'' នៅក្នុងសម័យបុរាណជាពិសេសនៅ[[សម័យអង្គរ]]មានមិនតិចជាងពាក្យរបស់[[ជីវ តាក្វាន់]]ដែលបានសរសេរថានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានខេត្តច្រើនជាង ៩០ ខេត្ត។ <ref>[http://phumikhmer.wordpress.com/2012/07/16/%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6-toponymie%E2%80%8B-%E1%9E%94%E1%9E%8E%E1%9F%92/?relatedposts_exclude=92 ស្ថាននាមវិទ្យារបស់បណ្ឌិតឡុងសៀម]</ref>
===សម័យចតុមុខ និង សម័យលង្វែក ===
[[File:Map-of-southeast-asia 1400 CE.png|thumb]]
នៅក្នុងសម័យនោះ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]លែងជាមហាអំណាចលេខ ០១ ខាងទឹកដីទៀតហើយ។ទឹកដីជាន់ក្រៅគឺស្រុក'''[[បច្ចន្តជនបទ]]'''ដូចជាស្រុក'''[[សុខោទ័យ]]''' ស្រុក'''[[អយុធ្យា]]''' ស្រុក'''[[លពបុរី]]''' ស្រុក'''[[ស្រុកពិមាឃ(ខេត្តនគររាជ)|ពិមាឃ]]'''ត្រូវបាត់បង់អស់ទៅហើយរីឯប្រទេស ''[[សាមន្តរាជ]]'' ដូចជា'''[[ចាម្ប៉ា]] [[អណ្ណាម]] [[ប្រទេសជ្វា|ជ្វា]] [[រដ្ឋមន|មន]]'''ក៏លែងមានទៀតដែរហើយ។ព្រំដែនខាងជើងរបស់[[ខ្មែរ]]ធ្លាក់មកនៅត្រឹម'''[[ទន្លេមូល]]'''ឬនៅលើនេះបន្តិចបន្តួចនឹង[[ឡាវ|ប្រទេសលាវ]]។ព្រះនគរខាងលិចទល់នឹង'''[[ខេត្តបស្ចឹមបុរី|បស្ចឹមបុរី]]''' និង '''[[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]]'''ខាងពាយ័ព្យទល់នឹង'''[[ស្រុកនាងរង]] [[ខេត្តនគររាជសីមា|នគររាជសីមា]]'''ខាងកើតទល់នឹង[[ប្រទេសចម្ប៉ា]]ខាងត្បូងទល់នឹង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង|សមុទ្រចិន]]និង[[ឈូងសមុទ្រសៀម]]។
[[File:Cambodia Map 1461-1476 AD.jpg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៤៧៥ នៃគ.ស[[អាណាចក្រខ្មែរ]]ចែកចេញជា ០៣ អាណាចក្រ ៖
* '''អាណាចក្រខាងជើង'''មានរាជធានីនៅ[[ស្រុកកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ព្រះបាទស្រីរាជា]]។
* '''អាណាចក្រខាងកើត'''មានរាជធានីនៅ[[ស្រុកស្រីសន្ធរ|ស្រីសន្ធរ]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ស្រីសុរិយោទ័យ|ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័យ]]
* '''អាណាចក្រខាងលិច'''មានរាជធានីនៅ[[ចតុមុខ]]គ្រប់គ្រងដោយ[[ព្រះបាទធម្មរាជា]]។
[[File:Spanish protectorate of Cambodia map.png|thumb]]
បើតាមពង្សាវតាររាជាណាចក្រ[[ខ្មែរ]]សម័យនោះមានប្រមាណ ៧០ ខេត្តគឺ : '''[[ខេត្តលង្វែក|លង្វែក]] [[ខេត្តបរិបូរណ៍|អម្រិន្ទបូរ]] [[ខេត្តក្រគរ|ក្រគរ]] [[ខេត្តគ្រង|គ្រង]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តឫស្សីសាញ|ឫស្សីសាញ]] [[ខេត្តតាមសីមា|តាមសីមា]] [[ខេត្តមង្គលបុរី|មង្គលបុរី]] [[ខេត្តរយ៉ង|រយ៉ង]] [[ខេត្តសុរិន្ទ|សុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសង្គឹត|សិង្គារ]] [[ខេត្តកំពង់សៀម|កំពង់សៀម]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តជើងព្រៃ|ជើងព្រៃ]] [[ខេត្តគោកសេះ|គោកសេះ]] [[ខេត្តអន្លង់រាជ|អន្លង់រាជ]] [[ខេត្តព្រហ្មទេព|ព្រហ្មទេព]] [[ខេត្តព្រៃក្ដី|ព្រៃក្ដី]] [[ខេត្តស្ទោង|ស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង|ជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស|រលួស]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តម្លូព្រៃ|ម្លូព្រៃ]] [[ខេត្តជាំក្សាន្ត|ជាំក្សាន្ត]] [[ខេត្តត្នោត|ត្នោត]] [[ខេត្តទឹកជោរ|ទឹកជោរ]] [[ខេត្តសៀមបូក|សៀមបូក]] [[ខេត្តសម្បុកសម្បូណ៌|សម្បុកសម្បូណ៌]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តឆ្លូង|ឆ្លូង]] [[ខេត្តត្បូង|ត្បូង]] [[ខេត្តបាសាន|បាសាន]] [[ខេត្តទទឹងថ្ងៃ|ទទឹងថ្ងៃ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ|ត្បូងឃ្មុំ]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តរោងដំរី|រោងដំរី]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តជើងបាដែង|ជើងបាដែង]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តបាទី|បាទី]] [[ខេត្តលើកដែក|លើកដែក]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តថ្ពង|ថ្ពង]] [[ខេត្តបាសាក់|បាសាក់]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពាម|ពាម]] [[ខេត្តកោះស្លាកែត|កោះស្លាកែត]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រះសីហនុ|កំពង់សោម]] [[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ទឹកខ្មៅ]] [[ខេត្តពាមមេសរ|ពាមមេសរ]] [[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ព្រះត្រពាំង]] [[ខេត្តក្រមួនស|ក្រមួនស]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]]'''។ល។
គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថានៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំងប៉ុន្មាននេះខេត្តខ្លះនៅឋានៈជាខេត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះដូចជា'''[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]'''។ល។រីឯខេត្តខ្លះធ្លាក់ឋានៈមកស្រុកវិញដូចជា'''[[ខេត្តមង្គលបុរី]] [[ខេត្តស្ទោង]] [[ខេត្តជីក្រែង]] [[ខេត្តរលួស]] [[ខេត្តទឹកជោរ]]'''។ល។ចំណែកខេត្តខ្លះទៀតត្រូវបាត់ឈ្មោះរលាយចូលនឹងខេត្តឯទៀតៗអស់ទៅ។
ខេត្តនីមួយៗត្រូវបែងចែកជាស្រុកហើយ[[ស្រុក]]នីមួយៗត្រូវបែងចែកជា[[ឃុំ]]និង[[ភូមិ]]ជាច្រើនទៅទៀត។ប៉ុន្តែខេត្តជាច្រើនត្រូវបានប្រមូលផ្ដុំជាតំបន់ធំៗដែលគេឲ្យឈ្មោះថា'''ដី'''។
'''ដី>រាជធានី-ខេត្ត>ស្រុក/ខណ្ឌ>ឃុំ/សង្កាត់>ភូមិ'''
===សម័យឧដុង្គ===
[[File:Southeast Asia in 1683 Map (Cambodia, Pegu, Siam) by Cantelli.jpg|thumb]]
[[File:Indochina_map_(1770s).jpg|thumb]]
នៅក្នុង[[សម័យឧដុង្គ]]ឃើញមានខេត្តដូចជា : '''[[ខេត្តកំពង់ក្របី|កំពង់ក្របី]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តកំពង់ស្វាយ|កំពង់ស្វាយ]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី|ច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តចុងកាល់|ចុងកាល់]] [[ខេត្តដូនណៃ|ដូនណៃ]] [[ខេត្តទ្រាំង|ទ្រាំង]] [[ខេត្តបន្ទាយមាស|បន្ទាយមាស]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តបាភ្នំ|បាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រះសួគ៌ា|ព្រះសួគ៌ា]] [[ខេត្តអូរកាប់|អូរកាប់]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តព្រៃនគរ|ព្រៃនគរ]] [[ខេត្តមហានគរ|មហានគរ]] [[ខេត្តរំដួល|រំដួល]] [[ខេត្តលង់ហោរ|លង់ហោរ]] [[ខេត្តសំរោងទង|សំរោងទង]] [[ខេត្តស្វាយទាប|ស្វាយទាប]] [[ខេត្តកំពង់លែង|កំពង់លែង]]'''។
===សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង និង សម័យអាណានិគមនិយមជប៉ុន===
[[File:Cambodia indochina map 1886.jpg|thumb]]
[[File:French Indochina locator.svg|thumb]]
[[File:Map of Japanese Empire August 1942 - DPLA - 0a5010ede7fcba8bd85ef9771b44d17b.jpg|thumb]]
នៅក្នុងរជ្ជកាល[[ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្ស|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ-មុនីវង្ស]]មានខេត្តនិងភូមិភាគដូចជា ៖
====ខេត្ត====
*[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]]
*[[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*[[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
*[[ខេត្តកំពត|កំពត]]
*[[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
*[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*[[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
*[[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*[[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
*[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*[[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
*[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*[[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
*[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
====ភូមិភាគរដ្ឋបាល====
នៅក្នុង គ.ស ១៩៤៧ មានព្រះរាជ្យក្រមបង្កើតឲ្យមានភូមិភាគរដ្ឋបាលចំនួន ០៧ គឺ ៖
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០១ : [[ខេត្តបាត់ដំបង]] និង [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០២ : [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ខេត្តពោធិសាត់]] និង [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៣ : [[ខេត្តកំពង់ធំ|ខេត្តកំពង់ធំ]] និង [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៤ : [[ខេត្តក្រចេះ|ខេត្តក្រចេះ]] និង [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៥ : [[ខេត្តព្រៃវែង|ខេត្តព្រៃវែង]] និង [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៦ : [[ខេត្តកណ្ដាល|ខេត្តកណ្ដាល]] និង [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
*ភូមិភាគរដ្ឋបាលទី ០៧ : [[ខេត្តតាកែវ|ខេត្តតាកែវ]] និង [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
===សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ឬ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០១===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
[[File:Flag-map of Cambodia (precise boundaries).svg|thumb]]
[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានបន្សល់ទុកនូវខេត្តដែលសេសសល់ស្រាប់នៅក្នុង[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង]]រហូតមកដល់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]។
នៅក្នុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម]]ខេត្ដចំនួន ០៥ ត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ថែមទៀតនិងក្រុងចំនួន ០៣ គឺ : [[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.preahvihear.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.preahvihear.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.mondulkiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%98%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8C%E1%9E%9B%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%9A%E1%9E%B8 |access-date=2025-06-20 |website=www.mondulkiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.ratanakiri.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F |access-date=2025-06-20 |website=www.ratanakiri.gov.kh}}</ref> [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.oddarmeanchey.gov.kh/historyofprovince |access-date=2025-06-20 |website=www.oddarmeanchey.gov.kh}}</ref>(បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]) [[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://kohkong.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=kohkong.gov.kh}}</ref> និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://sihanoukville.gov.kh/?page_id=56 |access-date=2025-06-20 |website=sihanoukville.gov.kh}}</ref>(១៩៥៧) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.kep.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%94 |access-date=2025-06-20 |website=www.kep.gov.kh}}</ref> និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។សរុប ១៩ ខេត្ត និង ០៣ ក្រុង ។
===សម័យសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ឬ លន់ នល់ ===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
ខេត្តនិងក្រុងសល់ពីជំនាន់[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សង្គមរាស្ត្រនិយម]]មានខេត្ត[[ខេត្តកណ្ដាល|កណ្ដាល]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តកំពត|កំពត]] [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]] [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]] [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]] [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]] [[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]] [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]] [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]][[ខេត្តព្រះវិហារ|ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី]] [[ខេត្តរតនគិរី|ខេត្តរតនគីរី]] [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]](បំបែកចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]])[[ខេត្តកោះកុង|ខេត្តកោះកុង]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ក្រុងព្រះសីហនុ]] (១៩៥៧ ដល់[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] ឬ សម័យលន់ នល់ [[ខេត្តព្រះសីហនុ|ក្រុងកំពង់សោម]]) [[ក្រុងកែប|ក្រុងកែប]] និង [[ភ្នំបូកគោ|ក្រុងបូកគោ]](១៩៥៩) និង [[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|ក្រុងគីរីរម្យ]]។
នៅចុង[[សម័យសង្គមរាស្ដ្រនិយម|សម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម]]និងសម័យ[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]] មានបង្កើតអនុខេត្ត ១១ និង ខេត្ត ០១ ដូចខាងក្រោម ៖
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំពង់សីលា|កំពង់សិលា]] ([[ស្រុកស្រែអំបិល|ស្រុកស្រែអំបិល]])
*អនុខេត្ត[[ផ្ការំចេក]] ([[ស្រុកមេមត់|ស្រុកមេមត់]])
*អនុខេត្ត[[ភ្នំដិល]] ([[ស្រុកបាធាយ|ស្រុកបាធាយ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកថ្មពួក|ថ្មពួក]] ([[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|ស្រុកសិរីសោភ័ណ]])
*អនុខេត្ត[[ស្រកានាគ]] ([[តាកែនកោះស្លាស្រកានាគ]] [[ស្រុកឈូក|ស្រុកឈូក]])
*អនុខេត្ត[[ថ្មកែវ]] (ជិត[[ឧទ្យានជាតិព្រះសុរាម្រិតកុសុមៈគិរីរម្យ|គីរីរម្យ]])
*អនុខេត្ត[[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]] ([[ឃុំវិហារសួគ៌|វិហារសួគ៌]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] ([[ស្រុកកំចាយមារ|កំចាយមារ]] [[ព្រៃវែង]])
*អនុខេត្ត[[ស្រុកអន្លង់វែង|អន្លង់វែង]] (ជិត[[សៀមរាប]])
*អនុខេត្ត[[ទន្លេសាប]] (ទីតាំងសាលាខេត្តនៅ[[ឃុំកំពង់ហ្លួង(ស្រុកក្រគរ)|ឃុំកំពង់ហ្លួង]] [[ស្រុកក្រគរ|ស្រុកក្រគរ]] [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]])
*អនុ[[ខេត្តប៉ៃលិន]]<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.pailin.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%84 |access-date=2025-06-20 |website=www.pailin.gov.kh}}</ref> ក្រោយមកដាក់ជា[[ខេត្តប៉ៃលិន|ខេត្តប៉ៃលិន]]ក្រោយមកទៀតកែដាក់ថា'''ក្រុងប៉ៃលិនមង្គល'''
*ខេត្ត[[ឧត្ដុង្គមានជ័យ]] (តាំងនៅ[[ស្រុកឧដុង្គ|ស្រុកឧត្ដុង្គ]]<ref>{{Cite web |title=អនុក្រឹត្យស្ដីពីការបំបែកស្រុកឧដុង នៃខេត្តកំពង់ស្ពឺ លេខ : ២៧១ អនក្រ.បក, 2022-12-23 {{!}} MPWT |url=https://www.mpwt.gov.kh/kh/documents/sub-decree/564 |access-date=2025-06-18 |website=ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន (MPWT) |language=kh}}</ref> [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]])។ សរុប ២១ ខេត្ត ក្រោយមក ២០ ខេត្ត ក្រុង ០៣ ក្រោយមក ក្រុង ០៤ និង អនុខេត្ត ១១ ក្រោយមក ១០។<ref>{{Cite web |url=http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |title=ខេត្តខ្មែរសម័យអាណានិគម ដល់ សម័យលន់នល់ |access-date=2014-03-01 |archivedate=2015-04-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150423002908/http://choukhmer.com/2009/05/27/titles-of-provincial-district-and-regional-leaders-during-king-sisowath-monivong/ |url-status=dead }}</ref>
===សម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ប៉ុល ពត===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥ រដ្ឋាភិបាល[[ខ្មែរក្រហម]]បានលុបបំបាត់ចោលបំណែងចែករដ្ឋបាលពីមុនរបស់[[កម្ពុជា]]ចេញទាំងអស់។ជំនួសឲ្យខេត្ត[[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ០៧ ភូមិភាគគឺភូមិភាគ'''ពាយ័ព្យ ឧត្តរ ឦសាន បូព៌ា និរតី បស្ចឹម និង កណ្ដាល'''។<ref>{{Citation|title=ភូមិសាស្ត្ររដ្ឋបាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|url=https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%8F%E1%9F%81%E1%9E%99%E1%9F%92%E1%9E%99&oldid=302048|date=2023-11-07|accessdate=2025-06-20|language=km}}</ref>
ភូមិភាគទាំងនេះត្រូវបានយកតាមបំណែងចែកដែលបង្កើតឡើងដោយពួក[[ខ្មែរក្រហម]]នៅពេលដែលពួកគេបានប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងរបប[[សាធារណរដ្ឋខ្មែរ]]ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍[[លន់ នល់]]។<ref>James A. Tyner, ''The Killing of Cambodia''</ref>
===សម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា សម័យរដ្ឋកម្ពុជា និង សម័យអ៊ុនតាក់===
[[File:Location_Cambodia_ASEAN.svg|thumb]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! លេខរៀង
! អក្សរឡាតាំង
! អក្សរខ្មែរ
! ទីរួមខេត្ត-រដ្ឋធានី<br>(អាសនៈ)
! អក្សរឡាតាំង
|-
! ០១
| Phnom Penh
| [[ភ្នំពេញ]]
| [[ខណ្ឌដូនពេញ|ដូនពេញ]]
| Doun Penh or Daun Penh
|-
! ០២
| Banteay Meanchey
| [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ|បន្ទាយមានជ័យ]]<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://www.banteaymeanchey.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%93 |access-date=2025-06-20 |website=www.banteaymeanchey.gov.kh}}</ref>
| [[ស្រុកសិរីសោភ័ណ|សិរីសោភ័ណ]]
| Serei Saophoan
|-
! ០៣
| Battambang
| [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| [[ស្រុកបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]]
| Battambong
|-
! ០៤
| Kampong Cham
| [[ខេត្តកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| [[ស្រុកកំពង់ចាម|កំពង់ចាម]]
| Kampong Cham
|-
! ០៥
| Kampong Chhnang
| [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| [[ស្រុកកំពង់ឆ្នាំង|កំពង់ឆ្នាំង]]
| Kampong Chhnang
|-
! ០៦
| Kampong Speu
| [[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| [[ស្រុកកំពង់ស្ពឺ|កំពង់ស្ពឺ]]
| Kampong Speu
|-
! ០៧
| Kampong Thom
| [[ខេត្តកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| [[ស្រុកកំពង់ធំ|កំពង់ធំ]]
| Kampong Thom
|-
! ០៨
| Kampot
| [[ខេត្តកំពត|កំពត]]
| [[ស្រុកកំពត|កំពត]]
| Kampot
|-
! ០៩
| Kandal
| [[ខេត្តកណ្តាល|កណ្ដាល]]
| [[ស្រុកតាខ្មៅ|តាខ្មៅ]]
| Ta Khmau
|-
! ១០
| Koh Kong
| [[ខេត្តកោះកុង|កោះកុង]]
| [[ស្រុកកោះកុង|កោះកុង]]
| Koh Kong
|-
! ១១
| Kratié
| [[ខេត្តក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| [[ស្រុកក្រចេះ|ក្រចេះ]]
| Kratié
|-
! ១២
| Mondulkiri
| [[ខេត្តមណ្ឌលគីរី|មណ្ឌលគីរី]]
| [[ស្រុកសែនមនោរម្យ|សែនមនោរម្យ]]
| Saen Monourom
|-
! ១៣
| Siem Reap - Oddar Meanchey
| [[ខេត្តសៀមរាប]] [[ឧត្តរមានជ័យ]]
| [[ស្រុកសៀមរាប|សៀមរាប]]
| Siem Reap
|-
! ១៤
| Kampong Saom
| [[ក្រុងកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| [[ស្រុកកំពង់សោម|កំពង់សោម]]
| Kampong Saom
|-
! ១៥
| Preah Vihear
| [[ខេត្តព្រះវិហារ|ព្រះវិហារ]]
| [[ស្រុកភ្នំត្បែងមានជ័យ|ភ្នំត្បែងមានជ័យ]]
| Phnom Thbeng Meanchey
|-
! ១៦
| Pursat
| [[ខេត្តពោធិ៍សាត់|ពោធិ៍សាត់]]
| [[ក្រុងពោធិ៍សាត់|ស្រុកពោធិ៍សាត់]]
| Pursat
|-
! ១៧
| Prey Veng
| [[ខេត្តព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| [[ស្រុកព្រៃវែង|ព្រៃវែង]]
