វិគីភីឌា kmwiki https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9E%BE%E1%9E%98 MediaWiki 1.45.0-wmf.8 first-letter មេឌា ពិសេស ការពិភាក្សា អ្នកប្រើប្រាស់ ការពិភាក្សារបស់អ្នកប្រើប្រាស់ វិគីភីឌា ការពិភាក្សាអំពីវិគីភីឌា ឯកសារ ការពិភាក្សាអំពីឯកសារ មេឌាវិគី ការពិភាក្សាអំពីមេឌាវិគី ទំព័រគំរូ ការពិភាក្សាអំពីទំព័រគំរូ ជំនួយ ការពិភាក្សាអំពីជំនួយ ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម ការពិភាក្សាអំពីចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម TimedText TimedText talk Module Module talk Event Event talk 0 2010 323268 301209 2025-07-04T12:45:12Z 203.144.67.37 323268 wikitext text/x-wiki [[File:Religionsmajoritaries.png|thumb|380px|]] [[File:Religious syms.svg|thumb|]] == និយមន័យសាសនា == សាសនាគឺជាពាក្យបណ្តាំ។ លទ្ធិសាសនាពុំស្ថិតនៅត្រង់ជំនឿ ឬបញ្ញាតិ សីលធម៌នៃការគោរពប្រណិបតន៍ប៉ុណ្ណោះទេគឺត្រូវមានអង្គការពិសេសមួយ សម្រាប់ទ្រទ្រង់ថែរក្សាលទ្ធិសាសនាឱ្យមានស្ថិរភាពតាំងនៅជាស្ថាពរវែងឆ្ងាយតរៀងមក។ ពាក្យសាសនា(Religion)ក្លាយមកពីពាក្យឡាតាំង ''Religiō''ប្រែថាកិច្ចសន្យារវាងមនុស្សនឹងអាទិទេព ការស្តាប់បង្គាប់ព្រះជាម្ចាស់សួគ៌ ការឥតសន្ស័យលើអាទិទេព។ បើប្រគល់ជំនឿ ឬភក្តីភាពចំពោះអាទិទេព។ == ប្រភេទសាសនា == សាសនាមានច្រើននៅក្នុងលោកដូចជា [[ព្រហ្មញ្ញសាសនា]]និង[[ព្រះពុទ្ធសាសនា]] មានកំណើតពី[[ប្រទេសឥណ្ឌា]]។ [[គ្រិស្តសាសនា]]មានប្រភពពី[[ប្រទេសស៊ីរី]] [[អ៊ីស្លាមសាសនា]]មានកំណើតពី[[ប្រទេសអារ៉ាប់]] [[តៅសាសនា]]មានប្រភពពី[[ប្រទេសចិន]] [[សិនតូ]]សាសនាមានប្រភពពី[[ប្រទេសជប៉ុន]] អ្នកតាមាប្រភពមកពីណា == ជំនឿ == ប្រជាជនខ្មែរដើមឡើយមានជំនឿលើធម្មជាតិដោយយល់ថា ធម្មជាតិទាំងឡាយសុទ្ធតែមានព្រលឹង និងមានកម្លាំងសក្តិសិទ្ធិ ដែលយើងមើលពុំឃើញ។ គេបានយកដុំថ្មជាតំណាងកម្លាំងធម្មជាតិដែលគេគោរព ហើយគេហៅដុំថ្មនោះថាអ្នកតាដូចជាអ្នកតាដី អ្នកតាទឹក អ្នកតាខ្យល់ អ្នកតាភ្លើង អ្នកតាព្រៃភ្នំជាដើម។ ក្រៅពីអ្នកតាតំណាងធម្មជាតិមានអ្នកតាតំណាងមេបា ឬបុព្វបុរសដែលបានស្លាប់ទៅហើយ ហើយនៅចាំថែរក្សា និងផ្តល់សេចក្តីសុខដល់អ្នកស្រុកដូចជាអ្នកតាដូចជា អ្នកតាដំបងដែក អ្នកតាក្រហមក អ្នកតាជំទាវម៉ៅ។ សាសនាអ្នកតានេះមិនសូវមានការលូតលាស់ទេពុំមានអត្តបទ ដែលកត់ត្រាទស្សនៈ ទ្រឹស្តីដូចសាសនាដទៃ<ref>សៀវភៅ វប្បធម៌ទូទៅ ភាគ១ សម្រាប់ឆ្នាំសិក្សាមូលដ្ឋាន ដោយ នួន សារឿន និងអ៊ុក វិបុល ឆ្នាំ២០០៩ ទំព័រទី២៣ដល់២៦</ref>។ == ឯកសារយោងសាសនានិងសីលធម៌ == [[Category:សាសនា]] eocwpsbeiz8gqaz9dfub8r347yz8etj 0 2069 323273 323200 2025-07-05T02:56:58Z 116.212.149.174 323273 wikitext text/x-wiki '''ខេត្តសៀមរាប''' គឺជាខេត្តមួយដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅភាគពាយ័ព្យនៃ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]និងនៅក្បែរ[[បឹងទន្លេសាប]]។ទីរួមខេត្តរបស់ខេត្តសៀមរាបគឺ[[ក្រុងសៀមរាប]]និង[[ក្រុងរុនតាឯក]]។ខេត្តសៀមរាបត្រូវបានដាក់ឈ្មោះបែបនេះគឺដើម្បីរំលឹកដល់ជ័យជម្នះរបស់កងទ័ព[[ខ្មែរ]]វាយឈ្នះលើកងទ័ព[[សៀម]]នៅ[[លង្វែក|សម័យលង្វែក]]ក្នុងសតវត្សរ៍ទី ១៦។សព្វថ្ងៃខេត្តសៀមរាបត្រូវបានគេស្គាល់ទូទាំងពិភពលោកថាជាទីតាំងនៃ[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]ដ៏ល្បីល្បាញ។ខេត្តនេះជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៍សំខាន់របស់[[ប្រទេសកម្ពុជា]]ដោយសារខេត្តនេះមាន[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]ដ៏ល្បីល្បាញនិងប្រាសាទបុរាណដទៃទៀតជាច្រើន។ថ្មីៗនេះ[[ក្រុងសៀមរាប]]កំពុងប្រែក្លាយរូបរាងជាក្រុងទំនើបតាមរយៈកំណើនសណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋាន ហាងលក់ទំនិញ ជាដើមដែលបម្រើឲ្យវិស័យទេសចរណ៍។រមណីយដ្ឋានបុរាណផ្សេងទៀតដែលនៅក្នុងក្រុងសៀមរាបនិងក្រៅក្រុងមាន[[អង្គរវត្ត|ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] [[ប្រាសាទបាយ័ន]] [[ប្រាសាទភ្នំបាខែង]] [[ប្រាសាទបក្សីចាំក្រុង]] [[ប្រាសាទបាពួន]] [[ប្រាសាទភិមានអាកាស]] [[ប្រាសាទបន្ទាយស្រី]] [[ប្រាសាទតាព្រហ្ម]] [[ប្រាសាទព្រះខ័ន]] [[ប្រាសាទព្រះប៉ាលីឡៃ|ប្រាសាទព្រះបាលីឡៃ]] [[ប្រាសាទតានៃ]] [[ប្រាសាទតាសោម]] [[ប្រាសាទតាកែវ]] [[ប្រាសាទធម្មនន្ទ]] [[ប្រាសាទព្រះគោ]] [[ប្រាសាទព្រះពិធូរ]] [[ប្រាសាទនាគព័ន្ធ]] ​[[ប្រាសាទសួព្រ័ត|ប្រាសាទសួព្រ័ត្រ]] [[ប្រាសាទបី]] [[ប្រាសាទព្រហ្មកិល]] [[ប្រាសាទរោងរមុង|ប្រាសាទរោងល្មុង]] [[ប្រាសាទតុប]] [[ប្រាសាទក្រវាន់|ប្រាសាទក្រវ៉ាន់]] [[ប្រាសាទថ្មបាយក្អែក]] [[ប្រាសាទបន្ទាយសំរែ]] [[ប្រាសាទបន្ទាយក្តី]] [[ប្រាសាទក្រោលគោ]] [[ប្រាសាទភ្នំក្រោម]] [[ប្រាសាទភ្នំបូក]] [[ប្រាសាទបាគង]] [[ប្រាសាទបេងមាលា]] [[ប្រាសាទលលៃ]] [[ប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិច]] [[ប្រាសាទមេបុណ្យខាងកើត]] [[ប្រាសាទទេពប្រណម]] [[ប្រាសាទទទឹងថ្ងៃ]] [[ប្រាសាទព្រៃមន្ទីរ]] [[ប្រាសាទព្រៃក្មេង]] [[ប្រាសាទបាតជុំ]] [[ប្រាសាទគោកត្រាង]] [[ប្រាសាទត្រពាំងផុង]] [[ប្រាសាទបន្ទាយធំ]] [[ប្រាសាទលាក់នាង]] [[ប្រាសាទចៅសាយទេវតា]] [[ប្រាសាទប្រែរូប]] [[លានស្តេចគំលង់]] [[លានជល់ដំរី]] [[ប្រាសាទអកយំ]] [[ប្រាសាទគោគពោធិ|ប្រាសាទគោគពោធិ៍]] [[ប្រាសាទគោកគ្រញូង]] [[ប្រាសាទចៅស្រីវិបុលកេរ្តិ៍]] [[ប្រាសាទត្រពាំងខ្យង]] [[ប្រាសាទផ្ទី]] [[ប្រាសាទទន្លេស្ងួត]] [[ប្រាសាទបន្ទាយធំ]] [[ប្រាសាទព្រៃប្រាសាទ]] ប្រាសាទភ្នំរុង និង​ប្រាសាទរាប់រយផ្សេងទៀត។តំបន់អង្គរត្រូវបានរងនូវការលុកលុយជាច្រើនដងពីពួក[[សៀម]]ហើយទីបំផុត[[ក្រុងអង្គរ|រាជធានីអង្គរ]]ត្រូវបានបោះបង់ចោលនៅក្នុងឆ្នាំ ១៤៣១។គួររំលឹកផងដែរថារាជធានីរបស់[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|ប្រទេសកម្ពុជា]]ត្រូវបានប្តូរពីអង្គរទៅ[[សម័យកាលចតុមុខ|រាជធានីចតុមុខ]]នៅក្នុងឆ្នាំ ១៤៣២ រួចបន្តទៅ[[លង្វែក|រាជធានីលង្វែក]] និង [[រាជធានីឧដុង្គមានជ័យ|រាជធានីឧដុង្គ]]ហើយត្រឡប់ទៅ[[សម័យកាលចតុមុខ|រាជធានីចតុមុខ]]វិញនៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៦។ជនជាតិបទេសដែលបានមកដល់[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]មុនគេគឺអ្នករុករកជនជាតិបារាំង'''លោក [[ហង់រី មូហូ]]'''នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៦០ (នាសម័យលង្វែកសតវត្សរ៍ទី ១៦ ក៏មានជនបរទេសខាងបស្ចឹមលោកក៏បានមកមើល[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]រួចមកហើយដែរ)<ref>ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅជនជាតិខ្មែរសតវត្សទី១៥-១៩៥៣ (ភាគទី២)</ref>។តំបន់សៀមរាបអង្គរគឺជាគោលដៅចម្បងសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរទូទាំងពិភពលោកហើយក៏ជាតំបន់ដែលសម្បូរទៅដោយសំណង់ប្រាសាទបុរាណតូចធំជាច្រើនអនែកដែលជាទីស្ថានរបស់ពពួកអាទិទេពទាំងឡាយទាំងពួងផងដែរ។ {{Infobox settlement | name = ខេត្តសៀមរាប | native_name = Siem Reap Province | native_name_lang = khm<!-- ISO 639-2 code --> | settlement_type = [[ខេត្តនៃកម្ពុជា|ខេត្ត]] | image_skyline = D'Angkor.jpg | image_caption = ទិដ្ឋភាពនៃប្រាសាទអង្គរវត្តនាពេលរសៀល | image_flag = | image_seal = | image_shield = | nickname = ទីក្រុងអង្គរ | motto = | image_map = Cambodia Siem Reap locator map.svg | map_caption = ផែនទីនៃខេត្តសៀមរាប | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_caption = Location of Siem Reap in Cambodia | coordinates_type = type:adm1st_region:KH | coordinates_display = title | coordinates_footnotes = | subdivision_type = [[List of sovereign states|ប្រទេស]] | subdivision_name = {{CAM}} | established_title = | established_date = | seat_type = ទីរួមខេត្ត | seat = [[ក្រុងសៀមរាប]] និង [[ក្រុងរុនតាឯក]] | leader_party = | leader_title = គណៈអភិបាល​ខេត្ត | leader_name = ប្រាក់ សោភ័ណ | area_footnotes = | area_total_km2 = 10299 | area_rank = ១០ | area_note = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = <ref name=census2019>{{Cite web|url=http://nis.gov.kh/nis/Census2019/Final%20General%20Population%20Census%202019-English.pdf|title=General Population Census of the Kingdom of Cambodia 2019 – Final Results|publisher=[[Ministry of Planning (Cambodia)|Ministry of Planning]]|work=National Institute of Statistics|date=26 January 2021|access-date=3 February 2021}}</ref> | population_total = ១,១១៤,៦១៦ នាក់ | population_rank = ០៤ | population_as_of = | population_density_km2 = ៩៨ | population_density_rank = ១៣ | population_demonym = | population_note = | blank_name_sec1 = ក្រុង និង ស្រុក | blank_info_sec1 = ១២ | blank1_name_sec1 = សង្កាត់ និង ឃុំ | blank1_info_sec1 = ១០០ | blank2_name_sec1 = ភូមិ | blank2_info_sec1 = ៩០៧ | timezone1 = [[:en:Time in Cambodia|ICT]] | utc_offset = +០៧:០០ | postal_code_type = លេខកូដប្រៃសណីយ៍ | postal_code = ១៧០១០១ -១៧១២១២ | area_code_type = លេខកូដតំបន់ | area_code = ០៦៣ | iso_code = KH-១៧ | website = {{URL|www.siemreap.gov.kh}} | footnotes = }} ខេត្តសៀមរាប គឺជា​ខេត្ត​ធំ​ទី ​១០ ​នៅក្នុង​[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|ប្រទេស​កម្ពុជា]]។ចំនួនប្រជាជននៅក្នុងខេត្តនេះកើនឡើងដល់ខ្ទង់លាននាក់ហើយជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាខេត្តដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេបំផុតនៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។មួយផ្នែកធំនៃព្រំដែនភាគខាងត្បូងនៃខេត្តសៀមរាបជាប់នឹង[[បឹងទន្លេសាប]]ដូច្នេះហើយបានជាខេត្តសៀមរាបជាខេត្តមួយក្នុងចំណោមខេត្តទាំង ០៩ ដែលបង្កើតបានជាតំបន់[[ទុនបម្រុងជីវមណ្ឌលទន្លេសាប]]។នាពេលបច្ចុប្បន្នខេត្តនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាទីតាំងនៃ[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]ដែលជាតំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់[[យូណេស្កូ|អង្គការយូណេស្កូ]]និងជា[[:en:Wonders of the World|អច្ឆរិយវត្ថុរបស់ពិភពលោក]]ផងដែរ។ហើយក៏ជាទីតាំងប្រាសាទល្បាញល្បីៗជាច្រើនទៀតក្រៅពី[[ប្រាសាទ អង្គរវត្ត|ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]ដូចជា[[ប្រាសាទបន្ទាយស្រី]] [[ប្រាសាទបេងមាលា]] [[ប្រាសាទបាគង]] [[ប្រាសាទបាយ័ន]] [[ប្រាសាទព្រះខ័ន]] [[ប្រាសាទបន្ទាយធំ]] [[ប្រាសាទតាព្រហ្ម]]និងប្រាសាទនានាផ្សេងទៀតដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌរបស់[[អង្គការយូណេស្កូ]]ផងដែរ។[[ឧទ្យានជាតិភ្នំគូលែន]]គឺជារមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រនិងធម្មជាតិល្បីល្បាញមួយដែលជាទីពេញនិយមសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិទៅទស្សនាកម្សាន្តមិនអាចរំលងបាន។ [[File:Angkor Wat aerial view.jpg|thumb|ទិដ្ឋភាពប្រាសាទអង្គរវត្តពីផ្ទៃអាកាស]] == ឈ្មោះនៃខេត្ត == ខេត្តសៀមរាបជាអតីតខេត្ត[[ខ្មែរ]]មួយឈ្មោះថា'''[[ខេត្តមហានគរ]]'''។ការប្ដូរឈ្មោះជាខេត្តសៀមរាបនេះនៅក្នុងរជ្ជកាល[[ចន្ទរាជា|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]។នៅក្នុងឆ្នាំ ១៥៣០ គ.ស(តាមពង្សាវតារ)មូលហេតុបានជាផ្លាស់ប្ដូរឈ្មោះខេត្តនេះបានបញ្ជាក់ថានៅក្នុងឆ្នាំ ១៥៣០ គ.ស ស្ដេច[[ខេត្តព្រះនគរស្រីអយុធ្យា|អយុធ្យា]]បានបញ្ជាឲ្យកងទ័ពខ្លួនវាយលុក[[កម្ពុជា]]នៅ[[ខេត្តមហានគរ]]ដើម្បីបង្ក្រាបការមិនចុះញ៉មរបស់[[ចន្ទរាជា|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]។ទ័ព[[សៀម]]ដណ្ដើម[[ខេត្តមហានគរ]]មួយរយៈហើយមេដឹកនាំបានទៅទស្សនាប្រាសាទគួរឲ្យយ៉ាងស្ងប់ស្ងែង។បន្ទាប់មកទ័ពស្ដេច[[សៀម]]នេះបានជួបនឹងទ័ពស្ដេច[[ខ្មែរ]]នៅតំបន់អង្គរហើយបានប្រយុទ្ធគ្នាធ្វើឲ្យកងទ័ព[[សៀម]]ទទួលបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ក្រោយពីទទួលបានជ័យជំនះមក[[ចន្ទរាជា|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]បានបរិញ្ញាតិ្តឲ្យប្ដូរឈ្មោះ[[ខេត្តមហានគរ]]នេះទៅជាខេត្តសៀមរាបវិញដែលមានន័យថា'''ទ័ពសៀមត្រូវបង្ក្រាបឲ្យរាប'''នៅទីនេះ។ អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​[[ប្រទេសកម្ពុជា|ប្រទេស​កម្ពុជា]]បាន​ពន្យល់​ប្រហាក់​ប្រហែល​គ្នា​ថាពាក្យ'''សៀម'''គឺ​ទាក់ទង​នឹង​ជាតិសាសន៍មួយដែល​បច្ចុប្បន្ន​បាន​ប្រែ​ឈ្មោះ​ទៅ​ជា'''ថៃ'''ទៅ​ហើយ។រីឯ​ពាក្យ​ថា'''រាប'''គឺ​មាន​ន័យ​ថា '''ចាញ់ខ្លបខ្លាច'''។ អនុ​ប្រធាន​ផ្នែក​​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​[[សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ|សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ]]និង​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៅ​[[សាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា|សាកលវិទ្យាល័យ​បញ្ញា​សាស្ត្រ​កម្ពុជា]]លោក'''សំបូរ មាណ្ណារ៉ា'''បាន​ពន្យល់​ថាចាប់​ពី​សតវត្ស​រ៍ទី ​៩ និង​ទី​ ១០ នៃ​គ្រិស្ត​សករាជខេត្ត​សៀមរាបត្រូវបានគេ​​ប្រើ​ឈ្មោះ​ជា​​[[យសោធរបុរះ|ទីក្រុងយសោធបុរៈ]]ដោយសារ​តែ​ព្រះ​មហាក្សត្រ​ខ្មែរ​ព្រះនាម[[យសោវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទយសោ​វរ្ម័ន​ទី​ ១]] ជាអ្នកបាន​កសាង។ក៏ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មកត្រូវ​បាន​គេ​ហៅ​ថា[[អាណាចក្រខ្មែរ|អាណាចក្រ​អង្គរ]]វិញ។នៅ​ក្នុង​រជ្ជកាល​នៃ​ព្រះរាជា​ក្រោយៗ​មកទៀតដែល​បានផ្លាស់​ប្ដូរ​រាជធានី​ទៅ​តាំង​នៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូងនិង​[[​ទួល​បាសាន|ទួល​បាសាន]]រហូត​ដល់​[[ភ្នំពេញ|ចតុមុខ]]ជាដើមគឺ​[[ក្រុងអង្គរ|ទីក្រុង​អង្គរ]]ត្រូវ​បាន​បោះ​បង់​ចោល​មួយ​រយៈ។ជាច្រើន​ឆ្នាំ​ក្រោយ​មកទើប​មាន​ការ​ចាប់​ផ្ដើម​គ្រប់គ្រង​​ជារាជធានី​នេះឡើង​វិញ។ លោក​សាស្ត្រាចារ្យសំបូរ មាណ្ណារ៉ាបាន​ពន្យល់​ទៀត​ថាបន្ទាប់​ពី​មាន​ការ​គ្រប់គ្រង​ជា​រដ្ឋបាល​ឡើង​វិញ​នោះគឺ​តំបន់​អង្គរ​ត្រូវ​បាន​ទ័ព​[[សៀម]]នៃ​[[អាណាចក្រអយុធ្យា|នគរ​ស្រីអយុធ្យា]]ចូល​មក​លុកលុយ​ជា​ច្រើន​លើកចាប់​តាំង​ពី​សតវត្ស​រ៍ទី​ ១៤ នៃ​គ្រិស្ត​សករាជ។នៅ​ក្នុង​សតវត្ស​រ៍ទី​ ១៥ ដល់ ១៦ មាន​ព្រះមហាក្សត្រ​[[ខ្មែរ]]​មួយ​អង្គ​ព្រះនាម[[ចន្ទរាជា|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]បាន​ធ្វើ​ចម្បាំង​ជាមួយកង​ទ័ព​[[សៀម]]ដើម្បី​បណ្ដេញឲ្យពួក[[សៀម]]ចេញ​ពី​តំបន់​អង្គរ។នៅក្នុង​ការ​ធ្វើ​សង្គ្រាម​កាល​នោះគឺកងទ័ព[[ខ្មែរ]]ទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងធំំធេងហើយ​ពាក្យ​ថា'''សៀមរាប'''('''អានថា : សៀមម៉ារាប''')គឺ​ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​ឈ្មោះបន្ទាប់​ពី​ជ័យ​ជម្នះ​របស់​កងទ័ព​[[ខ្មែរ]]លើពួក[[សៀម]]។ពាក្យ​ថា '''សៀមរាប'''គឺ​មាន​ន័យ​ថា'''[[សៀម]]បាន​ខ្លបខ្លាច​លោក បាន​ចាញ់​លោក បាន​អស់​ឫទ្ធានុភាព ចាញ់រាបដលដី។'''ដូច្នេះគេ​ឲ្យឈ្មោះ​ថា'''តំបន់​សៀមរាប'''នេះ​ជា​ទស្សនៈ​របស់​ជាតិ​[[ខ្មែរ]]របស់​អ្នក​ដែល​បាន​លើក​ឡើង​នៅក្នុងកេរតំណែល​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នេះ​ផង​ដែរ។ចំណុច​នេះ​ហើយបានជា​ចាប់​ផ្ដើម​មាន​ពាក្យ​ថា'''សៀមរាប'''។ ការ​អធិប្បាយ​របស់​លោក​សាស្ត្រាចារ្យ'''សំបូរ មាណ្ណារ៉ា'''នេះគឺ​ដូច​គ្នា​នឹង​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​[[ខ្មែរ]]​ផ្សេង​ទៀតផងដែរ។ សៀវភៅ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​[[ខ្មែរ]]​សង្ខេប​មួយដែល​សរសេរ​ដោយលោក'''នួន សុធិមន្ត'''ដែល​បច្ចុប្បន្ន​ជា​មន្ត្រី​រាជការ​នៅ​ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបាន​អធិប្បាយ​ថានៅ​ក្នុងឆ្នាំ​ ១៥២៥ ព្រះ​មហាក្សត្រ​[[ខ្មែរ]]​ព្រះនាម[[ចន្ទរាជា|ព្រះបាទច័ន្ទ​រាជា]]​បាន​វាយ​បង្ក្រាប​កងទ័ព​[[សៀម]]ដែល​ឈ្លាន​ពានឲ្យបរាជ័យ​យ៉ាងអាម៉ាស់នៅ​តំបន់​អង្គរ។ដូច្នេះ​ហើយបាន​ជា​ព្រះអង្គបាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា [[សៀមរាប]] គឺ​មាន​ន័យ​ថា'''ទ័ព​សៀមចាញ់​រាប​ដូចជា​កន្ទេល ឬ ទ័ពសៀមចាញ់រាបដល់ដី'''។ បច្ចុប្បន្ន​នេះ[[ខេត្តសៀមរាប]]មិន​ត្រឹម​តែ​ជា​និមិត្តរូប​នៃ​ជាតិ​[[ខ្មែរ]]​ប៉ុណ្ណោះ​ទេក៏ប៉ុន្តែវា​ក៏​កំពុង​នាំ​[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|ប្រទេស​កម្ពុជា]]ឲ្យទទួល​បាន​នាម​ថ្មី​មួយ​ទៀតគឺ​'''ព្រះរាជាណាចក្រ​អច្ឆរិយ'''ដោយសារ​តែ​ភាព​ល្បីល្បាញ​ខាង​វប្បធម៌​ប្រវត្តិសាស្ត្រ។<ref>{{Cite web |title=អត្ថន័យ​នៃ​ឈ្មោះ​ខេត្ត​សៀមរាប |url=https://www-rfa-org.cdn.ampproject.org/v/s/www.rfa.org/khmer/news/culture/history-of-siemreap-province-02152014042137.html/ampRFA?amp_gsa=1&amp_js_v=a9&usqp=mq331AQIUAKwASCAAgM=#amp_ct=1678937526295&amp_tf=%E1%9E%96%E1%9E%B8%20%251$s&aoh=16789375100149&referrer=https://www.google.com&ampshare=https://www.rfa.org/khmer/news/culture/history-of-siemreap-province-02152014042137.html |access-date=2023-03-16 |website=www-rfa-org.cdn.ampproject.org |archivedate=2023-03-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230316035301/https://www-rfa-org.cdn.ampproject.org/v/s/www.rfa.org/khmer/news/culture/history-of-siemreap-province-02152014042137.html/ampRFA?amp_gsa=1&amp_js_v=a9&usqp=mq331AQIUAKwASCAAgM=#amp_ct=1678937526295&amp_tf=%E1%9E%96%E1%9E%B8%20%251$s&aoh=16789375100149&referrer=https://www.google.com&ampshare=https://www.rfa.org/khmer/news/culture/history-of-siemreap-province-02152014042137.html |url-status=dead }}</ref> == ប្រវត្តិសាស្ត្រ == === មុនសម័យអង្គរ === [[file:Phnom Kulen8.JPG|thumb|ភ្នំគូលែន(មហេន្ទ្របវ៌ត ឬ មហិន្រ្ទបព៌ត)]] [[File:Cascade de la rivière sacrée (Phnom Kulen) (6825025205).jpg|right|thumb]] [[File:Phnom_Kulen_0001.jpg|thumb]] [[File:Kbal_Spean_-_017_Vishnu_and_Lakshmi_(8583651131).jpg|thumb]] [[File:Kbal_Spean_-_020_Brahma_(8583620385).jpg|thumb]] [[File:Kbal_Spean,_sur_les_pentes_sud-ouest_du_mont_Kulen_(12).jpg|thumb]] [[File:LingamCambodge1.JPG|thumb]] [[File:Kbal_Spean_-_011_Lotuses_(8583641233).jpg|thumb]] [[File:LingamCambodge2.JPG|thumb]] [[ឯកសារ:2011-06-27-030 Phnom Kulen.jpg|thumb|]] អ្នកស្រាវជ្រាវខាងប្រវត្តិវិទ្យានិងបុរាណវិទ្យាជាច្រើនបានអះអាងថាប្រវត្តិសាស្រ្តនៃតំបន់សៀមរាបអង្គរបានចាប់ផ្តើមឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ ៨០២ នៃគ្រិស្តសករាជក្នុងរជ្ជកាល[[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ២]] ក្រោយពីព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះបានយាងមកពី[[ឥណ្ឌូណេស៊ី|ប្រទេសជ្វា]]នៅក្នុងឆ្នាំ ៨០០ នៃគ្រិស្តសករាជ។តាមឯកសារខាងលើបានឲ្យដឹងថា[[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ២]] កាលនៅក្នុងដំណាក់កាលទី ២ ទ្រង់គង់នៅ'''ទីក្រុងឥន្រ្ទបុរៈ'''នៅ[[ខេត្តកំពង់ចាម]]បន្ទាប់មកទ្រង់គង់នៅលើ'''[[ភ្នំគូលែន]](មហិន្ទ្របព៌ត)'''និងចុងក្រោយបំផុតទ្រង់គង់នៅ'''[[ហរិហរាល័យ|ទីក្រុងហរិហរាល័យ ឬ ទីក្រុងរលួស]]'''ដែលជារាជធានីដើមនា[[សម័យអង្គរ]]។លោកបណ្ឌិត'''មីសែល ត្រាណេ'''បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថាវប្បធម៌អង្គរបានផ្តើមឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ ៨០២ នៃគ្រិស្តសករាជគឺនៅពេលដែល[[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ២]] បានអភិសេកជាព្រះមហាក្សត្រនៅលើ[[ភ្នំគូលែន]](មហិន្រ្ទបព៌ត)។ការអភិសេករបស់ព្រះអង្គគឺឈរនៅលើមូលដ្ឋាននៃពិធីទេវរាជដែលបានផ្តល់ចំពោះព្រះអង្គនូវមហិទ្ធិប្ញទ្ធិដើម្បីធ្វើការបង្រួបបង្រួមជាតិហើយជាឆ្នាំដែល[[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ២]] ប្រារព្ធពិធីទេវរាជនៅលើ[[ភ្នំគូលែន]](មហិន្រ្ទបព៌ត)។ព្រះអង្គបានបើកស័ករាជថ្មីមួយដែលធ្វើអរិយធម៌វប្បធម៌[[ខ្មែរ]]រីកចម្រើនរុងរឿងនា[[សម័យមហានគរ]]។ការអះអាងក៏បានបង្អាញឲ្យដឹងទៀតថាវប្បធម៌‌សម័យបុរេអង្គរ(មុនអង្គរ)គឺឯកសារមួយចំនួនបានផែ្អកតាមកំណត់ហេតុរបស់[[ចិន]]។ឯកសាររបស់គេបានសម្អាងលើកំណត់ត្រាផងនិងស្ថាបត្យកម្មប្រាង្គប្រាសាទមួយចំនួនផង។រីឯព្រឹត្តិការណ៍ដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់ជាខ្លាំងមួយទៀតគឺនៅក្នុងអំឡុង[[សម័យចេនឡា]]នៅលើទឹកដីបវរនៃខេត្តសៀមរាបអង្គរ។កំណត់ហេតុ[[ចិន]]បានឲ្យដឹងថាទីក្រុងដំបូងបំផុតនៅខេត្តសៀមរាបមានឈ្មោះថា'''នគរគម្ពីរ'''ដែលសិ្ថតនៅរវាងបារាយណ៍ខាងលិចនិងបារាយណ៍ខាងកើតនៃតំបន់សៀមរាបអង្គរ។សេ្តច[[ខ្មែរ|ខែ្មរ]]ដែលសោយរាជ្យសម្បត្តិនៅ'''នគរគម្ពីរ'''នេះគឺ'''ព្រះបាទចន្រ្ទវរ្ម័ន'''។លោកបណ្ឌិត'''មីសែល ត្រាណេ'''បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងបនែ្ថមទៀតថាកាលពីសម័យបុរេអង្គរនាអំឡុងឆ្នាំ ៨០២ នេះសេដ្ឋកិច្ចនិងបរិយាកាសង្គមរបស់តំបន់សៀមរាបអង្គរមានការវិវឌ្ឍជាវិជ្ជមាន។គេបានឃើញមានការរៀបចំដែនដី ឬនគរូបនីយកម្មដែនដីក្នុងតំបន់នីមួយៗនៃខេត្តនេះយ៉ាងច្បាស់លាស់ទៅហើយចាប់តាំងពីចុងសតវត្សរ៍ទី ០៦ នៃដើមសតវត្សរ៍ទី ០៧ នៃគ្រិស្តសករាជ។[[ជនជាតិខ្មែរ|ជនជាតិខែ្មរ]]ក្រោមការដឹកនាំរបស់ព្រះមហាក្សត្រនិងពួកព្រាហ្មបុរោហិតបានចាប់ផ្តើមគម្រោងការសាងសង់ប្រាសាទឥដ្ឋដំបូងបង្អស់ជាច្រើនមានជាអាទិ៍[[ប្រាសាទព្រៃកេ្មង]] [[ប្រាសាទពោធិ៍]] [[ប្រាសាទគោកតាសៀន]] [[ប្រាសាទវត្តខ្នាត]] និង [[ប្រាសាទព្រៃប្រាសាទ]]ជាដើម។រីឯវិស័យសង្គមកិច្ចវិញគេបានដឹងថាបុព្វការីជន[[ខ្មែរ|ខែ្មរ]]ចូលចិត្តកសាងទីលំនៅរបស់ខ្លួននៅកែ្បរៗ[[បឹងទន្លេសាប|បឹងទនេ្លសាប]]កែ្បរអូរស្ទឹងធម្មជាតិជាដើម។ការកសាងប្រាសាទក៏ដូច្នោះដែរគឺបុព្វការីជន[[ខ្មែរ|ខែ្មរ]]តែងតែជ្រើសរើសរកទីតាំងណាខ្ពស់មិនលិចទឹកនៅរដូវវស្សាគំនិតរបស់[[ខ្មែរ|ខែ្មរ]]ក្នុងការជ្រើសរើសទីតាំងខ្ពស់សម្រាប់ការកសាងសំណង់ផេ្សងៗជាប្រយោជន៍រួមគឺនៅតែបន្តរហូតមកទល់សព្វថៃ្ងនេះ <ref>អត្ថបទដកស្រង់ពីកាសែតរស្មីកម្ពុជា</ref>។ === សម័យអង្គរ === [[File:Apsara sculpture on the wall of Angkor Wat.jpg|thumb|ចម្លាក់អប្សរាញញឹមចេញធ្មេញ(ប្រាសាទអង្គរវត្ត)]] [[File:20171127 Relief Bayon Temple Angkor Thom 4778 DxO.jpg|thumb]] [[File:Bayon Temple Angkorwat (11) (27952378462).jpg|thumb|ស្រីអប្សរាសួគ៌ា(ប្រាសាទបាយ័ន)]] [[File:Banteay Srei (9719757175).jpg|thumb|ចម្លាក់រូបស្រីគ្រប់លក្ខណ៍(ប្រាសាទបន្ទាយស្រី)]] [[File:Bas-relief du Bayon (Angkor Thom) (2341905162).jpg|thumb|ទិដ្ឋភាពការធ្វើម្ហូបចម្អិនអាហាររបស់ប្រជាជនខ្មែរនាសម័យអង្គរ(ប្រាសាទបាយ័ន)]] [[File:Scène dépouillage (bas-relief du Bayon) (2334493467).jpg|thumb|វិស័យសុខាភិបាលខ្មែរនាសម័យអង្គរ(ប្រាសាទបាយ័ន)]] [[File:Bayonmarket01.JPG|thumb|ទិដ្ឋភាពផ្សារលក់ដូររបស់ប្រជាជនខ្មែរនាសម័យអង្គរ(ប្រាសាទបាយ័ន)]] [[File:Floating Kantong (Loi Krathong) at Bayon, Cambodia.jpg|thumb|ព្រះរាជពិធីបុណ្យអុំទូក អកអំបុក សំពះព្រះខែនាសម័យអង្គរ(ប្រាសាទបាយ័ន)]] [[File:Sbai Khmer.png|thumb|ចម្លាក់ស្ត្រីពានាស្បៃនាសម័យអង្គរ(ប្រាសាទបាយ័ន)]] [[ខ្មែរ]]បានជ្រើសរើសទីតាំងតំបន់អង្គរធ្វើជារាជធានីព្រោះស្ថិតនៅចំណុចកណ្ដាលនៃ[[អាណាចក្រខ្មែរ]]និងទីប្រជុំនៃជំនួញទាំងពីរគឺជើងគោកនិងជើងទឹកហើយសម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិសព្វគ្រប់ដូចជាត្រីនៅក្នុង[[បឹងទន្លេសាប]] ព្រៃឈើ [[ថ្មភក់]] [[ថ្មបាយក្រៀម]] [[ឥដ្ឋ]]សម្រាប់កសាងប្រាសាទនិងដីដែលមានជីវជាតិផងដែរ។ខេត្តសៀមរាបនៅសតវត្សរ៍ទី ០៩ ដល់សតវត្សរ៍ទី ១៥ បានបម្រើការរាជធានីជាមជ្ឈមណ្ឌលដ៏សំខាន់នៃអំណាចនយោបាយ វប្បធម៌ និង សាសនារបស់[[អាណាចក្រខ្មែរ]]។ភាពថ្កើងថ្កានរបស់ទីក្រុងគឺជារាជធានីនៃ[[អាណាចក្រខ្មែរ]]ដែលគ្រប់គ្រងដោយស្តេចដែលមានអំណាចជាបន្តបន្ទាប់។ខេត្តសៀមរាបមានទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រនៅចំចំណុចកណ្ដាលនៃអាណាចក្រហើយមានភាពងាយស្រួលនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងត្រួតត្រានិងគ្រប់គ្រងទឹកដីដ៏ធំធេងមួយនេះ។ទីក្រុងនេះបានរីកចម្រើនក្លាយជាទីក្រុងដែលមានភាពអ៊ូអរបម្រើជាមជ្ឈមណ្ឌលរដ្ឋបាល សេដ្ឋកិច្ច និង សាសនានៅក្នុងតំបន់។ខេត្តសៀមរាបមានចំណុចគួរឲ្យទាក់ទាញជាច្រើនដូចជា[[ប្រាសាទ អង្គរវត្ត|ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] [[ប្រាសាទបាយ័ន]] [[ប្រាសាទព្រះខ័ន]]ជាដើម។នៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]][[ខ្មែរ]]បានអនុវត្តនយោបាយវាតទីទឹកដីពង្រឹងអរិយធម៌ឲ្យរីកចម្រើនរុងរឿងនិងកសាងសំណង់ប្រាសាទល្បីល្បាញមួយចំនួនទាំងធំទាំងតូចដែលបង្ហាញអំពីតម្លៃវប្បធម៌អរិយធម៌[[ខ្មែរ]]ពាសពេញ[[អាណាចក្រខ្មែរ]]។តំបន់សៀមរាបត្រូវបានបម្រើការជារាជធានីអស់រយៈពេល ០៦ សតវត្សរ៍មកហើយ។នៅតំបន់សៀមរាបមានការអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនលូតលាស់គ្រប់វិស័យនិងមានភាពសម្បូរសប្បាយ[[ប្រជាជនខ្មែរ]]រស់នៅតំបន់សៀមរាបអង្គរភាគច្រើនប្រកបមុខរបរកសិកម្មនិងនេសាទជាធំ។តំបន់ជុំវិញ[[បឹងទន្លេសាប]]ជាដីដ៏សម្បូរជីវជាតិ។គេអាចធ្វើស្រែនៅតំបន់នេះប្រហែលជាពីរទៅបីដងនៅក្នុងមួយឆ្នាំដូច្នេះហើយបានជាយើងឃើញមានប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រមួយចំនួនដែលបន្សល់ទុកតាំងពី[[សម័យអង្គរ]]មកម្ល៉េះ។ [[File:Khmer_Empire.png|thumb|ផែនទីនៃ[[ចក្រភពខ្មែរ]] (៨០២-១៤៣១)]] === សម័យក្រោយអង្គរ === [[File:Angkor1866.jpg|thumb|ប្រាសាទអង្គរវត្តនៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៦ ថតដោយលោក [[:en:Emile Gsell|Emile Gsell]] (១៨៣៨-១៨៧៩)]] [[File:Western facade of the Temple of Ongau Wat ILN0-1868-0201-0004.jpg|thumb|ប្រាសាទអង្គរវត្តនៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៨]] [[File:Bonzerie_de_la_Grande_Pagode_(2).jpg|thumb|វត្តពុទ្ធសាសនានៅលើទឹកដីអង្គរនៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៦ ថតដោយលោក [[:en:Emile Gsell|Emile Gsell]] (១៨៣៨-១៨៧៩)]] [[File:AngkorWat_Delaporte1880.jpg|thumb|គំនូរប្រាសាទអង្គរវត្តរបស់លោក [[:en:Louis Delaporte|Louis Delaporte]] (១៨៤២-១៩២៥) នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៨០]] បើយោងតាមឯកសារក្រោយពីទ័ព[[ខ្មែរ]]របស់[[អង្គចន្ទទី១|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]បានទទួលជ័យជម្នះលើកងទ័ព[[សៀម]]ឈ្លានពានជាស្ថាពរនៅព្រះរាជនគរគឺ[[អង្គរធំ]]ពោលគឺបានវាយកម្ទេចទ័ព[[សៀម]]រាបស្មើនឹងដីបានជា[[ខ្មែរ]]ដាក់ឈ្មោះថា[[ខេត្តសៀមរាប]]។ស្ថានការណ៍បែបនេះបានធ្វើឲ្យយើងយល់ថាជាដើមកំណើតនៃការកកើតឈ្មោះខេត្តសៀមរាបតាំងពីរជ្ជកាលរបស់[[អង្គចន្ទទី១|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]មកទល់នឹងសព្វថ្ងៃនេះបើទោះបីជា'''[[ព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរ]]'''[[ច្បាប់ឧកញ៉ាព្រះឃ្លាំង]](នង)មិនបាននិយាយដោយចំហក៏ដោយ។ប្រសិនជាយើងបើកច្បាប់ព្រះរាជពង្សាវតារ[[ខ្មែរ]]ខាងលើមកមើលយើងពិតជាស្លុតចិត្តដោយហេតុថាកងទ័ព[[សៀម]]បានឈ្លានពានរុករាន[[ប្រទេសកម្ពុជា]]ឥតឈប់ឈរជាច្រើនលើក។ពួកវាក្រោយពីដណ្តើមបានអាណាខេត្ត[[ខ្មែរ]]មួយចំនួនដែលសព្វថ្ងៃបានក្លាយទៅជាទឹកដី[[សៀម]]រួចទៅហើយនោះក៏បាននាំសង្គ្រាមចូលទៅយ៉ាងជ្រៅចំកណ្តាលបេះដូងនៃ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]តែម្តងគឺ'''ទីក្រុងមហានគរ'''ដែលស្ថិតក្នុងខេត្តសៀមរាបតែពីមុនហៅថា'''ស្រុកនគរវត្ត'''ដែលធ្លាប់ជាសមរភូមិក្តៅពីមុនមក។ប៉ុន្តែលើកនេះពួកវាត្រូវបង្ខំចិត្តរត់ត្រឡប់ទៅ[[ខេត្តព្រះនគរស្រីអយុធ្យា|ក្រុងអយុធ្យា]]វិញក្រោយពីត្រូវចាញ់សង្គ្រាមនៅចុល្លសករាជ ៩០២ ត្រូវនឹងឆ្នាំ ១៥៤១ នៃគ.ស។កាលបើពិនិត្យលើទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រចាស់ដែលបានកើតឡើងនៅលើទឹកដីបវរដែលជាទីតាំងនៃព្រះរាជនគរយើងបានឲ្យដឹងថានៅក្នុងរាជ្យរបស់[[ជ័យវរ្ម័នទី៨|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៨]] និងដើមរាជ្យរបស់[[ឥន្ទ្រវរ្ម័នទី៣|ព្រះបាទស្រីឥន្ទ្រវរ្ម័ន]]រវាងឆ្នាំ ១២៩៦ [[សៀម]]បានបើកការវាយលុកមួយដ៏ធំសម្បើមនៅក្នុង[[ខេត្តសៀមរាប]]ក្នុងបំណងយក[[ប្រទេសកម្ពុជា]]ធ្វើជាស្រុកឬនគរចំណុះរបស់ខ្លួនហើយមហិច្ឆតានេះពួកវាបានសម្រេចជាស្ថាពរព្រោះថាអាណាខេត្តមួយចំនួនដែលស្ថិតនៅក្នុងភូមិភាគកណ្តាលដូចជា[[ខេត្តសុខោទ័យ]] [[ខេត្តកំពែងពេជ្រ|កំពែងពេជ្រ]] និង ខេត្តរណបនៃខេត្តទាំងនោះព្រមទាំងអាណាខេត្តដទៃៗឯទៀតដែលស្ថិតនៅជ្រលងនៃដង[[ទន្លេចៅព្រះយា|ទន្លេមេណាម]]ដូចជា[[ខេត្តអយុធ្យា]] និង [[ខេត្តសុពណ៌បុរី|សុពណ៌បុរី]]។បន្ទាប់ពីបានទទួលជ័យជម្នះលើខេត្តទាំងឡាយនោះពួកវាក៏បានពង្រឹងបណ្តាញអំណាចរបស់ខ្លួន។សង្គ្រាមឈ្លានពានមួយដែលគេត្រូវកត់សម្គាល់ដែលបានកើតឡើងជាលើកដំបូងបង្អស់នៅលើទឹកដី[[ខ្មែរ]]ត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងរាជ្យរបស់[[ព្រះបាទលំពង្សរាជា]]នៅក្នុងឆ្នាំ ១៣៥២។ចំពោះចម្បាំងនេះច្បាប់ពង្សាវតារ[[ខ្មែរ]]បានបញ្ជាក់ថាគឺភាគីឈ្លានពាន[[សៀម]]បានទទួលជ័យជម្នះលើទ័ព[[ខ្មែរ]]ដោយពួកវាបានកាន់កាប់[[ក្រុងអង្គរធំ|ទីក្រុងអង្គរធំ]]នៅក្នុងឆ្នាំ ១៤៣១។មុននឹងដកថយចេញពួកវាបានកេណ្ឌឈ្លើយសឹក[[ខ្មែរ]]ជាច្រើនម៉ឺននាក់នាំទៅកាន់[[សៀម|ប្រទេសសៀម]]។នៅក្នុងឱកាសនោះផងដែរពួកវាក៏បានលួចប្លន់យកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ជាតិ[[ខ្មែរ]]គ្រប់ប្រភេទនៅក្នុងឆ្នាំ ១៤៣១ គឺជាឆ្នាំដែលកំណត់នូវឱនភាព[[ខ្មែរ]]ដែលប្រឈមនិងការវាតទីនិយមរបស់[[សៀម]]ដែលគ្មានទីបញ្ចប់។ពិតណាស់ទោះបីជាភ្លើងសង្គ្រាមឈ្លានពានបានកន្លងផុតជាច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយក្តីក៏ប៉ុន្តែវាបានបន្សល់ទុកនូវស្លាកស្នាមរបួសដ៏ឈឺចាប់នៅក្នុងផ្នត់គំនិត[[ខ្មែរ]]គ្មានថ្ងៃបំភ្លេចបាន។បើតាមច្បាប់ព្រះរាជពង្សាវតារ[[ខ្មែរ]]គឺនៅក្នុងរាជ្យរបស់[[អង្គចន្ទទី១|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]](១៥១៦ ដល់ ១៥៥៥ នៃគ.ស)កងទ័ព[[សៀម]]មកឈ្លានពាន[[ខ្មែរ]]ត្រូវបានបង្ក្រាបរាបស្មើទល់នឹងដីនៅត្រង់[[ស្ទឹងសៀមរាប|ស្ទឹងអង្គរ]]នៅក្នុងឆ្នាំ ១៥៤១ ដោយហេតុនេះហើយបានជាព្រះអង្គត្រាស់បង្គាប់ឲ្យគេហៅតំបន់នេះថា'''តំបន់សៀមរាប'''ដើម្បីទុកជាការចងចាំរួមរបស់ជាតិ[[ខ្មែរ]]អំពីជ័យជម្នះដ៏ត្រចះត្រចង់នេះមុនទីតាំងនេះបានក្លាយទៅជាស្រុកហើយបន្ទាប់មកទៀតក្លាយជាខេត្តនា[[សម័យអាណានិគមនិយមបារាំង|សម័យអាណាព្យាបាលបារាំង]]។ព្រឹត្តិការណ៍មួយគួរឲ្យកត់សម្គាល់គឺស្តេចអង្គនេះបានឆ្លាក់បង្ហើយនូវចម្លាក់មួយចំនួនដែល[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]] មិនទាន់ឆ្លាក់រួច។ទោះបីជាបានទទួលបរាជ័យដ៏អាម៉ាស់មុខនេះក្តីទ័ព[[សៀម]]ក៏នៅតែទន្ទ្រានមាតុភូមិ[[ខ្មែរ]]មិនស្រាកស្រាន្តឡើយហើយអំពើនេះត្រូវបានបន្តរហូតដល់[[បន្ទាយលង្វែក|សម័យលង្វែក]]។នៅក្នុងឆ្នាំ ១៥៩៤ [[លង្វែក|ទីក្រុងលង្វែក]]ត្រូវដណ្តើមបានពី[[ខ្មែរ]]ដោយស្តេច[[សៀម]]ព្រះនាម[[នរេសួរ|ស្ដេចនរិន្ទសួន]]។ចំពោះបរាជ័យនៃកងទ័ព[[សៀម]]ដែលដឹកនាំដោយស្តេច[[សៀម]]ដែលបានយកលេសថាដោយសារ[[ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]មិនបានប្រគល់ដំរីសមួយក្បាលបានជាមកវាយលុក[[ក្រុងអង្គរធំ|ទីក្រុងអង្គរធំ]]។បើតាមប្រសាសន៍របស់លោក'''ហ្គ្រោរីយេ'''បានបញ្ជាក់ថា[[ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]គឺជា[[ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ]]ដ៏ខ្លាំងពូកែជាងគេបំផុតនាសម័យក្រោយអង្គរដោយហេតុថាស្តេចអង្គនេះមិនគ្រាន់តែបានខិតខំស្តារប្រទេសជាតិតែប៉ុណ្ណោះទេក៏ប៉ុន្តែទ្រង់ថែមទាំងមានមហិច្ឆិតាវាយដណ្តើមយកខេត្ត[[ខ្មែរ]]មួយចំនួននៅក្នុង[[សៀម|ប្រទេសសៀម]]បច្ចុប្បន្នដូចជា[[ខេត្តនគររាជសីមា]] [[ខេត្តបុរីរម្យ]] [[ខេត្តសុរិន្ទ្រ]] [[ខេត្តសង្គឹត]] [[ខេត្តគោកខ័ណ្ឌ]] [[ខេត្តស៊ីសាកេត|ខេត្តសិរីសាកេត]] [[ខេត្តសុវណ៌ភូមិ ឬ សុវណ្ណភូមិ|ខេត្តសុវណ្ណភូមិ]] [[ខេត្តឧប្បលរាជធានី]] [[ខេត្តច័ន្ទបុរី]] [[ខេត្តត្រាច]] [[ខេត្តស្រះកែវ]] [[ខេត្តស្ទឹងជ្រៅ]] [[ខេត្តរយ៉ង]] [[ខេត្តបស្ចឹមបុរី]]ជាដើមដែល[[សៀម]]បានឈ្លានពានដណ្តើមយកបានពីមុនៗមក។មានហេតុផលជាច្រើនដើម្បីបញ្ជាក់ថាហេតុដូចម្តេចបានជានៅក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារ[[សៀម]]ដូចជាច្បាប់របស់'''អ្នកអង្គម្ចាស់នព្វរ័ត្ន'''តែងឡើងនៅព.ស ២៤២០ ត្រូវនឹងគ.ស ១៨៧៧ បានប្រើពាក្យ'''សៀមរ៉៉ាដ្ឋ'''([[ភាសាសៀម|សៀម]] : เสียมราฐ)ជំនួសឲ្យពាក្យ'''សៀមរាប'''ទៅវិញ។តាមពិតទៅការប្រើពាក្យ'''សៀមរ៉ាដ្ឋ'''('''សៀមម៉ារ៉ាត''')ដើម្បីហៅទីប្រជុំជនមួយដែលពីមុនគឺជាសមរភូមិឬទីលានប្រយុទ្ធស៊ីសាច់ហុតឈាមរវាង[[ខ្មែរ]]និង[[សៀម]]ស្ថិតនៅក្នុង'''ស្រុកនគរវត្ត'''គឺបណ្តាលមកពីអាជ្ញាធរ[[សៀម]]នៅក្នុងរជ្ជកាលរបស់'''ស្ដេចព្រះចៅថាយស្រះ'''មិនចង់រំឭកនូវភាពបរាជ័យដ៏អាម៉ាស់មុខរបស់កងទ័ពឈ្លានពាន[[សៀម]]របស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះបើទោះបីជាសម័យនោះទ្រង់បានត្រួតត្រា[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ក៏ដោយ។យ៉ាងណាមិញគឺដោយសារតែហេតុការណ៍នេះហើយទើប'''ស្ដេចព្រះចោមក្លាវចៅយូហួ'''ដែលបានគ្រប់គ្រង[[ប្រទេសកម្ពុជា]]ជាមួយ[[អណ្ណាម|អាណ្ណាម]]ទ្រង់ក៏បានប្រើពាក្យស្រុកឬមឿង'''ព្រះនគរវត្ត'''ជំនួសឲ្យពាក្យស្រុកឬមឿង'''សៀមម៉ារ៉ាត'''ផងដែរ។គ្មានឯកសាររបស់[[សៀម]]ណាមួយដែលបញ្ជាក់ឲ្យបានច្បាស់លាស់អំពីការផ្លាស់ប្តូរឈ្មោះពីមឿង'''ព្រះនគរវត្ត'''ទៅជា'''សៀមរាប'''នោះទេហើយបើមានក៏អាចស្ថិតនៅក្នុងដើមសម័យរជ្ជកាលទី​ ០៣ ដែលជាសម័យបាងកកដែលគេហៅថា[[អាណាចក្ររតនកោសិន្ទ្រ៍|រតនកោសិន្ទ្រ]]។ប៉ុន្តែចំពោះ[[ជនជាតិខ្មែរ]]វិញឈ្មោះ'''សៀមរាប'''ពិតជាត្រូវបានផ្តើមឡើងនៅក្នុងរជ្ជកាលរបស់[[ចន្ទរាជា|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]យ៉ាងពិតប្រាកដឥតក្លែងក្លាយបើទោះបីជាទឡ្ហីករណ៍មានខ្វះចន្លោះយ៉ាងណាក៏ដោយព្រោះថាការតាំងឈ្មោះសៀមរាបនេះមិនមែនជារឿងចៃដន្យឬជំនឿលេងសើចនោះទេជាពិសេសនៅក្នុងសម័យកាលមួយដែល[[ខ្មែរ]]និង[[សៀម]]នៅច្បាំងគ្នាមិនឈប់មិនឈរ។ដូច្នេះការចង់យល់ឲ្យលម្អិតអំពីប្រវត្តិពិតនៃឈ្មោះ'''សៀមរាប'''តម្រូវឲ្យយើងស្គាល់ពីបរិបទសង្គមនយោបាយហើយអំពើនេះគឺជាការចាំបាច់បំផុត។បើតាម[[ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ|សៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ]]រៀបរៀងដោយលោក'''នួន សុធិមន្ត'''បានអធិប្បាយថានៅក្នុងឆ្នាំ ១៥២៥ នៃគ្រឹស្ដសករាជ[[ចន្ទរាជា|ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]បានវាយបង្ក្រាបកងទ័ព[[សៀម]]ដែលឈ្លានពានឲ្យបរាជ័យនៅតំបន់អង្គរ។ដូច្នេះហើយបានជាព្រះអង្គបានដាក់ឈ្មោះថា'''សៀមរាប'''គឺមានន័យថាទ័ព'''សៀមចាញ់រាបដូចកន្ទេល'''។ ''ប្រវត្តិ[[ខេត្តសៀមរាប]]ដោយបណ្ឌិតសភាចារ្យ'''ស៊ន សំណាង'''ទីប្រឹក្សារាជរដ្ឋាភិបាល'' នៅថ្ងៃសុក្រ ០៥ រោច ខែមិគសិរ ឆ្នាំរកា នព្វស័ក គ.ស ត្រូវនឹងថ្ងៃទី ០៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៧ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតសភាចារ្យ'''ស៊ន សំណាង'''ទីប្រឹក្សារដ្ឋាភិបាល[[កម្ពុជា]]បានដឹកនាំសិក្ខាសាលាមួយស្ដីពីបេសកកម្មស្រាវជ្រាវចងក្រងប្រវត្តិសាស្រ្តនៃ[[ខេត្តសៀមរាប]]ដោយបានលើកឡើងតាមឯកសារដែលឯកឧត្តម បានស្រាវជ្រាវកន្លងមកដោយសង្ខេបដូចខាងក្រោម ៖ * នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៩០៧ [[សៀម]]ត្រូវប្រគល់ខេត្ត[[ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[ខេត្តបាត់ដំបង|បាត់ដំបង]] [[ខេត្តសិរីសោភ័ណ្ឌ|ស៊ីសុផុន(សិរីសោភ័ណ)]]មកឲ្យ[[បារាំង]]តាម[[សន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម ក្រុងបាងកក|សន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម]] * នៅថ្ងៃទី២៣ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩០៧ [[បារាំង]]បានថ្វាយ[[ខេត្តសៀមរាប]]មកឲ្យ[[ព្រះ​បាទ​សម្តេច​ព្រះ ស៊ីសុវត្ថិ|ព្រះបាទស៊ីសុវត្តិ]] * នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩១៧ មាន[[ខេត្តសៀមរាប]]និង[[ខេត្តជីក្រែង]]ដែលស្ថិតនៅក្នុង[[ខេត្តសៀមរាប]]បច្ចុប្បន្ននេះ។ពេលនោះ[[បារាំង]]បានរៀបចំជនជាតិ[[បារាំង]]ជាចៅហ្វាយខេត្តហើយឲ្យ[[ខ្មែរ]]ដែលមាននាមស្មើចៅហ្វាយខេត្តនោះដោយ[[បារាំង]]ហៅយើងថាជា'''ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តជីក្រែង ចៅហ្វាយស្រុកខេត្តសៀមរាប'''។ល។ * នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩២១ មានកំណែទម្រង់ធំមួយដោយបង្កើតរចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋបាល[[ខេត្ត]]ដែលមានថ្នាក់[[ស្រុក]]និង[[ខណ្ឌ]]នៅក្នុងខេត្តដោយខេត្តមួយចំនួនដូចជា[[ខេត្តជីក្រែង]]ប្ដូរមកជា[[ស្រុកជីក្រែង]]វិញ * នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩២៥ [[បារាំង]]បានបង្កើត'''កងក្រវែលឃុំ'''គឺជាប៉ូលីសជនបទនៅ[[ឃុំ]]រួចក៏មានបន្តមកជា'''បាត្រុយ'''បន្ទាប់ពី'''បាដេស[[បារាំង]]'''ម្នាក់បានស្លាប់នៅពេលទៅយកពន្ធនៅ[[ឃុំក្រាំងលាវ(ស្រុករលាប្អៀរ)|ក្រាំងលាវ]] [[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]] * នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៣៣ [[បារាំង]]បានបង្កើតសុរិយោដីដើម្បីយកពន្ធដី * នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៣៤ បានលុប[[ខណ្ឌ]]ចោលវិញដោយសារគេបង្កើត[[ខណ្ឌ]]ដើម្បីងាយស្រួលប្រមូលពន្ធហើយនៅពេលគេគ្រប់គ្រងការយកពន្ធបានល្អហើយក៏លុបថ្នាក់[[ខណ្ឌ]]ចោលវិញ * នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩០៣ បង្កើតក្រុមប្រឹក្សាដោយ[[បារាំង]]កាន់អំណាចហើយឲ្យ[[ខ្មែរ]]ចូលក្រុមប្រឹក្សាដើម្បីផ្តល់ប្រឹក្សា * នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩០៤ មានខេត្តចំនួន ១២ នៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]] * មាន ០២ ក្រុមសរសេរប្រវត្តិខេត្តមានក្រុមទី ០១ ចៅហ្វាយខេត្តនិងមន្ត្រីខេត្ត និង ក្រុមទី ០២ ក្រុមស្រាវជ្រាវឥណ្ឌូចិនវិទ្យានៅក្នុងឆ្នាំ ១៩០៣ * នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៤ បានបង្កើត[[ខេត្តព្រះវិហារ]]ដោយកាត់យកឃុំចំនួន ០៣ របស់[[ខេត្តសៀមរាប]]គឺ[[ឃុំអន្លង់វែង(ខេត្តព្រះវិហារ)|ឃុំអន្លង់វែង]] [[ឃុំថ្កូវ(ខេត្តព្រះវិហារ)|ឃុំផ្កូវ]] និង [[ឃុំកោះកែ(ខេត្តព្រះវិហារ)|ឃុំកោះកែ]]។ * លោកគ្រូ'''ស៊ន សំណាង'''ស្នើឲ្យខេត្តជួយប្រមូលឯកសារក្រោយឆ្នាំ ១៩៧៩ បូករួមជាមួយនឹងឯកសារចាស់ៗមួយចំនួនដែលក្រុមលោកគ្រូមាន។<ref>{{Cite web |title=Request Rejected |url=https://siemreap.gov.kh/%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%81%E1%9F%81%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%9F%E1%9F%80%E1%9E%98%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%94 |access-date=2025-06-18 |website=siemreap.gov.kh}}</ref> == សាសនា == {{Pie chart |thumb = right |caption = សាសនានៅក្នុងខេត្តសៀមរាប (ជំរឿនឆ្នាំ ២០១៩)<ref>{{cite web|title=General Population census of the Kingdom of Cambodia 2019|url=http://nis.gov.kh/nis/Census2019/Final%20General%20Population%20Census%202019-English.pdf|publisher=National Institute of Statistics Ministry of planning|date=October 2020}}</ref> |label1 = សាសនាព្រះពុទ្ធ |value1 = 99.3 |color1 = Gold |label2 = សាសនាគ្រិស្ត |value2 = 0.4 |color2 = DodgerBlue |label3 = សាសនាអុីស្លាម |value3 = 0.2 |color3 = Green |label4 = សាសនាផ្សេងៗ |value4 = 0.1 |color4 = Black }} សាសនារបស់រដ្ឋគឺ[[ពុទ្ធសាសនាថេរវាទ|សាសនាព្រះពុទ្ធថេរវាទ]]។ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តសៀមរាបជាង ៩៩.៣% ជាអ្នកកាន់[[ព្រះពុទ្ធសាសនា|សាសនាព្រះពុទ្ធ]]។ប្រជាជនខេត្តសៀមរាបប្រមាណ ០.៤% កាន់[[សាសនាគ្រិស្ត]]។[[សាសនាឥស្លាម|សាសនាអុីស្លាម]]ដែលភាគច្រើនកាន់ដោយ[[ជនជាតិចាម]]គឺ ០.