ವಿಕಿಪೀಡಿಯ knwiki https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%96%E0%B3%8D%E0%B2%AF_%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%9F MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter ಮೀಡಿಯ ವಿಶೇಷ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಸದಸ್ಯ ಸದಸ್ಯರ ಚರ್ಚೆಪುಟ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಚಿತ್ರ ಚಿತ್ರ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಮೀಡಿಯವಿಕಿ ಮೀಡಿಯವಿಕಿ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಟೆಂಪ್ಲೇಟು ಟೆಂಪ್ಲೇಟು ಚರ್ಚೆಪುಟ ಸಹಾಯ ಸಹಾಯ ಚರ್ಚೆಪುಟ ವರ್ಗ ವರ್ಗ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಸಂಪುಟ ಸಂಪುಟ ಚರ್ಚೆಪುಟ ಕರಡು ಕರಡು ಚರ್ಚೆಪುಟ TimedText TimedText talk ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಮಾಡ್ಯೂಲ್ ಚರ್ಚೆಪುಟ 0 1294 1306888 1294966 2025-06-19T00:33:55Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306888 wikitext text/x-wiki {{otheruses}} [[ಚಿತ್ರ:Taj Mahal in March 2004.jpg|thumb|300px|ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿ]] '''ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌''' ({{pronEng|tɑdʒ məˈhɑl}}; [[ಹಿಂದಿ]]: '''ताज महल''' ; [[ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ಭಾಷೆ|ಪರ್ಷಿಯನ್‌]]/[[ಉರ್ದು]]: '''تاج محل''' ) ಭಾರತದ [[ಆಗ್ರಾ|ಆಗ್ರಾದಲ್ಲಿರುವ]] [[ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿ|ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿಯಾಗಿದೆ]]. ಇದನ್ನು [[ಮೊಘಲ್‌‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಮೊಘಲ್‌‌]] [[ಮೊಘಲ್‌‌ ಚರ್ಕವರ್ತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ|ಚಕ್ರವರ್ತಿ]] [[ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌]] ತನ್ನ ಮೆಚ್ಚಿನ ಪತ್ನಿ [[ಮಮ್ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌|ಮಮ್ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ಳ]] ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಕಟ್ಟಿಸಿದನು. [[ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ|ಪರ್ಷಿಯನ್‌]], [[ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ|ಭಾರತೀಯ]] ಮತ್ತು [[ಮುಸ್ಲಿಂ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ|ಮುಸ್ಲಿಂ]] ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಗಳ ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣವಾದ [[ಮೊಘಲ್‌‌ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ|ಮೊಘಲ್‌‌ ವಾಸ್ತುಶೈಲಿ]]ಗೆ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ("ತಾಜ್‌" ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ) ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Citation|title=Review of Mughal Architecture: Its outline and its history|journal=[[The Journal of Asian Studies]]|first=Parween|last=Hasan|volume=53|number=4|date=November ೧೯೯೪|pp=೧೩೦೧}}</ref><ref>ಲೆಸ್ಲಿ‌ ಎ. ಡುಟೆಂಪಲ್‌, "ದಿ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌", ಲರ್ನರ್‌ ಪಬ್ಲಿಶಿಂಗ್‌ ಗ್ರೂಪ್‌ (ಮಾರ್ಚ್‌ 2೨೦೦೩). ಪು. ೨೬: "ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಮೊಘಲ್‌ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಕ್ಕೆ ಅದ್ಭುತ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಮುಸ್ಲಿಂ, ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ಶೈಲಿಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ"</ref> ೧೯೮೩ರಲ್ಲಿ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ [[UNESCO|UNESCOದ]] [[ವಿಶ್ವ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣ|ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆ ತಾಣ]]ವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು "ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ [[ಮೊಘಲರ ಕಲೆ|ಮೊಘಲರ ಕಲೆಯ]] ಅನರ್ಘ್ಯ ರತ್ನ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ಮೇರುಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು" ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಅನೇಕ ಸಂರಚನೆಗಳ ಒಂದು ಸಮಗ್ರ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದ್ದು, ಗೌರವರ್ಣದ [[ಗುಮ್ಮಟ|ಗುಮ್ಮಟಾ]]ಕಾರದ [[ಅಮೃತಶಿಲೆ|ಅಮೃತಶಿಲೆಯ]] ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿಯು ಇದರ ಅತ್ಯಂತ ಸುಪರಿಚಿತ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಟ್ಟಡದ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯವು ೧೬೩೨ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ, ಸರಿಸುಮಾರು ೧೬೫೩ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು.ಈ ಸಮಾಧಿಯು ೧೭-ಹೆಕ್ಟೇರ್ (೪೨-ಎಕರೆ)ಸಂಕೀರ್ಣದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ, ಈ ಭವ್ಯ ಕಟ್ಟಡದ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಮತ್ತು ನುರಿತ ಕೆಲಸಗಾರರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು.<ref name="ReferenceA">ಟಿಲ್ಲಿಟ್ಸನ್‌, ಜಿ.ಎಚ್‌.ಆರ್‌. (೧೯೯೦). ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರಲ್‌ ಗೈಡ್‌ ಟೂ ಮೊಘಲ್‌‌ ಇಂಡಿಯಾ, ಕ್ರೋನಿಕಲ್‌ ಬುಕ್ಸ್‌‌.</ref> ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌‌ನ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಅಬ್ದ್‌ ಉಲ್‌-ಕರೀಮ್‌ ಮಾಮುರ್‌ ಖಾನ್‌, ಮಖ್ರಾಮತ್‌ ಖಾನ್‌ ಮತ್ತು [[ಉಸ್ತಾದ್‌ ಅಹ್ಮದ್‌ ಲಹೌರಿ]] ಸೇರಿದಂತೆ ಇನ್ನೂ ಕೆಲವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳ ಮಂಡಳಿಗೆ ನೇಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು.<ref>[http://www.agrahub.com/taj-mahal-agra/history-of-the-tajmahal.html ಆಗ್ರಾದ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಇತಿಹಾಸ], ಪರಿಷ್ಕರಿತ ಆವೃತ್ತಿ: ೨೦ ಜನವರಿ 2009.</ref><ref name="IAAO">{{cite web|url=http://www.islamicart.com/library/empires/india/taj_mahal.html|title=The Taj mahal|last=Anon|work=Islamic architecture|publisher=Islamic Arts and Architecture Organization|accessdate=22 may 2009|archive-date=17 ಏಪ್ರಿಲ್ 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090417083242/http://islamicart.com/library/empires/india/taj_mahal.html|url-status=dead}}</ref> ಅವರಲ್ಲಿ ಲಾಹೋರಿರವರನ್ನು ತಾಜ್ ಮಹಲ್ ನಿರ್ಮಾಣದ ಪ್ರಧಾನ ಶಿಲ್ಪಿ ಎಂದು ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="unesco">[http://whc.unesco.org/archive/advisory_body_evaluation/252.pdf UNESCO ಸಲಹೆ ಮಂಡಳಿ ಪರಿಶೀಲನೆ].</ref> ==ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ== ===ಸಮಾಧಿ=== ಸಮಾಧಿಯು ಸಂಕೀರ್ಣದ ಕೇಂದ್ರ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ದೊಡ್ಡ ಬಿಳಿ ಅಮೃತಶಿಲೆ ಕಟ್ಟಡವು ಚೌಕಾಕಾರದ ಪೀಠದ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ದೊಡ್ಡ ಗುಮ್ಮಟ ಮತ್ತು ಚಾವಣಿಯ ಶಿಖರದಿಂದ ಚಾವಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ [[ಐವಾನ್‌|ಐವಾನ್‌‌]]ನೊಂದಿಗೆ (ಕಮಾನು-ಆಕಾರದ ಬಾಗಿಲು ದಾರಿ) ಸುಸಂಗತವಾಗಿರುವ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಂದ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊಘಲ್‌‌ ಸಮಾಧಿಗಳಂತೆ, ಇದರ ಮೂಲ ಅಂಶಗಳು ಕೂಡ ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ಶೈಲಿಯದ್ದು. [[ಚಿತ್ರ:Taj Mahal-11.jpg|thumb|ಯಮುನಾ ನದಿಯ ದಡದಿಂದ ನೋಡಿದ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌]] ಇದರ ಅಡಿಪಾಯದ ರಚನೆಯು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ [[ನಯಗೊಳಿಸಿದ ಅಂಚು|ನಯಗೊಳಿಸಿದ]] ಮೂಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ದೊಡ್ಡ, ಬಹು-ಕೋಣೆ ಹೊಂದಿರುವ ಘನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸರಿಸುಮಾರು 55 ಮೀಟರ್‌ಗಳ ಅಸಮ ಅಷ್ಟಭುಜಗಳಿಂದ ರಚಿತವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ''ಪಿಸ್ತಾಕ್‌'' ಅಥವಾ ಕಮಾನು ದಾರಿ ಮತ್ತು ಎರಡು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಬಣವೆಯಂತಿರುವ ಎರಡು ಸಮಾನ ಆಕಾರದ, ಕಮಾನಿನ ಮೊಗಸಾಲೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಐವಾನ್‌ನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಬಣವೆಯಂತೆ ಮಾಡಿದ ಪಿಸ್ತಾಕ್‌ಗಳ ಈ ಕಲಾಕೃತಿ ನಯಗೊಳಿಸಿದ ಮೂಲೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕೃತಿಸುವುದು, ಕಟ್ಟಡದ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ನಾಲ್ಕು [[ಮಿನರೆಟ್ಟು|ಮಿನರೆಟ್ಟುಗಳಿಂದ]] ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದು ನಯಗೊಳಿಸಿದ ಮೂಲೆಗಳ ಮುಖಮಾಡಿರುವ ಪೀಠದ ಪ್ರತಿ ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವುದು. ಮಹಲಿನ ಮುಖ್ಯ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ನಕಲಿ ಶಿಲೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕೃತವಾದ ಮಮ್ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಮತ್ತು ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌‌ರ [[ಸಾರ್ಕೊಫಗಿ|ಶಿಲಾಶವ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ]]ಯಿದೆ. ನೈಜ ಸಮಾಧಿಗಳು ಕೆಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿವೆ. ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದಿರುವ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಈ ಮಹಲ್‌ ನಯನ ಮನೋಹರವಾಗಿದೆ.ಮಹಲ್‌ ಸುಮಾರು ೩೫ ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸರಿಸುಮಾರು ಅಡಿಪಾಯದ ಉದ್ದದಷ್ಟೇ ಇದೆ. ಸುಮಾರು ೭ ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದ ಸಿಲಿಂಡರ್ ಆಕಾರದ "ಡ್ರಮ್‌"ನ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಇದರ ಆಕಾರದ ಕಾರಣದಿಂದ, ಈ ಗುಮ್ಮಟವನ್ನು [[ಈರುಳ್ಳಿ ಗುಮ್ಮಟ]] ಅಥವಾ ''ಅಮೃದ್‌'' (ಸೀಬೆಹಣ್ಣಿನಾಕಾರದ ಗುಮ್ಮಟ) ಎಂದು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕರೆಯಲಾಗುವುದು. ಇದರ ತುದಿಯನ್ನು [[ನೆಲುಂಬೊ ನುಸಿಫೆರಾ|ಕಮಲದ]] ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಹ ಮಹಲಿನ ಎತ್ತರವನ್ನು ಎದ್ದು ಕಾಣಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪ್ರಧಾನ ಗುಮ್ಮಟದ ಈರುಳ್ಳಿ ಆಕಾರವನ್ನು ಪ್ರತಿಕೃತಿಸುವ, ಪ್ರತಿ ಮೂಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಚಿಕ್ಕ ಗುಮ್ಮಟಾಕಾರದ ''ಛತ್ರಿಗಳನ್ನು'' (ಕಿಯೊಸ್ಕ್‌ಗಳು) ಮುಖ್ಯ ಗುಮ್ಮಟದ ಆಕಾರದಲ್ಲೇ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳ ದುಂಡುಕಂಬಗಳ ಪೀಠಕ್ಕೂ ಕಂಬಕ್ಕೂ ನಡುವಿನ ಭಾಗವು ಸಮಾಧಿಯ ಚಾವಣಿಯ ಸುತ್ತಲು ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಳಾಂಗಣಕ್ಕೆ ಬೆಳಕನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಎತ್ತರದ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಶೃಂಗಗಳು (''ಗುಲ್ಡಾಸ್ತಾಗಳು'' ) ಮೂಲ ಗೋಡೆಗಳ ಅಂಚುಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ಇವುಗಳು ಗುಮ್ಮಟದ ಎತ್ತರ ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಎದ್ದು ಕಾಣುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. [[ನೆಲುಂಬೊ ನುಸಿಫೆರಾ|ಕಮಲ]] ಕಲಾಕೃತಿಯು ಛತ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಗುಲ್ಡಸ್ತಾಗಳೆರಡರಲ್ಲು ಪುರಾವರ್ತನೆಗೊಂಡಿದೆ. [[ಗೋಪುರದ ತುದಿ|ಚಿನ್ನದ ಲೇಪನವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ]] ಗುಮ್ಮಟ ಮತ್ತು ಛತ್ರಿಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶಗಳ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿವೆ. ಪ್ರಮುಖ ಗೋಪುರವು ಮೂಲತಃ ಚಿನ್ನದಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಆದರೆ ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ಕಂಚು|ಕಂಚಿ]]ನ ಲೇಪಿತ ಗೋಪುರದೊಂದಿಗೆ ಬದಲಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶಗಳ ಸಂಮಿಶ್ರಣದ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಗೋಪುರದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ [[ಚಂದ್ರ|ಚಂದ್ರನ]] ಆಕೃತಿಯಿದೆ. ಅದರ [[ಸ್ವರ್ಗ|ಸ್ವರ್ಗಾ]]ಭಿಮುಖವಾಗಿ ಮುಖಮಾಡಿರುವ ಈ ಶೃಂಗವು ಅಪ್ಪಟ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕಲಾಕೃತಿಯ ಪ್ರಧಾನ ಅಂಶ. ಪ್ರಮುಖ ಗೋಪುರದ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನಿರುವ ಕಾರಣ, ಚಂದ್ರನ ಶೃಂಗಗಳು ಮತ್ತು ಗೋಪುರದ ತುದಿ ಸೇರಿ [[ಶಿವಾ|ಶಿವ]]ನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹಿಂದೂ ಚಿಹ್ನೆಯಾದ ತ್ರಿಶೂಲ ಆಕಾರದಂತೆ ಕಾಣುವುದು.<ref name="ReferenceA"/> ಸುಮಾರು ೪೦ ಮೀಟರ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ದವಿರುವ ಪ್ರತಿ ಮಿನರೆಟ್ಟುಗಳು ವಿನ್ಯಾಸಕಾರನ ಭವ್ಯತೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಾಗಿ [[ಮಹಮ್ಮದೀಯ ಘೋಷಕ|ಮಹಮ್ಮದೀಯ ಘೋಷಕರು]] ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಾಂಧವರನ್ನು ಕರೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಿನರೆಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಮಸೀದಿಗಳ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಂಶದಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಮಿನರೆಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಎರಡು ಮೊಗಸಾಲೆಗಳಿಂದ ಮೂರು ಸಮ ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಗಂಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಇವು ಗೋಪುರವನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದಿವೆ. ಗೋಪುರದ ಮೇಲೆ ಕೊನೆಯ ಮೊಗಸಾಲೆಯಿದ್ದು, ಇದು ಸಮಾಧಿಯ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೋಲುವ ಛತ್ರಿಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಗೋಪುರದ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಛತ್ರಿಗಳು ಕಮಲದ ವಿನ್ಯಾಸದ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶದಿಂದ ಕೂಡಿವೆ. ಮಿನರೆಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಪೀಠದಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊರಕ್ಕೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಒಂದು ವೇಳೆ ಕುಸಿತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, (ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಂಶವಾಗಿದೆ) ಗೋಪುರದ ವಸ್ತುಗಳು ಸಮಾಧಿಯಿಂದ ದೂರ ಬೀಳಲೆಂದು ಹೀಗೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <gallery> Image:TajAndMinaret.jpg|ತಳಪಾಯ, ಗುಮ್ಮಟ ಮತ್ತು ಮಿನರೆಟ್ಟು Image:Taj Mahal finial-1.jpg|ಗೋಪುರದ ತುದಿ Image:TajEntryArch.jpg|ಮುಖ್ಯ ಐವಾನ್‌ ಮತ್ತು ಪಕ್ಕದ ಪಿಸ್ತಾಕ್‌ಗಳು Image:Taj floorplan.gif|ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ನೆಲಮಹಡಿಯ ಸರಳೀಕೃತ ನಕ್ಷೆ </gallery> ====ಹೊರಾಂಗಣ ಅಲಂಕಾರ==== [[ಚಿತ್ರ:TajCalligraphy3.jpg|thumb|100px|ದೊಡ್ಡ ಪಿಸ್ತಾಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸುಂದರ ಬರಹಗಾರಿಕೆ]] ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಹೊರಾಂಗಣ ಅಲಂಕಾರ ಮೊಘಲ್‌ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿರುವ ಉತ್ತಮ ಅಂಶಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.{{Fact|date=May 2009}} ಆ ಮೇಲ್ಮೈ ಅಲಂಕಾರಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಪ್ರಮಾಣಾನುಗುಣವಾಗಿ ನಾಜೂಕುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಟ್ಟಡದ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯುವುದು, [[ಸ್ಟುಕ್ಕೊ|ಗಾರೆ ಮಾಡುವುದು]], ಕಲ್ಲು ಕೆತ್ತನೆ, ಅಥವಾ ಕೆತ್ತನೆಯಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಮಾನವ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಮುಸ್ಲಿಂ ಧರ್ಮದ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಈ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿರುವ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶಗಳು [[ಸುಂದರ ಬರಹಗಾರಿಕೆ]], ಅಮೂರ್ತ ಪ್ರಕಾರಗಳು ಅಥವಾ ಸಸ್ಯಕ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಕೀರ್ಣದಾದ್ಯಂತ [[ಖುರಾನ್‌|ಖುರಾನ್‌ನ]] ಪಠ್ಯಭಾಗವನ್ನು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶಗಳಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪಠ್ಯಭಾಗಗಳನ್ನು ಅಮಾನತ್‌ ಖಾನ್‌‌ರವರು ಆರಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಇತ್ತೀಚಿನ ವಿದ್ವಾಂಸರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.<ref>[http://www.tajmahal.org.uk/calligraphy.html ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಸುಂದರ ಬರಹಗಾರಿಕೆ - ಆಗ್ರಾದ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಸುಂದರ ಲಿಪಿಗಾರಿಕೆ - ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಮತ್ತು ಸುಂದರ ಲಿಪಿಗಾರಿಕೆ].</ref><ref name="k100" /> ನ್ಯಾಯದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪಠ್ಯವು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಅವು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ: <div class="references-2column"> [[ಸುರಾ]] 91 – [[ಆಶ್‌-ಶಮ್ಸ್‌|ಸೂರ್ಯ]]<br /> ಸುರಾ 112 – [[ಅಲ್‌-ಐಕ್ಲಾಸ್‌|ನಂಬಿಕೆಯ ಶುದ್ಧತೆ]]<br /> ಸುರಾ 89 – [[ಅಲ್‌-ಫಜ್ರ್‌ (ಸುರಾ)|ಬೆಳಗು]]<br /> ಸುರಾ 93 – [[ಅದ್‌-ಧುಹಾ|ಮುಂಜಾನೆಯ ಬೆಳಕು]]<br /> ಸುರಾ 95 – [[ಅತ್‌-ಟಿನ್|ಅಂಜೂರ]]<br /> ಸುರಾ 94 – [[ಅಲ್‌-ಇಂಶೈರಾಹ್‌|ಸಮಾಧಾನ]]<br /> ಸುರಾ 36 – [[ಯಾ ಸಿನ್‌]]<br /> ಸುರಾ 81 – [[ಅತ್‌-ತಾಕ್ವಿರ್‌|ಅಂತ್ಯ]]<br /> ಸುರಾ 82 – [[ಅಲ್‌-ಇಂಫಿತರ್‌|ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವುದು]]<br /> ಸುರಾ 84 – [[ಅಲ್‌-ಇನ್‌ಶಿಕಾಕ್‌|ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿ ಭೇದಿಸುವುದು]]<br /> ಸುರಾ 98 – [[ಅಲ್‌-ಬಯ್ಯಿನ|ಪುರಾವೆ]]<br /> ಸುರಾ 67 – [[ಅಲ್‌-ಮುಲ್ಕ್‌|ಒಡೆತನ]]<br /> ಸುರಾ 48 – [[ಅಲ್‌-ಫಾತ್‌|ಜಯ]]<br /> ಸುರಾ 77 – [[ಅಲ್‌-ಮುರ್ಸಲಾತ್‌|ಮುಂದಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಿದವು]] <br /> ಸುರಾ 39 – [[ಅಜ್‌-ಜುಮುರ್‌|ಸಮುದಾಯಗಳು]] </div> ಮಹಾದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಸುಂದರ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ ''"ಓ ಆತ್ಮವೇ, ನಿಮ್ಮ ಕಲೆಯು ವಿಶ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ನೀವು ದೇವರೊಂದಿಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಹೊಂದುವಿರಿ, ಮತ್ತು ದೇವರು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಹೊಂದುವರು."'' <ref name="k100">ಕೊಚ್‌, ಪು. 100.</ref> 1609ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇರಾನ್‌ನ [[ಸಿರಾಜ್‌|ಸಿರಾಜ್‌ನಿಂದ]] ಬಂದಿರುವ ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ಸುಂದರ ಬರಹಗಾರ ಅಬ್ದ್‌ ಉಲ್‌-ಹಕ್‌ರವರಿಂದ ಈ ಸುಂದರ ಲಿಪಿಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ ಅಬ್ದ್‌ ಉಲ್‌-ಹಕ್‌ರ "ವಿಸ್ಮಯಗೊಳಿಸುವ ಕಲಾರಸಿಕತೆ"ಗಾಗಿ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ "ಅಮನಾತ್‌ ಖಾನ್‌" ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡಿದನು.<ref name="IAAO" /> ಒಳ ಗುಮ್ಮಟದ ತಳ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಖುರಾನ್‌ನ ಸಾಲುಗಳ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ "ಅಲ್ಪ ಜೀವಿ ಅಮನಾತ್‌ ಖಾನ್‌ ಸಿರಾಜಿರವರಿಂದ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ.<ref>http.//www.pbs.org/treasuresoftheworld/taj_mahal/tlevel_2/t4visit_3calligrap.y.html pbs.org.</ref> ಸುಂದರ ಬರಹಗಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳನ್ನು ಪುಷ್ಪಿತ [[ಥುಲುಥ್|ಥುಲುತ್‌]] ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು [[ಜ್ಯಾಸ್ಪರ್‌|ಕೆಂಪು]] ಅಥವಾ ಕಪ್ಪು ಅಮೃತಶಿಲೆಯಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು <ref name="IAAO" /> ಬಿಳಿ ಅಮೃತಶಿಲೆ ಫಲಕಗಳಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಮೇಲಿನ ಫಲಕಗಳನ್ನು ಕೆಳಗಿನಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ ಒರೆಯಾಗಿ ಕಾಣುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡಕ್ಷರದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ. [[ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿ|ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಗಳಲ್ಲಿ]] ಅಮೃತಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಸುಂದರ ಬರಹಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ವಿವರವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿವೆ. ಅಮೂರ್ತ ಆಕೃತಿಗಳನ್ನು ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಟ್ಟಡ ಪೀಠ, ಮಿನರೆಟ್ಟುಗಳು, ದ್ವಾರ, ಮಸೀದಿ, ಜವಾಬ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಧಿಯ ಮೇಲ್ಮೈ ಮೇಲೆ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಮರಳುಕಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿನ ಗುಮ್ಮಟಗಳು ಮತ್ತು ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಜ್ಯಾಮಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲು [[ಕೊರೆದ ಚಿತ್ರಕಲೆ|ಕೆತ್ತಿದ ಚಿತ್ರಕಲೆ]]ಯ [[ಜಾಲರ ವಿನ್ಯಾಸ|ಜಾಲರ ವಿನ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ]] ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. [[ಸ್ಪಿಕಾಟಮ್‌ ಕಲಾಕೃತಿ|ಹೆರಿಂಗ್‌ಬೋನಿನ ಮೂಳೆ]] ಕೆತ್ತನೆಯು ಹಲವು ಜೋಡಣೆಗಳ ನಡುವಿನ ಜಾಗವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬಿಳಿ ಕೆತ್ತನೆಗಳನ್ನು ಮರಳುಶಿಲೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಅಮೃತಶಿಲೆಗಳಲ್ಲಿ ತಿಳಿಗಪ್ಪು ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಕೆತ್ತನೆಗಳನ್ನು ಬಿಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಮೃತಶಿಲೆ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಗಾರೆ ಮಾಡಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಳಪಿನ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಬಳಿಯಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯ ಜ್ಯಾಮಿತಿಯ ಆಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಹಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲುದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಳಪಿನ [[ತಬಲಾಕೃತಿ|ತಬಲದಂತಹ]] ಆಕಾರಗಳಲ್ಲಿ [[ಹಂಚು|ಹೆಂಚು]]ಗಳು ಅಥವಾ ದಿಮ್ಮಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಸಮಾಧಿಯ ಕೆಳಗೋಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂವುಗಳು ಮತ್ತು ದ್ರಾಕ್ಷಿ ಬಳ್ಳಿಯ ಚಿತ್ರಣಗಳನ್ನು ನೈಜ [[ಉಬ್ಬು ಚಿತ್ರಣಗಳು|ಲೋಹದ ಉಬ್ಬುಗಳೊಂದಿಗೆ]] ಶ್ವೇತ ಅಮೃತಶಿಲೆ [[ನಡುದಿಂಡು (ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ)|ನಡುದಿಂಡು]]ಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಕೆತ್ತನೆಗಳ ಅಂದವಾದ ಶಿಲ್ಪಶೈಲಿ ಮತ್ತು ನಡುದಿಂಡುಗಳ ಅಂಚುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿತೋರಿಸಲು ಅಮೃತಶಿಲೆಯನ್ನು ನಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕಮಾನುದಾರಿಯ [[ಮೂಲೆಗಟ್ಟು|ಮೂಲೆಗಟ್ಟುಗಳನ್ನು]] ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜ್ಯಾಮಿತಿಯ ದ್ರಾಕ್ಷಿ ಬಳ್ಳಿಗಳು, ಹೂಗಳು ಮತ್ತು ಹಣ್ಣುಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸೊಗಸಾದ [[ಪಿಯೆತ್ರಾ ದುರಾ]] ಕೆತ್ತನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಳದಿ ಅಮೃತಶಿಲೆ, ಜ್ಯಾಸ್ಪರ್‌ ಮತ್ತು ಜೇಡ್‌ ಕಲ್ಲುಗಳ ಕೆತ್ತನೆಗಳನ್ನು ನಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ಮಟ್ಟ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. <gallery> Image:TajGuldastaGeometricDeco.jpg|ಹೇರಿಂಗ್ ಮೀನಿನ ಮೂಳೆ Image:TajFlowerCloseUp.jpg|ಸಸ್ಯಕಲಾಕೃತಿ Image:TajSpandrel.jpg|ಮೂಲೆಗಟ್ಟು ಆಕೃತಿ Image:TajPaintedGeometry.JPG|ಕೊರೆದ ಚಿತ್ರಕಲೆ </gallery> ====ಒಳಾಂಗಣ ಅಲಂಕಾರ==== [[ಚಿತ್ರ:TajJoli1.jpg|thumb|right|ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಗಳ ಸುತ್ತಲಿರುವ ಜಲಿ ಪರದೆ]] [[ಚಿತ್ರ:Tombs-in-crypt.jpg|thumb|right|ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ ಮತ್ತು ಮಮ್ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಸಮಾಧಿ]] [[ಚಿತ್ರ:TajCenotaphs3.jpg|thumb|right|ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಗಳು, ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಒಳಾಂಗಣ]] ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಒಳಭಾಗದ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಅಂದವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಅಂಶಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತನೆ ಕೆಲಸವು ಪಿಯೆತ್ರಾ ದುರಾ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲ; ಬದಲಿಗೆ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯ ಮತ್ತು ಅಮೂಲ್ಯ [[ಶಿಲಾಲಿಖಿತ]][[ರತ್ನ|ರತ್ನಗಳಿಂದ]] ಕೂಡಿದೆ. ಒಳ ಕೋಣೆಯು ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯಿಂದಲೂ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದಾಗಿರುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೂ ದಕ್ಷಿಣದ ಉದ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಮುಖಮಾಡಿರುವ ದ್ವಾರವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಒಳ ಗೋಡೆಗಳು ಸುಮಾರು ೨೫ ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯ ಕಲಾಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಅಲಂಕೃತಗೊಂಡ "ನಕಲಿ" ಒಳ ಗುಮ್ಮಟ ಮಹಲಿನ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಎಂಟು ಪಿಸ್ತಾಕ್ ಕಮಾನುಗಳು ನೆಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಜಾಗವನ್ನು ರೂಪಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಹೊರಗೆ ಪ್ರತಿ ಕೆಳ ಪಿಸ್ತಾಕ್‌ ಸುಮಾರು ಗೋಡೆಯ ಮಧ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಪಿಸ್ತಾಕ್‌ನಿಂದ ಮೇಲ್ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಮೇಲ್ಭಾಗದ ನಾಲ್ಕು ಕೇಂದ್ರ ಕಮಾನುಗಳು ಮೊಗಸಾಲೆ ಅಥವಾ ವೀಕ್ಷಣಾ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಮೊಗಸಾಲೆಯ ಬಾಹ್ಯ ಕಿಟಕಿಗಳು ಜಟಿಲ ಪರದೆ ಅಥವಾ ಅಮೃತಶಿಲೆನಿಂದ ಕತ್ತರಿಸಿದ ''[[ಜಲಿ]]'' ಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಮೊಲೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಛತ್ರಿಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದ ತೆರದ ಚಾವಣಿಗಳ ಮೂಲಕ ಮೊಗಸಾಲೆಯ ಕಿಟಕಿಗಳಿಂದ ಬರುವ ಬೆಳಕು ಒಳಾಂಗಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಕೋಣೆಯ ಗೋಡೆಯನ್ನು ಸಂಕೀರ್ಣದ ಹೊರಾಂಗಣದಾದ್ಯಂತ ಕಂಡುಬರುವ ಲೋಹದ ಉಬ್ಬುಗಳು, ಜಟಿಲ ಶಿಲಾಲಿಖಿತ ಕೆತ್ತನೆ ಮತ್ತು ನಯಗೊಳಿಸಿದ ಸುಂದರ ಬರಹದ ಫಲಕಗಳು, ವಿನ್ಯಾಸ ಅಂಶಗಳನ್ನು ವರ್ಣರಂಜಿತ ಶಿಲ್ಪಶೈಲಿಯಿಂದ ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವಂತೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಟಿಲ ಕೊರೆಯವ ಕೆಲಸದ ಮೂಲಕ ಕೆತ್ತಿದ ಎಂಟು ಅಮೃತಶಿಲೆ ಫಲಕಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಗಳು ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿ ಅಮೃತಶಿಲೆ ಪರದೆ ಅಥವಾ ''ಜಲಿ'' ಯ ಅಂಚುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಉಳಿದ ಮೇಲ್ಮೈಗಳನ್ನು ಬೆಲೆಬಾಳುವ ಕಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿ ದ್ರಾಕ್ಷಿ ಬಳ್ಳಿಗಳು, ಹಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ಹೂಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತುವುದರೊಂದಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಶಿಲ್ಪಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಸಮಾಧಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಲಂಕಾರವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಮಮ್ತಾಜ್‌ ಮತ್ತು ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ರವರ ಮುಖಗಳನ್ನು ಬಲ ಭಾಗ ಮತ್ತು [[ಮೆಕ್ಕಾ|ಮೆಕ್ಕಾದ]] ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಒಳಕೋಣೆಯ ಕೆಳಗೆ ಸರಳ ರಹಸ್ಯ ಜಾಗದಲ್ಲಿರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಮ್ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ಳ [[ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿ|ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಯನ್ನು]] ಒಳ ಕೋಣೆಯ ಸರಿಯಾದ ಕೇಂದ್ರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ೨.೫ ಮೀಟರ್‌ಗಳಿಂದ ೧.೫ ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಉದ್ದದ ಚೌಕಾಕಾರದ ಅಮೃತಶಿಲೆ ತಳಹದಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಡಿಪಾಯ ಮತ್ತು [[ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆ|ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು]] ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯ ಮತ್ತು ಅಮೂಲ್ಯ ರತ್ನಗಳೊಂದಿಗೆ ನಯವಾಗಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸುಂದರ ಬರಹಗಳು ಮಮ್ತಾಜ್‌ಳ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಹೊಗಳುವುದು. ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಯ ಮುಚ್ಚಳದ ಮೇಲಿರುವ ಎತ್ತರಿಸಲಾದ ಆಯತಾಕಾರದ ಹಲಗೆಯು ಬರವಣಿಗೆ ಪೀಠವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ನ ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಯು ಮಮ್ತಾಜ್‌ಳ ಸಮಾಧಿಯ ಪಕ್ಕ ಪಶ್ಚಿಮ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಮಾತ್ರ ಪೂರ್ಣ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ವಿಷಮಪಾರ್ಶ್ವದ ಅಂಶವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುವುದು. ಅವನ ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಯು ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯ ಸಮಾಧಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಒಂದೇ ಸಮನಾದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವುದು. ಇದು ಎತ್ತರವಾದ ಅಡಿಪಾಯದ ಮೇಲಿರುವ ದೊಡ್ಡದಾದ ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ವಿಸ್ಮಯಗೊಳಿಸುವ ನಿಖರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಶಿಲಾಲಿಖಿತದಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸುಂದರ ಬರಹಗಳಿಂದ ಬರೆದ ಬರಹವು ಅವನ ಗುರುತು ತಿಳಿಸುವುದು. ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಮುಚ್ಚಳದ ಮೇಲೆ ಚಿಕ್ಕ ಲೇಖನಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶಿಲ್ಪಾಕೃತಿಯಂತಿದೆ. ಲೇಖನಿ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಮತ್ತು ಬರವಣಿಗೆ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಪುರುಷರ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸುವ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮೊಘಲ್‌‌ ಶವಸಂಸ್ಕಾರ ಚಿಹ್ನೆಗಳಾಗಿವೆ. ''"ಮಮ್ತಾಜ್‌ಳ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ, ಭವ್ಯತೆ, ಗಾಂಭೀರ್ಯತೆ, ಅನನ್ಯತೆ, ಚಿರಂತನ, ಮತ್ತು ವೈಭವತೆ..."'' ಗುಣಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ದೇವರ ತೊಂಬತ್ತೊಬತ್ತು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಮಮ್ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ಳ ನೈಜ ಸಮಾಧಿಯ ಪಾರ್ಶ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿರುವ ಸುಂದರ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು''''. ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ನ ಸಮಾಧಿಯಲ್ಲಿ ''"ಅವನು [[ಹಿಜ್ರಿ|ಹಿಜಿರಾ]] ವರ್ಷದ [[ರಜಬ್‌|ರಜಾಬ್‌]] ತಿಂಗಳ ಇಪ್ಪತ್ತಾರರ ರಾತ್ರಿ ಈ ಪ್ರಪಂಚದಿಂದ ಪರಲೋಕದ ಭೋಜನ ಭವನಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದರು"'' ಎಂದು ಸುಂದರ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. <gallery> Image:TajJaliArch.jpg|ಜಲಿಯ ಕಮಾನು Image:TajJaliPiercwork.jpg|ನಕಲಿ ಕೆತ್ತನೆ ಕೆಲಸ Image:TajJaliInlay.jpg|ಕೆತ್ತಿದ ಆಕೃತಿ Image:Jali-inlay.jpg|ಜಲಿಯ ಆಕೃತಿ </gallery> === ಉದ್ಯಾನ === [[ಚಿತ್ರ:TajGardenWide.jpg|thumb|right|ಪ್ರತಿಫಲನ ಕೊಳ ಕಾಲುದಾರಿಗಳು]] ಸಂಕೀರ್ಣವು 300 ಮೀಟರ್‌ ಉದ್ದವಾದ ''[[ಛರ್ಬಾಘ್‌|ಛಾರ್ಬಾಘ್‌]]'' ಅಥವಾ [[ಮೊಘಲ್‌‌ ಉದ್ಯಾನಗಳು|ಮೊಘಲ್‌‌ ಉದ್ಯಾನ]]ವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರಿಸಿದ ಹಾದಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದ್ದು ನಾಲ್ಕು ಕಾಲು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನು ೧೬ ಕೆಳ [[ಪುಷ್ಪವಾಟಿ|ಹೂದೋಟ]]ಗಳು ಅಥವಾ ಹೂಹಾಸುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉದ್ಯಾನದ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ನೀರಿನ ತೊಟ್ಟಿ ಇದೆ. ಸಮಾಧಿ ಮತ್ತು ದ್ವಾರದ ನಡುವಿನ ಮಧ್ಯದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ-ದಕ್ಷಿಣ ಅಕ್ಷದಲ್ಲಿ [[ಪ್ರತಿಫಲನ ಕೊಳ|ಪ್ರತಿಫಲಿಸುವ ಕೊಳ]]ವು ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿಯ ಬಿಂಬವನ್ನು ಪ್ರತಿಫಲಿಸುತ್ತದೆ. [[ಮುಹಮ್ಮದ್‌|ಮಹಮ್ಮದ್‌]]ರಿಗೆ ವಚನವಿತ್ತಂತೆ "ಸಿರಿವಂತಿಕೆಯ" ಸೂಚಕವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿರುವ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ನೀರಿನ ತೊಟ್ಟಿಯನ್ನು ''ಅಲ್‌ ಹವ್ದ್‌ ಅಲ್‌-ಕವ್ತಾರ್‌'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="Begley">{{cite journal | last = Begley | first = Wayne E. | title = The Myth of the Taj Mahal and a New Theory of Its Symbolic Meaning | journal = [[The Art Bulletin]] | volume = 61 | issue = 1 | pages = 14 | month = March | year = 1979 | accessdate = 2007-07-09}} </ref> ಉದ್ಯಾನದ ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಸಾಲುಮರಗಳು ಮತ್ತು [[ಕಾರಂಜಿ|ನೀರಿನ ಕಾರಂಜಿ]]ಗಳಿವೆ.<ref>http.//www.taj-mahal-travel-tours.com/garden-of-taj-mahal.html taj-mahal-travel-tours.com.</ref> ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ಮೊಘಲ್‌‌ ಚರ್ಕವರ್ತಿ [[ಬಾಬರ್‌]] [[ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ಉದ್ಯಾನಗಳು|ಪರ್ಷಿಯನ್ ಉದ್ಯಾನಗಳಿಂದ]] ಪ್ರೇರೇಪಿತನಾಗಿ ಛಾರ್ಬಾಘ್‌ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದನು.ಇದು [[ಜನ್ನಾಹ|ಜನ್ನಾ]]ದ (ಸ್ವರ್ಗ)ದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ನಾಲ್ಕು ನದಿಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯಾದ ''ಪ್ಯಾರಿಡೇಜಾ'' ಎಂದರೆ [[ಸ್ವರ್ಗ ಉದ್ಯಾನ|ಸ್ವರ್ಗ ಉದ್ಯಾನದಿಂದ]] ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ 'ಗೋಡೆಗಳ ಉದ್ಯಾನ'ವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಮೊಘಲ್‌‌ ಅವಧಿಯ [[ಮುಸ್ಲಿಂ]] ಧರ್ಮದ [[ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ಆಧ್ಮಾತ್ಮಿಕ ಜ್ಞಾನ|ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ]]ಯಲ್ಲಿ, ಉದ್ಯಾನದ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಕಾರಂಜಿ ಅಥವಾ ಬೆಟ್ಟದಿಂದ ಹರಿಯುವ ನಾಲ್ಕು ನದಿಗಳು ಉತ್ತರ, ದಕ್ಷಿಣ, ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯ ಮಾದರಿ ಉದ್ಯಾನದಂತೆ ಸ್ವರ್ಗವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊಘಲ್‌‌ ಛಾರ್ಬಾಘ್‌ಗಳು ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಿ ಅಥವಾ [[ಮಂಟಪ (ಕಟ್ಟಡ)|ಉದ್ಯಾನಗೃಹ]]ವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಆಯತಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಉದ್ಯಾನವು ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾದದ್ದು. ಪ್ರಧಾನ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಸಮಾಧಿಯು ಉದ್ಯಾನದ ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಯಮುನಾ ನದಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ [[ಮಪ್ತಾಬ್‌ ಬಾಘ್‌|ಮಹ್ತಾಬ್‌ ಬಾಘ್‌]] ಅಥವಾ "ಬೆಳದಿಂಗಳ ಉದ್ಯಾನ"ದ ಆವಿಷ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ, [[ಭಾರತದ ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಸ್ಥೆ|ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಸ್ಥೆ]] ತನ್ನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಯಮುನಾ ನದಿ ಸ್ವರ್ಗದ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವಂತೆ ಕಾಣಬೇಕೆಂಬ ಆಶಯದೊಂದಿಗೆ ಉದ್ಯಾನದ ವಿನ್ಯಾಸದೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.<ref>{{Citation|last =Wright|first =Karen|title =Moguls in the Moonlight&nbsp;— plans to restore Mehtab Bagh garden near Taj Mahal|journal =[[Discover (magazine)|Discover]]|date =July 2000|url =http://findarticles.com/p/articles/mi_m1511/is_7_21/ai_63035788|access-date =2009-12-16|archive-date =2007-12-09|archive-url =https://web.archive.org/web/20071209114544/http://findarticles.com/p/articles/mi_m1511/is_7_21/ai_63035788|url-status =dead}}.</ref> ಈ ಉದ್ಯಾನ [[ಶಾಲಿಮರ್‌ ಉದ್ಯಾನಗಳು (ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ್‌)|ಶಾಲಿಮರ್‌ ಉದ್ಯಾನ]]ಗಳಂತೆ ಅದೇ ರೀತಿಯ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತು ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಅದೇ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ ಅಲಿ ಮರ್ದಾನ್‌ರವರು ಈ ಉದ್ಯಾನವನ್ನೂ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿರಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite book| last = Allan| first = John | title = The Cambridge Shorter History of India | origdate = 1958| publisher = S. Chand, 288 pages| location =Cambridge | pages = | format = edition = First }}ಪು 318.</ref> ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಉದ್ಯಾನವು ಹೇರಳ ಪ್ರಮಾಣದ [[ಗುಲಾಬಿ|ಗುಲಾಬಿಗಳು]], [[ನೈದಿಲೆ|ನೈದಿಲೆಗಳು]], ಮತ್ತು [[ಹಣ್ಣಿನ ಮರ|ಹಣ್ಣಿನ ಮರಗಳು]] ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸಸ್ಯವರ್ಗಗಳಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು.<ref>[http://travel.howstuffworks.com/taj-mahal-landmark.htm ಜೆರ್ರಿ ಕ್ಯಾಮರಿಲ್ಲೊ ಡುನ್ನ್‌ ಜ್ಯುನಿಯರ್‌ರವರಿಂದ ತಾಜ್‌].</ref> ಮೊಘಲ್‌‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಪತನವಾಗುತ್ತಾ ಹೋದಂತೆ ಈ ಉದ್ಯಾನದ ನಿರ್ವಹಣೆ ಕಳೆಗುಂದುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು. ನಂತರ [[ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಆಳ್ವಿಕೆ]]ಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಅವರು ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ಮೇಲೆ, ಅವರು [[ಲಂಡನ್‌|ಲಂಡನ್‌ನ]] [[ಹುಲ್ಲುಹಾಸು|ಹುಲ್ಲು ಹಾಸು]]ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಉದ್ಯಾನದ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref name="ಕೊಚ್‌, ಪು. 139">ಕೊಚ್‌, ಪು. 139.</ref> ===ನೆರೆಹೊರೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳು=== [[ಚಿತ್ರ:Entrance fort.jpg|thumb|ಮಹಾದ್ವಾರ (ದರ್ವಾಜಾ-ಇ ರೌಜಾ)—ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌‌ಗೆ ಮಹಾದ್ವಾರ]] ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಮೂರು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ [[ದಂತಾಕೃತಿ|ದಂತಾಕೃತಿಯಿಂದ ಕೂಡಿದ]] ಕೆಂಪು ಮರಳುಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಕೋಟೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಇದು ನದಿಗೆ ಎದುರು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಕೋಟೆಯ ಹೊರಗೆ ಷಹ ಜಹಾನ್‌ನ ಇತರ [[ಪತ್ನಿಯರು]] ಮತ್ತು ಮಮ್ತಾಜ್‌ನ ಮೆಚ್ಚಿನ ಸೇವಕನ ದೊಡ್ಡದಾದ ಸಮಾಧಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಹಲವು ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿಗಳಿವೆ. ಕೆಂಪು ಮರಳುಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಕಟ್ಟಲಾದ ಈ ಸಮಾಧಿಗಳು ಆ ಕಾಲದ ಚಿಕ್ಕ ಮೊಘಲ್‌‌ ಸಮಾಧಿಗಳ ಮಾದರಿಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಉದ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಮುಖಮಾಡಿರುವ ಒಳಗೋಡೆಯ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದ [[ಕಮಾನುದಾರಿ (ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ)|ಕಮಾನು]]ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದೂ [[ದೇವಾಲಯ|ದೇವಾಲಯಗಳ]] ಅಪ್ಪಟ ವಾಸ್ತು ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ನಂತರ ಈ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಮೊಘಲ್‌‌ [[ಮಸೀದಿ|ಮಸೀದಿಗಳ]] ನಿರ್ಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಈಗ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಂತೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಗುಮ್ಮಟಾಕಾರದ ''ಛತ್ರಿಗಳು'' ಮತ್ತು ''ಸಂಗೀತ ಕೋಣೆ'' ಯಂತಿರುವ ವೀಕ್ಷಣಾ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಅಥವಾ ವೀಕ್ಷಣಾ ಗೋಪುರಗಳಂತಹ ಚಿಕ್ಕ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಂದ ಕೋಟೆಯನ್ನು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ಮುಖ್ಯದ್ವಾರ (''ದರ್ವಾಜಾ'' ) ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಅಮೃತಶಿಲೆಯಿಂದ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ಆರಂಭಿಕ ಮೊಘಲ್‌‌ ಚರ್ಕವರ್ತಿಗಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥವಾಗಿ ಈ ಸ್ಮಾರಕ ಕಟ್ಟಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಮಾನುದಾರಿಯು ಸಮಾಧಿಯ ಕಮಾನುದಾರಿಯ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಮತ್ತು ಇದರ ''ಪಿಸ್ತಾಕ್‌'' ಕಮಾನುಗಳನ್ನು ಸಮಾಧಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಸುಂದರ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಪುಷ್ಪಾಕೃತಿಯ ಕಲಾಕೃತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಲೋಹದ ಉಬ್ಬುಗಳು ಮತ್ತು ಪಿಯೆತ್ರಾ ದುರಾದ ಕೆತ್ತನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕಮಾನಿನ ಆಕಾರದ ಚಾವಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಗೋಡೆಗಳು ಸಂಕೀರ್ಣದ ಇತರ ಮರಳುಕಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವಂತೆ ಜಟಿಲವಾದ ಜ್ಯಾಮಿತಿಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Arches in the Taj Mahal Mosque interior, Agra.jpg|left|140px|thumb|ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಮಸೀದಿ ಒಳಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಕಮಾನುಗಳು]] [[ಚಿತ್ರ:Taj Mahal Mosque 2, Agra, India.jpg|thumb|right|ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಮಸೀದಿ ಅಥವಾ ಮಜೀದ್‌]] ಸಮಾಧಿಯ ಕಡೆ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಎರಡು ಭವ್ಯ ಮರಳುಕಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಸಂಕೀರ್ಣದ ಕೊನೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿವೆ. ಅವುಗಳ ಹಿಂಭಾಗವು ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಗೋಡೆಗಳಿಗೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿದ್ದು ಎರಡು ಕಟ್ಟಡಗಳು ಕರಾರುವಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದನ್ನೊಂದು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿರುವ ಕಟ್ಟಡವು ಮಸೀದಿಯಾಗಿದ್ದು ಇನ್ನೊಂದು ಕಟ್ಟಡವು ''ಜವಾಬ್‌'' (ಉತ್ತರ) ಆಗಿದೆ. ವಾಸ್ತುಶೈಲಿಯನ್ನು ಸರಿದೂಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಕಟ್ಟಡ ಕಟ್ಟಲಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಅತಿಥಿಗೃಹವಾಗಿ ಬಳಸಿರಬಹುದು. ಈ ಎರಡು ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಡುವೆ ''ಜವಾಬ್‌'' ನಲ್ಲಿರುವ ''[[ಮಿಹ್ರಾದ್‌|ಮಿರಾಬ್‌]]'' ನ (ಮೆಕ್ಕಾಕ್ಕೆ ಮುಖಮಾಡಿರುವ ಮಸೀದಿಯ ಗೋಡೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಗೂಡು) ಕೊರತೆಯೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಅಸಮಾನತೆಯಿದೆ ಮತ್ತು ''ಜವಾಬ್‌‌'' ನ ಮಹಡಿಗಳು ಜ್ಯಾಮಿತಿಯ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾಗಿವೆ. ಇದೇ ವೇಳೆ ಮಸೀದಿಯ ಮಹಡಿಗಳಲ್ಲಿ 569 ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಹಾಸುಗಳನ್ನು ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಕಪ್ಪು ಅಮೃತಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೆತ್ತಲಾಗಿದೆ. ಮಸೀದಿಯ ದೊಡ್ಡ ಸಭಾಂಗಣದ ಮೂಲ ವಿನ್ಯಾಸವು ಷಹ ಜಹಾನ್‌ನು ಕಟ್ಟಿದ ಇತರ ಕಟ್ಟಡಗಳಂತೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ''ದೆಹಲಿಯ ಮಸೀದ್‌-ಜಹಾನ್‌ ನುಮಾ'' ಅಥವಾ [[ಜಮಾ ಮಸೀದಿ, ದೆಹಲಿ|ಜಮಾ ಮಸೀದಿ]]ಯಂತೆ ಮೂರು ಗುಮ್ಮಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ‌. ಈ ಕಾಲದ ಮೊಘಲ್‌ ಮಸೀದಿಗಳು ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮಂದಿರವನ್ನು ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಎರಡೂ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ [[ಪೂಜಾಸ್ಥಳ|ಪ್ರಾರ್ಥನಾ]] ಸ್ಥಳಗಳಂತೆ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನಲ್ಲಿ‌ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಕಮಾನಿನಂತಹ ಗುಮ್ಮಟಕಾರದ ರಚನೆಯಿದೆ. ಈ ನೆರೆಹೊರೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯ ೧೬೪೩ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು. ==ನಿರ್ಮಾಣ== [[ಚಿತ್ರ:TajPlanMughalGardens.jpg|thumb|upright|ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಭೂಮಹಡಿ ವಿನ್ಯಾಸ]] ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ್ನು ಕೋಟೆಯ ನಗರ ಆಗ್ರಾದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಕಟ್ಟಿದ್ದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಆಗ್ರಾದ ಕೇಂದ್ರ ಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಅರಮನೆಯೊಂದನ್ನು ಷಹ ಜಹಾನ್‌ನು ಮಹರಾಜ ಜೈ ಸಿಂಗ್‌ರವರಿಗೆ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದನು.<ref>ಛಘ್ತೈ ''ಲೆ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌'' p.೪; ಲಹವ್ರಿ ''ಬಾದ್‌ಷಾಹ್ ನಾಮ್‌'' ಸಂ.೧ ಪು. ೪೦೩.</ref> ಸುಮಾರು ಮೂರು [[ಎಕರೆ|ಎಕರೆಗಳಷ್ಟು]] ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭೂಶೋಧನೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನೀರು ಜಿನುಗುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಕಸವನ್ನು ತುಂಬಿ ಮಣ್ಣನ್ನು ಹಾಕಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ನದಿ ದಡದಿಂದ ಮೇಲಿನ ೫೦ ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸಮತಟ್ಟು ಮಾಡಲಾಯಿತು.ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಬಾವಿಗಳನ್ನು ತೋಡಲಾಗಿದ್ದು [[ಅಡಿಪಾಯ (ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ)|ಪಾದಾಧಾರ]]ಕಲ್ಲು ಮತ್ತು ಹೆಂಟೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಬಲಿಷ್ಠ [[ಬಿದಿರು|ಬಿದಿರಿನ]] ಬದಲು ದೊಡ್ಡ ಇಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಕೆಲಸಗಾರರು ಕಟ್ಟಿದ ಹಂಗಾಮಿ ಕಟ್ಟಡವು ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಈ ಹಂಗಾಮಿ ಕಟ್ಟಡವು ಎಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಎಂದರೆ ಕೆಲಸಗಾರರ ಇದನ್ನು ಕಿತ್ತುಹಾಕಲು ವರ್ಷಗಳೇ ಬೇಕಾಗಬಹುದು. ದಂತಕತೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಹಂಗಾಮಿ ಕಟ್ಟಡದಿಂದ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಯಾರಾದರೂ ಕೀಳಬಹುದೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅದನ್ನು ಕೀಳಲು ಷಹ ಜಹಾನ್‌ ‌ಆಜ್ಞಾಪಿಸಿದ್ದ. ಆದ್ದರಿಂದ ಒಂದೇ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ರೈತರಿಂದ ಅದನ್ನು ಕಿತ್ತುಹಾಕಲಾಯಿತು. ನಿರ್ಮಾಣ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಅಮೃತಶಿಲೆ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಹದಿನೈದು ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳ ಉದ್ದದ ಜಲ್ಲಿಯಿಂದ ಹದಗೊಳಿಸಿದ ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಇಪ್ಪತ್ತು ಅಥವಾ ಮೂವತ್ತು ಎತ್ತುಗಳಿಂದ ಎಳೆಯಲ್ಡಡುತ್ತಿದ್ದ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಬಂಡಿಗಳಲ್ಲಿ ದಿಮ್ಮಿಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ದೊಡ್ಡ [[ಕಂಬ-ಮತ್ತು-ತೊಲೆ|ಕಂಬ ಮತ್ತು ತೊಲೆ]] ಬೇಕಾದ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ದಿಮ್ಮಿಗಳನ್ನು ಏರಿಸಲು ರಾಟೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು. ''ಪುರ್ಸ್‌'' ನ ಉಪನದಿಗಳಿಂದ ನೀರನ್ನು ಹಗ್ಗ ಮತ್ತು ಬಕೆಟ್‌ನ್ನು ಬಳಸಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಎತ್ತಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಸಂಗ್ರಹ ತೊಟ್ಟಿಗೆ ತುಂಬಿ, ದೊಡ್ಡ ವಿತರಣಾ ತೊಟ್ಟಿಗೆ ಏರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅದರಿಂದ ನೀರನ್ನು ಮೂರು ಉಪ ತೊಟ್ಟಿಗಳಿಗೆ ಹಾಯಿಸಿ, ನಂತರ ಅಲ್ಲಿಂದ ಕೊಳವೆಯ ಮುಖಾಂತರ ಸಂಕೀರ್ಣಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಪೀಠ ಮತ್ತು ಸಮಾಧಿಯ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಸುಮಾರು ೧೨ ವರ್ಷ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಸಂಕೀರ್ಣದ ಇನ್ನುಳಿದ ಭಾಗವನ್ನು ಎಂದರೆ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಮಸೀದಿಗಳು, ಜವಾಬ್‌ ಮತ್ತು ದ್ವಾರಬಾಗಿಲು ಕಟ್ಟಲು ಮತ್ತೆ ೧೦ ವರ್ಷಗಳ ಸಮಯ ಹಿಡಿಯಿತು. ಸಂಕೀರ್ಣದ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯ ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಕಟ್ಟಡ "ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ" ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿದ್ದ ಕಾರಣ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ದಿನಾಂಕದಲ್ಲೂ ಒಮ್ಮತವಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆ ಎಂದರೆ, ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿಯು ೧೬೪೩ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು, ಆದರೆ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಉಳಿದ ಭಾಗದ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯ ಬಾಕಿ ಇದ್ದು ಕೆಲಸ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಎಲ್ಲ ಸಮಯದಲ್ಲೂ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚವವನ್ನು ಕರಾರುವಕ್ಕಾಗಿ ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕುವುದು ಕಷ್ಟವಾದ್ದರಿಂದ ಅಂದಾಜು ನಿರ್ಮಾಣದ ವೆಚ್ಚ ಬದಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಸುಮಾರು ೩೨ ದಶಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.<ref name="Zahoor">[http://www.islamicity.com/Culture/Taj/default.htm ಡಾ. ಎ. ಜಾಹೂರ್‌ ಮತ್ತು ಡಾ. ಜೆಡ್‌. ಹಕ್‌].</ref> ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮತ್ತು [[ಏಷ್ಯಾ|ಏಷ್ಯಾದ್ಯಂತದ]] ದೊರೆಯುವ ಹಲವು ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ೧,೦೦೦ [[ಆನೆ|ಆನೆಗಳನ್ನು]] ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ವಸ್ತುಗಳ ಸಾಗಣಿಕೆಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. [[ರಾಜಸ್ಥಾನ|ರಾಜಸ್ಥಾನದಿಂದ]] ಪಾರದರ್ಶಕವಾದ ಬಿಳಿ ಅಮೃತಶಿಲೆಯನ್ನು, [[ಪಂಜಾಬ್‌ ಪ್ರದೇಶ|ಪಂಜಾಬ್‌]]ನಿಂದ ಜ್ಯಾಸ್ಪರ್‌ನ್ನು, ಚೀನಾದಿಂದ [[ಜೇಡ್‌]] ಮತ್ತು [[ಸ್ಪಟಿಕ|ಸ್ಪಟಿಕವನ್ನು]] ತರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. [[ಟಿಬೆಟ್‌|ಟಿಬೆಟ್‌ನಿಂದ]] [[ವೈಡೂರ್ಯ]], [[ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನ್‌|ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ಥಾನ]]ದಿಂದ [[ಲ್ಯಾಪಿಸ್‌ ಲಜುಲಿ]], [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ|ಶ್ರೀಲಂಕಾದಿಂದ]] [[ಆಕಾಶ ನೀಲಿ|ನೀಲಮಣಿ]] ಮತ್ತು [[ಅರೇಬಿಯಾ|ಅರೇಬಿಯಾದಿಂದ]] [[ನಸುಗೆಂಪ ಶಿಲೆ|ಕ್ಯಾಲ್ಸಡೆನಿ]]ಯನ್ನು ತರಿಸಿಕೊಂಡು ಅದನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಒಟ್ಟಾಗಿ ಇಪ್ಪತ್ತೆಂಟು ವಿಧಗಳ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯ ಮತ್ತು ಅಮೂಲ್ಯ ರತ್ನಗಳನ್ನು ಬಿಳಿ ಅಮೃತಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೊರೆದು ಇಡಲಾಯಿತು. [[ಚಿತ್ರ:Taj Mahal art.jpg|thumb|upright|ಸ್ಮಿಥ್ಸೊನಿಯನ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಕಲೆಗಾರರ ಅನಿಸಿಕೆ]] ಉತ್ತರ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಇಪ್ಪತ್ತು ಸಾವಿರ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಕಟ್ಟಡ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. [[ಬುಖ್ರಾ|ಬುಖಾರ]]ದಿಂದ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು, [[ಸಿರಿಯಾ]] ಮತ್ತು ಪರ್ಷಿಯಾದಿಂದ ಸುಂದರ ಲಿಪಿಗಾರರು, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಿಂದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳು, [[ಸಿಸ್ತಾನ್‌ ಮತ್ತು ಬಲುಚಿಸ್ತಾನ್|ಬಲೂಚಿಸ್ತಾನ]]ದಿಂದ ಕಲ್ಲುಕಡೆಯುವವರು, ಕಟ್ಟಡದ ಗೋಪುರ ಕಟ್ಟುವುದರಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತರು, ಅಮೃತಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತುವವರು ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಘಟಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದ ಮೂವತ್ತೇಳು ಜನರಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕೆಳಗಿನವರು ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದ ಕೆಲವು ನಿರ್ಮಾಪಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ: * ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್‌ ಅಫಾಂದಿನು (a.ka. ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್ ‌ಖಾನ್‌) ಒಟ್ಟೊಮಾನ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದವನಾದ ಇವರು - ಮುಖ್ಯ ಗುಮ್ಮಟದ ವಿನ್ಯಾಸಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref name="Ottoman">[http://www.pbs.org/treasuresoftheworld/taj_mahal/tlevel_2/t3build_design.html ರವರು ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದರು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170818001808/http://www.pbs.org/treasuresoftheworld/taj_mahal/tlevel_2/t3build_design.html |date=2017-08-18 }}.</ref> * ಒಟ್ಟೊಮಾನ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ [[ಸಿನಾನ್‌|ಕೊಕ ಮಿಮರ್‌ ಸಿನಾನ್‌ ಅಘ]]ರಿಂದ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಪರ್ಷಿಯಾದ [[ಉಸ್ತಾದ್‌ ಇಸಾ|ಉಸ್ತಾದ್ ಇಸಾ]] ಮತ್ತು ಇಸಾ ಮಹಮ್ಮದ್‌ ಎಫ್ಫಿಂದಿರವರು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>ವಿಲಿಯಂ ಜೆ. ಹೆನ್ನೆಸ್ಸಿ, Ph.D., ನಿರ್ದೇಶಕರು, ಯುನಿವ್‌. ಆಫ್‌ ಮಿಚಿಗನ್‌ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್‌ ಆರ್ಟ್‌. IBM ೧೯೯೯ ವರ್ಡ್‌ ಬುಕ್‌.</ref><ref>ಮಾರ್ವಿನ್‌ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್‌ ಮತ್ತು ಇಸಾಬೆಲ್ಲಾ ಹೈಮಾನ್‌. ಪೂರ್ವ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕತೆಯ ನಂತರದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ. ಪು. ೨೨೩.</ref> * ಪರ್ಷಿಯಾದ ಬನಾರಸ್‌‌‌ನಿಂದ ಬಂದಿರುವ 'ಪುರು'ರವರು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>ISBN ೯೬೪-೭೪೬೩-೩೯-2೨.</ref> * [[ಲಾಹೋರ್‌|ಲಹೋರ್‌]] ಮೂಲದ ಖಾಜಿಮ್‌ ಖಾನ್‌ರವರು ಬಲಿಷ್ಠ ಚಿನ್ನದ ಗೋಪುರವನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದರು. * ದೆಹಲಿಯಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಶಿಲ್ಪಿ ಚಿರಾಂಜಿಲಾಲ್‌ರವರು ಪ್ರಮುಖ [[ಶಿಲ್ಪಿ]] ಮತ್ತು [[ಮೊಸೇಯಿಕ್‌|ಮೊಸಾಯಿಕ್‌]] ಚಿತ್ರಕಾರರಾಗಿದ್ದರು. * ಇರಾನ್‌ನ ಸಿರಾಜ್‌ನಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಅಮಾನತ್‌ ಖಾನ್‌ರವರು ಮುಖ್ಯ ಸುಂದರ ಬರಹಗಾರರಾಗಿದ್ದರು.<ref name="WSJ">[http://meaindia.nic.in/bestoftheweb/2006/02/25bw01.htm 10877] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080605030415/http://meaindia.nic.in/bestoftheweb/2006/02/25bw01.htm |date=೨೦೦೯-೦೬-೦೬ }}.</ref> * ಮಹಮ್ಮದ್‌ ಹನಿಫ್‌ರವರು ಕಲ್ಲುಕಡಿಯುವವರ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕರಾಗಿದ್ದರು. * ಸಿರಾಜ್‌ನ ಮಿರ್‌ ಅಬ್ದುಲ್‌ ಕರೀಮ್‌ ಮತ್ತು ಮುಕ್ಕರಿಮತ್‌ ಖಾನ್‌ರವರು ದೈನಂದಿನ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ==ಇತಿಹಾಸ== [[ಚಿತ್ರ:Sambourneagra1860s.jpg|thumb|left|ಸ್ಯಾಮ್ಯುಲ್‌ ಬೌರ್ನೆರವರಿಂದ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌, ೧೮೬೦.]] [[ಚಿತ್ರ:Taj protective scaffold.jpg|thumb|left|ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದ ಹಂಗಾಮಿ ಕಟ್ಟಡ]] ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ನಿರ್ಮಾಣವು ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ ತನ್ನ ಮಗ [[ಔರಂಗಜೇಬ್‌|ಔರಂಗಜೇಬ್‌ನಿಂದ]] ಪದಚ್ಯುತಿಗೆ ಒಳಗಾದನು ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು [[ಆಗ್ರಾ ಕೋಟೆ|ಆಗ್ರಾ ಬಂದರಿನ]] ಬಳಿ ಗೃಹ ಬಂಧನದಲ್ಲಿಡಲಾಯಿತು. ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯ ಸಮಾಧಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಔರಂಗಜೇಬ್‌ ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ನನ್ನು ಮಣ್ಣು ಮಾಡಿದನು.<ref>ಗ್ಯಾಸ್ಕೊಯಿನ್‌, ಬಾಂಬರ್‌ (೧೯೭೧). ದಿ ಗ್ರೇಟ್‌ ಮೊಘಲ್ಸ್‌. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌:ಹಾರ್ಪರ್‌ ಮತ್ತು ರೊವ್‌. ಪು. ೨೪೩.</ref> ೧೯ನೇ ಶತಮಾನ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡದ ಕಾರಣ ಕಟ್ಟಡದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ಕುಸಿದು ಬಿದ್ದವು. [[೧೮೫೭ರ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂಗ್ರಾಮ|೧೮೫೭ರ ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದಂಗೆ]]ಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ಸರಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಅಮೂಲ್ಯ ರತ್ನಗಳು ಮತ್ತು [[ಲ್ಯಾಪಿಸ್‌ ಲಜುಲಿ|ಲ್ಯಾಪಿಸ್‌ ಲಜುಲಿಯನ್ನು]] ಮೋಸದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರು. ಇದರಿಂದ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಅಂದ ಹಾಳಾಯಿತು. ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, [[ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌|ಬ್ರಿಟಿಷ್‌]] [[ವೈಸ್‌ರಾಯ್‌]] [[ಜಾರ್ಜ್‌ ನಥಾನೀಲ್‌ ಕರ್ಜೋನ್‌, ೧ನೇ ಕೆಡ್ಲ್‌ಸ್ಟನ್‌ನ ಮಾರ್ಕ್ಯೂಸ್‌ ಕರ್ಜನ್‌|ಲಾರ್ಡ್‌ ಕರ್ಜನ್‌‌]] ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಜೀರ್ಣೋದ್ಧಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಆದೇಶಿಸಿದನು. ಅದು ೧೯೦೮ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು.<ref>[http://www.taj-mahal.net/augEng/textMM/brasslampengN.htm ಲಾರ್ಡ್‌ ಕರ್ಜೋನ್‌ನ ಹಿತ್ತಾಳೆ ದೀಪ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090201185655/http://www.taj-mahal.net/augEng/textMM/brasslampengN.htm |date=೨೦೦೯-೦೨-೦೧ }}.</ref><ref>ಯಾಪ್‌, ಪೀಟರ್‌ (೧೯೮೩). ಪ್ರವಾಸಿಗರ ಉಲ್ಲೇಖಗಳ ನಿಘಂಟು. ಲಂಡನ್‌:ರೂಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್‌ ಕೆಗನ್‌ ಮತ್ತು ಪೌಲ್‌. ಪು. ೪೬೦.</ref> ಅವನು [[ಕೈರೊ]] ಮಸೀದಿಯಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ದೀಪದ ಮಾದರಿಯ ದೀಪವನ್ನು ಒಳಾಂಗಣ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿರಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದನು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉದ್ಯಾನವನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಇರುವ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌-ಶೈಲಿಯ ಹುಲ್ಲುಹಾಸುಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="ಕೊಚ್‌, ಪು. ೧೩೯"/> ೧೯೪೨ರಲ್ಲಿ ಸರಕಾರವು ಜರ್ಮನ್‌ [[ಲುಫ್ಟ್‌ವ್ಯಾಫೆ|ಲುಫ್ಟಪಾಫ್ಪೆ]]ಯ ವಾಯು ದಾಳಿ ಮತ್ತು [[ಇಂಪೀರಿಯಲ್‌ ಜಪಾನೀಸ್‌ ನೇವಿ ಏರ್‌ ಸರ್ವೀಸ್‌|ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಜಪಾನಿನ ವಾಯು ಪಡೆ]]ಯ ದಾಳಿಯನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿ ಹಂಗಾಮಿ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ೧೯೬೫ ಮತ್ತು ೧೯೭೧ರ [[ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧಗಳು|ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಯುದ್ಧಗಳ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಯುದ್ದ ವಿಮಾನಗಳ ಚಾಲಕರನ್ನು ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸಲು ಮತ್ತೆ ಹಂಗಾಮಿ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗಿತ್ತು.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1732993.stm ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ 'ಮರೆಮಾಡಲಾಗಿದೆ'].</ref>[[ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ|ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ]] ನಿರ್ದೇಶನಗಳು ವಿರೋಧಿಸಿದ [[ಮಥುರಾ]] ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ<ref>[http://www.industrialinfo.com/showAbstract.jsp?newsitemID=139464 ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಮೇಲೆ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಪರಿಣಾಮ‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090514035836/http://www.industrialinfo.com/showAbstract.jsp?newsitemID=೧೩೯೪೬೪ |date=೨೦೦೯-೦೫-೧೪ }}.</ref> ಉಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ [[ಆಮ್ಲ ಮಳೆ|ಅಮ್ಲ ಮಳೆ]]<ref>[http://science.howstuffworks.com/acid-rain2.htm ಆಮ್ಲ ಮಳೆ ಮತ್ತು ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌].</ref> ಸೇರಿದಂತೆ [[ಯಮುನಾ ನದಿ|ಯಮುನಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ]] ಉಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ [[ಪರಿಸರ ಮಾಲಿನ್ಯ|ಪರಿಸರ ಮಾಲಿನ್ಯವು]] ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ಗಿರುವ ತೀರಾ ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಪಾಯಗಳು. ಮಾಲಿನ್ಯವು ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹಳದಿಯಾಗಿಸಿದೆ. ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, ಸ್ಮಾರಕದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಾನಕವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿರುವ 10,400 ಘನ ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ (೪,೪೦೫ ಘನ ಮೈಲಿ) ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರಕಾರವು ತಾಜ್‌ ವಿಷಮ ಚತುರ್ಭುಜ ವಲಯವನ್ನು (TTZ) ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ.<ref>http.//www.unesco.org/courier/2000_07/uk/signe.htm</ref> ೧೯೮೩ರಲ್ಲಿ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ್ನು [[UNESCO]] [[ವಿಶ್ವ ಪಾರಂಪರಿಕ ಸ್ಥಳ|ವಿಶ್ವ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣ]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿ ಮಾನ್ಯ ಮಾಡಿತು.<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/೨೫೨ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ವಿಶ್ವ ಪಾರಂಪರಿಕ ತಾಣ ಪು.].</ref> ==ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ== [[ಚಿತ್ರ:Vladimir and Lyudmila Putin visiting the Taj Mahal.jpg|thumb|೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ವ್ಲಾಡಿಮಿರ್‌ ಪುಟಿನ್‌ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಲ್ಯುಡ್ಮಿಲಾ ಪುಟಿನ್‌ರವರು ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು.]] ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ಗೆ ೨ ರಿಂದ ೪ ದಶಲಕ್ಷ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ೨೦೦,೦೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ವಿದೇಶದಿಂದ ಬಂದವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಚಳಿಗಾಲವಾದ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌, ನವೆಂಬರ್ ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರುವರಿ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಸಂಕೀರ್ಣದ ಸಮೀಪ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕ ವಾಹನಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರವಾಸಿಗರು ವಾಹನ ನಿಲುಗಡೆ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಬೇಕು ಇಲ್ಲವೇ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಬಸ್ಸನ್ನು ಹತ್ತಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬೇಕು. ಖವಾಸ್‌ಪುರಾಸ್‌‌ನ್ನು (ಉತ್ತರ ಬೀದಿ) ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ ಹೊಸ ಪ್ರವಾಸಿ ಕೇಂದ್ರದಂತೆ ಬಳಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>ಕೊಚ್‌, ಪು. ೧೨೦.</ref><ref name="k254">ಕೊಚ್‌, ಪು. ೨೫೪.</ref> ತಾಜ್‌ನ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ತಾಜ್‌ ಘಂಜಿ ಅಥವಾ ಮಮ್ತಾಜಾಬಾದ್‌ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮೂಲತಃ ಇದನ್ನು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಮತ್ತು ಕೆಲಸಗಾರರ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು [[ತಂಗುದಾಣ]], [[ಬೀದಿ ಅಂಗಡಿ|ಬೀದಿ ಅಂಗಡಿಗಳು]] ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು.<ref name="K201-208">ಕೊಚ್‌, ಪು. 201-208.</ref> ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಇರುವ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್ ಸೇರಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ,<ref>{{cite web | url =http://www.telegraph.co.uk/travel/main.jhtml?xml=/travel/2007/07/09/etsevenwonders109.xml | title =New Seven Wonders of the World announced | accessdate =2007-07-06 | accessmonthday = | accessyear = | author =Travel Correspondent | last = | first = | authorlink = | coauthors = | date =2007-07-09 | year = | month = | format = | work = | publisher =The Telegraph | pages = | language =English | archiveurl =https://web.archive.org/web/20080121011013/http://www.telegraph.co.uk/travel/main.jhtml?xml=%2Ftravel%2F2007%2F07%2F09%2Fetsevenwonders109.xml | archivedate =2008-01-21 | url-status =dead }}</ref> ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನೆಡೆದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ 100 ದಶಲಕ್ಷ ಮತಗಳೊಂದಿಗೆ [[ಹೊಸ ಜಗತ್ತಿನ ಏಳು ಅದ್ಭುತಗಳು|ವಿಶ್ವದ ಹೊಸ ಏಳು ಅದ್ಭುತ]]ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತಿನ [[ಜಗತ್ತಿನ ಏಳು ಅದ್ಭುತಗಳು|ಏಳು ಅದ್ಭುತಗಳ]] ಪಟ್ಟಿಗಳಲ್ಲೂ ಕೂಡ ಸೇರಿದೆ‌. ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಆವರಣ ಪ್ರತಿ ಶುಕ್ರವಾರದ 12 ರಿಂದ 2 ಗಂಟೆಗಳವರೆಗೆ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗೆಂದು ತೆರೆಯುವ ಕಾರಣ ಶುಕ್ರವಾರವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ವಾರಾಂತ್ಯದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 6ರಿಂದ ಸಂಜೆ 7ಗಂಟೆಯವ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಸಂಕೀರ್ಣವು <ref>http.//asi.nic.in/asi_monu_whs_agratajmahal_night.asp</ref> ಶುಕ್ರವಾರಗಳು ಮತ್ತು ರಂಜಾನ್‌ ತಿಂಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಹಾಗೂ ಹುಣ್ಣೆಮೆಯ ಹಿಂದಿನ ಮತ್ತು ನಂತರ ಎರಡು ದಿನ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ರಾತ್ರಿ ವೀಕ್ಷಣೆಗೆಂದೇ ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ತೆರೆದಿರಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಭದ್ರತಾ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ <ref>DNA - ಭಾರತ ತಾಜ್‌ನತ್ತ ಸಾಗುತ್ತಿದೆಯೆ? [http://www.dnaindia.com/report.asp?newsid=1145100 ಇದನ್ನು ನೀವೆಲ್ಲರೂ ಕೊಂಡೊಯ್ಯಬಹುದು - ದೈನಂದಿನ ಸುದ್ದಿ ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ.]</ref> ಪಾರದರ್ಶಕ ಬಾಟಲುಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು, ಚಿಕ್ಕ ವೀಡಿಯೊ ಕ್ಯಾಮರಾಗಳು, ಸ್ಟಿಲ್‌ ಕ್ಯಾಮರಾಗಳು, ಸಂಚಾರಿ ದೂರವಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಚಿಕ್ಕ ಪರ್ಸುಗಳಂತಹ ಐದು ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನೊಳಗೆ ಅನುಮತಿಸಲಾಗಿದೆ. ==ನಂಬಿಕೆಗಳು== ತಾಜ್ ಮಹಲ್ ನಿರ್ಮಾಣವಾದಾಗಿನಿಂದಲೂ ಬೆರಗುಗೊಳಿಸುವಂತಿದ್ದು, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ಅತೀತವಾಗಿದೆ, ಅಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲದೆ ಸ್ಮಾರಕ ಕುರಿತ ತಾರ್ಕಿಕ ನಿಷ್ಕರ್ಷೆಗಳ ಮೇಲೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮೇಲುಗೈ ಸಾಧಿಸಿವೆ.<ref name="k231">ಕೊಚ್‌, ಪು. 231.</ref> [[ಚಿತ್ರ:Jean-Baptiste Tavernier.jpg|right|thumb|upright|ಜೀನ್‌-ಬಪ್ಟಿಸ್ಟೆ ಟ್ಯಾವೆರ್ನಿಯರ್‌ರವರು ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಮೊದಲ ವೀದೇಶಿ ಪ್ರವಾಸಿಗ]] ಯಮುನಾ ನದಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಕಪ್ಪು ಅಮೃತಶಿಲೆಯಲ್ಲಿ ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ ಯೋಜನೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದನು ಎಂಬುದನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾಲದಿಂದಲೇ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.<ref name="A210">ಆಶರ್‌, ಪು. ೨೧೦.</ref> ೧೬೬೫ರಲ್ಲಿ ಆಗ್ರಾಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಪ್ರವಾಸಿಗ [[ಜೀನ್‌-ಬಪ್ಟಿಸ್ಟೆ ಟ್ಯಾವೆರ್ನಿಯರ್‌|ಜೀನ್‌-ಬಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್‌ ಟ್ಯಾವೆರ್ನಿಯರ್‌]]ನ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕುರಿತು ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.ಸಮಾಧಿಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲೇ ಷಹ ಜಹಾನ್ ತನ್ನ ಮಗ ಔರಂಗಜೇಬ್‌ನಿಂದ ಪದಚ್ಯುತಿಗೊಂಡ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಮಹ್ತಾಬ್‌ ಬಾಘ್‌ ನ''ಬೆಳದಿಂಗಳ ಉದ್ಯಾನ'' ದಲ್ಲಿ ನದಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಇರುವ ಕಪ್ಪು ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಅವಶೇಷಗಳು ಈ ದಂತಕತೆಯನ್ನು ಪುಷ್ಟೀಕರಿಸುವಂತಿವೆ.ಆದಾಗ್ಯೂ, ೧೯೯೦ರಲ್ಲಿ ಕೈಗೊಂಡ ಉತ್ಖನನಗಳು ಬಿಳಿ ಕಲ್ಲುಗಳು ಬಣ್ಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿರುವುದನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿವೆ.<ref name="k೨೪೯">ಕೊಚ್‌, ಪು. ೨೪೯.</ref> ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಕ್ತನ ವಿಮರ್ಶಕರು ಬೆಳದಿಂಗಳದ ಉದ್ಯಾನದಲ್ಲಿರುವ ಕೊಳದ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಪುನರ್‌ನಿರ್ಮಿಸಿ ಕಪ್ಪು ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿಯ ಮೂಲದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ನಂಬಲಾರ್ಹ ವಾದವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ನ ಯೋಚನಾ ಲಹರಿಗಳಿಗೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿಸಿ ಮತ್ತು ಕೊಳವನ್ನು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಹೊಂದಿಸಿಕೊಂಡು ಬಿಳಿ ಭವ್ಯ ಸಮಾಧಿಯ ಕಪ್ಪು ಪ್ರತಿಫಲನವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನೋಡಬಹುದು.<ref>ಸೈನಿಕರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ: ಭಾರತದ ಮೊಘಲ್‌‌ರು(೨೦೦೬) A+E ದೂರದರ್ಶನ ಜಾಲ.</ref> ಸಮಾಧಿಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳು ಮತ್ತು ಕುಶಲಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಷಹ ಜಹಾನ್ ಅಂಗವಿಚ್ಛೇದನಗೊಳಿಸಿದ್ದು, ಊನಗೊಳಿಸಿ ಪೀಡಿಸಿದ್ದು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮರಣಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ಭಯಾನಕ ವಿವರಗಳಿವೆ. ಆದರೆ ಈ ವಿವರಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಸಾಕ್ಷಿಗಳು ಇಲ್ಲ. ಇದೇ ತೆರನಾದ ವಿನ್ಯಾಸದ ಇನ್ನಾವುದೇ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಮಾಧಿ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದ ಕಾರ್ಮಿಕರಿಂದ ಸಹಿ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು ಎಂದೂ ಕೆಲವು ಕಥೆಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಇತರೆ ಹಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಇದೇ ತೆರನಾದ ಹೇಳಿಕೆಗಳಿವೆ.<ref name="K೨೩೯">ಕೊಚ್‌, ಪು. ೨೩೯.</ref> ೧೮೩೦ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಗವರ್ನರ್‌ ಜನರಲ್‌ ಆಗಿದ್ದ [[ಲಾರ್ಡ್‌ ವಿಲಿಯಂ ಬೆಂಟಿಂಕ್‌|ಲಾರ್ಡ್‌ ವಿಲಿಯಂ ಬೆಂಟಿಂಕ್‌ರವರು]] ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಕೆಡವಿ, ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಅಮೃತಶಿಲೆಯನ್ನು ಹರಾಜು ಹಾಕಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದರು ಎನ್ನುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಆಗ್ರಾ ಕೋಟೆಯ ನಿರ್ಮಾಣದ ವೇಳೆ ತ್ಯಜಿಸಲಾದ ಅಮೃತಶಿಲೆಯ ಮಾರಾಟದಿಂದ ನಿಧಿ-ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಬೆಂಟೆಂಕ್‌ ಉದ್ದೇಶಿಸಿದ್ದೇ ಮೇಲಿನ ಕಥೆಯ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಮೂಲ ಕಾರಣ ಎಂದು ಬೆಂಟಿಂಕ್‌ರ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಕಾರ ಜಾನ್‌ ರೊಸ್ಸೆಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.<ref>ರೊಸ್ಸೆಲ್ಲಿ, ಜೆ., ''ಲಾರ್ಡ್‌ ವಿಲಿಯಂ ಬೆಂಟಿಂಕ್‌ ಉದಾರ ಚರ್ಕವರ್ತಿಯ ನಿರ್ಮಾಣ, ೧೭೭೪೫-೧೮೩೯'', ಸಸ್ಸೆಕ್ಸ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯಕ್ಕಾಗಿ ಲಂಡನ್‌ ಚಾಟ್ಟೊ ವಿಂಡಸ್‌ ೧೯೭೪, ಪು. ೨೮೩.</ref> ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದ್ದು ಹಿಂದೂ ರಾಜ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿ [[ಪುರುಷೋತ್ತಮ್‌ ನಾಗೇಶ್‌ ಓಕ್‌|ಪಿ.ಎನ್‌. ಓಕ್‌]]ರವರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು.<ref name="K೨೩೯" /><ref name="IndiaInfo">[http://law.indiainfo.com/legal-news/tajmahal.html ಓಕ್‌ರ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050215014201/http://law.indiainfo.com/legal-news/tajmahal.html |date=2005-02-15 }}.</ref> ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಆಕ್ರಮಣ ನಡೆಸುವುದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯಿದ್ದ, ಈಗ ಮುಸಲ್ಮಾನ ಸುಲ್ತಾನರಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು ಎನ್ನಲಾಗುವ ದೇಶದ ಇತರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಜೊತೆಗೆ ತಾಜ್‌ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಕಾರಣ, ಅದು [[ಹಿಂದೂ ಶಿವ ದೇವಾಲಯ]] ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂಬುದು ಓಕ್‌ರವರ ವಾದ.<ref name="oak">{{cite web| url = http://www.stephen-knapp.com/true_story_of_the_taj_mahal.htm | title = The True Story of the Taj Mahal| accessdate = ೨೦೦೭-೦೨-೨೩| last = Oak| first = Purushottam Nagesh| publisher = Stephen Knapp}}</ref> [[ರವೀಂದ್ರನಾಥ್‌ ಟಾಗೋರ್‌|ರವೀಂದ್ರನಾಥ್‌ ಟಾಗೋರ್‌ರವರು]] ಈ ಸಮಾಧಿಯನ್ನು ''"ವನ್‌ ಟಿಯರ್‌‌-ಡ್ರಾಪ್‌...ಅಪಾನ್‌ ದಿ ಚಿಕ್‌ ಆಫ್‌ ಟೈಮ್‌"'' ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದು ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಮಾರಕ ಸಮಾಧಿಯ ಮೇಲೆ ನೀರಿನ ಹನಿ ಬಿದ್ದಂತೆ ಎಂದು ಹೆಚ್ಚು ಕಾವ್ಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಿಖರಾಗ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಛಾಯಾರೇಖಾಕೃತಿಯನ್ನು ಹೊಡೆದಲ್ಲಿ, ಅದು ನೀರನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯೂ ಇದೆ. ಆದರೆ ಈವೆರೆಗೂ, ಛಾಯಾರೇಖಾಕೃತಿಯು [[ಬಂಗ್ಲೆ|ಬಳೆ]]ಗಳ ತುಂಡುಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿರುವುದನ್ನು ಮಾತ್ರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದ್ದಾರೆ.<ref name="k೨೪೦">ಕೊಚ್‌, ಪು. ೨೪೦.</ref> ==ಪ್ರತಿಕೃತಿಗಳು== [[ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ|ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌]], [[ಔರಂಗಬಾದ್‌, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ|ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಔರಂಗಬಾದ್‌]]ನಲ್ಲಿರುವ [[ಬೀಬಿ ಕಾ ಮಕ್ಬಾರ]], ಮತ್ತು ವಿಸ್ಕೊನ್ಸಿನ್‌ನ [[ಮಿಲ್ವೌಕಿ|ಮಿಲ್ವೌಕಿನಲ್ಲಿರುವ]] [[ತ್ರಿಪೋಲಿ ಪವಿತ್ರ ದೇವಾಲಯ|ತ್ರಿಪೊಲಿ ಶ್ರಿನ್‌ ದೇವಾಲಯ]] ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಮಾದರಿಯ ಕಟ್ಟಡಗಳಾಗಿವೆ. ==ಇದನ್ನು ನೋಡಿರಿ== {{commonscat|Taj Mahal}} * [[ಇರಾನ್‌ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ|ಪರ್ಷಿಯನ್‌ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ]] * [[ಹುಮಾಯೂನ್‌ನ ಸಮಾಧಿ|ಹುಮಾಯೂನ್‌ರ ಸಮಾಧಿ]] * [[ಆಗ್ರಾ ಕೋಟೆ]] * [[ಫತೆಪುರ್‌ ಸಿಕ್ರಿ]] * [[ಇತ್ಮಾದ್‌-ಉದ್‌-ದೌಲಾಹ್‌|ಇತ್ಮಾದ್‌-ಉದ್‌-ದುಲ್ಹಾ]] * [[ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ|ಭಾರತದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ]] ==ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು== {{reflist|2}} ==ಆಕರಗಳು== <div class="references-small"> * ಆಶರ್‌, ಕ್ಯಾಥರಿನ್‌ ಬಿ. ''ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್‌ ಆಫ್ ಮುಘಲ್‌‌ ಇಂಡಿಯಾ'' ನ್ಯೂ ಕ್ಯಾಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸ ಸಂ.೪ (ಕ್ಯಾಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ) ೧೯೯೨ ISBN 0-೫೨೧-೨೬೭೨೮-೫. * ಬೆರ್ನಿಯರ್‌, ಫ್ರ್ಯಾಂಕೊಯಿ ''ಟ್ರಾವೆಲ್ಸ್‌ ಇನ್‌ ದ ಮೊಘಲ್‌ ಎಂಪಾಯರ್‌ A.D. ೧೬೫೨-೧೬೬೮'' (ವೆಬ್‌ಮಿನಿಸ್ಟರ್‌: ಆರ್ಕಿಬಾಲ್ಡ್‌ ಕಾನ್‌ಸ್ಟೇಬಲ್‌ & ಕಂ.) ೧೮೯೧. * ಕ್ಯಾರ್ರೆಲ್‌, ಡೇವಿಡ್‌ (೧೯೭೧). ''ದಿ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌'', ನ್ಯೂಸೀಕ್‌ ಬುಕ್ಸ್‌ ISBN 0-೮೮೫೫೨-೦೨೪-೮. * ಛಘ್ತೈ, ಮಹಮದ್‌ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ''ಲೆ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ ಆಗ್ರಾ (ಇಂಡೆ). '' ''ಹಿಸ್ಟರಿ ಎಟ್‌ ಡೀಸ್ಕ್ರಿಪ್‌ಶನ್'' (ಬ್ರುಸ್ಸೆಲ್ಸ್‌: ಎಡಿಶನ್ಸ್‌ ಡೆ ಲಾ ಕನ್ನೈಶನ್ಸ್‌) ೧೯೩೮. * ಕೊಪಲ್ಸ್‌ಸ್ಟೋನ್‌, ಟ್ರೆವಿನ್‌. (ed). (೧೯೬೩). ''ವರ್ಡ್‌ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್‌ ‌— ಆನ್‌ ಇಲ್ಯುಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್‌ ಹಿಸ್ಟರಿ.'' ಹಮ್ಲಿನ್‌, ಲಂಡನ್‌. * ಗ್ಯಾಸ್ಕೊಯಿಜ್ನ್‌, ಬಾಂಬರ್‌ (೧೯೭೧). ''ದಿ ಗ್ರೇಟ್‌ ಮೊಘಲ್ಸ್‌'', ಹಾರ್ಪರ್‌ ಮತ್ತು ರೊವ್‌. * ಹಾವೆಲ್‌, ಇ.ಬಿ. (೧೯೧೩). ''ಇಂಡಿಯನ್‌ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್‌: ಇಟ್ಸ್‌ ಸೈಕೊಲಜಿ, ಸ್ಟ್ರಕ್ಚರ್‌ ಆಂಡ್‌ ಹಿಸ್ಟರಿ'', ಜಾನ್‌ ಮುರ್ರೆ. * ಕಾಂಬೊ, ಮಹಮದ್‌ ಸಾಲಿಹ್‌ ''ಅಮಲ್‌-ಈ-ಸಾಲಿಹ್‌ ಆರ್‌ ಷಹ ಜಹಾನ್‌‌ ನಾಮಹ್'' Ed. ಗುಲಾಮ್‌ ಯಾಜ್ದಾನಿ (ಕಲ್ಕತ್ತಾ: ಬ್ಯಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್‌ ಮಿಷನ್‌ ಮುದ್ರಣಾಲಯ) ಸಂ.I ೧೯೨೩. Vol. II ೧೯೨೭. * {{cite book| last = Koch | first = Ebba | title = The Complete Taj Mahal: And the Riverfront Gardens of Agra | origdate = Aug 2006| format = Paperback| edition = First| publisher = Thames & Hudson Ltd., 288 pages | location = | isbn = 0500342091| pages = | year = 2006 }} * ಲಾಹವ್ರಿ, 'ಅಬ್ದ್‌ ಅಲ್‌-ಹಮಿದ್‌ ''ಬಾದಷಹ ನಾಮಹ್'' Ed. ಮೇಜರ್‌ ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ಎನ್‌. ಲೀಸ್‌ರ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಮೌಲಾವಿಸ್‌ ಕಬೀರ್‌ ಅಲ್‌-ದಿನ್‌ ಅಹಮದ್‌ ಮತ್ತು 'ಅಬ್ದ್‌ ಅಲ್‌-ರಹೀಮ್‌. (ಕಲ್ಕತ್ತಾ: ಕಾಲೇಜ್‌ ಮುದ್ರಣಾಲಯ) ಸಂ. I ೧೮೬೭ ಸಂ. II ೧೮೬೮. * ಲಾಲ್‌, ಜಾನ್‌ (೧೯೯೨). ''ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌'', ಟೈಗರ್‌ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮುದ್ರಣಾಲಯ. * {{cite book| last = Preston | first = Diana & Michael | title = A Teardrop on the Cheek of Time | origdate = 2007| format = Hardback| edition = First| publisher = Doubleday, 354 pages | location = London | isbn = 9780385609470| pages = | year = ೨೦೦೭ }} * ರೋತ್‌ಫಾರ್ಡ್‌, Ed (೧೯೯೮). ''ಇನ್‌ ದಿ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಆಫ್‌ ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌'', ಹೆನ್ರಿ ಹಾಲ್ಟ್‌ ISBN 0-8050-5299-2. * ಸಕ್ಸೆನಾ, ಬನರ್ಸಿ ಪ್ರಸಾದ್‌ ''ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್‌ ಷಹಜಹಾನ್‌ ಆಫ್‌ ದೆಹಲಿ'' (ಅಲಹಾಬಾದ್‌: ದಿ ಇಂಡಿಯನ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌ ಲಿ.) ೧೯೯೨. * ಸ್ಟಾಲ್‌, ಬಿ (೧೯೯೫). ''ಆಗ್ರಾ ಆಂಡ್‌ ಫತೆಪುರ್‌ ಸಿಕ್ರಿ'', ಮಿಲೆನಿಯಮ್‌. * ಸ್ಟೀರ್ಲಿನ್‌, ಹೆನ್ರಿ [ಸಂಪಾದಕ] ಮತ್ತು ವೊಲ್ವಾಸೆನ್‌, ಆಂಡ್ರೀಸ್ (೧೯೯೫). ''ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರ್‌ ಆಫ್‌ ವರ್ಡ್‌: ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್‌ ಇಂಡಿಯಾ, ತಾಚೆನ್‌''. * ಟಿಲಿಟ್ಸನ್‌, ಜಿ.ಎಚ್‌.ಆರ್‌. (೧೯೯೦). ''ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಚರಲ್‌ ಗೈಡ್‌ ಟೂ ಮೊಘಲ್‌‌ ಇಂಡಿಯಾ'', ಕ್ರೋನಿಕಲ್‌ ಬುಕ್ಸ್‌‌. ** ತಾಜ್ ಮಹಲ್ ಅಥವಾ ತೇಜೋ ಮಹಲ್ (www.ontipremi.blogspot.com) </div> ==ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [http://asi.nic.in/asi_monu_whs_agratajmahal.asp ಭಾರತದ ಪುರಾತತ್ವ ಸಂಸ್ಥೆ ವರದಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150215034204/http://asi.nic.in/asi_monu_whs_agratajmahal.asp |date=2015-02-15 }} * [http://www.indohistory.com/taj_mahal.html ಭಾರತ ಸರಕಾರ - ವಿವರ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100128220932/http://www.indohistory.com/taj_mahal.html |date=2010-01-28 }} * {{wikivoyage|Taj Mahal}} * [http://photosynth.net/view.aspx?cid=bbb57986-0e47-41d7-8e6d-7f8b640e7e43 ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌ನ ಫೋಟೋಸಿಂಥ್‌ ವೀಕ್ಷಣೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090523094619/http://photosynth.net/view.aspx?cid=bbb57986-0e47-41d7-8e6d-7f8b640e7e43 |date=2009-05-23 }} ([[ಫೋಟೋಸಿಂಥ್‌|ಫೋಟೋಸಿಂಥ್‌ನ]] ಅಗತ್ಯವಿದೆ) {{Template group |list = {{Tourist attractions in Agra}} {{World Heritage Sites in India}} {{Mughal Empire|state=collapsed}} }} {{coord|27|10|27|N|78|02|32|E|display=title|region:IN_type:landmark|name=Taj Mahal}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಸ್ಮಾರಕಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಮರಣಿಕೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮೊಘಲ್‌‌ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಮುಸ್ಲಿಂ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಆಗ್ರಾ]] [[ವರ್ಗ:ಗುಮ್ಮಟಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ತಾಜ್‌ ಮಹಲ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ]] [[ವರ್ಗ:ಆಗ್ರಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ]] [[ವರ್ಗ:ಆಗ್ರಾದಲ್ಲಿರುವ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ]] [[ವರ್ಗ:ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ]] 7w0ro4offz75w7xnycxuzfuv9cbypyo 0 2053 1306917 1282540 2025-06-19T09:48:57Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306917 wikitext text/x-wiki {{otherpeople}} {{Infobox Person | name = ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್ | image = Bill Gates - 2023 - P062021-967902 (cropped).jpg | caption = | birth_date = {{birth date and age|1955|10|28}} | birth_place = [[ಸಿಯಾಟಲ್]], [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್]],[[ಯು.ಎಸ್.ಎ]] | occupation = ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ <br/> ಬಿಲ್ & ಮೆಲಿಂದಾ ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ | networth = {{loss}}72 ಬಿಲಿಯನ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ಡಾಲರ್(2013)<ref name="networth">{{cite web | title = ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯ 400 ಶ್ರೀಮಂತ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ ಪಟ್ಟಿ - 2009 (ಆಂಗ್ಲ ವರದಿ) | publisher = [[Forbes]] | date = 2009-09-30 | url = http://www.forbes.com/lists/2009/54/rich-list-09_William-Gates-III_BH69.html | accessdate = 2009-10-02 }}</ref> | spouse = [[ಮೆಲಿಂದಾ ಗೇಟ್ಸ್]] (1994-೨೦೨೧-೦೫-೦೩) | children = ಜೆನಿಫರ್ ಕ್ಯಾಥರೀನ್ ಗೇಟ್ಸ್ (ಹು.1996) <br/> ರೋರಿ ಜಾನ್ ಗೇಟ್ಸ್ (ಹು.1999) <br/> ಫೋಬ್ ಅಡೆಲ್ ಗೇಟ್ಸ್(ಹು.2002) | alma_mater = [[ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]](ಪದವಿ ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿದ್ದು - 1975) | website = [http://www.microsoft.com/presspass/exec/billg/default.mspx ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್ ] | signature = Bill Gates signature.svg }} '''ವಿಲಿಯಂ ಹೆನ್ರಿ "ಬಿಲ್‌" ಗೇಟ್ಸ್‌ III''' (ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 28, 1955ರಲ್ಲಿ ಜನನ)<ref>{{harv|Manes|1994|p=11}}</ref> ರವರು [[ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳು|ಅಮೆರಿಕದ]] [[ಪ್ರಭಾವಿ ಉದ್ಯಮಿ]] , [[ಪರೋಪಕಾರಿ]] ಮತ್ತು [[ಪಾಲ್‌ ಅಲೆನ್‌]] ಜೊತೆಗೂಡಿ ತಾವೇ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್|ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌]] ಎಂಬ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಕಂಪನಿಯ [[ಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ|ಅಧ್ಯಕ್ಷ]].<ref name="chapman">{{cite news |url=http://afp.google.com/article/ALeqM5i8aV1bK5vmwLaw9wYr9nY5bFc4YA |first=Glenn |last=Chapman |title=Bill Gates Signs Off |date=2008-06-27 |work=Agence France-Presse |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080630070506/http://afp.google.com/article/ALeqM5i8aV1bK5vmwLaw9wYr9nY5bFc4YA|archivedate=2008-06-30}}</ref> ಇವರು [[100 ಅತಿ ಸಿರಿವಂತರ ಪಟ್ಟಿ|ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಿರಿವಂತರಲ್ಲಿ]] ಒಬ್ಬರೆಂಬ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ<ref>{{cite web |url=http://www.reuters.com/article/rbssTechMediaTelecomNews/idUSN1748882920080917 |title=Bill Gates tops U.S. wealth list 15 years in a row |first=Phil |last=Wahba |date=2008-09-17 |accessdate=2008-11-06 |publisher=Reuters}}</ref> ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ 2009 ರವರೆಗಿನ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸಿರಿವಂತ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref name="networth" /> ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ, [[ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣಾಧಿಕಾರಿ|CEO]] ಹಾಗೂ [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ವಿನ್ಯಾಸಕ|ಮುಖ್ಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ವಿನ್ಯಾಸಕ]]ನಂತಹ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಇವರು ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಕಂಪನಿಯ [[ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕು|ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಟಾಕ್‌]]ನ ಪೈಕಿ ಶೇ 8ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಅತಿಡೊಡ್ಡ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಷೇರುದಾರರೆನಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>ಗೇಟ್ಸ್‌ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಷೇರು ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ SEC ಫಾರ್ಮ್‌ 4 ಫೈಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಮೂಲಕ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಮುಂದಿಡುತ್ತಾರೆ.</ref> ಹಲವಾರು ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗೆ ಅವರು ಲೇಖಕ ಇಲ್ಲವೇ ಸಹ-ಲೇಖಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. [[ಪರ್ಸನಲ್‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌]] ಕ್ರಾಂತಿಯ ವಿಶ್ವಪ್ರಸಿದ್ಧ ಉದ್ಯಮಿಗಳಲ್ಲಿ ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಒಬ್ಬರು.ಹಲವರು ಇವರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರಾದರೂ, ಇವರ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಾಕ್ಮತೆಯ-ವಿರೋಧಿ ಎಂದು ಉದ್ಯಮದೊಳಗಿನ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಂದಿ ಟೀಕಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದಿವೆ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಕುರಿತಾದ ಟೀಕೆ|ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಕುರಿತಾದ ಟೀಕೆ]]ಯನ್ನು ನೋಡಿ).<ref>{{harv|Manes|1994|p=459}}</ref><ref>{{harv|Lesinski|2006|p=96}}</ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ನಂತರದ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ, [[ಬಿಲ್ &amp; ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ|ಬಿಲ್‌ &amp; ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ]]ದ ಮೂಲಕ ಹಲವು ದತ್ತಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಧನ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಹಲವು [[ಪರೋಪಕಾರ|ಪರೋಪಕಾರಿ]] ಸಾಹಸಗಳಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ತಮ್ಮನ್ನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. 2000ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಣಾಧಿಕಾರಿ ಹುದ್ದೆಯಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿದರು. ಇದರ ನಂತರ ಕೇವಲ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಉಳಿದ ಇವರು ಮುಖ್ಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿನ್ಯಾಸಕ ಎಂಬ ನೂತನ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ತಾವು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಪೂರ್ಣಕಾಲಿಕ ಹುದ್ದೆಯಿಂದ ಅರೆಕಾಲಿಕ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಹಾಗೂ [[ಬಿಲ್ &amp; ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ|ಬಿಲ್‌ &amp; ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ‌]]ದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಪೂರ್ಣಕಾಲಿಕವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ 2006ರ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಇವರು ಕ್ರಮೇಣವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು [[ಮುಖ್ಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ವಿನ್ಯಾಸಕ]]ರಾಗಿದ್ದ [[ರೇ ಓಝೀ]]ಹಾಗೂ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳ ಮುಖ್ಯಾಧಿಕಾರಿಯಾದ್ದ [[ಕ್ರೇಗ್‌ ಮುಂಡೀ|ಕ್ರೇಗ್ ಮುಂಡೀ]]ಯವರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದರು. 2008ರ ಜೂನ್‌ 27 ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ ತಮ್ಮ ಪೂರ್ಣಕಾಲಿಕ ದುಡಿಮೆಗೆ ವಿದಾಯ ಹೇಳಿದರು. ಈಗ ಅವರು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಅಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಷ್ಟೇ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. == ಬಾಲ್ಯ ಜೀವನ == [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅಮೆರಿಕದವ|ಇಂಗ್ಲಿಷ್]], ದಲ್ಬೈಒದ್ [[ಜರ್ಮನ್‌ ಅಮೆರಿಕದವ|ಜರ್ಮನ್]], [[ಇರಿಷ್ ಅಮೆರಿಕದವ|ಐರಿಷ್]], [[ಸ್ಕಾಟಿಷ್‌ ಅಮೆರಿಕದವ|ಸ್ಕಾಟಿಷ್]] ತಲೆಮಾರಿನ [[ವಿಲಿಯಂ ಎಚ್. ಗೇಟ್ಸ್‌, Sr.|ವಿಲಿಯಂ ಎಚ್. ಗೇಟ್ಸ್, Sr.]] ಮತ್ತು [[ಮೇರಿ ಮ್ಯಾಕ್ಸ್‌ವೆಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್|ಮೇರಿ ಮ್ಯಾಕ್ಸ್‌ವೆಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌]] ದಂಪತಿಗಳ ಮಗನಾಗಿ [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌]]ನ [[ಸಿಯಾಟಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಜನಿಸಿದರು.<ref>[http://www.wargs.com/other/gates.html ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ರ ಪೂರ್ವಜರು]</ref><ref>{{cite web | title = Scottish Americans | publisher = albawest.com | url = http://www.albawest.com/scottish-americans.html | accessdate = 2009-04-29 | archive-date = 2008-05-11 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080511172722/http://www.albawest.com/scottish-americans.html | url-status = dead }}</ref> ಇವರದು ಮೇಲ್ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬ; ಇವರ ತಂದೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇವರ ತಾಯಿ [[ಫಸ್ಟ್‌ ಇಂಟರ್‌ಸ್ಟೇಟ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌|ಫಸ್ಟ್‌ ಇಂಟರ್‌ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಸಿಸ್ಟಮ್‌]] ಮತ್ತು [[ಯುನೈಟೆಡ್‌ ವೇ ಆಫ್‌ ಅಮೆರಿಕ|ಯುನೈಟೆಡ್‌ ವೇ]] ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲೊಬ್ಬರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಜೆ. ಡಬ್ಲ್ಯು. ಮ್ಯಾಕ್ಸ್‌ವೆಲ್, [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್‌#ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳು|ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌]]ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಗೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ಕ್ರಿಸ್ಟಿ (ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯಾನ್ನೆ) ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಒಬ್ಬರು ಅಕ್ಕ ಮತ್ತು ಲಿಬ್ಬಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಒಬ್ಬರು ತಂಗಿ ಇದ್ದಾರೆ. ಇವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿನ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಹೆಸರಿನ ನಾಲ್ಕನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ, ವಿಲಿಯಂ ಗೇಟ್ಸ್‌ III ಅಥವಾ "ಟ್ರೇ" ಎಂದೇ ಅವರನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರ ತಂದೆ ತಮ್ಮದೇ ಹೆಸರಿನ ಮುಂದಿದ್ದ III ಎಂಬ ಉತ್ತರ ಪ್ರತ್ಯಯವನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು.<ref>{{harv|Manes|1994|p=15}}</ref> ಇವರು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ತಮ್ಮ ಮಗ ಕಾನೂನು ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನ ನಡೆಸಬೇಕೆಂಬುದು ಗೇಟ್ಸ್ ಪೋಷಕರ ಬಯಕೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref>{{harv|Manes|1994|p=47}}</ref> ಇವರು ತಮ್ಮ 13ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ [[ಲೇಕ್‌ಸೈಡ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌]] ಎಂಬ ಒಂದು ಮೀಸಲು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗೆ ದಾಖಲಾದರು<ref>{{harv|Manes|1994|p=24}}</ref>. ಇವರು ಎಂಟನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಶಾಲೆಯ ಮದರ್ಸ್‌ ಕ್ಲಬ್‌, ಲೇಕ್‌ಸೈಡ್‌ ಕೊಕ್ಕ್ಗ್ಕ್[[ಗುಜರಿ ಮಾರಾಟ]]ದಿಂದ ಬಂದ ಆದಾಯವನ್ನು ಶಾಲೆಯ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ [[ASR-33]] [[ಟೆಲಿಪ್ರಿಂಟರ್‌]] [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸಾಧನ|ಸಾಧನ‌]] ಮತ್ತು ‌[[ಜನರಲ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್‌|ಜನರಲ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್]](GE) ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸಮಯದ ಒಂದು ವಿಭಾಗವನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{harv|Manes|1994|p=27}}</ref> ಗೇಟ್ಸ್‌ [[BASIC ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮಿಂಗ್‌ ಭಾಷೆ|BASIC]]ನಲ್ಲಿ GE ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ್ನು ಪ್ರೋಗ್ಯ್ರಾಮ್‌ ಮಾಡಲು ಆಸಕ್ತಿ ವಹಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಇವರಿಗೆ ಗಣಿತ ತರಗತಿಗಳಿಂದ ವಿಯಾಯಿತಿ ದೊರೆಯಿತು. ಇದೇ ಯಂತ್ರದ ಮೇಲೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್‌ ಅನ್ನು ಬರೆದರು. ಇದು [[ಟಿಕ್‌-ಟ್ಯಾಕ್‌-ಟೋ]] ಎಂಬ ವಿಶಿಷ್ಟ ಚೌಕದಾಟದ ಅಳವಡಿಕೆಯಾಗಿದ್ದು, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ ಎದುರಾಗಿ ಕುಳಿತು ಬಳಕೆದಾರರು ಆಟಗಳನ್ನಾಡಲು ಇದು ಅವಕಾಶ ಒದಗಿತು. ಈ ಯಂತ್ರದಿಂದ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಾಂಶದ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು (ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಕೋಡ್‌ಗಳನ್ನು) ಎಲ್ಲ ಸಮಯದಲ್ಲೂ ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವ ಇದರ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಪರಿಯಿಂದ ಗೇಟ್ಸ್‌ರವರು ಮೋಡಿಗೊಳಗಾಗಿದ್ದರು. ತನ್ನ ವಿಚಾರ ಮಂಥನದಿಂದ ಆ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಬಂದ ಅವರು ಆ ಕುರಿತು ವರ್ಣಿಸುತ್ತಾ, "ಈ ಯಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟುತನದಿಂದ ಕೂಡಿರುವಂಥಾದ್ದೇನೋ ಇತ್ತು" ಎಂದು ಉದ್ಗರಿಸಿದರು.<ref name="dlzsnr">{{harv|Gates|1996|p=12}}</ref> ಮದರ್ಸ್ ಕ್ಲಬ್‌ನ ದೇಣಿಗೆ ಖಾಲಿಯಾದ ಮೇಲೆ, ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಇತರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು [[ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಇಕ್ವಿಪ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಕಾರ್ಪೋರೇಷನ್‌|DEC]] [[ಪ್ರೋಗ್ಯ್ರಾಮ್‌ ಮಾಡಲಾದ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಸ್ಕಾರಕ |PDP]] [[ಮಿನಿಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌]]ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ವಿವಿಧ ವಿನ್ಯಾಸದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಮಯವನ್ನು ವಿನಿಯೋಗಿಸುತ್ತಾ ಬಂದರು. ಈ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳಲ್ಲೊಂದಾದ [[PDP-10]], ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೆಂಟರ್‌ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್‌ (CCC)ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಸೇರಿತ್ತು. ಈ ಕಂಪನಿಯು ಲೇಕ್‌ಸೈಡ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ನ ನಾಲ್ವರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಾದ ಗೇಟ್ಸ್‌, [[ಪಾಲ್‌ ಅಲೆನ್‌|ಪಾಲ್‌ ಅಲೆನ್]]‌, [[ರಿಕ್ ವೀಲ್ಯಾಂಡ್]]‌, ಮತ್ತು ಕೆಂಟ್‌ ಇವಾನ್ಸ್‌ರವರ ಮೇಲೆ ಬೇಸಿಗೆಯ ಅವಧಿಗೆ ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಹೇರಿತ್ತು. ಉಚಿತವಾದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಕಾಲಾವಕಾಶವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಆಪರೇಟಿಂಗ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌|ಆಪರೇಟಿಂಗ್‌ ಸಿಸ್ಟಂ]]ನಲ್ಲಿದ್ದ ನ್ಯೂನತೆಗಳ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಕಂಪನಿಯು ಅವರನ್ನು ಹಿಡಿದುಹಾಕಿದ ನಂತರ ಈ ಬಹಿಷ್ಕಾರವನ್ನು ಹೇರಿತ್ತು.<ref>{{harv|Manes|1994|p=34}}</ref> ನಿಷೇಧದ ಅವಧಿ ಕೊನೆಯಾಗುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ತಮಗೆ ಬೇಕಿರುವ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನ ಕಾಲಾವಕಾಶಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ CCCಯ ತಂತ್ರಾಂಶದಲ್ಲಿರುವ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದುಕೊಡುವ ಪ್ರಸ್ತಾವವನ್ನು ಈ ನಾಲ್ವರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮುಂದಿಟ್ಟರು. ಟೆಲಿಪ್ರಿಂಟರ್‌ ಮೂಲಕವಾಗಿ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ ಅನ್ನು ಬಳಸುವುದಕ್ಕೆ ಬದಲು, CCCಯ ಕಚೇರಿಗಳಿಗೆ ತೆರಳಿದ ಗೇಟ್ಸ್‌, ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ವಿವಿಧ ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮ್‌ಗಳ [[ಮೂಲ ಸಂಕೇತ]]ಗಳನ್ನು (ಸೋರ್ಸ್‌ ಕೋಡ್‌) ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಈ ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ [[FORTRAN]], LISP ಹಾಗೂ [[ಯಂತ್ರಭಾಷೆ]] (ಮೆಷೀನ್‌ ಲಾಂಗ್ವೇಜ್‌)ಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮ್‌ಗಳೂ ಸೇರಿದ್ದವು. CCC ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗಿನ ಇವರ ಸಂಬಂಧವು ಕಂಪನಿ ಉದ್ಯಮದಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯುವವರೆಗೂ, ಅಂದರೆ, 1970ರವರೆಗೂ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಇದರ ನಂತರದ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಇನ್‌ಫರ್ಮೇಷನ್‌ ಸೈನ್ಸಸ್‌ ಇಂಕ್‌ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಲೇಕ್‌ಸೈಡ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ನ ಈ ನಾಲ್ಕು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, [[COBOL]]ನಲ್ಲಿ ಸಂಬಳದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯ (ಪೇ ರೋಲ್‌) ಪ್ರೋಗ್ಯ್ರಾಮ್‌ ಒಂದನ್ನು ರಚಿಸಲು ಅವಕಾಶನೀಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಕಾಲಾವಕಾಶ ಹಾಗೂ ರಾಯಧನವನ್ನೂ ಅವರಿಗೆ ನೀಡಿತು.ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮ್‌ ಬರೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಹೊಂದಿದ್ದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಆಡಳಿತಗಾರರ ಅರಿವಿಗೆ ಬಂದನಂತರ, ತಮ್ಮ ಶಾಲೆಯ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಶಾಲೆಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮ್‌ನ್ನು ಬರೆದರು.ಬಹುತೇಕ ಹುಡುಗಿಯರೇ ತುಂಬಿದ್ದ ತರಗತಿಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಕೂರಿಸಲೆಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅವರು ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದರು. ಈ ಕುರಿತು ಅವರು ನಂತರ ಮಾತಾಡುತ್ತಾ, "ನಾನು ಸುಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ಯಂತ್ರವೊಂದರಿಂದ ಒಲ್ಲದ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ದೂರ ಸರಿಯಲು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು" ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು.<ref name="dlzsnr" /> ತಮ್ಮ 17ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌, [[ಇಂಟೆಲ್‌ 8008|ಇಂಟೆಲ್ 8008]] ಪ್ರೊಸೆಸರ್‌ ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿ [[ಸಂಚಾರಿ ಕೇಂದ್ರ|ಟ್ರಾಫಿಕ್‌ ಕೌಂಟರ್‌]]ಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸ್ನೇಹಿತ ಅಲೆನ್‌ ಜೊತೆ ಸೇರಿ [[ಟ್ರ್ಯಾಫ್‌-ಓ-ಡಾಟ]] ಎಂಬ ಹೊಸ ಸಾಹಸಕ್ಕೆ ಕೈಹಾಕಿದರು.<ref>{{harv|Gates|1996|p=14}}</ref> 1973ರ ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ U.S.ನ ಹೌಸ್‌ ಆಫ್ ರೆಪ್ರೆಸೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ದೂತನಾಗಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.<ref>[http://www.ushpaa.org/history.php "ಕಾಂಗ್ರೆಷ್ಯನಲ್‌ ಪೇಜ್‌ ಹಿಸ್ಟರಿ"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150501122214/http://www.ushpaa.org/history.php |date=2015-05-01 }}, ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ ಹೌಸ್‌ ಪೇಜ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಆಫ್‌ ಅಮೆರಿಕ "ಪೇಜ್‌ ಯೋಜನೆಯು ಹಲವು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳನ್ನು, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಜೊತೆಗೆ ಇತರೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಅವರಲ್ಲಿ, ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಅವಧಿಯವರೆಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಸದಸ್ಯರಾದ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ಜಾನ್‌ ಡಿಂಗೆಲ್‌, ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್‌ನ ಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು CEO ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌, ಹೌಸ್‌ನ ಮಾಜಿ ಗುಮಾಸ್ತರಾದ ಡೊನಾಲ್ಡ್‌ ಕೆ. ಆಂಡರ್ಸನ್‌"</ref> [[ಚಿತ್ರ:Bill Gates public domain mugshot.jpg|thumb|220px|1977ರಲ್ಲಿ ಸಂಚಾರಿ ನಿಯಮ ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದಾಗ ತೆಗೆದ ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ನ ಮುಖದ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ]] ಗೇಟ್ಸ್‌‌ 1973ರಲ್ಲಿ ಲೇಕ್‌ಸೈಡ್‌ ಸ್ಕೂಲ್‌ನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಇವರು[[SAT]]<ref>{{cite web | url=http://theweekmagazine.com/article.aspx?id=803 | title=The new—and improved?—SAT | accessdate=2006-05-23 | publisher=The Week Magazine | archive-date=2006-05-10 | archive-url=https://web.archive.org/web/20060510205250/http://theweekmagazine.com/article.aspx?id=803 | url-status=dead }}</ref> ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 1600ಕ್ಕೆ 1590 ಅಂಕ ಗಳಿಸಿದರು. ತರುವಾಯ ಉನ್ನತ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸಕ್ಕಾಗಿ 1973ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ [[ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ ಕಾಲೇಜ್‌|ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಕಾಲೇಜ್‌]]ಗೆ ಸೇರಿದರು.<ref name="wzxoxv">{{harv|Gates|1996|p=15}}</ref> 1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯ ಭಾಗಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ SAT ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 1590 ಅಂಕ ಗಳಿಸಿದರೆ, ಅಂತಹವರ [[ಬುದ್ಧಿ ಪ್ರಮಾಣ|IQ]] ಅಂದಾಜು 170<ref>{{Cite web |url=http://www.eskimo.com/~miyaguch/MCReport/mcreport.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2009-11-12 |archive-date=2010-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100113030643/http://www.eskimo.com/~miyaguch/MCReport/mcreport.html |url-status=dead }}</ref> ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಅಂಶ ಆಗಿನ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಆಗಿದಾಂಗ್ಗೆ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು.<ref>http://www.forbes.com/forbes/1997/1013/6008040a_2.html</ref> ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌‌ನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌, [[ಸ್ಟೀವ್‌ ಬಾಲ್ಮರ್‌]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ತಮ್ಮ ಭವಿಷ್ಯದ ವ್ಯವಹಾರದ ಪಾಲುದಾರರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಇವರೇ ಮುಂದೆ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ CEO ಆಗಿ ನೇಮಕವಾದರು. ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ವಿಜ್ಞಾನಿ [[ಕ್ರಿಸ್ಟೋಸ್‌ ಪಾಪಡಿಮಿಟ್ರಿಯೋ|ಕ್ರಿಸ್ಟೋಸ್‌‌ ಪ್ಯಾಪಡಿಮಿಟ್ರಿಯೊ]] ಎಂಬುವವರರನ್ನೂ ಇದೇ ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾದರು. ಗೇಟ್ಸ್ ಮುಂದೆ [[ಪ್ಯಾನ್‌ಕೇಕ್‌ ಸಾರ್ಟಿಂಗ್‌]] ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಮಸ್ಯಾ ಪರಿಹಾರಕ ಸೂತ್ರದ ಕುರಿತಾದ ಒಂದು ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇವರ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು.<ref name="gatespapadimitriou">{{cite journal | last1=Gates | first1=William | last2=Papadimitriou | first2=Christos| year=1979 | title=Bounds for sorting by prefix reversal | journal=[[Discrete mathematics]] | volume=27 | pages=47–57 | doi=10.1016/0012-365X(79)90068-2}}</ref> ಇವರು ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ<ref name="lmxgxg">{{harv|Gates|1996|p=19}}</ref> ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿಶ್ಚಿತವಾದ ಅಧ್ಯಯನದ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ ಶಾಲೆಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಪಾಲ್‌ ಅಲೆನ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಗೇಟ್ಸ್‌, 1974ರ ಬೇಸಗೆಯಲ್ಲಿ ಹನಿವೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡರು.<ref>{{harv|Wallace|1993|59}}</ref> ಇದರ ನಂತರದ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ [[ಇಂಟೆಲ್‌ 8080]] [[CPU]] ಆಧಾರಿತ [[MITS ಆಲ್ಟೇರ್‌ 8800]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ನೋಡಿದ ಗೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ಅಲೆನ್‌, ತಮ್ಮದೇ ಸ್ವಂತ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಇದು ಸಕಾಲ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು.<ref>{{harv|Gates|1996|p=18}}</ref> ಈ ನಿರ್ಧಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಗೇಟ್ಸ್ ತನ್ನ ಹೆತ್ತವರೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದರು. ತನ್ನದೇ ಸಂಸ್ಥೆ ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅವರಿಗಿದ್ದ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಂಡಿದ್ದ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮಗನ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ಸೂಚಿಸಿದರು.<ref name="lmxgxg" /> == ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ == {{main|History of Microsoft|Microsoft}} === BASIC === [[ಚಿತ್ರ:Altair 8800 Computer.jpg|thumb|200px|right|ಫ್ಲಾಪಿ ಡಿಸ್ಕ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗಿನ MITS ಆಲ್ಟೇರ್‌ 8800 ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ [51]]] ''[[ಪಾಪುಲರ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌|ಪಾಪುಲರ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]]'' ಪತ್ರಿಕೆಯು ತನ್ನ 1975ರ ಜನವರಿ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ [[ಆಲ್ಟೇರ್‌ 8800]] ಬಗ್ಗೆ ವಿವರವಾಗಿ ಬರೆದಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಓದಿದ ಗೇಟ್ಸ್‌, ಹೊಸ ಮೈಕ್ರೋಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ [[ಮೈಕ್ರೋ ಇನ್‌ಸ್ಟ್ರುಮೆಂಟೇಷನ್‌ ಅಂಡ್‌ ಟೆಲಿಮೆಟ್ರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್‌|ಮೈಕ್ರೋ ಇನ್‌ಸ್ಟ್ರುಮೆಂಟೇಷನ್‌ ಅಂಡ್‌ ಟೆಲಿಮೆಟ್ರಿ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್‌]] (MITS) ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ, ತಾವು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರು ಅದೇ ನೆಲೆಗಟ್ಟಿಗಾಗಿ [[BASIC]] ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟರ್ ಒಂದರ ಮೇಲೆ ಈಗಾಗಲೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದರು.<ref name="keyevents">{{cite paper | title=Microsoft Visitor Center Student Information: Key Events in Microsoft History | url=http://download.microsoft.com/download/1/3/0/130dd86a-a196-4700-b577-521c4cf5cec1/key_events_in_microsoft_history.doc | publisher=[[Microsoft]] | format=.DOC | accessdate=2008-02-18 | archive-date=2008-02-26 | archive-url=https://web.archive.org/web/20080226224212/http://download.microsoft.com/download/1/3/0/130dd86a-a196-4700-b577-521c4cf5cec1/key_events_in_microsoft_history.doc | url-status=dead }}</ref> ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಅಲೆನ್‌ ಬಳಿ ಆಲ್ಟೇರ್‌ ಇರಲೇ ಇಲ್ಲ. ಜೊತೆಗೆ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಸಂಕೇತವನ್ನೂ ಬರೆದಿರಲಿಲ್ಲ. MITSನ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಅಳೆಯುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದಷ್ಟೇ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಈ ರೀತಿ ಹೇಳಿದ್ದರು. MITS ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಎಚ್. ಎಡ್ವರ್ಡ್‌ ರಾಬರ್ಟ್ಸ್|ಎಡ್‌ ರಾಬರ್ಟ್ಸ್]] ಇವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪಿ ಪ್ರಯೋಗಾರ್ಥ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಇವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದರು. ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ನಂತರ ಇವರು ಮಿನಿಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಚಾಲನೆಯಾಗುವ ಆಲ್ಟೇರ್‌ [[ಎಮ್ಯುಲೇಟರ್|ಎಮ್ಯುಲೇಟರ್‌]] ಎಂಬ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಮತ್ತು ಇದರ ನಂತರ BASIC ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟರ್‌ ಅನ್ನು ಆಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು. ಅಲ್ಬುಕರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ MITSನ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿದ್ದ ಪ್ರಯೋಗಾರ್ಥ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ಅಮೋಘ ಯಶಸ್ಸು ದೊರೆಯಿತಲ್ಲದೆ, ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟರ್‌ಗಳನ್ನು [[ಆಲ್ಟೇರ್‌ BASIC]] ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸುವ ಕುರಿತು MITSನೊಂದಿಗೆ ಒಡಂಬಡಿಕೆ ಏರ್ಪಟ್ಟಿತು. ಪಾಲ್‌ ಅಲೆನ್‌ ಅವರನ್ನು ಉದ್ಯೋಗಿಯಾಗಿ MITS ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref name="thocp1">{{cite web | title=Microsoft history | publisher=The History of Computing Project | url=http://www.thocp.net/companies/microsoft/microsoft_company.htm | accessdate=2008-03-31 | archive-date=2008-05-14 | archive-url=https://web.archive.org/web/20080514211138/http://www.thocp.net/companies/microsoft/microsoft_company.htm | url-status=dead }}</ref> ಹಾಗೂ ಗೇಟ್ಸ್‌‌ ಅಲ್ಬುಕರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿನ MITS ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಅಲೆನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ನಿಂದ 1975ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಗೈರುಹಾಜರಿ ರಜೆ|ಗೈರುಹಾಜರಿ ರಜೆ‌]]ಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಅಲೆನ್‌ ತಮ್ಮ [[ಪಾಲುದಾರಿಕೆ]]ಯನ್ನು "ಮೈಕ್ರೋ-ಸಾಫ್ಟ್‌" ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿ, ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಅಲ್ಬುಕರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ತೆರೆದರು.<ref name="thocp1" /> ಒಂದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ಹೆಸರಿನ ನಡುವೆ ಇದ್ದ ಅಡ್ಡಗೆರೆಯನ್ನು(-) ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲದೆ 1976ರ ನವೆಂಬರ್‌‌ 25ರಂದು "ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌" ಹೆಸರಿನ ವ್ಯಾಪಾರನಾಮವನ್ನು ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಆಫ್‌ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಆಫ್‌ ನ್ಯೂ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="thocp1" /> ಇದಾದ ನಂತರ, ಅರ್ಧಕ್ಕೆ ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ವ್ಯಾಸಂಗವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಗೇಟ್ಸ್‌ರವರು ಮತ್ತೆ ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಲೇ ಇಲ್ಲ. ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಹವ್ಯಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್]]ನ BASIC ಸಾಕಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿನ ನಕಲೊಂದು ಬಳಕೆದಾರರ ಮಧ್ಯೆ ಸೋರಿಕೆಯಾಗಿ, ಅನಧಿಕೃತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಿತರಣೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದರು. 1976ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ MITS ಸುದ್ದಿಪತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಹವ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೆ ಮುಕ್ತ ಪತ್ರ|ಹವ್ಯಾಸಿಗಳಿಗೊಂದು ಮುಕ್ತ ಪತ್ರ]] ವನ್ನು ಬರೆದರು. ಹಣ ಪಾವತಿಯಾಗದೆ MITS ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಉತ್ಪಾದನೆ, ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ನ ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವಿಷಯವನ್ನು ಆ ಪತ್ರ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{harv|Manes|1994|p=81}}</ref> ಈ ಮುಕ್ತ ಪತ್ರ ಅನೇಕ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಹವ್ಯಾಸಿಗಳ ನಡುವೆ ಅಪಖ್ಯಾತಿಗೆ ಗುರಿಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಾಡುವವರು ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಸಲ್ಲಬೇಕಾದ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಕೇಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂದು ಗೇಟ್ಸ್‌ ದೃಢವಾಗಿ ನಂಬಿದ್ದರು. ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ 1976ರ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ MITS ಕಂಪನಿಯಿಂದ ಹೊರಬಂದು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಯಿತು. ಅಲ್ಲದೆ ವಿವಿಧ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಪ್ರೋಗ್ಯ್ರಾಮಿಂಗ್‌ ಭಾಷೆ ತಂತ್ರಾಂಶವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿತು.<ref name="thocp1" /> 1979ರ ಜನವರಿ 1ರಂದು ಅಲ್ಬುಕರ್ಕ್‌ನಿಂದ [[ಬೆಲ್ಲೆವ್ಯೂ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌|ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌ನ ಬೆಲ್ಲೆವ್ಯೂ]] ನಗರದಲ್ಲಿನ ಹೊಸ ಕಚೇರಿಗೆ ಕಂಪನಿಯು ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತು.<ref name="keyevents"/> ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌‌ನ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿ ಎಲ್ಲ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳೂ ವ್ಯಾಪಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮುಂದುವರಿಸಿದರಲ್ಲದೆ, ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಹಾರದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನೂ ನೋಡಿಕೊಂಡರು. ಆರಂಭದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿ ಬರೆಯುವ ಎಲ್ಲ ಕೋಡ್‌ಗಳನ್ನು ಇವರೇ ಸ್ವತಃ ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ ಅಗತ್ಯ ಕಂಡುಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಅದರ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಮರು ರಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="waterloo">{{cite speech|url=http://www.microsoft.com/billgates/speeches/2005/10-13Waterloo.aspx|last=Gates|first=Bill|title=Remarks by Bill Gates|date=2005-10-13|location=Waterloo, Ontario|accessdate = 2008-03-31}} (META redirects to [http://www.microsoft.com/presspass/exec/billg/speeches/2005/10-13Waterloo.aspx http://www.microsoft.com/presspass/exec/billg/speeches/2005/10-13Waterloo.aspx])</ref> === IBM ಪಾಲುದಾರಿಕೆ === 1980ರಲ್ಲಿ [[IBM]] ಕಂಪನಿಯು ತನ್ನ ಮುಂಬರುವ [[IBM PC]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಪರ್ಸನಲ್‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗೆ BASIC ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟರ್‌ ಬರೆದುಕೊಡುವಂತೆ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿತು. ತಮಗೆ ಒಂದು [[ಆಪರೇಟಿಂಗ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌|ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌]]ನ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು IBMನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಹೇಳಿದಾಗ, ಅಗಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದ [[CP/M]] ಆಪರೇಟಿಂಗ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ ತಯಾರಕರಾಗಿದ್ದ [[ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಂಶೋಧನೆ|ಡಿಜಿಟಲ್‌ ರಿಸರ್ಚ್]](DRI) ಕಂಪನಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಸೂಚಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.forbes.com/forbes/2002/1223/258_print.html|title=Pioneers Die Broke|publisher=[[Forbes]]|author=Maiello, John Steele Gordon Michael|date=2002-12-23|accessdate=2008-03-31|archive-date=2008-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20080412203559/http://www.forbes.com/forbes/2002/1223/258_print.html|url-status=dead}}</ref> ಡಿಜಿಟಲ್‌ ರಿಸರ್ಚ್‌ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗಿನ IBM ಮಾತುಕತೆಗಳು ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿರದಿದ್ದುದರಿಂದ, ಪರವಾನಗಿಯ ಒಪ್ಪಂದವು ಅವರ ಕೈಗೆ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. IBM ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿದ್ದ ಜಾಕ್‌ ಸ್ಯಾಮ್ಸ್‌, ಗೇಟ್ಸ್‌ರೊಂದಿಗಿನ ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಭೇಟಿಯಲ್ಲಿ ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿನ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿ, ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಆಪರೇಟಿಂಗ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ ಒಂದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿಕೊಡುವಂತೆ ಕೇಳಿಕೊಂಡರು.ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ನಂತರ, ಗೇಟ್ಸ್‌ CP/Mಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿದ್ದ [[86-DOS]] (QDOS) ಎಂಬ ಆಪರೇಟಿಂಗ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ ಒಂದನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು PCಯ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ ಇದ್ದ ಯಂತ್ರಾಂಶವೊಂದಕ್ಕೆ ಒಂದಕ್ಕೆ [[ಸಿಯಾಟಲ್‌‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು|ಸಿಯಾಟಲ್‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ಸ್]]‌(SCP)ನ [[ಟಿಮ್‌ ಪ್ಯಾಟರ್ಸನ್‌|ಟಿಮ್‌ ಪೀಟರ್ಸನ್‌]] ಎಂಬುವವರು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದರು. SCP ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗೆ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಅವರ ಏಕೈಕ ಪರವಾನಗಿ ಏಜೆಂಟ್‌ ಆಯಿತು. ತದನಂತರ 86-DOSನ ಪೂರ್ಣ ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ತಾನೇ ಪಡೆಯಿತು. PCಗೆ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ ಅನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿದ ನಂತರ ಮೈಕ್ರೋಸಾಪ್ಟ್‌ ಅದನ್ನು IBMಗೆ [[IBM PC-DOS|PC-DOS]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವಿತರಣೆ ಮಾಡಿ, ಒಂದೇ ಸಲಕ್ಕೆ 50,000$ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ಆಪರೇಟಿಂಗ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಮೇಲಿನ [[ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯ]]ವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಹಸ್ತಾಂತರ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ, ಇತರ ಯಂತ್ರಾಂಶ ಮಾರಾಟಗಾರರು IBM ಸಿಸ್ಟಮ್‌ ಅನ್ನು ಸ್ವತಃ ಹುಟ್ಟುಹಾಕಬಹುದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ಗಿತ್ತು.<ref>{{harv|Gates|1996|p=54}}</ref> ಅವರು ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿಯೇಬಿಟ್ಟರು ಮತ್ತು [[MS-DOS]]ನ ಮಾರಾಟದಿಂದಾಗಿ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಕಂಪನಿಯು ಐಟಿ ಉದ್ಯಮದ ದೈತ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು.<ref>{{harv|Manes|1994|p=193}}</ref> =2== ವಿಂಡೋಸ್‌ === 1981ರ ಜೂನ್‌ 25ರಂದು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಪುನರ್ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಇದರನ್ವಯ [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯು ಮರುಸಂಘಟಿತಗೊಂಡು, ಗೇಟ್ಸ್‌‌ ಅವರನ್ನು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಹಾಗೂ ಮಂಡಳಿಯ ಸಭಾಧ್ಯಕ್ಷ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು.<ref name="keyevents" /> ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪನಿ ತನ್ನ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ವಿಂಡೋಸ್‌|ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ವಿಂಡೋಸ್‌]]ನ ಮೊದಲ ಬಿಡಿ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು 1985ರ ನವೆಂಬರ್‌ 20ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು ಹಾಗೂ ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ [[OS/2]] ಹೆಸರಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು [[IBM]]ನೊಂದಿಗೆ ಒಡಂಬಡಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. ಎರಡೂ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹೊಸ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನ ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರೂ, ಇವುಗಳ ನಡುವೆ ಏರುತ್ತಲೇ ಇದ್ದ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿಂದ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಒಳಗೊಳಗೇ ಹಾಳಾಯಿತು. 1991ರ ಮೇ 16ರಂದು ಆಂತರಿಕ ಜ್ಞಾಪನಾಪತ್ರವೊಂದನ್ನು ವಿತರಿಸಿದ ಗೇಟ್ಸ್‌, OS/2 ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿದ್ದು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ತನ್ನೆಲ್ಲ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು [[ವಿಂಡೋಸ್‌ NT]] [[ಕೇಂದ್ರಭಾಗ (ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ವಿಜ್ಞಾನ)|ಕೆರ್ನೆಲ್‌]]ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ತಮ್ಮ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.bralyn.net/etext/literature/bill.gates/challenges-strategy.txt | title=May 16, 1991 internal strategies memo from Bill Gates | publisher=Bralyn|accessdate=2008-04-04}}</ref> === ಆಡಳಿತ ವೈಖರಿ === 1975ರಲ್ಲಿ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಹುಟ್ಟಿದಂದಿನಿಂದ 2006ವರೆಗೆ, ಕಂಪನಿಯ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ ತಾವೇ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ದೃಢವಾದ ಅತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಕಂಪನಿಯ ಉತ್ಪನ್ನ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಇವರು ವಿಸ್ತರಿಸಿದ್ದೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಪ್ರಬಲ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗಳಿಸಿದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಹುರುಪಿನೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋದರು. ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಹಿರಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರನ್ನು ಮತ್ತು ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪರನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಭೇಟಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಸಭೆಗಳ ಸಾಕ್ಷಾತ್‌ ವಿವರಣೆಗಳು ಇವರನ್ನು ವರ್ಣಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಹೇಳವುದಾದರೆ, ಗೇಟ್ಸ್‌ ಪದತಃ ಕಲಹಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರ ವ್ಯವಹಾರದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಯ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿಸುವಂತಹ ನ್ಯೂನತೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದರೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅವರಿಗೆ ಛೀಮಾರಿ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="rensin">{{cite journal|first=David|last=Rensin|title=The Bill Gates Interview|year=1994|journal=Playboy}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.microsoft.com/presspass/exec/steve/churchillclub.mspx | title=Steve Ballmer Speech Transcript&nbsp;— Church Hill Club | first=Steve|last=Ballmer | date=1997-10-09 | publisher=[[Microsoft]] | accessdate=2008-03-31}}</ref> ವಿಷಯವೊಂದರ ನಿರೂಪಣೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವಾಗ ಮಧ್ಯೆ ಬಾಯಿ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದ ಅವರು, "ಇಂಥಾ ಅವಿವೇಕದ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಾನೆಂದಿಗೂ ನೋಡಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="time GOS">{{cite web | url=http://www.time.com/time/gates/gates5.html | first=Walter | last=Isaacson | title=The Gates Operating System | publisher=[[Time (magazine)|Time]] | date=1997-01-13 | accessdate=2008-03-31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20000619090559/http://www.time.com/time/gates/gates5.html|archivedate=2000-06-19}}</ref> ತಮ್ಮ ವಾಗ್ದಾಳಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಾ, "ನಿಮ್ಮ [[ಅಯ್ಕೆ (ವಾಣಿಜ್ಯ)|ಕೆಲಸಗಳನ್ನು]] ಬಿಟ್ಟು ನೀವೇಕೆ [[ಶಾಂತಿ ಪಡೆ]]ಯನ್ನಾದರೂ ಸೇರಬಾರದು?" ಎಂದು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಗದರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು.<ref>{{cite web | url=http://www.breakingwindows.net/1link3.htm | title=Breaking Windows | publisher=[[The Wall Street Journal]] | author=Bank, David | date=1999-02-01 | accessdate=2008-03-31 | archive-date=2012-07-29 | archive-url=https://archive.is/20120729/http://www.breakingwindows.net/1link3.htm | url-status=dead }}</ref> ಗೇಟ್ಸ್‌ರ ಕೋಪಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾದವರು, ಅವರಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತೃಪ್ತಿಯಾಗುವವರೆಗೂ ತಮ್ಮ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡು ವಿವರವಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು.<ref name="time GOS" /> ತಮ್ಮ ಅಧೀನದಲ್ಲಿನ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಳಂಬ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಮುಂದೂಡುವುದು ಕಂಡುಬಂದರೆ "ನಾನಿದನ್ನು ವಾರಾಂತ್ಯದೊಳಗೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ವ್ಯಂಗ್ಯವಾಗಿ ಟೀಕಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದರು.<ref name="chapman" /><ref name="pdc97">{{cite speech | url=http://www.microsoft.com/presspass/exec/billg/speeches/1997/pdc.aspx | first=Bill | last=Gates | title=Remarks by Bill Gates | location=[[San Diego, California]] | date=1997-09-26 | accessdate=2008-03-31}}</ref><ref name="herbold">{{cite book|first=Robert|year=2004|last=Herbold|title=The Fiefdom Syndrome: The Turf Battles That Undermine Careers and Companies - And How to Overcome Them}}</ref> ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಇತಿಹಾಸದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಅದರಲ್ಲಿನ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ರವರ ಪಾತ್ರವಿತ್ತು. ಆದರೂ ಇವರು ಕಂಪನಿಯ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ [[ಪ್ರೋಗ್ರ್ಯಾಮಿಂಗ್‌ ಭಾಷೆ]]ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಂಪನಿಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಸಕ್ರಿಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಅಭಿವೃದ್ದಿಕಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರು [[TRS-80, ಮಾಡೆಲ್‌ 100 ಲೈನ್‌|TRS-80 ಮಾಡೆಲ್‌ 100 ಲೈನ್‌]] ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದುದರಿಂದ, ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಕಂಪನಿಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು 1989ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದೆಲ್ಲೆಡೆ ವಿತರಿಸುವ ತನಕವೂ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಬರೆದರು.<ref name="pdc97" /> ಲೋಕೋಪಕಾರಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯ ಮೀಸಲಿಡುವುದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ಮುಂದಿನ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ದಿನನಿತ್ಯದ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಗಳಿಂದ ಬೇರೊಂದು ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾವಣೆ ಹೊಂದುವುದರ ಕುರಿತಾದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು 2006ರ ಜೂನ್‌ 15ರಂದು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಇಬ್ಬರು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳ ನಡುವೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹಂಚಿದರು. ದೈನಂದಿನ ಅಡಳಿತ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು [[ರೇ ಓಝೀ]]ಯವರಿಗೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಉತ್ಪನ್ನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು [[ಕ್ರೇಗ್‌ ಮುಂಡೀ]]ಯವರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಿದರು.<ref name="mscorpnews">{{cite news | url=http://www.microsoft.com/presspass/press/2006/jun06/06-15CorpNewsPR.mspx | title=Microsoft Announces Plans for July 2008 Transition for Bill Gates | publisher=[[Microsoft]]|date=2006-06-15}}</ref> === ಟ್ರಸ್ಟ್‌ ವಿರೋಧಿ ದಾವೆ === [[File:Bill Gates - United States v. Microsoft.jpg|thumb|250px|right|1998ರ ಆಗಸ್ಟ್ 27ರಂದು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ ನಿರ್ಗಮಿಸುತ್ತಿರುವುದು ]] {{see|United States Microsoft antitrust case|European Union Microsoft competition case}} ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ [[ವ್ಯವಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳು|ವ್ಯವಹಾರ ಪದ್ಧತಿಗಳ]]ಮೇಲಿನ [[ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನು|ಟ್ರಸ್ಟ್‌‌ ವಿರೋಧಿ]] ದಾವೆ ಹೂಡುವಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದ ಹಲವು ತೀರ್ಮಾನಗಳಿಗೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ರವರ ಅನುಮೋದನೆಯಿತ್ತು.1998ರ ''[[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ v. ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್|ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ v. ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್]]'' ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟ ಹೇಳಿಕೆಯ ಕೈಫಿಯತ್ತನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್ ಪುರಾವೆಯಾಗಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದಾಗ, ಇದೊಂದು ನುಣುಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಎಂದು ಹಲವು ಪತ್ರಕರ್ತರು ಬರೆದರು. ವರದಿಯಲ್ಲಿನ "ಸ್ಪರ್ಧಿಸು", "ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ" ಮತ್ತು "ನಾವು" ಎಂಬ ಪದಗಳ ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಅರ್ಥವನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷಕ [[ಡೇವಿಡ್‌ ಬೋಯೀಸ್‌]]ರೊಂದಿಗೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ವಾಗ್ವಾದ ನಡೆಸಿದರು.<ref>{{cite web|accessdate=2008-03-30|url=http://www.cnn.com/TECH/computing/9811/17/judgelaugh.ms.idg/index.html|title=Gates deposition makes judge laugh in court|publisher=[[CNN]]|date=1998-11-17}}</ref>''ಬಿಸಿನೆಸ್‌ವೀಕ್‌'' ಇದನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿತ್ತು. {{quotation|Early rounds of his deposition show him offering obfuscatory answers and saying 'I don't recall,' so many times that even the presiding judge had to chuckle. Worse, many of the technology chief's denials and pleas of ignorance were directly refuted by prosecutors with snippets of e-mail Gates both sent and received.<ref>{{cite web|accessdate=2008-03-30|url=http://www.businessweek.com/1998/48/b3606125.htm|title=Microsoft's Teflon Bill|publisher=[[BusinessWeek]]|date=1998-11-30}}</ref>}} ತಮ್ಮ ಪದಗಳ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳ ಅರ್ಥವನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದ ಬೋಯೀಸ್‌ರ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನಷ್ಟೇ ತಾವು ತಡೆದದ್ದು ಎಂದು ನಂತರ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಹೇಳಿದರು. ಕೈಫಿಯತ್ತನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ವರ್ತನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, "ನಾನು ಬೋಯಿಸ್‌ನನ್ನು ದೂರ ಮಾಡಿದೆನಾ?... ನಾನು ನನ್ನ ತಪ್ಪೊಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ. ಬೋಯೀಸ್‌ ಮೇಲೆ ಕೀಳುಮಟ್ಟದ ಒರಟುತನವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಅದೆಷ್ಟು ದಂಡ ವಿಧಿಸಬೇಕೋ ಅಷ್ಟನ್ನು ನನ್ನ ಮೇಲೆ ವಿಧಿಸಬಹುದು" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.<ref name="truth">{{cite journal|last=Heilemann|first=John|title=The Truth, The Whole Truth, and Nothing But The Truth|date=2000-11-01|journal=[[Wired (magazine)|Wired]]|url=https://www.wired.com/wired/archive/8.11/microsoft_pr.html|accessdate = 2008-03-31|month=May|author=Chen, Hy; Wu, Js; Hyland, B; Lu, Xd; Chen, Jj|volume=46|issue=|pages=833|pmid=18509686|doi=10.1007/s11517-008-0355-6}}</ref> ಗೇಟ್ಸ್ ನಿರಾಕರಣೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು, ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಕಂಪನಿಯು ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಏಕಸ್ವಾಮ್ಯತ್ವ ಮತ್ತು ನಿರ್ಬಂಧ ವಿಧಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದು, ಇದು [[ಶರ್ಮನ್‌ ಟ್ರಸ್ಟ್‌ ವಿರೋಧಿ ಕಾಯಿದೆ]]ಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದಂತಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದರು.<ref name="truth" /> === ಜಾಹೀರಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು === ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಜಾಹೀರಾತು ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಟ ಒಂದರಲ್ಲಾದರೂ ತಾವು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಗೇಟ್ಸ್‌ 2008ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಈ ಜಾಹೀರಾತಿನಲ್ಲಿ [[ಜೆರ್ರಿ ಸಿನ್‌ಫೆಲ್ಡ್‌]] ಸಹತಾರೆಯಾಗಿ ನಟಿಸಿದ್ದರು. ಸಿನ್‌ಫೆಲ್ಡ್‌ ಮಾಲ್‌ ರಿಯಾಯಿತಿ ಪಾದರಕ್ಷೆ ಅಂಗಡಿ (ಶೂ ಸರ್ಕಸ್‌)ಯೊಂದರ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಾಗ, ಗೇಟ್ಸ್‌ ಪಾದರಕ್ಷೆಯನ್ನು ಖರೀದಿ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅಪರಿಚಿತರ ನಡುವೆ ನಡೆಯುವ 90 ಸೆಕೆಂಡ್‌ಗಳ ಮಾತುಕತೆಯೇ ಈ ಜಾಹೀರಾತು. ಮಾರಾಟಗಾರ, ಗೇಟ್ಸ್ ಅವರಿಗೆ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಮಾರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾನೆ. ಗೇಟ್ಸ್‌ ಪಾದರಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವಾಗ, ಅವರು 1977ರಲ್ಲಿ [[ಹೊಸ ಮೆಕ್ಸಿಕೊ|ನ್ಯೂ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ]]ದಲ್ಲಿ ಸಂಚಾರಿ ನಿಯಮವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಬಂಧಿಸಿದಾಗ ತೆಗೆದ ಚಿತ್ರದ ಸ್ವಲ್ಪ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ತಮ್ಮ ರಿಯಾಯಿತಿ ಕಾರ್ಡ್ ಅನ್ನು ಮೇಲೆತ್ತುತ್ತಾರೆ,<ref>[http://www.thesmokinggun.com/mugshots/gatesmug1.html ದಿ ಸ್ಮೋಕಿಂಗ್‌ ಗನ್‌ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು ]</ref> ಅವರು ಮಾಲ್‌ನಿಂದ ಹೊರಬರುತ್ತಿರುವಂತೆ, ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಇತರೆ ಡೆವಲಪರ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿರುವಿರಾ ಎಂದು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅವರನ್ನು ಸ್ಟಿನ್‌ಫೆಲ್ಡ್‌ ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಗೇಟ್ಸ್ ಅದಕ್ಕೆ ಹೌದು ಎಂದಾಗ, ಸಿನ್‌ಫೆಲ್ಡ್‌ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ, ಬಳಕೆಯೋಗ್ಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಅನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಪಥದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆಯೇ ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ, ಹೌದು ಎನ್ನುವ ಉತ್ತರ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಿನ್‌ಫೆಲ್ಡ್‌ನದೇ ಆಗಿರುವ "ನಥಿಂಗ್‌" (''[[ಸಿನ್‌ಫೆಲ್ಡ್‌]]'' ) ಎನ್ನುವ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಬಗ್ಗೆ ತೋರುತ್ತಿರುವ ಗೌರವಾರ್ಪಣೆ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://adblog.msnbc.msn.com/archive/2008/09/08/1362333.aspx |title=MSNBC ಆಡ್‌ಬ್ಲಾಗ್‌ ಸೈಟ್‌ |access-date=2009-11-12 |archive-date=2010-05-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100505180146/http://adblog.msnbc.msn.com/archive/2008/09/08/1362333.aspx |url-status=dead }}</ref> ಈ ಸರಣಿಯ ಎರಡನೇ ಜಾಹೀರಾತುನಲ್ಲಿ, ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಸ್ಟಿನ್‌ಫೆಲ್ಡ್‌ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕುಟುಂಬವೊಂದರ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವ ದೃಶ್ಯವಿದೆ.ಅದು ಕೂಡ ಸತ್ತ್ಯ == ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ನಂತರದ ದಿನಗಳು == ಮೈಕ್ಟೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟನಂತರ, ಗೇಟ್ಸ್‌ ತಮ್ಮ ಪರೋಪಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. 1964ರಲ್ಲಿ [[ಕಾರ್ನೆಲ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]ದಲ್ಲಿ [[ರಿಚರ್ಡ್‌ ಫೇಮನ್‌|ರಿಚರ್ಡ್ ಫೆನ್‌ಮನ್]] ಎನ್ನುವರು [[ಭೌತಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಲಕ್ಷಣ|ದಿ ಕ್ಯಾರೆಕ್ಟರ್‌ ಆಫ್‌ ಫಿಸಿಕಲ್‌ ಲಾ‌]] ಎನ್ನುವ ಶಿರೋನಾಮೆಯ [[ಪ್ರಚಾರಕ ಉಪನ್ಯಾಸ|ಪ್ರಚಾರ ಉಪನ್ಯಾಸ]] ಮಾಲೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರು. ಇದನ್ನು BBC ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ವಿಡಿಯೋ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಂಡ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅದನ್ನು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ [[ಟುವ ಯೋಜನೆ]]ಯಲ್ಲಿ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ ಮೂಲಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{Cite web |url=http://news.cnet.com/8301-13860_3-10286732-56.html |title=CNET ಟುವ ಯೊಜನೆ |access-date=2009-11-12 |archive-date=2012-07-13 |archive-url=https://archive.is/20120713/http://news.cnet.com/8301-13860_3-10286732-56.html |url-status=dead }}</ref><ref>[http://news.softpedia.com/news/Access-Project-Tuva-for-Free-Courtesy-of-Bill-Gates-116778.shtml ಸಾಫ್ಟ್‌ಪೀಡಿಯ]</ref> == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == [[File:Bill og Melinda Gates 2009-06-03 (bilde 01).JPG|thumb|ಬಿಲ್‌ ಮತ್ತು ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್‌, ಜೂನ್‌ 2009. ]] ಗೇಟ್ಸ್‌,[[ಡಲ್ಲಾಸ್‌, TX|ದಲ್ಲಾಸ್‌]]ನವರಾದ [[ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್‌|ಮೆಲಿಂಡ ಫ್ರೆಂಚ್‌]] ಅವರನ್ನು 1994ರ ಜನವರಿ 1ರಂದು [[ಟೆಕ್ಸಾಸ್|ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದರು. ಇವರಿಗೆ ಜೆನ್ನಿಫರ್‌ ಕ್ಯಾಥರಿನ್‌ (1996), ರೋರಿ ಜಾನ್‌ (1999) ಮತ್ತು ಫೋಬೆ ಅಡೆಲೆ (2002) ಎಂಬ ಮೂವರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. [[ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ರ ನಿವಾಸ|ಗೇಟ್ಸ್‌ ದಂಪತಿಗಳ ಮನೆ]]ಯು [[ಮಣ್ಣಿನ ಹೊದಿಕೆ|ಮಣ್ಣಿನ ಛಾವಣಿಯ ಮನೆ]]ಯಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟವೊಂದಿದೆ. ಈ ಬೆಟ್ಟವು [[ಮೆಡಿನ,ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌|ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌ನ ಮೆಡಿನ]]ನಗರದದಲ್ಲಿರುವ [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌ ಸರೋವರ]]ವನ್ನು ಮೇಲಿನಿಂದ ನೋಡುವಂತಿದೆ. [[ಕಿಂಗ್‌ ಕೌಂಟಿ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌|ಕಿಂಗ್‌ ಕೌಂಟಿ]] ಸಾರ್ವಜನಿಕ ದಾಖಲೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, 2006ರಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ಈ ಆಸ್ತಿಯ (ಜಮೀನು ಮತ್ತು ಮನೆ ) ಒಟ್ಟು ನಿರ್ಧಾರಿತ ಮೌಲ್ಯವು 125 ದಶಲಕ್ಷ$ ಹಾಗೂ ಇದರ ವಾರ್ಷಿಕ ಆಸ್ತಿ ತೆರಿಗೆ 991,000$ನಷ್ಟಿದೆ. 66,000 ಚದರ ಅಡಿಗಳ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಇವರ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ 60 ಅಡಿಯ ಒಂದು ಈಜುಕೊಳ, ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, 2500 ಚದರ ಅಡಿ ವ್ಯಾಯಾಮ ಕೊಠಡಿ ಮತ್ತು 1000 ಚದರ ಅಡಿಗಳ ಊಟದ ಕೊಠಡಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.forbes.com/2009/03/11/billionaire-homes-expensive-billionaires-2009-lifestyle-real-estate-homes_3.html?thisSpeed=30000 |title=Forbes.com ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನ, ಗೇಟ್ಸ್‌ರವ ಮೆಡಿನಾದ ಕವರೇಜ್‌ |access-date=2009-11-12 |archive-date=2012-09-06 |archive-url=https://archive.is/20120906/http://www.forbes.com/2009/03/11/billionaire-homes-expensive-billionaires-2009-lifestyle-real-estate-homes_3.html?thisSpeed=30000 |url-status=dead }}</ref> ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅವರ ಖಾಸಗಿ ಸಂಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ [[ಲಿಯೋನಾರ್ಡೋ ಡಾ ವಿಂಚಿ]] ಬರಹಗಳ ಸಂಗ್ರಹವಾಗಿರುವ [[ಕೋಡೆಕ್ಸ್‌ ಲೆಸೆಸ್ಟರ್‌|ಕೋಡೆಕ್ಸ್‌ ಲೆಸ್ಟರ್‌]]ಕೂಡ ಒಂದು. ಇದನ್ನು 1994ರ ಹರಾಜಿನಲ್ಲಿ 30.8 ದಶಲಕ್ಷ $ಗೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಖರೀದಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{harv|Lesinski|2006|p=74}}</ref> ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅತ್ಯಾಸಕ್ತಿಯ ಓದುಗ ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಇವರ ಮನೆಯ ಒಳಮಾಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ತಾದ ಗ್ರಂಥಾಲಯವಿದ್ದು, ಇದನ್ನು [[ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಗ್ಯಾಟ್ಸ್‌ಬೈ|ದಿ ಗ್ರೇಟ್‌ ಗ್ಯಾಟ್ಸ್‌ಬೈ]] ಕೃತಿಯಿಂದ ಆಯ್ದ ಉಕ್ತಿಯ ಕೆತ್ತನೆಯಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite news |last = Paterson |first = Thane |title = Advice for Bill Gates: A Little Culture Wouldn't Hurt |publisher = Business Week |date = 2000-06-13 |url = http://www.businessweek.com/bwdaily/dnflash/june2000/nf00613b.htm |accessdate = 2008-04-28}}</ref> [[ಕಾಂಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್‌ ಬ್ರಿಡ್ಜ್‌|ಬ್ರಿಡ್ಜ್‌]], [[ಟೆನ್ನಿಸ್]] ಮತ್ತು [[ಗಾಲ್ಫ್‌]] ಆಟಗಳನ್ನು ಆಡುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ಸಂತೋಷವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.microsoft.com/presspass/exec/billg/default.aspx?tab=biography|title=Bill Gates: Chairman|publisher=Microsoft Corporation|year=2008}}</ref><ref>{{cite web|title=Profile: Bill Gates|publisher=BBC news|year=2004|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/3428721.stm}}</ref> "[[ಫೋರ್ಬ್ಸ್ 400]]" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 1993ರಿಂದ 2007ರವರೆಗೆ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲದೆ ''ಫೋರ್ಬ್ಸ್'' ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ "[[ಶತಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ|ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸಿರಿವಂತರ]]" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ 1995 ರಿಂದ 2007ರವರೆಗೆ ಮತ್ತು 2009ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದರು. 1999ರಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅವರ ಸಂಪತ್ತಿನ ಒಟ್ಟು ಮೌಲ್ಯ 101 ಬಿಲಿಯನ್ $ನ್ನು ಮೀರಿತ್ತು. ಇದರಿಂದ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಇವರನ್ನು "ಸೆಂಟಿಬಿಲಿಯನೇರ್‌" ಎಂದು ಕರೆದವು.<ref>{{harv|Fridson|2001|p=113}}</ref> [[ಡಾಟ್-ಕಾಮ್ ಗುಳ್ಳೆ|ಡಾಟ್‌ ಕಾಮ್‌ ಗುಳ್ಳೆ]] ಒಡೆದ ನಂತರ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಷೇರು ಬೆಲೆ ಕುಸಿದಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಹಾಗೂ ಹಲವು ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ ದತ್ತಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನಗಳಿಗೆ ದಾನವಾಗಿ ನೀಡಿದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, 2000ನೇ ಇಸವಿಯಿಂದ ಇವರ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ ಹಿಡುವಳಿಯ ನಾಮಮಾತ್ರ ಮೌಲ್ಯವು ಕುಸಿಯಿತು. 2006ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದ ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ, ತಾವು ವಿಶ್ವದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಶ್ರೀಮಂತ ಆಗಬಾರದಿತ್ತು; ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ವಿಶ್ವದ ಗಮನವನ್ನು ತನ್ನ ಕಡೆ ಸೆಳೆಯಿತು, ಇದು ನನಗೆ ಇಷ್ಟವಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಹೇಳಿದ್ದರು.<ref>{{cite news|last=Bolger|first=Joe|date=2006-05-05|title=I wish I was not the richest man in the world, says Bill Gates|publisher=[[The Times]]|url=http://business.timesonline.co.uk/tol/business/markets/united_states/article713434.ece|accessdate=2008-03-31|archive-date=2008-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20080923194553/http://business.timesonline.co.uk/tol/business/markets/united_states/article713434.ece|url-status=dead}}</ref> ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಕಂಪನಿಯ ಹೊರಗೂ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಕೆಲವು ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಇವು 2006ರಲ್ಲಿ ಇವರಿಗೆ 616,667 $ನಷ್ಟು ಸಂಬಳ ಮತ್ತು 350,000 $ನಷ್ಟು ಬೋನಸ್‌ ಸೇರಿ ಒಟ್ಟು 966,667 $ನಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ತಂದುಕೊಟ್ಟವು.<ref>{{cite web | title=Microsoft 2006 Proxy Statement | url=http://www.microsoft.com/msft/reports/proxy2006.mspx | publisher=[[Microsoft]] | date=2007-10-06 | accessdate=2008-02-14}}</ref>[[ಕೋರ್ಬಿಸ್‌]] ಎಂಬ ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಇಮೇಜಿಂಗ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಇವರು 1989ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇವರ ಬಹುದಿನಗಳ ಸ್ನೇಹಿತ [[ವಾರೆನ್‌ ಬಫೆಟ್‌]]ರವರು ಮು‌ಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದ [[ಬರ್ಕ್‌ಷೈರ್‌ ಹಾಥ್‌ವೇ]] ಎಂಬ ಒಂದು ಹೂಡಿಕಾ ಕಂಪನಿಗೆ 2004ರಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ [[ನಿರ್ದೇಶಕರ ಮಂಡಳಿ|ನಿರ್ದೇಶಕ]]ರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು.<ref>{{cite news | last=Fried | first=Ina | date=2004-12-14 | title=Gates joins board of Buffett's Berkshire Hathaway | url=http://www.news.com/Gates-joins-board-of-Buffetts-Berkshire-Hathaway/2100-1014_3-5491312.html | publisher=[[CNET]] | accessdate=2008-03-31 | archive-date=2013-12-16 | archive-url=https://web.archive.org/web/20131216194251/http://www.news.com/Gates-joins-board-of-Buffetts-Berkshire-Hathaway/2100-1014_3-5491312.html | url-status=dead }}</ref> ೩, ಮೇ, ೨೦೨೧ ರಂದು ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಹೇಳಿಕೆ ಕೊಟ್ಟ ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಅವರ ಪತ್ನಿ, ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್ ೨೭ ವರ್ಷಗಳ ಬಳಿಕ ತಮ್ಮ ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಡಿವೋರ್ಸ್ ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>[https://www.cnbc.com/2021/05/03/bill-gates-and-melinda-gates-are-splitting-up.html, Bill Gates and Melinda Gates are splitting up after 27 years,-Jordan novel,cnbc.com]</ref> === ಲೋಕೋಪಕಾರ === [[ಚಿತ್ರ:Millennium Development Goals - World Economic Forum Annual Meeting Davos 2008.jpg|right|thumb|'ಸಹಸ್ರಮಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗುರಿಗಳ ಮೇಲಿನ ಕ್ರಿಯಾಯೋಜನೆಗೆ ಕರೆ (ಕಾಲ್‌ ಟು ಆಕ್ಷನ್‌) (CTA)' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಬೋನೋ, ಜೋರ್ಡಾನ್‌ನ ರಾಣಿ ರೇನಿಯಾ, ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಗೋರ್ಡಾನ್‌ ಬ್ರೌನ್‌, ನೈಜಿರಿಯಾದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಯಾರ್‌ ಅದುವ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಗಣ್ಯರೊಂದಿಗಿರುವ ಗೇಟ್ಸ್‌ 250 px (ಬಲದಿಂದ ಎರಡನೆಯವರು).]] {{see| Bill & Melinda Gates Foundation}} ಇವರ ಸಂಪತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬಹು ಭಾಗವನ್ನು ದಾನವಾಗಿ ನೀಡಬಹುದೆಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಚಯಗೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಹೋದಾಗ, ಇತರರು ತಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. [[ಆಂಡ್ಯ್ರೂ ಕಾರ್ನೆಗೀ]] ಮತ್ತು [[ಜಾನ್‌ ಡಿ. ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್‌]] ಅವರ ಲೋಕೋಪಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಗೇಟ್ಸ್‌, ವಿಲಿಯಂ ಎಚ್‌. ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ‌ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು 1994ರಲ್ಲಿ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಷೇರುಗಳ ಒಂದಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಮಾರಿದರು. 2000ರಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮೂರು ಕುಟುಂಬಗಳ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸಿ [[ಬಿಲ್ &amp; ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ|ಬಿಲ್‌ &amp; ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್ ಫೌಂಡೇಷನ್‌]] ಎಂಬ ದತ್ತಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದು [[ಪಾರದರ್ಶಕತೆ (ಮಾನವಿಕಗಳು)|ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿ]]ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ವಿಶ್ವದ ಬೃಹತ್‌ [[ದತ್ತಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ]] ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆ ಪಡೆದಿದೆ.<ref>{{cite web|accessdate=2008-04-01|url=http://www.economist.com/business/displaystory.cfm?story_id=6919139|title=Flat-pack accounting |publisher=[[The Economist]]|date=2006-05-11 }}</ref> ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ಹಣವು [[ವೆಲ್ಕಂ ಟ್ರಸ್ಟ್|ವೆಲ್‌ಕಮ್‌ ಟ್ರಸ್ಟ್‌]]ನಂತಹ ಇತರೆ ಪ್ರಮುಖ [[ದತ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆ]]ಗಳಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಹೇಗೆ ವ್ಯಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ದಾನಿಗಳು ತಿಳಿಯಲಿ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|accessdate=2008-04-01|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/3913581.stm|title=Bill Gates: billionaire philanthropist |publisher=[[BBC News]]|date=2005-01-25|author=Cronin, Jon }}</ref><ref>{{cite web|accessdate=2008-04-01|url=http://www.gatesfoundation.org/AboutUs/OurWork/OurApproach/|title=Our Approach to Giving|publisher=[[Bill & Melinda Gates Foundation]]|archive-date=2008-04-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20080404212231/http://www.gatesfoundation.org/AboutUs/OurWork/OurApproach/|url-status=dead}}</ref> [[ಡೇವಿಡ್‌ ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್‌]] ಅವರ ಔದಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಅತೀವವಾದ ಪರೋಪಕಾರಿ ಗುಣ ಇವರ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ. ಗೇಟ್ಸ್‌ ಹಾಗೂ ಅವರ ತಂದೆ, ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್‌ ಅವರನ್ನು ಹಲವು ಬಾರಿ ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ, [[ರಾಕ್‌ಫೆಲ್ಲರ್‌ ಕುಟುಂಬ]]ದ ಪರೋಪಕಾರಿ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿಯೇ ತಮ್ಮ ದಾನದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನೂ ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅಂದರೆ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿರುವ ಜಾಗತಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ರೂಪುರೇಷೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು.<ref name="bill foundation">{{cite paper | title=2005 Annual Report | format=PDF | publisher=[[Rockefeller Brothers Fund]] | url=http://www.rbf.org/usr_doc/2005_Annual_Review.pdf | date=2006-01-01 | accessdate=2008-02-14 | archive-date=2008-02-16 | archive-url=https://web.archive.org/web/20080216010301/http://www.rbf.org/usr_doc/2005_Annual_Review.pdf | url-status=dead }}</ref> 2007ರವರೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ, ಬಿಲ್‌ ಮತ್ತು ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅಮೆರಿಕದ ಉದಾರ ಪರೋಪಕಾರಿಗಳು ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಇವರು 28 ಶತಕೋಟಿ $ಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ದಾನವಾಗಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>[http://bwnt.businessweek.com/interactive%5Freports/philanthropy%5Findividual/ 50 ಅತಿ ಉದಾರಿ ಅಮೆರಿಕನ್ನರು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100111021707/http://bwnt.businessweek.com/interactive%5Freports/philanthropy%5Findividual/ |date=2010-01-11 }}.</ref> ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವು ಟೀಕೆಗಳನ್ನೂ ಎದುರಿಸಿದೆ. ತನ್ನ [[ಹೂಡಿಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಲಾಭ]]ವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಏಕೈಕ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ, ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವು ತನ್ನ ವಿತರಣೆಯಾಗಿಲ್ಲದ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಇದರ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಈಗಾಗಲೇ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಡತನ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಲು ಕಾರಣವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಟೀಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ಹೂಡಿಕೆಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ದುರಂತವೆಂದರೆ ಇದೇ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ ಬಡತನವನ್ನು ನೀಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಪಡುತ್ತಿದೆ. ಅಂತಹ ಕಂಪನಿಗಳೆಂದರೆ ಪರಿಸರವನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹಾಳುಗೆಡವುತ್ತಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ದೇಶಗಳಿಗೆ ತನ್ನ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರದ ಔಷಧಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು.<ref>[http://www.latimes.com/news/nationworld/nation/la-na-gatesx07jan07,0,6827615.story ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ‌ನ ಉತ್ತಮ ಕೆಲಸಗಳ ಮೇಲೆ ಕವಿದ ಕಗ್ಗತ್ತಲ ಮೋಡ], ಲಾಸ್ ಏಂಜಲೀಸ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌, 7 ಜನವರಿ, 2006</ref> ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಟೀಕೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವು 2007ರಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಲು ತನ್ನ ಹೂಡಿಕೆಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು.<ref>[http://seattletimes.nwsource.com/html/localnews/2003517601_gatesinvest10.html ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ‌ನಿಂದ ಹೂಡಿಕೆ ಅವಲೋಕನ], ದಿ ಸಿಯಾಟಲ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌, 10 ಜನವರಿ 2007 </ref> ಇದು ತರುವಾಯ ಪರಿಶೀಲನೆಯನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿತಲ್ಲದೆ ಕಂಪನಿಯ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸುವ ಮತ ಚಲಾವಣೆ ಹಕ್ಕನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭ ತರುವಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವ ತನ್ನ ನಿಯಮಕ್ಕೆ ಬದ್ಧವಾಗಿ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿಯಿತು.<ref>[http://www.statesman.com/news/content/news/stories/nation/01/14/14gates.html ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ‌ನಿಂದ ಹೂಡಿಕೆ ಯೋಜನೆಯ ನಿರ್ವಹಣೆ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ದಿ ಆಸ್ಟಿನ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌‌ಮನ್‌, 14 ಜನವರಿ 2007</ref> === ಮಾನ್ಯತೆ === ''[[ಟೈಮ್‌ (ನಿಯತಕಾಲಿಕ)|ಟೈಮ್‌]]'' ನಿಯತಕಾಲಿಕವು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅವರನ್ನು [[:ಟೈಮ್‌ 100: ಶತಮಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು#20ನೇ ಶತಮಾನ ಮತ್ತು 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಪೂರ್ವಭಾಗಳೆರಡನ್ನೂ ರೂಪಿಸಿದವರು.|20ನೇ ಶತಮಾನವನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿಸಿದ ವಿಶ್ವದ 100 ಜನರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು]] ಎಂದು ಗುರ್ತಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ [[ಟೈಮ್‌ 100|2004, 2005, ಮತ್ತು 2006ರಲ್ಲಿನ 100 ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪೈಕಿ ಒಬ್ಬರು]] ಎಂದೂ ಹೆಸರಿಸಿದೆ. ಗೇಟ್ಸ್‌, ಇವರ ಪತ್ನಿ [[ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್‌|ಮೆಲಿಂಡ]] ಮತ್ತು [[U2]] ರಾಕ್‌ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಹಾಡುಗಾರ [[ಬೋನೋ|ಬೊನೊ]] ಇವರನ್ನು ಇವರ ಜನೋಪಕಾರಿ ಕೆಲಸಗಳಿಗಾಗಿ 2005ರ [[ವರ್ಷದ ವ್ಯಕ್ತಿ|ವರ್ಷದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] ಎಂದು ''ಟೈಮ್‌'' ನಿಯತಕಾಲಿಕವು ಗೌರವಿಸಿದೆ.<ref>{{harv|Lesinski|2006|p=102}}</ref> 2006ರ‍ಲ್ಲಿ, "ನಮ್ಮ ಕಾಲದ ಹೀರೋಗಳು" ಎಂಬ ಪಟ್ಟಿ ಸಿದ್ಥಪಡಿಸಲು ನಡೆದ ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಎಂಟನೇ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite news | author= Cowley, Jason | title=Heroes of our time&nbsp;— the top 50 | url=http://www.newstatesman.com/200605220016 | publisher=[[New Statesman]] | date=2006-06-22 | accessdate=2008-02-17}}</ref> ''[[ದಿ ಸಂಡೆ ಟೈಮ್ಸ್‌ (UK)|ಸಂಡೆ ಟೈಮ್ಸ್‌]]'' ನ 1999ರ ಪವರ್‌ ಲಿಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇವರು ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡಿದ್ದರು. ''ಚೀಫ್‌ ಎಕ್ಸಿಕ್ಯೂಟಿವ್‌ ಆಫೀಸರ್ಸ್ ಮ್ಯಾಗಜಿನ್‌'' 1994ರಲ್ಲಿ ಇವರನ್ನು ವರ್ಷದ CEO ಎಂದು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿತ್ತು. ''ಟೈಮ್‌'' 1998ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ "ಟಾಪ್‌ 50 ಸೈಬರ್‌ ಇಲೈಟ್‌" ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇವರು ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು. 1999ರಲ್ಲಿ ''[[ಅಪ್‌ಸೈಡ್‌ (ನಿಯತಕಾಲಿಕ)|ಅಪ್‌ಸೈಡ್‌]]'' ಇಲೈಟ್‌ 100ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ''[[ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್|ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್‌]]'' ಯು 2001ರಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ "ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿನ 100 ಅತಿ ಪ್ರಭಾವಶೀಲ ಜನ"ರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಇವರು ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|accessdate=2008-03-30|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/457951.stm|title=Gates 'second only to Blair' |publisher=[[BBC News]]|date=1999-09-26}}</ref> 2000ದಲ್ಲಿ <ref>{{cite press release | language=[[Dutch language|Dutch]] | title=''Eredoctoraat Universiteit Nyenrode voor Wim Kok'' | url=http://www.nyenrode.nl/news/news_full.cfm?publication_id=599 | publisher=[[Nyenrode Business Universiteit]] | date=2003-08-13 | accessdate=2008-02-18 | archive-date=2008-02-18 | archive-url=https://web.archive.org/web/20080218131826/http://www.nyenrode.nl/news/news_full.cfm?publication_id=599 | url-status=dead }}</ref>[[ದಿ ನೆದರ್ಲೆಂಡ್ಸ್‌|ನೆದರ‍್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್‌]]ನ [[ಬ್ರೂಕೆಲೆನ್‌]]ನಲ್ಲಿರುವ [[ನೆನ್ರೋಡ್‌ ಬಿಸಿನೆಸ್‌ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟೀಟ್‌]]; 2002ರಲ್ಲಿ [[ಸ್ವೀಡನ್‌]]ನ [[ಸ್ಕಾಕ್‌ಹೋಮ್‌‌|ಸ್ಟಾ‌ಕ್‌ಹೋಮ್‌‌]]ನಲ್ಲಿರುವ [[ರಾಯಲ್‌ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್‌ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ]]; 2005ರಲ್ಲಿ ಜಪಾನ್‌ನ [[ಟೋಕಿಯೋ|ಟೋಕ್ಯೋ]]ದಲ್ಲಿರುವ [[ವಾಸೆಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]; 2007ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಪೀಪಲ್ಸ್‌ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್‌ ಆಫ್‌ ಚೀನಾ|ಚೀನಾ]]ದ [[ಬೀಜಿಂಗ್‌]]ನಲ್ಲಿರುವ [[ಸಿಂಘುವಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]<ref>{{Cite web |url=http://news.tsinghua.edu.cn/eng__news.php?id=1370 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2009-11-12 |archive-date=2012-07-12 |archive-url=https://archive.is/20120712/http://news.tsinghua.edu.cn/eng__news.php?id=1370 |url-status=dead }}</ref>; 2007ರಲ್ಲಿ<ref>{{cite news | author=Hughes, Gina | title=Bill Gates Gets Degree After 30 Years | url=https://tech.yahoo.com/blog/hughes/13653 | publisher=[[Yahoo!]] | date=2007-06-08 | accessdate=2008-02-18 | archive-date=2007-12-27 | archive-url=https://web.archive.org/web/20071227044031/http://tech.yahoo.com/blog/hughes/13653 | url-status=dead }}</ref> [[ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]; ಜನವರಿ 2008ರಲ್ಲಿ<ref>{{cite web | author=Svärd, Madeleine | title=Bill Gates honored with a doctor's cap | url=http://ki.se/ki/jsp/polopoly.jsp?d=130&a=47838&l=en&newsdep=130 | publisher=[[Karolinska Institutet]] | date=2008-01-24 | accessdate=2008-02-18 | archive-date=2008-02-19 | archive-url=https://web.archive.org/web/20080219175039/http://ki.se/ki/jsp/polopoly.jsp?d=130&a=47838&l=en&newsdep=130 | url-status=dead }}</ref> ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್‌‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಕರೋಲಿನ್ಸ್ಕಾ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟೆಟ್‌]] ಮತ್ತು ಜೂನ್‌ 2009ರಲ್ಲಿ <ref>{{cite news | author=University of Cambridge | title=The Chancellor in Cambridge to confer Honorary Degrees | url=http://www.admin.cam.ac.uk/news/dp/2009061204 | publisher=[[University of Cambridge]] | date=2009-06-12 | accessdate=2009-08-20 | archive-date=2012-07-17 | archive-url=https://archive.is/20120717/http://www.admin.cam.ac.uk/news/dp/2009061204 | url-status=dead }}</ref>[[ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]ಗಳು ಗೇಟ್ಸ್ ಅವರಿಗೆ [[ಗೌರವ ಪದವಿ|ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಗಳನ್ನು‌]] ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿವೆ. ಇವರು [[ಪೆಕಿಂಗ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]ದ ಗೌರವ ಟ್ರಸ್ಟೀ ಆಗಿ 2007ರಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.<ref>{{Cite web |url=http://business.timesonline.co.uk/tol/business/industry_sectors/technology/article2098235.ece |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2009-11-12 |archive-date=2011-06-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110611221948/http://business.timesonline.co.uk/tol/business/industry_sectors/technology/article2098235.ece |url-status=dead }}</ref> ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ 2005ರಲ್ಲಿ [[ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಕಿಂಗ್‌ಡಂನ ಎಲಿಜೆಬೆತ್‌ II|ರಾಣಿ ಎಲಿಜೆಬೆತ್‌ II]] ಅವರಿಂದ [[ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಕೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ#ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು|ಗೌರವಪೂರ್ವಕವಾದ]] [[ಆರ್ಡರ್‌ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಎಂಪೈರ್‌|ನೈಟ್‌ ಕಮ್ಯಾಂಡರ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಆರ್ಡರ್‌ ಆಪ್‌ ದಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಎಂಪೈರ್‌]] (KBE) ಆಗಿಯೂ ಗೇಟ್ಸ್‌ ನೇಮಕಗೊಂಡರು<ref>{{cite news | title=Knighthood for Microsoft's Gates | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/3428673.stm | publisher=[[BBC News]] | date=2005-03-02 | accessdate=2008-02-18}}</ref>. ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, [[ಕೀಟಶಾಸ್ತ್ರ|ಕೀಟಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು]] ''[[ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್ ಅವರ ಹೂವಿನ ನೊಣ|ಎರಿಸ್ಟಾಲಿಸ್‌ ಗೇಟ್ಸಿ]]'' ಎಂಬ ಹೂವಿನ ನೊಣಕ್ಕೆ ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಗೌರವಸೂಚಕವಾಗಿ ಇರಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web | author= Thompson, F. Christian | title=Bill Gates' Flower Fly ''Eristalis gatesi'' Thompson | url=http://www.sel.barc.usda.gov/Diptera/syrphid/gates.htm | publisher=The Diptera Site | date=1999-08-19 | accessdate=2008-02-18}}</ref> ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮೆಕ್ಸಿಕೋದಲ್ಲಿನ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ "''ಅನ್‌ ಪೇಸ್‌ ಡೆ ಲೆಕ್ಟೋರೆಸ್‌'' " ಎಂಬ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಕೈಗೊಂಡ ಪರೋಪಕಾರಿ ಕೆಲಸಗಳಿಗಾಗಿ 2006ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿಗೆ [[ಆರ್ಡರ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಆಝ್ಟೆಕ್‌ ಈಗಲ್‌|ಆರ್ಡರ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಆಝ್‌ಟೆಕ್‌ ಈಗಲ್‌]] ಎಂಬ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://diariooficial.segob.gob.mx/nota_detalle.php?codigo=4936346|accessdate=2008-03-30|publisher=[[Diario Oficial de la Federación]]|title=Proclamation of the Award}}</ref> === ಹೂಡಿಕೆಗಳು === * ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಖಾಸಗಿ ಹೂಡಿಕೆ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿರುವ ಮತ್ತು [[ಹಿಡುವಳಿ ಕಂಪನಿ]]ಯಾಗಿರುವ [[ಕ್ಯಾಸ್ಕೇಡ್‌ ಹೂಡಿಕೆಗಳು LLC|ಕ್ಯಾಸ್ಕೇಡ್‌ ಇನ್‌ವೆಸ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ LLC]]ಯನ್ನು ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು [[ಕಿರ್ಕ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌, WA]]ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * [[bgC3]]ಎಂಬ ಹೊಸ ಚಿಂತನಾ-ಚಿಲುಮೆಯ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. * [[ಕೋರ್ಬಿಸ್‌]] ಎಂಬ ಡಿಜಿಟಲ್‌ ಇಮೇಜ್‌ ಪರವಾನಗಿ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಗೇಟ್ಸ್‌ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. == ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ == ಗೇಟ್ಸ್‌ ಎರಡು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ: * ''[[ದಿ ರೋಡ್‌ ಅಹೆಡ್‌]]'' (1995) * ''[[ಬಿಸೆನೆಸ್‌ @ ದಿ ಸ್ಪೀಡ್‌ ಆಫ್‌ ಥಾಟ್‌]]'' (1999) == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{Reflist|colwidth=30em}} ಚೈತನ್ಯ ಇನ್ಫೋ-ಸಿಸ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೆಂಟರ್ ಮುದ್ಗಲ್ == ಆಕರಗಳು == * {{citation|title=How to be a Billionaire: Proven Strategies from the Titans of Wealth|first=Martin|last=Fridson|year=2001|publisher=[[John Wiley & Sons]]|isbn=0471416177}} * {{citation|title=The Road Ahead|last=Gates|first=Bill |year=1996 |publisher=[[Penguin Books]] |isbn=0140260404 }} * {{citation|title=Bill Gates (Biography (a & E))|first=Jeanne M.|last=Lesinski|year=2006|publisher=[[A&E Television Networks]]|isbn=0822570270}} * {{citation|title =Gates: How Microsoft's Mogul Reinvented an Industry and Made Himself The Richest Man in America|isbn = 0671880748|year =1994|publisher =[[Touchstone Pictures]]|last=Manes|first=Stephen}} * {{citation|first=James|last=Wallace|year=1993|title=Hard Drive: Bill Gates and the Making of the Microsoft Empire|publisher=HarperCollins Publishers|location=New York}} == ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ == * [http://www.economist.com/opinion/displaystory.cfm?story_id=11622119 ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ನ ಅರ್ಥ: ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಧಿಪತ್ಯ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಾ ಬಂದಿರುವ ಹಾಗೆ ಅವರ ಪ್ರಾಬಲ್ಯದ ಯುಗವೂ ಅಂತ್ಯವಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ]", ''[[ದಿ ಎಕನಾಮಿಸ್ಟ್‌]]'' , ಜೂನ್‌ 28, 2008 ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== <References/> == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{sisterlinks|Bill Gates}} * [http://www.microsoft.com/presspass/exec/billg/bio.mspx Microsoft.com ನಲ್ಲಿರುವ ಬಿಲ್‌‌ಗೇಟ್ಸ್‌ ಅವರ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ ] * [http://www.forbes.com/static/bill2005/LIRBH69.html ಫೋರ್ಬ್ಸ್: ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಸಿರಿವಂತರು] * [http://www.gatesfoundation.org/ ಬಿಲ್ & ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ] * [http://money.cnn.com/2006/03/30/news/newsmakers/gates_howiwork_fortune/index.htm ಹೌ ಐ ವರ್ಕ್: ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ ] * [http://www.ted.com/talks/view/id/451 TED ಮಾತುಕತೆಗಳು: ಜಗತ್ತನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಇದೀಗ ]{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} 2009ರಲ್ಲಿ [[TED (ಸಮ್ಮೇಳನ)|TED]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವುದು. * [http://www.kingofmarble-shmatko.com/engver/w150z.html ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಾಧನೆಗೆ ಅರ್ಪಣೆಗೊಂಡಿರುವ ಸೃಜನಶೀಲತೆ.] {{start box}} {{s-hon}} {{succession box| before=[[Warren Buffett]]| title=[[List of billionaires|World's Richest Person]]| years=1996–2007| after= [[Warren Buffett]]}} {{succession box| before=[[Warren Buffett]]| title=[[List of billionaires|World's Richest Person]]| years=2009–| after=Incumbent}} {{end box}} {{Microsoft Executives}} {{Time Persons of the Year 2001-2025}} {{Berkshire Hathaway}} {{Persondata |NAME=Gates, William Henry, III |ALTERNATIVE NAMES=Gates, Bill |SHORT DESCRIPTION=Business entrepreneur |DATE OF BIRTH=October 28, 1955 |PLACE OF BIRTH=[[Seattle]], [[Washington]] |DATE OF DEATH= |PLACE OF DEATH= }} {{DEFAULTSORT:Gates, Bill}} [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕದ ಪರೋಪಕಾರಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕದ ಶತಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕಾದ ಉದ್ಯಮಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕದ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣಾಧಿಕಾರಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕದ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮರ್‌ಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಲೇಖಕರು]] [[ವರ್ಗ:ಬಿಲ್‌ & ಮೆಲಿಂಡ ಗೇಟ್ಸ್‌ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ‌ದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಬಿಲ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಉದ್ಯಮಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಹಾರ್ವರ್ಡ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಆನರರಿ ನೈಟ್ಸ್‌ ಕಮ್ಯಾಂಡರ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಆರ್ಡರ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಎಂಪೈರ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿ ಆಫ್‌ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನ ಸದಸ್ಯರು]] [[ವರ್ಗ:ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಇತಿಹಾಸ]] [[ವರ್ಗ:ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಗ್ರಾಹಕರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾರಿತೋಷಕ]] [[ವರ್ಗ:ಸಿಯಾಟಲ್‌ ಜನತೆ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಕಿಂಗ್‌ ಕೌಂಟಿ ಜನತೆ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಟೈಮ್‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕದ ವರ್ಷದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವಿಂಡೋಸ್‌ ಜನತೆ]] [[ವರ್ಗ:ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಸದಸ್ಯರು]] [[ವರ್ಗ:ಸ್ಕಾಟಿಷ್‌ ಅಮೆರಿಕನ್ನರು]] [[ವರ್ಗ:1955ರ ಪೀಳಿಗೆ]] [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಉದ್ಯಮಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸಮಾಜಸೇವಕರು]] r0fuxt28iuiw0y7zq12pf13evlq8041 0 7107 1306906 1048050 2025-06-19T05:17:15Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306906 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --> |name = ಪಾಡಿಗಾರು ವೆಂಕಟರಮಣ ಆಚಾರ್ಯ (ಪಾ. ವೆಂ. ಆಚಾರ್ಯ) |image = |caption = |pseudonym = ಲಂಗೂಲಾಚಾರ್ಯ, ಪಾ. ವೆಂ. ಆಚಾರ್ಯ, ರಾಧಾ ಕೃಷ್ಣ |birth_date = {{Birth date|df=yes|1915|2|15}} |birth_place = ಕುಂಜಿಬೆಟ್ಟು ಹಳ್ಳಿ, [[ಉಡುಪಿ]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]] |death_date = {{death date and age|df=yes|1992|4|4|1915|2|15}} |death_place = [[ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ]], ಕರ್ನಾಟಕ, ಭಾರತ |occupation = ಪತ್ರಕರ್ತ, ಲೇಖಕ, ಕವಿ, ಚಿಂತಕ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ |nationality = [[ಭಾರತ]] |period = |genre = ಕಾದಂಬರಿ, ಕವನ, ಪ್ರಬಂಧಗಳು, ಲೇಖನಗಳು, ವಿಜ್ಞಾನ |awards = ● [[ಬಿ. ಡಿ. ಗೊಯೆಂಕಾ]] ಪ್ರಶಸ್ತಿ {{small|(1992)}} ● [[ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ]] ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ {{small|(1981)}} ● [[ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] {{small|(1989)}} ● [[ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ]] ವರ್ಜ ಮಹೋತ್ಸವ ಪದಕ {{small|(1977)}} }} '''ಲಾಂಗೂಲಾಚಾರ್ಯ'''ರೆಂದು ಖ್ಯಾತರಾದ '''ಪಾಡಿಗಾರು ವೆಂಕಟರಮಣ ಆಚಾರ್ಯ'''ರು ಕನ್ನಡದ ಸಾಹಿತಿಗಳಲ್ಲೊಬ್ಬರು. ==ಜೀವನ== [[೧೯೧೫]] [[ಫೆಬ್ರುವರಿ ೬]] ರಂದು [[ಉಡುಪಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ಎಸ್.ಎಸ್.ಸಿ ವರೆಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದರು. ಆದರೆ ಹಣದ ಅಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂದುವರೆಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿಯೆ ಶಾಲಾ ಮಾಸ್ತರಿಕೆ, ಮುದ್ರಣ ಕೆಲಸ, ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕ ಇಡುವದು ಮೊದಲಾದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಆಗಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪತ್ರಿಕೆ '''ಅಂತರಂಗ'''ದ ಸಹಸಂಪಾದಕರಾಗಿ ಕೆಲಕಾಲ ದುಡಿದರು. ಉಡುಪಿಯಿಂದ [[ಮದ್ರಾಸಿ]]ಗೆ ( ಈಗಿನ ಚೆನ್ನೈಗೆ ) ತೆರಳಿದ ಆಚಾರ್ಯರು ೧೯೪೨ ರಲ್ಲಿ [[ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ]]ಗೆ ಬಂದು '[[ಸಂಯುಕ್ತ ಕರ್ನಾಟಕ]]'ದಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಣ ಕಾರ್ಯದ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕರಾಗಿ ನೌಕರಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅದರೊಂದಿಗೆ '[[ಕರ್ಮವೀರ]]'ದಲ್ಲಿ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಆ ಬಳಿಕ ಸಂಪಾದಕ ಸಹಾಯಕರಾಗಿ 'ಸಂಯುಕ್ತ ಕರ್ನಾಟಕ' ಹಾಗು 'ಕರ್ಮವೀರ'ದಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕ ವಿಮರ್ಶೆ, ರಾಜಕೀಯ ಟೀಕೆ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಬರೆದರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೆ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹರಟೆಗಾರ ''' ಲಾಂಗೂಲಾಚಾರ್ಯ''' ರ ಜನನವಾಯಿತು. [[೧೯೫೯]] ರಲ್ಲಿ '[[ಕಸ್ತೂರಿ]]' ಡೈಜೆಸ್ಟ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ ಆಚಾರ್ಯರು ಅದರ ಸಂಪಾದಕತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅಖಂಡ ೧೮ ವರ್ಷ 'ಕಸ್ತೂರಿ'ಗಾಗಿ ದುಡಿದ ಆಚಾರ್ಯರು ಈ ಮಾಸಿಕವನ್ನು ಸರ್ವಾಂಗೀಣ ಡೈಜೆಸ್ಟ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಸ್ವತಃ ತಾವೂ (ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಲೇಖನ ನಾಮಗಳಲ್ಲಿ) ಸುಮಾರಾಗಿ ೬೦೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪರಿಚಯ, ಘಟನಾವಳಿಗಳ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಅಲ್ಲದೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಷಯಗಳು ಬಂದಿವೆ. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ [[ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ]], [[ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ]], [[ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ]], ಸಸ್ಯ-ಪ್ರಾಣಿ ಪ್ರಪಂಚ ಎಲ್ಲವು ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ವಿಷಯಗಳ ಅಪ್ ಟು ಡೇಟ್ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕಲೆ ಹಾಕಿ, ಅವಶ್ಯವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಪದವಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿ, ಆಚಾರ್ಯರು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ''' ಕಸ್ತೂರಿ'''ಯನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆಯ ಡೈಜೆಸ್ಟ ಆಗಿ ಮಾಡಲು ಆಚಾರ್ಯರು ಮಾಡಿದ್ದು 'ಜ್ಞಾನ ಭಗೀರಥ'ನ ಕೆಲಸವೆನ್ನಬಹುದು. =='''ಕೃತಿರಚನೆ'''== ಪಾವೆಂ ಅವರ ಒಟ್ಟು ಬರವಣಿಗೆ ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ಪುಟಗಳನ್ನು ಮೀರುವುದಾದರೂ,ಪುಸ್ತಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಂದಿದ್ದು ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ. ಪಾವೆಂ ಅವರ ಮೊದಲ ಕವನ '''ಉದ್ಗಾರ''' [[೧೯೩೩]] ರಲ್ಲಿ [[ಜಯಕರ್ನಾಟಕ]]ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. ಅವರ ಮೊದಲ ಸಣ್ಣ ಕತೆ [[೧೯೩೫]] ರಲ್ಲಿ ''' ಮಧುವನ''' ಎಂಬ ಕಥಾಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ. [[ಸಂಯುಕ್ತ ಕರ್ನಾಟಕ]], [[ಕರ್ಮವೀರ]], [[ಕಸ್ತೂರಿ]], [[ತುಷಾರ]], [[ತರಂಗ]], [[ಸುಗುಣಮಾಲಾ]] ಮೊದಲಾದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಲೇಖನಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗಿವೆ. == ಪೆಂಗೋಪದೇಶ == [[ಮಂಕುತಿಮ್ಮನ ಕಗ್ಗ]] ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ '''ಪೆಂಗೋಪದೇಶ '''ಪದ್ಯಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದರ ಒಂದು ಮಾದರಿ - ಬದುಕು ಖಟರಾ -ಬಸ್ಸು; ವಿಧಿಯದರ ಡ್ರೈವರನು<BR> ಕುಡಿದು ಹೊಡೆಯುತ್ತಾನೆ ಎರಡು ಕಾಣುತ್ತ<BR> ಗಟರವೋ ಮರವೊ ಸಂಕವೊ ಟ್ರಕ್ಕೊ ಗೋಡೆಯೊ<BR> ಮಡಿದವನಿಗಾವುದೇನೊ ಎಲವೊ ಪೆಂಗೇ == ಪಾವೆಂ ಕೃತಿಗಳು == * ಬಯ್ಯ ಮಲ್ಲಿಗೆ - [[ತುಳು]] ಭಾಷೆಯ ಅವರ ಕವನಸಂಗ್ರಹ * ರಶಿಯಾದ ರಾಜ್ಯಕ್ರಾಂತಿ - ರಾಜಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ * ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತ - ರಾಜಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ * ಸುಭಾಷಿತ ಚಮತ್ಕಾರ * ಪದಾರ್ಥ ಚಿಂತಾಮಣಿ * ನಾಲ್ಕು ಹರಟೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹಗಳು * ೨ ಕವನಸಂಗ್ರಹಗಳು * ಪ್ರಹಾರ-ಪಾ. ವೆಂ.ಆಚಾರ್ಯ <ref>[https://www.bookbrahma.com/book/prahaara ಪ್ರಹಾರ]</ref> =='''ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು'''== * [[೧೯೭೭]]ರಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿಯ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ '[[ಪಿ.ಆರ್.ರಾಮಯ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]'. * [[೧೯೭೭]]ರಲ್ಲಿ [[ಮೈಸೂರು|ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ]] ಸಂಭಾವನಾ ಗ್ರಂಥ ( ಪಾವೆಂ-ಕಸ್ತೂರಿ ) ಸಮರ್ಪಣೆ * [[೧೯೯೨]]ರಲ್ಲಿ ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಮಟ್ಟದ '[[ಗೋಯೆಂಕಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]' * ಪಾವೆಂ ಅವರ ಮೊದಲ ಕವನ ಸಂಕಲನ '''ನವನೀರದ''' ಕ್ಕೆ [[ಮುಂಬಯಿ]] ಸರಕಾರದಿಂದ ಪಾರಿತೋಷಕ ದೊರಕಿತ್ತು. * <ref>[http://karnatakasahithyaacademy.org/?page_id=636 ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿ ಅವರ ೧೯೮೧ ನೇ ಸಾಲಿನ ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿಯ ೯ ದತ್ತಿನಿಧಿ ಪುರಸ್ಕೃತರ ಪಟ್ಟಿ]</ref> ==ನಿಧನ== ಆಚಾರ್ಯರು [[೧೯೯೨]] [[ಮೇ ೪]] ರಂದು ನಿಧನರಾದರು. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== <References /> ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== # [https://tilirutorana.s3.amazonaws.com/tt_225_17May2020.mp3 (ತಿಳಿರುತೋರಣ) ೧೭, ಮೇ,೨೦೨೦,'ಲಾಂಗೂಲಾಚಾರ್ಯರಿಗೊಂದು ಲವ್ಲಿ ಈ-ಮ್ಯೂಸಿಯಂ-ಕಿರು ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಿಕೆ, ಶ್ರೀವತ್ಸ ಜೋಶಿ] # [http://www.whoispopulartoday.com/P.-V.-Acharya/za Who is popular today ? 17th, May, 2020, P. V. Acharya]{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ]] [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತಿಗಳು|ಪಾ.ವೆಂ.ಆಚಾರ್ಯ]] [[ವರ್ಗ:ಪತ್ರಕರ್ತರು|ಪಾ.ವೆಂ.ಆಚಾರ್ಯ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೧೫ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೯೨ ನಿಧನ]] [[ವರ್ಗ:ಹಾಸ್ಯ ಸಾಹಿತಿಗಳು|ಪಾ.ವೆಂ.ಆಚಾರ್ಯ]] 81ujh7lwvw4dgadtr4urxkcy623wcda 0 11815 1306860 1306510 2025-06-18T14:12:51Z Prnhdl 63675 1306860 wikitext text/x-wiki {{Short description|ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕು, ಭಾರತ}} {{Infobox settlement | name = ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ | other_name = Huvina Hadagali | settlement_type = ತಾಲೂಕು | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ಕರ್ನಾಟಕ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ | coordinates = {{coord|15.018583|N|75.933417|E|region:IN_type:city(475000)|format=dms|display=inline,title}} | subdivision_type = ದೇಶ | subdivision_name = {{flag|ಭಾರತ}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ರಾಜ್ಯ]] | subdivision_name1 = {{flagicon image|Flag of the Kannada people.svg}} [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|ಜಿಲ್ಲೆ]] | subdivision_name2 = [[ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆ|ವಿಜಯನಗರ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವು | government_type = ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆ | governing_body = ಪುರಸಭೆ | leader_title1 = ತಹಸೀಲ್ದಾರ | leader_name1 = | leader_title2 = ಪೊಲೀಸ್ ವೃತ್ತ ನಿರೀಕ್ಷಕ | leader_name2 = | leader_title3 = ಪುರಸಭೆ ಮುಖ್ಯಾಧಿಕಾರಿ | leader_name3 = ಹೆಚ್. ಇಮಾಮ್ ಸಾಹೇಬ್ | leader_title4 = ತಾ.ಪಂ. ಮು.ಕಾ.ನಿ.ಅ | leader_name4 = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 19.84 | area_rural_km2 = 928.12 | elevation_footnotes = | elevation_m = 532 | population_total = 27,967 | population_rural = 167252 <ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/591/download/2012/DH_2011_2911_PART_B_DCHB_BELLARY.pdf|access-date= 18 August 2023|title=Census Data Handbook undivided Ballari 2011}}</ref> | population_as_of = 2011 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ಭಾಷೆ | demographics1_title1 = ಅಧಿಕೃತ | demographics1_info1 = [[ಕನ್ನಡ]] | demographics1_title2 = ಇತರೆ | demographics1_info2 = [[ಉರ್ದು]], [[ಲಂಬಾಣಿ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|ಪಿನ್]] | postal_code = ೫೮೩ ೨೧೯ | area_code_type = ದೂರವಾಣಿ ಕೋಡ್ | area_code = ೦೮೩೯೯ | registration_plate_type = ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ | registration_plate = ಕೆಎ ೩೫ | blank6_name_sec1 = [[ಲೋಕ ಸಭೆ]] | blank6_info_sec1 = [[ಬಳ್ಳಾರಿ (ಲೋಕ ಸಭೆ ಚುನಾವಣಾ ಕ್ಷೇತ್ರ)|ಬಳ್ಳಾರಿ ಲೋಕ ಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ]] | blank7_name_sec1 = [[ವಿಧಾನ ಸಭೆ]] | blank7_info_sec1 = ಹಡಗಲಿ ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ (೮೮) | footnotes = | official_name = | subdivision_name4 = ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ | subdivision_type4 = [[Subdivision (India)|ಉಪವಿಭಾಗ]] | blank1_name_sec2 = [[ಸಾಕ್ಷರತೆ]] {{nobold|(2011)}} | blank1_info_sec2 = 60.81% <ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/591/download/2012/DH_2011_2911_PART_B_DCHB_BELLARY.pdf|access-date= 18 August 2023|title=Census Data Handbook undivided Ballari 2011}}</ref> | blank2_name_sec2 = [[ಲಿಂಗಾನುಪಾತ]] {{nobold|(2011)}} | blank2_info_sec2 = 972 [[females|♀]]/1000 [[Male|♂]] <ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/591/download/2012/DH_2011_2911_PART_B_DCHB_BELLARY.pdf|access-date= 18 August 2023|title=Census Data Handbook undivided Ballari 2011}}</ref> | website = {{URL|http://www.hoovinahadagalitown.mrc.gov.in/}} | image_map = {{Switcher |{{maplink|frame=yes |frame-align=center |plain=y |type=shape-inverse |id=Q1185 |frame-width=270 |frame-height=350 |stroke-width=2 |frame-lat=15.04 |frame-long=76.40 |zoom=6 |type2=point |coord2={{coord|15|01|07|N|75|56|00|E|}} |marker-size2=medium}} |ಕರ್ನಾಟಕ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ |{{maplink|display=|frame=yes |type=shape-inverse |id=Q25566174 |plain=y |title=ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ |description=|coord=|marker= |stroke-width=2 |frame-lat=14.9|frame-long=75.90 |zoom=9|icon=no|frame-width=300|frame-height=300|frame-align=center |text=Interactive map outlining Huvinahadagali}} |ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ಬಾಹ್ಯರೇಖೆ ನಕ್ಷೆ |[[File:Huvinahadagali taluk map with grid.svg|300px|center]] |ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ನಕ್ಷೆ }} }} '''ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ''' [[ವಿಜಯನಗರ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರ. ಇದು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಸುಮಾರು 80 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಊರು [[ಮಲ್ಲಿಗೆ]] ಹೂವಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮತ್ತು ಹಡಗಲಿ ಮಲ್ಲಿಗೆಗೆ [[ಜಿಐ ಟ್ಯಾಗ್]] ದೊರೆತಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಇದು [[ಬಳ್ಳಾರಿ]] ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇರಿತ್ತು(೨೦೨೦). ಈ ಊರಿನ ಹೆಸರಿನ ಮೂಲದ ಬಗೆಗೆ ಹಲವು ಕಥೆಗಳಿವೆ. * ಹಿಂದೆ [[ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ವಿಜಯನಗರ ರಾಜರ]] ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವುಗಳನ್ನು ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಿ ವಿಜಯನಗರದ ಶ್ರೀ ವಿರುಪಾಕ್ಷ ದೇವರ ಪೂಜೆಗೆ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಈ ಊರಿನಿಂದ [[ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿ]] ಮೂಲಕ ಕಳಿಸಿಕೊಡಲಾಗುತಿತ್ತು. ಈ "ಹೂವಿನ ಹಡಗು" ಇಂದ "ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ" ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂತು ಎನ್ನುವ ಮಾತು ಇದೆ. * ಈ ಊರಿಗೆ ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ ಎಂದು ಹೆಸರು ಬರಲು ಈ ಊರಿನಿಂದ ಹಂಪೆಗೆ ಹೂ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲ. ಹಂಪಿ ವಿಜಯನಗರ ನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಸುಮಾರು ೩೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಮೊದಲೇ ಈ ಊರಿಗೆ ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ (ಪೂವಿನ ಪಡಂಗಿಲೆ) ಎಂದು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ದೊರೆ ಆರನೆ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯನ ಕಾಲದ ಚನ್ನಕೇಶವ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕುರಿತು ದಾಖಲಾಗಿದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯಗಳು ತಾಲೂಕೊನ ವಿವಿಧ ಕಡೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಗೆ ಸಂಭಂದಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸ ತಜ್ಞರು, ಸಾಹಿತಿಗಳು ಇದರ ಕಡೆ ಗಮನ ಹರಿಸಲು ವಿನಂತಿ. ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಹಿರೇಹಡಗಲಿ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಜಕ್ಕಣಚಾರಿ ಕೆತ್ತಿದನೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ [[ಶಾತವಾಹನರು|ಶಾತವಾಹನರ]] ಮೂಲ ಯಾವುದೆಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾತವಾಹನರ ಮೂಲ ಕನ್ನಡ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ==ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದ ಕುರಿತು== ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ದಿನಾಂಕ: ೧೧-೦೭-೧೯೯೯ರಂದು ಅಂದಿನ ಉಪಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳಾದ ಸನ್ಮಾನ್ಯ ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯನವರು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು. ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ, ಹಗರಿಬೊಮ್ಮನಹಳ್ಳಿ, ಹರಪನಹಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿರುವ ವಿಭಾಗಗಳು=== *ಒಂದನೇ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಗ್ಯಾಲರಿ ಒಂದನೇ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ, ಹೊಯ್ಸಳ ಹಾಗೂ ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ನಾಗಶಿಲ್ಪ, ಭೈರವಿ, ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಗೋಪಿಕಾಸ್ತ್ರೀ, ಶಿವ, ಪಂಚಲಿಂಗ, ಲಕ್ಷ್ಮಿನರಸಿಂಹ, ಕಾಳಿ, ರಾಮ, ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ, ಆಂಜನೇಯ, ರಾಜದಂಪತಿ ಇನ್ನು ಮುಂತಾದ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. *ಎರಡನೇ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಗ್ಯಾಲರಿ ಎರಡನೇ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ಮೈಲಾರ ಗ್ರಾಮದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ವೀರಗಲ್ಲು, ಗಜಲಕ್ಷ್ಮಿ, ನಂದಿ, ಮೈಲಾರಲಿಂಗ, ಉಗ್ರ ನರಸಿಂಹ, ಗರುಡಪೀಠ, ವಿಷ್ಣು, ಗಣೇಶ ಇನ್ನು ಮುಂತಾದ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. *ಹೊರಭಾಗದ ಗಾರ್ಡ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿರುವ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯ, ಹೊಯ್ಸಳ, ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ಕನ್ನಡ ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳು, ನಂದಿ, ನಾಗಶಿಲ್ಪ, ರಾಮ, ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಗಣೇಶ, ವೀರಗಲ್ಲು, ತೀರ್ಥಂಕರ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>https://archaeology.karnataka.gov.in/page/Government+Museums/Government+Museum+Huvinahadagali/kn</ref> ==ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳಗಳು== * ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಚನ್ನಕೇಶವ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಗ್ರಾಮದೇವತೆ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಕೋಟೆ ಆಂಜನೇಯ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಪಾತಾಳ ಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಶ್ರೀ ಗೋಣಿಬಸವೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಶಾಖಾ ಗವಿಮಠ, ಗವಿಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಮುದೇನೂರು ಕೆರೆ * ಹಗರನೂರು ಕೆರೆ * ಹಿರೆಹಡಗಲಿ ಕೆರೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಮಾಗಳದ ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಮಾಗಳ, ರಂಗಾಪುರದ ಉಗ್ರನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಮದಲಘಟ್ಟ ಆಂಜನೇಯಸ್ವಾಮಿ * [[ಬೆಟ್ಟದ ಮಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ]],ಸೋಗಿ * ನಡುವಿನಹಳ್ಳಿ ಆಂಜೆನೇಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ==ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರಮುಖ ಹಳ್ಳಿಗಳು== ಹನಕನಹಳ್ಳಿ, ದೇವಗೊಂಡನಹಳ್ಳಿ, ಹುಗಲೂರು, ನಂದಿಹಳ್ಳಿ, ನಾಗತಿಬಸಾಪುರ, ಕೊಮಾರನಹಳ್ಳಿ ತಾಂಡ, ನಡುವಿನಹಳ್ಳಿ ಮಾನ್ಯರ ಮಸಲವಾಡ, ಹ್ಯಾರಡ, ಗಿರಿಯಾಪುರ ಮಠ, ಬೂದನೂರು, ಹೊಳಲು, ತಿಪ್ಪಾಪುರ, ಉಪನಾಯಕನಹಳ್ಳಿ, ಶಿವಪುರ, ಶಿವಪುರ ತಾಂಡ, ಅಲ್ಲಿಪುರ, ಕರಡಿ ಅಯ್ಯನಹಳ್ಳಿ, ರಾಜವಾಳ, ಹೊಸಹಳ್ಳಿ, ಅಂಗೂರು, ಕೋಟಿಹಾಳ, ಮೈಲಾರ, ಕುರುವತ್ತಿ, ಲಿಂಗನಾಯಕನಹಳ್ಳಿ, ಹೊನ್ನಾಯಕನಹಳ್ಳಿ, ಕಾಗನೂರು, ಕೊಂಬಳಿ, ನವಲಿ, ಹೊಸ ಹೊನ್ನೂರು, ಮಾಗಳ, ಹಿರೇಹಡಗಲಿ, ಇಟ್ಟಗಿ, ಮುದೇನೂರು, ಸೋಗಿ, ವರಕನಹಳ್ಳಿ, ಅಡವಿಮಲ್ಲನಕೆರೆ, ಅಡವಿಮಲ್ಲನಕೆರೆ ತಾಂಡ, ಹಿರೇಮಲ್ಲನಕೇರಿ,ಹಕ್ಕಂಡಿ, ಮುದ್ಲಾಪುರ ತಾಂಡ, ಗೊವಿಂದಪುರ ತಾಂಡ, ಮದಲಗಟ್ಟಿ (ಮೊದಲಘಟ್ಟ), ಹೊಳಗುಂದಿ, ಬಾವಿಹಳ್ಳಿ, ಉತ್ತಂಗಿ, ಇಟ್ಟಿಗಿ ಇತ್ಯಾದಿ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆ]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು]] hbirr31z2dj4g0in36r14d83fwfw43h 1306861 1306860 2025-06-18T14:18:27Z Prnhdl 63675 1306861 wikitext text/x-wiki {{Short description|ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕು, ಭಾರತ}} {{Infobox settlement | name = ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ | other_name = Huvina Hadagali | settlement_type = ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕು, ಭಾರತ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = ಕರ್ನಾಟಕ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ | coordinates = {{coord|15.018583|N|75.933417|E|region:IN_type:city(475000)|format=dms|display=inline,title}} | subdivision_type = ದೇಶ | subdivision_name = {{flag|ಭಾರತ}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ರಾಜ್ಯ]] | subdivision_name1 = {{flagicon image|Flag of the Kannada people.svg}} [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|ಜಿಲ್ಲೆ]] | subdivision_name2 = [[ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆ|ವಿಜಯನಗರ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವು | government_type = ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆ | governing_body = ಪುರಸಭೆ | leader_title1 = ತಹಸೀಲ್ದಾರ | leader_name1 = | leader_title2 = ಪೊಲೀಸ್ ವೃತ್ತ ನಿರೀಕ್ಷಕ | leader_name2 = | leader_title3 = ಪುರಸಭೆ ಮುಖ್ಯಾಧಿಕಾರಿ | leader_name3 = ಹೆಚ್. ಇಮಾಮ್ ಸಾಹೇಬ್ | leader_title4 = ತಾ.ಪಂ. ಮು.ಕಾ.ನಿ.ಅ | leader_name4 = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = 19.84 | area_rural_km2 = 928.12 | elevation_footnotes = | elevation_m = 532 | population_total = 27,967 | population_rural = 167252 <ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/591/download/2012/DH_2011_2911_PART_B_DCHB_BELLARY.pdf|access-date= 18 August 2023|title=Census Data Handbook undivided Ballari 2011}}</ref> | population_as_of = 2011 | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ಭಾಷೆ | demographics1_title1 = ಅಧಿಕೃತ | demographics1_info1 = [[ಕನ್ನಡ]] | demographics1_title2 = ಇತರೆ | demographics1_info2 = [[ಉರ್ದು]], [[ಲಂಬಾಣಿ]] | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|ಪಿನ್]] | postal_code = ೫೮೩ ೨೧೯ | area_code_type = ದೂರವಾಣಿ ಕೋಡ್ | area_code = ೦೮೩೯೯ | registration_plate_type = ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ | registration_plate = ಕೆಎ ೩೫ | blank6_name_sec1 = [[ಲೋಕ ಸಭೆ]] | blank6_info_sec1 = [[ಬಳ್ಳಾರಿ (ಲೋಕ ಸಭೆ ಚುನಾವಣಾ ಕ್ಷೇತ್ರ)|ಬಳ್ಳಾರಿ ಲೋಕ ಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ]] | blank7_name_sec1 = [[ವಿಧಾನ ಸಭೆ]] | blank7_info_sec1 = ಹಡಗಲಿ ವಿಧಾನಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ (೮೮) | footnotes = | official_name = | subdivision_name4 = ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ | subdivision_type4 = [[Subdivision (India)|ಉಪವಿಭಾಗ]] | blank1_name_sec2 = [[ಸಾಕ್ಷರತೆ]] {{nobold|(2011)}} | blank1_info_sec2 = 60.81% <ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/591/download/2012/DH_2011_2911_PART_B_DCHB_BELLARY.pdf|access-date= 18 August 2023|title=Census Data Handbook undivided Ballari 2011}}</ref> | blank2_name_sec2 = [[ಲಿಂಗಾನುಪಾತ]] {{nobold|(2011)}} | blank2_info_sec2 = 972 [[females|♀]]/1000 [[Male|♂]] <ref>{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/nada/index.php/catalog/591/download/2012/DH_2011_2911_PART_B_DCHB_BELLARY.pdf|access-date= 18 August 2023|title=Census Data Handbook undivided Ballari 2011}}</ref> | website = {{URL|http://www.hoovinahadagalitown.mrc.gov.in/}} | image_map = {{Switcher |{{maplink|frame=yes |frame-align=center |plain=y |type=shape-inverse |id=Q1185 |frame-width=270 |frame-height=350 |stroke-width=2 |frame-lat=15.04 |frame-long=76.40 |zoom=6 |type2=point |coord2={{coord|15|01|07|N|75|56|00|E|}} |marker-size2=medium}} |ಕರ್ನಾಟಕ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ |{{maplink|display=|frame=yes |type=shape-inverse |id=Q25566174 |plain=y |title=ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ |description=|coord=|marker= |stroke-width=2 |frame-lat=14.9|frame-long=75.90 |zoom=9|icon=no|frame-width=300|frame-height=300|frame-align=center |text=Interactive map outlining Huvinahadagali}} |ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ಬಾಹ್ಯರೇಖೆ ನಕ್ಷೆ |[[File:Huvinahadagali taluk map with grid.svg|300px|center]] |ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ನಕ್ಷೆ }} }} '''ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ''' [[ವಿಜಯನಗರ]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ಒಂದು ತಾಲೂಕು ಕೇಂದ್ರ. ಇದು ಜಿಲ್ಲಾ ಕೇಂದ್ರದಿಂದ ಸುಮಾರು 80 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಊರು [[ಮಲ್ಲಿಗೆ]] ಹೂವಿಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮತ್ತು ಹಡಗಲಿ ಮಲ್ಲಿಗೆಗೆ [[ಜಿಐ ಟ್ಯಾಗ್]] ದೊರೆತಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಇದು [[ಬಳ್ಳಾರಿ]] ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಸೇರಿತ್ತು(೨೦೨೦). ಈ ಊರಿನ ಹೆಸರಿನ ಮೂಲದ ಬಗೆಗೆ ಹಲವು ಕಥೆಗಳಿವೆ. * ಹಿಂದೆ [[ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ವಿಜಯನಗರ ರಾಜರ]] ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ ಹೂವುಗಳನ್ನು ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಿ ವಿಜಯನಗರದ ಶ್ರೀ ವಿರುಪಾಕ್ಷ ದೇವರ ಪೂಜೆಗೆ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಈ ಊರಿನಿಂದ [[ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿ]] ಮೂಲಕ ಕಳಿಸಿಕೊಡಲಾಗುತಿತ್ತು. ಈ "ಹೂವಿನ ಹಡಗು" ಇಂದ "ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ" ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂತು ಎನ್ನುವ ಮಾತು ಇದೆ. * ಈ ಊರಿಗೆ ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ ಎಂದು ಹೆಸರು ಬರಲು ಈ ಊರಿನಿಂದ ಹಂಪೆಗೆ ಹೂ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲ. ಹಂಪಿ ವಿಜಯನಗರ ನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಸುಮಾರು ೩೦೦ ವರ್ಷಗಳ ಮೊದಲೇ ಈ ಊರಿಗೆ ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ (ಪೂವಿನ ಪಡಂಗಿಲೆ) ಎಂದು ಕಲ್ಯಾಣಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ದೊರೆ ಆರನೆ ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯನ ಕಾಲದ ಚನ್ನಕೇಶವ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕುರಿತು ದಾಖಲಾಗಿದೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯಗಳು ತಾಲೂಕೊನ ವಿವಿಧ ಕಡೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಗೆ ಸಂಭಂದಿಸಿದವರು ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸ ತಜ್ಞರು, ಸಾಹಿತಿಗಳು ಇದರ ಕಡೆ ಗಮನ ಹರಿಸಲು ವಿನಂತಿ. ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಹಿರೇಹಡಗಲಿ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವಿದೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಜಕ್ಕಣಚಾರಿ ಕೆತ್ತಿದನೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ [[ಶಾತವಾಹನರು|ಶಾತವಾಹನರ]] ಮೂಲ ಯಾವುದೆಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾತವಾಹನರ ಮೂಲ ಕನ್ನಡ ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ==ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದ ಕುರಿತು== ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೂವಿನ ಹಡಗಲಿ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯವನ್ನು ದಿನಾಂಕ: ೧೧-೦೭-೧೯೯೯ರಂದು ಅಂದಿನ ಉಪಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳಾದ ಸನ್ಮಾನ್ಯ ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯನವರು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು. ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ, ಹಗರಿಬೊಮ್ಮನಹಳ್ಳಿ, ಹರಪನಹಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಪ್ರಾಚ್ಯವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿ ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ಹೂವಿನಹಡಗಲಿ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿರುವ ವಿಭಾಗಗಳು=== *ಒಂದನೇ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಗ್ಯಾಲರಿ ಒಂದನೇ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ, ಹೊಯ್ಸಳ ಹಾಗೂ ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ನಾಗಶಿಲ್ಪ, ಭೈರವಿ, ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತು ಗೋಪಿಕಾಸ್ತ್ರೀ, ಶಿವ, ಪಂಚಲಿಂಗ, ಲಕ್ಷ್ಮಿನರಸಿಂಹ, ಕಾಳಿ, ರಾಮ, ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ, ಆಂಜನೇಯ, ರಾಜದಂಪತಿ ಇನ್ನು ಮುಂತಾದ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. *ಎರಡನೇ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಗ್ಯಾಲರಿ ಎರಡನೇ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ಮೈಲಾರ ಗ್ರಾಮದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ವೀರಗಲ್ಲು, ಗಜಲಕ್ಷ್ಮಿ, ನಂದಿ, ಮೈಲಾರಲಿಂಗ, ಉಗ್ರ ನರಸಿಂಹ, ಗರುಡಪೀಠ, ವಿಷ್ಣು, ಗಣೇಶ ಇನ್ನು ಮುಂತಾದ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ. *ಹೊರಭಾಗದ ಗಾರ್ಡ್‍ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿರುವ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಚಾಲುಕ್ಯ, ಹೊಯ್ಸಳ, ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ಕನ್ನಡ ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳು, ನಂದಿ, ನಾಗಶಿಲ್ಪ, ರಾಮ, ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಗಣೇಶ, ವೀರಗಲ್ಲು, ತೀರ್ಥಂಕರ ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>https://archaeology.karnataka.gov.in/page/Government+Museums/Government+Museum+Huvinahadagali/kn</ref> ==ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳಗಳು== * ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಚನ್ನಕೇಶವ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಗ್ರಾಮದೇವತೆ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಕೋಟೆ ಆಂಜನೇಯ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಪಾತಾಳ ಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಶ್ರೀ ಗೋಣಿಬಸವೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಶಾಖಾ ಗವಿಮಠ, ಗವಿಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಮುದೇನೂರು ಕೆರೆ * ಹಗರನೂರು ಕೆರೆ * ಹಿರೆಹಡಗಲಿ ಕೆರೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಮಾಗಳದ ಸೂರ್ಯನಾರಾಯಣ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಮಾಗಳ, ರಂಗಾಪುರದ ಉಗ್ರನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನ * ಮದಲಘಟ್ಟ ಆಂಜನೇಯಸ್ವಾಮಿ * [[ಬೆಟ್ಟದ ಮಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ]],ಸೋಗಿ * ನಡುವಿನಹಳ್ಳಿ ಆಂಜೆನೇಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ==ತಾಲೂಕಿನ ಪ್ರಮುಖ ಹಳ್ಳಿಗಳು== ಹನಕನಹಳ್ಳಿ, ದೇವಗೊಂಡನಹಳ್ಳಿ, ಹುಗಲೂರು, ನಂದಿಹಳ್ಳಿ, ನಾಗತಿಬಸಾಪುರ, ಕೊಮಾರನಹಳ್ಳಿ ತಾಂಡ, ನಡುವಿನಹಳ್ಳಿ ಮಾನ್ಯರ ಮಸಲವಾಡ, ಹ್ಯಾರಡ, ಗಿರಿಯಾಪುರ ಮಠ, ಬೂದನೂರು, ಹೊಳಲು, ತಿಪ್ಪಾಪುರ, ಉಪನಾಯಕನಹಳ್ಳಿ, ಶಿವಪುರ, ಶಿವಪುರ ತಾಂಡ, ಅಲ್ಲಿಪುರ, ಕರಡಿ ಅಯ್ಯನಹಳ್ಳಿ, ರಾಜವಾಳ, ಹೊಸಹಳ್ಳಿ, ಅಂಗೂರು, ಕೋಟಿಹಾಳ, ಮೈಲಾರ, ಕುರುವತ್ತಿ, ಲಿಂಗನಾಯಕನಹಳ್ಳಿ, ಹೊನ್ನಾಯಕನಹಳ್ಳಿ, ಕಾಗನೂರು, ಕೊಂಬಳಿ, ನವಲಿ, ಹೊಸ ಹೊನ್ನೂರು, ಮಾಗಳ, ಹಿರೇಹಡಗಲಿ, ಇಟ್ಟಗಿ, ಮುದೇನೂರು, ಸೋಗಿ, ವರಕನಹಳ್ಳಿ, ಅಡವಿಮಲ್ಲನಕೆರೆ, ಅಡವಿಮಲ್ಲನಕೆರೆ ತಾಂಡ, ಹಿರೇಮಲ್ಲನಕೇರಿ,ಹಕ್ಕಂಡಿ, ಮುದ್ಲಾಪುರ ತಾಂಡ, ಗೊವಿಂದಪುರ ತಾಂಡ, ಮದಲಗಟ್ಟಿ (ಮೊದಲಘಟ್ಟ), ಹೊಳಗುಂದಿ, ಬಾವಿಹಳ್ಳಿ, ಉತ್ತಂಗಿ, ಇಟ್ಟಿಗಿ ಇತ್ಯಾದಿ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} {{ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವಿಜಯನಗರ ಜಿಲ್ಲೆ]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲ್ಲೂಕುಗಳು]] 0zjcc2ibaqspmnmzjcxn7226lo3le78 0 21575 1306895 1285600 2025-06-19T02:37:54Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306895 wikitext text/x-wiki {{Infobox Celebrity | name = ಧೀರೂ ಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ | image = [[ಚಿತ್ರ:Dhirubhai_Ambani_2002_stamp_of_India.jpg|thumb]] | image_size = | birth_date = {{birth date|1932|12|28|mf=y}} | birth_place = ಚೋರ್ವಡ್,ಜುನಾಘಡ, [[ಗುಜರಾತ್]], [[ಭಾರತ]] | death_date = {{death date and age|2002|7|6|1932|12|28|mf=y}} | death_place = [[ಮುಂಬೈ]], [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]], ಭಾರತ | occupation = ವ್ಯಾಪಾರ | religion = [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ]] | salary = | networth = {{gain}} [[US$]]೬.೧೦ ಬಿಲಿಯನ್ | spouse =ಕೋಕಿಲಾ ಬೆನ್ ಅಂಬಾನಿ| website = [http://www.ril.com/html/aboutus/founder.html www.ril.com] | footnotes = | children = [[ಮುಖೇಶ್ ಅಂಬಾನಿ]]<br /> [[ಅನಿಲ್ ಅಂಬಾನಿ]] <br /> ಮೀನಾ ಕೊಠಾರಿ <br /> ದೀಪ್ತಿ ಸಲ್ಗಾಂವ್ಕರ್ }} ''''ಧೀರೂಭಾಯಿ''' '{{lang-hi|धीरूभाई}} ಎಂದೂ ಹೆಸರಾದ '''ಧೀರಜ್‌ಲಾಲ್‌ ಹೀರಾಚಂದ್‌ ಅಂಬಾನಿ''' ({{lang-hi|धीरजलाल हीराचंद अंबानी}}), (ಜನನ: [[28 ಡಿಸೆಂಬರ್‌]], [[1932]]; ಮರಣ: [[6 ಜುಲೈ]] [[(2002)|2002]]) ತನ್ನ ಸೋದರ ಸಂಬಂಧಿಯೊಂದಿಗೆ [[ಮುಂಬಯಿ|ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ]] [[ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌|ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ, ಒಬ್ಬ [[ಭಾರತ|ಭಾರತೀಯ]] ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಟ. [[ಬಡತನದಿಂದ ಸಿರಿತನಕ್ಕೆ]] ಇವರು ನಡೆದು ಬಂದ ಹಾದಿಯು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ದಂತಕಥೆಯಾಗಿದೆ. ==ಪರಿಚಯ== ೧೯೭೭ರಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರು ತಮ್ಮ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ದಿಮೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದರು. ೨೦೦೭ರ ವೇಳೆಗೆ, ಅಂಬಾನಿ ಕುಟುಂಬದ (ಪುತ್ರರಾದ [[ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ|ಮುಖೇಶ್‌]] ಮತ್ತು [[ಅನಿಲ್ ಅಂಬಾನಿ|ಅನಿಲ್‌]]) ಒಟ್ಟು ಸಂಪತ್ತು ೬೦ ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್‌ಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಹಾಗಾಗಿ ಅಂಬಾನಿ ಕುಟುಂಬವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತ ಕುಟುಂಬವಾಗಿತ್ತು. == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == *ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ [[1932|1932ರ]] [[28 ಡಿಸೆಂಬರ್‌|ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 28]]ರಂದು [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] ಇಂದಿನ [[ಗುಜರಾತ್‌‌|ಗುಜರಾತ್]] ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಜಾಮ್‌ನಗರ್‌|ಜಾಮ್‌ನಗರ]]ದ ಚೋರವಾಡ್‌ ಹತ್ತಿರದ ಕುಕಸವಾಡದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಹೀರಾಚಂದ್‌ ಗೋವರ್ಧನ್‌ದಾಸ್‌ ಅಂಬಾನಿ ಇವರ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಜಮ್‌ನಾಬೆನ್‌ ಇವರ ತಾಯಿ<ref>ಬೀನಾ ಉದೇಶಿಯವರ 'ಇಂಪ್ರಿಂಟ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಎ ಡೆಮಿಗಾಡ್‌, ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ' *ಫ್ರೀ ಪ್ರೆಸ್‌ ಜರ್ನಲ್‌, ಜುಲೈ ೨೪, ೨೦೦೨</ref>. ಇವರದ್ದು [[ಮೋಧ್|ಮೋಧ್‌]] ಪಂಗಡಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕುಟುಂಬವಾಗಿತ್ತು. (ಪ್ರಾಸಂಗಿಕವಾಗಿ, ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ಅಂಬಾನಿ ಕುಟಂಬಗಳು ಒಂದೇ ಗೋತ್ರದವರಾಗಿದ್ದು ಮೋಧ್‌ ಬನಿಯಾ ಸಮುದಾಯದವರಾಗಿದ್ದರು.<ref>http://www.dhirubhai.net/dhapp/VirtualPageView.jsp?page_id=322 ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ - ದಿ ಮ್ಯಾನ್‌</ref>). *ಹಳ್ಳಿಯ ಶಾಲಾ ಅಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದ ಹೀರಾಚಂದ್‌ ಗೋವರ್ದನ್‌ದಾಸ್‌ ಅಂಬಾನಿ ಅವರ ಗಳಿಕೆ ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ ಇತ್ತು. ಅದರೆ, ಗಳಿಕೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪೈಸೆಯನ್ನು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದು ಹೇಗೆಂಬುದು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಜಮ್‌ನಾಬೆನ್‌ಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು. ಹೀರಾಚಂದ್‌ ಮತ್ತು ಜಮ್‌ನಾಬೆನ್‌ರಿಗೆ ತ್ರಿಲೋಚನಾಬೆನ್‌ ಮತ್ತು ಜಸುಬೆನ್‌ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರಿಯರು ಮತ್ತು ರಮಣಿಕ್‌ಭಾಯಿ, ಧೀರೂಭಾಯಿ ಮತ್ತು ನಾಥೂಭಾಯಿ ಎಂಬ ಮೂವರು ಪುತ್ರರಿದ್ದರು. *ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿ ತನಗೆ ಅದು ಬೇಕು ಇದು ಬೇಕು ಎಂದು ಹಠಹಿಡಿಯುತ್ತಿದ್ದ. ಹೀಗಾಗಿ ಇವನನ್ನು ಸಂತೈಸುವುದು ಪೋಷಕರಿಗೆ ಬಹಳ ಕಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಆತನು ಬಹಳ ಆರೋಗ್ಯವಂತನಾಗಿದ್ದನು. ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗನಾಗಿ ಆತನು ಅಗಾಧ ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದನು. ತನಗೆ ಬೇಕಾದ್ದನ್ನು ತನಗೆ ಸರಿಯೆನಿಸಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಮಾಡುವ ಛಲ ಈಗನಿಗಿತ್ತು. == ಶಾಲಾ ಜೀವನ == *ಬಾಲಕ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಸಾಧ್ಯ ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಮತ್ತು ಬಹಳ ಬುದ್ಧಿವಂತನಾಗಿದ್ದ. ಉಸಿರು ಕಟ್ಟಿಸುವಂಥ ಶಾಲಾ ತರಗತಿಯ ವಾತಾವರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಈತನಿಗೆ ತೀವ್ರ ಅಸಹನೆ ಇದ್ದು, ತಾಳ್ಮೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ. ಬಾಯಿಪಾಠ ಮಾಡುವ ಶಾಲಾ ಪಾಠಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದ ಶಾರೀರಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಳಸುವಂತಹ ಕೆಲಸ-ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಬಾಲಕ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಇಚ್ಛಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. *ಹಣ ಸಂಪಾದಿಸಿ ತಮ್ಮ ತಂದೆಯವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಜಮ್‌ನಾಬೆನ್‌ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಮತ್ತು ರಮಣಿಕ್‌ಭಾಯಿಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಹೇಳಿದಾಗ, "ಯಾಕೆ ನೀನು ದುಡ್ಡು ದುಡ್ಡು ಎಂದು ಕಿರುಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೀಯ? ನಾನೂ ಒಂದು ದಿನ ಹಣದ ರಾಶಿಯನ್ನೇ ಗಳಿಸುವೆ." ಎಂದು ಬಾಲಕ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಸಿಟ್ಟಿನಿಂದ ಉತ್ತರಿಸಿದ್ದ. ವಾರಾಂತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಆತನು ತನ್ನ ಹಳ್ಳಿ ಜಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಈರುಳ್ಳಿ/ಆಲೂಗಡ್ಡೆ ಕರಿಯುವ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಹಣ ಗಳಿಸಿ ಅದನ್ನು ತನ್ನ ತಾಯಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದನು. *ತಮ್ಮ ೧೬ನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅವರು [[ಯೆಮೆನ್‌|ಯೆಮೆನ್]] ದೇಶದ [[ಆಡೆನ್‌|ಆಡೆನ್‌ಗೆ]] ಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ೩೦೦ ರೂಪಾಯಿಗಳ ತಿಂಗಳ ಸಂಬಳಕ್ಕೆ '''[[ಎ. ಬೆಸ್ಸೀ ಅಂಡ್‌ ಕಂಪೆನಿ.|ಎ. ಬೆಸ್ಸೀ ಅಂಡ್‌ ಕಂಪೆನಿ]]''' ಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಎ.ಬೆಸ್ಸೀ ಅಂಡ್‌ ಕಂಪೆನಿಯು [[ಷೆಲ್‌ ಆಯಿಲ್‌|ಷೆಲ್‌]] ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಅಧಿಕೃತ ವಿತರಣೆಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. *ಅಲ್ಲದೆ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅವರನ್ನು [[ಆಡೆನ್‌]] ಬಂದರಿನಲ್ಲಿರುವ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಇಂಧನ ಭರ್ತಿಮಾಡುವ ಕೇಂದ್ರ (ಫಿಲಿಂಗ್‌ ಸ್ಟೇಷನ್‌)ದ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿತು. ಅವರು ಕೋಕಿಲಾಬೆ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿ [[ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ|ಮುಖೇಶ್‌]], [[ಅನಿಲ್‌ ಅಂಬಾನಿ|ಅನಿಲ್‌]] ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರು ಮತ್ತು ನೀನಾ ಕೊಠಾರಿ, ದೀಪ್ತಿ ಸಲಗಾಂವ್‌ಕರ್‌ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರಿಯರನ್ನು ಪಡೆದರು. == ಮಜೀನ್‌ ವಾಣಿಜ್ಯ ನಿಗಮ == *ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದರು. [[ಯೆಮೆನ್‌]] ದೇಶದ [[ಆಡೆನ್‌|ಆಡೆನ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಧೀರೂಭಾಯಿಯೊಂದಿಗಿದ್ದ ಅವರ ಎರಡನೆಯ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿ [[ಚಂಪಕ್‌ಲಾಲ್‌ ದಮಾನಿ|ಚಂಪಕ್‌ಲಾಲ್‌ ದಮಾನಿಯೊಂದಿಗೆ]] 'ಮಜಿನ್‌' ಎಂಬ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಮಜಿನ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಪಾಲಿಯೆಸ್ಟರ್‌ ನೂಲುಹುರಿಯನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಮಸಾಲೆ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. *ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ವಾಣಿಜ್ಯ ನಿಗಮದ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯಾಲಯವನ್ನು [[ಮಸಜೀದ್‌ ಬಂದರ್‌|ಮಸಜಿದ್‌ ಬಂದರ್‌]]ನ ನರಸೀನಾಥ ಬೀದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಅದು ಮೂರು ಕುರ್ಚಿಗಳು, ಒಂದು ಮೇಜು ಮತ್ತು ಒಂದು ದೂರವಾಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಕೊಠಡಿಯಾಗಿತ್ತು. ಮೊದಲಿಗೆ, ತಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಇಬ್ಬರು ಸಹಾಯಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯಿದ್ದರು. ಚಂಪಕ್‌ಲಾಲ್‌ ದಮಾನಿ ಮತ್ತು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರು ತಮ್ಮ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ೧೯೬೫ರಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಧೀರೂಭಾಯಿ ತಮ್ಮದೇ ಹಾದಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದರು. *ಇಬ್ಬರೂ ಭಿನ್ನ [[ಪ್ರಕೃತಿ|ಸ್ವಭಾವ]]ದವರಾದ ಕಾರಣ ಉದ್ದಿಮೆಯನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಅವರಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವಿತ್ತು. ಒಂದೆಡೆ ಚಂಪಕ್‌ಲಾಲ್‌ ದಮಾನಿ ಜಾಗರೂಕ ವಹಿವಾಟುದಾರರಾಗಿದ್ದು, ನೂಲುಹುರಿಯ ತಪಶೀಲು ಕಟ್ಟುವುದರಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯಿಟ್ಟಿರಲಿಲ್ಲ; ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಸಾಹಸ ಮಾಡಲೂ ಸಿದ್ಧರಿದ್ದು, ಬೆಲೆಯೇರಿಕೆಯನ್ನು ಮನಗಂಡು, ತಪಶೀಲು ಕಟ್ಟಿ ಲಾಭ ಗಳಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯಿಟ್ಟಿದ್ದರು.<ref>[http://www.india-seminar.com/ 2003/521/ 521% 20paranjoy% 20 guha%20thakurta.htm#top ಪರಂಜಯ್‌ ಗುಹಾ ಠಾಕೂರ್ತಾ ದಿ ಟೂ ಫೇಸಸ್‌ ಆಫ್‌ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ]</ref> *೧೯೬೮ರಲ್ಲಿ ಅವರು [[ದಕ್ಷಿಣ ಮುಂಬಯಿ|ದಕ್ಷಿಣ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿರುವ]] ಅಲ್ಟಮೌಂಟ್‌ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿರುವ ದುಬಾರಿ ವಠಾರದ ಮನೆಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಗೊಂಡರು. ೧೯೭೦ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ನಿವ್ವಳ ಮೌಲ್ಯವು ೧೦ ದಶಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳಾಗಿದ್ದವು. [[ಏಷ್ಯಾ ಟೈಮ್ಸ್‌]] ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದು<ref>http://www.atimes.com/atimes/south_asia/DG೦೯Df೦೧.html{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಹೀಗೆ: "ಅವರ ಜನನಿರ್ವಹಣಾ ದಕ್ಷತೆಯು ಅಸಾಧಾರಣವಾಗಿತ್ತು. *ಮಾಜಿ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯೊಬ್ಬರು ಹೇಳಿದ್ದು: "ಅವರದ್ದು ಬಹಳ ಉಪಕಾರಕ ಮನೋಭಾವವಾಗಿತ್ತು. ಅವರು 'ಮುಕ್ತ-ದ್ವಾರ' ನೀತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಎಂದಾದರೂ ಅವರ ಕೊಠಡಿಗೆ ಹೋಗಿ ತಮ್ಮ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಬಹುದಾಗಿತ್ತು." ಉದ್ಯೋಗಿಗಳೇ ಆಗಲಿ, ಷೇರುದಾರರೇ ಆಗಲಿ, ಸುದ್ದಿಗಾರರೇ ಆಗಲಿ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರೀ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೇ ಆಗಲಿ - ವಿಭಿನ್ನ ಜನರ ಗುಂಪುಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿಶೇಷ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹರಿಸಲು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಗೆ ತಿಳಿದಿತ್ತು. * ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅವರು ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಹಣದಾಸೆ ತೋರಿಸಿ ತಮ್ಮ ಕಡೆ ವಾಲುವಂತೆ ಮಾಡಿ, ತಮಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಶಾಸನಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಬರೆಸಿದರು ಎಂದು ಅವರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದರು. ಅವರು ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ಆರಂಭದ ದಿನಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು, ಭಾರತೀಯ ಅಧಿಕಾರಿ ವರ್ಗದ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳುಳ್ಳ ಅಂದಿನ-ಬೈಜಾಂಟೀನ್‌ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಲಾಭಬಡುಕತನವೆಂಬ ಕಲೆಯನ್ನು ಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಂಡದ್ದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. *ಅವರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಷ್ಟದಲ್ಲಿ ರಫ್ತು ಮಾಡಿ, ನೂಲು ಹುರಿಯನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪುನಃಪೂರಣ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ಅನಂತರ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನೂಲುಹುರಿಯ ತಯಾರಿಕೆಯು ಆರಂಭವಾದಾಗ, ಧೀರೂಭಾಯಿ ನೂಲುಹುರಿಯನ್ನು ಪುನಃ ನಷ್ಟದಲ್ಲಿಯೇ ರಫ್ತು ಮಾಡಿ, ನೈಲಾನ್‌ನ್ನು ಆಮುದು ಮಾಡಿದರು. ಧೀರೂಭಾಯಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಿಗಿಂತ ಯಾವಾಗಲೂ ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದಿದ್ದರು. ಆಮುದಾದ ವಸ್ತುಗಳಿಗಾಗಿ ಭಾರೀ ಬೇಡಿಕೆಯಿರುವುದರಿಂದ, ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ಲಾಭಾಂಶವು ಶೇಕಡಾ ೩೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳಗಿಳಿದದ್ದು ತೀರ ವಿರಳ. ===ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಜವಳಿಗಳು=== *ಜವಳಿ ಉದ್ದಿಮೆಯಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕಂಡ ಧೀರೂಭಾಯಿ, ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಜವಳಿ ಗಿರಣಿಯನ್ನು ೧೯೭೭ರಲ್ಲಿ [[ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್|ಅಹ್ಮದಾಬಾದ್‌]]ನ [[ನರೋಡಾ|ನರೋಡಾದಲ್ಲಿ]] ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಪಾಲಿಯೆಸ್ಟರ್‌ ನಾರಿನ ನೂಲುಹುರಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಜವಳಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.<ref>[http://muraleedharan.tripod.com/legends_dhirubhaiambani.html ಇಂಡಿಯನ್‌ ಲೆಜೆಂಡ್ಸ್‌, ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090116110812/http://muraleedharan.tripod.com/legends_dhirubhaiambani.html |date=2009-01-16 }}[http://muraleedharan.tripod.com/legends_dhirubhaiambani.html ಸಂದರ್ಶಿತವಾದದ್ದು: ಅಕ್ಟೋಬರ್‌, 28. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090116110812/http://muraleedharan.tripod.com/legends_dhirubhaiambani.html |date=2009-01-16 }}[http://muraleedharan.tripod.com/legends_dhirubhaiambani.html 2006ರಂದು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090116110812/http://muraleedharan.tripod.com/legends_dhirubhaiambani.html |date=2009-01-16 }}</ref> *ಅವರ ಅಣ್ಣ ರಮಣಿಕ್‌ಲಾಲ್‌ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಪುತ್ರ ವಿಮಲ್‌ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಹೆಸರನ್ನಾಧರಿಸಿ ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರು ''''ವಿಮಲ್'‌''' ಎಂಬ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. [[ಭಾರತ]] ದೇಶದ ಒಳವಲಯಗಳಲ್ಲಿ 'ವಿಮಲ್‌' ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ ಬೃಹತ್ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗಿ ಅದು ಮನೆಮಾತಾಯಿತು. ಅಧಿಕಾರ-ಪ್ರದಾನ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರದ ಅಂಗಡಿಗಳನ್ನು ಆರಂಭಗೊಳಿಸಿ, ಅಂಗಡಿಗಳು 'ಒನ್ಲಿ ವಿಮಲ್‌' ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ ಜವಳಿಗಳನ್ನು ಮಾರುತ್ತಿದ್ದವು. *೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ [[ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್|ವಿಶ್ವ ಬ್ಯಾಂಕ್‌]]ನ ತಾಂತ್ರಿಕ ತಂಡವೊಂದು ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಟೆಕ್ಸ್‌ಟೈಲ್ಸ್‌ನ ತಯಾರಿಕೆಯ ಘಟಕಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿತು. ಈ ಘಟಕಕ್ಕೆ ''''''ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮಟ್ಟಕ್ಕೂ ಅತ್ಯುತ್ತಮ''' ''' ವೆಂಬ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಸಂದಿರುವುದು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದು ಅಪರೂಪದ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref>ಎ ಷಾರ್ಟ್‌ ಬಯೊಗ್ರಫಿ ಆಫ್‌ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಆನ್‌ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಕಮ್ಯೂನಿಕೇಷನ್ಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ (PDF ಕಡತ) [http://www.reliancecommunications.co.in/Communications/Aboutus/pdf/ShortBiography.pdf http://www.reliance‌communications.co.in/Communications/Aboutus/pdf/ShortBiography.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071031123950/http://www.reliancecommunications.co.in/Communications/Aboutus/pdf/ShortBiography.pdf |date=2007-10-31 }}</ref>'''''' == ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಷೇರು ನೀಡಿಕೆ == *ಭಾರತದಲ್ಲಿ [[ಈಕ್ವಿಟಿ ಕಲ್ಟ್‌|ಇಕ್ವಿಟಿ ಕಲ್ಟ್‌]] ಆರಂಭವಾಗಲು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರೇ ಕಾರಣ. ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ೫೮,೦೦೦ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ೧೯೭೭ರಲ್ಲಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನ [[ಆರಂಭಿಕ ಷೇರು ದೇಣಿಗೆ|IPO]]ಗೆ ಚಂದಾದಾರರಾದರು. ತಮ್ಮ ಉದ್ದಿಮೆಯ ಷೇರುದಾರರಾಗುವುದು ಲಾಭದಾಯಕವೆಂದು [[ಗುಜರಾತ್‌‌|ಗುಜರಾತ್‌]]ನ ಗ್ರಾಮಾಂತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ ಅಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಮನವೊಪ್ಪಿಸಲು ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. *ವಾರ್ಷಿಕ ಮಹಾಸಭೆಯನ್ನು [[ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ|ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳಲ್ಲಿ]] ನಡೆಸುವುದರಲ್ಲಿ [[ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌]] ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ಕ್ಷೇತ್ರ ಉದ್ದಿಮೆಯಾಗಿತ್ತು. ೧೯೮೬ರಲ್ಲಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ನ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಹಾಸಭೆಯು ಮುಂಬಯಿಯ [[ಕ್ರಾಸ್‌ ಮೈದಾನ್‌|ಕ್ರಾಸ್ ಮೈದಾನ]]ದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ೩೫,೦೦೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಷೇರುದಾರರು ಮತ್ತು ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಕುಟುಂಬದವರು ಇದರಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿದ್ದರು. *ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೂಡುವಂತೆ ಮೊದಲ-ಬಾರಿಯ ಚಿಲ್ಲರೆ-ವ್ಯಾಪಾರ ಹೂಡಿಕೆದಾರರ ಮನವೊಪ್ಪಿಸಲು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಸಫಲರಾದರು. ೧೯೮೦ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ನಿವ್ವಳ ಮೌಲ್ಯವು ಸುಮಾರು ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳೆಂದು ಅಂದಾಜಾಗಿತ್ತು. == ಸ್ಟಾಕ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ನಿಯಂತ್ರಣ == *೧೯೮೨ರಲ್ಲಿ ಅರೆ-ಪರಿವರ್ತನೀಯ ಋಣಸಂಚಯಗಳ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು.<ref>[http://www.india-seminar.com/2003/521/521%20paranjoy%20guha%20thakurta.htm ಪರಂಜಯ್‌ ಗುಹ ಠಾಕೂರ್ತಾರವರ ದಿ ಟೂ ಫೇಸಸ್‌ ಆಫ್‌ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ]</ref> ತನ್ನ ಶೇರು ದರಗಳು ಎಳ್ಳಷ್ಟೂ ಇಳಿಯದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಲು [[ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌|ಉದ್ದಿಮೆ]]ಯು ಏನೆಲ್ಲಾ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು ಎಂಬ ವದಂತಿಯೂ ಇತ್ತು. * ಇದರಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಕಂಡ, [[ಕೋಲ್ಕೊತ್ತಾ|ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ]] ಮೂಲದ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಗುಂಪನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಸಟ್ಟಾ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೂಟ- 'ಬೇರ್‌ ಕಾರ್ಟೆಲ್‌' ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನ ಷೇರುಗಳನ್ನು [[ಶೀಘ್ರ ಮಾರಾಟ]] ಮಾಡಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ರೋಧವೊಡ್ಡಲು, ಇತ್ತೀಚಿನವರೆಗೂ 'ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತರು' ಎನ್ನಲಾದ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಗುಂಪು [[ಮುಂಬಯಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌|ಮುಂಬಯಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಶೀಘ್ರ ಮಾರಾಟವಾದ ಈ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ನ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳಲಾರಂಭಿಸಿದರು. *[[ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು|ಹೆಚ್ಚಿನ ದರಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರಲು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವವರು (ಬುಲ್ಸ್‌)]] ಕೈಯಲ್ಲಿರುವ ಹಣದ ಕೊರತೆಯ ಕಾರಣ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಗದೆ [[ಮುಂಬಯಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌|ಮುಂಬಯಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಚಲಿತವಾಗಿದ್ದ ''''''ಬದಲಾ''' ''' ವಹಿವಾಟು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಡಿ ವಿಲೆವಾರಿಗೆ ಸಿದ್ಧರಾಗುವರೆಂಬುದು ಸಟ್ಟಾ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಕೂಟದ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರವಾಗಿತ್ತು. 'ಗೂಳಿ'ಗಳು ಷೇರುಗಳನ್ನು ಕೊಳ್ಳುತ್ತಲೇ ಇದ್ದು, ಚುಕಾವಣೆಯ ದಿನದ ವರೆಗೂ, ಪ್ರತಿ ಷೇರುಗೂ ೧೫೨ ರೂಪಾಯಿಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನೇ ಕಾದಿರಿಸಲಾಯಿತು. ಚುಕಾವಣೆಯ ದಿನ 'ಗೂಳಿ'ಗಳು ಷೇರು ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ನೀಡಲು ಬೇಡಿಕೆಯಿತ್ತಾಗ 'ಕರಡಿ' ಕೂಟವು ಅವಾಕ್ಕಾಯಿತು. * ವಹಿವಾಟನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು, ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಕೊಂಡ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಮಧ್ಯಸ್ಥರಿಗೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ನಗದು ಹಣವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದು ಬೇರೆ ಯಾರೂ ಅಲ್ಲ, ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ. ಒಂದು ವೇಳೆ ವಿಲೆವಾರಿಯಾಗದಿದ್ದಲ್ಲಿ, 'ಗೂಳಿ'ಗಳು (ಮಾರಾಟಗಾರರು) '''''ಅನ್‌ಬದಲಾ'' ''' ಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯಿತ್ತರು. (ಅರ್ಥಾತ್‌ ಪ್ರತಿ ಷೇರಿಗೆ ೩೫ [[ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿ|ರೂಪಾಯಿ]]ಗಳ ದಂಡ). ಇದರೊಂದಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನ ಷೇರುಗಳ ಬೆಲೆಯು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿಯೇ ೧೮೦ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೂ ಮೀರಿಹೋಯಿತು. *ಈ ವಹಿವಾಟು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕೋಲಾಹಲವೆಬ್ಬಿಸಿತು. ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ನಿರ್ವಿವಾದಿ ಸಾಮ್ರಾಟರಾದರು. ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನ್ನು ಹಗುರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವುದರ ಪರಿಣಾಮಗಳೇನಾಗಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅವರ ಟೀಕಾಕಾರರಿಗೆ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದರು. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕಾಣಲು, ಮುಂಬಯಿ ಶೇರು ವಿನಿಮಯ ಕೇಂದ್ರವನ್ನು ಮೂರು ವ್ಯವಹಾರ-ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು. *[[ಮುಂಬಯಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌]](BSE) ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ, 'ಅನ್‌ಬದಲಾ' ದರವನ್ನು ಎರಡು ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ಇಳಿಸಿ, 'ವಹಿವಾಟುದಾರರ'ಕೂಟವು ಮುಂದಿನ ಎರಡು ದಿನಗಳೊಳಗೆ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹಸ್ತಾಂತರಿಸುವಂತೆ ಷರತ್ತು ವಿಧಿಸಿತು. 'ಕರಡಿ'ಕೂಟವು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಂಡರು. 'ಕರಡಿ' ಕೂಟಕ್ಕೆ ಈ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಸ್ವತಃ ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರೇ ನೀಡಿದ್ದು ನಂತರ ತಿಳಿದು ಬಂದಿತು. *'ಕರಡಿ' ಕೂಟದ ಈ ರೀತಿಯ ದುಸ್ಸಾಹಸದ ಫಲವಾಗಿ ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರು ಒಳ್ಳೆಯ ಲಾಭ ಗಳಿಸಿದರು.<ref>ದಿ ಗ್ರೇಟ್‌ ಇಂಡಿಯನ್‌ ಸ್ಕ್ಯಾಮ್‌, ಸ್ಟೋರಿ ಆಫ್‌ ದಿ ಮಿಸ್ಸಿಂಗ್‌ ರುಪೀಸ್‌೪೦೦೦ ಕರೋಡ್‌ (S.K. ಬರುವಾ ಅಂಡ್‌ J.S. ವರ್ಮಾ) (ISBN ೮೧-೭೦೯೪ -೧೨೮-೮) P ೧೬ &amp; ೧೭</ref> ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಅವರ ಟೀಕಾರರು ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದವರು ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿದರು. *ಕೆಲವೇ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಒಬ್ಬ ನೂಲುಹುರಿಯ ವಹಿವಾಟುದಾರರೊಬ್ಬರು ಈ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಹಣದ ಹರಿವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು ಎಂಬುದು ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗಲೇ ಇಲ್ಲ. ಅಂದಿನ ಹಣಕಾಸು ಮಂತ್ರಿ [[ಪ್ರಣಬ್‌ ಮುಖರ್ಜಿ|ಪ್ರಣಬ್‌ ಮುಖರ್ಜಿಯವರು]] ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ೧೯೮೨-೮೩ರಲ್ಲಿ ಅನಿವಾಸಿ ಭಾರತೀಯರೊಬ್ಬರು ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ೨೨ ಕೋಟಿ [[ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿ|ರೂಪಾಯಿ]]ಗಳನ್ನು ಹೂಡಿದರೆಂದು ಅವರು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. * ಈ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಕ್ರೊಕೊಡೈಲ್‌, ಲೊಟಾ ಮತ್ತು ಫಿಯಾಸ್ಕೊ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. [[ಮಾನವನ ದ್ವೀಪ|ಐಲ್‌ ಆಫ್‌ ಮ್ಯಾನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಉತ್ತೇಜಕರು ಅಥವಾ ಮಾಲೀಕರು [[ಷಾ]] ಎಂಬ ಒಂದೇ ಕುಲನಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಕುತೂಹಲಕಾರಿ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. *[[ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌]] ಈ ಘಟನೆಯ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಿದಾಗ, ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನಿಂದ ಅಥವಾ ಅದರ ಉತ್ತೇಜಕರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕ್ರುತ್ ಅಥವಾ ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರ ಕೃತ್ಯ, ವ್ಯವಹಾರಗಳಾಗಲಿ ನಡೆಸಿದ್ದು ಕಂಡುಬರಲಿಲ್ಲ.<ref>ಈ ಹೋರಟಗಾರನಿಗೆ ಜೀವನವೇ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಮರವಾಗಿತ್ತು - Rediff.com ನಲ್ಲಿ ಮಾನಸ್‌ ಚಕ್ರವರ್ತಿ [http://in.rediff.com/money/2002/jul/08amb4.htm ] 'ಧೀರೂಭಾಯಿ ಭಾರತವನ್ನು ಬಡತನಕ್ಕೆ ಮಾರಿ, ತಮ್ಮ ಜೇಬುಗಳನ್ನು ಸದಾ ತುಂಬಿಸಿಡಲು ಈ ರೀತಿಯ ಅಭ್ಯಾಸಗಳು' ಎಂದು ಅನಂತರ ಹೇಳಲಾಯಿತು.</ref> == ಬಂಡವಾಳ ವೈವಿಧ್ಯತೆ == *ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ, ಧೀರೂಭಾಯಿ ತಮ್ಮ ಉದ್ದಿಮೆಯನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಗೊಳಿಸಿದರು. [[ಪೆಟ್ರೊರಾಸಾಯನಿಕಗಳು]] ಮೊದಲು ಸುಧಾರಣೆಗೊಳಿಸಿ ಆಮೇಲಿನ ಆಸಕ್ತಿಗಳು[[ದೂರ ಸಂಪರ್ಕ|ದೂರಸಂವಹನ]], [[ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ]], [[ಇಂಧನ]], [[ವಿದ್ಯುತ್ತ್ಯ ಕ್ತಿ|ಶಕ್ತಿ]], [[ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ]], [[ಜವಳಿ|ಜವಳಿಗಳು]], [[ಮೂಲಭೂತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯ]] ಸೇವೆಗಳು, [[ಬಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ|ಬಂಡವಾಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು]] ಮತ್ತು [[ಜಾರಿವ್ಯವಸ್ಥೆ]] ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪಸರಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದವು. * ಇಡೀ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು 'ಅಂದಾಜು ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟು ಮೊತ್ತ $೧೨ ಶತಕೋಟಿ ಮತ್ತು ೮೫ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ' ಎಂದು [[ಬಿಬಿಸಿ|BBC]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/2107812.stm BBC NEWS | ವರ್ಲ್ಡ್‌ | ಸೌತ್‌ ಏಷ್ಯಾ | ಟಾಪ್‌ ಇಂಡಿಯನ್‌ ಬ್ಯುಸಿನೆಸ್‌ಮನ್‌ ಡೈಸ್‌]</ref> ಬಣ್ಣಿಸಿದೆ. == ಟೀಕೆಗಳು == *ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರಿ ನೀತಿಗಳನ್ನು ತಿರುಚುವಂತಹ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆ ವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರೀ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ<ref>{{Cite web |url=http://www.time.com/time/asia/magazine/article/0,13673,501020722-320795,00.html |title=ರಿಮೆಂಬರಿಂಗ್‌ ದಿ ಪ್ರಿನ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಪಾಲಿಯೆಸ್ಟರ್ |access-date=2009-11-13 |archive-date=2008-11-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081123051758/http://www.time.com/time/asia/magazine/article/0,13673,501020722-320795,00.html |url-status=dead }}</ref> ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬಳಸುವ ಆಪಾದನೆಗಳು ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ವಿರುದ್ಧವಿತ್ತು. * ಉದ್ದಿಮೆ-ರಾಜಕೀಯ ನಂಟಿನ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಾಧ್ಯಮ ಮೂಲಗಳು ಗುಲ್ಲೆಬ್ಬಿಸಿದರೂ, ಅಂಬಾನಿ ಮನೆತನವು ದೇಶದೆಲ್ಲಡೆ ಬೀಸಿದ ಮಾಧ್ಯಮ ಚಂಡಮಾರುತಗಳಿಂದ ಅಧಿಕ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಆಸರೆಯನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಪಡೆದಿದೆ. === ನುಸ್ಲಿ ವಾಡಿಯಾರೊಂದಿಗೆ ಹಣಾಹಣಿ === *[[ಬಾಂಬೆ ಡೈಯಿಂಗ್‌|ಬಾಂಬೆ ಡೈಯಿಂಗ್‌ನ]] [[ನುಸ್ಲಿ ವಾಡಿಯಾ]] ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಮತ್ತು ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದ್ದರು. ನುಸ್ಲಿ ವಾಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಇಬ್ಬರೂ ಸಹ ರಾಜಕೀಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಸುಧಾರಣಾ-ಪೂರ್ವ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅತಿ ದುರ್ಲಭ ಪರವಾನಗಿಗಳನ್ನು ಮೂಂಜೂರಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ೧೯೭೭-೧೯೭೯ [[ಜನತಾ ಪಕ್ಷ|ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ]] ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ವಾರ್ಷಿಕ ೬೦,ಸಾವಿರ ಟನ್‌ [[ಡೈ-ಮಿಥೈಲ್‌ ಟೆರೆಫ್ಥಲೇಟ್‌|ಡೈ-ಮಿಥೈಲ್‌ ಟೆರೆಫ್ಥಲೆಟ್‌]] (DMT) ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಕಾರ್ಖಾನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನುಸ್ಲಿ ವಾಡಿಯಾ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದರು. ಆಶಯ ಪತ್ರವು ಪರವಾನಗಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತವಾಗುವ ಮುಂಚೆ ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಘ್ನಗಳುಂಟಾದವು. *ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ ನುಸ್ಲಿ ವಾಡಿಯಾರಿಗೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪರವಾನಗಿ ದೊರೆಯಿತು. ಈ ಘಟನೆಯು ಉಭಯ ಉದ್ಯ್ಗಮಿಗಳ ನಡುವೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ವೇಗವರ್ಧಕವಾಗಿ, ಸ್ಪರ್ಧೆಯು ಅತಿರೇಕದೆಡೆಗೆ ತಿರುಗಿತು. === ಇಂಡಿಯನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ಲೇಖನಗಳು === *ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ [[ರಾಮನಾಥ್ ಗೊಯೆಂಕಾ|ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ]] ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿದ್ದರು. ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ ನುಸ್ಲಿ ವಾಡಿಯಾರಿಗೂ ಸಹ ನಿಕಟವರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಹಣಾಹಣಿ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಉಭಯ ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ ಹಲವು ಬಾರಿ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವಹಿಸಿ ಶತ್ರುತ್ವವನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು. * ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ಭ್ರಷ್ಟ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ನಡವಳಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ರಿಗೆ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತ ಪಾಲು ದೊರಕದಿರಲು ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ಕಾನೂನು-ಬಾಹಿರ ಕೃತ್ಯಗಳೆಂಬ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವಾಗಿ ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ ಮತ್ತು ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರು ಶತ್ರುಗಳಾದರು. ಅನಂತರ, ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ ನುಸ್ಲಿ ವಾಡಿಯಾರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ಸೂಚಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. *ಕಾಲದ ಒಂದು ಗಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ ಹೀಗೆಂದಿದ್ದರು: '''ನುಸ್ಲಿ ವಾಡಿಯಾ ಒಬ್ಬ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ವ್ಯಕ್ತಿ.'' ''ಅಂಬಾನಿಯವರೊಂದಿಗೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆಂದು ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿಯದು. '' ''ನಾನೊಬ್ಬ ಬನಿಯಾ. '' ''ಅವರನ್ನು ಮುಗಿಸಿಬಿಡುವುದು ಹೇಗೆಂದು ನನಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ"''. *ದಿನಗಳು ಕಳೆದಾಗ, ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾರಿಂದ ಪ್ರಕಾಶಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಇಂಡಿಯನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ [[ದೊಡ್ಡಹಾಳೆ|ದೊಡ್ಡ ಕಾಗದದ ಹಾಳೆ]]ಗಳ ದೈನಿಕವು [[ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌]] ಮತ್ತು ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ವಿರುದ್ಧ ಲೇಖನಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಲಾಭಾಂಶಗಳನ್ನು ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸಲು ಧೀರೂಭಾಯಿ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತವಲ್ಲದ ವಹಿವಾಟು ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂದು ಈ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ತನಿಖೆ ನಡೆಸಲು ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ ತಮ್ಮ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಬಳಸಲಿಲ್ಲ. * ಬದಲಿಗೆ, ಈ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ನಿಕಟವರ್ತಿ, ಸಲಹೆಗಾರ ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧಕ(ಚಾರ್ಟರ್ಡ್‌ ಅಕೌಂಟೆಂಟ್‌) [[ಎಸ್‌. ಗುರುಮೂರ್ತಿ|ಎಸ್‌. ಗುರುಮೂರ್ತಿಯವರನ್ನು]] ನೇಮಿಸಿದರು. ಎಸ್‌. ಗುರುಮೂರ್ತಿಯವರಲ್ಲದೆ, ಇಂಡಿಯನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪತ್ರಕರ್ತ ಮಾನೆಕ್‌ ದಾವರ್‌ ಸಹ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅಂಬಾನಿ ಕುಟುಂಬದ ವಹಿವಾಟನ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲುವು ತಳೆದಿದ್ದ ಜಮ್ನಾದಾಸ್‌ ಮೂರ್ಜಾನಿ ಎಂಬ ಉದ್ಯಮಿಯೂ ಸಹ ಈ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. *ಧೀರೂಭಾಯಿ ಮತ್ತು ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಇಬ್ಬರೂ ಸಹ ಸಮಾಜದ ವಿವಿಧ ವರ್ಗಗಳಿಂದ ಪ್ರಶಂಸೆ-ಟೀಕೆಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಶತ್ರುತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಒಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪತ್ರಿಕೆಯೊಂದನ್ನು ಬಳಸುವ ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾರನ್ನು ಜನರು ಆಗ ಟೀಕಿಸಿದರು. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಗ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತವಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರ ವಹಿವಾಟಿನಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಬಹಳಷ್ಟು ಉದ್ಯಮಿಗಳಿದ್ದರೂ, ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ ಕೇವಲ ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು. * ಇತರರನ್ನಲ್ಲ ಎಂದು ಟೀಕಾಕಾರರು ನಂಬಿದ್ದರು. ಅವರ ಕಾಯಂ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯ ನೆರವು ಪಡೆಯದೆ ಈ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ರಾಮ್‌‌ನಾಥ್‌ರ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ವಿಮರ್ಶಕರು ಮೆಚ್ಚಿದರು. ಇದೇ ವೇಳೆಗೆ, ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಗೂ ಸಹ ಮಾನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಮೆಚ್ಚುಗೆ ದೊರಕಿತು. ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ವರ್ಗವೊಂದು ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ವ್ಯವಹಾರ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆಯಂತೆ ಪಳಗಿಸುವ ಕುಶಲತೆಯನ್ನು ಮೆಚ್ಚಲಾರಂಭಿಸಿದರು. *ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರಿಗೆ ಲಕ್ವವಾದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಸರೆರೆಚಾಟ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು. ಸ್ಯಾನ್‌ ಡೀಗೊದಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವಾಗ, ಅವರ ಪುತ್ರರಾದ [[ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ]] ಮತ್ತು [[ಅನಿಲ್‌ ಅಂಬಾನಿ]] ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಇಂಡಿಯನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ನ ವಿರುದ್ಧ ಗುರಿಯನ್ನಿಟ್ಟು, ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ಗೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಿಲ್ಲವೆಂದು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಟೀಕಿಸುತ್ತಿತ್ತು. * ವಾಡಿಯಾ - ಗೊಯೆಂಕಾ - ಅಂಬಾನಿಗಳ ನಡುವಿನ ಕಿತ್ತಾಟವು ಹೊಸ ತಿರುವು ಪಡೆದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಾಯಿತು. ಗುರುಮೂರ್ತಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಪತ್ರಕರ್ತ ಮುಲಗಾಂವ್‌ಕರ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ [[ಗಿಯಾನಿ ಜೈಲ್‌ ಸಿಂಗ್‌|ಗಿಯಾನಿ ಜೈಲ್‌ ಸಿಂಗ್‌ರೊಂದಿಗೆ]] ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಿ ಅವರ ಪರವಾಗಿ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗೆ ಒಂದು ಪ್ರತಿಕೂಲ ಅನಾಮಧೇಯ ಪತ್ರಲೇಖನ ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಇಂಡಿಯನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌‌ಪ್ರೆಸ್‌ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯವರ ಪತ್ರದ ಕರಡು ಪ್ರತಿಯನ್ನು ರೋಮಾಂಚಕ ಸುದ್ದಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. *ಆದರೆ, ಪತ್ರವನ್ನು [[ರಾಜೀವ್‌ ಗಾಂಧಿ|ರಾಜೀವ್‌ ಗಾಂಧಿಯವರಿಗೆ]] ಕಳುಹಿಸುವ ಮುಂಚೆ ಗಿಯಾನಿ ಜೈಲ್ ಸಿಂಗ್‌ ಅದರಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರೆಂಬುದು ಪತ್ರಿಕೆಯವರಿಗೆ ಅರಿವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆ ಗಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಹಣಾಹಣಿಯಲ್ಲಿ ಜಯಗಳಿಸಿದ್ದರು. ಈಗ, ಹಣಾಹಣಿಯು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಧಾನಿ [[ರಾಜೀವ್‌ ಗಾಂಧಿ]] ಮತ್ತು [[ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ|ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾರ]] ನಡುವೆ ಇತ್ತು. * ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಸದ್ದಿಲ್ಲದೆ ನಿರ್ಗಮಿಸಿದರು. ದಿಲ್ಲಿಯ ಸುಂದರ್‌ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಇಂಡಿಯನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ಅತಿಥಿಗೃಹದ ಮೇಲೆ ಸರ್ಕಾರವು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಮುಲಗಾಂವ್‌ಕರ್‌ರವರ ಕೈಬರಹದಲ್ಲಿ ತಿದ್ದಲಾದ ಮೂಲ ಕರಡು ಪ್ರತಿಯು ಲಭಿಸಿತು. ೧೯೮೮-೮೯ರಲ್ಲಿ, ರಾಜೀವ್ ಸರ್ಕಾರವು ಇಂಡಿಯನ್‌ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಆಪಾದನೆ-ಆರೋಪಗಳ ಸರಣಿಯೊಂದಿಗೆ ತಿರುಗೇಟು ನೀಡಿತು. ಆಗಲೂ ಸಹ ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ ತಮ್ಮ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು, ಏಕೆಂದರೆ, ಹಲವರಿಗೆ ಅವರು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ವೀರಾವೇಶದಿಂದ ಎದುರಿಸಿದಂತೆಯೇ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನೂ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕಂಡುಬಂದರು. === ಧೀರೂಭಾಯಿ ಮತ್ತು ವಿ. ಪಿ. ಸಿಂಗ್‌ === *ರಾಜೀವ್‌ ಗಾಂಧಿಯವರ ನಂತರ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದ [[ವಿ. ಪಿ. ಸಿಂಗ್‌|ವಿಶ್ವನಾಥ್‌ ಪ್ರತಾಪ್‌ ಸಿಂಗ್‌]]ರೊಂದಿಗೆ ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ಸಂಬಂಧ ಆತ್ಮೀಯವಾಗದಿರುವುದು ಹಲವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿರುವ ವಿಚಾರ. ಮುಕ್ತ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪರವಾನಗಿಯಡಿ ಮೇ ೧೯೮೫ರಲ್ಲಿ ವಿ. ಪಿ. ಸಿಂಗ್‌ [[ಟೆರೆಫ್ಥಲಿಕ್‌ ಆಮ್ಲ|ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಿದ ಟೆರೆಫ್ಥಲಿಕ್‌ ಆಮ್ಲ]]ದ ಆಮದನ್ನು ಹಠಾತ್ತನೆ ರದ್ದುಪಡಿಸಿದರು. ಇದು ಮೂಲಸಾಮಗ್ರಿಯಾಗಿ ಪಾಲಿಯೆಸ್ಟರ್‌ ನಾರು ನೂಲು ಹುರಿಯ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾಗಿತ್ತು. * ಇದರಿಂದ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ಗೆ ತಮ್ಮ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಬಹಳ ಕಷ್ಟವಾಯಿತು. ಹಲವಾರು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಖಾತರಿ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ತನ್ಮೂಲಕ, ಸರ್ಕಾರವು ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಮುಂಚೆಯೇ, ಆಮದು ಮಾಡಬಹುದಾದ ವರ್ಗವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ PTAದ ಇಡೀ ವರ್ಷದ ದಾಸ್ತಾನನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಕ್ಯವಾಯಿತು. *೧೯೯೦ರಲ್ಲಿ, [[ಭಾರತೀಯ ಜೀವ ವಿಮಾ ನಿಗಮ]] ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿಮಾ ನಿಗಮದಂತಹ ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, [[ಲಾರ್ಸೆನ್‌ ಅಂಡ್‌ ಟೂಬ್ರೊ]] ಸಂಸ್ಥೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನಾ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹುನ್ನಾರಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವುದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದವು. ಸೋಲು ಸನ್ನಿಹಿತವಾಗುವುದನ್ನು ಕಂಡ ಅಂಬಾನಿಯವರು ಎಲ್‌ ಅಂಡ್‌ ಟಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಮಂಡಳಿಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆಯಿತ್ತರು. *ಏಪ್ರಿಲ್‌ ೧೯೮೯ರಲ್ಲಿ L&amp;Tಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಧೀರೂಭಾಯಿ, [[ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌|ಭಾರತೀಯ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ]] ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಿ. ಎನ್‌. ಘೋಷ್‌ರವರಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಬೇಕಿತ್ತು. ಧೀರೂಭಾಯಿ ತೆರಿಗೆ ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ವಿ. ಪಿ. ಸಿಂಗ್‌ ಹಿಡಿದಿದ್ದರ ನೇರ ಪರಿಣಾಮವೇ ಅವರನ್ನು ರಕ್ಷಣಾ ಖಾತೆ ಮಂತ್ರಿಯನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದ್ದು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. == ಮರಣ == [[ಚಿತ್ರ:Dhirubhai-Final Journey.jpg|thumb|350px|ಅಂತಿಮ ಯಾತ್ರೆ: ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಅಂತಿಮ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ಜನರು ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಂತೆ, ಅವರ ತಂದೆಯ ಪಾರ್ಥಿವ ಶರೀರವನ್ನು ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ ಮತ್ತು ಅನಿಲ್‌ ಅಂಬಾನಿ ಹೊತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.|link=Special:FilePath/Dhirubhai-Final_Journey.jpg]] *ತೀವ್ರ ಲಕ್ವದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ [[2002|2002ರ]] [[ಜೂನ್‌ 24|ಜೂನ್‌ 24ರಂದು]] ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರನ್ನು * * * * * *[[ಮುಂಬಯಿ|ಮುಂಬಯಿಯ]] ಬ್ರೀಚ್‌ ಕ್ಯಾಂಡಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಅವರಿಗೆ ಎರಡನೆಯ ಲಕ್ವವಾಗಿತ್ತು. ಮೊದಲ ಬಾರಿ ೧೯೮೬ರಲ್ಲಿ ಲಕ್ವ ಸಂಭವಿಸಿದಾಗ ಅವರ ಬಲಗೈ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಿತ್ತು. ಒಂದು ವಾರಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಅವರು ಕೊಮಾ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ವೈದ್ಯರ ತಂಡ ಅವರ ಜೀವ ರಕ್ಷಿಸಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು. *[[2002|2002ರ]] [[ಜುಲೈ 6|ಜುಲೈ 6ರಂದು]] ರಾತ್ರಿ (ಭಾರತೀಯ ಸಮಯ) ೧೧.೫೦ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ನಿಧನರಾದರು. ಅವರ ಅಂತಿಮ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಹಾಜರಾದವರು ಉದ್ಯಮಿಗಳು, ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು, ಪ್ರಸಿದ್ಧರು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಸಾವಿರಾರು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರೂ ಸಹ ಹಾಜರಿದ್ದರು. [[ಹಿಂದೂ]] ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರ ಹಿರಿಯ ಪುತ್ರ [[ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ]] ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. *[[2002|2002ರ]] [[ಜುಲೈ 7|ಜುಲೈ 7ರಂದು]] ಮುಂಬಯಿಯ ಚಂದನವಾಡಿ ಚಿತಾಗಾರದಲ್ಲಿ (ಭಾರತೀಯ ಸಮಯ) ಸಂಜೆ ೪.೩೦ ಸುಮಾರಿಗೆ ಅವರ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯಿತು.ಅವರು ಪತ್ನಿ ಕೋಕಿಲಾಬೆನ್‌ ಅಂಬಾನಿ, ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರರಾದ [[ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ]] ಮತ್ತು [[ಅನಿಲ್‌ ಅಂಬಾನಿ]] ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಪುತ್ರಿಯರಾದ [[ನೀನಾ ಕೊಠಾರಿ]] ಮತ್ತು [[ದೀಪ್ತಿ ಸಲಗಾಂವ್‌ಕರ್‌]] ಅವರನ್ನು ಅಗಲಿದ್ದಾರೆ. *ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರು [[ಮುಂಬಯಿ|ಮುಂಬಯಿಯ]] ಮುಲ್‌ಜಿ-ಜೇಠಾ ಜವಳಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಸಣ್ಣ ವ್ಯಾಪಾರಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ಸುದೀರ್ಘ ಜೀವನಪಯಣವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ಮಹಾನ್‌ ಉದ್ಯಮಿಯ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಮುಂಬಯಿ ಜವಳಿ ವರ್ತಕರು [[(2002)|2002]]ರ [[ಜುಲೈ 8|ಜುಲೈ 8ರಂದು]] ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಿರಲು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿದರು. ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ಸಾವಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಮಗ್ರ ವಹಿವಾಟಿನ ಮೊತ್ತವು ೭೫ ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ [[ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿ|ರೂಪಾಯಿ]]ಗಳಾಗಿತ್ತು. *(USD $ ೧೫ ಶತಕೋಟಿ). ೧೯೭೬-೭೭ರಲ್ಲಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಾರ್ಷಿಕ ವಹಿವಾಟಿನ ಮೊತ್ತವು ೭೦ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳಾಗಿತ್ತು. ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರು ತಮ್ಮ ಉದ್ದಿಮೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದು ಕೇವಲ ೧೫,೦೦೦ [[ಭಾರತೀಯ ರೂಪಾಯಿ|ರೂಪಾಯಿ]]ಗಳೊಂದಿಗೆ (US$೩೫೦) ಎಂದು ನೆನಪಿಡಬೇಕಾಗಿದೆ. {{Quotation|The country has lost iconic proof of what an ordinary Indian fired by the spirit of enterprise and driven by determination can achieve in his own lifetime.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/2109740.stm BBC News UK]</ref>.|[[Atal Bihari Vajpayee]]|[[Prime Minister of India|Former Prime Minister of India]]}} {{Quotation|The nation had lost one of the doyens of the modern Indian corporate community, a philanthropist and above all a great human being endowed with great compassion and concern for the underprivileged sections of the society...<br /><br /> This new star, which rose on the horizon of the Indian industry three decades ago, remained on the top till the end by virtue of his ability to dream big and translate it into reality through the strength of his tenacity and perseverance His legacy will remain shrouded in the fact that his practices have brought bribery and corruption to indian business for years to come. I join the people of Maharashtra in paying my tribute to the memory of Ambani and convey my heartfelt condolences to the bereaved family.<ref>[http://www.rediff.com/money/2002/jul/07amb9.htm Politicians, celebrities pay homage to Ambani - Rediff News]</ref>.|P C Alexander|Governor of Maharastra}} == ಧೀರೂಭಾಯಿ ನಂತರದ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ == *ನವೆಂಬರ್‌ ೨೦೦೪ರಲ್ಲಿ, ತಮ್ಮ ಸಹೋದರ ಅನಿಲ್‌ರೊಂದಿಗೆ 'ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಪ್ರಕರಣ'ಗಳ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿರುವುದನ್ನು ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. 'ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಖಾಸಗಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿವೆ'ಯೆಂದೂ ಸಹ ತಿಳಿಸಿದರು. ಇದು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರದು ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟು, ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಕೂಡ ಒಂದು ಎಂದೂ ಹೇಳಿದರು. *ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ, ಈ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪ್ರಚಾರ ದೊರಕಿತು.<ref>[http://in.rediff.com/money/2004/nov/18ril.htm ಅನಿಲ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ ಒಪ್ಪಿಗೆ - ]</ref> *ಅಂಬಾನಿ ಕುಟುಂಬದ ಅಪ್ತ ಸ್ನೇಹಿತರಾದ, [[ICICI ಬ್ಯಾಂಕ್‌|ICICI Bank]]<ref>[http://specials.rediff.com/money/2005/jun/21sld3.htm ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ: ಕೆ.ವಿ.ಕಾಮತ್]</ref> ನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾದ [[ಕೆ. ವಿ. ಕಾಮತ್‌|ಕುಂದಾಪುರ ವಾಮನ ಕಾಮತ್‌]] ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಗೋಚರಿಸಿಕೊಂಡು, ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಇತ್ಯರ್ಥಗೊಳಿಸಲು ನೆರವಾದರು. *ಈ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸಹೋದರರು ತಮ್ಮ ತಾಯಿ ಕೋಕಿಲಾಬೆನ್‌ ಅಂಬಾನಿಯವರಿಗೆ ವಹಿಸಿದರು. [[2005|2005ರ]] [[ಜೂನ್‌ 18|ಜೂನ್‌ 18ರಂದು]] ಕೋಕಿಲಾಬೆನ್‌ ಅಂಬಾನಿಯವರು ಅಧಿಕೃತ ಪತ್ರಿಕಾ ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಮೂಲಕ ಇತ್ಯರ್ಥವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. {{Quotation| With the blessings of Srinathji, I have today amicably resolved the issues between my two sons, Mukesh and Anil, keeping in mind the proud legacy of my husband, Dhirubhai Ambani. <br /> <br /> I am confident that both Mukesh and Anil, will resolutely uphold the values of their father and work towards protecting and enhancing value for over three million shareholders of the Reliance Group, which has been the foundational principle on which my husband built India's largest private sector enterprise. <br /> <br /> Mukesh will have the responsibility for Reliance Industries and IPCL while Anil will have responsibility for Reliance Infocomm, Reliance Energy and Reliance Capital. <br /> <br /> My husband's foresight and vision and the values he stood for combined with my blessings will guide them to scale new heights.<ref>[http://www.rediff.com/money/2005/jun/18ril15.htm Ambanis resolve ownership battle - Rediff News]</ref>.| Kokilaben Ambani| }} *ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅಂಬಾನಿ ಸೋದರರ ನಡುವೆ ಇಬ್ಭಾಗಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ [[ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ]] ಅವರಿಗೆ RIL ಮತ್ತು IPCL ಹಾಗೂ ಅವರ ತಮ್ಮ [[ಅನಿಲ್‌ ಅಂಬಾನಿ|ಅನಿಲ್‌ ಅಂಬಾನಿಯವರಿಗೆ]] ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್‌, ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಎನರ್ಜಿ ಮತ್ತು ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇನ್ಫೊಕಾಮ್‌ ದಕ್ಕಿದವು. ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹೆಸರು ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ ಆಗಿ, ಅನಿಲ್‌ರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹೆಸರು ಅನಿಲ್‌ ಧೀರೂಬಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಗ್ರೂಪ್‌ (ADAG) ಆಯಿತು. == ಚಲನಚಿತ್ರ == *ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಜೀವನದಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಯಿತೆಂಬ ಚಲನಚಿತ್ರವೊಂದು ೨೦೦೭ರ ಜನವರಿ ೧೨ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. [[ಗುರು (2007 ಚಲನಚಿತ್ರ)|ಗುರು (2007)]] [[ಮಣಿ ರತ್ನಮ್‌]] ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ, [[ರಾಜೀವ್‌ ಮೆನನ್‌|ರಾಜೀವ್‌ ಮೆನನ್‌ರವರ]] ಚಲನಚಿತ್ರ-ಛಾಯಾಗ್ರಹಣ ಮತ್ತು [[ಎ. ಆರ್‌. ರಹಮಾನ್‌|ಎ. ಆರ್‌. ರಹಮಾನ್‌ರವರ]] ಸಂಗೀತವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತು. * ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಶಕ್ತಿ ಗ್ರೂಪ್‌ ಆಫ್‌ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್‌ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಮೂಲಕ ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಲೋಕದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಛಾಪು ಹಾಕಲು ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯನ ಹೋರಾಟದ ಬಗೆಗಿನ ಕಥಾವಸ್ತುವನ್ನು ಈ ಚಲನಚಿತ್ರವು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಈ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ [[ಅಭಿಷೇಕ್‌ ಬಚ್ಚನ್‌]], [[ಮಿಥುನ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ|ಮಿಥುನ್‌ ಚಕ್ರವರ್ತಿ]], [[ಐಶ್ವರ್ಯ ರೈ|ಐಶ್ವರ್ಯಾ ರೈ]], [[ಆರ್‌. ಮಾಧವನ್‌|ಮಾಧವನ್‌]] ಮತ್ತು [[ವಿದ್ಯಾ ಬಾಲನ್‌]] ನಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. *ಈ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ, ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ನಿಜ ಜೀವನವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ 'ಗುರುಕಾಂತ್‌ ದೇಸಾಯಿ' ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅಭಿಷೇಕ್‌ ಬಚ್ಚನ್‌ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ನೈಜ ಜೀವನದ [[ರಾಮ್‌ನಾಥ್‌ ಗೊಯೆಂಕಾ|ರಾಮ್‌ನಾಥ್ ಗೊಯೆಂಕಾ]]ರವರನ್ನು ಹೋಲುವಂತಹ ಮಾಣಿಕ್‌ದಾ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮಿಥುನ್‌ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. *ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸಂಭವಿಸಿದ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಘೋರವಾದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಸಮರದಲ್ಲಿ ರಿಲಾಯನ್ಸ್‌ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧದ ಟೀಕೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಾಗಿದ್ದ [[ಎಸ್‌. ಗುರುಮೂರ್ತಿ|ಎಸ್‌ ಗುರುಮೂರ್ತಿ]]ಯವರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಮಾಧವನ್‌ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಗುರುಕಾಂತ್‌ ದೇಸಾಯಿಯ ಪಾತ್ರದ ಮೂಲಕ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನೂ ಸಹ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಮೂಲ ಹೆಸರು 'ಧೀರೂಭಾಯಿ'ಯಂತಿರುವ 'ಗುರುಭಾಯಿ' ಹೆಸರನ್ನು ಅಭಿಷೇಕ್‌ ಬಚ್ಚನ್‌ರಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನ್ಯತೆಗಳು == * ನವೆಂಬರ್‌ ೨೦೦೦ - [[ಭಾರತ|ಭಾರತದಲ್ಲಿ]] ರಾಸಾಯನಿಕ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದಕ್ಕಾಗಿ, ಕೆಮ್ಟಕ್‌ ಫೌಂಡೇಷನ್‌ ಅಂಡ್‌ ಕೆಮಿಕಲ್‌ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಿಂದ '''ಶತಮಾನದ ಮಾನವ''' ಪುರಸ್ಕಾರ. * ೨೦೦೦, ೧೯೯೮ ಮತ್ತು ೧೯೯೬ – [[ಏಷ್ಯಾವೀಕ್‌]] ಪತ್ರಿಕೆಯವರಿಂದ ''''ಪವರ್‌ - ೫೦' - [[ಏಷ್ಯಾ|ಏಷ್ಯಾದ]] ೫೦ ಅತಿ ಪ್ರಭಾವೀ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು''' ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆ. * ಜೂನ್‌ ೧೯೯೮ - ಮುಂದಾಳುತನದ ಮಹೋನ್ನತ ಆದರ್ಶವನ್ನು ತೋರಿಸಿದಕ್ಕಾಗಿ [[ಪೆನ್ಸಿಲ್ವಾನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ವಾರ್ಟನ್‌ ಶಾಲೆ|ಪೆನ್ಸಿಲ್ವಾನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ವಾರ್ಟನ್‌ ಶಾಲೆಯಿಂದ]] '''ಡೀನ್ಸ್‌ ಮೆಡಲ್‌'''. ವಾರ್ಟನ್‌ ಶಾಲೆಯ ಡೀನ್ಸ್‌ ಪದಕವನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯರು.<ref>ವಾರ್ಟನ್‌ ಶಾಲೆಯ ಡೀನ್ಸ್‌ ಪದಕವನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯರು. [www.rediff.com ರೆಡಿಫ್‌ ಆನ್‌ ದಿ ನೆಟ್‌] [http://www.rediff.com/business/1998/jun/16amba1.htm http://www.rediff.com/business/1998/jun/16amba1.htm]- ಸಂದರ್ಶಿತ: ಜನವರಿ ೨೧, ೨೦೦೭</ref> * ಆಗಸ್ಟ್‌ ೨೦೦೧ – '''ಜೀವಮಾನ ಸಾಧನೆ''' ಗಾಗಿ [[ಎಕನಾಮಿಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌|ದಿ ಇಕನಾಮಿಕ್ಸ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌]] ಅವಾರ್ಡ್‌ ಫಾರ್‌ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್‌ ಎಕ್ಸೆಲೆನ್ಸ್‌ * [[FICCI|ಭಾರತೀಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಪುಟಗಳ ಒಕ್ಕೂಟ]] (FICCI)ದಿಂದ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರಿಗೆ '''೨೦ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಮಾನವ''' ಬಿರುದು. * ೨೦೦೦ರಲ್ಲಿ [[ದಿ ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ|ದಿ ಟೈಮ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ]] ನಡೆಸಿದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಸಂಗ್ರಹ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರು ''''ಶತಮಾನಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಮಹಾನ್‌ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆದಾರ'''' ಎಂದು ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. '''ಭಾರತದ ನೈಜ ಪುತ್ರ.''' == ಗಮನಾರ್ಹ ಹೇಳಿಕೆಗಳು == ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ಧೀರೂಭಾಯಿಯವರ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳ ಗೌರವವಿತ್ತು. ಪೆಟ್ರೊರಾಸಾಯನಿಕ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಂಡ ಯಶಸ್ಸು ಮತ್ತು ಬಡತನದಿಂದ ಸಿರಿತನಕ್ಕೆ ಮುನ್ನಡೆದ ಅವರ ದಂತಕಥೆಯು ಭಾರತೀಯರ ಮನದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಅದ್ವಿತೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತು. ಉತ್ತಮ ಉದ್ದಿಮೆಯ ಉತ್ತಮ ಮುಂದಾಳಾಗಿ, ಅವರು ಒಬ್ಬ ಪ್ರೇರಕರೂ ಆಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಷಣಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದು ವಿರಳ. == ಗ್ರಂಥವಿಜ್ಞಾನ == * [[ಯೋಗೇಶ್‌ ಛಾಬ್ರಿಯಾ]]. ''[[ಇನ್ವೆಸ್ಟ್‌ ದಿ ಹ್ಯಾಪಿಯನೇಯರ್‌ ವೇ|ಇನ್ವೆಸ್ಟ್‌ ದಿ ಹ್ಯಾಪಿಯನೆಯರ್‌ ವೇ]]'' (CNBC, ೨೦೦೮). ==== ಅನಧಿಕೃತ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ ==== ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ''ಫಾರ್‌ ಈಸ್ಟರ್ನ್‌ ಎಕನಾಮಿಕ್‌ ರಿವ್ಯೂ'' ದ ದಿಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದ ಹಮಿಷ್‌ ಮೆಕ್ಟೊನಾಲ್ಡ್‌, ''''ದಿ ಪಾಲಿಯೆಸ್ಟರ್‌ ಪ್ರಿನ್ಸ್‌''' ' ಎಂಬ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಬಗೆಗಿನ ಪರವಾನಿಗೆ ರಹಿತ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರ ಗಳಿಕೆ-ನ್ಯೂನತೆಗಳೆರಡನ್ನೂ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದವು. ಆದರೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಈ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದಲ್ಲಿ ಅಂಬಾನಿ ಕುಟುಂಬವು ಕಾನೂನಿನಡಿ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.atimes.com/atimes/south_asia/DG09Df01.html |title=ಅಂಬಾನಿ: ಎ ಟೈಕೂನ್‌ ಫಾರ್‌ ಆಲ್‌ ಸೀಸನ್ಸ್‌ |access-date=2009-11-13 |archive-date=2009-07-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090715104512/http://www.atimes.com/atimes/south_asia/DG09Df01.html |url-status=dead }}</ref> == ಆಕರಗಳು ಮತ್ತು ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{reflist}} == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [https://web.archive.org/web/20110813232922/http://contentpedia.blogspot.com/2009/08/biography-of-dhirubhai-ambani.html ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ] * [http://www.peopleforever.org/NFHomepage.aspx?NFID=91 peopleforever.org ನಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ] * [http://www.dhirubhai.net dhirubhai.net ನಲ್ಲಿ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ] * [http://www.daiict.ac.in ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191019035130/https://www.daiict.ac.in/ |date=2019-10-19 }} * [http://brightreader.com/polyester.html "ದಿ ಪಾಲಿಯೆಸ್ಟರ್‌ ಪ್ರಿನ್ಸ್‌: ಹಮಿಷ್‌ ಮೆಕ್ಡೊನಾಲ್ಡ್‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070422160157/http://www.brightreader.com/polyester.html |date=2007-04-22 }} * [http://www.time.com/time/asia/magazine/article/0,13673,501020722-320795,00.html "Remembering the Prince of Polyester," ಟೈಮ್‌ ಪತ್ರಿಕೆ, 15 ಜುಲೈ 2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081123051758/http://www.time.com/time/asia/magazine/article/0,13673,501020722-320795,00.html |date=2008-11-23 }} * [http://www.rediff.com/money/2003/jul/05sld1.htm ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಇನ್‌ ಮೆಮೊರಿಯಮ್‌, Rediff.com] * [http://www.pharmabiz.com/article/detnews.asp?articleid=16927&amp;sectionid=50 ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಕೆಮ್ಟೆಕ್‌ ಫೌಂಡೇಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ ನೀಡುತ್ತಿರುವುದು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070903100937/http://www.pharmabiz.com/article/detnews.asp?articleid=16927&sectionid=50 |date=2007-09-03 }} - [http://www.pharmabiz.com PharmaBiz.com] - [[ಜನವರಿ 23|ಗುರುವಾರ, ಜನವರಿ 23]], ೨೦೦೩ * [http://in.rediff.com/money/2006/feb/03dhiru.htm ಧೀರೂಭಾಯಿ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ 'ಇಸಮ್‌' ನೀಡಿದರು] Rediff.com ನಲ್ಲಿ ಎ. ಜಿ. ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ * [http://in.rediff.com/cms/print.jsp?docpath=//money/2006/aug/11spec.htm ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರಿಂದ ಮಹತ್ವದ ಪಾಠಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120105185346/http://in.rediff.com/cms/print.jsp?docpath=%2F%2Fmoney%2F2006%2Faug%2F11spec.htm |date=2012-01-05 }} Rediff.com ನಲ್ಲಿ ಎ. ಜಿ. ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ * [http://www.ril.com/html/aboutus/mukesh_ambani.html ಮುಖೇಶ್‌ ಅಂಬಾನಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150416033537/http://ril.com/html/aboutus/Mukesh_Ambani.html |date=2015-04-16 }} ದಿವಂಗತ ಶ್ರೀ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿಯವರ ಪುತ್ರ * [http://www.dhruvworld.com/index.php/legends-n-leaders/how-did-dhirubhai-learn-to-think-big ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಯೋಚಿಸಲು ಹೇಗೆ ಕಲಿತರು?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081221010947/http://www.dhruvworld.com/index.php/legends-n-leaders/how-did-dhirubhai-learn-to-think-big/ |date=2008-12-21 }}. {{Persondata |NAME= Ambani, Dhirubhai |ALTERNATIVE NAMES= Ambani, Dhirajlal Hirachand |SHORT DESCRIPTION= [[Business magnate|Industrialist/Entrepreneur]] |DATE OF BIRTH= [[28 December]], [[1933]], |PLACE OF BIRTH= [[Junagadh|Chorwad]], [[Gujarat]], [[British India]] |DATE OF DEATH= [[6 July]] [[2002]] |PLACE OF DEATH= [[ಮುಂಬೈ]], [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]], India }} {{DEFAULTSORT:Ambani, Dhirubhai}} [[ವರ್ಗ:1932ರಲ್ಲಿ ಜನನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:2002ರಲ್ಲಿ ಸಾವುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಶತಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಉದ್ಯಮಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಗುಜರಾತ್‌ ರಾಜ್ಯದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಲಕ್ವದಿಂದಾಗುವ ಸಾವುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಉದ್ಯಮಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಂಬಾನಿ ಕುಟುಂಬ]] r1zevdb1ffa1m54lf2x51649bes41f7 0 22016 1306924 1232906 2025-06-19T10:49:47Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306924 wikitext text/x-wiki {{Infobox comics character<!--Wikipedia:WikiProject Comics--> |character_name = Batman |image = batmanlee.png |converted = y |caption = Second printing cover of ''[[Batman (comic book)|Batman]]'' #608 (October 2002).<br />Pencils by [[Jim Lee]] and inks by [[Scott Williams (comic book artist)|Scott Williams]] |publisher = [[DC Comics]] |debut = ''[[Detective Comics]]'' #27<br />(May 1939) |creators = [[Bob Kane]] (concept)<br />[[Bill Finger]]<ref>[[Ron Goulart|Goulart, Ron]], ''Comic Book Encyclopedia'' ([[HarperCollins|Harper Entertainment]], New York, 2004) ISBN 0-06-053816-3</ref><br />(developer, uncredited) |alter_ego = Bruce Wayne <!--Do not enter a middle name. He has been depicted with too many different middle names to enter a specific one here. Also, there is no past or current, dead or alive in fiction from a real world perspective; the infobox should cover the Batman known to the public consciousness and not a current comic book storyline. --> |alliances = [[List of Batman supporting characters|Batman Family]]<br />[[Justice League]]<br />[[Wayne Enterprises]]<br />[[Outsiders (comics)|Outsiders]]<br />[[Black Lantern Corps]] |partners = [[Robin (comics)|Robin]]<br />[[Batgirl]]<br />[[Superman]] |aliases = Matches Malone |powers = |cat = super |subcat = DC Comics |hero = y |sortkey = Batman }} '''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌''' , ಮೊದಲು "'''the Bat-Man''' " ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಮತ್ತು ಈಗಲೂ ಆಗಾಗ "'''the Batman''' " ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಒಂದು[[ಕಲ್ಪಿತ ಕಥೆ ಪಾತ್ರ]], ಒಂದು [[ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕ]]ದ [[ಸೂಪರ್ ಹೀರೋ]] ಆಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಕಲಾವಿದ [[ಬಾಬ್ ಕೇನ್‌]]ಮತ್ತು ಬರಹಗಾರ [[ಬಿಲ್ ಫಿಂಗರ್]] ಅವರು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು (ಆದರೂ ಅಧಿಕೃತ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಕಾನೆ ಮಾತ್ರ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ),[[DC ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌]]ನಿಂದ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಈ ಪಾತ್ರವು ಮೊದಲಿಗೆ ''[[ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌]]'' #27ನಲ್ಲಿ ಮೇ 1939ರಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಅವನು ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ "'''ದಿ ಕೇಪ್ಡ್ ಕ್ರುಸೇಡರ್''' ","'''ದಿ ಡಾರ್ಕ್ ನೈಟ್''' ", "'''ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್’ಸ್ ಗ್ರೇಟೇಸ್ಟ್ ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್''' ", ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ "'''ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‍''' " ಎಂದು ಪರಿಚಿತನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಕಥೆಯ ಮೂಲ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಖ್ಯೆಯ ನಂತರದ ಮರುಹೇಳಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ '''ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್''' ಎಂಬ ರಹಸ್ಯ ಗುರುತು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ (ಐತಿಹಾಸಿಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾದ [[ರಾಬರ್ಟ್ ದಿ ಬ್ರೂಸ್]] ಮತ್ತು [[ಮ್ಯಾಡ್ ಅಥೋನಿ ವೇನ್]]ರಿಗಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ)<ref>{{Cite web |url=http://www.comicsbulletin.com/bobro/102552572329705.htm |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2009-12-19 |archive-date=2013-01-26 |archive-url=https://www.webcitation.org/6Dy0UIwCO?url=http://www.comicsbulletin.com/bobro/102552572329705.htm |url-status=dead }}</ref> ಆತನ [[ರಹಸ್ಯ ಗುರುತು]] ಆಗಿದೆ. ಆತ ಕೋಟ್ಯಾಧಿಪತಿಯಾದ ಭೋಗಜೀವಿ, ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಿ ಮತ್ತು ಲೋಕೋಪಕಾರಿ. ಮಗುವಾಗಿದ್ದಾಗ ಅವನ ಹೆತ್ತವರ ಕೊಲೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ, ಅಪರಾಧದ ಮೇಲೆ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಶಪಥಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಈ ಶಪಥವು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾದ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ನೀಡುವ ಭಾವವನ್ನು ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ. ಬ್ರೂಸ್ ಅವನನ್ನು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕವಾಗಿ ಎರಡರಲ್ಲೂ ತರಬೇತಿಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಹೊರಾಡುವ ಸಲುವಾಗಿ [[ಬಾವಲಿ]]-ರೀತಿಯ ಉಡುಗೆಯನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref name="dc-ency">{{Cite book | last = Beatty | first = Scott | author-link = | contribution = Batman | editor-last = Dougall | editor-first = Alastair | title = The DC Comics Encyclopedia | pages = 40–44 | publisher = [[Dorling Kindersley]] | place = London | year = 2008 | isbn = 0-7566-4119-5}}</ref> ಕಲ್ಪಿತ ಅಮೆರಿಕದ ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಈತನಿಗೆ ಹಲವು ವಿಭಿನ್ನ ಸಹಾಯಕ ಪಾತ್ರಗಳು ನೆರವಾಗುತ್ತವೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಅವನ ಮುಖ್ಯ ಜೊತೆಗಾರ [[ರಾಬಿನ್]], ಅವನ ಬಟ್ಲರ್ [[ಅಲ್‍ಫ್ರೆಡ್ ಪೆನ್ನಿವರ್ಥ್]], ಪೋಲಿಸ್ ಕಮಿಷನರ್ [[ಜಿಮ್ ಗೊರ್ಡಾನ್]] , ಮತ್ತು ನಾಯಕಿ [[ಬ್ಯಾಟ್‌ಗರ್ಲ್‌‌]]ನಿಂದ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಸಹಾಯ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ. [[ಚಲನಚಿತ್ರ]] ಮತ್ತು [[ಕಚ್ಚಾ ಬರವಣಿಗೆ ನಿಯತಕಾಲಿಕ]]ಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಪಾತ್ರಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಗೊಂಡು ಒಂದು ಖಳಪಾತ್ರಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಾನೆ. ಹಲವು ಬೇರೆ ಸೂಪರ್ ಹೀರೊಗಳ ರೀತಿ, ಇವನು ಯಾವುದೇ [[ವಿಶಿಷ್ಟ ಶಕ್ತಿ]]ಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ; ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ, ಪತ್ತೇದಾರಿ ಕೌಶಲ್ಯಗಳು, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಶಾಸ್ತ್ರ, ಸಂಪತ್ತು, ದೈಹಿಕ ಸಾಹಸ, ಮತ್ತು ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಅವನ ಯುದ್ಧದ ಬೆದರಿಕೆ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅವನು ಉಪಯೋಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. 2009ರಲ್ಲಿ, ವೇನ್‌ನ [[ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಸಾವನ್ನು]]ಅನುಸರಿಸಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅವನ ಮುಂಚಿನ ಕಾವಲಿನವನು ಮತ್ತು ಮೊದಲಿನ ರಾಬಿನ್, '''[[ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್]]''' ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. 1940ರಲ್ಲಿ,''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ನನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ತಕ್ಷಣ ಅದು ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ಪಾತ್ರವಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವನ ಸ್ವಂತ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕದ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಾಯಿತು. ದಶಕಗಳು ಕಳೆದ ಹಾಗೆ, ಪಾತ್ರದ ಭಿನ್ನವಾದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನೆಗಳು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡವು. ನಂತರದ 1960ರ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' [[ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿ]] [[ಕ್ಯಾಂಪ್‌]]ನ್ನು ಬಳಸಿತು, ಅದು ಪಾತ್ರದ ಜೊತೆ ಶೋ ಮುಗಿದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರವು ಜೊತೆಗೂಡಿ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. 1986ರಲ್ಲಿ ಮಿನಿಸರಣಿಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವಾಗ, ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅವನ ರಹಸ್ಯ ಮೂಲಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸಲು ಹಲವು ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತರು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು''[[Batman: The Dark Knight Returns]]'' , ಬರಹಗಾರ-ಕಲಾವಿದ [[ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ್]] ಮೂಲಕ, ಹಾಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಟಿಮ್ ಬರ್ಟನ್‌]]ನ 1989ರ ಚಲನಚಿತ್ರ ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌]]'' ಯಶಸ್ಸು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಪುನಃ ತೀವ್ರಗೊಳಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು. ಒಂದು [[ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಕೇತ]]ವಾದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅನ್ನು ರೇಡಿಯೋದಿಂದ ದೂರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಚಲನಚಿತ್ರದವರೆಗೆ ವಿವಿಧ ಮಾಧ್ಯಮ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ಪರವಾನಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ ಈ ಪಾತ್ರದ ಕುರಿತಂತೆ ಜಗತ್ತಿನೆಲ್ಲೆಡೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸರಕು ಮಾರಾಟವಾಗಿರುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. == ಪ್ರಕಟಣೆಯ ಇತಿಹಾಸ == === ಸೃಷ್ಟಿ === 1938ರ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ''[[ಆಕ್ಷನ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌]]'' ನಲ್ಲಿನ [[ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್‌]]ನ ಯಶಸ್ಸು [[ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್‌]]ನ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕದ ವಿಭಾಗದ ಸಂಪಾದಕರುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸೂಪರ‍್ಹೀರೊಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗಾಗಿ ಬೇಡಿಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು. ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವಾಗಿ, [[ಬಾಬ್ ಕೇನ್‌]] "ದಿ ಬ್ಯಾಟ್-ಮ್ಯಾನ್" ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದರು.<ref>[[ಡೇನಿಯಲ್ಸ್, ಲೆಸ್]]. ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ದಿ ಕಂಪ್ಲೀಟ್ ಹಿಸ್ಟರಿ'' . ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ಪುಸ್ತಕಗಳು, 1999. ISBN 0-8118-4232-0, pg. 18</ref> ಸಹವರ್ತಿ [[ಬಿಲ್ ಫಿಂಗರ್]] ಹೀಗೆ ಜ್ಞಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, "ಕೇನ್‌ ’ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌’ ಎಂಬ ಒಂದು ಪಾತ್ರದ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನಾನು ನೋಡಲು ಅವರು ಬಯಸಿದ್ದರು. ನಾನು ಕೇನ್‌ ಅವರಲ್ಲಿ ಹೋದೆ, ಮತ್ತು ಅವರು ಸೂಪರ್‍ಮ್ಯಾನ್‍ನನ್ನೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೋಲುವ ಒಂದು ರೀತಿ... ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಬಿಗಿ ಉಡುಪು, ಬಹುಶ ಬೂಟ್‍ಗಳು... ಕೈಚೀಲ ಇಲ್ಲ, ಕೈಕವಚ ಇಲ್ಲ.. ಜೊತೆಗೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ [[ಮುಖಮರೆದೊಗಲೆ ಮುಖವಾಡ]], ಹಗ್ಗದ ಮೇಲೆ ತೂಗಾಟ... ಇದನ್ನು ಬಿಡಿಸಿದ್ದರು. ಎರಡು ಸ್ಥಿರವಾದ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಅವುಗಳು ಹೊರಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಂಟಿಕೊಂಡಿದ್ದವು, ಬಾವಲಿಯ ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಹಾಗೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಮತ್ತು ಕೆಳಗೆ ದೊಡ್ಡದಾದ ಒಂದು ಸಹಿ ಇತ್ತು..ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌."<ref>[[ಸ್ಟೆರಾಂಕೊ, ಜಿಮ್]]. ''ದಿ ಸ್ಟೆರಾಂಕೊ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ 1 '' . ರೀಡಿಂಗ್, ಪಿಎ: ಸೂಪರ್ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್, 1970. (ISBN 0-517-50188-0)</ref> ಫಿಂಗರ್ ಕೆಲವು ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವುಗಳೆಂದರೆ, ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಮುಖಮರೆದೊಗಲೆ ಮುಖವಾಡದ ಬದಲು ಒಂದು ಸರಳವಾದ [[ಗವಸು]], ರೆಕ್ಕೆಗಳ ಬದಲು ಒಂದು ಮೇಲಂಗಿ, ಮತ್ತು ಕೈಗವಸು, ಮತ್ತು ಮೂಲ ಪೋಷಾಕಿನಿಂದ ಕೆಂಪು ಭಾಗಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯುವುದು.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್(1999), pg. 21, 23</ref><ref>{{cite journal|author=Havholm, Peter|title=Corporate Authorship: A Response to Jerome Christensen|journal=Critical Inquiry|volume=30|issue=1|month=Autumn|year=2003|page=192|issn=00931896|doi=10.1086/380810|last2=Sandifer|first2=Philip}}</ref><ref name="Archives 3">ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ [[ಜೋಯ್ ಡೆಸ್ರಿಸ್]], ''ಇನ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಆರ್ಚೀವ್ಸ್'' ,ಸಂಪುಟ 3 ([[ಡಿಸಿ ಕಾಮಿಕ್ಸ್]],1994),p. 223 ISBN 1-56389-099-2</ref><ref>{{cite book |authorlink=Les Daniels |last=Daniels |first=Les |title=Batman: The Complete History |publisher=Chronicle Books |year=1999 |isbn=0-8118-4232-0 |pages=21, 23}}</ref> ಫಿಂಗರ್ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಪಾತ್ರದ ರಹಸ್ಯವಾದ ಗುರುತಿಗಾಗಿ ಅವರು ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಹೆಸರನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದರು:" ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌‍ನ ಹೆಸರಿನ ಮೊದಲ ಭಾಗ [[ರಾಬರ್ಟ್ ಬ್ರೂಸ್]] ಎಂಬ [[ಸ್ಕಾಟಿಷ್]] ದೇಶಭಕ್ತನ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಬ್ರೂಸ್, ಒಬ್ಬ ವಿಲಾಸಿ ತರುಣ, ಮತ್ತು ಸಭ್ಯನಾಗಿದ್ದ. ನಾನು ವಸಾಹತಿಕರಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಹೆಸರಿಗಾಗಿ ಹುಡುಕಿದೆ. ನಾನು ಆಡಮ್ಸ್, ಹ್ಯಾನ್‌ಕಾಕ್... ಮುಂತಾದವುಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ ನಂತರ ನಾನು [[ಮ್ಯಾಡ್ ಅಂತೋನಿ ವೇನ್]] ಕುರಿತು ಯೋಚಿಸಿದೆ."<ref name="creation">ಕೇನ್‌, ಅಂಡ್ರೇ, ಪುಟ. 44</ref> ನಂತರ ಅವರು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ [[ಅನೇಕ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ]] [[ವಾರ್ತಾಪತ್ರಿಕೆ]]ಯ [[ಕಾಮಿಕ್ ಸ್ರ್ಟಿಪ್]] [[ಲೀ ಫಲ್ಕ್‌‌]]ನ ಜನಪ್ರಿಯ ''[[ದಿ ಫ್ಯಾಂಟಮ್]]'' ಪಾತ್ರದಿಂದ ಅವರ ಸೂಚನೆಗಳು ಪ್ರೇರೇಪಿತಗೊಂಡವು, ಕಾನ್ ಸಹ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಪರಿಚಿತರಾಗಿದ್ದರು.<ref>ಕೇನ್‌, ಅಂಡ್ರೇ, ಪುಟ. 41</ref> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ವಿಭಿನ್ನ ಅಂಶಗಳಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಪಾತ್ರದ ಇತಿಹಾಸ, ದೃಷ್ಟಿಗೋಚರ ಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಉಪಕರಣ ಸಮಕಾಲೀನ 1930ರ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿಗೊಂಡಿವೆ, ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು, ಕಚ್ಚಾಬರವಣಿಗೆ ನಿಯತಕಾಲಿಕಗಳು, ಕಾಮಿಕ್ ಸ್ರ್ಟಿಪ್‌‍ಗಳು, ವಾರ್ತಾಪತ್ರಿಕೆಯ ತಲೆಬರಹಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವತಃ ಕೇನ್‌ಯ ಅಂಶಗಳು ಸಹ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ.<ref>ಡೇನಿಯಲ್ಸ್, ಲೆಸ್. ''ಡಿಸಿ ಕಾಮಿಕ್ಸ್: ಎ ಸೆಲಬ್ರೇಶನ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ಸ್ ಫೇವರಿಟ್ ಕಾಮಿಕ್ ಬುಕ್ ಹೀರೋಸ್'' . ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಬಿಲ್‌ಬೋರ್ಡ್ ಬುಕ್ಸ್/ವಾಟ್ಸ್‌ನ್-ಗುಪ್ಟಿಲ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್, 2003, ISBN 0-8230-7919-8, ಪುಟ. 23</ref> ವಿಶೇಷವಾಗಿ ''[[ದಿ ಮಾರ್ಕ್ ಅಫ್ ಜೊರ್ರೊ]]'' (1920) ಮತ್ತು ''[[ದಿ ಬ್ಯಾಟ್ ವಿಸ್ಪರ್ಸ್]]'' (1930) ಚಲನಚಿತ್ರದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಜೊತೆಗೂಡಿದ ವಿಗ್ರಹ ನಿರ್ಮಾಣಶಾಸ್ತ್ರದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಕೇನ್‌ ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗೆಯೆ ಫಿಂಗರ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಪತ್ತೇದಾರಿ ಪ್ರವೀಣ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿ ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪಾತ್ರಗಳಾದ [[ಡಾಕ್ ಸವಗೆ]], [[ದಿ ಶ್ಯಾಡೊ]], [[ಶೆರ್ಲಾಕ್ ಹೊಮ್ಸ್‌]]ಗಳಿಂದ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಪಡೆದರು.<ref>ಬೈಕೆಲ್, ಬಿಲ್. "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ಕಮೊಡಿಟಿ ಆಸ್ ಮೈತ್." ''ದಿ ಮೆನಿ ಲೈವ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಅಪ್ರೋಚಸ್ ಟು ಎ ಸೂಪರ್ ಹೀರೋ ಅಂಡ್ ಇಸ್ ಮೀಡಿಯಾ'' . ರೂಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್: ಲಂಡನ್, 1991. ISBN 0-85170-276-7, ಪುಟ. 6–7</ref> ಕೇನ್‌, 1989ರಲ್ಲಿ ಅವರ [[ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ]]ಯಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಫಿಂಗರ್‌ನ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ: {{quote|One day I called Bill and said, 'I have a new character called the Bat-Man and I've made some crude, elementary sketches I'd like you to look at'. He came over and I showed him the drawings. At the time, I only had a small domino mask, like the one Robin later wore, on Batman's face. Bill said, 'Why not make him look more like a bat and put a hood on him, and take the eyeballs out and just put slits for eyes to make him look more mysterious?' At this point, the Bat-Man wore a red union suit; the wings, trunks, and mask were black. I thought that red and black would be a good combination. Bill said that the costume was too bright: 'Color it dark gray to make it look more ominous'. The cape looked like two stiff bat wings attached to his arms. As Bill and I talked, we realized that these wings would get cumbersome when Bat-Man was in action, and changed them into a cape, scalloped to look like bat wings when he was fighting or swinging down on a rope. Also, he didn't have any gloves on, and we added them so that he wouldn't leave fingerprints.<ref>Kane, Andrae, p. 41</ref>}} ಕೇನ್, ಗೌರವಧನದ ಜೊತೆ ಎಲ್ಲ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಪಾತ್ರದ ಕಾಮಿಕ್‌ಗಳಿಗೆ ಕಾಯಂ ಆಗಿ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ನೀಡುವ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪಾತ್ರದ ಒಡೆತನವನ್ನು ನೀಡಿದನು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಿಯೂ "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಬಾಬ್‌ ಕೇನ್‌ನಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ ಬದಲಿಗೆ ಅವನ ಹೆಸರನ್ನು ಪ್ರತಿ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರಲಾಗುತ್ತದೆ. 1960ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕದಿಂದ ಹೆಸರು ಕಾಣೆಯಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಆ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಪ್ರತಿ ಕಥೆಯ ನಿಜವಾದ ಬರಹಗಾರರು ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು. ನಂತರದ 1970ರಲ್ಲಿ, [[ಜೆರ್ರಿ ಸೈಗಲ್]] ಮತ್ತು [[ಜೋ ಶುಸ್ಟರ್]] ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ "ರಚನಕಾರರು" ಎಂಬ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದರು. ಜೊತೆಗೆ [[ವಿಲಿಯಮ್‌ ಮೌಲ್ಟನ್‌ ಮಾರ್ಸ್ಟನ್‌‍]] ಗೆ [[ವಂಡರ್ ವುಮನ್‌]] ಸೃಷ್ಟಿಸಿದವರು ಎಂಬ ಬೈಲೈನ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಎಲ್ಲ ಮನ್ನಣೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಥೆಗಳು "ಬಾಬ್ ಕೇನ್‌ ರಚಿಸಿದವರು" ಎಂಬುದನ್ನೂ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಫಿಂಗರ್ ಅದೇ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆಯಲಿಲ್ಲ. 1940 ರಿಂದಲೂ ಆತನ ಹೆಸರನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತಾದರೂ 1960 ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಆತನ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಕಡಿಮೆಯಾಯಿತು. ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ'' ಪತ್ರಗಳ ಪುಟ #169 (ಫೆಬ್ರವರಿ 1965)ರಲ್ಲಿ ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸಂಪಾದಕ [[ಜುಲಿಯಸ್ ಸ್ಕ್ವಾರ್ಟ್ಜ್‌‌]] ಅವರನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿರುವ ಖಳನಾಯಕರುಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ [[ರಿಡ್ಲರ್‍]]ನ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಫಿಂಗರ್ ಒಪ್ಪಂದ ಅವನ ಬರವಣಿಗೆಯ ಪುಟ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿಸಿತು ಮತ್ತು ಬೈಲೈನ್‌ಗೆ ಅಲ್ಲ. ಕೇನ್‌ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ, "ಬಿಲ್ ಅವನ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಸಾಧನೆಗಳಿಲ್ಲದೇ ನಿರುತ್ಸಾಹಗೊಂಡಿದ್ದನು. ಆತ ತನ್ನ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು ಅವನನ್ನು ದಾಟಿ ಹೋಗಿತ್ತು ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದನು."<ref name="creation" /> 1974ರಲ್ಲಿ ಫಿಂಗರ‍್ನ ಸಾವಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, DC ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಫಿಂಗರ‍್ನನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಸಹ-ರಚನಕಾರ ಎಂದು ಗೌರವಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. [[ಜೆರ್ರಿ ರಾಬಿನ್‍ಸನ್]] ಸಹ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕೇನ್‌ ಮತ್ತು ಫಿಂಗರ್ ಜೊತೆ ಆ ಸ್ಟ್ರಿಪ್‌‍ಗಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದು, ಕೇನ್ ಆ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಆತನನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದ. ಫಿಂಗರ್ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡಿದ್ದನ್ನು ಜ್ಞಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ''[[ದಿ ಕಾಮಿಕ್ ಜರ್ನಲ್]]'' ಜೊತೆ 2005ರ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ: {{quote|Bob made him more insecure, because while he slaved working on Batman, he wasn't sharing in any of the glory or the money that Bob began to make, which is why… [he was] going to leave [Kane's employ]. … [Kane] should have credited Bill as co-creator, because I know; I was there. … That was one thing I would never forgive Bob for, was not to take care of Bill or recognize his vital role in the creation of Batman. As with Siegel and Shuster, it should have been the same, the same co-creator credit in the strip, writer and artist.<ref>{{cite journal |last=Groth |first=Gary |authorlink=Gary Groth |year=2005 |month=October |title=Jerry Robinson |journal=The Comics Journal |volume=1 |issue=271 |pages=80–81 |issn=0194-7869 |url=http://www.tcj.com/index.php?option=com_content&task=view&id=350&Itemid=48 |accessdate= 2007-11-18 }}</ref>}} ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೇನ್‌ ಮೊದಮೊದಲು ಫಿಂಗರ್ ತಾನು ಈ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದೆ ಎಂದು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೇನ್‌ ತನ್ನ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ 1965ರಲ್ಲಿ ಪತ್ರ ಬರೆಯುವ ಮೂಲಕ "ನನಗನ್ನಿಸಿತು, ಬಿಲ್‌ ಫಿಂಗರ್ ಜನರಲ್ಲಿ ತಾನೇ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‍ [[(sic)]] ಖಳನಾಯಕರ ಪಾತ್ರಗಳಾದ ರಾಬಿನ್‌ ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ಮುಖ್ಯ ಖಳನಾಯಕರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತ, ನಾನು ಈ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿಲ್ಲ ಎಂಬಂತೆ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಮೂಡಿಸಿದ್ದಾನೆ. <nowiki></nowiki><nowiki></nowiki><nowiki></nowiki> ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮೋಸದ ಹಾಗೂ ಅಸತ್ಯದ ಮಾತಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಬರೆಯುವ ಮೂಲಕ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ್ದ. ಕೇನ್‌ ಸ್ವತಃ ತಾನೇ ಫಿಂಗರ್‌ನ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸಿದ್ದ. "ಬೇನಾಮಿ ಬರಹಗಾರ ಅಥವಾ ಕಲಾವಿದರಾಗಿರುವುದರಲ್ಲಿಯ ಒಂದು ಸಮಸ್ಯೆಯೆಂದರೆ ನೀವು ಯಾವಾಗಲೂ ಯಾವುದೇ ಮನ್ನಣೆ ಇಲ್ಲದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ". ಅದೇನೆ ಇದ್ದರೂ, ಯಾರಾದರೂ ’ಮನ್ನಣೆ’ಯನ್ನು ಬಯಸಿದರೆ ’ಬೇನಾಮಿ’ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಬ್ಬರನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಸ್ವತಃ ನಾಯಕರಾಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಪರಿವರ್ತಕನಾಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ."<ref>''[[ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕದ ಕಲಾವಿದ]]'' 3. ಚಳಿಗಾಲ 1999. [[ಟುಮೊರೋಸ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್]]</ref> 1989ರಲ್ಲಿ ಕೇನ್‌ ಫಿಂಗರ‍್ನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಒಂದು ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ನೆನೆಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.{{quote|In those days it was like, one artist and he had his name over it [the comic strip] — the policy of DC in the comic books was, if you can't write it, obtain other writers, but their names would never appear on the comic book in the finished version. So Bill never asked me for it [the byline] and I never volunteered — I guess my ego at that time. And I felt badly, really, when he [Finger] died.<ref>"Comic Book Interview Super Special: Batman" Fictioneer Press, 1989</ref>}} === ಆರಂಭದ ದಿನಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Detective27.JPG|thumb|ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವನ ರಂಗ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ #27ರಲ್ಲಿ (ಮೇ 1939) ಮಾಡಿದನು.ಕಲಾತ್ಮಕ ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಬಾಬ್ ಕೇನ್‌ ಮಾಡಿದನು.]] ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಥೆ, "ದಿ ಕೇಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಕೆಮಿಕಲ್ ಸಿಂಡಿಕೇಟ್," ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' ನಲ್ಲಿ #27ರಂದು (ಮೇ 1939) ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. ಫಿಂಗರ್ ಹೇಳಿದ, "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅನ್ನು ಮೂಲತಃ ಕಚ್ಚಾ ಬರವಣಿಗೆಯ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗಿತ್ತು",<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 25</ref> ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಭಾವವು ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಸಾಯಿಸಲು ಅಥವಾ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಈಡುಮಾಡುವಾಗ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕರುಣೆ ತೋರದಿರುವುದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಒಂದು ಯಶಸ್ವಿ ಪಾತ್ರ ಎಂದು ಸಾಬೀತು ಮಾಡಿದೆ ಮತ್ತು ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' ನಲ್ಲಿ ನಟನಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ, 1940ರಲ್ಲಿ ಅವನ ಸ್ವಂತ ಏಕೈಕ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಅವನು ಪಡೆದನು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಗಲೇ, ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅತಿ-ಮಾರಾಟವಾಗುವ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಪ್ರಕಾಶಕರಾಗಿದ್ದರು; ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಕಂಪೆನಿಯ ಇತರೆ ಮುಖ್ಯ ಹೀರೊ, ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್, ಕಂಪೆನಿಯ ಯಶಸ್ಸಿನ ಮೂಲಾಧಾರಗಳಾಗಿದ್ದವು.<ref>ರೈಟ್, ಬ್ರಾಡ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ''ಕಾಮಿಕ್ ಬುಕ್ ನೇಶನ್'' . ಬಾಲ್ಟಿಮೋರ್: ಜಾನ್ಸ್ ಹಾಪ್‌ಕಿನ್ಸ್, 2001. ISBN 0-8018-7450-5, ಪುಟ. 19</ref> ಎರಡು ಪಾತ್ರಗಳು ಜೊತೆ ಜೊತೆಯಾಗಿ ''[[ಪ್ರಪಂಚದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌]]'' ನ ತಾರೆ ಎಂದು ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು, 1940ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಪರಿಚಯಿಸಿದಾಗ ಮೂಲತಃ ''ಪ್ರಂಪಚದ ಉತ್ತಮ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' ಎಂದು ತಲೆಬರಹ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ರಚನಕಾರರಾದ [[ಜೆರ್ರಿ ರಾಬಿನ್‍ಸನ್]] ಮತ್ತು [[ಡಿಕ್ ಸ್ಪ್ರಾಂಗ್]] ಸಹ ಇದರ ಸ್ಟ್ರಿಪ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡಲು ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಸ್ಟ್ರಿಪ್‍ಗಳ ಅಂಶಗಳನ್ನು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಕಲಾತ್ಮಕ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಹಂತ ಹಂತವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ಕೇನ್‌ ಗುರುತಿಸಿದ ಪ್ರಕಾರ ಆರು ಸಂಚಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವನು ಪಾತ್ರಗಳ ಬಾಯಿ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಮತ್ತು ವಸ್ತ್ರ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಬಾಗದ ಕಿವಿಯ ಹತ್ತಿರದ ಭಾಗ ಉದ್ದವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ. "ಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಅವನು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಚಿತ್ರವಾಗಿದ್ದ, ನನ್ನ ಪ್ರಬುದ್ಧ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌," ಎಂದು ಕೇನ್‌‍ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.<ref name="vapzdg">ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 29</ref> [[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ವಿಶೇಷಗುಣಗಳ ಯುಟಿಲಿಟಿ ಬೆಲ್ಟ್]] ಅನ್ನು #29 (ಜುಲೈ 1939)ರಲ್ಲಿ ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' ನಲ್ಲಿ, ಅದರ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಬೂಮೆರಾಂಗ್- ಹಾಗೆ [[ಬ್ಯಾಟ್‍ರಾಂಗ್]] ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಟ್-ವಿಷಯದ ವಾಹನ, [[ಬ್ಯಾಟ್‍ಪ್ಲೇನ್‌]]ನನ್ನು, #31 (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1939) ರಂದು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಪಾತ್ರದ ಮೂಲವನ್ನು #33 (ನವೆಂಬರ್ 1939)ರಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗ ಪಡಿಸಲಾಯಿತು, ಎರಡು-ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಕಥೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಕೊರಗಿನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ, ಅವನ ಪೋಷಕರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡುದರಿಂದ ಬಂದ ಒಂದು ಪಾತ್ರ. ಫಿಂಗರ‍್ನಿಂದ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಯುವ ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ಹೆತ್ತವರ ಸಾವು ಒಂದು ಬೀದಿ ದರೋಡೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಅವನು ಕಣ್ಣಾರೆ ನೋಡುತ್ತಾನೆ. ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಅವರ ಸಮಾಧಿಯಲ್ಲಿ, ಮಗುವಾಗಿದ್ದ ಬ್ರೂಸ್ ಹೀಗೆ ಶಪಥ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ "ನನ್ನ ಹೆತ್ತವರ ಆತ್ಮಶಾಂತಿಗಾಗಿ ನನ್ನ ಉಳಿದ ಜೀವನವನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಅಪರಾಧಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧ ಮಾಡುತ್ತ ಕಳೆಯುವುದರ ಮೂಲಕ ಅವರ ಸಾವಿನ ಹಗೆಯನ್ನು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ."<ref>{{cite comic|writer=[[Bill Finger]]|penciller=[[Bob Kane]]|inker=[[Sheldon Moldoff]]|issue=33|title=Detective Comics|story=The Batman and How He Came to Be|publisher=[[DC Comics]]|date=November, 1939|page=1-2}}</ref><ref>[http://www.comics.org/details.lasso?id=560 '' ಪತ್ತೇದಾರಿ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' #33] (ನವೆಂಬರ್ 1939), [[ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ ಡೆಟಾಬೇಸ್]] </ref><ref>ಜಾನ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ದರ್ವೋಸ್ಕಿ, " [http://www.pdfdownload.org/pdf2html/pdf2html.php?url=http%3A%2F%2Fcontentdm.lib.byu.edu%2FETD%2Fimage%2Fetd2158.pdf&amp;images=yes ದಿ ಮೈಥಿಕ್ ಸಿಂಬಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101225003625/http://contentdm.lib.byu.edu/ETD/image/etd2158.pdf |date=2010-12-25 }}" ಡಿಸೆಂಬರ್ 2007. 2008-03-20ರಲ್ಲಿ ಮರು ಸಂಪಾದನೆ.</ref> ಮೊದಲಿನ, ಕಚ್ಚಾಬರವಣಿಗೆಯಾಗಿದ್ದ ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' ನಲ್ಲಿ #38 (ಏಪ್ರಿಲ್ 1940)ರಿಂದ ರೂಪನಿಷ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡಿದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ವರ್ಣನೆ ರಾಬಿನ್‍ನ ಪರಿಚಯದೊಂದಿಗೆ ಅನುಕಂಪವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ರಾಬಿನ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಪುಟ್ಟ ಹಿಂಬಾಲಕ.<ref name="Wright_p17">ರೈಟ್, ಪುಟ. 17</ref> ಫಿಂಗರ‍್ನ ಸೂಚನೆಯಂತೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಬಲ್ಲ [["ವ್ಯಾಟ್ಸನ್‌"]]ನ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು, ಅದರಿಂದ ರಾಬಿನ್‍ನನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 38</ref> ಮಾರಾಟ ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ದ್ವಿಗುಣವಾಯಿತು, ಏಕಾಂಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಕೇನ್‌ನ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿತ್ತು ಹಾಗಿದ್ದರೂ ಮತ್ತು ಅದು "ಪುಟ್ಟ ಹಿಂಬಾಲಕರ" ಪ್ರಸರಣದ ಕಿಡಿ ಹತ್ತಿಸಿತು.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (2003), ಪುಟ. 36</ref> ಏಕಾಂಗಿ ಉಪೋತ್ಪನ್ನ ಸರಣಿಯ ಮೊದಲ ಸಂಚಿಕೆಯ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ಅವನ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಎಡೆಬಿಡದ ಎದುರಾಳಿಗಳಾದ [[ಜೋಕರ್]] ಮತ್ತು [[ಕ್ಯಾಟ್‍ವುಮನ್]] ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಒಂದು ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ದೈತ್ಯಪ್ರಮಾಣದ ರಾಕ್ಷಸರನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಗುಂಡುಹೊಡೆದು ಸಾಯಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅದು ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಆ ಕಥೆಯು ಸಂಪಾದಕ [[ವಿಟ್ನಿ ಎಲ್ಸ್‌ವರ್ಥ್‌]] ಪಾತ್ರ ಇನ್ನೂ ಮುಂದೆ ಯಾರನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಪಿಸ್ತೂಲನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಅಧಿಕೃತ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮಾಡಲು ಒತ್ತಾಸೆಯಾಯಿತು.<ref name="dan42">ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 42</ref> 1942ರಷ್ಟರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ ಹಿಂದೆ ಇರುವ ಬರಹಗಾರರು ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪೌರಾಣಿಕತೆಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದರು.<ref name="Boichel_p9">ಬೈಕೆಲ್, ಪುಟ. 9</ref> [[ವಿಶ್ವ ಸಮರ II]] ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, DC ಕಾಮಿಕ್ಸ್ "ಒಂದು ಯುದ್ಧನಂತರದ ಸಂಪಾದಕೀಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಅದು ಉಲ್ಲಾಸದ ಚಿಕ್ಕವಯಸ್ಸಿನ ಕಲ್ಪನಾಶಕ್ತಿಯ ಪರವಾಗಿದ್ದು, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದ ಕುರಿತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿತು." ಈ ಸಂಪಾದಕೀಯ ಪ್ರವೇಶದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಯುದ್ಧ ನಂತರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿನ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ '' ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು; 1940ರ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿನ ಸ್ಟ್ರೀಪ್‍ನ "ಕಳೆಗುಂದಿದ ಮತ್ತು ಭೀತಿಯ ಜಗತ್ತನಿಂದ" ತೆಗೆದು ಹಾಕಲಾಯಿತು, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಬದಲಿಗೆ ಒಂದು "ಉಲ್ಲಾಸಕರವಾದ ಮತ್ತು ವರ್ಣಮಯ" ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸುವ ಒಬ್ಬ ಗೌರವನ್ವಿತ ಪ್ರಜೆ ಮತ್ತು ತಂದೆಯ ಆಕೃತಿಯ ಹಾಗೆ ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು.<ref>ರೈಟ್, ಪುಟ. 59</ref> === 1950 ರ ದಶಕ ಮತ್ತು ಮತ್ತು 1960 ರ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ === 1950ರ ವೇಳೆಗೆ ಈ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಕ್ಷಯಿಸಿದ ಕಾರಣ, ಆ ನಂತರದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಕೇಲವೇ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೊ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕೂಡಾ ಒಂದು. "ದಿ ಮೈಟಿಯೆಸ್ಟ್ ಟೀಮ್ ಇನ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್" ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್‍ #76 (ಜೂನ್ 1952)ರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸೂಪರ್‍ಮ್ಯಾನ್‍ನೊಂದಿಗೆ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜೊತೆಗೂಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಈ ಜೋಡಿ ಪರಸ್ಪರರ ರಹಸ್ಯ ಗುರುತನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{Comic book reference|writer=[[Edmund Hamilton]]|penciller=[[Curt Swan]]|story=The Mightiest Team In the World|title=Superman #76|date=June 1952|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಈ ಕಥೆಯ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ''ಪ್ರಪಂಚದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟವಾದ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' ನವೀಕರಣಗೊಂಡಿತು ಅದರಿಂದ ಮೊದಲು ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್ ಮುಖ್ಯಲಕ್ಷಣಗಳು ಬದಲಾಗಿ, ಇದು ಎರಡು ನಾಯಕರು ಜೊತೆಯಾಗಿ ಅಭಿನಯಿಸಿದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದವು.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 88</ref> "ಇಂತಹ ಪಾತ್ರಗಳು ಅತ್ಯಲ್ಪ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮತ್ತು ಅಂತರ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈ ಎರೆಡು ಪಾತ್ರಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿದ್ದುದು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು;<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 91</ref> "ಈ ಕಥೆಗಳ ಸರಣಿಯು 1986ರಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕವು ರದ್ದಾಗುವವರೆಗೆ ನಡೆಯಿತು. 1954ರಲ್ಲಿ ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ [[ಫೆಡ್ರಿಕ್ ವೆರ್ಥಮ್‌]]ನ ಪುಸ್ತಕ ''[[ಸೆಡಕ್ಷನ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಇನ್ನೊಸೆಂಟ್‌]]'' ಪ್ರಕಟಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕ ಉದ್ಯಮವು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಾಗ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ ಸಹ ವಿಮರ್ಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದವು. ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಮಕ್ಕಳು ಅನುಕರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಕೃತಿಗಳು ಯುವಕರ ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ಭ್ರಷ್ಟಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ವೆರ್ಥಮ್‌ನ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿತ್ತು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ ಸಲಿಂಗ ಪ್ರೇಮಿ ಭಾವನೆಗಳ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ವೆರ್ಥಮ್ ಟೀಕಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಮತ್ತು ರಾಬಿನ್‌ನನ್ನು ಪ್ರೇಮಿಗಳ ರೀತಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. 1950ರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ವೆರ್ಥಮ್ ವಿಮರ್ಶೆ ಒಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿರೋಧವನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸಿತು, ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ [[ಕಾಮಿಕ್ಸ್ ಕೋಡ್ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ]]ದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ದಾರಿಯಾಯಿತು. ಕಾಮಿಕ್ಸ್ ಕೋಡ್‌ ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ನಂತರ ಯುದ್ಧ ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು "ಹೆಚ್ಚು ಉಲ್ಲಾಸಕರ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌" ಕಡೆಗೆ ಒಲವು ತೀವ್ರವಾಯಿತು.<ref>ಬೈಕೆಲ್, ಪುಟ. 13</ref> [[ಬ್ಯಾಟ್‍ವುಮನ್]] ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸಹ ಪರಿಣಿತರು ಸೂಚಿಸಿದ್ದರು (1956ರಲ್ಲಿ) ಮತ್ತು ರಾಬಿನ್ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಸಲೀಂಗ ಪ್ರೇಮಿಗಳು ಎಂಬ ಆರೋಪಣೆಯನ್ನು ತಪ್ಪೆಂದು ರುಜುವಾತುಪಡಿಸಲು [[ಬ್ಯಾಟ್‌ಗರ್ಲ್‌‌]]ನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಥೆಗಳನ್ನು ಒಂದು ಹಗುರ ಭಾವನೆಗೆ ತೆಗೆದು ಕೊಂಡುಹೋಗಲಾಯಿತು.<ref>{{cite journal |last=York |first=Christopher |title=All in the Family: Homophobia and Batman Comics in the 1950s |journal=The International Journal of Comic Art |year=2000 |volume=2 |issue=2 |pages=100–110 |url= }}</ref> 1950ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಈ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ DCಯ ಇತರ ಪಾತ್ರಗಳ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಅನುಕರಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಥೆಗಳು ನಿಧಾನವಾಗಿ [[ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಕಾದಂಬರಿ]]-ಅಭಿರುಚಿಯ ಕಥೆಗಳಾಗಿ ಬದಲಾದವು.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999),ಪುಟ. 94</ref> ಹೊಸ ಪಾತ್ರಗಳಾದ ಬ್ಯಾಟ್‍ವುಮನ್, [[ಏಸ್‌ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌-ಹೌಂಡ್‌‍]] ಮತ್ತು [[ಬ್ಯಾಟ್‌-ಮೈಟ್‌‌]]ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಸಾಹಸಗಳು ಆಗಾಗ ಅಸಾಧಾರಣವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ವಿಚಿತ್ರ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. 1960ರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ದಿ ಬ್ರೇವ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೋಲ್ಡ್ #28ರಲ್ಲಿ (ಫೆಬ್ರವರಿ 1960) ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್ ಅಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಒಬ್ಬ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ ರಂಗ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದನು, ಮತ್ತು ಹಲವು ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್ ಕಾಮಿಕ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಅದೇ ವರ್ಷದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದನು. === "ಹೊಸ ನೋಟ" ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಗುಂಪು === 1964ರಷ್ಟರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ ಮಾರಾಟಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬಿದ್ದು ಹೋಗಿತ್ತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, DC "ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‍ನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಯೋಜಿಸಿತು" ಎಂದು ಬಾಬ್ ಕೇನ್‌ ಹೇಳಿದರು.<ref>Daniels (1999), pg.ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ 95</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವಾಗಿ, ಸಂಪಾದಕ [[ಜುಲಿಯಸ್ ಸ್ವಾರ್ಟ್ಜ್‌‌]]ಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ತೀವ್ರ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿದ್ದರು, 1964ರಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ #327 (ಮೇ 1964), "ಹೊಸ ನೋಟ" ಎಂದು ಹೊದಿಕೆ ಹೊದಿಸಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿತು. ಸ್ವಾರ್ಟ್ಜ್‌, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಕಾಲೀನ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಮಾಡಲು, ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪತ್ತೇದಾರಿ ಅಭಿರುಚಿಯ ಕಥೆಗಳಿಗೆ ಮರಳುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಿದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಅವರು ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸರಿಮಾಡಲು ಸಹಾಯವಾಗುವಂತೆ ಕಲಾವಿದ [[ಕಾರ್ಮೈನ್‌‍ ಇನ್‌ಫಾಂಟಿನೊ]]ನನ್ನು ಕರೆತಂದರು. [[ಬ್ಯಾಟ್‍ಮೊಬೈಲ್‌‌]]ನ್ನು ಪುನಃರಚಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ನ ಹಿಂದೆ ಹಳದಿ ಅಂಡಾಕೃತಿಯ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಪೋಷಾಕನ್ನು ಮಾರ್ಪಾಡಿಸಲಾಯಿತು. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು 1950ರ ಪಾತ್ರಗಳಾದ ಬ್ಯಾಟ್‍ವುವನ್,ಏಸ್, ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‍-ಮಿಟ್‍ಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಲಾಯಿತು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಬಟ್ಲರ್ ಅಲ್ಫರ್ಡ್‌ನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲಾಯಿತು (ಆದರೆ, ಅವನ ಸಾವನ್ನು ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಕಾರಣ ತಡಮಾಡದೆ ರದ್ದುಮಾಡಲಾಯಿತು) ಹಾಗೆ ವೇನ್ ಕುಟುಂಬದ ಒಂದು ಹೊಸ ಸ್ತ್ರೀ ಸಂಬಂಧಿ, ಆಂಟ್‌ ಹ್ಯಾರಿಎಟ್‌, ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಮತ್ತು ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ ಜೊತೆ ವಾಸ ಮಾಡಲು ಆಗಮಿಸಿದರು.<ref>{{Cite comic|writer=[[Bill Finger]]|penciller=[[Sheldon Moldoff]]|story=Gotham Gang Line-Up!|title=[[Detective Comics]]|issue=328|date=June, 1964|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Batman227.jpg|thumb|ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ #227 (ಡಿಸೆಂಬರ್ 1970). ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‍ಮನ್ ಉತ್ತಮ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೆ ಮರಳಿ 1939ರ ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ಗೆ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. #31.<ref>ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ #31 ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ #227, ನೀಲ್ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ ದತ್ತಾಂಶಗಳಿಗೆ</ref> ಭವ್ಯವಾದ ಕಲೆಯನ್ನು ನೀಡಿದನು.]] 1966ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಯ ರಂಗ ಪ್ರವೇಶವು ಪಾತ್ರದ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಹೊಂದಿತು. ಸರಣಿಯ ಯಶಸ್ಸು ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕ ಉದ್ಯಮದ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು, ಮತ್ತು ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌‌'' ನ ಚಲಾವಣೆ 900,000 ಪ್ರತಿಗಳ ಹತ್ತಿರ ತಲುಪಿತು.<ref>ಬೆಂಟನ್, ಮೈಕ್. ''ದಿ ಕಾಮಿಕ್ ಬುಕ್ ಇನ್ ಅಮೇರಿಕಾ: ಆನ್ ಇಲ್ಯುಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್ ಹಿಸ್ಟರಿ'' . ದಲ್ಲಾಸ್: ಟೈಲರ್, 1989. ISBN 0-87833-659-1, ಪುಟ. 69</ref> [[ಬ್ಯಾಟ್‌ಗರ್ಲ್‌]] ಪಾತ್ರ ಮತ್ತು ಶೋನ [[ಕ್ಯಾಂಪಿ]] ಗುಣದಂತಹ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು; ಈ ಸರಣಿ ಅಲ್ಫ್ರೆಡ್‌ನ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು. ಆದರೂ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಟಿವಿ ಶೋ ಎರಡು ಒಂದು ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದವು, ಕ್ಯಾಂಪ್ ಪ್ರವೇಶ ಕೊನೆಕೊನೆಗೆ ಕೃಶವಾಗಿ ನೀರಸವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಶೋ 1968ರಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ ಅವುಗಳಾಗಿಯೇ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡವು. ಜ್ಯೂಲಿಯಸ್‌‍ ಸ್ವಾರ್ಟ್ಜ್‌‌ ಗಮನಿಸಿದ ಹಾಗೆ, "ದೂರದರ್ಶನದ ಶೋ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಿದಾಗ, ನನ್ನನ್ನು ಕ್ಯಾಂಪಿಯಾಗಲು ಕೇಳಲಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಸಹಜವಾಗಿ ಶೋ ಕಾಂತಿಹೀನವಾದಾಗ, ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗೂ ಅದೇ ಗತಿಯಾಯಿತು".<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 115</ref> 1969ರ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಬರಹಗಾರ [[ಡೆನ್ನಿಸ್ ಒ’ನಿಯೋಲ್]] ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದ [[ನೀಲ್ ಆಡಮ್ಸ್]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು 960ರ ಟಿವಿ ಸರಣಿಯ ಕ್ಯಾಂಪಿ ಪಾತ್ರದಿಂದ ದೂರ ಇಡಲು ಮತ್ತು ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅವನ ಮೂಲಕ್ಕೆ "ರಾತ್ರಿಯ ಕಠೋರ ಸೇಡುಗ"ನ ಹಾಗೆ ಮರಳುವಂತೆ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು.<ref>ರೈಟ್, ಪುಟ. 233</ref> "ಎಲ್ಲಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತೋ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಇದನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುವುದು" ನನ್ನ ಯೋಜನೆಯಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ನಾನು DC ಗ್ರಂಥಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಮುಂಚಿನ ಕಥೆಗಳನ್ನ ಓದಿದೆ. ಕೇನ್‌ ಮತ್ತು ಫಿಂಗರ್ ಯಾವುದರ ಹಿಂದೆ ಬಿದ್ದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಗ್ರಹಿಸಲು ನಾನು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ."<ref>ಪಿಯರ್ಸನ್, ರಾಬರ್ಟಾ ಇ.; ಯುರಿಚ್ಚಿಯೋ, ವಿಲಿಯಮ್. "ನೋಟ್ಸ್ ಪ್ರಮ್ ದಿ ಬೆಟಾಕೇವ್: ಆನ್ ಇಂಟರ್‌ವ್ಯೂ ವಿತ್ ಡೆನ್ನಿಸ್ ಓ’ನೈಲ್." ''ದಿ ಮೆನಿ ಲೈವ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಅಪ್ರೋಚಸ್ ಟು ಎ ಸೂಪರ್ ಹೀರೋ ಅಂಡ್ ಇಸ್ ಮೀಡಿಯಾ'' . ರೂಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್: ಲಂಡನ್, 1991. ISBN 0-85170-276-7, ಪುಟ. 18</ref> ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಮತ್ತು ಆಡಮ್ಸ್ "ದಿ ಸಿಕ್ರೆಟ್ ಅಫ್ ದಿ ವೇಟಿಂಗ್ ಗ್ರೇವ್ಸ್‌ (''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' #395, (ಜನವರಿ1970)ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಜೊತೆಯಾದರು. ಕೆಲವು ಕಥೆಗಳು ಒ’ನಿಯೋಲ್, ಆಡಮ್ಸ್, ಸ್ಕ್ವಾರ್ಟ್ಜ್‌‍, ಮತ್ತು ಶಾಯಿ ದೂರಲೇಖಕ [[ಡಿಕ್ ಗಿಯಾರ್ಡಾನೊ]] ನಡುವಿನ ನಿಜವಾದ ಸಹರಚನೆಗಳು, ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಇವರುಗಳನ್ನು 1970ರ ವೇಳೆಯ ವಿಭಿನ್ನ ರಚನಕಾರರ ಜೊತೆಗೆ ಮಿಶ್ರಗೊಳಿಸಿತ್ತು ಮತ್ತು ಜೊತೆಗೂಡಿಸಿತ್ತು ; ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ ಅವರ ಕೆಲಸದ ಪ್ರಭಾವ "ಅದ್ಭುತ."<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999),ಪುಟ. 140</ref> ಗಿಯಾರ್ಡಿನೊ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ: "ನಾವು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಹೋದೆವು, ಒಬ್ಬ ಕಠೋರ, ನಿಗೂಢ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ಗೆ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಈ ಕಥೆಗಳು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಆದವು ಎಂದು ನಾನು ತಿಳಿಯುತ್ತೇನೆ... ಇವತ್ತಿಗೂ ನಾವು ನೀಲ್‌ನ ಉದ್ದ ಇಳಿಬಿದ್ದ ಟೊಪಿ ಮತ್ತು ಚೂಪಾದ ಕಿವಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ."<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 141</ref> ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಮತ್ತು ಆಡಮ್ಸ್ ಕೆಲಸ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿತ್ತು. ಇಳಿಮುಖದ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ಹೆಚ್ಚೇನೂ ಸಹಾಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಬರಹಗಾರ [[ಸ್ಟೀಮ್ ಎಂಗಲ್‌ಹರ್ಟ್]] ಮತ್ತು ಪೆನ್ಸಿಲರ್ [[ಮಾರ್ಷಲ್ ರೋಜರ್ಸ್]] ರವರು ಬರೆದು ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' #471-476ರಲ್ಲಿ (ಆಗಸ್ಟ್ 1977 - ಏಪ್ರಿಲ್ 1978) ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಪುಸ್ತಕವೂ ಅದೇ ರೀತಿಯ ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತಾದರೂ ಮಾರಾಟದ ಕುರಿತಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನೇನೂ ಸಾಧಿಸಲಿಲ್ಲ. ಇದು 1989ರ ಚಲನಚಿತ್ರ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌'' ನ ಮೇಲೆ ಸಹಾ ಪ್ರಭಾವನ್ನು ಬೀರಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನೂ ಚಲನಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಅಳವಡಿಸಿಲಾಗಿ, ''[[Batman: The Animated Series]]'' ಅದು 1992ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಬಾರಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.<ref>[http://www.scifi.com/scifiwire/index.php?category=5&amp;id=40748 ಸೈಫಿ ವೈರ್ (ಮಾರ್ಚ್ 28,2007): "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಆರ್ಟಿಸ್ಟ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಈಸ್ ಡೆಡ್"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090201081512/http://www.scifi.com/scifiwire/index.php?category=5&id=40748 |date=2009-02-01 }}:ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ಆರು ಕಾಮಿಕ್ ಸಂಚಿಕೆಗಳು ಮೊದಲಿಗೆ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡರೂ ಸಹ ಮೊದಲ ಮೂರು ಕಾಮಿಕ್ ಸಂಚಿಕೆಗಳು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ನಂತರದ ಸಂಚಿಕೆಗಳಿಗೆ ಬುನಾದಿ ಹಾಕಿದವು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ಕೆಲ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ’ಲಾಫಿಂಗ್ ಫಿಶ್’ ಸಹ ಒಂದು. (ಜೋಕರ್‌ನ ಮುಖ ಪಿಷ್‌ಗೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ); ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಇದನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ: 1990ರ ಸರಣಿ ವ್ಯಂಗ್ಯ ಚಿತ್ರಗಳು'' . 1989ರ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಸಿನಿಮಾದ ಮುಂಚಿನ ನಕ್ಷೆಗಳು ಮೈಕೆಲ್ ಕೆಟೆನ್‌ನ ಡಾರ್ಕ್ ನೈಟ್‌ನ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿವೆ."</ref> ಇದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, 1970 ಮತ್ತು 1980ರಲ್ಲಿ ವಿತರಣೆಯ ಕುಸಿತ ಮುಂದುವರಿಯಿತು, 1985ರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ-ಕಾಲದ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತಲುಪಿತು.<ref>ಬೈಕೆಲ್, ಪುಟ. 15</ref> === ''ದಿ ಡಾರ್ಕ್ ನೈಟ್ ರಿರ್ಟನ್ಸ್'' ಮತ್ತು ನಂತರ === [[ಚಿತ್ರ:Dark knight returns.jpg|thumb|ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ 1980ರ ಮೊದಲ ಸಂಚಿಕೆ(61) ಯನ್ನು ಮರು ವ್ಯಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ್ ಬರೆದಿರುವುದು.]] [[ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ‍್]]ನ 1986 ಸೀಮಿತ ಸರಣಿ, ಕಥೆಯು ವರ್ಷ 50-ಹಳೆಯ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ನಿವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಸಂಭವನೀಯ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಪುನಶ್ಚೈತನ್ಯಗೊಳಿಸಿದ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಹೊರಬರುವುದನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ.''[[Batman: The Dark Knight Returns]]'' ''ದಿ ಡಾರ್ಕ್ ನೈಟ್ ರಿಟರ್ನ್ಸ್'' ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅನಂತರದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರದ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದ ಒರೆಗಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಕೂಡಾ ಒಂದಾಗಿದೆ.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 147, 149</ref> ಈ ಸರಣಿಯು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಪಾತ್ರದ ಜನಪ್ರಿಯತೆಗೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ನವಚೈತನ್ಯಭರಿತ ಕಾಂತಿಯನ್ನು ಸಹ ನೀಡಿತು.<ref>ರೈಟ್, ಪುಟ. 267</ref> ಆ ವರ್ಷ ಡೆನ್ನಿಸ್ ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ ಸಂಪಾದಕ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು DCಯ ಯಥಾಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಮಿನಿಸರಣಿ ''[[ಕ್ರೈಸಿಸ್‌ ಆನ್‌ ಇನ್‌ಫಿನೈಟ್‌ ಅರ್ಥ್ಸ್‌]]'' ಅನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ವಿವರಣೆಗೆ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದರು. ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಅವರನ್ನು ಪಾತ್ರವನ್ನು ನವೀಕರಿಸಲು ಗೊತ್ತುಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಆದದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ತುಂಬಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.<ref>ಡೇನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 155, 157</ref> ಈ ಹೊಸ ಪಾರಂಭದ ಒಂದು ಫಲಿತಾಂಶ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' #404-407 (ಫೆಬ್ರವರಿ-ಮೇ 1987)ರಲ್ಲಿ "[[Batman: Year One|ಇಯರ್ ಒನ್]]" ಕಥಾವಿಷಯ, ಇದರಲ್ಲಿ ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ್ ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದ [[ಡೇವಿಡ್ ಮ್ಯಾಜುಶ್ಚೆಲ್ಲಿ]] ಪಾತ್ರದ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಪುನಃವ್ಯಾಖಾನಿಸಿದರು. ಬರಹಗಾರ [[ಅಲಾನ್ ಮೊರ್ರೆ]] ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದ [[ಬ್ರೈನ್ ಬೊಲ್ಲ್ಯಾಂಡ್]] 1988ರ [[ಒನ್-ಶಾಟ್]] 48-ಪುಟರ ಜೊತೆ ಈ ನಿಗೂಢತೆಯ ಕಥಾರೀತಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದ್ದರು,''[[Batman: The Killing Joke]]'' ಅದರಲ್ಲಿ ಜೋಕರ್, [[ಕಮಿಷನರ್ ಗೊರ್ಡಾನ್‌]]ನನ್ನು ಮತಿಹೀನನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಗೊರ್ಡಾನ್‌ನ ಮಗಳು [[ಬಾರ್ಬರಾ]]ಳನ್ನು ಅಂಗವಿಕಲ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಕಮಿಷನರನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿ, ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಹಿಂಸಿಸುತ್ತಾನೆ. ಎರಡನೆ ರಾಬಿನ್ ಆದ [[ಜೇಸನ್ ಟಾಡ್]] ಜೀವಂತವಾಗಿರುವನೋ ಅಥವಾ ಮರಣ ಹೊಂಡಿರುವನೋ ಎಂದು ಮತ ಹಾಕಲು ಓದುಗರನ್ನು ಕರೆಯಲು DC ಕಾಮಿಕ್ಸ್ ಒಂದು [[900 ಸಂಖ್ಯೆ]]ಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದಾಗ 1980ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ ಪ್ರಮುಖ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಮತದಾರರು ಅತಿ ಕಡಿಮೆ 28 ಮತಗಳ ಅಂತರದಿಂದ ಜೇಸನ್‌ನ ಮರಣದ ಪರವಾಗಿ ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದ್ದರು(''[[Batman: A Death in the Family]]'' ನೋಡಿ).<ref>ಡೇನಿಯಲ್ಸ್ (1999),ಪುಟ 161</ref> ನಂತರದ ವರ್ಷ [[ಟಿಮ್ ಬರ್ಟನ್‌]]ನ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ '' ಚಲನಚಿತ್ರ ತೆರೆಕಂಡಿತು, ಅದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ಧೃಡವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಗಮನಕ್ಕೆ ತಂದಿತು, ಗಲ್ಲಾ ಪೇಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಿಲೆಯನ್‌ಗಟ್ಟಲೆ ಡಾಲರ್, ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಸರಕುಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗಳಿಸಿತು. ಆದರೂ, ಮೂರು ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗಗಳಾದ, ಟಿಮ್ ಬರ್ಟನ್‌ನ ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ರಿರ್ಟನ್ಸ್]]'' ಮತ್ತು [[ಜೊಯೆಲ್‌‍ ಶ್ಯೂಮೇಕರ್‌‍]]ನ ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಫಾರ್‍ಎವರ್]]'' ಮತ್ತು ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ &amp; ರಾಬಿನ್]]'' , ಗಲ್ಲಾ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಓಡಲಿಲ್ಲ. [[ಕ್ರಿಸ್ಟೊಫರ್ ನೊಲಾನ್‌]]ರ 2005ರಲ್ಲಿ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಬಿಗಿನ್ಸ್]]'' ಮತ್ತು 2008ರಲ್ಲಿ ''[[ದಿ ಡಾರ್ಕ್ ನೈಟ್‌]]'' ನೊಂದಿಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಚಲನಚಿತ್ರದ ವಿಶೇಷ ಹಕ್ಕು ಪುನಸ್ಸಿದ್ಧಗೊಂಡಿತು. 1989ರಲ್ಲಿ, ''[[ಲೆಜೆಂಡ್ಸ್ ಅಫ್ ದಿ ಡಾರ್ಕ್ ನೈಟ್‌]]'' ನ ಮೊದಲ ಆವೃತ್ತಿ, ಮೊದಲ ಹೊಸ ಒಂಟಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಸುಮಾರು ಐವತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರತಿಗಳ ಹತ್ತಿರ ಮಾರಾಟವಾದವು.<ref name="introduction">ಪಿಯರ್ಸ್‌ನ್, ರಾಬರ್ಟಾ ಇ.; ಯುರಿಚ್ಚಿಯೊ, ವಿಲಿಯಮ್. ಪರಿಚಯ ''ದಿ ಮೆನಿ ಲೈವ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‍ಮನ್: ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಅಪ್ರೋಚಸ್ ಟು ಎ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೋ ಅಂಡ್ ಈಸ್ ಮೀಡಿಯಾ'' . ರೂಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್: ಲಂಡನ್, 1991. ISBN 0-85170-276-7, ಪುಟ. 1%</ref> 1993ರ "[[ನೈಟ್‌ಪಾಲ್‌]]" ಕಥಾ ಪರಿಧಿ ಒಂದು ಹೊಸ ಖಳಪಾತ್ರ, [[ಬಾನೆ]]ಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು, ಅವನು ಬ್ರೂಸ್ ವೈನೆಯನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಗಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ವೆನ್‌ನ ಚೇತರಿಕೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, [[ಅಜ್ರಾಯಿಲ್‌‍]] ಎಂದು ಪರಿಚಿತನಾಗಿದ್ದ ಜೀನ್-ಪೌಲ್‌‍ ವ್ಯಾಲಿಯನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ನ ಉಡುಗೆ ಧರಿಸಲು ಕರೆಯಲಾಗಿತ್ತು. "ನೈಟ್‌ಪಾಲ್‌" ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬರಹಗಾರಾದ [[ಡಾಗ್‌‍ ಮೊಯೆಂಕ್‌]], [[ಚುಕ್ ಡಿಕ್‌ಸನ್‌]], ಮತ್ತು [[ಅಲಾನ್ ಗ್ರಾಂಟ್]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಮೇಲೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು, ಮತ್ತು 1990ರ ಪೂರ್ತಿ ಇನ್ನೊಂದು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ನೇರವಾದರು. 1998ರ "[[ಕೆಟಾಕ್ಲಿಸ್ಮ್‌‍]]" ಕಥಾಹಂದರ 1999ರ "[[ನೋ ಮ್ಯಾನ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಡ್‌]]" ಗೆ ಮುನ್ಸೂಚಕವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿತು. ಒಂದು-ವರ್ಷ ಉದ್ದದ ಕಥಾಹಂದರವು [[ಭೂಕಂಪ]]ದ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ಧ್ವಂಸವಾದ ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯ ಜೊತೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ಗೆ-ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ನೋ ಮ್ಯಾನ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಮುಕ್ತಾಯದ ವೇಳೆಗೆ, ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಸಂಪಾದಕ ಪಟ್ಟದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಬದಲಿಗೆ [[ಬಾಬ್ ಶ್ರೆಕ್‌‍]] ಸಂಪಾದಕರಾದರು. [[ಜೆಫ್‌‍ ಲೊಯೆಬ್‌‍]]‍ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಗೆ ಏರಿದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಲೇಖಕ. ಅವರ ಬಹುಕಾಲದ ಸಹವರ್ತಿ ಟಿಮ್ ಸೇಲ್‌ನ ಜೊತೆಗೂಡಿ, ಎರಡು ಮಿನಿಸರಣಿಯನ್ನು ("ದಿ ಲಾಂಗ್ ಹಾಲ್ಲೊವೀನ್" ಮತ್ತು "ಡಾರ್ಕ್ ವಿಕ್ಟರಿ") ಬರೆದರು. ಇದು ಅವರ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅವರ ರೌಗ್ಸ್‌ ಗ್ಯಾಲರಿಯ (ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹವೆಂದರೆ ಟು-ಫೇಸ್‌, ಅವನ ಹುಟ್ಟು ಲೊಯೆಬ್‌ನಿಂದ ಮರು ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು) ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಅದರಲ್ಲೂ ಹಲವಾರು ವಿಸ್ಮಯಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸರಣಿ ಹಂತಕ ಹಾಲಿಡೆ ಮತ್ತು ಹ್ಯಾಂಗ್‌ಮನ್‌ ಜೊತೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ಅವನ ನಡತೆಯು ಈ ಹಿಂದಿನ ನಡತೆಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದುದು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಚರ್ಚೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. "[[Batman: Hush]]"ಪ್ರಧಾನ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ರಹಸ್ಯ ಕಥಾಹಂದರಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು 2003ರಲ್ಲಿ, ಲೊಯೆಬ್‌‍ ಕಲಾವಿದ [[ಜಿಮ್ ಲೀ]] ಜೊತೆ ಸೇರಿದರು. ಹನ್ನೆರಡು ಸಂಚಿಕೆಯ ಕಥಾಹಂದರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಇಡೀ ಎಲ್ಲ ವಿರೋಧಿಗಳ ಗುಂಪಿನವಿರುದ್ಧ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಟ್‍ವುಮನ್ ಸವಾಲೆಸೆಯುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಇದರಲ್ಲಿ ಸೂಪರ್-ಖಳನಾಯಕ ಹೂಶ್‌ನ ರಹಸ್ಯ ಗುರುತನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವಾಗ, ಜೇಸನ್ ಟಾಡ್ಡ್‌ನನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಪುನರುಜ್ಜೀವನವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವುದು ಕೂಡಾ ಸೇರಿದೆ. ಆದರೆ ಹುಶ್‌ನ ಪಾತ್ರ ಓದುಗರನ್ನು ಸೆಳೆಯಲು ವಿಫಲವಾಯಿತಾದರೂ DCಗೆ ಕಥಾಹಂದರವು ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ದೊರಕಿಸಿತು. ಕಥಾವಿಷಯವು ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ ಜೀಮ್‌ ಲೀಯ ಮೊದಲ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕದ ಕೆಲಸವಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸರಣಿಯು [[ಡೈಮಂಡ್ ಕಾಮಿಕ್ ಹಂಚಿಕೆದಾರ]]ರ ಮಾರಾಟ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌'' #500 (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1993)ರ ನಂತರದಿಂದ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ #1ನೇ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿತು, ಮತ್ತು ಜೇಸನ್ ಟಾಡ್ಡ್‌ನ ಗೋಚರಿಸುವಿಕೆ, [[ಜುಡ್ಡ್ ವಿನಿಕ್]] ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌'' ಗೆ ನಂತರದ ಬರಹಗಾರನಾಗಿ ಸಾಗಲು ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಆತನೊಂದಿಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಬಹು-ಸಂಚಿಕೆಯ ಮಹಾಕೃತಿ , "ಅಂಡರ್ ದಿ ಹುಡ್," ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ನ #637-650ವರೆಗೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ. 2005ರಲ್ಲಿ, DC ''[[ಅಲ್-ಸ್ಟಾರ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅಂಡ್ ರಾಬಿನ್]] '' ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ಇದು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲಿರುವ DC ಪ್ರಪಂಚದ ಹೊರಗೆ ಸ್ಥಾಪಿತವಾದ ಒಂದು ಸ್ವಸಂಪೂರ್ಣ ಕಾಮಿಕ್ ಸರಣಿ. ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ್ ಬರೆದ ಮತ್ತು ಜಿಮ್ ಲೀ ಚಿತ್ರ ಬರೆದ ಈ ಸರಣಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ವಿಮರ್ಶಕರು ಇದರ ಬರವಣಿಗೆಗಾಗಿ ತೆಗಳಿದರೂ, DC ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ಗೆ<ref>{{cite web | author= | year=2006| title=Diamond's 2005 Year-End Sales Charts & Market Share | format=http | work=newsarama.com | url=http://www.newsarama.com/marketreport/05Year_End.html | archivedate=May 25 2006 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20060525013002/http://www.newsarama.com/marketreport/05Year_End.html | dateformat = mdy | accessdate=October 26 2006}}</ref><ref>{{cite web | author= | year=2005| title=July 2005 Sales Charts: All-Star Batman & Robin Lives Up To Its Name | format=http | work=newsarama.com | url=http://www.newsarama.com/marketreport/july05sales.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060907063905/http://www.newsarama.com/marketreport/july05sales.html|archivedate=September 7 2006| dateformat = mdy | accessdate=October 26 2006}}</ref> ಈ ಸರಣಿ ಒಂದು ಆರ್ಥಿಕ ಯಶಸ್ಸು.2/}<ref>[http://www.popmatters.com/comics/all-star-batman-robin-1-3.shtml ವಿಲಿಯಮ್ ಗೇಟ್‌ವೇಕ್ಸ್‌ನ ವಿಮರ್ಶೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160319090543/http://www.popmatters.com/comics/all-star-batman-robin-1-3.shtml/ |date=2016-03-19 }}, ಪಾಪ್‌ಮ್ಯಾಟರ್ಸ್, ಫೆಬ್ರವರಿ-10-2006</ref> 2006ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ, ಗ್ರಾಂಟ್ ಮೊರ್ರಿಸನ್ ಮತ್ತು [[ಪೌಲ್ ಡಿನಿ]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' ನ ನಿಯತ ಬರಹಗಾರರಾಗಿದ್ದರು,[[ಗ್ರಾಂಟ್ ಮೊರ್ರಿಸನ್]] ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಅಂಶಗಳನ್ನು (ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದದ್ದು, 1950ರ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ಗಳ ವಿಜ್ಞಾನ ಕಲ್ಪಿತ ಕಥಾ ವಿಷಯದ ಕಥಾಹಂದರ, ಇದನ್ನು ಮೊರಿಸನ್‌ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ವಿವಿಧ ಮನಪರಿವರ್ತಕ ಅನಿಲಗಳು ಹಾಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಫರ್ಶಗ್ರಾಹಿತ್ವ ತರಬೇತಿಯಿಂದಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ ಕಷ್ಟಪಡುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಿ ಆ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪುನಃ ಚಿತ್ರಿಸಿದ. ಮೊರ್ರಿಸನ್ ಮುಕ್ತಾಯವನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ R.I.P. ಜೊತೆಗೆ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ "ಬ್ಲಾಕ್ ಗ್ಲೊವ್" ಎಂಬ ನೀಚ ಸಂಸ್ಥೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಕರೆತರುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಸ್ಥೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಹುಚ್ಚನನ್ನಾಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ R.I.P." ''[[ಫೈನಲ್ ಕ್ರೈಸಿಸ್‌‌]]'' ನಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. (ಇದನ್ನು ಸಹ ಮೊರ್ರಿಸನ್ ಬರೆದಿದ್ದು),[[ಡಾರ್ಕ್‌ಸೈಡ್‌‍]]ನ ಕೈಯಿಂದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಸಾಯುವಂತೆ ಕಾಣುವುದನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. 2009ರ ಮಿನಿಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ''[[Batman: Battle for the Cowl]]'' , ವೇನ್‌ನ ಮೊದಲಿನ ಹಿಂಬಾಲಕ ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ ಹೊಸ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌, ಮತ್ತು ವೇನ್‌ನ ಮಗ ಡಾಮಿನ್ ಹೊಸ ರಾಬಿನ್ ಆಗುತ್ತಾರೆ.<ref name="comics.ign.com">{{cite web |last=Phillips |first=Dan |title=Grant Morrison's New Batman and Robin |url=http://comics.ign.com/articles/986/986031p1.html |date=august 8, 2009 |work= |publisher=[[IGN]] |accessdate=August 8, 2009}}</ref><ref name="Interview">{{cite web |last=George |first=Richard |title=Morrison discusses ''Batman and Robin'' |url=http://comics.ign.com/articles/961/961488p1.html |date=March 11, 2009 |work= |publisher=[[IGN]] |accessdate=August 6, 2009}}</ref> ಜೂನ್ 2009ರಲ್ಲಿ, ಜುಡ್ಡ್ ವಿನಿಕ್ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ಬರವಣಿಗೆಗೆ ವಾಪಸಾದರು, ಆಗ ಗ್ರಾಂಟ್ ಮೊರ್ರಿಸನ್ ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅಂಡ್ ರಾಬಿನ್]]'' ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ, ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸರಣಿಯನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದ್ದರು.<ref name="io9">{{cite web |last=Wilkins |first=Alasdair |title=Batman Is Reborn...With A Vengeance |url=http://io9.com/5303197/batman-is-rebornwith-a-vengeance |date=June 27, 2009 |work=[[io9]] |publisher=[[Gawker Media]] |accessdate=August 6, 2009 |archive-date=ಜೂನ್ 30, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090630083351/http://io9.com/5303197/batman-is-rebornwith-a-vengeance |url-status=dead }}</ref> ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಬ್ರೂಸ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಿ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಇನ್ನೊಂದು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಥೆ: ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ಮುಂಚಿನ ವೃತ್ತಿಯ ಕುರಿತು ಪರಿಚಿತವಲ್ಲದ ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಮತ್ತು ಅದೃಶ್ಯ ಮನುಷ್ಯನೊಂದಿಗೆ ಅವನ ಹೋರಾಟ.<ref>[http://comics.ign.com/articles/103/1033087p1.html ] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ಒಂದು ವಿಷಯದ ವಿಮರ್ಶೆಯನ್ನು ನೋಡಿಲ್ಲ.</ref> == ಕಲ್ಪಿತ-ಕಥೆಯ ಪಾತ್ರದ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ == ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಇತಿಹಾಸವು ಹಲವು ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ, ಚಿಕ್ಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಎರಡೂ. ಪಾತ್ರದ ಇತಿಹಾಸದ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ. ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ವಿಲಿಯಂ ಯುರಿಷಿಯೋ ಮತ್ತು ರಾಬರ್ಟಾ ಇ.ಪಿಯರ‍್ಸನ್ 1990ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದರು," ಕೆಲವು ಕಾದಂಬರಿಗಳ ಪಾತ್ರಗಳ ಹಾಗಲ್ಲ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗುವ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಐದು ದಶಕಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ಇದು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅತಿ ಸಮೃದ್ಧ, ಸರಿಸಮಾನ ಮತ್ತು ಸಮಂಜಸವಾದ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಥಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ.<ref>ಪಿಯರ‍್ಸನ್, ಪುಟ. 185</ref> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯ ಸ್ಥಿರ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ ಪಾತ್ರಗಳ [[ಮೂಲ ಕಥೆ]].<ref name="pearson pg 186" /> ಅವನ ಕಣ್ಣೆದುರಲ್ಲೇ ಅವನ ಹೆತ್ತವರಾದ ವೈದ್ಯ ಡಾ.[[ಥಾಮಸ್ ವೇನ್]] ಮತ್ತು ಅವನ ಹೆಂಡತಿ [[ಮಾರ್ಥಾ]], ಒಬ್ಬ ದರೋಡೆಕೋರನಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಟ್ಟರು, ಇದನ್ನು ನೋಡಿ ಸಣ್ಣ ಹುಡುಗ, ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಗಾಬರಿ ಮತ್ತು ಆಘಾತಗೊಂಡನು. ಇದು ಅವನನ್ನು [[ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಆಗಿ ಹೋರಾಡಲು ದಾರಿ ಮಾಡಿತು. ಪಿಯರ‍್ಸನ್ ಮತ್ತು ಉರಿಚ್ಚಿಯೊ ಮೂಲ ಕಥೆ ಮತ್ತು ರಾಬಿನ್‌ನ ಪರಿಚಯದಂತಹ ಘಟನೆಗಳ ಕುರಿತು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, "ಇತ್ತೀಚಿನವರೆಗೂ, ಇಂತಹ ನಿಗದಿತ, ದಕ್ಕುವ ಮತ್ತು ನಡತೆಯ ಮಾನದಂಡವಿರುವಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ಇಲ್ಲಿಯಂತೆ ಬೇರೆ ಕಂಡಿದ್ದು ವಿರಳ." <ref name="pearson pg 186">ಪಿಯರ್ಸ್‌ನ್; ಯುರಿಚ್ಚಿಯೊ. "ಐ ಆಮ್ ನಾಟ್ ಫೂಲ್ಡ್ ಬೈ ದಟ್ ಚೀಪ್ ಡಿಸ್‌ಗಸ್." ಪುಟ. 186</ref> ನಂತರದ ಸಂಪಾದಕರ ಹೆಚ್ಚಿದ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸುಧಾರಿಸಿತು, ಅವರಲ್ಲಿ ಡೆನ್ನಿಸ್ ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಕಥೆಗಳ ನಡುವೆ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ನಿರಂತರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು.<ref name="pearson pg 191">ಪಿಯರ್ಸ್‌ನ್, ಪುಟ. 191</ref> === ಸುವರ್ಣ ಯುಗ === [[ಚಿತ್ರ:Detective-33-Bat.png|thumb|ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನಿಂದ ಬ್ರ್ಯೂಸ್ ವೈನೆ ಅವರು ಪ್ರೇರೇಪಿತರಾದರು. ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ #33 (ನವೆಂಬರ್ 1939). ಬಾಬ್ ಕೇನ್‌ಯ ಕಲೆ.]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮೊದಲು ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' #27ರಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡನು, ಆಗಲೇ ಅವನು ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟಗಾರನಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದನು.<ref>{{Cite comic|writer=[[Bill Finger]]|penciller=[[Bob Kane]]|story=The Case of the Chemical Syndicate|title=Detective Comics #27|date=May, 1939|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' #33 1939 ನವೆಂಬರ್‌‍ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲಬಾರಿಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಮೂಲವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ನಂತರ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' #47ರಲ್ಲಿ ವಿವರವಾಗಿ ಹೇಳಲಾಯಿತು. ಈ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ಗಳು ಹೇಳುವ ಹಾಗೆ, ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಡಾ.ಥಾಮಸ್ ವೇನ್ ಮತ್ತು ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಮಾರ್ಥರಿಗೆ ಜನಿಸಿದನು, ಇಬ್ಬರು ತುಂಬಾ ಶ್ರೀಮಂತ ಮತ್ತು ಉದಾರ [[ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿ]]ಯ ಸಮಾಜ-ಪ್ರಮುಖರು. ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಮನೊರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅದರ ಶ್ರೀಮಂತ ವೈಭವದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳೆದನು, ಮತ್ತು ಎಂಟು ವರ್ಷದ ವರೆಗೆ ಸಂತೋಷದ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯದ ಜೀವನವನ್ನು ನೆಡೆಸುತ್ತಾನೆ, ಅವನ ಹೆತ್ತವರು ಚಿತ್ರ ಮಂದಿರದಿಂದ ಮನೆಗೆ ಮರಳುವ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ [[ಜೋ ಚಿಲ್]] ಎಂಬ ಒಬ್ಬ ಸಾಧಾರಣ ಅಪರಾಧಿಯಿಂದ ಕೊಲ್ಲಲ್ಪಡುವ ತನಕ. ಬ್ರೂಸ್ ವೆನ್ ಅವನ ಹೆತ್ತವರ ಜೀವಗಳನ್ನು ಬಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕೆಡುಕಿನಿಂದ ನಗರವನ್ನು ವಿಮುಕ್ತಿಗೊಳಿಸುವ ಶಪಥ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ತೀವ್ರ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ತರಬೇತಿಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾನೆ; ಆದರೂ, ಬರೀ ಈ ನೈಪುಣ್ಯಗಳು ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅರಿತು ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. "ಅಪರಾಧಿಗಳು ತುಂಬಾ ಮೂಢನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದವರು ಮತ್ತು ಅಂಜುಬುರುಕರು" ಎಂದು ವೇನ್ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ, "ಅದ್ದರಿಂದ ನನ್ನ ಮಾರುವೇಷ ಅವರ ಹೃದಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಯವನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸಬೇಕು. ನಾನು ರಾತ್ರಿಯ,ಕತ್ತಲ,ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸುವ... ಒಂದು ಪ್ರಾಣಿಯಾಗಬೇಕು" ಅವನ ಆಸೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಎನ್ನುವಂತೆ, ತಕ್ಷಣ ಒಂದು ಬಾವಲಿ ಕಿಟಿಕಿಯ ಮೂಲಕ ಹಾರುತ್ತದೆ, ಅದರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಗೊಂಡು ಬ್ರೂಸ್ ಖುದ್ದಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref>{{Cite comic|writer=Bill Finger|penciller=Bob Kane|story=The Batman Wars Against the Dirigible of Doom|title=Detective Comics #33|date=November, 1939|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಮೊದಲ ಸ್ಟ್ರೀಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ಜಾಗೃತ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯ ವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪೋಲಿಸರ ಕ್ರೋಧವನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ವೇನ್ [[ಜೂಲಿ ಮ್ಯಾಡಿಸನ್]] ಹೆಸರಿನ ನಿಶ್ಚಿತ ವಧುವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ.<ref>ಅವಳು ''ಪತ್ತೆದಾರಿ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ'' ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನಟಿಸಿದ್ದಾಳೆ #31 (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1939)</ref> ವೇನ್ ಒಬ್ಬ ಅನಾಥ ಸರ್ಕಸ್ಸಿನ ಚಮತ್ಕಾರದ ವ್ಯಾಯಾಮಗಾರ ಡಿಕ್‌ ಗ್ರೇಸನ್‌ನನ್ನು ತನ್ನ ಜೊತೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಅವನು ಅವನ ಹಿಂಬಾಲಕ ರಾಬಿನ್ ಆಗುತ್ತಾನೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ [[ಜಸ್ಟಿಸ್ ಸೋಸೈಟಿ ಅಫ್ ಅಮೆರಿಕ]]ದ ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯ ಸಹ ಆಗುತ್ತಾನೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Paul Levitz]]|penciller=[[Joe Staton]]|story=The Untold Origin of the Justice Society |title=DC Special|issue=29|date=August/September 1977|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಆದರೂ ಅವನು, ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಹಾಗೆ, ಒಬ್ಬ ಗೌರವನ್ವಿತ ಸದಸ್ಯನಾಗಿದ್ದು ಸಂದರ್ಭಾನುಸಾರ ಮಾತ್ರ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Gardner Fox]]|penciller= |story= |title=[[All Star Comics]]|issue=3|date=Winter 1940/41|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಕಾನೂನಿನ ಜೊತೆ ಸ್ನೇಹಪರ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದನು, ಮತ್ತು [[ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯ ಪೋಲಿಸ್ ಇಲಾಖೆ]]ಯ ಗೌರವನ್ವಿತ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ ಅವನನ್ನು ನೇಮಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{Cite comic|writer=[[Bill Finger]]|penciller=[[Bob Kane]]|story= |title=Batman|issue=7|date=November, 1941|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬಟ್ಲರ್ ಅಲ್ಫ್ರೆಡ್ ಪೆನ್ನಿವರ್ಥ್ ವೇನ್ ಮನೊರ್ ತಲುಪುತ್ತಾನೆ, ಮತ್ತು ಡೈನಾಮಿಕ್ ಡ್ಯುವೊನ ರಹಸ್ಯ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ತರ್ಕಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರ ಸೇವೆಗೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.<ref>''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್'' #16 (ಮೇ 1943); ಹಿಸ್ ಓರಿಜಿನಲ್ ಲಾಸ್ಟ್ ನೇಮ್, ಬೀಗಲ್, ಇಸ್ ರಿವೀಲ್ಡ್ ಇನ್ ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' #96 (ಫೆಬ್ರವರಿ 1945)</ref> === ಬೆಳ್ಳಿ ಯುಗ === ಪ್ರಕಾಶಕರು [[ಬೆರ್ರಿ ಅಲ್ಲೆನ್‌]]ನನ್ನು [[ದಿ ಪ್ಲಾಶ್‌]]ನ ಒಂದು ಹೊಸ, ನವೀಕರಿಸಿದ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದಾಗ 1956ರಲ್ಲಿ DC ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತದ ಬೆಳ್ಳಿ ಯುಗ]] ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. 1950ರಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಕೆಗಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಏನು ಬದಲಾವಣೆ ಆಗಲಿಲ್ಲ ನಂತರ ಅದನ್ನು [[ಅರ್ಥ್-ಒನ್]] ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಯಿತು. ಸ್ವರ್ಣ ಮತ್ತು ಬೆಳ್ಳಿ ಯುಗಗಳ ನಡುವಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಬಗೆಗಿನ ಹಗುರ ಧ್ವನಿಯು 1950ರ ಕೊನೆ ಭಾಗದ ಮತ್ತು 1960ರ ಆರಂಭದ ಕಥೆಗಳಿಗೆ ಹಾದಿಯಾಯಿತು, ಅವುಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾನದ ಕಲ್ಪಿತ ಕಥೆಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಇತರೆ ಪಾತ್ರಗಳ ಹಾಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' #327 (ಮೇ 1964)ರವರೆಗೆ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಲಿಲ್ಲ, ಅದರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ತನ್ನ ಪತ್ತೇದಾರಿ ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಮರಳುತ್ತಾನೆ. ಜೊತೆಗೆ ಹಲವು ವಿಜ್ಞಾನದ-ಕಲ್ಪಿತ ಕಥೆಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆ. [[ಚಿತ್ರ:DetectiveComics327NewLook.jpg|thumb|left|ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ #327 (ಮೇ 1964),"ನ್ಯೂ ಲುಕ್" ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ಪ್ರವೇಶ. ಕಾರ್‌ಮೈನ್ ಇನ್‌ಫಾಂಟಿನೋ ಮತ್ತು ಜೋಯ್ ಗೀಲ್ಲಾ ಅವರ ಕಲೆಯ ಹೊದಿಕೆ.]] DC ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ 1960ರಲ್ಲಿ [[ಮಲ್ಟಿವರ್ಸ್]] ನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ನಂತರ, DCಯು ಸ್ವರ್ಣ ಯುಗದ ತಾರೆ, ಸಮಾನಂತರ ಜಗತ್ತಿನ ಒಂದು ಪಾತ್ರವಾದ [[ಅರ್ಥ್-ಟು-ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌]]ಗಳಿಂದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು. ಈ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸುಧಾರಿತ ಅರ್ಥ್-ಟು ಕ್ಯಾಟ್‍ವುಮನ್, ಸೆಲಿನಾ ಕೈಲಿಯ ಜೊತೆಗಾರನಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ (''[[ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್ ಕುಟುಂಬ]]'' #211ದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿದ ಹಾಗೆ) ಮತ್ತು [[ಹೆಲೆನಾ ವೇನ್‌]]ನ ತಂದೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಅವಳು ಬೇಟೆಗಾತಿಯಾಗುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ನಿವೃತ್ತಿಹೊಂದಿದ ಬಳಿಕ ಪೋಲಿಸ್ ಕಮಿಷನರ್ ಆಗುವ ಗೊಥಮ್‌ನ ರಕ್ಷಕಿಯಾಗುತ್ತಾಳೆ (ಅರ್ಥ್-ಟು ರಾಬಿನ್ ಡೀಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ ಜೊತೆ ಸೇರಿ). ಅವನು ಆ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಿ ಕೊನೆ ಸಾಹಸದಲ್ಲಿ ಸಾಯುವವರೆಗೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಅದಾಗ್ಯೂ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳು ಪದೇಪದೇ ನವೀಕರಿಸುವ ಮುಂಚೆ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಿದ ನಂತರದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮೆನ್ ನಡುವಿನ ಒಂದು ವ್ಯತಾಸವನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ (ದಿ ಪ್ಲಾಶ್ ಅಥವಾ [[ಗ್ರೀನ್ ಲ್ಯಾಂಟೆರ್ನ್‌]]ನ ಹಾಗಲ್ಲ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ 1950ರಿಂದ ತಡೆಯಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರಕಾಶನಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ) ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆ ಬಿದ್ದಾಗ ಸ್ವರ್ಣಯುಗದ ಕಥೆಗಳ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡಿದೆ.<ref>ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ಕೆಲ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂದಿಸಿದ ಸಂಪಾದಕೀಯ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಓದುಗರಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಎಂಗ್ಲೆಹರ್ಟ್/ರೋಜರ್ಸ್ ಅವರ 1970ರ ನಂತರದ ಕೆಲ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂದಿಸಿದ ಸಂಪಾದಕೀಯ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಓದುಗರಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡುತ್ತವೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ '' #1 ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. </ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ದಶಕಗಳಿಂದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಇತಿಹಾಸದ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವನ ಯೌವನದಲ್ಲಿ ಭವಿಷ್ಯದ ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್‌ನನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗುವುದು, ಅವನ ಹೆತ್ತವರ ಮರಣದ ನಂತರ ಅವನ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಫಿಲಿಫ್ ವೇನ್ (''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' #208, ಜನವರಿ/ಫೆಬ್ರವರಿ 1969ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಿದೆ) ಸಾಕುವುದು, ಮತ್ತು ಅವನ ತಂದೆಯ ಹಾಜರಿ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ರಾಬಿನ್ ಮೂಲಮಾದರಿ ಆವೃತ್ತಿಗಳ ಹಾಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Bill Finger]]|penciller=[[Sheldon Moldoff]]|story=The First Batman|title=Detective Comics|issue=235|date=September, 1956|publisher=[[DC Comics]]}}</ref><ref>{{Cite comic|writer=[[Edmond Hamilton]]|penciller=[[Dick Sprang]]|story=When Batman Was Robin|title=Detective Comics|issue=226|date=December, 1955|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> 1980ರಲ್ಲಿ ಮುಂಚಿನ-ಸಂಪಾದಕ [[ಪೌಲ್ ಲೆವಿಟ್ಜ್]] ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ''ಅನ್‌ಟೋಲ್ಡ್ ಲೆಜೆಂಡ್ ಅಫ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' [[ಮಿನಿಸರಣಿ]]ಗಾಗಿ ನಿಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದನು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಬೆಳ್ಳಿಯುಗದ ಇತರ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ, ಹೆಚ್ಚು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್, 1954ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಪ್ರಪಂಚದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1986ರಲ್ಲಿ ರದ್ದಾಗುವವರೆಗೆ ಸರಣಿ ಪೂರ್ತಿ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್ ಇಬ್ಬರನ್ನು ಅಪ್ತ ಗೆಳೆಯರ ಹಾಗೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದರ ಮೊದಲ ಕಥೆ 1960ರ ''[[ಬ್ರೇ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೊಲ್ಡ್]]'' #28ರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ [[ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್ ಅಫ್ ಅಮೆರಿಕ]]ದ ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ ಕಾಣಿಸುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. 1970 ಮತ್ತು 1980ರಲ್ಲಿ, ''ಬ್ರೇ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೊಲ್ಡ್ '' ಒಂದು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನ [[DC ಜಗತ್ತಿನ]] ಸೂಪರ್‌ಹೀರೊಗಳ ಜೊತೆ ಗುಂಪು ಕಟ್ಟುತ್ತಾನೆ. 1969ರಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ DC ಕಾಮಿಕ್‌ನ ಪ್ರಯತ್ನದ ಭಾಗವಾಗಿ ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುತ್ತಾನೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾಗಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸಹ ಅವನ ಭವ್ಯಗೃಹ [[ವೇನ್ ಮ್ಯನೊರ್]] ಬಿಟ್ಟು ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ವೇನ್ ಫೌಂಡೇಶನ್‌ ಕಟ್ಟಡದ ಮೇಲೆ ಇಳಿಜಾರು ಚಾವಣಿಯ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. 1970 ಮತ್ತು 1980ರ ಆರಂಭವನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡಿ ಕಳೆಯುತ್ತಾನೆ, ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ರಾಬಿನ್ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಟ್‌ಗರ್ಲ್‌ ಜೊತೆ ಸೇರುತ್ತಿದ್ದನು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸಾಹಸಗಳು ಒಂದು ರೀತಿ ನಿಗೂಢ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಕಠೋರವಾಯಿತು, ಹೆಚ್ಚು ಹಿಂಸೆಯ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತವೆ, ನರಹತ್ಯೆಯ [[ಮನೋವಿಕೃತ]]ನಾಗಿ ಜೊಕರ್‌ನ ಮೊದಲ ಗೋಚರಿಸುವಿಕೆ (ಆರಂಭದ ಸ್ವರ್ಣ ಯುಗದ ತರುವಾಯು) ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ರಹಸ್ಯ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಬಲ್ಲ, ಶತಮಾನಗಳ ಹಳೆಯ [[ಭಯೋತ್ಪಾದಕ]] [[ರಾಸ್‌‍ ಅಲ್‌ ಗುಲ್‌‍]] ಆಗಮನವೂ ಸೇರಿದೆ. 1980ರಲ್ಲಿ, ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ [[ನೈಟ್‌ವಿಂಗ್]] ಆದನು.<ref name="dc-ency" /> 1983ರಲ್ಲಿ ''ಬ್ರೇವ್ ಅಂಡ್ ಬೊಲ್ಡ್‌'' ನ ಅಂತಿಮ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್‍ನ್ನು ತೊರೆಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು [[ಔಟ್‌ಸೈಡರ್ಸ್]] ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಹೊಸ ಗುಂಪನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಾನೆ. ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅಂಡ್ ದಿ ಔಟ್‍ಸೈಡರ್ಸ್'' #32ರವರೆಗೆ (1986)ಅವನ್ನು ಗುಂಪಿನ ನಾಯಕನಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅನಂತರದಲ್ಲಿ ಕಾಮಿಕ್ ಅದರ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಬದಲಿಸಿತು. === ಅಧುನಿಕ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ === ''ಕ್ರೈಸಿಸ್ ಅಫ್ ಇನ್ಫಿನೈಟ್ ಅರ್ಥ್ಸ್'' 12-ಸಂಚಿಕೆಯ [[ಸೀಮಿತ ಸರಣಿ]]ಯ ನಂತರ, DC ಕಾಮಿಕ್ಸ್ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಗಳ ಇತಿಹಾಸಗಳನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಸಮಕಾಲೀನ ನೋಡುಗರಿಗಾಗಿ ಅವುಗಳನ್ನು ''ಪುನಃಸಂಪರ್ಕಿಸಿತು'' . ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ #404-407ರ ಇಯರ್ ಒನ್ ಕಥಾವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಮೂಲವನ್ನು ಪುನಃಹೇಳುತ್ತಾನೆ, ಇದು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಧ್ವನಿಗೆ ಮಹತ್ವ ಕೊಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite book | last = Miller | first = Frank | authorlink = Frank Miller (comics)| coauthors = [[David Mazzucchelli]] and Richmond Lewis | title =[[Batman: Year One]] | publisher = [[DC Comics]] | year = 1987 | page = 98 | isbn = 1-85286-077-4}}</ref> ಇತಿಹಾಸದಿಂದ ಅರ್ಥ್-ಟು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಅಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆಯಾದರೂ, ಬೆಳ್ಳಿಯುಗ/ಅರ್ಥ್-ಒನ್ ವೃತಿಜೀವನದ (ಸ್ವರ್ಣಯುಗದ ಕೆಲವುದರ ಜೊತೆಗೆ) ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಹಲವು ಕಥೆಗಳು ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ನಂತರದ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ. ಬದಲಾಣೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಅವನ ಮೂಲಗಳು ಅದೇ ಸತ್ವದೊಂದಿಗೆ ಉಳಿದಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಉಂಟಾಗುವಂತೆ,ಗೊಥಮ್ ಪೋಲಿಸರು ತುಂಬಾ ಭ್ರಷ್ಟರಾಗಿದ್ದರು. ಹಾಗೆಯೇ ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್‌ನ ಗತಜೀವನ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಅದೇ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ,<ref name="Batman">{{Cite comic|writer=[[Max Allan Collins]]|penciller=[[Chris Warner]]|story=Did Robin Die Tonight?|title=Batman|issue=408|date=June, 1987|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಜೇಸನ್ ಟಾಡ್‌, ರಾಬಿನ್‌ರ ಇತಿಹಾಸ ಮಾರ್ಪಡಾಗಿದೆ, ಬ್ಯಾಟ್‍ಮೊಬೈಲ್‌ನ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಕದಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ, ಸಣ್ಣ ಕಳ್ಳನ ಅನಾಥ ಮಗನಾಗಿ ಹುಡುಗನನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="Batman"/> ಹಾಗೆಯೆ ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್‌ನ ಗತಜೀವನ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಅದೇ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ, ಜೇಸನ್ ಟಾಡ್‌, ರಾಬಿನ್‌ರ ಇತಿಹಾಸ ಮಾರ್ಪಡಾಗಿದೆ, ಬ್ಯಾಟ್‍ಮೊಬೈಲ್‌ನ ಚಕ್ರಗಳನ್ನು ಕದಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುವ, ಸಣ್ಣ ಕಳ್ಳನ ಅನಾಥ ಮಗನಾಗಿ ಹುಡುಗನನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್‌ ಅಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯನೂ ಅಲ್ಲ, ಆದರೂ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ 1987ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಹೊಸ ಅವತಾರದ ಗುಂಪಿನ ನಾಯಕನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ''ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿ'' ನ ನಂತರ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ತುಂಬಲು, 1989ರಲ್ಲಿ ''[[ಲೇಜೆಂಡ್ಸ್ ಅಫ್ ದಿ ಡಾರ್ಕ್ ನೈಟ್]]'' ಹೆಸರಿನ ಹೊಸ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು DC ಪಾರಂಭಿಸಿತು ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನ ಮಿನಿಸರಣಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಒನ್-ಶಾಟ್ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಅಲ್ಲಿಂದ ನಂತರ ಅದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮೊದಲ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. [[ಜೆಫ್‌ ಲೊಯೇಬ್‌‍]] ಮತ್ತು [[ಮ್ಯಾಟ್ಟ್ ವಾಗ್ನರ್‌]]ನ ವಿಭಿನ್ನ ಕಥೆಗಳು ಸಹ ಈ ಯುಗವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Bane-breaks-Batman-497pg21.png|thumb|ಬಾನೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ಹಿಂದಿನ ಬಣ್ಣದ ಕಲೆಯ ಪುಟಗಳನ್ನು ಹಾಳು ಮಾಡಿದನು. #497 (ಜುಲೈ 1993). ಕಲೆ ಜಿಮ್ ಅಪಾರೋ.]] 1988ರಲ್ಲಿ "[[Batman: A Death in the Family]]" ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' #426-429ರ ಕಥಾವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಜೇಸನ್ ಟಾಡ್‌, ಎರಡನೆ ರಾಬಿನ್, ಜೋಕರ್‌ನಿಂದ ಕೊಲ್ಪಡುತ್ತಾನೆ.<ref name="dc-ency" /> ನಂತರ ಜೇಸನ್ ಟಾಡ್‌ನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನೋವಿನ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವನ ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಮಿತಿಮೀರಿದ, ಅಜಾಗರೂಕ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ದಶಕದ ಮುಕ್ತಾಯದವರೆಗೆ, [[ಟಿಮ್ ಡ್ರಾಕೆ]] ಹೊಸ ರಾಬಿನ್ ಆಗುವವರೆಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Alan Grant (writer)|Alan Grant]]|penciller=[[Norm Breyfogle]]|story=Master of Fear|title=[[Batman (comic book)|Batman]]|issue=457|date=December, 1990|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> 2005ರಲ್ಲಿ, ಬರಹಗಾರರು ಜೇಸನ್ ಟಾಡ್‌ನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವನ ಮುಂಚಿನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕನ ವಿರುದ್ಧ ಹೋಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. 1990ರಿಂದ ಪ್ರಮುಖ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಕಥಾವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು inter-ಶೀರ್ಷಿಕೆ ದಾಟಿವೆ ಅವುಗಳು ಹಲವು ಸಂಚಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ. 1993ರಲ್ಲಿ, DC "ಡೆಥ್ ಅಫ್ ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್‍" ಕಥಾವಿಷಯ ಮತ್ತು "ನೈಟ್‌ಪಾಲ್‌" ಎರಡನ್ನೂ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು . ನೈಟ್‍ಫಾಲ್ ಕಥಾವಿಷಯದ ಮೊದಲ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಹೊಸ ಖಳಪಾತ್ರ ಬಾನೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನಿಗೆ ಅಸಮರ್ಥನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ, ವೇನ್‌ ಅಜ್ರೆಲ್‌ನನ್ನು ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕೇಳಲು ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ. "ನೈಟ್‌ಫಾಲ್‌" ಮುಕ್ತಾಯದ ನಂತರ," ಕಥಾವಿಷಯ ಎರಡು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ 1993ರಲ್ಲಿ, DC "[[ಡೆಥ್ ಅಫ್ ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್]]‍" ಕಥಾವಿಷಯ ಮತ್ತು "[[ನೈಟ್‌ಪಾಲ್‌]]" ಎರಡನ್ನೂ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ನೈಟ್‌ಪಾಲ್‌ ಕಥಾವಿಷಯದ ಮೊದಲ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಹೊಸ ಖಳಪಾತ್ರ ಬಾನೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಅಸಮರ್ಥನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ, ವೇನ್‌ [[ಅಜ್ರೆಲ್‌]]ನನ್ನು ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಕೇಳಲು ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ. "ನೈಟ್‌ಫಾಲ್‌" ಮುಕ್ತಾಯದ ನಂತರ," ಕಥಾವಿಷಯ ಎರಡು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ, ಅಜ್ರೆಲ್-ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಸಾಹಸಗಳು ಮತ್ತು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಲು ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ಶೋಧನೆ ಎರಡನ್ನೂ ಅನುಸರಿಸಿವೆ. "ನೈಟ್ಸ್‌ಎನ್ಡ್‌"ನಲ್ಲಿ ಕಥಾಹಂದರಗಳು ಹೀಗೆ ಮತ್ತೆ-ಸಾಲುಗೂಡಿಸುತ್ತವೆ, ಅಜ್ರೆಲ್ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಕ್ರೂರಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಗುಣಮುಖನಾದ ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ ಅವನನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾನೆ. ವೇನ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಮೇಲುಡುಪನ್ನು ಮಧ್ಯಂತರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್‌ಗೆ (ನಂತರ ನೈಟ್‍ವಿಂಗ್‌ಗೆ) ಹಸ್ತಾಂತರಿಸುತ್ತಾನೆ, ನಂತರ ವೇನ್ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಲು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.<ref>ಡಿಕ್ಸೋನ್, ಚುಕ್. et al. "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ಪ್ರೋಡಿಗಲ್". ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ '' 512-514, ''ಶ್ಯಾಡೋ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್'' 32-34, ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' 679-681, ''ರಾಬಿನ್ '' 11-13. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಡಿಸಿ ಕಾಮಿಕ್ಸ್, 1995.</ref> 1994ರ ಕಂಪೆನಿ-ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ''[[ಜೀರೊ ಅವರ್]]'' ವಿನಿಮಯವುಂಟಾಗಿ DCಯ ನಿರಂತರತೆಯ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಬದಲಿಸಿತು, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನವುಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿರುವುದೆಂದರೆ ಅಪರಾಧಿಯ ಅಂಶ ಈಗ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಪರಿಚಿತ ಶಕ್ತಿಯ ಬದಲು ನಗರ ಪ್ರದೇಶದ ಅತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ವೇನ್‌ನ ಕೊಲೆಗಾರನನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಹಿಡಿಯಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಗುರುತಿಸಲಿಲ್ಲ, ಹೊಸ ನಿರಂತರತೆಯಿಂದ [[ಜೋ ಚಿಲ್‌]]‌ನನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಾನೂನುನಲ್ಲದ "ಇಯರ್ ಟು" ಎಂಬಂತಹ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಲಾಯಿತು. 1996ರಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಂಟ್‍ ಮಾರ್ರಿಸನ್‌ರ ಸರಣಿಯ ಪುನಃಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ವೇಳೆಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತೊಂದು ಬಾರಿ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್‌ನ ಸದಸ್ಯನಾದನು. ಅದರ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ''JLA'' . ಹಾಗೆ ಗುಂಪಿನ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ನೆರೆವಾಗುತ್ತಾನೆ, ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್‌ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿ ಎದರಿಸುವ ಮಹಾದುರಂತದಲ್ಲಿ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್ ಪಾಲುಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. 1998ರ "[[Batman: Cataclysm|Cataclysm]]" ಕಥಾಹಂದರದಲ್ಲಿ, ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿ ಭೂಕಂಪದಿಂದ ಧ್ವಂಸಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕ ಕಡಿದು ಹೋಗುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ಹಲವು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌, 1990ರ [[ನೋ ಮ್ಯಾನ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಡ್]]" ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗುಂಪುಗಳ ಸೈನ್ಯದ ತುಕಡಿಯಿಂದ ಸಿಟಿಯನ್ನು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಪಡೆಯಲು ಹೋರಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇದರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌: ಅಫೀಸರ್ ಕೆಳಗೆ" ಮತ್ತು "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌: ಯುದ್ಧದ ಆಟಗಳು/ಯುದ್ಧದ ಅಪರಾಧಗಳು" ಇವುಗಳಿಂದಾಗಿ ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯ ಪೋಲಿಸ್ ಇಲಾಖೆಯೊಂದಿಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಸಂಬಂಧ ಕೆಡುತ್ತದೆ. "ಅಫೀಸರ್ ಡೌನ್‌‍"ನಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಬಹುಕಾಲದ ಕಾನೂನು ನೆರೆವೇರಿಸುವ ಮಿತ್ರರಾದ ಕಮಿಷನರ್ ಗೊರ್ಡಾನ್ ಮತ್ತು ಹಾರ್ವೆಯೆ ಬುಲ್ಲಾಕ್‌ನನ್ನು ಪೋಲಿಸ್ ಇಲಾಖೆಯಿಂದ ಬಲವಂತದಿಂದ ತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ "ವಾರ್ ಗೇಮ್ಸ್" ಮತ್ತು "ವಾರ್ ಕ್ರೈಮ್ಸ್‌"ನಲ್ಲಿ ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯ ಅಪರಾಧದ ಜಗತ್ತನ್ನು ತಟಸ್ಥಗೊಳಿಸುವ ಅವನ ಪ್ರಯತ್ನ ಅಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಚಾಲನೆ ನೀಡಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬಾರೀ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪು ಘರ್ಷಣೆ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಹಿಂಸಾರಸಿಕ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಮಾಸ್ಕ್ ನಗರದ ಅಪರಾಧದ ಗುಂಪುಗಳ ದೊರೆ ಆಗುವುದರೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ದೇಶ ಭ್ರಷ್ಟನಾಗಬೇಕಾಗಿ ಬರುವುದನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ಗೆ ಲೆಕ್ಸ್ ಲೂಥರ್‌ನಿಂದ ("ನೋ ಮ್ಯಾನ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಡ್" ಅಂಶಗಳ ಹಿಂದೆ ರಹಸ್ಯವಾಗಿ ಇರುವವನು) ಬೇರೆ ತೊಂದರೆಗಳು ಆಗತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಲೂಥರ್ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳ ಚುನಾಯಿತ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ಕಂಪೆನಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ರದ್ದು ಮಾಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಲೂಥರ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಪ್ರೇಯಸಿಯಾದ ವೆಸ್ಪೆರ್‌ಳನ್ನು (1990ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು) "ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್: ಮರ್ಡರರ್?" ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಲ್ಲಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮತ್ತು "[[Bruce Wayne: Fugitive]]" ಕಥೆ ಭಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ನಾನು ನಿಷ್ಕಳಂಕನೆಂದು ತೋರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಮರ್ಥನಾಗುತ್ತಾನಾದರೂ ತನ್ನ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಸ್ನೇಹಿತ ಹೊಸ ಕಾರುಚಾಲಕ ಶಷಾಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವಳು "ಚೆಕ್‌ಮೆಟ್" ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿರುತ್ತಾಳೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಮಾಲೀಕನ ವಿರುದ್ಧ ರಾಜ್ಯದ ಪರ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಕಾರಣ ಬಂಧಿತಳಾಗಿರುತ್ತಾಳೆ. ವೆಸ್ಪರ್‌ನ ಕೊಲೆಯ ಹಿಂದೆ ಲೂಥರ್‌ನ ಕೈವಾಡವಿದೆ ಎಂದು ಸಾಬಿತು ಪಡಿಸಲು ವಿಫಲನಾದ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್/ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ #1-6 ರಲ್ಲಿ ಟಾಲಿಯ ಅಲ್’ ಘುಲ್‌ನ ಸಹಾಯದಿಂದ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ: ಲೆಕ್ಸ್ ಲೂಥರ್‌ನನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಪಟ್ಟದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಲೂಥರ್‌ನ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹಿಡಿತವನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿ ಸಹ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಖಳನಾಯಕನನ್ನು ದಿವಾಳಿಯಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. DCಯ 2005ರ [[ಸೀಮಿತ ಸರಣಿ]] ''[[ಐಡೆಂಟಿಟಿ ಕ್ರೈಸೀಸ್]] '' ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ JLA ಸದಸ್ಯ [[ಜಟಾನಾ]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಲೀಗ್‌‍ನು ಸ್ಯು ಡಿಬ್ನೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಾಚಾರ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಡಾ.ಲೈಟ್‌ ಅನ್ನು ಸಮ್ಮೊಹನಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಇದು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನು ಇನ್ನುಳಿದ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೋಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಂಬಿಕೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಬರಹಗಾರರಾದ ಮಾರ್ಕ್ ವ್ಹೇಡ್‌ "ಟವರ್ ಆಫ್‌ ಬಾಬೆಲ್‌" JLAಯಲ್ಲಿಯ ಕಮಾನಿನಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವ ಪ್ರಕಾರ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ತನ್ನ ಸಹ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೊಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಾಯಿಸುವುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಕುರಿತ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯ ಕಡತಗಳನ್ನು ಇಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾ‌ಟ್‍ಮ್ಯಾನ್ ನಂತರದಲ್ಲಿ [[ಬ್ರದರ್ I]] ಉಪಗ್ರಹ ನಿಗಾ ಇಡುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾನೆ, ಕಾಯಲು ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದ್ದಲ್ಲಿ, ಬೇರೆ ನಾಯಕರುಗಳನ್ನು ಸಾಯಿಸಲು. ಇದನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ [[ಮಾಕ್ಸ್‌ವೆಲ್‌ ಲಾರ್ಡ್‌]]ನಿಂದ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಅವನು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಸೂಪರ್ ಹೀರೊ ಬ್ಲೂ ಬೀಟ್ಲ್‌ನನ್ನು ಸಾಯಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾನೂನು ಲೀಗ್‌ ಅನ್ನು ಎಚ್ಚರಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ತಪ್ಪಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಕೊಲೆಗಡುಕರನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಬ್ಲ್ಯೂ ಬೀಟಲ್‌ನ ಸಾವಿಗೆ ಅವನ ಸೂಚಿತ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳು ''[[ಇನ್ಫಿನಿಟಿ ಕ್ರೈಸಿಸ್]]'' ಮಿನಿಸರಣಿಗೆ ಹಾದಿ ಮಾಡಿದ ಚಾಲನ ಶಕ್ತಿಯಾಯಿತು, ಇದು DCಯ ನಿರಂತರತೆಯನ್ನು ಪುನಃರಚಿಸುತ್ತದೆ. ''ಇನ್‍ಫಿನಿಟಿ ಕ್ರೈಸಿಸ್‌'' "ನಲ್ಲಿ, ಮೊದಲಿನ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ, ಮಾರ್ಥ ಮತ್ತು ಥಾಮಸ್ ವೇನ್‌ನ ಕೊಲೆ- ಮತ್ತೆ ಜೋ ಚಿಲ್ಲ್‌ನನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು, ಹಾಗೆ ''ಜೀರೊ ಅವರ್‌'' ನಂತರ ಮಾಡಿದ ಕಥೆ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಸೂಪರ‍್ಹೀರೊಗಳ ಒಂದು ಗುಂಪು ಬ್ರದರ್ ಐ ಮತ್ತು OMACಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೊನೆಯ ಗಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವನ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಗುರಿಯನ್ನು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್‌ ಲೂಥರ್‌ ಜ್ಯೂನಿಯರ್‌ನು ನೈಟ್‌ವಿಂಗ್‌ನನ್ನು ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದಾಗ ತಲುಪುತ್ತಾನೆ. ಬಂದೂಕನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವನ ಮುಂಚಿನ ಹಿಂಬಾಲಕನ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಹೆಚ್ಚುಕಮ್ಮಿ ಲೂಥರ್‌ನಿಗೆ ಗುಂಡು ಹೊಡೆಯಲು ತಯಾರಾಗುತ್ತಾನೆ, ವಂಡರ್ ವುಮನ್ ಬಂದೂಕಿನ ಕುದುರೆಯನ್ನು ಎಳೆಯದಂತೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ಗೆ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ''ಇನ್ಫಿನಿಟಿ ಕ್ರೈಸಿಸ್‌'' ನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್, ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ (ಅವನ ಗಾಯಗಳಿಂದ ಗುಣಮುಖನಾಗಿ), ಮತ್ತು ಟಿಮ್ ಡಾರ್ಕೆ "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪುನಃರಚನೆ"ಗೆ ಬ್ರೂಸ್ ಮೂಲತಃ ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯನ್ನು ತೊರೆದಾಗ ಅವನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಶೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>"ಇನ್ಫಿನೇಟ್ ಕ್ರೈಸಿಸ್" #7, ಪುಟ.32</ref> "[[Batman: Face the Face|ಫೇಸ್ ದಿ ಫೇಸ್‌]]"ನಲ್ಲಿ , ಬ್ಯಾಟ್‍ಮಾನ್ ಮತ್ತು ರಾಬಿನ್ ಅವರ ಧೀರ್ಘ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯ ನಂತರ ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಕಥಾವಿಷಯ ಇದೆ. ಈ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯ ಭಾಗವನ್ನು ''52'' ಸರಣಿಯ 30 ವಾರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಅವನ ಆಂತರಿಕ ಸೈತಾನದ ಜೊತೆ ಹೋರಾಡುವುದನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.<ref>''52'' #30</ref> ''52'' ರಲ್ಲಿ ನಂತರ,[[ನಂದಾ ಪರ್ಬ್ಯಾಟ್‌‍]]ದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ತೀವ್ರವಾದ ಧಾನ್ಯ ಪದ್ಧತಿಗೆ ಒಳಗಾಗುವುದನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್'' ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಭಾಗವಾಯಿತು, ಈ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುವಾಗ, ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನ ಭಯದ ಕೊನೆಯ ಗುರುತುಗಳನ್ನು "ಬೇಟೆಯಾಡಿ ಮತ್ತು ತಿಂದು", ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಒಬ್ಬ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅಪರಾಧದ ಹೋರಾಟಗಾರನಾಗಿ ಪುನಃಜನಿಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೊರಗೆಡುವುತ್ತದೆ.<ref>''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' #673</ref><ref>''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' #681</ref> "ಫೇಸ್ ದಿ ಫೇಸ್" ಕಥಾಹಂದರದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಬ್ರೂಸ್ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಟಿಮ್‌ನನ್ನು (ಅವನ ಇಬ್ಬರು ಹೆತ್ತವರನ್ನು ವಿಭಿನ್ನ ಘಟ್ಟದ ಪಾತ್ರದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ) ಅವನ ಮಗನಾಗಿ ದತ್ತು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[James Dale Robinson|James Robinson]]|penciller=[[Don Kramer]]|story=Face the Face – Conclusion|title=[[Batman (comic book)|Batman]]|issue=654|date=August, 2006|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌'' ನಲ್ಲಿ ಕಥಾಹಂದರದ ಮುನ್ನಡೆ, "[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ $ ಸನ್]]", [[ಡಾಮಿಯನ್ ವೇನ್‌]]ನನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ಇವನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು [[ಟಾಲಿಯ ಅಲ್ ಘುಲ್‌]]ರ ಮಗ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌, ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ವಂಡರ್‌ವುಮನ್‌ ಜೊತೆಗೂಡಿ, ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್‌ನ್ನು ಹೊಸ ''ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್‌ ಅಫ್ ಅಮೆರಿಕ'' ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿಸುತ್ತಾರೆ,<ref>{{Cite comic|writer=[[Brad Meltzer]]|penciller=[[Ed Benes]]|story=The Tornado's Path|title=[[Justice League|Justice League of America]] (vol. 2)|issue=1|date=August, 2006|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಮತ್ತು ಇದು [[ಔಟ್‍ಸೈಡರ್ಸ್‌]]ನ ಹೊಚ್ಚ ಹೊಸ ಅವತಾರಕ್ಕೆ ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Chuck Dixon]]|penciller=[[Julian Lopex]]|title=[[Outsiders (comics)|Batman and the Outsiders (vol. 2)]]|issue=1|date=November, 2007|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> [[ಗ್ರಾಂಟ್‌ ಮಾರ್ರಿಸನ್‌]]ರ 2008 ಕಥಾವಿಷಯ, [[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ R.I.P.]], ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಒಗಟು-ಒಗಟಾದ "ಬ್ಲಾಕ್ ಗ್ಲೊವ್"ನಿಂದ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಕುಸಿಯುವ ಸಂಗತಿಯು ಕಥೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದ್ದ ಮುಕ್ತಾಯಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ದೊಡ್ಡ ಸುದ್ದಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಇದು ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ಸಾವನ್ನು ತೋರಿಸುವಂತಹುದಾಗಿತ್ತು.<ref name="SUN">ರೋತ್‌ಸ್ಟೀನ್, ಸೈಮನ್. "[http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/showbiz/film/article1982939.ece ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಕಿಲ್ಡ್ ಬೈ ಹಿಸ್ ಓನ್ ಡ್ಯಾಡ್]." 28 ನವೆಂಬರ್ 2008. ದಿ ಸನ್ 28 ನವೆಂಬರ್ 2008.</ref><ref name="INDY">ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್, ಗೈ. "[http://www.independent.co.uk/news/world/americas/holy-smoke-batman-are-you-dead-1038882.html ಹೋಲಿ ಸ್ಮೋಕ್, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್!][http://www.independent.co.uk/news/world/americas/holy-smoke-batman-are-you-dead-1038882.html ಆರ್ ಯು ಡೆಡ್?]" 28 ನವೆಂಬರ್ 2008, ''[[ದಿ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್]]'' . 28 ನವೆಂಬರ್ 2008.</ref> ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ, "R.I.P." ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸಾಯುವುದು, ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಪ್ರಚಲಿತ DC ಘಟನೆ "''[[ಅಂತಿಮ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿ]]'' "ನೊಂದಿಗೆ ಕಥೆ ಮುಂದುವರಿಯಿತು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಿತು. ಹಾಗೆಯೇ, "ಲಾಸ್ಟ್ ರೈಟ್" ಹೆಸರಿನ ಎರಡು-ಸಂಚಿಕೆ ಸೇರಿಸುವ ಕಥಾಹಂದರವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಅವನ ಹೆಲಿಕ್ಯಾಪ್ಟರ್ ದುರಂತದಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿಯುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಅವನ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಗುಹೆಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ಒರಿಯನ್‌ನ ಸಾವಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು JLAಯಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹಾಜರಾಗಲು ಆತನಿಗೆ ಆದೇಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬದಲಾಗಿ "ಅಂತಿಮ ಬಿಕ್ಕಟಿ"ನ (ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ R.I.P. ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುವಾಗ ಇದರ ಪ್ರಕಟಣೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು) ಅಂಶಗಳಿಗೆ ದಾರಿಯಾಯಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ [[ಗ್ರಾನ್ನಿ ಗುಡ್‌ನೆಸ್‌]]ನಿಂದ ಅಪಹರಣವಾಗುತ್ತಾನೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌‍ಮ್ಯಾನ್‌ ಯಶಸ್ವಿ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೊನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ವಿಶೇಷ ಗುಣಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ತದ್ರೂಪು ಶರೀರಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಅವನು ಮಾರ್ಪಡು ಮಾಡುವಾಗ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಡಾರ್ಕ್‌ಸೀಡ್‌'ನ ಮಿನಿಯನ್ಸ್ ಮೊಕೆರಿ ಮತ್ತು ಸೈಮನ್‌ರಿಂದ ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ತನಿಖೆಗೆ ಒಳಗಾಗುವ, ಕಥೆಯನ್ನು "ಲಾಸ್ಟ್‌ ರೈಟ್ಸ್‌" ಹೇಳುತ್ತದೆ. ತದ್ರೂಪಗಳು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ನ್ಯಾಯವಾದ ನಡವಳಿಕೆಯ ಸ್ವಭಾವದಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೆಯಾದ ಕಾರಣದಿಂದ ಯೋಜನೆ ವಿಫಲವಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಡಾರ್ಕ್‌ಸೀಡ್‌ನ ಸೇವೆ ಮಾಡುವ ಬದಲು ಸ್ವತಃ ಅವರನ್ನೇ ಸಾಯಿಸಿದವು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವನ ಯುಟಿಲಿಟಿ ಬೆಲ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಒರಿಯನ್‌ನನ್ನು ಸಾಯಿಸಲು ಬಳಸಿದ ಗುಂಡನ್ನು ಇಟ್ಟಿದ್ದನು ಎಂಬುದನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ "ಅಂತಿಮ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು" ಕಥೆ ಅಂಶದೊಂದಿಗೆ ಎರಡನೇ-ಭಾಗ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="deadatlast">[http://www.newsarama.com/comics/010915-Batman-RIP-Finally.html ನ್ಯೂಸ್‌ರಮಾ: "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಆರ್.ಐ.ಪಿ. -ಫೈನಲೀ?"] 15 ಜನವರಿ 2009</ref> ''ಫೈನಲ್ ಕ್ರೈಸೀಸ್'' #6ರಲ್ಲಿ ಡಾರ್ಕ್‌ಸೀಡ್‌ನಿಗೆ ಅಭಿಮುಖವಾದಾಗ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಸಾವು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಡಾರ್ಕ್‌ಸೀಡ್‌ನನ್ನು ಎದುರಿಸುವಾಗ ಅವನ "ಬಂದೂಕು-ರಹಿತ" ಕಾನೂನನ್ನು ಮುರಿಯುವುದಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಘೋಷಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅಪೋಕ್ಯಾಲಿಪ್ಸ್‌-ನಿರ್ಮಿತ ಬಂದೂಕನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಾಗ,ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಡಾರ್ಕ್‌ಸೀಡ್‌ ಎದೆಗೆ ರೇಡಿಯನ್‌ನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಗುಂಡು ಹಾರಿಸುತ್ತಾನೆ (ಒರಿಯನ್‌ನನ್ನು ಸಾಯಿಸಲು ಇದೇ ಗುಂಡು ಬಳಸಲಾಗಿತ್ತು), ಡಾರ್ಕ್‌ಸೀಡ್‌ ಅವನ [[ಒಮೆಗಾ ಸ್ಯಾಂಕ್ಷನ್]] ಬಂಧನ ಕಳಿಚಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ, ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮೇಲೆ "ಸಾವು ಅದೇ ಜೀವನ".<ref>{{Cite comic|writer=[[Grant Morrison]]|penciller=[[J.G. Jones]]|story=How to Murder the Earth|title=Final Crisis #6|date=January 2009|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಆದರೂ, ಒಮೆಗಾ ಸ್ಯಾಕ್ಷನ್ ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಅದರ ಗುರಿಯನ್ನು ''ಕೊಲೆ'' ಮಾಡಲಿಲ್ಲ. ಒಮೆಗಾ ಸ್ಯಾಕ್ಷನ್ ಗುರಿಯ ಅರಿವನ್ನು ಸಮಾಂನತರ ಜಗತ್ತುಗಳ ಒಳಗೆ ಕಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಮೃತ ಶರೀರದ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಅವನು ಮರಣ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನನ್ನು ದೂರದ ಗತಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಲಾಗಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ಚಲಿಸುವ [[ಆ‍ಯ್‌೦ತ್ರೋ]]ವನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ''ಫೈನಲ್ ಕ್ರೈಸಿಸ್‌'' ನ ಮುಕ್ತಾಯದಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{Cite comic|writer=[[Grant Morrison]]|title=Final Crisis #7|date=January 2009|publisher=[[DC Comics]]}}</ref><ref>{{cite web|title=Grant Morrison: Final Crisis Exit Interview, Part 2|url=http://newsarama.com/comics/020904-Grant-FC2.html}}</ref> ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ಸಂಚಿಕೆಗಳು ''[[ಬ್ಯಾಟ್ಲ್‌ ಫಾರ್‌ ದಿ ಕೌಲ್‌]]'' ‍ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸರಣಿಗಳು, (’ಕೌಲ್‌’ ಎಂದರೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಮುಖವಾಡ) ವೇನ್‌ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಲು ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ಕೊನೆಗೆ, ಗ್ರೇಯ್ಸನ್‌‍ ಕೂಡ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಕೂಡ ಈ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Tony Daniel]]|title=Battle for the Cowl #3|date=May 2009|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Black Lantern Batman.jpg|thumb|150px|ಕಗ್ಗತ್ತಲ ರಾತ್ರಿಗಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ಕಪ್ಪು ಲ್ಯಾಟೀನು #5 (ಜನವರಿ 2010).]] ''[[ಬ್ಲಾಕೆಸ್ಟ್‌ ನೈಟ್‌]]'' ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಕಳನಾಯಕ [[ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಹ್ಯಾಂಡ್‌]]ನು ಬ್ರೂಸ್‌‍ ವೇನ್‌ನ ದೇಹವನ್ನು ಅಗೆದು ತೆಗೆಯುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಹಾಗೂ ಅವನ ಬುರುಡೆಯನ್ನು ಕಳ್ಳತನ ಮಾಡಿ [[ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಲಾಂಟರ್ನ್‌ ಕಾರ್ಪ್ಸ್‌‍ನ]]ಲ್ಲಿ ಹುದುಗಿಸಿಡುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.<ref>{{Cite comic|writer=[[Geoff Johns]]|title=Blackest Night #0|date=June 2009|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> [[ಡೆಡ್‌ ಮ್ಯಾನ್]]‌, ಅವನ ದೇಹವೂ ಕೂಡ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಲಾಂಟರ್ನ್‌ ಆಗುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲದೆ ಹೊಸ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ಗೆ ಮತ್ತು ರೆಡ್‌ ರಾಬಿನ್‌ (ಟಿಮ್‌ ಡ್ರೇಕ್‌)ಗೆ ಬ್ಲಾಕ್‌ ಲ್ಯಾಂಟರ್ನ್‌ಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತರಾದ ಗೊತಾಮ್‌ ಕಳನಾಯಕರ ವಿರುದ್ಧ ಹಾಗೂ ಅವನ ಸ್ವಂತ ಕುಟುಂಬದ ವಿರುದ್ಧ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Peter J. Tomasi]]|title=Blackest Night: Batman #1|date=October 2009|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಜಸ್ಟಿಸ್‌ ಲೀಗ್‌ ಮತ್ತು ಟೈಟಾನ್‌ಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಜೊತೆಯಾಗಲು ತಲೆಬುರುಡೆಯ ಜೊತೆಗೆ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಹ್ಯಾಂಡ್ಸ್‌ ಲಾರ್ಡ್‌ [[ನೆಕ್ರಾನ್‌]]ನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ದೇಹವನ್ನು ಪುನರಚಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಲಾಂಟರ್ನ್‌ ಆಗಿ ಅದು ಪುನಃಪರಿವರ್ತಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ ಲಾಂಟರ್ನ್‌ ರಚನೆಯಾದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಹಲವಾರು ಬ್ಲಾಕ್‌ಪವರ್‌ ರಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಸ್ಟಿಸ್‌ ಲೀಗ್‌ಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತಾನೆ, ತಲೆಬುರುಡೆಯು ಅದರ ಕರ್ತವ್ಯ ಮುಗಿದ ನಂತರ ನೆಕ್ರಾನ್‌ ಅದಕ್ಕೆ ವಿವರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಮರಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ನೆಕ್ರಾನ್‌ನು ತಲೆಬುರುಡೆಯನ್ನು "ಬ್ರೂಸ್‌ ವೇನ್‌" ಎಂದು ಕೂಡಾ ಕರೆಯುತ್ತಾನೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವನಿಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಸಧ್ಯದ ಎಚ್ಚರದ ಸ್ಥಿತಿಯು [[ಒಮೆಗಾ ಸ್ಯಾಂಕ್ಷನ್‌]]ನಿಂದಾಗಿ ಚಿದ್ರವಾಗಿರುವುದು ತಿಳಿದಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Geoff Johns]]|title=Blackest Night #5|date=January 2010|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> == Characterization == ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪಾತ್ರದ ವಿಶೇಷಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೀಗೆ ಸಂಕ್ಷೇಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ, "ಸಂಪತ್ತು; ಪರಾಕ್ರಮ; ಪತ್ತೇದಾರಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಗೀಳು."<ref name="pearson pg 186" /> ವಿವಿಧ ಸೃಷ್ಟಿಶೀಲ ಗುಂಪುಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕಗಳ ವಿವರಗಳು ಮತ್ತು ಧ್ವನಿ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಡೆನ್ನಿಸ್ ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಮುಂಚಿನ ಸಂಪಾದಕೀಯ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರಗಳ ಸ್ಥಿರತೆ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಕಾಳಜಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾರೆ: " [[ಜೂಲಿ ಶ್ವಾಟ್ಸ್]] ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ಮತ್ತು ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌'' ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು [[ಮುರ್ರೆ ಬೊಲ್ಟಿನೊಫ್]] ''ಬ್ರೇವ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಬೊಲ್ಡ್‌'' ನಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಉಡುಗೆಯನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ ಅವರಿಬ್ಬರು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಕಮ್ಮಿ ಹೋಲಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಜೂಲಿ ಮತ್ತು ಮರ್ರೆ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಸಂಘಟಿತವಾಗಲಿಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ಅವರು ತೋರ್ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ, ಬಯಸಲಿಲ್ಲ, ಕೇಳಲಿಲ್ಲ. ನಿರಂತರತೆ ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.<ref>ಪಿಯರ್ಸ್‌ನ್; ಯುರಿಚ್ಚಿಯೊ. "ನೋಟ್ಸ್ ಪ್ರಮ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಕೇವ್: ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಇಂಟರ್‌ವ್ಯೂ ವಿತ್ ಡೆನ್ನಿಸ್ ಓ’ನೈಲ್" ಪುಟ್.23</ref> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಒಂದು ಪಾತ್ರವಾಗಿ ವಿವರಿಸುವ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಅವನ ಮೂಲ ಕಥೆ. ನಾನು ಮತ್ತು ಬಿಲ್ ಫಿಂಗರ್ ಪಾತ್ರದ ಹಿನ್ನಲೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಿದ್ದೆವು ಮತ್ತು " ನಿಮ್ಮ ಹೆತ್ತವರು ನಿಮ್ಮ ಕಣ್ಣಿನ ಮುಂದೆಯೆ ಕೊಲೆಯಾಗುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಘಾತಕಾರಿಯಾಗಿರುವುದು ಬೇರೆಯೊಂದು ಇಲ್ಲ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ್ದೆವು" ಎಂದು ಕೇನ್‌ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 31</ref> ಅವನ ಅಘಾತದ ಹೊರತಾಗಿಯು ಅವನು ಒಬ್ಬ ಬುದ್ಧಿವಂತ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಆಗುವ ತರಬೇತಿಗೆ ಅವನನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ<ref name="ReferenceA">ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ #33, ನವೆಂಬರ್ 1939, ಬಿಲ್ ಫಿಂಗರ್, ಬಾಬ್ ಕೇನ್‌</ref><ref name="ReferenceB">ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ #1 ವಸಂತ ಋತು 1940,ಬಿಲ್ ಫಿಂಗರ್, ಬಾಬ್ ಕಾನೆ</ref> ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ದೈಹಿಕ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಗಾಗಿ ಅವನ ದೇಹವನ್ನು ತರಬೇತಿಗೊಳಿಸಿದನು,<ref name="ReferenceA" /><ref name="ReferenceB" /> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಿ [[ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು, ಅಂಜುಬುರುಕ ಮನಸ್ಸಿನೊಳಗೆ ವೇನ್‌ನ ಒಳನೋಟದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಗೊಂಡ ಯೋಜನೆ.<ref name="ReferenceA"/> ಅವನ ಹೆತ್ತವರ ಸಾವಿನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕೆಡುಕನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಕಾರಣದಿಂದ ಅವನು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮತ್ತೊಂದು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ಜಾಗೃತಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯ. ವಿವಿಧ ಕಲಾವಿದರು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರೂ ಬ್ಯಾಟ್‌‍ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಮೂಲದ ವಿವರಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಅಂಶಗಳು ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲೂ ಬದಲಾಗಲೇ ಇಲ್ಲ. ಮೂಲದ ವಿಷಯವನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸುವುದು ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಒಂದಾಗಿಸುತ್ತದೆ, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅದು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯೇ ಆಗುವ ಸಂಭವವಿತ್ತು.<ref>ಪಿಯರ‍್ಸನ್, ಪುಟ. 194</ref> ಮೂಲವು ಪಾತ್ರದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ವಭಾವಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಗುಣ ವಿಶೇಷಗಳಿಗೆ ಆಧಾರ, ಅದು ಹಲವು ಪಾತ್ರಗಳ ಸಾಹಸಗಳಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="pearson pg 186" /> ಅವನ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರಗಳು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನನ್ನು ಹಲವು ಬಾರಿ ಒಬ್ಬ ಜಾಗೃತಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯನ್ನನಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ್ ಪಾತ್ರವನ್ನು "ಒಂದು ಡಯೋನೈಸಿಯನ್ ಆಕೃತಿಯ ಹಾಗೆ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ, ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಹೇರುವ ಒಂದು ಶಕ್ತಿ."<ref>ಶರೆಟ್, ಕ್ರಿಸ್ಟೋಪರ್. "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಟ್ವಿಲೈಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಐಡೋಲ್ಸ್: ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಇಂಟರ್‌ವ್ಯೂ ವಿತ್ ಫ್ರಾಂಕ್ ಮಿಲ್ಲರ್." ''ದಿ ಮೆನಿ ಲೈವ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಅಪ್ರೋಚಸ್ ಟು ಎ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೋ ಅಂಡ್ ಹಿಸ್ ಮೀಡಿಯಾ'' ರೂಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್: ಲಂಡನ್, 1991. ISBN 0-85170-276-7, ಪುಟ. 44</ref> ಬಾವಲಿಯ ಹಾಗೆ ವೇಷ ಧರಿಸಿ,ಅಪರಾಧ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಉದ್ದೇಶಪೂರಕವಾಗಿ ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ,<ref>ಪಿಯರ‍್ಸನ್, ಪುಟ. 208</ref> ಅಪರಾಧಿಗಳ ಸ್ವಂತ ಅಪರಾಧಿ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿರುವ ಭಯವನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಚಾಣಕ್ಷತನದಿಂದ ನೆನಪಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತಾನೆ<ref>ಡೆನ್ನಿಸ್ ಓ’ನೈಲ್, ವಿಶೇಷ ಸಾಮರ್ಥವುಳ್ಳ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ 1998</ref>. === ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ === [[ಚಿತ್ರ:DC Batman.jpg|thumb|ಬ್ರ್ಯೂಸ್ ವೈನೆ ಸಹ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್.ಜಿಮ್ ಲೀ ಕಲೆ.]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವನ ರಹಸ್ಯ ಗುರುತಿನಲ್ಲಿ, ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್, ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಒಬ್ಬ ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಾಪಾರಿ. ಪ್ರಂಪಚಕ್ಕೆ, ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಒಬ್ಬ ಬೆಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ, ತೋರಿಕೆಯ ಮೋಜುಗಾರನ ಹಾಗೆ ಯಾವಾಗಲೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ವಂಶ ಪಾರಂಪರ್ಯವಾಗಿ ಬಂದ ಕುಟುಂಬದ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಪತ್ತಿನಿಂದ (ಗೊಥಮ್ ನಗರವು ಗಲಭೆಯ ಮಹಾನಗರವಾಗುವ ಮುನ್ನ ಬ್ರೂಸ್ ಕುಟುಂಬ ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿದಾಗ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದು)<ref>[[ಡೆನ್ನಿಸ್ ಓ’ನೈಲ್]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ನೈಟ್‌ಪಾಲ್‌. 1994,[[ಬೆಂಟಮ್ ಪುಸ್ತಕಗಳು]]. ISBN 978-0-7513-2886-8</ref> ಮತ್ತು [[ವೇನ್ ಎಂಟರ‍್ಪ್ರೈಸಸ್‌]] ಒಂದು ಖಾಸಗಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ಉದ್ದಿಮೆಯ ಲಾಭಗಳಿಂದ ದೂರ ಬಾಳುತ್ತಾನೆ. ಆದರೂ,ವೇನ್ ಅವನ ದಾನ ಧರ್ಮದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದನು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅವನ ವೇನ್ ಫೌಂಡೆಷನ್ ಮೂಲಕ.<ref>ಪಿಯರ‍್ಸನ್, ಪುಟ. 202</ref> ಬ್ರೂಸ್ ಅವನ ರಹಸ್ಯ ಗುರತ್ನ್ನು ಅನುಮಾನದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಮೋಜುಗಾರ ಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾನೆ, ಪದೇಪದೇ ಅಲ್ಪ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ಮತ್ತು ಸ್ವಾರ್ಥ ಮಗ್ನನ ಹಗೆ ನಟಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್, 1999, ಪುಟ. ??</ref> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ಸೂಪರ್‍ಮ್ಯಾನ್ ಕಥೆಗಳ ಎರಡು ಲೇಖಕರು ಪದೇಪದೇ ಎರಡನ್ನೂ ವಿವಿಧ ಕಥೆಗಳ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳ ಒಳಗೆ, ಬದಲಾದ ಮುಕ್ತಾಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್ ಹಾಗೆ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವ ಸ್ವಭಾವ ಎಂದರೆ ಸಮಯದೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗುವ ಇಬ್ಬಗೆಯ ಗುರುತುಗಳು. ಅಧುನಿಕ ಯುಗದ ಕಾಮಿಕ್ಸ್ "ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌"ನನ್ನು ಸುಳ್ಳು, ಜೊತೆಗೆ "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌" ಅವನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ನಿಜವಾದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯ ಹಾಗೆ ವಿವರಿಸಲು ಹವಣಿಸಿದ್ದವು<ref>ಸ್ಕಾಟ್ ಬೆಟ್ಟಿ, ''ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ ಬುಕ್: ದಿ ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಟ್ರೈನಿಂಗ್ ಮ್ಯಾನುಯಲ್ '' . 2005, ಕ್ಯುರ್ಕ್ ಪುಸ್ತಕಗಳು, ಪುಟ.51. ISBN 978-0-7513-2886-8</ref> (ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ನಂತರದ ಸೂಪರ್‌ನಲ್ಲಿ "ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಕೆಂಟ್" ಸ್ವಭಾವ "ನಿಜ" ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್ "ಮುಖವಾಡ" ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ).<ref>ಐಚೆಲೇ,ಜಿ. 1997 ''ರಿರೈಟಿಂಗ್ ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್.'' ಇನ್ ಜಿ.ಐಚೆಲೇ ಅಂಡ್ ಟಿ.ಪಿಪ್ಪಿನ್ (ಅಡ್ಸ್.),''ಮಾನ್‌ಸ್ಟ್ರೋಸ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಅನ್‌ಸ್ಪೀಕೆಬಲ್: ದಿ ಬೈಬಲ್ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ಫೆಂಟಾಸ್ಟಿಕ್ ಲಿರ್ಟ್ರೇಚರ್ '' (pp 75-101). ಶೆಫೀಲ್ಡ್: ಶೆಫೀಲ್ಡ್ ಅಕಾಡೆಮಿಕ್ ಪ್ರೆಸ್.</ref><ref>''ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್'' vol. 2, #53</ref> ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅನ್‍ಮಾಸ್ಕ್‌ಡ್‌'' ನಲ್ಲಿ, ಇದು ಪಾತ್ರಗಳ ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ದೂರದದರ್ಶನದ ಒಂದು ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರ,[[ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಲಾಸ್‍ ಎಂಜಲೀಸ್‌]]ನ ಮನೋಶಾಸ್ತ್ರದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರೋಫೆಸರ್ ಮತ್ತು [[ರಾಂಡ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್‌]]ನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡುವ ನಡುವಳಿಕೆ ವಿಜ್ಞಾನಿ [[ಬೆಂಜಮಿನ್ ಕಾರ್ನೆಯೆ]], ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವು ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ಮೂಲಸ್ವರೂಪದ ಮನುಷ್ಯತ್ವದಿಂದ ಹೊರ ಹೊಮ್ಮಿದೆ ಎಂದು ಗಮನಿಸುತ್ತಾರೆ; "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌, ಇದರ ಎಲ್ಲಾ ಲಾಭಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾದರ ಸಮಯ ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಇದಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿಡುತ್ತಾನೆ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಜಗತ್ತನ್ನು ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸುವ ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಾಧನ". ವಿಲ್ಲ್ ಬ್ರೂಕರ್‌ನ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಿದ ಹಾಗೆ, ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅನ್‌ಮಾಸ್ಕ್‌ಡ್'' , "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಗುರುತನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಯುವ ನೋಡುಗರೊಂದಿಗೆ ನೆಲೆಸಿರುತ್ತದೆ..ಅವನು ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್ ಆಗಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ; ಸೂಟು, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು, ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಬಹು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸನ್ನಡತೆ ಮತ್ತು ಮನುಷ್ಯತ್ವಗಳು ಅವನಿಗೆ ಅವಶ್ಯಕ. ಅಲ್ಲಿ ಅವನ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾದ ಅರಿವು ಇದೆ: ಅವರು ಅವನನ್ನು ನಂಬುತ್ತಾರೆ... ಮತ್ತು ಅವರು ಯಾವಾಗಲೂ ತಪ್ಪಾಗಲಾರರು."<ref>{{cite book |title=Batman Unmasked |last=Brooker |first=Will |authorlink= |coauthors= |year=2001 |publisher=Continuum International Publishing Group |location=NY/London |isbn= 0826413439 |page=329 |pages=368 |url=https://books.google.com/books?id=GNRreYO91ogC&pg=PA137&dq=Unmasking+Batman&ei=7oFoSsvdMaW-NKK_xdMB |accessdate=}}</ref> === ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ === [[ಚಿತ್ರ:Dick Grayson as Batman.jpg|thumb|left|100px|ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ ಸಹ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್.ಕಲೆಗೆ ನೆರವು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಮತ್ತು ರಾಬಿನ್ #1 (ಜೂನ್ 2009). ಕಲೆ ಫ್ರಾಂಕ್ ಕ್ವೈಟ್ಲಿ]] ವೇನ್ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪಿದಾಗ,[[ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್]] ಹೊಸ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆದನು. ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅವನು ಮೇಲುಡುಪು ತೆಗೆದು ಕೊಂಡಿರುವುದು ಇದು ಎರಡನೇ ಬಾರಿ, ಅದಾಗ್ಯೂ ಅವನು ಮೊದಲ ಬಾರಿ (ವೇನ್‌ನ ಬೆನ್ನು ಮುರಿದ್ದಾಗ) ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ವೇಷ ಧರಿಸಿದ್ದ. ವೇನ್‍ನ ಮರಣದ ನಂತರ, ಡಿಕ್‌ಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಲು ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆ ಇರಲ್ಲಿಲ, ಆದರೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಬಾರದು ಮತ್ತು ನೈಟ್‍ವಿಂಗ್ ಆಗಿಯೇ ಮುಂದುವರಿದು ಜೊತೆಗೆ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ರಾಬಿನ್ ಆಗಿ ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡು ಎಂದು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ನಮೂದಿಸಿದ ಒಂದು ಸಂದೇಶವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋಗಿದ್ದನು. ಗೊಥಮ್‍ಗೆ ಇನ್ನೂ ರಾತ್ರಿ ಸೈನಿಕನ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿತು, ಡಿಕ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಲು ತನ್ನ ನೈಟ್‍ವಿಂಗ್ ಮೇಲುಡುಪಿನಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದನು. [[IGN]] ಜೊತೆ ಒಂದು ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಮೊರ್ರಿಸನ್ ಗ್ರೇಸನ್‌ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಿ ಬದಲಾದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ರಾಬಿನ್ ಡಾಮಿಯನ್ ವೇನ್ ಆಗಿ ಸಾಧರಣ ಶಕ್ತಿಯುತ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ಗಿಂತ ರಾಬಿನ್ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತಾನೆ, ಜೊತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಉಲ್ಲಾಸಕರ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌, ಮತ್ತು ಸಿಡುಕು ಮೋರೆಯ ರಾಬಿನ್. ಮೊರ್ರಿಸನ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಹೊಸ ಚಿತ್ರಣದ ಬಗ್ಗೆ ಅವನ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆ: "ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್ ಈ ರೀತಿ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಾವೀಣ್ಯವುಳ್ಳ ಸೂಪರ‍್ಹೀರೊ. ಈ ಹುಡುಗ ಸಣ್ಣ ಮಗುವಿನಿಂದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಜೊತೆಗಾರನಾಗಿದ್ದವನು, ಅವನ್ನು ಯುವ ಪ್ರಚಂಡರನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದಾನೆ, ಮತ್ತು DC ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೊಂದಿಗೆ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾನೆ. ಅದ್ದರಿಂದ ಅವನು ತುಂಬಾ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌. ಅವನು ಬಹಳ ಸರಾಗ; ಅವನು ಹೆಚ್ಚು ಬಂಧಮುಕ್ತ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಶಾಂತ.<ref name="comics.ign.com" /> == ನೈಪುಣ್ಯಗಳು,ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು, ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು == ಬೇರೆ ಸೂಪರ‍್ಹೀರೊಗಳ ಹಾಗೆ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ವಿಶಿಷ್ಟಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಬದಲಾಗಿ ಅವನ ಸ್ವಂತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆ, ಪತ್ತೇದಾರಿ ನೈಪುಣ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ದೇಹದಾರ್ಢ್ಯವುಳ್ಳ ಪರಾಕ್ರಮಗಳ" ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತನಾಗಿದ್ದಾನೆ.<ref name="Wright_p17" /> ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ಗೆ ಪ್ರಂಪಚದ ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಪತ್ತೇದಾರಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮನ್ನಣೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.<ref>ಮೈಕ್ ಕೊನ್ರೇ, ''500 ಗ್ರೇಟ್ ಕಾಮಿಕ್‌ಬುಕ್ ಆ‍ಯ್‌ಕ್ಷನ್ ಹೀರೋಸ್'' . 2002, ಕಾಲಿನ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಬ್ರೌನ್. ISBN 978-0-7513-2886-8</ref> ಗ್ರಾಂಟ್ ಮೊರ್ರಿಸನ್‌ರ ಮೊದಲ ಕಥೆ ''JLA'' ನಲ್ಲಿ, ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನನ್ನು ಹೀಗೆ ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾನೆ " ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಅಪಾಯಕರ ಮನುಷ್ಯ," ಅವನ ಬಂಧಿತ ಸಂಗಡಿಗರನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು, ವಿಶಿಷ್ಟಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಅನ್ಯಲೋಕ ಜೀವಿಗಳ ಗುಂಪನ್ನು ಅವನು ಒಬ್ಬಂಟಿಯಾಗಿ ಸೋಲಿಸುವಷ್ಟು ಸಮರ್ಥ.<ref>{{Cite comic|writer=[[Grant Morrison]]|penciller=[[Howard Porter]]|story=War of the Worlds|title=JLA|issue=3|date=March, 1997|publisher=[[DC Comics]]}}</ref> ಅವನು ವೇಷಾಂತರ ಪ್ರವೀಣ ಕೂಡ , ಮ್ಯಾಚ್ಸ್‌ ಮಲೊನ್‍, ಒಬ್ಬ ಕುಖ್ಯಾತ ದರೋಡೆಕೋರ ಗುಂಪಿನವನ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಪದೇಪದೇ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾನೆ. === ಉಡುಗೆ === ಅಪರಾಧಿಗಳಿಗೆ ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಹೆದರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಉಡುಪು ಒಂದು ಬಾವಲಿಯ ರೂಪವನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="A1">ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (೧೯೯೯)</ref> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಉಡುಪಿನ ವಿವರಣೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನ ಕಥೆಗಳ ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಮೂಲಕ ಪದೇಪದೇ ಬದಲಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಅಂಶಗಳು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ: ಮತ್ತು ಮುಖದ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗವನ್ನು ಮುಚ್ಚುವ ಬಾವಲಿ ರೀತಿಯ ಜೋಡಿ ಕಿವಿಗಳು ಮುಖ್ಯಲಕ್ಷಣವಾಗಿರುವ ಒಂದು ತಲೆಗವಸು ಮತ್ತು ವಿಲಕ್ಷಣವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ ಬಾವಲಿಯ ಚಿಹ್ನೆ ಎದೆಯ ಮೇಲೆ, ಯಾವಾಗಲೂ ಉಪಸ್ಥಿತವಿರುವ ಉಪಯೋಗಿ ಬೆಲ್ಟು ಸೇರಿದೆ. ಉಡುಪಿನ ಬಣ್ಣ ಸಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ನೀಲಿ ಮತ್ತು ಬೂದು,<ref name="A1" /> ಅದಾಗ್ಯೂ ಕಾಮಿಕ್‌ ಪುಸ್ತಕದ ಕಲೆಗೆ ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚಿದ ರೀತಿಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಈ ಬಣ್ಣ ಉದಯವಾಯಿತು.<ref name="A1" /> ಫಿಂಗರ್ ಮತ್ತು ಕೇನ್‌ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಪ್ಪು ಟೋಪಿ ಮತ್ತು ತಲೆಗವಸು ಮತ್ತು ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಸೂಟು ಎಂದು ಊಹಿಸಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣ ನೀಲಿಯೊಂದಿಗೆ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುವ ಹಾಗೆ ಇರಬೇಕು ಎಂದು ಬಣ್ಣಲೇಪನ ಸಂಭಾಷಣೆಯನ್ನು ಕರೆದರು.<ref name="A1" /> ಈ ಬಣ್ಣ ಲೇಪನವನ್ನು ಲಾರ್ರಿ ಫೊರ್ಡ್ ''ಸ್ಥಳ, ಶಕ್ತಿ, ಪರಿಸ್ಥಿತಿ, ಮತ್ತು ಕನ್ನಡಕ ಮುಂತಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕುಸಾಧಿಸಲಾಯಿತು: ಎ ಜೀಯೊಗ್ರಾಫಿ ಅಫ್ ಫಿಲ್ಮಂ'' ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ ಪ್ರಕಾರ, ’ಕೆಟ್ಟ ಜನರು’ ಗಾಡ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಬಣ್ಣಗಳ ಸಾಂಕೇತಿಕತೆಯ ರೂಡಿಯ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಯ್ತು.<ref>ಲ್ಯಾರಿ ಫೋರ್ಡ್, "ಲೈಟಿಂಗ್ ಅಂಡ್ ಕಲರ್ ಇನ್ ದಿ ಡಿಪಿಕ್ಷನ್" ಇನ್ ''ಪ್ಲೇಸ್, ಸಿಚುಯೇಷನ್, ಅಂಡ್ ಸ್ಪೆಕ್ಟಾಕಲ್: ಎ ಜಿಯಾಗ್ರಫಿ ಆಫ್ ಫಿಲಂ'' , ಸ್ಟುವರ್ಟ್ ಸಿ. ಐಟ್ಕೆನ್, ಲಿಯೋ ಜೋನ್, ಲಿಯೋ ಇ.ಜೋನ್ ಎಡ್ಸ್. 1994 ರೌಮ್ಯಾನ್ ಅಂಡ್ ಲಿಟಲ್‌ಫೀಲ್ಡ್ ಪುಟ್.132. ISBN 978-0-7513-2886-8</ref> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಕೈಚೀಲಗಳು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಹಿಂದಿನಿಂದ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಮೂರು ಮಳ್ಳುಚಿಪ್ಪಿನ ಬೇಡಿಗಳ ರೀತಿಯ ಕೈಗವಸು, ಆದರೆ ಅವನ ಮೊದಲ ಗೋಚರಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವನು ಗಿಡ್ಡವಾದ, ಮುಳ್ಳುಚಿಪ್ಪು ರಹಿತ ಸಾದಾ ಕೈಗವಸುಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದನು. ಪಾತ್ರದ ಎದೆಯ ಮೇಲೆ 1964ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್ ಚಿಹ್ನೆಯ ಸುತ್ತ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಅಂಡಾಕೃತಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ "S" ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನು ಹೋಲುವ ಇದು, ನಾಯಕನ ಟ್ರೇಡ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಲಾಂಛನವಾಯಿತು.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. ಆರೆಕಲ್‌ ಸ್ಪೇಷಿಯಲ್‌ [98]</ref> ಪಾತ್ರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮುಖಲಕ್ಷಣ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಲೆಗವಸಿನ ಕಿವಿಯ ಮತ್ತು ಟೋಪಿಯ ಉದ್ದ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕಲಾವಿದನನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಡೆನ್ನಿಸ್ ಒ’ನಿಯೋಲ್ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ, "ಬ್ಯಾಟ್‌‍ ಗುಹೆಯಲ್ಲಿ ಈಗ ಇನ್ನೂರು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಬ್ಯಾಟ್‍ ಸೂಟುಗಳು ನೇತಾಡುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ನಾವು ಹೇಳುತ್ತೇವೆ ಅದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಒಂದನ್ನೇ ನೋಡಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ... ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ಅವರ ಸ್ವಂತ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ಅದರ ಮೇಲೆ ಹಾಕಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ."<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 159–60</ref> === ಸಾಧನ === [[ಚಿತ್ರ:USD205998.png|thumb|ಗೋರ್ಗೆ ಬ್ಯಾರಿಸ್ ಅವರು ಲಿಂಕನ್ ಫ್ಯೂಚುರಾ ಅವರ ಕಾರ್‌ನಿಂದ ಪ್ರೇರೆಪಿತರಾಗಿ 1966ರಲ್ಲಿ ದೂರದರ್ಶನ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮೊಬೈಲ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು.]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವನ ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳ ಶಸ್ತ್ರಾಗಾರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾನೆ, ಅದರ ಚಿತ್ರಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ಬಾವಲಿ ವಿಷಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಶಸ್ತ್ರಗಾರದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಸೃಷ್ಟಿಯ ಜೊತೆಗೆ ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' #29 (ಜುಲೈ 1939)ರಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿ ಬೆಲ್ಟಿನ ಪರಿಚಯದ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು [[ಗಾರ್ಡನರ್ ಫಾಕ್ಸ್‌]]ಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಇತಿಹಾಸಕಾರ [[ಲೆಸ್ ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್]] ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಬ್ಯಾಟ್‍-ಆಧಾರಿತ ಆಯುಧ [[ಬ್ಯಾಟ್‍ರಾಂಗ್]] ಮತ್ತು "ಬ್ಯಾಟ್‌ಗೈರೊ"ವನ್ನು ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್'' #31 ಮತ್ತು #32ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಗಿದೆ. (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್; ಅಕ್ಟೋಬರ್, 1939)ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಗೈರೊ.<ref name="vapzdg" /> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಾಹನ [[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮೊಬೈಲ್]], ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅದನ್ನು ಹೀಗೆ ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ, [[ಟೇಲ್‌ಫಿನ್‌‍]]ಗಳನ್ನು ಜೊತೆಗೆ ವಿಧಿಸಿದ ಒಂದು ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಕಾರು ದೊಡ್ಡ ಅವು ಬಾವಲಿಯ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಇತರೆ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ [[ಬ್ಯಾಟ್‍ಲೆನ್]](ಅಂದರೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ನ ರೆಕ್ಕೆಯ ರೀತಿಯದು), [[ಬ್ಯಾಟ್‍ದೋಣಿ]], [[ಬ್ಯಾಟ್‌-ಸಬ್]], ಮತ್ತು [[ಬ್ಯಾ‍ಟ್‍ಸೈಕಲ್]] ಸೇರಿವೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸ್ವತಃ ಅವನ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವಾಗ "ಬ್ಯಾಟ್‍" (ಬ್ಯಾಟ್‍ಮೊಬೈಲ್‌ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಟ್‌ರಾಂಗ್‌ನ ಹಾಗೆ) ಎಂಬ ಪೂರ್ವ ಪದವನ್ನು ಅಪರೂಪಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾನೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೆಲವು ವಿವರಣೆಗಳು (ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ 1960ರ [[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ನೇರ-ಅಭಿನಯದ ದೂರದರ್ಶನ ಶೋ|''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ನೇರ-ಅಭಿನಯದ ದೂರದರ್ಶನ ಶೋ]] ಮತ್ತು ದಿ ''[[ಸೂಪರ್‌ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್]]'' ಆನಿಮೆಟೆಡ್ ಸರಣಿ) [[ಕ್ಯಾಂಪಿ]] ಪರಿಮಾಣಗಳಿಗೆ ಪರಿಪಾಠ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ನಂತರ. 1960ರ ದೂರದರ್ಶನದ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಒಂದು ಶಸ್ತ್ರಗಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ.ಅದು ಬ್ಯಾಟ್‍-ಕಂಪ್ಯೂಟರ್, ಬ್ಯಾಟ್-ಸ್ಕ್ಯಾನರ್, ಬ್ಯಾಟ್‍-ರಾಡರ್, ಬ್ಯಾಟ್-ಬೇಡಿಗಳು, ಬ್ಯಾಟ್-ಪೊನ್‌ಟೂನ್ಸ್, ಬ್ಯಾಟ್‍-ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ವಿತರಕ,ಕಿರಣ ತರಂಗವನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಪಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಬ್ಯಾಟ್-ಶೋಧಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಬ್ಯಾಟ್‍-ಕ್ಯಾಮರಾ, ಬ್ಯಾಟ್-[[ಶಾರ್ಕ್‌]] ನಿವಾರಿಸುವ ಬ್ಯಾಟ್-ಸ್ಪ್ರೇ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‍-ಹಗ್ಗಗಳನ್ನು ಒಳ್ಳಗೊಂಡಿವೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಕಠೋರ ಸ್ವಭಾವ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದು, ಅವನು "ಬ್ಯಾಟ್‍" ಪೂರ್ವ ಪದವನ್ನು ಅವನ ಸ್ವಂತಕ್ಕೆ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದೆ ಆಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು "ಎ ಡೆತ್ ಇನ್ ದಿ ಫ್ಯಾಮಿಲಿ" ಕಥಾವಿಷಯ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಅವನ ರಣರಂಗದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿ ಬೆಲ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಸೀಮಿತವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ಅಪರಾಧ ಹೋರಾಟದ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬೆಲ್ಟ್‌‍ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತು. ಬೆಲ್ಟಿನ ಸುತ್ತ ಸಮವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿದ ಕೈಚೀಲದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಗಟ್ಟಿ ಸಿಲಿಂಡರಿನಲ್ಲಿ ಈ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಶೇಖರಿಸುವುದನ್ನು ಬೆಲ್ಟಿನ ವಿವಿಧ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಹೊಂದಿದೆ. === ಬ್ಯಾಟ್‍-ಸಂಕೇತ === ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಬಿದ್ದಾಗ, ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿಯ ಪೋಲಿಸರು ಬ್ಯಾಟ್‍-ಸಿಗ್ನಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಮಸೂರದ ಮೇಲೆ ಬ್ಯಾಟ್‍ ಆಕಾರದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಿಹ್ನೆಯ ಒಂದು [[ಶೋಧಕ ದೀಪ]]ವನ್ನು ತೀವ್ರಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ, ಅದು ರಾತ್ರಿ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಹೊಳೆಯುತ್ತದೆ, ಅದು ಚಲಿಸುವ ಮೋಡದ ಮೇಲೆ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಒಂದು ಬ್ಯಾಟ್-ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನು ಗೊಥಮ್‍ನ ಯಾವುದೇ ಜಾಗದಿಂದ ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯ. ಸಂಕೇತದ ಮೂಲ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ, ನಿರಂತರವಾದ ಮತ್ತು ಸಾಧಾರಣದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ಅವತಾರಗಳಲ್ಲಿ, 1960ರ [[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಟಿವಿ ಸರಣಿ|''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌'' ಟಿವಿ ಸರಣಿ]] ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಾರ್ಹವಾದದ್ದು, ಕಮಿಷನರ್ ಗೊರ್ಡಾನ್ ಸಹ ಒಂದು ಮೀಸಲಾದ ದೂರವಾಣಿ ತಂತಿ ಹೊಂದಿದೆ,ಬ್ಯಾಟ್-ಫೋನ್‌ ಎಂಬ ಅಡ್ಡ ಹೆಸರಿನ, ಕಾಂತಿಯುತ ಕೆಂಪು ಟೆಲಿಫೋನ್ (ಟಿವಿ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ) ಅದು ಒಂದು ಮರದ ತಳದ ಮೇಲೆ ಕೂರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೇಲೆ ಪಾರದರ್ಶಕ ಹೊದಿಕೆ. ತಂತಿಯು ನೇರವಾಗಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಮನೆ [[ವೇನ್ ಮಾನೋರ್‌]]‍ನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಒಂದೇರೀತಿಯ ಎರಡು ಫೋನ್‍ಗಳು,ಒಂದು ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ಓದು ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ಫೋನ್ ಬ್ಯಾಟ್‍ಗುಹೆಯಲ್ಲಿದೆ. === ಬ್ಯಾಟ್‍ಗುಹೆ === ಬ್ಯಾಟ್‍ಗುಹೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ರಹಸ್ಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯಸ್ಥಳ, ಅವನ ಮಹಡಿಯ ಮನೆ ವೇನ್‌‍ ಮೆನೊರ್‌‍ ಕೆಳಗಡೆ ಸರಣಿ ಭೂಗರ್ಭದ ಗುಹೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ. ಇದು ಅವನ ಸ್ಥಳಿಯ ಮತ್ತು ಇಡೀ ವಿಶ್ವ ಎರಡರದೂ ಕಣ್ಗಾವಲಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ, ಜೊತೆಗೆ ಅಪರಾಧದ ವಿರುದ್ಧ ಅವನ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಅವನ ವಾಹನ ಮತ್ತು ಉಪಕರಣದ ಶೇಖರಣ ಗೃಹವಾಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾ‌ಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಚಿರಸ್ಮರಣೀಯ ನೆನಪಿನ ಗುರುತುಗಳಿಗೆ ಇದು ಉಗ್ರಾಣ ಸಹ ಆಗಿದೆ. ಕಾಮಿಕ್ ''[[Batman: Shadow of the Bat]]'' (ಸಂಚಿಕೆ #45) ಮತ್ತು 2005ರ ಚಲನಚಿತ್ರ ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಬಿಗಿನ್ಸ್]] '' ಎರಡರಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ, ಗುಹೆಯು [[ಭೂಗರ್ಭ ರೈಲುಮಾರ್ಗ]]ದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಬ್ಯಾಟ್‍ಗುಹೆಯನ್ನು ನೋಡಿದ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಖಳನಾಯಕರಲ್ಲಿ, ಅದು ಎಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಮಾತ್ರ ತಿಳಿದ್ದಾರೆ. == ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:BatmanRobin.jpg|thumb|ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಜೊತೆ ಸೈಡ್‌ಕಿಕ್ ಇದ್ದಾರೆ. ಚಿತ್ರಕಲೆ ಅಲೆಕ್ಸ್ ರೋಸ್, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ #9 ತಳಹದಿಯ ಮೇಲೆ ಜಾಕ್ ಬರ್ನ್‌ಲೇ ರಚನೆ.]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಸುತ್ತ ಇರುವ ಪಾತ್ರಗಳ ಜೊತೆ ಅವನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳು, ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಖಳನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಎರಡೂ, ಪಾತ್ರವನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲು ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="pearson pg 186" /> [[ಕಮಿಷನರ್]] [[ಜೇಮ್ಸ್ "ಜಿಮ್" ಗೊರ್ಡಾನ್]], ಗೊಥಮ್ ಸಿಟಿ ಪೋಲಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಸ್ನೇಹಿತ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಜೊತೆಗೆ ''ಡಿಟೆಕ್ಟಿವ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌'' #27ರಲ್ಲಿ ರಂಗಪ್ರವೇಶಿಸಿದನು ಅವಾಗಿನಿಂದ ಅವನು ಸ್ಥಿರವಾದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದಾನೆ. ನಂತರದಲ್ಲಿ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅಲ್ಫ್ರೆಡ್‌ನನ್ನು ತನ್ನ ಬಟ್ಲರ‍್ ಆಗಿ ಮತ್ತು [[ಲುಸಿಯಸ್ ಫಾಕ್ಸ್‌]]ನನ್ನು ಅವನ ವ್ಯವಹಾರದ ಮ್ಯಾನೇಜರ್‌ ಮತ್ತು ಗಂಭೀರವಾದ [[ಶಸ್ತ್ರ ತಯಾರಕ]]ನನ್ನಾಗಿ ಪಡೆದನು. ಆದರೂ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಕಾಲ್ಪನಿಕಕಥನದಲ್ಲಿ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಪೋಷಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಾಯಕನ ಯುವ ಹಿಂಬಾಲಕ ರಾಬಿನ್ ತುಂಬಿದ್ದಾನೆ.<ref>ಬೈಕೆಲ್, ಪುಟ. 7</ref> ಮೊದಲ ರಾಬಿನ್, ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್,ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯನ್ನು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ. ಅವನು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಇನ್ನೂ ಜೊತೆಯಾಗಿಯೇ ಕೆಲಸ ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, ನೈಟ್‍ವಿಂಗ್ ನಾಯಕನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಎರಡನೇ ರಾಬಿನ್ [[ಜೇಸನ್‌ ಟಾಡ್‌‍]], ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ಹೊಡೆತ ತಿನ್ನುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಜೋಕರ್ ಇರಿಸಿದ ಸ್ಪೋಟದಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತಾನೆ, ಆದರೆ ನಂತರ ಒಬ್ಬ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯ ಹಾಗೆ ವಾಪಸಾಗುತ್ತಾನೆ. [[ಟಿಮ್ ಡ್ರಾಕೆ]], ಮೂರನೆ ರಾಬಿನ್, 1989ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಅವನ ಸ್ವಂತ ಕಾಮಿಕ್‌ ಸರಣಿಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ತೊಡಗಿದನು. ಅಲ್ಫ್ರೆಡ್, ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನ ವಿದೇಯ ಬಟ್ಲರ್, ತಂದೆಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ, ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ರಹಸ್ಯ ಗುರುತನ್ನು ಬಲ್ಲ ಕೆಲವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ, " ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‍ನ ಸುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮನೆಯ ಭಾವವನ್ನು [ನೀಡುತ್ತಾನೆ] ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಮತ್ತು ಅವನ ಹಿಂಬಾಲಕನಿಗೆ ಸ್ಥಿರವಾದ ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯಕೊಡುವ ಕೈಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಯಾವಾಗಲೂ ಸಿದ್ಧ."<ref name="Boichel_p8">ಬೈಕೆಲ್, ಪುಟ. 8</ref> ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಪರ‍್‌‍ಹೀರೊ ಗುಂಪುಗಳ ಸದಸ್ಯ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್ ಅಫ್ ಅಮೆರಿಕ ಮತ್ತು ದಿ ಔಟ್‍ಸೈಡರ್ಸ್. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪದೇಪದೇ ಸಾಹಸಗಳಲ್ಲಿ ಅವನ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಲೀಗ್ ಗುಂಪಿನ ಜೊತೆಗಾರನ ಜೊತೆ ಜೋಡಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ, ಗಮನಿಸಿದ ಹಾಗೆ, ''ವರ್ಲ್ಡ್’ಸ್ ಫೈನೆಸ್ಟ್'' ಮತ್ತು ''[[ಸೂಪರ‍್ಮ್ಯಾನ್/ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌]] '' ಸರಣಿ. ಅಪತ್ತಿನ ಮುನ್ನದ ನಿರಂತರತೆಯಲ್ಲಿ, ಇಬ್ಬರನ್ನು ಅಪ್ತಗೆಳೆಯರ ಹಾಗೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ; ಆದರೆ ವಾಸ್ತವದ ನಿರಂತರತೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪರಸ್ಪರ ಗೌರವ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಆದರೆ ಅವರಿಬ್ಬರ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧ ಅಹಿತವಾಗಿದೆ, ಅಪರಾಧದ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯದ ಮೇಲೆ ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಗಳು ಹೋಲದಿರುವುದು ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಹಲವು ಅವನ ವಿಭಿನ್ನ ಅವತಾರಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಂಗಸರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಣಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಈ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ಮೇಲು ವರ್ಗದ ಹೆಂಗಸರಾದ [[ಜೂಲಿ ಮ್ಯಾಡಿಸನ್]], [[ವಿಕ್ಕಿ ವಾಲೆ]] ಮತ್ತು [[ಸಿಲ್ವೆರ್ ಸೇಂಟ್‌.ಕ್ಲೌಡ್]]ರಿಂದ ಹಿಡಿದು ಸ್ನೇಹಿತೆಯರಾದ [[ವಂಡರ್ ವುಮನ್]] ಮತ್ತು [[ಸಾಷಾ ಬೊರ್ಡ್ಯೂಕ್ಸ್‌‍]] ವರೆಗೆ, ಖಳನಾಯಕಿರಾದ [[ಕ್ಯಾಟ್‍ವುಮನ್]] ಮತ್ತು [[ಟಾಲಿಯ ಅಲ್ ಘುಲ್]] ಸಹ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ, ಕ್ಯಾಟ್‍ವುಮನ್‌ನಿಂದ ಮಗ ಡಾಮಿಯೆನ್, ಟಾಲಿಯ ಅಲ್ ಘುಲ್‌ನಿಂದ ಮಗಳು ಹೆಲೆನಾಳನ್ನು ಪಡೆದ. ಹಾಗೆಯೇ ಈ ಸಂಬಂಧಗಳು ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ,ಕ್ಯಾಟ್‍ವುವನ್‍ನಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಆಸಕ್ತಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರತಿ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮವಾಗಿದೆ. ಲೇಖಕರು ಹಿಂದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದೆ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ಹಾಗೂ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಹೇಗೆ ಬ್ರೂಸ್‍ ವೇನ್ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ’ಪ್ಲೇಬಾಯ್‌‍’ ರೀತಿಯ ಗುಣವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾನೆ; "ಗೊಥಮ್‌ನ್ ಅತ್ಯಂತ ಯೋಗ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ"ಯನ್ನು ಅಕರ್ಷಿಸಲು ಆಸಕ್ತಿಹೊಂದಿದ ಹೆಂಗಸರನ್ನು ವಿವಿಧ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಅವನು ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಅಥವಾ ಬಿಟ್ಟು ಓಡಿಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪ್ರಪಂಚದ ಇತರೆ ಸಹಾಯಕ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂಚಿನ ಬ್ಯಾಟ್‌ಗರ್ಲ್‌ [[ಬಾರ್ಬರಾ ಗೊರ್ಡಾನ್]], ಕಮಿಷನರ್ ಗೊರ್ಡಾನ್‌ನ ಮಗಳು ಸೇರಿದ್ದಾಳೆ, ಜೋಕರ್‌ನ ಗುಂಡೇಟಿನಿಂದ ಗಾಯಗೊಂಡ ಕಾರಣದಿಂದ ಅವಳು ಈಗ ಗಾಲಿಕುರ್ಚಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ, [[ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಹ್ಯಾಕರ್]] ಒರಾಕಲ್‌ ಆಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೊ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಸೇವೆಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ; ಅಜ್ರೆಲ್ ಹಂತಕನಾಗಿದ್ದು, ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‌ನನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದವನು; [[ಕ್ಯಾಸ್ಸಂಡ್ರಾ ಕೈನ್]], [[ಹಂಟ್ರೆಸ್‌]]‍ ಹಂತಕನ ಮಗಳು ಹೊಸ ಬ್ಯಾಟ್‌ಗರ್ಲ್‌ ಆಗುತ್ತಾಳೆ. ಗೊಥಮ್‌ನ ರಕ್ಷಕಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಏಕೈಕ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನಸಮೂಹ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯೆ, ಅವಶ್ಯಕತೆ ಬಿದ್ದಾಗ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಜೊತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾಳೆ, [[ಸ್ಟಿಫಾನಿ ಬ್ರೌನ್]], ಸ್ಪೋಯಿಲರ್‌‍ ಮತ್ತು ಕೆಲಸಮಯ ಏಸ್‌ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ ಹೌಂಡ್‌‍ನ ರಾಬಿನ್‌ ಆಗಿದ್ದ ಅಪರಾಧಿಯ ಮಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಕ್ಯಾನೈನ್‌ ಸಂಗಾತಿ<ref name="138D">ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್(1995), ಪುಟ. 138</ref>; ಬ್ಯಾಟ್‌-ಮೈಟ್‌, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಹೆಚ್ಚಿನ-ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ವಿಶೇಷ ವ್ಯಕ್ತಿ ಈತ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನನ್ನು ತನ್ನ ಆದರ್ಶವಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡವನು.<ref name="138D" /> === ಶತ್ರುಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Batmanfoes.jpg|thumb|250px|ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ದುಷ್ಟ ಗುಂಪು. ಜಿಮ್ ಲೀ ಕಲೆ.]] ಸಾಧಾರಣ ಅಪರಾಧಿಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ವಿದೇಶಿಯರಂತೆ ಕಾಣುವ ವಿಶಿಷ್ಟ-ಖಳನಾಯಕರ ವರೆಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಶ್ರೇಣಿಯ ವೈರಿಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಎದುರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಹಲವು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಖಳನಾಯಕರು ನಾಯಕನ ನಡೆತೆ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಅನೂರೂಪ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ಅನೇಕಸಲ ದುರಂತ ಮೂಲ ಕಥೆಗಳು ಅವರನ್ನು ಅಪರಾಧದ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ದಿರುತ್ತದೆ.<ref name="Boichel_p8" /> [[ಜೋಕರ್]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ "ಅತಿ ನಿರ್ದಯಿ ವೈರಿ", ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿಗೇಡಿತನದ ಬಫೂನ್- ಅಪರಾಧಿಯ ರೀತಿ ಒಂದು "ವಿಚಾರಹೀನದ ವ್ಯಕ್ತೀಕರಣ" ಹಾಗೆ "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ [ವಿರೋಧಿಸುವ] ಎಲ್ಲವನ್ನು" ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref name="Boichel_p9" /> ಇತರೆ ಪುನಾರವರ್ತಿಸುವ ಎದುರಾಳಿಗಳಲ್ಲಿ [[ಕ್ಯಾಟ್‍ವುಮನ್]], [[ಪೆಗ್ವಿನ್]], [[ರಿಡ್ಲರ್‌‍]], [[ಪಾಯಿಸನ್ ಐವಿ]] ಮತ್ತು [[ಟೂ-ಫೇಸ್]], ಇನ್ನೀತರ ಕೆಲವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. == ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಭಾವ == ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪ್ರಂಪಂಚದ ಎಲ್ಲ ಕಡೆ ಗುರುತಿಸಿದ, ಒಂದು ಪಾಪ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಹೆಗ್ಗುರುತು ಆಗಿದೆ. ಪಾತ್ರದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಅವನ ಕಾಮಿಕ್ ಪುಸ್ತಕದ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ; ಘಟನೆಗಳಾದ 1989ರಲ್ಲಿ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ಚಲನಚಿತ್ರದ ಬಿಡುಗಡೆ ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಸರಕುಗಳು "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅರಿವಿನ ಮುಂಚೂಣಿಗೆ ತಂದಿದೆ."<ref name="introduction" /> ಪಾತ್ರದ ಅರವತ್ತನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ನೆನೆಪಿನ ಒಂದು ಲೇಖನದಲ್ಲಿ, ''[[ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್]]'' ಹೀಗೆ ಬರೆಯುತ್ತದೆ, "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕೊನೆಯಿಲ್ಲದ ಪುನಃನಿರ್ಮಾಣದಿಂದ ಮಸುಕಾಗಿರುವ ಒಂದು ಆಕೃತಿ ಅದು ಅಧುನಿಕ ಗುಂಪು ಸಂಸ್ಕೃತಿ. ಅವನು ಒಂದು ಬಾರಿ ಒಂದು ಹೆಗ್ಗುರುತು ಮತ್ತು ಒಂದು ಸರಕು: ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಾನವಕೃತ ಉಪಕರಣ."<ref>{{cite web | author=Finkelstein, David; Macfarlane, Ross | date= March 15, 1999| title=Batman's big birthday | publisher=Guardian.co.uk | url= https://www.theguardian.com/g2/story/0,,314504,00.html | accessdate=2007-06-19}}</ref> ಜೊತೆಗೆ, ಮಾಧ್ಯಮ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಮಾರ್ಗಗಳು ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವುಬಾರಿ ಬಳಸಿವೆ -'' [[ಫೊರ್ಬಸ್ ನಿಯತಕಾಲಿಕ]]'' ಬ್ರೂಸ್ ವೇನ್‍ನನ್ನು ಆವನ $5.8 ಬಿಲಿಯನ್ ಸಂಪತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ 9ನೇ ಶ್ರೀಮಂತ ಕಾಂದಬರಿ ಪಾತ್ರ ಎಂದು ಅಂದಾಜು ಮಾಡಿದೆ, 6ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವ, [[ಐರನ್ ಮ್ಯಾನ್‌]]ಗಿಂತ ಕೆಲವು ಸ್ಥಾನದ ನಂತರ.<ref name="forbes">{{cite web|url=http://www.forbes.com/2008/12/18/bruce-wayne-money-oped-fictional1508-cx_de_1218batman.html|title=In Pictures: The Forbes Fictional 15|last=Noer|first=Michael|coauthors=David M. Ewalt|date=2008-12-18|publisher=Forbes|accessdate=2009-04-13|archiveurl=https://archive.today/20121208175545/http://www.forbes.com/2008/12/18/bruce-wayne-money-oped-fictional1508-cx_de_1218batman.html|archivedate=2012-12-08|url-status=live}}</ref> ಅಮೆರಿಕದ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಹತ್ತು ಅತಿ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಸೂಪರ‍್ಹೀರೊಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂದು ಪಾತ್ರವನ್ನು ''[[ಬಿಸಿನೆಸ್‍ವೀಕ್]]'' ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದೆ.<ref>{{cite web | last = Pisani | first = Joseph | authorlink = Joseph Pisani | title = The Smartest Superheroes | publisher = www.businessweek.com | year = 2006 | url = http://images.businessweek.com/ss/06/05/smart_heroes/index_01.htm | accessdate = 2007-11-25 | archive-date = 2012-01-11 | archive-url = https://web.archive.org/web/20120111004559/http://images.businessweek.com/ss/06/05/smart_heroes/index_01.htm | url-status = dead }}</ref> === ಬೇರೆ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ === [[ಚಿತ್ರ:Batman Graffiti on the East Side Gallery of the Berlin Wall.jpg|right|thumb|ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ನ ಗೀರು ಚಿತ್ರದ ಕಲೆಯನ್ನು ಬರ್ಲಿನ್ ಗೋಡೆಯ ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿನ ಗ್ಯಾಲರಿಯಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ.(2008)]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪಾತ್ರವೂ ಕೇವಲ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ವಿವಿಧ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಆ ಪಾತ್ರವು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿನ [[ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌‍ ತುಣುಕು]]ಗಳು, [[ಪುಸ್ತಕ]]ಗಳು, [[ರೇಡಿಯೊ ನಾಟಕ]]ಗಳು, [[ದೂರದರ್ಶನ]] ಮತ್ತು ಅನೇಕ ನಾಟಕೀಯ [[ಚಲನಚಿತ್ರ]]ಗಳಿಗೆ ಸಾಧನ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿದೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಪ್ರಥಮ ಅವತರಣಿಕೆಯು ದಿನಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ [[ಕಾಮಿಕ್‌ ಸ್ಟ್ರಿಪ್‌‍]] ಆಗಿ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 25,1943ರಂದು ಮೊದಲು ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 50</ref> ಅದೇ ವರ್ಷ ಆ ಪಾತ್ರವನ್ನು, ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌]]'' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ [[ಧಾರಾವಾಹಿ]]ಯಾಗಿ 15-ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ತೆರೆಯ ಮೇಲೆ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದ [[ಲೇವಿಸ್‌ ವಿಲ್ಸನ್‌]] ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ತೆರೆಯ ಮೇಲೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸಿದವನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕುರಿತಾಗಿ ಯಾವುದೇ [[ರೇಡಿಯೋ]] ಸರಣಿಗಳು ಇಲ್ಲದಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಆ ಪಾತ್ರವನ್ನು 1945ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ''[[ದ ಅಡ್ವೆಂಚರ್ಸ್‌ ಆಪ್‌ ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್‌]]'' ನಲ್ಲಿ ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಧ್ವನಿ ನೀಡುವ ನಟ [[ಬಡ್‌ ಕಾಲ್ಲರ್‌]]ನ ರಜೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಅತಿಥಿ ಪಾತ್ರವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.<ref name="Dan99p64">ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್(1999), ಪುಟ. 64</ref> ಎರಡನೇ ಸಿನಿಮಾ ಕಥೆ ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್‌ ರಾಬಿನ್]]'' ‌, 1949ರಲ್ಲಿ [[ರಾಬರ್ಟ್‌ ಲೊವೆರಿ]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ನಟಿಸಿರುವ ಸಿನೆಮಾ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. 1940ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರಚಾರವು ದೊರೆಯಿತು. "ಆ ಮೊದಲು ಹಾಸ್ಯ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳದಿರುವಂತಹ ಮಿಲಿಯನ್‌ ಕುಟುಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಇದು [ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌] ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಚಲವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು"<ref name="Dan99p64" />. [[ಡೊನಾಲ್ಡ್‌ ಬರ್ಥ್ಲೆಮ್‌]]ನ ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳ "ಕಮ್‌‍ ಬ್ಯಾಕ್, ಡಾ.ಕ್ಯಾಲಿಗರಿ" ಸಂಗ್ರಹದ 1964ರ ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿ, ಬರ್ಥ್ಲೆಮ್‌ "ದಿ ಜೋಕರ್ಸ್‌‍ ಗ್ರೇಟೆಸ್ಟ್‌ ಟ್ರಿಂಫ್‌" ಅನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದ. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನನ್ನು ಮೋಸ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದ ಆಡಂಬರದ ಫ್ರೆಂಚ್‌-ಮಾತನಾಡುವ ಶ್ರೀಮಂತ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>ಓಲ್ಸೆನ್, ಲಾನ್ಸ್. "ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ ಪ್ರಾಟ್‌ಫಾಲ್ಸ್ ಇನ್ ಬ್ರಾತ್ಲೇಮ್", ಸೌತ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ರಿವ್ಯೂ, ಸಂಚಿಕೆ.51, ನಂ.4 (ನವೆಂಬರ್ 1986), ಪುಟ.69-77 (ಲೇಖನವು 9 ಪುಟಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ). ದಕ್ಷಿಣ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕಾದ ಆಧುನಿಕ ಭಾಷಾ ಸಂಸ್ಥೆ. Stable URL: http://www.jstor.org/stable/3199757</ref> [[ಚಿತ್ರ:Batman keaton 89.jpg|left|thumb|ಮೈಕೆಲ್ ಕೆಟನ್ ಸಹ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಇನ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ (1989)]] ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌]]'' ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಗಳು [[ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್‌ ವೆಸ್ಟ್‌]]ನನ್ನು ನಟನನ್ನಾಗಿಸಿವೆ. ಇವು ಜನವರಿ 1966ರಂದು [[ಎಬಿಸಿ]] ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರಸಾರವಾದವು. [[ಕ್ಯಾಂಪ್‌‍]] ರೀತಿಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹಾಸ್ಯದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾಯಿಸಿದ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಪಾಪ್‌ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ವಿಧ್ಯಮಾನವಾಗಿತ್ತು. ತನ್ನ ವೃತ್ತಾಂತ ''ಬ್ಯಾಕ್‌ ಟು ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ ಕೇವ್‌'' ನಲ್ಲಿ, ವೆಸ್ಟ್‌ರವರು ಕ್ಯಾಂಪ್‌‍ ಶಬ್ಧವನ್ನು ತಾನು ಇಷ್ಟಪಡದಿರುವುದನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಅದು 1960ರ ಸರಣಿಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ ಅದು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ [[ಹಾಸ್ಯನಾಟಕ]] ಅಥವಾ [[ಲೇವಡಿ‌]]ಯನ್ನಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿತ್ತು. 120 ಕಂತುಗಳವರೆಗೆ ಸರಣಿಗಳು ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿದ್ದು, ಅವು 1968ರಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಾಯವಾದವು. ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌'' ನ ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಗಳ ಪ್ರಥಮ ಮತ್ತು ದ್ವಿತೀಯ ಭಾಗದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ನಟರು ಮತ್ತು ತಂಡಗಳು ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ‌(1966) ಎಂಬ ಸಿನೆಮಾವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ಟಿವಿಸರಣಿಯ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯು ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆನಿಮೇಷನ್‌‍ ಆವತರಣಿಕೆಯ ಸರಣಿ ''[[ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌/ಸೂಪರ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅವರ್‌]]'' ‌‍ ಪ್ರಾರಂಭಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಈ ಸರಣಿಯು ಕಂತುಗಳನ್ನು ಪುನಃ ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ವಿಥ್‌ ರಾಬಿನ್‌‍ ದಿ ಬಾಯ್‌ ವಂಡರ್‌]]'' ಎಂದು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದು 1968ರಿಂದ 1977ರವರೆಗೆ ಪ್ರಸಾರವಾಯಿತು.<ref>ಬೈಕೆಲ್, ಪುಟ. 14</ref> 1973ರಿಂದ 1986ರವರೆಗೆ, ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಎಬಿಸಿಯ [[ಹನ್ನಾ-ಬಾರ್‌ಬೆರಾ]]ರಿಂದ ಅನಿಮೇಟೆಡ್‌ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಂತಹ ''[[ಸೂಪರ್‌ ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್]]'' ಸರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ದ ನಟನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. [[ಓಲಾನ್‌ ಸೊಲೆ]] ಅವರು ಎಲ್ಲಾ ಸರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಧ್ವನಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಅವರು ಸೂಪರ್‌ ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್‌ ನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್‌ ವೆಸ್ಟ್‌ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರು [[ಫಿಲ್ಮೆಷನ್‌]]ನ 1977ರ ಸರಣಿಗಳಾದ ''[[ದಿ ನ್ಯೂ ಅಡ್ವೆಂಚರ್ಸ್‌ ಆಪ್‌ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌]]'' ನಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರಕ್ಕೆ ಧ್ವನಿ ನೀಡಿದ್ದರು. 1989ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಟಿಮ್‌ ಬರ್ಟನ್‌]]‍ನ ನಿರ್ದೇಶನದಲ್ಲಿ [[ಮೈಕೆಲ್‌ ಕೇಟನ್‌]] ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ನಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಿನೆಮಾರಂಗಕ್ಕೆ ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ನ ಮರುಪ್ರವೇಶವಾಯಿತು. ಈ ಚಿತ್ರವು ಬೃಹತ್‌‍ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಇದು ಆ ವರ್ಷದ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಗಳಿಕೆಯ ಸಿನೆಮಾ ಮಾತ್ರವಾಗದೆ ಹಿಂದಿನ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಆದಾಯ ಗಳಿಸಿದ ಸಿನೆಮಾ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯನ್ನೂ ಪಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web | url=http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=batman.htm | title= Batman (1989) | publisher=BoxOfficeMojo.com | accessdate=2007-05-27 }}</ref> ಚಿತ್ರವು ಮೂರು ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು:''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ರಿಟರ್ನ್ಸ್]]'' (1992)‌, ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ ಫಾರೆವರ್]]'' ‌(1995) ಮತ್ತು ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ &amp; ರಾಬಿನ್]]'' ‌(1997), ಕೊನೆಯ ಎರಡು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಬರ್ಟನ್‌ ಬದಲಾಗಿ [[ಜೊಹೆಲ್‌ ಶೂಮೆಕರ್‌]] ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದರು. ಅವರು [[ವಾಲ್‌ ಕಿಲ್ಮರ್‌]] ಮತ್ತು [[ಜಾರ್ಜ್‌ ಕ್ಲೂನಿ]] ಜೊತೆಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತವಾಗಿ ಕೇಟನ್‌ ಅನ್ನು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಿ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:Batmananimated32.png|thumb|[211] ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದಂತೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್.]] 1992ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌,ವಾರ್ನರ್‌ ಬ್ರೊಸ್‌ನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತಹ ದೂರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ದ ಫಾಕ್ಸ್‌ ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. 1992ರಲ್ಲಿ ವಾರ್ನರ್‌ ಬ್ರದರ್ಸ್‌‍ ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕಿರುತೆರೆಗೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಪುನಃ ಪ್ರವೇಶವಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಲೇಖಕ [[ಲೆಸ್‌ ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್‌]] ಅವರು ಸರಣಿಗಳನ್ನು "[ಬರುತ್ತಿರುವ] 1990ಕ್ಕೆ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ನೋಟವನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಕಲಾತ್ಮಕ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿದೆ"ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>ಡ್ಯಾನಿಯಲ್ಸ್ (1999), ಪುಟ. 178</ref> ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌: ದ ಅನಿಮೇಟೆಡ್‌ ಸಿರೀಸ್‌'' ನ ಯಶಸ್ಸು ಅನಿಮೇಟೆಡ್‌ ಸ್ಪಿನ್‍-ಆಫ್‌ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ(1993) ಹಾದಿಯಾಗಿದೆ.ಅಂತೆಯೇ ''[[ದ ನ್ಯೂ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ ಅಡ್ವೆಂಚರ್ಸ್‌]]'' , ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಬಿಯಾಂಡ್‌]]'' ಮತ್ತು ''[[ಜಸ್ಟೀಸ್‌ ಲೀಗ್‌]]'' ಸೇರಿದಂತೆ [[ಒಂದೇ ತರದ ನಿರಂತರತ್ವ]]ದಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಇನ್ನಿತರ ಅನಿಮೇಟೆಡ್‌ ಸರಣಿಗಳ ಗುಂಪು ಆಗಿದೆ. ''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌: ದ ಅನಿಮೇಟೆಡ್‌ ಸಿರೀಸ್‌'' ನೊಂದಿಗೆ, ಈ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ನಿರ್ಮಾಣಗಳು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ‌‍ ಧ್ವನಿಯಾಗಿ [[ಕೆವಿನ್‌ ಕನ್ರಾಯ್‌]] ಅನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿವೆ. 2004ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅನಿಮೇಟೆಡ್‌ ಸಿರೀಸ್‌ನ ''[[ದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌]]'' ಶೀರ್ಷಿಕೆಯು,ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿರುವ [[ರಿನೊ ರೊಮನೊ]] ಜೊತೆಗೆ ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಮಾಡಿತು. 2008ರಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಿದ್ದ [[ಡೈಡ್‌ರಿಚ್‌ ಬಾಡರ್‌]] ಜೊತೆಗೆ ''[[Batman: The Brave and the Bold]]'' ಮತ್ತೊಂದು ಅನಿಮೇಟೆಡ್‌ ಸಿರೀಸ್‌ನಿಂದ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡಿತ್ತು. 2005ರಲ್ಲಿ [[ಕ್ರಿಸ್ಟೊಫರ್‌ ನೊಲಾನ್‌]] ''[[ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಬೆಗಿನ್ಸ್‌]]'' ಅನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದರು,ಅದು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಆಗಿ ಪ್ರಾಂಚ್‌ ದೇಶದ ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯನ್‌ ಬಾಲೆ ನಟಿಸಿರುವ ರಿಬೂಟ್‌ ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಮುಂದುವರಿದ ಭಾಗ ''[[ದ ಡಾರ್ಕ್‌ ನೈಟ್]] '' (2008)‌, ಯು.ಎಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಸಮಯದ ವಾರಾಂತ್ಯದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಣವನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ, ಸುಮಾರು $158 ಮಿಲಿಯನ್‌ ಆದಾಯವನ್ನು ಗಳಿಸಿತ್ತು <ref>{{cite web | url=http://boxofficemojo.com/alltime/weekends/ | title= Opening Weekends | publisher=BoxOfficeMojo.com | accessdate=2008-07-20 }}</ref> ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಿನಿಮಾ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ(ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಹದಿನೆಂಟನೇ ದಿನ)$400 ಮಿಲಿಯನ್‌ ಗುರಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದ ಅತಿವೇಗದ ಸಿನಿಮಾ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web | url=http://boxofficemojo.com/alltime/fastest.htm?page=400&p=.htm | title= Fastest to $400 million | publisher=BoxOfficeMojo.com | accessdate=2008-08-06 }}</ref> ಈ ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಣವು $533 ಮಿಲಿಯನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ-ಅತ್ಯಂತ ಸ್ವದೇಶಿ ಆದಾಯ ಗಳಿಸುತ್ತಿರುವ ಚಿತ್ರವಾಗಿ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದಂತಹ ''ದ ಡಾರ್ಕ್‌ ನೈಟ್‌'' ನ ವೀಕ್ಷಣೆಯ ಹಾಜರಾತಿಗಳನ್ನು ಮುರಿಯಿತು,''[[ಟೈಟಾನಿಕ್‌]]'' ಮಾತ್ರ ಎರಡನೆಯದಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web | url=http://www.boxofficemojo.com/alltime/domestic.htm | title= All Time Domestic Box Office Results | publisher=BoxOfficeMojo.com | accessdate=2008-11-23 }}</ref> ಅನಿಮೇಟೆಡ್‌ ಸಂಕಲನದ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿ ನೊಲ್ಯಾನ್‌ ಚಿತ್ರಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು''[[Batman: Gotham Knight]]'' ,ಅದು 2008ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡಿತ್ತು. === ಸಲಿಂಗ ರತಿಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Batbed.png|thumb|275px|ಬ್ರ್ಯೂಸ್ ವೈನೆ ಮತ್ತು ಡಿಕ್ ಗ್ರೇಸನ್.ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಸಮಿತಿ #84 (ಜೂನ್ 1954), ಪುಟ 24.]] ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ನ ಅಂಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವಿಭಿನ್ನ ಲೈಂಗಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನೆಗಳ ಮೇಲೆ ವಿವಾದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಮನೋಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ [[ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ವೆರ್ಥಂ]] 1954ರಲ್ಲಿ ಅವನ ''[[ಸೆಡಕ್ಷನ್ ಅಫ್ ಇನೊಸೆಂಟ್‌]]'' ನಲ್ಲಿ "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ನ ಕಥೆಗಳು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಸಲಿಂಗರತಿಗಳು" ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದನು, ತರುವಾಯ [[ಸಲಿಂಗ ರತಿ]]ಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಧ್ಯಯನದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಥೆಗಳು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಲಿಂಗರತಿಯ [[ಅತಿರೇಕದ ಕಲ್ಪನೆ]]ಗೆ ಪ್ರಚೋದಿಸಬಹುದು, ಸ್ವಭಾವದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳು ಅರಿವಿಲ್ಲದವರಾಗಿರಬಹುದು." ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ವೆರ್ಥಂ ಅವರು, "ವೈದ್ಯರ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ [[ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರ]]ದ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯದಿರುವ ಕೆಲವರು ಮಾತ್ರ, ಪ್ರೌಢ ’ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌’ಮತ್ತು ಆತನ ಗೆಳೆಯ ’ರಾಬಿನ್‌’ನ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಫಸರಿಸುವ [[ಸಲೈಂಗಿಕವಾದ]]ದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಫಲರಾಗಬಹುದು" ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref name="ReferenceC">ವೆರ್ಥಮ್, ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್. ''ಸೆಡುಕ್ಷನ್ ಆಫ್ ದಿ ಇನ್ನೋಸೆಂಟ್'' . ರೈನೆರ್ಟ್ ಅಂಡ್ ಕಂಪೆನಿ, ಇಂಕ್., 1954. ಪುಟ. 189–90</ref><ref name="ReferenceC"/> ಆ‍ಯ್‌೦ಡಿ ಮೆಡ್‌ಹರ್ಸ್ಟ್‌ ರವರು ತಮ್ಮ 1991ರ "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌,ಡೆವಿಯಾನ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಂಪ್‌" ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ, ಅದು ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಸಲಿಂಗರತಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ,ಏಕೆಂದರೆ "ತಾನು ಅಂಗೀಕೃತವೆಂದು ಭಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಲಿಂಗವಾದ ನೆಲೆಗಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ಧಾಳಿ ಮಾಡಿದಂತಹ ಪ್ರಥಮ ಕಾದಂಬರಿಯ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವನು ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದನು","1960ರ ಟಿವಿ ಸಿರೀಸ್‌ ಕ್ಯಾಂಪ್‌ನ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಉಳಿಸಿವೆ" ಮತ್ತು "[ಅವನು] ಪುರುಷ ಲಕ್ಷಣದ ಗಮನಾರ್ಹ ಯಶಸ್ವಿಪೂರ್ವ ರಚನೆಯು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಗೆ ಅರ್ಹವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>ಮೆಧರ್ಸ್ಟ್, ಆ‍ಯ್೦ಡಿ. "ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್, ಡಿವೈನ್ಸ್, ಅಂಡ್ ಕ್ಯಾಂಪ್." ದಿ ಮೆನಿ ಲೈವ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಅಪ್ರೋಚಸ್ ಟು ಎ ಸೂಪರ್‌ಹೀರೋ ಅಂಡ್ ಹಿಸ್ ಮೀಡಿಯಾ. ರೂಟ್‌ಲೆಡ್ಜ್: ಲಂಡನ್, 1991. ISBN 0-85170-276-7, ಪುಟ. 150</ref> ರಚನೆಕಾರರು ಪಾತ್ರವೂ ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬರಹಗಾರ ಅಲ್ಯಾನ್‌ ಗ್ರಾಂಟ್‌ ಅವರು," ದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಅನ್ನು ನಾನು 13ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ, ಅವನು ಸಲಿಂಗರತಿಯಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಡೆನ್ನಿ ಓ’ನೈಲ್‌ನ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌, [[ಮಾರ್ವ್‌ ವೊಲ್ಫ್‌ಮ್ಯಾನ್‌]]ನ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌,ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಎಲ್ಲರ ಮಾರ್ಗವು ಬಾಬ್‌ ಕನೆಗೆ ಮರಳಿವೆ... ಯಾರೊಬ್ಬರು ಅವನನ್ನು ಸಲಿಂಗರತಿ ಪಾತ್ರವಾಗಿ ಬರೆದಿಲ್ಲ. ಜೊಹೆಲ್‌ ಶೂಮಕೆರ್‌ ರವರು ಮಾತ್ರ ವಿರುದ್ಧವಾದ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಬರಹಗಾರ [[ಡೇವಿನ್‌ ಗ್ರಾಯ್ಸನ್‌]]ರವರು, "ಅದು ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕೇಳಿದವರನ್ನು ಅವಲಂಭಿಸಿದೆ, ಅದನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ? ನನಗೆ ನೀನು ಕೇಳುವುದರಿಂದ, ನಾನು ಇಲ್ಲವೆಂದು ಹೇಳುವೆನು, ನಾನು ಅವನ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ... ನಾನು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಸಲಿಂಗರತಿ ಓದುವಿಕೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web |title=Is Batman Gay? |work= |url=http://www.comicsbulletin.com/panel/106070953757230.htm |dateformat=mdy |accessdate=December 28 2005 |archive-date=2008-12-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081201072032/http://www.comicsbulletin.com/panel/106070953757230.htm |url-status=dead }}</ref> ಫ್ರಾಂಕ್‌ ಮಿಲ್ಲರ್‌‍ರವರು "ಹೊಮೊಪೊಬಿಕ್‌ ನೈಟ್‌ಮೆರ್‌"ಆಗಿದ್ದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌‌ ಮತ್ತು ದ ಜೋಕರ್‌ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ<ref>ಶರೆಟ್ಟ್, ಪುಟ. 37-38</ref>.ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಂತೆ, ಆ ಪಾತ್ರವು ಅಪರಾಧಿ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿನ ತನ್ನ ಲೈಂಗಿಕ ಪ್ರಚೋಧನೆಗಳಾಗಿವೆ.ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ," ಅವನು ಸಂಲಿಂಗರತಿಯಾಗಿದ್ದರೆ, ಅವನು ''ಹೆಚ್ಚು '' ಆರೋಗ್ಯಕಾರಿಯಾಗಿರಬಹುದು".<ref>ಶರೆಟ್ಟ್, ಪುಟ. 38</ref> 1960ರ ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ರಾಬಿನ್‌ನನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟಿದ್ದ [[ಬರ್ಟ್‌ ವಾರ್ಡ್‌]] ಅವರು, ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ''ಬಾಯ್‌ ವಂಡರ್‌:ಮೈ ಲೈಫ್‌ ಇನ್‌ ಟೈಟ್ಸ್‌'' ನಲ್ಲಿ ಅದರ ಅರ್ಥವಿವರಣೆಯನ್ನು ಸಹ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ; ಅವರು ಬರೆದಿರುವಂತೆ, ಸಂಬಂಧವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ [[ಡಬ್ಬಲ್‌ ಎಂಟೆಂಡರ್ಸ್‌]] ಜೊತೆಗೆ ಒಬ್ಬರ ಲೈಂಗಿಕತೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಲ್ಯಾವಿಶ್‌ ಕ್ಯಾಂಪ್‌ ಕೂಡ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ಅರ್ಥವಿವರಣೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಬಹುದು.<ref>{{cite web |title=Bruce Wayne: Bachelor |work=Ninth Art: Andrew Wheeler Comment |url=http://www.ninthart.com/display.php?article=963 |dateformat = mdy |accessdate=June 21 2005}}</ref> ಕೆಲವು ಸಲೈಂಗಿಕ ಅರ್ಥವಿವರಣೆಗಳು ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೆಳೆಯುವಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದಿವೆ. ನಾಲ್ಕು ತಂಡಗಳ (''ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌'' ನಿಂದ #79, 92,ಮತ್ತು 139)ನ್ನು ಮರುಮುದ್ರಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿರುವ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲು DC ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ ನಿರಾಕರಿಸಿದಾಗ ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್‌ ಯಾರ್ಕ್‌’ಸ್‌ ಪತ್ರಿಕೆ ''ಆಲ್‌ ದ ಫ್ಯಾಮಲಿ:ಹೊಮೊಫೊಬಿಯಾ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್‌ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ ಇನ್‌ 1950'' ಅನ್ನು ವಿವರಿಸಿದಂತಹ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಉದಾಹರಣೆ 2000ರಲ್ಲಿ ನಡೆದಿತ್ತು.<ref>{{cite journal |last=Beatty |first=Bart |title=Don't Ask, Don't Tell: How Do You Illustrate an Academic Essay about Batman and Homosexuality? |journal=The Comics Journal |year=2000 |volume= |issue=228 |pages=17–18 |url= }}</ref> ವರ್ಣ ಚಿತ್ರಕಾರ ಮಾರ್ಕ್‌ ಚಂಬರ್ಲೈನ್‌ರವರು ಅನೇಕ [[ವಾಟರ್‌ಕಾಲರ್‌]]ಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದಾಗ, ಸಲಹಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವ ಭಂಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ ಮ್ಯಾನ್‌ ಮತ್ತು ರಾಬಿನ್‌ ಇಬ್ಬರನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದುದು 2005ರ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮತ್ತೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web |title=Mark Chamberlain (American, 1967) |publisher=Artnet |url=http://www.artnet.com/Galleries/Artists_detail.asp?G=&gid=423822183&which=&aid=424157172&ViewArtistBy=online&rta=http://www.artnet.com/ag/fulltextsearch.asp?searchstring=Mark+Chamberlain}}</ref> DC ಯು ಎಲ್ಲಾ ಕಲಾವಿದರು ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಥ್ಲೀನ್‌ ಕುಲ್ಲೆನ್‌ ಫೈನ್‌ ಆರ್ಟ್ಸ್‌ ಗ್ಯಾಲರಿಗೆ ಅವರು ಮಾರುತ್ತಿರುವ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸದಿದ್ದರೆ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸುವುದಾಗಿ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕಿದೆ ಮತ್ತು ಉಳಿದಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಕಲೆಗಳನ್ನು,ಹಾಗೆ ಅವರಿಂದ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿರುವ ಯಾವುದೇ ಲಾಭಗಳನ್ನು ಆಗ್ರಹಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಕೇಳಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite news |title=Gallery told to drop 'gay' Batman |date=August 19, 2005 |publisher=[[BBC]] |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4167032.stm}}</ref> == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{Reflist|3}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == * ಬೆಟ್ಟಿ, ಸ್ಕಾಟ್, ''et al.'' , '' ದ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್‌ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಬುಕ್: ಅತ್ಯುತ್ತಮ ತರಬೇತಿ ಕೈಪಿಡಿ '' . ಕ್ಯುರ್ಕ್ ಬುಕ್ಸ್, 2005. ISBN 1-59474-023-2 * [[ಡೇನಿಯಲ್ಸ್, ಲೆಸ್]]. '' ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್: ದಿ ಕಂಪ್ಲೀಟ್ ಹಿಸ್ಟರಿ '' . ಕ್ರಾನಿಕಲ್ ಪುಸ್ತಕಗಳು,1999. ISBN 0-8118-4232-0 * ಡೇನಿಯಲ್ಸ್, ಲೆಸ್. ''''ಡಿಸಿ ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌: ಸಿಕ್ಸ್ಟಿ ಇಯರ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ಸ್ ಫೇವರಿಟ್ ಕಾಮಿಕ್ ಬುಕ್ ಹೀರೋಸ್.'' '' ಬುಲ್‍ಫಿನ್ಚ್, 1995. ISBN 0-8212-2076-4 * [[ಜೋನ್ಸ್, ಗೆರಾರ್ಡ್]] ''ಮೆನ್ ಆಫ್ ಟುಮಾರೋ: ಗೀಕ್ಸ್, ಗ್ಯಾಂಗ್‌ಸ್ಟರ್ಸ್, ಅಂಡ್ ದಿ ಬರ್ತ್ ಆಫ್ ದಿ ಕಾಮಿಕ್ ಬುಕ್'' . ಮೂಲ ಪುಸ್ತಕಗಳು, 1995 ISBN 0-465-03657-0 * ಪಿಯರ್ಸನ್, ರಾಬರ್ಟಾ ಇ.; ಯುರಿಚ್ಚಿಯೋ, ವಿಲಿಯಮ್ (ಸಂಪಾದಕರು). ''ದಿ ಮೆನಿ ಲೈವ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‍ಮನ್: ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಅಪ್ರೋಚಸ್ ಟು ಎ ಸೂಪರ್ ಹೀರೋ ಅಂಡ್ ಮೀಡಿಯಾ'' . ರೂಟ್‍ಲೆಡ್ಜ್: ಲಂಡನ್, 1991. ISBN 0-85170-276-7 * ರೈಟ್, ಬ್ರಾಡ್‌ಫೋರ್ಡ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ''ಕಾಮಿಕ್ ಬುಕ್ ನೇಶನ್: ದಿ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಫರ್‌ಮೇಶನ್ ಆಫ್ ಯೂತ್ ಕಲ್ಚರ್ ಇನ್ ಅಮೆರಿಕಾ'' . ಜಾನ್ ಹಾಪ್‌ಕಿನ್ಸ್, 2001. ISBN 0-8018-7450-5 == ಬಾಹ್ಯ ಲಿಂಕ್‌ಗಳು == * {{official|http://www.dccomics.com/sites/batman/}} * [http://www.dcindexes.com/indexes/indexes.php?character=147 ಅರ್ಥ್-1 ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.dcindexes.com/indexes/indexes.php?character=7 ಅರ್ಥ್-2 ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://archive.today/20121209190627/http://www.dcindexes.com/indexes/indexes.php?character=7 |date=2012-12-09 }} * [http://www.dcindexes.com/indexes/indexes.php?character=579 ‍ಪೋಸ್ಟ್-ಕ್ರೈಸಿಸ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.dcuguide.com/who.php?name=BATMAN ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಬಯೋ ಅಟ್ ದಿ ಯುನೋಫಿಸಿಯಲ್ ಗೈಡ್ ಟು ದಿ ಡಿಸಿ ಯುನಿವರ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121130190321/http://www.dcuguide.com/who.php?name=batman |date=2012-11-30 }} * [http://dc.wikia.com/wiki/Batman ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್] ಅಟ್ ದಿ ಡಿಸಿ ಡೇಟಾಬೇಸ್ ಪ್ರೊಜೆಕ್ಟ್] * [http://batman.wikia.com/wiki/Batman_Wiki= ದಿ ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ವಿಕಿ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://darkmark6.tripod.com/batmanind1.html ಅನದರ್ ಅರ್ಥ್-1 ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್ ಇಂಡೆಕ್ಸ್ ]{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.comicsinventory.com/Search/Title/01b8774d-ecd5-4843-b456-9bf100018b07/Batman(1940-Present) ComicsInventory.com | ಬ್ಯಾಟ್‌ಮನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100121100506/http://www.comicsinventory.com/Search/Title/01b8774d-ecd5-4843-b456-9bf100018b07/Batman(1940-Present) |date=2010-01-21 }} * {{Dmoz|Arts/Comics/Titles/B/Batman|Batman}} [[ವರ್ಗ:ಬ್ಯಾಟ್‌ಮ್ಯಾನ್‌]] 4tt92b6dh59wfnxp4efu62jtnnis0dy 0 22349 1306893 1291059 2025-06-19T01:47:02Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306893 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = The Undertaker |names = '''The Undertaker'''<ref name="WWEProfile"/><br />Kane the Undertaker<br />"Mean" Mark Callous<ref name=owwprofile/><br />The Commando<ref name=owwprofile/><ref name="cagematch.com">[http://www.cagematch.net/?id=2&nr=761 CAGEMATCH: The Internet Wrestling Database] CAGEMATCH. Retrieved on 2013-02-22.</ref><br /> Punisher Dice Morgan<br />The Punisher<ref>Steve Austin. ''The Stone Cold Truth'' (p.72)</ref><br />Texas Red<ref name=owwprofile/><br />The Master of Pain |image = Undertaker Milwaukee WI 031008.jpg<!---Please do not change this picture unless it is to a better free use image---> |height = ೬ ಅಡಿ ೧ ಇಂಚು<ref name="WWEProfile"/> |weight = ೧೩೬ ಕೆ.ಜಿ.<ref name="WWEProfile"/> |birth_date = {{birth date|1965|3|24}}<ref name="birth"/> |birth_place = [[Houston|Houston, Texas]] |resides = [[Austin, Texas]] |billed = '''[[Death Valley]]'''<ref name="WWEProfile"/> (1990–1999, 2004–present)<br />Houston, Texas (1984–1990, 2000–2003) |trainer = [[Don Jardine]]<ref name=owwprofile/> |debut = 1984<ref name="accelerator"/> |retired = }} '''ಮಾರ್ಕ್‌ ವಿಲಿಯಂ ಕ್ಯಾಲವೆ''' ರವರು (ಜನನ ಮಾರ್ಚ್‌ ೨೪, ೧೯೬೫)<ref name="birth">{{cite web|url=http://www.familytreelegends.com/records/txbirths?c=search&first=Mark&last=Calaway&spelling=Exact&11_year=&11_month=0&11_day=0&4=&14=&SubmitSearch.x=23&SubmitSearch.y=8&SubmitSearch=Submit|title="Texas Births 1926–1995|publisher="Family Tree Networks"|access-date=2010-01-23|archive-date=2011-07-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20110710223854/http://www.familytreelegends.com/records/txbirths?c=search&first=Mark&last=Calaway&spelling=Exact&11_year=&11_month=0&11_day=0&4=&14=&SubmitSearch.x=23&SubmitSearch.y=8&SubmitSearch=Submit|url-status=dead}}</ref> ಅಮೇರಿಕಾದ ಓರ್ವ [[ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟು]] ಆಗಿದ್ದು, ತನ್ನ [[ಅಖಾಡದ ಹೆಸರಾದ]] '''ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌''' ಎಂಬ ನಾಮದಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು [[ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌/ಕುಸ್ತಿ ಎಂಟರ್‌ಟೇನ್‌ಮೆಂಟ್‌]]ಗೆ (WWE) ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದು, ಸದ್ಯಕ್ಕೆ [[ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌]] ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ [ಇದ್ದಾರೆ ಕ್ಯಾಲವೆ ೧೯೮೪ ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ವರ್ಡ್ ಕ್ಲಾಸ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌‌]]ನಿಂದ ತನ್ನ ಕುಸ್ತಿಯನ್ನು ವೃತ್ತಿಯಾಗಿ ಆರಂಭಿಸಿದರು. [[ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌]]ಗೆ (WCW) ೧೯೮೯ ರಲ್ಲಿ "ಮೀನ್" ಮಾರ್ಕ್ ಕ್ಯಾಲಸ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸೇರಿದರು. ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ WCW ಕ್ಯಾಲವೆರವರ ಕರಾರನ್ನು ನವೀಕರಿಸಲಿಲ್ಲವಾದುದರಿಂದ, ಅವರು ಅದೇ ವರ್ಷದ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆಗಿ ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಫೆಡರೇಶನ್‌ಗೆ (ನಂತರ ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ [[ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಎಂಟರ್‌ಟೇನ್‌ಮೆಂಟ್]] ಎಂದು ಬದಲಾಯಿತು) ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದರು. ಆಗಿನಿಂದಲೂ ಅದೇ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ, ಪ್ರಚಲಿತ ಕ್ಯಾಲವೆ WWEನ ಹಿರಿಯ ಆಟಗಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ''[[ಮಂಡೇ ನೈಟ್‌ ರಾ]]'' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಈಗಲೂ ಅದೇ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಇಬ್ಬರು ಪೂರ್ಣಾವಧಿಯ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ [[ಷಾನ್ ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌]]ನೊಂದಿಗೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಇದ್ದಾರೆ. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ [[ತಂತ್ರ/ಚಳಕ]]ಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ದಿ ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ಹಾಗೂ ದಿ ಅಮೇರಿಕನ್ ಬ್ಯಾಡ್ ಆಸ್. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ (ಅಥವಾ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಅವರ "ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌" ರೂಪ) ಆಡಿದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪಂದ್ಯಗಳು ಎಂದರೆ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯ, ಬರೀಡ್ ಅಲೈವ್) ಪಂದ್ಯ, ಕುಖ್ಯಾತ ಹೆಲ್ ಇನ್ ಸೆಲ್, ಹಾಗೂ ಲಾಸ್ಟ್ ರೈಡ್ ಪಂದ್ಯಗಳು.[[ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕಥಾಭಾಗದಲ್ಲಿನ ತನ್ನ ಮಲ ಸಹೋದರ [[ಕೇನ್‌]] ಜೊತೆಗೂಡಿ ಪಂದ್ಯ ಆಡಿದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿ ೨೦–೦ ದಾಖಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಜಯಗಳಿಸಿದ್ದರು ಹಾಗೂ WWE ಅವರನ್ನು ಏಳು ಬಾರಿ [[ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ [[WWE ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಜಯಗಳಿಸಿದರೆ ಮೂರು ಬಾರಿ [[ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]]ನಲ್ಲಿ ವಿಜಯಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಒಂದು ಬಾರಿ [[WWF ಹಾರ್ಡ್‌ಕೋರ್ ಚಾಂಪಿಯನ್]], ಹಾಗೂ ಆರು ಬಾರಿ [[WWF ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪಟ್ಟವನ್ನು ಮತ್ತು ಒಂದು ಬಾರಿ [[WCW ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕೂಡ ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ವಿಜಯ ಗಳಿಸಿದ್ದು, ೩೦ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದ್ದು ರಂಬಲ್‌ಅನ್ನು ಪಟ್ಟವನ್ನು ಗಿಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡ ಪ್ರಥಮ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂಬ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಗೂ ಪಾತ್ರರಾದರು. == ಕುಸ್ತಿಪಟುವಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪಥ == === ಆರಂಭಿಕ ಹಾದಿ (೧೯೮೪–೧೯೯೦) === ಕ್ಯಾಲವೆಯವರು, "ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ರೆಡ್‌" ಎಂಬ ಅಖಾಡದ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ 1984ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ವರ್ಡ್ ಕ್ಲಾಸ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದರು.<ref name="accelerator">{{cite web|title=Bio|publisher=Accelerator|url=http://www.accelerator3359.com/Wrestling/bios/undertaker.html|accessdate=2008-05-06}}</ref> ಅವರು [[ಬ್ರೂಸೆರ್ ಬ್ರಾಡಿ]] ವಿರುದ್ಧದ ಮೊದಲ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲನ್ನಪ್ಪಿದರು.<ref name="accelerator"/> ೧೯೮೮ ರಲ್ಲಿ, ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಅದರಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ [[ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌]]ಗೆ ([[ಜೆರ್ರಿ ಜಾರ್ರೆಟ್]] CWAಯನ್ನು WCCWನೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್]] ಎಂದಾಯಿತು) ಸೇರಿದರು, ಹಾಗೂ ಅದರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು [[ತಂತ್ರ/ಚಳಕ]]ಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದರು. ೧೯೮೯ ನೇ ಇಸವಿಯ ಏಪ್ರಿಲ್ 1ರಂದು, "ದಿ ಮಾಸ್ಟರ್ ಆಫ್ ಪೇಯ್ನ್‌" ಎಂಬ ಅಖಾಡದ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ವೃತ್ತಿಪರ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಪದವಿಯಾದ [[USWA ಯೂನಿಫೈಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]]ಅನ್ನು, [[ಜೆರ್ರಿ "ದಿ ಕಿಂಗ್‌" ಲಾಲೆರ್‌]]ರನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮದೇ [[ಗುರುತನ್ನು ಮೂಡಿಸಿಕೊಂಡರು]]. ೧೯೮೯ನೇ ಇಸವಿಯ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 5ರಂದು "ದಿ ಪನಿಷರ್‌" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ, [[ಎರಿಕ್ ಎಂಬ್ರಿ]]ರನ್ನು ಸೋಲುವಂತೆ ಮಾಡಿ, ಕ್ಯಾಲವೆ [[WCWA ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪದವಿಯನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="wcwa">{{cite web|url=http://www.wrestling-titles.com/us/tx/tx-h.html|title=Texas Heavyweight Title history|publisher=Wrestling-Titles.com|accessdate=2008-04-09}}</ref> ಅವರು ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ [[ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌]]ಗೆ ೧೯೮೯ ನೇ ಇಸವಿಯ ಕಡೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಂಡು ಪ್ರಮುಖ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅದರಲ್ಲಿ "ಮೀನ್" ಮಾರ್ಕ್ ಕ್ಯಾಲಸ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, [[ಟೆಡ್ಡಿ ಲಾಂಗ್]] ನಿರ್ವಾಹಕತ್ವದ "ಸ್ಕೈಸ್ಕ್ರೇಪರ್ಸ್‌" ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ನಲ್ಲಿ "ಡೇಂಜರಸ್" [[ಡಾನ್ ಸ್ಪೈವೆ]] ಜೊತೆಯಾಗಿ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಿದರು.<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=http://www.wrestling-titles.com/wcw/wcw-us-h.html|title=NWA/WCW United States Heavyweight Title history|publisher=wrestling-titles.com}}</ref> ಸ್ಕೈಸ್ಕ್ರಾಪರ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಹಾಗೂ ಸ್ಪೈವಿಯವರು [[ರೋಡ್‌ ವಾರಿಯರ್ಸ್‌]] ಜೊತೆ [[ವೈಷಮ್ಯ]] ಸಾಧಿಸಿದರು,<ref name="autogenerated3">{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/clash.html#X|title=NWA Clash of the Champions Results (X)|accessdate=2007-04-16}}</ref> ಆದರೆ ಅದು ಮುಗಿಯುವ ವೇಳೆಗೆ ಸ್ಪೈವಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ನಿರ್ಗಮಿಸಿದರು. ಸಿಂಗಲ್ಸ್‌ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಆಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ಮೇಲೆ, ಕ್ಯಾಲವೆ [[ಪೌಲ್ E. ಡೇಂಜರಸ್ಲಿ]]ಯವರ ಮಾರ್ಗರ್ಶನದ ಸಹಾಯದಿಂದ [[ಜಾನ್ನಿ ಏಸ್‌]]ರನ್ನು [[ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ ಕಾಂಬ್ಯಾಟ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ [[ಬ್ರಿಯಾನ್ ಪಿಲ್‌ಮನ್‌]]ರನ್ನು [[ಕ್ಲಾಷ್ ಆಫ್ ದಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ಸ್‌]] ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಣಿಸಿದರು. ೧೯೯೦ ನೇ ಇಸವಿಯ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ನಡೆದ, [[NWA ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ ಹೆವಿವೈಯ್ಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌]] ಪಟ್ಟಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆದ [[ದಿ ಗ್ರೇಟ್ಅಮೇರಿಕನ್‌ ಬಾಷ್‌]] ಎಂಬ [[ಲೆಕ್ಸ್ ಲ್ಯೂಗರ್‌]] ವಿರುದ್ಧದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಿದರು, ಆದರೆ ಆತ ಅವರನ್ನು [[ಅಖಾಡದ ಹಗ್ಗ]]ದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಹಾಕಿ ಸೋಲಿಸಿದನು. ಕ್ಯಾಲವೆ ೧೯೯೦ ನೇ ಇಸವಿಯ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ ೧ ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[NWA ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಹೆವಿವೈಯ್ಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್]] [[ಸ್ಟಿಂಗ್]] ವಿರುದ್ಧದ [[ನೇರ ಪ್ರಸಾರದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ]]ದ ಕೊನೆಯ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋತಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ WCW ಕರಾರನ್ನು ನವೀಕರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು. ಕ್ಯಾಲವೆ WCWನಲ್ಲಿನ ತಮ್ಮ ನಿಯಮಿತ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, [[ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್‌ ಪ್ರೋ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಪನಿಷರ್ ಡೈಸ್ ಮೊರ್ಗನ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಿದರು. WCWಯಿಂದ ನಿರ್ಗಮಿಸಿದ ನಂತರ, ಹೊಸ USWAನ ಯೂನಿಫೈಡ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಹೆವಿವೈಯ್ಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು ಅವರು USWAಗೆ ಮರಳಿದರು; ಪ್ರಥಮ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ [[ಬಿಲ್ ಡುನ್‌ಡೀ]]ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ಅವರು, ಆದರೆ ಕ್ವಾಟರ್ ಫೈನಲ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೆರ್ರಿ ಲಾಲೆರ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಸೋತರು. ೧೯೯೦ ನೇ ಇಸವಿಯ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, [[ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಫೆಡರೇಶನ್‌]]ನೊಂದಿಗೆ (WWF) ಕರಾರು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. === ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಫೆಡರೇಶನ್‌/ಎಂಟರ್‌‌ಟೇನ್‌ಮೆಂಟ್ (೧೯೯೦-ಈ ವರೆಗೆ) === ==== ಆರಂಭ ಹಾಗೂ ಹಲವಾರು ವೈಷಮ್ಯಗಳು (೧೯೯೦-೧೯೯೪) ==== ಕ್ಯಾಲವೆ WWFನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ 1990ನೇ ಇಸವಿಯ ನವೆಂಬರ್‌ 19ರಂದು ''[[WWF ಸೂಪರ್‌ಸ್ಟಾರ್ಸ್‌]]'' ಚಿತ್ರೀಕರಿಸುವ ವೇಳೆ "ಕೇನ್‌ ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌" ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{Cite web |url=http://www.angelfire.com/wrestling/cawthon777/90.htm |title=WWEಯ ಇತಿಹಾಸ - 1990ರ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು |access-date=2003-02-01 |archive-date=2003-02-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20030201224012/http://www.angelfire.com/wrestling/cawthon777/90.htm |url-status=live }}</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಮೊದಲ ರೂಪವಾದ ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ಗೆ ಹಳೆಯ [[ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ]]ಗಳಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದ [[ಶವಸಂಸ್ಕಾರ ಮಾಡುವವನ]] ಪಾತ್ರದಿಂದ ಪ್ರೇರಣೆ ಪಡೆದಿದ್ದು, ಅದರಂತೆಯೇ ಉದ್ದವಾದ [[ಟ್ರೆಂಚ್ ಕೋಟ್]], ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಕೈಗವಸುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಪ್ಪು ಟೋಪಿ ಹಾಗೂ ಬೂಟುಗಳನ್ನು ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ರೂಪದಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಯೂವುದೇ ರೀತಿಯ "ನೋವುಗಳೂ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ", ಇದು ಕ್ಯಾಲವೆಯವರ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಾಧನೆಯಾಗಿದ್ದು ತನ್ನ ಎದುರಾಳಿಗಳ ಯಾವುದೇ [[ಆಕ್ರಮಣಗಳಿಗೂ ಜಗ್ಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ]]. ತನ್ನ ಅಪರೂಪದ ಜೊತೆಗಾರನಾದ ಟೆಡ್ ಡಿಬಿಯಾಸ್‌ರ ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ತಂಡದ ಪರವಾಗಿ ಹಿಂಬಾಲಕನಾಗಿ ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಆಡುವಾಗ ನವೆಂಬರ್‌ ೨೨ ರಂದು ಕ್ಯಾಲವೆ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತೆರೆಯ ಮೇಲೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು ಹಾಗೂ ಅಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಸರಳವಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.<ref name="pwi89">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್", p. 88–89.</ref> ಪಂದ್ಯ ಶುರುವಾದ ಕೇವಲ ಒಂದೇ ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಕೊಕೊ B. ವೆರ್]] ಹಾಗೂ [[ಕಡೆಗಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದ]] [[ಟೂಂಬ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಪೈಲ್‌ಡ್ರೈವರ್‌]]ರನ್ನು ಪಂದ್ಯದಿಂದ ಹೊರನಡೆಯುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಇನ್ನೂ ಎಣಿಕೆ ಶುರುವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಮೊದಲೇ ಅವರು [[ಡಸ್ಟಿ ರ್ರ್ಹೋಡ್ಸ್‌]]ರನ್ನು ಹೊಡೆದುಹಾಕಿದರು. ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿಯ ಕೆಲವೇ ಸಮಯದ ನಂತರ, "ಕೇನ್" ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಕೇವಲ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೇ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಪ್ರಬಂಧಕರಾದ [[ಬ್ರದರ್ ಲವ್‌]]ರ ಬದಲಿಗೆ [[ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌]]ರನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡರು — ಅಪ್ರಮಾಣಿಕ, ದೆವ್ವದ ಪಾತ್ರ, ತನಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ [[ಭಸ್ಮಕುಂಡ]]ವನ್ನು ಹೆಚ್ಚೂ ಕಡಿಮೆ ಯಾವಾಗಲೂ ತನ್ನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಅಖಾಡದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಎದುರಾಳಿಗಳನ್ನು ಮಣಿಸಿದ ನಂತರ, ಎದುರಾಳಿಯನ್ನು ಒಂದು [[ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಹಿಡಿಸಬಲ್ಲ ಚೀಲ]]ದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಹೆಗಲಿಗೇರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಪಂದ್ಯದ ನಂತರದ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web |url=http://prowrestling.about.com/od/thewrestlers/tp/scarywrestlers.htm |title=About.com: ಅತ್ಯಂತ ಭೀತಿಹುಟ್ಟಿಸುವ 10 ಮಂದಿ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು |access-date=2010-01-23 |archive-date=2011-07-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110707075052/http://prowrestling.about.com/od/thewrestlers/tp/scarywrestlers.htm |url-status=dead }}</ref> ಅವರು [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ VII]]ರಲ್ಲಿ [["ಸೂಪರ್‌ಫ್ಲೈ" ಜಿಮ್ಮಿ ಸ್ನೂಕ]]ರನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭೋತ್ಸವ ಆಚರಿಸಿದರು.<ref name="legacy">{{cite web|url=http://www.wwe.com/superstars/smackdown/undertaker/wrestlemanialegacy/|title=WrestleMania Legacy|accessdate=2008-07-10|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಈ ವಿಜಯವು ಆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿನ ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ ಅಪ್ರತಿಮ ಗೆಲುವಿನ ಗೆರೆಯಾಗಿತ್ತು. ಅವರ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಪ್ರಮುಖ [[ವೈಷಮ್ಯ]]ವು [[ದ ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ವಾರಿಯರ್]] ವಿರುದ್ಧ, ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌ರ ''ಫ್ಯೂನೆರಲ್ ಪಾರ್ಲರ್'' ಸಂದರ್ಶನದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅವರು ತನ್ನ ಪ್ರಬಂಧಕರ ಸೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾರಿಯರ್ ಮೇಲೆ ದಾಳಿಮಾಡಿ ಗಾಳಿರಹಿತ ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ ಕೂಡಿಹಾಕಿದಾಗಿನಿಂದ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ವಾರಿಯರ್‌ನೊಂದಿಗೆ ವರ್ಷದ ಕಾಲ ಸೆಣಸಾಟದ ನಂತರ, [[ರ್ಯಾಂಡಿ ಸ್ಯಾವೇಜ್]],<ref name="pwi89"/> [[Sgt. ಸ್ಲಾಟರ್]], ಹಾಗೂ [[ಹಲ್ಕ್‌ ಹೋಗನ್‌]]ರೊಂದಿಗೆ ಕಾದಾಟ ನಡೆಸಿ, [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಹೋಗನ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ [[WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪದವಿಯನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="pwi90">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. 2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌", p. 89–90.</ref> ಆದಾದ ಆರು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಅಂದರೆ [[ದಿಸ್‌ ಟ್ಯೂಸ್‌ಡೇ ಇನ್‌‌‌ ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌]]ಗೆಂದು WWF ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ [[ಜಾಕ್ ಟುನ್ನೀ]]ರವರು ಮರುಪಂದ್ಯವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದರು, ಆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರವರು ಹೋಗನ್‌ರಿಂದ ಸೋಲಲ್ಪಟ್ಟು ಆ ಪದವಿಯನ್ನು ಪುನಃ ಅವರಿಗೇ ಮರುಕಳಿಸಬೇಕಾಯಿತು.<ref name="pwi90"/> ೧೯೯೨ ನೇ ಇಸವಿಯ ಫೆಬ್ರವರಿ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಸಹಾಯಕ [[ಜೇಕ್‌ "ದಿ ಸ್ನೇಕ್" ರಾಬರ್ಟ್ಸ್‌]] ರ್ರ್ರ್ಯಾಂಡಿ ಸ್ಯಾವೇಜ್‌ರ ಪ್ರಬಂಧಕ/ಪತ್ನಿಯಾದ [[ಮಿಸ್ ಎಲಿಜಬೆತ್‌]]ರ ಮೇಲೆ ಉಕ್ಕಿನ ಕುರ್ಚಿಯಿಂದ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಅದನ್ನು ತಡೆದುದರಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ [[ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅಭಿಮಾನಿ]]ಯೊಬ್ಬರನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅದರ ನಂತರ, [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ VIII]]ರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ರಾಬರ್ಟ್ಸ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="legacy"/> ಅವರು 1992 ಹಾಗೂ 1993ನೇ ಇಸವಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕಾಮಲಾ]] ಸೇರಿದಂತೆ [[ಹಾರ್ವೆ ವಿಪ್ಪಲ್‌ಮೆನ್]] ಅಧೀನದಲ್ಲಿದ್ದ ಹಲವು ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳೊಂದಿಗೆ ದ್ವೇಷ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡರು,<ref name="pwi90"/><ref name="pwi91">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌", p. 90–91.</ref> ಹಾಗೂ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡ WWFನ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯ [[ಕಫಿನ್ (ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆ) ಪಂದ್ಯ]]ದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಅವರುಗಳನ್ನು ಮುಖಾಮುಖಿ ಎದುರಿಸಿದರು. [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ IX]]ರಲ್ಲಿ [[ಜೈಂಟ್ ಗಾನ್ಸೇಲ್ಸ್‌]]ರನ್ನು ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹಾಗೂ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನ "ರೆಸ್ಟ್ ಇನ್ ಪೀಸ್‌" ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಿನ್‌ಫಾಲ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="legacy"/><ref name="pwi91"/> ೧೯೯೪ ನೇ ಇಸವಿಯ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವರು WWF ಚಾಂಪಿಯನ್ [[ಯೋಕೊಜುನಾ]]ರಿಗೆ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಪಂದ್ಯ ಅಡುವಂತೆ ಸವಾಲುಹಾಕಿದರು. ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಯೋಕೊಜುನ ಅನೇಕ ಇತರೆ [[ಖಳನಾಯಕರಂತಹಾ]] ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯೊಳಗೆ ಮುಚ್ಚಿಹಾಕಿ, ಪಂದ್ಯವನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು. ವಿಡಿಯೋ ಪರದೆಯಲ್ಲಿ, ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯೊಳಗಿಂದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ "ಆತ್ಮ" ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು, ತಾನು ಮರಳಿ ಬರಬಹುದು ಎಂಬ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡಿತು.<ref name="pwi92">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. 2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌", p. 92–94.</ref> ==== ಪುನರಾಗಮನ; ಮ್ಯಾನ್‌‌ಕೈಂಡ್‌ ಜೊತೆಗೆ ವೈಷಮ್ಯ (೧೯೪–೧೯೯೭) ==== [[ಚಿತ್ರ:Paul Bearer in 1996.jpg|thumb|right|ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣುತ್ತಿರುವ ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಭಸ್ಮಕುಂಡದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ಮೋಸದಿಂದ ಹೊಡೆದಿದ್ದರು.]] ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ Xರ ನಂತರ, [[ಟೆಡ್ ಡಿಬಿಯಾಸ್]] ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು WWFಗೆ ಮರಳಿ ಕರೆತಂದರು. ಆದರೆ ಈ ಬಾರಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಾತ್ರವನ್ನು [[ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲೀ]] ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ತದ್ರೂಪಾದ (ನಕಲಾದ ಇವರನ್ನು ಅಭಿಮಾನಿಗಳು "ಅಂಡರ್‌''ಫೇಕರ್'' " ಎಂದು ಕರೆದರು) ಇವರು [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮರಳಿಬರಲು ಕಾರಣರಾದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಬೂದಿಬಣ್ಣದ ಕೈಗವುಸುಗಳನ್ನು ನೇರಳೆ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ಬದಲಿಸಿ ತನ್ನ ಮೂಲ ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ ರೂಪದ ಹೊಸ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿ ಹೊರಬಂದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ನಕಲನ್ನು ಮೂರು ಟೂಂಬ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಪೈಲ್‌ಡ್ರೈವರ್ಸ್‌ಗಳ ನಂತರ ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi92"/> [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯ ಪುನರ್‌ಪಂದ್ಯವಾದ ಮತ್ತೊಂದು ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಯೋಕೊಜುನಾರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. ೧೯೯೫ ನೇ ಇಸವಿಯ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌, ಟೆಡ್‌ ಡಿಬಿಯೇಸ್‌ರವರ [[ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌‌]]ನ ಹಲವಾರು ಸದಸ್ಯರುಗಳ ಜೊತೆ ವೈರತ್ವ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XI]]ರಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕಿಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಬಂಡಿಯವರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, [[ಕಾಮಾ]] ಭಸ್ಮಕುಂಡವನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿ, ಹಾಗೂ ದ್ವೇಷ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಕರಗಿಸಿ ದೊಡ್ಡ ಚಿನ್ನದ ಹಾರವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ನಡೆಸಿದ್ದರು.<ref name="pwi92"/> ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌, [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಮಾರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi92"/> ಹಲವು ವಾರಗಳ ಬಳಿಕ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಕಣ್ಣುಗುಳಿಯ ಮೂಳೆಯನ್ನು ಘಾಸಿಮಾಡಿಕೊಂಡು, ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಕೆಲವು ಸಮಯ ದೂರ ಉಳಿದು ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಮರಳಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ೧೯೯೫ ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ, [[ಭೂತದ/ಫ್ಯಾಂಟಮ್‌‌]] ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಬೂದಿಬಣ್ಣದ ಮೇಲ್ಮುಖವಾಡವನ್ನು ಧರಿಸಿಕೊಂಡು ಪುನರಾಗಮಿಸಿದರು.<ref name="pwi92"/> [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್]] ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, [[ಡೀಸೆಲ್‌]] ಮಧ್ಯೆ ಬಂದು ತನ್ನ ಸೋಲಿಗೆ ಕಾರಣವಾದಾಗ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಮುಖವಾಡವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರು.<ref name="pwi95">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.95)</ref> ಒಂದು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, [[ಇನ್ ಯುವರ್ ಹೌಸ್‌: ರೇಜ್ ಇನ್ ದಿ ಕೇಜ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಡೀಸೆಲ್‌ ಹಾರ್ಟ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಉಕ್ಕಿನ ಪಂಜರದಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಬೇಕಾದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಅಖಾಡದ ಕೆಳಭಾಗದಿಂದ ಎದ್ದು ಬಂದು, ಡೀಸೆಲ್‌ನನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಎಳೆದುಹಾಕಿ, ಹಾರ್ಟ್‌ರ ಗೆಲುವಿಗೆ ಕಾರಣರಾದರು.<ref name="pwi95"/> ಈ ವೈಷಮ್ಯವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬೆಳೆದು [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XII]]ರಲ್ಲಿ ಡೀಸೆಲ್‌ ಹಾಗೂ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯ ನಡೆದಾಗ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಜಯಶಾಲಿಯಾದರು.<ref name="legacy"/> ಮರು ರಾತ್ರಿಯೇ, [[ಜಸ್ಟಿನ್‌ ಹಾಕ್ ಬ್ರಾಡ್‌ಷಾ]] ಜೊತೆಗೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯವಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ [[ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌]] ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ತನ್ನ ಆಟ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು ವೈಷಮ್ಯ ಶುರುವಾಯಿತು. ಮುಂದಿನ ಹಲವು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್, ಆಗ್ಗಾಗ್ಗೆ ಹೊಂಚುದಾಳಿಯಿಟ್ಟು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಲವಾರು ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಸೋಲಲು ಕಾರಣರಾದರು.<ref name="pwi95"/> ಈ ಹಗೆತನ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿತ್ತು, ಹಾಗೂ ತಮ್ಮ ನಡುವಿನ ಕಾದಾಟಗಳನ್ನು ಅವರು ಜನಸಂದಣಿಯ ನಡುವೆ, ತೆರೆಮರೆಯಲ್ಲಿ, ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ಅಖಾಡಗಳ ಬಾಯ್ಲರ್ ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಅವರಿಬ್ಬರ ನಡುವಿನ [[ಬಾಯ್ಲರ್ ಕೋಣೆಯ ಕಾದಾಟ]]ವನ್ನು [[ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು]]. ಈ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌ರ ಭಸ್ಮಕುಂಡವನ್ನು ಎತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ, ಬೇರರ್‌ ಅವರಿಗೆ ಅದರಿಂದಲೇ ಹೊಡೆದಿದ್ದಲ್ಲದೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ವಂಚಿಸಿ ಅವರನ್ನು "ಅಶಕ್ತಗೊಳಿಸಲು" [[ಕೆಳದವಡೆಗೆ]] ಕೈಯಿಂದ ಜೋರಾಗಿ ಹೊಡೆಯಲು ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌ಗೆ ಸಹಕರಿಸಿ ತನ್ನ ವಿಜಯ ಪಡೆಯಲು ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು.<ref name="pwi95"/> ಬೇರರ್‌ ಮಾಡಿದ ಮೋಸದ ನಂತರ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಬ್ಯುರೀಡ್‌ ಅಲೈವ್‌]] ಪಂದ್ಯವಾದ [[ಇನ್ ಯುವರ್ ಹೌಸ್‌: ಬ್ಯುರೀಡ್ ಅಲೈವ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌ ವಿರುದ್ಧ ತನ್ನ ವೈಷಮ್ಯವನ್ನು ಹೊಸ ಹಂತಕ್ಕೆ ಕೊಂಡೊಯ್ದರು. ತೆರೆದ ಸಮಾಧಿಯ ಮೇಲೆ [[ಘಟ್ಟಿಸುವಿಕೆ‌‌]] ಪ್ರಹಾರದ ನಂತರ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿದರು, ಆದರೆ [[ದ ಎಕ್ಸಿಕ್ಯೂಷನರ್‌‌]]ರ ಮಧ್ಯಂತರ ಪ್ರವೇಶದಿಂದ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರೆ ಹಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪಟುಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ "ಜೀವಂತವಾಗಿ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು".<ref name="pwi95"/> ಜೀವಂತವಾಗಿ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಪುನರಾಗಮಿಸಿ ಸರಿಸಾಟಿಯಿಲ್ಲದ ಶರತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಕಣಕ್ಕಿಳಿದರು. ಉಕ್ಕಿನ ಪಂಜರದ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಗೆ ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌ರನ್ನು ತಲೆಕೆಳಗೆ ಮಾಡಿ ನೇತುಹಾಕಿದರು{{convert|20|ft|m|abbr=on}}. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಏನಾದರೂ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಜಯಗಳಿಸಿದ್ದರೆ, ತನ್ನ ತೋಳ್ಬಲವನ್ನು ಬೇರರ್‌ ಮೇಲೆ ತೋರಿಸಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆದ್ದ ನಂತರವೂ, ದ ಎಕ್ಸಿಕ್ಯೂಷನರ್‌ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಬೇರರ್‌ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಬಿಗಿಹಿಡಿತದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.<ref name="pwi97">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. ೨೦೦೭ ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.96–97)</ref> ತಾನು ಬಂದಾಗಿನಿಂದಲೂ ತನ್ನ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಮುಳ್ಳಿನಂತೆ ಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು ದ ಎಕ್ಸಿಕ್ಯೂಷನರ್‌ರ ಕಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸಿದರು. [[ಇನ್ ಯುವರ್ ಹೌಸ್‌: ಇಟ್ಸ್‌ ಟೈಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಅರ್ಮಗೆಡನ್‌ ನಿಯಮಗಳ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ದ ಎಕ್ಸಿಕ್ಯೂಷನರ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi97"/> ೧೯೯೬ ನೇ ಇಸವಿಯ ಕೊನೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ, [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೇರರ್‌ ತನ್ನಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದವನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿದ್ದರಿದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ವಾಡೆರ್‌]] ಜೊತೆ ವೈಷಮ್ಯ ಸಾಧಿಸಿದರು.<ref name="pwi97"/> ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಲನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ ನಂತರ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನೆಡೆಗೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ==== ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌; ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌ (೧೯೯೭–೧೯೯೮) ==== [[ಚಿತ್ರ:Undertaker primer plano.jpg|thumb|200px|right|ಲಾರ್ಡ್ ಆಫ್ ಡಾರ್ಕ್‌ನೆಸ್‌ನ ಉಡುಗೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌]] [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ೧೩]]ರ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಸೈಕೊ ಸಿದ್‌]]ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಎಂಬ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="pwi98">೨೦೦೭ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.98–99)</ref> ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ, ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ "ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ರಹಸ್ಯ"ವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುವುದಾಗಿ ಬೆದರಿಸಿ ಅವರ ಜೊತೆ ಪುನಃ ಸೇರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಬೇರರ್ ತನ್ನ ಕಥಾಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಒಬ್ಬ ಕೊಲೆಗಾರ, ಆತ ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಕುಲಕಸುಬಾದ ಶವಸಂಸ್ಕಾರದ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ (ಬೇರರ್ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ) ಬೆಂಕಿಯಿಟ್ಟಿದ್ದಲ್ಲದೆ, ತನ್ನ ತಂದೆತಾಯಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಸಣ್ಣ ಮಲ ಸಹೋದರನ ಸಾವಿಗೂ ಕಾರಣ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬೇರರ್ ಅದರ ಬಗೆಗಿನ ಮಾಹಿತಿ ಹೊಂದಲು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ತೀವ್ರತರ ಸುಟ್ಟಗಾಯಗಳ ಗುರುತಿನೊಂದಿಗೆ ಬದುಕಿ ಉಳಿದಿದ್ದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮಲ ಸಹೋದರ [[ಕೇನ್‌]] ತನಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾಗಿ ಬೇರರ್ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬೇರರ್ ಕೇನ್‌ರನ್ನು ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ಪಾರುಮಾಡಿ, ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಕೇನ್‌ ತನ್ನ ಹಗೆ ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾತರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅದಕ್ಕೆ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌, ಕೇನ್ ಓರ್ವ ಬೆಂಕಿಯ ಉನ್ಮಾದಿ ಆಗಿದ್ದು, ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿದ್ದು ಅವನೇ ಹಾಗೂ ಅದರಿಂದ ಅವನು ಉಳಿದಿರುವುದೇ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ ಎಂದಿದ್ದರು. ಅವರ ಮತ್ತೊಂದು ಕಥಾಭಾಗವು ೧೯೯೭ ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ, ರೆಫರಿ [[ಷಾನ್ ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌]] [[ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್‌]]ರಿಗೆ ಹೊಡೆಯಲು ಹೋಗಿ, ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ಉಕ್ಕಿನ ಕುರ್ಚಿಯಿಂದ ಬಲವಾಗಿ ಹೊಡೆದದ್ದರಿಂದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡದ್ದರಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು.<ref name="pwi98"/> ಈ ವೈಷಮ್ಯವು [[ಇನ್ ಯುವರ್ ಹೌಸ್‌: ಬ್ಯಾಡ್ಡ್ ಬ್ಲಡ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌]]ನ ಪ್ರಥಮ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌ರಿಗೆ ಸವಾಲನ್ನು ಹಾಕಿದರು. ಈ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ನ ಕಥಾಭಾಗದ ಮಲ ಸಹೋದರ ಕೇನ್‌ ತನ್ನ ವರಸೆಯನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ, ಬಾಗಿಲನ್ನು ಮುರಿದುಕೊಂಡು ಕೋಣೆಯೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ನ ಚಿಹ್ನೆಯಾದ ಟೂಂಬ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಪೈಲ್‌ಡ್ರೈವರ್‌‌ ಪ್ರಹಾರವನ್ನು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರವರಿಗೇ ನೀಡಿ, ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌ಗೆ ಅವರನ್ನು ಕಟ್ಟಿಹಾಕಲು ಸಹಕರಿಸಿದರು.<ref name="pwi98"/> [[ಡೇವ್‌ ಮೆಲ್ಟ್‌ಜರ್‌]] ಈ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ೫-ತಾರಾ ಶ್ರೇಯಾಂಕವನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಈ ಕಥಾಭಾಗ ಮುಂದುವರಿದಂತೆ, ಕೇನ್‌, ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ತಮ್ಮ ವಿರುದ್ಧ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನಾಡುವಂತೆ ಸವಾಲನ್ನು ಹಾಕಿದರು, ಆದರೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಮ್ಮನ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ನಿರಂತರವಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು. ನಂತರದಲ್ಲಿ D-ಜನರೇಷನ್ X ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ಮಾಡಲು ಮುಂದಾದಾಗ ಕೇನ್‌ ಅವರನ್ನು ಕಾಪಾಡಿದನು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌ ಆಟಗಳಲ್ಲಿ ಜೊತೆಯಾಗಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ವಿರೋಧಿಯಾದ ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಅಂತಿಮ ಪಂದ್ಯ ಆಡುತ್ತಿರಬೇಕಾದರೆ ಕೇನ್‌ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರವರಿಗೆ ಮೋಸಮಾಡಿ ಅವರನ್ನು ಶವಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ಬೀಗಹಾಕಿ ಅದಕ್ಕೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿ ಧಗಧಗಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸೋಲಬೇಕಾಯಿತು. ಅಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಿದರೂ, ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯ ಮುಚ್ಚಳವನ್ನು ತೆಗೆದುನೋಡಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿಂದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.<ref name="pwi100">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. 2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.100–101)</ref> ಈ ವಂಚನೆಯಾದ ಎರಡು ತಿಂಗಳ, [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XIV]]ರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮರಳಿಬಂದು ಕೇನ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi100"/> ಅದಾದ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಪುನರ್‌ಪಂದ್ಯ ನಡೆಸಲಾಯಿತು, ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ [[Unforgiven: In Your House]]ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅತ್ಯಂತ [[ಭೀಕರ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕೇನ್‌ರ ಬಲಗೈಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="pwi100"/> ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌ರ ವಿರುದ್ಧ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ವೈಷಮ್ಯವು ಮತ್ತೆ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು, ಹಾಗೂ ಅವರು [[ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್‌]]ನ ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದರು. ಈ ಪಂದ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಮುಂಚೆಯೇ ಯೋಜಿಸಲಾದಂತೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌ರನ್ನು {{convert|16|ft|m|abbr=on}} ಕೊಠಡಿಯ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿಯ ಮೇಲೆ ಎಸೆದು ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್‌ ಪ್ರಕಟಣಾ ಮೇಜಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಬೀಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌ರನ್ನು ಸೆಲ್‌ನ ಛಾವಣಿಗೆ ಘಟ್ಟಿಸಿ [[ಔಚಿತ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿಯೇ]] ಪ್ರಜ್ಞೆ ತಪ್ಪುವಂತೆ ಹೊಡೆದುರುಳಿಸಿ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌‌‌ರ ಮೇಲೆ ಟೂಂಬ್‌ಸ್ಟೋನ್‌‌ ಪೈಲ್‌ಡ್ರೈವ್‌ ಪ್ರಹಾರದ ಮೂಲಕ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮುಗಿಸಿದರು.<ref name="pwi100"/> [[ಚಿತ್ರ:Kane & Undertaker.jpg|thumb|left|ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಮಲ ಸಹೋದರನಾದ ಕೇನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ದ್ವೇಷ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡ ರೀತಿಯಲ್ಲೇ ಜೊತೆಗೂಡಿದ್ದೂ ಇದೆ.]] [[ಫುಲ್ಲಿ ಲೋಡೆಡ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ [[ಸ್ಟೋನ್‌ ಕೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟೀವ್ ಆಸ್ಟಿನ್‌]]ರವರು, ಕೇನ್‌ ಹಾಗೂ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ [[WWF ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪಟ್ಟವನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="pwi100"/> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಆಸ್ಟಿನ್‌ರು ಕೇವಲ ಎರಡು ವಾರಗಳ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಎಂಬ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ''ರಾ ಈಸ್ ವಾರ್'' ಪಂದ್ಯದ ಕಂತಿನಲ್ಲಿ ಕೇನ್‌ ಹಾಗೂ ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್‌ ಮರಳಿ ಆ ಪದವಿಯನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="1998results">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/_1998/|title=Raw 1998 results|accessdate=2008-07-10|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2012-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20121208191548/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/_1998/|url-status=dead}}</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರು [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ, ಆಸ್ಟಿನ್‌ ಹೊಂದಿದ್ದ ಒಂದನೇ ಸ್ಥಾನದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರು ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌ಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಮುನ್ನ, ಕೇನ್‌ ಹಾಗೂ ತಾನು ಸಹೋದರರಂತೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಹೊರಗೆಡವಿದರು. ಈ ವಿಚಾರ ಹೊರಗೆಡವಿದ ನಂತರವೂ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆಸ್ಟಿನ್‌ ವಿರುದ್ಧದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೇನ್‌ರಿಗೆ ದೂರ ಉಳಿಯುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿದರು, ಹಾಗೂ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋತರೂ ಕೂಡ, ಆಸ್ಟಿನ್‌ರಿಗೆ ಸೊಂಟಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಗೌರವಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮರಳಿಸಿದರು.<ref name="pwi100"/> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ಕಥಾಭಾಗವು ಮುಂದುವರೆದು, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌, ಆಸ್ಟಿನ್‌ ತನ್ನ ಪದವಿಯನ್ನು [[ವಿನ್ಸ್‌ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌]]ರಿಗೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಲೆಂದು, ಒಳಸಂಚು ನಡೆಸಿದೆವು ಎಂಬ ವಾಸ್ತವವನ್ನು ತಿಳಿಸಿ, ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ಸಂಚುಕೋರ ಗುಣಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. [[Breakdown: In Your House]]ನಲ್ಲಿ, ಆಸ್ಟಿನ್‌ ಜೊತೆಗೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ [[ಟ್ರಿಪಲ್ ಥ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯ]]ವನ್ನು ಆಡಲು ನಿಗದಿಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು; ಸೋದರರು ಪರಸ್ಪರರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಂಡರು ಎಂದು ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌ ಎರಡು ಬಾರಿ ಆಸ್ಟಿನ್‌ರ ಮೇಲೆ ಸತತವಾದ ಘಟ್ಟಿಸುವಿಕೆ<ref name="pwi100"/> ಗಳ ನಂತರ ನೆಲಕಚ್ಚಿಸಿದರು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ ತಮ್ಮ ಪದವಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಈ ಘಟನೆಯಿಂದಾಗಿ [[Judgment Day: In Your House]]ರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಆಹ್ವಾನಿತ ರೆಫರಿಯಾಗಿ ಆಸ್ಟಿನ್‌, ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರ ನಡುವೆ ಟೈಟಲ್‌ಗಾಗಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದರು. ಪಂದ್ಯದ ಕೊನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ಹೊಡೆಯಲು ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌ ಕೇನ್‌ರಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಲು ಉಕ್ಕಿನ ಕುರ್ಚಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ಮುಂದಾದರು, ಆದರೆ ಕೇನ್‌ ಹಿಂದಿರುಗಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ, ಬೇರರ್ ಹಾಗೂ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಇಬ್ಬರೂ ಸೇರಿ ಕೇನ್‌ರಿಗೆ ಕುರ್ಚಿಯಿಂದ ಹೊಡೆದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆತನನ್ನು ನೆಲಕಚ್ಚಿಸಿದೆನೆಂದು ಹೇಳಲು ಮುಂದಾದಾಗ, ಆಸ್ಟಿನ್‌ ಈ ಕುಸಿತವನ್ನು ಗಣನೆಮಾಡಲು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೂ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸಿ, ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರ ಮೇಲೂ ಗಣನೆ ಆರಂಭಿಸಿದರು.<ref name="pwi100"/> ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮುಂದಿನ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ''ರಾ ಈಸ್ ವಾರ್‌'' ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೇರರ್ ಜೊತೆ ರಾಜಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಆರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ದುರುಳತನವನ್ನು ಹೊರಗೆಡವಿದರು, ಹಾಗೂ ಬೇರರ್‌ ಮತ್ತು ತಾನು‌, ತಮ್ಮ [[ಕತ್ತಲ ಲೋಕದ ಖಾತೆ]]ಯನ್ನು ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಫೆಡರೇಶನ್ನಿನಲ್ಲಿ ಹೊರಗೆಡವುತ್ತೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದರು. ಕಥಾಭಾಗದ ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಈ ಮೊದಲು ಕೇನ್‌ ಮೇಲೆ ಹೊರಿಸಿದ ಆಪಾದನೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ತನ್ನ ತಂದೆತಾಯಿಯರನ್ನು ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ಬಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡದ್ದು ತಾನೆ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.<ref name="1998results"/> [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯ ನಂತರ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು ಪುನಃ ಆಸ್ಟಿನ್‌ರೊಂದಿಗಿದ್ದ ಜಡ್ಜ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಡೇ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಲು ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಉಂಟಾಗಿದ್ದ ಹಳೆಯ ವೈಷಮ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿ, [[ದಿ ರಾಕ್‌]] ಜೊತೆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಾಗ ಆಸ್ಟಿನ್‌ರ ತಲೆಯ ಮೇಲೆ ಸಲಿಕೆಯಿಂದ ಬಲವಾಗಿ ಹೊಡೆದು ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದಷ್ಟೇ ಆತ ಮಾಡಿದ ಉಪಕಾರವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಕಥಾಭಾಗದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ತಿರುವು ಪಡೆದುಕೊಂಡು, ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ರವರು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಆಸ್ಟಿನ್‌ ನಡುವೆ [[Rock Bottom: In Your House]]ರಲ್ಲಿ ಬ್ಯುರೀಡ್ ಅಲೈವ್‌ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದರು. ರಾಕ್‌ ಬಾಟಮ್‌ ಪಂದ್ಯಗಳ ಸನಿಹದ ಆ ವಾರವೆಲ್ಲಾ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆ ಸಾಧಿಸಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆಸ್ಟಿನ್‌ರನ್ನು ಜೀವಂತ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಿ, ಕೇನ್‌ರ [[ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥೈರ್ಯವನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸಲು]] ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ಹಾಗೂ ಆಸ್ಟಿನ್‌ರ ಮಾಂತ್ರಿಕ ಸರವನ್ನು ತನ್ನ ಲಾಂಛನಕ್ಕೆ ಹಾಕಿ ಕಣದ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡರು.<ref name="1998results"/> ಅಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಿದರೂ, ಕೇನ್‌ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಬೇಕಾಗಿ ಬಂತು.<ref name="pwi102">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.102)</ref> ==== ಕತ್ತಲ ಲೋಕದ ಖಾತೆ (೧೯೯೯) ==== ೧೯೯೯ ನೇ ಇಸವಿಯ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಮರಳಿದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌, [[ಕತ್ತಲ ಲೋಕದ ಖಾತೆ]]ಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಇದ್ದುದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ದುಷ್ಟಗುಣಗಳೊಂದಿಗೆ, ತಾನು "ಉನ್ನತ ಶಕ್ತಿ"ಯಿಂದ ಆಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದರು. ಅವರು ಆಗಿಂದಾಗೆ ಕಪ್ಪು ನಿಲುವಂಗಿ ಧರಿಸಿ ಸಿಂಹಾಸನದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ತನ್ನ ಅಡಿಯಾಳುಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದ ಅವರು, WWEನ ಹಲವು ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧತಾರೆಯರನ್ನು ಬಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು, ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧತಾರೆಯರಲ್ಲಿರುವ ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿ ಅಂತಹವರನ್ನು ತನ್ನ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಈ ಗುಂಪನ್ನು [[ವೃತ್ತಿಪರ]] ವರ್ಗದ ಜೊತೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿ ಒಂದು [[ವೃತ್ತಿಸಂಘ]]ವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="1999results">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/_1999/|title=Raw 1999 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2008-06-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080607173232/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/_1999/|url-status=dead}}</ref> ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, [[ಓವರ್‌ ದ ಎಡ್ಜ್‌‌]]ನಲ್ಲಿ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ ಮೂರನೇ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ರೆಫರಿಯಾದ [[ಶೇನ್‌ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌]]ರ ಸಹಾಯ ಪಡೆದು ಆಸ್ಟಿನ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="pwi103">೨೦೦೭ ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.103)</ref> ಎರಡು ವಾರಗಳ ನಂತರ, ''ರಾ ಈಸ್ ವಾರ್‌'' ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟು ದಿನ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ "ಉನ್ನತ ಶಕ್ತಿ"ಯಾಗಿದ್ದದ್ದು ವಿನ್ಸ್‌ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ ಎಂಬುದನ್ನು ಬಹಿರಂಗ ಪಡಿಸಿದರು. [[ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್‌]] ಪಂದ್ಯದ ಮರುರಾತ್ರಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಆಸ್ಟಿನ್‌ರಿಗೆ [[ಸೋತ]] ನಂತರ,<ref name="1999results"/> ಹಾಗೂ [[ಫುಲ್ಲಿ ಲೋಡೆಡ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಫಸ್ಟ್ ಬ್ಲಡ್ ಪಂದ್ಯ]]ವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ ಜೊತೆಗಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಕಡಿದುಕೊಂಡು ವೃತ್ತಿಸಂಘವನ್ನು ಚದುರಿಹೋಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ತನ್ನದೇ ಕಥಾಭಾಗವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ದಿ ಬಿಗ್ ಷೋ]] ಜೊತೆಗೂಡಿ ದಿ ಅನ್‌ಹೋಲಿ ಏಲಿಯನ್ಸ್‌ ಎಂಬ ತಂಡ ರಚಿಸಿ, [[WWF ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪಟ್ಟವನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು. ==== ಅಮೇರಿಕನ್ ಬ್ಯಾಡ್ ಆಸ್/ಬಿಗ್ ಈವಿಲ್‌ (2000–2003) ==== [[ಚಿತ್ರ:The Undertaker at WrestleMania XIX.jpg|right|175px|thumb|ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XIXರಲ್ಲಿ ತನ್ನ "ಬಿಗ್ ಈವಿಲ್‌" ತಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ.]] ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ WWF ವೃತ್ತಿಯ ಈ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ಅವತಾರ ತಾಳಿದರು. ಅವರು ಗಾಥಿಕ್ ಶವಸಂಸ್ಕಾರ ನಿರ್ವಾಹಕರ-ಆಧರಿಸಿದ ದಿರಿಸುಗಳು, ಶವಸಂಸ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಚರಮಗೀತೆ ಆವರ್ತಕ ಸಂಗೀತ, ಅಲೌಕಿಕ ಸೂಚನೆಗಳು, ಹಾಗೂ ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಮಾಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಡೆಸುವ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು. ಈಗ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಬೈಕರ್‌ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ತಳೆದು, ಅಖಾಡದಲ್ಲಿ ದ್ವಿಚಕ್ರವಾಹನದ ಸವಾರಿ ಮಾಡಿ, ಹಾಗೂ ತಂಪುಕನ್ನಡಕಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದನು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಮೂಲ ಆವರ್ತಕ ಗೀತೆಯಾದ ಪ್ರಥಮ ಘಂಟೆಯ ಘೋಷದೊಂದಿಗೆ ಜೊತೆಗಿದ್ದರೂ, ಅವರ ಪ್ರವೇಶ ಸಂಗೀತವು [[ಲಿಂಪ್ ಬಿಸ್ಕಿಟ್‌]]ರ "[[ರೋಲಿನ್' (ಏರ್ ರೈಯ್ಡ್ ವೆಹಿಕಲ್)]]" ಹಾಗೂ [[ಕಿಡ್ ರಾಕ್‌]]ರ "[[ಅಮೇರಿಕನ್ ಬ್ಯಾಡ್ ಆಸ್]]" (ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಹೊಸ ತಂತ್ರದ ಹೆಸರು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು)ನಂತಹಾ ಆ ಕಾಲದ ಸುಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗೀತೆಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಯಿತು. ೨೦೦೦ ನೇ ಇಸವಿಯ ಮೇ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಪುನರಾಗಮನದ ನಂತರ, [[ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌-ಹೆಲ್ಮ್‌ಸ್ಲೆರವರ ಗುಂಪಿ]]ನಲ್ಲಿದ್ದವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅವರು ತನ್ನ ಅಭಿಮಾನಿ ಬಳಗವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಆತ ಅವರ ನಾಯಕನಾದ [[WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌]] [[ಟ್ರಿಪಲ್‌ H]]ನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು. [[ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ದಿ ರಾಕ್‌ ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌ ಜೊತೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಟ್ರಿಪಲ್‌ H, ಶೇನ್‌ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌, ಹಾಗೂ ವಿನ್ಸ್‌ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ರ ತಂಡವನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi106"/> ಅದರ ನಂತರ, ಅವರನ್ನು WWF ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಕೇನ್‌ರಿದ್ದ ತಂಡಕ್ಕೆ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು [[ಎಡ್ಜ್‌ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌]]ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, ಅವರ ಜೊತೆ ಬರುವ ವಾರ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಟ್ಯಾಗ್ ಪದವಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಲು ಅರ್ಹತೆಗಳಿಸಿದರೂ, ಆದರೆ ಎಡ್ಜ್‌ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ ಅದನ್ನು ತಮ್ಮಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಫಲರಾದರು. ಆಗಸ್ಟ್‌ ೧೪ ರಂದು ನಡೆದ ''ರಾ ಈಸ್ ವಾರ್‌'' ನ ಕಂತಿನಲ್ಲಿ ಕೇನ್‌ರು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ಘಟ್ಟಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಹಾರ ನೀಡಿ ವಂಚಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/_2000/|title=Raw 2000 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2008-06-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080607173238/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/_2000/|url-status=dead}}</ref> ಈ ಘಟನೆಯು [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಪಂದ್ಯ ನಡೆಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಹಾಗೂ ಇದರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕೇನ್‌ರ ಮುಖವಾಡವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ, ಕೇನ್‌ ಪಲಾಯನ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಅದು ಶೂನ್ಯ ಫಲಿತಾಂಶದ ಪಂದ್ಯವಾಯಿತು.<ref name="pwi106">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. ೨೦೦೭ ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.106)</ref> ಇದಾದ ನಂತರ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯಲ್ಲಿ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವಂತೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಕುರ್ತ್‌ ಆಂಗಲ್‌‌]]ರಿಗೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದರು.<ref name="pwi107">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.107)</ref> ಆಂಗಲ್‌, ತನ್ನ ನಿಜ ಜೀವನದ ಸಹೋದರ [[ಎರಿಕ್ ಆಂಗಲ್‌]] ಜೊತೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಕುರ್ತ್‌ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. [[ಅರ್ಮಗೆಡನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರು ಹಕ್ಕೊತ್ತಾಯ ಮಾಡಿದ್ದರ ಪರಿಣಾಮ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಗಾಗಿ ಆರು ಜನರು ಪಾಲ್ಗೊಂಡ [[ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌]] ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಯಾರೊ ಒಬ್ಬರನ್ನು "ಪ್ರಸಿದ್ಧ" ಮಾಡುವುದಾಗಿ ವಚನ ನೀಡಿದ್ದು, ಘಟ್ಟಿಸುವಿಕೆಯಿಂದ [[ರಿಕಿಷಿ]]ಯನ್ನು ಅಖಾಡದ ಮೇಲ್ಛಾವಣಿ ಮುಟ್ಟುವಂತೆ ಎತ್ತಿ ಎಸೆದು ಅದನ್ನವರು ಪೂರೈಸಿದರು.<ref name="pwi107"/> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌]]ಗಾಗಿ ೨೦೦೧ ರಲ್ಲಿ, ಕೇನ್‌ ಜೊತೆ ಮತ್ತೆ ಒಂದಾದರು, ಹಾಗೂ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ WWF ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸವಾಲನ್ನು ಒಡ್ಡಿದರು. [[ನೋ ವೇ ಔಟ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅವರು, ಎಡ್ಜ್‌ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ರನ್ನು ಹಾಗೂ ನಂತರ [[ಟೇಬಲ್ಸ್‌ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಗಳಾದ [[ಡೂಡ್ಲಿ ಬಾಯ್ಸ್‌]]ರನ್ನು ಎದುರಿಸಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಪಡೆಯುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾದ ಪೆಟ್ಟು ತಿಂದರು. ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌ ಮೊದಲು ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲುಗೈ ಸಾಧಿಸಿದರಾದರೂ ಅವರಿಂದ ಜಯ ಗಳಿಸಲು ಆಗಲಿಲ್ಲ.<ref name="pwi107"/> ನಂತರ [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ X-ಸೆವೆನ್‌/ಏಳು]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಟ್ರಿಪಲ್‌ Hರನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ನೇಮಕಗೊಂಡು, ತನ್ನ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ಗೆಲುವಿನ ಗೆರೆಯನ್ನು ೯–೦ ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="legacy"/> ಅವರು ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌ ತಮ್ಮ ಕಥಾಭಾಗದಲ್ಲಿ ಟ್ರಿಪಲ್‌ H ಗಮನ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿ, ಅವರು WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ [[ಸ್ಟೋನ್‌ ಕೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟೀವ್‌ ಆಸ್ಟಿನ್‌]] ಜೊತೆ "ವಿಸ್ಮಯ ಮೈತ್ರಿ" ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಟ್ರಿಪಲ್‌ H ಹಾಗೂ ಆಸ್ಟಿನ್‌ ಜೊತೆ ತಮ್ಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಲು ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌ಗೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌ WWF ಟ್ಯಾಗ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಎಡ್ಜ್‌ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್‌ರಿಂದ ಕಸಿದುಕೊಂಡ ನಂತರ,<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam/|title=World Tag Team Title History|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|accessdate=2009-06-21}}</ref> ಟ್ರಿಪಲ್‌ H ಕೇನ್‌ರಿಗೆ [[ಬ್ಯಾಕ್‌‌ಲ್ಯಾಷ್‌ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಚಮ್ಮಟಿಗೆಯಿಂದ ಏಟು ಹಾಕಿ ಘಟ್ಟಿಸಿದರು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌ ತಮ್ಮ ಪದವಿಯನ್ನು ಬಿಡಬೇಕಾಯಿತು.<ref name="pwi108">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.108–109)</ref> ಕೇನ್‌ ಗಾಯಗೊಂಡರೂ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಮ್ಮ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಡೆಯಲು ಸ್ಟೀವ್‌ ಆಸ್ಟಿನ್‌ ಜೊತೆ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿದರು, ಆದರೆ [[ಜಡ್ಜ್‌ಮೆಂಟ್‌‌ ಡೇ]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಆಸ್ಟಿನ್‌ ತಮ್ಮ ಪದವಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಕ್ತರಾದರು.<ref name="pwi108"/> "[[ದ ಇನ್‌ವೇಷನ್]]‌"ನ ಕಥಾಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಯಾದ ಸಾರಾಳನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಪೀಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ [[ಡೈಮಂಡ್ ಡಲ್ಲಾಸ್ ಪೇಜ್]] ಮೇಲೆ ಪ್ರತೀಕಾರ ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾತರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="pwi108"/> [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ, [[WCW ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌]]ಗಳಾದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌ ಪೇಜ್‌ ಹಾಗೂ ಅವರ ಸಹಭಾಗಿಯಾದ [[ಕ್ರಿಸ್ ಕೇನ್ಯನ್‌]]ರನ್ನು ಉಕ್ಕಿನ ಪಂಜರದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿ WWF ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="pwi108"/> [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಮ್ಮ ವಿರೋಧಿಗಳಾದ [[ದ ಅಲಯನ್ಸ್‌]]ನ ಸ್ಟೀವ್‌ ಆಸ್ಟಿನ್‌, [[ಬೂಕರ್‌ T]], [[ರಾಬ್ ವಾನ್ ಡಾಮ್]]‌, [[ಶೇನ್‌ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್]]‌, ಹಾಗೂ ಕುರ್ತ್‌ ಆಂಗಲ್‌‌ರನ್ನು (೨೦೦ ೬ ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಕೇನ್‌ ಜೊತೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕೊನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಆಡಿದ ಪಂದ್ಯ) ಸೋಲಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಕೇನ್‌, ದಿ ರಾಕ್‌, [[ಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ]], ಹಾಗೂ ದಿ ಬಿಗ್ ಷೋರ ಜೊತೆ ಸೇರಿದರು. ಆಸ್ಟಿನ್‌ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಆಂಗಲ್‌ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ನೆಲಕಚ್ಚಿಸಿದರು.<ref name="pwi108"/> ದ ಅಲಯನ್ಸ್‌‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ನಿರೂಪಕ [[ಜಿಮ್ ರಾಸ್‌]]ರನ್ನು ವಿನ್ಸ್‌ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ರ ಪೃಷ್ಠಕ್ಕೆ ಮುತ್ತು ನೀಡುವಂತೆ ಮಾಡಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ದುರುಳ ಎಂದು ಎನಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/011126.html|title=Raw - November 26, 2001 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-09-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930181636/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/011126.html|url-status=dead}}</ref> ಇದು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌, ತನ್ನ ಉದ್ದವಾದ ಕೂದಲನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ಮಾಡಿ ಹೊಸ ರೂಪ ಪಡೆದ ನಂತರದ "ಬಿಗ್ ಈವಿಲ್‌" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಪಾತ್ರದ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು. [[ವೆಂಜಿಯೆನ್ಸ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ವಾನ್ ಡಾಮ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ [[WWF ಹಾರ್ಡ್‌ಕೋರ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪಟ್ಟವನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="pwi110">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.109–110)</ref> [[ಚಿತ್ರ:Biker Taker.jpg|left|thumb|ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ "ಬಿಗ್ ಈವಿಲ್‌" ರೂಪದಲ್ಲಿ]] ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ 2002ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಮಾವೆನ್]] ಅವರನ್ನು ಹಿಂದಿನಿಂದ ಬೆನ್ನಿಗೆ ಬಲವಾಗಿ ಒದ್ದು ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಅವರ ಮುಂದಿನ ಕಥಾಭಾಗ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ತರುವಾಯದಲ್ಲಿ, ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಮಾವೆನ್‌ರನ್ನು ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೊರಗಟ್ಟಿದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತೆರೆಯಹಿಂದೆ ಕೂಡಾ ಅವರನ್ನು ಅತ್ಯುಗ್ರವಾಗಿ ಥಳಿಸಿದರು.<ref name="pwi110"/> ''[[ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!]]'' ನ ಕಂತಿನಲ್ಲಿ, ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಿಂದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ದಿ ರಾಕ್‌ ತಿಳಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕೋಪಗೊಂಡರು. ಇದಕ್ಕೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದುದರಿಂದ, ದಿ ರಾಕ್‌ರು [[WWF ಅನ್‌ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]]ನ ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು.<ref>{{cite news|author=Michael McAvennie|title=WWE The Yearbook: 2003 Edition|publisher=Pocket Books|date=2003|page=52}}</ref> ಈ ಕಥಾಭಾಗ ಹೀಗೆಯೇ ಮುಂದುವರಿದು ದಿ ರಾಕ್‌ರಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾರ್ಡ್‌ಕೋರ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮಾವೆನ್‌ರೆದುರು ಸೋತರು.<ref>{{cite news|author=Michael McAvennie|title=WWE The Yearbook: 2003 Edition|publisher=Pocket Books|date=2003|page=56}}</ref> ಇಬ್ಬರೂ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದ [[ನೋ ವೇ ಔಟ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್‌]]ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದಿಂದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಸೋಲನಪ್ಪಿದ್ದರು.<ref name="pwi110"/> ಈ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶವು ಫ್ಲೇಯ್ರ್‌‌ರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕಥೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು, [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ X8]]<ref>{{cite news|first=Michael|last=McAvennie|title=WWE The Yearbook: 2003 Edition|publisher=Pocket Books|date=2003|pages=79–80}}</ref> ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಪಂದ್ಯ ಆಡಲು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು, ಹಾಗೂ ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಅವರ ಮಗ ಡೇವಿಡ್ ಫ್ಲೇಯ್ರ್‌ರ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸಿದರು‌.<ref name="yearbook">{{cite news|author=Michael McAvennie|title=WWE The Yearbook: 2003 Edition|publisher=Pocket Books|date=2003|pages=80–81}}</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಫ್ಲೇಯ್ರ್‌‌ರ ಮಗಳಿಗೂ ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿ ಬೆದರಿಸಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಫ್ಲೇಯ್ರ್‌ ಪಂದ್ಯವನ್ನಾಡಲು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು.<ref name="yearbook"/> ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಅನರ್ಹತೆಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೇರಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಫ್ಲೇಯ್ರ್‌‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="legacy"/> ಫ್ಲೇಯ್ರ್‌‌ರೊಂದಿಗೆ ಜಟಾಪಟಿ ನಡೆಸಿದ ನಂತರ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಬ್ಯಾಕ್‌ಲ್ಯಾಷ್‌ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಸ್ಟೋನ್‌ ಕೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟೀವ್‌ ಆಸ್ಟಿನ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ WWF ಅನ್‌ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ ಒಂದನೇ ಸ್ಥಾನದ ಸಮರ್ಥ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಎಂದೆನಿಸಿಕೊಂಡರು. ಮರುರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ, ಅನ್‌ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್‌‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಟ್ರಿಪಲ್‌ H ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ ತನ್ನ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು [[ಹಲ್ಕ್‌ ಹೋಗನ್‌]]ರಿಗೆ ಸಹಕರಿಸಿದನು.<ref name="pwi110"/> ಆನಂತರದಲ್ಲಿ, [[ಜಡ್ಜ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಡೇ]]ದಂದು ತನ್ನ ನಾಲ್ಕನೇ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟಕ್ಕಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹೋಗನ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi111">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. 2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.110–111)</ref> ಜುಲೈ 1ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು ''ರಾ'' ಪಂದ್ಯದ ಕಂತಿನಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಜೆಫ್‌ ಹಾರ್ಡಿ]]ರನ್ನು [[ಲ್ಯಾಡರ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿ ಹಾರ್ಡಿಯವರ ಕೈಯನ್ನು ಗೌರವಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಮೇಲೆತ್ತಿ ತನ್ನ ಅಭಿಮಾನಿ ಬಳಗವನ್ನು ಪುನಃ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಹಾಗಿದ್ದೂ, ದಿ ರಾಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕುರ್ತ್‌ ಆಂಗಲ್‌ ಕೂಡ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದ [[ವೆಂಜಿಯನ್ಸ್‌]]ನ [[ಟ್ರಿಪಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯ]] ಎಂಬ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು.<ref name="pwi111"/> ಅಂದಿನ ರಾ ಮಾಜಿ ಪ್ರತಿಭಾನ್ವಿತರಾದ [[ಬ್ರೊಕ್ ಲೆಸ್ನರ್‌]], [[ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನಾಯ್ಟ್]], ಹಾಗೂ [[ಎಡ್ಡೀ ಗುಯೆರೆರೊ]]ರೊಂದಿಗೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ರಾನಿಂದ ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌! ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಿಗೆ ಬದಲಾದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ [[ಅನ್‌ಫರ್ಗೀವನ್‌]]ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಲೆಸ್ನರ್‌ ಸವಾಲೊಡ್ಡಿದರು ಆದರೆ ಆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರನ್ನೂ ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="pwi111"/> ಅವರ ದ್ವೇಷವು ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌ ಪಂದ್ಯದ [[ನೋ ಮರ್ಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಮುರಿದ ಕೈನಿಂದ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ರಿಗೆ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸೋತರು.<ref name="pwi111"/> ದಿ ಬಿಗ್ ಷೋನಿಂದ ದ್ವೇಷ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ವೇದಿಕೆಯಿಂದ ಎಸೆದದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌, ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ನಿಂದ ಕೆಲವು ಕಾಲ ದೂರವುಳಿದಿದ್ದರು.<ref>{{cite news|last=McAvennie|first=Michael|title=WWE The Yearbook: 2003 Edition|publisher=Pocket Books|date=2003|page=288}}</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ 2003ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್]] ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಮರಳಿಬಂದರು.<ref name="pwi112">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.112–113)</ref> ಅವರು ತಕ್ಷಣವೇ ಬಿಗ್ ಷೋರ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿ [[ನೋ ವೇ ಔಟ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಟ್ರೈಯಾಂಗಲ್ ಚೋಕ್‌]]ನಿಂದ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. ಪಂದ್ಯ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೆ [[A-ಟ್ರೈನ್‌]] ದಾಳಿಮಾಡಲು ಯತ್ನಿಸಿದರು, ಆಷ್ಟರಲ್ಲಿ [[ನಾಥನ್ ಜೋನ್ಸ್‌]] ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು.<ref name="pwi112"/> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ರಿಗೆ ಕುಸ್ತಿಯಾಡಲು ಕಲಿಸಿದರು, ಹಾಗೂ ಇಬ್ಬರೂ ಜೊತೆಯಾಗಿ [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XIX]]ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಷೋ ಹಾಗೂ A-ಟ್ರೈನ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದಾಗ ಈ ಕಥಾಭಾಗವು ಅಲ್ಲಿಂದ ಪುನಃ ಆರಂಭವಾಯಿತು.<ref name="legacy"/> ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ಪಂದ್ಯ ನಡೆಯುವುದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ ಜೋನ್ಸ್‌ರನ್ನು, ತೆಗೆದುಹಾಕಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಹೋರಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದರೂ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ಸಹಾಯದಿಂದ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದರು.<ref name="pwi112"/> ಆ ವರ್ಷದ ಉಳಿದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರಿಗೆ ಎರಡು [[WWE ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನಾಡಲು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 4ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ನಲ್ಲಿ, ಕುರ್ತ್‌ ಆಂಗಲ್‌ ವಿರುದ್ಧ, ನಡೆದ ಪಂದ್ಯವು ಬ್ರೊಕ್ ಲೆಸ್ನರ್‌ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಶೂನ್ಯ ಫಲಿತಾಂಶದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/030904.html|title=SmackDown-September 4, 2003 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-10-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20071001004934/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/030904.html|url-status=dead}}</ref> ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ, [[ನೋ ಮರ್ಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಲೆಸ್ನರ್‌ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಬೈಕರ್ ಚೈನ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್‌ ವಿನ್ಸ್‌ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ರ ಸಹಾಯ ಪಡೆದು ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದರು.<ref name="pwi114">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. 2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.113–114)</ref> ಈ ಪಂದ್ಯವು ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಹಗೆ ಸಾಧಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು, [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಇದು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮೆಕ್‌ಮಹನ್‌ ವಿರುದ್ಧದ ಬ್ಯುರೀಡ್ ಅಲೈವ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೇನ್‌ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref name="pwi114"/> "ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ ಕೆಲವು ಕಾಲ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕಾಣೆಯಾದರು, ಇದಕ್ಕೆ ಕೇನ್‌ "ಅವರು ಸತ್ತುಹೋಗಿದ್ದು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/031120.html|title=SmackDown-November 20, 2003 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-09-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20070930210456/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/031120.html|url-status=dead}}</ref> ==== ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌ನ ಪುನರಾಗಮನ (2004–2006) ==== [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XX]]ರಲ್ಲಿ ಈ ಕಥೆಯು ಮತ್ತಷ್ಟು ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ, ಕೇನ್‌ರನ್ನು ಮುಖಪತ್ರಗಳು ನೆರಳಿನಂತೆ ಕಾಡುತ್ತಾರೆ ಇದು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರು ಮರಳಿ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]] ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಘಂಟೆ ಸದ್ದು ಮೊಳಗಿದ್ದು, ಕೇನ್‌ರನ್ನು ತಬ್ಬಿಬ್ಬಾಗಿಸಿತು ಹಾಗೂ [[ಬೂಕರ್‌ T]] ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi114"/> ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XXರಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌, ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌ ಜೊತೆಗೆ ತನ್ನ "ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌" ರೂಪದಲ್ಲಿ, ಮರುಕಳಿಸಿ ಕೇನ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi115">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.115–116)</ref> ಮೂರು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, [[ಪೌಲ್ ಹೇಮನ್‌]]ರ ನಿರ್ದೇಶನದ ಮೇರೆಗೆ ಡೂಡ್ಲಿ ಬಾಯ್ಸ್‌ ಬೇರರ್‌‌ರನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದರು,<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/040527.html|title=SmackDown-May 27, 2004 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-09-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20070927223034/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/040527.html|url-status=dead}}</ref> ಹಾಗೂ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನೂ ಸಹ "ನಿಯಂತ್ರಿಸಿದರು".<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/040617.html|title=SmackDown-June 17, 2004 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-08-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20070829091129/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/040617.html|url-status=dead}}</ref> [[ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಅಮೇರಿಕನ್‌ ಬ್ಯಾಷ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋತರೆ, ಹೇಮನ್‌ ಬೇರರ್‌‌ರನ್ನು ಸಿಮೆಂಟಿನಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಿಮಾಡಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಡೂಡ್ಲಿಸ್‌ರ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡಿದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಗೆದ್ದರೂ, ಆತ ಕೇವಲ ಹೊರೆಯಾಗಿದ್ದು ತನಗಿನ್ನು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಾರದವರು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿ ಬೇರರ್‌ರನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref name="pwi115"/> [[ಚಿತ್ರ:Undertakerentrance.jpg|left|thumb|ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!ನ ಕಂತಿನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು]] ಡೂಡ್ಲಿ ಬಾಯ್ಸ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ WWE ಚಾಂಪಿಯನ್ [[ಜಾನ್ "ಬ್ರಾಡ್‌ಷಾ" ಲೇಫೀಲ್ಡ್‌]] (JBL)ರಿಗೆ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯ ಆಡುವಂತೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದರು, ಆದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌‌ ಅನರ್ಹಗೊಂಡು ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸೋತರು.<ref name="pwi115"/> [[ನೋ ಮರ್ಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ JBL ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ"ಲಾಸ್ಟ್ ರೈಡ್" ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು, [[ಹೇಡೆನ್‌ರೀಚ್‌]]ರ ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲನ್ನಪ್ಪಿದರು.<ref name="pwi115"/> ಹೇಡೆನ್‌ರಿಚ್‌‌ರೊಂದಿಗಿನ ಈ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ನಂತರ,<ref name="pwi117">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. 2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.116–117)</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಗಮನವನ್ನು ಪುನಃ WWE ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನತ್ತ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದರು. ಎಡ್ಡೀ ಗುಯೆರೆರೊ ಹಾಗೂ ಬೂಕರ್‌ T ಜೊತೆಯಾಗಿ, ಅವರು [[ಅರ್ಮಗೆಡನ್‌]]ನ ಫ್ಯಾಟಲ್‌ ಫೋರ್-ವೇ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ ಪುನರ್‌ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಭಾಗವಹಿಸುವಂತೆ ಸವಾಲೆಸೆದರು, ಆದರೆ ಮತ್ತೆ ಹೇಡೆನ್‌ರಿಚ್‌‌‌ರ ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಸೋಲನ್ನಪ್ಪಿದರು.<ref name="pwi117"/> ಈ ದ್ವೇಷವು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಹೇಡೆನ್‌ರಿಚ್‌‌ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹೇಡೆನ್‌ರಿಚ್‌‌ರನ್ನು ಪೆಟ್ಚಿಗೆಯಲ್ಲಿ ದಿಗ್ಭಂದಿಸಿ ವಿಜಯ ಸಾಧಿಸಿದರು.<ref name="pwi117"/> ಇದಾದ ನಂತರ, [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ೨೧]]ರಲ್ಲಿ [[ರಾಂ(ರ್ಯಾಂ)ಡಿ ಆರ್ಟನ್‌]] ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದರು, ಈ ಕಥಾಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಆರ್ಟನ್‌ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ಗೆಲುವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದು ತಾನೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/050307.html|title=Raw-March 7, 2005 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-10-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20071001000018/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/050307.html|url-status=dead}}</ref> ತನ್ನ ತಂದೆ [["ಕೌಬಾಯ್‌" ಬಾಬ್‌ ಆರ್ಟನ್‌]]ರ ಸಹಾಯ ಪಡೆದ ನಂತರವೂ, ರ್ಯಾಂಡಿ ಸೋತು, ಹಾಗೂ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ೧೩–೦ ಗೆ ಏರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi117"/> ಜೂನ್‌ ೧೬ ರಂದು ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕಂತಿನಲ್ಲಿ ಮರಳುತ್ತಾರೆ ಆದರೆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾಂ(ರ್ಯಾಂ)ಡಿ ಆರ್ಟನ್‌ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದಿಂದ JBLರ ಎದುರು ಸೋಲನ್ನಪ್ಪುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/050616.html|title=SmackDown-June 16, 2005 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2017-12-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20171231173656/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/050616.html|url-status=dead}}</ref> [[ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಅಮೇರಿಕನ್‌ ಬ್ಯಾಷ್‌]] ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ನಂತರ, [[ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]]ನ ಆಟಗಾರರ ಪೈಕಿ ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಆಸೆ ಪಟ್ಟಿದ್ದ JBL ಬದಲಿಗೆ, ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ದ್ವೇಷದ ಭಾಗವಾಗಿ, ಮುಂದಿನ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ, ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಆರ್ಟನ್‌ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದಿಂದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು JBLರಿಗೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಬೇಕಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/050728.html|title=SmackDown-July 28, 2005 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20070515004335/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/050728.html|url-status=dead}}</ref> ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆರ್ಟನ್‌ರೊಂದಿಗಿನ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಾರೆ. [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾದ ಮರುಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆರ್ಟನ್‌ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi118">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. ೨೦೦೭ ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.118)</ref> ಈ ಕಥಾಭಾಗವು ತೀವ್ರತರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿತು ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರೂ ಒಬ್ಬರನ್ನೊಬ್ಬರು ಹಂಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ [[ನೋ ಮರ್ಸಿ]]ಯ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ರ್ಯಾಂಡಿ ಹಾಗೂ ಆತನ ತಂದೆ "ಕೌಬಾಯ್‌" ಬಾಬ್ ಆರ್ಟನ್‌ರ ಎದುರು ಸೋಲಬೇಕಾಯಿತು.<ref name="pwi118"/> ಈ ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ, ಆರ್ಟನ್‌ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ಗೆ ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್‌/ಪೆಟ್ರೋಲ್‌‌ ಸುರಿದು ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚುತ್ತಾನೆ. ಅದೆಲ್ಲಾ ಆದ ನಂತರ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕರಕಲಾದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ತೆರೆದು ನೋಡಿದಾಗ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅಲ್ಲಿಂದ ಅದೃಶ್ಯನಾಗಿದ್ದರು. ಧಗಧಗಿಸುತ್ತಿರುವ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಿಂದ ಆಗಮಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಮರಳಿ ಬಂದರು.<ref name="pwi119">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.119)</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ ತಿಂಗಳ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಮರಳಿದ್ದುದು ಆರ್ಟನ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ನಂತರ [[ಅರ್ಮಗೆಡನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/051202.html|title=SmackDown-December 2, 2005 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20070517051811/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/051202.html|url-status=dead}}</ref> ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದ ನಂತರ,<ref name="pwi119"/> ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲವೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಬಿಡುವು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. [[ಚಿತ್ರ:Taker-WM22.jpg|thumb|right|ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ೨೨ ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಬಿರುದನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು.]] 2006ನೇ ಇಸವಿಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್]] ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಪಟ್ಟಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಕುರ್ತ್‌ ಆಂಗಲ್‌]] ಕುದುರೆಗಾಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದ [[ಮಾರ್ಕ್‌ ಹೆನ್ರಿ]]ಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ತನ್ನ ಪಟ್ಟವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಂಡ ಸಂಭ್ರಮಾಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆಯುವ ಸಂಜ್ಞೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮರಳಿ ಬಂದರು. ಈ ಕಥಾಭಾಗದ ದ್ವೇಷದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, [[ನೋ ವೇ ಔಟ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೂವತ್ತು ನಿಮಿಷಗಳ ಆಟದ ನಂತರ ಆಂಗಲ್‌‌ರಿಗೆ ಸೋತರು. ಪಂದ್ಯ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆಂಗಲ್‌‌ರನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದರು, ಹಾಗೂ ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳನ್ನು ಇಳಿದ ನಂತರ, ಆಂಗಲ್‌‌ರನ್ನು ಕುರಿತು ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ತಾನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು ನಿನ್ನೊಂದಿಗೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿರುವುದು ಇನ್ನೂ ಹಾಗೆಯೇ ಇದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ನೋ ವೇ ಔಟ್‌ನ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಗಾಗಿ ನಡೆದ ಮರುಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಂಗಲ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಸೆಣಸಬೇಕಾದರೆ ಹೆನ್ರಿ ಹಿಂದಿನಿಂದ ದಾಳಿನಡೆಸಿದ್ದರ ಪರಿಣಾಮ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇಬ್ಬರಲ್ಲೂ ಬಿರುಕು ಮೂಡಿ, [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ೨೨]]ರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹೆನ್ರಿಗೆ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಪಂದ್ಯವಾಡುವಂತೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದರು, ಹಾಗೂ ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಆರ್ಟನ್‌ ಮಾಡಿದಂತೆಯೇ ಹೆನ್ರಿ ಕೂಡ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ಗೆಲುವಿನ ಗೆರೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹೆನ್ರಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾದಲ್ಲಿ ೧೪-೦ಯತ್ತ ಮುನ್ನಡೆ ಸಾಧಿಸಿ, ಈ ಕಥಾಭಾಗದಲ್ಲಿ ತನ್ನದಿನ್ನೂ ಅಪರಾಜಿತ ರೇಖೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಿದರು. ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!ನ ಮುಂದಿನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮರುಪಂದ್ಯದ ವೇಳೆ, [[ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಖಲಿ]] ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದರು ಹಾಗೂ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸಿದರು, ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆ ಕಥಾಭಾಗಕ್ಕೆ ಅಂತ್ಯ ಹಾಡಿ ಹೊಸದೊಂದನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು. [[ಜಡ್ಜ್‌‌ಮೆಂಟ್‌‌‌ ಡೇ]]ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಖಲಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಥಿಯೋಡರ್ ಲಾಂಗ್ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದ್ದುದು ಮೇ ೫ ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ತನಕ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ಇನ್ನೂ ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/060505.html|title=SmackDown-May 5, 2006 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2010-01-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20100101060818/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/060505.html|url-status=dead}}</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಖಲಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿ ಸೋತರು,<ref name="pwi121">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.121)</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/judgmentday/history/2006/matches/23848443/results/|title=The Great Khali makes Undertaker rest in peace|date=2006-05-21|author=Ed Williams III|accessdate=2008-01-05|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಹಾಗೂ ಅದರ ನಂತರ ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ನ ಮತ್ತೊಂದು ಕಂತಿನ ತನಕ ಅವರು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳದೆ ಜುಲೈ ೪ ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು ಅವರು [[ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಅಮೇರಿಕನ್‌ ಬ್ಯಾಷ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಖಲಿ [[ಪಂಜಾಬಿ ಪ್ರಿಸನ್‌ ಪಂದ್ಯ]]ವನ್ನಾಡುವ ಸವಾಲನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/060704.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080110205041/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/060704.html|archivedate=2008-01-10|title=SmackDown-July 4, 2006 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಖಲಿರ ಬದಲಿಗೆ [[ECW ಚಾಂಪಿಯನ್‌]] ಆದ [[ದಿ ಬಿಗ್ ಷೋ]]ನನ್ನು ಆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡರು, ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ವಿಜಯ ಸಾಧಿಸಿದರು. ಈ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ, ಟೆಡ್ಡಿ ಲಾಂಗ್‌ ಆದರೆ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿ ಖಲಿಯ ಬದಲಿಗೆ ಬಿಗ್ ಷೋರನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರು.<ref name="pwi121"/> ನಂತರದಲ್ಲಿ ಖಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಹೆವಿವೈಯ್ಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ [[ಕಿಂಗ್‌ ಬೂಕರ್‌]] ನಡುವಿನ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿದುದರಿಂದ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನ [[ಲಾಸ್ಟ್‌ ಮ್ಯಾನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವಂತೆ ಸವಾಲು ಪಡೆದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/060804.html|title=SmackDown-August 4, 2006 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2008-08-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20080829233838/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/060804.html|url-status=dead}}</ref> ಖಲಿ ''ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌'' ನಲ್ಲಿ ಆಡಲು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರೂ ಅದರ ಬದಲಿಗೆ ಲಾಂಗ್‌ ಆಗಸ್ಟ್‌ 18ನೇ ತಾರೀಖಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌! ಕಂತಿನಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ನಡೆಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಖಲಿಗೆ ಉಕ್ಕಿನ ಕುರ್ಚಿಗಳಿಂದ ಹೊಡೆಯುತ್ತಾ, ಕುರ್ಚಿಯಿಂದ ಹಲವಾರು ಹೊಡೆತಗಳನ್ನು ಹೊಡೆದು, ಹಾಗೂ ಆತನನ್ನು ಘಟ್ಟಿಸಿ ಕೆಡವಿಹಾಕಿ ಜಯ ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/060818.html|title=SmackDown-April 18,2007 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2008-09-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20080906171132/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/060818.html|url-status=dead}}</ref> ==== ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌ ಪುನರ್‌ಸೇರ್ಪಡೆ (2006–2007) ==== [[ಚಿತ್ರ:Brothers of Destruction.jpg|thumb|right|ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌ ಪುನರ್‌ಸೇರ್ಪಡೆ]] ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಪಂದ್ಯ [[ನೋ ಮರ್ಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ [[WWE ಯುನೈಟೆಡ್‌ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌]] [[Mr. ಕೆನ್ನಡಿ]]ಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸಿದರು ಆದರೆ ಕೆನ್ನಡಿಗೆ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಬೆಲ್ಟ್‌ನಿಂದ ಹೊಡೆದದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಪಂದ್ಯದಿಂದ ಅನರ್ಹಗೊಂಡರು.<ref name="pwi122">PWI ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು. 2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.122)</ref> ನವೆಂಬರ್‌ 3ನೇ ತಾರೀಖಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಕಂತಿನಲ್ಲಿ, ಐದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕೇನ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಒಂದಾಗಿ [[ಬ್ರದರ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌]] ಎಂಬುದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿ, ವಿರೋಧಿ ತಂಡದಲ್ಲಿದ್ದುಕೊಂಡು ಸೆಣಸುತ್ತಿರುವ ಹಾಗೂ ಕೇನ್‌ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಗೆ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದ್ದ Mr. ಕೆನ್ನಡಿ ಹಾಗೂ [[MVP]]ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/061103.html|title=SmackDown-November 3, 2006 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2015-09-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20150906083809/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/061103.html|url-status=dead}}</ref> ಈ ಕಥಾಭಾಗದ ಅಂಗವಾಗಿ ಕೆನ್ನಡಿ, [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯ [[ಫಸ್ಟ್ ಬ್ಲಡ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ MVP ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದ ನಂತರ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು,[156] ಆದರೆ ಕೊನೆಗೆ [[ಅರ್ಮಗೆಡನ್‌]]ನ ಲಾಸ್ಟ್ ರೈಡ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೆನ್ನಡಿರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref name="pwi122"/> ಕೆನ್ನಡಿರವರು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಗಾಗಿ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯದ ಎರಡು ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಅವರಿಬ್ಬರ ವೈರತ್ವ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ 2007ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/070112.html|title=SmackDown-January 12, 2007 Results|accessdate=2007-05-01|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-05-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20070521170228/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/070112.html|url-status=dead}}</ref><ref name="pwi130">2007ರ ಕುಸ್ತಿಗಳ ಸವಿವರ &amp; ಸತ್ಯ ಘಟನೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ. "ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್‌ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕಲ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್‌" (p.130)</ref> ==== ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಹೆವಿವೈಯ್ಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ (2007–2008) ==== ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[2007ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ]] ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಜಯಗಳಿಸಿದರು <ref name="pwi130"/> ಹಾಗೂ 30ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಜಯಿಸಿದ ಪ್ರಥಮ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/royalrumble/history/2007/matches/35535102/results/|publisher=[[World Wrestling Entertainment]].com|title=A Phenom-enal Rumble|last=Dee|first=Louie|date=2007-01-28|accessdate=2007-08-23}}</ref> ಅವರು ನಂತರದಲ್ಲಿ [[ಬಟಿಸ್ಟಾ]] ಜೊತೆ ತನ್ನ ಕಥಾಭಾಗವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು, [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ 23]]ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ [[ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಪಟ್ಟವನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು. [[ಬ್ಯಾಕ್‌ಲ್ಯಾಷ್‌]]ನ ಲಾಸ್ಟ್ ಮ್ಯಾನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಗ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮರುಪಂದ್ಯ ಆಡಿ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಎಣಿಕೆ ಮಾಡುವಾಗ ಯಾರೊಬ್ಬರೂ ಉತ್ತರಿಸಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸರಿಸಮ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟವನ್ನು ತನ್ನಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಮೇ 11ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ಕಂತಿನಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಬಟಿಸ್ಟಾ ಉಕ್ಕಿನ ಪಂಜರದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು ಆದರೆ ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಒಂದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಪಂದ್ಯ ಸರಿಸಮವಾಯಿತು. ಪಂದ್ಯ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಮಾರ್ಕ್‌ ಹೆನ್ರಿ ಮರಳಿಬಂದು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸಿದರು. ಹಲ್ಲೆ ನಡೆದ ಮರುಕ್ಷಣದಲ್ಲಿಯೇ, ಅದನ್ನೇ ಸಮಯಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದ ಎಡ್ಜ್‌ [[ಮನಿ ಇನ್‌ ದ ಬ್ಯಾಂಕ್]] ಟೈಟಲ್ ಷಾಟ್‌ ನೀಡಿದರು, ಹಾಗೂ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಎಡ್ಜ್‌ಗೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಬೇಕಾಯಿತು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪ್ರಜ್ಞಾಹೀನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಆಖಾಡದಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದ್ದಾಗ, ಮಾಂತ್ರಿಕರು ಅವರನ್ನು ತೆರೆಯ ಹಿಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ಹೋದರು. [[ಚಿತ್ರ:Undertaker WHC.jpg|thumb|left|ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XXIVರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಎಡ್ಜ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ.]] ಕ್ಯಾಲವೇರು [[ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ]] ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಹೆನ್ರಿ ಲೋಕಲ್ [[ಜಾಬರ್ಸ್‌]]ರನ್ನು ಬಹುಬೇಗನೆ ಸೋಲಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಪುನರಾಗಮನವನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ತನಕ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೇಲೆ ತಾನು ನಡೆಸಿದ ಹಲ್ಲೆಯನ್ನು ಜಂಬದಿಂದ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪುನರಾಗಮಿಸಿ [[ಅನ್‌ಫರ್ಗೀವನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಎರಡು ವಾರಗಳ ನಂತರ ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ನಲ್ಲಿ ಕೂಡ, ಹೆನ್ರಿಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/unforgiven/matches/|title=Unforgiven 2007 Results|accessdate=2007-09-16|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಬಟಿಸ್ಟಾ ಹಾಗೂ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಮ್ಮ ವೈರತ್ವವನ್ನು [[ಸೈಬರ್ ಸಂಡೇ]]ಯಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಆರಂಭಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು [[ವಿಶೇಷ ಆಹ್ವಾನಿತ ರೆಫರಿ]]ಯಾಗಿ ಸ್ಟೋನ್‌ ಕೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟೀವ್‌ ಆಸ್ಟಿನ್‌ರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದರು, ಆದರೆ ಬಟಿಸ್ಟಾ ಆ ಪಟ್ಟವನ್ನು ತಮ್ಮಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wwf/october/cyber2007.htm|title=Cyber Sunday 2007 Results|accessdate=2007-11-19|publisher=PWWEW.net|archive-date=2010-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20100612165937/http://pwwew.net/ppv/wwf/october/cyber2007.htm|url-status=dead}}</ref> [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯ ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹೋರಾಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎಡ್ಜ್‌ ಪುನರಾಗಮಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ಬಟಿಸ್ಟಾರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟವನ್ನು ತಮ್ಮಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಕರಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|first=Louie|last=Dee|url=http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/2007/matches/4334964/results/|title=On the Edge of Hell|accessdate=2007-11-19|date=2007-11-18|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರವಾಗಿ ಮುಂದಿನ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌, [[ಮುಖ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕಿ]]ಯಾದ [[ವಿಕಿ ಗುಯೆರ್ರೆರೊ]]ರಿಗೆ ಟೂಂಬ್‌ಸ್ಟೋನ್‌ ಪಿಲಿಡ್ರೈವರ್‌ ಪ್ರಹಾರ ನೀಡಿ ಅವರು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಸೇರುವಂತೆ ಮಾಡಿದರು. ಸಹಾಯಕ ಮುಖ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕರಾದ ಥಿಯೋಡರ್ ಲಾಂಗ್ ಮರಳಿಬಂದು ಆ ಪದವಿಗಾಗಿ [[ಅರ್ಮಗೆಡನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಟ್ರಿಪಲ್ ಥ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು, ಅದನ್ನು ಎಡ್ಜ್‌ ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು. [[ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XXIVರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎಡ್ಜ್‌ರ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ ನೋ ವೇ ಔಟ್‌|ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XXIV]]ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎಡ್ಜ್‌ರ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ ನೋ ವೇ ಔಟ್‌]]‌ನಲ್ಲಿ, [[ಎಲಿಮಿನೇಷನ್ ಕೊಠಡಿ]]ಯಲ್ಲಿ [[ಫಿನ್ಲೆ]], ಬಟಿಸ್ಟಾ, ದಿ ಗ್ರೇಟ್‌ ಖಲಿ, ಮಾಂಟೆಲ್ ವಾಂಟಾವಿಯಸ್ ಪೋರ್ಟರ್, ಹಾಗೂ [[ಬಿಗ್ ಡ್ಯಾಡಿ V]]ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಒಂದನೇ ಸ್ಥಾನದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿ ನಿಂತರು. ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾದಲ್ಲಿ ತನ್ನ "ಹೆಲ್ಸ್‌ ಗೇಟ್" ಎಂಬ ಅವತಾರದಿಂದ ಎಡ್ಜ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, ತನ್ನ ಎಡರನೇ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕೂಡ ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡು [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಗೆಲುವಿನ ಸರಮಾಲೆಯನ್ನು 16–0ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="NoWayOut08">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/nowayout/history/2008/matches/6364982/results/|title=No Way Out Match results|accessdate=2008-02-17|first=Louie|last=Dee|date=2008-02-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾದ [[ಬ್ಯಾಕ್‌ಲ್ಯಾಷ್‌]] ಮರುಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಎಡ್ಜ್‌ರನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸೋಲಿಸಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಅನ್ನು ತಮ್ಮಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/backlash/matches/6347966/results/|accessdate=2008-05-02|title=Second verse, same as the first|last=Dee|first=Louie|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|date=2008-04-27}}</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ "ಹೆಲ್ಸ್‌ ಗೇಟ್‌" ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಪಡೆದಿದ್ದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿ ಅವರಿಂದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ವಿಕಿ ಗುಯೆರ್ರರೊ ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. [[ಜಡ್ಜ್‌ಮೆಂಟ್‌ ಡೇ]]ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಮ್ಮಿಂದ ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳಲಾದ ಆ ಪದವಿಗಾಗಿ ಎಡ್ಜ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡಿ [[ಕೌಂಟ್‌ಔಟ್‌]]ನಿಂದ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದರು. ವಿಕೀರವರು ಪದವಿಯು ಯಾರ ಬಳಿಯೂ ಇರುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ ಯಾಕೆಂದರೆ ಪದವಿಗಳನ್ನು ಹಾಗೆಲ್ಲಾ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು ತಪ್ಪು ಎಂಬ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದರು. ಎಡ್ಜ್‌ ಹಾಗೂ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಖಾಲಿಯಾದ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಗಾಗಿ [[ಒನ್ ನೈಟ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್‌]]ನ [[ಟೇಬಲ್ಸ್, ಲ್ಯಾಡರ್ಸ್, ಅಂಡ್ ಚೇರ್ಸ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದರು, ಆದರೆ [[ಲಾ ಫೆಮಿಲಿಯಾ]]ರ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಸೋಲಬೇಕಾಯಿತು. ಕರಾರಿನ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನು WWE ಸ್ಪರ್ಧೆಯಿಂದಲೇ ಬಹಿಷ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು. ==== ಹಲವಾರು ವೈಷಮ್ಯಗಳು (2008–2009) ==== [[ಚಿತ್ರ:Undertaker at Wrestlemania 25 cropped.jpg|thumb|ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XXVರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಷಾನ್ ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ.]] 2008ನೇ ಇಸವಿಯ ಜುಲೈ 25ರಂದು ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!'' ಕಂತಿನಲ್ಲಿ, ವಿಕಿ ಗುಯೆರ್ರೆರೊ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಎಡ್ಜ್‌, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ,<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/smackdown/archive/07252008/|title=SmackDown: A woman's scorn, a Deadman reborn|accessdate=2008-06-25}}</ref> ಇದರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ವಿಜಯ ಸಾಧಿಸಿದರು. ಪಂದ್ಯ ಮುಗಿದ ನಂತರ, ಏಣಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಿಂದ ಹಾಗೂ ಅಖಾಡದ ಪರದೆಯ ಮೇಲಿನಿಂದ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಎಡ್ಜ್‌ರಿಗೆ ಘಟ್ಟಿಸುವ ಪ್ರಹಾರ ನೀಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/summerslam/matches/6541940/results/|title=Unleashed in Hell|last=DiFino|first=Lennie|date=2008-08-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|accessdate=2008-08-18}}</ref> ಅದರ ನಂತರದ ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌'' ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ ಗುಯೆರ್ರೆರೊ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸಿ ರಾಜಿಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ಆದರೆ ನಾನು ಕ್ಷಮಿಸುವ ರೀತಿಯವನಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. [[ಅನ್‌ಫರ್ಗೀವನ್‌ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆಯೇ "ಗುಯೆರ್ರರೊ ಜೀವ ತೆಗೆಯುವುದಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಾ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿದರು" ಹಾಗೂ ಆಕೆಯನ್ನು [[ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಕೊಂಡರು, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ನ ಸಹಾಯಕ್ಕೆಂದು ಬಂದ ಬಿಗ್ ಷೋ ಅವರನ್ನು ವಂಚಿಸಿ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸಿದರು.<ref name="ShowknocksTaker">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/unforgiven/matches/bigshowspeaks/results/|title=Big Show lends Guerrero a giant hand|date=2008-09-07|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|accessdate=2008-09-07}}</ref> ಇದರ ಹೋರಾಟದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಹಾಗೂ ಬಿಗ್ ಷೋ [[ನೋ ಮರ್ಸಿ]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರನ್ನೊಬ್ಬರು ಎದುರಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಷೋ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ತಲೆಗೆ ಹಿಂಬದಿಯಿಂದ ಮುಷ್ಠಿಯಿಂದ ಗುದ್ದಿ ಅವರನ್ನು [[ಕೆಡವಿದರು]].<ref name="ShowvsTaker">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/nomercy/matches/8101498/results/|title=The knockout heard ‘round the WWE Universe|last=Burdick|first=Michael|date=2008-10-05|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|accessdate=2008-10-06}}</ref> [[ಸೈಬರ್ ಸಂಡೇ]]ಯ ಲಾಸ್ಟ್ ಮ್ಯಾನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಗ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಹೆಲ್ಸ್‌ ಗೇಟ್‌]] ಪ್ರಹಾರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಬಿಗ್ ಷೋರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/cybersunday/matches/8320770/results/|accessdate=2009-09-17|2008-10-26|last=Passero|first=Mitch|title=Deadman’s revenge|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ನಂತರ ಕ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ ಪಂದ್ಯದ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಬಿಗ್ ಷೋರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ತಮ್ಮ ವೈಷಮ್ಯವನ್ನು ತೀರಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/survivorseries/matches/8641756/results/|accessdate=2009-09-16|date=2008-11-23|last=DiFino|first=Lennie|title=Beantown burial|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> WWE ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಎಲಿಮಿನೇಷನ್ ಚೇಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ನೋ ವೇ ಔಟ್‌]] ಪಂದ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿ, ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಟ್ರಿಪಲ್‌ H ಜಯಗಳಿಸಿದರು. ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ಗೆಲುವಿನ ಸರಮಾಲೆಯ ನಂತರ ಷಾನ್ ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌ರೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ವೈರತ್ವವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡರು, ನಿಜವಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌ರನ್ನು ಸಿಂಗಲ್ಸ್‌ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಲು ಯಾವಾಗಲೂ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. [[ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XXV]]ರಲ್ಲಿ ಈ ವೈರತ್ವ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು, ಈ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿ ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಗೆಲುವನ್ನು 17–0ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/matches/9074020/results/|accessdate=2009-09-17|date=2009-05-09|last=Adkins|first=Greg|title=Deadman Alive|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ನಂತರ, ಬಿಡುವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ==== ಮೂರನೇ ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪದವಿ (2009–ಪ್ರಸ್ತುತ) ==== [[ಚಿತ್ರ:The Undertaker Wins!.jpg|thumb|left|ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತನ್ನ ಮೂರನೇ ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಹೆವಿವೈಯ್ಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಎಂಬ ಪಟ್ಟ ದೊರಕಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ.]] ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯ ನಂತರ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆಗಸ್ಟ್‌ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮರಳಿಬಂದು, [[ಟೇಬಲ್ಸ್, ಲ್ಯಾಡರ್ಸ್, ಅಂಡ್ ಚೇರ್ಸ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಜೆಫ್‌ ಹಾರ್ಡಿಯವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟವನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ [[CM ಪಂಕ್‌]] ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/summerslam/matches/hardypunk/results/?cid=2009EP-00|accessdate=2009-09-17|date=2009-08-23|last=Murphy|first=Ryan|title=CM Punk comes out on top|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಗಮನಿಸಬಹುದಾದ ಹಂತದಲ್ಲಿ, [[ಬ್ರೇಕಿಂಗ್‌ ಪಾಯಿಂಟ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ವಶವರ್ತಿಗೊಳ್ಳುವ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂಕ್‌ರನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು. ತನ್ನ [[ಹೆಲ್ಸ್‌ ಗೇಟ್‌]] ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿರುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ [[ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕ]] [[ಥಿಯೋಡರ್ ಲಾಂಗ್‌]], ವಿಕಿ ಗುಯೆರ್ರೆರೊ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಪಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದರು ಎಂಬ ಕಾರಣವನ್ನು ಮುಂದೊಡ್ಡಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ. ರೆಫರಿ [[ಸ್ಕಾಟ್ ಆರ್ಮ್‌ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್‌]] ಪಂದ್ಯದ ಸಮಯವನ್ನು ಮುಗಿಸಲು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪಂಕ್‌ ತನ್ನ [[ಅನಕೊಂಡ ವೈಸ್]] ಬಳಸಿ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ (1997ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಅದೇ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್]] ಪಂದ್ಯವನ್ನು ನೆನಪಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ).<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wwebreakingpoint/matches/11460100/results/|accessdate=2009-09-26|date=2009-09|13|last=Tello|first=Craig|title=Hell's Gate-crasher|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 25ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು ನಡೆದ ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನ ಕಂತಿನಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಅವರನ್ನು ಇಳಿಸಿದ್ದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಿಂದ ಹೊರಬಂದ ನಂತರ ಈ ನಿರ್ಬಂಧವನ್ನು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ತೆರವುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಥಿಯೋಡರ್ ಲಾಂಗ್ ಘೋಷಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/hellinacell/matches/11798344/preview/|accessdate=2009-10-04|date=2009-10-04|title=Preview:Undertaker vs. World Heavyweight Champion CM Punk (Hell in a Cell Match)|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಇಬ್ಬರ ನಡುವಿನ ವೈರತ್ವ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು ಹಾಗೂ [[ಹೆಲ್ ಇನ್ ಎ ಸೆಲ್‌]]ನ ಪೇ-ಪೆರ್-ವ್ಯೂ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪಂಕ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ ಪಟ್ಟವನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/PPVReports/2009/10/05/11300786.html|title=Title changes highlight Hell in a Cell|date=2009-10-05|last=Sokol|first=Brian|coauthors=Sokol, Chris|accessdate=2009-10-05|work=Slam Wrestling|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|archive-date=2015-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20150419051350/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/PPVReports/2009/10/05/11300786.html|url-status=dead}}</ref> [[ಬ್ರಾಗಿಂಗ್ ರೈಟ್ಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಫ್ಯಾಟಲ್‌ ಫೋರ್ ವೇ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಹಾಗೂ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯ ಟ್ರಿಪಲ್ ಥ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯ ಹಾಗೂ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌'' ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮರುಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ CM ಪಂಕ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ ತಮ್ಮ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಗಾಗಿ ನಡೆದ [[WWE TLC: Tables, Ladders & Chairs|TLC: ಟೇಬಲ್ಸ್‌‌, ಲ್ಯಾಡರ್ಸ್‌ &amp; ಚೇರ್ಸ್‌‌]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಟಿಸ್ಟಾರನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಬಟಿಸ್ಟಾ [[ಲೋ ಬ್ಲೋ]] ಬಳಸಿ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಲಾಂಗ್‌ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಆರಂಭಿಸಿದರು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿದರು. == ಇತರೆ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು == ಕ್ಯಾಲವೆ 1991ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ''[[ಸಬರ್ಬನ್ ಕಮ್ಯಾಂಡೊ]]'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://www.artistdirect.com/nad/store/movies/cast/0,,1868784,00.html|title=Suburban Commando cast|publisher=Artist Direct|access-date=2010-01-23|archive-date=2010-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20101029050038/http://www.artistdirect.com/nad/store/movies/cast/0,,1868784,00.html|url-status=dead}}</ref> ಅವರು 1999ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಬಂದ ''[[Poltergeist: The Legacy]]'' <ref>{{cite web|url=http://olympia.fortunecity.com/undertaker/692/poltergeistpics.html|title=Poltergeist: The Legacy|publisher=Fortune City|access-date=2010-01-23|archive-date=2008-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20081225113513/http://olympia.fortunecity.com/undertaker/692/poltergeistpics.html|url-status=dead}}</ref> ಗಳ ಕಂತುಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ''[[ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿ ಡೆತ್‌ಮ್ಯಾಚ್]]'' ಎಂಬ ಚಿತ್ರದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲೂ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಪಾತ್ರದ ಹಲವಾರು [[ಉಪಪಾತ್ರ]]ಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಚಾವೊಸ್‌‌!]] [[ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌]] ಸಂಸ್ಥೆಯು [[ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಕಾಮಿಕ್‌|''ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌'' ಕಾಮಿಕ್‌]] ಅನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4191/is_19990919/ai_n9959543?lstpn=article_results&lstpc=search&lstpr=external&lstprs=other&lstwid=1&lstwn=search_results&lstwp=body_middle|title=Proessional wrestling slams into comics|last=Radford|first=Bill|date=1999-09-19|publisher=[[The Gazette (Colorado Springs)|Colorado Springs Gazette]]/[[FindArticles]]|access-date=2010-01-23|archive-date=2010-08-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20100814184003/http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4191/is_19990919/ai_n9959543/?lstpn=article_results&lstpc=search&lstpr=external&lstprs=other&lstwid=1&lstwn=search_results&lstwp=body_middle|url-status=dead}}</ref> 2005ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ, [[ಪಾಕೆಟ್ ಬುಕ್ಸ್]] ಕಾದಂಬರಿಯೊಂದನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರೂ, ''[[Journey into Darkness: An Unauthorized History of Kane]]'' ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕೇನ್‌ ಕುರಿತು ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡಿದ್ದು ಅವರ ಅಣ್ಣನಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರನ್ನೂ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೂ ನಿಜ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಲ್ಲ.