| Prey Veng
|-
! ១៨
| Ratanakiri
| [[ខេត្តរតនគីរី|រតនគីរី]]
| [[ស្រុកលំផាត់|លំផាត់]]
| Lumphat
|-
! ១៩
| Stung Treng
| [[ខេត្តស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| [[ស្រុកស្ទឹងត្រែង|ស្ទឹងត្រែង]]
| Stung Treng
|-
! ២០
| Svay Rieng
| [[ខេត្តស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| [[ស្រុកស្វាយរៀង|ស្វាយរៀង]]
| Svay Rieng
|-
! ២១
| Takéo
| [[ខេត្តតាកែវ|តាកែវ]]
| [[ស្រុកតាកែវ|តាកែវ]]
| Takéo
|-
|}
===សម័យព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី ០២===
[[File:Cambodia_Cold_War_(orthographic_projection).svg|thumb]]
នៅថ្ងៃទី ២២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០០៨ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានផ្លាស់ប្ដូរក្រុង[[កែប]] [[ប៉ៃលិន]] និង [[ក្រុងព្រះសីហនុ|ព្រះសីហនុ]]ទៅជាខេត្តវិញនិងបានកែសម្រួលព្រំប្រទល់សីមាខេត្តជាច្រើន។<ref>{{Cite web|url = http://khmerization.blogspot.com/2008/12/decree-creates-three-new-provinces.html|title = Decree Creates Three New Provinces|publisher = khmerization.blogspot.com|date=December 2008}}</ref>
នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៣ [[នរោត្តម សីហមុនី|ព្រះបាទនរោត្តម-សីហមុនី]]ទ្រង់បានឡាយព្រះហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រឹត្យមួយដោយបានបំបែក[[ខេត្តកំពង់ចាម]]ទៅជា ០២ [[ខេត្តកំពង់ចាម]](ត្រើយខាងលិច[[ទន្លេមេគង្គ]]) និង [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]](ត្រើយខាងកើត[[ទន្លេមេគង្គ]])។<ref>{{Cite web |title=Rejected Request |url=https://www.tboungkhmum.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%84%E1%9E%83%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%BB |access-date=2025-06-20 |website=www.tboungkhmum.gov.kh}}</ref>
==ឯកសារយោង==
{{Reflist}}
==តំណខាងក្រៅ==
* [http://www.statoids.com/ukh.html Statoid site]
{{ខេត្ត-រាជធានីកម្ពុជា}}
{{អត្ថបទអំពីបំណែងចែករដ្ឋបាលថ្នាក់ទីមួយនៃប្រទេសអាស៊ី}}
{{Portal bar|កម្ពុជា}}
[[Category:បំណែងចែករងនៃកម្ពុជា]]
[[Category:បញ្ជីបំណែងចែករងប្រទេស|Cambodia, Provinces]]
[[Category:បំណែងចែករងប្រទេសនៃអាស៊ី|Cambodia 1]]
[[Category:បំណែងចែករដ្ឋបាលរងរបស់ប្រទេសថ្នាក់ទីមួយ|Provinces, Cambodia]]
[[Category:បញ្ជីទាក់ទងកម្ពុជា]]
18uyfjnwee5po30bg6b2q7p9tu0qvfw
ថេល័រ ស្វីហ្វ
0
28073
322395
307144
2025-06-22T09:15:26Z
37.61.117.228
322395
wikitext
text/x-wiki
[[ឯកសារ:Taylor Swift 04 - Live in Paris - 2011.jpg|thumb|Swift បាននៅលើកំរាលព្រំពណ៌ក្រហមនៃកម្មវិធី MTV តន្ត្រីវីដេអូនៅឆ្នាំ 2011 ពានរង្វាន់ពត៌មាន
តារាចម្រៀង Taylor Alison មានឈ្មោះកំណើត Swift បាន
កើតនៅថ្ងៃទី 13 ខែធ្នូឆ្នាំ 1989 (អាយុ 25)
អានរដ្ឋ Pennsylvania
រាសម្ដែងតារាកំណត់ត្រាផលិតស្នេហាមនុស្សជាតិ
ឧបករណ៍
ហ្គីតាព្យាណូច្រៀង banjo ukulele
ប៉ុន្មានឆ្នាំឆ្នាំ 2004 ដែលមានវត្តមានសកម្ម
ស្លាកម៉ាស៊ីនធំ
អំពើដែលជាប់ទាក់ទង
លោក Ed លោក Jack Antonoff Kelly Sheeran លោក John Mayer បាន Colbie Pickler Kendrick Lamar លោក Tim Caillat BoB សង្គ្រាម McGraw បានលោក Gary ក្មេងប្រុស Lightbody ដើមបណ្តឹងដូចក្រុម Girls
វេបសាយ taylorswift.com
]]
[[ឯកសារ:Taylor_Swift_Red_Tour_2013_(Straighten_Colors_2).jpg|thumb|Swift បានសម្តែងការនៅ St. Louis រដ្ឋ Missouri នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ 2013 ពណ៌ក្រហមធួរ]]
'''ថេល័រ អាលីស័ន ស្វីហ្វត៍''' ({{Lang-en|Taylor Swift}}; កើតនៅថ្ងៃទី 13 ខែធ្នូឆ្នាំ 1989) គឺជាតារាចម្រៀងអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជនជាតិអាមេរិកនិងតារាសម្តែង-។ លើកឡើងនៅក្នុង Wyomissing រដ្ឋ Pennsylvania Swift បានផ្លាស់ប្តូរទៅនៅ Nashville រដ្ឋ Tennessee នៅអាយុ 14 ឆ្នាំដើម្បីបន្តអាជីពនៅក្នុងតន្ត្រីប្រទេសមួយ។ នាងបានចុះហត្ថលេខាជាមួយស្លាកឯករាជ្យមួយធំ Records និងម៉ាស៊ីនសរសេរបទចម្រៀងដែលក្មេងជាងគេក្លាយជាអ្នកដែលមិនធ្លាប់បានជួលដោយបោះពុម្ពផ្សាយជាផ្ទះក្រុមហ៊ុន Sony / ATV Music ។ ការចេញអាល់ប៊ុមមានចំណងជើងថាដោយខ្លួនឯងជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ 2006 បាន Swift ដែលបង្កើតឡើងរបស់នាងជាមួយតារាចម្រៀងក្នុងប្រទេស។ បទចម្រៀង "សុងរបស់យើង," ទីបីរបស់នាងបានធ្វើឱ្យនាងជាមនុស្សក្មេងជាងគេបំផុតក្នុងការសរសេរដោយកណ្ដាប់ដៃខ្លួនតែឯងការសម្តែងបទចម្រៀងនិងលេខមួយនៅលើបទចម្រៀងក្នុងគំនូសតាងក្តៅប្រទេស។ នាងទទួលបានការតែងតាំងដ៏ល្អបំផុតអ្នកចំរៀងថ្មីនៅកម្មវិធី Grammy Awards ឆ្នាំ 2008 ។
[[
]]
អាល់ប៊ុមលើកទីពីររបស់ Swift, ខ្លាច, ដែលត្រូវបានចេញផ្សាយនៅក្នុងឆ្នាំ 2008 ដោយសារការ Crossover ដែលប៉ុបពីភាពជោគជ័យនៃឯកត្តជន "Love Story" និង "អ្នកជារបស់ជាមួយខ្ញុំ»បានក្លាយទៅជាអាល់ប៊ុមខ្លាចការលក់ដ៏ល្អបំផុតនៃឆ្នាំ 2009 នេះនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ អាល់ប៊ុមនេះបានឈ្នះពានរង្វាន់ Grammy ចំនួនបួនដែលធ្វើឱ្យ Swift បានក្មេងបំផុតដែលមិនធ្លាប់មានពីអ្នកឈ្នះអាល់ប៊ុមឆ្នាំ។ អាល់ប៊ុម 2010 លើកទីបីនិងទីបួនរបស់ Swift Speak Now និងឆ្នាំ 2012 ក្រុម Red ទាំងពីរបានលក់ច្រើនជាងមួយលានកូពីនៅក្នុងសប្តាហ៍ដំបូងនៃការចេញផ្សាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិករបស់ពួកគេ។ Speak Now របស់ "មានន័យថា" ឈ្នះបានពានរង្វាន់ Grammy ពីរខណៈដែលអ្នកនៅលីវរបស់ក្រុម Red "យើងកំពុងទទួលបានការត្រឡប់មកវិញមិនធ្លាប់មានជាមួយគ្នា" និង "ខ្ញុំបានដឹងថាអ្នកត្រូវបានគេបញ្ហា" បានទូទាំងពិភពលោកវាយ។ អាល់ប៊ុមទីប្រាំរបស់ Swift ដែលជាការលេចផ្តោតជាសំខាន់នៅឆ្នាំ 1989 ត្រូវបានចេញផ្សាយនៅក្នុងឆ្នាំ 2014 វាត្រូវបានលក់ច្បាប់ចម្លងច្រើនទៀតនៅក្នុងសប្តាហ៍នេះក្នុងការបើករបស់ខ្លួនជាងអាល់ប៊ុមណាមួយនៅក្នុងរយៈពេល 12 ឆ្នាំមុននោះហើយបានធ្វើឱ្យ Swift បានជាលើកដំបូងហើយគ្រាន់តែធ្វើសកម្មភាពដើម្បីមានបីអាល់ប៊ុមដែលលក់បានច្រើនជាងមួយលានច្បាប់ ក្នុងសប្តាហ៍ការចេញផ្សាយបើក។ បទចម្រៀងដែលជា "អ្រងួនវាបិទ" និង "ចន្លោះទទេ" ទាំងពីរបានឈានដល់លំដាប់លេខមួយនៅលើ Billboard Hot 100 ។
Swift បានត្រូវបានគេស្គាល់បទចម្រៀងពិពណ៌នាអំពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាង។ ក្នុងនាមជាអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងមួយដែលនាងត្រូវបានគេផ្តល់កិត្តិយសដោយសមាគមអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងអ្នកសរសេរបទចម្រៀងនិងនៅ Nashville សាលកិត្តិនាម។ សមិទ្ធិផលផ្សេងទៀតរួមមានពានរង្វាន់ Grammy របស់ Swift ពានរង្វាន់ប្រាំពីរ, ពានរង្វាន់តន្ត្រី Billboard ដប់ពីរ, ប្រទេសទទួលបានពានរង្វាន់តន្ត្រីចំនួន 11 សមាគម, បណ្ឌិត្យសភាប្រទេសចំនួនប្រាំបីទទួលបានពានរង្វាន់តន្ត្រីនិងការទទួលបានពានរង្វាន់ Brit តែមួយ។ នាងគឺជាផ្នែកមួយនៃការលក់ដ៏ល្អបំផុតសិល្បៈករគ្រប់ពេលទាំងអស់ដោយបានលក់បានជាង 40 លានអាល់ប៊ុមរួមទាំង 27,1 លាននាក់នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងការទាញយកនៅលីវ 100 លាននាក់។ Swift បានក៏មានតួនាទីគាំទ្រលក្ខណៈពិសេសរួមទាំងខ្សែភាពយន្តក្នុងទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ (2010) និងអ្នកផ្ដល់ (2014) ។
មាតិកា [លាក់]
1 ជីវិតនិងអាជីព
1.1 1989-2004: ជីវិតដំបូង
1.2 ការ 2004-08: ចាប់ផ្តើមអាជីពនិងតារាចម្រៀង Taylor Swift
1.3 ការ 2008-10: ខ្លាច
1,4 2010-12: Speak Now
1,5 2012-14: ក្រហមនិងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយការត្រួតពិនិត្យ
1.6 ឆ្នាំ 2014 ដែលមានវត្តមាន: ការផ្លាស់ប្តូរពេញទៅលេចឡើងនិង 1989
2 សិល្បៈ
2.1 ឥទ្ធិពល
2.2 ស្បែកទំនុកច្រៀងនិងរចនាប័ទ្ម
2.3 រចនាប័ទ្មតន្ត្រីនិងសំលេង
2.4 រូបភាពសាធារណៈ
ផលប៉ះពាល់និងការទទួលស្គាល់ 3
4 ការគាំទ្រផលិតផល
ការងារ 5 ស្តីទី
6 មនុស្សជាតិ
7 ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន
7.1 ក្រុមគ្រួសារ
អ្នករស់នៅ 7.2
ចំណូល 7.3
7.4 ទំនាក់ទំនង
នយោបាយ 7.5
8 ពានរង្វាន់និងសមិទ្ធិផល
9 ចម្រៀង
ការប្រគំតន្រ្តីចំនួន 10
11 Filmography
11.1 ភាពយន្ត
11.2 ទូរទស្សន៍
12 ឯកសារយោង
13 តំណភ្ជាប់ខាងក្រៅ
ជីវិតនិងអាជីព
1989-2004: ជីវិតដំបូង
តារាចម្រៀង Taylor Swift ត្រូវបានគេកើតនៅថ្ងៃទី 13 ខែធ្នូឆ្នាំ 1989 នៅ Reading រដ្ឋ Pennsylvania [1] [2] [3] ជាឪពុករបស់នាងលោក Scott Kingsley Swift បាន, គឺជាការផ្តល់ប្រឹក្សាផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ Merrill Lynch ។ [4] [5] គាត់ត្រូវបានគេលើកឡើងនៅក្នុងរដ្ឋ Pennsylvania, និង គឺជាកូនចៅនៃការទាំងបីជំនាន់នៃប្រធានធនាគារនេះ។ [6] [7] ម្តាយរបស់នាង Andrea បាន Gardner (Finlay) Swift បាន [8] [9] គឺមេផ្ទះដែលធ្លាប់ធ្វើការជាអ្នកប្រតិបត្តិផ្នែកទីផ្សារមូលនិធិទៅវិញទៅមកផងដែរ។ ម្តាយរបស់ [10] របស់ Swift ទោះបីជាអាមេរិកបានចំណាយពេល 10 ឆ្នាំដំបូងនៃជីវិតរបស់នាងនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីមុនពេលត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកហើយនៅក្នុងរដ្ឋ Texas ដោះស្រាយ; ឪពុករបស់នាងគឺជាវិស្វករដែលបានធ្វើការនៅទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងដែរ។ [7] របស់ Swift មានប្អូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះ Austin ។ [11]
Swift បានចំណាយពេលប៉ុន្មានឆ្នាំដំបូងនៃជីវិតរបស់នាងនៅលើកសិដ្ឋានដើមបុណ្យណូអែលនៅ Cumru Township រដ្ឋ Pennsylvania ។ [12] [13] នាងបានចូលរួមនៅសាលាមត្តេយ្យនិងសាលាមត្តេយ្យនៅសាលា Alvernia Montessori រត់ដោយដូនជី Franciscan [14] មុនពេលផ្លាស់ទៅ Wyndcroft នេះ សាលាដែលជាសហកាសែតរបស់សាលាឯកជន។ [15] Swift និងបងប្រុសរបស់នាងត្រូវបានគេលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីជំនឿ Presbyterian និងបានចូលរួមក្នុងវិស្សមកាលរដូវក្តៅជារៀងរាល់នៅសាលាព្រះគម្ពីរ។ [16] [17] នៅពេល Swift មានអាយុប្រាំបួនឆ្នាំមកហើយក្រុមគ្រួសារបានផ្លាស់ប្តូរទៅជាជួល ផ្ទះមួយនៅទីប្រជុំជនជាយក្រុង Wyomissing រដ្ឋ Pennsylvania ។ [18] នាងបានចូលរួមនៅភាគខាងលិចមជ្ឈមណ្ឌលកំរោងអានគម្ពីរបឋមសិក្សាតំបន់ Junior បាន Wyomissing / ជាន់ខ្ពស់វិទ្យាល័យនៅទីនោះ។ [19] Swift បាននៅក្នុងផ្ទះវិស្សមកាល summered មាត់ទឹកឪពុកម្តាយនាងនៅកំពង់ផែថ្មបំបែករដ្ឋ New Jersey និងបានពណ៌នា វាជាកន្លែងដែល "ដែលជាកន្លែងដែលភាគច្រើននៃការចងចាំនៅកុមារភាពរបស់ខ្ញុំត្រូវបានបង្កើតឡើង" ។ [20]
នៅអាយុប្រាំបួនឆ្នាំ Swift បានក្លាយជាចំណាប់អារម្មណ៍នៅក្នុងឆាកមហោស្រពតន្រ្តីនិងសម្តែងក្នុងមហោស្រពយុវជននៅផលិតកម្ម Berks បណ្ឌិតសភាជាច្រើន។ [21] គាត់ក៏បានធ្វើដំណើរជាទៀងទាត់ទៅនឹងក្រុម Broadway សម្រាប់ការហ្វឹកហាត់សំឡេងនិងការសម្ដែង។ [22] Swift បានបែរចំណាប់អារម្មណ៍របស់នាងទៅកាន់ប្រទេសតន្ត្រី Shania បទចម្រៀងម៉ាកថ្វេនបានធ្វើឱ្យ "ចង់គ្រាន់តែជាការរត់ជុំវិញប្លុកបួនដងនិង daydream អំពីអ្វីទាំងអស់" ។ នាង [23] ស្រីបានចំណាយពេលចុងសប្តាហ៍របស់នាងបានសម្តែងនៅក្នុងពិធីបុណ្យក្នុងស្រុក, កាហ្វេ, ពិព័រណ៍ការប្រកួតខារ៉ាអូខេក្លឹបអ្នកថែសួនកិច្ចប្រជុំក្មេងប្រុសកាយរិទ្ធនិងព្រឹត្តិការណ៍កីឡា។ [ 7] [10] [24] នៅអាយុដប់មួយរូបនេះបន្ទាប់ពីការបរាជ័យជាច្រើន, [25] Swift បានឈ្នះការប្រកួតប្រជែងទេពកោសល្យក្នុងស្រុកមួយនិងត្រូវបានគេផ្ដល់ឱកាសឱ្យបង្ហាញជាទង្វើបើកសម្រាប់កីឡាករ Charlie ដានីយ៉ែលនៅក្នុង amphitheater Strausstown នេះ។ [26]
បន្ទាប់ពីរង់ចាំមើលមួយនៅពីក្រោយឈុតតន្ត្រីអំពីសេចក្ដីជំនឿ Hill ហើយនោះ Swift បានដឹងច្បាស់ថានាងបានត្រូវទៅនៅ Nashville រដ្ឋ Tennessee ដើម្បីបន្តអាជីពជាអ្នកតន្ត្រី។ [27] នៅអាយុដប់មួយរូបនេះនាងបានធ្វើដំណើរជាមួយម្ដាយរបស់នាងទៅនៅ Nashville ដើម្បីដាក់ជូនទស្សនាការបង្ហាញមួយ នៃ Dolly Parton គ្របខារ៉ាអូខេនិង Dixie សត្វមាន់លក់ជាមួយនឹងកំណត់ត្រានៅតាមបណ្តោយជួរដេកស្លាកតន្ត្រី។ [28] នាងបានទទួលការបដិសេធន៍ស្លាកសញ្ញានិងបានដឹងថា: «អ្នកទាំងអស់គ្នានៅក្នុងទីក្រុងថាចង់ធ្វើអ្វីដែលខ្ញុំចង់ធ្វើ។ ដូច្នេះខ្ញុំនៅតែគិតថាខ្លួនឯង, ខ្ញុំ ចាំបាច់ត្រូវរកវិធីដើម្បីមានភាពខុសគ្នាមួយ។ "[29]
[[ឯកសារ:Taylor Swift 2012.jpg|thumb]]
នៅពេល Swift មានអាយុ 12 ឆ្នាំនាងត្រូវបានបង្រៀនពីរបៀបលេងហ្គីតារយៈពេលបីអង្កត់ធ្នូមួយដែលបំផុសគំនិតរបស់នាងក្នុងការសរសេរបទចម្រៀងដំបូងរបស់នាងថា "Lucky You" ។ [30] គាត់ធ្លាប់បានឈ្នះការប្រលងថ្នាក់ជាតិជាមួយនឹងកំណាព្យមួយដែលមានចំណងជើងថាកំណាព្យមួយថា "Monster in ទូរបស់ខ្ញុំ "ប៉ុន្តែឥឡូវនេះបានចាប់ផ្តើមផ្តោតលើការនិពន្ធបទចម្រៀង។ [31] នៅឆ្នាំ 2003 ឪពុកម្ដាយរបស់នាង Swift និងបានចាប់ផ្តើមធ្វើការជាមួយអ្នកគ្រប់គ្រងតន្ត្រីដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូយ៉កលោក Dan Dymtrow ។ ដោយមានជំនួយ Dymtrow របស់ Swift បានយកគំរូសម្រាប់ Abercrombie & Fitch ដែលជាផ្នែកមួយនៃ«ការកើនឡើងនៃផ្កាយ "យុទ្ធនាការរបស់ពួកគេមានបទចម្រៀងដើមរួមបញ្ចូលនៅលើស៊ីឌីចងក្រង Maybelline, និងបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំជាមួយនឹងតន្ត្រីដ៏ធំមួយ។ [32] បន្ទាប់ពីការសម្តែងបទចម្រៀងដើមនៅឯកំណត់ត្រា RCA បង្ហាញជាសិស្សថ្នាក់ទីប្រាំបីជាមួយកិច្ចព្រមព្រៀងមួយត្រូវបានគេផ្តល់សិល្បករនិងបានចាប់ផ្តើមការអភិវឌ្ឍបានធ្វើឱ្យការធ្វើដំណើរជាញឹកញាប់ទៅនៅ Nashville ជាមួយម្តាយរបស់នាង។ [33] នៅពេល Swift មានអាយុ 14 ឆ្នាំឪពុករបស់នាងបានផ្ទេរទៅការិយាល័យនៅ Nashville របស់ Merrill Lynch និងក្រុមគ្រួសារបានផ្លាស់ប្តូរទីតាំងទៅផ្ទះ lakefront នៅក្នុង Hendersonville រដ្ឋ Tennessee: [6]
ឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំបានយកសម្ពាធបិទដោយពោលថា: «យើងគ្រាន់តែផ្លាស់ប្តូរដោយសារតែយើងស្រឡាញ់តំបន់នោះទេដូច្នេះកុំបារម្ភ "។ ពួកគេបានដឹងអ្វីសោះអំពីឧស្សាហកម្មនេះនិងបានចូលរួមនៅក្នុងការកម្សាន្តនោះទេប៉ុន្តែខ្ញុំត្រូវបានផ្ដើមវាហើយដូច្នេះពួកគេបានធ្វើការស្រាវជ្រាវរបស់ពួកគេនិងបានអានអំពីវាដើម្បីជួយខ្ញុំក្នុងវិធីដែលពួកគេអាចធ្វើបានជារៀងរាល់។ ពួកគេជាមនុស្សដ៏អស្ចារ្យ។ [34]
នៅ Tennessee Swift បានចូលរួមក្នុងវិទ្យាល័យសម្រាប់ Hendersonville និង sophomore ប៉ុន្មានឆ្នាំនិស្សិតឆ្នាំទីមួយរបស់នាង។ [35] ក្រោយមកទៀតដើម្បីសម្រុះសម្រួលកាលវិភាគទេសចរណ៍របស់នាង Swift បានផ្ទេរទៅលោកអើរ៉ុនបណ្ឌិតសភាសាលាគ្រិស្តសាសនាឯកជនដែលផ្តល់សេវា homeschooling ។ នាងបានរក្សាជាមធ្យម 4,0 និងបានទទួលសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់វិទ្យាល័យរបស់នាងនៅក្នុងឆ្នាំ 2008 ដោយបានបញ្ចប់ការប្រកួតវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រពីរឆ្នាំរបស់នាងនៃការងារពិតណាស់នៅក្នុងដប់ពីរខែ។ [36] [37]
2004-08: ចាប់ផ្តើមអាជីពនិងជាតារាចម្រៀង Taylor Swift
Swift បានផ្លាស់ប្តូរទៅនៅ Nashville, Tennessee បាននៅពេលដែលនាងមានអាយុ 14 ឆ្នាំ [38] ដោយបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍ RCA Records បានសិល្បករ។ [39] Swift បានចាត់ចែងដើម្បីធ្វើការជាមួយនឹងអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជួរដេកតន្ត្រីដែលមានបទពិសោធដូចជាត្រ Verge, លោក Brett Beaver, លោក Brett លោកយ៉ាកុបនិង Mac McAnally និងលោក Warren បងប្អូន។ [40] [41] នៅទីបំផុតនាងបានបង្កើតទំនាក់ទំនងការងារយូរអង្វែងជាមួយនឹងការកើនឡើងលី។ Swift បានឃើញការកើនឡើងសម្តែងនៅឯព្រឹត្តិការណ៍និពន្ធបទចម្រៀង RCA និងបានលើកឡើងថាពួកគេបានសរសេររួមគ្នា។ [42] ពួកគេបានចាប់ផ្តើមកិច្ចប្រជុំសម្រាប់សម័យសរសេរពីរម៉ោងជារៀងរាល់រសៀលថ្ងៃអង្គារបន្ទាប់ពីសាលា។ [43] Rose ដែលបាននិយាយថាសម័យប្រជុំបាន "មួយចំនួនរបស់ខ្ញុំងាយស្រួលបំផុត បានធ្វើមិនធ្លាប់មាន។ ជាទូទៅខ្ញុំគ្រាន់តែជាកម្មវិធីនិពន្ធរបស់នាង។ នាងបានសរសេរអំពីអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងសាលានៅថ្ងៃនោះ។ នាងមានដូចជាចក្ខុវិស័យច្បាស់លាស់នៃអ្វីដែលនាងបានព្យាយាមនិយាយ។ ហើយនាងនឹងចូលមកនៅជាមួយទំពក់ដ៏អស្ចារ្យបំផុត ។ "[44] Swift បានក៏ចាប់ផ្ដើមថតបង្ហាញជាមួយនឹងផលិតករលោកណាថានលោក Chapman ។ [42]
បន្ទាប់ពីការសម្តែងនៅឯរង្វង់បង្ហាញតួលេខ BMI អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរបស់ខ្លួននៅចុងជូរចត់ញូវយ៉កនៅឆ្នាំ 2004 [41] [45] Swift បានក្លាយទៅជាអ្នកសរសេរបទចម្រៀងដែលក្មេងជាងគេដែលមិនធ្លាប់បានជួលដោយគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយរបស់ក្រុមហ៊ុន Sony / ATV ដើមឈើ។ [46] Swift បានចាកចេញពី RCA Records បាននៅពេលដែលនាងបាន មានអាយុ 15 ឆ្នាំដែលជារបស់ក្រុមហ៊ុនចង់ឱ្យនាងដើម្បីកត់ត្រាការងាររបស់អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងដទៃទៀតហើយរង់ចាំរហូតដល់នាងមានអាយុ 18 ឆ្នាំនឹងចេញអាល់ប៊ុមមួយប៉ុន្តែនាងមានអារម្មណ៍ថាបានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ហើយដើម្បីបើកដំណើរការអាជីពរបស់នាងជាមួយសម្ភារៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាង [25] [47] Swift បានរំលឹកឡើងវិញថា: "។ ខ្ញុំបាន ពិតប្រាកដមានអារម្មណ៍ថាខ្ញុំត្រូវបានគេរត់ចេញនៃពេលវេលា។ ខ្ញុំចង់ចាប់យកឆ្នាំនេះនៃជីវិតរបស់ខ្ញុំនៅលើអាល់ប៊ុមមួយខណៈពេលដែលពួកគេនៅតែជាតំណាងឱ្យអ្វីដែលខ្ញុំត្រូវឆ្លងកាត់។ "[48] នាងក៏បានចែកផ្លូវគ្នាជាមួយអ្នកគ្រប់គ្រងរបស់លោក Dan Dymtrow ដែលក្រោយមកបានចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ ប្រឆាំងនឹងឪពុកម្តាយរបស់នាងនិងបាន Swift ។ ក្នុងឆ្នាំ 2010 តុលាការបានវិនិច្ឆ័យទុកជាមោឃៈប្រាំមួយពាក្យបណ្តឹងផ្លូវច្បាប់ Dymtrow នេះ។ ការអះអាងអយុត្តិធម៌ដែលនៅសេសសល់ត្រូវបានគេចំរាញ់ចេញពីការតាំងលំនៅនៅតុលាការ។ [32] [49] [49]
នៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះបង្ហាញរបស់ Bluebird នៅទីក្រុង Nashville ហាងកាហ្វេនៅក្នុងឆ្នាំ 2005 ដែលជាការចាប់អារម្មណ៍បាន Swift លោក Scott Borchetta ដែលជានាយកប្រតិបត្តិរបស់កំណត់ត្រាដែលត្រូវបានគេស្ទូឌីយោ DreamWorks ដើម្បីបង្កើតស្លាករៀបចំកំណត់ត្រានៃការឯករាជ្យផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់ធំម៉ាស៊ីនថតនេះ។ នាងបានក្លាយជាកីឡាករដំបូងគេបង្អស់របស់ស្លាកនេះជាមួយឪពុករបស់នាងបានទិញភាគហ៊ុនភាគបីដងក្នុងមួយនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនថ្មីនេះមានតម្លៃដល់ទៅចំនួន $ 120,000 នាក់។ [50] [51] ក្នុងនាមជាសេចក្ដីណែនាំអំពីការអាជីវកម្មតន្ត្រីរបស់ប្រទេសមួយ Borchetta រៀបចំសម្រាប់ Swift បានទៅហាត់ការ ជាការចុនសិល្បករនៅមហោស្រពតន្ត្រីរបស់ CMA ។ [52]
Taylor Swift បានអង្គុយនិង leans នៅលើហ្គីតារបស់នាងខណៈពេលដែលការជ្រើសរើសជ្រៃខ្សែអក្សរ
Swift បានសម្តែងនៅឯ Maverick សាឡូននិងអាំងនៅតាម៉ារីយ៉ា, កាលីហ្វញ៉ាក្នុងឆ្នាំ 2006
Swift បានចាប់ផ្តើមធ្វើនៅលើអាល់ប៊ុមដំបូងខ្សែភាពយន្តគាត់មិនយូរប៉ុន្មានក្រោយពេលចុះហត្ថលេខាលើត្រារបស់នាង។ បន្ទាប់ពីការធ្វើពិសោធជាមួយអ្នកផលិតជើងចាស់នៅ Nashville, Swift បានបញ្ចុះបញ្ចូលម៉ាស៊ីនធំទៅជួលអ្នកផលិតទស្សនាការបង្ហាញរបស់នាងលោកណាថានលោក Chapman ។ វាត្រូវបានគេលើកទីមួយរបស់លោកការថតអាល់ប៊ុមមួយប៉ុន្តែ Swift បានមានអារម្មណ៍ថាពួកគេមានសិទ្ធិ "គីមីសាស្ត្រ។ " [25] Swift បានសរសេរថាទាំងបីនៃបទចម្រៀងអាល់ប៊ុមនេះតែម្នាក់ឯងនោះរួមទាំងអ្នកនៅលីវពីរនិងជាសហនិពន្ធប្រាំបីដែលនៅសល់ជាមួយនឹងអ្នកនិពន្ធរបស់ Rose លោក Robert Ellis បាន Orrall លោក Brian ម៉ានិង Angelo Petraglia ។ [53] តន្រ្តី, អាល់ប៊ុមនេះត្រូវបានគេពិពណ៌នាថាជា "ឧបករណ៍ប្រពៃណីលាយនិងហ្គីតាប្រទេសដុំថ្ម spry មួយ" ។ [54]