២% ។ == ព្រះរាជដំណាក់ ឬ វាំងចាស់ == [[Image:Royal Palace, Siem Reap.JPG|thumb|ទិដ្ឋភាពនៃព្រះរាជដំណាក់ ឬ វាំងចាស់]] '''[[ព្រះរាជដំណាក់|ព្រះរាជដំណាក់ ឬ វាំងចាស់]]''' នៅក្នុង[[ក្រុងសៀមរាប]]គឺជាទីកន្លែងបណ្ដោះអាសន្នរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រនៃយើងគឺ[[ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ|ព្រះបរមរតនកោដ្ឋព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ]] និង ព្រះរាជអគ្គមហេសី។[[ព្រះរាជដំណាក់]]នេះជាទីដែលព្រះអង្គស្នាក់នៅអាស្រ័យពេលស្ដេចយាងមកកាន់ទី[[ក្រុងសៀមរាប]]។បើយើងធ្វើដំណើរពី[[ក្រុងភ្នំពេញ]]តាម[[ផ្លូវជាតិលេខ៦|ផ្លូវជាតិលេខ ០៦]] [[សង្កាត់ស្វាយដង្គំ]] [[ក្រុងសៀមរាប]]មើលមកខាងស្ដាំដៃយើងនឹងឃើញអគារពណ៌សមួយអមដោយរបងនិងដើមឈើត្រឈឹងត្រឈៃនិងបរិវេណស្រស់ស្រាយដែលមានសួនច្បារធំនៅខាងមុខ(សួនព្រះរាជដំណាក់ឬបឹងកាឡូ)នោះហើយជា[[ព្រះរាជដំណាក់]]។[[ព្រះរាជដំណាក់]]នេះត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅក្នុងសម័យ[[បារាំង]]ដាក់អាណានិគមនៅ[[កម្ពុជា]]អំឡុងឆ្នាំ ១៨៦៣ ដល់ឆ្នាំ ១៩៥៣។[[ព្រះរាជដំណាក់]]នៅក្នុងសម័យ[[ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ]]គឺស្ថិតនៅ[[វត្តដំណាក់​|វត្តដំណាក់]]ហើយវត្តដំណាក់គឺជាវត្តមួយដែលស្ថិតនៅខាងកើតដង[[ស្ទឹងសៀមរាប]]ចំកណ្ដាលបេះដូងនៃ[[ក្រុងសៀមរាប]]តែម្ដង។[[វត្តដំណាក់​|វត្តដំណាក់]]ពីមុនជាទីតាំង[[ព្រះរាជដំណាក់]]របស់[[ព្រះ​បាទ​សម្តេច​ព្រះ ស៊ីសុវត្ថិ|ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ]]នៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩០៤ ដល់ឆ្នាំ ១៩២៧។លុះក្រោយមក[[ព្រះរាជដំណាក់]]របស់ព្រះមហាក្សត្រត្រូវបានប្ដូរទីតាំងទៅនៅជិតអាស្រម[[ព្រះអង្គចេកព្រះអង្គចម|ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]វិញ។ក្រោយពី[[ព្រះរាជដំណាក់]]ត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងទីធ្លាបរិវេណ[[ព្រះរាជដំណាក់]]ចាស់ត្រូវបានប្រែក្លាយជាទីវត្តអារាម[[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]ម្ដងវិញ។ជាអកុសលនៅក្នុងរបប[[ខ្មែរក្រហម]]វត្តដំណាក់ត្រូវបានកងទ័ព[[ខ្មែរក្រហម]]ប្រើប្រាស់ជាមូលដ្ឋានយោធារបស់ពួកគេ។បច្ចុប្បន្ននេះមិនត្រឹមតែជាទីអារាមរបស់[[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]សម្រាប់ព្រះសង្ឃគង់នៅបដិបត្តិធម៌និងសម្រាប់ឲ្យពុទ្ធបរិស័ទធ្វើបុណ្យទានប៉ុណ្ណោះទេតែវត្តនេះក៏ជាថ្នាលបណ្ដុះបណ្ដាលចំណេះវិជ្ជាដល់ព្រះសង្ឃផងដែរដោយសារតែនៅក្នុងវត្តមានពុទ្ធិកបឋមសិក្សាសម្រាប់ព្រះសង្ឃសិក្សារៀនសូត្រភាសាបាលី ភាសាសំស្ក្រឹត និង ព្រះធម៌នានា។លើសពីនេះនៅក្នុងបរិវេណវត្តក៏មានសាលាបឋមសិក្សាសម្រាប់ឲ្យកុមារសិក្សារៀនសូត្រផងដែរ។បន្ថែមពីលើនេះជារៀងរាល់ថ្ងៃតែងតែមានជនានុជនជាច្រើនបានអានសៀវភៅឬធ្វើកិច្ចការសាលានៅទីនោះ។ដោយឡែកនៅក្នុងវត្តក៏មានបណ្ណាល័យមួយហៅថាបណ្ណាល័យខេមរៈសិក្សាដែលបានប្រើសម្រាប់ឲ្យសាធារណជនចូលធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវឯកសារនិងអានសៀវភៅនានាយ៉ាងសម្បូរបែប។នៅតាមដងផ្លូវក្នុងវត្តមានរៀបចំពាក្យស្លោកនិងសុភាសិតជាច្រើនសម្រាប់ដាស់តឿនដល់សាធារណជនទាំងឡាយជាកន្លែងថ្នាលបណ្ដុះបណ្ដាលចំណេះវិជ្ជា។វត្តនេះក៏បាននិងកំពុងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិមកទស្សនាផងដែរ។ថ្មីៗនេះមានហេតុការណ៍ដ៏គួរឲ្យរន្ធត់និងសោកស្ដាយជាពន់ពេកដោយកាលពីវេលាម៉ោងប្រមាណជា ១០ និង ០៥ នាទីយប់ ថ្ងៃទី ១២ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៣ អគ្គិភ័យបានឆាបឆេះអគារមួយនៃ[[ព្រះរាជដំណាក់]]សៀមរាបដែលជាកន្លែងទីសក្ការៈដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់បំផុត។<ref>{{Cite web |last=ពិសី |first=អ៊ិន |date=2023-03-13 |title=ប្រវត្តិសង្ខេបរបស់ព្រះរាជដំណាក់ នៅក្រុងសៀមរាប |url=https://www.kampucheathmey.com/local-news/478067 |access-date=2025-06-16 |website=Kampuchea Thmey Daily |language=en-US}}</ref> '''[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]''' គឺជា[[ព្រះពុទ្ធ]]រូបបភេទស្រីហើយក៏ត្រូវបានមតិខ្លះគិតថារូបទាំង ០២ អង្គនេះជាបងប្អូនបង្កើតជាមួយនឹងគ្នាផងដែរ។រូបធំនិងខ្ពស់ជា'''ព្រះអង្គចេក'''និងរូបតូចនិងទាបជា'''ព្រះអង្គចម'''។រូបសំណាកទាំង ០២ អង្គនោះត្រូវបានគេគិតថាសាងអំពីមាសនិងលង្ហិននិងខ្លះថាពីសំរិទ្ធហើយមានទម្ងន់ប្រមាណ ១៥០ គីឡូក្រាម។បើយោងទៅតាមការតំណាលតៗគ្នាដោយមិនមានប្រភពច្បាស់លាស់បានលើកឡើងថា[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]ជាទេពធីតាដែលជាអតីតព្រះរាជបុត្រីរបស់[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]] ដែលជាស្ថាបនិកកសាង[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]។គេជឿថា[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]គឺទ្រង់មានភាពសុច្ចរិតទៀងត្រង់ទន់ភ្លន់និងប្រកបដោយក្ដីមេត្តា ករុណាយ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់ដែលព្រះអង្គទាំង ០២ តែងតែអាណិតអាសូរធ្វើបុណ្យដាក់ទានដល់អស់ប្រជានុរាស្រ្តដែលត្រូវការព្រះនាងទាំង ០២ ជួយ។ពិសេសជាងនេះទៅទៀតព្រះនាងទាំង ០២ បានអប់រំអ្នកទោសទាំងឡាយឲ្យដើរតាមគន្លងទូន្មានរបស់[[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]និងបានដោះលែងពួកគេឲ្យមានសេរីភាពថែមទៀត។ព្រះនាងទាំង ០២ អង្គគឺជាអ្នកដែលគោរពប្រតិបត្តិ[[ព្រះពុទ្ធសាសនា]]យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនដែលប្រជានុរាស្រ្តទូទាំងនគរបានដឹងអំពីចរិតលក្ខណៈដ៏ប្រពៃរបស់ទ្រង់ម្លោះហើយពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់រហូតដល់រជ្ជកាល[[ព្រះបាទច័ន្ទរាជា]]ឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិនាសតវត្សរ៍ទី ១៦ ព្រះអង្គក៏បានអនុញ្ញាតឲ្យគេសាងរូប'''ព្រះអង្គចេក'''និង'''ព្រះអង្គចម'''សម្រាប់ប្រជារាស្ត្រទូទៅគោរពបូជា។តំណតៗមកទៀតរូបសំណាកទាំង ០២ អង្គនេះ តែងតែធ្វើឲ្យប្រជារាស្រ្តរស់នៅប្រកបដោយសេចក្ដីសុខចម្រើន ទើបប្រជារាស្រ្តបានចាត់ទុករូបទាំង ០២ អង្គនេះជា[[ព្រះពុទ្ធ]]រូបដ៏ស័ក្ដិសិទ្ធិនិងមានកិត្តិនាមល្បីរន្ទឺទូទាំងប្រទេស។មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះរូបសំណាកទាំង ០២ នេះបានក្លាយជាភាពទាក់ទាញសម្រាប់បុគ្គលមានអំណាចនិងឈ្មួញទុច្ចរិតដោយពួកគេចាប់ផ្ដើមរៀបផែនការលួចសម្រាប់ទុកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិនិងលក់ដូរហេតុនេះហើយបានជារូប[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]បានបាត់មួយរយៈនៅក្នុងអំឡុងពេលនៃតំបន់អង្គរត្រូវបានគេបោះបង់ចោល។ក្រោយមកនាឆ្នាំ ១៩៥០ រូបសំណាកទាំង ០២ អង្គនេះត្រូវបានរកឃើញឡើងវិញនៅក្នុងព្រៃម្ដុំ[[ក្រុងអង្គរធំ]]ដោយក្រុមមន្ត្រីអភិរក្សអង្គរ[[ខេត្តសៀមរាប]]ដែលគេជឿថារូប[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]កាលពីដើមត្រូវបានតម្កល់ទុកនៅក្នុង[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]ដែលជាសម័យកាលដ៏រុងរឿង។រូបសំណាកទាំង ០២ អង្គនេះធ្លាប់ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោកឧត្តមសេនីយ៍[[ដាប ឈួន]]ដែលជាសមាជិកកងទ័ព[[ខ្មែរឥស្សរៈ]]ប្រឆាំងជាមួយ[[បារាំង]]ហើយបានទទួលតំណែងនិងងារជា'''ដាប ឈួន ម្ជុលពេជ្រ'''ពី[[នរោត្ដម សីហនុ|ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ]]ក្រោយពី[[ប្រទេសកម្ពុជា]]បានទទួលឯករាជ្យនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៣ ហើយព្រះអង្គក៏បានប្រទានតំណែងឲ្យ[[ដាប ឈួន]]គ្រប់គ្រង[[ខេត្តសៀមរាប]]និង[[ខេត្តកំពង់ធំ]]។មានពេលមួយបន្ទាប់ពីបានទទួលដំណឹងពីការរកឃើញរូបបដិមាទាំង ០២ នោះមកលោក[[ដាប ឈួន]]ជាមួយនឹងកងការពាររបស់គាត់បានទៅយករូបសំណាកពីការិយាល័យអភិរក្សអង្គរហើយដឹកតាមឡានទៅកាន់បន្ទាយដែលមានឈ្មោះ'''បន្ទាយជើងក្រហម'''សព្វថ្ងៃទីតាំងនោះក្លាយជា'''សណ្ឋាគារអង្គរសិនជូរី'''នៅក្នុង[[ក្រុងសៀមរាប]]។ថ្ងៃមួយលោក[[ដាប ឈួន]]បានយករូបសំណាកទាំង ០២ អង្គនេះដាក់ក្នុងរថយន្តរបស់គាត់មកតម្កល់ទុកនៅក្នុងផ្ទះ(គេបានឲ្យដឹងថាក្នុងរូបមួយត្រូវបានសែងដោយទាហានចំនួន ០៥ នាក់ទើបអាចលើករួច)។រូបសំណាកទាំង ០២ អង្គនេះបានធ្វើឲ្យ[[ដាប ឈួន]]មានកម្លាំងលើសអស់មនុស្សលោកធម្មតាដោយគាត់អាចលីដាក់លើស្មាទាំងសងខាងក្នុងពេលតែមួយដោយប្រើដៃតែម្ខាងប៉ុណ្ណោះរួមទាំងអាចដឹងគ្រប់ហេតុការណ៍មុនដែលគ្រប់គ្នាហៅថា'''វិញ្ញាណទីប្រាំមួយ'''ផងដែរ។[[ដាប ឈួន]]និងទាហានរបស់គាត់ពិតជាមានជំនឿយ៉ាងខ្លាំងចំពោះរូប[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]ដោយពួកគេតែងតែសូត្រធម៌មុខរូបសំណាកយ៉ាងហោចណាស់កន្លះម៉ោងនៅក្នុងមួយថ្ងៃនៅរៀងរាល់ព្រឹកនិងល្ងាចមិនដែលខានឡើយរហូតបានរយៈពេល ០២ ឆ្នាំជាពេលដែលគាត់អស់លក្ខណ៍។នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៧ ព្រះមហាវីរក្សត្រ[[ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ|ព្រះបាទនរោត្តម សីហនុ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ]]ទ្រង់បានបញ្ជូនទ័ពពី[[ភ្នំពេញ]]ឲ្យទៅចាប់ខ្លួនចៅហ្វាយខេត្ត[[ដាប ឈួន]]ដោយព្រះអង្គសង្ស័យថា[[ដាប ឈួន]]ក្បត់ជាតិពីព្រោះ[[ដាប ឈួន]]ជាប់ទាក់ទងជាមួយគម្រោងការ '''Bangkok Plot''' ក្នុងបំណងទម្លាក់ព្រះអង្គពីរាជបល្ល័ង្កដែលគម្រោងក្បត់នេះផ្តួចផ្តើមឡើងដោយអ្នកនយោបាយស្តាំនិយមមួយចំនួន។ទោះបីជា[[ដាប ឈួន]]បានក្បត់ប៉ុន្តែបារមី[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]នៅតែតាមជួយគាត់ដោយឲ្យគាត់ដឹងខ្លួនជាមុនពីគម្រោងនៃការចាប់ខ្លួននេះ និងបានរត់គេចខ្លួនទៅព្រំដែន[[សៀម]]ដោយប៉ងយករូបសំណាកទាំង ០២ អង្គនេះទៅជាមួយផង។នៅពេលដែលកម្លាំងខ្លាំងដូចដំរីសាបានបាត់បង់[[ដាប ឈួន]]បានកាច់ម្រាមចំនួន ០៥ ពីរូបសំណាក'''ព្រះអង្គចេក'''រួចគេចខ្លួនទៅកាន់ចម្ការគាត់មួយនៅ[[ភូមិត្បែងកើត]]តម្រង់ទៅកាន់ព្រំដែន។ពេលនោះហើយដែល[[ដាប ឈួន]]ត្រូវបានភរិយារបស់គាត់ជួយពាំងគ្រាប់កាំភ្លើងដែលទាហានបាញ់សង្គ្រប់ទៅលើគាត់។បន្ទាប់ពីបាញ់ជាច្រើនគ្រាប់[[ដាប ឈួន]]មិនស្លាប់ដោយសារតែភរិយាគាត់ចេះវិជ្ជាពិសេស ដែលបញ្ចៀសគ្រាប់និងបាញ់មិនមុត។ទាហានទាំងនោះក៏ចាប់ពួកគេដាក់ឡានយកទៅដាក់ពន្ធនាគារប៉ុន្តែយោងទៅតាមឯកសារមួយចំនួនបានបង្ហាញថា[[ដាប ឈួន]]ត្រូវបាននាំទៅកន្លែងមួយហើយត្រូវបានសម្លាប់នៅទីនោះ។លោក[[ដាប ឈួន]]ត្រូវបានសម្លាប់និងកប់នៅក្នុងព្រៃគោកប្រមាដែលសាកសពជាប់ខ្នោះដៃ និងបាញ់សុសដោយគ្រាប់កាំភ្លើងព្រោះត្រូវអ្នកភូមិរកឃើញប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក។គេនិយាយតៗគ្នាថាគាត់ស្លាប់ដោយសារបាបកម្មគាត់ព្រោះគាត់ធ្វើអំពើអាក្រក់ច្រើនណាស់។ក្រោយ[[ដាប ឈួន]]ស្លាប់មន្ទីរធម្មការនិងសាសនា[[ខេត្តសៀមរាប]]បានយករូប[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]ទៅថែរក្សានៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៨។១៥ ឆ្នាំក្រោយមករូបសំណាកទាំង ០២ អង្គនេះបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងគ្រោះមហន្តរាយម្តងទៀតនៅ ក្នុងអំឡុងសង្រ្គាមស៊ីវិលនៅ[[កម្ពុជា]]បានផ្ទុះឡើងនៅពេលដែលទាហាន[[ខ្មែរក្រហម]]ចាប់ផ្តើមវាយប្រហារទាហានរដ្ឋាភិបាល[[លន់ នល់]]នៅក្នុង[[ខេត្តសៀមរាប]]នាឆ្នាំ ១៩៧៣។មន្រ្តីធម្មការនិងសាសនាខេត្តបានព្យាយាមផ្លាស់ប្តូរទីតាំងរបស់រូបសំណាកដើម្បីបញ្ចៀសពីការបំផ្លាញប៉ុន្តែត្រូវទាហាន[[ខ្មែរក្រហម]]រកឃើញពេលពួកគេគ្រប់គ្រង់ទីក្រុងនេះនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧៤។បើតាមគោលការណ៍[[ខ្មែរក្រហម]]គឺតម្រូវឲ្យលុបបំបាត់[[សាសនា]]នៅក្នុងប្រទេសដូច្នេះមេបញ្ជាការទាហាន[[ខ្មែរក្រហម]]នៅក្នុង[[ខេត្តសៀមរាប]]បានបញ្ជាឲ្យកូនទាហានយករូបសំណាក[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]ទៅទម្លាក់ក្នុងទឹក[[ស្ទឹងសៀមរាប]]។ក្រោយប្រព្រឹត្តមេបញ្ជាការនិងទាហាន[ខ្មែរក្រហម]]ជាច្រើននាក់ស្លាប់ដោយសារជំងឺបន្ទាប់ពីបានទម្លាក់បដិមាទាំង ០២ អង្គនេះទៅក្នុងស្ទឹង។រូបសំណាកទាំង ០២ ព្រះអង្គនេះត្រូវត្រាំក្នុងទឹករហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩ ដែលទាហាន[[ខ្មែរក្រហម]]ដកថយចេញពី[[ខេត្តសៀមរាប]]។ក្រោយពីរបប[[ខ្មែរក្រហម]]បានដួលរលំ ប្រជាពលរដ្ឋក្នុង[[ខេត្តសៀមរាប]]ដែលដឹងពីរឿងនោះបាននាំគ្នាស្រង់[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]ពីបាតស្ទឹងមកតម្កល់ក្នុង[[វត្តដំណាក់​|វត្តព្រះរាជដំណាក់]]ប៉ុន្តែនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៨២ ព្រះមេគណ[[ខេត្តសៀមរាប]]ព្រះនាម'''ពុត ពន'''និងអតីតអភិបាល[[ខេត្តសៀមរាប]]លោក'''នៅ សំ'''បានកសាងស្តូបដាក់តម្កល់រូបសំណាកដែលមានបារមីទាំង ០២ នៅក្នុងទីតាំងសព្វថ្ងៃនេះ។សូមជម្រាបថាបច្ចុប្បន្នរូបសំណាក[[ព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម]]ដែលស្ថិតនៅក្នុង[[សង្កាត់ស្វាយដង្គំ]] [[ក្រុងសៀមរាប]] [[ខេត្តសៀមរាប]]គឺជាទីកន្លែងសម្រាប់គោរពបូជារបស់អ្នក[[ខេត្តសៀមរាប]]និងមហាជនទូទៅដែលគេជឿថាមានអាយុកាលជាងមួយពាន់ឆ្នាំមកហើយ។ទីតាំងសក្ការៈបូជានេះជាទីតាំងស័ក្តិសិទ្ធិនិងមានប្រវត្តិបែបអច្ឆរិយៈតែមួយគត់ដែលប្រជាជន[[ខ្មែរ]]នៅពេលទៅដល់ទីនោះមិនអាចរំលងដោយមិនចូលគោរពបូជាបានឡើយ។<ref>{{Cite web |last=Radio |first=VAYO FM |title=ប្រវត្តិនិងជំនឿលើព្រះអង្គចេក ព្រះអង្គចម - វិទ្យុវាយោ |url=https://vayofm.com/news/detail/128389-761.html |access-date=2025-06-19 |website=VAYO FM Radio |language=en}}</ref> រូបសំណាកមេទ័ពពី[[សម័យអង្គរ]]ចំនួន ១២ រូបត្រូវបានដាក់តាំងជានិមិត្ដរូបនៅក្នុងសួនព្រះរាជដំណាក់[[ក្រុងសៀមរាប]]ដែលសុទ្ធតែជាមេទ័ពនិងរាជវង្សសានុវង្សដ៏អង់អាចក្លាហាននិងមានស្នាព្រះហស្ថយ៉ាងធំធេងចំពោះព្រះនគរកម្ពុជាដើម្បីបង្ហាញដល់កូន[[ខ្មែរ]]ជំនាន់ក្រោយគ្រប់ៗរូបបានស្គាល់។រូបចម្លាក់ចំនួន ១២ រូបនេះធ្វើពីលោហៈស្ពាន់សុទ្ធមានកំពស់ជាង ០២ ម៉ែត្រ ០១ តឹកដូចៗគ្នាដោយមិនគិតពីជើងទម្រនិងមានទម្ងន់ពី ២០០ ទៅ ៣០០ គ.ក្រទាំងរូបរាង សម្លៀកបំពាក់ ម៉ូដសក់ និង អាវុធបរិក្ខានៃមេទ័ពទាំង ១២ ត្រូវបានស្មូនរចនាតុបតែងឡើងទៅតាមលំនាំសម័យកាលនីមួយៗនៃមេទ័ពនោះហើយទ្រង់ទ្រាយមុខមាត់នៃរូបសំណាកទាំងនេះគឺសូននិងច្នៃឡើងតាមទម្រង់មុខអត្តចរិត[[ខ្មែរ]]បុរាណទៅតាមសម័យកាលដែលមេទ័ពនោះរស់នៅនិងបម្រើការរាជការតាមរយ:រូបភាពនិងចម្លាក់នៅលើជញ្ជាំងប្រាសាទ។លោកជំទាវ'''គង់ បញ្ញា'''រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងព្រះបរមរាជវាំងមានប្រសាសន៍ថារូបសំណាកមេទ័ព[[ខ្មែរ]][[សម័យអង្គរ]]ទាំង ១២ រូបនេះត្រូវបានឆ្លងកាត់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីប្រវត្តិស្នាដៃរួមទាំងរចនាបថដោយដកស្រង់ចេញអំពីសិលាចារឹកផ្ទាំងចម្លាក់នៅតាមបណ្តាប្រាសាទនានាជាច្រើនមុននឹងត្រូវបានសាងសង់ចេញជារូបសំណាកនៅក្នុងនោះមានមេទ័ពជាង ៣០ រូបដែលបានបម្រើរាជការនៅក្នុងរជ្ជកាលនៃ[[សម័យអង្គរ]]ត្រូវបានក្រុមការងារកំណត់និងប្រមូលទិន្នន័យ។លោកជំទាវក៏បានឲ្យដឹងទៀតថាការកំណត់យកចំនួនមេទ័ពទាំង ១២ រូបនេះគឺជាលេខដែល[[ខ្មែរ]]តែងប្រើញឹកញាប់និងតំណាងឲ្យនគរទាំង ១២ នៅ'''សម័យបាពួន''' '''សម័យអង្គរ''' និង '''សម័យបាយ័ន'''។បើទោះបីនេះជាសមិទ្ធផលនៃស្នាដៃកូន[[ខ្មែរ]]សម័យថ្មីប៉ុន្តែស្នាដៃដែលលេចឡើងនេះត្រូវបានរក្សានិងអនុលោមយោងទៅតាមឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រជានិច្ចដោយមិនចាកឆ្ងាយពីប្រវត្តិសាស្ត្រនោះឡើយ។រូបសំណាកមេទ័ពខ្មែរទាំង ១២ រូបដែលបានស្ថាបនាឡើងនោះរួមមាន ៖ * '''ព្រះកំស្ដេងអញ ស្រីលក្ស្មីបតីវរ្ម័ន''' ជាមេទ័ពដ៏អង់អាចមួយរូបក្នុងរាជ្យ[[ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី១|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ១]](គ.ស.១០០៦-១០៥០)។'''ព្រះស្រីលក្ស្មីបតីវរ្ម័ន'''ក៏ជាអ្នកជាប់ខ្សែរាជវង្សខ្មែរនៅ[[វ្យាធបុរៈ|ទីក្រុងវ្យាធបុរៈ]]([[ស្រុកបាភ្នំ]] [[ខេត្តព្រៃវែង]])ផងដែរហើយបានទទួលភារកិច្ចពីរាជការ[[យសោធរបុរះ|ក្រុងយសោធរបុរៈ(ក្រុងអង្គរ)]]ឲ្យទៅគ្រប់គ្រងនៅ[[ទ្វារវតី|ទីក្រុងទ្វារវតី្ត]]របស់ពួករាមន្យ([[ជនជាតិមន]])។គួរជម្រាបថា '''«ព្រះកំស្ដេងអញ»''' គឺជាឋានន្តរនាមសម្រាប់អភិជន មហាមន្ត្រី មហាសេនាបតី អ្នកអង្គម្ចាស់ ប្រធានតុលាការ បុព្វជិតសាសនាជាដើម * '''មហាសេនាបតី សង្គ្រាម''' ជាមេទ័ពដ៏ឆ្នើមមួយរូបក្នុងរាជ្យ[[ឧទ័យទិត្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទឧទ័យទិត្យវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.១០៥០-១០៦៦)ដែលបានទទួលគោរម្យងារជា '''«មហាសេនាបតី»''' ពីព្រះរាជា។ដូនតាវង្សត្រកូលរបស់លោកក៏ជាអ្នកបម្រើរាជការនិងកងទ័ពច្រើនជំនាន់មកហើយពោលគឺតាំងពីរាជ្យ[[ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.៨០២-៨៣៤)មកម្ល៉េះ។គួរជម្រាបថា '''«មហាសេនាបតី»''' គឺជាឋារន្តរនាមខ្ពស់បំផុតនៃមន្ត្រីទ័ពនា[[សម័យអង្គរ]]។ * '''ព្រះកម្រតេងអញមហាសេនាបតី ស្រីវីរេន្ទ្រវរ្ម័ន''' ជាអ្នកសញ្ជកកវីស្វរៈនិងជាមេទ័ពដែលមានតួនាទីនិងឋានៈខ្ពស់បំផុតក្នុងចំណោមមន្ត្រីកងទ័ពនារជ្ជកាល[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.១១១៣-១១៥០)។គួរជម្រាបថា '''«ព្រះកម្រតេងអញ»''' ជាឋានន្តរនាមសម្រាប់រាជវង្សានុវង្ស អភិជន មហាមន្ត្រីដែលមានន័យថា '''«ព្រះបាទ»'''។ ពាក្យ '''«កម្រតេងអញ»''' ជាពាក្យ[[ខ្មែរ]]បុរាណដោយពាក្យ '''«កម្រតេង»''' មានន័យថា '''«ម្ចាស់»''' រីឯពាក្យ '''«អញ»''' មានន័យថា '''«ខ្ញុំ»''' ដូច្នេះពាក្យ '''«កម្រតេងអញ»''' គឺមានន័យថា '''«ម្ចាស់របស់ខ្ញុំ ឬ លោកម្ចាស់របស់ខ្ញុំ»''' * '''ព្រះកម្រតេងអញ ស្រីនរបតីន្ទ្រវរ្ម័ន''' ជាមេទ័ពជាប់ខ្សែព្រះរាជវង្សមកពី'''តំបន់អ្នកចិះ'''(?)និងជាមន្ត្រីបម្រើរាជការតាំងពីរាជ្យ[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.១១១៣-១១៥០)រហូតដល់រាជ្យ[[ជ័យវរ្ម័នទី៧|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧]](គ.ស.១១៨១-១២១៨) * '''ព្រះកម្រតេងអញ ស្រីស្រិន្ទ្រកុមា'''រ ជាព្រះរាជបុត្រារបស់[[ជ័យវរ្ម័នទី៧|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧]](គ.ស.១១៨១-១២១៨)ជាមួយ[[ជយរាជទេវី|ព្រះនាងជ័យរាជទេវី]]។ព្រះរាជបុត្រអង្គនេះបានដឹកនាំទ័ពចេញច្បាំងជួយព្រះបិតា(កាលមិនទាន់សោយរាជ្យ)នៅក្នុងការទប់ទល់នឹងកងទ័ព[[ចាម]]និងបានច្បាំងតទល់នឹងជនក្បត់'''ភរតរាហូ'''ដែលចង់ដណ្ដើមរាជបល្ល័ង្កពី[[យសោវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.១១៦០-១១៦៥)ហើយក៏បានពលីជីវិតក្នុងសង្គ្រាមជាមួយមេទ័ពដទៃទៀតផងដែរ។ដោយសារព្រះរាជបុត្រាមានស្នាដៃការពារព្រះនគរយ៉ាងដូច្នេះទើប[[ជ័យវរ្ម័នទី៧|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧]]បានត្រាស់បង្គាប់ឲ្យកសាង[[ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ]]([[ស្រុកថ្មពួក]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]])ដើម្បីឧទ្ទិសដល់ព្រះរាជបុត្ររបស់ទ្រង់ហើយក៏បានកសាងរូបបដិមាទេពមួយអង្គនាម '''«ព្រះកម្រតេងជគតស្រីស្រិន្ទ្រទេវ»''' ជាតំណាងឲ្យ'''ព្រះស្រីស្រិន្ទ្រកុមារ'''នៅឋានទេវលោកតម្កល់ទុកនៅក្នុងប្រាង្គកណ្ដាលនៃ[[ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ]]នោះ * '''ព្រះកម្រតេងអញ ធនញ្ជ័យ''' គេហៅលោកម្យ៉ាងទៀតថា '''អ្នកសញ្ជក អជ៌ន''' ជាមេទ័ពជំនិតរបស់[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.១១១៣-១១៥០)។'''អ្នកសញ្ជក អជ៌ន'''បានចេញច្បាំងការពារព្រះរាជបល្ល័ង្ក[[យសោវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.១១៦០-១១៦៥)ទប់ទល់នឹងពួកក្បត់ដឹកនាំដោយ'''ភរតរាហូ'''រហូតដល់ពលីបាត់បង់ជីវិត។ដោយសារការពលីការពារព្រះនគរនេះហើយទើប[[ជ័យវរ្ម័នទី៧|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧]](គ.ស.១១៨១-១២១៨)បានប្រទានងារដល់លោកជា '''«អំតេង»''' និងបានសាងរូបបដិមាទេពនាម '''«ព្រះកម្រតេងជគតអជ៌នទេវ»''' តម្កល់ទុកនៅក្នុងប្រាង្គអាគ្នេយ៍នៃ[[ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ]] [[ស្រុកថ្មពួក]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]និងមួយទៀតនៅក្នុង[[ប្រាសាទព្រះខ័ន]] [[ក្រុងសៀមរាប]] [[ខេត្តសៀមរាប]]។គេក៏ឃើញមានចម្លាក់'''ព្រះកម្រតេងអញ ធនញ្ជ័យ ឬ អ្នកសញ្ជក អជ៌ន''' នេះនៅក្នុងក្បូនព្យុហយាត្រាកងទ័ពរបស់[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]] ត្រង់របៀងខាងត្បូងនៃ[[ប្រាសាទ អង្គរវត្ត|ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]នេះបញ្ជាក់ថាលោកក៏ធ្លាប់ជាមេទ័ពដ៏សំខាន់ក្នុងរាជ្យ[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]] ផងដែរ។គួរជម្រាបថា '''«អំតេង»''' ជាឋានន្តរនាមរបស់វរជន យុទ្ធជន សេនាបតីដែលមានភក្តីភាពចំពោះព្រះមហាក្សត្រខណៈឋានន្តរនាមនេះគឺឃើញមានប្រើក្នុងរាជ្យ[[ជ័យវរ្ម័នទី៧|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧]] សតវត្សរ៍ទី ១២ ដែលព្រះអង្គប្រោសប្រទានគោរម្យងារនេះចំពោះមេទ័ពដែលបានច្បាំងស្លាប់ក្នុងសមរភូមិការពារព្រះនគរនិងរាជបល្ល័ង្កស្របច្បាប់ * '''អ្នកសញ្ជក ស្រីវទ៌្ធន''' ជាមេទ័ពដ៏សំខាន់មួយរូបតាំងពីរាជ្យ[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.១១១៣-១១៥០)។គេឃើញមានចម្លាក់រូបលោកនៅលើ'''ភ្នំសិវបាទ([[ភ្នំព្រះនេត្រព្រះ]])'''និងនៅក្នុងក្បូនព្យុហយាត្រាកងទ័ពរបស់[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី​ ២]]។'''អ្នកសញ្ជក ស្រីវទ៌្ធន''' មានបងប្អូនម្នាក់ឈ្មោះ '''ស្រីទេវ''' ហើយបានប្ដេជ្ញាចេញច្បាំងការពារព្រះរាជបុត្រ'''ស្រីស្រិន្ទ្រកុមា'''រទប់ទល់នឹងកងទ័ពចាមរហូតដល់ពលីបាត់បង់ជីវិតទាំងពីរនាក់តែម្ដង។[[ជ័យវរ្ម័នទី៧|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧]] បានប្រទានគោរម្យងារដល់លោកជា '''«អំតេង»''' និងបានកសាងបដិមាទេពនាម '''«ព្រះកម្រតេងជគតស្រីវទ៌្ធនទេវ»''' តម្កល់ទុកនៅក្នុងប្រាង្គពាយ័ព្យនៃ[[ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ]] * '''អ្នកសញ្ជក ស្រីទេវ''' ជាមេទ័ពនិងជាបងប្អូនរបស់មេទ័ព'''ស្រីវទ៌្ធន'''ដែលបានចេញច្បាំងជួយព្រះរាជបុត្រ'''ស្រីស្រិន្ទ្រកុមារ'''ទប់ទល់នឹងកងទ័ពចាមនៅ[[ប្រទេសចម្ប៉ា|ប្រទេសចាម្ប៉ា]]រហូតដល់ពលីបាត់បង់ជីវិត។[[ជ័យវរ្ម័នទី៧|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧]] បានប្រទានគោរម្យងារដល់លោកជា '''«អំតេង»''' ដូចបងប្អូនរបស់លោកដែរនិងបានសាងរូបបដិមាទេពនាម '''«ព្រះកម្រតេងអញជគតស្រីទេវ»''' ជាតំណាងតម្កល់ទុកនៅក្នុងប្រាង្គនិរតីនៃ[[ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ]] * '''អ្នកសញ្ជក ស្រីធរទេវបុរ''' ជាមេទ័ពដែលបម្រើការពារព្រះនគរ[[យសោធរបុរះ|ក្រុងយសោធរបុរៈ]]ដោយបានរួមកម្លាំងគ្នាជាមួយ'''អ្នកសញ្ជក អជ៌ន'''ចេញច្បាំងទប់ទល់នឹងពួកក្បត់'''ភរតរាហូ'''ដែលចង់ដណ្ដើមរាជបល្ល័ង្កពី[[យសោវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទយសោវរ្ម័នទី ២]]។នៅក្នុងសង្គ្រាមការពារព្រះនគរនេះ'''អ្នកសញ្ជក ស្រីធរៈ'''បានពលីជីវិតជាមួយព្រះរាជបុត្រ'''ស្រីស្រិន្ទ្រកុមារ'''។ដោយសារស្នាដៃនិងការលះបង់ចំពោះជាតិយ៉ាងដូច្នេះហើយទើប[[ជ័យវរ្ម័នទី៧|ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧]] បានប្រទានគោរម្យងារដល់លោកជា '''«អំតេង»''' និងបានកសាងបដិមាទេពនាម '''«ព្រះកម្រតេងជគតស្រីធរទេវបុរ»''' ជាតំណាងតម្កល់ទុកនៅក្នុងប្រាង្គឦសាននៃ[[ប្រាសាទបន្ទាយឆ្មារ]]។គួរជម្រាបថា '''«អ្នកសញ្ជក»''' គឺជាឋានន្តរនាមសម្រាប់មន្ត្រីកងទ័ពដែលព្រះរាជាទុកព្រះទ័យជាជំនិតរបស់ព្រះរាជាដោយសារពួកគេមានភក្តីភាពរហូតដល់ហ៊ានពលីបូជាជីវិតដើម្បីការពារព្រះរាជាតួយ៉ាងដូចជាអ្នកសញ្ជកនា[[សម័យអង្គរ]]ទាំងឡាយនេះជាដើម * '''ព្រះកម្រតេងអញ ស្រីជយសិង្ហវរ្ម័ន''' ជាមេទ័ពជាប់ខ្សែស្រឡាយព្រះរាជវង្សនិងមានគោរម្យងារជា '''«ខ្លោញវលល្វោ»''' ដែលជាមេទ័ពស្រួចមានជំនាញដឹកនាំទ័ពលុកព្រៃមកពី'''តំបន់ល្វោ'''([[ទ្វារវតី|ទ្វារវតី្ត]]) * '''ព្រះកម្រតេងអញ ស្រីវិរេន្ទ្រធិបតីវរ្ម័ន''' ជាមេទ័ពគ្រប់គ្រងនៅ'''តំបន់ឆោកព្កុល'''(?)នៅក្នុងរាជ្យ[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]](គ.ស.១១១៣-១១៥០)ទើបគេឃើញមានរូបចម្លាក់លោកនៅក្នុងក្បួនព្យុហយាត្រាកងទ័ពរបស់[[សូរ្យវរ្ម័នទី២|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ២]] ដែលចុះពី'''ភ្នំសិវបាទ'''([[ភ្នំព្រះនេត្រព្រះ]] [[ស្រុកព្រះនេត្រព្រះ]] [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]) * '''ព្រះកម្រតេងអញ ស្រីរាជេន្ទ្រវរ្ម័ន'''។<ref>{{Cite web |last=TONG |date=2022-12-19 |title=មកស្គាល់ឈ្មោះ និងស្នាដៃរបស់មេទ័ពខ្មែរសម័យអង្គរ ១២រូប ត្រូវបានសង់រូបសំណាកនៅសួនព្រះរាជដំណាក់ក្រុងសៀមរាប |url=https://m.freshnewsasia.com/index.php/en/localnews/270473-2022-12-19-10-20-51.html |access-date=2025-06-16 |website=FRESH NEWS |language=en-gb}}</ref> == ស្ទឹងសៀមរាប == [[File:រាត្រីនៅមាត់ស្ទឹងសៀមរាប.jpg|thumb|ស្ទឹងសៀមរាបនាពេលរាត្រី]] [[ស្ទឹងសៀមរាប]] ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាស្ទឹងប្រវត្តិសាស្ត្រមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់[[ខេត្តសៀមរាប]]។តាមពិតទៅ[[ស្ទឹងសៀមរាប]]គឺជាស្ទឹងសិប្បនិមិត្តដែលកកើតឡើងដោយស្នាដៃរបស់មនុស្ស។គ្មានឯកសារបញ្ជាក់ពីឆ្នាំនៃការបង្កើតស្ទឹងសៀមរាបឲ្យជាក់លាក់នោះទេប៉ុន្តែអ្នកស្រាវជ្រាវបានបញ្ជាក់ថាវាត្រូវគេបង្កើតនិងកែច្នៃជាច្រើនសារតម្រូវតាមការរៀបចំដែនដីនៅ[[សម័យអង្គរ]]។ស្ទឹងសៀមរាបកកើតឡើងដោយសារការប្រសព្វគ្នារវាងអូរធំៗចំនួន ០២ គឺអូរធំនិងអូរក្បាលស្ពាន។[[ស្ទឹងសៀមរាប]]ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមស្ទឹងសំខាន់ៗទាំងបីដែលហូរកាត់តំបន់អង្គរដោយធ្វើដំណើរពីជើងទៅត្បូង។ស្ទឹងនេះស្ថិតនៅខាងកើតស្ទឹងពួកនិងខាងលិចស្ទឹងរលួស។យោងតាមឯកសាររបស់លោក'''អ៊ឹម សុខរិទ្ធី'''អនុប្រធាននាយកដ្ឋានមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិស្រាវជ្រាវនិងតម្កល់ឯកសារអង្គរនៃ[[អាជ្ញាធរអប្សរា|អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា]]បានសរសេរថាស្ទឹងសៀមរាបដែលគេឃើញសព្វថ្ងៃចាប់ពីចំណុច'''បំពេញរាជ'''មកជាសមិទ្ធិផលនៃស្នាដៃមនុស្សបង្កើតឡើងនៅក្នុង[[សម័យអង្គរ]]។ស្ទឹងនេះកើតពីអូរតូចៗដែលហូរពីភ្នំផ្សេងៗដែលស្ថិតនៅខាងជើងវាលរាបអង្គរបន្ទាប់មកវាជួបគ្នានៅច្រកមួយមុននឹងហូរធ្លាក់ទៅកាន់វាលរាប។ក្នុងនោះក៏មានដៃអូរតូចៗជាច្រើនបានហូរមកភ្ជាប់បន្ថែមទៀតដែលប្រភព ០២ សំខាន់ៗដែលគេស្គាល់ច្បាស់នោះគឺអូរធំនិងអូរក្បាលស្ពាន។'''អូរធំ'''មានប្រភពពី[[ភ្នំគូលែន]]ដែលមានចម្ងាយប្រមាណ ៤០ គីឡូម៉ែត្រពីទិសឦសាននៃរមណីយដ្ឋានអង្គរ។លោកអ៊ឹម សុខរិទ្ធីបានលម្អិតក្នុងឯកសាររបស់លោកបន្ថែមទៀតថា[[ភ្នំគូលែន]]ដែលមានលក្ខណៈខ្ពង់រាបមានបណ្តោយ ២៥ គីឡូម៉ែត្រលាតសន្ធឹងពីទិសពាយ័ព្យមកទិសអាគ្នេយ៍និងមានទទឹង ១៥ គីឡូម៉ែត្រពីទិសនិរតីមកឦសាននិងមានកម្ពស់ ៣០០ ម៉ែត្រទៅ ៤៥០ ម៉ែត្រប្រៀបនឹងវាលទំនាបជុំវិញ។ជ្រលងចុងខាងកើតនៃខ្ពង់រាប[[ភ្នំគូលែន|គូលែន]]មានជប់ធំមួយដែលឲ្យកំណើតទៅផ្លូវទឹកសំខាន់ៗពីរគឺអូរថ្មដាប់និងអូរធំ។ចេញពីជប់អូរធំហូរធ្លាក់ចុះមកពីទិសពាយ័ព្យដោយទទួលទឹកពីអូរតូចៗជាច្រើនបត់បែនតាមជ្រលងថ្មហើយប្រមាណ ១៥ គីឡូម៉ែត្រពីប្រភពទើបទៅដល់ទឹកធ្លាក់ម្តុំព្រះអង្គធំ។ជាបន្តបន្ទាប់វាបន្តដំណើរហូរទៅមុខហូរចុះយ៉ាងឆ្ងាយទើបទៅដល់ជើងភ្នំហប់ផ្នែកខាងកើត។ចុងក្រោយអូរធំហូរចុះមកខាងលិច ប្រសព្វនឹងស្ទឹងឫស្សីហើយហូរចុះមកត្បូងរួមគ្នាបង្កើតជា[[ស្ទឹងសៀមរាប]]។ចំណែក'''អូរក្បាលស្ពាន'''វិញអូរនេះមានប្រភពពីភ្នំក្បាលស្ពាននិងភ្នំក្រោល។ក្បាលស្ពានស្ថិតនៅ[[ភូមិឃុនរាម]] [[ស្រុកបន្ទាយស្រី]]មានចម្ងាយប្រមាណ ១៥ គីឡូម៉ែត្រទិសឦសានពី[[ប្រាសាទបន្ទាយស្រី]]។ឯកសាររបស់លោកអ៊ឹម សុខរិទ្ធីបានលម្អិតទៀតថាអូរក្បាលស្ពានស្ថិតនៅលើកម្ពស់ប្រមាណ ២០០ ម៉ែត្រពីផ្ទៃទឹកសមុទ្រហូរចុះពីទិសពាយ័ព្យមកអាគ្នេយ៍បង្កើតជាទឹកធ្លាក់មួយមានកម្ពស់ពី ០៥ ទៅ ០៦ ម៉ែត្ររួចចូលទៅក្នុងអូរឫស្សីនិងបន្តហូរទៅជួបអូរធំស្ថិតនៅជើងភ្នំហប់។អូរធំនិងអូរឫស្សីក៏ហូរចូលគ្នាបង្កើតជាស្ទឹងតែមួយគឺ[[ស្ទឹងសៀមរាប]]ដែលហូរចុះទៅខាងត្បូងស្រោចស្រពតំបន់អង្គរមុននឹងហូរចាក់ទៅ[[បឹងទន្លេសាប]]។ទឹកដែលហូរតាមអូរធំនិងអូរក្បាលស្ពានទទួលមន្តពីចម្លាក់ជាច្រើនមានដូចជាសហស្រលិង្គហៅថាលិង្គមួយពាន់ដែលត្រូវបានឆ្លាក់នៅក្នុងឆ្នាំ ១០៥៤ នៃគ.សក្នុងរាជ្យ[[សូរ្យវរ្ម័ន​ទី១|ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី ១]]។ទឹកនេះហូរធ្លាក់ចូលទៅស្ទឹងសៀមរាបបន្តកាត់តាមអង្គរនិងធ្លាក់ចូល[[បឹងទន្លេសាប]]។តាមអ្នកមានជំនឿទឹកនេះជាប្រភពនៃសេចក្តីចម្រុងចម្រើននិងត្រជាក់ត្រជុំ។ [[ស្ទឹងសៀមរាប]] ប្រៀបដូចជា[[ទន្លេគង្គា]]នៅ[[ក្រុងពារាណសី]] [[ប្រទេសឥណ្ឌា]]។[[ទន្លេគង្គា]]មានប្រភពពីភ្នំហិមពាន្ត។តាម[[សាសនាហិណ្ឌូ|សាសនាព្រាហ្មណ៍]]ទន្លេនេះមានកំណើតនៅឋានសួគ៌។[[ទន្លេគង្គា]]ហូរធ្លាក់មកលើដីមានរូបរាងជាភ្លៀងរួចជ្រាបចូលទៅក្នុងដីនិងចុងបញ្ចប់ហូរចេញមកវិញផ្តល់ជាប្រភពទឹកទៅស្ទឹងទន្លេទាំងឡាយ។ភ្នំនៅក្បែរវាលនិងភ្នំហិមពាន្តទទួលទឹកភ្លៀងនៅរដូវវស្សាជាមួយគ្នាគឺរដូវមូសុងវស្សាភ្នំទាំងនោះជាអាងទឹកធម្មជាតិនិងជាប្រភពនៃស្ទឹងនិងទន្លេទាំងពូងដែលហូរមកកាន់តំបន់ទំនាប។បន្ទាប់មកមនុស្សបានចាត់ចែងរៀបចំយកទឹកស្ទឹងទន្លេទាំងនោះមកប្រើប្រាស់ទៅតាមតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់ខ្លួន។នៅស្រុក[[ខ្មែរ]]គ្មាន[[ទន្លេគង្គា]]ដូច[[ឥណ្ឌា]]ទេ។ដូច្នេះហើយ[[ខ្មែរ]]បានកែច្នៃរៀបចំប្រភពស្ទឹងដើម្បីប្រដូចទៅនឹង[[ទន្លេគង្គា]]។ដូចជានៅ[[ភ្នំគូលែន]]និងក្បាលស្ពាន[[ខ្មែរ]]បានឆ្លាក់លិង្គនិងរូបទេពផ្សេងៗនៅតាមបណ្តោយអូរធំនិងអូរក្បាលស្ពាន។អូរទាំងពីរនេះជាប្រភពនៃ[[ស្ទឹងសៀមរាប]]។ទឹកហូរកាត់តាមលិង្គប្រៀបដូចជាភ្លៀងធ្លាក់មកពីភ្នួងព្រះកេសា[[ព្រះឥសូរ]]។ហេតុនេះហើយដែលគេថាស្ទឹងសៀមរាបប្រៀបដូចនឹង[[ទន្លេគង្គា]]។<ref>{{Cite web |title=ស្ទឹង​សៀមរាប​ប្រដូច​ទៅនឹង​ទន្លេ​គង្គា​របស់​ឥណ្ឌា​ |url=https://thmeythmey.com/detail/46648 |access-date=2025-06-16 |website=thmeythmey.com |language=en}}</ref> == ប្រជាសាស្រ្ត== ខេត្តសៀមរាប មានប្រជាជនសរុប ១,១១៤,៦១៦ ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ ០៤ ជាខេត្តដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេនៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ខេត្តសៀមរាបមានផ្ទៃដីចំនួន ១០២៩៩ គីឡូម៉ែត្រការ៉េជាខេត្តដែលមានផ្ទៃដីធំជាងគេលំដាប់ទី ១០ នៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]មានក្រុងចំនួន ០២ ស្រុកមានចំនួន ១១ ឃុំមានចំនួន ៨៦ សង្កាត់ចំនួន ១៤ និងភូមិចំនួន ៨៧៥<ref>ព័ត៌មានរបស់ក្រសួងទេសចរណ៍នៅដើមឆ្នាំ២០១៣</ref>។ប្រជាជនដែលរស់នៅ[[ក្រុងសៀមរាប|ទីក្រុងសៀមរាប]]ភាគច្រើនជាអ្នកផ្លាស់ទីលំនៅមកពីខេត្តផ្សេងៗនិងពីស្រុកជនបទផ្សេងៗពីគ្នានៅក្នុង[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ខេត្តសៀមរាបគឺជាតំបន់គោលដៅទេសចរណ៍សម្រាប់ភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិមកទស្សនាជាចម្បង។ == លក្ខណៈភូមិសាស្ត្រ == ខេត្តសៀមរាប ជាខេត្តមួយស្ថិតនៅតំបន់ពាយ័ព្យនៃ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]តាមបណ្តោយ[[ផ្លូវជាតិលេខ៦|ផ្លូវជាតិលេខ ០៦]] ដែលមានចម្ងាយប្រវែង ៣១៤ គ.មពី[[រាជធានីភ្នំពេញ]]មានពំ្រប្រទល់ខាងកើតជាប់នឹង[[ខេត្តកំពង់ធំ]] [[ខេត្តព្រះវិហារ]]ខាងលិចជាប់នឹង[[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]]ខាងជើងជាប់នឹង[[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]] [[ខេត្តព្រះវិហារ]] និង ខាងត្បូងជាប់នឹង[[ខេត្តបាត់ដំបង]] [[បឹងទន្លេសាប]]។ព្រំប្រទល់ជាប់[[បឹងទន្លេសាប]]មានប្រវែង ៨២ គ.មដែលស្ថិតជាប់នឹង[[ស្រុកជីក្រែង]] [[ស្រុកសូត្រនិគម]] [[ស្រុកប្រាសាទបាគង]] [[ស្រុកសៀមរាប]] [[ស្រុកពួក]] និង [[ស្រុកក្រឡាញ់]]។ស្របតាមលក្ខណៈភូមិសាស្ត្រនៃតំបន់នេះគឺមានសីតុណ្ហភាព ក្ដៅហួតហែង រាំងស្ងួត មានសំណើម និង មានទឹកជំនន់យើងអាចបែងចែកតំបន់ទាំងនេះជាបីផ្នែកគឺ ផ្នែកខាងលើមាន ១៣ ឃុំ ផ្នែកកណ្តាលមាន ៦៩ ឃុំ និង ផ្នែកខាងក្រោមជាប់នឹង[[បឹងទន្លេសាប]]មាន ១៨ ឃុំ។តំបន់ខាងលើសម្បូរទៅដោយព្រៃភ្នំមានសណ្ឋានដូចជាដីទួលឬខ្ពង់រាបខ្វះខាតទឹកនិងជួបប្រទះគ្រោះរាំងស្ងួតញឹកញាប់។តំបន់កណ្តាលជាវាលស្រែល្វឹងល្វើយនិងមានលំនៅឋានរបស់ប្រជាជនច្រើនព្រមទាំងប្រាង្គប្រាសាទនានានិងតំបន់ក្រោមជាវាលទំនាបរងទឹកជំនន់រៀងរាល់ឆ្នាំជាតំបន់ពេលណាមានភ្លៀងធ្លាក់ជន់លិចលង់ពេលណាគ្មានភ្លៀងស្ងួតហួតហែងមានផ្ទៃក្រឡាសរុបប្រមាណ ១២.០១៥ គីឡូម៉ែត្រការ៉េចែកចេញជា ១២ ក្រុងនិងស្រុក ១០០ សង្កាត់និងឃុំ និង ៩០៧ ភូមិ ដោយមានប្រជាជនសរុប ១,១១៤,៦១៦ នាក់ ត្រូវនឹង ៦,៣២% នៃប្រជាជនសរុបទូទាំងប្រទេស។មុខរបរសំខាន់ៗនៃតំបន់ទាំងបីនេះមានភាពខុសៗគ្នាពោលគឺ ៖ :'''ក'''. ផ្នែកខាងលើធ្វើស្រូវចម្ការនិងរុករកអនុផលព្រៃឈើ :'''ខ'''. ផ្នែកកណ្តាលធ្វើស្រែនិងសេវាកម្មផ្សេងៗ :'''គ'''. ផ្នែកខាងក្រោមធ្វើស្រែនិងចម្ការដំំណាំតាមរដូវនិងប្រកបអាជីវកម្មនេសាទ។ ជាទូទៅខេត្តសៀមរាបជាតំបន់ជនបទ។ប្រជាជនប្រមាណ ៧០% រស់នៅតាមទីជនបទឆ្ងាយពីទីក្រុងដែលពឹងផ្អែកលើមុខរបរកសិកម្មជាអាជីព។ប្រជាជនប្រមាណ ១៨% រស់នៅតាមតំបន់ជាប់នឹង[[បឹងទន្លេសាប]]ពឹងផ្អែកលើអាជីវកម្មនេសាទនិងធ្វើចម្ការដំណាំផ្សេងៗនិង ១២% ទៀតរស់នៅតាមទីប្រជុំជននិងទីក្រុងដែលមានមុខរបរជាពាណិជ្ជកម្ម ទេសចរណ៍ និង បុគ្គលិករដ្ឋជាដើម។ [[File:Tonle Sap Lake phases.gif|thumb|ផែនទីនៃបឹងទន្លេសាប]] ភ្នំនៅក្នុងក្រុង-ស្រុកទាំង ១២ របស់[[ខេត្តសៀមរាប]]មានចំនួនសរុបប្រមាណ ៤១ ភ្នំហើយមានភ្នំជាច្រើនទៀតដែលមិនបានទៅដល់ចំណែកភ្នំមួយចំនួននៅតាមបណ្តាក្រុង-ស្រុកទាំង ១២ នោះមានវត្តនៅពីលើនិងមានប្រាសាទបុរាណជាច្រើនដែលនៅសល់តាំងពីសម័យសង្គ្រាមព្រមទាំងមានរមណីយដ្ឋានធម្មជាតិមួយចំនួនដែលនៅជាប់ជើងភ្នំកំពុងទាក់ទាញភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិដែលបានចូលមកទស្សនានៅលើទឹកដីប្រវត្តិសាស្ត្រនៃ[[ខេត្តសៀមរាប]]។ហើយមានផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅជិតជើងភ្នំទាំងនោះដែលប្រកបមុខរបរលក់ដូរនិងធ្វើស្រែចម្ការគ្រាន់បានចំណូលយកមកចិញ្ចឹមក្នុងក្រុមគ្រួសារជៀសវាងចេញទៅធ្វើចំណាកស្រុកនៅក្រៅប្រទេសផងដែរ។តាមរបាយការណ៍ពីអធិការក្រុង-ស្រុកទាំង ១២ បានរៀបរាប់ប្រាប់ឲ្យដឹងអំពីភ្នំនីមួយៗរបស់ក្រុង-ស្រុកថាភ្នំចំនួន ៤១ ភ្នំនៅ[[ខេត្តសៀមរាប]]នោះមានដូចជា ៖ * [[ក្រុងសៀមរាប]]មានភ្នំចំនួន ០២ ភ្នំគឺ'''[[ភ្នំក្រោម]]'''មានប្រាង្គប្រាសាទបុរាណនៅលើកំពូលភ្នំមានវត្តអារាមនៅលើកំពូលភ្នំនិងមានវត្តនៅតាមចំរ៉ាក់ជើង'''[[ភ្នំក្រោម]]'''ហើយមានផ្សារលក់ដូរព្រមទាំងមានទេសភាពស្រស់បំព្រងមើលពីលើភ្នំមកគួរឲ្យទាក់ទាញអារម្មណ៍ភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិផងដែរហើយដែលបាននាំគ្នាបើកឡានជិះម៉ូតូកង់ឡើងទៅដល់កំពូលភ្នំដើម្បីថតផ្តិតយករូបភាពពីលើកំពូលភ្នំទៅ[[បឹងទន្លេសាប]]និងទេសភាពនៅជុំវិញបរិវេណជើងភ្នំផងដែរដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុង[[សង្កាត់សៀមរាប]] [[ក្រុងសៀមរាប]] និង '''ភ្នំបាក់ខែង'''មានប្រាសាទបុរាណជាច្រើននៅលើកំពូលភ្នំដែលភ្ញៀវបរទេសនាំគ្នាឡើងទៅមើលថ្ងៃរះពេលព្រលឹមនៅពេលល្ងាចនាំគ្នាឡើងទៅមើលថ្ងៃលិចហើយនៅខាងក្រោមទល់មុខប្រាសាទមានអ្នកលក់ដូរជាច្រើនស្ថិតនៅក្នុង[[ភូមិត្រពាំងសេះ]] [[សង្កាត់គោកចក]] [[ក្រុងសៀមរាប]]។ * [[ស្រុកជីក្រែង]] មានភ្នំចំនួន ០៧ ភ្នំគឺ'''ភ្នំរ៉ុន ភ្នំពើង ភ្នំបាក់រទេះ'''មានវត្តនៅពីលើ'''ភ្នំក្បាលខ្មោច ភ្នំអាចម៍ស្រមោច ភ្នំខ្ទុំ''' និង '''ភ្នំល្អាង'''មានទីតាំងជាប់នឹងព្រំប្រទល់[[ស្រុកគូលែន]] [[ខេត្តព្រះវិហារ]]ហើយភ្នំទាំង ០៧ នោះគឺស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រ[[ឃុំខ្វាវ]] [[ស្រុកជីក្រែង]]។ * [[ស្រុក​សូទ្រ​និគម|ស្រុកសូទ្រនិគម]]មានភ្នំចំនួន ០២ គឺ'''ភ្នំចង្ហា''' និង '''ភ្នំកង្ហិត'''ស្ថិតនៅក្នុងភូមិស្រាស្ត្រ[[ឃុំពពេល (ស្រុកសូទ្រនិគម)|ឃុំពពែល]] [[ស្រុក​សូទ្រ​និគម|ស្រុកសូត្រនិគម]]។ * [[ស្រុកស្វាយលើ]]មានភ្នំចំនួន ០៥ ភ្នំគឺ'''[[ភ្នំគូលែន]]'''មានវត្តនៅលើកំពូលភ្នំគឺព្រះអង្គធំនិងមានប្រាសាទបុរាណជាច្រើនព្រមទាំងមានរមណីយដ្ឋានថែមទៀតផងដែរ'''ភ្នំរាម'''មានព្រៃសហគមន៍'''ភ្នំទំពូង'''នៅមានគ្រឹះថ្មប្រាសាទបុរាណដែលនៅសេសសល់ពីសង្គ្រាមហើយភ្នំទាំង ០៣ នេះមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្ត្រ[[ឃុំស្វាយលើ]] '''ភ្នំតាវ៉ា'''ស្ថិតនៅភូមិសាស្ត្រ[[ឃុំតាសៀម]] និង '''ភ្នំខ្យង'''ស្ថិតនៅ[[ឃុំកន្ទួត]]។ * [[ស្រុកស្រីស្នំ]]មានភ្នំចំនួន ០៥ ភ្នំគឺ'''ភ្នំតាស ភ្នំតាប៉ែន ភ្នំធំ ភ្នំព្រះច្បារ''' និង '''ភ្នំមហាឥសី'''ពុំមានវត្តឬប្រាសាទបុរាណនៅទីនោះឡើយដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅស្លែងស្ពាន[[ស្រុកស្រីស្នំ]]។ * [[ស្រុកអង្គរធំ]]មានភ្នំចំនួន ០៤ ភ្នំគឺ'''ភ្នំដី'''ស្ថិតនៅក្នុង[[ឃុំលាងដៃ]]'''ភ្នំឆ្កែកូន'''មានវត្តនៅពីលើ'''ភ្នំតាទូស'''ស្ថិតនៅក្នុង[[ឃុំពាក់ស្នែង]] និង '''ភ្នំកងរី'''មានវត្តនៅពីលើហើយមានប្រាសាទបុរាណបាក់បែកផងដែរដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិសាស្ត្រ[[ឃុំជប់តាត្រាវ]]និងមានភ្នំជាច្រើនទៀតដែលយើងទៅមិនដល់។ * [[ស្រុកអង្គរជុំ]]មានភ្នំចំនួន ០២ ភ្នំគឺ'''ភ្នំពើងតានន់'''ដែលមានសម្រស់ទេសភាពស្រស់ស្អាតជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ធម្មជាតិដែលមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រស្ថិតក្នុង[[ភូមិគោកដូង]] [[ឃុំគោកដូង]] [[ស្រុកអង្គរជុំ]]ដែលមានចម្ងាយប្រមាណជាង ៧០ គីឡូម៉ែត្រពី[[ក្រុងសៀមរាប|ទីរួមខេត្តសៀមរាប]]តាមផ្លូវទៅផ្សារពាក់ស្នែង និង '''ភ្នំម្រេច'''ស្ថិតនៅក្នុង[[ឃុំគោកដូង]] [[ស្រុកអង្គរជុំ]]។ * [[ស្រុកវ៉ារិន]] មានភ្នំចំនួន ០៤ ភ្នំគឺ'''ភ្នំចង្ក្រានរយ'''មានវត្តនៅពីលើហើយមានរមណីយដ្ឋានទឹកធ្លាក់ដែលមើលទៅគួរជាទីគយគន់ផងដែរស្ថិតនៅ[[ឃុំស្វាយស|ឃុំស្វាយសរ]] '''ភ្នំសង្កែ''' '''ភ្នំបាយដុត'''ស្ថិតនៅ[[ឃុំល្វាក្រាំង|ឃុំល្វាវក្រាំង]] និង '''ភ្នំអាជ្ញារាម'''ស្ថិតនៅ[[ឃុំប្រាសាទ]]។ * [[ស្រុកក្រឡាញ់]]មានភ្នំចំនួន ០១ ភ្នំគឺ'''ភ្នំទ្រង់បាត'''ដែលមានប្រាសាទតូចៗនិងមានអាស្រមនៅពីលើផងដែរមានភូមិសាស្ត្រស្ថិតនៅ[[ភូមិភ្នំទ្រង់បាត]] [[ឃុំកំពង់ថ្កូវ]] [[ស្រុកក្រឡាញ់]]។ * [[ស្រុកពួក]]មានភ្នំចំនួន ០២ ភ្នំគឺ'''ភ្នំរ៉ូង'''មានវត្តនៅពីលើស្ថិតនៅ[[ភូមិដូនកែវ]] និង '''ភ្នំដី'''ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅជាប់[[បឹងទន្លេសាប]]។ * [[ស្រុកបន្ទាយស្រី]]មានភ្នំចំនួន ០៥ ភ្នំគឺ'''ភ្នំដី'''ស្ថិតនៅ[[ឃុំខ្នារសណ្តាយ]] '''ភ្នំហប់'''មានវត្តនៅពីលើស្ថិតនៅ[[ឃុំខ្នារសណ្តាយ]] '''ភ្នំក្បាលស្ពាន'''មានប្រាសាទបុរាណជាច្រើននិងមានរមណីយដ្ឋានផងដែរស្ថិតនៅក្នុង[[ឃុំឃុនរាម]] '''ភ្នំទេវៈ'''ស្ថិតនៅក្នុង[[ឃុំរំចេក]] និង '''[[ភ្នំគូលែន]]'''ជាប់ចំរ៉ាក់ជើងភ្នំស្ថិតនៅក្នុង[[ឃុំត្បែង]]ហើយក៏ជាភ្នំមួយដែលជាប់ពាក់កណ្តាលម្ខាងម្នាក់នឹង[[ស្រុកស្វាយលើ]]ផងដែរ។ * [[ស្រុកប្រាសាទបាគង]]មានតែប្រាសាទបុរាណជាច្រើនដូចជា[[ប្រាសាទបាគង]] [[ប្រាសាទព្រះគោ]] [[ប្រាសាទលលៃ]] [[ប្រាសាទចៅស្រីវិបុលកេរ្តិ៍]]ជាដើមហើយនៅមានវត្តចាស់ៗដល់បច្ចុប្បន្នហៅថាវត្តត្រាច។ *[[ក្រុងរុនតាឯក]]មានភ្នំចំនួន ០១ ភ្នំគឺ'''ភ្នំបូក'''មានវត្តនិងប្រាសាទបុរាណនៅពីលើស្ថិតនៅ[[សង្កាត់រុនតាឯក]] [[ក្រុងរុនតាឯក]]។<ref>{{Cite web |date=2018-08-24 |title=មោះ​! មក​ស្គាល់​ភ្នំ​ចំនួន​៤១​ភ្នំ​នៅ​ខេត្តសៀមរាប និង​រមណី​ដ្ឋា​ន​ជា​ច្រើន​ទៀត |url=https://kohsantepheapdaily.com.kh/article/691560.html |access-date=2025-06-16 |website=Koh Santepheap Daily |language=km}}</ref> == រដ្ឋបាល == ខេត្តសៀមរាប ចែកចេញជា ១២​ ក្រុង/ស្រុក ១០០ សង្កាត់/ ឃុំ និង ៩០៧ ភូមិ<ref>{{Cite web |url=http://www.cambodia.gov.kh/unisql1/egov/khmer/province/siem_reap.html |title=ច្បាប់ចម្លងប័ណ្ណសារ |access-date=2008-08-29 |archivedate=2009-04-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090416005213/http://www.cambodia.gov.kh/unisql1/egov/khmer/province/siem_reap.html |url-status=dead }}</ref>៖ {| class="wikitable" style="text-align:center" |- ! លេខកូដក្រុងនិងស្រុក ! ក្រុងនិងស្រុក ! ឈ្មោះក្រុងនិងស្រុកជាអក្សរឡាតាំង ! ផែនទីក្រុងនិងស្រុក |- | ១៧០១ | [[ស្រុកអង្គរជុំ]] | Angkor Chum |[[File:1701 Angkor Chum District.svg|thumb]] |- | ១៧០២ | [[ស្រុកអង្គរធំ]] | Angkor Thum |[[File:1702 Angkor Thum District.svg|thumb]] |- | ១៧០៣ | [[ស្រុកបន្ទាយស្រី]] | Banteay Srei |[[File:1703 Banteay Srei District.svg|thumb]] |- | ១៧០៤ | [[ស្រុកជីក្រែង]] | Chi Kraeng |[[File:1704 Chi Kraeng District.svg|thumb]] |- | ១៧០៦ | [[ស្រុកក្រឡាញ់]] | Kralanh |[[File:1706 Kralanh District.svg|thumb]] |- | ១៧០៧ | [[ស្រុកពួក]] | Puok |[[File:1707 Puok District.svg|thumb]] |- | ១៧០៩ | [[ស្រុកប្រាសាទបាគង]] | Prasat Bakong |[[File:1709 Prasat Bakong District.svg|thumb]] |- | ១៧១០ | [[ក្រុងសៀមរាប]] | Siem Reab |[[File:1710 Siem Reap Municipality.svg|thumb]] |- | ១៧១១ | [[ស្រុកសូត្រនិគម|ស្រុកសូទ្រនិគម]] | Soutr Nikom |[[File:1711 Soutr Nikom District.svg|thumb]] |- | ១៧១២ | [[ស្រុកស្រីស្នំ]] | Srei Snam |[[File:1712 Srei Snam District.svg|thumb]] |- | ១៧១៣ | [[ស្រុកស្វាយលើ]] | Svay Leu |[[File:1713 Svay Leu District.svg|thumb]] |- | ១៧១៤ | [[ស្រុកវ៉ារិន]] | Varin |[[File:1714 Varin District.svg|thumb]] |- | ១៧១៥ | [[ក្រុងរុនតាឯក]] | Run Ta Ek |- |} == មធ្យោបាយធ្វើដំណើរនិងដឹកជញ្ជូន == *'''អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិ''' [[File:Siem_reap_airport.JPG|thumb]] '''[[អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាបអង្គរ|អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប]]''' គឺជាអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិដែលបម្រើឲ្យខេត្តសៀមរាបទឹកដីអង្គរវាមានទីតាំងស្ថិតនៅ[[ភូមិគោកដូង]] [[សង្កាត់ទឹកវិល]] [[ក្រុងសៀមរាប]] [[ខេត្តសៀមរាប]]។វាត្រូវបានបើកដំណើរការនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៣២ និងបានបិទទៅវិញនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ នៅពេលដែលបើកដំណើរការ[[អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប-អង្គរ]]ជាផ្លូវការ។វាជាអាកាសយានដ្ឋានដែលមមាញឹកជាងគេទី ០២ នៅ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]បន្ទាប់ពី[[អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ]]។<ref>{{cite web|url=http://cambodia-airports.com/index.php?option=com_trafficdata&Itemid=79&lang=en|title=Cambodia Airports Traffic Data|website=Cambodia-airports.com|access-date=2025-06-16|archivedate=2009-09-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090911094100/http://www.cambodia-airports.com/index.php?option=com_trafficdata&Itemid=79&lang=en|url-status=dead}}</ref><ref name="CAPA">{{Cite web |title=New Siem Reap-Angkor International Airport New Airport Profile {{!}} CAPA |url=https://centreforaviation.com/data/profiles/newairports/new-siem-reap-angkor-international-airport |access-date=2022-12-06 |website=centreforaviation.com}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.ttgasia.com/2023/07/31/new-siem-reap-international-airport-to-begin-operations-in-october/|title=New Siem Reap International Airport to begin operations in October|publisher=TIG Asia|date=31 July 2023|accessdate=20 September 2023}}</ref><ref name="ABC"/><ref name="XN"/> [[File:New_Siem_Reap-Angkor_International_Airport_01.jpg|thumb]] '''[[អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប-អង្គរ|អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប-អង្គរ]]''' គឺជាអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅ[[ភូមិក្រៀលពង]] [[ឃុំពពេល]] និង [[ភូមិប្រវ៉ាល]] [[ឃុំតាយ៉ែក]] [[ស្រុកសូទ្រនិគម]] [[ខេត្តសៀមរាប|ខេត្តសៀមរាប]]ដែលបម្រើឲ្យ[[ក្រុងសៀមរាប]] [[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅចម្ងាយប្រមាណ ១៨ គីឡូម៉ែត្រភាគឦសាន[[ឃុំដំដែក]] [[ស្រុកសូទ្រនិគម]] ៤០ គីឡូម៉ែត្រខាងកើត[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] និង ៥០ គីឡូម៉ែត្រខាងកើត[[ក្រុងសៀមរាប]]។វាជាអាកាសយានដ្ឋានដែលធំជាងគេបង្អស់ទី ០២ នៅ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]បន្ទាប់ពី[[អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោតាខ្មៅ|អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិតេជោ]]នៅក្នុង[[ភូមិតាព្រហ្ម]] [[ឃុំបឹងខ្យាង]] [[ស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង]] [[ខេត្តកណ្តាល]]។[[អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាប-អង្គរ]]គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដី ៧០០ ហិកតានិងមានផ្លូវរត់ប្រវែង ៣៦០០ ម៉ែត្រ។<ref>{{Citation|title=Groundwater development and management in Siem Reap, Cambodia|url=https://doi.org/10.1201/b14895-69|publisher=CRC Press|date=2013-05-12|accessdate=2025-06-16|isbn=978-1-138-00055-1|pages=595–601|first=M|last=Nishigaki|first2=S|last2=Takahashi|first3=M|last3=Takahashi|first4=Y|last4=Maruo}}</ref> == តំបន់ទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាប== តាមប្រវត្តិសាស្ដ្រទឹកដីខេត្តសៀមរាបជាតំបន់[[រាជធានីនៃប្រទេសកម្ពុជា|រាជធានី]]របស់[[ចក្រភពខ្មែរ]]អំឡុងពីសតវត្សរ៍ទី ០៩ ដល់សតវត្សរ៍ទី ១៣។ដោយសារមូលហេតុខាងលើនេះហើយទើបរហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននេះគេនៅឃើញមានសំណង់ប្រាសាទបុរាណយ៉ាងច្រើននៅពាសពេញទឹកដីដ៏បវរនៃខេត្តសៀមរាបនេះ។ប្រាសាទទាំងឡាយនៅតំបន់អង្គរដែលមានឈ្មោះល្បីទូទាំងពិភពលោកគឺស្ថិតនៅប៉ែកពាយ័ព្យនៃ[[ប្រទេសកម្ពុជា]]នៅក្នុងខេត្តសៀមរាបដែលគ្របដណ្តប់ដោយផ្ទៃក្រលា ៦០០ គ.មការ៉េ។សព្វថ្ងៃប្រាសាទចំនួនត្រូវបានរកឃើញជាបន្តបន្ទាប់។ប្រាសាទទាំងឡាយត្រូវបានកសាងឡើងរវាងសតវត្សរ៍ទី ៩ និងទី ១៣។កម្មវិធីកសាងឥតឈប់ឈរត្រូវបានប្រកាន់ខ្ជាប់ដោយព្រះរាជា[[ខ្មែរ]]ជាបន្តបន្ទាប់ដែលអាចប្រៀបធៀបបានទៅនឹងសំណង់[[មហាពីរ៉ាមីតនៃជីហ្សា|ប្រាសាទមហាពីរ៉ាមីតនៃជីហ្សា]]ដែលកសាងឡើងនៅក្នុងរជ្ជកាល[[:en:Fourth Dynasty of Egypt|រាជវង្សទី ០៤ នៃអេហ្ស៊ីបបុរាណ]]និងសំណង់ប្រាសាទដទៃទៀតនៅក្នុង[[អេហ្ស៊ីប|ប្រទេសអេហ្សីប]]។ព្រះរាជា[[ខ្មែរ]]បានសាងសង់ប្រាសាទទាំងនេះដោយប្រើកម្លាំងកម្មករយ៉ាងច្រើនតាមការប៉ាន់ស្មានការធ្វើសំណង់ថ្មីនីមួយៗអាចប្រើមនុស្សប្រហែល ៧៥០០០០ នាក់ក្នុងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី ១២ និង ១៣ ។ទោះបីជាបន្សល់ទុកនូវប្រាសាទជាច្រើនក៏ដោយសព្វថ្ងៃនេះគឺមានភស្តុតាងបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះចំពោះមនុស្សដែលមករស់នៅពិតប្រាកដនៅទីក្រុងដ៏ចំណាស់មួយនេះកាលពីអតីតកាល។អ្នកធ្វើដំណើរ[[ព័រទុយហ្គាល់|ជនជាតិព័រទុយហ្គាល់]]ត្រូវបានគេជឿថាជាជនជាតិបស្ចឹមប្រទេសដំបូងគេដែលបានសម្លឹងមិនដាក់ភ្នែកទៅលើភាពអស្ចារ្យនៃ[[ប្រាសាទ អង្គរវត្ត|ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]នៅពេលទៅទស្សនាក្នុងអំឡុងសតវត្សរ៍ទី ១៦។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយកិត្តិយសធំបំផុតចំពោះការរកឃើញ[[ប្រាសាទ អង្គរវត្ត|ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]ដ៏អស្ចារ្យបានធ្លាក់ទៅអ្នកភូមិសាស្ដ្រ[[បារាំង|ជនជាតិបារាំង]]ឈ្មោះ'''ហង់រី មូហូត(Henri Mouhot)'''​ដែលបានមកទស្សនា[[ប្រាសាទ អង្គរវត្ត|ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៦០ ដែលបានតម្កល់ទុកនូវឯកសារនៅឯ[[ទីក្រុងប៉ារីស]]ក្រោយមរណភាពនៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៦៨។ក្នុងសតវត្សរ៍ទី ១៩ និង ២០ បេសកកម្មរបស់[[បារាំង]]ជាច្រើនបានមកទស្សនាប្រាសាទបុរាណនិងធ្វើការកាប់ឆ្ការសម្អាតព្រៃពីប្រាសាទហើយបានប្រមូលនូវឯកសារបានយ៉ាងច្រើន។នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩០៧ [[សៀម|ប្រទេសសៀម]]បានប្រគល់ទឹកដីអង្គរមកឲ្យ[[ខ្មែរ]]គ្រប់គ្រងវិញដោយសារ[[បារាំង]]គាបសង្កត់ខ្លាំងពេកហើយនៅក្នុងនោះបាននាំមកនូវភ្ញៀវទេសចរឲ្យមកទស្សនា[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]ជាលើកដំបូងនៅលើទឹកដីអង្គរ។ភ្ញៀវទេសចរអាចជ្រើសរើសទស្សនាតាមវង់តូចដែលរួមមានទីក្រុងដ៏ល្បីល្បាញរបស់ព្រះរាជាគឺអង្គរធំនិងអង្គរតូចដែលមានប្រាសាទជាច្រើនដូចជា[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]] [[ប្រាសាទបាយ័ន]] [[ប្រាសាទព្រះខ័ន]] [[ប្រាសាទតាព្រហ្ម]] [[ស្រះស្រង់]]និងរមណីយដ្ឋានជាច្រើនទៀត។ភ្ញៀវទេសចរអាចបន្តដំណើរទៅទស្សនានៅវង់ធំនោះគេនឹងបានឃើញប្រាសាទមួយចំនួនផ្សេងទៀតនិង[[បារាយណ៍]]នៅ[[សម័យអង្គរ]]។ប្រសិនបើមានពេលវេលាភ្ញៀវទេសចរអាចទៅទស្សនាប្រាសាទល្បីល្បាញផ្សេងទៀតដូចជា[[ប្រាសាទបន្ទាយស្រី]] [[ប្រាសាទបាគង]] [[ប្រាសាទបេងមាលា]] [[ប្រាសាទលលៃ]]ជាដើមដែលស្ថិតនៅឆ្ងាយពីប្រាសាទនៅតំបន់អង្គរបន្តិច។ * '''កន្ត្រកវិលយក្ស Angkor Eye''' [[File:អង្គរអាយ.jpg|thumb|]] ប្រសិនបើនិយាយពីទឹកដីនៃក្រុងបុរាណខេត្តសៀមរាបច្បាស់ជាមានមនុស្សជាច្រើននឹកឃើញដល់[[ប្រាសាទអង្គរវត្ត]]និងប្រាង្គប្រាសាទនានាជាច្រើនទៀតដែលបានលាក់ខ្លួនកំពុងរង់ចាំភ្ញៀវទេសចរមកពីជិតឆ្ងាយទៅទស្សនា។តែបើទៅខេត្តសៀមរាបជាច្រើនដងបន្តិចភ្ញៀវទេសចរប្រាកដណាស់ថានឹងសួរថាក្រៅពីប្រាសាទនៅក្នុងខេត្តសៀមរាបមានអ្វីផ្សេងទៀតដែលគួរឲ្យទាក់ទាញនិងគួរឲ្យចង់ទស្សនា។ដោយឡែកថ្មីៗនេះ[[ក្រុងសៀមរាប|ទីក្រុងសៀមរាប]]ក៏បានដាក់ដំណើរការកន្ត្រកវិលយក្សដែលមានឈ្មោះថា '''Angkor Eye''' ដែលជាបទពិសោធន៍កម្សាន្តថ្មីមួយបែបទាំងស្រៀវទាំងរំភើបប្រសិនបើបានជិះលេងកម្សាន្ត។ កន្ត្រកវិលយក្ស Angkor Eye មានកម្ពស់រហូតដល់ទៅ ៨៥ ម៉ែត្រពីដីដែលអាចឲ្យភ្ញៀវទេសចរដែលមកជិះកម្សាន្តអាចទស្សនាទេសភាពបាន ៣៦០ ដឺក្រេជុំវិញ[[ក្រុងសៀមរាប]]ទាំងមូលតែម្ដងហើយសរុបមាន ៤៨ កាប៊ីនបំពាក់ដោយមាស៊ីនត្រជាក់។សម្រាប់តម្លៃនៅក្នុងការជិះមួយលើកសម្រាប់មនុស្សធំចាប់ពី ១២ ឆ្នាំ(adult)[[ជនជាតិខ្មែរ]]មានតម្លៃ ០៥$ សម្រាប់ជនបរទេសតម្លៃ ១២$ ចំណែកក្មេងអាយុក្រោម ១២ ឆ្នាំ[[ជនជាតិខ្មែរ]]តម្លៃ ២.៥$ បរទេសតម្លៃ ០៥$ និងក្មេងទូទៅក្រោម ០៣ ឆ្នាំអាចចូលលេងដោយឥតគិតថ្លៃដែលនៅក្នុងការជិះមួយជុំគឺមានរយៈពេល ១៨ នាទី។ សម្រាប់កន្ត្រកវិលយក្ស Angkor Eye មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុង[[ភូមិគ្រួស]] [[សង្កាត់ស្វាយដង្គំ]] [[ក្រុងសៀមរាប]] [[ខេត្តសៀមរាប]]តាមបណ្ដោយ[[ផ្លូវជាតិលេខ៦|ផ្លូវជាតិលេខ ០៦]] ដែលនៅជាប់នឹង[[ភូមិវប្បធម៌កម្ពុជា|ភូមិវប្បធម៌]]។ប្រសិនបើចង់ទស្សនាឲ្យកាន់តែស្អាតទៀតនោះភ្ញៀវទេសចរអាចជិះបាននៅចន្លោះម៉ោង ០៥ ទៅ ០៦ ល្ងាចដែលជាពេលវេលាដែលអាចទស្សនាថ្ងៃលិចជាមួយនឹងទេសភាពពីក្រុងរហូតដល់ជាយក្រុងឯណោះ។<ref>{{Cite web |date=2020-03-06 |title=ទាំងស្រៀវ ទាំងរំភើប ៣៦០ដឺក្រេ ៨៥ម៉ែត្រពីដី ជាមួយទេសភាពកម្រនៃក្រុងសៀមរាប លើកន្រ្តកយក្ស Angkor Eye |url=https://www.kampucheers.com/siemreap-angkor-eye/ |access-date=2025-06-16 |website=KAMPUCHEERS |language=en}}</ref> ==ឯកសារពិគ្រោះ== {{reflist|1}} {{Geographic location |Centre = ខេត្តសៀមរាប |North = [[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ]] |Northeast = [[ខេត្តព្រះវិហារ]] |East = |Southeast = [[ខេត្តកំពង់ធំ]] |South = [[ខេត្តពោធិ៍សាត់]] |Southwest = [[ខេត្តបាត់ដំបង]] |West = [[ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ]] |Northwest = }} {{ខេត្តសៀមរាប}} {{ខេត្តក្រុងខ្មែរ}} [[Category:ខេត្តសៀមរាប|សៀមរាប]] [[Category:ខេត្តក្រុងខ្មែរ|សៀមរាប]] 81sjcs5z5y05yyeiu4i3sfpxswq5p4x 0 4979 323279 312033 2025-07-05T08:59:44Z CommonsDelinker 142 Removing [[:c:File:Ros_Sereysothea.jpg|Ros_Sereysothea.