<ref>{{cite web|url=http://www.textbookx.com/product_detail.php?upc=9781416507475&type=book&affiliate=froogle|last=Chiappetta|first=Michael|title=Journey Into Darkness The Unauthorized History Of Kane|publisher=TexbookX.com}}</ref> ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ [[ಬ್ರಿಯಾನ್ ಲೀ]]ಯವರು [[ಖಿಲಾಡಿಯೋಂ ಕಾ ಖಿಲಾಡಿ]] ಎಂಬ ಹಿಂದಿ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಖಳನಾಯಕನ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ (WWF ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ 'ನಕಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌' ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವರು). ಅದರಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ 1990 ರಿಂದ 1993ನೇ ಇಸವಿಯವರೆಗೆ ಧರಿಸಿದ್ದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಶವಸಂಸ್ಕಾರಕನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಉಡುಗೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ್ದು, ಚಿತ್ರದ ಅಂತಿಮ ಪ್ರಹಾರವಾಗಿ ಟೂಂಬ್‌ಸ್ಟೋನ್‌ ಪೈಲ್‌ಡ್ರೈವರ್‌ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ನವೆಂಬರ್‌ 6ನೇ ತಾರೀಖಿನಂದು, ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ತಾವೇ ನಟಿಸಲಿದ್ದು, ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮೂಲ ಹಾಗೂ ತನ್ನಲ್ಲಿದ್ದ ಶಕ್ತಿ ಕುರಿತಾದ ಪಾತ್ರಗಳ ಮೇಲೆ ಗಮನ ಹರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಲವೆ ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರವನ್ನು ತಾವೇ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>[http://www.dreadcentral.com/news/34445/wwe-undertaker-origin-film-coming WWE ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಉದಯಿಸಿದ ಚಿತ್ರ ಬರುತ್ತಿದೆ]</ref> == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == [[ಚಿತ್ರ:Undertaker with Fire.jpg|thumb|ರಾದ 800ನೇ ಭಾಗದ ಆಚರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು]] ಆತ 1983ರಲ್ಲಿ [[ವಾಲ್‌ಟ್ರಿಪ್‌ ಹೈ ಸ್ಕೂಲ್‌]]ನಿಂದ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು [[ಬ್ಯಾಸ್ಕೆಟ್‌ಬಾಲ್]] ತಂಡದಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು.<ref name="HS">{{cite web|url=http://hs.houstonisd.org/WaltripHS/TriviaFolder/trivia.htm|title=Waltrip trivia page|publisher=[[Waltrip High School]]|access-date=2010-01-23|archive-date=2012-08-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20120831194046/http://hs.houstonisd.org/WaltripHS/TriviaFolder/trivia.htm|url-status=dead}}</ref> ಕ್ಯಾಲವೆ 1989ರಲ್ಲಿ ಜೊಡಿ ಲಿನ್ನ್‌ರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು, ಆದರೆ 1999ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಮದುವೆ ಮುರಿದು ಬೀಳುವುದರ ಒಳಗೆ 1993ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಗನ್ನರ್ ಎಂಬ ಮಗ ಹುಟ್ಟಿದನು. [[ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ]]ದ [[ಸ್ಯಾನ್‌ ಡಿಯಾಗೊ]]ದಲ್ಲಿ WWF ಆಟೋಗ್ರಾಫ್‌ಗೆ ಸಹಿಹಾಕುವಾಗ, ಕ್ಯಾಲವೆ ತನ್ನ ಎರಡನೇ ಪತ್ನಿ ಸಾರಾಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು.{{Citation needed|date=August 2009}} ಅವರು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಾರಾರನ್ನು 2000ನೇ ಇಸವಿಯ ಜುಲೈ 21ರಂದು [[ಫ್ಲೋರಿಡಾದ St. ಪೀಟರ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿಯಂತೆ ಮದುವೆಯಾದರು. ಮಾರ್ಕ್‌ ಹಾಗೂ ಸಾರಾ ಜೋಡಿಯು ಎರಡು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ: ಚೇಸಿ, (ಜನನ 2002ರ ನವೆಂಬರ್‌ 21ರಂದು) ಹಾಗೂ ಗ್ರೇಸಿ, (ಜನನ 2005ರ ಮೇ 15ರಂದು).<ref name="owwprofile">{{cite web|title=Wrestler Profiles: The Undertaker|work=Online World of Wrestling|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/u/undertaker.html|accessdate=2007-12-09}}</ref> ಮದುವೆಯ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ, ಕ್ಯಾಲವೆ ಪತ್ನಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ತನ್ನ ಕುತ್ತಿಗೆಯ ಮೇಲೆ [[ಹಚ್ಚೆ]] ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡರು, ಹಾಗೂ ನಂತರದಲ್ಲಿ ತಾನು ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡ ಹಚ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ತುಂಬಾ ನೋವು ನೀಡಿತು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಇತರೆ ಹಲವಾರು ಹಚ್ಚೆಗಳನ್ನೂ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ: ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು "ಓರಿಜಿನಲ್ ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌" ಎನ್ನುವ ಶವಶೋಧಕವೂ ಒಂದು,, ತಲೆಬುರುಡೆಗಳು, ಭೂತದ ಕೋಟೆ, ಹಾಗೂ ಮಾಂತ್ರಿಕರಿಗೆ ಹೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ದೇಹದ ಮೇಲಿರುವ ಚಿತ್ತಾರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವಾಗ, ಅವರು ತನ್ನ ತೋಳುಗಳಲ್ಲಿ ಹಳೇ ಕಾಲದ ವಸ್ತುವಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಕುತ್ತಿಗೆಯ ಹಿಂಬದಿಯಲ್ಲಿ ನರ್ತಿಸುವ ಅಸ್ಥಿಪಂಜರ ಹಚ್ಚೆ ಇದ್ದು, ಅವರ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮೇಲೆ BSK ಪ್ರೈಡ್ ಎನ್ನುವ ಹಚ್ಚೆ ಕೂಡ ಇದೆ.<ref>[http://www.angelfire.com/me4/wrestlertattoos/undertaker.html ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ನ ಹಚ್ಚೆಯ ಚಿತ್ರಗಳು.]</ref> ಕುಸ್ತಿಪಂದ್ಯವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಕ್ಯಾಲವೆಗೆ ಇನ್ನೂ ಹಲವಾರು ಹವ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ಆಸಕ್ತಿಗಳಿವೆ. ಅವರು [[ಹಾರ್ಲಿ-ಡೇವಿಡ್‌ಸನ್]] ಹಾಗೂ [[ವೆಸ್ಟ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಚಾಪರ್ಸ್]] [[ದ್ವಿಚಕ್ರ]]ಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಹಾಗೂ [[WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]]ನ [[1991ರ ಸರ್ವೈವರ್ ಸರಣಿ]]ಯಲ್ಲಿ [[ಹಲ್ಕ್‌ ಹೋಗನ್‌]]ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ತಮ್ಮ ಮೊಟ್ಟ ಮೊದಲ ಹೊಚ್ಚ ಹೊಸ ದ್ವಿಚಕ್ರವನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದರು. ಕ್ಯಾಲವೆ, ವೆಸ್ಟ್ ಕೋಸ್ಟ್ ಚಾಪರ್ಸ್ ಸ್ಥಾಪಕರಾದ [[ಜೆಸ್ಸೀ ಜೇಮ್ಸ್‌]] ತಯಾರಿಸಿದ ತಮಗೆಂದೇ ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಲಾದ ದ್ವಿಚಕ್ರವನ್ನೂ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು, [[ನಿಕ್ ಕೇವ್‌]] ಹಾಗೂ ಆತನ ಎಲ್ಲ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಅಗಾಧ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ([[ದಿ ಬರ್ತ್‌ಡೇ ಪಾರ್ಟಿ]] ಮತ್ತು [[ದಿ ಬ್ಯಾಡ್ ಸೀಡ್ಸ್]]‌). ವಾದ್ಯವೃಂದಗಳಾದ [[ZZ ಟಾಪ್]], [[AC/DC]], [[ಕಿಸ್]], [[ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಸಬ್ಬತ್]], [[ಗನ್ಸ್ N' ರೋಸಸ್]], [[ಮೆಟಾಲಿಕಾ]], [[ಜುಡಾಸ್ ಪ್ರೀಸ್ಟ್]], [[ಐರನ್ ಮೇಯ್ಡನ್]]‌, ಹಾಗೂ [[ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಲೇಬಲ್ ಸೊಸೈಟಿ]]ಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾ ಆನಂದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇನ್ನಿತರೆ ಮೆಚ್ಚಿನ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಟ್ರಿ ಹಾಗೂ ಬ್ಲೂಸ್‌ ಸೇರಿವೆ. ಕುಸ್ತಿಪಂದ್ಯದ ಉತ್ಸುಕ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ ಕ್ಯಾಲವೆ, 2005ರಲ್ಲಿ ಪೆಕ್ವಿಯಾಓ ಹಾಗೂ ವೆಲಾಸ್‌ಕ್ವೆಜ್ ನಡುವಿನ ಪಂದ್ಯದ ವೇಳೆ [[ಪೆಕ್ವಿಯಾಓ]] ತಂಡವನ್ನು ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಸುವಾಗ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಧ್ವಜ]]ವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಮುಂದೆ ಸಾಗಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wrestleview.com/news2005/1125678703.shtml|last=Martin|first=Adam|title=The Undertaker to lead Pacquiao's entourage|publisher=WrestleView|date=2005-09-02}}</ref> ಇದನ್ನು ಸಹಕುಸ್ತಿಪಟುವಾದ [[ಬಟಿಸ್ಟಾ]]ರು [[ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್‌]] ವಾರ್ತಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾದ ''[[TV ಪ್ಯಾಟ್ರೋಲ್ ವರ್ಲ್ಡ್‌]]'' ಗೆ ಸಂದರ್ಶನ ನೀಡುವಾಗ ದೃಢಪಡಿಸಿದರು. ಕ್ಯಾಲವೆ [[ಮಿಶ್ರ ಸಮರಕಲೆ]]ಯ ಉತ್ಸುಕ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಹಲವಾರು [[ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಫೈಟಿಂಗ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ತನ್ನ ತೋಳು ಗಾಯಗೊಂಡ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ 2007ರಿಂದ WWEನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಿಲ್ಲ, ಕ್ಯಾಲವೆ ತನ್ನ ಪಾಲುಗಾರ ಸ್ಕಾಟ್ ಎವರ್ಹಾತ್‌ರೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿ ವ್ಯವಹಾರದತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿದರು. ಕ್ಯಾಲವೆ ಹಾಗೂ ಎವರ್ಹಾತ್‌, [[ಕೊಲರಾಡೊನ ಲವ್‌ಲೆಂಡ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು $2.7m ಬೆಲೆಯ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು. ವಿಶಾಲವಾದ ಕಛೇರಿ ಸ್ಥಳ ಹೊಂದಿದ್ದ ಆ ಕಟ್ಟಡಕ್ಕೆ, ತಮ್ಮ ಹೆಸರುಗಳ ಅಂತಿಮ ಭಾಗವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ "ದಿ ಕ್ಯಾಲಹರ್ತ್" ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನಿಟ್ಟರು. ದೂರದರ್ಶನದ ತಾರೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ತನಗೆ ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಅನುಕೂಲವಾಗುವುದು ಎಂಬ ಮಾತನ್ನು ಕ್ಯಾಲವೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳಿದರು, "ಯಾವುದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೂ ಇದು ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಅದರ ಬದಲಿಗೆ ಜನರು ನಿಮ್ಮ ಜೊತೆಗೆ ಕುಳಿತು ಮಾತನಾಡಲು ಇಚ್ಛಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ನಮಗೆ ಅನೇಕ ಜನರನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಹಾಗೂ ನಾವು ಏನನ್ನು ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ" ಎಂಬುದನ್ನೂ ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.wrestleview.com/news2006/1182096452.shtml|last=Martin|first=Adam|title=The Undertaker gets involved in real estate venture; his return to WWE|accessdate=2007-08-21|date=2007-06- 17|publisher=WrestleView}}</ref> ಕ್ಯಾಲವೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ, [[ಟೆಕ್ಸಾಸ್‌ನ A&amp;M ಪಶುವೈದ್ಯ ಔಷಧ &amp; ಜೀವವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕಾಲೇಜಿ]]ನಲ್ಲಿ ಜೀಯಸ್ ಕಾಂಪ್ಟನ್ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಶ್ವಾನ ತಳಿಗಳ ಪ್ರಾಣ ಉಳಿಸುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಳಲ್ಲಿ ಧನಸಹಾಯ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.cvm.tamu.edu/zeusfund/|title=The Zeus Compton Calaway Save the Animals fund|publisher=[[Texas A&M College of Veterinary Medicine & Biomedical Sciences]]|access-date=2010-01-23|archive-date=2009-04-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20090412173551/http://www.cvm.tamu.edu/zeusfund/|url-status=dead}}</ref> == ಕುಸ್ತಿ ಅಖಾಡದಲ್ಲಿ == {{Image stack |align=right |image_size=175 |image1=TakerTombstone.jpg |image1_cap=The Undertaker about to perform the [[Piledriver (professional wrestling)#Tombstone piledriver|Tombstone piledriver]] on [[Ric Flair]] at [[WrestleMania X8]]. |image2=Undertaker oldschool.jpg |image2_cap=The Undertaker performs ''Old School'' (an [[Professional wrestling aerial techniques#Arm twist ropewalk chop|arm twist ropewalk chop]]) on [[Jon Heidenreich|Heidenreich]]. |image3= Undertaker-Gogoplata-Edge.jpg |image3_cap=The Undertaker locks [[Adam Copeland|Edge]] in the [[Professional wrestling holds#Gogoplata|Hell's Gate]]. |image4= Undertaker-Prepares-To-Legdrop-Edge.jpg |image4_cap=The Undertaker prepares to legdrop [[Adam Copeland|Edge]]. }} * '''ಕೊನೆಗಳಿಗೆಯ ಚಲನೆಗಳು''' * ** '''ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ ಆಗಿ''' *** [[ಚೋಕ್‌ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌‌]]<ref name="WWEProfile">{{cite web|url=http://www.wwe.com/superstars/smackdown/undertaker/bio/|title=WWE Bio|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|accessdate=2008-03-31}}</ref><ref name="owwprofile"/> *** ''ಹೆಲ್ಸ್ ಗೇಟ್ '' ([[ಬದಲಾಯಿಸಿದ ಗೊಗೊಪ್ಲಾಟ]] )<ref name="jrblog2">{{cite web|title=Jr's Blog/Said at Cyber Sunday|work=JR/WWE|url=http://www.jrsbarbq.com/blog/florida-daze-raw-and-smackdown-thoughts|accessdate=2008-10-28|archive-date=2008-11-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20081108062352/http://www.jrsbarbq.com/blog/florida-daze-raw-and-smackdown-thoughts|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.jrsbarbq.com/blog/jerry-ring-lawlerignorent-fan-feedbackknoxbrodyortonmale-fansswagger|accessdate=2009-03-02|date=2008-11-26|title=Jerry "The RING" Lawler...Ignorent, Fan Feedback...Knox/Brody...Orton/Male Fans...Swagger|publisher=JR's BBQ|last=Ross|first=Jim|archive-date=2009-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20090207030340/http://www.jrsbarbq.com/blog/jerry-ring-lawlerignorent-fan-feedbackknoxbrodyortonmale-fansswagger|url-status=dead}}</ref> – 2008–ಪ್ರಸ್ತುತ *** ''ದಿ ಲಾಸ್ಟ್ ರೈಡ್ '' ([[ಎಲಿವೇಟೆಡ್ ಪವರ್‌ಬಾಂಬ್]])<ref name="WWEProfile"/><ref name="owwprofile"/> – 2000–ಪ್ರಸ್ತುತ *** ''[[ಟೂಂಬ್‌ಸ್ಟೋನ್ ಪೈಲ್‌ಡ್ರೈವರ್]] '' <ref name="WWEProfile"/><ref name="owwprofile"/> ** '''"ಮೀನ್" ಮಾರ್ಕ್ ಕ್ಯಾಲಸ್‌ ಆಗಿ''' * ** *** ''ಕ್ಯಾಲಸ್‌ ಕ್ಲಚ್ '' ([[ಜಾ ಕ್ಲಚ್]])<ref name="owwprofile"/> *** [[ಹಾರ್ಟ್ ಪಂಚ್]]<ref name="owwprofile"/> * '''ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಪಟ್ಟುಗಳು''' * ** [[ಬಿಗ್ ಬೂಟ್]]<ref name="owwprofile"/> ** [[ಕಾರ್ನರ್ ಕ್ಲಾತ್ಸ್‌ಲೈನ್]] <ref name="owwprofile"/> ** [[ಫ್ಯೂಜಿವಾರ ಆರ್ಮ್‌ಬಾರ್]]<ref name="owwprofile"/> ** ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ನೇತಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಎದುರಾಳಿಯ ಎದೆಯ ಮೇಲೆ [[ಬಿದ್ದ ಗಿಲೋಟೀನ್‌ ಕಾಲು]]<ref name="owwprofile"/> ** [[ಎತ್ತರವಾದ ಹಗ್ಗದ ಮೇಲಿನಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಕೈ ಇಳಿಸದೆ ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಜಿಗಿತ]]<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wrestlemania22/matches/22203223/results/|accessdate=2008-07-15|title=Undertaker def. Mark Henry (Casket Match)|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ** ''ಓಲ್ಡ್ ಸ್ಕೂಲ್'' <ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/smackdown/results/9449292/?cid=2009EP-00|accessdate=2009-03-02|date=2009-02-27|title=No Cena Allowed|last=Burdick|first=Michael|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ([[ಕೈಗಳನ್ನು ಹಗ್ಗದ ಹಿಂದೆ ತಿರುಗಿಸಿ ಕಟ್ಟಿಹಾಕಿ ಕಡಿಯೇಟು ಹಾಕುವುದು]])<ref name="owwprofile"/> ** [[ರಿವರ್ಸ್‌ STO]]<ref name="owwprofile"/> ** [[ರನ್ನಿಂಗ್ DDT]]<ref name="owwprofile"/> ** [[ರನ್ನಿಂಗ್ ಜಂಪಿಂಗ್ ಲೆಗ್ ಡ್ರಾಪ್]]<ref name="owwprofile"/> ** [[ರನ್ನಿಂಗ್ ಲೀಪಿಂಗ್ ಕ್ಲಾತ್ಸ್‌ಲೈನ್]]<ref name="owwprofile"/> ** [[ಸೈಡ್‌ವಾಕ್ ಸ್ಲ್ಯಾಮ್‌]]<ref name="owwprofile"/> * '''[[ಪ್ರಬಂಧಕರು]]''' ** [[ಜನರಲ್ ಸ್ಕ್ಯಾಂಡರ್ ಅಕ್ಬರ್]]<ref name="accelerator"/><ref name="wrestling-caricatures">{{cite web|url=http://www.wrestling-caricatures.com/id69.html|title=The Undertaker|publisher=Wrestling-Caricatures|accessdate=2008-03-31}}</ref> ** [[ಪೌಲ್ ಬೇರರ್‌]]<ref name="accelerator"/><ref name="wrestling-caricatures"/> ** [[ಪೌಲ್ E. ಡೇಂಜರಸ್ಲಿ]]<ref name="accelerator"/><ref name="wrestling-caricatures"/> ** [[ಥಿಯೋಡರ್ ಲಾಂಗ್]]<ref name="accelerator"/><ref name="wrestling-caricatures"/> ** [[ಬ್ರದರ್ ಲವ್‌]]<ref name="accelerator"/><ref name="wrestling-caricatures"/> ** [[ಡಚ್ ಮಂಟೆಲ್‌]]l<ref name="accelerator"/><ref name="wrestling-caricatures"/> ** [[ಡೌನ್‌ಟೌನ್‌ ಬ್ರೂನೊ]]<ref name="accelerator"/><ref name="wrestling-caricatures"/> * '''[[ಉಪನಾಮ]]ಗಳು''' ** '''"ದಿ ಫೆನೋಮ್‌"''' <ref name="WWEProfile"/><ref name="bol21">{{cite book|title=The WrestleCrap Book of Lists!|last=Reynolds|first=R. D.|year=2007|publisher=ECW Press|isbn=1550227629|page=21}}</ref> ** '''"ದಿ ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌"''' <ref name="WWEProfile"/><ref name="bol21"/> ** "ದಿ ಅಮೇರಿಕನ್ ಬ್ಯಾಡ್ ಆಸ್"<ref name="bol21"/> ** "ಬೂಗರ್ ರೆಡ್"<ref name="bol21"/> ** "ದಿ ರೆಡ್ ಡೆವಿಲ್‌"<ref name="bol21"/> ** "ಬಿಗ್ ಈವಿಲ್‌"<ref name="bol21"/> ** "ದಿ ಮ್ಯಾನ್ ಫ್ರಂ ದಿ ಡಾರ್ಕ್ ಸೈಡ್" ** "ದಿ ಲಾರ್ಡ್ ಆಫ್ ಡಾರ್ಕ್‌ನೆಸ್"<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/listthis/maniamatches/maniamatches1|title='Mania Matches That Made Us Sweat: 1: Batista vs. Undertaker|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|accessdate=2009-01-14}}</ref> ** '''"ದಿ ಡೆಮನ್ ಆಫ್ ಡೆತ್ ವ್ಯಾಲಿ"''' <ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/superstars/raw/jimross/sotwarchive/021907sotw|date=2007-02-19|authorlink=Jim Ross|last=Ross|first=Jim|title=J.R.'s Superstar of the Week - Roddy Piper|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|access-date=2021-07-16|archive-date=2007-12-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20071221170008/http://www.wwe.com/superstars/raw/jimross/sotwarchive/021907sotw|url-status=bot: unknown}}</ref> ** "ದಿ ಕನ್‌ಸೈನ್ಸ್‌ ಆಫ್ ದಿ WWE"<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/superstars/smackdown/jimross/sotwarchive/101206sotw|date=2006-10-12|authorlink=Jim Ross|last=Ross|first=Jim|title=J.R.'s Superstar of the Week - Mr. McMahon?|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> * '''[[ಪ್ರವೇಶದ ಸ್ವರಸಂಗತಿಗಳು]]''' ** [[ಒಜ್ಜಿ ಒಸ್‌ಬೋರ್ನ್‌]]ರ "[[ಮಿರಾಕಲ್ ಮ್ಯಾನ್]]" (NJPW) ** [[ಸ್ಕಾರ್ಪಿಯನ್ಸ್‌‌]]ರ "[[ಚೈನಾ ವೈಟ್]]" (NWA / WCW) ** [[ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್‌ಟನ್‌‌‌]]ರ "[[ದಿ ಗ್ರಿಮ್ ರೀಪರ್]]" ** ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್‌ಟನ್‌‌‌ರ "[[ಗ್ರೇವ್‌ಯಾರ್ಡ್ ಸಿಂಫನಿ]]" (1995-1998) ** ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್‌ಟನ್‌‌ರ "[[ಡಾರ್ಕ್ ಸೈಡ್]]" (1998–1999) ** ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್‌ಟನ್‌‌ರ "[[ಮಿನಿಸ್ಟ್ರಿ]]" (1999) ** [[ಕಿಡ್ ರಾಕ್‌]]ರ "[[ಅಮೇರಿಕನ್ ಬ್ಯಾಡ್ ಆಸ್]]" (2000) ** [[ಲಿಂಪ್ ಬಿಸ್ಕಿಟ್‌‌]]ರ "[[ರೋಲಿನ್‌' (ಏರ್ ರೈಡ್ ವೆಹಿಕಲ್)]]" (2000–2002, 2003) ** ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್‌ಟನ್‌‌ರ "[[ಡೆಡ್‌ಮ್ಯಾನ್‌]] (2002) ** ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್‌ಟನ್‌‌ರ "[[ಯು'ಆರ್‌ ಗೋನ್ನ ಪೇ]]" (2002–2003) ** ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್‌ಟನ್‌‌ರ '''"[[Raw Greatest Hits: The Music#Track listing|ಗ್ರೇವ್‌ಯಾರ್ಡ್ ಸಿಂಫನಿ]]"''' (2004–ಪ್ರಸ್ತುತ) == ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಸಾಧನೆಗಳು == {{col-start}} {{col-2}} * '''[[ಪ್ರೋ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಇಲ್ಲಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್‌]]''' ** [[PWI ಪರ್ಷದ ಕದನ]] (1991)<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwifoty.htm|accessdate=2009-02-03|title=Pro Wrestling Illustrated Award Winners Feud of the Year|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2011-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110707054311/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwifoty.htm|url-status=dead}}</ref> <small>[[ದಿ ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ವಾರಿಯರ್‌]] ವಿರುದ್ಧ ಪಡೆದದ್ದು</small> ** [[PWI ವರ್ಷದ ಪಂದ್ಯ]] (1998)<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwimoty.htm|accessdate=2009-02-03|title=Pro Wrestling Illustrated Award Winners Match of the Year|publisher=Wrestling Information Archive}}</ref> <small> [[ಹೆಲ್‌ ಇನ್‌ ಎ ಸೆಲ್‌ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ [[ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್]]ನಲ್ಲಿ [[ಮ್ಯಾನ್‌ಕೈಂಡ್]] ವಿರುದ್ಧ ಪಡೆದದ್ದು </small> ** 2002ರ [[PWI 500]]ನಲ್ಲಿ 500 ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಿಂಗಲ್ಸ್‌ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಲ್ಲಿ PWI ಅವರಿಗೆ #'''2''' ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿತು<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50002.htm|accessdate=2009-02-03|title=Pro Wrestling Illustrated Top 500 - 2002|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2011-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110707054429/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50002.htm|url-status=dead}}</ref> * '''[[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್]]''' ** [[USWA ಯೂನಿಫೈಯ್ಡ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ([[1 ಬಾರಿ]])<ref name="owwprofile"/> * '''[[ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಕ್ಲಾಸ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್]]''' ** [[WCWA ಟೆಕ್ಸಾಸ್ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ([[1 ಬಾರಿ]])<ref name="wcwa"/> * '''[[ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಫೆಡರೇಶನ್‌ / ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಎಂಟರ್‌ಟೇನ್‌ಮೆಂಟ್]]''' ** [[WCW ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ([[1 ಬಾರಿ]]) – [[ಕೇನ್‌‌]]ರೊಂದಿಗೆ{{ref|1|1}}<ref>[http://www.wrestling-titles.com/wcw/wcw-t.html WCW ವರ್ಲ್ಡ್ ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಟೈಟಲ್ ಇತಿಹಾಸ ] wrestling-titles.comನಲ್ಲಿ</ref> ** [[ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೈಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ([[3 ಬಾರಿ]], ಪ್ರಸ್ತುತ)<ref>[http://www.wrestling-titles.com/wwe/wwe-world-h.html ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೈಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (WWE ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್‌!) ][http://www.wrestling-titles.com/wwe/wwe-world-h.html ಇತಿಹಾಸ] wrestling-titles.comನಲ್ಲಿ</ref> ** [[WWF/E ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ([[4 ಬಾರಿ]]){{ref|2|2}}<ref>[http://www.wrestling-titles.com/wwe/wwf-h.html WWWF/WWF/WWE ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೈಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಇತಿಹಾಸ] wrestling-titles.comನಲ್ಲಿ</ref> ** [[WWF ಹಾರ್ಡ್‌ಕೋರ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ([[1 ಬಾರಿ]])<ref>[http://www.wrestling-titles.com/wwe/wwf-hc.html WWF/WWE ಹಾರ್ಡ್‌ಕೋರ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಇತಿಹಾಸ] wrestling-titles.comನಲ್ಲಿ</ref> ** [[WWF ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ([[6 ಬಾರಿ]]) – [[ಸ್ಟೀವ್ ಆಸ್ಟಿನ್]] (1), [[ಬಿಗ್ ಷೋ]] (2), [[ದಿ ರಾಕ್]] (1) ಮತ್ತು ಕೇನ್‌ರೊಂದಿಗೆ‌ (2)<ref>[http://www.wrestling-titles.com/wwe/wwf-t.html WWWF/WWF/WWE ವಿಶ್ವ ಟ್ಯಾಗ್‌ ಟೀಮ್‌ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಇತಿಹಾಸ] wrestling-titles.comನಲ್ಲಿ</ref> ** [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್]] ([[2007]]) ** WWFನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಯಶಸ್ವೀ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ([[1996]]) [[ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] <small>[[ಡೀಸೆಲ್‌]]ನನ್ನು ಕೆಡವಿಹಾಕಿದ ರೀತಿಗೆ</small> ** ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಚ್ಚೆಗಾಗಿ ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ([[1997]]) ** ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರವೇಶ ಸಂಗೀತಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (1997) ** ಸ್ಟಾರ್ ಆಫ್ ದಿ ಹೈಯೆಸ್ಟ್ ಮ್ಯಾಗ್ನಿಟ್ಯೂಡ್‌ಗಾಗಿ ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (1997) ** ವರ್ಷದ ([[2009]]) ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <small>ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ XXVರಲ್ಲಿ vs. ಷಾನ್ ಮೈಕೆಲ್ಸ್‌ </small> * '''[[ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಅಬ್ಸರ್ವರ್ ನ್ಯೂಸ್‌ಲೆಟರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು]]''' ** [[ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಗಿಮಿಕ್]] (1990–1994) ** [[ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹೀಲ್]] (1991) ** [[ವರ್ಷದ ಕಾಳಗ]] (2007) <small>vs. [[ಬಟಿಸ್ಟಾ]] </small> ** [[ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ಪುರಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವರು]] (2001) ** [[ಓದುಗರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಕನಿಷ್ಟ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯಾದ ಕುಸ್ತಿಪಟು]] (2001) ** [[ವರ್ಷದ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಟ್ಟ ಪಂದ್ಯ]] (2001) <small>[[ಅನ್‌ಫರ್ಗಿವನ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಕ್ರಾನಿಕ್‌]] vs. ಕೇನ್‌ ಜೊತೆ ಆಡಿದ ಪಂದ್ಯ</small> ** [[ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಅಬ್ಸರ್ವರ್ ನ್ಯೂಸ್‌ಲೆಟರ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್]] ([[2004ರ ವರ್ಗ]]) ** [[ವರ್ಷದ ಅತ್ಯಂತ ಕೆಟ್ಟ ಹೋರಾಟ]] (1993) <small>vs. [[ಜೈಂಟ್‌ ಗೊನ್‌ಜಾಲಿಜ್‌]] </small> * ''[[ದಿ ಮಿರರ್]]'', ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾದಲ್ಲಿ ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ಸೋಲಿಲ್ಲದ ಹಾದಿಯನ್ನು ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗೆಲುವಿನ ಹಾದಿಗಳಲ್ಲಿ 7ನೇ ಶ್ರೇಯಾಂಕ ನೀಡಿದೆ, ಹಾಗೂ ವೃತ್ತಿಪರ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ಗೆ ನೀಡಿದ ಏಕೈಕ ಶ್ರೇಯಾಂಕವಾಗಿದೆ.<ref>[http://www.mirror.co.uk/sport/cricket/2009/06/01/rafa-nadal-and-sport-s-top-10-winning-streaks-115875-21406739/ ಕ್ರೀಡೆಗಳು' ಅತ್ಯುನ್ನತ 10 ಗೆಲುವಿನ ಹೋರಾಟಗಳು] Mirror.co.ukನಲ್ಲಿ</ref> {{small|1 {{note|1}} Won during [[The Invasion (professional wrestling)|The Invasion]].}}<br /> {{small|2 {{note|2}} The Undertaker's fourth reign was as [[WWE Championship|WWE Undisputed Champion]].}} {{col-2}} === ರೆಸಲ್‌ಮೇನಿಯಾ ದಾಖಲೆಗಳು === {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin:1em 1em 1em 0;background:#FCFDFF;border:1px #aaa solid;border-collapse:collapse;font-size:95%" | ವರ್ಷ | ಕುಸ್ತಿಪಟು | ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು |- | [[VII]] | 1991 | [[ಜಿಮ್ಮಿ ಸ್ನೂಕಾ]] | <ref name="legacy"/> |- | [[VIII]] | 1992 | [[ಜೆಕ್ ರೊಬರ್ಟ್ಸ್]] | <ref name="legacy"/> |- | [[IX]] | 1993 | [[ಜೈಂಟ್‌ ಗೊನ್‌ಜಾಲಿಜ್‌]] | {{small|Won via [[Professional wrestling#Disqualification|disqualification]]}}<ref name="legacy"/> |- | [[XI]] | 1995 | [[ಕಿಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಬಂಡಿ]] | <ref name="pwi92"/> |- | [[XII]] | 1996 | [[ಡೀಸೆಲ್‌]] | <ref name="legacy"/> |- | [[13]] | 1997 | [[ಸೈಕೊ ಸಿದ್‌]] | {{small|For the [[WWE Championship|WWF Championship]] in a [[Professional wrestling match types#No Disqualification match|No Disqualification match]]}}<ref name="pwi98"/> |- | [[XIV]] | 1998 | [[ಕೇನ್‌‌]] | <ref name="pwi100"/> |- | [[XV]] | 1999 | [[ದಿ ಬಿಗ್ ಬಾಸ್ ಮ್ಯಾನ್]] | {{small|[[Hell in a Cell]] match}}<ref>{{cite web|title=WrestleMania XV|work=Pro Wrestling History|url= http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wwf/mania.html#XV|accessdate=2007-12-09}}</ref> |- | [[X-Seven]] | 2001 | [[ಟ್ರಿಪಲ್ H]] | <ref name="legacy"/> |- | [[X8]] | 2002 | [[ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್‌]] | {{small|[[Professional wrestling match types#No Disqualification match|No Disqualification match]]}}<ref name="legacy"/> |- | [[XIX]] | 2003 | [[ಬಿಗ್ ಷೋ]] ಮತ್ತು [[A-ಟ್ರೇನ್‌]] | {{small|[[Professional wrestling match types#Handicap match|Handicap match]]}}<ref name="legacy"/> |- | [[XX]] | 2004 | [[ಕೇನ್‌‌]] | <ref name="pwi115"/> |- | [[21]] | 2005 | [[ರ್ರ್ಯಾಂಡಿ ಓರ್ಟನ್]] | <ref name="pwi117"/> |- | [[22]] | 2006 | [[ಮಾರ್ಕ್‌ ಹೆನ್ರಿ]] | {{small|[[Professional wrestling match types#Container-based variations|Casket match]]}}<ref name="legacy"/> |- | [[23]] | 2007 | [[ಬಟಿಸ್ಟಾ]] | {{small|For the [[World Heavyweight Championship (WWE)|World Heavyweight Championship]]}}<ref>{{cite web|title=WrestleMania 23|work=Pro Wrestling History|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wwf/mania.html#23|accessdate=2007-12-09}}</ref> |- | [[XXIV]] | 2008 | [[ಎಡ್ಜ್‌]] | {{small|For the World Heavyweight Championship}}<ref name="NoWayOut08"/> |- | [[XXV]] | 2009 | [[ಶಾನ್ ಮೈಕಲ್ಸ್]] |- | [[XXVI]] | 2010 | [[ಶಾನ್ ಮೈಕಲ್ಸ್]] | <ref name="legacy"/> |- |} {{col-end}} == ಆಕರಗಳು == {{reflist|2}} == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category|Mark Calaway|The Undertaker}} * [http://www.wwe.com/superstars/smackdown/undertaker/ WWE ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ವರ್ಣನೆ ] * {{imdb name|id=0130587|name=Mark Calaway}} * [http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/u/undertaker.html ಅಂತರ್ಜಾಲದ ಕುಸ್ತಿಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್] * [http://prowrestling.wikia.com/wiki/Personas_of_The_Undertaker ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ವಿಕಿಯಾ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ರ ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರಗಳು ] {{Persondata |NAME= Mark Calaway |ALTERNATIVE NAMES=The Undertaker |SHORT DESCRIPTION=Professional wrestler |DATE OF BIRTH=March 24, 1965 |PLACE OF BIRTH= [[Houston|Houston, Texas]] |DATE OF DEATH= |PLACE OF DEATH= }} {{DEFAULTSORT:Undertaker, The}} [[ವರ್ಗ:1965ರ ಜನನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಮೇರಿಕ ದೇಶದ ಜನ]] [[ವರ್ಗ:೨೧ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಮೇರಿಕ ದೇಶದ ಜನ]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕದ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ ಸ್ಟೇಟ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಲಾಂಗ್ ಬೀಚ್ ಅಲುಮ್ನಿ]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು]] nq92einozrus1n6wmqgo0vkb743ar7u 0 23211 1306887 1294921 2025-06-19T00:16:49Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306887 wikitext text/x-wiki {{About|the lengandary creature|the unrelated TV show|Dragon (TV series)|otheruses}} {{Original research|article|date=September 2007}} [[File:Ninedragonwallpic1.jpg|thumb|right|ಬೀಜಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಭವ್ಯವಾಗಿ ಕೆತ್ತಲಾದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]] '''ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು‌''' ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ [[ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ]] ಕಂಡುಬರುವ [[ಹಾವಿನಂಥ]] ಅಥವಾ [[ಸರೀಸೃಪಗಳಂಥ]] ವಿಶೇಷ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ [[ಪೌರಾಣಿಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳು]]. ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲಾದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳೆಂದರೆ - ಯುರೋಪಿನ ವಿವಿಧ ಜಾನಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಪೂರ್ವ ಪುರಾಣಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ [[ಯುರೋಪಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]]ಗಳು ಹಾಗೂ [[ಚೀನಾದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]]ನಂಥ ಸಂಬಂಧಪಡದ [[ಪೂರ್ವದೇಶದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]]ಗಳು ([[ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ]]: 龍; [[ಸರಳೀಕೃತ]]: 龙; [[ಪಿನ್‌ಯಿನ್]]: ''lóng'' ). ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪದ [[Wikt:dragon|"ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌"]]ಅನ್ನು "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌, ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಸರೀಸೃಪ, ನೀರು-ಹಾವು" ಎಂಬರ್ಥವಿರುವ [[ಗ್ರೀಕ್]]‌ನ ಪದ [[Wikt:δράκων|δράκων]] (''ಡ್ರ್ಯಾಕನ್'' )ದಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಅದು ಬಹುಶಃ ಕ್ರಿಯಾಪದ [[Wikt:δρακεῖν|δρακεῖν]] (''ಡ್ರ್ಯಾಕೈನ್'' ) "ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನೋಡಲು" ಎಂಬುದರಿಂದ ಬಂದಿರಬಹುದು. ==ಸ್ಥೂಲ ಅವಲೋಕನ== [[File:Dragon (PSF).png|thumb|right|ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ನ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ.]] {{Weasel|section|date=July 2009}} ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಹಲ್ಲಿಯಂತೆ ಅಥವಾ ಹಲ್ಲಿಯ-ಮಾದರಿಯ ಎರಡು ಜೊತೆ ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಹಾವಿನಂತೆ ಮತ್ತು ಬಾಯಿಂದ ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಉಗುಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇರುವಂತೆ ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಯುರೋಪಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]] ಅದರ ಹಿಂದಿನಿಂದ ಬೆಳೆದ ಬಾವಲಿಯ ರೀತಿಯ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಮುಂದಿನ ಕಾಲುಗಳಿರದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌-ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಾಣಿಯನ್ನು [[ವೈವರ್ನ್‌]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಟೆರಸಾರ್]]ಗಳು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ನಡೆದಾಡಿದ್ದಾವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅನ್ವೇಷಣೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಕೆಲವು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳನ್ನು ಮುಂದಿನ ಕಾಲುಗಳಿಲ್ಲದಂತೆ ಮತ್ತು ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂಭಾಗದ ಕಾಲುಗಳಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಟೆರಸಾರ್-ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ನಡೆಯುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿವೆಯಾದರೂ, ವಿವಿಧ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ ಹೆಸರಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಗುಂಪುಗೂಡಿಸಲಾದ ಭಿನ್ನ ದೈತ್ಯಪ್ರಾಣಿಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಕೆಲವು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಉಗುಳುತ್ತವೆ ಅಥವಾ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಾವಿನಂತೆ ಅಥವಾ ಸರೀಸೃಪದಂತೆ, [[ಮೊಟ್ಟೆ]]ಯೊಡೆದು ಹೊರಬರುವಂತೆ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಚಿಪ್ಪುಚಿಪ್ಪಾಗಿ ಕಾಣುವ ಅಥವಾ ಗರಿಗಳಂತಹ ದೇಹವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ವರ್ಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ಅಥವಾ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ತುಂಬಾ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ವೀಕ್ಷಿಸುವಂತೆ, ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ ಪದದ ಮ‌ೂಲವನ್ನು ("ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನೋಡಲು" ಎಂಬರ್ಥದ ಗ್ರೀಕ್ ಪದ ''ಡ್ರ್ಯಾಕೈನ್'' ) ನಿರೂಪಿಸುವ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ, ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>[http://en.wiktionary.org/wiki/dragon Wiktionary.org]</ref> ಕೆಲವು ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳು ಅವುಗಳು ಬೆನ್ನೆಲುಬಿನ ಸಾಲೊಂದನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ನಿರೂಪಿಸುತ್ತವೆ. [[ಯುರೋಪಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]]ಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. [[ಪೂರ್ವದೇಶದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]]ಗಳು ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಹಾವುಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಅಸ್ಥಿರ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ: ಕಾಲುಗಳೇ ಇಲ್ಲದಿರಬಹುದು, ಎರಡು, ನಾಲ್ಕು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು - ಆರಂಭಿಕ [[ಯುರೋಪಿನ ಸಾಹಿತ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲಾದಂತೆ. ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತದ ವಿವಿಧ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಪ್ರಮುಖ ದೈವಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಏಷ್ಯಾದ]] ಅನೇಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳನ್ನು [[ಪರಿಸರ]], ಧರ್ಮ ಮತ್ತು [[ಜಗತ್ತಿನ]] ಪ್ರಧಾನ ಶಕ್ತಿಗಳ ಪ್ರತೀಕಗಳೆಂದು ಭಯಭಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಕಾಣಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಕಾಣಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅವು [[ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪರಿಜ್ಞಾನ]]ವನ್ನು ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಾನವರಿಗಿಂತ ಅಧಿಕ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಿವೇಚನೆಯಿರುತ್ತದೆ ಎಂದೂ ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅವು ಕೆಲವು ರೂಪದ [[ಮಂತ್ರವಿದ್ಯೆ]]ಯನ್ನು ಅಥವಾ ಇತರ ಅತಿಮಾನುಷ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಮಳೆ, ಚಿಲುಮೆ, ನದಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವು [[ಮನುಷ್ಯರ ಮಾತನ್ನು]] ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆಂದೂ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳೇ ಮಾನವರಿಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಕಲಿಸಿಕೊಟ್ಟವೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. [[ಕುದುರೆ ಬೆನ್ನಿನಲ್ಲಿ]] ತಿರುಗಾಡಿದರೂ ಕಾಲಾಳುಗಳಾಗಿ ಸೆಣಸಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಲುಪಡೆಯ ಹೆಸರು ''[[ಡ್ರ್ಯಾಗೂನ್]]'' ಪದವನ್ನು ಅವರ ಆರಂಭದ [[ಫಿರಂಗಿ]] "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌"ನಿಂದ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ. "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌" ಸಿಡಿಸಿದಾಗ ಬೆಂಕಿ ಹೊರಬರುವ ಅಗಲವಾದ ಕೊಳವೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ಹಗುರ ಬಂದೂಕು. ಆದ್ದರಿಂದ ಪೌರಾಣಿಕ ಪ್ರಾಣಿಗೆ ಆ ಹೆಸರನ್ನು ಇಡಲಾಗಿದೆ. ==ಮ‌ೂಲ ಮತ್ತು ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಶಾಸ್ತ್ರ== {{see|Chaoskampf}} [[File:Pergamonmuseum Ishtartor 02.jpg|thumb|ಇಶ್ಟಾರ್ ಗೇಟ್‌ನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಕ್ರಿ.ಪೂ. 600]] ''ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌'' ಪದವನ್ನು ಗ್ರೀಕ್ δρακω ಪದದಿಂದ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ''ಡ್ರ್ಯಾಕೊ'' ಎಂಬ ಪದದ ಮ‌ೂಲಕ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು 13ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ [[ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಇಂಗ್ಲಿಷ್]]‌ನಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಯುಗದ [[ಪ್ರಾಣಿನೀತಿ ಕಥೆಗಳು]] ಮತ್ತು ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಪದವು ಪೌರಾಣಿಕವಲ್ಲದ ಬೇರೆ ಯಾವುದೊ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಹಾವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಈ ಬಳಕೆಯು 18ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿಯ‌ೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿತ್ತು. ಭಾರಿ ಕೊಮೊಡೊ ಹಲ್ಲಿ ''ವಾರನಸ್ ಕೊಮೊಡೋಯೆನ್ಸಿಸ್‌'' ಸಹ ಇಂದು [[ಕೊಮೊಡೊ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]] ಆಗಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ''[[ಕಿಂಗ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಬೈಬಲ್]]'' "ಹಾವು", "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌" ಮತ್ತು "ದುಷ್ಟ ಶಕ್ತಿ" ಇತ್ಯಾದಿ ಪದಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಅದಲುಬದಲು ಮಾಡುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ದೈತ್ಯ ಗಾತ್ರದ ಹಾವು ವೀರೋಚಿತ ದೇವರಾಗಿ ಮ‌ೂಡಿಬಂದುದರ ಮ‌ೂಲವು, [[ಕ್ಯಾನನೈಟ್]] ([[ಹೀಬ್ರೂ]], [[ಉಗಾರ್ಟಿಕ್]]), [[ಹಿಟೈಟ್]] ಮತ್ತು [[ಮೆಸಪೊಟಮಿಯನ್]] ಮೊದಲಾದವುಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಪುರಾತನ ಸಮೀಪಪ್ರಾಚ್ಯ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿದೆ. ಹಾವಿನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವು ಇತಿಹಾಸಪೂರ್ವ [[ಇಂಡೊ-ಯುರೋಪ್ ಪುರಾಣ]]ದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದ್ದರೂ, [[ಇಂಡಿಕ್]] ಮತ್ತು [[ಜರ್ಮ್ಯಾನಿಕ್]] ಅಂಶಗಳ ತುಲನಾತ್ಮಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ''[[ಚಾವೋಸ್‌ಕ್ಯಾಂಫ್]]'' ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣವು [[ಗ್ರೀಕ್ ಪುರಾಣ]]ವನ್ನು ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ [[ಕ್ರೈಸ್ತ]] ಪುರಾಣವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿತು. "[[ಯುರೋಪಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]]" (ಮತ್ತು ಅದರ ಸಮೀಪಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಕ್ ಭಾಷಾಕುಲದ) ಪುರಾಣ ಕಥೆಯು [[ಚೀನಾದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]]‌ ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾದ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಮ‌ೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಡೈನಸಾರ್‌ ಮತ್ತು ಸಸ್ತನಿಯ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ ಮತ್ತು ಇತರ ಪೌರಾಣಿಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮ‌ೂಳೆಗಳೆಂದು ತಪ್ಪು ತಿಳಿಯಲಾಗಿತ್ತು; ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ, ಕ್ರಿ.ಪೂ 300ರಲ್ಲಿ [[ಚೀನಾ]]ದ [[ಸಿಚ್ವಾನ್]] [[ವುಚೆಂಗ್]]‌ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯನ್ನು [[ಚ್ಯಾಂಗ್ ಕ್ಯು]] ಈ ರೀತಿ ತಪ್ಪಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದ್ದನು.<ref>{{cite web|url= http://www.abc.net.au/science/articles/2005/04/14/1334145.htm |title= Dinosaurs And Cave People |publisher= [[Abc.net.au]] |date=2005-04-14 |accessdate=2010-02-11}}</ref> [[ಆಡ್ರೈನ್ನೆ ಮೇಯರ್]] ಅವಳ ಪುಸ್ತಕ ''ದ ಫರ್ಸ್ಟ್ ಫಾಸಿಲ್ ಹಂಟರ್ಸ್‌'' ‌ನಲ್ಲಿ ಪುರಾಣಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾಳೆ. ಅಲ್ಲದೇ ''ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ ಆಫ್ ಜಿಯಾಲಜಿ'' ಯ ಒಂದು ದಾಖಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೀಗೆಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾಳೆ: "ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಅವಶೇಷಗಳು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಅಳಿವಿನ ಕಾರಣದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರ ಮಾಡುವ ಭಿನ್ನವಾದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿವೆ. ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಗ್ರೀಸ್, ಅಮೇರಿಕಾ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದವರೆಗಿನ ಅನೇಕ ಪುರಾತನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು, "ಜೀವಂತವಾಗಿ ನೋಡಿಲ್ಲದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪಳೆಯುಳಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಜಾಯಿಷಿ ನೀಡುವ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ, ಬೃಹದಾಕಾರದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮತ್ತು ದೈತ್ಯ ಜೀವಿಗಳ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳಿವೆ."<ref>''ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ ಆಫ್ ಜಿಯಾಲಜಿ'' ಆವೃತ್ತಿಯ ಆಡ್ರೈನ್ನೆ ಮೇಯರ್, ರಿಚಾರ್ಡ್ ಸೆಲ್ಲೆ, ರಾಬಿನ್ ಕಾಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಐಯನ್ ಪಾಮರ್. ಎಲ್ಸೆವಿಯರ್:2004</ref> ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಕಥೆಗಳು, ಐದರಿಂದ 7 ಮೀಟರ್‌‌ಗಳಷ್ಟು ಉದ್ದಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುವ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ವಾಸಿಸುವ ಮೊಸಳೆ 'ಕ್ವಿಂಕಾನ'ವನ್ನು ಅಥವಾ ಏಳು ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಉದ್ದಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯಬಹುದಾದ ಮತ್ತು 1,940 ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು ಭಾರವಿರುವ ಭಾರಿ ಗಾತ್ರದ ಮಾಂಸಹಾರಿ ಗೊಯಾನ್ನ 4 ಟನ್ ಮಾನಿಟರ್(ಮೊಸಳೆ ಸೂಚಕ ಹಲ್ಲಿ) ಹಲ್ಲಿಗಳಾದ ವಾರನಸ್ ಪ್ರಿಸ್ಕಸ್ಅನ್ನು (ಹಿಂದಿನ ಮೆಗಾಲನಿಯ ಪ್ರಿಸ್ಕ) ಅಥವಾ ಭೂಖಂಡದಲ್ಲಿ ಅಳಿದುಹೋದ ಭಾರಿಪ್ರಾಣಿಸಂಪತ್ತಿನ ಭಾಗವಾದ ರೈನ್‌ಬೊ ಹಾವುಗಳನ್ನು (ಬಹುಶಃ ವೊನಂಬಿ ನ್ಯಾರಕೂರ್ಟೆನ್ಸಿಸ್‌) <ref>ಮ್ಯಾಕ್ನೆಸ್, B.S. 2009. ರಿಕಂಸ್ಟ್ರಕ್ಟಿಂಗ್ ಪ್ಯಾಲರ್ಚೆಸ್ಟ್ಸ್ (ಮಾರ್ಸುಪಿಯಾಲಿಯ: ಪ್ಯಾಲರ್ಚೆಸ್ಟಿಡೆ) — ಭಾರಿ ಕಾಂಗಾರೂಗಳಿಂದ ಮಾರ್ಸುಪಿಯಾಲ್ ‘ಟಾಪಿರ್’ವರೆಗೆ. ದ ಲಿನ್ನಿಯನ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ನ್ಯೂ ಸೌತ್ ವೇಲ್ಸ್‌ನ ವರದಿಗಳು 130: 21-36.</ref> ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರಬಹುದು. ''[[ಆನ್ ಇಂಸ್ಟಿಂಕ್ಟ್ ಫಾರ್ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ಸ್‌]]'' <ref>{{cite book|author= David E. Jones |url= https://books.google.com/books?id=P1uBUZupE9gC&lpg=PP1&pg=PP1#v=onepage&q=&f=false |title= An Instinct for Dragons |location= New York |publisher= Routledge |year=2000 |ISBN=0-415-92721-8}}</ref> ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ [[ಮಾನವ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ]] [[ಡೇವಿಡ್ E. ಜಾನ್ಸ್]], ಮಂಗಗಳಂತೆ ಮಾನವರು ಹಾವುಗಳಿಗೆ, ದೊಡ್ಡ ಬೆಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಹಿಂಸ್ರ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಆನುವಂಶಿಕವಾಗಿ ಪಡೆದ ಹುಟ್ಟುಸ್ವಭಾವದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಊಹನೆಯೊಂದನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಮ‌ೂರರ ಸಂಯೋಜಿತ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಹೊಂದಿವೆ. ಈ ಮ‌ೂರರ ಬಗೆಗಿನ ನಮ್ಮ ಹುಟ್ಟುಗುಣದ ಭಯವು, ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಏಕೆ ಅಂತಹುದೇ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಭೂಖಂಡಗಳ ಸ್ವತಂತ್ರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಾದಕ ದ್ರವ್ಯಗಳ ಪ್ರಭಾವದಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕನಸಿನಲ್ಲಿ ಈ ಹುಟ್ಟುಸ್ವಭಾವವು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌, ಹಾವು, ಜೇಡ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. ಅದು ಈ ಸಂಕೇತಗಳು ಏಕೆ ಮಾದಕ-ಪದಾರ್ಥಗಳ-ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ, ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇತರ ಲೇಖಕರು ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜಾನಪದ ಕಥೆಯ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಮಾನವನ ಹುಟ್ಟುಸ್ವಭಾವವನ್ನು ಆಧರಿಸಿಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ [[ಡೈನಸಾರ್‌]]‌ಗಳ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಅವಶೇಷಗಳು ನೀಡಿದ ಊಹೆಗಳಂತಹ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ, ಎಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪ್ರಚಲಿತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ. ==ಪ್ರಾದೇಶಿಕತೆ== ===ಗ್ರೀಕ್ ಪುರಾಣ=== {{Main|Dragons in Greek mythology}} [[ಪುರಾತನ ಗ್ರೀಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಸೂಚಿಸಿದ "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌" ಪದವನ್ನು, [[ಆಗಮೆಮ್ನನ್]]‌ನನ್ನು ಅವನ ಖಡ್ಗದ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌‌‌ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಮತ್ತು ಎದೆಯ ಫಲಕದಲ್ಲಿ ಮ‌ೂರು-ತಲೆಯ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ ಗುರುತನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ವಿವರಿಸಲಾದ [[ಇಲಿಯಡ್]]‌ನಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ.<ref>[https://books.google.com.au/books?id=k-tVr09oq3IC&amp;pg=PA79&amp;lpg=PA79&amp;dq=earliest+mention+of+dragon&amp;source=web&amp;ots=fxq_n3SLTa&amp;sig=zKfmIXx1BT3nQAZq3I0vkx9akhM&amp;hl=en p.79, ಡ್ರ್ಯೂರಿ, ನೆವಿಲ್, ದ ಡಿಕ್ಶನರಿ ಆಫ್ ದ ಈಸೋಟೆರಿಕ್], books.google.com</ref> ಬಳಸಿದ ಗ್ರೀಕ್ ಪದವು (δράκων ''ಡ್ರ್ಯಾಕನ್'', [[ಜೆನಿಟಿವ್]] δράκοντοϛ ''ಡ್ರ್ಯಾಕೊಂಟಸ್'' ) "ಹಾವು" ಎಂಬರ್ಥವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. δράκων ''ಡ್ರ್ಯಾಕನ್'' ಪದವು ಗ್ರೀಕ್‌ನ δέρκομαι ''ಡರ್ಕೊಮೈ'' = "ನಾನು ನೋಡುತ್ತೇನೆ", ''ಡರ್ಕೈನ್'' = "ನೋಡಲು" ಮತ್ತು ಮ‌ೂಲತಃ "ನೋಡುವ" ಅಥವಾ "ಹೊಳೆಯುವ ಅಥವಾ ಮಿನುಗುವ" ಎಂಬರ್ಥ ನೀಡುವುದರ [[ಅನಿಶ್ಚಿತ ಭೂತಕಾಲದ]] [[ಅವ್ಯಯ]]ದ [[ಕ್ರಿಯಾಪದದ ಕರ್ತರಿ ಪ್ರಯೋಗದ ರೂಪ]]ವಾಗಿದೆ. ಇದು "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌" ಪದದ ಮ‌ೂಲವಾಗಿದೆ. (ಇದನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ - [[ಹೆಸಿಯಾಡ್]]‌ನ [[ಥಿಯಾಗನಿ]], 322.) ಕ್ರಿ.ಶ. 217ರಲ್ಲಿ, ಫಿಲೋಸ್ಟ್ರೇಟಸ್ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ (δράκων, ಡ್ರ್ಯಾಕನ್) ಬಗ್ಗೆ ದ ಲೈಫ್ ಆಫ್ [[ಅಪೋಲೋನಿಯಸ್ ಆಫ್ ಟ್ಯಾನ]] (II,17 ಮತ್ತು III,6-8)ದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾನೆ. [[ಲೋಯೆಬ್ ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಲೈಬ್ರರಿ]]ಯ ಅನುವಾದವು (F.C. ಕೋನಿಬಿಯರೆ ಮಾಡಿದ) ಹೀಗೆಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. (III,7) - “ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳಲ್ಲಿ ಕೋರೆಹಲ್ಲುಗಳು ದೊಡ್ಡ ಹಂದಿಗಳ ಹಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಅವು ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ತೆಳ್ಳಗಾಗಿರುತ್ತವೆ; ಅಲ್ಲದೇ ತಿರುಚಲ್ಪಟ್ಟ ಹಾಗೂ ಶಾರ್ಕ್‌ಗಳ ಹಲ್ಲಿನಂತೆ ಚೂಪಾಗಿರುತ್ತವೆ.” ಏಲಿಯನ್‌ನ ''ಆನ್ ಆನಿಮಲ್ಸ್‌'' ‌ನ ಪ್ರಕಾರ, ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದಲ್ಲಿ ಆನೆಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಿದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ ಜಾತಿಗಳು ವಾಸವಾಗಿದ್ದವು. ಅವು 180 ಅಡಿ ಉದ್ದಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದವಲ್ಲದೇ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಬಾಳುತ್ತಿದ್ದ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಸರಿಸಮನಾದ ಆಯುಸ್ಸನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು.<ref>[http://www.theoi.com/Thaumasios/DrakonesAithiopikoi.html Theoi.com]</ref> ===ಯೂರೋಪಿಯನ್=== {{Main|European dragon|Saint George and the Dragon}} 'ಯುರೋಪಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು' [[ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ]]ಗಳ ಜಾನಪದ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರೆಕ್ಕೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ನೆಲದೊಳಗಿನ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಸ್ಥಾನ ಅಥವಾ ಗುಹೆಗಳನ್ನೂ ಹೊಂದಿವೆ, ಎಂದು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ‌ಮ‌ೂಲಕ ಇದನ್ನು ಭೂಮಿಯ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಪುರಾತನ ಪ್ರಾಣಿಯಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ===ಚೀನಾದವರು=== {{Main|Chinese dragon}} [[ಚೀನಾದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]]ಗಳು ({{zh|t=龍|s=龙|p=lóng}}) ಮತ್ತು [[ಪೂರ್ವದೇಶದ]] ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಾನವನಿಗೆ ಉಪಕಾರ ಮಾಡುವ ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಯುರೋಪಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಕೇಡನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವವು, ಕೆಲವು ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಾಗಿವೆ (ಉದಾ. ಕೆಂಪು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ [[Y ಡ್ರೈಗ್ ಗೋಚ್]]). ಕೇಡನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು [[ಪರ್ಷಿಯಾ]] [[ಆಜಿ ದಹಾಕ]]ವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ) ಮತ್ತು ಇವು ರಷ್ಯಾದ ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳಲ್ಲೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳು [[ಫೀನಿಕ್ಸ್]] ಅಥವಾ [[ಫೆಂಗ್ವಾಂಗ್]] ಚೀನಾದ ಚಕ್ರವರ್ತಿನಿಯ ಗುರುತಾಗಿರುವಂತೆ, ಐದು-ಪಂಜಗಳ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ ಚೀನಾದ ಚಕ್ರವರ್ತಿಗಳ ಲಾಂಛನವಾಗಿದೆ. ಜನರು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ ವೇಷವನ್ನು ಧರಿಸುವುದು ಚೀನಾದ ಹಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ===ಜಪಾನಿಗಳು=== {{Main|Japanese dragon}} ಜಪಾನಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ ಪುರಾಣಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ದಂತಕಥೆಗಳನ್ನು ಚೀನಾ, ಕೊರಿಯಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದಿಂದ ಪಡೆದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ ಕಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಿಶ್ರಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಇತರ ಏಷ್ಯಾದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳಂತೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಪಾನಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಮಳೆ ಮತ್ತು [[ಜಲಾಶಯ]]ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ [[ಜಲ ದೇವತೆ]]ಗಳಾಗಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ದೊಡ್ಡದಾದ, ರೆಕ್ಕೆಗಳಿಲ್ಲದ, ಉಗುರಗಳಿರುವ ಪಾದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸರೀಸೃಪ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗೌಲ್ಡ್ (1896:248),<ref>ಗೌಲ್ಡ್, ಚಾರ್ಲ್ಸ್. 1896. [https://books.google.com/books?id=YKEAAAAAMAAJ&amp;dq=mythical+monsters&amp;pgis=1 ಮಿಥಿಕಲ್ ಮಾಂಸ್ಟರ್ಸ್"]. W. H. ಅಲ್ಲೆನ್ ಮತ್ತು ಸಹಚರರು</ref> ಜಪಾನಿನ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಅನ್ನು "ಮ‌ೂರು ಪಂಜಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ಏಕರೂಪವಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ. ===ವೈದಿಕ=== [[ಆರಂಭಿಕ ವೈದಿಕ ಧರ್ಮ]]ದಲ್ಲಿ, "ಮರೆಮಾಡುವ" '''[[ವೃತ್ರ]]''' ನನ್ನು ([[ಸಂಸ್ಕೃತ]]: वृत्र ([[ದೇವನಾಗರಿ]]) ಅಥವಾ{{IAST|Vṛtra}} ([[IAST]])) ಒಬ್ಬ [[ಅಸುರ]]ನಾಗಿ ಮತ್ತು [[ಬರ]]ದ ಮ‌ೂರ್ತರೂಪ ಮತ್ತು [[ಇಂದ್ರ]]ನ ವೈರಿ "[[ನಾಗ]]" (ಹಾವು) ಅಥವಾ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌-ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಾಣಿಯ‌ಾಗಿಯ‌ೂ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ವೃತ್ರನನ್ನು [[ವೇದಗಳಲ್ಲಿಯ‌ೂ]] '''ಅಹಿ''' ಯಾಗಿ ("ಹಾವು") ಮತ್ತು ಮ‌ೂರು ತಲೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂತೆ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ಭಾರತೀಯ=== ಕೆಳಗಿನ ವಿವರವು [[ಫ್ಲೇವಿಯಸ್ ಫಿಲೋಸ್ಟ್ರೇಟಸ್‌]]ನ ''ದ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಅಪೋಲೋನಿಯಸ್ ಆಫ್ ಟ್ಯಾನ'' ದಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ: {{cquote|The whole of India is girt with dragons of enormous size; for not only the marshes are full of them, but the mountains as well, and there is not a single ridge without one. Now the marsh kind are sluggish in their habits and are thirty cubits long, and they have no crest standing up on their heads, but in this respect resemble the she-dragons. Their backs however are very black, with fewer scales on them than the other kinds; and [[Homer]] has described them with deeper insight than have most poets, for he says that the dragon that lived hard by the spring in Aulis had a tawny back; but other poets declare that the congener of this one in the grove of Nemea also had a crest, a feature which we could not verify in regard to the marsh dragons. And the dragons along the foothills and the mountain crests make their way into the plains after their quarry, and prey upon all the creatures in the marshes; for indeed they reach an extreme length, and move faster than the swiftest rivers, so that nothing escapes them. These actually have a crest, of moderate extent and height when they are young; but as they reach their full size, it grows with them and extends to a considerable height, at which time also they turn red and get serrated backs. This kind also have beards, and lift their necks on high, while their scales glitter like silver; and the pupils of their eves consist of a fiery stone, and they say that this has an uncanny power for many secret purposes. The plain specimen falls the prize of the hunters whenever it draws upon itself an elephant; for the destruction of both creatures is the result, and those who capture the dragons are rewarded by getting the eyes and skin and teeth. In most respects they resemble the largest swine, but they are slighter in build and flexible, and they have teeth as sharp and indestructible as those of the largest fishes. Now the dragons of the mountains have scales of a golden colour, and in length excel those of the plain, and they have bushy beards, which also are of a golden hue; and their eyebrows are more prominent than those of the plain, and their eye is sunk deep under the eyebrow, and emits a terrible and ruthless glance. And they give off a noise like the clashing of brass whenever they are burrowing under the earth, and from their crests, which are all fiery red, there flashes a fire brighter than a torch. They also can catch the elephants, though they are themselves caught by the Indians in the following manner. They embroider golden runes on a scarlet cloak, which they lay in front of the animal's burrow after charming them to sleep with the runes; for this is the only way to overcome the eyes of the dragon, which are otherwise inflexible, and much mysterious lore is sung by them to overcome him. These runes induce the dragon to stretch his neck out of his burrow and fall asleep over them : then the Indians fall upon him as he lies there, and despatch him with blows of their axes, and having cut off the head they despoil it of its gems. And they say that in the heads of the mountain dragons there are stored away stones of flowery colour, which flash out all kinds of hues, and possess a mystical power if set in a ring, like that which they say belonged to Gyges. But often the Indian, in spite of his axe and his cunning, is caught by the dragon, who carries him off into his burrow, and almost shakes the mountains as he' disappears. These are also said to inhabit the mountains in the neighbourhood of the Red Sea, and they say that they heard them hissing terribly and that they saw them go down to the shore and swim far out into the sea.<ref>Flavius Philostratus, ''The Life of Apollonius of Tyana'', translated by F. C. Conybeare, volume I, book III. chapters VI, VII, VIII, 1921, pp. 243- 247..</ref>}} ===ಪರ್ಷಿಯನ್ನರು=== ಆಜಿ ದಹಾಕದ ಹೆಸರು "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌" ಎಂಬರ್ಥ ನೀಡುವ ಅಜ್ದಾಹ ಅಥವಾ ಎಜ್ದೇಹ اژدها (ಮಧ್ಯ ಪರ್ಷಿಯಾದ ಅಜ್ದಾಹಗ್) ಎಂಬ [[ಆಧುನಿಕ ಪರ್ಷಿಯಾದ]] ಪದದ ಮ‌ೂಲವಾಗಿದೆ. ಈ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಯುದ್ಧ ಪತಾಕೆಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ನ ಮರಿಯು ತಾಯಿಯ ಕಣ್ಣುಗಳ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಎಂದು ಪರ್ಷಿಯನ್ನರು ನಂಬುತ್ತಿದ್ದರು. [[ಮಧ್ಯ ಪರ್ಷಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ದಹಾಗ್ ಅಥವಾ ಬೇವಾರ್-ಆಸ್ಪ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬೇವಾರ್-ಆಸ್ಪ್ ಅಂದರೆ "10,000 ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವನು". ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಇತರ ಅನೇಕ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌-ರೀತಿಯ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು [[ಜರತುಷ್ಟ್ರ ಧರ್ಮದ (ಪಾರಸಿ ಧರ್ಮದ)]] ಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ([[ಜಹಾಕ್]] ಗಮನಿಸಿ). ===ಯೆಹೂದ್ಯರ=== ಯೆಹೂದ್ಯರ ಧರ್ಮಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌-ಮಾದರಿಯ ಪ್ರಾಣಿಯ ಮೊದಲ ಸೂಚನೆಯು [[ಜಾಬ್]] (26:13) ಮತ್ತು [[ಇಸೈಹ್]]‌ನ (27:1) [[ಬೈಬಲಿನ]] ಬರಹಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ''ನಚಾಶ್ ಬ್ಯಾರೆಆಕ್'' ಅಥವಾ "[[ಧ್ರುವ]]ದ ಹಾವು" ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.<ref name="oalkvs">p.233, ಕ್ಯಾಪ್ಲನ್</ref> ಇದನ್ನು [[ಮಿದ್ರಾಶ್ ರಬ್ಬ]]ದಲ್ಲಿ 1:21 ''ಟ್ಯಾನಿನಿಮ್'' (תנינים) ಪದದಿಂದ ಪಡೆದ [[ಭೂತಾಕಾರದ ಪ್ರಾಣಿ]]ಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ "ದೇವರು ಭಾರಿ ಸಮುದ್ರ-ವಿಕೃತರೂಪದ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದನು" ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.<ref>p.51, ಫ್ರೀಡ್‍ಮ್ಯಾನ್</ref> [[ಆಧುನಿಕ ಯೆಹೂದ್ಯರಲ್ಲಿ]] ''ಟ್ಯಾನಿಮಿನ್'' ಪದವನ್ನು [[ಮೊಸಳೆ]]ಗಳಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಮ‌ೂಲ ಬೈಬಲಿನ ಅರ್ಥಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರದ 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ.{{Citation needed|date=September 2009}} ಯೆಹೂದ್ಯರ ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು [[ಉತ್ತರ ಧ್ರುವದ]], [[ಡ್ರ್ಯಾಕೊ ನಕ್ಷತ್ರಪುಂಜ]]ದ "ಕಥೆ"ಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 4,500 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಇದ್ದ ನಕ್ಷತ್ರ [[ತ್ಯೂಬಾನ್]] ನೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="oalkvs" /> ಇದು [[ಖಗೋಳ ಧ್ರುವ]] ಅಥವಾ [[ಕ್ರಾಂತಿವೃತ್ತದ ಧ್ರವ]]ವೂ ಆಗಿರಬಹುದು. ಡ್ರ್ಯಾಕೊ ಖಗೋಳ ಧ್ರುವದ ತುದಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ನಕ್ಷತ್ರಗಳು ಅದರಿಂದ "ನೇತಾಡುವಂತೆ" ಕಾಣುತ್ತದೆ, ಎಂದು ಪ್ರಾಚೀನ ವೀಕ್ಷಕರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಯೆಹೂದಿಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು, ನೇತಾಡಲು ಎಂಬರ್ಥವಿರುವ ತಲಾಹ್‌ (תלה)ನಿಂದ ಪಡೆದ ''ಟೆಲಿ'' ಎಂದು ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅರೇಬಿಕ್-ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಯೆಹೂದಿ ಬರಹಗಾರರು ''ಟೆಲಿ'' ಯನ್ನು ''ಆಲ್ ಜ್ಯಾಜ್‌ಹಾರ್'' ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದೊಂದು "ಗ್ರಂಥಿ" ಅಥವಾ "ಗಂಟು" ಎಂಬರ್ಥವಿರುವ ಪರ್ಷಿಯನ್ ಪದ. ಏಕೆಂದರೆ ಅಂಡಾಕಾರದ ಗೃಹದ ಕಕ್ಷೆಯ ಬಾಗುವಿಕೆಯ ಅಡ್ಡಹಾಯುವಿಕೆಯು ಅಂತಹ ಎರಡು ಗಂಟುಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಆಧುನಿಕ ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಇವನ್ನು [[ಏರುತ್ತಿರುವ ನಿಶ್ಚಲ ಬಿಂದು]] ಮತ್ತು [[ಇಳಿಯುತ್ತಿರುವ ನಿಶ್ಚಲ ಬಿಂದು]] ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ [[ಮಧ್ಯಯುಗದ ಖಗೋಳ ವಿಜ್ಞಾನ]]ದಲ್ಲಿ ಅವನ್ನು "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ನ ತಲೆ" ಮತ್ತು "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ನ ಬಾಲ" ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>p.235, ಕ್ಯಾಪ್ಲನ್</ref> [[ಪ್ಸಾಲ್ಮ್ಸ್]] 89:9-10 ಮತ್ತು [[ಇಸೈಯಾಹ್]] 51:9-10 ಅಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಿದಂತೆ [[ರಹಾಬ್]] ಸಹ "ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌-ಮಾದರಿಯ" ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.{{Or|date=September 2009}} ==ಆಧುನಿಕ ಚಿತ್ರಣಗಳು== [[ಮಧ್ಯಯುಗದ ಕಲೆ]]ಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾದ 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದ ನಾರ್ವೆಯ ಕಲಾವಿದ [[ಗುಸ್ತವ್ ವಿಗೆಲ್ಯಾಂಡ್]]‌ನ ಶಿಲ್ಪಕೃತಿಯಲ್ಲಿ, ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ [[ಪಾಪ]]ದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಮಾನವನ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ನಿಸರ್ಗದ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆಧುನಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಲ್ಪನಾ ಶೈಲಿಯ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ. 1937ರ [[J.R.R. ಟಾಲ್ಕೀನ್]]‌ನ [[ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕಾದಂಬರಿ,]] ''[[ದ ಹಾಬಿಟ್]]'' ‌ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ [[ಪ್ರತಿನಾಯಕ]]ನೆಂದರೆ [[ಸ್ಮಾಗ್]] ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌. ಸ್ಮಾಗ್ ಭಾರಿ ಅಮ‌ೂಲ್ಯವಾದುದೊಂದನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಸ್ಮಾಗ್‌ನ ಕೆಳಭಾಗದ ರಕ್ಷಾಕವಚದಲ್ಲಿ ಮೃದುವಾದ ಸಣ್ಣ ಭಾಗವೊಂದಿದೆ, ಎಂದು ತಿಳಿದ [[ಬಿಲ್ಲುಗಾರ]]ನೊಬ್ಬನು ಬಾಣದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ಟಾಲ್ಕೀನ್‌ನ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಇತರ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳೆಂದರೆ [[ಮೋರ್ಗೋತ್]] ರಚಿಸಿದ ""ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ ಜನಕ" [[ಗ್ಲಾರಂಗ್]] ಮತ್ತು ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಮತ್ತು [[ಸ್ಕಾತ{/0 {0}ಆಂಕಲಗಾನ್]]. ಹಾಗೆಯೇ ಟಾಲ್ಕೀನ್‌ನ ''[[ಫಾರ್ಮರ್ ಗಿಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಹ್ಯಾಮ್]]'' ‌ನಲ್ಲಿ [[ಕ್ರೈಸೋಫಿಲ್ಯಾಕ್ಸ್ ಡೈವ್ಸ್]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಒಂದು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಅನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ''[[ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ರೈಡರ್ಸ್ ಆಫ್ ಪರ್ನ್]]'' ಮ‌ೂಲತಃ [[ಆನ್ ಮ್ಯಾಕ್‌ಕ್ಯಾಫ್ರೆ]] ಬರೆದ ವ್ಯಾಪಕ ಕಾಲ್ಪನಿಕ/ವೈಜ್ಞಾನಿಕ-ಕಲ್ಪನೆಯ ಕಾದಂಬರಿಗಳ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಕಥೆಗಳ ಒಂದು ಸರಣಿ. ಕಳೆದ 2004ರವರೆಗೆ ಮ್ಯಾಕ್‌ಕ್ಯಾಫ್ರೆಯ ಮಗ ಟಾಡ್ ಮ್ಯಾಕ್‌ಕ್ಯಾಫ್ರೆಯ‌ೂ ಸಹ ಆನ್ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವನೇ ಸ್ವಂತವಾಗಿ ಪರ್ನ್ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು. ಪರ್ನೇಸೆ, ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಮೊಟ್ಟೆಯಿಂದ ಹೊರಬರುವಾಗ ಪಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಮಾನಸಿಕ ಭಾವನೆಗಳಿಂದ ರಚನೆಯಾಗುವ ತಮ್ಮ ಸವಾರರೊಂದಿಗಿನ ದೂರಸಂವೇದನೆಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಚುರುಕುಬದ್ಧಿಯ ಬೆಂಕಿಯನ್ನುಗುಳುವ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ''[[ಡ್ರ್ಯಾಕೊ]]'' ಹೆಸರನ್ನು ನೈಜ-ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಜಾರುವ ಸಣ್ಣ ಅಗಾಮಿಡ್ ಹಲ್ಲಿಗಳ ಜಾತಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆಯಾದರೂ, ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಕೆಲವು ಆಧುನಿಕ ಸುಳ್ಳು-ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಿವರಣೆಗಳು ಅವುಗಳಿಗೆ ''ಡ್ರ್ಯಾಕೊ'' ಎಂಬ [[ಜಾತಿವಾಚಕ ಹೆಸರನ್ನು]] ನೀಡಿವೆ. ===ಸೃಷ್ಟಿವಾದಿಗಳ ಸಮರ್ಥನೆ=== [[ಕೆಂಟ್ ಹೋವಿಂದ್]] ಮತ್ತು ಬಿಲ್ ಕೂಪರ್‌ನಂತಹ ಕೆಲವು [[ಸೃಷ್ಟಿವಾದಿಗಳು]], ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು ಡೈನಸಾರ್‌ಗಳ ಒಂದು ರೂಪ ಮತ್ತು ಅವು ಮರೆಯಾಗಿದ್ದರೂ ಇನ್ನೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{citebook|title=After The Flood, The Early Post-Flood History of Europe|author=Bill Cooper, BA|publisher=New Wine Press|year=1995|chapters 10 & 11}}</ref> ==ಭೂಪಟ ಶಾಸ್ತ್ರ== ನಕ್ಷೆಯ ಖಾಲಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ [[ಸಮುದ್ರ ಹಾವು]]ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಇತರ ಪೌರಾಣಿಕ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಹಾಕುವ ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ ವಿರಳವಾಗಿ ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಅನುಕರಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಅಥವಾ ಪರಿಶೋಧಿಸದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹಿಂದಿನ [[ನಕ್ಷೆಗಾರರು]] [[ಲ್ಯಾಟಿನ್]] ಸೂಕ್ತಿ [[ಹಿಕ್ ಸಂಟ್ ಡ್ರ್ಯಾಕೋನ್ಸ್]]ಅನ್ನು, ಅಂದರೆ "ಇಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳಿವೆ" ಅಥವಾ "ಅಲ್ಲಿ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳಿವೆ", ಎಂದು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು; ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಈ ಸೂಕ್ತಿಯ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಬಳಕೆಯೆಂದರೆ [[ಲೆನಕ್ಸ್ ಗ್ಲೋಬ್‌]]‌ನಲ್ಲಿರುವ [[ಲ್ಯಾಟಿನ್]] ರೂಪ "HC SVNT DRACONES" (ಸುಮಾರು 1503-07).<ref>{{cite web | author = Erin C. Blake | year = 1999 | title = Where Be "Here be Dragons"? | work = MapHist Discussion Group | publisher = Maphist.nl | url = http://www.maphist.nl/extra/herebedragons.html | dateformat = mdy | accessdate = February 10, 2006 | archive-date = ಏಪ್ರಿಲ್ 1, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180401000111/http://www.maphist.nl/extra/herebedragons.html | url-status = dead }}</ref> ==ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ== {{portal|Mythology|Ddraig.svg}} *[[ಬಾವಲಿ (ವಂಶಲಾಂಛನ)]] *[[ಇಕ್‌ನ್ಯೂಮಸ್ (ಮಧ್ಯಯುಗದ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ)]] *[[ಕೊಮೊಡೊ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]] *[[ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ ಪಟ್ಟಿ]] *[[ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳ ಪಟ್ಟಿ]] *[[ಸೇಂಟ್ ಜಾರ್ಜ್ ಮತ್ತು ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌]] ==ಆಕರಗಳು== {{Reflist}} ==ಮ‌ೂಲಗಳು== {{commons|Dragon}} *ಡ್ರ್ಯೂರಿ, ನೆವಿಲ್, ದ ಡಿಕ್ಶನರಿ ಆಫ್ ದ ಈಸೋಟೆರಿಕ್, ಮೋತಿಲಾಲ್ ಬ್ಯಾನರ್ಜಿದಾಸ್ ಪಬ್ಲಿಕೇಶನ್, 2003 ISBN 8120819896 *ಫ್ರೀಡ್‌ಮ್ಯಾನ್, ರಬ್ಬಿ ಡಾ. H. (ಅನುವಾದ), ಸೈಮನ್ M., ಸಂಪಾದಕ, ಮಿದ್ರಾಶ್ ರಬ್ಬಾಹ್: ಜೆನೆಸಿಸ್, ಸಂಪುಟ ಒಂದು, ದ ಸಾಂಕಿನೊ ಪ್ರೆಸ್, ಲಂಡನ್, 1983 *{{cite book |author=Littleton, C. Scott |title=Mythology: The Illustrated Anthology of World Myth and Storytelling |publisher=Thunder Bay Press (CA) |location= |year= |pages= |isbn=1571458271 |oclc= |doi=}} *{{cite book |author=Rosanna M. Giammanco Frongia; Giorgi, Rosa; Giammanco Frongia, Rosanna M.; Zuffi, Stefano |title=Angels and demons in art |publisher=J. Paul Getty Museum |location=Los Angeles |year=2005 |pages= |isbn=0892368306 |oclc= |doi=}} ==ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ== *ನೈಟ್, ಪೀಟರ್. "ಸ್ಯಾಕ್ರೆಡ್ ಡಾರ್ಸೆಟ್ - ಆನ್ ದ ಪಾತ್ ಆಫ್ ದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌", 1998. *{{cite book |authorlink =Ruth Manning-Sanders | last = Manning-Sanders | first = Ruth |title=[[A Book of Dragons]] |publisher=Methuen |location=London |year=1977 |pages= |isbn=0416581102 |oclc= |doi=}} *{{cite book |authorlink = Adrienne Mayor | last = Mayor | first = Adrienne |title=The First Fossil Hunters: Paleontology in Greek and Roman Times |publisher=[[Princeton University Press]]|location=Princeton, New Jersey |year=2000 |pages= |isbn=0-691-08977-9 |oclc= |doi=}} *{{cite book |authorlink = Karl Shuker | last = Shuker | first = Karl |title=Dragons: a natural history |publisher=[[Simon & Schuster]] |location=New York |year=1995 |pages= |isbn=0684814439 |oclc= |doi=}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Wiktionary|dragon}} {{wikiquote|Dragons}} *[http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6171963.stm ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಚೀನಾದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು], [[BBC]] *[http://www.gutenberg.org/etext/22038 ''ದ ಎವಲ್ಯೂಶನ್ ಆಫ್ ದ ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌'' ] - G. ಎಲಿಯಟ್ ಸ್ಮಿತ್, 1919, [[ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಗುಂಟೆನ್ಬರ್ಗ್]] *[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9501E3D7133DF93AA15757C0A9659C8B63&amp;sec=health&amp;spon=&amp;pagewanted=2 - [[ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್‌]]‌ನ ಮೆನಿ ಇಮ್ಯಾಜಿನೇಶನ್ಸ್, ಒನ್ ಫಿಯರ್‌ಸಮ್ ಕ್ರಿಯೇಚರ್, ಎಪ್ರಿಲ್ 29, 2003]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Heraldic creatures}} [[ವರ್ಗ:ಡ್ರ್ಯಾಗನ್‌ಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ರಿಪ್ಟೈಡ್‌ಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವಂಶಲಾಂಛನ ಮೃಗಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪೌರಾಣಿಕ ಸಂಕರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಗ್ರೀಕ್ ಸ್ವೀಕೃತ-ಪದಗಳು]] dw25sjeca9vzcawoidbz02rahp4lgki 0 23215 1306926 1258648 2025-06-19T11:11:01Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306926 wikitext text/x-wiki {{Infobox Wrestler |name=Bret Hart |image=BretHartJuly242005.JPG |img_capt=Bret Hart in July 2005. |names='''Bret Hart'''<ref name=OWOW>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/b/bret-hart.html|accessdate= 2008-07-30|title=Bret Hart profile|publisher=Online World of Wrestling}}</ref><br>Brett Hart<ref name=OWOW/><br>Buddy Hart<ref name=OWOW/> |height={{height|m=1.86}} |weight={{convert|106.3|kg|lb|abbr=on}} |birth_date={{birth date and age|1957|7|2}}<ref name=OWOW/> |birth_place=[[Calgary|Calgary, Alberta]], [[ಕೆನಡಾ]]<ref name=OWOW/> |billed=Calgary, Alberta, Canada |trainer=[[Stu Hart]]<ref name=OWOW/><br>[[Mr. Hito|Katsuji Adachi]]<ref name=OWOW/><br>[[Kazuo Sakurada]]<br>[[Harley Race]]<ref name=OWOW/> |debut=1976<ref>{{cite web|url=http://www.brethart.com/bio/columns/trip-down-memory-lane-saskatoon-regina|title=A trip down memory lane (Saskatoon & Regina)|last=Hart|first=Bret|year=2007|publisher=BretHart.com|access-date=2010-04-30|archive-date=2008-09-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20080917002634/http://www.brethart.com/bio/columns/trip-down-memory-lane-saskatoon-regina|url-status=dead}}</ref> }} '''ಬ್ರೆಟ್ ಸಾರ್ಜೆಂಟ್ ಹಾರ್ಟ್''' (ಜುಲೈ 2 1957ರಲ್ಲಿ ಜನನ) [[ಕೆನಡಾ]]ದ [[ವೃತ್ತಿಪರ]] ಹಾಗೂ [[ಹವ್ಯಾಸಿ ಕುಸ್ತಿಪಟು]] ಮತ್ತು [[ಲೇಖಕ]]. ಪ್ರಸಕ್ತ [[ವರ್ಲ್ಡ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್‌ಟೇನ್‌‍ಮೆಂಟ್]](WWE)ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದು, ಅದರ ''[[ರಾ]]'' [[ಬ್ರಾಂಡ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ '''ಬ್ರೆಟ್ "ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್" ಹಾರ್ಟ್''' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಕುಸ್ತಿಯಾಡಿದರು. ರಿಂಗ್ ವೇಷಭೂಷಣವನ್ನು ಮತ್ತು "ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ"ಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ "ದಿ ಪಿಂಕ್ ಎಂಡ್ ಬ್ಲಾಕ್ ಅಟ್ಯಾಕ್"<ref>{{Cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/archive/12282009/|title=''Raw'' results, December 28, 2009|work=[[World Wrestling Entertainment]]|first=Greg|last=Adkins|accessdate=2010-02-01}}</ref><ref>[http://www.wwe.com/content/media/video/vms/raw/2009/december29-31/13118236 "''ರಾ'' : A ಸ್ಪೆಷಲ್ ಲುಕ್ ಅಟ್ ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ಸ್ WWE ಹಿಸ್ಟರಿ"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100510020714/http://www.wwe.com/content/media/video/vms/raw/2009/december29-31/13118236 |date=2010-05-10 }}. [[WWE]]. 0:25 ಮಿನಿಟ್ಸ್ ಇ್. [[ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್]]: "ದಿ ಪಿಂಕ್ ಎಂಡ್ ಬ್ಲಾಕ್ ಅಟಾಕ್, ಹಿಯರ್ ಇಟ್ ಕಮ್ಸ್."</ref> ಮೊದಲಾದ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಜನಪ್ರಿಯನಾದ.<ref name="wwebio">[http://www.wwe.com/superstars/halloffame/inductees/brethart/bio/ WWE.com ಬಯೋಗ್ರಫಿ]</ref> ಅವನು [[ಹಾರ್ಟ್ ವ್ರೆಸಲಿಂಗ್ ಫ್ಯಾಮಿಲಿ]]ಯ ಸದಸ್ಯನಾಗಿದ್ದ. ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಕಲ್‌ಗಾರಿಯುದ್ಧಕ್ಕೂ ಹವ್ಯಾಸಿ ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗಳ ಯಶಸ್ಸಿನ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ,<ref name="DVD">''[[Bret "Hit Man" Hart: The Best There Is, The Best There Was, The Best There Ever Will Be]]'' (ಆಕಾ "''ದಿ ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ'' "), [[WWE ಹೋಮ್ ವಿಡಿಯೊ]] (2005)</ref> ಹಾರ್ಟ್ ಹವ್ಯಾಸಿ ಕುಸ್ತಿಗೆ 1976ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ತಂದೆ[[WWE ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮರ್]] [[ಸ್ಟು ಹಾರ್ಟ್]] ಕಂಪೆನಿ [[ಸ್ಟಾಂಪಡೆ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌]]ಗೆ ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದ. ಇಸವಿ 1984ರಲ್ಲಿ ಅವನು ವಿಶ್ವ ಕುಸ್ತಿ ಒಕ್ಕೂಟ(WWF; ಈಗ WWE)ಗೆ ಸಹಿಹಾಕಿದ ಮತ್ತು ಭಾವಿ ಬಾವಮೈದುನ [[ಜಿಮ್ ನೈಡ್‌ಹಾರ್ಟ್]] ಜೋಡಿಯಾಗಿ [[ಯಶಸ್ವಿ]] ಟ್ಯಾಗ್ ತಂಡ ದಿ [[ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್]] ರಚಿಸಿ, ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಕೂಡ ನಡೆಸಿದ. WWF ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯು ತಂಡವನ್ನು 1991ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದಾಗ,ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿ, ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ [[WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ಮುಂದಿನ ವರ್ಷವೇ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ. "90ರ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರೆಟ್ "ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್" ಹಾರ್ಟ್ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯರಾದ ಸೂಪರ್‌ಸ್ಟಾರ್‌ಗಳು ಇದ್ದರೆ ಕೆಲವೇ ಮಂದಿ" ಎಂದು WWE ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದೆ.<ref name="darkdays">{{Cite web|url=http://www.wwe.com/inside/news/theirdarkdays/|title=Their Dark Days: How can you be so Hart-less?|work=[[World Wrestling Entertainment]]|first=James|last=Vermillion|accessdate=2009-12-07|archive-date=2009-10-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20091015044627/http://www.wwe.com/inside/news/theirdarkdays/|url-status=dead}}</ref> ಇಸವಿ 1997ರಲ್ಲಿ [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್]] ನಂತರ WWF ತೊರೆದ ಹಾರ್ಟ್ ಲಾಭಕರ [[ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಕುಸ್ತಿ]](WCW)ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡ.ಅಲ್ಲಿ ಅವನು 2000ದಲ್ಲಿ ನಿವೃತ್ತಿಯಾಗುವ ತನಕ ಮುಂದುವರಿದ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಗಳಿಸಿದ. ಅವನು 2010ರಲ್ಲಿ WWEಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿ ಅನೇಕ ಬಾರಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಹಾಗೂ ಮಾಲೀಕ [[ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್]] ಜತೆ ಪೈಪೋಟಿಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದ. ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ [[ಖಳನಾಯಕ]] ಮತ್ತು [[ಫ್ಯಾನ್‌ಫೇವರಿಟ್]] ಎರಡೂ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದಾನೆ ಹಾಗೂ ಸರ್ವಕಾಲಿಕ ಮಹಾನ್ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಎಂದು ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾನೆ.<ref name="wwebio" /><ref name="DVD" /> ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಹೆಸರಾಂತ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ನೆಚ್ಚಿನ ಎದುರಾಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>''ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ'' (2005). [[ಸ್ಟೋನ್ ಕೋಲ್ಸ್ ಸ್ಟೀವ್ ಆಸ್ಟಿನ್]]:ಪ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 13 ಸಬ್ಮಿಶನ್ ಪಂದ್ಯ ಕುರಿತು (): "ಬ್ರೆಟ್ ಜತೆ ಯಾರೇ ಅಖಾಡದಲ್ಲಿದ್ದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಅವನು ಎಷ್ಟು ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದ್ದಾರೆ"... "ಅದು ಆ ವರ್ಷದ ಪಂದ್ಯ,, ಅದೊಂದು ಅದ್ಭುತ".</ref><ref>''ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ'' (2005). [[ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನಾಯಿಟ್]]: "ತಾನು ಬ್ರೆಟ್ ಜತೆ ಅಖಾಡದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲೆಲ್ಲ, ಆ ಪಂದ್ಯಗಳೆಲ್ಲ ಪ್ರಶಂಸಾರ್ಹವಾಗಿವೆ".</ref><ref>''ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ'' (2005). [[ರೋಡ್ ವಾರಿಯರ್ ಎನಿಮಲ್]]: (ಅಖಾಡದಲ್ಲಿರುವ ಎದುರಾಳಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ): "ಸರ್ವಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನಾನು ಬ್ರೆಟ್‌ನನ್ನು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಂಬರ್ 2 ಅಥವಾ ನಂಬರ್ ಮೂರರಲ್ಲಿ ಇರಿಸುತ್ತೇನೆ.‌".</ref><ref>''ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ'' (2005). [[ಸ್ಟೀವ್ ಲೊಂಬಾರ್ಡಿ]]: "ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ"... "ತಾವು ಅಖಾಡದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿರದಷ್ಟು".</ref><ref>{{cite episode|title=Off The Record (with [[Shawn Michaels]])|series=|serieslink=|network=[[The Sports Network|TSN]]|airdate=2003|season= |seriesno= |number= |minutes=20}} (ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XII ಐರನ್ ಮ್ಯಾನ್ ಮ್ಯಾಚ್) "ಇದು ಒಂದನೇ ನಂಬರ್ ಪಂದ್ಯವಾಗಿರದಿದ್ದರೆ,ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಒಂದೂವರೆಯಷ್ಟು"... "ಅವನ ಜತೆ ಕುಸ್ತಿಯಾಡಲು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟಿದ್ದೆ, ನಿಜವಾಗಲೂ. ನೀವು ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಿ ಅವನ ಜತೆ ಕೇವಲ ಕುಸ್ತಿಪಂದ್ಯವಾಡಿರಿ-ಅವನ ಜತೆ ಅಖಾಡದಲ್ಲಿರುವುದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಸಂತಸ ತರುತ್ತದೆ." (ಹಾರ್ಟ್ "ನಂಬಲಾರದಷ್ಟು" ಪ್ರತಿಭೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತೀರಾ ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ) "ಹೌದು,ಹಾಗೆ ತಿಳಿದಿದ್ದೆ. ನಾನು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ: 'ನಾನು ಅವನ ಜತೆ ಇರಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತೇನೆ'."</ref><ref>''ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ'' (2005). [[ರಾಡ್ಡಿ ಪೈಪರ್]]: (ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ VIII ಪಂದ್ಯ) "'ಪೂರ್ಣ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಹೊಂದಿರುವ ಕೆಲವೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ' "... "ಅವನು ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ".</ref> ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಕಂಪೆನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ 31 ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಹಾಗೂ ಅವನನ್ನು 7 ಬಾರಿ [[ವಿಶ್ವಚಾಂಪಿಯನ್]]:[[ಐದು ಬಾರಿ]] [[WWF ಚಾಂಪಿಯನ್]]<ref name="wwetitle" /> ಮತ್ತು [[ಎರಡು ಬಾರಿ]] [[WCW ವಿಶ್ವಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್]]<ref name="wcwtitle" /> ಹಾಗೂ ಎರಡನೇ [[WWF ಟ್ರಿಪಲ್ ಕ್ರೌನ್ ಚಾಂಪಿಯನ್]] ಎಂದು WWE ಅವನನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದೆ.<ref name="triplecrown">{{Cite web |url=http://www.wwe.com/magazine/magazinefeatures/featureoftheweek20090423a/ |title=WWE: "ಟ್ರಿಪಲ್ ಕ್ರೌನ್ ಕ್ಲಬ್" |access-date=2010-04-30 |archive-date=2009-11-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091104080930/http://www.wwe.com/magazine/magazinefeatures/featureoftheweek20090423a/ |url-status=dead }}</ref> ಅವನು [[WCW ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] [[ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ]] ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ : ಸಂಸ್ಥೆಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಆಧಿಪತ್ಯವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ್ದ.<ref name="ustitle" /> ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳ ಜತೆಗೆ,ಅವನು [[1994ರ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್]] ಸಹ-ವಿಜೇತ([[ಲೆಕ್ಸ್ ಲೂಜರ್]] ಜತೆಯಲ್ಲಿ),WWE ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ [[1991ರ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ]] ಮತ್ತು [[1993ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್ ಪೇ-ಪರ್-ವಿವ್ಯೂ ಗೆಲುವು]] ಗಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಎರಡು ಬಾರಿ [[ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್]] ಪಡೆದ ಏಕೈಕ ಕುಸ್ತಿಪಟು. ಕ್ರೀಡಾ ಮನರಂಜನೆಯ ದೊಡ್ಡ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು<ref name="wwebio" /> ಮಾಜಿ ತೆರೆಯಮೇಲಿನ ಎದುರಾಳಿ [[ಸ್ಟೋನ್ ಕೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟೀವ್ ಆಸ್ಟಿನ್‌]] [[WWE ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್‌]]ಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿದ.<ref>{{Cite web|url=http://www.wrestlinginc.com/news/2006/38/steve_austin_3122.shtml|title=The Latest On Steve Austin, WWE, & Bret Hart|work=Wrestling Inc|author=Ryan Clark|accessdate=2009-12-08|archive-date=2012-03-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20120329032318/http://www.wrestlinginc.com/news/2006/38/steve_austin_3122.shtml|url-status=dead}}</ref> [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XXVI]] ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಫೈನಲ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮಹೋನ್‌ರನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ನಿವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಹೊರಬಂದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಜಯಗಳಿಸಿದ.<ref name="wm26">[http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/matches/13662452/preview/ WWE: ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ vs. ಮಿ.ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್]</ref> ==ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ== ಕುಸ್ತಿಪಂದ್ಯದ ಹಿರಿಯ [[ಸ್ಟು ಹಾರ್ಟ್]] ಅವರ 8ನೇ ಮಗುವಾಗಿ ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ [[ಅಲ್ಬರ್ಟಾದ ಕಾಲ್‌ಗಾರಿ]]ಯಲ್ಲಿ [[ಹಾರ್ಟ್ ವೃತಿಪರಕುಸ್ತಿ ಕುಟುಂಬ]]ದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ. ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಗೆ ಅವರ ಪರಿಚಯವು ನಂಬಲಾಗದಷ್ಟು ಚಿಕ್ಕವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಉಂಟಾಯಿತು. ಮಗುವಾಗಿದ್ದಾಗ,ತನ್ನ ತಂದೆಯು [[ಡನ್‌ಜನ್]]‌(ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯ ಕೋಣೆ)ನಲ್ಲಿ ಭವಿಷ್ಯದ ಕುಸ್ತಿ ಸ್ಟಾರ್‌ಗಳಾದ [[ಬಿಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಂ]] ಮುಂತಾದವರ ಜತೆ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದುದನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಿದ. ಅವರ ಮನೆಯ ನೆಲಮಾಳಿಗೆಯು ವಿಶ್ವ ಕುಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬಹುಶಃ ಅತ್ಯಂತ ಕುಖ್ಯಾತ ತರಬೇತಿ ಕೋಣೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿತು. ಶಾಲೆಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಕುಸ್ತಿ ಕಂಪನಿಯ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿದ್ದ ಹಾರ್ಟ್ ತಂದೆಯು ಬಾಲಕನಿಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಕುಸ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ಕರಪತ್ರಗಳನ್ನು ಹಂಚುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಇಸವಿ 1998ರ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ,''[[Hitman Hart: Wrestling with Shadows]]'' ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಶಿಸ್ತಿನ ಬಗ್ಗೆ ಬಿಂಬಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಸ್ಟು ಕಡುಯಾತನೆಯ [[ಬಿಗಿಹಿಡಿತದ ಪಟ್ಟು]]ಗಳನ್ನು ಹಾಕಿ ತನ್ನ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕ ಪುತ್ರನಿಗೆ ವಿಷಣ್ಣ ಪದಗಳನ್ನು ಉಚ್ಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಅವಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವನು ಅನುಭವಿಸಿದ ಯಾತನೆಯಿಂದ ಕಣ್ಣುಗಳಲ್ಲಿ ಒಡೆದ ರಕ್ತನಾಳಗಳು ಉಳಿಯುವಂತಾಯಿತು. ಹಾರ್ಟ್,ಆದಾಗ್ಯೂ,ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಆಪ್ಯಾಯಮಾನ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದನ್ನು ಉದಾಹರಿಸಿದರು. ==ಹವ್ಯಾಸಿ ಕುಸ್ತಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನ== ತನ್ನ ಬಾಲ್ಯದ ಮೈಕಟ್ಟಿನ ಬಗ್ಗೆ "ಚರ್ಮ ಮತ್ತು ಮೂಳೆಗಳಿಂದ" ಕೂಡಿತ್ತೆಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದರೂ,ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ,ಹಾರ್ಟ್ [[ಹವ್ಯಾಸಿ ಕುಸ್ತಿ]] ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅನುಭವ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಗಳಿಸಿದ.<ref name="DVD" /> ಇಸವಿ 1973ರ ಕಲ್ಗಾರಿ ಸಿಟಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಕಲ್ಗಾರಿಯಾದ್ಯಂತ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಅವನು ಗೆದ್ದರು.<ref name="DVD" /> ಇದು ನಂತರ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ "ಕಾನೂನುಬದ್ಧ"ವಾಗಿ ಅವನ ವೃತ್ತಿಜೀವನಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಹಾರ್ಟ್ 1970ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿ [[ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್ ಕ್ರೀಡಾಕೂಟ]]ದಲ್ಲಿ ಆಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಪರಿಗಣಿಸಿದ. ಆದರೆ ಅದರ ಬದಲಾಗಿ ಕಾಲೇಜು ಪದವಿ ಓದಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. [[ಮೌಂಟ್ ರಾಯಲ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ]] ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ನೊಂದಾಯಿಸಿದ. ==ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ ಜೀವನ== ===ಸ್ಟಾಂಪೆಡೆ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್(1976–1984)=== ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ 19ರ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ, ಕಲ್ಗಾರಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ತಂದೆಯ [[ಸ್ಟಾಂಪಡೆ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್]] ಕಂಪೆನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ಜತೆಗೆ ಅವನ ತಂದೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ಅವನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಹಾರ್ಟ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಈ ಪಂದ್ಯಗಳ ತೀರ್ಪುಗಾರರಾಗಿ ಈ ಕಂಪನಿಗೆ ನೆರವಾದ.ಆದರೆ ಒಂದು ದೈವನಿಯಾಮಕ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ,ಕುಸ್ತಿಪಟುವೊಬ್ಬ ತನ್ನ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ವಿಫಲನಾದ. ಅವನಿಗೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಪುತ್ರನನ್ನು ಸೆಣಸುವಂತೆ ಸ್ಟು ಹೇಳಬೇಕಾಯಿತು. ಇದು [[ಸಾಕ್ಚಚೆವಾನ್]],[[ಸಾಸ್ಕಟೂನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಮೊದಲ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಮುಂದಿನ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ,ಅವನು ಕಾಯಂ ಸ್ಪರ್ಧಿಯಾದ,ತರುವಾಯ ಸಹೋದರ [[ಕೈಥ್]] ಜತೆ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಗೆದ್ದ. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ,ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಜೀವನ ನಡೆಸುವುದು ಅವನಿಗೆ ಇನ್ನೂ ಖಾತರಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಈ ಕಲ್ಪನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸದಾ ಆಲೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದ. ಹಾರ್ಟ್ [[ಜಪಾನ್‌]]ನ ಸ್ಪರ್ಧಾಳುಗಳು ಮತ್ತು ನಿಜಜೀವನದ ತರಬೇತುದಾರರಾದ [[Mr. ಹಿಟೊ]] ಮತ್ತು [[Mr. ಸಕುರಾಡಾ]] ಅವರಿಂದ ಬಹುತೇಕ ಮುಖ್ಯ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿದ. ನಂತರ ತನ್ನ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಶಿಕ್ಷಕರು ಎಂದು ಅವರನ್ನು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಮುಂದಿನ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ [[ಡೈನಾಮೈಟ್ ಕಿಡ್]] ವಿರುದ್ಧ ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಪಂದ್ಯಗಳಿಂದ ಜನರ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಅಚ್ಚರಿಗೊಳಿಸಿದ. ತನ್ನ ಸಹೋದರರು ಮತ್ತು ವಯಸ್ಸಾದ ತಂದೆಯ ಜತೆಯಲ್ಲಿ ಕುಸ್ತಿಅಭ್ಯಾಸದ ನಡುವೆ, ಇತರೆ ಕಂಪೆನಿ ಮಾಲೀಕರ ಮಕ್ಕಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ [[ಸ್ವಜನಪಕ್ಷಪಾತ]] ಮಾಡದಿರಲು ಹಾರ್ಟ್ ನಿರ್ಧರಿಸಿದ. ಹಾರ್ಟ್ ನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ತನಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದಾಗಲೆಲ್ಲ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಜಾಬ್ಡ್]](ಪೂರ್ವನಿರ್ಧರಿತ ಸೋಲು) ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ.ಆದರೂ ತನ್ನ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯಲ್ಲಿ ಗೌರವವಿರಿಸಿಕೊಂಡ. ಸ್ವತಃ ತನ್ನ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡಂತೆ, "ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಒದೆತವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾರರು."<ref name="DVD" /> ಸಂದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ, ಜನರ ಗುಂಪಿನ ಎದುರು ಮಾತನಾಡಲು ಅವನು ಹಿಂಜರಿದರೂ ಹಾರ್ಟ್ ಕಂಪನಿಯ ಉನ್ನತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್ ಮಿಡ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳು,ಐದು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳು ಮತ್ತು 6 ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳು ಸೇರಿವೆ. [[ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್ ಪ್ರೊ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಖ್ಯಾತ [[ಟೈಗರ್ ಮಾಸ್ಕ್‌]] ಜತೆ ಕುಸ್ತಿ ಆಡಿರುವ ಹಾರ್ಟ್, ಅನೇಕ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್ 1984ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಕುಸ್ತಿ ಒಕ್ಕೂಟ ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ತನಕ ಸ್ಟಾಂಪಡೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ಪ್ರದರ್ಶಕನಾಗಿ ಉಳಿದ. ===ವಿಶ್ವ ಕುಸ್ತಿ ಒಕ್ಕೂಟ (1984–1997)=== ====ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಮತ್ತು ಆರಂಭದ ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಪಂದ್ಯಗಳು (1984–1991)==== WWFನಲ್ಲಿ [[ಕೌಬಾಯ್]] ತಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭಿಸುವಂತೆ ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ಕೇಳಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೆ ನಿರಾಕರಿಸಿ, ತಾನು ಬಂದಿರುವ ಸ್ಥಳದ ಬಗ್ಗೆ ಉದಾಹರಿಸಿ, "ನೀವು ಕೌಬಾಯ್ ಎಂದು ಹೇಳುವಿರಾದರೆ ನೀವು ಹಾಗೆ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ"<ref>ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್: ಮೈ ರಿಯಲ್ ಲೈಫ್ ಇನ್ ದಿ ಕಾರ್ಟೂನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆಫ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್</ref> ಬದಲಿಗೆ,ತನ್ನ ಭಾವಮೈದುನ [[ಜಿಮ್ "ದಿ ಆನ್ವಿಲ್" ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್]] ಜತೆ ಜೋಡಿಯಾಗಲು ಮನವಿ ಮಾಡಿದ.[[ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್‌]] ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಎಂದು ಅದನ್ನು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. ಅವನು ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ WWF ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು 1984ರ ಆಗಸ್ಟ್‌ನ ಟ್ಯಾಗ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಭಾವಮೈದುನ [[ದಿ ಡೈನಾಮೈಟ್ ಕಿಡ್]] ಜತೆ ಸೇರಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ.<ref>{{Cite web |url=http://www.angelfire.com/wrestling/cawthon777/84.htm |title=1984 WWF ರಿಸಲ್ಟ್ಸ್ |access-date=2003-02-01 |archive-date=2003-02-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20030201225321/http://www.angelfire.com/wrestling/cawthon777/84.htm |url-status=live }}</ref> 1985ರಲ್ಲಿ ಅವನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಬಾವಮೈದುನ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್ ಜತೆ ಕಂಪನಿಯ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ವಿಭಾಗವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪಾಲುದಾರನಾದ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹೀಲ್(ಕೆಟ್ಟ ವರ್ತನೆ) ತಂಡವಾಗಿ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್ ಅವರ ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್‌ ಸ್ಟೇಬಲ್‌ಗೆ ಸೇರಿದರು. ಆದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಎರಡೂ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಅವರ ಒಂದೇರೀತಿಯ ಕುಟುಂಬದ ಹೆಸರುಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಬ್ರೆಟ್ ಮತ್ತು ಆನ್ವಿಲ್ ತಂಡದೊಂದಿಗೆ ಹೆಸರು ಅಂಟಿಕೊಂಡಿತು.<ref name="OWOW">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/h/hart-foundation-original.html|title=Hart Foundation Profile| accessdate=2008-10-29|publisher=Online World Of Wrestling}}</ref> [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 2]]ರಲ್ಲಿ ಅವನು 20-ಮ್ಯಾನ್ ಬಾಟಲ್ ರಾಯಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಅದನ್ನು [[ಆಂಡ್ರೆ ದಿ ಜೈಂಟ್]] ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm2/results|title=WrestleMania 2 Official Results|accessdate=2008-10-29|publisher=WWE|archive-date=2007-12-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20071210055536/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm2/results/|url-status=dead}}</ref> ಬ್ರೆಟ್ ಚುರುಕುಬುದ್ಧಿ, ತಾಂತ್ರಿಕಶೈಲಿಯಿಂದ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸಿಕ್ಯೂಶನ್ ಹೆಸರನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿತು([[ಗೊರಿಲ್ಲಾ ಮಾನ್‌ಸೂನ್]] ಪ್ರಯೋಗ)<ref>WWE ಬೈಟ್ ದಿಸ್ ಇಂಟರ್‌ವ್ಯೂ (2005)</ref>-ಅವರ ಪಾಲುದಾರ ನೀಡ್ಹಾರ್ಟ್ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕಾದಾಡುವ ಕೌಶಲ್ಯಗಳ ಜತೆ ಆಸಕ್ತಿಕರ ವೈರುಧ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಹಾರ್ಟ್ WWFನಲ್ಲಿ 1980ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿಗೆ ಏರಿದ ಮತ್ತು ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಎರಡು ಬಾರಿ [[WWF ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದಿತು. ಅವರ ಮೊದಲ ಆದಿಪತ್ಯವು ''[[ಸೂಪರ್‌ಸ್ಟಾರ್ಸ್]]'' ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರವರಿ 7,1987ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು.ಆಗ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬುಲ್‌ಡಾಗ್ಸ್ ಅವನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದ.<ref name="superstars">{{Cite web |url=http://www.angelfire.com/wrestling/cawthon777/superstars.htm |title=WWF ಸೂಪರ್‌ಸ್ಟಾರ್ಸ್ ಆಫ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ರಿಸಲ್ಟ್ಸ್ |access-date=2005-04-06 |archive-date=2005-04-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050406085231/http://www.angelfire.com/wrestling/cawthon777/superstars.htm |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam/30445413212221|title=History Of The World Tag Team Championship - Hart Foundation(1)|accessdate=2007-12-20|publisher=WWE|archive-date=2007-05-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20070516215723/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam/30445413212221|url-status=dead}}</ref> ''ಸೂಪರ್‌ಸ್ಟಾರ್ಸ್'' ಅಕ್ಟೋಬರ್ 27 ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ [[ಸ್ಟ್ರೈಕ್ ಫೋರ್ಸ್‌]]ಗೆ ಅವನು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ.<ref name="superstars" /> ತರುವಾಯ [[ಫೇಸ್]](ಒಳ್ಳೆಯ ವರ್ತನೆ)ಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗಿ "ದಿ ಪಿಂಕ್ ಎಂಡ್ ಬ್ಲಾಕ್ ಅಟಾಕ್" ಎಂಬ ಉಪನಾಮವನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡರು. [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ [[ಟು ಔಟ್ ಆಫ್ ತ್ರೀ ಫಾಲ್ಸ್ ಮ್ಯಾಚ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಲೀಜನ್ ಆಫ್ ಡೂಮ್‌]]ನ ಸ್ವಲ್ಪ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ [[ಡೆಮಾಲಿಷನ್]] ಸದಸ್ಯರಾದ [[ಕ್ರಶ್]] ಮತ್ತು [[ಸ್ಮ್ಯಾಶ್]] ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಎರಡನೇ ಆಧಿಪತ್ಯವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1990/results/|title=SummerSlam 1990 official results|accessdate=2008-10-29|publisher=WWE|archive-date=2008-09-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20080908212016/http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1990/results/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam/304454132161|title=History Of The World Tag Team Championship - Hart Foundation(2)|date=2007-12-30|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2012-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20120216115253/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam/304454132161|url-status=dead}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ 30ರಂದು,ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ [[ದಿ ರಾಕರ್ಸ್‌]]ಗೆ([[ಮಾರ್ಟಿ ಜೆನೆಟಿ]] ಮತ್ತು [[ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್]]) ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು. ಆದರೆ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ,ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಜ್ಯಾಕ್ ಟುನಿ]] ಹಾರ್ಟ್‌ ಫೌಂಡೇಶನ್‌ಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ವಾಪಸು ಮಾಡಿದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಪಂದ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಟರ್ನ್‌ಬಕಲ್‌ನಿಂದ ಹಗ್ಗವೊಂದು ಹೊರಗೆ ಬಂದಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಮಾನ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಈ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಬದಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಅವಧಿಯು ಆಗಸ್ಟ್ 27,1990ರಿಂದ ಮಾರ್ಚ್ 24,1991ರವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು.<ref name="worldtagteam">{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam|title=WWE World Tag Team Championship history}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ,ಹಾರ್ಟ್ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಒಂಟಿ ಕುಸ್ತಿಪಟುವಾಗಿ ಕೂಡ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದ. [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ IV]]ನಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ ವಿಜೇತ [[ಬ್ಯಾಡ್ ನ್ಯೂಸ್ ಬ್ರೌನ್‌]]ನಿಂದ [[ಬ್ಯಾಟಲ್ ರಾಯಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಸೋಲಪ್ಪಿದ ಕೊನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm4/results/|title=WrestleMania IV official results|publisher=WWE|accessdate=2009-04-12|archive-date=2011-05-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20110525165317/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm4/results/|url-status=dead}}</ref> ವ್ರೆಸ್ಟಲ್‌ಫೆಸ್ಟ್ 88 ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಬ್ರೌನ್ ಹಾರ್ಟ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ. ಮೇ 1989ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ [[ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್, ಒಂಟಾರಿಯೊ]]ದಲ್ಲಿ 16 -ಮ್ಯಾನ್ ಬ್ಯಾಟಲ್ ರಾಯಲ್ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ. WWF ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ವತಃ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಣ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ,ಶ್ರೇಷ್ಟವಾಗಿದೆ,ಶ್ರೇಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು,ಶ್ರೇಷ್ಟವಾಗಲಿದೆ([[1984]]ರ [[ಚಲನಚಿತ್ರ]] ದಿ ''[[ನ್ಯಾಚುರಲ್‌]]'' ನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ). ಇದನ್ನು ನಂತರ ಮೂರು ಹೇಳಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ: ಅವನು ಸ್ವಯಂ ತಪ್ಪಿನಿಂದ ಎದುರಾಳಿಯನ್ನು ಗಾಯಗೊಳಿಸಿಲ್ಲ; ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಇಡೀ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾತ್ರ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ(ವಿಮಾನ ಹಾರಾಟದಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆಗಳ ಫಲವಾಗಿ),ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ಒಂದು ಬಾರಿ ಮಾತ್ರ ನಿರಾಕರಿಸಿದ-ಸುದೀರ್ಘ ಎದುರಾಳಿ [[ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್]] ಜತೆ 1997ರ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್]] ಈವೆಂಟ್‌ನ ಫೈನಲ್ WWF ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ-ಅದು ಈಗ [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್]] ಎಂದು ಕುಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆಯಿತು.<ref name="Best">ಹಾರ್ಟ್, B. "[http://www.onlineworldofwrestling.com/columns/news/brethartonflair.html ವೆನ್ ಐ ಬೋಸ್ಟ್ ಎಬೌಟ್ ಬೀಯಿಂಗ್ ದಿ ಬೆಸ್ಟ್ ದೇರ್ ಇಸ್,ಇಟ್ ಈಸ್ ಬಿಕಾಸ್ ಆಫ್ ತ್ರೀ ರೀಸನ್ಸ್, ...]," ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಕಲ್ಗಾರಿ ಸನ್ ಕಾಲಂ.</ref> ====ಏಕಾಂಗಿ ಯಶಸ್ಸು (1991–1992)==== [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ VII]]ನಲ್ಲಿ [[ನ್ಯಾಸ್ಟಿ ಬಾಯ್ಸ್‌]]ಗೆ ಸೋಲಪ್ಪಿದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಇಬ್ಭಾಗವಾಗಿ ಹಾರ್ಟ್ ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಲು ತೆರಳಿದ.<ref>{{Cite web |url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm7/results |title=ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ VII ಅಫಿಷಿಯಲ್ ರಿಸಲ್ಟ್ಸ್ |access-date=2010-04-30 |archive-date=2010-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100504153155/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm7/results/ |url-status=dead }}</ref> ಅವನು ಪ್ರಥಮ [[WWF ಇಂಟರ್‌ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]] ನ್ನು [[ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್]] ಜತೆ [[Mr. ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್]]ನನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ 1991ರಲ್ಲಿ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ]]ಗೆದ್ದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1991/results/|title=SummerSlam 1991 official results|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2008-07-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20080728152453/http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1991/results/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/intercontinental/322440|title=History Of The Intercontinental Championship(1)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2007-04-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20070423141755/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/intercontinental/322440|url-status=dead}}</ref> ಹಾರ್ಟ್‌ರನ್ನು ಆಗ [[ದಿ ಮೌಂಟಿ]]ಜತೆ ಹಗೆತನದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಮೌಂಟಿಯ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್, ಹಾರ್ಟ್ ಮೇಲೆ ನೀರನ್ನು ಎಸೆದಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಹಗೆತನ ಉದ್ಭವಿಸಿತು. ನಂತರ,ಮೌಂಟಿ [[ಜಾನುವಾರು ತಿವಿಯುವ ಆಯುಧ]] ಹಿಡಿದು ಧಾವಿಸಿ ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಆಘಾತ ನೀಡಿದ್ದ. ಸೋಲನುಭವಿಸಿದ ನಂತರ,[[ರಾಡ್ಡಿ ಪೈಪರ್]] ಮೌಂಟಿಯನ್ನು ಸ್ಲೀಪರ್ ಹೋಲ್ಡ್ ಮೂಲಕ [[1992ರ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದ<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/royalrumble/history/19881152/|title=Official 1992 Royal Rumble results|publisher=WWE}}</ref> ಹಾಗೂ ಬ್ರೆಟ್, ಪೈಪರ್‌ನನ್ನು ಆ ವರ್ಷಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ VIII]]ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎರಡನೇ ಇಂಟರ್‌ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಣಿಸಿದ.<ref name="wwe.com">{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/intercontinental/322452|title=History Of The Intercontinental Championship - Bret Hart(2)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2005-11-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20051125065535/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/intercontinental/322452|url-status=dead}}</ref><ref name="wwe.com"/><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm8/results|title=WrestleMania VIII official results|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-05-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100524045456/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm8/results/|url-status=dead}}</ref> ====ಮುಖ್ಯ ಪಂದ್ಯದ ಸ್ಥಾನಮಾನಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆ(1992–1993)==== [[ವೆಂಬ್ಲಿ ಸ್ಟೇಡಿಯಂ]]ನಲ್ಲಿ 80,000 ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ಎದುರು 1992ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲಾಮ್]] ಮುಖ್ಯಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಬಾವಮೈದುನ [[ಡೇವಿ ಬಾಯ್ ಸ್ಮಿತ್‌]]ಗೆ ಇಂಟರ್‌ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಫ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೋಲಪ್ಪಿದ. ಇದು ಅವರ ಪ್ರಥಮ ಮುಖ್ಯ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಪೇ-ಪರ್-ವ್ಯೂ ಪಂದ್ಯವಾಗಿದ್ದು,ತರುವಾಯ ಮುಖ್ಯ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡು, [[WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌]]ಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1992/mainevent/|title=SummerSlam 1992 main event|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2008-11-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20081122160412/http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1992/mainevent/|url-status=dead}}</ref> ಅವನು WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ್ನು ಅದೇ ವರ್ಷದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 12ರಂದು [[ಸೆಸ್ಕಚೆವಾನ್]],[[ಸಸ್ಕಟೂನ್‌]]ನಲ್ಲಿನ [[ಸೆಸ್ಕಚೆವಾನ್ ಸ್ಥಳ]]ದಲ್ಲಿ [[ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್‌]]ನಿಂದ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ.ಈ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ WWF ಕಿರುತೆರೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗಿಲ್ಲ-<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454135|title=History Of The WWE Championship - Bret Hart(1)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2005-12-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20051231061522/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454135|url-status=dead}}</ref> ಬದಲಿಗೆ ಈ ಪಂದ್ಯವು [[ಕಾಲಿಸಿಯಂ ವಿಡಿಯೋ]] ಪ್ರಸಾರದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಯಿತು. ಪಂದ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರ ಬಲಗೈಯ ಬೆರಳೊಂದರ ಮೂಳೆಯ ಕೀಲುತಪ್ಪಿತು ಹಾಗೂ ಪಂದ್ಯದ ಉಳಿದ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರದಂತೆ ಅದನ್ನು ಸ್ವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿದ<ref name="DVD" /> [[Mr. ಫುಜಿ]] ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶದ ನಂತರ [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ IX]] ನಲ್ಲಿ [[ಯೊಕೊಜುನಾ]]ಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅವನು ಸೋಲುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ [[ಪಾಪಾ ಶಾಂಗೊ]],<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/snme/history/1985to1992/nov081992|title=Saturday Night's Main Event XXXI official results|publisher=WWE}}</ref>[[ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್]]<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/1992/mainevent|title=Survivor Series 1992 main event|publisher=WWE}}</ref>,[[ರೇಜರ್ ರಾಮನ್]]<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/royalrumble/history/19881161/results|title=Royal Rumble 1993 official results|publisher=WWE}}</ref> ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್<ref name="wwebio" /> ಮುಂತಾದ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ. ಫುಜಿ ಹಾರ್ಟ್‌ ನೆರವಿಗೆ ಆಗಮಿಸಿದ [[ಹಲ್ಕ್ ಹೋಗನ್‌]]ಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಸ್ಪರ್ದಿಸುವಂತೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದ,ಹೋಗನ್ ಯೊಕೊಜುನಾದಲ್ಲಿ ಐದನೇ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm9/mainevent|title=WrestleMania 9 main event|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-04-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20100410063309/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm9/mainevent/|url-status=dead}}</ref> ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ,ರೇಜರ್ ರಾಮೊನ್,Mr.ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್ ಮತ್ತು [[ಬಾಮ್ ಬಾಮ್ ಬೈಗ್ಲೊ]](ಮುಂಚೆ ನಡೆದ ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯವಾಳಿಗಳು ಕೇವಲ ಪ್ರದರ್ಶಿತ ಪಂದ್ಯಗಳಾಗಿದ್ದವು)ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ 1993ರ ಪ್ರಥಮ [[ಪೇ-ಪರ್-ವ್ಯೂ]] [[ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್]] ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ.<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/superstars/halloffame/brethart/bretharttitlehistory|title=Bret Hart's Title History|publisher=WWE}}</ref> ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ ಅನೌನ್ಸರ್ [[ಜೆರಿ "ದಿ ಕಿಂಗ್" ಲಾವ್ಲರ್‌]]ನಿಂದ ಹಾರ್ಟ್ ದಾಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾದ. ಲಾವ್ಲರ್ ತಾನು ನ್ಯಾಯವಾದ ಕಿಂಗ್ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ ಮತ್ತು ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ವಿರುದ್ಧ ವಾಗ್ದಾಳಿ ಆರಂಭಿಸಿದ. ಆ ಹಗೆತನವು ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ 1993ರಲ್ಲಿ [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲಾಮ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್ ಮೂಲಕ ಬಿಗಿಪಟ್ಟು ಹಾಕಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆದ್ದಿದ್ದ. ಹಾರ್ಟ್, ಆದಾಗ್ಯೂ ಪಟ್ಟನ್ನು ಬಿಡಲಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಅನರ್ಹತೆಯ ಮೂಲಕ ಲಾವ್ಲರ್ ಪರವಾಗಿ ತೀರ್ಪನ್ನು ಬದಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1993/results/|title=SummerSlam 1993 official results|publisher=WWE}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ಪ್ರಕಾರ,ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲಾಮ್ ಮೂಲ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ,WWF ಚಾಂಪಿಯನ್ ಹಲ್ಕ್ ಹೋಗನ್‌ನನ್ನು ಹಾರ್ಟ್ ವಿರುದ್ಧ ಪಾಸಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ಟಾರ್ಚ್ ಮೂಲಕ ಕಣಕ್ಕಿಳಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು. ಇಬ್ಬರು ಪ್ರಶ‍ಸ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ [[ಜಗ್ಗಾಟ ಸ್ಪರ್ಧೆ]] ಆಡುವ ಪ್ರಚಾರದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯಲಾಗಿದೆಯೆಂದು ಹಾರ್ಟ್ ವಾದಿಸಿದರು. ನಂತರ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite episode |title= Off The Record|episodelink= |series= |serieslink= |credits= |network= [[The Sports Network|TSN]]|airdate= 2003|season= |seriesno= |number= |minutes= }}</ref> ಬದಲಾಗಿ ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್ PPVವಿಯ ಕಟ್ಟಕಡೆಯ WWF ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹೋಗನ್ ಯೋಕುಜುನಾಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟ. ಇದು ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ ನೈಜ ದ್ವೇಷಕ್ಕೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿತು. ಹೋಗನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸೋಲುವಾಗ ತಮಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಗೌರವ ನೀಡಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು "ಹೊಸ WWF ತಲೆಮಾರು" ನಾಯಕನಾಗಿ ಇರಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಭಾವಿಸಿದ. ====ಕುಟುಂಬದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು(1993–1994)==== ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ [[ಓವನ್ ಹಾರ್ಟ್]] ಜತೆ ಹಗೆತನಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ. ಓವನ್ ಬ್ರೆಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಅಸೂಯೆ ಪಡುವುದು ಕಥಾವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹಾರ್ಟ್ಸ್(ಬ್ರೆಟ್,ಓವನ್,[[ಬ್ರೂಸ್]] ಮತ್ತು [[ಕೀತ್]]) ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್(ಲಾವ್ಲರ್‌ಗೆ ಕೊನೆಯ ನಿಮಿಷದ ಬದಲಾವಣೆ)ಮತ್ತು ಅವನ ಅನುಯಾಯಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸೆಣಸುವಾಗ ಇದು [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರಿಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಓವನ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎಲ್ಲ ಸಹೋದರರು ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಉಳಿದರು.ಹಾರ್ಟ್ ಕುಟುಂಬದ ಏಕೈಕ ಸದಸ್ಯ ಓವನ್ ಪಂದ್ಯದಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟ.<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/1993/results|title=Survivor Series 1993 official results|publisher=WWE}}</ref> ತನ್ನ ಉಚ್ಚಾಟನೆಗೆ ಬ್ರೆಟ್‌ನನ್ನು ದೂಷಿಸಿದ ಓವನ್,ತನ್ನನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಕೂಡ ನಿಂದಿಸಿದ. ಬ್ರೆಟ್ ಜತೆ ಮುಖಾಮುಖಿ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಓವನ್ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ. ಅದಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಲು ಬ್ರೆಟ್ ನಿರಾಕರಿಸಿದ. ಕಥಾವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ, ಬ್ರೆಟ್ ತನ್ನ ಪೋಷಕರ ಜತೆ [[ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್]] ರಜಾದಿನಗಳಂದು ತನ್ನ ವೈರದ ಇತ್ಯರ್ಥಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಕುಟುಂಬದ ಪುನರ್ಮಿಲನಕ್ಕೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ. ಜನವರಿಯ [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ರೆಟ್ ಮತ್ತು ಓವನ್ WWF ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಾಗಿ [[ದಿ ಕ್ವೆಬೆಕರ್ಸ್]] ಜತೆ ಕಾಳಗಕ್ಕೆ ಇಳಿದ. ಪಂದ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ [[ಕೇಫೇಬ್]](ನಿಜವೆಂದು ಬಿಂಬಿಸುವ) ಮೊಣಕಾಲಿನ ಗಾಯದಿಂದಾಗಿ ಬ್ರೆಟ್ ಮುಂದುವರಿಸಲು ಅಸಮರ್ಥ ಎಂದು [[ತೀರ್ಪುಗಾರ]] [[ಟಿಮ್ ವೈಟ್]] ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ. ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ,ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಬಲಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ತನ್ನ ಸಹೋದರನನ್ನು ಓವನ್ ದೂಷಿಸಿದ ಮತ್ತು ಗಾಯಗೊಂಡ ಮೊಣಕಾಲಿಗೆ ದಾಳಿಮಾಡಿ,ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ ಹಗೆತನಕ್ಕೆ ಪ್ರಚೋದನೆ ನೀಡಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wwf/january/1994.htm|title=Royal Rumble 1994 results|publisher=pwwew.com|access-date=2010-04-30|archive-date=2008-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080207232840/http://www.pwwew.net/ppv/wwf/january/1994.htm|url-status=dead}}</ref> ಇದಾದ ನಂತರ,ಹಾರ್ಟ್ ವಿವಾದದ ಮಧ್ಯೆ,1994ರ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿ ಅದರಲ್ಲಿ ಗೆಲ್ಲಲು ಸಮರ್ಥನಾದ. ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು [[ಲೆಕ್ಸ್ ಲೂಗರ್]] ಅಂತಿಮ ಇಬ್ಬರು ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಾಗಿದ್ದು, ಒಂದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಟಾಪ್ ರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಗಮಿಸಿದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇಬ್ಬರನ್ನೂ 1994ರ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಪಂದ್ಯದ ಸಹ-ವಿಜೇತರು ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ X]]ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/royalrumble/history/198811421/mainevent|title=Royal Rumble 1994 main event|publisher=WWE}}</ref> ಲೂಗರ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಯೋಕೊಜುನಾನನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ಅವಕಾಶ ಗೆದ್ದನು ಹಾಗೂ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೆಲ್ಲುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಓವನ್ ಇನ್ನೂ ಪಂದ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ಓವನ್ ಜತೆ ಹಾರ್ಟ್ ಕಾಳಗ ನಡೆಸಬೇಕಾಯಿತು. ಓವನ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಜಯಗಳಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/listthis/ruggedroadstomania/roadstomania7|title=Most Rugged Roads To WrestleMania (1994)|accessdate=2007-10-12|publisher=WWE}}</ref> ಓವನ್ ವಿರುದ್ಧ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋತ ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಎರಡನೇ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಾಗಿ ಯೋಕೊಜುನಾನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm10/mainevent|title=WrestleMania 10 main event|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20100304073326/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm10/mainevent/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454127|title=History Of The WWE Championship - Bret Hart(2)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2005-07-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20050716232613/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454127|url-status=dead}}</ref><ref name="wmx">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm10/results|title=WrestleMania X results|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-05-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100524045804/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm10/results/|url-status=dead}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಸಹೋದರ ಓವನ್ ಜತೆ ಹಗೆತನ ಮುಂದುವರಿಸಿದ ಹಾಗೂ [[ಡೀಸೆಲ್]] ಜತೆ ಹಗೆತನವನ್ನು ಕೂಡ ಆರಂಭಿಸಿದ. ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ನೇಹಿತ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಟ್ಯಾಗ್ ತಂಡದ ಸಹಯೋಗಿ ಜಿಮ್ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್ WWF‌ಗೆ ವಾಪಸಾದ ಮತ್ತು ಹಾರ್ಟ್ ಜತೆ ಪುನರ್ಮಿಲನಗೊಂಡ. [[ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಡೀಸೆಲ್ ವಿರುದ್ಧ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ. ಹಾರ್ಟ್ ಪಂದ್ಯ ಗೆಲ್ಲುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಡೀಸೆಲ್ ಪರವಾಗಿ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವಹಿಸಿದ. ಡೀಸೆಲ್‌ [[ಜಾಕ್‌ನೈಫ್ ಪವರ್‌ಬಾಂಬ್]] ಪ್ರಯೋಗಿಸಿದಾಗ ಅವನಿಗೆ ಜಯ ಸಮೀಪಿಸಿದಂತೆ ಕಂಡುಬಂತು.ಆದರೆ ಅವನು ಹಾರ್ಟ‍್‌ನನ್ನು ನೆಲಕ್ಕೆ ಒತ್ತಿಹಿಡಿಯುವ ಮುನ್ನ,ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಿದ. ಡೀಸೆಲ್ ಅನರ್ಹತೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಗೆಲುವು ಗಳಿಸಿದ. ಆದರೆ ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡ. ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್ ಮರಳಿದ ನಂತರ ಡೀಸೆಲ್ ಮತ್ತು ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ ಹಾರ್ಟ್ ವಿರುದ್ದ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ. ಆ ರಾತ್ರಿ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್ ಓವನ್‌ಗೆ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ ಗೆಲುವಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವನ ಪ್ರೇರಣೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿತ್ತು. ಓವನ್ ಅವನ ಸೋದರನ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯವಾಡುವುದು ಇದರಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wwf/june/1994.htm|title=King of the Ring 1994 results|publisher=pwwew.net}}</ref> [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಓವನ್ ವಿರುದ್ಧ [[ಸ್ಟೀಲ್ ಕೇಜ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1994/mainevent/|title=SummerSlam 1994 main event|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2009-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20090820181028/http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1994/mainevent/|url-status=dead}}</ref> ಈ ಪಂದ್ಯವು ಡೇವ್ ಮೆಲ್ಟ್‌ಜರ್ ಅವರಿಂದ 5-ಸ್ಟಾರ್ ರೇಟಿಂಗ್ ಪಡೆಯಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ತರುವಾಯ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್‌]]ನ [[ಬಾಬ್ ಬ್ಯಾಕ್‌ಲಂಡ್]] ವಿರುದ್ಧ ಸಬ್‌ಮಿಷನ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್ ಕಳೆದುಕೊಂಡ.ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸ್ಪರ್ಧಿಯ ಮ್ಯಾನೇಜರ್(ಹಾರ್ಟ್ ಪರ ಡೇವಿ ಬಾಯ್ ಸ್ಮಿತ್,ಬ್ಯಾಕ್ಲಂಡ್ ಪರ ಓವನ್)ತಾವು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಕುಸ್ತಿಪಟುವಿನ ಸೋಲನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಿತ್ತು. ಹಾರ್ಟ್ ಬ್ಯಾಕ್‌ಲಂಡ್‌ನ [[ಕ್ರಾಸ್‌ಫೈರ್ ಚಿಕನ್‌ವಿಂಗ್‌]]ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಮತ್ತು ಡೇವಿ ಬಾವ್ ಕೇಫೇಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೋತಾಗ, ಓವನ್ ತನ್ನ ತಾಯಿ ಹೆಲೆನ್ ಮನವೊಲಿಸಿ ಹಾರ್ಟ್ ಸೋಲನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದ.ಇದರಿಂದ ಬ್ಯಾಕ್‌ಲಂಡ್‌ಗೆ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಜಯ ದಕ್ಕಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454125|title=History of the WWE Championship - Bob Backlund(2)|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2005-07-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20050717025736/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454125|url-status=dead}}</ref> ಬಕ್‌ಲಂಡ್ ಜತೆ ಬ್ರೆಟ್ ಹಗೆತನವು [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XI]]ರಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದು,ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ಇನ್ನೊಂದು [[ಸಬ್‌ಮಿಷನ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ(ಆಟ ತ್ಯಜಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸುವ ಪಂದ್ಯ) ಬ್ಯಾಕ್‌ಲಂಡ್‌ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು.<ref name="WrestleMania XI official results">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm11/results|title=WrestleMania XI official results|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-05-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20100526110129/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm11/results/|url-status=dead}}</ref><ref name="WrestleMania XI official results"/> ====ವಿವಿಧ ವೈರಗಳು ಮತ್ತು ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪುನರ್ಮಿಲನ(1995–1997)==== ಬ್ರೆಟ್ ನಂತರ 1995ರಲ್ಲಿ ಡೀಸೆಲ್‌ನ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಫ್ ಹಿಂದೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅವವ ಪಂದ್ಯವು ಹೊರಗಿನ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದಿಂದ ಸತತವಾಗಿ ಹಾನಿಗೊಂಡ ನಂತರ,ಬ್ರೆಟ್ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಡೀಸೆಲ್ ವಿರುದ್ಧ No DQ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾನೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/1995/mainevent|title=Survivor Series 1995 main event|publisher=WWE}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454121|title=History Of The WWE Championship - Bret Hart(3)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2005-07-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20050717022714/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454121|url-status=dead}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ನಿಜಜೀವನದ ವೈರಿ ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ [[1996 ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಗೆಲುವು ಗಳಿಸಿದ ನಂತರ,<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/royalrumble/history/198811412/mainevent|title=1996 Royal Rumble match|publisher=WWE}}</ref> [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XII]]ನಲ್ಲಿ ಇವರಿಬ್ಬರ ನಡುವೆ 60 ನಿಮಿಷಗಳ [[ಐರನ್ ಮ್ಯಾನ್ ಪಂದ್ಯ]] ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 60 ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕುಸ್ತಿಪಟು ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮತ್ತು WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾನೆ. ಗಡಿಯಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ನಿಮಿಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿ ಉಳಿದು ಅಂಕ ಇನ್ನೂ 0 -0ಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಮಧ್ಯದ ಹಗ್ಗದಿಂದ ಹಾರಿದ.ಅವನ ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಹಾರ್ಟ್ ಹಿಡಿದು,ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಿದ. ಆದಾಗ್ಯೂ,ಮೈಕೇಲ್ ಕಡೆಯ 30 ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಲನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳದಿದ್ದಾಗ, ಪಂದ್ಯವು ಡ್ರಾನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಪಂದ್ಯವು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಸಡನ್ ಡೆತ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುವುದು ಎಂದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಗೊರಿಲ್ಲಾ ಮಾನ್ಸೂನ್]] ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದರು. ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಸೂಪರ್‌ಕಿಕ್ ಹೊಡೆದು ಚಿನ್ನವನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm12/mainevent|title=WrestleMania XII main event|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-06-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614025637/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm12/mainevent/|url-status=dead}}</ref> [[File:Bret Hart in 1995.jpg|thumb|left|1995ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್]] ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ ನಂತರ,ಹಾರ್ಟ್ ಕಿರುತೆರೆಯಿಂದ ಬಿಡುವು ಪಡೆದುಕೊಂಡ. WCW ಮತ್ತು WWF ಎರಡರಿಂದಲೂ ಹಾರ್ಟ್ ಉದ್ಯೋಗದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದ. ಆದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ WWF ಗೆ ಮರು-ಸಹಿ ಹಾಕಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ.<ref>''ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಹಾರ್ಟ್: ವ್ರೆಸಲಿಂಗ್ ವಿತ್ ಶಾಡೋಸ್'' (1998)</ref> ಬೇಸಿಗೆಕಾಲದಲ್ಲಿ, [[1996 ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್]] ಗೆಲುವಿನಿಂದ ಹುಮ್ಮಸ್ಸಿನಿಂದಿದ್ದ [[ಸ್ಟೀವ್ ಆಸ್ಟಿನ್]], ಬ್ರೆಟ್‌ನನ್ನು ಸತತವಾಗಿ ಮೂದಲಿಸಿದ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಜತೆ ಪಂದ್ಯವಾಡುವಂತೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wwf/june/1996.htm|title=King of the Ring 1996|publisher=pwwew.net|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20100612165259/http://pwwew.net/ppv/wwf/june/1996.htm|url-status=dead}}</ref> ಕಿರುತೆರೆಯಿಂದ 8 ತಿಂಗಳ ವಿರಾಮದ ನಂತರ, ಬ್ರೆಟ್ ಹಿಂತಿರುಗಿ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟಿನ್‌ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/1996/results|title=Survivor Series 1996 official results|publisher=WWE}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ಆಸ್ಟಿನ್‌ನನ್ನು ರಿಂಗ್ ಹೊರಗೆ ಎಸೆದಾಗ, [[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಇವರಿಬ್ಬರ ನಡುವೆ ಹಗೆತನ ಮುಂದುವರಿಯಿತು. ಆಸ್ಟಿನ್(ತೀರ್ಪುಗಾರರ ಅರಿವಿಲ್ಲದೇ)ರಿಂಗ್ ಒಳಗೆ ಹತ್ತಿ ರಂಬಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಜಯಗಳಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/royalrumble/history/1988114111|title=1997 Royal Rumble match|publisher=WWE}}</ref> ಈ ವಿವಾದವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಆಸ್ಟಿನ್ ಮತ್ತು ಅವನು ರಿಂಗ್ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ನಂತರ ಸೋಲಿಸಿದ ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳ ನಡುವೆ [[ಫೇಟಲ್ ಫೋರ್-ವೇ]] ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಯಿತು[[In Your House 13: Final Four]] ಮತ್ತು ವಿಜೇತರು ಒಂದನೇ ಕ್ರಮಾಂಕದ ಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಲಿದ್ದರು. ಪ್ರಸಕ್ತ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ತೊರೆದ ನಂತರ,ಪಂದ್ಯವು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಯಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ಆಸ್ಟಿನ್, [[ವೇಡರ್]] ಮತ್ತು [[ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್]] ಅವರನ್ನು ಫೇಟಲ್ ಫೋರ್-ವೇನಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wwf/february/1997.htm|title=In Your House XIII|publisher=pwwew.net|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20100612163649/http://pwwew.net/ppv/wwf/february/1997.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454113|title=History Of The WWE Championship - Bret Hart(4)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2005-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20050719012851/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/304454113|url-status=dead}}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹಾರ್ಟ್ ಆಧಿಪತ್ಯ ಅಲ್ಪಕಾಲೀನವಾಗುವಂತೆ ಆಸ್ಟಿನ್ ಖಾತರಿಮಾಡಿದ. ''[[ರಾ]]'' ನಲ್ಲಿ ಮರುರಾತ್ರಿ [[ಸಿಕೊ ಸಿಡ್]] ವಿರುದ್ಧ ಹಾರ್ಟ್ ಪಂದ್ಯವಾಡುವಂತೆ ಮಾಡಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1997/raw021797|title=WWF Raw: February 17, 1997|date=1997-02-17|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080601030026/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1997%2Fraw021797|url-status=dead}}</ref> ಇಬ್ಬರು [[ಸ್ಟೀಲ್ ಕೇಜ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯಾ 13ಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಮುಂಚೆ(ಹಾರ್ಟ್ ಅವರ 12ನೇ ಅನುಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ)ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು.ಆಸ್ಟಿನ್ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಹಾರ್ಟ್ ಗೆಲ್ಲಬೇಕೆಂದು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ,[[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 13]] ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಟೈಟಲ್ ಪಂದ್ಯವಾಗಿ ಮಾಡಲು ಈ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ. ಏಕಕಾಲೀನವಾಗಿ,ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯದಲ್ಲಿ ಸಿಡ್ ಜತೆ ನಿಗದಿತ ಪಂದ್ಯವಾಡಬೇಕಿದ್ದ ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್ ಸಿಡ್ ಗೆಲ್ಲುವುದಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ.ಸಿಡ್ ಕೊನೆಗೂ ಪಂದ್ಯವುಳಿಸಿಕೊಂಡು,ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟಿನ್‌ಗೆ ಅಪ್ಪಟ ದ್ವೇಷದ ಪಂದ್ಯವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref>{{citeweb|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1997/raw031797|title=WWF Raw: March 17, 1997|date=1997-03-17|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-06-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080601030031/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1997%2Fraw031797|url-status=dead}}</ref> ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 13ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟಿನ್ [[ಸಬ್‌ಮಿಷನ್ ಪಂದ್ಯ]]ದ ಮೂಲಕ ಮರುಪಂದ್ಯವಾಡಿದರು. ಅದು ಕಡೆಗೆ [[ಡೇವಿಡ್ ಮೆಲ್ಟ್‌ಜರ್]] ಅವರಿಂದ 5-ಸ್ಟಾರ್ ರೇಟಿಂಗ್ ಪಡೆಯಿತು. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಆಸ್ಟಿನ್‌ನನ್ನು ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್‌ನಿಂದ ಬಂಧಿಸಿದರೂ, ಆಸ್ಟಿನ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಆಸ್ಟಿನ್ ಪಂದ್ಯ ತೊರೆದಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ರಕ್ತ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ನೋವಿನಿಂದಾಗಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ತೊರೆದ. ವಿಶೇಷ ಅತಿಥಿ ತೀರ್ಪುಗಾರ [[ಕೆನ್ ಶಮ್‌ರಾಕ್]] ಹಾರ್ಟ್ ಗೆಲುವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ ನಂತರ ಹಾರ್ಟ್ ಆಸ್ಟಿನ್ ವಿರುದ್ಧ ಥಳಿತ ಮುಂದುವರಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm13/results|title=WrestleMania 13 official results|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2010-04-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20100426034340/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm13/results/|url-status=dead}}</ref> ಇದು ಆಸ್ಟಿನ್‌ನನ್ನು ಫೇಸ್(ಒಳ್ಳೆಯ ವರ್ತನೆ ಕುಸ್ತಿಪಟು)ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿತು ಮತ್ತು ಹಾರ್ಟ್ ಹೀಲ್(ಕೆಟ್ಟ ವರ್ತನೆಯ ಕುಸ್ತಿಪಟು)ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾದ. ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 13 ಮೂಲ ಯೋಜನೆಯೇನೆಂದರೆ ಹಾರ್ಟ್ ವಿರುದ್ಧ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್ ಮರುಪಂದ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ,ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌ ನಡೆದು ಎರಡು ವಾರಗಳ ನಂತರ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಮಂಡಿಗೆ ಗಾಯವಾಯಿತು. ಶಾನ್ ಬ್ರೆಟ್‌ಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಲು ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವದಂತಿಗಳು ಹರಡಲು ಆರಂಭವಾಯಿತು. ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 13 ಮುಖ್ಯಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಹೊರಬಂದು,ರಿಂಗ್‌ನೊಳಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಡುವಂತೆ ಮೈಕೇಲ್ಸ್‌ಗೆ ಸವಾಲು ಹಾಕಿದ ಮತ್ತು [[ಶೂಟ್]] [[ಪ್ರೊಮೊ]](ರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶನ)ಮೈಕೇಲ್ ಪಾದದಲ್ಲಿ "ಕೀವುತುಂಬಿದ ಗಾಯ"ವಾಗಿದೆಯೆಂದು ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದ. ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಾ, ತನ್ನ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ತಕ್ಷಣವೇ ಎದ್ದು ಮೈಕೇಲ್‌ನನ್ನು ಶಾಂತವಾಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ. ಹಾರ್ಟ್ ''ರಾ'' ನಲ್ಲಿ ನೋ-ಡಿಸ್‌ಕ್ವಾಲಿಫಿಕೇಶನ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಫೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟಿನ್‌ನನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ. ಅದರಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟಿನ್ ಈಗ ಹೀಲ್ ಆಗಿದ್ದ ಹಾರ್ಟ್ ಕಣಕಾಲನ್ನು ಉಕ್ಕಿನ ಕುರ್ಚಿಯಿಂದ ಹೊಡೆದು ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದ. ಆಸ್ಟಿನ್ ಹಾರ್ಟ್‌ನ ಸ್ವಯಂ ಅಂತಿಮ ಪಟ್ಟು [[ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್‌]]ನಿಂದ ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ನಿರಾಕರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಪಂದ್ಯ ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು. ಆಂಬ್ಯುಲೆನ್ಸ್ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ರೆಚರ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಆಸ್ಟಿನ್ ಥಳಿತ ಮುಂದುವರಿಸಿದ. ಅವನು ಪುನಃ ಬೇಟಿಯಾಗಲಿದ್ದಾನೆ.[[In Your House 14: Revenge of the 'Taker]]:ಇವರಿಬ್ಬರ ನಡುವೆ ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಒಂದೇ ಬಾರಿ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯವು ಪೇ-ಪರ್-ವ್ಯೂ ಮುಖ್ಯಪಂದ್ಯವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು. ಆಸ್ಟಿನ್ ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ರಿಂಗ್ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್ ಮೂಲಕ ಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗ, [[ದಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬುಲ್‌ಡಾಗ್]] ಹಾರ್ಟ್ ಪರವಾಗಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದ.ಇದರ ಫಲವಾಗಿ ಅನರ್ಹತೆಗೊಂಡು, ಹಾರ್ಟ್ ವಿರುದ್ಧ ಆಸ್ಟಿನ್‌ಗೆ ಏಕೈಕ ಜಯವನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಮುಂಬರುವ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ, ಬ್ರೆಟ್, "ದಿ ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್" ಹಾರ್ಟ್ ಅಮೆರಿಕದ ಅಭಿಮಾನಿಗಳನ್ನು ಖಂಡಿಸಿದ.ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ತನ್ನ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮುಂದುವರಿದರೂ ಅದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ದವಾಗಿ ತನ್ನ ವಿರುದ್ಧ ಇತ್ತೀಚಿನ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅವರು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಸಹೋದರ ಓವನ್ ಮತ್ತು ಭಾವಮೈದುನ ಡೇವಿ ಬಾಯ್ ಸ್ಮಿತ್ ಮತ್ತು [[ಜಿಮ್ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್]] ಜತೆ ಪುನರ್ಮಿಲನಗೊಂಡ. ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು [[ಬ್ರಿಯನಾ ಪಿಲ್‌ಮ್ಯಾನ್]] ಜತೆ [[ಹೊಸ ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್|''ಹೊಸ'' ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್]] ರಚಿಸಿದರು. ಈ ಪುನರುತ್ಥಾನವು [[ಅಮೇರಿಕ ವಿರೋಧಿ]] [[ಸ್ಟೇಬಲ್]] ಎನಿಸಿಕೊಂಡು [[ಕೆನಡಾ]] ಮತ್ತು [[ಯುರೋಪ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿತ್ತು. [[ಆಂಗಲ್]](ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕಥಾವಸ್ತು)ನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ,ಹಾರ್ಟ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ [[ಆಫ್ರಿಕನ್ ಅಮೆರಿಕನ್]] ಸ್ಟೇಬಲ್, [[ನೇಶನ್ ಆಫ್ ಡಾಮಿನೇಶನ್]] ಲಾಕರ್ ಕೋಣೆಯನ್ನು ವಿಧ್ವಂಸಗೊಳಿಸಿದಂತೆ ಕಂಡುಬಂತು(ಕಥಾವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ,DX ಹಾರ್ಟ್‌ಫೌಂಡೇಶನ್‌ನನ್ನು ಸಿಕ್ಕಿಹಾಕಿಸಿತು) DX ಜತೆ ಪ್ರೊಮೊ(ಸಂದರ್ಶನ)ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಕೇಫೇಬ್ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ,ಹಾರ್ಟ್ [[ಟ್ರಿಪಲ್ H]] ಮತ್ತು ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಇಬ್ಬರನ್ನೂ "[[ಸಲಿಂಗಕಾಮಿಗಳು]]" ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿದ. WWF ತೊರೆದ ನಂತರ ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ವೈರಿಗಳಿಗೆ ಕ್ಷಮೆಕೇಳಿದ ಹಾಗೂ ತಾನು ಒತ್ತಡಕ್ಕೊಳಗಾದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ. "ತಾನು ಜನಾಂಗೀಯವಾದದ ಯಾವುದೇ ರೂಪ ಅಥವಾ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ. ಇದು ಹುಡುಗಾಟವಾಡುವ ಸಂಗತಿಯಲ್ಲವೆಂದು ತಮಗೆ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಸಲಿಂಗಕಾಮಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನೀಡಿದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ನಾನು ಕ್ಷಮೆ ಕೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಇದು ನನ್ನ ಕಡೆಯಿಂದ ಉಂಟಾದ ದಡ್ಡ ತಪ್ಪು. ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ವಿತ್ ಶಾಡೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಉಲ್ಲೇಖಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದಿರುವಿಕೆಯನ್ನು ಉದಾಹರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಈ ನಿಂದನೆಗಳನ್ನು ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ವೈರ ಮುಂದುವರಿಸಲು ಬ್ರೆಟ್‌ನನ್ನು ಬಯಸಿದ್ದಾಗಿಯೂ, ಬ್ರೆಟ್ ಅದನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸಿದನೆಂದೂ ಬ್ರೆಟ್ ಗಮನಸೆಳೆದಿದ್ದಾನೆ. ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಐದನೇ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ್ನು [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲಾಮ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಅತಿಥಿ ತೀರ್ಪುಗಾರ]] ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಮುಖಕ್ಕೆ ಉಗಿದ ನಂತರ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ.ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತೀಕಾರವಾಗಿ ಉಕ್ಕಿನ ಕುರ್ಚಿಯನ್ನು ಅವನತ್ತ ಎಸೆದ,ಅದು ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್‌ಗೆ ಬಡಿದು ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಅವನ ಭುಜವನ್ನು ನೆಲಕ್ಕೆ ಒತ್ತಿಹಿಡಿದು ಮಣಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1997/mainevent/|title=SummerSlam 1997 main event|publisher=WWE|access-date=2010-04-30|archive-date=2009-08-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20090823055949/http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/1997/mainevent/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/30445417|title=History Of The WWE Championship - Bret Hart(5)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2005-11-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20051129204514/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/30445417|url-status=dead}}</ref> ====ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮನ(1997)==== ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ,ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಅನೌನ್ಸರ್ [[ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್]] ಜತೆ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ವೈರವು ಉಲ್ಭಣಿಸಿತು. ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ ರಿಂಗ್‌ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಕಾವೇರಿದ ಚಕಮಕಿಯಿಂದ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್‌ನನ್ನು ಅನೇಕ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಇಷ್ಟಪಡದಿರಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ WWF ಮಾಲೀಕರೆಂದು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿದ್ದು, ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು 1996ರಲ್ಲಿ 20 ವರ್ಷಗಳ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದ್ದರೂ, 1997ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ WWF ಕಠಿಣ ಹಣಕಾಸಿನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದು,ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಹಾರ್ಟ್ ವಿವಾದಾತೀತವಾಗಿ 1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ದೊಡ್ಡ ಕುಸ್ತಿಪಟುವಾಗಿದ್ದ.<ref name="darkdays" /> ಹಾರ್ಟ್ ಪಾತ್ರದ ಮೌಲ್ಯ ಕೂಡ ಕುಸಿಯಲಾರಂಭಿಸಿದೆಯೆಂದು ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಭಾವಿಸಿದ.ಆದರೆ ಹಾರ್ಟ್ WWF ಜತೆ ಉಳಿದು ಒಪ್ಪಂದ ಹಾಗೂ ಪಾತ್ರದ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಬೇಕೆಂದು ಇಚ್ಛಿಸಿದ.<ref>''ಆಫ್ ದಿ ರೆಕಾರ್ಡ್'' ವಿತ್ ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್, [[TSN]], 2-24-98: "...ಹಿಸ್ ವ್ಯಾಲ್ಯೂ ವಾಸ್ ಬಿಗಿನಿಂಗ್ ಟು ವೇನ್..." ([http://watch.tsn.ca/off-the-record/best-of-otr-vince-mcmahon---02-24-98/#clip173632 ವಿಡಿಯೊ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091102140143/http://watch.tsn.ca/off-the-record/best-of-otr-vince-mcmahon---02-24-98/#clip173632 |date=2009-11-02 }} ಅಟ್ tsn.ca)</ref> ಅದೇನೇ ಇದ್ದರೂ,ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ [[ವರ್ಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್]](WCW)ಜತೆ ತನ್ನ ಮೂಲ ಪ್ರಸ್ತಾಪದ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡನೇ ಬಾರಿ ಯೋಚಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕುರಿತು ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸುವುದಕ್ಕೆ ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದ.<ref name="dvd" /> ಹಾರ್ಟ್ ತರುವಾಯ,WCW ಜತೆ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ. WWF ಜತೆ ಅವನ ಅಂತಿಮ ಪಂದ್ಯವು [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್‌]]ನ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅವನ ನಿಜಜೀವನದ ಎದುರಾಳಿ ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ ವಿರುದ್ಧ ಟೈಟಲ್ ಪಂದ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ತವರುನೆಲದಲ್ಲಿ ಮೈಕೇಲ್ಸ್‌ಗೆ ಸೋಲಪ್ಪಿ WWF ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಮರುದಿನ ರಾತ್ರಿ ''ರಾ'' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಬಿಟ್ಟುಕೊಡುವುದಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಅಥವಾ ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ನಂತರ ಸೋಲುವ ಹಾರ್ಟ್ ಉಪಾಯಕ್ಕೆ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದ. ತಾನು WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ನ್ನು ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಜತೆ WCW TVಗೆ(ಆಗಿನ -WCW ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಎರಿಕ್ ಬಿಸ್ಚೋಫ್]] ಒತ್ತಾಯದ ನಡುವೆಯೂ,ಹಾರ್ಟ್‌ DVD ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ಪ್ರಕಾರ,<ref name="dvd">{{cite web|url=http://www.amazon.com/dp/B000AOEPU2|title=''Bret "Hitman" Hart: The Best There Is, The Best There Was, The Best There Every Will Be''}}</ref> ಅವನು WCWನ್ನು ಕಳಂಕರಹಿತ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಲಿದ್ದಾನೆ)ತೆಗೆದುಕೊಂಡುಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್‌ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾನೆ.ಮೆಕಮೋಹನ್ ಇನ್ನೂ ಕಳವಳಕ್ಕೀಡಾಗಿದ್ದನು.ಇದು ಅವನ ಮಾತನ್ನು ಮುರಿಯಲು ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್‌]] ಎಂದು ಹೆಸರು ಪಡೆಯಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್‌ಗೆ ಮಣಿಯದಿದ್ದರೂ,ತೀರ್ಪುಗಾರ [[ಅರ್ಲ್ ಹೆಬ್ನರ್]] ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಪಡೆದವನಂತೆ ಗಂಟೆ ಬಾರಿಸಲು ಕರೆ ನೀಡಿದ. ಇದು ಹಾರ್ಟ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್‌ಗೆ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ "ಕಳೆದು"ಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಫಲಿತಾಂಶ ನೀಡಿತು<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/1997/mainevent|title=Survivor Series 1997 main event (Montreal Screwjob)|publisher=WWE}}</ref> ಕೋಪಗೊಂಡ ಹಾರ್ಟ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಮುಖಕ್ಕೆ ಉಗುಳಿ,ಕಿರುತೆರೆ ಉಪಕರಣ ನಾಶಮಾಡಿ,[[ಗೆರಾಲ್ಡ್ ಬ್ರಿಸ್ಕೊ]] ಎದುರು ಅಖಾಡದ ಹಿಂದೆ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್‌ಗೆ ಗುದ್ದಿ,[[ಪ್ಯಾಟ್ ಪ್ಯಾಟರ್‌ಸನ್]] ಮತ್ತು ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಪುತ್ರ [[ಶೇನ್‌]] ಬೆನ್ನುತಟ್ಟುವುದರಲ್ಲಿ ರಾತ್ರಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಪಂದ್ಯದ ಮುಕ್ತಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಹಾರ್ಟ್ ಅಖಾಡದ ಹಿಂದೆ ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಜತೆ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕಿಳಿದ. ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್‌ಗೆ ದಾರಿಕಲ್ಪಿಸುವ ತೆರೆಮರೆಯ ಹಿಂದಿನ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು 1998ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.''[[Hitman Hart: Wrestling with Shadows]]'' ===ವರ್ಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್(1997–2000)=== ====ಪೂರ್ವದ WCW ನಿರ್ವಹಣೆ(1997–1998)==== ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರಿಸ್ ಪೇ-ಪರ್-ವ್ಯೂ ನಡೆದ ಮರುದಿನ,[[ನ್ಯೂ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆರ್ಡರ್]] ಜತೆಯಿದ್ದ [[ಎರಿಕ್ ಬಿಸ್ಚೋಫ್]],ಹಾರ್ಟ್ [[ವರ್ಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌]]ಗೆ ಬರಲಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು nWoಗೆ ಸೇರುತ್ತಾನೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರಿಸ್‌ನ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ನಂತರ,ಹಾರ್ಟ್ WWFನ ಮುಖ್ಯಸ್ಪರ್ಧಿಯಾದ WCWಗೆ ಸೇರುತ್ತಾನೆ. WCW ಮಂಡಳಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[J.J.ದಿಲ್ಲೋನ್]] ಪ್ರಕಟಣೆ ನೀಡಿ,[[ಸ್ಟಾರ್‌ಕೇಡ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಬಿಸ್ಚೋಫ್ ಮತ್ತು [[ಲ್ಯಾರಿ ಜಿಬಿಸ್ಕೊ]] ನಡುವೆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ವಿಶೇಷ ಅತಿಥಿ ತೀರ್ಪುಗಾರ ಎಂದು ಹೇಳಿದಾಗ,ಡಿಸೆಂಬರ್ 15,1997ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ''[[WCW ಮಂಡೆ ನಿಟ್ರೊ]]'' ದಲ್ಲಿ ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆದ.<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1997/nitro121597|title=WCW Nitro: December 15, 1997|date=1997-12-15|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080701013554/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1997%2Fnitro121597|url-status=dead}}</ref> ಬ್ರೆಟ್ ಸ್ಟಾರ್‌ಕೇಡ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಸ್ಟಿಂಗ್]] ವಿರುದ್ಧ [[ಹಲ್ಕ್ ಹೋಗಾನ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದ.ಪಂದ್ಯದ ಮುಕ್ತಾಯದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆಯಿಲ್ಲದ ತೀರ್ಪುಗಾರನಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ್ದ. ತೀರ್ಪುಗಾರ [[ನಿಕ್ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್]] ಮೇಲೆ ವಾಗ್ದಾಳಿ ಮಾಡಿದ ಅವನು,ವೇಗದ ಎಣಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆಂದು ಆರೋಪಿಸಿದ ಹಾಗೂ ಅದು "ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸಂಭವಿಸಲು" ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕೂಗಿದ(ಮ್ಯಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ).<ref>{{cite web|url= http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/starrcad.html#97|title=Starrcade 1997 results|publisher=Pro Wrestling History}}</ref> ಕಂಪೆನಿಯ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಹೊಂದಿದ್ದ ಬಿಸ್ಚೋಫ್ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್‌ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಬಗ್ಗೆ ಸದ್ಭಾವನೆಯಿಂದ ಅವನು ಫೇಸ್(ಒಳ್ಳೆಯ ವರ್ತನೆಯ ಕುಸ್ತಿಪಟು)ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಫಲ ನೀಡಿತು. ಅವನು 1998ರಲ್ಲಿ [[ಸೌಲಡ್ ಔಟ್‌]]ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ WCW ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್‌ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ<ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/nwoppv.html#98|title=Souled Out 1998 results| publisher=Pro Wrestling History}}</ref> ಮತ್ತು [[ಅನ್‌ಸೆನ್ಸರ್ಡ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಕರ್ಟ್ ಹೆನ್ನಿಂಗ್‌]]ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/uncensor.html#98|title=Uncensored 1998 results|publisher=Pro Wrestling History|access-date=2010-04-30|archive-date=2008-03-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20080324230031/http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/uncensor.html#98|url-status=dead}}</ref> ====ಹೀಲ್‌(ಕೆಟ್ಟ ವರ್ತನೆ ಕುಸ್ತಿಪಟು)ಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆ (1998–1999)==== WCW ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಎರಿಕ್ ಬಿಸ್ಚೋಫ್]] [[TSN]]ನ ''ಆಫ್ ದಿ ರೆಕಾರ್ಡ್‌'' ನಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ಸೃಜನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ ತಮಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಖಾತರಿಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ.ಆದರೆ ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು [[ಹಲ್ಕ್ ಹೋಗಾನ್]] ನಡುವೆ ಹಗೆತನಕ್ಕೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಯೋಜನೆಗಳಿವೆ ಹಾಗೂ ಅದು ಅಪಾರ ಮೊತ್ತದ ಹಣವನ್ನು ತರುತ್ತದೆಂದು ಹೇಳಿದರು.(ಆದರೆ ಆ ಹಗೆತನ ಫಲಪ್ರದವಾಗಿಲ್ಲ-ಬದಲಿಗೆ ಅವನು ''[[WCW ಮಂಡೇ ನಿಟ್ರೋ]]'' ದಲ್ಲಿ ಕಿರುತೆರೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ಪಂದ್ಯವಾಡಿದರು.ಅದು ನೋ-ಕಂಟೆಸ್ಟ್(ಯಾರೊಬ್ಬರೂ ಗೆಲುವು ಗಳಿಸದೇ)ನಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು.<ref name="bischoffotr">''ಆಫ್ ದಿ ರೆಕಾರ್ಡ್'' ಎರಿಕ್ ಬಿಸ್ಚಾಫ್ ಜತೆ [[TSN]], ಮಾರ್ಚ್ 1998: "ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಎಂಡ್ ಹಲ್ಕ್ ಹೋಗಾನ್ ಆರ್ ಗೋಯಿಂಗ್ ಟು ಮೇಕ್ ಎ ಟ್ರೆಮಂಡಸ್ ಎಮೌಂಟ್ ಆಫ್ ಮನಿ ಟುಗೆದರ್ ಬೈ ದಿ ಎಂಡ್ ಆಫ್ ದಿಸ್ ಇಯರ್ ."</ref> ಏಪ್ರಿಲ್ 1998ರಲ್ಲಿ ಹೋಗಾನ್ ಮತ್ತು "ಮ್ಯಾಕೊ ಮ್ಯಾನ್" [[ರಾಂಡಿ ಸಾವೇಜ್]] ಒಳಗೊಂಡ ''ನಿಟ್ರೊ'' ಮುಖ್ಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಹೀಲ್‌(ಕೆಟ್ಟ ವರ್ತನೆ ಕುಸ್ತಿಪಟು)ಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾದ ಮತ್ತು ಅನಧಿಕೃತವಾಗಿ [[nWo]]ಗೆ ಸೇರಿದ. ಅವನು [[ಸ್ಲಾಂಬೋರಿ]] ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾವೇಜ್‌ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ,ಹೋಗಾನ್ ನೀಡಿದ ನೆರವಿಗೆ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು,<ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/slambore.html#98|title=Slamboree 1998 results|publisher= Pro Wrestling History}}</ref> ನಂತರ ಪುನಃ [[ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ಬ್ಯಾಶ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹೋಗಾನ್ ಜತೆ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾವೇಜ್‌ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾವೇಜ್ [[ರಾಡ್ಡಿ ಪೈಪರ್‌]]ಗೆ ಸಹಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದ.<ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/gabash.html#98|title=The Great American Bash 1998 results|publisher=Pro Wrestling History}}</ref> [[ಬ್ಯಾಷ್ ಎಟ್ ದಿ ಬೀಚ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅವನು WCW ಪ್ರಥಮ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿ, ಬೂಕರ್‌ನ [[WCW ವರ್ಲ್ಡ್ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌]]ಗಾಗಿ [[ಬೂಕರ್ T]]ಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ. ಬೂಕರ್‌ನನ್ನು ಉಕ್ಕಿನ ಕುರ್ಚಿಯಿಂದ ಹೊಡೆದ ನಂತರ ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/beach.html#98|title=Bash at the Beach 1998 results|publisher=Pro Wrestling History}}</ref> WCW ಎರಡನೇ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾದ [[WCW ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ಗೆಲ್ಲಲು ಹಾರ್ಟ್ [[ಬುಕ್ಡ್]](ಗೊತ್ತುಮಾಡು)ಆಗಿದ್ದ. ಹಾರ್ಟ್ ನಂತರ ಎರಡು ಬಾರಿ WCW ವಿಶ್ವಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿದ್ದ.,WWFನ ಉನ್ನತ ಸ್ಟಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದು,WCW ಜತೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ $3 ದಶಲಕ್ಷ ಅಂದಾಜು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿಹಾಕಿದ್ದರೂ ಕೂಡ,ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಸ್ವರ್ಧಿಯಾಗಿಸುವಲ್ಲಿನ WCW ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ಕೆಲವರು ತಪ್ಪೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರು.<ref>http://www.usprowrestling.com/html/history.html{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="DVD" /> ''ನಿಟ್ರೊ'' ದ ಜುಲೈ 20ರ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ [[ಡೈಮಂಡ್ ಡಲ್ಲಾಸ್ ಪೇಜ್‌]]ನನ್ನು ಕಾಲಿವುಳಿದಿದ್ದ WCW ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದ. ಅದು WCWನಲ್ಲಿ ಅವನ ಪ್ರಥಮ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates/30445411114|title=History Of The United States Championship - Bret Hart(1)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2005-08-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20050810020106/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates/30445411114|url-status=dead}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಹೊಂದಿದ್ದ-ಇದು WCW ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಆಧಿಪತ್ಯ.<ref name="ustitle" /> nWoನ ಅಧಿಕೃತ ಸದಸ್ಯನಾಗಿರದಿದ್ದರೂ,ಬಣವು ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸಿತು.[[ದಿ ಜೈಂಟ್]] ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿ ಪೇಜ್‌ನಿಗೆ [[ಚೋಕ್‌ಸ್ಲಾಮ್]] ಮಾಡಿದ. ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಹಾರ್ಟ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ಪನ್ನು ಸಹ WWF ಮಾಜಿ [[ಲೆಕ್ಸ್ ಲೂಗರ್‌]]ಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡ.<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1998/nitro081098|title=Monday Nitro - August 10, 1998|date=1998-08-10|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080701013614/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1998%2Fnitro081098|url-status=dead}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ಲೂಗರ್‌ನಿಂದ ಮರುರಾತ್ರಿಯೇ ಥಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಮರಳಿಗಳಿಸಿದ. [[ಫಾಲ್ ಬ್ರಾಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಡೈಮಂಡ್ ಡಲ್ಲಾಸ್ ಪೇಜ್‌ಗೆ [[ವಾರ್‌ಗೇಮ್ಸ್ ಪಂದ್ಯ]]ದಲ್ಲಿ ಸೋತರು. ಹಾರ್ಟ್ 1998ರ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಟಿಂಗ್ ಜತೆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಹಗೆತನ ಸಾಧಿಸಿದ,ಅದು [[ಹಾಲೋವಿನ್ ಹವಾಕ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿತು.ಹಾರ್ಟ್ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು([[ಕೇಫೇಬ್]])(ಭ್ರಮೆ ಹುಟ್ಟಿಸುವುದು)ಸ್ಟಿಂಗ್‌ನಿಗೆ ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದ. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 26 ''ನಿಟ್ರೋ'' ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಡೈಮಂಡ್ ಡಲ್ಲಾಸ್ ಪೇಜ್‌ಗೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಕಳೆದುಕೊಂಡ.<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1998/nitro102698|title=Monday Nitro - October 26, 1998|date=1998-10-26|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080701013619/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1998%2Fnitro102698|url-status=dead}}</ref> ಇಬ್ಬರೂ [[ವರ್ಲ್ಡ್ ವಾರ್ 3]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಮರುಪಂದ್ಯವಾಡಿ,ಅದರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಸೋಲಪ್ಪಿದ<ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/ww3.html#98|title=World War 3 1998 results|publisher=Pro Wrestling History}}</ref> ''ನಿಟ್ರೋ'' ದ [[ನೋ ಡಿಸ್‌ಕ್ವ್ಯಾಲಿಫಿಕೇಶನ್ ಪಂದ್ಯ]]ದ ನವೆಂಬರ್ 30 ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಪೇಜ್‌ನಿಂದ nWo ಸದಸ್ಯ [[ದಿ ಜೈಂಟ್‌]]ನ ನೆರವಿನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates/30445411312|title=History Of The United States Championship - Bret Hart(3)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2005-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20051202093017/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates/30445411312|url-status=dead}}</ref> ನಿಟ್ರೋದ ಫೆಬ್ರವರಿ 8ರ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ್ನು ಕುಟುಂಬದ ಸ್ನೇಹಿತ ರಾಡ್ಡಿ ಪೈಪರ್‌ಗೆ ಸೋಲಪ್ಪಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999/nitro020899|title=Monday Nitro - February 8, 1999|date=1999-02-08|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080701013635/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999%2Fnitro020899|url-status=dead}}</ref> ಮಾರ್ಚ್ 29 1999ರಂದು [[ಟೊರಂಟೊ]] [[ಏರ್ ಕೆನಡಾ ಸೆಂಟರ್‌]]ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ''ನಿಟ್ರೊ'' ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಹಾರ್ಟ್ ಬೀದಿ ಉಡುಪಿನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು, [[ಬಿಲ್ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌]]ನನ್ನು ಕರೆದು,ಐದು ನಿಮಿಷಗಳಲ್ಲೇ ಅವನನ್ನು ಸೋಲಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ ಹಾಗೂ ತನ್ನ ಜತೆ ಕಾಳಗಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವಂತೆ ಒತ್ತಡ ಹಾಕಿದ. ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ [[ಟೊರಂಟೊ ಮ್ಯಾಪಲ್ ಲೀಫ್ಸ್]] ಸ್ವೆಟರ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಲೋಹದ [[ಬ್ರೆಸ್ಟ್‌ಪ್ಲೇಟ್]] ಧರಿಸಿದ್ದ.ಇದು ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌ನನ್ನು ಸೋಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಫಲಕಂಡಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ನಂತರ ಸ್ವಯಂ [[ಪಿನ್‌ಫಾಲ್]](ಗೆಲುವಿನ ಸ್ಥಿತಿ)ನ್ನು ಎಣಿಸಿದ.ಮೈಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ "ಹೇ WCW, ಬಿಸ್ಚೋಫ್, ನಾನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತೇನೆ!,ಮತ್ತು ಅಖಾಡದಿಂದ ಹೊರಬಂದ.ಹಾರ್ಟ್ ನಿಜವಾಗಲೂ ಕಂಪೆನಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆಯೇ ಎನ್ನುವ ಊಹಾಪೋಹಕ್ಕೆ ಇದು ದಾರಿಕಲ್ಪಿಸಿತು. ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಹಾರ್ಟ್ WCW ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ನಿಂದ ವಿರಾಮವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡ. ಮೇ 1999ರಂದು ಅವನು ಹಿಂತಿರುಗುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಅವನ ಸಹೋದರ ಓವನ್ ಹಾರ್ಟ್ [[WWF ಪೇ-ಪರ್-ವ್ಯೂ]] ಪಂದ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಪಘಾತವೊಂದರಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟ. ಇದರ ಫಲವಾಗಿ,ಹಾರ್ಟ್ ಕಿರುತೆರೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಲಿಲ್ಲ, ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದ ಜತೆ ಬೆರೆಯಲು WCW ನಿಂದ ಇನ್ನೂ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳು ವಿರಾಮ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ. ====ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್,nWo ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮನ (1999–2000)==== ಹಾರ್ಟ್ ''ನಿಟ್ರೊ'' ದ 1999ರ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿನ [[ಹಲ್ಕ್ ಹೋಗಾನ್]] ಜತೆ [[ಸ್ಟಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸ್ ಲೂಗರ್ ವಿರುದ್ಧ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕುಸ್ತಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದ. ''ನಿಟ್ರೊ'' ದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 4, 1999ರ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಓವನ್ ಗೌರವಾರ್ಥ [[ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನೈಟ್]] ವಿರುದ್ಧ ಕುಸ್ತಿಯಾಡಿದ-ಈ ಪಂದ್ಯವು ಓವನ್ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳ ಮುಂಚೆ ಮೃತಪಟ್ಟ [[ಕನ್ಸಾಸ್ ನಗರ]]ದ [[ಕೆಂಪರ್ ಅರೇನಾ]]ದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999/nitro100499|title=Monday Nitro - October 4, 1999|publisher=Other Arena|access-date=ಆಗಸ್ಟ್ 10, 2021|archive-date=ಡಿಸೆಂಬರ್ 24, 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071224191839/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999%2Fnitro100499|url-status=dead}}</ref> ಸುಮಾರು ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ,WWF ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖಕ [[ವಿನ್ಸ್ ರುಸೊ]] ನಿರ್ಗಮಿಸಿ WCW ಸೇರಿದರು.ರೂಸೊ ಒಂದು ಕಥಾವಸ್ತುವಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಿದರು. ಅದರಲ್ಲಿ,[[ಹಾಲೋವೀನ್ ಹಾವೋಕ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಸ್ಟಿಂಗ್,ಹೋಗಾನ್ ಮತ್ತು ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ನಡುವೆ ನಡೆದ [[ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ಪಂದ್ಯಗಳ ಸರಣಿ ಕುರಿತು ವಿವಾದ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಖಾಲಿವುಳಿದಿರುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ನಂತರ ''ನಿಟ್ರೊ'' ದ ಅನೇಕ ಸಂಚಿಕೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ ನಡೆಯಿತು. ಹಾಲೋವಿನ್ ಹಾವೋಕ್ ರಾತ್ರಿಯ ನಂತರ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ವಿರುದ್ಧ ಹಾರ್ಟ್‌ನ ಪ್ರಥಮ ಸುತ್ತಿನ ಪಂದ್ಯ ನಡೆಯಿತು.ಮುಂದಿನ ಸುತ್ತಿಗೆ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ಇದು ಟೂರ್ನ್‌ಮೆಂಟ್ ಪಂದ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ಹಿಂದಿನ ರಾತ್ರಿ ಗೆದ್ದಿದ್ದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಾಗಿ ಪಂದ್ಯವೂ ಇದಾಗಿತ್ತು. ಬಾಹ್ಯ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪಕ್ಕೆ ಅಭಿನಂದನೆಗಳು,ಹಾರ್ಟ್ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌ನನ್ನು ಸೋಲಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ,ಅವನ ಎರಡನೇ ಅಧಿಕೃತ WCWನ ಸೋಲನ್ನು ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿದ ಹಾಗೂ U.S. ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ್ನು ನಾಲ್ಕನೇ ಬಾರಿಗೆ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates/304454112211|title=History Of The United States Championship - Bret Hart(4)|publisher=WWE|accessdate=2007-12-30|archive-date=2005-12-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20051213033852/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates/304454112211|url-status=dead}}</ref> ''ನಿಟ್ರೋ'' ದ ನವೆಂಬರ್ 8 ಆವೃತ್ತಿಯ [[ಲ್ಯಾಡರ್ ಮ್ಯಾಚ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ್ನು ಸ್ಕಾಟ್ ಹಾಲ್‍‌ಗೆ ಸೋತ.ಇದರಲ್ಲಿ ಸಿಡ್ ವಿಷಸ್ ಮತ್ತು ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ಕೂಡ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು.<ref name="08NOV99">{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999/nitro110899|title=Monday Nitro - November 8, 1999|date=1999-11-08|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080701013650/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999%2Fnitro110899|url-status=dead}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ಟೊರೊಂಟೊದ ಏರ್ ಕೆನಡಾ ಸೆಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ''[[WCW ಮೇಹೆಮ್‌]]'' ನಲ್ಲಿ [[ಪೆರಿ ಸಟುರನ್]],<ref name="08NOV99" />[[ಬಿಲ್ಲಿ ಕಿಡ್‌ಮ್ಯಾನ್]],<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999/nitro111599|title=Monday Nitro - November 15, 1999|date=1999-11-15|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080701013655/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999%2Fnitro111599|url-status=dead}}</ref> ಸ್ಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನಾಯಿಟ್ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ WCW ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ.ಇದರಿಂದ ಅವನಿಗೆ WCWನ ಎರಡು ಆಧಿಪತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಗಳಿಸಿದ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಆರನೇ [[ವಿಶ್ವಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 7ರಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ [[WCW ವಿಶ್ವ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌]]ನ್ನು ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್‌(ಹಾರ್ಟ್ ಅವಳಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಎನಿಸಿದ)ನಿಂದ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ. ಆದರೆ ನಿಟ್ರೋದ ಡಿಸೆಂಬರ್ 13 ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ [[ದಿ ಔಟ್‌ಸೈಡರ್ಸ್‌]]ಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999/nitro121399|title=Monday Nitro - December 13, 1999|date=1999-12-13|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080701013700/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999%2Fnitro121399|url-status=dead}}</ref> (0}ಸ್ಟಾರ್‌ಕೇಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ವಿರುದ್ಧ ತನ್ನ WCW ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡ. ಪಂದ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಹಾರ್ಟ್ ತಲೆಗೆ [[ಮ್ಯೂಲ್ ಕಿಕ್‌]]ನಿಂದ ಹೊಡೆದಿದ್ದರ ಫಲವಾಗಿ ಅವನು ತೀವ್ರ [[ಮೆದುಳಿನ ಗಾಯ]]ಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾದ. ದಿನದ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್‌ಕೇಡ್ ತಕ್ಷಣದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ತಾನು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆಘಾತಕರ ಮೂರು ಮೆದುಳ ಗಾಯಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿರಬಹುದು ಎಂದು ಹಾರ್ಟ್ ನಂತರ ಊಹಿಸಿದ.ಆದರೆ ತನ್ನ ಗಾಯಗಳ ತೀವ್ರತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವನಿಗೆ ಅರಿವಿರಲಿಲ್ಲ.<ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/starrcad.html#99|title=Starrcade 1999 results|publisher=Pro Wrestling History}}</ref> ಇದರ ಭಾಗವಾಗಿ,ಹಾರ್ಟ್ [[ಫಿಗರ್-ಫೋರ್ ಲೆಗ್ ಲಾಕ್]] ಮೂಲಕ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌ ಮೇಲೆ ಹಿಡಿತ(ಪೋಸ್ಟ್) ಸಾದಿಸಿದ.ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ಹಾರ್ಟ್ ನಡೆಯನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ವಿಫಲನಾದಾಗ,ಹಾರ್ಟ್ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ತಲೆಯನ್ನು ಕಾಂಕ್ರೀಟ್ ನೆಲಕ್ಕೆ ಬಡಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.ddtdigest.com/updates/1999123p.htm|title=WCW Starrcade, December 19, 1999|date= 1999-12-19|publisher=DDTDigest}}</ref> ಈ ಗಾಯಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹಾರ್ಟ್ [[ಮೆದುಳು ಗಾಯದ ನಂತರ ಲಕ್ಷಣ]]ಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಯಿಂದ [[ನಿವೃತ್ತಿ]]ಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ಬರೆದ ''ಕೆಲಗರಿ ಸನ್'' ಅಂಕಣವೊಂದರಲ್ಲಿ "ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ತನ್ನ ಜತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೂ ಗಾಯಮಾಡುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದನೆಂದು" ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.brethart.com/bio/columns/story-about-goldberg-jericho|title=Bret Hart's Calgary Sun column from May 9, 2003|date=2003-05-09|publisher=brethart.com|access-date=2010-04-30|archive-date=2008-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20080122071313/http://www.brethart.com/bio/columns/story-about-goldberg-jericho|url-status=dead}}</ref> ತನ್ನ DVD ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರದ ಭಾಗವಾಗಿ,ಹಾರ್ಟ್ "ಬಿಲ್ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌ನಂತ ಒಳ್ಳೆಯ ಹೃದಯದ ವ್ಯಕ್ತಿ ತನಗೆ ಗಾಯವಾಗಲು ಕಾರಣ" ಎಂದು ವಿಷಾದ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾನೆ.<ref name="dvd" /> ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟಾರ್ಕೇಡ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದ ವಿವಾದಗಳ ಫಲವಾಗಿ WCW ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ್ನು ''ನಿಟ್ರೊ'' ದ ಡಿಸೆಂಬರ್ 20ರ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ತ್ಯಜಿಸಿದ. ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌ ಜತೆ ಮರುಪಂದ್ಯವಾಡುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡಿದ. ಪಂದ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸ್ಕಾಟ್ ಹಾಲ್ ಮತ್ತು ಕೆವಿನ್ ನ್ಯಾಶ್ ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿ,ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌ಗೆ ಬೇಸ್‌ಬಾಲ್ ಬ್ಯಾಟ್‌ಗಳಿಂದ ದಾಳಿ ಮಾಡುವಂತೆ ಕಂಡುಬಂದರು. ಹಾರ್ಟ್ ಅದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಅವರ ಮನವೊಲಿಸಿದ. ನಂತರ ತಿರುಗಿ ಬ್ಯಾಟೊಂದರಲ್ಲಿ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌ಗೆ ಹೊಡೆದ. ಮೂವರು ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್‌ಗೆ ಹೊಡೆಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಜೆಪ್ ಜ್ಯಾರೆಟ್ ಅವರನ್ನು ಜತೆಗೂಡಿದನು.<ref>http://www.thehistoryofwwe.com/nitro99.htm</ref> ಇದರ ಫಲವಾಗಿ,ಹಾರ್ಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡನಲ್ಲದೇ,[[nWo]] ಸುಧಾರಣೆ ಕಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999/nitro122099|title=Monday Nitro - December 20, 1999|date=1999-12-20|publisher=The Other Arena|access-date=2021-08-10|archive-date=2008-07-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20080701013753/http://www.otherarena.com/htm/cgi-bin/history.cgi?1999%2Fnitro122099|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wcwchampionship/30445411039|title=History Of The WCW Championship - Bret Hart(2)|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE|archive-date=2007-12-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20071229010502/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wcwchampionship/30445411039|url-status=dead}}</ref> ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹಾರ್ಟ್ ಗೆಲುವಿನ ಪರಂಪರೆಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ವಿರುದ್ಧ 3-1 ಜಯ ಸಾಧಿಸಿದ. ಅವನು ಜನವರಿ 2000ದಲ್ಲಿ [[ಟೆರಿ ಫಂಕ್]] ಮತ್ತು [[ಕೆವಿನ್ ನ್ಯಾಶ್]] ವಿರುದ್ಧ WCW ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡ.ನಂತರ ಜನವರಿ 2000 ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಾಯಗಳಿಂದಾಗಿ WCW ಮುಖ್ಯಸ್ಪರ್ಧೆ [[ಸೌಲಡ್ ಔಟ್‌]]ನಿಂದ ಹಿಂದೆಸರಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ. ಹಾರ್ಟ್ ತಾನು ಹೊಂದಿದ್ದ WCW ವಿಶ್ವ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸೋಲನುಭವಿಸಿಯೇ ಇಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಬದಲಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ. ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್ ಗೆದ್ದಿದ್ದ WCW ವಿಶ್ವಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗೆ ಅಗ್ರ ಶ್ರೇಯಾಂಕದ ಸ್ಪರ್ಧಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಅವನು ಮೇ 3, 2000ದಂದು ''ಥಂಡರ್'' ಆವೃತ್ತಿಯ 41-ಮ್ಯಾನ್ ಬ್ಯಾಟಲ್ ರಾಯಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದ್ದರೂ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾ WCW ಟೆಲಿವಿಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆರಂಭಿಸಿದ. ಅವನ ಅಂತಿಮ WCW ದರ್ಶನವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 6 , 2000ದಂದು ಥಂಡರ್ ಆವೃತ್ತಿಯ ಉಂಟಾಯಿತು.ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಅವು ಒಂಬತ್ತು ತಿಂಗಳ ಮುಂಚೆ ತನಗುಂಟಾದ ಗಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್ ಜತೆ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕಿಳಿದ. ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು WCW ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ WCW ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ಅದರ ಮುಕ್ತಾಯಕ್ಕೆ ಎರಡು ತಿಂಗಳು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2000ದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಪರಸ್ಪರ ಸಮ್ಮತಿಸಿದರು. ಹಾರ್ಟ್ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ತನ್ನ ನಿವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ. =====WCWನಲ್ಲಿ ಸೃಜನಾತ್ಮನ ನಿರ್ವಹಣೆ===== ಹಾರ್ಟ್ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು,ತನ್ನ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ WCWಯ ದೊಡ್ಡ ಸ್ಟಾರ್‌ಗಳ ಜತೆ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಿದ್ದರೂ, ಅವನ ಕಥಾವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅನೇಕ ಮಂದಿ ನೀರಸ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರು.<ref name="DVD" /><ref>ಬಿಸ್ಚೋಫ್, ಎರಿಕ್: ''ಕಂಟ್ರೋವರ್ಸಿ ಕ್ರಿಯೇಟ್ಸ್ ಕ್ಯಾಶ್'' , [[WWE ಬುಕ್ಸ್]], 2006 (p.265)</ref> ಆಗಿನ WCW ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಎರಿಕ್ ಬಿಸ್ಚೋಫ್]] ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ಸೃಜನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಿಭಾಯಿಸುವುದು ಹೇಗೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಖಾತರಿಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾರ್ಚ್ 1998ರಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ.ಆದರೆ ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಸಹೋದರ ಓವನ್ ಸಾವಿನ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅವನು 1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ಮುಂಚಿನ ಬ್ರೆಟ್ ಆಗಿಲ್ಲ.ಇದು ಹಾರ್ಟ್ ಕಥಾವಸ್ತುಗಳು ಕಡಿಮೆ ದರ್ಜೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಬರಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆಯೆಂದು ತರುವಾಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು. "ತಾನು ಬ್ರೆಟ್‌ನನ್ನು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟು ಗೌರವದ ಭಾವನೆ ಹೊಂದಿದ್ದರೂ,ನಿಜವಾದ ಉತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆಯ ಕೊರತೆಯಿತ್ತು"<ref name="bischoffotr" /><ref>ಬಿಸ್ಚೋಫ್, ಎರಿಕ್: ''ಕಂಟ್ರೋವರ್ಸಿ ಕ್ರಿಯೇಟ್ಸ್ ಕ್ಯಾಶ್'' , [[WWE ಬುಕ್ಸ್]], 2006 (p.263)</ref> ಈ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹಾರ್ಟ್ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿ,"WCW ನಲ್ಲಿ ತಾನು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ದೊಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದೆನೆಂದು" ಹೇಳಿದ. ತನ್ನನ್ನು ಕಂಪೆನಿ ಕಳಪೆಯಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಕಾಲಾವಧಿಯು ನಿಜವಾಗಲೂ ದುಃಖಕರವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಅವನು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟ.<ref name="DVD" /> ಹಾರ್ಟ್‌ ಜತೆ ಏನು ಮಾಡುವುದೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ WCW ಗೆ ಯಾವುದೇ "ಕಲ್ಪನೆ"ಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಹೇಳಿದರು.ಇದು ನನಗೆ ಕಂಪೆನಿಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅದೃಷ್ಟದಾಯಕ;ಆದರೆ ಬ್ರೆಟ್‌ಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ದುರದೃಷ್ಟಕರ.<ref name="DVD" /> ===ನಿವೃತ್ತಿನಂತರದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಗಳು (2001-ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ)=== ಇಸವಿ 2001ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ [[ವಿಶ್ವ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಆಲ್-ಸ್ಟಾರ್ಸ್]]‌(WWA)ನ ತೆರೆಯ ಮೇಲಿನ ಕಮೀಷನರ್‌ ಆಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ. ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿನಿಂದ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಮುಖ ದರ್ಶನ ನೀಡಿದ ಹಾರ್ಟ್, ಮೇ 2003ರಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು WWA ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು [[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ]]ಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಿದ. ಮೇ 9,2007ರಂದು 2006 [[WWE ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್]]‌ನಿಂದೀಚೆಗೆ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾನೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. [[ಸೇಂಟ್ ಪೀಟರ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್ ಪ್ಲೋರಿಡಾ]]ದ [[ಟ್ರೋಪಿಕಾನಾ ಫೀಲ್ಡ್‌]]ನಲ್ಲಿನ "ಲಿಗೆಂಡ್ಸ್ ಆಫ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್" ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಆಟೋಗ್ರಾಫ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಹಿಹಾಕಿದ.<ref name="Legends of Wrestling">{{cite web|url=http://tampabay.devilrays.mlb.com/news/press_releases/press_release.jsp?ymd=20070509&content_id=1954651&vkey=pr_tb&fext=.jsp&c_id=tb|title=Bret Hart returns to Pro Wrestling|access-date=2010-04-30|archive-date=2007-10-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20071012223835/http://tampabay.devilrays.mlb.com/news/press_releases/press_release.jsp?ymd=20070509&content_id=1954651&vkey=pr_tb&fext=.jsp&c_id=tb|url-status=dead}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ 27,1997ರಿಂದೀಚೆಗೆ ಜೂನ್ 11,2007ರಲ್ಲಿ ಅವನು ''[[ರಾ]]'' ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ. "ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಅಪ್ರಿಸಿಯೇಷನ್ ನೈಟ್‌"ನ ಭಾಗವಾಗಿ ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಬಗ್ಗೆ ಪೂರ್ವಧ್ವನಿಮುದ್ರಿತ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ. ಜೂನ್ 24,2007ರಂದು ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಯುನಿಸನ್ ಬಾರ್ & ಬಿಲಿಯಾರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್]] ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್ ನಂತರ [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್‌ ಕ್ಯುಬೆಕ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಶನವನ್ನು ಮಾಡಿದ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ,ಆಟೋಗ್ರಾಫ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ ಮತ್ತು 1000ಕ್ಕಿಂತ ನೆರೆದ ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ಜತೆ ಸಂಜೆಯನ್ನು ಕಳೆದ. ಇಸವಿ 2008ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಮತ್ತು ನವೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ,ಬ್ರೆಟ್ ಅಮೆರಿಕ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ರಾಂಪೇಜ್ ಕಂಪೆನಿಗಳ ಜತೆ ಪ್ರವಾಸ ಹೊರಟ.UK ಮತ್ತು ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಅನೇಕ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿದ ಅವನು,ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಭಂಗಿ ನೀಡಿದ ಮತ್ತು ಆಟೋಗ್ರಾಫ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ. ಜುಲೈ 11,2009ರ ವಾರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ,[[ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್]] [[ಶೆಫೀಲ್ಡ್‌]]ನ [[ಒನ್ ಪ್ರೊ ವ್ರೆಸಲಿಂಗ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ.ಅಲ್ಲಿ Q&amp;A ನಿರ್ವಹಿಸಿ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಅಭಿಮಾನಿಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಲು ಅಖಾಡದೊಳಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. [[ರಿಂಗ್ ಆಫ್ ಹಾನರ್]] ಈವೆಂಟ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 27,2009ರಂದು ನ್ಯೂಯಾಕ್ ನಗರ ಮ್ಯಾನ್‌ಹ್ಯಾಟನ್ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಆಟೋಗ್ರಾಫ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಹಿಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹಾರ್ಟ್ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ. ಗುಂಪನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಅವನು,ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಮರಣೀಯ ಪಂದ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನೆನಪಿಸಿದ. ತಾನು ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗುವುದಾದರೆ "ಅದು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆಂದು ಖಾತರಿ ಮಾಡುವುದಾಗಿ" ಅವನು ಹೇಳಿದ. ===ವಿಶ್ವ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್ಟೇನ್‌ಮೆಂಟ್‌ಗೆ ವಾಪಸ್ (2010)=== ====WWEಗೆ ವಾಪಸ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಜತೆ ಹಗೆತನ ==== <!--[[File:Bret vs HBK Jan 4 2010.jpg|right|240px|thumb|ಹಾರ್ಟ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್‌ನನ್ನು ಜನವರಿ4, 2010ರಂದು ಎದುರಿಸಿದ.]] --> ಡಿಸೆಂಬರ್ 28,2009ರಂದು ಹಾರ್ಟ್‌‌ನನ್ನು ವಾರಗಳವರೆಗೆ ಸುತ್ತುವರಿದ ವಿವಾದ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್‌ಟೇನ್‌ಮೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವನ ಉಪಸ್ಥಿತಿ ನಂತರ,ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ''[[ರಾ]]'' ನ ಜನವರಿ 4 ,2010ರ ಸಂಚಿಕೆಯ ಏರ್ಪಾಡಿಗೆ ಅವನು ವಿಶೇಷ ಅತಿಥಿ ಎಂದು ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್]] ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.<ref>http://www.wwe.com/shows/raw/special/allspecialguesthosts/brethartreturns</ref> ಹಾರ್ಟ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ರಾನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಹಾಗೂ 1997ರ [[ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್‌]]ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ [[ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್]] ಜತೆ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕಿಳಿದ. ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿ,ಕೈಕುಲುಕಿ, ಆಲಂಗಿಸಿಕೊಂಡ. ಅವರ ನಡುವೆ ರಾಜಿಯ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಅನುಮಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರೂ,ಇದು ನಿಜವಾಗಲೂ ನಡೆದ ರಾಜಿ ಎಂದು ಹಾರ್ಟ್ ದೃಢಪಡಿಸಿದ.<ref name="calgary">{{Cite web|url=http://www.calgaryherald.com/sports/Back+Ring/2425695/story.html|title=Back in the Ring: Hart seeks closure in comeback|work=[[Calgary Sun]]|first=Heath|last=McCoy|accessdate=2010-01-11|archive-date=2010-02-10|archive-url=https://www.webcitation.org/5nRR41I35?url=http://www.calgaryherald.com/sports/Back+Ring/2425695/story.html|url-status=dead}}</ref> ವಿನ್ಸ್ ತರುವಾಯ ಬ್ರೆಟ್‌ಗೆ ಹೊಟ್ಟೆಯ ಮೇಲೆ ಒದೆಯುವ ತನಕ ರಾತ್ರಿ ತಡಹೊತ್ತಿನವರೆಗೆ ಅವನು ದ್ವೇಷ ಮರೆತವನಂತೆ ಕಂಡುಬಂದ.(ಇದು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಕಥಾವಸ್ತುವಿನ ಭಾಗ,ಬ್ರೆಟ್ ಮತ್ತು ವಿನ್ಸ್ 2006ರಿಂದೀಚೆಗೆ ಸ್ನೇಹಸೌಹಾರ್ದದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರು) ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಜತೆ ಮುಂದಿನ ಕಥಾವಸ್ತು ಬಗ್ಗೆ ಹಾರ್ಟ್ ಹೇಳುತ್ತಾ,"ಏನು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆಂದು ಹೇಳಲು ನಾನು ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ.... ಯಾರೊಬ್ಬರಿಗೂ ಅದನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ."<ref name="calgary" /> ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳ ವಿವಿಧ ಭೇಟಿಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ,ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿದರು:ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಉಗುಳುವುದು(ಹಾರ್ಟ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್‌ಗೆ ಮಾಡಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ) ''ರಾ'' ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದ್ದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಉಪಕರಣಗಳ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಹಾರ್ಟ್ ನಾಶಗೊಳಿಸಿದ.(ಅವನು ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್ ಉಪಕರಣಕ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ).<ref>{{cite web|url=http://pwtorch.com/artman2/publish/TV_Reports_9/article_38858.shtml|title=CALDWELL'S WWE RAW REPORT 2/8: Complete coverage of Unified tag title match, WWE champ vs. ECW champ, Hart-McMahon |last=Caldwell|first=James|date=2010-02-08|pusher=Pro Wrestling Torch|accessdate=2010-02-11}}</ref> ರಾನ ಫೆಬ್ರವರಿ 15 ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ WWE ಯೂನಿವರ್ಸ್‌ಗೆ ಹಾರ್ಟ್ ವಿದಾಯ ಹೇಳಬೇಕಾಗಿತ್ತು;ಅವನು ಲಿಮೋಸಿನ್ ಒಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬಳು ಕಾರನ್ನು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಓಡಿಸಿ ಲಿಮೋಸಿನ್ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಡಿಕ್ಕಿಹೊಡೆಸಿದಳು,ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಎಡಕಾಲಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಯಿತು. ರಾನ ಮಾರ್ಚ್ 1 ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ,ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ವಿದಾಯ ಹೇಳುವಂತೆ ರಾಗೆ ಪುನಃ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ನೀಡಿದ ಆಮಂತ್ರಣವನ್ನು ಹಾರ್ಟ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ.ಇದು ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XXVI]]ನಲ್ಲಿ ಮುಖಾಮುಖಿ ಕಾಳಗಕ್ಕೆ ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಸವಾಲು ಹಾಕುವುದಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿತು.ಹಾರ್ಟ್ ಇದಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿಸಿದಾಗ,ಹಾರ್ಟ್ ಸುದೀರ್ಘಕಾಲದ ನಂತರ ಪ್ರಥಮಬಾರಿಗೆ ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದ್ದರ ಸಂಕೇತವಾಯಿತು.<ref name="wm26" /> ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ,ಹಾರ್ಟ್ 'ಮುರಿದ ಕಾಲಿನ' ಬಗ್ಗೆ ಹಾಗೂ ಅದನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು, ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ತನ್ನ ಜತೆ ಪಂದ್ಯವಾಡುವಂತೆ ಪ್ರಚೋದಿಸಲು ಹೂಡಿದ ಬಲೆಯಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಬಹಿರಂಗಮಾಡಿದ. ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XXVIಗೆ ಆಯೋಜಿಸಿದ ಪಂದ್ಯವು [[ನೋ ಹೋಲ್ಡ್ಸ್ ಬಾರ್‌ಡ್ ಪಂದ್ಯ]]ವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿತು. ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ ಮುಂಚಿನ ರಾತ್ರಿ ಅವನು ಮತ್ತು ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರು ತನ್ನ ದಿವಂಗತ ತಂದೆ ಸ್ಟು ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ WWE ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯದಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯವು ಲಂಬರ್‌ಜ್ಯಾಕ್ ಪಂದ್ಯವಾಗಿ ತಿರುಗಿ,ಹಾರ್ಟ್ ಕುಟುಂಬವು ಲಂಬರ್ಜ್ಯಾಕ್‌ಗಳಾದರು. ಅವನು ಬ್ರೆಟ್‌ನಿಗೆ ವಂಚಿಸಿದಂತೆ ಕಂಡರೂ,ಇದು ಬ್ರೆಟ್ ಪರವಾಗಿ ತಿರುಗಿ,ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಸೋಲಿಗೆ ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು. ಮರುದಿನ ರಾತ್ರಿ,ಅದ್ಭುತ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಅವನು ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್‌ಗೆ ಅಭಿನಂದನೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ(ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ಯಾರೀರ್ Vs ಸ್ಟ್ರೀಕ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸೋತಿದ್ದನು.)ಮತ್ತು ಮೈಕೇಲ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಅವನ ಕುಟುಂಬದ ಜತೆ ಕಳೆದ ಕಾಲವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿದ. WWE ಯೂನಿವರ್ಸ್‌ಗೆ ತನ್ನ ವಿದಾಯವನ್ನು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ,ಅವನನ್ನು ದಿ ಮಿಜ್ ಮತ್ತು ದಿ ಬಿಗ್ ಶೋ ತಡೆದು, ಗಮನಸೆಳೆದಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಬ್ರೆಟ್‌ನಿಗೆ ಅವಮಾನಿಸಿದರು.ತನಗೆ ಈ ಗೌರವ ಸಿಗಬೇಕಿತ್ತೆಂದು ಹೇಳಿದ ಮಿಜ್,ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟು ಹಾರ್ಟ್‌ಗೆ ಅತಿಯಾದ ಬೆಲೆಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆಯೆಂದು ಹೇಳಿದ. ಇದರಿಂದ,ಕುಗ್ಗದ ಹಾರ್ಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿರಹಿತ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಮನೆತನವನ್ನು ಎದುರಿಸುವಂತೆ ಹಾಕಿದ ಸವಾಲಿಗೆ ಅವರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು, ಆದರೆ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ===ಗೌರವಗಳು=== [[File:Bretplaque.jpg|right|thumb|ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಜಾರ್ಜ್ ಟ್ರಾಗೋಸ್/ಲೌ ತೀಜ್ ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್‌ಗೆ ಅವನ ಸೇರ್ಪಡೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.]] ಹಾರ್ಟ್ 2004ರಲ್ಲಿ ದಿ ಗ್ರೇಟೆಸ್ಟ್ ಕೆನಡಿಯನ್‌ಗಳ ಪೈಕಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿ ಮೂವತ್ತೊಂಬತ್ತನೇ ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವನು ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಪ್ರಸಾರದ ಭಾಗದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ [[ಡಾನ್ ಚೆರಿ]]ಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ. ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ U.S.ಪುಸ್ತಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಪ್ರವಾಸದ ನಂತರ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವುದಾಗಿ ಅವನು ಹೇಳಿದ. ಅಮೆರಿಕದ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಗಾಗಿ ವಿವಿಧ ಪುಸ್ತಕ ಸಹಿ ಪ್ರವಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ವಿದಾಯ ಹೇಳಿದ ನಂತರ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆಂದು ಅವನು ನಂಬಿದ್ದನು. ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಪುಸ್ತಕದ ಮೂಲಕ ವಿದಾಯ ಹೇಳುವುದಲ್ಲಿ ತೃಪ್ತಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ 7 ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಕಳೆದ ನಂತರ ಕಂಪೆನಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡದಿರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ. "ನನ್ನ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿಜವಾಗಲೂ ಅದ್ಭುತ ಕಥೆಹೇಳುವ ಬಗ್ಗೆ ನನ್ನನ್ನು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಸಂತೋಷವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮ ಅವಕಾಶದಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣವನ್ನು ಗಬಕ್ಕನೆ ಎತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಲ್ಲ" ಎಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಹೇಳಿದರು. ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಬೆಳಕು ಮಸಕಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ನಾನು ಗೌರವದಿಂದ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡು ನಾನು ಬಾಳಬಲ್ಲೆ." ತಾನು 2003ರಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಗುರಿಯಾದ ನಂತರ,ಎದುರಿಸಿದ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಜತೆ ಹೋರಾಟದ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಬಹುತೇಕ ಕೈಬಿಟ್ಟಿದ್ದೆ ಎಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಹೇಳಿದ. ಆದಾಗ್ಯೂ,ತನ್ನ ಕುಸ್ತಿವೃತ್ತಿಜೀವನಕ್ಕೆ ತೆರೆಎಳೆಯಲು ಹಾರ್ಟ್ ಬಯಸಿದ್ದ. "ಅನೇಕ ಬಾರಿ,ನಾನು ಅದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಅನುಭವಿಸುವುದು ಕಷ್ಟಕರ. ಆದರೆ ನಾನು ಕೊನೆಮುಟ್ಟುವವರೆಗೆ ನನ್ನ ಕುಸ್ತಿವೃತ್ತಿಜೀವನಕ್ಕೆ ವಿದಾಯ ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ." ಫೆಬ್ರವರಿ 16 ,2006 ''[[ರಾ]]'' ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ,ಹಾರ್ಟ್ [[WWE ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್‌]]ಗೆ 2006ನೇ ಸೇರ್ಪಡೆ ಎಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/archive/03062006/|title=McMahons 2, Michaels 0|date=2006-03-06|accessdate=2008-01-16|publisher=WWE|quote=Stone Cold will induct Bret “Hit Man” Hart}}</ref> ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 22ನಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರ ನಡುವೆ ಸಮರ್ಥ ಪಂದ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಹಾರ್ಟ್ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.wrestlingepicenter.com/articles/139448686.shtml|title=McMahon-Hart|accessdater=2007-11-28}}</ref> ಎಪ್ರಿಲ್ 1,2006ರಂದು "ಸ್ಟೋನ್ ಕೋಲ್ಡ್" ಸ್ಟೀವ್ ಆಸ್ಟಿನ್ ಹಾರ್ಟ್‌ನನ್ನು ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿದರು.ಅವನು ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಲ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಹೇಳಿದ(ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್‌ಗೆ ಕೂಡ ಧನ್ಯವಾದ ಹೇಳಿದ)ಮತ್ತು ಜೀವನದಲ್ಲಿ "ತಾನು ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವುದಾಗಿ" ನುಡಿದ.<ref>{{Cite web|url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/Wrestlemania22/2006/04/02/pf-1515997.html|title=Hall of Fame inductions sincere and entertaining|author=Oliver, Greg|work=Slam! Wrestling|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|date=2006-04-02|accessdate=2009-09-01|archive-date=2012-10-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20121021105120/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/Wrestlemania22/2006/04/02/pf-1515997.html|url-status=dead}}</ref> ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 22 ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಹಾರ್ಟ್ ಹೇಳಿಕೆಗಳ ನಡುವೆ, ರಾನ ಜನವರಿ 4ನೇ ಆವೃತ್ತಿಯ ಕುರಿತು ಬ್ರೆಟ್ ಅತಿಥಿ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ನಡುವೆ ಪಂದ್ಯದ ಕಲ್ಪನೆಗೆ, 2010ರಲ್ಲಿ ಚೇತರಿಕೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಮಾರ್ಚ್ 1,2010ರಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್ ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XXVIನಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯವಾಡಲಿದ್ದಾರೆಂದು ದೃಢಪಟ್ಟಿತು. ಜುಲೈ15,2006ರಂದು, [[ನ್ಯೂಟನ್,ಐವೋವಾ]]ದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕುಸ್ತಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಜಾರ್ಜ್ ಟ್ರಾಗೋಸ್/ಲೌ ತೀಸ್ ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್‌ಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ಸೇರ್ಪಡೆಯು ಹಾರ್ಟ್ ರಿಂಗ್ ಎಂಟ್ರೇಸ್ ಜಾಕೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದರ ಪ್ರದರ್ಶನದೊಂದಿಗೆ ಕಿಕ್ಕಿರಿದು ತುಂಬಿದ ಜನರು ಮತ್ತು ತೇವಭರಿತ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ವೃತ್ತಿಪರ ಮತ್ತು ಹವ್ಯಾಸಿ ಕುಸ್ತಿ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಎರಡನ್ನೂ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಈ ಗೌರವವು ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಾರ್ಟ್ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದವರಲ್ಲಿ ಅತೀ ಕಿರಿಯ ಎನಿಸಿದರು. ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ,WWE ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್‌ನಲ್ಲಿನ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯನ್ನು "ಇದೊಂದು ತನಗೆ ದೊಡ್ಡ ಗೌರವ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wrestleview.com/news2006/1153114227.shtml|title=Complete report from Hall of Fame ceremonies July 15 in IA|last=Droste|first=Ryan|publisher=WrestleView}}</ref> ಜೂನ್ 2008ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಜಾರ್ಜ್ ಟ್ರಾಗೋಸ್/ಲಾ ತೀಝ್ ಪ್ರೊ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್ ಸಮಾರಂಭಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದ. ಈ ಬಾರಿ ತನ್ನ ತಂದೆ [[ಸ್ಟು ಹಾರ್ಟ್‌]]ನನ್ನು ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಲು ಹೋಗಿದ್ದ. [[ವಾಟರ್‌ಲೂ, ಐವೋ]]ದ ಸೇರ್ಪಡೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ,ಅವನು, ಸ್ಲಾಮ್ ಕುಸ್ತಿ ಸಂಪಾದಕ ಗ್ರೆಗ್ ಆಲಿವರ್ ಅವರನ್ನು [[ಬೂಟಾಟಿಗ]] ಎಂದು ಕರೆದ ಮತ್ತು ಕುಸ್ತಿ ಕುರಿತ ಅವನ ಪುಸ್ತಕಗಳು "ಕಾಲ್ಪನಿಕ" ಎಂದು ಹಾಜರಿದ್ದ ಕೆಲವು ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಎದ್ದುನಿಂತು ಹರ್ಷೋದ್ಗಾರ ಮಾಡುವ ಮಧ್ಯೆ ಹೇಳಿದ. ಭಾಷಣದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ತಿಳಿಸಿದ''"ನೀನು ಹೋಗು, ಅಥವಾ ನಾನು ಹೋಗುತ್ತೇನೆ."'' ಆಲಿವರ್ ಸ್ಥಳವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ನಂತರ,ಹಾರ್ಟ್ ಸಮಾರಂಭದಿಂದ ಹೊರನಡೆದಾಗ,ಇತರೆ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಹರ್ಷೋದ್ಗಾರ ಮಾಡಿದರು.<ref name="O#%">{{cite web|url=http://weblogs.baltimoresun.com/sports/wrestling/blog/2008/07/transcript_of_bret_harts_hall_of_fame_speech.html|title=Ring Posts: Transcript of Bret Hart's Hall of Fame speech|last=Eck|first=Kevin|publisher=Baltimore Sun|access-date=2010-04-30|archive-date=2008-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20080707013356/http://weblogs.baltimoresun.com/sports/wrestling/blog/2008/07/transcript_of_bret_harts_hall_of_fame_speech.html|url-status=dead}}</ref> ==ಸಮ‌ೂಹ ಮಾಧ್ಯಮ== ===ಬರವಣಿಗೆ=== [[File:BretHart.JPG|thumb|200px|ಹಾರ್ಟ್ ಬೆಲ್‌ಫಾಸ್ಟ್,ಉತ್ತರ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಗೆ ಪ್ರಚಾರ ನೀಡುತ್ತಾನೆ.]] ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ''[[ಕ್ಯಾಲಗರಿ ಸನ್‌]]'' ಗೆ ಜೂನ್ 1991ರಿಂದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 20054ರವರೆಗೆ ವಾರದ ಅಂಕಣ ಬರೆದರು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 16,2007ರಂದು ಹಾರ್ಟ್ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯು ''ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್: ಮೈ ರಿಯಲ್ ಲೈಫ್ ಇನ್ ದಿ ಕಾರ್ಟೂನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆಫ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್'' ಶಿರೋನಾಮೆಯಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ ರಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್ ಕೆನಡಾ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು.U.S.ಪುಸ್ತಕ ಸಹಿ ಪ್ರವಾಸದೊಂದಿಗೆ,ಗ್ರಾಂಡ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಪಬ್ಲಿಷಿಂಗ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ 2008 ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ಜುಲೈ 1999ರಲ್ಲಿ ಅವನ ಬಹುಕಾಲದ ನಿಕಟ ಸ್ನೇಹಿತ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮಸಹಚರ ಮಾರ್ಸಿ ಎಂಗಲ್‌ಸ್ಟೈನ್ ಜತೆ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬರೆಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದ. ಹಾರ್ಟ್ 2002ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಲೇಖನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಅನೇಕ ದುರಂತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ 8 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಅವನು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಮುಗಿಸಲಿಲ್ಲ. ಹಾರ್ಟ್ ದಾಖಲೆಯು ದ್ವನಿಮುದ್ರಿತ ದಿನಚರಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ್ದು,ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಯ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ತ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ===ನಟನೆ === ಹಾರ್ಟ್ 1995ರಿಂದ 1996ರವರೆಗೆ ''ಲೂಥರ್ ರೂಟ್‌'' ನಾಗಿ ''[[ಲೋನ್‌ಸಮ್ ಡೋವ್]]'' ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಸೀರೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ. ಇಸವಿ 1997ರಲ್ಲಿ ''[[ದಿ ಸಿಂಪ್ಸನ್ಸ್‌]]'' ನಲ್ಲಿ ಅತಿಥಿ ಪಾತ್ರ([[ದಿ ಓಲ್ಡ್ ಮ್ಯಾನ್ ಎಂಡ್ ದಿ ಲೀಸಾ]]ದಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಪಾತ್ರ),2004ರಲ್ಲಿ ''[[ಅಲ್ಲಾದ್ದೀನ್]]'' ನಾಟಕ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ [[ಅತಿಮಾನುಷ ಜೀವಿ]]ಯ ಪಾತ್ರ, ಈ ಪಾತ್ರವನ್ನು 2006ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ''ಅಲ್ಲಾದೀನ್‌'' ನ ಕೆನಡಾದ ಪ್ರವಾಸ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಯಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ''[[Honey, I Shrunk the Kids: The TV Show|ಹನಿ ಐ ಶ್ರಂಕ್ ದಿ ಕಿಡ್ಸ್]]'' ‌(ತನ್ನ ಸಹೋದರನ ಜತೆ), ದಿ ಅಡ್ವೆಂಚರ್ಸ್ ಆಫ್ ಸಿನ್‌ಬಾದ್‌, [[ಬಿಗ್ ಸೌಂಡ್]] ಮತ್ತು '' ದಿ ಇಮ್ಮೋರ್ಟಲ್‌''ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ. [[ಜಾಕೋಬ್ ಟು-ಟು (TV ಸೀರೀಸ್)]]ನಲ್ಲಿ ಹೂಡಡ್ ಫ್ಯಾಂಗ್‌ಗೆ ಧ್ವನಿಯಾದ. ಹಾರ್ಟ್ [[ಸ್ಕೆಚ್ ಕಾಮಿಡಿ]] 1997ರಲ್ಲಿ ಸೀರೀಸ್‌ ''[[MADtv]]'' ನಲ್ಲಿ ಅತಿಥಿ ನಟನಾಗಿದ್ದ.ಅದರಲ್ಲಿ ಅಭಿಮಾನಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ [[ಎನ್ಫೋರ್ಸರ್]] ಪಾತ್ರಧಾರಿಯಾಗಿ,WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಜತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ. ಹಾರ್ಟ್ ಪುನಃ 1999 ಮತ್ತು 2000ದಲ್ಲಿ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಕಥಾವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ನಟ [[ವಿಲ್ ಸ್ಯಾಸೊ]] ಜತೆ ''MADtv'' ಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ.ಇದರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು MADtv ಸೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಗೆತನ ಸಾಧಿಸಿದರು; ಇದು ''WCW ಮಂಡೆ ನಿಟ್ರೊ'' ದಲ್ಲಿ ದ್ವೇಷದ ಪಂದ್ಯವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು.ಅದರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಸಾಸ್ಸೊನನ್ನು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿ ಸೋಲಿಸಿದ. ===ಕುಸ್ತಿ-ಸಂಬಂಧಿತ=== ಹಾರ್ಟ್ 1998ರ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದ್ದರು.''[[Hitman Hart: Wrestling with Shadows]]'' ಅದು WWFನಿಂದ WCWಗೆ ಅವರ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ದಾರಿಕಲ್ಪಿಸುವ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇಸವಿ 2005 ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿ,WWEಮೂರು ಡಿಸ್ಕ್ [[DVD]]ಯ ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು WWE ಪ್ರಕಟಿಸಿತು.ಇದನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ ''ಸ್ಕ್ರೂಡ್:ದಿ ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ'' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿ, ಅದರ ಶಿರೋನಾಮೆಯು [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್]] ಘಟನೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ. ಅವನು DVDಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದ ನಂತರ,ಹಾರ್ಟ್ ಆಗಸ್ಟ್ 3,2005ರಂದು WWE ಮುಖ್ಯಕಚೇರಿಗೆ ಬೇಟಿ ನೀಡಿ,ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್‌ರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ. ಹಾರ್ಟ್ DVDಗಾಗಿ 7 ಗಂಟೆಗಳ ಸಂದರ್ಶನ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ಚಿತ್ರೀಕರಿಸಿದ. ಅದಕ್ಕೆ ಮರುಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು:''[[Bret "Hit Man" Hart: The Best There Is, The Best There Was, The Best There Ever Will Be]]'' ಅವನ ಸಹೋದರ ಓವನ್ ವಿರುದ್ಧ [[ವೈಟ್ ಪ್ಲೇನ್ಸ್,ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌]]ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯ ಹಾಗೂ [[ರಿಕಿ ಸ್ಟೀಮ್‌ಬೋಟ್]] ಜತೆ ಪ್ರಥಮ ಪಂದ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಾರ್ಟ್‌ನ ನೆಚ್ಚಿನ ಪಂದ್ಯಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು DVDಯು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. DVD ಬಿಡುಗಡೆಯ ಮುನ್ನ, WWE ಹಾರ್ಟ್ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ವಿಶೇಷ ನಿಯತಕಾಲಿಕವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಈ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 15,2005ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹಾರ್ಟ್ ಅನೇಕ ಟಾಕ್ ಶೋಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು(''[[ಲ್ಯಾರಿ ಕಿಂಗ್ ಲೈವ್]]'' , ''[[ನ್ಯಾನ್ಸಿ ಗ್ರೇಸ್]]'' ,''[[ಹ್ಯಾನಿಟಿ &amp; ಕೋಮ್ಸ್]]'' , ''[[ಆನ್ ದಿ ರಿಕಾರ್ಡ್ w/ಗ್ರೇಟಾ ವ್ಯಾನ್ ಸುಸ್ಟೇರನ್]]'' ,ಮುಂತಾದವು.)[[ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನಾಯಿಟ್ ಡಬಲ್ ಮರ್ಡರ್ ಎಂಡ್ ಸುಸೈಡ್‌]] ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಿದರು. ''[[ಮಾಲ್ಕಮ್ ಇನ್ ದಿ ಮಿಡಲ್‌]]'' ನ ಆರಂಭದ ಮನ್ನಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ [[ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನೈಟ್]] ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಅಂತಿಮ ಪಟ್ಟು ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್‌ ಹಾಕಿದ್ದನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. ಇಸವಿ 2010ರಲ್ಲಿ,ದಿ ಫೈಟ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ 'ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್-ಸರ್ವೈವಲ್ ಆಫ್ ದಿ ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್' ಹೆಸರಿನ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರವನ್ನು ತಯಾರಿಸಿತು.ಜಾನ್ ಪೊಲಕ್ ನಿರ್ಮಾಣ,ಜಾರ್ಜ್ ಬಾರ್ಬೋಸಾ ಮತ್ತು ವೈ ಟಿಂಗ್ ಹಾರ್ಟ್ ಏಳಿಗೆ, 1997ರಲ್ಲಿ WWE ಜತೆ ಒಡಕು ಮತ್ತು ಜನವರಿ 2010ರಲ್ಲಿ ಕಂಪೆನಿಗೆ ಪುನಃ ದಾರಿ ಹಿಡಿದ ನಿರೂಪಣೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರವು ಬ್ರೆಟ್,ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರು,ಕಾರ್ಲ್ ಡಿಮಾರ್ಕೊ,ಮಾಜಿ ಕ್ರೀಡಾ ಏಜೆಂಟ್ ಗೋರ್ಡ್ ಕಿರ್ಕೆ,ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ವಿತ್ ಶಾಡೋಸ್ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಪಾಲ್ ಜೈ ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಇತರರ ಸಂದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ===ಕೌಟುಂಬಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ=== ಜೂಲಿ ಸ್ಮಾಡು-ಹಾರ್ಟ್ ಅವರನ್ನು (ಮಾರ್ಚ್ 25,1960ರಂದು ಜನನ) ಜುಲೈ 8, 1982ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ವಿವಾಹವಾದರು. ಬ್ರೆಟ್ & ಜೂಲಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ:<ref>ಹಾರ್ಟ್, ಬ್ರೆಟ್ (2007). Hitman: ಮೈ ರಿಯಲ್ ಲೈಫ್ ಇನ್ ದಿ ಕಾರ್ಟೂನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆಫ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್, p. 224, 255</ref> ಜೇಡ್ ಮೈಕೇಲ್ ಹಾರ್ಟ್ (ಮಾರ್ಚ್ 31, 1983ರಂದು ಜನನ); ಡಲ್ಲಾಸ್ ಜೆಫರಿ ಹಾರ್ಟ್ (ಆಗಸ್ಟ್ 11, 1984ರಂದು ಜನನ); ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಾ ಸಬೀನ ಹಾರ್ಟ್ (ಮೇ 17, 1988ರಂದು ಜನನ), ಅಡ್ಡಹೆಸರು "ಬೀನ್ಸ್"; & ಬ್ಲೇಡ್ ಕಾಲ್ಟ್ರನ್ ಹಾರ್ಟ್(ಜೂನ್ 5, 1990ರಂದು ಜನನ). ಅವನ ಬಿಗಿಪ್ಯಾಂಟಿನ ಬಲತೊಡೆಯಲ್ಲಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಹೃದಯದ ಚಿತ್ರಗಳು ನಾಲ್ಕು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ,ಅವನ ಸಹಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ನಾಲ್ಕು ಚುಕ್ಕಿಗಳು ಕೂಡ ಅವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಬ್ರೆಟ್ & ಜೂಲಿ ಮೇ 1998ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಜೂನ್ 24,2002ರಲ್ಲಿ ಬ್ರೆಟ್ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಈಡಾಗುವ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳ ಮುಂಚೆ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆದರು.<ref name="ReferenceA">ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್:ಮೈ ಲೈಫ್ ಇನ್ ದಿ ಕಾರ್ಟೂನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆಫ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್</ref> ಹಾರ್ಟ್ [[ಇಟಲಿ]]ಯ ಮಹಿಳೆ ಸಿಂಜಿಯ ರೋಟಾನನ್ನು 2004ರಲ್ಲಿ ವಿವಾಹವಾದರು.ಆದರೆ ಅವರಿಬ್ಬರು ಎಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಬೇಕೆಂಬ ಕುರಿತು ಒಮ್ಮತಕ್ಕೆ ಬರಲು ವಿಫಲರಾಗಿ 2007ರಲ್ಲಿ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು.<ref name="ReferenceA" /> ಅವನ 7 ಸೋದರರು ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಅಥವಾ ಕುಸ್ತಿ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಅಖಾಡದಹಿಂದೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು; ಅವನ ನಾಲ್ಕು ಸೋದರಿಯರು ಎಲ್ಲಾ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರು.ಅವನ ಮೂವರು ಬಾವಮೈದುನರಲ್ಲಿ [[ಡೈನಾಮಿಟ್ ಕಿಡ್]],[[ಡೇವಿ ಬಾಯ್ ಸ್ಮಿತ್]] & [[ಜಿಮ್ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್]] ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಿದ್ದರು. ಅವನ ಅತೀಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ [[ಓವನ್ ಹಾರ್ಟ್]] 1999ರಲ್ಲಿ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಮೃತನಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ,ಸ್ವಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಕುಸ್ತಿಪಟು. WWE ಪೇ-ಪರ್-ವ್ಯೂನ [[ಓವರ್‌ ದಿ ಎಡ್ಜ್‌]]ನಲ್ಲಿ ನಿಜ-ಜೀವನದ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ಅವನು ಮೃತಪಟ್ಟ. ಹಾರ್ಟ್ "ಕೆನಡಾ ವರ್ಸಸ್ ಅಮೆರಿಕ" ಕಥಾವಸ್ತುವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದಾಗ,ಅವನನ್ನು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಿ,[[ಅಮೆರಿಕ ವಿರೋಧಿ]] ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಯಿತು. ಕೋಪಗೊಂಡ ಅಮೆರಿಕದ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು "ನೀನು ಬಂದ ಜಾಗಕ್ಕೆ ಹಿಂತಿರುಗು" ಎಂದು ಕೂಗುತ್ತಿದ್ದರು. ''[[ಕ್ಯಾಲಗರಿ ಸನ್]]'' ಜತೆ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಾ, "ಪ್ರದರ್ಶನ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವತೆ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಅವನು ಕೆನಡಾ & U.S.ಜತೆ ದ್ವಿಪೌರತ್ವ ಹೊಂದಿದ್ದ.ಏಕೆಂದರೆ ಅವನ ತಾಯಿ ಮೂಲತಃ U.S.ನಲ್ಲಿ [[ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌]]ನ [[ಲಾಂಗ್ ಐಲೆಂಡ್‌]]ಗೆ ಸೇರಿದವರು.<ref name="Dual">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingBretHart9799/hitman_may17.html|title=An open letter to Shawn Michaels|last=Hart|first=Bret|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|access-date=2010-04-30|archive-date=2012-12-06|archive-url=https://archive.is/20121206003619/http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingBretHart9799/hitman_may17.html|url-status=dead}}</ref> ಜೂನ್ 24,2002ರಲ್ಲಿ ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್ ಬೈಸಿಕಲ್ ಅಪಘಾತದಲ್ಲಿ ತಲೆಗೆ ಬಡಿದಿದ್ದರಿಂದ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಈಡಾದ. ಹಾರ್ಟ್, ಗುಂಡಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ಡಿಕ್ಕಿಹೊಡೆದು ಬೈಕ್ ಹ್ಯಾಂಡಲ್‌ಬಾರ್(ಬೈಕ್ ತಿರುಗಿಸುವ ಕೈಹಿಡಿ) ಮೇಲೆ ಹಾರಿ ತಲೆಕೆಳಗಾಗಿ ಬಿದ್ದ ಎಂದು ''ದಿ ಕ್ಯಾಲಗರಿ ಹೆರಾಲ್ಡ್'' ವರದಿ ಮಾಡಿತು. ಇದರಿಂದ ಅವನು ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ತುತ್ತಾಗಿ ಅನೇಕ ತಿಂಗಳ ದೈಹಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಅಗತ್ಯವಾಯಿತು. ನಂತರ ಅವನು ಅವನು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುನಿಂದ ಬದುಕುಳಿದವರಿಗೆ ಉಂಟಾಗುವ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಅಸಮತೋಲನ & ಸ್ಥಿರವಾದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರೂ,ಬಹುತೇಕ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡು ನಡೆಯುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ & ಒಳ್ಳೆಯ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾನೆ. ಹಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ''ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ :ಮೈ ರಿಯಲ್ ಲೈಫ್ ಇನ್ ದಿ ಕಾರ್ಟೂನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆಪ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌'' ನಲ್ಲಿ ತಾನು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಗುರಿಯಾದ ಬಗ್ಗೆ ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ಬರೆದಿದ್ದಾನೆ.<ref name="IGN">{{cite web|url=http://uk.sports.ign.com/articles/667/667878p1.html|title=Bret Hart: The Hitman Returns|last=Robinson|first=J.|publisher=[[IGN]]|access-date=2010-04-30|archive-date=2007-08-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20070804073424/http://uk.sports.ign.com/articles/667/667878p1.html|url-status=dead}}</ref> ಹಾರ್ಟ್ ನಂತರ [[ಮಾರ್ಚ್ ಆಫ್ ಡೈಮ್ಸ್ ಕೆನಡಾ]]ದ ಸ್ಟ್ರೋಕ್ ರಿಕವರಿ ಕೆನಡಾ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂಗೆ ವಕ್ತಾರನಾದ.<ref>[http://www.marchofdimes.ca/dimes/national_programs/national_programs/src/The+Bret+Hart+Story.htm ]</ref> [[ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಹಾಕಿ ಲೀಗ್‌]]ನ [[ಕೆಲಗರಿ ಹಿಟ್‌ಮನ್]] ಹಾರ್ಟ್ ಹೆಸರನ್ನು ತಮ್ಮ ಲೀಗ್‌ಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು,ಹಾರ್ಟ್ ಅದರ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ಆಂಶಿಕ-ಮಾಲೀಕ.<ref>{{Cite web |url=http://www.calgary-for-newcomers.com/CalgaryHitmenHockey.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-04-30 |archive-date=2008-05-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080513063206/http://www.calgary-for-newcomers.com/CalgaryHitmenHockey.html |url-status=dead }}</ref> ===ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್ ಜತೆ ಹಗೆತನ=== ಇಸವಿ 2004ರಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್ ಜತೆಯಲ್ಲಿ ತೆರೆಯ ಹೊರಗೆ ಹಗೆತನ ಸಾಧಿಸಿದ. ತನ್ನ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಫ್ಲೇರ್ ಹಾರ್ಟ್‌ ವಿರುದ್ಧ ತನ್ನ ಸೋದರ [[ಓವನ್ ಹಾರ್ಟ್]] ಸಾವನ್ನು ಮತ್ತು [[ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್ ಸ್ಕ್ರೂಜಾಬ್]] ಸುತ್ತಿರುವ ವಿವಾದವನ್ನು ದುರುಪಯೋಗ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಎಂದು ಟೀಕಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://www.mikemooneyham.com/pages/viewfull.cfm?ObjectID=887C21B7-3048-52EA-1E34C39B8C6042BE|title=Flair Pulls No Punches In Book|author=Mike Mooneyham|date=2004-07-04|accessdate=2007-05-14|archive-date=2007-09-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20070927224923/http://www.mikemooneyham.com/pages/viewfull.cfm?ObjectID=887C21B7-3048-52EA-1E34C39B8C6042BE|url-status=dead}}</ref> ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ ಹಾರ್ಟ್ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಹೊಂದಿದ್ದರೂ,ಅವನನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಕಷ್ಟವಾದ, ಹಣ ತರುವ, [[ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೆಳೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ]]ಅವನಿಗೆ ಬೇರೆಲ್ಲೂ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಫ್ಲೇರ್ ತನ್ನ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೊಂಡ. ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಹಾರ್ಟ್ "ಶುದ್ಧ ಅಸಂಬದ್ಧ" ಎಂದು ಕ್ಯಾಲಗರಿ ಸನ್‌ಗೆ ಬರೆದ ಅಂಕಣದಲ್ಲಿ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದ್ದಾನೆ. ಹಾರ್ಟ್ ತಾನು ಫ್ಲೇರ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆದಾಯ ಗಳಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿ,WWF ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಸತತ ಭರ್ತಿಪ್ರದರ್ಶನದ ಪ್ರವಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸುದ್ದಿಯಾದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಉದಾಹರಿಸಿದ. ಆದರೆ ಫ್ಲೇರ್ ಸರಿಸುಮಾರು ಖಾಲಿಯಾಗಿದ್ದ ಅಖಾಡಗಳಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಿದ. ಸಹ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಾದ [[ಮಿಕ್ ಫೋ]]ಲಿ ಮತ್ತು [[ರಾಂಡಿ ಸಾವೇಜ್‌]]ಗೆ ಅವಮಾನ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆಂಬ ಭಾವನೆಯಿಂದ ಫ್ಲೇರ್‌ನನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದ. ಮದ್ಯಾವಧಿ 1990ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಕುಸಿತವಾಗಿದ್ದನ್ನು ಹಾರ್ಟ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ. ಆದರೆ WWFನ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಾರದ ಲೈಂಗಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಟೆರಾಯಿಡ್ ಹಗರಣಗಳು ಜತೆಗೆ ಮಾಜಿ WWF ಸ್ಟಾರ್‌ಗಳನ್ನು WCW ಸ್ವಾಧೀನಮಾಡಿದ್ದು ಬಹುತೇಕ ಕಾರಣ ಎಂದು ಅವನು ಮತ್ತು ಇತರರು ಭಾವಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="brethartonflair" /><ref>[http://www.nydailynews.com/archives/news/1998/12/27/1998-12-27_wwf_aims_low__shoots_high_wr.html Wwf ಏಮ್ಸ್ ಲೊ, ಶೂಟ್ಸ್ ಹೈ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಕಮ್ಸ್ ಟು ದಿ ಗಾರ್ಡನ್ ಆನ್ ಎ ರಾಲ್]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>[http://www.fundinguniverse.com/company-histories/World-Wrestling-Federation-Entertainment-Inc-Company-History.html ವರ್ಲ್ಡ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಫೆಡರೇಷನ್ ಎಂಟರ್‌ಟೇನ್‌ಮೆಂಟ್, ಇಂಕ್. - ಕಂಪೆನಿ ಹಿಸ್ಟರಿ]</ref> ಇಸವಿ 2005ರಲ್ಲಿ [[ವಿನ್ಸ್ ಮೆಕ್‌ಮೋಹನ್]] ಹಾರ್ಟ್‌ನ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೆಳೆಯುವ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅಖಾಡದೊಳಗಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತನ್ನ ಹೇಳಿಕೆಯಿಂದ ಬಲಪಡಿಸಿದ. ಅವನನ್ನು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡ ಯಾವುದೇ ಕಂಪೆನಿಯು ತನ್ನ ಇಡೀ [[ತಂಡ]]ವನ್ನು ಅವನ ಸುತ್ತ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿತ್ತು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref name="DVD" /> ==ಕುಸ್ತಿ ಅಖಾಡದಲ್ಲಿ== *'''ಕೊನೆಗಳಿಗೆಯ ಪಟ್ಟುಗಳು''' * **''[[ಶಾರ್ಪ್‌ಶೂಟರ್]]'' <ref name="wwebio" /> **[[ಸ್ಪೈಕ್ ಪೈಲ್‌ಡ್ರೈವರ್]]<ref name="OWOW" /> *'''ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಪಟ್ಟುಗಳು''' **[[ಬ್ರಿಡ್ಜಿಂಗ್ / ರಿಲೀಸ್ ಜರ್ಮನ್ ಸುಪ್ಲೆಕ್ಸ್]] **[[ಬುಲ್‌ಡಾಗ್]], ಕೆಲವು ಬಾರಿ[[ಸೆಕೆಂಡ್ ರೋಪ್‌]]ನಿಂದ **[[ಡ್ರಾಪ್‌ಕಿಕ್]] **[[ಫಿಗರ್ ಪೋರ್ ಲೆಗ್‌ಲಾಕ್]], ಕೆಲವು ಬಾರಿ[[ರಿಂಗ್‌ಪೋಸ್ಟ್ ಫಾರ್ ಎಕ್ರ್ಟಾ ಪ್ರೆಶರ್]]<ref name="OWOW" /> ಬಳಸುವಾಗ **[[ಹೆಡ್‌ಬಟ್]] **[[ಹೆಡ್‌ಬಟ್ ಡ್ರಾಪ್]] ಎದುರಾಳಿಯ ಕಿಬ್ಬೊಟ್ಟೆಗೆ<ref name="OWOW" /> **[[ಇನ್‌ವರ್ಟಡ್ ಅಟಾಮಿಕ್ ಡ್ರಾಪ್]]<ref name="OWOW" /> **ಬಹು [[ಪಿನ್ನಿಂಗ್]] ಬದಲಾವಣೆಗಳು ***[[ಬ್ಯಾಕ್‌ವಾರ್ಡ್ಸ್ ಫ್ಲಿಪ್ ಔಟ್ ಆಫ್ ಚೋಕ್‌ಹೋಲ್ಡ್ ಇಂಟು ಕವರ್ ಯುಸಿಂಗ್ ಟರ್ನ್‌ಬಕಲ್]] ***[[ಕ್ರೂಸಿಫಿಕ್ಸ್]] ***[[ಇನ್‌ಸೈಡ್ ಕ್ರೇಡಲ್]] ***[[ರಾಲ್-ಅಪ್]] ***[[ಸನ್‌ಸೆಟ್ ಫ್ಲಿಪ್]] ***[[ವಿಕ್ಟರಿ ರಾಲ್]] **[[ಪೆಂಜುಲಮ್ ಬೆಕ್‌ಬ್ರೇಕರ್]]<ref name="OWOW" /> **[[ರಷ್ಯನ್ ಲೆಗ್‌ಸ್ವೀಪ್]] **[[ಸೀಟೆಡ್ ಸೆಂಟೊನ್]] ಎದುರಾಳಿ ಕಾಲಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಥಮ ಹಗ್ಗದಿಂದ ಬೀಳುವುದು **[[ಎರಡನೇ ಅಥವಾ ಮೇಲಿನ ಹಗ್ಗದ ಜಿಗಿತವು ಏಕ್ಸ್ ಹ್ಯಾಂಡಲ್ ಎಲ್ಬೋ ಡ್ರಾಪ್]] ಅಥವಾ[[ಸೈಡ್ ಎಲ್ಬೋ ಡ್ರಾಪ್]]<ref name="OWOW" /> **[[ಸ್ಲೀಪರ್ ಹೋಲ್ಡ್]] **[[ಸ್ನಾಪ್ ಸಪ್ಲೆಕ್ಸ್]]<ref name="OWOW" /> **[[ಸ್ಟ್ಯಾಂಡಿಂಗ್ ಲೆಗ್‌ಡ್ರಾಪ್]] **[[ಸ್ಟಾಂಪ್ ಟು ದಿ ಅಪೋನೆಂಟ್ಸ್ ಅಬ್ಡೋಮನ್]]<ref name="OWOW" /> **[[ಸೂಸೈಡ್ ಡೈವ್]] **[[ಸೂಪರ್‌ಪ್ಲೆಕ್ಸ್]]<ref name="OWOW" /> **[[ಸ್ವಿಂಗಿಂಗ್ ನೆಕ್‌ಬ್ರೇಕರ್]] *'''[[ಜಿಮ್ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್]] ಜತೆಯಲ್ಲಿ''' **''[[ಹಾರ್ಟ್ ಅಟ್ಯಾಕ್]]'' <ref name="OWOW" /> *'''[[ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು]]''' **[[ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್]]<ref name="hartfoundation">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/h/hart-foundation-original.html|title=Hart Foundation Profile|publisher=Online World of Wrestling|accessdate=2008-04-06|archive-date=2009-12-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20091230114444/http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/h/hart-foundation-original.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|title=Bret Hart|publisher=SLAM! Wrestling|url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/Bios/hart-bret.html|accessdate=2009-01-03|archive-date=2009-11-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20091117155441/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/Bios/hart-bret.html|url-status=dead}}</ref> **[[ವಿಲ್ಲಿಯಂ ಶಾಟ್ನರ್‌]] *'''ಉಪನಾಮಗಳು''' **"ದಿ ಕೌಬಾಯ್" ಬ್ರೆಟ್ ಹಾರ್ಟ್<ref name="OWOW" /> **ಬಡ್ಡಿ "ದಿ ಹಾರ್ಟ್‌ಥ್ರಾಬ್" ಹಾರ್ಟ್<ref name="OWOW" /> **ಬ್ರೆಟ್ "ಹಿಟ್ ಮ್ಯಾನ್" ಹಾರ್ಟ್<ref name="OWOW" /> **'''Bret "The Hitman" Hart''' <ref name="OWOW" /> **'''"The Excellence of Execution"''' <ref name="OWOW" /> **'''"The Best There Is, The Best There Was and The Best There Ever Will Be"''' <ref name="Best" /> **"ದಿ ಪಿಂಕ್ ಎಂಡ್ ದಿ ಬ್ಲಾಕ್ ಅಟ್ಯಾಕ್" (ಜಿಮ್ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್ ಜತೆ ತಂಡದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ) *'''[[ಪ್ರವೇಶದ ಸ್ವರಸಂಗತಿಗಳು]]''' **"ಹಾರ್ಟ್ ಬೀಟ್" ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು J.J. ಮಗೈರ್ ಅವರಿಂದ(WWF) 1988-1994 **"ಹಾರ್ಟ್ ಅಟ್ಯಾಕ್" ಜಿಮ್ ಜಾನ್‌ಸ್ಟನ್/[[ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್]]/J.J ಮಗೈರ್(WWF) 1994-1997 **"ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಇನ್ ದಿ ಹೌಸ್" (WCW) 1997-1999 **"ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಥೀಮ್" ಕೀಥ್ ಸ್ಕಾಟ್(WCW) 1999-2000 **"ಅವರ್ ಹೌಸ್" (WCW) ( nWo 2000ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು) 2000 **"[[WWE The Music: A New Day|'''ರಿಟರ್ನ್ ದಿ ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್"''']] [[ಜಿಮ್ ಜಾನ್‌ಸ್ಟನ್]]ಅವರಿಂದ (WWE) 2010-ಪ್ರಸಕ್ತ ==ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಸಾಧನೆಗಳು== *'''[[ಕಾಲಿಫ್ಲವರ್ ಆಲಿ ಕ್ಲಬ್]]''' **ಐರನ್ ಮೈಕ್ ಅವಾರ್ಡ್(2008) *'''[[ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್ ಎಂಡ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ]]''' **[[ಕ್ಲಾಸ್ ಆಫ್ 2008]] *'''[[ಪ್ರೋ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಇಲ್ಲೂಸ್ಟ್ರೇಟೆಡ್]]''' **[[PWI ವರ್ಷದ ಮರುವಾಪಸಾತಿ‌]] (1997)<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwicome.htm|accessdate=2008-06-30|title=Pro Wrestling Illustrated Award Winners Comeback of the Year|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2008-04-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20080415151631/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwicome.htm|url-status=dead}}</ref> **[[PWI ವರ್ಷದ ಹಗೆತನ]] (1993)<ref name="PWIfeud">{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwifoty.htm|accessdate=2008-06-30|title=Pro Wrestling Illustrated Award Winners Feud of the Year|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2008-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20080616062707/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwifoty.htm|url-status=dead}}</ref> <small>vs. [[ಜೆರ್ರಿ ಲಾವ್ಲರ್]]</small> **PWI ವರ್ಷದ ಹಗೆತನ (1994)<ref name="PWIfeud" /> <small>vs. [[ಓವನ್ ಹಾರ್ಟ್]]</small> **[[PWI ವರ್ಷದ ಪಂದ್ಯ]] (1992)<ref name="MOTY">{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwimoty.htm|accessdate=2009-03-26|title=Pro Wrestling Illustrated Award Winners Match of the Year |publisher=Wrestling Information Archive}}</ref> <small>vs. [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಬುಲ್‌ಡಾಗ್]] [[ಸಮ್ಮರ್‌ಸ್ಲಾಮ್]]</small>ನಲ್ಲಿ. **PWI ವರ್ಷದ ಪಂದ್ಯ(1996)<ref name="MOTY" /> <small>vs. [[ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್]] [[ಐರನ್ ಮ್ಯಾನ್ ಮ್ಯಾಚ್]] at [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XII]]</small>ನಲ್ಲಿ **PWI ವರ್ಷದ ಪಂದ್ಯ(1997)<ref name="MOTY" /> <small>vs. [[ಸ್ಟೀವ್ ಆಸ್ಟಿನ್]] [[ಸಬ್‌ಮಿಷನ್ ಮ್ಯಾಚ್]] [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ 13]]</small>ನಲ್ಲಿ **[[PWI ವರ್ಷದ ಅತ್ಯಂತ ದ್ವೇಷಕ್ಕೊಳಗಾದ ಕುಸ್ತಿಪಟು]] (1997)<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwimhoty.htm|accessdate=2008-06-30|title=Pro Wrestling Illustrated Award Winners Most Hated Wrestler of the Year|publisher=Wrestling Information Archive}}</ref> **[[PWI ವರ್ಷದ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಫೂರ್ತಿದಾಯಕ ಕುಸ್ತಿಪಟು]] (1994)<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwiinsp.htm|accessdate=2008-06-30|title=Pro Wrestling Illustrated Award Winners Inspirational Wrestler of the Year|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2008-04-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20080415152007/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwiinsp.htm|url-status=dead}}</ref> **[[PWI ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೆಸ್ಟನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] (2003)<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwiedit.htm|accessdate=2008-06-30|title=Pro Wrestling Illustrated Award Winners Editor's Award|publisher=Wrestling Information Archive}}</ref> **ಇಸವಿ 1993 ಮತ್ತು 1994ರ [[PWI 500]]ನಲ್ಲಿ ವರ್ಷದ ಅಗ್ರ 500 ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳ ಪೈಕಿ PWI ಅವನಿಗೆ #1ನೇ ರ‌್ಯಾಂಕ್ ನೀಡಿದೆ<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50093.htm|accessdate=2008-06-30|title=Pro Wrestling Illustrated Top 500 - 1993|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2011-09-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20110919163155/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50093.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50094.htm|accessdate=2008-06-30|title=Pro Wrestling Illustrated Top 500 - 1994|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2011-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20110522005445/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50094.htm|url-status=dead}}</ref> **ಇಸವಿ 2003ರಲ್ಲಿ [[PWI ವರ್ಷಗಳ]] ಅಗ್ರ 500 ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳ ಪೈಕಿ PWI #'''4''' ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi500yr.htm|title=Pro Wrestling Illustrated's Top 500 Wrestlers of the PWI Years|accessdate=2009-03-22|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2008-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20080616064424/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi500yr.htm|url-status=dead}}</ref> **2003ರಲ್ಲಿ ಜಿಮ್ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್ ಜತೆ "PWI ವರ್ಷಗಳ"ಅಗ್ರ 500 ಟ್ಯಾಗ್ ತಂಡಗಳ ಪೈಕಿ PWI #'''37''' ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi100tg.htm|title=Pro Wrestling Illustrated's Top 500 Tag Teams of the PWI Years|accessdate=2009-06-06|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2009-03-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20090325080845/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi100tg.htm|url-status=dead}}</ref> *'''[[ಸ್ಟಾಂಪೆಡೆ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್]]''' **[[NWA ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್ (ಕಾಲ್ಗೆರಿ ಆವೃತ್ತಿ)|NWA ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಷಿಪ್ ''(ಕಾಲ್ಗೆರಿ ಆವೃತ್ತಿ)'']] ([[5 ಬಾರಿ]]) – [[ಕೀತ್ ಹಾರ್ಟ್]] (4) ಮತ್ತು[[ಲಿಯೊ ಬುರ್ಕ್]] ಜತೆಯಲ್ಲಿ (1)<ref>{{cite web|url=http://www.wrestling-titles.com/canada/ab/calg-t.html|title=Stampede International Tag Team Championship history|publisher=Wrestling=titles.com}}</ref> **[[ಸ್ಟಾಂಪಡೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಾಮನ್‌ವೆಲ್ತ್ ಮಿಡ್-ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ([[3 ಬಾರಿ]])<ref>{{cite web|url=http://www.wrestling-titles.com/canada/ab/calg-mh.html|title=Stampede British Commonwealth Mid-Heavyweight Championship history|publisher=Wrestling-titles.com}}</ref> **[[ಸ್ಟಾಂಪೆಡೆ ನಾರ್ತ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ([[6 ಬಾರಿ]])<ref>{{cite web|url=http://www.wrestling-titles.com/canada/ab/calg-h.html|title=Stampede Wrestling North American Heavyweight Championship history|publisher=Wrestling-titles.com}}</ref> **[[ಸ್ಟಾಂಪೆಡೆ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್]]<ref>{{cite web|url=http://www.wrestling-titles.com/canada/ab/hof.html|title=Stampede Wrestling Hall of Fame (1948-1990)|year=2003|publisher=Puroresu Dojo}}</ref> *'''[[ವರ್ಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್]]''' **[[WCW ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಫ್]] ([[4 ಬಾರಿ]])<ref name="ustitle">{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates|accessdate=2007-12-30|title=WWE United States Championship history|publisher=WWE}}ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ WCW ಅವತಾರ,1991-2001ರವರೆಗೆ ಅಸ್ತಿತ್ವ. ನಾಲ್ಕು ಆಧಿಪತ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ, ಹಾರ್ಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಜತೆ ಬಹುತೇಕ ಆಧಿಪತ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದ.</ref> **[[WCW ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ([[2 ಬಾರಿ]])<ref name="wcwtitle">{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wcwchampionship|accessdate=2007-12-30|title=WCW World Heavyweight Championship title history|publisher=WWE}}</ref> **[[WCW ವರ್ಲ್ಡ್ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ([[ಒಂದು ಬಾರಿ]]) – [[ಗೋಲ್ಡ್‌ಬರ್ಗ್]]<ref name="wcwtagtitle">{{cite web|url=http://www.wrestling-titles.com/wcw/wcw-t.html|title=WCW World Tag Team Championship history|publisher=Wrestling-titles.com}}</ref> ಜತೆ *'''[[ವಲ್ಡ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್]]''' **[[WWC ಕ್ಯಾರಿಬಿಯನ್ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ([[ಒಂದು ಬಾರಿ]]) – ಸ್ಮಿತ್ ಹಾರ್ಟ್/0}|ಸ್ಮಿತ್ ಹಾರ್ಟ್/0}<ref>{{cite web|url=http://www.wrestling-titles.com/us/pr/wwc/carib-t.html|title=WWC Caribbean Tag Team Championship history|publisher=Wrestling-titles.com}}</ref>ಜತೆ *'''[[ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಫೆಡರೇಶನ್‌ / ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಎಂಟರ್‌ಟೇನ್‌ಮೆಂಟ್]]''' **[[WWF ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ([[5 ಬಾರಿ]])<ref name="wwetitle">{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship|title=WWE Championship history|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE}}</ref> **[[WWF ಇಂಟರ್‌ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ([[2 ಬಾರಿ]])<ref name="ictitle">{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/intercontinental|title=WWE Intercontinental Championship history|accessdate=2007-12-30|publisher=WWE}}</ref> **[[WWF ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್]] ([[2 ಬಾರಿ]]) – ಜಿಮ್ ನೀಡ್‌ಹಾರ್ಟ್1/}ಜತೆಯಲ್ಲಿ **[[ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್]] ([[1991]], [[1993]]) **[[ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್]] ([[1994]])¹<ref name="titlehistory" /> **[[ಎರಡನೇ]] [[ಟ್ರಿಪಲ್ ಕ್ರೌನ್ ಚಾಂಪಿಯನ್]]<ref name="titlehistory">{{cite web|url=http://www.wwe.com/superstars/halloffame/inductees/brethart/bretharttitlehistory|title=Bret Hart's title history at WWE.com}}</ref><ref name="triplecrown" /> **[[WWE ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್]] ([[ಕ್ಲಾಸ್ ಆಫ್ 2006]]) **[[ಸ್ಲಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] ಫಾರ್ ಪುಟ್ ಎ ಪೋರ್ಕ್ ಇನ್ ಹಿಮ್ , ಹಿ ಈಸ್ ಡನ್([[1996]])ಗೆ {{small|[[Sharpshooter (professional wrestling)|The Sharpshooter]]}}<ref name="slammy">[http://www.wwe.com/inside/news/andthewinneris WWE: ಎಂಡ್ ದಿ ವಿನ್ನರ್ ಈಸ್...]</ref> **ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ವಿಡಿಯೊಗೆ ಸ್ಲಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ(1996)<ref name="slammy" /> **ಸ್ಲಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ,ಹಿಂದಿನ ಅಥವಾ ಪ್ರಸಕ್ತ,ಹಾಜರಿಯಲ್ಲಿರುವ WWF ಚಾಂಪಿಯನ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ? (1996)<ref name="slammy" /> **ವರ್ಷದ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಸ್ಲಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (vs. [[ಶಾನ್ ಮೈಕೇಲ್ಸ್]] [[ವ್ರೆಸಲ್‌ಮ್ಯಾನಿಯ XII]])ನಲ್ಲಿ (1996)<ref name="slammy" /> *'''[[ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಅಬ್ಸರ್ವರ್ ನ್ಯೂಸ್‌ಲೆಟರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು]]''' **[[5 ಸ್ಟಾರ್ ಪಂದ್ಯ]] (1994) {{small|vs. Owen Hart in a [[Professional wrestling match types#Cages|cage match]] at [[SummerSlam (1994)|SummerSlam]]}} **5 ಸ್ಟಾರ್ ಪಂದ್ಯ (1997) {{small|vs. Steve Austin in a Submission match at WrestleMania 13}} **[[ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರೊ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಪುಸ್ತಕ]] (2007) {{small|Hitman}} **[[ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರೊ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ DVD]] (2006) {{small|[[Bret "Hit Man" Hart: The Best There Is, The Best There Was, The Best There Ever Will Be]]}} **[[ವರ್ಷದ ಹಗೆತನ]] (1993) {{small|vs. Jerry Lawler}} **ವರ್ಷದ ಹಗೆತನ(1997) {{small|with Owen Hart, Jim Neidhart, British Bulldog, and [[Brian Pillman]] vs. Steve Austin}} **[[ವರ್ಷದ ಪಂದ್ಯ]] (1997) {{small|vs. Steve Austin in a Submission match at WrestleMania 13}} **ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ ಅಬ್ಸರ್ವರ್ ನ್ಯೂಸ್‌ಲೆಟರ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್ (1996ರ ವರ್ಗ) <small>¹ಇಬ್ಬರು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ ಹಾರ್ಟ್ [[ಲೆಕ್ಸ್ ಲೂಗರ್]]ಜತೆ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಹ-ವಿಜಯ ಗಳಿಸಿದ.</small> ==ಆಕರಗಳು== {{Reflist|2}} == ಮತ್ತಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿ == * {{Cite video |people = Bret Hart, Owen Hart, Vince McMahon |date = December 8, 2009 |title = [[Hitman Hart: Wrestling with Shadows]] |medium = Documentary film |id = {{ASIN|B001NG9GZ0}} }} * {{Cite book |last1=Hart |first1=Bret |last2=Lefko |first2=Perry |title=Bret "Hitman" Hart: The Best There Is, the Best There Was, the Best There Ever Will Be |date= |year=2000 |month=March |publisher=Balmur/Stoddart |location= |isbn=0773760954 |pages=128 |laysummary= }} * {{Cite book |last1=Hart |first1=Bret |title=Hitman: My Real Life in the Cartoon World of Wrestling |date= |year=2008 |month= |publisher=[[Random House of Canada]] |location= |isbn=0307355675 |pages=592 |laysummary= }} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Bret Hart}} *[http://www.brethart.com/ ಅಫಿಷಿಯಲ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್] *[http://raffertymillsconnection.podbean.com/2010/02/09/interview-bret-the-hitman-hart/ ಆಡಿಯೋ ಇಂಟರ್‌ವ್ಯೂ (2010) ಫ್ರಂ'ರಾಫರ್ಟಿ/ಮಿಲ್ಸ್ ಕನೆಕ್ಷನ್' ಪಾಡ್‌ಕ್ಯಾಸ್ಟ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100222051150/http://raffertymillsconnection.podbean.com/2010/02/09/interview-bret-the-hitman-hart/ |date=2010-02-22 }} *[http://www.wrestling101.com/101/article/USGuests/1186/ WWE: ಹೋಮ್ ಈಸ್ ವೇರ್ ದಿ ಹಾರ್ಟ್ ಈಸ್? ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100606192738/http://www.wrestling101.com/101/article/usguests/1186/ |date=2010-06-06 }}[http://www.wrestling101.com/101/article/USGuests/1186/ ದಿ ರಿಟರ್ನ್ ಆಫ್ ದಿ ಹಿಟ್‌ಮ್ಯಾನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100606192738/http://www.wrestling101.com/101/article/usguests/1186/ |date=2010-06-06 }} *[http://www.wwe.com/superstars/halloffame/inductees/brethart/ WWE ಹಾಲ್ ಆಪ್ ದಿ ಫೇಮ್ ಪ್ರೊಫೈಲ್] {{DEFAULTSORT:Hart, Bret}} [[ವರ್ಗ:ಕೆನಡದ ದೂರದರ್ಶನ ನಟರು]] [[ವರ್ಗ:ಕೆನಡದ ನಾಟಕ ಕಲಾವಿದರು]] [[ವರ್ಗ:ಕೆನಡದ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ ತರಬೇತಿದಾರರು]] [[ವರ್ಗ:೧೯೫೭ ಜನನ]] sldci2r2u4usn7oxmc7bxbbnozg3pnc 0 23312 1306901 1306586 2025-06-19T03:57:34Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306901 wikitext text/x-wiki {{two other uses|the physical and chemical properties of pure water|general discussion and its distribution and importance in life|Water|other uses|Water (disambiguation)}} {{chembox | Name = Water (H₂O) | ImageFileL1 = H2O - 2d.svg | ImageSizeL1 = 130px | ImageNameL1 = The water molecule has this basic geometric structure | ImageFileR1 = Water molecule 3D.svg | ImageSizeR1 = 100px | ImageNameR1 = Space filling model of a water molecule | IUPACName = Water | OtherNames =Dihydrogen Monoxide<br/>Hydroxylic acid<br/>Hydrogen Hydroxide<br/>R-718<br>Oxidane | Section1 = {{Chembox Identifiers | CASNo = 7732-18-5 | CASNo_Ref = {{cascite}} | ChEBI = 15377 | RTECS = ZC0110000 }} | Section2 = {{Chembox Properties | Formula = H₂O | MolarMass = 18.01528(33)&nbsp;g/mol | Appearance = white solid or almost colorless, transparent, with a slight hint of blue, crystalline solid or liquid <ref name="Braun 1993 612">{{cite journal|last=Braun|first=Charles L.|coauthors=Sergei N. Smirnov|title=Why is water blue?|journal=J. Chem. Educ.|volume=70|issue=8|pages=612|date=1993|url=http://www.dartmouth.edu/~etrnsfer/water.htm|access-date=2010-05-13|archive-date=2012-04-03|archive-url=https://www.webcitation.org/66eKvCZUa?url=http://www.dartmouth.edu/~etrnsfer/water.htm|url-status=dead}}</ref> | Density = 1000&nbsp;kg/m³, liquid (4&nbsp;°C) (62.4 lb/cu. ft)<br /> 917&nbsp;kg/m³, solid | MeltingPt = 0&nbsp;[[Celsius|°C]], 32&nbsp;[[Fahrenheit|°F]] (273.15&nbsp;[[kelvin|K]])<ref name="VSMOW">[[Vienna Standard Mean Ocean Water]] (VSMOW), used for calibration, melts at 273.1500089(10)&nbsp;K (0.000089(10)&nbsp;°C, and boils at 373.1339&nbsp;K (99.9839&nbsp;°C)</ref> | BoilingPt = 100&nbsp;°C, 212&nbsp;°F (373.15&nbsp;K)<ref name="VSMOW" /> | pKa = 15.74<br />~35-36 | pKb = 15.74 | Viscosity = 0.001&nbsp;[[pascal second|Pa&thinsp;s]] at 20&nbsp;°C | RefractIndex = 1.3330 }} | Section3 = {{Chembox Structure | MolShape = [[bent (chemistry)|bent]] | CrystalStruct = Hexagonal<br />''See [[ice]]'' | Dipole = 1.85&nbsp;[[Debye|D]] }} | Section7 = {{Chembox Hazards | MainHazards = Drowning (see also [[Dihydrogen monoxide hoax]]) | NFPA-H = 0 | NFPA-F = 0 | NFPA-R = 1 }} | Section8 = {{Chembox Related | OtherCations = [[Hydrogen sulfide]]<br/>[[Hydrogen selenide]]<br/>[[Hydrogen telluride]] | Function = [[solvent]]s | OtherFunctn = [[acetone]]<br/>[[methanol]] | OtherCpds = [[water vapor]]<br/>[[ice]]<br/>[[heavy water]] }} }} ಭೂಮಿಯ ಹೊರತಲದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಹೇರಳವಾಗಿ ಸಿಗುವ [[ಅಣು]] '''ನೀರು''' ({{chem|[[hydrogen|H]]|2|[[oxygen|O]]}}), ಇದು ಗ್ರಹದ 70% ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜನೆಗೊಂಡಿದೆ. ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇದು ದ್ರವ, ಘನ, ಮತ್ತು ಅನಿಲ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ. [[ಉಷ್ಣಾಂಶ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡ ಪ್ರಮಾಣ]]ದಲ್ಲಿ [[ದ್ರವ]] ಮತ್ತು [[ಅನಿಲ]]ಗಳ ನಡುವೆ [[ಪ್ರೇರಕ ಸಮತೋಲನ]]ವಾಗಿ ಇರುತ್ತದೆ. [[ಕೊಠಡಿ ತಾಪಮಾನ]]ದಲ್ಲಿ, ಅದು [[ವರ್ಣರಹಿತ]]ವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಜೊತೆಗೆ [[ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ಸುಳಿವು]] ಹಿಂದಿದ್ದು [[ರುಚಿ]]ಹೀನವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು [[ವಾಸನಾ]]ರಹಿತವಾಗಿಯೂ ಇರುವ ದ್ರವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ವಸ್ತುಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೀರನ್ನು ''ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ [[ದ್ರವೀಕರಣ]]'' ಮಾಡುವ ಗುಣವುಳ್ಳದ್ದು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಅಶುದ್ಧವೆನ್ನಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಶುದ್ಧ ವಸ್ತುಗಳ ಶುದ್ಧತೆಯೂ ಕೂಡ ಒಂದಿಷ್ಟು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಏನೇ ಆಗಲಿ, ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಕೆಲವು ಸಂಯೋಗಗಳು ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ, ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ನೀರಲ್ಲಿ ಕರಗುವುದಿಲ್ಲ. ನೀರು ಎಂಬುದೊಂದೇ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಮೂರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ [[ಭೌತದ್ರವ್ಯದ ಸ್ಥಿತಿ]]-ಯಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವುದು, ಬೇರೆ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣುವುದಕ್ಕಾಗಿ [[ರಾಸಾಯನಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು]] ನೋಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಜೀವಿಸುವುದಕ್ಕೆ ನೀರು ಅತ್ಯಂತ ಅಗತ್ಯ.<ref>[https://www.un.org/waterforlifedecade/background.html ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್]</ref> ಮನುಷ್ಯನ ಶರೀರದಲ್ಲಿ 55% ರಿಂದ 78% ರಷ್ಟು ನೀರು ತುಂಬಿರುತ್ತದೆ.<ref>[http://www.madsci.org/posts/archives/2000-05/958588306.An.r.html Re: ವಾಟ್ ಪರ್ಸಂಟೇಜ್ ಆಫ್ ದಿ ಹ್ಯೂಮನ್ ಬಾಡಿ ಇಸ್ ಕಂಪೋಸ್ಡ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್?] ಜೆಫ್ರೀ Utz, M.D., ದಿ ಮ್ಯಾಡ್‌ಸ್ಕೀ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್</ref> ==ನೀರಿನ ನಾನಾ ರೂಪಗಳು== ಅನೇಕ ವಸ್ತುಗಳಂತೆ, [[ನೀರು]] ಅಸಂಖ್ಯಾತ ರೂಪಗಳನ್ನು ತಾಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿಶಾಲಾರ್ಥದಲ್ಲಿ [[ಭೌತ ದ್ರವ್ಯದ ಮಜಲು]]ಗಳು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ನೀರಿನ ಮಜಲುಗಳಲ್ಲಿ [[ದ್ರವದ ಮಜಲು]] ಎನ್ನುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಮಜಲು ಮತ್ತು ಆ ರೂಪವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ನೀರು" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ [[ಘನರೂಪದ ಮಜಲ]]ನ್ನು ''ನೀರ್ಗಡ್ಡೆ ಅಥವಾ ಐಸು'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇದು ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ [[ನೀರ್ಗಲ್ಲುಗಳು]] ಗಳಾದ [[ಐಸು ಕ್ಯೂಬ್‌ಗಳು]], ಅಥವಾ [[ಹಿಮ]]ದ ನೀರ್ಗಡ್ಡೆಗಳಂತೆ ಸಡಿಲವಾಗಿ ಅದುಮಿಟ್ಟ [[ಹರಳು]]ವಿನಂತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಹರಳುಗಳ ರೂಪದ ಮತ್ತು [[ಆಕೃತಿಯಿಲ್ಲದ]] ಘನಾಕಾರದ ವಿವಿಧ H₂O ನ ಪಟ್ಟಿಗಾಗಿ [[ಐಸ್]] ಬಗೆಗಿನ ಲೇಖನವನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ [[ಅನಿಲೀಯ ಮಜಲು]] ಅನ್ನು [[ನೀರಿನ ಆವಿ]] (ಅಥವಾ [[ಹಬೆ]]) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಪಾರದರ್ಶಕವಾದ [[ಮೋಡ]]ದ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನೀರಿನ ಗುಣವೈಶಿಷ್ಟದಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. [[ಸೂಪರ್‌ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ದ್ರವ]] ಎಂಬ ನೀರಿನ ನಾಲ್ಕನೆಯ ದೆಶೆ ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಅಪರೂಪದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಮೂರು ದೆಶೆಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಮಷ್ಟಿಯದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ [[ನಿರ್ಣಾಯಕ ತಾಪಮಾನ]] ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ [[ನಿರ್ಣಾಯಕ ಒತ್ತಡ]] (647 [[K]] ಮತ್ತು 22.064 [[MPa]]) ಅನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದಾಗ ದ್ರವ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಒಂದುಗೂಡಿ ಏಕದ್ರವದ ಮಜಲೊಂದರ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆ ಸ್ಥಿತಿಯು ಅನಿಲ ಮತ್ತು ದ್ರವದ ಎರಡೂ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನ ಅಥವಾ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ನೀರು ಸೂಪರ್‌ಕ್ರಿಟೀಕಲ್ ಆಗುತ್ತದೆ. ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇದು ಎಂದು ಸಂಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಸೂಪರ್‌ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ನೀರು ಮೂಡುವ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಅದು ಆಳವಾದ ನೀರಿನ [[ಹೈಡ್ರೋಥರ್ಮಲ್ ವೆಂಟ್ಸ್]]ಗಳ ಅತ್ಯಂತ ಬಿಸಿಯ ಭಾಗಗಳು, [[ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ]] [[ಗರಿ]]ಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ತಾಪಮಾನಕ್ಕೆ ಕಾದಾಗ ಮತ್ತು ಅದು ಆಳವಾದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿರುವ ವೆಂಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಅಪ್ಪಳಿಸುವ ಸಮುದ್ರದ ಭಾರದಿಂದಾಗಿ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ([[ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಮೀನ್ ಓಷಿಯನ್ ವಾಟರ್- ನೋಡಿ]]), ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಎಲ್ಲಾ [[ಹೈಡ್ರೋಜನ್]] [[ಪರಮಾಣು]] ಗಳು [[ಐಸೋಟೋಪ್]] [[ಪ್ರೋಟೀಯಮ್]]ದಾಗಿರುತ್ತದೆ{{chem|1|H}}. [[ಗಡುಸು ನೀರು]] ಅಂದರೆ ಜಲಜನಕದ ಬದಲಾಗಿ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಗಡುಸಾದ [[ಐಸೋಟೋಪ್]] [[ಡ್ಯೂಟರೀಯಂ]] ಅನ್ನು ಬಳಸುವುದು{{chem|2|H}}. ''ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ'' ಸಾಧಾರಣ ನೀರು ಆದರೆ ಅದು ನೋಡಲು ನೀರಿನಂತಿರುವುದಿಲ್ಲ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಡ್ಯೂಟರೀಯಂನ ನ್ಯೂಕ್ಲೀಯಸ್ ಪ್ರೋಟೀಯಂನ ದುಪ್ಪಟ್ಟು ಭಾರವುಳ್ಳದಾಗಿರುತ್ತದೆ ಆದುದರಿಂದಲ್ಲೇ ಬಾಂಡಿಂಗ್ ಎನರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಾಂಡಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಗಮನೀಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಕಂಡು ಬರುವುದು. ಗಡುಸು ನೀರನ್ನು [[ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಾರ್ ರೀಯಾಕ್ಟರ್]] ಕೈಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ [[ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್]]ಗಳನ್ನು [[ಹದ]](ನಿಧಾನಗೊಳಿಸುವುದು) ಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ''ಹಗುರ ನೀರು'' ಎಂದರೆ ಪ್ರೋಟೀಯಂ ಐಸೋಟೋಪ್ ಇರುವ ನೀರು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ, ಭೇದ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೊಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ''ಲೈಟ್ ವಾಟರ್ ರೀಯಾಕ್ಟರ್'', ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ರೀಯಾಕ್ಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹಗುರ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುರುತ್ತದೆ. ==ಭೌತಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ == {{see also|water chemistry analysis}} ನೀರೆನ್ನುವುದು [[ರಸಾಯನಿಕ ಸೂತ್ರ]] ವಿರುವ [[ರಸಾಯನ ದ್ರವ್ಯ]]{{chem|H|2|O}}:ನೀರಿನ ಒಂದು [[ಅಣು]] ಎರಡು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ [[ಪರಮಾಣು]] ಗಳನ್ನು ಒಂದು [[ಆಮ್ಲಜನಕ]]ದ ಪರಮಾಣುವಿನಲ್ಲಿ [[ಕೋವೇಲೆಂಟ್]] [[ಬಂಧ]] ಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite book|last = Campbell|first = Neil A.|coauthors = Brad Williamson; Robin J. Heyden|title = Biology: Exploring Life|publisher = Pearson Prentice Hall|date = 2006|location = Boston, Massachusetts|url = http://www.phschool.com/el_marketing.html|isbn = 0-13-250882-6|access-date = 2010-05-13|archive-date = 2014-11-02|archive-url = https://web.archive.org/web/20141102041816/http://www.phschool.com/el_marketing.html|url-status = dead}}</ref> [[ಆವರಣದ ತಾಪ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡ]]ದಲ್ಲಿ ನೀರು ರುಚಿರಹಿತ ಹಾಗು ಬಣ್ಣರಹಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇದು ಬಣ್ಣಗೆಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅದಕ್ಕೆ ಅದರದೇ ಆದ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ತಿಳಿ ನೀಲಿ ವರ್ಣ ಇರುತ್ತದೆ. ಐಸ್ ಕೂಡ ಬಣ್ಣವಿಲ್ಲದಂತೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಆವಿ ಅನಿಲದಂತೆ ಅತ್ಯಾವಶ್ಯವಾಗಿ ಅಗೋಚರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.<ref name="Braun 1993 612" /> ಒಂದು ಮಾನದಂಡ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ನೀರು ದ್ರವವೇ, [[ಪೀರಿಯಾಡಿಕ್ ಟೇಬಲ್]]ನಲ್ಲಿ [[ಆಮ್ಲಜನಕ ಕುಟುಂಬ]]ದ ಬೇರೆ ಅನಾಲಗಸ್ ಹೈಡ್ರೈಡ್ಸ್‌ಗಳೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂದ್ಧದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತ್ರ ಹೇಳಲಿಕ್ಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಅವುಗಳೆಂದರೆ [[ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಸಲ್ಫೈಡ್]] ಅನಿಲಗಳು. ಜೊತೆಗೆ [[ಪೀರಿಯಾಡಿಕ್ ಟೇಬಲ್]]ನಲ್ಲಿರುವ ಆಮ್ಲಜನಿಕದ ಸುತ್ತವಿರುವ ಘಟಕಗಳು, [[ನೈಟ್ರೋಜನ್]], [[ಫ್ಲೋರೀನ್]], [[ಫಾಸ್ಫರಸ್]], [[ಸಲ್ಫರ್]] ಮತ್ತು [[ಕ್ಲೋರೀನ್]] ಇವೆಲ್ಲವೂ ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಜೊತೆ ಸೇರಿ ಮಾನದಂಡವೊಂದರ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ. ಫ್ಲೋರೀನ್ ಒಂದನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಈ ಎಲ್ಲ ಘಟಕಗಳಿಗಿಂತ ಆಮ್ಲಜನಕವು ಹೆಚ್ಚು [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋನೆಗೆಟೀವ್]] ಆಗಿರುವ ಕಾರಣದಿಂದ ನೀರು ದ್ರವವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಮ್ಲಜನಕವು ಹೈಡ್ರೋಜನ್‌ಗಿಂತ ಬಲಿಷ್ಠವಾಗಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತವೆ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಪರಮಾಣುವಿನ ಮೇಲೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿದ್ಯುತ್ಕೋಶ‌ಗಳ ಮೊತ್ತವು ಸೇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕದ ಪರಮಾಣುವಿನ ಮೇಲೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿದ್ಯುತ್ಕೋಶ‌ಗಳ ಮೊತ್ತವು ಸೇರುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪರಮಾಣುವಿನ ಮೇಲೆ ಹಾಜರಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್ಕೋಶ‌ಗಳು ನೀರಿನ ಅಣುವಿಗೆ ಒಂದು ಮೊತ್ತದ [[ದ್ವಿಧ್ರುವಿ ಕ್ಷಣ]]ವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ ಅಣುಗಳ ನಡುವೆ ಈ ದ್ವಿಧ್ರುವದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಆಕರ್ಷಣೆ ಒಂಟಿ ಅಣುಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿರಕ್ಕೆ ತರುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಣುಗಳು ಇನ್ನಷ್ಟು ಗಟ್ಟಿಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಇವನ್ನು ಒಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ ಅದರಿಂದಾಗಿಯೇ ಕುದಿಬಿಂದು ಹೆಚ್ಚುವುದು. ಈ ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು [[ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಂಧ]] ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ನೀರಿನ ಅಣುಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಸಂಬಂದ್ಧಿತವಾಗಿ ನಿರಂತರ ಓಡಾಟ ಮಾಡುತ್ತಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಬಂಧಗಳು 200 ಫೆಂಟೋಸೆಕೆಂಡ್ಸ್‌ಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅತೀ ವೇಗವಾಗಿ ಹಾಗು ಸತತವಾಗಿ ಒಡೆಯುತ್ತಲ್ಲೇ ಪುನರ್ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite journal|title=Unified description of temperature-dependent hydrogen bond rearrangements in liquid water"|last=Smith|first=Jared D.|coathors=Christopher D. Cappa, Kevin R. Wilson, Ronald C. Cohen, Phillip L. Geissler, Richard J. Saykally|journal=Proc. Natl. Acad. Sci|year=2005|url=http://www.lbl.gov/Science-Articles/Archive/sabl/2005/October/Hydrogen-bonds-in-liquid-water.pdf|volume=102|issue=40|pages=14171–14174|doi=10.1073/pnas.0506899102|access-date=2010-05-13|archive-date=2018-11-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20181101115518/http://www2.lbl.gov/Science-Articles/Archive/sabl/2005/October/Hydrogen-bonds-in-liquid-water.pdf|url-status=dead}}</ref> ಮುಂದೆ ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುವಂತೆ, ಈ ಬಲಿಷ್ಠವಾದ ಬಂಧವೇ ನೀರಿನ ಅನೇಕ ವಿಚಿತ್ರ ಗುಣ ವಿಶೇಷಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದು, ಅವುಗಳಿಂದಾಗಿಯೇ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಇರುವುದು. ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಅಳತೆ ತಪ್ಪಿದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ [[ಹೈಡ್ರೋನಿಯಂ]]({{chem|H|3|O|+}}(aq)) ಐಯಾನ್‌ನೊಳಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗುವ ಮತ್ತು [[ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸೈಡ್]] ಐಯಾನ್ ({{chem|OH|-}}(aq))ನೊಳಗೆ ಸೇರುವ [[ಧ್ರುವೀಯ]] ದ್ರವವೆಂದು ನೀರನ್ನು ವಿವರಿಸಬಹುದು. :2 {{chem|H|2|O}} (l) {{eqm}} {{chem|H|3|O|+}} (aq) + {{chem|OH|-}} (aq) ಈ ಪ್ರತೇಕ್ಯತೆಗೆ [[ಪ್ರತೇಕತಾ ಸ್ಥಿರತೆ]]ಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೀಗೆ ಸಂಕೇತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ''K_w'' ಮತ್ತು ಇದರ ಮೌಲ್ಯವು 25°Cಗೆ 10⁻¹⁴ ಇರುತ್ತದೆ ; ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ನೋಡಿ- "[[ವಾಟರ್ (ಡಾಟಾ ಪೇಜ್)]]" ಮತ್ತು "[[ಸೆಲ್ಫ್-ಐಯನೈಜೇಷನ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್]]". ===ನೀರು, ಮಂಜು ಮತ್ತು ಆವಿ=== ====ಶಾಖದ ಧಾರಣ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಆವೀಕರಣದ ಶಾಖಗಳು ಹಾಗು ಬೆಸುಗೆ==== <div style="float:right;margin:5px"> {| class="wikitable" border="1" style="margin:1em auto;text-align:center" ! ತಾಪ (°C) ! ಆವೀಕರಣದ ಶಾಖ <br>''H'' _v (kJ mol⁻¹)<ref>{{Cite web |url=http://www.xydatasource.com/xy-showdatasetpage.php?datasetcode=35484&dsid=111&searchtext=water |title=ಹೀಟ್ ಆಫ್ ವ್ಯಾಪೊರೈಜೇಷನ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್ vs. ಟೆಂಪರೇಚರ್ |access-date=2021-08-10 |archive-date=2016-12-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161220162425/http://www.xydatasource.com/xy-showdatasetpage.php?datasetcode=35484&dsid=111&searchtext=water |url-status=dead }}</ref> |- | 0 | 45.054 |- | 25 | 43.99 |- | 40 | 43.35 |- | 60 | 42.482 |- | 80 | 41.585 |- | 100 | 40.657 |- | 120 | 39.684 |- | 140 | 38.643 |- | 160 | 37.518 |- | 180 | 36.304 |- | 200 | 34.962 |- | 220 | 33.468 |- | 240 | 31.809 |- | 260 | 29.93 |- | 280 | 27.795 |- | 300 | 25.3 |- | 320 | 22.297 |- | 340 | 18.502 |- | 360 | 12.966 |- | 374 | 2.066 |} </div> {{Main|Enthalpy of vaporization}} ಎಲ್ಲಾ ಗೊತ್ತಿರುವ ದ್ರವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ,[[ಅಮೋನಿಯಾ]] ದ ನಂತರ ನೀರು ಮಾತ್ರವೇ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು [[ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಾಖದ ಧಾರಣಶಕ್ತಿ]]ಯನ್ನು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು [[ಆವೀಕರಣದ ಶಾಖ]] (40.65 kJ·mol⁻¹) ಹೊಂದಿರುವುದು.ಇದು ಅಣುಗಳ ನಡುವಿನ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಿನ [[ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಂಧ]]ದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಎರಡು ಅಸಾಧಾರಣ ಗುಣಗಳಿಂದಲ್ಲೇ ಭೂಮಿಯ [[ವಾತಾವರಣ]] ವನ್ನು ನೀರು, ತೀವ್ರ ಏರು-ಪೇರಾಗುವ ತಾಪಮಾನಗಳ ನಡುವೆ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿ ಮಿತಗೊಳಿಸುವುದು. 0&nbsp;°C ನೀರಿನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ [[ಬೆಸುಗೆಯ ಶಾಖ ಪ್ರಮಾಣ]] ಸಾಮಾನ್ಯ ದ್ರವ್ಯಗಳಲ್ಲಿ 333.55&nbsp;kJ·kg⁻¹ ಇರುತ್ತದೆ ಅಮೋನಿಯಾದ್ದು ಮಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಗುಣವೇ [[ಗ್ಲೇಸೀಯರ್]] ಐಸ್‌ಗಳ ಮತ್ತು [[ಡ್ರಿಫ್ಟ್ ಐಸ್]] ಗಳ ಕರಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಪ್ರತಿರೋಧ ಒಡ್ಡುವುದು. [[ಶೈತ್ಯೀಕರಣ]] ಯಂತ್ರ ಆಗಮಿಸುವ ಮೊದಲು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಐಸ್ ಅನ್ನು ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥ ಕೆಡದಿರಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು (ಈಗಲೂ ಇದು ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ). {| class="wikitable" border="1" style="margin:1em auto;text-align:center" ! ತಾಪ (°C) ! ಸ್ಥಿರ-ಒತ್ತಡ ಶಾಖದ ಧಾರಣ ಶಕ್ತಿ <br>''C'' _''p'' (J/(g·K) 100 kPa ಗೆ)<ref>{{Cite web |url=http://www.xydatasource.com/xy-showdatasetpage.php?datasetcode=6841&dsid=104&searchtext=water |title=ಕಾನ್ಸ್‌ಟೆಂಟ್ ಪ್ರೆಶರ್ ಹೀಟ್ ಕ್ಯಪಾಸಿಟಿ ಆಫ್ ವಾಟರ್ vs. ಟೆಂಪರೇಚರ್ |access-date=2021-08-10 |archive-date=2012-04-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120430125340/http://www.xydatasource.com/xy-showdatasetpage.php?datasetcode=6841&dsid=104&searchtext=water |url-status=dead }}</ref> |- | 0 | 4.2176 |- | 10 | 4.1921 |- | 20 | 4.1818 |- | 30 | 4.1784 |- | 40 | 4.1785 |- | 50 | 4.1806 |- | 60 | 4.1843 |- | 70 | 4.1895 |- | 80 | 4.1963 |- | 90 | 4.205 |- | 100 | 4.2159 |} {{clear}} ====ನೀರು ಮತ್ತು ಐಸ್‌ನ ಸಾಂದ್ರತೆ==== {| class="wikitable" align="right" style="margin-left:12px;text-align:center" !ತಾಪ (°C) !ಸಾಂದ್ರತೆ (kg/m³)<ref>ಲೀಡ್, D. R. (ಆವೃತ್ತಿ). (1990). CRC ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಬುಕ್ ಆಫ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಆಂಡ್ ಫಿಸಿಕ್ಸ್ (70ನೇ ಆವೃತ್ತಿ.). ಬೊಕಾ ರಾಟನ್ (FL):CRC ಪ್ರೆಸ್.</ref><ref>[http://www.engineeringtoolbox.com/water-density-specific-weight-d_595.html ವಾಟರ್ - ಡೆನ್ಸಿಟಿ ಆಂಡ್ ಸ್ಪೆಸಿಫಿಕ್ ವೇಯ್ಟ್]</ref> |- | +100 | 958.4 |- | +80 | 971.8 |- | +60 | 983.2 |- | +40 | 992.2 |- | +30 | 995.6502 |- | +25 | 997.0479 |- | +22 | 997.7735 |- | +20 | 998.2071 |- | +15 | 999.1026 |- | [10] | 999.7026 |- | +4 | 999.9720 |- | 0 | 999.8395 |- | -10 | 998.117 |- | −20 | 993.547 |- | −30 | 983.854 |- | colspan="2"| <small>0&nbsp;°C ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು [[ಅತಿಶೀತವಾಗಿಸಿದ]] ನೀರು ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.</small> |} ನೀರಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ತಾಪದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿರುವಂಥದ್ದು ಆದರೆ ಅವುಗಳ ಸಂಬಂದ್ಧ ರೇಖಾನುಕ್ರಮದಲ್ಲಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲಾ [[ಏಕತಾನ]]ದ್ದೂ ಅಲ್ಲ (ಬಲಗಡೆ ಕೊಟ್ಟಿರುವ ಟೇಬಲ್ ನೋಡಿ). ದ್ರವ ನೀರನ್ನು [[ಕೋಣೆಯ ತಾಪ]]ದಲ್ಲಿ ಶೈತ್ಯೀಕರಿಸಿದರೂ ಬೇರೆ ಇತರ ದ್ರವ್ಯದಂತೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಂದ್ರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅಂದಾಜು 4 °Cಗೆ, ನೀರು [[ಗರಿಷ್ಠ ಸಾಂದ್ರತೆ]] ತಲುಪಿಬಿಡುತ್ತದೆ. ಪರಿಸರ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ಶೈತ್ಯೀಕರಿಸಿದರೆ ಅದು ಹಿಗ್ಗಿದಂತಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಅಸಾಮಾನ್ಯ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಉಷ್ಣದಾರಕವು ಬಲಿಷ್ಟ, ನೆಲೆ-ಅವಲಂಬಿತ ಹಾಗು ಅಣು ಒಳಗಿನ ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಮೊಲ್ಟೆನ್ [[ಸಿಲಿಕಾ]]ದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite journal|url=http://www.engr.ucsb.edu/~shell/papers/2002_PRE_silica.pdf|last=Shell|first=Scott M.|coauthors=Pablo G. Debenedetti, Athanassios Z. Panagiotopoulos|title=Molecular structural order and anomalies in liquid silica|journal=Phys. Rev. E Stat. Nonlin. Soft. Matter. Phys.|year=2002|doi=10.1103/PhysRevE.66.011202|volume=66|page=011202|access-date=2010-05-13|archive-date=2016-06-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20160604062440/http://www.engr.ucsb.edu/~shell/papers/2002_PRE_silica.pdf|url-status=dead}}</ref> ಅನೇಕ ದ್ರವ್ಯಗಳ ಘನ ರೂಪವು ದ್ರವದ [[ಅವಸ್ಥೆಗಿಂತ]] [[ದಟ್ಟ]]ವಾಗಿರುತ್ತದೆ; ಆದುದರಿಂದಲ್ಲೇ ಘನವಾದ ಒಂದು ದಿಮ್ಮಿ ಕೂಡ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ಐಸ್‌ನ ದಿಮ್ಮಿಯೊಂದು ದ್ರವದ ನೀರಿನ ಮೇಲೆ ತೇಲುತ್ತದೆ,ಐಸ್ ದ್ರವದ ನೀರಿಗಿಂತ ''ಕಡಿಮೆ'' ಸಾಂದ್ರವಾಗಿರುವುದೇ ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಘನೀಕರಿಸುವುದರಿಂದ, ಐಸ್‌ನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು 9%ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಬಹುದು.<ref>''"ಕಾಂಕ್ವರಿಂಗ್ ಕೆಮಿಸ್ಟ್ರಿ'', 4ನೇ ಆವೃತ್ತಿ., 2004. http://www.cci.net.au/conqchem/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120426010846/http://www.cci.net.au/conqchem/ |date=2012-04-26 }}</ref> ಅಣುಗಳ ನಡುವಣ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಶೈತ್ಯೀಕರಣಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ಅಣುಗಳು ತಮ್ಮ ನೆರೆ-ಹೊರೆಯ ಅಣುಗಳೊಡನೆ ದೃಢವಾದ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಂಧವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು [[ಐಸ್ Ih]] ಘನೀಕರಿಸುವುದರಿಂದ [[ಷಡ್ಭುಜೀಯ]] ಕಟ್ಟಿನಂತೆ ಕ್ರಮೇಣ ಸ್ಮರಣೀಯ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಂಧವು ದ್ರವಕ್ಕಿಂತ ನೀರ್ಗಲ್ಲುಗಳಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಪರಿಣಾಮಭರಿತವಾಗಿ ತಮ್ಮ ನಡುವಣ ಸಹಬಾಂಧವ್ಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಅಣುಗಳ ಸರಾಸರಿ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಇಳಿದಿರುತ್ತದೆ ಕಾರಣ ದ್ರವವು ನ್ಯೂಕ್ಲೀಕರಣವಾಗುವ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಘನೀಕರಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ವಿಸ್ತಾರಗೊಳ್ಳುವ ಇತರ ದ್ರವ್ಯಗಳೆಂದರೆ [[ಆಂಟಿಮೋನಿ]], [[ಬಿಸ್ಮಥ್]], [[ಗೆಲ್ಲೀಯಂ]], [[ಜರ್ಮೇನಿಯಂ]], [[ಸಿಲಿಕಾನ್]], [[ಅಸೀಟಿಕ್ ಆಸಿಡ್]] ಮತ್ತು ಟೆಟ್ರಾಹೆಡ್ರಲ್ ಸಹಯೋಜಕದಿಂದ ವಿಶಾಲ ನೀರ್ಗಲ್ಲುಗಳ ಲ್ಯಾಟೈಸ್‌ಗಳಾಗಿ ರೂಪಗೊಳ್ಳುವ ಇನ್ನಿತರ ಸಂಯುಕ್ತ‌ಗಳು. ಬರೀ ಸಾಧಾರಣ ಷಡ್ಭುಜೀಯ ಐಸ್ ಮಾತ್ರ ದ್ರವಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಏರು ಒತ್ತಡದಿಂದಾಗಿ ಐಸ್ ನಾನಾ ರೀತಿಯ, ನೀರಿನ ದ್ರವಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಂದ್ರತೆವುಳ್ಳ [[ಅಲ್ಲೋಟ್ರಾಪಿಕ್ ರೂಪಗಳಿಗೆ]] ಅಂದರೆ [[ಹೈ ಡೆನ್ಸಿಟಿ ಆಮಾರ್ಫಸ್ ಐಸ್]] (HDA) ಮತ್ತು [[ವೆರಿ ಹೈ ಡೆನ್ಸಿಟಿ ಆಮಾರ್ಫಸ್ ಐಸ್]] (VHDA)ಗೆ ಪರಿವರ್ತನೆಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತದೆ. ತಾಪವೇರಿದಂತೆಲ್ಲಾ ನೀರೂ ಕೂಡ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ವಿಸ್ತಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಕುದಿವ ಬಿಂದು ಮುಟ್ಟುತ್ತಿರುವ ಹಾಗೆಯೇ ಅದರ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಅದರ ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ 4%ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಮಾನದಂಡವೊಂದರ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಐಸ್‌ನ ಕರಗುವ ಬಿಂದು 0&nbsp;°C (32&nbsp;°F, 273 K) ಆಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶುದ್ಧ ನೀರಿನ ದ್ರವವನ್ನು ಘನೀಕರಿಸದಯೇ ಅದರ ತಾಪಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ [[ಸೂಪರ್‌ಕೂಲ್]] ಮಾಡಬಹುದು ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಯಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಭಂಗವುಂಟು ಮಾಡಿರಬಾರದು. ಅಂದಾಜು 231 K (−42&nbsp;°C) <ref>ಪಿ. ಜಿ. ಡೆಬೇನೇಡೆಟ್ಟಿ, ಪಿ. ಜಿ., ಮತ್ತು ಸ್ಟಾನ್ಲಿ, H. E.; "ಸೂಪರ್‌ಕೂಲ್ಡ್ ಆಂಡ್ ಗ್ಲಾಸಿ ವಾಟರ್", ಫಿಸಿಕ್ಸ್ ಟುಡೆ 56 (6), p. 40–46 (2003).</ref> ನಷ್ಟು ಸಮಾನಜಾತೀಯ [[ನ್ಯೂಕ್ಲೀಕರಣ]]ದ ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಇದು, ಘನವಲ್ಲದ ಹರಿಯುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಬಹುದು. ಷಡ್ಭುಜೀಯ ಐಸ್‌ನ ಕರಗುವ ಬಿಂದು ತಕ್ಕ ಮಟ್ಟಿಗಿನ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ, ಆದರೆ ಐಸ್, ತನ್ನ [[ಅಲ್ಲೋಟ್ರೋಗಳಿಗೆ]] {{convert|209.9|MPa|atm|abbr=on}}ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವಾಗಲೇ ಅದರ ಕರಗುವ ಬಿಂದು ಗಮನೀಯವಾಗಿ [[ಒತ್ತಡದ ಜೊತೆ]] ಅದು {{convert|2.216|GPa|atm|abbr=on}}ಕ್ಕೆ {{convert|355|K|C}}ರಷ್ಟು ಏರುತ್ತದೆ ([[Ice VII]]<ref name="IAPWS">{{cite web |url=http://www.iapws.org/relguide/meltsub.pdf|title = IAPWS, Release on the pressure along the melting and the sublimation curves of ordinary water substance, 1993|accessdate = 2008-02-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20041207132148/http://www.iapws.org/relguide/meltsub.pdf|archivedate=2004-12-07}}</ref> ರ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದು). ([[ಕ್ರಿಸ್ಟಾಲೀನ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಐಸ್]]-ನೋಡಿ). ಸಾಧಾರಣ ಐಸ್ ಅನ್ನು ಕರಗಿಸಬೇಕಾದರೆ ಒತ್ತಡವು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆ ಆಗ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ—ಐಸ್ ಮೇಲೆ ಸ್ಕೇಟಿಂಗ್ ಅಂದರೆ ಜಾರಾಟವಾಡಿದರೆ ಆ ಒತ್ತಡದಿಂದಾಗಿ ಐಸ್‌ನ ಕರಗುವ ಬಿಂದು ಅಂದಾಜು 0.09&nbsp;°C (0.16&nbsp;°F)ನಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಕಡಿಮೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=June 2009}} ನೀರಿನ ಈ ವಿಶೇಷ ಗುಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಭೂಮಿಯ [[ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ]]ಯ ಅದರ ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವವಾದ ಪರಿಣಾಮಗಳಿವೆ. ವಾತಾವರಣದ ತಾಪ ಎಷ್ಟೇ ಇರಲಿ, ಶುಭ್ರವಾದ ನೀರಿನ ಕೆರೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 4&nbsp;°C ನಷ್ಟು ತಾಪವುಳ್ಳ ನೀರು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಶೇಖರಣೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ತಣ್ಣನೆಯ ಮತ್ತು ಬೆಚ್ಚನೆಯ ನೀರನ್ನು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯುತ್‌ನಿಂದ ಕಲಸಿ ಅಥವಾ ಬೆರಸಿ ನೀರನ್ನು ತಣ್ಣಗೆ ಮಾಡುವ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಮಾಡದ ಹೊರತು ಆಳವಾದ ಕೆರೆಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಮಗಡ್ಡೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಕಾರಣ ನೀರು ಮತ್ತು ಐಸ್, ಶಾಖದ<ref>[http://www.engineeringtoolbox.com/thermal-conductivity-d_429.html ಥರ್ಮಲ್ ಕಂಡಕ್ಟೀವಿಟಿ ಆಫ್ ಸಮ್ ಕಾಮನ್ ಮೆಟೀರಿಯಲ್ಸ್]</ref> ಉತ್ತಮ ವಾಹಕವಲ್ಲ (ಉತ್ತಮ ನಿರೋಧಕ) ಆಗಿರುವುದರಿಂದ. ಬೆಚ್ಚನೆಯ ವಾಯುಗುಣದಲ್ಲಿ, ಐಸ್‌ನ ದೊಡ್ದ ಚೂರುಗಳು ಆಳಕ್ಕೆ ಮುಳುಗಿ ಬಹಳ ನಿಧಾನಗತಿಯಲ್ಲಿ ಕರಗಬಹುದು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಜಲವಾಸಿ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ====ಉಪ್ಪುನೀರು ಮತ್ತು ಐಸ್‌ನ ಸಾಂದ್ರತೆ==== [[File:Estimated annual mean sea surface pH for the 1700s (World Ocean Atlas 2005).png|thumb|left|400px|WOA ಸರ್ಫೇಸ್ ಡೆನ್ಸಿಟಿ.]] ನೀರಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿರುವ ಉಪ್ಪು ಮತ್ತು ಅದರ ತಾಪದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಐಸ್ ಇನ್ನೂ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತದೆ, ಇಲ್ಲವಾದರೆ ಅವು ತಳದಿಂದ ಮೇಲಿನವರೆಗೂ ಹಿಮಗಡ್ಡೆಯಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಏನೇ ಆಗಲಿ, ಸಮುದ್ರದ ಉಪ್ಪು ಕರಗುವ ಬಿಂದುವನ್ನು 2&nbsp;°C ಯಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಗರಿಷ್ಠ ಸಾಂದ್ರತೆಯ ತಾಪವನ್ನು ಕರಗುವ ಬಿಂದುವಿಗೆ ಇಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆದುದರಿಂದಲ್ಲೇ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ, ತಣ್ಣನೆಯ ನೀರಿನ ಕೆಳಮುಖವಾದ ಸಂವಹನವನ್ನು ನೀರಿನ ವಿಸ್ತರಣೆಯು ತಡೆಯುವುದೇ ''ಇಲ್ಲ'', ಕರಗುವ ಬಿಂದುವಿನ ಹತ್ತಿರತ್ತಿರ ತಣ್ಣಗಾಗುತ್ತದೆ. ಕರಗುವ ಬಿಂದುವಿನ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಸಮುದ್ರದ ತಣ್ಣನೆ ನೀರು ಮುಳುಗುವುದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಜೀವಿಯು [[ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರ]] ನಲ್ಲಿಯಂತೆ ತಳದಲ್ಲಿರುವ ತಣ್ಣನೆ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಬೇಕಾದರೆ ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಚಳಿಗಾಲದ ಕೆರೆ ಮತ್ತು ನದಿಯ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ [[ಶುಭ್ರ ನೀರು]] ಮತ್ತದರ ತಾಪಕ್ಕಿಂತ 4&nbsp;°C ತಣ್ಣಗಿರುವ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ.{{Clarify|date=May 2009}} ಉಪ್ಪು ನೀರಿನ [[ಹೊರಮೈ]] ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಲು ಆರಂಭಿಸಿದ ಹಾಗೆಯೇ (ಸಾಧಾರಣ ಉಪ್ಪುತನದ 3.5% [[ಸಮುದ್ರದನೀರು]], −1.9&nbsp;°C ನಲ್ಲಿ), ಮೂಡುವ ಐಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಅಂದಾಜು ಶುಭ್ರ ನೀರಿನ ಐಸ್‌ನಷ್ಟೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಈ ಐಸ್ ಹೊರಮೈ ಮೇಲೆ ತೇಲುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಉಪ್ಪು ಕೂಡ [[ಉಪ್ಪುತನ]]ಕ್ಕೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಆ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ''[[ಬ್ರೈನ್]] ರಿಜೆಕ್ಷನ್ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ''. ಈ ಸಾಂದ್ರತೆಯುಳ್ಳ ಉಪ್ಪು ನೀರು ಸಂವಹನದಿಂದಾಗಿ ಮುಳುಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ತುಂಬುವ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿಗೂ ಕೂಡ ಇದೇ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಶುಭ್ರನೀರಿನ ಐಸ್ ಅನ್ನು −1.9&nbsp;°C ಗೆ ಹೊರಮೈ ಮೇಲೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಐಸ್ ರೂಪಗೊಳ್ಳುವುದರ ಕೆಳಗೆ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಏರುತ್ತದೆ ಇದರಿಂದಾಗಿ ಆಳಕ್ಕೆ ಮುಳುಗಲು ಅದು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ. ದೊಡ್ದ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬ್ರೈನ್ ರಿಜೆಕ್ಷನ್ ಮತ್ತು ತಣ್ಣಗಿರುವ ಉಪ್ಪು ನೀರಿನ ಮುಳುಗಡೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸಮುದ್ರದ ವಿದ್ಯುತ್‌ಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಧ್ರುವದಿಂದ ನೀರನ್ನು ದೂರ ಒಯ್ಯುತ್ತದೆ. [[ಜಾಗತಿಕ ತಾಪ]]ದ ಸಂಭಾವ್ಯ ಪರಿಣಾಮವೆಂದರೆ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಐಸ್‌ನ ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿಯೇ ಸಮುದ್ರದ ವಿದ್ಯುತ್ ಇಲ್ಲವಾಗುವುದು, ಹೀಗಾಗಿಯೇ ಹತ್ತಿರದ ಹವಾಮಾನಗಳನ್ನು ಮುಂಗಾಣಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ====ಮಿಶ್ರಣಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ಘನೀಕರಣ ಅಥವಾ ಸಾಂದ್ರೀಕರಣ==== [[File:Relative Humidity.png|thumb|400px|right|ರೆಡ್ ಲೈನ್ ಶೋವ್ಸ್ ಸ್ಯಾಚ್ಯೂರೇಷನ್]] {{Main|Humidity}} ನೀರು ಅನೇಕ ದ್ರವಗಳೊಡನೆ [[ಮಿಶ್ರಣಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದು]], ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಅನುಪಾತಗಳಲ್ಲೂ [[ಎಥಾನಲ್]] ಮತ್ತು ಇದು ಏಕಜಾತೀಯ ದ್ರವವಾಗಿ ರೂಪಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅದೇ ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ನೀರು ಮತ್ತು ಅನೇಕ [[ತೈಲ]]ಗಳು ''ಮಿಶ್ರಣಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲದ್ದು'', ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಇವು ಮೇಲಿಂದ ಏರುವ ಸಾಂದ್ರತೆಗೆ ಪದರು ಪದರಾಗಿ ರೂಪಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅನಿಲವಾಗಿ ನೀರಿನ ಆವಿ ಗಾಳಿಯೊಡನೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ [[ಮಿಶ್ರಣಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದು]]. ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ, ಒಂದು ಗೊತ್ತಾದ ತಾಪದಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಟ ನೀರಿನ ಆವಿಯ ಒತ್ತಡ ಉಷ್ಣಬಲ ವಿಜ್ಞಾನರೀತ್ಯಾ ಸ್ಥಿರವಾದ ದ್ರವ (ಅಥವಾ ಘನ)ದೊಡನೆ ಎಷ್ಟಿರುತ್ತೆ ಅಂದರೆ, ಅದು ಒಟ್ಟು ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಆವಿಯ ''[[ಭಾಗಶ: ಒತ್ತಡ]]'' <ref> ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ನೀರಿನ ಆವಿಯ ಒತ್ತಡವನ್ನು '''ಭಾಗಶ: ಒತ್ತಡ''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ([[ಡಾಲ್ಟನ್ಸ್ ಲಾ]]) ಮತ್ತು ಇದು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಅಣುಗಳ ಸಾಂದ್ರೀಕರಣಕ್ಕೆ ನೇರ ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ([[ಬಾಯ್ಲೇ ನಿಯಮ]] ಅನುಸಾರವಾಗಿ). </ref> ವು ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ 2% ಇದ್ದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಗಾಳಿಯನ್ನು 25&nbsp;°C ನಿಂದ ತಣ್ಣಗಾಗಿಸಿದಲ್ಲಿ, 22&nbsp;°C ನಿಂದಲ್ಲೇ ಘನೀಕರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ,[[ಇಬ್ಬನಿಯ ಬಿಂದು]] ವನ್ನು ಗೊತ್ತು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಹಾಗು [[ದಟ್ಟ ಮಂಜು]] ಅಥವಾ [[ಇಬ್ಬನಿ]]ಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಹಿಮ್ಮೊಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ದಟ್ಟ ಮಂಜು ಬೆಳಗಿನ ಹೊತ್ತು ''ಉರಿದು ಹೋಗಲಾಗುತ್ತದೆ''. ತೇವವನ್ನು ಕೋಣೆಯ ತಾಪಕ್ಕೇ ಏರಿಸಿದರೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೀರನ್ನು ಕಾಯಿಸುವ ಮುಖಾಂತರ, ತಾಪವು ಹಾಗೆಯೇ ಇರುತ್ತದೆ, ಆವಿಯು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ತನ್ನ ಮಜಲನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿ ಮತ್ತು ಆವಿಯು ಘನೀಕರಿಸಿ ಬಿಡುತ್ತದೆ. ಈ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಅನಿಲವನ್ನು ''ಪೂರ್ತಿ'' ಅಥವಾ 100% ರಷ್ಟು ಸಾಪೇಕ್ಷ ತೇವದ ಪ್ರಾಮಾಣ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಗಾಳಿಯೊಳಗಿನ ನೀರಿನ ಆವಿಯ ಒತ್ತಡವು-ದ್ರವದ ನೀರಿನ ಆವಿಯ ಒತ್ತಡದ ಜೊತೆ ಸಮತೋಲನವಾಗಿದ್ದರೆ, ಗರಿಷ್ಟ ಪ್ರಮಾಣದ ಗಾಳಿಗೆ ಒಡ್ದಿದಾಗ ನೀರು (ಅಥವಾ ಐಸ್, ಸಾಕಷ್ಟು ತಣ್ಣಗಿದ್ದ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ) ಆವಿಯಾಗುವ ಮುಖಾಂತರ ತನ್ನ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಗಾಳಿಯೊಳಗಿನ ನೀರಿನ ಆವಿಯ ಮೊತ್ತವು ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದರಿಂದ, ''ಸಾಪೇಕ್ಷ ಥಂಡಿ'' ಯು, ನೀರಿನ ಆವಿಯಿಂದಾಗುವ ಭಾಗಶ: ಒತ್ತಡವು, ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಾಗಶ: ಆವಿಯ ಒತ್ತಡದ ಅನುಪಾತವು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. 100% ಸಾಪೇಕ್ಷ ಥಂಡಿಗಿಂತ ಅಧಿಕ ನೀರಿನ ಆವಿಯ ಒತ್ತಡವನ್ನು ''ಸೂಪರ್-ಸ್ಯಾಚುರೇಟೆಡ್'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು, ಗಾಳಿಯ ಮೇಲ್ಗಸಿಯನ್ನು ಏರಿಸುವ ಮುಖಾಂತರ ತೀವ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ತಣ್ಣಗಾಗಿಸಿದಾಗ ಮೂಡುತ್ತದೆ.<ref>[[ಐಡೀಯಲ್ ಗ್ಯಾಸ್ ಲಾ]]ನ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ''[[ಅಡೀಯಾಬ್ಯಾಟಿಕ್ ಕೂಲಿಂಗ್]]''.</ref> ====ಆವಿಯ ಒತ್ತಡ==== [[File:Vapor Pressure of Water.png|thumb|400px|ವೇಪರ್ ಪ್ರೆಶರ್ ಡಯಾಗ್ರಮ್ಸ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್]] {{Main|Vapor pressure of water}} {| class="wikitable" style="text-align:center" ! colspan="3"|ತಾಪಮಾನ,ಉಷ್ಣಾಂಶ ! colspan="5"|ಒತ್ತಡ<ref>ಬ್ರೌನ್, ಥೀಯೋಡೋರ್ L., H. ಯೂಗೀನ್ ಲೆಮೇ, ಜೂ., ಮತ್ತು ಬ್ರೂಸ್ E. ಬರ್ಸ್ಟನ್. ರಾಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರ: ದಿ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಸೈನ್ಸ್. 10ನೇ ಆವೃತ್ತಿ. ಅಪ್ಪರ್ ಸ್ಯಾಡಲ್ ರಿವರ್, NJ: ಪೀಯರ್ಸನ್ ಎಡ್ಯೂಕೇಷನ್, Inc., 2006.</ref> |- !°C !K !°F !Pa !atm !torr !Hgನಲ್ಲಿ !psi |- | {{convert|0|C|K F|disp=table}} | {{convert|611|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|4.58|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|5|C|K F|disp=table}} | {{convert|872|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|6.54|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|10|C|K F|disp=table}} | {{convert|1228|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|9.21|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|12|C|K F|disp=table}} | {{convert|1403|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|10.52|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|14|C|K F|disp=table}} | {{convert|1599|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|11.99|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|16|C|K F|disp=table}} | {{convert|1817|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|13.63|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|17|C|K F|disp=table}} | {{convert|1937|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|14.53|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|18|C|K F|disp=table}} | {{convert|2064|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|15.48|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|19|C|K F|disp=table}} | {{convert|2197|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|16.48|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|20|C|K F|disp=table}} | {{convert|2338|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|17.54|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|21|C|K F|disp=table}} | {{convert|2486|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|18.65|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|22|C|K F|disp=table}} | {{convert|2644|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|19.83|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|23|C|K F|disp=table}} | {{convert|2809|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|21.07|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|24|C|K F|disp=table}} | {{convert|2984|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|22.38|torr|inHg psi|disp=table}} |- | {{convert|25|C|K F|disp=table}} | {{convert|3168|Pa|atm|disp=table}} | {{convert|23.76|torr|inHg psi|disp=table}} |} ====ಸಂಮರ್ದನೀಯತೆ==== ನೀರಿನ [[ಸಂಮರ್ದನೀಯತೆ]] ಎಂದರೆ ಅದು ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ತಾಪದ ಚಟುವಟಿಕೆ. 0&nbsp;°C ನಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ಸಂಮರ್ದನೀಯತೆಯು {{val|5.1|e=-10|u=Pa⁻¹}} ರಷ್ಟು ಇರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite journal |author=Fine, R.A. and Millero, F.J. |year=1973 |title=Compressibility of water as a function of temperature and pressure |volume=59 |issue=10 |page=5529 |journal=Journal of Chemical Physics |doi=10.1063/1.1679903 |pages=5529}}</ref> ಶೂನ್ಯ ಒತ್ತಡದ ಪರಿಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಮರ್ದನೀಯತೆಯು ಸುಮಾರು 45&nbsp;°C ಮುಟ್ಟುತ್ತ {{val|4.4|e=-10|u=Pa⁻¹}}ನಷ್ಟು ಗರಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತದೆ ಅದು ಮತ್ತೆ ಅಧಿಕಗೊಳ್ಳುವುದು ತಾಪವು ಏರಿದಾಗ. ಒತ್ತಡವು ಏರಿದಂತೆ ಸಂಮರ್ದನೀಯತೆಯು ಕಡಿಮೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, {{val|3.9|e=-10|u=Pa⁻¹}} ನಷ್ಟು 0&nbsp;°C ಮತ್ತು 100&nbsp;MPaಗೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ [[ಬಲ್ಕ್ ಮಾಡ್ಯೂಲಸ್]] 2.2&nbsp;GPa ಆಗಿರುತ್ತದೆ.<ref name="nave">{{cite web|title = Bulk Elastic Properties|author = R. Nave|work = HyperPhysics|publisher = [[Georgia State University]]|url = http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/hph.html|accessdate = 2007-10-26}}</ref> ಅನಿಲವಲ್ಲದ ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನೀರಿನ ಸಂಮರ್ದನೀಯತೆಯು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅಸಂಮರ್ದನೀಯತೆ ಎಂದು ಅಂದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ ಕಡಿಮೆ ಸಂಮರ್ದನೀಯತೆ ಎಂದರೆ, [[ಸಮುದ್ರ]]ದಲ್ಲಿ 40 MPa ಒತ್ತಡ, 4&nbsp;km ಆಳ ಇದ್ದರೂ ಕೇವಲ 1.8% ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಅದರ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಇಳಿಮುಖವಾಗುವುದು.<ref name="nave" /> ====ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದು==== {| class="wikitable" style="float:right;margin-left:12px" |+ನೀರಿನ ವಿವಿಧ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದುಗಳು<td><ref name="Schleuter">{{cite paper|title=Impact of High Pressure — Low Temperature Processes on Cellular Materials Related to Foods|author=Oliver Schlüter|publisher=Technischen Universität Berlin|url=http://edocs.tu-berlin.de./diss/2003/schlueter_oliver.pdf|format=PDF|date=2003-07-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040203212302/http://edocs.tu-berlin.de/diss/2003/schlueter_oliver.pdf|archivedate=2004-02-03}}</ref></td> !