តារាចម្រៀង Taylor Swift ត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី 24 ខែតុលាឆ្នាំ 2006 លោក Jon Caramanica របស់កាសែត New York Times បានពិពណ៌នាវាថាជា "ជាស្នាដៃដ៏តូចរបស់ប្រទេសលេចគំនិតទាំងពីរធំទូលាយ -Eyed និងឥតអៀនខ្មាស់ដែលប្រារព្ធធ្វើរួមគ្នាដោយក្រុមហ៊ុនរបស់លោកស្រី Swift បានទូលអង្វរសំលេង" ។ [ 55] សាសា Frere-Jones បានរបស់ថ្មី Yorker បានពណ៌នា Swift បាន 16 ឆ្នាំរូបនេះបានថាជា "អស្ចារ្យ" ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា: «សុងរបស់យើង "" បញ្ឈប់ [ការបស] ខ្ញុំនៅក្នុងបទរបស់ខ្ញុំ»និងបានសរសើរទំនុកច្រៀងនេះ: "។ គាត់បានទទួលមួយដៃមានអារម្មណ៍ថាមាននៅលើដៃចង្កូត, ផ្សេងទៀតនៅលើបេះដូងរបស់ខ្ញុំ"
#បញ្ជូនបន្ត [[ទំព័រគោលដៅ]]
[56] មើលរំកិលថ្មបានពណ៌នា Swift បាន ជា "ភ្នែកភ្លឺគួរឱ្យកត់សម្គាល់ប៉ុន្តែនៅរដូវកាល»និងមានការកោតសរសើរ" សុងរបស់យើង "របស់" បទភ្លេងច្រៀងបទចម្រៀង hooky ដេលឆ្កួត-ថាជាការ Britney បានដូចជាវាគឺ Patsy "។ [57]
តារាចម្រៀង Taylor Swift ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់និងវ៉ែនតាពណ៌សបានដើរហ្គីតាសូរស័ព្ទខណៈពេលឈរនៅឈរមីក្រូហ្វូន
Swift បានសម្តែងនៅទីស្នាក់ការក្រុមហ៊ុន Yahoo នៅក្រុង Sunnyvale រដ្ឋ California ក្នុងឆ្នាំ 2007
កំណត់ត្រាម៉ាស៊ីនដ៏ធំគឺនៅតែនៅជាទារករបស់ខ្លួនលើការចេញផ្សាយនៃការនាំមុខតែមួយ "Tim McGraw" នៅក្នុងខែមិថុនាឆ្នាំ 2006 ហើយ Swift បាននិងម្ដាយរបស់នាងបានជួយ "ទុកបទចម្រៀងដែលចូលទៅក្នុងស៊ីឌីដើម្បីបញ្ជូនទៅឱ្យស្រោមសំបុត្រវិទ្យុ។ " [58] លោកស្រីបានចំណាយពេលភាគច្រើននៃឆ្នាំ 2006 ការលើកកម្ពស់ការរបស់ Taylor Swift នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចវិទ្យុនិងក្រោយមកបាននិយាយថា "ដំណើរទេសចរណ៍សម្រាប់សិល្បករភាគច្រើនវិទ្យុប្រាំមួយសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ។ មានរយៈពេលប្រាំមួយខែមីន។ " [25] Swift បានដុតនំឃុកឃីនិងរូបគំនូរលាបពណ៌ទៅនឹងអំណោយទានវិទ្យុអ្នកសរសេរកម្មវិធីដែលបានលេងតន្រ្តីរបស់នាង។ [59] នាងបានធ្វើការបង្ហាញខ្លួនតាមទូរទស្សន៍ជាច្រើនរួមទាំងនៅលើ Grand Ole Opry [60] ថា Good Morning America, [61] និង TRL ។ [62] Swift គឺជាអ្នកបានដោយខ្លួនឯងបានពណ៌នា "ក្មេងអ៊ិនធើណិ," ត្រូវបានគេប្រើដើម្បីសាងសង់ fanbase MySpace មួយ។ [ 63] នេះគឺ, នៅពេលនោះថា: «បដិវត្តន៍នៅក្នុងតន្ត្រីរបស់ប្រទេស។ "[64] Borchetta បានឱ្យដឹងថាការសម្រេចចិត្តរបស់លោកក្នុងការចុះហត្ថលេខាលើ 16 ឆ្នាំរូបនេះដំបូងឡើយជាតារាចម្រៀងនិងជាអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងបានលើកឡើងពីចិញ្ចើមក្នុងចំណោមមិត្តភក្ដិរបស់ឧស្សាហកម្មកំណត់ត្រារបស់គាត់ទេប៉ុន្តែ Swift បានចូលទៅក្នុងការងារកាលពីមុន ទីផ្សារដែលមិនស្គាល់: ក្មេងស្រីជំទង់ដែលស្ដាប់តន្ត្រី Country [64] ។
បន្ទាប់ពីការ "Tim McGraw" ចម្រៀងបន្ថែមទៀតចំនួនបួនត្រូវបានចេញផ្សាយនៅទូទាំងឆ្នាំ 2007 និងឆ្នាំ 2008: "Teardrops on My Guitar", "សុងរបស់យើង", "រូបភាពត្រូវដុត" និង "គួរតែបាននិយាយទេ" ។ ទាំងអស់បានទទួលជោគជ័យយ៉ាងខ្ពស់នៅលើបទចម្រៀងតារាង Billboard ក្តៅប្រទេស, ជាមួយ "សុងរបស់យើង" និង "គួរតែបាននិយាយទេ" អ្នកទាំងពីរបានឈានដល់លំដាប់លេខមួយ។ "សុងរបស់យើង" បានធ្វើឱ្យ Swift បានទៅជាមនុស្សក្មេងជាងគេបំផុតដោយកណ្ដាប់ដៃខ្លួនតែឯងសរសេរនិងច្រៀងបទចម្រៀងមួយចំនួនដែលប្រទេសនេះ [65] "Teardrops on My Guitar" ក្លាយជាល្បីលេចអនីតិជន។ វាបានឈានដល់ចំនួន 13 នៅលើ Billboard Hot 100 [66] អាល់ប៊ុមនេះបានលក់ប្រមាណ 39.000 នាក់បានច្បាប់ចម្លងសប្តាហ៍ដំបូងនៃការដោះលែង [67] របស់ខ្លួននិងជាខែមីនាឆ្នាំ 2011 ដែលបានលក់អស់ជាង 5.5 លានក្បាលនៅទូទាំងពិភពលោក។ [68] Swift បានក៏បានចេញថ្ងៃឈប់សម្រាក អាល់ប៊ុម, សំឡេងនៃរដូវកាលនេះ: ការប្រមូល Taylor Swift បានឈប់សម្រាកក្នុងខែតុលាឆ្នាំ 2007 និងអាល់ប៊ុមដែលមានភ្នែកដ៏ស្រស់ស្អាតនៅក្នុងខែកក្កដាឆ្នាំ 2008 [69] [70]
Swift បានទស្សនាយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងការគាំទ្ររបស់តារាចម្រៀង Taylor Swift ។ នៅក្នុងការបន្ថែមទៅលើសម្ភារៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាង Swift បានលេងបានគ្របដោយបទចម្រៀងនាង Beyonce និង Rihanna, លោក John រង់ចាំ Lynyrd Skynyrd និងកវី។ [71] [72] [73] គាត់បានធ្វើការជួបប្រជុំនិងជំរាបសួរមកសម័យដែលបាននៅជាមួយអ្នកគាំទ្រនៅមុនពេលនិងបន្ទាប់ពីការ concerts- របស់នាង ទាំងនេះមានរយៈពេលរហូតដល់ទៅបួនម៉ោង។ [74] ក៏ដូចជាកាលបរិច្ឆេទពិធីបុណ្យនិងល្ខោន, Swift បានសម្តែងជាទង្វើបើកមួយសម្រាប់ដំណើរទេសចរណ៍ជាច្រើនដែលការប្រគំតន្ត្រីសិល្បៈកររបស់ប្រទេស "។ នៅចុងឆ្នាំ 2006 នាងបានបើកសម្រាប់ Rascal Flatts ទៅលើកាលបរិច្ឆេទវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រប្រាំបួននិងរបស់ខ្ញុំខ្ញុំចាប់ខ្លួនទេសចរណ៍, បន្ទាប់ពីការធ្វើសកម្មភាពគាំទ្រដល់ការលើកមុនលោក Eric សាសនាចក្រត្រូវបានបាញ់ [61] Swift បានចាត់ឱ្យសាសនាចក្រមានមាសរបស់នាងជាលើកដំបូងកំណត់ត្រាដោយមានលិខិតមួយរបស់ពួកគេ: ។ សូមអរគុណ»សម្រាប់ លេងយូរពេក "និង" ខ្លាំងពេកលើការប្រគំតន្ត្រីទេសចរណ៍ Flatts ។ ខ្ញុំពេញចិត្តក្នុងការស្តាប់ដោយស្មោះវា។ លោក Taylor "។ [75] នៅឆ្នាំ 2007 នាងបានបម្រើការងារជាទង្វើបើកឆាកលើកាលបរិច្ឆេទម្ភៃសម្រាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក George ច្រកសមុទ្រ [76] កាលបរិច្ឆេទជាច្រើននៅលើកេននី បឋត្រឡប់ត្រឡិននៅរដូវក្តៅធួរ Chesney របស់ [77] កាលបរិច្ឆេទដែលបានជ្រើសនៅលើ bonfire និងអំភ្លីធួរលោក Brad Paisley របស់ [78] និងកាលបរិច្ឆេទជាច្រើនសម្រាប់លោក Tim McGraw បាននិងភ្នំបានរួមគ្នា Soul2Soul ទី II ទេសចរណ៍។ [79] Swift បានបើកដំណើរការជាថ្មីម្តងទៀតសម្រាប់ Rascal Flatts របស់ពួកគេនៅតែមានអារម្មណ៍ធួរល្អ នៅឆ្នាំ 2008 [80]
Swift និងលោក Alan Jackson ដែលត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះរួមគ្នាជាសមាគមនៅ Nashville អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរបស់អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង / អ្នកចំរៀងប្រចាំឆ្នាំនៅក្នុងឆ្នាំ 2007 ដោយមានការ Swift បានក្លាយខ្លួនជាមនុស្សក្មេងជាងគេបំផុតដែលមិនធ្លាប់មាននឹងត្រូវបានគេដែលទទួលបានពានរង្វាន់នេះ។ [81] គាត់ក៏បានឈ្នះពានរង្វាន់ជាក្រុមហ៊ុន Horizon សមាគមតន្រ្តីរបស់ប្រទេសសម្រាប់ការល្អបំផុតអ្នកចំរៀងថ្មី [82] បណ្ឌិត្យសភាពានរង្វាន់ប្រទេសពានរង្វាន់តន្ត្រីរបស់កំពូលថ្មីស្រីច្រៀង [83] និងកិត្ដិយសជាទីពេញចិត្តរបស់ប្រទេសស្រីអ្នកចំរៀងអាមេរិចបានពានរង្វាន់តន្ត្រីរបស់ខ្លួន។ [84] គាត់ត្រូវបានតែងតាំងផងដែរជាមួយកម្មវិធី Grammy បានទទួលពានរង្វាន់ឆ្នាំ 2008 នៅក្នុងប្រភេទនៃការល្អបំផុតអ្នកសិល្បៈថ្មីនោះទេប៉ុន្តែ បានបាត់បង់ទៅ Amy Winehouse ។ [85]
2008-10: ខ្លាច
អាល់ប៊ុមទីពីររបស់ Swift, ខ្លាច, ដែលត្រូវបានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី 11 ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 2008 Swift បានសរសេរថាទាំងប្រាំពីរនៃបទចម្រៀងអាល់ប៊ុមនេះតែម្នាក់ឯងនោះរួមទាំងអ្នកនៅលីវពីរនិងជាសហនិពន្ធដែលនៅសេសសល់ចំនួនប្រាំដោយមានអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរបស់ Rose លោកយ៉ូហានបានសម្បូរបែប, Colbie Caillat និងលោកស្រី Hillary Lindsey បាន។ [86 ] គាត់បានសហការផលិតជាអាល់ប៊ុមមួយជាមួយលោកណាថានលោក Chapman នេះ។ [86] តន្រ្តី, វាត្រូវបានគេឱ្យដឹងថាកំណត់ត្រាដែលត្រូវបានកំណត់ដោយ "ខ្លាំង, គ្មានខ្លាញ់និងការបន្លឺហ្គីតាដ៏រំភើបមួយ»ដែលមានបន្តិចម្តងម្កាល" នៃទាបនិង banjo tucked ចូលទៅក្នុងល្បាយនេះ។ "[87]
Caramanica របស់កាសែត New York Times បានពណ៌នា Swift បានជា "មួយក្នុងចំណោមអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងល្អបំផុតប៉ុបរបស់និយមចំបងបំផុតរបស់ប្រទេសនិងជាច្រើនទៀតនៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយជីវិតខាងក្នុងរបស់នាងជាងមនុស្សពេញវ័យភាគច្រើនបំផុត។ " [88] លោក Josh ស្រឡាញ់សម្លេងភូមិមានអារម្មណ៍ថានាងបានបានបង្ហាញ«ប្រាជ្ញានិងការរួបរួមគ្នា preternatural, "" masterfully ជៀសវាងផលវិបាកដែល diarist ធម្មតាមួយរបស់បាណល់ trite និង bullshit pseudo ដែលយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ "។ [89] Jodi រូសនៃការរំកិលថ្មបានពណ៌នារបស់នាងថាជា" savant មួយដែលអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជាមួយនឹងអំណោយទានវិចារណញាណសម្រាប់ស្ថាបត្យកម្មខជួយច្រៀងបន្ទរស្ពាន»ដែល«ជិតស្និទ្ធ squirmingly និង ពិត "បទចម្រៀងហាក់ដូចជាត្រូវបាន«ហែកព្យញ្ជនៈពីកំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃជាក្មេងស្រីជាយក្រុងរបស់ខ្លួន។ " [87] លោក Robert Christgau រិះគន់តន្ត្រីលក្ខណៈ Swift បានជា "ក្មេងស្រីជំទង់ម្នាក់ពុំទូទៅទៅ impossibly អំណោយទានដ៏រឹងមាំនិង»។ [90]
Swift បានដែលបច្ចុប្បន្នគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាងបានដឹកនាំដោយលោក Robert លោក Allen, [91] [92] បានដំឡើងឋានៈខ្លាចយ៉ាងខ្លាំងទៅលើការចេញផ្សាយរបស់ខ្លួន។ ឈុតកម្មវិធី The Ellen DeGeneres នៃការបង្ហាញមួយដែលត្រូវបានគេឧទ្ទិសដល់ការចាប់ផ្តើមអាល់ប៊ុមនេះនិងបានបង្ហាញនៅលើការបង្ហាញ Swift មានការជជែកជាច្រើនផ្សេងទៀត។ [64] [93] គាត់បានទាក់ទងជាមួយអ្នកគាំទ្រការប្រើប្រាស់វេទិកាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមដូចជា Twitter និងកំណត់ហេតុបណ្ដាញផ្ទាល់ខ្លួននិងសហវីដេអូបានរៀបចំមុននេះ សម្រាប់វីដេអូនេះបានបង្ហាញថាពានរង្វាន់ទូរទស្សន៍ MTV តន្ត្រីឆ្នាំ 2008 ។ [64]
បទចម្រៀងនាំមុខពីអាល់ប៊ុម "Love Story" ត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅក្នុងខែកញ្ញាឆ្នាំ 2008 និងបានក្លាយជាលើកទីពីរដែលលក់ដាច់បំផុតតែមួយគត់ប្រចាំប្រទេសនៃពេលវេលាទាំងអស់, កំពូលនៅលេខបួននៅលើ Billboard Hot 100 ។ [94] បន្ថែមទៀតត្រូវបានឯកត្តជនចេញផ្សាយបួន ពេញមួយឆ្នាំ 2008 និងឆ្នាំ 2009: "សសេះ", "អ្នកជារបស់ជាមួយខ្ញុំ", "ដប់ប្រាំ" និង "ខ្លាច" ។ "អ្នកជារបស់ជាមួយខ្ញុំ" គឺជាអាល់ប៊ុមនេះខ្ពស់បំផុតតារាងតែមួយ, កំពូលតំណែងលេខពីរនៅលើ Billboard Hot 100 [95] អាល់ប៊ុមនេះបានដាក់បង្ហាញនៅលំដាប់លេខមួយនៅលើ Billboard 200 ដោយការលក់អាល់ប៊ុម 592.304, ហើយបានលក់អស់ជាង 8.6 លានក្បាលនៅទូទាំងពិភពលោក។ [96] វាគឺជាអាល់ប៊ុមកំពូលលក់ឆ្នាំ 2009 និងបាននាំភាពជោគជ័យ Crossover ដែលច្រើន Swift បាន។ [97]
ការសំដែង Swift បាននៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលព្រូដិនសនៅរដ្ឋ New Jersey ក្នុងអំឡុងពេល Tour នៅឆ្នាំ 2010 ខ្លាច
Swift បានទៅលើដំណើរទស្សនកិច្ចជាលើកដំបូងនៅក្នុងចំណងជើងរបស់នាងបានការគាំទ្រនៃការខ្លាច។ ជាផ្នែកមួយនៃកាលបរិច្ឆេទខ្លាច 105 ទេសចរណ៍ Swift បានលេងបានបង្ហាញនៅក្នុងអាមេរិកខាងជើងអឺរ៉ុបអូស្រ្តាលីនិងអាស៊ី។ [98] Swift បានអញ្ជើញឱ្យចូលរួមភ្នំ, John Mayer, និងនាង Katy Perry ដើម្បីអនុវត្តការច្រៀងមួយបិទជាមួយនាងនៅថ្ងៃនានាក្នុងអំឡុងពេលខាងជើង ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អាមេរិក, នៅពេលដែលអំពើគាំទ្រការរួមបញ្ចូលជាចាស្ទីន Bieber [99] ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះត្រូវបានចូលរួមដោយក្រុមអ្នកគាំទ្របានច្រើនជាង 1,1 លាននាក់និងបានរកចំណូលបានជាង 63 លានដុល្លារ [100] របស់ Taylor Swift: ។ ។ ការធ្វើដំណើរទៅខ្លាចខ្សែភាពយន្ដប្រគុំតន្ត្រីត្រូវបានគេចាក់ផ្សាយនៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ហើយក្រោយមកបានចេញផ្សាយ នៅលើ DVD និង Blu-ray ។ [101] ក៏សម្តែងការជា Swift បានទង្វើការគាំទ្រសម្រាប់ការរត់គេចខ្លួនរបស់លោករួមជាមួយគ្នា Keith Urban World Tour ។ [102]
នៅក្នុងការបន្ថែមទៅទស្សនាកាលបរិច្ឆេទតារាចម្រៀងដែលបានបង់ពន្ធដារឱ្យអ្នកសិល្បៈមួយចំនួនសម្តែងតាមទូរទស្សន៍មិត្តក្នុង។ នាងបានសម្ដែងជាគម្របលោក Alan Jackson ដែល "ដ្រាយ" នៅឯជម្ងឺ CMT យក្ស: ព្រឹត្តិការណ៍ Jackson បានលោក Alan បានចូលរួមនៅក្នុងការរួមគ្នាជាមួយការប្រគុំតន្ត្រីតាមទូរទស្សន៍ជាមួយនឹងក្រុមតន្រ្តីរ៉ុក def Leppard នៅ Nashville, និងបានធ្វើគម្របរបស់ច្រកសមុទ្ររបស់ "រត់" មួយនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ACM មួយផ្សាយតាមទូរទស្សន៍កិត្ដិយស ច្រកសមុទ្រជាសិល្បករទសវត្សរ៍នេះ។ [103] Swift បានច្រៀងបទចម្រៀងរបស់នាង "ដប់ប្រាំ" ជាមួយនាង Miley Cyrus នៅកម្មវិធី Grammy Awards ទី 51 និងសម្តែងមួយ skit ច្រៀងដោយខ្លួនឯងបានសរសេរដោយមាន T-Pain នៅកម្មវិធីប្រគល់ពានរង្វាន់ជម្ងឺ CMT ។ [104]
Swift បានកត់ត្រាទុកផងដែរពីគម្រោងមួយចំនួនខាងមួយ។ នាងបានចេញផ្សាយគ្របដណ្តប់នៃ "អាមេរិច Girl" លោក Tom តូចតាចតាមរយៈ Rhapsody មួយនៅក្នុងឆ្នាំ 2009 [105] និងបានធ្វើឱ្យផ្លូវចូលឆាករបស់នាងទៅថតតូចតាចរបស់បទចម្រៀងនេះរហូតដល់ឆ្នាំ 2013 [106] គាត់បានចូលរួមចំណែកការគាំទ្រទឹកដមសំលេងទៅជា "ពាក់កណ្តាលនៃបេះដូងរបស់ខ្ញុំ" ស្រី Mayer ដែលជា ។ មានលក្ខណៈពិសេសនៅលើអាល់ប៊ុមទោលទីបួនរបស់គាត់ [107] នាងបានសហការសរសេរនិងការកត់ត្រា "ថ្ងៃល្អបំផុតនៃជីវិតរបស់អ្នក" ជាមួយ Kelly Pickler [108] និងសហនិពន្ធបទចម្រៀងពីររបស់ Hannah Montana: នេះជាភាពយន្ត soundtrack- "អ្នកនឹងរកជានិច្ច ផ្លូវរបស់អ្នកត្រឡប់ទំព័រដើម "" "ហើយលោក Martin Johnson និង -with Ellis Orrall លោករ៉ូបឺតរៀងគ្នា។ [109] Swift បានច្រៀងបានផ្តល់ជូនផងដែរសម្រាប់ក្រុម Girls របស់បុរសដូច» Crazier ពីរនាក់ប្រសើរជាងមួយ", សរសេរដោយលោកម៉ាទីនចនសុន។ [110] គាត់បានចូលរួមចំណែកទាំងពីរនាក់ បទចម្រៀងរួមទាំង "ថ្ងៃនេះគឺជារឿងព្រេងមួយ»ដើម្បីប្រារព្ធទិវានៃក្តីស្រឡាញ់របស់បទនេះ [111] និងកត់ត្រាគ្របដណ្តប់នៃការល្អប្រសើរជាងអែសរ៉ារបស់" ដកដង្ហើម "សម្រាប់អាល់ប៊ុមសង្ឃឹមហៃទីឥឡូវនេះ។ [112]
ការសំដែងរបស់នាង Swift ក្នុងទីក្រុង Los Angeles ក្នុងអំឡុងពេល Tour នៅឆ្នាំ 2010 ខ្លាច
Swift បានក្លាយជាសិល្បករតន្ត្រីប្រទេសដំបូងគេដែលឈ្នះបានពានរង្វាន់វីដេអូចម្រៀងរបស់ MTV នៅពេលដែល«អ្នកឯងជារបស់ជាមួយខ្ញុំ»ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះជាស្ត្រីដែលល្អបំផុតនៅឆ្នាំ 2009 វីដេអូ [113] ការបញ្ចេញមតិការទទួលយករបស់នាងត្រូវបានរំខានដោយតារាចម្រៀងរ៉េប Kanye West ដែលបានជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងចំនួននៃការមួយ ឧប្បត្តិហេតុបង្ហាញពានរង្វាន់ដទៃទៀត។ [114] នៅក្នុងបន្ទប់សារព័ត៌មានព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំ Swift កង្ហារនៃតន្ត្រីរបស់ West មួយ [115] បាននិយាយថានាងមិនមាន "អារម្មណ៍រឹងណាមួយទេ" គាត់។ [116] [117] ឧប្បត្តិហេតុនេះបានទទួលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានច្រើន ។ យកចិត្តទុកដាក់និងការបំផុសគំនិតជាច្រើនបានអ៊ីនធឺណែ meme [118] ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក Swift បាននិយាយប្រាប់សំភាសន៍មួយដែលលោកខាងលិចបានផ្តល់ការសុំទោសផ្ទាល់ខ្លួនដែលនាងបានទទួលយករបស់នាង: "។ គាត់មានចិត្ដស្មោះខ្លាំងណាស់" [113] គាត់បានបដិសេធមិនពិភាក្សាអំពីហេតុការណ៍នោះនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាបន្តបន្ទាប់ ដូច្នេះជាការមិនមែនដើម្បីធ្វើឱ្យ "កិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលមានទំហំធំ" របស់វា: "។ វាបានកើតឡើងនៅលើទូរទស្សន៍, ដូច្នេះអ្នករាល់គ្នាបានឃើញអ្វីដែលបានកើតឡើង ... វាមិនមែនជាអ្វីដែលខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាដូចជាយើងត្រូវការដើម្បីរក្សាការនិយាយអំពី" [119] វាត្រូវបានគេនិយាយថា ឧប្បត្តិហេតុប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់និងការយកចិត្តទុកដាក់ Swift បានចូលទៅក្នុងបានបែរ "ដែលជាតារាល្បីអានុភាពបូណា-ហ្វីដេ។ " [120]
Swift បានឈ្នះពានរង្វាន់កម្មវិធី Grammy Awards ចំនួនបួននៅក្នុងឆ្នាំ 2010 ពីការសរុបចំនួនប្រាំបីមួយ។ [121] ខ្លាចត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះអាល់ប៊ុមប្រចាំឆ្នាំនិងល្អបំផុតប្រចាំប្រទេសអាល់ប៊ុមខណៈដែល "សសេះ»ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះប្រទេសដ៏ល្អបំផុតនិងល្អបំផុតស្រីសុង Vocal ការសម្តែងប្រទេស។ [122] នាងគឺជាក្មេងបំផុតដែលមិនធ្លាប់មានសិល្បករក្នុងការឈ្នះអាល់ប៊ុមក្នុងឆ្នាំនេះ។ [123]
ក្នុងអំឡុងពេលពីឆ្នាំ 2010 នៅក្នុងពិធីប្រគល់ពានរង្វាន់ Grammy Swift បានច្រៀងបទ "អ្នកជាកម្មសិទ្ធិដោយមាន Me" និង "Rhiannon" ជាមួយ Stevie Nick ។ សំលេងរបស់នាងបានសម្តែងនិងអវិជ្ជមានដែលទទួលបានធ្វើអោយផ្ទុះការពិនិត្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយការរីករាលដាលប្រតិកម្មប្រឆាំង។ [120] [124] ច្រៀងរបស់នាងត្រូវបាន "ដែលបានពិពណ៌នាតាមរបៀបផ្សេងទៀតថាជា" យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរគន្លឹះ, "អាក្រក់ strikingly" និង "វេទនាមិនគួរឱ្យជឿ" ។ [125] [126] ខណៈពេលដែល Caramanica របស់កាសែត New York Times បានរកឃើញវា "ធ្វើឱ្យការមើលឃើញនរណាម្នាក់ដែលមានទេពកោសល្យដូច្នេះធ្វើឱ្យ flub ម្តងម្កាល" និងបានពិពណ៌នា Swift បានជា "តារាចម្រៀងថ្មីនៃការប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះមានសារៈសំខាន់បំផុត" [123] លោក Bob Lefsetz អ្នកវិភាគប្រចាំក្រុមតន្ត្រីបានព្យាករណ៍ថាអាចនឹងបញ្ចប់អាជីពរបស់នាង "ពេញមួយយប់»។ លោកបានអំពាវនាវជាសាធារណៈដល់ឪពុករបស់ Swift ដើម្បីជួលជា "ភ្នាក់ងារផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈវិបត្តិ" ដើម្បីគ្រប់គ្រងរឿងនេះដោយសារតែ "លោក Taylor នៅវ័យក្មេងពេកនិងកដើម្បីយល់ពីកំហុសឆ្គងដែលនាងបានធ្វើ។ " [127] [128] Stevie លោក Nick, សរសេរនៅក្នុងពេលវេលាបានការពារតារាចម្រៀង:
លោក Taylor បានរំឭកខ្ញុំពីខ្លួនឯងនៅក្នុងការប្តេជ្ញាចិត្តនិងធម្មជាតិក្មេងរបស់នាង។ វាជាការគ្មានទោសថាជាការពិសេសនិងកម្រមួយ។ ក្មេងស្រីម្នាក់នេះបានសរសេរបទចម្រៀងដែលធ្វើឱ្យពិភពលោកទាំងមូលច្រៀងដូចជាលោក Neil ពេជ្រឬ Elton John ... ស្ត្រីអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរ៉ុក'n' វិលជុំប្រទេស-Pop គឺត្រឡប់មកវិញនិងឈ្មោះរបស់នាងគឺនាង Taylor Swift ។ ហើយវាជាការដែលស្ត្រីដូចជានាងដែលនឹងត្រូវរក្សាទុកការអាជីវកម្មតន្ត្រី។ [129]
ខ្លាចបានឈ្នះនូវរង្វាន់កិត្តិយសជាច្រើនទៀតហើយបានក្លាយទៅជាអាល់ប៊ុមទទួលបានរង្វាន់ច្រើនបំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រតន្ត្រីរបស់ប្រទេស។ [130] Swift បានក្លាយជាសិល្បករវ័យក្មេងបំផុតដែលមិនធ្លាប់មាននិងជាស្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោមស្ត្រីតែប្រាំមួយនឹងត្រូវបានដាក់ឈ្មោះកំសាន្តប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមតន្រ្តីរបស់ប្រទេស។ [131] ខ្លាច ក៏បានឈ្នះពានរង្វាន់អាល់ប៊ុមរបស់សមាគមនៃពានរង្វាន់ប្រចាំឆ្នាំ។ [131] របស់ Swift គឺជាសិល្បករដែលមិនធ្លាប់មានវ័យក្មេងបំផុតក្នុងការឈ្នះពានរង្វាន់បណ្ឌិតសភានៃប្រទេសតន្ត្រីរបស់អាល់ប៊ុមកិត្តិយសឆ្នាំនេះ។ [132] បានពានរង្វាន់ American Music Awards បានកិត្តិយស Swift ដែលសិល្បះឆ្នាំហើយដែលខ្ញុំចូលចិត្តប្រទេសអាល់ប៊ុម plaudits ។ [133] គាត់បានទទួលរង្វាន់ Hal ព្រះបាទដាវីឌបានពានរង្វាន់ Starlight ដោយអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងសាលកិត្តិនាម [134] និងត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង / អ្នកចំរៀងប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមនៅ Nashville ស្រីអតីតស្ត្រីទីមួយនេះ។ [135] កម្មវិធី Billboard គាត់ដាក់ឈ្មោះថាសិល្បះឆ្នាំ 2009 នៃឆ្នាំនេះ។ [ 136] របស់ Swift ត្រូវបានរួមបញ្ចូលនៅក្នុងបញ្ជីប្រចាំឆ្នាំពេលវេលារបស់ប្រជាជនទាំង 100 ក្នុងឆ្នាំ 2010 មានឥទ្ធិពលបំផុត [137]
2010-12: Speak Now
Swift បានចេញអាល់ប៊ុមស្ទូឌីយោទីបីរបស់នាងដែលនិយាយឥឡូវនេះនៅថ្ងៃទី 25 ខែតុលាឆ្នាំ 2010 គាត់បានសរសេរ 14 បទម្នាក់ឯងនិងសហការផលិតជាមួយនឹងការសហការដ៏យូរកំណត់ត្រាដែលលោក Chapman ។ [138] តន្ត្រី, វាត្រូវបានគេឱ្យដឹងថាអាល់ប៊ុម "ការពង្រីកហួសពីប្រទេស pop ទៅព្រំដែនទាំងពីរដុំថ្មជំនួសនិងប៉ុប bubblegum កខ្វក់។ "[139]