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Yann|Yann]] because: per [[:c:COM:NETCOPYVIO|]]. 323279 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="width:1em;" |- style="text-align:center;" |style="background: #778899;" colspan="2"|<p style="font-family:Khmer OS Battambang; font-size: 15pt; color: #FFFFFF; text-shadow: 0px 0px yellow;> រស់ សេរីសុទ្ធា </p> |- style="text-align:center;" | colspan="2" | |- style="text-align:center;" |style="background: #ABCDEF;" colspan="2" |Cambodian Pop Singer​ 1960s - 1970s <br> Ros Sereysothea <br> |- style="background: #f1f5fc;" |- style="vertical-align:center;" |'''ឈ្មោះ''' | [[រស់ សេរីសុទ្ធា]] |- style="vertical-align:center;" |'''រហ័ស្សនាម''' |រាជនីសំឡេងរៃមាសកណ្ដឹង <br> Queen of the Voice Cicada Golden Bell |- style="vertical-align:center;" |'''ថ្ងៃ.ខែ.ឆ្នាំកំណើត''' | 06 វិច្ឆិកា 1947 |- style="vertical-align:center;" |'''មរណៈភាព''' | 1977 (30ឆ្នាំ) |- style="vertical-align:center;" |'''សញ្ជាតិ''' | {{KHM}} |- style="vertical-align:center;" |'''ប្រភេទតន្ត្រី''' |​Khmer Music, Classic, Rock , Jazz, Blues, Twist, Ah Go-Go, Bolero, Cha-cha-cha. |- style="vertical-align:center;" |'''ឆ្នាំសកម្ម''' |1963-1975 |- style="vertical-align:center;" |'''អជីបសិល្បៈ''' | * អ្នកចម្រៀង * អ្នកនិពន្ធបទចម្រៀង |- style="vertical-align:center;" |'''ស្លាកតន្ត្រី''' | ផលិតកម្ម វណ្ណច័ន្ទ |} '''រស់ សេរីសុទ្ធា''' ([[អង់គ្លេស]]: Ros Sereysothea) (កើតថ្ងៃទី ០៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៤៧) នាងគឺជាតារាចម្រៀងកម្ពុជាមួយរូប ដែលទទួលបាននូវការចាប់អារម្មណ៍ពីទស្សនិជន ជាមួយនិងការបង្ហាញខ្លួនរបស់នាងក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៣ និងបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ ក្នុងការប្រឡងចម្រៀងឯកថ្នាក់ខេត្ត ប្រចាំ [[ខេត្តបាត់ដំបង]] ជាមួយនិង ស្នាដៃនិពន្ធរបស់លោកកវី [[គង្គ ប៊ុនឈឿន]] ដែលបទនេះមានចំណងជើងថា "កូនអ្នកនេសាទ" ។ ភាពល្បីល្បាញរបស់ រស់ សេរីសុទ្ធា​ នាងបានចេញនូវ អាល់ប៊ុម ទី១ របស់ខ្លួនក្នុងបទ "ស្ទឹងខៀវ" (Blue River) ជាមួយនិង ស្នាដៃនិពន្ធរបស់លោក ស្វាយ សំអឿន បទនេះផងដែរ បានរុញកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់នាងជាប់ក្នុងកំពូលបទចម្រៀងវិទ្យុជាតិបាត់ដំបង (Top in Radio National Battambang) ហៅកាត់ថា RNB ។ ការចេញបទចម្រៀងជាបន្តបន្ទាប់ របស់អ្នកនាង បានធ្វើឱនាងក្លាយជាតារាចម្រៀងដ៏ពេញនិយមប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ។<ref> John Shepherd, David Horn, Dave Laing (2005) [https://books.google.com/books/about/Continuum_Encyclopedia_of_Popular_Music.html?id=ShUKAQAAMAAJ Continuum Encyclopedia of Popular Music of the World Part 2 Locations (5 Vol Set): Volumes III to VII], Publisher: Bloomsbury Academic, Original from the University of Michigan p.1824 [[ISBN]]: 0826474365, 9780826474360 </ref> == ជីវិតចាប់ផ្ដើម == '''Early Life''' រស់ សេរីសុទ្ធា កេីតនៅថ្ងៃទី​០៦ ខែ​ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​ ១៩៤៧ នាងមានកំណើតនៅក្នុងគ្រួសារកសិករក្រីក្រមួយ ក្នុង [[ខេត្តបាត់ដំបង]] ។ សុធា មានឪពុកឈ្មោះ រស់ ប៊ុន និង ម្ដាយឈ្មោះ ណាត់ សាមៀន និង មានបងប្អូនចំនួន ៥ នាក់ ប្រុស១នាក់ ស្រី៤នាក់ (បច្ចុប្បន្នស្លាប់ទាំងអស់) បងស្រីទី១ ឈ្មោះ រស់ សាបឿន, បងស្រីទី២ ឈ្មោះ រស់សាបឿត, បងប្រុសទី៣ ឈ្មោះ រស់ សុគន្ធ, ទី៤សុធាផ្ទាល់ ឈ្មោះ រស់ សេរីសុទ្ធា និង ទី៥ប្អូនស្រី ឈ្មោះ រស់ សេរីសោភ័ណ, សុធា នាងបានចូលសិក្សា ថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យ​នេត​យ៉ង់ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ។ ទេពកោសល្យ របស់សុធា បានរកឃើញនៅអាយុ ១៣ ឆ្នាំ ពេលដែលនាងបានច្រៀងចម្រៀង ប្រចាំថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦០ សិស្សរួមថ្នាក់ និងលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ តែងតែសរសើរទឹកដមសម្លេងដ៏ច្បាស់ ស្រទន់ និង ខ្លាំងរបស់ សុធា ដែលប្រៀបបាននិង សម្លេងរណ្ដំរបស់សត្វរៃ ហើយសុធា ត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះហៅក្រៅពេលនោះថា (អារៃ) ដោយឪពុករបស់សុធា មើលឃើញពីទេពកោសល្យផ្នែកចម្រៀងដូចនេះ ក៏បាននាំសុធា ដើរច្រៀងតាមពិធីមង្គលការ និង ភោជនីយដ្ឋានផ្សេងៗ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ។<ref>Joshua Chambers-Letson (2013) [https://books.google.com/books/about/A_Race_So_Different.html?id=mcriAAAAQBAJ A Race So Different: Performance and Law in Asian America] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230223133348/https://books.google.com/books/about/A_Race_So_Different.html?id=mcriAAAAQBAJ |date=2023-02-23 }}, Publisher: New York University Press p.279 [[ISBN]]: 0814771610, 9780814771617</ref> == អាជីពតន្ត្រី == '''Music career''' រស់ សេរីសុទ្ធា បានឈានជេីងចូលវិស័យសិល្បះ ដំបូងនាអំឡុងឆ្នាំ ១៩៦៣ ដែលពេលនោះនាងបានឡើងថ្នាក់សិក្សា និងបានចូលរៀននៅវិទ្យាល័យនេតយ៉ង់ និង បានចូលទៅច្រៀង ក្នុងក្រុមចម្រៀងយោធា នូវអាយុ ១៦ ឆ្នាំ និង បានក្លាយជាក្រុមចម្រៀង ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង ហើយ សុធា ជាអ្នកចម្រៀងប្រចាំឱ្យភោជនីដ្ឋានមួយមាន ឈ្មោះថា ភោជនីយដ្ឋានស្ទឹងខៀវផងដែរ ។ ថ្ងៃមួយ លោក អុឹម សុងសុឺម បានចូលមកហូបអាហារនៅទីនេះ ក៏ប្រទះនិងនាង រស់ សេរីសុធា ដែលកំពុងច្រៀងឡើងពិរោះ លោកក៏បានទាក់ទង ឱ្យរូបនាងទៅច្រៀងនៅ ក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៥ អ្នកទាំងពីរបានចេញបទចម្រៀងឆ្លងឆ្លើយ ក្នុងអាល់ប៊ុម ទី១ ដែលមានចំណងជើងថា (ខ្មៅអើយខ្មៅ) ជាប្រភេទតន្ត្រីនៃចង្វាក់ បូលេរ៉ូ (Bolero) ដែលជាចង្វាក់ពេញនិយម ក្នុងពេលនោះ ហើយនោះក៏ជាពេលដែលសុធា បានចាប់ផ្ដើមល្បីឈ្មោះចាប់ពីពេលនោះមក និងបានបន្តចេញបទចម្រៀងច្រើនជាងមួយពាន់បទផងដែរ ។<ref> Journal, Magazine, English (1982) [https://www.worldcat.org/title/The-Wire/oclc/11941257 The Wire, Volumes 257-262], Publisher: C. Parker, London, England, Original from the University of California OCLC Number: 11941257 </ref> === បទចម្រៀងពេញនិយម === '''Popular songs''' ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៦៥ រស់ សេរីសុទ្ធា បានចាប់ផ្ដើមច្រៀងចម្រៀងដៃគូជាលើកដំបូង ជាមួយលោក អុឹម សុងសុឺម ដែលបានចេញនូវបទចម្រៀងមានចំណងជើងថា "ខ្មៅអើយខ្មៅ" និងបទ "ចាំមើលតែផ្លូវ" ក្នុងចង្វាក់ភ្លេងបូលេរ៉ូ (Bolero) បទចម្រៀងនេះបានចាប់ផ្ដើមល្បីល្បាញ ក្រោយមកបទចម្រៀងនេះបានជាប់ក្នុងកំពូលតារាង វិទ្យុជាតិកម្ពុជា (Radio National Kampuchea) ហៅកាត់ថា "RNK" បទនេះផងដែរ បានរុញកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់នាងថែមមួយកម្រិតទៀត រហូតដល់នាងអាចចេញនូវ អាល់ប៊ុមទោលផ្ទាល់ខ្លួន (Solo Album) នូវបទចម្រៀងដែលមានចំណងជើងថា "ជំនោរប៉ៃ​លិន" បទចម្រៀងនេះបានធ្វើឱ្យនាងមានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងខ្លាំង រហូតនាងទទួលបានការសហការណ៍ផ្ទាល់ជាមួយលោក [[ស៊ីន ស៊ីសាមុត]] ក្នុងការចេញនូវបទចម្រៀងឆ្លងឆ្លើយជាបន្តបន្ទាប់​ ផងដែរ ។<ref> Journal, Magazine, English (2002) [https://www.worldcat.org/title/Global-rhythm/oclc/50137257 Global Rhythm, Volume 17, Issues 1-6], Publisher: World Marketing Incorporated, Original from the University of California, OCLC Number: 50137257 </ref> == សមិទ្ធិផល == '''Achievement''' សមិទ្ធិផល របស់អ្នកនាង រស់ សេរីសុទ្ធា ត្រូវបានសាកសួរពីប្រជាពលរដ្ឋ ដែលឆ្លងកាត់នាសម័យកាលនោះ ពានរង្វាន់ និង ការតែងតាំង និងត្រូវបានកែសម្រួលបន្ថែមទៀត ឱ្យមានភាពសុក្រិតនិង ត្រឹមត្រូវ បើការចងក្រងនេះរកឃើញនៅ ប្រភពជាក់លាក់ ឬ ឯកសារយោង ណាមួយច្បាស់លាស់បន្ថែមទៀតនោះ ។ {| class="wikitable" ! style="background-color:#F0DC82" width=10% | ឆ្នាំ ! style="background-color:#F0DC82" width=20% | ការដាក់ចូល ! style="background-color:#F0DC82" width=20% | ប្រភេទពាន ! style="background-color:#F0DC82" width=10% | លទ្ធផល ! style="background-color:#F0DC82" width=20% | ស្ថាប័នផ្សព្វផ្សាយ |- | align="center" | 1965 | align="center" | ចាំមើលតែផ្លូវ | align="center" | Top 1 National Radio Kampuchea | align="center" style="background:#FFB6C1;" | Nominated | align="center" | Phnom Penh National Radio of Cambodia |- | align="center" | 1965 | align="center" | ជំនោរប៉ៃ​លិន | align="center" | Apsara Golden Music Awards | align="center" style="background:#90EE90;" | Won | align="center" | Apsara Golden Film Festival |- | align="center" | 1966 | align="center" | ចម្រៀងភាពយន្តល្អបំផុត | align="center" | Best Music Films Song | align="center" style="background:#90EE90;" | Won | align="center" | Kep International Film Festival |- | align="center" | 1967 | align="center" | តារាដែលសហការណ៍គ្នា បានល្អបំផុតប្រចាំឆ្នាំ | align="center" | Best Collaboration of The Year | align="center" style="background:#90EE90;" | Won | align="center" | Chaktomuk National Film Festival |- | align="center" | 1968 | align="center" | រាជនីសំឡេងរៃមាសកណ្ដឹង | align="center" | Queen of the Voice Cicada Golden Bell | align="center" style="background:#FFD700;" | Nominated | align="center" | Ministry of Propaganda of Cambodia |- | align="center" | 1969 | align="center" | តារាចម្រៀងស្រីល្អបំផុតប្រចាំឆ្នាំ | align="center" | Best Female Song of the Year | align="center" style="background:#90EE90;" | Won | align="center" | Preah Suramrit National Film Festival |} == កាត់ឡុកតន្ត្រី == '''Discography''' ដោយសារតែប្រទេសកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់សម័យកាលសង្គ្រាមឆ្នាំ (១៩៧៥-១៩៧៩) និងបានបំផ្លិចផ្លាញប្រទេសកម្ពុជាស្ទើរតែទាំងស្រុង ក្នុងរបបវាលពិឃាដ [[ប៉ុលពត]] នាសម័យកាល [[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]] ដែលដឹកនាំដោយពួក [[ខ្មែរក្រហម]] ដូចនេះប្រភពឯកសារ ស្ដីពីអាល់ប៊ុមបទចម្រៀង របស់អ្នកនាង រស់ សេរីសុទ្ធា មិនត្រូវបានកំណត់ដោយឆ្នាំចេញផ្សាយជាក់លាក់នោះទេ ។ === អាល់ប៊ុមទោល (1965-1975) === <div style="-moz-column-count:3; column-count:3;"> * កត្តិក​ដល់​ហើយ * កន្លង់​ក្នុង​សួន * កន្សែង​ក្រហម * កម្លោះ​កូន​ប្រាំ * កូន​ស្រី​អ្នក​នេសាទ * កេង​កង​អភ័ព្វ * កុំ​ហៅ​ឈ្មោះ​អូន * កុំ​ព្រួយ​ពី​ស្នេហ៍ * ក្មេង​ល្អ * កុំ​ជឿ​ចិត្ត​ប្រុស * កុំ​ថើប​អូន​អី * កុំ​នឹក​អូន​អី * កន្លង់​មាស * ក្រមុំ​ភ័យ​អរ * ក្រោម​មេឃ​វេរា * ក្លិន​ជាប់​នាសា * ក្លិន​ស្នេហ៍ * ក្អែក​ហើរ​កាត់​ស្ទឹង * ខឹង​នឹង​បង​ហើយ * ខ្ញុំស្រឡាញ់តែបង * ខ្ញុំ​អៀន​ណាស់ * ខ្នើយ​ប៉ាក់ * គន់​មើល​ទៅ​មេឃ * គូ​ព្រេង​អ្នកណា ? * គួរ​អាណិត​ដែរ * គេង​ទៅ​ គេង​ទៅ * គេច​សន្យា * គ្រាន់​តែ​ឃើញ​បង​ភ្លាម * គ្រាន់​តែ​ឃើញ​ប្រុស​ស្នេហ៍ * ឃើញ​តែ​កន្សែង * ឃើញ​ស្នេហ៍​ខ្ញុំ​ទេ * ចង់​តែ​ហែក​ខាំ * ចង់​ទៅ​រក​អ្នក​ម្តាយ * ចង់​រាំ​ជាមួយ​បង * ចង់ឱ្យបង​នៅ​ជិត * ច័ន្ទ​រះ​ផ្លាស់​វេន * ចម្លើយ​ព្រហ្មណ៍ * ចាស់​ជូរ​អែម * ចិត្ត​ដែល​ស្រលាញ់ * ចិត្ត​ស្នេហ៍​តែ​បង * ចិត្ត​ឥត​មេត្តា * ចុតហ្មាយមច្ចុរាជ * ចូល​ឆ្នាំ​ថ្មី * ចោល​សាច់​ស្រវា​ឆ្អឹង * ចំពោះ​ស្រី​ណា * ចំរៀង​ព្រហ្មលិខិត * ចំរៀង​លា​គ្នា * ចំរៀង​ស្នេហ៍​ខ្ញុំ * ចំរៀង​ស្នេហា * ចំរៀង​យុវវ័យ * ចំរៀង​សួគ៌ា * ចំរៀង​ស្នេហ៍​យើង * ចំរៀង​អវសាន * ចាំ​ដប់​ខែ​ទៀត * ចាំ​ថ្ងៃ​វិល​វិញ * ចាំ​នៅ​តែ​ចាំ * ចាំ​យប់​ជួប​គ្នា * ចាំ​លុះ​សូន្យ * ចាំ​លុះ​អវសាន * ចាំ​ស្នេហា * ច្បារ​មន​រឿង​ខ្ញុំ * ឆ្នាំងចាស់បាយឆ្ងាញ់ * ឆ្នាំថ្មីមកដល់ហើយ * ឆ្នាំអូន១៦ * ជីវិតអនាថា * ជួបគ្នាក្រោមដួងច័ន្ទ * ជំនោរប៉ៃលិន * ជ្រោះស្នេហ៍កម្ម * ជ្រោះអូរយ៉ាដា * ឈប់ស្រឡាញ់មិនបាន * ឈប់ស្រឡាញ់អូនទៅ * ឈូករ័ត្នស្នេហា * ញ៉ាំស្រាព្រោះអ្វី ? * ដងស្ទឹងស្នេហា * ដួងចិត្តអូនព្រួយ * តាជូជក់ * តាមតែវាសនា * តូចចិត្តព្រោះស្នេហ៍ * តើបងចាំអូនទេ * ត្រពាំងពាយ * ត្រពាំងសាបកុលាបរោយ * ថ្ងៃណាបងវិលវិញ * ថ្ងៃត្រង់គ្រលួច * ថ្ងៃថ្មីទុក្ខថ្មី * ថ្ងៃនេះខ្ញុំញ៉ាំស្រា * ថ្ងៃនេះយើងសប្បាយ * ថ្ងៃព្រាត់យប់ជួប * ថ្ងៃលិចអូនស្រណោះ * ថ្ងៃអស់សង្ឃឹម * ថ្ងៃ ៥ មីនា * ទឹកភ្នែកកង្រី * ទឹកភ្នែកដានី * ទឹកភ្នែកនាងពស់ជម្ពូរត្ន * ទឹកភ្នែកសួររកស្នេហ៍ * ទឹកហូរទៅ * ទំនួញនារីកំព្រា * ទ្រូងខ្លោចផ្សា * នេះឬផលកម្ម * នរកលោកីយ៍ * នរណាប្រហារបង ? * នាងចាំអ្នកណា ? * នារីខូចចិត្ត * នឹកឃើញយប់ម្សិលមិញ * នឹកណាស់ * បងចេះតែតាមខ្ញុំ * បងឃ្លាតឆ្ងាយទៅ * បងធ្វើអោយអូនយំ * បងនៅទីណា * បងបានសន្យា * បងស្រឡាញ់អូនប៉ុនណា * បណ្តាំទៅសំឡូត * បណ្តាំស្ទឹងខៀវ * បណ្តាំស្នេហ៍ * បណ្តាំស្រីក្បត់ * បានបងជាគូ * បុប្ផាបាក់ព្រា * បុប្ផាអាកាសចរណ៍ * បើខ្ញុំមានភ័ព្វវាសនា * បើចិត្តមិនស្ម័គ្រ * បើផ្កាយនៅតែរះ * បែកក្អមអូនហើយ * បំភ្លេចមិនបាន * បំភ្លេចអូនទៅ * បាំងមួយខែទៀត * ប្តីប្រមឹក * ប្រច័ណ្ឌ * ប្រវត្តិស្នេហ៍កម្ម * ប្រាប់ខ្ញុំមក * ប្រុសចិត្តក្បត់ * ប្រុសដែលក្បត់ចិត្ត * ប្រុសដែលខ្ញុំស្រមៃ * ប្រុសនេះមុខក្រាស់ * ប្រុសបណ្តូលចិត្ត * ប្រុសអីនេះ * ផាត់ជាយ * ផាមួងកទា * ផ្ការីកលើមេឃ * ផ្កាអរគីដេ * ផ្នូរមួយពីរនាក់ * ផ្នូរសមុទ្រ * ពេញក្រមុំពេលណា * ពេញចិត្តតែបងមួយ * ពេលមេឃស្រទំ * ព្រលឹងនាងព្រាយកន្ទោងខៀវ * ព្រាត់ស្នេហ៍នៅពេជ្រចិន្តា * ព្រាត់ស្វាមី * ព្រួញស្នេហ៍ * ព្រេងនិស្ស័យស្នេហ៍ * ព្រោះរឿងអ្វី *ភពខ្មៅងងឹត * ភរ ! ភរ ! ភរ ! * ភ័យ ! ភ័យ ! ភ័យ ! * ភ្លឺឡើងបាត់ស្នេហ៍ * មកពីចាស់ទុំ * មក! រាំជាមួយខ្ញុំ! * មានតែបងម្នាក់ * មិនគួរស្រឡាញ់បង * មិនដឹងជាបងឬខ្ញុំ * មិនដឹងពេលណា * មិនទំនេរ * មិនអាចភ្លេចបាន * មើលកុំអោយខុស * មើលព្រៃព្រឹក្សា * មើលឫកប្ដីខ្ញុំ * មេឃមីរត្រជាក់ * មេឃរលំ * ម្ចាស់ស្នេហ៍អូន * ម្តាយក្មេកមកលេង * ម្តេចក៏ដើរតាមខ្ញុំ * ម្តេចគេងបែរខ្នង * យប់មិញបងនៅក្បែរ * យុវជនសម័យ * យំសំរាប់ថ្ងៃនេះ * រដូវផ្ការីក * រលកធំធេង * រលឹមទឹកដក់ * រស់តាមវាសនា * រាត្រីងងឹត * រាត្រីបាត់ស្នេហ៍ * រាត្រីពណ៌ផ្កាឈូក * រនាតស្នេហា * រឿងយើងដូចគ្នា * រែងអាល័យ * រាំឆាឆា​ឆា * រាំទៅមិត្ត * រាំពេលរាត្រី * លាប្រុសចិត្តព្រាន * លាហើយកម្មស្នេហ៍លោកីយ៍ * លួចស្នេហ៍ដួងច័ន្ទ * លួចស្រឡាញ់ * លែងខ្ញុំទៅ * ឮគេថាបងមក * វាចាបុរស * វូលីប៊ូលី * សត្វ​រៃ​ពេល​ល្ងាច * សល់​តែ​ទឹក​ភ្នែក * សម្រែក​នាង​ឧមា * សល់​អនុស្សាវរីយ៍ * សុបិន​ឃើញ​បង * សុបិន​ចង្រៃ * សុរិយា​ផ្សង​ស្នេហ៍ * សូម​អង្វរ * សែន​ក្ដៅ​ក្នុង​ចិត្ត * សែន​ស្រណោះ * សុំ​បង​អាណិត * សុំ​រស់​ក្បែរ​បង * សំនៀង​បុប្ផា​ព្រៃ​ភ្នំ * សំឡេង​ខ្លែង​ស្រាក * សំឡេង​​ទ្រ​​ខ្មែរ * សំឡេង​​ហ្គីតា * ស្គាល់​គេ​ពី​កាល​ណា * ស្គាល់​រស​ស្នេហ៍ * ស្តាយចិត្តដែលខំស្រឡាញ់ * ស្តាយ​ភាព​ក្រមុំ * ស្តាយ​វ័យ​កុមារ * ស្ទឹង​ខៀវ * ស្ទឹង​ស្នេហា * ស្នេហា​មិន​ស្មោះ * ស្ហេហ៍ជាមច្ចុរាជ * ស្ពាន​ស្នេហា * ស្រមោល​ស្នេហ៍​ខ្ញុំ * ស្រឡាញ់ * ស្រឡាញ់​តែ​បង​មួយ * ស្រឡាញ់​ពេញ​ប្រាស * ស្រឡាញ់​អូន​ទៅ * ស្អែកមួយពាន់ដង * ហ៊ាន​ស្លាប់​ព្រោះ​បង * អក​ភ្នំ * អណ្តូងកម្ម * អត់​បាយ​អោយ​ស្លាប់ * អនិច្ចា​ក្មេង​កំព្រា * អប្រិយតែរូប * អស់ផ្លូវហើយ * អស់​សង្ឃឹម * អស្ចារ្យលោកប្តី * អាល័យ​បង​ជា​និច្ច * អាសូរ​កេសរ​មាលា * អូន​ចង់​រាំ​លេង​នឹង​បង * អូន​ចាំ​បង​ជា​និច្ច * អូន​ច្រៀង​បំពេ * អូន​ឆ្អែត​ចិត្ត​ណាស់ * អូនឈឺចិត្តណាស់ * អូននៅតែរង់ចាំ * អូន​មិន​ក្បត់​បង​ទេ * អូនសូមផ្ញើឆ្អឹង * អូនសូមផ្ញើស្នេហ៍ * អូនសូមស្មាលា * អូនសុំរស់ក្បែរទ្រូងបង * អូនសុំអង្វរ * អូនស្ម័គ្របងស្មោះ * អូនស្រឡាញ់បងណាស់ * អូរជ្រៅរណ្តៅស្នេហ៍ * អោយខ្ញុំយំទៅ * អ្នកកាត់សក់ដៃឯក * អ្នកម្តាយ * អ្នកបានដឹងទេ ? * អ្នកណាព្រួយជាងអ្នកណា ? </div> === អាល់ប៊ុមដៃគូ ([[ស៊ីន ស៊ីសាមុត]]) === <div style="column-count:3;-moz-column-count:3;-webkit-column-count:3"> ១- កំណាព្យស្នេហ៍<br /> ២- កម្មស្នេហ៍ស្រីអាំ<br /> ៣- កុំដាច់មេត្តា<br /> ៤- កំណួចវាយោ<br /> ៥- ចិត្តឥតល្អៀង<br /> ៦- ចង់បានផ្កាអ្វី<br /> ៧- ចោរលួចចិត្ត<br /> ៨- ច័ន្ទចាក​មេឃ<br /> ៩- ច្រូតស្រូវ<br /> ១០- ឋានៈ​ផ្សេង​ចិត្ត​ផ្សេង<br /> ១១- តូច​ចិត្ត​ណាស់​ [http://www.imeem.com/people/P6DQCnw/music/IP_4oMXb// ស្តាប់]<br /> ១២-​ តូច​អើយ​តូច​ស្រី<br /> ១៣- ថ្ម​គោល​ស្រមោល​ស្នេហ៍<br /> ១៤- ផ្ទះ​អូន​ក្បែរ​ភ្នំ​សំពៅ<br /> ១៥- ទាវ​អើយ​ស្រី​ទាវ<br /> ១៦- ទូក​បង​អុំ​ស្កាត់<br /> ១៧- ទេសភាព​ព្រលឹម<br /> ១៨- បោះឈូង<br /> ១៩- ភូមរា​អភ័ព្វ<br /> ២០- ម៉ា​ពី​ណោក<br /> ២១- ម្លប់​ស្នេហ៍​ដើម​ស្រឡៅ<br /> ២២- មួយ​កំផ្លៀង​អនុស្សាវរីយ៍<br /> ២៣- យប់​យន់​ទន់​ត្រជាក់<br /> ២៤- យើង​កុំ​ភ្លេច​គ្នា<br /> ២៥- រាំ​ឆា ! ឆា ! ឆា !<br /> ២៦- រាំ​កិត​ជិត​កាយ<br /> ២៧- លា​ហើយ​ស៊ូម៉ាត្រា<br /> ២៨- សន្យា​ឲ្យ​បង​ចាំ<br /> ២៩- ស្នេហា​ពិនវង្ស<br /> ៣០- ស្រណោះ​អូរ​ជ្រៅ<br /> ៣១- ស្រី​តូច​ច្រឡឹង<br /> ៣២- ស្រី​ណា​ហ៊ាន​វាយ<br /> ៣៣- អានុភាព​នៃ​ពុក​មាត់<br /> ៣៤- ឯ​ណា​ព្រហ្មចារី<br /> ៣៥- ឧត្តម​ភរិយា​ទាហាន<br /> ៣៦- ម្តេច​ហ៊ាន​សួរ​ខ្ញុំ<br /> ៣៧- ធ្លាក់ពីនាយដល់អាយ <br /> </div> === អាល់ប៊ុមដៃគូ (អ៊ឹង យ៉េង) === *ខ្លួនបងសព្វថ្ងៃ *អូនពួនទីណា *ឃ្មុំឡើងក្បាលទឹក === អាល់ប៊ុមដៃគូ ([[ប៉ែន រ៉ន]]) === *ខ្វះអីប្រុសស្អាត *ថៅកែត្បូងណាកូន *ទេសចរក្នុងក្តីស្រមៃ *ទេសភាពឋានកណ្តាល *មួយថ្ងៃល្អបីដង == អាជ្ញាប័ណ្ណតន្ត្រី រស់ សេរីសុទ្ធា == '''Ros Sereysothea Music licensing''' ក្រោយពេលប្រទេសកម្ពុជា បានរួចផុតចេញពីសម័យកាលសង្គ្រាម ប៉ុន្តែការគ្រប់គ្រងនៅច្បាប់កម្មសិទ្ធបញ្ញា នៅមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ មានការរំលោភលើកម្មសិទ្ធបញ្ញាបទចម្រៀងរបស់ អ្នកនាង រស់ សេរីសុទ្ធា ជាច្រើនករណីផងដែរ ដូចនេះហើយ តម្រូវឱ្យមានការ​ប្រើ​អាជ្ញាប័ណ្ណ​​តន្ត្រី​ដែល​មាន​ការ​រក្សាសិទ្ធិនៃម្ចាស់កម្មសិទ្ធបញ្ញា ។ អាជ្ញាប័ណ្ណតន្ត្រីមានគោលបំណងធានាថាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិបញ្ញាលើការងារតន្ត្រីត្រូវបានផ្តល់សំណងសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ជាក់លាក់នៃការងាររបស់ពួកគេ ហើយអ្នកទិញមានសិទ្ធិកំណត់ក្នុងការប្រើប្រាស់ការងារដោយគ្មានកិច្ចព្រមព្រៀងដាច់ដោយឡែក ។ ភាពកម្សោយ នៃប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋបច្ចុប្បន្ន ជាការពិតណាស់ រដ្ឋត្រូវតម្រូវឱ្យតារាចម្រៀងទាំងអស់ត្រូវបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ ហើយបទចម្រៀងដែលពួកគេបានច្រៀង និងរកកម្រៃបាន ត្រូវគាំពារដោយរដ្ឋ លើអាជ្ញាប័ណ្ណតន្ត្រី នៃច្បាប់កម្មសិទ្ធបញ្ញា ករណីដែលអ្នកចម្រៀងបានស្លាប់ទៅហើយក្ដីហើយបទចម្រៀងពួកគេ នៅតែអាចរកកម្រៃបាន ដូចនេះប្រាក់ចំនូលពីការលក់បទចម្រៀងនេះត្រូវបានទៅលើក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ ចំពោះករណីដែលអ្នកចម្រៀងមិនមានក្រុមគ្រួសារ ទទួលយកមរតកចម្រៀងនេះ ប្រាក់ចំនូលត្រូវបញ្ចូលជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ នៅពេលដែលតារាចម្រៀងកម្ពុជាទាំងអស់បានបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ រដ្ឋត្រូវបង្កើតកម្មវិធីឈ្នះពានតន្ត្រីដើម្បីលើកទឹកចិត្តទៅក្រុមអ្នកចម្រៀងវិញផងដែរ ដើម្បីជួយសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ពួកគេក្នុងវិស័យសិល្បៈតន្ត្រីនៅកម្ពុជា ឧទាហរណ៍៖ គួរបង្កើតឱ្យមានកម្មវីធីឈ្នះពានតន្រ្តីដូចជា Cambodian Music Awards ឬ Cambodia National Music Awards ជាដើម ។ == មើលផងដែរ == * [[អ្នកចម្រៀងកម្ពុជា]] * [[តារាសម្ដែងកម្ពុជា]] * [[តារាកំប្លែងកម្ពុជា]] * [[ពិធីករកម្ពុជា]] * [[ពិធីការនីកម្ពុជា]] == ​ឯកសារយោង == [[Category:អ្នកចម្រៀងខ្មែរ]] 55wmyml8y3rg7qyysm4fuj3hajxp7dg 0 9178 323277 309387 2025-07-05T05:33:45Z 118.67.205.108 តើតំបន់ខ្ពង់រាប និងវាលទំនាបមានធនធានធម្មជាតិអ្វីខ្លះ 323277 wikitext text/x-wiki ខ្ពង់រាបនេះគ្របដណ្ដប់ដោយ ល្បាប់ចាស់ឆ្លាស់គ្នា និងថ្មបាយក្រៀមហើយសម្បូរព្រៃរបោះ។ នៅតាមទ្រនុងកណ្ដាលមានភ្នំដាច់ៗ ពីគ្នា ==តំបន់មាត់សមុទ្រ== តំបន់មាត់សមុទ្រស្ថិតនៅប៉ែកនិរតីនៃប្រទស ជាតំបន់ដែលមានរយៈកំពស់ កើតយ៉ាងឆាប់រហ័ស ពីឆ្នេរសមុទ្រទៅទល់ជើងជួរភ្នំក្រវាញ លាតសន្ធឹងលើ[[ខេត្តកោះកុង]] [[ក្រុងព្រះសីហនុ]] [[ក្រុងកែប]] និង[[ខេត្តកំពត]]។ ម្យ៉ាងទៀតតំបន់នេះសម្បូរកូនភ្នំ ដែលជួនកាលជាកូនភ្នំនៅកណ្ដាលទំនាប និងជួនកាលជាកូនភ្នំលេចចេញពីទឹកសមុទ្រ ដែលជាកោះ។ ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជាមានប្រវែង៤៤០គីឡូម៉ែត លាតសន្ធឹងពី[[ចាំយាម]] (ព្រំដែនថៃ) ដល់[[ហាទៀង]] (ព្រំដែនវៀតណាម) មានលក្ខណៈរឆេចរឆូច ប្រកបដោយឆ្នេរថ្ម ឆ្នេរខ្សាច់ និងឆ្នេរភក់។ ឆ្នេរនេះមានស្ទើរកោះធំៗពីរ គឺស្ទើរ[[កោះស្មាច់]] និងស្ទើរ[[កោះវាលរេញ]] ដែលដាច់ចេញពីគ្នាដោយឆក[[កំពង់សោម]] (ទទឹង៣០គីឡូម៉ែត)។ ឈូងសមុទ្រយើង មានជម្រៅទឹកមធ្យមមិនលើសពី៥៦ម៉ែតឡើយ និងមានជំនោរ និងលំនាចពីរដងក្នុងរយៈពេល២៤ម៉ោង។ <br \> លក្ខណៈសម្បត្តិធម្មជាតិដ៏ល្អប្រសើរនៃតំបន់មាត់សមុទ្រ អនុគ្រោះច្រើនដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ៖ ដំណាំចំការធំៗ រោងចក្រឧស្សាហកម្ម សកម្មភាពកំពង់ផែ ទេសចរណ៍ នេសាទ និងទំនាញយករ៉ែ។ == សណ្ឋានដីនៅជុំវិញភ្នំក្រវាញ == ===ជួរភ្នំដងរែក=== ជួរភ្នំដងរែកជាព្រំដែនរួមរវាង[[កម្ពុជា]] [[ថៃ]]។ ជួរភ្នំនេះ សណ្ដូកពីកើតទៅលិច ចាប់ពីជ្រលង[[ទន្លេមេគង្គ]] ដល់ជ្រលង[[ទន្លេចៅផ្រះយ៉ា]]នៃប្រទេស[[ថៃ]]។ វាមានបណ្ដោយប្រហែល៣០០គីឡូម៉ែត និងរយៈកំពស់ចុះជាលំដាប់ពីកើតទៅលិចគឺពី៧០០ម៉ែត ទៅ៣០០ម៉ែត។ តំបន់នេះមានព្រៃក្រាស់បង្គួរដែលសម្បូរពូជឈើល្អៗ និងសត្វព្រៃច្រើនប្រភេទ។ រតនា។ ===ជួរភ្នំក្រវាញ=== ជួរភ្នំក្រវាញស្ថិតនៅភាគនិរតីនៃប្រទេស សណ្ដូកតាមបណ្ដោយឆ្នេរ ចាប់ពី[[ខេត្តកោះកុង]]ដល់[[ខេត្តកំពត]]។ <br \> គេចែកជួរភ្នំនេះជាបីផ្នែកគឺ៖ *ជួរភ្នំក្រវាញខាងលិច សណ្ដូកពី[[ប៉ៃលិន]] ដល់[[ស្ទឹងពោធិ៍សាត់]]។ តំបន់នេះមាន[[ភ្នំទំពរ]] (១៥៦៣ម៉ែត) ខ្ពស់ជាងគេ។ *ជួរភ្នំក្រវាញកណ្ដាល ជាប្រជុំភ្នំមួយដ៏ធំ។ ផ្ទៃវាទេរពី[[មោង]]ឆ្ពោះទៅ [[កោះកុង]]។ តំបន់នេះមាន[[ភ្នំសំកុះ]](១៧៤៤ម៉ែត)ខ្ពស់ជាងគេ។ *ជួរភ្នំក្រវាញខាងកើតចែកចេញជាបីក្រុមគឺ៖ **ប្រជុំភ្នំខ្ជោលនៅចន្លោះខេត្ត[[ពោធិ៍សាត់]] [[កំពង់ស្ពឺ]] និង[[កំពង់ឆ្នាំង]]។ តំបន់នេះមាន[[ភ្នំឱរ៉ាល់]](១៨១៣ម៉ែត)ខ្ពស់ជាងគេនៅ[[កម្ពុជា]]។ **ប្រជុំភ្នំអូរម្លូ នៅចន្លោះ[[ស្រែអំបិល]] និង[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]]។ វាមានរយៈកំពស់មិនលើសពី១០០០ម៉ែត។ តំបន់នេះមាន [[ខ្ពង់រាបគិរីរម្យ]] ដែលមានកំពស់៧០០ម៉ែត។ **ប្រជុំភ្នំដំរី នៅដាច់ពីប្រជុំភ្នំអូរម្លូដោយ[[ច្រកពេជ្រនិល]] ដែលឆ្លងកាត់ដោយ[[ផ្លូវជាតិលេខ៤]]។ ខាងចុងបំផុតនៃប្រជុំភ្នំនេះ ត្រូវបញ្ចប់ដោយមុខចំណោត[[ភ្នំបូកគោ]](១០៧៥ម៉ែត)។ ជួរភ្នំក្រវាញ មានច្រកសំខាន់ៗបីគឺ [[ច្រកវាលវែង]] [[ច្រកតាសី]] និង[[ច្រកពេជ្រនិល]]។ <br \> តំបន់ជួរភ្នំក្រវាញនេះ សម្បូរព្រៃឈើ សត្វព្រៃ រ៉ែ និងជាប្រភពផ្ដល់ទឹកដល់ស្ទឹង ព្រែកដែលនៅតាមមាត់សមុទ្រ និងទំនាបកណ្ដាល។ *តំបន់កូនភ្នំ ស្ថិតនៅជុំវិញជួរភ្នំក្រវាញ ហើយមានរយៈកំពស់មិនលើសពី៨០០ម៉ែត។ តំបន់កូនភ្នំចែកជា៦ក្រុមគឺ តំបន់កូនភ្នំនៅមាត់សមុទ្រ តំបន់កូនភ្នំនៅខាងលិច [[ខេត្តបាត់ដំបង]] តំបន់កូនភ្នំនៅចន្លោះ[[ខេត្តពោធិ៍សាត់]] និង[[ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង]] តំបន់កូនភ្នំនៅចន្លោះ[[ខេត្តកំពង់ស្ពឺ]] និង[[កំពត]] និងតំបន់កូនភ្នំនៅចន្លោះ[[ខេត្តកំពត]] និង[[តាកែវ]]។ ភ្នំនៅតំបន់នេះមានកំពស់ពី១០០ទៅ២០០ម៉ែត។ ==ទំនាបកណ្ដាល== ទំនាបកណ្ដាលសណ្ដូកពីទិសពាយ័ព្យទៅអាគ្នេយ៍ រហូតដល់ព្រំដែនវៀតណាម។ ទំនាបនេះមានទំហំស្មើ១/៣នៃផ្ទៃប្រទេស ហើយគេចែកវាជាពីរផ្នែកគឺ៖ *'''ទំនាបបឹង''' ជាទំនាបជុំវិញ[[បឹងទន្លេសាប]] មានរយៈកំពស់ពី២៥ទៅ២០០ម៉ែត។ ទំនាបនេះមានព្រំប្រទល់ផ្នែកនិរតីជាប់តំបន់កូនភ្នំ ផ្នែកឦសានជាប់ខ្ពង់រាបខាងជើង។ គេចែកសណ្ឋានដីទំនាបបឹងជាបីផ្នែក៖ **ផ្នែកទី១ ជាតំបន់លិចទឹកជាប្រចាំ។ កន្លែងនេះជាឡូនេសាទ។ **ផ្នែកទី២ ជាតំបន់លិចទឹកនៅរដូវវស្សា។ កន្លែងនេះសម្បូរត្រី ព្រោះសម្បូរព្រៃរនាម។ **ផ្នែកទី៣ ជាតំបន់ទំនាបខ្ពស់ មានសារៈសំខាន់ចំពោះ[[ស្រូវពង្រោះ]]។ *'''ទំនាបទន្លេបួនមុខ''' ស្ថិតនៅអមសងខាងទន្លេទាំងបួន។ គេចែកសណ្ឋានដីនេះជាបីផ្នែក៖ **ផ្នែកទី១ តំបន់ល្បាប់ម៉ដ្ឋ មានផ្ទៃនៅជាប់មាត់ទន្លេ មាត់បឹង និងជាយកោះ។ ភូមិភាគនេះមានដំណាំគ្រប់ប្រភេទ និងមានប្រជាជនរស់នៅកុះករ។ **ផ្នែកទី២ តំបន់លិចទឹកនៅរដូវវស្សា សម្បូរបឹង និងព្រៃរនាម។ នៅរដូវវស្សា គេធ្វើស្រូវឡើងទឹក ឬស្រូវពង្រោះនៅតំបន់ខ្លះ។ នៅរដូវប្រាំង គេដាំដំណាំចំការ និងស្រូវប្រាំងក្បែរមាត់បឹង។ រីឯបឹង ជាឡូនេសាទ និងចំការឈូក។ **ផ្នែកទី៣ វាលស្រែដែលបន្ដពីតំបន់លិចទឹករហូតដល់តំបន់កូនភ្នំ(ខាងលិច) និងដល់ព្រំដែន[[វៀតណាម]](ខាងត្បូង)។ <br \> ទំនាបកណ្ដាលជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់ ដូចនេះគេត្រូវយកចិត្តទុកដាក់អភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឲ្យបានល្អប្រសើរ។ ==តំបន់ខ្ពង់រាប== ខ្ពង់រាបខាងជើង លាតសន្ធឹងនៅក្នុង[[ខេត្តព្រះវិហារ]] [[ឧត្ដរមានជ័យ]] និងមួយផ្នែក[[ខេត្តសៀមរាប]] [[កំពង់ធំ]] [[ស្ទឹងត្រែង]] និង[[ក្រចេះ]]។ ខ្ពង់រាបនេះគ្របដណ្ដប់ដោយ ល្បាប់ចាស់ឆ្លាស់គ្នា និងថ្មបាយក្រៀមហើយសម្បូរព្រៃរបោះ។ នៅតាមទ្រនុងកណ្ដាលមានភ្នំដាច់ៗ ពីគ្នាដូចជា[[ភ្នំត្បែង]] [[ភ្នំចុងកាល់]] [[ភ្នំគូលែន]] [[ភ្នំសន្ទុក]] ... ។ ក្រៅពីព្រៃរបោះ និងកូនភ្នំ ផ្ទៃដីខ្ពង់រាបខាងជើងមួយភាគធំ អាចដាំដំណាំ និងចិញ្ចឹមសត្វស្រុកបាន។ ===ខ្ពង់រាបខាងកើត និងឦសាន=== ខ្ពង់រាបខាងកើត និងឦសានចែកជា៤ផ្នែក៖ *ខ្ពង់រាប[[ខេត្តក្រចេះ]] និង[[ខេត្តស្ទឹងត្រែង]] ដែលមានលក្ខណៈដូចគ្នានឹងខ្ពង់រាបខាងជើងដែរ តែនៅដាច់ពីខ្ពង់រាបនេះ ដោយសារជ្រលង[[ទន្លេមេគង្គ]] គឺជាតំបន់ល្បាប់ចាស់ប្រកបទៅដោយព្រៃរបោះ ហើយមិនសូវសម្បូរកូនភ្នំទេ។ *ខ្ពង់រាប[[ខេត្តកំពង់ចាម]] មានផ្ទៃទេរទៅឦសាន មានរយៈកំពស់មធ្យម២០០ម៉ែត។ ខ្ពង់រាបនេះ មានផ្ទៃរាងជាតុ គ្របដណ្ដប់ដោយល្បាប់ចាស់ និងដី[[សិលាបាសាល់]]។ ទីនោះមានទួលថ្មបាសាល់៤កន្លែងធំៗ ដែលសព្វថ្ងៃក្លាយជាចំការកៅស៊ូធំៗដូចជា [[ចំការលើ]] [[មេមត់]] [[ជប់]] និង [[ស្នួល]]។ *ខ្ពង់រាប[[ខេត្តរតនគិរី]] ឬខ្ពង់រាបកែវ ស្ថិតនៅចន្លោះជ្រលង[[ទន្លេសាន]] [[ទន្លេស្រែពក]] និងព្រំប្រទល់វៀតណាម មានលក្ខណៈជាទំនាបសំណឹកថ្មក្រែ និង[[សិលាបាសាល់]] មានរយៈកំពស់៣០០ម៉ែត។ ខ្ពង់រាបនេះជាកន្លែងភ្នំភ្លើងចាស់។ [[បឹងយក្សឡោម]]ជាមាត់ភ្នំភ្លើង។ ភ្នំសំខាន់ៗ នៅតំបន់នេះ មាន[[ភ្នំពោងពាយ]](៨១៦ម៉ែត) និង[[ភ្នំរាំង]] (៧០១ម៉ែត)។ *ខ្ពង់រាប[[មណ្ឌលគិរី]] ឬខ្ពង់រាបឆ្លូងលើ ជាខ្ពង់រាបបន្ដពី[[ខ្ពង់រាបដាឡាក់]]ប្រទេសវៀតណាម មានរយៈកំពស់ចុះជាលំដាប់ពី[[អូររាំង]] ទៅគ្រប់ទិស។ មួយភាគធំនៃ ខ្ពង់រាបនេះគ្របដណ្ដប់ដោយដីក្រហម និងជាប្រភពផ្លូវទឹក ដែលហូរចាក់មក[[ទន្លេមេគង្គ]]។ នៅចន្លោះរយៈកំពស់៤០០ម៉ែត និង៧០០ម៉ែត មានតំបន់ព្រៃរបោះ។ <br \> ធនធានធម្មជាតិតំបន់ខ្ពង់រាប អនុគ្រោះណាស់ដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច តែទាមទារឲ្យមានការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាចាំបាច់៕ ==ឯកសារពិគ្រោះ== *សៀវភៅសិក្សាសង្គមថ្នាក់ទី៩ ក្រសួងអប់រំឆ្នាំ១៩៩៩ (គ្មានទេ) sfcpmjhusd1p80ox0tl7staxnmg4xoz 0 15866 323278 287034 2025-07-05T08:59:02Z CommonsDelinker 142 Removing [[:c:File:Seang_vanthy.jpg|Seang_vanthy.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Yann|Yann]] because: per [[:c:COM:NETCOPYVIO|]]. 323278 wikitext text/x-wiki {{ប្រអប់ព័ត៌មាន មនុស្ស |title = អ្នក​ស្រី​សៀង វ៉ាន់ធី |image = |- |full_name = សៀង វ៉ាន់ធី |dob = ថ្ងៃទី០១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៤៨ |- |pob = ខែត្រ​[[ព្រៃវែង]] |- |father_name = សូ ជិន |mother_name = ឯម សំរិទ្ធ |sibling = ៥ នាក់​​ (ប្រុស១នាក់ ស្រី៤នាក់) |job = តារា​ចម្រៀង }} == ជីវប្រវត្តិសង្ខេប == អ្នកស្រី​សៀង វ៉ាន់ធីជា​អតីត​តតារា​ចម្រៀង​ដែល​​មាន​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​បោះ​សម្លេ​ងបង្គួរ​​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា កាល​ពី​អំឡុង​ទសវត្សរ៍​ទី​៦០​និង​ដើម​ទសវត្សរ៍​ទី​៧០​។ ​អ្នកស្រី​កើត​នៅថ្ងៃ​ទី​០១ ខែមករា​ ឆ្នាំ​១៩៤៨​​ នៅ​ខេត្ត​[[ព្រៃវែង]]។​​​ ឪពុក​ឈ្មោះ​[[សូ ជិន]]​ ជា​អតីត​តារា​ភាព​យន្ត​កំប្លែង​ ម្តាយ​ឈ្មោះ​[[ឯម សំរិទ្ធ]]​ ជា​អតីត​សិល្បការិនី​ផ្នែក​ល្ខោន​បាសាក់​។ អ្នកស្រីជាកូនទី៤​​ ក្នុងចំណោមបងប្អូន៥​នាក់ គឺ​ប្រុស១នាក់​​ និង​ ស្រី​៤នាក់​។ ក្រោយ​ឆ្នាំ​១៩៧៩​ ក្នុង​ចំណោម​បង​ប្អូន​បង្កើត​ទាំង​៥​នាក់ ​​នៅ​រស់​តែ​ពីរ​នាក់​​គត់​គឺ អ្នកស្រី​ និង ​អ្នកម្នាង​[[សៀង​ឌី​]] ដែល​ត្រូវ​ជា​បង​ស្រី​របស់​អ្នក​ស្រី​។​​អ្នកស្រី​[[សៀង​វ៉ាន់ធី​]] បាន​រៀបការ​ជាមួយ​លោក​[[ពៅ​ សំអូន​]]​ ដែល​ជា​សិល្បករ​មួយរូប​ដែរ​នៅឆ្នាំ១៩៧០​ ហើយ​ទទួល​បុត្រាម្នាក់​គឺ​លោក​​[[ពៅ​ មុនីរ៉េត​]]ដែល​សព្វ​ថ្ងៃ​ជា​តន្រ្តីករ​។ ក្រោយ​មក​នៅឆ្នាំ​១៩៨០ ​ចំណង​ស្នេហា​នេះ​ក៏ត្រូវបាន​ប្រេះ​ឆាឈានទៅ​ដល់​ការ​ចែកផ្លូវគ្នា​ដោយសារ​ការ​ប្រច័ណ្ឌ។ លុះមក​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៨៣​ អ្នកស្រី​បាន​រួមរស់ជា​ស្វាមី​ភរិយា​ជាមួយលោក​[[អ៊ុក​ ស៊ីណា​រ៉េត​]] ដែល​ជាតន្រ្តី​ករ​ដ៏មាន​ឈ្មោះ​បោះសម្លេង​ប្រចាំ​វិទ្យុ​ជាតិ​នាអំឡុង​ទ.វទី៨០​ ដោយ​មិន​បាន​ឆ្លង​កាត់​ការ​​រៀប​អាពាហ៍​ពិពាហ៍តាម​ប្រពៃណី​​នោះទេ​។​​​ ជាអកុសល​មិន​យូរ​ប៉ុន្មាន​ស្វាមី​ក្រោយ​របស់​អ្នក​ស្រី​ក៏បាន​ទទួលអនិច្ចកម្មនៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៥​ ដោយសារ​ជំងឺ​ថ្លើមដោយ​បន្សល់​នូវ​តំណក់​ឈាម​ពីរ​នាក់​គឺ​លោក​[[រ៉េត​​ធី​ដូណា​]]​ជា​តន្រ្តី​ករ​​ និង​ កញ្ញា[[រ៉េត ធីតា​]]ហៅ​[[តាតា​]]​​ ជាតារា​ចម្រៀង​។​​ អតីត​តារា​ចម្រៀង​[[សៀង​ វ៉ាន់ធី​]] បាន​ទទួលមរណភាព​នៅវេលា​ម៉ោង១៣និង​៤៥​នាទី​រសៀល​ ថ្ងៃទី​០៩​ ខែ​ធ្នូ​ ឆ្នាំ​២០០៩​ ក្នុង​ជន្មាយុ​៦១ឆ្នាំ​ ដោយ​រោគា​ពាធ នៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​មិត្ត​ភាព​ខ្មែរ​​​ សូវៀត​។​ ​សព​អ្នក​ស្រី​[[សៀង​ វ៉ាន់​ធី​]] ត្រូវ​បាន​តម្កល់​និង​រៀប​ចំ​ធ្វើ​បុណ្យ​តាម​ប្រពៃណី​នៅ​វត្ត​ទួល​សារវ័ន្ត​ ស្ថិត​ក្នុងសង្កាត់​ឬស្សី​កែវ​ ខណ្ឌ[[ប្ញស្សីកែវ​]] រាជធានី​[[ភ្នំពេញ​]]។​ [[File:Seang_Vanthy_n_Dy_Saveth.jpg|thumb|right|អ្នកស្រីសៀង​ វ៉ាន់ធី និង អ្នកស្រីឌី សាវ៉េត]] [[File:Ouk_Sinareth.jpg|thumb|right|លោក អ៊ុក ស៊ីណារ៉េត ស្វាមីអ្នកស្រីសៀង វ៉ាន់ធី]] == ជីវិតសិល្បៈ​ និង​ ស្នាដៃ == អ្នក​ស្រី​បាន​ចូល​ប្រឡូក​វិស័យតាម​រយៈ​ការ​ប្រឡង​ចម្រៀង​សម័យ​នៅ​ទ.វទី​៦០ដែល​កាល​នោះ​អ្នក​ស្រី​បានលើក​យក​នូវ​បទ[[ខ្យល់​កំពូល​ភ្នំ​]]​​ របស់​អ្នក​ស្រី[[កែវ ​មន្ថា​]]​ មក​ប្រកួត​ហើយ​ទទួលបាន​ចំណាត់​ថ្នាក់​លេខ១​​ ​ក្រោយមក​អ្នក​ស្រី​ក៏បាន​ចូល​សិក្សា​នៅ​សាលា​[[ភូមិន្ទ​វិចិត្រ​សិល្បៈ​]]រហូត​បញ្ចប់ការ​សិក្សា​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៦៨​។ បន្ទាប់​មក​អ្នកស្រី​បានចូល​ច្រៀង​ជាមួយបងស្រីបង្កើត​គឺ​អ្នក​ម្នាង​​[[សៀង​ ឌី​]] នៅ​ក្នុង​ក្រុម​ត​ន្រ្តី SKD នៅ​[[ប្ញស្សីកែវ​]] ។​ លុះមក​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៧២​ អ្នកស្រី​បាន​ចាក​ចេញ​ពី​ក្រុម​តន្រ្តី​ SKD មក​ចូល​ក្រុម​តន្រ្តី​កង​ពលតូច​ថ្មើរ​ជើង​លេខ​១៣​។​ អ្នកស្រី​ជា​តារា​ចម្រៀង​ស៊ិច​ស៊ី​និង​មាន​មន្តស្នេហ៍​ធ្វើឱ្យប្រុសៗជាច្រើន​​ឈ្លក់​វង្វេងនឹងរូប​សម្រស់​អ្នក​ស្រី​។​​​​ក្រោយ​ឆ្នាំ​១៩៧៩​ អ្ន​កស្រី​សៀង ​វ៉ាន់ធី​ ​បាន​វិល​ត្រឡប់​ចូល​មក​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​វិញ​ហើយ​បន្ត​អាជីព​ជា​តារា​ចម្រៀង។​ បន្ទាប់​ពី​ស្វាមី​អ្នក​ស្រី​គឺលោក​អ៊ុក​ ស៊ី​ណារ៉េត​ បាន​ស្លាប់​បាត់​បង់​ជីវិត​មក​ អ្នក​ស្រី​បាន​បញ្ចប់​អាជីព​ជាតារា​ចម្រៀង​ហើយ​ងាក​មក​រក​របរកាត់​ដេរ​និង​បន្ត​បំរើ​ការងារ​ជាមន្រ្តីរាជការ​​នៅ​អគ្គ​នាយក​ដ្ឋាន​វិទ្យុជាតិដើម្បី​ចិញ្ចឹម​កូនប្រុស​ស្រី​​ទាំង​បី​រហូត​ទាល់តែមាន​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​ដល់​សព្វ​ថ្ងៃ។​ បទ​ចម្រៀ​ង​ល្បី​ៗ​របស់​អ្នក​ស្រី​ដែល​ទទួល​ការគាំទ្រ​មានជាអាទិ៍​ដូ​ចជា៖ # បទ​សារិកា​ក្នុង​ទ្រុងដែក​ # [http://www.youtube.com/watch?v=pBVLpt_eiAk បទ​លួង​លោម​អូន​ផង​​] # បទ​សមទេបង​ # បទ​មើល​ពួក​កម្លោះ​ ច្រៀង​ជាមួយ​អ្នកស្រី​[[រស់ ​សេរី​សុទ្ធា​]]​ # បទ​អផ្សុក​ណាស់​ប៉ា ​ច្រៀង​ជាមួយ​អ្នកស្រី​[[រស់ ​សេរី​សុទ្ធា​]]​ == ឯកសារយោង == # [http://www.khmer-books.com/index.php?gcm=1216&gcti=5288&gsta=35&gmaxn=88]{{Dead link|date=តុលា 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} # [http://whoincam.wordpress.com/2009/12/22/seang-vanthy/] # កាសែតកោះសន្តិភាព​ ចុះផ្សាយថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ [[Category:តារាចម្រៀងខ្មែរ]] f1io906z6kgt10og21qj5f1l5g6terv 0 36430 323271 322175 2025-07-04T16:03:42Z CommonsDelinker 142 Replacing Emblem_of_Syria.svg with [[File:Emblem_of_Syria_(2024–2025).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set)). 323271 wikitext text/x-wiki {{ប្រអប់ព័ត៌មាន ប្រទេស | native_name = {{nobold|الجمهورية العربية السورية ([[ភាសាអារ៉ាប់]])}} | conventional_long_name = សាធារណរដ្ឋអារ៉ាប់ស៊ីរី | common_name = ស៊ីរី | image_flag = Flag of the Syrian revolution.svg | flag_type = [[ទង់ជាតិស៊ីរី|ទង់ជាតិ]] | image_coat = Emblem of Syria (2024–2025).svg | symbol_type = [[វរលញ្ឆរស៊ីរី|វរលញ្ឆករ]] |image_map = Syria on the globe (Syria centered).svg |image_map_caption = ទីតាំងប្រទេសស៊ីរី (ក្រហម) នៅលើភូគោល | other_symbol = | other_symbol_type = | national_motto = | national_anthem = ''[[Homat el Diyar]]''<small><br>"អាណាព្យាបាលនៃមាតុភូមិ"</small><center>[[ឯកសារ:National Anthem of Syria.ogg]]</center> | capital_type = រដ្ឋធានី | official_languages = [[ភាសាអារ៉ាប់|អារ៉ាប់]] | capital = [[ដាម៉ាស់]] | largest_city = capital | coordinates = {{Coord|33|30|N|36|18|E|type:city}} | ethnic_groups = ៨០–៩០% [[ជនជាតិអារ៉ាប់|អារ៉ាប់]]/ឡេវ៉ាន<br />៩–១០% [[ជនជាតិឃឺដ|ឃឺដ]]<br />១–១០% [[ប្រជាសាស្ត្រស៊ីរី|ក្រុមជនជាតិផ្សេងៗទៀត]] | ethnic_groups_year = ២០២១<ref name="CIA - The World Factbook"/><ref>{{cite web|url=https://2009-2017.state.gov/outofdate/bgn/syria/35817.htm|title=Syria (10/03)}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.voanews.com/a/syria_religious_ethinic_groups/1568679.html|title=Syria's Religious, Ethnic Groups|date=20 December 2012}}</ref><ref name="Khalifa2013"/><ref name=Shoup>{{citation|last=Shoup|first=John A.|year=2018|title=The History of Syria|page=6|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1440858352}}</ref> | religion = {{Tree list}} *៩៤.១៧% [[ឥស្លាមសាសនានៅស៊ីរី|ឥស្លាមសាសនា]] **៧៩.១៩% [[ស៊ុននី|ឥស្លាមស៊ុននី]] **១៤.០% [[ស៊ីយ៉ា|ឥស្លាមស៊ីអ៊ីត]] (រួមទាំង[[អាឡាវី]]) *៣.៨៤% [[គ្រិស្តសាសនានៅស៊ីរី|គ្រិស្តសាសនា]] *១.៩៩% [[សាសនានៅស៊ីរី|សាសនាផ្សេងៗទៀត]] {{Tree list/end}} | religion_year = ២០២០<ref name=":4">{{Cite web |title=Religious Demographics of Syria |url=https://www.thearda.com/world-religion/national-profiles?u=217c |archive-date= |access-date=16 December 2024 |website=Association of Religion Data Archives}}</ref> | government_type = [[ឯកត្តរដ្ឋ]] [[ប្រព័ន្ធប្រធានាធិបតី|សាធារណរដ្ឋអាស្រ័យប្រធានាធិបតី]]ក្រោម[[រដ្ឋាភិបាលបបណ្ដោះអាសន្ន|រដ្ឋាភិបាលអន្តរកាល]] | leader_title1 = [[ប្រធានាធិបតីស៊ីរី|ប្រធានាធិបតី]] | leader_name1 = [[អាម៉េដ អាល់ឆារ៉ា]] | leader_title2 = [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីស៊ីរី|នាយករដ្ឋមន្ត្រី]] | leader_name2 = [[ម៉ូហាម៉េដ អាល់-បាស៊្ហា]]<ref>{{Cite web|url=https://en.ammonnews.net/article/76979|title=Mohammed al-Bashir assigned to form new Syrian government|website=Ammon News}}</ref> | legislature = [[សភាប្រជាជនស៊ីរី|សភាប្រជាជន]] | sovereignty_type = [[ប្រវត្តិសាស្ត្រស៊ីរី|និម្មិតកម្ម]] | sovereignty_note = | established_event2 = [[ព្រះរាជាណាចក្រអារ៉ាប់ស៊ីរី]] | established_date2 = ៨ មីនា ១៩២០ | established_event3 = [[រដ្ឋស៊ីរី (១៩២៥–១៩៣០)|រដ្ឋស៊ីរី]]ក្រោម[[ម៉ាន់ដាតបារាំងនៅស៊ីរី និងលីបង់|ម៉ាន់ដាតបារាំង]] | established_date3 = ១ ធ្នូ ១៩២៤ | established_event4 = [[សាធារណរដ្ឋស៊ីរីទីមួយ|សាធារណរដ្ឋស៊ីរី]] | established_date4 = ១៤ ឧសភា ១៩៣០ | established_event5 = ទទួលឯករាជ្យ (''ផ្លូវច្បាប់'') | established_date5 = ២៤ តុលា ១៩៤៥ | established_event6 = ទទួលឯករាជ្យ (''ផ្លូវការ'') | established_date6 = ១៧ មេសា ១៩៤៦ | established_event7 = ដកខ្លួនពី[[សាធារណរដ្ឋអារ៉ាប់រួម]] | established_date7 = ២៨ កញ្ញា ១៩៦១ | established_event8 = [[សាធារណរដ្ឋអារ៉ាប់ស៊ីរី]] | established_date8 = ៨ មីនា ១៩៦៣ | established_event9 = [[ការដួលរលំនៃរបបអាសាដ|របបអាសាដ]]ត្រូវបានផ្ដួលរំលំ | established_date9 = ៨ ធ្នូ ២០២៤ | area_rank = ទី៨៧ | area_size = 1 E7 | area_km2 = ១៨៥,១៨០ | area_note = <ref>{{cite web|url=http://www.mofa.gov.sy/cweb/MOEX_NEW/syria/Overview.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20120511155611/http://mofa.gov.sy/cweb/MOEX_NEW/syria/Overview.htm|url-status=dead|archive-date=2012-05-11|title=Syrian ministry of foreign affairs|access-date=2022-03-19|archivedate=2012-05-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120511155611/http://mofa.gov.sy/cweb/MOEX_NEW/syria/Overview.htm}}</ref> | percent_water = ១.១ | population_estimate = {{Increase}}២៥,០០០,៧៥៣<ref>{{cite web | url=https://www.worldometers.info/world-population/syria-population/ |title=Syria Population|website=World of Meters.info |access-date=8 December 2024 }}</ref> | population_estimate_rank = ទី៥៧ | population_estimate_year = ២០២៤ | population_census_year = ២០១០ | population_census = ២១,០១៨,៨៣៤ | population_density_km2 = ១១៨.៣ | population_density_rank = ទី៧០ | GDP_PPP_year = ២០១៥ | GDP_PPP = ៥០.២៨ ពាន់លានដុល្លារ<ref name=CIA>{{cite web|url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/syria/#people-and-society|title=Syria|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|access-date=10 December 2024|archive-date=3 February 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210203054123/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/syria/#people-and-society|url-status=live}}</ref> | GDP_PPP_rank = | GDP_PPP_per_capita = ២,៩០០ ដុល្លារ<ref name="CIA" /> | GDP_PPP_per_capita_rank = | GDP_nominal_year = ២០២០ | GDP_nominal = ១១.០៨ ពាន់លានដុល្លារ<ref name="CIA" /> | GDP_nominal_rank = | GDP_nominal_per_capita = ៥៣៣ ដុល្លារ<ref name="CIA" /> | GDP_nominal_per_capita_rank = | Gini = ២៦.៦ | Gini_year = ២០២២ | Gini_change = decrease <! --increase/decrease/steady --> | Gini_ref = <ref>{{cite web |url=http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI/ |title=World Bank GINI index |publisher=World Bank |access-date=8 December 2024 |archive-date=9 February 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150209003326/http://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI |url-status=live }}</ref> | Gini_rank = | HDI_year = ២០១៩ | HDI = ០.៥៥៧ | HDI_rank = ទី១៥៧ | HDI_change = steady <!-- increase/decrease/steady --> | HDI_ref = <ref>{{Cite web |date=13 March 2024 |title=HUMAN DEVELOPMENT REPORT 2023-24 |url=http://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf |website=[[កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ]] |publisher=United Nations Development Programme |pages=274–277 |access-date=8 December 2024 |archive-date=1 May 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240501075007/https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2023-24reporten.pdf |url-status=live }}</ref> | currency = [[ផោនស៊ីរី]] | currency_code = SYP | country_code = | time_zone = [[ម៉ោងស្ដង់ដាអារ៉ាប់|AST]] | utc_offset = +៣ | time_zone_DST = | utc_offset_DST = | drives_on = ស្តាំ | iso3166code = SY | cctld = [[.sy]] | calling_code = [[លេខទូរស័ព្ទនៅស៊ីរី|+៩៦៣]] | wikidata = Q858 }} '''ប្រទេសស៊ីរី''' ([[ភាសាអារ៉ាប់]]៖ سُورِيَا ឬ سُورِيَة ប្រកបថា ''ស៊ូ–រី–យ៉ា'') ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា '''សាធារណរដ្ឋអារ៉ាប់ស៊ីរី''' ([[ភាសាអារ៉ាប់]]៖​ الجمهورية العربية السورية) គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅតំបន់[[អាស៊ីខាងលិច]] ត្រង់តំបន់[[មេឌីទែរ៉ាណេខាងកើត]] និងក្នុងអនុតំបន់[[ឡេវ៉ាន]]។ ប្រទេសស៊ីរីមានព្រំដែនខាងលិចជាប់[[សមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ]] ខាងជើងជាប់ប្រទេស[[តួកគី]] ខាងកើតនិងអាគ្នេយ៍ជាប់[[អ៊ីរ៉ាក់]] ខាងត្បូងជាប់[[ហ្សកដានី]] និងខាងនិរតីជាប់ប្រទេស[[អ៊ីស្រាអែល]] និង[[លីបង់]]។ បច្ចុប្បន្ននេះ ស៊ីរីកំពុងស្ថិតនៅក្រោម[[រដ្ឋាភិបាលបបណ្ដោះអាសន្ន|រដ្ឋាភិបាលអន្តរកាល]] និងមានខេត្តចំនួន ១៤។ ទីក្រុង[[ដាម៉ាស់]]គឺជារដ្ឋធានី និងជាទីក្រុងធំបំផុតប្រចាំប្រទេសស៊ីរី។ ដោយមានប្រជាជនចំនួន ២៥ លាននាក់ និងផ្ទៃដីសរុប ១៨៥,១៨០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ស៊ីរីគឺជាប្រទេសមួយដែលមាន[[បញ្ជីរាយប្រទេសតាមចំនួនប្រជាជន|ចំនួនប្រជាជនច្រើនបំផុតទី៥៧]] និង[[បញ្ជីរាយប្រទេសតាមក្រឡាផ្ទៃសរុប|សណ្ឋានដីធំបំផុតទី៨៧]]។ រដ្ឋស៊ីរីសម័យបច្ចុប្បន្នមានទីតាំងស្ថិតនៅលើទឹកដីនៃអាណាចក្របុរាណៗជាច្រើន ចាប់ផ្ដើមពីអរិយធម៌[[អ៊ីប្លា]]នៅក្នុងសហវត្សរ៍ទី៣ មុន គ.