ದೃಢವಾದ ಸಮತೋಲನದ ಮಜಲುಗಳು !ಒತ್ತಡ !ತಾಪಮಾನ,ಉಷ್ಣಾಂಶ |- | ದ್ರವದ ನೀರು, [[ಐಸ್ Ih]], ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಆವಿ | 611.73 Pa | 273.16 K (0.01&nbsp;°C) |- | ದ್ರವದ ನೀರು, ಐಸ್ Ih, ಮತ್ತು [[ಐಸ್ III]] | 209.9 MPa | 251 K (-22&nbsp;°C) |- | ದ್ರವದ ನೀರು, ಐಸ್ III, ಮತ್ತು [[ಐಸ್ V]] | 350.1 MPa | -17.0&nbsp;°C |- | ದ್ರವದ ನೀರು, ಐಸ್ V, ಮತ್ತು [[ಐಸ್ VI]] | 632.4 MPa | 0.16&nbsp;°C |- | ಐಸ್ Ih, [[ಐಸ್ II]], ಮತ್ತು ಐಸ್ III | 213 MPa | -35&nbsp;°C |- | ಐಸ್ II, ಐಸ್ III, ಮತ್ತು ಐಸ್ V | 344 MPa | -24&nbsp;°C |- | ಐಸ್ II, ಐಸ್ V, ಮತ್ತು ಐಸ್ VI | 626 MPa | -70&nbsp;°C |} ಯಾವ [[ತಾಪ]] ಮತ್ತು [[ಒತ್ತಡ]]ದಲ್ಲಿ ಘನ, ದ್ರವ ಮತ್ತು [[ಅನಿಲೀಯ ನೀರು]] ಜೊತೆಯಾಗಿ ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುತ್ತದೋ ಅದನ್ನು ನೀರಿನ [[ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದು]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವುದು. ಈ ಬಿಂದುವನ್ನು ತಾಪಮಾನದ ಏಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ([[ಕೆಲ್ವಿನ್]], ಥರ್ಮೋಡೈನಾಮಿಕ್ ತಾಪಮಾನದ SI ಏಕಾಂಶ ಮತ್ತು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ [[ಸೆಲ್ಸೀಯಸ್]] ಶ್ರೇಣಿ ಮತ್ತು [[ಫ್ಯಾರೆನ್‌ಹೈಟ್]] ಶ್ರೇಣಿ ಕೂಡ). ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ನೀರಿನ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದು ತಾಪವನ್ನು ಅಳೆಯುವುದಕ್ಕಿಂತ ಸಾಧಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.[[File:Water phase diagram.svg|right|400px|thumb|ವಾಟರ್ ಫೇಸ್ ಡಯಗ್ರಂ: Y-ಆಕ್ಸಿಸ್ = ಪ್ರೆಶರ್ ಇನ್ ಪ್ಯಾಸ್ಕಲ್ಸ್ (10n), X-ಆಕ್ಸಿಸ್ = ಟೆಂಪರೇಚರ್ ಇನ್ ಕೆಲ್ವಿನ್ಸ್, S = ಸಾಲಿಡ್, L = ಲಿಕ್ವಿಡ್, V = ವೇಪರ್, CP = ಕ್ರಿಟಿಕಲ್ ಪಾಯಿಂಟ್, TP = ಟ್ರಿಪಲ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್]]ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ, 273.16 K (0.01&nbsp;°C) ತಾಪದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 611.73 [[Pa]]ದ ಒತ್ತಡದಲ್ಲಿ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದು ಇರುತ್ತದೆ. ಸಾಧಾರಣ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದ ಬ್ಯಾರೋಮೆಟ್ರಿಕ್ ಒತ್ತಡ 101,325 Pa ನ ಅಂದಾಜು {{frac|166}}ರಲ್ಲಿ ಈ ಒತ್ತಡವು ಕಡಿಮೆಯೆ. [[ಮಂಗಳ]] ಗ್ರಹದ ಹೊರಮೈ ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡ ಗಮನೀಯವಾಗಿ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದು ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣದ ಒತ್ತಡವು ನೀರಿನ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದುಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವ ಎತ್ತರ ಎಷ್ಟು ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ಮಂಗಳ ಗ್ರಹದ "ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟ"ವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "''ದಿ'' ಟ್ರಿಪಲ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಇದು ದ್ರವದ ನೀರು [[ಐಸ್ I]] ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಆವಿಯ ದೃಢ ಸಂಯೋಜನೆ ಆದರೆ ಇದು ನೀರಿನ [[ಫೇಸ್ ಡೈಯಗ್ರಾಂ]] ನ ಅನೇಕ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು. ಗೊಟ್ಟಿಂಗೇನ್‌ನ ಗಸ್ತಾವ್ ಹೇಯ್ನ್‌ರಿಚ್ ಜೋಹಾನ್ ಅಪೊಲ್ಲಾನ್ ತಮ್ಮನ್ ಬೇರೆ ಅನೇಕ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು 20ನೇ ಶತಮಾನದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟನು. 1960ರಲ್ಲಿ ಕಂಬ್ ಮತ್ತಿತ್ತರರು ಮುಂದಿನ ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದರು.<ref name="Schleuter" /><ref>{{cite paper|title=The States Of Aggregation|date=1925|author=Gustav Heinrich Johann Apollon Tammann|publisher=Constable And Company Limited}}</ref><ref>{{cite book|title=A System of Physical Chemistry|author=William Cudmore McCullagh Lewis and James Rice|date=1922|publisher=Longmans, Green and co.}}</ref> ===ವಿದ್ಯುತ್ ಗುಣ ಲಕ್ಷಣಗಳು=== ====ವಿದ್ಯುತ್ವಾಹಕತೆ==== {{Unreferenced section|date=May 2009}} ಐಯಾನ್ಸ್ ಇಲ್ಲದ ಶುದ್ಧ ನೀರು ಅತ್ಯತ್ತಮ [[ನಿರೋಧಕ]], ಆದರೆ "ಡಿಐಯಾನೈಸ್ಡ್" ನೀರು ಐಯಾನ್ಸ್‌ರಹಿತವಾಗಿ ಇರುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ದ್ರವದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ನೀರು [[ಆಟೋ-ಐಯಾನೈಜೇಷನ್]] ಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತದೆ. ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ನೀರು ಉತ್ತಮ ವಿಲೇಯಕ, ಯಾವಾಗಲೂ ಕೆಲವು [[ವಿಲೇಯಕ]] ಕರಗಿರುತ್ತದೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಆ ವಿಲೇಯಕ [[ಉಪ್ಪು]] ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ನೀರಿಗೆ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಾದರೂ ಇಂಥ ಬೆರಕೆಗಳು ಇದ್ದಲ್ಲಿ, ಆಗ ನೀರು ತಕ್ಷಣವೇ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹಕವಾಗಿ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಉಪ್ಪುವಿನಂಥ ಬೆರಕೆಗಳು ಮುಕ್ತ [[ಐಯಾನ್]] ಗಳಾಗಿ ಬಿಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆ ಕಾರಣದಿಂದ ನೀರಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ವಿಲಯನದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ತಾತ್ವಿಕವಾಗಿ ನೀರಿನ ಗರಿಷ್ಟ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರತಿರೋಧಕವು ಅಂದಾಜು, 25 °Cಗೆ 182 [[kΩ]]·m ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಅಂಕಿ ಅಂಶ [[ರಿವರ್ಸ್ ಆಸ್ಮೋಸಿಸ್]], ಅಲ್ಟ್ರಾ-ಫಿಲ್ಟರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಡೀಐಯಾನೈಸ್ಡ್ ಅಲ್ಟ್ರಾ-ಪ್ಯೂರ್ ವಾಟರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಸೆಮಿಕಂಡಕ್ಟರ್ (ಅರೆವಾಹಕ) ತಯಾರಿಕಾ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಟ್ರಾ ಪ್ಯೂರ್ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಟ್ರಿಲ್ಲಿಯನ್‌ನ (ppt) ನೂರರ ಒಂದು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪು ಅಥವಾ ಕಲುಷಿತ ಆಸಿಡ್ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆಯಾದರೂ ಅದರ ಪ್ರತಿರೋಧಕವು ಗಮನೀಯವಾಗಿ ಅನೇಕ ಸಾವಿರ ಓಮ್-ಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು (ಅಥವಾ ಪ್ರತಿ ಮೀಟರ್‌ಗೆ ನೂರಾರು [[ನ್ಯಾನೋಸೀಮೆನ್ಸ್]]) ಗಳಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಕಡಿಮೆ ಇರುವ ನೀರಿನ [[ವಿದ್ಯುದ್ವಾಹಕ]]ತನವು, ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ [[ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಕ್ಲೋರೈಡ್]] ಅಥವಾ ಯಾವುದಾದರು [[ಉಪ್ಪು]] ವಿನಂಥಹ ಐಯಾನಿಕ್‌ಗಳನ್ನು ದ್ರಾವಕೀಕರಣ ಮಾಡಿದಾಗ ಅಧಿಕಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆದುದರಿಂದಲ್ಲೇ ಬೆರಕೆಗಳಿರುವ ನೀರು [[ವಿದ್ಯುನ್ಮರಣ]] ಒದಗಿ ಬಿಡುವಷ್ಟು ಅಪಾಯಕಾರಿ. ಗಮನೀಯವಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ, ಬೆರಕೆಗಳು ಒಂದು ಹಂತದ ನಂತರ ಅಧಿಕವಾದಾಗ ವಿದ್ಯುನ್ಮರಣದ ಅಪಾಯವು ಕಡಿಮೆ ಆಗಿಬಿಡುತ್ತದೆ ಹೇಗೆಂದರೆ ನೀರು ಆಗ ಮನುಷ್ಯ ದೇಹಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತಮ ವಾಹಕವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=May 2009}} ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವಿದ್ಯುನ್ಮರಣದ ಅಪಾಯವು ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಶುಭ್ರ ನೀರಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ ಯಾಕೆಂದರೆ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ಬೆರಕೆ ಅಂಶಗಳಿರುತ್ತವೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಉಪ್ಪಿರುತ್ತದೆ. ಮುಖ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಪಥವು ಉತ್ತಮ ವಾಹಕವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ನೀರಿನಲ್ಲಿರುವ ಯಾವುದೇ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹಕತ್ವವು, ಖನಿಜ ಉಪ್ಪುಗಳ [[ಐಯಾನ್]] ಗಳು ಮತ್ತು [[ಇಂಗಾಲಾಮ್ಲ]]ಗಳು ಅದರಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುವುದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇಂಗಾಲಾಮ್ಲವು ನೀರಿನಲ್ಲಿ [[ಕಾರ್ಬನೇಟ್]] ಐಯಾನ್ಸ್ ಆಗಿ ರೂಪಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನೀರು [[ಸ್ವಯಂ-ಐಯಾನೈಜ್]] ಆಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ನೀರಿನ ಅಣುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು [[ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸೈಡ್]] ಆನೀಯನ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು [[ಹೈಡ್ರೋನೀಯಂ]] ಕ್ಯಾಷನ್ ಆಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಯಾವುದಾದರು ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ತೊಂದರೆಗೀಡು ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ [[ವಿದ್ಯುತ್ ಕರೆಂಟ್]] ಸಾಲದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಉಪಕರಣವು, 25 °Cನ ಶುಭ್ರ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪೇ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಂದರೆ 0.055 [[µS]]/[[cm]]ನಷ್ಟು ವಿದ್ಯುತ್ [[ವಾಹಕತ್ವ]]ವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಬಲ್ಲುದು. ಆಮ್ಲಜನಕ ಮತ್ತು ಜಲಜನಕ ಅನಿಲಗಳಾಗಿ ನೀರೂ ಕೂಡ [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಲೈಜ್ಡ್]] ಮಾಡಬಹುದು ಆದರೆ ಕರಗಿರುವ ಐಯಾನ್‌ಗಳು ಗೈರುಹಾಜರಿನಲ್ಲಿ ಇದು ಬಹಳ ನಿಧಾನದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಕಾರಣ ಅಲ್ಪ ವಿದ್ಯುತ್ ನಿರ್ವಾಹಕಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ನೀರಿನಲ್ಲಿ (ಮತ್ತು ಲೋಹ)ಗಳಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್‌ಗಳು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯುತ್ಕೋಶದ ವಾಹಕಗಳಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಐಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯುತ್ಕೋಶದ ವಾಹಕಗಳಾಗಿ [[ಪ್ರೋಟಾನ್ಸ್]] ಗಳಿರುತ್ತವೆ (ನೊಡಿ-[[ಪ್ರೋಟಾನ್ ವಾಹಕ]]). ====ವಿದ್ಯುದ್ವಿಚ್ಛೇದನ==== {{Main|Electrolysis of water}} ನೀರಿನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಹಾಯಿಸುವ ಮುಖಾಂತರ ಅದರ ಮೂಲ ಆವಯವಗಳಾದ ಆಮ್ಲಜನಕ ಮತ್ತು ಜಲಜನಕವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರ‍ೋಲೀಸಿಸ್]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ನೀರಿನ ಅಣುಗಳು {{chem|H|+}} ಮತ್ತು {{chem|OH|-}} ಐಯಾನ್‌ಗಳ ಜೊತೆ ಸಂಬಂದ್ಧವನ್ನು ಕಡಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಐಯಾನ್‌ಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ [[ಕ್ಯಾಥೋಡ್]] ಮತ್ತು [[ಆನೋಡ್]] ಗಳೆಡೆಗೆ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುತ್ತವೆ. ಕ್ಯಾಥೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಎರಡು {{chem|H|+}} ಐಯಾನ್‌ಗಳು [http://kanaja.in/archives/80275 ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್‌]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು {{chem|H|2}} ಅನಿಲವಾಗಿ ರೂಪಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆನೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು {{chem|OH|-}} ಐಯಾನ್‌ಗಳು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು {{chem|O|2}} ಅನಿಲವನ್ನು, ನೀರಿನ ಅಣುಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅನಿಲಗಳು ಗುಳ್ಳೆಗಳಾಗಿ ಹೊರಮೈ ಮೇಲೆ ಮೂಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ನೀರಿನ ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಲಿಸಿಸ್ ಸೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಅಂತಸ್ಥವು 25&nbsp;°C ಗೆ 1.23 V ಇರುತ್ತದೆ. ===ದ್ವಿಧ್ರುವಿ ಗುಣ ಲಕ್ಷಣಗಳು=== ನೀರಿನ ಮುಖ್ಯ ಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಅದರ [[ಧ್ರುವ]] ಪ್ರಕೃತಿ. ನೀರಿನ ಅಣು ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಪರಮಾಣುವಿನ ಕೆಳ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕದ ಮೇಲೆ ತುತ್ತತುದಿಯಲ್ಲಿ ಕೋನಾಕಾರವನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ. ಜಲಜನಕಕ್ಕಿಂತ ಆಮ್ಲಜನಕವು ಹೆಚ್ಚಿನ [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋನೆಗೆಟಿವಿಟಿ]] ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಅಣುವಿನ ಒಂದು ಪಾರ್ಶ್ವವು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿದ್ಯುದಾವೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯುದಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುವ ವಸ್ತುವನ್ನು [[ದ್ವಿಧ್ರುವಿ]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿದ್ಯುದಾವೇಶದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವು ನೀರಿನ ಅಣುಗಳ ನಡುವೆ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುತ್ತದೆ (ಸಾಪೇಕ್ಷ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಲಯಗಳು ಸಾಪೇಕ್ಷ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ವಲಯಗಳ ನಡುವೆ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುತ್ತವೆ) ಮತ್ತು ಇತರ ಧ್ರುವದ ಅಣುಗಳ ನಡುವೆಯೂ ಪರಸ್ಪರ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ಆಕರ್ಷಣೆ [[ಜಲಜನಕ ಬಂಧ]]ಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ನೀರಿನ ವಿಲೇಯಕ ಕ್ರಿಯೆ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ ದ್ವಿಧ್ರುವ ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು, ವಿದ್ಯುದಾವೇಶಗೊಂಡಿರುವ ವಸ್ತುವನ್ನು (ತಲೆ ಬಾಚಿದ ನಂತರ ಬಾಚಣಿಗೆ ಆಗಬಹುದು) ಸಣ್ಣ ತೊರೆಯಂತೆ ಬೀಳುವ ನೀರಿಗೆ ಹಿಡಿದು (ಉದಾ:ನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಕೊಳಾಯಿಯಿಂದ ಆಗಬಹುದು) ಪ್ರದರ್ಶಿಸಬಹುದು, ಆ ಬೀಳುವ ನೀರು ವಿದ್ಯುದಾವೇಶದ ವಸ್ತುವಿನೆಡೆ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ===ಜಲಜನಕ ಬಂಧಕ=== [[File:3D model hydrogen bonds in water.svg|right|thumb|ನೀರಿನ ಅಣುಗಳ ನಡುವೆ ಜಲಜನಕ ಬಂಧಗಳ ಮಾದರಿ]] ನೀರಿನ ಅಣುವು ಗರಿಷ್ಟ ನಾಲ್ಕು {0ಜಲಜನಕ ಬಂಧ{/0} ಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬಹುದು ಕಾರಣ ಅದು ಎರಡು ಪರಮಾಣುವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿ ಎರಡನ್ನು ದಾನವೂ ಮಾಡಬಹುದು. [[ಜಲಜನಕ ಫ್ಲೋರೈಡ್]], [[ಅಮೋನಿಯಾ]], [[ಮಿಥಾನಲ್]] ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಅಣುಗಳು ಜಲಜನಕ ಬಂಧವನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತವೆ ಆದರೆ ನೀರಿನ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬಹುದಾದಂತೆ ಅಸಮಂಜಸ ಸ್ವಭಾವಗಳಾದ [[ಉಷ್ಣೋತ್ಪಾದಕ]],[[ಚಲನ ಸಿದ್ಧಾಂತ]] ಅಥವಾ ರಚನೆಯ ಗುಣವಿಶೇಷಣಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ನೀರು ಮತ್ತು ಜಲಜನಕ ಬಂಧದ ಗುಣದಲ್ಲಿ ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ನೀರನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಯಾವುದೇ ಜಲಜನಕ ಬಂಧದ ಅಣುಗಳು ನಾಲ್ಕು ಜಲಜನಕದ ಬಂಧವನ್ನು ರಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅದು ಜಲಜನಕಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಯಾ ದಾನ ಮಾಡುವ ಗುಣದ ವೈಫಲ್ಯದಿಂದಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ದೊಡ್ದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಿಗುವ ಉಳಿಕೆಗಳ [[ವೇಗತಗ್ಗಿಸುವ]] ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಬಹುದು. ನಾಲ್ಕು ಜಲಜನಕ ಬಂಧಗಳಿಂದ ನೀರಿನೊಳಗಿನ [[ನಾಲ್ಕು ಪಕ್ಕಗಳುಳ್ಳ]] ಕ್ರಮವು, ತೆರೆದ ರಚನೆಗೆ ಮತ್ತು 3-ಪರಿಮಾಣದ ಬಂಧದ ಜಾಲಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ 4 °Cಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ತಂಪನ್ನಾಗಿಸಿದರೆ ಅದು ಸಾಂದ್ರೀಕತೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಂಬದ್ಧ ಇಳಿಕೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜಲಜನಕ ಬಂಧವು ನೀರಿನ ಅಣುವಿನೊಳಗಿನ ಕೋವ್ಯಾಲೆಂಟ್ ಬಂಧಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಅದರ ಆಕರ್ಷಣಾ ಶಕ್ತಿ ಕಡಿಮೆಯೆ, ಆದರೆ ನೀರಿನ ಭೌತಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಇದು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂಥ ಒಂದು ಗುಣಲಕ್ಷಣವೆಂದರೆ ಸಾಪೇಕ್ಷವಾದ ಅಧಿಕ [[ಕರಗುವ]] ಮತ್ತು [[ಕುದಿವ ಬಿಂದು]] ವಿನ ತಾಪಗಳು; ಅಣುಗಳ ನಡುವಿನ ಜಲಜನಕ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಒಡೆಯಬೇಕಾದರೆ ಅಧಿಕ ಶಕ್ತಿಯು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಜಲಜನಕ ಸಲ್ಫೈಡ್ ({{chem|H|2|S}}) ಸಂಯುಕ್ತವು, ನೀರಿನ ಆಣ್ವಿಕ ಗಾತ್ರವು ಎರಡರಷ್ಟಿದ್ದರೂ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಜಲಜನಕ ಬಂಧ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಅದು [[ವಾತಾವರಣದ ತಾಪ]]ವಿರುವ ಅನಿಲ. ನೀರಿನೊಳಗಿನ ಅಣುಗಳ ನಡುವೆ ಅಧಿಕ ಬಂಧವು ಕೂಡ ದ್ರವದ ನೀರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ [[ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಾಖಧಾರಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ]]ವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ಅಧಿಕ ಶಾಖಧಾರಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ನೀರನ್ನು ಉತ್ತಮ ಶಾಖಶೇಖರಣಾ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನಾಗಿ (ಶೀತಕ) ಮತ್ತು ಶಾಖ ರಕ್ಷಾಫಲಕವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ===ಪಾರದರ್ಶಕತೆ=== {{Main|Water absorption}} ನೀರು ಸಾಪೇಕ್ಷೀಯವಾಗಿ [[ಗೋಚರವಾಗುವ ಬೆಳಕು ಅಥವಾ ಪ್ರಭೆ]]ಗೆ, [[ಹತ್ತಿರದ ಅಲ್ಟ್ರಾವಯಲೆಟ್]] ಬೆಳಕಿಗೆ ಮತ್ತು [[ದೂರದ-ಕೆಂಪು]] ಬೆಳಕಿಗೆ ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅದು [[ಅಲ್ಟ್ರಾವಯಲೆಟ್ ಬೆಳಕು]], [[ಇನ್‌ಫ್ರಾರೆಡ್ ಬೆಳಕು]] ಮತ್ತು [[ಮೈಕ್ರೋವೇವ್]] ಗಳನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ [[ಫೋಟೋರೆಸೆಪ್ಟರ್]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ಫೋಟೋಸಿಂಥೆಟಿಕ್ ಪಿಗ್ಮೆಂಟ್]] ಗಳು ನೀರಿನೊಳಗೆ ಹಾದು ಹೋಗಬಲ್ಲ ಬೆಳಕಿನ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಂ ಅನ್ನು ಭಾಗಶ: ಬಳಸುತ್ತದೆ. [[ಮೈಕ್ರೋವೇವ್ ಓವೆನ್ಸ್]] ಉಪಕರಣವು ನೀರಿನ ಆಪಾರದರ್ಶಕತೆಯ ಗುಣವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಆಹಾರದೊಳಗಿನ ನೀರಿನ ಶಾಖವನ್ನು ಮೈಕ್ರೋವೇವ್ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಗೋಚರವಾಗುವ ಸ್ಪೆಕ್ಟ್ರಂನ ಕೆಂಪು ಕೊನೆಯನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುಣವು ನಿಶ್ಯಕ್ತವಾಗಿದ್ದು ಅದು ನೀರಿಗೆ ತನ್ನ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ನೀಲಿ ವರ್ಣವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ (ನೋಡಿ [[ಕಲರ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್]]). ====ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ==== [[File:Spider web Luc Viatour.jpg|thumb|right|ಡ್ಯೂ ಡ್ರಾಪ್ಸ್ ಅಢೀಯರಿಂಗ್ ಟು ಎ ಸ್ಪೈಡರ್ ವೆಬ್]] ನೀರು [[ಧ್ರುವೀಯ]]ವಾದುದ್ದರಿಂದ ತನ್ನೊಳಗೇ ತಾನು ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ([[ಅಂಟಿಕೊಂಡಿರುವಿಕೆ]]). ಧ್ರುವ ಪ್ರಕೃತಿಯಿಂದಾಗಿ ನೀರು ಕೂಡ ಅಧಿಕ [[ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ]] ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ತೀರಾ ಶುಭ್ರವಾದ/ನುಣುಪಾದ [[ಗಾಜಿನ]] ಮೇಲೆ ನೀರು ಒಂದು ಪೊರೆಯನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ ಕಾರಣ ಗಾಜಿನ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಆಣ್ವಿಕ ಬಲಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಟಿಗೊಳ್ಳುವ ಗುಣ ಅಂಟಿಸುವ ಸಾಧನಕ್ಕಿಂತ ಬಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಜಲಾಕರ್ಷಣೆ ಇರುವ ಅಂದರೆ ಹೈಡ್ರೋಫಿಲಿಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಜೈವಿಕ ಅಣು ಮತ್ತು [[ಜೀವಕೋಶದ ವಿಶೇಷ ಭಾಗ]]ಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು ಒಳಪೊರೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಟೀನ್‌ಗಳ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ;ಅಂದರೆ ನೀರಿನೆಡೆ ಬಲವಾದ ಆಕರ್ಷಣೆ ಇರುವ ಹೊರಮೈ ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. [[ಇರ್ವಿಂಗ್ ಲ್ಯಾಂಗ್‌ಮ್ಯೂಯರ್]] ಜಲಾಕರ್ಷಣೀಯ ಹೊರಮೈಗಳ ನಡುವೆ ಬಲವಾದ ವಿಕರ್ಷಣಾ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ. ಜಲಾಕರ್ಷಣೀಯ ಹೊರಮೈಗಳನ್ನು ನಿರ್ಜಲೀಕರಿಸಬೇಕಾದರೆ-ಬಲವಾಗಿ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡಿರುವ ಜಲಸಂಚಯನ ನೀರಿನ ಪದರುಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ—ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಅಧಿಕ ಬಲವನ್ನು ಪ್ರಯೋಗಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಈ ಬಲಕ್ಕೆ ಜಲಸಂಚಯನ ಬಲಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬಲಗಳು ದೊಡ್ದ ಮಟ್ಟಿನವು ಆದರೆ ಇದು ಒಂದು ನ್ಯಾನೋಮೀಟರ್ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೂ ಕಡಿಮೆಗೆ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಇಳಿದುಬಿಡುತ್ತದೆ. ಜೀವ ವಿಜ್ಞಾನಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಇದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಅದರಲ್ಲೂ ಅಣುಗಳು ಒಣಹವೆಯಿಂದ ಅಥವಾ ಅಧಿಕ ಕೋಶಮಯದಿಂದ ಘನೀಕರಿಸಿ ನಿರ್ಜಲಗೊಳ್ಳುವ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ.<ref>[https://web.archive.org/web/20041011015753/http://www.biophysics.org/education/parsegian.pdf ಫಿಸಿಕಲ್ ಫೋರ್ಸಸ್ ಆರ್ಗನೈಜಿಂಗ್ ಬಯೋಮಾಲೀಕ್ಯೂಲ್ಸ್ (PDF)]</ref> ====ಹೊರಮೈ ಬಿಗಿತ==== {{Main|Surface tension}} <div style="float:right;margin:5px"> {| class="wikitable" border="1" style="margin:1em auto;text-align:center" |+ ನೀರಿನ ಹೊರಮೈ ಬಿಗಿತ vs ತಾಪಮಾನ.<td><ref>[http://www.xydatasource.com/xy-showdatasetpage.php?datasetcode=4444&amp;dsid=107&amp;searchtext=water ಸರ್ಫೇಸ್ ಟೆನ್‌ಷನ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್ vs. ಟೆಂಪರೇಚರ್]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref></td> |- ! ತಾಪ.<br>(°C) ! ಹೊರಮೈ<br>ಬಿಗಿತ<br>(mN/m) |- | 0 | 75.83 |- | 5 | 75.09 |- | 10 | 74.36 |- | 15 | 73.62 |- | 20 | 72.88 |- | 21 | 72.73 |- | 22 | 72.58 |- | 23 | 72.43 |- | 24 | 72.29 |- | 25 | 72.14 |- | 26 | 71.99 |- | 27 | 71.84 |- | 28 | 71.69 |- | 29 | 71.55 |- | 30 | 71.4 |- | 35 | 70.66 |- | 40 | 69.92 |- | 45 | 69.18 |- | 50 | 68.45 |- | 55 | 67.71 |- | 60 | 66.97 |- | 65 | 66.23 |- | 70 | 65.49 |- | 75 | 64.75 |- | 80 | 64.01 |- | 85 | 63.28 |- | 90 | 62.54 |- | 95 | 61.8 |} </div> [[File:Paper Clip Surface Tension 1 crop.jpg|thumb|left|ದಿಸ್ ಪೇಪರ್ ಕ್ಲಿಪ್ ಇಸ್ ಅಂಡರ್ ದಿ ವಾಟರ್ ಲೆವಲ್, ವಿಚ್ ಹ್ಯಾಸ್ ರೈಸನ್ ಜಂಟ್ಲಿ ಆಂಡ್ ಸ್ಮೂಥ್ಲಿ. ಸರ್ಫೇಸ್ ಟೆನ್‌ಷನ್ ಪ್ರಿವೆಂಟ್ಸ್ ದಿ ಕ್ಲಿಪ್ ಫ್ರಮ್ ಸಬ್‌ಮರ್ಜಿಂಗ್ ಆಂಡ್ ದಿ ವಾಟರ್ ಫ್ರಂ ಓವರ್ ಫ್ಲೋವಿಂಗ್ ದಿ ಗ್ಲಾಸ್ ಎಡ್ಜಸ್.]] [[File:Temperature dependence surface tension of water.svg|thumb|left|ಟೆಂಪರೇಚರ್ ಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಸರ್ಫೇಸ್ ಟೆನ್‌ಷನ್ ಆಫ್ ಪ್ಯೂರ್ ವಾಟರ್]] ನೀರಿಗೆ ಅಧಿಕ ಅಂದರೆ 72.8&nbsp;mN/m ನಷ್ಟು [[ಹೊರಮೈ ಬಿಗಿತ]]ವು [[ಕೋಣೆಯ ತಾಪಮಾನ]]ದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ,ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ನೀರಿನ ಅಣುಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ಬಲವಾದ ಅಂಟಿಗೊಳ್ಳುವ ಗುಣದಿಂದ ಆಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಲೋಹರಹಿತ ದ್ರವಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದೆ. [[ಹೊರಹೀರುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೇರುವಿಕೆ,ಎರಡರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡೂ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ]]-ರಹಿತ (ಹೊರಹೀರಿಕೆರಹಿತ ಮತ್ತು ಸೇರುವಿಕೆರಹಿತ) ಹೊರಮೈ ಮೇಲೆ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು ಇಟ್ಟಾಗ ಇದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ಪಾಲಿಎಥೀಲೀನ್]] ಅಥವಾ [[ಟೆಫ್ಲಾನ್]] ಮತ್ತು ನೀರು ಹನಿ ಹನಿಯಾಗಿ ಒಟ್ಟಿಗಿರುತ್ತದೆ. ಗಾಳಿಯು ಹೊರಮೈನ ಸೀಳುಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡು ಗುಳ್ಳೆಯ ರೂಪ ತಾಳಿದಷ್ಟೇ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಈ ಅನಿಲಾಣುಗಳು ನೀರಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ ತುಂಬಾನೆ ಸಮಯವಿಡಿಯುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=May 2009}} ಮತ್ತೊಂದು ಹೊರಮೈನ ಬಿಗಿತದ ಪರಿಣಾಮವೆಂದರೆ ಅದು [[ಲೋಮನ್ನಾಳ ಅಲೆಗಳು]], ಈ ಹೊರಮೈನ ಕಿರುದೆರೆಗಳು, ಹನಿಗಳು ನೀರಿನ ಹೊರಮೈನ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಾಗ ಆಗುವ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ಆಗುವುದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬಲವಾದ ಒಳಮೈನ ವಿದ್ಯುತ್ ನೀರಿನ ಹೊರಮೈಗೆ ಹರಿಯುವಾಗ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಹೊರಮೈನ ಬಿಗಿತದಿಂದುಂಟಾಗಿ ಸುವ್ಯಕ್ತವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸಲ್ಪಡುವ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವು ಅಲೆಗಳನ್ನು ಅಟ್ಟುತ್ತದೆ. ====ಲೋಮನ್ನಾಳದ ಕ್ರಿಯೆ==== {{Main|Capillary action}} ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಹೊರಮೈನ ಬಿಗಿತದ ಬಲದೊಳಗಿನ ಆಂತರಿಕಾಟದ ಪರಿಣಾಮದಿಂದಲ್ಲೇ ನೀರು [[ಲೋಮನ್ನಾಳದ ಕ್ರಿಯೆ]] ಅನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ, [[ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ]]ಯ ವಿರುದ್ಧ ಸಂಕುಚಿತ ಟ್ಯೂಬ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀರು ಏರಿದಂತೆ ಇದು. ಟ್ಯೂಬ್‌ನ ಗೋಡೆಯ ಒಳಗಡೆ ನೀರು ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊರಮೈನ ಬಿಗಿತವು ಹೊರಮೈಯನ್ನು ನೇರ್ಪಡಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹೊರಮೈ ಏರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಹೆಚ್ಚು ನೀರನ್ನು ಅಂಟಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುಣದಿಂದ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತದೆ,ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಲದೊಡನೆ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಗೆ ಸಮವಾಗುವವರೆಗೂ ನೀರು ಟ್ಯೂಬ್‌ನಿಂದ ಮೇಲಕ್ಕೇರುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಹೊರಮೈ ಬಿಗಿತ ಮತ್ತು ಲೋಮನ್ನಾಳದ ಕ್ರಿಯೆ ಎರಡೂ ಜೀವವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸಸ್ಯಗಳ ಕಾಂಡಕ್ಕೆ [[ಸಸ್ಯಗಳ ಮರದ ಊತಕ]] ಮುಖಾಂತರ ನೀರನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ದಾಗ, ಅಂತರಆಣ್ವಿಕಗಳಲ್ಲಿರುವ ಬಲವಾದ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು ನೀರಿನ ಅಂಗಭಾಗವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುಣವು ಸಸ್ಯಗಳ ಊತಕದ ನೀರಿನ ನಂಟನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ [[ವಿಸರ್ಜನ ಸೆಳೆತ]] ದಿಂದಾದ ಬಿಗಿತವನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ===ವಿಲೇಯಕವಾಗಿ ನೀರು=== [[File:Havasu Falls 2 md.jpg|thumb|left|ಪ್ರೆಸೆನ್ಸ್ ಆಫ್ ಕ್ಲಾಯ್ಡೆಲ್ ಕ್ಯಾಲ್‌ಸೀಯಂ ಕಾರ್ಬನೇಟ್ ಫ್ರಮ್ ಹೈ ಕಾನ್ಸೆಂಟ್ರೇಶನ್ಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸಾಲ್ವಡ್ ಲೈಮ್ ಟರ್ನ್ಸ್ ದಿ ವಾಟರ್ ಆಫ್ ಹವಸು ಫಾಲ್ಸ್ ಟರ್ಕ್ವಾಯ್ಸ್.]] [[ಧ್ರುವೀಯತೆ]]ಯಿಂದಾಗಿ ನೀರು ಉತ್ತಮ [[ವಿಲೇಯಕ]]ವೂ ಹೌದು. ಯಾವ ವಸ್ತುಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಚನ್ನಾಗಿ ಬೆರೆತು ಕರಗುತ್ತದೋ ಆ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು [[ಜಲಮೈತ್ರೀಯ]] ("ನೀರು-ಪ್ರೀತಿಯ")ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ:[[ಉಪ್ಪು]]ಗಳು),ಅದೇ ಯಾವ ವಸ್ತುಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುವುದಿಲ್ಲವೋ ಆ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು [[ಜಲದ್ವೇಷದವು]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ("ನೀರು-ಭೀತಿ") (ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ಎಣ್ಣೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಾಂಶ]]). ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಬಲ್ಲ ವಸ್ತುವಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದೆಂದರೆ, ಆ ವಸ್ತು ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗಬೇಕು ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಅಣುಗಳು ಬೇರೆ ನೀರಿನ ಕಣಗಳ ಜೊತೆ ಬಲವಾದ [[ಆಕರ್ಷಣೀಯ ಶಕ್ತಿ]]ಯನ್ನು ಹೊಮ್ಮಿಸಬೇಕು. ಯಾವುದಾದರು ವಸ್ತುವಿನ ಗುಣವು ಈ ಅಂತರ ಆಣ್ವಿಕಗಳ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸೇರಿಸದೆ ಇದ್ದರೆ ಅಣುಗಳನ್ನು ನೀರಿನಿಂದ "[[ಆಚೆ ತಳಲ್ಪಟ್ಟು]]" ಅದು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ತಪ್ಪು ತಿಳುವಳಿಕೆಯೊಂದರ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ನೀರು ಮತ್ತು ಜಲಭೀತಿಯ ವಸ್ತುಗಳು "ವಿಕರ್ಷಿಸುವುದಿಲ್ಲ", ಮತ್ತು ಜಲಭೀತಿಯ ವಸ್ತುಗಳ ಹೊರಮೈಯನ್ನು ಜಲಸಂಚಯನವನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿ ಅನುಕೂಲವೇ ಹೊರತು ಎಂಟ್ರೋಪಿಕಲಿ ಅಲ್ಲಾ. ಐಯಾನಿಕ್ ಅಥವಾ ಧ್ರುವೀಯ ಸಂಯುಕ್ತವು ನೀರನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದಾಗ ಅದು ನೀರಿನ ಅಣುಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿರುತ್ತದೆ ([[ಜಲಸಂಚಯನ]]). ಸಾಪೇಕ್ಷವಾದ ಸಣ್ಣ ಗಾತ್ರದ ನೀರಿನ ಅಣುಗಳು ಒಂದೇ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ [[ದ್ರವ್ಯ]]ದ ಒಂದು ಅಣುವಿನ ಸುತ್ತ ಅನೇಕ ನೀರಿನ ಕಣಗಳಿಗೆ ಆಸ್ಪದ ಕೊಡುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ ಭಾಗಶ: ನಕಾರಾತ್ಮಕವಾದ ದ್ವಿಧ್ರುವದ ಕೊನೆಗಳು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ಕೋಶಗಳಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ವಿಲೇಯಕಕ್ಕೆ ಆಕರ್ಷಿತವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ದ್ವಿಧ್ರುವದ ಕೊನೆಗಳಿಗೂ ಇದೇ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ತಿರುಗುಮುರುಗಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಐಯಾನಿಕ್ ಮತ್ತು ಪೋಲಾರ್ ವಸ್ತುಗಳಾದ [[ಆಸಿಡ್]]ಗಳು, [[ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್]]ಗಳು ಮತ್ತು [[ಉಪ್ಪು]]ಗಳು ಸಾಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಬಲ್ಲವು ಮತ್ತು ಪೋಲಾರ-ರಹಿತ ವಸ್ತುಗಳಾದ ಎಣ್ಣೆ ಮತ್ತು ಕೊಬ್ಬಿನಾಂಶಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುವುದಿಲ್ಲ. ಪೋಲಾರ್-ರಹಿತ ಅಣುಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಜೊತೆಗಿರುತ್ತವೆ ಯಾಕೆಂದರೆ ಅವು [[ವ್ಯಾನ್ ಡರ್ ವಾಲ್ಸ್ ಪಾರಸ್ಪರಿಕ ಕ್ರಿಯೆ]]ಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಿಂತ ಅವು ಅಣುಗಳ ನಡುವೆ ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಬಂಧವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಸಮ್ಮತಿಸುತ್ತವೆ. ಐಯಾನಿಕ್ ದ್ರವ್ಯದ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ [[ಟೇಬಲ್ ಉಪ್ಪು]]; ಸೋಡಿಯಂ ಕ್ಲೋರೈಡ್, NaCl, {{chem|Na|+}} [[ಕ್ಯಾಟಿಯನ್]] ಗಳ ಮತ್ತು {{chem|Cl|-}} [[ಆನೀಯನ್]] ಗಳ ನಡುವೆ ಪ್ರತೇಕ್ಯತೆ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಒಂದೊಂದೂ ನೀರಿನ ಅಣುಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಐಯಾನ್ಸ್‌ಗಳು ಅವುಗಳ [[ಕ್ರಿಸ್ಟಾಲೀನ್ ಲ್ಯಾಟೀಸ್]] ನಿಂದ ಕರಗಿದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಾಗಾಣಿಕೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಐಯಾನಿಕ್ ದ್ರವ್ಯದ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಅದು [[ಟೇಬಲ್ ಶುಗರ್]]. ನೀರಿನ ದ್ವಿಧ್ರುವಗಳು ಶುಗರ್ ಅಣುಗಳ (OH ಗ್ರೂಪ್‌ಗಳು) ಪೊಲಾರ್ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಬಂಧಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕರಗಿದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಹೊತ್ತೊಯುತ್ತದೆ. ===ಆಸಿಡ್ ಬೇಸ್ ಪ್ರತಿವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು=== ರಾಸಾಯನಿಕವಾಗಿ, ನೀರು [[ಉಭಯ ಲಕ್ಷಣ]]ವುಳ್ಳದ್ದು: ಅದು ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರತಿವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ [[ಆಸಿಡ್]] ಅಥವಾ [[ಬೇಸ್]] ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು. [[ಬ್ರಾನ್ಸ್‌ಟೆಡ್-ಲಾವ್ರಿ]]ಯ ವಿವರಣೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಆಸಿಡ್ ಅನ್ನು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಟಾನ್ ({{chem|H|+}} ಐಯಾನ್) ದಾನ ಮಾಡುವ ಸ್ಪೆಸೀಸ್ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಟಾನ್ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಬೇಸ್ ಕೂಡ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಬಲವಾದ ಆಸಿಡ್‌ನೊಂದಿಗೆ ನೀರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವಾಗ ಅದು ಬೇಸ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ; ಬಲವಾದ ಬೇಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ನೀರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವಾಗ ಅದು ಆಸಿಡ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹೈಡ್ರೋಕ್ಲೋರಿಕ್ ಆಸಿಡ್ ರಚನೆಗೊಳ್ಳುವಾಗ HCl ನಿಂದ ನೀರು {{chem|H|+}}ಐಯಾನ್ ಅನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತದೆ: :HCl (ಆಸಿಡ್) + {{chem|H|2|O}} (ಬೇಸ್) {{eqm}} {{chem|H|3|O|+}} + {{chem|Cl|-}} ಆಸಿಡ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತ [[ಅಮೋನಿಯಾ]]ದೊಂದಿಗಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು {{chem|H|+}}ಐಯಾನ್ ಅನ್ನು ದಾನ ಮಾಡುತ್ತದೆ: :{{chem|NH|3}} (ಬೇಸ್) + {{chem|H|2|O}} (ಆಸಿಡ್) {{eqm}} {{chem|NH|4|+}} + {{chem|OH|-}} ನೀರಿನ ಆಮ್ಲಜನಕದ ಪರಮಾಣುವಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು [[ಒಂಟಿ ಜೊತೆ]]ಗಳಿವೆ, [[ಲೆವಿಸ್ ಆಸಿಡ್]]ನ ಪ್ರತಿವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಆಗಾಗ್ಗೆ [[ಲೆವಿಸ್ ಬೇಸ್]] ಅಥವಾ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಜೋಡಿ ದಾನಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ,ನೀರಿನ ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಪರಮಾಣು ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನ್ ಜೋಡಿ ದಾನಿಯ ನಡುವೆ ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಬಂಧವನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತ ಅದು ಲೆವಿಸ್ ಬೇಸಿಸ್ ಆಗಿ ಕೂಡ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬಹುದು. [[HSAB ಸಿದ್ಧಾಂತ]]ವು ನೀರನ್ನು ಬಲಹೀನವಾದ ದೃಢ ಆಸಿಡ್ ಮತ್ತು ಬಲಹೀನವಾದ ದೃಢ ಬೇಸ್ ಎಂದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ ಅಂದರೆ ಅದರ್ಥ ಆದ್ಯತೆ ಪ್ರಕಾರ ಅನ್ಯ ದೃಢ ಸ್ಪೆಸೀಸ್ ಜೊತೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತದೆ: :{{chem|H|+}} (ಲೆವಿಸ್ ಆಸಿಡ್) + {{chem|H|2|O}} (ಲೆವಿಸ್ ಬೇಸ್) → {{chem|H|3|O|+}} :{{chem|Fe|3+}} (ಲೆವಿಸ್ ಆಸಿಡ್) + {{chem|H|2|O}} (ಲೆವಿಸ್ ಬೇಸ್) → {{chem|Fe(H|2|O)|6|3+}} :{{chem|Cl|-}} (ಲೆವಿಸ್ ಬೇಸ್) + {{chem|H|2|O}} (ಲೆವಿಸ್ ಆಸಿಡ್) → {{chem|Cl(H|2|O)|6|-}} ಬಲಹೀನವಾದ ಆಸಿಡ್ ಅಥವಾ ಬಲಹೀನವಾದ ಬೇಸ್ ಇರುವ ಉಪ್ಪು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿಸಿದಾಗ,ಅನುಗುಣವಾದ ಆಸಿಡ್ ಅಥವಾ ಬೇಸ್ ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತ ನೀರು, ಉಪ್ಪನ್ನು ಭಾಗಶ: [[ಜಲವಿಭಜನೆ]] ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ [[ಸಾಬೂನು]] ಮತ್ತು [[ಅಡುಗೆ ಸೋಡ]]ದ ಜಲದ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ, ಅದರ ಬೇಸಿಕ್ pH: :{{chem|Na|2|CO|3}} + {{chem|H|2|O}} {{eqm}} NaOH + {{chem|NaHCO|3}} ====ಲಿಗಂಡ್ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ==== ನೀರಿನ ಲೆವಿಸ್ ಬೇಸ್‌ನ ಗುಣವು [[ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾದ ಲೋಹ]]ದ ಸಂಯುಕ್ತಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ [[ಲಿಗಂಡ್]] ಅನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಎರಡು ನೀರಿನ ಅಣುಗಳು [[ರೇನಿಯಂ]] ಪರಮಾಣು ನಿಂದ ಹಿಡಿದು {{chem|link=Cobalt(II) chloride|CoCl|2|·6H|2|O}}ವಿನಂಥ ವಿವಿಧ ಘನವಾದ [[ಹೈಡ್ರೇಟ್ಸ್]] ವರೆಗೂ ಅನ್ಯೋನ್ಯವಾಗಿರುವ {{chem|Fe(H|2|O)|6|3+}}ನಿಂದ [[ಪೆರ್ಹೆನಿಕ್ ಆಸಿಡ್]] ವರೆಗೂ ಇರುವ {{chem|Fe(H|2|O)|6|3+}} ನಂಥ ಸಾಲ್ವೇಟೆಡ್ ಐಯಾನ್ಸ್‌. ನೀರು ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕವಾಗಿ [[ಏಕದಂತೀಯವಾದ]] ಲಿಗಂಡ್, ಅದು ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಂಧವನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಪರಮಾಣುವಿನೊಂದಿಗೆ ರಚಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ====ಆಂಗಿಕ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ==== ದೃಢವಾದ ಬೇಸ್ ಇರುವ ನೀರು ಆಂಗಿಕ [[ಕಾರ್ಬೋಕೇಷನ್]] ಗಳ ಜೊತೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ಜಲಸಂಚಯನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ]] ಇದರಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಲ್ ಗುಂಪು ({{chem|OH|-}}) ಮತ್ತು ಒಂದು ಆಸಿಡಿಕ್ ಪ್ರೊಟಾನ್ ಅನ್ನು ಎರಡು ಕಾರ್ಬನ್ ಪರಮಾಣುಗಳ ಜೊತೆ ಕಾರ್ಬನ್-ಕಾರ್ಬನ್ ದುಪ್ಪಟು ಬಂಧಗೊಂಡು ಕೊನೆಗೆ ಆಲ್ಕೋಹಾಲ್‌ ಆಗುತ್ತದೆ. ಆಂಗಿಕ ಅಣುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನೀರನ್ನು ಸೇರಿಸಿದಾಗ ಅಣುಗಳು ಎರಡಾಗಿ ಸೀಳುತ್ತದೆ ಆಗ [[ಜಲವಿಭಜನೆ]] ಆಗಿದೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಮನೀಯವಾದ ಜಲವಿಭಜನೆ ಎಂದರೆ ಕೊಬ್ಬಿನಾಂಶಗಳ [[ಸಾಬೂನೀಕರಣ]] ಮತ್ತು ಪ್ರೊಟೀನ್‌ ಹಾಗೂ [[ಪಾಲಿಸ್ಯಾಕರೈಡ್ಸ್]]ಗಳ [[ಜೀರ್ಣಿಸುವುದು]]. [[SN2 ಬದಲೀಕರಣ|S_N2 ಬದಲೀಕರಣ]] ಮತ್ತು [[E2 ವಿಸರ್ಜನೆ]] ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು [[ನಿರ್ಗಮನ ಗುಂಪು]] ಎಂದು ಬಳಸಬಹುದು ಆಗ ದ್ವಿತೀಯವಾದುದನ್ನು [[ನಿರ್ಜಲೀಕರಣ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ====ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಆಮ್ಲೀಯತೆ==== [[ಹೈಡ್ರೋನೀಯಂ]] ({{chem|H|3|O|+}}) ಅಥವಾ ಜಲಜನಕ({{chem|H|+}}) ಐಯಾನ್ಸ್ ಗಳಿಗೆ ಸಮನಾದ [[ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸೈಡ್]] ಐಯಾನ್ಸ್ ({{chem|OH|-}})ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಶುದ್ಧ ನೀರು, 298 Kರಲ್ಲಿ 7ರ [[pH]] ಕೊಡುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವಾಗಿ ಶುದ್ಧ ನೀರನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಬಹಳ ಕಷ್ಟ. ಒಂದು ಅವಧಿ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನೀರನ್ನು ಗಾಳಿಗೆ ಒಡ್ಡಿದಾಗ ಅದು 5.7ರ ಸೀಮಿತ pHನಲ್ಲಿ [[ಇಂಗಾಲಾಮ್ಲ]] ಅನ್ನು ದ್ರವೀಕರಿಸಿ [[ಕಾರ್ಬೋನಿಕ್ ಆಸಿಡ್]] ನ ತೆಳು ದ್ರಾವಣದ ಆಕಾರವನ್ನು ತಾಳುತ್ತದೆ. ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಮೋಡವು ಹನಿತೊಟ್ಟಾಗಿ ಆಕಾರ ತಾಳಿ ಗಾಳಿ ಮುಖಾಂತರ ಮಳೆಯಾಗಿ ಬೀಳುವುದರಿಂದ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ {{chem|CO|2}} ವನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಮಳೆ ನೀರು ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಆಮ್ಲೀಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ [[ಸಾರಜನಕ]] ಮತ್ತು [[ಗಂಧಕ]] ಆಕ್ಸೈಡ್‌ಗಳು ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿದ್ದರೆ ಅವೂ ಕೂಡ ಮೋಡದಲ್ಲಿ ಲೀನವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮಳೆ ಹನಿಗಳು [[ಆಮ್ಲೀಯ ಮಳೆ]]ಯನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತದೆ. ===ರೀಡಾಕ್ಸ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಲ್ಲಿ ನೀರು === ನೀರು, [[ಆಕ್ಸಿಡೇಷನ್ ಸ್ಥಿತಿ]] +1ರಲ್ಲಿ ಜಲಜನಕವನ್ನು ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಿಡೇಷನ್ ಸ್ಥಿತಿ -2ರಲ್ಲಿ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆ, [[ಇಳಿದ ಅಂತಸ್ಥ]]ದಿಂದ ಅಂದರೆ{{chem|H|+}}/{{chem|H|2}}ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಅಂತಸ್ಥದಲ್ಲಿ ನೀರು ರಾಸಾಯನಿಕವನ್ನು ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಿಸುತ್ತದೆ [[ಹೈಡ್ರೈಡ್ಸ್]], [[ಆಲ್ಕಾಲಿ]] ಮತ್ತು [[ಆಲ್ಕಾಲೀನ್ ಅರ್ಥ್]] ಲೋಹ ಮುಂತಾದವುಗಳಂತೆ ಆದರೆ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ([[ಬೆರಿಲೀಯಂ ಅನ್ನು ಬಿಟ್ಟು]]). [[ಅಲ್ಯೂಮಿನಿಯಂ]]ನಂಥ ಬೇರೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಕಾರಿ ಲೋಹಗಳನ್ನು ನೀರು ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಅವುಗಳ ಆಕ್ಸೈಡ್ಸ್ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಕಾರಿ ಕಾರ್ಯವು [[ನಿಷ್ಕ್ರೀಯತೆ]] ಕಾರಣದಿಂದ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಟಿಪ್ಪಣಿ, ಆದಾಗ್ಯೂ, [[ಕಬ್ಬಿಣ]]ದ [[ಕಿಲುಬು]] ಅನ್ನುವುದು ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕದ ನಡುವಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಕಾರಿ ಕಾರ್ಯ ಆದರೆ ಇದು ಕಬ್ಬಿಣ ಮತ್ತು ನೀರಿನೊಡನೆ ಅಲ್ಲಾ. :2 Na + 2 {{chem|H|2|O}} → 2 NaOH + {{chem|H|2}} ಆಮ್ಲಜನಕ ಅನಿಲವನ್ನು ಹೊಮ್ಮಿಸುತ್ತ ನೀರು ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೇ ತಾನು ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣಗೊಳ್ಳಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಆಕ್ಸೀಡೆಂಟ್‌ಗಳು ನೀರಿನೊಡನೆ ಅದರ ಇಳಿದ ಅಂತಸ್ಥವು {{chem|O|2|/O|2-}}ರ ಅಂತಸ್ಥಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತದೆ.{{chem|O|2|/O|2-}}. ಈ ರೀತಿಯ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಕಾರಿಗಳಿಗೆ [[ವೇಗವರ್ಧಕ]]ಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Ml-AJ9YbnTIC|page=275|title=Qualitative Inorganic Analysis|author=G. Charlot|isbn=1406747890|year=2007|publisher=Read Books}}</ref> :4 {{chem|AgF|2}} + 2 {{chem|H|2|O}} → 4 AgF + 4 HF + {{chem|O|2}} ===ಭೂರಸಾಯನ ವಿಜ್ಞಾನ=== ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಡೆಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ಒಂದೇ ನಮೂನೆಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಕಾರ್ಯವೆಸಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅದು [[ಹವಾ ಪರಿಣಾಮ]] ಮತ್ತು [[ನೀರಿನ ಕೊರೆತ]]ಕ್ಕೆ ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ, ಭೌತಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳು ಗಟ್ಟಿ ಬಂಡೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳನ್ನು ಮಣ್ಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಕೆಸರಿಗೆ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಕೆಲವು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳೂ ಜೊತೆಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ [[ಮೆಟಾಸೊಮಾಟಿಸಂ]] ಅಥವಾ [[ಖನಿಜಗಳ ಜಲಸಂಚಯನ]] ಅಂದರೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಬಂಡೆಯ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಯಿಂದ ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ [[ಕ್ಲೇ ಖನಿಜಗಳು]] ಉತ್ಪತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು [[ಪೋರ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಸೀಮೆಂಟ್]] ಗಡುಸು ಆದಾಗಲೂ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. [[ಕ್ಲಾಥ್ರೇಟ್ ಹೈಡ್ರೇಟ್ಸ್]] ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ [[ಕ್ಲಾಥ್ರೇಟ್ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು]] ನೀರು ಐಸ್ ರಚಿಸಬಹುದು, ಅದರ ಸ್ಫಟಿಕದ ಜಾಲರಿಜೋಡಣೆಯಲ್ಲಿ ನಾನಾ ಮಾದರಿಯ ಸಣ್ಣ ಅಣುಗಳು ಅದರ ವಿಶಾಲ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಆವರಿಸಿಕೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಗಮನೀಯವಾದುದೆಂದರೆ [[ಮೀಥೇನ್ ಕ್ಲಾಥ್ರೇಟ್]], 4{{chem|CH|4|·23H|2|O}}, ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇದು ಸಮುದ್ರದ ತಳ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ===ಭಾರಿ ತೂಕದ ನೀರು ಮತ್ತು ಐಸೋಟೊಪೊಲೊಗ್ಸ್=== ಜಲಜನಕ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕಗಳ ಅನೇಕ [[ಐಸೋಟೋಪ್]] ಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ ಇದು ನೀರಿನ ಅನೇಕ [[ಐಸೊಟೋಪೊಲೊಗ್]] ಗಳನ್ನು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಮೂರು ಐಸೋಟೋಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಜಲಜನಕವು ಮೂಡಿರುತ್ತದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ (¹H)ವು 99.98% ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜಲಜನಕವನ್ನು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಒಂದೇ ಒಂದು ಪ್ರೊಟಾನ್ ಅನ್ನು ತನ್ನ ನ್ಯೂಕ್ಲೀಯಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ದೃಢವಾದ ಐಸೋಟೋಪ್ ಆದ [[ಡ್ಯೂಟೇರೀಯಂ]] (ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಕೇತ ''D'' ಆಥವಾ ²H) ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನ್ಯೂಟ್ರ‍ಾನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಡ್ಯೂಟೇರಿಯಂ ಆಕ್ಸೈಡ್ {{chem|D|2|O}} ಅನ್ನು ಕೂಡ [[ಭಾರಿ ತೂಕದ ನೀರು]] ಎಂದು ಅದರ ಅಧಿಕ ಸಾಂದ್ರತೆಯಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ನ್ಯೂಕ್ಲೀಯರ್ ರೀಯಾಕ್ಟರ್]] ಗಳಲ್ಲಿ [[ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ಮಾಡರೇಟರ್]] ಗಳನ್ನಾಗಿ ಅದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೂರನೆ ಐಸೋಟೋಪ್, [[ಟ್ರಿಟೀಯಂ]] ನಲ್ಲಿ 1 ಪ್ರೋಟಾನ್ ಮತ್ತು 2 ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ಸ್ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ವಿಕರಣಶೀಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ 4500 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ [[ಅರ್ಧಾಯುಷ್ಯ]]ಕ್ಕೆ ಕೊಳೆಯುತ್ತದೆ. {{chem|T|2|O}} ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇದು ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಕಾಸ್ಮಿಕ್ ರೇ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯಾರ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಡ್ಯೂಟೇರಿಯಂ ಅಣುವಿರುವ ನೀರು {{chem|HDO}} ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಕಡಿಮೆ ಸಾಂದ್ರೀಕರಣ (~0.03%) ಇರುವ ಮತ್ತು {{chem|D|2|O}} ತೀರಾ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ (0.000003%) ಮೂಡುತ್ತದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ತೂಕದ ಸರಳ ವಿಚಾರ ಬಿಟ್ಟು {{chem|H|2|O}} ಮತ್ತು {{chem|D|2|O}}ರಲ್ಲಿ ಇರುವ ಗಮನೀಯವಾದ ಭೌತಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ, ಘನೀಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ಕುದಿತದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಚಲನೆಗೆ ಸಂಬಂದ್ಧಪಟ್ಟಂತೆ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಬಾಂಡಿಂಗ್‌ನಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗುವ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು. ಕುದಿವ ಬಿಂದುಗಳಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಐಸೋಟೊಪೊಲೋಗ್ಸ್‌ಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕಗೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಶುದ್ಧ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ {{chem|D|2|O}} ಅನ್ನು ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಜೀವ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ - ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಶನ ಮಾಡಿದಾಗ ಮೂತ್ರ ಪಿಂಡ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ನರ ಮಂಡಲ ದುರ್ಬಲಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಶನ ಮಾಡಿದಾಗ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ನೀರನ್ನು ಪ್ರಾಶನ ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲಿ ವಿಷತ್ವವು ಗೋಚರವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಮ್ಲಜನಕ ಮೂರು ದೃಢ ಐಸೋಟೋಪ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ {{chem|16|O}}ನಲ್ಲಿ 99.76 % ನಷ್ಟು, {{chem|17|O}}ರಲ್ಲಿ 0.04%ನಷ್ಟು ಮತ್ತು {{chem|18|O}}ರಲ್ಲಿ 0.2% ನ ನೀರಿನ ಅಣುಗಳಿವೆ.<ref>{{Cite web|author = IAPWS|title = Guideline on the Use of Fundamental Physical Constants and Basic Constants of Water|year = 2001|url = http://www.iapws.org/relguide/fundam.pdf}}</ref> ==ಇತಿಹಾಸ== ಆಂಗ್ಲ ರಾಸಾಯನ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ [[ವಿಲ್ಲೀಯಂ ನಿಕೋಲ್ಸನ್]] 1800ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನೀರನ್ನು ಜಲಜನಕ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನಾಗಿ [[ವಿದ್ಯುದ್ವಿಚ್ಛೇಧನ]] ಮಾಡುವ ಮುಖಾಂತರ ವಿಭಜಿಸಿದನು. 1805ರಲ್ಲಿ [[ಜೋಸೆಫ್ ಲ್ಯೂಯಿಸ್ ಗೇಯ್-ಲುಸ್ಸಾಕ್]] ಮತ್ತು [[ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ವಾನ್ ಹಂಬೋಲ್ಡ್‌ಟ್]] ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಭಾಗ ಜಲಜನಕ ಮತ್ತು ಒಂದು ಭಾಗ ಆಮ್ಲಜನಕವಿದೆ ಎಂದು ನಿರೂಪಿಸಿದನು. 1933ರಲ್ಲಿ [[ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ನ್ಯೂಟನ್ ಲೆವಿಸ್]] ಮೊದಲ ಮಾದರಿಯ [[ಭಾರಿ ನೀರು]] ಅನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದನು. ಚಾರಿತ್ರಿಕವಾಗಿ ನೀರಿನ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನಾನಾ ವಿಧದ [[ತಾಪಮಾನದ ಮಾಪನಗಳನ್ನು]] ವಿವರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಗಮನೀಯವಾಗಿ, [[ಕೆಲ್ವಿನ್]], [[ಸೆಲ್ಸೀಯಸ್]], [[ರಾಂಕೀನ್]] ಮತ್ತು [[ಫಾರೆನ್‌ಹಿಟ್]] ಮಾಪನಗಳನ್ನು ಹಿಂದೆ ಅಥವಾ ಈಗಲೂ ನೀರಿನ ಘನೀಕರಿಸುವ ಮತ್ತು ಕುದಿವ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೇನೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಮಾಪನಗಳಾದ [[ಡೆಲೀಸಲ್]], [[ನ್ಯೂಟನ್]], [[ರಾಮುರ್]] ಮತ್ತು [[ರೋಮರ್]] ಕೂಡ ಇದೇ ರೀತಿ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ನೀರಿನ [[ತ್ರಿವಳಿ ಬಿಂದು]] ಇವತ್ತಿನ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಮಾನದಂಡ ಬಿಂದು.<ref>{{Cite web |url=http://home.comcast.net/~igpl/Temperature.html |title=ಎ ಬ್ರೀಫ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಟೆಂಪರೇಚರ್ ಮೆಶರ್‌ಮೆಂಟ್ |access-date=2004-01-13 |archive-date=2004-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20040113141049/http://home.comcast.net/~igpl/Temperature.html |url-status=live }}</ref> ==ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾದ ನಾಮಕರಣ== ನೀರಿನ [[IUPAC]] ಒಪ್ಪಿತ ಹೆಸರು ''ಆಕ್ಸೀಡೇನ್'' <ref>[http://www.acdlabs.com/iupac/nomenclature/93/r93_185.htm ಮಾನೋನ್ಯೂಕ್ಲೀಯಾರ್ ಹೈಡ್ರೈಡ್ಸ್] ಇನ್ ''ಎ ಗೈಡ್ ಟು IUPAC ನಾಮಕ್ಲೇಚರ್ ಆಫ್ ಆರ್ಗಾನಿಕ್ ಕಾಂಪೌಂಡ್ಸ್ (ರೆಕಮಂಡೇಷನ್ಸ್ 1993)'' ಆನ್ ಲೈನ್ ವರ್ಶನ್ ಬೈ ACDಲ್ಯಾಬ್ಸ್</ref> ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ ''ವಾಟರ್'' ಅಥವಾ ವಿವಿಧ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ತತ್ಸಮಾನಾರ್ಥ ಆದಾಗ್ಯೂ ಬೇರೆ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಹೆಸರುಗಳು ಅಣುಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಇದೆ.<ref>http://www.acdlabs.com/iupac/nomenclature/93/r93_35.htm</ref> ಸರಳ ಮತ್ತು ಸುಂದರ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಹೆಸರೆಂದರೆ ''ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಆಕ್ಸೈಡ್''. ಇದು ಹೋಲಿಕೆ ತೋರುವ ಇನ್ನಿತ್ತರ ಸಂಯುಕ್ತಗಳೆಂದರೆ [[ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಪೆರಾಕ್ಸೈಡ್]], [[ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಸಲ್ಫೈಡ್]] ಮತ್ತು [[ಡ್ಯೂಟೇರಿಯಂ ಆಕ್ಸೈಡ್]] (ಭಾರಿ ನೀರು). ಇನ್ನೊಂದು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಹೆಸರು ''ಆಕ್ಸೀಡೇನ್'' ಅನ್ನು IUPAC ನವರು ಆಮ್ಲಜನಿಕ ಮೂಲದ [[ಆದೇಶ್ಯ ಗುಂಪು]]ಗಳಿಗೆ <ref>ಲೇಘ್, ಜಿ. ಜೆ. ''et al.'' 1998. [http://www.iupac.org/publications/books/principles/principles_of_nomenclature.pdf ''ಪ್ರಿನ್ಸಿಪಲ್ಸ್ ಅಫ್ ಕೆಮಿಕಲ್ ನಾಮೆನ್‌ಕ್ಲೇಚರ್: ಎ ಗೈಡ್ ಟು IUPAC ರೆಕಮಂಡೇಷನ್ಸ್'' ], p. 99. ಬ್ಲಾಕ್‌ವೆಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ಲಿ, UK. ISBN 0-86542-685-6</ref> ಒಪ್ಪಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇವುಗಳಿಗೆ ಬೇರೆ ಶಿಫಾರಿತ ಹೆಸರೂ ಇದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, –OH ಗುಂಪಿಗೆ ''ಆಕ್ಸಿಡ್ಯಾನಿಲ್'' ಗೆ [[ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಲ್]] ಎಂದು ಕೂಡ ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ [[ಆಕ್ಸೇನ್]] ಎಂಬ ಹೆಸರು ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ ಎಂದು ವಿಶದವಾಗಿ IUPAC ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುತ್ತಾರೆ, ಅದು ಸೈಕ್ಲಿಕ್ ಈಥರ್‌ಗೆ [[ಟೆಟ್ರಾಹೈಡ್ರೋಪೈರಾನ್]] ಎಂದು ಈಗಾಗಲೇ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಪೋಲಾರೈಸ್ಡ್ ರೂಪದ ನೀರಿನ ಅಣು H⁺OH^- ಕ್ಕೂ ಕೂಡ ಹೈಡ್ರಾನ್ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸೈಡ್ ಎಂದು IUPAC ನಾಮಕರಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯವರು ಕರೆದಿರುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/summary/summary.cgi?cid=22247451&loc=ec_rcs|title=hydron hydroxide compound summary at PubChem}}</ref> ನೀರಿಗೆ ''ಡೈಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಮೊನೊಕ್ಸೈಡ್'' (DHMO) ಎಂಬುದೂ ಕೂಡ ಶುಷ್ಕ-ನೀರಸವಾದ ಹೆಸರು. ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ [[ವಿಡಂಬಣಾ]] ಬರವಣಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಶಬ್ದವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. [[ಡೈಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಮೊನಾಕ್ಸೈಡ್ ಹಾಕ್ಸ್]]ನಂಥೆ "ಲೆಥಲ್ ಕೆಮಿಕಲ್" ಎಂದು ಕರೆಯುವುದಕ್ಕೆ ನಿಷೇಧ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಕರೆಯನ್ನು ಕೊಡಲಾಗಿತ್ತು. ನೀರಿಗೆ ಬೇರೆ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಹೆಸರುಗಳೆಂದರೆ ''ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಕ್ ಆಸಿಡ್'', ''ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸಿಲಿಕ್ ಆಸಿಡ್'' ಮತ್ತು ''ಹೈಡ್ರೋಜೆನ್ ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸೈಡ್''. ನೀರಿಗೆ ಆಸಿಡ್ ಮತ್ತು ಆಲ್ಕಾಲಿ ಎರಡೂ ಹೆಸರುಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಯಾಕೆಂದರೆ ಅದು [[ಉಭಯಲಕ್ಷಣ]]ವುಳ್ಳದ್ದು (ಆಸಿಡ್ ಆಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಆಲ್ಕಾಲಿಯಾಗಿಯೂ ನೀರು ಪ್ರತಿಕ್ರಯಿಸಬಲ್ಲುದು). ಈ ಹೆಸರುಗಳು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ತಪ್ಪಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಯಾರೂ ಅದನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. [[ಮೆಟೀರಿಯಲ್ ಸೇಫ್ಟಿ ಡಾಟಾ ಶೀಟ್]] ಗಳು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದರೆ ಆಗುವ ಅಪಾಯದ ಪಟ್ಟಿ.<ref>[https://web.archive.org/web/20060820070953/http://www.davidgray.com.au/files/MSDS%20David%20Grays%20Distilled%20Water%20060106.pdf MSDS ಡೇವಿಡ್ ಗ್ರೇಯ್ಸ್ ಡಿಸ್ಟೀಲ್ಡ್ ವಾಟರ್ 060106.pdf], ಹೆಲ್ತ್ ಅಫೆಕ್ಟ್ಸ್ - ಇನ್‌ಹೇಳ್ಡ್: "...ಎಕ್ಸೆಸೀವ್ ಇನ್‌ಹೇಲೇಷನ್ ಮೇ ಕಾಸ್ ಡ್ರೌನಿಂಗ್."</ref><ref>[http://www.setonresourcecenter.com/msds/docs/wcd00008/wcd008c5.htm MSDS ಫಾರ್ ಬ್ಯಾಟರಿ ವಾಟರ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080224181849/http://www.setonresourcecenter.com/msds/docs/wcd00008/wcd008c5.htm |date=2008-02-24 }}, ಸೆಕ್ಷನ್ VI - ಹೆಲ್ತ್ ಹಜಾರ್ಡ್ ಡಾಟಾ: "ವಾಟರ್ ಮೇ ಕಾಸ್ ಡೆಥ್ ಬೈ ಡ್ರೌನಿಂಗ್"</ref> ==ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ== {{commons|Water molecule}} {{portalpar|Water|Drinking water.jpg}} {{colbegin|3}} *[[ಡಬಲ್ ಡಿಸ್ಟಿಲ್ಡ್ ವಾಟರ್]] *[[ಫ್ಲೆಕ್ಸಿಬಲ್ SPC ವಾಟರ್ ಮಾಡಲ್]] *[[ಹೈಡ್ರೋಡೈನಾಮಿಕ್ಸ್ಾ]] *[[ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಪ್ರಾಪರ್ಟೀಸ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್ ಆಂಡ್ ಐಸ್]] *[[ಸೂಪರ್‌ಹೀಟಡ್ ವಾಟರ್]] *[[ವೀಯೆನ್ನಾ ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಮೀನ್ ಓಶೀಯನ್ ವಾಟರ್]] *[[ವಿಸ್ಕಾಸಿಟಿ ಆಫ್ ವಾಟರ್]] *[[ವಾಟರ್ (ಡಾಟಾ ಪೇಜ್)]] *[[ವಾಟರ್ ಅಬ್ಸಾರ್ಪ್ಶನ್]] ಆಫ್ [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಮ್ಯಾಗ್ನೆಟಿಕ್ ರೇಡಿಯೇಷನ್]] *[[ವಾಟರ್ ಕ್ಲಸ್ಟರ್]] *[[ವಾಟರ್ ಡೈಮರ್]] *[[ವಾಟರ್ ಮಾಡೆಲ್]] {{colend}} ==ಆಕರಗಳು== {{reflist|2}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== *[http://www.iapws.org/relguide/IF97-Rev.pdf ರಿಲೀಸ್ ಆನ್ ದಿ IAPWS ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಯಲ್ ಫಾರ್ಮ್ಯುಲೇಷನ್ 1997 ಫಾರ್ ದಿ ಥರ್ಮೋಡೈನಾಮಿಕ್ ಪ್ರಾಪರ್ಟೀಸ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್ ಆಂಡ್ ಸ್ಟೀಮ್] (ಫಾಸ್ಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟೇಷನ್ ಸ್ಪೀಡ್) *[https://web.archive.org/web/20030620172959/http://www.iapws.org/relguide/IAPWS95.pdf ರಿಲೀಸ್ ಆನ್ ದಿ IAPWS ಫಾರ್ಮ್ಯುಲೇಷನ್ 1995 ಫಾರ್ ದಿ ಥರ್ಮೋಡೈನಾಮಿಕ್ ಪ್ರಾಪರ್ಟೀಸ್ ಆಫ್ ಆರ್ಡಿನರಿ ವಾಟರ್ ಸಬ್‌ಸ್ಟೆನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಜನರಲ್ ಆಂಡ್ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ಯೂಸ್] (ಸಿಂಪ್ಲರ್ ಫಾರ್ಮ್ಯೂಲೇಷನ್) *[http://water.sigmaxi.org ಸಿಗ್ಮಾ Xi ದಿ ಸೈಂಟಿಫಿಕ್ ರೀಸರ್ಚ್ ಸೊಸೈಟಿ, ಇಯರ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್ 2008] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080402095327/http://water.sigmaxi.org/ |date=2008-04-02 }} *[http://www.siwi.org/ ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ವಾಟರ್ ಇನ್ಸ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್] (SIWI) *{{cite web|last=Chaplin|first=Martin|title=Water Structure and Science|publisher=[[London South Bank University]]|url=http://www.lsbu.ac.uk/water/sitemap.html|accessdate=2009-07-07|archive-date=2010-05-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20100503025744/http://www1.lsbu.ac.uk/water/sitemap.html|url-status=dead}} *ಕ್ಯಾಲ್‌ಕ್ಯೂಲೇಷನ್ ಆಫ್ [http://ddbonline.ddbst.de/AntoineCalculation/AntoineCalculationCGI.exe?component=Water ವೇಪರ್ ಪ್ರೆಶರ್], [http://ddbonline.ddbst.de/DIPPR105DensityCalculation/DIPPR105CalculationCGI.exe?component=Water ಲಿಕ್ವಿಡ್ ಡೆನ್ಸಿಟಿ], [http://ddbonline.ddbst.de/VogelCalculation/VogelCalculationCGI.exe?component=Water ಡೈನಾಮಿಕ್ ಲಿಕ್ವಿಡ್ ವಿಸ್ಕಾಸಿಟಿ], [http://ddbonline.ddbst.de/DIPPR106SFTCalculation/DIPPR106SFTCalculationCGI.exe?component=Water ಸರ್ಫೇಸ್ ಟೆನ್ಶ್‌ನ] ಆಫ್ ವಾಟರ್ {{Hydrogen compounds}} [[ವರ್ಗ:ಫಾರ್ಮ್ಸ್ ಆಫ್ ವಾಟರ್]] [[ವರ್ಗ:ಹೈಡ್ರೈಡ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಕಾಂಪೌಂಡ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಹೈಡ್ರಾಕ್ಸೈಡ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಆಕ್ಸೈಡ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಇನ್‌ಆರ್ಗಾನಿಕ್ ಸಾಲ್ವೆಂಟ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಜಲ ರಸಾಯನ ವಿಜ್ಞಾನ]] [[ವರ್ಗ:ನ್ಯೂಟ್ರಾನ್ ಮಾಡರೇಟರ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು]] oahla9h4j24fvl73rfumsbewykk5qwi 0 23802 1306883 1284906 2025-06-18T22:54:08Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306883 wikitext text/x-wiki {{For|tablet devices which bear similarities to tablet PCs but do not adhere to the definition of [[personal computer]]|Tablet computer}} {{image}} [[ಚಿತ್ರ:HP Tablet PC running Windows XP (Tablet PC edition) (2006).jpg|right|thumb|225px|ತಿರುಗುವ/ತೆಗೆಯಬಲ್ಲ ಕೀಬೋರ್ಡ್‌ನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ HP ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC]] '''ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC''' ಒಂದು [[ಲ್ಯಾಪ್ ಟಾಪ್]] [[PC]] ಆಗಿದ್ದು, ಇದು [[ಸ್ಟೈಲಸ್]] ಮತ್ತು ಅಥವಾ ಒಂದು ಟಚ್‍ಸ್ಕ್ರೀನ್. ಈ ವಿನ್ಯಾಸಿತ [[ಅಂಶವು]] ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೊಬೈಲ್ PCಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ; ಹಾಗೆಯೇ ಈ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಳನ್ನು ನೋಟ್ ಬುಕ್‌ಗಳು ಕಾರ್ಯಸಾಧುವಾಗಿಲ್ಲದಿರುವಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸ್ಥೂಲವಾದ ಅಥವಾ ಅವಶ್ಯಕ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸದಿದ್ದಾಗ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=April 2010}} 2001ರಲ್ಲಿ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್]] ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಾಫ್ಟವೇರ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಈ '''ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC''' ಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲಾಯಿತಲ್ಲದೇ, ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಮತ್ತು “ವಿಂಡೋಸ್ ಎಕ್ಸ್ ಪಿ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಎಡಿಷನ್” ಇದರ ಪರವಾನಗಿ ಪ್ರತಿಯಡಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಥವಾ ಅದರ ಮೂಲಕ ಅನ್ವೇಷಣಾಕಾರಿ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಲು ಇದೊಂದು ಹಾರ್ಡ್‍ವೇರ್ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ [[ಪೆನ್ ಎನೇಬಲ್ಡ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್]] ಎಂದು ವಿವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.<ref name="Microsoft 2005">{{Citation | last=Microsoft | title= Windows XP Tablet PC Edition 2005 Hardware Requirements | date=2005 | publisher=www.microsoft.com | url=http://users.erols.com/rwservices/pens/biblio10.html#Microsoft06i | accessdate = 2009-03-14 }}</ref> ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಳು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‍ಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇದರ ಮಾಲೀಕನು ಯಾವುದೇ ಯೋಗ್ಯ(ಕಾಂಪ್ಯಾಟಿಬಲ್) ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ಗಳು ಅಥವಾ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇತರ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಾಧನಗಳಾದ [[ಈ ಬುಕ್ ರೀಡರ್ಸ್]] ಅಥವಾ [[PDA]]ಗಳು ಈ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇನ್ನೊಂದು/ಬೇರೆ ವರ್ಗದವುಗಳೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಸ್ಟೈಲಸ್‍ನ ಗ್ರಹಣಶಕ್ತಿಯ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ಈ ಮೂಲ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಲೈಸೆನ್ಸಿಂಗ್ ಸ್ಪೆಸಿಫಿಕೇಶನ್‍ನ ಅಗತ್ಯತೆಯಿರುವುದಲ್ಲದೇ, ಆ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‍ನ್ನು “ಹೋವರ್” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. [[UMPC]] ಯನ್ನು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ಮೂಲ ಅಗತ್ಯತೆಯನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು. == ಪ್ರಕಾರಗಳು == {{Unreferenced section|date=July 2008}} === ಬುಕ್‍ಲೆಟ್‍ಗಳು === ಬುಕ್‍ಲೆಟ್ PCಗಳು ಜೊತೆಯಾದ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‍ಗಳಾಗಿದ್ದು ಅವುಗಳನ್ನು ಪುಸ್ತಕಗಳಂತೆ ಮಡಚಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಶಿಷ್ಠ ಬುಕ್‍ಲೆಟ್ PCಗಳನ್ನು [[ಮಲ್ಟಿ ಟಚ್]] ಸ್ಕ್ರೀನ್‍ಗಳು ಮತ್ತು ಪೆನ್ ರೈಟಿಂಗ್ ಮಾನ್ಯತೆಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ಡೇ ಪ್ಲ್ಯಾನರ್‍ಗಳಾಗಿ ಬಳಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ, ಹಾಗೂ ಇಂಟರ್‍ನೆಟ್ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಸಾಧನಗಳು, ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಪ್ಲ್ಯಾನರ್‍ಗಳು, ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಪ್ಲ್ಯಾನರ್‍ಗಳು ಮತ್ತು ವೀಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು, ನೇರ ಟಿವಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಈ-ರೀಡಿಂಗ್‍ಗಾಗಿ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಿಸಲಾಗಿದೆ. === ಸ್ಲೇಟ್‌ಗಳು === ಸ್ಲೇಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‍ಗಳು [[ರೈಟಿಂಗ್ ಸ್ಲೇಟ್‍ಗಳಂತೆ]] ಹೋಲುವ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC‍ಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಣ್ಣ ({{convert|8.4|-|14.1|in|cm|abbr=off|disp=s}}) [[LCD]] ಸ್ಕ್ರೀನ್‍ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆಯಲ್ಲದೇ, ಆರೋಗ್ಯಸೇವೆ, ಶಿಕ್ಷಣ, ಅತಿಥಿಸತ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಫೀಲ್ಡ್ ವರ್ಕ್‍ಗಳಂತಹ [[ನೇರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ]] ಇದು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದೆ. ಫೀಲ್ಡ್ ವರ್ಕ್‍ಗಳಿಗಾಗಿನ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ಗಳಿಗೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸ್ಥಿರ ವಿಶೇಷ ಗುಣಗಳಿರುವ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಗಳ ಅಗತ್ಯತೆಯಿರುತ್ತದೆಯಲ್ಲದೇ, ಅವುಗಳು ಉಷ್ಣ ನಿರೋಧಕತೆ, ಆರ್ದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಪ್/ವೈಬ್ರೇಷನ್ ‍ಹಾನಿಯಂತಹ ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮೊಬಿಲಿಟಿ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಸ್ಥಿರತೆಯ ಬಗೆಗಿನ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯವು ಈ ಅರ್ಹತೆಗಳಿಗೆ ಅಡ್ಡಿಯುಂಟುಮಾಡುವಂತಹ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆಚೀಚೆ ಬದಲಾಯಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. === ಪರಿವರ್ತಕಗಳು === ಪರಿವರ್ತಕ ನೋಟ್‍ಬುಕ್‍ಗಳು ಜೋಡಿತ ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ನೊಂದಿಗಿರುವ ಬೇಸ್ ಬಾಡಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಧುನಿಕ ಲ್ಯಾಪ್‍ಟಾಪ್‍ಗಳನ್ನು ಹೋಲುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಸ್ಲೇಟ್‍ಗಳಿಗಿಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ತೂಕ ಮತ್ತು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಕನ್‍ವರ್ಟಿಬಲ್(ಪರಿವರ್ತಕಗಳ) ಬೇಸ್‍ಗಳು ಸ್ವಿವೆಲ್ ಹಿಂಜ್ ಅಥವಾ ರೊಟೇಟಿಂಗ್ ಹಿಂಜ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಿಂಗಲ್ ಜಾಯಿಂಟ್‍‍ನಲ್ಲಿ ಡಿಸ್‍ಪ್ಲೇಗೆ ಜೋಡಿಣೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ಜಾಯಿಂಟ್, ಸ್ಕ್ರೀನ್ 180° ಯ ಮೂಲಕ ತಿರುಗಲು ಸಹಕರಿಸುವುದಲ್ಲದೇ, ಫ್ಲ್ಯಾಟ್ ರೈಟಿಂಗ್ ಸರ್ಫೇಸ್ ‍ನ್ನು ಒದಗಿಸಲು, ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ನ ಮೇಲ್ಭಾಗವನ್ನು ಮಡಚಿ ಹಿಡಿಯತ್ತದೆ. ಆದ್ದಾಗ್ಯೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ವಿನ್ಯಾಸವು, ನೋಟ್‍ಬುಕ್‍ನಲ್ಲಿರುವ ದೌರ್ಬಲ್ಯದ ಭೌತಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಉತ್ಪಾದಕರು ಈ ದೌರ್ಬಲ್ಯಗಳ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಜಯಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, [[ಪ್ಯಾನಾಸೋನಿಕ್ ಟಫ್‍ಬುಕ್]] 19 ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಬಾಳಿಕೆ ಬರುವ ನೋಟ್ ಬುಕ್ ಎಂದು ಪ್ರಚಾರ ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಸರ್ ನ ಒಂದು ಮಾದರಿ (ಟ್ರಾವೆಲ್ ಮೇಟ್ C210)ಯು ಸ್ಲೈಡಿಂಗ್ ಡಿಸೈನ್ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದು ಸ್ಲೇಟ್ ಲೈಕ್ ಪೊಸಿಷನ್‍ನಿಂದ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಸ್ಲೈಡ್ಸ್ ಅಪ್ ಆಗುವುದಲ್ಲದೇ, ಲ್ಯಾಪ್ ಟಾಪ್ ಮೋಡ್‍ನ್ನು ಒದಗಿಸಲು, ಸೂಕ್ತ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಲಾಕ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪರಿವರ್ತಕಗಳು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC‍ಗಳ ಹೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯ ಫಾರ್ಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್‍ಗಳಾಗಿವೆ, ಯಾಕೆಂದರೆ, ಅವುಗಳು ಟಚ್‍ಸ್ಕ್ರೀನ್‍ನ್ನು ಇನ್‍ಪುಟ್‍ನ ಒಂದು ಮೂಲ ವಿಧಾನವಾಗಿ ಬಳಸದಿರುವಂತಹ ಈಗಲೂ ಕೀಬೋರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ನೋಟ್‍ಬುಕ್‍ಗಳ ಪಾಯಿಂಟಿಂಗ್ ಸಾಧನವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. === ಹೈಬ್ರಿಡ್ಸ್ === [[HP/ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ TC 1000]] ಮತ್ತು [[TC1100]] ಶ್ರೇಣಿಗಳಿಂದ ಹೈಬ್ರಿಡ್ಸ್ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ರಚಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಸ್ಲೇಟ್ ಮತ್ತು ಕನ್‍ವರ್ಟಿಬಲ್‍ಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣ‍ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಕನ್‍ವರ್ಟಿಬಲ್‍ಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ಡಿಟ್ಯಾಚೇಬಲ್ ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸುವಾಗ, ಕನ್‍ವರ್ಟಿಬಲ್‍ಗಳ ಲಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಡಿಟ್ಯಾಚೇಬಲ್ ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ಗಳೊಂದಿಗಿರುವ ಹೈಬ್ರಿಡ್ಸ್‍ಗಳು ಸ್ಲೇಟ್ ಮಾಡೆಲ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಗೊಂದಲವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ; ಪರಿಶುದ್ಧ ಸ್ಲೇಟ್ ಮಾಡೆಲ್‍ಗಳಿಗಾಗಿನ ಡಿಟ್ಯಾಚೇಬಲ್ ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ಗಳು, ಪರಿವರ್ತಕಗಳಂತೆ, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‍ಗಳು ಅದರಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಉಳಿಯಲು ಆವರ್ತಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. == ಸಿಸ್ಟಂ ಸಾಫ್ಟವೇರ್‍ == === ಆಪಲ್ === ಆಕ್ಸಿಯಾಟ್ರಾನ್ 2007 <ref name="modbookRelease">[http://www.tabletpcreview.com/default.asp?newsID=695 ]</ref> ರಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಕ್‍ವರ್ಲ್ಡ್ ನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ್ದಲ್ಲದೇ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಂಡನಂತರ, [[ಮಾಡ್‍ಬುಕ್]] [[Mac OS X]]-ಆಧಾರಿತ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಎನ್ನುವ ಆಪಲ್‍ [[ಮ್ಯಾಕ್ ಬುಕ್‍]] ನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿದನು. ಮಾಡ್‍ಬುಕ್ ಕೈಬರವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಭಂಗಿಗಳ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಗಾಗಿ ಆåಪಲ್‍ನ [[ಇಂಕ್‍ವೆಲ್‍ನ್ನು]] ಬಳಸುವುದಲ್ಲದೇ, [[ವ್ಯಾಕೋಮ್‍ನಿಂದ]] ಡಿಜಿಟೈಸೇಷನ್ ಹಾರ್ಡ್‍ವೇರ್‍ನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‍ನಲ್ಲಿರುವ ಟಾಕ್ ಟು ಡಿಜಿಟೈಜರ್ ನಿಂದ ಮ್ಯಾಕ್ ಒಎಸ್ ‍ಎಕ್ಸ್‍ ಪಡೆಯಲು, ಮಾಡ್‍ಬುಕ್‍ನಲ್ಲಿ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಮ್ಯಾಜಿಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಥರ್ಡ್ ಪಾರ್ಟಿ ಡ್ರೈವರ್‍ನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ; ವ್ಯಾಕೊಮ್ ಈ ಸಾಧನಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಡ್ರೈವರ್ ಸಪೋರ್ಟ್ ಒದಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ. === ಲಿನಕ್ಸ್ === ಫ್ರಂಟ್‍ಪಾತ್‍ನಿಂದ ಅಳವಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಲಿನಕ್ಸ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‌ನ ಒಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಅಳವಡಿಕೆಯೇ [[ಪ್ರೋ ಗೇರ್]]. ಪ್ರೋಗೇರ್‍ನಲ್ಲಿ ಟ್ರಾನ್ಸ್‍ಮೆಟಾ ಚಿಪ್ ಮತ್ತು ಒಂದು ರೆಸಿಸ್ಟಿವ್ ಡಿಜಿಟೈಝರ್‍ನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರೋಗೇರ್‍ ಸ್ಲ್ಯಾಕ್‍ವೇರ್ ಲಿನಕ್ಸ್‍ನ ವರ್ಷನ್‍ನಲ್ಲಿ ಬಂದಿತು, ಆದರೆ ತದನಂತರ ಅದನ್ನು ವಿಂಡೋಸ್ 98 ನೊಂದಿಗೆ ಕೊಂಡುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಈ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‍ಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದೇಶಿತ [[IBM PC ಕಾಂಪ್ಯಾಟಿಬಲ್]] ಯಂತ್ರಗಳಾಗಿವೆ, ಅವುಗಳು ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂಗಳನ್ನು ಚಾಲನೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆದ್ದಾಗ್ಯೂ, ಈ ಸಾಧನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯದವರೆಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಫ್ರಂಟ್ ಪಾತ್ ಈ ಸಾಧನದ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅನೇಕ ಟಚ್‍ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಸಬ್‍-ನೋಟ್‍ಬುಕ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‍ಗಳು ಸಣ್ಣ ಕಸ್ಟಮೈಸೇಷ‍ನ್‍ನೊಂದಿಗೆ ಲಿನಕ್ಸ್‍ನ ಅನೇಕ ಡಿಸ್ಟ್ರಿಬ್ಯೂಷನ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದನ್ನಾದರೂ ಚಾಲನೆ ಮಾಡಬಹುದೆಂಬುದನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. [[ಎಕ್ಸ್.ಆರ್ಗ್]] ಈಗ ವ್ಯಾಕೊಮ್ ಡ್ರೈವರ್‍ಗಳ ಮೂಲಕ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ರೊಟೇಷನ್ ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಇನ್‍ಪುಟ್‍ಗಳಿಗೆ ಸಪೋರ್ಟ್ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೇ, [[Qt]] ಆಧಾರಿತ [[ಕ್ಯುಟೋಪಿಯಾ]] ಮತ್ತು [[GTK +]] ಆಧಾರಿತ [[ಇಂಟರ್‍ನೆಟ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ OS]] ಅವೆರಡರಿಂದಲೂ ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ಮಾನ್ಯತೆಯ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌ಗಳಿಗೂ ಸಪೋರ್ಟ್ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮುಕ್ತವಾದ ಮೂಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಖಾತರಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಲಿನಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್ ನೋಟ್ ಟೇಕಿಂಗ್ ಸಾಫ್ಟವೇರ್‍ [[ಕ್ಸರ್ನಲ್]] (PDF ಫೈಲ್ ಆನಟೇಷನ್‌ಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗುವ), ಗೌರ್ನಲ್ (ಗ್ನೋಮ್ ಆಧಾರಿತವಾದ ಒಂದು ನೋಟ್ ಟೇಕಿಂಗ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್) ಮತ್ತು ಜಾವಾ ಆಧಾರಿತ [[ಜರ್ನಾಲ್]] (ಬಿಲ್ಟ್ ಇನ್ ಫಂಕ್ಷನ್ ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ಮಾನ್ಯತೆಗೆ ಸಹಕರಿಸುವ) ಗಳಂತಹ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಸಾಫ್ಟವೇರ್‍ನ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಿಂತ ಮೊದಲು, ಅನೇಕ ಬಳಕೆದಾರರು ಆನ್ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ಗಳನ್ನೇ ಅವಲಂಬಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು [[ಡ್ಯಾಷರ್]] ನಂತಹ ಆಲ್ಟರ್ನೇಟಿವ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಇನ್‍ಪುಟ್ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಸೆಲ್ ರೈಟರ್, ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ಮಾನ್ಯತೆಯ, ಏಕೈಕ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಲಭ್ಯವಿದ್ದು,ಇದರಲ್ಲಿ ಬಳಕೆದಾರರು ಗ್ರಿಡ್‍ನಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬರೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಲಿನಕ್ಸ್ ಆಧಾರಿತ ಅನೇಕ ಒ ಎಸ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‍ಗಳು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಳಿಗಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿವೆ. ಮಾಯೆಮೋ, ಡೇಬಿಯನ್ ಲಿನಕ್ಸ್ ಆಧಾರಿತ ಗ್ರಾಫಿಕಲ್ ಯೂಸರ್ ಎನ್ವಿರಾನ್‍ಮೆಂಟ್ ಇದನ್ನು ನೋಕಿಯಾ ಇಂಟರ್‍ನೆಟ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಸಾಧನಗಳಿಗಾಗಿ(N770, N800, N810 & N900) ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದು ಈಗ 5ನೇ ಪೀಳಿಗೆಯಲ್ಲಿದೆಯಲ್ಲದೇ, ವಿಸ್ತೃತ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತ ಮತ್ತು ಯೂಸರ್ ಸಪೋರ್ಟೆಡ್ ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ. ಉಬುಂಟು ನೆಟ್‍ಬುಕ್ ರಿಮಿಕ್ಸ್ ಎಡಿಷನ್‍ನಂತೆ, ಇಂಟೆಲ್ ಸ್ಪಾನ್ಸರ್ಡ್ ಮೋಬ್ಲಿನ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್, ಇವೆರಡೂ ಕೂಡ ಟಚ್‍ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಯೂಸರ್ ಇಂಟರ್‍ಫೇಸ್‍ಗಳಿಗೆ ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಸಪೋರ್ಟ್ ನೀಡುತ್ತವೆ. ಇವೆಲ್ಲವುಗಳೂ ಕೂಡ ಓಪನ್ ಸೋರ್ಸ್‍ಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಅವುಗಳು ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗುವುದಲ್ಲದೇ, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಡಿಸೈನ್‍ಗಳಿಗೆ ಅನುರೂಪವಾದ ಸಾಧನಗಳಿಗೆ ಅಳವಡಿಸಲು ಅಥವಾ ಅವುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುತ್ತವೆ. ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಕಿಯೋಸ್ಕ್ ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿ ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಡಿಜಿಟೈಝರ್/ಟಚ್ ಡಿವೈಸ್ ರನ್ನಿಂಗ್ ಓಪನ್SUSE ಲಿನಕ್ಸ್. ಈ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಲಿನಕ್ಸ್ ಗೆ ಸಹಾಯಮಾಡಲು ಇದು ಮೊದಲ ಸಾಧನವಾಗಿತ್ತು. === ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ === ವಿಂಡೋಸ್ 7 ಟಚ್ ಕೆಪಾಬಿಲಿಟಿಯು [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಸರ್ಫೇಸ್]] ತಂತ್ರಜಾÕನಗಳಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದೊಂದು ಸೂಚಕ ಮತ್ತು ಟಚ್ ಸೆಂಟ್ರಿಕ್ UI ಎನ್‍ಹ್ಯಾನ್ಸ್ಮೆಂಟ್ ಆಗಿದ್ದು ಈಗಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಟಚ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. [[ವಿಂಡೋಸ್ XP ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಎಡಿಷನ್]].<ref>{{Citation | last = | first = | coauthors = | title =MSDN: Windows XP Tablet PC Edition: Tablet PC: An Overview | work = | pages = | language = | publisher =Microsoft | date =2004-08-24 | url = http://users.erols.com/rwservices/pens/biblio05.html#Microsoft04a | accessdate = 2008-09-04}}</ref><ref>{{Citation | last = | first = | coauthors = | title = Windows XP Tablet PC Edition: Tablet PC: An Overview | work = | pages = | language = | publisher = Microsoft | date = 2002-06-01 | url = http://www.itxcgc.com/images/Brochures/Microsoft/TabletPCOverview.pdf | accessdate = 2008-09-04 | archive-date = 2008-07-19 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080719105920/http://www.itxcgc.com/images/Brochures/Microsoft/TabletPCOverview.pdf | url-status = dead }}</ref> ಒಳಗೊಂಡಂತೆ, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ತಂತ್ರಜಾÕನದ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಈ ವಿಂಡೋಸ್ ಹೊಂದಿದೆ. ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಎಡಿಷನ್ ಇದು ವಿಂಡೋಸ್ ಎಕ್ಸ್ ಪಿ ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್‍ನ ಸೂಪರ್‍ಸೆಟ್ ಆಗಿದ್ದು, ಆಲ್ಟರ್ನೇಟ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಇನ್‍ಪುಟ್ ([[ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಇನ್‍ಪುಟ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್]]) ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಸ್ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಹಾರ್ಡ್‍ವೇರ್‍ಗಳಿಗೆ ಸಪೋರ್ಟ್‍ ಮಾಡಲು ಬೇಸಿಕ್ ಡ್ರೈವರ್‍ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು ಟ್ಯಾಬ್ಲೇಟ್ ಫಂಕ್ಷನಾಲಿಟಿಯ ಭಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಎಡಿಷನ್‍ನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಡಿಜಿಟೈಝರ್ ಅಥವಾ ಟಚ್ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಡಿವೈಸ್, ಮತ್ತು ಹಾರ್ಡ್‍ವೇರ್‍ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಬಟನ್‍ಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ, [[ಕಂಟ್ರೋಲ್- ಆಲ್ಟ್- ಡಿಲೇಟ್]] ಶಾರ್ಟ್ ಕಟ್ ಬಟನ್, ಸ್ಕ್ರೋಲಿಂಗ್ ಬಟನ್‍ಗಳು, ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಒಂದು ಯೂಸರ್ ಕನ್‍ಫಿಗರೇಬಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಬಟನ್‍ಗಳ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಹೈಸ್ಕೂಲ್‍ಗಳು ಪ್ರತಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ವಿಂಡೋಸ್ XP ಗಾಗಿನ ಸರ್ವೀಸ್ ಪ್ಯಾಕ್ 2, ಇದು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಎಡಿಷನ್ 2005 ಮತ್ತು ಫ್ರೀ ಅಪ್‍ಗ್ರೇಡ್‍ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ವರ್ಷನ್ ಸುಧಾರಿತ ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ಮಾನ್ಯತೆಯನ್ನು ತಂದಿತಲ್ಲದೇ, ಮತ್ತು ಇನ್‍ಪುಟ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್‍ನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿತು. ಇನ್‍ಪುಟ್ ಪ್ಯಾನೆಲ್ ಇದನ್ನು ಇತರ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‍ಗಳಿಗಾಗಿ ಸ್ಪೀಚ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು(ಇನ್‍ಪುಟ್ ಮತ್ತು ಕರೆಕ್ಷನ್) ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು. ವಿಂಡೋಸ್ ವಿಸ್ತಾದ ಯಶಸ್ಸಿನಿಂದಾಗಿ, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಫಂಕ್ಷನಾಲಿಟಿಯು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯದವರೆಗೆ ಈ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಎಡಿಷನ್‍ನ ಅವಶ್ಯಕತೆಯು ಬೇಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೋಮ್ ಬೇಸಿಕ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾರ್ಟರ್ ಎಡಿಷನ್‍ಗಳನ್ನು ಹೊರತಾಗಿ, ಈ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಸಪೋರ್ಟ್ ವಿಂಡೋಸ್ ವಿಸ್ತಾದ ಎಲ್ಲಾ ಎಡಿಷನ್‍ಗಳಿಗಾಗಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ, ಇನ್‍ಪುಟ್ ಡಿವೈಸ್ ಡಿಜಿಟರ್, ಟಚ್ ಸ್ಕ್ರೀನ್, ಅಥವಾ ರೆಗ್ಯೂಲರ್ ಮೌಸ್ ಇದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಇದು ಯಾವುದೇ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ರನ್ನಿಂಗ್ ವಿಸ್ತಾಗಳಿಗೆ ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ಮಾನ್ಯತೆ, ಇಂಕ್ ಕಲೆಕ್ಷನ್,<ref>[http://msdn.microsoft.com/en-us/library/ms701180(VS.85).aspx MSDN] Ink collection</ref> ಮತ್ತು ಪೂರಕ ಇನ್‍ಪುಟ್ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ವಿಸ್ತಾವು, ಮಲ್ಟಿ ಟಚ್ ಫಂಕ್ಷನ್‍ಗಳು ಮತ್ತು ಸೂಚನೆಗಳು (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ಸರ್ಫೆಸ್]] ವರ್ಶನ್ ಆಫ್ ವಿಸ್ತಾಗಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ) ಮತ್ತು ಮಲ್ಟಿ ಟಚ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‍ಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಯೊಂದಿಗೆ ಈಗ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಕೂಡ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅಟೋಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ಕಲಿಕಾ ಸಾಧನದಂತೆ, ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ರೆಕಗ್ನಿ‍ಷನ್ ಪರ್ಸನಲೈಸೇಷನ್ ಸಾಧನದ ಪರಿಚಯದೊಂದಿಗೆ, ವಿಂಡೋಸ್ ವಿಸ್ತಾವು, ಸುಧಾರಿತ ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ಮಾನ್ಯತೆಯ ಫಂಕ್ಷನಾಲಿಟಿಯನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಸುಧಾರಿಸಿತು. ಸ್ಟಾರ್ಟರ್ ಎಡಿಷನ್‍ನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಫಂಕ್ಷನಾಲಿಟಿಯು ವಿಂಡೋಸ್ 7 ಎಲ್ಲಾ ಎಡಿಷನ್‍‍ಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಅದು ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರಿಟನ್ ಮ್ಯಾಥ್ ಎಕ್ಸ್‍ಪ್ರೆಷನ್ಸ್ ಫಾರ್ಮುಲಾಗಳನ್ನು ಮಾನ್ಯಮಾಡುವಂತಹ ಹೊಸ ಮ್ಯಾಥ್ ಇನ್‍ಪುಟ್ ಪ್ಯಾನಲ್‍ನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತಲ್ಲದೇ, ಇತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೂಡ ಸಂಯೋಜನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ವಿಂಡೋಸ್ 7, ಅತೀ ಬೇಗನೆ, ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟ, ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾದ ಬರವಣಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೆಯಾಗುವಂತೆ, ಈ ಪೆನ್ ಇನ್‍ಪುಟ್ ಮತ್ತು ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರೈಟಿಂಗ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್‍ನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಸುಧಾರಿಸಿತು. ವಿಶಿಷ್ಟ ಶಬ್ದಭಂಡಾರ‍ದೊಂದಿಗೆ (ಮೆಡಿಕಲ್ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಶಬ್ದಗಳು) ಪರ್ಸನಲೈಸ್ಡ್ ಕಸ್ಟಮ್ ಡಿಕ್ಷನರಿ‍ಗಳು ಸಹಕರಿಸುವುದಲ್ಲದೇ, ನೋಟ್ ಟೇಕಿಂಗ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ತ್ವರಿತಗೊಳಿಸಲು, ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಪ್ರಿಡಿಕ್ಷನ್ ಇನ್‍ಪುಟ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ವೇಗವಾಗಿ ನಡೆಯುವಂತೆ ಕೂಡ ಸಹಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಮೌಸ್‍ನಂತೆಯೇ, ನಿಮ್ಮ ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಟಚ್ ಗೆಸ್ಚರ್‍ಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಸುಧಾರಿತ ರೀತಿಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಬಲಗೊಳಿಸಲು, ಮಲ್ಟಿ ಟಚ್ ತಂತ್ರಜಾÕನ ಕೆಲವೊಂದು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ.<ref>http://www.microsoft.com/windows/windows-7/features/tablet-pc.aspx</ref> ಇಂತಹ ಕೆಲವೊಂದು ಪ್ರಗತಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಒಎಸ್‍ನ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಫಂಕ್ಷನ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಂದು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಉದ್ಭವಾಗುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಟಚ್ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಡ್ರೈವರ್ಸ್‍ಗಳು ಟಚ್ ಇನ್‍ಪುಟ್ ಡಿವೈಸ್‍ಗಳ ಬದಲಾಗಿ, ಪಿಎಸ್/2 ಮೌಸ್ ಇನ್‍ಪುಟ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಫಂಕ್ಷನ್‍ಗಳು ಫಂಕ್ಷನಾಲಿಟಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗದಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲ್ಪಡಬಹುದು. == ವಿಂಡೋಸ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್ == ಫ್ಲ್ಯಾಟ್‍ಫಾರ್ಮ‌ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿರುವ ಫಾರ್ಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಫಂಕ್ಷನ್‍ಗಳಿಗಾಗಿನ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಕ್ಯಾಟರ್‍ಗಳಿಗಾಗಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟ್ ಅಥವಾ ಇಂಟರ್‍ಫೇಸ್‍ನಲ್ಲಿ,ಪೆನ್- ಫ್ರೆಂಡ್ಲಿ ಯೂಸರ್ ಇಂಟರ್‍ಫೇಸ್ ಮತ್ತು /ಅಥವಾ ನೇರವಾಗಿ ಹ್ಯಾಂಡ್ ರೈಟ್ ಮಾಡಲು ಸಮರ್ಥವಾಗುವಂತೆ, ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ಗಳ ಅನೇಕ ನಮೂನೆಗಳು ಸಂಯೋಜನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ಗಳ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ವಿವರಣೆಯು ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ;ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯನ್ಸ್ ಪ್ಯಾಕ್ * ಇಂಕ್ ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್: ಆಕ್ಟಿವ್ ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಇದು ಬಳಕೆದಾರನು ಬ್ಯಾಕ್‍ಗ್ರೌಂಡ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಡೆಸ್ಕ್‌ಟಾಪ್‍ನಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಬರೆಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. * ಸ್ನಿಪ್ಪಿಂಗ್ ಟೂಲ್: ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ ಇದು ಸ್ಕ್ರೀ‍ನ್‍ನ ಭಾಗ ಆಯ್ಕೆಮಾಡಲು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಪೆನ್‍ಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ, ನಂತರ ಅದನ್ನು ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡುವುದಲ್ಲದೇ, ಫೈಲ್‍ನಂತೆ ಸೇವ್ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಈಮೇಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಳುಹಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. * ಇಂಕ್ ಆರ್ಟ್: ಪೈಂಟಿಂಗ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ನನ್ನು ಮೂಲತಃ ಆಂಬಿಯೆಂಟ್ ಡಿಸೈನ್‍ನಿಂದ ಆರ್ಟ್‍ರೇಜ್ ಎಂದು ವಿನ್ಯಾಸಿಸಲಾಯಿತಲ್ಲದೇ, ಅದು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‍ಗೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. * ಇಂಕ್ ಕ್ರಾಸ್‍ವರ್ಡ್: ಪೇಪರ್ ಕ್ರಾಸ್‍ವರ್ಲ್ಡ್ ಪಝಲ್‍ನ ಅನುಭವವನ್ನು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಲು ಕ್ರಾಸ್‍ವರ್ಡ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ನನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾಯಿತು. * ಮೀಡಿಯಾ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಫರ್: ಒಂದೇ ನೆಟ್‍ವರ್ಕ್‍ನ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‍ಗಳಿಂದ ಮ್ಯೂಸಿಕ್, ಚಿತ್ರಗಳು, ಮತ್ತು ವೀಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಡೌನ್‍ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು, ಸಿಂಕ್ರೋನೈಸೇಷನ್ ಯುಟಿಲಿಟಿಯನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಿಸಲಾಗಿದೆ. ;ಎಜುಕೇಷನ್ ಪ್ಯಾಕ್ * [http://www.microsoft.com/windowsxp/downloads/tabletpc/educationpack/overview3.mspx ಇಂಕ್ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್ ಕಾರ್ಡ್ಸ್]: [[ಫ್ಲ್ಯಾಶ್ ಕಾರ್ಡ್]] ಅಪ್ರೋಚ್‍ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮೆಮೊರೈಸೇಷನ್‍ಗೆ ಸಹಕರಿಸಲು, ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಅವರದೇ ಆದ ಫ್ಲ್ಯಾಶ್‍ಕಾರ್ಡ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಂಡ್ ರೈಟ್ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಸ್ಲೈಡ್ ಶೋನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ, ಈ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‍ನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಿಸಲಾಗಿದೆ. * [http://www.microsoft.com/windowsxp/downloads/tabletpc/educationpack/overview4.mspx ಇಕ್ವೇಷನ್ ರೈಟರ್]: ಇದೊಂದು ಹ್ಯಾಂಡ್‍ರಿಟನ್ ಗಣಿತ ಸಮೀಕರಣಗಳನ್ನು ಇತರ ದಾಖಲೆಗಳಿಗೆ ಪೇಸ್ಟಿಂಗ್ ಮಾಡಲು, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಆಧಾರಿತ ಇಮೇಜ್‍ಗಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುವ ವಿಶೇಷ ಮಾನ್ಯತಾ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. * [http://www.microsoft.com/windowsxp/downloads/tabletpc/educationpack/overview2.mspx ಗೋ ಬೈಂಡರ್ ಲೈಟ್]: ಆåಜಿಲೆಕ್ಸ್ ಲ್ಯಾಬ್‍ನಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾದ ಸಾಂಸ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ನೋಟ್ ಟೇಕಿಂಗ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ ಆಗಿದೆ. * [http://www.microsoft.com/windowsxp/downloads/tabletpc/educationpack/overview6.mspx ಹೆಕ್ಸಿಕ್ ಡಿಲಕ್ಸ್]: ವಿಶೇಷ ಸೂಚಕವಿರುವ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC‍ಯೊಂದಿಗಿನ ಒಂದು ಆಟವಾಗಿದ್ದು, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‍ನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಬಳಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗುವಂತೆ ಸಹಕರಿಸುತ್ತದೆ. == ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ಸ್‌ಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೋಟ್‍ಬುಕ್‍ಗಳು == ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC‍ಗಳ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು ಮತ್ತು ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ವಸ್ತುನಿಷ್ಠ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಒಬ್ಬ ಬಳಕೆದಾರನ ಅರಿಕೆಯು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಬಳಕೆದಾರನಿಗೆ ಅಸಮಾಧಾನವನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಫ್ಲ್ಯಾಟ್‍ಫಾರ್ಮ್ ಬಳಕೆದಾರರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ: ==== ಪ್ರಯೋಜನಗಳು ==== * ಹಾಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಲಗಿಕೊಂಡು, ನಿಂತುಕೊಂಡು ಅಥವಾ ಒಂದೇ ಕೈಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುವಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಮೌಸ್ ಮತ್ತು ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ಗಳನ್ನು ಬಳಕೆಮಾಡಲು ಹೆಚ್ಚು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. * ಕಡಿಮೆ ತೂಕ, ಲೋವರ್ ಪವರ್ ಮಾಡೆಲ್‍ಗಳು [[ಅಮೆಝಾನ್ ಕಿಂಡಲ್‌]]ನಂತೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ರೀಡಿಂಗ್ ಡಿವೈಸ್‍ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. * ಇಮೇಜ್ ಮ್ಯಾನಿಪ್ಯುಲೇಷನ್, ಅಥವಾ ಮೌಸ್ ಆಧಾರಿತ ಆಟಗಳಂತಹ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ರೀತಿಯ ಕೀಬೋರ್ಡ್‍ ಮತ್ತು ಮೌಸ್ ಅಥವಾ ಟಚ್ ಪ್ಯಾಡ್ ಬಳಕೆಗಿಂತ, ಟಚ್ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ನ್ಯಾವಿಗೇಷನ್ ಸುಲಭವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. * ಡಯಾಗ್ರಾಮ್‍ಗಳನ್ನು, ಗಣಿತ ಸಂಕೇತಗಳು, ಮತ್ತು ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಸುಲಭ ಅಥವಾ ಅತೀ ಬೇಗನೆ ದಾಖಲಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು. * ರಿಯಾಯಿತಿ, ಸೂಕ್ತ ಸಾಫ್ಟ್‍ವೇರ್‍ಗಳು, ಯೂನಿವರ್ಸಲ್ ಇನ್‍ಪುಟ್, ವಿಭಿನ್ನ ಕೀಬೋರ್ಡ್ ಲೋಕಲೈಸೇಷನ್‍ಗಳಿಗಿಂತ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆ. * ಕೆಲವೊಂದು ಬಳಕೆದಾರರು, ಸ್ಕ್ರೀನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಪಾಯಿಂಟರ್‍ಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಜೋಡಣೆಗೊಳ್ಳದಿರುವ ಮೌಸ್ ಅಥವಾ ಟಚ್‍ಪ್ಯಾಡ್ ‍ನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡುವ ಬದಲು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಲು ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷಕ್ಕಾಗಿ ಸ್ಟೈಲಸ್‍ನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ==== ಅನಾನುಕೂಲಗಳು ==== * ದುಬಾರಿ ವೆಚ್ಚ- ಕನ್‍ವರ್ಟಿಬಲ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC‍ಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ನಾನ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಳಿಗಿಂತ ತುಂಬಾ ದುಬಾರಿಯಾಗಿರುವುದಲ್ಲದೇ, ಈ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಇಳಿಮುಖವಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://news.com.com/Convertibles+The+new+laptop+bling/2100-1044_3-5900655.html |title=Convertibles: The new laptop bling? - CNET News.com |access-date=2012-07-15 |archive-date=2012-07-15 |archive-url=https://archive.is/20120715080342/http://news.com.com/Convertibles+The+new+laptop+bling/2100-1044_3-5900655.html |url-status=live }}</ref> * ಇನ್‍ಪುಟ್ ಸ್ಪೀಡ್- ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ, ಹ್ಯಾಂಡ್ ರೈಟಿಂಗ್ ಟೈಪಿಂಗ್‌ಗಿಂತ ನಿಧಾನವಾಗಿದೆ, ಟೈಪಿಂಗ್ [[WPM]]ಗೆ 50-150 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾದರೆ; [[Slideit]], [[Swype]] ಮತ್ತು ಇತರ ತಂತ್ರಾಂಶಗಳು ಇನ್‍ಪುಟ್‍ ನ ಪೂರಕ, ಸ್ಪೀಡರ್ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿವೆ. * ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಮತ್ತು ಹಿಂಜ್ ಡ್ಯಾಮೇಜ್ ರಿಸ್ಕ್- ಒಂದೇ ಫ್ರೇಮ್‍ನಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೂ ಕೂಡ, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಳು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಲ್ಯಾಪ್‍ಟ್ಯಾಪ್‍ಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ; ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ, ಅವುಗಳ ಸ್ಕ್ರೀನ್‍ಗಳು ಕೂಡ ಇನ್‍ಪುಟ್ ಡಿವೈಸ್‍ಗಳಾಗಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆಯಲ್ಲದೇ, ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ ಮತ್ತು ಮಿಸ್‍ಯೂಸ್‍ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಡ್ಯಾಮೇಜ್‍ನ ಅಪಾಯಗಳ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು. ಕನ್‍ವರ್ಟಿಬಲ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಳ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಹಿಂಜ್ ನಾರ್ಮಲ್ ಲ್ಯಾಪ್ ‍ಟಾಪ್ ಸ್ಕ್ರೀನ್‍ಗಳಂತಲ್ಲದೇ, ಇದು ಎರಡು ಆåಕ್ಸಿಸ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ತಿರುಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅದು ಅನೇಕ ಮೆಕಾನಿಕಲ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ (ಡಿಜಿಟೈಝರ್ ಮತ್ತು ವೀಡಿಯೋ ಕೇಬಲ್ಸ್, ಎಂಬೆಡೆಡ್ ವಿಫಿ ಆå‍ಂಟೆನ್ನಾಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ) ವೈಫಲ್ಯತೆಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=April 2010}} * ಎರ್ಗಾನಾಮಿಕ್ಸ್ – ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಸ್ಲೇಟ್ ಮೋಡಾಗಿ ಮಡಚಲ್ಪಟ್ಟಾಗ, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಯು ರಿಸ್ಟ್ ರೆಸ್ಟ್‍ಗೆ(ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ವಿಶ್ರಾಂತಿಗೆ) ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ, ಬಳಕೆದಾರನು ಬರೆಯುವಾಗ ಅವರ ತೋಳನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಆಚೀಚೆ ಚಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.{{Citation needed|date=December 2009}} * ನಿಧಾನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ- ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC‍ಗಳು ಅವುಗಳ ದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಲ್ಯಾಪ್‍ಟಾಪ್‍ಗಳಿಗಿಂತ ನಿಧಾನ ಗತಿಯ ಗಣಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಫಿಕಲ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC‍ಗಳು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಕಾರ್ಡ್‍ಗಳ ಬದಲಾಗಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಿರೂಪಿತ ಗ್ರಾಫಿಕ್ ಪ್ರಾಸೆಸ್ಸರ್‍ಗಳಿಂದ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಜನವರಿ 2010, ರಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಕಾರ್ಡ್‍ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಒಂದೇ ಒಂದು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಅಂದರೆ ಅದು [[ಎಚ್ ಪಿ ಟಚ್‍ಸ್ಮಾರ್ಟ್]] tm2, ಅದು [[ATI]] ಮೊಬಿಲಿಟಿ ರೇಡಿಯಾನ್ HD4550 ವನ್ನು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿ ಹೊಂದಿತ್ತು. ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ, ಅದರ ಕೋರ್ 2 ಡ್ಯೂ ಪ್ರಾಸೆಸ್ಸರ್ 1.8&nbsp;GHz. ರಷ್ಟು ಗರಿಷ್ಠ ಕ್ಲಾಕ್ ಸ್ಪೀಡ್‍ನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [http://store.shopfujitsu.com/fpc/Ecommerce/PrdBridge.jsp?pclass=T5 Fujitsu LifeBook T5010]{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಎಂಬ ಈ ಆಪ್ಷನ್‍ಗಳು CPUಗಳಿಗೆ 2.8&nbsp;GHz, ರವರಷ್ಟು ಸ್ಪೀಡ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಎಲ್ಲವೂ ಕೂಡ ಕೇವಲ ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ‍ಗಳಿಗೆ{{Citation needed|date=April 2010}} ಸಪೋರ್ಟ್ ಆಗುತ್ತವೆ. == ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು == ರೆಗ್ಯುಲರ್ ಲ್ಯಾಪ್‍ಟಾಪ್‍ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿ, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಗಳು ಕೂಡ ಈ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ: * ಕೆಪಾಸಿಟಿವ್ ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಇನ್‍ಪುಟ್‍ನ್ನು. ಗುರುತಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ಸಿಸ್ಟಂ‍ಗೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಒತ್ತಡವಿಲ್ಲದೇ, ಸ್ಕ್ರೀನ್‍ನಲ್ಲಿನ ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಬಲ್ಲುದು.<ref name="autogenerated1">{{Cite web |url=http://news.thomasnet.com/fullstory/811421 |title=Tablet PC offers capacitive touch sensing capability., Dell, Inc |access-date=2010-06-28 |archive-date=2010-02-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100211151556/http://news.thomasnet.com/fullstory/811421 |url-status=dead }}</ref> * ಪಾಮ್ ರೆಕಗ್ನಿಷನ್, ಇದು ಅನುದ್ದೇಶಕರ ಪಾಮ್ಸ್‍ಗಳು ಅಥವಾ ಪೆನ್ಸ್ ಇನ್‍ಪುಟ್‍ಗಳಿಗೆಅಡ್ಡಿಪಡಿಸುವ ಇತರ ಸಂಪರ್ಕಗಳನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ.<ref name="autogenerated1"/> * [[ಮಲ್ಟಿ ಟಚ್]] ಕೆಪಾಬಿಲಿಟಿ‍ಗಳು, ಮಲ್ಟಿಪಲ್ ಏಕಕಾಲಿಕ ಫಿಂಗರ್‍ಟಚ್‍ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದಲ್ಲದೇ, ಆನ್ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಅಂಶಗಳ<ref>[http://jkontherun.blogs.com/jkontherun/2007/12/so-what-is-mult.html jkOnTheRun:So what is multi-touch?]</ref> ವಿಸ್ತರಿತ ಕೈಚಳಕ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. == ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾಡೆಲ್‌ಗಳು == {{Refimprove|section|date=December 2006}} {{See|Comparison of tablet PCs}} ಪ್ರಮುಖ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ತಯಾರಕರೆಂದರೆ [[ಏಸರ್]], [[AIS]], [[ಆಪಲ್ Inc.]], [[Asus]], [[ಬೊಸಾನ್ವಾ]], [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋವಯ]], [[ಫುಜಿಸ್ತು]], [[ಗೇಟ್‌ವೇ, Inc.]],[http://www.gnetcanada.com G-NET], [[ಹೆವ್ಲೆಟ್-ಪ್ಯಾಕರ್ಡ್]], [[IBM]], [[ಲೆನೊವೊ ಗ್ರೂಪ್]], [[LG ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]], [http://www.ruggedtabletpc.com ಮೊಬೈಲ್‌ಡಿಮ್ಯಾಂಡ್], [[ಮೋಶನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್]], [[NEC]], [[ಪ್ಯಾನಾಸಾನಿಕ್]], [http://www.quaduro.com ಕ್ವಾಡುರೊ-ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್], [[ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‌ಕಿಯೋಸ್ಕ್]] ಮತ್ತು [[ತೊಷಿಬಾ]]. ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಗಿನವು ಸೇರಿವೆ: ==== ಹಲಗೆ ==== * [http://www.aispro.com/TabletPC/ruggedTabletPC.asp AIS Rugged Tablet PC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100802034421/http://www.aispro.com/TabletPC/ruggedTabletPC.asp |date=2010-08-02 }} * ಆರ್ಕೋಸ್ 9 * [[ಆಪಲ್ iPad]] * [[Axiotron Modbook]] * COWON Q5W * [http://www.scribblertabletpc.com Electrovaya Scribbler SC4100] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161007085612/http://scribblertabletpc.com/ |date=2016-10-07 }} * ಫುಜಿತ್ಸು ಸ್ಟೈಲಿಸ್ಟಿಕ್ ST5010 * ಫುಜಿತ್ಸು ಸ್ಟೈಲಿಸ್ಟಿಕ್ ST5111 * ಫುಜಿತ್ಸು ಸ್ಟೈಲಿಸ್ಟಿಕ್ ST5112 * ಫುಜಿತ್ಸು ಸ್ಟೈಲಿಸ್ಟಿಕ್ ST6012 * ಫುಜಿತ್ಸು ಸ್ಟೈಲಿಸ್ಟಿಕ್ ST1010 * [http://www.gnetcanada.com/rugged-industrial-computers-gnet_rugtab104.asp G-NET Rugged Tablet PC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081225060038/http://www.gnetcanada.com/rugged-industrial-computers-gnet_rugtab104.asp |date=2008-12-25 }} * JLT8404 Field Tablet PC * [http://www.ruggedtabletpc.com/rugged-tablet-pc/xtablet-t7000-rugged-tablet-pc.php MobileDemand xTablet T7000 Rugged Tablet PC]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.ruggedtabletpc.com/rugged-tablet-pc/xtablet-t8700-rugged-tablet-pc.php MobileDemand xTablet T8700 Rugged Tablet PC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100117062206/http://www.ruggedtabletpc.com/rugged-tablet-pc/xtablet-t8700-rugged-tablet-pc.php |date=2010-01-17 }} * Motion M1200, M1300, M1400, LE-Series, LS800, LE 1700 * [http://www.motioncomputing.com/products/tablet_pc_J34.asp Motion J3400 Semi-Rugged Tablet PC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100819162025/http://www.motioncomputing.com/products/tablet_pc_J34.asp |date=2010-08-19 }} * [http://www.motioncomputing.com/products/tablet_pc_c5.asp Motion C5 Mobile Clinical Assistant Tablet PC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100526104532/http://www.motioncomputing.com/products/tablet_pc_c5.asp |date=2010-05-26 }} * [http://www.motioncomputing.com/products/tablet_pc_f5.asp Motion F5 Rugged Tablet PC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100527193939/http://www.motioncomputing.com/products/tablet_pc_f5.asp |date=2010-05-27 }} * [http://www.paceblade.com/site/DesktopDefault.aspx?tabindex=2&amp;tabid=3&amp;cat=20&amp;grp=2010 PaceBlade SlimBook 200 Series Tablet PCs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091030201515/http://www.paceblade.com/site/DesktopDefault.aspx?tabindex=2&tabid=3&cat=20&grp=2010 |date=2009-10-30 }} * ಪ್ಯಾನಾಸಾನಿಕ್ ಟಫ್‌ಬುಕ್ 08 * [http://www.quaduro.com Quadpad Slate Style Tablet PC] * [http://www.quaduro.com Quadpad 3G HSDPA Tablet PC] * [[ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್ Q1]] (Q1 Ultra) * [http://www.tabletkiosk.com/products/sahara/i400s_pp.asp TabletKiosk Sahara Slate PC i400 series Tablet PCs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100526224930/http://www.tabletkiosk.com/products/sahara/i400s_pp.asp |date=2010-05-26 }} * [http://www.tabletkiosk.com/products/sahara/a230t_overview.asp TabletKiosk Sahara NetSlate a230T Tablet PC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101130144329/http://tabletkiosk.com/products/sahara/a230t_overview.asp |date=2010-11-30 }} * [http://www.tabletkiosk.com/products/eo/a7330_overview.asp TabletKiosk eo a7330 Ultra-Mobile Tablet PCs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101130144532/http://tabletkiosk.com/products/eo/a7330_overview.asp |date=2010-11-30 }} * [http://www.tabletkiosk.com/products/eo/a7230X_overview.asp TabletKiosk eo TufTab Rugged Ultra-Mobile Tablet PCs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101130142116/http://tabletkiosk.com/products/eo/a7230X_overview.asp |date=2010-11-30 }} * ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ಲೋರ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್ * Viliv S5 * Viliv X70 ==== ಕನ್ವರ್ಟಿಬಲ್ ==== * Acer TravelMate C100/C200/C210/C300/C310 * Asus R1F * Asus R1E * ASUS Eee PC T91 (8.9" Netbook) * ಅವೆರಾಟೆಕ್ C3500 ಶ್ರೇಣಿ * ಡೈಲಾಗ್ [[ಫ್ಲೈಬುಕ್]] V5 * [[ಡೆಲ್ ಲ್ಯಾಟಿಟ್ಯೂಡ್]] XT/XT2 * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ P1610, P1620, P1630 (8.9" ಅಲ್ಟ್ರಾಪೋರ್ಟಬಲ್) * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ T4020, T4210, T4220 (12.1" ತೆಳ್ಳನೆಯ ಮತ್ತು ಹಗುವವಾದ, ವ್ಯವಹಾರಿಕ) * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ T1010 (13.3" ತೆಳ್ಳನೆಯ ಮತ್ತು ಹಗುವವಾದ, ಬಳಕೆದಾರ) * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ T2010, T2020 (12.1" ಅಲ್ಟ್ರಾಪೋರ್ಟಬಲ್, ವ್ಯವಹಾರ) * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ T4310 (12.1" ತೆಳ್ಳನೆಯ ಮತ್ತು ಹಗುವವಾದ, ಬಳಕೆದಾರ) * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ T4410 (12.1" ತೆಳ್ಳನೆಯ ಮತ್ತು ಹಗುವವಾದ, ವ್ಯವಹಾರ) * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ T5010 (13.3"ತೆಳ್ಳನೆಯ ಮತ್ತು ಹಗುವವಾದ, ವ್ಯವಹಾರಿಕ) * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ T900 (13.3" ತೆಳ್ಳನೆಯ ಮತ್ತು ಹಗುವವಾದ, ವ್ಯವಹಾರಿಕ) * ಫುಜಿತ್ಸು ಲೈಫ್‌ಬುಕ್ U810, U820, U2010 (5.6" ಅಲ್ಟ್ರಾಪೋರ್ಟಬಲ್) * ಗೇಟ್‌ವೇ C-140X (aka S-7235/E-295C) * ಗೇಟ್‌ವೇ C-120X (aka S-7125C/E-155C) * HP TC4200/TC4400 * HP ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ 2710p * [[HP ಎಲೈಟ್‌ಬುಕ್]] 2700 ಶ್ರೇಣಿ * HP ಪೆವಿಲಿಯನ್ tx1000 ಶ್ರೇಣಿ * HP ಪೆವಿಲಿಯನ್ tx2000 ಶ್ರೇಣಿ * HP ಪೆವಿಲಿಯ tx2500 ಶ್ರೇಣಿ * HP ಟಚ್‌ಸ್ಮಾರ್ಟ್ tx2 ಶ್ರೇಣಿ * HP ಟಚ್‌ಸ್ಮಾರ್ಟ್ tm2 ಶ್ರೇಣಿ * ಕೊಹ್ಜಿನ್‌ಶಾ SX3 (8.9" ನೆಟ್‌ಬುಕ್) * [[ಲೆನೊವೊ]] [[ಥಿಂಕ್‌ಪ್ಯಾಡ್]] X41 ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ * ಲೆನೊವೊ ಥಿಂಕ್‌ಪ್ಯಾಡ್ X60 Tablet ("X60t"ರಂತೆ ಗೊತ್ತಿರುವ ಜನಪ್ರಿಯತೆ) * ಲೆನೊವೊ ಥಿಂಕ್‌ಪ್ಯಾಡ್ X61 ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ (12.1" ಮಲ್ಟಿ‌ವ್ಯೂ/ಮಲ್ಟಿಟಚ್ XGA (1024x768) TFT) * ಲೆನೊವೊ ಥಿಂಕ್‌ಪ್ಯಾಡ್ X200 ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ (12.1" [[WXGA]] (1280 x 800)) ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2008ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದದ್ದು) * LG XNote C1 * LG XNote P100(C1 Upgrade Model) * LG LT-20-47CE * MDG ಫ್ಲಿಪ್ ಟಚ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್ ನೆಟ್‌ಬುಕ್ (8.9" ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ನೆಟ್‌ಬುಕ್)[http://www.mdg.ca/flip MDG ಫ್ಲಿಪ್] * ಪ್ಯಾನಾಸಾನಿಕ್ ಟಫ್‌ಬುಕ್ 19 * [[ತೊಷಿಬಾ ಪೋರ್ಟೇಜ್]] 3500/3505 * ತೊಷಿಬಾ ಪೋರ್ಟೇಜ್ M200 * ತೊಷಿಬಾ ಪೋರ್ಟೇಜ್ M400/405/700/750 * ತೊಷಿಬಾ ಪೋರ್ಟೇಜ್ R400/405 * [[ತೊಷಿಬಾ ಸ್ಯಾಟಲೈಟ್]] R10/R15/R20/R25 * [[ತೊಷಿಬಾ ಟೆಕ್ರಾ]] M4/M7 * Viliv S7 * Viliv S10 ==== ಹೈಬ್ರಿಡ್ ==== * [[ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ TC1000]] * [[HP ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ TC1100]] * ಲೆನೊವೊ ಐಡಿಯಾಪ್ಯಾಡ್ U1 (ಬರುವ ಬೇಸಿಗೆ 2010ರಲ್ಲಿ) * ಟ್ಯಾಟಂಗ್ ಟ್ಯಾಂಗಿ * ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ ಕಾನ್ಸರ್ಟೊ == ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ == * [http://www.comfort-software.com/on-screen-keyboard.html Comfort On-Screen Keyboard] - ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಾಗಿ ಆಧುನಿಕ ಆನ್-ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಕೀಬೋರ್ಡ್ * [[ಮೈಕ್ರೊಸಾಫ್ಟ್ ವಿಂಡೋಸ್ ಜರ್ನಲ್]] * [[ಮೈಕ್ರೊಸಾಫ್ಟ್ ಆಫೀಸ್ ಒನ್‌ನೋಟ್]] * [[ಐನ್‌ಸ್ಟೀನ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಎನಾನ್ಸ್‌ಮೆಂಟ್ಸ್ ಫಾರ್ ಔಟ್‌ಲುಕ್]] * [[ಫ್ಯೂಚರ್‌ವೇರ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್‌]]ನಿಂದ ಪ್ರಕಟವಾದ ಫ್ಯೂಚರ್‌ವೇರ್ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಸ್ಕೆಚ್ ಡ್ರಾಯಿಂಗ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ * [[GO ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್]] * [[ಅಜಿಲಿಕ್ಸ್ ಗೊ‌ಬೈಂಡರ್]] * [[ಮೊಬಿಲಿಸ್ - ಪ್ರೊಟೆಕ್ಟಿಸ್ ರೇಂಜ್]] * [[ಎವರ್‌ನೋಟ್]] * [http://research.microsoft.com/en-us/um/redmond/projects/inkseine/ InkSeine] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100723164105/http://research.microsoft.com/en-us/um/redmond/projects/inkseine/ |date=2010-07-23 }}: ಪ್ರೋಟೋಟೈಪ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ GUI/ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್ - ಮೈಕ್ರೊಸಾಫ್ಟ್ ರೀಸರ್ಚ್ * [http://cmap.ihmc.us/conceptmap.html IHMC CmapTools] - ಒಂದು ಫ್ರೀ [[ಕಾನ್‌ಸೆಪ್ಟ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್]] ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ * [[Xournal]] - ಒಂದು ಲೈನಕ್ಸ್ ನೋಟ್‌ಟೇಕಿಂಗ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ * ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಾಗಿ ಆನ್‌ಸೈಟ್ ಕಂಪ್ಯಾನಿಯನ್ ಕನ್ಸ್‌ಟ್ರಕ್ಷನ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ * [http://users.erols.com/rwservices/pens/biblio10.html#FreehandSystems06 MusicPad Pro]: ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ರೀಡರ್ - ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್ - ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಯ ಮೇಲೆ ಶೀಟ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಡಿಸ್‌ಪ್ಲೇ * [http://www.eonsystems.net/documentor.htm Documentor] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100318053058/http://eonsystems.net/documentor.htm |date=2010-03-18 }}: ಹೆಲ್ತ್‌ಕೇರ್ ವೃತ್ತಿನಿರತರಿಗಾಗಿ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟೇಷನ್ ಇಂಜಿನ್ * [[ಸ್ಟಾರ್‌ಡ್ರಾ]] ಕಂಟ್ರೋಲ್ - [[ರೂಮ್ ಆಟೊಮೇಷನ್]] / [[ಹೋಮ್‌ ಸಿನೆಮಾ]] ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಸಿಸ್ಟಂ == ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಸೈಜ್ ಟ್ರೆಂಡ್ಸ್ == ಹಲವು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ತಯಾರಕರು 12" ವೈಡ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಫಾರ್ಮ್ಯಾಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ 1280x800 ಪಿಕ್ಸೆಲ್‌ಗಳ ರೆಸೊಲ್ಯೂಶನ್ ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಳತೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಫುಜಿತ್ಸು T5010 ಅತಿದೊಡ್ಡ 13.3" ಡಿಸ್‌ಪ್ಲೇ ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಅದು 1280x800 ಪಿಕ್ಸೆಲ್ ರೆಸೊಲ್ಯೂಶನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ<ref>{{Cite web |url=http://www.fujitsu.com/au/services/technology/pc/notebooks/tseries/t5010/specs.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-28 |archive-date=2010-02-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100218214425/http://www.fujitsu.com/au/services/technology/pc/notebooks/tseries/t5010/specs.html |url-status=dead }}</ref>. ಏಸರ್ ಟ್ರ್ಯಾವೆಲ್‌ಮೇಟ್ C300 1024x768ನಲ್ಲಿ 14.1" ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಹೊಂದಿದೆ. ಹಗುರವಾಗಿರುವುದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದಂತಹ ಪವರ್, ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ತೂಕಕ್ಕೆ 12" ಫಾರ್ಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್ ಉತ್ತಮವಾದದ್ದು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಬೇಡಿಕೆಗಳಿವೆ, ದೊಡ್ಡ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಗಳು ತೂಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಳಿಗೆ ಗಾತ್ರ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಪವರ್, ಹೆಚ್ಚು ತೂಕದ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯ ಇರುವಂತಹ ಬ್ಯಾಟರಿಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ. == ಇತಿಹಾಸ == {{Prose|date=July 2009}} ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಶೇಷ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ [[ಪೆನ್‌ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್]] ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆ, ಮತ್ತು ಹಾಗೇ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ -ಆಧಾರಿತ PCಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈಗಿನ ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಪರಿಚಿತರಾಗಿರುವ ಜನರಿಗೆ ಈ ಮೂಲದ ಆಳ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಚ್ಚರಿ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೈಬರಹಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಿದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‌ಗಾಗಿ ಮೊದಲ ಪೇಟೆಂಟ್‌ಗೆ ಅನುಮತಿ ದೊರೆತದ್ದು 1988ರಲ್ಲಿ.<ref name="Gray">{{Citation | last =Gray | first =Elisha | coauthors = | title =Telautograph | work = | pages = | language = | publisher =United States Patent 386,815 (full image) | date =1888-07-31 | url = http://www.freepatentsonline.com/386815.pdf | accessdate = }}</ref> ಕೈಬರಹದ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಕೈಬರಹದ ಚಲನೆಗಳಿಂದ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುವ ಸಿಸ್ಟಂ‌ನ ಮೊದಲ ಪೇಟೆಂಟ್ 1915ರಲ್ಲಿ ದೊರೆಯಿತು.<ref name="Goldberg">{{Citation | last=Goldberg | first=H.E. | title = Controller | publisher=United States Patent 1,117,184 (full image) | url=http://www.freepatentsonline.com/1117184.pdf | accessdate = | date=1915-12-28 }}</ref> ಕೀಬೋರ್ಡ್‌ನ ಬದಲಾಗಿ ಕೈಬರಹದ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಆಧುನಿಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ-ನಿರೂಪಿಸಿದ್ದು 1956ರಲ್ಲಿ.<ref name="Dimond 232–237">{{Citation | last=Dimond | first=Tom | title = Devices for reading handwritten characters | publisher=Proceedings of Eastern Joint Computer Conference | pages=232–237 | date=1957-12-01 | url=http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio70.html#Dimond57 | accessdate = 2008-08-23}}</ref> ಹಲವಾರು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಯ ಸಿಸ್ಟಂಗಳ ಜೊತೆಗೆ, 1980ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಹಲವಾರು ಕಂಪನಿಗಳು ಇದ್ದವು: [[ಪೆನ್‌ಸೆಪ್ಟ್]], [[ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್ ಇಂಟಲಿಜೆನ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್]], ಮತ್ತು ಲೈನಸ್ ಇವುಗಳು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಚಿತವಾದವು. ನಂತರದಲ್ಲಿ, [[GO Corp.]] ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಗಾಗಿ [[ಪೆನ್‌ಪಾಯಿಂಟ್ OS]] ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಅನ್ನು ಹೊರತಂದಿತು: ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾನೂನು ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ಮೊಕದ್ದಮೆಯನ್ನು GO ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ನ ಒಂದು ಪೇಟೆಂಟ್ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ.<ref name="Mintz">{{Citation | last =Mintz | first =Jessica | coauthors = | title =Microsoft to Appeal $367M Patent Ruling | work = | pages = | language = | publisher =The Associated Press | date =2008-04-04 | url = http://www.usatoday.com/tech/products/2008-04-04-2507619152_x.htm | accessdate = 2008-09-04 }}</ref> ಕೆಳಕಂಡ ಸಮಯದ ಪಟ್ಟಿಯು ಇತಿಹಾಸದ ಕೆಲ ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ: * 1950ಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲೆ ** 1888: ಕೈಬರಹವನ್ನು ತೆಗೆಯಲು ಒಂದು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಸ್ಟೈಲಸ್ ಡಿವೈಸ್‌ಗಾಗಿ [[ಎಲಿಷಾ ಗ್ರೇ]]ಗೆ [[U.S. ಪೇಟೆಂಟ್]] ದೊರೆಯಿತು.<ref name="Gray"/><ref>{{Citation | last =Gray | coauthors = | title =Telautograph | work = | pages = | language = | publisher =United States Patent 386,815 | date =1888-07-31 | url = http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio70.html#Gray1888b | accessdate = }}</ref> ** 1915: ಸ್ಟೈಲಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕೈಬರಹ ಗುರುತಿಸುವ ಬಳಕೆದಾರನ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ U.S. ಪೇಟೆಂಟ್.<ref name="Goldberg"/><ref>{{Citation | last=Goldberg | first=H.E. | title = Controller | publisher=United States Patent 1,117,184 | url=http://users.erols.com/rwservices/pens/biblio70.html#GoldbergHE15 | accessdate = | date=1915-12-28 }}</ref> ** 1942: ಕೈಬರಹ ಸೇರಿಸುವ ಟಚ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಗಾಗಿ U.S. ಪೇಟೆಂಟ್.<ref>{{Citation | last=Moodey | first=H.C. | title = Telautograph System | date =1942-12-27 | publisher=United States Patent 2,269,599 | url=http://users.erols.com/rwservices/pens/biblio70.html#Moodey40 | accessdate = }}</ref><ref>{{Citation | last=Moodey | first=H.C. | title = Telautograph System | date =1942-12-27 | publisher=United States Patent 2,269,599 (full image) | url=http://www.freepatentsonline.com/2269599.pdf | accessdate = }}</ref> ** 1945: [[ವನ್ನೆವರ್ ಬುಶ್]] ಒಂದು ಪ್ರಬಂಧ [[ಅಸ್ ವಿ ಮೇ ಥಿಂಕ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಮೆಮೆಕ್ಸ್]] ಅನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ, ಕೈಬರಹವನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒಂದು ಡಾಟಾ ದಾಖಲಿಸುವ ಸಾಧನ.<ref>{{Citation | last=Bush | first=Vannevar | title = As We May Think | date =1945-07-15 | publisher=The Atlantic Monthly | url=http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio70.html#BushV45 | accessdate = }}</ref> * 1950ರ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ** ರಿಯಲ್-ಟೈಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಟಾಮ್ ಡೈಮಂಡ್ ಕೈಬರಹ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವಂತಹ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಇನ್‌ಪುಟ್ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ಟೈಲೇಟರ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಅನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದನು.<ref name="Dimond 232–237"/> * 1960ರ ದಶಕದ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ** RAND ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಕಂಡುಹಿಡಿದದ್ದು.<ref>{{Citation | last= | first= | title = RAND Tablet | publisher= | pages= | date=1961-09-01 | url=http://users.erols.com/rwservices/pens/biblio70.html#RAND61 | accessdate = }}</ref><ref>{{Citation | last= | first= | title=50 Years of Looking Forward | publisher=RAND Corporation | pages= | date=1998-09-01 | url=http://www.rand.org/publications/randreview/issues/rr.fall.98/50.html | accessdate= | archive-date=2009-05-07 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090507193627/http://www.rand.org/publications/randreview/issues/rr.fall.98/50.html | url-status=dead }}</ref> RAND ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಒಂದು ಸ್ಟಯಲೇಟರ್‌ಗಿಂತ ಉತ್ತಮ ಪರಿಚಿತ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ನಂತರ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು. * 1960ರ ದಶಕದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ** [[ಝೆರಾಕ್ಸ್]] PARCನ [[ಅಲನ್ ಕೇ]] ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪೆನ್ ಇನ್‌ಪುಟ್ ಬಳಸುವ, [[ಡೈನಬುಕ್]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ನೋಟ್‌ಬುಕ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ: ಆದಾಗ್ಯೂ ಈ ಸಾಧನವು ಎಂದಿಗೂ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಪೆನ್ ಇನ್‌ಪುಟ್ ಅನ್ನು ಕೈಗೂಡಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. * 1966 ** [[ಸೈನ್ಸ್ ಫಿಕ್ಷನ್]] [[ದೂರದರ್ಶನ ದಾರಾವಾಹಿ]] [[Star Trek: The Original Series|ಸ್ಟಾರ್ ಟ್ರೆಕ್‌]]ನಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿವ್ ಸದಸ್ಯರು ದೊಡ್ಡ, ವೆಡ್ಜ್ ಆಕಾರದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ [[ಕ್ಲಿಪ್‌ಬೋರ್ಡ್‌]]ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಅವನ್ನು ಸ್ಟೈಲಸ್ ಬಳಸಿ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. * 1968 [[ಚಿತ್ರ:2001interview.jpg|thumb|right|2001ರ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ವೈ‌ರ್‌ಲೆಸ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಸಾಧನ]] * ** ಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಪಕ [[ಸ್ಟ್ಯಾನ್ಲೇ ಕುಬ್ರಿಕ್]] ಅವರು ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ಲ್ಯಾಟ್‌ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಸಾಧನವು ವೈರ್‌ಗಳಿಲ್ಲದೆ ವೀಡಿಯೋ ಸ್ಟ್ರೀಮ್‌ ಅನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಹಾಗೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. [[2001: A Space Odyssey]].<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/2001_%28film%29</ref> {{image}} * 1982 ** [[ಮಸ್ಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್, ವಾಲ್ತಮ್‌]]ನ [[ಪೆನ್‌ಸೆಪ್ಟ್]], ಕೀಬೋರ್ಡ್‌ ಮತ್ತು ಮೌಸ್‌ನ ಬದಲಾಗಿ ಕೈಬರಹವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಬಳಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ-ಬಳಕೆಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಟರ್ಮಿನಲ್ ಅನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ತಂದರು.<ref>{{Citation | last= | first= | title = Pencept Penpad (TM) 200 Product Literature | publisher= Pencept, Inc. | pages= | date=1982-08-15 | url=http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio83.html#Pencept83 | accessdate = }}</ref> ** ಕೈಬರಹ ಗುರುತಿಸುವುದನ್ನು ಬಳಸುವಂತಹ ಇನ್‌ಫೊರೈಟ್ ಪಾಯಿಂಟ್-ಆಫ್-ಸೇಲ್ ಟರ್ಮಿನಲ್ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಮತ್ತು ಪೆನ್ ಅನ್ನು ಕ್ಯಾಡ್ರೆ ಸಿಸ್ಟಂ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿತು.<ref>{{Citation | last= | first= | title = Inforite Hand Character Recognition Terminal | publisher= Cadre Systems Limited, England | pages= | date=1982-08-15 | url=http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio83.html#Inforite82 | accessdate = }}</ref> * 1985 ** [[ಪೆನ್‌ಸೆಪ್ಟ್]]<ref>{{Citation | last= | first= | title = Users Manual for Penpad 320 | publisher= Pencept, Inc. | pages= | date=1984-06-15 | url=http://users.erols.com/rwservices/pens/biblio85.html#Pencept84d | accessdate = }}</ref> ಮತ್ತು CIC<ref>{{Citation | last= | first= | title = Handwriter (R) GrafText (TM) System Model GT-5000 | publisher= Communication Intelligence Corporation | pages= | date=1985-01-15 | url=http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio85.html#CIC85 | accessdate = }}</ref> ಎರಡೂ PC ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಬಳಸುವ ಗ್ರಾಹಕರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ನೀಡಿದವು ಮತ್ತು ಕೀಬೋರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಮೌಸ್ ಬದಲಿಗೆ ಕೈಬರಹವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವಂತದ್ದಾಗಿದೆ. ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ [[MS-DOS]] ಆಗಿದೆ. * 1989 ** ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್-ಟೈಪ್ ಪೋರ್ಟಬಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಾಣಿಜ್ಯರೂಪದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಲಭ್ಯವಾದದ್ದು [[ಗ್ರಿಡ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್‌‌]]ನ GRiDPad<ref>{{Citation | last= | first= | title = The BYTE Awards: GRiD System's GRiDPad | publisher= BYTE Magazine, Vol 15. No 1 | pages=285 | date=1990-01-12 | url=http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio90.html#GridPad90a | accessdate = }}</ref>, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಇದರ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ [[MS-ಡಾಸ್]] ಆಧಾರಿತವಾದದ್ದು. ** ವ್ಯಾಂಗ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರೀಸ್ ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್ ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಫ್ರೀಸ್ಟೈಲ್ ಎನ್ನುವುದು ಒಂದು ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಇದರಿಂದ MS-DOS ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನಿಂದ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಕ್ಯಾಪ್ಚರ್ ಮಾಡಬಹುದು, ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರನು ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಕೈಬರಹ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಬಹುದು. ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಯಂತಹ ಸಿಸ್ಟಂ‌ಗಳಿಗೆ ಟಿಪ್ಪಣಿ-ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್‌ಗಳಿಗೆ ಇದು ಮೂಲವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Citation | last= | first= | title = WANG Freestyle demo | publisher= Wang Laboratories | pages= | date= 1989 | url=http://rwservices.no-ip.info:81/pens/images.html#WangFreestyle | accessdate =2008-09-22 }}</ref> ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ [[MS-DOS]] ಆಗಿತ್ತು ** [http://solutions.us.fujitsu.com/www/content/products/Tablet-PCS/index.php Fujitsu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101002093249/http://solutions.us.fujitsu.com/www/content/products/Tablet-PCS/index.php |date=2010-10-02 }} ನೊಂದಿಗೆ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಪೊಕೆಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಹೊಸ ಪೊಕೆಟ್ PC ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. * 1991 ** ಮೊಮೆಂಟಾ ಪೆನ್‌ಟಾಪ್ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು.<ref>{{Citation | last =Lempesis | first =Bill | coauthors = | title =What's New in Laptops and Pen Computing | work = | pages = | language = | publisher =Flat Panel Display News | date =1990-05 | url = http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio90.html#Momenta90 | accessdate = }}</ref> ** [[GO ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್]] [[ಪೆನ್‌ಪಾಯಿಂಟ್ OS]] ಎಂಬ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು,ಕೈಬರಹ ಗೆಸ್ಚರ್ ಶೇಪ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಫೀಚರಿಂಗ್ ನಿಯಂತ್ರಣ ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{Citation | last=Agulnick | first=Todd | title = Control of a computer through a position-sensed stylus | date =1994-09-13 | publisher=United States Patent 5,347,295 | url=http://users.erols.com/rwservices/pens/biblio95.html#Agulnick94 | accessdate = }}</ref><ref>{{Citation | last=Agulnick | first=Todd | title = Control of a computer through a position-sensed stylus | date =1994-09-13 | publisher=United States Patent 5,347,295 (full image) | url=http://www.freepatentsonline.com/5347295.pdf | accessdate = }}</ref> ** NCR ಮಾಡೆಲ್ 3125 MS-DOS ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಹೊಂದಿರುವ ಪೆನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು, [[ಪೆನ್‌ಪಾಯಿಂಟ್ OS]] ಅಥವಾ [[ಪೆನ್ ವಿಂಡೋಸ್]].<ref>{{Citation | title = NCR announces pen-based computer press release | url = http://findarticles.com/p/articles/mi_m0NEW/is_1991_June_24/ai_10957018 | accessdate = 2007-04-20 | format = {{Dead link|date=April 2009}} – ^{[http://scholar.google.co.uk/scholar?hl=en&lr=&q=intitle%3ANCR+announces+pen-based+computer+press+release&as_publication=&as_ylo=&as_yhi=&btnG=Search Scholar search]} | publisher = [[FindArticles]] | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080502135338/http://findarticles.com/p/articles/mi_m0NEW/is_1991_June_24/ai_10957018 | archivedate = 2008-05-02 | url-status = bot: unknown }}</ref> ** [[ಆಪಲ್ ನ್ಯೂಟೌನ್]] ಡೆವೆಲಪ್‌ಮೆಂಟ್‌ಗೆ ಕಾಲಿಟ್ಟಿತು; ಇದು ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ [[PDA]] ಆಯಿತು, ಇದರ ಮೂಲ ಯೋಜನೆ (ದೊಡ್ಡ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಕೆಚಿಂಗ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವುಳ್ಳದೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಯ ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. * 1992 ** [[GO ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್]] [[ಪೆನ್‌ಪಾಯಿಂಟ್ OS]] ಅನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಲಭ್ಯತೆಗಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು IBM ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ IBM 2125 ಪೆನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು (ಮೊದಲ IBM ಮಾಡೆಲ್ ಹೆಸರು "ಥಿಂಕ್‌ಪ್ಯಾಡ್").<ref>{{Citation | title = Penpoint OS shipping press release | url = http://findarticles.com/p/articles/mi_m0NEW/is_1992_April_17/ai_12165379 | accessdate = 2007-04-20 | format = {{Dead link|date=April 2009}} – ^{[http://scholar.google.co.uk/scholar?hl=en&lr=&q=intitle%3APenpoint+OS+shipping+press+release&as_publication=&as_ylo=&as_yhi=&btnG=Search Scholar search]} | publisher = [[FindArticles]] | archiveurl = https://web.archive.org/web/20070830050237/http://findarticles.com/p/articles/mi_m0NEW/is_1992_April_17/ai_12165379 | archivedate = 2007-08-30 | url-status = bot: unknown }}</ref> ** [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್]] [[ವಿಂಡೋಸ್ ಫಾರ್ ಪೆನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್]] ಅನ್ನು [[GO ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌]]ನ [[ಪೆನ್‌ಪಾಯಿಂಟ್ OS]]ಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. * 1993 ** [[ಫುಜಿತ್ಸು]] ಇಂಟೆಗ್ರೇಟೆಡ್ ವೈರ್‌ಲೆಸ್ LAN ಬಳಸುವಂತಹ ಮೊದಲ ಪೆನ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಪೊಕೆಟ್ PC ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://solutions.us.fujitsu.com/www/content/products/Tablet-PCS/index.php |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-28 |archive-date=2010-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101002093249/http://solutions.us.fujitsu.com/www/content/products/Tablet-PCS/index.php |url-status=dead }}</ref> ** ಆಪಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ನ್ಯೂಟೌನ್ PDA ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು, ಇದು ಆಪಲ್ ಮೆಸೇಜ್ ಪ್ಯಾಡ್ ಎಂದೂ ಕೂಡಾ ಪರಿಚಿತ, ಇದರಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ಯಲಸ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕೈಬರಹ ಗುರುತಿಸುವುದು ಕೂಡಾ ಸೇರಿದೆ. ** [[IBM]] [[ಥಿಂಕ್‌ಪ್ಯಾಡ್]] ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು, IBMನ ಮೊದಲ ವಾಣಿಜ್ಯೂಕರಿಸಿದ ಪೋರ್ಟಬಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಉತ್ಪನ್ನ ಬಳಕೆದಾರರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಯಿತು, IBM [[ಥಿಂಕ್‌ಪ್ಯಾಡ್]] 750P ಮತ್ತು 360P ರೂಪದಲ್ಲಿ <ref>[http://www.pc.ibm.com/us/thinkpad/anniversary/history.html Lenovo - The history of ThinkPad]</ref> ** [[AT&amp;T]] ಪೆನ್‌ಪಾಯಿಂಟ್ ಜೊತೆಗೆ ವೈರ್‌ಲೆಸ್ ಸಂಪರ್ಕ ಸೇರಿಸಿದಂತಹ [[EO ಪರ್ಸನಲ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಟರ್]] ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. * 1999 ** ಅಕ್ಸೆಸ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ "QBE" ಪೆನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ [[ಕಾಮ್‌ಡೆಕ್ಸ್]] ಬೆಸ್ಟ್ ಆಫ್ ಶೋ ಗಳಿಸಿತು.<ref>{{Citation | title = Trends at COMDEX Event 1999 | url=http://www.guiart.fi/gobr01en.htm | accessdate = 2008-08-11}}</ref> * 2000 ** ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಗುಣಮಟ್ಟವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೊದಲ ಸಾಧನವನ್ನು [http://www.paceblade.com ಪೇಸ್‌ಬ್ಲೇಡ್] ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿತು<ref>[http://www.allbusiness.com/electronics/computer-equipment-personal-computers/6004956-1.html PaceBlade launches Tablet PC]</ref> ಹಾಗೂ VAR ವಿಶನ್ 2000ರಲ್ಲಿ "ಉತ್ತಮ ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್" ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿತು. ** ಅಕ್ಸೆಸ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜೀಸ್ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ "QBE ವಿವೊ" ಪೆನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ [[ಕಾಮ್ಡೆಕ್ಸ್]] ಬೆಸ್ಟ್ ಆಫ್ ಶೋದಲ್ಲಿ ಟೈ ಆಯಿತು. * 2001 ** ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ [[ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್]] [[ಕಾಮ್ಡೆಕ್ಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಯ ಮೊದಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರೋಟೊಟೈಪ್ ಅನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದನು (ಪರವಾನಗಿ ಹೊಂದಿದ "ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಆವೃತ್ತಿಯ ವಿಂಡೋಸ್ XP" ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ ಹೊಂದಿರುವ ಪೆನ್-ಎನೇಬಲ್ಡ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಅನ್ನು ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್ ವಿವರಿಸಿತು)<ref name="Microsoft 2005"/>. * 2003 ** [http://www.PaceBlade.com ಪೇಸ್‌ಬ್ಲೇಡ್] "ಇನ್ನೋವೇಶನ್ ಡೆಸ್ ಜಹ್ರೆಸ್ 2002/2003" ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು[http://www.paceblade.com/site/DesktopDefault.aspx?tabindex=1&amp;tabid=220&amp;Cat=30&amp;grp=3010&amp;ar=3&amp;Prod_ID=25&amp;Prod=PB_D110 ಪೇಸ್‌ಬುಕ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930225301/http://www.paceblade.com/site/DesktopDefault.aspx?tabindex=1&tabid=220&Cat=30&grp=3010&ar=3&Prod_ID=25&Prod=PB_D110 |date=2007-09-30 }} ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಗಾಗಿ [[ಸೆಬಿಟ್‌]]ಗಾಗಿ PC ಪ್ರೊಫೆಷನಲ್ ಮ್ಯಾಗಜೀನ್‌ನಿಂದ ಸ್ವೀಕರಿಸಿತು. ** ಫಿಂಗರ್‌ವರ್ಕ್ಸ್<ref>{{Citation | title=iGesture Game Mode Guide |last=Fingerworks, Inc. |date=2003 |publisher=www.fingerworks.com |url=http://rwservices.no-ip.info:81/pens/biblio05.html#Fingerworks03 |accessdate=2009-04-30}}</ref> ಟಚ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಟಚ್ ಗೆಸ್ಚರ್‌ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸುತ್ತದೆ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಇವನ್ನು ಆಪಲ್ [[ಐಫೋನ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. * 2006 ** ಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವಂಟೆ [[ವಿಂಡೋಸ್ ವಿಸ್ತಾ]] ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ವಿಸ್ತಾದಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC [[ವಿಂಡೋಸ್ XP]] ಆವೃತ್ತಿ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ** ಡಿಸ್ನೀ ಚಾನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಚಿತ್ರ, ''ರೀಡ್ ಇಟ್ ಅಂಡ್ ವೀಪ್'' ನಲ್ಲಿ ಜಾಮೀ ಆಕೆಯ ಜರ್ನಲ್‌ಗಾಗಿ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PCಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾಳೆ. * 2007 ** ಆಕ್ಸಿಯೋಟ್ರಾನ್ ಮಾಡ್‌ಬುಕ್ ಅನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು, ಮ್ಯಾಕ್‌ವರ್ಲ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಕ್ ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಕ್ OS X ಆಧಾರಿತ ಮೊದಲನೆಯ (ಮತ್ತು ಏಕೈಕ) ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್<ref name="modbookRelease"/>. * 2008 ** ಏಪ್ರಿಲ್ 2008ರಲ್ಲಿ, ದೊಡ್ಡ ಫೆಡರಲ್ ಕೋರ್ಟ್ ಕೇಸ್‌ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ, ವಿಂಡೋಸ್/ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂನ ಗೆಸ್ಚರ್ ಪೀಚರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು [[GO Corp.]]ನ ಪೇಟೆಂಟ್ ಇನ್‌ಫ್ರಿಂಜ್ ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಇದರಲ್ಲಿದೆ, ಪೆನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಂ‌ಗಳ ಬಳಕೆದಾರನ ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.<ref name="Mintz"/> ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್‌ನ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಯ ಖರೀದಿಯು ಒಂದು ಬೇರೆ ಮೊಕದ್ದಮೆಗೆ ಒಳಗಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://news.com.com/Go+files+antitrust+suit+against+Microsoft/2100-7343_3-5772534.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2005-07-06 |archive-date=2005-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050706024122/http://news.com.com/Go+files+antitrust+suit+against+Microsoft/2100-7343_3-5772534.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.groklaw.net/article.php?story=20050704045343631 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-06-28 |archive-date=2018-10-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181029093517/http://www.groklaw.net/article.php?story=20050704045343631 |url-status=dead }}</ref> ** [[HP]]ಯು ಎರಡನೆಯ ಮಲ್ಟಿ-ಟಚ್ ಸಮರ್ಥ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು: [[HP ಟಚ್‌ಸ್ಮಾರ್ಟ್]] tx2 ಶ್ರೇಣಿ.<ref>{{Citation | last = | first = | coauthors = | title =HP TouchSmart tx2z | work = | pages = | language = | publisher =HP | date = | url = http://www.shopping.hp.com/webapp/shopping/computer_can_series.do?storeName=computer_store&category=notebooks&a1=Category&v1=Mobility&series_name=tx2z_series | accessdate = 2008-11-28 }}</ref> * 2009 ** ಏಸಸ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ನೆಟ್‌ಬುಕ್ ಅನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು, [[EEE PC]] T91 ಮತ್ತು T91MT, ಅದು [[ಮಲ್ಟಿ-ಟಚ್]] ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಹೊಂದಿದೆ. ** ಯಾವಾಗಲೂ ಹೊಸತನ ಘೋಷಿಸುವ ಇದು ಒಂದು ಹೊಸ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ನೆಟ್‌ಬುಕ್ ARM CPU ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ** [[ಮೋಶನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್]] J3400 ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು * 2010 ** ನಿಯೋಫೊನೀ [[WePad]] ಅನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ, ಲೈನಕ್ಸ್ ಆಧಾರಿತ ಸ್ಲೇಟ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC, 11.6&nbsp;ಇಂಚಿನ ಮಲ್ಟಿ-ಟಚ್ ಸ್ಕ್ರೀನ್ 1366x768 ಪಿಕ್ಸೆಲ್‌ಗಳ ರೆಸೊಲ್ಯೂಷನ್‌ನೊಂದಿಗೆ.<ref>{{Citation | last = BAETZ | first = JUERGEN | coauthors = | title = German tablet PC sets out to rival Apple's iPad | work = | pages = | language = | publisher = Associated Press | date = April 12 2010 | url = http://hosted.ap.org/dynamic/stories/E/EU_TEC_GERMANY_IPAD_RIVAL | accessdate = 2010-04-15 }}</ref><ref>{{Citation | last = | first = | coauthors = | title = WePad specifications | work = | pages = | language = | publisher = Neofonie | date = April 12 2010 | url = http://www.neofonie.de/files/product_specifications_WePad_1004014.pdf | accessdate = 2010-04-15 | archive-date = 2010-12-29 | archive-url = https://web.archive.org/web/20101229190813/http://www.neofonie.de/files/product_specifications_WePad_1004014.pdf | url-status = dead }}</ref> == ಈ ಕೆಳಗಿನವುಗಳನ್ನೂ ನೋಡಬಹುದು == {{commons}} * [[ಬ್ಲೂಟೂಥ್]] * [[ಕ್ರಂಚ್‌ಪ್ಯಾಡ್]] * [[ಇ-ಬುಕ್]] * [[ಗ್ರಾಫಿಕ್ಸ್ ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್]] * [[HSPA]] * [[MIL-STD-810F]] ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್. * ಮೊಬೈಲ್‌ ಅಂತರಜಾಲ ಉಪಕರಣ (MID) * [[ನೆಟ್‌ಟಾಪ್]] * [[ನೋಟ್‌ಟೇಕಿಂಗ್]] * [[ನ್ಯೂಮರಿಕ್ ಕೀಪ್ಯಾಡ್]] * [[ಪೆನ್ ಕಂಪ್ಯೂಟಿಂಗ್]] * [[ಸಾಲಿಡ್-ಸ್ಟೇಟ್ ಡ್ರೈವ್]] (SSD) * [[ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಬುಕ್‌]] * [[ಯುಎಸ್‌ಬಿ]] * [[WiFi]] * [[V12 ವಿನ್ಯಾಸ]] == ಆಕರಗಳು == {{Reflist|2}} * ಸ್ಟಾರ್‌ಗೇಟ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಸ್‌ನವರುಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ PC JLSX2010 ಬಳಸಿದ್ದು ನೋಡಿ == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * {{dmoz|Computers/Systems/Tablet_PCs|Tablet PCs}} * {{HSW|1787-jeff-han-talks-about-touch-driven-computer-screens-video|Jeff Han Talks About Touch-Driven Computer Screens}} * [http://rwservices.no-ip.info:81/biblio.html Annotated bibliography of references to handwriting recognition and pen computing] * [http://thetabletpc.net/comparison-convertibles.htm Comparison table of convertible tablets] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100725002142/http://thetabletpc.net/comparison-convertibles.htm |date=2010-07-25 }} * [http://www.hp.com/sbso/solutions/healthcare/hp_tablet_whitepaper.pdf The Case for the Tablet PC in Health Care] ([[HP]], [[ಮೈಕ್ರೋಸಾಫ್ಟ್]] [[ವ್ಹೈಟ್ ಪೇಪರ್‌]]) ಆಧಾರಿತ. * [http://www.motioncomputing.com/resources/WhitePaper_HealthCare.pdf Tablet PCs in Health Care] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120227110125/http://www.motioncomputing.com/resources/WhitePaper_HealthCare.pdf |date=2012-02-27 }}. * [http://www.vtnews.vt.edu/story.php?relyear=2006&amp;itemno=300 College of Engineering announces alliance with Fujitsu and Microsoft] — [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಟೆಕ್‌]]ನಿಂದ ಹೊಸ ಲೇಖನಗಳು * [http://pen.cs.brown.edu/ Microsoft Center for Research on Pen-Centric Computing] {{DEFAULTSORT:Tablet Pc}} [[ವರ್ಗ:ಪರ್ಸನಲ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್ ಪಿಸಿ]] [[en:Early tablet computers]] [[ru:Планшетный персональный компьютер]] p1pw5b7b6adqks0t7p43c4js2gc6hp2 0 23843 1306927 1288154 2025-06-19T11:49:51Z Д.Ильин 77458 1306927 wikitext text/x-wiki {{about|the geometric shape}} {{Reg polyhedra db|Reg polyhedron stat table|C}} [[ರೇಖಾಗಣಿತ]]ದಲ್ಲಿ, ಒಂದು '''ಕ್ಯೂಬ್''' (ಘನ)ಎಂಬುದು ಒಂದು [[ತ್ರಿವಿಮಿತೀಯ]] ಘನಾಕೃತಿಯ ವಸ್ತುವಾಗಿದೆ. ಇದು ಆರು [[ಚೌಕಾಕಾರ]]ದ ಮುಖಗಳು, [[ಪಾರ್ಶ್ವ]]ಗಳು ಅಥವಾ ಬದಿಗಳಿಂದ ಪರಿಮಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬದಿಗಳು ಪ್ರತಿ [[wikt:vertex|ಬಹುಭುಜ]]ದಲ್ಲಿ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಘನವನ್ನು ಒಂದು '''[[ಸಾಮಾನ್ಯ]] [[ಷಣ್ಮುಖ]]''' (ಆರು ಮುಖಗಳಿರುವ ಒಂದು ಘನ ಕಾಯ)(ಹೆಕ್ಸಾಹೆಡ್ರಾನ್) ಎಂದೂ ಕರೆಯಬಹುದು ಜೊತೆಗೆ ಇದು ಐದು [[ಪ್ಲೇಟಾನಿಕ್ ಕಾಯ]]ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆನಿಸಿದೆ. ಇದೊಂದು ಆಯತಾಕೃತಿಯ [[ಸಮಾಂತರುಪರಿಪದಿ]] ಹಾಗು [[ತ್ರಿಕೋನೀಯ ಟ್ರಾಪೆಜೊಹೆಡ್ರಾನ್]] ನ ವಿಶೇಷ ಬಗೆಯ ಚತುಷ್ಕೋನದ [[ಪ್ರಿಸಮ್]](ಪಕ್ಕಗಳೆಲ್ಲವೂ ಸಮಾಂತರ ಚತುರ್ಭುಜಗಳಾಗಿಯೂ ಇರುವ ಘನ ಆಕೃತಿ) ಆಗಿದೆ. ಘನವು [[ಆಕ್ಟಹೆಡ್ರನ್]](ಅಷ್ಟಮುಖಿಯ) [[ದ್ವಿರೂಪ]]ವಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಘನಾಕೃತಿಯ ಸಮಸೂತ್ರತೆಯಿದೆ (ಇದನ್ನು [[ಅಷ್ಟಮುಖೀಯ ಸಮಸೂತ್ರತೆ]] ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ). ಒಂದು ಘನವು ಒಂದು [[ಹೈಪರ್ ಕ್ಯೂಬ್]] ನ ಸಾಧಾರಣ ಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ತ್ರಿವಿಮಿತೀಯ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು 11 [[ಬಲೆಗಳಿಂದ]] ಸುತ್ತುವರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.<ref>* {{mathworld | urlname = Cube | title = Cube}}</ref> ಒಬ್ಬರು ಒಂದು ಘನಕ್ಕೆ ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚಬೇಕಾದರೆ, ಯಾವುದೇ ಎರಡು ಪಾರ್ಶ್ವ ಮುಖಗಳು ಒಂದೇ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಅದಕ್ಕೆ ಬಣ್ಣ ತುಂಬಬೇಕಾದರೆ 3 ಬಣ್ಣಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಮೂಲ ಘನದ ಅಂಚಿನ ಉದ್ದವು 1 ಆಗಿದ್ದರೆ, ಅದರ ದ್ವಿರೂಪದ [[ಆಕ್ಟಹೆಡ್ರನ್]](ಅಷ್ಟಮುಖಿ) ಅಂಚಿನ ಉದ್ಧವು <math>\sqrt{2}</math> ಆಗಿರುತ್ತದೆ. == ಕಾರ್ಟೇಸಿಯನ್ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ == ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾದ, ಸ್ಥಿರಬಿಂದುವಿನೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿರುವ ಅಂಚುಗಳೊಂದಿಗೆ ಹಾಗು 2ರಷ್ಟು ಅಂಚಿನ ಉದ್ದವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ಘನಾಕೃತಿಗೆ, [[ಕಾರ್ಟೇಸಿಯನ್ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕ]]ದ ಬಹುಭುಜಗಳು, : (±1, ±1, ±1) ಈ ನಡುವೆ ಒಳಕೋನವು ಎಲ್ಲ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ (''x'' ₀, ''x'' ₁, ''x'' ₂) ಜೊತೆಗೆ −1 < ''x'' _''i'' < 1ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. == ಸೂತ್ರಗಳು == ಒಂದು ಘನದ ಅಂಚಿನ ಉದ್ದವು <math>a</math>ನಷ್ಟಿದ್ದರೆ, {| class="wikitable sortable " | [[ಮೇಲ್ಮೈ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ]] | align="center"|<math>6 a^2</math> |- | [[ಘನ ಅಳತೆ]] | align="center"|<math>a^3</math> |- | [[ಪಾರ್ಶ್ವ ಕರ್ಣರೇಖೆ]] | align="center"|<math>\sqrt 2a</math> |- | [[ಸ್ಥಳ ಕರ್ಣರೇಖೆ]] | align="center"|<math>\sqrt 3a</math> |- | [[ಪರಿವೃತ್ತ ಗೋಲ]]ದ ತ್ರಿಜ್ಯ | align="center"|<math>\frac{\sqrt 3}{2} a</math> |- | ಅಂಚುಗಳ ಗೋಲ ಸ್ಪರ್ಶಕ ರೇಖೆಯ ತ್ರಿಜ್ಯ | align="center"|<math>\frac{a}{\sqrt 2}</math> |- | [[ಗೋಲದ ಒಳಗಡೆ ರಚನೆಯಾದ]] ತ್ರಿಜ್ಯ | align="center"|<math>\frac{a}{2}</math> |- | [[ಘನವಸ್ತುಗಳ ತಲದ ನಡುವಿನ ಕೋನಗಳು]] | align="center"|<math>\frac{\pi}{2}</math> |} ಒಂದು ಘನದ ಅಳತೆಯು ಅದರ ಬದಿಗಳ ಮೂರನೇ ಘಾತವಾದ ಕಾರಣ ''a'' ×''a'' ×''a'', [[ಮೂರನೇ ಘಾತ]]ಗಳನ್ನು, [[ಚತುಷ್ಕೋನ]]ಗಳು ಹಾಗು ಎರಡನೇ ಘಾತಗಳ ಹೋಲಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ''[[ಘನ]]ಗಳು'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ [[ಕ್ಷೇತ್ರ ತಲ]]ದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಘನವು, [[ಘನಾಭ]](ಕ್ಯೂಬಾಯ್ಡ್)(ಆಯಾಕೃತಿಯ ಬಾಕ್ಸ್ ಗಳು)ಗಳಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಘನ ಅಳತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಒಂದು ಘನವು, ಸಮಾನಾಂತರ ರೇಖೀಯ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು ಘನಾಭಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಘನ ಅಳತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ(ಉದ್ದ + ಅಗಲ + ಎತ್ತರ). == ಏಕಪ್ರಕಾರದ ವರ್ಣಲೇಪನ ಹಾಗು ಸಮಸೂತ್ರತೆ(ಸಿಮಿಟ್ರಿ) == ಒಂದು ಘನವು 3 ಏಕಪ್ರಕಾರದ ವರ್ಣಲೇಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇವುಗಳನ್ನು ಬಹುಮುಖಿಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಇರುವ ಚತುಷ್ಕೋನ ಮುಖಗಳಿಗೆ ಬಳಿಯಲಾದ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ: 111, 112, 123. ಘನವು ಸಮಸೂತ್ರತೆಯ 3 ವರ್ಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದನ್ನು ಪಾರ್ಶ್ವಗಳಿಗೆ [[ಬಹುಮುಖಿ-ಸಕರ್ಮಕ]] ಬಣ್ಣವನ್ನು ಬಳಿಯುವ ಮೂಲಕ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಆಕ್ಟಹೆಡ್ರಲ್(ಅಷ್ಟಮುಖಿ)ಸಮಸೂತ್ರತೆಯಲ್ಲಿ O_h ಎಲ್ಲ ಪಾರ್ಶ್ವಗಳು ಒಂದೇ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಘನವು ಒಂದು ಪ್ರಿಸಮ್ ನಿಂದ [[ದ್ವಿಮುಖಿ ಸಮಸೂತ್ರತೆ]]ಯು D_4h ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ನಾಲ್ಕು ಪಾರ್ಶ್ವಗಳು ಒಂದೇ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಮಸೂತ್ರತೆಯಾದ D_2h ಒಂದು ಪ್ರಿಸಮ್ ಸಮಸೂತ್ರತೆಯೂ ಸಹ ಆಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪಾರ್ಶ್ವಗಳು ಪರ್ಯಾಯ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ, ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ವಿರುದ್ಧ ಪಾರ್ಶ್ವಗಳ ಜೋಡಿಯಾಗಿ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಮೂರು ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಮಸೂತ್ರತೆಯ ರೂಪವು ಒಂದು ವಿಭಿನ್ನ [[ವೈತೋಫ್ಫ್ ಸಂಕೇತ]]ವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. {| class="wikitable sortable " |- align="center" !ಹೆಸರು !ಸಾಮಾನ್ಯ ಷಣ್ಮುಖ !ಚತುಷ್ಕೋನದ [[ಪ್ರಿಸಮ್]] ![[ಘನಾಭ]] !ತ್ರಿಕೋನೀಯ [[ಟ್ರಾಪೆಜೊಹೆಡ್ರಾನ್]] |- align="center" ![[ಕೊಕ್ಸೆಟರ್-ಡಿನ್ಕಿನ್]] | [[File:CDW ring.png]][[File:CDW 4.png]][[File:CDW dot.png]][[File:CDW 3.png]][[File:CDW dot.png]] | [[File:CDW ring.png]][[File:CDW 4.png]][[File:CDW dot.png]][[File:CDW 2.png]][[File:CDW ring.png]] | [[File:CDW ring.png]][[File:CDW 2.png]][[File:CDW ring.png]][[File:CDW 2.png]][[File:CDW ring.png]] | |- align="center" ![[ಶ್ಕಲಾಫ್ಲಿ ಸಂಕೇತ]] | {4,3} | {4}x{} | {}x{}x{} | |- align="center" ![[ವೈತೋಫ್ಫ್ ಸಂಕೇತ]] | 3 | 4 2 | 4 2 | 2 | | 2 2 2 | |- align="center" ![[ಸಮಸೂತ್ರತೆ]] | O_h<br>(*432) | D_4h<br>(*422) | D_2h<br>(*222) | D_3d<br>2-3% |- align="center" !ಸಮಸೂತ್ರತೆಯ ಕ್ರಮ | 24 | 16 | 8 | 12 |- align="center" !ಇಮೇಜ್<br>(ಏಕಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಬಣ್ಣಹಚ್ಚುವುದು) | [[File:Hexahedron.png|100px]]<br>(111) | [[File:Tetragonal prism.png|100px]]<br>(112) | [[File:Uniform polyhedron 222-t012.png|100px]]<br>(123) | [[File:Trigonal trapezohedron.png|100px]] |} == ಜ್ಯಾಮಿತೀಯ ನಿರೂಪಣೆಗಳು == [[File:Stone Dice 17.JPG|right|thumb|150px|ಈ ಪರಿಚಿತ ಆರು-ಮುಖದ ಚೌಕಳಿ ಒಟ್ಟು ಘನ-ರೂಪದಲ್ಲಿದೆ]] ಪ್ಲೇಟಾನಿಕ್ ಕಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಘನವು [[ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ಟೈಲ್ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾದ ಯೂಕ್ಲಿಡಿಯನ್ ಸ್ಪೇಸ್]] ನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಂದಿಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಪಾರ್ಶ್ವಗಳ ಸಮತಲೀಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ಲೇಟಾನಿಕ್ ಕಾಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸಹ ಇದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಈ ಕಾರಣದಿಂದ ಇದು ಒಂದು [[ಜೊನೊಹೆಡ್ರಾನ್]] (ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾರ್ಶ್ವವು ಬಿಂದು ಸಮಸೂತ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ)ಗುಂಪಿನ ಏಕೈಕ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಘನವನ್ನು 6 ಒಂದೇ ವಿಧವಾದ [[ಚತುಷ್ಕೋನದ ಪರಮಿಡ್]]ಗಳಾಗಿ ಭಾಗ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಚತುಷ್ಕೋನದ ಬಹುಭುಜಾಕೃತಿ(ಪಿರಮಿಡ್)ಗಳನ್ನು ಮತ್ತೊಂದು ಘನದ ಮುಖಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸಿದಾಗ, ಒಂದು [[ರಾಂಬಿಕ್ ದ್ವಾದಶಮುಖಿ]]ಯ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತದೆ. == ಇತರ ವಿಮಿತಿಗಳು == ನಾಲ್ಕು-ವಿಮಿತೀಯ [[ಯೂಕ್ಲಿಡಿಯನ್ ಸ್ಪೇಸ್]] ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಘನದ ಸದೃಶಿಯವು ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ- ಟೆಸ್ಸೆರಾಕ್ಟ್ ಅಥವಾ(ವಿರಳವಾಗಿ) ಹೈಪರ್ ಕ್ಯೂಬ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ''n'' -ವಿಮಿತೀಯ ಯೂಕ್ಲಿಡಿಯನ್ ಸ್ಪೇಸ್ ನಲ್ಲಿ ಘನ ಸದೃಶಿಯವನ್ನು ಒಂದು ಹೈಪರ್ ಕ್ಯೂಬ್ ಅಥವಾ '''''n'' -ವಿಮಿತೀಯ ಘನ''' ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ '''''n'' -ಕ್ಯೂಬ್''' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ''ಮೆಷರ್ ಪಾಲಿಟೋಪ್'' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಕೆಳ ವಿಮಿತಿಗಳಲ್ಲೂ ಸಹ ಘನಕ್ಕೆ ಸದೃಶಿಯಗಳಿವೆ: 0 ವಿಮಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು [[ಬಿಂದು]], ಒಂದು ವಿಮಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು [[ಖಂಡ]] ಹಾಗು ಒಂದು ಚತುಷ್ಕೋನದಲ್ಲಿರುವ ದ್ವಿವಿಮಿತೀಯಗಳು. == ಸಂಬಂಧಿತ ಬಹುಮುಖಿಗಳು == ಒಂದು ಘನದ ಬಹುಭುಜಗಳನ್ನು ನಾಲ್ಕರ ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ [[ಟೆಟ್ರಹೆಡ್ರನ್]](ನಾಲ್ಕು ಪಕ್ಕಗಳಿರುವ ಘನ)ನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ; ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಇದನ್ನು [[ಡೆಮಿಕ್ಯೂಬ್]] ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಸೂಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವೆರಡೂ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಯುಕ್ತವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ, [[ಸ್ಟೆಲ್ಲಾ ಆಕ್ಟಾಂಗುಲ]]. ಈ ಎರಡೂ ರೂಪಗಳ ಛೇದನವು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಷ್ಟಮುಖಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಸಾಧಾರಣ ಟೆಟ್ರಹೆಡ್ರನ್ ನ ಸಮಸೂತ್ರತೆಗಳು ಘನಕ್ಕೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಟೆಟ್ರಹೆಡ್ರನ್ ನ ರಚನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ; ಘನದ ಇತರ ಬಹುಮುಖಿಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಎರಡರ ನಕ್ಷೆಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಒಂದು ಸಾಧಾರಣ ಟೆಟ್ರಹೆಡ್ರನ್, ಒಂದು ಘನದ ⅓ರಷ್ಟು ಘನ ಅಳತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ ಕ್ಷೇತ್ರವು ನಾಲ್ಕು ಸಮನಾದ ಅಸಮರೂಪದ ಟೆಟ್ರಹೆಡ್ರನ್ ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಒಂದು ಘನದ 1/6ರಷ್ಟು ಘನ ಅಳತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು [[ನೀಳಕಲನಿಸಿದ]] ಘನವೇ [[ಕ್ಯೂಬೋಕ್ಟಹೆಡ್ರನ್]]. ಸಣ್ಣ ಅಂಚುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದಾಗ ನಮಗೆ 6 [[ಅಷ್ಟಮುಖಿ]] ಪಾರ್ಶ್ವಗಳ ಹಾಗು 8 ತ್ರಿಕೋಣ ಪಾರ್ಶ್ವಗಳ ಒಂದು ಬಹುಮುಖಿಯು ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಬಹುದಾದರೆ ನಮಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಷ್ಟಮುಖಿಗಳು ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ([[ಮೊಟಕುಗೊಂಡ ಘನ]]). ಒಂದು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕೋನಗಳು ಹಾಗು ಅಂಚುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದಾಗ [[ರಾಂಬಿಕ್ಯೂಬೋಕ್ಟಹೆಡ್ರನ್]] ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಘನವನ್ನು ಒಂದು [[ದ್ವಾದಶಮುಖಿ]]ಯಲ್ಲಿ ಒಳರಚನೆ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ, ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಘನದ ಪ್ರತಿ ಬಹುಭುಜವು ದ್ವಾದಶಮುಖಿಯ ಬಹುಭುಜವಾಗಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ರತಿ ಅಂಚುಗಳು ದ್ವಾದಶಮುಖಿಯ ಪಾರ್ಶ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕೆ ಕರ್ಣೀಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ; ಇಂತಹ ಎಲ್ಲ ಘನಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿದಾಗ ಐದು ಘನಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಘನಕ್ಕೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ ಅದರ ಎರಡು ವಿರುದ್ಧ ಮೂಲೆಗಳನ್ನು 3 ಬಹುಭುಜೀಯ ಅಳತೆಗೆ ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿದಾಗ, ಒಂದು ಅಸಮರೂಪದ ಅಷ್ಟಮುಖಿಯು ರೂಪುಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಅಸಮರೂಪದ ಎಂಟು ಅಷ್ಟಮುಖಿಶ್ರ(ಆಕ್ಟಾಹೆಡ್ರಾ)ಗಳನ್ನು ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಷ್ಟಮುಖಿಯ ತ್ರಿಕೋನೀಯ ಪಾರ್ಶ್ವಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಕ್ಯೂಬೋಕ್ಟಹೆಡ್ರನ್ ನ್ನು ರೂಪಿಸಬಹುದು. <gallery> File:Stella octangula.svg|ಕ್ಯೂಬ್(ಘನ)ನಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಟೆಟ್ರಹೆಡ್ರನ್ (ಸ್ಟೆಲ್ಲಾ ಆಕ್ಟ್ಯಾಂಗುಲ) File:Cuboctahedron.svg|ಸರಿಪಡಿಸಲಾದಂತಹ ಘನ (ಕ್ಯೂಬೋಕ್ಟಹೆಡ್ರನ್) File:Truncatedhexahedron.jpg|ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿದ ಘನ File:Rhombicuboctahedron.jpg|ಕ್ಯಾನ್ಟೆಲ್ಲೆಟೆಡ್ ಘನ(ರಾಂಬಿಕ್ಯೂಬೋಕ್ಟಹೆಡ್ರನ್) File:Truncatedcuboctahedron.jpg|ಎಲ್ಲಭಾಗದಲ್ಲೂ ಮೊಟಕುಗೊಂಡ ಘನ(ಮೊಟಕುಗೊಂಡ ಕ್ಯೂಬೋಕ್ಟಹೆಡ್ರನ್) File:Snubhexahedronccw.jpg|ಗಿಡ್ಡವಾದ ಘನ File:UC08-3 cubes.png|ಮೂರು ಘನಗಳ ಸಂಯೋಗ File:Alternate truncated cube.png|ಒಂದು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಮೊಟಕುಗೊಂಡ ಘನ </gallery> ಮೇಲೆ ತೋರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲ ಚಿತ್ರಗಳು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕಡೆಯದು ಘನದಂತೆ ಒಂದೇ ಸಮಸೂತ್ರತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ನೋಡಿ [[ಆಕ್ಟಹೆಡ್ರಲ್ ಸಿಮೆಟ್ರಿ]](ಅಷ್ಟಮುಖೀಯ ಸಮಸೂತ್ರತೆ) [[File:Hemicube2.PNG|thumb|ಹೆಮಿಕ್ಯೂಬ್ ಘನದ 2-ರಿಂದ-1 ರ ಭಾಗಲಬ್ದವಾಗಿದೆ.]] [[ಪೂರ್ಣವಿರುದ್ಧ]] ನಕ್ಷೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಉಂಟಾದ ಘನದ ಭಾಗಲಬ್ದವು ಒಂದು [[ಪ್ರಕ್ಷೇಪಿತ ಬಹುಮುಖಿ]], [[ಹೆಮಿಕ್ಯೂಬ್]] ನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ಬಹುಮುಖಿಗಳ ಹಲವಾರು ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಘನವು ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ: {| class="wikitable sortable " !ಹೆಸರು !ಸಮಾನಾಂತರವಾದ ತುದಿ-ಉದ್ದಗಳು? !ಸಮಾನಾಂತರ ಕೋನಗಳು? !ಲಂಬ ಕೋನಗಳು? |- | ಘನ | ಹೌದು | ಹೌದು | ಹೌದು |- | [[ರಾಂಬೋಮುಖಿ]] | ಹೌದು | ಹೌದು | ಇಲ್ಲ |- | ಘನಭ | ಇಲ್ಲ | ಹೌದು | ಹೌದು |- | ಸಮಾಂತರುಪರಿಪದಿ | ಇಲ್ಲ | ಹೌದು | ಇಲ್ಲ |- | [[ ಚತುಷ್ಕೋನೀಯ]] ಮುಖದ ಷಣ್ಮುಖ | ಇಲ್ಲ | ಇಲ್ಲ | ಇಲ್ಲ |} == ಸಂಚಯಾತ್ಮಕ ಘನಗಳು == ಘನದ ಒಂದು ಭಿನ್ನ ಮಾದರಿಯೆಂದರೆ '''ಕ್ಯೂಬ್ ಗ್ರಾಫ್''' (ಘನ ರೇಖಾನಕ್ಷೆ), ಇದು ಜ್ಯಾಮಿತೀಯ ಘನದ ಬಹುಮುಖಿಗಳು ಹಾಗು ಅಂಚುಗಳ ರೇಖಾನಕ್ಷೆ. ಇದು [[ಹೈಪರ್ ಕ್ಯೂಬ್ ರೇಖಾನಕ್ಷೆ]]ಯ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಮಾದರಿ. ಇದರ ಒಂದು ವಿಸ್ತೀರ್ಣವೇ 3-ವಿಮಿತೀಯ ''k'' -ary [[ಹಮ್ಮಿಂಗ್ ರೇಖಾನಕ್ಷೆ]], ಇದರಲ್ಲಿ ''k'' = 2 ಎಂಬುದು ಘನ ರೇಖಾನಕ್ಷೆ. ಈ ಮಾದರಿಯ ರೇಖಾನಕ್ಷೆಗಳು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ನ [[ಪ್ಯಾರಲೆಲ್ ಪ್ರಾಸೆಸ್ಸಿಂಗ್]] ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. == ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ == *[[ಏಕಮಾನದ ಘನ]] *[[ಟೆಸ್ಸೆರಾಕ್ಟ್]] *[[ಘನ(ಚಿತ್ರ)]] *[[ಟ್ರಪೆಜೊಹೆಡ್ರಾನ್]] *[[ಯೋಶಿಮೋಟೋ ಘನ]] *[[ದಿ ಕ್ಯೂಬ್ (ಗೇಮ್ ಷೋ)]] *[[ಪ್ರಿನ್ಸ್ ರೂಪರ್ಟ್ ನ ಘನ]] *[[OLAP ಘನ]] == ಆಕರಗಳು == {{reflist}} == ಬಾಹ್ಯಕೊಂಡಿಗಳು == {{Spoken Wikipedia|Cube.ogg|2006-07-07}} * [http://polyhedra.org/poly/show/1/cube ಕ್ಯೂಬ್: ಇಂಟರಾಕ್ಟಿವ್ ಪಾಲಿಹೆಡ್ರನ್ ಮಾಡೆಲ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071009235233/http://polyhedra.org/poly/show/1/cube |date=2007-10-09 }} * [http://www.kjmaclean.com/Geometry/GeometryHome.html K.J.M. ಮ್ಯಾಕ್ಲೆಯನ್, ಏ ಜಿಆಮಿಟ್ರಿ ಅನಾಲಿಸಿಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಫೈವ್ ಪ್ಲಟೋನಿಕ್ ಸಾಲಿಡ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಅದರ್ ಸೆಮಿ-ರೆಗ್ಯೂಲರ್ ಪಾಲಿಹೆಡ್ರ ] * [http://www.mathconsult.ch/showroom/unipoly/ ದಿ ಯೂನಿಫಾರ್ಮ್ ಪಾಲಿಹೆಡ್ರ ] * [http://www.georgehart.com/virtual-polyhedra/vp.html ವರ್ಟ್ಯೂಅಲ್ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಪಾಲಿಹೆಡ್ರ ] * [http://www.mathopenref.com/cubevolume.html ವಾಲ್ಯೂಮ್ ಆಫ್ ಏ ಕ್ಯೂಬ್], ವಿಥ್ ಇಂಟರಾಕ್ಟಿವ್ ಅನಿಮೇಶನ್ {{Convex polyhedron navigator}} {{Uniform polyhedra navigator|Octahedron|Cuboctahedron}} {{Polytopes}} [[ವರ್ಗ:ಪ್ಲೇಟಾನಿಕ್ ಕಾಯಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪ್ರಿಸ್ಮಾಟಾಯ್ಡ್ ಬಹುಮುಖಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಜಾಗವನ್ನು ಭರ್ತಿಮಾಡುವ ಬಹುಮುಖಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಘನ ಅಳತೆ]] [[ವರ್ಗ:ಜೊನೊಹೆಡ್ರಾನ್]] [[ವರ್ಗ:ಗಣಿತ]] [[ವರ್ಗ:ರೇಖಾಗಣಿತ]] fmi3br663zo3mt146layww537kebl2u 0 24157 1306892 1304319 2025-06-19T01:14:56Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306892 wikitext text/x-wiki {{About|the United States president}} {{Infobox President |name=ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ |image=Thomas_Jefferson_by_Rembrandt_Peale,_1800.jpg |imagesize= 250px |alt=Portrait of Thomas Jefferson by [[Rembrandt Peale]] |order=[[List of Presidents of the United States|3rd]] [[President of the United States]] |term_start=March 4, 1801 |term_end=March 4, 1809 |predecessor=[[John Adams]] |successor=[[James Madison]] |birth_date={{OldStyleDate|April 13|1743|April 2}} |birth_place=[[Shadwell (Virginia)|Shadwell]], [[Virginia]] |death_date={{death date and age|1826|7|4|1743|4|13}} |death_place=[[Charlottesville, Virginia|Charlottesville]], Virginia |spouse=[[Martha Wayles Skelton Jefferson]] |children=[[Martha Jefferson Randolph|Martha Washington Jefferson]], Jane Randolph Jefferson, stillborn son, [[Mary Jefferson Eppes|Mary Wayles Jefferson]], Lucy Elizabeth Jefferson I, Lucy Elizabeth Jefferson II. |alma_mater=[[The College of William & Mary]] |occupation=[[Statesman]], [[Plantation|planter]], [[lawyer]], [[philosopher]], [[inventor]], [[architect]], [[teacher]] |party=[[Democratic-Republican Party|Democratic-Republican]] |vicepresident=[[Aaron Burr]] (1801–1805),<br />George Clinton (1805–1809) |religion = [[#Religion|see below]] |signature=Thomas Jefferson Signature.svg |signature_alt="Th: Jefferson" |order2=[[List of Vice Presidents of the United States|2nd]] [[Vice President of the United States]] |term_start2=March 4, 1797 |term_end2=March 4, 1801 |president2=John Adams |predecessor2=John Adams |successor2=Aaron Burr |order3=1st United States Secretary of State |term_start3=March 22, 1790 |term_end3=December 31, 1793 |president3=[[George Washington]] |predecessor3= ''New Office'' <br />[[John Jay]]<br /> <small>as [[United States Secretary of Foreign Affairs]]</small> <br /> <small>then as Acting-[[United States Secretary of State|Secretary of State]]</small> |successor3=Edmund Randolph |ambassador_from4=United States |country4=France |term_start4=1785 |term_end4=1789 |predecessor4=[[Benjamin Franklin]] |successor4=[[William Short (American ambassador)|William Short]] |appointed4=Congress of the Confederation |order5= Delegate from Virginia to [[Congress of the Confederation|The Congress of the Confederation]] |term_start5=1783 |term_end5= 1784 |order6=2nd [[Governor of Virginia]] |term_start6=June 1, 1779 |term_end6=June 3, 1781 |predecessor6=[[Patrick Henry]] |successor6=[[William Fleming (governor)|William Fleming]] |order7= [[Delegate]] from Virginia to [[Second Continental Congress|The Second Continental Congress]] |term_start7=1775 |term_end7= 1776 |order8= Representative from [[Albemarle County, Virginia|Albemarle County]] to [[House of Burgesses]]<ref>{{cite web|url=http://memory.loc.gov/ammem/collections/jefferson_papers/mtjtime1.html|title=The Thomas Jefferson Papers Timeline: 1743 -1827|accessdate=2009-07-19}}</ref> |term_start8=1769 |term_end8= 1776 }} [[ಚಿತ್ರ:Thomas Jefferson Portrait2.jpg|thumb|right|300px|1904ರ ಲೂಸಿಯಾನಾ ಪರ್ಚೇಸ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೊಸಿಶನ್‌ ಇಶ್ಯೂ‌ನಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಿರುವ ಕೆತ್ತನೆ.]] '''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್''' (ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೩, ೧೭೪೩ – ಜುಲೈ ೪, ೧೮೨೬)<ref name="B-D">[[ಗ್ರೆಗೊರಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್]] ಪ್ರಕಾರ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಹುಟ್ಟು ಸಾವುಗಳ ದಿನವನ್ನು ಸೂಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರು ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಅದರ ವಸಾಹತುಗಳು [[ಜೂಲಿಯನ್ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌]] ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು, ಅವರ ಜನ್ಮದಿನ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨, ೧೭೪೩ರಂದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸಮಕಾಲೀನ ದಾಖಲೆಗಳಿಲ್ಲ (ಮತ್ತು [[ಅವರ ಗೋರಿಕಲ್ಲಿನ]] ಮೇಲೆ). [[ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ (ಹೊಸ ಶೈಲಿ) ಆ‍ಯ್‌ಕ್ಟ್ 1750]] ಅನ್ನು ೧೭೫೨ರಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾಯಿತು, altered the official British dating method to the Gregorian calendar with the start of the ವರ್ಷ on January ೧{{ndash}} see the article on [[Old Style and New Style dates]] for more details.</ref> ಇವರು [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ]] [[ಮೂರನೇಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು]](೧೮೦೧–೧೮೦೯), ಮತ್ತು [[ಡಿಕ್ಲರೇಷನ್‌ ಆಫ್ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್‌ನ]] ಪ್ರಮುಖ ಲೇಖಕರು(೧೭೭೬). ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು ಪ್ರಬಲ ವರ್ಚಸ್ಸಿನ [[ಸ್ಥಾಪಕ ಪಿತಾಮಹ]]ರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು, ಇವರು [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಜಾಧಿಪತ್ಯವಾದಿತ್ವದ]]ಬಗೆಗಿನ ಅವರ ಆದರ್ಶಧ್ಯೇಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಿಂದ ಪ್ರಖ್ಯಾತರಾದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್‌ ಅಮೆರಿಕಾವನ್ನು ಪ್ರಖ್ಯಾತ "[[ಸ್ವತಂತ್ರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ]]" ಹಿಂದಿನ ಬಲವೆಂದು,<ref>ರಾಬರ್ಟ್ ಡಬ್ಲು. ಟಕರ್, ಅಂಡ್ ಡೇವಿಡ್ ಸಿ. ಹೆಂಡ್ರಿಕ್ಸನ್, ''ಎಂಪೈರ್ ಆಫ್ ಲಿಬರ್ಟಿ: ದಿ ಸ್ಟೇಟ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೧೯೯೦)</ref> ಅದು [[ಪ್ರಜಾಧಿಪತ್ಯವಾದಿತ್ವ]]ವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡೆಸಬಹುದು ಮತ್ತು [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ]] ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಶಾಹಿಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಬಹುದೆಂದು ಊಹಿಸಿದರು. ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರಮುಖ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳೆಂದರೆ, [[ಲೊಯಿಸಿಯಾನವನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ]] (೧೮೦೩) ಮತ್ತು [[ಲೆವಿಸ್ ಮತ್ತು ಕ್ಲಾರ್ಕ್‌ನ ದಂಡಯಾತ್ರೆ]] (೧೮೦೪–೧೮೦೬), ಹಾಗು ಬ್ರಿಟನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಾನ್ಸ್ ಎರಡರೊಂದಿಗೆ ಮಾನಸಿಕ ಉದ್ವೇಗಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು, ಇದು ಅವರ ಅಧಿಕಾರದ ಅವಧಿಯ ನಂತರ [[1812ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟನ್‌ಜೊತೆಗಿನ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ]] ಕಾರಣವಾಯಿತು. ರಾಜಕೀಯ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಉನ್ನತ ಜ್ಞಾನ]] ಹೊಂದಿದವರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು [[ಬ್ರಿಟನ್]] ಮತ್ತು [[ಫ್ರಾನ್ಸ್‌]]ನ ಅನೇಕ ಧೀಮಂತ ನಾಯಕರ ಪರಿಚಯ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು [[ಪ್ರಜಾಧಿಪತ್ಯವಾದಿಯ]] ಸಂಪನ್ನತೆಗಳ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರ [[ಒಕ್ಕಲಿಗ ರೈತನನ್ನು]] ಆದರ್ಶಧ್ಯೇಯವನ್ನಗಿಸಿದರು, ನಗರಗಳು, ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂದಪಟ್ಟವರು, ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಪಾತ ರಾಜ್ಯಗಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸಂಶಯಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪೆಡರಲ್ (ಸಂಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದರೂ ಒಳ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ) ಸರಕಾರವನ್ನು ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟವಾಗಿ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಿದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಕ್ರೈಸ್ತ ದೇವಾಲಯ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು]] ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು<ref name="SeparationLetter1802">{{cite web|accessdate=April 13, 2008 |url=http://www.usconstitution.net/jeffwall.html |title=Jefferson's Wall of Separation Letter |first=Thomas |last=Jefferson |date=January 1, 1802 |publisher=U.S. Constitution Online}}</ref> ಮತ್ತು [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಸ್ಟಾಟುಟ್ ಪರ್ ರಿಲೀಜಿಯಸ್ ಪ್ರೀಡಮ್‌ನ]] (೧೭೭೯, ೧೭೮೬) ಲೇಖಕ. [[ಜೆಫರ್ಸನಿಯನ್ ಡೆಮೊಕ್ರಸಿನ]] [[ಎಪೋನಿಮ್]] (ಒಂದು ಸ್ಥಳ ಅಥವಾ ಜನಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಬಂದ ಹೆಸರು) ಆಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು [[ಡೆಮೊಕ್ರಟಿಕ್-ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಕ್ಷದ]] ಸಹಸಂಸ್ಥಾಪಕರು ಮತ್ತು ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು, ಇದು [[ಅಮೆರಿಕಾದ ರಾಜನೀತಿಗಳ]]ಮೇಲೆ ೨೫ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಕಾಲ ತನ್ನ ಪ್ರಭಾವನ್ನು ಭೀರಿತ್ತು. ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು ಯುದ್ಧಸಮಯದ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು]] (೧೭೭೯–೧೭೮೧), [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಮೊದಲ ರಾಜ್ಯದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ]] (೧೭೮೯–೧೭೯೩), ಮತ್ತು [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ]] [[ಎರಡನೆಯ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ]] (೧೭೯೭–೧೮೦೧) ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಒಬ್ಬ [[ಬಹು ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿ]], ಜೆಫರ್ಸನ್ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ವಿಷಯಗಳ ನಡುವೆ ಒಬ್ಬ [[ತೋಟಗಾರಿಕೆಯ ತಜ್ಞ]], ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕ, [[ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ]], [[ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ]], [[ಪಾಲೆಂಟೊಲೊಜಿಸ್ಟ್]] (ಪ್ರಾಣಿ ಅಥವಾ ಸಸ್ಯಗಳ ಪಳಯುಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ), ಸಂಗೀತಗಾರ, ಕಾಲ್ಪನಿಕ, ಮತ್ತು [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಸ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ]] ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿ ಡಿಸ್ಟಿಂಕ್ಷನ್ (ಶೇ. ೭೦ ಕ್ಕಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ) ಸಾಧಿಸಿದ್ದರು. ೧೯೬೨ರಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ [[ಜಾನ್ ಎಫ್. ಕೆನಡಿ]]ಯವರು ೪೯ [[ನೋಬೆಲ್ ಬಹುಮಾನ]] ವಿಜೇತರನ್ನು [[ವೈಟ್ ಹೌಸ್‌]]ಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸಿದಾಗ, "ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ಭೋಜನ ಸೇವಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ವಿನಾಯಿತಿಸಿದರೆ,{{ndash}} ವೈಟ್ ಹೌಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಭೆ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಜ್ಞಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಅಸಾಧಾರಣ ಸಂಗ್ರಹವು ಇದೇ ಆಗಿದೆಯೆಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದರು.<ref>ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೯, ೧೯೬೨ರಲ್ಲಿ ೪೯ ನೋಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರನ್ನು ಔತಣಕ್ಕೆ ಕರೆದು ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು (''ಪಬ್ಲಿಕ್ ಪೇಪರ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌'' ನಿಂದ ''ಸಿಂಪ್ಸನ್ಸ್ ಕಂಟೆಂಪರರಿ ಕೊಟೇಶನ್ಸ್'', ೧೯೮೮, : ಜಾನ್ ಎಫ್. ಕೆನಡಿ, ೧೯೬೨, ಪು. ೩೪೭).</ref> ಇಂದಿನವರೆಗೂ, ಕಾಂಗ್ರೇಸ್ಸಿನ ಒಂದೇ ಒಂದು ಬಿಲ್ಲನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸದೆ ಎರಡು ಪೂರ್ಣ ಅವಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸಿದ ಏಕೈಕ ವ್ಯಕ್ತಿ ಜೆಫರ್ಸನ್. ಜೆಫರ್ಸನ್‍ರವರು [[ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠ U.S. ಅಧ್ಯಕ್ಷರಲ್ಲಿ]] ಒಬ್ಬರೆಂದು ಪಂಡಿತರಿಂದ ಏಕರೂಪವಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. == ಆರಂಭದ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ == === ಬಾಲ್ಯ === ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೩, ೧೭೪೩<ref name="B-D"/> ರಂದು ವರ್ಜೀನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂದಕರ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ, ಹತ್ತು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಮೂರನೆಯವರಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.revolutionary-war-and-beyond.com/facts-on-thomas-jefferson.html |title=Facts on Thomas Jefferson |publisher=Revolutionary-war-and-beyond.com |date=1943-04-13 |accessdate=2010-02-04 |archive-date=2010-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100213154737/http://www.revolutionary-war-and-beyond.com/facts-on-thomas-jefferson.html |url-status=dead }}</ref> ಇವರ ತಾಯಿ [[ಜಾನೆ ರಾಂಡೊಲ್ಫ್‌]]ರವರು, ಹಡುಗುಗಳ ನೌಕಾಧಿಪತಿ ಮತ್ತು ಕೆಲವುಸಲ ಗಿಡನೆಡುವವರಾದ [[ಇಷಮ್ ರಾಂಡೊಲ್ಫ್‌‌]]ರ ಮಗಳು, [[ಪೆಯ್ಟೊನ್ ರಾಂಡೊಲ್ಫ್‌‌]]ರ ಮೊದಲ ಸೋಧರಿ ಸಂಬಂದಿ, ಮತ್ತು ವೆಲ್‌ಧಿ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್]] ಮತ್ತು [[ಸ್ಕೊಟಿಷ್]] ಜೆಂಟ್ರಿರ ಮಮ್ಮೊಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ತಂದೆ [[ಪೀಟರ್‌ ಜೆಫರ್ಸನ್]], ಗಿಡನೆಡುವವರು ಮತ್ತು [[ಅಲ್ಬೆಮಾರ್ಲೆ ದೇಶ]]ದಲ್ಲಿ ಸಮೀಕಹಕರಾಗಿದ್ದರು (ಷಡ್‌ವೆಲ್, ನಂತರ [[ಎಡ್ಜ್ ಹಿಲ್ಲ್]], [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ]].) ಅವರು [[ವೆಲ್ಷ್‌‍]]ನ ಸಂಬವನೀಯ ಸಂತಾನವಾಗಿದ್ದರು, ಅದಾಗ್ಯೂ ಇದು ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯಿತು.<ref>[http://wiki.monticello.org/mediawiki/index.php/Welsh_Ancestry ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ - ವೆಲ್ಷ್ ಅನ್ಸಿಸ್ಟ್ರಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130620235956/http://wiki.monticello.org/mediawiki/index.php/Welsh_Ancestry |date=2013-06-20 }}. ೨೦೦೯ರ ಜೂನ್‌ ೧೩ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.</ref> ಪೀಟರ್‌ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಹಳೆಯ ಮಿತ್ರ ಸೈನ್ಯಾಧಿಕಾರಿ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದ [[ವಿಲಿಯಮ್‌ ರಾಂಡೊಲ್ಫ್‌‌]], ೧೭೪೫ರಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದಾಗ, ಪೀಟರ್‌‌ರವರು ಮೃತ್ಯುಪತ್ರ ನಿರ್ವಾಹಕತ್ವವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡೆಸಿಕೊಂಡರು ಮತ್ತು [[ಟುಕಾಹೊ]]ನಲ್ಲಿರುವ ವಿಲಿಯಮ್‌ ರಾಂಡೊಲ್ಫ್‌‌’ರ ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿಯ ಹಾಗು ಅವರ ಮಗ ಹಸುಗೂಸಾದ [[ಥಾಮಸ್ ಮನ್ನ್ ರಾಂಡೊಲ್ಫ್‌‌‌, ಜೂನಿಯರ್‌]]ನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ವೈಯುಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡರು, ಅಲ್ಬೆಮರ್ಲೆನಲ್ಲಿರುವ ಅವರ ಮನೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುವ ಮೊದಲು ಅವರು ಅಲ್ಲಿ ಮುಂದಿನ ಏಳು ವರ್ಷಗಳು ಇರಬೇಕಾಯಿತು. ನಂತರ ಪೀಟರ್‌ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರನ್ನು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಸ್ಥಾನವಾದ ದೇಶದ ಮಿಲಿಟರಿಯಲ್ಲಿನ ಕೊಲೊನೆಲ್ಸಿಯಾಗಿ ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref name="HSR">ಹೆನ್ರಿ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್ ರ್ಯಾಂಡಾಲ್, ''ದಿ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್''</ref> === ಶಿಕ್ಷಣ === ೧೭೫೨ರಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್‌, ಸ್ಕೋಟಿಷ್ ಮಂತ್ರಿಗಳಾದ [[ವಿಲಿಯಮ್‌ ಡವ್ಗ್ಲಾಸ್]] ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ, ಸ್ಥಳೀಯ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಲಾಟಿನ್]], [[ಗ್ರೀಕ್]], ಮತ್ತು [[ಪ್ರೆಂಚ್]] ಭಾಷೆಗಳ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ೧೭೫೭ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ೧೪ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರಿದ್ದಾಗ, ಅವರ ತಂದೆ ಮರಣಹೊಂದಿದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು ಸುಮಾರು ೫,೦೦೦ ಎಕೆರೆಗಳಷ್ಟು (೨೦&nbsp;km²) ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಡಜನುಗಟ್ಲೆ [[ಗುಲಾಮರನ್ನು]] ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದಿಂದ ಪಡೆದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಕೊನೆಗೆ ಇದನ್ನು [[ಮೊಂಟಿಸೆಲ್ಲೊ]] ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಯಿತು.{{Citation needed|date=April 2010}} ಅವರ ತಂದೆಯ ಮರಣದ ನಂತರ, ಅವರು [[ಜೇಮ್ಸ್ ಮವ್‌ರಿ]] ಮಂತ್ರಿಗಳು ವಿದ್ಯಾವಂತರಾದ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ೧೭೫೮ರಿಂದ ೧೭೬೦ರ ವರೆಗೆ ಬೋಧನೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಶಾಲೆಯು [[ಷಡ್‌ವೆಲ್‌]]ನಿಂದ ಹನ್ನೆರಡು ಮೈಲುಗಳು (೧೯ km) ದೂರದ, [[ಗೊರ್ಡನ್ಸ್‌ವಿಲ್ಲೆ]], ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಹತ್ತಿರದ, ಪ್ರೆಡೆರಿಕ್ಸ್‌ವಿಲ್ಲೆ ಪರಿಷ್‌‌ನಲ್ಲಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮೌರಿ'ರ ಕಿಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಭೋಜನದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೊಂದಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು [[ಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾದ ವಿಧ್ಯಭ್ಯಾಸವನ್ನು]] ಪಡೆದುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಮಾಡಿದರು.{{Citation needed|date=April 2010}} ೧೭೬೦ರಲ್ಲಿ, ಅವರ ೧೬ನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ವಿಲಿಯಮ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌]]ನಲ್ಲಿನ [[ವಿಲಿಯಮ್‌ &amp; ಮೇರಿ ಕಾಲೇಜನ್ನು]] ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ಅವರು ಫಿಲೋಸಫಿ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಿಕೊಂಡು, ಪ್ರೊಫೆಸರ್ [[ವಿಲಿಯಮ್‌ ಸ್ಮಾಲ್‌ರ]] ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮವಿದ್ಯೆ, ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು, ಅವರು ಉತ್ಸಾಹಿ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರಿಗೆ [[ಜಾನ್ ಲೊಕೆ]], [[ಪ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಬ್ಯಾಕನ್]], ಮತ್ತು [[ಐಸಾಕ್ ನ್ಯೂಟನ್‌]]ರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅನುಭವಿಕ]] ಬರವಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು (ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು "ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಇಲ್ಲಿಯವರಿಗು ಸೃಷ್ಟಿಯಾದ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ತರವಾದ ಮೂರು ಮನುಷ್ಯರೆಂದು ಕರೆದರು").<ref>ಮೆರ್ರಿಲ್ ಡಿ. ಪೀಟರ್ಸನ್, ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಬರಹಗಳು'', ಪು. ೧೨೩೬</ref> ಅವರು ಅವರ ಪ್ರೆಂಚು ಭಾಷೆಯಲ್ಲು ಸಹ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು, ಅವರು ಹೋದಲ್ಲೆಲ್ಲ ಅವರ ಗ್ರೀಕ್ ವ್ಯಾಕರಣ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ತಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು, ಪಿಟೀಲಿನ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದರು, ಮತ್ತು [[ಟಸಿಟಸ್]] ಮತ್ತು [[ಹೊಮೆರ್‌]]ನ್ನು ಓದುತ್ತಿದ್ದರು. ಒಬ್ಬ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಮತ್ತು ಪರಿಶ್ರಮಶೀಲ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದು, ಕುಟುಂಬದ ಸಂಪ್ರದಾಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಎಲ್ಲಾ ಸ್ನೇಹಿತರಲ್ಲೂ ಅತಿ ಅಶಾಗ್ರಸ್ತ ಕುತೂಹಲವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು, ದಿನಕ್ಕೆ ಹದಿನೈದು ಗಂಟೆಗಳಂತೆ ಅಡಿಗಡಿಗೆ ಓದುತ್ತಿದ್ದರು. ಇವರ ಆತ್ಮೀಯ ಕಾಲೇಜಿನ ಗೆಳೆಯ, ರೋಸ್‌ವೆಲ್‌ನ [[ಜಾನ್ ಪಜೆ]]ಯವರು, ಜೆಫರ್ಸನ್ "ತನ್ನ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸದ ಕಡೆಗೆ ಓಡಲು ತನ್ನನ್ನು ತನ್ನ ಆಪ್ತ ಗೆಳೆಯರಿಂದ ಬೇರೆಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ" ಎಂದು ವರದಿಮಾಡಿದರು.{{Citation needed|date=April 2010}} ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿರುವಾಗ, ಜೆಫರ್ಸನ್ [[F.H.C. ಸಮುದಾಯ]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಗುಪ್ತಚರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಅವರು ವಸತಿ ಮತ್ತು ಭೋಜನದ ವ್ಯವಸ್ತೆಯನ್ನು ಕಾಲೇಜಿನ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು, ಇಂದು ಆ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ಸರ್ ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫೆರ್ [[ವ್ರೆನ್ ಕಟ್ಟಡವೆಂದು]] ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಗ್ರೇಟ್ ಹಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಮುದಾಯದ ಭೋಜನಕ್ಕೆ ಹಾಜರಾಗುತ್ತಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಪ್ರಾತಃಕಾಲದ ಮತ್ತು ಸಾಯಂಕಾಲದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳಿಗೆ ವ್ರೆನ್ ಚಾಪೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾಜರಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾದ [[ಪ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಪಾಕ್ವಿಯರ್‌]]ರ ರಾಜವೈಭವದ ಅಪರಿಮಿತ ಔತಣಗಳಿಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಹಾಜರಾಗಿದ್ದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಗಿಟಾರನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಶರಾಬಿಗೆ ಮೊದಲ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ವರ್ಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ೧೭೬೨ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನೈಪುಣ್ಯತೆಯಿಂದ ಪದವೀಧರರಾದ ನಂತರ, ಅವರು [[ಜಾರ್ಜ್ ವಿತ್]] ಕಾನೂನು ಪ್ರೊಫೆಸರ್‌ ವಿಲಿಯಮ್‌ & ಮೇರಿರ ಜೊತೆ [[ಕಾನೂನು ಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಓದಿದರು]] ಮತ್ತು ೧೭೬೭ರಲ್ಲಿ ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ವಕೀಲರ ಸಂಘಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು.{{Citation needed|date=April 2010}} === ಕಾಲೇಜಿನ ನಂತರ === ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧, ೧೭೬೫ರಂದು, ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರಿ ಜನೆರವರು ಅವರ ೨೫ನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು.<ref name="HSR 41">ಹೆನ್ರಿ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್ ರ್ಯಾಂಡಾಲ್, ''ದಿ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್''. ಪು ೪೧</ref> ಅವರ ಸಹೋದರಿಯರಾದ ಮೇರಿ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಥಾರವರ ಗೈರುಹಾಜರಿಯಿಂದ ಈಗಾಗಲೇ ವಿಷಾದಕರವಾಗಿದ್ದ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಗಾಧವಾದ ದುಃಖದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದರು, ಅವರ ಸಹೋದರಿ ಮೇರಿ ಅನೇಜ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಥೋಮಸ್ ಬೊಲ್ಲಿಂಗ್‌ರವರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಥಾರವರು ಮುಂಚೆ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ [[ಡಬ್ನಿ ಕರ್ರ್‌]]ರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು.<ref name="HSR 41"/> ಕಿರಿಯ ರಕ್ತಸಂಬಂಧಿಗಳಾದ ಎಲಿಜಬೆತ್, ಲುಸಿ, ಮತ್ತು ಇಬ್ಬರು ಅಂಬೆಗಾಲು ಹಾಕಿಕೊಂದು ನಡೆಯುವ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಜೊತೆಗಾರರಾಗಿ ಬಿಟ್ಟು, ಅವರಿಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಗಂಡಂದಿರ ಮನೆಗೆ ಹೋದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರಿಗೆ ಎಲಿಜಬೆತ್ ಅಥವಾ ಲುಸಿಯ ಸಾನ್ನಿದ್ಯವು ಹಿತಕರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಕಾರಣ ತಮ್ಮ ಹಿರಿಯ ರಕ್ತಸಂಬಂಧಿಗಳು ವದಗಿಸುತ್ತಿದ್ದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇವರು ಧೀಮಂತ ಉತ್ತೇಜನ ಕೊಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ.<ref name="HSR 41"/> ಜೆಫರ್ಸನ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಾಗಿ ಅನೇಕ ಕೇಸುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಹೋಗಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ನೂರಾರು ಕೇಸುಗಳಿಗೆ ವಕೀಲರಾಗಿ ವರ್ತಿಸುತ್ತಿರುವಾಗಲೆ, ೧೭೬೮ ಮತ್ತು ೧೭೭೩ರ ನಡುವೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷವು ನೂರಕ್ಕಿಂತಲು ಹೆಚ್ಚು ಕೇಸುಗಳನ್ನು ಒಂಟಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="HSR 47">ಹೆನ್ರಿ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್ ರ್ಯಾಂಡಾಲ್, ''ದಿ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್''. ಪು ೪೭</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಗಿರಾಕಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯು ಅವರ ತಾಯಿಯ ಕುಟುಂಬ, ರಾಂಡೊಲ್ಫ್ಸ್‌ನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು, ವರ್ಜಿನಿಯಾದ ಉತ್ತಮ ಕುಟುಂಬಗಳ ಸದಸ್ಯರುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.<ref name="HSR 47"/> === ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ === [[ಚಿತ್ರ:monticello.jpg|thumb|right|220px|alt=Jefferson's Home Monticello|ಮೊಂಟಿಸೆಲ್ಲೊ]] [[ಚಿತ್ರ:Montcello 1956 Issue-20c.jpg|thumb|right|190px|1956ರ ರೆಗ್ಯುಲರ್ ಇಶ್ಯೂ‌ನಲ್ಲಿ ಮೊಂಟಿಸೆಲ್ಲೊ ಚಿತ್ರಣ]] ೧೭೬೮ರಲ್ಲಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ]] ಆನ್ನುವ, ಆಧುನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾದ ಮಹಲಿನ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅವರ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೆ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಷಡ್‌ವೆಲ್ಲ್ ನಲ್ಲಿಯೇ ಒಂದು ಸುಂದರವಾದ ಪರ್ವತ ಶಿಖರದ ಮನೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಕನಸನ್ನೊಂದಿದ್ದರು.<ref>ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಪು.೨೧೪</ref><ref>ಟಿಜೆ ಟು ಜಾನ್ ಮೈನರ್ ಆಗಸ್ಟ್ ೩೦, ೧೮೧೪ ಲಿಪ್ಸ್‌ಕೂಂಬ್ ಅಂಡ್ ಬರ್ಘ್, ಡಬ್ಲುಟಿಜೆ ೨:೪೨೦-೨೧</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ರಚಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ಅವರ ವಾಸ್ತುಕಲೆ ಅಧ್ಯಯನ [[ಅಂಡ್ರೆಯ ಪಲ್ಲಡಿಯೊ]] ಮತ್ತು ಅದರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಪರಿಮಿತವಾಗಿ ಖರ್ಚುಮಾಡಿ ಸಾಲಕ್ಕೊಳಗಾದರು. <ref>{{cite web |url=http://www.architectureweek.com/topics/orders-01.html |title=The Orders – 01 |author=ArchitectureWeek |accessdate=2009-07-20 |archive-date=2019-06-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190610070004/http://www.architectureweek.com/topics/orders-01.html |url-status=dead }}</ref> ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ ಸಹ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಗುಲಾಮರ ತೋಟವಾಗಿತ್ತು. ಎಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯ ಅಂತ್ಯದ ಸಮಯಕ್ಕೆ, ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸುಮಾರು ೬೦೦ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. [[ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ]] ತೋಟದಲ್ಲಿನ ಬಹುತೇಕ ಗುಲಾಮರು ಅವರೊಳಗೆಯೇ ಒಬ್ಬರು ಇನ್ನೊಬ್ಬರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಗೆ ಕಾರಣರಾದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮುಖ್ಯವಾದ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಚಿಮಣಿಗಳು ಅಥವಾ [[ಗುಪ್ತವಾದಂತಹ]] ಕಷ್ಟಕರವಾದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಕೆಲವು ನಿಷ್ಟಾವಂತ ಗುಲಾಮರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹಣ ಪಾವತಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ತುಣುಕು ತುಣುಕಾದ ದಾಖಲೆಗಳ ಸೂಚನೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ ಗುಲಾಮ ವಸತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀಮಂತ [[ಧಾರ್ಮಿಕ]] ಜೀವನ, [[ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್]] ಮತ್ತು [[ಆಪ್ರಿಕಾನ್]] ಎರಡರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಗುಲಾಮರಿಗೆ ವ್ಯಾಕರಣದ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ದಾಖಲೆಗಳಿಲ್ಲದಿದ್ದರು, ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋದಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ಗುಲಾಮ ಪುರುಷರು ಓದಲು ಮತ್ತು ಬರೆಯಲು ಬಲ್ಲವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://plantationdb.monticello.org/ |title=nMonticello |publisher=Plantationdb.monticello.org |date= |accessdate=2009-09-02 |archive-date=2018-09-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180921010722/http://plantationdb.monticello.org/ |url-status=dead }}</ref> ಾ === ಕ್ರಾಂತಿಯ ಕಡೆಗೆ === ಕಾನೂನಿನ ಅಭ್ಯಾಸದ ಜೊತೆಗೆ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ೧೭೬೯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವರ್ಜೀನಿಯಾ [[ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಬರ್ಗೆಸ್ಸೆಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ [[ಆಲ್ಬೆಮರ್ಲೆ ಕಾಂಟಿ]]ಯಾಗಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದ್ದರು. ೧೭೭೪ರಲ್ಲಿನ [[ಬ್ರಿಟಿಷ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಸಭೆ]]ಯಿಂದ ನಡೆದ [[ನಿರ್ಬಂಧಕ ಕೃತ್ಯಗಳ]] ತರುವಾಯಿ, ಅವರು ಆ ಕೃತ್ಯಗಳ ವಿರುದ್ಧ ದೃಢಸಂಕ್ಲ್ಪದ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ಸೆಟ್ಟನ್ನು ಬರೆದರು, ಇದನ್ನು ''[[ಎ ಸಮ್ಮರಿ ವ್ಯೂವ್ ಆಫ್ ದಿ ರೈಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಮೆರಿಕ]]'' ವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು,ಇದು ಪ್ರಲಟವಾದ ಅವರ ಮೊದಲ ಪುಸ್ತಕವಾಗಿದೆ. ನಿರ್ಬಂಧಕ ಕೃತ್ಯಗಳ ಮೊದಲಿನ ಖಂಡನೆಯು ಕಾನೂನಿಗೊಳಪಡುವ ಮತ್ತು ಶಾಸನಬದ್ಧ ವಿಚಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿತ್ತು, ಆದರೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ವಲಸೆಗಾರರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೆ ಆಳುವ [[ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಹಕ್ಕನ್ನು]] ಹೊಂದಿದ್ದರೆಂಬ ಮೂಲತತ್ವದ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಒಡ್ಡಿದ್ದಾರೆ.<ref name="Peterson">ಮೆರ್ರಿಲ್ ಡಿ. ಪೀಟರ್ಸನ್, "ಜೆಫರ್ಸನ್, ಥಾಮಸ್"; ''[[ಅಮೇರಿಕನ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಬಯೋಗ್ರಫಿ ಆನ್‌ಲೈನ್]]'', ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೦೦.</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಸಭೆಯು ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್‌ಗೆ ಮಾತ್ರ ಶಾಸನ ಸಭೆ, ಮತ್ತು ಅದು ವಲಸೆಗಾರರ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಶಾಸನಾಧಿಕಾರವನ್ನೊಂದಿಲ್ಲವೆಂದು ಸಹ ವಾದಿಸಿದರು.<ref name="Peterson"/> ವರ್ತಮಾನ ಪತ್ರವು ಮೊದಲ ಭೂಖಂಡದ (ಯುರೋಪಿನ) ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ನಿಯೋಗಕ್ಕೆ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ವದಗಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನೊಂದಿತ್ತು, ಆದರೆ ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಯೋಜನೆಗಳು ಆ ಕಾಯಕಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಮೂಲತತ್ವದ್ದಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="Peterson"/> ಅದಾಗ್ಯೂ, ಕರಪತ್ರಗಳು ಅಮೆರಿಕಾದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ವದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕವಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಂತನಶೀಲ ದೇಶಭಕ್ತ ವಕ್ತಾರರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೆಂಬುದು ಅಂಕಿತವಾಯಿತು.{{Citation needed|date=April 2010}} === ಡಿಕ್ಲರೇಶನ್‌(ಘೋಷಣೆ)ನ ಕರಡು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವಿಕೆ === ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಎರಡನೆಯ ಭೂಖಂಡದ (ಯುರೋಪಿನ) ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ]] ನಿಯೋಗಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರು, ಈ ಸೇವೆಯನ್ನು [[ಅಮೆರಿಕಾದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಯುದ್ದದ]] ಸ್ಫೋಟದ ನಂತರ ಕೂಡಲೇ ಜೂನ್ ೧೭೭೫ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಜೂನ್ ೧೭೭೬ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೇಸ್ [[ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಿರ್ಣಯಗಳನ್ನು]] ಪರಿಗಣಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದಾಗ, ನಿರ್ಣಯಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲು ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು [[ಐದು-ಜನರ ಸಮಿತಿಯ]] ಸದಸ್ಯರನ್ನಾಗಿ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸಮಿತಿಯು ಮೊದಲ ಕರಡುಪತ್ರವನ್ನು ಬರೆಯಲು ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡಿತ್ತು, ಬಹುಶಃ ಇದು ಬರಹಗಾರರೆಂಬ ಅವರ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿಯಿಂದ ಆಗಿರಬಹುದು. ಈ ಕೆಲಸವನ್ನು ದಿನಚರಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು; ಆ ಸಮಯದಲಿ ಇದನ್ನು ಯಾರು ಪ್ರಮುಖ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯೆಂದು ಯೋಚಿಸಿರಲಿಲ್ಲ.<ref>ಎಲ್ಲಿಸ್, ''ಅಮೇರಿಕನ್ ಸ್ಪಿಂಕ್ಸ್'', ೪೭–೪೯.</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸಮಿತಿಯ ಇತರ ಸದಸ್ಯರುಗಳೊಂದಿಗೆ ಪರ್ಯಾಲೋಚನೆ ಮಾಡುವದರೊಂದಿಗೆ ಕರಡುಪತ್ರವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು, [[ಜಾರ್ಜ್ ಮಾಸೊನ್ಸ್‌ರವರ]] [[ಹಕ್ಕುಗಳ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಘೋಷಣೆಯ]] ಕರಡುಪತ್ರವನ್ನು, ಮತ್ತು ಇತರ ಮೂಲಗಳನ್ನಾಧರಿಸಿ ಅವರು ಸ್ವತಃ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಸಂವಿಧಾನದ]] ಪ್ರಸ್ತಾಪಿತ ಕರಡುಪತ್ರವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು.<ref>ಮೆಯರ್, ''ಅಮೇರಿಕನ್ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಚರ್''. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಇತರೆ ಕೆಲಸಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ [[ಗ್ಯಾರಿ ವಿಲ್ಸ್]], ''ಇನ್ವೆಂಟಿಂಗ್ ಅಮೇರಿಕಾ: ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಡಿಕ್ಲರೇಶನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್'' (೧೯೭೮) ಮತ್ತು ಕಾರ್ಲ್ ಎಲ್. ಬೆಕರ್, ''ದಿ ಡಿಕ್ಲರೇಶನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್: ಎ ಸ್ಟಡಿ ಇನ್ ದಿ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಐಡಿಯಾಸ್'' (೧೯೨೨).</ref> == ೧೭೭೪ರಿಂದ ೧೮೦೦ವರೆಗಿನ ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನ == [[ಚಿತ್ರ:Jefferson Memorial with Declaration preamble.jpg|thumb|left|upright|Rudolph Evans' statue of Jefferson with excerpts from the Declaration of Independence to the right|alt=ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ರುಡಾಲ್ಫ್ ಇವಾನ್ಸ್ ಪ್ರತಿಮೆ]] ಜೆಫರ್ಸನ್ ತಮ್ಮ ಕರಡುಪತ್ರವನ್ನು ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ತೋರಿಸಿದರು, ಇದು ಕೆಲವು ಅಂತಿಮ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಜೂನ್ ೨೮, ೧೭೭೬ರಂದು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್‌ಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸಿದರು. ಜುಲೈ ೨ರಂದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಿರ್ಣಯದ ಪರವಾಗಿ ಮತ ನೀಡಿದ ನಂತರ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್ ಅದರ ಗಮನವನ್ನು ಘೋಷಣೆಯ ಕಡೆಗೆ ಹರಿಸಿತ್ತು. ಅನೇಕ ದಿನಗಳ ಚರ್ಚೆಯ ನಂತರ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್ ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಮಾಡಿದೆ ಮತ್ತು ಮೂಲಪಠ್ಯದ ನಾಲ್ಕನೇ ಭಗವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು, ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ [[ಗುಲಾಮ ವ್ಯವಹರದ]] ಕಷ್ಟವಾದ ವಾಕ್ಯವೃಂದವನ್ನು, ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿಂದ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಸಮಾಧಾನಗೊಂಡರು.<ref name="autogenerated1">ಎಲ್ಲಿಸ್, ''ಅಮೇರಿಕನ್ ಸ್ಪಿಂಕ್ಸ್'', ೫೦.</ref> ಜುಲೈ ೪, ೧೭೭೬ರಂದು, [[ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಘೋಷಣೆಯ]] ಸಮುಚಿತ ಪದಗಳ ಆಯ್ಕೆಯು ಅನುಮೋದಿತಗೊಂಡಿದೆ. ಕಾಲಾನುಕ್ರಮ ಘೋಷಣೆಯು ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಪ್ರಮುಖ ಯಶಸ್ಸಿನ ಹೆಗ್ಗಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಅವರ ನಿರರ್ಗಳ ಉಪೋದ್ಘಾತವು ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಹಿಸುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದಂತಹ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ.<ref name="autogenerated1"/> === ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ === [[ಚಿತ್ರ:Declaration of Independence (1819), by John Trumbull.jpg|thumb|In John Trumbull's painting Declaration of Independence, the five-man drafting committee is presenting its work to the Continental Congress. Jefferson is the tall figure in the center laying the Declaration on the desk.|alt=ಸುಮಾರು 50ಜನ ಪುರುಷರು ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಸಭಾ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿದ್ದಾರೆ.ಕೋಣೆಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ಐದು ಜನರ ಮೇಲೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ದೃಷ್ಟಿ ಬೀರಿದ್ದಾರೆ.ಐದು ಜನರಲ್ಲಿ ಅತಿ ಉದ್ದನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಒಂದು ದಾಖಲೆ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಇಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.]] ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೭೭೬ರಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾಗೆ ವಾಪಾಸಾದರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ಹೊಸಾ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಡೆಲಿಗೇಟ್ಸ್‌]]ಗೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಮನೆಯಲ್ಲಿನ ಅವರ ಅವಧಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾವನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ತನ್ನ ಹೊಸಾ ಗುರುತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಲು ವರ್ಜೀನಿಯಾ'ದ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸುದಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ ಮಾಡಲು (ಸದ್ಯದ ವರೆಗು ತರಲು)ತಯಾರಿ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ೧೨೬ ವಿಧೇಯಕಗಳ ಕರಡುಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಿದರು, ಇದು [[ಜೇಷ್ಠಪುತ್ರನ ಹಕ್ಕನ್ನು]] ರದ್ದುಪಡಿಸುವುದು, [[ಮತಶ್ರದ್ಧೆಯುಳ್ಳವರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ]]ವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾಲಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಗೊಳಿಸುವುದು ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೧೭೭೮ರಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ "ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಧೇಯಕವು " ಮೊದಲು ಅಮೆರಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿನ-ಚುನಾಯಿಸುವ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು, ಅವರ ''ಅಲ್ಮ ಮಾಟೆರ್‌'' ನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಅನುವುಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದೆ.{{Citation needed|date=April 2010}} ರಾಜ್ಯದ ಶಾಸನಸಭೆಯಲ್ಲಿರುವಾಗ ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಕೊಲೆ]] ಮತ್ತು [[ದೇಶದ್ರೋಹ]]ವನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ [[ಮರಣ ದಂಡನೆ]]ಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ವಿಧೇಯಕವನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದರು. [[ಮರಣ ದಂಡದ]] ಕಾನೂನನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿಮಾದುವ ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಮತದಿಂದ ವ್ಯರ್ತವಾಯಿತು,<ref>{{cite web |url=http://www.deathpenaltyinfo.org/article.php?scid=15&did=410 |title=Part I: History of the Death Penalty |publisher=Deathpenaltyinfo.org |date= |accessdate=2009-09-02 |archive-date=2008-05-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080507125544/http://www.deathpenaltyinfo.org/article.php?scid=15&did=410 |url-status=dead }}</ref> ಮತ್ತು [[ಅತ್ಯಾಚಾರ]]ದಂತಹ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಮರಣ ದಂಡನೆ ವಿಧಿಸುವುದು ವರ್ಜೀನಿಯಾದಲ್ಲಿ ೧೯೬೦ರ ವರೆಗು ಉಳಿಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://users.bestweb.net/~rg/execution/VIRGINIA.htm|title=Virgina Executions|publisher=Rob Gallagher|accessdate=2009-09-02|archive-date=2009-08-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20090826135326/http://users.bestweb.net/~rg/execution/VIRGINIA.htm|url-status=dead}}</ref> ಅವರು ಗುಲಾಮರನ್ನು [[ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು]]ನಿಷೇಧಿಸುವ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು ಆದರೆ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯನ್ನೇ ನಿಷೇಧಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾದರು.{{Citation needed|date=April 2010}} === ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಗವರ್ನರ್ === ಜೆಫರ್ಸನ್ ೧೭೭೯ರಿಂದ ೧೭೮೧ರ ವರೆಗು [[ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ]] ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ, ಅವರು ೧೭೮೦ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು [[ವಿಲಿಯಮ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌]]ನಿಂದ [[ರಿಚ್ಮಂಡ್‌]]ನ ಮಧ್ಯಭಾಗಕ್ಕೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಉಸ್ತುವಾರಿಯನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ವಿಲಿಯಮ್‌ ಮತ್ತು ಮೇರಿ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು, ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಥಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ [[ಗೌರವ ಬಿರುದುಗಳ]] ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೧೭೭೯ರಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಅನುಜ್ಞೆಯ ಮೇರೆಗೆ, [[ಜಾರ್ಜ್ ವಿತ್‌]]ರನ್ನು ಅಮೆರಿಕಾದ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಕಾನೂನಿನ ಅಧ್ಯಾಪಕರನ್ನಾಗಿ ವಿಲಿಯಮ್‌ ಮತ್ತು ಮೇರಿಯಿಂದ ನೇಮಕಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಅವರು ಮಾಡಬೇಕೆಂದುಕೊಂಡಿದ್ದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ವೇಗದಿಂದ ಅಸಂತ್ರೂಪ್ತಿಗೊಂಡರು, ಅವರು ನಂತರ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ]] ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾದರು, ಉನ್ನತ ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಬೋಧನೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲೇ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಕಾಲೇಜು ಇದಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿದ್ದಾಗಿನ ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ನಿಂದ ಎರಡುಬಾರಿ ದಾಳಿಗೊಳಗಾಯಿತು, firstಸಲ [[ಬೆನೆಡಿಕ್ಟ್ ರ್ನೋಲ್ಡ್‌]]ರಿಂದ ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಕಾರ್ನ್‌ವಾಲಿಸ್ ಪ್ರಭು]]ಗಳಿಂದ. [[ಬನಸ್ಟ್ರೆ ಟಾರ್ಲೆಟೊನ್‌‌]]ರವರಿಂದ ಬಂದನಕ್ಕೊಳಗಾಗುವ ಹತ್ತುನಿಮಿಷಗಳ ಮೊದಲು, ಅವರು [[ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ಖೆನ್ರಿ]] ಮತ್ತು ಇತರ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ನಾಯಕರೊಂದಿಗಿದ್ದರು, ಜೂನ್ ೧೭೮೧ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅಶ್ವಬಲದೊಂದಿಗೆ ದಾಳಿನಡೆಸಿದರು.<ref>{{cite book|last=Bennett|first=William J.|authorlink=William Bennett|title=America: The Last Best Hope (Volume I): From the Age of Discovery to a World at War|publisher=Nelson Current|year=2006|page=99|chapter=The Greatest Revolution|isbn=1-59555-055-0}}</ref> ಅವರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಅಸಮ್ಮತಿಸಿದ್ದು ಅವರ ಮುಂದಿನ ರಾಜಕೀಯದ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಗೆ ಅಡಚಣೆಯಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಅವರು ಮತ್ತೆ ಎಂದೂ ವರ್ಜೀನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಪದಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.<ref>{{Harvnb|Ferling|2004|p= 26}}</ref> ಹೇಗಾದರು, ಅವರು, ೧೭೮೩ರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ ಶಾಸನಸಭೆಯಿಂದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿಗೆ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. === ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಸದಸ್ಯ === ಜೂನ್ ೬ ೧೭೮೩ರಲ್ಲಿ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದ ಶಾಸನಸಭೆಯು ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರನ್ನು [[ರಾಜ್ಯಸಂಘದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿಗೆ]] ನೇಮಕ ಮಾಡಿತು, ನವೆಂಬರ್ ೧ರಂದು ಅವರ ಅಧಿಕಾರ ಅವದಿಯು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಅವರು ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ನಿಶ್ಚಯಿಸಲು ವ್ಯವಸ್ಥಿತಗೊಂಡ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು, ಆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದ ಅವರು [[ಅಮೆರಿಕಾದ ಕರೆನ್ಸಿಯು (ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ನಾಣ್ಯ, ನೋಟು)]] ದಶಮಾಂಶ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕೆಂದು ಶಿಫಾರಸುಮಾಡಿದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್ ಅಧಿವೇಶನದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲದಿರುವಾಗ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ಕಾರ್ಯಾಂಗ ಹಸ್ತವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ, [[ರಾಜ್ಯಗಳ ಸಮಿತಿಗಳನ್ನು]] ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಶಿಫಾರಸನ್ನು ಸಹ ಮಾಡಿದರು. ೭ ಮೇ ೧೭೮೪ರಂದು ರಾಯಭಾರಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದಾಗ ಅವರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸನ್ನು ಬಿಟ್ಟರು. ೧೭೮೫ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ಗೆ ಮಂತ್ರಿಯಾದರು. === ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ಗೆ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ === [[ಚಿತ್ರ:Thomas Jefferson's Paris house memorial.jpg|thumb|right|Memorial plaque on the Champs-Élysées, Paris, France, marking where Jefferson lived while he was Minister to France. The plaque was erected after World War I to commemorate the centenary of Jefferson's founding of the University of Virginia.|alt=ಜೆಫರ್ನನ್ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ್ದರೋ ಅದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ಯಾರಿಸ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಚಾಂಪ್ಸ್-ಎಲಿಸೀಸ್‌ನ ಮೇಲಿರುವ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಪಲಕ. ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಶತಮಾನೋತ್ಸವ ಜ್ಞಾಪಕಾರ್ಥ ಮೊದಲ ವಿಶ್ವಯುದ್ಧದ ನಂತರ ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ಬಿರುದು ಫಲಕ.]] ಜೆಫರ್ಸನ್ ೧೭೮೫ರಿಂದ ೧೭೮೯ರ ವರೆಗು [[ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ಗೆ]] ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಕಾರಣ, ಅವರು [[ಫಿಲಾಡೆಲ್ಫಿಯಾದ ಸಭೆಗೆ]] ಹಾಜರಾಗಲು ಸಾದ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. [[ಹಕ್ಕುಗಳ ವಿಧೇಯಕದ]] ಕೊರತೆಯಿದ್ದರು ಅವರು ಸಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೊಸಾ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು [[ಜೇಮ್ಸ್ ಮಾಡಿಸನ್‌]]ರಿಂದ ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರದ ಮೂಲಕ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. [[ಪ್ಯಾರಿಸ್‌]]ನಲ್ಲಿರುವಾಗ, ಅವರು [[ಚಾಂಪ್ಸ್-ಎಲೈಸೀಸ್‌]]ನಲ್ಲಿನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸವಿದ್ದರು. ಅವರ ಬಹುತೇಕ ಸಮಯವನ್ನು ನಗರದಲ್ಲಿನ ವಸ್ತುಕಲೆಗೆ ಸಂಬಂದಿಸಿದ ಸ್ಥಳಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು, ಹಾಗು ಫ್ಯಾರೀಸ್ ಹೊಂದಿದ್ದ ಭವ್ಯ ಕಲೆಯನ್ನು ಆಹ್ಲಾದಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಲೊನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರಾದರು ಮತ್ತು ನಗರದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಸತತವಾಗಿ ಭೋಜನದ ಅತಿಥಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಅವರು ಅಗಾಗ್ಗೆ ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಇತರರನ್ನು ಮನರಂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. [[ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ]]ದಿಂದ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್ ಕುಟುಂಬದ ಇಬ್ಬರು ಗುಲಾಮರು ಇವರ ಮತ್ತು ಇವರ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಜೇಮ್ಸ್ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್‌ನಿಗೆ ಫ್ರೆಂಚ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ಅಡುಗೆಯವನಾಗಿ ತರಬೇತಿಹೊಂದಲು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸಂಬಳ ನೀಡಿದರು (ನಂತರ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಫಿಲಾಡೆಲ್ಫಿಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್ ಮುಖ್ಯ ಅಡುಗೆಯವರಾಗಿ ಅವರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು). [[ಸಲ್ಲಿ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್]], ಜೇಮ್ಸ್' ಸಹೋದರಿ, ಕಡಲಾಚೆಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್’ರ ಕಿರಿಯ ಮಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿದ್ದಳು. ಫ್ಯಾರೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸಲ್ಲಿ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್‌ಜೊತೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಸಂಬಂದವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬಹುದೆಂದು ನಂಬಿದ್ದರು. ನಗರದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಅವರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್ ಫ್ರೆಂಚನ್ನು ಕಲೆತರು.<ref>ಅನ್ನೆಟ್ಟೆ ಗೊರ್ಡನ್-ರೀಡ್, ''[[The Hemingses of Monticello: An American Family]]'', ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಡಬ್ಲು.ಡಬ್ಲು. ನಾರ್ಟನ್ &amp; ಕಂಪನಿ, ೨೦೦೮</ref> ೧೭೮೪ರಿಂದ ೧೭೮೫ರ ವರೆಗು, ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಪ್ರುಸ್ಸಿಯ]]ದ ನಡುವಿನ ವ್ಯವಹಾರ ಸಂಬಂದಗಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. ಪ್ರುಸ್ಸಿಯನ್ ರಾಯಭಾರಿಯಾದ [[ಪ್ರೀಡ್‌ರಿಕ್ ವಿಲ್‌ಹೆಮ್ ವೊನ್ ತುಲ್ಮೆಯರ್]] ಮತ್ತು [[ಜಾನ್ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್]], [[ಹಗ್ಯು]]ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಇಬ್ಬರು, ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರೀಸ್‌ನಲ್ಲಿನ [[ಬೆಂಜಾಮಿನ್ ಪ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್]], ಸಹ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=dmgUAAAAYAAJ&pg=PA218&lpg=PA218&dq=Thulemeier+Magdeburg |title=The Diplomatic Correspondence of the United States of America |publisher=Books.google.com |date= |accessdate=2009-09-02|year=1833}}</ref> ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಗಣ್ಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಗೆಳೆತನ ವಿದ್ದರೂ, ೧೭೮೯ರಲ್ಲಿ [[ಪ್ರೆಂಚ್ ಆಂದೋಲನ]] ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗ, ಆಂದೋಲನ ಕಾರರಿಂದ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರನ್ನು ಪಕ್ಕಕ್ಕಿರಿಸಲಾಯಿತು. === ವಿದೇಶಾಂಗ ಮಂತ್ರಿ(ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಆಫ್ ಸ್ಟೇಟ್) === ಪ್ರಾನ್ಸ್‌ನಿಂದ ವಾಪಾಸಾದ ನಂತರ, ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಜಾರ್ಜ್ ವಾಷಿಂಗ್‌ಟನ್‌]]ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ವಿದೇಶಾಂಗ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. (೧೭೯೦–೧೭೯೩). ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು [[ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್]] [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅದಾಯ ತೆರಿಗೆ ನೀತಿ]] ವಿರುದ್ದ ಒಂದು ಬಂಡಾಯ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುದ್ದದ ಸಾಲಕ್ಕೆ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಸಮನಾಗಿ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದರೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಲಕ್ಕೆ ಆಯಾ ರಾಜ್ಯವೇ ಹೊಣೆ ಎಂಬುದು ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿತ್ತು. ಮುಂದಿನ ಬಂಡಾಯದಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಪ್ರಜಾತಂತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲ ಮಾಡಲು ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವವಾದಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ ರವರನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಕೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾದರು. ಅವರು ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು "ರಾಯಲಿಸಮ್‌" ದೊಂದಿಗೆ ಸಮೀಕರಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ‍ಅವರು ಸಂಯುಕ್ತ ಪ್ರಜಾಸತ್ತತೆಯನ್ನು "ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವ" ದೊಂದಿಗೆ ಸಮದೂಗಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ, "ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ ಮತ್ತು ಆತನ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಕಿರೀಟ ಮತ್ತು [[ಮುಕುಟಗಳಿಗೆ]] ಹಂಬಲಿಸುವವರಾಗಿದ್ದರು" ಎಂದು ಸಾರಿದರು.<ref>{{Harvnb|Ferling|2004|p= 59}}</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು [[ಜೇಮ್ಸ್ ಮಾಡಿಸನ್]] ಡೆಮೊಕ್ರಟಿಕ್-ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವವನ್ನು ವಹಿಸಿದರು. ಅವರು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಪೆಡರಲಿಸ್ಟ್ ಪಕ್ಷದ ಬೆಂಬಲಿಗರ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಲು ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಸಂಧಾನಕರ ಜಾಲವನ್ನು ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ರಚಿಸಲು ಮಡಿಸನ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಆಂದೋಲನದ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು [[ಜಾನ್ ಜೆ. ಬೆಕ್ಲಿ]]ರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ೧೭೯೩ರಂದು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟನ್ ನಡುವೆ ಯುದ್ಧ ಘೋಷಣೆಯಾದಾಗ ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಭಲವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ ಲಾರೆನ್ಸ್ ಎಸ್. ಕಲ್ಪನ್ ರವರ ವರದಿಯಂತೆ,"ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನ ಆಂತರಿಕ ಬೆಂಬಲ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೇಶವು ಯಾವುದೇ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಬಾರದು" ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>"ಫಾರಿನ್ ಅಫೈರ್ಸ್," ಇನ್ ಪೀಟರ್ಸನ್, ಸಂಪಾದನೆ. ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಎ ರೆಫರೆನ್ಸ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ'' (೧೯೮೬) ಪು ೩೨೫</ref> ೧೭೯೩ ರಲ್ಲಿ [[ಎಡ್ಮಂಡ್-ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಜೆನೆಟ್]] ಎಂಬ ಫ್ರೆಂಚ್ ನ ಭಯಾನಕ ಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ರಾಜ್ಯದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಬಿಕ್ಕಟು ಉಂಟಾಯಿತು.ಏಕೆಂದರೆ ಜೆನೆಟ್ ಅಮೇರಿಕಾದ ತಟಸ್ಥವನ್ನು, ಜನರ ಅಭಿಫ್ರಾಯವನ್ನು ಬದಲಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ರವರ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿಯೂ ಜನರಲ್ಲಿ ತಪ್ಪು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಹುಟ್ಟಿಸಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರ ಸಹಾಯ ಇತ್ತು ಎಂದು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಸಾಚ್ನರ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, "ತವರು ನೆಲದ ರಾಜಕೀಯ ಯಶಸ್ಸು ಯೂರೋಪಿನ ಫ್ರೆಂಚ್ ಸೈನ್ಯದ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ" ಎಂಬುದು ಜಫರ್ಸನ್ ರವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿತ್ತು:<ref>{{Harvnb|Schachner|1951|p=495}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Thomas Jefferson by Tadeusz Kościuszko.PNG|thumb|left|upright|Thomas Jefferson, aquatint by Tadeusz Kościuszko|alt=ಟಾಡೆಯುಸ್ಜ್ ಕೊಸಿಯುಸ್‌ಜ್ಕೊ ಅವರು ರಚಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಆಕ್ವಾಟಿಂಟ್ (ರಾಳದ ದ್ರಾವಣವನ್ನು ತಾಮ್ರದ ಮೇಲೆ ಬಳಿದು ನೈಟ್ರಿಕ್ ಆಮ್ಲದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಚಿತ್ರ ಕೊರೆಯುವುದು)]] :ಆದರೂ ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನ ಬಗ್ಗೆ ಸಹಾನುಭೂತಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಹೊರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಯಶಸ್ಸಿನ ಬಗ್ಗೆ ನಂಬಿಕೆ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ತವರಿನಲ್ಲಿ ಅದರೊಂದಿಗೆ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಂಬಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು. "ಯೂರೋಪಿನ ಯುದ್ಧಗಳು ಫ್ರೆಂಚ್ ನ ಯಾವುದೇ ಹಿನ್ನಡೆಗೆ ಕಾರಣವಾದಲ್ಲಿ ಅದು," ನಮ್ಮ ಏಕನಾಯಕ ಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಶ್ನಾತೀತವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ." ಎಂದು ಅವರು ಭಯ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ನಿಜವಾಗಿ, ನಾನು ಯಾವ ನೂತನ ಕಾಂಗ್ರೇಸ್ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸುಧಾರಣೆಯ ಕನಸುಗಳನ್ನು ಕಂಡೆನೋ,ಅದು ಈ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಫ್ರೆಂಚ್ ವಿನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದರೆ ಅದು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ." === ಕಚೇರಿಯಿಂದ ಒಂದು ವಿರಾಮ === ೧೭೯೩ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದರು.ಅಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ ಮತ್ತು ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ವಿರುದ್ದ ದನಿ ಎತ್ತುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ೧೭೯೪ರಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡ [[ಜೇ ಒಪ್ಪಂದವು]] ಬ್ರಿಟನ್{{ndash}} ನೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ತಂದವು. ಈ ನಡುವೆ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಪ್ರಬಲ ಬೆಂಬಲ ಹೊಂದಿದ್ದ ಮಾಡಿಸನ್ ಮಿಲ್ಲರ್ ಹೇಳಿಕೆ," ತಾಯಿನಾಡನ್ನು ಯದ್ದವಿಲ್ಲದೆ ಸಬಲಗೊಳಿಸುವುದು" ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. "ಇದು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆಯ ಒಂದು ಸಂಗತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟನ್ ನ್ನು ಅಮೇರಿಕಾದ ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸುವಷ್ಟು ವಾಣಿಜ್ಯ ಶಸ್ತ್ರಗಳು ತಮ್ಮಲ್ಲಿವೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸಿತ್ತು" ನಿವೃತ್ತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮಾಡಿಸನ್ ರವರನ್ನು ಪ್ರಭಲವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು.<ref>ಮಿಲ್ಲರ್ (೧೯೬೦), ೧೪೩–೪, ೧೪೮–೯.</ref> === ೧೭೯೬ರ ಚುನಾವಣೆ ಮತ್ತು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷ ಪದವಿ === ೧೭೯೬ರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ನಾಯಕರಾಗಿ [[ಜಾನ್ ಆಡಮ್ಸ್]]ವಿರುದ್ದ ಸೋತರು, ಆದರೆ [[ಉಪ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಾಗಲು]] (೧೭೯೭-೧೮೦೧) ಸಾಕಷ್ಟು ಚುನಾಯಿತ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು. ಅವರು [[ಸಂಸತ್ತಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ]] ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಕೈ ಬರಹವನ್ನು ಬರೆಯುವುದರೊಂದಿಗೆ ಸೆನೆಟ್‌ನ್ನು ತಡೆದರು. ೧೭೯೮ರಲ್ಲಿ ಜಾನ್ ಆಡಮ್ಸ್ ಹೊಸ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕಟ್ಟಿ, ಹೊಸ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಹಾಕುವುದರ ಮೂಲಕ [[ಫೆಡರಲಿಸ್ಟ್]]ಗಳ ಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನೊಂದಿಗೆ[[ಅಘೋಷಿತ ಕ್ವಾಸಿ-ಯುದ್ದ]], ನಡೆಸುವುದರ ಮೂಲಕ, ವಿದೇಶಿ ಮತ್ತು ಬಂಡಾಯ ಕಾಯಿದೆಗೆ ಚೈತನ್ಯ ತುಂಬಿದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ವಿದೇಶಿ ಮತ್ತು ಬಂಡಾಯ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು, ವಿದೇಶಿ ಶತ್ರುಗಳನ್ನು ಬೆದರಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವಾದಿಗಳನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಯತ್ನ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರು [[ವರ್ಮಂಟ್‌ನ]] ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾದ [[ಮ್ಯಾಥೂ ಲಿಯನ್]]. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಮಾಡಿಸನ್‌ರು [[ಕೆಂಟುಕಿ ಮತ್ತು ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು]], ಅನಾಮದೇಯ ಪತ್ರದ ಮೂಲಕ ಪರಿಹಾಸ್ಯ ಮಾಡಿದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಸರ್ಕಾರವು ರಾಜ್ಯಗಳ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಎಂದರೆ, ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಸರ್ಕಾರವು ಅದರ ಯಾವುದೇ ವಿಧಿಗಳನ್ನು ರದ್ದು ಪಡಿಸುವಷ್ಟರಮಟ್ಟಿಗೆ ದೇಶವು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂದು ಅರ್ಥ. ಸುಧಾರಣೆಗಳು [[ರಾಜ್ಯದ ಹಕ್ಕುಗಳ]] ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಮೊದಲ ಹೇಳಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದಾಗಿದ್ದು, ಅವು ಮುಂದೆ,[[ರದ್ದತೆಯ]] ಮತ್ತು [[ಅಡೆತಡೆಯ]] ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ. === ೧೮೦೦ರ ಚುನಾವಣೆ === ಜೆಫರ್ಸನ್ ನೂಯಾರ್ಕ್‌ನ [[ಆರೋನ್ ಬರ್ರ್]] ರೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದು, ಹೊಸ ತೆರಿಗೆಗಳ ಆಕ್ರಮಣದ ಮೂಲಕ ಅವರ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು ಮತ್ತು ೧೮೦೦ ರಲ್ಲಿ [[ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ದೌಡಾಯಿಸಿದರು]]. ಅಂದಿನ ಪ್ರಚಲಿತ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಂತೆ, ಅವರು ಸ್ಥಾನ ಮಾನಕ್ಕೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಲಿಲ್ಲ. [[ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ]], ಗೊಂದಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ, ಕೇಂದ್ರ ಚುನಾವಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಾಯಿತು. ಅವರು ಬರ್ರ್ ನೊಂದಿಗೆ [[ಚುನಾಯಿತ ಕಾಲೇಜ್ ನಲ್ಲಿ]] ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದು, [[ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರೆಪ್ರೆಸೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್]] ತೊರೆದರು. (ಅಲ್ಲಿ ಫೆಡರಲಿಸ್ಟ್ ಗಳ ಪ್ರಭಾವ ಇನ್ನೂ ಇತ್ತು) ಧೀರ್ಘಕಾಲದ ಚರ್ಚೆಯ ನಂತರ, ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ ತನ್ನ ಪಕ್ಷದವರಿಗೆ ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮನವರಿಕೆ ಮಾಡಿದರು. "ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬರ್ರ್ ಗಿಂತ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಟ ದುಷ್ಟನಾಗಿದ್ದು, ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಚುನಾವಣೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ ಅಂತಹವನನ್ನು ಹೊರಗಿಡುವುದರಿಂದ ಅಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಬಹುದು. ೧೮೦೧ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೭ರಂದು ಮುವತ್ತೆರಡು ಮತಪತ್ರಗಳ ಪರಿಶೀಲನೆಯ ನಂತರ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮತ್ತು ಬರ್ರ್ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಚುನಾಯಿತರಾಗುವುದರ ಮೂಲಕ ಈ ವಿವಾದವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲಾಯಿತು. ಬರ್ರ್ ಇದನ್ನು ತನ್ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ತಾನೆ ನಿರಕರಿಸಿದ್ದು ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವಲ್ಲಿ ಅಸಮಧಾನ ಮೂಡಿಸಿತು. ೧೮೦೪ರಲ್ಲಿ ಬರ್ರ್ [[ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್ ನನ್ನು ಒಂದು ಯುದ್ದದಲ್ಲಿ ಕೊಂದ]] ನಂತರ ಆತನನ್ನು ಪಕ್ಷದಿಂದ ಕೈ ಬಿಡಲಾಯಿತು. ಸಾಮಾನ್ಯ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಫೆಡರಲಿಸ್ಟ್ ಆದ [[ಜಾನ್ ಆಡಮ್ಸ್]] ವಿರುದ್ದ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಜಯಗಳಿಸಿದ್ದು ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾಸ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.ಏಕೆಂದರೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಕಾಲೇಜು ಯಾವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ [[ಮೂರನೇ-ಐದು ಒಪ್ಪಂದ]] ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದು ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿತ್ತು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಹಿಡಿತದಲ್ಲಿದ್ದ ದಕ್ಷಿಣದ ಮತಗಳನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡರು. ಅಂದರೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರ ಒಟ್ಟು ಮತಗಳ ಹನ್ನೆರಡರಲ್ಲಿ ಮತದಾನವನ್ನು ಮತ್ತು ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾನವೀಯತೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಪ್ರಜೆಗಳಿಂದ ಬಂದವುಗಳಾಗಿದ್ದವು.<ref name="History">[http://www.huffingtonpost.com/kenneth-c-davis/an-american-history-lesso_b_239108.html ಅನ್ ಅಮೇರಿಕ ಹಿಸ್ಟರಿ ಲೆಸೆನ್ ಫಾರ್ ಪ್ಯಾಟ್ ಬುಚನಾ], [[ಕೆನ್ನೆತ್ ಸಿ. ಡೇವಿಸ್]], ''[[ಹಫಿಂಗ್ಟನ್ ಪೋಸ್ಟ್]]'', ಜುಲೈ ೧೮, ೨೦೦೯.</ref><ref name="NPR"/> ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ ೧೮೦೦ರಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ "ನೀಗ್ರೋಗಳ ಅಧ್ಯಕ್ಷ " ಎಂಬ ಟೀಕೆಗೆ ಒಳಗಾದರು. ''ಮರ್ಕ್ಯುರಿ ಮತ್ತು ಬೊಟ್ಸನ್‌ನ ನ್ಯೂ-ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಪಲ್ಲಾಡಿಯಂ'' ರವರು ಜನವರಿ ೨೦, ೧೮೦೧ ರಂದು ಬರೆದಿರುವಂತೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ "ಗುಲಾಮರ ಹೆಗಲಿನ ಮೇಲಿರುವ ಲಿಬರ್ಟಿ ಆಲಯವನ್ನು" ಗೆದ್ದು ಪರ್ಜಾಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಧಿಸಿದ ವಿಜಯೋತ್ಸವ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="NPR">[http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=1678026 ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್, 'ನೀಗ್ರೊ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು'], ಗ್ಯಾರಿ ವಿಲ್ಲಿಸ್ ಆನ್ ''[[ದಿ ಟೆವಿಸ್ ಸ್ಮೈಲೆ ಶೋ]]'', ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೬, ೨೦೦೪.</ref><ref name="WNYC">[http://www.wnyc.org/books/23191 ನೀಗ್ರೊ ಅಧ್ಯಕ್ಷ: ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಸ್ಲೇವ್ ಪವರ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081208120846/http://www.wnyc.org/books/23191 |date=2008-12-08 }}, ರಿವ್ಯೂ ಆಫ್ ಗ್ಯಾರಿ ವಿಲ್ಲಿಸ್ ಬುಕ್ ಆನ್ [[WNYC]], ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೬, ೨೦೦೪.</ref> == ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಪದವಿ ೧೮೫೭-೧೮೬೧ == [[ಚಿತ್ರ:Thomas Jefferson 1856 Issue-5c.jpg|thumb|left|180px|ಮೊದಲ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಪ್~ 1856ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದದ್ದು ~]] [[ಚಿತ್ರ:Thomas Jefferson Presidential $1 Coin obverse.png|thumb|178px|Thomas Jeffersonon Presidential Dollar|alt=ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಮುಖದ ಕೆತ್ತನೆ ಹೊಂದಿರುವ US $1 ನಾಣ್ಯ]] ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಹಲಾವರು ಸಂಯುಕ್ತ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲಾಯಿತು. ಮತ್ತು ಅವರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ತೆರಿಗೆ ಕಂದಾಯಕ್ಕೆ]] ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು ಕೊಟ್ಟರು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಜಾನ್ ಆಡಮ್ಸ್‌ನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದ [[ವಿದೇಶಿ ಮತ್ತು ಬಂಡಾಯ ಪ್ರಚೋದಕ ಕಾಯಿದೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ]] ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ್ದು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವೆಂದು ನಂಬಿದ್ದ ಅವರು, ಆ ಜನರಿಗೆ ಕ್ಷಮಾಯಾಚನೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ್ದು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವೆಂದು ನಂಬಿದ್ದ ಅವರು, ಆ ಜನರಿಗೆ ಕ್ಷಮಾಯಾಚನೆಯನ್ನು ನೀಡಿದರು. ಅವರು [[1801ರ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು]] ವಜಾಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಆಡಮ್ಸ್‌ನ ಅನೇಕ "ಮಧ್ಯ ರಾತ್ರಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು" ತಮ್ಮ ಕಛೇರಿಯಿಂದ ತೆಗೆದು ಹಾಕಿದರು. ಇದು ಮುಂದೆ''[[ಮಾರ್ಬುರಿ. ವಿ. ಮಾಡಿಸನ್‌]]'' ನ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಸರ್ವೋಚ್ಛ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇತ್ಯರ್ಥಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಅಮೇರಿಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ಸಮುದ್ರದಾಚೆಗಿನ ಯುದ್ಧವಾದ [[ಮೊದಲ ಬಾರ್ಬರಿ ಯುದ್ಧವನ್ನು]] (೧೮೦೧-೧೮೦೫), ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದಲ್ಲದೇ ಅದರಲ್ಲಿ ವಿಜಯ ಸಾಧಿಸಿದರು. ಮತ್ತು ೧೮೦೨ ರಲ್ಲಿ [[ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದಲ್ಲಿ]] [[ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಮಿಲಿಟರಿ ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿಯನ್ನು]] ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. [[ಚಿತ್|180px|right|thumb|ಲೂಸಿಯಾನ ರಾಜ್ಯ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ‌ನಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ತಲೆ, ಭುಜ ಮತ್ತು ಎದೆಯುಳ್ಳ ಪ್ರತಿಮೆ.]] ೧೮೦೩ರಲ್ಲಿ, ಭೂಮಿ ಖರೀದಿಸಲು ಇರುವ ಕಾಂಗ್ರೇಸ್ ಅಧಿಕಾರದ ಸಂವಿಧಾನತ್ಮಕ ಸಂದೇಹಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ನಿಂದ [[ಲೂಸಿಯಾನ ಖರೀದಿಸಿ]], ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಎರಡರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರು. ಈ ರೀತಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಭೂ ಭಾಗವು ಇಂದು ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಶೇಕಡಾ ೨೩ ರಷ್ಟಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.blm.gov/natacq/pls02/pls1-1_02.pdf |title=Table 1.1 Acquisition of the Public Domain 1781–1867 |format=PDF |date= |accessdate=2009-09-02 |archive-date=2003-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20031002093143/http://www.blm.gov/natacq/pls02/pls1-1_02.pdf |url-status=dead }}</ref> ೧೮೦೭ರಲ್ಲಿ, ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಆರೋನ್ ಬರ್ ರವರು ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರ ಮೇಲೆ ರಾಜದ್ರೋಹ ಅಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೊರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರಾದರೂ, ಅವರು ಈ ಆಪಾದನೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತ. ನ್ಯಾಯ ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಾದ [[ಜಾನ್ ಮಾರ್ಷಲ್]] [[ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹಾಜರಾಗುವಂತೆ]] ಆದೇಶಿಸಿದಾಗ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಘನ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿ, ತಾವು ಒಬ್ಬ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮನವಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದರು. ಆದರೆ ಮಾರ್ಷಲ್ ರವರು ನ್ಯಾಯಾಲದ ಅದೇಶವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳದೇ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ಒಬ್ಬ ರಾಷ್ಟ್ರಾಧ್ಯಕ್ಷನಿಗೆ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ರಿಯಾಯಿತಿ ಇಲ್ಲವೆಂದಾಗ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು. [[1807ರ ಎಂಬರ್ಗೊ ಕಾಯಿದೆ]] ಜೆಫೆರ್ಸನ್ ರವರ ಗೌರವ ಚ್ಯುತಿ ತರುವಂತದ್ದಾಗ್ಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇದು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರದೆ ಅವರ ಎರಡನೇ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದು ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ೧೮೦೩ರಲ್ಲಿ, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರು ಕರಿಯರನ್ನು ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಸಾಗಿಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಕಾನೂನು ಮಸೂದೆಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ಇತಿಹಾಸಕಾರರಾದ [[ಜಾನ್ ಹೋಪ್ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್]] ಈ ಸಹಿಯನ್ನು ಈ ರೀತಿ ವರ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ, "ಇದು ಸ್ವತಂತ್ರ ನೀಗ್ರೋಗಳ ಉಚಿತವಾದ ಸಂಶಯಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಯಾಗಿದ್ದು ಇದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಏನೂ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ." <ref>[ಜಾನ್ ಹೋಪ್ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್, ''ರೇಸ್ ಅಂಡ್ ಹಿಸ್ಟರಿ: ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಪ್ರಬಂಧಗಳು 1938–1988'' (ಲೂಸಿಯಾನಾ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್: 1989) ಪು. 336] ಮತ್ತು [ಜಾನ್ ಹೋಪ್ ಫಾಂಕ್ಲಿನ್, ''ರೇಸಿಯಲ್ ಈಕ್ವಾಲಿಟಿ ಇನ್ ಅಮೇರಿಕಾ'' (ಚಿಕಾಗೊ: 1976), ಪು. 24-26]</ref> ಮಾರ್ಚ್ ೩, ೧೮೦೭ರಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ರವರು ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಕಾನೂನು ಬಾಹಿರವಾಗಿ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಮಸೂದೆಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು.<ref>{{cite web |url=http://americanhistory.about.com/od/thomasjefferson/p/pjefferson.htm |title=Thomas Jefferson Biography – Third President of the United States |author=Martin Kelly |accessdate=2009-07-05 |archive-date=2017-02-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170228055714/http://americanhistory.about.com/od/thomasjefferson/p/pjefferson.htm |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://history1800s.about.com/od/slaveryinamerica/a/1807slaveact.htm |title=Importation of Slaves Outlawed by 1807 Act of Congress |author=Robert MacNamara |accessdate=2009-07-05 |archive-date=2015-04-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150407021008/http://history1800s.about.com/od/slaveryinamerica/a/1807slaveact.htm |url-status=dead }}</ref> === ಆಡಳಿತ, ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಮತ್ತು ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೋರ್ಟ್ ನೇಮಕಾತಿಗಳು ೧೮೦೧–೧೮೦೯ === {{Col-begin}} {{Col-1-of-3}} {{Infobox U.S. Cabinet |align=left |clear=yes |Name=Jefferson |President=Thomas Jefferson |President start=1801 |President end=1809 |Vice President=Aaron Burr |Vice President start=1801 |Vice President end=1805 |Vice President 2=George Clinton |Vice President start 2=1805 |Vice President end 2=1809 |State=James Madison |State start=1801 |State end=1809 |Treasury=[[Samuel Dexter]] |Treasury date=1801 |Treasury 2=[[Albert Gallatin]] |Treasury start 2=1801 |Treasury end 2=1809 |War=[[Henry Dearborn]] |War start=1801 |War end=1809 |Justice=[[Levi Lincoln, Sr.]] |Justice start=1801 |Justice end=1804 |Justice 2=[[John Breckinridge (Attorney General)|John Breckinridge]] |Justice start 2=1805 |Justice end 2=1806 |Justice 3=[[Caesar A. Rodney]] |Justice start 3=1807 |Justice end 3=1809 |Navy=[[Benjamin Stoddert]] |Navy date=1801 |Navy 2=[[Robert Smith (cabinet)|Robert Smith]] |Navy start 2=1801 |Navy end 2=1809 }} {{Col-2-of-3}} '''[[ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಜಸ್ಟಿಸ್]]''' * [[ವಿಲಿಯಮ್ ಜಾನ್ಸನ್]] – ೧೮೦೪ * [[ಹೆನ್ರಿ ಬ್ರಾಕ್‌ಹೋಲ್‌ಸ್ಟ್ ಲಿವಿಂಗ್‌ಸ್ಟನ್]] – ೧೮೦೭ * [[ಥಾಮಸ್ ಟಾಡ್]] – ೧೮೦೭ '''ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ಸೇರಲ್ಪಟ್ಟ ರಾಜ್ಯಗಳು''' * '''[[ಒಹಾಯೋ]]''' – ಮಾರ್ಚ್ ೧, ೧೮೦೩ {{Col-3-of-3}} [[ಚಿತ್ರ:Reproduction-of-the-1805-Rembrandt-Peale-painting-of-Thomas-Jefferson-New-York-Historical-Society 1.jpg|thumb|left|Painting of Jefferson by Rembrandt Peale (1805)|alt=1805ರಲ್ಲಿ ರೆಂಬ್ರಾಂಡ್ ಪೀಲೆ ಅವರು ರಚಿಸಿದಂತಹ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಉಣ್ಣೆಯ ಕೊರಳುಪಟ್ಟಿ ಧರಿಸಿರುವ ವರ್ಣಚಿತ್ರ]] {{col-end}} == ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವೊಂದರ ಸ್ಥಾಪಕ == :''ಅಲ್ಲದೆ ನೋಡಿ: [[ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ವರ್ಜೀನಿಯದ ಇತಿಹಾಸ]]'' [[ಚಿತ್ರ:University-of-Virginia-Rotunda.jpg|thumb|The Lawn, University of Virginia|alt=ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಬಳಿ ರೊಟುಂಡಾದ ಚಳಿಗಾಲದ ಭೂದೃಶ್ಯ]] ಅದ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟ ನಂತರ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಹೊಸ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಚಿಂತಕರಾದರು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಧಿಗಳು ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸದೇ ಇದ್ದಂತಹ [[ಅನೇಕ ಹೊಸಾ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ]] ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದಾದಂತಹ ವರ್ಚಸ್ಸು ಬೀರುವ ಒಂದು ಉಚಿತ ಚರ್ಚನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಚಿಂತಕರಾದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣಕೊಡುವುದು ಸುಸಂಘಟಿತ ಸಮಾಜವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ನಂಬಿದ್ದರು, ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಜನರಿಂದ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಬಡ ಜನರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಸಹ ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |url=http://etext.lib.virginia.edu/jefferson/quotations/jeff1370.htm |title=Jefferson on Politics & Government: Publicly Supported Education |publisher=Etext.lib.virginia.edu |date= |accessdate=2009-09-02 |archive-date=2009-08-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090818081650/http://etext.lib.virginia.edu/jefferson/quotations/jeff1370.htm |url-status=dead }}</ref> ಜನವರಿ ೧೮೦೦ರಲ್ಲಿ [[ಜೊಸೆಫ್ ಪ್ರಿಸ್ಟ್ಲಿಯವರಿಗೆ]] ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ಅವರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಮೊದಲಿನ ದಶಕದಿಂದಲೇ ಅದರಬಗ್ಗೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದ್ದರು. ಅವರ ಕನಸು ೧೮೧೯ರಲ್ಲಿನ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ]] ಸ್ಥಾಪನೆಯಿಂದ ನನಸಾಯಿತು. ೧೮೨೫ರಲ್ಲಿನ ಇದರ ಪ್ರಾರಂಭದದೊಂದಿಗೆ, ಅದರ ವಿದ್ಯಾರ್ಧಿಗಳಿಗೆ ಆಯ್ದುಕೊಂಡ ಕೋರ್ಸ್‌ಗಳ ಪೂರ್ಣ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲಿನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಇದಾಗಿದೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿನ]] ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ನಿರ್ಮಾಣ ಯೊಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಇದು ಚರ್ಚ್‌ಗಿಂತಲೂ ಗ್ರಂಥಾಲಯಕ್ಕೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾಯಿತು. ಅವರ ಮೂಲ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಸ್ನ (ಆವರ ಬಯಲು) ಸಣ್ಣ ದೇವಾಲಯವು ಒಳಗೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಮರಣದ ವರೆಗು, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಭೋದಕರನ್ನು ತಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ]] ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಇವರು ಮಾಡಿದ ವಾಸ್ತುಕಲೆಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಿಗಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಮಾನ್ಯತೆಗೊಳಗಾದರು, ಇದು ಒಂದು ನವೀನತೆಯ ವಿನ್ಯಾಸವಾಗಿದ್ದು ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಯೋಜಿತ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಹೊಸಾ ಗಣರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ಕೃಷಿಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಎರಡರ ಬಗ್ಗೆ ಅವರು ಹೊಂದಿದ್ದ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರು "[[ಉಚ್ಚ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಗ್ರಾಮ]]" ಎಂದು ಕರೆದ ಅವರ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನ (ಆವರಣ ಬಯಲು) ಯೋಜನೆಯ ಸಾಪೇಕ್ಷ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ (ಹೊರಗಿನ ಆಕಾರ) ಕಲಿಕೆಯ ಅಸಾಧಾರಣ ಘಟಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವ ಅವರ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಭಿನ್ನವಾದ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಂತೆ ಕಾಣುವಹಾಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಇವನ್ನು ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ಕೂಡಿದ ಚತುರ್ಭುಜಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ, ದೊಡ್ಡ ಗುಡಾರಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಗುಡಾರಗಳು ತರಗತಿ ಕೊಠಡಿ, ಬೋಧಕರ ಕಛೇರಿ, ಮತ್ತು ಮನೆಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿವೆ. ಇವು ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿದ್ದರು, ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಮನಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಅವು ವಿದ್ಯಾರ್ಧಿ ವಸತಿ ಕಟ್ಟಡದ ಮುಂಬಾಗದ ಬಯಲಿನ ಕಮಾನುಗಳ ಸಾಲಿನ ಸರಣಿಯಿಂದ ಜೊತೆಗೂಡಿವೆ. ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿ ಬೆಳೆಯುವ ಜಾಗಗಳನ್ನು ಹಿಂಬಾಗದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದು ಇವನ್ನು [[ಸುರುಳಿಯ]] ಗೋಡೆಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿಯಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಕೃಷಿಕ ಜೀವನ ಶೈಲಿಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಅತ್ಯುನ್ನತವಾದ ರೀತಿಯ ಸ್ಥಳದ ಕಲ್ಪನೆಯು ಲಾನ್ ಎಂದು ಕರೆಯುವ, ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಮಚತುಷ್ಕೋನದಲ್ಲಿದ್ದ ಚೌಕೋನ ಪ್ರಾಂಗಣವನ್ನು ಕಟ್ಟಡಗಳ ಗುಂಪು ಸುತ್ತುವರೆಯುವಂತೆ ನೆಲೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಎರಡುಕಡೆ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಬೋಧನೆಯ ಘಟಕಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಜೊತೆಗೂಡಿಸುವ ಕಮಾನುಗಳೊಂದಿಗೆ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಕ್ವಾಡ್ (ಚೌಕವು) ಒಂದು ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಂಥಾಲಯದಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ, ಮೇಜಿನ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಜ್ಞಾನದ ಭಂಡಾರವಿದೆ. ಗ್ರಂಥಾಲಯಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿದ್ದ ಉಳಿದ ಭಾಗವು ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಾಗಿ ಬಯಲಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. ಕ್ರಮೇಣವಾಗಿ ಲಾನ್ (ಹುಲ್ಲಿನ ಜಾಗ) ಮೆಟ್ಟಿಲುಗಳ ಮಹಡಿಯ ಶ್ರೇಣಿಯಂತೆ ಮೇಲೆದ್ದಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮೆಟ್ಟಿಲು ಹಿಂದಿನದಕ್ಕಿಂತಲು ಕೆಲವೇ ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಶಿಖರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಗ್ರಂಥಾಲಯವರೆಗು ಮೇಲೇರಿದೆ, ಇದು ವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಸರಳವಾಗಿ ವಲಿಸುವುದನ್ನು ಉಚ್ಚ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಗ್ರಾಮವು ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಸಹ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಶೈಲಿಶಾಸ್ತ್ರವಾಗಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಗ್ರೀಕ್]] ಮತ್ತು [[ರೋಮನ್]] ಶೈಲಿಗಳ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಪ್ರತಿಪಾದಕವಾಗಿದ್ದರು, ಇದನ್ನು ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಮಂಡಲಿಯಿಂದಾಗುವ ಅಮೆರಿಕಾದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಘಟಕವನ್ನು ಎರಡು ಕಥೆಗಳ ದೇಗುಲದಿಂದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಚತುರ್ಭುಜಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸಿಸಲಾಗಿದೆ, ಹಾಗು ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು [[ರೋಮನ್ ಸರ್ವದೇವಮಂದಿರ]]ದ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ವಿನ್ಯಾಸಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸ್ಕ್ವಾಡ್ (ಚೌಕದ) ಸುತ್ತ ಇರುವ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಗುಂಪು, ಲೌಕಿಕವಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯೆತೆಯ ಸ್ಪಸ್ಟ ವಾಸ್ತುಕಲೆಯ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿದೆ, ಹಾಗು ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ನಿಷೇಧವು ಚರ್ಚ್ (ದೇವಾಲಯ) ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದ ವಿಭಜನೆಯ ತತ್ವವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಆವರಣಕ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಕಲೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ ರೀತಿಯು ಇಂದು ಬೌದ್ಧಿಕ ಕಲ್ಪನೆಗಳು ಮತ್ತು ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಕಟ್ಟಡದ ವಿನ್ಯಾಸಗಳ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ. [[ಅಮೆರಿಕನ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಕಿಟೆಕ್ಟ್ಸ್‌]]ನದಸ್ಯರ ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಕ್ಯಾಂಪಸ್‌ನ್ನು (ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಆವರಣ) ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿನ ವಾಸ್ತುಕಲೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಅರ್ಥಾನ್ವಿತ ಕೆಲಸವೆಂದು ಗುರುತಿಸಿದೆ. ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನು ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪದ್ಧತಿಯ ಶಿಖರವನ್ನಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ರಾಜ್ಯದ ಯಾವುದೇ ನಾಗರಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಅನ್ನುವ ಒಂದೇ ಒಂದು ಪ್ರಮಾಣದಿಂದ ವಿದ್ಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಹಾಜರಾಗಬಹುದು. == ಮರಣ == [[ಚಿತ್ರ:Thomas Jefferson's Grave Site.jpg|thumb|left|upright|Jefferson's gravesite<ref>[83]</ref>|alt= ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಸಮಾಧಿಯ ಚೌಕ ಸೂಜಿಯಂಥ ಕಂಬ ]] ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಜುಲೈ 4]], ೧೮೨೬, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು ಆಯ್ದುಕೊಂಡ ಐವತ್ತನೆಯ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ದಿನದಂದು ಮರಣಹೊಂದಿದರು. ಅವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹೋರಾಟಗಾರರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾಗಿದ್ದ, ನಂತರ ರಾಜಕೀಯದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ, ಮತ್ತು ನಂತರ ಗೆಳೆಯ ಮತ್ತು ಪಾರುಪತ್ಯಗಾರರಾದ [[ಜಾನ್ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್‌‌]]ರಿಗಿಂತ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳ ಮೊದಲು ಮರಣಹೊಂದಿದರು. ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್ ಸಾವಿನ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ, ಅವರ ಕೊನೆಯ ಮಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದರೆಂದು ಆಗಾಗ್ಗೆ ವದಂತಿಗಳಿದ್ದವು.<ref>[http://historynewsnetwork.org/articles/article.html?id=634 ಜೆಫರ್ಸನ್ ಇನ್ನೂ ಬದುಕಿದ್ದಾರೆ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090923140911/http://historynewsnetwork.org/articles/article.html?id=634 |date=2009-09-23 }} ೨೦೦೬-೧೨-೧೭ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ವೃದ್ಧಾಪ್ಯದಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ರೋಗಗಳಿಂದ ಮರಣಹೊಂದಿದರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ: ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾದ ವಿಷಗಳು ಮತ್ತು [[ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಅತಿಯಾದ ಸಕ್ಕರೆಯಿಂದ ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೋಗ (ನೆಪ್ರೊಪಥಿ)]]ದಿಂದ[[ಯುರೇಮಿಯಾ]], [[ಅತಿಸಾರ ಬೇಧಿ]] ಮತ್ತು [[ನ್ಯುಮೋನಿಯಾ]]. ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ರೋಗದ ಲಕ್ಷಣವಾದ, [[ಮೂತ್ರದ ಹಾದಿಯ ರೋಗದ ಸೋಂಕಿನಿಂದ]] ಮೂತ್ರಮಾಡುವ ತೊಂದರೆಗಳು, ಕೆಲವರು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಕಂಡುಹಿಡಿಯದೇ ಇದ್ದ [[ಪ್ರೊಸ್ಟೇಟ್ (ಮೂತ್ರಕೋಶದ ಹತ್ತಿರ ಇರುವ ಗ್ರಂಥಿ) ಅರ್ಬುದ ರೋಗ]]ದಿಂದ ಮರಣಹೊಂದಿದರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>wiki.ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ.org [http://wiki.monticello.org/mediawiki/index.php/Jefferson's_Cause_of_Death ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090213121550/http://wiki.monticello.org/mediawiki/index.php/Jefferson's_Cause_of_Death |date=2009-02-13 }}. ೨೦೧೦-೦೩-೧೦ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ</ref>{{Verify credibility|date=June 2010}} ಅವರು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ಕುಟುಂಬವೊಂದರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರೂ, ಅವರು ಮರಣಹೊಂದಿದಾಗ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅತಿಯಾದ ಸಾಲಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಕಷ್ಟಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದ್ದು ಅವರ ಮಾವ ಮರಣಹೊಂದಿದಾಗ, ಮತ್ತು ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಬಾವ ಸ್ಥಿರಾಸ್ತಿಯ ಸಾಲಗಳನ್ನು ತೀರಿಸುವ ಮುನ್ನವೇ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಅವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಾಗ. ಇದರಿಂದ ಅವರಿಬ್ಬರು ಪೂರ್ತಿ ಸಾಲಕ್ಕೆ ಹೊಣೆಯಾಗಬೇಕಾಯಿತು{{ndash}} ಇದು ಅವರು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದಕ್ಕಿಂತಲು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡಿತ್ತು. ಸಾಲವನ್ನು ತೀರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಮೆರಿಕಾದ ಆಂದೋಲನದ ಮೊದಲೆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಮಾರಾಟಮಾಡಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಅವರು ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಮಯಕ್ಕೆ, ಯುದ್ಧದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಮೇಲೇರುವ [[ಹಣದುಬ್ಬರದ]] ಗುರಿಯಿಂದ ಕಾಗದ ಹಣವು ಬೆಲೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು. ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕಾರ್ನ್‌ವಾಲಿಸ್]] ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ತೋಟವನ್ನು ಸರ್ವನಾಶ ಮಾಡಿದರು, ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಲೇಣೆದಾರರು (ಸಾಲ ಕೊಟ್ಟವರು) ಘರ್ಷಣೆ ಮುಗಿದಾಗ ಅವರ ಹಣ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಪಡೆದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಆರ್ಥಿಕ [[ಪ್ಯಾನಿಕ್ ಆಫ್ 1819 (1819 ರಿಂದ 1923ರ ವರೆಗಿನ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಸಮಯ)]]ದಲ್ಲಿ ಸಾಲತೀರಿಸುವ ಮಾತನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳದೇ ಇದ್ದ ಸಂಬಂದಿಕರೊಬ್ಬರ ಪತ್ರಗಳಿಗೆ ದೃಢೀಕರಣದ ಸಹಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಮತ್ತೊಂದುಸಲ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಬೀಳುವ ತೊಂದರೆಗೊಳಗಾದರು. ಕೇವಲ ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಲೋಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸ್ಥಾನ ಮಾನಗಳು ಸಾಲಗಾರರು ಅವರ ಜೀವನ ಸಮಯಸಲ್ಲಿ ಅವರ ಅದೀನದಲ್ಲಿರುವ ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋವನ್ನು ಜಪ್ತಿಮಾಡುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಮಾಡುವುದನ್ನು ತಡೆದವು. ಅವರ ಮರಣದ ನಂತರ, ಅವರ ಆಸ್ತಿಪಾಸ್ತಿಗಳು ಹರಾಜಿನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾದವು. ೧೮೩೧ರಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ೫೫೨ ಎಕರೆಗಳನ್ನು (೨೨೩ ಹೆಕ್ಟಾರ್ಸ್) ಜೇಮ್ಸ್ ಟಿ. ಬಾರ್ಕ್ಲೆರವರಿಗೆ $೭,೦೦೦ಕ್ಕೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು, ಇವತ್ತು ಇದು ${{formatprice|{{inflation|US|7000|1831}}}}ಗೆ ಸಮ.ಗೆ ಸಮ.{{inflation-fn|US}} ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರನ್ನು [[ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಚಾರ್ಲೊಟ್ಟೆಸ್‌ವಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿನ, ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು]]. ಅವರ ಮರಣಶಾಸನದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋವನ್ನು ನೌಕಪಡೆಯ ಉದ್ಯೋಗಸ್ಥ ತಬ್ಬಲಿಗಳಿಗೆ ವಿದ್ಯಾಲಯವನ್ನಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಅವರ ಸಮಾಧಿಯಮೇಲಿನ ಲಿಪಿಯು, ಅವರು ಬರೆದಹಾಗೆ ಕೆತ್ತುವಂತೆ ಮತ್ತು "ಒಂದೇ ಒಂದು ಪದವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಸೇರಿಸದಂತೆ" ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾ ಅವರೇ ಬರೆದದ್ದು (ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಾಗಿ, ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮಾತು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಅವರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುವಂತೆ), ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿದೆ: {| style="margin:auto;" cellpadding="4" |- | |<div class="center"> :"ಇಲ್ಲಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರನ್ನು ಸಮಾಧಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು : ಡಿಕ್ಲರೇಷನ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕನ್ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್‌ನ ಲೇಖಕರು:ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಕಾಯಿದೆಗಾರ :ಮತ್ತು ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು." |} ಸಮಾಧಿ ಲೇಖನದ ಕೆಳಗೆ, ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಹಲಗೆಯಲ್ಲಿ, ಬರೆದದ್ದು {| style="margin:auto;" cellpadding="4" |- | |<div class="center"> :ಜನನ ಏಪ್ರಿಲ್ 2. 1743. O.S. :ಮರಣ ಜುಲೈ 4. 1826. |} O.S. ಸಾಂಕೇತಿಕಾಕ್ಷರಗಳು [[ಓಲ್ಡ್ ಸ್ಟೈಲ್ (ಹಳೇ ಶೈಲಿಯ)]] ಸಂಖ್ಯಾಲೇಖನಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಇದು ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಜೀವನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ [[ಪಂಚಾಂಗ ದಾಖಲೆಯ ಪಟ್ಟಿಯ (ಹೊಸಾ ಶೈಲಿ) 1750ರ ಕಾಯಿದೆಯ]] ಅಡಿಯಲ್ಲಿ [[ಜುಲಿಯನ್ ಪಂಚಾಂಗ ದಾಖಲೆಯ ಪಟ್ಟಿ]]ಯಿಂದ ಗ್ರೆಗೊರಿಯನ್ ಪಂಚಾಂಗ ದಾಖಲೆಯ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಮಾರ್ಪಟ್ಟ ತಾರೀಕು ನಮೂದಿಸುವಿಕೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url = http://www.monticello.org/reports/life/old_style.html |title = Monticello Report: The Calendar and Old Style (O. S.) |publisher=Thomas Jefferson Foundation (Monticello.org) |year = 2007 |accessdate=2007-09-15}}</ref> == ಚಹರೆ ಮತ್ತು ಮನೋಧರ್ಮ == ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸಪುರವಾಗಿ, ಉದ್ದವಾಗಿದ್ದ ಮನುಷ್ಯ, ಅವರು ಸರಿಸುಮಾರು ಆರು ಅಡಿಗಳಷ್ಟಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ನೇರವಾಗಿದ್ದರು.<ref>[http://www.monticello.org/reports/people/descriptions.html ಮೊಂಟಿಸೆಲ್ಲೊ ವರದಿ: ಫಿಸಿಕಲ್ ಡಿಸ್ಕ್ರಿಪ್ಷನ್ಸ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090713095145/http://www.monticello.org/reports/people/descriptions.html |date=2009-07-13 }}. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೪, ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.</ref> "ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋದ ಸೇಜ್ (ಒಂದು ಸಸಿ)" ಅವರಿಗೆ "ಮ್ಯಾನ್ ಆಫ್ ದಿ ಪೀಪಲ್" (ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರ ಮನುಷ್ಯ) ಅನ್ನುವ ಇನ್ನೊಂದು ಉಪನಾಮವನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟ ಪ್ರತೀಕವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿದೆ. ಅವರು ವೈಟ್‌ಹೌಸ್‌ನ ಅಥಿತಿಗಳನ್ನು ನಿಲುವಂಗಿ ಮತ್ತು ಚಪ್ಪಲಿಗಳಂತಹ ಉಡುಗೊರೆಗಳಿಂದ ಅಭಿನಂದಿಸಿದ್ದಕ್ಕೆ ಅವರ ಜನಪ್ರಿಯೆತೆಗೆ ದಕ್ಕೆಯಾಯಿತು. [[ಡೊಲಿ ಮಾಡಿಸನ್]], ಜೇಮ್ಸ್ ಮಾಡಿಸನ್‌ರ ಪತ್ನಿ (ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ರಾಜ್ಯದ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ), ಮತ್ತು ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಪುತ್ರಿಯರು ವೈಟ್ ಹೌಸ್‌ನ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ವಿರಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದ ಸಂಪ್ರದಾಯಬದ್ಧವಾದ ಔತಣದ ಊಟವನ್ನು ಅಧಿಕ ಲೋಕಾಭಿರಾಮ ಮತ್ತು ಮನರಂಜಿಸುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು.<ref name="americanpresident.org">{{cite web |url=http://www.americanpresident.org/history/thomasjefferson/biography/FamilyLife.common.shtml |title='Thomas Jefferson (1743–1826)' at the University of Virginia |publisher=Americanpresident.org |date= |accessdate=2009-09-02 |archive-date=2008-12-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081203195236/http://www.americanpresident.org/history/thomasjefferson/biography/FamilyLife.common.shtml |url-status=dead }}</ref> ಪ್ರೀ ಪ್ರೆಸ್ಸ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ರಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದರೂ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಒಂದುಪಂಗಡದ ವಾರ್ತಾಪತ್ರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಮಯ ಹಂಚಿಕೊಂಡು ಜನರಲ್ಲಿ ವಿಜ್ಞಾಪಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/WWjefferson.htm |title=Thomas Jefferson |publisher=Spartacus.schoolnet.co.uk |date=1999-09-22 |accessdate=2009-09-02 |archive-date=2009-11-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091108071852/http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/WWjefferson.htm |url-status=dead }}</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಬರವಣಿಗೆಗಳು ಪ್ರಯೋಜಕಯಾಗಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಗಿವೆ, ಮತ್ತು [[ಅವರು ಭಾಷೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾದೃಶ್ಯಹೊಂದಿದ್ದರು]]. [[ಓಸ್ಸಿಯನ್‌‌‌]]ನನ್ನು ಭಾಷಾಂತರಿಸಲು ಅವರು [[ಕೆಲ್ಟ್ ಜನರ ಭಾಷೆಯನ್ನು]] ಕಲೆತರು, ಮತ್ತು ಮೂಲ ಪ್ರತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಅವರನ್ನು [[ಜೇಮ್ಸ್ ಮಕ್‌ಪರ್ಸನ್]] ಹತ್ತಿರ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ, ಅವರು [[ರಾಜ್ಯದ ಸಂಯೋಗದ ಭಾಷಣೆ]]ಯನ್ನು ಸ್ವತಃ ಮಾಡುವ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿಬಿಟ್ಟರು, ಇದರ ಬದಲಾಗಿ ಅವರು ಭಾಷಣವನ್ನು ಬರೆದು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು (ಕೊನೆಗೆ ಆಚರಣೆಯನ್ನು [[ವೂಡ್ರೊ ವಿಲ್ಸನ್‌]]ರವರಿಂದ ಮರು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಯಿತು); ಅವರ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಕೇವಲ ಎರಡೇ ಸಾರ್ವನಿಕ ಭಾಷಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಮಾತನಾಡುವಾಗ ತೊದಲುತ್ತಿದ್ದರು]]<ref>{{cite web|url=http://www.awesomestories.com/biography/thomas_jefferson/thomas_jefferson_ch1.htm|title=Thomas Jefferson: Silent Member|accessdate=2007-07-23}}</ref> ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕರೊಂದಿಗೆ ಅಂಶತಃ ಮಾತನಾಡಿ ಬರೆದುಕಳುಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ ಪತ್ನಿಯ ಮರಣ ನಂತರ ಅವರ ಮತ್ತು ಪತ್ನಿಯ ನಡುವಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಸುಟ್ಟುಹಾಕಿದರು, ಇದರೊಂದಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯ ತನ್ನ ಖಾಸಗಿ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಹೇಗಿರಬೇಕೆಂಬ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನಿರೂಪಿಸಿದರು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಎದುರಿಗಿರುವುದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಅವರ ಕಛೇರಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಾಂತವಾಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡುವುದನ್ನೇ ಹೆಚ್ಚು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.futurecasts.com/Ellis,%20Jefferson,%20American%20Sphinx.htm |title='American Sphinx' by Joseph J. Ellis at |publisher=Futurecasts.com |date= |accessdate=2009-09-02}}</ref> == ಆಸಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Pasta machine Thomas Jefferson.jpg|thumb|right|250px|ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಬರೆದ ಪಾಸ್ತಾ ಮೆಷೀನ್ ಚಿತ್ರ. 1787]] ಜೆಫರ್ಸನ್ ಒಬ್ಬ ಪ್ರವೀಣತೆಯ [[ವಾಸುಶಿಲ್ಪಿ]]ಯಾಗಿದ್ದರು, ಅವರು ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ [[ವಿಗ್ (ಟೋರಿಗಳಿಗೆ ಎದುರಾಗಿದ್ದ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷದವರು)]] ಕುಲೀನರ ಒಳಗೆ ಲೋಕಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದ [[ನ್ಯೂ-ಪಲಡಿಯನ್]] ಶೈಲಿಯನ್ನು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ತರುವಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕವಾದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪ್ರಭಾವವುಳ್ಳವರಾಗಿದ್ದರು. ಶೈಲಿಯು [[ರಿಪಬ್ಲಿಕ]]ನ್ ಪೌರ ಸಂಪನ್ನತೆ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳ ಜ್ಞಾನೋದಯದ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಜೊತೆಗೂಡಿತ್ತು. ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ]]ದ [[ಚಾರ್ಲೊಟ್ಟೆಸ್‌ವಿಲ್ಲೆ]]ಯ ಹತ್ತಿರ ಅವರ ಮನೆಯಾದ [[ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ]]ವನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಿಸಿದರು. ಇದರ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲೇ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಿದೆ]], ಇದು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗು U.S.ಅಧ್ಯಕ್ಷರಿಂದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡ ಏಕೈಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದೆ. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮೊದಲ ಕಟ್ಟಡಗಳ ವಾಸ್ತುಕಲೆಯನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಿಸಿದರು ಹಾಗು ಮೂಲಭೂತ [[ವ್ಯಾಸಾಂಗಕ್ರಮ]]ವನ್ನು ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವ್ಯದ ಶೈಲಿಯನ್ನು. ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ ಮತ್ತು ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಎರಡು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ಜನರಿಂದ ನಿರ್ಮಿತಗೊಂಡ [[ಪ್ರಪಂಚದ ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ]] ಒಂದಾಗಿವೆ. ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಬೆಡ್‌ಪೋರ್ಡ್ ದೇಶದಲ್ಲಿನ]], ವರ್ಜೀನಿಯಾದ, [[ಲಿಂಚ್‌ಬರ್ಗ್]] ಹತ್ತಿರ [[ಲೋಕಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ವನವನ್ನು]] ಸಹ ವಿನ್ಯಾಸಿಸಿದರು, ಇದು ಅವರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನದಿಂದ ಖಾಸಗಿ ಕಡೆಗಿನ ನಡೆಗೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿ]]ಯ ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿಯು ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಇದನ್ನು [[ಮೈನ್‌ಸನ್ ಕರೀ]]ರ ನಂತರದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಚೀನ [[ರೋಮನ್ ದೇಗುಲ]]ವನ್ನಾಗಿ, ಪ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ದಕ್ಷಿಣದಿಕ್ಕಿನ ನಿಮ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಮೂನಿಸಲಾಯಿತು. ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಕಟ್ಟಡಗಳು [[ಪೆಡರಲ್ ವಾಸ್ತುಕಲೆಗೆ]] ಅಮೆರಿಕಾದ ಶೈಲಿ ಉದ್ಭವಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉಪಕ್ರಮಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿವೆ. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅನೇಕ ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ವಸ್ತುಗಳ ಸೃಷ್ಟಿ ಮಾಡಿದ್ದರು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ತಿರುಗುವ ಪುಸ್ತಕದ ಪೀಠ ಮತ್ತು ([[ಚಾರ್ಲೆಸ್ ವಿಲ್ಸೊನ್ ಪೀಲ್‌]]ರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ) [[ಪೋಲಿಗ್ರಾಫ್‌]]ಗೆ ಮಾಡಿದ ಅನೇಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು, ಇದು ಇವರೇ ಬರೆದ ಮೂಲಪತ್ರದ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು,<ref>{{cite web |url=http://cti.itc.virginia.edu/~meg3c/classes/tcc313/200Rprojs/jefferson_invent/invent.html |title="Jefferson's Inventions" |publisher=Cti.itc.virginia.edu |date= |accessdate=2009-09-02 |archive-date=2013-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130811193158/http://cti.itc.virginia.edu/~meg3c/classes/tcc313/200Rprojs/jefferson_invent/invent.html |url-status=dead }}</ref> ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಬಾಗಿಲುಗಳನ್ನು, ಮೊದಲ [[ತೂಗಾಡುವ ಕುರ್ಚಿ]], ಮತ್ತು ಇತರ ಅನುಕೂಲಕರ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಯಾಂತ್ರಿಕ ರೇಖಾಕೃತಿ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿನ ಅವರ ಆಸಕ್ತಿಯು [[ಪಿಸಿಯೊನೊಟ್ರೇಸ್‌]] (ರೇಖಾಕೃತಿಗಳನ್ನು ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಿಸುವ ಅಥವಾ ಮನುಷ್ಯರ ಮುಖಲಕ್ಷಣವನ್ನು ರೇಖಿಸುವ ಉಪಕರಣ)ವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೧೮೦೨ರಲ್ಲಿ, [[ಚಾರ್ಲೆಸ್ ವಿಲ್ಸೊನ್ ಪೀಲ್‌‌]]ರವರು ಈ ಉಪಕರಣದ ವಾಟರ್‌ಕಲರ್‌ (ನೀರನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಬಣ್ಣಹಚ್ಚುವ) ಚಿತ್ರ ರೂಪರೇಖೆಯನ್ನು ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದರು,<ref>Physiognotrace http://lewis-clark.org/content/content-article.asp?ArticleID=೨೫೩೯{{Dead link|date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಇದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ತಪಶೀಲುವಾರು ವಿವರೆಣೆಯು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಈಗ ಈ ಚಿತ್ರ ರೂಪರೇಖೆಯನ್ನು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್ ಗ್ರಂಥಾಲಯದಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಕಾಗದಗಳೊಂದಿಗೆ ಇಡಲಾಗಿದೆ. ೧೮೦೪ರಲ್ಲಿ, ಚಾರ್ಲೆಸ್ ಪೆವ್‌ರೆಟ್ ಡಿ ಸೈಂಟ್-ಮೆಮಿನ್ ಪಿಸಿಯೊನೊಟ್ರೇಸ್‌‌ನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಹೋಲಿಕೆಯ ಅಂಡಾಕೃತಿಯ ಚಿತ್ರರೇಖೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿದರು, ಇದು ಅವರ ದಿನಗಳಲ್ಲಿನ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಉತ್ತಮ ನಮೂನೆಗಳೆಂದು ಗುರುತಿಸಿದವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಆಸಕ್ತಿಗಳು ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು, ಶಿಸ್ತು ಹೊಂದಿದ್ದು ಹಾಗು ಇದರ ಶೈಶವಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿದೆ. [[ಭೂಶೋಧನೆಯ]] ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿನ ಅವರ ಪಾತ್ರದ ಮನ್ನಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಕೆಲವುಸಲ ''"ಪ್ರಾಚೀನ ವಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಿತೃ"'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿತ್ತದೆ. ೧೭೮೪ ರಲ್ಲಿ ಅವರ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಭಾರತೀಯ]] ಸಮಾಧಿಕ್ರಿಯೆಯ ದಿಣ್ಣೆಯನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸುವಾಗ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸಮಾನ್ಯ ಆಚರೆಣೆಯೆಂತೆ ಏನಾದರು ಪತ್ತೆಯಾಗುವ ವರೆಗು ಸುಮ್ಮನೆ ಆಳಕ್ಕೆ ಅಗಿಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿದರು. ಇದರು ಬದಲಾಗಿ, ದಿಣ್ಣೆಯ ಹೊರಗೆ ಗೂಟವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿ ಇರಿಸಿದರು, ಇದರಿಂದ ಅವರು ಅದರೊಳಗೆ ನಡೆದುಹೊಗಿ, ಅದರೊಳಗಿನ ಪದರುಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಅವುಗಳಿಂದ ತಮ್ಮ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋದಲ್ಲಿನ ಅವರ ಮೀನಿನ ಕೊಳವನ್ನು ಆಹ್ಲಾದಿಸಿದರು. ಇದು ಸುಮಾರು ಮೂರು ಅಡಿಗಳಷ್ಟು (೧ m) ಆಳವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಗಾರೆಯ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವರು ಕೊಳವನ್ನು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹಿಡಿಯಲಾಗಿದ್ದ ಮೀನನ್ನು ಇಡಲು ಹಾಗು ಹಾವುಮೀನುಗಳನ್ನು ತಾಜಾವಾಗಿಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪುನಃಶೇಖರಿಸಿದ ಕೊಳವನ್ನು ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋದ ಪಶ್ಚಿಮ ಬದಿಯಿಂದ ನೋಡಬಹುದು. ೧೭೮೦ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬೆಂಜಾಮಿನ್ ಪ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್‌’ರ [[ಅಮೆರಿಕನ್ ಫಿಲೋಸೊಫಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯನ್ನು]] ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಅವರು ೧೭೯೭ರಿಂದ ೧೮೧೫ರ ವರೆಗು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರಿಗೆ ಪಕ್ಷಿಗಳಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯಿತ್ತು. ''ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಮೇಲಿನ ಅವರ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು'' ಅವರ ಸ್ವಂತ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಅದಾಗ್ಯೂ ಅಲ್ಲಿ "ವರ್ಣಿಸದೇ ಇದ್ದ ಮತ್ತು ವರ್ಗೀಕರಿಸದೇ ಇದ್ದ ಇನ್ನೂ ಅನೇಕವು ಇವೆ ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಶಂಶಯವೇಯಿಲ್ಲ". ನಿಸರ್ಗವಾದಿಯಾದ [[ಮಾರ್ಕ್ ಕಟೆಸ್ಬಿ]]ರವರಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಪಕ್ಷಿಗಳ ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸಹ ಅವರು "ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅತೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವವನ್ನು, ಬಣ್ಣಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಿಂತಲು, ಇವು ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಿಲುವಿನಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿವೆ" ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದರು. [[ಚಿತ್ರ:Thomas Jefferson to George Rogers Clark fossils 1807.jpg|thumb|left|200px|ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಜನರಲ್ ಜಾರ್ಜ್ ರೋಜರ್ಸ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ಅವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ.ನಂತರದ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ಗೆ ಸಿಕ್ಕಿದ ಪುರಾತತ್ವ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ ನೀಡಿದರು.]] ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು ಅತಿಯಾದ [[ಸರಾಯಿ]] ಪ್ರಿಯರು ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಕಾರರಾಗಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಪ್ರಖ್ಯಾತ ರುಚಿಗಾರ (ರಸಿಕ) ರಾಗಿದ್ದರು. [[ಪ್ರಾನ್ಸ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಇದ್ದ ವರ್ಷಗಳ (೧೭೮೪–೧೭೮೯) ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಪ್ರೆಂಚ್ ಮತ್ತು ಇತರ [[ಯುರೋಪಿನ]] ಸರಾಯಿ ಪ್ರಾಂತಗಳಿಗೆ ಸವಿಸ್ತಾರವಾದ ಪ್ರವಾಸಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸಲು ಸರಾಯಿಯನ್ನು ತಗೆದುಕೊಂಡು ಬಂದರು. ಅವರು ಧಿಟ್ಟ ಅಭಿಪ್ರಾಯವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಖ್ಯಾತರಾದರು: "ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇ ನಾವು ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ಮಾಡುವಹಾಗೆ ಸರಾಯಿಯ ಅಧಿಕ ವಿಧಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು, ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟವಾಗಿ ಅದೇರೀತಿಯಲ್ಲದೇ ಇರಬಹುದು, ಆದರೆ ಚೆನ್ನಾಗಿರುವಲ್ಲಿ ಶಂಶಯವಿಲ್ಲ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಸರಾಯಿತೋಟವನ್ನು ನೆಡಲಾಯಿತು, ಇದರ ಮಹತ್ತರ ಭಾಗವು ಯುರೋಪಿನ ದ್ರಾಕ್ಷಾರಸವು ''[[ವಿಟಿಸ್ ವಿನಿಪೆರ]]'' ಆಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾ ಅನೇಕ ಸರಾಯಿ ರೋಗಗಳಿಗೆತವರಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಅವು ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ೧೮೦೧ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ''[http://www.constitution.org/tj/tj-mpp.htm ಎ ಮೇನುಯಲ್ ಆಫ್ ಪರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಪ್ರಾಕ್ಟಿಸ್‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200626161820/http://constitution.org/tj/tj-mpp.htm |date=2020-06-26 }}'' ಈಗಲು ಉಪಯೋಗದಲ್ಲಿದೆ. ೧೮೧೨ರಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಎರಡನೆಯ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಆಗಸ್ಟ್ ೧೮೧೪ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ವಾಷಿಂಗ್‌ಟನ್‌ನ, D.C. ಮತ್ತು [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು]] ಸುಟ್ಟುಹಾಕಿದ ನಂತರ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಪುಸ್ತಕಗಳ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಜನವರಿ ೧೮೧೫ರಲ್ಲಿ, ಅವರ ೬,೪೮೭ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗೆ $೨೩,೯೫೦ನ್ನು ವಿನಿಯೋಗಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್ ಅವರ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಭವ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಷ್ಟಾಪನೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇಂದು, [[ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್‌ನ (ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ಗ್ರಂಥಾಲಯ)]] ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗೆ ಸಂಯುಕ ಶಾಸನಾಧಿಕಾರದ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಗೌರವಾರ್ತವಾಗಿ ಥಾಮಸ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |accessdate= |url=http://thomas.loc.gov/ |title=American Sphinx: The Contradictions of Thomas Jefferson |first=Joseph J. |last=Ellis |year=1994 |publisher=Library of Congress |archive-date=2015-08-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150830093514/http://thomas.loc.gov/ |url-status=dead }}</ref> ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ [[ಕ್ವರ್'ಯನ್‌]]ನ ಸಂಪುಟ-ಎರಡು ೧೭೬೪ರ ಆವೃತ್ತಿಯನ್ನು [[ರೆಪ್. ಕೈತ್ ಎಲ್ಲಿಸನ್‌]]ರವರಿಂದ [[ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರೆಪ್ರೆಸೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್‌ (ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಮನೆ)]]ಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣ ಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="WashingtonPost_Argetsinger-Roberts_20070103"> {{cite news|accessdate=January 3, 2007 |title=But It's Thomas Jefferson's Koran! |authors=Amy Argetsinger and Roxanne Roberts|date=January 3, 2007 |page=C03|work=[[Washington Post]] |date=January 1, 2007 |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/01/03/AR2007010300075.html}}</ref> == ರಾಜಕೀಯ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:1818 letter Jefferson to Mordecai Noah.jpg|thumb|In his May 28, 1818, letter to Mordecai Manuel Noah, Jefferson expressed his faith in humanity and his views on the nature of democracy.|alt=ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ 1818ರ ಮೊರ್ಡೆಕಯ್ ಮ್ಯಾನುಯಲ್ ನೋಹ್ ಅವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ]] ಜೆಫರ್ಸನ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಧಿಪತ್ಯವಾದಿತ್ವವನ್ನು ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ನವಾಬ ಪದ್ಧತಿಯು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಬ್ರಷ್ಟಾಚಾರದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಮತ್ತು ನಗರದ ಸಂಪನ್ನತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಅಮೆರಿಕ ಜನರಿಗೆ ಇದ್ದ ಶ್ರದ್ಧಾಭಕ್ತಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಪಟ್ಟುಹಿಡಿದರು. ೧೭೯೦ರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹಮಿಲ್ಟನ್ ಮತ್ತು ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್‌ರವರು ಪ್ರಜಾಧಿಪತ್ಯವಾದಿತ್ವವನ್ನು ದಿಟ್ಟಿಸುವ ಚಕ್ರಾದಿಪತ್ಯ ಪದ್ಧತಿಯಂತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಹೇರುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದು ಪದೇ ಪದೇ ಸೂಚಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಿಪಾಯಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕೆನಡದ ವಿಚಾರಶಾಸ್ತ್ರದ ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ತೊಲಗಿಸುತ್ತದೆಂಬ ಆಶಾಭಾವನೆಯಿಂದ [[1812ರ ಯುದ್ಧವನ್ನು]] ಅವರು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಅಮೆರಿಕ ಕೃಷಿಮೂಲ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿನ ಒಕ್ಕಲಿಗ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ತಾವೆ ನಿಭಾಯಿಸುವಷ್ಟು ಪ್ರಬುದ್ಧರಾಗಿರಬೇಕೆಂಬುದು, ಅಮೆರಿಕಾ ಬಗೆಗಿನ ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಧ್ಯೇಯವಾಗಿತ್ತು. ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್‌ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ತಯಾರಿಕೆಗಳ ದೇಶ ಈತನ [[ರೈತಾಪಿ]] ದೃಷ್ಟಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಅದ್ವಿತೀಯತೆ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿನ ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಬಲವಾದ ನಂಬಿಕೆಯು ಅವರನ್ನು [[ಅಮೆರಿಕದ ವಿಷೇಷತೆಯ]] ಪಿತಾಮಹನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿತು.. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಕಡಿಮೆಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಾದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಿನ್ನಡೆಯು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಮರುಕಳಿಸದೆಂಬ ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಪ್ರಜಾಧಿಪತ್ಯವಾದಿ ರಾಜಕೀಯ ತತ್ವಗಳು ೧೮ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಿರೋಧ ಲೇಖಕರ [[ಕಂಟ್ರಿ ಪಕ್ಷ]]ದಿಂದ ಅಧಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಅವರು [[ಜಾನ್ ಲೊಕೆ]]ರವರಿಂದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯಹೊಂದಿದ್ದರು (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಸಕ್ಯವಿಲ್ಲದ ಹಕ್ಕುಗಳ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧವಾಗಿ). ಚರಿತ್ರೆಗಾರರು ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರೆಂಚ್ ಸಹವರ್ತಿಯಾದ [[ಜೀನ್-ಜಾಕ್ವೆಸ್ ರೂಸೆವ್‌]]ರವರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದರೆಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದರು.<ref>[[ಜೆ. ಜಿ. ಎ. ಪೊಕಾಕ್]], ''ದಿ ಮೆಚಿಯವೆಲ್ಲಿಯನ್ ಮೊಮೆಂಟ್: ಫ್ಲೊರೆಂಟೈನ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಥಾಟ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಟ್ರೆಡಿಷನ್'' (೧೯೭೫), ೫೩೩; ರಿಚರ್ಡ್ ಕೆ. ಮ್ಯಾಥ್ಯೂಸ್, ''ದಿ ರ್ಯಾಡಿಕಲ್ ಪೊಲಿಟಿಕ್ಸ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'', (೧೯೮೬), ಪು. ೧೭, ೧೩೯n.೧೬ ನೋಡಿ</ref> === ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕರ್‌ಗಳು === [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಬ್ಯಾಂಕು]]ಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಅವರು ತೀವ್ರವಾದ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು: "ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ನಾನು ಬಹಳ ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ನಂಬಿದ ಪ್ರಕಾರ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಯು ನಿಂತ ಸೈನಿಕರಿಗಿಂತಲು ಹೆಚ್ಚು ಅಪಾಯಕಾರಿ; ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೋಸ್ಕರ ಬಂಡವಾಳದ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಹಣ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ನೀತಿಯು, ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮೊಸಗಾರಿಕೆಗೆ ಅವಕಾಶನೀಡಿದ ಹಾಗೆ".<ref>ಆಪಲ್ಬಿ ಅಂಡ್ ಬಾಲ್‌ (೧೯೯೯) ಪು ೨೦೯)ರಲ್ಲಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರಿಂದ ಜಾನ್ ಟೇಲರ್ ಅವರಿಗೆ ಮೇ ೨೮, ೧೮೧೬; ''ಬರಹಗಳು'' ೧೫:೨೩</ref> ಹಾಗಿದ್ದರೂ ಮಾಡಿಸೊನ್ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್, ೧೮೧೨ರ ಯುದ್ಧದಿಂದಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಗೊಂದಲಗಳನ್ನು ನೋಡಿಯು, ಅವರ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆದುಕೊಳ್ಳದೆ ೧೮೧೬ರಲ್ಲಿ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಎರಡನೆಯ ಬ್ಯಾಂಕನ್ನು]] ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ತಮ್ಮ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಹಲವು ಪತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಬರೆದಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಅತ್ಯಂತ ನಿರ್ಧಾರಾತ್ಮಕವಾದುದು ಮೇ ೨೮, ೧೮೧೬ರಂದು, [[ಜಾನ್ ಟೈಲರ್‌]]ಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ. <span style="font-size:11pt"></span> <span style="font-size:11pt">{{Quotation|''The system of banking we have both equally and ever reprobated. I contemplate it as a blot left in all our constitutions, which, if not covered, will end in their destruction, which is already hit by the gamblers in corruption, and is sweeping away in its progress the fortunes and morals of our citizens. ''<ref>Monticello, May 28, 1816: (better source required)</ref>|Thomas Jefferson, 1816}}</span> <span style="font-size:11pt"></span> === ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು === ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು "ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗದಂತಹ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು" ಹೊದಿದ್ದಾನೆಂದು ಜೆಪರ್ಸನ್ ನಂಬಿದ್ದರು. ಅದು, ಸರಕಾರ ಇರಲಿ ಇಲ್ಲದಿರಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಈ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ; ಮನುಷ್ಯನಿಂದ ಇವನ್ನು ರಚಿಸಲು, ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅಥವಾ ಬಿಟ್ಟುಬಿಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಇದನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವುದರಿಂದಲೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ದರಾದಂತಹ [["ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ"]] ಹಕ್ಕಿದು. ಅವರ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಪ್ರಕಾರ, "ಸರಿಯಾದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು, ನಮ್ಮ ಮನೋಬಲದ ಪ್ರಕಾರ ಇತರರಿಗೂ ಇದ್ದ ಸಮನಾದ ಹಕ್ಕುಗಳಿಂದ ನಮ್ಮ ಸುತ್ತ ಹರಡಿದ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿನ ತಡೆಯಿಲ್ಲದ ಚಟುವಟಿಕೆ. ನಾನು ’ಕಾನೂನಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿನೊಳಗೆ ಏನನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾರೆ’, ಏಕೆಂದರೆ ಕಾನೂನು ಆಡಳಿತಗಾರರ ಇಚ್ಚೆಯೆಂತೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಯಾವಾಗಲು ಆ ರೀತಿ ಆಗುವುದರಿಂದ ಯಾವಾಗ ಇದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಘಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲು ಸಾದ್ಯವಿಲ್ಲ."<ref>ಆಪಲ್ಬಿ ಅಂಡ್ ಬಾಲ್ (೧೯೯೯) ಪು ೨೨೪ರಲ್ಲಿ ಐಸಾಕ್ ಎಚ್. ಟಿಫನಿ ಅವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ, ಏಪ್ರಿಲ್ ೪, ೧೮೧೯.</ref> ಆದ್ದರಿಂದ, ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಪ್ರಕಾರ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸರಕಾರದಿಂದ ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರು, ಅದನ್ನು ಬೇಕಾದಾಗ ಉಲ್ಲಂಘಿಸಲು ದಾದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಹಕ್ಕಿನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳುವ ರೀತಿಯಂತಹದು ಅಲ್ಲ, ಆದರೆ ಇದು ಇತರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತಡೆಯುವ ಒಂದು ಸರಳ ವಿಷಯವಷ್ಟೆ. ಯಾವ ಸರಕಾರ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಇತರರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಿತ್ತುಕೊಳ್ಳಲು ನೋಡುವಂತವರನ್ನು ತಡೆಹೊಡ್ಡುವುದಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಕಡೆಮಾಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿಡುತ್ತದೊ ಅದೇ ಸರಿಯಾದ ಸರಕಾರವೆಂದು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು. ಮೊದಲು ಜನಿಸಿದ ಮಗ ಎಲ್ಲಾ ಜಮೀನನ್ನು ಪಡೆದೊಕೊಳ್ಳುವ ನಿಯಮವಾದ, ಜೇಷ್ಟಪುತ್ರನಹಕ್ಕನ್ನು ವರ್ಜೀನಿಯಾದಿಂದ ನಿರ್ಮೂಲನೆಗೊಳಿಸುವುದರಲ್ಲಿನ ಅವರ ವಿಜಯಶೀಲ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಿಂದ, ಸಮಾನತೆಗೆ ಜೆಪರ್ಸನ್‌ರವರಿಗಿದ್ದ ಕಟ್ಟುಪಾಡನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{Harvnb|Brown|1954|pp=51–52}}</ref> ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ನೀತಿನಿಯಮಗಳ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಇತರರೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವಾಗ ತಮ್ಮ ತಪ್ಪುಗಳಿಂದ ಸರಿಯಾದ ದಾರಿಗೆ ತರುತ್ತದೆ- ಅಂದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನು ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೊ ಇಲ್ಲವೊ, ಅವರು ಇತರರ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತಿಳಿಯುವ ಸಹಜಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆಂದು ಜೆಫರ್ಸನ್ ನಂಬಿದ್ದರು. ನೀತಿಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಸರಿಯಾಗಿ ವಿಶ್ವಸನೀಯವಾಗಿದ್ದರೆ, ಸಮಂಜಸ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕದಾದ ಅರಾಜಕತೆಯ ಸಮಾಜವು ಸರಿಯಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಹ ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು. ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರು [[ಸ್ಥಳೀಯ ಅಮೆರಿಕನ್ನರ]] [[ಆದಿವಾಸಿ]] ಸಮುದಾಯದ ಜೀವನದ ರೀತಿಯಬಗ್ಗೆ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು: ಜೆಫರ್ಸನ್ ಕೆಲವುಸಲ [[ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ದಂಗೆಕೋರ]]ನಂತೆ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="Adler200_p378">{{cite book |last=Adler |first=Mortimer Jerome |title=The Great Ideas |publisher= Open Court Publishing |year=2000 |page=378}}</ref> ''ಕೊಲೊನೆಲ್ ಕರಿಂಗ್‌ಟೊನ್‌ಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ'' ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದೇನೆಂದರೆ: "ಸರಕಾರ ವಿಲ್ಲದೆ ಜೀವಿಸುವ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿನ ಜನರು (ಭಾರತೀಯರ ಹಾಗೆ), ಯುರೋಪಿನ ಸರಕಾರದ ಆಡಳಿತದಡಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುವವರಿಗಿಂತಲು, ಅವರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಅಮಿತವಾದ ಸಂತೋಷದಿಂದ ಜೀವಿಸುತ್ತಾರೆಂಬುದನ್ನು ಮನದಟ್ಟುಮಾಡಿಕೊಂಡೆ" ಎಂದರು. ಏನೇಯಾಗಲಿ, "ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯುಳ್ಳ ದೇಶದಲ್ಲಿ, ಅನಾಯಕತ್ವವು ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆಂಬುದನ್ನು" ಜೆಫರ್ಸನ್ ನಂಬಿದ್ದರು.<ref>''[http://odur.let.rug.nl/~usa/P/tj3/writings/brf/jefl53.htm ಜೇಮ್ಸ್ ಮೆಡಿಸನ್ ಅವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081206033723/http://odur.let.rug.nl/~usa/P/tj3/writings/brf/jefl53.htm |date=2008-12-06 }}, ಜನವರಿ ೩೦, ೧೭೮೭''</ref> ಆದ್ದರಿಂದ, ಅವರು "ರಾಜ್ಯಭಾರದ ಅನುಮತಿಯಿಂದ ಇರುವಂತೆ" ಅಮೆರಿಕಾವನ್ನು ವಿಸ್ತಾರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ, ಸರಕಾರವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿದರು. ಅವರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಘೋಷಣೆಯ ಮೂಲ ಕರಡುಪತ್ರದ ಆತರಿಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬರೆದದ್ದು: <blockquote>ನಾವು ಹೊಂದಿದ್ದ ಈ ಸತ್ಯಗಳು ಪವಿತ್ರವಾಗಿ &amp; ಅಪ್ರಶ್ನಿತವಾಗಿರಬೇಕು; ಅದು ಎಲ್ಲಾ ಮನುಷ್ಯರು ಸಮಾನ &amp; ಸ್ವತಂತ್ರರು, ಆ ಸಮಾನತೆಯಿಂದ ಅವರು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾದ ವರ್ಗಾಯಿಸಲು ಸಾದ್ಯವಿಲ್ಲದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತಾರೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವನದ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, &amp; ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, &amp; ಸಂತೋಷದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ; ಇವುಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು, ಜನರ ನಡುವೆ ಸರಕಾರಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ಅವರ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ರಾಜ್ಯಭಾರದ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ; ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸರಕಾರವು ಈ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನಾಶಮಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಜನರು ಸರಕಾರವನ್ನು ಬದಲಿಸುವ ಅಥವಾ ವಿಸರ್ಜಿಸುವ, ಮತ್ತು ಹೊಸಾ ಸರಕಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆದಿರುತ್ತಾರೆ, ತಮ್ಮ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಸರಕಾರದ ಆಡಳಿತ ನೀತಿಗಳನ್ನು &amp; ಅಧಿಕಾರದ ಪರಿಮಿತಿಯನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.loc.gov/exhibits/declara/ruffdrft.html |title=Professor Julian Boyd's reconstruction of Jefferson's "original Rough draft" of the Declaration of Independence |publisher=Loc.gov |date=2005-07-06 |accessdate=2009-09-02}}</ref> </blockquote> ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ನೈತಿಕವಾಗಿ ಬದ್ಧರಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದು "ರಾಜ್ಯಭಾರದ ಸಮ್ಮತಿಗೆ" ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ನಿವೇದನೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಕೂಲಂಕುಷವಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಋಣಗಳನ್ನು ಹಾಗು ಕಾನೂನನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. "ಯಾವುದೇ ಸಮಾಜವು ಶಾಶ್ವತವಾದ ಸಂವಿಧಾವನ್ನಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಶಾಶ್ವತವಾದ ಕಾನೂನನ್ನಾಗಲಿ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಭೂಲೋಕವು ಯಾವಾಗಲು ಪ್ರಸ್ತುತ ಜೀವಿಸುವ ಪೀಳಿಗೆಗೆ ಸೇರುತ್ತದೆಂದು" ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಅವರ ನಂಬಿಕೆಯಂತೆ ಕಾನೂನು ಆಂದೋಲನದ ಸರಿಯಾದ ಕಾಲಚಕ್ರಹೊಂದುವಿಕೆಯನ್ನು ಸಹ ವಿಚಾರಮಾಡಿದರು: "ಪ್ರತಿಹತ್ತೊಂಬತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯು ಮುಗಿಯುವ ವೇಳೆಗೆ ಅಂದಿನ ಸಂವಿಧಾನವು, ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಾನೂನು, ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಇದು ಬಹಳಷ್ಟು ಕಾಲ ಉಳಿಯಬೇಕೆಂದರೆ, ಇದು ಒತ್ತಾಯದ ಕಾರ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹೊರತು, ಹಕ್ಕಲ್ಲ". ಅವರು ನಂಬಿದ್ಧ "ಮೆಚುರಿಟಿ" (ಪರಿಪಕ್ವತೆ)-ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ವೈಯುಕ್ತಿಕ ವಿವೇಚನಾಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಲು ಸಮರ್ಥರಾಗಿರುವ ಅವಧಿಯ ಪರಿಗಣನೆಯಿಂದ, ಅವರ ೧೯ನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಜೀವನ ಕಾಲಾವಧಿಯ ನಿರೀಕ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ವಿಚಾರಗಳಿಂದ ಹೊರಟರು.<ref>''[http://odur.let.rug.nl/~usa/P/tj3/writings/brf/jefl81.htm ಜೇಮ್ಸ್ ಮೆಡಿಸನ್ ಅವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100328183018/http://odur.let.rug.nl/~usa/P/tj3/writings/brf/jefl81.htm |date=2010-03-28 }}, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೬, ೧೭೮೯''</ref> [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಋಣ]]ವನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಬೇಕೆಂದು ಸಹ ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಇಂದಿನ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಪ್ರಜೆಯು ತಮ್ಮ ಹಿಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯು ಮಾಡಿದಂತಹ ಸಾಲವನ್ನು ಮರುಪಾವತಿಸುವ ನೈತಿಕ ಧರ್ಮ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆಂದು ಅವರು ನಂಬಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ರೀತಿಯ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಮರುಪಾವತಿಸುವುದು " ಉದಾರತೆಯ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ ಹೊರತು ಹಕ್ಕು ಆಗಿರುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದರು. === ರಾಜ್ಯಗಳ ಹಕ್ಕು === ರಾಜ್ಯಗಳ ಹಕ್ಕುಗ ಬಗೆಗಿನ ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಅತ್ಯಂತ ದೃಢವಾದ ಪ್ರತಿವಾದವು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕೆಂಚಕೀ ಮತ್ತು ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ೧೭೯೮ರ ಸಂಕಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿನ, ಸಂಘಟಿತ ಪಾರುಪತ್ಯಗಳ ವಿಸ್ತಾರದ ಬಗೆಗಿನ ವಿರೋಧದಲ್ಲಿ ದ್ವನಿಗೂಡಿಸುವಂತಾಯಿತು. ಏನೇಯಾಗಲಿ, ಅವರ ಕೆಲವು ವಿದೇಶಿ ನೀತಿಗಳು ಸರಕಾರವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದವು. ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾದುದೆಂದರೆ, ೧೮೦೩ರಲ್ಲಿ [[ಲೂಯಿಜಿಯಾನವನ್ನು ಖರೀದಿಸುವಾಗ]] ವಿದೇಶಿ ಪ್ರಾಂತವನ್ನು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರೆಂಚ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ನಿವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರು ಉಪಯೋಗಿಸಿದ ವಿವಕ್ಷಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ. ೧೮೧೦ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ೯೭,೦೦೦ರಷ್ಟಿರಬಹುದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.