Caramanica របស់កាសែត New York Times បានពិពណ៌នាថាអាល់ប៊ុមជាការសាហាវ, សម្បូរបែបតន្ត្រីនិង "ដ៏ល្អផងដែរដែលអាចធ្វើទៅបានរបស់នាងបានល្អបំផុត។ " [138] Theon Weber រយៈពេលនៃវិទ្យុសម្លេងភូមិកត់សម្គាល់ថាអាល់ប៊ុមនេះបានទាមទារឱ្យមាន "ការកោតសរសើរពិតនៃទេពកោសល្យរបស់ Swift ដែលមិនមែនជាជំនឿ ប៉ុន្តែបានយ៉ាងខ្លាំង។ ដូចក្បួនដង្ហែរបស់អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរបស់ប្រទេសមុនពេលនាងនាងបានបង្កើតឱ្យមានតួអក្សរនិងស្ថានភាពមួយចំនួនពីជីវិតនិងរកឃើញវិធីដ៏ខ្លាំងក្លាដើម្បីពណ៌នាពួកគេ "[140] Christgau បានរកឃើញបទចម្រៀងអាល់ប៊ុមរបស់" overlong និងការធ្វើការលើសម៉ោង»ប៉ុន្តែបានកត់សម្គាល់ថា: «ពួកគេបាន evince ការខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ bears ជាដូច resemblance គួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការថែទាំ-ថាគឺដើម្បីយកចិត្ដទុកដាក់ក្នុងការដ៏ល្អបំផុត, ធំបំផុតនិងការយល់ដឹងខាងផ្លូវអារម្មណ៍បំផុត។ "[90] លោក Rob ទីក្រុង Sheffield រំកិលថ្មបានពណ៌នារបស់ Swift បានជាផ្នែកមួយនៃអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងល្អបំផុតនៅក្នុង«ប៉ុបថ្មឬ ប្រទេស ":" Swift គឺអាចជាការគាំទ្រនៅ Nashville ឆ្លាតដែលដឹងតារាចម្រៀងរូបទាំងអស់ល្បិចទេប៉ុន្តែនាងជា, gal រ៉ូមែនទិចមួយ Hyper-ចងព្យួរជាមួយនឹងការខ្ពស់ការធ្លាក់ចុះរយៈពេលកម្សត់ទំហំនៃ Atchafalaya វាលភក់ល្បាប់ផងដែរ "[141] ។
Swift បានអនុវត្តយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយជាច្រើនមុនពេលការនិយាយចេញផ្សាយឥឡូវនេះ។ [142] នាងបានបង្ហាញខ្លួននៅលើការបង្ហាញការពិភាក្សានិងបង្ហាញពីព្រឹកថ្ងៃផ្សេងគ្នានិងបានប្រគល់-ការប្រគំតន្ត្រីខ្នាតតូចដោយមិនគិតថ្លៃនៅក្នុងទីតាំងមិនធម្មតារួមទាំងរថយន្ដក្រុងបើក decker នៅលើមហាវិថីហូលីវូដនិងកន្លែងការចាកចេញនៅ ព្រលានយន្តហោះ JFK បាន។ [143] គាត់បានចូលរួមនៅក្នុង "ទាញហ្គីតា" រួមជាមួយ Kris Kristofferson, Emmylou ហារីសដ៏ល្បីល្បាញ Vince Gill និង Lionel Richie នៅក្លឹប LA របស់ក្រុមហ៊ុន Nokia ។ តន្រ្តីករដែលបានចែករំលែកឆាកនិងបានប្ដូរវេនណែនាំនិងលេងកំណែសូរស័ព្ទនៃបទចម្រៀងរបស់ពួកគេដើម្បីរៃអង្គាសប្រាក់សម្រាប់ប្រទេសតន្ត្រីសាលកិត្តិនាមនិងសារមន្ទីរ។ [144] [145]
អាល់ប៊ុមការនាំមុខតែមួយ "មីន" ត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅក្នុងខែសីហាឆ្នាំ 2010 និងបទចម្រៀងប្រាំនាក់ត្រូវបានដោះលែងនៅទូទាំងឆ្នាំ 2010 និងឆ្នាំ 2011: "ត្រឡប់ទៅខែធ្នូ", "Mean", "រឿងយើង", "ផ្កាភ្លើងបន្ទាន់" និង "យើង "។ [146] និឥឡូវនេះទទួលបានជោគជ័យពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំលើកដំបូងនៅលំដាប់លេខមួយនៅលើគំនូសតាងរបស់អាមេរិករបស់ Billboard 200 ។ ការលក់រថយន្តរបស់ខ្លួនក្នុងការបើកបានច្បាប់ចម្លងដែលបានធ្វើឱ្យវា 1,047,000 អាល់ប៊ុមលើកទី 16 នៅសហរដ្ឋអាមេរិកប្រវត្តិសាស្រ្តក្នុងការលក់មួយលានកូពីនៅក្នុងសប្តាហ៍តែមួយ [147] កាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំ 2012, និយាយបានលក់លើសឥឡូវ 5,7 លានច្បាប់នៅទូទាំងពិភពលោក។ ។ [148] [149]
តារាចម្រៀង Taylor Swift ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ស្វាយដើរហ្គីតាសូរស័ព្ទពណ៌ខៀវខណៈពេលអង្គុយនៅលើលាមក
Swift បានសម្តែងនៅទីក្រុង Newark រដ្ឋ New Jersey ក្នុងអំឡុងពេលឥឡូវនិយាយតន្ត្រីទេសចរណ៍នៅឆ្នាំ 2011 ពិភពលោក
Swift បានធ្វើទស្សនកិច្ចពេញមួយឆ្នាំ 2011 និងដើមឆ្នាំ 2012 នៅក្នុងការគាំទ្រនៃការនិយាយឥឡូវនេះ។ ជាផ្នែកមួយនៃការប្រគំតន្ត្រីទេសចរណ៍ពិភពលោកកាលបរិច្ឆេទ 111 ឆ្នាំ Swift បានលេងបង្ហាញនៅអាមេរិកខាងជើងអាស៊ីអឺរ៉ុបអូស្រ្តាលីនិងនូវែលសេឡង់។ [150] បានអញ្ជើញតន្ត្រីករជាច្រើនដែល Swift បានទៅចូលរួមរបស់នាងសម្រាប់ការច្រៀងមួយបិទក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អាមេរិកខាងជើង។ ការបង្ហាញខ្លួនត្រូវបានធ្វើឡើងដោយ Bieber និង McGraw បាន, លោក James Taylor បាន Jason Mraz ឈ្មោះ Shawn Colvin លោក Johnny Rzeznik លោក Andy Grammer បាននិង Selena Gomez លោកស្រីតាល់ Bachman, គណៈកម្មការ Nicki Minaj, Nelly លោក Bob, Usher, Flo Rida, អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ, លោក Jon Foreman, លោក Jim Adkins, Hayley Williams បាន, ក្តៅ Chelle Rae, លោក Ronnie Dunn, ដារីយូ Rucker និងការកេននី Chesney ។ [151] [152] កំឡុងជើងរបស់អាមេរិកខាងជើងដំណើរទស្សនកិច្ចឆ្នាំ Swift បានសរសេរអត្ថបទចម្រៀងផ្សេងនៅលើដៃឆ្វេងរបស់នាងសម្រាប់ការសម្តែងជារៀងរាល់, និងបាននិយាយថាអត្ថបទចម្រៀងនេះគួរតែត្រូវបានមើល ជា "ចិញ្ចៀនអារម្មណ៍។ " មួយពេលយប់ [153] [154] Swift បានគ្របដណ្តប់ក៏បានធ្វើកំណែជាច្រើនក្នុងអំឡុងពេលរបស់នាងសូរស័ព្ទក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅអាមេរិកខាងជើង។ នៅក្នុងទីក្រុងនីមួយនោះនាងបានគោរពដល់សិល្បករក្នុងស្រុក។ [155] នាងបាននិយាយថាកំណែគម្របអនុញ្ញាតឱ្យនាងទៅជា "ដោយឯកឯង" នៅក្នុងការបង្ហាញបើមិនដូច្នេះទេបានល្អរៀបរាប់។ [156] ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះត្រូវបានចូលរួមដោយក្រុមអ្នកគាំទ្របានជាង 1,6 លាននាក់និងបានរកចំណូលបានជាង ។ $ 123 លាននាក់ [150] អាល់ប៊ុមផ្សាយបន្តផ្ទាល់ដំបូងរបស់ Swift, Speak Now World Tour: បន្តផ្ទាល់នូវការសម្តែងទាំងអស់ចំនួន 17 ពីជើងអាមេរិកខាងជើងនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 2011 [157]
Swift បានសម្តែងនៅទីក្រុងស៊ីដនីក្នុងអំឡុងពេលឥឡូវនិយាយតន្ត្រីទេសចរណ៍នៅឆ្នាំ 2012 ពិភពលោក
នៅកម្មវិធី Grammy Awards ប្រចាំឆ្នាំលើកទី 54, ចម្រៀងរបស់ Swift "មានន័យថា" ឈ្នះបានល្អបំផុតនិងល្អបំផុតប្រចាំប្រទេសសុងការសម្តែង Solo ប្រទេស។ [158] ក៏បានសម្តែងបទចម្រៀងនាងក្នុងអំឡុងពេលពិធីនោះ។ Lefsetz មួយនៃការរិះគន់សំលេងភាគច្រើនបំផុតនៃរបស់នាងក្នុងឆ្នាំ 2010 ការសម្តែងកម្មវិធី Grammy ជឿជាក់ថាបទចម្រៀងនេះត្រូវបានដោះស្រាយទៅគាត់។ [159] [160] Lefsetz ធ្លាប់ជាអ្នកគាំទ្រនៃអាជីពជាតារាចម្រៀងរបស់ [161] និង Swift និង Lefsetz បានស្មើនឹងម្តងម្កាលដោយ អ៊ីម៉ែលនិងទូរស័ព្ទ។ [159] ក្លែ Suddath នៃពេលវេលាមានអារម្មណ៍ថានាង "បានបញ្ជូនត្រលប់មកវិញរបស់នាងនៅលើគន្លឹះនិងជាមួយនឹងសងសឹកមួយ" [162] ខណៈពេល Jayme Deerwester នៃសហរដ្ឋអាមេរិកសព្វថ្ងៃបានកត់សម្គាល់ថាការរិះគន់នៅក្នុងឆ្នាំ 2010 នេះហាក់ដូចជាមាន "បានធ្វើឱ្យនាងសរសេរបទចម្រៀងដែលប្រសើរជាងមុននិងមួយ អ្នកសម្តែងផ្ទាល់ "។ [163]
Swift បានឈ្នះពានរង្វាន់ជាច្រើនទៀតសម្រាប់ការនិយាយឥឡូវនេះ។ នាងត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង / អ្នកចំរៀងប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមនៅ Nashville អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងទាំងក្នុងឆ្នាំ 2010 និងឆ្នាំ 2011 [164] [165] នាងត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះកំសាន្តឆ្នាំដោយបណ្ឌិត្យសភាប្រទេសតន្ត្រីទាំងនៅក្នុងឆ្នាំ 2011 និង 2012 [166] និងជា ដាក់ឈ្មោះកំសាន្តប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមតន្រ្តីរបស់ប្រទេសនៅក្នុងឆ្នាំ 2011 [167] Swift មានសិល្បះរបស់អាមេរិកពានរង្វាន់តន្ត្រីនៃឆ្នាំនេះក្នុងឆ្នាំ 2011 ខណៈពេលដែលនិយាយឥឡូវនេះត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះជាទីពេញចិត្តរបស់ប្រទេសអាល់ប៊ុម។ [168] កម្មវិធី Billboard ដាក់ឈ្មោះរបស់ Swift ឆ្នាំ 2011 របស់ស្ត្រីម្នាក់នៃឆ្នាំនេះ។ [169]
ខណៈពេលដែលការបញ្ចប់ការអាល់ប៊ុមចម្រៀងរូបនេះបានលើកទីបួនរបស់នាងនៅក្នុងរដូវក្តៅនៃឆ្នាំ 2012 នេះ Taylor បានអញ្ជើញនាងឱ្យទៅបង្ហាញខ្លួនជាភ្ញៀវពិសេសក្នុងអំឡុងពេលរបស់គាត់ Tanglewood កំណត់ពួកគេបានសម្តែងថា "Fire និង Rain", "Love Story" និង "យើង" ជាមួយគ្នា។ [170] លោក Taylor, ដែលបានជួបដំបូងរបស់ Swift ពេលដែលនាងមានអាយុ 18 ឆ្នាំបាននិយាយថា: "យើងគ្រាន់តែបុកវាបានបិទ។ ខ្ញុំស្រឡាញ់បទចម្រៀងរបស់នាងនិងមានវត្តមានរបស់នាងនៅលើឆាកយ៉ាងខ្លាំង។ " [171] [172]
ក្នុងអំឡុងពេលនេះក៏បានចូលរួមបទចម្រៀង Swift បានដើមពីរទៅអាល់ប៊ុមបទភ្លេង Hunger Games ។ "សុវត្ថិភាពនិងសំឡេង" ត្រូវបានសហការសរសេរនិងកត់ត្រាដោយមានសង្គ្រាមស៊ីវិលនិងក្រុមហ៊ុន T-Bone Burnett ។ [173] លោក John Paul សេតបាននិយាយថាការធ្វើការជាមួយ Swift មាន«ការបើកបង្ហាញ ... វាពិតជាការសហការគ្នាមួយ "។ [174] វា ត្រូវបានចេញផ្សាយថាជាច្បាប់ចម្លងដែលនៅលីវហើយជាខែមករាឆ្នាំ 2013 ដែលបានលក់នាំមុខអាល់ប៊ុមនេះបានជាង 1,4 លាននាក់នៅអាមេរិក [175] វាបានឈ្នះពានរង្វាន់សុងបានសរសេរសម្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដែលមើលឃើញនៅក្នុងកម្មវិធី Grammy Awards ឆ្នាំ 2013 ហើយត្រូវបានតែងតាំងសម្រាប់ការល្អបំផុតដើមសុងនៅឯទី 70 មាស ពានរង្វាន់ពិភពលោក។ [176] របស់ Swift គឺការចូលរួមចំណែកលើកទីពីរដើម្បីឱ្យអាល់ប៊ុមនេះ "ភ្នែកបើកចំហ" ត្រូវបានតែម្នាក់ឯងដោយតារាចម្រៀងដែលបានសរសេរនិងផលិតដោយលោក Chapman ។ [177] បន្ថែមលើនេះទៀត Swift បានចូលរួមចំណែកច្រៀងដើម្បី "យើងទាំងពីរ" ដែលជាវេជ្ជបណ្ឌិត Luke- អាល់ប៊ុមតែមួយដែលផលិតជាលើកទីពីរលោក Bob ចម្លែកពពក។ [178]
2012-14: ក្រហមនិងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយការត្រួតពិនិត្យ
អាល់ប៊ុមទីបួនរបស់ Swift, ពណ៌ក្រហមត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី 22 ខែតុលាឆ្នាំ 2012 [179] នាងបានសរសេរថាប្រាំបួននៃអាល់ប៊ុមនេះមានបទចម្រៀង 16 តែម្នាក់ឯងខណៈពេលដែលចំនួនប្រាំពីរនៅសល់ត្រូវបានសរសេររួមជាមួយនឹងផ្កាកុលាប, Max Martin ជា, លោក Dan Wilson បានលោក Ed Sheeran និងការលោក Gary Lightbody ។ លោក Chapman បានបម្រើការងារជាអ្នកផលិតអាល់ប៊ុមនេះបាននាំមុខលោក Jeff Bhasker ទេប៉ុន្តែ, Butch វ៉កឃើរ, Jacknife លី dann Huff និង Shellback ផងដែរដែលបានផលិតបទបុគ្គល។ លោកឆាបម៉ាននិយាយថាលោកបានលើកទឹកចិត្ត Swift បាន»ទៅសាខាចេញនិងដើម្បីសាកល្បងខ្លួនឯងក្នុងស្ថានភាពផ្សេងទៀត "។ [180] តន្ត្រី, ខណៈពេលដែលមានការពិសោធន៍ជាមួយនឹងដុំថ្មបេះដូង, dubstep និងរបាំ-pop ដែលវាត្រូវបាន«នៅក្នុងចំណោមការបរិភោគជាច្រើនទៀតប្រោះ Swiftian recognisably ។ " [181 ] [182]
Caramanica របស់កាសែត New York Times បានរកឃើញក្រហម»មិនលំអិតនិងច្រើនជាងការប្រញាប់ប្រញាល់ជាងតម្លៃសំបុត្រធម្មតារបស់នាង "[183] ទេតែបានដាក់វានៅលេខពីរនៅក្នុងបញ្ជីរបស់លោកចុងឆ្នាំលក្ខណៈសម្គាល់វាជាអាល់ប៊ុមដែល Swift បាន" ឈប់ធ្វើពុតថានាងជាអ្វីនោះទេ ប៉ុន្តែមានរូបចម្រៀងមួយដែលមានការព្រួយបារម្ភការរីកចម្រើនឡើងដូចសាកសពអំពីរបៀបទាំងពីរបាននិយាយទៅពីរបៀបរសជាតិក្នុងកំណត់ត្រាអាចជាការឈរនៅក្នុងមួយសម្រាប់ turpitude ខាងសីលធម៌។ "[184] លីសា Verrico របស់កាសែត The Times បានសរសើរនាងថា" អត្ថបទចម្រៀងគ្នានិងប្រសើរបំផុត " ជាពិសេសអ្នកដែលនៅលើ "brooding" "ទាំងអស់ផងដែរបានយ៉ាងល្អ" ។ [185] លោក Jon Dolan នៃ Rolling Stone រីករាយ "មើលការរកនាងសេះ Swift បានប្រើជើងនៅភ្នំដ៏អស្ចារ្យនិពន្ធបទចម្រៀង។ នាងជាញឹកញាប់ជោគជ័យក្នុងការចូលរួមប្រពៃណី Jony / ខារ៉ូព្រះមហាក្សត្រនៃ stark- ការផ្តល់ជំនួយសង្គ្រោះផែនទីផ្លូវអារម្មណ៍ខ្លួនឯងបានរកឃើញគម្រោងការ ... របស់នាងជាផ្នែកមួយនៃរឿងដ៏ល្អបំផុតក្នុងប៉ុប "។ [186]
Swift បានសម្តែងការនៅ St. Louis រដ្ឋ Missouri នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ 2013 ពណ៌ក្រហមធួរ
ជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពណ៌ក្រហមតំណាងមកពីស្ថានីយ៍វិទ្យុនៅទូទាំងពិភពលោក 72 បានហោះទៅនៅ Nashville ក្នុងអំឡុងពេលមួយសប្តាហ៍ការចេញផ្សាយសម្រាប់ការសំភាសន៍ដោយផ្ទាល់ជាមួយ Swift បាន។ [187] លោកស្រីក៏បានបង្ហាញខ្លួននៅលើកម្មវិធីជជែកកំសាន្តតាមទូរទស្សន៍ជាច្រើននិងបានអនុវត្តនៅពិធីពានរង្វាន់នៅអាមេរិកអង់គ្លេស ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់, បារាំង, អេស្ប៉ាញនិងប្រទេសអូស្រ្តាលី។ [188]
អាល់ប៊ុមនេះបាននាំមុខតែមួយថា: «យើងមិនដែលមិនធ្លាប់ទទួលបានមកវិញរួមគ្នា "បានក្លាយជាលេខដំបូងរបស់ Swift គឺមួយនៅក្នុងគំនូសតាងរបស់អាមេរិក Billboard Hot 100 [189] [190] ឯកត្តជនបន្ថែមប្រាំមួយនាក់ត្រូវបានចេញផ្សាយ។ " Begin Again "(សម្រាប់វិទ្យុប្រទេសកម្ពុជា) «ខ្ញុំបានដឹងថាអ្នកត្រូវបានគេបញ្ហា "," 22 "," អ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលបានផ្លាស់ប្តូរ "," ពេលវេលាចុងក្រោយ "(ទាំងអស់សម្រាប់ការលេចនិងវិទ្យុអន្ដរជាតិ) និង" ក្រហម "(សម្រាប់វិទ្យុប្រទេសកម្ពុជា) ។
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អ្នកចម្រៀងអាមេរិច]]
bp03ljhzj6tvtdfq6xtydxnqw42oc4y
322396
322395
2025-06-22T09:44:28Z
37.61.126.100
322396
wikitext
text/x-wiki
[[ឯកសារ:Taylor Swift 04 - Live in Paris - 2011.jpg|thumb|Swift បាននៅលើកំរាលព្រំពណ៌ក្រហមនៃកម្មវិធី MTV តន្ត្រីវីដេអូនៅឆ្នាំ 2011 ពានរង្វាន់ពត៌មាន
តារាចម្រៀង Taylor Alison មានឈ្មោះកំណើត Swift បាន
កើតនៅថ្ងៃទី 13 ខែធ្នូឆ្នាំ 1989 (អាយុ 25)
អានរដ្ឋ Pennsylvania
រាសម្ដែងតារាកំណត់ត្រាផលិតស្នេហាមនុស្សជាតិ
ឧបករណ៍
ហ្គីតាព្យាណូច្រៀង banjo ukulele
ប៉ុន្មានឆ្នាំឆ្នាំ 2004 ដែលមានវត្តមានសកម្ម
ស្លាកម៉ាស៊ីនធំ
អំពើដែលជាប់ទាក់ទង
លោក Ed លោក Jack Antonoff Kelly Sheeran លោក John Mayer បាន Colbie Pickler Kendrick Lamar លោក Tim Caillat BoB សង្គ្រាម McGraw បានលោក Gary ក្មេងប្រុស Lightbody ដើមបណ្តឹងដូចក្រុម Girls
វេបសាយ taylorswift.com
]]
[[ឯកសារ:Taylor_Swift_Red_Tour_2013_(Straighten_Colors_2).jpg|thumb|Swift បានសម្តែងការនៅ St. Louis រដ្ឋ Missouri នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ 2012 ពណ៌ក្រហមធួរ]]
'''ថេល័រ អាលីស័ន ស្វីហ្វត៍''' ({{Lang-en|Taylor Swift}}; កើតនៅថ្ងៃទី 13 ខែធ្នូឆ្នាំ 1989) គឺជាតារាចម្រៀងអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជនជាតិអាមេរិកនិងតារាសម្តែង-។ លើកឡើងនៅក្នុង Wyomissing រដ្ឋ Pennsylvania Swift បានផ្លាស់ប្តូរទៅនៅ Nashville រដ្ឋ Tennessee នៅអាយុ 14 ឆ្នាំដើម្បីបន្តអាជីពនៅក្នុងតន្ត្រីប្រទេសមួយ។ នាងបានចុះហត្ថលេខាជាមួយស្លាកឯករាជ្យមួយធំ Records និងម៉ាស៊ីនសរសេរបទចម្រៀងដែលក្មេងជាងគេក្លាយជាអ្នកដែលមិនធ្លាប់បានជួលដោយបោះពុម្ពផ្សាយជាផ្ទះក្រុមហ៊ុន Sony / ATV Music ។ ការចេញអាល់ប៊ុមមានចំណងជើងថាដោយខ្លួនឯងជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ 2006 បាន Swift ដែលបង្កើតឡើងរបស់នាងជាមួយតារាចម្រៀងក្នុងប្រទេស។ បទចម្រៀង "សុងរបស់យើង," ទីបីរបស់នាងបានធ្វើឱ្យនាងជាមនុស្សក្មេងជាងគេបំផុតក្នុងការសរសេរដោយកណ្ដាប់ដៃខ្លួនតែឯងការសម្តែងបទចម្រៀងនិងលេខមួយនៅលើបទចម្រៀងក្នុងគំនូសតាងក្តៅប្រទេស។ នាងទទួលបានការតែងតាំងដ៏ល្អបំផុតអ្នកចំរៀងថ្មីនៅកម្មវិធី Grammy Awards ឆ្នាំ 2008 ។
[[
]]
អាល់ប៊ុមលើកទីពីររបស់ Swift, ខ្លាច, ដែលត្រូវបានចេញផ្សាយនៅក្នុងឆ្នាំ 2008 ដោយសារការ Crossover ដែលប៉ុបពីភាពជោគជ័យនៃឯកត្តជន "Love Story" និង "អ្នកជារបស់ជាមួយខ្ញុំ»បានក្លាយទៅជាអាល់ប៊ុមខ្លាចការលក់ដ៏ល្អបំផុតនៃឆ្នាំ 2009 នេះនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ អាល់ប៊ុមនេះបានឈ្នះពានរង្វាន់ Grammy ចំនួនបួនដែលធ្វើឱ្យ Swift បានក្មេងបំផុតដែលមិនធ្លាប់មានពីអ្នកឈ្នះអាល់ប៊ុមឆ្នាំ។ អាល់ប៊ុម 2010 លើកទីបីនិងទីបួនរបស់ Swift Speak Now និងឆ្នាំ 2012 ក្រុម Red ទាំងពីរបានលក់ច្រើនជាងមួយលានកូពីនៅក្នុងសប្តាហ៍ដំបូងនៃការចេញផ្សាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិករបស់ពួកគេ។ Speak Now របស់ "មានន័យថា" ឈ្នះបានពានរង្វាន់ Grammy ពីរខណៈដែលអ្នកនៅលីវរបស់ក្រុម Red "យើងកំពុងទទួលបានការត្រឡប់មកវិញមិនធ្លាប់មានជាមួយគ្នា" និង "ខ្ញុំបានដឹងថាអ្នកត្រូវបានគេបញ្ហា" បានទូទាំងពិភពលោកវាយ។ អាល់ប៊ុមទីប្រាំរបស់ Swift ដែលជាការលេចផ្តោតជាសំខាន់នៅឆ្នាំ 1989 ត្រូវបានចេញផ្សាយនៅក្នុងឆ្នាំ 2014 វាត្រូវបានលក់ច្បាប់ចម្លងច្រើនទៀតនៅក្នុងសប្តាហ៍នេះក្នុងការបើករបស់ខ្លួនជាងអាល់ប៊ុមណាមួយនៅក្នុងរយៈពេល 12 ឆ្នាំមុននោះហើយបានធ្វើឱ្យ Swift បានជាលើកដំបូងហើយគ្រាន់តែធ្វើសកម្មភាពដើម្បីមានបីអាល់ប៊ុមដែលលក់បានច្រើនជាងមួយលានច្បាប់ ក្នុងសប្តាហ៍ការចេញផ្សាយបើក។ បទចម្រៀងដែលជា "អ្រងួនវាបិទ" និង "ចន្លោះទទេ" ទាំងពីរបានឈានដល់លំដាប់លេខមួយនៅលើ Billboard Hot 100 ។
Swift បានត្រូវបានគេស្គាល់បទចម្រៀងពិពណ៌នាអំពីបទពិសោធន៍ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាង។ ក្នុងនាមជាអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងមួយដែលនាងត្រូវបានគេផ្តល់កិត្តិយសដោយសមាគមអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងអ្នកសរសេរបទចម្រៀងនិងនៅ Nashville សាលកិត្តិនាម។ សមិទ្ធិផលផ្សេងទៀតរួមមានពានរង្វាន់ Grammy របស់ Swift ពានរង្វាន់ប្រាំពីរ, ពានរង្វាន់តន្ត្រី Billboard ដប់ពីរ, ប្រទេសទទួលបានពានរង្វាន់តន្ត្រីចំនួន 11 សមាគម, បណ្ឌិត្យសភាប្រទេសចំនួនប្រាំបីទទួលបានពានរង្វាន់តន្ត្រីនិងការទទួលបានពានរង្វាន់ Brit តែមួយ។ នាងគឺជាផ្នែកមួយនៃការលក់ដ៏ល្អបំផុតសិល្បៈករគ្រប់ពេលទាំងអស់ដោយបានលក់បានជាង 40 លានអាល់ប៊ុមរួមទាំង 27,1 លាននាក់នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងការទាញយកនៅលីវ 100 លាននាក់។ Swift បានក៏មានតួនាទីគាំទ្រលក្ខណៈពិសេសរួមទាំងខ្សែភាពយន្តក្នុងទិវានៃក្ដីស្រឡាញ់ (2010) និងអ្នកផ្ដល់ (2014) ។
មាតិកា [លាក់]
1 ជីវិតនិងអាជីព
1.1 1989-2004: ជីវិតដំបូង
1.2 ការ 2004-08: ចាប់ផ្តើមអាជីពនិងតារាចម្រៀង Taylor Swift
1.3 ការ 2008-10: ខ្លាច
1,4 2010-12: Speak Now
1,5 2012-14: ក្រហមនិងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយការត្រួតពិនិត្យ
1.6 ឆ្នាំ 2014 ដែលមានវត្តមាន: ការផ្លាស់ប្តូរពេញទៅលេចឡើងនិង 1989
2 សិល្បៈ
2.1 ឥទ្ធិពល
2.2 ស្បែកទំនុកច្រៀងនិងរចនាប័ទ្ម
2.3 រចនាប័ទ្មតន្ត្រីនិងសំលេង
2.4 រូបភាពសាធារណៈ
ផលប៉ះពាល់និងការទទួលស្គាល់ 3
4 ការគាំទ្រផលិតផល
ការងារ 5 ស្តីទី
6 មនុស្សជាតិ
7 ជីវិតផ្ទាល់ខ្លួន
7.1 ក្រុមគ្រួសារ
អ្នករស់នៅ 7.2
ចំណូល 7.3
7.4 ទំនាក់ទំនង
នយោបាយ 7.5
8 ពានរង្វាន់និងសមិទ្ធិផល
9 ចម្រៀង
ការប្រគំតន្រ្តីចំនួន 10
11 Filmography
11.1 ភាពយន្ត
11.2 ទូរទស្សន៍
12 ឯកសារយោង
13 តំណភ្ជាប់ខាងក្រៅ
ជីវិតនិងអាជីព
1989-2004: ជីវិតដំបូង
តារាចម្រៀង Taylor Swift ត្រូវបានគេកើតនៅថ្ងៃទី 13 ខែធ្នូឆ្នាំ 1989 នៅ Reading រដ្ឋ Pennsylvania [1] [2] [3] ជាឪពុករបស់នាងលោក Scott Kingsley Swift បាន, គឺជាការផ្តល់ប្រឹក្សាផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ Merrill Lynch ។ [4] [5] គាត់ត្រូវបានគេលើកឡើងនៅក្នុងរដ្ឋ Pennsylvania, និង គឺជាកូនចៅនៃការទាំងបីជំនាន់នៃប្រធានធនាគារនេះ។ [6] [7] ម្តាយរបស់នាង Andrea បាន Gardner (Finlay) Swift បាន [8] [9] គឺមេផ្ទះដែលធ្លាប់ធ្វើការជាអ្នកប្រតិបត្តិផ្នែកទីផ្សារមូលនិធិទៅវិញទៅមកផងដែរ។ ម្តាយរបស់ [10] របស់ Swift ទោះបីជាអាមេរិកបានចំណាយពេល 10 ឆ្នាំដំបូងនៃជីវិតរបស់នាងនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីមុនពេលត្រឡប់ទៅសហរដ្ឋអាមេរិកហើយនៅក្នុងរដ្ឋ Texas ដោះស្រាយ; ឪពុករបស់នាងគឺជាវិស្វករដែលបានធ្វើការនៅទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ផងដែរ។ [7] របស់ Swift មានប្អូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះ Austin ។ [11]