ស។ រដ្ឋធានី[[ដាម៉ាស់]] និងទីក្រុង[[អាឡិប]]នៅភាគខាងជើងត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាទីក្រុងវប្បធម៌ដ៏សំខាន់ប្រចាំប្រទេសស៊ីរី។ ទីក្រុងដាម៉ាស់នោះធ្លាប់ជាទីអាសនៈកណ្ដាលនៃ[[កាលីផ្វចក្រអូមេយ៉ាដ|អាណាចក្រអូមេយ៉ាដ]] និងជាទីរួមតំបន់នៃ[[ស៊ុលតង់ចក្រម៉ាម្លុក]]របស់អេហ្ស៊ីប។ រដ្ឋស៊ីរីសព្វថ្ងៃត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី២០ ដោយកាលនុះមានទម្រង់ជា[[ម៉ាន់ដាតនៃស៊ីរី​ និងលីបង់|ទឹកដីម៉ាន់ដាត]]របស់បារាំង។ ទីបំផុតមកដល់ឆ្នាំ១៩៤៥ ស៊ីរីក៏ទទួលបានឯករាជ្យដោយមានប្រព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលជា[[សាធារណរដ្ឋអាស្រ័យសភា]] ហើយក៏ត្រូវបានជាប់ឈ្មោះក្លាយជាសមាជិកស្ថាបនិកមួយរបស់[[អង្គការសហប្រជាជាតិ]]ផងដែរ។ កងទ័ពបារាំងដែលនៅសេសសល់ទាំងប៉ុន្មាននៅស៊ីរីត្រូវបានដកចេញទាំងស្រុងនៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ១៩៤៦ ដែលនាំឱ្យស៊ីរីទទួលបានឯករាជ្យពេញលេញ។ ប្រទេសស៊ីរីក្រោយឯករាជ្យត្រូវជួបនឹងភាពវឹកវរមួយចំនួនដូចជា រដ្ឋប្រហារយោធាដែលបានរង្គួសរង្គើស្ថិរភាពជាតិនៅរវាងឆ្នាំ១៩៤៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៧១។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៥៨ ស៊ីរីបានចូលក្នុង[[សាធារណរដ្ឋអារ៉ាប់រួម|សហភាព]]ជាមួយប្រទេស[[អេហ្ស៊ីប]]បានមួយរយៈពេលខ្លី មុនពេលត្រូវដកខ្លួនចេញវិញនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦១ បន្ទាប់ពី[[រដ្ឋប្រហារស៊ីរីឆ្នាំ១៩៦១|រដ្ឋប្រហារយោធា]]។ ក្រោយរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ១៩៦១​​​ ​ស៊ីរីបានប្ដូរឈ្មោះផ្លូវការរបស់ប្រទេសមកជា[[បាស្សនិយមស៊ីរី|សាធារណរដ្ឋអារ៉ាប់ស៊ីរី]]។ មកដល់ឆ្នាំ១៩៦៣ [[រដ្ឋប្រហារស៊ីរីឆ្នាំ១៩៦៣|រដ្ឋប្រហារ]]មួយទៀតបានកើតឡើងក្រោមថ្វីដៃរបស់គណៈកម្មាធិការយោធានៃ[[គណបក្សបាស្សស៊ីរី|គណបក្សបាស្ស]] រួចរបបឯកបក្សផ្ដាច់ការក៏បានបង្កើតឡើង។ ជម្លោះផ្ទៃក្នុងនៅក្នុងគណបក្សបាស្សបាននាំឱ្យមានរដ្ឋប្រហារនយោបាយជាបន្តបន្ទាប់ទៀតដូចជា [[រដ្ឋប្រហារស៊ីរីឆ្នាំ១៩៦៦|រដ្ឋប្រហារឆ្នាំ១៩៦៦]] និង[[រដ្ឋប្រហារស៊ីរីឆ្នាំ១៩៧០|ឆ្នាំ១៩៧០]] ដែលជារដ្ឋប្រហារនាំលោក[[ហាហ្វេស អាល់-អាសាដ]]ឡើងក្ដោបក្ដាប់អំណាច។ លោកហាហ្វេសបានបង្រួមអំណាចនយោបាយក្នុងប្រទេសស៊ីរីមកត្រឹមរង្វង់គ្រួសារបងប្អូនរបស់គាត់ ហើយក្រោយពីលោកបានបាត់បង់ជីវិតទៅនៅក្នុងឆ្នាំ២០០០ កូនប្រុសម្នាក់របស់លោកឈ្មោះ[[បាស្ហា អាល់-អាសាដ]]ក៏បានឡើងកាន់អំណាចបន្តជាប្រធានាធិបតីស៊ីរី។ ចាប់តាំងពីបដិវត្តន៍[[និទាឃរដូវអារ៉ាប់]]បានកើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១១ មក ប្រទេសស៊ីរីត្រូវធ្លាក់ចូលទៅក្នុង[[សង្គ្រាមផ្ទៃក្នុងស៊ីរី|សង្គ្រាមស៊ីវិល]]ដ៏រ៉ាំរ៉ៃ ដែលបន្តបង្កឱ្យមាន[[ជនភៀសខ្លួនក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលស៊ីរី|វិបត្តិជនភៀសខ្លួន]]ដ៏ធំមួយនៅក្នុងតំបន់ ដោយប្រជាជនប្រមាណ ៦​ លាននាក់ត្រូវបង្ខំចិត្តរត់ចោលផ្ទះសម្បែងដើម្បីគេចវេះពីភ្លើងសង្គ្រាម។{{refn|group=ស|ប្រភព៖ * <ref name="CNN OIC">{{cite news|date=14 August 2012|title=Regional group votes to suspend Syria; rebels claim downing of jet|publisher=CNN|url=http://edition.cnn.com/2012/08/13/world/meast/syria-unrest/index.html?hpt=hp_t1|access-date=10 December 2024|archive-date=15 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120815211356/http://edition.cnn.com/2012/08/13/world/meast/syria-unrest/index.html?hpt=hp_t1|url-status=live}}</ref> * {{Cite news|last=Alsharif|first=Asma|date=16 August 2012|title=Organization of Islamic Cooperation suspends Syria|work=Reuters|url=https://www.reuters.com/article/us-syria-crisis-islamic-summit-idUSBRE87E19F20120816|archive-url=https://web.archive.org/web/20220922013349/https://www.reuters.com/article/us-syria-crisis-islamic-summit-idUSBRE87E19F20120816|archive-date=22 September 2022}} * {{Cite news|date=16 August 2012|title=Islamic bloc suspends Syria membership over crisis|work=DW News|url=https://www.dw.com/en/islamic-bloc-suspends-syria-membership-over-crisis/a-16169355|archive-url=https://web.archive.org/web/20180627112504/http://www.dw.com/en/islamic-bloc-suspends-syria-membership-over-crisis/a-16169355|archive-date=27 June 2018}} * {{Cite news|date=16 August 2012|title=Organisation of Islamic Cooperation suspends Syria|work=Ahram Online|url=https://english.ahram.org.eg/NewsContent/2/8/50565/World/Region/Organisation-of-Islamic-Cooperation-suspends-Syria.aspx|archive-url=https://web.archive.org/web/20180701041619/https://english.ahram.org.eg/NewsContent/2/8/50565/World/Region/Organisation-of-Islamic-Cooperation-suspends-Syria.aspx|archive-date=1 July 2018}} * {{Cite news|date=16 August 2012|title=OIC Suspends Syria Over Crackdown|work=RFE/RL|url=https://www.rferl.org/a/oic-suspends-syria/24678392.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20230208075035/https://www.rferl.org/amp/oic-suspends-syria/24678392.html|archive-date=8 February 2023}}}} ក្រុមជ្រុលនិយម[[រដ្ឋឥស្លាមអ៊ីរ៉ាក់និងឡេវ៉ាន|រដ្ឋឥស្លាម]]បានផុសឡើង និងកាន់កាប់ទីប្រជុំជនក្នុងប្រទេសស៊ីរីជាច្រើននៅកំឡុងឆ្នាំ២០១៤–២០១៥ មុនពេលត្រូវសហរដ្ឋអាមេរិកប្រកាសបង្កើត[[កងកម្លាំងពិសេសរួម–ប្រតិបត្តិការរំលាយផ្ទាល់|សម្ព័ន្ធភាពអន្តរជាតិ]]វាយកម្ទេចក្រុមនោះរលត់ទៅវិញ។ តាំងពីពេលនោះមក ចលនានយោបាយសំខាន់ៗចំនួនបីបានលេចឡើងជាគូបដិបក្ខប្រឆាំងនឹងរបបផ្ដាច់ការត្រកូលអាសាដ នោះរួមមាន៖ [[រដ្ឋាភិបាលបណ្ដោះអាសន្នស៊ីរី]] [[រដ្ឋាភិបាលសង្គ្រោះស៊ីរី​]] និងក្រុម[[រដ្ឋាភិបាលស្វយ័តស៊ីរីខាងជើង និងកើត|រូហាវ៉ា]]។ នៅចុងឆ្នាំ២០២៤ [[ការវាយលុករបស់ក្រុមប្រឆាំងស៊ីរីឆ្នាំ២០២៤|ការវាយលុក]]ជាបន្តបន្ទាប់ពីសំណាក់ក្រុមចលនាប្រឆាំងចម្រុះនោះបាននាំឱ្យពួកគេកាន់កាប់ទីក្រុង និងទីតាំងសំខាន់ៗជាច្រើននៅក្នុងប្រទេស រហូតដល់ទៅរដ្ឋធានីដាម៉ាស់ និងទីបំផុត [[បាស្សនិយមស៊ីរី|របបអាសាដ]]ក៏ត្រូវបាន[[ការដួលរលំនៃរបបអាសាដ|ផ្ដួលរំលំ]]ក្រោមថ្វីដៃក្រុមឧទ្ទាមរួមអស់នោះ។<ref name="Al-Khalidi & Azhari 2024-12-07">{{cite news|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/syria-rebels-celebrate-captured-homs-set-sights-damascus-2024-12-07/|last1=Al-Khalidi|first1=Suleiman|last2=Azhari|first2=Timour|title=Syrian rebels topple Assad, transforming Middle East|publisher=Reuters|date=8 December 2024}}</ref> ស៊ីរីជាប្រទេសមួយ​ដែល​មាន​វាល​ទំនាបសម្បូរជីជាតិ ភ្នំ​ខ្ពស់ៗ និង​វាល​ខ្សាច់គ្របដណ្ដប់ស្ទើរគ្រប់ផ្ទៃប្រទេស។ ប្រទេសស៊ីរីផងដែរ​ជាផ្ទះសម្បែង​របស់[[ប្រជាសាស្ត្រស៊ីរី|​ក្រុម​ជនជាតិ និង​សាសនា​ចម្រុះ]]ជាច្រើន។ [[ជនជាតិ​អារ៉ាប់|អារ៉ាប់]]គឺ​ជា​ក្រុម​ជនជាតិ​ដ៏ធំ​បំផុតនៅក្នុងប្រទេស ខណៈឥស្លាមសាសនិកនិកាយ​ស៊ុននីគឺជា​ក្រុម​សាសនា​ធំបំផុតនៅស៊ីរី។ មុនពេលត្រូវ[[ក្រុមប្រឆាំងស៊ីរី|ក្រុមឧទ្ទាម]][[ការដួលរលំនៃទីក្រុងដាម៉ាស់|វាយ​ក្រុង​ដាម៉ាស់]]ផ្ដួលរបបអាសាដ ស៊ីរីគឺជា​ប្រទេស​តែ​មួយ​គត់ប៉ុណ្ណោះដែលស្ថិតនៅក្រោមអំណាចរបស់ពួកនិយម[[នវបាស្ស]]។ រដ្ឋាភិបាលបាស្សនិយមនោះគឺមានលក្ខណៈផ្តាច់ការដែលអំណាចទាំងប៉ុន្មាននៅក្នុងប្រទេសគឺក្ដោបក្ដាប់ដោយក្រុមគ្រួសារត្រកូលអាសាដ និងក៏ត្រូវបានពិភពខាងក្រៅរិះគន់យ៉ាងគំហុកផងដែរជុំវិញរឿងគាបសង្កត់ប្រជាជនខ្លួនឯង និងឧក្រិដ្ឋកម្មសង្រ្គាមក្រោមរបបអាសាដ។ ស៊ីរីបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខបួននៅក្នុង[[សន្ទស្សន៍រដ្ឋផុយស្រួយ]]ប្រចាំឆ្នាំ២០២៤ ដែលនាំឱ្យប្រទេសនេះជាទីកន្លែងដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុតមួយសម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន។ សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅស៊ីរីគឺនៅមានដែនកំណត់ច្រើនដោយមានឈ្មោះជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខពីររាប់ពីក្រោមឡើងលើនៅក្នុង[[សន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោក]]ប្រចាំឆ្នាំ២០២៤។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ស៊ីរីជាប្រទេសមួយដែលសម្បូរអំពើពុករលួយច្រើនបំផុតនៅក្នុង[[មជ្ឈិមបូព៌ា និងអាហ្វ្រិកខាងជើង|តំបន់ម៉េណា]] ហើយបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទាបបំផុតទីពីរនៅទូទាំងសកលលោកក្នុងសន្ទស្សន៍ការយល់ដឹងអំពីអំពើពុករលួយនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ ==ប្រវត្តិសាស្ត្រ== {{ផ្នែកទទេ}} ==កំណត់សម្គាល់== {{Reflist|group=ស}} ==ឯកសារយោង== {{Reflist}} {{ទំព័រគំរូ:ប្រទេសនៅទ្វីបអាស៊ី}} {{Stub}} [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ស៊ីរី| ]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:មេឌីទែរ៉ាណេខាងកើត]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ឡេវ៉ាន]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រដ្ឋសមាជិកនៃអង្គការសហប្រតិបត្តិការឥស្លាម]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រដ្ឋសមាជិកនៃអង្គការសម្រាប់មេឌីទែរ៉ានេ]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:រដ្ឋសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រទេសមជ្ឈិមបូព៌ា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រទេសដើមបូព៌ា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ប្រទេសនៅអាស៊ី]] b54hpdfozub1di85u0bkrxy5l710dy6 0 36747 323270 323007 2025-07-04T15:47:13Z សុត្តន្ត សិរីហ្វុង 44959 323270 wikitext text/x-wiki '''ខេត្តសុរិន្ទ្រ ឬ សុរិន្ទ''' ([[ភាសាសៀម|សៀម]] : สุรินทร์ , [[ភាសាខ្មែរសុរិន្ទ|ខ្មែរសុរិន្រ្ទ]] : ซเร็น) គឺជាខេត្តមួយនៅក្នុងចំណោមខេត្តទាំង ៧៦ របស់[[សៀម|ប្រទេសសៀម]]ហើយស្ថិតនៅភាគឦសាន[[សៀម|ប្រទេសសៀម]]ផ្នែកខាងក្រោមដែលហៅម្យ៉ាងទៀតថា[[ឦសាន|អ៊ីសាន]]។ខេត្តនេះមានព្រំប្រទល់ជាប់នឹង[[ខេត្តបុរីរម្យ]]នៅខាងលិច[[ខេត្តសិរីសាកេត|ខេត្តសិរីសាកេត]]នៅខាងកើត[[ខេត្តមហាសារគាម]]និង[[ខេត្តសុវណ៌ភូមិ ឬ សុវណ្ណភូមិ|ខេត្តសុវណ៌ភូមិ]]នៅខាងជើងនិងខាងត្បូងជាប់នឹង[[ខេត្តឧត្ដរមានជ័យ|ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]]នៃ[[ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ {{Infobox settlement | name = ខេត្តសុរិន្ទ្រ | other_name = สุรินทร์(សៀម)<br/>สุลิน(កួយ) | native_name = ซเร็(ខ្មែរសុរិន្ទ្រ) | native_name_lang = th | settlement_type = | image_skyline = | border = infobox | total_width = | image_style = | perrow = | image1 = | image2 = | image3 = | image4 = | image5 = | image_alt = | image_caption = | nickname = | motto = | image_seal = Seal Surin.png | image_flag = Surin Flag.png | image_map = Thailand Surin locator map.svg | mapsize = frameless | map_alt = | map_caption = ផែនទីនៃខេត្តសុរិន្ទ្រ | latd = | latm = | lats = | longd = | longm = | longs = | coordinates_type = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = ប្រទេស | subdivision_name = {{THA}}(សៀម) | seat_type = ទីរួមខេត្ត | seat = ក្រុងសុរិន្ទ្រ | leader_party = | leader_title = | leader_name = | leader_party1 = | leader_title1 = | leader_name1 = | area_footnotes = | area_total_km2 = 8,854 | area_rank = ២២ | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = | population_total = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = | population_density_rank = | population_demonym = | population_note = | demographics_type2 = | demographics2_footnotes = | demographics2_title1 = | demographics2_info1 = | demographics_type1 = | demographics1_footnotes = | demographics1_title1 = | demographics1_info1 = | timezone1 = [[Time in Thailand|ICT]] | utc_offset1 = +7 | postal_code_type = លេខកូដប្រៃសណីយ៍ | postal_code = 32xxx | area_code_type = លេខកូដហៅទូរស័ព្ទ | area_code = 044 | iso_code = [[ISO 3166-2:TH|TH-32]] | website = {{URL|surin.go.th}} | footnotes = }} == ប្រវត្តិ == ខេត្តសុរិន្ទ្រគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីសរុប ៨៨៥៤ គីឡូម៉ែត្រក្រឡា(៣៤១៩ ម៉ែត្រការ៉េ)ពី[[ទន្លេមូល]]នៅភាគខាងជើងដល់[[ភ្នំដងរែក]]នៅភាគខាងត្បូង។ទីរួមខេត្តសុរិន្ទ្រស្ថិតនៅភាគខាងលិចមានចម្ងាយ ៤៣៤ គីឡូម៉ែត្រពី[[បាងកក|ទីក្រុងបាងកក]]([[ខេត្តបឹងកក់]])។តំបន់​សុរិន្ទ្របច្ចុប្បន្ន​មាន​ប្រវត្តិ​តាំង​ទី​លំនៅ​របស់​មនុស្ស​ជា​យូរ​លង់ណាស់មក​ហើយ​ដែល​មាន​តាំងពី​[[បុរេប្រវត្តិកម្ពុជា|សម័យ​បុរេប្រវត្តិ]]។តាមប្រវត្តិសាស្ត្រតំបន់នេះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយអាណាចក្រមានអំណាចមុនដំបូងគេគឺ[[អាណាចក្រខ្មែរ]]នា[[សម័យអង្គរ]]។៥០% នៃ​ប្រជាជននៅក្នុងខេត្តសុរិន្ទ្រជា[[ជនជាតិខ្មែរ]]។អ្នកដែលនៅសេសសល់គឺជាអ្នកនិយាយ[[ភាសាសៀម]] [[ភាសាឡាវ|ភាសាលាវ]] [[ភាសាចិន]] និង [[ភាសាកួយ]]ជាដើមហើយក៏មានក្រុមកុលសម្ព័ន្ធក្រុមជនជាតិភាគតិផងដែរដូចជា[[ជនជាតិកួយ|កួយ]]ជាដើម។ខេត្តនៅភាគឦសាននេះបណ្តុំទៅដោយអ្នកមានមន្តអាគម យុទ្ធសិល្ប៍ សិល្បសាស្ត្រនិងចម្រុះទៅដោយវប្បធម៌និងភាសាជាច្រើនមានដូចជា សៀម ខ្មែរ កួយ ចិន និង លាវជាដើមហើយ[[ប្រជាជនខ្មែរ]]ដែលរស់នៅទីនោះឬហៅម្យ៉ាងទៀតថា[[ជនជាតិខ្មែរលើ]]នៅតែបន្តថែរក្សាអភិរក្ស ប្រពៃណី វប្បធម៌ របស់ខ្លួនឲ្យនៅតែគង់វង្សបន្តទៅមុខទៀត។[[ជនជាតិខ្មែរ]]នៅទីនោះក៏អាចនិយាយនិងចេះអានសរសេរ[[ភាសាខ្មែរ]]បានខ្លះៗផងដែរ។បណ្តាស្រុកនៅក្នុងខេត្ត​នេះភាគ​ច្រើន​ជា​ជន​បទនិង​មាន​ជីវភាព​ក្រីក្រហើយមានការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មតិចតួចដោយការធ្វើកសិកម្មជាចម្បងដូចជាធ្វើស្រែចម្ការជាដើម។ក្រៅពីការ​ធ្វើស្រែចម្ការកសិករក៏បានរកប្រាក់​ចំណូល​បន្ថែមទៀតដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពរបស់ពួកគេ​ដូចជាកាប់​អំពៅ ធ្វើជា​កម្មករ​សំណង់ ​ធ្វើតម្បាញ​សូត្រ​លក់នៅក្នុង​ស្រុកនិងក្រៅស្រុកជាដើម។ការ​ទាក់ដំរីនិង​បណ្តុះ​បបណ្តាលសត្វដំរីក៏ពេញនិយមនិងមានសារៈសំខាន់​យ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងខេត្តនេះផងដែរ។ប្រហែល ២៥% នៃដំរីទាំងអស់នៅក្នុង[[សៀម|ប្រទេសសៀម]]ត្រូវបានចិញ្ចឹមនៅឯខេត្តសុរិន្ទ្រដែលភាគច្រើនលើសលុបជាពួក[[ជនជាតិកួយ]]។ទេសចរណ៍​ក៏មានសារៈសំខាន់ផងដែរសម្រាប់ទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ច​ខេត្ត​សុរិន្ទ្រ។ទេសភាពធម្មជាតិ សត្វពាហនៈ ប្រាសាទបុរាណ ជាច្រើនត្រូវបានគេមើលឃើញចាប់អារម្មណ៍កាន់តែច្រើនឡើងៗថាមានសក្តានុពលជាខ្លាំងដោយអាជ្ញាធរខេត្តបានចំណាយថវិកាអភិវឌ្ឍន៍ខេត្តនេះឲ្យក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍បុរាណនិងធម្មជាតិដែលជាទីពេញនិយមសម្រាប់ភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិមកកម្សាន្ត។ខេត្តសុរិន្ទ្រមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញខាងធ្វើគ្រឿងតុបតែងលម្អដែលធ្វើពីមាស ប្រាក់ ស្ពាន់ សំរឹទ្ធិ គ្រឿងសង្ហារឹមដែលធ្វើពីឈើ បេង នាងនួន សម្លៀកបំពាក់ដែលតម្បាញចេញពីសរសៃសូត្រដ៏ប្រណិតជាដើម។ពាណិជ្ជករនៅក្នុងស្រុកក៏ធ្វើពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនជាមួយប្រជាជន[[កម្ពុជា]]តាមរយៈច្រកព្រំដែននៅ[[:en:O Smach|អូរស្មាច់]]ចម្ងាយ ៧០ គីឡូម៉ែត្រខាងត្បូងពីទីរួមខេត្តសុរិន្ទ្រ([[ក្រុងសុរិន្ទ្រ]])។ បច្ចុប្បន្នខេត្តសុរិន្ទ្រត្រូវបាន[[សៀម|ប្រទេសសៀម]]ប្ដូរឈ្មោះទៅជា[[ខេត្តសូរិន្ទ]]វិញដែលរួមបញ្ចូលទាំង[[ខេត្តគោកខ័ណ្ឌ]] និង [[ខេត្តសង្គឹត|ខេត្តសង្គឹត ឬ សិង្គារ]]ដាក់ឲ្យក្លាយជា[[ខេត្តសូរិន្ទ]]តែមួយវិញ។ខេត្តសុរិន្ទ្រកាលដើមឡើយជាដែនដីរបស់[[អាណាចក្រខ្មែរ]]ហើយខេត្តនេះជាខេត្តដែលសម្បូរទៅដោយសត្វដំរី។អ្នកហ្មដំរី[[ខ្មែរ]] [[ជនជាតិកួយ|កួយ]] [[លាវ]]ថាតំបន់នេះសម្បូរដំរីណាស់ដំណឹងនេះក៏បានដឹងលឺទៅដល់ព្រះរាជាទ្រង់ក៏ចាត់ឲ្យមេទ័ព[[ខ្មែរ]]ឈ្មោះ'''សុរិន្ទ ភក្ដី'''ឲ្យចេញទៅទាក់ដំរីនៅឯខេត្តសុរិន្ទ្រនេះក៏បានជួបប្រទះនឹងសត្វដំរីសរួចក៏បានស្ទាក់ចាប់មកថ្វាយព្រះរាជាៗក៏ចាត់តាំងឲ្យមេទ័ព'''សុរិន្ទ ភក្ដី'''កាន់កាប់និងគ្រប់គ្រងខេត្តសុរិន្ទ្រនេះតរៀងមករហូតដល់ពេល[[សៀម]]មកឈ្លានពាន[[ខ្មែរ]]យកដែនដីសុរិន្ទ្រនេះ។នៅក្នុងឆ្នាំ ១៨៨៤ ដែលខេត្តសុរិន្ទ្រត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយ[[សៀម]]ហើយចៅហ្វាយខេត្តនេះនៅតែមានងារថា'''ពញាសុរិន្ទភក្ដីស្រីណារ៉ុងចាងហ្វាង'''(พระยาสุรินทร์ภักดีศรีณรงค์จางวาง)។នេះក៏សបញ្ជាក់ឲ្យបានដឹងដែរថាពួកអ្នកនៅ[[ស្រុកសុរិន្ទ្រ]]មានដើមកំណើតពី[[ស្រុកបន្ទាយឆ្មារ]]ពិតមែន។ [[Image:Monument of Phaya Surin Phakdi Si Narong Changwang - Surin.jpg|thumb|រូបសំណាកមេទ័ពសុរិន្ទ ភក្តីស្ថិតនៅក្នុងក្រុងសុរិន្ទ្រ]] == រដ្ឋបាល == ខេត្តសុរិន្ទ្រ ចែកចេញជា ១៧ ក្រុង/ស្រុក ១៥៨ សង្កាត់/ឃុំ និង ២០១១ ភូមិ ៖ {| class="wikitable" style="text-align:center" |- ! លេខរៀង ! ឈ្មោះភាសាខ្មែរ ! ឈ្មោះអក្សរឡាតាំង ! ឈ្មោះភាសាសៀម ! ទីតាំង |- |០១ |align="center"|[[ក្រុងសុរិន្ទ្រ]] [[Image:Seal of Surin.png|thumb|200px]] |Mueang Surin |เมืองสุรินทร์ |[[Image:Amphoe 3201.svg|thumb|200px]] |- |០២ |[[​ស្រុកភ្នំដងរែក|ស្រុកភ្នំដងរែក]] |Phanom Dong Rak |พนมดงรัก |[[Image:Amphoe 3214.svg|thumb|200px]] |- |០៣ |​[[​ស្រុកសង្គៈ|ស្រុកសង្គៈ]] |Sangkha |สังขะ |[[Image:Amphoe 3210.svg|thumb|200px]] |- |០៤ |[[​ស្រុកប្រាសាទ|ស្រុកប្រាសាទ]] |Prasat |ปราสาท |[[Image:Amphoe 3205.svg|thumb|200px]] |- |០៥ |[[ស្រុកសំរោងទាប(ខេត្តសុរិន្ទ្រ)|ស្រុកសំរោងទាប]] |Samrong Thap |สำโรงทาบ |[[Image:Amphoe 3212.svg|thumb|200px]] |- |០៦ |[[ស្រុករតនបុរី]] |Rattana Buri |รัตนบุรี |[[Image:Amphoe 3207.svg|thumb|200px]] |- |០៧ |[[ស្រុកកំពង់ស្វាយ(ខេត្តសុរិន្ទ្រ)|ស្រុកកំពង់ស្វាយ]] |Tha Tum |ท่าตูม |[[Image:Amphoe 3203.svg|thumb|200px]] |- |០៨ |[[ស្រុកកាប់ជើង]] |Kap Choeng |กาบเชิง |[[Image:Amphoe 3206.svg|thumb|200px]] |- |០៩ |[[ស្រុករំដួល(ខេត្តសុរិន្ទ្រ)|ស្រុករំដួល]] |Lamduan |ลำดวน |[[Image:Amphoe 3211.svg|thumb|200px]] |- |១០ |[[ស្រុកចមព្រះ]] |Chom Phra |จอมพระ |[[Image:Amphoe 3204.svg|thumb|200px]] |- |១១ |[[ស្រុកជម្ពូរបុរី]] |Chumphon Buri |ชุมพลบุรี |[[Image:Amphoe 3202.svg|thumb|200px]] |- |១២ |[[ស្រុកបសេដ្ឋ(ខេត្តសុរិន្ទ្រ)|ស្រុកបសេដ្ឋ]] |Buachet |บัวเชด |[[Image:Amphoe 3213.svg|thumb|200px]] |- |១៣ |[[ស្រុកសុីខរភូមិ]] |Sikhoraphum |ศีขรภูมิ |[[Image:Amphoe 3209.svg|thumb|200px]] |- |១៤ |[[ស្រុកសាណម]] |Sanom |สนม |[[Image:Amphoe 3208.svg|thumb|200px]] |- |១៥ |[[ស្រុកស្រីណារ៉ុង|ស្រុកស្រីណារ៉ុង]] |Si Narong |ศรีณรงค์ |[[Image:Amphoe 3215.svg|thumb|200px]] |- |១៦ |[[ស្រុកក្វៅស្រីណារិន]] |Khwao Sinarin |เขวาสินรินทร์ |[[Image:Amphoe 3216.svg|thumb|200px]] |- |១៧ |[[ស្រុកណនណារ៉ាយ]] |Non Narai |โนนนารายณ์ |[[Image:Amphoe 3217.svg|thumb|200px]] |- | colspan="2" |[[ស្រុកគោកខ័ណ្ឌ(ខេត្តសុរិន្ទ) |ស្រុកគោកខ័ណ្ឌ]] | colspan="3" |Koukhan |- | colspan="2" |[[ស្រុកឈូក(ខេត្តសុរិន្ទ)|ស្រុកឈូក]] | colspan="3" |Chhouk |- | colspan="2" |[[ស្រុកកំចាយចាន(ខេត្តសុរិន្ទ)|ស្រុកកំចាយចាន]] | colspan="3" |Kamchay Chan |- |} '''ព្រំប្រទល់នៃខេត្តសុរិន្ទ្រ''' {| class="wikitable" style="text-align:center" |+ !rowspan="3" style="background:#000080;color:white;"|ខេត្តសុរិន្ទ្រ !colspan="4" style="background:#000080;color:white;"|ទិស |- ! |ខាងកើត (E) ! |ខាងលិច (W) ! |ខាងត្បូង (S) ! |ខាងជើង (N) |- | [[ខេត្តសិរីសាកេត|ខេត្តសិរីសាកេត]] | [[ខេត្តបុរីរម្យ]] | [[ខេត្តឧត្តរមានជ័យ]] | [[ខេត្តមហាសារគាម]] និង [[ខេត្តសុវណ៌ភូមិ ឬ សុវណ្ណភូមិ|ខេត្តសុវណ៌ភូមិ]] |} == ប្រាសាទ == * [[ប្រាសាទល្ងៀង|ប្រាសាទក្រពុំ ឬ ប្រាសាទសុីខរភូមិ ឬ ប្រាសាទល្ងៀង]] * [[ប្រាសាទជាងប៉ី]] * [[ប្រាសាទតាមាន់]] * [[ប្រាសាទ​ថា​ពាំង​តា|ប្រាសាទត្រពាំង​ទា]] * [[ប្រាសាទបានប្រាសាទ (ខេត្តសុរិន្ទ្រ)|ប្រាសាទបានប្រាសាទ]] * [[ប្រាសាទបានភ្លួង]] * [[ប្រាសាទភូមិបោន]] * [[ប្រាសាទមឿនឆៃ]] * [[ប្រាសាទយាយងោ]] == បុណ្យប្រពៃណីជាតិ == '''ពិធីបុណ្យដំរីសុរិន្រ្ទ''' គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រចាំឆ្នាំដែលមានតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយនៃសហគមន៍សុរិន្រ្ទ។ពិធីបុណ្យនេះត្រូវបានរៀបចំប្រារព្ធឡើងរៀងរាល់ខែវិច្ឆិការយៈពេល ០២ ថ្ងៃនៅក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្ហាញពីប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ពីដូនតារបស់[[ខ្មែរ]]ដែលជាកេរមរតករបស់ប្រជាជននៅក្នុងខេត្តនេះនិងដើម្បីអបអរសាទរនិងលើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍ក៏ដូចជាការអភិរក្សសត្វព្រៃនិងអភិរក្សវប្បធម៌នៃការចិញ្ចឹមដំរីនៅក្នុងខេត្តសុរិន្ទ្រជាពិសេសនៅតំបន់ភាគឦសាន។ខេត្តសុរិន្ទ្រគឺជាតំបន់មួយដែលមានចំនួនដំរីច្រើនជាងគេនៅក្នុងប្រទេស។ ពិធីបុណ្យនេះមានប្រភពមកពីក្រុមអ្នកថែរក្សាសត្វដំរីនៅខេត្តសុរិន្ទ្រដែលមានជំនាញក្នុងការចាប់និងថែទាំសត្វដំរីជាយូរមកហើយ។ពួកគេបានរួមគ្នាដើម្បីចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាសត្វដ៏អស្ចារ្យទាំងនេះធ្វើឲ្យដំរីក្លាយជាមរតកវប្បធម៌និងជានិមិត្តរូបរបស់ខេត្តសុរិន្ទ្ររហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។ខេត្តសុរិន្រ្ទក៏មានតំបន់ព្រៃបើកចំហសមរម្យសម្រាប់ការចិញ្ចឹមដំរីហើយដំរីបានក្លាយទៅជាផ្នែកមួយដ៏គួរឲ្យស្រឡាញ់នៃគ្រួសារក្នុងស្រុកជាច្រើន។ ពិធីបុណ្យដំរីសុរិន្រធ្វើឡើងរៀងរាល់ខែវិច្ឆិកាហើយមានសកម្មភាពចូលរួមជាច្រើនដូចជាក្បួនដង្ហែដំរី ការប្រកួតទេពកោសល្យដំរី ការបង្ហាញជំនាញដំរី ការប្រកួតបាល់ទាត់ដំរី និងសូម្បីតែការតាំងពិព័រណ៌សត្វដំរី។បន្ថែមពីលើនេះនៅមានការតាំងពិព័រណ៍ដែលបង្ហាញពីទំនាក់ទំនងរវាងសត្វដំរីនិងមនុស្ស។សកម្មភាពទាំងនេះទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិដោយបង្ហាញពីភាពវៃឆ្លាតរបស់សត្វដំរីសុរិន្រ្ទ។ ក្រៅពីការសម្ដែងសត្វដំរីពិធីបុណ្យនេះក៏រួមបញ្ចូលការសម្ដែងវប្បធម៌សកម្មភាពកម្សាន្តផ្សេងៗនិងការលក់ផលិតផលក្នុងស្រុកផងដែរ។ ដូច្នេះពិធីបុណ្យដំរីសុរិន្ទ្រគឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយដែលប្រារព្ធនូវភាពអស្ចារ្យនិងកិត្តិនាមរបស់ដំរីសុរិន្ទ្រនិងខេត្តសុរិន្ទ្រលើសកលលោក។វាមិនត្រឹមតែបង្ហាញពីភាពប្លែកនៃវប្បធម៌អ្នកសុរិន្ទ្រប៉ុណ្ណោះទេថែមទាំងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីការអភិរក្សប្រភេទសត្វដំរីនិងបរិស្ថានផងដែរ។<ref>{{Cite web |date=2024-11-16 |title=ពិធីបុណ្យ «ដំរីសុរិន» គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រចាំឆ្នាំដែលមានតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយនៃសហគមន៍សុរិន |url=https://www.hotnews-asia.com/detail/420032 |access-date=2025-06-28 |website=HNA News |language=en-US}}</ref> == អ្នកសិល្បៈ == * លោក [[ខុង ខុយ|ខុង ខុយ ឬ គង់ មានជ័យ]] ជាអ្នកចម្រៀងសុរិន្ទ្រគោកខ័ណ្ឌដែលមានសមាជិក ៧០ នាក់។ == មើលផងដែរ == shnsx4jzeci8pdjnio5fsv86v0ut1sd 0 46391 323280 322302 2025-07-05T09:51:25Z 2402:9D80:3C2:C861:D667:3FB3:74B0:4B8B 323280 wikitext text/x-wiki {{Infobox subdivision type|name=ខេត្តនៃវៀតណាម<br>''Tỉnh''|exofficio2=|type=|type1=|type2=|type3=|type4=|status=|status1=|status2=|status3=|status4=|exofficio=|exofficio1=|exofficio3=|current_number=63<ref>including five municipalities</ref>|exofficio4=|population_range=313,905 ([[ខេត្តបាកកាន|បាកកាន]]) – 8,993,082 ([[ទីក្រុងព្រៃនគរ]] (ទីក្រុងហូជីមិញ))|area_range={{Convert|822.7|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តបាកនិញ|បាកនិញ]]) – {{Convert|16,493.7|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តងេះអាន|ងេះអាន]])|government=រដ្ឋាភិបាលខេត្ត[[រដ្ឋឯកបក្ស|បក្សតែមួយ]] [[លទ្ធិម៉ាក្ស–លេនីន|ម៉ាក្ស-លេនីននិយម]]|government1=|government2=|government3=|government4=|subdivision=ស្រុក|subdivision1=|subdivision2=|subdivision3=|number_date=2020|end_date4=|alt_name=|start_date4=|alt_name1=|alt_name2=|alt_name3=|alt_name4=|map=[[File:Vietnam location map coloured 2025.svg|200px]]|category=រដ្ឋឯកតា|territory=[[វៀតណាម]]|upper_unit=|start_date=1976|start_date1=|start_date2=|start_date3=|legislation_begin=|end_date3=|legislation_begin1=|legislation_begin2=|legislation_begin3=|legislation_begin4=|legislation_end=|legislation_end1=|legislation_end2=|legislation_end3=|legislation_end4=|end_date=|end_date1=|end_date2=|subdivision4=}}នៅលើលំដាប់ទីមួយ [[វៀតណាម]] ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ៥៣ '''[[ខេត្ត]]''' ([[វៀតណាម]]: ''tỉnh'' , Chữ Hán : 省) និង [[ទីក្រុងចំនួនប្រាំ]] នៅក្រោមការបញ្ជារបស់រដ្ឋាភិបាលកណ្តាល ( វៀតណាម : ''thành phố trực thuộc trung ương'' ) ។ ក្រុង​ជា​ទីក្រុង​លំដាប់​ខ្ពស់​បំផុត​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម។  ទីក្រុងគឺជាទីក្រុងដែលគ្រប់គ្រងដោយកណ្តាល ហើយមានឋានៈពិសេសស្មើនឹងខេត្ត។ ខេត្ត​ត្រូវ​បាន​បែង​ចែក​ជា​ក្រុង​ខេត្ត ក្រុង និង ​ស្រុក​ជនបទ ជា​អង្គភាព​លំដាប់​ថ្នាក់​ទី​ពីរ។ នៅ​ថ្នាក់​ទី​៣ ក្រុង​ខេត្ត ឬ​ទីប្រជុំជន​ត្រូវ​បាន​បែង​ចែក​ជា​វួដ និង​ឃុំ ចំណែក​ស្រុក​ជនបទ​ត្រូវ​បែង​ចែក​ជា​ក្រុង (ទីប្រជុំជន) និង​ឃុំ)។ == បញ្ជីឈ្មោះនៃខេត្ត == {| class="wikitable sortable" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" ! colspan="2" |ខេត្ត/ទីក្រុង ! colspan="2" |មជ្ឈមណ្ឌលរដ្ឋបាល ! rowspan="2" |តំបន់ (ក្នុង​គីឡូម៉ែត្រការ៉េ) <ref name="area_2018">{{cite act|index=2908/QĐ-BTNMT|title=Phê duyệt và công bố kết quả thống kê diện tích đất đai của cả nước năm 2018|language=Vietnamese|trans-title=Announcements of area statistics for the whole country in 2018|url=http://www.monre.gov.vn/VanBan/Lists/VanBanChiDao/Attachments/2299/QD%202908.rar|legislature=[[Ministry of Natural Resources and Environment (Vietnam)]]|date=November 13, 2019}} - the data in the report are in ares, rounded to integers</ref> ! rowspan="2" |ចំនួនប្រជាជន <ref name="census2019_datasheet">{{cite book|url=https://drive.google.com/file/d/1YK6iY-j0AfZTuip28Py2Gmz5P8zw04Rn/view?usp=sharing|section-url=http://tongdieutradanso.vn/uploads/data/6/files/files/2_%20Bieu%20so%20lieu%20va%20phu%20luc%20(duyet%20gui%20in).pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20200509091125/http://tongdieutradanso.vn/uploads/data/6/files/files/2_%20Bieu%20so%20lieu%20va%20phu%20luc%20(duyet%20gui%20in).pdf|archive-date=9 May 2020|title=Kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở thời điểm 0 giờ ngày 01 tháng 4 năm 2019|trans-title=Results of the Census of Population and Housing at 0 o'clock April 1, 2019|publisher=Statistical publishing house, Central Population and Housing Census Steering Committee, [[General Statistics Office of Vietnam]] ({{lang-vi|Nhà xuất bản thống kê, Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương, Tổng cục Thống kê}})|publication-place=Hanoi|access-date=15 May 2020|date=December 2019|trans-section=Part III - Tabulated tables|section=Phần III - biểu tổng hợp|language=vi|isbn=978-604-75-1448-9|url-status=live|format=pdf}}</ref> ! rowspan="2" |ដង់ស៊ីតេ (/គីឡូម៉ែត្រការ៉េ) <ref name="census2019_datasheet" /><ref group="note">The density is rounded like presented here in the official census data; the data matches exactly with the area data from the 2018 area statistics if rounded to nearest integer.</ref> ! rowspan="2" |% ជនទីក្រុង <ref name="census2019_datasheet" /> ! rowspan="2" |[[Human Development Index|HDI]] (2012) <ref name="HDI">{{cite web|archive-url=https://web.archive.org/web/20180831162734/http://www.vn.undp.org/content/dam/vietnam/docs/Publications/NHDR%202015%20(E).pdf|archive-date=31 August 2018|url=http://www.vn.undp.org/content/dam/vietnam/docs/Publications/NHDR%202015%20(E).pdf|title=Growth that works for all: Viet Nam Human Development Report 2015 on Inclusive Growth|publisher=United Nations Development Programme|date=January 2016|pages=173–174|access-date=31 August 2018|archivedate=31 សីហា 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180831162734/http://www.vn.undp.org/content/dam/vietnam/docs/Publications/NHDR%202015%20(E).pdf|url-status=dead}}</ref> ! rowspan="2" |GDP សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ (2011 PPP US$)<ref name="HDI" /> ! rowspan="2" |តំបន់ |- !ឈ្មោះជាភាសាខ្មែរ !ឈ្មោះជាភាសាវៀតណាម !ឈ្មោះជាភាសាខ្មែរ !ឈ្មោះជាភាសាវៀតណាម |- |[[ខេត្តបាកយ៉ាង]] |Tỉnh Bắc Giang |[[បាកយ៉ាង]] |Bắc Giang | align="right" |3,895.59 | align="right" |1,803,950 <ref name="bac_giang_census_2019_news">{{cite web|url=https://en.bacgiang.gov.vn/detailed-news/-/asset_publisher/MVQI5B2YMPsk/content/bac-giang-the-population-surpassed-1-8-million|website=BAC GIANG PORTAL|publisher=[[UBND]] [[Bắc Giang]]|title=Bac Giang: The population surpassed 1.8 million|language=en|date=2019-10-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |463 | align="right" |11.4 | align="right" |0.711 | align="right" |1,909.44 | rowspan="10" |ភាគឦសាន |- |[[ខេត្តបាកកាន]] |Tỉnh Bắc Kạn |[[បាកកាន]] |Bắc Kạn | align="right" |4,859.96 | align="right" |313,905 <ref name="bac_kan_census_2019_news">{{cite web|url=https://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/chinh-tri-xa-hoi-156/tong-dan-so-cua-tinh-bac-kan-l-6df1abe53242a633.aspx|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Bắc Kạn|publisher=[[UBND]] [[Bắc Kạn]]|title=Tổng dân số của tỉnh Bắc Kạn là trên 313.900 người|language=vi|trans-title=The total population of Bắc Kạn province is over 313,900 people|date=2019-07-15|archive-url=https://archive.today/20200507004911/https://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/chinh-tri-xa-hoi-156/tong-dan-so-cua-tinh-bac-kan-l-6df1abe53242a633.aspx|archive-date=7 May 2020|url-status=live}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |65 | align="right" |20.7 | align="right" |0.685 | align="right" |1,766.68 |- |[[ខេត្តកាវបាង]] |Tỉnh Cao Bằng |[[កាវបាង]] |Cao Bằng | align="right" |6,700.26 | align="right" |530,341 <ref name="cao_bang_census_2019_news">{{cite web|url=https://sogtvt.caobang.gov.vn/ubnd/4/469/77218/615987/Van-hoa-Xa-hoi/Hoi-nghi-truc-tuyen-cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.aspx|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Cao Bằng|publisher=[[UBND]] [[Cao Bằng]]|title=Hội nghị trực tuyến công bố kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Announce 2019 Population and Housing Census|date=2019-12-12|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-08-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190824120517/http://sogtvt.caobang.gov.vn/ubnd/4/469/77218/615987/Van-hoa-Xa-hoi/Hoi-nghi-truc-tuyen-cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.aspx|url-status=dead}}</ref> | align="right" |79 | align="right" |23.3 | align="right" |0.653 | align="right" |1,564.27 |- |[[ខេត្តហាយ៉ាង]] |Tỉnh Hà Giang |[[ហាយ៉ាង]] |Hà Giang | align="right" |7,929.48 | align="right" |854,679 <ref name="ha_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://baohagiang.vn/thoi-su-chinh-tri/201907/cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-747372/|website=Báo Hà Giang|publisher=Hà Giang Provincial Party Committee|title=Công bố kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Announcing Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |108 | align="right" |15.9 | align="right" |0.586 | align="right" |1,083.72 |- |[[ខេត្តឡាំងសឹន]] |Tỉnh Lạng Sơn |[[ឡាំងសឹន]] |Lạng Sơn | align="right" |8,310.09 | align="right" |781,655 <ref name="lang_son_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.langson.gov.vn/truc-tuyen-cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Lạng Sơn|publisher=[[UBND]] [[Lạng Sơn]]|title=Trực tuyến công bố kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Online Publication of Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |94 | align="right" |20.4 | align="right" |0.707 | align="right" |2,201.98 |- |[[ខេត្តហ៊្វូថោះ]] |Tỉnh Phú Thọ |[[វៀតជី]] |Việt Trì | align="right" |3,534.56 | align="right" |1,463,726 <ref name="phu_tho_census_2019_news">{{cite web|url=http://thanhson.phutho.gov.vn/Chuyen-muc-tin/Chi-tiet-tin/t/hoi-nghi-tong-ket-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-2019/title/9735/ctitle/18?AspxAutoDetectCookieSupport=1|website=TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ TỔNG HỢP HUYỆN THANH SƠN|title=Hội nghị tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở 2019|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-22|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-09-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190923200211/http://thanhson.phutho.gov.vn/Chuyen-muc-tin/Chi-tiet-tin/t/hoi-nghi-tong-ket-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-2019/title/9735/ctitle/18?AspxAutoDetectCookieSupport=1|url-status=dead}}</ref> | align="right" |414 | align="right" |18.1 | align="right" |0.715 | align="right" |1,916.23 |- |[[ខេត្តក្វាងនិញ]] |Tỉnh Quảng Ninh |[[ហាឡង]] |Hạ Long | align="right" |6,178.21 | align="right" |1,320,324 <ref name="quang_ninh_census_2019_news">{{cite web|url=http://dichvucong.quangninh.gov.vn/Default.aspx?tabid=121&ctl=ndetail&mid=511&nid=81538|website=CHÍNH QUYỀN ĐIỆN TỬ TỈNH QUẢNG NINH|publisher=[[UBND]] [[Quảng Ninh]]|title=Tổng kết điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=2019 Population and Housing Census|date=2019-10-29|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |214 | align="right" |64.1 | align="right" |0.784 | align="right" |7,834.55 |- |[[ខេត្តថាយង្វៀន]] |Tỉnh Thái Nguyên |[[ថាយង្វៀន]] |Tỉnh Thái Nguyên | align="right" |3,526.64 | align="right" |1,286,751 <ref name="thai_nguyen_census_2019_news">{{cite web|url=http://baothainguyen.org.vn/tin-tuc/xa-hoi/tinh-den-ngay-142019-tong-so-dan-cua-viet-nam-hon-962-trieu-nguoi-264948-85.html|website=Báo Thái Nguyên|publisher=Thái Nguyên Provincial Party Committee|title=Tính đến ngày 1-4-2019: Tổng số dân của Việt Nam hơn 96,2 triệu người|language=vi|trans-title=As of April 1, 2019, Vietnam's total population is more than 96.2 million|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-08-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200813074313/http://baothainguyen.org.vn/tin-tuc/xa-hoi/tinh-den-ngay-142019-tong-so-dan-cua-viet-nam-hon-962-trieu-nguoi-264948-85.html|url-status=dead}}</ref> | align="right" |365 | align="right" |31.9 | align="right" |0.741 | align="right" |2,547.11 |- |[[ខេត្តទ្វៀនក្វាង]] |Tỉnh Tuyên Quang |[[ទ្វៀនក្វាង]] |Tuyên Quang | align="right" |5,867.90 | align="right" |784,811<ref name="tuyen_quang_census_2019_news">{{cite web|url=https://tuyenquang.gov.vn/Pages/gioi-thieu.aspx?ItemID=20&l=Gioithieu|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Tuyên Quang|title=Những nét khái quát về Tuyên Quang|language=vi|trans-title=Overview of Tuyên Quang|date=2020-03-10|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-11-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211111160921/https://tuyenquang.gov.vn/Pages/gioi-thieu.aspx?ItemID=20&l=Gioithieu|url-status=dead}}</ref> | align="right" |134 | align="right" |13.8 | align="right" |0.699 | align="right" |1,948.18 |- |[[ខេត្តឡាវកាយ]] |Tỉnh Lào Cai |[[ឡាវកាយ]] |Lào Cai | align="right" |6,364.03 | align="right" |730,420 <ref name="lao_cai_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.doingoailaocai.vn/vi/bai-viet/9581|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Lào Cai|title=Dân số Lào Cai|publisher=[[UBND]] [[Lào Cai]]|language=vi|trans-title=Population of Lào Cai|date=2019-09-24|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-01-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200116020103/http://doingoailaocai.vn/vi/bai-viet/9581|url-status=dead}}</ref> | align="right" |115 | align="right" |23.5 | align="right" |0.670 | align="right" |2,767.55 |- |[[ខេត្តអៀនបាយ]] |Tỉnh Yên Bái |[[អៀនបាយ]] |Yên Bái | align="right" |6,887.46 | align="right" |821,030 <ref name="yen_bai_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.yenbai.gov.vn/Pages/Vi-Tri-dia-Ly.aspx?ItemID=7&l=vitridialy|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Yên Bái|publisher=[[Yên Bái]] [[UBND]]|title=Vị trí địa lý - Địa hình - Địa giới hành chính của tỉnh Yên Bái|language=vi|trans-title=Geographical location - Topography - Administrative boundary of Yên Bái province|date=2019-08-02|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-05-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200505173116/http://yenbai.gov.vn/Pages/Vi-Tri-dia-Ly.aspx?ItemID=7&l=vitridialy|url-status=dead}}</ref> | align="right" |119 | align="right" |19.8 | align="right" |0.657 | align="right" |1,845.51 | rowspan="5" |ភាគពាយ័ព្យ |- |[[ខេត្តឌៀនបៀន]] |Tỉnh Điện Biên |[[ឌៀនបៀនហ៊្វូ]] |Điện Biên Phủ | align="right" |9,541.25 | align="right" |598,856 <ref name="dien_bien_census_2019_news">{{cite web|url=http://chicucdskhhgd.soytedienbien.gov.vn/portal/pages/2019-8-9/Ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-20iomla15jmgvw.aspx|website=Chi cục Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Điện Biên|title=Kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-08-15|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-10-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201020001453/http://chicucdskhhgd.soytedienbien.gov.vn/portal/pages/2019-8-9/Ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-20iomla15jmgvw.aspx|url-status=dead}}</ref> | align="right" |63 | align="right" |14.4 | align="right" |0.611 | align="right" |1,589.03 |- |[[ខេត្តហ្វាបិញ]] |Tỉnh Hòa Bình |[[ហ្វាបិញ]] |Hòa Bình | align="right" |4,590.57 | align="right" |854,131 <ref name="hoa_binh_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.hoabinh.gov.vn/web/guest/68/-/vcmsviewcontent/GbkG/2320/2320/243536|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Hòa Bình|title=Tổng kết công tác tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-13|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |186 | align="right" |15.7 | align="right" |0.715 | align="right" |2,343.13 |- |[[ខេត្តឡាយចឺវ]] |Tỉnh Lai Châu |[[ឡាយចឺវ]] |Lai Châu | align="right" |9,068.79 | align="right" |460,196 <ref name="lai_chau_census_2019_news">{{cite web|url=https://laichau.gov.vn/danh-muc/hoat-dong-trong-tinh/tin-ubnd/tong-ket-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Lai Châu|title=Tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Lai Châu]]|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-29|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |51 | align="right" |17.8 | align="right" |0.560 | align="right" |1,081.84 |- |[[ខេត្តសឹនឡា]] |Tỉnh Sơn La |[[សឹនឡា]] |Sơn La | align="right" |14,123.49 | align="right" |1,248,415 <ref name="son_la_census_2019_news">{{cite web|url=http://baosonla.org.vn/vi/bai-viet/hoi-nghi-truc-tuyen-cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-24194|website=Báo Sơn La|publisher=Sơn La Provincial Party Committee|title=Hội nghị trực tuyến công bố kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Announce Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |88 | align="right" |13.8 | align="right" |0.634 | align="right" |1,773.90 |- |[[ខេត្តបាកនិញ]] |Tỉnh Bắc Ninh |[[បាកនិញ]] |Bắc Ninh | align="right" |822.71 | align="right" |1,368,840 <ref name="bac_ninh_census_2019_news">{{cite web|url=http://bacninh.gov.vn/news/-/details/20182/tong-ket-tong-ieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|website=Cổng Thông tin điện tử tỉnh Bắc Ninh|publisher=[[UBND]] [[Bắc Ninh]]|title=Tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-21|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-10-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191022033439/http://bacninh.gov.vn/news/-/details/20182/tong-ket-tong-ieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|url-status=dead}}</ref> | align="right" |1,664 | align="right" |27.5 | align="right" |0.771 | align="right" |4,451.41 | rowspan="10" |[[ដីសណ្ដទន្លេក្រហម]] |- |[[ខេត្តហាណាម]] |Tỉnh Hà Nam |[[ហ្វូលី]] |Phủ Lý | align="right" |861.93 | align="right" |852,800 <ref name="ha_nam_census_2019_news">{{cite web|url=https://hanam.gov.vn/Pages/hoi-nghi-tong-ket-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.aspxl|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Hà Nam|publisher=[[UBND]] [[Hà Nam]]|title=Hội nghị tổng kết tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-11|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |989 | align="right" |16.7 | align="right" |0.724 | align="right" |2,131.93 |- |[[ខេត្តហាយសឿង]] |Tỉnh Hải Dương |[[ហាយសឿង]] |Hải Dương | align="right" |1,668.24 | align="right" |1,892,254 <ref name="hai_duong_census_2019_news">{{cite web|url=http://haiduong.gov.vn/Trang/ChiTietTinTuc.aspx?nid=79|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Hải Dương|publisher=[[UBND]] [[Hải Dương]]|title=Hội nghị trực tuyến công bố kết quả sơ bộ cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Announce Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-07|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |1,134 | align="right" |25.2 | align="right" |0.746 | align="right" |2,513.92 |- |[[ខេត្តហ៊ឹងអៀន]] |Tỉnh Hưng Yên |[[ហ៊ឹងអៀន]] |Tỉnh Hưng Yên | align="right" |930.22 | align="right" |1,252,731 <ref name="hung_yen_census_2019_news">{{cite web|url=http://thanhphohungyen.gov.vn/dan-so-hung-yen-dong-thu-28-toan-quoc-c214778.html|website=TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ THÀNH PHỐ HƯNG YÊN|publisher=[[UBND]] [[Hưng Yên]]|title=Dân số Hưng Yên đông thứ 28 toàn quốc|language=vi|trans-title=Hưng Yên's population is the 28th largest nationwide|date=2019-10-25|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |1,347 | align="right" |12.2 | align="right" |0.743 | align="right" |2,503.79 |- |[[ខេត្តណាមឌិញ]] |Tỉnh Nam Định |[[ណាមឌិញ]] |Nam Định | align="right" |1,668.57 | align="right" |1,780,393 <ref name="nam_dinh_census_2019_news">{{cite web|url=http://phunu.namdinh.gov.vn/chi-tiet-noi-dung-truyen-thong-ve-cong-tac-dan-so-trong-tinh-hinh-moi-tren-dia-ban-huyen-my-loc-975.html|website=Bản quyền thuộc Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh Nam Định|title=Truyền thông về công tác dân số trong tình hình mới trên địa bàn huyện Mỹ Lộc|language=vi|trans-title=Discussion about new population situation in My Loc district|date=2019-11-05|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |1,067 | align="right" |18.2 | align="right" |0.726 | align="right" |1,904.97 |- |[[ខេត្តនិញប៊ិញ]] |Tỉnh Ninh Bình |[[និញប៊ិញ]] |Ninh Bình | align="right" |1,386.79 | align="right" |982,487 <ref name="ninh_binh_census_2019_news">{{cite web|url=https://ninhbinh.gov.vn/ubnd-ninhbinh/4/469/39067/164772/Tin-noi-bat/Hoi-nghi-tong-ket-cuoc-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-tren-dia-ban-tinh-Ninh-Binh.aspx|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Ninh