<ref>''[http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/facts_for_features_special_editions/001619.html ]''</ref> ವಿದೇಶಿ ಕಾಯಿದೆಯಾಗಿ [[ಎಂಬಾರ್ಗೊ ಯಾಕ್ಟ್ ಆಫ್ 1807]] ವಿಫಲವಾದಾಗ, ಅದರಬಗ್ಗೆ ಇವರ ಪ್ರವರ್ತನೆಯು, ಸಂಯುಕ್ತ ಸರಕಾರವು ವ್ಯಾಪಾರದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿಡಲು ಸ್ಥಳಿಯ ಸೇನೆಯ ನಡುವೆ ಬರಬಹುದು, ಆಗ್ ಇದು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ದಾರಿಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು. === ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು === ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಓದಿದಂತಹ ವಿವಿಧ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಂದ ಅನೇಕ ಪಂಡಿತರ ಅನುಕರಣವನ್ನು ತನ್ನ ಪುಸ್ತಕವಾದ "ಲೀಗಲ್ ಕಾಮನ್‌ಪ್ಲೇಸ್ ಬುಕ್‌"ನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>{{cite web|url= http://memory.loc.gov/ammem/collections/jefferson_papers/mtjser5.html|title=The Thomas Jefferson Papers|publisher=Library of Congress|accessdate=2010-05-05}}</ref> [[ಗನ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್‌‍]]ನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾತಿಸುವಂತೆ ಅವರು ಬರೆದ ಒಂದು ವಾಕ್ಯವೃಂದವನ್ನು [[ಸಿಸರೆ ಬೆಕರಿಯ]]'ರ ''ಎಸ್ಸೆ ಆನ್ ಕ್ರೈಮ್ಸ್ ಆಂಡ್ ಫನಿಷ್‌ಮೆಂಟ್‌'' ದಿಂದ ನಕಲು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಇಟಾಲಿನ ದಲ್ಲಿ ಬರೆದ ವಾಕ್ಯವೃಂದವು, ಬೆಕಾರಿಯ ಕೆಲವು ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಲು ಉಪಯೋಗಿಸಿದ "ಪಾಲ್ಸ್ ಐಡಿಯ ಆಫ್ ಯುಟಿಲಿಟಿ (ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ)" (ಪಾಲ್ಸ್ ಐಡೀ ದಿ ಯುಟಿಲಿಟ)ಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಭಾಗತಃ, ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಭಾಷಾಂತರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ: <blockquote>ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳೇ, ತಪ್ಪುಗಳ ಮತ್ತು ಅನ್ಯಾಯದ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಶಾಸನಕಾರರು...ತಮ್ಮನ್ನು ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ಸುಡಬಹುದೆಂಬ ಭಯದಿಂದ ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು, ಮತ್ತು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಮುಳಿಸಿದುವರೆಂಬ ಭಯದಿಂದ ನೀರನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಜನರಿಂದ ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ; ಮತ್ತು ಯಾರು ಅದನ್ನು ತಡೆಯುವ ದಾರಿಯಿಲ್ಲವೆಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೋ ಅಂತವರು ಅದನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಾರೆ. </blockquote> <blockquote>ಈ ಸ್ವಭಾವದ ಕಾನೂನುಗಳು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತವೆ, ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹಸ್ತಾಂತರ ಮಾಡದವರನ್ನು ನಿರಾಯುಧವರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ ಕಾನೂನಿನ ಮೂಲಕ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವುದು.... ಇದು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯು ಪರಿಸ್ಥಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವರಿಗಿಂತ, ಇಲ್ಲದೆ ಇದ್ದವರ ಮೇಲೆ ಸುಲಭವಾಗಿ ಹಲ್ಲೆ ಮಾದಬಹುದಾಗಿದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಇದು ನಿಜವಾಗಿಯು ಕೊಲೆಮಾಡುವಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವ ಬದಲಾಗಿ ಅದನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="mont0505">{{cite web|url= http://wiki.monticello.org/mediawiki/index.php/Laws_that_forbid_the_carrying_of_arms...(Quotation)|title= Laws that forbid the carrying of arms...(Quotation)|publisher= Thomas Jefferson Encyclopedia|accessdate= 2010-05-05|archive-date= 2009-12-17|archive-url= https://web.archive.org/web/20091217112358/http://wiki.monticello.org/mediawiki/index.php/Laws_that_forbid_the_carrying_of_arms...(Quotation)|url-status= dead}}</ref> </blockquote> ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಸಂಖ್ಯಾಲೇಖನವು ಕೇವಲ, "ಪಾಲ್ಸ್ ಐಡೀ ದಿ ಯುಟಿಲಿಟ," ಆಗಿತ್ತು<ref name="mont0505"/> ಬೆಕಾರಿಯ ಉಪಯೋಗಿಸಿದ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿಗೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆಯೆ ಇಲ್ಲವೆ, ಅಥವಾ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೋ ಬೇರೆ ಕಾರಣಕಾಗಿ ಈ ವಾಕ್ಯವೃಂದವನ್ನು ಅನುಕರಣೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. === ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ಗಳು === ೧೮೧೬ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು [[ಜಾರ್ಜ್ ಲೋಗನ್]] ಅವರಿಗೆ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆ, <blockquote>ಈ ಸಂಬಂಧ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿಯೇ ಗಮನಾರ್ಹವಾದಂತಹ ಅದ್ಭುತವನ್ನು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ನಾಗರೀಕರ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಮಧ್ಯೆ ನಿಯಮಗಳ ಯಾ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಲ್ಲಿ ವಿರೋಧ ಉಂಟಾಯಿತು. ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಈ ನಿಯಮದ ನಿಜಾಂಶವೆಂದರೆ ಸದ್ಗುಣ &amp; ಆಸಕ್ತಿಗಳು ಬೇರಾಗುವಂತಹವಲ್ಲ. ಅಂದುಕೊಂಡಿರಬಹುದಾದಂತೆ ಜನರ ನಾಶದ ಜೊತೆಗೆ ಅದು ಕೊನೆಯಾಯಿತು. ನಮಗೆ ಆ ಉದಾಹರಣೆಯಿಂದ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಸಿಕ್ಕಿದೆ ಎಂದು ಆಶಿಸುತ್ತೇನೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಹುಟ್ಟಿನಲ್ಲಿಯೇ ಬಡಿದು ಹಾಕಬೇಕು.''<ref>{{cite book | last = Ford, ed | first = Paul Lester | authorlink = | coauthors = | title = The Writings of Thomas Jefferson, Vol X, 1816–1826 | publisher = G. P. Putnam's Sons | year = 1899 | location = New York, London | pages = | url = https://archive.org/stream/writingsofthomas10jeffiala/writingsofthomas10jeffiala_djvu.txt | doi = | id = | isbn = }}</ref>'' </blockquote> === ನ್ಯಾಯಾಂಗ === ವಕೀಲರಾಗಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿಯೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಬರಹಗಾರರಾಗಿದ್ದರು ಆದರೆ ಯಾವತ್ತೂ ಒಳ್ಳೆಯ ಭಾಷಣಕಾರರಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಒಳ್ಳೆಯ ವಕೀಲರಾಗಲಿ ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಎಂದೂ ನೆಮ್ಮದಿಯಿಂದ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಪರಿಣಿತರಾಗಿರಬೇಕು ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ನೀತಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸಬಾರದು ಎಂದು ನಂಬಿದ್ಧರು. ''[[ಮಾರ್ಬುರಿ ವಿ. ಮ್ಯಾಡಿಸನ್]]'' ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ೧೮೦೩ರ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಸಂವಿಧಾನದ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಣಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದ ಇದರ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯೆಂದು ಅವರು ವೈಯುಕ್ತಕವಾಗಿ ಭಾವಿಸಿದ್ದರು. ಇದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಸಂವಿಧಾನದ ತಿದ್ದುಪಾಟನ್ನು ಸೂಚಿಸಲು ಅವರಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಬೆಂಬಲ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ.<ref>ಪೀಟರ್ಸನ್, ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ನ್ಯೂ ನೇಷನ್'' ಪು. ೬೯೯</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ]] ತತ್ವವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು: <blockquote>ನ್ಯಾಯಾದೀಶರನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಸಂವಿಧಾನದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಅಂತ್ಯದ ಪಂಚಾಯತರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದು ನಿಜವಾಗಿಯು ಅಪಾಯಕಾರಿ ತತ್ವ, ಮತ್ತು ಇದು ನಮ್ಮನ್ನು ಆಲಿಗ್ಯಾರ್ಕಿ (ಕೆಲವೇ ಜನರ ಪ್ರಭುತ್ವ)ದ ಜಬರುದಸ್ತಿನ ಅಡಿಗೆ ತಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ನ್ಯಾಯಾದೀಶರು ಎಲ್ಲಾ ಜನರನಷ್ಟೆ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ ಹೊರತು ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರು ಇತರಹಾಗೆ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ, ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ, ಮತ್ತು ಅವರ ದಳದ ಸೌಕರ್ಯಗಳಿಗೆ ಅದೇ ತರಹದ ಅನುರಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಅವರ ನೀತಿವಾಕ್ಯವು ''ಬೊನಿ ಜುಡಿಸಿಸ್ ಎಸ್ಟ್ ಅಂಪ್ಲೈಯರ್ ಜುರಿಸ್ಡಿಕ್ಟಿಯೊನಮ್'' [ವಿಶಾಲ ಕಾನೂನು ಪರಿಧಿಯೇ ಒಳ್ಳೆಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ], ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಚುನಾಯಿತ ಹತೋಟಿಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊದಿದ್ದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇವರು ಯಾವುದೇ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನಕ್ಕಾಗಿ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತಾರೆ ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಹೆಚ್ಹ್ಚು ಅಪಾಯಕಾರಿ. ಸಮಯ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷದ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದೊಂದಿಗೆ ಯಾವಯಾವ ಕೈಗಳು ಗುಟ್ಟಾಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿದ, ಹಾಗು ಇದರ ಸದಸ್ಯರು ನಿರಂಕುಶ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಾಗಬಹುದೆಂದು, ಸಂವಿಧಾನವು ಈ ತರಹದ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ನ್ಯಾಯಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿಲ್ಲ. ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯಿಂದ ತಮ್ಮತಮ್ಮೊಳಗೆ ಸಮನಾದ ಮತ್ತು ಸಮ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ.''<ref>ವಿಲಿಯಮ್ ಸಿ ಜಾರ್ವಿಸ್ ಅವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ, ೧೮೨೦</ref>'' </blockquote> === ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಂಡಾಯ === ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ವೈಯುಕ್ತಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ, ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗ ಬಂಡಾಯ ಮತ್ತು ದೌರ್ಜನ್ಯದ ಮೂಲಕ ಸರಕಾರವನ್ನು ಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಜನವರಿ ೩೦, ೧೭೮೭ರಂದು ಜೆಮ್ಸ್ ಮೆಡಿಸೊನ್‌ರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ "ಆಗಾಗ್ಗೆ, ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿನ ಬಂಡಾಯವು ಒಳ್ಳೆಯದು, ಮತ್ತು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಯಾಗಿದ್ದ ರಾಜಕೀಯದ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಇದು ಒಳ್ಳೆಯ ಸರಕಾರದ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಔಷದಂತೆ ಉಪಯೋಗವಾಗುತ್ತದೆ " ಎಂದು ಬರೆದರು.<ref name="Melton 277 Madison">ಮೆಲ್ಟನ್, ''ದಿ ಕೋಟಬಲ್ ಫೌಂಡಿಂಗ್ ಫಾದರ್ಸ್'', ೨೭೭.</ref> ಇದೇರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಪೆಬ್ರವರಿ ೨೨, ೧೭೮೭ರಂದು [[ಅಬಿಗಲಿ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್‌ಗೆ]] ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರು ಬರೆದರು, "ಸರಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಭಟಿಸುವ ಚೈತನ್ಯವು ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಯಾವಾಗಲು ಜೀವಂತ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ನಾನು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ. ಇದನ್ನು ಅನ್ಯಾಯದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಅನುಷ್ಟಾನಕ್ಕೆ ತರಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಯಾವತ್ತು ಕಾರ್ಯಪೂಪಕ್ಕೆ ತರದೆ ಇರುವುದಕ್ಕಿಂತಲು ಇದು ಒಳ್ಳೆಯದು."<ref name="Melton 277 Madison"/> [[ಶಾಯ್ಸ್ ಬಂಡಾಯ]]ರಿಗೆ ಸಂಬಂದಪಟ್ಟ ರಕ್ತಪಾತದ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದ ನಂತರ, ನವೆಂಬರ್ ೧೩, ೧೭೮೭ರಂದು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಜಾಹ್ನ್ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್‌ರ ಅಳಿಯ [[ವಿಲ್ಲಿಯಮ್ S. ಸ್ಮಿತ್‌‌]]ಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಬರೆದರು, "ಕೆಲವು ಜೀವಿಗಳು ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಎರಡರಲ್ಲಿ ಅಳಿದುಹೋಗಿದ್ದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದಾ? ಸ್ವಧೇಶಾಭಿಮಾನಿಗಳ ಮತ್ತು ದುಷ್ಟದೊರೆಗಳ ರಕ್ತಪಾತದಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವೃಕ್ಷವು ಸಮಯದಿಂದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಪುನಃಶ್ಚೆತನಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದುವೇ ಇದರ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಪದ್ದತಿ."<ref>''[http://www.loc.gov/exhibits/jefferson/jefffed.html ವಿಲಿಯಮ್ ಸ್ಮಿತ್‌ ಅವರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ], ನವೆಂಬರ್ ೧೩, ೧೭೮೭''</ref> ೧೭೮೭ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಲ್ಲಿಯಮ್ ಎಸ್. ಸ್ಮಿತ್‌ಗೆ ಬರೆದ ಮತ್ತೊಂದು ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬರೆದದ್ದು: ''ಸಮಯದಿಂದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸದಿದ್ದರೆ, ದೇಶವು ಯಾವರೀತಿ ಇದರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಜನರು ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಚೈತನ್ಯದ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವರಾ?'' ''ಅಂತವರು ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲಿ.'' <ref name="Melton 277 Madison"/> === ಆತ್ಮಗೌರವ === ಮಾರ್ಚ್ ೧೩, ೧೭೮೯ರಂದು [[ಪ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಹಾಪ್ಕಿನ್‌ಸೊನ್‌]]ರಿಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬರೆದದ್ದು: " ಗೆಲ್ಲಲು ಭ್ಯಯಗ್ರಸ್ತನಾಗಿದ್ದಂತ ರಾಜಕೀಯ ಅಥವಾ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ನಾನು ಯಾವತ್ತು ನಂಬಿಕೆಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲಿನ ಸೋಮಾರಿತನವು ನನಗಿಂತ, ಇತರರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಮನ್ನಣೆಗೊಳಗಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ."<ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/presidents/article-9116912 |title=Encyclopædia Britannica's Guide to American Presidents |publisher=Britannica.com |date= |accessdate=2009-09-02 |archive-date=2009-08-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090827194628/http://www.britannica.com/presidents/article-9116912 |url-status=dead }}</ref> === ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು === ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಮಹಿಳೆಯರ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು]] ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ; "ಧೀಮಂತ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು [[ಅಬಿಗೈಲ್ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್]] ಆಕ್ಷೇಪಿಸಿದರು, ಜೆಫರ್ಸನ್ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು ಎಂದು ಲೇಖಕರಾದ ರಿಚಾರ್ಡ್ ಮೊರಿಸ್‌ ಬರೆದಿದ್ದರು. ಪರಿಸಿಯನ್ ಸಲೊನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮಹಿಳೆಯರ ರಾಜಕೀಯ ಹರಟೆಗಳಿಂದ ಸತಾಯಿತಗೊಂಡ, ಅವರು ತಾಯಿನಾಡಿನ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ’ನಮ್ಮ ಒಳ್ಳೆಯ ಮಹಿಳೆಯರು...ತಮ್ಮ ಪತಿಯರನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಚರ್ಚೆಯ ಜಂಬದಿಂದ ಮರಳುವಂತೆ ಅವರ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ಸಂತೈಸುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಶಾಂತಹೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ಸಂತುಷ್ಟರಾದರು,’" ಎಂದು ಬರೆದರು. ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾಗ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬರೆದರು "ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ನೇಮಿಸುವುದು ಒಂದು ಹೊಸಾ ಬದಲಾವಣೆ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಾಗಲಿ, ಅಥವಾ ನಾನಾಗಲಿ ಸಿದ್ಧರಾಗಿಲ್ಲ."<ref>''ಸೆವೆನ್ ವ್ಹು ಶೇಪ್ಡ್ ಅವರ್ ಡೆಸ್ಟಿನಿ'', ಪು. ೧೩೩, ರಿಚರ್ಡ್ ಬಿ. ಮೊರ್ರಿಸ್, ೧೯೭೩, ಹಾರ್ಪರ್ &amp; ರೋ ಪಬ್ಲಿಷರ್ಸ್, ಇಂಕ್.</ref> == ಧರ್ಮ == ಧಾರ್ಮಿಕವಾಗಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯಾನಿಟಿಯ ಕಡು ಸಂಪ್ರದಾಯ ನಿಷ್ಟರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಜೀವಮಾನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಜೆಫರ್ಸನ್ ದೇವತಾಶಾಸ್ತ್ರ, ಬೈಬ್ಲಿಕಲ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ನೀತಿಶಾಸ್ತ್ರ. [[ಡೀಸ್ಮ್]] ಮತ್ತು [[ಯೂನಿಟರಿಯಾನಿಸ್ಮ್‌]] ಧಾರ್ಮಿಕ ತತ್ವಜ್ಞಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, "ದೇವರು ಇರುವುದು ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದು; ಅಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಿದ್ದರೆ, ಆತ ನಿಮ್ಮ ಕುರುಡು ಭಯಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಾಮಿನಿಷ್ಟೆಯ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ನಿಮಗೆ ನೀಡುತ್ತಾನೆ."<ref>ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರಿಂಡ ಪೀಟರ್ ಕ್ಯರ್ರ್, ಆಗಸ್ಟ್. ೧೦, ೧೭೮೭</ref><ref>ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಸ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್, ''ದಿ ರಿಲಿಜಿಯಸ್ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೧೯೮೭).</ref> == ನಾಡವ ಅಮೆರಿಕನ್ ನೀತಿ == [[ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಹೊರಕಳುಹಿಸುವ]] ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮೊದಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೆಫರ್ಸನ್.<ref name="miller">{{cite book|last=Miller|first=Robert|title=Native America, Discovered and Conquered: : Thomas Jefferson, Lewis & Clark, and Manifest Destiny|publisher=Bison Books|date=July 1, 2008|page=90|isbn=978-0803215986}}</ref><ref name="drinnon">{{cite book|last=Drinnon|first=Richard|title=Facing West: The Metaphysics of Indian-Hating and Empire-Building|publisher=University of Oklahoma Press|date=March 1997|isbn=978-0806129280}}</ref> [[ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಜಾಕ್ಸನ್]] ಅವರನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಹೊರಕಳುಹಿಸುವುದನ್ನು ಯೋಜಿಸಿದ ಮೊದಲಿಗ ಎಂದು ಗುರುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮೊದಲು ಆತ ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗಿದ್ದಾಗ ೧೮೩೦ರಲ್ಲಿ [[ಇಂಡಿಯನ್ ರಿಮೂವಲ್ ಆಕ್ಟ್]] ಅನ್ನು ಅಂಗೀಕಾರ ಮಾಡಿತು, ಅಲ್ಲದೆ ಇನ್ನೊಂದು ಕಾರಣವೆಂದರೆ ಆತ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಹಲವಾರು ಪೂರ್ವದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವುದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ.<ref name="miller"/> ಆದರೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕಾನೂನು ಬದ್ಧಗೊಳಿಸಿ ಅವನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರಲು ಜಾಕ್ಸನ್ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು, ೧೮೦೩ರಿಂದ ಹಲವಾರು ಖಾಸಗಿ ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರ ನಡೆದಿತ್ತು. (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ವಿಲಿಯ ಹೆನ್ರಿ ಹ್ಯಾರಿಸನ್‌ಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ ನೋಡಿ).<ref name="miller"/> ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಹೊರಗೆ ಕಳುಹಿಸುವ ಕೆಲಸ ಪ್ರಾರಂಭವಾದದ್ದು ೧೭೭೬ ಮತ್ತು ೧೭೭೯ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಆಗ ಅವರು [[ಚೆರೊಕೀ]] ಮತ್ತು [[ಶಾವ್ನೀ]] ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ತಮ ಪೂರ್ವಜರ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮದ [[ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿ]] ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ತೆರಳುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.<ref name="miller"/> ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಅವರ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ [[ಜಾರ್ಜಿಯಾ]] ರಾಜ್ಯದೊಂದಿಗಿನ ಒಪ್ಪಂದ, ಜಾರ್ಜಿಯಾವು ಪಶ್ಚಿಮದ ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅನ್ವೇಷಣೆನಡೆಸಲು ಅದರ ಕಾನೂನು ಹಕ್ಕನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಮಾದಿದರೆ ಯು.ಎಸ್. ಮಿಲಿಟರಿಯು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಚೆರೊಕೀ ಜನರನ್ನು ಜಾರ್ಜಿಯಾದಿಂದ ಹೊರಹಾಕುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯವಾಗುವುದು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಚೆರೊಕೀ ಜನಾಂಗವು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಭೂಮಿಯ ಹಕ್ಕಿನ ಖಾತರಿ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು, ಇದು ಜಾರ್ಜಿಯಾ ಜೊತೆ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ ಅವರ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಭಂಗಗೊಳಿಸಿತು.<ref name="miller"/> === ಸಾಂಸ್ಕೃತೀಕರಣ ಮತ್ತು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವಿಕೆ === ಜೆಫರ್ಸನ್‌ನ ಮೂಲ ಯೋಜನೆಯು ಸ್ಥಳೀಯರು ತಮ್ಮ ಸ್ವತಃ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಧರ್ಮಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಯೂರೋಪಿಯನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಾಗಿ ತ್ಯಜಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು, [[ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್]] ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿರುವ [[ವ್ಯವಸಾಯ]]ದ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿತ್ತು.<ref name="miller"/><ref name="drinnon"/> ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಆ ಜನರನ್ನು ವ್ಯವಸಾಯದ ಜೀವನಶೈಲಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಆಶಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು [[ಸ್ವಯಂ-ಪೂರ್ಣತೆ]]ಯನ್ನು ಹೊಂದಬೇಕು, ಆಗ ಅವರು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಬಲತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿ ಬಿಳಿಯ ಅಮೇರಿಕನ್ನರೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಬಹುದು.<ref name="letterharrison1803">{{cite web|url=http://courses.missouristate.edu/ftmiller/Documents/jeffindianpolicy.htm|title=President Thomas Jefferson to William Henry Harrison, Governor of the Indiana Territory,|last=Jefferson|first=Thomas|year=1803|accessdate=2009-03-12|archive-date=2018-01-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20180120091110/http://courses.missouristate.edu/ftmiller/Documents/jeffindianpolicy.htm|url-status=dead}}</ref> ೧೮೦೩ರಲ್ಲಿ [[ವಿಲಿಯಮ್ ಹೆನ್ರಿ ಹ್ಯಾರಿಸನ್]] ಅವರಿಗೆ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ: :ಭೂಮಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತಗೊಳಿದುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ನಮ್ಮ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬೇಕಾಗಿರುವುದನ್ನು ಅವರು ನೀಡಲೇಬೇಕು, ಅವರಿಗೆ ಬೇಕಾಗಿದ್ದನ್ನು ನಾವು ನೀಡಬೇಕು, ನಮ್ಮ ವ್ಯವಹಾರದ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಬೇಕು, ಮತ್ತು ಒಳ್ಳೆಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮೊದಲು ಬಂದರೆ ನಾವು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತೇವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಜನರು ಎಷ್ಟು ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವೋ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಈ ಮೊದಲು ಬರುವುದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ, ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಕೊಡಲು ಮುಂದೆಬರುತ್ತಾರೆ.... ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ನಮ್ಮ ಒಪ್ಪಂದಗಳು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಭಾರತೀಯರನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ತಲುಪುತ್ತವೆ., ಮತ್ತು ಅವರು ನಾಗರೀಕರಾಗಿ ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಸಂಘಟಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ ಅಥವಾ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಥವಾ ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿಯಾಚೆ ತೆಗೆದುಹಾಕಿ. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದವರು ಅವರ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯ ಮಾಡಿದರೆ ಸಂತೋಷಪಡುತ್ತಾರೆ; ಆದರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕ. ಅವರ ಭಯಕ್ಕಾಗಿ, ನಮ್ಮ ಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಅವರ ಕೊರತೆಯನ್ನು ನಾವು ಗ್ರಹಿತವೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತೇವೆ, ನಾವು ನಮ್ಮ ಕೈಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿ ಅವರನ್ನು ಬಗ್ಗುಬಡಿಯುವುದನ್ನು ಅವರು ನೋಡಲೇಬೇಕು.<ref name="letterharrison1803"/> === ಬಲವಂತದ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಮತ್ತು ನಿರ್ಮೂಲನೆ === ಅಲ್ಲಿಯ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನರು ಸಜಾತೀಕರಣಕ್ಕೆ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರೆ, ಅಂತಹವರನ್ನು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಅವರ ಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಬೇಕೆಂದು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಟ್ಟರು.<ref name="miller"/> ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದವರು [[1812ರ ಯುದ್ಧ]]ದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ಸೇರಿದರು ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕಾದ ಸಾಮೂಹಿಕ ಕಗ್ಗೊಲೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಬೇಕೆಂದುಕೊಂಡರು. ೧೮೧೩ರಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ವನ್ ಹಂಬೊಲ್ಟ್‌ಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ: :ನನ್ನ ಸ್ನೇಹಿತನೇ ನಿನಗೆ ಗೊತ್ತಾ, ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವ ಮೂಲನಿವಾಸಿಗಳ ಸಂತೋಷಕ್ಕಾಗಿ ಪರೋಪಕಾರಿ ಯೋಜನೆಯೊಂದನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಅವರು ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ಶಾಂತಿಯಿಂದ ಇರುವುದಕ್ಕೆ ನಾವು ಏನನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ವ್ಯವಸಾಯ ಹಾಗೂ ಅವಶ್ಯಕ ಕಲೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಅವರಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು. ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಅವರ ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು ಮತ್ತು ಭೂಮಿ ಒಡೆತನವನ್ನು ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಅವರನ್ನು ಮಾಡುವುದು. ಅವರ ರಕ್ತವನ್ನು ನಮ್ಮ ರಕ್ತದೊಂದಿಗೆ ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಲಬಹುದು, ಮತ್ತು ಕೆಲವೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಬೆರೆತು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಾಗುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಇಂದಿನ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ, ಅವರ ಮೇಲೆ ತಟಸ್ಥನೀತಿಯನ್ನು ಹೇರಿದ್ದೇವೆ, ಆದರೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನ ತತ್ವನಿಷ್ಠೆಯಿಲ್ಲದ ನಿಯಮವು ನಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸಗಾರರನ್ನು ಸೋಲುವಂತೆ ಮಾಡಿವೆ. ಅವು ನಮ್ಮ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಇರುವ ಜನರನ್ನು ದುರ್ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಎಳೆಯುತ್ತಿವೆ, ಅದರಿಂದಾಗಿ ನಮ್ಮ ವಿರುದ್ಧವೇ ಉರಿಕಾರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಕ್ರೂರ ಸಾಮೂಹಿಕ ಹತ್ಯೆಯು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿದೆ, ಅವರನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧ ಪಡಿಸಿ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ನಮಗಿಂತ ದೂರ ಕಳಿಸುವುದು ಸೂಕ್ತ.<ref>{{cite web|url=http://www.let.rug.nl/usa/P/tj3/writings/brf/jefl224.htm|title=Letter From Thomas Jefferson to Alexander von Humboldt December 6, 1813|accessdate=2009-03-12|archive-date=2012-01-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20120111103435/http://www.let.rug.nl/usa/P/tj3/writings/brf/jefl224.htm|url-status=dead}}</ref> ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಭಾರತೀಯರ ಸಜಾತೀಕರಣದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು; ಎರಡನೆಯ ಉತ್ತಮದ್ದೆಂದರೆ ಪಶ್ಚಿಮೀಕರಣವನ್ನು ತೆಗೆಯುವುದು. ಭಾರತೀಯರು ಬಿಳಿಯರ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದರೆ ಏನಾಗಬಹುದು.<ref>ಬರ್ನಾರ್ಡ್ ಡಬ್ಲು. ಶೀಹಾನ್, ''ಸೀಡ್ಸ್ ಆಫ್ ಎಕ್ಸ್‌ಟಿಂಕ್ಷನ್: ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯನ್ ಫಿಲಾಂತ್ರೊಪಿ ಮತ್ತು ಅಮೇರಿಕನ್ ಇಂಡಿಯನ್‎'' (೧೯೭೪) ಪು ೧೨೦–೨೧</ref> ಅವರು ತಮ್ಮ [[ಯುದ್ಧ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ]], ಜನರಲ್ [[ಹೆನ್ರಿ ಡೀರ್‌ಬಾರ್ನ್]] ಅವರಿಗೆ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ (ಭಾರತೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಜವಾಬ್ಧಾರಿಯುತ ವ್ಯಕ್ತಿ): "ನಾವು ಯಾವುದೇ ಬುಡಕಟ್ಟಿನವರ ಮೇಲೆ ಹಲ್ಲೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಬಲವಂತ ಪಡಿಸಿದರೆ, ಬುಡಕಟ್ಟಿನವರು ಬೇರುಸಹಿತ ಹೋಗುವವರೆಗೂ ನಾವು ಎಂದಿಗೂ ಅದನ್ನು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅವರನ್ನು ಮಿಸ್ಸಿಸ್ಸಿಪ್ಪಿ ನದಿಯಾಚೆ ಹೋಗುವಂತೆ ಮಾಡಬೇಕು."<ref>ಜೇಮ್ಸ್ ಪಿ. ರೊಂಡಾ, ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ಚೇಂಜಿಂಗ್ ವೆಸ್ಟ್: ವಿಜಯದಿಂದ ಸಂಭಾಷಣೇ'' (೧೯೯೭) ಪು. ೧೦; ಪಠ್ಯ {{cite book|last=Moore|first=MariJo|title=Eating Fire, Tasting Blood: An Anthology of the American Indian Holocaust|publisher=Running Press|isbn=978-1560258384|url=https://books.google.com/?id=3oNPH4-ovFcC&pg=PA208&lpg=PA208&dq=Thomas+Jefferson+dearborn+hatchet|year=2006}}{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}ರಲ್ಲಿ</ref> {| class="infobox" |- ! style="padding:1px;background:#ccf;text-align:center"| ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅನ್ನು<br /> [[ಯು.ಎಸ್. ನಿಕೆಲ್]]ನ ಮೇಲೆ ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿರುವುದು |} == ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಬಗ್ಗೆ == [[ಚಿತ್ರ:Jefferson-Nickel-Unc-Obv.jpg|thumb|150px|right|1938–2004|alt=ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಮುಖ, ಯುಎಸ್ ನಿಕೆಲ್, 1938–2004]] [[ಚಿತ್|thumb|150px|right|2005|alt=ಜೆಫರ್ಸನ್‌ ಅವರ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ತೆಗೆದ ಚಿತ್ರ, ಯುಎಸ್ ನಿಕೆಲ್, 2005]] [[ಚಿತ್|thumb|150px|right|2006–present|alt=ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಮುಖ, ಯುಎಸ್ ನಿಕೆಲ್, 2006–ಇಂದಿನವರೆಗೆ]] ಜೆಫರ್ಸನ್ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವವರಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ ಬರೆಯುವವರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರು ಅಗಾಧವಾದ ಸಾಲ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಭೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸರಕಾರಿ ಮಾಹಿತಿ ಪತ್ರವನ್ನು ಗುಲಾಮರಿಗೆ ಹೊರೆ ಮಾಡಿದರು; ಅವರನ್ನು ಸಾಲ ತೀರಿಸುವ ವರೆಗೂ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ, ಎಂಬುದು ಯಾವಾಗಲೂ ನಡೆಯಲಿಲ್ಲ.<ref>ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಇ. ಸ್ಲೋನ್, ''ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಆಸಕ್ತಿಗಳು: ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಸಮಸ್ಯೆ'' (೨೦೦೧) ಪು. ೧೪–೨೬, ೨೨೦–೧.</ref> ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರು ತೀಕ್ಷ ವೇದನೆ ಮತ್ತು ವಿವೇಚನಾ ಶಕ್ತಿಯ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ ಹಾಗೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅವರ ಆಂಬಿವಾಲೆನ್ಸ್ ಹಕ್ಕು ಸಹ ಯಾವ ಗುಲಾಮರು ಅವರ ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬದವರ ಜೊತೆ ತುಂಬಾ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು ಮಾಂಟಿಸೆಲ್ಲೊದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಅವರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿದೆ. ಅವರನ್ನು ಪಳಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಗುಣಮಟ್ಟದ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಕಲಿಸುವದಕ್ಕಾಗಿ ಬಂಡವಾಳ ಹಾಕಿದರು.<ref>{{Harvnb|Hitchens|2005|p= 48}}</ref> ಅವರು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, "ನಾವು ಕಿವಿ ಕೇಳಿಸದಂತೆ ಗೋಮುಖವ್ಯಾಘ್ರದಂತಿರುವೆವು; ಮತ್ತು ನಾವು ಅವರನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲೂ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ, ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಬಿಡಲೂ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ತಕ್ಕಡಿಯ ಒಂದು ಕಡೆ ನ್ಯಾಯ, ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಯಂ ಸಂರಕ್ಷಣೆ".<ref>ಮಿಲ್ಲರ್, ಜಾನ್ ಚೆಸ್ಟರ್ (೧೯೭೭). ''ದಿ ವೂಲ್ಫ್ ಬೈ ದಿ ಇಯರ್ಸ್: ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಗುಲಾಮಗಿರಿ.'' ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಫ್ರೀ ಪ್ರೆಸ್, ಪು. ೨೪೧. ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೨, ೧೮೨೦ರಲ್ಲಿ, ಹಿಂದಿನ ಸೆನೇಟರ್ ಜಾನ್ ಹೋಮ್ಸ್‌ಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರ.</ref> ಅವನು [[ಜೇಮ್ಸ್ ಲೆಮನ್]] ನಂತಹ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ-ರಾಜ್ಯ ಪ್ರತಿಪಾದಕರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿ ಪ್ರಾಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="gutenbergCompact">ಮೆಕ್ನಾಲ್, ಡಬ್ಲ್ಯೂ.ಸಿ. (೧೮೬೫). ''[http://www.gutenberg.org/files/21251/21251-h/21251-h.htm ದಿ ಜೆಫರ್ಸನ್-ಲೆಮೆನ್ ಕಾಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್.]''</ref> ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ ಬರೆಯುವವರ ಪ್ರಕಾರ, ಜೆಫರ್ಸನ್ "ಗುಲಾಮರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದು ರಾಜ್ಯದ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಿದ್ದರು".<ref>"ವಿಲ್ಲರ್ಡ್ ಸ್ಟರ್ನ್ ರ್ಯಾಂಡಾಲ್, ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: A Life''. p ೫೯೩.</ref> ೧೭೬೯ರಲ್ಲಿ, ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಬರ್ಗೆಸ್ಸಸ್‌ನ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಬಂಧವಿಮೋಚನೆ ಮಾಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಅವರಿಗೆ ಯಶಸ್ಸು ಸಿಗಲಿಲ್ಲ.<ref>ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಗ್ರಂಥಾಲಯದಲ್ಲಿರುವ [http://memory.loc.gov/cgi-bin/query/r?ammem/mtj:@field(DOCID%2B@lit(tj010010)) ಹನ್ನೆರಡು ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು].</ref> ಅವರ ಮೊದಲ ರಚನೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನುಡಿಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬ್ರಿಟೀಶ್ ಮುಕುಟವನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡುವುದರ ವಸಾಹತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ ಎಂದು ದೋಷಾರೋಪಣೆ ಮಾಡಿದರು, "ಮನುಕುಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಿಸರ್ಗಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಕೂಲೀಕಾರರ ನಿಷ್ಟೂರ ಯುದ್ಧದ ಆಪಾದನೆ ಮಾಡಿದರು, ಅದರ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾದ ಪರಿಶುದ್ಧ ಜೀವನದ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಯಾರು ಅಪರಾಧ ಮಾಡಿರುವವರು, ಸೆರೆಯಾಳುಗಳು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು [[ಹೆಮಿಸ್ಪಿಯರ್]]ನಲ್ಲಿ ಗುಲಾಮಗಿರಿಯತ್ತ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ". ಹೇಗಿದ್ದರೂ, [[ಉತ್ತರ ಕ್ಯಾರೋಲೀನಾ]] ಮತ್ತು [[ಜಾರ್ಜಿಯಾ]] ಇಂದ ಬಂದ ಅತಿಥಿಗಳ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಈ ಬಾಷೆಯನ್ನು ನುಡಿಕಟ್ಟಿನಿಂದ ಕೈ ಬಿಡಲಾಗಿದೆ. ೧೭೭೮ರಲ್ಲಿ ವಿಧಾನ ಸಬೆಯು ಒಂದು ಕಾನೂನಿನ ಕರಡು ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದೆ ಅವನು ವರ್ಜೀನಿಯಾದಿಂದ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಆಮದು ಮಾಡುವದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವುದಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ದುಷ್ಟರನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡುವವರನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಭವಿಶ್ಯದ ಪರಿಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಾಶವನ್ನು ಕೈ ಬಿಡಲಾಗಿದೆ. ಹಲವು ಗುಲಾಮರ ಧಣಿಗಳು ಗುಲಾಮತನಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ಕೊಟ್ಟರೂ, ಗುಲಾಮರ ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಅವು ಎರಡೂ ನಿಯಮಬದ್ಧ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯವು. ೧೭೮೭ರ ವಾಯುವ್ಯ ವಿಶೇಷ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಗುಲಾಮ ಧಣಿಗಳು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದರು ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಫುಜಿಟಿವ್ ಗುಲಾಮ ಉಪವಾಕ್ಯವನ್ನು (ಅವರು ಓಡಿ ಹೋಗುವ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಹಿಡಿಯುವ ಅಧಿಕಾರ) ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು, ಅದನ್ನು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದಾಗ್ಯೂ ಅದು ಗುಲಾಮ ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಗುಲಾಮರಿಗೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಹೌಸ್ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಾಗಲು ತೊಂದರೆ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ೧೭೯೦ರಲ್ಲಿ ನೈರುತ್ಯ ವಿಶೇಷ ಕಾಯಿದೆಯು ಓಹಿಯೋ ನದಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಗುಲಾಮಗಿರಿಗೆ ಭರವಸೆ ಕೊಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=XbzhWvjCxc0C&pg=PA22&lpg=PA22&dq=%22fugitive+slave+act%22+1793+original&q=northwest%20ordinance%20tobacco%20 |title=Student's guide to landmark... - Google Books |publisher=Books.google.com |date= |accessdate=2010-06-25 | first1=Marcus D. | last1=Pohlmann | isbn=9780313313851|year=2002}}</ref> ೧೮೦೭ರಲ್ಲಿ ಅವನು ಅಧ್ಯಕ್ಷನಾಗಿ [[ಗುಲಾಮಗಿರಿ ವ್ಯಾಪಾರ]]ವನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುವ ಕಾನೂನಿನ ಕರಡು ಮಸೂದೆಗೆ ಹಸ್ತಾಕ್ಷರ ಹಾಕುತ್ತಾನೆ. ಗುಲಾಮಗಿರಿ ವ್ಯಾಪಾರವು ಒಂದು ತೊಡಕಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟೀಶ್ ನಂತಹ ಬೇರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಕೂಡ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಗುಲಾಮಗಿರಿ ವಸಾಹತುಗಳಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತವೆ. ಜೆಫರ್ಸನ್ ''[[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವಂತೆ]]'' ಗುಲಾಮಗಿರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ(೧೭೮೪): <blockquote>ನಮ್ಮ ನಡುವಿನ ಗುಲಾಮಗಿರಿ ಬಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಜನರು ಅಸಂತೋಷದ ನಡವಳಿಕೆ ಹೊಂದಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಅನುಮಾನ ಇಲ್ಲ. ಧಣಿ ಮತ್ತು ಗುಲಾಮರ ನಡುವಿನ ಪೂರ್ತಿ ವಾಣಿಜ್ಯವು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಸುವಿಕೆಯ ಪ್ರಯೋಗವು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾದ ಗದ್ದಲವು ಮನೋವಿಕಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಒಂದು ಕಡೆ ಪೂರ್ಣ ಹಣ ರವಾನೆ ಮಾಡದಿರುವ ಪ್ರಜಾಪೀಡನೆ ಆಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆ ಅವನತಿಗೆ ಆಧೀನವಾಗಿರುತ್ತದೆ.''<ref>ವರ್ಜೀನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು'', ಅಧ್ಯಾಯ ೧೮.''</ref>'' </blockquote> ಅದೇ ಕೆಲಸವಾಗಿ, ಕಪ್ಪು ಜನರು ಬಿಳಿ ಜನರಿಗಿ೦ತ ಕೆಳಮಟ್ಟದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ "ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು ಎರಡೂ ದತ್ತಿಗಳ ಒಳಗಿವೆ" ಎಂದು ಜೆಫರ್ಸನ್ ತನ್ನ ಸ೦ದೇಹವನ್ನು ಮು೦ದುವರಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>''ವರ್ಜೀನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು'' ಪ್ರಶ್ನೆ ೧೪</ref> ಹೇಗಾದರೂ, ಕಪ್ಪು ಜನರಿಗೆ ಯವುದೇ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಬದುಕುವ ಹಕ್ಕು ಇದೆ ಅಲ್ಲಿನ ಜನರು ಅವರ ನಿಸರ್ಗಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ನ್ಯಾಯ ಒದಗಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ಬರೀ ಒಳ್ಳೆ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅವರನ್ನು ಗುರುತಿಸಿರುತ್ತಾರೆ, ಎಂದು ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>name="autogenerated೨">{{cite web|url=http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=JefVirg.sgm&amp;images=images/modeng&amp;data=/texts/english/modeng/parsed&amp;tag=public&amp;part=18&amp;division=div1 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150204030641/http://etext.lib.virginia.edu/etcbin/toccer-new2?id=JefVirg.sgm&images=images%2Fmodeng&data=%2Ftexts%2Fenglish%2Fmodeng%2Fparsed&tag=public&part=18&division=div1 |date=2015-02-04 }} |ಶೀರ್ಷಿಕೆ='ಜೆಫರ್ಸನ್, ಥಾಮಸ್, 1743–1826.</ref> "ಪೇಟ್ ಅನ್ನುವ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಈ ಜನರು ನಿರಾತಂಕವಾಗಿ ಇರಬೇಕು ಅನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಖಚಿತವಾಗಿ ಏನನ್ನೂ ಬರೆದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸಹ ಅವರು ಬರೆದರು. [ಆದರೆ] ಎರಡು ಜನಾಂಗಗಳು...ಒಂದೇ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿರುವುದಕ್ಕೆ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ. ಸ್ವಭಾವ, ಅಭ್ಯಾಸ, ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಅವರೊಳಗೆ ಅಳಿಸಿಹಾಕಲಾಗದಂತಹ ಭಿನ್ನತೆಯ ಗೆರೆಗಳನ್ನು ಎಳೆದಿವೆ."<ref name="americanpresident.org"/> ಚರಿತ್ರೆಕಾರ [[ಸ್ಟೆಫೆನ್ ಅಮ್‌ಬ್ರೊಸೆ]] ಪ್ರಕಾರ: "ಜೆಫರ್ಸನ್, ಹೊಂದಿದ್ದ ಎಲ್ಲಾ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕ ಸಮಾಜದ ಅನೇಕ ಬಿಳಿ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಇಸ್ಟಪಡುತ್ತಿದ್ದರು, ನೀಗ್ರೋಗಳನ್ನು ಕೀಳು ದರ್ಜೆಯವರು, ಸರಳಸ್ವಭಾವದ, ನಂಬಲು ಅರ್ಹರಲ್ಲದವರು ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿನಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಜೆಫರ್ಸನ್, ರಾಜಕೀಯ ಮೇಧಾವಿಗಳು, ಆಪ್ರಿಕಾದ ಅಮೆರಿಕನ್ನರು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ನಿರಾತಂಕ ಜನರಾಗಿ ಜೀವಿಸುವ ಯಾವುದೇ ದಾರಿ ಇಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿದರು". ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಆಹಾರ ತಯರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ದರ್ಜೆಯ ಅಥಿದಿಗಳನ್ನು ಮನರಂಜಿಸುವದರೊಂದಿಗೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳ ಸಮವಾಗಿ ನಂಬಿದ್ದರು. ಆದ್ದರಿಂದ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕರೆಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು.<ref>[http://www.smithsonianmag.com/issues/2002/november/presence.php Flawed Founders] ಸ್ಟೀಫನ್ ಇ. ಆಂಬ್ರೋಸ್ ರಚಿಸಿದ್ದು</ref> ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರರನ್ನಾಗಿ ಬಿಟ್ಟರೆ ಆಪ್ರಿಕಾದ ವಲಸೆಗಾರರನ್ನು ಶಾಂತವಾಗಿ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಜೆಫರ್ಸನ್ ನಂಬಿದ್ದರು. ಅನ್ಯಥಾ, ಅವರನ್ನು ಯುದ್ಧದ ಭಯ ಕಾಡುತ್ತಿತ್ತು, ಅದನ್ನು ಅವರ ಶಬ್ದಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿ ಹೇಳಿದರು "ದೂರಕೃಷ್ಟಿ ಹೊಂದಿದ್ದ ಮನುಷ್ಯರ ಸ್ವಭಾವವು ಭಯದಿಂದ ಕಂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ಪಾನಿಷ್ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡುವಿಕೆ ಅಥಾವಾ ಬಂಜರುಭೂಮಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕುವ ಉದಾಹರಣೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ನಿರರ್ಥಕ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕು. ಹಿಂದಿನ ದೃಷ್ಟಾಂತವು ನಮ್ಮ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬಹಳ ದೂರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ."<ref>{{Harvnb|ಹಿಚೆನ್ಸ್|2005|pp= 34–35}}</ref> ಆದರೆ ಪೆಬ್ರವರಿ ೨೫, ೧೮೦೯ರಂದು, ಜೆಫರ್ಸನ್ [[ಹೆನ್ರಿ ಗ್ರೆಗೊಯ್‌ರೆ|ಅಬ್ಬೆ ಗ್ರೆಗೊಯ್‌ರೆ]ಗೆ ಬರೆದ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವರ ಮೊದಲಿನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದರು]: <blockquote>ಸರ್, ಆಗಸ್ಟ್ 17ರಂದು ನೀವು ಒಲುಮೆಯಿಂದ ಕಳುಹಿಸಿದ ಪತ್ರವನ್ನು ನಾನು ಪಡೆದುಕೊಂಡೆ, ಮತ್ತು "ಲಿಟೆರೇಚರ್ ಆಫ್ ನೀಗ್ರೋಸ್" ಅನ್ನುವ ಸಂಪುಟವನ್ನು ನೀವು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದು ನನಗೆ ತುಂಬಾ ಉಪಕಾರವಾಯಿತು. ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಉದ್ಭವಿಸಿದ ಸಂಶಯಗಳನ್ನು ಅರಿತು ಅವುಗಳನ್ನು ಖಂಡಿಸಲು, ಮತ್ತು ಈ ರೀತಿಯ ಮನ್ನಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವು ನಮ್ಮ ಜೊತೆಜೊತೆಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯಲು, ಜೀವಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಮನುಷ್ಯ ನನಗಿಂತಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮನಃಪೂರ್ವಕವಾದ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಿ. ನನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಶಂಶಯಗಳು ನಮ್ಮ ಪ್ರತಿಭಾಶಾಲಿಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಇನ್ನೂ ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ ನನ್ನ ಸ್ವಂತ ರಾಜ್ಯದ ಪರಿಮಿತಿಯ ವಲಯದ ಪರಿಸ್ಥಿಯನ್ನು ವೈಯುಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಗಮನಿಸುವುದರ ಪರಿಣಾಮ ಉದ್ಭವಿಸಿದವು. ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ನಾನು ಅವರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಂದೇಹದೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ; ಆದರೆ ಅವರ ಪ್ರತಿಭೆಯು ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲೇ ಇರಲಿ ಇದು ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಣ ಮಾನವಂತು ಅಲ್ಲ. ಆದಕಾರಣ ಸರ[[ಐಸಾಕ್ ನ್ಯೂಟನ್]] ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗಿಂತಲು ಶ್ರೇಷ್ಠರಾಗಿದ್ದರು, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಮನುಷ್ಯರ ಅಥವಾ ಇತರರ ಸ್ವತ್ತಿನ ಅಧೀಶರು ಆಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರತಿದಿನ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಜನರ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಆಶಾಜನಕವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯುವಿಕೆಯು ಮನುಕುಲ ಕುಟುಂಬದ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಮರು-ನೆಲೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಮಾನವ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅವರ ಉಪಸಮನದ ದಿನವನ್ನು ತ್ವರೆಮಾಡುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗದಂತಹ, ಆಧರಣೀಯ ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಗಮನಿಸುವ ಅನೇಕ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನನ್ನ ಕೃತಜ್ಞತೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವಂತೆ ನಾನು ನಿನ್ನನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತೇನೆ; ಮತ್ತು ಎತ್ತರದ ಮತ್ತು ಗೌವರದಿಂದ ಕಾಣುವ ಭಾವನೆಗಳ ಭರವಸೆಯಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಮುತುವರ್ಜಿಯಿಂದ ನಾನು ನಿನಗೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವಂತೆ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುತ್ತೇನೆ.<ref>ಪೆಬ್ರವರಿ೨೫, ೧೮೦೯ರ ಪತ್ರ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರಿಂದ ಪ್ರೆಂಚ್ ಲೇಖಕರು ಮೊನ್‌ಸಿಯರ್ ಗ್ರೆಗೊಯ್‌ರೆಗೆ ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಬರವಣಿಗೆಗಳಿಂದ'' (ಎಚ್. ಎ. ವೊರ್ತಿಂಗ್‌ಟನ್, ಎಡಿ.), ಸಂಪುಟ V, ಪು. ೪೨೯. [[ಮೊರ್ರಿಸ್ ಕೊಮಿನ್‌ಸ್ಕಿ]]ನಿಂದ ತಗೆದ ದೃಷ್ಟಾಂತ ಮತ್ತು ಎತ್ತಿಹೇಳುವಿಕೆ, ''ದಿ ಹೊಕ್ಸೆರ್ಸ್'', pp. ೧೧೦–೧೧೧.</ref></blockquote> ಆಗಸ್ಟ್ ೧೮೧೪ರಲ್ಲಿ [[ಎಡ್‌ವರ್ಡ್ ಕೊಲ್ಸ್]] ಮತ್ತು ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬಂಧವಿಮೋಚನೆಯ ಮೇಲಿನ ಕೊಲ್ಸ್ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಕುರಿತು ನಡೆಸಿದ ಪತ್ರವ್ಯವಹಾರ: " ನಿಮ್ಮ ಏಕಾಂಗಿತನ ಆದರೆ ಸ್ವಾಗತದ ದ್ವನಿಯು ಇದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನನ್ನ ಗಮನಕ್ಕೆ ತಂದಿತು, ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗೆ ಪ್ರತಿಕುಲ ಭಾವನಾರಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದರಿಂದ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಜಯಶಾಲಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮೌನವನ್ನು ನಾನು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದೇನೆ.<ref>''ಟ್ವಿಲೈಟ್ ಅಟ್ ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ'', ಕ್ರವ್‌ಪರ್ಡ್, ೨೦೦೮, Ch ೧೭, p.೧೦೧</ref> ೧೮೧೭ರಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿರ್ಣಯದಂತೆ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಯುದ್ಧದ ಬಂಡುಗಾರ [[ಟಡೆಯುಷ್ ಕೊಸ್‌ಸಿಯೊಜ್‌ಕೊ]] ಮರಣಹೊಂದಿದ್ದರು, ಆಗ ಕೊಸ್‌ಸಿಯೊಜ್‌ಕೊರವರಿಂದ ಅವರ ಮರಣಶಾಸನದ ನಿರ್ವಾಹಕರನ್ನಾಗಿ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಹೆಸರನ್ನು ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯ ಮಾರಾಟದಿಂದ ಬಂದ ಲಾಭವನ್ನು ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸ ಬಹುದಾಗಿ ಪೊಲೆ ಚೂಚಿಸಿದ್ದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ೭೫ ವರ್ಷನವರಾಗಿದ್ದು, ಅವರ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರು ಮೃತ್ಯುಪತ್ರ ನಿರ್ವಾಹಕತ್ವದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರಿಗೆ ತುಂಬಾ ವಯಸ್ಸಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು; ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.<ref name="hnn.us">ಜೆಫರ್ಸನ್ ಕೊಸ್‌ಸಿಯೊಜ್‌ಕೊ, ನಾಶ್&amp;ಹೊಡ್‌ಜೆಸ್‌ಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳದಿದ್ದಕ್ಕೆ ನಾವೇಕೆ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ ಪಡಬೇಕುhttp://hnn.us/articles/೪೮೭೯೪.html{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಕೆಲವು ಚರಿತ್ರೆಗಾರರ ಊಹೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಮಾದಾನಗೊಂಡಿದ್ದರು.<ref>ನಿಮ್ಮ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಸ್ವತಂತ್ರತೆಗಾಗಿ, ದಿ ಕೊಸ್‌ಸಿಯೊಜ್‌ಕೊ ಸ್ಕಾಡ್ರನ್, ಒಲ್ಸೊನ್&amp;ಕ್ಲೊವ್‌ಡ್, ಪುಟಗಳು ೨೨–೨೩, ಆರೋ ಬುಕ್ಸ್ ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೦-೦೯-೯೪೨೮೧೨-೧</ref> ೧೮೧೯ರ ನಂತರ ಕುಸಿದ ಭೂಮಿಯ ಬೆಲೆಯು ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರನ್ನು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಲದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಕೊನೆಗೆ ಅವರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕರಾಗಿದ್ದ ಐದು ಗುಲಾಮರನ್ನು ಬಂದನದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಮಾಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ವರ್ಜೀನಿಯಾದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡುವಂತೆ ಶಾಸನಸಭೆಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರ ಮರಣ ನಂತರ, ಅವರ ಕುಟುಂಬವು ಉಳಿದ ಗುಲಾಮರನ್ನು ಅವರ ಎಸ್ಟೇಟ್‌ನ ಹುಲ್ಲು ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಹರಾಜಿನ ಮೂಲಕ ವಿಕ್ರಯಿಸಿದರು<ref name="hnn.us"/> ಇದರಿಂದ ಅಧಿಕವಾಗಿದ್ದ ಸಾಲವನ್ನು ತೀರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>{{ಹಾರ್ವೆನ್‌ಬಿ|ಪೀಟೆರ್‌ಸನ್|1975|pp=991–992, 1007}}</ref> == ಕೀರ್ತಿಸ್ತಂಭಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಮಾರಕಗಳು == {{ನೋಡಿ|ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ಗಾಗಿ ಹೆಸರಿಸಿದ ಸ್ಥಳಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು}} ಜೆಫರ್ಸನ್ ಕಟ್ಟಗಳು, ಪ್ರತಿಮೆಗಳು, ಮತ್ತು ಚಲಾವಣೆಯ ನಾಣ್ಯ,ನೋಟುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡು ಅನೇಕ ವಿಧದಲ್ಲಿ ನೆನಪಾಗಿ ಉಳಿದರು. [[ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸ್ಮಾರಕ]]ವನ್ನು [[ವಾಷಿಂಗ್‌ಟನ್‌, D.C.]]ನಲ್ಲಿ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೩, ೧೯೪೩ರಂದು ಅಂಕಿತಮಾಡಲಾಯಿತು, ಆ ದಿನವು ಜೆಫರ್ಸನ್'ರ ೨೦೦ನೆಯ ಜನನದ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವಾಗಿತ್ತು. ಸ್ಮಾರಕದ ಒಳ ಪ್ರದೇಶವು {{convert|19|ft|m|0|sing=on}} ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅವರ ಬರಹಗಳಿಂದ ಆಯ್ದು ಕೊರೆದ ವಾಕ್ಯವೃಂದಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಧಾನವಾದವೆಂದರೆ ಸ್ಮಾರಕದ ಸುತ್ತಾ ಮೇಲುಚಾವಣಿಯ ಹತ್ತಿರ ಕೆತ್ತಿದ ಪದಗಳು: "I have sworn upon the altar of god eternal hostility against every form of tyranny over the mind of man".<ref name="loc-memorial">{{cite web |url=http://memory.loc.gov/pnp/habshaer/dc/dc0400/dc0473/sheet/00001a.tif |ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸ್ಮಾರಕದ ದಾಖಲಾತಿ|author=ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅಮೆರಿಕದ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಕಛೇರಿ/ಐತಿಹಾಸಿಕ ಅಮೆರಿಕದ ಯಂತ್ರವಿದ್ಯೆಯ ದಾಖಲೆ (HABS/HAER), [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವೀಸ್‌]]ನ, ಕಾಮ್ಗ್ರೆಸ್ಸ್‌ನ ಗ್ರಂಥಾಲಯ |date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1994 |accessdate=2009-09-04}}</ref> ಅವರ ಮೂಲ ಶಿಲಾಸ್ಮಾರಕವು, ಈಗಿನ [[ಸ್ಮಾರಕ]], ಇದು ಈಗ [[ಯುನಿವೆರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ಮಿಸ್ಸೊಯ್‌ರಿ]]'ಸ್ [[ಚತುರ್ಭುಜಾಕೃತಿ]] ಆವರಣದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ. ಜೆಫರ್ಸನ್, ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ [[ಜಾರ್ಜ್ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್]], [[ಥಿಯೊಡೊರ್ ರೂಸ್‌ವೆಲ್ಟ್]] ಮತ್ತು [[ಅಬ್ರಾಹಂ ಲಿಂಕನ್]], ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದವರು [[ಗುಟ್ಜನ್ ಬೋರ್ಗ್ಲಮ್]] ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಕಾಲ್ವಿನ್ ಕೂಲಿಡ್ಜ್]], [[ಮೌಂಟ್ ರಷ್‌ಮೋರ್|ಮೌಂಟ್ ರಷ್‌ಮೋರ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್]].<ref name="ರಷ್‌ಮೋರ್">{{cite web |url=http://www.nps.gov/archive/moru/park_history/carving_hist/carving_history.htm |ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ಕಾರ್ವಿಂಗ್ ಹಿಸ್ಟರಿ |work=ಮೌಂಟ್ ರಷ್‌ಮೋರ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮೆಮೊರಿಯ |author=ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ |accessdate=2009-09-04}}</ref> ಯು.ಎಸ್. ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಟು-ಡಾಲರ್ ಬಿಲ್|$2 ಬಿಲ್]], [[ನಿಕೆಲ್ (ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಕಾಯಿನ್)|ನಿಕೆಲ್]], ಮತ್ತು $೧೦೦ ಶ್ರೇಣಿ ಇಇ [[ಟ್ರೆಶರಿ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ|ಸೇವಿಂಗ್ಸ್ ಬಾಂಡ್]]. ಜೆಫರ್ಸನ್‌ರ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸ್ಮಾರಕಗಳು [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಒಸಿಯಾನಿಕ್ ಆಂಡ್ ಅಟ್ಮೋಸ್ಪಿಯರಿಕ್ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟೇಷನ್|NOAA]] ನಾವೆಯ ಆದೇಶಾಧಿಕಾರ ಕೊಡುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' [[ನೋರ್‌ಪೋಕ್, ವರ್ಜೀನಿಯಾ|ನೋರ್‌ಪೋಕ್]] ದಲ್ಲಿ, ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಜುಲೈ ೮, ೨೦೦೩ರಂದು, ಅವರ ಕಡಲತೀರದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಅಧಿಸ್ಟಾನದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಮರಣೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ, NOAA'ದ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಒಸಿಯನ್ ಸರ್ವೀಸ್‌ನ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೆ ಇದ್ದವರು; ಮತ್ತು [[ಕಂಚು]] [[ಸ್ಮಾರಕ]]ವನ್ನು [[ಜೆಫರ್ಸನ್ ಉದ್ಯಾನವನ, ಚಿಕಾಗೊ]]ನಲ್ಲಿ [[ಜೆಫರ್ಸನ್ ಉದ್ಯಾನವನ (ಮೆತ್ರ-CTA)|ಜೆಫರ್ಸನ್ ಉದ್ಯಾನವನದ ಸಾಗಣೆ ಕೇಂದ್ರ]]ದ ಪ್ರವೇಶ ದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಇಡುವುದು ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ [[ಮಿಲ್ವಯ್‌ಕೀ ದಾರಿ (ಚಿಕಾಗೊ)|ಮಿಲ್ವಯ್‌ಕೀ ದಾರಿ]] ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ. == ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ on US Postage issues == ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ ಅವರ ಇಷ್ಟಗಳು ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಹೊಂದಿರುವ ಮೊದಲ ಯುಎಸ್ ಪೋಸ್ಟೇಜ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಪ್ ೧೮೫೬ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು, [[ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್#ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ 1801–1809|(displayed above)]] ಒಂಭತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂಟರ ಪೋಸ್ಟ್ ಆಫೀಸ್ ೧೮೪೭ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಎರಡು ಸ್ಟ್ಯಾಂಪ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊರತಂದಿತು ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ [[ಜಾರ್ಜ್ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್]] ಅವರಷ್ಟೇ ಹೆಸರು ಪಡೆದಿರುವ, [[ಜಾರ್ಜ್ ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್|ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್]] ಮತ್ತು [[ಬೆಂಜಮಿನ್ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್|ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್]]. [[Definitive stamp|regular issues]].<ref>Scott Stamp Catalog, Index of Commemorative Stamps</ref> ಇತರೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಪ್ರಚಾಂತರಗಳು, ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ [[ಯು.ಎಸ್. ಅಂಚೆ ಸ್ಟ್ಯಾಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ಯು.ಎಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳು]]. == ಮದುವೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ == === ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು === ೧೭೭೨ರಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ೨೯ರ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ೨೩-ವರ್ಷ-ವಯಸ್ಸಿನ ವಿಧವೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದರು [[ಮಾರ್ಥಾ ವೇಲ್ಸ್ ಸ್ಕೆಲ್ಟನ್ ಜೆಫರ್ಸನ್|ಮಾರ್ಥಾ ವೇಲ್ಸ್ ಸ್ಕೆಲ್ಟನ್]]. ಅವರು ಆರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು: [[ಮಾರ್ಥಾ ಜೆಫರ್ಸನ್ ರ್ಯಾಂಡಾಲ್ಫ್]] (೧೭೭೨–೧೮೩೬), ಜೇನ್ ರ್ಯಾಂಡಲ್ಫ್ (೧೭೭೪–೧೭೭೫), ಹೆಸರಿಲ್ಲದ ಒಬ್ಬ ಮಗ (೧೭೭೭), [[ಮೇರಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಎಪ್ಪೆಸ್]] (೧೭೭೮–೧೮೦೪), ಲೂಸಿ ಎಲಿಜಬೆತ್ (೧೭೮೦–೧೭೮೧), ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬಳು ಲೂಸಿ ಎಲಿಜಾಬೆತ್ (೧೭೮೨–೧೭೮೫). ಮಾರ್ಥಾ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೬, ೧೭೮೨ರಂದು ಆಕೆಯ ಕೊನೆಯ ಮಗು ಹುಟ್ಟಿದ ನಂತರ ನಿಧನಹೊಂದಿದಳು. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮರುಮದುವೆಯೇ ಆಗಿಲ್ಲ. : <!-- ಈ ವಿಭಾಗದ ಶೀರ್ಷಿಕೆ "ಮದುವೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ". ಜೆಫರ್ಸನ್‌ನ ಹೆಂಡತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಹಾಗೂ ಕೆಲವು ಸಂಗತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಕುಟುಂಬದ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ, ಆತನ ಆಪಾದಿತ ಸಂಬಂಧ/ಮಕ್ಕಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ(??) ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದ ಮಹತ್ವವು 'ಸ್ಯಾಲಿ ಹೆಮ್ಮಿಂಗ್ಸ್' ಪುಟದಲ್ಲಿದೆ.(3/9/2010) --> : === ಆಪಾದಿಸಲಾದ ಮಿಶ್ರ-ಜನಾಂಗೀಯ ಮಕ್ಕಳು === {{ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ|ಜೆಫರ್ಸನ್ ಡಿಎನ್‌ಎ ದತ್ತಾಂಶ}} ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಬಹಳ-ದಿನಗಳವರೆಗೂ, ಅತಿ ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಅವನ ಒಬ್ಬ ದಾಸಿಯೊಂದಿಗೆ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದನು, [[ಸ್ಯಾಲಿ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್]], [[ಕ್ವಾಡ್ರೂನ್]], ಆಕೆಯನ್ನು ಜೆಫರ್ಸನ್‌ನ ನಿಧನ ಹೊಂದಿದ ಹೆಂಡತಿಯ ಮಲಸಹೋದರಿ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆಕೆಯು ಆರು ಜನ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು, ಅದರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಜನ ಮಕ್ಕಳು ಬದುಕಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಸ್ವೇಚ್ಛೆಯಾಗಿ ಬಿಡಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತ್ತು ಜೆಪರ್ಸನ್‌ನಿಂದ ದೂರವಿರಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಏಳು-ಎಂಟು ಜನರು ಪೂರ್ವಜರಿಂದ ಬಿಳಿಯರಾಗಿರಬಹುದು.<ref name=autogenerated3>{{cite web|url=http://wiki.monticello.org/mediawiki/index.php/John_Wayles |ಶೀರ್ಷಿಕೆ=''ಜಾನ್ ವೇಲ್ಸ್ ಪ್ಯಾಟೆರ್ನಿಟಿ'' |ಪ್ರಕಾಶಕರು=Wiki.monticello.org |ದಿನಾಂಕ=2009-05-19 |accessdate=2009-09-02}}</ref> ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಆಡಳಿತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಿನ ನೌಕರ [[ಜೇಮ್ಸ್ ಟಿ. ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್]] ಹೇಳಿದಂತೆ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಹೆಂಡತಿಯ ಮರಣಾನಂತರ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್‌ ಅವರಿಂದ ಹಲವಾರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪಡೆದ ಆಪಾದನೆಯನ್ನು ಅಲ್ಲಗಳೆದಿದ್ದರು. ೧೮೧೬ರ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಕಾಮೆಂಟ್ ಮಾಡಿರುವುದು:<ref>{{Cite web |url=https://www.nytimes.com/1987/11/22/us/jefferson-and-his-slave-a-relationship-in-doubt.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-07-14 |archive-date=2017-11-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171102143745/http://www.nytimes.com/1987/11/22/us/jefferson-and-his-slave-a-relationship-in-doubt.html |url-status=dead }}</ref> ಆತನು ಹೇಳಿರುವಂತೆ ಮಿ. ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರು ಮಹಿಳಾ ಗುಲಾಮರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದನೆನ್ನಲಾಗಿದೆ. "<ref>''ದಿ ರಿಯಲ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' ಅಲ್ಲಿಸನ್, ಆಂಡ್ರ್ಯೂ, ಕೆ.ಡೆಲಿನ್ ಕುಕ್, ಎಮ್. ರಿಚರ್ಡ್ ಮ್ಯಾಕ್ಸ್‌‍ಫೀಲ್ಡ್, ಡಬ್ಲೂ. ಕ್ಲಿಯೊನ್ ಸ್ಕೌಸನ್ ಪು.೨೩೨-೨೩೩ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಕಾನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲ್ ಸ್ಟಡೀಸ್, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.</ref> == ಬರಹಗಳು == * [[1787ರಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನಿಂದ ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ ದಕ್ಷಿಣಭಾಗದವರೆಗೆ ಮತ್ತು ಇಟಲಿಯ ಉತ್ತರದವರೆಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡಿದ ಬಗ್ಗೆ ಲಿಖಿತ ದಾಖಲೆಗಳು]] * [[ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಮೇರಿಕಾದ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ನೋಟ]] (೧೭೭೪) * ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ (೧೮೨೧) * [[ಡಿಕ್ಲರೇಷನ್ ಆಫ್ ದಿ ಕಾಸಸ್ ಅಂಡ್ ನೆಸೆಸಿಟಿ ಆಫ್ ಟೇಕಿಂಗ್ ಅಪ್ ಆರ್ಮ್ಸ್]] (೧೭೭೫) * ''[[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು]]'' (೧೭೮೧) * [[ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬೈಬಲ್|ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬೈಬಲ್, ಅಥವಾ ದಿ ಲೈಫ್ ಅಂಡ್ ಮಾರಲ್ಸ್ ಆಫ್ ಜೀಸಸ್ ಆಫ್ ನಝಾರೆತ್]] * [[ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಮ್ಯಾನುಯಲ್|ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೆನೇಟ್ ಉಪಯೋಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್‌ನ ಕೈಪಿಡಿ]] (೧೮೦೧) == ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ == {{ವಿಕಿಪೀಡಿಯಾ-ಪುಸ್ತಕಗಳು|ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳು (1789–1860)}} * [[s:ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಜೆಫರ್ಸನ್, ಥಾಮಸ್|ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಸೋರ್ಸ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ವಿಶ್ವಕೋಶದಲ್ಲಿನ ಪುಟ]] *[[ಅಮೇರಿಕನ್ ತತ್ವಜ್ಞಾನ]] * [[ಅಮೇರಿಕನ್ ಎನ್‌ಲೈಟ್‌ಮೆಂಟ್]] * [[ಜೆಫರ್ಸನ್ ಡಿಸ್ಕ್]] * [[ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯ]] * [[ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯನ್]] * [[ಅಮೇರಿಕನ್ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ]] * [[ಯು.ಎಸ್. ಅಂಚೆ ಸ್ಟ್ಯಾಂಪುಗಳ ಮೇಲೆ ಯು.ಎಸ್. ಅಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳು]] * [[ಜೊತೆಯಾದ ಸೋದರ ಸಂಬಂಧಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ]] * [[ಮಾರಿಯಾ ಕಾಸ್ವೇ]] * [[ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್]] * [[ಪ್ಲ್ಯಾನ್ ಫಾರ್ ಎಸ್ಟಾಬ್ಲಿಶಿಂಗ್ ಯೂನಿಫಾರ್ಮ್‌ಲಿ ಇನ್ ದಿ ಕಾಯಿನೇಜ್, ವೆಯಿಟ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಮೆಶರ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್]] * [[ದಿ ರೊಟಂಡಾ (ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ)]] * [[ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಹಯ್ಟಿಯನ್ ಎಮಿಗ್ರೇಶನ್]] == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{Reflist|colwidth=30em}} == ಆಕರಗಳು == {{Refbegin}} * {{1911}} {{Refend}} === ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮೂಲಗಳು === {{Refbegin}} * ''[http://www.loa.org/volume.jsp?RequestID=67&amp;section=notes ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಬರಹಗಳು: ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ / ವರ್ಜೀನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು/ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೈವೇಟ್ ಪೇಪರ್ಸ್ / ವಿಳಾಸಗಳು / ಪತ್ರಗಳು]'' (೧೯೮೪, ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೯೭೮-೦-೯೪೦೪೫೦-೧೬-೫) [[ಅಮೇರಿಕಾದ ಲೈಬ್ರರಿ]] ಆವೃತ್ತಿ. ಹಲವಾರು ಒಂದು-ಸಂಪುಟದ ಸಂಗ್ರಹಗಳು ಅಲ್ಲಿವೆ; ಇದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ಥಳ. * ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್, ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ರೈಟಿಂಗ್ಸ್'' ಜಾಯ್ಸ್ ಅಪ್ಲ್‌ಬಿ ಮತ್ತು ಟೆರೆನ್ಸ್ ಬಾಲ್ ಅವರಿಂದ ಸಂಪಾದಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. [http://www.questia.com/PM.qst?a=o&amp;d=107255488 ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್. 1999 ಆನ್‌ಲೈನ್] * [http://www.constitution.org/tj/jeff.htm ಲಿಪ್ಸ್‌ಕೂಂಬ್, ಆಂಡ್ರ್ಯೂ ಎ. ಮತ್ತು ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಎಲ್ಲೆರಿ ಬರ್ಘ್. ''ದಿ ರೈಟಿಂಗ್ಸ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' 19 ಸಂಪುಟ. (1907)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200626161951/http://constitution.org/tj/jeff.htm |date=2020-06-26 }}. ಇದು ಕಾಪಿ‌ರೈಟ್ ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಆದ್ದರಿಂದ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. * ಎಡ್ವಿನ್ ಮೊರ್ರಿಸ್ ಬೆಟ್ಸ್ (ಸಂಪಾದಕ), ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಫಾರ್ಮ್ ಬುಕ್'', (ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮೆಮೋರಿಯಲ್: ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧, ೧೯೫೩) ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೧-೮೮೨೮೮೬-೧೦-೦. ಪತ್ರಗಳು, ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು, ಮತ್ತು ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳು * ಬಾಯ್ಡ್, ಜೂಲಿಯನ್ ಪಿ. et al., eds. ''[http://www.princeton.edu/~tjpapers/index.html ದಿ ಪೇಪರ್ಸ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್].'' ಕೊನೆಯ ಬಹು ಸಂಪುಟ ಆವೃತ್ತಿ; ಪ್ರಮುಖ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ. ೩೧ ಸಂಪುಟಗಳು ಟಿಜೆಯನ್ನು ೧೮೦೦ರವರೆಗೆ ಹೊಂದಿವೆ. * [http://etext.lib.virginia.edu/jefferson/quotations/foley/ '' ದಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ'' (1900)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101205063628/http://etext.lib.virginia.edu/jefferson/quotations/foley/ |date=2010-12-05 }}. * ದಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಪೇಪರ್ಸ್, ೧೬೦೬–೧೮೨೭, ೨೭,೦೦೦ ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂಲ ಹಸ್ತಪ್ರತಿ ದಾಖಲೆಗಳು [http://memory.loc.gov/ammem/collections/jefferson_papers/ online collection] * ಜೆಫರ್ಸನ್, ಥಾಮಸ್. ''ನೋಟ್ಸ್ ಆನ್ ದಿ ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ'' (೧೭೮೭), ಲಂಡನ್: ಸ್ಟಾಕ್ಡೇಲ್. ಇದು ಜೆಫರ್ಸನ್‌ನ ಏಕೈಕ ಪುಸ್ತಕ ** ಷಫಲ್ಟನ್, ಫ್ರ್ಯಾಂಕ್, ed., (೧೯೯೮) ಪೆಂಗ್ವಿನ್ ಕ್ಲಾಸಿಕ್ಸ್ ಪೇಪರ್‌ಬುಕ್: ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೦-೧೪-೦೪೩೬೬೭-೭ ** ವಾಲ್ಡ್‌ಸ್ಟ್ರೀಚರ್, ಡೇವಿಡ್, ed., (೨೦೦೨) ಪಲ್‌ಗ್ರೇವ್ ಮೆಕ್‌ಮಿಲ್ಲನ್ ಹಾರ್ಡ್‌ಕವರ್: ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೦-೩೧೨-೨೯೪೨೮-X ** [http://etext.lib.virginia.edu/toc/modeng/public/JefVirg.html ಆನ್‌ಲೈನ್ ಆವೃತ್ತಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130531200255/http://etext.lib.virginia.edu/toc/modeng/public/JefVirg.html |date=2013-05-31 }} * ಕ್ಯಪ್ಪನ್, ಲೆಸ್ಟರ್ ಜೆ., ed. ''ದಿ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್-ಜೆಫರ್ಸನ್ ಲೆಟರ್ಸ್'' (೧೯೫೯) * ಹೋವೆಲ್, ವಿಲ್ಬರ್ ಸ್ಯಾಮುಯೆಲ್, ed. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ರೈಟಿಂಗ್ಸ್'' (೧೯೮೮). ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಮ್ಯಾನುಯಲ್ ಆಫ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟರಿ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್, ಅವರು ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದಾಗ ಇದನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದರು.(೨೦೦೪) * ಸ್ಮಿತ್, ಜೇಮ್ಸ್ ನಾರ್ಟನ್, ed. ''ದಿ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಲೆಟರ್ಸ್: ದಿ ಕರೆಸ್ಪಾಂಡೆನ್ಸ್ ಬಿಟ್ವೀನ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ಜೇಮ್ಸ್ ಮ್ಯಾಡಿಸನ್, ೧೭೭೬–೧೮೨೬'', ೩ ಸಂಪುಟಗಳು. (೧೯೯೫) {{Refend}} === ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಗಳು === {{Refbegin}} * ಆಪಲ್‌ಬೈ, ಜೋಯ್ಸೆ. ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೨೦೦೩), ಶಾರ್ಟ್ ಇಂಟರ್ಪ್ರಿಟಿವ್ ಎಸ್ಸೇ ಬೈ ಲೀಡಿಂಗ್ ಸ್ಕಾಲರ್. *Bernstein, R. B. ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್''. (೨೦೦೩) ವೆಲ್ ರಿಗಾರ್ಡೆಡ್ ಶಾರ್ಟ್ ಬಯೋಗ್ರಫಿ. * ಬರ್ಸ್ಟೀನ್, ಆಂಡ್ರ್ಯೂ. ''ಜೆಫರ್ಸನ್‌ನ ಗುಟ್ಟುಗಳು: ಡೆತ್ ಅಂಡ್ ಡಿಸೈರ್ ಅಟ್ ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ.'' (೨೦೦೫). * ಕನ್ನಿಂಗ್‌ಹ್ಯಾಮ್, ನೋಬಲ್ ಇ. ''ಇನ್ ಪರ್ಸ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರೀಸನ್'' (೧೯೮೮) ವೆಲ್-ರಿವ್ಯೂವ್ಡ್ ಶಾರ್ಟ್ ಬಯೋಗ್ರಫಿ. * ಕ್ರಾಫೊರ್ಡ್, ಅಲನ್ ಪೆಲ್, ''[http://www.randomhouse.com/catalog/display.pperl/9781400060795.html ಟ್ವಿಲೈಟ್ ಅಟ್ght at ಮೊಂಟಿಚೆಲ್ಲೋ]'', ರ್ಯಾಂಡಮ್ ಹೌಸ್, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್, (೨೦೦೮) *{{cite web|accessdate=|ref=ಎಲ್ಲಿಸ್|url=http://memory.loc.gov/ammem/collections/jefferson_papers/mtjessay1.html|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=American Sphinx: ದಿ ಕಾಂಟ್ರಾಡಿಕ್ಷನ್ಸ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್|last=ಎಲಿಸ್|first=ಜೋಸೆಫ್|authorlink=ಜೋಸೆಫ್ ಎಲಿಸ್}} * ಎಲಿಸ್ ಜೋಸೆಫ್. ''[[American Sphinx: ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ]] '' (೧೯೯೬). ಬಹುಮಾನ ವಿಜೇತ ಪ್ರಬಂಧಗಳು; ಅಸ್ಯೂಮ್ಸ್ ಪ್ರಿಯರ್ ರೀಡಿಂಗ್ ಆಫ್ ಎ ಬಯೋಗ್ರಫಿ. * {{ಸೈಟ್ ಜರ್ನಲ್|last=ಹಿಚೆನ್ಸ್|first=ಕ್ರಿಸ್ಟೊಫರ್|authorlink=ಕ್ರಿಸ್ಟೊಫರ್ ಹಿಚೆನ್ಸ್|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಆಥರ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾ | ವರ್ಷ=2005|ref=harv|postscript=<!--None-->}}, short biography. *[[ಡ್ಯುಮಸ್ ಮಲೋನ್|ಮಲೋನ್,ಡ್ಯುಮಸ್]]. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ಹಿಸ್ ಟೈಮ್'', ೬ ಸಂಪುಟಗಳಲ್ಲಿ. (೧೯೪೮–೮೨). ಟಿಜೆ ಅವರ ಬಹು-ಸಂಪುಟಗಳ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ; [https://web.archive.org/web/20060629135353/http://members.aol.com/historiography/jefferson.html ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಆವೃತ್ತಿ]. * ಒನಫ್, ಪೀಟರ್. "ದಿ ಸ್ಕಾಲರ್ಸ್' ಜೆಫರ್ಸನ್," ''ವಿಲಿಯಮ್ ಅಂಡ್ ಮೇರಿ ಕ್ವಾರ್ಟರ್ಲಿ'' ೩ನೆಯ ಶ್ರೇಣಿ, L:೪ (ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೯೩), ೬೭೧–೬೯೯. ಹಿಸ್ಟೋರಿಯೊಗ್ರಾಫಿಕಲ್ ರಿವ್ಯೂ ಅಥವಾ ಸ್ಕಾಲರ್‌ಶಿಪ್ ಅಬೌಟ್ ಟಿಜೆ; ಆನ್‌ಲೈನ್ ಥ್ರೂ ಜೆ‌ಎಸ್‌ಟಿ‌ಒ‌ಆರ್ ಅಟ್ ಮೋಸ್ಟ್ ಅಕಾಡೆಮಿಕ್ ಲೈಬ್ರರೀಸ್. * [[ಸಾಲ್ ಕೆ. ಪಡೋವರ್|ಪಡೋವರ್, ಸಾಲ್ ಕೆ.]] ''ಜೆಫರ್ಸನ್: ಎ ಗ್ರೇಟ್ ಅಮೇರಿಕನ್ಸ್ ಲೈಫ್ ಅಂಡ್ ಐಡಿಯಾಸ್'' * ಪಾಸ್ಲೇ, ಜೆಫ್ರೀ ಎಲ್. "Politics and the Misadventures of ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'s Modern Reputation: a Review Essay." ''ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸದರನ್ ಹಿಸ್ಟರಿ'' ೨೦೦೬ ೭೨(೪): ೮೭೧–೯೦೮. Issn: ೦೦೨೨-೪೬೪೨ Fulltext in Ebsco. * {{cite book|last=ಪೀಟರ್ಸನ್|first=ಮೆರ್ರಿಲ್ ಡಿ.|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ದಿ ನ್ಯೂ ನೇಷನ್|ವರ್ಷ=1975|ref=harv}} ಎ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಸ್ಕಾಲರ್ಲಿ ಬಯೋಗ್ರಫಿ. * ಪೀಟರ್ಸನ್, ಮೆರ್ರಿಲ್ ಡಿ. (ed.) ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಎ ರೆಫರೆನ್ಸ್ ಬಯೋಗ್ರಫಿ'' (೧೯೮೬),. * {{cite book |ref=ರ್ಯಾಂಡಾಲ್1858|last=ರ್ಯಾಂಡಾಲ್|first=ಹೆನ್ರಿ ಸ್ಟೀಫನ್ಸ್ |ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ದಿ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್|ಆವೃತ್ತಿ=ಸಂಪುಟ 1|ವರ್ಷ=1858}} * {{cite book|last=ಸ್ಚಚ್ನರ್|first=ನಾಥನ್|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಎ ಬಯೋಗ್ರಫಿ|ವರ್ಷ=1951|ref=harv}} ೨ ಸಂಪುಟಗಳು. * {{cite book|ref=ಸಾಲ್ಗೊ1997|last=ಸಾಲ್ಗೊ|first=ಸ್ಯಾಂಡರ್|authorlink=ಸ್ಯಾಂಡರ್ ಸಾಲ್ಗೊ|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಸಂಗೀತಕಾರ ಮತ್ತು ವಯೋಲಿನ್ ವಾದಕ|ವರ್ಷ=1997}} ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಸಂಗೀತ ಪ್ರೇಮದ ಬಗೆಗಿನ ಒಂದು ಪುಸ್ತಕ {{Refend}} === ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ === {{Refbegin}} * ಆಕರ್ಮನ್, ಬ್ರೂಸ್. ''ದಿ ಫೇಲೂರ್ ಆಫ್ ದಿ ಫೌಂಡಿಂಗ್ ಫಾದರ್ಸ್: ಜೆಫರ್ಸನ್, ಮಾರ್ಷಲ್, ಮತ್ತು ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಷಿಯಲ್ ಡೆಮೊಕ್ರಸಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ.'' (೨೦೦೫) *ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್, ಹೆನ್ರಿ. ''ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾ ಡ್ಯೂರಿಂಗ್ ದಿ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್ಸ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೧೮೮೯; [http://www.loa.org/ಸಂಪುಟ.jsp?ಕೋರಿಕೆID=16&amp;ವಿಭಾಗ=ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾ ಆವೃತ್ತಿ 1986)]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಪ್ರಸಿದ್ಧ ೪-ಸಂಪುಟಗಳ ಇತಿಹಾಸ ** ವಿಲ್ಸ್, ಗ್ಯಾರಿ, ''ಹೆನ್ರಿ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಮೇಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾ'' (೨೦೦೫), ಆ‍ಯ್ಡಮ್ಸ್‌ನ ವಿವರವಾದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ' ''ಇತಿಹಾಸ'' *ಬ್ಯಾನ್ನಿಂಗ್, ಲಾನ್ಸ್. ''ದಿ ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯನ್ ಪರ್ಸುಯೇಶನ್: ಎವೊಲ್ಯೂಷನ್ ಆಫ್ ಎ ಪಾರ್ಟಿ ಐಡಿಯಾಲಜಿ'' (೧೯೭೮) * {{cite book|last=ಬ್ರೌನ್|first=ಸ್ಟುವರ್ಟ್ ಜೆರ್ರಿ|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ದಿ ಫರ್ಸ್ಟ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ಸ್: ಜೆಫರ್ಸನ್ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ತತ್ವಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಡಿಸನ್|ವರ್ಷ=1954|ref=harv}} * ಚನ್ನಿಂಗ್; ಎಡ್ವರ್ಡ್. ''ದಿ ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯನ್ ಸಿಸ್ಟಂ: ೧೮೦೧–೧೮೧೧'' (೧೯೦೬), "ಅಮೇರಿಕನ್ ನೇಷನ್" ಸರ್ವೇ ಆಫ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಹಿಸ್ಟರಿ *ಡುನ್ನ್, ಸುಸಾನ್. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಸೆಕೆಂಡ್ ರೆವೊಲ್ಯೂಷನ್: ೧೮೦೦ರ ಚುನಾವಣಾ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಮತ್ತು ಗಣತಂತ್ರವಾದದ ಗೆಲುವು'' (೨೦೦೪) * [[ಸ್ಟ್ಯಾನ್ಲೇ ಎಲ್ಕಿನ್ಸ್|ಎಲ್ಕಿನ್ಸ್, ಸ್ಟ್ಯಾನ್ಲೆ]] ಮತ್ತು ಎರಿಕ್ ಮೆಕ್‌ಕಿಟ್ರಿಕ್. ''ದಿ ಏಜ್ ಆಫ್ ಫೆಡರಲಿಸಂ'' (೧೯೯೫) ೧೭೯೦ರ ರಾಜಕೀಯದ ಆಳದ ಅಧ್ಯಯನ * ಫ್ಯಾಟೋವಿಕ್ ಕ್ಲೆಮೆಂಟ್. "ಕಾನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲಿಸಂ ಅಂಡ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಷಿಯಲ್ ಪ್ರೆರೊಗೇಟಿವ್: ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯನ್ ಅಂಡ್ ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟೋನಿಯನ್ ಪರ್ಸ್‌ಪೆಕ್ಟೀವ್ಸ್." '': ಅಮೇರಿಕನ್ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್,'' ೨೦೦೪ ೪೮(೩): ೪೨೯–೪೪೪. Issn: ೦೦೯೨-೫೮೫೩ ಪೂರ್ಣಪಠ್ಯ: ಇನ್ ಸ್ವೆಟ್ಸ್‌ವೈಸ್, ಇಂಜೆಂಟಾ ಅಂಡ್ ಎಬ್‌ಸ್ಕೊ * {{cite book|last=ಫರ್ಲಿಂಗ್|first=ಜಾನ್|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್ vs. ಜೆಫರ್ಸನ್: ದಿ ಟಮುಲ್ಚುಯಸ್ ಎಲೆಕ್ಷನ್ ಆಫ್ 1800|ವರ್ಷ=2004|ref=harv}} * ಫಿಂಕೆಲ್‌ಮನ್, ಪಾಲ್. ''ಸ್ಲೇವರಿ ಅಂಡ್ ದಿ ಫೌಂಡರ್ಸ್: ರೇಸ್ ಅಂಡ್ ಲಿಬರ್ಟಿ ಇನ್ ದಿ ಏಜ್ ಆಫ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೨೦೦೧), esp ch ೬–೭ *ಹಟ್ಜೆನ್‌ಬುಯೆಹ್ಲರ್, ರೊನಾಲ್ಡ್ ಎಲ್. ''"ಐ ಟ್ರೆಂಬಲ್ ಫಾರ್ ಮೈ ಕಂಟ್ರಿ": ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಜೆಂಟ್ರಿ,'' (ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್ ಆಫ್ ಫ್ಲೋರಿಡಾ; ೨೦೬ ಪುಟಗಳು; ೨೦೦೭). {{cite book|last=ಹಿಚೆನ್ಸ್|first=ಕ್ರಿಸ್ಟೊಫರ್|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=ಆಥರ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾ: ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್|ಪ್ರಕಾಶಕ=ಹಾರ್ಪರ್‌ಕಾಲಿನ್ಸ್|ವರ್ಷ=2005}} * ಹಾರ್ನ್, ಜೇಮ್ಸ್ ಪಿ. ಪಿ. ಜಾನ್ ಎಲೆನ್ ಲೆವಿಸ್, ಮತ್ತು ಪೀಟರ್ ಎಸ್. ಒನಫ್, eds. ''ದಿ ರೆವೊಲ್ಯೂಷನ್ ಆಫ್ ೧೮೦೦: ಡೆಮೊಕ್ರಸಿ, ರೇಸ್, ಅಂಡ್ ದಿ ನ್ಯೂ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್'' (೨೦೦೨) ೧೭ ಎಸ್ಸೇಸ್ ಬೈ ಸ್ಕಾಲರ್ಸ್ * ಜೆಯ್ನೆ, ಅಲೆನ್. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಡಿಕ್ಲರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್: ಒರಿಜಿನ್ಸ್, ಫಿಲಾಸಫಿ ಅಂಡ್ ಥಿಯಾಲಜಿ'' (೨೦೦೦); * ರೋಜರ್ ಜಿ. ಕೆನ್ನೆಡಿ. ''ಮಿ. ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಲಾಸ್ಟ್ ಕಾಸ್: ಲ್ಯಾಂಡ್, ಫಾರ್ಮರ್ಸ್, ಸ್ಲೇವರಿ, ಅಂಡ್ ದಿ ಲೂಸಿಯಾನಾ ಪರ್ಚೇಸ್'' (೨೦೦೩). * ನುಡ್ಸನ್, ಜೆರ್ರಿ ಡಬ್ಲೂ. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಪ್ರೆಸ್: ಕ್ರೂಸಿಬಲ್ ಆಫ್ ಲಿಬರ್ಟಿ.'' (೨೦೦೬) * ಲೆವಿಸ್, ಜಾನ್ ಎಲೆನ್, ಅಂಡ್ ಒನಫ್, ಪೀಟರ್ ಎಸ್., eds. ''ಸ್ಯಾಲಿ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಹಿಸ್ಟರಿ, ಮೆಮೊರಿ, ಸಿವಿಕ್ ಕಲ್ಚರ್''. (೧೯೯೯) * ಮೆಕ್‌ಡೊನಾಲ್ಡ್, ಫಾರೆಸ್ಟ್. ''ದಿ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೧೯೮೭) ಇಂಟೆಲೆಕ್ಚುಯಲ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಅಪ್ರೋಚ್ ಟು ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ * ಮ್ಯಾಥ್ಯೂಸ್, ರಿಚರ್ಡ್ ಕೆ. "ದಿ ರ್ಯಾಡಿಕಲ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಫಿಲಾಸಫಿ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್: ಪುನಃ ಸಂಪಾದಿಸಲಾದ ಒಂದು ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ," ''ಮಿಡ್‌ವೆಸ್ಟ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ ಇನ್ ಫಿಲಾಸಫಿ,'' XXVIII (೨೦೦೪) * ಮೇಯರ್, ಡೇವಿಡ್ ಎನ್. ''ದಿ ಕಾನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನಲ್ ಥಾಟ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೨೦೦೦) * ಒನಫ್, ಪೀಟರ್ ಎಸ್. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಎಂಪೈರ್: ದಿ ಲಾಂಗ್ವೇಜ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ನೇಷನ್‌ಹುಡ್''. (೨೦೦೦). [http://www.h-net.org/reviews/showpdf.cgi?path=23482982861596 Online review] * ಒನಫ್, ಪೀಟರ್ ಎಸ್., ed. ''ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯನ್ ಲಿಗೆಸೀಸ್''. (೧೯೯೩) * ಒನಫ್, ಪೀಟರ್. [http://etext.lib.virginia.edu/journals/EH/EH35/onuf1.html "ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್, ಫೆಡರಲಿಸ್ಟ್" (1993)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/19980222214951/http://etext.lib.virginia.edu/journals/EH/EH35/onuf1.html |date=1998-02-22 }} ಆನ್‌ಲೈನ್ ಜರ್ನಲ್ ಎಸ್ಸೇ * ಪೆರ್ರಿ, ಬಾರ್ಬರಾ ಎ. "ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಲಿಗೆಸಿ ಟು ದಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್: ಫ್ರೀಡಮ್ ಆಫ್ ರಿಲಿಜನ್." ''ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹಿಸ್ಟರಿ'' ೨೦೦೬ ೩೧(೨): ೧೮೧–೧೯೮. Issn: ೧೦೫೯-೪೩೨೯ ಫುಲ್‌ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಇನ್ ಸ್ವೆಟ್ಸ್‌ವೈಸ್, ಇಂಜೆಂಟಾ ಅಂಡ್ ಎಬ್‌ಸ್ಕೊ * ಪೀಟರ್ಸನ್, ಮೆರ್ರಿಲ್ ಡಿ. ''ದಿ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಇಮೇಜ್ ಇನ್ ದಿ ಅಮೇರಿಕನ್ ಮೈಂಡ್'' (೧೯೬೦), ಹೌ ಅಮೇರಿಕನ್ಸ್ ಇಂಟರ್‌ಪ್ರಿಟೆಡ್ ಅಂಡ್ ರಿಮೆಂಬರ್ಡ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ * ರಾಹೆ, ಪೌಲ್ ಎ. "ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಮಚಿಯವೆಲ್ಲಿಯನ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ". ''ರಿವ್ಯೂ ಆಫ್ ಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್'' ೧೯೯೫ ೫೭(೩): ೪೪೯–೪೮೧. ISSN ೦೦೩೪–೬೭೦೫ ಫುಲ್‌ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಆನ್‍ಲೈನ್ ಅಟ್ ಜೆಸ್ಟರ್ ಅಂಡ್ ಎಬ್‌ಸ್ಕೊ. *ಸಿಯರ್ಸ್, ಲೂಯಿಸ್ ಮಾರ್ಟಿನ್. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಎಂಬಾರ್ಗೊ'' (೧೯೨೭), ಸ್ಟೇಟ್ ಬೈ ಸ್ಟೇಟ್ ಇಂಪ್ಯಾಕ್ಟ್ *ಸ್ಲೋನ್, ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಜೆ. ''ಅಸಲು ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿ: ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಪ್ರಾಬ್ಲಂ ಆಫ್ ಡೆಬ್ಟ್'' (೧೯೯೫). *ಸ್ಮೆಲ್ಸರ್, ಮಾರ್ಷಲ್. ''ದಿ ಡೆಮೊಕ್ರಟಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್: ೧೮೦೧–೧೮೧೫'' (೧೯೬೮). "ನ್ಯೂ ಅಮೇರಿಕನ್ ನೇಷನ್" ಸರ್ವೇ ಆಫ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಅಂಡ್ ಡಿಪ್ಲೊಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಹಿಸ್ಟರಿ * ಸ್ಟಾಲೊಫ್, ಡ್ಯಾರ್ರೆನ್. ''ಹ್ಯಾಮಿಲ್ಟನ್, ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್, ಜೆಫರ್ಸನ್: ದಿ ಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್ ಆಫ್ ಎನ್‌ಲೈಟನ್‍ಮೆಂಟ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಅಮೇರಿಕನ್ ಫೌಂಡಿಂಗ್.'' (೨೦೦೫) * ಟೇಲರ್, ಜೆಫ್. ''ವ್ಹೇರ್ ಡಿಡ್ ದಿ ಪಾರ್ಟಿ ಗೋ?: ವಿಲಿಯಮ್ ಜೆನ್ನಿಂಗ್ಸ್ ಬ್ರ್ಯಾನ್, ಹಬರ್ಟ್ ಹಂಫ್ರೇ, ಅಂಡ್ ದಿ ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯನ್ ಲಿಗೆಸಿ'' (೨೦೦೬), ಡೆಮೊಕ್ರಟಿಕ್ ಹಿಸ್ಟರಿ ಮತ್ತು ಐಡಿಯಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ ಜೆಫರ್ಸನ್‌ನ ಪಾತ್ರ. * ಟಕರ್, ರಾಬರ್ಟ್ ಡಬ್ಲೂ. ಮತ್ತು ಡೇವಿಡ್ ಸಿ. ಹೆಂಡ್ರಿಕ್ಸನ್. ''ಎಂಪೈರ್ ಆಫ್ ಲಿಬರ್ಟಿ: ದಿ ಸ್ಟೇಟ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೧೯೯೨), ಫಾರಿನ್ ಪಾಲಿಸಿ * ಯೂರೊಫ್‌ಸ್ಕಿ, ಮೆಲ್ವಿನ್ I. "ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅಂಡ್ ಜಾನ್ ಮಾರ್ಷಲ್: ವ್ಹಾಟ್ ಕೈಂಡ್ ಆಫ್ ಕಾನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಶನ್ ಶಲ್ ವಿ ಹ್ಯಾವ್?" ''ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹಿಸ್ಟರಿ'' ೨೦೦೬ ೩೧(೨): ೧೦೯–೧೨೫. Issn: ೧೦೫೯-೪೩೨೯ ಪೂರ್ಣಪಠ್ಯ: ಇನ್ ಸ್ವೆಟ್ಸ್‌ವೈಸ್, ಇಂಜೆಂಟಾ ಅಂಡ್ ಎಬ್‌ಸ್ಕೊ * ವಲ್ಸಾನಿಯಾ, ಮೌರಿಝಿಯೊ. "'ಅವರ್ ಒರಿಜಿನಲ್ ಬಾರ್ಬರಿಸಂ': ಮ್ಯಾನ್ Vs. ನೇಚರ್ ಇನ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಮಾರಲ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪೀರಿಯನ್ಸ್." ''ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ದಿ ಹಿಸ್ಟರಿ ಆಫ್ ಐಡಿಯಾಸ್'' ೨೦೦೪ ೬೫(೪): ೬೨೭–೬೪೫. Issn: ೦೦೨೨-೫೦೩೭ ಪೂರ್ಣಪಠ್ಯ: ಇನ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಮ್ಯೂಸ್ ಅಂಡ್ ಸ್ವೆಟ್ಸ್‌ವೈಸ್ * ವ್ಯಾಗನೆರ್, ಜೆನ್ನಿಂಗ್ಸ್ ಎಲ್., ಜೂನಿಯರ್. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ.'' ೨೦೦೪. * ವಿಲ್ಟ್‌ಸೆ, ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಮೌರಿಸ್. ''ದಿ ಜೆಫರ್ಸೋನಿಯನ್ ಟ್ರೆಡಿಷನ್ ಇನ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ಡೆಮೋಕ್ರಸಿ'' (೧೯೩೫), ಅನಲಿಸಿಸ್ ಆಫ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ಸ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಫಿಲಾಸಫಿ * [http://www.pbs.org/jefferson/archives/interviews/frame.htm PBS 24 ಚರಿತ್ರೆಕಾರರ ಸಂದರ್ಶನಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210126204923/http://www.pbs.org/jefferson/archives/interviews/frame.htm |date=2021-01-26 }} {{Refend}} ==== ಧರ್ಮ ==== {{Refbegin}} * ಗೌಸ್ತದ್, ಎಡ್ವಿನ್ ಎಸ್. ''ಸ್ವೋರ್ನ್ ಆನ್ ದಿ ಆಲ್ಟರ್ ಆಫ್ ಗಾಡ್: ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ'' (೨೦೦೧) ಡಬ್ಲುಎಮ್. ಬು. ಎರ್ಡ್ಮನ್ಸ್ ಪಬ್ಲಿಶಿಂಗ್, ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೦-೮೦೨೮-೦೧೫೬-೦ * ಸ್ಯಾನ್‌ಫೋರ್ಡ್, ಚಾರ್ಲ್ಸ್ ಬಿ. ''ದಿ ರಿಲಿಜಿಯಸ್ ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'' (೧೯೮೭) ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಪ್ರೆಸ್, ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೦-೮೧೩೯-೧೧೩೧-೧ * ಶೆರಿಡನ್, ಯೂಜೆನಿ ಆರ್. ''ಜೆಫರ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಧರ್ಮ'', [[ಮಾರ್ಟಿನ್ ಇ. ಮಾರ್ಟಿ|ಮಾರ್ಟಿನ್ ಮಾರ್ಟಿ]], (೨೦೦೧) ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ನಾರ್ತ್ ಕರೋಲಿನಾ ಪ್ರೆಸ್, ಐಎಸ್‌ಬಿಎನ್ ೧-೮೮೨೮೮೬-೦೮-೯ * ಜಾಕ್ಸನ್ ಅವರಿಂದ ಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ, ಹೆನ್ರಿ ಇ., ಅಧ್ಯಕ್ಷರು, ಕಾಲೇಜ್ ಫಾರ್ ಸೋಷಿಯಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ. ಸಿ. "ದಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಬೈಬಲ್" (೧೯೨೩) ಕಾಪಿರೈಟ್ ಬೋನಿ ಮತ್ತು ಲೈವ್‌ರೈಟ್, ಇಂಕ್. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಮುದ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರಿಂದ ಏರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಆರ್. ಎಫ್ ವೇಯ್ಮೌತ್ ಅವರಿಂದ ಭಾಷಾಂತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ. ಸಿ.ಯ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ {{Refend}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಆಧಾರಗಳು == * [http://wiki.monticello.org/ದಿ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, * [[ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ]] * [http://rotunda.upress.virginia.edu:8080/founders/TSJN.html ದಿ ಪೇಪರ್ಸ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ – ಡಿಜಿಟಲ್ ಎಡಿಷನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090608093647/http://rotunda.upress.virginia.edu:8080/founders/TSJN.html |date=2009-06-08 }} ** [http://etext.virginia.edu/Jefferson/texts/University of Virginia Jefferson Papers]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ** [http://etext.lib.virginia.edu/Jefferson/biog/index.html ಬಿ. ಎಲ್. ರೇಯ್ನರ್ಸ್ 1829 ''ಲೈಫ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್'', ಅನ್ ಆನ್-ಲೈನ್ ಇಟೆಕ್ಸ್ಟ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090924021237/http://etext.lib.virginia.edu/jefferson/biog/index.html |date=2009-09-24 }} ** [http://etext.virginia.edu/ಜೆಫರ್ಸನ್/grizzard "ದಿ ಹಾಬಿ ಆಫ್ ಮೈ ಓಲ್ಡ್ ಏಜ್": ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ** [http://etext.virginia.edu/Jefferson/quotations/ Quotations from Jefferson] ** [http://etext.virginia.edu/Jefferson/biog/lj01.htm University of virginia biography] * [https://www.whitehouse.gov/history/presidents/tj3.html Biography on White House website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090111101715/http://www.whitehouse.gov/history/presidents/tj3.html |date=2009-01-11 }} * [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಲೈಬ್ರರಿ]] ** [http://www.loc.gov/exhibits/Jefferson/ Library of Congress: Jefferson exhibition] ** [http://memory.loc.gov/ammem/mtjhtml/mtjtime1.html Library of Congress: Jefferson timeline] ** [http://www.loc.gov/rr/program/bib/presidents/Jefferson/ Thomas Jefferson: ಎ ರೀಸೋರ್ಸ್ ಗೈಡ್] ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಗ್ರಂಥಾಲಯದಿಂದ *[[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್]] ** [http://www.nps.gov/history/nr/twhp/wwwlps/lessons/92uva/92uva.htm ''ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಪ್ಲ್ಯಾನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ: ಲೆಸನ್ಸ್ ಫ್ರಮ್ ದಿ ಲಾವ್,'' ಎ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಟೀಚಿಂಗ್ ವಿಥ್ ಹಿಸ್ಟಾರಿಕ್ ಪ್ಲೇಸಸ್ (TwHP) ಲೆಸನ್ ಪ್ಲ್ಯಾನ್] ** [http://www.nps.gov/thje/ Jefferson Memorial, Washington DC] * [http://www.monticello.org/ monticello – ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಮನೆ] * [http://www.poplarforest.org/ Poplar Forest-ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ಎರಡನೆಯ ಮನೆ] * [http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/Jefferson/cron/1977wolf.html "ಫ್ರಂಟ್‌ಲೈನ್: ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರ ರಕ್ತ: ಕ್ರೊನಾಲಜಿ: ದಿ ಸ್ಯಾಲಿ ಹೆಮಿಂಗ್ಸ್ ಸ್ಟೋರಿ (1977),ಪಿಬಿಎಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090123155202/http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/jefferson/cron/1977wolf.html |date=2009-01-23 }} * [http://www.yale.edu/lawweb/avalon/presiden/jeffpap.htm ದಿ ಪೇಪರ್ಸ್ ಆಫ್ ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060829125053/http://www.yale.edu/lawweb/avalon/presiden/jeffpap.htm |date=2006-08-29 }} ಅಟ್ ದಿ ಏವಲನ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ * {{CongBio|J000069}} * [http://xroads.virginia.edu/~HYPER/Jefferson/cover.html ವರ್ಜೀನಿಯಾ ರಾಜ್ಯದ ಬಗೆಗಿನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100607141824/http://xroads.virginia.edu/~HYPER/JEFFERSON/cover.html |date=2010-06-07 }} ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ. * {{gutenberg author|id=ಥಾಮಸ್+ಜೆಫರ್ಸನ್+(1743–1826)|ಹೆಸರು=ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್}} * [http://www.librarything.com/profile/ThomasJefferson Online catalog of ThomasJefferson's personal library], based on the catalog of books he sold to the Library of Congress in ೧೮೧೫ {{s-start}} {{s-off}} {{s-bef|rows=2|before=[[ಜಾನ್ ಆ‍ಯ್‌ಡಮ್ಸ್]]}} {{s-ttl|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=[[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು]]|ವರ್ಷಗಳು=ಮಾರ್ಚ್ 4, 1801&nbsp;– ಮಾರ್ಚ್ 4, 1809}} {{s-aft|after=[[ಜೇಮ್ಸ್ ಮ್ಯಾಡಿಸನ್]]}} {{s-ttl|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=[[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರು]]|ವರ್ಷಗಳು=ಮಾರ್ಚ್ 4, 1797&nbsp;– ಮಾರ್ಚ್ 4, 1801}} {{s-aft|after=Aaron Burr}} {{s-bef|before=[[ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ ಹೆನ್ರಿ]]}} {{s-ttl|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=[[ಗವರ್ನರ್ ಆಫ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ]]|ವರ್ಷಗಳು=1779&nbsp;– 1781}} {{s-aft|after=[[ವಿಲಿಯಮ್ ಫ್ಲೆಮಿಂಗ್ (ಗವರ್ನರ್)|ವಿಲಿಯಮ್ ಫ್ಲೆಮಿಂಗ್]] (ನಟನೆ);<br />[[ಥಾಮಸ್ ನೆಲ್ಸನ್, ಜೂನಿಯರ್.]] (ಚುನಾಯಿತರು)}} {{s-ppo}} {{s-new|party}} {{s-ttl|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=[[ಡೆಮೊಕ್ರಾಟಿಕ್-ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಾರ್ಟಿ#ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು|ಡೆಮೊಕ್ರಾಟಿಕ್-ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಾರ್ಟಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ]]|ವರ್ಷಗಳು=[[ಯು.ಎಸ್. ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಚುನಾವಣೆ, 1796|1796]]¹, [[ಯು.ಎಸ್. ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಚುನಾವಣೆ, 1800|1800]], [[ಯು.ಎಸ್. ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಚುನಾವಣೆ, 1804|1804]]}} {{s-aft|after=[[ಜೇಮ್ಸ್ ಮ್ಯಾಡಿಸನ್]]}} {{s-dip}} {{s-bef|before=[[ಬೆಂಜಮಿನ್ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್]]}} {{s-ttl|ಶೀರ್ಷಿಕೆ=[[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮಿನಿಸ್ಟರ್ ಪ್ಲೆನಿಪೊಟೆನ್ಷಿಯರಿ ಟು ಫ್ರಾನ್ಸ್]]|ವರ್ಷಗಳು=1785&nbsp;– 1789}} {{s-aft|after=[[ವಿಲಿಯಮ್ ಶಾರ್ಟ್ (ಅಮೇರಿಕನ್ ಅಂಬಾಸಿಡರ್)|ವಿಲಿಯಮ್ ಶಾರ್ಟ್]]}} ಆದ್ದರಿಂದ, ೧೭೯೬ರಲ್ಲಿ, [[ಡೆಮೊಕ್ರಟಿಕ್-ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಾರ್ಟಿ]] ಜೆಫರ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಕಣಕ್ಕಿಳಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಅವರು ಎರಡನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು ಹಾಗು ಉಪಾದ್ಯಕ್ಷರಾದರು.}} {{DEFAULTSORT:ಜೆಫರ್ಸನ್, ಥಾಮಸ್}} [[ವರ್ಗ:1743 ಜನನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:1826 ಸಾವುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:18ನೆಯ-ಶತಮಾನದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:19ನೆಯ-ಶತಮಾನದ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಪ್ರಾಕ್ತನ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ವಾಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಪುಸ್ತಕ ಮತ್ತು ಕೈಬರಹ ಸಂಗ್ರಹಕಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ರೈತರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ವಿದೇಶ ನೀತಿ ಬರಹಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ತೋಟಗಾರಿಕೆಯವರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಸೃಜನಕಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮೂಲದ ಅಮೇರಿಕಾ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಸ್ಕಾಟಿಶ್ ಮೂಲದ ಅಮೇರಿಕಾ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ವೆಲ್ಷ್ ಮೂಲದ ಅಮೇರಿಕಾ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾದ ಏಕೀಕರಣವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದ ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ನರು]] [[ವರ್ಗ:ಮಾದರಿ ಉದಾರವಾದ]] [[ವರ್ಗ:ವಿಲಿಯಮ್ ಮತ್ತು ಮೇರಿ ಅಲುಮಿನಿ ಕಾಲೇಜ್]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಕಾಂಟಿನೆಂಟಲ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ಮೆನ್]] [[ವರ್ಗ:ನ್ಯುಮೋನಿಯಾದಿಂದ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದವರು]] [[ವರ್ಗ:ಡೆಮೊಕ್ರಾಟಿಕ್-ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ನರು]] [[ವರ್ಗ:ತತ್ವಜ್ಞಾನಿಗಳ ಜ್ನಾನೋದಯ]] [[ವರ್ಗ:ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು]] [[ವರ್ಗ:ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಇತಿಹಾಸ (1789–1849)]] [[ವರ್ಗ:ಬರ್ಗೆಸಸ್ ಸದಸ್ಯರ ಮನೆ]] [[ವರ್ಗ:ಜೆಫರ್ಸನ್ ಕುಟುಂಬ]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಜೀನಿಯಾ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಡೆಲಿಗೇಟ್ಸ್‌ನ ಸದಸ್ಯರು]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಜೀನಿಯಾ, ಷಾರ್ಲೆಟ್ಸ್‌ವಿಲ್ಲೆಯ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕಾ ರೆವೊಲ್ಯೂಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಫಿಸಿಯೊಕ್ರಾಟ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:19ನೆಯ-ಶತಮಾನಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮೊದಲಿನ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಗ್ರಾಫರ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ರಾಂಡಾಲ್ಫ್ ಕುಟುಂಬ]] [[ವರ್ಗ:ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂದೇಹಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:Signers of the United States Declaration of Independence]] [[ವರ್ಗ:ಗುಲಾಮಗಿರಿ]] [[ವರ್ಗ:ಥಾಮಸ್ ಜೆಫರ್ಸನ್| ]] [[ವರ್ಗ:ಪ್ರಾನ್ಸ್‌ಗೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ರಾಯಭಾರಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು, 1792]] [[ವರ್ಗ:ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು, 1796]] [[ವರ್ಗ:ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು, 1800]] [[ವರ್ಗ:ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು, 1804]] [[ವರ್ಗ:ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನ ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಕೀಲರು]] [[ವರ್ಗ:ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಬರಹಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಇತಿಹಾಸ]] i4scn3h2pqf2piitqz8ae2z14is3dd4 0 24324 1306909 1285764 2025-06-19T06:22:49Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 5 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306909 wikitext text/x-wiki {{Infobox Wrestler |name=The Big Show |image= Big Show Oshkosh WI 030808.jpg |img_capt = Big Show entering the ring |names='''(The) Big Show'''<ref name="OWOW"/><br />Paul Wight<ref>{{cite book|last=Reynolds|first=R.D|coauthors=Brexton, Blade|page=21|title=The Wrestlecrap Book of Lists| accessdate=2009-06-15|publisher=}}</ref><br />'''The Giant'''<br />Paul "The Great" Wight |height={{height|ft=7|}}<ref name="WWE">{{cite web | title=Big Show stats | url=http://www.wwe.com/superstars/smackdown/bigshow/bio/ | publisher=[http://www.wwe.com WWE.com] | accessdate=2 May 2010}}</ref> |weight= {{convert|485|lb|kg|abbr=on}}<ref name="WWE"/> |birth_date={{birth date and age|1972|2|8}}<ref name="OWOW"/> |birth_place=[[Aiken, South Carolina]]<ref name="IMDB.com">{{cite web|url=http://www.imdb.com/name/nm0927833/bio|title=Big Show's profile|accessdate=2009-06-15|publisher=IMDb}}</ref> |resides=[[Tampa, Florida]]<ref name="OWOW"/> |trainer=[[Larry Sharpe]]<ref name="OWOW"/><br />[[Jim Duggan]]<ref name="OWOW"/><br>[[Glen Ruth]]<ref>http://www.wwe.com/superstars/wherearetheynow/headbangerspart1</ref> |debut=July 16, 1995 |retired= }} '''ಪೌಲ್ ಡೊನಾಲ್ಡ್ ವಿಟ್,ಜೂ.''' (ಹುಟ್ಟಿದು ಫೆಬ್ರವರಿ 8, 1972), '''(ದ) ಬಿಗ್ ಶೊ''' ಎಂಬ ತನ್ನ [[ರಿಂಗ್ ಹೆಸರಿನ]] ಮೂಲಕ ಚನ್ನಾಗಿ ಅರಿಯಬಹುದು, ಅವನು ಅಮೇರಿಕದ [[ವೃತ್ತಿಪರವಾಗಿ ಮಲ್ಲನಾಗಿದ್ದ]] ಮತ್ತು ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ನಟನಾಗಿದ್ದ]], ಇತ್ತಿಚ್ಚೆಗೆ [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್ಟೇನ್ಮಂಟ್]] WWE ನ [[ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್]] [[ಬ್ರೇಂಡ್]] ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ್ದಾನೆ. ಮಲ್ಲಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಐದು ಬಾರಿ [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಚೆಂಪಿಯನ್]] ಆಗಿದ್ದ, [[ಎರಡು ಬಾರಿ]] [[WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ, [[ಎರಡು]] ಬಾರಿ [[WWF/E ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ, ಮತ್ತು [[ಒಂದು]] ಬಾರಿ [[ECW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ, ಆದಕಾರಣ ಮೂರು ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದುವ ಒಬ್ಬನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದನೆ. ಈ ಚೆಂಪಿಯಂನೊಟ್ಟಿಗೆ, [[ಒಂದು]] ಬಾರಿ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ, [[ಐದು]] ಬಾರಿ [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ ([[ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್]] ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಎರಡು ಬಾರಿ, [[ಕೇನ್]] ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿ, [[ಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ]] ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿ, ಮತ್ತು [[ಮಿಝ್]] ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿ), ಎರಡು ಬಾರಿ [[WWE ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ (ಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿ, ಮತ್ತು ಮಿಝ್ ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದು ಬಾರಿ) ಮತ್ತು ಮೂರು ಬಾರಿ ಹಾರ್ಡ್ಕೊರ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ. "ಪ್ರಪಂಚದ ಅತೀದೊಡ್ಡ ಮಲ್ಲ" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಬಿಗ್ ಶೊ ಈಗ ಅಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿ ಇರುವ [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ವ್ರೆಸಲಿಂಗ್]] WCW ಯಲ್ಲಿ 1995 ರಿಂದ 1999 ರವರೆಗೆ ಅವನ ಜೀವನ ವೃತ್ತಿಯು ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ ಯಾಗಲು ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ ಸಧಾರಣವಾಗಿ '''ದಿ ಜಿಯಂಟ್''' ಎಂದು ಕಂಡು ಬಂದನು. ಅದರೊಡನೆ ಎರಡು ಬಾರಿ WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ, ಮತ್ತು ಅವನು ಪದವಿಯನ್ನು ಎಂದೂ ಹೊತ್ತಲು ಕಿರಿಯ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿದ್ದ, ಅವನು [[ಮೂರು ಬಾರಿ]] [[WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೆ, ಮತ್ತು 1996 [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ವಾರ್ 3]] ಗೆದ್ದವನಾಗಿದ್ದ. ಪ್ರೊ ವ್ರೆಸಲಿಂಗ್ ನ ಹೊರಗಡೆ, ವಿಟ್ ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದಾನೆ, ಯಾವುದೆಂದರೆ ದ ''[[ವಟೆರ್ ಬೊಯ್]]'' ಮತ್ತು [[USA ನೆಟ್ವೇರ್ಕ್ಸ್]] ಕೊಮಿಡಿ-ಡ್ರಮ ''[[ರೊಯಲ್ ಪೇನ್ಸ್]]''. ==ಕುಸ್ತಿಪಟುವಾಗಿ ವೃತ್ತಿಪಥ== ===ವರ್ಲ್ಡ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ವ್ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್(1995–1999)=== [[ಹಲ್ಕ್ ಹೊಗನ್]] ಮತ್ತು [[ರೇಂಡಿ ಸೆವೇಜ್]] ವಿರುದ್ಧ [[ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್]] ಮತ್ತು [[ವಡೆರ್]] ರವರ ಮುಖ್ಯ ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಅಪರಿಚಿತ ಅಸುರ ವ್ಯಕ್ತಿ ವಿಟ್ [[ಸ್ಲಾಂಬೊರಿಯಲ್ಲಿ]] 1995 ರಂದು ತನ್ನ ಮೊದಲನೆಯ ತೋರಿಸುವಿಕೆ ಮಾಡಿದನು. ವಿಟ್ ಜೂನ್ 18, 1995 ರ WCW ನ [[ದಿ ಗ್ರೇಟ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ಬೆಶ್]] ನಲ್ಲಿ [[ಅರ್ನ್ ಅನ್ಡೆರ್ಸನ್]] ಮತ್ತು [[ರೆನೆಗೇಡ್]] ರವರ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಪ್ಲೇಂಟ್]] ಆಗಿ ಮೊದಲ ಪ್ರವೇಶ WCW ಗೆ ಮಾಡಿದನು ಹಾಗು [[ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ]] [[ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್]] ಜೊತೆಗಿದ್ದನು ಒಂದು ತಿಂಗಳು ನಂತರ ''[[ಮೇನ್ ಇವೆಂಟ್]]'' ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, [[ಬಶ್ ಅಟ್ ದಿ ಬೇಶ್]]ನ ಮೊದಲು, ಹಲ್ಕ್ ಹೊಗನ್ ಮತ್ತು "ಮೀನ್" [[ಜೇನ್ ಒಕೆರ್ಲಂಡ್]] ಮಧ್ಯ ನಡೆದ ಸಂದರ್ಶನಕ್ಕೆ ಅಡ್ದಬಂದನು. ವಿಟ್ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಅಸುರ ಎಂದು ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು, ಮತ್ತು [[ಅಸುರನಾದ ಅಂಡ್ರೆ]]<ref name="ih5">ಐಎನ್ ಹಮಿಲ್ತೊನ್. ''ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ಸ್ ಸಿನ್ಕಿಂಗ್ ಶಿಪ್: ವಾಟ್ ಹಪ್ಪೆನ್ಸ್ ಟು ಎನ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ವಿತ್ಹೌಟ್ ಕೊಂಪಿತಿಶನ್ '' (ಪು.5)</ref> ನ ಮಗ ಎಂಬ ಕಥೆಯ ಮೂಲಕ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಿದನು, ಮತ್ತು ತನ್ನ "ತಂದೆಯ" ಸಾವಿಗೆ ಹಲ್ಕ್ ಹೊಗನ್ ಕಾರಣ ಎಂದು ನಿಂದಿಸಿದನು. ಅಸುರ [[ಡಂಜಂನ್ ಒಫ್ ಡೂಮ್]] ಗೆ ಸೇರಿದನು, ಯಾರು ಹೊಗನ್ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಜೋತೆಗಾರರೊಡನೆ ಕೋಪದ [[ದ್ವೇಷದಿಂದ]] ವರ್ತಿಸಿದನು, ಮತ್ತು ಹೊಗನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಬೆಚ್ಚಗೆಯ ದ್ವೇಶವನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಂಡನು. [[ಫಾಲ್ ಬ್ರವ್ಲ್]] ನಲ್ಲಿ, ಅವನ ಗುಂಪು ಒಂದು [[ಯುದ್ಧ ಆಟದ ಪಂದ್ಯವನ್ನು]] ಗೆದ್ದಮೇಲೆ, ಡಂಜಂನ್ ಒಫ್ ಡೂಮ್ ನ ಪ್ರಮುಖನೊಟ್ಟಿಗೆ ಐದು ನಿಮಿಷ ಜಗಳವಾಡಲು ಅವಕಾಶ ದೊರಕಿತು, "[[ದಿ ಟಾಸ್ಮಾಸ್ಟರ್" ಕೆವಿನ್ ಸುಲ್ಲಿವನ್]], ಆ ಪಂಜರದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರೇ ಇದ್ದರು, ಅಸುರ ಹೊಗನ್ ನನ್ನು ಅಕ್ರಮಿಸಿದನು, ಸುಲ್ಲಿವನ್ ನನ್ನು ಕಾಪಾಡಿದನು. [[ವಿಕಟ ರೂಪದ ಗಾಡಿ]]ಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಹೊಗನ್ ರ [[ಹಾರ್ಲಿ-ಡೆವಿಡ್ಸಂನ್ ಮೊಟಾರು ಗಾಡಿ]]ಯನ್ನು ಅಸುರ ನಾಶಮಾಡಿದ ಮೇಲೆ, [[ಹಲ್ಲೊವೀನ್ ಹೆವೊಕ್]] ನಲ್ಲಿ "ವಿಕಟ ರೂಪದ ಗಾಡಿಯ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ" ಅವನನ್ನು ಜಗಳಕ್ಕೆ ಕರೆದನು.<ref name="Milner">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/Bios/bigshow.html|author=John Milner and Richard Kamchen|title=Big Show|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|accessdate=2007-06-06|archive-date=2007-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20070528015908/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/Bios/bigshow.html|url-status=dead}}</ref> ಒಕ್ಟೋಬರ್ 29ರಲ್ಲಿ, ಯುದ್ಧವು ಒಪ್ [[ಕೊಬೊ ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ]] ನಡೆಯಿತು, [[ಸುಮೊ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧ ಜಗಳದ]] ಹಾಗೆ, ಒಬ್ಬೊಬ್ಬರು ವಿಕಟ ರೂಪದ ಗಾಡಿಯನ್ನು ಚಲಿಸುತ್ತಾ ಇನ್ನೊಂದು ಬಂಡಿಯನ್ನು ಗೋಳದ ಹೊರಗೆ ಬಲವಂತ ಪಡಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವತ್ತು ರಾತ್ರಿ, ಜೋರ್ಜ್ ಹಟ್ಸಿಯನ್ ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಅಸುರ ರಿಂಗಿಗೆ ಬಂದನು ಮತ್ತು [[WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ನ ಜಗಳಕ್ಕೆ ಕರೆದನು, ಮತ್ತು WCW ರಿಂಗಿಗೆ ಮೊದಲ ಪ್ರವೇಶವ ಕೊಟ್ಟನು.<ref name="Ristic">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingBiosW/wight_08may01-can.html|last=Ristic|first=Alex|title=Big Show humbled but still nasty|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|work=Slam Wrestling|accessdate=2007-06-06|date=2001-05-08|archive-date=2007-10-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20071011230959/http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingBiosW/wight_08may01-can.html|url-status=dead}}</ref> ಹೊಗನ್ ರವರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಜಿಮ್ಮಿ ಹರ್ಟ್ ಅಡ್ಡಬಂದು ಅನರ್ಹತೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದಾಗ ಅಸುರನು ಜೆಯ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ತೀರ್ಪುಕೊಡಲಾಯಿತು..ಹರ್ಟ್ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ (ಅದನ್ನು ಅವನು ಬರೆದಿದ್ದನು) ಒಂದು ಉಪವಾಕ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು, ಅವೇನೆಂದರೆ ಪದವಿ ಇನ್ನೊಂಬರಿಗೆ ಅನರ್ಹತೆಯಿಂದ ಸೇರುತ್ತದೆ ಎಂದು, ಮತ್ತು, ಹರ್ಟ್ ಬೇಕೆಂದು ಅನರ್ಹತೆ ಮಾಡಿದರಿಂದ, ಅಸುರ WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆದ್ದನು. 23 ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಅಸುರ ಕಿರಿಯ WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ ನಾದನು. ಚರ್ಚಾಸ್ಪದ ಮುಕ್ತಾಯದಿಂದ ಈ ಪದವಿ ಒಂದು ವಾರದಲ್ಲಿ ಹಿಂತೆಗೆಯಲಾಯಿತು.<ref name="Milner" /><ref name="LevittKimble">{{cite web|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m0FCO/is_5_3/ai_81826838/pg_2|last=Levitt|first=Kimble|title=The show must go on: in basketball, professional wrestling and life in general, Paul Wight has had his share of triumphs and disappointment|publisher=Wrestling Digest|accessdate=2009-03-05|archive-date=2009-04-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20090409134359/http://findarticles.com/p/articles/mi_m0FCO/is_5_3/ai_81826838/pg_2/|url-status=dead}}</ref><ref name="Oliver">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingArchive/nov21_big.html|last=Oliver|first=Greg|title=Big Show now understands champ's role|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|work=Slam Wrestling|accessdate=2007-06-06|date=1999-11-21|archive-date=2007-06-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20070613020742/http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingArchive/nov21_big.html|url-status=dead}}</ref> ಅಸುರ [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ವಾರ್ 3]] ರಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಪದವಿಯ ಹಕ್ಕು ತೋರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು, ಆದರೆ ಹೊಗನ್ ನಿಂದ ಸೋತು ಹೋದನು. ಬರಿದಾಗಿರುವ ಈ ಪದವಿಯನ್ನು [[ರೇಂಡಿ ಸೆವೇಜ್]] ಗೆದ್ದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wcw/november/1995.htm|title=WCW World War 3 results|publisher=PWWEW|accessdate=2008-06-08|archive-date=2008-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20080623212218/http://www.pwwew.net/ppv/wcw/november/1995.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/ww3.html#95|title=WCW World War 3 results|publisher=Pro Wrestling History|accessdate=2008-06-08}}</ref> ''[[ಕ್ಲೇಶ್ ಒಫ್ ದಿ ಚೆಂಪಿಯನ್ XXXII]]'',<ref>{{cite web|url= http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/clash2.html#XXXII|title= WCW Clash of the Champions XXXII results|publisher= Pro Wrestling History|accessdate= 2008-06-08|archive-date= 2008-02-16|archive-url= https://web.archive.org/web/20080216015015/http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/clash2.html#XXXII|url-status= dead}}</ref> ನಲ್ಲಿ ಹೊಗನ್ ಮತ್ತು ಸೆವೇಜ್ ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು [[ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್]] ನೊಂದಿಗೆ ಗುಂಪು ಮಾಡಿಕೊಂಡನು, ಆದರೆ [[ಸುಪೆರ್ ಬ್ರೌಲ್ VI]] ರಲ್ಲಿದ್ದ ಕೇಜ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೊಗನ್ ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಹೊಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟನು.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wcw/february/1996.htm|title=WCW SuperBrawl VI results|publisher=PWWEW|accessdate=2008-06-08|archive-date=2008-06-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20080617202948/http://www.pwwew.net/ppv/wcw/february/1996.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/s-brawl.html#VI|title= WCW SuperBrawr VI results|publisher=Pro Wrestling History|accessdate=2008-06-08}}</ref> [[ಲೊಚ್ ನೆಸ್ ಮೊಂಸ್ಟೆರ್]]<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wcw/march/1996.htm|title=WCW Uncensored 1996 results|publisher=PWWEW|accessdate=2008-06-08|archive-date=2008-06-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20080617202954/http://www.pwwew.net/ppv/wcw/march/1996.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/uncensor.html#96|title=WCW Uncensored 1996 results|publisher=Pro Wrestling History|accessdate=2008-06-08|archive-date=2008-03-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20080324230031/http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/uncensor.html#96|url-status=dead}}</ref> ನೊಂದಿಗೆ ಇದ್ದ ಸ್ವಲ್ಪ ದ್ವೇಷದ ನಂತರ, ಅಸುರ ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್ ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಎರಡನೆಯ ಬಾರಿ ಗೆದ್ದನು.<ref name="Oliver" /> [[ನ್ಯು ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಒರ್ಡರ್]] (nWo) ಅನ್ನು ಹೊಗನ್ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಮೇಲೆ, ಅವನು [[ಹೊಗ್ ವೈಲ್ಡ್]] ನಲ್ಲಿ [[ಸ್ಕೊಟ್ ಹೊಲ್]] ಮತ್ತು [[ಕೆವಿನ್ ನಷ್]] ನಡುವೆ ಬಂದು ಸಹಾಯ ಮೂಲಕ ಅಸುರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wcw/august/1996.htm|title=WCW Hog Wild results|publisher=PWWEW|accessdate=2008-06-08|archive-date=2008-06-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20080617204721/http://www.pwwew.net/ppv/wcw/august/1996.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/roadwild.html#96|title=WCW Hog Wild results|publisher=Pro Wrestling History|accessdate=2008-06-08}}</ref> ಅಸುರ ಇಪ್ಪತ್ಮೂರು ದಿವಸದ ನಂತರ nWo ಗೆ ಸೇರಿದನು, ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿ [[ಟೆಡ್ ಡಿಬಿಯಾಸ್]] ನ ಹನವನ್ನು ದೃಷ್ಟಾಂತ ಕೊಟ್ಟು, [[ಲೆಕ್ಸ್ ಲುಗರ್]] ಮತ್ತು [[ಫೊರ್ ಹೋರ್ಸ್ ಮೆನ್]] ನೊಂದಿಗೆ ದ್ವೇಷದಿಂದಿದ್ದನು.<ref name="Milner" /><ref name="LevittKimble" /> ಹೊಗನ್ ನಲ್ಲಿ ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಪದವಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕೇಳಿದರಿಂದ ಅಸುರನನ್ನು nWo ಡಿಸೆಂಬರ್ 30 ರಂದು ತೆಗೆದಾಕಲ್ಪಟ್ಟನು ಅವನು [[ಸ್ಟಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ಲೆಕ್ಸ್ ಲುಗರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ nWo ದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ [[WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಅನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ಗೆದ್ದನು.<ref name="Milner" /> 1997 ರಲ್ಲಿ, nWo ಸದಸ್ಯರಾದ ಕೆವಿನ್ ನೇಶ್ ನೊಂದಿಗೆ ದ್ವೇಷತ್ವದಿಂದಿದ್ದನು, ಯಾರು ಯಾವಾಗಲು ಅಸುರನನ್ನು ನುಸುಳಿ ಮಾತಾಡುತಿದ್ದ, ಯಾಕೆಂದರೆ ವಿವರಪಟ್ಟಿಯ ಪ್ರಕಾರ [[ಸ್ಟಾರ್ಕೇಡ್]] ಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಾರದ ಕಾರಣದಿಂದ. 1998 ರಲ್ಲಿ [[ಸೋಲ್ಡ್ ಔಟ್]] ಎಂಬಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಇಬ್ಬರೂ ಆ ರಿಂಗಿನಲ್ಲಿ ಸಂದಿಸಿದರು, ಆಗ ಅಕಸ್ಮಾತ್ತಾಗಿ ವಿಟ್ ನ ಕುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು [[ಜೆಕ್ನೈಫ್ ಪವರ್ಬೊಂಬ್]] ನ ಮೂಲಕ [[ಗಾಯ]] ಮಾಡಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.pwwew.net/ppv/wcw/january/1998.htm|title=WCW Souled Out 1998 results|publisher=PWWEW|accessdate=2008-06-08|archive-date=2008-06-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20080624035348/http://www.pwwew.net/ppv/wcw/january/1998.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wcw/nwoppv.html#98|title=WCW Souled Out 1998 results|publisher=Pro Wrestling History|accessdate= 2008-06-08}}</ref> ಯಾವಾಗ ನೇಶ್ nWo ಬಿಟ್ಟು ಸ್ವಂತವಾಗಿ [[ಸ್ಟೆಬಲ್]] nWo ವೊಲ್ಪ್ಪೆಕ್ ಉಂಟುಮಾಡಿಕೊಂಡನು, ನೇಶ್ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಜೊತೆಯವರನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು, ಅಸುರ ಪುನಃ ನಿಜವಾದ nWo ಗೆ ಸೇರಿದನು. nWo ಗೆ ಹಿಂದೆ ಬಂದನಂತರ, ಅಸುರ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಯನ್ನು ಪುನಃ ಎರಡು ಬಾರಿ ಗೆದ್ದನು, ಒಮ್ಮೆ ಇಷ್ಟವಿಲ್ಲದ ಸ್ಟಿಂಗ್ ನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ (ಅಸುರನು nWo ಸೇರುವ ಮೊದಲೇ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರಿಂದ) ಮತ್ತು ಒಮ್ಮೆ ಸ್ಕೊಟ್ ಹಾಲ್ ನೊಂದಿಗೆ. ಈ ಎರಡು ಜಯಗಳ ಮಧ್ಯದ ಅಂತರದಲ್ಲಿ, ಅವನು ಸ್ಟಿಂಗ್ ಜೊತೆಗೆ ಇದ್ದ ಏಕಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ನ ಅರ್ಧಭಾಗವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡನು, ಆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಜೆಯಿಸುವವನು ಚೇಂಪಿಯನ್ ನಾಗಿ ಉಳಿವನು ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಅರ್ಧಭಾಗದ ಗುಂಪಿಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಜೊತೆಗಾರನನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವನು ಎಂಬುದು. ಒಕ್ಟೊಬರ್ 11, 1998 ರಲ್ಲಿ, ''[[WCW ಮಂಡೆ ನೈಟ್ರೊ]]'' ಪ್ರಸಾರವಾಗುವ ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ, [[ಗೊಲ್ಡ್ಬೆರ್ಗ್]] ಅಸುರನನ್ನು ಅರ್ಹತೆಯ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದನು, ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು, ಗೊಲ್ಡ್ಬೆರ್ಗ್ ಅಸುರನನ್ನು [[ಸುತ್ತಿಗೆಯಿಂದ]] ಹೊಡೆಯುವ ಮೊದಲು [[ವೇರ್ಟಿಕಲ್ ಸಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಮಾಡಿದನು]].<ref>[http://www.accelerator3359.com/Wrestling/bios/goldberg.html ಬಿಲ್ ಗೊಲ್ಡ್ಬೆರ್ಗ್]</ref><ref>[http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/wcw/nit1998.htm ಮಲ್ಲಯುದ್ಧರ ಮಾಹಿತಿ ನೆರೆಪು – WCW ಮಂಡೇ ನಿತ್ರೋ ನೆರೆಪುಗಳು – 1998]</ref><ref>[http://www.ddtdigest.com/updates/h0000110.htm ಹೌಸ್ ಶೊ ರೆಸಳ್ತ್ಸ್ ಫ್ರೊಂ ಮಿಲ್ವುಕೀ, ವಿಸ್ಕಾನ್ಸಿನ್, ಸಂಡೇ, 10/11/1998]</ref> ಜನವರಿ 1999 ರಲ್ಲಿ nWo ಮತ್ತು nWo ಒಲ್ಫ್ಪೆಕ್ ಒಂದಾಗಿ ಸೇರಿದಮೇಲೆ, ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಲು ಯಾವುದಾದರು ಒಬ್ಬನೇ ಅಸುರನಿಗೆ ಜಾಗ ಇದೆ ಎಂದು ಹೊಗನ್ ಪ್ರಕಟಿಸಿದನು, ಮತ್ತು ಆ ಜಾಗಕ್ಕೆ ಅಸುರ ಮತ್ತು ನೇಶ್ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧವಾಡಲು ಬಲವಂತ ಮಾಡಿದನು. ನೇಶ್ ಪಂದ್ಯದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಬಂದ]] ಸ್ಕೊಟ್ ಹಾಲ್ ಮತ್ತು [[ಎರಿಕ್ ಬಿಸ್ಚೊಫ್]] ಅವರ ಜೊತೆ ಸೇರಿ ಅಸುರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು. ಅಸುರನು ನಂತರ nWo ದಲ್ಲಿ ಇದ್ದ ಎಲ್ಲರಿಂದ ಅಕ್ರಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು. ಈ ಸಂಭಾವನೆಗೆ ಸಂತೋಷವಿಲ್ಲದೆ, ವಿಟ್ ತನ್ನ WCW ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 8, 1999 ರಲ್ಲಿ ಸಮಾಪ್ತಿ ಮಾಡಲು ನಿಶ್ಚಯಿಸಿಕೊಂಡನು, ಆ ದಿವಸವು ಅವನ 27ನೆ ಹುಟ್ಟು ಹಬ್ಬವಾಗಿತ್ತು ===ವೆರ್ಲ್ಡ್ ವ್ರೆಸಲಿಂಗ್ ಫೆಡೆರೆಶನ್/ಎಂಟರ್ಟೇಂಮೆಂಟ್ (1999-ಇವತ್ತಿನವರೆಗೆ)=== ====ಪ್ರಥಮ ಪರಿಚಯ==== [[File:The Big Show 1999 WWF Smackdown (WWE).jpg|thumb|250px|ವಿಟ್ ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ ನಲ್ಲಿ 1999.]] ಫೆಬ್ರವರಿ 9, 1999<ref name="LevittKimble" /> ರಲ್ಲಿ ವಿಟ್ [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ವ್ರೆಸಲಿಂಗ್ ಫೆಡೆರೆಶನ್]] ಗೆ ಹತ್ತು ವರ್ಷದ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಮಾಡಿದನು, [[ದುಷ್ಟನತರ]] ತನ್ನ ಮೊದಲ ಪ್ರವೇಶ ಮಾಡಿದನು ಮತ್ತು [[ವಿನ್ಸಿ ಮೆಕ್ ಮೊಹನ್]] ನವರ ಸ್ಟೇಬಲ್ [[ಸಧಸ್ಯನಾಗಿದ್ದನ್ನು]].[[St. Valentine's Day Massacre: In Your House]] ಮೆಕ್ ಮೊಹನ್ ಮತ್ತು [[ಸ್ಟೀವ್ ಒಸ್ಟಿನ್]] ರವರ ಕೇಜ್ ಪಂದ್ಯದವೇಲೆ, ವಿಟ್ ರಿಂಗ್ ನ ಕೆಳಗಿನಿಂದ ಕಿತ್ತಾನಾರಿನ ದಪ್ಪಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಹರಿದು ಒಸ್ಟಿನ್ ನನ್ನು ಅಕ್ರಮಿಸಿದನು. ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ಅವನು ಒಸ್ಟಿನ್ ನನ್ನು ಕೇಜ್ ನಿಂದ ಮೂಲೆಗೆ ಎಸೆದ ಕಾರಣ ಕೇಜ್ ಮುರಿದು ಹೋಯಿತು, ಅದರಿಂದ ಒಸ್ಟಿನ್ ಹೊರಗಡೆ ನೆಲಕ್ಕೆ ಬಿದ್ದನು ಹಾಗು ಅವನು ಜಯಹೊಂದಲು ದಾರಿಕೊಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು ಮೆಕ್ ಮೊಹನ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ವಿಟ್ ನಂತರ ಮೆಕ್ ಮೊಹನ್ ರ [[ಮೈಗಾವಲಿನವನಾಗಿ]] ಸೇವೆ ಮಾಡಿದನು.<ref name="Milner" /> ವಿಟ್ "ಬಿಗ್ ಶೊ" ಎಂದು ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆಯಾಗುವ ಮೊದಲು "ಬಿಗ್ ನೇಶ್ಟಿ" ಪೌಲ್ ವಿಟ್ ಎಂದು ಅನೇಕ ವಾರ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದನು.<ref name="LevittKimble" />{{Failed verification|date=November 2009}} ಅವನು ನಂತರ ಹಂತಹಂತವಾಗಿ ತನ್ನ ನಿಜವಾದ ಹೆಸರನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಟ್ಟನು, ಕೊನೆಗೆ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ (ದ) ಬಿಗ್ ಶೊ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟನು. ಸಂಘದ ಸದಸ್ಯನಾದ [[ರೊಕ್]] ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪದವಿಯನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಮೆಕ್ ಮೊಹನ್ ಬಯಸಿದನು, ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಮುಖ್ಯ ಪಂದ್ಯದ ನಿರ್ಣಯ ಕರ್ತಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯನಾಗಲು [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯ XV]] ನಲ್ಲಿ ವಿಟ್ [[ಮೇಂಕೈಂಡ್]] ನೊಂದಿಗೆ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧವಾಡಲು ಮಾಡಿದನು. ವಿಟ್ ಮೇಂಕೈಂಡ್ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಶಕ್ತನಾಗಿದ್ದನು, ಆದರೆ ವಿಧಿ ವಿಹಿತವಾದ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಅನರ್ಹತನಾದನು, ಅದರರ್ಥ ಅವನು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕನಾಗಲು ಸಾದ್ಯವಾಗುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಮೇಂಕೈಂಡ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕನಾಗಲು ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಪಡೆದನು. ಆದರೆ ವಿಟ್ ನೊಂದಿಗೆ ಇದ್ದ ಪಂದ್ಯದ ಬಲಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲ್ಪಪಟ್ಟನು (ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಅವನು ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಂದರೂ ಸಮೆತೆ). ಮೆಕ್ ಮೊಹನ್ ಅತೀಕೋಪವುಳ್ಳವನಾಗಿ ವಿಟ್ ನನ್ನು ಅಪ್ಪಲಿಸಿದನು, ಅವನು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಮೆಕ್ ಮೊಹನಿಗೆ ಗುದ್ದಿದನು. ವಿಟ್ ಫೊಲಿಯ [[ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗುವ]] ಮೊದಲು, ತನ್ನ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಅವನೊಟ್ಟಿಗೆ [[ಬೊಯ್ಲೆರ್ ಕೋಣೆಯ ಜಗಳಲ್ಲಿ]] ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಮೇಂಕೈನ್ಡ್, ಟೆಸ್ಟ್ ಹಾಗು [[ಕೆನ್ ಶಂರೊಕ್]] ರವರ [[ಯುನಿಯನ್]] ಗೆ ಸೇರಿ ಸಂಘದ ವಿರುದ್ಧ [[ಹೊರಾಡಿದನು]], ಮತ್ತು ನಂತರ [[ಸಂಘದ ಸೇವೆಯ]] ವಿರುದ್ಧ ಹೊರಾಡಿದನು. ಮೆ 10ರ ಮಂಡೆ ನೈಟ್ ರವ್ ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ, ವಿಟ್ ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕ [[ಪೌಲ್ ಬೆರರ್]] ವಿರುದ್ಧ ಇರುವುದನ್ನು ತೋರಿಸಿತು. ಜೂನ್ 7 ''[[RAW]]'' RAW ಎಡಿಶನ್ ನಲ್ಲಿ, [[WWF ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆ ವಿಟ್ [[ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್]] ನನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನು. ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ಟೊಪ್ ಟೆರ್ನ್ಬಕಲ್ ನಿಂದ ಕ್ಲೊತ್ಸ್ ಲೈನ್ ತಗೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದನು, ಹಾಗಿದ್ದರೂ ವಿಟ್ ಅವನನ್ನು ಹಿಡಿದನು ಮತ್ತು [[ಚೊಕ್ ಸ್ಲಾಮ್]] ಕೊಟ್ಟನು ಆದಕಾರಣ ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ರಿಂಗ್ ಚಾಪೆಯೊಳಗೆ ಅಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಿತು: ಇದು ನಿರ್ಣಯ ಕರ್ತ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಅವಸರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ತನ್ನ ಬಿರುದನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಪಂದ್ಯದ ಬಲಿಕ [[ಬ್ರಡ್ಶ]], [[ಫರೂಕ್]], ಮತ್ತು [[ಮಿಡೊನ್]] ಎಲ್ಲರು ಓಡಿ ಹೋಗಿ ವಿಟ್ ಅನ್ನು ಅಕ್ರಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಅವರಿಗೂ ಚೊಕ್ ಸ್ಲಾಮ್ ಕೊಟ್ಟನು. ವಿಟ್ ಮತ್ತು ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನಂತರ ಅಸಂಭವನೀಯ ಸಂಬಂಧ ಉಂಟುಮಾಡಿ [[ಯಕ್ಸ್-ಪೆಕ್]] ಮತ್ತು [[ಕೇನ್]] ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಯುದ್ಧಮಾಡಿದರು. ಒಂದೇ ಗುಂಪಾಗಿ, ವಿಟ್ ಮತ್ತು ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ಎರಡು ಬಾರಿ [[WWE ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದರು.<ref name="Milner" /> ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ಗಾಯ ಗೊಂಡು ಬದಿಗೆ ಇದ್ದಾಗ, ವಿಟ್ ತನ್ನ ನೋಟವನ್ನು WWF ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆ ಮೇಲಿಟ್ಟ. [[1999 ರ ಸೆರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್]] ನಿಂದ ಸ್ಟೀವ್ ಅಸ್ಟೀನ್ ಗಾಯಗೊಂಡ ನಂತರ, WWF ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ನ [[ಟ್ರಿಪೆಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ]] ಅವನ ಬದಲಿಗೆ ಆ ಜಾಗವನ್ನು ವಿಟ್ ಗೆ ಕೊಡಲಾಯಿತು. ಆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ರೊಕ್ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರನಾಗಿದ್ದ, ಆದರೆ [[ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್]] ಚೆಂಪಿಯನ್ ಹೊಂದಲು ಸಹಾಯಮಾಡಿದನು.<ref name="Milner"/> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವಿಟ್ [[ಬಿಗ್ ಬೊಸ್ ಮೆನ್]] ನೊಟ್ಟಿಗೆ ದ್ವೇಷ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ವಿಟ್ ನ ತಂದೆ [[ಕೇನ್ಸರ್]] ನಿಂದ ತುಂಬ ಅಸೌಖ್ಯವಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪ್ರಕಟವಾದಮೇಲೆ, ವಿಟ್ ಗೆ ತನ್ನ ತಂದೆ ಸತ್ತು ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಲು, ಬೊಸ್ ಮೆನ್ ಮೋಸದ ಪೊಲಿಸ್ ಜೊತೆಗಾರನಿಗೆ ಹೇಳಿದನು, ಮತ್ತು ನಂತರ ವಿಟ್ ನ ಕಣ್ಣೀರಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಂದಿಸಿದನು. ಅನೇಕ ವಾರದ ನಂತರ, ವಿಟ್ ನ ತಂದೆ ನಿಜವಾಗಿ ಸತ್ತುಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪ್ರಕಟವಾದಾಗ (ಸತ್ಯವಾಗಿ, ವಿಟ್ ನ ತಂದೆ ಅನೇಕ ವರುಷದ ಹಿಂದೆ ಸತ್ತುಹೋಗಿದ್ದರು), ಬೊಸ್ ಮೆನ್ ಟೆನ್ ಬೆಲ್ ಟೊಲ್ ಳನ್ನು ಅಪಮಾನ ಪಡಿಸುವ ಪದ್ಯವನ್ನು ರಚನೆಮಾಡಿ ಅಡ್ಡಿಮಾಡಿದನು. ನಂತರ, ಬೊಸ್ ಮೆನ್ ಶವಸಂಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಒಳನುಗ್ಗಿದನು ಮತ್ತು ಹೆಣದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ಪೇತ್ರವಾಹನಕ್ಕೆ ಸಂಕಲದಿಂದ ಕಟ್ಟಿದನು, ಹೆಣದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗೆ ಹಗ್ಗ ಕಟ್ಟಿ ವಿಟ್ ಅದೊರಡನೆ ದುಃಖದಿಂದ ಎಳೆದನು. [[ಆರ್ಮಗೆಡ್ಡೋನ್]] ನಲ್ಲಿ, ವಿಟ್ ಬೊಸ್ ಮೆನ್ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ತನ್ನ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡನು, ಬೊಸ್ ಮೆನ್ ನ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿದ್ದ [[ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಅಲ್ಬೆರ್ಟ್]] ಅಡ್ಡಬಂದರೂ ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/armageddon/history/1999/results/|title=Armageddon 1999 Results|accessdate=2008-03-18|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|archive-date=2008-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20080319104738/http://www.wwe.com/shows/armageddon/history/1999/results/|url-status=dead}}</ref> ಜನವರಿ 3, 2000 ''ರಾವ್'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ, ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ WWF ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆ ವಿಟ್ ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು. ಪುನಃ ಆ ಬಿರುದನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ವಿಟ್ ರೊಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಪಂದ್ಯ ಸೇರಿದನು ಮತ್ತು ರಾಕ್ ಅನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿದಾಗ ತುದಿಗಾಲು ತಿರುಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು. ರಾಕ್ ಅವನನ್ನು ತೆಗೆದಾಕಿ [[ರೊಯಲ್ ರಂಬಲ್]] ಅನ್ನು ಗೆದ್ದನು. ವಿಟ್ ತಾನು ಜಯ ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಸಮಾದಾನ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಡಿಯೊ ಟೇಪ್ ತಯಾರಿಸಿದನು ಅದರಲ್ಲಿ ರಾಕ್ ನ ಕಾಲು ಮೊದಲು ನೆಲಕ್ಕೆ ಮುಟ್ಟಿದಂತೆ ತೋರಿಸಿದನು.<ref name="Milner" /> ಅವನಿಗೆ ನಂತರ ರಾಕ್ ಜೊತೆ [[ನೊ ವೆ ಔಟ್]] ಪಂದ್ಯ ಕೊಡಲಾಯಿತು, ಅದರೊಡನೆ ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯ ಪದವಿ ಸಹಾ ಇತ್ತು. [[ಶೇನ್ ಮೆಕ್ ಮಹೊನ್]] ಅಡ್ಡ ಬಂದ ಕಾರಣ ವಿಟ್ ರಾಕ್ ಅನ್ನು ಚೇರ್ ಮೂಲಕ ಹೊಡೆದು ಸೋಲಿಸಿದನು. ರಾಕ್ ತನ್ನ ಪದವಿಯನ್ನು ಪುನಃ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ನಿರಾಶೆಯಾದನು, ಮತ್ತು ಅಂತಿಮದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಚ್ 13 ರ ''Raw'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ ವಿಟ್ ನ ವಿರುದ್ಧ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿದನು- ಅವನು ಗೆದ್ದರೆ ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯ ಪದವಿ ಪಂದ್ಯವು ಟ್ರಿಪಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡುತ್ತದೆ,ಒಂದುವೇಲೆ ಅವನು ಸೋತರೆ ಅವನು WWF ಇಂದ ನಿವೃತ್ತನಾಗ ಬೇಕೆಂಬುದು. ಶೇನ್ ಮೆಕ್ ಮಹೊನ್ ಈಗ ಚುರುಕಾಗಿ ವಿಟ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ ಆಗಲು ಪ್ರೋತ್ಸಹ ನೀಡಿದನು, ಮತ್ತು ತನ್ನನ್ನೇ [[ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕ ಅತಿಥಿಯಾಗಿ]] ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡನು. ಹಾಗಿದ್ದರೂ, ವಿನ್ಸಿ ಮೆಕ್ ಮಹೊನ್ ಶೇನ್ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ, ಆತನ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕ ಅಂಗಿಯನ್ನು ದರಿಸಿ, [[ರಾಕ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ]] ಇರಬೇಕಾದರೆ ಸ್ವಂತವಾಗಿ ಮೂರು ಎಣಿಕೆ ಮಾಡಿದನು. ಮಾರ್ಚ್ 20ರ ''Raw'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ, ವಿಟ್ ಅನ್ನು ನಂಬಿ, ಪಂದ್ಯವು ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಬಾರದು ಎಂಬ ನಿಯಮದ ಮೇರೆಗೆ ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ತನ್ನ ಪದವಿಯನ್ನು ರಾಕ್ ಮತ್ತು ವಿಟ್ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಿಸಿದನು. [[ಲಿಂಡ ಮೆಕ್ ಮಹೊನ್]] ಪಂದ್ಯವು ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನುಡಿದಳು, ಯಾಕೆಂದರೆ ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ಪದವಿಯನ್ನು [[ಫೊರ್ ವೆ ಎಲಿಮಿನೆಶನ್ ವಿಧದಲ್ಲಿ]] ಹಾಗೂ ನಾಲ್ಕನೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ [[ಮಿಕ್ ಫೊಲಿ]]ಯನ್ನು ಸೇರಿಸಿದಳು. [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯ 2000]] ರ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಸ್ಪರ್ಧಾಳು ಸೇರಿ ವಿಟ್ ವಿರುದ್ಧ ಹೊರಾಡಿದರಿಂದ ವಿಟ್ ಪಂದ್ಯದಿಂದ ಹೊರಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದನು.<ref name="Milner" /> ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯದ ನಂತರ, ವಿಟ್ [[ಹಾಸ್ಯಕರವಾದ]] ತಂತ್ರದ ಆರಂಭದಿಂದ ಪುನಃ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದನು, ಅವನು ಬೇರೆ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧದವರನ್ನು ಹಾಸ್ಯ ಮಾಡುತಿದ್ದನು, [[ರಿಕಿಶಿಯನ್ನು]] ಶೊಕಿಶಿ ಎಂದು ಕರೆದನು.[[ಬೆರ್ಸೆರ್ಕರ್]] ನನ್ನು ಕೂದಲು ಕತ್ತಿರಿಸುವ ಶೊನಂನ್ ಎಂಬುದಾಗಿ ಮತ್ತು [[ವೇಲ್ ವಿನಸ್]] ನನ್ನು ಬಿಗ್ ಶೊಬೊಸ್ಕಿ ಎಂಬುದಾಗಿ ಕರೆದನು. ಅವನ ಸ್ನೇಹಿತನಾದ ಹಾಗೂ ಮಾದರಿ ಪಾತ್ರನಾದ [[ಹಲ್ಕ್ ಹೊಗನ್]] ತರ ಬಟ್ಟೆ ದರಿಸಿದನು, ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಲೆಬುರುಡೆ ಟೊಪ್ಪಿ/ಕೂದಲಿನ ಟೊಪ್ಪಿ ಹಾಗು ಹಳದೀ ಬಿಗಿಯಾದ ಬಟ್ಟೆ ದರಿಸಿಕೊಂಡು [[ಕುರ್ಟ್ ಎಂಗಲ್]] ನನ್ನು [[ಬೆಕ್ಲೇಶ್]] ನಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref name="Milner" /> ಶೇನ್ ಬಿಗ್ ಶೊವಿನ ವಿಕಟ ಚೇಷ್ಠೆಯನ್ನು ಅಸಮ್ಮತಿ ಮಾಡಿದರಿಂದ, ವಿಟ್ ಶೇನ್ ಮೆಕ್ ಮಹೊನ್ ನೊಡನೆ ದ್ವೇಷದಿಂದಿರಲು ತೊಡಗಿದನು. [[ಜಡ್ಜ್ಮೆಂಟ್ ಡೇ]], ಶೇನ್ ವಿಟ್ಟನ್ನು [[ಫೊಲ್ಸ್ ಕೌಂಟ್ ಎನಿವೇರ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ]] ಬಿಗ್ ಬೊಸ್ ಮೆನ್, [[ಬುಲ್ ಬುಚನನ್]], ಟೆಸ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅಲ್ಬೆರ್ಟ್ ಅಡ್ಡಬಂದು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದರ ಮೂಲುಕ ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/judgmentday/history/judgmentday2000/|title=Judgment Day 2000 Results|accessdate=2008-03-18|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|archive-date=2008-03-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20080331122411/http://www.wwe.com/shows/judgmentday/history/judgmentday2000/|url-status=dead}}</ref> ಎರಡು ತಿಂಗಳ ನಂತರ ವಿಟ್ ತಿರುಗಿ ಬಂದನು, ಶೇನ್ ನ ವಿರುದ್ಧ ಹಗೆ ತೀರಿಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಸಹಜವಾಗಿ ಕಂಡುಬಂದನು. ಆದರೆ ಅವನು ಪುನಃ ವಿಲ್ಲೇನ್ ಆದನು ಮತ್ತು ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನನ್ನು ಅಕ್ರವಿಸಿದನು ಅದರಿಂದ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಶೇನ್ ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಜಗಳಮಾಡಿದನು, ಶೇನ್, [[ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನೋಯ್ಟ್]], ಕುರ್ಟ್ ಎಂಗಲ್ ಹಾಗು [[ಎಡ್ಜ್ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶನ್]] ರವರೊಡನೆ ಸ್ವಲ್ಪ-ಕಾಲ ಇದ್ದ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ "ದಿ ಕೊನ್ಸ್ಪಿರಸಿ" ಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿದನು. ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ವಿಟ್ ಅನ್ನು ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಎಸೆದ ನಂತರ, ತನ್ನ ಉಳಿದಿರುವ ವರುಷಗಳಿಗೆ WWF ದೂರದರ್ಶನದಿಂದ ತೆಗೆಯಲಾಯಿತು. ವಿಟ್ [[ಒಹಿಯೊ ವೆಲಿ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧಕ್ಕೆ]] ಕಲುಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು, ಒಂದು WWF ಪ್ರಗತಿ ಪ್ರದೇಶ, ತನ್ನ ತೂಕ ಕಳೆಯಲು ಮತ್ತು [[ಔಚಿತ್ಯವನ್ನು]] ಹೆಚ್ಚುಪಡಿಸಿದ.<ref name="Milner"/><ref name="Ristic"/> ====ಹಲವಾರು ವೈಷಮ್ಯಗಳು (2001–2002)==== [[2001 ರೊಯಲ್ ರಂಬಲ್]] ಗೆ ವಿಟ್ ಹಿಂತಿರುಗಿಬಂದನು, ಆದರೆ [[ರೊಕ್]] ನಿಂದ ತೆಗೆದಾಕಲ್ಪಟ್ಟನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/royalrumble/history/19881142/mainevent/|title=Roal Rumble Match 2001|accessdate=2008-03-18|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಬೇಗ ತೆಗೆದಾಕಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾರಣ ಕೋಪಗೊಂಡು, ವಿಟ್ ಯುದ್ಧರಂಗ ಬಿಡುವ ಮೊದಲು ನಿವೇದಕ ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ರಾಕ್ ಅನ್ನು ಚೊಕ್ ಸ್ಲೇಮ್ ಮಾಡಲು ಮುಂದುವರಿದನು. ಅವನು ನಂತರ [[WWF ಹಾರ್ಡ್ಕೊರ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಹೋದನು, ಅದನ್ನು ಅವನು ಕೇನಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡನು, ಅದು ಒಂದು ಟ್ರಿಪಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯವಾಗಿತ್ತು ಹಾಗು [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯದ X-ಸೆವೆನ್]] [[ರೆವನ್]] ನನ್ನೂ ಒಳೆಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm17/results/|title=WrestleMania X-Seven results|accessdate=2008-03-18|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|archive-date=2007-11-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20071119085101/http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wm17/results/|url-status=dead}}</ref> [[File:Bigshow0902.jpg|left|thumb|ರಾವ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಗೆ ಬಿಗ್ ಶೊ ಅವರು ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವುದು]] [[ಆಕ್ರಮಣದ]] ಕೊನೆಯವರೆಗೆ, ವಿಟ್ WWF ಗೆ ಪ್ರಾಮಾನಿಕನಾಗಿ ಉಳಿದನು, ಅದು ಅವನು ಪುನಃ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಭಿಮಾನಿಯಂತೆ ಮಾಡಿತು. ಅವನು WCW ನ ಒನ್-ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಯಜಮಾನನಾದ ಶೇನ್ ಮೆಕ್ ಮಹೊನ್ ನನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನು, ಆ [[ಲಾಸ್ಟ್ ಮೆನ್ ಸ್ಟೆಂಡಿಗ್ ಪಂದ್ಯವು]] [[ಬೆಕ್ಲೇಶ್]] ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು, ಮತ್ತು ಟೆಸ್ಟ್ ಅಡ್ದಬಂದು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಜಯಹೊಂದಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/backlash/history/backlash2001/results/|title=Backlash 2001 Results|accessdate=2008-03-18|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|archive-date=2008-03-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20080323125250/http://www.wwe.com/shows/backlash/history/backlash2001/results/|url-status=dead}}</ref> ವಿಟ್ WWF ನ [[ಸೆರ್ವೈವರ್ ಸಿರೀಸ್]] ನಲ್ಲಿ ಜಯಶಾಲಿ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿನವನಾಗಿದ್ದನು, ಅವನು ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ತೆಗೆದಾಕಲ್ಪಟ್ಟವನಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/2001/mainevent/|title=Survivor Series 2001 Main Event results|accessdate=2008-03-18|publisher=WWE|archive-date=2008-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20080224064801/http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/2001/mainevent/|url-status=dead}}</ref> ವಿಟ್ 2002ರಲ್ಲಿ [[ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್]] (Raw ಬ್ರೇಂಡ್ ನ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವನು)ನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟನು. ಅವನಿಗು ಮತ್ತು ಬ್ರೆಡ್ಶವ್ ನಿಗು ಇದ್ದ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಟೀವ್ ಅಸ್ಟಿನ್ ವಿರುದ್ಧ ತಿರುಗಿ ನಂತರ ಕೂಡಲೇ ಪುನಃ ವಿಲ್ಲೇನ್ ಆದನು. [[ಜಡ್ಜ್ಮೆಂಟ್ ಡೇ]], ವಿಟ್ ಮತ್ತು ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್ ಹೆಂಡಿಕೇಪ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಟಿನ್ ನಿಂದ ಸೋಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ವಿಟ್ ಪುನಃ [[ನ್ಯು ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಒರ್ಡೆರ್]] ಗೆ ಸೇರಿದನು, ಕೆವಿನ್ ನೇಶ್ ಗಾಯಗೊಂಡ ಕಾರಣ ಸ್ಟೇಬಲ್ ಚದುರಿಹೋಯಿತು.<ref name="Milner" /> nWo ಚದುರಿ ಹೋದಮೇಲೆ, ವಿಟ್ [[ಜೆಫ್ ಹಾರ್ಡಿ]], [[ಬೂಕರ್ ಟಿ]], ಮತ್ತು [[ಡಡ್ಲಿ ಬೊಯ್ಸ್]] ವಿರುದ್ಧ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋತುಹೋದಮೇಲೆ, ''Raw'' ನಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಜಯ ಸಾಧಿಸಿದನು. ====ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್! (2002–2005)==== [[File:Bigshow1.jpg|220px|thumb|ಶೊ ಇನ್ ಡಿಸೆಂಬರ್ ಟು ಡಿಸ್ಮೆಂಬರ್.]] 2002 ರ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ ಗೆ ವೃತ್ತಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು, ಕೂಡಲೇ WWE ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆ ಬ್ರೊಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ನನ್ನು ಜಗಳಕ್ಕೆ ಕರೆದನು. ಬಿಗ್ ಶೊ ಸೆರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್ ನಲ್ಲಿ ಬ್ರೊಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಎರಡು ಬಾರಿ WWE ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ನಾದನು. ಒಂದು ತಿಂಗಳು ನಂತರ ಆರ್ಮಗೆಡ್ಡೋನ್ ನಲ್ಲಿ ಕುರ್ಟ್ ಎಂಗಲ್ ಗೆ ತನ್ನ ಪದವಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡನು. ರೊಯಲ್ ರಂಬಲ್ ನಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ ರೊಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಅರ್ಹತೆ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡನು. ಅವನು ನಂತರ ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನೊಂದಿಗೆ ದ್ವೇಷದಿಂದಿದ್ದನು, ಬಿಗ್ ಶೊ ಆತನನ್ನು ವೇದಿಕೆಯಿಂದ ಹೊರಗೆ ಎಸೆದು ಕುತ್ತಿಗೆಗೆ ಗಾಯ ಉಂಟುಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಮುಂದಕ್ಕೆ ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯ XIX ದಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಜೊತೆಗಾರನಾದ ಎ-ಟ್ರೇನ್, ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಸೋತುಹೋದರು. ಅವನು ಲೆಸ್ನರ್ ನೊಂದಿಗೆ ದ್ವೇಷವನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿಸಿ, WWE ಪದವಿಗೆ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧಮಾಡಿದನು (ನಾಯದ ದಿವಸ ಇದ್ದ ಸ್ಟ್ರೆಚರ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ) ಆದರೆ ಪದವಿಯನ್ನು ಪುನಃ ಪಡೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನವು ಯಶಸ್ವಿಯಿಲ್ಲದೆ ಹೋಯಿತು. ಜೂನ್ 26ರಲ್ಲಿ,2003 ರ ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್! ಎಡಿಶನ್ ನಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ, ಶೆಲ್ಟನ್ ಬೆಂಜಮಿನ್, ಮತ್ತು ಚಾರ್ಲಿ ಹಾಸ್ ರವರು Mr.ಅಮೇರಿಕ, ಬ್ರೊಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ಮತ್ತು ಕುರ್ಟ್ ಎಂಗಲ್ ರವರನ್ನು ಸಿಕ್ಸ್-ಮೆನ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದರು, ಪ್ರದರ್ಶಣವು mr.ಅಮೇರಿಕನನ್ನು ತೋರಿಸುತಿತ್ತು ಇದು ಹಲ್ಕ್ ಹೊಗನ್ ನ ಕೊನೇಯದಾಗಿ ಶ್ರೀ.ಅಮೇರಿಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬಂದದು. ಅನೇಕ ತಿಂಗಳು ನಂತರ, WWE ಹೊಗನ್ ನ ರಾಜಿನಾಮವಿಗೆ ಬಿಗ್ ಶೊ ಕಾರಣ ಎಂದು ಪ್ರಚೋದಿಸಿದರು. ನೊ ಮೆರ್ಸಿ ಯಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ WWE ಯುನೈಟೆಆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆ ಎಡ್ಡಿ ಗುರೆರೊ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು ಮತ್ತು WWE ಚೆಂಪಿಯನ್ ಬ್ರೊಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ನೊಟ್ಟಿಗೆ ಒಂದು ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡನು. [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯ XX]] ನಡೆಯುವ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಬಿಟ್ಟುಹೋಗುವ ಲೆಸ್ನರ್ ನನ್ನು ಬಿಗ್ ಶೊ ಪರಿತ್ಯಕ್ತ ಮಾಡಿದನು. ಪೆ-ಪೆರ್-ವಿವ್ ನಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ [[ಜೊನ್ ಸಿನನಿಗೆ]] ಯುನೈಟೆಆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಕಳೆದುಕೊಂಡನು.<ref name="Milner" /> ಎಪ್ರಿಲ್ 15, 2004ರ ''ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್!'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಆ ರಾತ್ರಿ ಎಡ್ಡಿ ಗುರೆರೊ ನೊಂದಿಗೆ ಸೋತುಹೋದರೆ ತಾನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ವಾಗ್ದಾನಮಾಡಿದನು.<ref name="autogenerated4">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/040415.html|title=WWE SmackDown! Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಗುರೆರೊಗೆ ಅವನು ಕಳೆದುಕೊಡನು, ಮತ್ತು, [[ಟೊರಿ ವಿಲ್ಸನ್]] ತಾನು ಸೋತು ಹೋದದಕ್ಕೆ ನಗಾಡಿದಳು ಎಂದು ನಂಬಿದಾಗ, ಆಕೆಯ ಗಾಡಿಗೆ ಎದುರಾಗಿ ಮತ್ತು ಶಿಲಾಫಲಕದಿಂದ ಎಸೆದು ಬಿಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಬೆದರಿಕೆ ಉಂಟುಮಾಡಿದನು.<ref name="autogenerated4" /> ನಂತರ-ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್!ನ ಜೆನರೆಲ್ ಯಜಮಾನನಾದ [[ಕುರ್ಟ್ ಎಂಗಲ್]] ಬಿಗ್ ಶೊ ನನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹಾಗು ಮಾತನಾಡಲು ಶಿಲಾಫಲಕ್ಕೆ ಏರಿಹೋದನು, ಆದರೆ ಶಿಲಾಫಲದಲ್ಲಿ ಎಂಗಲ್ ನನ್ನು [[ಚೋಕ್ ಸ್ಲಾಮ್]] ಮಾಡಿದನು, ಅವನನ್ನು ಗಲಿಬಿಲಿಪಡಿಸಿ ಮತ್ತು ಕಾಲು ಮುರಿದನು.<ref name="autogenerated4" /> ಈ ಸಂಭವದ ನಂತರ, ಬಿಗ್ ಶೊ WWE ದೂರದರ್ಶನ ದಲ್ಲಿ ನೋಡಾಲು ಹಾಗು ಕೇಳಲು ಅನೇಕ ತಿಂಗಳು ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. 2004 ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಹೊಸ ಜೆನರೆಲ್ ಯಜಮಾನನಾದ [[ತಿಯೊಡೊರ್ ಲೊಂಗ್]] ಪೂರ್ವಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬಿಗ್ ಶೊ ನನ್ನು ಮತ್ತೆ ತಂದನು, ಯಾಕೆಂದರೆ ಅವನು ಎಡ್ಡಿ ಗುರೆರೊ ಮತ್ತು ಕುರ್ಟ್ ಎಂಗಲ್ ರವರ [[ಲಂಬೆರ್ಜೆಕ್ ಪಂದ್ಯದ]] ನಡುವೆ ಅಡ್ಡಬಂದ ಕಾರಣದಿಂದ. [[ನೊ ಮೆರ್ಸಿ]] ಯಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ನಿಗೆ ಗುರೆರೊ ಅಥವಾ ಎಂಗಲ್ ನನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಿತು, ಮತ್ತೆ ಎಂಗಲ್ ನೊಡನೆ ಜಗಳವಾಡಲು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಿದನು, ಅದರಿಂದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದ. ಆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ಎಂಗಲ್ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/nomercy04.html|title=WWE No Mercy Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಪಂದ್ಯದ ಕೆಲವು ವಾರದ ಮೊದಲು, ಎಂಗಲ್ ರಿಂಗ್ ನಡುವೆ [[ಬಂದೂಕು]] ಮತ್ತು ತನ್ನ ತಲೆ ಬೋಲಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಪ್ರಶಾಂತ ಪಡಿಸಿದನು ಅದರಿಂದ ತಾನು ತನ್ನ "ಗಣತೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ" ಎಂದು [[ಹಕ್ಕು ಸಾದಿಸಿದನು]].<ref name="Milner" /> ಏಪ್ರಿಲ್ 3, 2005 ರ [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯ 21]] ರಲ್ಲಿ, [[ಸುಮೊ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ]] ಬಿಗ್ ಶೊ [[ಸುಮೊ]] ಗ್ರೇಂಡ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ [[ಅಕೆಬೊನೊ]] ನನ್ನು [[ಎದುರಿಸಿದನು]]:<ref name="autogenerated3">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/wrestlemania21/|title=WWE WrestleMania Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2009-02-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20090215033828/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/wrestlemania21/|url-status=dead}}</ref> ಈ ಪಂದ್ಯವು ಜಪೇನ್ ಬಲವುಳ್ಳ [[ಪೆ-ಪೆರ್-ವಿವ್]] ನ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಅಕೆಬೊನೊ ಕ್ರೀಡಾಸಕ್ತಿಯ ಕಲಿತನಾಗಿದ್ದ. ಪಂದ್ಯ ನಡೆಯುವ ಹಿಂದಿನ ವಾರದಲ್ಲಿ, [[ಲುತೆರ್ ರೀನ್ಸ್]] [[ಜೀಪನ್ನು]] ಬಿಗ್ ಶೊ ನೂಕುವುದರ ಮೂಲಕ ರಿಂಗ್ ಗೆ ಚಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟನು ಯಾಕೆಂದರೆ ಅವನು ತುಂಬಾ ಬಾರವಿರುವ ಅಕೆಬೊನೊ ನನ್ನು ದೂಡಲು ಸಾಮರ್ಥ್ಯನಾ ಎಂದು ತೋರಿಸಲು. ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯದಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ಅಕೆಬೊನೊಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡನು.<ref name="autogenerated3" /> ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯ 21 ನಂತರ ಬಿಗ್ ಶೊ ತರುವಾಯ [[ಕರ್ಲಿಟೊ ಕೆರಿಬ್ಬಿಯನ್ ಕೂಲ್]] ಮತ್ತು ಆತನ ಮೈಗಾವಲಿನವನಾದ [[ಮಟ್ ಮೊರ್ಗನ್]] ನೊಡನೆ ದ್ವೇಷದಿಂದಿದ್ದನು.<ref name="Milner" /> ====ರಾವ್ (2005–2006)==== [[File:Thebigshow.jpg|thumb|220px|WWE ಜೊತೆ ಬಿಗ್ ಶೊ ಅವರ ಮೊದಲ ಓಟ.]] ಜೂನ 27 ರಂದು, 2005 ರ [[WWE ಡ್ರೇಫ್ಟ್ ಲೊಟೆರಿ]]<ref>{{cite web|url= http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/050627.html|title=WWE Raw Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಯಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ರಾವ್ ಗೆ ಹಿಂದೆ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟನು: ಅದರಿಂದ ಅವನು ಸಿಕ್ಸ್-ಮೇನ್ ಎಲಿಮಿನೇಶನ್ ಪಂದ್ಯದ ''ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್!'' ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆ ಭಾಗವಹಿಸಲು ತಡೆಯಲ್ಪಟ್ಟನು. ಚಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್ಸ್. ಅವನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ [[ಜೀನ್ ನಿಟ್ಸ್ಕಿಯನ್ನು]] ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದನು, ಹೇಗೆಂದರೆ ಇಬ್ಬರ ಜೊತೆಗಾರರು ವೇದಿಕ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದುಉರುಳಿದ ಕಾರಣ ಆ ಪಂದ್ಯವು ಏಕ ಪಂದ್ಯವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿತು. ಆನೇಕ ವಾರದ ನಂತರ ತನ್ನ ದ್ವೇಷಯನ್ನು [[ಸೋಲಿಸಿದಮೇಲೆ]], ವಿಟ್ ನಿಟ್ಸ್ಕಿ ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ತಿರುಗಿದನು. 22 ರಂದು, ನಿಟ್ಸ್ಕಿ ವೇದಿಕೆಯಹಿಂಭಾಗದಿಂದ ಸಂದರ್ಶನೆ ಕೊಡುವ [[ಮರಿಯಾ]]ಳಲಿಗೆ ಕಿರುಕಳಕೊಟ್ಟ ಕಾರಣ ಅವನು ನಿಟ್ಸ್ಕಿಯನ್ನು ಕಕ್ಕಾಬಿಕ್ಕಿಗೊಳಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/050822.html|title=WWE Raw Results|accessdate=2008-03-20| publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಆಗಸ್ಟ್ 29 ರಂದು, ಬಿಗ್ ಶೊ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆದ್ದ ಮೇಲೆ ನಿಟ್ಸ್ಕಿ ವಿಟ್ ಅನ್ನು ರಿಂಗೆ ಬೆಲ್ ನಿಂದ ಹೊಡೆದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/050829.html|title=WWE Raw Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2008-04-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20080417192223/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/050829.html|url-status=dead}}</ref> ಆದಕಾರಣ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ನಿಟ್ಸ್ಕಿ ರವರು [[ಅಂಫೊರ್ಗಿವನ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟರು, ಅದರಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ನಿಟ್ಸ್ಕಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url= http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/unforgiven05.html|title=WWE Unforgiven Results|accessdate=2008-03-20| publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೬ ರಂದು, ಬಿಗ್ ಶೊ [[ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಫೈಟ್]] ನಲ್ಲಿ ಪುನಃ ನಿಟ್ಸ್ಕಿ ಯನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url= http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/050926.html|title=WWE Raw Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಒಕ್ಟೊಬರ್ 17 ರಂದು, ಬಿಗ್ ಶೊ [[ಎಡ್ಜ್]] ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ನೇರಪ್ರಸಾರದ [[ಅನಿಸಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ]]ಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದನು, ಈ ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಜಯಿಸುವವರು [[ಟಬೂ ಟ್ಯುಸ್ಡೆಯಲ್ಲಿ]] ನಡೆಯುವ WWE ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ನ ಟ್ರಿಪಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಜೊನ್ ಸಿನ]] ಮತ್ತು ಕೂರ್ಟ್ ಎಂಗಲ್ ರವರನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url= http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/051017.html|title=WWE Raw Results|accessdate= 2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> [[ಶೌನ್ ಮೈಕಲ್ಸ್]] ಈ ಮತದಾನವನ್ನು ಜಯಿಸಿದನು, ಅದರರ್ಥ ಉಳಿದ ಇಬ್ಬರು [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆ ಯುದ್ಧವಾಡುತ್ತಾರೆಂಬುದು.<ref>{{cite web|url= http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/tabootuesday05.html|title=WWE Taboo Tuesday Results|accessdate=2008-03-20| publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಬಿಗ್ ಶೊ [[ಲೇನ್ಸ್ ಕೇಡ್ ಮತ್ತು ಟ್ರೆವೊರ್ ಮುರ್ಡೊಚ್]] ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಕೇನ್ ನೊಡನೆ ಗುಂಪು ಸೇರಿದನು.<ref>{{Cite web |url=http://www.wwe.com/shows/cybersunday/history/2005/results/ |title=WWE: ಟಿವಿ ಶೋವ್ಸ್ > ಸೈಬರ್ ಸಂಡೇ > ಚರಿತ್ರೆ > 2005 > ಫಲಿತಾಂಶಗಳು |access-date=2010-08-17 |archive-date=2008-07-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080705175520/http://www.wwe.com/shows/cybersunday/history/2005/results/ |url-status=dead }}</ref> [[ಸೆರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್]] ನಡೆಯುವ ಹಿಂದಿನ ವಾರ, ಬಿಗ್ ಶೊ ರಾವ್ ಮತ್ತು ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್! ಬ್ರೇಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದನು. ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು. ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ನವೆಂಬರ್ 11 ''ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್!'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದರು ಮತ್ತು, ಎಡ್ಜ್ ನೊಡನೆ ಸೇರಿ [[ಬಟಿಸ್ಟನನ್ನು]] ಬಾಧಿಸಿದರು (ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಲ್ಲದೆ ಅವನನ್ನು ಜಗಳದಲ್ಲಿ ಗಾಯಮಾಡಿದರು).<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/051111.html|title=WWE SmackDown! Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ನವೆಂಬರ್ 14ರ ''ರಾವ್'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ, ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್! ನ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧರನ್ನು ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ಸೋಲಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಪದವಿಯಿಲ್ಲದ ಇಂಟರ್ ಬ್ರೇಂಡ್ ನ WWE ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಸ್ [[MNM]] ಯನ್ನು ಆಳಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/051114.html|title=WWE Raw Results|accessdate= 2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ನವೆಂಬರ್ 21 ರಂದು, ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ಬಟಿಸ್ಟನನ್ನು [[ಕಾರ್]] ನ [[ಗಾಳಿತಡೆಗಟ್ಟುವುದರ]] ಮೇಲೆ ಎರಡು ಬಾರಿ [[ಚೊಕ್ ಸ್ಲಾಮ್]] ಮಾಡಿ "ಗಾಯಗೊಳಿಸಿದರು".<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/051121.html|title=WWE Raw Results| accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಸೆರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್ ನಲ್ಲಿ, ಶೊ, ಕೇನ್, ಕರ್ಲಿಟೊ, [[ಕ್ರಿಸ್ ಮಾಸ್ಟರ್ಸ್]], ಮತ್ತು ತಂಡದ ನಾಯಕ ಶೌನ್ ಮೈಕಲ್ಸ್, ಮತ್ತು ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ ನ ತಂಡದವರಾದ JBL, [[ರೆಯ್ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೊ]], [[ಬೊಬಿ ಲೇಶ್ಲಿ]], [[ರೇಂಡಿ ಒರ್ಟನ್]], ಮತ್ತು ಬಟಿಸ್ಟ್ ರೊಡನೆ ಇದ್ದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ರಾವ್ ಪರವಾಗಿ ನಿಂತರು.<ref name="autogenerated2">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/survivorseries05.html|title=WWE Survivor Series Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling|archiveurl=https://archive.is/20120629090907/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/survivorseries05/|archivedate=2012-06-29|url-status=live}}</ref> ಸ್ಮ್ಯಾಕ್‌ಡೌನ್! won the match, with Orton being the sole survivor.<ref name="autogenerated2" /> ನವೆಂಬರ್ 29 ರ ''ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್!'' ಎಡಿಶನ್ ನಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಒಳ-ಅರ್ಹತೆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ರೆಯ್ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೊ ನೊಂದಿಗೆ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧವಾಡಿದನು, ಹೇಗಿದ್ದರೂ, ಕೇನ್ ಅಡ್ಡಬಂದ ಕಾರಣ ಪಂದ್ಯವು ನೊ-ಕೊನ್ಟೆಸ್ಟ್ ಎಂದು ತೀರ್ಪಾಯಿತು.<ref name="SD92905">{{cite web|url= http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/051129.html| accessdate=2008-03-23|title=WWE SmackDown! (November 29, 2005) Results|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಪಂದ್ಯದ ತರುವಾಯ, ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ರವರನ್ನು ಬೆನ್ನೆಟ್ಟುವವರೆಗೆ ಅವರು ರೆಯ್ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೊನನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದರು.<ref name="SD92905" /> ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨ ರಂದು ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್! ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿದರು, ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೊ ಮತ್ತು JBL ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು, JBL ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹೋದಮೇಲೆ, [[ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಾಹಕ]] ತನ್ನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಚುಚ್ಚಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹಕ್ಕು ಸಾದಿಸಿದನು.<ref name="SD12205">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/051202.html|accessdate=2008-03-23|title=WWE SmackDown! (December 2, 2005) Results|publisher=Online World of Wrestling|archive-date=2007-05-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20070517051811/http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/051202.html|url-status=dead}}</ref> ಪಂದ್ಯದ ತರುವಾಯ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೊನನ್ನು ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಕಕ್ಕಾಬಿಕ್ಕಿಯಾಯಿತು, ಈ ಸಮಯ ಬಟಿಸ್ಟ್ ಅಡ್ಡಬಂದನು.<ref name="SD12205" /> ಆದಕಾರಣ, ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೬ ರ ''ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್'' ಎಡಿಶನಲ್ ನಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತು ಕೇನ್ [[ಆರ್ಮಗೆಡ್ಡೋನ್]] ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಟಿಸ್ಟ ಮತ್ತು ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೊ ರನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/smackdown/archive/12162005/|accessdate=2008-03-23|title=Randy Orton's Revelation| publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|date=2005-12-06}}</ref> ಅವರು ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆದ್ದರು, ಅದು ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಸ್ ರ ಎರಡು ಬ್ರೇಂಡ್ ನ ವಿರುದ್ಧ ಇತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/armageddon05.html|title=WWE Armageddon Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಡಿಸೆಂಬರ್ 12 ''ರಾವ್'' ಎಪಿಸೋಡ್, [[ನ್ಯು ಯಿಯರ್ಸ್ ರೆವೊಲುಶನ್]] ನ [[ಎಲಿಮಿನೆಶನ್ ಚೇಂಬರ್]] ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ WWE ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗೆ ಅರ್ಹತೆಯಾಗುವ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ವಿಟ್ ಭಾಗವಹಿಸಿದನು.<ref name="autogenerated1">{{cite web|url= http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/051212.html|title=WWE RAW Results|accessdate=2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ವಿಟ್ ತನ್ನ ವಿರೋಧಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡನು, ಶೌನ್ ಮೈಕಲ್ಸ್, ವಿಟ್ ಪಂದ್ಯ ಜಯಿಸಲು ಹಾಗು ಪದವಿಯನ್ನು ಹೊಂದಲು ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ [[ಉದ್ದೇಶದಿಂದ]] [[ಉಕ್ಕು ಕುರ್ಚಿಯಿಂದ]] ಮೈಕೆಲ್ಸ್ ಅನ್ನು ಹೊಡೆದನು.<ref name="autogenerated1" /> ಇದರ ಪ್ರತೀಕಾರಗೆ, ಅವತ್ತು ಸಂಜೆ ವಿಟ್ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ಸೇರಿ ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ಅರ್ಹತೆ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಮಾಡಿದರು.<ref name="autogenerated1" /> ಡಿಸೆಂಬರ್ 26 ''ರಾವ್'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ, ನ್ಯು ಯಿಯರ್ಸ್ ರೆವೊಲುಶನ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಪಂದ್ಯದ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ವಿಟ್ ಮತ್ತು ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ಸಹಿ ಮಾಡುವ ಸಮಯ, ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ವಿಟ್ಟ್ ನ್ನು ತನ್ನ ಚೋಕ್ ಸ್ಲಾಮ್ ಯಾಗಿರುವ [[ಸುತ್ತಿಗೆಯಿಂದ]] ಹೊಡೆದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/051226.html|title=WWE Raw Results|accessdate =2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ಮುಂದಿನ ವಾರದಲ್ಲಿ, ವಿಟ್ ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ [[ಕಬ್ಬಿಣ]]ವನ್ನು ಧರಿಸಿ, ಕಬ್ಬಿಣವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ಹಿಡಿದಿರುವ ಖುರ್ಚಿಗೆ ತೂತು ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು, ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ಆತನ ಮೇಲೆ ಎಸೆಯಬೇಕೆಂದು ಇದ್ದ ಯೋಚನೆಯು ಪ್ರಕಟಿಸುವವರ ಮೇಜಿನ ಮೇಲಿರುವ ಮೊನಿಟರ್ ರನ್ನು ನಾಶಮಾಡಿತು, ಮತ್ತು ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ಅನ್ನು ರಿಂಗ್ ಇಂದ ಬೆನ್ನೆಟ್ಟಿದನು.<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/raw/archive/01022006/|accessdate=2008-03-23|title=The Chamber Awaits|publisher=WWE|date=2006-01-02}}</ref> ನ್ಯು ಯಿಯರ್ಸ್ ರೆವೊಲುಶನ್ ನಲ್ಲಿ, ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ತನ್ನ ಚೋಕ್ ಸ್ಲಾಮ್ ಯಾಗಿರುವ ಸುತ್ತಿಗೆಯಿಂದ ವಿಟ್ ತಲೆಗೆ ಹೊಡೆದ ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url= http://www.onlineworldofwrestling.com/results/wweppv/newyearsrevolution06/|title=WWE New Year's Revolution Results|accessdate= 2008-03-20|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> ತರುವಾಯ, ವ್ರೆಸಲ್ ಮೆನಿಯದ ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ 2006 ರೊಡ್ ನ ಎಂಟು ಪಾಲುಗಾರರಲ್ಲಿ ವಿಟ್ ಕೂಡ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದನು, ಇದರಲ್ಲಿ ಜೆಯಿಸುವವರು WWE ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ನಲ್ಲಿ ಜಾಗ ವಹಿಸುವರು.<ref name="RoadtoWM">{{cite web|url=http://prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wwf/contender.html#road2006|accessdate=2008-03-23|title=Road to WrestleMania Tournament (2006) Results|publisher=Pro Wrestling History}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ 13 ''ರಾವ್'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ, ಸೆಮಿ-ಫೈನೆಲ್ ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ನಲ್ಲಿ ವಿಟ್ ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ನನ್ನು ಎದುರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಪಂದ್ಯವು ಡಬಲ್ ಕೌನ್ಟ್ ಔಟ್ ಮುಕಾಂತರ ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/archive/02162006/|title="R" is for Revenge|date=2006-02-16| accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಆದಕಾರಣ, ವಿಟ್ ಮತ್ತು ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ [[ರೊಬ್ ವೇನ್ ಡೇಮ್]] ನನ್ನು (ಎದುರಿಸುವ ತಂಡದವರ ಸೆಮಿ-ಫೈನೆಲ್ ಗೆದ್ದವನು) ಟ್ರಿಪೆಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸಿದರು, ಫೆಬ್ರವರಿ 20 ರ ''ರಾವ್'' ಎಪಿಸೋಡ್ ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ನಲ್ಲಿ ಜೆಯಿಸುವವರನ್ನು ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡುವಂತ್ತಾಗಿತ್ತು.<ref name="tournament final">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/archive/02202006/|title="Big Time" Pedigree|date= 2006-02-20|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ RVD ಯನ್ನು ಹೊಡೆದು ಜೆಯಹೊಂದಿದನು.<ref name="tournament final" /> [[File:Wrestlemania Axxess.jpg|thumb|ಬಿಗ್ ಶೊ ಅವರು ವ್ರೆಸಲ್ ಮೇನಿಯ XXV ಫೇನ್ ಎಕ್ಸೆಸ್.]] ಟೂರ್ನಮೆಂಟ್ ನಡೆದ ಮುಂದಿನ ವಾರ, ವಿಟ್ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ಕ್ರಿಸ್ ಮಾಸ್ಟೆರ್ಸ್ ಹಾಗು ಕಾರ್ಲಿಟೊ ನೊಂದಿಗೆ ದ್ವೇಷದಿಂದಿದ್ದರು, ಆದರಿಂದ ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಪಂದ್ಯವು [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೇನಿಯ 22]] ರಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/archive/03202006/|title=Hell to pay|date=2006-03-20|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref><ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/raw/archive/03272006/|title=McMahon's bloody plan|date=2006-03-27|accessdate=2008-03-17| publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ವಿಟ್ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ಕಾರ್ಲಿಟೊ ಹಾಗು ಮಾಸ್ಟೆರ್ಸ್ ರವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು, ಅದು ವ್ರೆಸಲ್ ಮೇನಿಯದಲ್ಲಿ ಆರು ಬಾರಿ ಸೋತ ಮೇಲೆ ವಿಟ್ ನ ಮೊದಲನೆಯ ಜೆಯದ ಸೂಚನೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/history/wrestlemania22/matches/2259320/results/|title=World Tag Team Champions Big Show & Kane def. Carlito & Chris Masters|date= 2006-04-02|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಮುಂದಿನ ಸಂಜೆಯಲ್ಲಿ, ವಿಟ್ ಮತ್ತು ಕೇನ್ ತಮ್ಮ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಯನ್ನು [[ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಸ್ಕೇಡ್]] ನ ಸದಸ್ಯರಾದ [[ಕೆನ್ನಿ]] ಮತ್ತು [[ಮಿಕಿಗೆ]] ಹಾಗು ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಸ್ಕೇಡ್ ನ ಬೇರೆ ಸದಸ್ಯರು ಅಡ್ಡಬಂದ ಕಾರಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/raw/archive/04032006/|title=The Champ bows down to the “King of Kings”|date=2006-04-03|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam/2448432|title=History Of The World Tag Team Championship – The Spirit Squad|date=2006-04-03|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|archive-date=2012-01-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20120110105704/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam/2448432|url-status=dead}}</ref> ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಸ್ಕೇಡ್ ನ ಸದಸ್ಯರಾದ [[ಜೊನಿ]] ಮತ್ತು [[ನಿಕಿಯನ್ನು]] ಪುನರ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು ಯಾಕೆಂದರೆ "ಹಾರಿಬಿದ್ದು" ರಿಂಗನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಸ್ಪಿರಿಟ್ ಸ್ಕೇಡ್ ನ ಬೇರೆ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ ಕಾರಣ.<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/raw/archive/04102006/| title=Cena answers with an STFU|date=2006-04-10|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕೇನ್ ಮತ್ತು ವಿಟ್ ನಡುವೆ ಬಂದ ದ್ವೇಷದಿಂದ ಪಂದ್ಯವು [[ಬೇಕ್ಸ್ಲೇಶ್]] ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ನೊ ಕೊನ್ಟೆಸ್ಟ್ ಎಂದು ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/backlash/history/backlash2006/matches/2562228/results/|title=Kane vs. Big Show (No Contest)|date= 2006-04-30|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ====ECW ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮನ (2006)==== ಜೂನ್ 7 ರಂದು ''WWE ವಿರುದ್ಧ ECW ಹೆಡ್ ರಿಂದ ಹೆಡ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ'' ಹೊಸದಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿರುವ [[ECW]] ಬ್ರೇಂಡ್ ಗೆ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟನು: ಇಪ್ಪತ್ತು ಮಂದಿ ಯುದ್ಧದವರೊಡನೆ ರಾವ್ ಮತ್ತು ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ ರೊಸ್ಟೆರ್ಸ್ ವಿರುದ್ಧ ECW ರೊಸ್ಟೆರ್ ಸದಸ್ಯರ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ತನ್ನ ರಾವ್ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ತೆಗೆದು ECW ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಬಯಲುಮಾಡಿದನು.<ref name="ECW battle royal">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/ecw/news/bigshowecw|title=Big Show gets extreme|date= 2006-06-07|last=Hoffman|first=Brett|accessdate=2008-03-17| publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ರೇಂಡಿ ಒರ್ಟನ್ ನನ್ನು ತೆಗೆದಾಕಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ECW ಗೆ ಜೆಯ ತಂದನು.<ref name="ECW battle royal" /> ಬಿಗ್ ಶೊ ನಂತರ [[ವನ್ ನೈಟ್ ಸ್ಟೇಂಡ್]] ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದನು, [[ಟಜಿರಿ]], [[ಸುಪೆರ್ ಕ್ರೆಝಿ]], ಮತ್ತು [[ಫುಲ್ ಬ್ಲಡೆಡ್ ಇಟೇಲಿಯನ್ಸ್ ರವರನ್ನು ಟೇಗ್ ಟೀಮ್]] ಪಂದ್ಯದ್ಲ್ಲಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿದನು. ECW ನ ಜುಲ್ಯ್ 4 ರ ''sci-fi'' ಎಪಿಸೋಡ್ ನಲ್ಲಿ, ECW ನ [[ಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರದ]] ಪೌಲ್ ಹೆಯ್ಮೆನ್ ಸಹಾಯದಿಂದ [[ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯದಲ್ಲಿ]] ನಡೆದ [[ECW]] ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ವನ್ ಡಾಮ್ಅನ್ನು ಬಿಗ್ ಶೊ ಹೊಡೆದು [[ECW ನ ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗೆದ್ದುಕೊಂಡನು. ತರುವಾಯ ವನ್ ಡಮ್ ಅವರು ತನ್ನ ಕೊಡೆತಾವರದ [[ಫೈವ್ ಸ್ಟಾರ್ ಫ್ರೊಗ್ ಸ್ಪ್ಲೇಶ್]] ಅನ್ನು ಬಿಗ್ ಶೊ ಮೇಲೆ ಆರಸಿದರು, ಆದರೆ ಅವರು ಮೂರು ಏಣುಸೂವಿಕೆ ವನ್ ಡಮ್ ಗೆ ಮಾಡಲ್ಲಿಲ.<ref name="ECW title win">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/ecw/archive/070420061/|title=South Philly Screwjob|date=2006-07-04|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref><ref name="WWE ECW title">{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/ecw/history/ecwchampionship/070406bigshow|title=Big Show's first ECW Championship reign|date=2006-07-04|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಹೆಮೆನ್ ಮತ್ತೆ ಸ್ಟೀಲ್ ಚೇರಿನಲ್ಲಿ ವನ್ ದಮ್ ಗೆ ಚೊಕೆ ಸ್ಲಮ್ ಮಾಡಲು ಬಿಗ್ ಶೊವ್ವನ್ನು ಅದೇಶಿಸಿ, ಮೂರು ಏಣುಸೂವಿಕೆ ಮಾಡಿದ.<ref name="ECW title win" /> ಬಿಗ್ ಶೊವ ECW ನ ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯನಾದ ಮೇಲೆ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಗಲಭೆ ಮಾಡಿ, ರಿಂಗ್ ಒಳಗಡೆ ಕಾಲಿಯಾದ ಲೋಟೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಕುಡಿಯುವ ಪಾನೀಯವನ್ನು ಹೆಮೆನ್ ಮತ್ತು ಬಿಗ್ ಶೊವ್ ಆಚರಿಸುತ್ತೀರುವಾಗ ಎಸೆದರು,ಅದು ಅವನನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಪೋಲಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿತು.<ref name="MacKinder">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2006/07/05/1669063.html|last=MacKinder|first=Matt|title=ECW: RVD goes 0 for 2|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|work=Slam Wrestling|accessdate=2007-06-06|date=2006-07-07|archive-date=2007-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20070531123441/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2006/07/05/1669063.html|url-status=dead}}</ref> ಆ ಜಯವು ಅವನನ್ನು ಮೋದಲ ಈ ಮಲ್ಲ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮೋದಲ WWE ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್, WCW ವೊರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ ಹಾಗೂ ECW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ ನನ್ನು ಹೋಂದಿದನು.<ref name="Flair" /> ಅವನು ನಿಜವಾದ ECW ಗೆ ಸೇರದವನಾಗಿದ್ದು, ECW ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಮೊದಲನೆಯಾವನಾಗಿ ಪಡೆದನು. ಮುಂದಿನ ಅನೇಕ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ವಿಟ್ ಅನೇಕ ಬೇರೆ ಗುರುತ್ತಿನ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧರಾದ ರಿಕ್ ಫ್ಲೇರ್, ಕೇನ್, ಹಾಗು ಬಟಿಸ್ಟ ರವರವನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಅನ್ನು ಉಳಿಸಕೊಂಡನು.<ref name="Flair">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/ecw/archive/07112006/|title=Extreme assault|date=2006-07-11|last=Dee|first= Louie|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref><ref name="Sabu attack1">{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/ecw/archive/07252006/|title=Sabu makes a statement|date=2006-07-25|last=Hunt|first=Jen|accessdate= 2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref><ref name="Sabu attack2">{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/ecw/archive/08012006/|title=Sabu strikes again|date=2006-08-01|last=Hunt|first=Jen|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಅವನು ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ಜೊತೆ ಸೋತನು, ಆದರೆ [[ಗ್ರೇಟ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ಬೇಶ್]] ನ ಮೊದಲನೇ [[ಪಂಜಬಿ ಪ್ರಿಸೊನ್-ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ]];<ref name="Punjabi Prison">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows /thegreatamericanbash/history/2006/matches/258159821/results/|title=Enduring the evil entrapment|date=2006-07-23|last=Tello|first=Craig|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|accessdate= 2009-03-05}}</ref> [[ಗ್ರೇಟ್ ಕಾಲಿಗೆ]] ಬದಲಿಯಾಗಿದ್ದ ಏಕೇಂದರೆ ಅವನು ಪಂದ್ಯದ ಮುನ್ನ ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನಿಗೆ ದಾಲಿ ಮಾಡಿದ ಕಾರಣ ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್! ನ ಪ್ರಧಾನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಾದ ತಿಯೊಡೇರ್ ಲೋಂಗ್ ಬಿಗ್ ಶೊ ನನ್ನು ಬದಲಿಗಾಗಿ ಮಾಡಿದ.<ref name="Punjabi Prison" /> ಅವನಿಗೆ [[ಸಬು]] ಜೊತೆ ಕುಡಾ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ದ್ವೇಷ ಇತ್ತು, ಯಾರನ್ನು ಅವನು [[ಸಂಮರ್ ಸ್ಲೇಂನಲ್ಲಿ]] ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref name="Sabu attack1" /><ref name="Sabu attack2" /><ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/summerslam/history/2006/matches/294449013/results/|title=Extreme giant prevails|date=2006-08-20|last= Hunt|first=Jen|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> [[ಸೈಬೆರ್ ಸಂಡೆಯಲ್ಲಿ]] ಜೊನ್ ಸಿನ ಮತ್ತು [[ಕಿಂಗ್ ಬ್ರೂಕರರನ್ನು]] ಚೆಂಪಿಯನ್ಸ್ ಒಫ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸಿದನು.<ref name="Champion of champions">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/cybersunday/history/2006/matches/3293442/results/|title=True champion of champions|date=2006-11-05|last=Hunt|first=Jen|accessdate= 2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಕಿಂಗ್ ಬ್ರೂಕರ್ ನ [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಪದವಿಕ್ಕಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಲು ಮತದಾನಮಾಡಿದರು.<ref name="Champion of champions" /> [[ಕೆವಿನ್ ಫೆಡೆರ್ಲೈನ್]] ಮಧ್ಯ ಪ್ರೇವೆಶಿಸಿದ ಮೂಲಕ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆದ್ದನ್ನು. ಅವನು ಈಗ ಸಿನ ಜೊತೆ ದ್ವೇಷ ಮಾಡಲು ಪ್ರರಾಂಭಿಸಿದನು.<ref name="Champion of champions" /> [[ಸೆರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್]] ನಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಕ ಹತ್ತು-ಜನರ ಸೆರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಿನ ಬಿಗ್ ಶೊ ನೊಂದಿಗೆ ಸೆಣೆಸಡಿದನು,ಆದರಿಂದ ಸಿನ ಮತ್ತು [[ಬೊಬಿ ಲೇಶ್ಲಿ]] ಪಂದ್ಯದ ಒಬುಕಿ ಬದುಕಿ ಉಲಿದವ, ಏಕೆಂದರೆ ಸಿನಗೆ ಲೇಶ್ಲಿ ಜೊತೆ ಗುಂಪು ಮಾಡಿದ ಕಾರಣ ಬಿಗ್ ಶೊ ವನ್ನು ಹೊಡೆದು ಗೆದ್ದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/survivorseries/history/2006/matches/333248011/results/|title=Team Cena topples the Extreme Giant|date=2006-11-26|last= Starr|first=Noah|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಬಿಗ್ ಶೊ ಮತ್ತೆ ಲೇಶ್ಲಿ ಜೊತೆ ದ್ವೇಷ ಮಾಡಿದನು, ಅವನು ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್! ನನ್ನು ಬಿಟ್ಟನು, ಯಾಕೆಂದರೆ [[ಡಿಸೆಂಬರ್ ರಿಂದ ಡಿಸ್ಮೆಂಬರ್]] ನಡೆಯುವ ECW ಬ್ರೇಂಡ್ ECW ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಪಂದ್ಯವಾದ [[ಎಕ್ಸ್ಟ್ರೇಂ ಎಲಿಮಿನೇಶನ್ ಚೇಂಬರ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಗವಹಿಸಲು ಮಾಡಿದನು.<ref name="elimination chamber ECW">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/decembertodismember/matches/32934421/results/|title=Mission accomplished|date=2006-12-03|last=Tello|first=Craig|accessdate=2008-03-17|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಲೇಶ್ಲಿ ಕೋಳಿನಿಂದ ಬಿಗ್ ಶೊ ವನ್ನು ಒಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ECW ನ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ನಾದನು. ಡಿಸೆಂಬರ್ ೬, 2006 ರ ಒಂದು ಯಶಸ್ವಿಯಿಲ್ಲದ ಮರು ಪಂದ್ಯದಿಂದ, WWE.Com ಪ್ರಕಟಿಸಿತು ಅದು ಏನೆಂದರೆ ಬಿಗ್ ಶೊ ತನ್ನ ರಾವ್ ನಲ್ಲಿ ಆದ ಗಾಯಗಳಿಂದ ಗುಣವಾಗಲು ಸಮಯ ತೆಗೆದು ಕೊಂಡನು<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/ecw/news/bigshowtimeoff|accessdate= 2008-03-23|title=Show's Over|last=Tello|first=Chris|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|date=2006-12-06}}></ref> ===PMG ಅತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ವ್ಯೆಕ್ತಿಗಳ ಹೊಡೆದಾಟ(2007)=== WWE ಯಿಂದ ಎರಡು ತಿಂಗಳು ನಿರ್ಗಮನದ ಬಲಿಕ, ಅಪ್ರಿಲ್ 27, 2007 [[PMG ಕ್ಲಾಶ್ ಆಫ್ ಲೆಗೆನ್ದ್ಸ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಜೆರ್ರಿ ದ ಕಿಂಗ್ ಲಲೆರ್]] ಬದಲಿಯಾಗಿ ವಿಟ್ ಮಾಡಿದನು. ಏಕೆಂದರೆ WWE ಅವನನ್ನು ಹಳೆಯ nWo ಸಹಾಬಾಗಿಯಾದ ಹಲ್ಕ್ ಹೊಗನ್ ಜೊತೆ ಪಂದ್ಯದಿಂದ ಹಿಂತೆಗೆದಿದ್ದರು. ವಿಟ್ ಪೌಲ್ "ದಿ ಗ್ರೇಟ್" ವಿಟ್ ಎಂದು ಗುರುತು ಮಾಡಿದರು. ಅವನು ಹೇಳಿದನು "ಬಿಗ್ ಶೊ" ತನ್ನ ಗುಲಾಮ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಇಷ್ಟ ಪಡಲಿಲ್ಲವೆಂದು.<ref>{{cite web |title='Hulk Hogan vs. Jerry Lawler' now off – WWE gets involved and Big Show |url=http://uk.gamespot.com/pages/unions/read_article.php?topic_id=25556634&union_id=9812 |author=Adam Martin |publisher=WrestleView.com |date=2007-04-27 |access-date=2010-08-17 |archive-date=2012-07-18 |archive-url=https://archive.is/20120718151507/http://uk.gamespot.com/pages/unions/read_article.php?topic_id=25556634&union_id=9812 |url-status=dead }}</ref> ಹೊಗನ್ ಅವನನ್ನು ಎತ್ತಿ ಕಾಲನ್ನು ಬಿಲಿಸುವ ಮುಕಾಂತಾರ ಬೊಡಿ ಸೇಮ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ವಿಟ್ ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು. ವಿಟ್ ಗೆ ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪಿಲೊಟ್, ಎಕ್ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಗೊಲ್ಫ್ ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಪತ್ರವನ್ನು ನಿಡಿದನು. ಅದು ಅವನಿಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದ ಗಣ್ಯವನ್ನು ನೀಡಲಿಲ್ಲ. ವಿಟ್ ವೃತ್ತಿ ಪರವಾಗಿ [[ಮುಷ್ಠಿಯುದ್ಧ ಕಸಬನ್ನು]] ಮಾಡಲು ಬಯಸಿದನು, ಆದರಿಂದ ಏನೂ ಕುಡಾ ಪ್ರಯೋಜನಕ್ಕೆ ಬೀಳಲಿಲ್ಲಿ. ===WWE ಗೆ ಹಿಂದೆಬರುವಿಕೆ === ====ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ (2008–2009)==== [[File:Show en un evento de la WWE.jpg|thumb|ಬಿಗ್ ಶೊ ಅವರು ಒಂದು WWE ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ]] ಗಮನಿಸುವಂತೆ ಸಪೂರದ ವಿಟ್ WWEಗೆ ತಾನು ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿದ (ದ) ಬಿಗ್ ಶೊ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಹಿಂತಿರುಗಿದನು, ಆಗ ಅವನು ಘಾತಕದ ಕಾರಣ ಹೊರಗೆ ಹೋದಾಗ 500 ಪೌಂಡ್ಸ್ ಇದ್ದು ಈಗ 108 ಪೌಂಡ್ಸ್ ಸನ್ನು ಕಲೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಫೆಬ್ರವರಿ 17 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ [[ನೊ ವೆ ಔಟ್]] ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದನು. [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಚೆಂಪಿಯಂನಾದ [[ಎಡ್ಜ್]] ನಂತರ ವಿಟ್ [[ರೆಯ್ ಮಿಸ್ಟೀರಿಯೊ]] ನನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದನು, ಆದರೆ ಅವನ ಗುಂಪಿನಿಂದ ಗೆಳೆಯ ರೆಯ್ ನನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು [[ಬೊಕ್ಸರ್]] [[ಫ್ಲೊಯ್ಡ್ ಮೆವೆದೆರ್, ಜೂ.]] ರನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದನು. ಮೆವೆದರ್ ವಿಟ್ ನ ಮೂಗನ್ನು [[ಗುದ್ದಿ ಸಂಯುಕ್ತಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ]] ಹೊಡೆದಾಗ ಅವನ ಹೋರಾಟ ನಿಂತಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/nowayout/history/2008/exclusives/showtimeinvegas|accessdate=2008-02-18|title=Showtime in Vegas|last=Difino|first=Lennie|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|date=2008-02-17|archive-date=2009-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20090227185107/http://www.wwe.com/shows/nowayout/history/2008/exclusives/showtimeinvegas|url-status=dead}}</ref> ನಂತರ ಬಿಗ್ ಶೊ, ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ ಬ್ರೇಂಡಿಗೆ ನೇಮಿಸಲ್ಪಟ್ತನು.<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/superstars/smackdown/bigshow/|accessdate=2010-04-27|title=Big Show's WWE Profile|publisher=World Wrestling Entertainment}}</ref> ಅದರ ನಂತರದ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ ನನ್ನು ಹಿಮ್ಮಡದಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಅವರ ಬಹುಮತ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಅವರ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ, ಬಡಾಯಿಕೊಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಎದುರಾಳಿ ನಿಮಿತವಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಆಧರಿಸಳು ಮುಂದುವರೆದನು. ಇದನ್ನು ಹೊಂದಿಸಲು ಅವನ ಗುಣಾರೋಪಣಿ ಬದಲಾಯಿಸುತಿತ್ತು, ಮತ್ತು [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೇನಿಯ XXIV]] ರಲ್ಲಿ, ಮೆವೆದರ್ ಉಪಯೋಗಿಸಿದ ಅನೇಕ ವಿಧದ ದುಷ್ಟ ಚಾತುರ್ಯದಿಂದ ಗುಂಪಿನ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಪಡೆದು ಬಿಗ್ ಶೊ ಆಪ್ತ ಅಭಿಮಾನಿಯಾದನು. ದವಡೆಯಮೇಲೆ [[ಹಿತ್ತಾಳೆ ಬೆರಳಿನ]] ಹೊಡೆತದಿಂದ ಬಿಗ್ ಶೊ ನೊಕೌಟ್ ಅನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡನು.<ref name="WM24 Res">{{cite web|url= http://www.wwe-zone.com/wwe/results/ppv/wrestlemania/XXIV/index.htm|title= WWE WrestleMania XXIV Results|publisher= Pro-Wrestling Edge|accessdate= 2008-04-06|archive-date= 2008-04-08|archive-url= https://web.archive.org/web/20080408093342/http://www.wwe-zone.com/wwe/results/ppv/wrestlemania/XXIV/index.htm|url-status= dead}}</ref> ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿನ ನಂತರ, [[ದ ಗ್ರೇಟ್ ಕಾಲಿ]] ನೊಂದಿಗೆ ಬದ್ಧದ್ವೇಷದಿಂದ ಬಿಗ್ ಶೊ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ [[ಬ್ಲೇಕ್ಲೇಶ್]] ನಲ್ಲಿ ಮುಕ್ಟ್ಯ ಮಾಡಿದನು, ಅಲ್ಲಿ ಕಾಲಿಯನ್ನು ಚೋಕ್ ಸ್ಲೇಮ್ ನೆರವೇರಿಸಿ ಅವನನ್ನು ಬಿಗ್ ಶೊ ಸೋಲಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/backlash/matches/6842782/results/|accessdate=2008-07-26|date= 2004-04-27last=Clayton|first=Corey|title=Big Show wins mammoth matchup|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> [[ವನ್ ನೈಟ್ ಸ್ಟೇಂಡ್]] ನಲ್ಲಿ, ಶೊ [[CM ಪಂಕ್]], [[ಜೊನ್ ಮೊರಿಸನ್]], [[ಚವೊ ಗುರ್ರೇರೊ]], ಮತ್ತು [[ಟೊಮಿ ಡ್ರೀಮರ್]] ರವರನ್ನು [[ಸಿಂಗಾಪುರ್ ಕೇನ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ]] ಸೋಲಿಸಿದನು. ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ [[ಜೊನ್ ಮೊರಿಸನ್]] ಅವನ ಮೇಲೆ ಉಕ್ಕು ಮೆಟ್ಟಿಲಿಗೆ [[ದೂಡಿದ]] ಕಾರಣ ಅವನ ಕಪ್ಪು ಕಣ್ಣು ಮತ್ತು ಹುಬ್ಬು ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಸೀಳುಗಾಯಗಳನ್ನು ಹೊಲಿಗೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿ ಬಂತು. ಈ ಜೆಯವು, [[ನೈಟ್ ಒಫ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ಸ್]] ನಲ್ಲಿ ECW ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗಾಗಿ ಅವನಿಗೆ ವಾದವಿವಾದ<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/onenightstand/matches/7125736/results/|accessdate=2008-07-26|date=2008-06-01|last=Passero|first=Mitch| title=Bloody big showing|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಮಾಡಲು ಕೇನ್ ಮತ್ತು [[ಮಾರ್ಕ್ ಹೆನ್ರಿ]] ಯರನ್ನು ಎದುರಿಸಳು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು, ಅದನ್ನು ಹೆನ್ರಿ ಪಿಂಫೊಲ್ ಮೂಲಕ ಗೆದ್ದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/nightofchampions/matches/7188540/results/|accessdate=2008-07-26|date= 2008-06-29|last=Rote|first=Andrew|title=World's Strongest Extreme Champion|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಬಿಗ್ ಶೊ ಪುನಃ [[ವಿಕ್ಕಿ ಗುರ್ರೇರೊನ]] ಜೊತೆ ಸೇರಿ ವಿಲ್ಲೇನ್ ಆದನು. [[ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್]] ನನ್ನು [[ಅನ್ಫೊರ್ಗಿವನ್]] ನಲ್ಲಿ ಬಾಧಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನ ''ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್'' ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ತಲೆಹಾಕುವದು ಅದರಲ್ಲೂ ಬಹು ಗಮನಾರ್ತವಾಗಿ [[ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್]], ಜೆಫ್ಫಿ ಹಾರ್ಡಿ, ಚವೊ ಗುರ್ರೇರೊ, ಮತ್ತು ದ ಗ್ರೇಟ್ ಕಾಲಿಯ ವಿರುದ್ಧ ವೈರತ್ವ ವಹಿಸಿದರು. ಅವನು [[ನೊ ಮೆರ್ಸಿಯಲ್ಲಿ]] ನೊಕ್ ಔಟ್ ಮೂಲಕ ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಹೋದನು. ಹೇಗಿದ್ದರೂ, [[ಸೈಬೆರ್ ಸಂಡೆಯಲ್ಲಿನ]] [[ಲಾಶ್ಟ್ ಮೇನ್ ಸ್ಟೇಂಡಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯ]] ಮತ್ತು [[ಸೆರ್ವೈವರ್ ಸೀರೀಸ್]] ನಲ್ಲಿನ ಕೇಸ್ಕೆತ್ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿಮಾನ್ಯರ ಔಟಿನಲ್ಲಿ ಶೊ ಕಳೆದುಕೊಂಡನು. ''ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್'' ನಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್ ನ ವಿರುದ್ಧ ಉಕ್ಕು ಪಂಜರ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಶೊ ಅವನನ್ನು ಬಿಡಿಸಳು ಹೋಗಿ, ದ್ವೇಷಗೊಳಗಾದನು. [[ನೊ ವೆ ಔಟ್]] ನಲ್ಲಿ ಶೊ WWE ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಗಾಗಿ [[ಎಲಿಮಿನೇಶನ್ ಚೇಂಬರ್]] ನಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧಮಾಡಿದನು, ಆದರೆ ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್ ಮೂಲಕ ಮೂರನೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕಳೆದುಕೊಂಡನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/nowayout/matches/9253224/results/|title=http://www.wwe.com/shows/nowayout/matches/9253224/results/|date=2009-02-15|first=Mitch|last=Passero| accessdate=2009-03-05}}</ref> ವಿಕ್ಕಿ ಗುರ್ರೇರೊ ಜೊತೆಗೆ ಗುಪ್ತವಾದ ಸಂಬಂಧ ಬಿಗ್ ಶೊ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಮಾರ್ಚ್ ನಲ್ಲಿ [[ಜೊನ್ ಸಿನ]] ಬಯಲುಮಾಡಿದನು. [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೇನಿಯ XXV]] ರಲ್ಲಿ, ವೆ[[ರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಗಾಗಿ ಟ್ರಿಪೆಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಶೊ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದನು ಅದರಲ್ಲಿ ಚೆಂಪಿಯನ್ ಎಡ್ಜ್ ಮತ್ತು ಜೊನ್ ಸಿನ ರವರು ಇದ್ದರು. ಪುನಃ, ಸಿನ ಗೆದ್ದಕಾರಣ ಅವನು ಯಶಸ್ವಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡನು.<ref>{{cite web|url= http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/matches/9472972/results/|accessdate=2009-04-06|date=2009-04-05|last=Passero|first=Mitch| title=Cena reclaims his gold|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ====ರಾವ್; ಯುನಿಫೈಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ (2009–2010)==== [[File:The Big Show At House Show.jpg|thumb|ಬಿಗ್ ಶೊ ಅವರು ತೀರ್ಪುಗಾರ ಸ್ಕಾತ್ತ್ ಅರ್ಮಸ್ತ್ರೊಂಗ್ ಜೊತೆ ಚರ್ಚೆಮಾಡುತ್ತಿರುವುದು.]] ಏಪ್ರಿಲ್ 13,ರಲ್ಲಿ WWE ಡ್ರೇಫ್ಟ್ ನ ಪ್ರಕಾರ ಬಿಗ್ ಶೊ ನನ್ನು ರಾವ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಗೆ [[2009 ನ WWE ಡ್ರೇಫ್ಟ್]] ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/archive/04132009|accessdate=2009-04-20|date=2009-04-13|last=Sitterson|first=Aubrey|title=Rough Draft|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> [[ಬೇಕ್ಲೇಶ್]] ನಲ್ಲಿ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಾದ ಲಾಸ್ಟ್ ಮೇನ್ ಸ್ಟೇಂಡಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಿನ ಮತ್ತು ಎಡ್ಜ್ ಅನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ, ಅವಾಗ ರಂಗದ ಬೆಳಕಿನ ಮೇಲೆ ಸಿನ ವನ್ನು ಎಸೆದ. ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಎಡ್ಜ್ ಗೆದ್ದನು ಮತ್ತು ಸಿನನಿಗೆ ತುಂಬಾ ಗಾಯವಾಯಿತು.<ref name="LastManStanding">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/backlash/matches/9808960/results/|title=Results:Fueled by hatred and desperation|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]|date=2009-04-26|accessdate=2009-04-26}}</ref> ಜೊನ್ ಸಿನ ಜೊತೆ ಹಗೆತನವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದ, [[ಜಡ್ಜ್ಮೆಂಟ್ ಡೆ]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು [[ಎಕ್ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ರೂಲ್ಸ್]] ನಲ್ಲಿ ಸಿನ ಅವನು ನಿವೇದನೆಯಾದ STF-U ಗೆ<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/judgmentday/matches/10109268/results/|accessdate= 2009-08-03|last=Sitterson|first=Aubrey|date=2009-05-17|title=Conservation of momentum leads to victory|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/extremerules/matches/10247542/results/|accessdate=2009-08-03| last=Murphy|first=Ryan|date=2009-06-07|title=Submission accomplished|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಸೋಲನುಭವಿಸಿದನು, ಜೂನ್ 22 ರ ''RAW'' ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಸಿನನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಹಗೆತನವನ್ನು ಕೊನೆಮಾಡಿದನು.<ref>http://www.wwe.com/shows/raw/archive/06222009/</ref> [[ನೈಟ್ ಆಫ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ಸ್]] ಪಂದ್ಯದ ಕೆಲವು ವಾರಗಲ ಮೊದಲು, ಬಿಗ್ ಶೊ ನಿರಂತರವಾಗಿ U.S.ಚೆಂಪಿಯನ್ ಆದ [[ಕೊಫಿ ಕಿಂಗ್ಸ್ಟನ್]] ಮತ್ತು [[ಇವನ್ ಬೌರ್ನೆ]] ಅನ್ನು ಹಲ್ಲೆಮಾಡಿದ. ಅವನು ಕಿಂಗ್ಸ್ಟನ್ ಜೊತೆ ಹಗೆತನವನ್ನು U.S. ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೋಸ್ಕರ ಬೆಳೆಸಿದ ಮತ್ತು ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ನೈಟ್ ಆಫ್ ಚೆಂಪಿಯನ್ಸ್ ನ [[ಸಿಕ್ಸ ಪೆಕ್ ಚೆಲೇಂಜ್]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿದ. ಅ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, [[ಎಡ್ಜ್]] ನ ಗಾಯಗೋಸ್ಕರ ಕಾಯ ಬೇಕಾದ ಕಾರಣ ಬಿಗ್ ಶೊ ಅನ್ನು [[ಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ]] ನ ಹೊಸ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಜೊತೆಯಾಟಗಾರನಾಗಿ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು, ಅದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ U.S. ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಾ ಪಂದ್ಯವಾದ ಸಿಸ್ಕ್ ಪೆಕ್ ಸವಾಲಿನಿಂದ ಶೊ ಹೊರಗೆಹೋದನು. ಒಟ್ಟಿಗೆ, [[ಯುನಿಫೈಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ಅನ್ನು ಯಶಸ್ಸು ಇಂದ [[ದಿ ಲೆಗಸಿ]] ಎದುರಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಿದರು, ಬಿಗ್ ಶೊ ನ [[ಕಾಲೋಸ್ಸಲ್ ಕ್ಲಾಚ್ಥ್]] ಅನ್ನು [[ಟೆಡ್ ಡಿಬಯಾಸ್]] ಮೇಲೆ ಮಂಡಿಸಿದನು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/nightofchampions/matches/10728352/results/|accessdate=2009-08-03|last=Burdick|first=Michael|date=2009-07-26|title=Big announcement; enormous combination|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> TLC ನಲ್ಲಿ: ಡಿಸೆಂಬರ್ 13 ರ [[WWE TLC: Tables, Ladders & Chairs (2009)|ಮೇಜು, ಏಣಿ ಮತ್ತು ಕುರ್ಚಿ]] ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, [[ಡಿ-ಜೆನೆರಶನ್ X]] ಆದ ([[ಶೌನ್ ಮೈಕಲ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[ಟ್ರಿಪೆಲ್ ಎಚ್]]) ಜೆರಿಕೊ ಮತ್ತು ಶೊ ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ [[ಮೇಜು, ಏಣಿ ಮತ್ತು ಕುರ್ಚಿ ಪಂದ್ಯದ]] ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wwetlc/matches/12728814/results/|title=Climb is of the essence for DX}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ 8 ರ ''RAW'' ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ, ಶೊ ಅವರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು DX ಇಂದ ತನ್ನ ಹೊಸ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಜೊತೆಯಾಟಗಾರ ನಾದ [[ದಿ ಮಿಜ್]] ಮುಕಾಂತರ [[ಟ್ರಿಪೆಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಎಲಿಮಿನೆಶನ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ]] ಮತ್ತೆಪಡೆದುಕೊಂಡರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಎಡ್ಜ್ ಸೊಸೈಟಿಯ([[CM ಪಂಕ್]] ಮತ್ತು [[ಲುಕ್ ಗಲ್ಲೌಸ್]])ಇದ್ದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/results/12324060/|accessdate=2010-02-09| last=Adkins|first=Greg|date=2010-02-08|title=Raw's pit stomp|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ 16,ರಲ್ಲಿ ಅವನು ಮತ್ತು ಮಿಜ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು [[ಯೋಷಿ ಟಟ್ಸು]] ಮತ್ತು [[ಗೋಲ್ಡಸ್ಟ್]] ವಿರುದ್ಧ ''ECW'' ನ ಕೊನೆಯ ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ವಿಜಯದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/ecw/archive/02162010/|title=Dominant farewell}}</ref> ಮಾರ್ಚ್ 1 ರ ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ, ತರುವಾಯ [[ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್]] ಶೌನ್ ಮೈಕಲ್ಸ್ ನ ಗಮನವನ್ನು ಬೇರೆಡೆ ಹರಿಸು ಮುಕಾಂತರ ಶೊ ಮತ್ತು ಮಿಜ್, D-ಜೆನೆರಶನ್ X ಅನ್ನು ತಮ್ಮ ಮರುಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/archive/03012010/|title=A long, strange trip to WrestleMania}}</ref> [[ವ್ರೆಸಲ್ ಮೇನಿಯ XXVI]], ರಲ್ಲಿ ಶೊ ಮತ್ತು ಮಿಜ್ ಅವರು [[ಜೊನ್ ಮೊರಿಸನ್]] ಮತ್ತು [[ಅರ್-ಟ್ರುಥ್]] ಅನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಹುಲಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/wrestlemania/matches/13691242/results/|title=No business like Show-Miz-ness}}</ref> [[ಎಕ್ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ರೂಲ್ಸ್]] ನಲ್ಲಿ ಶೋಮಿಜ್ ಅವರು ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಹಸ್ತತ್ರಾಣದಲ್ಲಿ ಇದ್ದರು ಅದೇನೆಂದರೆ ಶೋಮಿಜ್ ಅವರು ಸೋತರೆ, ಗೆಲ್ಲುವ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಗೆ ಅದರ ಮರುರತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ರಾವ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಯುನಿಫೈಡ್ WWE ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ನಲ್ಲಿ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಬಗಿಯಗುತ್ತಾರೆ. ಮೊದಲ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಆದ ಅರ್-ಟ್ರುಥ್ ಮತ್ತು ಜೊನ್ ಮೊರಿಸನ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸೋತರು. ಮತ್ತೆ ಬಂದ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಆದ [[ಮಾರ್ಕ್ ಹೆನ್ರಿ]] ಮತ್ತು [[MVP]] ಅವರು ಕೂಡ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸೋತರು. ಅದರೆ ಮೇಲೆ ಬಂದ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಆದ [[ಹಾರ್ಟ್ ಡೈನೆಸ್ಟಿ]]ಯ(ದವಿದ್ ಹಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಟೈಸನ್ ಕಿದ್ದ್) ಅದರ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ನಟಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಟ್ 'ದಿ ಹಿಟ್ ಮ್ಯಾನ್' ಅವರು ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆದ್ದರು, ಅದರ ಮೂಲಕ ಮರುರಾತ್ರಿ ರಾವ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಬಗಿಯಾದರು. ====ಸ್ಮಾಕ್ ಡೌನ್ ಗೆ ಮರಳು (2010)==== ಏಪ್ರಿಲ್ 26, 2010 ನೆ ''ರಾವ್'' ವಿನ ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ, ಶೊ ಮತ್ತು ಮಿಜ್ ಅವರು [[ದಿ ಹಾರ್ಟ್ ಡೈನೆಸ್ಟಿ]]ಗೆ ತಮ್ಮ ಯುನಿಫೈಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು.<ref name="2010draft">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/results/14268066/|title=Mix & matches}}</ref> ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಮೇಲೆ, ಬಿಗ್ ಶೊ ಮಿಜ್ ಅನ್ನು ಕೌನ್ಟ್ ಔಟ್ ಮುಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊಡೆದ, ಇದರಿಂದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಎದುರೆದುರಿಗೆ ಸುಳಿವಾಯಿತು. ನಂತರ ಅ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ [[2010 ನ WWE ಯಾ ಡ್ರಾಫ್ಟ್]] ಪ್ರಕಾರ ಬಿಗ್ ಶೊ ಅನ್ನು [[ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್]] ಬ್ರೇಂಡ್ ಗೆ ಕಡ್ಡಾಯ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref name="2010draft" /> ಏಪ್ರಿಲ್ 30 ನೆ ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ''ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್'' ಬ್ರೇಂಡ್ ಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿದ, ಮತ್ತು ತರುವಾಯ ಅವನನ್ನು [[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]]ಗೆ ಪ್ರಥಮ ಸ್ಪರ್ಧಿ ಎಂದು ಗೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ತರುವಾಯ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ವ[[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯನ್]] ಆದ [[ಜಾಕ್ ಸ್ವಗ್ಗೆರ್]] ತಾನು "ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ಅಡ್ರೆಸ್" ಮಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ ಅವನನ್ನು ಅಡ್ಡಿಮಾಡಿ ಬಡಿದನು, ಈ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿ ಮತೊಮ್ಮೆ ಎದುರಿಸು ಎಂದಂತಾಯಿತು. ಮೇ 7 ರ ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ, ಸ್ವಗ್ಗೆರ್/ಕೆನ್ ಮುಖ್ಯ ಪಂದ್ಯದದಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೋ ರಿಂಗ್ ನ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡನು. ಸ್ವಗ್ಗೆರ್ ಅನರ್ಹಗೊಂಡ ಮೇಲೆ, ಘೋಷಿಸು ಮೇಜಿನ ಮೇಲೆ ಶೊ ಚೋಕ್ ಸ್ಲಾಮ್ ಮಾಡಿದನು.<ref name="ShowChokeslamSwagger">{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/smackdown/archive/05072010/|title=Out of control; Over the Limit}}</ref> ಸ್ವಗ್ಗೆರ್ ಸಾಧಿಸಿದ ಸಂಬ್ರಮವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಿದ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಕೋಫಿ ಕಿಂಗ್ಸ್ಟನ್ ಜೊತೆ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಿದ. [[ಓವರ್ ದಿ ಲಿಮಿಟ್]] PPV ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ [[ಜಾಕ್ ಸ್ವಗ್ಗೆರ್]] ಅನ್ನು ಅನರ್ಹತೆ ಮುಕಾಂತರ ಬಿಗ್ ಶೊ ಸೋಲಿಸಿದನು. ಮೇ 27 ರ ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ, ಜನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಆದ ತಿಯೊಡೊರ್ ಲೊಂಗ್ ಹೊರಕ್ಕೆ ಬಂದು ಇ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ನ [[WWE ಫಟಲ್ 4-ವೆ]] ಅರ್ಹತೆಯ ಪಂದ್ಯ ಇದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ. ಲೊಂಗ್ ಮತ್ತೆ ಘೋಷಿಸಿದ, ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಜಾಕ್ ಸ್ವಗ್ಗೆರ್ ಅನ್ನು ಅನರ್ಹತೆ ಮುಕಾಂತರ ಓವರ್ ದಿ ಲಿಮಿಟ್ ನಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿದ ಕರಣ ಬಿಗ್ ಶೋ ತಂತಾನೆ ಅರ್ಹತೆಪಡೆದ, ಆದರೆ ಫಟಲ್ 4-ವೆ ಯಲ್ಲಿ ಜಯಗೊಳಿಸಲು ನಿಷ್ಫಲನಾದ. ಫಟಲ್ 4-ವೆಯ ನಂತರ ಸ್ವಗ್ಗೆರ್ ತನ್ನ ಹೊಸ ಪ್ರಥಮ ಚಲನೆ ಯಾದ ದಿ ''ಎಂಕಲ್ ಲೋಕ್'' ಅನ್ನು ಬಿಗ್ ಶೊ ಮೇಲೆ ಬಳಸಿದ. ಅದು ಬಿಗ್ ಶೊ ನ ಹಿಮ್ಮಡಿಯನ್ನು ಗಾಯಮಾಡಿತು. ಎರಡು ವಾರ ಮತ್ತೆ ಸ್ಮೇಕ್ ಡೌನ್ ನಲ್ಲಿ, ರೆಯ್ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೊ ನ ಹಿಮ್ಮಡಿಯನ್ನು ಹಿಂದಿನ ವಾರದಲ್ಲಿ ಇದೆ ಚಲನೆಯ ಮುಕಾಂತರ ಗಾಯಮಾಡಿದ ಮತ್ತು ಇದೆ ಚಲನೆಯ ಮುಕಾಂತರ ಮತ್ತೆ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೊ ನನ್ನು ಲೋಕ್ ಮಾಡಿದ ಆದರೆ ಬಿಗ್ ಶೊ ಬಂದು ಕಾಪಾಡಿದ. ಮತ್ತೆ ಅದೇ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಶೊ ಗೆ ಎದುರಾಗಿ ಸ್ವಗ್ಗೆರ್ ಅನ್ನು ಎರಡರಷ್ಟು ಕೌಂಟ್-ಔಟ್ ತನಕ ಹೊಡೆದಾಟ ಮಾಡಿದ. ಬೇಗನೆ [[CM ಪಂಕ್]] ಜೊತೆ ಹಗೆತನ ಮಾಡಿದ ಮತ್ತು [[ಮಣಿ ಇನ್ ದಿ ಬ್ಯಾಂಕ್]] ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಪಂಕ್ ನ ಬೋಳಾದ ತಲೆಯ ಮುಸುಕನ್ನು ಕಳಚಿದ. ಮತ್ತೆ ಮಣೆ ಇನ್ ದಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಕೆಂಟ್ತ್ರಟ್ ಏಣಿ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಗೆಲ್ಲಲು ವಿಫಲನಾದ, SES ನ ಗುಂಬ ಸದಸ್ಯನಾದ ಮುಸುಕು ಹಾಕಿದ್ದವನನ್ನು ತನ್ನ ಮುಸುಕನ್ನು ಕಳಚಿ ಆತ [[ಜೋಯಿ ಮೆರ್ಕುರಿ]] ಎಂದು ತೋರಿಸಿದ. ==ಮಾಧ್ಯಮ== [[NASCAR]] ಜೊತೆ ಸ್ಟೆಕರ್ ನಲ್ಲಿ ವೈಗ್ತ್ ಚಿತ್ರ ನಟಿಸಿದ ಮತ್ತು ಸಾರಥಿಯಾದ [[ಕೆನ್ನಿ ವಲ್ಲಸ್]], [[ಸ್ಕೋಟ್ ವಿಮ್ಮೆರ್]], ಮತ್ತು [[ಎಲ್ಲಿಯೊಟ್ ಸೇಡ್ಲರ್]], ತಂಡದ ನಾಯಕನಾದ [[ಜೆಫ್ಫ್ ಹಮ್ಮೊಂಡ್]], ಮತ್ತು 2002 ಮತ್ತು 2005 ನ ಪೂರ್ಣವೇಗದ ಓಟದ ಪಂದ್ಯದ ಸರ್ವವಿಜೇತ [[ಟೋನಿ ಸ್ಟಿವಾರ್ಟ್]]. ಇದರ ಜೊತೆ, [[ಸಿಸ್ಕೊ]] ಮತ್ತು [[ಫಾಶ್ಯ್ ಬ್ರೌನ್]] ಅವರ ಮರುಮಿಶ್ರಿತ [[ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೋ]] "[[ತೊಂಗ್ ಸೊಂಗ್]]" ನಲ್ಲಿ ವಿಟ್ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವಿಟ್ ಅವರು ಅಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ [[ಆರ್ ಯು ಸ್ಮಾರ್ಟೆರ್ ದ್ಯೇನ್ ಎ 5ಥ್ ಗ್ರೇಡರ್]] ಎಂಬ [[ಕ್ರೀಡೆ]] ಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದರು, ಗೆದ್ದ $15,000 ವನ್ನು [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಓರ್ಗನೈಸೇಶನ್ಸ್ ಇಂಕ್]] ಗೆ ಧನಸಹಾಯ ಮಾಡಿದನು. ===ಕಿರುತೆರೆಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು=== {{Unreferenced section|date=August 2009}} *''[[ತಂಡರ್ ಇನ್ ಪೆರಡೈಸ್]]'' (1994) *''[[ಫಿಗರ್ ಇಟ್ ಔಟ್]]'' (1998) *''[[ಕಸಿನ್ ಸ್ಕೀಟೆರ್]]'' (ಮಾರ್ಚ್ 18, 1999) ನ ಉಪಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ "ಸ್ಕೀಟೆರ್'ಸ್ ಸಪ್ಲೆಕ್ಸ್" *''[[ಶಸ್ಟ ಮೆಕ್ ನೇಸ್ಟಿ]]'' (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 5, 1999) ಪೈಲೇಟ್ ಎಪಿಸೋಡ್ ದಲ್ಲಿ (ಅವನತರಾನೆ, ಪಿಜ್ಜಾ ಮುಟ್ಟಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಮವಸ್ತ್ರ ಧರಿಸು ತಿದ್ದನು) *''[[ಸಿಸ್ಕೋ]]'ಸ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೋನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿ ಕೊಂಡನು"[[ತೊಂಗ್ ಸೊಂಗ್]]" ಮರುಮಿಶ್ರಿತ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣ'' *''[[ದಿ ಸಿಂಡಿ ಮರ್ಗೊಲಿಸ್ ಶೋ]]'' (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 8, 2000) *''[[ದಿ ವೀಕೆಸ್ಟ್ ಲಿಂಕ್]]'' (ನವೆಂಬರ್ 12, 2001) – ''WWF ಎಡಿಶನ್'' (6 ಮತದಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿನ ಒಂದು ಮತದಾನಮಾಡಿದ್ದು) *''[[ಸೇರ್ಟೆಡೆ ನೈಟ್ ಲೈವ್]]'' (ಮಾರ್ಚ್ 18, 2000) *''[[ಟಿವಿ ಟೋಟಲ್]]'' (ಏಪ್ರಿಲ್ 29, 2002) *''[[ವನ್ ಒನ್ ವನ್]]'' (ನವೆಂಬರ್ 25, 2002) ಎಪಿಸೋಡ್ ದಲ್ಲಿ "ಇಸ್ ಇಟ್ ಸೇಫ್?" "ಮಿಲೆಸ್" ಆಗಿ *''[[ಪ್ಲೇಯರ್$]]'' (2004) ಎಪಿಸೋಡ್ ದಲ್ಲಿ "ಬರೆನಕೆದ್ ಪ್ಲೇಯರ್ಸ್" *''[[MADtv]]'' (ಮಾರ್ಚ್ 13, 2004) *''[[Star Trek: Enterprise]]'' (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 29, 2004) ಎಪಿಸೋಡ್ ದಲ್ಲಿ "[[Borderland (Star Trek: Enterprise)|ಬೋರ್ಡೆರ್ಲೇಂಡ್]]" ಆಗಿ "[[ಒರಿಒನ್]] ಸ್ಲೇವ್ ಟ್ರೇಡರ್ #1" *''[[ಹೊಗನ್ ನೋವ್ಸ್ ಬೆಸ್ಟ್]]'' (2004–2005, 2007) *''ಲೇಟ್ ನೈಟ್ ವಿದ್ ಕೆವಿನ್'' (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 27, 2005) *''[[ಲೇಟ್ ನೈಟ್ ವಿದ್ ಕೊನನ್ ಓ'ಬ್ರಿಎನ್]] (2008, 2009)'' *''[[ಎಟೇಕ್ ಒಫ್ ದಿ ಶೊ!]]'' ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 2, 2008. *''VH1 ಟೋಪ್ 20 ಕೌಂಟ್ ಡೌನ್'' (2009) *''[[ಅರ್ ಯು ಸ್ಮಾರ್ಟೆರ್ ದ್ಯೇನ್ ಎ ಫಿಫ್ತ್ ಗ್ರೇಡರ್?]]'' (ಅಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಆವೃತ್ತಿ) (ಆಗಸ್ಟ್ 10/17, 2009) *''[[ದಿ ಟುನೈಟ್ ಶೊ ವಿದ್ ಕೊನನ್ ಓ'ಬ್ರಿಎನ್]]'' (ಆಗಸ್ಟ್ 26, 2009) *''[[Extreme Makeover: Home Edition]]'' (ಏಪ್ರಿಲ್ 11, 2010) *''[[ಲೇಟ್ ನೈಟ್ ವಿದ್ ಜಿಮ್ಮಿ ಫಲ್ಲೊನ್]]'' (ಜೂನ್ 16, 2010) *''[[ರೊಯಲ್ ಪೇನ್ಸ್]] ಸೀಸನ್ 2, ಎಪಿಸೋಡ್ 3 "ಕೀಪಿಂಗ್ ದಿ ಫೆತ್" (ಜೂನ್ 17, 2010)'' ===ನಟನಾ ವೃತ್ತಿ=== *''ರೆಗ್ಜೀ'ಸ ಪ್ರೆಯರ್'' (1996) Mr. ಪೊರ್ಟೊಲ" ಹಾಗೆ *''[[ಜಿಂಗಲ್ ಆಲ್ ದ ವೆ]]'' (1996) "ಹ್ಯುಜ್ ಸಂತ" ಹಾಗೆ *''ಮೆಕ್ ಸಿಂಸೀಸ್ ಐಲ್ಯಾಂಡ್'' (1998) "ಲಿಟಲ್ ಸ್ನೊವ್ ಫ್ಲೇಕ್" ಹಾಗೆ *''[[ದ ವಾಟರ್ ಬಾಯ್]]'' (1998) "ಕೇಪ್ಟನ್ ಇನ್ಸನೋ"ಹಾಗೆ *''ಲಿಟಲ್ ಹೆರ್ಕುಲೆಸ್ ಇನ್ 3-D'' (2006) "ಮರ್ದುಕ್" ಹಾಗೆ *''ನಕ್ಲೆಹೆಡ್'' (WWE ಸ್ಟುಡಿಯೋಸ್ ಪ್ರೊಡೆಕ್ಶನ್)'' (2010)'' *''[[ಮೆಕ್ ಗ್ರುಬೆರ್]]'' (2010) "ಬ್ರಿಕ್ ಹಗ್ಸ್" ಹಾಗೆ ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ಅಸುರ ಅಂಡ್ರೆ ತರ, ವಿಟ್ ಗೆ ಅಕ್ರೊಮಿಗಲಿ, ಎಂಬ ಎನ್ದೊಕ್ರಿನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಕಾಯಿಲೆ ಇದೆ. ವಿಟ್ ಗೆ 1990 ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಪಿಟುಟ್ತರಿ ಗ್ಲಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಯಶಸ್ಸು ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಆಯಿತು ಅದು ಅವನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿತು. ಹನ್ನೆರಡನೆ ವಯಸಿನ ತರುವಾಯ, ವಿಟ್ ಅವರು ಎತ್ತರವು, ಭಾರವು ಮತ್ತು ಎದೆಯಲ್ಲಿ ರೋಮವಿತ್ತು. 1991 ರಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಹತ್ಹೋಮ್ಬಥನೆ ವಯಸಿನಲ್ಲಿ ವಿಚಿತ ಸ್ಟೇಟ್ ಉನಿವೆರ್ಸಿಟಿ ಬಾಸ್ಕೆಟ್ಬಾಲ್ ಟೀಂಮ್ ನ ಸದಸ್ಯ ನಾಗಿದ್ದ ಕಾರಣ, ವಿಟ್ ಅನ್ನು ಸೇರಿಸಿದರು. ಆತನ ಬೂಟು ಗಾತ್ರವು 22 5 E, ಅವನ ರಿಂಗ್ ಗಾತ್ರವು 22.5, ಮತ್ತು ಅವನ ಎದೆಯು{{convert|64|in|cm}} ಸುತ್ತಳತೆಯಲ್ಲಿದೆ. 2005 ರಲ್ಲಿ, ಗಾತ್ರದ ವ್ಯಾವಹಾರಿಕವಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಲಿಂದ ತನ್ನ ವಿಮಾನ ಮತ್ತು ಗಾಡಿ ಬಾಡಿಗೆಗೆ ವಿಟ್ ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ಒಂದು ಬಸ್ ಮತ್ತು ಬಸ್ ಚಾಲಕ ನನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿದ್ದ. ಸೌತ್ ಕ್ಯಾರೊಲಿನದ, ಬತೆಸ್ಬುರ್ಗ್-ಲೀಸ್ವಿಲ್ಲೇ, ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಾದ ವ್ಯ್ಮನ್ ಕಿಂಗ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ವಿಟ್ ಬಸ್ಕೆಟ್ಬಾಲ್ ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ ಆಡಿದನು. ಅವನು ಬಸ್ಕೆಟ್ಬಾಲ್ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಕ್ಯ ಆಟಗಾರ ಮತ್ತು ಕಾಲ್ಚೆಂಡಾಟ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಬಿಗಿಯಾಗಿದ್ದ. ಆದರೆ [[ವಿಚಿತ ಸ್ಟೇಟ್ ಉನಿವೆರ್ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ, ವಿಟ್ ಬಸ್ಕೆಟ್ಬಾಲ್ ಆಡಿದನು]], ಮತ್ತು ಸೌಥೆರನ್ ಈಲ್ಲಿನೊಇಸ್ ಉನಿವೆರ್ಸಿಟಿ-ಎಡ್ವೆರ್ಸ್ವಿಲ್ಲೆಯ ಬೀಟಾ-ಚಿ ಚಪ್ತೆರ್ ಆಫ್ [[ಟವ್ ಕಪ್ಪ ಎಪ್ಸಿಲೋನ್]] [[ಸಹೋದರತ್ವದ]] ಸದಸ್ಯನಾಗಿದ್ದ. ವಿಟ್ ಸೌಥೆರನ್ ಈಲ್ಲಿನೊಇಸ್ ಉನಿವೆರ್ಸಿಟಿ ಎಡ್ವೆರ್ಸ್ವಿಲ್ಲೆ ಯಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದ, 1992 ರಿಂದ 1993 ತನಕ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಾಲ್ಲೆಗೈತ್ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಅಸ್ಸೋಶೇಶೇನ್ (NCAA) ವಿಭಾಗ II ಕೌಗರ್ಸ್ ಬಾಸ್ಕೆಟ್ಬಾಲ್ ಟೀಂಮ್ ನ ಸದಸ್ಯನಾಗಿದ್ದ. SIUE ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ನಿಯಮಿತ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಕೌಗರ್ಸ್ ಗೆ ವಿಟ್ ಒಟ್ಟು ಮೂವತ್ತೊಂದು ಅಂಕಗಲನ್ನು ಪಡೆದನು. ಡಿಸೆಂಬರ್ 1998ರಲ್ಲಿ, ತೆನ್ನೆಸ್ಸೀಯ ಮೆಂಫಿಸ್, ನಲ್ ಒಂದು ಉಪಹಾರಗೃಹದ ಗುಮಾಸ್ತ ಜೊತೆ ತನನ್ನು ತಾನೆ ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿದ ಕಾರಣ ವಿಟ್ ಅನ್ನು ದಸ್ತಗಿರಿ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಬಂಧನದಲ್ಲಿಡಲಾಯಿತು. ವಿಟ್ ಅನ್ನು ಸಾಕ್ಷಿಯ ಕೊರತೆ ಕಾರಣ ಮತ್ತೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref name="TSG">{{cite web|url= http://www.thesmokinggun.com/mugshots/bigshowmug1.html|title=Big Show|publisher=[[The Smoking Gun]]|accessdate= 2007-06-06}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ 14, 1997 ರಂದು ತನ್ನ ಮೊದಲನೇ ಹೆಂಡತಿಯಾದ,ಮೆಲಿಸ್ಸ ಅನ್ ಪಯಾವಿಸ್, ಅನ್ನು ವಿಟ್ ಮದುವೆಯಾದ. 2000 ನಲ್ಲಿ ಬೇರ್ಪಡಾದರು ಮತ್ತು ಅವರ ವಿವಾಹ ವಿಚ್ಛೇದನೆಯು ಫೆಬ್ರವರಿ 6, 2002 ರಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮವಾಯಿತು. ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅವರಿಗೆ ಸಿಎರ್ರ ಎಂಬ ಮಗಳು ಇದ್ದಾಳೆ. ಫೆಬ್ರವರಿ 11, 2002 ರಲ್ಲಿ ಬೆಸ್ಸ್ ಕತ್ರಮದೊಸ್, ಎಂಬ ಎರಡನೆ ಹೆಂಡತ್ತಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ. ಮಾರ್ಚ್ 1999, ರಲ್ಲಿ ರೋಬೇರ್ತ್ ಸ್ವಯೇರ್ ಜೊತೆ [[ಹಲ್ಲೆಯನು]] ವಿಟ್ ಮೇಲೆ ಹೊರಿಸಿಲಾಯಿತು, ಬಿಸಿಲು ಕಾಲದ 1999 ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂ ಯೋರ್ಕ್ ನ ಯುನಿಯಂಡಲೆಯ, ಮರ್ರಿಒತ್ತ್ ಹೋಟೆಲ್ಸ್ & ರೆಸಾರ್ಟ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ, ವಿಟ್ ತನ್ನ ಔಡನ್ನು ಮುರಿದ ಎಂದು ಆಪಾದಿಸಿದನು. ವಿಟ್ ಸ್ವಯೇರ್ ತನ್ನನ್ನು ಹರೆಹಯ್ದ, ಬೆದರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಜೋರಾಗಿ ನೂಕಿದನು ಎಂದು ಹಕ್ಕುಸಾಧಿಸಿದನು, ಮತ್ತು ಸ್ವಯೇರ್ ನ ಗುದ್ದುವ ಮೂಲಕ ಉತ್ತರಿಸಿದನು. ಮೂರು ದಿನದ ನಂತರ, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ತೋಮಸ್ ಫೈನ್ಮನ್ ತಪ್ಪುಗಾರ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ಕೊಟ್ಟನು.<ref name="Powell">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingArchive/wight_mar9.html|last=Powell|first=John|title=Wight goes to court|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|work=Slam Wrestling|accessdate=2007-06-06|date=2000-03-09|archive-date=2007-06-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20070613135314/http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingArchive/wight_mar9.html|url-status=dead}}</ref><ref name="Powell2">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingArchive/wight_mar10.html|last=Powell|first=John|title=Wight testifies in his own defence|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|work=Slam Wrestling|accessdate=2007-06-06|date=2000-03-10|archive-date=2007-06-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20070613001057/http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingArchive/wight_mar10.html|url-status=dead}}</ref><ref name="Powell3">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingArchive/wight_mar11.html|last=Powell|first=John|title=Wight acquitted of assault|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|accessdate=2007-06-06|date=2000-03-11|archive-date=2007-10-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20071013101953/http://slam.canoe.ca/SlamWrestlingArchive/wight_mar11.html|url-status=dead}}</ref> ==ಮಲ್ಲಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ== *'''ಕೊನೆಗಳಿಗೆಯ ಚಲನೆಗಳು''' **[[ಚೋಕ್ ಸ್ಲಾಮ್]]<ref name="WWE" /> **''ಕೊಲೊಸಲ್ ಕ್ಲಚ್'' ([[ಕೆಮಲ್ ಕ್ಲಚ್]])<ref name="WWE" /> – 2009 **''ನೋಕ್ ಔಟ್ ಪಂಚ್'' ([[ರೈಟ್-ಹಾಂಡಡ್ ನೋಕ್ ಔಟ್ ಹೂಕ್]])<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/raw/slammyawards08/|title=Slammy Award Winners|accessdate=2009-03-19|date=2008-12-08|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> – 2008–ಇಂದಿನ **''ಶೊಸ್ಟೊಪೆರ್'' ([[ಇನ್ವೆರ್ಟೆಡ್ ಲೆಗ್ ಡ್ರಾಪ್ ಬುಲ್ ಡಾಗ್]])<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/shows/ecw/archive/09262006/|date=2006-09-26|last=Tello|first=Craig|title=A grisly night on Sci Fi|publisher=[[World Wrestling Entertainment]]}}</ref> – 2006; ಖಾಯಂ ಆಗಿ 2008–೨೦೦೯ ತನಕ ಬಳಸಿದನು *'''ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಪಟ್ಟುಗಳು''' * **[[ಅಬ್ದೊಮಿನಲ್ ಸ್ಟ್ರೆಚ್]]<ref name="torch1">{{cite web|url=http://www.pwtorch.com/artman2/publish/Torch_Flashbacks_19/article_29973.shtml|accessdate=2009-08-03|last=Keller|first=Wade|title=Torch Flashbacks – Keller's WWE SmackDown report|date=2004-02-12|publisher=PWTorch.com}}</ref> **[[ಬೀರ್ಹಗ್]]<ref name="torch2">{{cite web|url=http://pwtorch.com/artman2/publish/PPV_Reports_5/article_32119.shtml|accessdate=2009-08-03|last=Keller|first=Wade|date=2009-05-17|title=Keller's WWE Judgement Day PPV report|publisher=PWTorch.com}}</ref> **[[ಬಿಗ್ ಬೂಟ್]]<ref name="OWOW" /><ref name="torch1" /> **[[ಕೋಬ್ರ ಕ್ಲುಟ್ಚ್ ಬ್ಯಾಕ್ ಬ್ರಕೆರ್]], ಯಾವೊಂದು ಸಮಯದಲ್ಲಿ [[ಕೋಬ್ರ ಕ್ಲುಟ್ಚ್]]ಗೆ ಅಥವಾ [[ಟ್ವೆಸ್ಟಿಂಗ್ ಸ್ಲೇಮ್]]ಗೆ ಹಾಕು<ref name="canoe1">{{cite web|url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2006/07/12/1680795.html|accessdate=2009-08-03|last=Mackindler|first=Matt|title=ECW: Big Show retains|publisher=[[Canadian Online Explorer]]|work=Slam! Sports|archive-date=2007-11-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20071112210156/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2006/07/12/1680795.html|url-status=dead}}</ref><ref name="observer1">{{cite web|url=http://www.f4wonline.com/content/view/6403/74/|accessdate=2009-08-03|last=Grimaldi|first=Michael C.|title=Early look at Smackdown tonight|publisher=[[Dave Meltzer#Wrestling Observer Newsletter|Wrestling Observer Newsletter]]}}{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> **[[ಎಲ್ಬೊ ಡ್ರಾಪ್]]<ref name="OWOW" /> **''ಫೈನಲ್ ಕಟ್'' ([[ಸ್ಪಿನ್ನಿಂಗ್ ಹೆಡ್ಲೋಕ್ ಎಲ್ಬೊ ಡ್ರಾಪ್]]) **[[ಹೆಡ್ಬುತ್ತ್]]<ref name="view1">{{cite web|url=http://www.wrestleview.com/pbp/2224.php|accessdate=2009-08-03|last=Martin|first=Adam|date=2009-07-26|title=Match #1 Chris Jericho and the Big Show vs. Ted DiBiase and Cody Rhodes|publisher=WrestleView.com}}</ref> **[[ಹೋಗ್ ಲೋಗ್]]<ref name="OWOW" /> **[[ಮಿಲಿಟರಿ ಪ್ರೆಸ್ ಸ್ಲೇಮ್]]<ref name="OWOW" /> **[[ಓಪನ್-ಹಾಂಡಡ್ ಚೊಪ್]] ಎದುರಾಳಿಯ ಎದೆಗೆ<ref name="view1" /> **[[ರಿವೆರ್ಸೆ ಪವರ್ ಬಾಂಬ್]]<ref name="OWOW">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/b/big-show.html|accessdate=2009-07-24|title=OWOW profile|publisher=Online World of Wrestling}}</ref> **[[ಸೈಡ್ ವಾಕ್ ಸ್ಲೇಮ್]]<ref name="torch3">{{cite web|url=http://www.pwtorch.com/artman2/publish/Arena_Reports_10/article_31033.shtml|accessdate=2009-08-03|last=Fitch|first=Clint|title=Arena Reports 3/29|date=2009-03-30|publisher=PWTorch.com}}</ref> **[[ಸ್ಪಿಯರ್]]<ref name="view1" /> *'''[[ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು]]''' **[[ಜೋಯ್ ಗಿಯೋವನ್ನಿ]]<ref name="Managers">{{cite web|url=http://www.cagematch.de/?id=2&nr=712&view=manager#manager|title=Big Show's managers}}</ref> **[[ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್]]<ref>{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/j/jimmy-hart.html|title=Jimmy Hart's OWOW profile|publisher=Online World of Wrestling|accessdate=2009-09-04}}</ref> **[[ಪೌಲ್ ಹೆಯ್ಮನ್]]<ref name="Managers" /> **[[ಮೆಕ್ ಮಹೊನ್]]<ref name="Managers" /> **[[ವಿಕ್ಕಿ ಗುರ್ರೆರೊ]]<ref name="Managers" /> **[[ಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ]]<ref name="Managers" /> **[[ಧ ಮಿಜ್]]<ref name="Managers" /> *'''[[ಪ್ರವೇಶದ ಸ್ವರಸಂಗತಿಗಳು]]''' **"ರೋಕ್ಕ್ಹೌಸೆ" [[ಜಿಮ್ಮಿ ಹಾರ್ಟ್]]ಇಂದ ಮತ್ತು ಎಚ್. ಹೇಳಮ್ (WCW / WWF/E; ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸದ [[ನ್ಯೂ ವೇರ್ಲ್ಡ್ ಒರ್ಡರ್]]; 1996–1997, 1998–1999, 2002) **"ನೋ ಚಾನ್ಸ್ ಇನ್ ಹೆಲ್" by [[ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್ಟೋನ್]] (WWF; 1999) **"[[ಬಿಗ್]]" ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್ಟೋನ್ ಇಂದ(WWF/E; 1999–2006)<ref name="Themes">{{cite web|url=http://www.cagematch.de/?id=2&nr=712&view=themes#themes|title=Big Show's themes}}</ref> **"[[ಬಿಗ್ (ಮರುಮಿಶ್ರಿತ)]]" [[ಮ್ಯಾಕ್ 10]] ಇಂದ, ಕೆ ಮ್ಯಾಕ್, ಬೂ ಕಪೋನೆ, ಮತ್ತು [[MC ಯಿಹ್ತ್]] (WWF; 2000) **'''"[[ಕ್ರಂಕ್ ಇಟ್ ಅಪ್]]"''' [[ಬ್ರಾಂಡ್ ನ್ಯೂ ಸಿನ್]]ಇಂದ<ref name="Themes" /> (WWE; 2006, 2008–ಇಂದಿನವರೆಗೆ) **"[[WWE The Music: A New Day#Track listing|ಕ್ರಂಕ್ ದಿ ವಾಲ್ಸ್ ಡೌನ್]]" ಮೆಲೀನ್ ಮತ್ತು ದಿ ಸಂಸ್ ಆಫ್ ಡಿಸೇಸ್ಟರ್<ref name="Themes" /> ಇಂದ (ಉಪಯೋಗಿಸಿದ್ದು [[ಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ]] ಜೊತೆ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಇರುವಾಗ) **"[[WWE The Music: A New Day|ಐ ಕೆಮ್ ಟು ಪ್ಲೇ]]" ಡೌನ್ ಸ್ಟೇಟ್<ref>{{cite web|url=http://blogs.myspace.com/index.cfm?fuseaction=blog.view&friendId=17258172&blogId=523970629|author=Downstait|title=I'm The Miz and I'm awesome! (New Song)|date=2009-12-29|accessdate=2010-01-05|publisher=[[MySpace]]|archive-date=2009-02-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20090207065936/http://blogs.myspace.com/index.cfm?fuseaction=blog.view|url-status=dead}}</ref> ಇಂದ (2010) (ಉಪಯೋಗಿಸಿದ್ದು [[ಧಿ ಮಿಜ್]]ಜೊತೆ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಇರುವಾಗ) ==ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅಕಂಪ್ಲಿಶ್‌ಮೆಂಟ್ಸ್== *'''[[ಪ್ರೊ ವ್ರೆಸಲಿಂಗ್ ಇಲ್ಲೆಸ್ಟ್ರೆಟಡ್]]''' **[[PWI ರುಕಿ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್]] (1996)<ref name="Ristic" /><ref name="CageAwards">{{cite web|url=http://www.cagematch.de/?id=2&nr=712&view=awards#awards|title=Big Show's awards}}</ref> **[[PWI ವರ್ಷದ ವ್ರೆಸ್ಲರ್]] (1996)<ref name="Ristic" /><ref name="CageAwards" /> **PWI 500 ಗರಿಷ್ಠ ಒಂಟಿ ವ್ರೆಸ್ಲೆರ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ [[PWI 500]] 1996ರಲ್ಲಿ #'''2''' ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು<ref name="CageAwards" /><ref>{{cite web|url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50096.htm|accessdate=2009-03-21|title=Pro Wrestling Illustrated Top 500 – 1996|publisher=Wrestling Information Archive|archive-date=2011-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20110522012052/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50096.htm|url-status=dead}}</ref> *'''[[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್]]''' **[[WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ([[2 ಬಾರಿ]])<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wcwchampionship/|title=WCW World Heavyweight Championship history}}</ref> **[[WCW ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ([[3 ಬಾರಿ]]) – with [[ಲ್ಕೆಕ್ಸ್ ಲುಗರ್]] (1), [[ಸ್ಟಿಂಗ್]] (1) ಮತ್ತು [[ಸ್ಕೊಟ್ ಹೊಲ್]] (1)<ref>{{cite web|url= http://www.wrestling-titles.com/wcw/wcw-t.html|title=WCW World Tag Team Championship history|publisher=Wrestling-titles.com| accessdate=2009-03-05}}</ref> **[[WCW ವರ್ಲ್ಡ್ ವಾರ್ 3]] ([[1996]]) **ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ಕೇಬಲ್ ಟುರ್ನಮೆಂಟ್ (1996)<ref>{{cite web|url=http://www.solie.org/titlehistories/kocwcw.html|title=King of Cable Tournament history}}</ref> [[File:Big Show - ECW Champion.jpg|thumb|190px|ಬಿಗ್ ಶೊ ECW ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಆಗಿ.]] *'''[[ವರ್ಲ್ಡ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಫೆಡರೇಶೇನ್ / ವರ್ಲ್ಡ್ ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್ಟಿನ್ಮೆಂಟ್]]''' **[[ECW ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿ ವೇಟ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ([[1 time]])<ref name="WWE ECW title" /> **[[ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ([[5 ಬಾರಿ]]) – [[ದಿ ಅಂಡರ್ಟೇಕರ್]]ಜೊತೆ (2), [[ಕೇನ್]] (1), ಕ್ರಿಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ(1) ಮತ್ತು ದಿ ಮಿಜ್ (1)<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/worldtagteam/|title=World Tag Team Championship (WWE) history}}</ref> **[[WWE ವೆರ್ಲ್ಡ್ ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ([[2 ಬಾರಿ]]) – [[ಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ]]ಜೊತೆ (1) ಮತ್ತು [[ದಿ ಮಿಜ್]] (1)<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwetag/|title=WWE Tag Team Championship history}}</ref> **[[WWE ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ([[1 ಬಾರಿ]])<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates/30445411212|title=Big Show's first WWE United States Championship reign|access-date=2010-08-17|archive-date=2005-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20050724015729/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/unitedstates/30445411212|url-status=dead}}</ref>[436] **[[WWF/E ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್]] ([[2 ಬಾರಿ]])<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/|title=WWE Championship history}}</ref> **[[WWF ಹಾರ್ಡ್‌ಕೋರ್‌ ಚೆಂಪಿಯಂಶಿಪ್‌]] ([[3 ಬಾರಿ]])<ref>{{cite web|url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/hard/|title=WWE Hardcore Championship history}}</ref> **[[ಸ್ಲಮ್ಮಿ ಅವಾರ್ಡ್]] ಟೇಗ್ ಟೀಮ್ ಒಫ್ ದಿ ಇಯರ್ ಗೆ ([[2009]]) – ಕ್ರಿಸ್ ಜೆರಿಕೊ ಜೊತೆ<ref>{{cite web|url=http://www.prowrestlinghistory.com/supercards/usa/wwf/slammy.html#2009|title=2009 Slammy Award winners}}</ref> *'''[[ವ್ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಒಬ್ಸೇರ್ವರ್ ನ್ಯೂಸ್ಲೆಟರ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್]]''' **ರೂಕಿ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ (1998) **[[ವೆರ್ಸ್ಟ್ ಫ್ಯುದ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್]] (1999) <small>ವಸ್. [[ದಿ ಬಿಗ್ ಬಾಸ್ ಮೇನ್]]</small> **[[ವೊರ್ಸ್ಟ್ ವ್ರೆಸ್ಲೆರ್]] (2001, 2002) **[[ಮೋಸ್ಟ್ ಎಂಬೆರೇಸ್ಸಿಂಗ್ ವ್ರೆಸ್ಲೆರ್]] (2002) ==ಪರಾಮರ್ಶನಗಳು== {{Reflist|2}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{commons}} *[http://www.wwe.com/superstars/smackdown/bigshow/ ಬಿಗ್ ಶೊ ಅವರ ಪಾರ್ಶ್ವಚಿತ್ರ] WWE.com ಅಲ್ಲಿ *{{imdb name|id=0927833|name=Paul Wight}} *[http://phobos.apple.com/WebObjects/MZStore.woa/wa/viewPodcast?i=42187169&amp;id=279842413"ಬಿಗ್ ಶೊ ಅವರ ಭೇಟಿ ಬೆಸ್ಟ್ ದಮನ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಶೊ ಪಾಡ್ಕ್ಯಾಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121010075741/http://phobos.apple.com/WebObjects/MZStore.woa/wa/viewPodcast?i=42187169&id=279842413 |date=2012-10-10 }} {{DEFAULTSORT:Wight, Paul}} [[ವರ್ಗ:೧೯೭೨ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:ಜೀವಿತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸೌತ್ ಕ್ಯಾರೊಲಿನ ದ, ಐಕೆನ್ ಕೌಂಟಿಯ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಫ್ಲೋರಿಡಾದ ಟಂಪಾದಿಂದ ಬಂದಿರುವ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಕ್ರೊಮೆಗಲಿ ಇರುವ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ವಿಚಿತ ಸ್ಟೇಟ್ ಶೋಕೆರ್ಸ್ ಪುರುಷ'ರ ಬಸ್ಕೆತ್ಬಲ್ ಆಟಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಓಕ್ಲಹೋಮ ಅಲುಮ್ನಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕನ್ ಬಸ್ಕೆತ್ಬಲ್ ಆಟಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕದ ವೃತ್ತಿಪರ ಮಲ್ಲಯುದ್ಧರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕನ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕಾದ ದೂರದರ್ಶನ ನಟರು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಚಲನಚಿತ್ರ ನಟರು]] ilzbmgzxrlhza0q8hl5c2u203nhtw3s 0 24363 1306881 1299437 2025-06-18T22:38:19Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306881 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist <!-- See Wikipedia:WikiProject Musicians --> | Name = Tool | Img = Tool live barcelona 2006.jpg | Img_capt = Tool performing live in [[Barcelona]] in 2006. Visible from left to right are: [[Adam Jones (musician)|Adam Jones]], [[Maynard James Keenan]] and [[Justin Chancellor]]. | Img_size = 250 | Landscape = yes | Background = group_or_band | Alias = | Origin = Los Angeles, California | Genre = <!--These are in alphabetical order and only suited as a rough overview. For sources, context and weight, read the biography!-->[[Alternative metal]], [[art rock]], [[progressive metal]], [[progressive rock]] | Years_active = 1990-present | Label = Tool Dissectional, [[Volcano Entertainment|Volcano]], [[Zoo Entertainment|Zoo]] | Associated_acts = [[A Perfect Circle]], [[Green Jellÿ]], [[Puscifer]], [[ZAUM]], [[King Crimson]] | URL = [http://www.toolband.com/ www.toolband.com] | Current_members = [[Danny Carey]]<br />[[Justin Chancellor]]<br />[[Maynard James Keenan]]<br />[[Adam Jones (musician)|Adam Jones]] | Past_members = [[Paul D'Amour]] }} '''ಟೂಲ್‌''' ಎಂಬುದು, 1990ರಲ್ಲಿ ರಚನೆಯಾದ, ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ‌[[ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯ|ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾ]] ರಾಜ್ಯದ ಲಾಸ್‌ ಏಂಜಲೀಸ್‌ ಮೂಲದ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯತಂಡ. ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಡ್ರಮ್‌ ವಾದಕ ಡ್ಯಾನಿ ಕ್ಯಾರಿ, ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ಹಾಗೂ ಗಾಯಕ ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್‌ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಕೀನನ್‌ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಇಸವಿ 1995ರಲ್ಲಿ, ಮೂಲ ಬಾಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಪಾಲ್‌ ಡಿ'ಆಮೊರ್‌ರ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ ಜಸ್ಟಿನ್‌ ಛಾನ್ಸೆಲರ್‌ ಇಂದಿಗೂ ಸಹ ಬಾಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಮೂರು ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಗೆದ್ದಿರುವುದಲ್ಲದೇ, ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರವಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದೆ. ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಪಟ್ಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನ ಗಿಟ್ಟಿಸಿದ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳನ್ನು ಸಹ ರಚಿಸಿದೆ. ಇಸವಿ 1993ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಸ್ಟುಡಿಯೊ ಆಲ್ಬಮ್‌ ''ಅಂಡರ್ಟೋ'' ನಲ್ಲಿ ಟೂಲ್ ಹೆವಿ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ಬಳಸಿತು. ಇಸವಿ 1996ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದ ''ಎನಿಮಾ'' ದೊಂದಿಗೆ ತಂಡವು ಪರ್ಯಾಯ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿ ಸಂಗೀತ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಮೆರೆಯಿತು. ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗಗಳು, ದೃಶ್ಯ ಕಲೆಗಳು ಹಾಗೂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಿಕಾಸದ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಒಗ್ಗೂಡಿಸುವ ತಂಡದ ಯತ್ನಗಳು,''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' (2001 ) ಆಲ್ಬಮ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಮುಂದುವರೆದವು.ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ''10,000 ಡೇಸ್‌'' (2006 ) ಮೂಲಕ ವಾದ್ಯತಂಡಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಪ್ರಶಂಸೆ ಹಾಗೂ ಯಶಸ್ಸು ಸಂಪಾದಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ದೃಶ್ಯಕಲೆಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಹಾಗೂ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ದೀರ್ಘಾವಧಿ ಹಾಗೂ ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಈ ವಾದ್ಯತಂಡವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶೈಲಿಯ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಮೀರಿದ ಸಂಗೀತ ತಂಡ, ಹಾಗೂ, ಆಧುನಿಕ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತದ ಅಂಗ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಾದ್ಯತಂಡ ಹಾಗೂ ಇಂದಿನ ಸಂಗೀತ ಉದ್ದಿಮೆಯ ನಡುವಣ ಸಂಬಂಧವು ಅನಿಶ್ಚಯವಾಗಿತ್ತು. ಸೆನ್ಸಾರ್‌ಶಿಪ್‌ ಆಗಿದ್ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಟೂಲ್‌ ಸದಸ್ಯರು ತಮಗೆ ಏಕಾಂತತೆ ಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದಾಗ ಹೀಗಾಗಿತ್ತು. == ಇತಿಹಾಸ == === ಪ್ರಾರಂಭದ ವರ್ಷಗಳು (1988-1992) === [[File:Tool-logo-early.jpg|thumb|160px|right|ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಸಹಯೋಗಿ ಕ್ಯಾಮ್‌ ಡಿ ಲಿಯೊನ್‌ ರಚಿಸಿದ ಮುಂಚಿನ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಲಾಂಛನ j<ref>[2]</ref> ಈ ವಿರೂಪವು ಟೂಲ್ ಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ "ಫ್ಯಾಲಿಕ್ ಹಾರ್ಡ್‍‌ವೇರ್‌"ಗೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ.<ref>[3]</ref> |link=Special:FilePath/Tool-logo-early.jpg]] 1980ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ, ಮುಂದೆ ಒಟ್ಟು ಸೇರಲಿದ್ದ ಟೂಲ್‌ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಲಾಸ್‌ ಏಂಜಲೀಸ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡರು. ಪಾಲ್‌ ಡಿ'ಅಮೊರ್‌ ಮತ್ತು ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ಸಿನೆಮಾ ಉದ್ಯಮ ಸೇರಬಯಸಿದ್ದರು. ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್‌ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಕೀನನ್ ಮಿಷಿಗನ್‌ನಲ್ಲಿ ದೃಶ್ಯಕಲಾ ಶಾಸ್ತ್ರ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿ, ಸಾಕುಪ್ರಾಣಿ ಅಂಗಡಿಗಳನ್ನು ಪುನರ್ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುವ ನೌಕರಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡರು.<ref name="livewire">{{cite journal | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=February_1997--Livewire.html | last = Gennaro | first = Loraine | title =Angry Jung Men! | journal = Livewire Magazine | volume = 7 | issue = 3 | year = 1997 | accessdate = April 8, 2007 }}</ref> ಡ್ಯಾನಿ ಕ್ಯಾರಿ ವೈಲ್ಡ್‌ ಬ್ಲೂ ಯಾಂಡರ್‌, ಗ್ರೀನ್‌ ಜೆಲ್ಲಿ,<ref name="livewire" /> ಹಾಗೂ ಕ್ಯಾರೋಲ್ ಕಿಂಗ್ ತಂಡಗಳಿಗೆ ಡ್ರಮ್ ವಾದಕರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಜೊತೆಗೆ, ಲಾಸ್‌ ಏಂಜಲೀಸ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪಿಗ್ಮಿ ಲವ್‌ ಸರ್ಕಸ್‌ ಒಂದಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದರು.<ref>{{cite news | url = http://www.rollingstone.com/artists/tool/articles/story/6054684/tool_drummer_goes_to_circus | title = Tool Drummer Goes to Circus | author = Adem Tepedelen | work = [[Rolling Stone]] | date = April 30, 2004 | accessdate = January 18, 2008 | archive-date = ಮೇ 3, 2009 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090503121032/http://www.rollingstone.com/artists/tool/articles/story/6054684/tool_drummer_goes_to_circus | url-status = dead }}</ref> ಇಸವಿ 1989ರಲ್ಲಿ ಕೀನನ್ ಮತ್ತು ಜೋನ್ಸ್‌ ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಪರಿಚಯವಿರುವ ಸ್ನೇಹಿತನ ಮೂಲಕ ಭೇಟಿಯಾದರು.<ref name="guitarworldnumetal">ಕಿಟ್ಸ್‌, ಪಿಪಿ. 1965–1969.</ref> ತಮ್ಮ ಹಿಂದಿನ ವಾದ್ಯತಂಡ ಯೋಜನೆಯ ಹಾಡೊಂದರ ಧ್ವನಿಸುರುಳಿಯನ್ನು ಕೀನನ್ ಜೋನ್ಸ್‌ಗಾಗಿ ನುಡಿಸಿದಾಗ, ಕೀನನ್ ಧ್ವನಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಜೋನ್ಸ್‌ ಮೆಚ್ಚುಗೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತಮ್ಮದೇ ವಾದ್ಯತಂಡ ರಚಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ನೇಹಿತನ ಜತೆ ಮಾತನಾಡಿದರು.<ref name="guitarworldnumetal" /> ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಜ್ಯಾಮ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮನಡೆಸಲಾರಂಭಿಸಿದರು ಹಾಗೂ ಒಬ್ಬ ಡ್ರಮ್‌ ವಾದಕ ಮತ್ತು ಒಬ್ಬ ಬಾಸ್‌ ವಾದಕನ ಆನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಕೀನನ್ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮನೆಯ ಮಹಡಿಯಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನಿ ಕ್ಯಾರಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಜೋನ್ಸ್‌ನ ಹಳೆಯ ಶಾಲಾ ಸ್ನೇಹಿತ ಹಾಗೂ ಇಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್‌ ಷೀಪ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಮಾಜಿ ಸಹಯೋಗಿಯಾಗಿದ್ದ ಟಾಮ್‌ ಮೊರೆಲ್ಲೊ ಡ್ಯಾನಿ ಕ್ಯಾರಿಯನ್ನು ಜೋನ್ಸ್‌ರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು.<ref name="metalmasters">ನ್ಯೂಕ್ವಿಸ್ಟ್‌, ಪಿಪಿ. 11–15.</ref> ಆಮಂತ್ರಿತರಾದ ಇತರೆ ಸಂಗೀತಗಾರರು ಯಾರೂ ಬರದಿದ್ದ ಕಾರಣ "ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ಕನಿಕರವಾಗಿದ್ದರಿಂದ" ಅವರ ತಂಡದ ಸಂಗೀತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾರಿ ತಮ್ಮ ವಾದ್ಯ ನುಡಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>ಅಖ್ತರ್‌, C3.</ref> ಜೋನ್ಸ್‌ನ ಸ್ನೇಹಿತರೊಬ್ಬರು ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಬಾಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಡಿ'ಅಮೊರ್‌ರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರ ಪಟ್ಟಿ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು.<ref name="circusmagazine">{{cite journal | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=May_1994--Circus_Magazine.html | date= May 31, 1994 | journal=[[Circus (magazine)|Circus]] | title=A Sober Look At Tool | accessdate=April 9, 2007 | first=Katherine | last=Turman }}</ref> ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ತಂಡವು ನಕಲಿತತ್ತ್ವಚಿಂತನೆ ಲ್ಯಾಕ್ರಿಮೋಲಜಿ'(ಅಳುವ ಅಧ್ಯಯನ )ಕಾರಣ ರಚನೆಯಾಯಿತು ಎಂಬ ಕಟ್ಟುಕಥೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿತು.<ref>{{cite web | url=http://www.toolarmy.com/toolband/lachrymology/lachrymology.php?key=fob | title=Let Not My Tears Fall Unnoticed: Being the Secret Joys of a Lachrymist ENd | work=toolarmy.com | accessdate=May 6, 2007 | first=Blair MacKenzie | last=Blake | archive-date=ಜೂನ್ 2, 2012 | archive-url=https://www.webcitation.org/687mpTq2f?url=http://www.toolarmy.com/toolband/lachrymology/lachrymology.php?key=fob | url-status=dead }}</ref> ವಾದ್ಯತಂಡದ ಹೆಸರಿಗೆ ಲ್ಯಾಕ್ರಿಮೋಲಜಿ ಎಂಬುದು ಸ್ಫೂರ್ತಿ ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಆನಂತರ ಕೀನನ್ ತಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ವಿವರ ನೀಡಿದರು: 'ಟೂಲ್‌ ನಿಖರವಾಗಿ ಹೇಗೆ ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೋ ಹಾಗೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ದೊಡ್ಡ ಡಿಕ್ ರೀತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಇದೊಂದು ತಿರುಚುಳಿ.... ನಾವು.... ನಿಮ್ಮ ಟೂಲ್‌‌; ನೀವು ಏನನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಹೊರಟಿರುವಿರೋ, ಆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮನ್ನು ಒಂದು ರೀತಿಯ ವೇಗವರ್ಧಕವಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಿ.' <ref>{{cite journal | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=April_1994--RayGun.html | title=Tool Rules | journal=[[Ray Gun (magazine)|Ray Gun]] | accessdate=August 27, 2006 | month=April | year=1994 | issue=15 | author=Zappa, Moon Unit | format=transcription}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Tool hush screenshot.jpg|thumb|left|ಇಸವಿ 1992ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಮೊದಲ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊ ಹುಷ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಸದಸ್ಯರು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು.ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಎಡದಿಂದ ಬಲಕ್ಕೆ - ಕೀನನ್, ಕ್ಯಾರಿ, ಡಿ'ಅಮೊರ್‌ ಮತ್ತು ಜೋನ್ಸ್‌ ಜನನಾಂಗಗಳನ್ನು ಪೇರೆಂಟಲ್ ಆಡ್ವೈಸರಿ ಸ್ಟಿಕರ್‌(ಹೆತ್ತವರ ಸಲಹಾ ಸೂಚನಾ ಚೀಟಿ)ಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.|link=Special:FilePath/Tool_hush_screenshot.jpg]] ಕೇವಲ ಕೆಲವೇ ವಾದ್ಯಗೋಷ್ಠಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ನಂತರ, ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಾ ಉದ್ದಿಮೆಗಳು ವಾದ್ಯತಂಡವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದವು,<ref name="guitarworldnumetal" /> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿ ಆರಂಭಿಸಿ ಕೇವಲ ಮೂರು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ, ಝೂ ಎಂಟರ್ಟೇನ್ಮೆಂಟ್‌ ಉದ್ದಿಮೆಯೊಂದಿಗೆ ದಾಖಲೆಯ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು.<ref name="circusmagazine" /> ವಾದ್ಯತಂಡದ ಮೊದಲ ಪ್ರಯತ್ನವಾದ'''ಒಪಿಯೇಟ್'' ‌'ನ್ನು ಝೂ ಮಾರ್ಚ್‌ 1992ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ದೊಡ್ಡ ಶಬ್ದದ ಹೆವಿ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ <ref>ಅಖ್ತರ್‌, E8.</ref> ಹಾಗೂ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬರೆದ "ಅತಿ ಗಡಸು ಶಬ್ದ"ದ ಆರು ಹಾಡುಗಳೊಂದಿಗೆ,<ref name="Jones a Master of Many Trades">{{cite journal | url=http://toolshed.down.net/articles/text/gsch.mar.94.html | last = Gennaro | first = Loraine | title = Tool Guitarist Adam Jones is a Master of Many Trades | journal = Guitar School | volume = 03 | page = 16 | year = 1994 | accessdate = April 7, 2006 }}</ref> EP 'ಹುಷ್‌' ಹಾಗೂ 'ಒಪಿಯೇಟ್‌' ಎಂಬ ಎರಡು ಏಕಗೀತೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ವಾದ್ಯತಂಡದವರ ಮೊದಲ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊ 'ಹುಷ್‌' ಅಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪೇರೆಂಟ್ಸ್‌ ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ ರಿಸೋರ್ಸ್‌ ಸೆಂಟರ್‌ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಂಗೀತ ಸೆನ್ಸಾರ್‌ಶಿಪ್‌ ಪರ ಸಮರ್ಥನೆಯ ವಿರುದ್ಧ ತಂಡವು ತಮ್ಮ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿಗೆ ಒತ್ತಾಸೆಯಾಯಿತು. ಹಾಡಿನ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಸದಸ್ಯರು ನಗ್ನರಾಗಿ ಅವರ ಜನನಾಂಗ ಪೇರೆಂಟಲ್ ಅಡ್ವೈಸರಿ(ಹೆತ್ತವರ ಸಲಹೆಸೂಚನೆ) ಚೀಟಿಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಿದ್ದನ್ನು ಹಾಗೂ ಅವರ ಬಾಯಿಗಳನ್ನು ಅಂಟು-ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ಮುಚ್ಚಲಾಗಿದ್ದನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ.<ref name="much">{{cite video | url = http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=February_1997--Muchmusic.html | people = Roncon, Theresa (Interviewer) | title = Tool Muchmusic spotlight | medium = TV | publisher = [[MuchMusic]] | location = Canada | date = February, 1997}}</ref> ವಾದ್ಯತಂಡವು ರೊಲಿನ್ಸ್‌ ಬ್ಯಾಂಡ್, ಫಿಷ್‌ಬೋನ್‌ ಹಾಗೂ ರೇಜ್‌ ಎಗೇನ್ಸ್ಟ್‌ ದಿ ಮೆಷೀನ್‌ <ref name="Stepping Out From the Shadows">{{cite web | date=May 23, 2001 | url=http://www.exclaim.ca/articles/multiarticlesub.aspx?csid1=19&csid2=9&fid1=167 | work=[[Exclaim!]] | title=Tool - Stepping Out From the Shadows | accessdate=September 17, 2006 | last=Sokal | first=Roman | archive-date=ಜುಲೈ 14, 2009 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090714033334/http://www.exclaim.ca/articles/multiarticlesub.aspx?csid1=19&csid2=9&fid1=167 | url-status=dead }}</ref> ತಂಡಗಳ ಜತೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಪ್ರವಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆಸಿದವು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 1992ರಲ್ಲಿ ''RIP ಮ್ಯಾಗಝೀನ್‌'' ನ ಜಾನಿಸ್‌ ಗಾರ್ಝಾ ಇದನ್ನು ಒಂದು ಸಡಗರದ "ಪ್ರಬಲ ಆರಂಭ" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite journal | url = http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=September_1992--RIP_Magazine.html | title = Fresh Blood | journal = RIP magazine | first = Janiss | last = Garza | year = 1992 | volume = 9 | accessdate = June 4, 2007 }}</ref> === ''ಅಂಡರ್‌ಟೌ'' (1993–1995) === ತರುವಾಯ ವರ್ಷ, ಪರ್ಯಾಯ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ತನ್ನ ಉತ್ತುಂಗದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಟೂಲ್ ತಂಡದವರು‌ ತಮ್ಮ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಪೂರ್ಣಪ್ರಮಾಣದ ಆಲ್ಬಮ್‌ ''ಅಂಡರ್‌ಟೋವ್'' (1993 ) ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದರು. ''ಒಪಿಯೇಟ್‌'' ಗಿಂತಲೂ ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಭಿನ್ನ ನಾದದ ಘಾತದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣಭೇದವನ್ನು(ಡೈನಾಮಿಕ್ಸ್)ಎತ್ತಿತೋರಿಸಿತು. ಟೋಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಸ್ವಲ್ಪ ಗಾಢ ಧ್ವನಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸದಿರದ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಈ ಆಲ್ಬಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು.<ref name="Jones a Master of Many Trades" /> ಮೇ 1993 ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಮುಂಚೆಯೇ ಯೋಜಿಸಿದಂತೆ, ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಪುನಃ ಪ್ರವಾಸ-ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೀಡತೊಡಗಿತು. ಹಾಲಿವುಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಗಾರ್ಡನ್‌ ಪೆವಿಲಿಯನ್‌ನಲ್ಲಿ ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿ ನಡೆಸಲಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಈ ಪೆವಿಲಿಯನ್‌ ಎಲ್‌ ರಾನ್‌ ಹಬಾರ್ಡ್‌‌ರ ಚರ್ಚ್‌ ಆಫ್‌ ಸಯೆಂಟಾಲಜಿ (ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಧರ್ಮ ದೇವಾಲಯ)ನ ಸ್ವತ್ತು ಎಂಬುದು ಕೊನೆಯ ಗಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ತಿಳಿದುಬಂತು. ಮಾನವ ಜೀವಿಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಮೊಟಕು ಮಾಡುವ ನಂಬಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬ ಹೇಗೆ ಅನುಸರಿಸಬಾರದು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಬ್ಯಾಂಡ್ ನೀತಿಗಳ ಜತೆ ಸಂಘರ್ಷವೆಂದು ಇದನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="Stepping Out From the Shadows" /> ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಕೀನನ್ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರೆದುರು ಕುರಿಯಂತೆ ಕೂಗುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="33 things">{{cite web | url=http://www.blender.com/guide/articles.aspx?id=2002 | title=33 Things You Should Know About Tool | work=Blender | accessdate=September 18, 2006 | first=Jon | last=Dolan | year=2006 | month=August }}</ref> ಲೊಲಾಪಲೂಝಾ ಉತ್ಸವ ಪ್ರವಾಸ-ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಟೂಲ್ ತಂಡವು ಹಲವು ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ಅವರ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ಹಾಗೂ ಉತ್ಸವದ ಸಹ-ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಟೆಡ್‌ ಗಾರ್ಡ್ನರ್‌ ತಂಡವನ್ನು ಎರಡನೆಯ ವೇದಿಕೆಯಿಂದ ಪ್ರಮುಖ ವೇದಿಕೆಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದರು.<ref name="pettigrew1997">{{cite news | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=March_1997--Alternative_Press.html | year=1997 | title=Nobody's Tool | work=Alternative Press | accessdate=April 8, 2007 | first=Jason | last=Pettigrew}}</ref> ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ತವರು ನಗರ ಲಾಸ್‌ ಏಂಜಲೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಲೊಲಾಪಲೂಝಾದ ಕೊನೆಯ ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ, ಹಾಸ್ಯನಟ ಬಿಲ್‌ ಹಿಕ್ಸ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಹಿಕ್ಸ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಸದಸ್ಯರುಗಳ ಸ್ನೇಹಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಇದಲ್ಲದೆ, ''ಅಂಡರ್ಟೋ''' ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಇವರ ಹೆಸರನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ನಂತರ, ತಂಡದ ಮೇಲೆ ಇವರ ಪ್ರಭಾವವುಂಟಾಯಿತು.<ref>{{cite journal | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=April_1997--High_Times.html | title=Hard rockers hail comic genius Bill Hicks. | journal=High Times | accessdate=September 18, 2006 | last=Garza | first=Janiss | year=1997 | month=April }}</ref> ''' '' '''''ಅವರು ತಮಾಷೆಗಾಗಿ, ಕಳೆದುಹೋಗಿದ್ದ ತಮ್ಮ ಕಾಂಟ್ಯಾಕ್ಟ್‌ ಲೆನ್ಸ್‌ನ್ನು ಕದಲದೇ ನಿಂತು ಹುಡುಕಿಕೊಡಲು ಅಲ್ಲಿ ನೆರೆದಿದ್ದ 60,000 ಜನ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಕೋರಿದರು.<ref>{{cite web | url=http://www.fadetoblack.com/interviews/billhicks/13.html | title=Question & Answer with Kevin Booth | work=Fade to Black presents: It's Only a Ride: Bill Hicks | accessdate=July 14, 2007 | archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 17, 2006 | archive-url=https://web.archive.org/web/20061017011856/http://www.fadetoblack.com/interviews/billhicks/13.html | url-status=dead }}</ref> ''' '' '''''ಈ ವಾದ್ಯಗೋಷ್ಠಿಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚಾದ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 1993ರಲ್ಲಿ RIAAಇಂದ ''' '' '''ಅಂಡರ್ಟೋ'' ಆಲ್ಬಮ್‌ಗೆ ಗೋಲ್ಡ್‌ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ, ಹಾಗೂ 1995ರಲ್ಲಿ <ref name="Tool Tool fact kit">{{cite journal | title =Tool Tool fact kit | journal =Circus | month = January | year=1997 | url =http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=January_1997--Circus_magazine.html | accessdate =December 5, 2007}}</ref> ಪ್ಲ್ಯಾಟಿನಮ್‌ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಸಂದಿತು.<ref name="Tool Tool fact kit"/> ವಾಲ್‌-ಮಾರ್ಟ್‌ನಂತಹ ವಿತರಕರು ಸೆನ್ಸರ್‌ಆದ ಆಲ್ಬಮ್‌ ರಕ್ಷಾಕವಚದೊಂದಿಗೆ ಇವನ್ನು ಮಾರಿದರೂ ಸಹ ಈ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣವು ಸಂದಿತು.<ref name="Axcess">{{cite journal | last =Griffin | first =J.R. | title =TOOL on Videos, Censorship, Art, And Why You Should Never Let A Guy Named Maynard Put You In A Cage | journal=Axcess | year =1994 | accessdate =May 13, 2007 | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=Sometime_1994--Axcess.html | page=52 }}</ref><ref>ಷೆರಿ, ಪು. 176.</ref> '' ''' '''''ಮಾರ್ಚ್‌ 1994ನಲ್ಲಿ ಸೋಬರ್‌ ಎಂಬ ಏಕಗೀತೆಯು ಅಪಾರ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿತು. ಬ್ಯಾಂಡ್ ಬಿಲ್‌ಬೋರ್ಡ್‌ನಿಂದಸ್ಟಾಪ್‌-ಮೋಷನ್‌ ಸಂಗೀತ ವಿಡಿಯೊ ಜತೆಗೂಡಿದ "ಬೆಸ್ಟ್ ವಿಡಿಯೊ ಬೈ ಎ ನ್ಯೂ ಆರ್ಟಿಸ್ಟ್" ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದಿತು.<ref name="Jones a Master of Many Trades" />'' ''' {{listen|filename=Tool - Undertow - Prison Sex - sample.ogg|title="Prison Sex"|description="Prison Sex" was removed from the MTV playlist and deemed too graphic and offensive by [[MuchMusic]].<ref name="Stepping Out From the Shadows" /><ref name="sfc94"/> In this sample, Keenan begins his metaphorical treatment of [[child abuse]].|format=[[Ogg]]}} ಆನಂತರ, 'ಪ್ರಿಸನ್‌ ಸೆಕ್ಸ್‌' ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಏಕಗೀತೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಸೆನ್ಸಾರ್‌ ಮಂಡಳಿಯ ಕೆಂಗಣ್ಣಿಗೆ ಗುರಿಯಾಯಿತು. ಈ ಹಾಡಿನ ಗೀತೆಗಳು ಮತ್ತು ವೀಡಿಯೊ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲಿನ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಕುರಿತಾಗಿತ್ತು. ಇದು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಕೀನನ್ ಗೀತೆಗಳು ಈ ಸಾಲುಗಳೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭವಾದವು: 'ಏನಾಯಿತು ಎಂದು ನೆನಪುಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಹಳ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ನಾನು ಆಗ ಅತೀ ಎಳೆಯಪ್ರಾಯದಲ್ಲಿದ್ದೆ ಕನ್ಯಾವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿದ್ದೆ. ಅದು ನೋವುಂಟು ಮಾಡಿತೆಂದು ನಿಮಗೆ ಗೊತ್ತಿರಬಹುದು. ಆದರೆ ನಾನು ಉಸಿರಾಡುತ್ತಿದ್ದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಇನ್ನೂ ಜೀವಂತ ಇದ್ದೇನೆಂದು ಭಾವಿಸಿದೆ... ನನ್ನ ಕೈಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗಿತ್ತು, ತಲೆ ಕೆಳಗೆ ವಾಲಿತ್ತು, ನನ್ನ ಕಣ್ಣುಗಳು ಮುಚ್ಚಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಹಾಗೂ ಗಂಟಲು ಅಗಲವಾಗಿ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು." ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ರಚಿಸಿದ್ದರು. ಇದು ವಿಷಯದ ಅತಿವಾಸ್ತವಿಕತೆಯ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದರು.<ref name="hypno">{{cite journal | last=Jenison | first=David | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=December_1994--Hypno.html | title=Tool | accessdate=November 10, 2007 | year=1994 | month = December | journal=HYPNO}}</ref> ಸಮಕಾಲೀನ ಪತ್ರಕರ್ತರು ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಪ್ರಶಂಸಿಸಿ, ಗೀತೆಗಳನ್ನು ರೂಪಕ <ref name="much" /><ref name="sfc94">{{cite news | url=http://toolshed.down.net/articles/text/sfc.nov.94.html | title=A Tool for the Truly Cool. Big hit of Lollapalooza tour gears up for second album | accessdate=March 2, 2006 | year=1994 | work=San Francisco Chronicle}}</ref> ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರೆಮಚ್‌ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ನ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಶಾಖೆಯು, ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ವಾದ್ಯತಂಡವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಕೀನನ್‌‌ಗೆ ತಿಳಿಸಿತು. ಸಂಗೀತದ ವೀಡಿಯೊ ಕಣ್ಣಿದ ಕಟ್ಟಿದ ವರ್ಣನೆ ಮತ್ತು ಅಶ್ಲೀಲತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆಯೆಂದು ಎಣಿಸಲಾಯಿತು,<ref name="Stepping Out From the Shadows" /> ಹಾಗೂ, ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ಪ್ರಸಾರದ ನಂತರ ಎಂಟಿವಿ ವಾಹಿನಿಯು ಇದರ ಪ್ರಸಾರ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು.<ref name="sfc94" /> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 1995ರಲ್ಲಿ, ವಾದ್ಯತಂಡವು ತನ್ನ ಎರಡನೆಯ ಸ್ಟುಡಿಯೊ ಅಲ್ಬಮ್‌ಗಾಗಿ ಗೀತ-ಸಂಗೀತರಚನೆ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಟೂಲ್ ಇದುವರೆಗಿನ ಏಕೈಕ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಕಂಡಿತು. ಬಾಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಡಿ'ಅಮೊರ್‌ ಈ ತಂಡವನ್ನು ಸ್ನೇಹಭಾವದಿಂದ ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿಕೊಂಡು ಹೋದರು. ಪ್ರವಾಸ-ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಜಿ ಸಹಯೋಗಿ ಪೀಚ್‌ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯ ಜಸ್ಟಿನ್‌ ಛಾನ್ಸೆಲರ್‌ ಡಿ'ಅಮೊರ್‌ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದರು. ಇವರು ತಮ್ಮ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಾದ ಕ್ಯುಸ್‌ ತಂಡದ ಸ್ಕಾಟ್‌ ರೀಡರ್‌, ಫಿಲ್ಟರ್‌ ತಂಡದ ಫ್ರ್ಯಾಂಕ್‌ ಕ್ಯಾವನಾಹ್‌, ಪಿಗ್ಮಿ ಲವ್‌ ಸರ್ಕಸ್‌ ತಂಡದ ಇ. ಷೆಫರ್ಡ್‌ ಸ್ಟೀವೆನ್ಸನ್‌ ಹಾಗೂ ಝಾಮ್‌ ತಂಡದ ಮಾರ್ಕೊ ಫಾಕ್ಸ್‌ರನ್ನು ಹಿಂದಿಕ್ಕಿ ಟೂಲ್‌ ತಂಡಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.<ref>{{cite journal | url = http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=October_1996--CMJ_New_Music_Report.html | title = Sink or Swim - A Conversation With Tool's Justin Chancellor | journal = Gavin Magazine | first = Rob | last = Fiend | month = October | year = 1996 | accessdate =May 9, 2007 }}</ref> === ''ಎನಿಮಾ'' (1996–2000) === [[ಚಿತ್ರ:Tool aenima cover dedication to hicks.jpg|thumb|175px|right|ಎನಿಮಾ ಕಲಾಕೃತಿಯ ಪರ್ಯಾಯ ಆವೃತ್ತಿಯು ಹಾಸ್ಯನಟ ಬಿಲ್‌ ಹಿಕ್ಸ್‌ಗೆ 'ಮಡಿದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ನಾಯಕ' ಎಂಬ ಸಮರ್ಪಣೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ.|link=Special:FilePath/Tool_aenima_cover_dedication_to_hicks.jpg]] ಟೂಲ್‌ ತಂಡದವರು ತಮ್ಮ ಎರಡನೆಯ ಪೂರ್ಣಾವಧಿಯ ಆಲ್ಬಮ್‌ ''ಎನಿಮಾ'' ನ್ನು ೧೯೯೬ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದರು. ({{pronEng|ˈɒnɪmə}})<ref>[http://toolshed.down.net/faq/faq.html ದಿ ಟೂಲ್‌ FAQ], G2.</ref> RIAA 4 ಮಾರ್ಚ್‌ 2003ರಂದು ಈ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗೆ ಟ್ರಿಪಲ್‌ ಪ್ಲ್ಯಾಟಿನಮ್‌ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣ ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>{{Cite web | last =Theiner | first =Manny | title =Concert Review: Tool's prog pleases populace | work =Pittsburgh Post-Gazette | year =2006 | date =2006-09-28 | url =http://www.post-gazette.com/pg/06271/725443-42.stm | quote =...from its triple-platinum 1996 release, "Aenima." | access-date =2010-08-20 | archive-date =2021-09-03 | archive-url =https://web.archive.org/web/20210903183258/https://old.post-gazette.com/pg/06271/725443-42.stm | url-status =dead }}</ref> ಪಾಲ್‌ ಡಿ'ಅಮೊರ್‌ ಟೂಲ್‌ ತಂಡದಿಂದ ನಿರ್ಗಮಿಸಿದಾಗ, ಜಸ್ಟಿನ್‌ ಛಾನ್ಸೆಲರ್‌ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದರು. ಆಗಲೇ ಆರಂಭಗೊಂಡಿದ್ದ ''ಎನಿಮಾ'' ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಾಗಿ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣ ಮುಂದುವರೆಯಿತು. ವಾದ್ಯತಂಡವು ನಿರ್ಮಾಪಕ ಡೇವಿಡ್‌ ಬಾಟ್ರಿಲ್‌ರ ನೆರವು ಪಡೆಯಿತು. ಬಾಟ್ರಿಲ್‌ ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ರಿಮ್ಸನ್‌ರ ಕೆಲವು ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು. ಜೋನ್ಸ್‌ ಕ್ಯಾಮ್ ಡಿ ಲಿಯೊನ್‌ರ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ''ಎನಿಮಾಸ್'''ದ ಕಲಾಕೃತಿ ರಚಿಸಿದರು. ಇದು ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಗಳಿಸಿತು. ''' '' ಎರಡುವರೆ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನಿಧನರಾದ ಹಾಸ್ಯನಟ ಬಿಲ್‌ ಹಿಕ್ಸ್‌ರಿಗೆ ಈ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ್ನು ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="Stepping Out From the Shadows" /> ಹಿಕ್ಸ್‌ರ ವಸ್ತು ಮತ್ತು ಕಲ್ಪನೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು ವಾದ್ಯತಂಡದ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು, ಏಕೆಂದರೆ, ಹಿಕ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಟೂಲ್‌ ತಂಡವು 'ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಪಸರಿಸುತ್ತಿದ್ದವು' ಎಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು.<ref name="austinkeenanhicks">{{cite news | http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=May_1997--The_Austin_Chronicle.html | title = Another Dead Hero | first= Andy | last=Langer | work = The Austin Chronicle | date = May 1997 | accessdate = May 29, 2007 }}</ref> ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ, ''ಎನಿಮಾ''' ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಕೊನೆಯ ಧ್ವನಿಪಥವಾದ 'ಥರ್ಡ್‌ ಐ' ಮುಂಚೆ ಹಿಕ್ಸ್‌ರ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ಕ್ಲಿಪ್ ಸೇರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಎರಡೂ ಕಡೆ ಉಬ್ಬಿರುವ ''' '' '''ಎನಿಮಾ'' ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಕವಚ ಹಾಗೂ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಗೀತೆ ಎನಿಮಾ, ಹಿಕ್ಸ್‌ರ '' ಅರಿಝೋನಾ ಬೇ'' ದ ರೂಪರೇಖೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ, ಲಾಸ್‌ ಏಂಜಲೀಸ್‌ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಹೋಗುವ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಹಿಕ್ಸ್‌ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ.<ref name="austinkeenanhicks" /><ref>{{cite web | url = http://www.ucdadvocate.com/home/index.cfm?event=displayArticle&ustory_id=f13de017-3fd8-4f74-9abd-9f3f54482961 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20071007091109/http://www.ucdadvocate.com/home/index.cfm?event=displayArticle&ustory_id=f13de017-3fd8-4f74-9abd-9f3f54482961 | archivedate = October 7, 2007 | title = Dead 10 years, Hicks still makes us laugh | first= John | last= Zwick | work = [[University of Colorado Denver]] Advocate | date = February 25, 2004 | accessdate = April 9, 2007 }}</ref>'' ''' {{listen|filename=Tool - Ænima - Ænema - sample.ogg|title="Ænema"|description=This [[Bill Hicks]] inspired song won the 1998 [[Grammy Award for Best Metal Performance]].|format=[[Ogg]]}} ಮೊದಲ ಏಕಗೀತೆಯಾದ ಸ್ಟಿಂಕ್‌ಫಿಸ್ಟ್‌ ಸೀಮಿತ ಹಾಗೂ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಸರಣ ಕಂಡಿತು. ರೇಡಿಯೊ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಂಯೋಜಕರು ಈ ಹಾಡನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿದರು. ಹೊಲಸು ಅದಿಕಾರ್ಥತೆಗಳಿದ್ದ ಕಾರಣ,<ref name="stinkfist">{{cite web | url=http://toolshed.down.net/video/stinkfist/track1.html | title=The "Track #1" Fiasco | accessdate=March 6, 2006 | first=Kabir | last=Akhtar | publisher = toolshed.down.net}}</ref> ಎಂಟಿವಿ (U.S.) ಸ್ಟಿಂಕ್‌ಫಿಸ್ಟ್‌ನ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸುಮ್ಮನೆ 'ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ #1' ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿತು ಹಾಗೂ ಗೀತೆಯ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಬದಲಿಸಿತು.<ref>ಮೆಕೈವರ್‌, ಪು. 137.</ref> ಸೆನ್ಸರ್‌ಶಿಪ್‌ ಬಗ್ಗೆ ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ದೂರುಗಳಿಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿದ ಎಂಟಿವಿಯ ''120 ಮಿನಿಟ್ಸ್'' ‌ನ ಮ್ಯಾಟ್‌ ಪಿನ್ಫೀಲ್ಡ್‌, ಈ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿ ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆಯ ಕಾರಣ ವಿವರಿಸುವಾಗ, ತಮ್ಮ ಮುಷ್ಠಿಯನ್ನು ಮುಖದ ಮುಂದೆ ಆಡಿಸಿ ವಿಷಾದ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.<ref name="stinkfist" /> '''ಎನಿಮಾ'''' ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿ ಎರಡು ವಾರಗಳ ನಂತರ, ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 1996ರಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸವೊಂದು ಆರಂಭವಾಯಿತು. ''' '' '''''ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ನಂತರ ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಮಾರ್ಚ್‌ 1997ರ ಅಪರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ ಪ್ರವಾಸ ಹೊರಟಿತು. ''' '' '''''ಆ ವರ್ಷದ ಏಪ್ರಿಲ್‌1ರಂದು ಈ ವಾದ್ಯತಂಡಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹಲವು ಏಪ್ರಿಲ್‌ ಫೂಲ್ಸ್‌ ಕುಚೇಷ್ಟೆಗಳು ನಡೆದವು. ''' '' ''''''ಹೆದ್ದಾರಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಅಪಘಾತ ಸಂಭವಿಸಿ, ತಂಡದ ಕನಿಷ್ಠ ಪಕ್ಷ ಮೂವರು ಸದಸ್ಯರ ಸ್ಥಿತಿ ಚಿಂತಾಜನಕವಾಗಿದೆ' ಎಂದು ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಅರೆ-ಅಧಿಕೃತ ಅಭಿಮಾನಿ ಪುಟದ ವೆಬ್‌ಮಾಸ್ಟರ್‌ (ಅಂತರಜಾಲತಾಣದ ಸಂಚಾಲಕ) ಕಬೀರ್‌ ಅಖ್ತರ್‌ ಬರೆದರು.<ref name="tdn - april fools 97">{{cite web | url=http://toolshed.down.net/news/aprilfools97.html | title=Tool News: April Fools 1997 | accessdate=March 29, 2007 | first=Kabir | last=Akhtar | publisher = toolshed.down.net}}</ref> ''' '' '''''ಈ ಗಾಳಿಸುದ್ದಿ ವ್ಯಾಪಕ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರೇಡಿಯೊ ಮತ್ತು ಎಂಟಿವಿ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಬಯಲಾಯಿತು. ಅಖ್ತರ್‌ ಕ್ಷಮಾಪಣಾ ಪತ್ರವನ್ನು ಜಾಲತಾಣದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿ, 'ಟೂಲ್ ಪೇಜ್ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಈ ತರಹದ ವಿಲಕ್ಷಣ ಕುಚೇಷ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ' ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೂ, ಆನಂತರದ ಏಪ್ರಿಲ್‌ ಫೂಲ್‌ ಕುಚೇಷ್ಟೆಗಳು ಈ ಹೇಳಿಕೆಗೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿತ್ತು.<ref name="tdn - april fools 97" /> ''' '' '''''ಮುಂಚೆಯೇ ಘೋಷಿಸಿದಂತೆ, ಪ್ರವಾಸ ಮಾರನೆಯ ದಿನ ಮುಂದುವರೆಯಿತು.''' '' [[ಚಿತ್ರ:Justin chancellor tool roskilde festival 2006 cropped.jpg|thumb|left|170px|ಇಸವಿ 2006ರ ರಾಸ್ಕಿಲ್ಡ್‌ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಬಾಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಜಸ್ಟಿನ್‌ ಛಾನ್ಸೆಲರ್‌.]] ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ನಂತರ, ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಜುಲೈ 1997ರಲ್ಲಿ ಲೊಲಾಪಲೂಝಾ '97 ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿ, ''ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌'' ನಿಂದ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಪ್ರಶಂಸೆ ಗಿಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡಿತು: {{quote|"Tool was returning in triumph to Lollapalooza after appearing among the obscure bands on the festival's smaller stage in 1993. Now Tool is the prime attraction for a festival that's struggling to maintain its purpose... Tool uses taboo-breaking imagery for hellfire moralizing in songs that swerve from bitter reproach to nihilistic condemnation. Its music has refined all the troubled majesty of grunge."<ref name="nytimeslollapalooza">{{cite news | url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9903EEDF1738F937A25754C0A961958260 | title=Lollapalooza's Recycled Hormones: Rebellion by the Numbers | work=The New York Times | accessdate=March 6, 2006 | first=Jon |last=Pareles | date=July 14, 1997}}</ref>}} 1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪರ್ಯಾಯ ರಾಕ್ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತದ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ''ಎನಿಮಾ'' ತರುವಾಯ ತನ್ನ ಮಾರಾಟಗಳಲ್ಲಿ ಟೂಲ್‌ನ ಆರಂಭಿಕ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಸರಿಸಾಟಿಯಾಯಿತು.<ref>{{cite journal | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=August_1997--Circus.html | month= August | year= 1997 | title=Never Wanted To Be Rock Stars But They Are | journal=Circus | accessdate= June 25, 2006 | first=Edward | volume = 8 | last=Fruchtman }}</ref> ಪ್ರಗತಿಪರ ವಿಚಾರಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾದ ''ಎನಿಮಾ'' ವಾದ್ಯತಂಡವನ್ನು ಪರ್ಯಾಯ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿ ಸಂಗೀತದ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿತು. ಇದು ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ವಿಜೇತ ಎನಿಮಾವನ್ನೂ <ref>{{cite web | url = http://www.rockonthenet.com/archive/1998/grammys.htm | title = 40th Grammy Awards | work = Rockonthenet.com | year = 1998 | accessdate = May 26, 2007 }}</ref> ಒಳಗೊಂಡಿತು, ಹಾಗೂ ಹಲವು 'ಬೆಸ್ಟ್‌ ಆಲ್ಬಮ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ 1996' ಪಟ್ಟಿಗಳಲ್ಲಿ <ref name="acclaimedaenima">{{cite web | url=http://www.acclaimedmusic.net/061024/A3618.htm | title=Tool - Aenima | work=acclaimedmusic.net | accessdate=June 25, 2007 }}</ref> ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ''ಕೆರ್ರಾಂಗ್‌'' <ref>{{cite web |url=http://www.rocklistmusic.co.uk/kerrang.html |title=Kerrang! End of Year Lists |accessdate=July 27, 2007 |work=Kerrang! |archive-date=ಮೇ 26, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110526185407/http://www.rocklistmusic.co.uk/kerrang.html |url-status=dead }}</ref> ಮತ್ತು ''ಟೆರರೈಝರ್‌'' ಇದಕ್ಕೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಉದಾಹರಣೆಗಳು.<ref>{{cite web |url=http://www.rocklistmusic.co.uk/terroris.htm |title=Terrorizer End of Year Lists |accessdate=July 27, 2007 |work=Terrorizer |archive-date=ಫೆಬ್ರವರಿ 23, 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060223075217/http://www.rocklistmusic.co.uk/terroris.htm |url-status=dead }}</ref> ಇದೇ ವರ್ಷ ಆರಂಭಗೊಂಡ ಕಾನೂನು ಮೊಕದ್ದಮೆಯು, ಇನ್ನೊಂದು ಆಲ್ಬಮ್‌ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ನಿರತವಾಗಿದ್ದ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಯಿತು. ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಆಗಿನ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ 'ಝೂ ಎಂಟರ್ಟೇನ್ಮೆಂಟ್‌' ಏಕಗೀತೆಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ವಾಲ್ಕನೊ ಎಂಟರ್ಟೇನ್ಮೆಂಟ್‌, ಟೂಲ್‌ ತಂಡದಿಂದ ಗುತ್ತಿಗೆಯ ಕರಾರು ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿತು. ವಾಲ್ಕನೊ ಪ್ರಕಾರ, ಇತರೆ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಾ ಉದ್ದಿಮೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಿರುವ ಮೂಲಕ, ಟೂಲ್‌ ತನ್ನೊಂದಿಗಿನ ಕರಾರು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ. ತಮ್ಮ ಗುತ್ತಿಗೆಯಲ್ಲಿ ವಾಲ್ಕನೊ ನವೀಕರಣ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಬಳಸಲು ವಿಫಲವಾಯಿತು ಎಂದು ಟೂಲ್‌ ಪ್ರತಿ-ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿದ ನಂತರ, ಉಭಯತ್ರರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಹೊರಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡವು. ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 1998ರಲ್ಲಿ ಟೂಲ್‌ ಹೊಸ ಗುತ್ತಿಗೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು. ಇದು ಮೂರು-ವರ್ಷಗಳ ಜಂಟಿ ಸಹಯೋಗದ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿತ್ತು.<ref>ಅಖ್ತರ್‌, C15.</ref><ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/news/articles/1434919/19981207/tool.jhtml | title=Tool Ends Legal Battle, Plans New Album | publisher=mtv.com | date=December 7, 1998 | accessdate=May 7, 2009 | archive-date=ಜೂನ್ 5, 2009 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090605065625/http://www.mtv.com/news/articles/1434919/19981207/tool.jhtml | url-status=dead }}</ref> ಇಸವಿ 2000ರಲ್ಲಿ, ವಾದ್ಯತಂಡವು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಕಾಲ ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿದ್ದ ಟೆಡ್‌ ಗಾರ್ಡ್ನರ್‌ರನ್ನು ವಜಾ ಮಾಡಿತು. ಈ ಲಾಭದಾಯಕ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ತಮಗೆ ಸಲ್ಲಬೇಕಿದ್ದ ದಳ್ಳಾಳಿ ಹಣದ ಕುರಿತು ಈ ವಾದ್ಯತಂಡದ ವಿರುದ್ಧ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿದರು.<ref>{{cite web | url=http://toolshed.down.net/articles/text/allstar.nov.2000.html | title=Tool Gets Sued By Manager For $5 Million | work=CDNow.com | accessdate=September 17, 2007 | first=Carrie | last=Borzillo-Vrenna }}</ref> ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಟೂಲ್ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಕಾಲ ಗಿಟಾರ್‌ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದ ಬಿಲ್ಲಿ ಹೊವರ್ಡೆಲ್‌ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ‌ ಎ ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್‌ ಸರ್ಕಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡಕ್ಕೆ ಕೀನನ್ ಸೇರಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ, ಜೋನ್ಸ್‌, ದಿ ಮೆಲ್ವಿನ್ಸ್‌ ತಂಡದ ಬಝ್‌ ಆಸ್ಬೊರ್ನ್‌ಗೆಸೇರಿದರು. ಕ್ಯಾರಿ ಇತರೆ ಉಪಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಡೆಡ್ ಕೆನೆಡಿಸ್‌‌ ಜೆಲ್ಲೊ ಬಯಾಫ್ರಾ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಡ್ರಮ್‌ ವಾದಕರಾಗಿ ಸೇರಿದರು.<ref name="classicrock2001">{{cite journal | title=Home Improvement | month= August | year= 2001 | accessdate=May 12, 2007 | journal=Classic Rock | first=Rosanna | last=Slater | url=http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=August_2001--Classic_Rock.html}}</ref> ಟೂಲ್‌ ತಂಡವು ಒಡದುಹೋಗುತ್ತಿದೆಯೆಂಬ ವದಂತಿಗಳಿದ್ದರೂ ಸಹ,<ref>{{cite web | url = http://www.statenews.com/index.php/article/2002/10/breslin_hosts_heavier | title = Breslin hosts heavier sound | first = Scott | last = Kline | work = [[The State News]] | date = October 17, 2002 | accessdate = April 9, 2007 | archive-date = ಮಾರ್ಚ್ 1, 2018 | archive-url = https://web.archive.org/web/20180301164751/http://www.statenews.com/index.php/article/2002/10/breslin_hosts_heavier | url-status = dead }}<br />{{cite news | url = http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=BT&p_theme=bt&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0F759C5DCBC49509&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D | title = Innovative band playing Beaumont tonight wins new regard from critic | work = [[The Beaumont Enterprise]] | date = November 15, 2002 | accessdate = January 26, 2008 | format = fee required | archive-date = ಜೂನ್ 9, 2011 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110609171654/http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=BT&p_theme=bt&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0F759C5DCBC49509&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D | url-status = dead }}</ref> ಕೀನನ್ ವಾಪಸಾತಿಯನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಚಾನ್ಸಲರ್, ಜೋನ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾರಿ ಹೊಸ ಹಾಡುಗಳ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದರು.<ref>{{cite news | url = http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-7855169_ITM | title = Rock band Tool is all about music, not image | author = Alan K. Stout | work = [[The Times Leader]] | date = September 21, 2001 | accessdate = January 26, 2008 | quote = Chancellor says Tool, through it all, never stopped working on new music. He says he, Jones and Carey were in the studio every day, experimenting with new sounds and musical ideas. | archiveurl = https://archive.today/20150522073947/https://www.questia.com/ | archivedate = ಮೇ 22, 2015 | url-status = live }}</ref> ಇಸವಿ 2000ರಲ್ಲಿ, ''ಸಲೈವಲ್'' ‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ ಸೆಟ್ (CD/VHS or CD/DVD) ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಎಲ್ಲಾ ವದಂತಿಗಳಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ತೆರೆಬಿತ್ತು.<ref name="AllMusic Biography">{{cite web | url=http://www.allmusic.com/artist/tool-p23076 | title=Tool Biography | publisher=AllMusic.com | accessdate=April 28, 2006 | last= Erlewine | first= Stephen Thomas | coauthors = G. Prato}}</ref> ಈ ಸಿಡಿ ಹೊಸದಾದ ಮೂಲ ಧ್ವನಿಪಥವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಇದು ಲೆಡ್‌ ಝೆಪೆಲಿನ್‌ನ 'ನೋ ಕ್ವಾರ್ಟರ್‌'ನ ಕವರ್(ಜನಪ್ರಿಯ ಹಾಡಿನ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣ)ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿತ್ತು, ಪೀಚ್‌ನ 'ಯು ಲೈಡ್‌' ಹಾಗೂ ಹಳೆಯ ಹಾಡಿಗಳ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಆವೃತ್ತಿಗಳು ಸೇರಿದ್ದವು. ವಿಹೆಚ್‌ಎಸ್‌ ಮತ್ತು ಡಿವಿಡಿ ತಲಾ ನಾಲ್ಕು ಸಂಗೀತ ವಿಡಿಯೊಗಳು, ಜೊತೆಗೆ ಡಿವಿಡಿಯಲ್ಲಿ ಹುಷ್‌ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊದ ಒಂದು ಬೊನಸ್‌ ಡಿವಿಡಿ ಹೊಂದಿದ್ದವು. ''ಸಲೈವಲ್‌'' ಯಾವುದೇ ಏಕಗೀತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಮುಚ್ಚಿಟ್ಟ 'ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್ಸ್‌ ಡಿಕ್' ಧ್ವನಿಪಥವು (''ಒಪಿಯೇಟ್‌'' ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು) ಎಫ್‌ಎಮ್‌ ರೇಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರಗೊಂಡಿತು. ಇದೇ ವೇಳೆ ಹಲವು ಡಿಜೆಗಳು (ಡಿಸ್ಕ್ ಜಾಕಿಗಳು) "ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್ಸ್ ಡೆಡ್‌" ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿ ಈ ಹಾಡನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು ಇಚ್ಛಿಸಿದರು.<ref>ಅಖ್ತರ್‌, H26.</ref> === ''ಲ್ಯಾಟೆರಾಲಸ್‌'' (2001–2005) === ಜನವರಿ 2001ರಲ್ಲಿ, ಟೂಲ್‌ ''ಸಿಸ್ಟೆಮಾ ಎನ್ಸೆಫೇಲ್‌'' ಎಂಬ ತನ್ನ ಹೊಸ ಆಲ್ಬಮ್, ಜೊತೆಗೆ ಹನ್ನೆರಡು ಹಾಡುಗಳುಳ್ಳ ಧ್ವನಿಪಥಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿತು. ಇದರಲ್ಲಿ 'ರಿವರ್‌ಕ್ರೈಸ್ಟ್', 'ಎನ್ಸೆಫಟಲಿಸ್‌', ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ ಮತ್ತು ಸೀಲಿಯಾಕಸ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ ಹಾಡುಗಳಿದ್ದವು.<ref name="tdnsystematracks">{{cite web | url=http://toolshed.down.net/news/oldnews/old0101.html | title=Old News | date= January – March 2001 | publisher=toolshed.down.net | accessdate=March 6, 2006 | first=Kabir |last=Akhtar }}</ref>‌ [[ನಾಪ್‌ಸ್ಟರ್|ನ್ಯಾಪ್‌ಸ್ಟರ್]]‌ನಂತಹ ಕಡತ ಹಂಚಿಕೆಯ ಜಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಇದೇ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಹೆಸರುಗಳುಳ್ಳ ನಕಲಿ ಕಡತಗಳು ತುಂಬಿಕೊಂಡವು.<ref name="tdnsystematracks" /> ಇದೇ ಸಮಯ, ಟೂಲ್‌ ಸದಸ್ಯರು ಕಡತ ಹಂಚಿಕೆಯ ಜಾಲತಾಣಗಳನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದ್ದರು. ಏಕೆಂದರೆ, ವೃತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರೆಯಲು ತಮ್ಮ ಹಾಡುಗಳ ದಾಖಲೆ ಮಾರಾಟದ ಯಶಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತರಾಗಿದ್ದ ಕಲಾವಿದರ ಮೇಲೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದೆಂದು ಅವರು ಟೀಕೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಇಸವಿ 2000ರಲ್ಲಿ ''ಎನ್‌ವೈ ರಾಕ್'' ‌ನೊಂದಿಗಿನ ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಕೀನನ್ ಹೇಳಿದ್ದು ಹೀಗೆ - 'ವಿನಾಶಕ್ಕೆ ಅರ್ಹವಾಗಿರಬಹುದಾದ ಇನ್ನೂ ಹಲವು ಉದ್ದಿಮೆಗಳಿವೆಯೆಂದು ಭಾವಿಸುವೆ. ಈ [[MP3|ಎಂಪಿ3]] ಆವೃತ್ತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಉದ್ದಿಮೆಗಳು ಹಾಳಾಗದು ಅಥವಾ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಪೆಟ್ಟು ಬೀಳುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲು ಯತ್ನಿಸುವ ಜನರಾದ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ.' <ref>{{cite web | url=http://www.nyrock.com/interviews/2000/apc_int.asp | title=Interview with Maynard James Keenan of A Perfect Circle | work=NY Rock | accessdate=April 28, 2006 | month=September | year=2000 | author=Gabriella | archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 13, 2012 | archive-url=https://web.archive.org/web/20121013020808/http://www.nyrock.com/interviews/2000/apc_int.asp | url-status=dead }}</ref> {{listen|filename=Tool_-_Lateralus_-_Schism_-_sample.ogg|title="Schism"|description="Schism" is the Grammy awarded first single off ''Lateralus''. With its abstract lyrics and multi-sectioned, odd-metered structure it has since become a signature song of the band.|format=[[Ogg]]}} ಒಂದು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ಈ ಹೊಸ ಆಲ್ಬಮ್‌ ನಿಜಕ್ಕೂ ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ಎಂಬ ಶಿರೋನಾಮೆ ಹೊಂದಿದೆ, ''ಸಿಸ್ಟೆಮಾ ಎನ್ಸೆಫೇಲ್‌'' ಮತ್ತು ಟ್ರಾಕ್‌ಲಿಸ್ಟ್ ಒಂದು ತಂತ್ರ ಎಂದು ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿತು.<ref name="mtvnewssystema">{{cite web | url=http://www.mtv.com/news/articles/1439483/02152001/tool.jhtml | title=Tool Tinker With Album Title, Set Track List | work=MTV News | publisher=MTV.com | accessdate=March 6, 2006 | first=Joe | last=D'Angelo | archive-date=ಮೇ 27, 2009 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090527114104/http://www.mtv.com/news/articles/1439483/02152001/tool.jhtml | url-status=dead }}</ref> ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್'' ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಪ್ರವಾಸಗಳು ಟೂಲ್‌ ತಂಡವನ್ನು ಕಲಾತ್ಮಕ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ<ref name="e!onlinelateralus">{{cite web | url=http://www.eonline.com/Reviews/Facts/Music/RevID/0,1107,2309,00.html | archiveurl=https://web.archive.org/web/20031218003654/http://www.eonline.com/Reviews/Facts/Music/RevID/0,1107,2309,00.html | archivedate=December 18, 2003 | title=Lateralus review | year=2001 | accessdate=June 18, 2007 | publisher=E! Online }}</ref><ref name="kingcrimsonminitour">{{cite web | url=http://www.vh1.com/artists/news/1446389/20010806/king_crimson.jhtml | title=Tool Stretch Out And Slow Down In Show With King Crimson | work=VH1.com | accessdate=July 19, 2007 | year=2001 | first=Laura | last=Bond | archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1, 2007 | archive-url=https://web.archive.org/web/20071001044059/http://www.vh1.com/artists/news/1446389/20010806/king_crimson.jhtml | url-status=dead }}</ref><ref name="munge">{{cite web | first=Milano | last= Brett | year=2006 | title=Power Tool: Maynard James Keenan and band craft epic art-metal | work=Boston Herald | url=http://theedge.bostonherald.com/musicNews/view.bg?articleid=139842 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929091839/http://theedge.bostonherald.com/musicNews/view.bg?articleid=139842 | archivedate=September 29, 2007 | accessdate=May 27, 2006}}</ref> ಹಾಗೂ ಆಧುನಿಕ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ<ref name="AMG Lateralus review">{{cite web | url=http://www.allmusic.com/album/lateralus-r528279 | year=2001 | title=Lateralus Review | work=AllMusic | accessdate=April 28, 2006 | first=Rob | last=Theakston}}</ref><ref name="rollingstonelateralus">{{cite web | url=http://www.rollingstone.com/reviews/album/_/id/211444?rnd=1145911827234 | year=2001 | title=Lateralus Review | work=Rolling Stone | accessdate=April 24, 2006 | first=David | last=Fricke | archive-date=ಡಿಸೆಂಬರ್ 29, 2008 | archive-url=https://web.archive.org/web/20081229234255/http://www.rollingstone.com/reviews/album/_/id/211444?rnd=1145911827234 | url-status=dead }}</ref><ref>ಡಿರೊಗಾಟಿಸ್‌, ಪು. 562.</ref> ಕ್ಷೇತ್ರದತ್ತ ಒಯ್ದಿತು. ''ರೋಲಿಂಗ್‌ ಸ್ಟೋನ್‌'' ಈ ಆಲ್ಬಮ್‌ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರಾಂಶ ನೀಡುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಬರೆದರು: 'ಡ್ರಮ್‌, ಬಾಸ್‌ ಮತ್ತು ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದ್ಯಗಳು ಗಟ್ಟಿಧ್ವನಿಯ ಕರ್ಕಶ ಆವರ್ತಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ನಿಶ್ಯಬ್ದ ಸಾವಿನ ನಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತವೆ. ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್'''''' '' ‌ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಹದಿಮೂರು ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಹಾಡುಗಳ ಲಂಬಿಸಿದ ಅವಧಿಗಳು ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇಡೀ ಅಲ್ಬಮ್‌ ಸೂಟ್(ಹಲವು ವಾದ್ಯಗಳ ಸೆಟ್) ರೀತಿಯ ಉದ್ದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಉರುಳುತ್ತದೆ.ತನ್ನ 79 ನಿಮಿಷಗಳ ಅವಧಿ ಹಾಗೂ ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಂಕೀರ್ಣ ಹಾಗೂ ಅತ್ಯುದ್ದ ಹಾಡುಗಳುಳ್ಳ ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ನೊಂದಿಗೆ ಪಾರಾಬೊಲಾ ದ ಹತ್ತುವರೆ ನಿಮಿಷ ಅವಧಿಯ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊದ ಮೇಲ್ತುದಿಯೊಂದಿಗೆ,ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಹಾಗೂ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜನೆಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿ ಸವಾಲೊಡ್ಡುತ್ತದೆ ಎಂದು '''ದಿ ಎ.ವಿ. ಕ್ಲಬ್‌''ನ '''''ಜೋಷುವಾ ಕ್ಲೀನ್''' '' ‌ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.<ref>{{cite web | url=http://www.avclub.com/content/node/12709 | title=Lateralus review | work=The A.V. Club | date=March 29, 2002 | accessdate=May 25, 2007 | first=Joshua | last=Klein | archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 10, 2007 | archive-url=https://web.archive.org/web/20071010032556/http://www.avclub.com/content/node/12709 | url-status=dead }}</ref>'' ''' '' [[ಚಿತ್ರ:Adam jones tool roskilde festival 2006.jpg|thumb|160px|left|ಇಸವಿ 2006ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರಾಸ್ಕಿಲ್ಡ್‌ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್.]] ಈ ಆಲ್ಬಮ್‌ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಯಶಸ್ಸು ಗಳಿಸಿತು. ತನ್ನ ಮೊದಲ ವಾರದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಾ ದೇಶದ ''ಬಿಲ್ಬೋರ್ಡ್‌'' 200 ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನಕ್ಕೇರಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.billboard.com/bbcom/search/google/article_display.jsp?vnu_content_id=876414 |title=Tool's 'Lateralus' Leads Five Top-10 Debuts |accessdate=November 19, 2008 |author=Cohen, Jonathan |coauthors=Martens, Todd |date=May 24, 2001 |work=Billboard |publisher=Nielsen Business Media, Inc |archiveurl=https://www.webcitation.org/5cSfEKuKc?url=http://www.billboard.com/bbcom/search/google/article_display.jsp?vnu_content_id=876414 |archivedate=ನವೆಂಬರ್ 20, 2008 |url-status=live }}</ref> ಚಿಸ್ಮ್‌ ಹಾಡಿಗಾಗಿ ಟೂಲ್‌ ತಂಡಕ್ಕೆ ಇಸವಿ 2001ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಎರಡನೆಯ ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರಕಿತು.<ref>{{cite web | url = http://www.grammy.com/GRAMMY_Awards/Winners/ | title = Grammy Award Winners | publisher = [[The Recording Academy]] | accessdate = April 28, 2007 }}</ref> ವಾದ್ಯತಂಡದ ಪರವಾಗಿ, ಡ್ರಮ್‌ ವಾದಕ ಕ್ಯಾರಿ ತಮ್ಮ ಸ್ವೀಕೃತಿ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಪೋಷಿಸಿದ ಹೆತ್ತವರು ಮತ್ತು ಸೈತಾನನಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಸೂಚಿಸಲು ಬಯಸುವುದಾಗಿ ತಿಳಿಸಿದರು. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಿದ ಬಾಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಛಾನ್ಸೆಲರ್‌, 'ನನ್ನ ತಂದೆಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಹೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತೇನೆ' ಎಂದರು.<ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/news/articles/1452651/02272002/u2.jhtml | title=Alicia Keys Takes Five, 'O Brother' Gets Most At 44th Grammy Awards | work=MTV News | publisher=MTV.com | accessdate=August 7, 2006 | year=2002 | first=Joe | last=D'Angelo | archive-date=ಮೇ 30, 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130530172716/http://www.mtv.com/news/articles/1452651/alicia-keys-takes-five-o-brother-gets-most-at-44th-grammy-awards.jhtml | url-status=dead }}</ref> ಇಸವಿ 2001 ಹಾಗೂ 2002ರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರವಾಸವು''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ಗೆ ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇದರಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ ವಾದ್ಯತಂಡಕ್ಕೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಗಮನಸೆಳೆಯುವ ಅಂಶ ಸೇರಿತ್ತು. ಅದು ಆಗಸ್ಟ್‌ 2001ರಲ್ಲಿ ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ರಿಮ್ಸನ್‌ ವೊಂದಿಗೆ ಹತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳ ಕಿರು-ಪ್ರವಾಸವಾಗಿತ್ತು. ಇವೆರಡೂ ವಾದ್ಯತಂಡಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಸಲಾಯಿತು.MTV ಪ್ರಗತಿಪರ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತದ ಒಂದು ಬಾರಿಯ ಹಾಗೂ ಮುಂದಿನ ಸಾಮ್ರಾಟರು ಎಂದು ಎಂಟಿವಿ ಬಣ್ಣಿಸಿತು. ಈ ಕಿರು-ಪ್ರವಾಸ ಕುರಿತು ಕೀನನ್ ಹೇಳಿದ್ದು ಹೀಗೆ: 'ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ರಿಮ್ಸನ್‌ರೊಂದಿಗೆ ವೇದಿಕೆ ಹಂಚುವುದು ಎಂದರೆ ಲೆನಿ ಕ್ರಾವಿಟ್ಸ್‌ ಲೆಡ್‌ ಝೆಪೆಲ್ಲಿನ್‌ರೊಂದಿಗೋ ಅಥವಾ ಡೆಬ್ಬಿ ಜಿಬ್ಸನ್‌ರೊಂದಿಗೆ [[ಬ್ರಿಟ್ನಿ ಸ್ಪಿಯರ್ಸ್]]‌ ವೇದಿಕೆ ಹಂಚಿದಂತೆ.' <ref name="kingcrimsonminitour" /> ನವೆಂಬರ್‌ 2002ರಂದು, ಪ್ರವಾಸದ ಅಂತ್ಯವು ಇನ್ನೊಂದು ಜಡತೆಯು ಆರಂಭವಾಗುವ ಸೂಚನೆಯಂತೆ ಕಂಡಿತಾದರೂ,ವಾದ್ಯತಂಡವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಕೀನನ್ ಎ ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್‌ ಸರ್ಕಲ್‌ ತಂಡದ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರೆ, ವಾದ್ಯತಂಡದ ಇತರೆ ಸದಸ್ಯರು ಅಭಿಮಾನಿಗಳ ಸಮುದಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೊಸ ಹಾಡಿನ ಸಂದರ್ಶನ ಮತ್ತು ದ್ವನಿಮುದ್ರಣ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. 'ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್‌ ಜೀಸಸ್‌ರನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದ' ಎಂದು ಹೇಳಿ, ಟೂಲ್‌ನ ಹೊಸ ಆಲ್ಬಮ್‌ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣವನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ಕಾಯಂ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರಜಾಲತಾಣವು 2005 ಏಪ್ರಿಲ್ 1ರಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು.<ref>{{cite news | url = http://www.seattlepi.com/pop/268879_tool03ww.html | title = Tool mesmerizes crowd | author = Travis Hay | work = [[Seattle Post-Intelligencer]] | date = May 3, 2006 | accessdate = January 18, 2008 }}</ref> ಎಂಟಿವಿ ವಾಹಿನಿಯ ಕರ್ಟ್‌ ಲೊಡರ್ ಇದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲು‌ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಅಂಚೆ ಮೂಲಕ ಕೀನನ್‌ರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರು. ಕೀನನ್‌ರಿಂದ ಅಸಡ್ಡೆಯ ದೃಢೀಕರಣವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಲೋಡರ್‌ ಪುನಃ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದಾಗ, ಕೀನಾನ್ "ಹೇ ಹೇ." ಎಂದು ಸುಮ್ಮನೇ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದರು.<ref>{{cite web | url=http://www.mtv.com/news/articles/1499613/20050405/tool.jhtml?headlines=true | title=Maynard And Jesus Split: The Conclusion | first=Chris | last=Harris | work=[[MTV News]] | date=April 7, 2005 | acces sdate=February 14, 2007 | access-date=ಆಗಸ್ಟ್ 20, 2010 | archive-date=ಮೇ 12, 2010 | archive-url=https://web.archive.org/web/20100512023031/http://www.mtv.com/news/articles/1499613/20050405/tool.jhtml?headlines=true | url-status=dead }}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ,ಆದರೆ, 7 ಏಪ್ರಿಲ್‌ರಂದು 'ಏಪ್ರಿಲ್‌ ಫೂಲ್ಸ್‌ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಂತಸ ಸುದ್ದಿ ಎಂದು ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರಜಾಲತಾಣವು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಹಾಡುಗಳ ಲೇಖನ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣವು ಪುನಃ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ.' <ref>{{cite web | url=http://toolband.com/news/ | title=Tool: News | publisher=Toolband.com | accessdate=March 30, 2007 | year=2005 | first=Blair MacKenzie | last=Blake | archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 24, 2005 | archive-url=https://web.archive.org/web/20051024134948/http://toolband.com/news/ | url-status=bot: unknown }}</ref> ಹಾಡು ಲೇಖನ ಮತ್ತು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣವು ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ನ ಉತ್ತರ ಭಾಗಕ್ಕಾಗಿ ನಡೆಯಿತು. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ವಿನೈಲ್‌ ಆವೃತ್ತಿ ಮತ್ತು ಎರಡು ಡಿವಿಡಿ ಏಕಗೀತೆಗಳು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವು. ವಾದ್ಯತಂಡದ ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರಜಾಲತಾಣವು ಕಲಾವಿದ ಜೋಷುವಾ ಡೇವಿಸ್‌ರಿಂದ ಹೊಸ ಕಣ್ಸೆಳೆಯುವ ಇಂಟ್ರೊ ಪಡೆಯಿತು.<ref>{{cite web |title=Joshua Davis - Projects - Web - Tool |url=http://www.joshuadavis.com/ |format=FLASH |accessdate=April 2, 2007 |publisher=joshuadavis.com}}</ref> ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ನ ಎರಡು ವಿನೈಲ್‌ ನಾಲ್ಕು ಚಿತ್ರಗಳುಳ್ಳ ಡಿಸ್ಕ್‌ಗಳನ್ನು ಮೊದಲು ಹಸ್ತಾಕ್ಷರ ಲಗತ್ತಿಸಲಾದ ಸೀಮಿತ ಆವೃತ್ತಿಯಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಕೇವಲ ಅಭಿಮಾನಿ ಬಳಗದವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿದ್ದು, 23 ಆಗಸ್ಟ್‌ 2005ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಎರಡೂ ಡಿವಿಡಿಗಳನ್ನು 20 ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 2005ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಒಂದರಲ್ಲಿ ಷಿಸ್ಮ್‌ ಏಕಗೀತೆಯಿತ್ತು. ಇನ್ನೊಂದರಲ್ಲಿ ಪಾರಾಬೊಲಾ ಇತ್ತು. ಇದು ಲಸ್ಟ್‌ಮೊರ್ಡ್‌ರ ರಿಮಿಕ್ಸ್‌ ಆಗಿತ್ತು. ಜೊತೆಗೆ, ಡೇವಿಡ್‌ ಯೊ ಮತ್ತು ಜೆಲ್ಲೊ ಬಯಾಫ್ರಾರಿಂದ ದ್ವಿವಿವರಣೆ ಹೊಂದಿದ್ದ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊಗಳಿದ್ದವು. === ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' (2006-2007) === ವಾದ್ಯತಂಡದ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ರಿವಾಲ್ವರ್‌ನ ಡ್ಯಾನ್‌ ಎಪ್‌ಸ್ಟೀನ್‌ ಹೇಳಿದಂತೆ, ಟೂಲ್ ತಂಡವು ಆರಾಧಕ ಅಭಿಮಾನಿಗಳನ್ನು ಸಂಪಾದಿಸಿತ್ತು. ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಸಹಯೋಗಗಳಾದ ಫ್ಯಾಂಟೊಮಾಸ್‌ ಮತ್ತು ಮೆಷುಗ್ಗಾಹ್‌ ಮುಂತಾದ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಮುಂದಿನ ಆಲ್ಬಮ್‌ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಊಹಾಪೋಹಗಳು ಮತ್ತು ಸೋರಿಕೆಯಾದ ಹಾಡುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪೂರ್ವ ಬಿಡುಗಡೆಯ ವದಂತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಸ ಟೂಲ್ ಸುತ್ತುವರಿದ ವಿವಾದ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂತು.<ref name="theage10kdays">{{cite web | url=http://www.theage.com.au/news/music/is-anyone-listening/2006/05/03/1146335806864.html | title=Is anyone listening? | publisher=TheAge.com.au | accessdate=May 6, 2006 | year=2006 | first=Patrick | last=Donovan}}</ref> ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ, ಹೊಸ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಹೆಸರು ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ಎಂಬ ವಾರ್ತಾ ತುಣುಕಿನೊಂದಿಗೆ, ಆಲ್ಬಮ್‌ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಊಹಾಪೋಹ ಹೋಗಲಾಡಿಸಲಾಯಿತು. ಅದೇನೇ ಇರಲಿ, ಜನರನ್ನು ಮರುಳು ಮಾಡಲು ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ಪ್ರಲೋಭನೆಯ ಆಲ್ಬಂ ಎಂಬ ಆರೋಪಗಳೊಂದಿಗೆ ಊಹಾಪೋಹಗಳು ವಾಸ್ತವ ಬಿಡುಗಡೆಯ ದಿನದವರೆಗೆ ಮುಂದುವರಿಯಿತು.<ref name="theage10kdays" /> ಆದರೂ, ಅಧಿಕೃತ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಒಂದು ವಾರ ಮುಂಚೆ, ಸೋರಿಕೆಯಾದ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಕಡತ ಹಂಚುವಿಕೆಯ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿತರಿಸಿದಾಗ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಈ ಊಹೆಗಳು ಸುಳ್ಳಾದವು.<ref>{{cite web | title =Tool Planning Summer Tour Around Keenan's Wine Harvest | publisher =VH1.com | date =May 11, 2006 | url =http://www.vh1.com/news/articles/1531583/20060511/tool.jhtml | accessdate =June 15, 2007 | first =Chris | last =Harris | archive-date =ಮೇ 26, 2013 | archive-url =https://www.webcitation.org/6GudDQ8Xt?url=http://www.vh1.com/celebrity/ | url-status =dead }}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Tool roskilde festival 2006.jpg|thumb|right|200px|ತಮ್ಮ '10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌' ಪ್ರವಾಸದ ಅಂಗವಾಗಿ ರಾಸ್ಕಿಲ್ಡ್‌ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಟೂಲ್‌ ತಂಡ.]] 17 ಏಪ್ರಿಲ್‌ರಂದು, ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಮೊದಲ ಹಾಡು 'ವೈಕೇರಿಯಸ್‌' ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ಹಲವು ರೇಡಿಯೊ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಯಿತು. ದಿನಾಂಕ 2 ಮೇ 2006ರಂದು ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣವು U.S.ನಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿ, ವಿವಿಧ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಟ್ಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಚೊಚ್ಚಲಪ್ರವೇಶದಲ್ಲೇ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿತು. ಮೊದಲ ವಾರದಲ್ಲಿ, ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ನ 564,000 ಪ್ರತಿಗಳು ಮಾರಾಟವಾದವು. ''ಬಿಲ್ಬೋರ್ಡ್'' ‌ 200 ಪಟ್ಟಿಗಳ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿತ್ತು. ತನ್ನ ಹತ್ತಿರದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ [[ಪರ್ಲ್ ಜಾಮ್|ಪರ್ಲ್‌ ಜ್ಯಾಮ್]]‌ನ ಸ್ವ-ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಎರಡರಷ್ಟು ಮಾರಾಟ ದಾಖಲಿಸಿತ್ತು.<ref>{{cite web | title=Tool, Pearl Jam Claim Billboard Chart In The Name Of Rock (May 10, 2006) | work=MTV.com | url=http://www.mtv.com/news/articles/1531452/05102006/tool.jhtml | accessdate=September 17, 2006 | archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23, 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20131023054036/http://www.mtv.com/news/articles/1531452/tool-pearl-jam-rock-billboard-chart.jhtml | url-status=dead }}</ref> ಆದರೂ,ಮುಂಚಿನ ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ವಿಮರ್ಶಕರಿಂದ ಅಷ್ಟೇನೂ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಪಡೆಯಲಿಲ್ಲ.<ref>''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್'' ‌ಗಾಗಿ 75 ದಿನಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿ, ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ಗಾಗಿ 68ರ ಸರಾಸರಿ ಎಂದು ಮೆಟಾಕ್ರಿಟಿಕ್‌ ಲೆಕ್ಕಿಸಿತು. {{cite web | year=2006 | publisher=Metacritic | url=http://www.metacritic.com/music/artists/tool/10000days?q=tool | title=Tool: 10,000 Days (2006): Reviews | accessdate=September 17, 2006 | archive-date=ಮೇ 27, 2009 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090527170345/http://www.metacritic.com/music/artists/tool/10000days?q=tool | url-status=dead }}<br />{{cite web | year=2001 | publisher=Metacritic | url=http://www.metacritic.com/music/artists/tool/lateralus?q=tool | title=Tool: Lateralus (2001): Reviews | accessdate=June 17, 2007 | archive-date=ಮೇ 27, 2009 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090527170815/http://www.metacritic.com/music/artists/tool/lateralus?q=tool | url-status=dead }}</ref> ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ಬಿಡುಗಡೆಯ ನಂತರ, 30 ಏಪ್ರಿಲ್‌ 2006ರಂದು ಕೋಚೆಲ್ಲಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆಯಿತು. ಇಸವಿ 2001ರಲ್ಲಿ ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ‌ ಪ್ರವಾಸದಂತೆ ಪ್ರವಾಸದ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯಿತ್ತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಐಸಿಸ್‌ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಸ್ಟೊಡಾನ್‌ ಸಹಾಯಕ ಬ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಜೀಲೆಂಡ್‌ ಪ್ರವಾಸಗಳ ನಂತರ, ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ ಅಲ್ಪವಿರಾಮ ಪಡೆದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಗೆಳತಿಯ ನಾಯಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೆಣಸುವಾಗ ಡ್ರಮ್‌ ವಾದಕ ಡ್ಯಾನಿ ಕ್ಯಾರಿ ಮೇಲ್ತೋಳಿನ ಸ್ನಾಯು ಹರಿತಕ್ಕೊಳಗಾದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಮುಂಬರುವ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ ಪ್ರವಾಸ-ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿಗಳು ನಡೆಯುವ ಬಗ್ಗೆ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ಕವಿಯಿತು.