Swift បានចំណាយពេលប៉ុន្មានឆ្នាំដំបូងនៃជីវិតរបស់នាងនៅលើកសិដ្ឋានដើមបុណ្យណូអែលនៅ Cumru Township រដ្ឋ Pennsylvania ។ [12] [13] នាងបានចូលរួមនៅសាលាមត្តេយ្យនិងសាលាមត្តេយ្យនៅសាលា Alvernia Montessori រត់ដោយដូនជី Franciscan [14] មុនពេលផ្លាស់ទៅ Wyndcroft នេះ សាលាដែលជាសហកាសែតរបស់សាលាឯកជន។ [15] Swift និងបងប្រុសរបស់នាងត្រូវបានគេលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីជំនឿ Presbyterian និងបានចូលរួមក្នុងវិស្សមកាលរដូវក្តៅជារៀងរាល់នៅសាលាព្រះគម្ពីរ។ [16] [17] នៅពេល Swift មានអាយុប្រាំបួនឆ្នាំមកហើយក្រុមគ្រួសារបានផ្លាស់ប្តូរទៅជាជួល ផ្ទះមួយនៅទីប្រជុំជនជាយក្រុង Wyomissing រដ្ឋ Pennsylvania ។ [18] នាងបានចូលរួមនៅភាគខាងលិចមជ្ឈមណ្ឌលកំរោងអានគម្ពីរបឋមសិក្សាតំបន់ Junior បាន Wyomissing / ជាន់ខ្ពស់វិទ្យាល័យនៅទីនោះ។ [19] Swift បាននៅក្នុងផ្ទះវិស្សមកាល summered មាត់ទឹកឪពុកម្តាយនាងនៅកំពង់ផែថ្មបំបែករដ្ឋ New Jersey និងបានពណ៌នា វាជាកន្លែងដែល "ដែលជាកន្លែងដែលភាគច្រើននៃការចងចាំនៅកុមារភាពរបស់ខ្ញុំត្រូវបានបង្កើតឡើង" ។ [20]
នៅអាយុប្រាំបួនឆ្នាំ Swift បានក្លាយជាចំណាប់អារម្មណ៍នៅក្នុងឆាកមហោស្រពតន្រ្តីនិងសម្តែងក្នុងមហោស្រពយុវជននៅផលិតកម្ម Berks បណ្ឌិតសភាជាច្រើន។ [21] គាត់ក៏បានធ្វើដំណើរជាទៀងទាត់ទៅនឹងក្រុម Broadway សម្រាប់ការហ្វឹកហាត់សំឡេងនិងការសម្ដែង។ [22] Swift បានបែរចំណាប់អារម្មណ៍របស់នាងទៅកាន់ប្រទេសតន្ត្រី Shania បទចម្រៀងម៉ាកថ្វេនបានធ្វើឱ្យ "ចង់គ្រាន់តែជាការរត់ជុំវិញប្លុកបួនដងនិង daydream អំពីអ្វីទាំងអស់" ។ នាង [23] ស្រីបានចំណាយពេលចុងសប្តាហ៍របស់នាងបានសម្តែងនៅក្នុងពិធីបុណ្យក្នុងស្រុក, កាហ្វេ, ពិព័រណ៍ការប្រកួតខារ៉ាអូខេក្លឹបអ្នកថែសួនកិច្ចប្រជុំក្មេងប្រុសកាយរិទ្ធនិងព្រឹត្តិការណ៍កីឡា។ [ 7] [10] [24] នៅអាយុដប់មួយរូបនេះបន្ទាប់ពីការបរាជ័យជាច្រើន, [25] Swift បានឈ្នះការប្រកួតប្រជែងទេពកោសល្យក្នុងស្រុកមួយនិងត្រូវបានគេផ្ដល់ឱកាសឱ្យបង្ហាញជាទង្វើបើកសម្រាប់កីឡាករ Charlie ដានីយ៉ែលនៅក្នុង amphitheater Strausstown នេះ។ [26]
បន្ទាប់ពីរង់ចាំមើលមួយនៅពីក្រោយឈុតតន្ត្រីអំពីសេចក្ដីជំនឿ Hill ហើយនោះ Swift បានដឹងច្បាស់ថានាងបានត្រូវទៅនៅ Nashville រដ្ឋ Tennessee ដើម្បីបន្តអាជីពជាអ្នកតន្ត្រី។ [27] នៅអាយុដប់មួយរូបនេះនាងបានធ្វើដំណើរជាមួយម្ដាយរបស់នាងទៅនៅ Nashville ដើម្បីដាក់ជូនទស្សនាការបង្ហាញមួយ នៃ Dolly Parton គ្របខារ៉ាអូខេនិង Dixie សត្វមាន់លក់ជាមួយនឹងកំណត់ត្រានៅតាមបណ្តោយជួរដេកស្លាកតន្ត្រី។ [28] នាងបានទទួលការបដិសេធន៍ស្លាកសញ្ញានិងបានដឹងថា: «អ្នកទាំងអស់គ្នានៅក្នុងទីក្រុងថាចង់ធ្វើអ្វីដែលខ្ញុំចង់ធ្វើ។ ដូច្នេះខ្ញុំនៅតែគិតថាខ្លួនឯង, ខ្ញុំ ចាំបាច់ត្រូវរកវិធីដើម្បីមានភាពខុសគ្នាមួយ។ "[29]
[[ឯកសារ:Taylor Swift 2012.jpg|thumb]]
នៅពេល Swift មានអាយុ 12 ឆ្នាំនាងត្រូវបានបង្រៀនពីរបៀបលេងហ្គីតារយៈពេលបីអង្កត់ធ្នូមួយដែលបំផុសគំនិតរបស់នាងក្នុងការសរសេរបទចម្រៀងដំបូងរបស់នាងថា "Lucky You" ។ [30] គាត់ធ្លាប់បានឈ្នះការប្រលងថ្នាក់ជាតិជាមួយនឹងកំណាព្យមួយដែលមានចំណងជើងថាកំណាព្យមួយថា "Monster in ទូរបស់ខ្ញុំ "ប៉ុន្តែឥឡូវនេះបានចាប់ផ្តើមផ្តោតលើការនិពន្ធបទចម្រៀង។ [31] នៅឆ្នាំ 2003 ឪពុកម្ដាយរបស់នាង Swift និងបានចាប់ផ្តើមធ្វើការជាមួយអ្នកគ្រប់គ្រងតន្ត្រីដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងញូយ៉កលោក Dan Dymtrow ។ ដោយមានជំនួយ Dymtrow របស់ Swift បានយកគំរូសម្រាប់ Abercrombie & Fitch ដែលជាផ្នែកមួយនៃ«ការកើនឡើងនៃផ្កាយ "យុទ្ធនាការរបស់ពួកគេមានបទចម្រៀងដើមរួមបញ្ចូលនៅលើស៊ីឌីចងក្រង Maybelline, និងបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំជាមួយនឹងតន្ត្រីដ៏ធំមួយ។ [32] បន្ទាប់ពីការសម្តែងបទចម្រៀងដើមនៅឯកំណត់ត្រា RCA បង្ហាញជាសិស្សថ្នាក់ទីប្រាំបីជាមួយកិច្ចព្រមព្រៀងមួយត្រូវបានគេផ្តល់សិល្បករនិងបានចាប់ផ្តើមការអភិវឌ្ឍបានធ្វើឱ្យការធ្វើដំណើរជាញឹកញាប់ទៅនៅ Nashville ជាមួយម្តាយរបស់នាង។ [33] នៅពេល Swift មានអាយុ 14 ឆ្នាំឪពុករបស់នាងបានផ្ទេរទៅការិយាល័យនៅ Nashville របស់ Merrill Lynch និងក្រុមគ្រួសារបានផ្លាស់ប្តូរទីតាំងទៅផ្ទះ lakefront នៅក្នុង Hendersonville រដ្ឋ Tennessee: [6]
ឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំបានយកសម្ពាធបិទដោយពោលថា: «យើងគ្រាន់តែផ្លាស់ប្តូរដោយសារតែយើងស្រឡាញ់តំបន់នោះទេដូច្នេះកុំបារម្ភ "។ ពួកគេបានដឹងអ្វីសោះអំពីឧស្សាហកម្មនេះនិងបានចូលរួមនៅក្នុងការកម្សាន្តនោះទេប៉ុន្តែខ្ញុំត្រូវបានផ្ដើមវាហើយដូច្នេះពួកគេបានធ្វើការស្រាវជ្រាវរបស់ពួកគេនិងបានអានអំពីវាដើម្បីជួយខ្ញុំក្នុងវិធីដែលពួកគេអាចធ្វើបានជារៀងរាល់។ ពួកគេជាមនុស្សដ៏អស្ចារ្យ។ [34]
នៅ Tennessee Swift បានចូលរួមក្នុងវិទ្យាល័យសម្រាប់ Hendersonville និង sophomore ប៉ុន្មានឆ្នាំនិស្សិតឆ្នាំទីមួយរបស់នាង។ [35] ក្រោយមកទៀតដើម្បីសម្រុះសម្រួលកាលវិភាគទេសចរណ៍របស់នាង Swift បានផ្ទេរទៅលោកអើរ៉ុនបណ្ឌិតសភាសាលាគ្រិស្តសាសនាឯកជនដែលផ្តល់សេវា homeschooling ។ នាងបានរក្សាជាមធ្យម 4,0 និងបានទទួលសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់វិទ្យាល័យរបស់នាងនៅក្នុងឆ្នាំ 2008 ដោយបានបញ្ចប់ការប្រកួតវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រពីរឆ្នាំរបស់នាងនៃការងារពិតណាស់នៅក្នុងដប់ពីរខែ។ [36] [37]
2004-08: ចាប់ផ្តើមអាជីពនិងជាតារាចម្រៀង Taylor Swift
Swift បានផ្លាស់ប្តូរទៅនៅ Nashville, Tennessee បាននៅពេលដែលនាងមានអាយុ 14 ឆ្នាំ [38] ដោយបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍ RCA Records បានសិល្បករ។ [39] Swift បានចាត់ចែងដើម្បីធ្វើការជាមួយនឹងអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជួរដេកតន្ត្រីដែលមានបទពិសោធដូចជាត្រ Verge, លោក Brett Beaver, លោក Brett លោកយ៉ាកុបនិង Mac McAnally និងលោក Warren បងប្អូន។ [40] [41] នៅទីបំផុតនាងបានបង្កើតទំនាក់ទំនងការងារយូរអង្វែងជាមួយនឹងការកើនឡើងលី។ Swift បានឃើញការកើនឡើងសម្តែងនៅឯព្រឹត្តិការណ៍និពន្ធបទចម្រៀង RCA និងបានលើកឡើងថាពួកគេបានសរសេររួមគ្នា។ [42] ពួកគេបានចាប់ផ្តើមកិច្ចប្រជុំសម្រាប់សម័យសរសេរពីរម៉ោងជារៀងរាល់រសៀលថ្ងៃអង្គារបន្ទាប់ពីសាលា។ [43] Rose ដែលបាននិយាយថាសម័យប្រជុំបាន "មួយចំនួនរបស់ខ្ញុំងាយស្រួលបំផុត បានធ្វើមិនធ្លាប់មាន។ ជាទូទៅខ្ញុំគ្រាន់តែជាកម្មវិធីនិពន្ធរបស់នាង។ នាងបានសរសេរអំពីអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងសាលានៅថ្ងៃនោះ។ នាងមានដូចជាចក្ខុវិស័យច្បាស់លាស់នៃអ្វីដែលនាងបានព្យាយាមនិយាយ។ ហើយនាងនឹងចូលមកនៅជាមួយទំពក់ដ៏អស្ចារ្យបំផុត ។ "[44] Swift បានក៏ចាប់ផ្ដើមថតបង្ហាញជាមួយនឹងផលិតករលោកណាថានលោក Chapman ។ [42]
បន្ទាប់ពីការសម្តែងនៅឯរង្វង់បង្ហាញតួលេខ BMI អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរបស់ខ្លួននៅចុងជូរចត់ញូវយ៉កនៅឆ្នាំ 2004 [41] [45] Swift បានក្លាយទៅជាអ្នកសរសេរបទចម្រៀងដែលក្មេងជាងគេដែលមិនធ្លាប់បានជួលដោយគ្រឹះស្ថានបោះពុម្ពផ្សាយរបស់ក្រុមហ៊ុន Sony / ATV ដើមឈើ។ [46] Swift បានចាកចេញពី RCA Records បាននៅពេលដែលនាងបាន មានអាយុ 15 ឆ្នាំដែលជារបស់ក្រុមហ៊ុនចង់ឱ្យនាងដើម្បីកត់ត្រាការងាររបស់អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងដទៃទៀតហើយរង់ចាំរហូតដល់នាងមានអាយុ 18 ឆ្នាំនឹងចេញអាល់ប៊ុមមួយប៉ុន្តែនាងមានអារម្មណ៍ថាបានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ហើយដើម្បីបើកដំណើរការអាជីពរបស់នាងជាមួយសម្ភារៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាង [25] [47] Swift បានរំលឹកឡើងវិញថា: "។ ខ្ញុំបាន ពិតប្រាកដមានអារម្មណ៍ថាខ្ញុំត្រូវបានគេរត់ចេញនៃពេលវេលា។ ខ្ញុំចង់ចាប់យកឆ្នាំនេះនៃជីវិតរបស់ខ្ញុំនៅលើអាល់ប៊ុមមួយខណៈពេលដែលពួកគេនៅតែជាតំណាងឱ្យអ្វីដែលខ្ញុំត្រូវឆ្លងកាត់។ "[48] នាងក៏បានចែកផ្លូវគ្នាជាមួយអ្នកគ្រប់គ្រងរបស់លោក Dan Dymtrow ដែលក្រោយមកបានចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ ប្រឆាំងនឹងឪពុកម្តាយរបស់នាងនិងបាន Swift ។ ក្នុងឆ្នាំ 2010 តុលាការបានវិនិច្ឆ័យទុកជាមោឃៈប្រាំមួយពាក្យបណ្តឹងផ្លូវច្បាប់ Dymtrow នេះ។ ការអះអាងអយុត្តិធម៌ដែលនៅសេសសល់ត្រូវបានគេចំរាញ់ចេញពីការតាំងលំនៅនៅតុលាការ។ [32] [49] [49]
នៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះបង្ហាញរបស់ Bluebird នៅទីក្រុង Nashville ហាងកាហ្វេនៅក្នុងឆ្នាំ 2005 ដែលជាការចាប់អារម្មណ៍បាន Swift លោក Scott Borchetta ដែលជានាយកប្រតិបត្តិរបស់កំណត់ត្រាដែលត្រូវបានគេស្ទូឌីយោ DreamWorks ដើម្បីបង្កើតស្លាករៀបចំកំណត់ត្រានៃការឯករាជ្យផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់ធំម៉ាស៊ីនថតនេះ។ នាងបានក្លាយជាកីឡាករដំបូងគេបង្អស់របស់ស្លាកនេះជាមួយឪពុករបស់នាងបានទិញភាគហ៊ុនភាគបីដងក្នុងមួយនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនថ្មីនេះមានតម្លៃដល់ទៅចំនួន $ 120,000 នាក់។ [50] [51] ក្នុងនាមជាសេចក្ដីណែនាំអំពីការអាជីវកម្មតន្ត្រីរបស់ប្រទេសមួយ Borchetta រៀបចំសម្រាប់ Swift បានទៅហាត់ការ ជាការចុនសិល្បករនៅមហោស្រពតន្ត្រីរបស់ CMA ។ [52]
Taylor Swift បានអង្គុយនិង leans នៅលើហ្គីតារបស់នាងខណៈពេលដែលការជ្រើសរើសជ្រៃខ្សែអក្សរ
Swift បានសម្តែងនៅឯ Maverick សាឡូននិងអាំងនៅតាម៉ារីយ៉ា, កាលីហ្វញ៉ាក្នុងឆ្នាំ 2006
Swift បានចាប់ផ្តើមធ្វើនៅលើអាល់ប៊ុមដំបូងខ្សែភាពយន្តគាត់មិនយូរប៉ុន្មានក្រោយពេលចុះហត្ថលេខាលើត្រារបស់នាង។ បន្ទាប់ពីការធ្វើពិសោធជាមួយអ្នកផលិតជើងចាស់នៅ Nashville, Swift បានបញ្ចុះបញ្ចូលម៉ាស៊ីនធំទៅជួលអ្នកផលិតទស្សនាការបង្ហាញរបស់នាងលោកណាថានលោក Chapman ។ វាត្រូវបានគេលើកទីមួយរបស់លោកការថតអាល់ប៊ុមមួយប៉ុន្តែ Swift បានមានអារម្មណ៍ថាពួកគេមានសិទ្ធិ "គីមីសាស្ត្រ។ " [25] Swift បានសរសេរថាទាំងបីនៃបទចម្រៀងអាល់ប៊ុមនេះតែម្នាក់ឯងនោះរួមទាំងអ្នកនៅលីវពីរនិងជាសហនិពន្ធប្រាំបីដែលនៅសល់ជាមួយនឹងអ្នកនិពន្ធរបស់ Rose លោក Robert Ellis បាន Orrall លោក Brian ម៉ានិង Angelo Petraglia ។ [53] តន្រ្តី, អាល់ប៊ុមនេះត្រូវបានគេពិពណ៌នាថាជា "ឧបករណ៍ប្រពៃណីលាយនិងហ្គីតាប្រទេសដុំថ្ម spry មួយ" ។ [54]
តារាចម្រៀង Taylor Swift ត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី 24 ខែតុលាឆ្នាំ 2006 លោក Jon Caramanica របស់កាសែត New York Times បានពិពណ៌នាវាថាជា "ជាស្នាដៃដ៏តូចរបស់ប្រទេសលេចគំនិតទាំងពីរធំទូលាយ -Eyed និងឥតអៀនខ្មាស់ដែលប្រារព្ធធ្វើរួមគ្នាដោយក្រុមហ៊ុនរបស់លោកស្រី Swift បានទូលអង្វរសំលេង" ។ [ 55] សាសា Frere-Jones បានរបស់ថ្មី Yorker បានពណ៌នា Swift បាន 16 ឆ្នាំរូបនេះបានថាជា "អស្ចារ្យ" ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា: «សុងរបស់យើង "" បញ្ឈប់ [ការបស] ខ្ញុំនៅក្នុងបទរបស់ខ្ញុំ»និងបានសរសើរទំនុកច្រៀងនេះ: "។ គាត់បានទទួលមួយដៃមានអារម្មណ៍ថាមាននៅលើដៃចង្កូត, ផ្សេងទៀតនៅលើបេះដូងរបស់ខ្ញុំ"
#បញ្ជូនបន្ត [[ទំព័រគោលដៅ]]
[56] មើលរំកិលថ្មបានពណ៌នា Swift បាន ជា "ភ្នែកភ្លឺគួរឱ្យកត់សម្គាល់ប៉ុន្តែនៅរដូវកាល»និងមានការកោតសរសើរ" សុងរបស់យើង "របស់" បទភ្លេងច្រៀងបទចម្រៀង hooky ដេលឆ្កួត-ថាជាការ Britney បានដូចជាវាគឺ Patsy "។ [57]
តារាចម្រៀង Taylor Swift ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់និងវ៉ែនតាពណ៌សបានដើរហ្គីតាសូរស័ព្ទខណៈពេលឈរនៅឈរមីក្រូហ្វូន
Swift បានសម្តែងនៅទីស្នាក់ការក្រុមហ៊ុន Yahoo នៅក្រុង Sunnyvale រដ្ឋ California ក្នុងឆ្នាំ 2007
កំណត់ត្រាម៉ាស៊ីនដ៏ធំគឺនៅតែនៅជាទារករបស់ខ្លួនលើការចេញផ្សាយនៃការនាំមុខតែមួយ "Tim McGraw" នៅក្នុងខែមិថុនាឆ្នាំ 2006 ហើយ Swift បាននិងម្ដាយរបស់នាងបានជួយ "ទុកបទចម្រៀងដែលចូលទៅក្នុងស៊ីឌីដើម្បីបញ្ជូនទៅឱ្យស្រោមសំបុត្រវិទ្យុ។ " [58] លោកស្រីបានចំណាយពេលភាគច្រើននៃឆ្នាំ 2006 ការលើកកម្ពស់ការរបស់ Taylor Swift នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចវិទ្យុនិងក្រោយមកបាននិយាយថា "ដំណើរទេសចរណ៍សម្រាប់សិល្បករភាគច្រើនវិទ្យុប្រាំមួយសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ។ មានរយៈពេលប្រាំមួយខែមីន។ " [25] Swift បានដុតនំឃុកឃីនិងរូបគំនូរលាបពណ៌ទៅនឹងអំណោយទានវិទ្យុអ្នកសរសេរកម្មវិធីដែលបានលេងតន្រ្តីរបស់នាង។ [59] នាងបានធ្វើការបង្ហាញខ្លួនតាមទូរទស្សន៍ជាច្រើនរួមទាំងនៅលើ Grand Ole Opry [60] ថា Good Morning America, [61] និង TRL ។ [62] Swift គឺជាអ្នកបានដោយខ្លួនឯងបានពណ៌នា "ក្មេងអ៊ិនធើណិ," ត្រូវបានគេប្រើដើម្បីសាងសង់ fanbase MySpace មួយ។ [ 63] នេះគឺ, នៅពេលនោះថា: «បដិវត្តន៍នៅក្នុងតន្ត្រីរបស់ប្រទេស។ "[64] Borchetta បានឱ្យដឹងថាការសម្រេចចិត្តរបស់លោកក្នុងការចុះហត្ថលេខាលើ 16 ឆ្នាំរូបនេះដំបូងឡើយជាតារាចម្រៀងនិងជាអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងបានលើកឡើងពីចិញ្ចើមក្នុងចំណោមមិត្តភក្ដិរបស់ឧស្សាហកម្មកំណត់ត្រារបស់គាត់ទេប៉ុន្តែ Swift បានចូលទៅក្នុងការងារកាលពីមុន ទីផ្សារដែលមិនស្គាល់: ក្មេងស្រីជំទង់ដែលស្ដាប់តន្ត្រី Country [64] ។
បន្ទាប់ពីការ "Tim McGraw" ចម្រៀងបន្ថែមទៀតចំនួនបួនត្រូវបានចេញផ្សាយនៅទូទាំងឆ្នាំ 2007 និងឆ្នាំ 2008: "Teardrops on My Guitar", "សុងរបស់យើង", "រូបភាពត្រូវដុត" និង "គួរតែបាននិយាយទេ" ។ ទាំងអស់បានទទួលជោគជ័យយ៉ាងខ្ពស់នៅលើបទចម្រៀងតារាង Billboard ក្តៅប្រទេស, ជាមួយ "សុងរបស់យើង" និង "គួរតែបាននិយាយទេ" អ្នកទាំងពីរបានឈានដល់លំដាប់លេខមួយ។ "សុងរបស់យើង" បានធ្វើឱ្យ Swift បានទៅជាមនុស្សក្មេងជាងគេបំផុតដោយកណ្ដាប់ដៃខ្លួនតែឯងសរសេរនិងច្រៀងបទចម្រៀងមួយចំនួនដែលប្រទេសនេះ [65] "Teardrops on My Guitar" ក្លាយជាល្បីលេចអនីតិជន។ វាបានឈានដល់ចំនួន 13 នៅលើ Billboard Hot 100 [66] អាល់ប៊ុមនេះបានលក់ប្រមាណ 39.000 នាក់បានច្បាប់ចម្លងសប្តាហ៍ដំបូងនៃការដោះលែង [67] របស់ខ្លួននិងជាខែមីនាឆ្នាំ 2011 ដែលបានលក់អស់ជាង 5.5 លានក្បាលនៅទូទាំងពិភពលោក។ [68] Swift បានក៏បានចេញថ្ងៃឈប់សម្រាក អាល់ប៊ុម, សំឡេងនៃរដូវកាលនេះ: ការប្រមូល Taylor Swift បានឈប់សម្រាកក្នុងខែតុលាឆ្នាំ 2007 និងអាល់ប៊ុមដែលមានភ្នែកដ៏ស្រស់ស្អាតនៅក្នុងខែកក្កដាឆ្នាំ 2008 [69] [70]
Swift បានទស្សនាយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងការគាំទ្ររបស់តារាចម្រៀង Taylor Swift ។ នៅក្នុងការបន្ថែមទៅលើសម្ភារៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាង Swift បានលេងបានគ្របដោយបទចម្រៀងនាង Beyonce និង Rihanna, លោក John រង់ចាំ Lynyrd Skynyrd និងកវី។ [71] [72] [73] គាត់បានធ្វើការជួបប្រជុំនិងជំរាបសួរមកសម័យដែលបាននៅជាមួយអ្នកគាំទ្រនៅមុនពេលនិងបន្ទាប់ពីការ concerts- របស់នាង ទាំងនេះមានរយៈពេលរហូតដល់ទៅបួនម៉ោង។ [74] ក៏ដូចជាកាលបរិច្ឆេទពិធីបុណ្យនិងល្ខោន, Swift បានសម្តែងជាទង្វើបើកមួយសម្រាប់ដំណើរទេសចរណ៍ជាច្រើនដែលការប្រគំតន្ត្រីសិល្បៈកររបស់ប្រទេស "។ នៅចុងឆ្នាំ 2006 នាងបានបើកសម្រាប់ Rascal Flatts ទៅលើកាលបរិច្ឆេទវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រប្រាំបួននិងរបស់ខ្ញុំខ្ញុំចាប់ខ្លួនទេសចរណ៍, បន្ទាប់ពីការធ្វើសកម្មភាពគាំទ្រដល់ការលើកមុនលោក Eric សាសនាចក្រត្រូវបានបាញ់ [61] Swift បានចាត់ឱ្យសាសនាចក្រមានមាសរបស់នាងជាលើកដំបូងកំណត់ត្រាដោយមានលិខិតមួយរបស់ពួកគេ: ។ សូមអរគុណ»សម្រាប់ លេងយូរពេក "និង" ខ្លាំងពេកលើការប្រគំតន្ត្រីទេសចរណ៍ Flatts ។ ខ្ញុំពេញចិត្តក្នុងការស្តាប់ដោយស្មោះវា។ លោក Taylor "។ [75] នៅឆ្នាំ 2007 នាងបានបម្រើការងារជាទង្វើបើកឆាកលើកាលបរិច្ឆេទម្ភៃសម្រាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក George ច្រកសមុទ្រ [76] កាលបរិច្ឆេទជាច្រើននៅលើកេននី បឋត្រឡប់ត្រឡិននៅរដូវក្តៅធួរ Chesney របស់ [77] កាលបរិច្ឆេទដែលបានជ្រើសនៅលើ bonfire និងអំភ្លីធួរលោក Brad Paisley របស់ [78] និងកាលបរិច្ឆេទជាច្រើនសម្រាប់លោក Tim McGraw បាននិងភ្នំបានរួមគ្នា Soul2Soul ទី II ទេសចរណ៍។ [79] Swift បានបើកដំណើរការជាថ្មីម្តងទៀតសម្រាប់ Rascal Flatts របស់ពួកគេនៅតែមានអារម្មណ៍ធួរល្អ នៅឆ្នាំ 2008 [80]
Swift និងលោក Alan Jackson ដែលត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះរួមគ្នាជាសមាគមនៅ Nashville អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរបស់អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង / អ្នកចំរៀងប្រចាំឆ្នាំនៅក្នុងឆ្នាំ 2007 ដោយមានការ Swift បានក្លាយខ្លួនជាមនុស្សក្មេងជាងគេបំផុតដែលមិនធ្លាប់មាននឹងត្រូវបានគេដែលទទួលបានពានរង្វាន់នេះ។ [81] គាត់ក៏បានឈ្នះពានរង្វាន់ជាក្រុមហ៊ុន Horizon សមាគមតន្រ្តីរបស់ប្រទេសសម្រាប់ការល្អបំផុតអ្នកចំរៀងថ្មី [82] បណ្ឌិត្យសភាពានរង្វាន់ប្រទេសពានរង្វាន់តន្ត្រីរបស់កំពូលថ្មីស្រីច្រៀង [83] និងកិត្ដិយសជាទីពេញចិត្តរបស់ប្រទេសស្រីអ្នកចំរៀងអាមេរិចបានពានរង្វាន់តន្ត្រីរបស់ខ្លួន។ [84] គាត់ត្រូវបានតែងតាំងផងដែរជាមួយកម្មវិធី Grammy បានទទួលពានរង្វាន់ឆ្នាំ 2008 នៅក្នុងប្រភេទនៃការល្អបំផុតអ្នកសិល្បៈថ្មីនោះទេប៉ុន្តែ បានបាត់បង់ទៅ Amy Winehouse ។ [85]
2008-10: ខ្លាច
អាល់ប៊ុមទីពីររបស់ Swift, ខ្លាច, ដែលត្រូវបានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី 11 ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 2008 Swift បានសរសេរថាទាំងប្រាំពីរនៃបទចម្រៀងអាល់ប៊ុមនេះតែម្នាក់ឯងនោះរួមទាំងអ្នកនៅលីវពីរនិងជាសហនិពន្ធដែលនៅសេសសល់ចំនួនប្រាំដោយមានអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរបស់ Rose លោកយ៉ូហានបានសម្បូរបែប, Colbie Caillat និងលោកស្រី Hillary Lindsey បាន។ [86 ] គាត់បានសហការផលិតជាអាល់ប៊ុមមួយជាមួយលោកណាថានលោក Chapman នេះ។ [86] តន្រ្តី, វាត្រូវបានគេឱ្យដឹងថាកំណត់ត្រាដែលត្រូវបានកំណត់ដោយ "ខ្លាំង, គ្មានខ្លាញ់និងការបន្លឺហ្គីតាដ៏រំភើបមួយ»ដែលមានបន្តិចម្តងម្កាល" នៃទាបនិង banjo tucked ចូលទៅក្នុងល្បាយនេះ។ "[87]
Caramanica របស់កាសែត New York Times បានពណ៌នា Swift បានជា "មួយក្នុងចំណោមអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងល្អបំផុតប៉ុបរបស់និយមចំបងបំផុតរបស់ប្រទេសនិងជាច្រើនទៀតនៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយជីវិតខាងក្នុងរបស់នាងជាងមនុស្សពេញវ័យភាគច្រើនបំផុត។ " [88] លោក Josh ស្រឡាញ់សម្លេងភូមិមានអារម្មណ៍ថានាងបានបានបង្ហាញ«ប្រាជ្ញានិងការរួបរួមគ្នា preternatural, "" masterfully ជៀសវាងផលវិបាកដែល diarist ធម្មតាមួយរបស់បាណល់ trite និង bullshit pseudo ដែលយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ "។ [89] Jodi រូសនៃការរំកិលថ្មបានពណ៌នារបស់នាងថាជា" savant មួយដែលអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងជាមួយនឹងអំណោយទានវិចារណញាណសម្រាប់ស្ថាបត្យកម្មខជួយច្រៀងបន្ទរស្ពាន»ដែល«ជិតស្និទ្ធ squirmingly និង ពិត "បទចម្រៀងហាក់ដូចជាត្រូវបាន«ហែកព្យញ្ជនៈពីកំណត់ហេតុប្រចាំថ្ងៃជាក្មេងស្រីជាយក្រុងរបស់ខ្លួន។ " [87] លោក Robert Christgau រិះគន់តន្ត្រីលក្ខណៈ Swift បានជា "ក្មេងស្រីជំទង់ម្នាក់ពុំទូទៅទៅ impossibly អំណោយទានដ៏រឹងមាំនិង»។ [90]
Swift បានដែលបច្ចុប្បន្នគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងផ្ទាល់ខ្លួនរបស់នាងបានដឹកនាំដោយលោក Robert លោក Allen, [91] [92] បានដំឡើងឋានៈខ្លាចយ៉ាងខ្លាំងទៅលើការចេញផ្សាយរបស់ខ្លួន។ ឈុតកម្មវិធី The Ellen DeGeneres នៃការបង្ហាញមួយដែលត្រូវបានគេឧទ្ទិសដល់ការចាប់ផ្តើមអាល់ប៊ុមនេះនិងបានបង្ហាញនៅលើការបង្ហាញ Swift មានការជជែកជាច្រើនផ្សេងទៀត។ [64] [93] គាត់បានទាក់ទងជាមួយអ្នកគាំទ្រការប្រើប្រាស់វេទិកាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមដូចជា Twitter និងកំណត់ហេតុបណ្ដាញផ្ទាល់ខ្លួននិងសហវីដេអូបានរៀបចំមុននេះ សម្រាប់វីដេអូនេះបានបង្ហាញថាពានរង្វាន់ទូរទស្សន៍ MTV តន្ត្រីឆ្នាំ 2008 ។ [64]
បទចម្រៀងនាំមុខពីអាល់ប៊ុម "Love Story" ត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅក្នុងខែកញ្ញាឆ្នាំ 2008 និងបានក្លាយជាលើកទីពីរដែលលក់ដាច់បំផុតតែមួយគត់ប្រចាំប្រទេសនៃពេលវេលាទាំងអស់, កំពូលនៅលេខបួននៅលើ Billboard Hot 100 ។ [94] បន្ថែមទៀតត្រូវបានឯកត្តជនចេញផ្សាយបួន ពេញមួយឆ្នាំ 2008 និងឆ្នាំ 2009: "សសេះ", "អ្នកជារបស់ជាមួយខ្ញុំ", "ដប់ប្រាំ" និង "ខ្លាច" ។ "អ្នកជារបស់ជាមួយខ្ញុំ" គឺជាអាល់ប៊ុមនេះខ្ពស់បំផុតតារាងតែមួយ, កំពូលតំណែងលេខពីរនៅលើ Billboard Hot 100 [95] អាល់ប៊ុមនេះបានដាក់បង្ហាញនៅលំដាប់លេខមួយនៅលើ Billboard 200 ដោយការលក់អាល់ប៊ុម 592.304, ហើយបានលក់អស់ជាង 8.6 លានក្បាលនៅទូទាំងពិភពលោក។ [96] វាគឺជាអាល់ប៊ុមកំពូលលក់ឆ្នាំ 2009 និងបាននាំភាពជោគជ័យ Crossover ដែលច្រើន Swift បាន។ [97]