Bình|publisher=[[UBND]] [[Ninh Bình]]|title=Hội nghị tổng kết cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 trên địa bàn tỉnh Ninh Bình|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census in Ninh Binh province|date=2019-10-09|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |708 | align="right" |21 | align="right" |0.733 | align="right" |2,478.79 |- |[[ខេត្តថាយប៊ិញ]] |Tỉnh Thái Bình |ថាយប៊ិញ |Tỉnh Thái | align="right" |1,586.35 | align="right" |1,860,447 <ref name="thai_binh_census_2019_news">{{cite web|url=https://thaibinh.gov.vn/tin-tuc/van-hoa-xa-hoi/ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Cổng thông tin điện tử tỉnh Thái Bình|title=Kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-28|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-09-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210925175110/https://thaibinh.gov.vn/tin-tuc/van-hoa-xa-hoi/ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|url-status=dead}}</ref> | align="right" |1,173 | align="right" |10.6 | align="right" |0.738 | align="right" |2,090.86 |- |[[ខេត្តវិញហ្វុក]] |Tỉnh Vĩnh Phúc |[[វិញអៀន]] |Vĩnh Yên | align="right" |1,235.87 | align="right" |1,151,154 <ref name="vinh_phuc_census_2019_news">{{cite web|url=http://chicucdanso.vinhphuc.gov.vn/Statistics/StatisticDetailView/faacb2c3-fc2c-4bf5-a44d-b7bbcf9fe38a|website=Chi cục dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Vĩnh Phúc|title=Báo cáo Kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019-tỉnh Vĩnh Phúc|language=vi|trans-title=Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |932 | align="right" |25.6 | align="right" |0.764 | align="right" |3,990.61 |- |[[ទីក្រុងហាណូយ]] |Thành phố Hà Nội |[[ស្រុកហ្វានគៀម]] |Quận Hoàn Kiếm | align="right" |3,358.60 | align="right" |8,053,663 <ref name="ha_noi_census_2019_news">{{cite web|url=https://hanoi.gov.vn/ct_trangchu/-/hn/eGyAvmWjq0X4/3/2830671/8/tong-ket-cong-tac-tong-ieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=[[UBND]] [[Hanoi]]|title=Tổng kết công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-11|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-06-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200607071123/https://hanoi.gov.vn/ct_trangchu/-/hn/eGyAvmWjq0X4/3/2830671/8/tong-ket-cong-tac-tong-ieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|url-status=dead}}</ref> | align="right" |2,398 | align="right" |49.2 | align="right" |0.794 | align="right" |3,923.21 |- |[[ហាយហ្វង|ទីក្រុងហាយហ្វង]] |Thành phố Hải Phòng |[[ស្រុកហុងបាង]] |Quận Hồng Bàng | align="right" |1,561.76 | align="right" |2,028,514 <ref name="hai_phong_census_2019_news">{{cite web|url=http://thongkehaiphong.gov.vn/an-pham-thong-ke/dan-so-thanh-pho-hai-phong-thoi-diem-0-gio-ngay01-4-2019-la-2-028-514-nguoi-109.html|website=CỤC THỐNG KÊ THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG|title=Dân số thành phố Hải Phòng thời điểm 0 giờ ngày01/4/2019 là 2.028.514 người|language=vi|trans-title=The population of Hai Phong city at midnight on April 1, 2019 1as 2,028,514|date=2020-03-15|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |1,299 | align="right" |45.6 | align="right" |0.773 | align="right" |3,849.18 |- |[[ខេត្តហាទិញ]] |Tỉnh Hà Tĩnh |[[ហាទិញ]] |Hà Tĩnh | align="right" |5,990.67 | align="right" |1,288,866 <ref name="ha_tinh_census_2019_news">{{cite web|url=http://songoaivu.hatinh.gov.vn/page/open/title/nguon_nhan_luc|website=Foreign Affairs Department of Ha Tinh province|title=Nguồn nhân lực|language=vi|trans-title=Human resources|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |215 | align="right" |19.5 | align="right" |0.725 | align="right" |2,117.32 | rowspan="6" |ឆ្នេរកណ្តាលខាងជើង |- |[[ខេត្តងេះអាន]] |Tỉnh Nghệ An |[[វិញ]] |Vinh | align="right" |16,481.41 | align="right" |3,327,791 <ref name="nghe_an_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.banvstbpnnghean.gov.vn/can-tang-cuong-su-lanh-dao-cua-cac-cap-uy-dang-trong-cong-tac-binh-dang-gioi-va-vi-su-tien-bo-cua-phu-nu-post92|website=Committee for the Advancement of Women in Nghe An HÓA|title=Cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng trong công tác Bình đẳng giới và Vì sự tiến bộ của phụ nữ|language=vi|trans-title=It is necessary to strengthen the leadership of the Party committees in the work of Gender Equality and For the Advancement of Women|date=2019-05-14|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-10-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201024054250/http://banvstbpnnghean.gov.vn/can-tang-cuong-su-lanh-dao-cua-cac-cap-uy-dang-trong-cong-tac-binh-dang-gioi-va-vi-su-tien-bo-cua-phu-nu-post92|url-status=dead}}</ref> | align="right" |202 | align="right" |14.7 | align="right" |0.715 | align="right" |2,379.59 |- |[[ខេត្តក្វាងប៊ិញ]] |Tỉnh Quảng Bình |[[ដុងហើយ]] |Đồng Hới | align="right" |8,065.3 | align="right" |895,430 <ref name="quang_binh_census_2019_news">{{cite web|url=http://songoaivu.hatinh.gov.vn/page/open/title/nguon_nhan_luc|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Quảng Bình|title=Hội nghị trực tuyến toàn quốc công bố kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Quảng Bình]]|trans-title=Announcement of 2019 Population and Housing Census|date=2019-07-12|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |112 | align="right" |21 | align="right" |0.716 | align="right" |2,203.01 |- |[[ខេត្តក្វាងជិ]] |Tỉnh Quảng Trị |[[ដុងហា]] |Đông Hà | align="right" |4,621.72 | align="right" |632,375 <ref name="quang_tri_census_2019_news">{{cite web|url=http://ubmttqvn.quangtri.gov.vn/Tin-tuc-tong-hop/tong-ket-cong-tac-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-3000.html|website=ỦY BAN MẶT TRẬN TỔ QUỐC QUẢNG TRỊ|title=Tổng kết công tác tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-22|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |137 | align="right" |30.9 | align="right" |0.696 | align="right" |2,672.10 |- |[[ខេត្តថាញហ្វា]] |Tỉnh Thanh Hóa |[[ថាញហ្វា]] |Thanh Hóa | align="right" |11,114.65 | align="right" |3,640,128 <ref name="thanh_hoa_census_2019_news">{{cite web|url=https://ninhbinh.gov.vn/ubnd-ninhbinh/4/469/39067/164772/Tin-noi-bat/Hoi-nghi-tong-ket-cuoc-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-tren-dia-ban-tinh-Ninh-Binh.aspx|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Thanh Hóa|publisher=[[UBND]] [[Thanh Hóa]]|title=Hội nghị tổng kết công tác điều tra dân số và nhà ở năm 2019.|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-15|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |328 | align="right" |14.9 | align="right" |0.716 | align="right" |2,434.69 |- |[[ហ្វេ]] |Huế |[[ធួនហ្វា]] |Thuận Hóa | align="right" |4,902.44 | align="right" |1,128,620 <ref name="hue_census_2019_news">{{cite web|url=https://thuathienhue.gov.vn/en-us/Home/Festival/Festival-Detail/tid/Thua-Thien-Hue-province-ranks-5th-among-63-provincescities-country-wide-in-the-2019-Population-and-Housing-Census/newsid/F4D3487D-AB99-4758-8469-AAEF00ED846E/cid/A188E73D-A1A6-4843-A990-C4E40BC3B182|website=PORTAL OF THUA THIEN HUE PROVINCE|title=Thua Thien Hue province ranks 5th among 63 provinces/cities country-wide in the 2019 Population and Housing Census|language=en|date=2019-10-23|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-09-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210924184624/https://thuathienhue.gov.vn/en-us/Home/Festival/Festival-Detail/tid/Thua-Thien-Hue-province-ranks-5th-among-63-provincescities-country-wide-in-the-2019-Population-and-Housing-Census/newsid/F4D3487D-AB99-4758-8469-AAEF00ED846E/cid/A188E73D-A1A6-4843-A990-C4E40BC3B182|url-status=dead}}</ref> | align="right" |230 | align="right" |49.5 | align="right" |0.735 | align="right" |3,072.58 |- |[[ខេត្តដាក់ឡាក់]] |Tỉnh Đắk Lắk |[[បួនម៉ាធួត]] |Buôn Ma Thuột | align="right" |13,030.50 | align="right" |1,869,322 <ref name="dak_lak_census_2019_news">{{cite web|url=https://daklak.gov.vn/tin-tuc-su-kien/-/asset_publisher/bDngMUmMrWIw/content/quy-mo-dan-so-ak-lak-ung-au-khu-vuc-tay-nguyen|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Đắk Lắk|title=Quy mô dân số Đắk Lắk đứng đầu khu vực Tây Nguyên|language=vi|trans-title=Population of Đắk Lắk is first in the Central Highlands region|date=2019-10-25|access-date=14 May 2020|archivedate=2022-12-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20221201012145/https://daklak.gov.vn/tin-tuc-su-kien/-/asset_publisher/bDngMUmMrWIw/content/quy-mo-dan-so-ak-lak-ung-au-khu-vuc-tay-nguyen|url-status=dead}}</ref> | align="right" |143 | align="right" |24.7 | align="right" |0.708 | align="right" |2,555.78 | rowspan="5" |តំបន់ខ្ពង់រាបកណ្តាល |- |[[ខេត្តដាក់ណុង]] |Tỉnh Đắk Nông |[[យ៉ាងៀ]] |Gia Nghĩa | align="right" |6,509.27 | align="right" |622,168 <ref name="dak_nong_census_2019_news">{{cite web|url=http://baodaknong.org.vn/xa-hoi/ty-le-tang-dan-so-duoc-kiem-soat-nha-o-duoc-cai-thien-74964.html|website=Báo Đắk Nông|title=Tỷ lệ tăng dân số được kiểm soát, nhà ở được cải thiện|language=vi|trans-title=Population growth rate is under control, housing has improved|date=2019-10-08|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |96 | align="right" |15.2 | align="right" |0.710 | align="right" |3,000.70 |- |[[ចារ៉ាយ|ខេត្តចារ៉ាយ]] (យ៉ារ៉ាយ) |Tỉnh Gia Lai |ប៉្លីគូ |Pleiku | align="right" |15,510.99 | align="right" |1,513,847 <ref name="gia_lai_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.kontum.gov.vn/pages/detail/33730/Tong-ket-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Tỉnh ủy Gia Lai|title=Gia Lai: Tổng kết công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[Gia Lai]] Provincial Party Committee|trans-title=Gia Lai: Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-21|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |98 | align="right" |29 | align="right" |0.689 | align="right" |3,023.20 |- |[[ខេត្តកនទុម]] |Tỉnh Kon Tum |[[កនទុម]] |Kon Tum | align="right" |9,674.18 | align="right" |540,438 <ref name="kon_tum_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.kontum.gov.vn/pages/detail/33730/Tong-ket-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Kon Tum|title=Tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Kon Tum]]|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-21|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |56 | align="right" |32 | align="right" |0.656 | align="right" |2,075.42 |- |[[ខេត្តឡឹមដុង]] |Tỉnh Lâm Đồng |[[ដាឡាត់]] |Đà Lạt | align="right" |9,783.34 | align="right" |1,296,906 <ref name="lam_dong_census_2019_news">{{cite web|url=http://baolamdong.vn/xahoi/201912/ky-niem-ngay-dan-so-viet-nam-2612-van-de-dan-so-va-phat-trien-2980215/|website=Báo Lâm Đồng|title=Vấn đề dân số và phát triển|language=vi|trans-title=Population and Development Issues|date=2019-12-25|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |133 | align="right" |39.2 | align="right" |0.735 | align="right" |3,331.80 |- |[[ខេត្តប៊ិញឌិញ]] |Tỉnh Bình Định |[[គ្វីញើន]] |Quy Nhơn | align="right" |6,066.21 | align="right" |1,486,918 <ref name="binh_dinh_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.binhdinh.gov.vn/inetcloud/portal/main/page/news/chitiet.ivt?intl=vi&id=5dca7f5559541321937d98bd|website=CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH ĐỊNH|title=Hội nghị tổng kết công tác tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Định]]|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census|date=2019-09-12|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-12-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191205170207/http://binhdinh.gov.vn/inetcloud/portal/main/page/news/chitiet.ivt?intl=vi&id=5dca7f5559541321937d98bd|url-status=dead}}</ref> | align="right" |245 | align="right" |31.9 | align="right" |0.742 | align="right" |3,089.10 | rowspan="8" |ឆ្នេរកណ្តាលខាងត្បូង |- |[[ខេត្តប៊ិញថ្វឹន]] |Tỉnh Bình Thuận |ហ្វានធៀត |Phan Thiết | align="right" |7,943.93 | align="right" |1,230,808 <ref name="binh_thuan_census_2019_news">{{cite web|url=https://binhthuan.gov.vn/Default.aspx?sname=ubnd&sid=4&pageid=469&catid=37057&id=564285&catname=Tin-chinh-quyen&title=Binh-Thuan-hoan-thanh-100--cuoc-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Bình Thuận|title=Bình Thuận hoàn thành 100% cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Thuận Province|Bình Thuận]]|trans-title=Bình Thuận Completes 100% of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-26|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |155 | align="right" |38.1 | align="right" |0.732 | align="right" |3,090.17 |- |[[ខាញ់ហូ|ខេត្តខាញ់ហូ]] |Tỉnh Khánh Hòa |[[ញ៉ាត្រាង]] |Nha Trang | align="right" |5,137.79 | align="right" |1,231,107 <ref name="khanh_hoa_census_2019_news">{{cite web|url=https://nhadautu.khanhhoa.gov.vn/vi/vi-gioi-thieu-tong-quan/khanh-hoa-tiem-nang-va-trien-vong-4060|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Khánh Hòa|title=Khánh Hòa tiềm năng và triển vọng|language=vi|trans-title=Khanh Hoa potential and prospects|date=2019-08-06|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-11-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201101005443/https://nhadautu.khanhhoa.gov.vn/vi/vi-gioi-thieu-tong-quan/khanh-hoa-tiem-nang-va-trien-vong-4060|url-status=dead}}</ref> | align="right" |240 | align="right" |42.2 | align="right" |0.752 | align="right" |4,180.68 |- |[[ខេត្តនិញថ្វឹន]] |Tỉnh Ninh Thuận |[[ផាន់រាំង - ថាប់ចាម]] (ប៉ាន់ឌូរ៉ាន់ហ្គា) |Phan Rang–Tháp Chàm | align="right" |3,355.34 | align="right" |590,467 <ref name="ninh_thuan_census_2019_news">{{cite web|url=https://cucthongke.ninhthuan.gov.vn/CTK/1237/30486/40792/70082/Tin-hoat-dong/Ninh-Thuan-to-chuc-Hoi-nghi--Tong-ket-Tong-dieu-tra-Dan-so-va-nha-o-nam-2019-.aspx|website=CỤC THỐNG KÊ TỈNH NINH THUẬN|title=Ninh Thuận tổ chức Hội nghị "Tổng kết Tổng điều tra Dân số và nhà ở năm 2019"|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Định]]|trans-title=Ninh Thuận Organizes "Summary of 2019 Population and Housing Census"|date=2019-11-13|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |176 | align="right" |35.8 | align="right" |0.695 | align="right" |2,402.34 |- |[[ខេត្តហ្វូអៀន]] |Tỉnh Phú Yên |[[ទ្វីហ្វា]] |Tuy Hòa | align="right" |5,023.42 | align="right" |872,964 <ref name="phu_yen_census_2019_news">{{cite web|url=http://sonoivu.phuyen.gov.vn/wps/portal/home/trang-chu/chi-tiet/tin-tuc-su-kien/noi-bat/cuoc+tong+dieu+tra+dan+so+va+nha+o+nam+2019+thanh+cong+tot+dep|website=Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên|title=Cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 thành công tốt đẹp|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Phú Yên]]|trans-title=2019 Population and Housing Census is a Success|date=2019-10-09|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |174 | align="right" |28.7 | align="right" |0.728 | align="right" |2,541.80 |- |[[ខេត្តក្វាងណាម]] |Tỉnh Quảng Nam |[[តាមគី]] |Tam Kỳ | align="right" |10,574.74 | align="right" |1,495,812 <ref name="quang_nam_census_2019_news">{{cite web|url=https://quangnam.gov.vn/CMSPages/BaiViet/Default.aspx?IDBaiViet=30894|website=Portal Quảng Nam|title=Hội nghị tổng điều tra dân số và nhà ở tỉnh Quảng Nam năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census in Quang Nam Province|date=2019-10-24|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-05-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210512140912/https://quangnam.gov.vn/CMSPages/BaiViet/Default.aspx?IDBaiViet=30894|url-status=dead}}</ref> | align="right" |141 | align="right" |25.4 | align="right" |0.745 | align="right" |3,192.34 |- |[[ខេត្តក្វាងង៉ាយ]] |Tỉnh Quảng Ngãi |[[ក្វាងង៉ាយ]] |Quảng Ngãi | align="right" |5,155.78 | align="right" |1,231,697 <ref name="quang_ngai_census_2019_news">{{cite web|url=http://baoquangngai.vn/channel/2022/201910/quang-ngai-tong-ket-cong-tac-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-2969770/index.htm|website=Báo Quảng Ngãi|title=Quảng Ngãi tổng kết công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Quảng Ngãi Summarizes the Work on 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-21|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-10-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191028041042/http://www.baoquangngai.vn/channel/2022/201910/quang-ngai-tong-ket-cong-tac-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-2969770/index.htm|url-status=dead}}</ref> | align="right" |239 | align="right" |16.3 | align="right" |0.718 | align="right" |3,516.44 |- |[[ដាណាង]] |Thành phố Đà Nẵng |[[ស្រុកហាយចឺវ]] |Quận Hải Châu | align="right" |1,284.88 | align="right" |1,134,310 <ref name="da_nang_census_2019_news">{{cite web|url=https://danang.gov.vn/chinh-quyen/chi-tiet?id=36469&_c=100000104|website=CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG|title=Công bố kết quả Tổng điều tra Dân số và nhà ở tại Đà Nẵng|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Đà Nẵng]]|trans-title=Announcing the Results of Population and Housing Census in Da Nang|date=2019-09-12|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-11-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211111162417/https://danang.gov.vn/chinh-quyen/chi-tiet?id=36469&_c=100000104|url-status=dead}}</ref> | align="right" |883 | align="right" |87.2 | align="right" |0.803 | align="right" |4,811.58 |- |[[ខេត្តអូរកាប់|ខេត្តបាសៀ–វុងតាវ]] (ខេត្តអូរកាប់) |Tỉnh Bà Rịa–Vũng Tàu |[[ក្រុងព្រះសួគ៌ា|បារៀ]] (ព្រះសួគ៌ា) |Thành phố Bà Rịa | align="right" |1,980.98 | align="right" |1,148,313 <ref name="vung_tau_census_2019_news">{{cite web|url=http://baria-vungtau.gov.vn/sphere/baria/vungtau/page/xem-tin.cpx?item=5d2704281bd20b75b19da947|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Bà Rịa–Vũng Tàu|title=Hội nghị trực tuyến toàn quốc công bố kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Announce Preliminary Results of the 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020|date=2019-07-11}}</ref> | align="right" |580 | align="right" |58.4 | align="right" |0.901 | align="right" |36,786.39 | rowspan="6" |ភាគអាគ្នេយ៍ |- |[[ខេត្តប៊ិញសឿង]] |Tỉnh Bình Dương |[[ធូសឹវម៉ុត]] |Thành phố Thủ Dầu Một | align="right" |2,694.64 | align="right" |2,426,561 <ref name="binh_duong_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.binhduong.gov.vn/tin-tuc/2019/10/206-binh-duong-tong-ket-cong-tac-tong-dieu-tra-dan-dan-so-va-nha-nha-o-nam-201|website=www.binhduong.gov.vn|title=Bình Dương tổng kết công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Dương]]|trans-title=Bình Dương summarizes the work of the 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020|date=2019-10-11}}</ref> | align="right" |901 | align="right" |80 | align="right" |0.751 | align="right" |3,663.54 |- |[[ខេត្តប៊ិញហ្វឿក]] |Tỉnh Bình Phước |[[ដុងស្វាយ]] |Thành phố Đồng Xoài | align="right" |6,876.76 | align="right" |994,679 <ref name="binh_phuoc_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.kontum.gov.vn/pages/detail/33730/Tong-ket-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Bình Phưóc|title=Tổng quan về Bình Phước|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Phưóc]]|trans-title=Overview of Binh Phuoc|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |145 | align="right" |23.7 | align="right" |0.734 | align="right" |3,606.56 |- |[[ខេត្តដូនណៃ|ខេត្តដុងណាយ]] (ខេត្តដូនណៃ) |Tỉnh Đồng Nai |[[បៀនហ្វា]] (ចង្វា​ត្រពាំង) |Thành phố Biên Hòa | align="right" |5,863.60 | align="right" |3,097,107 <ref name="dong_nai_census_2019_news">{{cite web|url=http://dlct.dongnai.gov.vn/bai-viet/ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-n10346|website=CƠ SỞ DỮ LIỆU NGÀNH CÔNG THƯƠNG - ĐỒNG NAI|title=Kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Preliminary results of the 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |528 | align="right" |32.9 | align="right" |0.763 | align="right" |3,485.16 |- |[[ខេត្តរោងដំរី|ខេត្តតីនិញ]] (រោងដំរី) |Tỉnh Tây Ninh |[[តីនិញ]] |Thành phố Tây Ninh | align="right" |4,041.25 | align="right" |1,169,165 <ref name="tay_ninh_census_2019_news">{{cite web|url=https://baotayninh.vn/tong-ket-cong-tac-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-a115402.html|website=Báo Tây Ninh|title=Tổng kết công tác điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-18|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |289 | align="right" |17.7 | align="right" |0.744 | align="right" |4,058.65 |- |[[ទីក្រុងព្រៃនគរ]] (ទីក្រុងហូជីមិញ) |Thành phố Hồ Chí Minh |[[ស្រុក១, ទីក្រុងព្រៃនគរ|ស្រុក 1]] |Quận 1 | align="right" |2,061.41 | align="right" |8,993,082 <ref name="tp_hcm_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.hochiminhcity.gov.vn/thongtinthanhpho/tintuc/Lists/Posts/Post.aspx?List=5eb16142%2Df62d%2D4d6e%2Da0c3%2D94b5fbf93d65&ID=62925&Web=47b63c10%2D8ed8%2D4592%2D97d8%2D1f436710fa9b|website=HCM CityWeb|publisher=[[UBND]] [[Ho Chi Minh city]]|title=TPHCM công bố kết quả sơ bộ "Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019"|language=vi|trans-title=Ho Chi Minh City Announces Preliminary Results of the 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020|date=2019-10-11|archivedate=2024-07-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240703184148/https://www.hochiminhcity.gov.vn/thongtinthanhpho/tintuc/Lists/Posts/Post.aspx?List=5eb16142-f62d-4d6e-a0c3-94b5fbf93d65&ID=62925&Web=47b63c10-8ed8-4592-97d8-1f436710fa9b|url-status=dead}}</ref> | align="right" |4,363 | align="right" |79.2 | align="right" |0.820 | align="right" |7,147.09 |- |[[ខេត្តមាត់ជ្រូក|ខេត្តអានសាង]] (មាត់ជ្រូក) |Tỉnh An Giang |[[ឡងស្វៀន]] |Thành phố Long Xuyên | align="right" |3,536.68 | align="right" |1,908,352 <ref name="an_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://vpubnd.angiang.gov.vn/wps/portal/!ut/p/a1/vVVdc6owEP0tffCRyUISwEcuOoqtOtreucpLJ_KZVgJqYGp_fZPaV0M7dW5mmGHDOXvY5SxBMdqgWLCOF0zyWrC9jmP3-d4Oo2k4gQWsXIAVicL1GNt4EhEF2CoAXFkBmPhL9fjCvwKAGTbx_RH-4oeTYEq8B6VIfAei0Z_pyBvOASLXyF8Ts_7S_P6wIOgfilGcCNnIEm27pt2JdM93R3Y8D-ASnrjMBlBlopV1MwDJhWyTU_vKM6GishaF2iprJlN1m7SsY6LRuwMo62bH6qTkGlCq61W-lYf2zB2wh1q3YUWWZideiM8o4Sna0hSnQPPcYrmXWcQFx_Iz27MwsZ3c9Sj23WFP11VZpqpp31ejxq5NnqiZrwEmPsU9fPpN11zjO0Z98tjD1wIm18966teA3-hrwG9crwE9Uz_7BBimXgk4x3k4L7RJZWlxkddoc9amV35OWX0ZnJ7R7VOJjT7VPw9jIfo7GzM4PRJLz0Zb1Urveq889PjD2TQnDOxbJ3RunRDfOOEKbp3w5yXPvnEO8pfDIQ7UaVALmb1JtPmvx0FT_VWr8l_y-6_1QPddM16P88XCYjsfMG2696e8qp7np-DuAxwzCco!/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/pw/Z7_K1CIHCG0N0Q600Q4ICRE313GI7/ren/p=CTX=QCPvpubndlibraryQCPvpubndsiteQCPmenutopQCPtintucsukienQCPthongtinhoatdongcuavanphongQCPcongbokqdieutradansovanhao2019/=/|website=CƠ QUAN CHỦ QUẢN: VĂN PHÒNG ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH AN GIANG.|publisher=[[UBND]] [[An Giang]]|title=Công bố kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Announcing the results of the 2019 Population and Housing Census|date=2019-12-24|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |540 | align="right" |31.6 | align="right" |0.730 | align="right" |3,791.46 | rowspan="13" |[[ដីសណ្តមេគង្គ]] |- |[[ខេត្តពលលាវ|ខេត្តបាកលៀវ]] (ពលលាវ) |Tỉnh Bạc Liêu |[[បាកលៀវ]] |Thành phố Bạc Liêu | align="right" |2,669.01 | align="right" |907,236 <ref name="bac_lieu_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.baobaclieu.vn/tin-tuc/tong-ket-cong-tac-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-61646.html|website=Báo Bạc Liêu|title=Tổng kết công tác điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of the 2019 Population and Housing Census|publisher=[[Bạc Liêu]] Provincial Party Committee|date=2019-11-23|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |340 | align="right" |27.7 | align="right" |0.742 | align="right" |3,701.98 |- |[[ខេត្តកំពង់ឫស្សី|ខេត្តបេនជេ]] (កំពង់ឫស្សី) |Tỉnh Bến Tre |[[បេនជេ]] |Thành phố Bến Tre | align="right" |2,394.81 | align="right" |1,288,463 <ref name="ben_tre_census_2019_news">{{cite web|url=http://baodongkhoi.vn/dan-so-viet-nam-dung-thu-3-trong-khu-vuc-dong-nam-a-11072019-a62112.html|publisher=[[Bến Tre]] Provincial Party Committee|website=Báo Đồng Khởi|title=Dân số Việt Nam đứng thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á|language=vi|trans-title=Vietnam's population ranks 3rd in Southeast Asia|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |538 | align="right" |9.8 | align="right" |0.750 | align="right" |2,978.48 |- |[[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ខេត្តកាម៉ាវ]] (ទឹកខ្មៅ) |Tỉnh Cà Mau |[[កាម៉ាវ]] |Thành phố Cà Mau | align="right" |5,221.19 | align="right" |1,194,476 <ref name="ca_mau_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.camau.gov.vn/wps/portal/?1dmy&page=trangchitiet&urile=wcm%3apath%3a%2Fcamaulibrary%2Fcamauofsite%2Ftrangchu%2Ftintucsukien%2Fthoisuchinhtri%2Fdfhyrt68689s|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Cà Mau|publisher=[[UBND]] [[Cà Mau]]|title=Dân số tỉnh Cà Mau có 1.194.476 người|language=vi|trans-title=Ca Mau province has a Population of 1,194,476 People|date=2019-07-17|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |229 | align="right" |22.7 | align="right" |0.743 | align="right" |3,121.66 |- |[[ខេត្តផ្សារដែក|ខេត្តដុងថាប់]] (ផ្សារដែក) |Tỉnh Đồng Tháp |[[កាវឡាញ់]] |Thành phố Cao Lãnh | align="right" |3,383.85 | align="right" |1,599,504 <ref name="dong_thap_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.baodongthap.vn/xa-hoi/dong-thap-co-gan-1-6-trieu-nhan-khau-87025.aspx|website=Báo Đồng Tháp Online|title=Đồng Tháp có gần 1,6 triệu nhân khẩu|language=vi|trans-title=Dong Thap has nearly 1.6 million people|date=2019-10-04|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |473 | align="right" |19.1 | align="right" |0.718 | align="right" |2,240.56 |- |[[ខេត្តផ្សំអំបើស|ខេត្តហឺវយ៉ាង]] |Tỉnh Hậu Giang |[[វិថាញ់]] |Thành phố Vị Thanh | align="right" |1,621.70 | align="right" |733,017 <ref name="hau_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.baohaugiang.com.vn/thoi-su-trong-tinh/dan-so-toan-tinh-co-tren-733-000-nguoi-83548.html|website=Báo Hậu Giang|title=Dân số toàn tỉnh có trên 733.000 người|language=vi|trans-title=The population of the province is over 733,000|publisher=[[Hậu Giang]] Provincial Party Committee|date=2019-10-06|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |452 | align="right" |25.4 | align="right" |0.743 | align="right" |2,943.84 |- |[[ខេត្តក្រមួនស|ខេត្តគៀនយ៉ាង]] (ក្រមួនស) |Tỉnh Kiên Giang |[[រ៉ាក់យ៉ា]] |Thành phố Rạch Giá | align="right" |6,348.78 | align="right" |1,723,067 <ref name="kien_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://dansokiengiang.gov.vn/tin-tuc/chi-tiet/kien-giang-som-thanh-lap-khoa-lao-khoa-giup-cham-soc-tot-hon-suc-khoe-cho-nguoi-cao-tuoi/1967|website=CHI CỤC DÂN SỐ-KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH TỈNH KIÊN GIANG|title=Kiên Giang: Sớm thành lập Khoa Lão khoa giúp chăm sóc tốt hơn sức khỏe cho người cao tuổi|language=vi|trans-title=Kien Giang: Establishing the Department of Geriatrics to improve elderly healthcare|date=2019-11-12|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-01-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210119153841/http://dansokiengiang.gov.vn/tin-tuc/chi-tiet/kien-giang-som-thanh-lap-khoa-lao-khoa-giup-cham-soc-tot-hon-suc-khoe-cho-nguoi-cao-tuoi/1967|url-status=dead}}</ref> | align="right" |271 | align="right" |28.3 | align="right" |0.750 | align="right" |4,336.43 |- |[[ខេត្តកំពង់គោ|ខេត្តឡងអាន]] (កំពង់គោ) |Tỉnh Long An |[[តឹនអាន]] |Thành phố Tân An | align="right" |4,494.94 | align="right" |1,688,547 <ref name="long_an_census_2019_news">{{cite web|url=http://baolongan.vn/tinh-den-0-gio-ngay-01-4-2019-tong-so-dan-cua-long-an-la-1-688-547-nguoi-a80290.html|website=Báo Long An|title=Tính đến 0 giờ ngày 01/4/2019: Tổng số dân của Long An là 1.688.547 người|language=vi|trans-title=At midnight 01/4/2019: The total population of Long An is 1,688,547 people|date=2019-08-09|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |376 | align="right" |16.1 | align="right" |0.764 | align="right" |4,012.39 |- |[[ខេត្តឃ្លាំង|ខេត្តសុកត្រាង]] (ឃ្លាំង) |Tỉnh Sóc Trăng |[[ទីរួមខេត្តឃ្លាំង|សកត្រាង]] |Thành phố Sóc Trăng | align="right" |3,311.88 | align="right" |1,199,653 <ref name="soc_trang_census_2019_news">{{cite web|url=https://soctrang.gov.vn/Default.aspx?sname=ubnd-stg&sid=4&pageid=469&catid=2258&id=297531&catname=Tin-tuc--su-kien&title=Hoi-nghi-tong-ket-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|website=Cổng thông tin điện tử tỉnh Sóc Trăng|publisher=[[UBND]] [[Sóc Trăng]]|title=Hội nghị tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Summarize 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-09|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |362 | align="right" |32.4 | align="right" |0.715 | align="right" |2,835.46 |- |[[ខេត្តមេ-ស|ខេត្តទៀនយ៉ាង]] (ខេត្តមេ-ស |Tỉnh Tiền Giang |[[មីថរ]] |Mỹ Tho | align="right" |2,510.61 | align="right" |1,764,185 <ref name="tien_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://baolongan.vn/tinh-den-0-gio-ngay-01-4-2019-tong-so-dan-cua-long-an-la-1-688-547-nguoi-a80290.html|website=Báo Long An|title=Dân số Tiền Giang năm 2019 là 1.764.185 người|language=vi|trans-title=Tien Giang's population in 2019 is 1,764,185 people.|date=2019-07-12|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |703 | align="right" |14 | align="right" |0.770 | align="right" |3,781.77 |- |[[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ខេត្តត្រាវិញ]]​ (ព្រះត្រពាំង) |Tỉnh Trà Vinh |[[ទី​រួម​ខេត្តព្រះត្រពាំង(ខេត្តព្រះត្រពាំង)|ត្រាវិញ]] |Thành phố Trà Vinh | align="right" |2,358.26 | align="right" |1,009,168 <ref name="tra_vinh_census_2019_news">{{cite web|url=https://travinh.baohiemxahoi.gov.vn/tintuc/Pages/hoat-dong-bhxh-dia-phuong.aspx?CateID=52&ItemID=5786|publisher=BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH TRÀ VINH|website=[[Trà Vinh]] Social Insurance Portal|title=Tổ chức triển khai thực hiện rà soát, xử lý dữ liệu trên phần mềm quản lý hộ gia đình|language=vi|trans-title=Implementing to review and process data on household management software|date=2019-09-26|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |428 | align="right" |17.2 | align="right" |0.717 | align="right" |2,662.89 |- |[[ខេត្តលង់ហោរ|ខេត្តវិញឡង]] (លង់ហោរ) |Tỉnh Vĩnh Long |[[វិញឡង]] |Thành phố Vĩnh Long | align="right" |1,525.73 | align="right" |1,022,791 <ref name="vinh_long_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.baovinhlong.com.vn/thoi-su/201911/10-nam-quy-mo-dan-so-vinh-long-co-ban-on-dinh-2973927/|website=Báo Vĩnh Long|title=10 năm: quy mô dân số Vĩnh Long cơ bản ổn định|language=vi|publisher=[[Vĩnh Long]] Provincial Party Committee|trans-title=10 years: Vinh Long Population is Basically Stable|date=2019-11-14|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |670 | align="right" |16.6 | align="right" |0.757 | align="right" |3,360.01 |- |[[ទីក្រុងព្រែកឫស្សី|ទីក្រុងកឹនថឺ]] (ព្រែកឫស្សី) |Thành phố Cần Thơ |ស្រុកនិញគៀវ |Quận Ninh Kiều | align="right" |1,438.96 | align="right" |1,235,171 <ref name="can_tho_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.cantho.gov.vn/wps/portal/!ut/p/z1/vVTZjpswFP0V9yFPFvXCEpi3pMpMk0wgmqUZeIkc4gQ3g50hhmnn62ug0ixtNlUqQuJizrnm3HuPUYIeUCJZJdZMCyXZo3mPE2_u4_GAjBx6HU3IJe713XFIozGmE4JmDQDvuXoYJW_5vj80_K-XlIzCez-6pugbSlCSSr3VGYpTJnWmOlgLLtegElzXsdRluis3Zq2D26dUYsHMt0wJINeZAFoZ_IbrNlgKXgJdMLBkEuwUqBiQGQMKSJYDiklQ77lNxRLF3CF44afESlnKLSfwupbPXM8KAkIXPA1sgulvjQdEJKfU6JV_NTWAKe6Gwygk2Pb-jX9HTuN_7Ez_hvZtjK98fJyfNJB9GSL6V8D7MfgwCH_W4CCgFnnwH4yK2Mjs7tUx8NBtnWP2ZTKfDlHcJJS7-UHKvEGzNf_sucRzMEktSldmUByPWIuV41uMdLHHXc-17QDF7ulJC14JVe7q5Lfi5awNzhjd2lxlUXCpUayLktcLZSEeOYqf0_xiy3R20cHvfAdP8h2sfQdru0HjuzaofQeN76DxHdwpWDFofAcVNL6Dje-OtMhtW3SGvtGx2TUHmPj-9JT0TCGU1PyHRg__7ZjZ5ve5b_8UQlibm8EqDN2qvV_uVvms9-kXKqzEJA!!/dz/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/|website=CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ THÀNH PHỐ CẦN THƠ|title=Hội nghị tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Cần Thơ]]|trans-title=Meeting on Summary of the 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |858 | align="right" |69.7 | align="right" |0.788 | align="right" |6,260.52 |} == ឯកសារយោង == [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ខេត្តរបស់ប្រទេសវៀតណាម]] <references /> lzh581lawzjy1vfp5cba53317z82ia6 323281 323280 2025-07-05T09:54:51Z 2402:9D80:3C2:C861:D667:3FB3:74B0:4B8B 323281 wikitext text/x-wiki {{update}} {{Infobox subdivision type|name=ខេត្តនៃវៀតណាម<br>''Tỉnh''|exofficio2=|type=|type1=|type2=|type3=|type4=|status=|status1=|status2=|status3=|status4=|exofficio=|exofficio1=|exofficio3=|current_number=63<ref>including five municipalities</ref>|exofficio4=|population_range=313,905 ([[ខេត្តបាកកាន|បាកកាន]]) – 8,993,082 ([[ទីក្រុងព្រៃនគរ]] (ទីក្រុងហូជីមិញ))|area_range={{Convert|822.7|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តបាកនិញ|បាកនិញ]]) – {{Convert|16,493.7|sqkm|abbr=on}} ([[ខេត្តងេះអាន|ងេះអាន]])|government=រដ្ឋាភិបាលខេត្ត[[រដ្ឋឯកបក្ស|បក្សតែមួយ]] [[លទ្ធិម៉ាក្ស–លេនីន|ម៉ាក្ស-លេនីននិយម]]|government1=|government2=|government3=|government4=|subdivision=ស្រុក|subdivision1=|subdivision2=|subdivision3=|number_date=2020|end_date4=|alt_name=|start_date4=|alt_name1=|alt_name2=|alt_name3=|alt_name4=|map=[[File:Vietnam location map coloured 2025.svg|200px]]|category=រដ្ឋឯកតា|territory=[[វៀតណាម]]|upper_unit=|start_date=1976|start_date1=|start_date2=|start_date3=|legislation_begin=|end_date3=|legislation_begin1=|legislation_begin2=|legislation_begin3=|legislation_begin4=|legislation_end=|legislation_end1=|legislation_end2=|legislation_end3=|legislation_end4=|end_date=|end_date1=|end_date2=|subdivision4=}}នៅលើលំដាប់ទីមួយ [[វៀតណាម]] ត្រូវបានបែងចែកទៅជា ៥៣ '''[[ខេត្ត]]''' ([[វៀតណាម]]: ''tỉnh'' , Chữ Hán : 省) និង [[ទីក្រុងចំនួនប្រាំ]] នៅក្រោមការបញ្ជារបស់រដ្ឋាភិបាលកណ្តាល ( វៀតណាម : ''thành phố trực thuộc trung ương'' ) ។ ក្រុង​ជា​ទីក្រុង​លំដាប់​ខ្ពស់​បំផុត​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម។  ទីក្រុងគឺជាទីក្រុងដែលគ្រប់គ្រងដោយកណ្តាល ហើយមានឋានៈពិសេសស្មើនឹងខេត្ត។ ខេត្ត​ត្រូវ​បាន​បែង​ចែក​ជា​ក្រុង​ខេត្ត ក្រុង និង ​ស្រុក​ជនបទ ជា​អង្គភាព​លំដាប់​ថ្នាក់​ទី​ពីរ។ នៅ​ថ្នាក់​ទី​៣ ក្រុង​ខេត្ត ឬ​ទីប្រជុំជន​ត្រូវ​បាន​បែង​ចែក​ជា​វួដ និង​ឃុំ ចំណែក​ស្រុក​ជនបទ​ត្រូវ​បែង​ចែក​ជា​ក្រុង (ទីប្រជុំជន) និង​ឃុំ)។ == បញ្ជីឈ្មោះនៃខេត្ត == {| class="wikitable sortable" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" ! colspan="2" |ខេត្ត/ទីក្រុង ! colspan="2" |មជ្ឈមណ្ឌលរដ្ឋបាល ! rowspan="2" |តំបន់ (ក្នុង​គីឡូម៉ែត្រការ៉េ) <ref name="area_2018">{{cite act|index=2908/QĐ-BTNMT|title=Phê duyệt và công bố kết quả thống kê diện tích đất đai của cả nước năm 2018|language=Vietnamese|trans-title=Announcements of area statistics for the whole country in 2018|url=http://www.monre.gov.vn/VanBan/Lists/VanBanChiDao/Attachments/2299/QD%202908.rar|legislature=[[Ministry of Natural Resources and Environment (Vietnam)]]|date=November 13, 2019}} - the data in the report are in ares, rounded to integers</ref> ! rowspan="2" |ចំនួនប្រជាជន <ref name="census2019_datasheet">{{cite book|url=https://drive.google.com/file/d/1YK6iY-j0AfZTuip28Py2Gmz5P8zw04Rn/view?usp=sharing|section-url=http://tongdieutradanso.vn/uploads/data/6/files/files/2_%20Bieu%20so%20lieu%20va%20phu%20luc%20(duyet%20gui%20in).pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20200509091125/http://tongdieutradanso.vn/uploads/data/6/files/files/2_%20Bieu%20so%20lieu%20va%20phu%20luc%20(duyet%20gui%20in).pdf|archive-date=9 May 2020|title=Kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở thời điểm 0 giờ ngày 01 tháng 4 năm 2019|trans-title=Results of the Census of Population and Housing at 0 o'clock April 1, 2019|publisher=Statistical publishing house, Central Population and Housing Census Steering Committee, [[General Statistics Office of Vietnam]] ({{lang-vi|Nhà xuất bản thống kê, Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương, Tổng cục Thống kê}})|publication-place=Hanoi|access-date=15 May 2020|date=December 2019|trans-section=Part III - Tabulated tables|section=Phần III - biểu tổng hợp|language=vi|isbn=978-604-75-1448-9|url-status=live|format=pdf}}</ref> ! rowspan="2" |ដង់ស៊ីតេ (/គីឡូម៉ែត្រការ៉េ) <ref name="census2019_datasheet" /><ref group="note">The density is rounded like presented here in the official census data; the data matches exactly with the area data from the 2018 area statistics if rounded to nearest integer.</ref> ! rowspan="2" |% ជនទីក្រុង <ref name="census2019_datasheet" /> ! rowspan="2" |[[Human Development Index|HDI]] (2012) <ref name="HDI">{{cite web|archive-url=https://web.archive.org/web/20180831162734/http://www.vn.undp.org/content/dam/vietnam/docs/Publications/NHDR%202015%20(E).pdf|archive-date=31 August 2018|url=http://www.vn.undp.org/content/dam/vietnam/docs/Publications/NHDR%202015%20(E).pdf|title=Growth that works for all: Viet Nam Human Development Report 2015 on Inclusive Growth|publisher=United Nations Development Programme|date=January 2016|pages=173–174|access-date=31 August 2018|archivedate=31 សីហា 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180831162734/http://www.vn.undp.org/content/dam/vietnam/docs/Publications/NHDR%202015%20(E).pdf|url-status=dead}}</ref> ! rowspan="2" |GDP សម្រាប់មនុស្សម្នាក់ (2011 PPP US$)<ref name="HDI" /> ! rowspan="2" |តំបន់ |- !