<ref>{{cite web | year=2007 | url=http://www.toolband.com/news/index.html | title=TOOL : NEWS - TOOL Newsletter February 2007, e.v | publisher=Toolband.com | accessdate=May 10, 2007 | archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 21, 2007 | archive-url=https://web.archive.org/web/20071021025858/http://www.toolband.com/news/index.html | url-status=dead }}</ref> 21 ಫೆಬ್ರವರಿಯಂದು ಕ್ಯಾರಿ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೊಳಗಾದರು. ಹಲವು ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಮುಂದೂಡಬೇಕಾಯಿತು. ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಪ್ರವಾಸ ಪುನಾರಂಭಿಸಿದ ಟೂಲ್‌ ತಂಡವು 15 ಜೂನ್‌ರಂದು ಬೊನಾರೂ ಸಂಗೀತ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ (ರೇಜ್ ಎಗೇಯ್ನ್‌ಸ್ಟ್‌ ದಿ ಮೆಷೀನ್‌ನ ಟಾಮ್‌ ಮೊರೆಲೊ ಆನ್‌ "ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌ನ ಅತಿಥಿ ಪಾತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಟೂಲ್ ಮೇಲ್ಪಂಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web | first =Jonathan | last=Cohen | title =Tool, All-Star Zeppelin Jam Highlight Bonnaroo Day One | publisher =Billboard.com | date = June 16, 2007 | url =http://www.billboard.com/bbcom/news/article_display.jsp?vnu_content_id=1003599898 | accessdate =June 17, 2007 }}</ref>). ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, 49th ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ, ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾರ್ಡ್‌ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ವೈಕೇರಿಯಸ್‌ ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತವಾಗಿತ್ತು; ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಾ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿತು.<ref name="49thgrammyawards">{{cite web | url=http://www.grammy.com/GRAMMY_Awards/49th_Show/list.aspx | title=Awards Winners List | work=49th Annual Grammy Awards | accessdate=March 25, 2007 | year=2007 | publisher=Grammy.com }}</ref> ವೈಕೇರಿಯಸ್‌ಗಾಗಿ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 18ರಂದು DVDಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. === ವಿರಾಮ ಮತ್ತು ಐದನೆಯ ಸ್ಟುಡಿಯೊ ಆಲ್ಬಮ್‌ (2008-ಇಂದಿನವರೆಗೆ) === [[ಚಿತ್ರ:Tool-live-Paris.jpg|thumb|left|210px|ಇಸವಿ 2006ರಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದ ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡ.]] ವಾದ್ಯತಂಡವು ಬಹುಶಃ 2008 ಆರಂಭದ ತನಕ ತಮ್ಮ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿ, ಸ್ವಲ್ಪ ದಿನಗಳ ಬಿಡುವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದೆಂದು ಮೇ 2007ರಂದು ನಡೆಸಲಾದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಜಸ್ಟಿನ್‌ ಛಾನ್ಸೆಲರ್‌ ತಿಳಿಸಿದರು.<ref name="justinnwlanews">{{cite web | last =Pulsifer | first =Eric | title =Tool returns to Bossier on Thursday | publisher =nwlanews.com | date =May 15, 2007 | url =http://www.nwlanews.com/index.php?option=com_content&task=view&id=4170&Itemid=56 | accessdate =June 7, 2007 | archive-date =ಜೂನ್ 18, 2008 | archive-url =https://web.archive.org/web/20080618103801/http://nwlanews.com/index.php?option=com_content&task=view&id=4170&Itemid=56 | url-status =dead }}</ref> ವಾದ್ಯತಂಡವು ಇನ್ನೂ ಕೆಲವು ಹೊಸ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ರಚಿಸಿದ್ದು, ಮಾರ್ಗದ ಒಂದು ಹಂತದಲ್ಲಿ ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಇನ್ನೊಂದು ಆಲ್ಬಂ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಮ್ಮ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಿದರು. ಮುಂದಿನ ಆಲ್ಬಮ್‌ ರಚನೆಯಾಗುವ ತನಕ, ವಾದ್ಯತಂಡದ ಚಲನಚಿತ್ರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಇದರ ಸಂಭವನೀಯತೆ ಬಗ್ಗೆ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಬಹಳ ಕಾಲ ಪರಿಗಣಿಸಿತ್ತು. ಅತಿವಾಸ್ತವಿಕತಾ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಣದೊಂದಿಗೆ ಕಥಾನಿರೂಪಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ವಿಶೇಷ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref name="billboardmovie">{{cite web | title =Tool movie in the works? | publisher =Billboard.com | date = June 12, 2007 | url =http://www.billboard.com/bbcom/news/article_display.jsp?vnu_content_id=1003597438 | accessdate =June 5, 2007 | first= John | last=Benson }}</ref> ಒಂದೆಡೆ, ಹಲವು ಚಲನಚಿತ್ರ-ನಿಕಟವರ್ತಿಗಳು ಪರಿಚಯವಿದ್ದರಿಂದ ಅಗತ್ಯ ವಿಧಾನಗಳು ಕೈಯಲ್ಲೇ ಇವೆ ಎಂದು ಕ್ಯಾರಿ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದರೆ, 'ಇದು ಬರಿ ಮಾತು ಅಷ್ಟೆ' ಎಂದು ಜೋನ್ಸ್‌ ಈ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದರು.<ref name="billboardmovie" /><ref>{{cite web | title =Tool movie in the works? | publisher =The Rock Radio | date =June 13, 2007 | url =http://www.therockradio.com/2007/06/tool-movie-in-works.html | accessdate =June 15, 2007 | work =The Rock Radio online | archive-date =ಜೂನ್ 30, 2007 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070630104542/http://www.therockradio.com/2007/06/tool-movie-in-works.html | url-status =dead }}</ref> ''ರೋಲಿಂಗ್‌ ಸ್ಟೋನ್‌'' ತಿಳಿಸಿದಂತೆ, 50ನೆಯ ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳ ಸಮಾರಂಭದ ನಂತರ, ಬೆವರ್ಲಿ ಹಿಲ್ಸ್ ಹೋಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೋಜಿನಕೂಟದ ನಂತರ ಸೊನಿ BMG ಗೆ ಹಾಜರಾದಾಗ, ಕೀನನ್ ಇನ್ನೊಂದು ಟೂಲ್‌ ಆಲ್ಬಮ್ ಬಗ್ಗೆ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು.<ref>{{cite web | author =Scaggs, Austin | date =February 11, 2008 | url =http://www.rollingstone.com/rockdaily/index.php/2008/02/11/smoking-section-at-the-grammys-wilco-foo-fighters-tool-more/ | title =Smoking Section at the Grammys: Wilco, Foo Fighters, Tool, More | work =[[Rolling Stone]] | accessdate =February 11, 2008 | archive-date =ಮೇ 5, 2009 | archive-url =https://web.archive.org/web/20090505232132/http://www.rollingstone.com/rockdaily/index.php/2008/02/11/smoking-section-at-the-grammys-wilco-foo-fighters-tool-more/ | url-status =dead }}</ref> ಹೊಸ ಅಲ್ಬಮ್‌ ಕುರಿತು, 2009ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ''ಗಿಟಾರ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್‌'' ನೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸಲಾದ ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ, ಜೋನ್ಸ್‌ ಉತ್ತರಿಸಿದ್ದು ಹೀಗೆ - 'ಇದು ಬಹಳ ಸುಗಮವಾಗಿ ಬರುತ್ತಿದೆ..! [ನಗು] ಇಲ್ಲ, ನಾವು ವಿರಾಮದಲ್ಲಿದ್ದೇವೆ. ನಾನು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದೇನೆ, ಜಸ್ಟಿನ್ ಕೂಡ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದಾನೆ. ಆದ್ರೆ ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್‌ ತನ್ನ ವೈನ್‌ನತ್ತ ಗಮನ ಕೊಡ್ತಿದ್ದಾನೆ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಪರಸ್ಪರ ಬೇರೆಯಾಗಿ ಕೆಲವು ಸಮಯ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದೇವೆ, ಇದು ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ. ನಾನು ಕೆಲವು ಕಾಮಿಕ್ಸ್‌ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರತರಾಗಿದ್ದೇವೆ.'<ref>{{cite web | title =Tool Guitarist, Bassist Begin Writing Next Album | publisher =Blabbermouth.net | date =February 9, 2009 | url =http://www.roadrunnerrecords.com/blabbermouth.net/news.aspx?mode=Article&newsitemID=114063 | accessdate =February 18, 2009 | work =Blabbermouth.net | archive-date =ಫೆಬ್ರವರಿ 15, 2009 | archive-url =https://web.archive.org/web/20090215085115/http://www.roadrunnerrecords.com/blabbermouth.Net/news.aspx?mode=Article&newsitemID=114063 | url-status =dead }}</ref> ಕೀನನ್ ಪ್ರಕಾರ,<ref>{{cite web | title =Maynard James Keenan Hearts Foo Fighters; Says Tool Will Start Writing LP 'Right Away' | publisher =[[MTV.com]] | author =Harris, Chris; Robert Mancini | date =February 14, 2009 | url =http://www.mtv.com/news/articles/1581520/20080213/id_0.jhtml | accessdate =May 4, 2009 | archive-date =ಅಕ್ಟೋಬರ್ 21, 2013 | archive-url =https://web.archive.org/web/20131021190740/http://www.mtv.com/news/articles/1581520/tool-frontman-band-will-start-writing-lp-right-away.jhtml | url-status =dead }}</ref> 2008ರ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ ಬಿಡುವಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಟೂಲ್‌ ತಂಡವು 2009ರಲ್ಲಿ ಯಾವಾಗಲಾದರೂ ಹೊಸ ಆಲ್ಬಮ್‌ ರಚನೆ ಆರಂಭಿಸುವುದನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿತ್ತು, ಆದರೆ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಯಾವುದೇ ದಿನಾಂಕದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀಡಲಿಲ್ಲ. 2009ರ ಮಾರ್ಚ್ 24ರಂದು ವಾದ್ಯತಂಡದ ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಬೇಸಿಗೆಯ ಪ್ರವಾಸವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | title =Tool Summer Tour | publisher =www.toolband.com | date =March 24, 2009 | url =http://www.toolband.com/tour/index.html | accessdate =March 24, 2009 | archive-date =ಫೆಬ್ರವರಿ 8, 2010 | archive-url =https://web.archive.org/web/20100208214344/http://www.toolband.com/tour/index.html | url-status =dead }}</ref> ಈ ಪ್ರವಾಸವು 18 ಜುಲೈರಂದು ಕೊಲೊರೆಡೊ ರಾಜ್ಯದ ಕಾಮರ್ಸ್‌ ಸಿಟಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮೈಲ್‌ ಹೈ ಸಂಗೀತ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ-ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿ ನೀಡಿತು. ಲೊಲಾಪಲೂಝಾ 2009ಗೆ ಆಗಸ್ಟ್‌ 7-9 ಕೊನೆಯ ದಿನಾಂಕಗಳಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯದ ಪೊಮೊನಾದ ಎಪಿಸೆಂಟರ್‌ ಉತ್ಸವಕ್ಕಾಗಿ ಆಗಸ್ಟ್ 22ರಂದು ಮುಕ್ತಾಯ ಪ್ರದರ್ಶನವಿತ್ತು.<ref>{{cite web | title =TOOL Expands Summer Tour | publisher =[[blabbermouth.net]] | date =May 29, 2009 | url =http://www.roadrunnerrecords.com/blabbermouth.net/news.aspx?mode=Article&newsitemID=121001 | accessdate =May 30, 2009 | archive-date =ಜೂನ್ 11, 2009 | archive-url =https://web.archive.org/web/20090611165711/http://www.roadrunnerrecords.com/blabbermouth.net/news.aspx?mode=Article&newsitemID=121001 | url-status =dead }}</ref> ಇವೆರಡಕ್ಕೂ ಟೂಲ್‌ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿತ್ತು.<ref>{{cite press release | date = March 26, 2009 | publisher = madisonhousepublicity.com | url = http://www.madisonhousepublicity.com/downloads/milehigh.downloads/MileHigh.pressrel.032609.pdf | title = Tool, Widespread Panic and The Fray to Headline Second Annual Mile High Music Festival | accessdate = May 13, 2009 | archive-date = ಮಾರ್ಚ್ 8, 2012 | archive-url = https://web.archive.org/web/20120308104631/http://www.madisonhousepublicity.com/downloads/milehigh.downloads/MileHigh.pressrel.032609.pdf | url-status = dead }}</ref><ref>{{cite web | url = http://2009.lollapalooza.com/band/tool | title = Tool at Lollapalooza | publisher = 2009.lollapalooza.com | accessdate = May 13, 2009 | archive-date = ಏಪ್ರಿಲ್ 24, 2009 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090424015814/http://2009.lollapalooza.com/band/tool | url-status = dead }}</ref> ವಾದ್ಯತಂಡದ ವೆಬ್ಮಾಸ್ಟರ್‌ ಪ್ರಕಾರ, 2010 ಮಾರ್ಚ್‌ 3ರೊಳಗೆ ಟೂಲ್‌ ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಾಗಿ ಹೊಸ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಬರೆಯಲು ಸದಸ್ಯರು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{cite web | title = TOOL newsletter - Feb 2010 | publisher = [[toolband.com]] | date = March 3, 2010 | url = http://www.toolband.com/news/news_archive.php | access-date = ಆಗಸ್ಟ್ 20, 2010 | archive-date = ಮಾರ್ಚ್ 20, 2015 | archive-url = https://web.archive.org/web/20150320211438/http://www.toolband.com/news/news_archive.php | url-status = dead }}</ref> ಏಪ್ರಿಲ್‌ ತಿಂಗಳ ಅಂತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೇ 2010ರಲ್ಲಿ, ಜೂನ್‌ ಮತ್ತು ಜುಲೈ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿದ್ದ ಅಮೆರಿಕಾ ಹಾಗೂ ಕೆನಡಾ ದೇಶದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹಲವು ಪ್ರವಾಸಗಳ ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಟೂಲ್‌ ಘೋಷಿಸಿತು. == ಸಂಗೀತದ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಗಳು == ''ದಿ ಏಜ್‌'' ನ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್‌ ಡೊನೊವಾನ್‌ ಟೂಲ್‌ ತಂಡವನ್ನು 'ಯೋಚಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿ ವಾದ್ಯತಂಡ' ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬುದ್ಧಿಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ಆಂತರಿಕ-ಭಾವನೆ, ಸೌಮ್ಯ ಹಾಗೂ ಭಾರ, ಮಧುರ ಹಾಗೂ ಕರ್ಕಶ, ಮೃದು ಹಾಗೂ ಕ್ರೂರ, ಚಿರಪರಿಚಿತ ಹಾಗೂ ವಿಚಿತ್ರ, ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಶೈಲಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಚ್ಯ ಶೈಲಿ, ಸುಂದರ ಹಾಗೂ ವಿರೂಪ, ಬಿಗಿ ಹಾಗೂ ಸಡಿಲ, ಬೃಹದಾಕಾರ - ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇದು ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳ ಗೋಜಲಾಗಿದೆ.' <ref name="theage10kdays" /> ತಮ್ಮ ಸಂಕೀರ್ಣ ಹಾಗು ಎಂದಿಗೂ ವಿಕಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಧ್ವನಿವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಟೂಲ್‌ ತಂಡವು ''ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಹೆರಾಲ್ಡ್‌ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನ್‌ನ '''ಸಿ.ಬಿ. ಲಿಡೆಲ್‌ರಿಂದ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಪ್ರಶಂಸೆ ಪಡೆದಿದೆ.<ref>{{cite web | url=http://www.asahi.com/english/Herald-asahi/TKY200701120170.html | archiveurl=https://web.archive.org/web/20070117180201/http://www.asahi.com/english/Herald-asahi/TKY200701120170.html | archivedate=January 17, 2007 | date= January 12, 2007 | title=In Sight/Music & Arts Tool frontman: 'I have not smashed up 1 hotel room' | work=International Herald Tribune/The Asahi Shimbun | accessdate=May 25, 2007 | first=C.B. | last=Liddell }}</ref> ''' '' '''''ತಂಡದ ಧ್ವನಿವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸಿದ ಆಲ್‌ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ ಒಂದು ತರಹ ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ, ಪೋಸ್ಟ್‌-ಜೇನ್ಸ್‌ ಅಡಿಕ್ಷನ್‌ ಹೆವಿ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ",<ref name="AllMusic Biography" /> ಹಾಗೂ ''' '' '''ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌'' "ಲೆಡ್‌ ಝೆಪೆಲ್ಲಿನ್‌ರ ಏರಿಳಿತದ, ಬಲವಾದ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದನಗಳು ಹಾಗೂ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದ ಶೈಲಿಗಳಿಗೆ ಸಾಮ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಕಂಡಿದೆ".<ref>{{cite news | url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9903EEDF1738F937A25754C0A961958260 | year=1997 | title=Lollapalooza's Recycled Hormones: Rebellion by the Numbers | work=The New York Times | accessdate=April 28, 2006 |first=Jon | last=Pareles | date=July 14, 1997}}</ref> '' ''' '''''ಇಸವಿ 2001ರಲ್ಲಿನ '' ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌''ನ್ನು ಆಲ್‌ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ [[ಪಿಂಕ್ ಫ್ಲಾಯ್ಡ್|ಪಿಂಕ್‌ ಫ್ಲಾಯ್ಡ್‌]] ತಂಡದ '' ಮೆಡ್ಲ್‌'' (1971) ಆಲ್ಬಮ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಮೂವತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರದ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಗಡಸು ಗಿಟಾರ್ ಸ್ವರ ಹಾಗೂ ಸಂಪೂರ್ಣ ಭಯಾನಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಅನಂತತೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಗುಲವನ್ನು ತುಂಬುವ ಒಳಪ್ರೇರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಗಿದೆ".<ref name="AMG Lateralus review" /> '' ''' === ಸಂಗೀತ ಶೈಲಿ === ಟೂಲ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಹಾಡುಗಳ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿನ ಅಂಶವೊಂದು ಆಡ್‌ ಟೈಮ್‌ ಸಿಗ್ನೇಚರ್‌ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್'' ‌ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಮೊದಲ ಏಕಗೀತೆ ಷಿಸ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಿರುವ ಲಯಸೂಚಿಯನ್ನು(ಟೈಮ್‌ ಸಿಗ್ನೇಚರ್‌) 6.5/8, ನಂತರ ಅದು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಇತರೆ ಸಮಯಗಳಿಗೂ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಬಾಸ್ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಜಸ್ಟಿನ್‌ ಛಾನ್ಸಲರ್‌ ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="bassplayer052001">{{cite journal |author=Shiraki, Scott |coauthor=E.E. Bradman |year=2001 |month=May |title=Handy Man: How Justin Chancellor Frames Tool's Metal Madness |journal=Bass Player |url=http://www.basswriter.com/journalism/bpstories/Web-Chancellor.doc |accessdate=May 2, 2007 |format=DOC |archive-date=ಜೂನ್ 15, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070615015438/http://www.basswriter.com/journalism/bpstories/Web-Chancellor.doc |url-status=dead }}</ref> ಇದೇ ಆಲ್ಬಮ್‌ನ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಗೀತೆ ಪಥ ಬದಲಿಸುವ ಲಯಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="bassplayer052001" /> ಇದೇ ರೀತಿ, ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌''' "ವಿಂಗ್ಸ್‌ ಫಾರ್‌ ಮೇರಿ (ಪಾರ್ಟ್‌ 1)" ಹಾಗೂ "10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌ (ವಿಂಗ್ಸ್‌ (ಪಾರ್ಟ್‌ 2)".<ref name="moderndrummer072006">{{cite journal |last=Micallef |first=Ken |year=2006 |month=July |title=10,000 Days... and beyond |journal=Modern Drummer |url=http://www.musicdispatch.com/item_detail.jsp?itemid=77773078&refer=feature&featureCat=1280002&order=6 |accessdate=May 2, 2007 }}</ref> ವಾದ್ಯತಂಡದ ಧ್ವನಿ ಅಂಶವನ್ನು ಮೀರಿ, ವಾದ್ಯ ತಂಡದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸದಸ್ಯನೂ ತನ್ನದೇ ಸಂಗೀತದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾನೆ. ''ಬಾಸ್‌ ಪ್ಲೇಯರ್‌'' ನಿಯತಕಾಲಿಕ ಪತ್ರಿಕೆಯು ಛಾನ್ಸೆಲರ್‌ರ ಬಾಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ನುಡಿಸುವ ಶೈಲಿಯನ್ನು 'ದಪ್ಪ ಧ್ವನಿಯ, ಮಧ್ಯಶ್ರೇಣಿಯ ನಾದ, ಗಿಟಾರ್‌-ಶೈಲಿಯ ತಂತ್ರಗಳು ಹಾಗೂ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕದಂತಹ ವಿಭಿನ್ನತೆ' ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದೆ.<ref name="bassplayer052001" /> 'ದಿ ಪೇಷೆಂಟ್'‌ ಹಾಡು ಮುಂತಾದವಲ್ಲಿ, ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಎಡಗೈಯಲ್ಲಿ ಕುಟ್ಟಿ, ಬಾಸ್ ಧ್ವನಿ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ, ವಾಹ್‌ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬಳಸುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ (''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' 2001).<ref name="bassplayer052001" /> ವಾದ್ಯತಂಡದ ತಾಳ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿ, ಡ್ರಮ್‌ ವಾದಕ ಡ್ಯಾನಿ ಕ್ಯಾರಿ ಪಾಲರಿದಮ್(ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಲಯಗಳ ಶಬ್ದ)‌, ತಬಲಾ ಶೈಲಿಯ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದುಂಟು. ಜೊತೆಗೆ, ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣವಾದ ತಬಲಾ ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೊಬನ್‌ ಶಬ್ದಗಳು ಮುಂತಾದ ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಡ್ರಮ್‌ ಪ್ಯಾಡ್ಸ್‌ ಬಳಸುವುದುಂಟು.<ref name="moderndrummer072006" /> ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್‌ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಕೀನನ್‌ರ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ''ಸಿಯೆಟ್ಲ್‌ ಪೋಸ್ಟ್‌-ಇಂಟೆಲಿಜೆನ್ಸರ್'' ‌ ಇನ್ನಷ್ಟು ವಸ್ತುನಿಷ್ಠವಾಗಿ ಬಣ್ಣಿಸಿದೆ. ಇಸವಿ 2005ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಲೀಸ್‌ ಇನ್‌ ಚೇಯ್ನ್ಸ್‌ ಪುನರ್ಮಿಲನದ ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿಯ ಪ್ರದರ್ಶನದ ನಂತರ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಂಕಣಕಾರ ಟ್ರ್ಯಾವಿಸ್‌ ಹೇ ಅವರನ್ನು 'ಲೇಯ್ನ್‌ ಸ್ಟೇಲೀರ ಸ್ಥಾನ ತುಂಬಬಹುದಾದ ಸಹಜ ಪ್ರತಿಭೆ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡರು.<ref>{{cite web | url=http://www.seattlepi.com/pop/212872_alice21q.html | date= February 21, 2005 | title=Alice in Chains owns stage in tsunami-relief show full of surprises | work=Seattle Post-Intelligencer | accessdate=May 25, 2007 | first=Travis | last=Hay}}</ref> 'ಎ ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್‌ ಸರ್ಕಲ್'‌ ಮತ್ತು 'ಟೂಲ್‌'ನಲ್ಲಿ ಕೀನನ್‌ರ ಪಾತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ''ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್'' ‌ ಬರೆಯುತ್ತದೆ, "ವಿಷಯಾಸಕ್ತಿ, ಸಿಟ್ಟು, ಜಿಗುಪ್ಸೆಯಂತಹ ಭಾವಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಬಲ್ಲ ಕೀನನ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಎರಡೂ ಗುಂಪು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಅವರ ಧ್ವನಿಯಲ್ಲಿನ ಮಾಧುರ್ಯ ಗಹನತೆಯ ಸ್ಪರ್ಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದೆ.<ref name="nytimeskeenan">{{cite news | url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C03E1D6113EF931A1575BC0A9669C8B63 | year=2002 | title=Self-Confidence, and a Tattoo | work=The New York Times | accessdate=May 2, 2007 | first=Ann | last=Powers | date=August 22, 2000}}</ref> ''ಗಿಟಾರ್ ಪ್ಲೇಯರ್'' ‌ ನಿಯತಕಾಲಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗಿಟಾರ್‌-ನುಡಿಸುವ ತಂತ್ರದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಹಲವು ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="guitarplayer2001">{{cite web | url= http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-10882659_ITM | year=2001 | month= June | title=Mysterious Ways | work=Guitar Player | accessdate=May 2, 2007 | first=Jon | last=Wiederhorn |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070930212642/http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-10882659_ITM|archivedate=September 30, 2007}}</ref> ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 'ಸೋಬರ್'‌ನಲ್ಲಿ ಕೀನನ್ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಪವರ್‌ ತಂತಿಗಳು, ಗೀಚುವಂತ ಸದ್ದುಗಳು, ಆರ್ಪೆಜಿಯೊದ ಸ್ವರಮೇಳ ಹಾಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಸದ್ದಿಲ್ಲದ ಕನಿಷ್ಠೀಯತೆಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು 'ಆಲ್‌ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌' ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಿತು.<ref name="soberamgreview">{{cite web | url=http://www.allmusic.com/song/t945539 | title=Sober Song Review | work=AllMusic.com | accessdate=May 2, 2007 | first=Steve | last=Huey}}</ref> ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ, ವಾದ್ಯತಂಡವು ವಾದ್ಯಗಳ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 'ಪೈಪ್‌ ಬಾಂಬ್‌ ಮೈಕ್ರೊಫೋನ್‌' (ಇದು ಕಂಚಿನ ಸಿಲಿಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಲಾದ ಗಿಟಾರ್‌ ಸಾಧನ) ಹಾಗೂ ಜಾಂಬಿಯಲ್ಲಿನ ಟಾಕ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ಸೊಲೊ ಪ್ರಯೋಗಗಳೂ ಉಂಟು.<ref>{{cite web | last =Forlenza | first =Jeff | title =The Making of Tool's "10,000 Days" | publisher =Mix | date =July 1, 2006 | url =http://mixonline.com/recording/projects/audio_making_tools_days/ | accessdate =May 9, 2007 | archive-date =ಆಗಸ್ಟ್ 25, 2006 | archive-url =https://web.archive.org/web/20060825085407/http://mixonline.com/recording/projects/audio_making_tools_days/ | url-status =dead }}</ref> {{listen|filename=Tool - Lateralus - 09 - Lateralus sample.ogg|title="Lateralus"|description=The number of syllables per line in the lyrics to "Lateralus" correspond to an arrangement of the [[Fibonacci number]]s.|format=[[Ogg]]}} ವಾದ್ಯತಂಡವು ಹಾಡುಗಳ ಧ್ವನಿಯ ಮೇಲೆ ಒತ್ತು ನೀಡುವುದು. ಅಲ್ಲದೆ, ಆಲ್ಬಂ ಜತೆ ಹಾಡಿನ ಸಂಗೀತವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡದೆ ಹಾಡುಗಳ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮೇಲೆ ಸಂಗೀತಗಳ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿದೆ.<ref name="livewire" /> ಸಂಗೀತ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಗಮನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, 'ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'. ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌ನ ಸಂಗೀತಗಳ ಪ್ರತಿ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಉಚ್ಚಾರಾಂಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಫಿಬೊನಸಿ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ವಿನ್ಯಾಸಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಜಾಂಬಿ ಎಂಬ ಹಾಡು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮೆಟ್ರಿಕಲ್‌ ಫುಟ್‌ ಇಯಾಂಬ್ ಬಳಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="julynewsletter">{{cite web | first = Blair MacKenzie | last = Blake | publisher = Toolband.com | title = Tool Newsletter | date = July 2006 | url = http://www.toolband.com/news/letter/2006_07.php | accessdate = August 3, 2006 | archive-date = ಮೇ 26, 2013 | archive-url = https://www.webcitation.org/6GudoEeEX?url=http://www.toolband.com/news/letter/2006_07.php | url-status = dead }}</ref> ''ಎನಿಮಾ'' ಮತ್ತು ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್'' ‌ ಅಲ್ಬಮ್‌ ಹಾಡಿನ ಸಾಹಿತ್ಯ ತತ್ತ್ವ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಷಯಗಳು ಒಪಿಯೇಟ್‌ ಹಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಲಾದ ಸಂಘಟಿತ ಧರ್ಮದಿಂದ ವಿಕಸನವರೆಗೆ, ಫಾರ್ಟಿ-ಸಿಕ್ಸ್‌ & 2ನಲ್ಲಿ ಜಂಗಿಯನ್‌ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಹಾಗೂ ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಅತೀಂದ್ರಿಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದೆ.<ref name="10kdayslyrics">{{cite web | title =TOOL: New Album Title Revealed? | publisher =Blabbermouth.net | date =March 3, 2006 | url =http://www.roadrunnerrecords.com/blabbermouth.net/news.aspx?mode=Article&newsitemID=49079 | accessdate =May 9, 2007 | archive-date =ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 27, 2007 | archive-url =https://web.archive.org/web/20070927223914/http://www.roadrunnerrecords.com/blabbermouth.net/news.aspx?mode=Article&newsitemID=49079 | url-status =dead }}</ref> ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ನಲ್ಲಿ ಕೀನನ್ ತಮಗೆ ಹೆಚ್ಚು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾದ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸಲು ಮುಂದಾದರು.<ref name="10kdayslyrics" /> ತಮ್ಮ ತಾಯಿಗೆ ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವುಂಟಾಗಿ, 2003ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾಗುವ ತನಕ ಅದರ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ನರಳಿದ ಇಪ್ಪತ್ತೇಳು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಆಲ್ಬಮ್‌ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಗೀತೆಯು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="rs10kdaysreview">{{cite web |first = Evan |last = Serpick |work = Rolling Stone |title = 10,000 Days Review |url = http://www.rollingstone.com/artists/tool/albums/album/10468655/review/10500551/10000_days |year = 2006 |accessdate = May 4, 2007 |archive-date = ಜನವರಿ 14, 2009 |archive-url = https://web.archive.org/web/20090114111000/http://www.rollingstone.com/artists/tool/albums/album/10468655/review/10500551/10000_days |url-status = dead }}</ref> === ಪ್ರಭಾವಗಳು === ತಮ್ಮ ತಂಡದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಪ್ರಭಾವಿ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ದಿ ಮೆಲ್ವಿನ್ಸ್<ref name="pettigrew1997" />‌ನ್ನೂ ಸಹ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಚಾರ ಪಡೆದ ಪ್ರಭಾವವೆಂದರೆ ಆಧುನಿಕ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತದ ಹರಿಕಾರರಾದ ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ರಿಮ್ಸನ್‌.<ref>{{cite web | url=http://www.toolband.com/news/letter/2001_09.php | year=2001 | title=Augustember 2001 E.V. | work=Tool Newsletter | accessdate=April 28, 2006 | publisher=Toolband.com | first=Blair MacKenzie | last=Blake | archive-date=ಮೇ 2, 2013 | archive-url=https://web.archive.org/web/20130502142648/http://www.toolband.com/news/letter/2001_09.php | url-status=dead }}</ref> ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ರಿಮ್ಸನ್‌ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದ ರಾಬರ್ಟ್‌ ಫ್ರಿಪ್‌ ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರಭಾವ ಅಷ್ಟೊಂದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವಂತೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ನೀಡಿದರು. ಟೂಲ್‌ ತಂಡದೊಂದಿಗಿನ ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ವಾದ್ಯತಂಡಗಳ ನಡುವಣ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ್ದೂ ಉಂಟು. 'ಪ್ರಭಾವದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆ ತಿಳಿಯಿತೆ? ಪ್ರಭಾವದ ವಿಚಾರವಾಗಿ, ಹೌದು, ಎಲ್ಲೋ ಒಂದು ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದೇನೆ. ಕೇವಲ ಒಂದು. ನಾವು ಅದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿ, ನಂತರ ಕೈಬಿಟ್ಟೆವು. ನಿಖರವಾಗಿಯೂ ಇದೇ ಸ್ವರಶ್ರೇಣಿ. ಗಿಟಾರ್‌ನ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿಯೊಂದಿಗಿನ ಆರ್ಪೆಜಿಯೊದ ಮೂರು ಸ್ವರಗಳು. ಹಾಗಾಗಿ, ನೀವು ಅದನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುವಿರಿ ಎಂದು ನನಗೆ ಅನಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಅದೊಂದೇ ವಿಚಾರ." <ref>{{cite web | title= Tool Army exclusive interview | publisher= toolarmy.com | format = requires membership | url=http://www.toolarmy.com/home/ | archiveurl=https://web.archive.org/web/20060901014737/http://www.toolarmy.com/home/ | archivedate=September 1, 2006 | accessdate=September 17, 2006}}</ref> 'ನಾನೂ ಒಬ್ಬ ಟೂಲ್‌ ಅಭಿಮಾನಿ' ಎಂಬುದನ್ನೂ ಸಹ ಬಹಿರಂಗಗೊಳಿಸಿದರು. ಕ್ರಿಮ್ಸನ್‌ ತಂಡವು ತಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಟೂಲ್‌ ಸದಸ್ಯರು ಉದಾರವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ (ಟೂಲ್‌) ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಲ್ಲೆಯಾ ಎಂದು ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ನನ್ನನ್ನು ಕೇಳಿದರು. ನಾನು ಸಾಧ್ಯವಾಗದು ಎಂದೆ. ಟೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ರಿಮ್ಸನ್‌ನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಾನು ಕಿಂಗ್‌ ಕ್ರಿಮ್ಸನ್‌ನಲ್ಲಿ ಟೂಲ್‌ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಲ್ಲೆ.' <ref>{{cite web | title=Eyes Wide Open | work=Guitar Player | year= 2003 | month=June | url=http://www.guitarplayer.com/article/eyes-wide-open/Jun-03/1238 | accessdate=October 19, 2007 | last= Cleveland | first=Barry | archiveurl=https://web.archive.org/web/20080209030126/http://www.guitarplayer.com/article/eyes-wide-open/Jun-03/1238 | archivedate=February 9, 2008}}</ref> ಸರದಿಯಲ್ಲಿ, ಮಾಲೂಫ್‌ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಕ್ವಿಸ್ಟ್ಸ್‌ ತಮ್ಮ ಪುಸ್ತಕ '''ದಿ ನ್ಯೂ ಮೆಟಲ್‌ ಮಾಸ್ಟರ್ಸ್‌'' ಆಧುನಿಕ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಮೇಲೆ ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಪ್ರಭಾವ ತಮ್ಮದೇ ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.<ref name="metalmasters" /> ಈ ಪ್ರಕಾರದ ಸಂಗೀತದ ಮೇಲೆ ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಪ್ರಭಾವದ ಕುರಿತು ಸಿಸ್ಟಮ್‌ ಆಫ್‌ ಅ ಡೌನ್‌, ಡೆಫ್ಟೋನ್ಸ್ ಹಾಗೂ [[ಕಾರ್ನ್|ಕೋರ್ನ್‌]] ಹಾಡುಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ''ದಿ ಬೋಸ್ಟನ್‌ ಫೀನಿಕ್ಸ್‌'' ನ ಸೀನ್‌ (ಷಾನ್‌) ರಿಚರ್ಡ್ಸನ್‌ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web | first= Sean | last=Richardson | title =Perfect circles - Tool connect on Lateralus | work =The Boston Phoenix | date =May 10, 2001 | url =http://toolshed.down.net/articles/index.php?action=view-article&id=May_2001--The_Boston_Phoenix.html | accessdate =May 25, 2007 }}</ref> ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ, ಕೀನನ್‌ರ ಹಾಡುಗಾರಿಕೆಯ ಅಪೂರ್ವ ಶೈಲಿಯು ಚೆವೆಲ್‌ ತಂಡದ ಪೀಟ್‌ ಲೇಫ್ಲರ್‌ರಂತ ಕಲಾವಿದರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿರುವುದನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಕಾಣಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web | last =Assar | first =Vijith | title =Lucky 'Thirteen': Keenan bolsters potence | work =The Cavalier Daily | date = September 30, 2003 | url =http://cavalierdaily.com/CVArticle.asp?ID=16988&pid=1052 | archiveurl =https://web.archive.org/web/20071013112748/http://cavalierdaily.com/CVArticle.asp?ID=16988&pid=1052 | archivedate =October 13, 2007 | accessdate =May 9, 2007 }}</ref><ref>{{cite web | last =Rich | first =Robert | title =Chevelle to play in Austin, remains unique despite criticism | work =The Daily Texan | date = May 9, 2007 | url =http://media.www.dailytexanonline.com/media/storage/paper410/news/2007/05/09/LifeArts/Chevelle.To.Play.In.Austin.Remains.Unique.Despite.Criticism-2897640.shtml | archiveurl =https://web.archive.org/web/20070928003501/http://media.www.dailytexanonline.com/media/storage/paper410/news/2007/05/09/LifeArts/Chevelle.To.Play.In.Austin.Remains.Unique.Despite.Criticism-2897640.shtml | archivedate =September 28, 2007 | accessdate =May 9, 2007 }}</ref> == ದೃಶ್ಯ ಕಲೆಗಳು == ಇತರೆ ಕಲಾಕೃತಿಗಳ ಪ್ರಭಾವಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊ, ನೇರ ಪ್ರಸಾರದ ಸಂಗೀತಗೋಷ್ಠಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಆಲ್ಬಮ್‌ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸುವುದು, ವಾದ್ಯತಂಡವಾಗಿ ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಕಾರ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ, ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಕಲಾ ನಿರ್ದೇಶಕ ಹಾಗೂ ತಂಡದ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊಗಳ ನಿರ್ದೇಶಕರ ಎರಡೂ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವರು.<ref name="alexgreyinterview">{{cite web | first = Jonathan | last = Drew | title = MUSIC MEETS ART Name the band Tool's fave artist | work = The Associated Press | url = http://asap.ap.org/stories/575717.s | date = May 11, 2006 | accessdate = May 26, 2007 | archive-date = ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 29, 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070929211552/http://asap.ap.org/stories/575717.s | url-status = dead }}</ref> ವಾದ್ಯತಂಡದ ಅಧಿಕೃತ ಅಂತರಜಾಲತಾಣದ ಒಂದು ಪುಟವನ್ನು ಬ್ಯಾಂಡ್ ಕುರಿತ "ಕಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವಗಳಿಗೆ ಮುಡಿಪಾಗಿಟ್ಟಿರುವುದು" ಇದರ ಇನ್ನೊಂದು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ. === ಸಂಗೀತದ ವೀಡಿಯೊಗಳು === :''ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ: ಟೂಲ್‌ ಸಂಗೀತ ಸಂಪುಟಗಳ ಪಟ್ಟಿ'' [[ಚಿತ್ರ:Tool-Sober-video-screencap.jpg|thumb|right|'ಸೋಬರ್‌' ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊದ ಸ್ಕ್ರೀನ್‌ಷಾಟ್‌. ಈ ವೀಡಿಯೊದ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಫ್ರೆಡ್‌ ಸ್ಟುಹರ್.|link=Special:FilePath/Tool-Sober-video-screencap.jpg]] ವಾದ್ಯತಂಡವು ಎಂಟು ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಮೊದಲ ಎರಡು ವೀಡಿಯೊಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಸಂಗೀತವನ್ನು ಕೇಳುವ ಬದಲಿಗೆ ಜನರು ಅದರಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವುದು ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು.<ref name="much" /> 'ಹುಷ್‌' ಮತ್ತು 'ವೈಕೇರಿಯಸ್'‌ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ ಉಳಿದೆಲ್ಲ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಮಟ್ಟಿಗೆ 'ಸ್ಟಾಪ್‌ ಮೋಷನ್‌ ಅನಿಮೇಷನ್' ಸಹ ಸೇರಿದೆ.‌ ಈ ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ತಯಾರಿಸಿದ್ದು, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಚೆಟ್‌ ಝಾರ್‌,<ref name="LiveDesign">{{cite web | last =Sandberg | first =Marian | title =Tool Time | work =Live Design | date =January 11, 2006 | url =http://livedesignonline.com/concerts/tool_time/index.html | accessdate =May 9, 2007 | archive-date =ಮೇ 26, 2013 | archive-url =https://www.webcitation.org/6GudwL733?url=http://livedesignonline.com/concerts/tool_time | url-status =dead }}</ref> ಅಲೆಕ್ಸ್‌ ಗ್ರೇ ಹಾಗೂ ಆಸಿಯಸ್‌ ಲೇಬಿರಿಂತ್‌ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ವೀಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ್ದುಂಟು.<ref>{{cite web | url=http://toolband.com/news/ | work=Tool: News | publisher=Toolband.com | accessdate=March 30, 2007 | title=Osseus Labyrint: a laboratory of random mutuations... | date=October 17, 2002 | first=Blair MacKenzie | last=Blake | archive-date=ಆಗಸ್ಟ್ 6, 2002 | archive-url=https://web.archive.org/web/20020806185740/http://toolband.com/news/ | url-status=bot: unknown }}</ref> ವಿಶೇಷವಾಗಿ 'ಸೋಬರ್'‌ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊ ಬಹಳಷ್ಟು ಗಮನ ಸೆಳೆಯಿತು. ಇದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಕಥಾವಸ್ತುವಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅದರ ಚಿತ್ರಣಗಳೊಂದಿಗೆ ವೈಯಕ್ತಿತ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ಜೋನ್ಸ್‌ ವಿವರಿಸಿದರು.<ref name="Jones a Master of Many Trades" /> 'ಈ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ದುಷ್ಟ ಕುಳ್ಳ ಮಾನವರು ಕತ್ತಲು ಕೋಣೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವರು. ಇವುಗಳ ಗೋಡೆಗಳಲ್ಲಿನ ಕೊಳವೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಂಸಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.' ಇದನ್ನು 'ಮಹತ್ತರವಾದ, ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಕ್ಲಿಪ್ ' ಎಂದು ''ರೋಲಿಂಗ್‌ ಸ್ಟೋನ್‌'' ಈ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದೆ.<ref name="soberencephale">{{cite news | first = Greg | last = Heller | title = Weird Album Title for Tool | publisher = Rollingstone.com | url = http://www.rollingstone.com/artists/tool/articles/story/5931985/weird_album_title_for_tool | date = January 12, 2001 | accessdate = April 9, 2007 | archive-date = ಜನವರಿ 14, 2009 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090114113013/http://www.rollingstone.com/artists/tool/articles/story/5931985/weird_album_title_for_tool | url-status = dead }}</ref> ಇದು ಹೊಸ ಕಲಾವಿದರೊಬ್ಬರು ರಚಿಸಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವೀಡಿಯೊ ಎಂದು ''ಬಿಲ್ಬೋರ್ಡ್‌'' ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.<ref name="Jones a Master of Many Trades" /> 2007ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 18ರಂದು ವೈಕೇರಿಯಸ್‌ನ ವೀಡಿಯೊವನ್ನು DVD ಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web | first = Blair MacKenzie | last = Blake | title = Tool: A Working Still from VicariousO | url = http://www.toolband.com/news/index.html | publisher = Toolband.com | year = 2007 | month = October | accessdate = October 24, 2007 | archive-date = ಅಕ್ಟೋಬರ್ 21, 2007 | archive-url = https://web.archive.org/web/20071021025858/http://www.toolband.com/news/index.html | url-status = dead }}</ref> ಈ ವೀಡಿಯೊ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಇಡಿಯಾಗಿ ಸಿಜಿಐ (CGI) ಬಳಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಮೊದಲ ಟೂಲ್‌ ವೀಡಿಯೊ ಆಗಿದೆ. ತಂಡದ ಹಾಡು 'ದಿ ಪಾಟ್‌'ಗಾಗಿ ವಾದ್ಯತಂಡವು ಹೊಸ ವೀಡಿಯೊ ರಚನೆ ಹಾಗೂ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಗ್ನವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್‌ನ ಏಪ್ರಿಲ್‌ 2009 ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ತಂಡವು ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದೆಯೇ ಎಂಬ ಕುರಿತು ಇತ್ತೀಚೆಗಿನ ಯಾವುದೇ ಪರಿಷ್ಕೃತ ಮಾಹಿತಿಗಳು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. === ಆಲ್ಬಮ್‌ ಕಲಾಕೃತಿ === ವಾದ್ಯತಂಡದ ಬಹಳಷ್ಟು ಕಲಾಕೃತಿ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗೆ ಆಡಮ್ ಜೋನ್ಸ್‌ ಕಾರಣರು. ತಂಡದ ಮೊದಲ ಆಲ್ಬಮ್‌ ''ಅಂಡರ್ಟೋ'' ನ ರಕ್ಷಾಕವಚದಲ್ಲಿ ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ರಚಿಸಿದ ಮಾನವ ಪಕ್ಕೆಲುಬಿನ ಗೂಡಿನ ಶಿಲ್ಪಕೃತಿ ಹಾಗೂ ವಾದ್ಯತಂಡದ ಸದಸ್ಯರು ನೀಡಿದ ಚಿತ್ರಗಳು ಸೇರಿದ್ದವು.<ref name="hypno" /> ಆಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಯೋಗ ನೀಡಿದ ಕಲಾವಿದರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳೂ ಇದ್ದವು: ''ಎನಿಮಾ'' <ref>ಅಖ್ತರ್‌, G4.</ref> ಮತ್ತು ''ಸಲೈವಲ್‌'' <ref>{{cite web | url=http://www.happypencil.com/store.phtml?itemId=22&gid=3 | title=Salival Figure | work=Happypencil Store | publisher=happypencil.com | access-date=2010-08-20 | archive-date=2011-07-16 | archive-url=https://web.archive.org/web/20110716161325/http://www.happypencil.com/store.phtml?itemId=22&gid=3 | url-status=dead }}</ref> ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳಿಗಾಗಿ ಕ್ಯಾಮ್‌ ಡಿ ಲಿಯೊನ್‌ರ ಕಲಾಕೃತಿಗಳಿದ್ದವು. ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' <ref>{{cite web | url=http://www.popmatters.com/columns/stephens/020508.shtml | title=High Art: Alex Grey and the Chapel of Sacred Mirrors | work=PopMatters | accessdate=June 12, 2007 | date=May 8, 2002 | first=Michael | last=Stephens | archive-date=ಜೂನ್ 1, 2002 | archive-url=https://web.archive.org/web/20020601234117/http://popmatters.com/columns/stephens/020508.shtml | url-status=dead }}</ref> ಹಾಗೂ ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' <ref name="alexgreyinterview" /> ಯನ್ನು ಅಲೆಕ್ಸ್‌ ಗ್ರೇ ಅವರ ಸಹಾಯದೊಂದಿಗೆ ಸೃಷ್ಟಿಸಲಾಯಿತು. ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಈ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ವಿಮರ್ಶೆಗಳು ದೊರಕಿದವು. ಅಸೋಷಿಯೇಟೆಡ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌ನ ಸಂಗೀತ ಪತ್ರಕರ್ತ, ಬ್ಯಾಂಡ್ ನಾವೀನ್ಯತೆಯ ಆಲ್ಬಮ್ ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್‌ಗೆ ಪ್ರಖ್ಯಾತಿ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.<ref name="alexgreyinterview" /> ''ಎನಿಮಾ'' <ref>ಅಖ್ತರ್‌, D11.</ref> ಹಾಗೂ ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' <ref name="49thgrammyawards" /> ಇವೆರಡೂ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಾ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಪಡೆಯಿತು. ಮೊದಲು ತಿಳಿಸಲಾದ ಆಲ್ಬಮ್‌ 1997ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಿಟ್ಟಿಸದಿದ್ದರೂ, ಇನ್ನೊಂದು ಆಲ್ಬಮ್‌ 2007ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿತು. ಕಲಾ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ, ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಾಗಿ ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ರೂಪಿಸಿದರು. ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ 3-D ಕಲಾಕೃತಿ ಮತ್ತು ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ತ್ರಿವಿಮಿತಿದರ್ಶಕ (ಸ್ಟೀರಿಯೊಸ್ಕೊಪಿಕ್‌) ಮಸೂರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಜೋನ್ಸ್‌ ಆಜೀವ ಪರ್ಯಂತ ತ್ರಿವಿಮಿತೀಯ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗ್ರಹಣದ ಅಭಿಮಾನಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಪ್ಯಾಕೇಜಿಂಗ್ ವಿಧಾನವು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರಬೇಕು ಹಾಗೂ ಅವರು ಪ್ರಶಂಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ 1970ರ ಕಾಲಾವಧಿಯ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವಂತಿರಬೇಕು ಎಂಬುದು ಅವರ ಹಂಬಲವಾಗಿತ್ತು.<ref name="newsgrammypackage">{{cite web | publisher = [[Blabbermouth.net]] | title = Tool Guitarist Wins Grammy For 'Best Recording Package' | url = http://www.roadrunnerrecords.com/blabbermouth.net/news.aspx?mode=Article&newsitemID=66850 | date = February 11, 2007 | accessdate = April 9, 2007 | archive-date = ಮೇ 26, 2013 | archive-url = https://www.webcitation.org/6GudxHxij?url=http://www.blabbermouth.net/news.aspx?mode=Article | url-status = dead }}</ref> === ನೇರ ವೀಕ್ಷಣೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Tool live mannheim 2006.jpg|thumb|250px|ಇಸವಿ 2006ರಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ ಟೂಲ್‌ ತಂಡ. ವೇದಿಕೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವರ್ಣಚಿತ್ರ ಕಲಾವಿದ ಅಲೆಕ್ಸ್‌ ಗ್ರೇ ರಚಿಸಿದ 10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌ ಕಲಾಕೃತಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅದ್ಧೂರಿ ಬೆಳಕಿನ ಪ್ರದರ್ಶನ.]] 1990ರ ದಶಕದ ಆರಂಭ ಕಾಲದಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಪ್ರವಾಸಗಳ ನಂತರ, ಟೂಲ್‌ ತಂಡವು ಹಲವು ವಿಶ್ವ ಪ್ರವಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಉತ್ಸವಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರಚಾರದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿತು.ಲೊಲಾಪಲೂಝಾ (1997 ಮತ್ತು 2009), ಕೋಚೆಲಾ (1999 ಮತ್ತು 2006), ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್‌ (2006), ರೊಸ್ಕಿಲ್ಡ್‌ (2001 ಮತ್ತು 2006), ಬಿಗ್‌ ಡೇ ಔಟ್‌ (2007), ಬೊನಾರೂ (2007), ಆಲ್‌ ಪಾಯಿಂಟ್ಸ್‌ ವೆಸ್ಟ್‌ ಸಂಗೀತ & ಕಲಾ ಉತ್ಸವ (2009) ಮತ್ತು ಎಪಿಸೆಂಟರ್‌ (2009) ಮುಂತಾದವು. ಇವರೊಂದಿಗೆ ಹಲವು ಕಲಾವಿದರು ಟೂಲ್‌ ತಂಡದೊಂದಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದರು: ಇವರಲ್ಲಿ ಬಝ್‌ ಆಸ್ಬೊರ್ನ್‌ ಮತ್ತು ಸ್ಕಾಟ್‌ ರೀಡರ್‌ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ; 1991 ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ಟಾಮ್‌ ಮೊರೆಲೊ ಮತ್ತು ಝಾಕ್‌ ಡಿ ಲಾ ರೊಚಾ; 2001-02 ಇಸವಿಯ ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಸ್ಟೊಡಾನ್‌ನ ಟ್ರಿಕಿ, ರಾಬರ್ಟ್‌ ಫ್ರಿಪ್‌, ಮೈಕ್‌ ಪ್ಯಾಟನ್‌, ಡೇವ್‌ ಲೊಂಬಾರ್ಡೊ, ಬ್ರಾನ್‌ ಡೇಲರ್‌ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಕಲಾ ದ್ವಯರಾದ ಆಸಿಯಸ್‌ ಲ್ಯಾಬಿರಿಂತ್‌;<ref name="Osseus live">{{cite web | year=2002 | url=http://www.blistering.com/fastpage/fpengine.php/link/1/templateid/4970/tempidx/5009/menuid/5 | publisher = ''[[Blistering]]'' | title=Tool, The Melvins, Osseus Labyrint - April 24, 2002 - Sydney, Australia @ Sydney Entertainment Centre | accessdate=May 25, 2007 | first=Kev | last=Truong }}</ref> ಹಾಗೂ, 2006-07 ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ಕಿರ್ಕ್‌ ಹ್ಯಾಮೆಟ್‌, ಫಿಲ್‌ ಕ್ಯಾಂಪ್ಬೆಲ್‌, ಸರ್ಜ್‌ ಟ್ಯಾಂಕಿಯನ್‌ ಮತ್ತು ಟಾಮ್‌ ಮೊರೆಲೊ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ. ಲೆಡ್‌ ಝೆಪೆಲಿನ್‌, ಟೆಡ್‌ ನ್ಯುಜೆಂಟ್‌, ಪೀಚ್‌, ಕ್ಯುಸ್‌ ಹಾಗೂ ರಾಮೊನ್ಸ್‌ರ ಹಾಡುಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ..<ref name="faqd9">ಅಖ್ತರ್‌, D9.</ref><ref>{{cite web | last =Rothman | first =Robin A. | title =Tool Take Radio City—''Rockers salute the Ramones during epic set'' | work =Rolling Stone | date =August 14, 2002 | url =http://www.rollingstone.com/news/story/5934876/tool_take_radio_city | accessdate =May 10, 2007 | archive-date =ಜನವರಿ 14, 2009 | archive-url =https://web.archive.org/web/20090114113423/http://www.rollingstone.com/news/story/5934876/tool_take_radio_city | url-status =dead }}</ref> ಟೂಲ್‌ ತಂಡದ 'ಪ್ರಚಾರ ಪಡೆದ' ಪ್ರವಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಅಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವೇದಿಕೆಯ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ವೀಡಿಯೊ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.<ref name="flathatreview">{{cite web | year=2001 | url=http://flathat.wm.edu/October052001/reviewsstory5.shtml | work=The Flat Hat | title=Tool thrills audience | accessdate=April 7, 2007 | first=Keith P. | last=McManus }}</ref> ಗಾಯಕ ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್‌ ಜೇಮ್ಸ್‌ ಕೀನನ್ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಎತ್ತರದ ವೇದಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಡ್ರಮ್‌ ವಾದಕ ಡ್ಯಾನಿ ಕ್ಯಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಲ್ಲುವುದುಂಟು. ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌ ಮತ್ತು ಬಾಸ್‌ ಗಿಟಾರ್‌ ವಾದಕ ಜಸ್ಟಿನ್‌‌ ಛಾನ್ಸೆಲರ್‌ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ವೇದಿಕೆಯ ಬದಿಯ ತುದಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವರು.<ref name="nytimesmadisonsquare">{{cite web | date=October 6, 2001 | url = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C01EFDB143CF935A35753C1A9679C8B63 | work=The New York Times | title=Flailing Wildly to Escape the Darkness | accessdate=June 9, 2007 | first=Jon | last=Pareles }}</ref> ಕೀನನ್ ತಾವು ಗಾಯಕರಾಗಿದ್ದರೂ, ಶ್ರೋತೃಗಳ ಬದಲು ವೇದಿಕೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಅಥವಾ ಬದಿಗಳತ್ತ ಮುಖ ಮಾಡುವುದುಂಟು.<ref>{{cite news | url = http://www.rollingstone.com/artists/republica/articles/story/5925031/tool | title = Tool | work = [[Rolling Stone]] | date = 1996-11-21 | accessdate = January 7, 2008 | archive-date = 2006-05-08 | archive-url = https://web.archive.org/web/20060508233445/http://www.rollingstone.com/artists/republica/articles/story/5925031/tool | url-status = dead }}<br />{{cite news | url = http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=BN&p_theme=bn&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EBC39624870EDAA&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D | title = The circle is unbroken | author = Andy Musial | work = [[The Buffalo News]] | date = 1997-07-24 | accessdate = January 7, 2008 | format = fee required | quote =...Keenan wasn't facing the audience the whole time. | archive-date = 2011-06-09 | archive-url = https://web.archive.org/web/20110609081213/http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=BN&p_theme=bn&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EBC39624870EDAA&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D | url-status = dead }}<br />{{cite news | url = http://media.www.dailytexanonline.com/media/storage/paper410/news/2002/07/29/Entertainment/Tool-In.Need.Of.Some.Repair-500533.shtml | title = Tool in need of some repair | author = Matt Dentler | work = [[The Daily Texan]] | date = 2002-07-29 | accessdate = January 7, 2008 | quote = Lead singer Maynard James Keenan, as is customary for the enigmatic frontman, loomed in the background with his back facing the audience for most of the show. | archive-date = 2008-06-12 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080612115449/http://media.www.dailytexanonline.com/media/storage/paper410/news/2002/07/29/Entertainment/Tool-In.Need.Of.Some.Repair-500533.shtml | url-status = dead }}<br />{{cite news | title = TOOL Concert 101 | author = Gavin Engler | work = Law Society Gazette | year = 1993 | quote = Keenan... wore an all-black leather outfit, had his face painted black and stood on a spinning platform some distance from the front stage; he never seemed to look at the crowd. |format=PDF}}<br />{{cite news | url = http://www.rollingstone.com/artists/republica/articles/story/5925031/tool | title = Tool | work = [[Rolling Stone]] | date = 1996-11-24 | accessdate = May 4, 2009 | quote = Keenan... spent the better part of the first three songs facing the backdrop. | archive-date = 2006-05-08 | archive-url = https://web.archive.org/web/20060508233445/http://www.rollingstone.com/artists/republica/articles/story/5925031/tool | url-status = dead }}</ref> ಇದರಲ್ಲಿ ಫಾಲೊಸ್ಪಾಟ್‌ ಆಗಲೀ ಲೈವ್‌ ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳನ್ನಾಗಲಿ ಬಳಸಲಿಲ್ಲ.<ref name="plsnews">{{cite web | date=October 16, 2006 | url=http://www.plsn.com/index.php?option=com_content&task=view&id=361&Itemid=40 | work=Projection, Light and Staging News | title=700 Clips for 10,000 Days | accessdate=April 7, 2007 | first=Rob | last=Ludwig }}</ref> ಬದಲಿಗೆ, ವಾದ್ಯತಂಡ ಸದಸ್ಯರ ಮೇಲಿಂದ ಗಮನವನ್ನು ದೂರಸರಿಸಿ, ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಪರದೆಗಳು ಮತ್ತು ಗುಂಪುಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ವಿಸ್ತಾರವಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಬೆಳಕಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬ್ಯಾಂಡ್ ಅಳವಡಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="flathatreview" /> ವಾದ್ಯತಂಡದ ನೇರ-ವೀಕ್ಷಣಾ ವೀಡಿಯೊ ನಿರ್ದೇಶಕ ಬ್ರೆಕಿನ್ರಿಡ್ಜ್‌ ಹ್ಯಾಗರ್ಟಿ ಹೇಳುವಂತೆ, ಬಹುತೇಕ ಮೇಯ್ನಾರ್ಡ್‌ಗಾಗಿಯೇ ವೇದಿಕೆಯ ಮೇಲಿನ ಕತ್ತಲಿನ ಜಾಗಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಡಲಾಗಿದೆ. "ಹಲವು ಹಾಡುಗಳು ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಶ್ರೋತೃಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಭಾವುಕತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಖರ ಬೆಳಕುಗಳಿಂದಾಗಿ ಅಡ್ಡಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜಾಗದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ನೆರಳುಗಳಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವುದು ಅವರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಿತಕರವಾಗುತ್ತದೆ.' <ref name="plsnews" /> ಲೂಪಡ್ ಕ್ಲಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಪರದೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವು ಸಂಗೀತ ವಿಡಿಯೋ ಮುಂತಾದ ಹಾಡುಗಳ ಜಾಡು ಹಿಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ವಾದ್ಯತಂಡವು ಎಂದಿಗೂ ಟೈಮ್‌ಕೋಡ್‌ ಬಳಸಿಲ್ಲ. ವಿಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಸಿದ್ಧತೆಯಿಲ್ಲದೇ ಅದನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದೆಂದು ಅವರು ಸದಾ ಖಾತರಿ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಪ್ರದರ್ಶನವು ಎರಡು ಬಾರಿ ಒಂದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ."<ref name="plsnews" /> ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ, ತಂಡದ ವೀಡಿಯೊ ವಸ್ತುವಿನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಆರು ತಾಸು ಅವಧಿಯ ವೀಡಿಯೊಗಳಿದ್ದವು. ಆಡಮ್‌ ಜೋನ್ಸ್‌, ಅವರ ಪತ್ನಿ ಕ್ಯಾಮೆಲ್ಲಾ ಗ್ರೇಸ್‌, ಚೆಟ್‌ ಝಾರ್‌, ಮೀಟ್ಸ್‌ ಮೇಯರ್‌ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಕಿನ್ರಿಡ್ಜ್‌ ಹ್ಯಾಗರ್ಟಿ <ref name="plsnews" /> ರಚಿಸಿದ ವೀಡಿಯೊಗಳಿವು. ಚೆಟ್‌ ಝಾರ್‌ ರಚಿಸಿದ ವಸ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು, '''ಡಿಸ್ಟರ್ಬ್‌ ದಿ ನಾರ್ಮಲ್‌'' ' ಎಂಬ ತಮ್ಮ ಡಿವಿಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿವೆ.<ref name="chetzardisturb">{{cite web | year=2006 | url=http://www.chetzar.com/dvdfiles/whatisit.html | work=Disturb the Normal description | title=What is it? | accessdate=April 7, 2007 | first=Chet | last=Zar | archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 26, 2006 | archive-url=https://web.archive.org/web/20061026093134/http://www.chetzar.com/dvdfiles/whatisit.html | url-status=dead }}</ref> == ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿಕೆ ಪಟ್ಟಿ == {{main|Tool discography}} ;ಸ್ಟುಡಿಯೊ ಆಲ್ಬಮ್‌ಗಳು * ''ಅಂಡರ್‌ಟೋ'' (1993) * ಎನಿಮಾ' (1996) * ''ಲ್ಯಾಟೆರಲಸ್‌'' (2001) * ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' (2006) *''Fear Inoculum'' (2019) == ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗಳು == {{awards table}} |- |rowspan="3"| {{grammy|1998}} || "ಎನಿಮಾ" || ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನ || {{won}} |- | ''ಎನಿಮಾ'' || ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಾ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ || {{nominated}} |- | "ಸ್ಟಿಂಕ್‌ಫಿಸ್ಟ್‌" || ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಂಗೀತ ವೀಡಿಯೊ, ಕಿರು-ಆವೃತ್ತಿ || {{nominated}} |- | {{grammy|2002}} || "ಷಿಸ್ಮ್‌" || ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನ || {{won}} |- |rowspan="2"| {{grammy|2007}} || ''10,000 ಡೇಯ್ಸ್‌'' || ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣಾ ಪ್ಯಾಕೇಜ್|| {{won}} |- | "ವೈಕ್ಯಾರಿಯಸ್‌" ||rowspan="2"| ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಾರ್ಡ್‌ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ಪ್ರದರ್ಶನ || {{nominated}} |- | {{grammy|2008}} || "ದಿ ಪಾಟ್‌" || {{nominated}} {{end}} == ಆಕರಗಳು == {{reflist|2}} === ಸಾಹಿತ್ಯ === * {{cite web| url=http://toolshed.down.net/faq/faq.html | title=The Tool FAQ | publisher=The Tool Page | date = 2001-07-16 | first=Kabir | last=Akhtar}} * {{cite book | last = DeRogatis | first = Jim | title = Turn on Your Mind: Four Decades of Great Psychedelic Rock | publisher = [[Hal Leonard Corporation]] | year = 2003 | isbn = 0634055488 }} * {{cite web | url=http://www.allmusic.com/artist/tool-p23076 | title=Tool | publisher=AllMusic.com | work = [[Allmusic]] | accessdate=April 28, 2006 | authorlink = Stephen Thomas Erlewine | last= Erlewine | first= Stephen Thomas | coauthors = Greg Prato}} * {{cite book | title = Guitar World Presents Nu-Metal | first = Jeff | last = Kitts | coauthors = Brad Tolinski | publisher = Hal Leonard Corporation | year = 2002 | isbn = 0634032879}} * {{cite book | last=McIver | title = Nu-Metal: The Next Generation of Rock and Punk | first=Joel | publisher = [[Omnibus Press]] | year = 2002 | isbn = 978-0711992092 }} * {{cite book | last = Newquist | title = The New Metal Masters | first = Harvey P. | coauthors = Rich Maloof | publisher = Backbeat Books | year = 2004 | isbn = 978-0879308049}} * {{cite book | last = Sherry | first = James | coauthors = Neil Aldis | publisher = [[Chronicle Books]] | title = Heavy Metal Thunder: Kick-Ass Cover Art from Kick-Ass Albums | year = 2006 | isbn = 0811853535}} * {{cite web | date=2001-05-23 | url=http://www.exclaim.ca/articles/multiarticlesub.aspx?csid1=19&csid2=9&fid1=167 | work=[[Exclaim!]] | title=Tool - Stepping Out From the Shadows | last=Sokal | first=Roman | access-date=2010-08-20 | archive-date=2009-07-14 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090714033334/http://www.exclaim.ca/articles/multiarticlesub.aspx?csid1=19&csid2=9&fid1=167 | url-status=dead }} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{commonscat}} * [http://www.toolband.com/ ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ] * [http://www.dissectional.com/ ಆರ್ಟ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081025195308/http://www.dissectional.com/ |date=2008-10-25 }} {{DEFAULTSORT:Tool}} [[ವರ್ಗ:ಟೂಲ್‌ (ವಾದ್ಯತಂಡ)]] [[ವರ್ಗ:1990 ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:2000ರ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:2010ರ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕಲಾತ್ಮಕ ರಾಕ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ಯಾಲಿಫೊರ್ನಿಯಾದ ಹೆವಿ ಮೆಟಲ್‌ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ, ಲಾಸ್ ಏಂಜಲೀಸ್‌ನ ಸಂಗೀತ ಸಮೂಹಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು]] [[ವರ್ಗ:1990ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾದ ಸಂಗೀತ ವಾದ್ಯತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕಾದ ಪ್ರಗತಿಪರ ಮೆಟಲ್ ಶೈಲಿಯ ಮ್ಯೂಜಿಕಲ್ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಪ್ರಗತಿಪರ ರಾಕ್ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ನಾಲ್ವರು ಗಾಯಕರು ಅಥವಾ ವಾದ್ಯಗಾರರಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾದ ಸಂಗೀತ ರಚನೆ]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕನ್ ಪರ್ಯಾಯ ಮೆಟಲ್ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತ ತಂಡಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಝೂ ಎಂಟರ್ಟೇನ್ಮೆಂಟ್‌ ಕಲಾವಿದರು]] [[ವರ್ಗ:ವಾಲ್ಕೆನೊ ಎಂಟರ್ಟೇನ್ಮೆಂಟ್‌ ಕಲಾವಿದರು]] s0rgk6w68scgr6ienqc1jso4utxiz3o 0 24709 1306923 1292152 2025-06-19T10:40:41Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306923 wikitext text/x-wiki {{Use dmy dates|date=August 2010}}{{Infobox musical artist | Name = Bono | Img = <!-- NOTE TO EDITORS: Do not replace Bono_at_the_2009_Tribeca_Film_Festival.jpg unless it is with a photo under a public domain or free license (meaning NOT merely fair use). Any fair use photos (e.g. "promotional photos") are copyright violations and will be deleted. See http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Fair use criteria -->Bono_at_the_2009_Tribeca_Film_Festival.jpg | Img_capt = Bono at the 2009 [[Tribeca Film Festival]] | Img_size = 221 | Background = solo_singer | Birth_name = Paul David Hewson | Alias = Bono<!-- anyone adding Figuran Osman to this article without a reliable source will be blocked --> | Born = {{birth date and age|1960|5|10|df=yes}} | Origin = [[Glasnevin]], County Dublin, Ireland | Died = | Instrument = Vocals, guitar, harmonica | Voice_type = <!--YouTube is not a reliable source--> | Genre = Rock, [[post-punk]], [[alternative rock]] | Occupation = Musician, singer-songwriter, activist, philanthropist | Years_active = 1975–present | Label = | Associated_acts = [[U2]] | URL = [http://www.u2.com/ www.u2.com] | Notable_instruments = [[Gretsch]] Irish Falcon }} '''ಪೌಲ್ ಡೇವಿಡ್ ಹೆವ್ಸನ್'''(ಜನನ ಮೇ 10,1960) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆತನನ್ನು ರಂಗಮಂಚದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಪಡೆದ '''ಬೊನೊ ''' ಎಂಬ ಹೆಸರಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈತ [[ಐರಿಶ್]] ಗಾಯಕ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಗಾರ,ಅತ್ಯಧಿಕ ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿದ್ದು ಈತ ಡಬ್ಲಿನ್ ಮೂಲದ ರಾಕ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ U2 ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಹಾಡುಗಾರನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಬೊನೊ ಡಬ್ಲಿನ್,[[ಐರ್ಲೆಂಡ್]] ನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದನಲ್ಲದೇ ಮೌಂಟ್ ಟೆಂಪಲ್ ಕಾಂಪ್ರೆಹೆನ್ಸಿವ್ ಸ್ಕೂಲ್ ನಲ್ಲಿ ಕಲಿತ.ಅದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆತ ತನ್ನ ಭವಿಷ್ಯದ ಪತ್ನಿ ಅಲಿ ಹೆವ್ಸನ್ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ ಭವಿಷ್ಯದ <ref name="MacphistoNet" /><ref name="Bono on Bono" /><ref name="ATU2Clayton" /> U2 ದ ಸದಸ್ಯರನ್ನೂ ಭೇಟಿಯಾದ. ಬೊನೊ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ U2 ದ ಎಲ್ಲಾ ಹಾಡುಗಳಿಗೆ ಗೀತ ರಚನೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ.ಅದರಲ್ಲಿ ಆತ ರಾಜಕೀಯ,ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಆತ <ref name="ATU2comBonoBio" /><ref name="Stockman" /> ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ನ ಗೀತ ರಚನೆಗಳು U2 ನಲ್ಲಿ ಬಂಡಾಯ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕತೆ,ದೈವಿಕ ಅಂಶದ ಧ್ವನಿಯನ್ನು <ref name="ATU2comBonoBio" /> ತುಂಬುತ್ತಿದ್ದವು. ಬ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರಬುದ್ದತೆ ಪಡೆದಂತೆ ಆತನ ಸಾಹಿತ್ಯವು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅನುಭವಗಳು ಮತ್ತು U2 ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗಿನ ಸಂಭಾಷಣೆಗಳು ಪ್ರಮುಖ <ref name="Bono on Bono" /><ref name="ATU2comBonoBio" /> ವಿಷಯವಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಬ್ಯಾಂಡ್ ನ ಹೊರಗೆ ಆತ ಇತರರೊಡನೆ ಸೇರಿದನಲ್ಲದೇ ಹಲವಾರು <ref name="111393NPR" /><ref name="CASH" /><ref name="HPRESSBONO" /> ಕಲಾವಿದರೊಂದಿಗೆ ಹಾಡುಗಳ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಣ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ.ತನ್ನ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಬುದ್ದ ಸಹಕಲಾವಿದ ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಆತ ತನ್ನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ.ಆತ ಹೊಸದಾದ ಸಾಹಸಕ್ಕೂ ಕೈಹಾಕುತ್ತಾನೆ,<ref name="EPPDF" /><ref name="ClarenceHotel" /> ದಿ ಎಜ್ ನೊಂದಿಗೆ ಡಬ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿ ದಿ ಕ್ಲಾರೆನ್ಸ್ ಹೊಟೆಲ್ ನ ಒಡೆತನ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಬೊನೊ ರಾಜಕೀಯ ಸಿದ್ದಾಂತಗಳ ಪ್ರತಿಪಾದಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತನಾಗಿ ಅದೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗಾಗಿರುವ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಆತ ಸಹ-ಸಂಸ್ಥಾಪಕನಾಗಿ ಡಾಟಾ,ಎಡುನ್,ದಿ ವನ್ ಪ್ರಚಾರಾಂದೋಲನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್ ರೆಡ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ತನ್ನನ್ನು <ref name="Bono on Bono" /><ref name="NationalPrayerBreakfast" /> ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಆತ ಹಲವಾರು ಸಹಾಯಾರ್ಥ ಸಂಗೀತ ಗೋಷ್ಟಿಗಳ ಸಂಘಟಿಸಿದ್ದಾನಲ್ಲದೇ ಅದರಲ್ಲಿ ಪಾಲುಗೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆತ ಪ್ರಭಾವಿ ರಾಜಕೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಭೇಟಿ-ಸಂಪರ್ಕ <ref name="NationalPrayerBreakfast" /><ref name="Time1986" /><ref name="05312005RollingStone" /> ಬೆಸೆದಿದ್ದಾನೆ. ಬೊನೊ ತಾನು U2 ಜೊತೆಗಿರುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಶ್ಲಾಘಿಸಲ್ಪಟ್ಟರೆ ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ ಟೀಕೆಗಳಿಗೂ ಒಳಗಾಗಲು ಆತನ ಬಂಡಾಯ ಮನೋವೃತ್ತಿ <ref name="2006Nobel" /><ref name="Grammy" /><ref name="tax shelter" /> ಕಾರಣವೆನ್ನಬಹುದು. ಆತನನ್ನು [[ನೊಬೆಲ್ ಶಾಂತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ|ನೋಬಲ್ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]]ಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು,ಅಲ್ಲದೇ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್ ನ ಕ್ವೀನ್ ಎಲೆಜಾಬೆತ್ II ಆತನಿಗೆ ನೀಡಿದ ನೈಟ್ ಹುಡ್ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಪಾತ್ರನಾಗಿದ್ದಾನೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ''ಟೈಮ್ '' ಪತ್ರಿಕೆಯಿಂದ ಪರ್ಸನ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ ಎಂಬ ಪ್ರಶಂಸಾ ಕೀರ್ತಿಗೂ ಪಾತ್ರನಾದ ಕೆಲವರಲ್ಲಿ <ref name="2006Nobel" /><ref name="122306BBC" /><ref name="PersonoftheYear" /> ಈತನೊಬ್ಬನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ==ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ== ಬೊನೊ ಡಬ್ಲಿನ್ ನ ರೊಟುಂಡಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಮೇ 10,1960 ರಲ್ಲಿ <ref>{{cite book |title= Bono: In the Name of Love |last= Wall|first= Mick |year= 2006|publisher=Andre Deutsch Ltd|isbn= 978-0233001777|page= 17 |url=http://www.amazon.co.uk/gp/reader/0233001778/ref=sib_rdr_toc?ie=UTF8&p=S007&j=0#reader-page |accessdate=24 January 2010}}</ref> ಜನಿಸಿದ. ಆತ ಗ್ಲಾಸ್ನೆವಿನ್ ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಸಹೋದರ ನಾರ್ಮನ್ ಹೆವ್ಸನ್ ನೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಐರಿಶ್ ತಾಯಿ (ನೀ ರಾಂಕಿನ್ )ಆರೈಕೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ.ಆಕೆ ಚರ್ಚ ಆಫ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ನ ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ನ್ ಆಗಿದ್ದಳು. ತನ್ನ ತಂದೆ ಬ್ರೆಂಡನ್ ರಾಬರ್ಟ್ "ಬಾಬ್ "ಹೆವ್ಸನ್ ಓರ್ವ ರೊಮನ್ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ <ref name="MacphistoNet">Macphisto.net. (2006). [http://www.macphisto.net/theband/biography/bonobio.html "U2 ಬಯೊಗ್ರಾಫಿ—ಬೊನೊ"]. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 3 ಮೇ 2007, from MacPhisto.net</ref><ref name="Bono on Bono" /> ಆಗಿದ್ದ. ಆತನ ತಂದೆ ತಾಯಿಗಳ ಆಸೆಯಂತೆ ಮೊದಲ ಮಗುವನ್ನು ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ಆಗಿ ಬೆಳೆಸಬೇಕು ಎರಡನೆಯ ಮಗುವನ್ನು ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಆಗಿ ಬೆಳೆಸಲು <ref name="Unforgettable Fire by Dunphy">[http://www.amazon.com/Unforgettable-Fire-Eamon-Dunphy/dp/0446389749 ಅನ್ ಫಾರ್ಗೆಟ್ಟೇಬಲ್ ಫೈರ್ : ಎಮಾನ್ ಡಂಫಿ: ಬುಕ್ಸ್] Amazon.com:</ref> ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಬೊನೊ ಎರಡನೆಯ ಮಗುವಾಗಿದ್ದರೂ ಆತ ತನ್ನ ತಾಯಿ ಮತ್ತು ಸಹೋದರರೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚ್ ಆಫ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಸೇವಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ <ref name="Unforgettable Fire by Dunphy" /> ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ. [[File:Bonavoxshop.JPG|thumb|175px|left|ಕಿವುಡು ಉಪಕರಣದ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೆವ್ಸನ್ ಗೆ ನೀಡಿದ ಉಪಕರಣವನ್ನು "ಬೊನೊ ವೊಕ್ಸ್ "ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.]] ಬೊನೊ ನಾರ್ತ್ ಸೈಡ್ ಗ್ಲಾಸ್ನೆವಿನ್ ಉಪನಗರದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ.ಆತನ ಮನೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೂರು ಬೆಡ್ ರೂಮ್ ಗಳಿದ್ದ ಮತ್ತು ಆತನ ಚಿಕ್ಕ ಮಲಗುವ ಕೋಣೆಯಿದ್ದ ಮಧ್ಯಮ ತರಗತಿಯ ವಾಸಸ್ಥಾನವಾಗಿತ್ತು. ಆತ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆ<ref name="ಮ್ಯಾಥಿವ್ಸ್2008, page 8">ಮ್ಯಾಥಿವ್ಸ್(2008), page 8.</ref> ಗ್ಲಾಸ್ನೆವಿನ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಗೆ ಹೋಗಿ <ref name="ಮ್ಯಾಥಿವ್ಸ್2008, page 8"/> ಕಲಿತುಕೊಂಡ. ಬೊನೊ 14 ವರ್ಷದವನಿದ್ದಾಗ ಆತನ ತಾಯಿ ಮಿದುಳಿನ ಧಮನಿ ಊತದ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ; 1974 ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 10 ರಂದು ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಿಧನ <ref name="Bono on Bono" /> ಹೊಂದಿದಳು. ಹಲವಾರು U2 ದ ಹಾಡುಗಳಾದ, "ಐ ಉಯಿಲ್ ಫಾಲೊ ", "ಮೊಫೊ", "ಔಟ್ ಆಫ್ ಕಂಟ್ರೊಲ್ ", "ಲೆಮೊನ್", ಮತ್ತು"ಟುಮಾರೊ", ಇವೆಲ್ಲವೂ ಆತನ ತಾಯಿಯ ಮರಣದ ನಂತರ ಆಕೆಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಬಗ್ಗೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ <ref name="Bono on Bono" /><ref name="Ripperda">ರಿಪ್ಪೆರ್ಡಾ, ಜೆ. (8 ಫೆಬ್ರುವರಿ 1998 [http://hem.bredband.net/steverud/U2MoL/Boy/follow.html "ಬಾಯ್—ಐ ಉಯಿಲ್ ಫಾಲೊ "] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110807012011/http://hem.bredband.net/steverud/U2MoL/Boy/follow.html |date=7 ಆಗಸ್ಟ್ 2011 }}. 26 ಮೇ 2007ರಂದು ಪುನರ್‌ಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.</ref><ref name="010197DailyTelegraph">ಮೆಕ್ ಕ್ರೊಮಿಕ್, N. (1 ಜನವರಿ 1997), [http://www.telegraph.co.uk/main.jhtml?xml=/1997/03/01/bryutu01.xml "ಗ್ರೊವಿಂಗ್ ಅಪ್ ಉಯಿತ್ U2"]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. ದಿ ಡೈಲಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್. 2008ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 17ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದು</ref><ref name="Schruers">ಸ್ಕ್ರುಯೆರ್ಸ್, F. (31 ಮೇ 2009 U2. ''ಮ್ಯುಸಿಸಿಯನ್, 7''.</ref> ಒತ್ತುಕೊಟ್ಟ "ಹಲವಾರು ಹಾಡುಗಳು ಬಾಲ್ಯದ ವಿಷಯವಾಗಿ ಪ್ರಬುದ್ದತೆ ಕುರಿತ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಗಮನ ಹರಿಸಿದ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ "ಇಂಟು ದಿ ಹಾರ್ಟ್," "ಟ್ವಿಲೈಟ್ "ಅಂಡ್ ಸ್ಟೊರೀಸ್ ಫಾರ್ ಬಾಯ್ಸ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ಬೊನೊ,ಕ್ಲೊಂಟಾರ್ಫ್ ನಲ್ಲಿದ್ದ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದ ಮೌಂಟ್ ಟೆಂಪಲ್ ಕಾಂಪ್ರೆಹೆನ್ಸಿವ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಗೆ ಪ್ರವೇಶ ಪಡೆದ. ಆತನ ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ವಯಸ್ಕ ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಆತ ತನ್ನ ಗೆಳೆಯರೊಂದಿಗೆ ಅತಿ ವಾಸ್ತವವಾದಿತ್ವದ ಬೀದಿ ಗ್ಯಾಂಗ್ "ಲಿಪ್ಟನ್ ವಿಲೇಜ್ " ಎಂಬುದರ ಸದಸ್ಯನಾಗಿದ್ದ. ಬೊನೊ ತನ್ನ ಅತ್ಯಂತ ನಿಕಟ ಆತ್ಮೀಯ ಗೆಳೆಯರ ಗುಂಪು ಗುಗ್ಗಿಯನ್ನು ಲಿಪ್ಟನ್ ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಕೊಂಡ. ಈ ಗುಂಪು ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಹೆಸರು ಕೊಡುವುದು ಎಂಬುದಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಸರಾಗಿತ್ತು. ಬೊನೊನಿಗೆ ಹಲವಾರು ಹೆಸರುಗಳಿದ್ದವು:ಮೊದಲು ಆತ "ಸ್ಟೆನ್ವಿಕ್ ವೊನ್ ಹುಯೆಸ್ಮ್ಯಾನ್ "ನಂತರ ಕೇವಲ "ಹುಯೆಸ್ಮ್ಯಾನ್ ಆಗಿದ್ದ.ಇದರ ಜೊತೆ ಹೌಸ್ ಮ್ಯಾನ್ " ಬೊನ್ ಮುರ್ರೆ" "ಬೊನೊ ವಾಕ್ಸ್ ಆಫ್ ಒ'ಕೊನ್ನೆಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ "ಬೊನೊ" <ref name="Bono on Bono">{{cite book|last = Assayas|first = Michka|title = Bono on Bono: Conversations with Michka Assayas|publisher=Hodder & Stoughton|isbn = 0-340-83276-2|location = London|year = 2005}}</ref> ಆದ. "ಬೊನೊ ವೊಕ್ಸ್ " ಎಂಬುದು ''ಬೊನಾವೊಕ್ಸ್ '' ನ ಪರಿವರ್ತಿತ ಹೆಸರಾಗಿತ್ತು,ಇದನ್ನು [[ಲ್ಯಾಟಿನ್]] ನಲ್ಲಿ "ಒಳ್ಳೆಯ ಧ್ವನಿಯುಳ್ಳವ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆತನ ಗೆಳೆಯ ಗವಿನ್ ಫ್ರೈಡೇ ಆತನಿಗೆ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪ :ಬೊನೊ ವೊಕ್ಸ್ "ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿದ. ಬರ ಬರುತ್ತಾ ಬೊನೊ ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಇಷ್ಟಪಡಲಿಲ್ಲ. ಹೇಗೆಯಾದರೂ ಇದರ ಅನುವಾದವು "ಒಳ್ಳೆಯ ಧ್ವನಿ"ಎಂಬುದಾಗಿ ತಿಳಿದು ನಂತರ ಅದಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿಸಿದ. ಹೆವ್ಸನ್ ಎಪ್ಪತ್ತನೆಯ ದಶಕದ ಕಾಲದಿಂದಲೂ "ಬೊನೊ" ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ದನಾದ. ಆತ ಬೊನೊ ಹೆಸರನ್ನು ತನ್ನ ರಂಗಮಂಚದ ಮೇಲೆಯೂ ಆತ ಅದನ್ನೇ ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇಚ್ಚಿಸುತ್ತಾನೆ,ಆತನ ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ನಿಕಟವರ್ತಿ ಗೆಳೆಯರ ಬಳಗ ಆತನ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ಇದೇ ಹೆಸರನ್ನೇ <ref name="Bono on Bono" /> ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ಬೊನೊ, ಅಲಿಸನ್ ಹೆವ್ಸನ್ (ನೀ ಸ್ಟೆವಾರ್ಟ್ )ಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ. ಅವರ ಸಂಬಂಧ 1975 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಗೊಂಡು 1982 ರ ಆಗಷ್ಟ್ 21 ರಂದು ವಿವಾಹವಾದರು.ಚರ್ಚ್ ಆಫ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ನ (ಆಂಗ್ಲಿಕನ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ)ಆಲ್ ಸೇಂಟ್ಸ್ ಚರ್ಚ್ ನಲ್ಲಿ ಈ ವಿವಾಹ ನಡೆಯಿತು.ರಾಹೆನಿ (ಗಿನ್ನೀಸ್ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಿದ ಆಡಮ್ ಕ್ಲೆಟೊನ್ ಬೊನೊನ ಉತ್ತಮ ಮನುಷ್ಯನಾಗಿ ಪಾತ್ರ <ref name="ATU2Clayton">@U2. (ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''ಬಯೊಗ್ರಾಫಿ:ಆಡಮ್ ಕ್ಲೆಯೆಟೊ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 3 ಮೇ 2007, from [http://www.atu2.com/band/adam/ atu2.com]; Moss, V. (2006 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1. ''ದಿ ಅನ್ ಫಾರ್ಗೆಟ್ಟೇಬಲ್ ಸೈರ್ ''. ''ಸಂಡೆ ಮಿರರ್ ''. ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 3 ಮೇ 2007, from [http://www.sundaymirror.co.uk/showbiz/tm_headline=the-unforgettable-sire%26method=full%26objectid=18322022%26siteid=98487-name_page.html "ದಿ ಅನ್ ಫಾರ್ಗೆಟ್ಟೇಬಲ್ ಸೈರ್ "]; ಮೆಕೆಂಟೊಸ್, E. (20 ಅಕ್ಟೋಬರ‍್ 2009 ಇನ್ ಮ್ಯುಸಿಕ್ ಅಂಡ್ ಲೌ,ಸ್ಟೇಯಿಂಗ್ ಪಾವರ್. ''ಸ್ಟಟೆನ್ ಐಲ್ಯಾಂಡ್ ಅಡ್ವಾನ್ಸ್ ''.</ref> ವಹಿಸಿದ್ದ. ಈ ದಂಪತಿಗೆ ನಾಲ್ವರು ಮಕ್ಕಳು: ಪುತ್ರಿಯರು ಜೊರ್ಡಾನ್ (b 10 ಮೇ 1989) ಮತ್ತು ಮೆಂಫಿಸ್ ಈವೆ(b. 7 ಜುಲೈ 1991) ಮತ್ತು ಪುತ್ರರು ಎಲಿಝಾ ಬಾಬ್ ಪ್ಯಾಟ್ರಿಸಿಯಸ್ ಗುಗ್ಗಿ Q (b. 18 ಆಗಷ್ಟ್ 1999) ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಅಬ್ರಾಹಮ್ (b. 21 ಮೇ 2001);<ref name="IMDB">[255] ^ ಐಎಮ್‌‍ಡಿಬಿ(ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). [http://www.imdb.com/name/nm0095104/bio "ಬೊನೊ—ಬಯೊಗ್ರಾಫಿ"]. 26 ಮೇ 2007ರಂದು ಪುನರ್‌ಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.</ref> ಮೆಂಫಿಸ್ ಈವೆ ಸ್ಟೆಲ್ಲಾಳ ಪಾತ್ರವನ್ನು 2008 ರ ಚಲನಚಿತ್ರ ''ದಿ 27 ಕ್ಲಬ್'' ನಲ್ಲಿ.<ref>{{cite web |url=http://www.the27clubmovie.com/cast.html |title=Meet the Cast |publisher=the27clubmovie.com |accessdate=25 February 2009 |archive-date=16 ಜುಲೈ 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716220413/http://www.the27clubmovie.com/cast.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.imdb.com/name/nm2016723/ |title=Eve Hewson |publisher=[[IMDb]] |accessdate=25 February 2009}}</ref> ನಟಿಸಿದಳು. ಬೊನೊ ದಕ್ಷಿಣ ಕೌಂಟಿ ಡಬ್ಲಿನ್ ನ ಕಿಲ್ಲ್ ನಿಯೆದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾನೆ.ಫ್ರಾನ್ಸನ ದಕ್ಷಿಣದ ಇಝೆಯಲ್ಲಿ ಆಲ್ಪ್ಸ್ -ಮೇರಿಟೈಮ್ಸ್ ವಿಲ್ಲಾವೊಂದರಲ್ಲಿ ಆತ ದಿ ಎಜ್ ನೊಂದಿಗೆ <ref>ಸ್ಕೊಟ್, ಪಿ. (11 ಆಗಷ್ಟ್ 2006), [http://www.dailymail.co.uk/pages/live/femail/article.html?in_article_id=400188&amp;in_page_id=1879 "ಸೇಂಟ್ ಬೊನೊ ದಿ ಹಿಪೊಕ್ರ್ಯಾಟ್ ?"]. ಮೇಲ್. ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದು 23 ಜನವರಿ 2010.</ref> ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಬೊನೊ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಯಾವಾಗಲೂ ಸನ್ ಗ್ಲಾಸ್ ಗಳ ಬಳ್ಸುತ್ತಾನೆ. ''ರೊಲಿಂಗ್ ಸ್ಟೊನ್ '' ಸಂದರ್ಶನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆತ ಹೇಳಿದ್ದು: {{cquote|[I have] very sensitive eyes to light. If somebody takes my photograph, I will see the flash for the rest of the day. My right eye swells up. I've a blockage there, so that my eyes go red a lot. So it's part vanity, it's part privacy and part sensitivity.<ref>Bonos (Speaker). (2005). Interview with [[Jann Wenner|J. Wenner.]] [http://www.rollingstone.com/news/story/8651280/bono Bono: The Rolling Stone Interview] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090426035433/http://www.rollingstone.com/news/story/8651280/bono |date=26 ಏಪ್ರಿಲ್ 2009 }}. Rolling Stone, New York City.</ref>}} ಸುಮಾರು 2002 ರಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಒಂದು ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ 100 ಗ್ರೇಟೆಸ್ಟ್ ಬ್ರಿಟನ್ಸ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಈತನನ್ನೂ ಒಬ್ಬನಾಗಿ ಆರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.ಆತ ಐರಿಶ ಎಂದು ಗೊತ್ತಿದ್ದರೂ ನೂರು ಜನ ಪ್ರಸಿದ್ದರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಆತನಿಗೆ ಸ್ಥಾನ <ref name="BBC100">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/2208671.stm "100 ಗ್ರೇಟ್ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಹಿರೊಸ್ "]. ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಬ್ರಾಡ್ ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್. ಆಗಸ್ಟ್ 28,‌ 1999 25 ಜುಲೈ 2008 ರಿಂದ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.</ref> ದೊರಕಿತ್ತು. ಬೊನೊ 2010 ಮೇ 21 ರಂದು ತನ್ನ U2 ಪ್ರವಾಸಕ್ಕಾಗಿ ತಯಾರಿ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಗಾಯಗೊಂಡ. ಆತನನ್ನು ಜರ್ಮನ್ ನಲ್ಲಿನ [[ಮ್ಯೂನಿಕ್|ಮುನಿಚ್]] ನ ನರಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ತುರ್ತು ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ <ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment_and_arts/10139846.stm|title=Bono's back surgery puts U2 dates in jeopardy|publisher=The BBC|date=21 May 2010|accessdate=21 May 2010}}</ref> ದಾಖಲಿಸಲಾಯಿತು. ಆತನನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದ ಉತ್ತಮ ಕ್ರೀಡಾಳುಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸಕರಾದ ಹ್ಯಾನ್ಸ್ -ವಿಲ್ಹೆಲ್ಮ್ ಮುಲರ್ -ವೂಲ್ಫರ್ಟ್ ವೈದ್ಯರ ಪ್ರಕಾರ ಆತನ ಮುಂದಿನ ಭವಿಷ್ಯ ಚೆನ್ನಾಗಿದೆ. ಆದರ ಆತ ಅನಿವಾರ್ಯವಾಗಿ ಎಂಟು ವಾರಗಳ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆಯುವಂತೆ ಸಲಹೆ <ref name="postp-1">{{cite web | url=http://www.u2.com/news/title/bono-discharged-from-hospital | title=Bono Discharged From Hospital | publisher=U2.com | date=25 May 2010}}</ref> ಮಾಡಿದರು. ಮೆಕ್ ಗಿನ್ನೀಸ್ ಮತ್ತು ಲೈವ್ ನೇಶನ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮುಂದೂಡಿ ಅವುಗಳನ್ನು 2011 ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.ಹೀಗಾಗಿ ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕನ್ ಪ್ರವಾಸವು <ref name="postp-2">{{cite web |url=http://www.u2.com/news/title/north-american-leg-postponed |title=North American Leg Postponed |publisher=U2.com |date=25 May 2010}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.u2.com/news/title/north-american-dates-will-be-rescheduled-in-2011 |title=North American Dates Will Be Rescheduled In 2011 |publisher=U2.com |date=25 May 2010}}</ref> ಮುಂದೂಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ==ಸಂಗೀತದ ವೃತ್ತಿಜೀವನ== ===U2=== [[File:U2 21081983 01 800b.jpg|thumb|alt=A black and white image of a light-skinned man singing into a microphone. He is visible from the chest up and wears a sleeveless black shirt with an opened sleeveless white vest overtop. A small cross is worn around his neck. His black hair is styled into a mullet. The man looks past the camera to the left. A mixture of trees and sky are visible in the background.|1983ರಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ವೇದಿಕೆ ಮೇಲೆ]] {{Main|U2}} ಬೊನೊ 1976 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 25 ರಂದು ಡೇವಿಡ್ ಎವಾನ್ಸ್ ("ದಿ ಎಜ್ ")ಆತನ ಸಹೋದರ ಡಿಕ್ ಮತ್ತು ಅಡಮ್ ಕ್ಲೆಯ್ಟನ್ ಮೌಂಟ್ ಟೆಂಪಲ್ ನ ಜಾಹಿರಾತೊಂದಕ್ಕೆ ಸ್ಪಂದಿಸಿ ಅಲ್ಲಿನ ಆ ಸಹವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಲ್ಯಾರಿ ಮುಲಿಯನ್ ಜೂ.ತಮ್ಮದೇ ಬ್ಯಾಂಡೊಂದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದ.ಅದಕ್ಕೆ ಅವರು ಸಮ್ಮತಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಹೆಜ್ಜೆಗಾಗಿ ಕಾಯ್ದರು. ಈ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದವರ ಪೈಪೋಟಿಗಾಗಿ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಸುದೀರ್ಘ ಗಿಟಾರ್ ಸೊಲೊಗಳು ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ರಾಕ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಿಂದಾಗಿ ಬೊನೊ ತುಂಬಾ ದಣಿದರು.ಆತ ರೊಲಿಂಗ್ ಸ್ಟೊನ್ಸ್ ಮತ್ತು ದಿ ಬೀಚ್ ಬಾಯ್ಸ್ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ನುಡಿಸಲು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರು. ದುರದೃಷ್ಟಾವಶಾತ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಉತ್ತಮ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ತಾರದಿದ್ದಾಗ ಅವರು ತಮ್ಮದೇ ಸ್ವಂತ ಹಾಡುಗಳ ರಚನೆಗೆ ತೊಡಗಿದರು. ಈ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಕೆಲದಿನಗಳ ಕಾಲ "ಫೀಡ್ ಬ್ಯಾಕ್ "ಎಂಬ ಹೆಸರಿನೊಂದಿಗೆ ನಡೆದಿತ್ತು,ಕೆಲದಿನಗಳ ನಂತರ ಇದರ ಹೆಸರನ್ನು "ದಿ ಹೈಪ್ " ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸುವವರೆಗೂ ಕೆಲ ತಿಂಗಳು ಮೊದಲಿನ ಹೆಸರೇ ಮುಂದುವರೆದಿತ್ತು. ಡಿಕ್ ಇವಾನ್ಸ್ ಗುಂಪನ್ನು ತೊರೆದು ಬೇರೆಡೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಬ್ಯಾಂಡೊಂದನ್ನು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೋದ ನಂತರ ವರ್ಜಿನ್ ಪ್ರುನೆಸ್,ಇನ್ನುಳಿದ ನಾಲ್ವರು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ "ದಿ ಹೈಪ್ "ನ್ನು "U2"ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಹಾಡಿದ,ಗಿಟಾರ ನುಡಿಸಿದ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಡ್ ಗಾಗಿ ಹಾಡುಗಳ ರಚಿಸಿದ. ಆತ ತನ್ನ ಆರಂಭಿಕ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ 1982 ರಲ್ಲಿ ಗಿಟಾರ ನುಡಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ "ನಾವು ಮೊದಲು ಆರಂಭಿಸಿದಾಗ ನಾನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಗಿಟಾರ್ ನುಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ,ಎಜ್ ನ ಜೊತೆಗೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ನಾನು ಯಾರೊಂದಿಗೂ ಗಿಟಾರ ನುಡಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ನೆನಪಿಲ್ಲ." ಈಗ ಕೂಡ ನನಗೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ನಾನು ಎಂತಹ ಕಳಪೆ ಗಿಟಾರ್ ನುಡಿಸುತ್ತಿದ್ದೆ ಅಂದರೆ ಒಂದು ದಿನ ಅದು ಮುರಿದು ಹೋಗಿ ಆಗ ನಾನು ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಅದಿಲ್ಲದೇ ಹಾಡಬೇಕಾಗುವುದು. ನಾನು ಇದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ ಆದರೆ ನನಗೆ ಧ್ವನಿ ಅಷ್ಟು ಸಮಂಜಸವಲ್ಲ. ಒಂದಿನ ನಾನೂ ಹಾಡುತ್ತೇನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾನಾಗ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ನಾನು ಹೇಳಿದೆ, 'ಓ, ನೀನು ಅದನ್ನು ಹೇಗೆ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿ.{{' "}}<ref>{{cite web |url=http://u2_interviews.tripod.com/id14.html |title=Bono in San Antonio |publisher=U2 magazine, No. 3 |date=1 May 1982 |accessdate=5 November 2007 |archive-date=17 ಜುಲೈ 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110717104029/http://u2_interviews.tripod.com/id14.html |url-status=dead }}</ref> ಯಾವಾಗ ಎಜ್ ನ ಗಿಟಾರ ನುಡಿಸುವುದು ಸುಧಾರಿಸಿತೊ ಬೊನೊ ಆಗ ಅದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಮೈಕ್ರೊಫೋನ್ ಗೆ ಬಿಟ್ಟು ಬಿಟ್ಟ.ಆದರೂ ಆತ ಆಗಾಗ ರಿದಮ್ ಗಿಟಾರ್ ಮತ್ತು ಹಾರ್ಮೊನಿಕಾವನ್ನು ನುಡಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮುಂದೆ 2006 ರಲ್ಲಿ ಆತ ತನ್ನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಂಗೀತ ಕಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಶಿಕ್ಷಕನಿಂದ ತನ್ನ ಹಾಡು ರಚನೆಯ ಪಾಠಗಳನ್ನು ನಿಧಾನವಾಗಿ <ref>{{cite web |url=http://www.contactmusic.com/new/xmlfeed.nsf/mndwebpages/bono%20takes%20piano%20lessons_02_06_2006 |title=U2—Bono Takes Piano Lessons |date=6 February 2006 |accessdate=14 February 2008 |archive-date=24 ಜುಲೈ 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080724220224/http://www.contactmusic.com/new/xmlfeed.nsf/mndwebpages/bono%20takes%20piano%20lessons_02_06_2006 |url-status=dead }}</ref> ಕಲಿತ. ಬೊನೊ U2 ನ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಾನೆ,ಅವು ಬಹುತೇಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಷಯಗಳಿಂದ <ref name="ATU2comBonoBio">ಬೈರ್ನೆ, K. (ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''U2 ಬಯೊಗ್ರಾಫಿ: ಬೊನೊ(from @U2)''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 12 ಫೆಬ್ರವರಿ 2007, from http://www.atu2.com/band/bono/index.html{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಸಮೃದ್ದವಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಆತನ ಹಾಡುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂಶಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಆಶಯಗಳಿಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡಿದವು.ಉದಾಹರಣೆಗೆ "ಗ್ಲೊರಿಯಾ" ಬ್ಯಾಂಡ್ ಅಲ್ಬಮ್ ''ಅಕ್ಟೋಬರ್ '' ಮತ್ತು "ಐ ಸ್ಟಿಲ್ ಹಾವಂಟ್ ಫೌಂಡ್ ವಾಟ್ ಐ ಆಮ್ ಲುಕಿಂಗ್ ಫಾರ್ " ಇದನ್ನು ''ದಿ ಜೊಶುವಾ ಟ್ರೀ'' ದಿಂದ <ref name="Stockman">ಸ್ಟಾಕ್ ಮ್ಯಾನ್, ಎಸ್. (2005). ''ವಾಕ್ ಆನ್: ದಿ ಸ್ಪಿರ್ಚುವಲ್ ಜರ್ನಿ ಆಫ್ U2''. ಫ್ಲೊರಿಡಾ: ಉತ್ತಮ ಪುಸ್ತಕಗಳು.</ref> ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ. ಬ್ಯಾಂಡ್ ಆರಂಭಿಕ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ನ ಗಡಸು ಮತ್ತು ಬಂಡಾಯದ ಧ್ವನಿಯು ನಂತರ ರಾಜಕೀಯ ಕೋಪವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತವಾಗಿ ಅದು ತನ್ನ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಬ್ಯಾಂಡ್ ನ ''ವಾರ್ '' ''ದಿ ಜೊಶುವಾ ಟ್ರೀ'' ಮತ್ತು ''ರಾಟಲ್ ಅಂಡ್ ಹಮ್ '' ಗೀತೆಗಳಲ್ಲಿ ಇಣುಕು <ref name="ATU2comBonoBio" /> ಹಾಕಿತು. ಎನ್ನಿಸ್ಕಿಲೆನ್ ಬಾಂಬ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ 11 ಜನರು ಮೃತಪಟ್ಟು 63 ಜನರಿಗೆ ಗಾಯಗಳಾದವು.1987 ನವೆಂಬರ್ 8 ರ ಈ ಘಟನೆಯ ನಂತರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪ್ರೊವಿಜನಲ್ IRA ದ ಅರೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಪಡೆಗಳು ಬೊನೊನನ್ನು ಅಪಹರಿಸುವುದಾಗಿ ಬೆದರಿಕೆ <ref name="Bono on Bono" /> ಹಾಕಿದವು. ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊತ್ತೊಯ್ಯುತ್ತಿದ್ದ ವಾಹನದ ಮೇಲೆ IRA ದ ಬೆಂಬಲಿಗರು ದಾಳಿ <ref name="Bono on Bono" /> ನಡೆಸಿದರು. ಇದಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಕಾರಣ ಬಾಂಬ್ ಪ್ರಕರಣದ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ದಿನಾಚರಣೆ ನಿಮಿತ್ಯ ಆತ ಪ್ರಚೋದಾನಾತ್ಮಕ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ. ಅದರ ನೇರ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲದೇ ಆತನ "ಸಂಡೆ ಬ್ಲಡಿ ಸಂಡೆ" ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆ ಪ್ರಕರಣ ಖಂಡಿಸಿದ್ದರ ಪರಿಣಾಮ ಇದನ್ನು ಆತ <ref name="Bono on Bono" /> ಅನುಭವಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಈ ಹಾಡುಗಾರನಿಗೆ ತನ್ನ ''ರಾಟಲ್ ಅಂಡ್ ಹಮ್'' ಹಾಡನ್ನು ರಂಗಮಂಚದ ಮೇಲೆಯೇ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸೂಚಿದಲಾಯಿತಾದರೂ ಅದು <ref name="RattleandHum">ಹ್ಯಾಮ್ಲಿನ್, M. (ನಿರ್ಮಾಪಕ), &amp; ಜೊವ್ನೌ, P. (| ನಿರ್ದೇಶಕ (1988). ''ರಾಟಲ್ ಅಂಡ್ ಹಮ್'' [ಮೊಶನ್ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ]. ಯುನೃಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್: ಪ್ಯಾರಾಮೌಂಟ್ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್.</ref> ಉಳಿದುಕೊಂಡಿತು. ಬೊನೊನ ಚಿತ್ರವೊಂದರಲ್ಲಿ ಆತನ ಬಿಡಿಸಿದ ಚಿತ್ರದ ಅಂದರೆ ಸ್ಪ್ರೆ ಪೇಂಟಿಂಗ್ ನ್ನು ಹೊರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಆತನಿಗೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸಲಾಯಿತು. U2 ಬ್ಯಾಂಡ್ ನ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಅದರ 1991 ರ ''ಆಕ್ಟಂಗ್ ಬೇಬಿ'' ಅಲ್ಬಮ್ ನೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾವಣೆ ಪಡೆದುಕೊಡವು. ಬೊನೊನ ಗೀತಸಾಹಿತ್ಯವು ಅತಿಹೆಚ್ಚು ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಿಷಯಗಳತ್ತ ವಾಲಿತು.ಅದರಲ್ಲೂ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸದಸ್ಯರ ಬದುಕಿನ ಜೀವನದ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ <ref name="Bono on Bono" /><ref name="ATU2comBonoBio" /> ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಬ್ಯಾಂಡ್ ನ ಝೂ ಟೀವಿ ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಆತನ ರಂಗಮಂಚದ ಕಲಾವಿದರು ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವ ತೋರಿಸಿದರು.ಇವರಲ್ಲಿ "ದಿ ಫ್ಲೈ" ಒಂದು ಸಮರೂಪದ ರಾಕ್ ಸ್ಟಾರ್,"ಮಿರರ್ ಬಾಲ್ ಮ್ಯಾನ್ "ಇದು ಅಮೆರಿಕನ್ ರ ಒಂದು ಅಣಕ ಟೆಲೆವೆಂಜೆಲಿಸ್ಟ್ಸ್ ಮತ್ತು "ಮಿ.ಮ್ಯಾಕ್ ಫಿಸ್ಟೊ "ಇದು ರಾಕ್ ಸ್ಟಾರ್ ಮತ್ತು ಭೂತವೊಂದರ ಸಮ್ಮಿಳನ <ref name="Bono on Bono" /><ref name="ATU2comBonoBio" /> ಎನ್ನಬಹುದು. [[File:Bono-guitar-U2 360 Tour.JPG|thumb|left|150px|U2 ದ 360° ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಗಿಟಾರ್ ನುಡಿಸುತ್ತಿರುವುದು.]] ಆತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನೀಡುವಾಗ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಅವರನ್ನು ರಂಗಮಂಚದ ಮೇಲೆ ಕರೆದು ಹುರಿದುಂಬಿಸುತ್ತಿದ್ದ.ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಲ್ಲಿ ಕೂಡ್ರಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಮೇಲೆ ತರುತ್ತಿದ್ದ.ಹೀಗೆ ಆತ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿದ್ದ ಕಡೆಗೇ ಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಜೀವಂತಿಕೆ <ref name="Bono on Bono" /> ತುಂಬುತ್ತಿದ್ದ. ಇಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ಸಾಕಷ್ಟು ಜರುಗಿವೆ.1985 ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ನೇರ ಲೈವ್ ಏಡ್ ಕನ್ಸರ್ಟ್ ವೊಂದರಲ್ಲಿ ಆತ ರಂಗದ ಮೇಲಿಂದ ಕೆಳಕ್ಕೆ ಬಾಗಿ ತನ್ನ ಜೊತೆಗೆ ನರ್ತಿಸಲು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರೊಬ್ಬರಲ್ಲಿದ್ದ ಮಹಿಳೆಯೊಬ್ಬರನ್ನು ಸ್ಟೇಜ್ ಅಮೇಲೆ ಕರೆತಂದ.ಆಗ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಡಿದ್ದು "ಬ್ಯಾಡ್ " ಹೀಗೆ 2005 ರಲ್ಲಿ U2 ದ ವೆರ್ಟಿಗೊ ಟೂರ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಯಾಗೊದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರ ಗುಂಪಿನಿಂದ ಹುಡುಗನೊಬ್ಬನನ್ನು ರಂಗದ ಮೇಲೆ ತಂದು "ಆನ್ ಕ್ಯಾಟ್ ಡಭ್ ಇಂಟು ದಿ ಹಾರ್ಟ್ ಹಾಡಿಗೆ ಆ ಬಾಲಕನನ್ನು <ref name="Bono on Bono" /><ref name="VertigoDVD">ಒ'ಹ್ಯ್ನ್ಲೊನ್, ಎನ್. (ನಿರ್ಮಾಪಕ), &amp; ಹಮಿಶ್, ಎಚ್. (| ನಿರ್ದೇಶಕ (2005). ವರ್ಟಿಗೊ 2005//U2 ಲೈ ಫ್ರಾಮ್ ಶಿಕ್ಯಾಗೊ [ಮೊಶನ್ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ]. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ : 3DD ಎಂಟರ್ಟೇನ್ ಮೆಂಟ್.</ref> ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡ. ಬೊನೊ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ರಂಗದ ಮೇಲೆ ಆವ್ಹಾನಿಸಿ ಅವರಿಗೆ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಜೊತೆ ಹಾಡು ಹೇಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಬೊನೊ U2 ದೊಂದಿಗೆ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾನೆ;22 ಗ್ರಾಮ್ಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು 20003 ರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಒರಿಜಿನಲ್ ಹಾಡಿಗೆ ಗೊಲ್ಡನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ," ದಿ ಹ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ದ್ಯಾಟ್ ಬಿಲ್ಟ್ ಅಮೆರಿಕಾ"ಅಲ್ಲದೇ ''ಗ್ಯಾಂಗ್ಸ್ ಆಫ್ ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್'' ಚಿತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಆತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳ <ref name="Grammy">[http://www.grammy.com/GRAMMY_Awards/Winners/Results.aspx?title=&amp;winner=u2&amp;year=0&amp;genreID=0&amp;hp=1 ಗ್ರಾಮ್ಮಿ ವಿನ್ನರ್ಸ್ ಲಿಸ್ಟ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070921163757/http://www.grammy.com/GRAMMY_Awards/Winners/Results.aspx?title=&winner=U2&year=0&genreID=0&hp=1 |date=21 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007 }} grammy.com. 17 ಅಕ್ಟೊಬರ್‌ 2006ರಂದು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.</ref><ref name="HFPA">HFPA. ((ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''HFPA ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ರಿಸರ್ಚ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 12 ಫೆಬ್ರವರಿ 2007, from http://www1.hfpa.org/browse/member/28459 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070926225607/http://www1.hfpa.org/browse/member/28459 |date=26 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007 }}</ref> ಬಾಚಿಕೊಂಡ. ಇದರ ಸಮಾರಾಂಭದ ನೇರ ಪ್ರಸಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು "ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ತಮ ಪ್ರತಿಭೆಗೆ: ಸಂದದ್ದು ಎಂದು <ref>{{cite web |last = Boliek |first = Brooks |authorlink = |coauthors = |title = Appeals court throws out FCC indecency ruling |work = |publisher = [[The Hollywood Reporter]] |date = 5 June 2007 |url = http://www.hollywoodreporter.com/hr/content_display/news/e3i9177e066be8bee44d835017eb6e0cda7 |doi = |accessdate = 1 August 2007 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20070606083356/http://www.hollywoodreporter.com/hr/content_display/news/e3i9177e066be8bee44d835017eb6e0cda7 |archivedate = 6 ಜೂನ್ 2007 |url-status = live }}</ref> ಉದ್ಘರಿಸಿದ್ದ. ಈತ ಈ ತೆರನಾದ ನೇರ ಪ್ರಸಾರದಲ್ಲಿ ಅಸಭ್ಯ ಭಾಷೆ ಬಳಸಿದ್ದನ್ನು ಪೇರೆಂಟ್ಸ್ ಟೆಲೆವಿಜನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಬೊನೊನನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಖಂಡಿಸಿತು.ತನ್ನ ಸದಸ್ಯರು ಇದರ ವಿರುದ್ದ ದೂರು ದಾಖಲಿಸುವಂತೆ ಪ್ರಚೋದಿಸಿ FCC ಗೆ ತಕರಾರು ಸಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಪ್ರಚಾರ <ref>{{cite press release| title = Ptc condemns nbc| publisher = [[Parents Television Council]]| date = 20 January 2003| url = http://www.parentstv.org/PTC/publications/release/2003/0120.asp| accessdate = 16 July 2007| archive-date = 30 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007| archive-url = https://web.archive.org/web/20070930211001/http://www.parentstv.org/PTC/publications/release/2003/0120.asp| url-status = dead}}</ref> ಮಾಡಿತು. ಬೊನೊ ಇಂಗ್ಲಿಷನ ಅಸಂಬದ್ದ ಫಕ್ ಎನ್ನುವ ಶಬ್ದ ಬಳಸಿದ್ದು ಹಲವರಲ್ಲಿ ಗಲಿಬಿಲಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿತ್ತು.ಇದು FCC ಯ ಸಭ್ಯತೆ ಮೀರಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ದೂರಿದರೂ ಸಹ ಅದು NBC ಗೆ ದಂಡ ಹಾಕಲಿಲ್ಲ.ಯಾಕೆಂದರೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಪ್ರಸಾರದ ಮೇಲೆ ಅದು ತನ್ನ ಜಾಲದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಬಗ್ಗೆ ಮುಂಜಾಗ್ರತಾ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ನೀಡಿಲ್ಲ.ಇದನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಲೈಂಗಿಕ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಹೇಳದೇ ಕೇವಲ ಆ ಸಂದರ್ಭದ ಅತಿರೇಕದ ಹೇಳಿಕೆ ಎಂದು ಅದು <ref>{{cite news| last = Ahrens| first = Frank| coauthors = | title = FCC Says Bono Profanity Violated Standards, but Won't Fine NBC| pages = E1| language = | work = The Washington Post| date = 19 March 2004| url = http://www.washingtonpost.com/ac2/wp-dyn?pagename=article&contentId=A6242-2004Mar18&notFound=true| accessdate = 16 July 2007| archive-date = 4 ಜೂನ್ 2011| archive-url = https://web.archive.org/web/20110604132301/http://www.washingtonpost.com/ac2/wp-dyn?pagename=article&contentId=A6242-2004Mar18&notFound=true| url-status = dead}}</ref> ಹೇಳಿತು. [[File:2005-11-21 U2 @ MSG by ZG.JPG|thumb|right|ನವೆಂಬರ್ 2005 ರಲ್ಲಿ U2 ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಮ್ಯಾಡಿಸನ್ ಸ್ಕ್ವೆಯರ್ ಗಾರ್ಡನ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದ್ದು.]] ಹೀಗೆ U2 ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸದಸ್ಯರು 2005 ರಲ್ಲಿ ರಾಕ್ ಅಂಡ್ ರೊಲ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್ ಗೆ ತಲುಪಿದರು.ಅವರ ಮೊದ;ಅ ವರ್ಷದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ದಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಅವರು ಯೋಗ್ಯತೆಗೆ <ref name="RRHF">[http://www.rockhall.com/hof/inductee.asp?id=2348 "ಇಂಡಕ್ಟೀ ಡಿಟೇಲ್ "]. [178] ^ ರಾಕ್‌ ಅಂಡ್‌ ರೋಲ್‌ ಕೀರ್ತಿಭವನ (2005) ಮರುಪಡೆದದ್ದು 12 February 2007</ref> ಸಂದವರಾದರು. ಇಸ್ವಿ 2008,ರ ನವೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ''ರಾಲಿಂಗ್ ಸ್ಟೋನ್ '' ಬೊನೊನನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲದಲ್ಲೂ 32 ನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಹಾಡುಗಾರ ಎಂದು ಆಯ್ಕೆ <ref>[http://www.rollingstone.com/news/coverstory/24161972/page/32 ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100403072725/http://www.rollingstone.com/news/coverstory/24161972/page/32 |date=3 ಏಪ್ರಿಲ್ 2010 }}, ಮರುಪಡೆದದ್ದು on 12 ನವೆಂಬರ್ 2008</ref> ಮಾಡಿತು. ಬೊನೊನ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು ತಮ್ಮ ಭಾಗಶಃ ಆಸ್ತಿ-ಹಣವನ್ನು 2007 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಬಹುದಶಲಕ್ಷ ಯುರೊ ಸಾಂಗ್ ಕ್ಯಾಟ್ ಲಾಗ್ ನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ನಿಂದ [[ಆಂಸ್ಟರ್ಡ್ಯಾಮ್|ಅರ್ಮ್ ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್]] ಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಿದ್ದನ್ನು ಟೀಕಿಸಲಾಯಿತು.ಇದರ ಆರು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಸಂಗೀತಗಾರರಿಗೆ ಕಲಾವಿದರಿಗೆ ನೀಡುವ ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯತಿ ತೆಗೆದು <ref name="tax shelter">{{cite news|first=Lynnley|last=Browning|title=The Netherlands, the New Tax Shelter Hot Spot|url=https://www.nytimes.com/2007/02/04/business/yourmoney/04amster.html?ex=1174622400&en=513da74cdda62432&ei=5070|work=The New York Times |date=4 February 2007|accessdate = 21 March 2007}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.independent.ie/national-news/u2-move-their-rock-empire-out-of-ireland-133364.html|title=U2 move their rock empire out of Ireland|date=6 August 2006 | accessdate=25 February 2009 |author=McConnell, Daniel|work=The Irish Independent }}</ref> ಹಾಕಿತ್ತು. ಡಚ್ ತೆರಿಗೆ ಕಾನೂನು ಪ್ರಕಾರ ಬ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಇಲ್ಲವೆ ತೆರಿಗೆ ರಹಿತ ದರಗಳನ್ನು <ref name="tax shelter" /> ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. U2 ದ ನಿರ್ವಾಹಕರಾದ ಪೌಲ್ ಮೆಕ್ ಗಿನ್ನೀಸ್ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಇವುಗಳಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ವಿಧಿಸದಿರುವುದು ಒಂದು ಪದ್ದತಿಯೇ ಹೌದು.ಹೇಗೆ ವ್ಯವಹಾರಸ್ಥರು ತಮ್ಮ ತೆರಿಗೆ ಭಾರ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೋ ಹಾಗೆಯೇ ಇದನ್ನು ನಾವೂ <ref name="tax shelter" /> ಅನುಸರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಈ ತೆರನಾದ ಅಭಿಪ್ರಾಯವು ಐರಿಶ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ನಲ್ಲಿ ತೀವ್ರ ಟೀಕೆಗೆ <ref name="10162006Bloomber">[http://bloomberg.com/apps/news?pid=20601109&amp;refer=home&amp;sid=aef6sR60oDgM ಬೊನೊ, ಪ್ರೀಚರ್ ಆನ್ ಪಾವರ್ಟಿ, ಟಾರ್ನಿಶೆಸ್ ಹಾಲೊ ಉಯಿತ್ ಐರಿಶ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸ್ ಮೂವ್ ]</ref><ref name="they_live_like_aristocrats">{{cite news |first=Marina |last=Hyde |title= They live like aristocrats. Now they think like them |url=https://www.theguardian.com/commentisfree/story/0,,1968136,00.html|work=Guardian | publisher=Guardian Media Group | date=February, 2007 | accessdate = 16 February 2007 | location=London}}</ref> ಈಡಾಯಿತು. ನಂತರ ಇದಕ್ಕೆ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿ,ಬ್ಯಾಂಡ್ ತನ್ನ 95% ರಷ್ಟು ಆದಾಯವನ್ನು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ನ ಹೊರಭಾಗದಿಂದ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಇಡೀ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದೂ ಅವರು <ref>{{cite web |url=http://www.belfasttelegraph.co.uk/entertainment/music/news/u2-reject-tax-avoidance-claims-14203636.html |title=U2 reject tax avoidance claims |publisher=Belfast Telegraph |date=26 February 2009 |accessdate=26 February 2009}}</ref> ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬೊನೊ ಹಲವಾರು ಆಗರ್ಭ ಶ್ರೀಮಂತರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ಒಂದು ಚಾರಿಟಿ ಅಥವಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ದತ್ತಿ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಏಡ್ 2008 ರಲ್ಲಿ ಆತನ ಬಗ್ಗೆ ತೀವ್ರ ಟೀಕೆಯನ್ನೂ ಮಾಡಿದ ಬಗ್ಗೆ ವರದಿ <ref>{{cite news | url= http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/tax-evasion-costs-lives-of-56m-children-826252.html | title= Tax evasion 'costs lives of 5.6m children' | work=The Independent | location=London | first=Sean | last=O'grady | date=12 May 2008 | accessdate=26 April 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080517055221/http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/tax-evasion-costs-lives-of-56m-children-826252.html|archivedate=17 May 2008}}</ref> ಬಂದಿತು. ===ಸಹಯೋಗಗಳು=== ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಆತನ U2,ದೊಂದಿಗಿನ ಕೆಲಸದೊಂದಿಗೆ ಇನ್ನುಳಿದವರೊಂದಿಗೂ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ.ಅವರಲ್ಲಿ he has collaborated with ಝುಕೆರೊ, [[ಫ್ರಾಂಕ್ ಸಿನಾಟ್ರಾ|ಫ್ರಾಂಕ್ ಸಿನಂಟ್ರಾ]],<ref name="111393NPR">ಸೈಮನ್, ಎಸ್. (ನಿರೂಪಕ 9 ನವೆಂಬರ್ 2009 ''ವೀಕೆಂಡ್ ಎಡಿಶನ್ ಸ್ಯಾಟರ್ಡೇ ''. ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್, DC: ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ರೇಡಿಯೊ.</ref> ಜೊನಿ ಕ್ಯಾಶ್,<ref name="CASH">ಲ್ಹಾಸ್ಟ್ ಹೈ ವೇ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್. 7 ಅಕ್ಟೋಬರ‍್ 2005 [http://www.johnnycashmusic.com/news.html "ನಿವ್ಸ್"]. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 5 ಮೇ 2007, ಇಂದ</ref> ವಿಲ್ಲಿ ನೆಲ್ಸನ್,<ref name="WNelson">U2. (1998). ಸ್ಲೊ ಡಾನ್ಸ್ಸಿಂಗ್ (ನಿಧಾನ ನೃತ್ಯ). ಆನ್ ''ಇಫ್ ಗಾಡ್ ಉಯಿಲ್ ಸೆಂಡ್ ಹೀಸ್ ಎಂಜಿಲ್ಸ್'' [CD-ಸಿಂಗಲ್]. ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್: ಐಲೆಂಡ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್.</ref> ಲುಸಿಯಾನೊ ಪೊಅವರೊಟ್ಟಿ,<ref name="Pavarotti">ಲುಯಿ, ಆರ್. (8 ಫೆಬ್ರುವರಿ 1998 ಶಾರ್ಟ್ಸ್ ಟೇಕ್ಸ್. ''ಬಫೆಲೊ ನಿವ್ಸ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 3 ಮೇ 2007, [http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=BN&amp;p_theme=bn&amp;p_action=search&amp;p_maxdocs=200&amp;p_topdoc=1&amp;p_text_direct-0=0EAF99106A89B6AE&amp;p_field_direct-0=document_id&amp;p_perpage=10&amp;p_sort=YMD_date:D&amp;s_trackval=GooglePM ಒಪೆರಾ ಮ್ಯಾನ್ ಲುಸಿಯಾನೊ ಪವರೊಟ್ಟಿ ವಾಂಟ್ಸ್ ಟು ಬಿ ಹಿಟ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130511233120/http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=BN&p_theme=bn&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EAF99106A89B6AE&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM |date=11 ಮೇ 2013 }} ಇಂದ</ref> ಸೈನೆಯಿಡ್ ಒ'ಕೊನ್ನೊರ್,<ref name="SOCONNOR">ವಾಯೆರ್, R. (7 ಅಕ್ಟೋಬರ‍್ 2005 ''ಸ್ಪ್ಲೆಂಡಿಡ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 3 ಮೇ 2007, from [http://www.splendidezine.com/review.html?reviewid=1126871570221522 ಸ್ಪ್ಲೆಂಡಿಡ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸಿನ್ ರಿವಿವ್ಸ್ ಸೈನೆಡ್ ಒ'ಕೊನ್ನೊರ್] splendidezine.com</ref> ಗ್ರೀನ್ ಡೇ, ರಾಯ್ ಆರ್ಬಿಸಿಯನ್,<ref name="ORBISON">ಆರ್ಬಿಸನ್, ಆರ್. (1989). ಅವಳು ನನಗೊಂದು ರಹಸ್ಯ. ಆನ್ ''ಮಿಸ್ಟ್ರಿ ಗರ್ಲ್ '' [CD]. ಲ್ಕಂಡನ್: ವರ್ಜಿನ್ ರಿಕಾರ್ಡ್ಸ್.</ref> ಬಾಬ್ ಡೈಲೊನ್,<ref name="HPRESSBONO">ಬೊನೊ (1984, 10 ಆಗಷ್ಟ್). ಬೊನೊ, ಬಾಬ್ ಅಂಡ್ ವ್ಯಾನ್. ''ಹಾಟ್ ಪ್ರೆಸ್ ''</ref> ಟಿನಾ ಟರ್ನರ್,<ref name="TINATURNER">ವಿವಿಧ ಕಲಾವಿದರು. (1995). ಗೊಲ್ಡೆನೆಯೆ. On ''ಗೊಲ್ಡೆನೆಯೆ: ಒರಿಜಿನಲ್ ಮೊಶನ್ ಪಿಕ್ಚರ್ಸ್ ಸೌಂಡ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ '' [CD]. ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ವರ್ಜಿನ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್:</ref> ಮತ್ತುಬಿಬಿ ಕಿಂಗಿವ್.<ref name="BBKING">U2. (1988). ವ್ಹೆನ್ ಲೌ ಕಮ್ಸ್ ಟು ಟೌನ್. On ''ರಾಟಲ್ ಅಂಡ್ ಹಮ್ '' [CD]. ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್: ಐಲೆಂಡ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್.</ref> ಇವರೆಲ್ಲಾ ಇದ್ದಾರೆ. ಆತ ಇವರೊಂದಿಗೆ ಧ್ವನಿ ಸುರುಳಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ: ರೇ ಚಾರ್ಲ್ಸ್,<ref name="QJook">U2 ವಾಂಡರರ್. (ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''U2 ಡಿಸ್ಕೊಗ್ರಾಫಿ—Q'ನ ಜುಕ್ ಜಾಯಿಂಟ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.u2wanderer.org/disco/coll23.html</ref> ಕ್ವಿನ್ಸಿ ಜೋನ್ಸ್, ಕಿರ್ಕ್ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್,<ref name="NUNATIONPROJECT">ಕಿರ್ಕ್ ಫ್ರಾಂಕ್ಲಿನ್. (1998). ಲೀನ್ ಆನ್ ಮಿ. On ''ದಿ NU ನೇಶನ್ ಪ್ರೊಜೆಕ್ಟ್'' [CD-ಅಲ್ಬಮ್]. ಇಂಗ್ಲೆಯುಡ್ಸ್: ಗೊಸ್ಪೊಸೆಂಟ್ರಿಕ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್.</ref> ಬ್ರುಸ್ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ ಸ್ಟೀನ್,<ref name="BSpringsteen">ಸ್ಟ್ಯಾನ್ಲಿ, ಎ. (31 ಮೇ 2009 ''ಬ್ರುಸ್ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ಸ್ಟೀನ್ : ದಿ ರೈಸಿಂಗ್ ಟೂರ್ 2003-2003 ಫೈನಲ್ ಟೂರ್ ಸ್ಟಾಟಿಟಿಕ್ಸ್''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.echoes.com/greymatter/archives/00000082.html</ref> ಟೊನಿ ಬೆನ್ನೆಟ್,<ref name="TBennett">TonyBennett.net. (ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''ಟೊನಿ ಬೆನ್ನೆಟ್, ಜೊಲಂಬಿಯಾ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್.''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.tonybennett.net/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070703152246/http://www.tonybennett.net/ |date=3 ಜುಲೈ 2007 }}</ref> ಕ್ಲಾನ್ನಾಡ್,<ref name="Clannad">U2tour.de. (ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''ಇನ್ ಎ ಲೈಫ್ ಟೈಮ್ (ಕ್ಲಾನಡ್&amp; ಬೊನೊ)''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007 from [http://www.u2tour.de/discographie/videos/In_A_Lifetime_Clannad__Bono.html u2tour.de]</ref> ದಿ ಕೊರೆಸ್ಸ್,<ref name="TheCorrs">ಕ್ಯಾಶ್ಮಿರೆ, P. (28 ಏಪ್ರಿಲ್ 2007 ದಿ ಕೊರ್ಸ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ ಆನದರ್ ಬೊನೊ ಸಾಂಗ. ''ಅಂಡರ್ ಕವರ್ ಮಿಡಿಯಾ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from [http://www.undercover.com.au/news/2004/apr04/20040414_corrs.html undercover.com.au]</ref> ವಿಕ್ಲೆಫ್ ಜೀನ್,<ref name="WyclefJean">U2Wanderer.org. (ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''U2 ಡಿಸ್ಕೊಗ್ರಾಫಿ—ನಿವ್ ಡೇ ಸಿಂಗಲ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.u2wanderer.org/disco/newday.html</ref> ಕೈಲೀ ಮಿನೊಗ್ಯು,<ref>[http://www.mtv.co.uk/channel/mtvuk/news/13112006/kylies_bono_moment ಕೈಲೀಸ್ ಬೊನೊ ಮೊಮೆಂಟ್ ]</ref> ಜಯ್-ಝಡ್ ಮತ್ತುರಿಹಾನ್ನಾ,ಅದಲ್ಲದೇ ಇನ್ನೂ ಬಿಡುಗ್ಡೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿರುವ ಯುಗಳ ಗೀತೆ [[ಜೆನ್ನಿಫರ್ ಲೋಪೆಜ|ಜೆನ್ನಿಫರ್ ಲೊಪೆಜ್]].<ref name="Barile">ಬಾರಿಲೆ, ಎಲ್.ಎ. (11 ಮಾರ್ಚ್ 2006 <http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSL08815827> ಪ್ಯಾಸೇಜೆಸ್: ಜೆನ್ನಿಫರ್ ಲೊಪೆಜ್ನ್ಸ್ ಲಟೆಸ್ಟ್ ಡ್ಯುಟ್. ಪೀಪಲ್‌ ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.people.com/people/article/0,26334,625803,00.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121007221409/http://www.people.com/people/article/0,26334,625803,00.html |date=7 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2012 }}</ref> ಇವರ ಜೊತೆ ಸಿದ್ದಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ರಾಬೀ ರಾಬರ್ಟ್ಸನ್ ಅವರ 1987 ರಎಪೊನಿಮಸ್ ಅಲ್ಬಮ್,ಗಾಗಿ ಆತ ಬಾಸ್ ಗಿಟಾರ್ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತದ ಸಂಯೋಜನೆ <ref name="RRobertson">ರೊಬ್ಬಿ ರಾಬರ್ಟ್ಸನ್. | 1987 ಸ್ವೀಟ್ ಫೈರ್ ಆಫ್ ಲೌ. On ''ರಾಬಿ ರಾಬರ್ಟಸನ್ '' [CD-ಅಲ್ಬಮ್]. ಸಾಂಟಾ ಮೊನಿಕಾ : ಗೆಫೆನ್ ರಿಕಾರ್ಡ್ಸ್.</ref> ನೀಡಿದ್ದಾನೆ. ಮೈಕೆಲ್ ಹಚೆನ್ಸ್ ನ 1999 ರಲ್ಲಿ ಮರಣೋತ್ತರ ಅಲ್ಬಮ್ ನಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ''ಸ್ಲೈಡ್ ಅವೆ '' ಅಲ್ಬಮ್ ಗಾಗಿ ಆತ ಹುಚೆನ್ಸ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಡ್ಯುಯಟ್ ಯುಗಳ ಗೀತೆಗೆ <ref>ವಿಲಿಯಮ್ಸ್, ಎಲ್. (2006) [http://www.entertainmentwise.com/news?id=21036 ಮೈಕೆಲ್ ಹಚೆನ್ಸ್ ಬ್ರದರ್ ಪ್ರೇಜಸ್ ಕಿಲೆಯ್ ಅಂಡ್ ಬೊನೊ ಫಾರ್ ದೇರ್ ಡಿಸ್ಕ್ರೆಶನ್ ಅಂಡ್ ರಿಸ್ಪೆಕ್ಟ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130626225922/http://www.entertainmentwise.com/news?id=21036 |date=26 ಜೂನ್ 2013 }} 8/15/2006. ಮರುಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದು 2009-07-07.</ref> ಜೊತೆಯಾಗಿದ್ದಾನೆ. ==ಇನ್ನಿತರ ಉದ್ಯಮ ಸಾಹಸಗಳು == ಬೊನೊ ಡಬ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿರುವ 70 ಹಾಸಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕ್ಲಾರೆನ್ಸ್ ಹೊಟೆಲ್ ದ್ವಿತಾರಾ ಹೊಟೆಲ್ ನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಆತ 1992 ರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಕರೆದುಕೊಂಡು ಬಂದ.ದಿ ಎಜ್ ನೊಂದಿಗೆ ಇದರ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭಿಸಿ ಇದನ್ನು 49-ಹಾಸಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪಂಚತಾರಾ ಹೊಟೆಲ್ <ref name="ClarenceHotel">ದಿ ಕ್ಲಾರೆನ್ಸ್ ಹೊಟೆಲ್. (ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''ಆಟ್ ದಿ ಕ್ಲಾರೆನ್ಸ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.theclarence.ie/dublin_hotel {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070705234423/http://theclarence.ie/dublin_hotel |date=5 ಜುಲೈ 2007 }}</ref> ನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದ. ದಿ ಎಜ್ ಮತ್ತು ಬೊನೊ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಹಲವಾರು ಹಾಡುಗಳ ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಿಸಿ,ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಗಾಗಿ ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಬೇಕಾಗಿದ್ದವುಗಳ ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಣ ಕಾರ್ಯ ನಡೆಯಿತು. ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಮುಂದೆ ಬರಲಿರುವ ಸ್ಪೈಡರ್ -ಮ್ಯಾನ್ ಮ್ಯುಸಿಕಲ್ ಗೆ ತಮ್ಮ ಗೀತ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ <ref name="Spiderman">ಕಿಟ್, ಬಿ. (29 ಏಪ್ರಿಲ್ 2007 ಬೊನೊ, ಎಜ್ ಪೆನ್ನಿಂಗ್ ಟ್ಯೂನ್ಸ್ ಫಾರ್ 'ಸ್ಪೈಡರ್-ಮ್ಯಾನ್' ಮ್ಯುಸಿಕಲ್. ''ಹಾಲಿಯುಡ್ ರಿಪೊರ್ಟರ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://billboard.com/bbcom/news/article_display.jsp?vnu_content_id=1003574114</ref> ತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ. ಬೊನೊನನ್ನು ಸೆಲ್ಟಿಕ್ ಎಫ್.ಸಿ <ref name="IMDB" /> ಅಭಿಮಾನಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಬೊನೊ 1998 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಕೊಟಿಶ್ ಕ್ಲಬ್ ನ ಶೇರುಗಳ ಕೊಳ್ಳಲು ಮುಂದಾದನೆಂದು ವದಂತಿ <ref>(1998) [http://news.bbc.co.uk/1/hi/sport/football/100432.stm ಸ್ಪೊರ್ಟ್: ಫೂಟ್ಬಾಲ್—ಕೀಪ್ ಸೆಲ್ಟಿಕ್ ಅಲೈವ್ ಅಂಡ್ ಕಿಕಿಂಗ್: ಕೆರ್]. BBC ಆನ್ ಲೈನ್. 2007 ಜೂನ್ 6 ರಂದು ಮರು ಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.</ref> ಇತ್ತು. ಹೇಗೆಯಾದರೂ 1998 ಏಪ್ರಿಲ್ 28 ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಬಂದ ವರದಿಯನ್ನು ಬೊನೊ "ಇದೆಲ್ಲ ಸುಳ್ಳು" ಎಂದು ತಳ್ಳಿ ಹಾಕಿದ ನಾನು ಒಂದೆರಡು ಜೋಡಿ ಆಟಗಳ ನೋಡಲು ಹೋಗಿದ್ದೆ ಅಷ್ಟೆ,ಆದರೆ ನಾನು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಣಕಾಸಿನ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು <ref>[http://www.nme.com/news/bono/256 ಬೊನೊ ಜಜ್ಜಸ್ ಜಿಮ್ ಕೆರ್ ಆಫ್ ಸೈಡ್ ಆನ್ ಸೆಲ್ಟಿಕ್ ಶೊಬಿಜ್ ಕನ್ಸೊರ್ಟಿಯಮ್]</ref> ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿಲ್ಲ." ಅದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಕವನ ಸಂಕಲನ ''"ಥರ್ಡ್ ರೇಲ್ "'' ಗೆ ಮುನ್ನುಡಿ ಬರೆಯುತ್ತಾರೆಂದು MTV, 2007 ರ ಮೇನಲ್ಲಿ ವರದಿ <ref name="ThirdRailMTV">MTV ನಿವ ಸ್ಟಾಫ್. 31 ಮೇ 2009 U2 ಫ್ರಂಟ್ ಮ್ಯಾನ್ ರೈಟ್ಸ್ ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಟು ಪೊಯೆಟ್ರಿ ಕಲೆಕ್ಷನ್. ''MTV ನಿವ್ಸ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.mtv.com/news/articles/1559829/20070517/panic_at_the_disco.jhtml {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090713234624/http://www.mtv.com/news/articles/1559829/20070517/panic_at_the_disco.jhtml |date=13 ಜುಲೈ 2009 }}</ref> ಮಾಡಿತ್ತು. ಈ ಕವನ ಸಂಕಲನದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯಲ್ಲಿ ಆತ ಕವನ,ಕಾವ್ಯ ಅದರ ಅರ್ಥ,ವಿವರ ನೀಡುತ್ತಾನೆ;"ಕವಿಗಳು ಈ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅಲಂಕಾರದ ಪೀಠಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿ ಇಲ್ಲಿನ ರಹಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬಯಲು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.ಇಲ್ಲಿನ ಆಗು ಹೋಗುಗಳ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳಿಗೆ ಅವರು ಸಾಕ್ಷಿಭೂತರಾಗುತ್ತಾರೆಂದು ಆತ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾನೆ"..ರಾಕ್ ಅಂಡ್ ರೊಲ್ ಒಂದು ವಿಶಾಲ ಚರ್ಚ್ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೀಪವು ಇನ್ನಷ್ಟು ಬೆಳಕು ನೀಡಲು ತಮ್ಮ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ನಮಗೆ <ref name="ThirdRailMTV" /> ನೀಡುತ್ತವೆ." ಈ ಕವನ ಸಂಕಲನವನ್ನು ಕವಿ ಜೊನಾಥನ್ ವೆಲ್ಸ್ ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಇದು ಈ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳನ್ನು ''"ಪಂಕ್ ರಾಕ್ ಯು ಆರ್ ಮೈ ಬಿಗ್ ಕ್ರೈಬೇಬಿ"'', ''"ವೆರಿಯೇಶನ್ ಆನ್ ಎ ಥೀಮ್ ಬೈ ವ್ಹೈಟ್ ಸ್ನೇಕ್"'', ಮತ್ತು ''"ವಿನ್ಸ್ ನೇಲ್ಇತ್ಯಾದಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಈತ ಜೊಶ್ ನರನ್ನು ಚೈನೀಸ್ ಹೊಟೆಲ್ಲೊಂದರಲ್ಲಿ ಮಲಿಬು ನಲ್ಲಿ ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಾನೆ.(ನಂತರ ಇಜ್ರಾ ಪೌಂಡ್ ನಲ್ಲಿ") <ref name="ThirdRailMTV" />'' ದೊರಕುತ್ತಾನೆ. ಬೊನೊ ಎಲೆವೇಶನ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಸ್ ಒಂದು ಖಾಸಗಿ ಶೇರುಗಳ ಮಾರಾಟದ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮಂಡಳಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾನೆ.ಈ ಕಂಪನಿಯು ಎಡಿಯೊ ಇಂಟರ್ ಆಕ್ಟಿವ್ ಕಂಪನಿಯನ್ನು 2005 ರಲ್ಲಿ ಖರೀದಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿತು.ಹೀಗೆ ಈ ಕಂಪನಿಗಳು ಮನರಂಜನಾ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಲು <ref name="EPPDF">ಎಲೆವೇಶನ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಸ್. (2007) ''ಇಂಟ್ರಾಡಕ್ಷನ್ ಟು ಎಲೆವೇಶನ್ ಪಾರ್ಟನರ್ಸ್''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.elevation.com/images/Elevation_Partners_Intro.pdf {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070703030346/http://www.elevation.com/images/Elevation_Partners_Intro.pdf |date=3 ಜುಲೈ 2007 }}</ref><ref name="gi">ಫಾಹೆಯ್, ಆರ್. (1 ಏಪ್ರಿಲ್ 2005. ಎಲೆವೇಶನ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಸ್ ಉಯಿತ್ಡ್ರಿವ್ ಇಟ್ಸ್ ಆಫರ್ ಫಾರ್ ಎಡೊಸ್. ''ಗಿ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.gamesindustry.biz/content_page.php?aid=8195</ref> ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು. ಹೀಗೆ ಎಲೆವೇಶನ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಸ್ ಮೂಲಕ ಬೊನೊ ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ಮಾಧ್ಯಮ ಸಮೂಹದಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ. ಎಲೆವೇಶನ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಸ್ ಈ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿದ ಏಕೈಕ ಬಾಹ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ಮಿಡಿಯಾ LLC ನಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಪಾಲನ್ನು ಪಡೆದು ತನ್ನ 89-ವರ್ಷಗಳ-ಹಿಂದಿನ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಫೊರ್ಬ್ಸ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸಿನ್,Forbes.com ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ವ್ಯವಹಾರದ ವಿವರಗಳು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲವಾದರೂ ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಇದರ ಪಾಲು €194 ದಶಲಕ್ಷ ($250m) <ref>[http://www.rte.ie/arts/2006/0809/bono.html RTE] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090825203620/http://www.rte.ie/arts/2006/0809/bono.html |date=25 ಆಗಸ್ಟ್ 2009 }}; [https://www.nytimes.com/2006/08/07/business/media/07carr.html?ex=1312603200&amp;en=b8fb77fc36f9c303&amp;ei=5088&amp;partner=rssnyt&amp;emc=rss ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ]; [http://www.businessweek.com/innovate/NussbaumOnDesign/archives/2006/08/bono_buys_into.html ಬಿಸಿನೆಸ್ಸ್ ವೀಕ್ ]</ref> ಆಗಿದೆ. <ref name="million">{{cite web |url=http://www.imdb.com/name/nm0095104/ |title=Bono |publisher=[[IMDb]] |accessdate=25 February 2009}}</ref> ಬೊನೊ ''ಆಕ್ರಾಸ್ ದಿ ಯುನ್ವರ್ಸ್'' ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ "ಡಾ.ರಾಬರ್ಟ್ "ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ.ಇದು ಯುದ್ದ ವಿರೋಧಿ ಪರಿಹಾರದ ಸಂಗೀತ <ref name="million"/> ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಆತ ಬೀಟಲ್ಸ್ ಹಾಡುಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. "ಐ ಆಮ್ ದಿ ವಾಲ್ರಸ್ "ಮತ್ತು ಲುಸಿ ಇನ್ ದಿ ಸ್ಕೈ ಉಯಿತ್ ಡೈಮಂಡ್ಸ್ ಗೀತೆಗಳಿಗೆ ಧ್ವನಿ ನೀಡಿದ್ದಾನೆ. ಬೊನೊನ ಇನ್ನಿತರ ಅಭಿನಯದ ಸ್ತುತ್ಯಗಳೆಂದರೆ 1999 ರ ''[[ಎಂಟ್ರೋಪಿ|ಐಂಟ್ರೊಪಿ]]'' ಮತ್ತು 2000 ರಲ್ಲಿನ ''ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಹೊಟೆಲ್'',ಇದರ ಕಥಾವಸ್ತುವಿಗೆ ಬೊನೊ <ref name="million" /> ಪ್ರವರ್ತಕನಾಗಿದ್ದಾನೆ. ಆತ 2000 ರಲ್ಲಿ ಬಂದ ಕಿರುಚಿತ್ರ'' ಸೈಟಿಂಗ್ ಆಫ್ ಬೊನೊ'' ದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ.ಇದನ್ನು ಐರಿಶ್ ಬರಹಗಾರ ಗೆರಾರ್ಡ್ ಬೆರ್ನಿ ಬರೆದ ಕಥೆಯಾದರಿಸಿ ಕಿರುಚಿತ್ರ <ref name="million" /> ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ===ಮಾನವೀಯತೆಯ ಕಾರ್ಯಗಳು=== [[File:LulaAndBonoVox.jpeg|thumb|right|ಬೊನೊ ಬ್ರಾಜಿಲ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಲುಲಾ ಡಾ ಸಿಲ್ವಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ 2006 ರಲ್ಲಿ]] ಬೊನೊ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಮಾನವ ಪ್ರೇಮಿ ಸಂಗೀತ ಕಲೆಗಾರನಾಗಿ <ref>ಮೈಕೆಲ್ ಆನ್ಫ್ಟ್, ಬ್ರೆನ್ನೆನ್ ಜೆನ್ಸನ್, ಅಂಡ್ ಐವಾನ್ ವಿಲ್ ಹೆಲ್ಮ್, "ವ್ಹೈಸಿಂಗ್ ಆಫ್ ಸಪೊರ್ಟ್ ಫಾರ್ ಚಾರ್ಟಿ ", ''ದಿ ಕ್ರೊನಿಕಲ್ ಆಫ್ ಫಿಲಾಂಥ್ರಪಿ '' 3 ಆಗಷ್ಟ್ 2006 [http://philanthropy.com/free/articles/v18/i20/20000601.htm ]</ref><ref>ಡೀನ್ ಗುಡ್ ಮ್ಯಾನ್, "ಹಾಲಿಯುಡ್ ಹೇಲ್ಸ್ U2'ನ ಬೊನೊ ಫಾರ್ ಫಿಲೊಂಥ್ರೊಪಿ", ''ರೈಟರ್ಸ್ ನಿವ್ ಮಿಡಿಯಾ '' 15 ಫೆಬ್ರವರಿ 2002 [http://www.aegis.org/news/re/2002/RE020220.html ]</ref> ಜನಪ್ರಿಯನಾದ. ಈತ ಜಗತ್ತಿನ "<ref>ಟಾಮ್ ಜೆಲ್ಲೆರ್, ಜೂ., "ಟ್ರೈಯಿಂಗ್ ಟು ಥ್ರೊ ಹೀಸ್ ಆರ್ಮ್ಸ್ ಅರೌಂಡ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ", ''ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ '', 13 ನವೆಂಬರ್ 2006 [https://www.nytimes.com/2006/11/13/us/13bono.html?n=Top%2fReference%2fTimes%20Topics%2fSubjects%2fP%2fPhilanthropy ]</ref> ಪರೋಪಕಾರಿ ಸಾಂಘಟನೆಗಳ ಮುನ್ನುಡಿ ಎನ್ನುವಂತೆ ಆತ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ."ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿನ ನಾಯಕರು ಅಥವಾ ಇನ್ನಿತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಜನರು ತನಗೆ ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾದರೆಂಬ ಸಹಜ ಗುಣ ಅವನಲ್ಲಿದೆ.ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು,ಜನೋಪಯೋಗಿ ಸಂಘಟನೆಗಳು,ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ವಹಿವಾಟಿನ ಜಗತ್ತು ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ವಿಶ್ವದ ಮಾನವ ಕುಲಕೋಟಿಗೆ ನೆರವು ಒದಗಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬೇಕೆಂಬುದು ಆತನ ವಿಚಾರ ಧಾರೆ. ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಲೋಕೋಪಯೋಗಿ ಮನೋಭಾವ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶಗಳ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯಕ ಉದ್ದೇಶದ ಸಾರ್ಥಕತೆಯೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು ಆತ ಯಾವಾಗಲೂ <ref>{{Cite web |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1142278,00.html |title=ನಾನ್ಸಿ ಗಿಬ್ಸ್ Gibbs, "ದಿ ಗುಡ್ ಸಮರ್ಟಿನ್ಸ್ ", ''ಟೈಮ್ಸ್'' 19 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2005 |access-date=14 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2010 |archive-date=25 ಫೆಬ್ರವರಿ 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110225200949/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1142278,00.html |url-status=dead }}</ref> ಉತ್ತೇಜಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಬೊನೊ 1986 ರಲ್ಲಿ ''ರೊಲಿಂಗ್ ಸ್ಟೊನ್'' ಮ್ಯಾಗ್ಸಿನ್ ಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ ತಾನೊಂದು ಸಹಾಯಾರ್ಥ ನಡೆದ ಶೊವೊಂದರಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತನಾಗಿ ಜನೋಪಯೋಗಿ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಬಂದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ.ಅದರಿಂದಾಗಿ ತಾನು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರಣಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಸೂಚಿಸುವ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಕೈ ಹಾಕಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾನೆ.''ಸೀಕ್ರೆಟ್ ಪೊಲಿಸ್ ಮನ್ಸ್ ಬಾಲ್'' ಎಂಬ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಜಾನ್ ಕ್ಲೀಸೆ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಟಿನ್ ಲೆವಿಸ್ ಅವರು 1979 ರಲ್ಲಿ ಮಾನವ-ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಂಘಟನೆಯ ಅಮ್ನೆಸ್ಟಿ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸಹಾಯಾರ್ಥ ಶೊಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದು ಆತನಿಗೆ ಸ್ಪೂರ್ತಿ <ref name="10202006Boyd">ಬೊಯ್ಡ್, ಬಿ. (20 ಅಕ್ಟೋಬರ‍್ 2009 ಒಲ್ಡ್ ಬಾಲ್ ಗೇಮ್ ನ ಇತಿಹಾಸದ ರಹಸ್ಯ. ''ಐರಿಶ್ ಟೈಮ್ಸ್ ''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, from http://www.irishtimes.com/theticket/articles/2006/1020/1160606784745.html</ref> ತಂದಿತು. ''"ನಾನು ನೋಡಿದ." 'ದಿ ಸೀಕ್ರೆಟ್ ಪೊಲಿಸ್ ಮನ್ಸ್ ಬಾಲ್ ನನ್ನ ಬದುಕಿನ ಭಾಗವಾಗಿ ಹೋಯಿತು." '' ''ಅದು ನನ್ನೊಳಗೊಂದು ಬೀಜ ಬಿತ್ತಿತು..."'' ಅದೇ 2001 ರಲ್ಲಿ U2 ನ ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ವಿಡಿಯೊ ಟೇಪ್ ಮಾಡಿ ಆ ವರ್ಷ ಅಮ್ನೆಸ್ಟಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸಹಾಯಾರ್ಥ ಮಾಡಿದ. ಬೊನೊ ಮತ್ತು U2 ಅಮ್ನೆಸ್ಟಿಯ ಕಾನ್ಸಪರ್ಸಿ ಆಫ್ ಹೋಪ್ ಎಂಬ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ನ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡು 1986 ರಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಸ್ಟಿಂಗ್ ಜೊತೆಯಲ್ಲೇ <ref name="Time1986">ಬೂತ್, ಸಿ. (12 ಜೂನ್‌ 2002 ಹೋಪ್ ಪ್ರವಾಸದ ಬೇಹುಗಾರಿಕೆ. ''ಟೈಮ್, 127''.</ref> ಮಾಡಿದ. U2 ಬ್ಯಾಂಡ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಏಡ್ ಮತ್ತುಲೈವ್ ಏಡ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡಾ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿತು,ಇದನ್ನು ಬಾಬ್ ಗೆಲ್ಡೊಫ್.<ref name="1985PDN">ಫ್ಲಾನ್ನರಿ,ಎಂ. (12 ಜುಲೈ 1985 ಬಾಬ್ ಗೆಲ್ಡೊಫ್. ''ಫಿಲಿಡೆಲ್ಫಿಯಾ ಡೇಲಿ ನಿವ್ಸ್ '', pp. L15.</ref> ಸಂಘಟಿಸಿತ್ತು. ನಂತರ 1984 ರಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಏಡ್ ಸಿಂಗಲ್ "ಡು ದೆ ನೊ ಇಟ್ ಈಸ್ ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್ ? ಎಂಬ ಹಾಡನ್ನು ಹಾಡಿದ./ಫೀಡ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ " (ಇದರಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರವು ಸಂಗೀತ ಕೃತಿಯ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯಾಗಿತ್ತು.2004 ರಲ್ಲಿನ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಏಡ್ 20 ಅದೇ ಹೆಸರಿನ ಏಕೈಕ ಹಾಡಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು.)<ref name="1985NYT">ಪಾಲ್ಮೆರ್, ಆರ್. (2008, 4 ಏಪ್ರಿಲ್‌‌. ಹಸಿದವರಿಗೆ ಸಂಗೀತ ಆಹಾರ. ''ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ '', ವಿಭಾಗ 1, p. 60, ಕಾಲಮ್ 1.</ref> ಗೆಲ್ಡೊಫ್ ಮತ್ತು ಬೊನೊ ನಂತರ ಒಂದಾಗಿ 2005 ರ ಲೈವ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಸಿದ್ದಪಡಿಸಿ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ U2 ದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನೂ <ref name="05312005RollingStone">ವೊಲಿನ್ಸ್ಕಿ, ಡಿ. (31 ಮೇ 2009 DMB, U2 ಲೀಡ್ ಲೈವ್ 7 ಶೊಸ್. ರೋಲಿಂಗ್ ಸ್ಟೋನ್ ಮರುಪಡೆದದ್ದು 25 ಜುಲೈ 2007, [http://www.rollingstone.com/news/story/7371363/dmb_u2_lead_live_8_shows ರೊಲಿಂಗ್ ಸ್ಟೊನ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090422012237/http://www.rollingstone.com/news/story/7371363/dmb_u2_lead_live_8_shows |date=22 ಏಪ್ರಿಲ್ 2009 }} ಇಂದ</ref> ನೀಡಲಾಯಿತು. [[File:Bush and Bono.jpg|thumb|right|ಬೊನೊ ಮತ್ತು U.S. ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜಾರ್ಜ್ ಡಬ್ಲು ಬುಶ್ 2006 ರಲ್ಲಿ.]] ಬೊನೊ 1999 ರಲ್ಲಿ ತೃತೀಯ ಜಗತ್ತಿನ ಋಣಭಾದೆ ಕುರಿತಂಟೆ ಅದಕ್ಕೊಂದಿ ಪರಿಹಾರ ಹುಡುಕಲು ಆತ ಅದರ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡ.ಅಫ್ರಿಕಾ ನಡೆದು ಬಂದ ದಾರಿ ಮತ್ತು ಏಡ್ಸ್ ಮಹಾಮಾರಿಯ ತೊಲಗಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ. ಕಳೆದ ಒಂದು ದಶಕದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಹಲವಾರು ಪ್ರಭಾವಿ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿದ್ದಾನೆ.ಅದರಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ[[ಜಾರ್ಜ್ ಡಬ್ಲ್ಯು. ಬುಷ್|ಜಾರ್ಜ್ ಡಬ್ಲು ಬುಶ್]]ಮತ್ತು ಕೆನಡಿಯನ್ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಪೌಲ್ ಮಾರ್ಟಿನ್ ಅವರನ್ನು ಆತ <ref name="GuardianStory">ಡೆನ್ನಿ, ಸಿ., &amp; ಬ್ಲ್ಯಾಕ್ ಐ,. (11 ಮಾರ್ಚ್ 2006 <http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSL08815827> US ಮತ್ತು ಯುರೊಪ್ ಗಳಿಂದ ಬಡರಾಸಃಟ್ರಗಳ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಕ್ಕಾಗಿ ನೆರವು. ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್‌‌. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, from https://www.theguardian.com/international/story/0,3604,667739,00.html</ref> ಸಂದರ್ಶಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಭೇಟಿಯ ನಂತರ 2002 ರ ಮಾರ್ಚ್ ನಲ್ಲಿ ಶ್ವೇತ ಭವನಕ್ಕೆ ಹೋದಾಗ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬುಶ್ ಅವರು $5 ಬಿಲಿಯನ್ ನೆರವಿನ ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ವೊಂದನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು.ಆತ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ವ್ಹೈಟ್ ಹೌಸ್ ನ ಲಾನ್ ವರೆಗೂ ಅವರನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸಿದ ಬೊನೊ ಆಗ "ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದ್ದು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದ್ದಲ್ಲದೇ ಪ್ರಭಾಯುತ ಹೊಸ ಬದ್ದತೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ..." ಇದು ತುರ್ತಾಗಿ ಆಗಬೇಕಾದ ಕೆಲಸ,ಯಾಕೆಂದರೆ ಇದು ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ <ref name="GuardianStory" /> ವಿಷಯವಾಗಿದೆ." ಆ ವರ್ಷದ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬೊನೊ US ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಪೌಲ್ ಎಚ್.ಒ' ನೆಲ್ಲೆ ಅವರನ್ನು ಆಫ್ರಿಕಾದ ನಾಲ್ಕು ದೇಶಗಳ ಪ್ರವಾಸ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದ. ಇದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧಾಭಾಸ ಎನ್ನುವಂತೆ 2005 ರಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಆಗಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಮಾರ್ಟಿನ್,ಕೆನಡಾ ವಿದೇಶಿ ನೆರವಿನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ನಿಧಾನವೆಂದು CBC ರೇಡಿಯೋಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಟೀಕೆ <ref>ಹ್ಯಾರಿಸ್, ಕೆ. (1 ಏಪ್ರಿಲ್ 2005. ''ಟೊರೊಂಟೊ ಸನ್ '' ನಲ್ಲಿ PM.ಪ್ರಧಾನಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಬೊನೊ ಅಸಮಾಧಾನ. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, from http://www.torontosun.com/News/Canada/2005/04/23/1009529-sun.html</ref> ಮಾಡಿದ್ದ. ಆತ ತನ್ನ ಜನೋಪಕಾರಿ ಕೆಲಸಕ್ಕಾಗಿ 2003,2005 ಮತ್ತು 2006 ರಲ್ಲಿ ನೋಬಲ್ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ <ref name="2006Nobel">ಮೆಲ್ಗ್ರೆನ್, ಡಿ. (14 ಫೆಬ್ರವರಿ 2006 ನೋಬಲ್ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಬೊನೊ. ಅಸೋಸಿಯೇಟೆಡ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, from [https://web.archive.org/web/20070311034819/http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=%2Fnews%2Farchive%2F2006%2F02%2F24%2Finternational%2Fi082615S45.DTL ನೋಬಲ್ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಬೊನೊ]</ref><ref name="2003Nobel">ಅನ್ನೊನ್ ಆಥರ್. 8 ಫೆಬ್ರುವರಿ 1998 ನೋಬಲ್ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಬೊನೊ. ''WNBC''. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, from [http://www.wnbc.com/entertainment/1986984/detail.html ಇನ್ನುಳಿದ ನೋಬಲ್ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061103213334/http://www.wnbc.com/entertainment/1986984/detail.html |date=3 ನವೆಂಬರ್ 2006 }}</ref><ref name="2005Nobel">ಅನ್ನೊನ್ ಆಥರ್. 8 ಫೆಬ್ರುವರಿ 1998 ಬೊನೊಗೆ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಯಿತು. ದಿ ಸ್ಕಾಟ್ಸ್‌ಮನ್ ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, from [http://news.scotsman.com/topics.cfm?tid=596&amp;id=214402005 Scotsman.com]</ref> ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದ್ದು. ಆತನಿಗೆ 2004 ರಲ್ಲಿ ಚಿಲೆ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಪಬ್ಲೊ ನೆರುಡಾ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಶಿಯಲ್ ಮೆಡಲ್ ಆಫ್ ಆನರ್ ಗೌರ್ವವನ್ನು ನೀಡಿ <ref>ಲಾಗ್ಲೊವಿಸ್, ಎಫ್. (4 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2004 ಜೊನ್ ರಾಲ್ಸ್ಟನ್ ಸೌಲ್ ದಿ ಪಬ್ಲೊ ನೆರುಡಾ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಶಿಯಲ್ ಮೆಡಲ್ ಗೌರವ. ''ಗವರ್ನ ರ್ ಜನರಲ್ ಆಫ್ ಕೆನಡಾ ''. ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, from http://www.gg.ca/media/doc.asp?lang=e&amp;DocID=4267 {{Webarchive|url=https://wayback.archive-it.org/all/20071205034201/http://www.gg.ca/media/doc.asp?lang=e&DocID=4267 |date=5 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2007 }}</ref> ಪುರಸ್ಕರಿಸಲಾಯಿತು. ''ಟೈಮ್ '' ಪತ್ರಿಕೆ ಕೂಡಾ ಬೊನೊನನ್ನು "100 ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಿ ಜನರ"ಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದಾನೆ.ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿತ್ತು.ಅದರ 2004 ರ ಹಾಗು 2006 ರಲ್ಲಿನ ವಿಶೇಷ ಸಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು <ref>{{Cite journal | title =2004 TIME 100 |work=Time Magazine | date =26 April 2004 | url =http://www.time.com/time/2004/time100/ | doi = | id = | postscript =<!--None--> |archiveurl=https://web.archive.org/web/20040419183655/http://www.time.com/time/2004/time100/|archivedate=19 April 2004}}</ref><ref>{{Cite journal | title =2006 TIME 100 | work =Time Magazine | year =2006 | url =http://www.time.com/time/2006/time100/ | doi = | id = | page =84 | postscript =<!--None--> | access-date =14 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2010 | archive-date =2 ಮೇ 2006 | archive-url =https://web.archive.org/web/20060502231929/http://www.time.com/time/2006/time100/ | url-status =dead }}</ref> ಪ್ರಕಟಿಸಿತ್ತು. ಇಸ್ವಿ 2005,ರಲ್ಲಿ ''ಟೈಮ್'' ಪತ್ರಿಕೆ ಬೊನೊನನ್ನು ಓರ್ವ ಪರ್ಸನ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ ಎಂದು ಇನ್ನುಳಿದ[[ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್|ಬಿಲ್]] ಮತ್ತುಮೆಲೆಂಡಾ ಗೇಟ್ಸ್.<ref name="PersonoftheYear">ಗಿಬ್ಸ್, ಎನ್. (12 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2009 [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1142278,00.html ದಿ ಗುಡ್ ಸಮಾರ್ಟಿನ್ಸ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110225200949/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1142278,00.html |date=25 ಫೆಬ್ರವರಿ 2011 }}. ''ಟೈಮ್, 166''.</ref> ರೊಂದಿಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿತ್ತು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಆತ ತನ್ನ ಮಾನವೀಯ ಕಳಕಳಿ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಪೊರ್ಚ್ ಗೀಸ್ ರಿಂದ ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ಲಿಬರ್ಟಿ ಎಂಬ ಗೌರವಕ್ಕೂ <ref>ರೆವಿಸ್ಟಾ ವಿಸಾವೊ. ಮರುಪಡೆದದ್ದು 30 ಮಾರ್ಚ್ 2007, from http://visao.clix.pt/default.asp?CpContentId=327396 {{Webarchive|url=http://arquivo.pt/wayback/20070818183816/http://visao.clix.pt/default.asp?CpContentId=327396 |date=18 ಆಗಸ್ಟ್ 2007 }}</ref> ಪಾತ್ರನಾದ. ಅದೇ ವರ್ಷ ಬೊನೊ TED ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗಳಿಸಿದ ಮೊದಲ ಮೂವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದ.ಇದನ್ನು ಗಳಿಸಿದವರು " ವಿಶ್ವ ಪರಿವರ್ತನಾ <ref>[http://www.ted.com/index.php/pages/view/id/6 TED ಕಾನ್ ಫೆರೆನ್ಸ್ ಪೇಜ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100227152648/http://www.ted.com/index.php/pages/view/id/6 |date=27 ಫೆಬ್ರವರಿ 2010 }}, ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 2008-5-1</ref> ಇಚ್ಛೆಯುಳ್ಳವರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಬೊನೊ ಮೂರು ತನ್ನ <ref name="bonowish">[http://www.ted.com/pages/view/id/109 TED ಕಾನ್ ಫೆರೆನ್ಸ್ ಪೇಜ್ ], ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 2008-5-1TED,</ref> ಇಚ್ಛೆಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ,ಮೊದಲೆರಡು ವನ್ ಕ್ಯಾಂಪೇನ್ ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದವುಗಳಾದರೆ ಇನ್ನೊಂದು ಇಥಿಯೊಪಿಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮತ್ತು ಶಾಲೆ ಇಂಟರ್ ನೆಟ್ಸ್ ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಎಂಬುದಾಗಿತ್ತು. TED ಆತನ ಮೂರನೆಯ ಇಚ್ಚೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿತು.ಇದು TED ನ <ref name="bonowish" /> ಆಫ್ರಿಕಾ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಮೂಲೋದ್ದೇಶಕ್ಕೇ ಪೂರಕವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಅದರ ವಾದ.ಇದು ಸಮಂಜಸವಲ್ಲದ ಬೇಡಿಕೆ ಎಂದು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಅದು ಆರುಶಾ ಮತ್ತು ಟಾಂಜೇನಿಯಾದಲ್ಲಿ TED ಸಮಾವೇಶವೊಂದನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ಬೊನೊ ಈ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡ.ಆದರೆ ಜೂನ್ 2007 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಇದು ಆಂಡ್ರಿವ್ ಮೆಂಡಾ ನ ಕಳಪೆ ಭಾಷಣದ ಮೂಲಕ ಅಲ್ಲಿನ ಪತ್ರಿಕೆಗಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ <ref>[http://www.ft.com/cms/s/0/c86d4410-1a5f-11dc-8bf0-000b5df10621.html TED ಕಾನ್ ಫೆರೆನ್ಸ್ ಪೇಜ್ ], ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 2008-5-1</ref> ತಲೆಬರಹದ ಸುದ್ದಿಯಾಗಿ ಮಿಂಚಿತು. [[File:Bono WEF 2008.jpg|thumb|right|ಬೊನೊ ಡಾವೊಸ್ ನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಆರ್ಥಿಕ ವೇದಿಕೆಯ 2008 ರ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಜರಾಗಿದ್ದು.]] ಅದೇ ವರ್ಷ 2007,ರಲ್ಲಿ ಬೊನೊನನ್ನು UK ದ ನಿವ್ ಇಯರ್ಸ್ ಹಾನರ್ಸ್ ಲಿಸ್ಟ್ನಲ್ಲಿ ಗೌರವಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನೈಟ್ ಕಮಾಂಡರ್ ಆಫ್ ದಿ ಆರ್ಡರ್ ಆಫ್ ದಿ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಎಂಪೈರ್.<ref name="122306BBC">[ಅನ್ನೊನ್ ಆಥರ್ ] (23 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2006). U2'ದ ಬೊನೊಗೆ ಗೌರವ ನೈಟ್ ಹುಡ್. BBC ನ್ಯೂಸ್. ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, from [http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/6206063.stm BBC.co.uk]</ref><ref name="122306RTE">[ಅನ್ನೊನ್ ಆಥರ್ ] (23 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2006). ಬೊನೊಗೆ ಗೌರವ ನೈಟ್ ಹುಡ್. ''RTÉ ನಿವ್ಸ್''. ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, [http://www.rte.ie/news/2006/1223/bono.html RTE] ಇಂದ</ref> ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಆತನನ್ನು 2007 ರ ಮಾರ್ಚ್ 29 ರಂದು ಐರ್ಲೆಂಡಿನ ಡಬ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ರಾಯಭಾರಿ ಡೇವಿಡ್ ರೆಡ್ಡಾವೇ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ನೈಟ್ ಹುಡ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ <ref name="knighthood-ceremony">[ಅನ್ನೊನ್ ಆಥರ್ ], (29 ಮಾರ್ಚ್ 2007). ಡೋಂಟ್ ಕಾಲ್ ಹಿಮ್' 'ಸರ್': U2'ನ ಬೊನೊ ನೈಟೆಡ್. ಅಸೋಸಿಯೇಟೆಡ್‌ ಪ್ರೆಸ್‌. ಮರು ಪಡೆದಿದ್ದು 29 ಮಾರ್ಚ್ 2007, from http://www.msnbc.msn.com/id/17854722/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090427002022/http://www.msnbc.msn.com/id/17854722/ |date=27 ಏಪ್ರಿಲ್ 2009 }}</ref> ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು. ಬೊನೊ NAACP ಇಮೇಜ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನ ಚೇರ್ಮನ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ ನ್ನು 2007 ರಲ್ಲಿ ಪಡೆದ.<ref>{{Cite web |url=http://www.naacpimageawards.net/PDFs/Bono_Receives_38th_NIA_Chairmans_Award.pdf |title=ಬೊನೊ 38 ನೆಯ NIA ಚೇರ್ಮನ್ ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದು |access-date=14 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2010 |archive-date=29 ಫೆಬ್ರವರಿ 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120229112914/http://www.naacpimageawards.net/PDFs/Bono_Receives_38th_NIA_Chairmans_Award.pdf |url-status=dead }}</ref> ಫಿಲೆಡೆಲ್ಫಿಯಾದಲ್ಲಿರುವ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕಾನ್ ಸ್ಟಿಟುಶನ್ ಸೆಂಟರ್ ಬೊನೊಗೆ ಫಿಲೆಡೆಲ್ಫಿಯಾ ಲಿಬರ್ಟಿ ಮೆಡಲ್ ನೀಡಲಾಗುವುದೆಂದು 2007 ರ ಮೇ 24 ರಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು.ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಆತ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 27,2007 ರಲ್ಲಿ ಆತ ಮಾಡಿದ ವಿಶ್ವ ಮಟ್ಟದ ಬಡತನ ಮತ್ತು ಹಸಿವು ನಿವಾರಣೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುವುದೆಂದು ಅದು <ref>[http://www.constitutioncenter.org/libertymedal/ ಹೋಮ್—ಲಿಬರ್ಟಿ ಮೆಡಲ್—ನ್ಯಾಶನಲ್ ಕಾನ್ಸ್ಟಿಟುಶನ್ ಸೆಂಟರ್ ]</ref> ಘೋಷಿಸಿತು. ಆಗ 2007 ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 28 ರಂದು ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ನಂತರ ಬೊನೊ "''ನೀವು ಯಾವಾಗ ಬಡತನದಿಂದ ಆವರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತೀರೋ ಆಗ ನೀವು ಸ್ವತಂತ್ರರಲ್ಲ''.''ಯಾವಾಗ ನೀವು ಬೆಳೆದ ಆಹಾರವನ್ನು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕಾನೂನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲವೋ ಆಗ ನೀವು ಸ್ವತಂತ್ರರಲ್ಲ,... '' ''"ಯಾವಾಗ ನೀವು ಒಬ್ಬ ಬೌದ್ದ ಭಿಸುವಾಗಿ ಬರ್ಮಾದಲ್ಲ್ ಆ ಒಂಯ್ದು ವಾರದಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರವೇಶಕ್ಕೆ ನಿಮ್ಮ ಶಾಂತಿ ಮಂತ್ರವೇ ಮುಳುವಾದರೆ ಆಗ ನಾವ್ಯಾರೂ ಸ್ವತಂತ್ರರಲ್ಲ''. ಬೊನೊ ಈ ಸಂಘಟನೆಗಾಗಿ $100,000 ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ. ನಗೊಜಿ ಒಕೊಂಜೊ-ಐವೆಲೆಯಾ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು. [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.|ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್]]-ಮೂಲದ ಡೆಟ್ ಏಡ್ಸ್ ಟ್ರೇಡ್ ಆಫ್ರಿಕಾ<ref>[https://news.yahoo.com/s/ap/20070928/ap_on_en_mu/liberty_medal;_ylt=Agf4gp7dbOdonDCVicpBQfis0NUE Yahoo.com, ಬೊನೊ ಗೆ ಆತನ ಕಾರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಮೆಡಲ್ ನೀಡಿಕೆ ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಸಂಸ್ಥೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ನಂತರ 2005 ರಲ್ಲಿಡೋಂಟ್ ಗಿವ್ ಅಪ್ ಮತ್ತು ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಅಲಿಸಿಯಾ ಕೀಯ್ಸ್, ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಅದು ಕೀಪ್ ಎ ಚೈಲ್ಡ್ ಅಲೈವ್.<ref>{{cite web | url= http://www.msnbc.msn.com/id/10269863/from/RL.4/ | title= Alicia Keys, Bono to raise funds with AIDS song }}{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಇವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಈ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಆತ ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಣ ಮಾಡಿದರು. ಇಸವಿ 2005 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 15 ರಂದು ಪೌಲ್ ಥೆರೊಕ್ಸ್ ''ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ '' ನಲ್ಲಿ ''ದಿ ರಾಕ್ ಸ್ಟಾರ್ಸ್ ಬರ್ಡನ್ '' (cf.ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನೂತನ ಸಂಪುಟದ ಪುಟವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. [[ರುಡ್ಯಾರ್ಡ್ ಕಿಪ್ಲಿಂಗ್|ಕಿಪ್ಲಿಂಗ್ಸ್']] ನ''ದಿ ವ್ಹೈಟ್ ಮ್ಯಾನ್ಸ್ ಬರ್ಡನ್ '' ) ಹಲವಾರು ತಾರೆಗಳನ್ನು ಟೀಕಿಸಿತು. ಅದರಲ್ಲೂ ಬೊನೊ ಹೊರತಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.ಜೊತೆಗೆ, [[ಬ್ರ್ಯಾಡ್‌ ಪಿಟ್‌|ಬ್ರಾಡ್ ಪಿಟ್]], ಮತ್ತು[[ಏಂಜೆಲಿನಾ ಜೋಲೀ|ಎಂಜೆಲಿನಾ ಜೊಲೆ]], ಇವರೆಲ್ಲಾ "ಸುಳ್ಳು ಹೇಳುವ ಗೀಳು ಅಂಟಿಸಿಕೊಂಡಿರುವವರು ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತಲ್ಲದೇ ತಮ್ಮ ಬೆಲೆಯನ್ನು ತಾವೆ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಾಕ್ರಮಿಗಳು ಎಂದು ಜರೆಯಿತು". ಥೆರೊಕ್ಸ್, ಆಫ್ರಿಕಾದ ಶಾಂತಿ ಕಾವಲು ಪಡೆಗಳ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಹೀಗೆ ಮಂಡಿಸುತ್ತಾರೆ. "ಆಫ್ರಿಕಾವು ಬಹಳಷ್ಟು ದುರಂತದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ; ತೊಂದರೆಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ,ಕೇವಲ ಇದನ್ನು ಹೊರಗಿನವರ ನೆರವಿನಿ6ದ ಮಾತ್ರ ಸುಧಾರಿಸಬಹುದೆಂಬ ವದಂತಿ ಹಬ್ಬಿಸಲಾಗಿದೆ.ಆದರೆ ಈ ಜಂಬದ ತಾರಾಗಣ, ಸಂಗೀತ ಗೋಷ್ಟಿಗಳ ಸಹಾಯಾರ್ಥ ಶೊಗಳು ಒಂದು ತರಹದಲ್ಲಿ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸುವಂತಹ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಕೈಹಾಕಿವೆ.ಇವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳದಿರುವುದೇ ಒಳಿತು ಎಂದು ಆತ <ref>[35] ^ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್.</ref> ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹಲವೆಡೆ ಬೊನೊನನ್ನು ಸಹ ಖಂಡಿಸಲಾಗಿದ್ದು,ಇನ್ನುಳಿದ ಕೆಲವು ತಾರಾಗಣ ಅಥವಾ ಪ್ರಸಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳೆನ್ನುವವರು "[ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ]" ಎಂಬಂತೆ ನಿಜವಾದ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿರುವ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದಾರೆಂಬ ಅಪವಾದವೂ ಇದೆ.ಆಫ್ರಿಕಾ ಮತ್ತು [ತಿರುವು ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ] ಜಾಗತಿಕ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡಿ ತಮ್ಮ ಆತ್ಮರತಿ-ಪ್ರಶಂಸೆಯ ಮಾಡಲು ಈ ಜನೋಪಕಾರಿ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುವುದನ್ನು ತೋರಿಕೆಗೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆಂಬುದು ಹಲವೆಡೆ ಕೇಳಿ ಬರುವ <ref name="movement_robbed">{{cite web | last = Ahmad | first = Muhammad Idrees | title = Live 8 – A movement robbed of its colours | publisher = Campaign for Press and Broadcasting Freedom | date = 15 August 2005 | url = http://keywords.dsvr.co.uk/cpbf_newsite/body.php?subject=international&id=1104 | accessdate = 5 March 2009 | archive-date = 27 ಏಪ್ರಿಲ್ 2009 | archive-url = https://archive.is/20090427161025/http://keywords.dsvr.co.uk/cpbf_newsite/body.php?subject=international&id=1104 | url-status = dead }}</ref> ಆರೋಪವಾಗಿದೆ. ಬೊನೊ 2005 ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 3 ರಲ್ಲಿ ಜೊನ್ ಪೌಲ್ II ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಆತನೊಬ್ಬ 'ಬೀದಿ ಜಗಳಗಂಟ ಮತ್ತು ಬಡವರ ಪರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಕಪಟ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆಂದು ಆತ ಹೇಳಿದ.ತಾನೇ ಈ ಜಗದ ಬಡವರ ಪರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತೇನೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆಂದು ಬೊನೊ ಟೀಕಿಸಿದ. ಆದರೆ ನಮಗೆಲ್ಲ ಗೊತ್ತಿರುವಂತೆ 23 ಬಡ ದೇಶಗಳ ಎಲ್ಲಾ ಸಾಲವನ್ನು ಆತನಿಲ್ಲದೇ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ ಮಾಫಿ <ref>{{cite news| url=http://www.usatoday.com/life/people/2005-04-03-pope-bono_x.htm | work=USA Today | title=Bono recalls pontiff's affection for the poor—and cool sunglasses | first1=Edna | last1=Gundersen | date=4 April 2005 | accessdate=26 April 2010}}</ref> ಮಾಡಲಾಗಿದೆ." ಇಸವಿ 2006 ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 2 ರಂದು ಹಿಲ್ಟನ್ ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ ಹೊಟೆಲ್ ನಲ್ಲಿ 54 ನೆಯ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪ್ರೇಯರ್ ಬ್ರೆಕ್ ಫಾಸ್ಟ್ ವಾರ್ಷಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬುಶ್ ರಿಗಿಂತ ಮೊದಲೇ ತನ್ನ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದ. ಬೈಬಲ್ ಆಧರಿತ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ನತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ತುಳಿತಕ್ಕೊಳಗಾದವರಿಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವತೆ ಆತ ಕರೆ ನೀಡಿದ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಶನ್ಸ್ ನ ಸ್ಟೇಟ್ ಬಜೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಕೆಲ ದಶಾಂಶದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ತೆರಿಗೆಗೆ ಆತ ಆಗ್ರಹಿಸಿದ. ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಇನ್ನಿತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸೂತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಅನುಸರಿಸಿ ಅಳವಡಿಸಿ ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ ಸೌಹಾರ್ದತೆ ತರಬೇಕಲ್ಲದೇ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಜಿವಿಶ್ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಬರಹಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿರುವ ವಿಧವೆಯರು,ಅನಾಥರು ಮತ್ತು ಅಪರಿಚಿತರ ಕಾಳಜಿಗೆ ಮುಂದಾಗುವಂತೆ ಬೊನೊ ಕರೆ ನೀಡಿದ. ಪ್ರಸಕ್ತ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಬುಶ್ ಆಫ್ರಿಕಾ ಖಂಡದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ನೆರವಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ ಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ಗಾಯಕ-ನಟ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಖ್ಯಾತಿಯ ಬೊನೊ ಶ್ಲ್ಯಾಘಿಸಿದ. ಆದರೂ ಬೊನೊ ಪ್ರಕಾರ ಇನ್ನೂ ಇಂತಹ ಕೆಲಸ ದೇವರ ಮೂಲಕವೂ ಆಗಬೇಕಿದೆ.ಸದ್ಯದ ಉದ್ದೇಶಗಳ ಸಫಲತೆಗೆ ಆತನ ಕರುಣೆಯೂ ಬೇಕೆಂದು ಆತ ನಿರಂತರವಾಗಿ <ref name="NationalPrayerBreakfast">ಬೊನೊ. ಫೆಬ್ರವರಿ 23 ''ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪ್ರೇಯರ್ ಬ್ರೆಕ್ ಫಾಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ.'' ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ D.C.ಯಹಿಲ್ಟನ್ ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ ಹೊಟೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ.</ref> ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. DATAಎಂಬ ಸಂಘಟನೆಯು (ಡೆಟ್ ಏಡ್ಸ್ ಟ್ರೇಡ್ ಆಫ್ರಿಕಾ)2002 ರಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಮತ್ತು ಬಾಬಿ ಶ್ರಿವರ್ ಮೂಲಕ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂತು.ಇದಕ್ಕೆ ಜುಬ್ಲೀ 2000 ಸಂಘದ ಸದಸ್ಯರೂ ಇದರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶ್ರಮವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಆದರೀಗ ಡೆಟ್ ಪ್ರಚಾರಾಂದೋಲನವನ್ನು <ref name="DATA">ಡೆಟ್ ಏಡ್ಸ್ AIDS ಟ್ರೇಡ್ ಆಫ್ರಿಕಾ. (2007) ''ಅವರ್ ಮಿಶನ್ ''. ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 7 ಜುಲೈ 2007, from http://www.data.org/about/mission.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081121050436/http://www2.data.org/about/mission.html |date=21 ನವೆಂಬರ್ 2008 }}</ref> ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. DATA ಸಂಘಟನೆಯು ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿನ ಬಡತನ ಮತ್ತು ಎಚ್ ಐ.ವಿ /ಏಡ್ಸ್ ಮಾರಿಯನ್ನು ತೊಡೆದು ಹಾಕುವಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಶ್ರಮ <ref name="DATA" /> ಹಾಕುತ್ತಿದೆ. DATA ಸಂಘಟನೆಯು ಅಮೆರಿಕಾದ ಸೆನೆಟರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನುಳಿದ ಶಾಸಕರು ಮತ್ತು ಚುನಾಯಿತ ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಿ ತಮ್ಮ ಧ್ವನಿಯನ್ನು ತಲುಪಿಸಲು ಉತ್ತೇಜಿಸಬೇಕೆಂದು <ref name="DATA" /> ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆರಂಭಿಕ 2005 ರಲ್ಲಿ ಬೊನೊ ಆತನ ಪತ್ನಿ ಅಲಿ ಹೆವ್ಸನ್ ಮತ್ತು ನ್ಯುಯಾರ್ಕ್ ಮೂಲದ ಐರಿಶ್ ಫ್ಯಾಶನ್ ವಿನ್ಯಾಸಕಾರ ರೊಗನ್ ಗ್ರೆಗೊರಿ ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ತಳಹದಿ ಮೇಲೆ EDUN ಎಂಬುದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಗಮನವನ್ನು ಏಡ್ಸ್ ನಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಿ ವಲಯಕ್ಕೂ ವ್ಯಾಪಿಸುವಂತೆ <ref name="EDUNSiteAboutUs">EDUN (ಅನ್ನೊನ್ ಲಾಸ್ಟ್ ಅಪ್ಡೇಟ್ ). ''ಅಬೌಟ್ EDUN''. ಮರು ಪಡೆದದ್ದು 24 ಮಾರ್ಚ್ 2007, from http://www.edun.ie/about.asp {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070329013300/http://www.edun.ie/about.asp |date=29 ಮಾರ್ಚ್ 2007 }}</ref> ನೋಡಿಕೊಂಡರು. EDUN ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿಯೆಂದರೆ ಆಫ್ರಿಕಾ,ಸೌತ್ ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ ಕೆಲಸಗಾರರಿಗೆ ನ್ಯಾಯಯುತ ಸಂಬಳ ಸವಲತ್ತು ನೀಡುವಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು.ಉತ್ತಮ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸೂತ್ರಗಳ ಅಳವಡಿಸಿ ಅದರ ಸಂಹಿತೆ ಪ್ರಕಾರ ವಿಕಾಸಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡಬೇಕೆಂಬುದು ಅದರ ಕೂಗಾಗಿತ್ತು.ಇದರಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪರ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಗೆ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹ ದೊರೆಯಲಿದೆ ಎಂಬ ಒತ್ತಾಸೆಯೂ <ref>EDUN. ((ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿರುವುದು ತಿಳಿಯದು). ''FAQs''. ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, from http://www.edun.ie/faq.asp {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071211044238/http://www.edun.ie/faq.asp |date=11 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2007 }}</ref> ಅದರದಾಗಿತ್ತು. ''ವ್ಯಾನಿಟಿ ಫೇರ್'' ಮ್ಯಾಗ್ಸಿನ್ ನ ವಿಶೇಷ ಅತಿಥಿ ಅಂದರೆ ಸಂಪಾದಕನಾಗಿದ್ದ ಸಂಚಿಕೆಯೊಂದನ್ನು 2007 ರ ಜುಲೈ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಹೊರತಂದಿತು. ಈ ಸಂಚಿಕೆಯನ್ನು "ದಿ ಆಫ್ರಿಕಾ ಇಸ್ಯು:ಪೊಲಿಟಿಕ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಪಾವರ್ "ಎಂದಿತ್ತಲ್ಲದೇ 20 ವಿಭಿನ್ನ ಪುಟಗಳ ಮಾಲಿಕೆಯನ್ನು ಆನ್ನೆ ಲೆಬೊವಿಜ್ ಅವರ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊರ ತಂದಿತ್ತು.ಇದರಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಸಿದ್ದ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರ ಮತ್ತು ಲೋಕೋಪಕಾರಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮುಖಗಳೂ ಇದ್ದವು. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮಾನವೀಯ ಗುಣಗಳಿಗಾಗಿ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು <ref>"ದಿ ಆಫ್ರಿಕಾ ಇಸ್ಯು : ಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್ &amp; ಪಾವರ್", ''ವ್ಯಾನಿಟಿ ಫೇರ್ '' ಜುಲೈ 2007. [http://www.vanityfair.com/politics/africa/ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071005012812/http://www.vanityfair.com/politics/africa |date=5 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2007 }} ದಿ ಕಾನ್ಸೆಪ್ಟ್ ಬಿಹೈಂಡ್ ದಿ 20 ಕವರ್ಸ್ ವಾಸ್ ಟರ್ಮೆಡ್ ಆಸ್ ಟು ರಿಪ್ರೆಜೆಂಟ್ ಎ "ವಿಜುವಲ್ ಚೇನ್ ಲೆಟರ್ ". ಈ ಲೇಖನದ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಇವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ: ಡಾನ್ ಚೆಡಲ್, [[ಬರಾಕ್ ಒಬಾಮ|ಬರಾಕ್ ಒಬಾಮಾ]], ಮುಮ್ಮದ್ ಅಲಿ, ಬೊನೊ, ಜೊರ್ಡಾನ್ ನ ಕ್ವೀನ್ ರಾನಿಯಾ, ಕಾಂಡೊಲೀಸಾ ರೈಸ್, [[ಜಾರ್ಜ್ ಡಬ್ಲ್ಯು. ಬುಷ್|ಜಾರ್ಜ್ ಡಬ್ಲು. ಬುಶ್]], ಡೆಸ್ಮಂಡ್ ಟುಟು, [[ಬ್ರ್ಯಾಡ್‌ ಪಿಟ್‌|ಬ್ರಾಡ್ ಪಿಟ್ಟ್]], ಡಿಸ್ಜಿಮೊನ್ ಹೌನ್ಸೌ, ಮಡ್ಡೊನಾ, ಮಾಯಾ ಅಂಗ್ಲೊವ್, ಕ್ರಿಸ್ ರಾಕ್, [[ವಾರೆನ್‌ ಬಫೆಟ್‌‌‌|ವಾರೆನ್ಬ್ ಬಫೆ]], [[ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್]], ಮೆಲಿಂಡಾ ಗೇಟ್ಸ್, ಒಪ್ಱಾ ವಿನ್ ಫ್ರೆ, ಜಾರ್ಜ್ ಕ್ಲೂನಿ, ಜಯ್-ಝಡ್, ಅಲಿಸಿಯಾ ಕೀಯ್ಸ್, ಮತ್ತು ಇಮಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಮಜೀದ್</ref> ವಿವರಿಸಿತ್ತು. ಬ್ಲೂಮ್ ಬೆರ್ಗ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ 2007 ರಲ್ಲಿ ಪತ್ರಕರ್ತರಾದ ರಿಚರ್ಡ್ ಟೊಮ್ಲಿನ್ ಸನ್ ಮತ್ತು ಫೆರ್ಗಲೊ'ಬ್ರೆಯೆನ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ ಬೊನೊ ತನ್ನ ಬ್ಯಾಂಡ್ ನ 2006 ರ ವರ್ಟಿಗೊ ವರ್ಲ್ಡ್ ಟೂರ್ ನ ಒನ್ ಕ್ಯಾಂಪೇನ್ ಮೂಲಕ $389 ದಶಲಕ್ಷ ನಿಧಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಇದು U2 ದ ಅತ್ಯಧಿಕ ಆದಾಯದ ಖ್ಯಾತಿ ದಾಖಲೆ ಎಂದು ಟಿಪ್ಪಣಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ,ವರ್ಟಿಕೊದ ಎರಡನೆಯ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೀಜನ್ ಟಿಕೆಟ್ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ ದಾಖಲೆ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದೂ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ.ಬಿಲ್ ಬೋರ್ಡ್ ಮ್ಯಾಗ್ಸಿನ್ ವರದಿ ಪ್ರಕಾರ ಇದು ಅದರ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಧಿಕ ಸಂಗ್ರಹ ಎಂದು ವರದಿಗಾರರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ವರ್ಟಿಗೊ ಪ್ರವಾಸದಿಂದ ಬಂದ ಬಹುತೇಕ ಆದಾಯವು ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ನೊಂದಾಯಿತ ಕಂಪನಿಗಳ ಮೂಲಕ ಪಡೆದು, ತೆರಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣ ಕನಿಷ್ಟಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು <ref>[https://www.bloomberg.com/news/marketsmag/bono.pdf ಬ್ಲೂಮ್ ಬೆರ್ಗ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ಸ್, "ಬೊನೊ ಇಂಕ್", ಮಾರ್ಚ್ 2007]</ref> ಮಾಡಲಾಗಿದೆ". ಮತ್ತೆ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಟೀಕೆಗಳು 2007 ರ ನವೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಬಂದವು,ಬೊನೊನ ಹಲವಾರು ಚಾರಿಟಿ ಕ್ಯಾಂಪೇನ್ ಗಳು ಆಫ್ರಿಕನ್ ಏಡ್ ಆಕ್ಸನ್ ನ ಪ್ರಮುಖ ಜೊಬ್ಸ್ ಸೆಲೆಸೆಯನ್ನೇ ಗುರಿಯಾಗಿಸಿದವೋ, ಆಗ ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ತೀವ್ರ ಅನುಮಾನಗಲು ಶುರುವಾದವು. ಸೆಲೆಸಿಯೆ ಹೇಳುವ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಚಾರಿಟಿಗಳು ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಭಷ್ಟಾಚಾರ ಮತ್ತು ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದವು.ಯಾಕೆಂದರೆ ಇವು ಆಫ್ರಿಕಾದ ಉದ್ಯಮಶೀಲರು ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ತಳದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಸಂಘಟನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಅವು ವಿಫಲಗೊಂಡವು.ಹೀಗಾಗಿ ಆಫ್ರಿಕಾ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೆರವಿಗೆ ಕೈ ಒಡ್ಡುವಿಕೆಗೆ ಅದರ ಅವಲಂಬನೆ <ref>"ಬೊನೊ ಮತ್ತು ಬಾಬ್ ಗೆಲ್ಡಾಫ್ ಇನ್ಕ್ರೀಸ್ ಆಫ್ರಿಕಾಸ್ ಪ್ರೊಬ್ಲೆಮ್ಸ್ ಸೇ ಚಾರಿಟಿ", NME 23 ನವೆಂಬರ್ಸ್ 2007 [http://www.nme.com/news/bono/32704 ]</ref> ಅಧಿಕವಾಯಿತು. ಬೊನೊ ಇದಕ್ಕೆ ''ಟೈಮ್ಸ್ ಆನ್ ಲೈನ್ '' ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಈ ರೀತಿ ಟೀಕೆ ಮಾಡುವವರು "ರಂಗ ಮಂಚದ ಅಂಚಿಗೆ ನಿಂತಿರುವ ಕೊಂಕು ಮಾಡುವ ಕುಹಕಿಗಳು"ಎಂದು ಜರೆದಿದ್ದಾನೆ. ಬಹಳಷ್ಟು ಜನಕ್ಕೆ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕಿಳಿದಾಗ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂಬುದು ತೋಚುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಆತ ಹೇಳಿದ್ದಾನೆ. ಇಂತವರು ಯಾವಾಗಲೂ ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾರೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಜವಾಬ್ದಾರಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಾರರು,ಅದಲ್ಲದೇ ಅವರಿಗೆ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ನೀತಿ-ನಿಯಮಗಳ ಅನುಷ್ಟಾನ <ref>{{Cite web |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/article732323.ece |title=timesonline.co.uk |access-date=14 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2010 |archive-date=1 ಜೂನ್ 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100601012451/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/article732323.ece |url-status=dead }}</ref> ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ." ಇಸವಿ 2007,ರ ನವೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ಬೊನೊನನ್ನು ''NBC ನೈಟ್ಲಿ ನಿವ್ಸ್ '' ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಅಂತರ ತರುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಎಂದು ಗುರುತಿಸಿ <ref>{{Cite web |url=http://video.msn.com/video.aspx?mkt=en-US&brand=msnbc&vid=80f91e09-c54e-4268-800f-2f548de5346f |title="ಬೊನೊ ಥ್ಯಾಂಕ್ಸ್ ಯುವ್," NBC ನೈಟ್ಲಿ ನಿವ್ಸ್, 3 ನವೆಂಬರ್ 2007 |access-date=10 ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |archive-date=18 ನವೆಂಬರ್ 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091118154607/http://video.msn.com/video.aspx?mkt=en-US&brand=msnbc&vid=80f91e09-c54e-4268-800f-2f548de5346f |url-status=dead }}</ref> ಗೌರವಿಸಿತು. ಆತ ಮತ್ತು ನಿರೂಪಕ ಬ್ರೇನ್ ವಿಲಿಯಮ್ಸ್ ಜೊತೆಗೂಡಿ 2007 ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರವಾಸ ಕೈಗೊಂಡು ಆ ಖಂಡದಲ್ಲಿನ ಮಾನವೀಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳ ಪರಿಹರಿಸಲು <ref>{{Cite web |url=http://www.msnbc.msn.com/id/12916501/ |title=NBC ನೈಟ್ಲಿ ನಿವ್ಸ್, "ಬ್ರೇನ್ ವಿಲಿಯಮ್ಸ್ ಇನ್ ಆಫ್ರಿಕಾ," ಮೇ 2007 |access-date=14 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2010 |archive-date=12 ಜೂನ್ 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060612235801/http://www.msnbc.msn.com/id/12916501/ |url-status=dead }}</ref> ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ನಂತರ 2008 ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 11 ರಂದು ಬೊನೊಗೆ ಫ್ರಾನ್ಸನ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ನಲ್ಲಿನ ಹಲವಾರು ನೋಬಲ್ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು ಸೇರಿ ಆತನಿಗೆ ಮ್ಯಾನ್ ಆಫ್ ಪೀಸ್ ಎಂಬ ಬಹುಮಾನದ ಪ್ರಶಸ್ತಿ <ref>[http://www.atu2.com/news/article.src?ID=5153 ], ಮರೆಪಡೆದದ್ದು 12 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2008</ref> ನೀಡಿದರು. ಪ್ರೊಡಕ್ಟ್ ರೆಡ್ ಎಂಬುದು ಬೊನೊ ಮತ್ತು ಬಾಬಿ ಶ್ರಿವರ್ ಗೆ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಏಡ್ಸ್ ಮತ್ತು ಕ್ಷಯ ಹಾಗು ಮಲೇರಿಯಾಗಳ ವಿರುದ್ದ ಹೋರಾಡಲು ನಿಧಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯ <ref name="ProductRED">ಪರ್ಸುಡರ್ಸ್, LLC. (2007). ''ವಾಟ್ ರೆಡ್ ಈಸ್, ಹೌ ರೆಡ್ ವರ್ಕ್ಸ್ ''. ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, http://www.joinred.com/red/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070704132255/http://www.joinred.com/red/ |date=4 ಜುಲೈ 2007 }} ಯಿಂದ</ref> ಆಧಾರವಾಯಿತು. ಬಾಬಿ ಶ್ರಿವರ್ ನನ್ನು ಪ್ರೊಡಕ್ಟ್ ರೆಡ್ ನ CEO ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.ಅಲ್ಲದೇ ಬೊನೊ ಸದ್ಯ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಕ್ತಾರನಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯಗೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಪ್ರೊಡಕ್ಟ್ ರೆಡ್ ಎಂಬುದು ಒಂದು ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್; ಇದು ಇನ್ನಿತರ ಕಂಪನಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಲೈಸನ್ಸ್ ಪಡೆದ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಬಹುದು,ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಮೆರಿಕನ್ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್, ಆಪಲ್, ಕನ್ವರ್ಜ್, ಮೊಟೊರೊಲಾ, ಮೈಕ್ರೊಸೊಫ್ಟ್, ಡೆಲ್, ದಿ ಗ್ಯಾಪ್, ಮತ್ತು ಜಿಆರ್ಜಿಯೊ ಅರ್ಮಾನಿ.<ref name="ProductREDProducts">ಪರ್ಸುಡರ್ಸ್, LLC. (2007). ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಮರುಪಡೆದಿದ್ದು 4 ಜುಲೈ 2007, http://www.joinred.com/products/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070703065400/http://www.joinred.com/products/ |date=3 ಜುಲೈ 2007 }} ಯಿಂದ</ref> ಇತ್ಯಾದಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಇದು ತನ್ನ ಕೈ ಜೋಡಿಸಬಹುದು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕಂಪನಿಯೂ ರೆಡ್ ಪ್ರೊಡಕ್ಟ್ ನ ಲಾಂಛನದೊಂದಿಗೆ ಒಂದು ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಹೊರ ತಂದು ಮಾರಾಟದ ಲಾಭದ ಕೆಲ ಭಾಗದ ಶೇಕಡಾವಾರನ್ನು ಗ್ಲೊಬಲ್ ಫಂಡ್ ಗೆ ನೀಡಲು, ಆ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಗುರುತು ಪಟ್ಟಿ ಅಂಟಿಸುವಂತೆಯೂ <ref>ಸಂಕಿಲ್, ಜೆ. (9 ನವೆಂಬರ್ 2009 ಅಪ್ ಡೇಟ್: ದಿ ಅದರ್ ರೆಡ್ <s>ಮೀಟ್</s> "ಚಾರಿಟಿ". ಸಂದೇಶ ಅಂಚೆ ಕಳಿಸಿದ್ದು [https://arstechnica.com/journals/apple.ars/2006/11/4/5856 arstechnica.com]; Macintouch Reader Reports. 9 ನವೆಂಬರ್ 2009 ''ಫ್ರಾಡ್ ರಿಪೊರ್ಟ್ಸ್ : ಜಾಕ್ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಬೆಲ್''. ಮರು ಪಡೆದಿದ್ದು 14 ಜನವರಿ 2007, [http://www.macintouch.com/readerreports/fraudreports/topic4449.html macintouch.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928103227/http://www.macintouch.com/readerreports/fraudreports/topic4449.html |date=28 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007 }} ಯಿಂದ</ref> ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು. ==ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ== * ಟೈಮ್ ಲೈನ್ ಆಫ್ U2 ==ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು== {{Reflist|colwidth=30em}} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== *{{cite book |last=Assayas |first1=Michka |coauthors=Bono |title=Bono in Conversation with Michka Assayas |year=2005 |publisher=[[Riverhead Books]] |location=New York City |isbn=1-57322-309-3}} *{{cite book |last=Matthews |first=Sheelagh |title=Bono |series=Remarkable People |year=2008 |publisher=[[Weigl Publishers]] |location=New York City |isbn=978-1-59036-638-7}} *{{cite book |last=Stockman |first=Steve |title=Walk On: The Spiritual Journey of U2 |year=2001 |publisher=Relevant Books |location=[[Lake Mary, Florida|Lake Mary]] |isbn=978-0-88419-793-5}} *{{cite book |last=Vagacs |first=Robert |year=2005 |title=Religious Nuts, Political Fanatics: U2 in Theological Perspective |publisher=Cascade Books |isbn=1-59752-336-4}} ==ಎಕ್ಸ್ಟರ್ನಲ್ ಲಿಂಕ್ಸ್== {{Wikiquote}} {{Commons category|Bono}} *[http://www.U2.com/ U2.com]—ಅಧಿಕೃತ U2 ವೆಬ್ ಸೈಟ್ *[http://www.data.org/ ಡಾಟಾ(ಡೆಟ್, ಏಡ್ಸ್, ಟ್ರೇಡ್, ಆಫ್ರಿಕಾ)]—ಬೊನೊಸ್' ಆರ್ಗೈನೇಜೇಶನ್ *[http://www.edun.ie/ EDUN] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050825082005/http://www.edun.ie/ |date=25 ಆಗಸ್ಟ್ 2005 }}—ಫ್ಯಾಶನ್ ಲೆಬೆಲ್ ಬೊನೊ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಅಲಿಯೊಂದಿಗೆ ಆರಂಭಿಸಿದ. *{{Amg name|7314}} *{{imdb|0095104}} *{{worldcat id|id=lccn-no96-27739}} {{U2}} {{Time Persons of the Year 2001–2025}} {{EngvarB|date=August 2010}} {{Persondata |NAME = Bono |ALTERNATIVE NAMES = Paul David Hewson (real name) |SHORT DESCRIPTION = Singer, songwriter |DATE OF BIRTH = 10 May 1960 |PLACE OF BIRTH = [[County Dublin]], Ireland |DATE OF DEATH = |PLACE OF DEATH = }} [[ವರ್ಗ:೧೯೬೦ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:2000ರ ದಶಕದ ಗಾಯಕ/ಕಿಯರು]] [[ವರ್ಗ:1980ರ ದಶಕದ ಗಾಯಕಿಯರು]] [[ವರ್ಗ:1990ರ ದಶಕದ ಗಾಯಕ/ಗಾಯಕಿಯರು]] [[ವರ್ಗ:2010ರ ದಶಕದ ಗಾಯಕ/ಗಾಯಕಿಯರು]] [[ವರ್ಗ:ಏಡ್ಸ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಇಂಗ್ಲಿಷ್-ಭಾಷೆಯ ಗಾಯಕರು]] [[ವರ್ಗ:ಗ್ರ್ಯಾಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು]] [[ವರ್ಗ:ಗೊಲ್ಡನ್ ಗ್ಲೋಬ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಸಂಗೀತಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಗೌರವಪೂರ್ವಕ ನೈಟ್ಸ್‌ ಕಮ್ಯಾಂಡರ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಆರ್ಡರ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಎಂಪೈರ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಐರಿಶ್ ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಐರಿಶ್ ಮಾನವತಾವಾದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಐರಿಶ್ ಪುರುಷ್ ಗಾಯಕರು]] [[ವರ್ಗ:ಐರಿಶ್ ಮಾನವ ಪ್ರೇಮಿಗಳು-ಹಿತಚಿಂತಕರು]] [[ವರ್ಗ:ಐರಿಶ್ ರಾಕ್ ಹಾಡುಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಐವೊರ್ ನೊವೆಲ್ಲೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು]] [[ವರ್ಗ:ಲೀಜನ್ ಡಿ'ಆನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದವರು]] [[ವರ್ಗ:ಬದುಕಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಡಾಲ್ಕೆಯ್ ಅವರೊಂದಿಗಿರುವ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಡಬ್ಲಿನ್ ಕೌಂಟಿಯ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಡಬ್ಲಿನ್(ನಗರ)ದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಖಾಸಗಿ ಶೇರು ಮತು ಸಾಹಸೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿದವರು]] [[ವರ್ಗ:U2 ಸದಸ್ಯರು]] [[ವರ್ಗ:ಎಂಟಿವಿ ಯುರೋಪ್ ಸಂಗೀತ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು.]] [[ವರ್ಗ:ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕನ್ನರಲ್ಲದ ವರ್ಣಭೇಧ ನೀತಿ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಪಾದಕರು]] [[ವರ್ಗ:ಸಂಗೀತಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ರಾಕ್ ಶೈಲಿಯ ಸಂಗೀತಗಾರರು]] evh0kdzid9avb3lwmo8lacg0ulzlyki 0 25949 1306879 1288189 2025-06-18T21:42:38Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306879 wikitext text/x-wiki {{ಯಂತ್ರಾನುವಾದ}} {{terrorism}} '''ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ''' ಒಂದು ರೀತಿಯ [[ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ|ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯಾಗಿದ್ದು]], ([[ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯ|ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯು]], ವೈರಸ್, ಅಥವಾ ಟಾಕ್ಸಿನ್‌‌)ಗಳಂತಹ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ರೋಗಸಾಧನಗಳನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಅಥವಾ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ದೊರೆತಿರುವವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಮಾನವನಿಂದ ರೂಪಾಂತರಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರಬಹುದು. [[ಯುದ್ಧ|ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ]] ಈ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು, ಇವುಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗಾಗಿ [[ಜೈವಿಕ ಯುದ್ಧ|ಜೈವಿಕಯುದ್ಧ]] ನೋಡಿ. ==ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ== ಯು.ಎಸ್‌.ನ‌ ಸೆಂಟರ್ಸ್ ಫಾರ್ ಡಿಸೀಸ್ ಕಂಟ್ರೋಲ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್ ಪ್ರಕಾರ: {{quote|A ''bioterrorism attack'' is the deliberate release of viruses, bacteria, other germs (agents) used to cause illness or death in people, animals, or plants. These agents are typically found in nature, but it is possible that they could be changed to increase their ability to cause disease, make them resistant to current medicines, or to increase their ability to be spread into the environment. Biological agents can be spread through the air, through water, or in food. Terrorists may use biological agents because they can be extremely difficult to detect and do not cause illness for several hours to several days. Some bioterrorism agents, like the smallpox virus, can be spread from person to person and some, like anthrax, cannot.<ref name="CDCBioterrorismOverview">{{citation|title=Bioterrorism Overview|url=http://www.bt.cdc.gov/bioterrorism/overview.asp|accessdate=2009-05-22|date=2008-02-12|publisher=Centers for Disease Control and Prevention}}</ref>}} ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯು ಅತ್ಯಾಕರ್ಷಕ ಆಯುಧವಾಗಿದ್ದು, ಜೈವಿಕ ಆಯುಧಗಳು ದೊರೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು ತುಂಬಾ ಸುಲಭ ಮತ್ತು ಅಗ್ಗದ್ದಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹರಡಬಹುದು, ಮತ್ತು ಇವುಗಳು ನಿಜವಾಗಿ ಮಾಡುವ ದೈಹಿಕ ಹಾನಿಗಿಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡುವ ಭೀತಿ ಮತ್ತು ಆತಂಕವೇ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು.<ref>[http://www.medmicro.wisc.edu/undergraduate/courses/554/ppt/BT-PHproblem081030.ppt#332,5,Advantages ಆಫ್ ಬಯೊಲಾಜಿಕ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌ಸ್ ಬಯೊಟೆರರಿಸಮ್: ಎ ಥ್ರೆಟ್ ಟು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿ ಆರ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ ಡೆಫೈನಿಂಗ್ ಇಶ್ಯೂ? ][http://www.medmicro.wisc.edu/undergraduate/courses/554/ppt/BT-PHproblem081030.ppt#332,5,Advantages ಎಂಎಂ&amp;ಐ 554 ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ವಿಸ್ಕೋನ್ಸಿನ್-ಮಡಿಸನ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ವಿಸ್ಕೊಸನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ ಆಫ್ ಹೈಜಿನ್, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 30, 2008]</ref> ಹೀಗಿದ್ದರೂ, ಸೇನಾ ಮುಖಂಡರು ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಲ ಅಸ್ತ್ರ ಎಂದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಸಾಧನಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಮಿತಿಗಳಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ; ಇದನ್ನು ಕೇವಲ ಶತ್ರುಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹಾನಿಯುಂಟಾಗುವಂತೆ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹಾನಿಯುಂಟಾಗದಂತೆ ಬಳಸುವುದು ಬಳಸಲು ಕಷ್ಟಸಾಧ್ಯ. ಜೈವಿಕ ಆಯುಧವು ಭಯೋತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಭೀತಿ ಉಂಟುಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅಶಾಂತಿಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಲು ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಬಿಲ್ ಜಾಯ್‌ನಂತಹ ತಂತ್ರಜ್ಞರು ಜೈವಿಕ-ಭಯೋತ್ಪಾದಕರಿಗೆ ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ತಳಿವಿಜ್ಞಾನವು ಆಯುಧವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{citation|last=Joy|first=Bill|title=Why the Future Doesn't Need Us: How 21st Century Technologies Threaten to Make Humans an Endangered Species|accessdate=2008-12-13|date=2007-03-31|publisher=Random House|isbn=978-0553528350}}</ref> ಈ ಜೀವಿಗಳು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡುದೇ ಕೇವಲ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ತೊಂದರೆಯುಂಟುಮಾಡುವಾಂತೆ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ.{{Citation needed|date=August 2007}} ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಮುಖ್ಯ ರೋಗಕಾರಕ ಕಾಲು-ಮತ್ತು-ಬಾಯಿ ರೋಗ (ಎಫ್‌ಎಂಡಿ) ವೈರಸ್, ಇದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡುವಷ್ಟು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಕಳವಳಗೊಳ್ಳುವಷ್ಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ ( ೨೦೦೧ ಮತ್ತು ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಎಫ್‌ಎಂಡಿ ಯುಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು), ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯರ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಮ ಬೀರಿರಲಿಲ್ಲ. ==ಇತಿಹಾಸ== ===ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಬಳಕೆ=== ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಇತಿಹಾಸ ಪ್ರಾಚೀನ ರೋಮ್‌ನಷ್ಟು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ, ಹೇಸಿಗೆಯನ್ನು ಶತ್ರುಗಳ ಮುಖಕ್ಕೆ ಎಸೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.<ref>{{harvnb|Block|2001}}</ref> ಇದು ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಮೊದಲ ರೂಪವಾಗಿದ್ದು ೧೪ನೇಯ ಶತಮಾನದವರೆಗೂ ಮುಂದುವರೆದಿತ್ತು, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಶತ್ರುಗಳ ನಗರದ ಜನರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡಲು ಮತ್ತು ನಿವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಂಕಿನ ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸಲು ಗುಳ್ಳೆಯೆಳುವ ಪ್ಲೇಗ್ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು {{Citation needed|date=September 2009}}, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರು ನಗರವನ್ನು ತೊರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗೆಯೆ ಪಡೆಗಳು ನಾಶವಾಗಿ ಶರಣಾಗುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಆಶಯ ಹೊಂದಿರುತ್ತಿದ್ದರು. ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದಂತೆ ರೋಗವನ್ನು ಆಯುಧವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವುದರ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರಿಗೆ ತಮ್ಮದೆ ಜೈವಿಕ ಆಯುಧದ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣವಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಕ್ರಮಣಕಾರರಿಗೆ ಮತ್ತು ಯುದ್ಧ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದ ವೈಧ್ಯಕೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುರಕ್ಷತೆ ಒದಗಿಸುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಯುದ್ಧ ಗೆದ್ದ ನಂತರ, ಅಶಕ್ತರಾದ ಶತ್ರುಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡುವ ಸೋಂಕಿನಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾದೇ ಸಾಯುತ್ತಿದ್ದರು ಇವರಲ್ಲಿ ಶತ್ರುಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದ ನಿವಾಸಿಗಳು ಇರುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಜೈವಿಕ ಆಯುಧಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೈಧ್ಯಕೀಯ ಕೊರತೆಯಿದ್ದದ್ದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ, ಗುಳ್ಳೆಯೇಳುವ ಪ್ಲೇಗ್ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಯೂರೋಪಿನಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರನ್ನು ಬಲಿತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ತುತ್ತಾದವರೆ (ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕವಾಗಿ ಹರಡುವ ಮೂಲಕ) ಆಯುಧವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡುಹೊಂದುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಮಧ್ಯಯುಗದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿತು, ಆದರೆ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು ಆಯುಧ ಬಳಕೆಯ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಲಿಲ್ಲ.<ref>{{harvnb|Eitzen|Takafuji|1997}}</ref> ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ, ಜೈವಿಕ ಯುದ್ಧವು ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗುತ್ತಾ ಸಾಗಿತು. ದೇಶಗಳು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮ ಉಂಟುಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಗುರಿ ಹೊಂದಿರುವವರನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಸೋಂಕು ಉಂಟಾಗದಂತೆ ಆಯುಧ ತಯಾರಿಸತೊಡಗಿದರು. ಜೈವಿಕ ಆಯುದ್ಧದಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಗಮನಾರ್ಹ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಎಂದರೆ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮಾಡಬಹುದು, ಮರಣದ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚು, ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ್ದರಿಂದ ಆಯುಧವಾಗಿ ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ, ೧೯ನೇಯ ಶತಮಾನದ ಮೊದಲಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನವಾದ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಬ್ಯಾಕೀರಿಯಾಗಳನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಜೈವಿಕ ಆಯುಧವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನ ಇನ್ನೊಂದು ಗುಣವೆಂದರೆ ಇದನ್ನು ಜೈವಿಕ ಆಯುಧವಾಗಿ ಬಳಸಿದಾಗ ಇದರ ಕಡಿಮೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಗುರಿಯಾಗಿರಿಸಿಕೊಂಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಅದರಾಚೆಗೆ ಹರಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ===ಇಪ್ಪತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ=== [[ಮೊದಲನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ|ವಿಶ್ವ ಸಮರ I]]ರ ಆರಂಭದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಾಣಿ ಸಮೂಹದ ಮೇಲೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಲಿಲ್ಲ. ವಿಶ್ವ ಸಮರ Iರ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕೂಡಲೆ, ಜರ್ಮನಿಯು ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ, ರಷಿಯಾ, ರೊಮೇನಿಯಾ, ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ದಾಳಿಯ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಮೇಲೆ ಜೈವಿಕ ವಿಧ್ವಂಸಕ ಕೃತ್ಯ ನಡೆಸಿತು.<ref name="GregoryBWaggDMilitaryMedicine">{{citation|last=Gregory|first=B|coauthors=Waag, D.|title=Military Medicine: Medical aspects of biological warfare|url=http://www.bordeninstitute.army.mil/published_volumes/biological_warfare/BW-ch06.pdf|format=PDF|accessdate=2009-05-22|year=1997|publisher=Office of the Surgeon General, Department of the Army|id=Library of Congress 97-22242|archive-date=2009-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20090612003248/http://www.bordeninstitute.army.mil/published_volumes/biological_warfare/BW-ch06.pdf|url-status=dead}}</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಆ‍ಯ್‌೦ಟನ್ ದಿಲ್ಗರ್ ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದ, ಆದರೆ ೧೯೧೫ರಲ್ಲಿ ಅವನು ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ‌ಕ್ಕೆ ಗ್ಲ್ಯಾಂಡರ್ಸ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಹೋದನು, ಇದು ಕುದುರೆಗೆ ಮತ್ತು ಹೇಸರಗತ್ತೆಗಳಿಗೆ ವಿಷಪೂರಿತ ರೋಗವಾಗಿದೆ. ದಿಲ್ಗರ್ ಚೇವಿ ಕೇಸ್, ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿನ ತನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಯೋಗಾಲಯ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದನು. ಬಾಲ್ಟಿಮೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಡಗಿನ- ಹಮಾಲರು ಕುದುರೆಗಳನ್ನು ಬ್ರಿಟನ್ನಿಗೆ ಸಾಗಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಬಂದರಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಅವನು ಗ್ಲ್ಯಾಡರ್‌ಗಳನ್ನು ಕುದುರೆಗಳಿಗೆ ರೋಗ ಅಂಟಿಸಲು ಬಳಸಿದನು. ದಿಲ್ಗರ್ ಜರ್ನಮಿಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಎಂದು ಸಂಶಯಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಎಂದಿಗೂ ಬಂಧಿಸಲಿಲ್ಲ. ದಿಲ್ಗರ್ ಸ್ಪೇನ್‌ನ ಮ್ಯಾಡ್ರಿಡ್‌ಗೆ ಓಡಿಹೋದನು, ಅಲ್ಲಿ ೧೯೧೮ರಲ್ಲಿ ಫ್ಲೂ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗದಿಂದ ಸತ್ತನು.<ref>{{citation|title=Experts Q & A|url=http://www.pbs.org/wgbh/amex/weapon/sfeature/qa.html|accessdate=2009-05-22|date=2006-12-15|publisher=Public Broadcasting Service|archive-date=2009-05-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20090520052542/http://www.pbs.org/wgbh/amex/weapon/sfeature/qa.html|url-status=dead}}</ref> ೧೯೧೬ರಲ್ಲಿ, ಇದೇ ತೆರನಾದ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿದ್ದ ಜರ್ಮನಿಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯನ್ನು ರಷಿಯಾದವರು ಬಂಧಿಸಿದರು. ಜರ್ಮನಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಒಕ್ಕೂಟಗಳ, ಫ್ರೆಂಚ್ ಅಶ್ವದಳದ ಕುದುರೆಗಳು ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾದ ಹಲವು ಹೇಸರುಗತ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು ಕುದುರೆಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾದವು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಫಿರಗಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಪಡೆಗಳ ಮುನ್ನಡೆಯುವಿಕೆಗೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ ಒದಗಿಸುವಲ್ಲಿ ತೊಂದರೆಯುಂಟಾಯಿತು,.<ref name="GregoryBWaggDMilitaryMedicine" /> ೧೯೪೨ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಜೈವಿಕ ಆಯುಧದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಫ್ರ್ಯಾಂಕ್ಲಿನ್ ಡಿ.ರೂಸ್ವೆಲ್ಟ್‌ರ ಪರವಾಗಿ ಜಾರ್ಜ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಮೆರ್ಕ್‌ ರವರು ಆಯುಧ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸುವ ಯೋಜನೆಯ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>ಎಂಡಿಕಾಟ್, ಎಸ್.ಎಲ್., ಮತ್ತು ಹಗೆರ್ಮನ್, ಎಡ್ವರ್ಡ್, ವರ್ಲ್ಡ್ ವಾರ್ ಟು ಆರಿಜಿನ್ಸ್, ೨ನೇ ಅಧ್ಯಾಯ, ದ ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಸ್ ಮತ್ತು ಬಯೊಲಾಜಿಕಲ್ ವಾರ್‌ಫೇರ್, ಇಂಡಿಯಾನ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ೧೯೯೮ ISBN ೦-೨೫೩-೩೩೪೭೨-೧, ಪು.೨೭</ref> ಈ ಯೋಜನೆಯು ೧೯೬೯ರವರೆಗೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು, ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ರಿಚರ್ಡ್ ನಿಕ್ಸನ್|ರಿಚರ್ಡ್ ನಿಕ್ಸನ್‌]]ರ ಅಧೀಕೃತ ಆದೇಶದ ಮೇರೆಗೆ ಅಮೆರಿಕಾದ ಜೈವಿಕ ಆಯುಧ ಬಳಕೆಯ ಆಕ್ರಮಣಕಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="GregoryBWaggDMilitaryMedicine" /> ನವೆಂಬರ್ ೨೫, ೧೯೬೯ರಂದು ಯುಎಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರಿಚರ್ಡ್ ಎಂ.ನಿಕ್ಸನ್‌ ಶ್ವೇತಭವನದ ರೂಸ್ವೆಲ್ಟ್ ರೂಂನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಜೈವಿಕ ಯುದ್ಧದ ಮೇಲಿನ ಒಂದು ಹೊಸ ಪಾಲಿಸಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. “ಜೈವಿಕ ಆಯುಧಗಳು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದವೂ, ಊಹಿಸಿ ಹೇಳಲಾಗದ, ಮತ್ತು ಬಹುಶಃ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಾಡಲಾಗದ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ,” ಎಂದು ಅವರು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. “ಇವುಗಳು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗ ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗದ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಬಹುದು.” ಇವುಗಳಲ್ಲಿನ ಅಪಾಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನವು ತನ್ನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಜೈವಿಕ ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಇದರ ಮುಂದಿನ ಜೈವಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಚುಚ್ಚುಮದ್ದುಗಳು ಮತ್ತು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಬಂಧದಲ್ಲಿಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿರುವುದಾಗಿ ನಂತರ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದರು.<ref>ಟಕರ್, ಜೊನಾತಮ್ ಬಿ. ಮತ್ತು ಮೊಹನ್, ಎರಿನ್ ಆರ್., ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಡ್ ನಿಕ್ಸನ್ಸ್ ಡಿಸಿಶನ್ ಟು ರೆನಒನ್ಸ್ ದ ಯು.ಎಸ್. ಅಫೆನ್ಸಿವ್ ಬಯೊಲಾಜಿಕಲ್ ವೆಪೆನ್ಸ್ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್, ನ್ಯಾಶನಲ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿಸಿ, ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೨೦೦೯, http://www.ndu.edu/WMDCenter/docUploaded/cswmd-cs೧.pdf{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ನಲ್ಲ್ ಲಭ್ಯವಿದೆ.</ref> ೧೯೭೦ರ ನಂತರ, ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಜೈವಿಕ ಆಯುಧಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ನಡೆದವವು. ಅಗಸ್ಟ್ ೧೦, ೧೯೭೨ರಂದು, ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರಿಚರ್ಡ್ ಎಂ.ನಿಕ್ಸನ್‌ ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಬಯಾಲಾಜಿಕಲ್ ವೆಪನ್ಸ್ ಕವೆನ್ಶನ್‌ನ್ನು ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ಸೆನೆಟ್‌ನ ಒಪ್ಪಿಗೆಗಾಗಿ ಕಳುಹಿಸಿದರು. ಕಳುಹಿಸಿರುವ ಕುರಿತಾಗಿ ಇವರು ಈ ರೀತಿ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿದರು : "ದ ಕನ್ವೆನ್ಶನ್ ಆನ್ ದ ಪ್ರೋಹಿಬಿಶನ್ ಆಫ್ ದ ಡೇವಲಪ್ಮೆಂಟ್,ಪ್ರೊಡಕ್ಷನ್, ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಸ್ಟಾಕ್‌ಪೈಲಿಂಗ್ ಆಫ್ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಲಾಜಿಕಲ್ (ಬಯೋಲಾಜಿಕಲ್) ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಟಾಕ್ಸಿನ್ ವೆಪನ್ಸ್, ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಆನ್ ದೇರ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಕ್ಷನ್‌‌ಗಾಗಿ ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೦, ೧೯೭೨ರಂದು ವಾಷಿಂಗ್‌ಟನ್,ಲಂಡನ್,ಮತ್ತು ಮಾಸ್ಕೊದಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಗೆಗಾಗಿ ಸಹಿ ಆಗಬೇಕಾಗಿದ್ದು ಅದಕ್ಕೊಸ್ಕರ ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸೆನೆಟ್‌ನ ಒಪ್ಪಿಗೆಗಾಗಿ ನಾನು ಕಳುಹಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಜಿನೇವಾ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ನಿಶ್ಶಸ್ತ್ರೀಕರಣ ಕಮಿಟಿಯ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಡೆದ ಗಾಢವಾದ ಚರ್ಚೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದಿತು. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವುದೇ ಸದಸ್ಯ ದೇಶವೂ ಶಾಂತಿ ಕಾಪಾಡುವ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಿಸಲಾಗದ, ಮತ್ತು ಸಶಸ್ತ್ರ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ದ್ವೇಷದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ, ಯಾವುದೇ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದ ಪ್ರಕಾರದ ಅಥವಾ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದ ಮಟ್ಟದ ಜೈವಿಕ ರೋಗಾಣುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಟಾಕ್ಸಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು, ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು, ದಾಸ್ತಾನು ಮಾಡುವುದು, ಹೊಂದಿರುವುದು ಅಥವಾ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಬೇಕು.<ref>ವೂಲಿ, ಜಾನ್ ಟಿ. ಮತ್ತು ಪೀಟರ್ಸ್, ಗೆರ್ಹಾರ್ಡ್, ದ ಅಮರಿಕನ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ [ಆನ್‌ಲೈನ್], ಸಂತ ಬಾರ್ಬರ, ಸಿಎ. ವರ್ಲ್ಡ್ ವೈಡ್ ವೆಬ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ http://www.presidency.ucsb.edu/ws/?pid=೩೫೨೩{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ===ಆಧುನಿಕೀಕರಣ=== ೧೯೭೨ರಲ್ಲಿ ಚಿಕಾಗೋದ ಪೋಲಿಸರು ಅಲೆನ್ ಶ್ವೆಂಡರ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೀವನ್ ಪೆರಾ ಹೆಸರಿನ ಎರಡು ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಧಿಗಳನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದರು, ಇವರು ಟೈಫಾಯಿಡ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಕೆಲವು ಬ್ಯಾಕ್ಟಿರೀಯಾಗಳನ್ನು ನಗರದ ನೀರು ಸರಬರಾಜಿಗೆ ಸೇರಿಸಲು ಯೋಜನೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಶ್ವೆಂಡರ್ "ಆರ್.ಐ.ಎಸ್.ಇ.ಪಿ" ಹೆಸರಿನ ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ತಂಡವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದ, ಪೆರಾ ತಾನು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಿಂದ ಇವುಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಬೆಳಸಿದ್ದ. ಇವರಿಬ್ಬರು ಜಾಮೀನಿನ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ನಂತರದಲ್ಲಿ [[ಕ್ಯೂಬಾ|ಕ್ಯೂಬಾಗೆ]] ಓಡಿಹೋದರು. ಶ್ವೆಂಡರ್ ೧೯೭೪ರಲ್ಲಿ ಸಹಜವಾಗಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದನು, ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ ಪೆರಾ ಯು.ಎಸ್.ಗೆ ವಾಪಾಸಾದನು, ಮತ್ತು ಪರೀಕ್ಷಣಾವಧಿಯ ಮೇರೆಗೆ ಆತನನ್ನು ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.<ref>ಡಬ್ಲು. ಸೆತ್ ಕಾರುಸ್, ''ಟಾಕ್ಸಿಕ್ ಟೆರರ್: ಆಸೆಸಿಂಗ್ ಟೆರರಿಸ್ಟ್ ಯೂಸ್ ಆಫ್ ಕೆಮಿಕಲ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಬಯೊಲಾಜಿಕಲ್ ವೆಪನ್ಸ್‌'' ನಲ್ಲಿನ "ಆರ್.ಐ.ಎಸ್.ಇ.",(ಎಮ್‌ಐಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ೨೦೦೦), ಪು೫೫, ಪು೬೯</ref> ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪಿನ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸಲು ಜೈವಿಕ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಬಳಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಭಯ ಹುಟ್ಟಿಸಲು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿವೆ, ಸಣ್ಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಆಧುನಿಕ ಜೈವಿಕ ಆಯುಧ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ;[[1984 ರಜನೀಶ್ ಜೈವಿಕಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ದಾಳಿ|1984 - ಯುಎಸ್‌ಎ - ರಜನೀಶ್ ಜೈವಿಕಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ದಾಳಿ]] : ೧೯೮೪ರಲ್ಲಿ [[ಆರೆಗನ್|ಒರೆಗಾನ್‌]]ನಲ್ಲಿ, ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ರಜನೀಶ್ ಅನುಯಾಯಿಗಳು ಜನರನ್ನು ಅಶಕ್ತನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿ ಸ್ಥಳೀಯ [[ಚುನಾವಣೆ|ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ]] ಭಾಗವಹಿಸದಂತೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಓರೆಗಾಂವ್‌[[ಆರೆಗನ್]]‌ನ ದ ಡಲ್ಲೆಸ್ ನಗರದ ಕಿರಾಣಿ ಅಂಗಡಿ, ಬಾಗಿಲ ಹಿಡಿಕೆಗಳು, ಮತ್ತು ಇತರೆ ಕೆಲವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ''ಸಾಲ್ಮೊನೆಲ್ಲಾ ಟೈಪಿಮರಿಯಂ'' ಎಂಬ ಬ್ಯಾಕ್ಟಿರೀಯಾ ಉತ್ಪಾದಿಸಿ ಹನ್ನೊಂದು ಸಲಾಡ್ ಬಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಂಕು ಉಂಟು ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ದಾಳಿಯಿಂದಾಗಿ ೭೫೧ ಜನರು ತೀವ್ರದಾದ ವಿಷಯುಕ್ತ ಅಹಾರ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಅಸ್ವಸ್ಥರಾದರು. ಆದರೆ ಯಾರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಲಿಲ್ಲ. ೨೦ನೇಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಈ ಘಟನೆಯು ಮೊದಲ ಜೈವಿಕಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ದಾಳಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.<ref>[http://www.medmicro.wisc.edu/undergraduate/courses/554/ppt/BT-PHproblem081030.ppt#363,15, ಪಾಸ್ಟ್ ಯುಎಸ್ ಇನ್ಸಿಡೆಂಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಫುಡ್ ಬಯೊಲಾಜಿಕಲ್ ಬಯೊಟೆರರಿಸಮ್: ಎ ಥ್ರೆಟ್ ಟು ನ್ಯಶನಲ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಆರ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಹೆಲ್ತ್ ಡಿಫೈನಿಂಗ್ ಇಶ್ಯು, ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಆಫ್ ವಿಸ್ಕಾನ್ಸಿನ್- ಮಡಿಸಿನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಲ್ಯಾಬೊರೇಟರಿ ಆಫ್ ಹೈಜೀನ್,, ಎಂಎಂ&amp;ಐ 554, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ 30, 2008]</ref> ; ೧೯೯೩ - ಜಪಾನ್ - [[ಆಮ್ ಶಿನ್ರಿಕ್ಯೊ]] ಕಮೆಯಿಡೊದಲ್ಲಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಹರಡಿಕೆ : ಜೂನ್ ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಆಮ್ ಶಿನ್ರಿಕ್ಯೊ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಘಟನೆಯು ಟೋಕಿಯೋದಲ್ಲಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಹರಡಿತು. ಅಸಹ್ಯಕರ ವಾಸನೆ ಹರಡಿತ್ತು ಎಂದು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಸಾಕ್ಷಿಗಳು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರದೆ ಈ ದಾಳಿಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ವಿಫಲವಾಯಿತು. ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಗಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ಆಂಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಹರಡುವುದು ಎಷ್ಟು ಕಷ್ಟ ಎಂದು ಈ ಪ್ರಕರಣವು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು.<ref name="cdc.gov">{{Cite web |url=http://www.cdc.com/ncidod/EID/vol10no1/03-0238.htm, |title=ಸಿಡಿಸಿ -'''ಬ್ಯಾಸಿಲ್ಲಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಥಾಸಿಸ್''' ಘಟನೆ, ಕಮೆಯಿಡೊ, ಟೋಲಿಯೊ, 1993 |access-date=2010-10-27 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304104140/http://www.cdc.com/ncidod/EID/vol10no1/03-0238.htm, |url-status=dead }}</ref> ; [[2001 ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ದಾಳಿಗಳು|2001 - ಯುಎಸ್‌ಎ - ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ದಾಳಿಗಳು]] : ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ ಮತ್ತು ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ, ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನ ಹಲವಾರು ಪ್ರಕರಣಗಳು [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಸ್‌]]ಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು, ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿನ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ದಾಳಿಗಳು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಡೆಸಿದವುಗಳಾಗಿವೆ. ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಒಳಗೊಂಡ ಪತ್ರಗಳು ಸುದ್ದಿ ಮಾಧ್ಯಮ ಕಛೇರಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ಗೆ ವಿತರಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ಪತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ೫ ಜನ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ವಂಶ ಬಳಸಿ ನಡೆಸಲಾದ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಜೈವಿಕ ಆಯುಧ ಯೋಜನೆಯ ಸ್ಥಳೀಯ ಮೂಲವೆ ಇದಕ್ಕೆಲ್ಲಾ ಕಾರಣ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲಾಗಿಗೆ. ಈ ದಾಳಿಗಳು ಜೈವಿಕ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಸುರಕ್ಷೆಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾಡಲು ಪ್ರಚೋದಿಸಿದವು, ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಸುರಕ್ಷೆ ಕುರಿತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಗಳು ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ವೈಧ್ಯಕೀಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ಉದ್ದೇಶಪೂರಿತವಲ್ಲದ ಅಥವಾ ಅಕಾಸ್ಮಾತ್ತಾಗಿ ಆಗು ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ; ==ಘಟಕಗಳ ವಿಧಗಳು == ===ಎ ವಿಭಾಗ=== ಈ ಹೆಚ್ಚಿನ-ಆದ್ಯತೆಯ ಘಟಕಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಾಗಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರಮಾಡಬಹುದು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಮರಣವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಜನರ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಣಾಮವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಜನರಲ್ಲಿ ಭೀತಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಬಹುದು, ಅಥವಾ ಜನರ ಆರೋಗ್ಯದ ಬಗೆಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ; [[ಟುಲರೇಮಿಯ]] :<ref>[http://emergency.cdc.gov/agent/tularemia/ ಸಿಡಿಸಿ ಟುಲರೇಮಿಯ]</ref> ಟುಲರೇಮಿಯ, ಅಥವಾ ಮೊಲದ ಜ್ವರವು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಿದರೂ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಫಲ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಅನೇಕ ಅಸಮರ್ಥತೆಗಳನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ರೋಗವು ''ಫ್ರಾನ್ಸಿಸೆಲ್ಲಾ ಟುಲರೆನ್ಸಿಸ್'' ಬ್ಯಾಕ್ಟಿರಿಯಾದಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದು ತುಪ್ಪಳ, ಉಸಿರಾಟ, ಕಲುಷಿತ ನೀರು ಅಥವಾ ಕೀಟಗಳ ಕಚ್ಚುವಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಹರಡುತ್ತದೆ. ಫ್ರಾನ್ಸಿಸೆಲ್ಲಾ ಟುಲರೆನ್ಸಿಸ್ ಬಹಳ ಸೋಂಕುಕಾರಕವಾಗಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ (೧೦-೫೦ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೀವಿಗಳು) ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳಿಂದಲೂ ರೋಗ ಹರಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಎಫ್. ಟುಲರೆನ್ಸಿಸ್‌ನ್ನು ಆಯುಧವಾಗಿ ಬಳಸಿದರೆ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವು ಗಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ಹರಡಿ ಉಸಿರಾಟದ ಮೂಲಕ ದೇಹವನ್ನು ಸೇರುತ್ತದೆ. ಜನರು ಸೋಂಕಾದ ಗಾಳಿಯನ್ನು ಸೇವಿಸಿದರೆ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪಡೆಯದಿದ್ದರೆ ಜೀವಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯಾಗುವಂತಹ ನ್ಯುಮೋನಿಯಾ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ತಿ ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಸೋಂಕಾಗುತ್ತದೆ. ಟುಲರೇಮಿಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುವ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವು ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಹರಡಿದ್ದು ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಸಿದಾಗ ವೃದ್ಧಿಸುತ್ತವೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ಎರೊಸಾಲ್ ಆಯುಧವನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.bt.cdc.gov/agent/tularemia/facts.asp |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-10-27 |archive-date=2010-06-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100619165524/http://www.bt.cdc.gov/agent/tularemia/facts.asp |url-status=dead }}</ref> ; [[ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ರೋಗ|ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್]] : ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಬೀಜಕಣದಿಂದಾಗುವ ''ಬ್ಯಾಸಿಲ್ಲಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಥಾಸಿಸ್'' ಎಂಬ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದಿಂದ ಹರಡುವ ಅಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗವಾಗಿದೆ. ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ಗೆ ಲಸಿಕೆಯಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಅನೇಕ ಚುಚ್ಚುಮದ್ದುಗಳನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲೇ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾದ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನ್ನು [[ಪ್ರತಿಜೀವಿಕ|ಜೀವ ವಿರೋಧಕ]]ಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಸರಿಪಡಿಸಬಹುದು (ಅವೆಂದರೆ ಸಿಪ್ರೊಫ್ಲೊಕ್ಸಾಸಿನ್‌).<ref>[http://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/596063?url_ver=Z39.88-2003&amp;rfr_id=ori:rid:crossref.org&amp;rfr_dat=cr_pub%3dncbi.nlm.nih.gov ವಿಯೆಟ್ರಿ ಎನ್. ಜೆ. ಮುಂತಾದವರು, ಎ ಶಾರ್ಟ್ ಕೋರ್ಸ್ ಆಫ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಟಿಬಯೋಟಿಕ್ ಟ್ರೀಟ್‌ಮೆಂಟ್ ಒಸ್ ಎಫೆಕ್ಟೀವ್ ಇನ್ ಪ್ರಿವೆಂಟಿಂಘ್ ಡೆತ್ ಪ್ರಂ ಎಕ್ಪೆರಿಮೆಂಟಲ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಆಫ್ಟರ್ ಡಿಸ್ಕಂಟಿನ್ಯೂಯಿಂಗ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಟಿಬಯೋಟಿಕ್ಸ್, ದ ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಇನ್‌ಫೆಕ್ಷಿಯಸ್ ಡಿಸೀಸಸ್ 2009]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಇದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜೈವಿಕ ಜೀವವಿರೋಧಕವಾಗಿ ಸ್ಕಾಂಡಿನೇವಿಯಾದ "ಸ್ವತಂತ್ರ ಹೋರಾಟಗಾರರ" ಮೇಲೆ ಜರ್ಮನ್ ಜನರಲ್ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನ್ನು ಬಳಸಿದರು. ೧೯೧೬ರಲ್ಲಿ ಇದು ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡಿನ ಇಂಪೀರಿಯಲ್ ರಷ್ಯನ್ ಆರ್ಮಿಯ ಮೇಲೆ ಅನೇಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬೀರಿತು.<ref>ಬಿಶೆರ್, ಜಾಮಿಯೆ, "ಡ್ಯೂರಿಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ವಾರ್ I, ಟೆರರಿಸ್ಟ್ಸ್ ಸ್ಕೀಮ್ಡ್ ಟು ಯೂಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಇನ್ ದಿ ಕಾಸ್ ಆಫ್ ಫಿನ್ನಿಶ್ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆನ್ಸ್," ಮಿಲಿಟರಿ ಹಿಸ್ಟರಿ, ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೩, pp. ೧೭-೨೨.[https://web.archive.org/web/20091027151654/http://geocities.com/jamie_bisher/anthrax.htm Anthrax Sabotage in Finland]</ref> ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ, ಆಮ್ ಶಿನ್ರಿಕ್ಯೊ what u know about rolling down in the deepಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನನ್ನು ಟೋಕಿಯೋದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗಿಸಿ ವಿಫಲನಾದನು.<ref name="cdc.gov" /> ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನ್ನು ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಸ್‌ ಸೆನೆಟಾರ್ಸ್‌ನ ಅನೇಕ ಕಛೇರಿಗಳ ಮೇಲೆ ೨೦೦೧ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಸರಣಿ ಧಾಳಿ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಪುಡಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದು ಅಂಚೆಯ ಮೂಲಕ ವಿತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>[http://www.cdc.gov/ncidod/eid/vol8no10/02-0330.htm ಪುನೀತ್ ಕೆ. ದೇವನ್, ಅಲಿಸಿಯ ಎಮ್. ಫ್ರೈ, ಕಲ್ಯ ಲೆಸ್ಸರ್ಸನ್, ಮುಂತಾದವರು ಇನ್‌ಹಾಲೆಶನ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಔಟ್‌ಬ್ರೇಕ್ ಅಮಾಂಗ್ ಪೋಸ್ಟಲ್ ವರ್ಕರ್ಸ್, ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿಸಿ., 2001 ಎಮರ್ಜಿಂಗ್ ಇನ್‌ಫೆಕ್ಷಿಯಸ್ ಡಿಸೀಸಸ್, Vol 8, No 10, ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 2002]</ref> ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಒಂದು ಜೈವಿಕ ರೋಗಾಣುಯಾಗಿದ್ದು ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್ ಧಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಹಾಗೂ ಯುಎಸ್‌ಎ ಎಮ್‌ಆರ್‌ಐಡಿ‌ಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವು ಒಂದೇ ಆಗಿತ್ತು.<ref>[http://www.newscientist.com/article/dn2265 ನ್ಯೂ ಸೈಂಟಿಸ್ಟ್]. ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ</ref> ; ಸಿಡುಬು :<ref name="ಸಿಡಿಸಿ ಸಿಡುಬು">[http://emergency.cdc.gov/agent/smallpox/ ಸಿಡಿಸಿ ಸಿಡುಬು]</ref> ಸಿಡುಬು ಒಂದು [[ವೈರಾಣು|ವರಸ್]]‌‍ನಿಂದ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಹರಡುವ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗವಾಗಿದೆ.<ref name="ಸಿಡಿಸಿ ಸಿಡುಬು"/> ಇದು ವಾತಾವರಣದ ಮೂಲಕ ಬಹಳ ಬೇಗ ಹರಡುವಂತಹುದಾಗಿದ್ದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮರಣವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ (೨೦-೪೦%). ಸಿಡುಬನ್ನು ೧೯೭೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರ್ಮೂಲನಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ನಡೆದ ಲಸಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಧನ್ಯವಾದಗಳು.<ref>{{Cite web |url=http://emergency.cdc.gov/agent/smallpox/prep/cdc-prep.asp |title=ಸಿಡಿಸಿಯು ಜನರನ್ನು ಸಿಡುಬಬಿನಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆಯೇ |access-date=2010-10-27 |archive-date=2018-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180504090748/https://emergency.cdc.gov/agent/smallpox/prep/cdc-prep.asp |url-status=dead }}</ref> ಆದರೂ ಕೆಲವು ವೈರಾಣು ಮಾದರಿಗಳು [[ರಷ್ಯಾ]] ಮತ್ತು [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೇರಿಕಾ]]ದ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಕೆಲವರ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಪತನದ ನಂತರ ಸಿಡುಬು ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ೧೯೭೦ರ ಮೊದಲು ಹುಟ್ಟಿದವರು ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಡಿ ಸಿಡುಬಿಗೆ ಲಸಿಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೂ ಇದು ಕೇವಲ ೩ರಿಂದ ೫ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮಾತ್ರ ಇದರ ಪ್ರಭಾವವಿರುತ್ತದೆ. ರೆವಾಸಿನೇಶನ್ನಿನ ರಕ್ಷಣೆಯು ಬಹಳಕಾಲ ಇರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.smallpox.mil/messageMap/messageMapAll.asp?cID=57 |title=ಸೈನ್ಯ ಲಸಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಂತರಜಾಲ |access-date=2010-10-27 |archive-date=2009-08-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090814032533/http://smallpox.mil/messageMap/messageMapAll.asp?cID=57 |url-status=dead }}</ref> ಜೈವಿಕ ಆಯುಧವಾದ ಸಿಡುಬು ವಿನಾಶಕಾರಿಯಾದ ಸೋಂಕುರೋಗವಾಗಿದ್ದು ಮನುಷ್ಯರಿಂದ ಮತ್ತು ಗಾಯದಿಂದಲೂ ಹರಡುತ್ತದೆ. ಲಸಿಕೆಯು ವಿರಳವಾಗಿದ್ದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ದೊರೆಯಲಿಲ್ಲ, ಹೀಗಾಗಿ ರೋಗದ ನಿರ್ಮೂಲನಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಇದು ಅನೇಕ ಜನರಿಗೆ ಹರಡಿತು. ಸಿಡುಬು ಮಾನವನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಹರಡುವಂತಹುದಾಗಿದ್ದು ಯಾವುದೇ ಆಶ್ರಯದಾತನನ್ನವಲಂಭಿಸಿರುವುದಿಲ್ಲ. ; [[ಬೊಟುಲಿನಮ್ ಟಾಕ್ಸಿನ್‌]] :<ref>[http://emergency.cdc.gov/agent/botulism/ ಸಿಡಿಸಿ ಬೊಟುಲಿಸಮ್]</ref> ಬೊಟುಲಿನಮ್ ಟಾಕ್ಸಿನ್‌ ''ಕ್ಲಾಸ್ಟ್ರಿಡಿಯಮ್ ಬೊಟುಲಿನಮ್'' ‌ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದಿಂದ ಹರಡುವಂತಹುದಾಗಿದ್ದು ಇರುವುದರಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ರೋಗವಾಗಿದೆ. ಬೊಟುಲಿಸ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆ ಮತ್ತು ಪ್ಯಾರಾಸಿಸ್‌ನಿಂದಾಗಿ ಸಾವು ಬರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://emergency.cdc.gov/agent/botulism/factsheet.asp |title=ಸಿಡಿಸಿ ಬೊಟುಲಿಸಮ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್‌ಶೀಟ್ |access-date=2010-10-27 |archive-date=2017-07-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170703054124/https://emergency.cdc.gov/agent/botulism/factsheet.asp |url-status=dead }}</ref> ಈ ರೋಗಕಾರಕವನ್ನು ಕಾಂತಿವರ್ಧಕ ಚುಚ್ಚುಮದ್ದುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದು ಪ್ರಪಂದಾದ್ಯಂತ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ; ಬಬೊನಿಕ್ ಪ್ಲೇಗ್ :<ref>[http://emergency.cdc.gov/agent/plague/ ಸಿಡಿಸಿ ಪ್ಲೇಗ್‌]</ref> ಪ್ಲೇಗ್‌‌ ''ಯೆರ್ಸಿನಿಯ ಪೆಸ್ಟಿಸ್'' ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾದಿಂದ ಬರುವ ರೋಗವಾಗಿದೆ. ದಂಶಕಗಳು ಪ್ಲೇಗ್‌ನ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಅಶ್ರಯದಾತವಾಗಿದೆ‌, ಮತ್ತು ಚಿಗಟ ಕಚ್ಚುವುಚರ ಮೂಲಕ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗಾಳಿಯ(ಎರೋಸಾಲ್) ಮೂಲಕ ನ್ಯೂಮೊಮಿಕ್ ಪ್ಲೇಗ್‌ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹರಡುತ್ತದೆ.<ref>[http://www.cdc.gov/ncidod/dvbid/plague/index.htm ಸಿಡಿಸಿ ಪ್ಲೇಗ್‌ ಹೋಮ್‌ ಪೇಜ್]</ref> ಅನೇಕ ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ ಜೈವಿಕ ಯುದ್ಧಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹರಡುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ದಂಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಕಾಲ ವಾಸವಾಗಿದ್ದು ಹರಡುವುದರಿಂದ ಕಂಟಕಪ್ರಾಯವಾದುದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಂಟಕಪ್ರಾಯವಾದ ಆಯುಧವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನ್ಯೂಮೊನಿಕ್ ಪ್ಲೇಗ್‌ನ ಮೂಲಕ ಹರಡುತ್ತದೆ‌ (ಉಸಿರಾಟದ ಮೂಲಕ ಹರಡುತ್ತದೆ)<ref>{{Cite web |url=http://www.bt.cdc.gov/agent/plague/faq.asp |title=ಪ್ಲೇಗ್‌‌ನ ಬಗೆಗೆ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಕೇಳಲಾದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು (FAQ) |access-date=2010-10-27 |archive-date=2009-05-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090528004421/http://www.bt.cdc.gov/agent/plague/faq.asp |url-status=dead }}</ref> ; [[ವೈರಲ್ ಹೆಮರಾಜಿಕ್ ಜ್ವರ|ವೈರಲ್ ಹೆಮರಾಜಿಕ್ ಜ್ವರಗಳು]] :<ref>[http://emergency.cdc.gov/agent/vhf/ ಸಿಡಿಸಿ ವುರಲ್‌ಹೆಮಿರಾಜಿಕ್ ಜ್ವರಗಳು]</ref> ಹೆಮರಾಜಿಕ್ ಜ್ವರಗಳೆಂದರೆ ಫಿಲೊವಿರಿಡೆ (ಮಾರ್ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ಇಬೊಲ), ಮತ್ತು ಅರೆನವಿರಿಡೆಗಳನ್ನೊಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಲಸ್ಸ ಜ್ವರ ಮತ್ತು ಬೊಲಿವಿಯನ್ ಹೆಮರಾಜಿಕ್ ಜ್ವರ). ಎಬೊಲ ಬಂದಾಗ ಸಾವಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ೫೦-೯೦%ನಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಲಸಿಕೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ಔಷಧಿಯು ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಸ್ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟಗಳು ಎಬೊಲವನ್ನು ಜೈವಿಕ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದವು, ಮತ್ತು ಆಮ್ ಶಿನ್ರಿಕ್ಯೊ ವಿಭಾಗ ಅದನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.{{Citation needed|date=May 2008}} ಎಬೊಲದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅನೇಕ ಅಂಗಗಳ ವಿಫಲತೆ ಮತ್ತು ಹೈಪೊವೊಲೆಮಿಕ್ ಆಘಾತದಿಂದಾಗಿ ಸಾವು ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಮಾರ್ಬರ್ಗ್‌ನ್ನು ಮೊದಲು ಜರ್ಮನಿಯ ಮಾರ್ಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಯಿತು. ಒತ್ತಾಸೆ ನೀಡುವ ಔಷಧಗಳಲ್ಲದೆ ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾದ ಮದ್ದಿಲ್ಲ. ಅರೆನವೈರಸ್‌ಗಳು ಮರಣ(ಅದೃಷ್ಟಾದೀನತೆಯ ದರ)ವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದವು, ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಧ್ಯ [[ಆಫ್ರಿಕಾ]] ಮತ್ತು [[ದಕ್ಷಿಣ ಅಮೇರಿಕ|ಸೌತ್ ಅಮೇರಿಕಾ]]ದಲ್ಲಿದೆ. ===ಬಿ ವಿಭಾಗ=== ಬಿ ಗುಂಪಿನ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಸುಲಭವಾರಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗಿವಂತಹವಾಗಿದ್ದು ಕಡಿಮೆ ಮರಣವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. * ಬ್ರುಸೆಲ್ಲೊಸಿಸ್ (''ಬ್ರುಸೆಲ್ಲಾ'' ಜಾತಿ)<ref>[http://emergency.cdc.gov/agent/brucellosis/ ಸಿಡಿಸಿ ಬ್ರುಸೆಲ್ಲೊಸಿಸ್]</ref> * ''ಕ್ಲಾಸ್ಟ್ರಿಡಿಯಮ್ ಪೆರ್ಫ್ರಿಗೆನ್ಸ್‌‌'' ನ ಎಪ್ಸಿಲಾನ್‌ ವಿಷಕಾರಿ * ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷಾ ಅಪಾಯಗಳು (e.g., ''ಸಲ್ಮೊನೆಲ್ಲಾ ಜಾತಿಗಳು'', [[Escherichia coli O157:H7|''ಇ ಕೊಲಿ'' O157:H7]], ''ಶಿಗೆಲ್ಲ'', ಸ್ಟಫಿಲೊಕೊಕುಸ್ ಅವೆಯಿಯಸ್'')'' * ಗ್ಲಾಂಡರ್ಸ್<ref>[http://www.cdc.gov/nczved/dfbmd/disease_listing/glanders_gi.html ಸಿಡಿಸಿ ಗ್ಲಾಂಡರ್ಸ್]</ref> (''ಬರ್ಕ್‌ಹೋಲ್ಡೆರಿಯ ಮ್ಯಾಲಿಐ'' ) * ಮೆಲಿಯೊಇಡಿಯೊಸಿಸ್ (''ಬರ್ಕ್‌ಹೋಲ್ಡೆರಿಯ ಸುಡೊಮ್ಯಾಲಿಐ'' )<ref>[http://www.cdc.gov/nczved/dfbmd/disease_listing/melioidosis_gi.html ಸಿಡಿಸಿ ಮೆಲಿಯೊಇಡಿಯೊಸಿಸ್]</ref><ref>[http://www.cdc.gov/nczved/dfbmd/disease_listing/melioidosis_gi.html#2 ಸಿಡಿಸಿ ಯಾಕೆ ಮೆಲಿಯೊಇಡಿಯೊಸಿಸ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ?]</ref> * ಸಿಟಕೋಸಿಸ್ (''ಕ್ಲಮೆರಿಯಾ ಸಿಟಾಸಿ'' ) * ಕ್ಯೂ ಜ್ವರ (''ಕೊಕ್ಸಿಎಲ್ಲ ಬರ್ನೆಟ್ಟಿ'' )<ref>[http://emergency.cdc.gov/agent/qfever/ ಸಿಡಿಸಿ ಕ್ಯೂ ಜ್ವರ]</ref> * ''ರಿಸಿನಸ್ ಕಮ್ಮುನಿಸ್‌‌'' ನಿಂದ ರಿಸಿನ್ <ref>[http://emergency.cdc.gov/agent/ricin/ ಸಿಡಿಸಿ ರಿಸಿನ್]</ref> ವಿಷಕಾರಿ (ಕ್ಯಾಸ್ಟರ್‌ ಬೀನ್‌ಗಳು) * ''ಬ್ರಸ್ ಪ್ರೆಕಾಟೋರಿಯಸ್‌'' ನಿಂದ ಅಬ್ರಿನ್ (ರೊಸರಿ ಪೀಗಳು) * ಸ್ಟಾಫಿಲೊಕಾಕಸ್ ಎಂಟೆರೊಟಾಕ್ಸಿನ್ ಬಿ * ಟೈಫಸ್ (''ರಿಕೆಟ್ಸಿಯ ಪ್ರೊವಜೆಕ್ಕಿ'' ) * ವೈರಲ್ ಎನ್ಸೆಫಾಲಿಟಿಸ್(ಆಲ್ಫವೈರಸ್ ವೆನೆಜುಲನ್ ಎಕ್ವೈನ್ ಎನ್ಸೆಫಾಲಿಟಿಸ್, ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಎಕ್ವೈನ್ ಎನ್ಸೆಫಾಲಿಟಿಸ್, ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಎಕ್ವೈನ್ ಎನ್ಸೆಫಾಲಿಟಿಸ್) * ನೀರು ಸರಬರಜಿನಲ್ಲಿ ಅಪಾಯಗಳು(ಉದಾ., ''ವಿಬ್ರಿಯೊ ಕಾಲರಾೆ'',<ref>[http://www.webmd.com/a-to-z-guides/cholera-11156 WebMD.com ಕಾಲರಾ]</ref> ''ಕ್ರಿಪ್ಟೊಸ್ಪೊರಿಡಿಯಮ್ ಪರ್ವಮ್'' ) ===ಸಿ ವಿಭಾಗ=== ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರಚಲಿತಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿರುವ [[ರೋಗಾಣು|ವ್ಯಾಧಿಜನಕ]] ಏಜೆಂಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಿ ವಿಭಾಗ ಏಜೆಂಟ್‌ಗಳು ಮುಖ್ಯವಾದವುಗಳು. ಸುಲಭವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಾಗುವ, ಸುಲಲಿತವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಹಾಗೂ ವ್ಯಾಪಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಅಥವಾ ಅತ್ಯಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಣಹಾನಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವುಳ್ಳ ಅಥವಾ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಇವುಗಳನ್ನು ಸಾಮೂಹಿಕವಾಗಿ ವ್ಯಾಪಿಸಲು ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ನಿಪಾ ವೈರಸ್‌ ಹಾಗೂ ಹಂಟಾವೈರಸ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. {{Expand section|date=July 2010}} ==ಯೋಜನೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ== ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಮಹತ್ತರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಯೋಜನೆ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರೆಗೆ [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]]ದಲ್ಲಿ, ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಗಳು ನಗರದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನತೆಯ ರಕ್ಷಣೆಗಿಂತ ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕಾದಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸೈನಿಕರ ರಕ್ಷಣೆಯ ಕುರಿತೇ ಹೆಚ್ಚು ಮುತುವರ್ಜಿವಹಿಸಿದ್ದವು. ಆರ್ಥಿಕ ಮುಗ್ಗಟ್ಟು ಎದುರಾದಾಗ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾದ ಮಿತವ್ಯಯದ ಸೂತ್ರಗಳ ದೆಸೆಯಿಂದಾಗಿ ರೋಗಗಳ ಮೂಲ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತುಸು ಹಿನ್ನಡೆಯುಂಟಾಯಿತು ಎನ್ನಬಹುದು. ''ಇ. ಕೋಲಿ'' ಅಥವಾ ''ಸಾಲ್ಮೊನೆಲ್ಲಾ'' ರೀತಿಯ ರೋಗಳು ನೈಸರ್ಗಿಕವೂ ಉದ್ಭವಗೊಳ್ಳಬಹುದು ಅಥವಾ ಅವುಗಳನ್ನು ಉದ್ದೇಶಪೂರಿತವಾಗಿ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಬಹುದು. ===ಪೂರ್ವಸಿದ್ಧತೆ=== ಬೇರೆಲ್ಲಾ ಶಸ್ತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಭಯೋತ್ಪಾದಕರು ಅತ್ಯಂತ ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಂಪಾದನೆ ಮಾಡಬಹುದಾದ ಈ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಏಜಂಟ್‌ಗಳಿಂದಾಗಿ ಅಮೆರಿಕಾ ಇನ್ನಿಲ್ಲದ ಆತಂಕ ಎದುರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅಲ್ಲಿನ ಲ್ಯಾಬ್‌ಗಳು ಆಧುನಿಕ ಹಾಗೂ ಸುಧಾರಿತ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ಹಗಲಿರುಳು ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿವೆ. ದಾಳಿಗೆ ಮೊದಲೇ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡುವ, ಸೋಂಕಿಗೀಡಾದ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಣಭಯ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರದೇಶದ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ತತ್‌ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯವಿರುವ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವುದು ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಎದುರಾಗಬಹುದಾದ ಜೈವಿಕಾಸ್ತ್ರ ದಾಳಿಗಳಿಗೆ ಅಮೆರಿಕ ಸರ್ವಸನ್ನದ್ಧಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಏಜೆಂಟ್‌‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾದ ವಿಧಾನಗಳು ಹಾಗೆಯೇ ಜೈವಿಕಾಸ್ತ್ರಗಳ ದಾಳಿಯಿಂದಾಗಬಲ್ಲ ಅನಾಹುತಗಳನ್ನು ಮೊದಲೇ ಊಹಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಈಗಾಗಲೇ ಪ್ರಮುಖ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಏಜೆಂಟ್‌ಗಳು, ಅವುಗಳ ಭೌಗೋಳಿಕ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಹಾಗೂ/ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಮೂಲ ರೂಪಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಕಾರ್ಯವೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಧಕ್ಕೆ ತಾರದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ಪುನರ್‌ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಸೋಂಕುನಿವಾರಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ತ್ವರಿತಗತಿಯಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವುದು ಹಾಗೂ ಅದಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಇಲಾಖೆ ಹಾಗೂ ಕಾನೂನು ಬಲಗೊಳಿಸುವ ಇಲಾಖೆಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಅವಲಂಭಿಸಿದೆ. ದುರಾದೃಷ್ಟವಶಾತ್‌, ಅಂಥದ್ದೊಂದು ಹೊಂದಾಣಿಗೆ ಈಗ ಕಂಡು ಬರುತ್ತಿಲ್ಲ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆಯ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಹಾಗೂ ಲಸಿಕೆಗಳು ಸರಕಾರದ ಉಗ್ರಾಣಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದರೆ, ಜನತೆಯನ್ನು ತಲುಪದಿದ್ದರೆ ಅದರಿಂದ ಯಾರಿಗೆ ತಾನೇ ಉಪಯೋಗ?<ref>{{citation|last=Bernett|first=Brian C.|title=US Biodefense and Homeland Security: Toward Detection and Attribution|url=http://www.ccc.nps.navy.mil/research/theses/bernett06.pdf|format=PDF|accessdate=2009-05-24|year=2006|month=December|publisher=Naval Postgraduate School|location=Monteray, California, United States|page=21|archive-date=2008-02-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20080229164557/http://www.ccc.nps.navy.mil/research/theses/bernett06.pdf|url-status=dead}}</ref> ===ಜೈವಿಕ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ=== ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಪಿಟ್ಸ್‌‌ಬರ್ಗ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ “ಸೆಂಟರ್‌ ಫಾರ್ ಬೈಯೋಮೆಡಿಕಲ್‌ ಇನ್ಫಾರ್ಮೇಟಿಕ್ಸ್‌‌” ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ RODS (ನೈಜ ಸಮಯ ರೋಗ ಸ್ಫೋಟ ಕಣ್ಗಾವಲು) ಎಂಬ ಸ್ವಯಂ ಚಾಲಿತ ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿಯಿತು. ಹಲವಾರು ಡೇಟಾ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಡೇಟಾಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ, ಹಾಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಡೇಟಾಗಳನ್ನು ಸೂಚಕ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ RODS ಅನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆ ಮೂಲಕ, ಆದಷ್ಟು ಶೀಘ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಜೈವಿಕಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ದಾಳಿಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿ ಅದನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಯಂತ್ರವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇನ್ನಿತರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಂತೆ RODS ಕೂಡ ಡೇಟಾಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ಮೂಲಗಳಾದ ಕ್ಲಿನಿಕ್‌ ಡೇಟಾ, ಲ್ಯಾಬರೇಟರಿ ಡೇಟಾ ಹಾಗೂ ಓವರ್‌-ದ-ಕೌಂಟರ್‌‌ ಡ್ರಗ್‌ ಸೇಲ್‌‌ ಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="WangerMRoleOfClinicalInformationSystems">{{citation|last=Wagner|first=Michael M.|coauthors=Espino, Jeremy;''et al.''|title=Healthcare Information Management Systems|url=|accessdate=2009-05-22|edition=3|year=2004|publisher=Springer-Verlag|location=New York|pages=513–539|chapter=The role of clinical information systems in public health surveillance}}</ref><ref name="WangerMAvailabilityAndComparativeValueOfData">{{citation|last=Wagner|first=Michael M.|coauthors=Aryel, Ron;''et al.''|title=Availability and Comparative Value of Data Elements Required for an Effective Bioterrorism Detection System|url=http://rods.health.pitt.edu/LIBRARY/dato2AHRQInterimRpt112801.pdf|format=PDF|accessdate=2009-05-22|date=2001-11-28|publisher=Real-time Outbreak and Disease Surveillance Laboratory|id=|page=|pages=|quote=|archive-date=2011-03-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20110303223152/http://rods.health.pitt.edu/LIBRARY/dato2AHRQInterimRpt112801.pdf|url-status=dead}}</ref> ೨೦೦೦ದಲ್ಲಿ RODS ಲ್ಯಾಬರೇಟರಿಯ ಸಹನಿರ್ದೇಶಕ ಮೈಕಲ್‌‌ ವ್ಯಾಗ್ನರ್‌‌ ಹಾಗೂ ಸಹಗುತ್ತಿಗೆದಾರರಾದ ರೊನ್‌ ಆರ‍್ಯೆಲ್‌‌ ಅವರು “ಅಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ” (ಆರೋಗ್ಯ ತಪಾಸಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲದ) ಡೇಟಾ ಮೂಲಗಳಿಂದ ನೇರ ಡೇಟಾಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೊಂದನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ್ದರು. RODS ಲ್ಯಾಬರೇಟರಿಯ ಮೊದಲ ಯತ್ನ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ’ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ರಿಟೇಲ್‌ ಡೇಟಾ ಮಾನಟರ್’‌ರ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿತು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಾದ್ಯಂತ ಸ್ಥಾಪನೆಗೊಂಡಿರುವ ೨೦,೦೦೦ ರಿಟೇಲ್‌ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಡೇಟಾಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="WangerMRoleOfClinicalInformationSystems" /> ೨೦೦೨ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೫ ರಂದು ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಜಾರ್ಜ್ ಡಬ್ಲ್ಯು. ಬುಷ್|ಜಾರ್ಜ್‌. ಡಬ್ಲು. ಬುಷ್]]‌ ಅವರು RODS ಲ್ಯಾಬರೇಟರಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದರು ಹಾಗೂ ೩೦೦ ಬಿಲಿಯನ್‌ ಡಾಲರ್‌ ವೆಚ್ಚ ಮಾಡಿ ೫೦ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕೆಂದಿದ್ದ ಜೈವಿಕ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಇದನ್ನು ಮಾದರಿಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಸಮೀಪದ ಮ್ಯಾಸೊನಿಕ್‌ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಬುಷ್‌‌ RODS ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು (ಶೀತಲ ಸಮರದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದ ಬ್ಯಾಲಿಸ್ಟಿಕ್‌‌ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಉದಾಹರಿಸುತ್ತಾ) ಆಧುನಿಕ “DEW” ಲೈನ್‌‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದರು.<ref>{{citation|last=Togyer|first=Jason|title=Pitt Magazine: Airborne Defense|url=http://www.pittmag.pitt.edu/june2002/feature1.html|accessdate=2009-05-22|date=2002-06|publisher=University of Pittsburg|archive-date=2010-06-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20100616101219/http://www.pittmag.pitt.edu/june2002/feature1.html|url-status=dead}}</ref> ವಿಜ್ಞಾನದ ಹೊಸ ಅಂತರ್‌ಶಿಸ್ತಾದ ಹೊಸ ಜೈವಿಕ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲತತ್ವಗಳು ಹಾಗೂ ಅದರ ಬಳಕೆಯ ಕುರಿತು ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಮೈಕಲ್‌ ವ್ಯಾಗ್ನರ್‌, ಆಂಡ್ರ‍್ಯೂ ಮೂರ್‌ ಹಾಗೂ ರೊನ್‌ ಆರ‍್ಯಲ್‌‌ ಸಂಪಾದಿಸಿದ ''ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಬುಕ್‌ ಆಫ್‌ ಬೈಯೋಸರ್ವಿಲ್ಯಾನ್ಸ್'' ‌‌‌ ಎಂಬ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜೈವಿಕ ಕಣ್ಗಾವಲು ಎಂಬುದನ್ನು ತಲೆದೋರುವ ರೋಗಗಳನ್ನು ನೈಜ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವಿಕೆಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದು. ಇದರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ತಲೆದೋರುವ ಕಾಯಿಲೆಗಳು ಹಾಗೂ ಮನುಷ್ಯ-ಪ್ರೇರಿತ ಮಹಾರೋಗಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯಿಸಬಹುದು. ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿಯೇ ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಹಕಾರ ನೀಡುವ ಡೇಟಾ ಹಲವಾರು ಬಗೆಯ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ ಸಿಸ್ಟಮ್‌ನಿಂದ, ಕ್ಲಿನಿಕಲ್‌ ಲ್ಯಾಬರೇಟರಿಗಳು, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್‌ ಆರೋಗ್ಯ ದಾಖಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ವೈದ್ಯಕೀಯ ತಪಾಸಣಾ ದಾಖಲಾತಿ ಸಂಗ್ರಹ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ೯೧೧ ಕಾಲ್‌ಸೆಂಟರ್‌ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ಹಾಗೂ ಪಶುವೈದ್ಯಕೀಯ ದಾಖಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಡೇಟಾಗಳು ಆಪತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಂಜೀವಿನಿಯಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳೆಲ್ಲವುಗಳ ಜೊತೆ ಪಶುಗಳು ಮೇಯುವ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲುಗಳು ಹಾಗೂ ಅವುಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ ನೀಡುವ ’ಫೀಡ್‌ಲಾಟ್‌”ಗಳ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು, ಆಹಾರ ಪ್ರೊಸೆಸರ್‌ಗಳು, ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಶಾಲಾ ಹಾಜರಿ ದಾಖಲಾತಿಗಳು ಹಾಗೂ ಫಿಜಿಯೋಲಾಜಿಕ್‌ ಮಾನಿಟರ್‌ಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನೂ ಸಂಶೋಧಕರು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref name="WangerMAvailabilityAndComparativeValueOfData" /> ಹಲವಾರು ಬಗೆಯ ಡೇಟಾಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಹಾಗೂ ಸುಳ್ಳು ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಕೇವಲ ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗಿಂತ ಸಾವಿರ ಪಾಲು ಉತ್ತಮ ಎಂಬುದನ್ನು ಯಾರಾದರೂ ಊಹಿಸಬಹುದು.( ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಏಕ-ಉದ್ದೇಶದ ಲ್ಯಾಬರೇಟರಿ ಅಥವಾ ೯೧೧ ಕಾಲ್‌-ಸೆಂಟರ್‌ ಆಧಾರಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ). [[ಯುರೋಪ್|ಯೂರೋಪ್‌]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತದಲ್ಲಿರುವ ರೋಗ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಖಂಡದಾದ್ಯಂತ ಬಳಕೆಗೆ ಬರುವಂತೆ ಸಂಘಟಿಸುವುದು ಜೈವಿಕ ಅನಿವಾರ್ಯತೆಗಳಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಅವಶ್ಯಕ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸೋಂಕುಗೀಡಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಕಣ್ಣಿಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಆ ಕಾಯಿಲೆಯ ಮೂಲವನ್ನು ಕೆದಕಿ ತೆಗೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ. ಸಂಶೋಧಕರು ತಮ್ಮ ಮೇಲೆರಗಬಹುದಾದ ಆತಂಕವಾದವನ್ನು ಎದುರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಗಿನ ಪರಿಕರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. * ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯ ಕುರಿತು ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಜೀವಂತ ನರಸಂಬಂಧಿ ಜೀವಕೋಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಚಿಕ್ಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್‌ ಚಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. * ಬೆಳಕನ್ನು ಹೊರಸೂಸುವ ಮಾಲಿಕ್ಯೂಲ್‌‌ಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ರೋಗ ನಿರೋಧಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಸಲಾದ ಫೈಬರ್‌-ಆಪ್ಟಿಕ್‌ ಟ್ಯೂಬ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಆಂಥ್ರಾಕ್ಸ್‌‌, ಬಾಟ್ಯುಲಿನಮ್‌‌‌, ರಿಸಿನ್‌‌ ರೀತಿಯ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ರೋಗಕಾರಕಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ) ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿರುವ ಆಂಥ್ರಾಕ್ಸ್‌‌ ಹಾಗೂ ಇನ್ನಿತರ ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಏಜೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವ ದಿಸೆಯಲ್ಲಿ ಅಲ್ಟ್ರಾವೈಯಲೆಟ್‌‌ ಅವಲಂಚೆ ಫೋಟೋಡಿಯೋಡಸ್‌‌ಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ, ನಂಬಲರ್ಹವಾದ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾದ ವಿಧಾನ. ಫ್ಯಾಬ್ರಿಕೇಶನ್‌ ವಿಧಾನಗಳು ಹಾಗೂ ಪರಿಕರ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ೨೦೦೮ ಜೂನ್‌ ೨೫ರಂದು ಸಾಂತ ಬಾರ್ಬರಾದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ೫೦ನೇ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್‌ ಮೆಟೀರಿಯಲ್ಸ್‌ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್‌‌ನಲ್ಲಿ ವಿಶದವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜರ್ನಲ್‌ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್‌‌ ಲೆಟರ‍್ಸ್‌‌ನ ೨೦೦೮ ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೪ರ ಆವೃತ್ತಿ ಹಾಗೂ ಜರ್ನಲ್‌ IEEE ಫೋಟೋನಿಕ್ಸ್‌‌ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಲೆಟರ್ಸ್‌‌ನ ೨೦೦೭ ನವೆಂಬರ್‌ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಫೋಟೊಡಿಯೋಡಸ್‌ ಕುರಿತ ವಿವರಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿತ್ತು.<ref>[http://newswise.com/articles/view/541788/ ಅವಲಾಂಚೆ ಫೊಟೊಡೈಯೋಡ್ಸ್ ಟಾರ್ಗೆಟ್ ಬಯೊಟೆರರಿಸಮ್ ಎಜೆಂಟ್ಸ್] ನ್ಯೂಸ್‌ವೈಸ್, ಜೂನ್ ೨೫, ೨೦೦೮ರಂದು ನೋಡಲಾಗಿದೆ.</ref> ==ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳು ಅಥವಾ ಆತಂಕ== ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸದಂತೆ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲರಾಗುವ ಸರಕಾರದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕಾನೂನು ಪರಿಪಾಲನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ಅನಾಹುತಕಾರಿ ಮೆಟೀರಿಯಲ್ಸ್‌/ಸೋಂಕುನಿವಾರಕ ಘಟಕಗಳು ಹಾಗೂ ತುರ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಘಟಕಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಅಮೆರಿಕದ ಸೇನೆ ಈ ಕುರಿತು ವಿಶೇಷವಾದ ಘಟವನ್ನೇ ಹೊಂದಿದೆ. ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ಘಟನೆ ನಡೆದಾಗ ತ್ವರಿತಗತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವ ಹೊಣೆ ಈ ಘಟಕದ್ದು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ, ’ಯುಎಸ್‌‌ ಮೆರಿನ್‌ ಕಾರ್ಪ್ಸ್‌ ಕೆಮಿಕಲ್‌ ಬೈಯಾಲಜಿಕಲ್‌ ಇನ್ಸಿಡೆಂಟ್‌ ರೆಸ್ಪೋನ್ಸ್‌ ಫೋರ್ಸ್‌’ ಮತ್ತು ಯು.ಎಸ್‌‌ ಆರ್ಮೀಯ‌ ೨೦ನೇ ಸಪೋರ್ಟ್‌ ಕಮಾಂಡ್‌ (CBRNE) ರೀತಿಯ ಘಟಕಗಳೂ ಇವೆ. ಅವುಗಳು ಸರಾಗವಾಗಿ ಸೋಂಕನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚುವುದರ ಜೊತೆಗೆ, ಆತಂಕವನ್ನು ವಿಫಲಗೊಳಿಸುವ ಹಾಗೂ ಜೈವಿಕಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ತುತ್ತಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸೋಂಕು ನಿವಾರಿಸುವ ಗುರುತರ ಹೊಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== <references></references> ===ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ=== {{Refbegin}} * {{citation|last=Block|first=Steven M.|title=The growing threat of biological weapons|url=http://www.americanscientist.org/issues/feature/the-growing-threat-of-biological-weapons|accessdate=2009-05-22|volume=89:1|year=2001|publisher=American Scientist|doi=10.1511/2001.1.28|journal=American Scientist|page=28}} * {{citation|last=Christopher|first=G. W.|coauthors=''et al.''|title=Adapted from Biological Warfare: A Historical Perspective|url=|accessdate=2009-05-22|year=1998|publisher=Operational Medicine Division|location=Fort Detrick, Maryland}} * {{citation|last1=Eitzen|first1=E.|last2=Takafuji|first2=E.|title=Military Medicine: Medical Aspects of Chemical and Biological Warfare|url=|accessdate=2009-05-22|year=1997|publisher=Office of the Surgeon General, Department of the Army|chapter=Historical Overview of Biological Warfare}} * {{citation|title=Iraq's Biological Weapon Program|url=http://www.iraqwatch.org/profiles/biological.html|accessdate=2009-05-22|year=2006|month=August|publisher=Iraq's Biological Weapon Program|archive-date=2009-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20090411043128/http://www.iraqwatch.org/profiles/biological.html|url-status=dead}} * {{citation|last=Milanovich|first=F.|title=Reducing the threat of biological weapons|url=http://www.llnl.gov/str/Milan.html|accessdate=2009-05-22|year=1998|month=June|publisher=Science and Technology Review|pages=4–9|archive-date=2008-11-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20081123160358/https://www.llnl.gov/str/Milan.html|url-status=dead}} * {{citation|last=Paquette|first=Laure|title=Bioterrorism in Medical and Healthcare Administration|url=https://books.google.com/?id=fLUIfjbpjUIC&pg=PP1&dq=Bioterrorism+in+Medical+and+Healthcare+Administration|accessdate=2009-05-22|edition=1|date=2006-06-29|publisher=CRC|isbn=978-0824756512}} * {{citation|last=Rózsa|first=L.|title=The motivation for biological aggression is an inherent and common aspect of the human behavioural repertoire|url=http://www.zoologia.hu/list/motivation.pdf|format=PDF|accessdate=2009-05-22|year=2009|publisher=Medical Hypotheses|pages=72, 217–219}} * {{citation|last=Wagner|first=M.|coauthors=Moore, A.; Aryel, R.|title=Handbook of Biosurveillance|url=|accessdate=2009-05-22|year=2006|publisher=Academic Press|location=San Diego, California, United States}} {{Refend}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Wikisource|The Town That Was Poisoned}} {{Refbegin}} *[http://student.cs.ucc.ie/cs1064/jabowen/IPSC/articles/carusBiocrimes.pdf ಬಯೊಟೆರರಿಸಮ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಬಯೊಕ್ರೈಮ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110616062822/http://student.cs.ucc.ie/cs1064/jabowen/IPSC/articles/carusBiocrimes.pdf |date=2011-06-16 }} [http://student.cs.ucc.ie/cs1064/jabowen/IPSC/articles/carusBiocrimes.pdf ದ ಇಲಿಸಿಟ್ ಯೂಸ್ ಆಫ್ ಬಯೊಲಾಜಿಕಲ್ ಎಜೆಂಟ್ಸ್ ಸಿನ್ಸ್ 1900, ಡಬ್ಲು ಸೆತ್ ಕಾರಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110616062822/http://student.cs.ucc.ie/cs1064/jabowen/IPSC/articles/carusBiocrimes.pdf |date=2011-06-16 }} * [http://docs.google.com/viewer?a=v&amp;q=cache:4klaEuJMfO8J:www.adl.org/learn/anthrax/beyond_anthrax.pdf+Stephen+Pera+%22Allen+Schwander+%22&amp;hl=en&amp;pid=bl&amp;srcid=ADGEESj7z1og116Xu462BdEPflh91VyPKxWR5pM56grte13Y7Rb1FsT13GstGge3I_6P7MmFQSW1HvyutwVtf1yTIKUEcN06_WI-0v_aSGzD7W8-y9N0ZjkUNZW1sy3fZfppzSZyt9QV&amp;sig=AHIEtbQQNYSJL_dcDHdQvR_emtek0drKAg ಆ‍ಯ್‌೦ಥ್ರಾಕ್ಸ್‌ನಾಚೆಗಿನ] [http://docs.google.com/viewer?a=v&amp;q=cache:4klaEuJMfO8J:www.adl.org/learn/anthrax/beyond_anthrax.pdf+Stephen+Pera+%22Allen+Schwander+%22&amp;hl=en&amp;pid=bl&amp;srcid=ADGEESj7z1og116Xu462BdEPflh91VyPKxWR5pM56grte13Y7Rb1FsT13GstGge3I_6P7MmFQSW1HvyutwVtf1yTIKUEcN06_WI-0v_aSGzD7W8-y9N0ZjkUNZW1sy3fZfppzSZyt9QV&amp;sig=AHIEtbQQNYSJL_dcDHdQvR_emtek0drKAg ಉಗ್ರಗಾಮಿತ್ವ ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯ ಅಪಾಯ] * [http://www.eht-forum.org/ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವ ಆರೋಗ್ಯದ ಅಪಾಯಗಳ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಭಾಸ್ಥಾನ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090726173303/http://www.eht-forum.org/ |date=2009-07-26 }} * [http://health.europa.eu/my_environment/bio_terrorism/index_en.htm ಇಯು ಆರೋಗ್ಯ ಚೌಕಟ್ಟು ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಇಯು ಸಂಘಟಾನಕಾರರ ಮಾಹಿತಿ * [http://www.bt.cdc.gov/bioterrorism/ ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ರೋಗ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮತ್ತು ನಿವಾರಣೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061129022411/http://www.bt.cdc.gov/bioterrorism/ |date=2006-11-29 }} * [http://www.pbs.org/wgbh/nova/bioterror/ ನೊವ: ಜೈವಿಕಭಯೋತ್ಪಾದನೆ] * [http://web.mit.edu/professional/short-programs/courses/combating_bioterrorism.html ಪಿಡುಗುಗಳು ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ: ವಾಸ್ತವ ಅಪಾಯಗಳಿಂದ ಪರಿಣಾಮಕಾರೀ ನಿಯಮಗಳು] {{Refend}} {{Bioterrorism}} [[ವರ್ಗ:ನಿರೀಕ್ಷಣೆಯ ಆಲೋಚನೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಜೈವಿಕ ಯುದ್ಧ]] [[ವರ್ಗ:ಭವಿಷ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಯಿಂದ]] [[ವರ್ಗ:ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ]] 8e6r8je8hgf2q8nt7gomsecl8bg0fh7 0 26625 1306907 1295517 2025-06-19T05:44:33Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306907 wikitext text/x-wiki {{About|the state of Penang|the island|Penang Island|the capital and largest city of Penang|George Town, Penang|the mainland territory|Seberang Prai}} {{Refimprove|date=July 2008}} {{Infobox settlement | name = Penang<br />Pulau Pinang<br />槟城<br />பினாங்கு | native_name = | official_name = | settlement_type = [[States of Malaysia|State]] | image_skyline = | imagesize = 315px | image_alt = | image_caption = From upper right: Penang Skyline, [[Penang City Hall]] & [[Penang Bridge]], [[Khoo Kongsi]], Beach Street & [[Rapid Penang]] | image_flag = Flag of Penang (Malaysia).svg | flag_size = | flag_alt = | image_shield = Coat_of_arms_of_penang.jpg | shield_size = | shield_alt = | nickname = Pearl of The Orient, Pulau Pinang Pulau Mutiara (Pearl Island of Penang) | motto = ''Bersatu dan Setia''<br /> ("United and Loyal").<br />"Let Penang Lead" (unofficial)<ref>{{cite journal |year=1953 |journal=Journal of the Parliaments of the Commonwealth |title=Journal of the parliaments of the Commonwealth |publisher=Commonwealth Parliamentary Association, General Council |volume=34 |url=https://books.google.com/?id=PhoNAQAAIAAJ }}</ref> | anthem = [[Pulau Pinang State Anthem|''Untuk Negeri Kita'' ("For Our State")]] | latd = 5|latm = 24|lats = |latNS = N | longd = 100|longm = 14|longs = |longEW = E | coordinates_type = region:MY_type:isle | coordinates_display = title | coordinates_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | image_map = Penang state locator.svg | mapsize = | map_alt = | map_caption = {{center|{{Legend inline|#FF0000|outline=silver}} '''Penang''' in {{Legend inline|#FDF9D2|outline=silver}} '''[[Malaysia]]'''}} | seat_type = [[List of national capitals|Capital]] | seat = [[George Town, Penang|George Town]] | parts_type = Royal capital | parts_style = para | p1 = | government_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | leader_title = [[Malaysian general election, 2008|Ruling party]] | leader_name = [[Pakatan Rakyat]] | leader_title1 = [[Yang di-Pertua Negeri|Governor]] | leader_name1 = TYT Tun Datuk Seri Utama [[Abdul Rahman Abbas|Abdul Rahman bin Haji Abbas]] | leader_title2 = [[Chief Minister]] | leader_name2 = [[Lim Guan Eng]]<br />(11 March 2008 – present) | area_footnotes = | area_total_km2 = 1046.3 | area_water_km2 = | population_footnotes = {{Ref|density|[a]}} | population_total = 1773442 | population_as_of = 2010 est. | population_census_year = 2000 | population_census = 1332000 | population_density_km2 = auto | demographics_type1 = [[Human Development Index]] | demographics1_footnotes = <!-- for references: use <ref> tags --> | demographics1_title1 = HDI (2009) | demographics1_info1 = 0.851&nbsp;(<span style="color:#009900;">high</span>) | timezone = [[Malaysian Standard Time|MST]] | utc_offset = +8 | timezone_DST = Not observed | postal_code_type = [[List of postal codes in Malaysia|Postal code]] | postal_code = 10000 - 19500 | area_code_type = [[Telephone numbers in Malaysia|Calling code]] | area_code = +604 | registration_plate = [[Malaysian vehicle license plates|P]] | blank_name_sec2 = Ceded by Kedah to British | blank_info_sec2 = 11 August 1786 | blank1_name_sec2 = [[Japanese occupation of Malaya, North Borneo and Sarawak|Japanese occupation]] | blank1_info_sec2 = 19 December 1942 | blank2_name_sec2 = Accession into [[Federation of Malaya]] | blank2_info_sec2 = 31 January 1948 | blank3_name_sec2 = Independence from the United Kingdom (through the Federation of Malaya) | blank3_info_sec2 = 31 August 1957 | website = http://www.penang.gov.my | footnotes = {{note|density|[a]}} 2,935 people per km² on Penang Island and 1,208 people per km² in Seberang Perai }} '''ಪೆನಾಂಗ್ ''' ಮಲೆಷ್ಯಾದ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ.ಇದು [[ಮಲೇಶಿಯ|ಮಲೆಷ್ಯಾ]]ದ ಮಲೆಷ್ಯಾ ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶದ ಈಶಾನ್ಯ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಆಫ್ ಮಲೆಕ್ಕಾದಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿತ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ..ಪೆನಾಂಗ್ ಮಲೆಷ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದ್ದು ಪೆರ್ಲಿಸ್ ನಂತರದ ಸ್ಥಾನ ಇದಕ್ಕಿದ್ದು ಅತ್ಯಧಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯುಳ್ಳ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಟನೆಯದಾಗಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನ ರಹವಾಸಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಆಡುಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪೆನಂಗೈಟ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. == ಹೆಸರು == ಈ ದ್ವೀಪ ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ನು ಬಿನ್ಲಾಂಗ್ ಯು({{lang|zh-t|檳榔嶼}} {{lang|zh-s|槟榔屿}})ಎಂದು ಅಡ್ಮಿರಲ್ ಜೆಂಗ್ ಹೆ ಅವರ ರೇಖಾನಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ.ಚೀನಾದ ಮಿಂಗ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆತ ತನ್ನ 15 ನೆಯ ಶತಮಾನದ ದಕ್ಷಿಣ ಸಮುದ್ರಗಳ ಪ್ರವಾಸ ಕಥನದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಹದಿನೈದನೆಯ-ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ [[ಗೋವ|ಗೋವಾ]] ಮೂಲದ ಪೊರ್ಚ್ ಗೀಸ ನಾವಿಕರು ಸ್ಪೈಸ್ ಐಲೆಂಡ್ ಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ದಾರಿ ಮಧ್ಯದ ಈ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ತಂಗುತ್ತಿದ್ದರು,ಆಗ ಅವರು ಇದನ್ನು ''ಪುಲೊ ಪಿನಾಮ್'' ಎಂದು ಕರೆದರು.<ref>http://www.articlesbase.com/travel-articles/the-history-of-penang-245011.html</ref><ref>ಹಾಕ್ಲುತ್, ರಿಚರ್ಡ್: ದಿ ಟುಡೊರ್ ವೆಂಚುರಿ ಇನ್ ಲಾನ್ಸೆಸ್ಟರ್ಸ್ ವಾವೇಜ್ ಟು ದಿ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡೀಸ್, p.264. ರೀಡ್ ಬುಕ್ಸ್, 2010</ref> ಆರಂಭಿಕ ಮಲಯರು ಇದನ್ನು ''ಪುಲೌ ಕಾ-ಸಾತು'' ಅಥವಾ "ಮೊದಲ ದ್ವೀಪ"ಎಂದು ಕರೆದರು.ಏಕೆಂದರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ದ್ವೀಪವಾಗಿದ್ದ ಇದು ಲಿಂಗ್ಗಾ ಮತ್ತು ಕೇದಹದ ನಡುವೆ ಸಮುದ್ರ ದಾರಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿತ್ತು.<ref>http://www.penangmuseum.gov.my/</ref> ಈ "ಪೆನಾಂಗ್ "ಎಂಬ ಹೆಸರು ಆಧುನಿಕ ಮಲಯ ಹೆಸರಿನ ಪದ ''ಪುಲೌ ಪಿನಂಗ್'' ನಿಂದ ಬಂದಿದೆ.ಇದರರ್ಥ ''ಅಡಿಕೆ ಎಲೆಯ ತೋಟ'' ಗಳಿರುವ ದ್ವೀಪಕ್ಕೆ ಸಂಭಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದೆ.(''ಅಡಿಕೆಯಿಂದ ತೆಗೆದ ತೊಗಟೆ'' ಇದು [[ಪಾಮೆಯ್]] ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದಾಗಿದೆ. ಈ ಪೆನಾಂಗ್ ಹೆಸರು ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪಕ್ಕೆ ಉಲ್ಲೇಖಿತವಾಗುತ್ತಿದೆ.(''ಪುಲೌ ಪಿನಂಗ್'' )ಅಥವಾ ಪಿನಂಗ್ ರಾಜ್ಯ (''ನೆಗೆರಿ ಪುಲೌ ಪಿನಂಗ್'' ) ಮಲಯದಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ರಾಜಧಾನಿ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನನ್ನು ಹಳೆಯ ನಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ''ತಂಜುಂಗ್ ಪೆನಗಾ'' (ಕೇಪ್ ಪನೈಗೆರೆ)ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹಲವಾರು ವಿಶಾಲ ಮರಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಹೆಸರು ಇಡಲಾಗಿದೆ.(ಇದನ್ನು ಕರಾವಳಿ ಮೇಲಿನ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಿಯನ್ ಲಾರೆಲ್ಸ್ ಅಥವಾ ''ಕ್ಯಾಲೊಫಿಲ್ಲ್ಲುಮ್ ಇನೊಫಿಲ್ಲುಮ್'' )ಆದರೀಗ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಅದನ್ನು ''ತಾಂಜುಂಗ್ '' (ದಿ ಕೇಪ್ ) ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>http://tanjungpenaga.blogspot.com/</ref><ref>{{Cite web |url=http://thestar.com.my/metro/story.asp?file=%2F2008%2F7%2F28%2Fnorth%2F21930010&sec=north |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-09-01 |archive-date=2012-10-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121031182624/http://thestar.com.my/metro/story.asp?file=%2F2008%2F7%2F28%2Fnorth%2F21930010&sec=north |url-status=dead }}</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ "ಮೂಡಲ ದಿಕ್ಕಿನ ಹೊಳೆಯುವ ಮುತ್ತು"ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. "东方花园"ಅಲ್ಲದೇ'' ಪುಲೌ ಪಿನಂಗ್ ಪುಲೌ ಮುಶಿರಾ'' (ಮುತ್ತುಗಳ ದ್ವೀಪ ಪೆನಾಂಗ್ ) ಮಲಯದಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ನು "ಪಿಜಿ" ಅಥವಾ "ಪಿಪಿ"ಎಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://sejarahmalaysia.pnm.my/portalBI/list.php?ttl_id=33&section=sm03|title=Pulau Pinang Pulau Mutiara|year=2000|publisher=[[Perpustakaan Negara Malaysia]]|accessdate=2008-07-14}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:A1 Dawn View.jpg|thumb|600px|ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶದ ವೈಮಾನಿಕ ಪಕ್ಷಿ ನೋಟ]] == ಇತಿಹಾಸ == {{Main|History of Penang}} ಪುರಾತತ್ವ ಸಾಕ್ಷಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ನು (ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗ)ಇದನ್ನು ಜುರು ಮತ್ತು ಯೆನ್ ಯುಗದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಸೆಮಂಗ್-ಪಂಗನ್ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಅವೀಗ ಅಳಿದುಹೋಗಿವೆ. ಆಗಿನವರು ಬೇಟೆಯಾಡಿ ತಮಗೆ ಬೇಕಾದ್ದನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.ಅವರನ್ನು ನೆಗ್ರಿತೊ ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು ಕುಳ್ಳಗಿನ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಕಪ್ಪು ವರ್ಣದವರಾಗಿದ್ದರು.ಆದರೆ ಅವರ ಸಂತತಿ ಸುಮಾರು 900 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಚದುರಿ ಹೋಗಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಸೆಮಂಗ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇದ್ದ ಬಗ್ಗೆ 1920 ರಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ದಾಖಲೆಗಳು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ.ಇವು ಕುಬಂಗ್ ಸೆಮಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ದೊರೆತಿವೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.mandailing.org/Eng/rootsofpenmal.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-08-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100815043254/http://www.mandailing.org/Eng/rootsofpenmal.html |url-status=dead }}</ref> ಆಧುನಿಕ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಇತಿಹಾಸವು ಕೇದಹ ನ ಸುಲ್ತಾನೇಟ್ ಕಾಲದ ಹಿಂದೆ ನಡೆದಿದೆ.ಯಾವಾಗ ಈ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಕ್ಯಾಪ್ಟೇನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಲೈಟ್ ಗೆ ಕರಾರು ಗುತ್ತಿಗೆ ನೀಡಿದಾಗ ಇದಕ್ಕೆ ಹೊಸ ರೂಪ ಬಂತು.ಈತ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮೂಲದ ಸಾಹಸಿ ಉದ್ದಮಿ. ಈತ ಮದ್ರಾಸನಲ್ಲಿನ ಕಂಪನಿ ಜುರ್ಡಿಯನ್ ಸಲ್ಲಿವಿಯನ್ ಅಂಡ್ ಡಿಸೊಜಾ ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ.ಕೇದಹ್ ನನ್ನು ಹೆದರಿಸುತ್ತಿದ್ದ [[ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್|ಸಿಯಾಮೀ]]ಸ್ ಮತ್ತು ಬರ್ಮೀಗಳ ಮಿಲಿಟರಿ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಅದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಆತ ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ. ಆಗಷ್ಟ್ 11, 1786 ರಲ್ಲಿ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಲೈಟ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆ ಬಂದಿಳಿದ.ಅದನ್ನು ನಂತರ ಫೊರ್ಟ್ ಕೊರ್ನ್ವಾಲ್ಲಿಸ್ ಎನ್ನಲಾಯಿತು.ಆಗ ಈ ದ್ವೀಪವನ್ನು '''ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಆಫ್ ವೇಲ್ಸ್ ಐಲೆಂಡ್''' ಎಂದು ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿ ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಗೌರವಾರ್ಥ ಇದನ್ನು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="visitpenang.gov.my">{{Cite web |url=http://www.visitpenang.gov.my/portal3/about-penang/history.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2016-01-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160102075051/http://www.visitpenang.gov.my/portal3/about-penang/history.html |url-status=dead }}</ref><ref>http://books.google.co.id/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA187&lpg=PA187&dq=Jourdain+Sullivan+and+de+Souza&source=bl&ots=LyTkKbOXmO&sig=-kST1lAnSOaUwy6qDA_6wDrpDVc&hl=id&ei=TpGhTMnsIY3-vQON_5WcBA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CB8Q6AEwAg#v=onepage&q=Jourdain%20Sullivan%20and%20de%20Souza&f=false</ref> ಬ್ರಿಟಿಶ್ ರ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಮಲೆಯಾದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶತಮಾನಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮುಂಚೆಯಿಂದಲೂ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೇದಹದ ಸುಲ್ತಾನ್ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾಗೆ ಗೊತ್ತಿರದೇ ಲೈಟ್ ಕಂಪನಿ ಸಮ್ಮತಿಯಿಲ್ಲದೇ ರಕ್ಷಣೆಯ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದ. ಯಾವಾಗ ಲೈಟ್ ತನ್ನ ಧರ್ಮಭ್ರಷ್ಟತೆ ತೋರಿದನೋ ಆಗ ಸುಲ್ತಾನ 1790 ರಲ್ಲಿ ದ್ವೀಪದ ಮರುವಶಕ್ಕೆ ಯತ್ನಿಸಿದ. ಆದರೆ ಈ ಪ್ರಯತ್ನ ಸಫಲವಾಗದೇ ಸುಲ್ತಾನ ದ್ವೀಪ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗುವುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾಯಿತು.ಈ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಕಂಪನಿಗೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಗೌರವಧನ 6,000 ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್ ಡಾಲರ್ ಗಳಿಗೆ ಒಪ್ಪಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರನಡೆದ. ಪೆನಾಂಗ್ ಒಂದು ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಲೈಟ್ ಘೋಷಿಸುವ ಮೂಲಕ ಡಚ್ ಕೇಂದ್ರದ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಲೋಭನೆ ಒಡ್ಡಿದ. ಅದಲ್ಲದೇ ವಲಸೆ ಬರುವವರಿಗೆ ಎಷ್ಟು ಭೂಮಿ ಬೇಕೋ ಅಷ್ಟನ್ನು ನೀಡಲು ಸಿದ್ದನಾಗಿದ್ದ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಜೀವಂತವಿರಿಸಲು ಆತ ಬೆಳ್ಳಿ ಡಾಲರ್ ಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಹಡಗಿನಿಂದ ತೆಗೆದು ಅರಣ್ಯದ ಶೋಧನಾ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸಿದ್ದನಾದ. ಅಲ್ಲಿನ ಆರಂಭಿಕ ರಹವಾಸಿಗಳು ಲೈಟ್ ನನ್ನೊಳಗೊಂಡಂತೆ ಮಲೇರಿಯಾಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗಬೇಕಾಯಿತು.ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಗುಣವಿಶೇಷವಾಗಿ "ಶ್ವೇತವರ್ಣೀಯನ ಸಮಾಧಿ"ಎಂಬ ಉಪಾಧಿಯೂ ಇದೆ.<ref>{{cite book|last=Eliot|first=Joshua|coauthors=Bickersteth, Jane|title=[https://books.google.com.au/books?id=BjBQvlPm_I0C&pg=PA154&lpg=PA154&dq=penang+%22white+man's+grave%22&source=web&ots=TOsezRDvph&sig=ltygUD4uRpjuF3NQeImk2YsZpSw&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=2&ct=result Malaysia Handbook: The Travel Guide]|publisher=Footprint Travel Guides|year=2002|isbn=1903471273}}</ref><ref>http://www.asiaexplorers.com/malaysia/francislight_biography.htm</ref> [[ಚಿತ್ರ:Cenotaph_in_penang.JPG|thumb|307x307px|ಎಸ್ಪ್ಲೇನೇಡ್ ನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಮರ I ರ ಸೈನಿಕರ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಕಟ್ಟಿದ ಶೂನ್ಯ ಸಮಾಧಿ.]] ಲೈಟ್ ನ ಮರಣಾನಂತರ ಲೆಫ್ಟನಂಟ್ ಕರ್ನಲ್ [[ಸಹಾಯ:Disambiguation|ಆರ್ತರ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲಿ]] ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆ ಬಂದಿಳಿದು ದ್ವೀಪದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ನಿಂತ. ಆಗ 1800 ಲೆಫ್ಟನಂಟ್-ಗವರ್ನರ್ ಸರ್ ಜಾರ್ಜ್ ಲೆಥ್ ಈ ಕಾಲುವೆಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಒಂದಿಷ್ಟು ಭೂಮಿ ಪಡೆದು ದಾಳಿಗಳ ವಿರುದ್ದ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು.ಅದನ್ನು ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲಿ (ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈ)ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸ್ವಾಧೀನದ ನಂತರ ಕೇದಹ್ ದ ಸುಲ್ತಾನ್ ನ ಗೌರವ ಧನವನ್ನು ಪ್ರತಿವರ್ಷ 10,000 ಸ್ಪ್ಯಾನಿಶ್ ಡಾಲರ್ ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲಾಯಿತು. ಇಂದೂ ಕೂಡಾ ಪೆನಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು RM 18,800.00 ನ್ನು ಕೇದಹ್ ಸುಲ್ತಾನ ಗೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ನೀಡುತ್ತದೆ.<ref name="visitpenang.gov.my" /> ಸುಮಾರು 1826 ರಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಮಲಕ್ಕಾ ಮತ್ತು [[ಸಿಂಗಾಪುರ್|ಸಿಂಗಾಪೂರ್]] ಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಆಡಳಿತದಡಿ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ಸ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ಸ್ ಗಳಾದವು.ನೇರವಾದ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಕಾಲೊನಿಯಲ್ 1867 ರ ನಿಯಮದಡಿ ಬಂದವು. ಮೊದಲ ವಿಶ್ವಯುದ್ದದ ಪೆನಾಂಗ್ ಸಮರದಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನ್ ಹೋರಾಟಗಾರ SMS ಎಂಡೆನ್ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಯುದ್ದ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಮುಳುಗಿಸಿದ.<ref>ಮುಕೆ, ಹೆಲ್ಲುಮುತ್ ವೊನ್. ದಿ ಎಂಡನ್-ಅಯೆಶಾ: ಜರ್ಮನ್ ರೇಡರ್ಸ್ ಇನ್ ದಿ ಸೌತ್ ಸೀಸ್ ಅಂಡ್ ಬಿಯಾಂಡ್, 1914. ಅನ್ನಪೊಲಿಸ್: ನಾವಲ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ ಪ್ರೆಸ್, 2000. ISBN 0-688-16894-9</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ಎರಡನೆಯ [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ|ವಿಶ್ವಯುದ್ದ II]] ದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ವಿಮಾನಬಾಂಬುಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗಬೇಕಾಯಿತು.ನಂತರ 1941 ರ 17 ಡಿಸೆಂಬರ್ ನಲ್ಲಿ ದಾಳಿಖೋರ ಜಪಾನಗೆ ಶರಣಾಯಿತು.ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ರು ಸಿಂಗಾಪೂರ್ ಪಡೆದು ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನನ್ನು'' ಮುಕ್ತ ನಗರ'' ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು.<ref>[http://ww2db.com/battle_spec.php?battle_id=47]</ref> ಜಪಾನ್ ನ ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೆ ಬಂದ ಪೆನಾಂಗ್ ಅತ್ಯಂತ ಭಯ,ಹಸಿವು ಮತ್ತು ನರಹತ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಯಿತು.ಇಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಸ್ಥಳೀಯ ಚೈನೀಯರನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಸಲಾಗಿತ್ತು.<ref>http://ww2db.com/battle_spec.php?battle_id=47</ref><ref>{{Cite web |url=http://penangstory.net.my/docs/Abs-PaulHKratoska.doc |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2015-03-11 |archive-date=2014-08-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140810062218/http://penangstory.net.my/docs/Abs-PaulHKratoska.doc |url-status=dead }}</ref> {{clear}} {| class="wikitable" align="right" ! Incorporated into ! Date |- |style="background: #E55B3C;"| '''Straits Settlements''' | 1826 |- | style="background: #E55B3C;"|'''ಕ್ರೌನ್ ಕಾಲೊನಿ''' | 1867 |- |style="background: #E55B3C;"| '''ಜಪಾನಿಗಳ ಸ್ವಾಧೀನ''' | 22 ಡಿಸೆಂಬರ್‌ 1954 |- |style="background: #E55B3C;"|'''ಮಲಯನ್ ಯುನಿಯನ್''' | 1 ಏಪ್ರಿಲ್ 1946 |- | style="background: #E55B3C;"|'''ಫೆಡರೇಶನ್ ಆಫ್ ಮಲಯ''' | 31 ಜನವರಿ 1948 |- |style="background: #E55B3C;"| '''ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ''' | 7 ಆಗಸ್ಟ್‌ 2003 |- |style="background: #E55B3C;"| '''ಮಲೆಷ್ಯಾ''' | 16 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1963 |- |} ಯುದ್ದದ ಅನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ರು ಕೊನೆಗೆ ವಾಪಸಾದರು.1946 ರಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಮಲಯನ್ ಯುನಿಯನ್ ಆಗಿ ಮರುಸಂಘಟನೆಯಾಯಿತು.ಇದು 1948 ರಲ್ಲಿ ಫೆಡರೇಶನ್ ಆಫ್ ಮಲಯದ ರಾಜ್ಯವಾಗುವ ವರೆಗೂ ಅದು ಹಾಗೆಯೇ ಇತ್ತು.ಅದಕ್ಕೆ 1957 ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ದೊರಕಿತು.ಹೀಗೆ 1963 ರಲ್ಲಿ [[ಮಲೇಶಿಯ|ಮಲೆಷ್ಯಾ]]ದ ಭಾಗವಾಯಿತು.<ref name="visitpenang.gov.my"/> MCAಪಕ್ಷದ ವೊಂಗ್ ಪೊವ್ ನೀ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು.<ref>{{Cite web |url=http://www.highbeam.com/doc/1P1-82687504.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-08-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110812041024/http://www.highbeam.com/doc/1P1-82687504.html |url-status=dead }}</ref> ಈ ದ್ವೀಪವು 1969 ರ ವರೆಗೆ ಮುಕ್ತ ಬಂದರು ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.igeorgetownpenang.com/opinion/333-rekindling-a-ports-glory-days |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2012-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121101082413/http://www.igeorgetownpenang.com/opinion/333-rekindling-a-ports-glory-days |url-status=dead }}</ref> ದ್ವೀಪದ ಮುಕ್ತ ಬಂದರು ರಚನೆಯನ್ನು ಹಿಂಪಡೆದ ನಂತರವೂ ಅಂದರೆ 1970 ರಿಂದ 1990 ರ ವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಲಿಮ್ ಚೊಂಗ್ ಎಯು ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದರು.ದ್ವೀಪದ ಆಗ್ನೇಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ವಲಯ ಬಯಾನ್ ಲೆಪಾಸ್ ನ್ನು ಮೂಲವಾಗಿಸಲಾಯಿತು.<ref>http://www.mymalaysiabooks.com/penang/mypenang_history.htm</ref> ಆಗಿನ ಇಂಡಿಯನ್ ಒಸಿಯನ್ ಸುನಾಮಿ 2004 ರ ಬಾಕ್ಸಿಂಗ್ ದಿನಾಚರಣೆಯಂದು ಸಂಭವಿಸಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕರಾವಳಿಗಳ ಮೇಲೆ ಅಪ್ಪಳಿಸಿ 52 ಜನರನ್ನು ಬಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು.(68 ಜನರು ಮಲೆಷ್ಯದವರು)<ref>{{Cite web |url=http://www.geoscience-environment.com/tsunami/tsunami_intro.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-07-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110711085349/http://www.geoscience-environment.com/tsunami/tsunami_intro.pdf |url-status=dead }}</ref> ಜುಲೈ 7,2008 ರಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ರಾಜಧಾನಿ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನನ್ನು [[ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಯೋಗ|UNESCO]]ದ ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಲೆಕ್ಕಾದೊಂದಿಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ''"ಒಂದು ಪುರಾತತ್ವದ ಅಪರೂಪದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಪಟ್ಟಣ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ.ಏಷ್ಯಾ'' ದ ಪಶ್ಚಿಮ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ್ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ವಿರಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳಿಲ್ಲ."<ref>{{cite news|url=http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=43036&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|publisher=UNESCO|title=Eight new sites, from the Straits of Malacca, to Papua New Guinea and San Marino, added to UNESCO’s World Heritage List|accessdate=2008-07-07|date=2008-07-07}}</ref> == ಭೂಗೋಳ == [[ಚಿತ್ರ:Penang-labels.svg|300px|thumb|right|ಪೆನಾಂಗ್ ನಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿದ್ದು.]] === ಸ್ಥಳಾಕೃತಿ ವಿವರಣೆ === ರಾಜ್ಯವು ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿದೆ: * ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ ('''ಪುಲೌ ಪಿನಂಗ್''' ಮಲಯದಲ್ಲಿ): ಸ್ಟ್ರೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಮಲಕ್ಕಾದಲ್ಲಿ 293 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಳ ವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ; ಮತ್ತು * ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ (ಇದನ್ನು ಮಲಯಾದಲ್ಲಿ '''ಸೆರಂಗ್ ಪೆರೈ ''' ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ): ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶದ ಹಿನ್ನಾಡು ವಲಯದ ಕಿರಿದಾದ ಪ್ರದೇಶ 753 ಚದುರು ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವರೆಗೆ ಅಂದರೆ ಅದರ ಕಿರಿದಾದ 4 ಕಿಮೀ ಅ(2.5ಮೈಲು)ಅಗಲವಾಗಿದೆ.). ಇದು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಕೇದಹ ದಿಂದ ಪೂರ್ವ ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ಗಡಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದೆ.(ಇದಕ್ಕೆ ಮುಡಾ ನದಿ), ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಪೆರಕ್ ಗಳಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ ಮತ್ತು ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ಮಧ್ಯದ ನೀರಿನ ಭಾಗವು [[ಸಹಾಯ:Disambiguation|ಉತ್ತರ ಚಾನಲ್]] ಇದು ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನ ಉತ್ತರಕ್ಕಿದೆ.ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಚಾನಲ್ ಗಳನ್ನು ಅದರ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪವು ಅಸಹಜ ಆಕಾರ ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿ ಗ್ರ್ಯಾನೈಟ್ ಗಣಿ,ಕಡಿದಾದ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಅರಣ್ಯಪ್ರದೇಶವನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕರಾವಳಿಯ ಮೈದಾನ ಪ್ರದೇಶವು ಈಶಾನ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಐದು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ: * '''ಈಶಾನ್ಯದ''' ಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಯ ತಾಣವು ತ್ರಿಕೋನಾಕಾರದ ಭೂಶಿರವನ್ನು ರಾಜ್ಯ ರಾಜಧಾನಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ಜನಸಾಂದ್ರತೆಯುಳ್ಳ ನಗರದಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ,ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಪೆನಾಂಗ್ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. * ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ '''ಆಗ್ನೇಯ ''' ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಾವಿನ ತೋಪುಗಳು ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿದ್ದವು.ಆದರೀಗ ಆ ಭಾಗ ಪಟ್ಟಣವಸತಿ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. * '''ವಾಯವ್ಯ ''' ಭಾಗದ ಕರಾವಳಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಮರಳಿನಿಂದಾವೃತ ಸುಂದರ ಸಮುದ್ರ ತಟವಿದ್ದು,ಸುಂದರ ರೆಸಾರ್ಟ್ ಹೊಟೆಲುಗಳ ಸಾಲಿದೆ. * '''ನೈಋತ್ಯ ''' ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೊರವಲಯವು ಸುಂದರ ಪ್ರಕೃತಿ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುವುದಲ್ಲದೇ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಹಳ್ಳಿಗಳು,ಹಣ್ಣಿನ ತೋಟಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶಾಲ ಮರಗಳ ತೋಪುಗಳ ಸಾಲು ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. * '''ಕೇಂದ್ರಭಾಗ''' ವು ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದ್ದು ಪಶ್ಚಿಮ ಪರ್ವತದ ಶಿಖರವನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ.(ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ಪರ್ವತದ ಭಾಗ)ಇದು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಸುಮಾರು 830 ಮೀಟರ್ ಮೇಲಿದ್ದು ಪ್ರಮುಖ ಅರಣ್ಯವಲಯವಾಗಿದೆ.<ref>ನಸುಶನ್, ಖೂ: ದಿ ಸುಅಸ್ಟೇನೇಬಲ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್. ಪೆನಾಂಗ್: IIED, 2001|</ref> ವೆಲ್ಲೆಲ್ಸೆ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ನ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗವು ಪೆನಾಂಗ್ ಪ್ರದೇಶವನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ.ಅದು ಬುಕಿಟ್ ಮೆರ್ಟಾಜಾಮ್ ನ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಈ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಕೆಳಗಿರುವ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ.<ref>http://www.penang-traveltips.com/geography.htm</ref> ಇಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲ-ಉದ್ದದ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶವಿದ್ದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗ ಮರದ ತೋಪಿನಿಂದಾವೃತವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ನಗರ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಪೆರೈ ನದಿಯಗುಂಟ ಹರಡಿದ್ದು ಎದುರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.ಸುಮಾರು 3 ಕಿ.ಮೀ (ಎರಡು ಮೈಲಿ)ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಚಾನಲ್ ಗೆ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಜಾಗೆಯ ಕೊರತೆ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಹಲವಾರು ಭೂಸುಧಾರಣಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.ನಗರದ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಳಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ತಾಜುಂಗ್ ಟೊಕೊಂಗ್,ಜೆಲುಟೊಂಗ(ಸದ್ಯ ಜೆಲುಟೊಂಗ್ ಎಕ್ಸಪ್ರೆಸ್) ವೇ ಮತ್ತು ಕ್ವೀನ್ಸ್ ಬೇ ನಿರ್ಮಾಣ ನಡೆದಿದೆ. ಕರಾವಳಿಯುದ್ದದ ಪ್ರವಾಹ ಮತ್ತು ಹೂಳು ತುಂಬುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಈ ಯೋಜನೆಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶದ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿನ ತಾಜುಂಗ್ ಟೊಕೊಂಗ್ ಸುಧಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಇಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿವೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.thesundaily.com/article.cfm?id=42518 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-01-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100127102342/http://www.thesundaily.com/article.cfm?id=42518 |url-status=dead }}</ref> === ಪಟ್ಟಣಗಳು === '''ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ''' ಏರ್ ಇಟಾಮ್ - ಬಲಿಕ್ ಪುಲೌ - ಬಂಡಾರ್ ಬಾರು ಬಾರು ಏರ್ ಇಟಾಮ್ - ಬಾಟು ಫೆರಿಂಘಿ - ಬಾಟು ಮೌಂಗ - ಬಾಟು ಲಾಚಾಂಗ್ - ಬಯಾನ ಬಾರು - ಬಯಾನ್ ಲೆಪಾಸ್ - ಗೆಲುಗೊರ್ - ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ - ಗ್ರೀನ್ ಲೇನ್ - ಗರ್ನಿಯ್ ಡ್ರೈವ್ - ತಾಜುಂಗ್ ಟೊಕೊಂಗ್ - ಜೆಲುಟೊಂಗ್ - ಪಾಂಟೈ ಅಕೆಹ್ - ಪಾಯಾ ತೆರುಬಾಂಗ್ - ಪುಕೌ ಟಿಕಸ್ - ಪುಲೌ ಬೆಟೊಂಗ್ - ಸುಂಗೈ ಎರಾ - ಸುಂಗೈ ಡುವಾ - ಸುಂಗೈ ನಿಬೊಂಗ್ - ತಾಜುಂಗ್ ಬಂಗಹ್ - ತಾಜುಂಗ್ ಟೊಕೊಂಗ್ - ತೆಲುಕ್ ಬಹಂಗ್ '''ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲಿ ಪ್ರಾಂತ''' ಅಲ್ಮಾ ಬೆಗಾನ್ ಅಜಮ್ - ಬೆಗಾನ್ ಲುವಾರ್ - ಬಾಟು ಕಾವಾನ - ಬುಕಿಟ್ ಮೆರ್ಟಾಜಾಮ್ - ಬುಕಿಟ್ ಮಿನ್ಯಾಕ್ - ಬಟರ್ ವರ್ತ್ - ಜಾವಿ - ಜುರು - ಕೆಪಲಾ ಬಟಾಸ್ - ಮಾಕ್ ಮ್ಯಾಂಡಿನ್ - ನಿಬೊಂಗ್ ಟೆಬೆಲ್ - ಪರ್ಮಾಟಾಂಗ್ ಪೌಹು - ಪೆರೈ - ಸೆಬರಂಗ್ ಜಯಾ - ಸಿಂಪಾಂಗ್ ಅಂಪಾಟ್ - ಸುಂಗೈ ಬಾಕಾಪ್ - ಬುಕಿಟ್ ತಂಬುನ್ - ಪೆನಗಾ - ಪೆರಮಾಟಾಂಗ್ ಟಿಂಗ್ಗಿ === ಪೆನಾಂಗ ನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮೆಟ್ರೊಪೊಲಿ ಪ್ರದೇಶ(ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ಪಟ್ಟಣ ಕೂಟ) === {{Citations missing|section|date=December 2007}} [[ಚಿತ್ರ:Pg2.jpg|thumb|1100x1100px|ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪದ ಮೇಲಿನ ಗೆಲುಗೊರ್ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನ ವೈಮಾನಿಕ ನೋಟ]] ಮಲೆಷ್ಯಾದ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಫಿಜಿಕಲ್ ಪ್ಲಾನ್ '''ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಗರಕೂಟ''' ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮೆಟ್ರೊಪಾಲಿಟಿನ್ ಭಾಗವು ನಗರೀಕರಣವಾದ ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ,ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈ,ಸುಂಗೈ ಪೆಟಾನಿ,ಕುಲಿಮ್ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸುಮಾರು ಎರಡು ದಶಲಕ್ಷ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿರುವ ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಎರಡನೆಯ ದೊಡ್ಡ ಮೆಟ್ರೊಪಾಲಿಟಿನ್ ಆಗಿದೆ.ಕೌಲಾಲಂಪೂರ್ ನ (ಕ್ರ್ಲಾಂಗ್ ವ್ಯಾಲಿ)ಯ ಪಟ್ಟಣ ನಗರಕೂಟದ ನಂತರ ಇದರ ಸ್ಥಾನವಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&geo=-152&srt=npan&col=aohdq&va=&pt=a|title=Malaysia: metropolitan areas|work=[[World Gazetteer]]|accessdate=2008-07-14|archiveurl=https://archive.today/20121205095615/http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&geo=-152&srt=npan&col=aohdq&va=&pt=a|archivedate=2012-12-05|url-status=dead}}</ref> ಈ ನಗರ ರ್ಪದೇಶವು ನಾರ್ದರ್ನ್ ಕಾರಿಡಾರ್ ಎಕಾನಾಮಿಕ್ ರಿಜನ್ (NCER)ನ ಒಟ್ಟು ಪಟ್ಟಣ ಭಾಗವಾಗಿದೆ.ಮಲೆಷ್ಯದಲ್ಲಿನ ಮೂರು ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನೂ ನೈಂತ್ ಮಲೆಷಿಯನ್ ಪ್ಲಾನ್ (ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಂಚವಾರ್ಷಿಕ ಯೋಜನೆ)ಯಲ್ಲಿ ಗುರ್ತಿಸಲಾಗಿದೆ. NCER ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.(ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ ಮತ್ತು ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈ), ಕೇದಹ್ (ಅಲೊರ್ ಸ್ಟಾರ್, ಸುಂಗೈ ಪೆಟಾನಿ ಮತ್ತು ಕುಲಿಮ್), ಪೆರಿಲಿಸ್ (ಕಂಗರ್) ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಪೆರಕ್.<ref>http://www.ncer.com.my/</ref> ಆದರೆ ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರ ನಿಯಂತ್ರಿತ ಬರಿಸನ್ ನಾಸಿನಲ್,2008 ರಲ್ಲಿನ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಬದಲಾವಣೆ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಪೆನಾಂಗ್ ಹೊರವಲಯದ ರಿಂಗ್ ರೋಡ್ ಕಾಮಗಾರಿ ಮತ್ತು ಪೆನಾಂಗ್ ಮೊನೊರೇಲ್ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ವಿಳಂಬ ಮಾಡಿತು.ಆರ್ಥಿಕ ಹಿನ್ನಡೆ ಕಾರಣ ನೀಡಿ ಇದನ್ನು ಮುಂದೂಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2008/6/27/parliament/21670394&sec=parliament|title=Projects ‘will go on in good times’|work=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=2021-09-01|archive-date=2012-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20121031182517/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2008%2F6%2F27%2Fparliament%2F21670394&sec=parliament|url-status=dead}}</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ಗ್ಲೊಬಲ್ ಸಿಟಿ ಸೆಂಟರ್ (PGCC)NCERನ ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ತಮ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಗೋಪುರಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಇದರ ಬೃಹತ್ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.ಆದರೆ ಪೆನಾಂಗ್ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ 2008 ರಲ್ಲಿ ಹಲವು ಆರ್ಥಿಕ ಕಾರಣ ನೀಡಿ ಇದನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿತು. ಇದು PGCC ಮತ್ತೆ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಂಡು ಮರುಜೀವ ಕೊಡುವ ವರೆಗೂ ಈ ಯೋಜನೆ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿಯಲಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2008/9/3/nation/22226218&sec=nation|title=Guan Eng: PGCC as good as dead|work=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=2021-09-01|archive-date=2012-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20121031182249/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2008%2F9%2F3%2Fnation%2F22226218&sec=nation|url-status=dead}}</ref> === ದೂರದ ಸಣ್ಣದ್ವೀಪಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ === ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಕರಾವಳಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಹಲವಾರು ಸಣ್ಣ ದ್ವೀಪಗಳಿವೆ.ಅದರಲ್ಲಿ ಪುಲೌ ಜೆರೆಜಾಕ್ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡದೆನ್ನಬಹುದು.ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪದ ಕಿರು ಕಾಲುವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿ ನಡುವೆ ಇದು ಪ್ರತಿಷ್ಟಾಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಇದು ಕುಷ್ಠರೋಗಿಗಳ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದವರನ್ನಿಡುವ ಕಾಲೊನಿಯಾಗಿತ್ತು.ಆದರೀಗ ಆಕರ್ಷಣೀಯ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವಾಗಿ ಜಂಗಲ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸ್ಪಾ ಕ್ರೀಡೆಗಳಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನುಳಿದ ದ್ವೀಪಗಳೆಂದರೆ: ಪುಲೌ ಅಮಾನ್ - ಪುಲೌ ಬೆಟೊಂಗ್ - ಪುಲೌ ಗೆಡುಂಗ್ - ಪುಲೌ ಕೆಂಡಿ (ಹವಳ ದ್ವೀಪ) - ಪುಲೌ ರಿಮೌ === ಹವಾಗುಣ === ಪೆನಾಂಗ್ ವರ್ಷದುದ್ದಕ್ಕೂ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಮಳೆಕಾಡು ಹವಾಮಾನದ ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯಪ್ರಕಾಶದ ಹವಾಗುಣದೊಂದಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಮಳೆಗಾಲ ಪಡೆದಿದೆ.ಅದರಲ್ಲೂ ನೈಋತ್ಯದ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಗಳು ಏಪ್ರಿಲ್ ನಿಂದ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಮಳೆ ತರುತ್ತವೆ. ಈ ಹವಾಮಾನವು ಬಹುತೇಕ ಸುತ್ತಲಿನ ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಗಾಳಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಸುತ್ತಲಿನ ವಾತಾವರಣವು ಇಂಡೊನೇಶಿಯಾದ ಸುಮಾತ್ರಾದಿಂದ ಬೀಸುವ ಧೂಳಿನ ಕಣಗಾಳಿಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.ಇದು ಅರಣ್ಯ ಬೆಂಕಿಯನ್ನೂ ಹೊತ್ತು ತರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.ಇದರಿಂದಾಗಿ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ''ಮುಸುಕಿನ'' ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.planetark.org/dailynewsstory.cfm/newsid/17855/newsDate/23-Sep-2002/story.htm|title=Sumatra haze blankets northern Malaysia|date=2002-09-23|publisher=[[Planet Ark]]|accessdate=2008-07-19|archive-date=2011-05-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20110520160922/http://www.planetark.org/dailynewsstory.cfm/newsid/17855/newsDate/23-Sep-2002/story.htm|url-status=dead}}</ref> ಬಯಾನ್ ಲೆಪಾಸ್ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆಯು ತನ್ನ ಕಚೇರಿ ಮೂಲಕ ಅಗತ್ಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಉತ್ತರ ಮಲೆಷ್ಯಾದ ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.met.gov.my/index.php?option=com_content&task=view&id=93&Itemid=201 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2013-08-17 |archive-date=2011-01-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110110134008/http://www.met.gov.my/index.php?option=com_content&task=view&id=93&Itemid=201 |url-status=dead }}</ref> {| | | '''ಉಷ್ಣಮಾನ (ಹಗಲು)''' | 27&nbsp;°C-30&nbsp;°C |- | | '''ಉಷ್ಣಮಾನ (ರಾತ್ರಿ)''' | 22&nbsp;°C-24&nbsp;°C |- | | '''ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆ ಪ್ರಮಾಣ''' | 43 ಎಮ್‌ಎಮ್ |- | | '''ಸಾಪೇಕ್ಷ ಆರ್ದ್ರತೆ''' | 70%-90% |- |} <div class="center"> {{Weather box |location = Penang |metric first = Yes |single line = Yes |Jan low C = 23.2 |Feb low C = 23.5 |Mar low C = 23.7 |Apr low C = 24.1 |May low C = 24.2 |Jun low C = 23.8 |Jul low C = 23.4 |Aug low C = 23.4 |Sep low C = 23.2 |Oct low C = 23.3 |Nov low C = 23.3 |Dec low C = 23.4 |year low C = 23.5 |Jan high C = 31.6 |Feb high C = 32.2 |Mar high C = 32.2 |Apr high C = 31.9 |May high C = 31.6 |Jun high C = 31.4 |Jul high C = 31.0 |Aug high C = 30.9 |Sep high C = 30.4 |Oct high C = 30.4 |Nov high C = 30.4 |Dec high C = 30.7 |year high C = 31.2 |Jan record low C = 19 |Feb record low C = 19 |Mar record low C = 19 |Apr record low C = 20 |May record low C = 19 |Jun record low C = 20 |Jul record low C = 22 |Aug record low C = 21 |Sep record low C = 20 |Oct record low C = 20 |Nov record low C = 18 |Dec record low C = 20 |year record low C = 19.8 |Jan record high C = 37 |Feb record high C = 36 |Mar record high C = 36 |Apr record high C = 37 |May record high C = 35 |Jun record high C = 36 |Jul record high C = 35 |Aug record high C = 35 |Sep record high C = 36 |Oct record high C = 34 |Nov record high C = 35 |Dec record high C = 35 |year record high C = 35.5 |Jan rain mm = 69 |Feb rain mm = 72 |Mar rain mm = 146 |Apr rain mm = 221 |May rain mm = 203 |Jun rain mm = 178 |Jul rain mm = 192 |Aug rain mm = 242 |Sep rain mm = 356 |Oct rain mm = 383 |Nov rain mm = 232 |Dec rain mm = 114 |year rain mm = 200.7 |Jan precipitation days = 5 |Feb precipitation days = 6 |Mar precipitation days = 9 |Apr precipitation days = 14 |May precipitation days = 14 |Jun precipitation days = 11 |Jul precipitation days = 12 |Aug precipitation days = 14 |Sep precipitation days = 18 |Oct precipitation days = 19 |Nov precipitation days = 15 |Dec precipitation days = 9 |year precipitation days = 12.2 |source 1 = http://app2.nea.gov.sg/asiacities_malaysia.aspx National Environment Agency }} </div> == ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ == {| class="wikitable" style="float:right; font-size:90%; text-align:center;" |+ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆ<br />ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್ |- ! ಜನಗಣತಿ(ಗಣತಿ) ! ಜನಸಂಖ್ಯೆ |- | '''1786''' | 100 <ref>http://books.google.co.id/books?id=PaUNAAAAQAAJ&pg=PA404&lpg=PA404&dq=penang+population+1829&source=bl&ots=2hTXU6Ycvk&sig=SwYWEdhH0ihbNsgzorU6Tfe5feU&hl=id&ei=F9OqTLiNHomsvgOVo8SIBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=9&ved=0CDsQ6AEwCA#v=onepage&q=penang%20population%201829&f=false</ref> |- | '''1812''' | 26,107 <ref name="eastwestcenter.org">http://www.eastwestcenter.org/fileadmin/stored/pdfs/IGSCwp027.pdf</ref> |- | '''1820''' | 35,035 <ref name="eastwestcenter.org"/> |- | '''1842''' | 40,499 <ref name="eastwestcenter.org"/> |- | '''1860''' | 124,772 <ref name="eastwestcenter.org"/> |- | '''1871''' | 133,230 <ref name="eastwestcenter.org"/> |- | '''1881''' | $676 ಮಿಲಿಯನ್[53] |- | '''1891''' | 232,003 <ref name="eastwestcenter.org"/> |- | '''1901''' | 248,207 <ref>http://www.1911encyclopedia.org/Penang</ref> |- | '''1921''' | 292,484 <ref>http://books.google.co.id/books?id=wXawDquOlowC&pg=PA895&lpg=PA895&dq=penang+population+1920&source=bl&ots=cSDWABoOW1&sig=brGaNllLCosj_o8D_3y-gBEGcro&hl=id&ei=UBKnTOyyMZOuvgPQst3BDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CBYQ6AEwAQ#v=onepage&q=penang%20population%201920&f=false</ref> |- | '''1931''' | 340,259 <ref name="statoids.com">http://www.statoids.com/umy.html</ref> |- | '''1941''' | 419,047 <ref name="webcache.googleusercontent.com">https://web.archive.org/web/20140810062218/http://penangstory.net.my/docs/Abs-PaulHKratoska.doc</ref> |- | '''1947''' | 446,321 <ref name="webcache.googleusercontent.com"/> |- | '''1957''' | 572,100 <ref name="statoids.com"/> |- | '''1970''' | 776,124 <ref name="oecd.org">http://www.oecd.org/dataoecd/19/44/45496343.pdf</ref> |- | '''1980''' | 900,772 <ref name="oecd.org"/> |- | '''1991''' | 1,064,166 <ref name="oecd.org"/> |- | '''2000''' | 1,313,449 <ref name="oecd.org"/> |- | '''2010 (ಆರಂಭ.)''' | 1,773,442 <ref name="oecd.org"/> |- |} ಈ ರಾಜ್ಯವು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಪೆನಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರತಿ ಚದುರ ಕಿಲೊಮೀಟರ್ ಗೆ 1,695 ಜನರಿದ್ದಾರೆ.ಒಟ್ಟು 1,773,442 ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇದೆ. * ಸದ್ಯ ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ ದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 860,000 ಜ್ನಸಂಖ್ಯೆ ಇದ್ದು ಪ್ರತಿಕಿಲೊಮೀಟರ್ ಗೆ 2,935 ಜನರ ವಾಸವಿದೆ. [[ಮಲೇಶಿಯ|ಮಲೆಷ್ಯಾ]]ದಲ್ಲೇ ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇದ್ದು ಚದರ್ ಕಿ.ಮೀಗೆ ಅಧಿಕ ಜನಸಾಂದ್ರತೆಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ. * ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ, ಅಥವಾ '''ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈ''',ನಲ್ಲಿ 910,000 ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಇದೆ.ಪ್ರತಿ ಚದುರ ಕಿ.ಮೀಗೆ 1,208 ಜನರು ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಒಟ್ಟು ಜನಾಂಗೀಯ ಪ್ರಕಾರದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 2010<ref>{{cite web|url=http://www2.seri.com.my/Penang%20Statistics/2008/Q1%20-%20Jan-March%202008.pdf|format=PDF|title=Penang Statistics (Quarter 1, 2008)|year=2008|publisher=Socio-Economic & Environmental Research Institute|accessdate=2008-07-19|archive-date=2009-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20090514052912/http://www2.seri.com.my/Penang%20Statistics/2008/Q1%20-%20Jan-March%202008.pdf|url-status=dead}}</ref> ರಲ್ಲಿ: * ಮಲೈ: 762,580 (43%) * ಚೈನೀಸ್: 727,112 (41%) * ಇಂಡಿಯನ್: 168,447(9.5%) * ಇತರೆ: ** ಭೂಮಿಪುತ್ರ - ಅದರ್ ದಾನ್ ಮಲೈ: 8,867 (0.5%) ** ಅದರ್ ರೆಸಸ್: 8,867 (0.5%) ** ನಾನ್ ಮಲೇಶಿಯನ್ ಸಿಟಿಜನ್: 97,539 (5.5%) ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯರ ಪಾಲು ದೊಡ್ಡದಿದೆ.ಆದರೆ ಜನಾಂಗೀಯ ಸಂಖ್ಯೆಯಾಧಾರಿತ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಚೀನಿಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನೂ ಮೀರಿಸಿದೆ. ಆದರೆ 2010 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 40.9% ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದ್ದರೆ ಮಲೆಷ್ಯನ್ ರ ಸಂಖ್ಯೆ 43% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://thestar.com.my/news/story.asp?sec=nation&file=%2F2010%2F4%2F29%2Fnation%2F6150254 |title=ಚೀನೀಸ್ ನೋಲಾಂಗರ್ ಮೆಜಾರ್ಟಿ ರೇಸ್ ಇನ್ ಪೆನಾಂಗ್ |access-date=2021-09-01 |archive-date=2012-10-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121031182531/http://thestar.com.my/news/story.asp?sec=nation&file=%2F2010%2F4%2F29%2Fnation%2F6150254 |url-status=dead }}</ref> ಆದರೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಚೀನಿಯರೇ ಪಟ್ಟಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವದರಿಂದ ಅವರೇ ಹೆಚ್ಚು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳುತ್ತಾರೆ. [[ಚಿತ್ರ:Jewish Cemetery Penang Dec 2006 001.jpg|right|thumb|ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿನ ಜಿವಿಷ್ ಸ್ಮಶಾನ]] [[ಚಿತ್ರ:Lebuh Armenian Penang Dec 2006 001.jpg|left|thumb|ಆರ್ಮೇನಿಯನ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ (ಲೆಬ್ಯು ಆರ್ಮೇನಿಯನ್)]] ಕಾಲೊನಿಯಲ್ ಪದ್ದತಿಯಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಒಂದು ಕಾಸ್ಮೊಪಾಲಿಟಿನ್ ಸ್ಥಳವೆನಿಸಿದೆ. ಯುರೊಪಿಯನ್ ರಲ್ಲದೇ ಇನ್ನಿತರ ಬಹು ಜನಾಂಗೀಯ ಗುಣಲಕ್ಷಣದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯೂ ಇದೆ.ಅದರಲ್ಲೂ ಸಿಯಾಮೀಸ್, ಬರ್ಮೀಸ್, [[ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್|ಫಿಲಿಪಿನೊ]], [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ|ಸಿಲೊನೀಸ್]], ಯುರೇಸಿಯಾಗಳು, [[ಜಪಾನ್|ಜಪಾನಿ]]ಗಳು, ಸುಮತ್ರಾದವರು, ಅರಬ್, [[ಆರ್ಮೇನಿಯ|ಅರ್ಮೇನಿಯ]] ಮೂಲದವರು, ಮತ್ತು ಪಾರ್ಸೀ ಜನರಿದ್ದಾರೆ.<ref>http://www.penangstory.net.my/mino-content-papermanecksha.html</ref><ref>{{Cite web |url=http://rihlah.nl.sg/Paper/Abdur-Razzaq%20Lubis.