ការសំដែង Swift បាននៅក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលព្រូដិនសនៅរដ្ឋ New Jersey ក្នុងអំឡុងពេល Tour នៅឆ្នាំ 2010 ខ្លាច
Swift បានទៅលើដំណើរទស្សនកិច្ចជាលើកដំបូងនៅក្នុងចំណងជើងរបស់នាងបានការគាំទ្រនៃការខ្លាច។ ជាផ្នែកមួយនៃកាលបរិច្ឆេទខ្លាច 105 ទេសចរណ៍ Swift បានលេងបានបង្ហាញនៅក្នុងអាមេរិកខាងជើងអឺរ៉ុបអូស្រ្តាលីនិងអាស៊ី។ [98] Swift បានអញ្ជើញឱ្យចូលរួមភ្នំ, John Mayer, និងនាង Katy Perry ដើម្បីអនុវត្តការច្រៀងមួយបិទជាមួយនាងនៅថ្ងៃនានាក្នុងអំឡុងពេលខាងជើង ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អាមេរិក, នៅពេលដែលអំពើគាំទ្រការរួមបញ្ចូលជាចាស្ទីន Bieber [99] ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះត្រូវបានចូលរួមដោយក្រុមអ្នកគាំទ្របានច្រើនជាង 1,1 លាននាក់និងបានរកចំណូលបានជាង 63 លានដុល្លារ [100] របស់ Taylor Swift: ។ ។ ការធ្វើដំណើរទៅខ្លាចខ្សែភាពយន្ដប្រគុំតន្ត្រីត្រូវបានគេចាក់ផ្សាយនៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ហើយក្រោយមកបានចេញផ្សាយ នៅលើ DVD និង Blu-ray ។ [101] ក៏សម្តែងការជា Swift បានទង្វើការគាំទ្រសម្រាប់ការរត់គេចខ្លួនរបស់លោករួមជាមួយគ្នា Keith Urban World Tour ។ [102]
នៅក្នុងការបន្ថែមទៅទស្សនាកាលបរិច្ឆេទតារាចម្រៀងដែលបានបង់ពន្ធដារឱ្យអ្នកសិល្បៈមួយចំនួនសម្តែងតាមទូរទស្សន៍មិត្តក្នុង។ នាងបានសម្ដែងជាគម្របលោក Alan Jackson ដែល "ដ្រាយ" នៅឯជម្ងឺ CMT យក្ស: ព្រឹត្តិការណ៍ Jackson បានលោក Alan បានចូលរួមនៅក្នុងការរួមគ្នាជាមួយការប្រគុំតន្ត្រីតាមទូរទស្សន៍ជាមួយនឹងក្រុមតន្រ្តីរ៉ុក def Leppard នៅ Nashville, និងបានធ្វើគម្របរបស់ច្រកសមុទ្ររបស់ "រត់" មួយនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ ACM មួយផ្សាយតាមទូរទស្សន៍កិត្ដិយស ច្រកសមុទ្រជាសិល្បករទសវត្សរ៍នេះ។ [103] Swift បានច្រៀងបទចម្រៀងរបស់នាង "ដប់ប្រាំ" ជាមួយនាង Miley Cyrus នៅកម្មវិធី Grammy Awards ទី 51 និងសម្តែងមួយ skit ច្រៀងដោយខ្លួនឯងបានសរសេរដោយមាន T-Pain នៅកម្មវិធីប្រគល់ពានរង្វាន់ជម្ងឺ CMT ។ [104]
Swift បានកត់ត្រាទុកផងដែរពីគម្រោងមួយចំនួនខាងមួយ។ នាងបានចេញផ្សាយគ្របដណ្តប់នៃ "អាមេរិច Girl" លោក Tom តូចតាចតាមរយៈ Rhapsody មួយនៅក្នុងឆ្នាំ 2009 [105] និងបានធ្វើឱ្យផ្លូវចូលឆាករបស់នាងទៅថតតូចតាចរបស់បទចម្រៀងនេះរហូតដល់ឆ្នាំ 2013 [106] គាត់បានចូលរួមចំណែកការគាំទ្រទឹកដមសំលេងទៅជា "ពាក់កណ្តាលនៃបេះដូងរបស់ខ្ញុំ" ស្រី Mayer ដែលជា ។ មានលក្ខណៈពិសេសនៅលើអាល់ប៊ុមទោលទីបួនរបស់គាត់ [107] នាងបានសហការសរសេរនិងការកត់ត្រា "ថ្ងៃល្អបំផុតនៃជីវិតរបស់អ្នក" ជាមួយ Kelly Pickler [108] និងសហនិពន្ធបទចម្រៀងពីររបស់ Hannah Montana: នេះជាភាពយន្ត soundtrack- "អ្នកនឹងរកជានិច្ច ផ្លូវរបស់អ្នកត្រឡប់ទំព័រដើម "" "ហើយលោក Martin Johnson និង -with Ellis Orrall លោករ៉ូបឺតរៀងគ្នា។ [109] Swift បានច្រៀងបានផ្តល់ជូនផងដែរសម្រាប់ក្រុម Girls របស់បុរសដូច» Crazier ពីរនាក់ប្រសើរជាងមួយ", សរសេរដោយលោកម៉ាទីនចនសុន។ [110] គាត់បានចូលរួមចំណែកទាំងពីរនាក់ បទចម្រៀងរួមទាំង "ថ្ងៃនេះគឺជារឿងព្រេងមួយ»ដើម្បីប្រារព្ធទិវានៃក្តីស្រឡាញ់របស់បទនេះ [111] និងកត់ត្រាគ្របដណ្តប់នៃការល្អប្រសើរជាងអែសរ៉ារបស់" ដកដង្ហើម "សម្រាប់អាល់ប៊ុមសង្ឃឹមហៃទីឥឡូវនេះ។ [112]
ការសំដែងរបស់នាង Swift ក្នុងទីក្រុង Los Angeles ក្នុងអំឡុងពេល Tour នៅឆ្នាំ 2010 ខ្លាច
Swift បានក្លាយជាសិល្បករតន្ត្រីប្រទេសដំបូងគេដែលឈ្នះបានពានរង្វាន់វីដេអូចម្រៀងរបស់ MTV នៅពេលដែល«អ្នកឯងជារបស់ជាមួយខ្ញុំ»ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះជាស្ត្រីដែលល្អបំផុតនៅឆ្នាំ 2009 វីដេអូ [113] ការបញ្ចេញមតិការទទួលយករបស់នាងត្រូវបានរំខានដោយតារាចម្រៀងរ៉េប Kanye West ដែលបានជាប់ពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងចំនួននៃការមួយ ឧប្បត្តិហេតុបង្ហាញពានរង្វាន់ដទៃទៀត។ [114] នៅក្នុងបន្ទប់សារព័ត៌មានព្រឹត្តិការណ៍ឆ្នាំ Swift កង្ហារនៃតន្ត្រីរបស់ West មួយ [115] បាននិយាយថានាងមិនមាន "អារម្មណ៍រឹងណាមួយទេ" គាត់។ [116] [117] ឧប្បត្តិហេតុនេះបានទទួលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានច្រើន ។ យកចិត្តទុកដាក់និងការបំផុសគំនិតជាច្រើនបានអ៊ីនធឺណែ meme [118] ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក Swift បាននិយាយប្រាប់សំភាសន៍មួយដែលលោកខាងលិចបានផ្តល់ការសុំទោសផ្ទាល់ខ្លួនដែលនាងបានទទួលយករបស់នាង: "។ គាត់មានចិត្ដស្មោះខ្លាំងណាស់" [113] គាត់បានបដិសេធមិនពិភាក្សាអំពីហេតុការណ៍នោះនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាបន្តបន្ទាប់ ដូច្នេះជាការមិនមែនដើម្បីធ្វើឱ្យ "កិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលមានទំហំធំ" របស់វា: "។ វាបានកើតឡើងនៅលើទូរទស្សន៍, ដូច្នេះអ្នករាល់គ្នាបានឃើញអ្វីដែលបានកើតឡើង ... វាមិនមែនជាអ្វីដែលខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាដូចជាយើងត្រូវការដើម្បីរក្សាការនិយាយអំពី" [119] វាត្រូវបានគេនិយាយថា ឧប្បត្តិហេតុប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាបន្តបន្ទាប់និងការយកចិត្តទុកដាក់ Swift បានចូលទៅក្នុងបានបែរ "ដែលជាតារាល្បីអានុភាពបូណា-ហ្វីដេ។ " [120]
Swift បានឈ្នះពានរង្វាន់កម្មវិធី Grammy Awards ចំនួនបួននៅក្នុងឆ្នាំ 2010 ពីការសរុបចំនួនប្រាំបីមួយ។ [121] ខ្លាចត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះអាល់ប៊ុមប្រចាំឆ្នាំនិងល្អបំផុតប្រចាំប្រទេសអាល់ប៊ុមខណៈដែល "សសេះ»ត្រូវបានដាក់ឈ្មោះប្រទេសដ៏ល្អបំផុតនិងល្អបំផុតស្រីសុង Vocal ការសម្តែងប្រទេស។ [122] នាងគឺជាក្មេងបំផុតដែលមិនធ្លាប់មានសិល្បករក្នុងការឈ្នះអាល់ប៊ុមក្នុងឆ្នាំនេះ។ [123]
ក្នុងអំឡុងពេលពីឆ្នាំ 2010 នៅក្នុងពិធីប្រគល់ពានរង្វាន់ Grammy Swift បានច្រៀងបទ "អ្នកជាកម្មសិទ្ធិដោយមាន Me" និង "Rhiannon" ជាមួយ Stevie Nick ។ សំលេងរបស់នាងបានសម្តែងនិងអវិជ្ជមានដែលទទួលបានធ្វើអោយផ្ទុះការពិនិត្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយការរីករាលដាលប្រតិកម្មប្រឆាំង។ [120] [124] ច្រៀងរបស់នាងត្រូវបាន "ដែលបានពិពណ៌នាតាមរបៀបផ្សេងទៀតថាជា" យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរគន្លឹះ, "អាក្រក់ strikingly" និង "វេទនាមិនគួរឱ្យជឿ" ។ [125] [126] ខណៈពេលដែល Caramanica របស់កាសែត New York Times បានរកឃើញវា "ធ្វើឱ្យការមើលឃើញនរណាម្នាក់ដែលមានទេពកោសល្យដូច្នេះធ្វើឱ្យ flub ម្តងម្កាល" និងបានពិពណ៌នា Swift បានជា "តារាចម្រៀងថ្មីនៃការប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះមានសារៈសំខាន់បំផុត" [123] លោក Bob Lefsetz អ្នកវិភាគប្រចាំក្រុមតន្ត្រីបានព្យាករណ៍ថាអាចនឹងបញ្ចប់អាជីពរបស់នាង "ពេញមួយយប់»។ លោកបានអំពាវនាវជាសាធារណៈដល់ឪពុករបស់ Swift ដើម្បីជួលជា "ភ្នាក់ងារផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈវិបត្តិ" ដើម្បីគ្រប់គ្រងរឿងនេះដោយសារតែ "លោក Taylor នៅវ័យក្មេងពេកនិងកដើម្បីយល់ពីកំហុសឆ្គងដែលនាងបានធ្វើ។ " [127] [128] Stevie លោក Nick, សរសេរនៅក្នុងពេលវេលាបានការពារតារាចម្រៀង:
លោក Taylor បានរំឭកខ្ញុំពីខ្លួនឯងនៅក្នុងការប្តេជ្ញាចិត្តនិងធម្មជាតិក្មេងរបស់នាង។ វាជាការគ្មានទោសថាជាការពិសេសនិងកម្រមួយ។ ក្មេងស្រីម្នាក់នេះបានសរសេរបទចម្រៀងដែលធ្វើឱ្យពិភពលោកទាំងមូលច្រៀងដូចជាលោក Neil ពេជ្រឬ Elton John ... ស្ត្រីអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរ៉ុក'n' វិលជុំប្រទេស-Pop គឺត្រឡប់មកវិញនិងឈ្មោះរបស់នាងគឺនាង Taylor Swift ។ ហើយវាជាការដែលស្ត្រីដូចជានាងដែលនឹងត្រូវរក្សាទុកការអាជីវកម្មតន្ត្រី។ [129]
ខ្លាចបានឈ្នះនូវរង្វាន់កិត្តិយសជាច្រើនទៀតហើយបានក្លាយទៅជាអាល់ប៊ុមទទួលបានរង្វាន់ច្រើនបំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រតន្ត្រីរបស់ប្រទេស។ [130] Swift បានក្លាយជាសិល្បករវ័យក្មេងបំផុតដែលមិនធ្លាប់មាននិងជាស្ត្រីម្នាក់ក្នុងចំណោមស្ត្រីតែប្រាំមួយនឹងត្រូវបានដាក់ឈ្មោះកំសាន្តប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមតន្រ្តីរបស់ប្រទេស។ [131] ខ្លាច ក៏បានឈ្នះពានរង្វាន់អាល់ប៊ុមរបស់សមាគមនៃពានរង្វាន់ប្រចាំឆ្នាំ។ [131] របស់ Swift គឺជាសិល្បករដែលមិនធ្លាប់មានវ័យក្មេងបំផុតក្នុងការឈ្នះពានរង្វាន់បណ្ឌិតសភានៃប្រទេសតន្ត្រីរបស់អាល់ប៊ុមកិត្តិយសឆ្នាំនេះ។ [132] បានពានរង្វាន់ American Music Awards បានកិត្តិយស Swift ដែលសិល្បះឆ្នាំហើយដែលខ្ញុំចូលចិត្តប្រទេសអាល់ប៊ុម plaudits ។ [133] គាត់បានទទួលរង្វាន់ Hal ព្រះបាទដាវីឌបានពានរង្វាន់ Starlight ដោយអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងសាលកិត្តិនាម [134] និងត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង / អ្នកចំរៀងប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមនៅ Nashville ស្រីអតីតស្ត្រីទីមួយនេះ។ [135] កម្មវិធី Billboard គាត់ដាក់ឈ្មោះថាសិល្បះឆ្នាំ 2009 នៃឆ្នាំនេះ។ [ 136] របស់ Swift ត្រូវបានរួមបញ្ចូលនៅក្នុងបញ្ជីប្រចាំឆ្នាំពេលវេលារបស់ប្រជាជនទាំង 100 ក្នុងឆ្នាំ 2010 មានឥទ្ធិពលបំផុត [137]
2010-12: Speak Now
Swift បានចេញអាល់ប៊ុមស្ទូឌីយោទីបីរបស់នាងដែលនិយាយឥឡូវនេះនៅថ្ងៃទី 25 ខែតុលាឆ្នាំ 2010 គាត់បានសរសេរ 14 បទម្នាក់ឯងនិងសហការផលិតជាមួយនឹងការសហការដ៏យូរកំណត់ត្រាដែលលោក Chapman ។ [138] តន្ត្រី, វាត្រូវបានគេឱ្យដឹងថាអាល់ប៊ុម "ការពង្រីកហួសពីប្រទេស pop ទៅព្រំដែនទាំងពីរដុំថ្មជំនួសនិងប៉ុប bubblegum កខ្វក់។ "[139]
Caramanica របស់កាសែត New York Times បានពិពណ៌នាថាអាល់ប៊ុមជាការសាហាវ, សម្បូរបែបតន្ត្រីនិង "ដ៏ល្អផងដែរដែលអាចធ្វើទៅបានរបស់នាងបានល្អបំផុត។ " [138] Theon Weber រយៈពេលនៃវិទ្យុសម្លេងភូមិកត់សម្គាល់ថាអាល់ប៊ុមនេះបានទាមទារឱ្យមាន "ការកោតសរសើរពិតនៃទេពកោសល្យរបស់ Swift ដែលមិនមែនជាជំនឿ ប៉ុន្តែបានយ៉ាងខ្លាំង។ ដូចក្បួនដង្ហែរបស់អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងរបស់ប្រទេសមុនពេលនាងនាងបានបង្កើតឱ្យមានតួអក្សរនិងស្ថានភាពមួយចំនួនពីជីវិតនិងរកឃើញវិធីដ៏ខ្លាំងក្លាដើម្បីពណ៌នាពួកគេ "[140] Christgau បានរកឃើញបទចម្រៀងអាល់ប៊ុមរបស់" overlong និងការធ្វើការលើសម៉ោង»ប៉ុន្តែបានកត់សម្គាល់ថា: «ពួកគេបាន evince ការខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ bears ជាដូច resemblance គួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការថែទាំ-ថាគឺដើម្បីយកចិត្ដទុកដាក់ក្នុងការដ៏ល្អបំផុត, ធំបំផុតនិងការយល់ដឹងខាងផ្លូវអារម្មណ៍បំផុត។ "[90] លោក Rob ទីក្រុង Sheffield រំកិលថ្មបានពណ៌នារបស់ Swift បានជាផ្នែកមួយនៃអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងល្អបំផុតនៅក្នុង«ប៉ុបថ្មឬ ប្រទេស ":" Swift គឺអាចជាការគាំទ្រនៅ Nashville ឆ្លាតដែលដឹងតារាចម្រៀងរូបទាំងអស់ល្បិចទេប៉ុន្តែនាងជា, gal រ៉ូមែនទិចមួយ Hyper-ចងព្យួរជាមួយនឹងការខ្ពស់ការធ្លាក់ចុះរយៈពេលកម្សត់ទំហំនៃ Atchafalaya វាលភក់ល្បាប់ផងដែរ "[141] ។
Swift បានអនុវត្តយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយជាច្រើនមុនពេលការនិយាយចេញផ្សាយឥឡូវនេះ។ [142] នាងបានបង្ហាញខ្លួននៅលើការបង្ហាញការពិភាក្សានិងបង្ហាញពីព្រឹកថ្ងៃផ្សេងគ្នានិងបានប្រគល់-ការប្រគំតន្ត្រីខ្នាតតូចដោយមិនគិតថ្លៃនៅក្នុងទីតាំងមិនធម្មតារួមទាំងរថយន្ដក្រុងបើក decker នៅលើមហាវិថីហូលីវូដនិងកន្លែងការចាកចេញនៅ ព្រលានយន្តហោះ JFK បាន។ [143] គាត់បានចូលរួមនៅក្នុង "ទាញហ្គីតា" រួមជាមួយ Kris Kristofferson, Emmylou ហារីសដ៏ល្បីល្បាញ Vince Gill និង Lionel Richie នៅក្លឹប LA របស់ក្រុមហ៊ុន Nokia ។ តន្រ្តីករដែលបានចែករំលែកឆាកនិងបានប្ដូរវេនណែនាំនិងលេងកំណែសូរស័ព្ទនៃបទចម្រៀងរបស់ពួកគេដើម្បីរៃអង្គាសប្រាក់សម្រាប់ប្រទេសតន្ត្រីសាលកិត្តិនាមនិងសារមន្ទីរ។ [144] [145]
អាល់ប៊ុមការនាំមុខតែមួយ "មីន" ត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅក្នុងខែសីហាឆ្នាំ 2010 និងបទចម្រៀងប្រាំនាក់ត្រូវបានដោះលែងនៅទូទាំងឆ្នាំ 2010 និងឆ្នាំ 2011: "ត្រឡប់ទៅខែធ្នូ", "Mean", "រឿងយើង", "ផ្កាភ្លើងបន្ទាន់" និង "យើង "។ [146] និឥឡូវនេះទទួលបានជោគជ័យពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំលើកដំបូងនៅលំដាប់លេខមួយនៅលើគំនូសតាងរបស់អាមេរិករបស់ Billboard 200 ។ ការលក់រថយន្តរបស់ខ្លួនក្នុងការបើកបានច្បាប់ចម្លងដែលបានធ្វើឱ្យវា 1,047,000 អាល់ប៊ុមលើកទី 16 នៅសហរដ្ឋអាមេរិកប្រវត្តិសាស្រ្តក្នុងការលក់មួយលានកូពីនៅក្នុងសប្តាហ៍តែមួយ [147] កាលពីខែកុម្ភៈឆ្នាំ 2012, និយាយបានលក់លើសឥឡូវ 5,7 លានច្បាប់នៅទូទាំងពិភពលោក។ ។ [148] [149]
តារាចម្រៀង Taylor Swift ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ពណ៌ស្វាយដើរហ្គីតាសូរស័ព្ទពណ៌ខៀវខណៈពេលអង្គុយនៅលើលាមក
Swift បានសម្តែងនៅទីក្រុង Newark រដ្ឋ New Jersey ក្នុងអំឡុងពេលឥឡូវនិយាយតន្ត្រីទេសចរណ៍នៅឆ្នាំ 2011 ពិភពលោក
Swift បានធ្វើទស្សនកិច្ចពេញមួយឆ្នាំ 2011 និងដើមឆ្នាំ 2012 នៅក្នុងការគាំទ្រនៃការនិយាយឥឡូវនេះ។ ជាផ្នែកមួយនៃការប្រគំតន្ត្រីទេសចរណ៍ពិភពលោកកាលបរិច្ឆេទ 111 ឆ្នាំ Swift បានលេងបង្ហាញនៅអាមេរិកខាងជើងអាស៊ីអឺរ៉ុបអូស្រ្តាលីនិងនូវែលសេឡង់។ [150] បានអញ្ជើញតន្ត្រីករជាច្រើនដែល Swift បានទៅចូលរួមរបស់នាងសម្រាប់ការច្រៀងមួយបិទក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អាមេរិកខាងជើង។ ការបង្ហាញខ្លួនត្រូវបានធ្វើឡើងដោយ Bieber និង McGraw បាន, លោក James Taylor បាន Jason Mraz ឈ្មោះ Shawn Colvin លោក Johnny Rzeznik លោក Andy Grammer បាននិង Selena Gomez លោកស្រីតាល់ Bachman, គណៈកម្មការ Nicki Minaj, Nelly លោក Bob, Usher, Flo Rida, អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ, លោក Jon Foreman, លោក Jim Adkins, Hayley Williams បាន, ក្តៅ Chelle Rae, លោក Ronnie Dunn, ដារីយូ Rucker និងការកេននី Chesney ។ [151] [152] កំឡុងជើងរបស់អាមេរិកខាងជើងដំណើរទស្សនកិច្ចឆ្នាំ Swift បានសរសេរអត្ថបទចម្រៀងផ្សេងនៅលើដៃឆ្វេងរបស់នាងសម្រាប់ការសម្តែងជារៀងរាល់, និងបាននិយាយថាអត្ថបទចម្រៀងនេះគួរតែត្រូវបានមើល ជា "ចិញ្ចៀនអារម្មណ៍។ " មួយពេលយប់ [153] [154] Swift បានគ្របដណ្តប់ក៏បានធ្វើកំណែជាច្រើនក្នុងអំឡុងពេលរបស់នាងសូរស័ព្ទក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅអាមេរិកខាងជើង។ នៅក្នុងទីក្រុងនីមួយនោះនាងបានគោរពដល់សិល្បករក្នុងស្រុក។ [155] នាងបាននិយាយថាកំណែគម្របអនុញ្ញាតឱ្យនាងទៅជា "ដោយឯកឯង" នៅក្នុងការបង្ហាញបើមិនដូច្នេះទេបានល្អរៀបរាប់។ [156] ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះត្រូវបានចូលរួមដោយក្រុមអ្នកគាំទ្របានជាង 1,6 លាននាក់និងបានរកចំណូលបានជាង ។ $ 123 លាននាក់ [150] អាល់ប៊ុមផ្សាយបន្តផ្ទាល់ដំបូងរបស់ Swift, Speak Now World Tour: បន្តផ្ទាល់នូវការសម្តែងទាំងអស់ចំនួន 17 ពីជើងអាមេរិកខាងជើងនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ 2011 [157]
Swift បានសម្តែងនៅទីក្រុងស៊ីដនីក្នុងអំឡុងពេលឥឡូវនិយាយតន្ត្រីទេសចរណ៍នៅឆ្នាំ 2012 ពិភពលោក
នៅកម្មវិធី Grammy Awards ប្រចាំឆ្នាំលើកទី 54, ចម្រៀងរបស់ Swift "មានន័យថា" ឈ្នះបានល្អបំផុតនិងល្អបំផុតប្រចាំប្រទេសសុងការសម្តែង Solo ប្រទេស។ [158] ក៏បានសម្តែងបទចម្រៀងនាងក្នុងអំឡុងពេលពិធីនោះ។ Lefsetz មួយនៃការរិះគន់សំលេងភាគច្រើនបំផុតនៃរបស់នាងក្នុងឆ្នាំ 2010 ការសម្តែងកម្មវិធី Grammy ជឿជាក់ថាបទចម្រៀងនេះត្រូវបានដោះស្រាយទៅគាត់។ [159] [160] Lefsetz ធ្លាប់ជាអ្នកគាំទ្រនៃអាជីពជាតារាចម្រៀងរបស់ [161] និង Swift និង Lefsetz បានស្មើនឹងម្តងម្កាលដោយ អ៊ីម៉ែលនិងទូរស័ព្ទ។ [159] ក្លែ Suddath នៃពេលវេលាមានអារម្មណ៍ថានាង "បានបញ្ជូនត្រលប់មកវិញរបស់នាងនៅលើគន្លឹះនិងជាមួយនឹងសងសឹកមួយ" [162] ខណៈពេល Jayme Deerwester នៃសហរដ្ឋអាមេរិកសព្វថ្ងៃបានកត់សម្គាល់ថាការរិះគន់នៅក្នុងឆ្នាំ 2010 នេះហាក់ដូចជាមាន "បានធ្វើឱ្យនាងសរសេរបទចម្រៀងដែលប្រសើរជាងមុននិងមួយ អ្នកសម្តែងផ្ទាល់ "។ [163]
Swift បានឈ្នះពានរង្វាន់ជាច្រើនទៀតសម្រាប់ការនិយាយឥឡូវនេះ។ នាងត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះអ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង / អ្នកចំរៀងប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមនៅ Nashville អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀងទាំងក្នុងឆ្នាំ 2010 និងឆ្នាំ 2011 [164] [165] នាងត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះកំសាន្តឆ្នាំដោយបណ្ឌិត្យសភាប្រទេសតន្ត្រីទាំងនៅក្នុងឆ្នាំ 2011 និង 2012 [166] និងជា ដាក់ឈ្មោះកំសាន្តប្រចាំឆ្នាំរបស់សមាគមតន្រ្តីរបស់ប្រទេសនៅក្នុងឆ្នាំ 2011 [167] Swift មានសិល្បះរបស់អាមេរិកពានរង្វាន់តន្ត្រីនៃឆ្នាំនេះក្នុងឆ្នាំ 2011 ខណៈពេលដែលនិយាយឥឡូវនេះត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះជាទីពេញចិត្តរបស់ប្រទេសអាល់ប៊ុម។ [168] កម្មវិធី Billboard ដាក់ឈ្មោះរបស់ Swift ឆ្នាំ 2011 របស់ស្ត្រីម្នាក់នៃឆ្នាំនេះ។ [169]
ខណៈពេលដែលការបញ្ចប់ការអាល់ប៊ុមចម្រៀងរូបនេះបានលើកទីបួនរបស់នាងនៅក្នុងរដូវក្តៅនៃឆ្នាំ 2012 នេះ Taylor បានអញ្ជើញនាងឱ្យទៅបង្ហាញខ្លួនជាភ្ញៀវពិសេសក្នុងអំឡុងពេលរបស់គាត់ Tanglewood កំណត់ពួកគេបានសម្តែងថា "Fire និង Rain", "Love Story" និង "យើង" ជាមួយគ្នា។ [170] លោក Taylor, ដែលបានជួបដំបូងរបស់ Swift ពេលដែលនាងមានអាយុ 18 ឆ្នាំបាននិយាយថា: "យើងគ្រាន់តែបុកវាបានបិទ។ ខ្ញុំស្រឡាញ់បទចម្រៀងរបស់នាងនិងមានវត្តមានរបស់នាងនៅលើឆាកយ៉ាងខ្លាំង។ " [171] [172]
ក្នុងអំឡុងពេលនេះក៏បានចូលរួមបទចម្រៀង Swift បានដើមពីរទៅអាល់ប៊ុមបទភ្លេង Hunger Games ។ "សុវត្ថិភាពនិងសំឡេង" ត្រូវបានសហការសរសេរនិងកត់ត្រាដោយមានសង្គ្រាមស៊ីវិលនិងក្រុមហ៊ុន T-Bone Burnett ។ [173] លោក John Paul សេតបាននិយាយថាការធ្វើការជាមួយ Swift មាន«ការបើកបង្ហាញ ... វាពិតជាការសហការគ្នាមួយ "។ [174] វា ត្រូវបានចេញផ្សាយថាជាច្បាប់ចម្លងដែលនៅលីវហើយជាខែមករាឆ្នាំ 2013 ដែលបានលក់នាំមុខអាល់ប៊ុមនេះបានជាង 1,4 លាននាក់នៅអាមេរិក [175] វាបានឈ្នះពានរង្វាន់សុងបានសរសេរសម្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដែលមើលឃើញនៅក្នុងកម្មវិធី Grammy Awards ឆ្នាំ 2013 ហើយត្រូវបានតែងតាំងសម្រាប់ការល្អបំផុតដើមសុងនៅឯទី 70 មាស ពានរង្វាន់ពិភពលោក។ [176] របស់ Swift គឺការចូលរួមចំណែកលើកទីពីរដើម្បីឱ្យអាល់ប៊ុមនេះ "ភ្នែកបើកចំហ" ត្រូវបានតែម្នាក់ឯងដោយតារាចម្រៀងដែលបានសរសេរនិងផលិតដោយលោក Chapman ។ [177] បន្ថែមលើនេះទៀត Swift បានចូលរួមចំណែកច្រៀងដើម្បី "យើងទាំងពីរ" ដែលជាវេជ្ជបណ្ឌិត Luke- អាល់ប៊ុមតែមួយដែលផលិតជាលើកទីពីរលោក Bob ចម្លែកពពក។ [178]
2012-14: ក្រហមនិងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយការត្រួតពិនិត្យ
អាល់ប៊ុមទីបួនរបស់ Swift, ពណ៌ក្រហមត្រូវបានគេចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី 22 ខែតុលាឆ្នាំ 2012 [179] នាងបានសរសេរថាប្រាំបួននៃអាល់ប៊ុមនេះមានបទចម្រៀង 16 តែម្នាក់ឯងខណៈពេលដែលចំនួនប្រាំពីរនៅសល់ត្រូវបានសរសេររួមជាមួយនឹងផ្កាកុលាប, Max Martin ជា, លោក Dan Wilson បានលោក Ed Sheeran និងការលោក Gary Lightbody ។ លោក Chapman បានបម្រើការងារជាអ្នកផលិតអាល់ប៊ុមនេះបាននាំមុខលោក Jeff Bhasker ទេប៉ុន្តែ, Butch វ៉កឃើរ, Jacknife លី dann Huff និង Shellback ផងដែរដែលបានផលិតបទបុគ្គល។ លោកឆាបម៉ាននិយាយថាលោកបានលើកទឹកចិត្ត Swift បាន»ទៅសាខាចេញនិងដើម្បីសាកល្បងខ្លួនឯងក្នុងស្ថានភាពផ្សេងទៀត "។ [180] តន្ត្រី, ខណៈពេលដែលមានការពិសោធន៍ជាមួយនឹងដុំថ្មបេះដូង, dubstep និងរបាំ-pop ដែលវាត្រូវបាន«នៅក្នុងចំណោមការបរិភោគជាច្រើនទៀតប្រោះ Swiftian recognisably ។ " [181 ] [182]