ឈ្មោះជាភាសាខ្មែរ !ឈ្មោះជាភាសាវៀតណាម !ឈ្មោះជាភាសាខ្មែរ !ឈ្មោះជាភាសាវៀតណាម |- |[[ខេត្តបាកយ៉ាង]] |Tỉnh Bắc Giang |[[បាកយ៉ាង]] |Bắc Giang | align="right" |3,895.59 | align="right" |1,803,950 <ref name="bac_giang_census_2019_news">{{cite web|url=https://en.bacgiang.gov.vn/detailed-news/-/asset_publisher/MVQI5B2YMPsk/content/bac-giang-the-population-surpassed-1-8-million|website=BAC GIANG PORTAL|publisher=[[UBND]] [[Bắc Giang]]|title=Bac Giang: The population surpassed 1.8 million|language=en|date=2019-10-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |463 | align="right" |11.4 | align="right" |0.711 | align="right" |1,909.44 | rowspan="10" |ភាគឦសាន |- |[[ខេត្តបាកកាន]] |Tỉnh Bắc Kạn |[[បាកកាន]] |Bắc Kạn | align="right" |4,859.96 | align="right" |313,905 <ref name="bac_kan_census_2019_news">{{cite web|url=https://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/chinh-tri-xa-hoi-156/tong-dan-so-cua-tinh-bac-kan-l-6df1abe53242a633.aspx|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Bắc Kạn|publisher=[[UBND]] [[Bắc Kạn]]|title=Tổng dân số của tỉnh Bắc Kạn là trên 313.900 người|language=vi|trans-title=The total population of Bắc Kạn province is over 313,900 people|date=2019-07-15|archive-url=https://archive.today/20200507004911/https://backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-215/chinh-tri-xa-hoi-156/tong-dan-so-cua-tinh-bac-kan-l-6df1abe53242a633.aspx|archive-date=7 May 2020|url-status=live}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |65 | align="right" |20.7 | align="right" |0.685 | align="right" |1,766.68 |- |[[ខេត្តកាវបាង]] |Tỉnh Cao Bằng |[[កាវបាង]] |Cao Bằng | align="right" |6,700.26 | align="right" |530,341 <ref name="cao_bang_census_2019_news">{{cite web|url=https://sogtvt.caobang.gov.vn/ubnd/4/469/77218/615987/Van-hoa-Xa-hoi/Hoi-nghi-truc-tuyen-cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.aspx|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Cao Bằng|publisher=[[UBND]] [[Cao Bằng]]|title=Hội nghị trực tuyến công bố kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Announce 2019 Population and Housing Census|date=2019-12-12|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-08-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190824120517/http://sogtvt.caobang.gov.vn/ubnd/4/469/77218/615987/Van-hoa-Xa-hoi/Hoi-nghi-truc-tuyen-cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.aspx|url-status=dead}}</ref> | align="right" |79 | align="right" |23.3 | align="right" |0.653 | align="right" |1,564.27 |- |[[ខេត្តហាយ៉ាង]] |Tỉnh Hà Giang |[[ហាយ៉ាង]] |Hà Giang | align="right" |7,929.48 | align="right" |854,679 <ref name="ha_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://baohagiang.vn/thoi-su-chinh-tri/201907/cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-747372/|website=Báo Hà Giang|publisher=Hà Giang Provincial Party Committee|title=Công bố kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Announcing Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |108 | align="right" |15.9 | align="right" |0.586 | align="right" |1,083.72 |- |[[ខេត្តឡាំងសឹន]] |Tỉnh Lạng Sơn |[[ឡាំងសឹន]] |Lạng Sơn | align="right" |8,310.09 | align="right" |781,655 <ref name="lang_son_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.langson.gov.vn/truc-tuyen-cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Lạng Sơn|publisher=[[UBND]] [[Lạng Sơn]]|title=Trực tuyến công bố kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Online Publication of Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |94 | align="right" |20.4 | align="right" |0.707 | align="right" |2,201.98 |- |[[ខេត្តហ៊្វូថោះ]] |Tỉnh Phú Thọ |[[វៀតជី]] |Việt Trì | align="right" |3,534.56 | align="right" |1,463,726 <ref name="phu_tho_census_2019_news">{{cite web|url=http://thanhson.phutho.gov.vn/Chuyen-muc-tin/Chi-tiet-tin/t/hoi-nghi-tong-ket-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-2019/title/9735/ctitle/18?AspxAutoDetectCookieSupport=1|website=TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ TỔNG HỢP HUYỆN THANH SƠN|title=Hội nghị tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở 2019|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-22|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-09-23|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190923200211/http://thanhson.phutho.gov.vn/Chuyen-muc-tin/Chi-tiet-tin/t/hoi-nghi-tong-ket-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-2019/title/9735/ctitle/18?AspxAutoDetectCookieSupport=1|url-status=dead}}</ref> | align="right" |414 | align="right" |18.1 | align="right" |0.715 | align="right" |1,916.23 |- |[[ខេត្តក្វាងនិញ]] |Tỉnh Quảng Ninh |[[ហាឡង]] |Hạ Long | align="right" |6,178.21 | align="right" |1,320,324 <ref name="quang_ninh_census_2019_news">{{cite web|url=http://dichvucong.quangninh.gov.vn/Default.aspx?tabid=121&ctl=ndetail&mid=511&nid=81538|website=CHÍNH QUYỀN ĐIỆN TỬ TỈNH QUẢNG NINH|publisher=[[UBND]] [[Quảng Ninh]]|title=Tổng kết điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=2019 Population and Housing Census|date=2019-10-29|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |214 | align="right" |64.1 | align="right" |0.784 | align="right" |7,834.55 |- |[[ខេត្តថាយង្វៀន]] |Tỉnh Thái Nguyên |[[ថាយង្វៀន]] |Tỉnh Thái Nguyên | align="right" |3,526.64 | align="right" |1,286,751 <ref name="thai_nguyen_census_2019_news">{{cite web|url=http://baothainguyen.org.vn/tin-tuc/xa-hoi/tinh-den-ngay-142019-tong-so-dan-cua-viet-nam-hon-962-trieu-nguoi-264948-85.html|website=Báo Thái Nguyên|publisher=Thái Nguyên Provincial Party Committee|title=Tính đến ngày 1-4-2019: Tổng số dân của Việt Nam hơn 96,2 triệu người|language=vi|trans-title=As of April 1, 2019, Vietnam's total population is more than 96.2 million|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-08-13|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200813074313/http://baothainguyen.org.vn/tin-tuc/xa-hoi/tinh-den-ngay-142019-tong-so-dan-cua-viet-nam-hon-962-trieu-nguoi-264948-85.html|url-status=dead}}</ref> | align="right" |365 | align="right" |31.9 | align="right" |0.741 | align="right" |2,547.11 |- |[[ខេត្តទ្វៀនក្វាង]] |Tỉnh Tuyên Quang |[[ទ្វៀនក្វាង]] |Tuyên Quang | align="right" |5,867.90 | align="right" |784,811<ref name="tuyen_quang_census_2019_news">{{cite web|url=https://tuyenquang.gov.vn/Pages/gioi-thieu.aspx?ItemID=20&l=Gioithieu|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Tuyên Quang|title=Những nét khái quát về Tuyên Quang|language=vi|trans-title=Overview of Tuyên Quang|date=2020-03-10|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-11-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211111160921/https://tuyenquang.gov.vn/Pages/gioi-thieu.aspx?ItemID=20&l=Gioithieu|url-status=dead}}</ref> | align="right" |134 | align="right" |13.8 | align="right" |0.699 | align="right" |1,948.18 |- |[[ខេត្តឡាវកាយ]] |Tỉnh Lào Cai |[[ឡាវកាយ]] |Lào Cai | align="right" |6,364.03 | align="right" |730,420 <ref name="lao_cai_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.doingoailaocai.vn/vi/bai-viet/9581|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Lào Cai|title=Dân số Lào Cai|publisher=[[UBND]] [[Lào Cai]]|language=vi|trans-title=Population of Lào Cai|date=2019-09-24|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-01-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200116020103/http://doingoailaocai.vn/vi/bai-viet/9581|url-status=dead}}</ref> | align="right" |115 | align="right" |23.5 | align="right" |0.670 | align="right" |2,767.55 |- |[[ខេត្តអៀនបាយ]] |Tỉnh Yên Bái |[[អៀនបាយ]] |Yên Bái | align="right" |6,887.46 | align="right" |821,030 <ref name="yen_bai_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.yenbai.gov.vn/Pages/Vi-Tri-dia-Ly.aspx?ItemID=7&l=vitridialy|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Yên Bái|publisher=[[Yên Bái]] [[UBND]]|title=Vị trí địa lý - Địa hình - Địa giới hành chính của tỉnh Yên Bái|language=vi|trans-title=Geographical location - Topography - Administrative boundary of Yên Bái province|date=2019-08-02|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-05-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200505173116/http://yenbai.gov.vn/Pages/Vi-Tri-dia-Ly.aspx?ItemID=7&l=vitridialy|url-status=dead}}</ref> | align="right" |119 | align="right" |19.8 | align="right" |0.657 | align="right" |1,845.51 | rowspan="5" |ភាគពាយ័ព្យ |- |[[ខេត្តឌៀនបៀន]] |Tỉnh Điện Biên |[[ឌៀនបៀនហ៊្វូ]] |Điện Biên Phủ | align="right" |9,541.25 | align="right" |598,856 <ref name="dien_bien_census_2019_news">{{cite web|url=http://chicucdskhhgd.soytedienbien.gov.vn/portal/pages/2019-8-9/Ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-20iomla15jmgvw.aspx|website=Chi cục Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Điện Biên|title=Kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-08-15|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-10-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201020001453/http://chicucdskhhgd.soytedienbien.gov.vn/portal/pages/2019-8-9/Ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-20iomla15jmgvw.aspx|url-status=dead}}</ref> | align="right" |63 | align="right" |14.4 | align="right" |0.611 | align="right" |1,589.03 |- |[[ខេត្តហ្វាបិញ]] |Tỉnh Hòa Bình |[[ហ្វាបិញ]] |Hòa Bình | align="right" |4,590.57 | align="right" |854,131 <ref name="hoa_binh_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.hoabinh.gov.vn/web/guest/68/-/vcmsviewcontent/GbkG/2320/2320/243536|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Hòa Bình|title=Tổng kết công tác tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-13|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |186 | align="right" |15.7 | align="right" |0.715 | align="right" |2,343.13 |- |[[ខេត្តឡាយចឺវ]] |Tỉnh Lai Châu |[[ឡាយចឺវ]] |Lai Châu | align="right" |9,068.79 | align="right" |460,196 <ref name="lai_chau_census_2019_news">{{cite web|url=https://laichau.gov.vn/danh-muc/hoat-dong-trong-tinh/tin-ubnd/tong-ket-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Lai Châu|title=Tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Lai Châu]]|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-29|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |51 | align="right" |17.8 | align="right" |0.560 | align="right" |1,081.84 |- |[[ខេត្តសឹនឡា]] |Tỉnh Sơn La |[[សឹនឡា]] |Sơn La | align="right" |14,123.49 | align="right" |1,248,415 <ref name="son_la_census_2019_news">{{cite web|url=http://baosonla.org.vn/vi/bai-viet/hoi-nghi-truc-tuyen-cong-bo-ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-24194|website=Báo Sơn La|publisher=Sơn La Provincial Party Committee|title=Hội nghị trực tuyến công bố kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Announce Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |88 | align="right" |13.8 | align="right" |0.634 | align="right" |1,773.90 |- |[[ខេត្តបាកនិញ]] |Tỉnh Bắc Ninh |[[បាកនិញ]] |Bắc Ninh | align="right" |822.71 | align="right" |1,368,840 <ref name="bac_ninh_census_2019_news">{{cite web|url=http://bacninh.gov.vn/news/-/details/20182/tong-ket-tong-ieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|website=Cổng Thông tin điện tử tỉnh Bắc Ninh|publisher=[[UBND]] [[Bắc Ninh]]|title=Tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-21|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-10-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191022033439/http://bacninh.gov.vn/news/-/details/20182/tong-ket-tong-ieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|url-status=dead}}</ref> | align="right" |1,664 | align="right" |27.5 | align="right" |0.771 | align="right" |4,451.41 | rowspan="10" |[[ដីសណ្ដទន្លេក្រហម]] |- |[[ខេត្តហាណាម]] |Tỉnh Hà Nam |[[ហ្វូលី]] |Phủ Lý | align="right" |861.93 | align="right" |852,800 <ref name="ha_nam_census_2019_news">{{cite web|url=https://hanam.gov.vn/Pages/hoi-nghi-tong-ket-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.aspxl|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Hà Nam|publisher=[[UBND]] [[Hà Nam]]|title=Hội nghị tổng kết tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-11|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |989 | align="right" |16.7 | align="right" |0.724 | align="right" |2,131.93 |- |[[ខេត្តហាយសឿង]] |Tỉnh Hải Dương |[[ហាយសឿង]] |Hải Dương | align="right" |1,668.24 | align="right" |1,892,254 <ref name="hai_duong_census_2019_news">{{cite web|url=http://haiduong.gov.vn/Trang/ChiTietTinTuc.aspx?nid=79|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Hải Dương|publisher=[[UBND]] [[Hải Dương]]|title=Hội nghị trực tuyến công bố kết quả sơ bộ cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Announce Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-07|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |1,134 | align="right" |25.2 | align="right" |0.746 | align="right" |2,513.92 |- |[[ខេត្តហ៊ឹងអៀន]] |Tỉnh Hưng Yên |[[ហ៊ឹងអៀន]] |Tỉnh Hưng Yên | align="right" |930.22 | align="right" |1,252,731 <ref name="hung_yen_census_2019_news">{{cite web|url=http://thanhphohungyen.gov.vn/dan-so-hung-yen-dong-thu-28-toan-quoc-c214778.html|website=TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ THÀNH PHỐ HƯNG YÊN|publisher=[[UBND]] [[Hưng Yên]]|title=Dân số Hưng Yên đông thứ 28 toàn quốc|language=vi|trans-title=Hưng Yên's population is the 28th largest nationwide|date=2019-10-25|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |1,347 | align="right" |12.2 | align="right" |0.743 | align="right" |2,503.79 |- |[[ខេត្តណាមឌិញ]] |Tỉnh Nam Định |[[ណាមឌិញ]] |Nam Định | align="right" |1,668.57 | align="right" |1,780,393 <ref name="nam_dinh_census_2019_news">{{cite web|url=http://phunu.namdinh.gov.vn/chi-tiet-noi-dung-truyen-thong-ve-cong-tac-dan-so-trong-tinh-hinh-moi-tren-dia-ban-huyen-my-loc-975.html|website=Bản quyền thuộc Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh Nam Định|title=Truyền thông về công tác dân số trong tình hình mới trên địa bàn huyện Mỹ Lộc|language=vi|trans-title=Discussion about new population situation in My Loc district|date=2019-11-05|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |1,067 | align="right" |18.2 | align="right" |0.726 | align="right" |1,904.97 |- |[[ខេត្តនិញប៊ិញ]] |Tỉnh Ninh Bình |[[និញប៊ិញ]] |Ninh Bình | align="right" |1,386.79 | align="right" |982,487 <ref name="ninh_binh_census_2019_news">{{cite web|url=https://ninhbinh.gov.vn/ubnd-ninhbinh/4/469/39067/164772/Tin-noi-bat/Hoi-nghi-tong-ket-cuoc-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-tren-dia-ban-tinh-Ninh-Binh.aspx|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Ninh Bình|publisher=[[UBND]] [[Ninh Bình]]|title=Hội nghị tổng kết cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 trên địa bàn tỉnh Ninh Bình|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census in Ninh Binh province|date=2019-10-09|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |708 | align="right" |21 | align="right" |0.733 | align="right" |2,478.79 |- |[[ខេត្តថាយប៊ិញ]] |Tỉnh Thái Bình |ថាយប៊ិញ |Tỉnh Thái | align="right" |1,586.35 | align="right" |1,860,447 <ref name="thai_binh_census_2019_news">{{cite web|url=https://thaibinh.gov.vn/tin-tuc/van-hoa-xa-hoi/ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Cổng thông tin điện tử tỉnh Thái Bình|title=Kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-28|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-09-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210925175110/https://thaibinh.gov.vn/tin-tuc/van-hoa-xa-hoi/ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|url-status=dead}}</ref> | align="right" |1,173 | align="right" |10.6 | align="right" |0.738 | align="right" |2,090.86 |- |[[ខេត្តវិញហ្វុក]] |Tỉnh Vĩnh Phúc |[[វិញអៀន]] |Vĩnh Yên | align="right" |1,235.87 | align="right" |1,151,154 <ref name="vinh_phuc_census_2019_news">{{cite web|url=http://chicucdanso.vinhphuc.gov.vn/Statistics/StatisticDetailView/faacb2c3-fc2c-4bf5-a44d-b7bbcf9fe38a|website=Chi cục dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Vĩnh Phúc|title=Báo cáo Kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019-tỉnh Vĩnh Phúc|language=vi|trans-title=Preliminary Results of 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |932 | align="right" |25.6 | align="right" |0.764 | align="right" |3,990.61 |- |[[ទីក្រុងហាណូយ]] |Thành phố Hà Nội |[[ស្រុកហ្វានគៀម]] |Quận Hoàn Kiếm | align="right" |3,358.60 | align="right" |8,053,663 <ref name="ha_noi_census_2019_news">{{cite web|url=https://hanoi.gov.vn/ct_trangchu/-/hn/eGyAvmWjq0X4/3/2830671/8/tong-ket-cong-tac-tong-ieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=[[UBND]] [[Hanoi]]|title=Tổng kết công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-11|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-06-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200607071123/https://hanoi.gov.vn/ct_trangchu/-/hn/eGyAvmWjq0X4/3/2830671/8/tong-ket-cong-tac-tong-ieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|url-status=dead}}</ref> | align="right" |2,398 | align="right" |49.2 | align="right" |0.794 | align="right" |3,923.21 |- |[[ហាយហ្វង|ទីក្រុងហាយហ្វង]] |Thành phố Hải Phòng |[[ស្រុកហុងបាង]] |Quận Hồng Bàng | align="right" |1,561.76 | align="right" |2,028,514 <ref name="hai_phong_census_2019_news">{{cite web|url=http://thongkehaiphong.gov.vn/an-pham-thong-ke/dan-so-thanh-pho-hai-phong-thoi-diem-0-gio-ngay01-4-2019-la-2-028-514-nguoi-109.html|website=CỤC THỐNG KÊ THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG|title=Dân số thành phố Hải Phòng thời điểm 0 giờ ngày01/4/2019 là 2.028.514 người|language=vi|trans-title=The population of Hai Phong city at midnight on April 1, 2019 1as 2,028,514|date=2020-03-15|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |1,299 | align="right" |45.6 | align="right" |0.773 | align="right" |3,849.18 |- |[[ខេត្តហាទិញ]] |Tỉnh Hà Tĩnh |[[ហាទិញ]] |Hà Tĩnh | align="right" |5,990.67 | align="right" |1,288,866 <ref name="ha_tinh_census_2019_news">{{cite web|url=http://songoaivu.hatinh.gov.vn/page/open/title/nguon_nhan_luc|website=Foreign Affairs Department of Ha Tinh province|title=Nguồn nhân lực|language=vi|trans-title=Human resources|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |215 | align="right" |19.5 | align="right" |0.725 | align="right" |2,117.32 | rowspan="6" |ឆ្នេរកណ្តាលខាងជើង |- |[[ខេត្តងេះអាន]] |Tỉnh Nghệ An |[[វិញ]] |Vinh | align="right" |16,481.41 | align="right" |3,327,791 <ref name="nghe_an_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.banvstbpnnghean.gov.vn/can-tang-cuong-su-lanh-dao-cua-cac-cap-uy-dang-trong-cong-tac-binh-dang-gioi-va-vi-su-tien-bo-cua-phu-nu-post92|website=Committee for the Advancement of Women in Nghe An HÓA|title=Cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng trong công tác Bình đẳng giới và Vì sự tiến bộ của phụ nữ|language=vi|trans-title=It is necessary to strengthen the leadership of the Party committees in the work of Gender Equality and For the Advancement of Women|date=2019-05-14|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-10-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201024054250/http://banvstbpnnghean.gov.vn/can-tang-cuong-su-lanh-dao-cua-cac-cap-uy-dang-trong-cong-tac-binh-dang-gioi-va-vi-su-tien-bo-cua-phu-nu-post92|url-status=dead}}</ref> | align="right" |202 | align="right" |14.7 | align="right" |0.715 | align="right" |2,379.59 |- |[[ខេត្តក្វាងប៊ិញ]] |Tỉnh Quảng Bình |[[ដុងហើយ]] |Đồng Hới | align="right" |8,065.3 | align="right" |895,430 <ref name="quang_binh_census_2019_news">{{cite web|url=http://songoaivu.hatinh.gov.vn/page/open/title/nguon_nhan_luc|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Quảng Bình|title=Hội nghị trực tuyến toàn quốc công bố kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Quảng Bình]]|trans-title=Announcement of 2019 Population and Housing Census|date=2019-07-12|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |112 | align="right" |21 | align="right" |0.716 | align="right" |2,203.01 |- |[[ខេត្តក្វាងជិ]] |Tỉnh Quảng Trị |[[ដុងហា]] |Đông Hà | align="right" |4,621.72 | align="right" |632,375 <ref name="quang_tri_census_2019_news">{{cite web|url=http://ubmttqvn.quangtri.gov.vn/Tin-tuc-tong-hop/tong-ket-cong-tac-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-3000.html|website=ỦY BAN MẶT TRẬN TỔ QUỐC QUẢNG TRỊ|title=Tổng kết công tác tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-22|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |137 | align="right" |30.9 | align="right" |0.696 | align="right" |2,672.10 |- |[[ខេត្តថាញហ្វា]] |Tỉnh Thanh Hóa |[[ថាញហ្វា]] |Thanh Hóa | align="right" |11,114.65 | align="right" |3,640,128 <ref name="thanh_hoa_census_2019_news">{{cite web|url=https://ninhbinh.gov.vn/ubnd-ninhbinh/4/469/39067/164772/Tin-noi-bat/Hoi-nghi-tong-ket-cuoc-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-tren-dia-ban-tinh-Ninh-Binh.aspx|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Thanh Hóa|publisher=[[UBND]] [[Thanh Hóa]]|title=Hội nghị tổng kết công tác điều tra dân số và nhà ở năm 2019.|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-15|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |328 | align="right" |14.9 | align="right" |0.716 | align="right" |2,434.69 |- |[[ហ្វេ]] |Huế |[[ធួនហ្វា]] |Thuận Hóa | align="right" |4,902.44 | align="right" |1,128,620 <ref name="hue_census_2019_news">{{cite web|url=https://thuathienhue.gov.vn/en-us/Home/Festival/Festival-Detail/tid/Thua-Thien-Hue-province-ranks-5th-among-63-provincescities-country-wide-in-the-2019-Population-and-Housing-Census/newsid/F4D3487D-AB99-4758-8469-AAEF00ED846E/cid/A188E73D-A1A6-4843-A990-C4E40BC3B182|website=PORTAL OF THUA THIEN HUE PROVINCE|title=Thua Thien Hue province ranks 5th among 63 provinces/cities country-wide in the 2019 Population and Housing Census|language=en|date=2019-10-23|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-09-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210924184624/https://thuathienhue.gov.vn/en-us/Home/Festival/Festival-Detail/tid/Thua-Thien-Hue-province-ranks-5th-among-63-provincescities-country-wide-in-the-2019-Population-and-Housing-Census/newsid/F4D3487D-AB99-4758-8469-AAEF00ED846E/cid/A188E73D-A1A6-4843-A990-C4E40BC3B182|url-status=dead}}</ref> | align="right" |230 | align="right" |49.5 | align="right" |0.735 | align="right" |3,072.58 |- |[[ខេត្តដាក់ឡាក់]] |Tỉnh Đắk Lắk |[[បួនម៉ាធួត]] |Buôn Ma Thuột | align="right" |13,030.50 | align="right" |1,869,322 <ref name="dak_lak_census_2019_news">{{cite web|url=https://daklak.gov.vn/tin-tuc-su-kien/-/asset_publisher/bDngMUmMrWIw/content/quy-mo-dan-so-ak-lak-ung-au-khu-vuc-tay-nguyen|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Đắk Lắk|title=Quy mô dân số Đắk Lắk đứng đầu khu vực Tây Nguyên|language=vi|trans-title=Population of Đắk Lắk is first in the Central Highlands region|date=2019-10-25|access-date=14 May 2020|archivedate=2022-12-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20221201012145/https://daklak.gov.vn/tin-tuc-su-kien/-/asset_publisher/bDngMUmMrWIw/content/quy-mo-dan-so-ak-lak-ung-au-khu-vuc-tay-nguyen|url-status=dead}}</ref> | align="right" |143 | align="right" |24.7 | align="right" |0.708 | align="right" |2,555.78 | rowspan="5" |តំបន់ខ្ពង់រាបកណ្តាល |- |[[ខេត្តដាក់ណុង]] |Tỉnh Đắk Nông |[[យ៉ាងៀ]] |Gia Nghĩa | align="right" |6,509.27 | align="right" |622,168 <ref name="dak_nong_census_2019_news">{{cite web|url=http://baodaknong.org.vn/xa-hoi/ty-le-tang-dan-so-duoc-kiem-soat-nha-o-duoc-cai-thien-74964.html|website=Báo Đắk Nông|title=Tỷ lệ tăng dân số được kiểm soát, nhà ở được cải thiện|language=vi|trans-title=Population growth rate is under control, housing has improved|date=2019-10-08|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |96 | align="right" |15.2 | align="right" |0.710 | align="right" |3,000.70 |- |[[ចារ៉ាយ|ខេត្តចារ៉ាយ]] (យ៉ារ៉ាយ) |Tỉnh Gia Lai |ប៉្លីគូ |Pleiku | align="right" |15,510.99 | align="right" |1,513,847 <ref name="gia_lai_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.kontum.gov.vn/pages/detail/33730/Tong-ket-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Tỉnh ủy Gia Lai|title=Gia Lai: Tổng kết công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[Gia Lai]] Provincial Party Committee|trans-title=Gia Lai: Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-21|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |98 | align="right" |29 | align="right" |0.689 | align="right" |3,023.20 |- |[[ខេត្តកនទុម]] |Tỉnh Kon Tum |[[កនទុម]] |Kon Tum | align="right" |9,674.18 | align="right" |540,438 <ref name="kon_tum_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.kontum.gov.vn/pages/detail/33730/Tong-ket-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Kon Tum|title=Tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Kon Tum]]|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-11-21|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |56 | align="right" |32 | align="right" |0.656 | align="right" |2,075.42 |- |[[ខេត្តឡឹមដុង]] |Tỉnh Lâm Đồng |[[ដាឡាត់]] |Đà Lạt | align="right" |9,783.34 | align="right" |1,296,906 <ref name="lam_dong_census_2019_news">{{cite web|url=http://baolamdong.vn/xahoi/201912/ky-niem-ngay-dan-so-viet-nam-2612-van-de-dan-so-va-phat-trien-2980215/|website=Báo Lâm Đồng|title=Vấn đề dân số và phát triển|language=vi|trans-title=Population and Development Issues|date=2019-12-25|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |133 | align="right" |39.2 | align="right" |0.735 | align="right" |3,331.80 |- |[[ខេត្តប៊ិញឌិញ]] |Tỉnh Bình Định |[[គ្វីញើន]] |Quy Nhơn | align="right" |6,066.21 | align="right" |1,486,918 <ref name="binh_dinh_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.binhdinh.gov.vn/inetcloud/portal/main/page/news/chitiet.ivt?intl=vi&id=5dca7f5559541321937d98bd|website=CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BÌNH ĐỊNH|title=Hội nghị tổng kết công tác tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Định]]|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census|date=2019-09-12|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-12-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191205170207/http://binhdinh.gov.vn/inetcloud/portal/main/page/news/chitiet.ivt?intl=vi&id=5dca7f5559541321937d98bd|url-status=dead}}</ref> | align="right" |245 | align="right" |31.9 | align="right" |0.742 | align="right" |3,089.10 | rowspan="8" |ឆ្នេរកណ្តាលខាងត្បូង |- |[[ខេត្តប៊ិញថ្វឹន]] |Tỉnh Bình Thuận |ហ្វានធៀត |Phan Thiết | align="right" |7,943.93 | align="right" |1,230,808 <ref name="binh_thuan_census_2019_news">{{cite web|url=https://binhthuan.gov.vn/Default.aspx?sname=ubnd&sid=4&pageid=469&catid=37057&id=564285&catname=Tin-chinh-quyen&title=Binh-Thuan-hoan-thanh-100--cuoc-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Bình Thuận|title=Bình Thuận hoàn thành 100% cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Thuận Province|Bình Thuận]]|trans-title=Bình Thuận Completes 100% of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-26|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |155 | align="right" |38.1 | align="right" |0.732 | align="right" |3,090.17 |- |[[ខាញ់ហូ|ខេត្តខាញ់ហូ]] |Tỉnh Khánh Hòa |[[ញ៉ាត្រាង]] |Nha Trang | align="right" |5,137.79 | align="right" |1,231,107 <ref name="khanh_hoa_census_2019_news">{{cite web|url=https://nhadautu.khanhhoa.gov.vn/vi/vi-gioi-thieu-tong-quan/khanh-hoa-tiem-nang-va-trien-vong-4060|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Khánh Hòa|title=Khánh Hòa tiềm năng và triển vọng|language=vi|trans-title=Khanh Hoa potential and prospects|date=2019-08-06|access-date=14 May 2020|archivedate=2020-11-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201101005443/https://nhadautu.khanhhoa.gov.vn/vi/vi-gioi-thieu-tong-quan/khanh-hoa-tiem-nang-va-trien-vong-4060|url-status=dead}}</ref> | align="right" |240 | align="right" |42.2 | align="right" |0.752 | align="right" |4,180.68 |- |[[ខេត្តនិញថ្វឹន]] |Tỉnh Ninh Thuận |[[ផាន់រាំង - ថាប់ចាម]] (ប៉ាន់ឌូរ៉ាន់ហ្គា) |Phan Rang–Tháp Chàm | align="right" |3,355.34 | align="right" |590,467 <ref name="ninh_thuan_census_2019_news">{{cite web|url=https://cucthongke.ninhthuan.gov.vn/CTK/1237/30486/40792/70082/Tin-hoat-dong/Ninh-Thuan-to-chuc-Hoi-nghi--Tong-ket-Tong-dieu-tra-Dan-so-va-nha-o-nam-2019-.aspx|website=CỤC THỐNG KÊ TỈNH NINH THUẬN|title=Ninh Thuận tổ chức Hội nghị "Tổng kết Tổng điều tra Dân số và nhà ở năm 2019"|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Định]]|trans-title=Ninh Thuận Organizes "Summary of 2019 Population and Housing Census"|date=2019-11-13|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |176 | align="right" |35.8 | align="right" |0.695 | align="right" |2,402.34 |- |[[ខេត្តហ្វូអៀន]] |Tỉnh Phú Yên |[[ទ្វីហ្វា]] |Tuy Hòa | align="right" |5,023.42 | align="right" |872,964 <ref name="phu_yen_census_2019_news">{{cite web|url=http://sonoivu.phuyen.gov.vn/wps/portal/home/trang-chu/chi-tiet/tin-tuc-su-kien/noi-bat/cuoc+tong+dieu+tra+dan+so+va+nha+o+nam+2019+thanh+cong+tot+dep|website=Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên|title=Cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 thành công tốt đẹp|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Phú Yên]]|trans-title=2019 Population and Housing Census is a Success|date=2019-10-09|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |174 | align="right" |28.7 | align="right" |0.728 | align="right" |2,541.80 |- |[[ខេត្តក្វាងណាម]] |Tỉnh Quảng Nam |[[តាមគី]] |Tam Kỳ | align="right" |10,574.74 | align="right" |1,495,812 <ref name="quang_nam_census_2019_news">{{cite web|url=https://quangnam.gov.vn/CMSPages/BaiViet/Default.aspx?IDBaiViet=30894|website=Portal Quảng Nam|title=Hội nghị tổng điều tra dân số và nhà ở tỉnh Quảng Nam năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting on 2019 Population and Housing Census in Quang Nam Province|date=2019-10-24|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-05-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210512140912/https://quangnam.gov.vn/CMSPages/BaiViet/Default.aspx?IDBaiViet=30894|url-status=dead}}</ref> | align="right" |141 | align="right" |25.4 | align="right" |0.745 | align="right" |3,192.34 |- |[[ខេត្តក្វាងង៉ាយ]] |Tỉnh Quảng Ngãi |[[ក្វាងង៉ាយ]] |Quảng Ngãi | align="right" |5,155.78 | align="right" |1,231,697 <ref name="quang_ngai_census_2019_news">{{cite web|url=http://baoquangngai.vn/channel/2022/201910/quang-ngai-tong-ket-cong-tac-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-2969770/index.htm|website=Báo Quảng Ngãi|title=Quảng Ngãi tổng kết công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Quảng Ngãi Summarizes the Work on 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-21|access-date=14 May 2020|archivedate=2019-10-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191028041042/http://www.baoquangngai.vn/channel/2022/201910/quang-ngai-tong-ket-cong-tac-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-2969770/index.htm|url-status=dead}}</ref> | align="right" |239 | align="right" |16.3 | align="right" |0.718 | align="right" |3,516.44 |- |[[ដាណាង]] |Thành phố Đà Nẵng |[[ស្រុកហាយចឺវ]] |Quận Hải Châu | align="right" |1,284.88 | align="right" |1,134,310 <ref name="da_nang_census_2019_news">{{cite web|url=https://danang.gov.vn/chinh-quyen/chi-tiet?id=36469&_c=100000104|website=CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG|title=Công bố kết quả Tổng điều tra Dân số và nhà ở tại Đà Nẵng|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Đà Nẵng]]|trans-title=Announcing the Results of Population and Housing Census in Da Nang|date=2019-09-12|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-11-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211111162417/https://danang.gov.vn/chinh-quyen/chi-tiet?id=36469&_c=100000104|url-status=dead}}</ref> | align="right" |883 | align="right" |87.2 | align="right" |0.803 | align="right" |4,811.58 |- |[[ខេត្តអូរកាប់|ខេត្តបាសៀ–វុងតាវ]] (ខេត្តអូរកាប់) |Tỉnh Bà Rịa–Vũng Tàu |[[ក្រុងព្រះសួគ៌ា|បារៀ]] (ព្រះសួគ៌ា) |Thành phố Bà Rịa | align="right" |1,980.98 | align="right" |1,148,313 <ref name="vung_tau_census_2019_news">{{cite web|url=http://baria-vungtau.gov.vn/sphere/baria/vungtau/page/xem-tin.cpx?item=5d2704281bd20b75b19da947|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Bà Rịa–Vũng Tàu|title=Hội nghị trực tuyến toàn quốc công bố kết quả sơ bộ tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Announce Preliminary Results of the 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020|date=2019-07-11}}</ref> | align="right" |580 | align="right" |58.4 | align="right" |0.901 | align="right" |36,786.39 | rowspan="6" |ភាគអាគ្នេយ៍ |- |[[ខេត្តប៊ិញសឿង]] |Tỉnh Bình Dương |[[ធូសឹវម៉ុត]] |Thành phố Thủ Dầu Một | align="right" |2,694.64 | align="right" |2,426,561 <ref name="binh_duong_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.binhduong.gov.vn/tin-tuc/2019/10/206-binh-duong-tong-ket-cong-tac-tong-dieu-tra-dan-dan-so-va-nha-nha-o-nam-201|website=www.binhduong.gov.vn|title=Bình Dương tổng kết công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Dương]]|trans-title=Bình Dương summarizes the work of the 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020|date=2019-10-11}}</ref> | align="right" |901 | align="right" |80 | align="right" |0.751 | align="right" |3,663.54 |- |[[ខេត្តប៊ិញហ្វឿក]] |Tỉnh Bình Phước |[[ដុងស្វាយ]] |Thành phố Đồng Xoài | align="right" |6,876.76 | align="right" |994,679 <ref name="binh_phuoc_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.kontum.gov.vn/pages/detail/33730/Tong-ket-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019.html|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Bình Phưóc|title=Tổng quan về Bình Phước|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Bình Phưóc]]|trans-title=Overview of Binh Phuoc|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |145 | align="right" |23.7 | align="right" |0.734 | align="right" |3,606.56 |- |[[ខេត្តដូនណៃ|ខេត្តដុងណាយ]] (ខេត្តដូនណៃ) |Tỉnh Đồng Nai |[[បៀនហ្វា]] (ចង្វា​ត្រពាំង) |Thành phố Biên Hòa | align="right" |5,863.60 | align="right" |3,097,107 <ref name="dong_nai_census_2019_news">{{cite web|url=http://dlct.dongnai.gov.vn/bai-viet/ket-qua-so-bo-tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-n10346|website=CƠ SỞ DỮ LIỆU NGÀNH CÔNG THƯƠNG - ĐỒNG NAI|title=Kết quả sơ bộ Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Preliminary results of the 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |528 | align="right" |32.9 | align="right" |0.763 | align="right" |3,485.16 |- |[[ខេត្តរោងដំរី|ខេត្តតីនិញ]] (រោងដំរី) |Tỉnh Tây Ninh |[[តីនិញ]] |Thành phố Tây Ninh | align="right" |4,041.25 | align="right" |1,169,165 <ref name="tay_ninh_census_2019_news">{{cite web|url=https://baotayninh.vn/tong-ket-cong-tac-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-a115402.html|website=Báo Tây Ninh|title=Tổng kết công tác điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-18|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |289 | align="right" |17.7 | align="right" |0.744 | align="right" |4,058.65 |- |[[ទីក្រុងព្រៃនគរ]] (ទីក្រុងហូជីមិញ) |Thành phố Hồ Chí Minh |[[ស្រុក១, ទីក្រុងព្រៃនគរ|ស្រុក 1]] |Quận 1 | align="right" |2,061.41 | align="right" |8,993,082 <ref name="tp_hcm_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.hochiminhcity.gov.vn/thongtinthanhpho/tintuc/Lists/Posts/Post.aspx?List=5eb16142%2Df62d%2D4d6e%2Da0c3%2D94b5fbf93d65&ID=62925&Web=47b63c10%2D8ed8%2D4592%2D97d8%2D1f436710fa9b|website=HCM CityWeb|publisher=[[UBND]] [[Ho Chi Minh city]]|title=TPHCM công bố kết quả sơ bộ "Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019"|language=vi|trans-title=Ho Chi Minh City Announces Preliminary Results of the 2019 Population and Housing Census|access-date=14 May 2020|date=2019-10-11|archivedate=2024-07-03|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240703184148/https://www.hochiminhcity.gov.vn/thongtinthanhpho/tintuc/Lists/Posts/Post.aspx?List=5eb16142-f62d-4d6e-a0c3-94b5fbf93d65&ID=62925&Web=47b63c10-8ed8-4592-97d8-1f436710fa9b|url-status=dead}}</ref> | align="right" |4,363 | align="right" |79.2 | align="right" |0.820 | align="right" |7,147.09 |- |[[ខេត្តមាត់ជ្រូក|ខេត្តអានសាង]] (មាត់ជ្រូក) |Tỉnh An Giang |[[ឡងស្វៀន]] |Thành phố Long Xuyên | align="right" |3,536.68 | align="right" |1,908,352 <ref name="an_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://vpubnd.angiang.gov.vn/wps/portal/!ut/p/a1/vVVdc6owEP0tffCRyUISwEcuOoqtOtreucpLJ_KZVgJqYGp_fZPaV0M7dW5mmGHDOXvY5SxBMdqgWLCOF0zyWrC9jmP3-d4Oo2k4gQWsXIAVicL1GNt4EhEF2CoAXFkBmPhL9fjCvwKAGTbx_RH-4oeTYEq8B6VIfAei0Z_pyBvOASLXyF8Ts_7S_P6wIOgfilGcCNnIEm27pt2JdM93R3Y8D-ASnrjMBlBlopV1MwDJhWyTU_vKM6GishaF2iprJlN1m7SsY6LRuwMo62bH6qTkGlCq61W-lYf2zB2wh1q3YUWWZideiM8o4Sna0hSnQPPcYrmXWcQFx_Iz27MwsZ3c9Sj23WFP11VZpqpp31ejxq5NnqiZrwEmPsU9fPpN11zjO0Z98tjD1wIm18966teA3-hrwG9crwE9Uz_7BBimXgk4x3k4L7RJZWlxkddoc9amV35OWX0ZnJ7R7VOJjT7VPw9jIfo7GzM4PRJLz0Zb1Urveq889PjD2TQnDOxbJ3RunRDfOOEKbp3w5yXPvnEO8pfDIQ7UaVALmb1JtPmvx0FT_VWr8l_y-6_1QPddM16P88XCYjsfMG2696e8qp7np-DuAxwzCco!