Caramanica របស់កាសែត New York Times បានរកឃើញក្រហម»មិនលំអិតនិងច្រើនជាងការប្រញាប់ប្រញាល់ជាងតម្លៃសំបុត្រធម្មតារបស់នាង "[183] ទេតែបានដាក់វានៅលេខពីរនៅក្នុងបញ្ជីរបស់លោកចុងឆ្នាំលក្ខណៈសម្គាល់វាជាអាល់ប៊ុមដែល Swift បាន" ឈប់ធ្វើពុតថានាងជាអ្វីនោះទេ ប៉ុន្តែមានរូបចម្រៀងមួយដែលមានការព្រួយបារម្ភការរីកចម្រើនឡើងដូចសាកសពអំពីរបៀបទាំងពីរបាននិយាយទៅពីរបៀបរសជាតិក្នុងកំណត់ត្រាអាចជាការឈរនៅក្នុងមួយសម្រាប់ turpitude ខាងសីលធម៌។ "[184] លីសា Verrico របស់កាសែត The Times បានសរសើរនាងថា" អត្ថបទចម្រៀងគ្នានិងប្រសើរបំផុត " ជាពិសេសអ្នកដែលនៅលើ "brooding" "ទាំងអស់ផងដែរបានយ៉ាងល្អ" ។ [185] លោក Jon Dolan នៃ Rolling Stone រីករាយ "មើលការរកនាងសេះ Swift បានប្រើជើងនៅភ្នំដ៏អស្ចារ្យនិពន្ធបទចម្រៀង។ នាងជាញឹកញាប់ជោគជ័យក្នុងការចូលរួមប្រពៃណី Jony / ខារ៉ូព្រះមហាក្សត្រនៃ stark- ការផ្តល់ជំនួយសង្គ្រោះផែនទីផ្លូវអារម្មណ៍ខ្លួនឯងបានរកឃើញគម្រោងការ ... របស់នាងជាផ្នែកមួយនៃរឿងដ៏ល្អបំផុតក្នុងប៉ុប "។ [186]
Swift បានសម្តែងការនៅ St. Louis រដ្ឋ Missouri នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ 2013 ពណ៌ក្រហមធួរ
ជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពណ៌ក្រហមតំណាងមកពីស្ថានីយ៍វិទ្យុនៅទូទាំងពិភពលោក 72 បានហោះទៅនៅ Nashville ក្នុងអំឡុងពេលមួយសប្តាហ៍ការចេញផ្សាយសម្រាប់ការសំភាសន៍ដោយផ្ទាល់ជាមួយ Swift បាន។ [187] លោកស្រីក៏បានបង្ហាញខ្លួននៅលើកម្មវិធីជជែកកំសាន្តតាមទូរទស្សន៍ជាច្រើននិងបានអនុវត្តនៅពិធីពានរង្វាន់នៅអាមេរិកអង់គ្លេស ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់, បារាំង, អេស្ប៉ាញនិងប្រទេសអូស្រ្តាលី។ [188]
អាល់ប៊ុមនេះបាននាំមុខតែមួយថា: «យើងមិនដែលមិនធ្លាប់ទទួលបានមកវិញរួមគ្នា "បានក្លាយជាលេខដំបូងរបស់ Swift គឺមួយនៅក្នុងគំនូសតាងរបស់អាមេរិក Billboard Hot 100 [189] [190] ឯកត្តជនបន្ថែមប្រាំមួយនាក់ត្រូវបានចេញផ្សាយ។ " Begin Again "(សម្រាប់វិទ្យុប្រទេសកម្ពុជា) «ខ្ញុំបានដឹងថាអ្នកត្រូវបានគេបញ្ហា "," 22 "," អ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលបានផ្លាស់ប្តូរ "," ពេលវេលាចុងក្រោយ "(ទាំងអស់សម្រាប់ការលេចនិងវិទ្យុអន្ដរជាតិ) និង" ក្រហម "(សម្រាប់វិទ្យុប្រទេសកម្ពុជា) ។
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អ្នកចម្រៀងអាមេរិច]]
e6qy6ozfba0kmvtuvbvah7pz6psp2rp
ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់:Niseth khmer
3
34946
322393
232983
2025-06-22T01:51:38Z
203.144.80.254
/* ការពិភាក្សា */ ផ្នែកថ្មី
322393
wikitext
text/x-wiki
[[image:Animated-Flag-Cambodia.gif|thumb|ទង់ជាតិកម្ពុជា]]
<u><h1 style="background-color:rgb(255,0,255)">ទង់ជាតិកម្ពុជា</h1></u>
នេះគឺជាទង់ជាតិនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ជុជា
អ្នកដែលមានអាជីពជាអ្នកកាសែតមួយរូបគឺត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើការអនុវត្តន៏ជាច្រើនដូចជាការសើបអង្គេតការធ្វើសេចក្ដីរាយការណ៏ចំពោះព្រឹត្តិការណ៏ណាមួយត្រូវអោយមានលក្ខណះទូលំទូលាយដល់អ្នក
អានគ្រប់ពេលវេលាទាំងអស់។ បើទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយអាជីពជា អ្នកកាសែតតែងតែមានភាពប្រែប្រួល ហើយក៏មានគុណសម្បត្តិនិងគុណវិបត្តិមួយចំនួនដែរក្នុងការធ្វើព័ត៍មានណាមួយអ្នកការសែត ត្រូវរិះគិតពិចារណា អោយបានល្អ និងមានភាពទាក់ទាញ ចំពោះអ្នកអានក្នុងការ ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន នីមួយៗ។ ស្របតាមនោះដែរការរៀបចំបង្កើតនូវព័ត៍មានទាំងឡាយដែលមានលក្ខណះទាក់ទងទៅនឹងផ្នែករដ្ធបាលផ្នែកធ្វើជំនួញអ្នកកាសែតត្រូវដឹងអោយបានច្បាស់ពីវប្បធមឬប្រវតិ្ត នៃទិដ្ធភាពនោះផងដែរ ដួចជាសិល្បះ និងការកំសាន្តជាដើម៕នៅក្នុងនោះដែរក៏ត្រូវមានការបូកបញ្ជូលជាមួយនឹងអ្នកត្រួតពិនិត្យ[[សារពត័មាន]]អ្នកថតរូប ហើយក៏ត្រូវមានអ្នកកត់ត្រាផងដែរ។
លោក[[Johann Caroluus’s]] Relation aller Fumemmen und Gidenck wurdigen គឺជាអ្នកប្រវត្តិវិទូ
មួយរូបដែលបាននឹកឃើញបង្កើតនូវការសែតព័ត៍មានលើកដំបូងចេញជាសាធារណះនៅក្នុងឆ្នាំ១៦០៥
នៅ Strassburg។
ការសែតព័ត៍មាន ដែលចេញជាផ្លូវការលើកដំបូងគឺ English daily courant ចាប់ពីឆ្នាំ១៧០២ដល់១៧៣៥។
សង្គមមួយ ដែលមានលក្ខណះជឿនលឿនក្លាយទៅជាអ្នកផ្តល់សារព័ត៍មានជាមតិយោបល់ សាធារណៈ ដូចជាមនុស្សម្នាក់បានផ្តល់ជាម្ហូបអាហារទៅដល់នណារម្នាក់ផងដែរ៕
ក៏ប៉ុន្តែបញ្ជីរឺស្ថានការណ៏ស្តីពីការសែតផ្សេងៗនៃ[[Mass media]]ស៊ុទ្ធតែស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យ និងផ្តល់ជាមតិយោបល់ពីអ៊ិនធឺណែតទាំងអស់។
==ប្រវត្តិនៃអ្នកសារព័ត៌មាន==
[[ការសែតព័ត៌មាន]] លើកដំបូងត្រូវបានរៀបចំក្នុងសតវត្សទី១៧ នៅប្រទេសអង់គ្លេស។ រយៈពេលពីរអាទិត្យ ម្ដងការជោគជ័យផ្សេងៗ នៃការសែតព័ត៌មានអង់គ្លេស ដែលបានត្រឡប់មកក្នុងអាថ៌កំបាំងគឺ ការសែតប្រចាំថ្ងៃ(The Dialy Courant)។ ការសែតព័ត៌មានដំបូងនៅ រដ្ឋខលលោនិច(Colonics) នៃសហរដ្ឋអាមេរិចមានដូចជា លោក ប៊េនចាម៊ីន ហឺរីស(Benjamin Harris)គឺ ចំណងជើងដំបូងនៃទំព័រជាច្រើន របស់កាសែតដែលបានចេញផ្សាយ និង Domestick ត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយនៅឆ្នាំ1690 ប៉ុន្ដែមួយរំពេជសោះត្រូវបានបិទទ្វារ ដោយសារគ្មានអ្វីអះអាងតាមបទបញ្ជាថាជាអ្នកការសែត។កាសែតសហរដ្ឋអាមេរិច ដែលល្បីជាងគេក្នុងសម័យកាលនោះត្រូវបានប្រឆាំង ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលចក្រភពអង់គ្លេស ជាលទ្ធផលចក្រភពអង់គ្លេសបានដាក់ទណ្ឌកម្ម ហើយរារាំងដំណើរការ។ ពេលនោះមានពីរឬបីរយការសែតព័ត៌មានក្នុង សហរដ្ឋអាមេរិចអំឡុងឆ្នាំ១៨០០។ ក្នុងឆ្នាំ១៨៣៣ការសែតប៊(Benjamin Day បានបើកសម្ភោធ The Sun (ញ៉ូយ៉ក) ហើយបានបង្កើត Penny Press ។ ការសែត Day’s papers បានដាក់បញ្ចូលដែលពោពេញដោយមានការភ្ញាក់ផ្អើល និង សម្ដៅទៅលើកិច្ចការរបស់ក្រុមអ្នកស្ដាប់ ការលក់មានតំលៃច្រើនមហាសាល ។
ក្នុងកំឡុងពេល សង្គ្រាមស៊ីវិល ការថតរូប ការអនុញ្ញាតិ្ដត្រង់វិចិត្រកម្មក្នុងសារព័ត៌មាន និង ទូរលេខវិទ្យា ការបង្កើនល្បឿនយ៉ាងសំខាន់ត្រូវបានអភិវឌ្ឍន៍។ ក្នុងឆ្នាំ ១៨៤៦ The Associated Press បានប្រើសេវ៉ាតាមរយៈខ្សែត្រូវបានបង្កើតរូបរាងឡើងដូចជា រួមសហការគ្នាផ្សេងៗ រវាងការសែតព័ត៌មានធំៗបីឬបួន ដើម្បីចែករំលែកព័ត៌មាន ដែលបានមកដល់តាមរយៈទូរលេខពីអ៊ឺរ៉ុប។ អេភ៊ី(AP)ឥឡូវនេះជា ពាក្យដែលចំនាស់នៅក្នុងក្រសួងព័ត៌មាន។ នៅឆ្នាំ ១៨៥១ George Jones (publisher)និង Henry Raymond បើកសម្ភោធ The new York times នៅទសវត្សឆ្នាំ ១៨៩០ ការសែតព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ ចូសេភ ភ្យូលីតសឺ(Joseph Pulitzer) នៅក្រុងញូយ៉ក និង កន្លែងផ្សេងៗបានបង្កើតការសែតថ្មីៗគឺ Yellow Journalism មកពីឈ្មោះនៃ(The Yellow Kid)បោះពុម្ពដោយPulitzer។
==តួនាទីរបស់អ្នកកាសែត==
មាតិកាដែលសំខាន់គឺ សេរីភាពក្នុងការសសេរព័ត៌មានសំរាប់ផ្សព្វផ្សាយជូនសាធារណជន។នៅទស្សវត្សទី១៩២០អ្នកយកព័ត៌មានបាន លើកយកព័ត៌មានថ្មីមួយមកសសេរ។ ហើយទស្សនវិទូអាមេរិកម្នាក់មានឈ្មោះថា[[ចន ដេវី]]([[John Dewey]]) បានលើកយកកិច្ចពិភាក្សា នៃច្បាប់អ្នកសារព័ត៌មាន [[Democracy]]ដើម្បីយកមកពិភាក្សាព្រមទំាងមានការចូលរួមពីរទស្សនះវិជ្ចា និង ទស្សនះវិជ្ចានិងទស្សនះវិទូ មួយចំនួន ផងដែរ។ នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះផងដែរ ស្ដីអំពីច្បាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងការបញ្ជេញមតិជាតិនិងអន្ដរជាតិ។ លោកលីមម៉េន(limman)ក្នុងនាមជា អ្នកច្បាប់របស់អ្នកសារព័ត៌មាន នោះគាត់បានដឹកនាំបញ្ញាតិ និង កែប្រែភាសាផ្សេងជាភាសាជាតិ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយជូនសាធារណះជន និងអ្នកនយោបាយធ្វើការប្រតិបត្តិផងដែរ។ អ្នកការសែតទាំងអស់យល់ថាសារព័ត៌មានក្លាយមកពីពាក្យថា”អន្ដរការ”។នៅពេលប្រិយមិត្តនិយាយ អ្នកសារព័ត៌មានស្ដាប់ ហើយកត់ត្រាទុកនូវចំនុចសំខាន់ៗ រួចរៀបរៀងរួចផ្សាយជូនដល់ សាធារណៈ ជនស្ដាប់ រួចគិតពិចារណាបន្ថែម នូវកន្លែងណាដែលមិនសមស្រប់ ហើយស្មុគស្មាញសំរាប់ផ្ដល់ព័ត៌មាននៅក្នុង សង្គមសម័យថ្មីនេះ។ អន្ដរការត្រូវតែតម្រង់ទៅលើចន្លោះខ្វះខាតនោះ។ លោកលីប ម៉េន បានបើកការផ្សព្វផ្សាយទាំងចន្លោះនោះជូនសាធារណះជនមិនពូកែគិតនូវរឿង ដែលមិនមានន័យគ្រប់គ្រាន់ និង ស្មុគស្មាញពិបាកយល់នោះទើ្បយ។ម្ង្យ៉ាងទៀត អ្នកសារព័ត៌មានប្រើបា្រស់ព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃ និង យកចិត្តទុកដាក់អំពីភាពស្មុកស្មាញ ចំពោះ សាធារណៈជនព្រមទាំងអ្នកនយោបាយ។ ដូចច្នេះសាធារណះជន ប្រែភាសាព្រមទាំងធ្វើការវិនិច្ជ័យដែល ទាក់ទងទៅវីរះជនអធិបតេយ្យ ដើម្បីធ្វើគំរោងព័ត៌មាន ហើយធម្មតានោះគឺ ជាច្បាប់នៃអ្នកការសែត។ លោកលីប ម៉េនបានជឿជាក់ទៅលើសាធារណះជននៅ លើពិភពលោកដែលបានបង្កើតកិច្ចពិភាក្សានៃវីរះជាមួយ បញ្ញិត្តនៅចន្លោះពេលដែលផ្តេកទៅលើអ្នកនយោបាយ។ ព្រមទាំងបានបង្កើត Bureaucarats, អ្នកវិទ្យាសាស្រ្តសង្គម -ល- និង ជួយថែរក្សាអជីវកម្មរបស់លោក[[លីប ម៉េន]](Lippman) អោយមានដំណើរការល្អនៅក្នុងពិភពលោក។ អ្នកការសែតជាសាធារណះ បាននឹងកំពុងធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ដែលទាក់ទាញដល់ប្រិយមិត្តអ្នកអាន។ ហើយវាក៏ជាទស្សនីយភាពផងដែរ អ្នកការសែតបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន ដែលមានលក្ខណៈ ល្អប្រសើរទាក់ទាញដល់ប្រិយមិត្តអ្នកអានទាំងទ្បាយ។ ដូចច្នេះហើយបានជាប់ឈ្មោះបោះសំលេងជាសាធារណះ។ លើសពីនេះទៅទៀតអ្វីដែល បានចេញផ្សាយជាសាធារណះគឺ ព័ត៌មាននោះត្រូវតែល្អប្រសើរជាក់លាក់ទាក់ទងនឹង អ្នកផ្ដល់ព័ត៌មានត្រូវតែមានអ្នករាយការណ៍ម្នាក់ដែល សិល្បៈសាស្រ្ដរបស់លោកលីប ម៉េន គាត់មាន តំណែងជារាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រជាធិបតេយ្យដែលមិន សូវមានការហ្វិក ហ្វឺនល្អប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្ដែគាត់គិតថានយោបាយនៃ សហគមន៍ទាំងមូលបើ មានការដកចេញនូវអ្វីមួយក៍ដោយគឺត្រូវ មានការណែនាំអំពីរ អតិសេដ្ឋ មួយដែលមានការប្រកាន់បក្សពួក ដើម្បីវែកញែករកភាពស្មោះត្រង់និងដោយការវិនិច្ឆ័យមិនលំអៀង ។សេរីភាពនិងដំណឹងថ្មីៗ មាននៅ ឆ្នាំ១៩១៩ហើយយោបល់នៃ ព័ត៍មានបច្ចុប្បន្នមានតាំងពីឆ្នាំ១៩២១មក ម្លេះ លោកលីប ម៉េនបាន បញ្ជក់ពីក្ដីសង្ឃឹមថាគាត់មានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ សំរាប់សិល្បៈ សាស្រ្ដនិងទស្សនៈវិស័យនៃប្រវត្តិសាស្រ្តហើយមតិ សាធារណៈ គឺត្រូវបានគ្រប់គ្រង់ដោយប្រព័ន្ធនៃការសើបការណ៍មួយទាំងក្នុងនិងក្រៅរាជរដ្ឋាភិបាល។ ដូច្នេះសេរីភាពនៃអ្នកសារព័ត៍មានគឺ ត្រូវបានសម្ភោធ ដើម្បីប្រជុំត្រួតពិនិត្យហេតុការណ៍ ក្នុងខណៈពេលធ្វើការអថាធិប្បាយពីខ្លូនរបស់គាត់ សូមឲ្យសារព័ត៍មានគួរកែពង្រីកនៅក្នុង ទស្សនៈវិស័យទាំងមូលរបស់លោកលីប ម៉េន បានសំដែងនូវសេចក្ដីសោកស្ដាយចំពោះមុខអ្នកការសែតថាគាត់គ្មានការ លើកទឹកចិត្ដពីសាធារណៈជនពីមុនមកទេ។ ពេលនោះបុរេប្រវត្តិសាស្រ្ដបាន វិនិច្ឆ័យថាគាត់ជាមនុស្សដែលមានភាពអត់ធ្មត់ និង ក្លាហាន របស់សង្គមជាតិទាំងមូលទង្វើរបស់គាត់មិនបានសូម្បី តែនិយាយមើលងាយមតិរបស់មនុស្សភាគច្រើនប៉ុន្ដែនេះក៍ជា អានុភាពនៃរាជរដ្ឋាភិបាលផងដែរ ការបង្ហាញជាក់ស្ដែងគឺ បានជ្រើសរើសដោយមតិភាគច្រើន និង ចែករំឡែកជាមួយគាត់នោះគឺ មិនបោះបង់ចោលភាពជាមូលដ្ឋានគ្រឹះក្នុងគោលការណ៍ សីលធម៌និងច្បាប់សំខាន់នៃនយោបាយរបស់អង្ការ។ ជំលោះរបស់លោកលីប ម៉េន គឺ កើតឡើងជាមួយអ្នកដែលមានគោលការណ៍ស្ថាប័នហិរញវត្ថុសំការ បង្កើតទស្សនៈនៃបុរេវិទ្យាសាស្រ្ដ និង បុរេប្រវត្ដិសាស្រ្តរបស់ពួកគេ ហើយគ្មានបញ្ហាអ្វីសំខាន់សំរាប់ គាត់នោះទេគឺ មានតែការចេះអត់ធ្មត់ប៉ុណ្ណោះដែលជាច្បាប់ធម្មជាតិ នៃគោលការណ៍នយោបាយ។ ទស្សនៈនៃក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅ មជ្ឈមណ្ឌលអភិវឌ្ឍអ្នកសារព័ត៌មានថ្មីំ។ នៅក្នុងនោះផងដែរមាន គំរូអ្នកសារព័ត៌មានថ្មីដែរឆ្លុះបញ្ចាំអោយឃើញពី អ្នកសារព័ត៌ដែររស់នៅទីក្រុង អ្នកដែរមានជំនាញ និង អ្នកដែរមានតួនាទីខ្ពស់ពុំមាននៅក្នុង សេចក្តីបង្ហាញពីចំនុចរបស់មាតិកានៃរឿងឡើយ។ វាគឺជារឿនសំខាន់ផងដែរ ក្នុងការដែលមានការប៉ានស្មានមួយនៃភាពស្មើគ្នារបស់ពួកគេផងដែរ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោកដេវី នៅតែប្រារព្ធពិធីដល់ជំនាញការរបស់គាត់ហើយលោកដេ វី បានចែកចាយចំនេះដឹងពីអ្នកជំនាញការហើយនិងអ្នកប្រាជ្ញហើយនៅពេលនោះផងដែរក៏ មានការស្វាគមន៍នូវគម្រោរបស់លោកដេវី ទៀតផង។ប៉ុន្តែមិនមានអ្នករចនាសម្ព័ន្ធណាម្នាក់នាពេលបច្ចុប្បន្នបានយល់នូវអ្វីដែរលោកLIPPMAN ដែរជាអ្នកសារពត៌មានសង្គមនាពេលនោះឡើយ។ លោកដេវី បានធ្វើការសន្ទនាពិភាក្សាវែកញែកទៅតាមអ្វីដែរបានយលនូវភាពភូតភរចេញពីក្នុងគិតរបស់អ្នកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនាសម័យនោះទៀតផង។
នៅខណៈដែលទស្សនវិជ្ជា នៃសារពត៌មានមានអនុភាពខ្លាំងអាចទទួលយកបាន ដោយអ្នកដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលលោកដេវីចូលទៅជិតការពិពណ៌នាដ៏ល្អ នៃអ្នកសារពត៌មានយល់ពីនាទីរបស់ពួកគេ នៅក្នុងសង្គម ហើយនៅត្រឡប់ តើអាចមានប៉ុន្នាន នៃសង្គមអ្នកសារពត៌មានខាកដើម្បីមានមុខតំនាង។សហរដ្ឋអាមេរិចសំរាប់ឧទាហរណ៏ ក្នុងខែឧសភាមានការរិះកន់ខ្លះ នៃអតិរេកភាពសន្យា ដោយសារ
អ្នកសារពត៌មាន ប៉ុន្តែពួកគេលំអៀងទៅដើម្បីសង្ឃឹមអ្នកសារពត៌មាន ដើម្បីបម្រើសំរាប់ឆ្កែបម្រើនៅរដ្ឋាភិបាលជំនួញ និងនាដការ មនុស្សមានមត្ថភាព ដើម្បីការសម្រាចពត៌មាននៅក្នុងរឿងនាពេលនោះ។
== ការពិភាក្សា ==
ការពិភាក្សា
[[ពិសេស:ការរួមចំណែក/203.144.80.254|203.144.80.254]] ម៉ោង០១:៥១ ថ្ងៃអាទិត្យ ទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ (UTC)
qadq8sx9a6hp3ayurvzbalqwzsl0w9s
ឃុំ
0
38849
322387
311596
2025-06-21T13:54:28Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
322387
wikitext
text/x-wiki
'''{{pagename}}''' គឺជាដែលរដ្ឋបាលចំណុះឲ្យ[[ស្រុក]] និង [[ខេត្ត]]ដែលមានដែនសមត្ថកិច្ចនិងតួនាទីការងារស្មើនឹង[[សង្កាត់]]ហើយមាន[[ភូមិ]]ដែលជារដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
t8o8zfe3kbanyjk0b01ceo32m8nsol7
322388
322387
2025-06-21T13:54:41Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
322388
wikitext
text/x-wiki
'''{{pagename}}''' គឺជាដែលរដ្ឋបាលចំណុះឲ្យ[[ស្រុក]]និង[[ខេត្ត]]ដែលមានដែនសមត្ថកិច្ចនិងតួនាទីការងារស្មើនឹង[[សង្កាត់]]ហើយមាន[[ភូមិ]]ដែលជារដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
7a63trjcav9qwk38j6fg6e5swi1bxnn
សង្កាត់
0
38928
322390
251710
2025-06-21T13:55:50Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
322390
wikitext
text/x-wiki
'''{{pagename}}''' គឺជាដែនរដ្ឋបាលចំណុះឲ្យ[[ក្រុង]]មានភារកិច្ចនិងតួនាទីនៃការបំពេញការងារស្មើនឹង[[ឃុំ]]ហើយមាន[[ភូមិ]]ជាចំណុះដែលជាកិច្ចការងារមូលដ្ឋាន។
lwh4wg1bsx20l8uw8uowv8nrt8nzv0k
ហង្សមាស HDTV
0
48334
322394
316161
2025-06-22T09:08:58Z
Tomaskakq
46598
322394
wikitext
text/x-wiki
{{អត្ថបទដែលគួរកែលម្អ|{{tone|date=May 2021}}
{{unreferenced|date=September 2015}}}}
{{ប្រអប់ព័ត៌មាន ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍
| name = Hang Meas HDTV
| logo = [[File:Hang Meas TV.png]]
| logo_size =
| logo_alt =
| image =
| country = [[កម្ពុជា]]
| area =
| network =
| headquarters = No. 134 E0, St. 182, Sk. Boeng Prolit, Kh. Prampir
Meakkakra, [[Phnom Penh]], [[Cambodia]]
| picture_format = HDTV
| timeshift_service =
| owner = [[Raksmey Hang Meas Video Production]]
| sister_channels = [[Rasmey Hang Meas HDTV]]
| launch_date = {{start date and age|2012}}
| replaced =
| former_names =
| website = {{URL|facebook.com/HMHDTV}}
| terr_serv_1 =
| terr_chan_1 =
| sat_serv_1 =
| sat_chan_1 =
| cable_serv_1 =
| cable_chan_1 =
| online_serv_1 =
| online_chan_1 =
| terr_serv_2 =
| terr_chan_2 =
| sat_serv_2 =
| sat_chan_2 =
| sat_serv_3 =
| sat_chan_3 =
| online_serv_2 =
| online_chan_2 =
}}
'''ហង្សមាស HDTV''' ( {{Lang-km|ហង្សមាស HDTV}} ) គឺជាប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍នៅកម្ពុជា។ ទូរទស្សន៍ហង្សមាស HDTV គឺជាផ្នែកមួយរបស់ផលិតកម្មរស្មីហង្សមាសវីដេអូគ្រុប ដែលជាក្រុមហ៊ុនប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយកម្សាន្តនៅកម្ពុជា។ ខ្លួនអះអាងថាជាម្ចាស់ភាគហ៊ុនធំ (ប្រហែល ៧០%) នៃឧស្សាហកម្មកម្សាន្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយនឹងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយពេញលេញរាប់បញ្ចូលទាំងការផលិតវីដេអូ និងវីដេអូតន្ត្រី ស្ថានីយ៍វិទ្យុ ស្ថានីយ៍ទូរទស្សន៍ដែលគ្របដណ្តប់ព័ត៌មាន កីឡា និងការកម្សាន្ត។
ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍នេះបានចាប់ផ្តើមចាក់ផ្សាយក្នុងឆ្នាំ២០១២ ហើយបានក្លាយជាប៉ុស្តិ៍ទីមួយក្នុងប្រទេសដែលចាក់ផ្សាយក្នុងកម្រិតច្បាស់ខ្ពស់។ ទូរទស្សន៍ហង្សមាស HDTV អបអរសាទរក្រុមដែលមានជំនាញវិជ្ជាជីវៈដែលបំពាក់ដោយឧបករណ៍កាន់តែប្រសើរ ការយល់ដឹង ចំណេះដឹង និងការយល់ដឹងពីតម្រូវការរបស់អតិថិជន។ ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍នេះក៏មានអាជ្ញាប័ណ្ណផ្តាច់មុខក្នុងការផលិតកម្មវិធីដូចជា The Voice Cambodia, Cambodian Idol, X Factor Cambodia, Cambodia's Got Talent, The Voice Kids Cambodia, Cambodian Idol Junior, Killer Karaoke Cambodia, The Mask Singer Cambodia, I am Singer Cambodia... ក៏ដូចជាការផលិតរឿងភាគខ្មែរដែលមានការវាយតម្លៃខ្ពស់ និងគុណភាព ពត៌មានក្នុងស្រុកឈានមុខ និងការប្រគុំតន្ត្រីទេសចរណ៍ធំៗសម្រាប់ម៉ាកល្បីៗជាច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
== ការសរសេរកម្មវិធី ==
'''ព័ត៌មាន'''
ហង្សមាសព័ត៌មានពេលព្រឹក
* ( [[ភាសាខ្មែរ|Khme]] ហង្សមាសព័ត៌មានពេលព្រឹក )
ផ្សាយផ្ទាល់រៀងរាល់ថ្ងៃ ច័ន្ទ ដល់ សុក្រ វេលាម៉ោង ៦ៈ០០-១០ៈ០០ ជាមួយអ្នកផ្សាយព័ត៌មានដ៏ល្បី និងល្បីល្បាញ លោក មាស រិទ្ធី
* ហង្សមាស Flash News
ផ្សាយផ្ទាល់រៀងរាល់ថ្ងៃចន្ទ ដល់សុក្រ វេលាម៉ោង 12:00-12:05 |15:00-15:05|18:00-18:05 |20:00-20:05 | 22:00-22:05
'''ការបង្ហាញការពិត/ហ្គេមអន្តរជាតិ'''
* [[សំឡេងកម្ពុជា|The Voice Cambodia]] - វគ្គ២ ចប់
* [[X Factor Cambodia]] - បានបញ្ចប់ 1 រដូវកាល
* [[The Voice Kids Cambodia]] - វគ្គ២ ចប់ហើយ។
* [[Cambodian Idol]] - វគ្គ៤ ចប់
* [[Cambodia's Got Talent]] - បានបញ្ចប់វគ្គ២
* [[ខ្ញុំជាតារាចម្រៀងកម្ពុជា។|I am a Singer Cambodia]] - បានបញ្ចប់វគ្គ១
* [[Killer Karaoke Cambodia]] - ចប់ ៦វគ្គ
* [[200 Million Money Drop|ការទម្លាក់ប្រាក់ 200 លាន]] - បានបញ្ចប់ 2 រដូវកាល
* [[I Can See Your Voice Cambodia]] - វគ្គ២ចប់
* [[The Mask Singer Cambodia]] - បានបញ្ចប់វគ្គ១
* [[Don't Lose the Money Cambodia]] - បញ្ចប់វគ្គ១
'''កម្មវិធីនាពេលខាងមុខ'''
'''ការប្រគុំតន្ត្រី'''
'''ទូរទស្សន៍រឿងភាគខ្មែរ'''
== ឯកសារយោង ==
[[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ទូរទស្សន៍កម្ពុជា]]
dt80rjk72bv54sfqqh9e6lk5shnyfq5
ខេត្ត
0
48414
322391
290846
2025-06-21T13:58:39Z
សុត្តន្ត សិរីហ្វុង
44959
ជំនួសខ្លឹមសារនៃទំព័រដោយ ''''ខេត្ត''' គឺជាផ្នែករដ្ឋបាលនៅក្នុងប្រទេសឬរដ្ឋអធិបតេយ្យ។ == ឯកសារយោង =='
322391
wikitext
text/x-wiki
'''ខេត្ត''' គឺជាផ្នែករដ្ឋបាលនៅក្នុងប្រទេសឬរដ្ឋអធិបតេយ្យ។
== ឯកសារយោង ==
fy5j7n60lakll0cnlnal2a03hhzwkyh
Cambodia Box Office
0
49836
322389
322271
2025-06-21T13:55:46Z
27.109.113.72
/* ភាពយន្តអន្តរជាតិនៅកម្ពុជា */
322389
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox film
| name = Cambodia Box Office
| ចំណងជើងដើម =
| image = File:Cambodia film clapperboard.svg
| image_size = 200px
| border =
| alt =
| caption =
| film name =
| director =