/dl5/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/pw/Z7_K1CIHCG0N0Q600Q4ICRE313GI7/ren/p=CTX=QCPvpubndlibraryQCPvpubndsiteQCPmenutopQCPtintucsukienQCPthongtinhoatdongcuavanphongQCPcongbokqdieutradansovanhao2019/=/|website=CƠ QUAN CHỦ QUẢN: VĂN PHÒNG ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH AN GIANG.|publisher=[[UBND]] [[An Giang]]|title=Công bố kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Announcing the results of the 2019 Population and Housing Census|date=2019-12-24|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |540 | align="right" |31.6 | align="right" |0.730 | align="right" |3,791.46 | rowspan="13" |[[ដីសណ្តមេគង្គ]] |- |[[ខេត្តពលលាវ|ខេត្តបាកលៀវ]] (ពលលាវ) |Tỉnh Bạc Liêu |[[បាកលៀវ]] |Thành phố Bạc Liêu | align="right" |2,669.01 | align="right" |907,236 <ref name="bac_lieu_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.baobaclieu.vn/tin-tuc/tong-ket-cong-tac-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019-61646.html|website=Báo Bạc Liêu|title=Tổng kết công tác điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Summary of the 2019 Population and Housing Census|publisher=[[Bạc Liêu]] Provincial Party Committee|date=2019-11-23|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |340 | align="right" |27.7 | align="right" |0.742 | align="right" |3,701.98 |- |[[ខេត្តកំពង់ឫស្សី|ខេត្តបេនជេ]] (កំពង់ឫស្សី) |Tỉnh Bến Tre |[[បេនជេ]] |Thành phố Bến Tre | align="right" |2,394.81 | align="right" |1,288,463 <ref name="ben_tre_census_2019_news">{{cite web|url=http://baodongkhoi.vn/dan-so-viet-nam-dung-thu-3-trong-khu-vuc-dong-nam-a-11072019-a62112.html|publisher=[[Bến Tre]] Provincial Party Committee|website=Báo Đồng Khởi|title=Dân số Việt Nam đứng thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á|language=vi|trans-title=Vietnam's population ranks 3rd in Southeast Asia|date=2019-07-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |538 | align="right" |9.8 | align="right" |0.750 | align="right" |2,978.48 |- |[[ខេត្តទឹកខ្មៅ|ខេត្តកាម៉ាវ]] (ទឹកខ្មៅ) |Tỉnh Cà Mau |[[កាម៉ាវ]] |Thành phố Cà Mau | align="right" |5,221.19 | align="right" |1,194,476 <ref name="ca_mau_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.camau.gov.vn/wps/portal/?1dmy&page=trangchitiet&urile=wcm%3apath%3a%2Fcamaulibrary%2Fcamauofsite%2Ftrangchu%2Ftintucsukien%2Fthoisuchinhtri%2Fdfhyrt68689s|website=Cổng thông tin đối ngoại tỉnh Cà Mau|publisher=[[UBND]] [[Cà Mau]]|title=Dân số tỉnh Cà Mau có 1.194.476 người|language=vi|trans-title=Ca Mau province has a Population of 1,194,476 People|date=2019-07-17|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |229 | align="right" |22.7 | align="right" |0.743 | align="right" |3,121.66 |- |[[ខេត្តផ្សារដែក|ខេត្តដុងថាប់]] (ផ្សារដែក) |Tỉnh Đồng Tháp |[[កាវឡាញ់]] |Thành phố Cao Lãnh | align="right" |3,383.85 | align="right" |1,599,504 <ref name="dong_thap_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.baodongthap.vn/xa-hoi/dong-thap-co-gan-1-6-trieu-nhan-khau-87025.aspx|website=Báo Đồng Tháp Online|title=Đồng Tháp có gần 1,6 triệu nhân khẩu|language=vi|trans-title=Dong Thap has nearly 1.6 million people|date=2019-10-04|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |473 | align="right" |19.1 | align="right" |0.718 | align="right" |2,240.56 |- |[[ខេត្តផ្សំអំបើស|ខេត្តហឺវយ៉ាង]] |Tỉnh Hậu Giang |[[វិថាញ់]] |Thành phố Vị Thanh | align="right" |1,621.70 | align="right" |733,017 <ref name="hau_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.baohaugiang.com.vn/thoi-su-trong-tinh/dan-so-toan-tinh-co-tren-733-000-nguoi-83548.html|website=Báo Hậu Giang|title=Dân số toàn tỉnh có trên 733.000 người|language=vi|trans-title=The population of the province is over 733,000|publisher=[[Hậu Giang]] Provincial Party Committee|date=2019-10-06|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |452 | align="right" |25.4 | align="right" |0.743 | align="right" |2,943.84 |- |[[ខេត្តក្រមួនស|ខេត្តគៀនយ៉ាង]] (ក្រមួនស) |Tỉnh Kiên Giang |[[រ៉ាក់យ៉ា]] |Thành phố Rạch Giá | align="right" |6,348.78 | align="right" |1,723,067 <ref name="kien_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://dansokiengiang.gov.vn/tin-tuc/chi-tiet/kien-giang-som-thanh-lap-khoa-lao-khoa-giup-cham-soc-tot-hon-suc-khoe-cho-nguoi-cao-tuoi/1967|website=CHI CỤC DÂN SỐ-KẾ HOẠCH HÓA GIA ĐÌNH TỈNH KIÊN GIANG|title=Kiên Giang: Sớm thành lập Khoa Lão khoa giúp chăm sóc tốt hơn sức khỏe cho người cao tuổi|language=vi|trans-title=Kien Giang: Establishing the Department of Geriatrics to improve elderly healthcare|date=2019-11-12|access-date=14 May 2020|archivedate=2021-01-19|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210119153841/http://dansokiengiang.gov.vn/tin-tuc/chi-tiet/kien-giang-som-thanh-lap-khoa-lao-khoa-giup-cham-soc-tot-hon-suc-khoe-cho-nguoi-cao-tuoi/1967|url-status=dead}}</ref> | align="right" |271 | align="right" |28.3 | align="right" |0.750 | align="right" |4,336.43 |- |[[ខេត្តកំពង់គោ|ខេត្តឡងអាន]] (កំពង់គោ) |Tỉnh Long An |[[តឹនអាន]] |Thành phố Tân An | align="right" |4,494.94 | align="right" |1,688,547 <ref name="long_an_census_2019_news">{{cite web|url=http://baolongan.vn/tinh-den-0-gio-ngay-01-4-2019-tong-so-dan-cua-long-an-la-1-688-547-nguoi-a80290.html|website=Báo Long An|title=Tính đến 0 giờ ngày 01/4/2019: Tổng số dân của Long An là 1.688.547 người|language=vi|trans-title=At midnight 01/4/2019: The total population of Long An is 1,688,547 people|date=2019-08-09|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |376 | align="right" |16.1 | align="right" |0.764 | align="right" |4,012.39 |- |[[ខេត្តឃ្លាំង|ខេត្តសុកត្រាង]] (ឃ្លាំង) |Tỉnh Sóc Trăng |[[ទីរួមខេត្តឃ្លាំង|សកត្រាង]] |Thành phố Sóc Trăng | align="right" |3,311.88 | align="right" |1,199,653 <ref name="soc_trang_census_2019_news">{{cite web|url=https://soctrang.gov.vn/Default.aspx?sname=ubnd-stg&sid=4&pageid=469&catid=2258&id=297531&catname=Tin-tuc--su-kien&title=Hoi-nghi-tong-ket-Tong-dieu-tra-dan-so-va-nha-o-nam-2019|website=Cổng thông tin điện tử tỉnh Sóc Trăng|publisher=[[UBND]] [[Sóc Trăng]]|title=Hội nghị tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|trans-title=Meeting to Summarize 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-09|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |362 | align="right" |32.4 | align="right" |0.715 | align="right" |2,835.46 |- |[[ខេត្តមេ-ស|ខេត្តទៀនយ៉ាង]] (ខេត្តមេ-ស |Tỉnh Tiền Giang |[[មីថរ]] |Mỹ Tho | align="right" |2,510.61 | align="right" |1,764,185 <ref name="tien_giang_census_2019_news">{{cite web|url=http://baolongan.vn/tinh-den-0-gio-ngay-01-4-2019-tong-so-dan-cua-long-an-la-1-688-547-nguoi-a80290.html|website=Báo Long An|title=Dân số Tiền Giang năm 2019 là 1.764.185 người|language=vi|trans-title=Tien Giang's population in 2019 is 1,764,185 people.|date=2019-07-12|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |703 | align="right" |14 | align="right" |0.770 | align="right" |3,781.77 |- |[[ខេត្តព្រះត្រពាំង|ខេត្តត្រាវិញ]]​ (ព្រះត្រពាំង) |Tỉnh Trà Vinh |[[ទី​រួម​ខេត្តព្រះត្រពាំង(ខេត្តព្រះត្រពាំង)|ត្រាវិញ]] |Thành phố Trà Vinh | align="right" |2,358.26 | align="right" |1,009,168 <ref name="tra_vinh_census_2019_news">{{cite web|url=https://travinh.baohiemxahoi.gov.vn/tintuc/Pages/hoat-dong-bhxh-dia-phuong.aspx?CateID=52&ItemID=5786|publisher=BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH TRÀ VINH|website=[[Trà Vinh]] Social Insurance Portal|title=Tổ chức triển khai thực hiện rà soát, xử lý dữ liệu trên phần mềm quản lý hộ gia đình|language=vi|trans-title=Implementing to review and process data on household management software|date=2019-09-26|access-date=14 May 2020}}{{Dead link|date=មិថុនា 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | align="right" |428 | align="right" |17.2 | align="right" |0.717 | align="right" |2,662.89 |- |[[ខេត្តលង់ហោរ|ខេត្តវិញឡង]] (លង់ហោរ) |Tỉnh Vĩnh Long |[[វិញឡង]] |Thành phố Vĩnh Long | align="right" |1,525.73 | align="right" |1,022,791 <ref name="vinh_long_census_2019_news">{{cite web|url=http://www.baovinhlong.com.vn/thoi-su/201911/10-nam-quy-mo-dan-so-vinh-long-co-ban-on-dinh-2973927/|website=Báo Vĩnh Long|title=10 năm: quy mô dân số Vĩnh Long cơ bản ổn định|language=vi|publisher=[[Vĩnh Long]] Provincial Party Committee|trans-title=10 years: Vinh Long Population is Basically Stable|date=2019-11-14|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |670 | align="right" |16.6 | align="right" |0.757 | align="right" |3,360.01 |- |[[ទីក្រុងព្រែកឫស្សី|ទីក្រុងកឹនថឺ]] (ព្រែកឫស្សី) |Thành phố Cần Thơ |ស្រុកនិញគៀវ |Quận Ninh Kiều | align="right" |1,438.96 | align="right" |1,235,171 <ref name="can_tho_census_2019_news">{{cite web|url=https://www.cantho.gov.vn/wps/portal/!ut/p/z1/vVTZjpswFP0V9yFPFvXCEpi3pMpMk0wgmqUZeIkc4gQ3g50hhmnn62ug0ixtNlUqQuJizrnm3HuPUYIeUCJZJdZMCyXZo3mPE2_u4_GAjBx6HU3IJe713XFIozGmE4JmDQDvuXoYJW_5vj80_K-XlIzCez-6pugbSlCSSr3VGYpTJnWmOlgLLtegElzXsdRluis3Zq2D26dUYsHMt0wJINeZAFoZ_IbrNlgKXgJdMLBkEuwUqBiQGQMKSJYDiklQ77lNxRLF3CF44afESlnKLSfwupbPXM8KAkIXPA1sgulvjQdEJKfU6JV_NTWAKe6Gwygk2Pb-jX9HTuN_7Ez_hvZtjK98fJyfNJB9GSL6V8D7MfgwCH_W4CCgFnnwH4yK2Mjs7tUx8NBtnWP2ZTKfDlHcJJS7-UHKvEGzNf_sucRzMEktSldmUByPWIuV41uMdLHHXc-17QDF7ulJC14JVe7q5Lfi5awNzhjd2lxlUXCpUayLktcLZSEeOYqf0_xiy3R20cHvfAdP8h2sfQdru0HjuzaofQeN76DxHdwpWDFofAcVNL6Dje-OtMhtW3SGvtGx2TUHmPj-9JT0TCGU1PyHRg__7ZjZ5ve5b_8UQlibm8EqDN2qvV_uVvms9-kXKqzEJA!!/dz/d5/L2dBISEvZ0FBIS9nQSEh/|website=CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ THÀNH PHỐ CẦN THƠ|title=Hội nghị tổng kết Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019|language=vi|publisher=[[UBND]] [[Cần Thơ]]|trans-title=Meeting on Summary of the 2019 Population and Housing Census|date=2019-10-11|access-date=14 May 2020}}</ref> | align="right" |858 | align="right" |69.7 | align="right" |0.788 | align="right" |6,260.52 |} == ឯកសារយោង == [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ខេត្តរបស់ប្រទេសវៀតណាម]] <references /> i3qemldqxm8d6vkdwy2ki4mjegjmz8e 0 46963 323274 323173 2025-07-05T03:58:25Z 58.97.225.224 323274 wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[សម្ដេច]]មហាបវរធិបតី | name = ហ៊ុន ម៉ាណែត | honorific-suffix = | image = .jpg | imagesize = | caption = ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងឆ្នាំ២០២៥ | native_name = | office = [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា]] | monarch = [[នរោត្តម សីហមុនី]] | 1blankname = ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី | 1namedata = {{List collapsed|title={{nobold|''បញ្ជីឈ្មោះ''}}|[[អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន]]|[[វង្សី វិស្សុត]]|[[ស សុខា]]|[[ទៀ សីហា]]|[[ហង់ជួន​ ណារ៉ុន]]|[[សុខ ចិន្តាសោភា]]|[[កើត រិទ្ធ]]|[[សាយ សំអាល់]]|[[ស៊ុន ចាន់ថុល]]|[[នេត សាវឿន]]}} [[ ហ៊ុន ម៉ានី ]] | term_start = ២២ សីហា ២០២៣ | term_end = | predecessor = [[ហ៊ុន សែន]] | successor = | office1 = សមាជិក[[រដ្ឋសភាកម្ពុជា|រដ្ឋសភា]] | term_start1 = ២១ សីហា ២០២៣ | term_end1 = | constituency1 = [[មណ្ឌលបោះឆ្នោតរាជធានីភ្នំពេញ|ភ្នំពេញ]] | birth_date = {{Birth date and age|1977|10|20|df=y}} | birth_place = [[ស្រុកមេមត់]], តំបន់ភាគខាងកើត, [[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]<br />(​បច្ចុប្បន្នគឺ [[ស្រុកមេមត់]], [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]], [[កម្ពុជា]]) | nationality = ខ្មែរ | education = [[បណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក]] ([[បរិញ្ញាបត្រ​សិល្បៈ]])<br />[[សាកលវិទ្យាល័យញូវយ៉ក]] ([[អនុបណ្ឌិតសិល្បៈ]])<br />[[សាកលវិទ្យាល័យប៊្រីសតូល]] ([[បណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជា]]) | party = [[គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា]] | spouse = ពេជ្រ ច័ន្ទមុនី | mother = [[ប៊ុន រ៉ានី]] | father = [[ហ៊ុន សែន]] | relatives = | website = {{URL|hunmanet.kh}} | module = | allegiance = {{flag|កម្ពុជា}} | branch = [[កងទ័ពជើងគោកនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|កងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា]] | serviceyears = ១៩៩៥–បច្ចុប្បន្ន | rank = [[​ឧត្តម​សេនីយ៍​]] | commands = {{ubl|អគ្គមេបញ្ជាការរងនៃ[[កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ]]|អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា|មេបញ្ជាការ​អង្គភាព​អង្គរក្ស​នាយករដ្ឋមន្ត្រី|ប្រធាន​នាយសេនាធិការចម្រុះនៃកង​យោធពល​ខេមរភូមិន្ទ|ប្រធាន​ក្រុម​ការងារ​ប្រឆាំង​អំពើ​ភេរវកម្ម​ជាតិ}} | unit = | battles = [[ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ]] | awards = [[File:KHM Ordre Royal du Cambodge - Grand Croix BAR.svg|25px]] [[គ្រឿងឥស្សរិយយសព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]<br>មេដាយការពារជាតិ | signature = Hun Manet's Signature.png | laterwork = }} '''សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត''' (កើតថ្ងៃទី ២០ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៧៧) គឺជា[[អ្នកនយោបាយ]] និង[[​ឧត្តម​សេនីយ៍​]]ខ្មែរមួយរូបដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងបម្រើការជា[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ មុនពេលប្រឡូកចូលក្នុងវិស័យនយោបាយ លោកធ្លាប់បានកាន់តំណែងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃ[[កងទ័ពយុទ្ធពលខេឞរភូមិន្ទ|កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ]] និងជាមេបញ្ជាការនៃបញ្ជាការដ្ឋាន[[កងទ័ពជើងគោកនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|កងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា]]។ លោក​ជា​កូន​ប្រុស​ច្បង​របស់ [[នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|​សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ]] [[ហ៊ុន សែន]] និង​សម្ដេចកិត្តិព្រឹទ្ធិបណ្ឌិត [[ប៊ុន រ៉ានី]] ហ៊ុន សែន ។ គាត់ក៏ដឹកនាំក្រុមការងារប្រឆាំងភេរវកម្មរបស់ប្រទេសផងដែរ។ លោកមានគោរមងារជា '''សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត'''។<ref>{{Cite web |title=សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថែ្លងអំណរព្រះរាជគុណចំពោះព្រះមហាក្សត្រ ដែលបានព្រះរាជហឫទ័យប្រោសព្រះរាជទានគោរមងារជាជូនសម្តេច |url=https://pressocm.gov.kh/archives/84229 |archive-date=3 កញ្ញា 2023 |access-date=3 កញ្ញា 2023 |website=អង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស}}</ref> ម៉ាណែតបានធំដឹងក្តី និងទទួលបានការអប់រំទូទៅនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយក្រោយមកបានចូលបម្រើកងទ័ពនៅឆ្នាំ១៩៩៥។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ គាត់បានចូលរៀននៅ[[បណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក|សាលាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក]]នៅវ៉េស ផនត៍ (West Point) ដោយបានទទួលសញ្ញាប័ត្រនៅឆ្នាំ១៩៩៩ ដែលធ្វើឱ្យលោកក្លាយជាជនជាតិខ្មែរដំបូងគេដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីបណ្ឌិត្យសភាដ៏ល្បីល្បាញ។ បន្ទាប់​ពី​[[ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៧ ឆ្នាំ២០២៣|ការ​បោះ​ឆ្នោត​សកល​នៅ​កម្ពុជាក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣]] សម្ដេចហ៊ុន សែនបាន​ប្រកាស​លាលែង​ពី​តំណែង​ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​កក្កដា ហើយផ្ទេរដំណែងឱ្យម៉ាណែតក្លាយជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ជាប់ឆ្នោតជាផ្លូវការ។<ref>{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/501331629/prime-minister-hun-sen-announces-resignation/|title=Prime Minister Hun Sen announces resignation|work=Khmer Times|date=26 July 2023|access-date=21 January 2024|archive-date=27 July 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230727011745/https://www.khmertimeskh.com/501331629/prime-minister-hun-sen-announces-resignation/|url-status=live}}</ref> == ជីវប្រវត្តិ == [[ឯកសារ:20220216_hyoukei_11.jpg|រូបភាពតូច|250x250ភីកសែល| លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ហ្វូមីអូ គីស៊ីដា នៅទីក្រុងតូក្យូ ថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។]] លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កើត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៧៧ នៅ​ភូមិ​កោះថ្ម ស្រុក [[ស្រុកមេមត់|​មេមត់]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្ត​កំពង់ចាម]] ក្នុង [[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​គ្រប់​គ្រង​ក្នុង]] ​នាម​ជា​កូន​ប្រុស​ទី​ពីរ​របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី [[ហ៊ុន សែន]] និងលោកជំទាវ [[ប៊ុន រ៉ានី]] ។ នៅ​យប់ថ្ងៃកើត ពន្លឺ​ភ្លឺ​បាន​ហោះ​មក​លើ​ដំបូល​ផ្ទះ ដែល​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជឿ​ថា កូន​ប្រុស​របស់​លោក​កើត​ចេញ​ពី ​អព្ភូតហេតុ ដែល​គេ​បូជា​នៅ​ភូមិ​កោះថ្ម។ លោក បានធំដឹងក្តី និងទទួលបានការអប់រំទូទៅនៅភ្នំពេញ ហើយក្រោយមកបានចូលបម្រើការងារក្នុងកងយោធពលខេមរភូមិន្ទនៅឆ្នាំ ១៩៩៥ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះគាត់បានចូលរៀននៅសាលាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិកនៅ វ៉េស ផនត៍ ។ ដោយបានទទួលសញ្ញាប័ត្រនៅខែឧសភា ឆ្នាំ 1999 គាត់បានក្លាយជានិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សានៅបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដំបូងគេ ហើយក្នុងចំណោមកម្មាភិបាលបរទេសតែប្រាំពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅឆ្នាំនោះ។ ពេល​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ពី វ៉េស ផនត៍ លោក​បាន​ទទួល​បរិញ្ញាបត្រ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច និង​ទទួល​បាន​គណៈកម្មាការ​ជា​អនុសេនីយ៍ឯក​ក្នុង​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ។ គាត់ក៏បានទទួលសញ្ញាប័ត្រអនុបណ្ឌិតផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពី [[សាកលវិទ្យាល័យញូវយ៉ក]] សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ២០០២ និង បណ្ឌិតផ្នែក សេដ្ឋកិច្ចពី [[សាកលវិទ្យាល័យ Bristol|សាកលវិទ្យាល័យ ប្រីស្តូល]] ចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងឆ្នាំ២០០៨។ លោក បានទទួលការតែងតាំងជាមេបញ្ជាការកងកម្លាំងពិសេសប្រឆាំងភេរវកម្មជាតិរបស់កម្ពុជា ដែលមានឋានៈវរសេនីយ៍ឯកក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ជាមួយនឹងការទទួលខុសត្រូវក្នុងការជួយកសាងសមត្ថភាពរបស់កម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម។ លោកទទួលបានឋានន្តរស័ក្តិជាឧត្តមសេនីយឯកក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៣ ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជានាយសេនាធិការចម្រុះនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។ ក្នុង​អំឡុង​ការ​ប្រឈម​មុខ​ដាក់​គ្នា​រវាង​កម្ពុជា-ថៃ ឆ្នាំ ២០០៨-២០១១ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ចរចា​ដើម្បី​បញ្ចប់​ការ​ប្រឈម​មុខ​ដាក់​គ្នា។ លោក​ក៏​ចូលរួម​យ៉ាង​ខ្លាំង​ជាមួយ​នឹង​ដំណើរការ​កំណែទម្រង់​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ ជាពិសេស​ផ្តោត​លើ​មន្ត្រី​យោធា និង​យោធិន​វ័យក្មេង។ ក្រៅ​ពី​កាតព្វកិច្ច​យោធា​អាជីព លោក​បាន​ចូល​រួម​យ៉ាង​សកម្ម​ជាមួយ​នឹង​កម្មវិធី​សង្គម​ជា​ច្រើន។ លោកជាប្រធានគណៈកម្មាធិការអាហារូបករណ៍សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសមាគមអាហារូបករណ៍សម្តេចតេជោ ដែលផ្តល់ឱកាសអាហារូបករណ៍ដល់យុវជនកម្ពុជារាប់ពាន់នាក់បានទៅសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យនានាទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកក៏ជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសមាគមគ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តយុវជនសម្តេចតេជោ (TYDA) ដែលប្រមូលផ្តុំគ្រូពេទ្យ និស្សិតពេទ្យ និងអ្នកស្ម័គ្រចិត្តរាប់ពាន់នាក់ ដើម្បីជួយផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពដោយឥតគិតថ្លៃដល់ប្រជាជនកម្ពុជានៅតាមជនបទទូទាំងប្រទេស។ លោក​ក៏​បាន​ចូលរួម​ជាមួយ​នឹង​សកម្មភាព​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​សកម្មភាព​មនុស្សធម៌​សម្រាប់​មណ្ឌល​កុមារ​កំព្រា និង​ជន​ពិការ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរៀបការជាមួយលោកស្រី ពេជ្រ ច័ន្ទមុនី។ កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៨ ប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុនការបោះឆ្នោតសភា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានតែងតាំងកូនប្រុសច្បងទី២ គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឲ្យឡើងកាន់តំណែងជាយោធាជាន់ខ្ពស់ ក្នុងគោលបំណងរៀបចំកូនប្រុសរបស់លោកធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅពេលលោកចូលនិវត្តន៍ ឬទទួលមរណភាពនៅកម្ពុជា។ លោក​ត្រូវ​បាន​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចាត់​ទុក​ថា ជា​អ្នក​ស្នង​តំណែង​ដ៏​មាន​សក្តានុពល​របស់​លោក។ <ref>{{Cite news|date=9 October 2018|title=Hun Sen Says Son Is 'Possible Future Leader' of Cambodia|publisher=[[Voice of America]]|url=https://www.voacambodia.com/a/hun-sen-says-son-is-possible-future-leader-of-cambodia/4604519.html|access-date=11 October 2018}}</ref> នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២០ ម៉ាណែត ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានក្រុមយុវជនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាស​ជា​សាធារណៈ​អំពី​ការ​គាំទ្រ​បេក្ខភាព​លោក ម៉ាណែត ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០២១។ ទោះបីជាមិនដែលបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ជាសាធារណៈអំពីតួនាទីនេះក៏ដោយ ក៏លោកទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីរដ្ឋមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន សមាជិកគណបក្ស ក៏ដូចជាគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ <ref>{{Cite news|last=Sokhean|first=Ben|date=6 December 2021|title=Support for Hun Manet as next PM continues to grow|work=Khmer Times|url=https://www.khmertimeskh.com/50982927/support-for-hun-manet-as-next-pm-continues-to-grow/|access-date=9 December 2021}}</ref> លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់​ថា ការ​បន្ត​បន្ទាប់​នឹង​មិន​កើត​ឡើង​រហូត​ដល់​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក្រោយ​ការ​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ ២០២៨។ == បម្រើផ្នែក​យោធា == [[ឯកសារ:Hun Manet (2019).jpg|រូបភាពតូច]] លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចូលបម្រើកងទ័ពនៅឆ្នាំ ១៩៩៥ ដែលជាឆ្នាំតែមួយ ដែលគាត់បានចូលរៀននៅបណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបានក្លាយជា [[ឧត្តមសេនីយ៍ទោ|ឧត្តមសេនីយឯក]] ក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០១១ ប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។ ម៉ាណែត​បាន​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ចរចា​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​មាន​ជម្លោះ [[ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ|​កម្ពុជា-ថៃ​ឆ្នាំ​២០០៨]] ។ លោកបានក្លាយជា ឧត្តមសេនីយឯក នៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ 2013 ហើយក្រោយមកត្រូវបានតម្លើងឋានន្តរស័ក្តិជាឧត្តមសេនីយផ្កាយបួនក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 2018 ស្របពេលជាមួយនឹងការទទួលបន្ទុករបស់គាត់ជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ (RFAC)។ <ref>{{Cite news|last=Vichea|first=Pang|date=2018-07-02|title=Hun Manet is now a four-star General|language=en|work=Phnom Penh Post|url=https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-now-four-star-general|access-date=2018-09-07}}</ref> ប្អូនប្រុស​របស់​លោក​គឺ ​លោក ហ៊ុន ម៉ានិត ក៏​បម្រើការ​ក្នុង​ជួរ​កងទ័ព​ដែរ​ក្នុង​ឋានៈ [[ឧត្តមសេនីយ៍ទោ|​ជា​ឧត្តម​សេនីយ៍ត្រិយ៍]]។ == អាជីពនយោបាយ == [[File:Hun Manet and Bongbong Marcos in Manila.jpg|thumb|ជាមួយប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន បុងបុង ម៉ាកូស នៅទីក្រុងម៉ានីឡា ថ្ងៃទី ១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៥។]] លោក​ហ៊ុន ម៉ាណែតត្រូវ​បាន​សារព័ត៌មាន​ទាំង​ពីលើក​ឡើង​ហើយពី​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផ្ទាល់ថា ​ជា​បេក្ខភាពនៃនាយករដ្ឋមន្ត្រី។<ref>{{Cite news|last=Hutt|first=David|date=8 June 2019|title=Hun Manet: The Next Prime Minister of Cambodia?|publisher=The Diplomat|url=https://thediplomat.com/2019/06/hun-manet-the-next-prime-minister-of-cambodia/|access-date=30 August 2019}}</ref><ref>{{Cite news|last=Ben|first=Sokhean|date=25 October 2018|title=Hun Manet can be prime minister if he is elected, says Hun Sen|work=The Phnom Penh Post|url=https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-can-be-prime-minister-if-he-elected-says-hun-sen/|access-date=30 August 2019|archive-date=7 មេសា 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407013448/https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-can-be-prime-minister-if-he-elected-says-hun-sen|url-status=dead}}</ref> នៅថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ សម្ដេចហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវបានគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបោះឆ្នោតជាឯកច្ឆ័ន្ទឱ្យធ្វើជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់គណបក្ស បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលសំខាន់ធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជា [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីកំពុងរង់ចាំ|នាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តវេន]] ។ <ref>{{Cite news|date=24 December 2021|title=Hun Manet unanimously elected to be the future Prime Minister|work=Khmer Times|url=https://www.khmertimeskh.com/50994699/hun-manet-unanimously-elected-to-be-the-future-prime-minister/|access-date=24 December 2021}}</ref>ការកើនឡើងរបស់គាត់ត្រូវបានសម្គាល់ដោយការពេញចិត្តរបស់ឪពុកគាត់ == ឯកសារយោង == [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គ្រួសារត្រកូលហ៊ុន]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អ្នកនយោបាយ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ឧត្តមសេនីយ៍កម្ពុជា]] 6gmpuwlf24hpfmyq5kpi4cwfkxdvwq3 323275 323274 2025-07-05T03:58:47Z Như Gây Mê 41859 Undid edits by [[Special:Contribs/58.97.225.224|58.97.225.224]] ([[User talk:58.97.225.224|talk]]) to last version by 124.120.19.181: reverting vandalism 323275 wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[សម្ដេច]]មហាបវរធិបតី | name = ហ៊ុន ម៉ាណែត | honorific-suffix = | image = MrBeast.jpg | imagesize = | caption = ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ | native_name = | office = [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា]] | monarch = [[នរោត្តម សីហមុនី]] | 1blankname = ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី | 1namedata = {{List collapsed|title={{nobold|''បញ្ជីឈ្មោះ''}}|[[អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន]]|[[វង្សី វិស្សុត]]|[[ស សុខា]]|[[ទៀ សីហា]]|[[ហង់ជួន​ ណារ៉ុន]]|[[សុខ ចិន្តាសោភា]]|[[កើត រិទ្ធ]]|[[សាយ សំអាល់]]|[[ស៊ុន ចាន់ថុល]]|[[នេត សាវឿន]]}} [[ ហ៊ុន ម៉ានី ]] | term_start = ២២ សីហា ២០២៣ | term_end = | predecessor = [[ហ៊ុន សែន]] | successor = | office1 = សមាជិក[[រដ្ឋសភាកម្ពុជា|រដ្ឋសភា]] | term_start1 = ២១ សីហា ២០២៣ | term_end1 = | constituency1 = [[មណ្ឌលបោះឆ្នោតរាជធានីភ្នំពេញ|ភ្នំពេញ]] | birth_date = {{Birth date and age|1977|10|20|df=y}} | birth_place = [[ស្រុកមេមត់]], តំបន់ភាគខាងកើត, [[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]<br />(​បច្ចុប្បន្នគឺ [[ស្រុកមេមត់]], [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]], [[កម្ពុជា]]) | nationality = ខ្មែរ | education = [[បណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក]] ([[បរិញ្ញាបត្រ​សិល្បៈ]])<br />[[សាកលវិទ្យាល័យញូវយ៉ក]] ([[អនុបណ្ឌិតសិល្បៈ]])<br />[[សាកលវិទ្យាល័យប៊្រីសតូល]] ([[បណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជា]]) | party = [[គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា]] | spouse = ពេជ្រ ច័ន្ទមុនី | mother = [[ប៊ុន រ៉ានី]] | father = [[ហ៊ុន សែន]] | relatives = | website = {{URL|hunmanet.kh}} | module = | allegiance = {{flag|កម្ពុជា}} | branch = [[កងទ័ពជើងគោកនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|កងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា]] | serviceyears = ១៩៩៥–បច្ចុប្បន្ន | rank = [[​ឧត្តម​សេនីយ៍​]] | commands = {{ubl|អគ្គមេបញ្ជាការរងនៃ[[កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ]]|អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា|មេបញ្ជាការ​អង្គភាព​អង្គរក្ស​នាយករដ្ឋមន្ត្រី|ប្រធាន​នាយសេនាធិការចម្រុះនៃកង​យោធពល​ខេមរភូមិន្ទ|ប្រធាន​ក្រុម​ការងារ​ប្រឆាំង​អំពើ​ភេរវកម្ម​ជាតិ}} | unit = | battles = [[ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ]] | awards = [[File:KHM Ordre Royal du Cambodge - Grand Croix BAR.svg|25px]] [[គ្រឿងឥស្សរិយយសព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]<br>មេដាយការពារជាតិ | signature = Hun Manet's Signature.png | laterwork = }} '''សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត''' (កើតថ្ងៃទី ២០ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៧៧) គឺជា[[អ្នកនយោបាយ]] និង[[​ឧត្តម​សេនីយ៍​]]ខ្មែរមួយរូបដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងបម្រើការជា[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ មុនពេលប្រឡូកចូលក្នុងវិស័យនយោបាយ លោកធ្លាប់បានកាន់តំណែងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃ[[កងទ័ពយុទ្ធពលខេឞរភូមិន្ទ|កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ]] និងជាមេបញ្ជាការនៃបញ្ជាការដ្ឋាន[[កងទ័ពជើងគោកនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|កងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា]]។ លោក​ជា​កូន​ប្រុស​ច្បង​របស់ [[នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|​សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ]] [[ហ៊ុន សែន]] និង​សម្ដេចកិត្តិព្រឹទ្ធិបណ្ឌិត [[ប៊ុន រ៉ានី]] ហ៊ុន សែន ។ គាត់ក៏ដឹកនាំក្រុមការងារប្រឆាំងភេរវកម្មរបស់ប្រទេសផងដែរ។ លោកមានគោរមងារជា '''សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត'''។<ref>{{Cite web |title=សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថែ្លងអំណរព្រះរាជគុណចំពោះព្រះមហាក្សត្រ ដែលបានព្រះរាជហឫទ័យប្រោសព្រះរាជទានគោរមងារជាជូនសម្តេច |url=https://pressocm.gov.kh/archives/84229 |archive-date=3 កញ្ញា 2023 |access-date=3 កញ្ញា 2023 |website=អង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស}}</ref> ម៉ាណែតបានធំដឹងក្តី និងទទួលបានការអប់រំទូទៅនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយក្រោយមកបានចូលបម្រើកងទ័ពនៅឆ្នាំ១៩៩៥។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ គាត់បានចូលរៀននៅ[[បណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក|សាលាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក]]នៅវ៉េស ផនត៍ (West Point) ដោយបានទទួលសញ្ញាប័ត្រនៅឆ្នាំ១៩៩៩ ដែលធ្វើឱ្យលោកក្លាយជាជនជាតិខ្មែរដំបូងគេដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីបណ្ឌិត្យសភាដ៏ល្បីល្បាញ។ បន្ទាប់​ពី​[[ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៧ ឆ្នាំ២០២៣|ការ​បោះ​ឆ្នោត​សកល​នៅ​កម្ពុជាក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣]] សម្ដេចហ៊ុន សែនបាន​ប្រកាស​លាលែង​ពី​តំណែង​ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​កក្កដា ហើយផ្ទេរដំណែងឱ្យម៉ាណែតក្លាយជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ជាប់ឆ្នោតជាផ្លូវការ។<ref>{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/501331629/prime-minister-hun-sen-announces-resignation/|title=Prime Minister Hun Sen announces resignation|work=Khmer Times|date=26 July 2023|access-date=21 January 2024|archive-date=27 July 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230727011745/https://www.khmertimeskh.com/501331629/prime-minister-hun-sen-announces-resignation/|url-status=live}}</ref> == ជីវប្រវត្តិ == [[ឯកសារ:20220216_hyoukei_11.jpg|រូបភាពតូច|250x250ភីកសែល| លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ហ្វូមីអូ គីស៊ីដា នៅទីក្រុងតូក្យូ ថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។]] លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កើត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៧៧ នៅ​ភូមិ​កោះថ្ម ស្រុក [[ស្រុកមេមត់|​មេមត់]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្ត​កំពង់ចាម]] ក្នុង [[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​គ្រប់​គ្រង​ក្នុង]] ​នាម​ជា​កូន​ប្រុស​ទី​ពីរ​របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី [[ហ៊ុន សែន]] និងលោកជំទាវ [[ប៊ុន រ៉ានី]] ។ នៅ​យប់ថ្ងៃកើត ពន្លឺ​ភ្លឺ​បាន​ហោះ​មក​លើ​ដំបូល​ផ្ទះ ដែល​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជឿ​ថា កូន​ប្រុស​របស់​លោក​កើត​ចេញ​ពី ​អព្ភូតហេតុ ដែល​គេ​បូជា​នៅ​ភូមិ​កោះថ្ម។ លោក បានធំដឹងក្តី និងទទួលបានការអប់រំទូទៅនៅភ្នំពេញ ហើយក្រោយមកបានចូលបម្រើការងារក្នុងកងយោធពលខេមរភូមិន្ទនៅឆ្នាំ ១៩៩៥ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះគាត់បានចូលរៀននៅសាលាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិកនៅ វ៉េស ផនត៍ ។ ដោយបានទទួលសញ្ញាប័ត្រនៅខែឧសភា ឆ្នាំ 1999 គាត់បានក្លាយជានិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សានៅបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដំបូងគេ ហើយក្នុងចំណោមកម្មាភិបាលបរទេសតែប្រាំពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅឆ្នាំនោះ។ ពេល​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ពី វ៉េស ផនត៍ លោក​បាន​ទទួល​បរិញ្ញាបត្រ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច និង​ទទួល​បាន​គណៈកម្មាការ​ជា​អនុសេនីយ៍ឯក​ក្នុង​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ។ គាត់ក៏បានទទួលសញ្ញាប័ត្រអនុបណ្ឌិតផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពី [[សាកលវិទ្យាល័យញូវយ៉ក]] សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ២០០២ និង បណ្ឌិតផ្នែក សេដ្ឋកិច្ចពី [[សាកលវិទ្យាល័យ Bristol|សាកលវិទ្យាល័យ ប្រីស្តូល]] ចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងឆ្នាំ២០០៨។ លោក បានទទួលការតែងតាំងជាមេបញ្ជាការកងកម្លាំងពិសេសប្រឆាំងភេរវកម្មជាតិរបស់កម្ពុជា ដែលមានឋានៈវរសេនីយ៍ឯកក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ជាមួយនឹងការទទួលខុសត្រូវក្នុងការជួយកសាងសមត្ថភាពរបស់កម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម។ លោកទទួលបានឋានន្តរស័ក្តិជាឧត្តមសេនីយឯកក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៣ ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជានាយសេនាធិការចម្រុះនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។ ក្នុង​អំឡុង​ការ​ប្រឈម​មុខ​ដាក់​គ្នា​រវាង​កម្ពុជា-ថៃ ឆ្នាំ ២០០៨-២០១១ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ចរចា​ដើម្បី​បញ្ចប់​ការ​ប្រឈម​មុខ​ដាក់​គ្នា។ លោក​ក៏​ចូលរួម​យ៉ាង​ខ្លាំង​ជាមួយ​នឹង​ដំណើរការ​កំណែទម្រង់​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ ជាពិសេស​ផ្តោត​លើ​មន្ត្រី​យោធា និង​យោធិន​វ័យក្មេង។ ក្រៅ​ពី​កាតព្វកិច្ច​យោធា​អាជីព លោក​បាន​ចូល​រួម​យ៉ាង​សកម្ម​ជាមួយ​នឹង​កម្មវិធី​សង្គម​ជា​ច្រើន។ លោកជាប្រធានគណៈកម្មាធិការអាហារូបករណ៍សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសមាគមអាហារូបករណ៍សម្តេចតេជោ ដែលផ្តល់ឱកាសអាហារូបករណ៍ដល់យុវជនកម្ពុជារាប់ពាន់នាក់បានទៅសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យនានាទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកក៏ជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសមាគមគ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តយុវជនសម្តេចតេជោ (TYDA) ដែលប្រមូលផ្តុំគ្រូពេទ្យ និស្សិតពេទ្យ និងអ្នកស្ម័គ្រចិត្តរាប់ពាន់នាក់ ដើម្បីជួយផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពដោយឥតគិតថ្លៃដល់ប្រជាជនកម្ពុជានៅតាមជនបទទូទាំងប្រទេស។ លោក​ក៏​បាន​ចូលរួម​ជាមួយ​នឹង​សកម្មភាព​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​សកម្មភាព​មនុស្សធម៌​សម្រាប់​មណ្ឌល​កុមារ​កំព្រា និង​ជន​ពិការ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរៀបការជាមួយលោកស្រី ពេជ្រ ច័ន្ទមុនី។ កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៨ ប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុនការបោះឆ្នោតសភា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានតែងតាំងកូនប្រុសច្បងទី២ គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឲ្យឡើងកាន់តំណែងជាយោធាជាន់ខ្ពស់ ក្នុងគោលបំណងរៀបចំកូនប្រុសរបស់លោកធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅពេលលោកចូលនិវត្តន៍ ឬទទួលមរណភាពនៅកម្ពុជា។ លោក​ត្រូវ​បាន​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចាត់​ទុក​ថា ជា​អ្នក​ស្នង​តំណែង​ដ៏​មាន​សក្តានុពល​របស់​លោក។ <ref>{{Cite news|date=9 October 2018|title=Hun Sen Says Son Is 'Possible Future Leader' of Cambodia|publisher=[[Voice of America]]|url=https://www.voacambodia.com/a/hun-sen-says-son-is-possible-future-leader-of-cambodia/4604519.html|access-date=11 October 2018}}</ref> នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២០ ម៉ាណែត ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានក្រុមយុវជនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាស​ជា​សាធារណៈ​អំពី​ការ​គាំទ្រ​បេក្ខភាព​លោក ម៉ាណែត ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០២១។ ទោះបីជាមិនដែលបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ជាសាធារណៈអំពីតួនាទីនេះក៏ដោយ ក៏លោកទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីរដ្ឋមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន សមាជិកគណបក្ស ក៏ដូចជាគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ <ref>{{Cite news|last=Sokhean|first=Ben|date=6 December 2021|title=Support for Hun Manet as next PM continues to grow|work=Khmer Times|url=https://www.khmertimeskh.com/50982927/support-for-hun-manet-as-next-pm-continues-to-grow/|access-date=9 December 2021}}</ref> លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់​ថា ការ​បន្ត​បន្ទាប់​នឹង​មិន​កើត​ឡើង​រហូត​ដល់​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក្រោយ​ការ​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ ២០២៨។ == បម្រើផ្នែក​យោធា == [[ឯកសារ:Hun Manet (2019).jpg|រូបភាពតូច]] លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចូលបម្រើកងទ័ពនៅឆ្នាំ ១៩៩៥ ដែលជាឆ្នាំតែមួយ ដែលគាត់បានចូលរៀននៅបណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបានក្លាយជា [[ឧត្តមសេនីយ៍ទោ|ឧត្តមសេនីយឯក]] ក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០១១ ប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។ ម៉ាណែត​បាន​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ចរចា​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​មាន​ជម្លោះ [[ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ|​កម្ពុជា-ថៃ​ឆ្នាំ​២០០៨]] ។ លោកបានក្លាយជា ឧត្តមសេនីយឯក នៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ 2013 ហើយក្រោយមកត្រូវបានតម្លើងឋានន្តរស័ក្តិជាឧត្តមសេនីយផ្កាយបួនក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 2018 ស្របពេលជាមួយនឹងការទទួលបន្ទុករបស់គាត់ជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ (RFAC)។ <ref>{{Cite news|last=Vichea|first=Pang|date=2018-07-02|title=Hun Manet is now a four-star General|language=en|work=Phnom Penh Post|url=https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-now-four-star-general|access-date=2018-09-07}}</ref> ប្អូនប្រុស​របស់​លោក​គឺ ​លោក ហ៊ុន ម៉ានិត ក៏​បម្រើការ​ក្នុង​ជួរ​កងទ័ព​ដែរ​ក្នុង​ឋានៈ [[ឧត្តមសេនីយ៍ទោ|​ជា​ឧត្តម​សេនីយ៍ត្រិយ៍]]។ == អាជីពនយោបាយ == [[File:Hun Manet and Bongbong Marcos in Manila.jpg|thumb|ជាមួយប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន បុងបុង ម៉ាកូស នៅទីក្រុងម៉ានីឡា ថ្ងៃទី ១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៥។]] លោក​ហ៊ុន ម៉ាណែតត្រូវ​បាន​សារព័ត៌មាន​ទាំង​ពីលើក​ឡើង​ហើយពី​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផ្ទាល់ថា ​ជា​បេក្ខភាពនៃនាយករដ្ឋមន្ត្រី។<ref>{{Cite news|last=Hutt|first=David|date=8 June 2019|title=Hun Manet: The Next Prime Minister of Cambodia?