| producer =
| writer =
| screenplay =
| story =
| based on = <!-- {{based on|title of the original work|writer of the original work}} -->
| narrator =
| starring =
| music =
| cinematography =
| editing =
| studio =
| distributor =
| released = <!-- {{Film date|Year|Month|Day|Location}} -->
| runtime =
| country =
| language =
| budget =
| gross =
}}
'''Cambodia Box Office''' គឺជាការិយាល័យលក់សំបុត្រកុនរបស់កម្ពុជា ដែលត្រូវបានលក់ជាសាធារណៈ សម្រាប់ការចូលទស្សនាខ្សែរភាពយន្ត ។ ប្រអប់សំបុត្រភាពយន្ត ត្រូវបានបញ្ចាក់ពីចំនួននៃការរកប្រាក់ចំណូល ក្នុងឧស្សាហកម្មភាពយន្តនៅកម្ពុជា ហើយការរកចំណូលដ៏ច្រើនរបស់ភាពយន្តនៅកម្ពុជា គឺត្រូវបានជាប់ជាកំណត់ត្រាភាពយន្តដែលល្អបំផុតនៅកម្ពុជា ។<ref> The Phnom Penh Post (2004) [https://www.phnompenhpost.com/national/cinema-cambodia-box-office-success Cinema Cambodia' a box office success], Website: phnompenhpost.com, Publication: 30 January 2004 | 07:00 ICT </ref>
== ភាពយន្តក្នុងស្រុក ទសវត្សរ៍ ឆ្នាំ៦០-៧០==
'''Domestic box office 1960s-1970s'''
{| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;"
|-
! width= 30|ចំណាត់ថ្នាក់
! width= 200|ឈ្មោះភាពយន្ត
! width= 200|ឈ្មោះជាអង់គ្លេស
! width=50|រោងភាពយន្ត
! width=200|ប្រាក់ចំណូល
! width=50|ចេញផ្សាយ
|-
| align="center" |1
| align="center" |ស្ដេចដំរីស
|align="center" |White Elephant King
|align="center" |107
|align="center" |$41 millions USD
|align="center" |1972
|-
| align="center" |2
| align="center" |អ្នកតាឃ្លាំងមឿង
|align="center" |General Khleang Moeung
|align="center" |101
|align="center" |$17 millions USD
|align="center" |1974
|-
| align="center" |3
| align="center" |ពស់កេងកង
|align="center" |The Snake Man
|align="center" |97
|align="center" |$15 millions USD
|align="center" |1972
|-
| align="center" |4
| align="center" |សព្វសិទ្ធ
|align="center" |(N/A)
|align="center" |90
|align="center" |$14 millions USD
|align="center" |1965
|-
| align="center" |5
| align="center" |ពុទ្ធិសែន នាងកង្រី
|align="center" |Puthisen Neang Kangrey
|align="center" |85
|align="center" |$12 millions USD
|align="center" |1968
|-
| align="center" |6
| align="center" |អាប៊ុល កាសេម
|align="center" |Abul Kasem
|align="center" |88
|align="center" |$11 millions USD
|align="center" |1969
|-
| align="center" |7
| align="center" |សុវណ្ណហង្ស
|align="center" |Sovann Hang
|align="center" |92
|align="center" |$11 millions USD
|align="center" |1967
|-
| align="center" |8
| align="center" |សុវណ្ណតែងអន
|align="center" |Sovann Tengorn
|align="center" |95
|align="center" |$10 millions USD
|align="center" |1970
|-
| align="center" |9
| align="center" |ក្រៃថោង ក្រពើឆារ៉ាវ៉ាន់
|align="center" |Kraithong And Chharavan Crocoldile
|align="center" |86
|align="center" |$10 millions USD
|align="center" |1973
|}
== ភាពយន្តក្នុងស្រុក ស.វទី២១ ==
'''Domestic box office 21st century'''
'''Top 20 Movie of Cambodia'''
{| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;"
|-
! width= 30|ចំណាត់ថ្នាក់
! width= 200|ឈ្មោះភាពយន្ត
! width= 200|ឈ្មោះជាអង់គ្លេស
! width=50|ផលិតកម្ម
! width=200|ប្រាក់ចំណូល
! width=50|ចេញផ្សាយ
|-
| align="center" |1
| align="center" |[[បណ្ដាសានាងរាត្រី]]
| align="center" |The Night Curse of Reatrei
|align="center" |LD Picture
|align="center" |$8.6 millions USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |2
| align="center" |គាស់ផ្នូរ
|align="center" |A Gong
|align="center" |Sastra Film
|align="center" |$5.1 millions USD
|align="center" |2024
|-
|align="center" |3
|align="center" |[[ម៉ែក្រឡាភ្លើង]]
|align="center" |The Dark Mother
|align="center" |Sastra Film
|align="center" |$2.5 millions USD
|align="center" |2023
|-
|align="center" |4
|align="center" |ព្រាយតោងធ្នឹម
|align="center" |The Dark Beam
|align="center" |Sastra Film
|align="center" |$2.1 millions USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |5
| align="center" |ប្រវត្តិស្នេហ៍នាងនាថ
|align="center" |Neath's Love Story
|align="center" |LD Picture
|align="center" |$1.09 millions USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |6
| align="center" |ភ្លើងឆេះក្លឹបក្រោមដី
|align="center" |Mannequin Wedding
|align="center" |LD Entertainment
|align="center" |$680,000 USD
|align="center" |2025
|-
|align="center" |7
|align="center" |[[នេសាទក្រពើ]]
|align="center" |The Crocodile
|align="center" |Reaksmey Hang Meas
|align="center" |$620,000 USD
|align="center" |2005
|-
| align="center" |Movie Hit
| align="center" |បូជាសពពោះធំ
|align="center" |The Cremation
|align="center" |Sastra Film
|align="center" |$560,000 USD
|align="center" |(1-Week) <br> 2025
|-
| align="center" |8
| align="center" |[[ខ្មោចដើមចេកជ្វា]]
|align="center" |Ghost Banana Tree
|align="center" |Campro Film Production
|align="center" |$480,000 USD
|align="center" |2004
|-
| align="center" |9
| align="center" |ប្រុសលក់ខ្លួន
|align="center" |Rent Boy
|align="center" |LD Picture
|align="center" |$450,000 USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |10
| align="center" |ប្រវត្តិស្នេហ៍នាងនាថ-៣
|align="center" |Neath's Love Story 3
|align="center" |LD Picture
|align="center" |$430,000 USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |11
| align="center" |លោកតា 21
|align="center" |Granpa 21
|align="center" |LD Entertainment
|align="center" |$400,000 USD
|align="center" |2025
|-
| align="center" |12
| align="center" |អ្នកលាងសព
|align="center" |The Undertaker
|align="center" |Badeha Production
|align="center" |$370,000 USD
|align="center" |2025
|-
| align="center" |13
| align="center" |[[ភូមិអត់មនុស្ស]]
|align="center" |The Unmanned village
|align="center" |Red Picture
|align="center" |$330,000 USD
|align="center" |2015
|-
| align="center" |14
| align="center" |កែវភ្នែកនាង
|align="center" |Her Deadly Eye
|align="center" |Tiny Film Production
|align="center" |$320,000 USD
|align="center" |2025
|-
| align="center" |15
| align="center" |ប្រវត្តិស្នេហ៍នាងនាថ-២
|align="center" |Neath's Love Story 2
|align="center" |LD Picture
|align="center" |$310,000 USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |16
| align="center" |[[ការពារឧក្រិដ្ឋជន]]
|align="center" |Jailbreak
|align="center" |Westec Media Limited
|align="center" |$300,000 USD
|align="center" |2017
|-
| align="center" |17
| align="center" |ការណាត់ជួបជាមួយប៉ុលពត
|align="center" |Meeting With Pol Pot
|align="center" |Rithy Panh
|align="center" |$290,000 USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |18
| align="center" |អ្នកតាកំបុតក្បាល
|align="center" |Beheading
|align="center" |LD Entertainment
|align="center" |$260,000 USD
|align="center" |2025 (2 week)
|-
| align="center" |19
| align="center" |ម៉ែក្មេកខ្ញុំខ្មោច!
|align="center" |Dear Mother Ghost!
|align="center" |LD Entertainment
|align="center" |$240,000 USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |20
| align="center" |ខ្មោចពោះធំក្នុងការរដ្ឋាន
|align="center" |Feng Shui Master & The Pregnant Ghost
|align="center" |Sastra Film
|align="center" |$230,000 USD
|align="center" |2025
|-
| align="center" |21
| align="center" |[[ផ្ទះខ្មោចទិញ]]
|align="center" |The Haunted House
|align="center" |Campro Film Production
|align="center" |$220,000 USD
|align="center" |2005
|}
== ភាពយន្តអន្តរជាតិនៅកម្ពុជា ==
'''Domestic box office International movies in Cambodia'''
'''Top 15 Movies'''
នេះជាប្រាក់ចំណូលនៃការដាក់បញ្ចាំងខ្សែរភាពយន្តបរទេសនៅកម្ពុជា ដែលស្ថិតិទាំងអស់នេះត្រូវបានស្រាវជ្រាវ តាមរយៈបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយផ្សេងៗ ។ មានរឿងបរទេសមួយចំនួនបានបកប្រែខុសវេយ្យករណ៍ជាតិកម្ពុជា ដូចនេះសូមឱ្យខាងតំណាងចែកចាយភាពយន្តបរទេសនៅកម្ពុជា ធ្វើការត្រួតពិនិត្យចំណងជើងភាពយន្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវជាមុនសិនសឹមមានការបង្ហោះនៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព្រោះនិងធ្វើឱ្យបាត់បង់តម្លៃភាសាជាតិកម្ពុជា ។
* កម្សោយរបស់នាយកដ្ឋានភាពយន្តកម្ពុជា ការមិនយកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើការប្រើប្រាសវេយ្យករណ៍ភាសាខ្មែរ សម្រាប់ការដាក់ចំណងជើងភាពយន្តបរទេសនៅកម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់តម្លៃភាសាជាតិកម្ពុជា ក្រុមបុរាណាចារ្យ សង្ឃឹមថាអស់លោកខាងនាយកដ្ឋានភាពយន្តយកចិត្តទុកដាក់អំពីបញ្ហានេះ ។
{| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;"
|-
! width= 30|ចំណាត់ថ្នាក់
! width= 200|ឈ្មោះភាពយន្ត
! width= 200|ឈ្មោះជាអង់គ្លេស
! width=50|ផលិតកម្ម
! width=200|ប្រាក់ចំណូល
! width=50|ចេញផ្សាយ
|-
|align="center" |1
|align="center" |តំណាលតែងតាំងទេវតា <br> សង្គ្រាមអារក្ស
|align="center" |Creation of the Gods II: Demon Force
|align="center" |Well Go USA Entertainment
|align="center" |$7 million USD
|align="center" |2025
|-
| align="center" |Movie Hit
| align="center" |How to Train Your Dragon
| align="center" |How to Train Your Dragon
|align="center" |DreamWorks
|align="center" |$6.8 millions USD
|align="center" |2025 (Weekend)
|-
|align="center" |2
|align="center" |ណាចារ វគ្គ២
|align="center" |Nezha 2
|align="center" |Chengdu Coco Cartoon
|align="center" |$2.3 million USD
|align="center" |2025
|-
| align="center" |3
| align="center" |អាវ៉ាតារ <br> វិថីមហាសាគរ
| align="center" |Avatar The Way of Water
|align="center" |20th Century Studios
|align="center" |$1.2 millions USD
|align="center" |2022
|-
| align="center" |4
| align="center" |ក្រុមវីរៈជន <br> នៃការប្រយុទ្ធចុងក្រោយ
| align="center" |Avengers: Endgame
|align="center" |Walt Disney Studios <br> Marvel Studios
|align="center" |$1 millions USD<ref> Sacnilk (2019) [https://www.sacnilk.com/news/Avengers_Endgame_Box_Office_Collection_Worldwide_All_Countries Avengers Endgame Box Office Collection | Worldwide | All Countries], Website: sacnilk.com/news, Publication: 21 Jul 2019 12:09:44 pm IST | By Sacnilk Team </ref>
|align="center" |2019
|-
|align="center" |5
|align="center" |ក្រុមអ្នកធ្វើឃាត
|align="center" |Suicide Squad
|align="center" |Warner.Bros Pictures
|align="center" |$800,000 USD
|align="center" |2016
|-
|align="center" |6
|align="center" |ហ្គតហ្សីឡា <br> ស្ដេចនៃសត្វចម្លែក
|align="center" |Godzilla: King of the Monsters
|align="center" |Warner.Bros Pictures
|align="center" |$720,000 USD
|align="center" |2019
|-
|align="center" |7
|align="center" |តំបន់មិត្តភក្ដិ
|align="center" |Friend Zone
|align="center" |GDH 559
|align="center" |$660,000 USD
|align="center" |2019
|-
|align="center" |8
|align="center" |ភី ម៉ាក
|align="center" |Pee Mak
|align="center" |GMM Tai Hub
|align="center" |$650,000 USD
|align="center" |2013
|-
|align="center" |9
|align="center" |មនុស្សពីងពាង <br> គ្មានផ្លូវមកផ្ទះ
|align="center" |Spider-Man: No Way Home
|align="center" |Sony Pictures
|align="center" |$620,000 USD<ref> Box Office Mojo (2021) [https://www.boxofficemojo.com/title/tt10872600/ Spider-Man: No Way Home (2021)], Website: boxofficemojo.com, Publication: © IMDb.com, Inc. or its affiliates. All rights reserved. Box Office Mojo and IMDb are trademarks or registered trademarks of IMDb.com, Inc. </ref>
|align="center" |2021
|-
|align="center" |10
|align="center" |អាដែង កូនព្រាយក្រឡាភ្លើង
|align="center" |Daeng Phra Khanong
|align="center" |M Pictures
|align="center" |$600,000 USD
|align="center" |2022
|-
|align="center" |11
|align="center" |វេជ្ជបណ្ឌិតចម្លែកនៅក្នុងពហុចក្រវាឡក្រឡាប់ចាក់
|align="center" |Doctor Strange in the Multiverse of Madness
|align="center" |Walt Disney Studios Motion Pictures
|align="center" |$590,000 USD
|align="center" |2022
|-
|align="center" |12
|align="center" |លោកបងណាក់2
|align="center" |Pee Nak 2
|align="center" |Five Star Production
|align="center" |$580,000 USD
|align="center" |2020
|-
|align="center" |13
|align="center" |ក្រុមវីរៈជន <br> នៃសង្គ្រាមអស់កល
|align="center" |Avengers: Infinity War
|align="center" |Marvel Studio
|align="center" |$550,000 USD
|align="center" |2018
|-
|align="center" |14
|align="center" |មនុស្សពីងពាង <br> ដ៏ភ្ញាក់ផ្អើល
|align="center" |Amazing Spider-Man
|align="center" |Sony Pictures
|align="center" |$540,000 USD
|align="center" |2012
|-
|align="center" |15
|align="center" |នាងវីណា <br> ខ្មោចតៃហោង៧ថ្ងៃ
|align="center" |Vina: Before 7 Days
|align="center" |Dee Company <br> PT Umbara Brothers Film
|align="center" |$540,000 USD
|align="center" |2024
|-
|align="center" |16
|align="center" |តំណាលតែងតាំងទេវតា <br> ព្យុះភ្លៀងឋានកណ្ដាល
|align="center" |Creation of the Gods I: Kingdom of Storms
|align="center" |Well Go USA Entertainment
|align="center" |$530,000 USD
|align="center" |2023
|-
|align="center" |17
|align="center" |ប្រមាញ់ព្រាយ វគ្គ២
|align="center" |Death Whisperer 2
|align="center" |M Picture
|align="center" |$520,000 USD
|align="center" |2024
|}
== កំពូលភាពយន្តនៅកម្ពុជា ==
'''Top Movies in Cambodia'''
{| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;"
|-
! width= 30|ចំណាត់ថ្នាក់
! width= 200|ឈ្មោះភាពយន្ត
! width= 200|ឈ្មោះជាអង់គ្លេស
! width=50|ផលិតកម្ម
! width=200|ប្រាក់ចំណូល
! width=50|ចេញផ្សាយ
|-
| align="center" |1
| align="center" |[[បណ្ដាសានាងរាត្រី]]
| align="center" |The Night Curse of Reatrei
|align="center" |LD Picture
|align="center" |$8.6 millions USD
|align="center" |2024
|-
|align="center" |2
|align="center" |តំណាលតែងតាំងទេវតា <br> សង្គ្រាមអារក្ស
|align="center" |Creation of the Gods II: Demon Force
|align="center" |Well Go USA Entertainment
|align="center" |$7 million USD
|align="center" |2025
|-
| align="center" |3
| align="center" |គាស់ផ្នូរ
|align="center" |A Gong
|align="center" |Sastra Film
|align="center" |$5.1 millions USD
|align="center" |2024
|-
|align="center" |4
|align="center" |[[ម៉ែក្រឡាភ្លើង]]
|align="center" |The Dark Mother
|align="center" |Sastra Film
|align="center" |$2.5 millions USD
|align="center" |2023
|-
|align="center" |5
|align="center" |ណាចា វគ្គ២
|align="center" |Nezha 2
|align="center" |Chengdu Coco Cartoon
|align="center" |$2.3 million USD
|align="center" |2025
|-
|align="center" |6
|align="center" |ព្រាយតោងធ្នឹម
|align="center" |The Dark Beam
|align="center" |Sastra Film
|align="center" |$2.1 millions USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |7
| align="center" |អាវ៉ាតារ <br> វិថីមហាសាគរ
| align="center" |Avatar The Way of Water
|align="center" |20th Century Studios
|align="center" |$1.2 millions USD
|align="center" |2022
|-
| align="center" |8
| align="center" |ប្រវត្តិស្នេហ៍នាងនាថ
|align="center" |Neath's Love Story
|align="center" |LD Picture
|align="center" |$1.09 millions USD
|align="center" |2024
|-
| align="center" |9
| align="center" |ក្រុមវីរៈជន <br> នៃការប្រយុទ្ធចុងក្រោយ
| align="center" |Avengers: Endgame
|align="center" |Walt Disney Studios <br> Marvel Studios
|align="center" |$1 millions USD
|align="center" |2019
|-
|align="center" |10
|align="center" |ក្រុមអ្នកធ្វើឃាត
|align="center" |Suicide Squad
|align="center" |Warner.Bros Pictures
|align="center" |$800,000 USD
|align="center" |2016
|-
|align="center" |11
|align="center" |ហ្គតហ្សីឡា <br> ស្ដេចនៃសត្វចម្លែក
|align="center" |Godzilla: King of the Monsters
|align="center" |Warner.Bros Pictures
|align="center" |$720,000 USD
|align="center" |2019
|-
|align="center" |12
|align="center" |តំបន់មិត្តភក្ដិ
|align="center" |Friend Zone
|align="center" |GDH 559
|align="center" |$660,000 USD
|align="center" |2019
|-
|align="center" |13
|align="center" |ភី ម៉ាក
|align="center" |Pee Mak
|align="center" |GMM Tai Hub
|align="center" |$650,000 USD
|align="center" |2013
|}
== មតិពីបញ្ហាភាពយន្តកម្ពុជា ==
* ការជ្រើសរើសតួសម្ដែង ដែលសាកសម
* ការរៀបចំពាក្យពេចន៍ អ្នកដឹកនាំរឿង ត្រូវប្រឹក្សាជាមួយអ្នកជំនាញគួរបញ្ចូលពាក្យពេចន៍ គ្រាមភាសា ឱ្យច្រើន ដើម្បីជំនួសឱ្យការរៀបពាក្យ ដែលមានន័យថា ការនិយាយខុសពីការសរសេរ ឧទាហរណ៍: ទៅហេ ទៅដេស ទៅណា ទៅអត់
និង ការញាត់បញ្ចូលពាក្យ កំប្លែងស្ងួត ផ្សេងៗ ។
* តួសម្ដែងត្រូវមកបញ្ចូលសម្លេងតួអង្គរបស់ខ្លួនក្នុង Studio ម្ដងទៀត, ហើយសម្លេងផ្ទាល់ដែលយកអំឡុងពេលកំពុងថត Action ត្រូវកាត់ចេញ ។
* បែងចែក Background ព្រឹកថ្ងៃ ឱ្យបានច្បាស់លាស់ រឿងមួយចំនួន វេលាព្រឹក និង វេលាថ្ងៃ មានភាពងងឹតដូចគ្នា ដែលធ្វើឱ្យទស្សនិកជនបាត់ភាពស្រស់ស្រាយ ។
* អំពីសាច់រឿង អ្នកដឹកនាំ ត្រូវគិតពីស្តង់ដារ ត្រូវវិភាគសាច់រឿង ដែលកំពុងសម្ដែងថាសម ឬ មិនសម ចំណុចចាប់ផ្ដើម តែងសេចក្ដី តួសេចក្ដី ចំណោទបញ្ហាលើកទី១ លើកទី២ ឧបសគ្គសាច់រឿង សេចក្ដីបញ្ចប់រឿង តើបញ្ចប់រឿងត្រឹមនេះ ឬ បញ្ចប់ដោយអាថ៍កំបាង សម្រាប់វគ្គទី២ ។
* ត្រូវមានចម្រៀងសម្រាប់ភាពយន្ត ឬ មានបទភ្លេងសម្រាប់ភាពយន្ត , បទភ្លេងសម្រាប់វគ្គពិសេសនៃសាច់រឿង ។
== ឯកសារយោង ==
k3mipb68buei16tgixzwqqzmmfi5v7m
ចូសេ ម៉ារីយ៉ា វ៉ាស្កុនសេឡូស
0
52434
322392
322376
2025-06-21T18:22:42Z
200.24.154.85
322392
wikitext
text/x-wiki
{{delete}}
Dara Snay
Hanna
tlqtovf27ex4qbg49saetm4dqlyebdk