|publisher=The Diplomat|url=https://thediplomat.com/2019/06/hun-manet-the-next-prime-minister-of-cambodia/|access-date=30 August 2019}}</ref><ref>{{Cite news|last=Ben|first=Sokhean|date=25 October 2018|title=Hun Manet can be prime minister if he is elected, says Hun Sen|work=The Phnom Penh Post|url=https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-can-be-prime-minister-if-he-elected-says-hun-sen/|access-date=30 August 2019|archive-date=7 មេសា 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407013448/https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-can-be-prime-minister-if-he-elected-says-hun-sen|url-status=dead}}</ref> នៅថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ សម្ដេចហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវបានគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបោះឆ្នោតជាឯកច្ឆ័ន្ទឱ្យធ្វើជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់គណបក្ស បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលសំខាន់ធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជា [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីកំពុងរង់ចាំ|នាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តវេន]] ។ <ref>{{Cite news|date=24 December 2021|title=Hun Manet unanimously elected to be the future Prime Minister|work=Khmer Times|url=https://www.khmertimeskh.com/50994699/hun-manet-unanimously-elected-to-be-the-future-prime-minister/|access-date=24 December 2021}}</ref>ការកើនឡើងរបស់គាត់ត្រូវបានសម្គាល់ដោយការពេញចិត្តរបស់ឪពុកគាត់ == ឯកសារយោង == [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គ្រួសារត្រកូលហ៊ុន]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អ្នកនយោបាយ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ឧត្តមសេនីយ៍កម្ពុជា]] g80iaosajbxbq5r7jwvjgv6y332gvir 323276 323275 2025-07-05T04:42:36Z RandomPoopedBoi 27248 Reverted vandalism 323276 wikitext text/x-wiki [[Category:Articles with hCards]] {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[សម្ដេច]]មហាបវរធិបតី | name = ហ៊ុន ម៉ាណែត | honorific-suffix = | image = Hun Manet in Australia on March 5, 2024.jpg | imagesize = | caption = ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ | native_name = | office = [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា]] | monarch = [[នរោត្តម សីហមុនី]] | 1blankname = ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី | 1namedata = {{List collapsed|title={{nobold|''បញ្ជីឈ្មោះ''}}|[[អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន]]|[[វង្សី វិស្សុត]]|[[ស សុខា]]|[[ទៀ សីហា]]|[[ហង់ជួន​ ណារ៉ុន]]|[[សុខ ចិន្តាសោភា]]|[[កើត រិទ្ធ]]|[[សាយ សំអាល់]]|[[ស៊ុន ចាន់ថុល]]|[[នេត សាវឿន]]}} [[ ហ៊ុន ម៉ានី ]] | term_start = ២២ សីហា ២០២៣ | term_end = | predecessor = [[ហ៊ុន សែន]] | successor = | office1 = សមាជិក[[រដ្ឋសភាកម្ពុជា|រដ្ឋសភា]] | term_start1 = ២១ សីហា ២០២៣ | term_end1 = | constituency1 = [[មណ្ឌលបោះឆ្នោតរាជធានីភ្នំពេញ|ភ្នំពេញ]] | birth_date = {{Birth date and age|1977|10|20|df=y}} | birth_place = [[ស្រុកមេមត់]], តំបន់ភាគខាងកើត, [[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ]]<br />(​បច្ចុប្បន្នគឺ [[ស្រុកមេមត់]], [[ខេត្តត្បូងឃ្មុំ]], [[កម្ពុជា]]) | nationality = ខ្មែរ | education = [[បណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក]] ([[បរិញ្ញាបត្រ​សិល្បៈ]])<br />[[សាកលវិទ្យាល័យញូវយ៉ក]] ([[អនុបណ្ឌិតសិល្បៈ]])<br />[[សាកលវិទ្យាល័យប៊្រីសតូល]] ([[បណ្ឌិតទស្សនវិជ្ជា]]) | party = [[គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា]] | spouse = ពេជ្រ ច័ន្ទមុនី | mother = [[ប៊ុន រ៉ានី]] | father = [[ហ៊ុន សែន]] | relatives = | website = {{URL|hunmanet.kh}} | module = | allegiance = {{flag|កម្ពុជា}} | branch = [[កងទ័ពជើងគោកនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|កងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា]] | serviceyears = ១៩៩៥–បច្ចុប្បន្ន | rank = [[​ឧត្តម​សេនីយ៍​]] | commands = {{ubl|អគ្គមេបញ្ជាការរងនៃ[[កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ]]|អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា|មេបញ្ជាការ​អង្គភាព​អង្គរក្ស​នាយករដ្ឋមន្ត្រី|ប្រធាន​នាយសេនាធិការចម្រុះនៃកង​យោធពល​ខេមរភូមិន្ទ|ប្រធាន​ក្រុម​ការងារ​ប្រឆាំង​អំពើ​ភេរវកម្ម​ជាតិ}} | unit = | battles = [[ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ]] | awards = [[File:KHM Ordre Royal du Cambodge - Grand Croix BAR.svg|25px]] [[គ្រឿងឥស្សរិយយសព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]<br>មេដាយការពារជាតិ | signature = Hun Manet's Signature.png | laterwork = }} '''សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត''' (កើតថ្ងៃទី ២០ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៧៧) គឺជា[[អ្នកនយោបាយ]] និង[[​ឧត្តម​សេនីយ៍​]]ខ្មែរមួយរូបដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងបម្រើការជា[[នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា]]។ មុនពេលប្រឡូកចូលក្នុងវិស័យនយោបាយ លោកធ្លាប់បានកាន់តំណែងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃ[[កងទ័ពយុទ្ធពលខេឞរភូមិន្ទ|កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ]] និងជាមេបញ្ជាការនៃបញ្ជាការដ្ឋាន[[កងទ័ពជើងគោកនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|កងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា]]។ លោក​ជា​កូន​ប្រុស​ច្បង​របស់ [[នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា|​សម្ដេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ]] [[ហ៊ុន សែន]] និង​សម្ដេចកិត្តិព្រឹទ្ធិបណ្ឌិត [[ប៊ុន រ៉ានី]] ហ៊ុន សែន ។ គាត់ក៏ដឹកនាំក្រុមការងារប្រឆាំងភេរវកម្មរបស់ប្រទេសផងដែរ។ លោកមានគោរមងារជា '''សម្ដេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត'''។<ref>{{Cite web |title=សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថែ្លងអំណរព្រះរាជគុណចំពោះព្រះមហាក្សត្រ ដែលបានព្រះរាជហឫទ័យប្រោសព្រះរាជទានគោរមងារជាជូនសម្តេច |url=https://pressocm.gov.kh/archives/84229 |archive-date=3 កញ្ញា 2023 |access-date=3 កញ្ញា 2023 |website=អង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស}}</ref> ម៉ាណែតបានធំដឹងក្តី និងទទួលបានការអប់រំទូទៅនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយក្រោយមកបានចូលបម្រើកងទ័ពនៅឆ្នាំ១៩៩៥។ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះ គាត់បានចូលរៀននៅ[[បណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក|សាលាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក]]នៅវ៉េស ផនត៍ (West Point) ដោយបានទទួលសញ្ញាប័ត្រនៅឆ្នាំ១៩៩៩ ដែលធ្វើឱ្យលោកក្លាយជាជនជាតិខ្មែរដំបូងគេដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សាពីបណ្ឌិត្យសភាដ៏ល្បីល្បាញ។ បន្ទាប់​ពី​[[ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៧ ឆ្នាំ២០២៣|ការ​បោះ​ឆ្នោត​សកល​នៅ​កម្ពុជាក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣]] សម្ដេចហ៊ុន សែនបាន​ប្រកាស​លាលែង​ពី​តំណែង​ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៦ ខែ​កក្កដា ហើយផ្ទេរដំណែងឱ្យម៉ាណែតក្លាយជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ជាប់ឆ្នោតជាផ្លូវការ។<ref>{{Cite web|url=https://www.khmertimeskh.com/501331629/prime-minister-hun-sen-announces-resignation/|title=Prime Minister Hun Sen announces resignation|work=Khmer Times|date=26 July 2023|access-date=21 January 2024|archive-date=27 July 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230727011745/https://www.khmertimeskh.com/501331629/prime-minister-hun-sen-announces-resignation/|url-status=live}}</ref> == ជីវប្រវត្តិ == [[ឯកសារ:20220216_hyoukei_11.jpg|រូបភាពតូច|250x250ភីកសែល| លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ហ្វូមីអូ គីស៊ីដា នៅទីក្រុងតូក្យូ ថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។]] លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កើត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​១៩៧៧ នៅ​ភូមិ​កោះថ្ម ស្រុក [[ស្រុកមេមត់|​មេមត់]] [[ខេត្តកំពង់ចាម|ខេត្ត​កំពង់ចាម]] ក្នុង [[កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ|​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​គ្រប់​គ្រង​ក្នុង]] ​នាម​ជា​កូន​ប្រុស​ទី​ពីរ​របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី [[ហ៊ុន សែន]] និងលោកជំទាវ [[ប៊ុន រ៉ានី]] ។ នៅ​យប់ថ្ងៃកើត ពន្លឺ​ភ្លឺ​បាន​ហោះ​មក​លើ​ដំបូល​ផ្ទះ ដែល​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជឿ​ថា កូន​ប្រុស​របស់​លោក​កើត​ចេញ​ពី ​អព្ភូតហេតុ ដែល​គេ​បូជា​នៅ​ភូមិ​កោះថ្ម។ លោក បានធំដឹងក្តី និងទទួលបានការអប់រំទូទៅនៅភ្នំពេញ ហើយក្រោយមកបានចូលបម្រើការងារក្នុងកងយោធពលខេមរភូមិន្ទនៅឆ្នាំ ១៩៩៥ ក្នុងឆ្នាំដដែលនោះគាត់បានចូលរៀននៅសាលាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិកនៅ វ៉េស ផនត៍ ។ ដោយបានទទួលសញ្ញាប័ត្រនៅខែឧសភា ឆ្នាំ 1999 គាត់បានក្លាយជានិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សានៅបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដំបូងគេ ហើយក្នុងចំណោមកម្មាភិបាលបរទេសតែប្រាំពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅឆ្នាំនោះ។ ពេល​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ពី វ៉េស ផនត៍ លោក​បាន​ទទួល​បរិញ្ញាបត្រ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច និង​ទទួល​បាន​គណៈកម្មាការ​ជា​អនុសេនីយ៍ឯក​ក្នុង​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ។ គាត់ក៏បានទទួលសញ្ញាប័ត្រអនុបណ្ឌិតផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពី [[សាកលវិទ្យាល័យញូវយ៉ក]] សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ២០០២ និង បណ្ឌិតផ្នែក សេដ្ឋកិច្ចពី [[សាកលវិទ្យាល័យ Bristol|សាកលវិទ្យាល័យ ប្រីស្តូល]] ចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងឆ្នាំ២០០៨។ លោក បានទទួលការតែងតាំងជាមេបញ្ជាការកងកម្លាំងពិសេសប្រឆាំងភេរវកម្មជាតិរបស់កម្ពុជា ដែលមានឋានៈវរសេនីយ៍ឯកក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ ជាមួយនឹងការទទួលខុសត្រូវក្នុងការជួយកសាងសមត្ថភាពរបស់កម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើភេរវកម្ម។ លោកទទួលបានឋានន្តរស័ក្តិជាឧត្តមសេនីយឯកក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៣ ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជានាយសេនាធិការចម្រុះនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។ ក្នុង​អំឡុង​ការ​ប្រឈម​មុខ​ដាក់​គ្នា​រវាង​កម្ពុជា-ថៃ ឆ្នាំ ២០០៨-២០១១ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ចរចា​ដើម្បី​បញ្ចប់​ការ​ប្រឈម​មុខ​ដាក់​គ្នា។ លោក​ក៏​ចូលរួម​យ៉ាង​ខ្លាំង​ជាមួយ​នឹង​ដំណើរការ​កំណែទម្រង់​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ ជាពិសេស​ផ្តោត​លើ​មន្ត្រី​យោធា និង​យោធិន​វ័យក្មេង។ ក្រៅ​ពី​កាតព្វកិច្ច​យោធា​អាជីព លោក​បាន​ចូល​រួម​យ៉ាង​សកម្ម​ជាមួយ​នឹង​កម្មវិធី​សង្គម​ជា​ច្រើន។ លោកជាប្រធានគណៈកម្មាធិការអាហារូបករណ៍សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន និងសមាគមអាហារូបករណ៍សម្តេចតេជោ ដែលផ្តល់ឱកាសអាហារូបករណ៍ដល់យុវជនកម្ពុជារាប់ពាន់នាក់បានទៅសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យនានាទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកក៏ជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសមាគមគ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តយុវជនសម្តេចតេជោ (TYDA) ដែលប្រមូលផ្តុំគ្រូពេទ្យ និស្សិតពេទ្យ និងអ្នកស្ម័គ្រចិត្តរាប់ពាន់នាក់ ដើម្បីជួយផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពដោយឥតគិតថ្លៃដល់ប្រជាជនកម្ពុជានៅតាមជនបទទូទាំងប្រទេស។ លោក​ក៏​បាន​ចូលរួម​ជាមួយ​នឹង​សកម្មភាព​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​សកម្មភាព​មនុស្សធម៌​សម្រាប់​មណ្ឌល​កុមារ​កំព្រា និង​ជន​ពិការ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរៀបការជាមួយលោកស្រី ពេជ្រ ច័ន្ទមុនី។ កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៨ ប៉ុន្មានសប្តាហ៍មុនការបោះឆ្នោតសភា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានតែងតាំងកូនប្រុសច្បងទី២ គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឲ្យឡើងកាន់តំណែងជាយោធាជាន់ខ្ពស់ ក្នុងគោលបំណងរៀបចំកូនប្រុសរបស់លោកធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅពេលលោកចូលនិវត្តន៍ ឬទទួលមរណភាពនៅកម្ពុជា។ លោក​ត្រូវ​បាន​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចាត់​ទុក​ថា ជា​អ្នក​ស្នង​តំណែង​ដ៏​មាន​សក្តានុពល​របស់​លោក។ <ref>{{Cite news|date=9 October 2018|title=Hun Sen Says Son Is 'Possible Future Leader' of Cambodia|publisher=[[Voice of America]]|url=https://www.voacambodia.com/a/hun-sen-says-son-is-possible-future-leader-of-cambodia/4604519.html|access-date=11 October 2018}}</ref> នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២០ ម៉ាណែត ត្រូវបានតែងតាំងជាប្រធានក្រុមយុវជនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាស​ជា​សាធារណៈ​អំពី​ការ​គាំទ្រ​បេក្ខភាព​លោក ម៉ាណែត ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​២០២១។ ទោះបីជាមិនដែលបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ជាសាធារណៈអំពីតួនាទីនេះក៏ដោយ ក៏លោកទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីរដ្ឋមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន សមាជិកគណបក្ស ក៏ដូចជាគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ <ref>{{Cite news|last=Sokhean|first=Ben|date=6 December 2021|title=Support for Hun Manet as next PM continues to grow|work=Khmer Times|url=https://www.khmertimeskh.com/50982927/support-for-hun-manet-as-next-pm-continues-to-grow/|access-date=9 December 2021}}</ref> លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់​ថា ការ​បន្ត​បន្ទាប់​នឹង​មិន​កើត​ឡើង​រហូត​ដល់​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក្រោយ​ការ​បោះឆ្នោត​ឆ្នាំ ២០២៨។ == បម្រើផ្នែក​យោធា == [[ឯកសារ:Hun Manet (2019).jpg|រូបភាពតូច]] លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចូលបម្រើកងទ័ពនៅឆ្នាំ ១៩៩៥ ដែលជាឆ្នាំតែមួយ ដែលគាត់បានចូលរៀននៅបណ្ឌិតសភាយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកបានក្លាយជា [[ឧត្តមសេនីយ៍ទោ|ឧត្តមសេនីយឯក]] ក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០១១ ប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីត្រូវបានតែងតាំងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។ ម៉ាណែត​បាន​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ចរចា​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​មាន​ជម្លោះ [[ជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ|​កម្ពុជា-ថៃ​ឆ្នាំ​២០០៨]] ។ លោកបានក្លាយជា ឧត្តមសេនីយឯក នៅក្នុងខែមិថុនា ឆ្នាំ 2013 ហើយក្រោយមកត្រូវបានតម្លើងឋានន្តរស័ក្តិជាឧត្តមសេនីយផ្កាយបួនក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ 2018 ស្របពេលជាមួយនឹងការទទួលបន្ទុករបស់គាត់ជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ (RFAC)។ <ref>{{Cite news|last=Vichea|first=Pang|date=2018-07-02|title=Hun Manet is now a four-star General|language=en|work=Phnom Penh Post|url=https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-now-four-star-general|access-date=2018-09-07}}</ref> ប្អូនប្រុស​របស់​លោក​គឺ ​លោក ហ៊ុន ម៉ានិត ក៏​បម្រើការ​ក្នុង​ជួរ​កងទ័ព​ដែរ​ក្នុង​ឋានៈ [[ឧត្តមសេនីយ៍ទោ|​ជា​ឧត្តម​សេនីយ៍ត្រិយ៍]]។ == អាជីពនយោបាយ == [[File:Hun Manet and Bongbong Marcos in Manila.jpg|thumb|ជាមួយប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន បុងបុង ម៉ាកូស នៅទីក្រុងម៉ានីឡា ថ្ងៃទី ១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៥។]] លោក​ហ៊ុន ម៉ាណែតត្រូវ​បាន​សារព័ត៌មាន​ទាំង​ពីលើក​ឡើង​ហើយពី​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផ្ទាល់ថា ​ជា​បេក្ខភាពនៃនាយករដ្ឋមន្ត្រី។<ref>{{Cite news|last=Hutt|first=David|date=8 June 2019|title=Hun Manet: The Next Prime Minister of Cambodia?|publisher=The Diplomat|url=https://thediplomat.com/2019/06/hun-manet-the-next-prime-minister-of-cambodia/|access-date=30 August 2019}}</ref><ref>{{Cite news|last=Ben|first=Sokhean|date=25 October 2018|title=Hun Manet can be prime minister if he is elected, says Hun Sen|work=The Phnom Penh Post|url=https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-can-be-prime-minister-if-he-elected-says-hun-sen/|access-date=30 August 2019|archive-date=7 មេសា 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230407013448/https://www.phnompenhpost.com/national/hun-manet-can-be-prime-minister-if-he-elected-says-hun-sen|url-status=dead}}</ref> នៅថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ សម្ដេចហ៊ុន ម៉ាណែត ត្រូវបានគណៈកម្មាធិការមជ្ឈិមគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបោះឆ្នោតជាឯកច្ឆ័ន្ទឱ្យធ្វើជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់គណបក្ស បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលសំខាន់ធ្វើឱ្យគាត់ក្លាយជា [[នាយករដ្ឋមន្ត្រីកំពុងរង់ចាំ|នាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តវេន]] ។ <ref>{{Cite news|date=24 December 2021|title=Hun Manet unanimously elected to be the future Prime Minister|work=Khmer Times|url=https://www.khmertimeskh.com/50994699/hun-manet-unanimously-elected-to-be-the-future-prime-minister/|access-date=24 December 2021}}</ref>ការកើនឡើងរបស់គាត់ត្រូវបានសម្គាល់ដោយការពេញចិត្តរបស់ឪពុកគាត់ == ឯកសារយោង == [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:បុគ្គលនៅរស់]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:គ្រួសារត្រកូលហ៊ុន]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:អ្នកនយោបាយ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា]] [[ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ឧត្តមសេនីយ៍កម្ពុជា]] rtmc0d6q7kqdzahepclat1ghfcff7q3 0 48022 323272 316119 2025-07-05T00:17:16Z CommonsDelinker 142 Replacing Thua_Thien_Hue_in_Vietnam.svg with [[File:Thua_Thien_Hue_in_Vietnam_before_1_July_2025.svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · Vietnam’s Provincia 323272 wikitext text/x-wiki {{ប្រអប់ព័ត៌មាន ការតាំងទីលំនៅដ្ឋាន | name = Thừa Thiên Huế province | native_name = Tỉnh Thừa Thiên Huế | native_name_lang = vi<!-- ISO 639-2 code: vi for Vietnamese --> | settlement_type = [[Provinces of Vietnam|Province]] | image_skyline = {{Photomontage | spacing = 1 | color_border = white | color = white | size = 310 | photo1a = Meridian Gate, Hue (I).jpg | photo1b = Vietnam, Hue, Imperial City of Hue, Gate.jpg | photo2a = Nhật Thành Pavilion 20190917-1.jpg | photo2b = Trường An Môn.jpg | photo3a = Hue Vietnam Cổng-Trai-cung-01.jpg | photo3b = Le parc de la Cité impériale (Hué).jpg | photo4a = Imperial City Hue 20190917-2.jpg | photo4b = Thái Bình Pavilion 20190917.jpg | photo5a = Điện Quang Minh 20190917-2.jpg | photo5b = Triệu Tổ Miếu.jpg | photo6a = Riviere des Parfums Hue.jpg | photo6b = Sông Hương.jpg | photo7a = Hue, le pont Trang Tien.jpg | photo7b = Cau Trang tien ve dem.jpg | photo8a = Lăng Khải Định.JPG | photo8b = Điện Khải Thành (Lăng Khải Định).JPG | photo9a = Bi đình Lăng Khải Định.JPG | photo9b = Lăng Khải Định 1.JPG | photo10a = Phong cảnh ở Lăng Cô.jpg | photo10b = Lang Co beach in Hue, Vietnam.jpg }} | image_caption = [[Meridian Gate (Huế)|Imperial City of Huế]] {{•}} Hương River {{•}} Trường Tiền Bridge {{•}} [[Tomb of Khải Định]] {{•}} Lăng Cô Beach | image_map = Thua Thien Hue in Vietnam before 1 July 2025.svg | image_seal = | map_caption = Location of Thừa Thiên Huế within Vietnam | image_map1 = {{Infobox mapframe|zoom=8|frame-width=280}} | coordinates = {{coord|16|20|N|107|35|E|region:VN_type:adm1st|display=inline,title}} | subdivision_type = Country | subdivision_name = {{flag|Vietnam}} | subdivision_type1 = [[Regions of Vietnam|Region]] | subdivision_name1 = [[North Central Coast]] | seat_type = Capital | seat = [[Huế]] | leader_party = | leader_title = [[People's Council (Vietnam)|People's Council]] Chair | leader_name = Lê Trường Lưu | leader_title1 = [[Provinces of Vietnam#People's Committee|People's Committee]] Chair | leader_name1 = Nguyễn Văn Phương | area_total_km2 = 5033.2 | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_footnotes = | population_total = 1,319,700 | population_as_of = 2021 | population_density_km2 = 223 | demographics_type1 = Demographics | demographics1_title1 = [[List of ethnic groups in Vietnam|Ethnicities]] | demographics1_info1 = [[Vietnamese people|Vietnamese]], [[Chams|Chăm]], [[Ta Oi people|Tà Ôi]], [[Katu people|Cơ Tu]], [[Bru people|Bru]], [[Hoa people|Hoa]] | utc_offset = +7 | timezone_DST = | area_code_type = [[Telephone numbers in Vietnam|Area codes]] | area_code = 234 | iso_code = [[ISO 3166-2:VN|VN-26]] | website = {{URL|http://www.thuathienhue.gov.vn/}} | official_name = }} '''ខេត្តធឿធៀនហ្វេ''' គឺជា[[ខេត្តនៃវៀតណាម|ខេត្ត]]មួយនៅតំបន់[[ឆ្នេរកណ្តាលខាងជើង|ឆ្នេរសមុទ្រភាគកណ្តាល]]នៃ[[វៀតណាម|ប្រទេសវៀតណាម]] ដែលប្រហែលនៅកណ្តាលប្រទេស វាមានព្រំប្រទល់ជាប់ [[ខេត្តក្វាងជិ]]នៅខាងជើង [[ខេត្ត Quang Nam|ខេត្តក្វាងណាម]]និង[[ដាណាង]]ខាងត្បូង [[ឡាវ|ប្រទេសឡាវ]]នៅខាងលិច និង[[សមុទ្រចិនខាងត្បូង]] នៅខាងកើត។ ខេត្តមាន១២៨&nbsp;គីឡូម៉ែត្រនៃឆ្នេរសមុទ្រ បឹងចំនួន ២២០០០និងព្រៃឈើជាង ២០០ ០០០ ហិកតា មានផ្នូរអធិរាជនិងប្រាសាទជាច្រើននៅ [[ហ្វេ|ក្រុងហ្វេ]] == ឯកសារយោង == hivi74w81qw2vczsh95vdv5200yqdg7 0 49836 323269 323226 2025-07-04T13:31:29Z 117.20.117.8 /* ភាពយន្តក្នុងស្រុក ស.វទី២១ */ 323269 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = Cambodia Box Office | ចំណងជើងដើម = | image = File:Cambodia film clapperboard.svg | image_size = 200px | border = | alt = | caption = | film name = | director = | producer = | writer = | screenplay = | story = | based on = <!-- {{based on|title of the original work|writer of the original work}} --> | narrator = | starring = | music = | cinematography = | editing = | studio = | distributor = | released = <!-- {{Film date|Year|Month|Day|Location}} --> | runtime = | country = | language = | budget = | gross = }} '''Cambodia Box Office''' គឺជាការិយាល័យលក់សំបុត្រកុនរបស់កម្ពុជា ដែលត្រូវបានលក់ជាសាធារណៈ សម្រាប់ការចូលទស្សនាខ្សែរភាពយន្ត ។ ប្រអប់សំបុត្រភាពយន្ត ត្រូវបានបញ្ចាក់ពីចំនួននៃការរកប្រាក់ចំណូល ក្នុងឧស្សាហកម្មភាពយន្តនៅកម្ពុជា ហើយការរកចំណូលដ៏ច្រើនរបស់ភាពយន្តនៅកម្ពុជា គឺត្រូវបានជាប់ជាកំណត់ត្រាភាពយន្តដែលល្អបំផុតនៅកម្ពុជា ។<ref> The Phnom Penh Post (2004) [https://www.phnompenhpost.com/national/cinema-cambodia-box-office-success Cinema Cambodia' a box office success], Website: phnompenhpost.com, Publication: 30 January 2004 | 07:00 ICT </ref> == ភាពយន្តក្នុងស្រុក ទសវត្សរ៍ ឆ្នាំ៦០-៧០== '''Domestic box office 1960s-1970s''' {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! width= 30|ចំណាត់ថ្នាក់ ! width= 200|ឈ្មោះភាពយន្ត ! width= 200|ឈ្មោះជាអង់គ្លេស ! width=50|រោងភាពយន្ត ! width=200|ប្រាក់ចំណូល ! width=50|ចេញផ្សាយ |- | align="center" |1 | align="center" |ស្ដេចដំរីស |align="center" |White Elephant King |align="center" |107 |align="center" |$41 millions USD |align="center" |1972 |- | align="center" |2 | align="center" |អ្នកតាឃ្លាំងមឿង |align="center" |General Khleang Moeung |align="center" |101 |align="center" |$17 millions USD |align="center" |1974 |- | align="center" |3 | align="center" |ពស់កេងកង |align="center" |The Snake Man |align="center" |97 |align="center" |$15 millions USD |align="center" |1972 |- | align="center" |4 | align="center" |សព្វសិទ្ធ |align="center" |(N/A) |align="center" |90 |align="center" |$14 millions USD |align="center" |1965 |- | align="center" |5 | align="center" |ពុទ្ធិសែន នាងកង្រី |align="center" |Puthisen Neang Kangrey |align="center" |85 |align="center" |$12 millions USD |align="center" |1968 |- | align="center" |6 | align="center" |អាប៊ុល កាសេម |align="center" |Abul Kasem |align="center" |88 |align="center" |$11 millions USD |align="center" |1969 |- | align="center" |7 | align="center" |សុវណ្ណហង្ស |align="center" |Sovann Hang |align="center" |92 |align="center" |$11 millions USD |align="center" |1967 |- | align="center" |8 | align="center" |សុវណ្ណតែងអន |align="center" |Sovann Tengorn |align="center" |95 |align="center" |$10 millions USD |align="center" |1970 |- | align="center" |9 | align="center" |ក្រៃថោង ក្រពើឆារ៉ាវ៉ាន់ |align="center" |Kraithong And Chharavan Crocoldile |align="center" |86 |align="center" |$10 millions USD |align="center" |1973 |} == ភាពយន្តក្នុងស្រុក ស.វទី២១ == '''Domestic box office 21st century''' '''Top 25 Movie of Cambodia''' {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! width= 30|ចំណាត់ថ្នាក់ ! width= 200|ឈ្មោះភាពយន្ត ! width= 200|ឈ្មោះជាអង់គ្លេស ! width=50|ផលិតកម្ម ! width=200|ប្រាក់ចំណូល ! width=50|ចេញផ្សាយ |- | align="center" |1 | align="center" |[[បណ្ដាសានាងរាត្រី]] | align="center" |The Night Curse of Reatrei |align="center" |LD Picture |align="center" |$8.6 millions USD |align="center" |2024 |- | align="center" |2 | align="center" |គាស់ផ្នូរ |align="center" |A Gong |align="center" |Sastra Film |align="center" |$5.1 millions USD |align="center" |2024 |- |align="center" |3 |align="center" |[[ម៉ែក្រឡាភ្លើង]] |align="center" |The Dark Mother |align="center" |Sastra Film |align="center" |$2.5 millions USD |align="center" |2023 |- |align="center" |4 |align="center" |ព្រាយតោងធ្នឹម |align="center" |The Dark Beam |align="center" |Sastra Film |align="center" |$2.1 millions USD |align="center" |2024 |- | align="center" |5 | align="center" |ប្រវត្តិស្នេហ៍នាងនាថ |align="center" |Neath's Love Story |align="center" |LD Picture |align="center" |$1.09 millions USD |align="center" |2024 |- | align="center" |6 | align="center" |ភ្លើងឆេះក្លឹបក្រោមដី |align="center" |Mannequin Wedding |align="center" |LD Entertainment |align="center" |$680,000 USD |align="center" |2025 |- | align="center" |Movie Hit | align="center" |សងដៃខ្ញុំវិញ |align="center" |The Hand |align="center" |ABhi Film |align="center" |$640,000 USD |align="center" |(1-Week) <br> 2025 |- |align="center" |7 |align="center" |[[នេសាទក្រពើ]] |align="center" |The Crocodile |align="center" |Reaksmey Hang Meas |align="center" |$620,000 USD |align="center" |2005 |- | align="center" |8 | align="center" |បូជាសពពោះធំ |align="center" |The Cremation |align="center" |Sastra Film |align="center" |$590,000 USD |align="center" |2025 |- | align="center" |9 | align="center" |[[ខ្មោចដើមចេកជ្វា]] |align="center" |Ghost Banana Tree |align="center" |Campro Film Production |align="center" |$480,000 USD |align="center" |2004 |- | align="center" |10 | align="center" |ប្រុសលក់ខ្លួន |align="center" |Rent Boy |align="center" |LD Picture |align="center" |$450,000 USD |align="center" |2024 |- | align="center" |11 | align="center" |ប្រវត្តិស្នេហ៍នាងនាថ-៣ |align="center" |Neath's Love Story 3 |align="center" |LD Picture |align="center" |$430,000 USD |align="center" |2024 |- | align="center" |12 | align="center" |លោកតា 21 |align="center" |Granpa 21 |align="center" |LD Entertainment |align="center" |$400,000 USD |align="center" |2025 |- | align="center" |13 | align="center" |អ្នកលាងសព |align="center" |The Undertaker |align="center" |Badeha Production |align="center" |$370,000 USD |align="center" |2025 |- | align="center" |Movie Hit | align="center" |កូននេន ម្ដាយខ្មោច |align="center" |When a little monk's mother becomes a ghost |align="center" |Sastra Film |align="center" |$360,000 USD |align="center" |(2-Day) <br> 2025 |- | align="center" |14 | align="center" |កំហឹងធ្មប់ |align="center" |The Witcher Return |align="center" |Mediaload Pictures |align="center" |$350,000 USD |align="center" |2025 |- | align="center" |15 | align="center" |[[ភូមិអត់មនុស្ស]] |align="center" |The Unmanned village |align="center" |Red Picture |align="center" |$330,000 USD |align="center" |2015 |- | align="center" |16 | align="center" |កែវភ្នែកនាង |align="center" |Her Deadly Eye |align="center" |Tiny Film Production |align="center" |$320,000 USD |align="center" |2025 |- | align="center" |17 | align="center" |ប្រវត្តិស្នេហ៍នាងនាថ-២ |align="center" |Neath's Love Story 2 |align="center" |LD Picture |align="center" |$310,000 USD |align="center" |2024 |- | align="center" |18 | align="center" |[[ការពារឧក្រិដ្ឋជន]] |align="center" |Jailbreak |align="center" |Westec Media Limited |align="center" |$300,000 USD |align="center" |2017 |- | align="center" |19 | align="center" |ការណាត់ជួបជាមួយប៉ុលពត |align="center" |Meeting With Pol Pot |align="center" |Rithy Panh |align="center" |$290,000 USD |align="center" |2024 |- | align="center" |20 | align="center" |អ្នកតាកំបុតក្បាល |align="center" |Beheading |align="center" |LD Entertainment |align="center" |$260,000 USD |align="center" |2025 (2 week) |- | align="center" |21 | align="center" |ម៉ែនាថ |align="center" |Mae Neath |align="center" |Singhak Film |align="center" |$250,000 USD |align="center" |2025 |- | align="center" |22 | align="center" |ម៉ែក្មេកខ្ញុំខ្មោច! |align="center" |Dear Mother Ghost! |align="center" |LD Entertainment |align="center" |$240,000 USD |align="center" |2024 |- | align="center" |23 | align="center" |ខ្មោចពោះធំក្នុងការរដ្ឋាន |align="center" |Feng Shui Master & The Pregnant Ghost |align="center" |Sastra Film |align="center" |$230,000 USD |align="center" |2025 |- | align="center" |24 | align="center" |[[ផ្ទះខ្មោចទិញ]] |align="center" |The Haunted House |align="center" |Campro Film Production |align="center" |$220,000 USD |align="center" |2005 |} == ភាពយន្តអន្តរជាតិនៅកម្ពុជា == '''Domestic box office International movies in Cambodia''' '''Top 15 Movies''' នេះជាប្រាក់ចំណូលនៃការដាក់បញ្ចាំងខ្សែរភាពយន្តបរទេសនៅកម្ពុជា ដែលស្ថិតិទាំងអស់នេះត្រូវបានស្រាវជ្រាវ តាមរយៈបណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយផ្សេងៗ ។ មានរឿងបរទេសមួយចំនួនបានបកប្រែខុសវេយ្យករណ៍ជាតិកម្ពុជា ដូចនេះសូមឱ្យខាងតំណាងចែកចាយភាពយន្តបរទេសនៅកម្ពុជា ធ្វើការត្រួតពិនិត្យចំណងជើងភាពយន្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវជាមុនសិនសឹមមានការបង្ហោះនៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព្រោះនិងធ្វើឱ្យបាត់បង់តម្លៃភាសាជាតិកម្ពុជា ។ * កម្សោយរបស់នាយកដ្ឋានភាពយន្តកម្ពុជា ការមិនយកចិត្តទុកដាក់ ទៅលើការប្រើប្រាសវេយ្យករណ៍ភាសាខ្មែរ សម្រាប់ការដាក់ចំណងជើងភាពយន្តបរទេសនៅកម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់តម្លៃភាសាជាតិកម្ពុជា ក្រុមបុរាណាចារ្យ សង្ឃឹមថាអស់លោកខាងនាយកដ្ឋានភាពយន្តយកចិត្តទុកដាក់អំពីបញ្ហានេះ ។ {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! width= 30|ចំណាត់ថ្នាក់ ! width= 200|ឈ្មោះភាពយន្ត ! width= 200|ឈ្មោះជាអង់គ្លេស ! width=50|ផលិតកម្ម ! width=200|ប្រាក់ចំណូល ! width=50|ចេញផ្សាយ |- | align="center" |1 | align="center" |How to Train Your Dragon | align="center" |How to Train Your Dragon |align="center" |DreamWorks |align="center" |$8.8 millions USD |align="center" |2025 (2-Week) |- |align="center" |2 |align="center" |តំណាលតែងតាំងទេវតា <br> សង្គ្រាមអារក្ស |align="center" |Creation of the Gods II: Demon Force |align="center" |Well Go USA Entertainment |align="center" |$7 million USD |align="center" |2025 |- |align="center" |3 |align="center" |ណាចារ វគ្គ២ |align="center" |Nezha 2 |align="center" |Chengdu Coco Cartoon |align="center" |$2.3 million USD |align="center" |2025 |- | align="center" |4 | align="center" |អាវ៉ាតារ <br> វិថីមហាសាគរ | align="center" |Avatar The Way of Water |align="center" |20th Century Studios |align="center" |$1.2 millions USD |align="center" |2022 |- | align="center" |5 | align="center" |ក្រុមវីរៈជន <br> នៃការប្រយុទ្ធចុងក្រោយ | align="center" |Avengers: Endgame |align="center" |Walt Disney Studios <br> Marvel Studios |align="center" |$1 millions USD<ref> Sacnilk (2019) [https://www.sacnilk.com/news/Avengers_Endgame_Box_Office_Collection_Worldwide_All_Countries Avengers Endgame Box Office Collection | Worldwide | All Countries], Website: sacnilk.com/news, Publication: 21 Jul 2019 12:09:44 pm IST | By Sacnilk Team </ref> |align="center" |2019 |- |align="center" |6 |align="center" |ក្រុមអ្នកធ្វើឃាត |align="center" |Suicide Squad |align="center" |Warner.Bros Pictures |align="center" |$800,000 USD |align="center" |2016 |- |align="center" |7 |align="center" |ហ្គតហ្សីឡា <br> ស្ដេចនៃសត្វចម្លែក |align="center" |Godzilla: King of the Monsters |align="center" |Warner.Bros Pictures |align="center" |$720,000 USD |align="center" |2019 |- |align="center" |8 |align="center" |តំបន់មិត្តភក្ដិ |align="center" |Friend Zone |align="center" |GDH 559 |align="center" |$660,000 USD |align="center" |2019 |- |align="center" |9 |align="center" |ភី ម៉ាក |align="center" |Pee Mak |align="center" |GMM Tai Hub |align="center" |$650,000 USD |align="center" |2013 |- |align="center" |10 |align="center" |មនុស្សពីងពាង <br> គ្មានផ្លូវមកផ្ទះ |align="center" |Spider-Man: No Way Home |align="center" |Sony Pictures |align="center" |$620,000 USD<ref> Box Office Mojo (2021) [https://www.boxofficemojo.com/title/tt10872600/ Spider-Man: No Way Home (2021)], Website: boxofficemojo.com, Publication: © IMDb.com, Inc. or its affiliates. All rights reserved. Box Office Mojo and IMDb are trademarks or registered trademarks of IMDb.com, Inc. </ref> |align="center" |2021 |- |align="center" |11 |align="center" |អាដែង កូនព្រាយក្រឡាភ្លើង |align="center" |Daeng Phra Khanong |align="center" |M Pictures |align="center" |$600,000 USD |align="center" |2022 |- |align="center" |12 |align="center" |វេជ្ជបណ្ឌិតចម្លែកនៅក្នុងពហុចក្រវាឡក្រឡាប់ចាក់ |align="center" |Doctor Strange in the Multiverse of Madness |align="center" |Walt Disney Studios Motion Pictures |align="center" |$590,000 USD |align="center" |2022 |- |align="center" |13 |align="center" |លោកបងណាក់2 |align="center" |Pee Nak 2 |align="center" |Five Star Production |align="center" |$580,000 USD |align="center" |2020 |- |align="center" |14 |align="center" |ក្រុមវីរៈជន <br> នៃសង្គ្រាមអស់កល |align="center" |Avengers: Infinity War |align="center" |Marvel Studio |align="center" |$550,000 USD |align="center" |2018 |- |align="center" |15 |align="center" |មនុស្សពីងពាង <br> ដ៏ភ្ញាក់ផ្អើល |align="center" |Amazing Spider-Man |align="center" |Sony Pictures |align="center" |$540,000 USD |align="center" |2012 |- |align="center" |16 |align="center" |នាងវីណា <br> ខ្មោចតៃហោង៧ថ្ងៃ |align="center" |Vina: Before 7 Days |align="center" |Dee Company <br> PT Umbara Brothers Film |align="center" |$540,000 USD |align="center" |2024 |- |align="center" |17 |align="center" |តំណាលតែងតាំងទេវតា <br> ព្យុះភ្លៀងឋានកណ្ដាល |align="center" |Creation of the Gods I: Kingdom of Storms |align="center" |Well Go USA Entertainment |align="center" |$530,000 USD |align="center" |2023 |- |align="center" |18 |align="center" |ប្រមាញ់ព្រាយ វគ្គ២ |align="center" |Death Whisperer 2 |align="center" |M Picture |align="center" |$520,000 USD |align="center" |2024 |- |align="center" |19 |align="center" |ឆ្លាមយក្ស |align="center" |The Meg |align="center" |Di Bonaventura Pictures |align="center" |$490,000 USD |align="center" |2018 |- |align="center" |20 |align="center" |Jurassic World |align="center" |Jurassic World |align="center" |Universal Pictures |align="center" |$480,000 USD |align="center" |2015 |} == កំពូលភាពយន្តនៅកម្ពុជា == '''Top Movies in Cambodia''' {| class="wikitable collapsible collapsed sortable" style="border:0;" |- ! width= 30|ចំណាត់ថ្នាក់ ! width= 200|ឈ្មោះភាពយន្ត ! width= 200|ឈ្មោះជាអង់គ្លេស ! width=50|ផលិតកម្ម ! width=200|ប្រាក់ចំណូល ! width=50|ចេញផ្សាយ |- | align="center" |1 | align="center" |How to Train Your Dragon | align="center" |How to Train Your Dragon |align="center" |DreamWorks |align="center" |$8.8 millions USD |align="center" |2025 (2-Week) |- | align="center" |2 | align="center" |[[បណ្ដាសានាងរាត្រី]] | align="center" |The Night Curse of Reatrei |align="center" |LD Picture |align="center" |$8.6 millions USD |align="center" |2024 |- |align="center" |3 |align="center" |តំណាលតែងតាំងទេវតា <br> សង្គ្រាមអារក្ស |align="center" |Creation of the Gods II: Demon Force |align="center" |Well Go USA Entertainment |align="center" |$7 million USD |align="center" |2025 |- | align="center" |4 | align="center" |គាស់ផ្នូរ |align="center" |A Gong |align="center" |Sastra Film |align="center" |$5.1 millions USD |align="center" |2024 |- |align="center" |5 |align="center" |[[ម៉ែក្រឡាភ្លើង]] |align="center" |The Dark Mother |align="center" |Sastra Film |align="center" |$2.5 millions USD |align="center" |2023 |- |align="center" |6 |align="center" |ណាចា វគ្គ២ |align="center" |Nezha 2 |align="center" |Chengdu Coco Cartoon |align="center" |$2.3 million USD |align="center" |2025 |- |align="center" |7 |align="center" |ព្រាយតោងធ្នឹម |align="center" |The Dark Beam |align="center" |Sastra Film |align="center" |$2.1 millions USD |align="center" |2024 |- | align="center" |8 | align="center" |អាវ៉ាតារ <br> វិថីមហាសាគរ | align="center" |Avatar The Way of Water |align="center" |20th Century Studios |align="center" |$1.2 millions USD |align="center" |2022 |- | align="center" |9 | align="center" |ប្រវត្តិស្នេហ៍នាងនាថ |align="center" |Neath's Love Story |align="center" |LD Picture |align="center" |$1.09 millions USD |align="center" |2024 |- | align="center" |10 | align="center" |ក្រុមវីរៈជន <br> នៃការប្រយុទ្ធចុងក្រោយ | align="center" |Avengers: Endgame |align="center" |Walt Disney Studios <br> Marvel Studios |align="center" |$1 millions USD |align="center" |2019 |- |align="center" |11 |align="center" |ក្រុមអ្នកធ្វើឃាត |align="center" |Suicide Squad |align="center" |Warner.Bros Pictures |align="center" |$800,000 USD |align="center" |2016 |- |align="center" |12 |align="center" |ហ្គតហ្សីឡា <br> ស្ដេចនៃសត្វចម្លែក |align="center" |Godzilla: King of the Monsters |align="center" |Warner.Bros Pictures |align="center" |$720,000 USD |align="center" |2019 |- | align="center" |13 | align="center" |ភ្លើងឆេះក្លឹបក្រោមដី |align="center" |Mannequin Wedding |align="center" |LD Entertainment |align="center" |$680,000 USD |align="center" |2025 |- |align="center" |14 |align="center" |តំបន់មិត្តភក្ដិ |align="center" |Friend Zone |align="center" |GDH 559 |align="center" |$660,000 USD |align="center" |2019 |- |align="center" |15 |align="center" |ភី ម៉ាក |align="center" |Pee Mak |align="center" |GMM Tai Hub |align="center" |$650,000 USD |align="center" |2013 |} == មតិពីបញ្ហាភាពយន្តកម្ពុជា == * ការជ្រើសរើសតួសម្ដែង ដែលសាកសម * ការរៀបចំពាក្យពេចន៍ អ្នកដឹកនាំរឿង ត្រូវប្រឹក្សាជាមួយអ្នកជំនាញគួរបញ្ចូលពាក្យពេចន៍ គ្រាមភាសា ឱ្យច្រើន ដើម្បីជំនួសឱ្យការរៀបពាក្យ ដែលមានន័យថា ការនិយាយខុសពីការសរសេរ ឧទាហរណ៍: ទៅហេ ទៅដេស ទៅណា ទៅអត់ និង ការញាត់បញ្ចូលពាក្យ កំប្លែងស្ងួត ផ្សេងៗ ។ * តួសម្ដែងត្រូវមកបញ្ចូលសម្លេងតួអង្គរបស់ខ្លួនក្នុង Studio ម្ដងទៀត, ហើយសម្លេងផ្ទាល់ដែលយកអំឡុងពេលកំពុងថត Action ត្រូវកាត់ចេញ ។ * បែងចែក Background ព្រឹកថ្ងៃ ឱ្យបានច្បាស់លាស់ រឿងមួយចំនួន វេលាព្រឹក និង វេលាថ្ងៃ មានភាពងងឹតដូចគ្នា ដែលធ្វើឱ្យទស្សនិកជនបាត់ភាពស្រស់ស្រាយ ។ * អំពីសាច់រឿង អ្នកដឹកនាំ ត្រូវគិតពីស្តង់ដារ ត្រូវវិភាគសាច់រឿង ដែលកំពុងសម្ដែងថាសម ឬ មិនសម ចំណុចចាប់ផ្ដើម តែងសេចក្ដី តួសេចក្ដី ចំណោទបញ្ហាលើកទី១ លើកទី២ ឧបសគ្គសាច់រឿង សេចក្ដីបញ្ចប់រឿង តើបញ្ចប់រឿងត្រឹមនេះ ឬ បញ្ចប់ដោយអាថ៍កំបាង សម្រាប់វគ្គទី២ ។ * ត្រូវមានចម្រៀងសម្រាប់ភាពយន្ត ឬ មានបទភ្លេងសម្រាប់ភាពយន្ត , បទភ្លេងសម្រាប់វគ្គពិសេសនៃសាច់រឿង ។ == ឯកសារយោង == hgnar11tkyy4adgglds9d93p1txr0jz