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2012-01-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120131071722/http://rihlah.nl.sg/Paper/Abdur-Razzaq%20Lubis.pdf |url-status=dead }}</ref> ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ್ದಾದರೂ ಜರ್ಮನ್ ಜನಾಂಗದವರು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>ನಾಸುಶನ್, ಖೂ ಸಲ್ಮಾ. ''ಮೋರ್ ದ್ಯಾನ್ ಮರ್ಚಂಟ್ಸ್''. ಮಲೆಷ್ಯಾ: ಅರಿಕಾ ಬುಕ್ಸ್, 2006. ISBN 0-688-16894-9</ref> ಈ ಜನಾಂಗದವರೂ ಅನ್ಯರಂತೆ ಕಾಣದೇ ಅಲ್ಲಿನ ಬೀದಿ,ರಸ್ತೆ ಓಣಿಗಳಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಜನಾಂಗೀಯ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬರ್ಮೀಸ್ ಬುದ್ದ ದೇವಾಲಯ,ಸಿಯಾಮ್ ರಸ್ತೆ,ಅರ್ಮೇನಿಯನ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್,ಅಚೀನ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಮತ್ತು ಗೊಟ್ಟೆಲಿಬ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ಆದರೆ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ|ವಿಶ್ವಯುದ್ದ II]] ರ ಮೊದಲು ಜಿವಿಷ್ ರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯುಳ್ಳ ಕಾಲೊನಿಯಿತ್ತು ಆದರೆ ಇಂದು ಕೆಲವೇ ಕೆಲ ಜಿವಿಷ್ಯ್ ರು ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ.<ref>http://www.penangstory.net.my/mino-content-paperhimanshu.html</ref><ref>http://www.jewishtimesasia.org/community-spotlight-topmenu-43/malaysia/330-penang-communities/1497-one-familys-world-of-judaism-in-malaysia</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಸದ್ಯ ವಿದೇಶದಿಂದ ಬಂದು ನೆಲೆ ನಿಂತವರ ಸಂಖ್ಯೆಯೂ ಅಧಿಕವಾಗಿದೆ.ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಪಾನ್,ವಿವಿಧ ಏಷಿಯನ್ ದೇಶಗಳವರು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟೇನ್ ನಿಂದ ಜನರು ಬಂದಿಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಮಲೆಷ್ಯಾ ಮಾಯ್ ಸೆಕೆಂಡ್ ಹೋಮ್ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಹಲವರು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.penangexpat.com/index.php?option=com_content&view=article&id=53&Itemid=30 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2013-08-17 |archive-date=2010-10-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101016091657/http://www.penangexpat.com/index.php?option=com_content&view=article&id=53&Itemid=30 |url-status=dead }}</ref> === ಪೆರನಾಕಾನ್ === [[ಚಿತ್ರ:Restaurant serving Baba-Nyonya cuisine (Penang).jpg|thumb|ಬಾಬಾ-ನಿಯೊನ್ಯಾ ಅಡಿಗೆ ಒದಗಿಸುವ ಹೊಟೆಲ್.]] ಪೆರನಕನ್ ರೂ ಕೂಡಾ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಚೀನೀಸ್ ಅಥವಾ ಬಾಬಾ-ನ್ಯೊನ್ಯಾ ಸಹ ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆ ಬಂದ ಆರಂಭಿಕ ಚೀನೀ ವಲಸೆಗಾರರ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ.ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇವರು ಮಲಕ್ಕಾ [[ಸಿಂಗಾಪುರ್|ಸಿಂಗಾಪೂರ್]] ಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಬಂದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಭಾಗಶಃ ಮಲಯಾದ ಪದ್ದತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತಾರೆ.ಹೀಗಾಗಿ ಅವರು ಚೀನಿಸ್-ಮಲಯದ ಮಿಶ್ರ ಭಾಷೆ ಅಂದರೆ ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ಹೊಕ್ಕಿನ್ ಗೆ ಹಲವು ಹೊಸ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ "''ಆಹ್ ಬಹ್'' " ಅಂದರೆ ಶ್ರೀಮಾನ್ ಅಂದರೆ ಪುರುಷನಿಗೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವ "''ಬಾಬಾ'' ") ಈ ಪೆರನಕನ್ ಸಮೂದಾಯವು ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿ,ಉಡುಪು,ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು,ಚಿತ್ರಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಈ ಪೆರಕನ್ ಚೀನೀಸ್ ಮುಸ್ಲಿಮ್ಸ್ ಅಲ್ಲ ಆದರೆ ವಿಚಿತ್ರ ಪ್ರಾಚೀನ ಪೂಜಾ ವಿಧಾನ ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.ಆದರೆ ಪ್ರಾಚೀನ ಚೀನೀಸ್ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಕ್ರಿಶ್ಚಯನ್ನ್ ರಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://thestar.com.my/metro/story.asp?file=%2F2007%2F9%2F28%2Fnorth%2F19015751&sec=north |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-09-01 |archive-date=2011-06-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110622060843/http://thestar.com.my/metro/story.asp?file=%2F2007%2F9%2F28%2Fnorth%2F19015751&sec=north |url-status=dead }}</ref> ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನು ಆಂಗ್ಲೊಫೊನ್ ಎಂದು ಹೆಮ್ಮೆಯಿಂದ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.ಆದರೆ ಹೊಸದಾಗಿ-ಬಂದ ''ಚೀನಾಜನ '' ಅಥವಾ ''ಸಿಂಖೆನ್ '' ಸಮೂದಾಯದಿಂದ ದೂರವಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೀಗ ಈ ಪೆರನಕನ್ ಜನರು ಸದ್ಯ ಅಳಿದುಹೋಗಿದ್ದರೆ ಕೆಲವರು ಪ್ರಮುಖ ವಾಹಿನಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದಾರೆ,ಅಥವಾ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯೀಕರಣಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಅವರ ಇತಿಹಾಸ ಇಂದಿಗೂ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾಗಿದೆ.(ಪಿನಂಗ್ ಪೆರನಕನ್ ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ <ref>http://www.pinangperanakanmansion.com.my</ref> ಮತ್ತು ಚೆಯೊಂಗ್ ಫಾಟ್ ಟಿಜ್ ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ <ref>{{Cite web |url=http://www.penang-vacations.com/pinang-peranakan-mansion.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-07-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110715063052/http://www.penang-vacations.com/pinang-peranakan-mansion.html |url-status=dead }}</ref> ಕ್ಯುಸೆನ್ ವಿಶಾಲ ತಳಹದಿಯ ನ್ಯೊನ್ಯಾ ಕೆಬಯಾ ಪೋಷಾಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸೊಗಸಾದ ಕರಕುಶಲತೆಗಳು ಇಂದಿಗೂ ಅವರ ನೆನಪನ್ನೂ ತರುತ್ತವೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.hbp.usm.my/conservation/SeminarPaper/peranakan%20cina.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2016-10-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161027113202/http://www.hbp.usm.my/conservation/SeminarPaper/peranakan%20cina.html |url-status=dead }}</ref><ref>ಚೆಹ್ ಹ್ಯು -Fe’n. ಫೀನಿಕ್ಸ್ ರೈಜಿಂಗ್: ನ್ಯಾರೇಟಿವ್ಸ್ ಇನ್ ನೊನ್ಯಾ ಬೀಡ್ ವರ್ಕ್ ಫ್ರಾಮ್ ದಿ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ಸ್ ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ಸ್: ಮಲೆಷ್ಯಾ, 2010. ISBN 978-9971-69-468-5</ref> === ಭಾಷೆ === ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಭಾಷೆಗಳು ಅಲ್ಲಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ವರ್ಗಗಳು,ಸಾಮಾಜಿಕ ವಾತಾವರಣಗಳು ಮತ್ತು ಜನಾಂಗೀಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನೊಳಗೊಂಡಿವೆ,ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಇಂಗ್ಲೀಷ್, ಮ್ಯಾಂಡರಿನ್, ಮಲಯಾ, ಪೆನಾಂಗ್ ಹೊಕ್ಕಿನ್ ಮತ್ತು [[ತಮಿಳು|ತಮಿಳ]]. ಮ್ಯಾಂಡರಿನ್ ಚೀನೀಸ್-ಮಾಧ್ಯಮ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ,ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.penangnet.com/itravel1.shtml#language|title=Penang: The Language|year=2007|work=Introducing Penang|publisher=penangnet.com|accessdate=2008-07-18|archive-date=2010-08-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20100819170002/http://www.penangnet.com/itravel1.shtml#language|url-status=dead}}</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ಹೊಕ್ಕಿನ್ ಸುಮಾರಾಗಿ ಮಿನ್ನನ್ ಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಆರಂಭಿಕ ಚೀನಾ ವಲಸೆಗಾರರಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. [[ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ|ಇಂಡೊನೇಶೇಯ]]ನ್ ನಗರ ಮೆಡಾನ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವ ಭಾಷೆಗೆ ಇದು ಹೋಲಿಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ಮಿನ್ನನ್ ನ ಝಂಘುವೊ ಮೂಲದ ಭಾಷೆ ಇದು ಚೀನಾದ ಫುಜಿಯನ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಲಯ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಪಡೆದ ಎರವಲುಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹಲವು ಪೆನಾಂಗೈಟ್ಸ್ ಚೀನೀಯರಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಹೊಕ್ಕಿನ್ ನನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಚೀನಿಯರಲ್ಲದ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೊಕ್ಕಿನ್ ಭಾಷಾ ತರಬೇತಿ ಪದೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://thestar.com.my/metro/story.asp?file=%2F2009%2F7%2F30%2Fnorth%2F4383309&sec=North |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-09-01 |archive-date=2011-06-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604035057/http://thestar.com.my/metro/story.asp?file=%2F2009%2F7%2F30%2Fnorth%2F4383309&sec=North |url-status=dead }}</ref> ಬಹಳಷ್ಟು ಪೆನಾಂಗ್ ಹೊಕ್ಕಿನ್ ಭಾಷಿಕರು ಹೊಕ್ಕಿನ್ ನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾವಂತರಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಉತ್ತಮ (ಮ್ಯಾಂಡರಿನ್),ಚೀನೀಸ್,ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮತ್ತು/ಅಥವಾ ಮಲಯಾ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news|url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2008/7/16/nation/21831184&sec=nation|title=Penang Hokkien in peril|date=2008-07-16|work=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|accessdate=2008-07-18|archive-date=2008-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20080719021821/http://www.thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2008%2F7%2F16%2Fnation%2F21831184&sec=nation|url-status=dead}}</ref> ಇನ್ನುಳಿದ ಚೀನೀ ಭಾಷೆಗಳೆಂದರೆ ಕಂಟೊನೀಸ್ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕಾ ಗಳನ್ನೂ ಕೂಡಾ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಟೆಚೆವ್ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈಗಿಂತ ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿಯೂ ಕೇಳಿಬರುತ್ತದೆ. ಮಲಯಾ ಭಾಷೆಯು ಅಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಳೀಕರ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದು ಬಹುತೇಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ.ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಬ್ದಗಳಾದ "ಹ್ಯಾಂಗ್""ಡೆಪಾ" ಮತ್ತು "ಕುಪಂಗ್"ಇತ್ಯಾದಿ. "ಎ"ಯಿಂದ ಕೊನೆಯಾಗುವ ಯಾವುದೇ ಶಬ್ದೋಚ್ಚಾರಣೆಯನ್ನು ಒತ್ತು ನೀಡಿ ಮಾತನಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೊಲೊನಿಯಲ್ ಭಾಷೆಯಾದ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವಾಣಿಜ್ಯ,ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಗೀಷ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಧಿಕೃತ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ನ್ನು ಅಮೆರಿಕನ್ ಪ್ರಭಾವಿತ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಂಗ್ಲೀಷ್ (ಅಂದರೆ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮಿಶ್ರಣದ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯಾಗಿದೆ.) [[ಚಿತ್ರ:Kong Hock Keong Penang Dec 2006 002.jpg|thumb|ಕೊಂಗ್ ಹೊಕ್ ಕೆಯೊಂಗ್ ಟೆಂಪಲ್ ಇದು ಮೆರ್ಸಿ ದೇವತೆಯ ದೇವಾಲಯದಂತಿದೆ.ಚೀನಾದ ಬೌದ್ದ ಧರ್ಮ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಧರ್ಮ]] === ಧರ್ಮ === ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಅಧಿಕೃತ [[ಧರ್ಮ]] [[ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮ|ಇಸ್ಲಾಮ್]] ಆಗಿದ್ದು (60.4%,2000)ಇಸ್ಲಾಮ್ ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಯಾಂಗ್ ಡೆಪರ್ಟುವನ್ ಅಗೊಂಗ್,ಆಗಿದ್ದಾರೆ.ಆದರೆ ಇನ್ನಿತರ ಧರ್ಮಾಚಾರಣೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ [[ಬುದ್ಧ|ಬೌದ್ದ]] (33.6%, 2000), ಥೆರವಡಾದಲ್ಲಿ, ಮಹಾಯಾನಾ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಜ್ರಯಾನಾ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿವೆ, ತಾವೊಜಮ್, ಚೀನೀಸ್ ಜನಪದ ಧ್ಜರ್ಮ, [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ|ಹಿಂದೂ ತತ್ವ]] (8.7%), ಕ್ಯಾಥೊಲಿಜಮ್, ಪ್ರೊಟೆಸ್ತೆಂಟಿಜಮ್ (ಇದರಲ್ಲಿ ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಮೆಥಾಡಿಸ್ಟ್ಸ್, ಸೆವೆಂತ್-ಡೇ ಅಡ್ವೆಂಟಿಸ್ಟ್ಸ್, ಆಂಗ್ಲಿಕನ್, ಪ್ರೆಸ್ ಬೈಟಿರಿಯನ್ ಮತ್ತು ಬಾಪ್ಟಿಸ್ಟ್ಸ್) ಮತ್ತು [[ಸಿಖ್ ಧರ್ಮ]]- ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ಬಹು ಜನಾಂಗೀಯ ಧರ್ಮ ಸಹಿಷ್ಣುವತೆಗೆ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಾಗಿದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಒಕ್ಕೂಟವಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ದಲ್ಲಿ ಜಿವ್ಸ್ ಗಳ ಸಮೂದಾಯವೂ ಇದೆ.ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಜಲನ್ ಜ್ಕೈಯಲ್ ಅಬಿದಿನ್ (ಈ ಹಿಂದೆ ಇದನ್ನು ''ಜಲನ್ ಯಹುದಿ'' ಅಥವಾ ಜಿವಿಷ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು)<ref>{{Cite journal |last= |first= |author=Raimy Ché-Ross |authorlink= |coauthors= |title=A Penang Kaddish: The Jewish Cemetery in Georgetown - A case study of the Jewish Diaspora in Penang (1830s-1970s) |version= |pages= |publisher=The Penang Story – International Conference 2002 |date=April 2002 |url=http://www.penangstory.net.my/docs/Abs-RaimyCheRoss.doc |format=Word Document |id= |accessdate=2008-06-28 |archive-date=2008-08-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080819212014/http://www.penangstory.net.my/docs/Abs-RaimyCheRoss.doc |url-status=dead }}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Dewan Sri Penang.JPG|thumb|250px|right|ದಿ ದೆವಾನ್ ಶ್ರೀ ಪೆನಾಂಗ್]] == ಸರ್ಕಾರದ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು == ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ತನ್ನದೇ ಆದ ಶಾಸನ ಸಭೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಂಗ ಹೊಂದಿದರೂ ಅದಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ.ಮಲೆಷ್ಯಯಿನ್ ಫೆಡರೇಶನ್ ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಅದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಕಡಿಮೆ ಎನ್ನಬಹುದು.ಕಂದಾಯ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ. {{Main|Governance and law of Penang}} === ಕಾರ್ಯಾಂಗ === ಪೆನಾಂಗ್ ಈ ಮೊದಲು ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಸೆಟಲ್ ಮೆಂಟ್ ದೇಶದಲ್ಲಿನ ನಾಲ್ಕು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಂಶಸ್ಥ ಆಡಳಿತದ ಮಲಯಾ ಆಡಳಿತಗಾರ ಅಥವಾ ಸುಲ್ತಾನ ರನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಇನ್ನುಳಿದ ಮಲಕ್ಕಾದ ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳು ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಸೆಟಲ್ ಮೆಂಟ್ ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ ಸುಲ್ತಾನೇಟ್ ಆಡಳಿತ ಪೊರ್ಚಗೀಸ್ ಅವರು 1511 ರಲ್ಲಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಬೊರ್ನಿಯೊ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಸಭಾ ಮತ್ತು ಸರವಾಕ್ ಈ ಆಡಳಿತಕ್ಕೊಳಪಟ್ಟಿವೆ. ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಂಗದ ಪ್ರಮುಖ ಯಾಂಗ್ ಡಿ-ಪೆರ್ಟುವಾ ನೆಗೆರಿ (ರಾಜ್ಯಪಾಲ)ಇವರನ್ನು ಯಾಂಗ್ ಡಿ-ಪೆರ್ಟುವನ್ ಅಗೊಂಗ್ (ಮಲೆಷ್ಯಾದ ರಾಜ)ನೇಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸದ್ಯದ ಗವರ್ನರ್ ಟುನ್ ಡಾಟೊ ಸೆರಿ ಹಾಜಿ ಅಬ್ದುಲ್ ರಹಮಾನ್ ಬಿನ್ ಹಾಜಿ ಅಬ್ಬಾಸ್. ವಿಧಾನಸಭೆಯ ಮಂಡಲವನ್ನು ಚುನಾವಣೆ ಮೇರೆಗೆ ವಿಸರ್ಜಿಸುವ ಮಾಡುವ ಅಧಿಕಾರವಿರುತ್ತದೆ. ವಾಡಿಕೆಯಂತೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗವರ್ನರ್ ಮುಖಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರೂ ಅವರ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಸಾಂಕೇತಿಕ ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ನಿಜವಾದ ಆಡಳಿತಾಧಿಕಾರ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಂಗದ ಮಂಡಲಿಗಿದೆ.ಈ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನ ಮಂಡಲಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯಾಂಗದ ಸಹಕಾರವು ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಲ್ಲಿದ್ದು ಇವು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. {{Main|Chief Minister of Penang}} ಪೆನಾಂಗದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಲಿಮ್ ಗೌನ್ ಎಂಗ್ ಇವರುಡೆಮಾಕ್ರಾಟಿಕ್ ಆಕ್ಸನ್ ಪಾರ್ಟಿ (DAP) ಮೂಲಕ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಮಾರ್ಚ್ 8,2008 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ 12ನೆಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ DAP ಮೈತ್ರಿಕೂಟ ಮತ್ತು ಪರ್ತಿ ಕೆದಿಲನ್ ರಾಕ್ಯಾತ್ (PKR)ಇವು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಿದವು.ಅದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗುವ ಅವಕಾಶವು ರಾಜ್ಯದ ಶಾಸಕಾಂಗದಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಈ ಸ್ಥಾನ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ. ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪೆನಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅದರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ದಿನದಿಂದಲೂ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನವು ಮಲಯಾಅಲ್ಲದ ಚೀನೀಸ್ ಸಮೂದಾಯಕ್ಕೆ ದೊರಕಿದೆ. ==== ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳು ==== [[ಚಿತ್ರ:Penang_City_Hall.jpg|right|thumb|250x250px|ದಿ ಸಿಟಿ ಹಾಲ್ ಹೌಸಿಂಗ್ ದಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಐಲೆಂಡ್]] [[ಚಿತ್ರ:Dewan_Undangan_Negeri_Penang_Dec_2006_003.jpg|thumb|250x250px|ದಿ ಸ್ಟೇಟ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್]] ಪೆನಾಂಗ್ 1951 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಆಗಿನ ಮಲಯಾದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸಿತು.ಆದರೆ 1965 ರಲ್ಲಿ ಇಂಡೊನೇಶಿಯನ್ ಕಲಹಗಳ ಘಟನೆಯ ಹಿನ್ನಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆಗಳ ರದ್ದಾದ ನಂತರ ಸ್ಥಳೀಯ ಕೌನ್ಸಿಲ್ಲರ್ ಗಳನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವೇ ಆರಿಸಿ ಕಳಿಸುತ್ತಿದೆ.<ref>http://www.mysinchew.com/node/36823</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿವೆ,ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೊಣ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಐಲೆಂಡ್ (''ಮಜ್ಲಿಸ್ ಪೆರಬಂದರನ್ ಪುಲೌ ಪಿನಾಂಗ್'' ) [http://www.mppp.gov.my] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150205172441/http://www.mppp.gov.my/ |date=2015-02-05 }} ಮತ್ತು ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ (''ಮಜ್ಲಿಸ್ ಪೆರಬಂದರನ್ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ'' )[http://www.mpsp.gov.my] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050601033704/http://www.mpsp.gov.my/ |date=2005-06-01 }}. ಇವೆರಡೂ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಗಳು ಅಧ್ಯಕ್ಷ,ಒಬ್ಬ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು 24 ಕೌನ್ಸಿಲ್ಲರ್ ಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ನೇಮಿಸುತ್ತದೆ.ಕೌನ್ಸಿಲ್ಲರ್ ಗಳನ್ನು ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಗೆ ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.mppp.gov.my/latarbelakang |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101224023005/http://www.mppp.gov.my/latarbelakang |url-status=dead }}</ref> ರಾಜ್ಯವು 5 ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.ಇದು ಐವರು ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತದೆ: * '''ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ''' : ** ಈಶಾನ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ (''ಡರೆಹಾ ತೈಮೂರ್ ಲೌಟ್'' ) ** ನೈಋತ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆ (''ಡರೆಹ್ ಬರತ್ ಡಾಯಾ'' )ನೈಋತ್ಯ * '''ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ''' (ಈ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ): ** ಉತ್ತರದ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ ಜಿಲ್ಲೆ(''ಡರೆಹ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ ಉತರಾ'' ) ** ಕೇಂದ್ರ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ ಜಿಲ್ಲೆ (''ಡರಹ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ ತೆಂಗಹ'' ) ** ದಕ್ಷಿಣ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ ಜಿಲ್ಲೆ (''ಡರೆಹ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ ಸೆಲೆತಾನ್'' ) === ಶಾಸಕಾಂಗ === {{See also|State Seats Representatives, 12th Malaysian General Election#Penang}} {| class="wikitable" style="font-size:90%; text-align:center;" align="left" |- !ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ<br>ಮೈತ್ರಿಕೂಟ !ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ<br>ಅಸೆಂಬ್ಲಿ (ಸಭೆ) !ಡೆವಾನ್<br>ರಾಕ್ಯಾತ್ |- | ಬರಿಸನ್ ನ್ಯಾಸಿನಲ್ | 11 (27.5%) | 2 (15.4%) |- | ಪಕತನ ರಾಕ್ಯಾತ್ | 29 (72.5%) | 9 (69.2%) |- | ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್ | 0 (0%) | 2 (15.4%) |- | colspan="3" | ಮೂಲ: ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ. |- |} [[ಚಿತ್ರ:High_Court,_Penang_(2008).jpg|thumb|250x250px|ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿನ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಕಟ್ಟಡ]] ಒಂದುಗೂಡಿದ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗದ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಸ್ಟೇಟ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಮೆನ್ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇವರು ತಮ್ಮ ಸಭೆಯನ್ನು ನಿಯೊಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.(ಅಂದರೆ ಲೈಟ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ನಲ್ಲಿರುವ ''ದೆವಾನ್ ಅಂಡಂಗನ್ ನೆಗೆರಿ'' ) ಅದು 40 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ,ಡೆಮಾಕ್ರಾಟಿಕ್ ಆಕ್ಶನ್ ಪಾರ್ಟಿ,ಯಿಂದ 19;ಬರಿಸನ್ ನ್ಯಾಸಿನಲ್ನಿಂದ 11; ಪಾರ್ಟಿ ಕೆದಿಲಿಯನ್ ರಾಕ್ಯಾತ್ ನಿಂದ ಒಂಭತ್ತು ಸ್ಥಾನಗಳು ಮತ್ತು PASನಿಂದ ಒಂದು ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.ಇದು 2008 ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿನ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿದೆ. ಆಗ BN ನಿಂದ 2004 ರ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ 38 ಸ್ಥಾನಗಳು ಗಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು.ಆದರೀಗ ಅದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ದ ಫಲಿತಾಂಶ ಹೊರಬಿದ್ದಿದೆ.ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾ ನಂತರ ಎರಡನೆಯ ಬಾರಿ BN-ರಹಿತ ಅಧಿಕಾರ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ.ಈ ಮೊದಲು 1969 ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಮರುಕಳಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref>http://thestar.com.my/election/results/results.html</ref> ಮಲೆಷ್ಯಯಿನ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್,ನಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಒಟ್ಟು 13 ಚುನಾಯಿತ ಮೆಂಬರ್ಸ್ ಆಫ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಸಂಸದರನ್ನು ಡೆವಾನ್ ರಾಕ್ಯಾತ್ಗೆ ಕಳಿಸುತ್ತಾರೆ. (ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರಿಪ್ರೆಜೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್ ಜನಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳ ಸದನ), ಇವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳಾಗಿರುತ್ತದೆ.ಇಬ್ಬರು ಸೆನೇಟರ್ಸ್ ಗಳು ಡೆವಾನ್ ನೆಗರಾ ದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.(ಸೆನೇಟ್), ಇವರಿಬ್ಬರನ್ನು ಲೆಜಿಸ್ಲೇಟಿವ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯು ಮೂರು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. === ನ್ಯಾಯಾಂಗ === ಮಲೆಷ್ಯಿಯನ್ ಕಾನೂನು ಪದ್ದತಿ ಮೂಲ ಬೇರುಗಳು ಹತ್ತೊಂಭತ್ತನೆಯ ಶತಮಾನದ ಪೆನಾಂಗ್ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಹಿಂದೆ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ರಾಯಲ್ ಚಾರ್ಟರ್ 1807 ರಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆ ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೋರ್ಟ್ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಅನುಕೂಲ ಮಾಡಿತು. ಇದು ನಂತರ ಮೊದಲ ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೋರ್ಟ್ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳನ್ನು "ರೆಕಾರ್ಡರ್"ಮೂಲಕ ಹುದ್ದೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೋರ್ಟ್ ಫೊರ್ಟ್ ಕೊರ್ನ್ವಾಲ್ಲಿಸ್ ನಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿತು. ನಂತರ 31 ಮೇ 1808 ರಲ್ಲಿ ಉದ್ಘಾಟನೆಯಾಯಿತು. ಮಲಯದ ಮೊದಲ ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೋರ್ಟ್ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಸರ್ ಎಡ್ಮಂಡ್ ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ಮೊದಲ ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಆಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.(ನಂತರ ಜಡ್ಜ್)ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಸುಪ್ರೀಮ್ ಕೋರ್ಟ್ ನ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ 1808 ರಲ್ಲಿ ನೇಮಕವಾದರು. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಪದ್ದತಿಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಮಲಯಾದ ಮೂಲಕ 1951 ರಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.penangbar.org/history.php |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101120182201/http://www.penangbar.org/history.php |url-status=dead }}</ref> ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಾ-ನಂತರ ಮಲೆಶ್ಯಿಯನ್ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವಿಶಾಲ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಯಿತು. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಕೋರ್ಟ್ ಗಳು ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್,ಸೆಶೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸಿರಿಹೈ ಕೋರ್ಟ್ ಸಮಾನಾಂತರದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವಾಗಿದ್ದು ಇದು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೊಂದಿದೆ. == ಆರ್ಥಿಕತೆ == {| class="wikitable" style="float:right; font-size:82%;" |+ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಂದ ಉದ್ಯೋಗವಕಾಶ (%), 2008-2009 (Q3)<ref>ಲೇಬರ್ ಫೊರ್ಸ್ ಸರ್ವೆ,ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಸ್ಟ್ಯಾಸ್ಟಿಟಿಕ್ಸ್, ಮಲೆಷ್ಯಾ(2009)</ref> ! ಉದ್ಯಮ ! 2008 ! 2009 |- | '''ಕೃಷಿ, ಬೇಟೆಯಾಡುವಿಕೆ & ಅರಣ್ಯ''' | -1/8 | -1/8 |- | '''ಮೀನುಗಾರಿಕೆ''' | -1/8 | -1/8 |- | '''ಗಣಿಗಾರಿಕೆ & ಕಲ್ಲುಗಣಿಗಾರಿಕೆ''' | 0.1 | 0.2 |- | '''ತಯಾರಿಕೆ''' | ಅಪೋ‌2.7 | 29.9 |- | '''ವಿದ್ಯುತ್,ಅನಿಲ್ & ನೀರು ಪೂರೈಕೆ ''' | 0.6 | 0.4 |- | '''ನಿರ್ಮಾಣ''' | -1/8 | 6.4 |- | '''ಸಗಟು & ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ; ಮೋಟಾರು ದುರಸ್ತಿ '''<br />'''ವಾಹನಗಳು, ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ & ಗೃಹಬಳಕೆ ವಸ್ತುಗಳು ''' | [14] ^ [13]. | 17.6 |- | '''ಹೊಟೆಲುಗಳು & ರೆಸ್ಟಾರಂಟುಗಳು''' | 9.4 | ಅಪೋ‌2.7 |- | '''ಸಾರಿಗೆ, ದಾಸ್ತಾನು & ಸಂಪರ್ಕ''' | 5.1 | 7.2 |- | '''ಹಣಕಾಸು ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವ್ಯವಹಾರ ''' | 2.2 | 3.0 |- | '''ಆಸ್ತಿ ವಹಿವಾಟು, ಬಾಡಿಗೆ ನೀಡಿಕೆ & ವ್ಯವಹಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ''' | 5.5 | ಅಪೋ‌2.7 |- | '''ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಡಳಿತ & ಸುರಕ್ಷತೆ; '''<br />'''ಕಡ್ಡಾಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆ ''' | ~4 ದಶಲಕ್ಷ | -1/8 |- | '''ಶಿಕ್ಷಣ''' | ~4 ದಶಲಕ್ಷ | 5.1 |- | '''ಆರೋಗ್ಯ & ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯ ''' | 1.5 | -1/8 |- | '''ಇತರ ಸಮೂದಾಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ & ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸೇವೆ ''' | 2.9 | 2.6 |- | '''ಖಾಸಗಿ ಗೃಹೋದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ ನೌಕರರು ''' | -1/8 | 3.4 |- | '''ಒಟ್ಟು''' | '''100.0''' | '''100.0''' |- |} === ಉದ್ಯಮ === [[ಚಿತ್ರ:Komtar.jpg|thumb|200px|ಸುಮಾರು 65-ಅಂತಸ್ತಿನ ಕೊಮ್ಟಾರ್ ಗೋಪುರ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿನದು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಅತ್ಯಂದ ಎತ್ತರದ ಕಟ್ಟಡ ಮತ್ತು ಹೆಮ್ಮೆ]] ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಪೆನಾಂಗ್ ಮೂರನೆಯ ದೊಡ್ಡ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.ಸೆಲಂಗೊರ್ ಮತ್ತು ಜೊಹೊರ್ ನಂತರ ಇದರ ಸ್ಥಾನವಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://penangonlinedirectory.com/Navigation_first6/penang_economy_news.htm |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101107105228/http://www.penangonlinedirectory.com/Navigation_first6/penang_economy_news.htm |url-status=dead }}</ref> ಉತ್ಪಾದನಾ ವಲಯವು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಬಹುಮುಖ್ಯವಾದ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯಾಗಿದೆ.ಅದು ರಾಜ್ಯದ GDP (2000)ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ 45.9% ರಷ್ಟು ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ದ್ವೀಪದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗವು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಕೈಗಾರಿಕೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಪ್ರಸಿದ್ದವಾಗಿದೆ. (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಡೆಲ್, ಇಂಟೆಲ್, [[ಅಡ್‌ವ್ಯಾನ್‌ಸ್ಟ್ ಮೈಕ್ರೋ ಡಿವೈಸಸ್|AMD]], ಅಲ್ಟೆರಾ, ಮೊಟೊರೊಲಾ, ಅಗಿಲೆಂಟ್, ಹಿಟಾಚಿ, ಒಸ್ರಾಮ್, ಪ್ಲೆಕ್ಸಸ್, ಬಾಸ್ಕ್ ಮತ್ತು ಸೀಗೇಟ್) ಇವೆಲ್ಲವೂ ಬಯಾನ್ ಲೆಪಸ್ ಫ್ರೀ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ಜೋನ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.-ಇದನ್ನು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ''ಸಿಲಿಕಾನ್ ಐಲೆಂಡ್'' ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="fullcontact.nl">http://www.fullcontact.nl/whymalaysia.php</ref> ಕಳೆದ ಜನವರಿ 2005 ರಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ನು ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಮಲ್ಟಿಮಿಡಿಯಾ ಸೂಪರ್ ಕೊರಿಡಾರ್ ಎಂದು ಸೈಬರ್ ಸಿಟಿ ಸ್ಥಾನ ದೊರಕಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.ಇದು ಸೈಬರ್ಜಯಾದ ಹೊರಗೆ ನೀಡಿದ ಮೊದಲ ಮಾನ್ಯತೆಯಾಗಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಶೋಧನೆಗಳೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು ಈ ಮೂಲಕ ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಾಧನೆ ಇದರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.investpenang.gov.my/bs/mscpcc.php |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110927113655/http://www.investpenang.gov.my/bs/mscpcc.php |url-status=dead }}</ref> ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ನೇರಬಂಡವಾಳ ಇಳಿಮುಖವಾಗುತ್ತಿದೆ.ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಅಗ್ಗದರದ ಕೂಲಿಯಿಂದಾಗಿ ಈ ಇಳಿಮುಖತೆ ಕಂಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.globalservicesmedia.com/Destinations/Asia/Outsourcing-to-Penang/25/22/8990/destinations-more200912017802 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-03-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110318180835/http://www.globalservicesmedia.com/Destinations/Asia/Outsourcing-to-Penang/25/22/8990/destinations-more200912017802 |url-status=dead }}</ref><ref>http://www.econ.ucdavis.edu/faculty/woo/woo.us-china%20statement.1feb04.pdf|The{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Economic Impact of China's Emergence as a Major Trading Nation</ref> ಎಂಟ್ರೆಪೊಟ್ ವ್ಯಾಪಾರವು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಮುಕ್ತ-ಬಂದರು ಸ್ಥಾನ ಕಳೆದ ಮೇಲೆ ಇಳಿಮುಖವಾಯಿತು.ಅದಲ್ಲದೇ ಫೆಡರಲ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ [[ಕೌಲಾಲಂಪುರ್|ಕೌಲಾಲಂಪೂರ್]] ನ ಪೊರ್ಟ್ ಕ್ಲಾಂಗ್ ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯೂ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಹೇಗೆಯಾದರೂ ವಸ್ತು ಸಾಗಣೆಯ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ನಿಲ್ದಾಣವಿದ್ದರೂ ಅದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯದ ಇನ್ನಿತರ ವಿಭಾಗಗಳೆಂದರೆ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ,ಹಣಕಾಸು,ಹಡಗು ಕಟ್ಟುವುದು ಮತ್ತು ಇತರ ಸೇವೆಗಳು. '''ಪೆನಾಂಗ್ ಡೆವಲ್ಪ್ಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್''' (PDC)ಸ್ವಯಂ-ನಿಧಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಕಾನೂನುರೀತಿ ಸಂಸ್ಥಾಪಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.ಈ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ '''ಇನ್ವೆಸ್ಟ್ ಪೆನಾಂಗ್''' ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಒಂದು ಲಾಭರಹಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು,ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಬಂಡವಾಳ ಹೂಡಿಕೆಗೆ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>http://www.pdc.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=49&catid=34</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.investpenang.gov.my/portal/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-01-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110125235023/http://www.investpenang.gov.my/portal/ |url-status=dead }}</ref> === ಕೃಷಿ === ಕೃಷಿಗಾಗಿ 2008 ರಲ್ಲಿ ಭೂಬಳಕೆ ಪ್ರಮಾಣ (ಒಟ್ಟು ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಕೆಳಮಟ್ಟದಿಂದ) ತೈಲ ತಾಳೆ (13,504 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಗಳು), ಭತ್ತ (12,782), ರಬ್ಬರ್ (10,838), ಹಣ್ಣುಗಳು (7,009), [[ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ|ತೆಂಗು]] (1,966), ತರಕಾರಿಗಳು (489), ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು (198), ಮಸಾಲೆಗಳು (197), ಕೊಕಾ (9), ಮತ್ತಿತರವು (41).<ref>ಪೆನಾಂಗ್ ಡಿಪಾರ್ಟ್ ಮೆಂಟ್ ಆಫ್ ಅಗ್ರಿಕಲ್ಚರ್, ಮಲೆಷ್ಯೇಯನ್ ಪಾಮ್ ಆಯಿಲ್, ರಬ್ಬರ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಸ್ಮಾಲ್ ಹೊಲ್ಡರ್ಸ್ ಡೆವಲ್ಪ್ ಮೆಂಟ್ ಆಥಾರಿಟಿ(RISDA)</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಹಣ್ಣು ಡುರಿಯನ್ ಗಳು ಮತ್ತು [[ಜಾಪತ್ರೆ|ಜಾಯಿಕಾಯಿ]]ಗಳು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿವೆ. ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ ಯು ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಕೋಳಿ ಸಾಕಣೆ ಮತ್ತು ಸಾಕು ಹಂದಿಗಳು ವೃತ್ತಿಪರತೆ ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ. ಇನ್ನಿತರ ವಿಭಾಗಗಳೆಂದರೆ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಮೀನು ಸಾಕಣೆ, ಅದಲ್ಲದೇ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಮೀನುಗಳ ಸಾಕಣೆ ಉದ್ಯಮ ಮತ್ತು ಹೂ ಬೆಳೆಸುವ ಕೃಷಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿದೆ.<ref name="Ariff">{{cite web|url=http://www.seri.com.my/oldsite/peos/agriculture.PDF|format=PDF|title=The Agriculture Sector in Penang: Trends and Future Prospects|last=Tengku Mohd Ariff Tengku Ahmad|date=2001-11-29|accessdate=2008-07-19 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080528204305/http://seri.com.my/oldsite/peos/agriculture.PDF <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2008-05-28}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Beach Street Penang Dec 2006 001.jpg|thumb|250px|ವಿವ್ ಆಫ್ ಬೀಚ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಉಯಿತ್ ದಿ HSBC ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್ ಆಟ್ 1 ಡೌನಿನ್ಗ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್]] ಕಡಿಮೆ ಭೂಪ್ರದೇಶ ಅಮ್ತ್ತು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿಉವೃದ್ಧಿಯಿಂದಾಗಿ ಕೃಷಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಕೃಷಿಯೊಂದೇ ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 1.3% ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ತೋರುವ ಮೂಲಕ ಋಣಾತ್ಮಕ ಸಂಕೇತ ತೋರುತ್ತಿದೆ.<ref name="Ariff"/> ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಭತ್ತ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರದೇಶವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭೂಪ್ರದೇಶದ ಅನುಪಾತದೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕೇವಲ 4.9% ರಷ್ಟಾಗಿದೆ.<ref name="Ariff"/> === ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್‌ === [[ಚಿತ್ರ:Man at Penang Thaipusam.jpg|thumb|180px|ಪೆನಾಂಗ್ ಥೈಪುಸಮ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್]] [[ಚಿತ್ರ:Man at Nine Emperor Gods Festival.jpg|thumb|180px|ಪೆನಾಂಗ್ ನೈನ್ ಎಂಪರರ್ ಗಾಡ್ಸ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್]] [[ಕೌಲಾಲಂಪುರ್|ಕೌಲಾಲಂಪೂರ್]] ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಪೆನಾಂಗ್ ಮಲೆಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರಸ್ಥಾನವಾಗಿತ್ತು. ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಎಂದರೆ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆಗ ಇದನ್ನು ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ,ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಚೀನಾ)ಎನ್ನಲಾಗುತಿತ್ತು.ಇದು ಆರಂಭಿಕ ಯುರೊಪಿಯನ್ ರ ಹಣಕಾಸು ಬೇಡಿಕೆ ಈಡೇರಿಕೆಗೆ 1875 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.standardchartered.com.my/about-us/en/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-10-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101029025635/http://www.standardchartered.com.my/about-us/en/ |url-status=dead }}</ref> ದಿ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಅಂಡ್ ಶಾಂಘೈ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್, ಸದ್ಯ ಇದನ್ನು HSBC ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ,ಅದು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಶಾಖೆಯನ್ನು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ 1885 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿತು.<ref name="fullcontact.nl"/> ಇದರ ನಂತರ UK-ಮೂಲದ ರಾಯಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಸ್ಕಾಟ್ ಲೆಂಡ್ (ಅದರ ತರುವಾಯ ABN AMRO) 1888 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭ ಕಂಡವು. ಬಹಳಷ್ಟು ಹಳೆಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗಳು ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನ ಹಳೆಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಕೇಂದ್ರದ ಬೀಚ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಇಂದು ಪೆನಾಂಗ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಕೇಂದ್ರಸ್ಥಾನವೆನಿಸಿದೆ ಶಾಖೆಗಳಾದ ಸಿಟಿಬ್ಯಾಂಕ್, ಯುನೈಟೆಡ್ ಒವರ್ ಸೀಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್ ನೆಗರಾ ಮಲೆಷ್ಯಾ (ದಿ ಮಲೆಷಿಯನ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕ್) ಇದರೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗಳಾದ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಮೈಬ್ಯಾಂಕ್, ಅಂಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು CIMB ಬ್ಯಾಂಕ್. == ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪರಂಪರೆ == {{Main|Culture of Penang}} === ಕಲೆ === ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ವಾದ್ಯಗೋಷ್ಟಿಗಳು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿವೆ-ಪೆನಾಂಗ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಸಿಂಫೊನಿ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ ಮತ್ತು ಕೋರಸ್ (PESSOC)ಅಲ್ಲದೇ ಪೆನಾಂಗ್ ಸಿಂಫೊನಿ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ (PSO).<ref>{{Cite web |url=http://pessoc.com/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-01-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100121105019/http://www.pessoc.com/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.woonviolincollections.com/pso.htm |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-06-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100610105313/http://woonviolincollections.com/pso.htm |url-status=dead }}</ref> ಚೀನಿಯರ ಪ್ರೊಆರ್ಟ್ ಚೈನೀಸ್ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ ಚೀನಾದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಗೀತ ಗೋಷ್ಟಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://proart.com.my/pgco/en/aboutus.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-07-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722231515/http://proart.com.my/pgco/en/aboutus.html |url-status=dead }}</ref> ಹಲವು ಇನ್ನಿತರ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಶಾಲಾಶಿಕ್ಷಣ ಮೂಲದ ಸಂಗೀತ ತರಬೇತುಗಳಿವೆ. ಗ್ರೀನ್ ಹಾಲ್ ನಲ್ಲಿರುವ ದಿ ಆಕ್ಟರ್ಸ್ ಸ್ಟುಡಿಯೊ ಥೆಯೆಟರ್ ಗ್ರುಪ್ 2002 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.theactorsstudio.com.my/past-venues/green-hall-penang-seating-and-pictures/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-12-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101224100630/http://www.theactorsstudio.com.my/past-venues/green-hall-penang-seating-and-pictures/ |url-status=dead }}</ref> ಬ್ಯಾಂಗ್ ಸಾವನ್ ಇದು ಮಲಯಾ ರಂಗಮಂದಿರ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ.(ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ''ಮಲಯಾ ಒಪೆರಾ'' ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.)ಇದು ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದಿಂದ ಬಂದಿದೆ.ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ,ಪಾಶ್ಚ್ಯಾತ,ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್,ಚೀನೀಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಡೊನೇಶಿಯನ್ ಪ್ರಭಾವದೊಂದಿಗೆ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕಂಡಿದೆ. ಇದು 20 ನೆಯ ಶತಮಾನದ ನಂತರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕಾಣದೇ ದಶಕಗಳಿಂದ ಅವಸಾನದಂಚಿನ ರಂಗಕಲಾ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದೆ.<ref>http://www.angelfire.com/ga/Jannat/Bangsawan.html</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.igeorgetownpenang.com/features/208-the-case-for-bangsawan- |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2013-10-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131029202925/http://www.igeorgetownpenang.com/features/208-the-case-for-bangsawan- |url-status=dead }}</ref> ಬೊರಿಯಾ ಕೂಡಾ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸ್ಥಳೀಯ ನಾಟಕ ಪ್ರಕಾರವಾಗಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿ ಹಾಡುಗಾರಿಕೆ,ವಾಯೊಲಿನ್ ಮಾರ್ಕಾಸ್ ತಬಲಾ ಸಾಥನೊಂದಿಗೆ ಸಂಗೀತ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.<ref>http://www.musicmall-asia.com/malaysia/folk/boria.html</ref> ಚೀನೀಸ್ ಒಪೆರಾ (ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಟೆಕೊವೆ ಮತ್ತು ಹೊಕ್ಕಿನ್ ಆವೃತ್ತಿಗಳು) ಇದನ್ನು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿತ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಹಂಗ್ರಿ ಘೋಷ್ಟ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂದು ಇಲ್ಲಿ ಸೂತ್ರದ ಗೊಂಬೆಯಾಟದ ಕಲೆಯೂ ಇದ್ದು ಅದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. === ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಮತ್ತು ಕಲಾಶಾಲೆಗಳು === ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿನ ಪೆನಾಂಗ್ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್ ಅಂಡ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿ ಹಲವು ಪ್ರತಿಕೃತಿಗಳು,ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು,ನಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಕಲಾವಿಶಿಷ್ಟತೆಗಳ ಸಂಗ್ರಾಹಾರವಾಗಿದೆ.ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅದರ ಜನರನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.<ref>http://www.asiarooms.com/en/travel-guide/malaysia/penang/penang-parks-&-gardens/penang-museums/index.html{{Dead link|date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಹಿಂದಿನ ಸೈಯೆದ್ ಅಲ್ತಾಸ್ ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಪೆನಾಂಗ್ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್ ಇ6ದಿನವರೆಗಿನ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಎರಡನೆಯ ವಿಶ್ವಯುದ್ದದ ದುರಂತವು ಪೆನಾಂಗ್ ದ ವಾರ್ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್ ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಿಭಿನ್ನ ವಿಕಾರ ಮುಖಗಳಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯೊದಗಿಸುತ್ತದೆ.ಆಗ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ರು ಜಪಾನಿಯರ ದಾಳಿ ತಡೆಯಲು ಕೋಟೆಯೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದರು ಆದರೆ ಅವರ ಊಹೆ ನಿಜವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಸೇನ್ಸ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್ ಅಂಡ್ ಗ್ಯಾಲರಿ,ಇದು ಯುನ್ವರಿಸಿಟಿ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ಸನಲ್ಲಿದೆ.ಜನಾಂಗೀಯ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರದರ್ಶನಾ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತೃತ ರೂಪದ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.ಮಲೆಶಿಯನ್ ಕಲಾವಿದರ ಹಲವು ಕಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.penang.world-guides.com/penang_art_galleries.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-11-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101102032753/http://www.penang.world-guides.com/penang_art_galleries.html |url-status=dead }}</ref> ತಾಜುಂಗ್ ಬಂಗಾಹ್ ನಲ್ಲಿ ಆಟಿಕೆ ಸಾಮಾನಿನ ಸಂಗ್ರಾಹಾಲಯವಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ತೆಲುಕ್ ಬಹಾಂಗ್ ಫಾರೆಸ್ಟ್ ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ಅರಣ್ಯ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ.<ref>http://www.penang-traveltips.com/penang-forಆರಂಭry-museum.htm{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ದೆವಾನ್ ಸ್ರಿ ಪಿನಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿ ಶಾಶ್ವತ ಸಂಗ್ರಹಗಳ ದಾಸ್ತಾನುಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಗಾಯಕ-ನಟ ಪಿ.ರಾಮ್ ಲೀ ಅವರ ಜನ್ಮ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಸ್ಮಾರಕ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಾಹಲಯವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. === ನಿರ್ಮಾಣ ವಿನ್ಯಾಸ === {{Main|Architecture of Penang}} ಪೆನಾಂಗ್ ನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಶತಮಾನದ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ತನ್ನನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಅದರ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ವಲಸೆ ಬಂದವರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ಒಟ್ಟಾರೆ ಮಿಶ್ರಣ ಅದರ ವಿಭಿನ್ನತೆ ತೋರುತ್ತದೆ. ಫೊರ್ಟ್ ಕೊರ್ನ್ವಾಲ್ಲಿಸ್ ಎಂಬುದು ಎಸ್ಪೇಲನೇಡ್ ನಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ರು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದ ಬೃಹತ್ ಕಟ್ಟಡವಾಗಿದೆ.<ref>http://www.virtualmalaysia.com/dಆರಂಭination/fort%20cornwallis.html{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>http://www.asiaexplorers.com/malaysia/fortcornwallis.htm</ref> ಕಾಲೊನಿಯಲ್ ಕಾಲದ ಜನಪ್ರಿಯ ಕಟ್ಟಡಗಳೆಂದರೆ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು ಟೌನ್ ಹಾಲ್ ಕಟ್ಟಡಗಳು,ಹಳೆಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಜಿಲೆಯಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳು,ಪೆನಾಂಗ್ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್,ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಅಂಡ್ ಒರಿಯಂಟಲ್ ಹೊಟೆಲ್ ಅಲ್ಲದೇ ಸಿಂಟ್ ಜಾರ್ಜ್ಸ್ ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ಚರ್ಚ್-ಇವೆಲ್ಲವುಗಳೂ ಯುನೆಸ್ಕೊ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಪ್ರದೇಶದ ಭಾಗಗಳಾಗಿವೆ. ಏರ್ ಇಟಾಮ್ ನದಿ ದಂಡೆ ಮೇಲಿನ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಗವರ್ನರ್ ಗಳ ನಿವಾಸ ಸಫೊಲ್ಕ್ ಹೌಸ್ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಆಂಗ್ಲೊ-ಇಂಡಿಯನ್ ಗಾರ್ಡನ್ ಹೌಸ್ ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಪಡೆದಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://cipa.icomos.org/text%20files/antalya/25.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-09-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110929115400/http://cipa.icomos.org/text%20files/antalya/25.pdf |url-status=dead }}</ref> ಹಲವಾರು ಕಟ್ಟಡಗಳು ಚೀನೀಯರ ಅಲಂಕಾರದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿ ಹಲವು ಭವನಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.ಯುದ್ದ ಪೂರ್ವದ ಅಂಗಡಿ-ಮುಂಗಟ್ಟುಗಳು ಮತ್ತು ದೊಡ್ಡ ನಿವಾಸಗಳು ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚೆಯೊಂಗ್ ಫಾಟ್ ಟ್ಜೆಜ್ ಕೂಡಾ ದೊಡ್ಡ ಮ್ಯಾನ್ಸನ್ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಕ್ಲಾನ್ ಜೆಟ್ಟಿಗಳು ಜಲಗ್ರಾಮಗಳಿರುವ ವೆಲ್ಡ್ ಕ್ವೆಯ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಭವನಗಳಿವೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಮೂದಾಯವು ವಿಶಾಲವಾದ ಹಲವು ದೇವಾಲಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ.ಮಹಾಮಾರಿಯಮ್ಮ ದೇವಾಲಯ,ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಪ್ರಭಾವದ ಕಾಪಿಟನ್ ಕೆಲಿಂಗ್ ಮಾಸ್ಕ್ಯು,ಅಚೆನ್ ಮಾಸ್ಕ್ಯು ಮತ್ತು ಪೆನಾಂಗ್ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್ ಇಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಪಿ.ರಾಮಲೀ ಮ್ಯುಜಿಯಮ್ ಪುರಾತನ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮಲಯದ ಗೋಪುರ ಮನೆಗಳ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಸಿಯಾಮೀಸ್ ಮತ್ತು ಬರ್ಮೀಸ್ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ನಿದ್ರಿಸುತ್ತಿರುವ ಬುದ್ದ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಿಕರ್ಮ ದೇವಾಲಯಗಳು ಉತ್ತಮ ಕಟ್ಟಡ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಿಂದ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮತ್ತು ಗಗನಚುಂಬಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಮನೆಮಾತಾಗಿವೆ. ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ ಕೊಮ್ತಾರ್ ಗೋಪುರ,UMNO ಗೋಪರ ಮತ್ತು ಮುಶಿಯರಾ ಮೆಸಿನಿಗಾ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಇತ್ಯಾದಿ.<ref>{{Cite web |url=http://www.mesiniaga.com.my/mutiara_mesiniaga.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-07-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722231337/http://www.mesiniaga.com.my/mutiara_mesiniaga.html |url-status=dead }}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Anson House, Penang.jpg|thumb|ಕೊಲಾನಿಯಲ್-ಯುಗದ ಮನೆ ಸ್ಟ್ರೇಟ್ಸ್-ಚೈನೀಸ್ ಕಲೆಯ ಪುರಾತತ್ವದ ಕುರುಹು]] === ಉತ್ಸವಗಳು === ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹೊಳಪಿನ ಸಂಭ್ರಮಗಳು ಹಲವಾರು ಹಬ್ಬಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಇನ್ನುಳಿದ ಚೀನೀಯರ ಹಬ್ಬಗಳೊಂದಿಗೆ ಚೀನೀಸ್ ನಿವ್ ಇಯರ್,ಮಿಡ್-ಆಟಮ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್, ಹಂಗ್ರಿ ಘೋಸ್ಟ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್, ಕಿಂಗ್ ಮಿಂಗ್, ಅದಲ್ಲದೇ ವಿವಿಧ ದೇವರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಆಚರಣೆಗಳಿವೆ. ಮಲಯಗಳು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರು [[ರಂಜಾನ್|ಹಾರಿ ರಾಯಾ ಆದಿಲ್ಫಿತಿರ್]],[[ಬಕ್ರೀದ್|ಹಾರಿ ರಾಯಾ ಹಾಜಿ]], ಮತ್ತು ಮೌಲಿದುರ್ ರಸೂಲ್ ಆದರೆ ಭಾರತೀಯರು [[ದೀಪಾವಳಿ]], ಥೈಪುಸಮ್ ಮತ್ತು [[ಮಕರ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ|ಥೈ ಪೊಂಗಲ್]] ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. [[ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್]], [[ಶುಭ ಶುಕ್ರವಾರ|ಗುಡ್ ಫ್ರೈಡೇ]] ಮತ್ತು ಈಸ್ಟರ್ ಕ್ರಿಶ್ಚನ್ನರು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಾರ್ಷಿಕ ಸೇಂಟ್ ಆನ್ನೆಯ ನೊವೆನಾ ಮತ್ತು ಫೀಸ್ಟ್ ಡೇ ಹಬ್ಬಗಳು ಸಾವಿರಾರು ಜನರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತವೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಗಳಿಗಾಗಿ ಬುಕಿಟ್ ಮೆರಿಟಜಮ್ಪ್ರಸಿದ್ದವಾಗಿವೆ.<ref>http://article.wn.com/view/2010/08/02/Candlelight_communion/</ref><ref>http://article.wn.com/view/2010/08/02/Big_turnout_for_St_Annes/</ref> ಬೌದ್ದ ಧರ್ಮದವರು ವೆಸಾಕ್ ಡೇ ಅಲ್ಲದೇ ಸಿಖ್ಖರು ವೈಶಾಖಿ ಯನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಲವಾರು ಇಂತಹ ಹಬ್ಬಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವ ಪೆನಾಂಗ್ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರಜೆಗಳನ್ನೂ ಘೋಷಿಸಿದೆ. === ಆಹಾರ === {{Main|Penang cuisine}} [[ಚಿತ್ರ:rojakstall.jpg|thumb|ದಾರಿಯಲ್ಲಿನ ಆಹಾರ ಮಳಿಗೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ರೊಜಾಕ್ ಒ6ದು ಹಣ್ಣಿನ ಆಹಾರ ಇದನ್ನು ಮೆಣಸು ಮತ್ತು ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ ಚಟ್ನಿಯೊಂದಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.]] [[ಚಿತ್ರ:gurneydrive1.jpg|thumb|ಗರ್ನಿ ಡ್ರೈವ್ ನಲ್ಲಿನ ದಾರಿ ಮೇಲಿನ ಕೇಂದ್ರ ಆಹಾರ ಮಳಿಗೆ]] ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ನು ''ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಆಹಾರ ರಾಜಧಾನಿ'' ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.ಅದರ ಉತ್ತಮ ವಿಭಿನ್ನ ಪಾಕವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬೀದಿಬದಿಯ ಆಹಾರ ವ್ಯಾಪಾರ ಇಡೀ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಎಂದು ಟೈಮ್ ಪತ್ರಿಕೆ ''ಇಂತಹ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅಗ್ಗದ ಆಹಾರ'' ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದೆ.<ref>https://web.archive.org/web/20041117003151/http://www.time.com/time/asia/2004/boa/boa_body_food.html</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಪಾಕ್ ಶಾಸ್ತ್ರವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಚೀನೀಸ್,ನ್ಯೊನ್ಯಾ,ಮಲಯಾ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಮಲಯಾ ಮಿಶ್ರಣದ [[ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್|ಥೈಲೆಂಡ್]] ಆಹಾರ ಪದ್ದತಿಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹಾದಿ-ಬೀದಿ ಬದಿಯ "ಹಾಕರ್ ಫುಡ್"ಎಲ್ಲೆಡೆಗೂ ಅಲ್ ಫೆಸ್ಕೊ,ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ಶ್ಯಾವಿಗೆ,ಮಸಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ತಾಜಾ ಮೀನು ಆಹಾರ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾಗಿವೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಹಾರವು ಗುರ್ನೆಯ್ ಡ್ರೈವ್,ಪುಲೌ ಟಿಕುಸ್,ಹೊಸ ಬೀದಿ ರಸ್ತೆ,ನಿವ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಪಾರ್ಕ್,ಪೆನಾಂಗ್ ರೋಡ್ ಮತ್ತು ಚುಲಿಯಾ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಆಹಾರ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯ ಸ್ಥಳಗಳೆನಿಸಿವೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಚೀನೀ ರೆಸ್ಟಾರಂಟ್ ಗಳೂ ಉತ್ಕೃಷ್ಠವಾದ ಆಹಾರ ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Pg botanic gardens trees.JPG|thumb|ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಬಾಟನಿಕ್ ಗಾರ್ಡಿಯನ್]] == ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ == ಹಲವಾರು ಸೊಮೆರ್ ಸೆಟ್ ಮೌಘುಮ್ [[ರುಡ್ಯಾರ್ಡ್ ಕಿಪ್ಲಿಂಗ್|ರುದ್ಯಾರ್ಡ್ ಕಿಪ್ಲಿಂಗ್]],ನೊವೆಲ್ ಕೊವರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಕ್ವೀನ್ ಎಲೆಜೆಬೆತ್ II ಇನ್ನುಲಿದವರೊಂದಿಗೆ ಸಮ್ಮಿಳಿತವಾಗಿವೆ.ಪೆನಾಂಗ್ ಯಾವಾಗಲೂ ಜನಾಕರ್ಷಕ ಪ್ರವಾಸೀ ತಾಣವಾಗಿದೆ.<ref>https://www.nytimes.com/1985/06/30/travel/correspondent-s-choice-on-penang-island-a-legend-lives.html</ref><ref>http://mattviews.wordpress.com/2007/10/30/following-maughams-footsteps-malaysia/</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.uplands.org/UPLANDS/History |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-11-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101124131454/http://www.uplands.org/UPLANDS/History |url-status=dead }}</ref> ಪೆನಾಂಗ್ 2009 ರಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 5.96 ದಶಲಕ್ಷ ಪ್ರವಾಸಿಗಳು ಬಂದಿರುವುದು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಮೂರನೆಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.<ref>http://www.mysinchew.com/node/40002</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ತನ್ನ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಂಪರೆ,ಬಹುಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಅದರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಂಸ್ಕೃತಿ,ಸುಂದರ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿ,ಉದ್ಯಾನಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳು,ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಳಿಗೆಗಳು ಅಲ್ಲದೇ ಉತ್ತಮ ಆಹಾರ ಅದರ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳಾಗಿವೆ. [[ಚಿತ್ರ:Day_view_of_Kek_Lok_Si_Temple_Penang.jpg|thumb|ಕೆಕ್ ಲೊಕ್ ಸಿ ಟೆಂಪಲ್]] === ಕಡಲತೀರಗಳು === ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳೆಂದರೆ ತಾಜುಂಗ್ ಬುಂಗುಹ್, ಬಾಟು ಫೆರ್ರಿಂಘಿ, ಮತ್ತು ತೆಲುಕ್ ಬಹಂಗ್,ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಉತ್ತಮ ರಿಸಾರ್ಟ್ ಹೊಟೆಲುಗಳಿಗೆ ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ವಿಶಿಷ್ಟ ಏಕಾಂಗಿ ಮುಕಾ ಹೆಡ್ ನಲ್ಲಿ ಬೆಳಕಿನ ಮನೆ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಸಂಶೋಧನೆ ಕೇಂದ್ರ,ಮಂಕಿ ಬೀಚ್-ಎರಡೂ ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿವೆ.ಅಲ್ಲದೇ ನಿರ್ಮಲ ಜಲಧಾರೆ ಇಲ್ಲಿನ ಸೌಂದರ್ಯವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿನ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಪ್ರವಾಸಿಗಳನ್ನು ಕೊಳಕು ಬೀಚ್ ಗಳಿಂದ ಲಾಂಗಕಾವೈ ಮತ್ತು ಪಾಂಗ್ ಕೊರ್ ಎಡೆಗೆ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿವೆ. ಇನ್ನುಳಿದ ಮಾಲಿನ್ಯವು ಪೂರಕವಲ್ಲದ ತ್ಯಾಜ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ತ ಪರೀಕ್ಷೆಗೊಳಗಾಗದ ವಾಣಿಜ್ಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳಾಗಿವೆ.<ref>{{cite news|url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2007/11/15/nation/19471462&sec=nation|title=Penang to restore and landscape sites in Batu Ferringhi|date=2007-11-15|work=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|accessdate=2008-07-10|archive-date=2012-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20121031182612/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2007%2F11%2F15%2Fnation%2F19471462&sec=nation|url-status=dead}}</ref> <ref name="thestar.com.my">{{cite news|url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2007/11/14/nation/19460517&sec=nation|title=Penang’s polluted beaches keeping tourists away|date=2007-11-14|work=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|accessdate=2008-07-10|archive-date=2012-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20121031182301/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2007%2F11%2F14%2Fnation%2F19460517&sec=nation|url-status=dead}}</ref> === ಉದ್ಯಾನಗಳು, ಗಾರ್ಡನ್ ಗಳು ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಾತಾವರಣ === ಅದರ ಸೀಮಿತ ಭೂಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಜನನಿಬಿಡತೆ ಇದ್ದರೂ ಪೆನಾಂಗ್ ತನ್ನ ಉತ್ತಮ ಪರಿಸರ ಕಾಪಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪೆನಾಂಗ್ ಹಿಲ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಹಸಿರು ವಲಯಗಳಿವೆ-ಪೆನಾಂಗ್ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಪಾರ್ಕ್ (ಇದನ್ನು ಯುತ್ ಪಾರ್ಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ)ಮತ್ತು ಪೆನಾಂಗ್ ಬಾಟನಿಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್ ಇವೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಭರಾಟೆ ಮತ್ತು ಅಕ್ರಮ ಸುತ್ತುವರಿಯುವಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಪೆನಾಂಗ್ ಹಿಲ್ಸ್ ಇನ್ನೂ ಹಚ್ಚಹಸಿರಿನ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವೆನಿಸಿದೆ.<ref>http://www.emeraldinsight.com/journals.htm?articleid=870939&show=pdf</ref> ದಿ ರೆಲೌ ಮೆಟ್ರೊಪೊಲಿಟಿನ್ ಪಾರ್ಕ್ 2003 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭ ಕಂಡಿತು. ರಾಬಿನಾ ಬೀಚ್ ಪಾರ್ಕ್ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಹತ್ತಿರವಿರುವ ಉತ್ತಮ ಉದ್ಯಾನವಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು 2003 ರಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದ ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ (ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕ 2,562ಹೆಕ್ಟೇರ್)ಇದು ಈಶಾನ್ಯದ ಕೆಳಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಉದ್ದನೆ ಮರಗಳ ಅರಣ್ಯಕ್ಕೆ ಆಶ್ರಯವಾಗಿದೆ.ದೊಡ್ಡ ಮರಗಳ ಸಾಲು,ಶೀತಪ್ರದೇಶಗಳು,ಸುಂದರಸೊಬಗಿನ ಸರೋವರ,ಮಣ್ಣಿನ ಗುಡ್ಡೆಗಳು,ಹವಳ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು ಮತ್ತು ಆಮೆಗಳ ನೆಲೆವಾಸದ ಬೀಚ್ ಗಳು ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ಪಕ್ಷಿಕುಲಕ್ಕೂ ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.<ref>http://www.penang-traveltips.com/penang-national-park.htm</ref> ಇದಲ್ಲದೇ ಕೆಲವು ನೈಸರ್ಗಿಕತೆಗಳು ಬುಕಿಟ್ ರೆಲೌ ನಲ್ಲಿದ್ದು ತೆಲುಕ್ ಬಹಂಗ್,ಬುಕಿಟ್ ಪೆನರಾ,ಬುಕಿಟ್ ಮೆರ್ಟಾಜಾಮ್,ಬುಕಿಟ್ ಪಾಂಚೊರ್ ಮತ್ತು ಸುಂಗೈ ಟುಕುನ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಸೇರಿವೆ. ಸಣ್ಣ ಕಂಟಿಯಂತಹ ಪೊದೆ ಗಿಡ ''ಅಲ್ಕೊರ್ನಿಯಾ ರೊಡೊಫಿಲ್ಲಾ'' ಅದೀಗ ಅಳಿದು ಹೋಗಿರುವ ''ಮೆಂಗಯಾ ಮಲಯಾನಾ'' ಮರಗಳ ವಿರಳತೆ ಇದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ನೆಲಗಪ್ಪೆ ಜಾತಿ ''ಅನ್ಸೊನಿಯಾ ಪೆನೆಂಗೆನ್ಸಿಸ್'' ಇವು ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪದ ವಿಶೇಷತೆಗಳಾಗಿವೆ.<ref>http://www.nationaalherbarium.nl/euphorbs/specA/Alchornea.htm</ref><ref>https://archive.org/stream/floramalesiana104stee/floramalesiana104stee_djvu.txt</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.nhm.ku.edu/rbrown/Rafes%20PDF%20publications/Matsui.et.al.2010.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-07-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110721132102/http://www.nhm.ku.edu/rbrown/Rafes%20PDF%20publications/Matsui.et.al.2010.pdf |url-status=dead }}</ref> ತೆಲುಕ್ ಬಹಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಚಿಟ್ಟೆ ಪಾರ್ಕ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ವಿಶೇಷ ಚಿಟ್ಟೆ ಸಂಗ್ರಾಹಾಕಾರವಾಗಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಚಿಟ್ಟೆಗಳ ನೆಲೆವಾಸ,ಅವುಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಯೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.<ref>http://www.butterfly-insect.com/whoweare.php</ref> ಸೆಬೆರಂಗ್ ಜಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಪೆನಾಂಗ್ ಬರ್ಡ್ ಪಾರ್ಕ್ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಪಕ್ಷಿಗೂಡೆನಿಸಿದೆ.<ref>http://www.penangbirdpark.com.my/</ref> ಇನ್ನುಳಿದ ಆಕರ್ಷಣೆ ಸ್ಥಳಗಳೆಂದರೆ ತೆಲುಕ್ ಬಹಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಟ್ರೊಪಿಕಲ್ ಸ್ಪೈಸ್ ಗಾರ್ಡನ್ ಮತ್ತು ಟ್ರೊಪಿಕಲ್ ಫ್ರುಟ್ ಫಾರ್ಮ್ ಗಳಲ್ಲದೇ ಬುಕಿಟ್ ಜಂಬುಲ್ ಆರ್ಚಿಡ್ ಮತ್ತು ಹಿಸ್ಬಿಸ್ಕಸ್ ಗಾರ್ಡನ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು. === ಶಾಪಿಂಗ್ === {{See also|ವರ್ಗ:Shopping malls in Penang}} ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಪ್ರಮುಖ ಶಾಪಿಂಗ್ ಕೇಂದ್ರವೆನಿಸಿದೆ. ಹಲವಾರು ಆಧುನಿಕ ಮಳಿಗೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇದು ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ವ್ಯಾಪಾರೀ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿನ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾಲ್ ಗಳೆಂದರೆ ಕ್ವೀನ್ಸ್ ಬೇ ಮಾಲ್ (ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದು), ಗುರ್ನೆಯ್ ಪ್ಲಾಜಾ ಇದು ಗುರ್ನೆಯ್ ಡ್ರೈವ್ ನಲ್ಲಿದೆ.ಕೊಮ್ತಾರ್ (ಪೆನಾಂಗ್ಸ್ ನ ಮೊದಲ ಆಧುನಿಕ ಮಾಲ್) ಮತ್ತು ಪೆನಾಂಗ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಸ್ಕ್ವಾಯರ್ (ಇದು ಕೊಮ್ತಾರ್ ನಲ್ಲಿನ ವಸತಿಗೃಹ ಸಮುಚ್ಚಯ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮಳಿಗೆ). ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈನಲ್ಲಿರುವ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾಲ್ ಗಳೆಂದರೆ ಸನ್ವೆ ಕಾರ್ನಿವಲ್ ಮಾಲ್ ಇದು ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈ,ಸೆಬೆರಂಗ್ ಜಯ್ ಮತ್ತು ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈ ಸಿಟಿ ಪೆರ್ಡಾನಾ ಮಾಲ್ ಇದು ಬಂಡಾರ್ ಪೆರಾಡದಲ್ಲಿದೆ. ಸಾಂಪ್ರಾದಾಯಿಕ ಬಜಾರ್ ಗಳೆಂದರೆ ಚೌರಾಸ್ಟಾ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಂಪ್ ಬೆಲ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಅಲ್ಲದೇ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಬಯಲು ಸಂತೆ ಬಜಾರ್ ಗಳು ಅವುಗಳನ್ನು ''ಪಸಾರ್ ಮಾಲಮ್'' ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.ಇಂದು ದೊಡ್ಡ ಮಾಲ್ ಗಳು ಅವುಗಳ ಸ್ಥಾನ ಆಕ್ರಮಿಸಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಆಧುನಿಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳನ್ನಿಡಿದು ಜವಳಿಗಳ ವರೆಗೆಲ್ಲ ಸ್ಥಳೀಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳೂ ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. == ಶಿಕ್ಷಣ == {{Main|Education in Penang}} {{unreferenced section|date=July 2010}} === ಶಾಲೆಗಳು === ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಪೆನಾಂಗ್ ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದ ಆರಕಂಭಿಕ ಶಾಲಾಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ವಿಧಾನವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಾಲೆಗಳು,ವಿವಿಧ ಭಾಷೆಗಳ,ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಗಳ (ಚೀನೀಸ್ ಮತ್ತು ತಮಿಳು)ಶಾಲೆಗಳು,ರಜಾದಿನದ ತರಬೇತಿ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಕೆಲವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ,ಉದಾಹರಣೆಗೆ ದಾಲಾತ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್,ಶ್ರೀ ಪಿನಂಗ್ ಸ್ಕೂಲ್,ದಿ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್ (ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ)ಮತ್ತು ಪೆನಾಂಗ್ ಜಪನೀಸ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಐದು ಚೀನೀಸ್ ಸ್ವತಂತ್ರ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ==== ಚೀನೀಯರ ಶಾಲೆಗಳು ==== ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಬಹುಕಾಲದಿಂದಲೂ ಚೀನೀಯರಿಗಾಗಿ ಅವರ ಭಾಷೆಯ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿ ಭಾಷಾವಾರು ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತಾ ಬರಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಚೀನಿಯರ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಂದ ಆರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಥೈಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಇಂಡೊನೇಶಿಯಾದ ಚೀನಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಶಾಲೆಗಳು ಸಮೂದಾಯದಿಂದ ಉತ್ತಮ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆಯುವುದಲ್ಲದೇ ಕೆಲವು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿವೆ.ಇದರಿಂದ ಚೀನೀಯರಲ್ಲದವರೂ ಇವುಗಳೆಡೆಗೆ ಆಕರ್ಷಕರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ 90 ಚೀನೀ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು 10 ಸೆಕೆಂಡರಿ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಚುಂಗ್ ಲಿಂಗ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1917), ಪೆನಾಂಗ್ ಚೀನೀಸ್ ಗರ್ಲ್ಸ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1920), ಯುನಿಯನ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1928), ಚುಂಗ್ ಹಾವ್ ಕನ್ ಫುಸಿಯನ್ ಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1904), ಫೊರ್ ಟೆಯ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1940, ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಬೌದ್ದ ಶಾಲೆ), ಜಿಟ್ ಸಿನ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1949), ಮತ್ತು ಹ್ಯಾನ್ ಚಿಯಾಂಗ್ ಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1919). ==== ಹಿಂದಿನ ಮಿಶನರಿ ಶಾಲೆಗಳು ==== ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ವಾಡಿಕೆ ಶಿಕ್ಷಣವು ಆರಂಭಿಕ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಆಡಳಿತದ ಅವಧಿಗೆ ಹಿಂದೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಹಲವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಳೆಯ ಶಾಲೆಗಳು ಈಗ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಡಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳ ಮೂಲಕ ಹಲವು ಗಣ್ಯಾತಿಗಣ್ಯರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿದೆ.ದೇಶದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಮಾಡಿದ ಮಲಯಾದ ಆಡಳಿತಗಾರರು,ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳು,ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಿಗಳು,ಶಾಸನ ರಚನೆ ಮಾಡುವವರು,ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು,ಕಲಾವಿದರು ಮತ್ತು ಸಂಗೀತಗಾರರಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದವುಗಳೆಂದರೆ ಪೆನಾಂಗ್ ಫ್ರೀ ಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1816, ದೇಶದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಶಾಲೆ),<ref>Penang Travel Tips: [http://www.penang-traveltips.com/penang-free-school.htm ] (URL last accessed on 11 June 2010)</ref> ಸೇಂಟ್ ಜಾರ್ಜಸ್ ಗರ್ಲ್ಸ್ ಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1885), ಮೆಥೊಡಿಸ್ಟ್ ಬಾಯ್ಸ್ ಸ್ಕೂಲ್ (ಆರಂಭ. 1891), ಸೇಂಟ್ ಕ್ಸೇವಿಯರ್ಸ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟುಶನ್ (ಆರಂಭ. 1852), ಮತ್ತು ಕಾನ್ವೆಂಟ್ ಲೈಟ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ (ಆರಂಭ. 1852, ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಮೊದಲ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆ) ==== ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ, ರಜಾಕಾಲದ ತರಬೇತಿ, ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು ==== ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಮಲಯಾ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಶಿಕ್ಷಣ ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನಾಗಿ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಆರಂಭಿಕ ಚೀನೀಸ್ ಮತ್ತು ಮಿಶನರಿ ಶಾಲೆಗಳಂತೆ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರವೇ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಅನುದಾನ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಹೆಚ್ಚು ವೈವಿಧ್ಯದೊಂದಿಗೆ ವಿವಿಧ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದ ಬಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ ಬುಕಿಟ್ ಜಂಬುಲ್ ಸೆಕೆಂಡರಿ ಸ್ಕೂಲ್,ಶ್ರೀ ಮುಶಿಯರಾ ಸೆಕೆಂಡರಿ ಸ್ಕೂಲ್ ಮತ್ತು ಏರ್ ಇಟಾಮ್ ಸೆಕೆಂಡರಿ ಸ್ಕೂಲ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ದಿ ಟುಂಕು ಅಬ್ದುಲ್ ರಹಮಾನ್ ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟುಶನ್ ಮತ್ತು ಬಾಟು ಲಾಂಚಾಂಗ್ ವೊಕೇಶನಲ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಇವು ಪೆನಾಂರಗ್ ನಲ್ಲಿನ ರಜಾಕಾಲದ ತರಬೇತಿ ಶಾಲೆಗಳಾಗಿವೆ. ದಿ ಅಲ್-ಮಶೂರ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಧಾರ್ಮಿಕ ಶಾಲೆಯಾಗಿದೆ. === ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು === ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿವೆ.ಎರಡು ಶಿಕ್ಷಕರ ತರಬೇತಿ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ;ಅಲ್ಲದೇ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸಮೂದಾಯ ಕಾಲೇಜುಗಳಿವೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಎರಡು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳು ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಸೇನ್ಸ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಇದು ಗೆಲಗೊರ್ ನಲ್ಲಿದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಟೆಕ್ನೊಲೊಜಿ MARA ಇದು ಪೆರ್ಮಾಟಂಗ್ ಪಾಯ್ಹ್ನಲ್ಲಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.usm.my/bi/main.asp?tag=sejarah |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-08-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100817061447/http://www.usm.my/bi/main.asp?tag=sejarah |url-status=dead }}</ref><ref>http://penang.uitm.edu.my/</ref> ವಾವಾಸನ್ ಒಪನ್ ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಇದು ಖಾಸಗಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿದ್ದು ದೂರ-ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.wou.edu.my/about_overview.aspx |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-12-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101230071717/http://www.wou.edu.my/about_overview.aspx |url-status=dead }}</ref> SEAMEO RECSAM,ಕೂಡಾ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ.ಆಗ್ನೇಯ್ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಗಣಿತಶಾಸ್ತ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಸೌಕರ್ಯಕ್ಕಾಗಿದೆ. === ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳು === ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ 1973 ರಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಲೈಬ್ರರಿ(1817) ಬದಲಾಗಿ ನಿರ್ಮಿತವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.penanglib.gov.my/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-07-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722233028/http://www.penanglib.gov.my/ |url-status=dead }}</ref> ಇದು ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈನಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಪೆನಾಂಗ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಲೈಬ್ರರಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಇನ್ನುಳಿದ ಮೂರು ಸಣ್ಣ ವಾಚನಾಲಯಗಳಿವೆ.<ref>http://www.penanglib.gov.my/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=48&Itemid=82{{Dead link|date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == ಆರೋಗ್ಯರಕ್ಷಣೆ == ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಗೆ, ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಿವೆ. ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾದ ಈ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣಾ ಪದ್ದತಿಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಚೀನೀಯರ ಚಾರ್ಟೀ ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವಿನಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಗಳಾದ ರೊಮನ್ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಮತ್ತು ದಿ ಸೆವೆಂತ್-ಡೇ ಅಡ್ವೆಟಿಸ್ಟ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೂ ಇದಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗಿವೆ. ಇಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ಅನುದಾನ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಹಲವು ಸಣ್ಣ ಸಮುದಾಯದ ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಗಳೂ ಇವೆ.(''ಕ್ಲಿನಿಕ್ ಕೆಸಿಹಾಟನ್'' ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ವೃತ್ತಿಪರರು. ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಈ ಪದ್ದತಿಗೆ ಅನುವಾಗಲು ಉತ್ತಮ ಸೌಲಭ್ಯ ಮತ್ತು ಶೀಘ್ರ ಉಪಶಮನಕ್ಕೆ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತಿವೆ. ಈ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು ಕೇವಲ ಸ್ಥಳೀಯರಿಗಲ್ಲದೇ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ನೆರೆ-ಇಂಡೊನೇಶಿಯಾದಂತಹ ಹೊರಭಾಗದಿಂದ ಬರುವ ಜನರಿಗೂ ಸೌಲಭ್ಯ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಪ್ರೊತ್ಸಾಹ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಧರ್ಮಛತ್ರಗಳೂ ಇಂದು ಸುದೀರ್ಘ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಳಜಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿವೆ. ಹಸುಗೂಸುಗಳ ಮರಣ ಪ್ರಮಾಣ ಸದ್ಯ 0.4% ರಷ್ಟಿದೆ.ಆಯುಷ್ಯ ಪ್ರಮಾಣದ ಅನುಪಾತ ಪುರುಷರಿಗೆ 71.8 ವರ್ಷಗಳಾದರೆ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ 76.3 ವರ್ಷಗಳು ಆಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.penangmyhome.com/Page1.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100821150339/http://www.penangmyhome.com/Page1.pdf |url-status=dead }}</ref> {| cellpadding="10" |- valign="top" | '''ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು''' ''ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ'' ''ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ'' * ಪೆನಾಂಗ್ ಜನರಲ್ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ (ಪ್ರಧಾನ) * ಬಾಲಿಕ್ ಪುಲೌ ಆಸ್ಪತ್ರೆ | | | '''ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು''' ''ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ'' ''ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ'' * [http://www.tmcpenang.com ಟ್ರೊಪಿಕಾನಾ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಪೆನಾಂಗ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181015115823/http://www.tmcpenang.com/ |date=2018-10-15 }} * ಐಲೆಂಡ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆ * ಗ್ಲೆನೆಗಲ್ಸ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್ * ಪಾಂಟೈ ಮುಶಿರಾ ಆಸ್ಪತ್ರೆ * ಲೊಹ್ ಗೌನ್ ಲೆಯ್ ಸ್ಪೆಸ್ಯಾಲಿಸ್ಟ್ ಸೆಂಟರ್ * ಲಾಮ್ ವಾಹ್ ಎ ಆಸ್ಪತ್ರೆ * ಪೆನಾಂಗ್ ಅಡ್ವೆಂಟಿಸ್ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ * ತಾಜುಂಗ್ ಮೆಡಿಕಲ್ ಸೆಂಟರ್ * ಮೌಂಟ್ ಮಿರಿಯಮ್ ಹಾಸ್ಪಿಟಲ್ |} == ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ == {{Main|Transport in Penang}} ಪೆನಾಂಗ್ ಕೆ ಹೋಗುವ ಹಲವು ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ.ಮಲೆಷ್ಯಾದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ರೈಲ್ವೆ,ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ವಾಯುವಾನದ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ. ಕೌಲಾಲಂಪೂರ್ ದಿಂದ ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆ ಏರ್ ಏಷ್ಯಾ ಮೂಲಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ.<ref>http://www.airasia.com</ref> === ಸೇತುವೆಗಳು, ರಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Penang bridge.JPG|thumb|ಒಟ್ಟು 13.5 ಕಿಮೀ.ಉದ್ದದ ಪೆನಾಂಗ್ ಸೇತುವೆ]] ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪವು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು 13.5-ಕಿಲೊಮೀಟರ್ ಅಂತರ ಕ್ರಮಿಸಬೇಕು.ಮೂರು-ರಸ್ತೆಗಳ ಪೆನಾಂಗ್ ಸೇತುವೆ (1985 ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ)ಇದು ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಉದ್ದ ಸೇತುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಮಲೆಷಿಯನ್ ಸರ್ಕಾರವು ಮಾರ್ಚ್ 31,2006 ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಸೇತುವೆ ಯೋಜನೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು.ಅದನ್ನು ಪೆನಾಂಗ್ ಸೆಕೆಂಡ್ ಬ್ರಿಜ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು. ಸದ್ಯ ಈ ಸೇತುವೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಹಂತದಲ್ಲಿದ್ದು 2013 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳಲಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/guan-eng-6-factors-causing-penangs-second-bridge-delay/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2010-12-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101222214200/http://themalaysianinsider.com/malaysia/article/guan-eng-6-factors-causing-penangs-second-bridge-delay/ |url-status=dead }}</ref> ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ಗೆ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಪೆನಾಂಗ್ ನಾರ್ತ್-ಸೌತ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್ ವೇದಿಂದ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ.(''ಲೆಬುರಯಾ ಉತರಾ-ಸೆಲತಾನ್'' )ಇದು 966-ಕಿಮೀ.ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ವೇ ಆಗಿದ್ದು ಇದು ಪಶ್ಚಿಮ ಮಲೆಷ್ಯಾ ದ್ವೀಪದ ಪ್ರಮುಖ ಪಟ್ಟಣ-ನಗರ ಭಾಗಗ್ಫಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಪೆನಾಂಗ್ ಸೇತುವೆಯನ್ನೂ ಈ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ವೇ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಪೆನಾಂಗ್ ಔಟರ್ ರಿಂಗ್ ರೋಡ್ (PORR)ದ್ವೀಪದ ಪೂರ್ವಭಾಗದ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರಿಂಗ್ ರೋಡ್ ಹಲವು ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಾದುಹೋಗುವುದರಿಂದ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ತೊಂದರೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದೂ ಕೆಲವು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ.ಇದಲ್ಲದೇ ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ವಾತಾವರಣಕ್ಕೂ ಅಪಾಯವೆಂದೂ ಜನರು ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://porr.penang.gov.my/50reason_cat1.htm |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2009-10-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091009053200/http://porr.penang.gov.my/50reason_cat1.htm |url-status=dead }}</ref> ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳು ಈ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಮಧ್ಯಾವಧಿ ಪರಿಶೀಲನೆಗಾಗಿ ಮುಂದೂಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಜೂನ್ 26,2008 ರಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಿದರು.ನೈಂತ್ ಮಲೆಷಿಯನ್ ಪ್ಲಾನ್ ನಡಿ ಮುಂದೂಡಲಾಗಿದೆ.ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಲಲಾಗುವುದು.<ref>http://findarticles.com/p/news-articles/new-straits-times/mi_8016/is_20080630/consult-penang-govt-mega-projects/ai_n44406388/{{Dead link|date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ದ್ವೀಪದ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಜೆಲುಟೊಂಗ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ರೆಸ್ ವೇ ಒಂದು ಕರಾವಳಿ ಹೆದ್ದಾರಿಯಾಗಿದ್ದು ಪೆನಾಂಗ್ ಸೇತುವೆ ಮೂಲಕ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಔಟರ್ ರಿಂಗ್ ರೋಡ್ (BORR) 14-ಕಿ.ಮೀ ಉದ್ದದ ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸುವ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ವೇ ಆಗಿದೆ.ಇದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಮತ್ತು ಬುಕಿಟ್ ಮೆರ್ಟಾಜಾಮ್ ನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.ಈ ಮೂಲಕ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ವಾಹನ ದಟ್ಟಣೆ ಮತ್ತು ನಗರೀಕರಣದ ವೇಗದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಿದೆ. === ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ === [[ಚಿತ್ರ:Parking lot outside Hospital Pulau Penang.jpg|thumb|ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿನ ಬಸ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳು]] ಕುದರೆ ಟ್ರಾಮಗಳು, ಹಬೆಯ ಟ್ರಾಮ್ ಗಳು, ವಿದ್ಯುತ್ ಚಾಲಿತ ಟ್ರಾಮ್ ಗಳು,ಟ್ರೊಲ್ಲಿಬಸ್ ಗಳು ಮತ್ತು ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ಗಳು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಹಬೆ ಮೂಲಕ ಚಲಿಸುವ ಟ್ರಾಮ್ ವೇ 1880ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು.ಆಗ ಈ ಮೊದಲೇ ಕುದರೆ ಮೂಲಕ ನಡೆವ ಕಾರುಗಳು ಪರಿಚಿತವಾಗಿದ್ದವು. ವಿದ್ಯುತ್ ಚಾಲಿತ ಟ್ರಾಮ್ ಗಳನ್ನು 1905 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಟ್ರೊಲ್ಲಿ ಟ್ರಾಮ್ಸ್ ಗಳನ್ನು 1925 ರಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು.ಆದರೆ ಅವು 1961 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಂಡವು.ಹೀಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಮೂಲದ ಮೋಟಾರುಗಳು ರಸ್ತೆಗಿಳಿದವು.<ref>ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್, ರಿಕ್ & ಗ್ಯಾನ್ಲೆಯ್, ಕೊಲಿನ್: ಪೆನಾಂಗ್ ಟ್ರ್ಯಾಮ್ಸ್, ಟ್ರೊಲ್ಲಿಬಸಿಸ್ & ರೈಲ್ವೆಸ್: ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಟ್ರಾನ್ಸಪೊರ್ಟ್ ಹಿಸ್ಟ್ರಿ, 1880s-1963. ಅರೆಕಾ ಬುಕ್ಸ್: ಪೆನಾಂಗ್, 2006</ref><ref>{{Cite web |url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2006%2F3%2F29%2Fpenangbusservice%2F13736245&sec=penangbusservice |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-08-29 |archive-date=2011-06-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110622061105/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2006%2F3%2F29%2Fpenangbusservice%2F13736245&sec=penangbusservice |url-status=dead }}</ref> ಇಲ್ಲಿನ ಪೆನಾಂಗ್ ಹಿಲ್ ರೈಲ್ವೆ, ಒಂದು ಹಗ್ಗದ ಮಿಣಿ ಬಿಗಿದ ಮಾರ್ಗದ ಮೇಲಿನ ರೈಲ್ವೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ಹಿಲ್, ನ ನೆತ್ತಿ ಮೇಲಿದೆ.ಇದನ್ನು 1923 ರಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.ಇದರ ತಾಂತ್ರಿಕತೆ ಮತ್ತು ಎಂಜನೀಯರಿಂಗ್ ಉತ್ತಮ ಸಾಧನೆಯೇ ಸರಿ. ಪ್ರಮುಖ ಉನ್ನತೀಕರಣದ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಇದನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 2010 ನಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು.ಇದು ಜನವರಿ 2011 ರಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಸಜ್ಜಾಗುತ್ತಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/penang-hill-train-service-to-resume-next-year/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2015-04-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150428035805/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/penang-hill-train-service-to-resume-next-year/ |url-status=dead }}</ref> ಹಲವು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಪೆನಾಂಗ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬಸ್ ಸೇವೆ ತೃಪ್ತಿಕರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ.<ref name="Penang buses">{{cite web|url=http://www.equator-academy.com/402.php|title=Penang - The Pearl of the Orient|publisher=Equator Academy of Art|accessdate=2008-07-27|archive-date=2008-09-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20080914043135/http://www.equator-academy.com/402.php|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2006%2F3%2F30%2Fpenangbusservice%2F13798908&sec=penangbusservice |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-08-29 |archive-date=2011-06-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110622061120/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2006%2F3%2F30%2Fpenangbusservice%2F13798908&sec=penangbusservice |url-status=dead }}</ref><ref>http://thstar.com.my/news/story.asp?file=/2006/8/12/penangbusservice/15124759&sec=penangbusservice{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಏಪ್ರಿಲ್ 1, 2006 ರಲ್ಲಿ ಇಡೀ ಬಸ್ ಸಂಪರ್ಕ ಸೇವಾ ಜಾಲವನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲನೆಗೊಳಪಡಿಸಿತು. ಈ ಮರುಸುಧಾರಣಾ ಯೋಜನೆಯಡಿ ದೊಡ್ಡ ಬಸ್ ಗಳು "ಟ್ರಂಕ್" ಮೂಲಕ ಹಾದು ಹೋದರೆ ಮಿನಿ ಬಸ್ ಗಳು "ಫೀಡರ್" ರೂಟ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತವೆ.ಆದರೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇನ್ನೂ ಸುಧಾರಿಸಬೋಕಿದೆ. ಸರ್ಕಾರವು 20 ಫೆಬ್ರವರಿ 2007 ರಲ್ಲಿ ರಾಪಿಡ್ KL ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬಸ್ ಸೇವೆ ಆರಂಭಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು.ಇದು ಹೊಸ ಸಂಸ್ಥೆ ''ರಾಪಿಡ್ ಪೆನಾಂಗ್'' ಹೆಸರಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ದ್ವೀಪ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ 28 ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ರಾಪಿಡ್ ಪೆನಾಂಗ್ 150 ಬಸ್ ಗಳನ್ನು 31 ಜುಲೈ 2007 ರಲ್ಲಿ ಓಡಿಸಲು ಆರಂಭಿಸಿತು. ಈ ಬಸ್ ಸೇವೆ ಈಗಲೂ ವಿಸ್ತರಗೊಳ್ಲುತ್ತಿದೆ. ರಾಪಿಡ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಜಾರಿಯಾದ ನಂತರ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸುಧಾರಿಸಿತಲ್ಲದೇ ಇಂದು ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆಯು 2007 ರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 30,000 ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಸೌಲಭ್ಯ ಒದಗಿಸಿದರೆ ಅದು 2010 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಅದು 75,000 ತಲುಪಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://reference.findtarget.com/search/Rapid%20Penang/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-07-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110711003625/http://reference.findtarget.com/search/Rapid%20Penang/ |url-status=dead }}</ref> ಸದ್ಯ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ 41 ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ 350 ಬಸ್ ಗಳನ್ನು ಓಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.(ಇದರಲ್ಲಿ 30 ಮಾರ್ಗಗಳು ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ,9 ಮಾರ್ಗಗಳು ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈ ಮತ್ತು 2 ಮಾರ್ಗಗಳು ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಸೆಬೆರಂಗ್ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಬಳಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ್ದಾಗಿದ್ದು ಹೀಗಾಗಿ ವ್ಯವಹಾರದ ವೇಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಚಾರ ದಟ್ಟಣೆ ಅಧಿಕಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.unescap.org/ttdw/Publications/TPTS_pubs/TxBulletin_68/bulletin68_b.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-11-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111124114615/http://www.unescap.org/ttdw/Publications/TPTS_pubs/TxBulletin_68/bulletin68_b.pdf |url-status=dead }}</ref> ಇದರ ಪರಿಣಾಮ ನಗರವು ಕೆಲವು ಉಚಿತ ಶೆಟಲ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಗರದ ಆಂತರಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ.ಇಂಟ್ರಾ-ಸಿಟಿ ಪ್ರವಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಇವುಗಳ ಬಳಕೆ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ದಟ್ಟಣೆಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕಬಹುದು.<ref name="Penang buses"/> ಈ ಇಂಟರ್-ಸ್ಟೇಟ್ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ಕೋಚ್ ಗಳಿಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಎರಡು ಕೇಂದ್ರ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ. ಒಂದು ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ ಫೆರ್ರಿ ಟರ್ಮಿನಲ್ ನಲ್ಲಿದ್ದರೆ ಇನ್ನೊಂದು ದ್ವೀಪದ ಸುಂಗೈ ನಿಬೊಂಗ್ ಮೇಲಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ್ಫ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳು ನಿಯಮಾನುಸಾರ ಮೀಟರ್ ಹಾಕಿ ಓಡಿಸದೇ ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ದರ ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ.ಕಮರ್ಸಿಯಲ್ ವೆಹಿಕಲ್ ಲೈಸನ್ಸಿಂಗ್ ಬೋರ್ಡ್ ಪ್ರಕಾರ ಇವರು ಮಾಡಲಾರರು.<ref>https://archive.is/20120716124855/www.accessmylibrary.com/article-1G1-66837690/cap-dont-back-down.html</ref> ಹಳೆಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಇತಿಹಾಸವೆನ್ನುವಂತೆ ಮೂರು ಚಕ್ರದ ತ್ರಿಶಾಗಳು ಇನ್ನೂ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರತವಾಗಿವೆ. ಆದರೆ ಸ್ಥಳೀಯರು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ನಗರದ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆಗೆ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಇವುಗಳನ್ನೇ ನೆಚ್ಚಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.penang-vacations.com/trishaw.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2016-11-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161101204610/http://www.penang-vacations.com/trishaw.html |url-status=dead }}</ref> === ರೈಲ್ವೆ ಮತ್ತು ಮೊನೊರೈಲ್ವೆ === ಪೆನಾಂಗ್ ತನ್ನ ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 34.9&nbsp;ಕಿಮೀ ನಷ್ಟು ರೈಲ್ವೆ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>[http://www.penang.gov.my/index.php?ch=10&pg=58&ac=200 ಕೆರಾಜನ್ ನೆಗೆರಿ ಪುಲೌ ಪಿನಾಂಗ್]</ref> ಈ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ರೈಲ್ವೆ ಸ್ಟೇಶನ್ [[ಕೆರೆಟಪಿ ತನಹ ಮೆಲಯು]] (KTM) ಅಥವಾ ಮಲಯನ್ ರೈಲ್ವೆ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಗೆ ತನ್ನ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.ಇದು ಪದಂಗ್ ಬೆಸರ್ ನಿಂದ [[ಮಲೆಷ್ಯಾ-ಥೈಲೆಂಡ್ ಗಡಿ]]ಗೆ ಇದು [[ಪೆರ್ಲಿಸ್]] ನಿಂದ [[ಸಿಂಗಾಪೂರ್]] ವರೆಗೆ ತನ್ನ ಸೇವೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ''ಸೆನಂಡಂಗ್ ಲಾಂಗ್ ಕಾವಿ'' ಇದು ಪ್ರತಿ ನಿತ್ಯದ ರಾತ್ರಿ ಎಕ್ಸ್ ಪ್ರೆಸ್ ಸೇವೆಯಾಗಿದೆ.ಇದರ ಸೇವೆಯು [[ಕೌಲಾಲಂಪುರ್|ಕೌಲಾಲಂಪೂರ್]] ನಿಂದ ಹಾದೈಯ್ ಅಂದರೆ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಮೂಲಕ ಸಂಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ಗಾಗಿ ಮೊನೊರೈಲ್ವೆ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ 1999 ರಿಂದ ಪರಿಶೀಲನೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಪೆನಾಂಗ್ ಮೊನೊರೈಲ್ವೆ ಯೋಜನೆಗೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ನೈಂತ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಪ್ಲಾನ್ ನಡಿ ಮಾರ್ಚ್ 31, 2006 ರಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿಗೆ ದೊರಕಿತು.ಆದರೆ ಫೆಡರಲ್ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಅನಿರ್ಧಿಷ್ಟಾವಧಿಯ ಮುಂದೂಡಿಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.visitpenang.gov.my/portal3/penang-tourism-news/144-penang-may-consider-taking-porr-and-monorail-projects-private.html |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2011-07-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110719165029/http://www.visitpenang.gov.my/portal3/penang-tourism-news/144-penang-may-consider-taking-porr-and-monorail-projects-private.html |url-status=dead }}</ref> === ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ === ಪೆನಾಂಗ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಏರ್ ಪೊರ್ಟ್I '''(PEN)''' ಇದು ದ್ವೀಪದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದ ಬಯಾನ್ ಲೆಪಾಸ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾನವು ಮಲೆಷ್ಯಾಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಬಾಗಿಲು ಎನ್ನುವಂತಿದೆ.ಇದು ಒಂದು ಆಕರ್ಷಣೀಯ ತಾಣವಾಗಿದೆ.ಅಗ್ಗದ ದರದ ವಿಮಾನ ಸೇವೆ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಏರ್ ಲೈನ್ಸ್ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಮಲೆಷ್ಯಾದಿಂದ ಇರುವ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ವಿಮಾನ ಸಾರಿಗೆ ಏರ್ ಏಷ್ಯಾ ಕೂಡ ಇಲ್ಲಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಧ್ವಜ ಚಿನ್ಹೆಯೊಂದಿಗೆ ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತ ಇತರ ಸೇವೆಗಳೆಂದರೆ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಏರ್ ಲೈನ್ಸ್, ಸಿಲ್ಕ್ ಏರ್ ( ಸಿಂಗಾಪೂರ್ ಏರ್ ಲೈನ್ಸ್),ನ ಒಂದು ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆ ಥೈ ಏರ್ ವಯ್ಸ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್, ಟೈಗರ್ ಏರ್ ವೇಯ್ಸ್, ಜೆಟ್ ಸ್ಟಾರ್ ಏಷ್ಯಾ ಏರ್ ವೇಯ್ಸ್, ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಮೂಲದ ಕ್ಯಾಥೆ ಪ್ಯಾಸಿಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಡ್ರಾಗನ್ ಏರ್, ಟೈವಾನ್-ಮೂಲದ ಚೀನಾ ಏರ್ಲೈನ್ಸ್, ಚೀನಾ ಸದರ್ನ್ ಏರ್ಲೈನ್ಸ್, ಒಟ್ಟು ಸೇರಿ ಇಂಡೊನೇಶಿಯಾ ಏರ್ ಲೈನ್ಸ್ ನ ಲೈನ್ ಏರ್, ಕಾರ್ತಿಕ ಏರ್ ಲೈನ್ಸ್, ಶ್ರೀವಿಜಯ ಏರ್ ಮತ್ತು ವಿಂಗ್ಸ್ ಏರ್ ಇತ್ಯಾದಿ. ಪೆನಾಂಗ್ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಮಲೆಷ್ಯಾ ನಗರಗಳ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಇನ್ನಿತರೆಡೆಗೆ ವಿಮಾನ ಸಾರಿಗೆ ಎಂದರೆ [[ಕೌಲಾಲಂಪುರ್|ಕೌಲಾಲಂಪೂರ್]], ಕುಚಿಂಗ್, ಕೊಟಾ ಕಿನಬಾಲು, ಜೊಹೊರ್ ಬಹ್ರು, ಲಾಂಗ್ ಕಾವಿ, ಮತ್ತು ಏಷಿಯನ್ ನಗರಗಳಿಗೆ ನಿಯಮಿತ ಸಂಪರ್ಕಗಳೆಂದರೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ಬ್ಯಾಂಕಾಕ್]], [[ಜಕಾರ್ತ|ಜಕಾರ್ತಾ]], [[ಸಿಂಗಾಪುರ್|ಸಿಂಗ್ ಪೂರ್]], [[ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್]], ತೈಪೈ, ಗೌಂಗ್ ಝುವು, [[ಮಕಾವು|ಮಾಕೌ]] ಮತ್ತು [[ಚೆನ್ನೈ]]. ರಾಜ್ಯದ ಫ್ರೀ ಟ್ರೇಡ್ ಝೋನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿನ ಬಹುರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಂಪನಿಗಳ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಸಾಗಿಸಲು ಈ ವಿಮಾನದ ಕಾರ್ಗೊ ವಿಭಾಗ ಒಂದು ಕೇಂದ್ರದಂತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.ಅಲ್ಲದೇ ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಉತ್ತರ ರಾಜ್ಯಗಳ ದ್ವೀಪ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಬೇಡಿಕೆಗೂ ಅದು ಸ್ಪಂದಿಸುತ್ತದೆ. === ದೋಣಿ ಸಾಗಣೆ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಬಂದರುಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Penang at dawn.jpg|thumb|ಬೆಳಗಿನಲ್ಲಿನ ಪೆನಾಂಗ್]] [[ಚಿತ್ರ:Ferry in Penang.jpg|thumb|ಪೆನಾಂಗ್ ದೋಣಿ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಜೆಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಿಂತುಕೊಂಡಿದ್ದು]] ಒಂದು ಭಾಗದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದೆಡೆಗೆ ದೋಣಿ ಸಾಗಣೆ ಸೇವೆಗಳನ್ನು,ಪೆನಾಂಗ್ ಫೆರ್ರಿ ಸರ್ವಿಸಿಸ್, ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.ಇದು ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ಮತ್ತು ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ, ಸೇತುವೆ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಮೊದಲು ದ್ವೀಪಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ 1985 ರ ವರೆಗೆ ಇದು ಏಕೈಕ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿತ್ತು. ರಿಸೊರ್ಟ್ ದ್ವೀಪವೆನಿಸಿದ ಲಾಂಗ್ ಕಾವಿ,ಗೆ ವೇಗದ ದೋಣಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನೂ ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.ಉತ್ತರದಲ್ಲಿನ ಕೆದಹ್ ಮತ್ತುಮೆಡಾನ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೂ ಇದು ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರತಿನಿತ್ಯದ ಸಾಗಣೆ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ಬಂದರನ್ನು ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಪೊರ್ಟ್ ಕಮೀಶನ್ ನಿಭಾಹಿಸುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟು ನಾಲ್ಕು ಬಂದರು ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ, ಒಂದು ಪೆನಾಂಗ್ ಐಲೆಂಡ್ ಮೇಲೆ (ಸ್ವೆಟೆನ್ ಹ್ಯಾಮ್ ಪಿಯರ್) ಮತ್ತು ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ನಾರ್ತ್ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಕಂಟೇನರ್ ಟರ್ಮಿನಲ್(NBCT), ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಡೀಪ್ ವಾಟರ್ ವ್ರೇವ್ಸ್ (BDWW), ಮತ್ತು ಪ್ರೈ ಬಲ್ಕ್ ಕಾರ್ಗೊ ಟರ್ಮಿನಲ್(PBCT). ಮಲೆಷ್ಯಾವು ವಿಶ್ವ್ದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಧಿಕ ರಫ್ತು ವಹಿವಾಟಿನ ಕೇಂದ್ರವೆನಿಸಿದೆ.ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಬಂದರು ಹಡುಗು ಕಟ್ಟುವ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತವಾಗಿದೆ.ವಿಶ್ವಾದ್ಯಾಂತ 200 ಬಂದರುಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದೆ. ಸ್ವೀಟೆನ್ ಹ್ಯಾಮ್ ಪಿಯರ್ ಪೊರ್ಟ್ ಇದೂ ಕೂಡಾ ಹಡಗುಗಳ ಪರಿವೀಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದೆ.ಹಡಗುಗಳ ನಿಲ್ದಾಣ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಯುದ್ದ ಹಡಗುಗಳಿಗೂ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. == ನಿತ್ಯೋಪಯೋಗಿ ಸೇವೆಗಳು == ನೀರು ಪೂರೈಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬಂದರೂ ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ರಾಜ್ಯಒಡೆತನದ್ದಾಗಿದೆ.ಆದರೆ ಸ್ವಯಂ ಅಧಿಕಾರದ PBA ಹೊಲ್ಡಿಂಗ್ಸ್ Bhd ಆಗಿದ್ದು ಅದರ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಯು'' ಪೆರಬಾದಾನನ್ ಬೆಕಲನ್ ಏರ್ ಪುಲೌ ಪಿನಂಗ್ Sdn Bhd '' (PBAPP)ಈ ಸೇವಾ ಕಾರ್ಯದ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಎನಿಸಿದೆ. ಈ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನಿಯಮಿತ ಕಂಪನಿಯ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಶುದ್ದ,ಯೋಗ್ಯ ಬೆಲೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲದಲ್ಲೂ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀರು ಪೂರೈಕೆ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಪೆನಾಂಗ್ ವರ್ಲ್ಡ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್ ಮೂಮೆಂಟ್ ಜಲ ಪೂರೈಕೆ ಚಳವಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. {{Citation needed|date=July 2008}} PBA ದ ನೀರು ಪೂರೈಕೆ ದರಗಳು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿವೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.wdm.org.uk/campaigns/aid/casestudies/malaysia.htm |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2010-12-13 |archive-date=2006-12-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20061230205623/http://www.wdm.org.uk/campaigns/aid/casestudies/malaysia.htm |url-status=dead }}</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ನ ನೀರು ಪೂರೈಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಏರ್ ಇಟಾಮ್ ಡ್ಯಾಮ್, ಮೆಂಗ್ ಕುಂಗ್ ಡ್ಯಾಮ್, ತೆಲುಕ್ ಬಹಂಗ್ ಡ್ಯಾಮ್, ಬುಕಿಟ್ ಪಾಂಚೊರ್ ಡ್ಯಾಮ್, ಬೆರಪಿಟ್ ಡ್ಯಾಮ್, ಚೆರೊಲ್ ಟೊಕ್ ಕುನ್ ಡ್ಯಾಮ್, ವಾಟರ್ ಫಾಲ್ ರಿಜ್ರವೈಯರ್ (ಇದು ಪೆನಾಂಗ್ ಬೊಟನಿಕ್ ಗಾರ್ಡನಲ್ಲಿದೆ.), ಗಿಲ್ಲೆಮರ್ಡ್ ರಿಜರ್ವೈಯರ್, ಮತ್ತು ಕೆದಹದ ಮುಡಾ ನದಿಯಿಂದಲೂ ಈ ನೀರಿನ 77ಮೂಲ ದೊರಕಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೈಡ್ರೊಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಯೋಜನೆ ಪೂರ್ಣವಾದ ನಂತರ ಮಲಯ ದೇಶದಲ್ಲೇ ಪ್ರಥಮ ಎನ್ನುವಂತೆ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ 1905 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಣ ಕಾರ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾಯಿತು.<ref name="visitpenang.gov.my"/> ಸದ್ಯ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಗೃಹೋಪಗಳಿಗಾಗಿ ಅಗತ್ಯ, [[ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ|ವಿದ್ಯುತ್]] ನ್ನು ನ್ಯಾಶನಲ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಸಿಟಿ ಯುಟಿಲಿಟಿ ಕಂಪನಿ ತೆನಗಾ ನ್ಯಾಸಿನಲ್ ಬೆರೆಹಾಡ್ (TNB) ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಟೆಲೆಕಾಮ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಬೆರ್ ಹಾಡ್ ಇದು ಲ್ಯಾಂಡ್ ಲೈನ್ ಸಂಪರ್ಕದ ಸೇವೆಯಾಗಿದೆ.ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದು [[ಅಂತರ್ಜಾಲ ಸೇವಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು|ಇಂಟರ್ ನೆಟ್ ಸರ್ವಿಸ್ ಪ್ರೊವೈಡರ್]] (ISP) ಆಗಿದೆ. ಮೊಬೈಲ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್ ಆಪರೇಟರ್ಗಳು ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್ ISPs ಗಳೆಂದರೆ ಮ್ಯಾಕ್ಸಿಸ್, ಡಿಜಿ, ಸೆಲ್ ಕಾಮ್, ಮತ್ತು ಯು ಮೊಬೈಲ್. ಸದ್ಯ ಪೆನಾಂಗ್ ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ [[ವೈ-ಫೈ|ವಿ-ಫಿ]] ಅಳವಡಿಕೆ-ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಕಾರ್ಯ ಭರದಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ದಿ ವಿ-ಫಿ ಇಂಟರ್ ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಪೆನಾಂಗ್ ಸರ್ಕಾರ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವಿ-ಫಿ ಸೇವೆಯು,'''ಪೆನಾಂಗ್ ಫ್ರೀ ವಿ-ಫಿ''' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.ಇದು ಕೆಲವು ವಾಣಿಜ್ಯ ಸ್ಥಳಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.ಇದರಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರೀ ಕಚೇರಿಯೂ ಸೇರಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಕೊಮ್ತಾರ್,ಮತ್ತು ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪ್ರೈ ನಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ವಾಣಿಜ್ಯ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೂ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಮುಗಿದಾಗ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ವಾಸಿಗಳಿಗೆ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಇಂಟರ್ ನೆಟ್ ಫ್ರೀ ಸಂಪರ್ಕ ಸೇವೆ ಒದಗಿಸಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2008%2F9%2F18%2Fnation%2F20080918201219&sec=nation |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-08-29 |archive-date=2010-07-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100722043527/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2008%2F9%2F18%2Fnation%2F20080918201219&sec=nation |url-status=dead }}</ref> ಕಲ್ಮಶ ನೀರು ಶುದ್ದೀಕರಣ ಮಾಡಿ ಮರುಬಳಕೆಗಾಗಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸಿವರೇಜ್ ಕಂಪನಿಯಾದ ಇಂಡಹ್ ವಾಟರ್ ಕೊನ್ಸೊರ್ಟಿಯಮ್ ನಿಂದ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಕೊಳಚೆ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಕೊಳವೆ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಜ್ಯ ನೀರಿನ ಶುದ್ದೀಕರಣ ಭಾಗವನ್ನು ಅಸ್ತಯಸ್ತವಾಗಿ ಹರಡಲಾಗುತ್ತದೆ.ಸಮುದ್ರ ದಂಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಿಲೇವಾರಿಯು ಅನಾರೋಗ್ಯಕರ ವಾತಾವರಣ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.<ref>http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=2709523|Impact {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130918205334/http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=2709523%7CImpact |date=2013-09-18 }} modeling of sewage discharge from Georgetown of Penang, Malaysia on coastal water quality</ref> == ಅವಳಿ ನಗರಗಳು == * {{Flag icon|Australia}} [[ಅಡಿಲೇಡ್|ಅಡೆಲೈಡೆ]], [[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ|ಅಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ]] (1973) * {{Flag icon|People's Republic of China}} ಖ್ಸಿಯಾಮಿನ್, [[ಚೀನಾ]] (1991) * {{Flag icon|Indonesia}} ಮೆಡನ್, [[ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ|ಇಂಡೊನೇಶಿಯಾ]] * {{Flag icon|Japan}} ಕನಗವಾ ಪರಫೆಕ್ಚುವರ್, [[ಜಪಾನ್]] == ಸೈನ್ಯ ಸ್ಥಾಪನೆ ಠಾಣೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ == === ಆರ್ಮಿ === ದಿ ತುನ್ ರಜಾಕ್ ಕ್ಯಾಂಪ್ ({{lang-ms|'''Kem Tun Razak'''}})ಬುಕಿಟ್ ಗೆಡೊಂಗ್ ನಲ್ಲಿದೆ.ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಆರ್ಮಿಯ ದ್ವೀಪದ ಎರಡನೆಯ ಇನ್ ಫಂಟರಿ ಡಿವಿಜನ್ ಆಗಿದೆ.ಅದೇ ರೀತಿ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿನ ಪೀಲ್ ಅವ್ಯುನ್ಯು ಕ್ಯಾಂಪ್({{lang-ms|'''Kem Lebuhraya Peel'''}}) 509ನೆಯ ರೆಜಿಮನ್ ಆಸ್ಕರ್ ವಾಟ್ ನಿಹಾದ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಮಿಡೆನ್ ಬ್ಯಾರಕ್ಸ್ ಗೆಲುಗೊರನಲ್ಲಿನ ಕಟ್ಟಡಗಳಾಗಿದೆ.ಇದು ಯುನ್ವರ್ಸಿಟಿ ಸೇನ್ಸ್ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಇದು ಈ ಮೊದಲು ಒವರ್ ಸೀಸ್ ಕಾಮನ್ ವೆಲ್ತ್ ಲ್ಯಾಂದ್ ಫೊರ್ಸಿಸ್ ಆಗಿತ್ತು.(ಮಲಯ) ಇದು 1939 ರಿಂದ 1971 ವರೆಗಿತ್ತು. === ವಾಯುದಳ === RMAF ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ({{lang-ms|'''TUDM Butterworth'''}}) ಇದು ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ನಲ್ಲಿನ ಒಂದು ರಾಯಲ್ ಮಲೆಷ್ಯೇಯನ್ ಏರ್ ಫೊರ್ಸ್ ಬೇಸ್ ಎನಿಸಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಇವು '''ಇಂಟಿಗ್ರೇಟೆಡ್ ಏರ್ ಡೆಫೆನ್ಸ್ ಸಿಸ್ಟೆಮ್''' (IADS) ಆಗಿದ್ದಲ್ಲದೇ ಫೈವ್ ಪಾವರ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಅರೇಂಜ್ ಮೆಂಟ್ (FPDA)ನಲ್ಲಿ ಇದರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾನವಾಗಿಯೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ವಾಯುನೆಲೆಮೂಲದ ನಾಲ್ಕು RMAF ದಂಡುಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ರಾಯಲ್ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಏರ್ ಫೊರ್ಸ್ ನ್ನು ಆತಿಥೇಯನ್ನಾಗಿಸಿದೆ.ಇದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ FPDA ದೊಂದಿಗಿರುವ ಬದ್ದತೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.<ref>http://www.airforce.gov.au/bases/butterworth.aspx</ref><ref>http://www.airforce.gov.au/units/324css.aspx</ref> == ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಘಟನೆಗಳು (NGOs) == ಪೆನಾಂಗ್ ದೇಶದಲ್ಲಿಯೇ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿಗೆ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಸಪಂದನಾಶೀಲ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಅನ್ವರ್ ಫಜಲ್, ಜಗತ್ತಿನ ಉತ್ತಮ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾಳಜಿಯ ವಕೀಲರಾದ ಇವರು ಇನ್ನೂ ಹಲವರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಕಂಜುಮರ್ಸ್ ಅಸೊಶಿಯೇಶನ್ ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್ (CAP)ನ್ನು 1969ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ಜಾಗ್ರತ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ಗ್ರಾಹಕ ರಕ್ಷಣಾ ಸಮೂಹ CAP ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೆಣಗಾಡುತ್ತದೆ. ಅದು ''ಉಟುಸನ್ ಕಂಜುಮರ್ '', ''ಉಟುಸನ್ ಪೆಂಗುನಾ'', ''ಉಟುಸನ್ ಸಿನಾ'', ''ಉಟುಸನ್ ತಮಿಳ್'', ಮತ್ತು ''ಮಜಲಾಹ ಪೆಂಗುನಾ ಕನಕ-ಕನಕ'' ಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವರ್ಲ್ಡ್ ಅಲೈಯನ್ಸ್ ಫಾರ್ ಬ್ರೀಸ್ಟ್ ಫೀಡಿಂಗ್ ಆಕ್ಶನ್ ಸಂಘಟನೆಯು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಮೊಲೆಹಾಲೂಡಿಸುವುದನ್ನು ತಲುಪಿಸಿ ಜಾಗೃತಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಒಂದು NGO,ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು,ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ.ಇದರ ಮೂಲಕ ದೇಶದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಪರಂಪರೆ ಅದರ ಬಗೆಗಿನ ಜಾಗೃತಿಗೆ ಕಾರ್ಯಪ್ರವೃತ್ತವಾಗಿದೆ. ಈ PHT ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿನ [[ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ|ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆ ಪ್ರದೇಶ]]ವನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದೆ.ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಹಲವು ಪುರಾತನ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಾಶವನ್ನು ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾಗಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ಬೊಟಾನಿಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್ ಸೊಸೈಟಿಯ ಸ್ನೇಹಿತರ ಬಳಗದಿಂದ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಾ ಸಂಘಟನೆಯಿದೆ.ಇದು ಸಸ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ,ತೋಟಗಾರಿಕೆ,ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಮನೋರಂಜಿತ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪೆನಾಂಗ್ ಬೊಟಾನಿಕಲ್ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್ ಮೂಲಕ ನೆರವು-ಜಾಗೃತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. == ಕ್ರೀಡೆ == [[ಚಿತ್ರ:Pier at the Tanjung City Marina, Penang.jpg|thumb|ತಂಜುಂಗ್ ಸಿಟಿ ಮರಿನಾ]] ರಾಜ್ಯ ಕ್ರೀಡೆಗಳಿಗಾಗಿ ಉತ್ತಮ ಸೌಲಭ್ಯ ಪಡೆದಿದೆ.ಇಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮವಾದ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣಗಳಿವೆ— ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಸಿಟಿ ಸ್ಟೇಡಿಯಮ್ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆಯಲ್ಲಿನ ಬಾಟು ಕವಾನ್ ಸ್ಟೇಡಿಯಮ್ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಎರೆನಾ(PISA) ರೆಲೌ ನಲ್ಲಿದ್ದು ಇಲ್ಲಿ ಒಳಾಂಗಣ ಕ್ರೀಂಡಾಂಗಣವಲ್ಲದೇ ಒಂದು ಜಲಕ್ರೀಡೆಗಾಗಿ ಕೇಂದ್ರವಿದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ 4 ಗಾಲ್ಫ್ ಮೈದಾನಗಳು, ಇವೆ,ಅವು 18-ಹೋಲ್ ಬುಕಿಟ್ ಜಂಬುಲ್ ಕಂಟ್ರಿ ಕ್ಲಬ್ (ದ್ವೀಪದ ಮೇಲೆ), 36-ಹೋಲ್ ಬುಕಿಟ್ ಜಾವಿ ಗಾಲ್ಫ್ ರಿಸಾರ್ಟ್, 36-ಹೋಲ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಗಾಲ್ ರಿಸಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು 18-ಹೋಲ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್ ಗಾಲ್ಫ್ ರಿಸೊರ್ಟ್. ಪೆನಾಂಗ್ ಅನ್ಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಕ್ಲಬ್ ಗಳು ಎಂದರೆ, ಬುಕಿಟ್ ಮೆರ್ಟಾಜಾಮ್ ಕಂಟ್ರಿ ಕ್ಲಬ್, ಪೆನಾಂಗ್ ಕ್ಲಬ್, ಚೀನೀಸ್ ರಿಕ್ರಿಯೇಶನ್ ಕ್ಲಬ್(CRC), ಪೆನಾಂಗ್ ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಕ್ಲಬ್, ಪೆನಾಂಗ್ ರೈಫಲ್ ಕ್ಲಬ್, ಪೆನಾಂಗ್ ಪೊಲೊ ಕ್ಲಬ್, ಪೆನಾಂಗ್ ಸ್ವಿಮ್ಮಿಂಗ್ ಕ್ಲಬ್, ಚೀನೀಸ್ ಸ್ವಿಮ್ಮಿಂಗ್ ಕ್ಲಬ್, ಮತ್ತು ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಸ್ವಾಶ್ ಸೆಂಟರ್. ದಿ ತಾಜುಂಗ್ ನಗರದ ನೌಕಾದಂಡು ಒಟ್ಟು 140 ಸ್ಪರ್ಧಾ ದೋಣಿಗಳಿದ್ದು ಇವು ವಿವಿಧ ಗಾತ್ರದ್ದಾಗಿವೆ.ಇವು ಐತಿಹಾಸಿಕ ವೆಳ್ಡ್ ಕ್ವೆಯ್ ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯಾಗಿವೆ. ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ತರ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್,1864 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು, ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯದಾದ ಆರಂಭ ಕುದುರೆ ಓಟ ಮತ್ತು ಅಶ್ವಾರೋಹಣದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಡ್ರಾಗನ್ ಬೋಟ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 1979 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬರುತ್ತದೆ.ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಚಂದ್ರಮಾನ ಕ್ಯಾಲಂಡರ್ ನ ಐದನೆಯ ಹುಣ್ಣಿಮೆ ದಿನ ನಡೆಯುವುದು ವಾಡಿಕೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.penangforward.net/viewpost.php?post=19&page=1|title=Race of the Ancients; Penang Dragons|last=Bhatt|first=Himanshu|date=2008-01-28|publisher=Penang Forward Sports Club|accessdate=2008-07-19|archive-date=2008-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20081207024015/http://www.penangforward.net/viewpost.php?post=19&page=1|url-status=dead}}</ref> ಪೆನಾಂಗ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಡ್ರಾಗನ್ ಬೋಟ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ (PIDBF) ಇದು ತೆಲುಕ್ ಬಹಂಗ್ ಡ್ಯಾಮ್ ನಲ್ಲಿ 2008 ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ವರ್ಲ್ಡ್ ಕ್ಲಬ್ ಕ್ರಿವ್ ಚಾಂಪಿಅಯ್ನ್ ಶಿಪ್ ಗೆ ದಾರಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಾಜ್ಯವು ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಎರಡು ಓಟದ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳನ್ನು ಅಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಜೂನ್ ನಲ್ಲಿ ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಡ್ರಾಗನ್ ಬೋಟ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಮತ್ತು ಪೆನಾಂಗ್ ಪೆಸ್ಟಾ ಡ್ರಾಗನ್ ಬೋಟ್ ರೇಸ್ ನ್ನು ಡಿಸೆಂಬರ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ಮ್ಯಾರಾಥಾನ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ವಾರ್ಷಿಕ ಸಂದರ್ಭವೆನಿಸಿದೆ. ಪೂರ್ಣ ಮ್ಯಾರಾಥಾನ್ ಕ್ವೀನ್ಸ್ ಬೇ ಮಾಲ್ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ಬಯಾನ್ ಲೆಪಾಸ್ ಎಕ್ ಪ್ರೆಸ್ ವೇ ನಂತರ 13.5ಕಿ.ಮೀ ಪೆನಾಂಗ್ ಸೇತುವೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮರಳಿ ಅದಕ್ಕೆ ಜಾಗಕ್ಕೆ ತಲುಪಿ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ 2008 ರ ಕ್ರೀಡಾ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 16,000 ಓಟಗಾರರು ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆವ ಅಪರೂಪದ ಚಿಂಗಯ್ ಮೆರವಣಿಗೆಗೆ ಅದು ಆತಿಥೇಯವಾಗಿದೆ.ಇದರ ಮೊದಲ ಸಂಚಲನ 1919 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಚೀನೀಯರ ಪೂಜಾ ದೇವತೆಗಳ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬ ಅಥವಾ ಮೆರ್ಸಿ (ಗುವಾನ್ ಯಿನ್) ದೇವಿಯ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕ್ರಿಸ್ಮಸ್ ಹಬ್ಬದ ರಾತ್ರಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮೆರವಣಿಗೆಗಳು ಅಥವಾ ಚೀನೀಯರ ಹಬ್ಬಗಳಾದ ಚೀನೀಸ್ ನಿವ್ ಇಯರ್ ಅಥವಾ ಇನ್ನಿತರ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಕಾಣುತ್ತವೆ. == ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಪ್ರಥಮಗಳು == [[ಚಿತ್ರ:Fort Cornwallis Penang Dec 2006 004.jpg|thumb|ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್,ನಲ್ಲಿ ಫೊರ್ಟ್ ಕಾರ್ನ್ ವಾಲ್ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಔಟ್ ಪೊಸ್ಟ್]] [[ಚಿತ್ರ:St. George's Church Penang Dec 2006 005.jpg|thumb|ಸೇಂಟ್ ಜಾರ್ಜ್ ಸ್ ಚರ್ಚ್,ಫಸ್ಟ್ ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ಚರ್ಚ್ ಇನ್ ಸೌತ್ ಈಸ್ಟ್ ಏಷ್ಯಾ]] [[ಚಿತ್ರ:Beach Street Penang Dec 2006 009.jpg|thumb|2 ಬೀಚ್ ಸ್ಟೀಟ್ ನಲ್ಲಿ ದಿ ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಚಾರ್ಟೆಡ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಕಟ್ಟಡ]] * ಪೆನಾಂಗ್ ಆಗಿನ ಮಲಯ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ್ ಏಷ್ಯಾದ ಮೊದಲ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಔಟ್ ಪೊಸ್ಟ್ ಆಗಿ 1786 ರಲ್ಲಿ ರಚಿತವಾಗಿತ್ತು. * ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಪ್ರಥಮ ಸುದ್ದಿ ಪತ್ರಿಕೆ ''ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಆಫ್ ಐಲೆಂಡ್ ಗೆಜೆಟ್'' 1805 ರಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ಕಂಡಿತು. ನಂತರದ್ದು ''ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆಜೆಟ್'', ಮೊದಲು 1837 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಾಶನ ಕಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.penang.gov.my/index.php?ch=16&pg=99&ac=2&lang=eng&format |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2013-08-17 |archive-date=2013-09-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130923095932/http://www.penang.gov.my/index.php?ch=16&pg=99&ac=2&lang=eng&format |url-status=dead }}</ref> * ದಿ ರಾಯಲ್ ಮಲೆಷಿಯನ್ ಪೊಲೀಸ್ ನ್ನು ಕಿಂಗ್ ಜಾರ್ಜ್ III 1807 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ 'ಚಾರ್ಟರ್ ಆಫ್ ಜಸ್ಟೀಸ್' ಮತ್ತು ಕೋರ್ಟ್ ಆಫ್ ಜಸ್ಟೀಸ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆ ನೀಡಿದ್ದರು. * ಪೆನಾಂಗ್ ಫ್ರೀ ಸ್ಕೂಲ್ ಇದನ್ನು ರೆವ. ಸಾರ್ಕೆ ಹಚಿಂಗ್ಸ್ 1816 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಇದು ಆಗ್ನೇಯ್ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಶಾಲೆಯಾಗಿದೆ. * [http://www.stgeorgespg.org/ ಸೇಂಟ್ ಜಾರ್ಜಸ್' ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ಚರ್ಚ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110123014945/http://www.stgeorgespg.org/ |date=2011-01-23 }} on ಫರ್ಘುವರ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ನಲ್ಲಿ ಇದು 1816 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ.ಇದು ಆಗ್ನೇಯ್ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಆಂಗ್ಲಿಕನ್ ಚರ್ಚ್ ಎನಿಸಿದೆ.ಅದಲ್ಲದೇ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ನ 50 ನ್ಯಾಶನಲ್ ಟ್ರೇಜರ್ಸ್ ಎಂದು ಮಲೆಷ್ಯಾ ಸರ್ಕಾರ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದೆ.. * ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಸೆಕೊಲಾಹ್ ಕೆಬಂಗ್ ಸಾನ್ ಗೆಲುಗೊರ್ 1826 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಮಲಯಾ ಭಾಷೆ ಶಾಲೆಯಾಗಿದೆ. [http://www.penang.gov.my/index.php?ch=16&pg=99&ac=4&lang=eng&format= ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130624143419/http://www.penang.gov.my/index.php?ch=16&pg=99&ac=4&lang=eng&format= |date=2013-06-24 }} * ದಿ ಸೇಂಟ್ ಕ್ಶೆವಿಯರ್ಸ್'s ಇನ್ ಸ್ಟಿಟುಶನ್ 1852 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಒಡೆತನ ಹೊಂದಿದ ಲಾ ಸಾಲ್ಲೆ ಬ್ರದರ್ಸ್ ಗೆ ಸೇರಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2008/10/26/nation/2381338&sec=nation|title=St Xavier’s marks a new chapter after 156 years|work=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=2021-08-29|archive-date=2008-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20081029062618/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2008%2F10%2F26%2Fnation%2F2381338&sec=nation|url-status=dead}}</ref> * [http://clsprimary.edu.my/ ಕಾನ್ವೆಂಟ್ ಲೈಟ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080516084932/http://clsprimary.edu.my/ |date=2008-05-16 }} ಅಥವಾ ದಿ ಕಾನ್ವೆಂಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಹೋಲಿ ಇನ್ ಫಂಟ್ ಜೀಸಸ್, ಎಂಬ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಫ್ರೆಂಚ್ ಸಿಸ್ಟರ್ಸ್ ಮಿಶನ್ 1852ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಿದರು ಆಗ್ನೇಯ ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಬಾಲಕಿಯರ ಶಾಲೆ ಇದಾಗಿದೆ. * ಚುಂಗ್ ಹ್ವಾ ಕನ್ಫುಸಿಯನ್ ಸ್ಕೂಲ್ಚೆಯೊಂಗ್ ಫಾಟ್ ತ್ಜೆ ಅವರಿಂದ 1904ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಇದು ಚೀನಾದಲ್ಲಿನ 1900 ರಲ್ಲಿನ ಶಿಕ್ಷಣ ಸುಧಾರಣಾ ಕ್ರಮಗಳ ಅಂಗವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಗ್ನೇಯ-ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಪ್ರಥಮ ಮತ್ತು ಹಳೆಯ ಚೀನಾ ಶಾಲೆಯಾಗಿದೆ. ಮಾಂಡ್ರಿನ್ ಶಾಲೆಗಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿದೆ. * ದಿ [http://www.mppp.gov.my/ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಐಲೆಂಡ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150205172441/http://www.mppp.gov.my/ |date=2015-02-05 }} (''ಮಜ್ಲಿಸ್ ಪೆರಬಂದರನ್ ಪುಲೌ ಪಿನಂಗ್'' ), ಇದು ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಲೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ಗೆ ಉತ್ತರದಾಯಿಯಾಗಿದೆ.ಇದು 1857 ರಲ್ಲಿ ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. * ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಟರ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್,ಇದನ್ನು 1864ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಕುದರೆ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಮತ್ತು ಅಶ್ವಾರೋಹಣ ಕೇಂದ್ರವೆನಿಸಿತು. * ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಬ್ಯಾಂಕ್,ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ 1875 ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆಯಿತು.. * ಪೆನಾಂಗ್ 1905 ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ ಹೈಡ್ರೊಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಯೋಜನೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿತು. * ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಟ್ರಾಮ್ ವೆ 1906 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಪರಿಚಯವಾಯಿತು. * ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಚೀನಿ ಪತ್ರಿಕೆ ಇನ್ನೂ ಪ್ರಸಾರದಲ್ಲಿದ್ದುದೆಂದರೆ, ''ಕೊಂಗ್ ವಾ ಯಿತ್ ಪೊಹ್'' ಅಥವಾ ''ಕೊಂಗ್ ವಾ ಡೇಲಿ'' (光华日报) ಇದನ್ನು ಡಾ. ಸನ್ ಯತ್-ಸೆನ್ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ 20,1910 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. * ದಿ [http://www.penangplayers.org/ ಪೆನಾಂಗ್ ಪ್ಲೆಯರ್ಸ್ ಮ್ಯುಜಿಕ್ ಅಂಡ್ ಡ್ರಾಮಾ ಸೊಸೈಟಿ], ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಅತ್ಯಂತ ಹಳೆಯ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಹವ್ಯಾಸಿ ರಂಗಚಟುವಟಿಕೆ ಕೇಂದರ ಇದನ್ನು ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ರಂಗಾಸಕ್ತರ ಗುಂಪೊಂದು 1950 ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.. * ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್, ಪೆನಾಂಗ್ ನ ರಾಜ್ಯ ರಾಜಧಾನಿಗೆ ರಾಯಲ್ ಚಾರ್ಟರ್ ನ್ನು ಘನತೆವೆತ್ತ ಕ್ವೀನ್ ಎಲೆಜೆಬೆತ್ II, 1 ಜನವರಿ 1957, ರಲ್ಲಿ ನೀಡಿದರು.ಮಲಯಾ ಫೆಡರೇಶನ್ ನಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಪಟ್ಟಣ ನಗರಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯಿತು. (ಇದರ ನಗರ ಸ್ಥಾನ ದೊರಕಿಸುವ ಕುರಿತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚರ್ಚೆಗೆ,ಮುನ್ಸಿಪಾಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಐಲೆಂಡ್.)ನೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚಿಸಬಹುದು. * ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ಜೊತೆಗೆ ಮಲಕ್ಕಾ ಟೌನ್ ಎರಡೂ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ [[ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ|UNESCO ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಸೈಟ್]] ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದವು. * ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ನೀರು ತೆರಿಗೆ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ.(ಅದಕ್ಕೆ ಪೂರಕ ಕೆಲಂತಾನ್) * ಸುಮಾರು 738&nbsp;ಕೆಮೀ², ಆಗಿರುವ [http://www.mpsp.gov.my/ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050601033704/http://www.mpsp.gov.my/ |date=2005-06-01 }} (''ಮಜ್ಲಿಸ್ ಪೆರಬಂದರನ್ ಸೆಬೆರಂಗ್ ಪೆರೈ'' ) ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಾಲ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. * ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ 2,562 ಹೆಕ್ಟೇರ್ ತೆಲುಕ್ ಬಹಂಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ನ್ಯಾಶನಲ್ ಪಾರ್ಕ್ 2003 ರಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಸೇರಿದ್ದು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿದಾದ ಪಾರ್ಕ್ ಆಗಿದೆ.<ref>http://thar.com.my/news/story.asp?file=/2006/5/30/north/14387263&sec{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ಪೆನಾಂಗ್ ಬಾಟಾನಿಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ಸ್, 1884 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿದ್ದು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಪ್ರಥನ ಬಾಟಾನಿಕ್ ಗಾರ್ಡನ್ ಆಗಿದೆ. * ಫೊರ್ ಟೇ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಹೈ ಸ್ಕೂಲ್,ಇದನ್ನು 1940 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರಥಮ ಬೌದ್ದ ಶಾಲೆಯಾಗಿದೆ. * ಡೈವಿಸಿಸ್ ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್, ಇದನ್ನು ಆರ್ಕ್ ಡೈವೊಸಿಸ್ ಆಫ್ ಕೌಲಾಲಂಪೂರ್ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ 1955 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಳೀಯ ಬಿಶಪ್ ಕ್ಯಾಥೊಲಿಕ್ ಡೈವೊಸಿ ಆರಂಭಿಲಾಯಿತು. * ಕಾಲೇಜ್ ಜನರಲ್ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ಕಾಥೊಲಿಕ್ ಸ್ಮಶಾನ ಸ್ಥಳ ಇದನ್ನು ಅಯುತ್ತ್ಯಾದಲ್ಲಿನ [[ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್|ಥೈಲೆಂಡ್]]ನಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು.ನಂತರ 1808 ರಲ್ಲಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆ ಮರುಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು. * ಪೆನಾಂಗ್ ಐಲ್ಯಾಂಡ್ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ಮೊದಲ ದ್ವೀಪ ಇದನ್ನು ಭೂಸಾರಿಗೆ ಮೂಲಕ ಪೆನಾಂಗ್ ಸೇತುವೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡಾಗ 1985ರಿಂದ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. * ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಫೆರ್ರಿ ಸರ್ವಿಸ್ ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿನ ದೋಣಿ ಸೇವೆಯು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ.ಇದು ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲೆ ಪ್ರಾವಿನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿನ ಬಟರ್ ವರ್ತ್ ಗೂ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. * ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಹಿಲ್ ರೈಲ್ವೆ,1923 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಯಿತು.ಪ್ರಬಲ ಹಗ್ಗದ ಮೂಲಕ ಬಿಗಿದ ಈ ರೈಲ್ವೆ ಸಂಚಾರ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಪ್ರಥಮ ಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು. * ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ಡಿಸ್ಪೆನ್ಸರಿಯು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲೇ ಆಗಿನ ಮಲಯಾದ ಮೊದಲ ಡಿಸ್ಪೆನ್ಸರಿಯಾಗಿದೆ. ಅದನ್ನು 1895 ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. == ಪ್ರಸಿದ್ದ ಪೆನೈಂಗೈಟೀಸ್ == * ಟುಂಕು ಅಬ್ದುಲ್ ರಹಮಾನ್, ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರಥಮ 1ನೆಯ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಫ್ರೀ ಸ್ಕೂಲ್ ನಲ್ಲಿ ಓದಿ ನಂತರ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲೇ ನಿವೃತ್ತರಾದರು. * ಟುನ್ ಅಬ್ದುಲ್ಲಾ ಅಹ್ಮದ ಬಡಾವಿ, ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಐದನೆಯ ಪ್ರಧಾನಿ,ಕೆಪಲಾ ಬಟಾಸ್, ಪೆನಾಂಗ್ ಗೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * ಅಹ್ ನಿಯು,ಮಲೆಷ್ಯಾ, ಸಂಗಾಪೂರ್, ತೈವಾನ್, ಮತ್ತು ಚೀನಾಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ದ,ಜನಪ್ರಿಯ ಕಲಾವಿದ. * ಅಲ್ಲೆಯ್ ಕ್ಯಾಟ್ಸ್, ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಜನಪ್ರಿಯ ವಾದ್ಯ ಮೇಳ 1960ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು. * ಅನ್ವರ್ ಫಜಲ್, ಅವರನ್ನು ಮದರ್ ಅರ್ತ್ ನಿವ್ಸ್ 1983 ರಲ್ಲಿ "ವಿಶ್ವಾದಾದ್ಯಂತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಬಲ ಗ್ರಾಹಕ ವಸ್ತುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಡೆದ ಚಳವಳಿ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದೆ. [http://www.motherearthnews.com/library/1983_November_December/Environmental_Hall_of_Fame ] * ಅನ್ವರ್ ಇಬ್ರಾಹಿಮ್, ಮಾಜಿ ಉಪಪ್ರಧಾನಿ, ಸದ್ಯ ಪೆರ್ಮಾಟಂಗ್ ಪಾಹುನ MP ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿರೋಧಿ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ. * ಜಿಲ್ ಬೆನೆಟ್ (1931–1990), ಅಭಿನೇತ್ರಿ,ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಜನನ. * ಚ್ಜೆಯೊಂಗ್ ಫ್ಯಾಟ್ ಟ್ಜೆ (1840–1916), ಕಿಂಗ್ ಎಂಪ್ರರ್ ನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಶಾಹಿಗೆ ಸಲೆಹೆಗಾರ,ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿದ್ದ 1890. ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಬೀದಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ಅವರ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ. * ಪ್ರೊಫೆಸ್ಸರ್ ಚಿನ್ ಫಂಗ್ ಕೀ ಇವರು ನಿಬಾಂಗ್ ತೆಬಲ್, ನವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಪೆನಾಂಗ್ ಸೇತುವೆಯ ವಿನ್ಯಾಸಗಾರರಾಗಿದ್ದಾರೆ, * ಜಿಮ್ಮಿ ಚೂ,ಪ್ರಸಿದ್ದ ಶೂ ವಿನ್ಯಾಸಗಾರ. * ಎಡ್ಡಿ ಚೂಂಗ್, ಇವರು ಆಲ್ ಇಂಗ್ಲಂಡ್ ಗೆ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಚಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿದ್ದರು.[http://www.answers.com/topic/all-england-open-badminton-championships ] * ಚುಂಗ್ ಕೆಂಗ್ ಕ್ವೀ * ಚುಂಗ್ ಥೆಯ್ ಫಿನ್ * ಗು ಹಾಂಗ್ ಮಿಂಗ್ (1857–1928), ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಚೀನೀ ವಿದ್ವಾಂಸ. * ಹೊನ್ ಸ್ಯು ಸೆನ್(1916–1983), ಸಿಂಗಾಪೂರ್ ನ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ 1970 ರಿಂದ 1983 ರ ಅವಧಿಗೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಹಕ್ಕಾ ಇವರು ಕ್ವ್ಶೆವೆರ್ಸ್ ನ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟುಶನ್ ನಲ್ಲಿ ಓದಿದವರು. * ಖಾವ್ ಬೂನ್ ವಾನ್, ಸಿಂಗಪೂರ್ ನ ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವ 2004 ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿವರೆಗೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿ ಚುಂಗ್ ಲಿಂಗ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. * ಕೊಹ್ ಟ್ಸು ಕೂನ್, ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ, ಸದ್ಯ ಪ್ರಧಾನಿ ಕಚೇರಿ ವಿಭಾಗಲ್ಲಿ ಫೆಡರಲ್ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * ಲೀ ಚೊಂಗ್ ವೆಯಿ,ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಸದ್ಯ ನಂ.1 ದರ್ಜೆಯ ಬ್ಬ್ಯಾಡ್ಮಿಂಟನ್ ಆಟಗಾರ (22 ಜನವರಿ 2009) * ಲಿಮ್ ಚೊಂಗ್ ಇಯು ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯ ಮಂತ್ರಿ. * ಲೊಹ್ ಬೂನ್ ಸಿವ್ (1915–1995),ಬೂನ್ ಸಿವ್ ಹೌಂಡಾದ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಮತ್ತು ಮಲೆಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಹೊಂಡಾ ಮೋಟಾರ್ ಸೈಕಲ್ ಗಳ ಹಂಚಿಕೆದಾರ. * ನೊಕೊಲ್ ಡೇವಿಡ್, ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ಕ್ವಾಶ್ ವಿಶ್ವ ಚಾಂಪಿಯನ್ * ನೂರ್ ಅಹ್ಮದ ಯಾಕೂಪ್,ಸದ್ಯ ಪ್ರಧಾನಿ ಕಚೇರಿ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಪೆನಾಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಮತ್ತು ಸೇಂಟ್ ಖ್ಸೇವಿಯರ್ಸ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟುಶನ್ ನಲ್ಲಿ ಓದಿದ್ದಾರೆ. * ಡ್ಯಾನ್ ಕ್ವ್ಯಾಹ್, ಆರ್ಥಿಕ ತಜ್ಞ, ಆರ್ಥಿಕ ವಿಭಾಗದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ (2006–2009), UK ನಗ್ಲೊಬಲ್ ಗವರ್ನನನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಎಕಾನಾಮಿಕ್ಸ್ ಪ್ರೊಫೆಸ್ಸರ್ ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪಾಲಿಟಿಕಲ್ ಸೈನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಸಹ-ನಿರ್ದೇಶಕ ಸದಸ್ಯರೂ ಕೂಡಾ ಆಗಿದ್ದಾರೆ.ಮಲೆಷ್ಯಾದ' ನ್ಯಾಶನಲ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್ ಅಡ್ವೆಸರ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್(2009-) * ಪಿ. ರಾಮಲೀ (1929–1973), ಮಲೆಷ್ಯಾದ ಪ್ರಸಿದ್ದ ನಟ /ಹಾಡುಗಾರ/ನಿರ್ದೇಶಕ. * ಟ್ಯಾನ್ ವ್ಯಾನ್ ಎಂಗ್, ಕಾದಂಬರಿಕಾರ, ಇವರ ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನು 2007 ರಲ್ಲಿ [[ಮ್ಯಾನ್ ಬೂಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ಮ್ಯಾನ್ ಬೂಕರ್ ಪ್ರೈಜ್]] ಗೆ ಹೆಸರಿಸಲಾದ ಕಾದಂಬರಿ ಎಂದರೆದಿ ಗಿಫ್ಟ್ ಆಫ್ ರೇನ್. * ಲಿಲ್ಲಿಯನ್ ಟೂ, ಫೆಂಗ್ ಶ್ಯಿ ಫೆಂಗ್ ಶುಯೆ ಪುಸ್ತಕಗಳ ಮಾರಾಟಗಾರ.ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಮಾರಾಟ ಕಂಡ ಬರಹಗಾರ. * ಜೊನ್ ಎಚ್. ವ್ಹೈಟೆ (1928–1990), ಪೆನಾಂಗ್ ನ ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ. * ಟ್ಯಾನ್ ಶ್ರೀ ವೊಂಗ್ ಪೊವ್ ನೀ (1911–2002), ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ. * ವು ಲೆಯಿನ್-ತೆಹ್ (1879–1960), ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ಲೇಗ್ ವಿರುದ್ದದ ಹೋರಾಟಗಾರ.ಚೀನಾದ ಅಧುನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಸುಧಾರಣೆ ತಂದವರು. * ಕೆನ್ ಯಿಂಗ್, ಗಗನಚುಂಬಿ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ಮಾತೃ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪಿ. * ಈಪ್ ಚೊರ್ ಎಯ್ (1867–1952),ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೈದಾನಿ. * ಯೊಂಗ್ ಮುನ್ ಸೆನ್ (1896–1962), ಕಲೆಗಾರಿಕೆಯ ಪ್ರವರ್ತಕ ಮಲೆಷ್ಯಾ ಪೇಂಟಿಂಗ್ ಕಲೆಯ ಜನಕ. == ಚಿತ್ರ ಸಂಪುಟ == <gallery> File:KLS_33_0819.jpg|ಕೆಕ್ ಲೊಕ್ ಸಿ ನ ಕಲ್ಲಿನ ಕೆತ್ತನೆಯ ದೇವಾಲಯ File:KLS_27_0786.jpg|ಕೆಕ್ ಲೊಕ್ ಸಿ ನ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮರ್ಸಿ/ಕುಯನ್ ದೇವಿಯ ಪ್ರತಿಮೆ File:KLS_19_0754.jpg|ಕೆಕ್ ಲೊಕ್ ಸಿ ನ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧನ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು File:Eastern & Oriental Hotel Penang Dec 2006 004.jpg|ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಪ್ರಸಿದ್ದ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಅಂಡ್ ಒರಿಯಂಟಲ್ ಹೊಟೆಲ್ ಕಿಪ್ಲಿಂಗ್,ಮೌಘುಮ,ಕೊವಾರ್ಡ್,ಮತ್ತು ಸನ್ ಯಾಟ್ ಸೆನ್ ಇನ್ನುಳಿದ ಅತಿಥಿಗ್ರಹಗಳಾಗಿವೆ. File:WAT_28_0314.jpg|ವತ್ ಚೈಯ ಮಂಗಲರಾಮ್ ಥೈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿರುವ ಕಾವಲುಗಾರ File:WAT_15_0259.jpg|ವತ್ ಚೈಯಾ ಮಂಗಲರಾಮ್ ಥೈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿರುವ ದೇವಿಯ ಪ್ರತಿಮೆ File:Islamic Museum Penang Dec 2006 001.jpg|ದಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಮ್ಯುಸಿಯಮ್ File:BURMESE_4_DSC_0376.jpg|ಧಾರ್ಮಿಕರಾಮಾ ಬರ್ಮೀಸ್ ಟೆಂಪಲ,ಪೆನಾಂಗ್ </gallery> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು/ಆಧಾರ == {{Quotation|As one lands on Penang one is impressed even before reaching the shore by the blaze of colour in the costumes of the crowds which throng the jetty.|[[Isabella Bird]], 19th century English traveller and writer.}} == ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿನ ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == * ಪೆನಾಂಗ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಚಿತ್ರೀಕರಣಕ್ಕೆ ಪ್ರಶಸ್ತ ಜಾಗವಾಗಿದೆ ಉದಾಹರಣೆಗಾಗಿ: # ''ಇಂಡೊಚೈನಾ'' (ಫ್ರಾನ್ಸ್, 1992) ಇದರಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾಥರಿನ್ ಡೆನಿಯುವಾ ಮತ್ತು ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಪೆರೆಜ್. # ''ಬಿಯಾಂಡ್ [[ರಂಗೂನ್]]'' (USA/UK, 1995). # ''ಪ್ಯಾರಾಡೈಸ್ ರೋಡ್ '' (USA/ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ- 1997) ಇದರಲ್ಲಿ ಗ್ಲೆನ್ ಕ್ಲೊಸ್ ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಮೆಕ್ ಡೊರ್ಮಂಡ್ನಟಿಸಿದ್ದರು. # ''ಅನ್ನಾ ಅಂಡ್ ದಿ ಕಿಂಗ್'' (USA, 1999) ಇದರಲ್ಲಿ ಜೊಡೈ ಫೊಸ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಚೌ ಯುನ್-ಫ್ಯಾಟ್ ಭೂಮಿಕೆ ಇತ್ತು. # ''ದಿ ಟಚ್'' (ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್, 2002) ಇದರಲ್ಲಿ ಮೈಕೆಲ್ಲೆ ಯೊಹೋ. # ''ಲಸ್ಟ್, ಕಾಶನ್'' (ತೈವಾನ್, 2007) ಆಂಗ್ ಲೀನಿರ್ದೇಶನ. # ಸನ್ ಯತ್-ಸೆನ್ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ ಚಿತ್ರ ''ರೋಡ್ ಟು ಡಾನ್'' (ಚೀನಾ, 2007) ಇದರಲ್ಲಿ ವಿನ್ಸ್ಟನ್ ಚಾವೊ ಮತ್ತು ಅಂಗ್ಲಿಕಾ ಲೀ. * ಪೆನಾಂಗ್ ನ್ನು ಹಲವು ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ: # ''ದಿ ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಶಿಪ್'' ಬರೆದಿದ್ದು ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ ಮೆರ್ರ್ಯಾತ್ (1792–1848).<ref>[[s:Phantom Ship/Chapter XXXIX]]</ref> # ''ಟು ಇಯರ್ಸ್ ಬಿಫೊರ್ ದಿ ಮಾಸ್ಟ್'' ಲೇಖಕ ರಿಚರ್ಡ್ ಹೆನ್ರಿ ಡಾನಾ, ಜೂ. (1815–1882).<ref>[[s:Two Years Before the Mast/Twenty Four Years Later: Part III]]</ref> # ''ಎ ರಿಟ್ರೊಸ್ಪೆಕ್ಟ್'' ಲೇಖಕ ಪ್ರೊಟೆಸ್ಟಂಟ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಿಶನರಿ ಜೆ. ಹಡ್ಸನ್ ಟೇಲರ್ (1832–1905), ಇವರು ಚೀನಾ ಐಲೆಂಡ್ ಮಿಶನ್ ನನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದರಲ್ಲದೇ ಅದನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.(ಇದಕ್ಕೆ 1964 ರಲ್ಲಿ ಒವರ್ ಸೀಸ್ ಮಿಶನರಿ ಫೆಲೊಶಿಪ್ ಮತ್ತು ಈಗ OMF ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್)ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.<ref>[[s:A Retrospect]]</ref> # ''ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಪಿರೇಟ್'' ಲೇಖಕ ಜಾನ್ ಕೊನ್ರೊಯ್ ಹಚೆಸನ್ (1840–1897). # ''ಆನ್ ಒಟ್ ಕಾಸ್ಟ್ ಆಫ್ ದಿ ಐಲೆಂಡ್ಸ್'' ಲೇಖಕ ಜೊಸೆಫ್ ಕೊನ್ರಾಡ್ (1857–1924).<ref>[[s:An Outcast of the Islands/Part III/Chapter II]]</ref> # ''ದಿ ಹೌಂಡ್ ಆಫ್ ದಿ ಬಾಸ್ಕರ್ ವೆಲ್ಲೆಸ್'' ಲೇಖಕಸ್ ಸರ್ ಆರ್ಥುರ್ ಕೊನಾನ್ ಡೊಯ್ಲೆ (1859–1930).<ref>[[s:The Hound of the Baskervilles/Chapter I]]</ref> # ''ಅರೌಂಡ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಇನ್ ಸೆವೆಂಟಿ-ಟು ಡೇಯ್ಸ್'' ಲೇಖಕ ಅಮೆರಿಕದ ಮಹಿಳಾ ಪತ್ರಕರ್ತರಾದನೆಲ್ಲೆ ಬ್ಲಿ (ಜನ್ಮ ನಾಮ ಎಲೆಜೆಬೆಟ್ ಕೊಕ್ರೆನ್ ಸೀಮನ್, 1864–1922). ಈ ಕಾದಂಬರಿಯು ಆಕೆಯ 1889 ರ ಜುಲೆಸ್ ವೆರ್ನೆ ಅವರ ಕಾಲ್ಪನಿಕ ಪ್ರವಾಸದ ಕಥನ ಹಿಂದೆ ಹಾಕುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು.ಆಗ 1873 ರ ''ಅರೌಂಡ್ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್ ಇನ್ ಎಟಿ ಡೇಯ್ಸ್'' ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು.<ref>[[s:Around the World in Seventy-Two Days/Chapter X]]</ref> # ''ದಿ ಮ್ಯಾನ್ ಹೂ ಕುಡ್ ವರ್ಕ್ ಮಿರ್ಯಾಕಲ್ಸ್'' ಲೇಖಕ [[ಎಚ್. ಜಿ. ವೆಲ್ಸ್]] (1866–1946).<ref>[[s:The Man Who Could Work Miracles]]</ref> # ''ಥ್ರೆಸ್ ಹೊಲ್ಡ್ ಆಫ್ ಹೆಲ್'' ಇದನ್ನು ಅಬರ್ಟ್ ಜೆ.ರುಪ್ಪ್ ಇವರು USS ನ ಗ್ರೆನೆಡಿಯರ್ SS210 ನೌಕಾದಳದ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾಗ ಬರೆದರು.ಇವರನ್ನು 1941 ರಲ್ಲಿ ಇತರ 75 ಜನರೊಂದಿಗೆ ಜಪಾನೀಯರು ಸೆರೆಯಾಳಾಗಿರಿಸಿದರು.ಈ ಕರಾಳ ದಿನಗಳನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದ್ದು ಇದು ನಡೆದ ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಕಾನ್ವೆಂಟ್ ಲೈಟ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಸ್ಮರಣಸ್ಪೂರ್ತಿಯೆನಿಸಿದೆ. # ''ದಿ ಗಿಫ್ಟ್ ಆಫ್ ರೇನ್'' ಲೇಖಕ ಟಾನ್ ಟ್ವಾನ್ ಎಂಗ್ ವಿಶ್ವ ಯುದ್ದ ಎರಡು ಪೆನಾಂಗ್, ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಪುಸ್ತಕ 2007ರಲ್ಲಿ [[ಮ್ಯಾನ್ ಬೂಕರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ|ಮ್ಯಾನ್ ಬೂಕರ್ ಬಹುಮಾನಕ್ಕೆ]]ಆಯ್ಕೆ ಕಂಡಿತು. == ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ == {{Portal|Malaysia}} * ಪೆನಾಂಗ್ ನ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ * ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಮಲಯ * ಪೆನಾಂಗ್ ನ ಹೋರಾಟ್ * ಪೆನಾಂಗ್ ಜಾರ್ಜ್ ಟೌನ್ ನಲ್ಲಿನ ಬೀದಿ ಹೆಸರುಗಳು == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} === ಮೂಲಗಳು === * ದಿ ಪೆನಾಂಗ್ ಟೂರಿಜಮ್ ಆಕ್ಸನ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್. ''[http://www.tourismpenang.gov.my/page.cfm?name=ap03 ದಿ "ಲೈಟ್" ಇಯರ್ಸ್ ಅಂಡ್ ಬಿಯಾಂಡ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050828071516/http://www.tourismpenang.gov.my/page.cfm?name=ap03 |date=2005-08-28 }}''. ಮರುಪಡೆದುದ್ದು ಜುಲೈ. 26, 2005. * ಖೂ ಸಲ್ಮಾ ನಾಸುಶನ್: ''ಮೋರ್ ದ್ಯಾನ್ ಮರ್ಚಂಟ್ಸ್: ಎ ಹಿಸ್ಟ್ರಿ ಆಫ್ ದಿ ಜರ್ಮನ್-ಸ್ಪೀಕಿಂಗ್ ಕಮ್ಯುನಿಟಿ ಇನ್ ಪೆನಾಂಗ್,1800ನ-1940s'', ಅರೆಕಾ ಬುಕ್ಸ್, 2006 * www.penang-artists.com/Yong%20Mun%20Sen.htm == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category|Penang}} * [http://whc.unesco.org/en/news/450 UNESCO ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಲಿಸ್ಟಿಂಗ್ ] * [http://www.penang.gov.my/index.php?ch=16&lang=eng ಪೆನಾಂಗ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಗವರ್ನ್ಮೆಂಟ್ ] * [http://www.pht.org.my ಪೆನಾಂಗ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಟ್ರಸ್ಟ್] * [http://www.visitpenang.gov.my ವಿಜಿಟ್ ಪೆನಾಂಗ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200226032614/http://visitpenang.gov.my/ |date=2020-02-26 }} ದಿ ಆಫಿಸಿಯಲ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ಆಫ್ ಪೆನಾಂಗ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಟೂರಿಜಮ್ ಡೆವಲಪ್ಮೆಂಟ್, ಕಲ್ಚರ್, ಆರ್ಟ್ಸ್& ಹೆರಿಟೇಜ್ ಕಮೀಟೀ. * [http://www.tourismpenang.net.my/ ಪೆನಾಂಗ್ ಟೂರಿಜಮ್ ವೆಬ್ ಸೈಟ್ ] * {{wikivoyage|Penang}} * [http://penang.island.my/ ಪೆನಾಂಗ್ ಟ್ರಾವಲ್ ಗೈಡ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101024225405/http://penang.island.my/ |date=2010-10-24 }} * [http://www.seri.com.my/ap/publication.html ಪೆನಾಂಗ್ ಎಕಾನೊಮಿಕ್ ಡಾಟಾ ಅಂಡ್ ರಿಪೊರ್ಟ್ಸ್ ಬೈ ಸೊಸಿಯೊ-ಎಕಾನಾಮಿಕ್ ಅಂಡ್ ಎನ್ವಐಯರ್ ಮೆಂಟಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ ಸ್ಟಿಟ್ಯುಟ್ (SERI)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071012181332/http://seri.com.my/ap/publication.html |date=2007-10-12 }} * [http://malaysiaexplorer.net/penang.html ಟ್ರ್ಯಾವಲರ್ಸ್ ಗೈಡ್' ಟು ಪೆನಾಂಗ್ ರಿಟನ್ ಆಂಡ್ ಮೇಂಟೇನ್ಡ್ ಬೈ ಲೊಕಲ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101206090439/http://www.malaysiaexplorer.net/penang.html |date=2010-12-06 }} {{Geographic Location |Centre = Pulau Pinang |North = [[Kuala Muda]], {{flag|Kedah}} |Northeast = [[Kulim]], {{flag|Kedah}} |East = [[Kulim]], {{flag|Kedah}} |Southeast = [[Bandar Baharu]], {{flag|Kedah}} |South = [[Kerian]], {{flag|Perak}} |Southwest = [[Straits of Malacca]] |West = [[Straits of Malacca]] |Northwest = [[Straits of Malacca]] }} [[ವರ್ಗ:ಪೆನಾಂಗ್]] [[ವರ್ಗ:ಮಲೆಷ್ಯಾದ ರಾಜ್ಯಗಳು]] izao10ayol5bv92b7k38hgzsmufnaoi 0 27040 1306925 1304963 2025-06-19T10:58:18Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306925 wikitext text/x-wiki {{Infobox martial artist | name = Brock Lesnar | image = Brock Lesnar At SummerSlam 2023 (cropped).jpg | image_size = | alt = | caption = | birth_name = Brock Edward Lesnar | birth_date = {{Birth date and age|1977|07|12}}<ref name="SLAM!" /> | birth_place = [[Webster, South Dakota]], United States<ref name="SLAM!" /> | death_date = | death_place = | death_cause = | other_names = The Next Big Thing | residence = [[Alexandria, Minnesota]] | nationality = {{flagicon|United States}} [[People of the United States|American]]<ref name="SLAM!" /> | height = {{height|ft=6|in=3}}<ref name="ufc">[http://www.ufc.com/BrockLesnar Profile on UFC.com] April 14, 2009.</ref> | weight = {{convert|265|lb|kg st|abbr=on}} | weight_class = [[Heavyweight (MMA)|Heavyweight]] | reach = {{convert|78.0|in|cm|abbr=on}}<ref>{{cite web |last=Caplan |first=Sam |url=http://fiveouncesofpain.com/2008/11/16/the-brock-lesnar-era-is-upon-us/ |title=The Brock Lesnar Era is Upon Us |work=FiveOuncesOfPain.com |date=November 16, 2008 |accessdate=February 17, 2009}}</ref> | style = [[Freestyle Wrestling]] | stance = Orthodox | fighting_out_of = [[Alexandria, Minnesota]] | team = DeathClutch / CSW training center | trainer = Head Trainer: Marty Morgan<ref>{{cite web |last=Wetzel |first=Dan |url=https://sports.yahoo.com/mma/news;_ylt=ArGvbAykYTgiXrh_Sj9_BFE9Eo14?slug=dw-lesnar100709&prov=yhoo&type=lgns |title=Enigmatic Lesnar defies definition |work=sports.yahoo.com |date=October 8, 2009 |accessdate=October 8, 2009}}</ref> <br/>Striking Coach: [[Erik Paulson]]<ref>{{cite news |url=http://chicagosmma.com/2010/10/erik-paulson-brock-lesnar-will-be-150-ready-for-cain-velasquez/ |title=ERIK PAULSON: BROCK LESNAR WILL BE 150% READY FOR CAIN VELASQUEZ |work=ChicagosMMA.com |date=October 10, 2010 |accessdate=October 14, 2010}}</ref> <br/> Boxing: Peter Welch<ref>{{cite news |last=Gross |first=Josh |url=http://sportsillustrated.cnn.com/2010/writers/josh_gross/07/02/lesnar.carwin/index.html |title=No bout bigger than Lesnar-Carwin |work=sportsillustrated.cnn.com |date=July 2, 2010 |accessdate=July 3, 2010 |archive-date=ಜೂನ್ 24, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110624132303/http://sportsillustrated.cnn.com/2010/writers/josh_gross/07/02/lesnar.carwin/index.html |url-status=dead }}</ref> <br/>Jiu-Jitsu: [[Rodrigo Medeiros]]<ref>{{cite web |last=Ozório |first=Carlos |url=http://www.graciemag.com/en/2010/07/comprido-and-his-work-with-brock-“ill-bet-my-job-on-him”/ |title=Comprido and his work with Brock: "I'll bet my job on him!" |work=graciemag.com |date=July 6, 2010 |accessdate=July 6, 2010 |archive-date=ಜನವರಿ 2, 2013 |archive-url=https://archive.is/20130102233606/http://www.graciemag.com/en/2010/07/comprido-and-his-work-with-brock-%E2%80%9Cill-bet-my-job-on-him%E2%80%9D/ |url-status=dead }}</ref> | rank = ''NCAA Division I [[Collegiate wrestling|Wrestler]]'' | years_active = 2007–present | mma_win = 5 | mma_kowin = 2 | mma_subwin = 2 | mma_decwin = 1 | mma_loss = 2 | mma_koloss = 1 | mma_subloss = 1 | mma_decloss = | mma_draw = | mma_nc = | occupation = | university = [[University of Minnesota]] | spouse = [[Sable (wrestler)|Rena Mero]] | students = | club = | school = | url = | boxrec = | sherdog = 17522 | footnotes = | updated = October 14, 2010 }} '''ಬ್ರಾಕ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಲೆಸ್ನರ್''' <ref>{{cite web |url=http://www.imdb.com/name/nm1137025/bio |title=Biography for Brock Lesnar|publisher=IMDB.com|accessdate=March 23, 2009}}</ref> ({{IPA-en|ˈlɛznər|pron}}; ಜನನ: ಜುಲೈ 12, 1977) ಅಮೆರಿಕಾ ದೇಶದ ವಿಭಿನ್ನ ಮಿಶ್ರಿತ-ಕೆಚ್ಚೆದೆಯ ಕಲಾವಿದ ಹಾಗೂ ಮಾಜಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಮತ್ತು ಹವ್ಯಾಸಿ ಕುಸ್ತಿಪಟು.<ref name="411mania.com">{{cite web |url=http://www.411mania.com/MMA/news/61900/UFC-signs-former-WWE-star-Brock-Lesnar.htm |title=UFC signs former WWE star Brock Lesnar |publisher=411mania.com |accessdate=October 20, 2007 |archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071023065123/http://www.411mania.com/MMA/news/61900/UFC-signs-former-WWE-star-Brock-Lesnar.htm |url-status=dead }}</ref> ಇವರು ಮಾಜಿ ಯುಎಫ್‌ಸಿ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಹಾಗೂ 'ಷರ್ಡಾಗ್' ಇವರನ್ನು 'ವಿಶ್ವದ #2 ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್' ಎಂದು ಶ್ರೇಣೀಕರಿಸಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.sherdog.com/news/articles/2/Sherdog-Official-Mixed-Martial-Arts-Rankings-27767 |title=Sherdog Official Mixed Martial Arts Rankings: Heavyweight|accessdate=2010-10-27|publisher=SHERDOG.com|date=2010-10-27}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಒಬ್ಬ ನಿಪುಣ ಹವ್ಯಾಸಿ ಕುಸ್ತಿಪಟು. ಇವರು 2000ದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಎನ್‌ಸಿಎಎ ಹೆವಿವೇಟ್ ಕುಸ್ತಿ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ಷಿಪ್‌ ಗೆದ್ದಿದ್ದರು, ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ, 1999ರಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಂದಿನ ನ್ಯೂ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಪೇಟ್ರಿಯಾಟ್ಸ್‌ನ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಮುಂಚೂಣಿ ಆಟಗಾರ ಸ್ಟೀಫನ್ ನೀಲ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಸೋತು ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿದರು.<ref name="SN">{{cite web |url=http://sports.espn.go.com/nfl/news/story?id=1830855 |accessdate=October 27, 2008 |title=Grappling with his future |publisher=ESPN}}</ref> ನಂತರದಲ್ಲಿ ಅವರು ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ (ಡಬ್ಲ್ಯೂಡಬ್ಲ್ಯೂಇ)ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಬಾರಿ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದರ ಮೂಲಕ ಖ್ಯಾತರಾದರು. ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಅವಧಿಯಲ್ಲೇ 25 ವರ್ಷದ ಲೆಸ್ನರ್‌ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ವಯಸ್ಸಿನ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಎನಿಸಿಕೊಂಡರು. ಲೆಸ್ನರ್ '2002ರ ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್' ಹಾಗೂ '2003ರ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್' ಗಳನ್ನೂ ಗೆದ್ದಿದ್ದಾರೆ.<ref name="KOTR">{{cite web |url=http://www.lordsofpain.net/news/2002/articles/1024888184.php |title=WWE King Of The Ring Results 6-23-02 |accessdate=May 9, 2008 |publisher=Lords of Pain |archive-date=ಫೆಬ್ರವರಿ 27, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090227044302/http://lordsofpain.net/news/2002/articles/1024888184.php |url-status=dead }}</ref><ref name="RR03">{{cite web |url=http://www.wwe.com/shows/royalrumble/3973952/ |title=Brock Lesnar (spot No. 29) wins the Royal Rumble Match |accessdate=March 22, 2008 |publisher=WWE |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080319105152/http://www.wwe.com/shows/royalrumble/3973952/ <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = March 19, 2008}}</ref> 2004ರಲ್ಲಿ ಡಬ್ಲ್ಯೂಡಬ್ಲ್ಯೂಇಯಿಂದ ನಿವೃತ್ತರಾದ ನಂತರ ಲೆಸ್ನರ್, [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಲೀಗ್|ಎನ್‌ಎಫ್‌ಎಲ್‌]]ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿ ಬದುಕು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು.<ref name="start NFL" /> ಇವರು ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ವೈಕಿಂಗ್ಸ್ ತಂಡದ ಪರ ಕ್ರೀಡಾಋತುವಿನ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಆಡಿದರು. ಪಂದ್ಯದ ಗತಿ ಮತ್ತು ದಿಶೆಯನ್ನು ಕೂಲಂಕಷವಾಗಿ ಗಮನಿಸಿ ಅದಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಆಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="NFL cut" /> ಲೆಸ್ನರ್, 2005ರ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ, ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್ ಪ್ರೊ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌ಗೆ ಸೇರಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಇವರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಆಟದಲ್ಲಿ ಐಡಬ್ಲ್ಯೂಜಿಪಿ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನಲ್ಲಿ ಜಯಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="OWOW" /> ಜುಲೈ 2006ರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ವಾಪಸು ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಜೂನ್ 2007ರವರೆಗೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಗುರುತಾದ ನಡುಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಹಾಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref name="NJPW title" /> ಲೆಸ್ನರ್ ಮಿಕ್ಸೆಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ, ಜೊತೆಗೆ ಜೂನ್ 2007ರ ಕುಸ್ತಿಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಜಯಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="MMA1">{{cite web |url=http://www.ugo.com/a/elitexc-june2/?cur=page1 |title=Brock Lesnar vs. Min Soo Kim |accessdate=March 22, 2008 |publisher=UGO.com |archive-date=ಮೇ 6, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090506214909/http://www.ugo.com/a/elitexc-june2/?cur=page1 |url-status=dead }}</ref> ನಂತರ ಇವರು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2007ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಫೈಟಿಂಗ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಗಾಗಿ ಸಹಿ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಇವರು ತಮ್ಮ ಮೊದಲ UFCಯಲ್ಲಿ ಫ್ರಾಂಕ್ ಮೀರ್ ವಿರುದ್ಧ ಸೋಲನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ನವೆಂಬರ್ 15, 2008ರಲ್ಲಿ ರಾಂಡಿ ಕೌಚರ್ ನಿಂದ UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ನಂತರ ಅವಿರೋಧಿ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಪಟ್ಟ ಗೆಲ್ಲುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದ UFC 100 ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ ಮೀರ್ ಗೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಾರೆ. 2009ರ ನಂತರದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಉಂಟಾದ ದೊಡ್ಡ ಕರುಳಿನ ಉರಿಯೂತದಿಂದಾಗಿ ಇವರು ಕುಸ್ತಿಯಿಂದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ, ಲೆಸ್ನರ್, ಇಂಟೆರಿಂ UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶೇನ್ ಕಾರ್ವಿನ್ ನನ್ನು UFC 116ರಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಲು ಮತ್ತೆ ಹಿಂದಿರುಗುತ್ತಾರೆ. ಲೆಸ್ನರ್, UFC 121ರಲ್ಲಿ ಕೈನ್ ವೆಲಾಸ್ಕ್ವೆಜ್ ವಿರುದ್ಧ ಹೆವಿವೇಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ. ==ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ== ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್, ವೆಬ್ಸ್ಟರ್, ಸೌತ್ ಡಕೋಟದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಇವರು ವೆಬ್ಸ್ಟರ್ ನ ವೆಬ್ಸ್ಟರ್ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ, ಅಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕಡೆಯ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 33–0–0ನೊಂದಿಗೆ ಕುಸ್ತಿ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು.<ref name="Brock Lesnar interview">{{cite news |url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m0KFY/is_12_21/ai_112350861/pg_3 |title=Brock Lesnar interview |publisher=Flex |accessdate=April 22, 2007 |first=Jim |last=Schmaltz |year=2004 |archive-date=ಜುಲೈ 19, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090719045551/http://findarticles.com/p/articles/mi_m0KFY/is_12_21/ai_112350861/pg_3/ |url-status=dead }}</ref> ಲೆಸ್ನರ್, ತನ್ನ ತರಗತಿಯ 54 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಡೆಯ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿರುವುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>[https://sports.yahoo.com/mma/news?slug=dw-lesnar100709 ಯಾಹೂ! ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ - ಎನಿಗ್ಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ಡಿಫೈಸ್ ಡೆಫಿನಿಶನ್ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 8, 2009]</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ನಂತರ, ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಜೂನಿಯರ್ ಹಾಗು ಸೀನಿಯರ್ ತರಗತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಪೂರ್ಣ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ವೇತನದೊಂದಿಗೆ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುತ್ತಾರೆ; ಅವರೊಡನೆ ಕೋಣೆಯನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದದ್ದು ಅವರ ಗೆಳೆಯ ವೃತ್ತಿನಿರತ ಕುಸ್ತಿಪಟು ಶೆಲ್ಟನ್ ಬೆಂಜಮಿನ್, ಇವರು ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಸಹ ತರಬೇತುದಾರರಾಗಿಯೂ ಸಹ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="Shelton">{{cite web |url=http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/sport/wrestling/article174711.ece |title=All about the Benjamin |publisher=The Sun Online |accessdate=April 13, 2007}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ 1999ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿದ ನಂತರ 2000ದಲ್ಲಿ, NCAA ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು. ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ಗೋಲ್ಡನ್ ಗೋಫರ್ಸ್ ಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು, ಬಿಸ್ಮಾರ್ಕ್, ನಾರ್ತ್ ಡಕೋಟದ ಬಿಸ್ಮಾರ್ಕ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಪರವಾಗಿಯೂ ಸಹ ಕುಸ್ತಿಯನ್ನು ಆಡುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="SLAM!">{{cite web |url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/Bios/lesnar.html |title=Brock Lesnar profile |publisher=SLAM! Sports |accessdate=April 13, 2007 |archive-date=ಜೂನ್ 28, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110628201925/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/Bios/lesnar.html |url-status=dead }}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದ ಕಾಲೇಜಿನ ಹವ್ಯಾಸಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ NJCAA ಆಲ್-ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಗಿ, 1998ರ NJCAA ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿ, ಎರಡು ಬಾರಿ NCAA ಆಲ್-ಅಮೆರಿಕನ್ ಆಗಿ, ಎರಡು ಬಾರಿ ಬಿಗ್ ಟೆನ್ ಕಾನ್ಫಾರೆನ್ಸ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿ, ಅಲ್ಲದೇ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ 106–5ರ ದಾಖಲೆಯೊಂದಿಗೆ 2000ರಲ್ಲಿ NCAA ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಆಗುವ ಮೂಲಕ ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.karmaswrestlingretro.com/lesnar.html |title=Brock Lesnar profile |publisher=Karmas Wrestling Retro |accessdate=April 22, 2007 |archive-date=ಮಾರ್ಚ್ 24, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070324044439/http://karmaswrestlingretro.com/lesnar.html |url-status=dead }}</ref> ==ಕುಸ್ತಿಪಟುವಾಗಿ ವೃತ್ತಿಜೀವನ == ===ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಫೆಡರೇಷನ್/ ಮನೋರಂಜನೆ(2002–2004)=== ====ತರಬೇತಿ ಹಾಗು ಮೊದಲ ಪ್ರದರ್ಶನ (2000–2002)==== ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಮುಗಿಸಿದ ನಂತರ, 2000ದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಫೆಡರೇಶನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಇವರನ್ನು ವೃತ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹೆಚ್ಚಿನ ತರಬೇತಿಗಾಗಿ, ಓಹಿಯೋ ವ್ಯಾಲಿ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಯಿತು. ಆಗ, ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿದ್ದ ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಕೊಠಡಿಯಲ್ಲಿದ್ದ ಸಹಪಾಠಿ ಶೆಲ್ಟನ್ ಬೆಂಜಮಿನ್ ನೊಂದಿಗೆ "ದಿ ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ಸ್ಟ್ರೆಚಿಂಗ್ ಕ್ರೂ" ಎಂಬ ಒಂದು ಟ್ಯಾಗ್ ತಂಡವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಲೆಸ್ನರ್ ಹಾಗು ಬೆಂಜಮಿನ್ ಮೂರು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ OVW ಸದರನ್ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಗಳನ್ನು ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ.<ref name="OVW tag" /> ಇವರು 2001 ಹಾಗು 2002ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸರದಿ ಪಟ್ಟಿಗೆ ಕರೆಬರುವ ಮುಂಚೆ ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾಗದ ಹಲವಾರು ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಆಡಿದ್ದಾರೆ.<ref name="OWOW">{{cite web|url=http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/b/brock-lesnar.html|title=Brock Lesnar profile|publisher=Online World of Wrestling|accessdate=April 22, 2007}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್, ಮಾರ್ಚ್ 18, 2002ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ''ರಾ'' ಸಂಚಿಕೆಯ ಮೂಲಕ WWF ದೂರದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ, ರೆಸಲ್ಮೇನಿಯ X8 ಪ್ರಸಾರವಾದ ನಂತರ ಜನರು ಸಾಗರೋಪಾದಿಯಲ್ಲಿ ಹರಿದುಬಂದು ಅಲ್ ಸ್ನೋ, ಮಾವೆನ್, ಹಾಗು ಸ್ಪೈಕ್ ಡಡ್ಲೆಯನ್ನು ಪಂದ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನದ ವೇಳೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇವರೊಂದಿಗೆ ಪಾಲ್ ಹೆಯ್ಮನ್ ಕಂಡುಬರುತ್ತಾನೆ, ಇವರು ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿರುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition|publisher=Pocket Books |year=2003 |page=106}}</ref> WWF ವ್ಯಾಪಾರ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದಾಗ, ಲೆಸ್ನರ್ ರಾ ತಂಡಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition|publisher=Pocket Books |year=2003 |page=102}}</ref> ನಂತರದಲ್ಲಿ, ಹೆಯ್ಮನ್ ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಏಜೆಂಟ್ ಎಂದು ದೃಢಪಡುತ್ತದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಇವರು ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ "ದಿ ನೆಕ್ಸ್ಟ್ ಬಿಗ್ ಥಿಂಗ್" ಎಂಬ ಅಡ್ಡಹೆಸರನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.nationalledger.com/cgi-bin/artman/exec/view.cgi?archive=22&num=18700 |title=Brock Lesnar |publisher=National Ledger |accessdate=March 21, 2008 |archive-date=ಡಿಸೆಂಬರ್ 10, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081210091703/http://www.nationalledger.com/cgi-bin/artman/exec/view.cgi?archive=22&num=18700 |url-status=dead }}</ref> ಬ್ರಾಕ್ ಮೊದಲು ಹಾರ್ಡಿ ಬಾಯ್ಜ್ ನೊಂದಿಗೆ ಸೆಣೆಸುತ್ತಾರೆ. ದೂರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ ಲೆಸ್ನರ್ ರ ಮೊದಲ ಅಧಿಕೃತ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಹಾಗು [[ಜೆಫ್ ಹಾರ್ಡಿ|ಜೆಫ್ಫ್ ಹಾರ್ಡಿ]] ಬ್ಯಾಕ್ ಲ್ಯಾಶ್ ನಲ್ಲಿ ಸ್ಕ್ವೇರ್ ಆಫ್ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.<ref name="OWOW" /> ಇವರು ಪಂದ್ಯವನ್ನು ನಾಕೌಟ್(ಎದುರಾಳಿಯನ್ನು ನಿಗದಿತ ಸಮಯದೊಳಗೆ ಏಳಲಾಗದಂತೆ ಮಾಡುವುದು)ಮೂಲಕ ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=PWI Staff |title=Pro Wrestling Illustrated presents: 2007 Wrestling almanac & book of facts |work="Wrestling's historical cards" |publisher=Kappa Publishing |year=2007 |page=125}}</ref> ಇದರ ಮರು ರಾತ್ರಿ ''ರಾ'' ನಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಮ್ಯಾಟ್ ಹಾರ್ಡಿ ವಿರುದ್ಧ ಸೆಣೆಸಿ, ಇದೇ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಆತನನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition |publisher=Pocket Books |year=2003 |page=32}}</ref> ನಿರ್ಣಾಯಕದ ಜಡ್ಜ್ಮೆಂಟ್ ಡೇ ದಿವಸ(ಪ್ರಳಯದ ತರುವಾಯ ದೇವರು ನಡೆಸುವ ಮಹಾವಿಚಾರಣೆಯ ದಿನ), ಲೆಸ್ನರ್ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಹಾರ್ಡಿ ಬೋಯ್ಜ್ ವಿರುದ್ಧ ತಮ್ಮ ಜೊತೆಗಾರ ಹೆಯ್ಮನ್ ನನ್ನು ಪಿನ್ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಟ್ಯಾಗಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಗೆಲುವು ಸಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi111">{{cite news|author=PWI Staff|title=Pro Wrestling Illustrated presents: 2007 Wrestling almanac & book of facts|work="Wrestling's historical cards" |publisher=Kappa Publishing|year=2007|pages=110–111}}</ref> ====ಮುಖ್ಯ ಪಂದ್ಯಗಳ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ (2007–2009)==== ಜೂನ್ 2002ರಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್, ರಾಬ್ ವಾನ್ ಡಾಮ್ ನನ್ನು ಅಂತಿಮ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸಿ ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ.<ref name="KOTR" /> ಈ ಜಯದಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಸಮ್ಮರ್ ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ WWE ಅನ್ದಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನಲ್ಲಿ ಕಟು ಟೀಕೆಗೆ ಒಳಗಾಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="pwi111" /> ಜುಲೈ 22ರಂದು ಲೆಸ್ನರ್ ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್! ಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition |publisher=Pocket Books |year=2003 |pages=198–199}}</ref> ಆಗಸ್ಟ್ 2002ರಲ್ಲಿ ಹಾಲಿವುಡ್ ಹಲ್ಕ್ ಹೋಗನ್ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆಸಿದ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಕಲಹದ ನಂತರ, ಲೆಸ್ನರ್ ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ದಿ ರಾಕ್ ಜೊತೆಗೆ ಕಲಹ ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition |publisher=Pocket Books |year=2003 |page=200}}</ref> ಸಮ್ಮರ್ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ ನ ಮುಖ್ಯ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ WWE ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ದಿ ರಾಕ್ ರನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi111" /> 25 ವರ್ಷದ ಲೆಸ್ನರ್, ಈ ಗೆಲುವಿನೊಂದಿಗೆ, WWE ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಕಿರಿಯ ವಯಸ್ಸಿನ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.(ಈ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಇದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ದಿ ರಾಕ್ ಹೊಂದಿದ್ದರು. 2010ರ ತನಕವೂ ಲೆಸ್ನರ್ ಈ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದ ಏಕೈಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಹಾಗೆಯೇ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ WWE, ಇವರ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ.).<ref name="pwi111" /> WWE ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನಲ್ಲಿ(ಪ್ರಶ್ನಾತೀತ ಸ್ಪರ್ಧಿ) ಎರಡೂ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಗಳ ರಕ್ಷಣೆಯೊಂದಿಗೆ, ರಾ,ದ ಜನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಎರಿಕ್ ಬಿಸ್ಚೋಫ್ಫ್, ಲೆಸ್ನರ್ ಅದರ ಮರು ರಾತ್ರಿ ''ರಾ'' ಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಲು ಸಮರ್ಥನೆಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್ ನ ಜನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಸ್ಟಿಫನಿ ಮ್ಯಾಕ್ಮಹೋನ್, ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಒಪ್ಪಂದವು ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್!'' ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೆಲ್ಲುವುದಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆಯೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಬಿಸ್ಚೋಫ್ಫ್ ತಮ್ಮ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ ವಿಶ್ವ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ರಾ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಗಾಗಿ ಹೊಸ ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನೊಂದಿಗೆ, ವಿವಾದಿತ WWE ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಸರಳವಾಗಿ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪರಿಚಿತವಾಯಿತು.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition |publisher=Pocket Books |year=2003 |pages=220–222}}</ref> 2002ರ WWEನಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಕ್ಷಿಪ್ರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯು [[ದಿ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕರ್|ದಿ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್]] ನೊಂದಿಗಿನ ಕಲಹಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು, ಇದು ಅನ್ಫರ್ಗೀವನ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.<ref name="pwi111" /> ಇದು ಎರಡು ಅನರ್ಹತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಲೆಸ್ನರ್ ರ ಪಟ್ಟದ ಉಳಿವಿಗೆ ದಾರಿಯಾಯಿತು. ಅದರ ಮರು ತಿಂಗಳು, ನೋ ಮರ್ಸಿ ಯಲ್ಲಿ, ಇವರು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ದಿ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್ ನನ್ನು ಹೆಲ್ ಇನ್ ಏ ಸೆಲ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಗ್ರ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಗಳಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್ ನ ಕೈಯನ್ನು ಒಂದು ಪ್ರೋಪೇನ್ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಸಹಾಯದಿಂದ ಘಾಸಿಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition |publisher=Pocket Books |year=2003 |page=281}}</ref> ದಿ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್ ತನ್ನ ಎಸೆತವನ್ನು ಒಂದು ಅಸ್ತ್ರವನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಬಾರದೆಂದು ಹೆಯ್ಮನ್ ಮ್ಯಾಕ್ಮಹೋನ್ ಗೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಕೋರಿಕೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಅದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿ, ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಯೋಜಿಸಿದಂತೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition |publisher=Pocket Books |year=2003 |page=285}}</ref> ಈ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು ಹಾಗು ಹೆಯ್ಮನ್ ಸಹ ಗಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಪಂದ್ಯವು ಲೆಸ್ನರ್, ಟಾಂಬ್ ಸ್ಟೋನ್ ಪೈಲ್ ಡ್ರೈವರ್ ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ನಿರರ್ಥಕಗೊಳಿಸುತ್ತಾ, F-5 ಕುಟಿಲ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಗೆಲುವಿನೊಂದಿಗೆ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi111" /> ದಿ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್ ನೊಂದಿಗೆ ಹೆಲ್ ಇನ್ ಏ ಸೆಲ್ ಪಂದ್ಯದ ಆರು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಲೆಸ್ನರ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತನ್ನ WWE ಪಟ್ಟವನ್ನು ರೆಬಿಲಿಯನ್ ನಲ್ಲಿ ಹೆಯ್ಮನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಹ್ಯಾಂಡಿಕ್ಯಾಪ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಎಡ್ಜ್ ವಿರುದ್ಧದ ಪೇ-ಪರ್-ವ್ಯೂ(ಖಾಸಗಿ ದೂರದರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕ ನೀಡಿ ವೀಕ್ಷಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ) ನಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=PWI Staff |title=Pro Wrestling Illustrated presents: 2007 Wrestling almanac & book of facts |work="Wrestling's historical cards" |publisher=Kappa Publishing |year=2007 |pages=111–112}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಮುಂದಿನ ವಿರೋಧಿ ದಿ ಬಿಗ್ ಷೋ. ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆಂದು ಎಲ್ಲರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೆಯ್ಮನ್ ಗೆ ಮನವರಿಕೆಯಾಯಿತು, ಪಟ್ಟವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಡದಿರುವಂತೆ ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition |publisher=Pocket Books |year=2003 |page=290}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಲೆಸ್ನರ್ ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗು ಮ್ಯಾಡಿಸನ್ ಸ್ಕ್ವೇರ್ ಗಾರ್ಡನ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪೇ ಪರ್ ವ್ಯೂ ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರಿಸ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬಿಗ್ ಷೋಗೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಾರೆ, ಇದು WWEನಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ರ ಮೊದಲ ಪಿನ್ ಫಾಲ್ ಸೋಲಾಗುತ್ತದೆ. F-5ನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ 500 ಪೌಂಡ್ ತೂಕದ ಅಂಡರ ಟೇಕರ್ ನನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ, ಹೆಯ್ಮನ್ ನಿಂದ ನಂಬಿಕೆ ದ್ರೋಹಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ, ಇವರು ಅಖಾಡದಿಂದ ತೀರ್ಪುಗಾರನನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿ ಬಿಗ್ ಷೋ ಅಖಾಡವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನವರಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi112">{{cite news |author=PWI Staff |title=Pro Wrestling Illustrated presents: 2007 Wrestling almanac & book of facts |work="Wrestling's historical cards" |publisher=Kappa Publishing |year=2007 |pages=112–113}}</ref> ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರಿಸ್ ನ ನಂತರ, ಹೆಯ್ಮನ್, ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಮರುಪಂದ್ಯ ಆಡಲು ಅವಕಾಶ ದೊರೆಯುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತಾನೆ, ಇದರಂತೆ ತನ್ನ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಷರತ್ತನ್ನು ಗುಪ್ತವಾಗಿ ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=Michael McAvennie |title=WWE The Yearbook: 2003 Edition |publisher=Pocket Books |year=2003 |pages=341–342}}</ref> ಜನವರಿ 2003ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಅರ್ಹತಾ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ದಿ ಬಿಗ್ ಷೋವನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಲೆಸ್ನರ್ ನಂತರ #29 ಪ್ರವೇಶಾರ್ಥಿಯಾಗಿ ರಂಬಲ್ ಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ದಿ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್ ಅನ್ನು ಪಂದ್ಯದಿನ ಹೊರದೂಡುವ ಮೂಲಕ ಗೆಲುವನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi112" /> [[File:Lesnarbotch.jpg|right|thumb|200px|ಲೆಸ್ನರ್, ರಸಲ್ಮೆನಿಯ XIXನ ಒಂದು ಶೂಟಿಂಗ್ ಸ್ಟಾರ್ ಪ್ರೆಸ್ ನ್ನು ಕುಲಗೆಡಿಸುವಾಗ ತೀವ್ರತರವಾದ ಆಘಾತವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾರೆ.]] ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಪಂದ್ಯದ ಗೆಲುವಿನ ನಂತರ, ಲೆಸ್ನರ್ ಮುಂದಿನ ಎರಡು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್ ನೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೇರೆಗೆ ಪಂದ್ಯ-ಕದನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ, ಇವರಿಗೆ ಲೆಸ್ನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗು ಇವರನ್ನು ಪಾಲ್ ಹೆಯ್ಮನ್ ಸಹ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಆಂಗಲ್ ಗೆ ಹೆಯ್ಮನ್, ಹಾಗು ಟೀಮ್ ಆಂಗಲ್(ಶೆಲ್ಟನ್ ಬೆಂಜಮಿನ್ ಹಾಗು ಚಾರ್ಲಿ ಹಾಸ್)ನ ಬೆಂಬಲವಿರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಲೆಸ್ನರ್ ಈ ಎಲ್ಲ ವಿರೋಧಿಗಳನ್ನು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi112" /> ಲೆಸ್ನರ್, ರೆಸಲ್ಮೇನಿಯ XIXರ ಮುಖ್ಯ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ, ಪಂದ್ಯದ ಕೊನೆ ಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಒಂದು ಶೂಟಿಂಗ್ ಸ್ಟಾರ್ ಪ್ರೆಸ್ ನ್ನೇ ಕುಲಗೆಡಿಸುತ್ತಾರೆ; OVWನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಈ ಚಲನೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಈ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ನೆಗೆತದ ಅಂತರವನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಅಂದಾಜಿಸಿ ಕೆಳಗೆ ಗಿರಕಿ ಹೊಡೆದು, ಆಂಗಲ್ ನ ಬದಿ ಹಾಗು ಪಕ್ಕೆಗೂಡಿಗೆ ತನ್ನ ತಲೆಯನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಲೆಸ್ನರ್ ಅನ್ನು ಸ್ತಬ್ದಗೊಳಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿತ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಲು ಆಂಗಲ್ ಗೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯಾದ ವಿಕಾರವಾದ ಚಲನೆಯಿಂದ ಲೆಸ್ನರ್ ತೀವ್ರತರವಾದ ಆಘಾತದಿಂದ ನರಳುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi112" /> ರೆಸಲ್ಮೇನಿಯದ ನಂತರ, [[ಜಾನ್ ಸೆನಾ|ಜಾನ್ ಸೆನ]], ಅವರಿಬ್ಬರ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ ಲೆಸ್ನರ್ ರನ್ನು ಬಹುತೇಕ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಕಡೆಯವರೆಗೂ ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ(ಅಖಾಡದ ಆಸರೆಕಂಬಕ್ಕೆ F-5ನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಅವನ ಕಾಲನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ತಳ್ಳುವುದು).<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/j/john-cena.html |title=John Cena profile |publisher=Online World of Wrestling |quote=Brock Lesnar defeated John Cena, then gave Cena an F5 into the ringpost, injuring his knee! |accessdate=April 21, 2007}}</ref> ಇದು ಸೆನ ಬ್ಯಾಕ್ಲ್ಯಾಶ್ ನ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಮಾರ್ಗವಾಯಿತು. ಜೊತೆಗೆ ಲೆಸ್ನರ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪಟ್ಟ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. ಬ್ಯಾಕ್ಲ್ಯಾಶ್ ಪೇ-ಪರ್-ವ್ಯೂ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ, ಬಿಗ್ ಷೋ ರೆಯ್ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೋನನ್ನು ತೀವ್ರತರವಾಗಿ ಗಾಯಗೊಳಿಸಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೋವನ್ನು ಸ್ಟ್ರೆಚರ್(ಕೈಮಂಚ)ನಲ್ಲಿ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="pwi112" /> ಈ ಗಾಯವು, ಲೆಸ್ನರ್ ಬಿಗ್ ಷೋನೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಕಲಹವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಇದು ಪಟ್ಟಕ್ಕಾಗಿ ಜಡ್ಜ್ಮೆಂಟ್ ಡೇ ದಿನ ಸ್ಟ್ರೆಚರ್ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಎಡೆ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಲೆಸ್ನರ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ರೆಯ್ ಮಿಸ್ಟಿರಿಯೋ ಹಾಗು ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸರಕು ಸಾಗಣೆಯ ಕವೆವಾಹನದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.pwwew.net/ppv/wwf/may/2003.htm |title=Judgment Day 2003 results |publisher=PWWEW.net |accessdate=April 21, 2007 |archive-date=ಡಿಸೆಂಬರ್ 29, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101229054725/http://pwwew.net/ppv/wwf/may/2003.htm |url-status=dead }}</ref> ಒಪ್ಪಂದದ ಕಲಹದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್!'' ನಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಬಿಗ್ ಷೋವನ್ನು ಸೂಪರ್ ಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಮೇಲಕ್ಕೆತ್ತುತ್ತಾರೆ, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅಖಾಡವು ಕುಸಿಯುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/030612.html |title=SmackDown! results - June 12, 2003 |publisher=Online World of Wrestling |accessdate=April 21, 2007}}</ref> ವೆಂಜೆನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ನ ನೋ ಡಿಸ್ಕ್ವಾಲಿಫಿಕೇಶನ್ ಟ್ರಿಪಲ್ ತ್ರೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್ ಗೆ ತಮಗಿರುವ ಬಿರುದು, ಪಟ್ಟ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಈ ಪಂದ್ಯವು ಬಿಗ್ ಷೋವನ್ನೂ ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.<ref name="pwi112" /> [[File:Lesnarangle.jpg|left|thumb|200px|ರೆಸಲ್ಮೆನಿಯ XIXನ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ ಲೆಸ್ನರ್ ಹಾಗು ಆಂಗಲ್]] ಸಮ್ಮರ್ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ ಗೆ ಮುಂಚೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್ ಗೆ ನಂಬಿಕೆ ದ್ರೋಹ ಮಾಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಖಳನಾಯಕನೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಮರುಪಂದ್ಯಾವಳಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/030807.html |title=SmackDown! results - August 7, 2003 |publisher=Online World of Wrestling |accessdate=April 21, 2007}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಕಣಕಾಲನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ತಂತ್ರ ಬಳಸಿ ಟ್ಯಾಪ್ ಔಟ್ ಮಾಡಿದಾದ ಲೆಸ್ನರ್ ಆಂಗಲ್ ಗೆ ಶರಣಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news |author=PWI Staff |title=Pro Wrestling Illustrated presents: 2007 Wrestling almanac & book of facts |work="Wrestling's historical cards" |publisher=Kappa Publishing |year=2007 |pages=113–114}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಹಾಗು ಆಂಗಲ್ ನಡುವಿನ ಎರಡನೇ ಮರುಪಂದ್ಯ, ಐರನ್ ಮ್ಯಾನ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್!'' ನ ನಂತರದ ಸಂಚಿಕೆಗಾಗಿ ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಲೆಸ್ನರ್ ಆಂಗಲ್ ರನ್ನು ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗು ಇದನ್ನು ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್'' ನ ಇತಿಹಾಸದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದೂ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/3044541405 |title=WWE: Inside WWE > title History > WWE championship > 20030918 - Brock Lesnar |publisher=WWE |accessdate=April 21, 2008 |archive-date=ಜುಲೈ 15, 2005 |archive-url=https://web.archive.org/web/20050715020205/http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/3044541405 |url-status=dead }}</ref> ಆಂಗಲ್ ಕೆಲ ಸೆಕೆಂಡುಗಳು ಉಳಿದಿರುವಂತೆ ಕಣಕಾಲು ಬಂಧನವನ್ನು ಸದ್ದಾಗುವಂತೆ ಹೊಡೆಯುತ್ತಾರೆ; ಆದರೆ ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಅದು ತಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ. ಆಂಗಲ್ ನ ನಾಲ್ಕು ಫಾಲ್ ನ್ನು(ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾಲ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿರುವಂತೆ ಎದುರಾಳಿಯನ್ನು ಕೆಡುವುವುದು) ಗಳಿಸಿದರೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ಐದು ಫಾಲ್ ನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಆತನನ್ನು ಮೂರು ಬಾರಿ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/030918.html |title=SmackDown! results - September 18, 2003 |publisher=Online World of Wrestling |accessdate=April 21, 2007}}</ref> ಹೊಸದಾಗಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಗಳಿಸಿದ ಪಟ್ಟಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ಸವಾಲುಗಾರನೆಂದರೆ ದಿ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್. ಲೆಸ್ನರ್ ಈ ಹಿಂದೆ ಅಂದಿನ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್ ವಿರುದ್ಧದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್ ಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟು ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಪಟ್ಟಕ್ಕೆ ಕಟು ಟೀಕೆ ತರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/030925.html |title=SmackDown! results - September 25, 2003 |publisher=Online World of Wrestling |accessdate=April 21, 2007}}</ref> ನೋ ಮರ್ಸಿಯಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಬೈಕರ್ ಚೈನ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್ ನನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi114">{{cite news |author=PWI Staff |title=Pro Wrestling Illustrated presents: 2007 Wrestling almanac & book of facts |work="Wrestling's historical cards" |publisher=Kappa Publishing |year=2007 |page=114}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್, ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್!'' ಗೆ ಹೆಯ್ಮನ್ ಜನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಆದ ನಂತರ, ಪಾಲ್ ಹೆಯ್ಮನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಒಂದುಗೂಡುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಬಿಗ್ ಷೋ, ಮ್ಯಾಟ್ ಮಾರ್ಗನ್, A-ಟ್ರೈನ್, ಹಾಗು ನಥಾನ್ ಜೋನ್ಸ್ ನೊಂದಿಗೆ ಲೆಸ್ನರ್, ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರಿಸ್ ನ 10-ಜನರ ಸವೈವರ್ ಸೀರಿಸ್ ಪಂದ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ತಂಡವನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/031030.html |title=SmackDown! results - October 30, 2003 |publisher=Online World of Wrestling |accessdate=April 21, 2007}}</ref> ಪಂದ್ಯದ ಅಂತಿಮ ಘಳಿಗೆಯಲ್ಲಿ, [[ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನೈಟ್|ಕ್ರಿಸ್ ಬೆನೋಯಿಟ್]], ಲೆಸ್ನರ್ ರನ್ನು ಟ್ಯಾಪ್ ಔಟ್ ಮಾಡಿದ ಎರಡನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi114" /> ಲೆಸ್ನರ್, ಬೆನೋಯಿಟ್ ನನ್ನು ಎರಡು ವಾರಗಳ ನಂತರ ನಡೆದ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್!'' ನ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನಲ್ಲಿ ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿದ್ದ ಬ್ರಾಕ್ ಲಾಕ್ ಗೆ ಬೆನೋಯಿಟ್ ಶರಣಾದಾಗ ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆಲುವನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="ringcollapse">{{cite web |url=http://www.wwe.com/inside/listthis/mostmemorablesdmoments/sdmoments2 |title=Bringin' Down The House |last=McAvennie |first=Mike |date=April 27, 2007 |publisher=[[World Wrestling Entertainment]] |accessdate=December 8, 2008 |archive-date=ಡಿಸೆಂಬರ್ 29, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081229065935/http://www.wwe.com/inside/listthis/mostmemorablesdmoments/sdmoments2 |url-status=dead }}</ref> ====ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ನೊಂದಿಗೆ ಕದನ,ಕಲಹ ಹಾಗು ನಿರ್ಗಮನ (2003–2004)==== ಸರ್ವೈವರ್ ಸೀರಿಸ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ರಾ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ನಿಂದ ಪರಿಚಿತನಾದ ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ರನ್ನು ಲೆಸ್ನರ್ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇವರನ್ನು [[wikt:physique|ಮೈಕಟ್ಟಿಗಾಗಿ]] ಹಾಗು ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿನ ಗೆಲುವಿನ ಪರಂಪರೆಯಿಂದಾಗಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಲೆಸ್ನರ್ ತೆರೆಯ ಹಿಂದೆ ನೀಡಿದ ಒಂದು ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ತಾನು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಯಾರನ್ನಾದರೂ ಸೋಲಿಸಬಲ್ಲೆ ಎಂದು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಪರಿಚಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ, ಅವನೆಡೆಗೆ ಬಿರುನೋಟವನ್ನು ಬೀರುವ ಮೊದಲು ಆತನೊಂದಿಗೆ ಹಸ್ತಲಾಘವ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.<ref name="pwi114" /> ಹಾರ್ಡ್ ಕೋರ್ ಹೋಲಿಯ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಈ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯೊಂದಿಗೆ ಸೆಣಸಾಟದ ಕಲಹ ನಡೆಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/031211.html |title=SmackDown! results - December 11, 2003 |publisher=Online World of Wrestling |accessdate=April 21, 2007}}</ref> ಈ ಘಟನಾವಳಿಯಲ್ಲಿ, ಹೋಲಿ; ಲೆಸ್ನರ್ ಮೇಲೆ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತವಾಗಿ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತಾನೆ, ಹಾಗು 2002ರಲ್ಲಿ ಇವರಿಬ್ಬರ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆತನ ಕುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಘಾಸಿಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪಂದ್ಯದ ವೇಳೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ಪವರ್ ಬಾಂಬ್ ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾನೆ, ಆದರೆ ಹೊಸ ಆಟಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಅಸಹಕಾರಿ ಎಂದು ಖ್ಯಾತಿ ಗಳಿಸಿದ್ದ ಹೋಲಿ, ಎಣಿಕೆಯಂತೆ ಮರಳುಚೀಲ ವನ್ನು ಮೇಲಿನಿಂದ ಎತ್ತಿ ಹಾಕುತ್ತಾನೆ, ಇದರಿಂದ ಲೆಸ್ನರ್ ಮೇಲೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಹೋಲಿ ಸೊಂಟದ ಭಾಗದಿಂದ ಮೇಲೆತ್ತುವ ಗೋಜಿಗೆ ಹೋಗದ ಆ ಚಲನೆಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಕಷ್ಟವನ್ನು ತಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಹೋರಾಟದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್, ಹೋಲಿಯ ತಲೆ ಮೇಲೆ ಕುಸಿಯುತ್ತಾನೆ, ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕುತ್ತಿಗೆಯ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿ, ಒಂದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಪಂದ್ಯಗಳಿಂದ ದೂರವಿರುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://slashwrestling.com/tuesday/021008.html |title=Wrestling news report - October 8, 2002 |publisher=Slash Wrestling |accessdate=April 21, 2007 |archive-date=ಜುಲೈ 16, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716084406/http://slashwrestling.com/tuesday/021008.html |url-status=dead }}</ref> 2004ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ನಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಪಟ್ಟ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹೋಲಿಯನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ, ರಾಯಲ್ ರಂಬಲ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ರ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಹಾಗು F-5 ತಂತ್ರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಆತನನ್ನು ಹೊರದೂಡಲು ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್ ಗೆ ಸಹಾಯವಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="pwi114" /> ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್, ನೋ ವೇ ಔಟ್ ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಎಡ್ಡಿ ಗುಯೇರ್ರೆರೋವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪಂದ್ಯದ ವೇಳೆ, ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ, ಫ್ರಾಗ್ ಸ್ಪ್ಲ್ಯಾಶ್ ನ ನಂತರ ಗುಯೇರ್ರೆರೋ ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ನಡೆಸಿ ಪಿನ್ ಮಾಡಿ WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಗೆಲ್ಲಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಾನೆ ಪಂದ್ಯವು, ಲೆಸ್ನರ್ ಹಾಗು ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ನಡುವೆ ರೆಸಲ್ಮೆನಿಯ XX ಗಾಗಿ ಒಂದು ಅಂತರ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಗಳ ಪಂದ್ಯ ಏರ್ಪಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite news |author=PWI Staff |title=Pro Wrestling Illustrated presents: 2007 Wrestling almanac & book of facts |work="Wrestling's historical cards" |publisher=Kappa Publishing |year=2007 |page=115}}</ref> ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ನೊಂದಿಗಿನ ಕಲಹದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ''ರಾ '''ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ನ ಸ್ಟೋನ್ ಕೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟೀವ್ ಆಸ್ಟಿನ್ ನೊಂದಿಗೂ ಸಹ ಕಲಹವನ್ನು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ(ಇವರು ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ಗೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ರನ್ನು ನೋ ವೇ ಔಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ).<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/raw/040202.html |title=RAW results - February 2, 2004 |publisher=Online World of Wrestling |accessdate=April 21, 2007}}</ref>''' '' '''''ಲೆಸ್ನರ್ ಆಸ್ಟಿನ್ ರನ್ನು''' '' '''ರಾನಲ್ಲಿ'' ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿ, ಆತನ ಕಾರನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿದಾಗ, ಆಸ್ಟಿನ್ ರನ್ನು ರೆಸಲ್ಮೇನಿಯ ಪಂದ್ಯದ ವಿಶೇಷ ಆಹ್ವಾನಿತ ತೀರ್ಪುಗಾರರಾಗಿ ಮಧ್ಯೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.onlineworldofwrestling.com/results/smackdown/040304.html |title=RAW results - March 4, 2004 |publisher=Online World of Wrestling |accessdate=April 21, 2007}}</ref>'' ''' '''''ತೆರೆಯ ಹಿಂದೆ, ಈ ಪಂದ್ಯವು WWEನಲ್ಲಿ ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ನ ಕಡೆ ಪಂದ್ಯವೆಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ರೆಸಲ್ಮೆನಿಯಕ್ಕೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ವಾರಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ, [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಲೀಗ್]] ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಲು ಇದನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಬಹುದೆಂಬ ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಬಗ್ಗೆಯೂ ವದಂತಿಗಳು ಹರಡುತ್ತವೆ. '' ''' '''''ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ನೊಂದಿಗೆ ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಪಂದ್ಯವು ರಸಾಭಾಸವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು, ಏಕೆಂದರೆ ಮ್ಯಾಡಿಸನ್ ಸ್ಕ್ವೇರ್ ಗಾರ್ಡನ್ ನಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಿಗೆ ಅವರ ಅಭಿಮಾನಿಗಳಿಂದ, "ನಾ ನಾ, ಹೇ ಹೇ ಗುಡ್ ಬೈ" ಹಾಗು "ನೀವು ಮಾರಾಟಗೊಂಡಿರುವಿರಿ" ಎಂಬ ಜೋರಾದ ಹಾಗು ವಿಶಿಷ್ಟ ಘೋಷಗಳು ಕೇಳಿಬರುತ್ತವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಜನರು ಬಹುತೇಕ ವಿಶೇಷ ತೀರ್ಪುಗಾರ ಆಸ್ಟಿನ್ ಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಗೋಲ್ಡ್ ಬರ್ಗ್ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ, ಇಬ್ಬರಿಗೂ ಆಸ್ಟಿನ್ ಬೀಳ್ಕೊಡುವಾಗ ಸ್ಟೋನ್ ಕೋಲ್ಡ್ ಸ್ಟನ್ನರ್ ನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.411mania.com/wrestling/tv_reports/31151 |title=WrestleMania XX results |publisher=411mania |accessdate=April 21, 2007}}</ref> '' ''' ===ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್ ಪ್ರೊ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ (2005–2006)=== ಅಕ್ಟೋಬರ್ 8, 2005ರಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್, ಟೋಕಿಯೋ ಡೊಮ್ ನಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದ್ದ ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್ ಪ್ರೊ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಮೂರು ಹಂತದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ IWGP ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಾನೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಅಂದಿನ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಗಳಾಗಿದ್ದ ಕಜುಯುಕಿ ಫುಜಿತ ಹಾಗು ಮಸಹಿರೋ ಚೋನೋ ಸಹ ಇದ್ದರು.<ref name="IWGP title">{{cite web |url=http://www.solie.org/titlehistories/htiwgp.html |title=I.W.G.P. HEAVYWEIGHT TITLE HISTORY |last=Duncan |first=Royal |last2=Will |first2=Gary |accessdate=March 21, 2008 |publisher=Soli'e Title Histories}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ F-5 ನಂತರ ಮಸಹಿರೋ ಚೋನೋವನ್ನು ಪಿನ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ, ಇದನ್ನು ಇವರು ವರ್ಡಿಕ್ಟ್ ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ WWE F-5 ಹೆಸರಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಮುದ್ರೆಯೊಂದಿಗೆ ಒಡೆತನವನ್ನೂ ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref name="OWOW" /> ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ, WWE ವಿರುದ್ಧದ ತನ್ನ ಮೊಕದ್ದಮೆಯು ಈ ಹೆಸರನ್ನೇ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ. ಈ ಪಂದ್ಯವು WWE<ref name="OWOW" /> ಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ ನಂತರ ಆಡಿದ ಮೊದಲ ಪ್ರೊ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯವಾಗಿತ್ತು.<ref name="OWOW" /> ಈ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಗಳಿಸಿದ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಅಮೆರಿಕನ್ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಸಹ ಒಬ್ಬ.<ref name="IWGP title" /> ಡಿಸೆಂಬರ್ 6ರಂದು, WWE, ಲೆಸ್ನರ್ NJPWನೊಂದಿಗೆ ಆಡುವುದನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಬೇಡಿ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿತು, ಆದರೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಇದಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಿಲ್ಲ, ಹಾಗು ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಮನಬು ನಕನಿಷಿ ಹಾಗು ಯುಜಿ ನಗತ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಇರದ ಎರಡು ಜಯಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದ.<ref name="WWE-legal">{{cite web |url=http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1137877436&subaction=list-archive& |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080209134350/http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1137877436&subaction=list-archive& |archivedate=February 9, 2008 |title=New Japan Pro Wrestling news - (December 25, 2005 - January 20, 2006) |publisher=Strong Style Sprit |accessdate=April 26, 2007}}</ref><ref>{{cite web |url=http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1135582068&subaction=list-archive& |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080209143514/http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1135582068&subaction=list-archive& |archivedate=February 9, 2008 |title=New Japan Pro Wrestling news - (December 6, 2005 - December 23, 2005) |publisher=Strong Style Sprit |accessdate=April 26, 2007}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮಾಜಿ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿನ್ಸುಕೆ ನಕಮುರ ವಿರುದ್ಧ ಜನವರಿ 4ರಂದು ತನ್ನ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡ.<ref name="WWE-legal" /> ಜನವರಿ 13ರಂದು, WWE, ಮಾರ್ಚ್ 19ರಂದು ನಡೆದ IWPG ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಆಡದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅವನ ವಿರುದ್ಧ ತಡೆಯಾಜ್ಞೆಗಾಗಿ ಕೋರಿಕೊಂಡಿತು. ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಮತ್ತೆ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ(ಅಥವಾ ಅನುಮತಿ ದೊರಕಲಿಲ್ಲ), ಏಕೆಂದರೆ ಇವನು ಶಿನ್ಸುಕೆ ನಕಮುರ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಅಕೆಬೋನೋ ಹಾಗು ರಿಕಿ ಚೋಶು ವಿರುದ್ಧ ಟ್ಯಾಗ್ ತಂಡದ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 19ರಂದು ಸುಮೋ ಹಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಆಡಿದ, ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವರ್ಡಿಕ್ಟ್ ನ ನಂತರ ಚೋಶು ಗೆಲುವನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡ.<ref name="WWE-legal" /><ref>{{cite web |url=http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1137877436&subaction=list-archive& |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080209134350/http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1137877436&subaction=list-archive& |archivedate=February 9, 2008 |title=New Japan Pro Wrestling news - (February 9, 2006 - March 7, 2006) |publisher=Strong Style Sprit |accessdate=April 26, 2007}}</ref> ಮಾರ್ಚ್ 19ರಂದು, ಸುಮೋ ಹಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್, ಮಾಜಿ ಸುಮೋ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಅಕೆಬೋನೋ ವಿರುದ್ಧ ತನ್ನ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡ, ಲೆಸ್ನರ್ ಇವರಿಗೆ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಹಾಗು ಒಂದು DDT ಯಿಂದ ಹೊಡೆಯುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1145025962&subaction=list-archive& |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080209143520/http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1145025962&subaction=list-archive& |archivedate=February 9, 2008 |title=New Japan Pro Wrestling news - (March 9, 2006 - April 8, 2006) |publisher=Strong Style Sprit |accessdate=April 26, 2007}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್, ಮೇ 3, 2006ರಲ್ಲಿ ಫುಕುವೋಕದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್ ಕಪ್ ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತ ಜೈಂಟ್ ಬರ್ನಾರ್ಡ್ ವಿರುದ್ಧ ಕಾದಾಡುವ ಮೂಲಕ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪಟ್ಟ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು. 1990ರಲ್ಲಿ ವಡೆರ್ vs. ಸ್ಟ್ಯಾನ್ ಹನ್ಸೆನ್ ನಂತರ ನಡೆದ ಮೊದಲ ಅಮೆರಿಕನ್ ವಿರುದ್ಧ ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾದಾಡಿದ NJPW ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web |url=http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1147261899&subaction=list-archive& |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080209143527/http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1147261899&subaction=list-archive& |archivedate=February 9, 2008 |title=New Japan Pro Wrestling news - (April 10, 2006 - May 5, 2006) |publisher=Strong Style Sprit |accessdate=April 26, 2007}}</ref> ಜುಲೈ 15, 2006ರಲ್ಲಿ ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್ ಪ್ರೊ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್, ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ರನ್ನು IWGP ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನಿಂದ ಕೈಬಿಡಲಾಗಿದೆಯೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು, ಏಕೆಂದರೆ "ವೀಸಾ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದಾಗಿ" ಇವರು ಪಟ್ಟವನ್ನು ಪುನಃ ಗೆಲ್ಲಲು ಮತ್ತೆ ಹಿಂದಿರುಗಲಾರರೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಹೊಸ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಗಾಗಿ ಜುಲೈ 16ರಂದು ಮತ್ತೊಂದು ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು ಲೆಸ್ನರ್ ಮೂಲವಾಗಿ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಹಿರೋಷಿ ತನಹಷಿ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ. ಲೆಸ್ನರ್ IWGP ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಬೆಲ್ಟ್ ನ್ನು ಜೂನ್ 2007ರ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಹಾಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref name="NJPW title">{{cite web |url=http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1153643478&subaction=list-archive& |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080209134354/http://puroresufan.com/script/show_archives.php?archive=1153643478&subaction=list-archive& |archivedate=February 9, 2008 |title=New Japan Pro Wrestling news - (June 28, 2006 - July 19, 2006) |publisher=Strong Style Sprit |accessdate=April 26, 2007}}</ref> ಸರಿಸುಮಾರು ಒಂದು ವರ್ಷದ ತರುವಾಯ ಜೂನ್ 29, 2007ರಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ IWGP ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು (IGF ಪ್ರವರ್ತಕ ಅಂಟೋನಿಯೋ ಐನೋಕಿ, ತಾವು ಲೆಸ್ನರ್ ನನ್ನು "ಅರ್ಹ" IWGP ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇವರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯ ಪಟ್ಟಕ್ಕಾಗಿ ಎಂದೂ ಸೋತಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ) TNA ವರ್ಲ್ಡ್ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್ ವಿರುದ್ಧ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ವಿರುದ್ಧದ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆಂಗಲ್, ಲೆಸ್ನರ್ ನನ್ನು ಕಣಕಾಲು ಬಂಧಿಸುವ ಮೂಲಕ IGF ಹಾಗು TNAಯಿಂದ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಗೊಂಡ IWGP ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನ್ನು ಗೆಲ್ಲುವುದರ <ref name="NJPW title" /> ಜೊತೆಗೆ MMA ಕದನದಲ್ಲಿ ಸೆಣೆಸುವಂತೆ ಸವಾಲೊಡ್ಡುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.411mania.com/wrestling/news/56486/Kurt-Angle-Beats-Brock-Lesnar-In-Japan.htm |title=Kurt Angle Beats Brock Lesnar In Japan |accessdate=July 27, 2007 |date=June 29, 2007 |archive-date=ಜುಲೈ 3, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070703051243/http://www.411mania.com/wrestling/news/56486/Kurt-Angle-Beats-Brock-Lesnar-In-Japan.htm |url-status=dead }}</ref> ಇದು ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟುವಾಗಿ ಇದು ಲೆಸ್ನರ್ ರ ಕಡೆ ಪಂದ್ಯವಾಗಿದೆ. ====ಮೊಕದ್ದಮೆ==== ಲೆಸ್ನರ್ ಈ ಹಿಂದೆ, WWEನೊಂದಿಗಿನ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದುವ ಸಲುವಾಗಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಸೆಣೆಸುವುದಿಲ್ಲವೆಂಬ ಷರತ್ತಿಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ, ಇದರಂತೆ ಅವರು ಯಾವುದೇ ಇತರ ಕ್ರೀಡಾ ಮನೋರಂಜನೆ ಅಥವಾ ಮಿಶ್ರ ಸಮರ ಕಲೆಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸುವ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೂನ್ 2010ರವರೆಗೂ ಆಡುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಲೆಸ್ನರ್, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕುಸ್ತಿ ಆಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ನ್ನು ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅಸಮರ್ಥರಾದ ಕಾರಣ, ಈ ಷರತ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅವರು ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2005/02/12/929079.html |title=Brock taking WWE to court |publisher=SLAM! Sports |accessdate=April 27, 2007 |archive-date=ಮೇ 24, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110524230140/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2005/02/12/929079.html |url-status=dead }}</ref> ಇದಕ್ಕೆ WWE ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಾ, 2004ರ ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್ ಪ್ರೊ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ನಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮುರಿದು ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ನಷ್ಟವನ್ನು ಭರಿಸಬೇಕೆಂದು ಬೇಡಿಕೆ ಇಟ್ಟಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.411mania.com/wrestling/news/24184/WWE-Responds-To-Brock-Lesnars-Lawsuit.htm |title=WWE Responds To Brock Lesnar's Lawsuit |publisher=411Mania |accessdate=April 27, 2007 |archive-date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 26, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070926233054/http://www.411mania.com/wrestling/news/24184/WWE-Responds-To-Brock-Lesnars-Lawsuit.htm |url-status=dead }}</ref> ಜುಲೈ 2005ರಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ಪಕ್ಷದವರು ತಮ್ಮ ಸಮರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಮಂಡಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ತಮ್ಮ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಂಧಾನವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2005/07/06/1119803.html |title=WWE cuts more while negotiating with Lesnar |publisher=SLAM! Sports |accessdate=April 27, 2007 |archive-date=ಮೇ 25, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110525060422/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2005/07/06/1119803.html |url-status=dead }}</ref> WWE, ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಆಗಸ್ಟ್ 2, 2005ರಲ್ಲಿ, WWEನ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್ಸೈಟ್, ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ಲೆಸ್ನರ್ ಹಿಂದೆ ಸರಿದಿದ್ದಾರೆಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿತು.<ref>{{cite web |url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2005/08/02/1156700.html |title=Brock says no to contract |publisher=SLAM! Sports |accessdate=April 27, 2007 |archive-date=ಜೂನ್ 4, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604170238/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2005/08/02/1156700.html |url-status=dead }}</ref> ಕಾನೂನು ಕ್ರಮವನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 21ರಂದು ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಸಂಧಾನದ ಮಾತುಕತೆಯು ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.411mania.com/wrestling/news/25343/Update-On-The-Brock-Lesnar-Vs.-WWE-Lawsuit.htm |title=Update On The Brock Lesnar Vs. WWE Lawsuit |publisher=411Mania |accessdate=April 27, 2007 |archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 30, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071030102512/http://www.411mania.com/wrestling/news/25343/Update-On-The-Brock-Lesnar-Vs.-WWE-Lawsuit.htm |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.411mania.com/wrestling/news/25835/WWE-Files-Restraining-Order-Against-Brock-Lesnar.htm |title=WWE Files Restraining Order Against Brock Lesnar |publisher=411Mania |accessdate=April 27, 2007 |archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 7, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071007073257/http://www.411mania.com/wrestling/news/25835/WWE-Files-Restraining-Order-Against-Brock-Lesnar.htm |url-status=dead }}</ref> ಜನವರಿ 14, 2006ರಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್ ಡ್ರೋನಿ, ಜನವರಿ 25ರೊಳಗೆ WWE ಲೆಸ್ನರ್ ರ ಜೊತೆಗೆ ಮಾತುಕತೆಯನ್ನು ನಡೆಸದಿದ್ದರೆ, ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ಪರವಾಗಿ ತೀರ್ಪು ನೀಡುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದರು. ಇದು ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಯಾರ ಜೊತೆಗೆ ಬೇಕಾದರೂ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.411mania.com/wrestling/news/36937/WWE-News:-Brock,-Tenta,-Oleg,-More.htm |title=WWE News: Brock, Tenta, Oleg, More |publisher=411Mania |accessdate=April 27, 2007 |archive-date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 26, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070926233846/http://www.411mania.com/wrestling/news/36937/WWE-News:-Brock,-Tenta,-Oleg,-More.htm |url-status=dead }}</ref> WWE ನಂತರ ವಾಯಿದೆ ಸಹಿತ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.prowrestling.com/news.php?id=16880%2Farticles%2Fnews |title=WWE's Lawsuit Against Lesnar Delayed |publisher=Wrestling Observer (via ProWrestling.com) |accessdate=April 27, 2007 |archive-date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 28, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928004522/http://www.prowrestling.com/news.php?id=16880%2Farticles%2Fnews |url-status=dead }}</ref> ಏಪ್ರಿಲ್ 24ರಂದು, ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ ತಮ್ಮ ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲ WWE.comನಲ್ಲಿ, ಜೂನ್ 12ರಂದು ಎರಡೂ ಪಕ್ಷವು ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುವುದಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು, ಎರಡೂ ಪಕ್ಷದವರು ವ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡಾಗ, ಫೆಡರಲ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು WWE ವಿರುದ್ಧದ ಅವರ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.wwe.com/inside/news/archive/lesnarwwesettle |title=Brock Lesnar and WWE settle lawsuit |publisher=WWE.com |accessdate=April 26, 2007 |archive-date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 30, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071030221151/http://www.wwe.com/inside/news/archive/lesnarwwesettle |url-status=dead }}</ref> ==ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಲೀಗ್(2004–2005)== {{Infobox NFLactive |name=Brock Lesnar |currentteam=Free Agent |currentnumber=-- |currentposition=Defensive tackle |birthdate= {{Birth date and age|1977|07|12}} |birthplace=Webster, South Dakota |heightft=6 |heightin=4 |weight=296 |highschool=Webster High School |college=[[University of Minnesota]] |undraftedyear=2004 |pastteams=<nowiki></nowiki> *[[Minnesota Vikings]] (2004)* :<small>*Offseason and/or practice squad member only</small> |status=active |statweek=17 |statseason=2004 |statlabel1=Games played |statvalue1=-- |statlabel2=Tackles |statvalue2=-- |statlabel3=Sacks |statvalue3=-- }} ರೆಸಲ್ಮೆನಿಯ XXನ ಅಂತಿಮ ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ, ಲೆಸ್ನರ್, [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ಲೀಗ್]] ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿ ಮುಂದುವರೆಸುವ ಸಲುವಾಗಿ WWEನಲ್ಲಿ, ವೃತ್ತಿಯಿಂದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ನಿವೃತ್ತಿ ಹೊಂದುತ್ತಾರೆ.<ref name="start NFL">{{cite web |url=http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2004/03/16/384461.html |title=Lesnar talks about starting with the NFL |publisher=SLAM! Sports |accessdate=April 26, 2007 |archive-date=ಫೆಬ್ರವರಿ 18, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140218203518/http://slam.canoe.ca/Slam/Wrestling/2004/03/16/384461.html |url-status=dead }}</ref> ಈ ನಿರ್ಧಾರದಿಂದಾಗಿ WWEನಲ್ಲಿ ಹಲವರು ಅಸಮಾಧಾನಕ್ಕೊಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಲೆಸ್ನರ್ ನ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ಮೊತ್ತದ ಹಣ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿರುತ್ತಾರೆ. ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್, ತಮ್ಮ ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲ WWE.ಕಂ ಲೆಸ್ನರ್ ರ ನಿವೃತ್ತಿ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ. {{Quote|Brock Lesnar has made a personal decision to put his WWE career on hold to prepare to tryout for the National Football League this season. Brock has wrestled his entire professional career in the WWE and we are proud of his accomplishments and wish him the best in his new endeavor.<ref>{{cite web |url=http://www.wwe.com/news/headlines/1257104 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20040417010511/http://www.wwe.com/news/headlines/1257104 |archivedate=April 17, 2004 |title=Brock Lesnar opts to put WWE career on hold |publisher=WWE (via the Internet Archive |accessdate=April 21, 2007}}</ref>}} ಲೆಸ್ನರ್, ಮಿನ್ನೆಸೋಟದ ಬಾನುಲಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ, ತಾನು WWEನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಅದ್ಭುತ ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಕಳೆದಿದ್ದಾಗಿ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಇದರಿಂದ ತನಗೆ ತೃಪ್ತಿಯಾಗಿಲ್ಲವೆಂದು ಹಾಗು ಯಾವಾಗಲೂ ಪ್ರೊ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ನ್ನು ಆಡಲು ಬಯಸಿದ್ದನೆದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ, ಜೊತೆಗೆ ತನಗೆ 40 ವರ್ಷವಾದ ಬಳಿಕ ಈ ಸಾಧನೆಯನ್ನು ಫುಟ್ಬಾಲ್ ನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿರಬೇಕಿತ್ತೆಂದು ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪವಾಗಬಾರದೆಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. NFLನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. {{Quote|This is no load of bull; it's no WWE stunt. I am dead serious about this... I ain't afraid of anything, and I ain't afraid of anybody. I've been an underdog in athletics since I was 5. I got zero college offers for wrestling. Now people say I can't play football, that it's a joke. I say I can. I'm as good an athlete as a lot of guys in the NFL, if not better... I've always had to fight for everything. I wasn't the best technician in amateur wrestling. But I was strong, had great conditioning, and a hard head. Nobody could break me. As long as I have that, I don't give a damn what anybody else thinks.<ref>{{cite web |url=http://www.gambling911.com/Bruce-Lesnar-MMA-060307.html |title=Brock Lesnar Makes Name for Himself in MMA |accessdate=April 4, 2008 |publisher=gambling911.com |archive-date=ಡಿಸೆಂಬರ್ 9, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071209045054/http://www.gambling911.com/Bruce-Lesnar-MMA-060307.html |url-status=dead }}</ref>}} ಲೆಸ್ನರ್ ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ವೈಕಿಂಗ್ಸ್ ಪರ ಆಡುತ್ತಾರೆ, ಅಲ್ಲಿ ಕೆಲ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣಪುಟ್ಟ ಜಗಳಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯುವ ಮೂಲಕ ವಿವಾದ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತಾರೆ; ಹಾಗು ಕ್ವಾರ್ಟರ್ ಬ್ಯಾಕ್(ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಆಟವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸುವ ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾಲ್ಚೆಂಡು ಆಟಗಾರ) ಡಮೊನ್ ಹುವರ್ಡ್ ನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ ಕಾರಣದಿಂದ ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಸಿಟಿ ಚೀಫ್ಸ್ ಗಳ ಕೆಂಗಣ್ಣಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref name="chiefs vs vikings" /> ಹುವರ್ಡ್ ಗೆ ಬಲವಾದ ಪೆಟ್ಟು ಬಿದ್ದ ಕಾರಣ ಅವರು ಕೆಲ ಪಂದ್ಯಗಳಿಂದ ಹೊರಗುಳಿಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="chiefs vs vikings">{{cite web |url=http://sports.espn.go.com/espn/wire?section=nfl&id=1853828 |title=Brock Watch: Lesnar gets a sack in scrimmage with Chiefs |date=August 9, 2004 |accessdate=April 4, 2008 |publisher=ESPN}}</ref> ಕ್ರೀಡಾಋತುವಿನ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಆಡಿದ ನಂತರ, ಲೆಸ್ನರ್ ಲೇಟ್ ಕಟ್ ನ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಆಟವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="NFL cut" /> NFL ಯುರೋಪ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಗೆ ವೈಕಿಂಗ್ಸ್ ಪರ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಬಂದ ಆಹ್ವಾನವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವನು ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯಲು ಇಚ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="NFL cut">{{cite web |url=https://sports.yahoo.com/mma/news?slug=dm-102507lesnar&prov=yhoo&type=lgns |title=White banking on Lesnar's success |date=October 25, 2007 |last=Meltzer |first=Dave |accessdate=March 21, 2008 |publisher=Yahoo! Sports}}</ref> ==ಮಿಶ್ರಿತ ಸಮರ ಕಲೆಗಳು== ===K-1 ಗ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಪ್ರಿಕ್ಸ್ (2007)=== ಏಪ್ರಿಲ್ 28, 2006ರಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಲಾಸ್ ವೇಗಾಸ್ ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ K-1 ಹೀರೋ'ಸ್ ನ ಅಂತಿಮ ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ ಕುಸ್ತಿ ಅಖಾಡದೊಳಗೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತಾರೆ ಹಾಗು MMA ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ತಮ್ಮ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇವರು ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ಮಾರ್ಷಲ್ ಆರ್ಟ್ಸ್ ಅಕ್ಯಾಡೆಮಿಯ ಗ್ರೆಗ್ ನೆಲ್ಸನ್ ಹಾಗು ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಹಾಯಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಕುಸ್ತಿ ತರಬೇತುದಾರ ಮಾರ್ಟಿ ಮಾರ್ಗನ್ ರಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.sherdog.com/fighter/Brock-Lesnar-17522 |title=Brock Lesnar profile |publisher=Sherdog |accessdate=March 21, 2008}}</ref> ಲಾಸ್ ವೇಗಾಸ್ ನಲ್ಲಿ ಆಗಸ್ಟ್ 12ರಂದು ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್, K-1 ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಕಟಣೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.mmaweekly.com/absolutenm/templates/dailynews.asp?articleid=2488&zoneid=3 |title=Brock Lesnar joins K-1 |publisher=MMA Weekly |accessdate=April 26, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070105173423/http://www.mmaweekly.com/absolutenm/templates/dailynews.asp?articleid=2488&zoneid=3 |archivedate=ಜನವರಿ 5, 2007 |url-status=live }}</ref> ಅವರ ಮೊದಲ ಸೆಣೆಸಾಟವನ್ನು K-1 ಡೈನಮೈಟ್!! ನಲ್ಲಿ ಜೂನ್ 2, 2007ರಂದು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.USA ವಿರುದ್ಧ ಕೊರಿಯದ ಚೋಯಿ ಹಾಂಗ್-ಮನ್ ಸೆಣೆಸುತ್ತಿದ್ದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.mmaweekly.com/absolutenm/templates/dailynews.asp?articleid=3651&zoneid=13 |title=Gracie & Lesnar at L.A. Coliseum official |publisher=MMA Weekly |accessdate=April 26, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070515020236/http://www.mmaweekly.com/absolutenm/templates/dailynews.asp?articleid=3651&zoneid=13 |archivedate=ಮೇ 15, 2007 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mmaringreport.com/other-event-news/other-event-news/rumble-in-the-cage-16-at-the-roadhouse-nite-club-3.html |title=Brock Lesnar Good to Go With Hero's |publisher=MMA Ring Report |accessdate=April 26, 2007 |archive-date=ಡಿಸೆಂಬರ್ 10, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081210051355/http://www.mmaringreport.com/other-event-news/other-event-news/rumble-in-the-cage-16-at-the-roadhouse-nite-club-3.html |url-status=dead }}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ, ಚೋಯಿ ಹೊಂಗ್-ಮನ್ ರ ಬದಲಿಗೆ ಮಿನ್ ಸೂ ಕಿಂ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಮೊದಲ ಸುತ್ತಿನ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ 1 ನಿಮಿಷ 9 ಸೆಕೆಂಡಿನಲ್ಲಿ ಹೊಡೆತಗಳಿಂದ ಮಿನ್ ಸೂ ಕಿಂ ರನ್ನು ಲೆಸ್ನರ್ ಶರಣಾಗಿಸಿ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಅಧಿಕೃತ MMA ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ.<ref name="MMA1" /> ===ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಫೈಟಿಂಗ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ (2008–ಪ್ರಸಕ್ತದವರೆಗೂ)=== ''UFC 77'' ನ ಕಾರಣದಿಂದ, ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಫೈಟಿಂಗ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ (UFC)ನಲ್ಲಿ ಸೆಣೆಸಲು ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="411mania.com" /> ಫೆಬ್ರವರಿ 2, 2008ರಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ತಮ್ಮ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ''UFC 81:ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ಪಾಯಿಂಟ್'' ಹೆಸರಿನ ಪಂದ್ಯದ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಮಾಜಿ UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಫ್ರಾಂಕ್ ಮೀರ್ ವಿರುದ್ಧ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.<ref name="UFC 81">{{cite web |url=http://www.sherdog.com/news/articles/nogueira-becomes-first-to-hold-ufc-pride-belts-11138 |title=Nogueira Becomes First to Hold UFC, PRIDE Belts |author=Mike Sloan |publisher=sherdog.com |date=February 3, 2008 |accessdate=February 3, 2008}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಶೀಘ್ರವೇ ಟೇಕ್ ಡೌನ್ ನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಮೀರ್ ನ ತಲೆಯ ಹಿಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಹೊಡೆದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಒಂದು ಅಂಕವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಲೆಸ್ನರ್ ಮತ್ತೊಂದು ಟೇಕ್ ಡೌನ್ ನ ಅನುಸರಿಸಿ, ಮೀರ್ ನೀಬಾರ್ ನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ, ಜೊತೆಗೆ ಮೊದಲ ಸುತ್ತಿನ 1:30 ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ರನ್ನು ಸೋಲಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="UFC 81" /> ಕೈಗಳ ಅಗಾಧ ಗಾತ್ರದಿಂದಾಗಿ,<ref>{{cite web |url=http://www.wweholland.nl/modules/newbb/makepdf.php?type=post&pageid=0&scale=0.66&post_id=340749 |format=PDF |title=Notes from the UFC weigh-ins |work=WWE Holland, Non-WWE Forums: UFC 81 - Spoilers |author=Dave Meltzer |authorlink=Dave Meltzer |date=2008-02-02 |quote=Lesnar's hands are the largest for any combat sports athlete in the history of the state of Nevada. He needed 4XL gloves, and even they were slightly on the small size. The only fighter ever to wear 4XL gloves was South Korean giant Choi Hong-man, who is 7&nbsp;ft 3&nbsp;in and 367 pounds. |accessdate=2009-07-17}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಸೆಣೆಸಲು 4XL ಕೈಗವಸನ್ನು ಧರಿಸಿರುತ್ತಾನೆ, ಇದು ನೆವಡಾದ ಸ್ಪರ್ಧಾ ಕ್ರೀಡಾ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಚೋಯಿ ಹೊಂಗ್-ಮನ್ ನ ನಂತರ ಇಂತಹ ಕೈಗವಸನ್ನು ಧರಿಸಿದ ಎರಡನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯೆನಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web |url=https://sports.yahoo.com/mma/news?slug=dm-ufcweighin020108&prov=yhoo&type=lgns |title=Lesnar, Mir ready to go |author=Dave Meltzer |publisher=yahoo.com |date=February 1, 2008 |accessdate=November 4, 2008}}</ref> ''UFC 82'' ರಲ್ಲಿ, UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಹಾಗು UFC ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್ ನ ಇಂಡಕ್ಟಿ ಮಾರ್ಕ್ ಕೋಲ್ಮನ್ ಲೆಸ್ನರ್ ನ ವಿರುದ್ಧ ''UFC 87: ಸೀಕ್ ಅಂಡ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಾಯ್'' ನಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತಾರೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು.<ref name="UFC">{{cite web |url=https://sports.yahoo.com/mma/news;_ylt=AjqDKujdafUNpjAWv905ZHs9Eo14?slug=dm-ufcbud022808&prov=yhoo&type=lgns |title=UFC lines up blue-chip sponsor |author=Dave Meltzer |publisher=yahoo.com |date=February 28, 2008 |accessdate=February 29, 2008}}</ref> ತರಬೇತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಾದ ಗಾಯದಿಂದ ಕೋಲ್ಮನ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಿಂದ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಸರಿಯಬೇಕಾಯಿತು, ಹಾಗು ಇವರ ಬದಲಿಗೆ ಹೀಥ್ ಹೆರ್ರಿಂಗ್ ಲೆಸ್ನರ್ ನ ವಿರುದ್ಧ ಸೆಣೆಸಲಿದ್ದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.mmaweekly.com/absolutenm/templates/dailynews.asp?articleid=6341&zoneid=13 |title=HEATH HERRING TO FACE BROCK LESNAR AT UFC 87 |date=May 24, 2008 |last=Pishna |first=Ken |accessdate=May 27, 2008 |publisher=MMAWeekly |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080623052257/http://www.mmaweekly.com/absolutenm/templates/dailynews.asp?articleid=6341&zoneid=13 |archivedate=ಜೂನ್ 23, 2008 |url-status=live }}</ref> ಮೊದಲ ಹಂತ ಆರಂಭದ ಕೆಲವು ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ನೇರವಾಗಿ ಹೆರ್ರಿಂಗ್ ರನ್ನು ಕೆಳಕ್ಕೆ ಕೆಡುವಿದರು. ಕಾಳಗದಲ್ಲಿ ಉಳಿದಂತೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ನೆಲೆದ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊಡೆದಾಟವನ್ನು ನಡೆಸಿ ಸರ್ವಾನುಮತದಿಂದ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.ufc.com/index.cfm?fa=news.detail&gid=13945 |title=Brock Star – Lesnar Dominates Herring; Florian Decisions Huerta |date=August 10, 2008 |last=Gerbasi |first=Thomas |accessdate=September 2, 2008 |publisher=UFC}}</ref> ನವಂಬರ್ 15ರಂದು ನಡೆಯಲಿದ್ದ UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನ UFC 91: ಕೌಚರ್ vs ಲೆಸ್ನರ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ನ ರಾಂಡಿ ಕೌಚರ್ ರನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://nodq.com/ufc/222389802.shtml |title=Brock Lesnar vs. Randy Couture |date=September 2, 2008 |last=Spade |first=Bobby |accessdate=September 2, 2008 |publisher=NoDQ.com |archive-date=ಜೂನ್ 27, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090627072804/http://nodq.com/ufc/222389802.shtml |url-status=dead }}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಕೌಚರ್ ನನ್ನು ಎರಡನೇ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ನಾಕ್ ಔಟ್ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಕೌಚರ್ ರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |first=Joe |last=Hall |url=http://www.sherdog.com/news/articles/lesnar-takes-coutures-title-15178 |title=Lesnar Takes Couture's Title |work=Sherdog.com |date=November 16, 2008 |accessdate=February 10, 2009}}</ref> ಡಿಸೆಂಬರ್ 27, 2008ರಲ್ಲಿ UFC 92ನಲ್ಲಿ ಫ್ರಾಂಕ್ ಮೀರ್ ಅಂಟೋನಿಯೋ ರೋಡ್ರಿಗೋ ನೋಗುಯೇರರನ್ನು ಮಧ್ಯಂತರ ಹೆವಿವೇಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಸೋಲಿಸಿ UFC 98ನಲ್ಲಿ ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಗಾಗಿ ಲೆಸ್ನರ್ ವಿರುದ್ಧ ಸೆಣೆಸಿದರು. ಮಧ್ಯಂತರ ಹೆವಿವೇಟ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದ ನಂತರ, ಮೀರ್ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಲೆಸ್ನರ್ ರನ್ನು "ನೀನು ''ನನ್ನ'' ಬೆಲ್ಟ್ ನ್ನು ಹೊಂದಿರುವೆ" ಎಂದು ಕಿರುಚುತ್ತಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮೀರ್ ನ ಮಂಡಿಗಾದ ಪೆಟ್ಟಿನಿಂದ, ಲೆಸ್ನರ್ ರೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ನಡೆಯಬೇಕಿದ್ದ UFC 98 ಸಂಘಟನಾ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಮುಂದೂಡಲಾಯಿತು. ಈ ಸುದ್ದಿಯು UFC 96ನ ಪ್ರಸಾರದ ವೇಳೆ ಬಿತ್ತರಗೊಂಡಿತು, ಇದರ ಪ್ರಕಾರ ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ರದ್ದು ಪಡಿಸಿ UFC ಲೈಟ್-ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಗಾಗಿ ರಷಾದ್ ಇವಾನ್ಸ್ vs. ಲಯೋಟೋ ಮಚಿದ ನಡುವೆ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗಿತ್ತು."<ref>{{cite web |first=Michael David |last=Smith |url=http://mma.fanhouse.com/2008/12/27/ufc-92-live-blog-antonio-rodrigo-nogueira-vs-frank-mir-round-b/ |title=UFC 92 Live Blog: Antonio Rodrigo Nogueira vs. Frank Mir Round-by-Round Updates |work=MMAFanHouse.com |date=December 27, 2008 |accessdate=February 10, 2009 |archive-date=ಮೇ 12, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090512154630/http://mma.fanhouse.com/2008/12/27/ufc-92-live-blog-antonio-rodrigo-nogueira-vs-frank-mir-round-b |url-status=dead }}</ref> ಜುಲೈ 11, 2009ರಂದು, ಮುಂದೂಡಲಾಗಿದ್ದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಮೀರ್ ವಿರುದ್ಧ UFC 100ನಲ್ಲಿ ತಾಂತ್ರಿಕ ನಾಕ್ ಔಟ್ ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕ ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯದ ನಿಗದಿತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜಯಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ. 2009ರ ಈ ಗೆಲುವು ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ವರ್ಷದ ಬೀಟ್ ಡೌನ್ ಗೌರವವನ್ನು ಶೆರ್ಡಾಗ್ ನೀಡಿತು. ಈ ಗೌರವವನ್ನು ಫಾರ್ರೆಸ್ಟ್ ಗ್ರಿಫ್ಫಿನ್ ರ ವಿರುದ್ಧ ಜಯಗಳಿಸಿದ ಆಂಡರ್ಸನ್ ಸಿಲ್ವನ ಜೊತೆಗೆ ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.[http://www.sherdog.com/news/articles/3/Sherdogs-2009-Misc-Awards-22093 ] [http://www.sherdog.com/news/articles/3/Sherdogs-2009-Misc-Awards-22093 ]. ಪಂದ್ಯಾನಂತರದ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ತನ್ನನ್ನು ಅಪಹಾಸ್ಯ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಗುಂಪಿನ ಮೇಲೆ ಎರಗುತ್ತಾರೆ. PPVಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಯೋಜಕ ಬಡ್ ಲೈಟ್ ರನ್ನು ನಿಂದಿಸಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ, ಆತ "ನನಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಣವನ್ನು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು{{' "}} ಆರೋಪಿಸಿ, ಇದರ ಬದಲಿಗೆ ಕೂರ್ಸ್ ಲೈಟ್ ರ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಆತ ಹೇಳಿದ್ದೇನೆಂದರೆ ತಾನು ತನ್ನ ಈ ಪ್ರದರ್ಶನದ ನಂತರ ತನ್ನ ಪತ್ನಿಯನ್ನೂ ಸೋಲಿಸಬಲ್ಲೆ ಎಂದು ನುಡಿದದ್ದು ಅಸಹಜವಾಗಿತ್ತು. ನಂತರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕೃತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ ನಡೆದ ಮಾಧ್ಯಮ ಸಮಾಲೋಚನೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸಿ, ಬಡ್ ಲೈಟ್ ನ ಬಾಟಲ್ ಅನ್ನು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಯುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=https://sports.yahoo.com/video/player/mma/UFC/14458660;_ylt=AgbKYQFzkFC4DIBYyL7UqdA5nYcB |title=UFC 100: Lesnar and St-Pierre Post Fight PC |work=Yahoo Sports! |date=July 12, 2009 |accessdate=July 12, 2009 |archive-date=ಮೇ 3, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120503023058/http://www.wrestleview.com/viewnews.php?id=1335754751 |url-status=dead }}</ref> ಜನವರಿ 2009ರಲ್ಲಿ, ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ಪೂರಕ ಆಹಾರ ತಯಾರಕರಾದ ಡೈಮಟೈಜ್ ನ್ಯೂಟ್ರಿಶನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಜಾಹೀರಾತು ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಡೈಮಟೈಜ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ಯಾಂಡ್ ಹಾಗು ಎನರ್ಜೈಜ್ಡ್ ಎಕ್ಸ್ಪ್ಯಾಂಡ್ ನ ಡಬ್ಬಗಳಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ದೃಶ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಒಂದು CD ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{cite web|url=http://mmawaves.com/2009/06/05/brock-lesnar-training-footage-inside-dymatize-nutrition-products/|title=Brock Lesnar Training Footage Inside Dymatize Nutrition Products|publisher=MMAWaves.com|access-date=2011-01-10|archive-date=2009-10-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20091031205836/http://mmawaves.com/2009/06/05/brock-lesnar-training-footage-inside-dymatize-nutrition-products/|url-status=dead}}</ref> ಜುಲೈ 1, 2009ರಲ್ಲಿ, UFC 104ರ ಶೇನ್ ಕಾರ್ವಿನ್ vs. ಕೈನ್ ವೆಲಾಸ್ಕ್ವೆಸ್ ನಡುವಿನ ಪಂದ್ಯದ ವಿಜೇತನು ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ರನ್ನು ಎರಡನೇ ಬಾರಿ ತನ್ನ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಇನ್ನೂ ನಿರ್ಧಾರವಾಗದ ಒಂದು ದಿನ ಎದುರಿಸುತ್ತಾರೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು; ಆದಾಗ್ಯೂ UFC ನಂತರ ಸ್ಪರ್ಧಾ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯನ್ನು ಮರು ಪರಿಗಣನೆ ಮಾಡಿತು, ಆಗ ಲೆಸ್ನರ್ ನವೆಂಬರ್ 21ರಂದು ''UFC 106'' ರಲ್ಲಿ ಶೇನ್ ಕಾರ್ವಿನ್ ವಿರುದ್ಧ ತಮ್ಮ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತಯಾರಿ ನಡೆಸಿದರು.<ref>[http://www.sherdog.com/news/news/lesnar-carwin-to-headline-ufc-106-19217 ಲೆಸ್ನರ್ - ಕಾರ್ವಿನ್ ಟು ಹೆಡ್ಲೈನ್ UFC 106]</ref> ====ಅನಾರೋಗ್ಯ==== ಅಕ್ಟೋಬರ್ 26, 2009ರಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ತಮ್ಮ ಅನಾರೋಗ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದ UFC 106ರಿಂದ ಹೊರಬಿದ್ದರೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು, ಇದರಂತೆ UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಗಾಗಿ ಶೇನ್ ಕಾರ್ವಿನ್ ರನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಿತ್ತು. UFC ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾನ ವೈಟ್, ಬ್ರಾಕ್ ಮೂರು ವಾರಗಳಿಂದ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದು ಹೇಳಿದರು, ಈ ರೀತಿ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಎಂದಿಗೂ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದ ಬಳಲಿಲ್ಲ, ಅಲ್ಲದೇ ಇದರಿಂದ ಚೇತರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅವರಿಗೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯ ಹಿಡಿಯುತ್ತದೆಂದು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು; ಕಾರ್ವಿನ್ ರೊಂದಿಗಿನ ಅವರ UFC 108 ಪಂದ್ಯವನ್ನು 2010ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://middleeasy.com/index.php?option=com_content&view=article&id=879:brock-lesnar-cancels-his-ufc-106-fight-with-shane-carwin&catid=35:events&Itemid=1 |title=Brock Lesnar CANCELS his UFC 106 fight with Shane Carwin |accessdate=2010-07-05 |publisher=MIDDLEEASY.com |date=2009-10-26}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೆನಡಾದಲ್ಲಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು, ಆದರೆ ನಂತರದಲ್ಲಿ ವರದಿಗಾರರಿಗೆ, ಮನಿತೋಬ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಮರ್ಪಕ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಲಕರಣೆಯಿಂದ "ಕೀಳು ಮಟ್ಟದ ಚಿಕಿತ್ಸೆ" ಪಡೆದುದ್ದಾಗಿ ಹೇಳಿಕೊಂಡರು, ಜೊತೆಗೆ ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಉತ್ತಮ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಅವರ ಜೀವವನ್ನು ಉಳಿಸಿದ್ದಾಗಿ ಹೇಳಿಕೊಂಡರು. ಲೆಸ್ನರ್, ತಾನೊಬ್ಬ ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಕ್ಷದವನಾಗಿದ್ದು, US ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಾಗಿ ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಜೊತೆಗೆ ಕೆನೆಡಿಯನ್ ಮಾದರಿಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ಟೀಕಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ತನ್ನ ಅನುಭವವನ್ನು "ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದ ವೈದ್ಯರ ಪರವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ, ಅಲ್ಲಿನ ವೈದ್ಯರುಗಳು ಆರೋಗ್ಯ ಕಾಳಜಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ ಹಾಗು ನಾನೂ ಸಹ ಇದಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿಸುತ್ತೇನೆ."<ref>{{cite web |url=http://www.startribune.com/yourvoices/82274582.html |title=Brock Lesnar's next fight: Obamacare and Canadian health care |accessdate=2010-07-05 |publisher=STARTRIBUNE.com |date=2010-01-21 |archive-date=2010-01-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100124100809/http://www.startribune.com/yourvoices/82274582.html |url-status=dead }}</ref> ನವೆಂಬರ್ 4ರಂದು, ಲೆಸ್ನರ್ ಏಕಕೋಶವ್ಯಾಧಿಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸಲಾಯಿತು, ಅಲ್ಲದೇ ಕಾರ್ವಿನ್ ನೊಂದಿಗಿನ ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯ ಆಡಲು ಆತ ಮತ್ತಷ್ಟು ದಿವಸ ಕಾಯಬೇಕೆಂದು ಹೇಳಲಾಯಿತು, ಈ ರೀತಿಯಾಗಿ UFC 108 ಪಂದ್ಯವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://middleeasy.com/index.php?option=com_content&view=article&id=938:brock-lesnar-has-the-kissing-disease-out-of-ufc-108&catid=35:events&Itemid=1 |title=Brock Lesnar has the kissing disease, out of UFC 108 |accessdate=2010-07-05 |publisher=MIDDLEEASY.com |date=2009-11-04}}</ref> ನವೆಂಬರ್ 14ರಂದು ನಡೆದ UFC 105 ಪಂದ್ಯದ ನಂತರದ ಸಮಾಲೋಚನೆಯಲ್ಲಿ, ಡಾನ, "ಅವರು ಅನಾರೋಗ್ಯದಿನ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದರು ಹಾಗು ಅವರು ಯಾವುದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಾದರೂ ಗುಣವಾಗಿ ಆಡಲು ಹಿಂದಿರುಗಬಹುದೆಂದು" ಹೇಳಿದರು ಹಾಗು ಮಧ್ಯಂತರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಬೇಕೆಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.sherdog.com/news/news/White-No-Return-in-Sight-for-Ill-Lesnar-20949 |title=White: No Return in Sight for Ill Lesnar |work=sherdog.com |date=November 14, 2009 |accessdate=November 15, 2009 | last = Savage | first = Greg}}</ref> ಏಕಕೊಶವ್ಯಾಧಿಯ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ತೀವ್ರತರವಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಕರುಳಿನ ಉರಿಯೂತದಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಲಾಯಿತು, ಇದು ಕರುಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾಯಿಲೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಯ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು.<ref>{{cite news |url=http://www.thestar.com/sports/article/726440--lesnar-needs-surgery-ufc-boss-says |title= Lesnar needs surgery, UFC boss says |publisher=torontostar.com |accessdate=2009-11-16 | location=Toronto | first=Cathal | last=Kelly | date=November 16, 2009}}</ref> ಮತ್ತಷ್ಟು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ನಂತರ, ನವೆಂಬರ್ 16ರಂದು, ಕಿಬೊಟ್ಟೆಗೆ ಅಮೇಧ್ಯವು ಒಳನುಗ್ಗಿ ನೋವನ್ನು, ಕೀವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಕರುಳಿನ ರಂಧ್ರವನ್ನು ಮುಚ್ಚಿಹಾಕಲು ಲೆಸ್ನರ್ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಪಡುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗು ಅವರ ರೋಗ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಮಿತಿ ಮೀರಿ ಏಕಕೋಶವ್ಯಾಧಿಯ ಕಾಯಿಲೆಯ ಹುಟ್ಟಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಲೆಸ್ನರ್ ರ ಶರೀರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹಾನಿಯಾಗುವ ಮಟ್ಟದಿಂದ, ವೈದ್ಯರು ಕರುಳಿನ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವರ್ಷ ಪೂರ್ತಿ ನಿಗಾವಹಿಸಬೇಕೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |url=https://sports.yahoo.com/mma/news?slug=dw-white111809 |title= UFC boss faces biggest promotional test|accessdate=2010-07-05 |publisher=SPORTS.YAHOO.com |date=2009-11-18}}</ref> ====ವಾಪಸಾತಿ ==== ಜನವರಿ 2010ರಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ESPN ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ಸೆಂಟರ್ ನಲ್ಲಿ 2010ರ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ UFCಗೆ ಮರುಳಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿರುವುದಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://mmajunkie.com/news/17623/after-medical-miracle-champ-brock-lesnar-plans-summer-return-to-ufc-action.mma|title=After medical "miracle," champ Brock Lesnar plans summer return to UFC action|accessdate=2010-07-05|publisher=MMAKJUNKIE.com|date=2010-01-20|archiveurl=https://archive.today/20120526231113/http://mmajunkie.com/news/17623/after-medical-miracle-champ-brock-lesnar-plans-summer-return-to-ufc-action.mma|archivedate=2012-05-26|url-status=live}}</ref> ಫ್ರ್ಯಾಂಕ್ ಮೀರ್ ಹಾಗು ಶೇನ್ ಕಾರ್ವಿನ್ ರ ನಡುವೆ ಪಂದ್ಯವು ಮಾರ್ಚ್ 27ರಂದು UFC 111ರಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ UFC ಮಧ್ಯಂತರ ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಯಾರೆಂದು, ಹಾಗು ಬ್ರಾಕ್ ನ ಮುಂದಿನ ಎದುರಾಳಿ ಯಾರೆಂದು ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://mmajunkie.com/news/17624/white-says-lesnar-could-return-for-ufc-114-champ-welcomes-fight-with-stalker-mir.mma |title=White says Lesnar could return for UFC 114; champ welcomes fight with "stalker" Mir |accessdate=2010-07-05 |publisher=MMAJUNKIE.com |date=2010-01-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100122231736/http://mmajunkie.com/news/17624/white-says-lesnar-could-return-for-ufc-114-champ-welcomes-fight-with-stalker-mir.mma |archivedate=2010-01-22 |url-status=live }}</ref> ಶೇನ್ ಕಾರ್ವಿನ್ ಫ್ರ್ಯಾಂಕ್ ಮೀರ್ ರನ್ನು ಮೊದಲ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ KO ಮೂಲಕ ಸೋಲಿಸಿ, ಹೊಸ ಮಧ್ಯಂತರ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಪಂದ್ಯದ ನಂತರ, ಬ್ರಾಕ್ ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಬಂದು, "ಇದು ಉತ್ತಮ ಪಂದ್ಯವಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಇವರು ಧರಿಸಿರುವ ಬೆಲ್ಟ್ ಕೇವಲ ಬೆಲ್ಟ್ ಆಗಿದ್ದು, ನನ್ನ ಬಳಿ ನಿಜವಾದ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಬೆಲ್ಟ್ ಇದೆಯೆಂದು" ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.ufc.com/index.cfm?fa=news.detail&gid=79761 |title=Main Card: Carwin Crushes Mir, Wins Interim Heavy Title|accessdate=2010-07-05 |publisher=UFC.com |date=2010-03-28}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ UFC 116ರಲ್ಲಿ ಹೆವಿವೇಟ್ ಪಟ್ಟವನ್ನು ಸಮನಾಗಿಸಲು ಶೇನ್ ಕಾರ್ವಿನ್ ನೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.sherdog.com/news/news/Lesnar-Carwin-Targeted-for-July-23507 |title=Lesnar-Carwin Targeted for July|accessdate=2010-07-05 |publisher=SHERDOG.com |date=2010-03-28}}</ref> ಮೊದಲ ಸುತ್ತಿನ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ವಿನ್ ಇವರನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಗುದ್ದಿದಾಗ, ಲೆಸ್ನರ್ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದು ಆತನಿಗೇ ಗುದ್ದುವ ಮೂಲಕ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಎರಡನೇ ಸುತ್ತಿನ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಲೆಸ್ನರ್ ಕಾರ್ವಿನ್ ರನ್ನು ಗುದ್ದಿ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಬೀಳಿಸಿ, ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡು, ನಂತರ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ಪಕ್ಕಕ್ಕೆ ಚಲಿಸುತ್ತಾರೆ, ಜೊತೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಆರ್ಮ್ ಟ್ರಯಾಂಗಲ್ ಚೋಕ್ ನಿಂದ ಹೊಡೆದಾಟವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿಜಯಮಾಲೆಯೊಂದಿಗೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಎನಿಸಿಕೊಂಡು, ತನ್ನ ಮೊದಲ UFC ಸಬ್ಮಿಶನ್ ಆಫ್ ದಿ ನೈಟ್ ಗಳಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆಗ ಇದು ಕಾರ್ವಿನ್ ಗೆ ಇದು ಮೊದಲ ಸೋಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ====ಪಟ್ಟವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ==== ಲೆಸ್ನರ್ ರ ಮುಂದಿನ ಪಂದ್ಯವನ್ನು UFC 121 ಸೋಲನ್ನೇ ಅನುಭವಿಸದ ಅಗ್ರ ಸ್ಪರ್ಧಿ ಕೈನ್ ವೆಲಾಸ್ಕ್ವೆಸ್ ವಿರುದ್ಧ ಅನಹೆಯಿಂ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯದಲ್ಲಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23, 2010ರಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web |url=http://www.mmafighting.com/2010/07/09/brock-lesnar-vs-cain-velasquez-signed-for-ufc-121/ |title=Brock Lesnar, Cain Velasquez Agree to Fight at UFC 121 |publisher=MMAFighting.com |date=2010-07-09}}</ref> ಡಾನ ವೈಟ್, ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್ ನೇಶನ್ ಮೂಲಕ UFCಯು, UFC 121ರಲ್ಲಿ ಲೆಸ್ನರ್ vs. ವೆಲಾಸ್ಕ್ವೆಸ್ ವಿರುದ್ಧದ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲು UFC ಪ್ರೈಮ್ ಟೈಮ್ ನ್ನು ಮತ್ತೆ ಆರಂಭಿಸಲಿದೆಯೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |url=http://www.bloodyelbow.com/2010/8/25/1650475/via-sportsnation-chat-w-dana |title=Brock Lesnar, Cain Velasquez UFC Primtime |publisher=MMAFighting.com |date=2010-08-26 |access-date=2011-01-10 |archive-date=2010-08-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100828104050/http://www.bloodyelbow.com/2010/8/25/1650475/via-sportsnation-chat-w-dana |url-status=dead }}</ref> ಲೆಸ್ನರ್, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23, 2010ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ UFC 121ರ ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ TKO ಮೂಲಕ ವೆಲಾಸ್ಕ್ವೆಸ್ ನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ನ್ನು ಗೆಲ್ಲುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.cdn.sherdog.com/news/news/UFC-121-Results-amp-Live-Play-by-Play-27640|title=UFC 121 Results & Live Play-by-Play|accessdate=2010-10-27 |publisher=SHERDOG.com|date=2010-10-23}}</ref> ====UFCಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ WWEಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಬಗ್ಗೆ ವದಂತಿಗಳು ==== UFC 121ರಲ್ಲಿ ವೆಲಾಸ್ಕ್ವೆಸ್ ನ ಸೋಲಿನೊಂದಿಗೆ, ಲೆಸ್ನರ್ ಆಕ್ಟಗನ್ ನಿಂದ ತನ್ನ ನಿರ್ಗಮನದ ವೇಳೆ WWEನ ಅಂಡರ್ ಟೇಕರ್ ಮಾರ್ಕ್ ಕಾಲವೇಯನ್ನು ಸಂಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕಾಲವೇ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅಖಾಡಕ್ಕೆ ಇಳಿಯುವ ಬಗ್ಗೆ ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮುಂದಿಡುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಏಪ್ರಿಲ್ 2011ರ WWE ರೆಸಲ್ಮೇನಿಯ XXVIIಗಾಗಿ WWE ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ಕಾಲವೇ ವಿರುದ್ಧ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಡಲು ಆಹ್ವಾನ ನೀಡುತ್ತಿದೆಂಬ ವದಂತಿಗಳು ಹಬ್ಬಿದವು. UFC ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾನ ವೈಟ್, ಲೆಸ್ನರ್ ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ WWE ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ತಾವು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಿಲ್ಲವೆಂಬ ಹೇಳಿಕೆ ನೀಡಿ ಈ ಎಲ್ಲ ವದಂತಿಗಳಿಗೂ ತೆರೆಯೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://mmaweekly.com/ufc-president-dana-white-says-brock-lesnar-not-going-to-wwe-for-wrestlemania |title=UFC President Dana White Says Brock Lesnar Not Going To WWE For Wrestlemania |publisher=MMAWeekly.com |date=2010-12-29}}</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ಲೆಸ್ನರ್ ಸೌತ್ ಡಕೋಟದ ಒಂದು ತೋಟದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ, ಹಾಗು ನಂತರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹದಿನೇಳನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಗಾರ್ಡ್ ಗೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref name="Brock Lesnar interview" /> ಜನವರಿ 2001ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟಿರಾಯ್ಡ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಗಾಧ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿರುವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಲೆಸ್ನರ್ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾರೆ. ಪತ್ತೆಯಾದ ವಸ್ತುವು ನಂತರದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತವಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಎಂದು ಪತ್ತೆಯಾದಾಗ ಈ ಆರೋಪವನ್ನು ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು. ಅವರ ಪರ ವಕೀಲರು ನಂತರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು "ವಿಟಮಿನ್ ಮಾದರಿಯ ವಸ್ತುವೆಂದು" ವಿವರಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.thesmokinggun.com/mugshots/celebrity/sports/brock-lesnar|title=Brock Lesnar arrested in January 2001 |publisher=The Smoking Gun |accessdate=April 26, 2007}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ-ಗೆಳತಿ, ನಿಕೋಲ್ ಳಿಂದ ಏಪ್ರಿಲ್ 10, 2002ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಮ್ಯಾ ಲಿನನ್ ಎಂಬ ಪುತ್ರಿ ಇದ್ದಾಳೆ.<ref>{{cite web |url=http://sports.espn.go.com/nfl/news/story?id=1830855 |title=Grappling with his future |publisher=ESPN |accessdate=May 7, 2007}}</ref> ಅವರು ರೇನ "ಸ್ಯಾಬಲ್" ಮೆರೋಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಆರಂಭಿಸಲು 2003ರಲ್ಲಿ ನಿಕೋಲ್ ಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತಾರೆ, ಈಕೆ ಆಗಷ್ಟೇ ಮಾರ್ಕ್ ಮೆರೋನಿಂದ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆದಿರುತ್ತಾಳೆ. ಲೆಸ್ನರ್ ಹಾಗು ಮೆರೋ 2004ರಲ್ಲಿ ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡು 2005ರಲ್ಲಿ ಬೇರೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ, ಒಂದು ವರ್ಷದ ಬಳಿಕ ಮತ್ತೆ ಒಂದಾಗಿ ಮೇ 6, 2006ರಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.lovetripper.com/newswire/61153-sable.html |title=Sable and Brock Lesnar's Wedding |publisher=Love Tripper |accessdate=May 7, 2007 |archive-date=ಜುಲೈ 24, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110724013504/http://www.lovetripper.com/newswire/61153-sable.html |url-status=dead }}</ref> ಲೆಸ್ನರ್, ಮೆರೋಳ ಎಂಬ ಮಗುವಿಗೆ ಮಲತಂದೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ: ಮೆರೋ ಹಾಗು ಆಕೆಯ ದಿವಂಗತ ಪತಿ ವಾಯ್ನೆ ರಿಚರ್ಡ್ಸನ್ ಗೆ ಜನಿಸಿದ ಮರಿಯಾ ಎಂಬ ಮಲಮಗಳು.<ref>{{cite web |url=http://prowrestling.about.com/od/wrestlerprofiles/p/sableprofile.htm |title=Sable |last=Cohen |first=Eric |accessdate=March 21, 2008 |publisher=About.com |archive-date=ಜುಲೈ 7, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110707075547/http://prowrestling.about.com/od/wrestlerprofiles/p/sableprofile.htm |url-status=dead }}</ref> ದಂಪತಿಗೆ, ಜೂನ್ 2009ರಲ್ಲಿ ಟರ್ಕ್ ಹೆಸರಿನ ಪುತ್ರ ಜನಿಸಿದ.<ref>{{cite web|url=http://heymanhustle.craveonline.com/blogs/21006-brock-lesnar-craves-ultimate-vengeance|title=Brock Lesnar Craves Ultimate Vengeance|accessdate=2009-07-13|publisher=CRAVEONLINE|date=2009-07-10|archive-date=2009-07-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20090713013251/http://heymanhustle.craveonline.com/blogs/21006-brock-lesnar-craves-ultimate-vengeance|url-status=dead}}</ref> ದಂಪತಿ ಜುಲೈ 2010ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಎರಡನೇ ಮಗುವನ್ನು ಪಡೆದರು.<ref>{{cite web|url= http://www.sportingnews.com/blog/The_Rumble/entry/view/57377/lesnar_talks_mir,_july_return_to_ufc|title= Lesnar Talks Mir, July Return to UFC|accessdate= 2010-02-|publisher= SportingNews.com|date= 2010-02-26|archive-date= 2010-05-29|archive-url= https://web.archive.org/web/20100529031830/http://www.sportingnews.com/blog/The_Rumble/entry/view/57377/lesnar_talks_mir,_july_return_to_ufc|url-status= dead}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಹಲವಾರು ಟ್ಯಾಟೂಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದುದೆಂದರೆ ಬೆನ್ನಿನ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ವಿಲಕ್ಷಣ ಮಾದರಿಯ ತಲೆಬುರುಡೆ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಗು ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ದೊಡ್ಡ ಕತ್ತಿಯ ಹಚ್ಚೆ.<ref name="city pages" /> ಲೆಸ್ನರ್ ''WWE ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್!'' ವಿಡಿಯೋ ಗೇಂನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ''ಹಿಯರ್ ಕಮ್ಸ್ ದಿ ಪೆಯ್ನ್'' ಎಂಬುದು, ಮಾಜಿ WWE ನಿರೂಪಕ ಟ್ಯಾಜ್ ಲೆಸ್ನರ್ ಗೆ ವಿಶೇಷಣವಾಗಿ, "ಹಿಯರ್ ಕಮ್ಸ್ ದಿ ಪೆಯ್ನ್" ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.wrestling101.com/101/article/USProfiles/114/ |title=Brock Lesnar profile |publisher=Wrestling 101 |quote=The champion is now meaner and stronger than ever, and no matter who is on the other side of the ring, they better be careful, because in the words of Tazz... "Here comes the Pain." |accessdate=April 21, 2007 |archive-date=ಜುಲೈ 22, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722190545/http://www.wrestling101.com/101/article/USProfiles/114/ |url-status=dead }}</ref> ಲೆಸ್ನರ್ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಇತರ ವಿಡಿಯೋ ಗೇಂಗಳಲ್ಲಿ'' WWE ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್!'' ಸಹ ಸೇರಿದೆ.''ಷಟ್ ಯುವರ್ ಮೌತ್'', ''WWE ರೆಸಲ್ಮೆನಿಯ XIX'', ''WWE ಕ್ರಷ್ ಹವರ್'', ''ಮ್ಯಾಡೆನ್ NFL 06'', ''UFC 2009 ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್'', ''UFC ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ 2010'', ಹಾಗು ''ರೆಸಲ್ ಕಿಂಗ್ಡಂ'' ನ ರೂಪಾಂತರವಾದ ಪ್ಲೇಸ್ಟೇಶನ್ 2.<ref>{{cite web |url=http://ps2.ign.com/articles/376/376647p1.html |title=SmackDown Countdown: Brock Lesnar |publisher=IGN |accessdate=May 6, 2007 |archive-date=ಜೂನ್ 4, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604125848/http://ps2.ign.com/articles/376/376647p1.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.gamewinners.com/gamecube/WWECrushHour.htm |title=WWE Crush Hour cheats |publisher=Game Winners |accessdate=May 6, 2007 |archive-date=ಮೇ 24, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070524004426/http://www.gamewinners.com/gamecube/WWECrushHour.htm |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.gamesradar.com/pc/madden-nfl-06/cheats-guides-faqs/g-2005120715584427496337 |title=Madden NFL 06 cheats |publisher=GamesRadar |accessdate=May 6, 2007 |archive-date=ಜೂನ್ 16, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110616051713/http://www.gamesradar.com/pc/madden-nfl-06/cheats-guides-faqs/g-2005120715584427496337 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.ncsxshop.com/cgi-bin/shop/SLPM-66401.html |title=Wrestle Kingdom |publisher=National Console Support |accessdate=May 6, 2007 |archive-date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 28, 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070928161217/http://www.ncsxshop.com/cgi-bin/shop/SLPM-66401.html |url-status=dead }}</ref> UFC ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ 2010ರ ಬಿಡುಗಡೆಯೊಂದಿಗೆ, ಲೆಸ್ನರ್ WWE ಮುಖಪುಟದಲ್ಲಿ ಹಾಗು UFC ವಿಡಿಯೋ ಗೇಂನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಮೊದಲ ವ್ಯಕ್ತಿ, ಏಕೆಂದರೆ ಹಿಯರ್ ಕಮ್ಸ್ ದಿ ಪೆಯ್ನ್ ನಲ್ಲಿ ಇವರು ಮುಖಪುಟದ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿ ಎನಿಸಿದರು. ಲೆಸ್ನರ್ ''ಫೆಲ್ಕ್ಸ್ ಮ್ಯಾಗಜಿನ್'' ನ ಮುಖಪುಟದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.getbig.com/magazine/flex/flex0402.htm |title=Flex Magazine summary (February 2004) |publisher=GetBig.com |accessdate=April 26, 2007}}</ref> ಲೆಸ್ನರ್, ಫೆಬ್ರವರಿ 2008ರಲ್ಲಿ ಮಿನ್ನಿಯಾಪೋಲಿಸ್ ನ ''ಸಿಟಿ ಪೇಜಸ್'' ನಲ್ಲೂ ಸಹ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<ref name="city pages">{{cite web |url=http://www.citypages.com/February 6, 2008/news/the-real-brock-lesnar/ |title=The Real Brock Lesnar |last=Snyder |first=Matt |publisher=City Pages |access-date=ಜನವರಿ 10, 2011 |archive-date=ಜೂನ್ 18, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090618070345/http://www.citypages.com/February |url-status=dead }}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ 2008ರಲ್ಲಿ, ''ಮಸಲ್ &amp; ಫಿಟ್ನೆಸ್ಸ್'' ಮ್ಯಾಗಜಿನ್ ನ ಮುಖಪುಟದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.muscleandfitness.com/newsstand/55 |title=On Newsstands Now |accessdate=March 21, 2008 |publisher=Muscle and Fitness online}}</ref> WWE ಹೋಂ ವಿಡಿಯೋ 2003ರಲ್ಲಿ ''ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್: ಹಿಯರ್ ಕಮ್ಸ್ ದಿ ಪೆಯ್ನ್'' ಎಂಬ DVDಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. DVDಯು 2003ರವರೆಗಿನ ಲೆಸ್ನರ್ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಕೆಲವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಪಂದ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಲೆಸ್ನರ್ "ಡೆತ್ ಕ್ಲಚ್" ಎಂಬ MMA ಎಂಬ ವಸ್ತ್ರೋದ್ಯಮದ ಒಡೆತನವನ್ನೂ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.mmaoverload.com/death-clutch.html |title=MMA ಕ್ಲೊಥಿಂಗ್ UFC HW ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್, ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ |access-date=2011-01-10 |archive-date=2011-01-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110111070544/http://www.mmaoverload.com/death-clutch.html |url-status=dead }}</ref> ತಮ್ಮ ಖಾಸಗಿ ಜೀವನದ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳ ಸಂಪ್ರದಾಯಬದ್ದ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಇವರು ಅದನ್ನು ಸಂದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಎಂದು ಅವರು ಈ ಬಗ್ಗೆ ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಈ ರೀತಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ: {{cquote|It’s very basic for me. When I go home, I don’t buy into any of the b.s. Like I said, it’s pretty basic: Train, sleep, family, fight. It’s my life. I like it. I’ve been in front of the cameras for 10, 12 years. I was a star at the [[University of Minnesota]]. I went on to [[World Wrestling Entertainment]]. Wannabe [[NFL]] player. And here I am, the UFC heavyweight champion. I just don’t put myself out there to the fans and prostitute my private life to everybody. In today’s day and age, with the Internet and cameras and [[cell phones]], I just like being [[old school]] and living in the [[woods]] and living my life. I came from nothing and at any moment, you can go back to having nothing.<ref>{{cite web|url=https://sports.yahoo.com/mma/news?slug=ki-lesnar102210|title=Lesnar separates public from private|author=Kevin Iole}}</ref>}} ==ಮಿಶ್ರಿತ ವಿಭಿನ್ನ ಸಮರ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆ == {{MMArecordbox |wins=5 |losses=2 |ko-wins=2 |ko-losses=1 |sub-wins=2 |sub-losses=1 |dec-wins=1 |dec-losses=0 |nc=0 }} {| class="wikitable sortable" border="1" style="font-size:85%;text-align:left;width:100%" |- ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|ಫಲಿತಾಂಶ ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|ದಾಖಲೆ ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|'''ಎದುರಾಳಿ''' ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|'''ವಿಧಾನ ''' ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|'''ಸ್ಥಿತಿ ''' ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|'''ದಿನಾಂಕ''' ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|'''ಸುತ್ತು''' ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|'''ಸಮಯ ''' ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|'''ಸ್ಥಳ''' ! style="border-style:none none solid solid;background:#e3e3e3"|'''ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು''' |- | {{no2}}ಸೋಲು | align="center"|5-2 | {{flagicon|USA}} ಕೈನ್ ವೆಲಾಸ್ಕ್ವೆಸ್ | TKO(ಹೊಡೆತಗಳು) | UFC 121: ಲೆಸ್ನರ್ vs. ವೆಲಾಸ್ಕ್ವೆಸ್ | {{dts|link=off|2010|October|23}} | align="center"|1 | align="center"|4:12 | {{flagicon|USA}} ಅನಹೆಯಿಂ, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯ | <small>ಸೋಲು UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್</small> |- | {{yes2}}ಗೆಲುವು | align="center"|5–1 | {{flagicon|USA}} ಶೇನ್ ಕಾರ್ವಿನ್ | ಸೋಲೊಪ್ಪಿಗೆ (ಆರ್ಮ್ ಟ್ರೈಆಂಗಲ್ ಸ್ಟ್ರೋಕ್) | UFC 116: ಲೆಸ್ನರ್ vs. ಕಾರ್ವಿನ್ | {{dts|link=off|2010|July|3}} | align="center"|2 | align="center"|2:19 | align="left"|{{flagicon|USA}} ಲಾಸ್ ವೇಗಾಸ್, ನೆವಾಡ | <small>ಸುರಕ್ಷಿತUFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್. </small><small>ರಾತ್ರಿ ಸೋಲೊಪ್ಪಿಗೆ </small> |- | {{yes2}}ಗೆಲುವು | align="center"|4–1 | {{flagicon|USA}} ಫ್ರಾಂಕ್ ಮೀರ್ | TKO (ಮುಷ್ಟಿ ಗುದ್ದಾಟ) | UFC 100 | {{dts|link=off|2009|July|11}} | align="center"|2 | align="center"|1:48 | {{flagicon|USA}} ಲಾಸ್ ವೇಗಾಸ್, ನೆವಾಡ | <small>ಸುರಕ್ಷಿತUFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್</small> |- | {{yes2}}ಗೆಲುವು | align="center"|3–1 | {{flagicon|USA}} ರಾಂಡಿ ಕೌಚರ್ | TKO (ಹೊಡೆತಗಳು) | UFC 91: ಕೌಚರ್ vs. ಲೆಸ್ನರ್ | {{dts|link=off|2008|November|15}} | align="center"|2 | align="center"|3:07 | {{flagicon|USA}} ಲಾಸ್ ವೇಗಾಸ್, ನೆವಾಡ | <small>ಗೆಲುವು UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್.</small> |- | {{yes2}}ಗೆಲುವು | align="center"|2–1 | {{flagicon|USA}} ಹೀತ್ ಹೆರ್ರಿಂಗ್ | ನಿರ್ಧಾರ(ಸರ್ವಾನುಮತ) | UFC 87: ಸೀಕ್ ಅಂಡ್ ಡಿಸ್ಟ್ರಾಯ್ | {{dts|link=off|2008|August|9}} | align="center"|3 | align="center"|5:00 | {{flagicon|USA}} ಮಿನ್ನೆಯಾಪೋಲಿಸ್, ಮಿನ್ನೆಸೋಟ | |- | {{no2}}ಸೋಲು | align="center"|1–1 | {{flagicon|USA}} ಫ್ರಾಂಕ್ ಮೀರ್ | ಸೋಲೊಪ್ಪಿಗೆ (ನೀಬಾರ್) | UFC 81: ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ಪಾಯಿಂಟ್ | {{dts|link=off|2008|February|2}} | align="center"|1 | align="center"|1:30 | {{flagicon|USA}} ಲಾಸ್ ವೇಗಾಸ್, ನೆವಾಡ | <small>UFC ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನ </small> |- | {{yes2}}ಗೆಲುವು | align="center"|1-0 | {{flagicon|South Korea}} ಮಿನ್-ಸೂ ಕಿಂ | ಸೋಲೊಪ್ಪಿಗೆ(ಮುಷ್ಟಿ ಗುದ್ದಾಟ) | ಡೈನಾಮೈಟ್!! USA | {{dts|link=off|2007|June|2}} | align="center"|1 | align="center"|1:09 | {{flagicon|USA}} ಲಾಸ್ ಏಂಜಲಿಸ್, ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯ | <small>MMA ಪ್ರಥಮ ಪ್ರದರ್ಶನ </small> |} ==ಕುಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ == *'''ಕೊನೆಗಳಿಗೆಯ ಚಲನೆಗಳು''' * **''ಬ್ರಾಕ್ ಲಾಕ್'' (ಭುಜದ ಮೇಲೆ ಒಂದೇ ಕಾಲಿನಲ್ಲಿ ಬಾಸ್ಟನ್ ಕ್ರಾಬ್ – WWE ಅಥವಾ ಬದಿಯಿಂದ ಬಿಗಿಯಾಗಿ ತಬ್ಬಿಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ – OVW)<ref name="OWOW" /> **''F-5'' <ref name="OWOW" /> (WWE) / ''ವರ್ಡಿಕ್ಟ್'' <ref name="OWOW" /> (NJPW) **ಶೂಟಿಂಗ್ ಸ್ಟಾರ್ ಪ್ರೆಸ್<ref name="OWOW" /> – OVW *'''ಪ್ರಸಿಖ್ಯಾತ ಪಟ್ಟುಗಳು''' * **ಬ್ಯಾಕ್ ಬ್ರೇಕರ್<ref name="OWOW" /> **ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಪವರ್ ಬಾಂಬ್<ref name="OWOW" /> **ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಪಕ್ಕೆಲುಬಿನ ಮುರಿತ **ಎದುರಾಳಿಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಮಂಡಿಯನ್ನು ಮೇಲೆತ್ತುವುದು <ref name="OWOW" /> **ಬಹು ಸಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ***ನಿಧಾನವಾದ ವಿಳಂಬಿತ ಎರಡು ಕಾಲಿನ ಬಂಧನ ***ಜರ್ಮನ್‌ ***ಹೊಟ್ಟೆ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಬರುವಂತೆ ಬೆನ್ನು ಭಾಗದಿಂದ ಎದುರಾಳಿಯನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಎತ್ತುವುದು ***ನೆತ್ತಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಿಂದ ಹೊಟ್ಟೆಗೆ ಗುದ್ದುವುದು<ref name="OWOW" /> ***ಹಿಂದಿನಿಂದ ಒದೆತ ***ಸೂಪರ್<ref name="OWOW" /> **ಹಲವು ಟರ್ನ್ ಬಕಲ್ ತಿವಿತಗಳು<ref name="OWOW" /> **ತೋಳುಗಳನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿ,ತಿರುಚಿ ಬಿಸಾಡುವುದು<ref name="OWOW" /> **ನಿಂತಿರುವ ಅಥವಾ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿ ಬರುವ ಎದುರಾಳಿಗೆ ಸ್ನ್ಯಾಪ್ ಸ್ಕೂಪ್ ಪವರ್ ಸ್ಲ್ಯಾಮ್ **ಸ್ಪೈನ್ ಬಸ್ಟರ್ *'''ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕರು''' **ಪಾಲ್ ಹೆಯ್ಮನ್ **ವಿನ್ಸಿ ಮ್ಯಾಕ್ಮಹೊನ್ *'''ಉಪನಾಮಗಳು''' **"ದಿ ನೆಕ್ಸ್ಟ್ ಬಿಗ್ ಥಿಂಗ್"<ref name="OWOW" /> *'''ಪ್ರವೇಶ ನೀತಿ-ಸಂಗತಿಗಳು''' ** ಜಿಮ್ ಜಾನ್ಸ್ಟನ್ ರ "ನೆಕ್ಸ್ಟ್ ಬಿಗ್ ಥಿಂಗ್"(WWE) **ಮಾಟ್ಲೆ ಕ್ರುಯೇ ಅವರ '''"ಶೌಟ್ ಅಟ್ ದಿ ಡೆವಿಲ್''' "(UFC) **ಮೆಟಾಲಿಕ ಅವರ '''"ಎಂಟರ್ ಸ್ಯಾಂಡ್ಮ್ಯಾನ್"''' (UFC) ==ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಗಳು ಹಾಗು ಸಾಧನೆಗಳು == ===ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಕುಸ್ತಿ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ === *'''ಬಿಗ್ ಟೆನ್ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ ''' **ಬಿಗ್ ಟೆನ್ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್(1999, 2000) **ಬಿಗ್ ಟೆನ್ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ (2000)ದಲ್ಲಿ ಹೆವಿವೇಟ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ #'''1''' ಪಟ್ಟ *'''ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಾಲೇಜಿಯೇಟ್ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್''' **NCAA ಡಿವಿಷನ್ I ಉಪಾಂತ್ಯ ವಿಜಯಿ (1999) **NCAA ಡಿವಿಷನ್ I ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್(2000) *'''ನಾರ್ತ್ ಡಕೋಟ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಬೈಸನ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿ ''' **ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್(1997–1999)<ref name="bison tournament">{{cite web |url=https://admin.xosn.com/ViewArticle.dbml?SPSID=19756&SPID=701&DB_OEM_ID=2400&ATCLID=87983 |title=Bison Open Champions - H eavyweight |date=November 15, 2007 |accessdate=March 22, 2008 |publisher=Bison Wrestling |archive-date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 25, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120925074317/https://admin.xosn.com/ViewArticle.dbml?SPSID=19756&SPID=701&DB_OEM_ID=2400&ATCLID=87983 |url-status=dead }}</ref> *'''ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜೂನಿಯರ್ ಕಾಲೇಜ್ ಅಥ್ಲೆಟಿಕ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್ ''' **NJCAA ಆಲ್-ಅಮೆರಿಕನ್ (1997, 1998) **ಜೂನಿಯರ್ ಕಾಲೇಜ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ಶಿಪ್(1998) ===ಮಿಶ್ರಿತ ವಿಭಿನ್ನ ಸಮರ ಕಲೆಗಳು=== *'''ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಫೈಟಿಂಗ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ''' **UFC ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ (ಒಂದು ಬಾರಿ) **ರಾತ್ರಿ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೋಲೊಪ್ಪಿಗೆ (ಒಂದು ಬಾರಿ) *'''ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಅಬ್ಸರ್ವರ್ ನ್ಯೂಸ್ಲೆಟರ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್''' **ಬೆಸ್ಟ್ ಬಾಕ್ಸ್ ಆಫೀಸ್ ಡ್ರಾ (2008, 2009) **MMA ಅತ್ಯುತ್ತಮ, ಅಮೂಲ್ಯ ಕುಸ್ತಿಪಟು (2008, 2009) *''' ಶೆರ್ಡಾಗ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ''' ** ವರ್ಷದ ಬೀಟ್ ಡೌನ್(2009)<ref>http://www.sherdog.com/news/articles/3/Sherdogs-2009-Misc-Awards-22093</ref> *''' ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳ ಏಕೈಕ ವಿಶ್ವ MMA ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ''' **ವರ್ಷದ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಗತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟು (2009)<ref>{{Cite web |url=http://www.fightersonlymagazine.co.uk/news/viewarticle.php?id=3695 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-01-10 |archive-date=2011-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110725054254/http://www.fightersonlymagazine.co.uk/news/viewarticle.php?id=3695 |url-status=dead }}</ref> ===ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿ === [[File:Brock Lesnar - WWE Champion.jpg|thumb|150px|WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಆಗಿ ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್]] *'''ನ್ಯೂ ಜಪಾನ್ ಪ್ರೊ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ''' **IWGP ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ (ಒಂದು ಬಾರಿ)<ref name="IWGP title" /> *'''ಐನೋಕಿ ಜೆನೋಮ್ ಫೆಡರೇಶನ್ ''' **IWGP ಹೆವಿವೇಟ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ (ಒಂದು ಬಾರಿ) *'''ಓಹಿಯೋ ವ್ಯಾಲಿ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್‌''' **OVW ಸದರನ್ ಟ್ಯಾಗ್ ಟೀಮ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ (ಮೂರು ಬಾರಿ) – ಶೆಲ್ಟನ್ ಬೆಂಜಮಿನ್ರೊಂದಿಗೆ<ref name="OVW tag">{{cite web |url=http://www.solie.org/titlehistories/ovsttnwa.html |title=NWA Ohio Valley Wrestling Southern Tag Team Title History |last=Westcott |first=Brian |last2=Dupree |accessdate=March 22, 2008 |publisher=Solie's Title Histories}}</ref> *'''ಪ್ರೊ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಇಲ್ಲೆಸ್ಟ್ರೆಟಡ್''' **PWI ಫ್ಯೂಡ್ ಆಫ್ ದಿ ಇಯರ್ (2003) <small>vs. ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್</small><ref>{{cite web |url=http://www.genickbruch.com/index.php?befehl=weitereawards&award=10&sort=1&kategorie=80&jahrzehnt=200 |title=PWI Feud of the Year |accessdate=March 22, 2008 |publisher=Cagematch.de |language=German}}</ref> **PWI ವರ್ಷದ ಪಂದ್ಯ (2003) <small>vs. ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್ – ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 16ರಲ್ಲಿ ''ಸ್ಮ್ಯಾಕ್ ಡೌನ್!'' ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ 60 ನಿಮಿಷದ ಐರನ್ ಮ್ಯಾನ್ ಪಂದ್ಯ</small><ref>{{cite web |url=http://www.genickbruch.com/index.php?befehl=weitereawards&award=10&sort=1&kategorie=80&jahrzehnt=200 |title=PWI Match of the Year |accessdate=March 22, 2008 |publisher=Cagematch.de |language=German}}</ref> **PWI ಹೆಚ್ಚು ಪಳಗಿದ ಸುಧಾರಿತ ವರ್ಷದ ಆಟಗಾರ (2003)<ref>{{cite web |url=http://www.genickbruch.com/index.php?befehl=weitereawards&award=10&sort=1&kategorie=86&jahrzehnt=200 |title=PWI Most Improved Wrestler of the Year |accessdate=March 22, 2008 |publisher=Cagematch.de |language=German}}</ref> **PWI ವರ್ಷದ ಕುಸ್ತಿಪಟು (2005)<ref>{{cite web |url=http://www.genickbruch.com/index.php?befehl=weitereawards&award=10&sort=1&kategorie=80&jahrzehnt=200 |title=PWI Wrestler of the Year |accessdate=March 22, 2008 |publisher=Cagematch.de |language=German}}</ref> **2003ರಲ್ಲಿ PWI 500ರ, 500 ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳಲ್ಲಿ PWI ಅವರಿಗೆ #'''1''' ಪಟ್ಟ ನೀಡಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50003.htm |title=Pro Wrestling Illustrated Top 500 - 2003 |accessdate=May 4, 2008 |publisher=Wrestling Information Archive |archive-date=ಏಪ್ರಿಲ್ 15, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080415151626/http://www.100megsfree4.com/wiawrestling/pages/pwi/pwi50003.htm |url-status=dead }}</ref> *'''ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್ ''' **WWE ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ (3 ಬಾರಿ)¹<ref name="WWE champ">{{cite web |url=http://www.wwe.com/inside/titlehistory/wwechampionship/|title=History Of The WWE Championship |accessdate=March 22, 2008 |publisher=WWE}}</ref> **ಕಿಂಗ್ ಆಫ್ ದಿ ರಿಂಗ್ (2002)<ref name="KOTR" /> **ರಾಯಲ್‌ ರಂಬಲ್‌ (2003)<ref name="RR03" /> *'''ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಅಬ್ಸರ್ವರ್ ನ್ಯೂಸ್ಲೆಟರ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ''' **ಉತ್ತಮ ಕಾದಾಟಗಾರ (2003)<ref>{{cite web|url=http://www.genickbruch.com/index.php?befehl=observer&award=11 |title=Observer: Bruiser Brody Memorial Award (Best Brawler)|accessdate=March 22, 2008 |publisher=Cagematch.de|language=German}}</ref> **ಉತ್ತಮ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಕುಟಿಲತಂತ್ರಿ (2002) <small>F-5</small> **ವರ್ಷದ ಫ್ಯೂಡ್(ಪಂದ್ಯ ಕಾದಾಟ-ಕದನ) (2003) <small>vs. ಕರ್ಟ್ ಆಂಗಲ್</small><ref>{{cite web |url=http://www.genickbruch.com/index.php?befehl=observer&award=5 |title=Observer: Best Feud Of The Year |accessdate=March 22, 2008 |publisher=Cagematch.de |language=German}}</ref> **ಉತ್ತಮವಾಗಿ ಪಳಗಿದ ಸುಧಾರಿತ ಕುಸ್ತಿಪಟು (2002, 2003)<ref name="WON improved">{{cite web |url=http://www.genickbruch.com/index.php?befehl=observer&award=7 |title=Observer: Most Improved Wrestler |accessdate=March 22, 2008 |publisher=Cagematch.de |language=German}}</ref> <small>¹ಲೆಸ್ನರ್ ಮೊದಲ ಅವಧಿಯಲ್ಲೇ WWE ಅನ್ಡಿಸ್ಪ್ಯೂಟೆಡ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಪಟ್ಟ ಗಳಿಸಿದರು. </small> ==ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ== * ಪ್ರಸಕ್ತ UFC ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳ ಪಟ್ಟಿ ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist|colwidth=30em}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category|Brock Lesnar}} *[http://www.deathclutch.com/ ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ರ ಅಧಿಕೃತ ಡೆತ್ ಕ್ಲಚ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ] *[http://www.onlineworldofwrestling.com/profiles/b/brock-lesnar.html ಆನ್ಲೈನ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಆಫ್ ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ] *[http://www.sherdog.com/fighter/Brock-Lesnar-17522 ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ಸ್ಟಾಟ್ಸ್] *[http://www.ufc.com/fighter/Brock_Lesnar UFC ಪ್ರೊಫೈಲ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100815045443/http://www.ufc.com/fighter/Brock_Lesnar |date=2010-08-15 }} *[http://www.wrestlinghalloffame.org/wrestlers.php?wrestler=2477 ಬ್ರಾಕ್ ಲೆಸ್ನರ್ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಅಟ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ (ಅಮೆಚೂರ್) ರೆಸ್ಲಿಂಗ್ ಹಾಲ್ ಆಫ್ ಫೇಮ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090703152734/http://www.wrestlinghalloffame.org/wrestlers.php?wrestler=2477 |date=2009-07-03 }} [[ವರ್ಗ:೧೯೭೭ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕನ್ ಫುಟ್ಬಾಲ್ ನ ರಕ್ಷಕ ಮುಂಚೂಣಿ ಆಟಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕದ ಮಿಕ್ಸೆಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಕಲಾವಿದರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕದ ವೃತ್ತಿಪರ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕದ ಕ್ರೀಡಾ ಕುಸ್ತಿಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕಾಲ್ಪನಿಕ ರಾಜರು]] [[ವರ್ಗ:ಹೆವಿವೇಟ್ ಮಿಕ್ಸೆಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಕಲಾವಿದರು]] [[ವರ್ಗ:ಬದುಕಿರುವ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ವೈಕಿಂಗ್ಸ್ ಆಟಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಮಿನ್ನೆಸೋಟದ ವಿಭಿನ್ನ ಮಿಕ್ಸೆಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಕಲಾವಿದರು]] [[ವರ್ಗ:ಸೌತ್ ಡಕೋಟದ ಮಿಕ್ಸೆಡ್ ಮಾರ್ಷಲ್ ಕಲಾವಿದರು]] [[ವರ್ಗ:ಡೇ ಕಂಟ್ರಿ, ಸೌತ್ ಡಕೋಟದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ವಿವಿಧ ಕ್ರೀಡೆಗಳ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಲ್ಟಿಮೇಟ್ ಫೈಟಿಂಗ್ ಚ್ಯಾಂಪಿಯನ್ ಶಿಪ್ ಚಾಂಪಿಯನ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಮಿನ್ನೆಸೋಟ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಹಳೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು]] bgvtl0om3xf4g02ktl04bv6hjao0xez 0 28190 1306897 1295262 2025-06-19T03:11:03Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306897 wikitext text/x-wiki {{Cleanup|date=July 2009}} {{Infobox Indian Jurisdiction |metro = ಮುಂಬೈ |native_name = Navi Mumbai <br>नवी मुंबई |nickname = City of the 21st Century |type = suburb |latd=19.03 |longd=73.01 |locator_position = left |skyline = Navi Mumbai.jpg |skyline_caption = ಪಾರಸೀಕ್ ಗುಡ್ಡದಿಂದ ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ನೆರೂಳ್ ಮತ್ತು ಬೇಲಾಪುರಗಳ ನೋಟ |state_name = [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] |district = [[ಠಾಣೆ]] ಜಿಲ್ಲೆ, [[ರಾಯಗಢ ಜಿಲ್ಲೆ]] |leader_title = [[Municipal Commissioner of Navi Mumbai|Municipal commissioner]] |leader_name = [[Vijay Nahata]] |leader_title_2 = [[Mayor of Navi Mumbai|Mayor]] |leader_name_2 = [[Sagar Naik]] |altitude = ೧೦ |population_as_of = ೨೦೦೮ |population_total = ೨,೬೦೦,೦೦೦ ಪೂ. |population_density = ೪೩೩೨ |area_magnitude = ೮ |area_total = ೩೪೪ |municipal = ೧೬೩ |area_telephone = ೦೨೨ |postal_code = ೪೦೦ xxx |vehicle_code_range = MH-೪೩ |unlocode = INBOM |seal = Nm_seal.JPG |seal_size = 60px |seal_caption = Seal of the [[Navi Mumbai Municipal Corporation]] |website = www.nmmconline.com |footnotes = }} '''ನವೀ ಮುಂಬಯಿ''' ([[ಮರಾಠಿ]]: नवी मुंबई, [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ರಾಜ್ಯದ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿ ನಗರವಾಗಿದೆ. ಇದು ೧೯೭೨ರಲ್ಲಿ [[ಮುಂಬಯಿ]] ನಗರದ ಅವಳಿ ನಗರವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತು, ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ [[ಯೋಜನಾಬದ್ಧ ನಗರ]], ಒಟ್ಟು ಪ್ರದೇಶ ೩೪೪ಕಿಮೀ² ಮತ್ತು ೧೬೩&nbsp;ಕಿಮೀ² [[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ (ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿ)]] ಯ ಕಾನೂನಿನ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ [[ಠಾಣೆ]] ಕೊಲ್ಲಿಯ ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿಯ ಮುಖ್ಯ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ನಗರದ ಗಡಿಯು ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ [[ಠಾಣೆ]] ಸಮೀಪದ ಐರೋಳಿಯಿಂದ,ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಉರಣ್ ವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ನಗರದ ಉದ್ದ ಮುಂಬಯಿಗೆ ಅತಿಸಮೀಪವಾಗಿದೆ. [[ವಾಶಿ]] ಮತ್ತು ಐರೋಲಿ ಸೇತುವೆ ನವೀ ಮುಂಬಯಿಯಿಂದ ಮುಂಬಯಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ನೆರೂಳ್ ಮತ್ತು ಉರಣ್ ನಡುವಿನ ಹೊಸ ಸಂಪರ್ಕ ನಿರ್ಮಾಣದ ಹಂತದಲ್ಲಿದೆ. ನವೀ ಮುಂಬಯಿಯ [[ವಾಶಿ]] ಮತ್ತು [[ನೆರೂಳ್]] ಅತಿ ದುಬಾರಿಯಾದ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿವೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ನೆರೂಳನ್ನು ನವೀ ಮುಂಬಯಿಯ ರಾಣಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದಾಗ, ವಾಶಿಯನ್ನು ನವೀ ಮುಂಬಯಿಯ ರಾಜ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ನವೀ ಮುಂಬಯಿಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೨,೬೦೦,೦೦೦ ನೆರೂಳ್ ನಿಂದ ೮೦೦,೦೦೦ ಮತ್ತು ವಾಶಿಯಿಂದ ಸುಮಾರು ೭೦೦,೦೦೦ ಉಳಿದದ್ದು ಬೆಲಾಪೂರ್, ಸಾನ್ ಪಾಡಾ, ಐರೋಳಿ, ಘನಸೋಲಿ, ಕೋಪರಕೈರಣೆ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ನವೀ ಮುಂಬಯಿ ಮುಂಬಯಿ ಕನುರ್ಬೆಶನ್ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿ ಏಷ್ಯಾದ ಅತಿ ಶ್ರೀಮಂತ ನಗರಸಭೆ ಎಂಬ ಸ್ಥಾನ ದೊರಕಿದೆ. ನವೀ ಮುಂಬಯಿ ಮಾತ್ರ [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯಾಗ್ರಾಫಿಕ್ ಚಾನೆಲ್‌|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯಾಗ್ರಾಫಿಕ್ ಚಾನೆಲ್‌ನ]] ''ಸೂಪರ್ ಸಿಟಿ ಆಫ್ ದ ವರ್ಲ್ಡ್'' ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧಾನ್ಯ ಪಡೆದ ಭಾರತದ ನಗರವಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.tiss.edu/news056.pdf |title=ಆಧುನಿಕ ನಗರಗಳ ನಿರ್ಮಾತೃ |access-date=2011-03-12 |archive-date=2009-03-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090327094629/http://www.tiss.edu/news056.pdf |url-status=dead }}</ref> ==ಇತಿಹಾಸ== ನವೀ ಮುಂಬಯಿ ಜಗತ್ತಿನ ದೊಡ್ಡ ಯೋಜನಾಬದ್ಧ ನಗರವಾಗಿದೆ.<ref>[http://www.mumbai.org.uk/tourist-attractions/navi-mumbai.html ನವೀ ಮುಂಬಯಿ]</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.hindu.com/2006/08/11/stories/2006081109950200.htm |title=ದ ಹಿಂದು |access-date=2011-03-12 |archive-date=2006-08-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060819170837/http://www.hindu.com/2006/08/11/stories/2006081109950200.htm |url-status=dead }}</ref> ಇದನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು: [[ಭಾರತ]]ದ ವಿವಿಧ ಭಾಗದಿಂದ ಬಂದ ಬಹುಸಂಖ್ಯೆಯ ಜನಸಂದಣಿಯ ಮುಂಬಯಿಗೆ ಬರಲಾಗಿ ಮುಂಬಯಿಯ ಅತಿ ಜನಸಂದಣಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು. ಇಂದು, ನವೀ ಮುಂಬಯಿ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಯೂ [[ಮುಂಬಯಿ]]ಗೆ ಸಮೀಪದ ಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ===ಯೋಜಿತ ನಗರ === [[File:1-7.jpg|thumb|left|ನೆರೂಲ್‌ನಲ್ಲಿಯ ಸೀವುಡ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಮೊದಲಿಗೆ ಎನ್‌ಆರ್‌ಐ ಕಾಂಪ್ಲೆಕ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು ಇದು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಅತಿ ದುಬಾರಿ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.]] ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರದ [[ಮುಂಬಯಿ]]ಗೆ ಮೊದಲ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಯೋಜನೆ, ೧೯೪೮ರಲ್ಲಿ ಮೇಯರ್-ಮೋಡಕ್ ಕಮಿಟಿಯಿಂದ ರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು, ಉಪನಗರಕ್ಕಾಗಿ ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು. ಹತ್ತು ವರ್ಷದ ನಂತರ ೧೯೫೮ರಲ್ಲಿ,ಗ್ರೇಟರ್ ಬಾಂಬೆ ಮೇಲೆ ಮಿಸ್ಟರ್ ಎಸ್.ಜಿ.ಬರ್ವೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ತಂಡ ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೫೯ರ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ, ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿನ ಜನದಟ್ಟಣೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು [[ಠಾಣೆ]] ಕೊಲ್ಲಿಯ ಮುಖ್ಯಭೂಮಿಗೆ ಅಡ್ಡವಾಗಿ ಪಟ್ಟಣ ರೂಪಿಸಲು ಕಮಿಟಿ ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು. ಇದರ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಶಿಫಾರಸು ಎನೆಂದರೆ [[ಠಾಣೆ]] ಕೊಲ್ಲಿಗೆ ಅಡ್ಡವಾಗಿ ಪರ್ಯಾಯ ಮುಂಬಯಿಯ ಮುಖ್ಯ ಭೂಮಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸಲು ರೈಲುಹಳಿ ಸೇತುವೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲು ಹೇಳಿತು. ಕೊಲ್ಲಿಗೆ ಸೇತುವೆಯನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ನಗರದ ರೈಲುಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ರಸ್ತೆಸಾರಿಗೆ ಮೇಲಿನ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿತು,ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಮತ್ತು ವಸತಿಗೃಹಗಳು ಪೂರ್ವದ ಮುಖ್ಯಭೂಮಿ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರಿಕರಿಸಿದವು. ೧೯೬೪ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ಸರ್ಕಾರ ಬರ್ವೆ ತಂಡದ ಶಿಫಾರಸನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಡಿ.ಆರ್. ಗಾಡ್ಗೀಳ್ ಹೊಸ ಕಮಿಟಿಯ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು, ನಂತರ ೧೯೬೫ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಗೋಖಲೆ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಇಕನಾಮಿಕ್ಸ್‌ನ]] ನಿರ್ದೇಶಕ,ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಯೋಜನೆಯ ವಿಶಾಲ ತತ್ವಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಗಾಡ್ಗೀಳ್ ಕಮಿಟಿ ಬಂದರಿಗೆ ಅಡ್ಡವಾಗಿ ಹೊಸ ನಗರ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಬಲವಾಗಿ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತು.<ref>''ಮಾಲತಿ ಅನಂತ‌ಕೃಷ್ಣನ್'' ರಿಂದ [http://scholar.lib.vt.edu/theses/available/etd-32098-102210/unrestricted/THESIS.PDF ಮಹಾಪ್ರಬಂಧದ ಶೀರ್ಷಿಕೆ - '' ಅರ್ಬನ್ ಸೊಶಿಯಲ್ ಪ್ಯಾಟರ್ನ್ ಆಫ್ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ,ಇಂಡಿಯಾ'', ಏಪ್ರಿಲ್, 1998, ಬ್ಲಾಕ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್, ವರ್ಜೀನಿಯಾ]</ref> ೧೯೬೬ರ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ, ಗಾಡ್ಗೀಳ್ ಕಮಿಟಿಯು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಯೋಜನೆ ಶಾಸನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಯೋಜನಾ ಬೋರ್ಡ್‌ಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತು. ೧೯೬೭ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ, [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ನಗರ ಯೋಜನಾ ಕಾಯಿದೆ‌ ೧೯೬೬ ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ೧೯೬೭ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಐಸಿಎಸ್ ಆಫೀಸರ್ ಎಲ್.ಜಿ.ರಾಜವಾಡೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ಬಾಂಬೆ ಮೆಟ್ರೋಪಾಲಿಟನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಯೋಜನಾ ಬೋರ್ಡ್ ರಚನೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಕಮಿಟಿ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಮೇಲೆ ನ್ಯೂ ಬಾಂಬೆ ಅಥವಾ ಹೊಸ ಮೆಟ್ರೋ-ಸೆಂಟರ್ (ಈಗ ನವೀ ಮುಂಬಯಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಶಿಫಾರಸ್ಸಿಗೆ ಕರಡು ಯೋಜನೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಹೊಸ ಅವಳಿ ನಗರ ಮುಂಬಯಿಯ ಜನದಟ್ಟಣೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಬಾಂಬೆ ಮೆಟ್ರೋ ಪಾಲಿಟನ್ ಪ್ರಾಂತಕ್ಕೆ ಸುಲಭವಾದ ಯೋಜನೆಯಾಗಿ [[ಬಾಂಬೆ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್]] ಈ ಯೋಜನೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತು. ===ಸಿಡ್ಕೊ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ=== [[File:Palm Bach Drive.jpeg|thumb|200px|ವಾಶಿ ಮತ್ತು ಬೆಲಾಪೂರ್ ನಡುವೆ ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ರೋಡ್,ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ. ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ರೋಡ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ಭಾಗವು ನೆರೂಲಿಯ ಮೂಲಕ ಸಾಗುತ್ತದೆ.]] [[File:New Mumbai.jpg|thumb|200px|ಕಾರ್ಘಾರ್‌ನಲ್ಲಿನ ಉತ್ಸವ್ ಚೌಕ.]] [[File:Vashi square.jpg|thumb|200px|ಶಿವಾಜಿ ಚೌಕ.]] {{Copyedit|date=July 2008}} ಭಾರತದ ಕಂಪನಿ ಕಾಯಿದೆ ೧೯೫೬ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ [[ನಗರ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮ]] (ಸಿಡ್ಕೊ) ೧೭ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೭೧ರಂದು ರೂಪುಗೊಂಡಿತು.{{Citation needed|date=July 2008}} ಇದು ಸುಮಾರು ೩೪೪&nbsp;ಕಿಮೀ² ಪರಿವರ್ತನೆ ಮಾಡಲು ಆದೇಶ ನೀಡಿತು. ಜೌಗುಪ್ರದೇಶದ ಥಾನೆ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿನ ದಿಘೆ ಮತ್ತು ರಾಯ್ಗಡ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿನ ಕಲುಂದ್ರೆ ಹಳ್ಳಿಗಳ ನಡುವೆ ಹೊಸ ನಗರ ಇತ್ತು. ಇದು ಕೊಂಕಣ ಕರಾವಳಿಯ ಒಟ್ಟು ೭೨೦ಕಿಮೀಯಲ್ಲಿ ೧೫೦&nbsp;ಕಿಮೀ ಕೊಲ್ಲಿಗಡಿ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಹಳ್ಳಿಗರು ನೆರೆಯ ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ ಜೀವನಕ್ಕಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಂತವಾಗಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದರು (ನಂತರ ಬಾಂಬೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು). ಸ್ವಂತವಾಗಿ ಭೂಮಿ ಹೊಂದಿರುವ ೮೬ ಹಳ್ಳಿಗಳು ಮತ್ತು ೧೫,೯೫೪ [[ಹೆಕ್ಟೇರ್]] ಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಒಳಗೆ ಅಳೆಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಳ್ಳಿಗಳ ೨,೮೭೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್‌ಗನ್ನು ಅಳೆದು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಸ್ವಾಧೀನ ಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. CIDCO ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ೧೪ ಘಟಕಗಳನ್ನು - ಅಂದರೆ ಚಿಕ್ಕ ಉಪನಗರಗಳನ್ನು - ರಚಿಸಿತು. ಅದರ ಉದ್ದೇಶ ಈ ನಗರದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೊಸ ನಗರವಾಗಿ ಗುರುತು ನೀಡುವುದಾಗಿತ್ತು. ಈ ಘಟಕಗಳು ಹೆಸರುಗಳು [[ಏರೋಲಿ]], [[ಗಾನ್ಸೋಲಿ]], [[ಕೋಪರ್ ಕೈರೇನ್]], [[ವಾಶಿ]], [[ಸನ್ಪದಾ]], [[ನೆರೂಲ್]], [[ಸಿಬಿಡಿ ಬೆಲಾಪೂರ್]], [[ಕಾರ್ಘರ್]], [[ಕಾಲಾಂಬೋಲಿ]], [[ಕಮೊಥೆ]], [[ನ್ಯೂ ಪನ್ವೇಲ್]], [[ಉಲ್ವೆ]], [[ಪುಷ್ಪಕ್]] ಮತ್ತು [[ದ್ರೋಣಗಿರಿ]]. ಸಿಡ್ಕೊ ೧೯೩.೯೪&nbsp;ಕಿಮೀ² ಭೂಮಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ೧೪೧.೦೫&nbsp;ಕಿಮೀ² ಖಾಸಗಿ ಭೂಮಿ, ಸುಮಾರು ೨೨.೯೨&nbsp;ಕಿಮೀ² [[ಉಪ್ಪು-ಮಡಿ]] ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ೫೨.೮೯&nbsp;ಕಿಮೀ² ಸರ್ಕಾರಿ ಭೂಮಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೨೦೦೦ನೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸಿಡ್ಕೊ ಸುಮಾರು ೧೧೭.೬೦&nbsp;ಕಿಮೀ² ಭೂಮಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಗೊಳಿಸಿದೆ. ಈ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ, ೫೪.೪೫&nbsp;ಕಿಮೀ² ವಿವಿಧ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಮಾರಾಟವಾಗತಕ್ಕ ಭೂಮಿ. ಸಿಡ್ಕೊ ಸುಮಾರು ೨೧.೯೦&nbsp;ಕಿಮೀ² ಜಾಗವನ್ನು ಮಾರಿ ಸುಮಾರು ೩೨.೫೮&nbsp;km² ಜಾಗವನ್ನು ಬೇರೆ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಮಾರಲು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಡ್ಕೊ ಯೋಜಿಸಿ ಎಲ್ಲಾ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಸಮೀಪದ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವಾಣಿಜ್ಯೀಕರಣಕ್ಕೆ ಅಭಿವೃದ್ದಿಗೊಳಿಸಿದೆ. [[File:Vashi Creek bridge.jpg|thumb|left|200px|ಥಾನೆ ಕೊಲ್ಲಿಗೆ ಅಡ್ಡವಾಗಿ ವಾಶಿ ಸೇತುವೆ.]] ೧೯೭೩ರಲ್ಲಿ ಥಾನೆ ಕೊಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆ ಸೇತುವೆ, [[ವಾಶಿ ಸೇತುವೆ]], ವಾಶಿ,ಬೆಲಾಪೂರ್ ಮತ್ತು ನೆರೂಲ್ ನಿವಾಸಿಗಳ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.{{Citation needed|date=July 2008}} ಸಿಯಾನ್‌ನಿಂದ ಪನ್ವೇಲ್‌ಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವ ಸಮಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು [[ಸಿಯಾನ್ ಪನ್ವೇಲ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ವೇ]] ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಮೊದಲಿಗೆ ಹೊಸ ನಗರಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ೧೯೯೦ರ ನಂತರ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಬದಲಾವಣೆಯಾಯಿತು, ವಾಶಿಯಲ್ಲಿನ ಸಗಟು ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಂಡಳಿ ಮತ್ತು ಮೇ ೧೯೯೨ರಲ್ಲಿ ಮನ್ಕುರ್ದ್‌ನಿಂದ ವಾಶಿವರೆಗೆ ನಿತ್ಯಪ್ರಯಾಣಿಕ ರೈಲು ಹಳಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ತಕ್ಷಣ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು.{{Citation needed|date=July 2008}} ===ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು=== ೧೯೯೦ರ ಕೊನೆಯಿಂದ, ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಯೋಜನಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವಕ್ಕೆ ಮೊದಲುಮಾಡಿತು. ಕೆಲವು ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಜನದಟ್ಟಣೆಯ ಘಟಕಗಳು [[ವಾಶಿ]], [[ನೆರೂಲ್]] ಮತ್ತು [[ಬೆಲಾಪೂರ್]]. ಕೆಲವು ಇತ್ತೀಚಿನ node ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು [[ಕಾರ್ಘರ್|ಕಾರ್ಘರ್ಮತ್ತು]] [[ನ್ಯೂ ಪನ್ವೇಲ್]] ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ೧.೫ ಮೈಲು ಉದ್ದದ [[ಏರೋಲಿ ಸೇತುವೆ]] ಥಾನೆ ಕೊಲ್ಲಿ ಮೇಲೆ [[ಏರೋಲಿ|ಏರೋಲಿಮತ್ತು]] [[ಮುಲುಂದ್]] ನಡುವೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ-ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ ಪೂರ್ವೌಪನಗರವಾಗಿದೆ. ==ಆಡಳಿತ== ===ಸಿಡ್ಕೊ=== ೧೯೭೦ರಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಯಿತು, [[ಸಿಡ್ಕೊ]] ಮಾತ್ರ ನಗರದ ನಂತರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುವ ಅಧಿಕಾರ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಸಿಡ್ಕೊ [[ಥಾನೆ]] ಮತ್ತು [[ರಾಯ್ಗಡ್]] ಜಿಲ್ಲೆಯ ೯೫ ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆ ತಯಾರಿಸಿದೆ. ಸಿಡ್ಕೊ ಯೋಜನೆಯ ಮೊದಲ ಹತ್ತು ವರ್ಷ ಯೋಜನಾ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಯೋಜನೆಗೆ ಡೆವಲಪರ್ ಮತ್ತು ಬಿಲ್ಡರ್‌ಗಳು ಕೂಡ. ಆಸ್ತಿ, ಭೂಮಿ, ವಾಣಿಜ್ಯ, ನೀರು ತೆರಿಗೆಯನ್ನು [[ಸಿಡ್ಕೊ|ಸಿಡ್ಕೊಗೆ]] ಪಾವತಿಸಬೇಕು. [[ಸಿಡ್ಕೊ]] ಏರೋಲಿ,ಗಾನ್ಸೋಲಿ,ಕೋಪರ್ ಕೈರೇನ್, ವಾಶಿ,ಸನ್ಪದಾ, ನೆರೂಲ್,ಸಿಬಿಡಿ ಬೆಲಾಪೂರ್, ಕಾರ್ಘರ್, ಕಾಲಾಂಬೋಲಿ, ಕಮೊಥೆ,ನ್ಯೂ ಪನ್ವೇಲ್, ಉಲ್ವೆ, ಪುಷ್ಪಕ್ ಮತ್ತು ದ್ರೋಣಗಿರಿ ಹೆಸರಿನ ೧೪ ಘಟಕಗಳು ರಚಿಸಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಘಟಕಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣ ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಿ ಸೆಕ್ಟರ್ಸ್ ಎಂಸು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೆಕ್ಟರ್ಸ್‌ಗಳ ಹೆಸರುಗಳು ಸಂಖ್ಯೆಗಳಾಗಿವೆ. ಮೊದಲಿಗೆ ವಾಶಿ,ನೆರೂಲ್, ಸಿಬಿಡಿ ಬೆಲಾಪೂರ್, ಏರೋಲಿ ಮಾತ್ರ ಸಿಡ್ಕೊ ಮನೆಗಳು,ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಕೇಂದ್ರ ರಸ್ತೆಗಳಿಗಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಗೊಳಿಸಿತು. ಆದರೆ ೧೯೯೦ರಲ್ಲಿ [[ಹಾರ್ಬರ್ ಲೈನ್]] ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿ ಬಂದ ನಂತರ,ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವಾಯಿತು. ಕಾರ್ಘರ್,ನ್ಯೂ ಪನ್ವೇಲಿ,ಏರೋಲಿ,ಘಾನ್ಸೋಲಿ,ಕೊಪರ್ ಕೈರನೆಯಂತಹ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಸಿಡ್ಕೊ ತನ್ನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿತು. ಇದರ ನವೀನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೀಜನೆಯಲ್ಲಿ, [[ಸಿಡ್ಕೊ]] ಭೂಮಿ ಮನೆನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಲು ಬಿಲ್ಡರ್‌ಗಳಿಗೆ ಹಂಚಿತು. ಸಿಡ್ಕೊ ಮೂಲ ಸೌಕರ್ಯಗಳಾದ ರಸ್ತೆ,ನೀರು,ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್‌ಗಳಂತಹವುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ; ಈ ಘಟಕಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ಬಿಲ್ಡರ್‌ಗಳಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡವು. ===ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿ=== ೧೭ ಡಿಸೆಂಬರ್ [[1991|1991ರಲ್ಲಿ]] ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ಕೆಲವು ಘಟಕಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡಲು[[ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ| ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ]] [[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್]] (ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿ) ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಜನವರಿ ೧ ೧೯೯೨ರಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವಯಂಆಡಳಿತ ಪ್ರಾರಾಂಭವಾಯಿತು. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಯೋಜನೆಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿ ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ೨೫ ಘಟಕಗಳ ೯ನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಹಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ, ಸಿಡ್ಕೊ, ಯೋಜನಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವಾಗಿ ಈ ಐದು ಘಟಕಗಳ ಮುಕ್ತ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.cidcoindia.com/frm_navimum.htm |title=ಪೌರ ಸಂಸ್ಥೆಯ ರಚನೆ |access-date=2011-03-12 |archive-date=2007-03-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070308135848/http://www.cidcoindia.com/frm_navimum.htm |url-status=dead }}</ref> ೯ ಘಟಕಗಳು ೦}ಬೆಲಾಪೂರ್, [[ನೆರೂಲ್]], [[ವಾಶಿ]], [[ತುರ್ಬೆ]], [[ಕೊಪರ್‌ಕೈರನೆ]], [[ಘೋನ್ಸಾಲ್]], [[ಏರೋಲಿ]], [[ದಿಘಾ]], [[ದಹಿಸರ್]] ಜನವರಿ ೧, [[1998]] ರಂದು ಎಲ್ಲಾ ಭೌತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೌಲಭ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಿದ್ಧವಾಗಿದ್ದವು.<ref>{{Cite web |url=http://www.nmmconline.com/english/aboutUs/zoningShow.php |title=ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ವಲಯಗಳು |access-date=2011-03-12 |archive-date=2010-01-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100122122941/http://www.nmmconline.com/english/aboutUs/zoningShow.php |url-status=dead }}</ref> ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ನ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಮೀಶನರ್ ಮತ್ತು ಚುನಾಯಿತ ಮೇಯರ್. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ೬೪ ಚುನಾವಣೆಯ ಹಕ್ಕುಳ್ಳ ವಾರ್ಡ್‌ಗಳಿವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಾರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿಯು ಕಾರ್ಪೊರೇಟರ್ ಆಯ್ಕೆಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಎಲ್ಲಾ ಘಟಕಗಳು ಥಾನೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತವೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬರುವಂತಹ ಹೊಸದಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದ ಘಟಕಗಳು [[ಕಾರ್ಘರ್]], [[ಕಮೊಥೆ]], [[ಕಲಾಂಬೋಲಿ]], [[ನ್ಯೂ ಪನ್ವೇಲ್]] ಮತ್ತು [[ಪನ್ವೇಲ್]] ಈಗಲೂ ಸಿಡ್ಕೊನಿಂದ ನಿರ್ವಾಹಣೆ ಮಾಡುಲ್ಪಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಘಟಕಗಳು i.e. ಘಟಕಗಳು ಬೆಲಾಪೂರ್ (ಸಿಬಿಡಿ) [[ರಾಯ್ಗಡ್ ಜಿಲ್ಲೆ|ರಾಯ್ಗಡ್ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ]] ಒಳಪಡುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು '''ಪನ್ವೇಲ್ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್''' ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. [[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟ್]] ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಎನ್‌ಎಂಎಂಟಿ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಯು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ನಿಂದ ನಡೆಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ [[ದೊಂಬಿವ್ಲಿ]], [[ಬ್ಯಾಡ್ಲಾಪೂರ್]], [[ಉರಾನ್]], [[ಪನ್ವೇಲ್]], [[ಥಾನೆ]], [[ಕಲ್ಯಾಣ್]] ಮತ್ತು [[ಮುಲುಂದ್]] ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ==ರಾಜಕೀಯ== ನಗರವು ಒಂದು ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಸ್ಥಾನ, ಎರಡು ಎಂಎಲ್‌ಎ ಮತ್ತು ೮೯ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿದೆ.[[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್]] [[ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ|ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯಿಂದ]] ಆಳಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ. ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಎನ್‌ಸಿಪಿ ಪ್ರಮುಖ ಹಿಡಿತ ಹೊಂದಿದ್ದು ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿಯಲ್ಲಿ ೫೫ ಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಎಂಪಿ ಮತ್ತು ಎಂಎಲ್‌ಎ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ.[[ಶಿವ ಸೇನಾ]]-[[ಬಿಜೆಪಿ]] ೧೭ ಮೈತ್ರಿಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿ ಎರಡನೇಯ ದೊಡ್ಡ ಹಿಡಿತ ಹೊಂದಿವೆ. ಪುರಸಭೆಯಲ್ಲಿ [[ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್]] ೧೩ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿದೆ. ಪುರಸಭೆಯಲ್ಲಿ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ನವನಿರ್ಮಾಣ ಸೇನಾ|ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ನವನಿರ್ಮಾಣ ಸೇನಾ ದಂತಹ]] ಇತರೆ ಪಕ್ಷಗಳು ಒಂದು ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಸಣ್ಣದಾದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕೊಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.ಹಾಗೆಯೇ [[ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ]], [[ಬಹುಜನ ಸಮಾಜವಾದಿ ಪಕ್ಷ]], [[ಭಾರತೀಯ ಗಣತಂತ್ರವಾದಿ ಪಕ್ಷ (ಅಥ್ವಾಲೆ)]], [[ಜನತಾದಳ(ಜಾತ್ಯಾತೀತ)|ಜನತಾದಳ(ಜಾತ್ಯಾತೀತ)ದಂತಹ]] ಪಕ್ಷಗಳು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಹಲವು ಪಕ್ಷಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕಾರ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. [[ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ವಯಂ ಸೇವಕ ಸಂಘ]] ಮತ್ತು [[ಭಜರಂಗ ದಳ]] ದಂತಹ ಸಂಸ್ಥಗಳು ಇಲ್ಲಿದ್ದರೂ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಾಥನೆ ಮಾಡಿಲ್ಲ. [[ಗಣೇಶ್ ನಾಯ್ಕ್]],ಎಂಪಿ [[ಸಂಜೀವ್ ನಾಯ್ಕ್]], ಎಂಎಲ್‌ಎ [[ಸಂದೀಪ್ ನಾಯ್ಕ್]], ಬಿಜೆಪಿ ಮುಖಂಡ [[ಸುರೇಶ್ ಹವಾರೆ]] ಮತ್ತು ಶಿವ ಸೇನಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ವಿಜಯ್ ಚೌಗುಲೆ ಇವರು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಿಂದ ಬಂದ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು. ==ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳು == [[File:Belapur creek.jpg|thumb|200px|ಬೆಲಾಪೂರ್ ಕೊಲ್ಲಿಯ ದೃಶ್ಯ]] ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯು [[ಮಹಾರಾಷ್ತ್ರ|ಮಹಾರಾಷ್ತ್ರದ]]; [[ಥಾನೆ]],ಮತ್ತು [[ರಾಯ್ಗಡ್]] ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರದೇಶದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶಗಳು, ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಭಾಗವು [[ವೆಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌|ವೆಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳಿಂದ]] ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದರ ದೊಡ್ಡ ನೆರೆಹೊರೆಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ,ನಗರವು ವಿರಳವಾದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ [[ದಕ್ಷಿಣ ಕೊಂಕಣ]] ಕರಾವಳಿ ಗದಿಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಕರಾವಳಿ ತೀರವು ದಕ್ಷಿಣಕ್ಕೆ [[ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ]] ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ೫೦ಮೀ ೧೦೦ಮೀ ಎತ್ತರದ ಬೆಟ್ಟಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಪ್ರದೇಶಾವು ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ತೀರದ ನಡುವೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿದೆ. ಇದರ ನಿರ್ದೇಶಾಂಕಗಳು ಅಕ್ಷಾಂಶ ರೇಖೆ ೧೯.೫’ ಮತ್ತು ೧೯.೧೫’, ರೇಖಾಂಶ ೭೨.೫೫’ ಮತ್ತು ೭೩.೫’ಮಧ್ಯೆ. ===ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ಭೂವಿಜ್ಞಾನ=== ಪೂರ್ವದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ, ಸಣ್ಣ ಬೆಟ್ಟಗಳು ದಕ್ಷಿಣೊತ್ತರ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಿವೆ. ಈ ಭೂಮಿಯು [[ಕೊಂಕಣ ಪ್ರಾಂತ|ಕೊಂಕಣ ಪ್ರಾಂತದ]] ಭಾಗವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡಿದೆ. ಭೂಮಿಯ ಕಿರಿದಾದ ಪಟ್ಟಿಯು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ [[ದಿಘೆ|ದಿಘೆಯಿಂದ]] ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ [[ಕಲುಂದ್ರೆ|ಕಲುಂದ್ರೆಯಲ್ಲಿ]] ಮುಕ್ತಾಯವಾಗಿತ್ತದೆ. ಇದು ೨೫.೬&nbsp;ಕಿಮೀ² ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದ್ದು, ೨೦&nbsp;ಕಿಮೀ ಉದ್ದ ಮತ್ತು ೨&nbsp;ಕಿಮೀ ವಿಶಾಲವಾಗಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಕೊಂಕಣ ಕರಾವಳಿಯು ಪಶ್ಚಿಮ [[ಸಹ್ಯಾದ್ರಿಗಳ]] ಭಾಗದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಕಿರಿದಾದ ಕರಾವಳಿ ಪಟ್ಟಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ೫೦ ರಿಂದ ೨೦೦ ಮೀ ಎತ್ತರದ ದಿಬ್ಬಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ [[ಥಾನೆ ಕೊಲ್ಲಿ|ಥಾನೆ ಕೊಲ್ಲಿಯ]] ಗಡಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಕಲ್ಲು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ದಕ್ಕನ್ ಕಪ್ಪುಶಿಲೆ]] ಮತ್ತು ಹಾಗೆಯೇ [[ಗ್ರಾನೈಟ್‌|ಗ್ರಾನೈಟ್‌ಗಳು]], [[ನೈಸ್(gneiss)]] ಮತ್ತು [[ಲೆಟರೈಟ್]] ರಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ನಿಧಾನವಾಗಿ ಇಳಿಜಾರಾದ ಕರಾವಳಿಯ ಕೆಳಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹುದುಗುವಂತಹ ಮಣ್ಣಿದ್ದು ಅದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಜಂಬುಮಣ್ಣಿನ ಸ್ವಭಾವ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದು ಹಳದಿ ಮರ್ರಮ್ ಆಗಿ ಆಕ್ಸಿಡೀಕರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಕೊಲ್ಲಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಉಪ್ಪಿನಂಶ ಹೊಂದಿದ್ದು ಇತರೆ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಉಪ್ಪಿನಂಶ ಹೊಂದಿದೆ. ಇವುಗಳು [[ಕ್ಯಾಲ್ಕಾರೆಯಸ್]], ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಕ್ಷಾರೀಯತೆಗೆ ತಟಸ್ಥವಾಗಿದ್ದು (ಪಿಎಚ್ ೭.೫ ರಿಂದ ೮.೫), ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಜೇಡಿಮಣ್ಣು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ,ಜೊತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದ ಅಡಿಪಾಯ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ನೀರಿನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿದೆ (೨೦೦–೨೫೦&nbsp;mm/m). ಇಳಿಜಾರು ಗುಡ್ಡದಲ್ಲಿರುವ ಮಣ್ಣು ಗುಣದಲ್ಲಿ [[ಲ್ಯಾಟರಿಟಿಕ್]] ಮತ್ತು ಗಾಢವಾದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿದ ಮೇಲ್ಪದರ ತೋರುತ್ತವೆ. ಅವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಳಿಮಣ್ಣಿನಂತಿದ್ದು ತುಸುವಿನಿಂದ ಮಧ್ಯಮದವರೆಗೆ ಆಮ್ಲೀಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ (pH ೫-೬.೫) ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಿಕವಾದ ಬೇಸ್ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.(< 75%). ===ಭೂಮಿಯ ಉಪಯೋಗ=== ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ [[ಅಕ್ಕಿ]] ಬೆಳೆಯಲು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸ್ಥಳೀಯರಿಂದ ಕೆಲವು [[ಮಾವು]] ಮತ್ತು [[ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ]] [[ಹಣ್ಣಿನ ತೋಟಗಳು]] ಮತ್ತು ಮಿತವಾದ ತರಕಾರಿ ಬೇಸಾಯ ಕೂಡ ರೂಡಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಒಳ್ಳೆಯ ನೀರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯವು [[ತೊಗರಿ]] ಮತ್ತು [[ಬೀನ್ಸ್]]‌ ನಂತಹ ದ್ವಿದಳಧಾನ್ಯ ಬೆಳೆಯಲು ಆಯ್ಕೆಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ನಗರೀಕರಣದ ಜೊತೆಗೆ, ಹಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ,ಪೂರ್ವಭಾಗವನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ [[ಕೃಷಿ]] ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಕೈಬಿಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಮರೆಯಾಗಿವೆ. ಮೀನು, ಏಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾನ್‌ಗಳು ಕೊಲ್ಲಿಯ ಸಮಾನ್ಯ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು,ಆದಾಗ್ಯೂ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮಾಣಗಳು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿಲ್ಲ. [[ಥಾನೆ]] ಮತ್ತು [[ಬೆಲಾಪೂರ್]] ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದ ಮನೆಬಳಕೆಯ ವಸ್ತುಗಳು ಮಾರಾಟವಾಗುತ್ತವೆ. ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಆಗಮನ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಗುಣಮಟ್ಟ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕೆಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದಾಗಿ ಈ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಕಳೆದುಹೋದವು. == ಏರೋಲಿ == '''ಏರೋಲಿ''' ಹೆಚ್ಚು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ [[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ|ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ]] ಐದನೇಯ ಉಪನಗರ. ಇದು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಹೆಚ್ಚು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ನೆರೆಹೊರೆಯ, [[ವಾಶಿ]] ಮತ್ತು [[ನೆರೂಲ್]] ನಗರ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ರೈಲು ಸೇವೆಗಳ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಏರೋಲಿಯಿಂದ ಥಾನೆಗೆ 8 ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಗರ ಸಾರಿಗೆಯಿಂದ ಮುಲುಂದ್‌ಗೆ 10 ನಿಮಿಷದಲ್ಲಿ ತಲುಪಬಹುದು. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ [[ಮುಲುಂದ್-ಏರೋಲಿ ಸೇತುವೆ]] ಏರೋಲಿಯ ತ್ವರಿತ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ,ಮುಲುಂದ್ [[ಮುಂಬಯಿ|ಮುಂಬಯಿಯ]] ಚಟಿವಟಿಕೆಯುಳ್ಳ ಉಪನಗರವಾಗಿದೆ; ಈ ಸೇತುವೆ ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಥಾನೆಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ರೈಲು ಸೇವೆಯು ಏರೋಲಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸುಲಭವಾಗಿ ತಲುಪುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಸೇತುವೆ ಏರೋಲಿ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ರೇಲ್ವೆಯ [[ನಹೂರ್]] ನಿಲ್ದಾಣದ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕವಾಗಿ ಸೇವೆಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದೆ. ಏರೋಲಿ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ನಿವಾಸಿ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ,ಏರೋಲಿ ಮತ್ತು ದಿವಾ ವಿಲೇಜ್. ಉಳಿದ ಪ್ರದೇಶವು ಸಿಡ್ಕೊನಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದೆ (ನಗರ ಕೈಗರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮಂಡಳಿ) ಮತ್ತು ನಂತರ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಲಾಯಿತು (ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕರ್ಪೊರೇಶನ್). ಏರೋಲಿಯನ್ನು 28 ವಲಯಗಳಾಗಿ ವಿಭಾಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ವಾಯುಗುಣ=== {{Infobox Weather <!-- Important: remove all unused fields--> |metric_first= Yes <!--Any entry in this line will display metric first. Leave blank or remove line for imperial.--> |single_line=Yes <!--Any entry in this line will display metric and imperial units on same line. Leave blank or remove line for seperate lines--> |location = Navi Mumbai |Jan_Hi_°C =೩೧ |Feb_Hi_°C =೩೧ |Mar_Hi_°C =೩೩ |Apr_Hi_°C =೩೩ |May_Hi_°C =೩೩ |Jun_Hi_°C =೩೨ |Jul_Hi_°C =೩೦ |Aug_Hi_°C =೨೯ |Sep_Hi_°C =೩೦ |Oct_Hi_°C =೩೩ |Nov_Hi_°C =೩೩ |Dec_Hi_°C =೩೨ |Year_Hi_°C =೩೧ |Jan_Lo_°C =೧೬ |Feb_Lo_°C =೧೭ |Mar_Lo_°C =೨೧ |Apr_Lo_°C =೨೪ |May_Lo_°C =೨೬ |Jun_Lo_°C =೨೬ |Jul_Lo_°C =೨೫ |Aug_Lo_°C =೨೫ |Sep_Lo_°C =೨೪ |Oct_Lo_°C =೨೩ |Nov_Lo_°C =೨೧ |Dec_Lo_°C =೧೮ |Year_Lo_°C = ೨೧ <!-- Optional: This is total Precipitation. Rain & Snow fields can be used instead if Precip is NOT filled in --> |Year_Precip_mm = ೨೪೦೦.೪ |Jan_Precip_mm =೦.೬ |Feb_Precip_mm =೧.೫ |Mar_Precip_mm =೦.೧ |Apr_Precip_mm =೦.೬ |May_Precip_mm =೧೩ |Jun_Precip_mm =೫೭೪ |Jul_Precip_mm =೮೬೮ |Aug_Precip_mm =೫೫೩ |Sep_Precip_mm =೩೦೬ |Oct_Precip_mm =೬೩ |Nov_Precip_mm =೧೫ |Dec_Precip_mm =೫.೬ |source =wunderground.com <ref name=weatherbox>{{cite web | url =http://www.wunderground.com/NORMS/DisplayIntlNORMS.asp?CityCode=42182&Units=both | title =Historical Weather for Delhi, India | accessdate =November 27, 2008 | publisher =Weather Underground | archive-date =ಜನವರಿ 6, 2019 | archive-url =https://web.archive.org/web/20190106223201/https://www.wunderground.com/NORMS/DisplayIntlNORMS.asp?CityCode=42182&Units=both%20 | url-status =dead }}</ref> |accessdate = ೨೭ನೇ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೮ }} [[ಭಾರತೀಯ ಪವನಶಾಸ್ತ್ರ ವಿಭಾಗ]] (ಐಎಂಡಿ) [[ಥಾನೆ|ಥಾನೆಯಲ್ಲಿ]] ಕಛೇರಿ ಹೊಂದಿದ್ದು ಬೆಲಾಪೂರ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್ (ಟಿಬಿಐಎ) ಕಟ್ಟಡದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಪವನಶಾಸ್ತ್ರ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆ<ref name="nmmco">{{cite news|url=http://www.nmmconline.com/english/aboutUs/climateShow.php|title=About Navi Mumbai|accessdate=2008-07-28|archive-date=2008-09-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20080918095158/http://www.nmmconline.com/english/aboutUs/climateShow.php|url-status=dead}}</ref>. ಈ ಪ್ರದೇಶವು ಆರ್ದ್ರದಿಂದ ಅರೆ ಒಣ ಮತ್ತು ಅರೆ ಆರ್ದ್ರತೆಯ ಉಪೋಷ್ಣೀಯ ಮಾನ್ಸೂನ್ ವಾಯುಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[ಕೊಪನ್ ಕ್ಲೈಮೇಟ್ ಕ್ಲಾಸಿಫಿಕೇಶನ್]] ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ನಗರವು [[ಉಷ್ಣವಲಯದ ತೇವ ಮತ್ತು ಒಣ ಹವೆ ಹೊಂದಿದೆ]]. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ವಾತಾವರಣವು ಹೆಚ್ಚು ಮಳೆ ಬೀಳುವ ದಿನಕ್ಕೆ ಸಮವಾಗಿದೆಮತ್ತು ಕೆಲವು ದಿನಗಳು ಹೆಚ್ಚು ತಾಪಮಾನದಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. [[File:Navimumbairain.jpg|thumb|ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ಜಂಕ್ಷನ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಳೆ,ನೆರೂಲ್. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಮಳೆಯ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಮುಂಬಯಿ ಜೊತೆಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.]]ಒಟ್ಟು ಮಳೆ ಬೀಳುವ ಹೊರತಾಗಿ ನವು ಮುಂಬಯಿ ತಾಪಮಾನವು ೨೨°ಸೆ ನಿಂದ ೩೬°ಸೆ.ವರೆಗೆ ಬದಲಾವಣೆ ಹೊಂದುತ್ತದೆ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನವು ೧೭°ಸೆ ನಿಂದ ೨೦°ಸೆ ನಡುವೆ ಹಾಗೆಯೇ ಬೇಸಿಗೆಯ ತಾಪಮಾನವು ೩೬°ಸೆ ನಿಂದ ೪೧°ಸೆ ವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.೮೦% ಮಳೆಯು ಜೂನ್‌ನಿಂದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆ ಬೀಳುವ ಪ್ರಮಾಣ ೨೦೦೦–೨೫೦೦&nbsp;ಮಿಮಿ ಮತ್ತು ಆರ್ದ್ರತೆ ೬೧-೮೬ % ಆಗಿದ್ದು ಇದು ಈ ವಲಯವನ್ನು ಆರ್ದ್ರ- ಮಧ್ಯಮ ಆರ್ದ್ರತೆಯ ವಲಯವನ್ನಾಗಿಸಿದೆ. ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಒಣ ದಿನಗಳು ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ತೇವದ ದಿನಗಳ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಐಎಂಡಿ ಪ್ರಕಾರ,ಮಾನ್ಸೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ನೈಋತ್ಯ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಪ್ರಭಲವಾದ ಗಾಳಿ ಇರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವರ್ಷದ ಉಳಿದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಈಶಾನ್ಯ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಇರುತ್ತದೆ <ref name="nmmco" />. ==ಜನಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ== [[2001]] ಭಾರತದ [[ಜನಗಣತಿ]]<ref>{{GR|India}}</ref> ಸಮಯದಲ್ಲಿ,ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೭೦೩,೯೪೭ ಆಗಿತ್ತು. ಒಟ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ೫೪% ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ೪೬% ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಸರಾಸರಿ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಮಾಣ ೭೪%, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ೫೯.೫% ಹೆಚ್ಚು: ಪುರುಷ ಸಾಕ್ಷರರು ೭೯%, ಮತ್ತು ೬೭%ರಷ್ಟು ಮಹಿಳಾ ಸಾಕ್ಷರರು. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ, ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ೧೪% ರಷ್ಟು ೬ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಕೆಳಗಿನವರು, ಜೊತೆಗೆ ೨೮% ರಷ್ಟು ೧೫ ವರ್ಷದವರೆಗಿನವರು, ೫೫% ರಷ್ಟು ೧೫-೪೪ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿದವರು ಮತ್ತು ೧೩% ವಯಸ್ಸಾದವರು ೪೫–೫೯). ಮುಂಬಯಿಯ ೪.೮೫ ಸರಾಸರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಕುಟುಂಬದ ಸರಾಸರಿ ಗಾತ್ರ ೪.೦೫ ಜನರು. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ೬೭% ಕುಟುಂಬಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಕೆಲಸಮಾಡುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ, ೬೩.೫% ರಷ್ಟು ನಗರದ ಒಳಗಡೆಯೇ ಉದ್ಯೋಗ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.hinduonnet.com/businessline/blbby/stories/2004042700160300.htm |title=ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ — ವ್ಯಾಪಾರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ಪಂದನ |access-date=2011-03-12 |archive-date=2011-02-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110221062903/http://www.hinduonnet.com/businessline/blbby/stories/2004042700160300.htm |url-status=dead }}</ref> [[2000|2000ರಲ್ಲಿ]] [[ಟಾಟಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಸೋಶಿಯಲ್ ಸೈನ್ಸ್]] ನಿಂದ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಾಗ ಪ್ರಸ್ತುತ ೪೩% ಕುಟುಂಬಗಳು ಮುಂಬಯಿಯಿಂದ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗಿವೆ. ಈ ಶೇಕಡಾವಾರು ನಂತರವು ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಸಮೀಕ್ಷೆಯು ನಗರದಲ್ಲಿನ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಪ್ರಾಮಾಣವು ೯೬%,ಒಟ್ಟು ೩೨% ಜನರು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರು, ೬೭% ಸ್ವಂತ ಮನೆ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ೪೬% ಸ್ವಂತ ವಾಹನ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ೨೦೦೮ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೨,೬೦೦,೦೦೦, [[ನೆರೂಲ್]] ಮತ್ತು [[ವಾಶಿ]] ಘಟಕಗಳು ನಗರದ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಹೊಂದಿವೆ. <ref>{{Cite web |url=http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=20051118005311300.htm&date=fl2223%2F&prd=fline& |title=ಆಧುನಿಕ ನಗರದ ನಿರ್ಮಾತೃ |access-date=2021-08-28 |archive-date=2009-06-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090621145013/http://www.hinduonnet.com/thehindu/thscrip/print.pl?file=20051118005311300.htm&date=fl2223%2F&prd=fline& |url-status=dead }}</ref> ನೆರೂನ್ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಹೆಚ್ಚು ಜನದಟ್ಟಣೆ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ, ಅಂದಾಜಿಸಿದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೮೦೦,೦೦೦,ವಾಶಿ ಕೂಡ ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ, ಅಂದಾಜಿಸಿದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ೭೦೦,೦೦೦. ಮುಂಬಯಿಯ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳ ರೂ. ೫೦೦೦/ ವರಮಾನಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಕುಟುಂಬಗಳ ಸರಾಸರಿ ವರಮಾನ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ ರೂ. ೯೫೪೯/. ವಾಶಿಯ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ವರಮಾನ ರೂ. ೧೨,೩೪೯/, ನೆರೂಲ್ ಕೂಡ, ರೂ. ೧೧,೯೯೮/ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.cidcoindia.com/UserFiles/File/EXECUTIVE%20SUMMARY-2000.doc |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2015-03-10 |archive-date=2012-08-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120829202356/http://www.cidcoindia.com/UserFiles/File/EXECUTIVE%20SUMMARY-2000.doc |url-status=dead }}</ref> ===ಧರ್ಮ=== [[File:Balaji Temple Rajagopuram.jpg|thumb|200px|ನೆರೂಲ್ ಬಾಲಾಜಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ರಾಜಗೋಪುರದ ದೃಶ್ಯ,ನೆರೂಲ್.]] ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ವಿಶಾಲ ದೃಷ್ಟಿಯ ನಗರ ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಧರ್ಮದ ಜನರು ಸ್ನೇಹ ಭಾವದಿಂದ ಜೊತೆಯಾಗಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಬಹುಪಾಲು ಹಿಂದೂಗಳು. (೮೬%), ಮುಸ್ಲಿಂ (೧೦%), ಹಾಗೆಯೇ ಕ್ರಿಸ್ಚಿಯನ್ ಮತ್ತು ಸಿಖ್ ಜನರು. ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆ [[ಬ್ರಹ್ಮಗಿರಿ]], ಸಿಡ್ಕೊ ಯೋಜಿಸಿದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ [[ನೆರೂಲ್]]‌ನ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದ ಬೆಟ್ಟ ಪ್ರದೇಶದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಿಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶವು [[ಬಾಲಾಜಿ]] ದೇವಸ್ಥಾನ, [[ಸ್ವಾಮಿನಾರಾಯಣ]] ದೇವಸ್ಥಾನ ಸಮುಚ್ಛಯ,(''ಮಠ'' ) [[ಅಮಿರ್ತಾನಂದಮಯಿ|ಅಮಿರ್ತಾನಂದಮಯಿದೇವಸ್ಥಾನ]] ಸಮುಚ್ಛಯ, [[ನಾರಾಯಣಗುರು]] ದೇವಸ್ಥಾನ ಸಮುಚ್ಛಯ, [[ಲಿಟ್ಲ್ ಫ್ಲವರ್ ಚರ್ಚ್]] ಮತ್ತು ಎಪ್ವರ್ಥ್ ಮೆಥೊಡಿಸ್ಟ್ ತಮಿಳ್ ಚರ್ಚ್ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಎಲ್ಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಜನರಿಂದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ ಜನರಿಂದಲೂ ಪೋಷಿತವಾಗುತ್ತಿದೆ. [[ಎಸ್‌ಐಇಎಸ್]] ಸಮುಚ್ಚಯದ ಒಳಗೆ, ನೆರೂಲ್ (ಇದು [[ಮುಂಬಯಿ-ಪುಣೆ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ವೇ]] ಗೆ ಹತ್ತಿರದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ ) [[ಅಂಜನೇಯರ್]] ([[ಹನುಮಂತ]] ದೇವರು) ದೇವಸ್ಥಾನ, [[ಕಾಮಾಕ್ಷಿ ಅಮ್ಮನ್]] ದೇವಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು [[ಆದಿಶಂಕರರ್ ಮಂಡಪ್]] ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿವೆ. ಆಂಜನೇಯರ್ ಮೂರ್ತಿಯು ೧೦ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರವಿದ್ದು ೩.೬ ಮೀಟರ್ ಎತ್ತರದ ಪಾದಪೀಟದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಒಟ್ಟಾರೆ ಎತ್ತರ ೧೩.೬ ಮೀಟರ್‌ಗಳು. ಇದನ್ನು ಗ್ರಾನೈಟ್‌ನ ಏಕಶಿಲೆಯಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿರುವ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ,ಇಂದು ನಗರದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲು,ಸಹಭಾಗಿಯಾಗಲು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಾಗಿ ವಿಶಾಲವಾದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿವೆ. ಕಾರ್ಘರ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ದೇವಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ವಿವಿಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪಂಗಡಗಳ ಚರ್ಚ್‌ಗಳು ವಿವಿಧ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸೇವೆ ನೀಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿವೆ. ಗೌರವಯುತವಾದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ವಿವಿಧ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು /ಧರ್ಮಗಳ ಹಬ್ಬಗಳ ಆಚರಣೆ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ===ಭಾಷೆ=== ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ [[ಅಗ್ರಿ]] ಮತ್ತು [[ಕೋಲಿ]] ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಹೆಚ್ಚು ಕಡೆ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ರಾಜ್ಯದ ಅಧೀಕೃತ ಭಾಷೆಯಾದ [[ಮಾರಾಠಿ]] ಭಾಷೆಯನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಗರದ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ''[[ಮುಂಬಯಿಯಾ ಹಿಂದಿ]] ಅಥವಾ [[ಬಾಂಬಾಯಿಯಾ ಹಿಂದಿ]]'' {{ndash}} [[ಹಿಂದಿ]], [[ಉರ್ದು]] ಮತ್ತು [[ಮರಾಠಿ ಭಾಷೆಗಳ ಮಿಶ್ರಣ]] ಮತ್ತು ಆಡುಮಾತಿಗಾಗಿ ಶೋಧಿಸಿದ ಕೆಲವು ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ. [[ಇಂಗ್ಲೀಶ್]] ಕೂಡ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ನಗರದ [[ಬಿಳಿ ಕಾಲರ್]] ಉದ್ಯೋಗಿಗ ಕೆಲಸದ ಭಾಷೆಯಾಗಿದ್ದು ಯುವ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ==ಶಿಕ್ಷಣ== {{Main|Education in Navi Mumbai}} ೧೧ [[ತಾಂತ್ರಿಕ]] ಕಾಲೇಜುಗಳು,೨ ವೈಧ್ಯಕೀಯ ಕಾಲೇಜುಗಳು,೩ ವಾಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರ ೬೨ ಶಾಲೆಗಳಿವೆ. ಎನ್‌ಎಂಎಂಸಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ೧೨೮ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು, ೮೦ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ೨೫ ಕಾಲೇಜುಗಳಿವೆ.<ref name="nmmco" /> ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವ ಯೋಗ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ- ಕೇವಲ ೪% ರಷ್ಟು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಮುಂಬಯಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ==ಸಾರಿಗೆ== {{Main|Navi Mumbai Municipal Transport (NMMT)}} [[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಸಾರಿಗೆಯಲ್ಲಿ]] ಕೆಂಪು [[ಎನ್‌ಎಂಎಂಟಿ]] ಬಸ್ಸುಗಳು ಮತ್ತು [[ಸಬ್‍ಅರ್ಬನ್ ರೈಲುಗಳು]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿವೆ. ಎನ್ಎಂಎಂಟಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಹೊರತಾಗಿ‌ [[ಎನ್‌ಎಂಎಂಟಿ]] [[ಬೃಹನ್‌ಮುಂಬಯಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಸರಬರಾಜು ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ]] ಬಸ್ಸುಗಳಿಗೆ ಸಮೀಪವಾಗಿದೆ. [[ಆಟೋ ರಿಕ್ಷಾ|ಆಟೋ ರಿಕ್ಷಾಗಳು]] ಮತ್ತು [[ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಗಳು]] ಕೂಡ ಸಾರಿಗೆ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. [[ಮುಲುಂದ್]]-[[ಏರೋಲಿ]] ಸಂಪರ್ಕದಿಂದ, ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಧ್ಯಭಾಗಕ್ಕೆ ಎನ್‌ಎಂಎಂಟಿ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಬೆಸ್ಟ್ ಬಸುಗಳಿಂದ ಮುಲುಂದ್‌ಗೆ ತ್ವರಿತ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು node ಒಳಗಡೆಯು ಆಟೋ ರಿಕ್ಷಾ ಸಾರಿಗೆ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ. ಹಳದಿ ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು [[ಟ್ಯಾಕ್ಸಿಕ್ಯಾಬ್‌ಗಳು]] ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಟ್ಯಾಕಿಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳಿಂದ ಮುಂಬಯಿ ಮತ್ತು ಥಾನೆಯಂತಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ದೂರದ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೆ ಒದಗುತ್ತವೆ. ''ಕೂಲ್‌ಕ್ಯಾಬ್ಸ್'' ಕೂಡ ಲಭ್ಯವಿದೆ. [[ಆರ್‌ಟಿಓ|ಆರ್‌ಟಿಓದಿಂದ]] ನಿಶ್ಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ದರವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.[[File:NMMT AC Volvo.jpg|thumb|left|200px|ವಾಶಿ ಬಸ್ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಸಿಬಿಡಿ ಬೆಲಾಪೂರ್‌ಗೆ ಹೊರಡುವ ಎನ್‌ಎಂಎಂಟಿ ವೋಲ್ವೋ ಎ/ಸಿ ಬಸ್.]] [[File:BEST-CNG-bus.jpg|thumb|200px|ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿನ ಬೆಸ್ಟ್ ಬಸ್.]] [[File:Nerul Railway Station West Side View..jpg|thumb|200px|ನೆರೂಲ್ ರೈಲು ನಿಲ್ಡಾಣದ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದ ದೃಶ್ಯ.]] [[ಮುಂಬಯಿಯ ಸಬ್‌ಅರ್ಬನ್ ರೈಲು]] ಜಾಲವು ನಗದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನದಟ್ಟಣೆಯ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಹೊರಭಾಗದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳು [[ವಾಶಿ]], [[ಬೆಲಾಪೂರ್]] ಮತ್ತು [[ಪನ್ಚೇಲ್]]. ಥಾನೆ-ನೆರೂಲ್-ಉರಲ್ ಸಂಪರ್ಕವು ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ನಂತರ [[ನೆರೂಲ್]] ಕೂಡ ಪ್ರಮುಖ ಹೊರಭಾಗದ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಲ್ದಾಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ರೈಲು ಜಂಕ್ಷನ್ ಆಗಿ ಮಾಡಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. [[ಕೊಂಕಣ ರೈಲ್ವೆ|ಕೊಂಕಣ ರೈಲ್ವೆಯಲ್ಲಿ]] ಚಲಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ರೈಲುಗಳು [[ಪನ್ವೇಲ್]] ನಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತವೆ ಏಕೆಂದರೆ [[ಮುಂಬಯಿಯಿಗೆ]] ಹೋಗಬೇಕಾದ ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ರೈಲುಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಈ ರೈಲುಗಳು ಪೂರ್ಣಗಾಗಿ ದ್ವೀಪ ನಗರದ ಬಳಸುಮಾರ್ಗ ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂಬಯಿ ಮತ್ತು [[ಪುಣೆ]] ನಡುವಿನ ಪ್ರಯಾಣದ ಸಮಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು [[ಕಾರ್ಜತ್]] ಮೂಲಕ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಪುಣೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಯೋಜನೆಯಿದೆ. [[File:Nmmtabc.jpg|thumb|left|200px|ನೆರೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಘರ್‌ಗೆ ಹೊರಡುವ ಎನ್‌ಎಂಎಂಟಿ ಬಸ್.]] [[ಸೆಂಟ್ರಲ್ ರೇಲ್ವೆ|ಸೆಂಟ್ರಲ್ ರೇಲ್ವೆಯ]] ಥಾನೆ-ವಾಶಿ ಕಾರಿಡಾರ್ [[ಹಾರ್ಬರ್ ಲೈನ್]] ಮೇಲೆ ನವೆಂಬರ್ ೯ [[2004|2004ರಂದು]] ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ರೈಲುಗಳು ೧೮.೫&nbsp;ಕಿಮೀಯನ್ನು [[ವಾಶಿ]], [[ಸನ್ಪದ]], [[ತುರ್ಬೆ]], [[ಕೋಪರ್ ಕೈರನೆ]], [[ಘಾನ್ಸೋಲಿ]], [[ರಬಾನೆ|ರಬಾನೆಮತ್ತು]] [[ಏರೋಲಿ]], [[ಥಾನೆ]] ನಡುವೆ ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. [[ಥಾನೆ]] ಮತ್ತು [[ಕುರ್ಲಾ]] ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಜೋಡಿ ಹಳಿ ಹಾಕಲು ಕೆಲಸ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ- ರಿಂಗ್ ರೈಲು ಮಾರ್ಗಕ್ಕಾಗಿ ೫ನೇಯ ಮತ್ತು ೬ನೇಯ ಕಾರಿಡಾರ್ : [[ಥಾನೆ]]-[[ಕುರ್ಲಾ]]-[[ವಾಶಿ]]-[[ಥಾನೆ]]. [[ಕಾರ್ಜತ್]] ಮತ್ತು [[ಪನ್ವೇಲ್]] ನಡುವೆ ಹೊಸ [[ಬ್ರಾಡ್‌ಗೇಜ್]] [[ಹಾರ್ಬರ್ ಲೈನ್]] ಕಾರ್ಯಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ. ಬೆಸ್ಟ್ ಬಸ್‌ನ ೫೦೦ ಸರಣಿಯು ಮುಂಬಯಿ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ನಡುವೆ ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಬೆಸ್ಟ್ ಮಾರ್ಗ ೫೦೫ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಸಿಬಿಡಿಯಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮುಂಬಯಿಯ [[ಬಾಂದ್ರಾ|ಬಾಂದ್ರಾದಲ್ಲಿ]] ಕೊನೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯಾಗಿ. ೫೦೬, ೫೦೭, ೫೧೧, ೫೧೨ ನಂತಹ ಇತರೆ ಮಾರ್ಗವು ನಿತ್ಯಪ್ರಾಯಾಣಿಕರನ್ನು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ನೆರೂಲ್‌ನಿಂದ ಮುಂಬಯಿಗೆ ಮತ್ತು ವಾಪಸ್ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತದೆ.ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಜನರಿಗೆ ಎನ್‌ಎಂಎಂಟಿ ಮತ್ತು ಬೆಸ್ಟ್ ಎಸಿ ಬಸ್ಸುಗಳು ಲಭ್ಯವಿದೆ. ೧೦&nbsp;ಕಿಮೀ ಉದ್ದದ [[ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ಮಾರ್ಗ]] (''ಮಾರ್ಗ್'' ಅನುವಾದಿಸಿದಾಗ [[ಮರಾಠಿ|ಮರಾಠಿಯಲ್ಲಿ]] ''ರೋಡ್'' ) ಆರು-ಪಥದ ಆಧುನಿಕ ರಸ್ತೆ ವಾಶಿಯಿಂದ ಸಿಬಿಡಿ-ಬೆಲಾಪೂರಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸಿ ಸಮಾನಾಂತರವಾಗಿ ಥಾನೆ ಕೊಲ್ಲಿಗೂ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಮರಿನ್ ಡ್ರೈವ್‌ನ ಅವಳಿಯಾಗಿದೆ. [[ಕೋಪರ್ ಕೈರನೆ|ಕೋಪರ್ ಕೈರನೆಯಿಂದ]] [[ಮುಂಬಯಿಯ]] [[ವಿಕ್ರೋಲಿ|ವಿಕ್ರೋಲಿಯ]] ಕನ್ನಮ್‌ವಾರ್‌ಗೆ [[ಥಾನೆ ಕೊಲ್ಲಿ|ಥಾನೆ ಕೊಲ್ಲಿಯ]] ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಸೇತುವೆಗಾಗಿ ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಮುಂಬಯಿಯ ಪೂರ್ವದ ಉಪನಗರಗಳನ್ನು ಕೂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮುಂಬಯಿ ಮತ್ತು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗುವ ಬಹು ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಸೇತುವೆಯಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಕೂಡ ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಗತಿಯಾದ ಬಂದರು ಎಂಬ ಹೆಮ್ಮೆಯಿದೆ, [[ಉರೂನ್]] ಸಮೀಪದ [[ನವ ಸೇನಾ|ನವ ಸೇನಾದಲ್ಲಿನ]] [[ಜವಾಹಾರ್ಲಾಲ್ ನೆಹರು ಬಂದರು]]. ಇದು ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ರೈಲುಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ,ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ೬೫% ಟ್ರಾಫಿಕ್ ನಿಭಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಿಂದ [[ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ]] ಕೇವಲ ೩೦ ಕಿಮೀ ದೂರವಿದೆ ಸದ್ಯ ಇದು ನಗರಕ್ಕೆ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ಪರಿಸ್ಥಿಯು ಬಹು ಬೇಗ ಬದಲಾಗಿ [[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ]] ಬರುತ್ತಿದೆ. ==ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ == ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಹೊಸ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ [[ಕೊಪ್ರಾ]]-[[ಪನ್ವೇಲ್]] ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ -ಖಾಸಗಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಮಾಣ (ಪಿಪಿಪಿ) — ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ಸಹಭಾಗಿಗಳು ಸಮವಾಗಿ ೭೪% ಹಿಡಿತ ಹೊಂದಿರುರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ [[ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಎ‌ಎಐ)]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾ|ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರ]] ( ನಗರ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮ ಅಥವಾ ಸಿಡ್ಕೊ ಮೂಲಕ),ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ೧೩% ಹಿಡಿತ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. [[ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ (ಐಸಿಎಒ)|ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆ (ಐಸಿಎಒ)ಈಗಾಗಲೇ]] [[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ|ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ]] ಟೆಕ್ನೊ-ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದೆ. [[ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ]] ೩೧, ೨೦೦೭ರಂದು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿನ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದೆ.<ref>{{cite news|url=http://www.financialexpress.com/news/Navi-Mumbai-Airport-gets-Cabinet-approval/200643/title=Navi Mumbai Airport gets Cabinet approval|accessdate=2007-06-01}}</ref> ನಿಷ್ಣಾತರಾದ ಸಲಹಾಕಾರರನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಟೆಂಡರ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://cidcoindia.com/cidco/Globalrfp.aspx |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-03-12 |archive-date=2010-12-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101223233312/http://cidcoindia.com/cidco/Globalrfp.aspx |url-status=dead }}</ref> ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಈಗಲೂ ಭೂಮಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕೋಪ್ರಾ ಪನ್ವೇಲ್ ಪ್ರದೇಶದ ಸಮೀಪ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಕ್ಷೇಪಣೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುವ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ತಗ್ಗಿನ ಪ್ರದೇಶ, ಪರಿಸರದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಲಯ ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು ಹಾಗೆಯೇ ಹಲವಾರು ಏಕರೆ ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆ,ಇತರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿದೆ,ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು [[ಕಲ್ಯಾಣ್]] ಸಮೀಪದ ನೇವಲಿ ಹಳ್ಳಿ,ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಈಗಿರುವ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ಡಾಣದಿಂದ ೫೫ ಕಿಮೀ ದೂರವಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಗುರುತಿಸಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಯುದ್ಧ II ಕಾಲದ ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಕೈಬಿಡಲಾದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ೧,೫೦೦ ಏಕರೆ (೬.೧ ಕಿಮೀ೨) ಭೂಮಿ ಇದೆ. ಈಗ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯು ಈ ೧,೫೦೦ ಏಕರೆ ಭೂಮಿಯ ಮಧ್ಯೆ ಸುತ್ತುತ್ತಿದೆ (೬.೧ ಕಿಮೀ೨) ಈಗ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಕೋಪ್ರಾ ಪನ್ವೇಲ್‌ ಮೂಲಕ ಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ, ನಂತರ ಕಲ್ಯಾಣ್-ನೆವಲಿ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮುಂಬಯಿ ಮಹಾನಗರದ ಎರಡನೇಯ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ==ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯ== ಮೂಲ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ರೂ.೪೦,೦೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್$೧.೧೪ ಬಿಲಿಯನ್) ಈಗಾಗಲೇ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>[http://www.maharashtraitparks.com/itparks_about_navimumbai.htm ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಐಟಿ ಪಾರ್ಕ್ಸ್ ದ ರೆಕಮೆಂಡೆಂಡ್ ನ್ಯೂ ಅಡ್ರೆಸ್ ಫಾರ್ 21st ಸೆಂಚುರಿ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಇಂಡಿಯಾ]</ref> ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯಾಗ್ರಫಿ ಚ್ಯಾನೆಲ್ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದ ಉತ್ತಮ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ.{{Citation needed|date=December 2008}} ವಿವಿಧ ಮೂಲಗಳಿಂದ ವಿಧ್ಯುತ್‌ನ್ನು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹವಾಗಿ ಸರಬರಾಜು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಯುತ್ತಮ ಚಾಲನೆ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರುವ ರಸ್ತೆಗಳು, ಜೊತೆಗೆ ಹಲವಾರು ಮೇಲ್ಸೆತುವೆಗಳು, ವಿಶಾಲವಾದ ರಸ್ತೆಗಳು, ಮತ್ತು ವಾಹನ ನಿಲುಗಡೆ ಸ್ಥಳಗಳು ಇವೆ ಎಂಬ ಹೆಮ್ಮೆಯಿದೆ. ನಿವಸಿಗಳ ಮುಖ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದರೆ ಮುಂಬಯಿ ಜೊತೆಗೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಡಿಮೆ ಎಂಬುದು, ನಗರಗಳ ನಡುವೆ ಕೇವಲ ಎರಡು ರಸ್ತೆ ಸಂಪರ್ಕಗಾಳು ಮತ್ತು ಒಂದು ರೈಲು ಹಳಿ ಮಾತ್ರವಿದೆ. [[ವಾಶಿ]] ಯಿಂದ [[ಕೋಲಬಾ]] ವರೆಗೆ [[ಹೋವರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್]] ಸೇವೆ ಇದೆ ಮತ್ತು ಸಿಬಿಡಿಯಿಂದ ಕೋಬಲಾ ಇಲ್ಲಿ ಇನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ,ಆದರೆ ದುಬಾರಿಯಾದ ಟಿಕೇಟ್ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಕಾರಾಣದಿಂದ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ.[[ವಾಶಿ|ವಾಶಿಯಿಂದ]], [[ಬೆಲಾಪೂರ್]], ಮತ್ತು [[ನೆರೂಲ್]] ಮತ್ತು [[ಏರೋಲಿ]] ಯಿಂದ ಗೇಟ್‌ವೇ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ವರೆಗೆ ಸಿಡ್ಕೊ ಮತ್ತೆ ಹೋವರ್‌ಕ್ರಾಫ್ಟ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದೆ. ==ಸೇವೆಗಳು== ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಾಗುವಷ್ಟು ಉಪಯುಕ್ತ ಸೇವೆಗಳು,ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್‌ಗಳು,ಮಾಲ್‍ಗಳು,ಮಲ್ಟಿ‌ಫ್ಲೆಕ್ಸ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಇತರೆ ಅಂಗಡಿಗಳಿವೆ. ಸೆಂಟರ್ ಒನ್,ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ಗ್ಯಾಲರಿಯಾ,ಸಿಟಿ ಸೆಂಟರ್,ರಘುಲೀಲಾ ಮತ್ತು ಇನಾರ್ಬಿಟ್ ಮಾಲ್ ನಂತಹ ಉನ್ನತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಮಾಲ್‌ಗಳು ವಾಶಿಯಲ್ಲಿವೆ. ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ರಸ್ತೆ, ನೆರೂಲ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಘರ್ ಕೂಡ ಮಾಲ್ ಮತ್ತು ಮಲ್ಟಿಫ್ಲೆಕ್ಸ್‌ಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಸೂಪರ್‌ಮಾರ್ಕೇಟ್ ಮತ್ತು ಅಪ್ನಾ ಬಝಾರ್, ಮೋರ್,ಸ್ಪೇನ್ಸರ್ಸ್,ರಿಲಯನ್ಸ್ ಫ್ರೆಶ್,ಸ್ಪಿನಾಚ್ ಮತ್ತು ಫೇರ್‌ಫ್ರೈಸ್ ನಂತಹ ಮಾಲ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ನಿವಾಸಿಗಳ ಶಾಪಿಂಗ್ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ. ಪಾಂಚಾಲಿ ಫರ್ನಿಚರ್ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಒಂದು ಅತಿ ಹಳೆಯ ಮತ್ತು ಗೌರವಯುತವದ ಫರ್ನಿಚರ್ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಆಗಿದೆ. ಡಿಮಾರ್ಟ್ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಐದು ಹೈಪರ್‌ಮಾಲ್‌ಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. [[ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ]], ಯೂನಿಯನ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಸಾರಸ್ವತ್ ಬ್ಯಾಂಕ್, [[ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಬರೋಡಾ]], [[ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]], [[ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಹೈದ್ರಾಬಾದ್]], [[ಸಿಟಿಬ್ಯಾಂಕ್ ಇಂಡಿಯಾ]], [[ಐಸಿಐಸಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್]], ಮತ್ತು [[ಎಚ್‌ಡಿಎಫ್‌ಸಿ ಬ್ಯಾಂಕ್]] ನಂತಹ ಪ್ರಮುಖ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತ ತಮ್ಮ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಎಟಿಎಂಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. [[ಭಾರತೀಯ ರಿಜರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್]] ೨೦೦೧ರಿಂದ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಜನರಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ರೆಸ್ಟೊರೆಂಟ್ಸ್‌ಗಳಿವೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ [[ಮುಂಬಯಿ]] ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಕೆಲವೇ ತ್ರಿತಾರ ಮತ್ತು ಪಂಚತಾರಾ ಹೋಟೆಲ್ ಹೊಂದಿದೆ. ಹಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ, ೨೦೧೨ರಲ್ಲಿ[[ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ]] ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವ ಜೊತೆಗೆ,ನೆರೂಲ್,ಪನ್ವೇಲ್,ಕಾರ್ಘರ್,ಮತ್ತು ಸಿಬಿಡಿ ಬೆಲಾಪೂರ್ ನಂತಹ ಘಟಕಗಳು ಹಲವಾರು ಪಂಚತಾರ ಐಶಾರಾಮಿ ಹೋಟೆಲ್ ಹೊಂದುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ==ವಾಣಿಜ್ಯ== [[File:Navi Mumbai India.jpg|thumb|200px|ವಾಶಿ ನಿಲ್ದಾಣದ ಮಳಿಗೆ]] [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ|ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಲ್ಲಿರುವ]] ಹೆಚ್ಚಿನ ಎಲ್ಲಾ [[ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್]] ಕಂಪನಿಗಳು ನವೀ ಮುಂಬಯುಯಲ್ಲಿ ಕಛೇರಿ ಹೊಂದಿವೆ. ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಬೇಡಿಕೆಗೆ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ]] ಸರ್ಕಾರ ಕೂಡ ಸಾಫ್ಟ್‌ವೇರ್ ಪಾರ್ಕ್ ನೆರವು ನೀಡಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ದೊಡ್ಡ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಕೂಡ ತಮ್ಮ ಕಛೇರಿ ಹೊಂದಿವೆ. [[ರಿಲಯನ್ಸ್]] ಗ್ರುಪ್‌ನ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ [[ಕೋಪರ್ ಕೈರನೆ]] ಮತ್ತು [[ಮಹಾಪೆ|ಮಹಾಪೆಯಲ್ಲಿ]] ([[ಡಿಎಕೆಸಿ]]) ಇವೆ. ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಕಂಪನಿಗಳು [[ಕೋರ್ ಪ್ರೊಜೆಕ್ಟ್ಸ್ &amp; ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್]], [[ಹೆಕ್ಸಾವೇರ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿಸ್]], [[ಮಸ್ಟೆಕ್]], [[ಪತ್ನಿ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್]], ಇಂಟೆಲ್ಲೆನೆಟ್, [[ಹೆವಿಟ್ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ಸ್]], [[ಟಿಸಿಎಸ್]], ''[[ಡಿಜಿಟ್ ಮ್ಯಾಗಜೀನ್]]'', [http://www.v2solutions.com ವಿ2ಸೊಲ್ಯೂಷನ್ಸ್], [http://www.irisindia.net ಐಆರ್‌ಐಎಸ್ ಬಿಜಿನೆಸ್ ಸರ್ವೀಸ್ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090227041600/http://irisindia.net/ |date=2009-02-27 }}, [http://www.indiagames.com ಇಂಡಿಯಾಗೇಮ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190926072153/http://www.indiagames.com/ |date=2019-09-26 }}, & [http://www.carwale.com ಕಾರ್ವಾಲೆ] ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಂಪನಿಗಳು ಮಹಾಪೆಯ [http://www.irisindia.net ಮಿಲೇನಿಯಂ ಬಿಜಿನೆಸ್ ಪಾರ್ಕ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090227041600/http://irisindia.net/ |date=2009-02-27 }} ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿವೆ. ಧೀರ್ಘ ಕಾಲೀನ ಯೋಜನೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ,ಪ್ರಮುಖ ಕಮಾಡಿಟಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯು ಮುಂಬಯಿ ನಗರದ ಹೃದಯ ಭಾಗದಿಂದ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಗೆ ಸ್ಥಳ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಿದೆ. [[ಕಲಾಂಬೋಲಿ]] (ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿನ ಇನ್ನೊಂದು node) ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಟೀಲ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಮನೆಯಾಗಿದೆ. [[ವಾಶಿ]] ತಾಜಾ ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ತರಕಾರಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ. ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಹೆಗ್ಗುರುತು [[ನಾವಾ ಸೇನಾ]] - [[ದ್ರೋಣಗಿರಿ]] ಘಟಕದಲ್ಲಿನ [[ಜೆ‌ಎನ್‌ಪಿಟಿ]] ಹಡಗು ಬಂದರು (ಜವಾಹಾರಲಾಲ್ ನೆಹರು ಪೋರ್ಟ್ ಟ್ರಸ್ಟ್). ನಗರದಲ್ಲಿನ ಮುಖ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸ್ಥಳಗಳು ಸಿಬಿಡಿ ಬೆಲಾಪೂರ್,ವಾಶಿ,ನೆರೂಲ್ ಮತ್ತು ಮಹಾಪೆ. [[File:Jawaharlal Nehru Trust Port.jpg|thumb|200px|ಜವಾಹಾರ್ಲಾಲ್ ನೆಹರು ಪೋರ್ಟ್ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಭಾರತದ ಅತಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ಬಂದರು.]] ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಶೆರು ಹೂಡಿಕೆ ಬಹಳ ಪ್ರಸಿದ್ಧ, [[ಬಿಗ್‌ಬುಲ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್ಸ್]], ಶೇರ್‌ಖಾನ್,ಇಂಡಿಯಾಬುಲ್ಸ್ ನಂತಹ ಕಂಪನಿಗಳಿಂದ ಇದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿದೆ. ವಾಶಿ ಮತ್ತು ಬೆಲಾಪೂರ್ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದ ಸಮುಚ್ಚಯವು ದ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಫೋಟೆಕ್ ಪಾರ್ಕ್ ಹಲವಾರು ಐಟಿ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳ ನೀಡಿದೆ. ಮಹಾಪೆ ಸಮೀಪದ '''ನ್ಯೂ ಮಿಲೇನಿಯಂ ಸಿಟಿ''' ಪ್ರಮುಖ ಜ್ಞಾನ ಕಾರಿಡಾರ್ ಭಾಗವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡು ಮುಂಬಯಿ ಮತ್ತು ಪುಣೆವರಿಗೂ ಹರಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.cidcoindia.com/frm_plans.htm |title=ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಗೆ ಸಿಡ್ಕೊ ಯೋಜನೆ |access-date=2011-03-12 |archive-date=2007-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927045447/http://www.cidcoindia.com/frm_plans.htm |url-status=dead }}</ref> ರಿಲಯನ್ಸ್ ಇನ್ಫೋಕಾಮ್ ಮುಖ್ಯ ಕಛೇರಿ-ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ನಾಲೆಡ್ಜ್ ಸಿಟಿ [[ಕೋಪರ್ ಕೈರನೆ]] ನಿಲ್ದಾಣದ ಎದುರಿಗೆ ಇದೆ. [[File:Belapur Rly Stn.jpg|thumb|left|ಬೆಲಾಪೂರ್ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣ.]] ಇತರೆ ಐಟಿ ಕಂಪನಿಗಳಾ ಎಲ್&amp;ಟಿ ಇನ್ಫೋಟೆಕ್, ವಿಪ್ರೋ ಲಿಮಿಟೆಡ್, ಸಿಎಂಸಿ, ಟಾಟಾ ಕನ್ಸಲ್ಟನ್ಸಿ ಸರ್ವೀಸಸ್, ಆಪ್ಟೆಕ್, ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮೇಲ್, ಐಸಿಐಸಿಐ ಇನ್ಫೋಟೆಕ್ ಮತ್ತು ಪಿಸಿಎಸ್,ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಇವರುಗಳ ಕಛೇರಿಯು ಥಾನೆ ಬೆಲಾಪೂರ್ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಮುಖೇಶ್ ಅಂಬಾನಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿದ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ವಿಶೇಷ ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯ ( ಎಸ್‌ಇಝೆಡ್) ದ್ರೋಣಗಿರಿ ಮತ್ತು ಕಾಲಂಬೋಲಿಯ ಮುಖ್ಯ ಘಟಕಗಳಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಿದೆ ಹಾಗೆಯೇ ನಗರಕ್ಕೆ ದೊಡ್ಡ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ ಒದಗಿಸಿದೆ. (ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ) ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ಬಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುವ, ಹೂಡಿಕೆ ಸುಮಾರು ೪೦,೦೦೦ ಕೋಟಿಗಳು ಇರುವ ಈ MEga ಯೋಜನೆ ಕೂಡ ೨೧^ನೇಯ ಶತಮಾನದ ನಗರ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ವೇಗವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ. ಮ್ಯಾರಥಾನ್ ಗ್ರುಪ್ ತನ್ನ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದ ಸಮೀಪ ನೆಕ್ಸ್‌ಝೋನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಸಣ್ಣ ಎಸ್‌ಇಝೆಡ್ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ. ಈ ಎಸ್‌ಇಝೆಡ್ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಐಟಿ/ಐಇಎಸ್ ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ರೆಸಿಡೆನ್ಶಿಯಲ್ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಕಟ್ಟಡಗಳು,ಮನರಂಜನಾ ಮಾಲ್ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಸಂಪೂರ್ಣ ಉಪನಗರವಾಗಬಹುದು. ಹೊಂಡಾ ಎಸ್‌ಇಐಎಲ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ಕಛೇರಿ [[ನೆರೂಲ್|ನೆರೂಲ್ಎಂಐಡಿಸಿ]] ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ. ==ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆ== {{POV-check|date=July 2008}} ನಗರವು ವರ್ಷಾಂತರಗಳ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಏಳಿಗೆಯಿಂದಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚು ಅಪರಾಧ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತಿದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಅಪರಾಧಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ೨೦೦೩ರ ೨,೭೬೩ ರಿಂದ ೨೦೦೪ರಲ್ಲಿ ೩,೫೭೧ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ಅಪರಾಧದ ದಿಢೀರ್ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣಗಳೆಂದರೆ ಪೋಲಿಸ್ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಅಡ್ಡಬರುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಾದ ಪೋಲಿಸರ ಸಂಖ್ಯೆ ಇಲ್ಲದಿರುವಿಕೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಾದ್ಯಂತ ಕೆಲವೇ ಪೋಲಿಸ್ ಚೌಕಿಗಳಿವೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪೋಲಿಸ್ ಚೌಕಿಗಳು ಮತ್ತು ಟ್ರಾಫಿಕ್ ಪೋಲಿಸರು ಅಸ್ವಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧವು ಸರ ಅಪಹರಣ,ಪಿಕ್‌ಪಾಕೇಟ್,ಸೆಲ್‌ಫೊನ್‌ಗಳ ಕಳವು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ಅಪರಾಧಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜನ ವಿರಳವಾದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಹಲವಾರು [[ವಾಹನ ಕಳವು|ವಾಹನ ಕಳವು ಗಳು]] ಮತ್ತು ಖಾಲಿಯಾಗಿರುವ ಮನೆಗಳ [[ಕನ್ನಹಾಕುವಿಕೆ|ಕನ್ನಹಾಕುವಿಕೆಗೆ]] ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಕೊಲೆ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಕಾಯಿತಿ,ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚುವುದು ಅಪರೂಪ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಗಾನ್ಸೋಲಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಲಭೆ ಮತ್ತು ಕೋಮುಗಲಭೆ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಹತಾಶೆಗೊಂಡು ದೊಂಬಿಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳೀಯ ಹಳ್ಳಿಗರು ನ್ಯಾಯಬದ್ಧವಾದ ಮುಗ್ಧ ನಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಹೊಡೆದ ಹಲವಾರು ಪ್ರಸಂಗಗಳಿವೆ. ನೆರೂಲ್ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಸುಲಿಗೆಯಿಂದ ಪೀಡಿತವಾಗಿದೆ [http://web.mid-day.com/metro/vashi/2004/december/98551.htm ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041205063109/http://web.mid-day.com/metro/vashi/2004/december/98551.htm |date=2004-12-05 }}. ಟಾಫಿಕ್ ಪೋಲಿಸ್ ಇಲ್ಲದಿರುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ಯಾಮರಾಗಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣದಿಂದ ಅಜಾಗರೂಕ ಟ್ರಕ್ ಚಾಲಕರು ಮತ್ತು ಮೋಟಾರ್ ಕಾರ್‌ಗಳು ವಿಶಾಲವಾದ ಪಾಮ್ ಬೀಚ್ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಆ‍ಯ್‌ಕ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಮಾಡುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಅಪಾಯಕರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿವೆ. ವಾಹನ ಚಾಲಕರಿಗೆ ಬೆಲಾಪೂರ್ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಘರ್ ನಡುವೆ ಬೀದಿ ದೀಪಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಕೂಡ ಅಪಾಯ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತವೆ. ಪೋಲೀಸರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದರಿಂದಾಗಿ ಅಂಗಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಲನಿಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಖಾಸಗಿ ಭದ್ರತಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಬಾಡಿಗೆಗೆ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.[http://web.mid-day.com/metro/vashi/2005/november/124296.htm ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ವ್ಯಾಪಾರಗಳು ರಾತ್ರಿ ೧೦ ಗಂಟೆಗೆ ಮುಗಿಯುತ್ತವೆ. ಮುಂಬಯಿ [[ಭೂಗತ ಲೋಕ]] ಕೂಡ ನಗರವನ್ನು ಗಮನಿಸ ತೊಡಗಿದೆ [http://web.mid-day.com/metro/vashi/2005/july/113424.htm ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }},ಸಮೃದ್ಧವಾದ ಕೇಬಲ್ ಆಪರೇಟರ್‌ಗಳು,ಬಿಲ್ಡರ‍್ಗಳು,ಮತ್ತು ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಡೆವಲಪರುಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದ [[ಸುಲಿಗೆ|ಸುಲಿಗೆಯ]] ಕಡೆ ಗುರಿಯಿಟ್ಟಿದೆ. ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿನ ಅಪರಾಧಗಳು ಇದರ ದೊಡ್ಡಣ್ಣ ಮುಂಬಯಿಗಿಂತ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ [[ಅಹಮದಾಬಾದ್]] ಸರಣಿ ಸ್ಫೋಟದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಶಂಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ==ಕ್ರೀಡೆಗಳು== [[File:Dypatil std.jpg|thumb|ನೆರೂಲ್‍ನಲ್ಲಿನ ಡಿವೈ ಪಾಟೀಲ್ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ.]] [[ಕ್ರಿಕೆಟ್]] ನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿರುವ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿದೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ [[ನೆರೂಲ್]]‌ನಲ್ಲಿ [[ಡಿವೈ ಪಾಟೀಲ್ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣ]] ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಸ್ವಂತ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಮೈದಾನ ಹೊಂದಿದ್ದು ೩ ಐಪಿಎಲ್ ಟಿ-೨೦ ಮ್ಯಾಚುಗಳು ಮತ್ತು ಐಪಿಎಲ್ ಟಿ-೨೦ ಅಂತಿಮ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಕ್ಕೆ ಆತಿಥೇಯ ನೀಡಿತ್ತು. ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಕ್ರೀಡಾಂಗಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಇದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. [[ಪುಟ್ಬಾಲ್]] ಎರಡನೇಯ ಅತಿ ಜನಪ್ರಿಯ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿದ್ದು ಮಾನ್ಸೂನ್ ಸಯದದಲ್ಲಿ ಸಿಟಿ ಕ್ಲಬ್‌ಗಳು ಆಟವಾಡುತ್ತವೆ,ಆವಾಗ ಯಾವುದೇ ಹೊರಾಂಗಣ ಕ್ರೀಡೆಯನ್ನು ಆಡಲಾಗುುದಿಲ್ಲ. ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ [[ಫೀಫಾ ವಿಶ್ವ ಕಪ್|ಫೀಫಾ ವಿಶ್ವ ಕಪ್ಹೆಚ್ಚು]] ವಿಕ್ಷೀಸಿದ ಟಿವಿ ಘಟನೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡೆ, [[ಹಾಕಿ ಕ್ಷೇತ್ರ]],ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಅವನತಿಯತ್ತ ಸಾಗುತ್ತಿದೆ, ಕ್ರಿಕೆಟಿಗಿರುವ ಜನಪ್ರಿಯೆತೆ ಇದಕ್ಕಿಲ್ಲದಿರುವುದೆ,ಹಾಗಿದ್ದಾಗ್ಯೂ ಮುಂಬಯಿಯ ಹಲವಾರು ಆಟಗಾರರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿಯ ನೆರೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಲಂಪಿಕ್ ಗಾತ್ರದ ಈಜುಕೊಳ ಹೊಂದಿದೆ. ಸಿಡ್ಕೊ ನೆರೂಲ್ & ಕಾರ್ಘರ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೮ ಕುಳಿಯಿರುವ ಎರಡು ಗಾಲ್ಫ್ ಕೋರ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪವಿಟ್ಟಿದೆ. ಕಾರ್ಘರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡಾ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ೮೦ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಪಾರ್ಕ್ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪವಿಡಲಾಗಿದೆ. ೨೦೧೦ರ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಈ ಪಾರ್ಕ್ ಉದ್ಘಾಟನೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ [http://www.navimumbaiolympics.com ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಒಲಂಪಿಕ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090417061050/http://www.navimumbaiolympics.com/ |date=2009-04-17 }} ಜರುಗುತ್ತದೆ. ೨೦೦೮ರ ಒಲಂಪಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೨ ಒಳಗೊಂಡು ೩೫೦೦ ಕ್ಕಿಂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ವಾಶಿ ವೈಕಿಂಗ್ಸ್ ಗೆದ್ದರು ಮತ್ತು ನೆರುಲ್ ನಿಂಜಾಸ್ ಎರಡನೆಯವರಾಗಿ ಬಂದರು. ಒಲಂಪಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಇತರೆ ತಂಡಗಳು ಕೋಪರ್ ಕೈರನೆ ಕಿಂಗ್ಸ್,ಏರೀಲಿ ಏಸಸ್,ಪನ್ವೇಲ್ ಪೆಟ್ರಿಯಾಟ್ಸ್,ಬೆಲಾಪೂರ್ ಬ್ಲೆಜರ್ಸ್,ಕಾಲಂಬೋಲಿ ನಾಕ್‌ಔಟ್ಸ್,ಮತ್ತು ಕಾರ್ಘರ್ ನೈಟ್ಸ್. ==ಸೋದರ-ನಗರಗಳು== ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಹಲವಾರು [[ಸೋದರಿ ನಗರ|ಸೋದರಿ ನಗರಗಳನ್ನು]] ಹೊಂದಿದೆ: *{{flagicon|Venezuela}} [[ಕರಾಕಾಸ್]], [[ವೆನೆಜುವೆಲಾ]]. *{{flagicon|Colombia}} [[ಬೊಗೊಟಾ]], [[ಕೊಲಂಬಿಯಾ]] *{{flagicon|Romania}} [[ಕ್ಲುಜ್-ನಪೊಕಾ]], [[ರೋಮೆನಿಯಾ]] *{{flagicon|Syria}} [[ದಮಾಸ್ಕಸ್]], [[ಸಿರಿಯಾ]] *{{flagicon|Cuba}} [[ಹವಾನ್]], [[ಕ್ಯೂಬಾ]] *[59][[ಇಸ್ತಾನ್‌ಬುಲ್]], [[ಟರ್ಕಿ]] *[186] [[ಟೆಹ್ರಾನ್]]‌, [[ಇರಾನ್‌]] *{{flagicon|Indonesia}} [[ಜಕಾರ್ತಾ]], [[ಇಂಡೋನೆಶಿಯಾ]] *{{flagicon|Kuwait}} [[ಕುವೈತ್ ನಗರ]], [[ಕುವೈತ್]] ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== {{Commons category}} * {{wikivoyage|Navi Mumbai}} *[http://www.nmmconline.com ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160916011722/http://www.nmmconline.com/ |date=2016-09-16 }} *[http://www.nmmt.in ಎನ್‌ಎಂಎಂಟಿಯ ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ]{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} *[http://www.cidcoindia.com/ ಸಿಡ್ಕೊ - ನಗರ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನಿಗಮ] *[http://www.rightcar.com/used-car/valuation used car valuation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130628051807/http://www.rightcar.com/used-car/valuation |date=2013-06-28 }} ==ಆಕರಗಳು== {{Reflist}} {{Template group |title = Articles Related to Navi Mumbai |list = {{Navi Mumbai}} {{Mumbai topics}} {{Mumbai metropolitan area}} {{Maharashtra}} {{Nodes of Navi Mumbai}} {{Million-plus cities in India}} }} [[ವರ್ಗ:1904 ರ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿರುವ ನಗರಗಳು ಮತ್ತು ಪಟ್ಟಣಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮುಂಬಯಿ]] [[ವರ್ಗ:ಹೊಸ ಮುಂಬಯಿ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಯೋಜಿತ ನಗರಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಪಟ್ಟಣಗಳು]] 13jycwoo3aolj3t0mr7u33r9f7th9i7 0 28439 1306902 1304282 2025-06-19T04:16:01Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306902 wikitext text/x-wiki '''ಡಾ. ನೆಲ್ಲಿಕಟ್ಟೆ ಎಸ್.ಸಿದ್ದೇಶ್''' (ಮಾರ್ಚ್ ೦೪, ೧೯೭೨) ಕವಿಗಳು, ಅಂಕಣ ಬರಹಗಾರರು. ಸಂಶೋದಕರು, ವಿಮರ್ಶಕರು. ಕುವೆಂಪು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ [[ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ]]ರಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು [[ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ]] ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ [[ಬರಹ]], ಚಿಂತನೆ, ಸಂವಾದಗಳ ಮೂಲಕ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟವರು. [[ಕವನ]], [[ಕತೆ]], [[ಪ್ರಬಂಧ]], [[ಸಂಶೋಧನೆ]], [[ವಿಮರ್ಶೆ]] ಸಂಪಾದನೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಇವರು ಈಗಾಗಲೇ ಇಪ್ಪತ್ತಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕೃತಿಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. {{Infobox person | name = ಡಾ. ನೆಲ್ಲಿಕಟ್ಟೆ ಎಸ್.ಸಿದ್ದೇಶ್ | image = Nellikatte S Siddesh.jpg | birth_name = ನೆಲ್ಲಿಕಟ್ಟೆ ಎಸ್.ಸಿದ್ದೇಶ್ | birth_date = ೦೪ ಮಾರ್ಚ್ ೧೯೭೨ | birth_place = ನೆಲ್ಲಿಕಟ್ಟೆ ಗ್ರಾಮ, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ತಾಲ್ಲೂಕು. | nationality = ಭಾರತೀಯ | occupation = ಸಹ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು, ಕನ್ನಡ ವಿಭಾಗ, ಕುವೆಂಪು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ. ನಿರ್ದೇಶಕರು, ಡಾ.ಬಿ.ಆರ್.ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರ, ಕುವೆಂಪು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ }} == ಜನನ, ಜೀವನ == ನೆಲ್ಲಿಕಟ್ಟೆ ಎಸ್.ಸಿದ್ದೇಶ್ ಇವರು [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]] ತಾಲ್ಲೂಕು ಭರಮಸಾಗರ ಹೋಬಳಿ ನೆಲ್ಲಿಕಟ್ಟೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಮಾರಕ್ಕ-ಎಚ್.ಸಿದ್ದಪ್ಪ ದಂಪತಿಗಳ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದವರು. ಹುಟ್ಟೂರಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು, ಇಸಾಮುದ್ರ, ಕಾಲಗೆರೆ ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಮತ್ತು ಪ್ರೌಢಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು, ಬಿದರಕೆರೆಯಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪೂರ್ವ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು, ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಕಲಾ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿ ಏಳನೆ ರ‍್ಯಾಂಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಬಿ.ಎ.ಪದವಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ಶ್ರೀಶ್ರೀಶ್ರೀ ಶಿವಕುಮಾರ ಶಿವಾಚಾರ್ಯಸ್ವಾಮಿಗಳ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಚಿನ್ನದ ಪದಕದೊಂದಿಗೆ ಬಿ.ಇಡಿ. ಪದವಿಯನ್ನು, ಕುವೆಂಪು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೂರನೆ ರ‍್ಯಾಂಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಕನ್ನಡ ಎಂ.ಎ. ಪದವಿಯನ್ನು, `ಅಭಿನವಕಾಳಿದಾಸ ಬಸವಪ್ಪಶಾಸ್ತ್ರಿ : ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನ’ ಎಂಬ ಸಂಶೋಧನಾ ಮಹಾಪ್ರಬಂಧಕ್ಕೆ (ಪಿಎಚ್.ಡಿ.) ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿರುವರು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ದೆಸೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಇವರು ಉತ್ತಮ ಭಾಷಣಕಾರರಾಗಿದ್ದರು. [[ಕುವೆಂಪು|ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು]] [[ಅಂಬೇಡ್ಕರ್]] ವಿಚಾರಧಾರೆಗಳಿಂದ ಆಕರ್ಷಿತರಾಗಿದ್ದರು. == ಕೃತಿಗಳು[ಬದಲಾಯಿಸಿ] == === ಪಿ.ಎಚ್ ಡಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಬಂಧ === * ಅಭಿನವಕಾಳಿದಾಸ ಬಸವಪ್ಪ ಶಾಸ್ತ್ರಿ:ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನ, ೨೦೦೫ === ಕೃತಿಗಳು === # ಬಿಸಿಲು-ಮಳೆ, (೨೦೦೧, ೨೦೧೭) # ಸಾಹಿತಿ ಸಂಕುಲ, (೨೦೦೧) # ಛಲಬೇಕು ಶರಣಂಗೆ, (೨೦೦೨) # ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವಿಕಾಸ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ, (೨೦೦೭, ೨೦೧೭) # ಅಭಿನವಕಾಳಿದಾಸ ಬಸಪ್ಪ ಶಾಸ್ತ್ರಿ (೨೦೦೮, ೨೦೧೭) # ಸಿರಿಗನ್ನಡ ಜಾನಪದ, (೨೦೦೮) # ವೃಕ್ಷಮಾತೆ ಸಾಲುಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ್ಮ, (೨೦೦೯) # ಯುವಜನತೆ ಮತ್ತು ದುಶ್ಚಟಗಳು, (೨೦೧೦) # ಸಿರಿಗನ್ನಡ ಪ್ರಾಚೀನ ಕವಿಗಳು, (೨೦೧೦) # ಶ್ರೀ ಗುರು ಕರಿಬಸವೇಶ್ವರಜ್ಜಯ್ಯ ಸ್ವಾಮಿ ವಚನಾಮೃತ, (೨೦೧೩) # ಕನಕದಾಸರ ಲೋಕದೃಷ್ಟಿ, (೨೦೧೩) # ಸಂವೇದನೆ, (೨೦೧೪) # ಅಜಾತ, (೨೦೧೫) # ಶ್ರೀಗುರು, (೨೦೧೭) # ಮರ್ತ್ಯದ ವಿಸ್ಮಯ ಮಹದೇವಮ್ಮ, (೨೦೧೮) # ತನ್ನ ತಾನರಿದೆಡೆ, (೨೦೧೮) # ಅಂತರಂಗ-ಸಿ.ಡಿ, (೨೦೨೦) # ಜಗಳೂರು ತಾಲ್ಲೂಕು ಗೆಜೆಟಿಯರ್ ಇ, (೨೦೨೧) # ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮ, (೨೦೨೧) # ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಾಯಕಿ ಒನಕೆ ಓಬವ್ವ, (೨೦೨೨) # ಬುದ್ಧಕಟ್ಟ ಬಯಸಿದ ಸಮಾಜ, (೨೦೨೩) == ಸಂಶೋಧನಾ ಯೋಜನೆಗಳು == # ನೆಲ್ಲಿಕಟ್ಟೆ ಗ್ರಾಮ: ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಧ್ಯಯನ (ಕುವೆಂಪು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ) # ಛಲವಾದಿ ಜನಾಂಗ: ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಧ್ಯಯನ (ಯು.ಜಿ.ಸಿ) # ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಾತ್ಮ (ಕುವೆಂಪು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ) == ಗೌರವ, ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು == # ಮಹಾತ್ಮ ಜ್ಯೋತಿ ಬಾಪುಲೆ’ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಭಾರತೀಯ ದಲಿತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ, ದೆಹಲಿ (೨೦೧೦). # ‘ವೃಕ್ಷಮಾತೆ ಸಾಲು ಮರದ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ’ ಕೃತಿಗೆ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ದಲಿತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು, ಬೆಂಗಳೂರು (೨೦೧೦). # ಕರ್ನಾಟಕ ಜ್ಯೋತಿ ರಾಜ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಸರ್. ಎಂ.ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ (ರಿ) ಬೆಂಗಳೂರು (೨೦೨೨). # ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಸರ್. ಎಂ.ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ (ರಿ) ಬೆಂಗಳೂರು (೨೦೨೩). == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <ref>{{cite web |url=https://chitradurganews.com/golden-jubilee-award-to-dr-nellikatte-s-siddesh/ |title=Golden Jubilee Award to Dr. Nellikatte S. Siddesh |website=Chitradurga News |access-date=2024-11-20}}</ref> <ref>{{cite web |url=https://www.karnatakakahale.com/news/6644 |title=Golden Jubilee Award to Dr. Nellikatte S. Siddesh |website=Karnataka Kahale |access-date=2024-11-20}}</ref> <ref>{{cite web |url=https://suddione.com/ambedkar-is-aware-of-the-existence-of-this-world-dr-nellikatte-s-siddesh/ |title=Ambedkar is Aware of the Existence of This World – Dr. Nellikatte S. Siddesh |website=Suddi One |access-date=2024-11-20 |archive-date=2025-05-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250517051950/https://suddione.com/ambedkar-is-aware-of-the-existence-of-this-world-dr-nellikatte-s-siddesh/ |url-status=dead }}</ref> {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಕವಿಗಳು]] mpmeq20hozxap2nhz7ml4z4d67km1tg 0 28609 1306886 1300041 2025-06-19T00:13:47Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306886 wikitext text/x-wiki {{about|the river}} {{Geobox|River <!-- &hearts Heading *** --> | name = | other_name = Donau | other_name1 = Dunaj | other_name2 = Dunărea | other_name3 = Donava | other_name4 = Duna | other_name5 = Dunav | other_name6 = Tuna | other_name7 = Дуна́й (Dunay) | other_name8 = Дунав | category = <!-- *** Image *** --> | image = Iron Gate Danube.jpg | image_caption = The [[Iron Gate (Danube)|Iron Gate]], on the Serbian-Romanian border ([[Iron Gate natural park]] and [[Đerdap national park]]) <!-- *** Name *** --> | etymology = | nickname = <!-- *** Country etc. *** --> | country = Germany | country1 = Austria | country2 = Slovakia | country3 = Hungary | country4 = Croatia | country5 = Serbia | country6 = Bulgaria | country7 = Moldova | country8 = Ukraine | country9 = Romania | state = | region = | district = | commune = | municipality = <!-- *** Family *** --> | parent = | tributary_left = | tributary_right = | tributary_right1 = [[ಚಿತ್ರ:Iron Gate Danube.jpg|thumb|The [[Iron Gate (Danube)|Iron Gate]], on the Romanian–Serbian border]] | city = Ulm | city1 = Ingolstadt | city2 = Regensburg | city3 = Linz | city4 = Vienna | city5 = Bratislava | city6 = Győr | city7 = Budapest | city8 = Novi Sad | city9 = Belgrade | city10 = Drobeta Turnu-Severin | city11 = Rousse | city12 = Brăila | city13 = Galaţi | city14 = Tulcea | city15 = Izmail | landmark = <!-- *** Locations *** --> | source = [[Breg (river)|Breg]] | source_location = [[Furtwangen|Martinskapelle]] | source_region = [[Black Forest]] | source_country = [[ಜರ್ಮನಿ]] | source_length = 49 | source_length_unit = km | source_elevation = 1078 | source_lat_d = 48 | source_lat_m = 05 | source_lat_s = 44 | source_lat_NS = N | source_long_d = 08 | source_long_m = 09 | source_long_s = 18 | source_long_EW = E | source1 = [[Brigach]] | source1_location = [[St. Georgen]], [[Black Forest]] | source1_country = Germany | source1_length = 43 | source1_length_unit = km | source1_elevation = 940 | source1_lat_d = 48 | source1_lat_m = 06 | source1_lat_s = 24 | source1_lat_NS = N | source1_long_d = 08 | source1_long_m = 16 | source1_long_s = 51 | source1_long_EW = E | source_confluence_location = [[Donaueschingen]] | source_confluence_lat_d = 47 | source_confluence_lat_m = 57 | source_confluence_lat_s = 03 | source_confluence_lat_NS = N | source_confluence_long_d = 08 | source_confluence_long_m = 31 | source_confluence_long_s = 13 | source_confluence_long_EW = E | mouth = Danube Delta | mouth_country = Romania | mouth_country1 = Bulgaria | mouth_elevation = | mouth_lat_d = 45| mouth_lat_m = 13| mouth_lat_s =3 | mouth_lat_NS =N | mouth_long_d = 29| mouth_long_m = 45| mouth_long_s = 41| mouth_long_EW =E <!-- *** Dimensions *** --> | length = 2860 | width = | depth = | watershed = 817000 | discharge = 6500 | discharge_location = before [[Danube Delta|delta]] | discharge1_average = 580 | discharge1_note = <br />30 km before town | discharge1_location = Passau | discharge2_average = 1900 | discharge2_location = Vienna | discharge3_average = 2350 | discharge3_location = Budapest | discharge4_average = 4000 | discharge4_location = Belgrade <!-- *** Free fields *** --> | free = <!-- *** Maps *** --> | map = Danube basin.png | map_caption = Map of Danube River | map_locator = <!-- *** Websites *** --> | commons = | statistics = | website = <!-- *** Footnotes *** --> | footnotes = <!-- Processed by Geoboxer 3.0 on 2007-11-11T20:13:11+01:00 --> }} '''ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌''' ({{IPA-en|ˈdænjuːb}} {{respell|DAN|ewb}}) ಎಂಬುದು ವೋಲ್ಗಾ ನಂತರದ [[ಯುರೋಪ್|ಯುರೋಪ್‌‌‌‌]]ನ ಎರಡನೇ ಅತಿ ಉದ್ದದ ನದಿಯಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜಲಮಾರ್ಗವಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ಸಣ್ಣದಾಗಿರುವ ಬ್ರಿಗ್ಯಾಚ್‌ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಗ್‌‌ ಎಂಬ ನದಿಗಳಾಗಿ [[ಜರ್ಮನಿ]]ಯಲ್ಲಿನ ಕಪ್ಪು ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟುವ ಈ ನದಿಯು ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಡೊನೌಸ್ಕಿಂಜೆನ್‌ ಎಂಬ ಜರ್ಮನ್‌ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿ ಆ ಪುಟ್ಟ ನದಿಗಳು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅದಾದ ನಂತರ ಈ ನದಿಯು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಎಂದು ಕರೆಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಸುಮಾರು ೨೮೫೦ ಕಿ.ಮೀ.ಗಳಷ್ಟಿರುವ (೧೭೭೧ ಮೈಲುಗಳು) ಒಂದು ಅಂತರದವರೆಗೆ ಆಗ್ನೇಯದ ಕಡೆಗೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ; [[ರೊಮಾನಿಯ|ರೊಮೇನಿಯಾ]] ಮತ್ತು [[ಯುಕ್ರೇನ್|ಉಕ್ರೇನ್‌‌‌‌]]ನಲ್ಲಿರುವ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದೀ ಮುಖಜ ಭೂಮಿಯ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರದೊಳಗೆ ಈ ನದಿಯು ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ಯುರೋಪಿನ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದ ನಾಲ್ಕು ರಾಜಧಾನಿಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ದೀರ್ಘಕಾಲದಿಂದ ಇರುವ [[ರೋಮನ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ|ರೋಮನ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ]]ದ ಸೀಮಾರೇಖೆಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದೆಂಬಂತೆ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಈ ನದಿಯು ಈ ಹತ್ತು ದೇಶಗಳ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಅವುಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ: [[ಜರ್ಮನಿ]] (೭.೫%), [[ಆಸ್ಟ್ರಿಯ|ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ]] (೧೦.೩%), ಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾ (೫.೮%), ಹಂಗರಿ (೧೧.೭%), [[ಕ್ರೊಯೆಶಿಯ|ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ]] (೪.೫%), ಸರ್ಬಿಯಾ (೧೦.೩%), [[ಬಲ್ಗೇರಿಯ|ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ]] (೫.೨%), [[ಮಾಲ್ಡೋವ|ಮಾಲ್ಡೋವಾ]] (೧.೬%), [[ಯುಕ್ರೇನ್|ಉಕ್ರೇನ್‌]] (೩.೮%) ಮತ್ತು [[ರೊಮಾನಿಯ|ರೊಮೇನಿಯಾ]] (೨೮.೯%). (ಇಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿರುವ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣಗಳು, ಒಟ್ಟು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿಯ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತವೆ.<ref name="icpdr"> {{cite web|url=http://www.icpdr.org/icpdr-pages/countries.htm|title=Countries of the Danube River Basin|publisher=International Commission for the protection of the Danube River|accessdate=2010-11-13}}</ref>) == ಹೆಸರು == ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು [[ಲ್ಯಾಟಿನ್|ಲ್ಯಾಟಿನ್‌]] ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ {{lang|la|Danubius, Danuvius, Ister}} ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ Ίστρος (''ಇಸ್ಟ್ರೋಸ್‌'' ) ಎಂಬುದಾಗಿಯೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು. ಡೇಸಿಯಾದ/ಥ್ರೇಸಿಯಾದ ಹೆಸರು ಹೀಗಿತ್ತು: Τάναις/''ಡೊನ್ಯಾರಿಸ್‌'' / ''ಡೊನ್ಯಾರಿಸ್‌'' (ಮೇಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌) ಮತ್ತು ''ಇಸ್ಟ್ರೋಸ್‌'' (ಕೆಳಗಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌).<ref name="KatiicRadislav">‌ಕ್ಯಾಟಿಸಿಕ್', ರೇಡಿಸ್ಲಾವ್‌. ''ಏನ್ಷಿಯಂಟ್‌ ಲಾಂಗ್ವೇಜಸ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಬಾಲ್ಕನ್ಸ್‌, ಪಾರ್ಟ್‌ ಒನ್‌‌''. ಪ್ಯಾರಿಸ್‌: ಮೌಟನ್‌, ೧೯೭೬: ೧೪೪.</ref> ''ಡ್ಯಾನುವಿಯಸ್‌'' ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಕೆಲ್ಟಿಕ್‌ ಭಾಷೆಯಿಂದ (ಪ್ರಾಚೀನ ಗಾಲ್‌ ಭಾಷೆಯಿಂದ) ಪ್ರಾಯಶಃ ಎರವಲು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ, ಅಥವಾ ಇರಾನಿನ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಪಡೆದಿರುವ ಸಂಭಾವ್ಯತೆಯಿದೆ. ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ "ನದಿ"ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಒಂದು ಶಬ್ದವಾದ ''*ಡಾನ್ಯು'' ಎಂಬ ಒಂದು ಇಂಡೋ-ಐರೋಪ್ಯ ಪದದಿಂದ ಜನ್ಯವಾದ ನದಿಯ ಹಲವು ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹೆಸರು ಒಂದೆನಿಸಿದೆಯಾದರೂ, ಇದು ಸಂಭವನೀಯವಾಗಿ ಆದಿಯುಗದ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಒಂದು ನದಿಯ ಹೆಸರೂ ಆಗಿರಬಹುದಾಗಿದೆ; ಹಾಗೂ ಇದು ಒಂದು ನದಿ ದೇವತೆಯ (ನೋಡಿ: ದಾನು (ಅಸುರ)) ಹೆಸರಾಗಿರಲೂ ಸಾಧ್ಯವಿದ್ದು, ಕ್ಷಿಪ್ರ, ರಭಸ, ಶಿಸ್ತಿಲ್ಲದೆ ಹರಿಯುವುದು/ಓಡುವುದು ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಕೊಡುವ ''*ಡಾ'' ಎಂಬ ಧಾತುವಿನಿಂದ ಪ್ರಾಯಶಃ ಅದು ಜನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನದಿಯ ಇತರ ಹೆಸರುಗಳಲ್ಲಿ ಡಾನ್‌, ಡೊನೆಟ್ಸ್‌, ಡ್ನೀಪರ್‌ ಮತ್ತು ಡ್ನೀಸ್ಟರ್‌ ಮೊದಲಾದವು ಸೇರಿವೆ. ''ಡಾನಾಪ್ರಿಸ್‌'' ಮತ್ತು ''ಡಾನಾಸ್ಟಿಯಸ್‌'' ಎಂಬುದರಿಂದ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುವ ಡ್ನೀಪರ್‌ ಮತ್ತು ಡ್ನೀಸ್ಟರ್ ಹೆಸರುಗಳು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಸಿದಿಯಾದ ಇರಾನಿನ ಭಾಷೆಯ ''*ಡಾನ್ಯು ಅಪರಾ'' "ಹಿಂಭಾಗದ ನದಿ" ಮತ್ತು ''*ಡಾನ್ಯು ನಾಜ್‌ಡ್ಯಾ-'' "ಮುಂಭಾಗದ ನದಿ" ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಧ್ವನಿಸುತ್ತವೆ.<ref> ‌ಜೂಲಿಯಸ್ ಪೊಕೊರ್ನಿ (೧೯೫೯): ''ಡಾ-'' "ಫ್ಲೂಯಿಡ್‌, ಟು ಫ್ಲೋ", ''ಡಾನ್ಯು-'' ಎಫ್‌. "ರಿವರ್‌"; ಮ್ಯಾಲರಿ, J.P. ಮತ್ತು D.Q. ಆಡಮ್ಸ್‌. ''ದಿ ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ ಆಫ್‌ ಇಂಡೋ-ಯುರೋಪಿಯನ್‌ ಕಲ್ಚರ್‌‌''. ಲಂಡನ್‌‌: ಫಿಟ್ಜ್‌ರಾಯ್‌ ಅಂಡ್‌ ಡಿಯರ್‌ಬಾರ್ನ್‌, ೧೯೯೭: ೪೮೬.</ref> ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕ್‌ ಭಾಷೆಯ ''ಇಸ್ಟ್ರೋಸ್‌'' ಎಂಬುದು ಥ್ರೇಸಿಯಾದ/ಡೇಸಿಯಾದ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಪಡೆಯಲಾದ ಒಂದು ಎರವಲು ಆಗಿದ್ದು, ಇದು "ಬಲವಾದ, ಚುರುಕಾದ" ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಇದು "ಚುರುಕಾದ" ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ [[ಸಂಸ್ಕೃತ]]ದ ''ಇಸ್‌.ಇರಾಸ್‌'' ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿದೆ.<ref name="KatiicRadislav"/> ನಾರ್ಮನರು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ ಮೇಲೆ ವಿಜಯವನ್ನು‌ ಸಾಧಿಸಿದಾಗಿನಿಂದ, ''ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌'' ಎಂಬ ಫ್ರೆಂಚ್‌ ಪದವನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯು ಬಳಸಿಕೊಂಡುಬಂದಿದೆ. ಈ ನದಿಯು ಹರಿಯುವ ಆಧುನಿಕ ದೇಶಗಳ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ, ಈ ಹೆಸರು ಈ ರೀತಿಯಿದೆ: *{{lang-hr|Dunav}} *{{lang-bg|''Дунав''}} (ಲಿಪ್ಯಂತರಗೊಳಿಸಲಾದ ರೂಪ: ''ಡ್ಯೂನಾವ್‌'' ) *{{lang-de|Donau}} *{{lang-hu|Duna}} *{{lang-ro|Dunărea}} *{{lang-sr|''Дунав''}}{{lang|sr-Latn|''Dunav''}} *{{lang-sk|Dunaj}} *{{lang-uk|''Дунай''}} (ಲಿಪ್ಯಂತರಗೊಳಿಸಲಾದ ರೂಪ: ''ಡ್ಯೂನಾಯ್‌'' ) == ಭೌಗೋಳಿಕತೆ == [[ಚಿತ್ರ:The Danube Spills into the Black Sea.jpg|thumb|ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬಂದು ಸೇರುವ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಹೊರಹರಿವುಗಳು.]] === ಕಾಲುವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿ === ಮೇಲೆ ನಮೂದಿಸಲಾಗಿರುವ ಗಡಿಯಾಗಿರುವ ದೇಶಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಕಾಲುವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿಯು ಇನ್ನೂ ಎಂಟು ದೇಶಗಳ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಅದರ ವಿವರ ಹೀಗಿದೆ: [[ಬೊಸ್ನಿಯ ಮತ್ತು ಹೆರ್ಜೆಗೊವಿನ|ಬೋಸ್ನಿಯಾ ಮತ್ತು ಹರ್ಜೆಗೋವಿನಾ]] (೪.೮%), [[ಜೆಕ್ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಝೆಕ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ]] (೨.೫%), ಸ್ಲೊವೇನಿಯಾ (೨.೨%), [[ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲ್ಯಾಂಡ್|ಸ್ವಿಜರ್ಲೆಂಡ್‌]] (೦.೩೨%), [[ಇಟಲಿ]] (೦.೧೫%), [[ಪೋಲೆಂಡ್|ಪೋಲೆಂಡ್‌]] (೦.೦೯%), [[ಮ್ಯಾಸೆಡೊನಿಯ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಗಣರಾಜ್ಯ of ಮೆಸಿಡೋನಿಯಾ]] (೦.೦೩%) ಮತ್ತು [[ಅಲ್ಬೇನಿಯ|ಆಲ್ಬೇನಿಯಾ]] (೦.೦೩%).<ref name="icpdr"/> ಕಾಲುವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿಯ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಬಿಂದುವು ಇಟಲಿ–ಸ್ವಿಜರ್ಲೆಂಡ್‌ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ''ಪಿಜ್‌ ಬೆರ್ನಿನಾ'' ಶೃಂಗವಾಗಿದ್ದು, ಇದು {{convert|4049|m}}ನಷ್ಟಿದೆ. === ಉಪನದಿಗಳು === {{Main|List of tributaries of the Danube}} ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ನ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವು ಇತರ ಅನೇಕ ದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಡಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಅನೇಕ ಉಪನದಿಗಳು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಬಲದಿಂದ ಪ್ರಮುಖ ನದಿಗಳೆನಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಚಪ್ಪಟೆತಳದ ಸರಕುದೋಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ತೇಲು-ಆಳದ ಇತರ ದೋಣಿಗಳ ನೆರವಿನಿಂದ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ನೌಕಾಯಾನ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇದರ ಉಗಮಸ್ಥಾನದಿಂದ ಮೊದಲ್ಗೊಂಡು ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬಂದು ಸೇರುವ ಇದರ ಹೊರದಾರಿಯವರೆಗೆ ಇದು ಹೊಂದಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಉಪನದಿಗಳು (ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ) ಹೀಗಿವೆ: {| width="590px" | width="45%" | # ‌‌‌‌ಇಲ್ಲರ್ ([[ಉಲ್ಮ್‌‌‌]]ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ) # ಲೆಕ್‌ # ‌ನ್ಯಾಬ್ (ರೆಗೆನ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್‌‌‌‌‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ) # ರೆಗೆನ್‌‌ (ರೆಗೆನ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ) # ಇಸಾರ್‌‌ # ಇನ್‌‌ (ಪಸ್ಸಾವುವಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ) # ಎನ್ಸ್‌‌ # ಮೊರಾವಾ (ಡೆವಿನ್‌ ಕೋಟೆಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ) # ಲೀಥಾ # ‌ವಾಹ್ (ಕೊಮಾರ್ನೊದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ) # ಹ್ರಾನ್‌ # ಐಪೆಲ್‌' # ಸಿಯೋ # ಡ್ರಾವಾ # ವೂಕಾ (ವುಕೋವರ್‌‌‌‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ) | width="೪೫%" | ೧೫. ಟಿಸ್‌ಜಾ<br />೧೬. ಸಾವಾ (ಬೆಲ್‌ಗ್ರೇಡ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ)<br />೧೭. ‌ಟಿಮಿಸ್ (ಪ್ಯಾನ್‌ಸೆವೊನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ)<br />೧೮. ಗ್ರೇಟ್‌ ಮೊರಾವಾ<br />೧೯. ಕ್ಯಾರಾಸ್‌<br />೨೦. ಜಿಯು (ಬೆಚೆಟ್‌‌‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ)<br />೨೧. ಇಸ್ಕಾರ್‌<br />೨೨. ‌‌ಓಲ್ಟ್ (ಟರ್ನು ಮ್ಯಾಗ್ಯುರೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ)<br />೨೩. ಒಸಾಮ್‌<br />೨೪. ಯಂತ್ರಾ<br />೨೫. ವೆಡಿಯಾ<br />೨೬. ‌ಆರ್ಜಸ್ (ಓಲ್ಟೆನಿಟಾದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ)<br />೨೭. ಇಯಲೊಮಿಟಾ<br />೨೮. ‌ಸೈರೆಟ್ (ಗ್ಯಾಲಟಿ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ)<br />೨೯. ‌ಪ್ರೂಟ್ (ಗ್ಯಾಲಟಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತದೆ) |} === ನಗರಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Donaueschingen Donauzusammenfluss 20080714.jpg|thumb|ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯ ಹುಟ್ಟುವಿಕೆ.ಜರ್ಮನಿಯ ಡೊನೌಸ್ಕಿಂಜೆನ್ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಎರಡು ಸಣ್ಣ ನದಿಗಳು (ಬ್ರೆಗ್‌‌ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಗ್ಯಾಚ್‌) ಸಂಗಮಿಸುವ ತಾಣ.ಡೊನೌಜುಸಾಮ್ಮೆನ್‌ಫ್ಲಸ್ ಎಂಬುದು ಈ ಸ್ಥಳದ ಜರ್ಮನ್‌ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದು, "ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಸಂಗಮ" ಎಂಬ ಅರ್ಥವನ್ನು ಅದು ನೀಡುತ್ತದೆ.]] [[ಚಿತ್ರ:Ulm2-midsize.jpg|thumb|ನೈಋತ್ಯದೆಡೆಗೆ ನೋಡುತ್ತಿರುವ ಉಲ್ಮ್‌ ಮಿನ್‌ಸ್ಟರ್‌ನ ಎತ್ತರವಾದ ಚೂಪುಗೋಪುರದಿಂದ ಕಂಡಂತೆ ಉಲ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌.]] [[ಚಿತ್ರ:Passau aerial view 1.jpg|thumb|ಪಸ್ಸಾವು ಎಂಬಲ್ಲಿನ ಇನ್‌‌ (ಎಡಭಾಗ), ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ (ಮಧ್ಯಭಾಗ), ಮತ್ತು ಇಲ್ಜ್‌ (ಬಲಭಾಗ) ನದಿಗಳ ಸಂಗಮ.]] [[ಚಿತ್ರ:Danube in Linz.jpg|thumb|ಲಿಂಜ್‌ನಲ್ಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌.]] [[ಚಿತ್ರ:DonauknieVisegrad.jpg|thumb|'ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಬೆಂಡ್‌' ಎಂಬುದು ಹಂಗರಿಯಲ್ಲಿ ವೈಸರ್‌ಗ್ರಾಡ್ ನಗರದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯ ಒಂದು ತಿರುವಾಗಿದೆ.ಡಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಆಚೆಯ ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಪರ್ವತಗಳು ಎಡದಂಡೆಯ ಮೇಲಿದ್ದರೆ, ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಪರ್ವತಗಳು ಬಲದಂಡೆಯ ಮೇಲಿವೆ.]] [[ಚಿತ್ರ:Budapest from Danube river.JPG|thumb|ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಮೇಲಿನ ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್‌‌]] [[ಚಿತ್ರ:Dunave, Dunave.JPG|thumb|ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಮೇಲಿನ ಐಲೋಕ್‌ ಕೋಟೆ.]] [[ಚಿತ್ರ:Danube Landscape near Regensburg.JPG|thumb|ಆಲ್‌ಬ್ರೆಕ್ಟ್‌ ಆಲ್ಟ್‌ಡಾರ್ಫರ್‌‌ ಚಿತ್ರಿಸಿರುವಂತೆ, 16ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ರೆಗೆನ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್ ಸಮೀಪವಿದ್ದ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಭೂದೃಶ್ಯ.]] ಈ ಕೆಳಕಂಡ ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ನಗರಗಳ ಮೂಲಕ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಹರಿಯುತ್ತದೆ (ಉಗಮಸ್ಥಾನದಿಂದ ನದಿಯ ಮುಖದವರೆಗಿನ ಅನುಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ): *[[ಜರ್ಮನಿ]] **ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿನ ಡೊನೌಸ್ಕಿಂಜೆನ್‌ – ಬ್ರಿಗ್ಯಾಚ್‌ ಮತ್ತು ಬ್ರೆಗ್‌‌ ನದಿಗಳು ಸೇರಿಕೊಂಡು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತವೆ **ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿನ ‌ಟಟ್ಲಿಂಜೆನ್ **‌ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿನ ಸಿಗ್ಮಾರಿಂಜೆನ್ **ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿನ ‌ರೀಡ್ಲಿಂಜೆನ್ **ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮಂಡರ್ಕಿಂಜೆನ್‌ **ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿನ ‌ಎಥಿಂಜೆನ್ **ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿನ ಉಲ್ಮ್‌ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ನೆಯು-ಉಲ್ಮ್‌ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ‌ಗುಂಜ್‌ಬರ್ಗ್ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ‌ಡೋನೌವರ್ತ್ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ‌ನೆಯುಬರ್ಗ್ ಆನ್‌ ಡೆರ್‌ ಡೋನೌ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ‌ಇಂಗ್ಲೋಸ್ಟಾಟ್ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ‌ಕೆಲ್‌ಹೀಮ್ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ರೆಗೆನ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್‌ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ‌ಸ್ಟ್ರೌಬಿಂಗ್ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ‌ಡೆಗ್ಗೆನ್‌ಡಾರ್ಫ್ **ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಪಸ್ಸಾವು *[[ಆಸ್ಟ್ರಿಯ|ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ]] **ಮೇಲಿನ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ‌ಲಿಂಜ್ **ಕೆಳಗಿನ ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್ ದಂಡೆಯ ಮೇಲಿನ ‌‌ಕ್ರೆಮ್ಸ್ **'''[[ವಿಯೆನ್ನ|ವಿಯೆನ್ನಾ]]''' – ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ರಾಜಧಾನಿ; ಇಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಪ್ರವಾಹ ಮೈದಾನವನ್ನು ''ಲೊಬಾವು'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಮುಖ್ಯ ಹರಿವಿನಿಂದ ಆಚೆಗೆ ''ಇನ್ನೆರೆ ಸ್ಟಾಟ್‌'' ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ (ಇದು ಡಾನೌಕನಾಲ್‌ – 'ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಕಾಲುವೆ'ಯಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ). *ಸ್ಲೊವಾಕಿಯಾ **'''ಬ್ರಾಟಿಸ್ಲಾವಾ''' – ಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾದ ರಾಜಧಾನಿ **ಕೊಮಾರ್ನೊ **ಸ್ಟೂರೊವೊ *ಹಂಗರಿ **ಗೈಯೋರ್‌ **ಕೋಮಾರೊಮ್‌ **‌ಎಸ್ಜ್‌ಟರ್‌ಗಾಮ್ [[ಚಿತ್ರ:Basilica of Esztergom.jpg|thumb|ಹಂಗರಿಯಲ್ಲಿನ ಎಸ್ಜ್‌ಟರ್‌ಗಾಮ್‌]] **ವೈಸರ್‌ಗ್ರಾಡ್‌ **ವಾಕ್‌ **ಜೆಂಟೆಂಡ್ರೆ **‌‌'''[[ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್]]''' – ಹಂಗರಿಯ ರಾಜಧಾನಿ **ಜಾಝಾಲೊಂಬಾಟ್ಟಾ **ರಾಕೆವೆ **ಡ್ಯೂನೌಜ್‌ವ್ಯಾರೋಸ್‌ **ಪಾಕ್ಸ್‌‌ **ಕ್ಯಾಲೊಕ್ಸಾ **ಬಾಜಾ **ಮೊಹ್ಯಾಕ್ಸ್‌ *[[ಕ್ರೊಯೆಶಿಯ|ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ]] **ವುಕೋವರ್‌ **ಐಲೋಕ್‌ *ಸರ್ಬಿಯಾ **ಅಪ್ಯಾಟಿನ್‌ **ಬ್ಯಾಕಾ ಪಲಂಕಾ **ಫುಟೋಗ್‌ **ವೆಟರ್ನಿಕ್‌ **ನೊವಿ ಸ್ಯಾಡ್‌ **ಸ್ರೆಮ್ಸ್‌ಕಿ ಕಾರ್ಲೋವ್ಸಿ **ಝೆಮುನ್‌ **'''ಬೆಲ್‌ಗ್ರೇಡ್‌''' – ಸರ್ಬಿಯಾದ ರಾಜಧಾನಿ **ಪ್ಯಾನ್‌ಸೆವೊ **ಸ್ಮೆಡೆರೆವೊ **ವೆಲಿಕೊ ಗ್ರಾಡಿಸ್ಟೆ **ಗೊಲುಬ್ಯಾಕ್‌ **ಡಾಂಜಿ ಮಿಲಾನೋವಾಕ್‌ **ಕ್ಲಡೊವೊ *[[ಬಲ್ಗೇರಿಯ|ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ]][[ಚಿತ್ರ:Nikopol-danube.jpg|thumb|ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ನಿಕೊಪೊಲ್ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಕಂಡಂತೆ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌]] **ವಿಡಿನ್‌ **ಲೊಮ್‌‌ **ಕೊಜ್ಲೊಡುಯ್‌ **ಒರ್ಯಹೊವೊ **ನಿಕೊಪೊಲ್‌ **ಬೆಲೆನೆ **ಸ್ವಿಷ್ಟೊವ್‌ **ರೂಸ್‌ **ಟಟ್ರಕಾನ್‌ **ಸಿಲಿಸ್ಟ್ರಾ *[[ಮಾಲ್ಡೋವ|ಮಾಲ್ಡೋವಾ]] **ಗಿಯುರ್‌ಗಿಯುಲೆಸ್ಟಿ *[[ಯುಕ್ರೇನ್|ಉಕ್ರೇನ್]] **ರೇನಿ **ಇಜ್ಮೇಲ್‌ **ಕಿಲಿಯಾ **ವೈಲ್‌ಕೋವ್‌ *[[ರೊಮಾನಿಯ|ರೊಮೇನಿಯಾ]][[ಚಿತ್ರ:Cazaresulinaoras2.jpg|thumb|ರೊಮೇನಿಯಾದ ಸಲಿನಾದಲ್ಲಿ ಕಂಡಂತೆ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌]] **ಮಾಲ್ಡೋವಾ ನೌವಾ **ಒರ್ಸೊವಾ **ಡ್ರೊಬೆಟಾ-ಟರ್ನು ಸೆವರಿನ್‌ **ಕ್ಯಾಲಫಾಟ್‌ **ಬೆಚೆಟ್‌ **ಡಾಬುಲೆನಿ **ಕೊರಾಬಿಯಾ **ಟರ್ನು ಮ್ಯಾಗ್ಯುರೆಲೆ **ಝಿಮ್ನಿಷಿಯಾ **ಗಿಯುರ್ಗಿಯು **ಓಲ್ಟೆನಿಟಾ **ಕ್ಯಾಲಾರಸಿ **ಫೆಟೆಸ್ಟಿ **ಸೆರ್ನವೊಡಾ **ಹಾರ್ಸೋವಾ **ಬ್ರೇಲಿಯಾ **ಗ್ಯಾಲಟಿ – ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ದಂಡೆಯ ಮೇಲಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರೇವುಪಟ್ಟಣ **ಇಸಾಸಿಯಾ **ಟಲ್ಸಿಯಾ **ಸಲಿನಾ – ಇದು ಈ ನದಿಯು ಹರಿಯುವ ಕೊನೆಯ ನಗರವಾಗಿದೆ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿನ ಬೇರಾವುದೇ ನದಿಗಿಂತ ಮಿಗಿಲಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ರಾಜಧಾನಿ ನಗರಗಳ ಮೂಲಕ (ದಪ್ಪಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿರುವಂಥದ್ದು) ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾದಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯ ಜಲವಿಜ್ಞಾನದ ಮಾಪನ-ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಬಟಿನಾ, ದಾಲ್ಜಿ, ವುಕೋವರ್‌ ಮತ್ತು ಐಲೋಕ್‌‌‌‌ಗಳಲ್ಲಿ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web | url = http://hidro.hr/hidro_e.php?id=hidro&param=Podaci_e | title = Daily hydrological report | publisher = [[State Hydrometeorological Bureau of the Republic of Croatia]] | accessdate = ೨೦೧೦-೦೯-೦೯ | archive-date = 30 ಮೇ 2010 | archive-url = https://web.archive.org/web/20100530062812/http://hidro.hr/hidro_e.php?id=hidro&param=Podaci_e | url-status = dead }}</ref> === ದ್ವೀಪಗಳು === {{See|List of islands in the Danube}} *ಅದಾ ಕಾಲೆಹ್‌ *ಬಾಲ್ಟಾ ಲ್ಯಾಲೋಮಿಟೇ *ಬೆಲೆನೆ ದ್ವೀಪ *ಸೆಸ್ಪೆಲ್‌ ದ್ವೀಪ *ಡಾನೌಯಿನ್ಸೆಲ್‌ *ಮಹಾನ್‌ ಬ್ರೇಲಿಯಾ ದ್ವೀಪ *ಮಹಾನ್‌ ಯುದ್ಧ ದ್ವೀಪ *ವುಕೋವರ್‌ ದ್ವೀಪ *ಸಾರೆನ್‌ಗ್ರಾಡ್‌ ದ್ವೀಪ *ಕೊಜ್ಲೊಡುಯ್‌ ದ್ವೀಪ *ಮಾರ್ಗರೆಟ್‌ ದ್ವೀಪ *ಒಸ್ಟ್ರೊವಲ್‌ ಸಿಯೊಕಾನೆಸ್ಟಿ *ಒಸ್ಟ್ರೊವಲ್‌ ಮೇರ್‌‌, ಇಸ್ಲಾಜ್‌ *ಒಸ್ಟ್ರವೊ (ಕೊಸ್ಟೊಲ್ಯಾಕ್‌) *ರಿಬಾರ್ಸ್‌ಕೊ ಒಸ್ಟ್ರವೊ, ನೊವಿ ಸ್ಯಾಡ್‌ *ವಾರ್ಡಿಮ್‌ ದ್ವೀಪ *ಝಿಟ್ನಿ ಒಸ್ಟ್ರೊವ್‌ === ವಿಭಾಗೀಕರಣ === *ಮೇಲಿನ ವಿಭಾಗ: ಚಿಲುಮೆಯಿಂದ ಡೆವಿನ್‌ ಗೇಟ್‌‌‌‌ವರೆಗಿನ ಭಾಗ. ಪಸ್ಸಾವುವಿನ ತನಕವೂ ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣದ ಒಂದು ಪರ್ವತ ನದಿಯಾಗಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ತನ್ನ ತನವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬರುವ ತನಕ ನದಿಯ ತಳಭಾಗದ ಸರಾಸರಿ ಇಳುಕಲು ೦.೦೦೧೨%ನಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಪಸ್ಸಾವುವಿನಿಂದ ಡೆವಿನ್‌ ಗೇಟ್‌ವರೆಗಿನ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಇಳುಕಲು ಪ್ರಮಾಣವು ೦.೦೦೦೬%ನಷ್ಟು ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. *ಮಧ್ಯದ ವಿಭಾಗ: ಡೆವಿನ್‌ ಗೇಟ್‌‌‌‌ನಿಂದ ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌‌‌‌ವರೆಗಿನ ಭಾಗ. ನದೀಪಾತ್ರವು ಅಗಲವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಳಭಾಗದ ಸರಾಸರಿ ಇಳುಕಲು ಕೇವಲ ೦.೦೦೦೦೬%ನಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಮುಟ್ಟುತ್ತದೆ. *ಕೆಳಗಿನ ವಿಭಾಗ: ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ನಿಂದ ಸಲಿನಾದವರೆಗಿನ ಭಾಗ; ಇಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ಇಳುಕಲು ಕೇವಲ ೦.೦೦೦೦೩%ನಷ್ಟಿರುತ್ತದೆ. == ಆಧುನಿಕ ಜಲಯಾನ == [[ಚಿತ್ರ:Parliament Budapest Hungary.jpg|thumb|ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್‌‌ನಲ್ಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌]] [[ಚಿತ್ರ:Freight-ship-danube-320x240.ogg|ವಿಯೆನ್ನಾ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯಲ್ಲಿ ನಿಂತಿರುವ ಸರಕು ಸಾಗಣೆ ಹಡಗು]] ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರದಿಂದ [[ರೊಮಾನಿಯ|ರೊಮೇನಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿನ ಬ್ರೇಲಿಯಾವರೆಗಿನ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿನ ಸಾಗರದ ಹಡಗುಗಳ ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಜರ್ಮನಿಯ ಬವೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಕೆಲ್‌ಹೀಮ್‌‌ಗೆ ಚಲಿಸುವ ನದಿಯ ಹಡಗುಗಳ ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ಸಂಚಾರಯೋಗ್ಯವಾಗಿದೆ; ಸಣ್ಣದಾದ ದೋಣಿಗಳು ನೀರಿನ ಹರಿವಿಗೆ ಎದುರಾಗಿ ಜರ್ಮನಿಯ ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌‌‌‌ನಲ್ಲಿನ ಉಲ್ಮ್‌‌‌‌ಗೆ ಯಾನ ಮಾಡಬಲ್ಲವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಇದರ ಸುಮಾರು ೬೦ರಷ್ಟು ಉಪನದಿಗಳು ಕೂಡಾ ನೌಕಾಸಂಚಾರಯೋಗ್ಯವಾಗಿವೆ. ೧೯೯೨ರಲ್ಲಿ ಜರ್ಮನ್‌ ರೈನ್‌–ಮೈನ್‌–ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಕಾಲುವೆಯ ಸಮಾಪ್ತಿಯಾದಾಗಿನಿಂದ, ಈ ನದಿಯು ಯುರೋಪಿನ-ಆಚೆಗಿನ ಜಲಮಾರ್ಗದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ; ಈ ಜಲಮಾರ್ಗವು ಉತ್ತರ ಸಮುದ್ರದ ದಂಡೆಯ ಮೇಲಿನ ರೋಟರ್‌ಡ್ಯಾಮ್‌‌‌‌ನಿಂದ ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರದ ದಂಡೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಲಿನಾದವರೆಗೆ (೩೫೦೦ ಕಿ.ಮೀ.) ಸಾಗುತ್ತದೆ. ೧೯೯೪ರಲ್ಲಿ, ಹತ್ತು ಅಖಿಲ-ಐರೋಪ್ಯ ಸಾರಿಗೆ ದಾರಿಗಳ ಪೈಕಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಒಂದೆಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು; ಈ ಹತ್ತು ಮಾರ್ಗಗಳು ಯುರೋಪ್‌‌ನ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಮಾರ್ಗಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇವಕ್ಕೆ ನಂತರದ ಹತ್ತರಿಂದ ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯವರೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಹೂಡಿಕೆಯ ಅಗತ್ಯ ಕಂಡುಬಂತು. ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಸಾಗಣೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಸರಕಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ೧೯೮೭ರಲ್ಲಿ ೧೦೦ ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ನುಗಳಿಗೆ ಏರಿತು. ಸರ್ಬಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಮೂರು ಸೇತುವೆಗಳ ಮೇಲೆ [[ನ್ಯಾಟೋ|NATO]] ವತಿಯಿಂದ ಬಾಂಬ್‌ದಾಳಿಯಾದ ಕಾರಣದಿಂದ, ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ನದಿಯ ಮೇಲಣ ಸಾರಿಗೆಯು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. ದಾಳಿಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಗೊಂಡ ಭಗ್ನಾವಶೇಷದ ತೀರುವಳಿಯು ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಂಡಿತು. ಜಲಯಾನಕ್ಕೆ ಅಡಚಣೆಯುಂಟುಮಾಡಿದ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪಾಂಟೂನ್‌ ಸೇತುವೆಯನ್ನು ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು. ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಕಮರಿಯ ಮೂಲಕ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಈ ಕಮರಿಯು ಸರ್ಬಿಯಾ ಮತ್ತು ರೊಮೇನಿಯಾ ನಡುವಿನ ಎಲ್ಲೆಗೆರೆಯ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ; ಇದು ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ I ಜಲೋತ್ಪನ್ನ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಕೇಂದ್ರದ ಅಣೆಕಟ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು ೬೦ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ನದಿಯ ಹರಿವಿನ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ (ಕಮರಿಯ ಹೊರಗೆ) ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ II ಜಲೋತ್ಪನ್ನ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಕೇಂದ್ರವು ನೆಲೆಗೊಂಡಿದೆ. ೨೦೦೬ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ ೧೩ರಂದು ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ ಅಣೆಕಟ್ಟೆಯ ಮೂಲಕ ಬಿಡಲಾದ ಹೊರಹರಿವು ೧೫,೪೦೦ m³/sನಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ತಲುಪಿತು ಹಾಗೂ ಇದೊಂದು ದಾಖಲಾರ್ಹವಾದ ಅತಿಹೆಚ್ಚಿನ ಹೊರಹರಿವಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್ ನದಿಯ ಮೇಲೆ ಮೂರು ಕೃತಕ ಜಲಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ಬನಾಟ್‌ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಕಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿರುವ (ಸರ್ಬಿಯಾದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಪ್ರಾಂತ್ಯವಾದ ವೊಜ್ವೊಡೈನಾ) ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌–ಟಿಸಾ–ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಕಾಲುವೆ (DTD); ೧೯೮೪ರಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಂಡ, ಸೆರ್ನವೊಡಾ ಮತ್ತು ಕಾನ್‌ಸ್ಟೆಂಟಾ (ರೊಮೇನಿಯಾ) ನಡುವಿನ ೬೪ ಕಿ.ಮೀ.ಉದ್ದದ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌–ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರ ಕಾಲುವೆ, ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರದೆಡೆಗಿನ ಅಂತರವನ್ನು ಇದು ೪೦೦ ಕಿ.ಮೀ.ಯಷ್ಟು ಮೊಟಕಾಗಿಸುತ್ತದೆ; ೧೯೯೨ರಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ರೈನ್‌-ಮುಖ್ಯ-ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಕಾಲುವೆ (ಸುಮಾರು ೧೭೧ ಕಿ.ಮೀ.), ಇದು ಉತ್ತರ ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. == ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದೀ ಮುಖಜ ಭೂಮಿ == {{Main|Danube Delta}} ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದೀ ಮುಖಜ ಭೂಮಿಯು ೧೯೯೧ರಿಂದಲೂ ಒಂದು UNESCO ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜೌಗುಭೂಮಿಯು (ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯ ಜೌಗುಭೂಮಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ರಾಮ್‌ಸರ್‌‌ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವಂಥದ್ದು), ಅಪಾಯದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಕುಬ್ಜ ನೀರುಕಾಗೆಯನ್ನು (''ಫ್ಯಾಲಕ್ರೊಕೊರಾಕ್ಸ್‌‌ ಪಿಗ್ಮೇಯಸ್‌'' ) ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ವಲಸೆಗಾರ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಬೃಹತ್‌ ಹಿಂಡುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳುವ ಕಾಲುವೆ ತೋಡುವಿಕೆಯ ಮತ್ತು ಕಾಲುವೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಯೋಜನೆಗಳು ನದೀ ಮುಖಜ ಭೂಮಿಗೆ ಬೆದರಿಕೆಯೊಡ್ಡುತ್ತವೆ. ನೋಡಿ: ಬ್ಯಾಸ್ಟ್ರೋ ಕಾಲುವೆ. == ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರ == === ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ === [[ಚಿತ್ರ:Pelicani din Delta Dunarii.PNG|thumb|right|ರೊಮೇನಿಯಾದ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದೀ ಮುಖಜ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಹೆಜ್ಜಾರ್ಲೆ ಹಕ್ಕಿಗಳು]] {{Main|International Commission for the Protection of the Danube River}} ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿರುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಯೋಗವು (ಇಂಟರ್‌‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಕಮಿಷನ್‌ ಫಾರ್‌ ದಿ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್‌ ಆಫ್‌ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ರಿವರ್‌‌-ICPDR) ೧೪ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು (ಜರ್ಮನಿ, ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ, ಝೆಕ್‌ ಗಣರಾಜ್ಯ, ಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾ, ಸ್ಲೊವೇನಿಯಾ, ಹಂಗರಿ, ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ, ಬೋಸ್ನಿಯಾ ಮತ್ತು ಹರ್ಜೆಗೋವಿನಾ, ಸರ್ಬಿಯಾ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ, ರೊಮೇನಿಯಾ, ಮಾಲ್ಡೋವಾ, ಮೊಂಟೆನೆಗ್ರೊ ಹಾಗೂ ಉಕ್ರೇನ್‌) ಮತ್ತು [[ಯುರೋಪಿನ ಒಕ್ಕೂಟ|ಐರೋಪ್ಯ ಒಕ್ಕೂಟ]]ವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಒಂದು ಸಂಘಟನೆಯಾಗಿದೆ. ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ಆಯೋಗವು, ಉಪನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಮಗ್ರ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಜಲರಾಶಿಯ ಸಂಗೋಪನೆ, ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ವಿವೇಚನಾಶೀಲ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಸಮರ್ಥನೀಯವಾದ ಮತ್ತು ಸಮದರ್ಶಿಯಾದ ನೀರಿನ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಪ್ರವರ್ತಿಸುವ ಮತ್ತು ಸುಸಂಘಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಹಾಗೂ EU ನೀರಿನ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವುದು ಇದರ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ. === ಜಲಯಾನ === {{Main|Danube Commission}} ನದಿಯಲ್ಲಿನ ಯಾನದ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಯ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಆಯೋಗವು ಹೊತ್ತಿದೆ. ನದಿಗೆ ಗಡಿಯಾಗಿರುವ ಏಳು ದೇಶಗಳ ವತಿಯಿಂದ ಇದು ೧೯೪೮ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ, ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ, ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ, ಜರ್ಮನಿ, ಹಂಗರಿ, ಮಾಲ್ಡೋವಾ, ಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾ, ರೊಮೇನಿಯಾ, ರಷ್ಯಾ, ಉಕ್ರೇನ್‌, ಮತ್ತು ಸರ್ಬಿಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಇದರ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದು, ವರ್ಷವೊಂದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿಯಂತೆ ಈ ಆಯೋಗವು ನಿಯತವಾಗಿ ಸಭೆ ಸೇರುತ್ತದೆ. ಆಯೋಗದ ಕಾರ್ಯಾಧಾರ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂದಿಸಿದಂತೆ ಒದಗಿಸಲ್ಪಡುವ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ, ಇದು ಪರಿಣಿತರ ಗುಂಪುಗಳನ್ನೂ ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ. ೧೮೫೬ ಮತ್ತು ೧೯೨೧ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ ಸಮಾವೇಶಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಆಯೋಗದ ಅಸ್ತಿತ್ವವಿತ್ತೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ; ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿನ ಮುಕ್ತಯಾನವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಇದು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಒಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಧಿಪತ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. == ಭೂವಿಜ್ಞಾನ == [[ಚಿತ್ರ:IJzeren Poort 2.jpg|thumb|right|ಸರ್ಬಿಯಾ-ರೊಮೇನಿಯಾ ಗಡಿಯಲ್ಲಿನ ಐರನ್‌ ಗೇಟ್ಸ್‌‌]] [[ಚಿತ್ರ:IJzeren Poort Stuwdam.JPG|thumb|right|ರೊಮೇನಿಯಾ-ಸರ್ಬಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ I ಜಲೋತ್ಪನ್ನ ವಿದ್ಯುತ್‌ ಕೇಂದ್ರ]] ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಮೂಲತೊರೆಗಳು ಇಂದು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಸಣ್ಣದಿವೆಯಾದರೂ, ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ರೈನ್‌‌ಗಿಂತ ಸಾಕಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿರುವಂಥದ್ದಾಗಿದೆ; ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಇದರ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶವು ಇಂದಿನ ಜರ್ಮನಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದೊಂದಿಗೆ ಪೈಪೋಟಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಒಂದಷ್ಟು ಕುತೂಹಲಕರವಾದ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಜಟಿಲತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರೈನ್‌ ನದಿಯು ಆಲ್ಪ್ಸ್‌‌ ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ಉಗಮವಾಗುವ ಏಕೈಕ ನದಿಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಅದು ಉತ್ತರ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಸಮುದ್ರದ ಕಡೆಗೆ ಹರಿಯುವುದರಿಂದ, ಪಿಜ್‌ ಲಂಘಿನ್‌ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗುವ ಒಂದು ಅಗೋಚರ ರೇಖೆಯು ಜರ್ಮನಿಯ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗಗಳನ್ನು ವಿಭಜಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಇದನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಐರೋಪ್ಯ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶ ಎಂಬುದಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ಲೆಸ್ಟಸೀನ್‌ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಕೊನೆಯ [[ಹಿಮಯುಗ]]ಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ, ಕಪ್ಪು ಅರಣ್ಯದ ನೈಋತ್ಯ ಭಾಗದ ತುದಿಯಿಂದ ರೈನ್‌ ನದಿಯು ಆರಂಭಗೊಂಡರೆ, ಇಂದು ರೈನ್‌ ನದಿಗೆ ಪೂರಯಿಸುವ ಆಲ್ಪ್ಸ್‌‌ ಪರ್ವತಗಳಿಂದ ಬರುವ ಜಲರಾಶಿಯು ''ಉರ್ಡೋನೌ'' (ಮೂಲ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನದಿಯಿಂದ ಪೂರ್ವದೆಡೆಗೆ ಸಾಗಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು. ಇಂದಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ಗಿಂತ ಸಾಕಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದ ಈ ಪ್ರಾಚೀನ ನದಿಯ ತಳದ ಭಾಗಗಳನ್ನು, ಸ್ವಾಬಿಯನ್‌ ಆಲ್ಬ್‌‌‌ನ ಇಂದಿನ ಭೂಲಕ್ಷಣದಲ್ಲಿನ (ಈಗ ಜಲರಹಿತವಾಗಿರುವ) ದೊಡ್ಡ ಕಮರಿಗಳಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಕಾಣಬಹುದು. ಮೇಲಿನ ರೈನ್‌ ಕಣಿವೆಯು ಸವೆದುಹೋದ ನಂತರ, ಆಲ್ಪ್ಸ್‌ ಪರ್ವತಗಳಿಂದ ಬರುವ ಬಹುಪಾಲು ಜಲರಾಶಿಗಳು ತಮ್ಮ ದಿಕ್ಕನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಂಡವು ಹಾಗೂ ರೈನ್ ನದಿಗೆ ಪೂರಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಶುರುಮಾಡಿದವು. ಆದರೂ, ವರ್ತಮಾನದ ಮೇಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯು ಪ್ರಾಚೀನ ನದಿಯ ಒಂದು ಸೌಮ್ಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಾಗಿದೆ. ಸ್ವಾಬಿಯನ್‌ ಆಲ್ಬ್‌‌ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಯು ಸರಂಧ್ರ ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿವೆಯಾದ್ದರಿಂದ, ಹಾಗೂ ರೈನ್‌ ನದಿಯ ಮಟ್ಟವು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಸಾಕಷ್ಟು ಕೆಳಗಿದೆಯಾದ್ದರಿಂದ, ಇಂದು ಕೆಳಮೇಲ್ಮೈ ನದಿಗಳು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ನಿಂದ ರೈನ್ ನದಿಗೆ ಬಹುಪಾಲು ನೀರನ್ನು ಸಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿನ ಅನೇಕ ದಿನಗಳಂದು, ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ಅಲ್ಪಪ್ರಮಾಣದ ನೀರನ್ನು ಸಾಗಿಸುವಾಗ, ಸ್ವಾಬಿಯನ್‌ ಆಲ್ಪ್ ಪರ್ವತಶ್ರೇಣಿಯಲ್ಲಿನ ಎರಡು ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ನೆಲದಡಿಯ ಕಾಲುವೆಗಳೊಳಗೆ ಅದು ಗದ್ದಲದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ರವಿಸುತ್ತದೆ; ಅವನ್ನು [[:de:Donauversickerung|ಡೆ:''ಡಾನೌವೆರ್‌ಸಿಕರಂಗ್‌'']] (ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಬತ್ತುಕುಳಿ) ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ನೀರಿನ ಪೈಕಿಯ ಬಹುಭಾಗವು ಕೇವಲ ೧೨ ಕಿ.ಮೀ.ಯಷ್ಟು ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿ ಆಚ್‌ಟಾಫ್‌ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಇದು ಅತ್ಯುನ್ನತ ಹರಿವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿನ ನದಿಯ ಉಗಮಸ್ಥಾನವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಸೆಕೆಂಡಿಗೆ ಸರಾಸರಿ ೮೫೦೦ ಲೀಟರುಗಳಷ್ಟು ನೀರು ಕಾನ್‌ಸ್ಟನ್ಸ್ ಸರೋವರ‌ದ ಉತ್ತರ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ರೈನ್ ನದಿಗೆ ಪೂರಯಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಘಟ್ಟದಿಂದ ಆಚೆಗೆ ಹಾದುಹೋಗುವ ಜಲರಾಶಿಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಐರೋಪ್ಯ ಜಲ-ವಿಭಾಜಕ ರೇಖೆಯು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಡಾನೌವೆರ್‌ಸಿಕರಂಗ್‌ನಲ್ಲಿನ ಬತ್ತುಕುಳಿ ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಬದುಕುಳಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು ಸಾಗಿಸುವಂಥ ವರ್ಷದ ದಿನಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವೇ ಐರೋಪ್ಯ ಜಲ-ವಿಭಾಜಕ ರೇಖೆಯು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಸುತ್ತುವರೆದಿರುವ ಸುಣ್ಣದ ಕಲ್ಲಿನ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಇಂಥ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ನೆಲದಡಿಯ ನೀರು ಸವೆಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುವುದರಿಂದ, ರೈನ್ ನದಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲುವ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನ‌‌ ಮೇಲಿನ ಪಥವು ಯಾವುದಾದರೊಂದು ದಿನ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕಾಣೆಯಾಗಲಿದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಂಥದೊಂದು ಘಟನೆಯನ್ನು ಪ್ರವಾಹದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವಿಕೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. == ಇತಿಹಾಸ == [[ಚಿತ್ರ:Trajan's Bridge Across the Danube, Modern Reconstruction.jpg|thumb|right|220px|ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಕಟ್ಟಲಾದ ಅತಿಹಳೆಯ ಸೇತುವೆಯು 103-105 CE ನಡುವಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಡಮಾಸ್ಕಸ್‌ನ ಅಪೊಲೊಡೋರಸ್‌ನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಹಾಗೂ ಇದಕ್ಕೆ ಟ್ರಾಜಾನ್‌ನ ನಿರ್ದೇಶನವಿತ್ತು.]] [[ಚಿತ್ರ:Mária Valéria´s bridge.jpg|thumb|ಎಸ್ಜ್‌ಟರ್‌ಗಾಮ್‌ ಮತ್ತು ಸ್ಟೂರೊವೊ ಎಂಬಲ್ಲಿ, ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ಹಂಗರಿಯನ್ನು ಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾದಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತದೆ]] [[ಚಿತ್ರ:Vena 06.jpg|thumb|ವಿಯೆನ್ನಾದಲ್ಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿ]] [[ಚಿತ್ರ:Danube at belene.jpg|thumb|ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ಬೆಲೆನೆ ಮತ್ತು ಬೆಲೆನೆ ದ್ವೀಪಗಳ ನಡುವಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿ]] [[ಚಿತ್ರ:Frozen Danube Reichsbrücke.JPG|thumb|ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶೀತದಿಂದ ಕೂಡಿದ ಒಂದು ಚಳಿಗಾಲದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ (2006ರ ಫೆಬ್ರುವರಿ), ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ವಿಯೆನ್ನಾದಲ್ಲಿರುವ ಡಾನೌಯಿನ್ಸೆಲ್‌ನಿಂದ ಪ್ರವಾಹಕ್ಕೆ ಎದುರಾಗಿರುವ ಒಂದು ನೋಟ.ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯಲ್ಲಿನ ನೀರ್ಗಲ್ಲು ಕಟ್ಟಿದ ಒಂದು ನಿದರ್ಶನವು, ಜೀವಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ಅಥವಾ ಎರಡು ಬಾರಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.]] [[ಚಿತ್ರ:Bratislavaminorflood.jpg|thumb|ಬ್ರಾಟಿಸ್ಲಾವಾ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರವಾಹಗಳಿಗೆ ಈಡಾಗುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯು ತನ್ನ ಬಲದಂಡೆಯಿಂದ ಆಚೆಗೆ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಉಕ್ಕಿಹರಿಯುತ್ತದೆ.]] ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿಯು ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದ ಕೆಲವೊಂದು ಮಾನವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಿಗೆ ತಾಣವಾಗಿತ್ತು. ಡಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ನವಶಿಲಾಯುಗದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ರೇಖಾತ್ಮಕ ಕುಂಬಾರಿಕೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಮೂರನೇ ಸಹಸ್ರಮಾನದ BCಯ ವ್ಯೂಸ್‌ಡಾಲ್‌ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯು ([[ಕ್ರೊಯೆಶಿಯ|ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ]]ದ ವುಕೋವರ್‌ ಸಮೀಪವಿರುವ ವ್ಯೂಸ್‌ಡಾಲ್‌ ತಾಣಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು) ತನ್ನ ಕುಂಬಾರಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. ಆರನೆಯದರಿಂದ ಮೂರನೆಯದರವರೆಗಿನ ಸಹಸ್ರಮಾನ BCಯ ವಿಂಕಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಅನೇಕ ತಾಣಗಳು (ಸರ್ಬಿಯಾದ ವಿಂಕಾ) ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್ ನದಿಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ನೆಲೆಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಈ ನದಿಯು ರೋಮನ್‌ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ''ಲೈಮ್ಸ್‌ ಜರ್ಮನೇಷಿಯಸ್‌‌‌'' ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. ರೋಮನ್ನರು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಗಡಿಯಾಗಿ ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ೩೩೬BCಯಲ್ಲಿ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್‌ ಮಹಾಶಯನು ಮೆಸಿಡೋನಿಯಾದಿಂದ ಮುಂದುವರೆದು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ನಷ್ಟು ದೂರದವರೆಗೆ ಸಾಗುವ ಮೂಲಕ, ಟ್ರಿಬಲ್ಲಿಯಾದ ರಾಜ ಸಿರ್ಮಸ್‌ನನ್ನು ಹಾಗೂ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಅನ್ಯದೇಶೀಯರಾದ ಥ್ರೇಸಿಯಾದ ಮತ್ತು ಇಲಿರಿಯಾದ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ. === ಕೆಳಗಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ನ ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು === ಡಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಅಥವಾ ಇಸ್ಟ್ರೋಸ್‌ ನದಿಯ ಭಾಗವು (ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರದ ಜೊತೆಗೂಡಿ) ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ''ಒಕೆಯನೋಸ್‌'' ಎಂದು ಪರಿಚಿತವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ''ಒಕೆಯನೋಸ್‌ ಪೊಟಮಾಸ್‌'' (ಒಕೆಯನೋಸ್‌ ನದಿ) ಎಂಬುದಾಗಿ ಅದನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಪೊಲೋನಿಯಸ್‌ ರೋಡೋಸ್‌ ಎಂಬಾತ ಬರೆದಿರುವ ''ಆರ್ಗೋನಾಟಿಕಾ'' ಎಂಬ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ''ಕೆರಾಸ್‌ ಒಕೆಯನೋಯಿಯೊ'' (ಒಕೆಯನೋಸ್‌ನ ಕೊಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಶೃಂಗ) ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೂ ಕೆಳಗಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು (ಆರ್ಗಾನ್‌ IV. ೨೮೨). ಒಂದು ನಿಧಾನವಾದ, ಆಳವಾದ, ಅಗಲವಾದ ಪಥವನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ, ಇದನ್ನು ಒಕೆಯನೋಸ್‌ನ ಭಾಗವಾಗಿ ಏಕೆ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕಾಣಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ.{{Citation needed|date=July 2009}} ''ಒಕೆಯನೋಸ್‌ ಪೊಟಮಾಸ್‌‌‌'' ನ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಆಲ್ಬಾ (ಲ್ಯೂಕ್‌, ಪೈಥೊ ನಿಸಿ, ಹಾವುಗಳ ಕಿರುದ್ವೀಪ) ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ದ್ವೀಪವಿದ್ದು, ಇದು ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರೀಕರ (ಮತ್ತು ನಂತರದಲ್ಲಿ, ಗ್ರೀಕರ) ಸೂರ್ಯದೇವತೆಗೆ (ಅಪೊಲೊ) ಪೂಜ್ಯವಾದ ತಾಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಉದಯಿಸುವ ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ. ‌ಹೆಕೇಟಿಯಸ್ ಅಬ್ಡರೈಟಾಸ್‌ ಎಂಬುದು, ಒಕೆಯನೋಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಅಪೊಲೋ ದೇವತೆಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುವವರ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಅಪೊಲೊನ ದ್ವೀಪಕ್ಕೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಅವನ ಐತಿಹ್ಯದ ಒಂದು ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ, ಲ್ಯೂಕ್ ಮೇಲೆ ಕಥಾನಾಯಕ ಅಚಿಲ್ಲೆಸ್‌ನನ್ನು ಹೂಳಲಾಯಿತು ಎಂದು ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ (ಇಂದಿನವರೆಗೆ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯ ಮುಖಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದನ್ನು ಚಿಲಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ). ಒಂಬತ್ತು ಪಾದ್ರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದ ಬಿಳಿಯ ದ್ವೀಪವೊಂದರ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಬಿಳಿಯ ವಿರಕ್ತ ಗೃಹವಿತ್ತು ಎಂಬುದಾಗಿ ರೊಮೇನಿಯಾದ ಹಳೆಯ ಜಾನಪದ ಗೀತೆಗಳು ನಿರೂಪಿಸುತ್ತವೆ.<ref name="Densusianu">[http://www.pelasgians.org ''ಡೇಸಿಯಾ ಪ್ರೀಸ್ಟೋರಿಕಾ'' ], ನಿಕೋಲೆ ಡೆನ್‌ಸುಸಿಯಾನೌ (೧೯೧೩).</ref> == ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಬೈಕ್‌ ಹಾದಿ == {{Main|Donauradweg}} ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಬೈಕ್‌ ಹಾದಿಯು (ಇದನ್ನು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಸೈಕಲ್‌ ಪಥ ಅಥವಾ ''ಡಾನೌರಾಡ್ವೆಗ್‌'' ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ನದಿಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಇದುವ ಒಂದು ಬೈಸಿಕಲ್‌ ಹಾದಿಯಾಗಿದೆ. ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಬೈಕ್‌ ಹಾದಿಯು (ಡಾನೌರಾಡ್ವೆಗ್‌) ನಾಲ್ಕು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: #ಡೊನೌಸ್ಕಿಂಜೆನ್‌-ಪಸ್ಸಾವು (೫೫೯&nbsp;ಕಿ.ಮೀ.) #ಪಸ್ಸಾವು-[[ವಿಯೆನ್ನ|ವಿಯೆನ್ನಾ]] (೩೪೦&nbsp;ಕಿ.ಮೀ.) #[[ವಿಯೆನ್ನ|ವಿಯೆನ್ನಾ]]-[[ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್|ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್‌‌]] (೩೦೬&nbsp;ಕಿ.ಮೀ.) #[[ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್|ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್‌‌]]-ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರ (೧೬೭೦&nbsp;ಕಿ.ಮೀ.) == ಆರ್ಥಿಕತೆ == === ಕುಡಿಯುವ ನೀರು === ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ತನ್ನ ಪಥದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಒಂದು ಮೂಲವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದ್ದು, ಸುಮಾರು ಹತ್ತು ದಶಲಕ್ಷ ಜನರು ಇದರಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಜರ್ಮನಿಯ ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿ, ಸ್ಟಟ್‌ಗಾರ್ಟ್‌, ಬಾಡ್‌ ಮರ್ಗೆನ್‌ಥೀಮ್‌, ಆಲೆನ್‌ ಮತ್ತು ಆಲ್ಬ್‌‌-ಡೊನೌ (ಜಿಲ್ಲೆ) ಇವುಗಳ ನಡುವಿನ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸರಿಸುಮಾರು ಮೂವತ್ತು ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು (೨೦೦೪ರ ವೇಳೆಗೆ ಇದ್ದಂತೆ) ನೀರು, ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಶುದ್ಧೀಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ನೀರಿನಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ. ಉಲ್ಮ್‌ ಮತ್ತು ಪಸ್ಸಾವುವಿನಂಥ ಇತರ ನಗರಗಳು ಕೂಡಾ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನಿಂದ ಒಂದಷ್ಟು ನೀರನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ ಮತ್ತು ಹಂಗರಿಯಲ್ಲಿ, ಬಹುಪಾಲು ನೀರನ್ನು ನೆಲದಿಂದ ಹಾಗೂ ಚಿಲುಮೆಯ ಉಗಮಸ್ಥಾನಗಳಿಂದ ಸೇದಲಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ಕೇವಲ ಅಪರೂಪದ ನಿದರ್ಶನಗಳಲ್ಲಷ್ಟೇ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನಿಂದ ಪಡೆಯಲಾದ ನೀರನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವ್ಯಾಪಕ ಮಾಲಿನ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ನೀರನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುವುದು ಬಹುಪಾಲು ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ತೀರಾ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ; ನೀರು ಶುದ್ಧಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ರೊಮೇನಿಯಾದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಷ್ಟೇ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. {{Citation needed|date=March 2009}} === ಜಲಯಾನ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ === [[ಯುರೋಪಿನ ಒಕ್ಕೂಟ|ಐರೋಪ್ಯ ಒಕ್ಕೂಟ]]ದ "ಕಾರಿಡಾರ್‌ VII" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಜಲಮಾರ್ಗವು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಸಾರಿಗೆ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ರೈನ್‌–ಮೈನ್‌–ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಕಾಲುವೆಯ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದಲೂ, ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರವನ್ನು ಯುರೋಪ್‌‌ನ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕೇಂದ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ರೋಟರ್‌ಡ್ಯಾಮ್‌ ಬಂದರಿನೊಂದಿಗೆ ಈ ನದಿಯು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ದೊಡ್ಡ-ಗಾತ್ರದ ಒಳನಾಡಿನ ದೋಣಿಗಳಿಗಾಗಿ (೧೧೦×೧೧.೪೫ ಮೀ) ಈ ಜಲಮಾರ್ಗವನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆಯಾದರೂ, ತನ್ನ ಪಥದ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವ ದೋಣಿಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಇದು ಸಾಗಿಸಬಲ್ಲದಾಗಿದೆ. ಜರ್ಮನಿ (೫ ಜಲಬಂಧಗಳು) ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾಗಳಲ್ಲಿ (೧೦ ಜಲಬಂಧಗಳು) ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ಆಂಶಿಕವಾಗಿ ಕಾಲುವೆಯಾಗಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಜಲಯಾನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಜಲಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳು ಮುಂದುವರಿದ ಹಂತಕ್ಕೆ ತಲುಪಿಲ್ಲ; ಪರಿಸರೀಯ ಕಳವಳಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಭಾಗಶಃ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ ಎನ್ನಬಹುದು. ವಿಯೆನ್ನಾದಲ್ಲಿನ ಫ್ರೆಯುಡೆನೌ ನದಿಯ ಸ್ಥಾವರದ ಜಲಬಂಧಗಳಿಂದ ನದಿಯ ಹರಿವಿನ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ, ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಕಾಲುವೆ ತೋಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಗ್ಯಾಬ್ಸಿಕೊವೊ ಅಣೆಕಟ್ಟಿಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಬ್ರಾಟಿಸ್ಲಾವಾದ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಜಲಬಂಧಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಸರ್ಬಿಯಾ ಹಾಗೂ ರೊಮೇನಿಯಾದ ನಡುವಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಗಡಿ ಹರವಿನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಜೋಡಿ ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ ಜಲಬಂಧಗಳನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಜಲಬಂಧಗಳು ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವ ಅಳತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ (ರಷ್ಯಾದ ವೋಲ್ಗಾ ನದಿಯಲ್ಲಿನ ಜಲಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೋಲುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಸುಮಾರು ೩೦೦ ಜಲಬಂಧಗಳು ೩೦ ಮೀ.ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದವು). ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ನ ನದಿಯ ಹರಿವಿನ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ, ಕಪ್ಪು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ನದಿಯು ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಅಂತರವು ೮೬೦ ಕಿಲೋಮೀಟರುಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲ್‌ಹೀಮ್‌ ಬಳಿಯಲ್ಲಿ ರೈನ್‌–ಮೈನ್‌–ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಕಾಲುವೆಯೊಂದಿಗೆ, ಮತ್ತು ವಿಯೆನ್ನಾದಲ್ಲಿ ವಿಯೆನರ್‌ ಡಾನೌಕನಾಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುತ್ತದೆ. ನೌಕಾಸಂಚಾರಯೋಗ್ಯವಾಗಿರುವ ಒಂದೆರಡು ದ್ವಿತೀಯಕ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ, ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ನೌಕಾಸಂಚಾರಯೋಗ್ಯ ನದಿಗಳೆಂದರೆ ಡ್ರಾವಾ, ಸಾವಾ ಮತ್ತು ಟಿಸಾ. ಸರ್ಬಿಯಾದಲ್ಲಿ, ಒಂದು ಕಾಲುವೆ ಜಾಲವೂ ನದಿಯನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ; ಡ್ಯೂನಾವ್‌-ಟಿಸಾ-ಡ್ಯೂನಾವ್‌ ಕಾಲುವೆಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ಜಾಲವು ವಿಭಾಗಗಳನ್ನು ನದಿಯ ಹರಿವಿನ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತದೆ. === ಮೀನುಗಾರಿಕೆ === ಮಧ್ಯಯುಗಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದ್ದ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್ ನದಿಯಲ್ಲಿನ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯು ನಾಟಕೀಯವಾಗಿ ಕುಸಿದಿದೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಮೀನುಗಾರರು ನದಿಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ನಿಶ್ಚಿತ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ಈಗಲೂ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದೀ ಮುಖಜ ಭೂಮಿಯು ಈಗಲೂ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. === ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ === [[ಚಿತ್ರ:Wachau Valley Durnstein.jpg|thumb|right|ಡರ್ನ್‌ಸ್ಟೀನ್‌ ಸಮೀಪವಿರುವ ವಾಚೌ ಕಣಿವೆ.]] ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪ್ರವಾಸಿ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಸಿದ್ಧ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಇವು ಸೇರಿವೆ: ವಾಚೌ ಕಣಿವೆ, ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವಾದ ಡೊನೌ-ಔವೆನ್‌, ಹಂಗರಿಯಲ್ಲಿನ ಜೆಮೆಂಕ್‌, ಜರ್ಮನಿಯಲ್ಲಿನ ನೇಚರ್‌ಪಾರ್ಕ್‌ ಒಬೆರೆ ಡೊನೌ, ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಕೊಪಾಕಿ ರಿಟ್‌, ಸರ್ಬಿಯಾ ಮತ್ತು ರೊಮೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌, ರೊಮೇನಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದೀ ಮುಖಜ ಭೂಮಿ ಹಾಗೂ ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದಲ್ಲಿನ ಸ್ರೆಬರ್ನಾ ಮೀಸಲು ಭೂಮಿ. == ಪ್ರಮುಖ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನಗಳು == * ನೇಚರ್‌ಪಾರ್ಕ್‌ ಒಬೆರೆ ಡೊನೌ (ಜರ್ಮನಿ) * ಪ್ರಕೃತಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಡೊನೌಲೀಟನ್‌ (ಜರ್ಮನಿ) * ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನವಾದ ಡೊನೌ ಔವೆನ್‌ (ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾ) * ಡ್ಯೂನಾ-ಐಪಾಲಿ ನೆಮೆಜೆಟಿ ಉದ್ಯಾನ (ಹಂಗರಿ) * ಜೆಮೆಂಕ್‌ (ಹಂಗರಿ) * ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಉದ್ಯಾನವಾದ ಕೊಪಾಕಿ ರಿಟ್‌ (ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ) * ಗಾರ್ನ್‌ಜೆ ಪೊಡ್ಯೂನಾವ್ಲ್‌ಜೆ ಮೀಸಲು ಭೂಮಿ (ಸರ್ಬಿಯಾ) * ಫ್ರಸ್ಕಾ ಗೋರಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ (ಸರ್ಬಿಯಾ) * ಕೋವಿಲ್‌ಜ್ಸ್ಕೋ-ಪೆಟ್ರೊವರಾಡಿನ್ಸ್‌ಕಿ ರಿಟ್‌ ಮೀಸಲು ಭೂಮಿ (ಸರ್ಬಿಯಾ) * ಮಹಾನ್‌ ಯುದ್ಧ ದ್ವೀಪದ ಮೀಸಲು ಭೂಮಿ (ಸರ್ಬಿಯಾ) * ‌ಡೆರ್ಡ್ಯಾಪ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಉದ್ಯಾನ (ಸರ್ಬಿಯಾ) * ಐರನ್‌ ಗೇಟ್‌ನ ಪ್ರಕೃತಿಸಿದ್ಧ ಉದ್ಯಾನ (ರೊಮೇನಿಯಾ) * ಪರ್ಸಿನಾ ಪ್ರಕೃತಿ ಉದ್ಯಾನ (ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ) * ಸ್ರೆಬರ್ನಾ ಮೀಸಲು ಭೂಮಿ (ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ) * ಪ್ರಕೃತಿಸಿದ್ಧ ಉದ್ಯಾನವಾದ ಮಾಸಿನ್‌ ಪರ್ವತಗಳು (ರೊಮೇನಿಯಾ) * ಪ್ರಕೃತಿಸಿದ್ಧ ಉದ್ಯಾನವಾದ ಬ್ರೇಲಿಯಾದ ಪುಟ್ಟ ಕೊಳ (ರೊಮೇನಿಯಾ) * ಜೀವಗೋಳದ ಮೀಸಲು ಪ್ರದೇಶವಾದ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದೀ ಮುಖಜ ಭೂಮಿ (ರೊಮೇನಿಯಾ) == ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮಹತ್ವ == === ಸಂಗೀತ === * ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ಜೋಹಾನ್‌ ಸ್ಟ್ರೌಸ್‌‌ ಎಂಬ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕನು ಸಾದರಪಡಿಸಿರುವ ''ಆನ್‌ ಡೆರ್‌ ಸ್ಕೋನೆನ್‌, ಬ್ಲೌವೆನ್‌ ಡೊನೌ'' (''ಆನ್‌ ದಿ ಬ್ಯೂಟಿಫುಲ್‌ ಬ್ಲ್ಯೂ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌'' ) ಎಂಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಾಲ್ಟ್ಸ್‌ ಗಾಯನದ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಹೆಸರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಕೃತಿಯು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಚಿರಪರಿಚಿತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಒಂದು ಜೋಗುಳಗೀತೆಯಾಗಿಯೂ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. * ''‌‌‌ದಿ ವೇವ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್'' ({{lang-ro|Valurile Dunării}}) ಎಂಬುದು ಒಂದು ವಾಲ್ಟ್ಸ್‌ ಗಾಯನವಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ರೊಮೇನಿಯಾದ ಸಂಗೀತ ಸಂಯೋಜಕ ಇಯಾನ್‌ ಇವಾನೊವಿಸಿ (೧೮೪೫–೧೯೦೨) ಸಾದರಪಡಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಕೃತಿಯನ್ನು ೧೮೯೦ರ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ ಗಾಯನ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಸಾದರಪಡಿಸಿದಾಗ, ಇದು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಮಂತ್ರಮುಗ್ಧರನ್ನಾಗಿಸಿತು. *ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯು ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ ದೇಶದ ಪ್ರಕೃತಿಸಿದ್ಧ ಸೌಂದರ್ಯದ ಒಂದು ಸಾಂಕೇತಿಕ ಪ್ರತಿಪಾದನೆಯಾಗಿ ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ರಾಷ್ಟ್ರಗೀತೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. *ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ಕುರಿತಾದ ''ಸ್ಟೋರೀಸ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌'' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟ ಸ್ವರಮೇಳವೊಂದನ್ನು ಜೋ ಝಾವಿನುಲ್‌ ರಚಿಸಿದ. ಲಿಂಜ್‌‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ೧೯೯೩ರ ಬ್ರಕ್‌ನರ್‌‌ ಉತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಾದರಪಡಿಸಲಾಯಿತು. *ರಾಮ್‌ಸ್ಟೀನ್‌ ವತಿಯಿಂದ ಸಾದರಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ''"ಡೊನೌಕಿಂಡರ್‌"'' (ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ನ ಮಕ್ಕಳು) ಎಂಬ ಒಂದು ಗೀತೆಯು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯ ಕುರಿತು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. === ಕಲೆ === *ಭೂಲಕ್ಷಣ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಲೆಯ ಜರ್ಮನ್‌ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಶಾಲೆಯು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಕಣಿವೆಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. *ಕ್ಲಾಡಿಯೋ ಮ್ಯಾಗ್ರಿಸ್‌ ಎಂಬಾತನ ಮೇರುಕೃತಿಯನ್ನು ''ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌'' (ISBN ೧-೮೬೦೪೬-೮೨೩-೩) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. === ಸಾಹಿತ್ಯ === *ಜೀನ್‌ M. ಅವೆಲ್‌ ಎಂಬಾಕೆಯಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ''ಅರ್ತ್‌'ಸ್‌ ಚಿಲ್ರನ್‌'' ಎಂಬ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಕಾದಂಬರಿಯ ಸರಣಿಯು, ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌ ನದಿಯನ್ನು ಮಹಾನ್‌ ಮಾತೃನದಿಯಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. *ಜೂಲ್ಸ್‌ ವೆರ್ನೆ ಎಂಬಾತನ ''ದಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಪೈಲಟ್‌'' (೧೯೦೮) ("ಲೆ ಪೈಲಟ್‌ ಡ್ಯು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌") ಎಂಬ ಕೃತಿಯು ಸೆರ್ಜ್‌ ಲಡ್ಕೊ ಎಂಬ ಮೀನುಗಾರನು ನದಿಯ ಹರಿವಿನ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಸಾಗುವಾಗ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಹಸಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. *‌ಆಲ್ಗರ್‌ನಾನ್ ಬ್ಲ್ಯಾಕ್‌ವುಡ್‌ ಎಂಬಾತನ ''ದಿ ವಿಲೋಸ್‌'' ಎಂಬ ಕೃತಿಯು ನದಿಯ ಮೇಲಿನ ದೋಣಿ ವಿಹಾರವೊಂದರ ಕುರಿತಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಅತಿಮಾನುಷ ಶಕ್ತಿಯ ಕುರಿತಾದ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿನ ಮಹೋನ್ನತ ಕಥೆಗಳ ಪೈಕಿ ಒಂದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. === ಚಲನಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ === *ಈ ನದಿಯು ''ದಿ ಈಸ್ಟರ್‌‌'' (೨೦೦೪) ಎಂಬ ಚಲನಚಿತ್ರದ ವಸ್ತು-ವಿಷಯವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ (ಅಧಿಕೃತ ತಾಣ [http://www.theister.com/ ಇಲ್ಲಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120605045337/http://www.theister.com/ |date=5 ಜೂನ್ 2012 }}). *ಜರ್ಮನ್‌ ಭಾಷೆಯ ''ಇಮ್‌ ಜೂಲಿ'' ಎಂಬ ರಸ್ತೆ ಚಲನಚಿತ್ರದ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳು ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್ ನದಿಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. *೧೯೮೦ರಲ್ಲಿ ಬಂದ ನಿಕೋಲಸ್‌ ರೋಯೆಗ್ ಎಂಬಾತನ ಬ್ಯಾಡ್‌ ಟೈಮಿಂಗ್‌ ಎಂಬ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ, ಬ್ರಾಟಿಸ್ಲಾವಾ ಮತ್ತು ವಿಯೆನ್ನಾ ನಡುವಣ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಮೇಲಿನ ಗಡಿ ಅಡ್ಡಹಾಯುವಿಕೆಯು ಮತ್ತೆಮತ್ತೆ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುವ ಒಂದು ತಾಣವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಮಿಲೆನಾ (ತೆರೆಸಾ ರಸೆಲ್‌), ಅಲೆಕ್ಸ್‌ (ಆರ್ಟ್‌ ಗರ್ಫಂಕೆಲ್‌) ಮತ್ತು ಮಿಲೆನಾಳ ಗಂಡ ಸ್ಟೆಫಾನ್‌ (ಡೆನ್‌ಹೋಮ್‌ ಎಲಿಯಟ್‌) ನಡುವಿನ ಪ್ರಣಯವನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಕ್ಕೆ ತರಲಾಗುತ್ತದೆ. *''ಸ್ಟಾರ್‌ ಟ್ರೆಕ್‌'' ಯೂನಿವರ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ, ''ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌'' -ವರ್ಗದ ಹಗುರ ಮೋಟಾರು ಎಂಬುದು ಆಕಾಶನೌಕೆಯ ಒಂದು ಬಗೆಯಾಗಿದ್ದು, ಒಕ್ಕೂಟದ ಆಕಾಶನೌಕೆಯ ವ್ಯೂಹವು ಇದನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ; [[Star Trek: Deep Space Nine|ಡೀಪ್‌ ಸ್ಪೇಸ್‌ ನೈನ್‌]] ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಇದರ ಬಳಕೆಯು ಅತ್ಯಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. === ಇತರೆ === *ಬ್ರಿಟಿಷ್‌ ಸೇನೆಯು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಪರಮಾಣು ಅಸ್ತ್ರಕ್ಕೆ ಬ್ಲ್ಯೂ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿತು. == ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ == *೨೦೦೬ರ ಐರೋಪ್ಯ ಪ್ರವಾಹಗಳು *ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ನ ಅಡ್ಡಹಾಯುವಿಕೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ *ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಮೇಲಿನ ಆವಿದೋಣಿಗಳು *ದಿ ಈಸ್ಟರ್‌‌ * ‌''ಬಿಟ್ವೀನ್‌ ದಿ ವುಡ್ಸ್‌ ಅಂಡ್‌ ದಿ ವಾಟರ್,'' ೧೯೩೪ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಡಾನ್ಯೂಬ್‌ನ ಪರ್ಯಟನೆಯೊಂದರ ಕುರಿತು ಹೇಳುವ ಒಂದು ಪ್ರವಾಸಿ ಪುಸ್ತಕ {{Wide image|Danube in Ritopek, Serbia.jpg|1300px|Panoramic image of Danube pictured in [[Ritopek]], suburb of Belgrade, Serbia.}} ಸುಮಾರು ೨೦೦ ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾದ ಯೆಹೂದ್ಯ ಅನುಭಾವಿ (ಚಬಾದ್‌ ನಿಗುನ್ನಿಮ್‌) ಗೀತೆಗಳು ಕೂಡಾ ಲಭ್ಯವಿದ್ದು, ಇವನ್ನು "ಡ್ಯೂನಾಯ್‌" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವು ಅನೇಕವೇಳೆ ಜೋಗುಳ ಗೀತೆಗಳೆಂಬುದಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, '''ಡ್ಯೂನೆ ನದಿ''' ಯ ಹೆಸರನ್ನು ಇವಕ್ಕೆ ಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ನದಿಯ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಕೃಷಿಕರು ನದಿಯ ಬಳಿಗೆ ಬರುವುದು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಗೀತೆಗಳನ್ನು ಹಾಡುವುದು ಒಂದು ಪರಿಪಾಠವಾಗಿತ್ತು; ಪ್ರತಿದಿನವೂ ತಾವು ಕಂಡ ಮಹಾನ್‌ ಸೌಂದರ್ಯದ ಕುರಿತಾಗಿ ದೇವರಿಗೆ ಧನ್ಯವಾದವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅವರು ಈ ಪರಿಪಾಠಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗುತ್ತಿದ್ದರು. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು‌ == {{Commons|Danube}} '''ಸಾಮಾನ್ಯ''' * [http://images.encarta.msn.com/xrefmedia/aencmed/targets/maps/map/T041441A.gif ಮ್ಯಾಪ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಇನ್‌ ಇಂಗ್ಲಿಷ್‌ ಫ್ರಮ್‌ ಎನ್‌ಕಾರ್ಟಾ]( {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100303135043/http://images.encarta.msn.com/xrefmedia/aencmed/targets/maps/map/T041441A.gif |date=3 ಮಾರ್ಚ್ 2010 }} ೨೦೦೯-೧೦-೩೧) * [http://pdf.wri.org/watersheds_2000/watersheds_europe_p2_38.pdf ವರ್ಲ್ಡ್‌ ರಿಸೋರ್ಸಸ್‌ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್‌ನಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ನಕಾಶೆ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ] * [http://danubepanorama.net/en/ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಸರ್ವತೋಮುಖ ಯೋಜನೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110723073711/http://danubepanorama.net/en/ |date=23 ಜುಲೈ 2011 }} * [http://www.werow.com/en/guide/donau ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಮತ್ತು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುವಿಕೆಯ ಕ್ರೀಡೆ]{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.flickr.com/groups/danube_river/pool/ ಫ್ಲಿಕರ್‌‌ನಲ್ಲಿರುವ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯ ಬಿಂಬದ ಸಂಗ್ರಹ] * [http://www.danube-river.org/site/content/view/14/30/lang,en/ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಪ್ರವಾಸಿ ಆಯೋಗ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100407013634/http://www.danube-river.org/site/content/view/14/30/lang,en/ |date=7 ಏಪ್ರಿಲ್ 2010 }} * [http://www.life.com/image/first/in-gallery/44651/a-trip-down-the-danube ಎ ಟ್ರಿಪ್‌ ಡೌನ್‌ ದಿ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100703090731/http://www.life.com/image/first/in-gallery/44651/a-trip-down-the-danube |date=3 ಜುಲೈ 2010 }} - ''ಲೈಫ್‌ ಮ್ಯಾಗಜೀನ್‌'' ವತಿಯಿಂದ ಪಡೆದಿರುವ ಚಿತ್ರಫಲಕದ ಪ್ರದರ್ಶನ * [http://www.alldanube.com ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ಗೆ ಮೀಸಲಿಟ್ಟ ತಾಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130814101845/http://alldanube.com/ |date=14 ಆಗಸ್ಟ್ 2013 }} '''ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘಟನೆಗಳು''' *[http://www.danubecom-intern.org/ENGLISH/SUMMARY.htm ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಆಯೋಗ; ಇದು ಜಲಯಾನ ಮತ್ತು ನದಿ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಕುರಿತು ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080703211158/http://www.danubecom-intern.org/ENGLISH/SUMMARY.htm |date=3 ಜುಲೈ 2008 }} *[http://www.icpdr.org/ ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿರುವ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಯೋಗ] '''ಪ್ರತ್ಯೇಕ ನಗರಗಳು ಅಥವಾ ದೇಶಗಳು''' * [http://www.bridgesofbudapest.com ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ನದಿಗೆ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ಸೇತುವೆಗಳು] {{Danube}} {{Hydrology of Croatia}} {{Use dmy dates|date=October 2010}} [[ವರ್ಗ:ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಡ್ಯಾನ್ಯೂಬ್‌‌‌ ಜಲಾನಯನ ಭೂಮಿ]] [[ವರ್ಗ:ಬ್ಯಾಕಾ]] [[ವರ್ಗ:ಬನಾಟ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಸರ್ಬಿಯಾದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಬಾಡೆನ್‌-ವುರ್ಟೆಂಬರ್ಗ್‌ನ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಬವೇರಿಯಾದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವೊಜ್ವೊಡೈನಾದ ಭೌಗೋಳಿಕತೆ]] [[ವರ್ಗ:ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಬಲ್ಗೇರಿಯಾದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಜರ್ಮನಿಯ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಹಂಗರಿಯ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮಾಲ್ಡೋವಾದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ರೊಮೇನಿಯಾದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾದ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಉಕ್ರೇನ್‌ನ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಯುರೋಪ್‌‌ನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನದಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸಿರ್ಮಿಯಾ]] [[ವರ್ಗ:ಬ್ಯಾಕ್ಸ್‌-ಕಿಸ್ಕನ್‌]] [[ವರ್ಗ:ಬಲ್ಗೇರಿಯಾ–ರೊಮೇನಿಯಾದ ಗಡಿ]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ–ಸರ್ಬಿಯಾದ ಗಡಿ]] [[ವರ್ಗ:ಹಂಗರಿ–ಸ್ಲೋವಾಕಿಯಾದ ಗಡಿ]] [[ವರ್ಗ:ರೊಮೇನಿಯಾ–ಉಕ್ರೇನ್‌‌ನ ಗಡಿ]] [[ವರ್ಗ:ರೊಮೇನಿಯಾ–ಸರ್ಬಿಯಾದ ಗಡಿ]] plzf868bggp1p9rpixsfhzgnj5pcwhq 0 29575 1306896 1290139 2025-06-19T03:08:48Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306896 wikitext text/x-wiki {{Infobox Officeholder |name = Mian Mohammad Nawaz Sharif<br />{{lang|ur|میاں محمد نواز شریف}} |image = Nawaz Sharif profile.jpg |office = [[Prime Minister of Pakistan]] |president = [[Farooq Leghari]]<br />[[Wasim Sajjad]] |term_start = 17 February 1997 |term_end = 12 October 1999 |predecessor = [[Benazir Bhutto]] |successor = [[Pervez Musharraf]] |president2 = [[Ghulam Ishaq Khan]] |term_start2 = 26 May 1993 |term_end2 = 18 July 1993 |predecessor2 = [[Balakh Sher Mazari]] <small>(Acting)</small> |successor2 = [[Moeenuddin Ahmad Qureshi]] <small>(Acting)</small> |president3 = [[Ghulam Ishaq Khan]] |term_start3 = 6 November 1990 |term_end3 = 18 April 1993 |predecessor3 = [[Ghulam Mustafa Jatoi]] <small>(Acting)</small> |successor3 = [[Balakh Sher Mazari]] <small>(Acting)</small> |birth_date = {{bda|1949|12|25|df=y}} |birth_place = [[Lahore]], [[Dominion of Pakistan|Pakistan]] |death_date = |death_place = |party = [[Pakistan Muslim League (N)|Pakistan Muslim League-Nawaz]] |alma_mater = [[Government College University]]<br />[[University of the Punjab]] |religion = [[Islam]] }} '''ಮಿಯಾ ಮಹಮ್ಮದ್ ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ''', ([[ಪಂಜಾಬಿ]], {{lang-ur|میاں محمد نواز شریف}}) (ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೫, ೧೯೪೯ರಂದು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು) ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ರಾಜಕಾರಣಿಯಾಗಿದ್ದು ಎರಡು ಬಾರಿ [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ]]ದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ(ನವೆಂಬರ್೧೯೯೦-ಜುಲೈ೧೯೯೩ ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೯೯೭-ಅಕ್ಟೋಬರ್೧೯೯೯). ಇವರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ (ಎನ್) ಎಂಬ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು. ೧೯೮೫ರಿಂದ ೧೯೯೦ ರವರೆಗೆ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಗ್ರುಪ್ ಎಂಬ ಖಾಸಗಿ ಸ್ಟೀಲ್ ಮಿಲ್‌ ಉದ್ಯಮದ ಒಡೆಯರಾಗಿದ್ದರು. ಇವರೊಬ್ಬ ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಮತ್ತು ರಾಜಕಾರಣಿ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೈನ್ಯವು ಇವರಿಗೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವಂತೆ ಒತ್ತಡ ಹಾಕಿದ್ದರಿಂದ ಇವರ ಮೊದಲ ಅವಧಿಯು ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದ್ದಾಗಿತ್ತು. ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಅಗಾಧವಾದ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಅವಧಿಗಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಇವರು ಎರಡನೆಯ ಬಾರಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಅಣು ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಉತ್ತರವಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಮೊದಲ ಅಣು ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಆದೇಶ ನೀಡಿದರು.<ref>ಜಗತ್ತು:[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/monitoring/102445.stm ನವಾಜ್ ಶರೀಫ಼ರ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಭಾಷಣ], ಬಿಬಿಸಿ ನ್ಯೂಸ್, ೨೮ ಮೇ ೧೯೯೮</ref> ೧೯೯೯ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಶ್ರಫ್‌ರವರು ಧಿಡೀರ್ ಸೈನಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸಿ ಇವರನ್ನು ಸ್ಥಾನಭ್ರಷ್ಟರನ್ನಾಗಿಸಿದರು. ಬಲವಂತದಿಂದ ಹೊರದಬ್ಬಲ್ಪಟ್ಟ ೮ ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ವಾಪಸ್ಸಾದರು. ಮುಶ್ರಫ್‌ ನಂತರ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬರಲು ಅವರು ಸೂಕ್ತವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಅಲ್ಲದೆ ಇಫ್ತಿಕರ್ ಮಹಮ್ಮದ್ ಚೌಧರಿ ಅವರು ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಯಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಇವರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಅಗಾಧ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ == ಇವರ ಕುಟುಂಬದ ಮೂಲವು ಹೀರಾ ಮಂಡಿ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯಾಗಿದ್ದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲಿಗೆ ಉತ್ತಮವಾದ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಗಾಗಿ ಲಾಹೋರ್‌ಗೆ ತೆರಳಿತ್ತು.<ref>[http://www.dnaindia.com/world/report_sharifs-ancestral-home-awaits-a-favourite-son_1135878 ]. ''dnaindia.com.'' ೩೦ ಏಪ್ರಿಲ್‌ ೨೦೦೭ರಂದು ಪಡೆದಿದ್ದು.</ref> ಇವರ ಕುಟುಂಬ ಕೂಡ ತಾವು ಕಾಶ್ಮೀರ ಕಣಿವೆಯ ಸೋಫಿಯನ್ ಮೂಲದವರೆಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.<ref>[http://pakistanherald.com/Profile/Mian-Muhammad-Nawaz-Sharif-7 ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110621050939/http://pakistanherald.com/Profile/Mian-Muhammad-Nawaz-Sharif-7 |date=2011-06-21 }}.''pakistanherald.com..''. ೨೪ ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೧೧ ರಂದು ಪಡೆದಿದ್ದು.</ref> ಇವರು ರಾಷ್ಟ್ರ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಮರು ವರ್ಷ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಲಾಹೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೫, ೧೯೪೯ರಂದು ಜನಿಸಿದರು, ಗುಜರಿ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕುಟುಂಬ ಇವರದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಹುಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲಿಗೆ ಇವರ ತಂದೆ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕಪ್ಪಂದಿರು ಲಾಹೋರ್‌ನ ಲಾಂಡಾ ಬಜಾರ್‌ನಲ್ಲಿ 'ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಸಣ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಸ್ಟೀಲ್ ವ್ಯಾಪಾರ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಲಾಹೋರ್‌ನ ಸೇಂಟ್ ಆಂಥೋನಿ ಶಾಲೆಗೆ ದಾಖಲಾದರು. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಇವರ ಅಣ್ಣ ಶಹಬಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಜೊತೆಗೆ ಲಾಹೋರ್‌‌ನ ಮೊಘಲ್‌ಪುರದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ರೇಲ್ವೆ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಇವರಿಬ್ಬರು ಕ್ರಮವಾಗಿ ೧೯೬೪ ಮತ್ತು ೧೯೬೫ ರಲ್ಲಿ ಇದೇ ಶಾಲೆಯಿಂದ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಪಾಸಾದರು. ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಲಾಹೋರ್‌ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾಲೇಜಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು. ಪೂರಕ ಪರೀಕ್ಷೆ ಬರೆದ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಬಿ.ಎ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. ಲಾಹೋರ್‌‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪಂಜಾಬ್‌ ಯುನಿವರ್ಸಿಟಿ ಲಾ ಕಾಲೇಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಪದವಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು. == ವ್ಯಾಪಾರಿ ಉದ್ಯಮ: ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಗ್ರುಪ್ == ಇವರು ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಗ್ರುಪ್‌ನ ಜಂಟಿ ಒಡೆಯರಾಗಿದ್ದರು. ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಗ್ರುಪ್‌ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಲಾಹೋರ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಅಕಾಡಮಿ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಲು ನೆರವು ನೀಡಿದರು, ಇಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ಜಾತ್ಯತೀತ ತರಬೇತಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಿಯಮಾವಳಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಶರೀಫ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಧರ್ಮ ಆಚರಿಸುವ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರಾಗಿದ್ದು, ಮುಸ್ಲಿಂನ ಪವಿತ್ರ ಗ್ರಂಥ ಕುರಾನ್‌ನ್ನು ಸೆಕೆಂಡರಿ ಮಟ್ಟದವರೆಗೆ ಕಡ್ಡಾಯ ವಿಷಯವಾಗಿ ಕಲಿಸಲು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ೧೯೭೪ ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ರೇಲ್ವೆ ವಿರುದ್ಧ ಕರಾಚಿ ನಡುವಿನ ಮೊದಲ ದರ್ಜೆಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಇವರ ಸ್ಕೋರ್ ಸೊನ್ನೆ. ರಕ್ತ ಸಂಬಂಧಿಗಳ ಜೊತೆ ಸೇರಿ ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬದ ಕಬ್ಬಿಣ ಎರಕ ಹೊಯ್ಯುವ ಕಾರ್ಖಾನೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ೧೯೭೨ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಜುಲ್ಫಿಕರ್ ಅಲಿ ಭುಟ್ಟೋ ರಾಷ್ಟ್ರೀಕರಣ ಮಾಡಿದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ಮತ್ತೆ ೧೯೭೭ ರಲ್ಲಿ ಲಾಹೋರ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಮರುಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು. ಶರೀಫ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್ ಜೊತೆಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡ ನಂತರದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತೆ ಮರಳಿ ಬಂದಿತು. ೧೯೯೦ರಿಂದ ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ, ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಉತ್ಪನ್ನವು $೧೬ ಇತ್ತು. ಈಗ ಇದರ ವಾರ್ಷಿಕ ಆದಾಯವು $೪೫೦ ಮಿಲಿಯನ್‌ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ದೇಶದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಖಾಸಗಿ ಒಡೆತನದ ಸ್ಟೀಲ್ ಮಿಲ್, ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಫೌಂಡರೀಸ್ (ಪ್ರೈ) ಲಿಮಿಟೆಡ್, ಎಂಟು ಸಕ್ಕರೆ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು, ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಟೆಕ್ಸ್‌ಟೈಲ್ ಫಾಕ್ಟರಿಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಶರೀಫ್‌ರ ನಿವ್ವಳ ಲಾಭ $೪ ಬಿಲಿಯನ್‍ಗಳು. ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿದ್ದು, ಇತ್ತೆಫಾಕ್ ಗ್ರುಪ್‌ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಉದ್ಯಮದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದೆ. ಇದು ಶರೀಫ್ ಅವರ ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ ಹಾಗೂ ಉಳಿದ ವ್ಯವಹಾರ ಉನ್ನತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯ್ತು. == ರಾಜಕೀಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಆರಂಭ == ೧೯೮೦ರಿಂದಲೂ ಸೈನ್ಯದ ಆಡಳಿತದ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಹೊಂದಿರುವ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಮಹಮ್ಮದ್ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್‌ರವರ ಜೊತೆಗೆ ಮುಖ್ಯ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ರಹೀಮುದ್ದೀನ್ ಖಾನ್ ಜೊತೆಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಹಾಗೆಯೇ ಐಎಸ್‌ಐ ಪ್ರಧಾನ ನಿರ್ದೇಶಕ [[ಹಮೀದ್ ಗುಲ್‌]] ಜೊತೆಗೂ ನಂಟು ಹೊಂದಿದ್ದರು, ಇವರು ಶರೀಫ್‌ರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಲು ಇಸ್ಲಾಮಿ ಜಮ್ಮೂರಿ ಇತ್ತೇಹಾದ್ ಎಂಬ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ರಾಜಕೀಯ ಮೈತ್ರಿ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು.{{Citation needed|date=December 2009}} === ಪಂಜಾಬ್ ಅಡ್ವೈಸರಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ === ೧೯೮೧ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಪ್ರಧಾನಿ ಮಹಮ್ಮದ್ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್‌ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ ಅಡ್ವೈಸರಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಪ್ರಾಂತೀಯ ಪಂಜಾಬ್ ಸರ್ಕಾರದ ಹಣಕಾಸು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ತಮ್ಮ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರೀಡಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ.<ref>[http://countrystudies.us/pakistan/76.htm ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್‌ರ ಪಾರ್ಶ್ವ ಚಿತ್ರ]</ref> === ಪಂಜಾಬಿನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ === ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅತ್ಯಂತ ಜನನಿಬಿಡ ಪ್ರಾಂತ್ಯವಾದ ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. (ಎಪ್ರಿಲ್ ೯, ೧೯೮೫ - ಮೇ ೩೧, ೧೯೮೮) <ref>{{cite web | url=http://www.globalsecurity.org/military/world/pakistan/nawaz-sharif.htm | title=Nawaz Sharif | accessdate=July 8, 2010 }}</ref> ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್ ಸಂಸತ್ತನ್ನು ವಿಸರ್ಜನೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ೧೯೮೮ ರಿಂದ ಅಗಸ್ಟ್ ೧೯೯೦ರವರೆಗೆ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯಿಂದಾಗಿ "ಪಂಜಾಬ್‌ ಸಿಂಹ" ಎಂಬ ನಾಮಾಕಿಂತವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡರು.<ref name="lion"/> == ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಮೊದಲ ಅವಧಿ == ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಐಜೆಐನ ಮುಖಂಡರಾಗಿ ಮತ್ತು ಬೆನಜೀರ್ ಭುಟ್ಟೋರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನವೆಂಬರ್ ೧, ೧೯೯೦ ರಂದು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯಾದರು. ಸಂಪ್ರದಾಯದ ತಳಹದಿಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿನ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತೇನೆಂದು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು. ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯ ಸುಧಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ದೂರಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವುದರ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ಗಮನ ಹರಿಸಿದರು. ಸರ್ಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳನ್ನು ಖಾಸಗೀಕರಣಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಖಾಸಗೀಕರಣಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು. ಖಾಸಗಿ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆಗಾರರಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡುವ ವಿದೇಶಿ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆಯನ್ನು ಕಾನೂನು ಸಮ್ಮತಗೊಳಿಸಿದರು. ಇವರ ಖಾಸಗೀಕರಣ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಬೆನಜೀರ್ ಭುಟ್ಟೋ ಮತ್ತು ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಶರಫ್ ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರಿಯ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಶ್ಮೀರ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಕುರಿತಾಗಿ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಲು, ಡ್ರಗ್ ಕಳ್ಳಸಾಗಾಣಿಕೆದಾರರು ಮತ್ತು ಗಡಿಯಾದ್ಯಂತ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾದ ದಾಖಲೆಯಿಲ್ಲದ ಆಯುಧ ವ್ಯವಹಾರವು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಡಕಾಯಿತರನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯುತ ಅಧಿಕಾರ ಹಸ್ತಾಂತರ ಇವುಗಳಿಗಾಗಿ ಹಲವಾರು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡರು. ಅಣು ಯೋಜನೆ ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆಯಲು ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ನಿಜವಾದ ಮುಸ್ಲಿಂ ದೇಶವಾಗಲು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಶರಿಯತ್ ಆರ್ಡಿನನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬೈಟ್-ಉಲ್ -ಮಾಲ್( ಅನಾಥ ಬಡ ವಿಧವೆಯರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು)ನಂತಹ ಕೆಲವು ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು; ಇದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ವ್ಯವಹಾರ ಖಾತೆಗೆ ವರದಿ ತಯಾರಿಸಲು ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಮೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಶಿಫಾರಸ್ಸು ಮಾಡುವ ಕೆಲಸ ನೀಡಿದರು. ಮೂರು ಸಮಿತಿಗಳು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಬಗ್ಗೆ ಖಚಿತಪಡಿಸಿದರು.<br /> <blockquote> ೧) ಇತ್ತೇಹಾದ್-ಇ-ಬೇನ್-ಉಲ್-ಮುಸ್ಲೀಮೀನ್ <br />೨) ನಿಫಾಜ್-ಇ-ಶರಿಯತ್-ಕಮಿಟಿ <br />೩)ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ವೆಲ್‌ಫೇರ್ ಕಮಿಟಿ <br /> </blockquote> ಮಧ್ಯ ಏಷಿಯಾದ ಎಲ್ಲಾ ಮುಸ್ಲಿಂ ದೇಶಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಬ್ಲಾಕ್ ರಚಿಸುವಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಹೊಂದಿದ್ದರು ಹಾಗೆಯೇ ಇಸಿಒ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಎಲ್ಲಾ ಮಧ್ಯ ಏಷಿಯಾ ಮುಸ್ಲಿಂ ದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದರು. ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮತ ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ ವಿಶ್ವಾಸದಿಂದಲೆ ಕೆಲಸ ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ಹಿಂದಿನ ಮೂರು ಸೈನ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರೊಂದಿಗೆ ತಕರಾರು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ೧೯೯೧ ರ ಗಲ್ಫ್ ಯುದ್ಧದಿಂದ ಜನರಲ್ ಮಿಶ್ರಾ ಅಸ್ಲಾಂ ಬೇಗ್ ಜೊತೆಗೆ, ಸಿಂಧ್‌ನ "ಆಫರೇಶನ್ ಕ್ಲೀನ್-ಅಪ್" ನಿಂದ ಜನರಲ್ ಆಸಿಫ್ ನವಾಜ್ ಜೊತೆಗೆ ಮತ್ತು ಶರೀಫ್-ಇಶಾಕ್ ಇಂಬ್ರಾಗ್ಲಿಯೊದಿಂದ ಜನರಲ್ ಅಬ್ದುಲ್ ವಹೀದ್ ಕಾಕರ್ ಜೊತೆಗೆ ಹೊಡೆದಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಬೆನಜೀರ್ ಮತ್ತು ಇವರ ನಡುವಿನ ವಿವಾದವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಆಕೆಯ ಗಂಡನನ್ನು ಸೆರೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಪಕ್ಷದ ಸಹಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಎಂಟನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಲು ಒಪ್ಪಿದರು. ಗುಲಾಂ ಇದನ್ನು ತನ್ನ ಮೇಲಿನ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷದ ಧಾಳಿಯೆಂದು ತಿಳಿದು ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಎಪ್ರಿಲ್ ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಸೇನೆಯ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ವಿಶೇಷ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ದೇಶದ ಸಂಸತ್ತನ್ನು ವಿಸರ್ಜಿಸಿ ಮೀರ್ ಬಲಾಖ್ ಶೇರ್ ಮಜಾರಿಯವರನ್ನು ಉಸ್ತುವಾರಿ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು. ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಆಜ್ಞೆ ಅಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯನ್ನು ಪುನಾರಚಿಸುವ ನಿಯಮ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಮೇ ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಶರೀಫ್ ಅಧಿಕಾರ ಮರಳಿ ಪಡೆದರು. ಜುಲೈ ೧೯೯೩ರಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಟರಿಯಿಂದ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವ ಒತ್ತಡ ಬಂದಿತು. ಆದರೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಗುಲಾಂ ಇಶಾಕ್ ಖಾನ್‌ರನ್ನು ಕೆಳಗಿಳಿಸುವ ಸಮಾಲೋಚನೆಯ ರಾಜಿಯೊಂದಿಗೆ ಪರ್ಯಾವಸಾನಗೊಂಡಿತು. ಮೊಯಿನ್ ಖುರೇಶಿ ಉಸ್ತುವಾರಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಯಾದರು. ಅತ್ಯಲ್ಪ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ೧೯೯೩ ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ನಲ್ಲಿಯೇ ಬೆನಜೀರ್ ಭುಟ್ಟೋರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾದರು. == ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಎರಡನೆಯ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ == [[ಚಿತ್ರ:Sharif meets Cohen in 1998.jpg|thumb|200px|3 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1998ರಲ್ಲಿ ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ, ವಿಲಿಯಂ ಎಸ್ ಕೊಹೆನ್ ಪೆಂಟಗೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ನವಾಝ್ ಶರೀಫ್‌ರೊಂದಿಗೆ.]] ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ಎರಡನೆಯ ಅವಧಿಗೆ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು.<ref name="bbc profile">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6959782.stm|title=Profile: Nawaz Sharif|date=12 March 2009|accessdate=13 June 2009 | work=BBC News}}</ref> ಅಗಸ್ಟ್ ೧೯೯೭ರಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾತ್ಮಕವಾದ ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ವಿರೋಧಿ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿ ಭಯೋತ್ಪಾದನಾ ವಿರೋಧಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಈ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಅಸಂವಿಧಾನಾತ್ಮಕವಾದುದೆಂದು ಒಪ್ಪಿತು. ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ [[ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ]]ಯವರನ್ನು ವಾಘಾ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಜಂಟಿ ಅಧಿಕೃತ ಪ್ರಕಟಣೆ ಲಾಹೋರ್‌ ಡಿಕ್ಲರೇಶನ್‌ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://www.rediff.com/news/1999/feb/21bus.htm|title=Vajpayee, Sharif sign Lahore Declaration|date=21 February 1999|accessdate=13 June 2009}}</ref> === ೧೯೯೮ರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಣು ಪರೀಕ್ಷೆ === ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ನಡೆಸಿದ ಅಣು ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಇವರ ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನದ ಮಹತ್ವದ ತಿರುವಾಗಿದೆ. ಭಾರತ ಎರಡು ವಾರಕ್ಕಿಂತ ಮುಂಚೆ ನಡೆಸಿದ ಐದು ಅಣ್ವಸ್ತ್ರ ಸ್ಪೋಟಕ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ೨೮, ಮೇ ೧೯೯೮ ಮತ್ತು ೩೦, ಮೇ ೧೯೯೮ರಂದು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಅಣು ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿತು. ಭಾರತವು ತನ್ನ ಅಣು ಶಸ್ತ್ರಾಗಾರವನ್ನು ಎರಡನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಿತು. ಅದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಗಂಟೆ ಬಾರಿಸಿತು. ಎರಡು ವಾರಗಳ ನಂತರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಅಣು ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿ ವಿಶ್ವಕ್ಕೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿತು. ಈ ಅಣು ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಿದ ದಿನವೆ ಶರೀಫ್ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಆರ್ಥಿಕ ನಿರ್ಬಂಧಗಳ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಲು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಬ್ಯಾಂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ವಿದೇಶಿ ಹಣದ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ದೇಶದ ಅಣು ನೆಲೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೈನ್ಯ ಪಡೆಯನ್ನು ಜಾಗೃತವಾಗಿಸಿರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನವಾಜ್ ಆದೇಶಿಸಿದರು. ರಾಷ್ಟ್ರದ ಸುರಕ್ಷತಾ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಅಣು ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡು ಭಾರತದ ಅಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಯೋಜನೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಣ್ವಸ್ತ್ರ ತಡೆಯುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತೋರ್ಪಡಿಸಿದರು. ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್‍ರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು [[ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ|ಅಣು ಶಕ್ತಿ]] ಹೊಂದಿರುವ ಮೊದಲ ಮುಸ್ಲಿಂ ರಾಷ್ಟ್ರ ಹಾಗೂ ಪ್ರಪಂಚದ ಏಳನೆಯ ದೇಶವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು. === ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿ === ಅಗಸ್ಟ್ ೧೯೯೮ರ ಕೊನೆಗೆ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ತತ್ವದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.<ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A02E2DB1E3CF93AA1575BC0A96E958260 ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಪ್ರಿಮೀಯರ್ ಪ್ರೊಪೊಸಸ್ ಆ‍ಯ್‌ನ್ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿ ಬೇಸ್ಡ್ ಆನ್ ಕುರಾನ್ – NYTimes.com]. ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ (೧೯೯೮-೦೮-೨೯). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಜಿಯಾ-ಉಲ್-ಹಕ್‌ರ ಹತ್ತನೆಯ ಸ್ಮಾರಕದ ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ ಇವರ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಬಂದಿತು. ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು ಇವರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ಹಲವಾರು ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತು.<ref>[http://www.indianexpress.com/res/web/pIe/ie/daily/19981009/28250644.html ಶರೀಫ್ ಗೋಸ್ ಅಹೆಡ್ ವಿತ್ ಶರಿಯತ್: 2 ಮೋರ್ ಜನರಲ್ಸ್ ಕ್ವಿಟ್ಸ್ ]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. Indianexpress.com (೧೯೯೮-೧೦-೦೯). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref><ref>[http://www.indianexpress.com/res/web/pIe/ie/daily/19980906/24950304.html ಜವಾಜ್ ಶ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090606234411/http://www.indianexpress.com/res/web/pIe/ie/daily/19980906/24950304.html |date=2009-06-06 }}. Indianexpress.com (೧೯೯೮-೦೯-೦೬). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ೧೫೧ votes to ೧೬.<ref>{{cite news | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/189735.stm | title=South Asia Pakistan parliament approves Islamic law | date=October 9, 1998 | accessdate=July 8, 2010 | work=BBC News}}</ref> ರಾಷ್ಟ್ರಿಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯು ಇದನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೦, ೧೯೯೮ ರಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ಆದರೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಸೆನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಮತ ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಯಿತು. ಇದಾದ ವಾರಗಳ ನಂತರ ಶರೀಫ್ ಸರ್ಕಾರವು ಸೈನಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಬಲಿಯಾಯಿತು. === ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ === ಇವರ ಎರಡನೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಕರಾಮತ್‌ರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಿಯ ಸುರಕ್ಷತಾ ಮಂಡಳಿಯ ವಿವಾದದಿಂದಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಮುಶ್ರಫ್ ಜೊತೆಗೆ ತೀವ್ರವಾದ ರಾಜಕೀಯ ತಿಕ್ಕಾಟ ಎದುರಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸೈನಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆದು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ೧೯೯೬ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ವಹೀದ್‌ರ ಮೂರುವರ್ಷದ ಅವಧಿ ಮುಗಿದು ಜನರಲ್ ಜಹಾಂಗೀರ್ ಕರಾಮತ್ ಸೈನ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಂಡರು. ಜನವರಿ ೯, ೧೯೯೯ರಂದು ಇವರ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಕರಾಮತ್ ಅವರ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ನ ಆಡಳಿತವು ಮುಶ್ರಫ್ ಅವರನ್ನು ಕೆಳಗಿಳಿಸಿತು. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಸೈನ್ಯವು ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಬರಲು ಇದೊಂದು ಪಿತೂರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಶರೀಫ್ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿದರು. ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಕರಾಮತ್ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಜನರಲ್ ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಶರಫ್‌ರನ್ನು ಸೈನ್ಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನಾಗಿ ಶರೀಫ್ ನೇಮಕಮಾಡಿದರು. ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿನ [[ಕಾರ್ಗಿಲ್ ಯುದ್ಧ]]ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಧಾಳಿ ಮಾಡುವ ಯಾವುದೇ ಯೋಜನೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಶರಫ್ ಒಬ್ಬರೇ ಕಾರ್ಯ ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಆರೋಪಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/2007/09/10/stories/2007091059781400.htm|title=Sharif admits he let down Vajpayee on Kargil conflict|date=2007-09-10|accessdate=2007-10-06|location=Chennai, India|work=The Hindu|archive-date=2007-09-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20070916211110/http://www.hindu.com/2007/09/10/stories/2007091059781400.htm|url-status=dead}}</ref> == ಸೈನಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ == {{See|1999 Pakistani coup d'état}} ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೨, ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಶರೀಫ್ ಜನರಲ್ ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಶರಫ್‌ರನ್ನು ತೆಗೆದು ಹಾಕಲು ನಿರ್ಣಯಿಸಿ ಜಿಯಾಲುದ್ದೀನ್ ಭುಟ್‌ರನ್ನು ಅವರ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನೇಮಕ ಮಾಡಿದರು. ಆಗ ಮುಶ್ರಫ್ [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ]]ದಲ್ಲಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ವಾಪಸ್ಸಾಗಲು ಕಮರ್ಷಿಯಲ್ ವಿಮಾನದ ಮೂಲಕ ಹಿಂದಿರುಗುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದರು. ಶರೀಫ್ ಸಿಂಧ್ ಐಜಿ ರಾಣಾ ಮಕ್ಬೂಲ್‌ರಿಗೆ ಅರ್ಮಿ ಚೀಫ್ ಸ್ಟಾಫ್ ಮತ್ತು ಮುಶ್ರಫ್‌ರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದರು. ಸೈನಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಭಯದಿಂದಾಗಿ ಮುಶ್ರಫ್‌ರ ವಿಮಾನವು ಕಾರಾಚಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಇಳಿಯದಂತೆ ತಡೆಯಲು ಆದೇಶಿಸಿದರು. ವಿಮಾನವು ನವಾಬ್ ಶಾ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಇಳಿಯುವಂತೆ ಶರೀಫ್ ಆದೇಶಿಸಿದರು. ಮುಶ್ರಫ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಸೈನ್ಯದ ಜನರಲ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿ ದೇಶವನ್ನು ಹಿಡಿತಕ್ಕೆ ತೆಗೆದಿಕೊಂಡು ಶರೀಫ್ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದರು. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಮುಶ್ರಫ್ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರಾಗಿ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite news|url=http://www.pbs.org/newshour/bb/asia/july-dec99/pakistan_10-12.html|title=Coup in Pakistan|date=12 October 1999|accessdate=13 June 2009|archive-date=26 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20081226095323/http://www.pbs.org/newshour/bb/asia/july-dec99/pakistan_10-12.html|url-status=dead}}</ref> === ವಿಚಾರಣೆ === "ಕಿಡ್ನ್ಯಾಪಿಂಗ್, ಕೊಲೆ ಯತ್ನ, ಹೈಜಾಕ್ ಮತ್ತು ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ" ಆರೋಪ ಹೊರಿಸಿ ಸೈನ್ಯವು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿತು. ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಸೈನಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಇವರನ್ನು ಅಪರಾಧಿಯೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿ ಆಜೀವ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಿತು.<ref>{{cite news|url=http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/sharif-may-face-death-penalty-for-hijacking-727287.html|title=Sharif may face death penalty for hijacking|date=20 January 2000|accessdate=13 June 2009 | work=The Independent | location=London|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090305004308/http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/sharif-may-face-death-penalty-for-hijacking-727287.html|archivedate=5 March 2009}}</ref> [[ಸೌದಿ ಅರೆಬಿಯ|ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ]] ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಶರೀಫ್‌ರನ್ನು ಮುಂದಿನ ಹತ್ತು ವರ್ಷ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು. == ಹಿಂದಿರುಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ == === ಇಸ್ಲಾಮಾಬಾದಿನಲ್ಲಿ ವಿಫಲ ಯತ್ನ === ಅಗಸ್ಟ್ ೨೩, ೨೦೦೭ರಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದರ ಶಹಬಾಜ್ ವಾಪಾಸ್ಸಾಗಬಹುದೆಂದು ಆದೇಶಿಸಿತು. ಇಬ್ಬರೂ ಶೀಘ್ರವೆ ಹಿಂದಿರುಗಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.<ref name="asianews">[http://www.channelnewsasia.com/stories/afp_asiapacific/view/298441/1/.html ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಕೋರ್ಟ್ ಆರ್ಡರ್ಸ್ ಅರೆಸ್ಟ್] {{Webarchive|url=https://archive.is/20130102064355/http://www.channelnewsasia.com/stories/afp_asiapacific/view/298441/1/.html |date=2013-01-02 }} ಚಾನೆಲ್ ಸ್ಯೂಸ್‌ಏಷ್ಯಾ (೨೦೦೭-೦೯-೦೭). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫.ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref><ref name="factbox">"FACTBOX-Five Facts on ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ | Reuters." ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ನ್ಯೂಸ್, ಬಿಜಿನೆಸ್ ನ್ಯೂಸ್, ಫೈನಾನ್ಶಿಯಲ್ ಆ‍| Reuters.co.uk. ೩೦ ಅಗಸ್ಟ್. ೨೦೦೭. ಜಾಲ. ೧೬ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://uk.reuters.com/article/2007/08/30/uk-pakistan-sharif-idUKL3086457420070830 ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110910191856/http://uk.reuters.com/article/2007/08/30/uk-pakistan-sharif-idUKL3086457420070830 |date=2011-09-10 }}.</ref> ೮ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೭ರಂದು ಲೆಬನಾನ್ ರಾಜಕಾರಣಿ ಸಾದ್ ಹರಿರಿ ಮತ್ತು ಸೌದಿಯ ಗುಪ್ತಚರ ಇಲಾಖೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಮಕ್ರೀನ್ ಬಿನ್ ಅಬ್ದುಲ್ ಅಜೀಜ್ ಇಬ್ಬರು ಆರ್ಮಿ ಹೌಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಭೂತ ಪೂರ್ವ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿ ಕರೆದು ಶರೀಫ್ ಹಿಂದಿರುಗಿದರೆ ಅದು ಸಂಬಂಧದ ಮೇಲೆ ಉಂಟಾಗುವ ಪರಿಣಾಮದ ಕುರಿತಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಿದರು.<ref name="DTagreement"/> ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಒಪ್ಪಂದವು ೧೦ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರವಿದ್ದು "ಇಂತಹ ಸಣ್ಣ ವಿಚಾರಗಳು ಸಂಬಂಧದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಮಕ್ರೀನ್ ಹೇಳಿದರು.<ref name="DTagreement"/> ಮಕ್ರೀನ್, ಶರೀಫ್ ಒಪ್ಪಂದದೊಂದಿಗೆ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಾರೆಂಬ ಆಶಾವಾದವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು.<ref name="DTagreement">[https://archive.is/20130114005243/www.dailytimes.com.pk/default.asp?page=2007%5C09%5C09%5Cstory_9-9-2007_pg1_1 ಲೀಡಿಂಗ್ ನ್ಯೂಸ್ ರಿಸೋರ್ಸ್ ಆಫ್ ಫಾಕಿಸ್ತಾನ್]. ಡೈಲಿ ಟೈಮ್ಸ್ (೨೦೦೭-೦೯-೦೯). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೦, ೨೦೦೭ರಂದು ಗಡಿಪಾರಾಗಿದ್ದ ಶರೀಫ್ [[ಲಂಡನ್|ಲಂಡನ್‌]]ನಿಂದ <ref name="DTagreement"/> ಇಸ್ಲಾಮಾಬಾದ್‌ಗೆ ವಾಪಸ್ಸಾದರು. ಅವರನ್ನು ವಿಮಾನದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಯಲು ಕೊಡದೆ ಕೆಲವೆ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ [[ಸೌದಿ ಅರೆಬಿಯ|ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ]]ದ ಜೆಡ್ಡಾಗೆ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref>ಹೈದರ್, ಕಮ್ರಾನ್. "Http://www.ರೈಟರ್ಸ್.com/article/2007/09/16/us-pakistan-opposition-idUSL1628623820070916{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}." Breaking News, Business News, Financial and Investing News &amp; More | Reuters.co.uk. 16 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್. 2007. ಜಾಲ. 16 Feb. 2011. <http://www.ರೈಟರ್ಸ್.com/article/2007/09/16/us-pakistan-opposition-idUSL1628623820070916{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}>.</ref> ಇದರಿಂದಾಗಿ ಇವರ ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ ಮುಗಿದಂತೆ ಕಂಡುಬಂದಿತು.<ref name="bbc profile"/> === ಲಾಹೋರ್‌‌ಗೆ ಯಶಸ್ವಿ ಪಯಣ === ೨೦ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೦೭ರಂದು ಮುಶ್ರಫ್ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೇರಿದ ನಂತರ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ದೇಶವನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾಗೆ ಪಯಣಿಸಿದರು.<ref name="perlez"/> ಜನವರಿ ೨೦೦೮ರ ಚುನಾವಣೆ ಮುಗಿಯುವವರೆಗೆ ಶರೀಫ್ ಹಿಂದಿರುಗದಂತೆ ತಡೆಯಲು [[ಸೌದಿ ಅರೆಬಿಯ|ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ]]ವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.<ref name="perlez"/> [[ಬೆನಝೀರ್ ಭುಟ್ಟೊ|ಬೆನಜೀರ್ ಭುಟ್ಟೋ]] ಹಿಂದಿರುಗುವ ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಮೊದಲೇ ಶರೀಫ್ ರಾಜಕೀಯತೆ ಹಿಂದಿರುಗಿತು.<ref name="perlez"/> ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಜಾತ್ಯಾತೀತ ನಾಯಕಿ ಬೆನಜೀರ್ ಭುಟ್ಟೋ ಹಿಂದಿರುಗಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರೆ ಮಾತ್ರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿ ಶರೀಫ್ ಹಿಂದಿರುಗಲು ಅನುಮತಿಸುವುದಾಗಿ ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ವಾದಿಸಿತು.<ref name="perlez">ಪರ್ಲೆ‌ಝ್, ಜೇನ್. "ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಶರೀಫ್ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಲು ಮುಶ್ರಾಫ಼್ ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದಲ್ಲಿ." ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಶರೀಫ್ ಕುರಿತು ಮಾತನಾಡಲು ಮುಶ್ರಾಫ಼್ ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದಲ್ಲಿ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್, ೨೦ ನವೆಂಬರ್. ೨೦೦೭. ಜಾಲ. ೧೬ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [https://www.nytimes.com/2007/11/20/world/asia/20iht-20pakistan.2.8407525.html ].</ref> ನವೆಂಬರ್ ೨೫, ೨೦೦೭ರಂದು ಶರೀಫ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ವಾಪಸ್ಸಾದರು. ಸಾವಿರಾರು ಜನ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಶಿಳ್ಳು ಜಯಕಾರಗಳೊಂದಿಗೆ ಶರೀಫ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹೋದರ ಶಹಬಾಜ್‌ರನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ದರ್ಜೆಯ ಲಂಪಟ ಪೋಲಿಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ತಮ್ಮ ಭುಜಗಳ ಮೇಲೆ ಹೊತ್ತುಕೊಂಡರು.<ref name="NYTreturn">ಗಾಲ್, ಕಾರ್ಲೊಟ್ಟಾ. "ರೈತ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು." ರೈತ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು. ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್, ೨೫ನವೆಂಬರ್. ೨೦೦೭. ಜಾಲ. ೧೬ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [https://www.nytimes.com/2007/11/25/world/asia/25iht-25pakistan.4.8472959.html ].</ref> ೧೧-ತಾಸು ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆದ ನಂತರ ತಾವು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವ [[ಮಸೀದಿ]]ಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಹಾಗೆಯೆ ಮುಶ್ರಫ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಕಿಡಿಕಾರಿದರು.<ref>"ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ 's Homecoming Puts Heat on ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಶರಫ್." ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಸನ್ | ಲೇಟೆಸ್ಟ್ ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್ ಮತ್ತು ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ನ್ಯೂಸ್ | ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಸನ್ ೨೭ ನವೆಂಬರ್. ೨೦೦೭. ಜಾಲ. ೧೭ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.heraldsun.com.au/news/world/sharif-returns-from-exile/story-e6frf7mf-1111114969491 ].</ref> ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ನೋಂದಾಯಿಸುವ ಕೊನೆಯ ಒಂದು ದಿನದ ಮೊದಲು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ವಾಪಸ್ಸಾಗಿದ್ದರು.<ref name="NYTreturn"/> ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಆಟದ ವೇದಿಕೆಗೆ ರಾತ್ರೋರಾತ್ರಿ ಸಿದ್ಧವಾಯಿತು.<ref name="NYTreturn"/> == ೨೦೦೮ ಸಂಸತ್ ಚುನಾವಣೆಗಳು == {{Further|[[Assassination of Benazir Bhutto]]}} ಮುಶ್ರಫ್ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೇರಿದ್ದರಿಂದ ಚುನಾವಣೆ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಶರೀಫ್ ಜನವರಿ ೨೦೦೮ ರಂದು ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಬಹಿಷ್ಕರಿಸುವಂತೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಬೆನಜೀರ್ ಭುಟ್ಟೋರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಪೀಪಲ್ ಪಾರ್ಟಿ ಸೇರಿದಂತೆ ೩೩ ವಿರೋಧಿ ಗುಂಪುಗಳು, ಶರೀಫ್ ಮತ್ತು ಪಿಎಂಎಲ್(ಎನ್) ಸಂಸತ್ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿ ಲಾಹೋರಿನಲ್ಲಿ ಸಭೆ ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಒಂದು ಜಂಟಿ ನಿಲುವಿಗೆ ಬರಲು ವಿಫಲರಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref>ಮ್ಯಾಕ್‌ಗಿವರಿಂಗ್, ಜಿಲ್. (೨೦೦೭-೧೨-೦೭) [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7133473.stm ಸೌತ್ ಏಷ್ಯಾ | ಶರೀಫ್ ನಾಟ್ ಟು ಫೈಟ್ ಎಲೆಕ್ಷನ್].ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ | ಬಿಬಿಸಿ ನ್ಯೂಸ್. ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ಚುನಾವಣೆಗಾಗಿ, ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸರ್ಕಾರದ ತೀರ್ಮಾನ ಮತ್ತು ಮುಶ್ರಫ್‌ರ ಪದಚ್ಯುತಿಗಾಗಿ ತೆಗೆದುಹಾಕಿದ ಸ್ವತಂತ್ರ ಜಡ್ಜ್‌ಗಳ ಮರುನೇಮಕಕ್ಕಾಗಿ ಆಂದೋಲನವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7135535.stm ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ| ಶರೀಫ್‌ರ ಪಕ್ಷ 'ತಚುನಾವಣೆಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು']. ಬಿಬಿಸಿ ನ್ಯೂಸ್ (೨೦೦೭-೧೨-೦೯). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref><ref>"ಶರೀಫ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು - ಯುಪಿಆಯ್.ಕಾಮ್." ಲೆಟೇಸ್ಟ್ UPI.com." ೪ ಜನವರಿ. ೨೦೦೮. ಜಾಲ. ೨೧ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.upi.com/Top_News/2008/01/04/Sharif-seeks-to-lead-Pakistan-opposition/UPI-88671199490123/ ].</ref> ಭುಟ್ಟೋರ ಹತ್ಯೆಯಾದ್ದರಿಂದ ಚುನಾವಣೆಯು ಫೆಬ್ರವರಿ ೧೮,೨೦೦೮ಕ್ಕೆ ಮುಂದೂಡಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref name="bowring">ಬೌರಿಂಗ್, ಫಿಲಿಪ್. "ಬೌರಿಂಗ್: ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ಸ್ ವೇ ಫಾರ್ವರ್ಡ್." ಬೌರಿಂಗ್: ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ಸ್ ವೇ ಫಾರ್ವರ್ಡ್. ೭ ಜನವರಿ. ೨೦೦೮. ಜಾಲ. ೨೧ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [https://www.nytimes.com/2008/01/07/opinion/07iht-edbowring.1.9053478.html ].</ref> ಚುನಾವಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ,- ಸಿಂಧ್‌ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭುಟ್ಟೋ ಮತ್ತು ಶರೀಫ್ ಪಂಜಾಬಿನಲ್ಲಿ ಈ ಎರಡು ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಮತಕ್ಕಾಗಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಪೀಪಲ್ ಪಾರ್ಟಿಯು ಊಳಿಗಮಾನ್ಯ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಾವನಾತ್ಮಕತೆಯ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ ಇರಿಸಿದ್ದರು.<ref name="bowring"/> ಶರೀಫ್ ಭುಟ್ಟೋರ ಹತ್ಯೆಯನ್ನು ಖಂಡಿಸಿ "ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅಂಧಕಾರ ಕವಿದ ದಿನ ಇದಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7161660.stm ಸೌತ್ ಏಷ್ಯಾ| ರಿಯಾಕ್ಷನ್ಸ್ ಟು ಭುಟ್ಟೋ ಅಸಾಸಿನೇಶನ್]. ಬಿಬಿಸಿ ನ್ಯೂಸ್ (೨೦೦೭-೧೨-೨೭).ನ್ಯೂಸ್ ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ಭುಟ್ಟೋರ ಹತ್ಯೆ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳ ನಡುವೆ ದೇಶವು ಹಲವಾರು ಮಿಲಿಟರಿ ಧಾಳಿಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು.<ref name="cbs"/> ಮುಶ್ರಫ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಟಿ-ಟೆರರ್ ಆಪರೇಶನ್‌ಗೆ ಆದೇಶ ನೀಡಿರುವುದು ದೇಶವನ್ನು "ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಶರೀಫ್ ಆರೋಪಿಸಿದರು.<ref name="cbs"/> ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ಸರ್ಕಾರವು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ಮುಖಂಡರಿಗೆ ಚುನಾವಣೆ ಮುಂದಿರುವಾಗ ಟೆರರಿಸ್ಟ್‌ಗಳ ಧಾಳಿಯ ಸಂಭವ ಇರುವುದರಿಂದ ಜಾಥಾ ನಡೆಸಬಾರದೆಂದು ತಾಕೀತು ಮಾಡಿತು.<ref name="cbs"/> ಶರೀಫ್ ಪಕ್ಷವು ಶಿಫಾರಸ್ಸನ್ನು ತಕ್ಷಣವೆ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿತು. ಮುಶ್ರಫ್ ವಿರುದ್ಧದ ಚಳುವಳಿಯನ್ನು ತಡೆಯುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ದೊಡ್ಡ ಜಾಥಾಗಳು ಚುನಾವಣಾ ಕ್ಯಾಂಪೇನ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಇವರ ಯೋಚನೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref name="cbs">"ಸೈನಿಕರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೈನ್ಯ ಮೂಲವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದರು." ಸೈನಿಕರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೈನ್ಯ ಮೂಲವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದರು. ಸಿಬಿಎಸ್ ನ್ಯೂಸ್, ೧೬ ಜನವರಿ. ೨೦೦೮. ಜಾಲ. ೨೧ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.cbsnews.com/stories/2008/01/16/world/main3719023.shtml ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110629021941/http://www.cbsnews.com/stories/2008/01/16/world/main3719023.shtml |date=2011-06-29 }}.</ref> ಶರೀಫ್ ಸಹೋದರರ ಜೊತೆಗಿನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ವಹಿಸುವಂತೆ ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳಲು ಜನವರಿ ೨೫ರಂದು ಮುಶ್ರಫ್‍ರ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಲಂಡನ್ ಭೇಟಿ ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>ಆನ್‌ಲೈನ್, ಏಶಿಯಾ ಟೈಮ್. "ಏಶಿಯಾ ಟೈಮ್ಸ್ ಆನ್‌ಲೈನ್ :: ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾ ಸುದ್ದಿ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಔದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆ." ಏಷ್ಯಾ ಟೈಮ್ಸ್ ಆನ್‌ಲೈನ್:: ಏಶಿಯನ್ ನ್ಯೂಸ್ ಹಬ್, ಹೊಸ ಸುದ್ದಿ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾದಿಂದ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ. ಜಾಲ. ೨೧ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/JA19Df07.html ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110628183340/http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/JA19Df07.html |date=2011-06-28 }}.</ref> ಬೆನಜೀರ್ ಭುಟ್ಟೋರ ಸಾವಿನಿಂದ ಜರ್ದಾರಿಯ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಪೀಪಲ್ ಪಾರ್ಟಿ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಶರೀಫ್‌ರ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ -ಎನ್ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಲುಗೈ ಸಾಧಿಸಿತು. ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಯ ೩೪೨-ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಪಿಪಿಪಿ ೮೬; ಪಿಎಂಎಲ್-ಎನ್ ೬೬; ಮತ್ತು ಪರ್ವೇಜ್ ಮುಶರಫ್‌ಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಪಿಎಂಎಲ್-ಕ್ಯೂ ೪೦ ಪಡೆಯಿತು.<ref>"ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳ ಒಂದಾಗುವಿಕೆಯ ಕುರಿತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಾಯಕರುಗಳ ಒಪ್ಪಿಗೆ - CNN.com." CNN.com ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ - ಬ್ರೇಕಿಂಗ್,ವರ್ಲ್ಡ್, ಬಿಜಿನೆಸ್,ಸ್ಪೋರ್ಟ್ಸ್, ಎಂಟರ್‌ಟೇನ್ಮೆಂಟ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ವಿಡಿಯೋ ನ್ಯೂಸ್. ೨೧ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೦೮. ಜಾಲ. ೨೧ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://edition.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/02/21/pakistan/index.html ].</ref> ಮುಶ್ರಫ್‌ರನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಲು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಜರ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಶರೀಫ್ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಿದರು. == ೨೦೦೮ ರ ಮುಂದಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳು == ಪಿಪಿಪಿಯ ನೇತೃತ್ವದೊಂದಿಗೆ ಇವರ ಪಕ್ಷವು ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು ಆದರೆ ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷ ಮುಶ್ರಫ್ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ್ದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಹಣೆಬರಹದ ಕುರಿತಾಗಿನ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯದಿಂದ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸಂಬಂಧವು ಹದಗೆಟ್ಟಿತು.<ref name="reuters"/> ಮುಶ್ರಫ್ ವಿರುದ್ಧ ರಾಜಿಯಾಗದ ತಮ್ಮ ನಿಲುವಿನಿಂದಾಗಿ ಶರೀಫ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು ಮತ್ತು ಇವರ ಬಲವಂತದಿಂದಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಮರು ನೇಮಕಗೊಂಡರು.<ref name="reuters"/> ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಬಲವಂತವಾಗಿ ಮುಶ್ರಫ್‌ರ ರಾಜೀನಾಮೆ ಪಡೆಯಲು ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು. ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮುಶ್ರಫ್ ತೆಗೆದು ಹಾಕಿದ್ದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುವಂತೆ ಜರ್ದಾರಿಯ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರುವಲ್ಲಿ ಶರೀಫ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಶರೀಫ್‌ರನ್ನು ಅಪರಾಧಿ ದಾಖಲೆಯಿಂದ ದೋಷಮುಕ್ತರನ್ನಾಗಿಸಿ ಮತ್ತೆ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ಪುನಃ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಅರ್ಹರನ್ನಾಗಿಸಿತು.<ref>"Asia: Worryingly Fragile | ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ." ದಿ ಇಕನಾಮಿಸ್ಟ್- ವರ್ಲ್ಡ್ ನ್ಯೂಸ್,ಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್, ಇಕನಾಮಿಕ್ಸ್, ಬಿಜಿನೆಸ್ &amp; ಫೈನಾನ್ಸ್. ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ೧೩ ನವೆಂಬರ್. ೨೦೦೯. ಜಾಲ. ೨೭ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.economist.com/node/14742414 ].</ref> === ಉಪಚುನಾವಣೆಗಳು === ಜೂನ್ ೨೦೦೮ರ ಉಪಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಶರೀಫ್‌ರ ಪಕ್ಷವು ಮೂರು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ಎಂಟು ಸ್ಥಾನೀಯ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಸ್ಥಾನ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು, ಇದರಲ್ಲೊಂದು ದೇಶದ ರಾಜಕೀಯದ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಸ್ಥಾನ ಪಂಜಾಬ್. ಇಲ್ಲಿ ಶಹಬಾಜ್ ನವಾಜ್ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಸರ್ಕಾರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾದರು.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7476892.stm news.bbc.co.uk]</ref> ಶರೀಫ್ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಅರ್ಹರು ಹೌದೊ ಅಲ್ಲವೊ ಎಂಬ ವಾಗ್ವಾದದಿಂದಾಗಿ ಲಾಹೋರ್‌ ಸ್ಥಾನದ ಚುನಾವಣೆ ಮುಂದೂದಲ್ಪಟ್ಟಿತು.<ref name="reuters">"Sharif's Party Does Well in Pakistani By-elections | ರೈಟರ್ಸ್." ಬಿಜಿನೆಸ್ ಆ‍ಯ್‌೦ಡ್ ಫೈನಾನ್ಶಿಯಲ್ ನ್ಯೂಸ್, ಬ್ರೇಕಿಂಗ್ ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ಇಂಟನ್ಯಾಷನಲ್ ನ್ಯೂಸ್ ರಿಚರ್ಸ್.ಕಾಮ್ ರೈಟರ್ಸ್, ೨೭ಜೂನ್ ೨೦೦೮. ಜಾಲ. ೨೧ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.reuters.com/article/2008/06/27/idUSISL159890 ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110604195034/http://www.reuters.com/article/2008/06/27/idUSISL159890 |date=2011-06-04 }}.</ref> <ref name="xinhua">[http://news.xinhuanet.com/english/2008-06/27/content_8449844.htm ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ರೂಲಿಂಗ್ ಕೊಲಿಯೇಶನ್ ಸ್ವೀಪ್ಸ್ ಬೈ ಎಲೆಕ್ಷನ್ಸ್ _English_Xinhua]. News.xinhuanet.com (೨೦೦೮-೦೬-೨೭). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> === ೨೦೦೮ ಮುಶ್ರಫ್ ಗಂಭೀರ ಆಪಾದನೆ === ೭ ಅಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೮ರಂದು ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಮುಶ್ರಫ್‌ರನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿತು. ಜರ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಶರೀಫ್ ಅವರಿಗೆ ಕೆಳಗಿಳಿಯುವಂತೆ ಔಪಚಾರಿಕ ವಿನಂತಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಒಂದು ಚಾರ್ಚ್‌ಶೀಟ್ ತಯಾರಿಸಿ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2008/aug/07/pakistan1 ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮುಶ್ರಫ್ ಫೇಸಸ್ ಇಂಪೀಚ್‌ಮೆಂಟ್‌ |ವರ್ಲ್ದ್‌ ನ್ಯೂಸ್| guardian.co.uk]. ಗಾರ್ಡಿಯನ್ ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ಮೊದಲಿಗೆ ೧೯೯೯ರಲ್ಲಿ ಮಿ. ಮುಶ್ರಫ್ ಬಲವಂತದಿಂದ ಅಧಿಕಾರ ಕಸಿದುಕೊಂಡಿದ್ದು—ಪಿಎಂಎಲ್‌(ಎನ್)ನಾಯಕ ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್‍‌ರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಮತ್ತು ಗಡಿಪಾರಿಗೆ ವೆಚ್ಚವಾದ ಹಣ - ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಎರಡನೆಯ ಅವಧಿಗಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಲು ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಘೋಷಿಸಿದ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಇವೆಲ್ಲವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref name="exit"/> ಇದಲ್ಲದೇ ಮುಶ್ರಫ್ "ಭಯೋತ್ಪಾದನೆ ಯುದ್ಧ"ಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಚಾರ್ಚ್‌ಶೀಟ್ ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref name="exit">"ಪಾಕಿಸ್ತಾನ: ಅಧ್ಯಕ್ಷನ ನಿಷ್ಕ್ರಮಣ | ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ." ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ - ಜಾಗತಿಕ ಸುದ್ದಿ, ರಾಜಕೀಯ, ಅರ್ಥ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು. ದಿ ಇಕನಾಮಿಸ್ಟ್, ೨೧ ಗಸ್ಟ್. ೨೦೦೮. ಜಾಲ. ೨೫ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.economist.com/node/11965344 ].</ref> ೧೧ ಅಗಸ್ಟ್‌ರಂದು ಆಪಾದನೆಯ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿಸಲು ನ್ಯಾಷನಲ್ ಅಸೆಂಬ್ಲಿಗೆ ಬರುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿತು.<ref>[http://www.reuters.com/article/topNews/idUSISL15267920080807 ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಕೊಲಿಯೇಶನ್ ಟು ಮೂವ್ ಫಾರ್ ಮುಶ್ರಫ್ ಇಂಪಿಚ್ಮೆಂಟ್]. ರೈಟರ್ಸ್. ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ೧೮ ಅಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೮ರಂದು, ಆಪಾದನೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡ ಬಂದದ್ದರಿಂದ ಮುಶ್ರಫ್ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು. ೧೯ ಅಗಸ್ಟ್ ೨೦೦೮ರಂದು, ಮುಶ್ರಫ್ ತಮ್ಮ ಒಂಭತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡು ಒಂದು ತಾಸು ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದರು.<ref>[http://edition.cnn.com/2008/WORLD/asiapcf/08/07/pakistan.impeach/ ಮುಶ್ರಫ್ ದೋಷಾರೋಪಣೆಯ ಮುನ್ನಡೆಗೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳ ಮೈತ್ರಿ - CNN.com] Edition.cnn.com(೨೦೦೮-೦೮-೦೭). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ಈಗ ಮುಶ್ರಫ್ ಲಂಡನ್ನಿಗೆ ಗಡಿಪಾರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರದ್ರೋಹ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಬೇಕೆಂದು ಶರೀಫ್ ಕೋರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>"ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ಸ್ ಪೊಲಿಟಿಕಲ್ ಕ್ರೈಸಿಸ್: ಎ ಬಿಗ್ಗಿಶ್ ಡಸ್ಟ್-ಅಪ್ ಇನ್ ಕರಾಚಿ | ದಿ ಇಕನಾಮಿಸ್ಟ್." ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ - ಜಾಗತಿಕ ಸುದ್ದಿ, ರಾಜಕೀಯ, ಅರ್ಥ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು. ೨೧ ಅಕ್ಟೋಬರ್. ೨೦೧೦. ಜಾಲ. ೨೫ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.economist.com/node/17312266 ].</ref> === ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆ === ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗವು ೨೨ ಅಗಸ್ಟ್‌ರಂದು ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ೬ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೦೮ರಂದು ನಡೆಸಲಾಗುವುದೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು, ಮತ್ತು ೨೬ ಅಗಸ್ಟ್‌ರಿಂದ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಸಲ್ಲಿಕೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.<ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/Pakistan_to_hold_next_presidential_poll_on_September_6/articleshow/3392858.cms ಸೆಪ್ಟೇಂಬರ್ ೬ ರಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆ - ದಿ ಟೈಮ್ಸ್ ಓಫ್ ಇಂಡಿಯಾ.] Timesofindia.indiatimes.com(೨೦೦೯-೦೮-೦೨). ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ, ಎರಡು ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಾಂತೀಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಂದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ಆಯ್ಕೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಶರೀಫ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ಸಿದ್ದತೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಅಗಸ್ಟ್ ೨೫ರಂದು ಪಿಎಂಎಲ್-ಎನ್ ಪರವಾಗಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಸಯಿಜುದ್ದಾಮನ್ ಸಿದ್ಧಿಕಿ ನಾಮಿನಿಯಾಗಿದ್ದರೆಂದು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.<ref>[http://cnnwire.blogs.cnn.com/2008/08/25/sharif-withdraws-party-from-pakistan-ruling-coalition/ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳ ಮೈತ್ರಿ ಆಡಳಿತದಿಂದ, ಮುಶ್ರಫ್ ತನ್ನ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡ - The CNN Wire – CNN.com Blogs. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080916231304/http://cnnwire.blogs.cnn.com/2008/08/25/sharif-withdraws-party-from-pakistan-ruling-coalition/ |date=2008-09-16 }} Cnnwire.blogs.cnn.com. ೨೦೧೧-೦೧-೧೫ರಂದು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಲಾಗಿದೆ..</ref> ಸಿದ್ಧಿಕಿ ಜರ್ದಾರಿಯವರ ವಿರುದ್ಧ ಅಧ್ಯಕ್ಷಗಿರಿ ಸೋತರು. === ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಮರುನೇಮಕ === ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೦೭ರಂದು ಮುಶ್ರಫ್ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ್ದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಮರು ನೇಮಕಕ್ಕೆ ಶರೀಫ್ ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಮುಶ್ರಫ್ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ೬೦ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಇಫ್ತಿಕರ್ ಚೌಧರಿಯವರನ್ನು ಮತ್ತೆ ಅಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ತರುವ ಪ್ರಯತ್ನ ವಿಫಲವಾಯಿತು.<ref>"ಪಾಕಿಸ್ತಾನ: ಅಧ್ಯಕ್ಷನ ನಿಷ್ಕ್ರಮಣ | ದಿ ಇಕನಾಮಿಸ್ಟ್." ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ - ಜಾಗತಿಕ ಸುದ್ದಿ, ರಾಜಕೀಯ, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು. ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ,೧ ಅಗಸ್ಟ್. ೨೦೦೮. ಜಾಲ. ೨೭ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.economist.com/node/11965344 ].</ref> ಶರೀಫ್ ತಮ್ಮ ವಜಾ ಆದಾಗಿನಿಂದಲೂ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದರು.<ref name="lion"/> ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರದ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಮುಶ್ರಫ್ ಅಧಿಕಾರವಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಮರು ನೇಮಕದ ಬೆಂಬಲದ ಪ್ರಯತ್ನ ವಿಫಲವಾಯಿತು. ಕೆಲಸದಿಂದ ವಜಾ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರನ್ನು ಮತ್ತೆ ನೇಮಕ ಮಾಡುವ ವಿಚಾರವನ್ನು ಜರ್ದಾರಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸ್ಕರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ೨೦೦೮ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಬಿದ್ದು ಹೋಯಿತು.<ref name="lion"/> ಜರ್ದಾರಿ ತಾವು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಆರೋಪದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾದ ವಿಷಯ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮುಶ್ರಫ್ ವಿಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಆಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಚೌಧರಿ ರದ್ದು ಮಾಡಬಹುದೆಂದು ಹೆದರಿದ್ದರು.<ref name="lion"/> ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೫, ೨೦೦೯ರಂದು ಉಚ್ಚನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌‌ನ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಶಹಬಾಜ್ ನವಾಜ್‌ರನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಅನರ್ಹಗೊಳಿಸಿತು. ನಂತರ ಜರ್ದಾರಿಯವರು ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಶಾಸನವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ ಪಂಜಾಬ್‌‌ನಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಹೇರಿದರು.<ref name="lion"/> ಮಾರ್ಚ್ ೧೫, ೨೦೦೯ರಂದು ಜರ್ದಾರಿಯವರು ಶರೀಫ್‌ರನ್ನು ಗೃಹಬಂಧನದಲ್ಲಿರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರು.<ref name="lion"/> ಮನೆಯ ಹೊರಗಡೆ ಗಲಾಟೆ ಕಂಡುಬಂದದ್ದರಿಂದ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಪೋಲಿಸರು ಅದೇ ದಿನ ಅವರ ಮನೆಯಿಂದ ಕಾಣೆಯಾದರು. ಪಂಜಾಬ್‌ ಪೋಲಿಸರು ಬಂಧನದಿಂದ ಶರೀಫ್‌ರನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರ ತಳೆದುದು ಆರ್ಮಿ ಕಮಾಂಡ್‌ನ ಒಂದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿತ್ತು.<ref name="lion"/> ಶರೀಫ್ ಎಸ್‌ಯುವಿಎಸ್‌ನ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪಿನೊಂದಿಗೆ ಇಸ್ಲಾಮಾಬಾದ್‌ಗೆ ಆಂದೋಲನ ಆರಂಭಿಸಿದರು.<ref name="lion"/> ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೈನ್ಯ, ಅಮೆರಿಕಾ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟೀಷ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯಿಂದಾಗಿ ಮಾರ್ಚ್ ೧೬, ೨೦೦೯ರಂದು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಯೂಸುಫ್ ರಾಜಾ ಗಿಲಾನಿ ಒಂದು ಮುಂಜಾನೆ ದೂರದರ್ಶನದ ಮೂಲಕ ಮಾತನಾಡಿ ಇಫ್ತಿಕರ್ ಚೌಧರಿಯವರನ್ನು ಮರು ನೇಮಕ ಮಾಡುವ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು. ಶರೀಫ್ "ಉಗ್ರ ಚಳುವಳಿಗೆ" ಕರೆ ನೀಡಿದರು.<ref name="lion">"ಪಾಕಿಸ್ತಾನ: ದ ಲಯನ್ ಅನ್‌ಲೀಷ್ಡ್ | The Economist". ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ - ವರ್ಲ್ಡ್ ನ್ಯೂಸ್, ರಾಜಕೀಯ, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು. ೧೬ ಮಾರ್ಚ್. ೨೦೦೯ ಜಾಲ. ೨೫ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.economist.com/node/13311048 ].</ref> ಪಿಪಿಪಿ ಸರ್ಕಾರವು ಮುಂದುವರೆಯಲು ಉಳಿದುಕೊಂಡಿತು. === ಮೂರನೇ ಅವಧಿಗೆ ಇದ್ದ ಕಲಮನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲಾಯಿತು === ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿಗಳು ಎರಡು ಬಾರಿ ಮಾತ್ರ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂಬ ೧೮ನೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿ ವಿಧೇಯಕವು ಎಪ್ರಿಲ್ ೨, ೨೦೧೦ರಂದು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತಿರಸ್ಕಾರವಾಯಿತು. ಇದು ಶರೀಫ್ ಮೂರನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.<ref name="deluge">"ಪಾಕಿಸ್ತಾನ: ಮುಳುಗಡೆಯ ನಂತರ |ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ." - ಜಾಗತಿಕ ಸುದ್ದಿ, ರಾಜಕೀಯ, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು. ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ೧೬ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್. ೨೦೧೦. ಜಾಲ. ೨೭ ಫೆಬ್ರವರಿ. ೨೦೧೧. [http://www.economist.com/node/17037131 ].</ref> == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಅವರು ಕುಲ್ಸೂಮ್ ನವಾಜ್‌ರೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹವಾದರು.<ref>{{cite web|url=http://timesofindia.indiatimes.com/Cities/Nawaz_Sharifs_wife_operated_in_Delhi/rssarticleshow/2502914.cms|title=Nawaz Sharif's wife operated in Delhi|work=Times of India|accessdate=4 January 2011}}</ref> ==ನವಾಜ್ ಶರೀಫರ ರಾಜೀನಾಮೆ== *28 Jul, 2017 *ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಧಾನಿ ನವಾಜ್‌ ಷರೀಫ್‌ ಹಾಗೂ ಅವರ ಕುಟುಂಬ ವಿರುದ್ಧದ ಪನಾಮಾ ಪೇಪರ್ಸ್‌ ಪ್ರಕರಣದ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ ನವಾಜ್‌ ಷರೀಫ್‌ ಅವರನ್ನು ದೋಷಿ ಎಂದು ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಬೆನ್ನಲ್ಲೇ ಷರೀಫ್ ಅವರು ಪ್ರಧಾನಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಕ್ರಮ ಸಂಪಾದನೆ ಹಾಗೂ ತೆರಿಗೆ ವಂಚನೆಯಿಂದ ಗಳಿಸಿದ ಕಾಳಧನವನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿರುವವರ ಪಟ್ಟಿಯು ಪನಾಮಾ ಪೇಪರ್ಸ್‌ ಸೋರಿಕೆಯಿಂದ ಬಹಿರಂಗಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref name="prajavani.net">[http://www.prajavani.net/news/article/2017/07/28/509547.html ಪಾಕ್ ಪ್ರಧಾನಿ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ರಾಜೀನಾಮೆ; ಮುಂದಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಯಾರು?;ಏಜೆನ್ಸಿಸ್‌;28 Jul, 2017]</ref> *2017ರ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ದೋಷಿ ಎಂದು ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್ ವಿರುದ್ಧ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತ್ತು. ನಂತರ ಶಿಕ್ಷೆ ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದು, ಲಂಡನ್‍ನಲ್ಲಿ ಐಷಾರಾಮಿ ಬಂಗಲೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಅಕ್ರಮ ಆಸ್ತಿ ಖರೀದಿಸಿದ್ದ ಆರೋಪದ ಮೇರೆಗೆ ನವಾಜ್ ಷರೀಫ್‍ಗೆ 10 ವರ್ಷ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಪನಾಮ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಪುತ್ರಿ ಮರಿಯಮ್ ನವಾಜ್‍ಗೆ 7 ವರ್ಷ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="prajavani.net"/> ==ನವಾಜ್ ಶರೀಫರ ತಪ್ಪುಗಳು== *[http://www.prajavani.net/news/article/2017/08/06/511400.html ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಕಂಡ ಬಾವಿಗೆ ಹಗಲಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದ ನವಾಜ್ಹ;ಮೀದ್ ಕೆ.;6 Aug, 2017] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170805214334/http://www.prajavani.net/news/article/2017/08/06/511400.html |date=2017-08-05 }} ==ನೋಡಿ== *[[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು‌‌ == {{Reflist|2}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು‌‌ == * [http://www.pmln.com.pk/ ಪಿಎಂ(ಎನ್)ಅಧೀಕೃತ ಜಾಲತಾಣ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120608093035/http://www.pmln.com.pk/ |date=2012-06-08 }} * [http://www.cbc.ca/world/story/2008/08/18/pakistan-musharraf.html?ref=rss ] * [http://www.pmln.com.pk/ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ (ನವಾಜ್ ಗುಂಪು) ಪಾಕಿಸ್ತಾನ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120608093035/http://www.pmln.com.pk/ |date=2012-06-08 }} * [https://www.youtube.com/watch?v=nTdn-4-WKPE&amp;feature=related ನೇರ ಸಂದರ್ಶನ] * [http://pkpolitics.com ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ‌ರ ಹೊಸ ವೀಡಿಯೋ ಮತ್ತು ಸಂದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನೋಡಿ.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170526080148/https://pkpolitics.com/ |date=2017-05-26 }} * [http://www.pml1.org ಪಿಎಮ್‌ಎಲ್‌ಎನ್ ಸ್ಥಳ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120619205040/http://www.pml1.org/ |date=2012-06-19 }} * [http://www.storyofpakistan.com/person.asp?perid=P027&amp;Pg=1 ನವಾಝ್ ಶರೀಫ್‌ರು ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳಾದರು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120319194637/http://www.storyofpakistan.com/person.asp?perid=P027&Pg=1 |date=2012-03-19 }} * [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/472836.stm ಬಿಬಿಸಿಯ ನವಾಜ್‌ರ ಪಾರ್ಶ್ವಚಿತ್ರ] * [http://www.ibitians.com/2007/09/11/nawaz-sharif-ki-kahani/ ನವಾಝ್ ಶರೀಫ್‌ರ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ (ಉರ್ದು)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211016152124/http://www.ibitians.com/2007/09/11/nawaz-sharif-ki-kahani/ |date=2021-10-16 }} * [http://www.karachipage.com/news/Aug_99/081899.html ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಒಸಾಮಾ ಬಿನ್ ಲಾಡೆನ್‌ನಿಂದ ಚುನಾವಣೆಗಾಗಿ ಸುಮಾರು $500,000ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು] * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7014433.stm ಬಿಬಿಸಿ ಟೈಮ್‌ಲೈನ್: ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು] * [http://changepk.com/2009/09/09/nawaz-sharif-and-osama-bin-laden-the-bosom-buddies/ ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ and Osama Bin Laden: The bosom buddies ನವಾಜ್ ಶರೀಫ್ ಮತ್ತು ಒಸಾಮಾ ಬಿನ್ ಲಾಡೆನ್: ದ ] {{s-start}} {{s-off}} {{s-bef|before=[[Sadiq Hussain Qureshi]]}} {{s-ttl|title=[[Chief Minister of Punjab (Pakistan)|Chief Minister of Punjab]]|years=1985–1990}} {{s-aft|after=[[Ghulam Haider Wyne]]}} |- {{s-bef|before=[[Ghulam Mustafa Jatoi]]<br /><small>Acting</small>}} {{s-ttl|title=[[Prime Minister of Pakistan]]|years=1990–1993}} {{s-aft|after=[[Balakh Sher Mazari]]<br /><small>Acting</small>}} |- {{s-bef|before=[[Balakh Sher Mazari]]<br /><small>Acting</small>}} {{s-ttl|title=[[Prime Minister of Pakistan]]|years=1993}} {{s-aft|after=[[Moeenuddin Ahmad Qureshi]]<br /><small>Acting</small>}} |- {{s-bef|before=[[Malik Meraj Khalid]]<br /><small>Acting</small>}} {{s-ttl|title=[[Prime Minister of Pakistan]]|years=1997–1999}} {{s-aft|after=[[Pervez Musharraf]]|as=Chief Executive of Pakistan}} |- {{s-bef|before=[[Shahid Hamid]]<br /><small>Acting</small>}} {{s-ttl|title=[[Defence Minister of Pakistan|Minister of Defence]]|years=1997–1999}} {{s-aft|after=[[Pervez Musharraf]]}} |- {{s-ppo}} {{s-bef|before=[[Fida Mohammad Khan]]}} {{s-ttl|title=President of the [[Pakistan Muslim League (N)|Pakistan Muslim League-Nawaz]]|years=1993–2002}} {{s-aft|after=[[Shahbaz Sharif]]}} {{s-end}} {{PakistaniPMs}} {{Zia-ul-Haq's Government|state=collapsed}} {{Persondata <!-- Metadata: see [[Wikipedia:Persondata]]. --> | NAME = Sharif, Nawaz | ALTERNATIVE NAMES = | SHORT DESCRIPTION = | DATE OF BIRTH = 25 December 1949 | PLACE OF BIRTH = [[Lahore]], [[Dominion of Pakistan|Pakistan]] | DATE OF DEATH = | PLACE OF DEATH = }} {{DEFAULTSORT:Sharif, Nawaz}} [[ವರ್ಗ:1949ರ ಜನನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪಂಜಾಬ್‌ನ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿಗಳು (ಪಾಕಿಸ್ತಾನ)]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಹಣಕಾಸು ಮಂತ್ರಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಎಲ್‌ಜಿ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಪಹರಣಕಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಕಾಶ್ಮೀರಿ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರುಗಳು (ಪಾಕಿಸ್ತಾನ)]] [[ವರ್ಗ:ಬದುಕಿರುವ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ (ಎನ್)]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಬಿಲಿಯನೇಯರ್ಸ್]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರು]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ದೇಶ ಭೃಷ್ಟರು]] [[ವರ್ಗ:ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದಲ್ಲಿ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ವಲಸಿಗರು.]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನಿ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಚಿಕ್ಕ ಇತಿಹಾಸ]] [[ವರ್ಗ:ಜೆದ್ದಾಹ್‌ದ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಲಾಹೋರಿನಲ್ಲಿನ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ]] [[ವರ್ಗ:ಪಂಜಾಬೀ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ರಾವಿಯನ್ನರು]] [[ವರ್ಗ:ಶರೀಫ್ ಕುಟುಂಬ]] [[ವರ್ಗ:ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪಾಕಿಸ್ತಾನ]] hmfsbd204j0ts1dg1brr9u9q210u5cf 0 29784 1306884 1306377 2025-06-18T22:57:48Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306884 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = Tuna | image =Tuna assortment.png| image_width = 300px | image_caption = [[Yellowfin tuna]], ''Thunnus albacares'' | regnum = Animalia | phylum = Chordata | classis = [[Actinopterygii]] | subclassis = [[Neopterygii]] | infraclassis = [[Teleostei]]| ordo = [[Perciformes]] | familia = [[Scombridae]] | genus = ''[[Thunnus]]'' | genus_authority = South, 1845 | subdivision_ranks = [[Species]] | subdivision = See text. |alt=Photo of three swimming fish }} '''ಟ್ಯೂನ ಮೀನು''' ಗಳು ಸ್ಕಾಂಬ್ರಿಡೇ ವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಕಡಲನೀರಿನ ಮೀನುಗಳಾಗಿದ್ದು, ಇವು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ''ಥೂನಸ್‌'' ಕುಲದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ವೇಗದ ಈಜುಗಾರರಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಂದು {{Convert|70|km/h|mph|abbr=on}}ನಷ್ಟು ವೇಗಗಳಲ್ಲಿ ಈಜುವಷ್ಟು ಸಮರ್ಥವಾಗಿವೆ. ಬಿಳಿ ಮಾಂಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಹುತೇಕ ಮೀನುಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಸ್ನಾಯು ಅಂಗಾಂಶವು ನಸುಗೆಂಪು ಬಣ್ಣದಿಂದ ಗಾಢ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದವರೆಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು [[ಆಮ್ಲಜನಕ]]-ಬಂಧಕ ಕಣವಾಗಿರುವ ಮಯೋಗ್ಲೋಬಿನ್‌‌‌ನಿಂದ ಕೆಂಪು ಸಹಜವರ್ಣವು ಜನ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ; ಇದನ್ನು ಬಹುತೇಕ ಇತರ ಮೀನುಗಳು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ತುಂಬಾ ಹೆಚ್ಚಿರುವ ಪರಿಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಂಥ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಕೆಲವೊಂದು ದೊಡ್ಡದಾದ ಜಾತಿಗಳು ಒಂದಷ್ಟು ಶಾಖಪ್ರವೃತ್ತಿಯ (ಅಥವಾ ಬಿಸಿರಕ್ತದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ) ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಸ್ನಾಯುಸಂಬಂಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಯ ನೆರವಿನಿಂದ ನೀರು ತಾಪಮಾನಗಳಿಗಿಂತ ಮೇಲಿರುವಂತೆ ತಮ್ಮ ಶರೀರದ ತಾಪಮಾನಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ತಣ್ಣಗಿನ ಜಲರಾಶಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಬದುಕುಳಿಯುವುದಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಇತರ ಬಗೆಯ ಮೀನುಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಒಂದು ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸಾಗರ ಪರಿಸರಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಅಂಶವು ಸಹಾಯಕವಾಗುತ್ತದೆ. ==ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ== "ಟ್ಯೂನ" ಎಂಬ ಪದವು ಸ್ಪ್ಯಾನಿಷ್‌ ಭಾಷೆಯ ಪದವಾದ ಅಟೂನ್‌, ಅರೇಬಿಕ್‌ ಭಾಷೆಯ تن ಅಥವಾ تون ಟುನ್‌/ಟೂನ್‌, ಲ್ಯಾಟಿನ್‌ ಭಾಷೆಯ ಥೂನಸ್, ಗ್ರೀಕ್‌ ಭಾಷೆಯ θύννος, ಥೈನಸ್ ಎಂಬ ಪದಗಳಿಂದ ಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. ==ಜೀವಿವರ್ಗೀಕರಣ ಶಾಸ್ತ್ರ== [[File:Tuna all sizes Pengo.svg|thumb|350px|ಥೂನಸ್‌ ಥೈನಸ್‌ ಎಂಬುದು ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಪೈಕಿ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ದ ಮೀನಾಗಿದ್ದು ಸ್ಥಾನ [3]ನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ದಂಡನಕ್ಷೆಯು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅನ್ವಯ, ನಂತರದ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಅಲಂಕರಿಸಿರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಪ್ರಭೇದಗಳ ವಿವರ ಹೀಗಿದೆ: ಥೂನಸ್‌ ಓರಿಯೆಂಟಾಲಿಸ್‌ [4]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಥೂನಸ್‌ ಒಬೆಸ್ಕಸ್‌ [5]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಜಿಮ್ನೋಸಾರ್ಡಾ ಯೂನಿಕಲರ್‌ [6]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಥೂನಸ್‌ ಮ್ಯಾಕೋಯೀ [7]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಥೂನಸ್‌ ಆಲ್ಬಾಕೇರ್ಸ್‌ [8]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಗ್ಯಾಸ್ಟರೊಚಿಸ್ಮ ಮೆಲಂಪಸ್‌ [9]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಥೂನಸ್‌ ಟೊಂಗೊಲ್‌ [10]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಥೂನಸ್‌ ಅಲಾಲುಂಗಾ [11]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಯುಥೈನಸ್‌ ಅಲೆಟ್ಟರೇಟಸ್‌ [12]ನೇ ಸ್ಥಾನ, Kanbcznmbazdmnbdfmbdmnmn.jgnbtsuwonus ಪೆಲಾಮಿಸ್‌ [13]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಥೂನಸ್‌ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕಸ್‌ [14]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಅಲ್ಲೂಥೂನಸ್‌ ಫಲ್ಲಾಯ್‌ [15]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಯುಥೈನಸ್‌ ಅಫಿನಿಸ್‌ [16]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಆಕ್ಸಿಸ್‌ ಥಜಾರ್ಡ್‌ ಥಜಾರ್ಡ್‌ [17]ನೇ ಸ್ಥಾನ,ಆಕ್ಸಿಸ್‌ ರೋಚೇ ರೋಚೇ [18]ನೇ ಸ್ಥಾನ, ಮತ್ತು ಆಕ್ಸಿಸ್‌ ರೋಚೇ ಯುಡೊರಾಕ್ಸ್‌ [19]ನೇ ಸ್ಥಾನ]] ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ 48ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಭಿನ್ನ ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ''ಥೂನಸ್‌'' ಕುಲವು 9 ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: * ಆಲ್ಬಾಕೋರ್‌, ''ಥೂನಸ್‌ ಅಲಾಲುಂಗಾ'' <small>(ಬೊನ್ನಾಟೆರ್ರೆ, 1788)</small>. * ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಆಲ್ಬಾಕೇರ್ಸ್‌'' <small>(ಬೊನ್ನಾಟೆರ್ರೆ, 1788)</small>. * ಕಪ್ಪು ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕಸ್‌'' <small>(ಲೆಸನ್‌, 1831)</small>. * ದಕ್ಷಿಣದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಮ್ಯಾಕೋಯೀ'' <small>(ಕ್ಯಾಸಲ್‌ನೌ, 1872)</small>. * ದೊಡ್ಡ ಕಣ್ಣಿನ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಒಬೆಸಸ್‌'' <small>(ಲೋವೆ, 1839)</small>. * ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಓರಿಯೆಂಟಾಲಿಸ್‌'' <small>(ಟೆಮ್ಮಿಂಕ್‌ ಮತ್ತು ಸ್ಕ್ಲೀಜೆಲ್‌, 1844)</small>. * ಉತ್ತರದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಥೈನಸ್‌'' <small>(ಲಿನಿಯಸ್‌, 1758)</small>. * ಉದ್ದಬಾಲದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಟೊಂಗೊಲ್‌'' <small>(ಬ್ಲೀಕರ್‌‌, 1851)</small>. * ಕರಾಸಿಕ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಕರಾಸಿಕಸ್‌'' <small>(ಲೆಸನ್‌, 1831)</small>. ಇತರ ಹಲವಾರು ಕುಲಗಳ ಜಾತಿಗಳು (ಸ್ಕಾಂಬ್ರಿಡೇ ವಂಶದಲ್ಲಿ ಇರುವಂಥ ಎಲ್ಲವೂ) "ಟ್ಯೂನ" ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: * ತೆಳ್ಳನೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ''ಅಲ್ಲೂಥೂನಸ್‌ ಫಲ್ಲಾಯ್‌'' <small>(ಸರ್ವೆಂಟಿ, 1948) </small> * ಗುಂಡು ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ''ಆಕ್ಸಿಸ್‌ ರೋಚೇ'' <small>(ರಿಸೋ, 1810)</small> * ಟೆರಿಯೊವೈಪೆಟ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ''ಆಕ್ಸಿಸ್‌ ಟೊಂಗೊಲಿಸ್‌'' <small>(ಬೊನ್ನಾಟೆರ್ರೆ, 1788)</small>. * ಚುರುಕುವೇಗದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ''ಆಕ್ಸಿಸ್‌ ಥಜಾರ್ಡ್‌'' <small>(ಲ್ಯಾಸಿಪೀಡ್‌, 1800)</small> * ಕಾವಕಾವಾ (ಪುಟ್ಟ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ಅಥವಾ ಬಂಗಡೆ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು) ''ಯುಥೈನಸ್‌ ಅಫಿನಿಸ್‌'' <small>(ಕ್ಯಾಂಟರ್‌, 1849)</small> * ಪುಟ್ಟ ಟ್ಯೂನಿ (ಪುಟ್ಟ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು) ''ಯುಥೈನಸ್‌ ಅಲೆಟ್ಟರೇಟಸ್‌'' <small>(ರಾಫಿನೆಸ್ಕ್‌, 1810)</small> * ಹಾರುವ ಕಪ್ಪು ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ''ಯುಥೈನಸ್‌ ಲಿನಿಯೇಟಸ್‌'' <small>(ಕಿಶಿನೌಯೆ, 1920)</small> * ಗೋಪುರಬಂಧ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ''ಜಿಮ್ನೋಸಾರ್ಡಾ ಯೂನಿಕಲರ್‌'' <small>(ರೂಪ್ಪೆಲ್‌, 1836)</small> * ಹಾರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ''ಕಾಟ್ಸುವೋನಸ್‌ ಪೆಲಾಮಿಸ್‌'' <small>(ಲಿನಿಯಸ್‌, 1758)</small> * ‌ಲೈನ್‌ಸೈಡ್ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ''ಥೂನಸ್‌ ಲಿನಿಯಸ್‌'' <small>(ಟೆಮ್ಮಿಂಕ್‌ & ಸ್ಕ್ಲೀಜೆಲ್‌, 1844)</small>. ==ಜೀವ ವಿಜ್ಞಾನ== ಸುತ್ತುವರಿದ ಕಡಲ ಜಲದಲ್ಲಿನ ತಾಪಮಾನಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲಿರುವ ಶರೀರ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡುಹೋಗುವಲ್ಲಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ''ಥೂನಸ್‌'' ಕುಲದ ಜೀವಿಗಳ ಶರೀರ ವಿಜ್ಞಾನದ ಒಂದು ಅಸಾಧಾರಣವಾದ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು {{Convert|43|F|C}}ನಷ್ಟು ತಂಪಾಗಿರುವ ನೀರಿನಲ್ಲಿ {{Convert|75|-|95|F|C}}ನಷ್ಟಿರುವ ಒಂದು ಪ್ರಧಾನ ಶರೀರ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡುಹೋಗಬಲ್ಲವು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಸ್ತನಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಕ್ಕಿಗಳಂಥ ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಂತರುಷ್ಣಕ ಜೀವಿಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಿರಿದಾಗಿರುವ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡುಹೋಗುವುದಿಲ್ಲ.<ref name="tbot">{{cite web |url=http://science.jrank.org/pages/7020/Tuna-Biology-tuna.html |title=Tuna - Biology Of Tuna |accessdate=September 12, 2009 }}</ref> ಸಾಮಾನ್ಯ ಚಯಾಪಚಯಕ್ರಿಯೆಗಳಿಂದ ಸೃಷ್ಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶಾಖವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಅಂತರುಷ್ಣತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುತ್ತವೆ. ರೀಟಿ ಮಿರಾಬೈಲ್‌ ("ಅದ್ಭುತ ಬಲೆ") ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ, ಶರೀರ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಅಭಿದಮನಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಪಧಮನಿಗಳ ಹೆಣೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯು ಅಭಿದಮನಿಯ ರಕ್ತದಿಂದ ಅಪದಮನಿಯ ರಕ್ತಕ್ಕೆ ಎದುರು ಪ್ರವಾಹ ವಿನಿಮಯದ ಒಂದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಶಾಖವನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಮೇಲ್ಮೈ ತಂಪಾಗುವುದನ್ನು ಇದು ತಗ್ಗಿಸುವುದರಿಂದ, ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಸ್ನಾಯುಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡುಹೋಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ತಗ್ಗಿಸಿದ ಶಕ್ತಿ ವೆಚ್ಚದೊಂದಿಗೆ ಉನ್ನತವಾದ ಈಜುವಿಕೆಯ ವೇಗವು ಹೊರಹೊಮ್ಮುವುದನ್ನು ಇದು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="tbot" /> ==ವಾಣಿಜ್ಯ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ== [[File:TunaFish.JPG|thumb|right|ಮಾನವರಿಗಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ ಮೀನೊಂದು ಹಡಗುಕಟ್ಟೆಯೊಂದರ ಮೇಲೆ ಬಿದ್ದಿರುವ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ; ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರರನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.]] [[File:Tsukiji Fish market and Tuna edit.jpg|thumb|right|ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಬಹುವಿಧದ ಸಾಲುಗಳ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ.]] [[File:Tuna cut half japan.jpg|thumb|right|ಕತ್ತರಿಸುವ ಯಂತ್ರದ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಸೀಳಲಾದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ.]] ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಪ್ರಮುಖ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮೀನುಗಳೆನಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಜಾಗತಿಕ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಕುಲಗಳ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯ ಕುರಿತು ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಸೀಫುಡ್‌ ಸಸ್ಟೇನಬಿಲಿಟಿ ಫೌಂಡೇಷನ್‌ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಯು 2009ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಸ್ತೃತವಾದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವರದಿಯನ್ನು ಸಂಕಲಿಸಿದ್ದು, ಇದು ನಿಯತವಾದ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ವರದಿಯ ಅನುಸಾರ, ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಪ್ರಪಂಚದ ಸಾಗರಗಳ ಉದ್ದಗಲಕ್ಕೂ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಆದರೆ ವಿರಳವಾಗಿ ಹಂಚಿಹೋಗಿವೆ; ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದ ಸುಮಾರು 45 ಡಿಗ್ರಿಗಳಷ್ಟು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣದ ನಡುವಿನ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಮತ್ತು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣದ ಜಲರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಇವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಜೀವಿವರ್ಗೀಕರಣಕ್ಕೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಸ್ಕಾಂಬ್ರಿಡೇ ವಂಶದಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ವಂಶವು ಸುಮಾರು 50 ಜಾತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ವಾಣಿಜ್ಯೋದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನಾ-ವಿಹಾರದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತಿರುವ ಇವುಗಳ ಪೈಕಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಜಾತಿಗಳೆಂದರೆ: ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (''ಥೂನಸ್‌ ಆಲ್ಬಾಕೇರ್ಸ್‌'' ), ದೊಡ್ಡ ಕಣ್ಣಿನ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (''T. ಒಬೆಸಸ್‌'' ), ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (''T. ಥೈನಸ್‌'', ''T. ಓರಿಯೆಂಟಾಲಿಸ್‌'', ಮತ್ತು ''T. ಮೆಕೋಯೀ'' ), ಆಲ್ಬಾಕೋರ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (''T. ಅಲಾಲುಂಗಾ'' ), ಮತ್ತು ಹಾರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (''ಕಾಟ್ಸುವೋನಸ್‌ ಪೆಲಾಮಿಸ್‌'' ).<ref name="ISSF">{{cite web |url=http://www.iss-foundation.org/files/b45a4eb2-f9d7-4ed6-87a1-2efe2519baf6/ISSF_A-1%20Introduction.pdf |title=Status of the World Fisheries for Tuna |publisher=ISSF |date=10 November 09 |accessdate=2009-11-10 |archive-date=2010-03-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100327021649/http://www.iss-foundation.org/files/b45a4eb2-f9d7-4ed6-87a1-2efe2519baf6/ISSF_A-1%20Introduction.pdf |url-status=dead }}</ref> ಸದರಿ ವರದಿಯು ಮುಂದುವರೆದು ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ: :1940 ಮತ್ತು 1960ರ ದಶಕದ ನಡುವೆ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಂಥ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಐದು ಪ್ರಧಾನ ಜಾತಿಗಳ, ವಿಶ್ವದ ವಾರ್ಷಿಕ ಹಿಡಿತದ ಪ್ರಮಾಣವು ಸುಮಾರು 300 ಸಾವಿರ ಟನ್ನುಗಳಿಂದ ಸುಮಾರು 1 ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ನುಗಳಿಗೆ ಏರಿತು ಮತ್ತು ಇವುಗಳ ಪೈಕಿಯ ಬಹುಭಾಗವನ್ನು ಗಾಳಹಾಕಿ-ಮೀನುಹಿಡಿಯುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಹಿಡಿಯಲಾಗಿತ್ತು. ಈಗ ಪ್ರಧಾನವಾದ ಕೊಕ್ಕೆ ಸಾಧನವೆನಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಚೀಲದ-ಬೀಸುಬಲೆಯಂಥ ಬಲೆಗಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಹಿಡಿದ ಮೀನಿನ ಪ್ರಮಾಣಗಳು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 4 ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ನುಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಮುಟ್ಟಿವೆ. ಹೀಗೆ ಹಿಡಿದ ಮೀನುಗಳ ಪೈಕಿ ಸುಮಾರು 68 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟು ಭಾಗವು ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಸಾಗರಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದರೆ, 22 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾಗವು ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ಉಳಿದ 10 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾಗವು ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಸಾಗರ ಹಾಗೂ ಮೆಡಿಟೆರೇನಿಯನ್‌ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೂ ಸೇರಿವೆ. ಹಿಡಿದ ಮೀನಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಪೈಕಿ ಹಾರುಮೀನಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ಸುಮಾರು 60 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿದ್ದರೆ, ನಂತರದ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (24 ಪ್ರತಿಶತ), ದೊಡ್ಡ ಕಣ್ಣಿನ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (10 ಪ್ರತಿಶತ), ಆಲ್ಬಾಕೋರ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (5 ಪ್ರತಿಶತ) ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ, ಮತ್ತು ಉಳಿದಭಾಗವನ್ನು ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಚೀಲದ-ಬೀಸುಬಲೆಗಳು ಪ್ರಪಂಚ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಸುಮಾರು 62 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾಗವನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರೆ, ಉದ್ದನೆಯ ಗಾಳಗಳು ಸುಮಾರು 14 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾಗವನ್ನು ಹಾಗೂ ಕಂಬ ಮತ್ತು ಗಾಳಗಳು ಸುಮಾರು 11 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾಗವನ್ನು ತಮ್ಮದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಉಳಿದ 3 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾಗವನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾದ ಇತರ ಕೊಕ್ಕೆ ಸಾಧನಗಳು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.<ref name="ISSF" /> [[ಜಪಾನ್|ಜಪಾನ್‌]] ದೇಶವು ತನಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಲಾಗಿದ್ದ ವಾರ್ಷಿಕ 6,000 ಟನ್ನುಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷವೂ 12,000ದಿಂದ 20,000 ಟನ್ನುಗಳಷ್ಟು ದಕ್ಷಿಣದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯುವ ಮೂಲಕ ಅಕ್ರಮವಾಗಿ ಅತಿಯಾಗಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಸರ್ಕಾರವು 2006ರಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿಸಿತು; ಇಂಥ ಮಿತಿಮೀರಿದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ಮೌಲ್ಯವು ಸುಮಾರು 2 ಶತಕೋಟಿ US $ನಷ್ಟಿತ್ತು.<ref>[https://web.archive.org/web/20061113131846/http://www.abc.net.au/news/newsitems/200610/s1765413.htm ಬ್ರಾಡ್‌ಫೋರ್ಡ್‌, ಗಿಲಿಯನ್‌.][https://web.archive.org/web/20061113131846/http://www.abc.net.au/news/newsitems/200610/s1765413.htm "ಬ್ಲೂಫಿನ್‌ ಟೂನ ಪ್ಲಂಡರಿಂಗ್‌ ಕ್ಯಾಚಸ್‌ ಅಪ್‌ ವಿತ್‌ ಜಪಾನ್‌."] ABC ನ್ಯೂಸ್‌. ಅಕ್ಟೋಬರ್ 16, 2006</ref> ಇಂಥ ಮಿತಿಮೀರಿದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯು ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಕುಲಗಳಿಗೆ ಅತೀವವಾದ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡಿದೆ.<ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/11/28/AR2009112801066.html ಐಲ್‌ಪೆರಿನ್‌, ಜೂಲಿಯೆಟ್‌. ][http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/11/28/AR2009112801066.html "ಸೇವಿಂಗ್‌ ದಿ ರಿಚಸ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ಸೀ."] ''ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್ ಪೋಸ್ಟ್.'' ನವೆಂಬರ್‌ 29, 2009.</ref> WWF ಅನುಸಾರ, "ಹೆಚ್ಚು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಿನ ಪಾಲುಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ವಲಯಗಳು ಸಮ್ಮತಿಸದೇ ಹೋದಲ್ಲಿ, ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳೆಡೆಗೆ ಜಪಾನ್ ಹೊಂದಿರುವ ಬೃಹತ್‌ ಅಪೇಕ್ಷೆಯಿಂದಾಗಿ ಬಹುಜನಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಮೀನುಗಳ ಬಹುತೇಕ ಕುಲಗಳು ವಾಣಿಜ್ಯ ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿಗೆ ತಲುಪುವುದನ್ನು ನೋಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ".<ref>{{cite news |url=https://www.theguardian.com/environment/2007/jan/22/japan.conservationandendangeredspecies |title=Japan warned tuna stocks face extinction |first=Justin |last=McCurry |work=The Guardian |date=January 22, 2007 |accessdate=2008-04-02 | location=London }}</ref> ಈ ಕುರಿತಾಗಿ ಜಪಾನಿನ ಫಿಶರೀಸ್‌ ರಿಸರ್ಚ್‌ ಏಜೆನ್ಸಿಯು ತನ್ನ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ಗಳ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ಕಂಪನಿಗಳು ತಾವು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹಿಡಿದಿರುವ ದಕ್ಷಿಣದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಪ್ರಮಾಣದ ಕುರಿತು ತಪ್ಪಾದ ವರದಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿವೆ ಹಾಗೂ ಹಿಡಿದ ಮೀನುಗಳ ಒಟ್ಟು ಪ್ರಮಾಣಗಳ ಕುರಿತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆದೇಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಅವಕಾಶ ನೀಡಬಹುದಾದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಉಪೇಕ್ಷಿಸುತ್ತಿವೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.<ref>ರೈಟ್‌, ಹಿಲೆಲ್‌, "[https://archive.is/20120714062548/search.japantimes.co.jp/cgi-bin/fl20110109x1.html ಆರ್‌ ಜಪಾನ್‌'ಸ್‌ ಫಿಶ್‌ ಲವರ್ಸ್‌ ಈಟಿಂಗ್‌ ಟ್ಯೂನ ಟು ಎಕ್ಸ್ಟಿಂಕ್ಷನ್‌?]", ''ಜಪಾನ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌'', 9 ಜನವರಿ 2011, ಪುಟ 7.</ref> 232 ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು (511.47 ಪೌಂಡುಗಳಷ್ಟು) ತೂಗುವ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಒಂದು ಟ್ಯೂನ ಮೀನು 2010ರಲ್ಲಿ ಟೋಕಿಯೊದ ತ್ಸುಕಿಜಿ ಮೀನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ 16.28 ದಶಲಕ್ಷ ಯೆನ್‌ ($US 175,000) ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಮಾರಾಟವಾಯಿತು.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/8440758.stm ಟ್ಯೂನ ಹಿಟ್ಸ್‌ ಹೈಯೆಸ್ಟ್‌ ಪ್ರೈಸ್‌ ಇನ್‌ ನೈನ್‌ ಇಯರ್ಸ್‌ ಅಟ್‌ ಟೋಕಿಯೊ ಆಕ್ಷನ್‌] ''BBC ನ್ಯೂಸ್‌'', 5 ಜನವರಿ 2010.</ref> 2011ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಟೋಕಿಯೊದ ತ್ಸುಕಿಜಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಒಂದು ಹರಾಜಿನ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ 754-ಪೌಂಡುಗಳಷ್ಟು (342-ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು) ತೂಗುವ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಒಂದು ಟ್ಯೂನ ಮೀನು 32.49 ದಶಲಕ್ಷ ಯೆನ್‌ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಮಾರಾಟವಾಗುವ ಮೂಲಕ ಒಂದು ಹೊಸ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಇದು ಪ್ರತಿ ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗೆ 95,000 ಯೆನ್‌ನಷ್ಟು ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://sg.finance.yahoo.com/news/Giant-tuna-fetches-record-apf-858529627.html?x=0 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-05-17 |archive-date=2011-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110109153607/http://sg.finance.yahoo.com/news/Giant-tuna-fetches-record-apf-858529627.html?x=0 |url-status=dead }}</ref> ===ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ವಿಧಾನಗಳು=== * ''ಆಲ್ಮಾಡ್ರಾಬಾ'' ದ ಆಂದಲೂಸಿಯನ್‌ ವಿಧಾನವು ಬಲೆಗಳ ಒಂದು ಜಟಿಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಕಲಸು ಮೇಲೋಗರವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಸಿಸಿಲಿಯಲ್ಲಿ, ಇದೇ ವಿಧಾನವನ್ನು ''ಟೊನ್ನಾರಾ'' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. * ಮೀನು ಕೃಷಿ (ಬೋನು ವ್ಯವಸ್ಥೆ)<ref name="doolette" /> * ಉದ್ದನೆಯ ಗಾಳದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ * ಚೀಲದ ಬೀಸುಬಲೆಗಳು * ಕಂಬ ಮತ್ತು ಗಾಳದ ವಿಧಾನ * ಈಟಿಗಾಳದ ಬಂದೂಕು * ದೊಡ್ಡ ಬೇಟೆಯ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ * ಮೀನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ಸಾಧನ ===ತಿಮಿಬೇಟೆಯೊಂದಿಗಿನ ಸಹಯೋಗ=== 2005ರಲ್ಲಿ, ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ವೇಲಿಂಗ್‌ ಕಮಿಷನ್‌‌‌‌ನ ಆ ವರ್ಷದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ತಾನು ಅಭಿಮತವನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಿದ್ದನ್ನು ನೌರು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ, ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಕುಲಗಳು ಮತ್ತು ಆ ದೇಶದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಪಡೆಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ತಿಮಿಬೇಟೆಯು ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿತು.<ref>{{cite web|last=Dorney |first=Sean |url=http://www.abc.net.au/news/newsitems/200506/s1402449.htm |title=Nauru defends whaling vote. 28/06/2005. ABC News Online |publisher=Abc.net.au |date=2005-06-28 |accessdate=2010-09-22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060111145430/http://www.abc.net.au/news/newsitems/200506/s1402449.htm|archivedate=2006-01-11}}</ref> ===ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳೊಂದಿಗಿನ ಸಹಯೋಗ=== ಹಲವಾರು ಜಾತಿಗಳ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳು ಈಜುತ್ತವೆ. ಇಂಥವುಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಸಾಗರದಲ್ಲಿನ ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಸೇರಿರುತ್ತವೆಯೇ ಹೊರತು ಆಲ್ಬಾಕೋರ್‌ ಮೀನುಗಳಲ್ಲ. ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಭಕ್ಷಕ ಜೀವಿಗಳಾಗಿರುವ ಷಾರ್ಕುಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಗುಂಪುಗಳು ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ವತಃ ಜೊತೆಗೂಡಿ ಈಜುತ್ತವೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://journalism.berkeley.edu/projects/border/ensenada.html |title=ENSENADA: El Puerto del Atun |publisher=Journalism.berkeley.edu |date= |accessdate=2010-09-22 |archive-date=2010-05-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100524134557/http://journalism.berkeley.edu/projects/border/ensenada.html |url-status=dead }}</ref> ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ ಹಿಂಡುಗಳಿಗಾಗಿ ಹುಡುಕುವ ಮೂಲಕ ಈ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದುದು ವಾಣಿಜ್ಯ ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ದೋಣಿಗಳ ಪರಿಪಾಠವಾಗಿತ್ತು. ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಬಳಸುವ ಬಲೆಗಳನ್ನು ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿಕೊಂಡ ಇಂಥ ದೋಣಿಗಳು ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ ಹಿಂಡನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿಯುತ್ತಿದ್ದವು.<ref>{{Cite web |url=http://www.wdcs.org/dan/publishing.nsf/allweb/ADED9F368A73DC3280256E1B003F367C |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-05-17 |archive-date=2007-10-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071015152805/http://www.wdcs.org/dan/publishing.nsf/allweb/ADED9F368A73DC3280256E1B003F367C |url-status=dead }}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳು ಬಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದುಬೀಳುತ್ತಿದ್ದವು ಹಾಗೂ ಅವು ಗಾಯಗೊಳಿಸುವ ಅಥವಾ ಸಾಯುತ್ತಿದ್ದವು. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ಮತ್ತು ಈಗ NOAA ವತಿಯಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರುವ ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು "ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ ಸ್ನೇಹಿ" ವಿಧಾನಗಳು ಈಗ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಬಂದಿವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಈಗ ಈ ವಿಧಾನಗಳು ಬಲೆಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಗಾಳವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾದ ಸ್ವತಂತ್ರ ತಪಾಸಣಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಾಗಲೀ ಅಥವಾ "ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ ಭದ್ರತೆ"ಯ ಪರಿಶೀಲನೆಯಾಗಲೀ ಇಲ್ಲ; ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ವಿಧಾನಗಳೂ ಪರಿಪೂರ್ಣವೆನಿಸಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಕನ್ಸ್ಯೂಮರ್ಸ್‌ ಯೂನಿಯನ್‌ ಅನುಸಾರ, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುವ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯ ಸಾಧನಗಳ ಕೊರತೆಯು ಸಮರ್ಥಿಸುವ ಪ್ರಕಾರ, "ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ ಸುರಕ್ಷಿತ" ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಮೇಲೆ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ನಂಬಿಕೆ ಇಡಬೇಕು. ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ಪರಿಪಾಠಗಳು ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿರುವ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಮಹತ್ತರವಾದ ಉಪಜೀವಿಗಳ-ಹಿಡಿತಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಷಾರ್ಕುಗಳು, ಕಡಲಾಮೆಗಳು ಹಾಗೂ ಸಾಗರದ ಇತರ ಮೀನುಗಳು ಸೇರಿವೆ. ಮೀನುಗಾರರು ಈಗ ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿಲ್ಲ, ಆದರೆ FADಗಳು ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವ ಸಾಧನಗಳಂಥ (fish aggregation devices-FADs) ತೇಲುವ ವಸ್ತುಗಳ ಸುತ್ತ ತಮ್ಮ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಾಧನಗಳು ಇತರ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಾರ್ಹ ಸಂಗತಿ. ಡಾಲ್ಫಿನ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಬೇಕೆಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಂದ ಬಂದ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾದ ಕ್ರಮಗಳು, ಇತರ ಜಾತಿಗಳಿಗೂ ಸಹ ಹಾನಿಮಾಡುವಷ್ಟು ಸಮರ್ಥವಾಗಿರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳಿವೆ.<ref>{{Cite web |url=http://southernfriedscience.com/2009/02/16/the-ecological-disaster-that-is-dolphin-safe-tuna/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-05-17 |archive-date=2010-01-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100121054428/http://southernfriedscience.com/2009/02/16/the-ecological-disaster-that-is-dolphin-safe-tuna/ |url-status=dead }}</ref> ==ಮನರಂಜನೆ-ವಿಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ== 1950ರ ದಶಕದಿಂದ 1970ರ ದಶಕದವರೆಗೆ, ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು [[ಫ್ಲಾರಿಡ|ಫ್ಲೋರಿಡಾ]] ತೀರಪ್ರದೇಶದಿಂದ ಕೆಲವೇ ಮೈಲುಗಳಷ್ಟು ದೂರವಿರುವ [[ಕ್ಯೂಬಾ]], ಬಿಮಿನಿ ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಟ್‌ ಕೇಗಳ ಜಲರಾಶಿಯಲ್ಲಿ ಹೇರಳವಾಗಿದ್ದವು, ಮತ್ತು ಇವನ್ನು ಮನರಂಜನೆ-ವಿಹಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮೀನುಗಾರರು ಗುರಿಯಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರು; ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಅರ್ನೆಸ್ಟ್‌ ಹೆಮಿಂಗ್ವೆ ಮತ್ತು ಹಬಾನಾ ಜೋ ಈ ಇಬ್ಬರೂ 1938ರ ಅವಧಿಗೆ ಸೇರಿದ, ''ಪೈಲರ್‌'' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ 40-ಅಡಿ ವಾಹನವನ್ನು ಏರಿದ್ದರು. ದೊಡ್ಡ-ಬೇಟೆಯ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಎಂಬ ಹೊಸ ರೋಮಾಂಚನಕಾರಿ ಕ್ರೀಡೆಯ ಕುರಿತಾಗಿ ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ಪ್ರಚಾರವಾಯಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬೆಳೆಯುತ್ತಲೇ ಇದ್ದ ಕ್ರೀಡೆಯ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಆ ಕಾಲದ ದೋಣಿಗಳು ಬಹಳ ಬೆಲೆಕಟ್ಟಲಾದ ಮೀನುಗಳಿಗೆ ಹೋರಾಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಮಾದರಿಗಳೆನಿಸಿಕೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಬಹುಪಾಲು ದೋಣಿಗಳು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕ್ಯಾಬಿನ್‌ ಕ್ರೂಸರುಗಳಾಗಿದ್ದವು (ಅಂದರೆ ವಸತಿ ಸೌಕರ್ಯವಿರುವ ಶಕ್ತಿಚಾಲಿತ ನೌಕೆಗಳಾಗಿದ್ದವು). ಇವು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನಿಧಾನವಾಗಿದ್ದುದರ ಜೊತೆಗೆ ಕುಶಲ ಚಲನೆಗೆ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದ್ದವು. ದಕ್ಷಿಣ ಫ್ಲೋರಿಡಾದ ರೈಬೋವಿಕ್‌ ಕುಟುಂಬವು 1946ರಲ್ಲಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಂದು ದೋಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು ಮತ್ತು ಈ ದೋಣಿಯು ಕ್ರೀಡೆಯನ್ನು ಮರುಪರಿಚಯಿಸಿತು ಹಾಗೂ ಹೊಸತೊಂದು ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಜನ್ಮನೀಡಿತು. ಮಿಸ್‌ ಷೆವಿ II ಎಂಬ ಈ ದೋಣಿಯು ಪ್ರಪಂಚವು ಕಂಡ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ವಿಹಾರ-ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ದೋಣಿ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.rybovich.com/RyboHistory.aspx |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-05-17 |archive-date=2010-03-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100309125935/http://www.rybovich.com/RyboHistory.aspx |url-status=dead }}</ref> ತಾನು ಹೊಂದಿದ್ದ 37 ಅಡಿ ಮತ್ತು 43 ಅಡಿ ಉದ್ದದ ವಾಡಿಕೆಯ ದೋಣಿಗಳ ನೆರವಿನಿಂದ 1950ರ ದಶಕದಿಂದ ಮೊದಲ್ಗೊಂಡು 1970ರ ದಶಕದವರೆಗೆ ಮೆರಿಟ್‌ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕುಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿತು; ಈ ದೋಣೆಗಳು ರೈಬೋವಿಕ್‌ನಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದ್ದಂಥ ದೋಣಿಗಳ ಜೊತೆಗೂಡಿ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ-ಬೇಟೆ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯು ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಕಾಣಲು ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಿದವು. ==ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆ== ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಐದು ಮುಖ್ಯ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಘಟಕಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಅವುಗಳೆಂದರೆ: ವೆಸ್ಟರ್ನ್‌ ಸೆಂಟ್ರಲ್‌ ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಓಷನ್‌ ಪಿಷರೀಸ್‌ ಕಮಿಷನ್‌, ಇಂಟರ್‌-ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಟ್ರಾಪಿಕಲ್‌ ಟ್ಯೂನ ಕಮಿಷನ್‌, ಇಂಡಿಯನ್‌ ಓಷನ್‌ ಟ್ಯೂನ ಕಮಿಷನ್‌, ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಕಮಿಷನ್‌ ಫಾರ್‌ ದಿ ಕನ್ಸರ್ವೇಷನ್‌ ಆಫ್‌ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಟೂನಾಸ್‌ ಮತ್ತು ಕಮಿಷನ್‌ ಫಾರ್‌ ದಿ ಕನ್ಸರ್ವೇಷನ್‌ ಆಫ್‌ ಸದರ್ನ್‌ ಬ್ಲೂಫಿನ್‌ ಟ್ಯೂನ.<ref>{{cite news | title = WWF demands tuna monitoring system | url = http://www.theage.com.au/news/World/WWF-demands-tuna-monitoring-system/2007/01/19/1169095972203.html | date = 2007-01-19 | accessdate = 2008-05-19 | location=Melbourne | work=The Age }}</ref> ಈ ಐದೂ ಘಟಕಗಳು 2007ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ [[ಜಪಾನ್|ಜಪಾನ್‌‌‌]]ನ ಕೋಬ್‌, ಎಂಬಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಒಟ್ಟುಗೂಡಿದವು. ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಇರುವ ಅಪಾಯಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ಪರಿಸರೀಯ ಸಂಘಟನೆಗಳು ನಿವೇದನೆಗಳನ್ನು<ref>{{cite web | url = http://oceans.greenpeace.org/en/documents-reports/rfmo-kobe | title = Briefing: Joint Tuna RFMO Meeting, Kobe 2007 | date = 2007-01-23 | accessdate = 2008-05-19 | archive-date = 2008-03-23 | archive-url = https://web.archive.org/web/20080323185155/http://oceans.greenpeace.org/en/documents-reports/rfmo-kobe | url-status = dead }}</ref> ಸಲ್ಲಿಸಿದವು. ಸುಮಾರು 60 ದೇಶಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಕರಡು ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಕ್ರಿಯಾಯೋಜನೆಯೊಂದಿಗೆ ಈ ಸಭೆಯು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿತು. ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಪಾಲುಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಮಹತ್ತರವಾದ ಪಾರದರ್ಶಕತೆಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲು ಮತ್ತು ಅಕ್ರಮ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದು ಇದರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದವು. 2009ರ ಜನವರಿ ಅಥವಾ ಫೆಬ್ರುವರಿ ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮತ್ತೊಂದು ಜಂಟಿ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಬೇಕೆಂದು ನಿಯೋಗಿಗಳ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web | url = http://www.abc.net.au/news/newsitems/200701/s1834563.htm | title = Conference approves global plan to save tuna stocks | date = 2007-01-26 | accessdate = 2008-05-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070128200120/http://www.abc.net.au/news/newsitems/200701/s1834563.htm|archivedate=2007-01-28}}</ref> 2010ರಲ್ಲಿ ಗ್ರೀನ್‌ಪೀಸ್‌ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಸಂಘಟನೆಯು ಸಮುದ್ರಾಹಾರಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತನ್ನ ಕೆಂಪು ಪಟ್ಟಿಗೆ ಈ ಮುಂದಿನ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಸೇರ್ಪಡೆ ಮಾಡಿದೆ: ಆಲ್ಬಾಕೋರ್‌, ದೊಡ್ಡ ಕಣ್ಣಿನ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ಕಪ್ಪು ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ಉತ್ತರದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ದಕ್ಷಿಣದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ಮತ್ತು ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು. "ಗ್ರೀನ್‌ಪೀಸ್‌ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ನ ಸಮುದ್ರಾಹಾರಗಳ ಕೆಂಪು ಪಟ್ಟಿಯು, ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತದ ಸೂಪರ್‌ ಮಾರ್ಕೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಾರಾಟವಾಗುವ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥನೀಯವಲ್ಲದ ಮೀನುಗಾರಿಕಾ ಪರಿಪಾಠಗಳಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗಿರುವುದರ ಒಂದು ಅತೀವವಾದ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮೀನುಗಳ ಒಂದು ಪಟ್ಟಿಯಾಗಿದೆ."<ref>{{cite web |url=http://www.greenpeace.org/international/seafood/red-list-of-species |title=Greenpeace International Seafood Red list |publisher=Greenpeace.org |date=2003-03-17 |accessdate=2010-09-22 |archive-date=2008-07-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080702100700/http://www.greenpeace.org/international/seafood/red-list-of-species |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news| url=https://www.nytimes.com/2010/06/27/magazine/27Tuna-t.html | title=Tuna's End | first=Paul | last=Greenberg | date=2010-06-21 | work=The New York Times}}</ref> ಮೀನುಗಳ ಅನೇಕ ಕುಲಗಳು ಸಮರ್ಥನೀಯವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೆ, ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಅತಿಯಾಗಿ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ವ್ಯಾಪಕ ಮನ್ನಣೆ ದೊರೆತಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಕೆಲವೊಂದು ಕುಲಗಳು ಅಳಿವಿನ ಅಪಾಯಕ್ಕೂ ಸಿಲುಕಿವೆ.<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/7040011.stm |title=Last rites for a marine marvel? |first=Richard |last=Black |publisher=BBC News Online |date=17 October 2007 |accessdate=2007-10-17 }}</ref><ref>ಇಟೊ, ಮಸಾಮಿ, "[https://archive.is/20120716111403/search.japantimes.co.jp/cgi-bin/nn20100831i1.html ಡಸ್‌ ಜಪಾನ್‌'ಸ್‌ ಅಫೇರ್‌ ವಿತ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನ್‌ ಲವಿಂಗ್‌ ಇಟ್‌ ಟು ಎಕ್ಸ್‌ಟಿಂಕ್ಷನ್‌?]", ''ಜಪಾನ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌'', ಆಗಸ್ಟ್‌ 31, 2010, ಪುಟ 3.</ref> ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಸೀಫುಡ್‌ ಸಸ್ಟೇನಬಿಲಿಟಿ ಫೌಂಡೇಷನ್‌ (ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಉದ್ಯಮ, ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು, ಮತ್ತು ವರ್ಲ್ಡ್‌ ವೈಡ್‌ ಫಂಡ್‌ ಫಾರ್‌ ನೇಚರ್‌ ಸಂಘಟನೆಯ ನಡುವಿನ ಒಂದು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದ ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ ಸಹಯೋಗ) ಎಂಬ ಸಂಘಟನೆಯ ಅನುಸಾರ, ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು, ಪೆಸಿಫಿಕ್‌ ಸಾಗರದ (ಪೂರ್ವ ಭಾಗದ ಮತ್ತು ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾಗದ) ದೊಡ್ಡ ಕಣ್ಣಿನ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು, ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ ಆಲ್ಬಾಕೋರ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅತಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ ಬಲಿಪಶುಗಳಾಗಿವೆ. 2009ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಾರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ (ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಹಿಡಿಯಲ್ಪಡುವ ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಪೈಕಿ ಇದರ ಪಾಲು ಸರಿಸುಮಾರಾಗಿ 60 ಪ್ರತಿಶತದಷ್ಟಿದೆ) ಯಾವುದೇ ಪ್ರಭೇದವನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.iss-foundation.org/files/e71afd66-086a-41c7-a71c-c2935687dcef/ISSF_A-2%20Summary%20(3).pdf |title=Status of the World Fisheries for Tuna |publisher=ISSF |date=10 November 09 |accessdate=2009-11-10 |archive-date=2010-03-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100327022746/http://www.iss-foundation.org/files/e71afd66-086a-41c7-a71c-c2935687dcef/ISSF_A-2%20Summary%20%283%29.pdf |url-status=dead }}</ref> ==ಜಲಚರ ಸಾಕಣೆ== ಉನ್ನತ-ದರ್ಜೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪರಿಮಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಬಲೆ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಕಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಹಾಗೂ ಅವಕ್ಕೆ ಎರೆಮೀನುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ, ಹಿಂದಿನ ಮೀನುಗಾರರು ''ಥೂನಸ್‌ ಮ್ಯಾಕೋಯೀ'' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದಕ್ಷಿಣದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು, ಹಾಗೂ ಮತ್ತೊಂದು ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಜಾತಿಯನ್ನು ಸಾಕುತ್ತಾರೆ.<ref name="doolette">{{cite journal |author=Doolette, DJ and Craig, D |title=Tuna farm diving in South Australia |journal=South Pacific Underwater Medicine Society Journal |volume=29 |issue=2 |year=1999 |issn=0813-1988 |oclc=16986801 |url=http://archive.rubicon-foundation.org/6006 |accessdate=2008-08-17 |archive-date=2010-01-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100107101138/http://archive.rubicon-foundation.org/6006 |url-status=dead }}</ref> ಅದರ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧಿಯಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ''ಥೂನಸ್‌ ಥೈನಸ್‌'' ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಉತ್ತರದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಕೃಷಿಯು ಮೆಡಿಟೆರೇನಿಯನ್‌ ವಲಯ, [[ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕ|ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕಾ]] ಮತ್ತು ಜಪಾನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತಿದೆ. {{Convert|1300|ft|m}}ನಷ್ಟು ಆಳವಿರುವ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಕಣ್ಣಿನ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ U.S. ಕಡಲ ಕರೆಯಾಚೆಯ ಮೊದಲ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಮಾಡುವುದಕ್ಕಾಗಿ [[ಹವಾಯಿ|ಹವಾಯಿ{{Okina}}]] ದ್ವೀಪವು ಈಗಷ್ಟೇ ಪರವಾನಗಿಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದೆ.<ref>{{cite news |url=http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5iIg_1XadMxI68UaNlH2WUHf0F18QD9BH6M880 |title=Hawaii regulators approve first US tuna farm |agency=Associated Press |date=October 24, 2009 |accessdate=October 28, 2009 }}{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಜಪಾನ್‌ ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಕೃಷಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಅದು ಅಗ್ರಗಣ್ಯನಾಗಿದೆ.<ref> {{cite web |url=http://www.livescience.com/animals/080317-sl-tuna-farming.html |title=[[Kinki University]] }}</ref> ಜಪಾನ್‌ ದೇಶವು 1979ರಲ್ಲಿ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಮೊದಲಬಾರಿಗೆ ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ-ಮರಿಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆ ಮಾಡಿ ಸಾಕಿತು. 2002ರಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಚಕ್ರವನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಅದು ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು ಮತ್ತು 2007ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೂರನೇ ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ಅದು ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿತು.<ref> {{Cite news |url=http://www.taipeitimes.com/News/editorials/archives/2006/09/30/2003329854 |title=The holy grail of fish breeding }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.flku.jp/english/aquaculture/index.html |title=Cultivation, seedling production, and selective breeding of bluefin tuna and other fish at the Kinki University Fisheries Laboratory |publisher=Flku.jp |date= |accessdate=2010-09-22 |archive-date=2011-06-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110624194508/http://www.flku.jp/english/aquaculture/index.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2008/05/21/FDI910LR9P.DTL&type=printable | first=Carolyn | last=Jung | date=2008-05-21 | work=The San Francisco Chronicle}}</ref> ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಸಲಾದ ತಳಿಯನ್ನು ಕಿಂಡಾಯ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಿಂಡಾಯ್‌ ಎಂಬುದು ಜಪಾನಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಕಿನ್‌ಕಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ (ಕಿನ್‌ಕಿ ಡೈಗಕು) ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪವಾಗಿದೆ.<ref>http://nymag.com/restaurants/features/46633/</ref> ಕಿನ್‌ಕಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ <ref>{{cite web|url=http://www.fnarena.com/index2.cfm?type=dsp_newsitem&n=4213142B-1871-E587-E13DAA02FD0A4316 |title=FNArena |publisher=FNArena |date=2009-05-15 |accessdate=2010-09-22}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/cgi-bin/common/printfriendly.pl?http://www.abc.net.au/stateline/sa/content/2005/s1509579.htm |title=Stateline South Australia |publisher=Abc.net.au |date= |accessdate=2010-09-22}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.news.com.au/adelaidenow/story/0,22606,24389186-913,00.html|title=Clean Seas teams up with Japan's Kinki Uni for tuna research|first=Nigel|last=Austin|date=2008-09-23|work=The Advertiser|archiveurl=https://archive.today/20121202225644/http://www.adelaidenow.com.au/business/sa-business-journal/clean-seas-signs-tuna-research-deal/story-e6fredel-1111117560776|archivedate=2012-12-02|access-date=2011-05-17|url-status=live}}</ref> ನೆರವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿರುವ ಕ್ಲೀನ್‌ ಸೀಸ್‌ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಒಂದು ಕಂಪನಿಯು 2009ರಲ್ಲಿ, ಸೆರೆಹಿಡಿದಿಟ್ಟಿರುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು; ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕೆ ''ಟೈಮ್‌'' ನಿಯತಕಾಲಿಕದ ವತಿಯಿಂದ ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿನ 2009ರ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆವಿಷ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ನೀಡಲಾಯಿತು.<ref>http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1934027_1934003_1933946,00.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130120043444/http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,1934027_1934003_1933946,00.html |date=2013-01-20 }}][http://www.thinkingaustralia.com/news/brief_view.asp?id=1525 ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130403110610/http://www.thinkingaustralia.com/news/brief_view.asp?id=1525 |date=2013-04-03 }}</ref> ==ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು== [[File:Canned and packaged tuna on supermarket shelves.jpg|thumb|right|Canned tuna on sale at an American supermarket|ಕಿರಾಣಿ ಮಳಿಗೆಯ ಕಪಾಟುಗಳ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ.]] [[File:tuna steak.JPG|thumb|right|Tuna steak served in a French bistro|ಬೇಯಿಸಿದ/ಸುಟ್ಟ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ಮತ್ತು ಸೊಪ್ಪಿನ ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ತಟ್ಟೆಯ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ.]] ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿಡುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಮಾಂಸವನ್ನು 1903ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲಿಗೆ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಇದು ಕ್ಷಿಪ್ರವಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು.<ref name="Choice2004">ಚಾಯ್ಸ್‌: ಜನವರಿ/ಫೆಬ್ರುವರಿ 2004.</ref> ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಮಾಂಸವನ್ನು ಖಾದ್ಯ [[ಎಣ್ಣೆ|ತೈಲ]]ಗಳಲ್ಲಿ, ಕಡು ಉಪ್ಪುನೀರಿನಲ್ಲಿ, ಅಥವಾ ಚಿಲುಮೆ ನೀರಿನ ದ್ರಾವಣ-ಸಂಸ್ಕರಣದಲ್ಲಿ ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಮಾಂಸದ ಪೈಕಿ 52%ನಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಸ್ಯಾಂಡ್‌ವಿಚ್‌‌ಗಳಿಗಾಗಿ, 22%ನಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಪಚ್ಚಡಿಗಳಿಗಾಗಿ ಹಾಗೂ 15%ನಷ್ಟು ಭಾಗವನ್ನು ಶಾಖರೋಧ ಪಾತ್ರೆಯ ಅಡಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಹಾಯಕ ವ್ಯಂಜನಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="modernmarvels">"ಟ್ಯೂನ". ''ಮಾಡರ್ನ್‌ ಮಾರ್ವೆಲ್ಸ್‌'', 4 ಫೆಬ್ರುವರಿ 2010.</ref> ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಆಲ್ಬಾಕೋರ್‌ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವೇ "ಬಿಳಿ ಮಾಂಸದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು"<ref>ಎಲ್ಲಿಸ್‌, ರಿಚರ್ಡ್‌. ''ಟ್ಯೂನ: ಎ ಲವ್‌ ಸ್ಟೋರಿ.'' ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌: ರ್ಯಾಂಡಮ್‌ ಹೌಸ್‌, 2009, ಪುಟ 119. ISBN 0307387100</ref> ಎಂಬ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ವಿಧ್ಯುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾರಬಹುದಾಗಿದೆ; ಇತರ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳೂ ಸಹ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಾಗಿವೆ. ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದಲ್ಲಿ 1980ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ದಕ್ಷಿಣದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳೇ ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಾಗಿದ್ದವು; {{As of|2003|lc=on}}ರ ವೇಳೆಗೆ ಈ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ಹಾರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು, ಅಥವಾ ಟೊಂಗೊಲ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (ಇದಕ್ಕೆ "ಉತ್ತರದ ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನು" ಎಂಬ ಹಣೆಪಟ್ಟಿ ಅಂಟಿಸಲಾಗಿತ್ತು) ಸೇರಿದ್ದವು.<ref name="Choice2004" /> ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಸಂಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಡುವ ಜಾಗದಕ್ಕೆ ಬಹುದೂರದಲ್ಲಿ ಅವನ್ನು ಅನೇಕವೇಳೆ ಹಿಡಿಯಲಾಗುವುದರಿಂದ, ಗುಣಮಟ್ಟ ನಿಯಂತ್ರಣವು ಒಂದು ವೇಳೆ ಕಳಪೆಯಾಗಿದ್ದರೆ ಸಂಸ್ಕರಿತ ಮೀನು ಹಳಸಿದ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ. ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಕರುಳನ್ನು ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಕೈನಿಂದ ತೆಗೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆಮೇಲೆ 45 ನಿಮಿಷಗಳಿಂದ ಮೂರು ಗಂಟೆಗಳವರೆಗೆ ಪೂರ್ವಭಾವಿಯಾಗಿ-ಬೇಯಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೀನುಗಳನ್ನು ನಂತರದಲ್ಲಿ ಚೊಕ್ಕವಾಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶೋಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗೂ ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಸಿ ಮೊಹರು ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊಹರುಹಾಕಿದ ಡಬ್ಬಿಯನ್ನು ಇಡಿಯಾಗಿ 2ರಿಂದ 4 ಗಂಟೆಗಳವರೆಗೆ ಬಿಸಿಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ (ಇದಕ್ಕೆ ಬಟ್ಟಿಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಬೇಯಿಸುವಿಕೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ).<ref>{{cite web |url=http://www.dol.gov/esa/whd/AS/sec3.htm |title=The tuna processing industry |publisher=US Dept. of Labor |accessdate=15 October 2007 |archive-date=30 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070930165245/http://www.dol.gov/esa/whd/AS/sec3.htm |url-status=dead }}</ref> ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾವನ್ನು ಸಾಯಿಸುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಕಮಟು ವಾಸನೆ/ರುಚಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಬಲ್ಲ ಹಿಸ್ಟಮೀನ್‌ ಅಂಶವನ್ನು ಹಾಗೇ ಉಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಕಿಲೋಗ್ರಾಂಗೆ ಗರಿಷ್ಟ 200 ಮಿಲಿಗ್ರಾಂಗಳಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹಿಸ್ಟಮೀನ್‌ ಮಟ್ಟವು ಇರಬೇಕೆಂದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನದಂಡವು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ. ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಸುವಾಸನೆ ಅಥವಾ ರುಚಿಕಟ್ಟದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ 53 ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಅವಲೋಕಿಸಿದ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಕಂಡುಕೊಂಡ ಪ್ರಕಾರ, ಯಾವೊಂದು ವೈವಿಧ್ಯತೆಯೂ ಸುರಕ್ಷಿತ ಹಿಸ್ಟಮೀನ್‌ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಮೀರಿರಲಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಕೆಲವೊಂದು ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳು "ಒಗ್ಗದ" ವಾಸನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು.<ref name="Choice2004" /> ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ ಮಾನದಂಡಗಳ ಅನುಸಾರ ಒಂದು ಕಾಲಕ್ಕೆ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಡಬ್ಬಿಗಳು ಕನಿಷ್ಟಪಕ್ಷ 51%ನಷ್ಟು ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕಾದುದು ಅಗತ್ಯವಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ಈ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು 2003ರಲ್ಲಿ ಕೈಬಿಡಲಾಯಿತು.<ref name="Choice2003">ಚಾಯ್ಸ್‌, ಆಗಸ್ಟ್‌ 2003.</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.choice.com.au/viewArticle.aspx?id=104101&catId=100406&tid=100008&p=2&title=Test:+Canned+tuna+(archived) |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2021-08-10 |archive-date=2008-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080801143345/http://www.choice.com.au/viewArticle.aspx?id=104101&catId=100406&tid=100008&p=2&title=Test%3A+Canned+tuna+%28archived%29 |url-status=dead }}</ref> ಉಳಿದ ತೂಕವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತೈಲ ಅಥವಾ ನೀರಿನದಾಗಿರುತ್ತದೆ. [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|US]]ನಲ್ಲಿ FDAಯು ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ (ಭಾಗ ''c'' ಯನ್ನು ನೋಡಿ).<ref>{{cite web|url=http://www.accessdata.fda.gov/scripts/cdrh/cfdocs/cfcfr/CFRSearch.cfm?fr=161.190 |title=CFR - Code of Federal Regulations Title 21 |publisher=Accessdata.fda.gov |date= |accessdate=2010-09-22}}</ref> "ಮಿತಿಮೀರಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ವೆಚ್ಚಗಳ" ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ 2008ರಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಂದು ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಡಬ್ಬಿಗಳು {{Convert|6|oz|g}}ನಿಂದ {{Convert|5|oz|g}}ಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು.<ref>{{cite web|url=http://foodimportgroup.blogspot.com/2008_05_01_archive.html |title=FOOD IMPORT GROUP Market Flash: May 2008 |publisher=Foodimportgroup.blogspot.com |date=2008-05-22 |accessdate=2010-09-22}}</ref> ==ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ== ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ [[ಪ್ರೋಟೀನ್|ಪ್ರೋಟೀನು]] ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಆಹಾರ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸುಲಭವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ್ದರಿಂದ, ತೂಕದ ತರಬೇತುದಾರರ ಅನೇಕ ಆಹಾರ ಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಪ್ರಧಾನ ಅಂಗಭಾಗ ಎನಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ಒಂದು ತೈಲಯುಕ್ತ ಮೀನು ಆಗಿರುವುದರಿಂದ ಒಂದು ಉನ್ನತ ಪ್ರಮಾಣದ D ಜೀವಸತ್ವವನ್ನು ಇದು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ತೈಲದಲ್ಲಿ ಪರಿಪೂರಿತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಡಬ್ಬಿಯಷ್ಟು ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು, ಹಸುಗೂಸುಗಳು, ಮಕ್ಕಳು, ಪುರುಷರು, ಮತ್ತು 19ರಿಂದ 50ವರ್ಷದವರೆಗಿನ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿರುವ ಪ್ರಮಾಣವಾದ 200 IUನಷ್ಟು D ಜೀವಸತ್ವವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ; ಇದು US ಡಯೆಟರಿ ರೆಫರೆನ್ಸ್‌ ಇಂಟೇಕ್‌ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸೇವಿಸಬೇಕಾದ ಆಹಾರಕ್ರಮದ ನಿರ್ದೇಶನದ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಸೇವಿಸಬೇಕಾದ D ಜೀವಸತ್ವದ ''ಸಮರ್ಪಕ ಸೇವನೆ'' (ಅಡಿಕ್ವೇಟ್‌ ಇನ್‌ಟೇಕ್‌-AI) ಆಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಸಂಗತಿ. ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಒಮೆಗಾ-3 ಕೊಬ್ಬಿನ ಆಮ್ಲಗಳ ಒಂದು ಉತ್ತಮ ಮೂಲವಾಗುವಲ್ಲಿಯೂ ಸಮರ್ಥವಾಗಿವೆ. ಬಡಿಸಲ್ಪಡುವ ತಲಾ ಆಹಾರದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇದು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ {{Convert|300|mg|oz}}ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.omega-3centre.com/sources_long_chain.html |title=Omega-3 Centre |accessdate=2008-07-27 |work=Omega-3 sources |publisher=Omega-3 Centre |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080718174524/http://www.omega-3centre.com/sources_long_chain.html <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2008-07-18}}</ref> ===ಪಾದರಸದ ಮಟ್ಟಗಳು=== ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿರುವ ಪಾದರಸದ ಅಂಶವು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬದಲಾಗಬಲ್ಲದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ರಟ್ಗರ್ಸ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ನಡೆಸಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯು ಕಂಡುಕೊಂಡಿರುವ ಪ್ರಕಾರ, ಸ್ಟಾರ್‌ಕಿಸ್ಟ್‌ ಮೀನುಗಳ ಒಂದು ಡಬ್ಬಿಯು, ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ಅದೇ ಬಗೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಮತ್ತೊಂದು ಡಬ್ಬಿಗಿಂತ 10 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಪಾದರಸವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ತನ್ನ ಸಿಬ್ಬಂದಿಗಳ ಕಡೆಯಿಂದ ಸದರಿ ಪಾದರಸ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿಸಿದ್ದ ರಟ್ಗರ್ಸ್‌ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಓರ್ವ ವಿಜ್ಞಾನಿಯು ತನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಈ ಅಂಶವು ಪ್ರಚೋದಿಸಿತು: "ಗರ್ಭಿಣಿ ಮಹಿಳೆಯರು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುವುದಕ್ಕೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದಾಗಿದೆ... ನೀವು ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಪಾದರಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ಡಬ್ಬಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದೇ ಆದಲ್ಲಿ, ಅದು ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಲಾರದು" ಎಂಬುದು ಅವನ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿನ ಪಾದರಸದ ಅಂಶದ ಕುರಿತಾದ ಸುಧಾರಿತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕರೆನೀಡುತ್ತಿರುವವರ ಪೈಕಿ ಅಮೆರಿಕನ್‌ ಮೆಡಿಕಲ್‌ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್‌‌ ಕೂಡಾ ಸೇರಿದ್ದು, ಪಾದರಸದ ಸಂಭವನೀಯ ಅಪಾಯಗಳ ಕುರಿತಾಗಿ ತಮ್ಮ ರೋಗಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು ವೈದ್ಯರು ನೆರವಾಗಬೇಕು ಎಂಬ ಒಂದು ಕಾರ್ಯನೀತಿಯನ್ನು ಇದು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.<ref>{{cite news| url=http://www.chicagotribune.com/features/health/chi-0512130114dec13,0,4864620,full.story | work=Chicago Tribune | title=How safe is tuna? | first1=Sam | last1=Roe | first2=Michael | last2=Hawthorne}}</ref> 2008ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಒಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ಕಂಡುಕೊಂಡ ಪ್ರಕಾರ, ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಮಾಂಸದಲ್ಲಿನ ಪಾದರಸದ ಹರಡಿಕೆಯು ಮೇದಸ್ಸಿನ ಅಂಶಕ್ಕೆ ವಿಲೋಮವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು, ಖಾದ್ಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಅಂಗಾಂಶಗಳ ಒಳಗಿರುವ ಮೇದಸ್ಸಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯು ಪಾದರಸದ ಅಂಶದ ಮೇಲೆ ಒಂದು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುವ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite journal | last = Balshaw | first = S. | authorlink = | coauthors = J.W. Edwards, K.E. Ross, and B.J. Daughtry | title = Mercury distribution in the muscular tissue of farmed southern bluefin tuna (Thunnus maccoyii) is inversely related to the lipid content of tissues | journal = Food Chemistry | volume = 111 | issue = 3 | pages = 616–621 | publisher = | location = | date = December 2008 | url = http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6T6R-4SBY4YP-1&_user=10&_coverDate=12%2F01%2F2008&_rdoc=1&_fmt=high&_orig=search&_sort=d&_docanchor=&view=c&_searchStrId=1274914421&_rerunOrigin=google&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=47ba5949faf1e1a3fc0e071896f6eeb7 | issn = | doi = 10.1016/j.foodchem.2008.04.041 | id = | accessdate = March 30, 2010 }}{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಕೊಬ್ಬಿನ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಒಂದು ಬಗೆಯನ್ನು ಸೇವಿಸುವುದಕ್ಕೆಂದು ಆರಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಕಡಿಮೆ ಕೊಬ್ಬಿನ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನನ್ನು ಸೇವನೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, ಪಾದರಸದ ಒಳತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವಲ್ಲಿ ಅದು ನೆರವಾಗಬಹುದು. ಉದ್ಯಮ-ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಸಮೂಹವಾದ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಲೇಖನದಾರರ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸದ ಸಂಘಟನೆಯಾದ ಸೆಂಟರ್‌ ಫಾರ್‌ ಕನ್ಸ್ಯೂಮರ್‌ ಫ್ರೀಡಮ್ ಈ ಕುರಿತು ಸಮರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾ, ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮೀಥೈಲ್‌ ಪಾದರಸವು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಬಂಧಿ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಲ್ಲಿ<ref>{{cite web | title = Selenium: Mercury's Magnet | url = http://www.mercuryfacts.org/fselenium.cfm | accessdate = 2009-07-03 | archive-date = 2009-08-04 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090804022520/http://www.mercuryfacts.org/fSelenium.cfm | url-status = dead }}</ref> ಕಂಡುಬರುವ [[ಸೆಲೆನಿಯಮ್|ಸೆಲಿನಿಯಂ]] ಅಂಶದಿಂದ ತಗ್ಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆಯಾದರೂ, ಇದರ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳು ಬಹುತೇಕವಾಗಿ ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.<ref>{{cite journal |journal=Tohoku J Exp Med |year=2002 |volume=196 |issue=2 |pages=71–7 |title=Modification of mercury toxicity by selenium: practical importance? |author=Watanabe C |doi=10.1620/tjem.196.71 |pmid=12498318 |url=http://www.jstage.jst.go.jp/article/tjem/196/2/71/_pdf |format=PDF |access-date=2011-05-17 |archive-date=2009-01-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090113062833/http://www.jstage.jst.go.jp/article/tjem/196/2/71/_pdf |url-status=dead }}</ref> ಆಹಾರ ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿನ ಅವುಗಳ ಉನ್ನತ ಸ್ಥಾನದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಹಾಗೂ ತರುವಾಯದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಆಹಾರಕ್ರಮದಿಂದ ಭಾರದ ಲೋಹಗಳು ಸಂಚಯವಾಗುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ನೀಲಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಮತ್ತು ಆಲ್ಬಾಕೋರ್‌ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಂಥ ದೊಡ್ಡದಾದ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪಾದರಸದ ಮಟ್ಟಗಳು ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿರಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಮೀಥೈಲ್‌ಪಾದರಸವು ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಅಂಶವಾದ್ದರಿಂದ, ಸಂರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಡಬ್ಬಿಯ ಮೇಲೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು ಲಗತ್ತಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಒಂದು ತೀರ್ಪನ್ನು ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾದ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೊಂದು 2009ರಲ್ಲಿ ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಿತು.<ref>{{cite web | title = California Court of Appeals Ruling | url = http://www.courtinfo.ca.gov/opinions/documents/A116792.PDF | date = 2009-03 | accessdate = 2009-03-25 | archive-date = 2009-03-26 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090326130249/http://www.courtinfo.ca.gov/opinions/documents/A116792.PDF | url-status = dead }}</ref> 2004ರ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ, ಒಂದಷ್ಟು ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ಸೂತ್ರಗಳನ್ನು [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳ]] FDAಯು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿತು. ಗರ್ಭಿಣಿ ಮಹಿಳೆಯರು, ಮೊಲೆಯೂಡಿಸುವ ತಾಯಿಯರು, ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳು ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಪರಭಕ್ಷಕ ಮೀನುಗಳ ಸೇವನೆಯನ್ನು ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದೇ ಆ ಶಿಫಾರಸು ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web | title = What You Need to Know About Mercury in Fish and Shellfish | url = http://www.cfsan.fda.gov/~dms/admehg3.html | date = 2004-03 | accessdate = 2007-05-19 | archive-date = 2007-05-19 | archive-url = https://web.archive.org/web/20070519060018/http://www.cfsan.fda.gov/~dms/admehg3.html | url-status = dead }}</ref> 2007ರಲ್ಲಿ ವರದಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ಅನುಸಾರ, ಹಳದಿ ಈಜುರೆಕ್ಕೆಯ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಂಥ<ref>{{cite news |title=FDA to check tuna |url=http://www.chicagotribune.com/news/nationworld/chi-0512310211dec31,1,2450043.story |accessdate=2007-06-21 | work=Chicago Tribune |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071115021039/http://www.chicagotribune.com/news/nationworld/chi-0512310211dec31,1,2450043.story|archivedate=2007-11-15}}</ref> ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಕೆಲವೊಂದು ಹಗುರವಾದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು ಹಾರುವ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಿಗಿಂತ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಪಾದರಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಬಂತು. ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಸೇವಿಸದೆ ಅವುಗಳಿಂದ ದೂರವುಳಿಯುವಂತೆ ಗರ್ಭಿಣಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕನ್ಸ್ಯೂಮರ್ಸ್‌ ಯೂನಿಯನ್‌ ಮತ್ತು ಇತರ ಕ್ರಿಯಾವಾದಿ ಸಮೂಹಗಳು ಸಲಹೆ ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಇದು ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{cite web | title = Mercury in tuna | url = http://www.consumerreports.org/cro/food/tuna-safety/overview/0607_tuna_ov.htm | date = 2006-06 | accessdate = 2007-05-19 }}</ref> ಇದೊಂದು ಅತಿರೇಕದ ಕ್ರಮ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಹೀಗಾಗಿ ಅಗ್ರಗಣ್ಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಘಟಕಗಳು ಹಾಗೂ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುವ ಘಟಕಗಳು ಇದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಕಡಿಮೆ-ಮಟ್ಟದ ಪಾದರಸವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ದುಬಾರಿಯಲ್ಲದ, ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳಾಗಿ ಪೂರ್ವ ಭಾಗದ ಪುಟ್ಟ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳು (''ಯುಥೈನಸ್‌ ಅಫಿನಿಸ್‌'' ) ದಶಕಗಳಿಂದಲೂ ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಮೆರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಿಂದ ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲಾದ ಡಬ್ಬಿಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿಸಿದ ಟ್ಯೂನ ಮೀನುಗಳ ಐದು ಪ್ರಮುಖ ಜಾತಿಗಳ ಪೈಕಿ ಇದು ವ್ಯಾಪಾರಿ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಆಕರ್ಷಕವೆನಿಸಿದೆ. ಇದು ಹೊಂದಿರುವ ಗಾಢವರ್ಣ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಎದ್ದುಕಾಣುವ 'ಮೀನಿನಂಥ' ವಾಸನೆಯೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೆನ್ನಬಹುದು. ಇದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸಾಂಸ್ಥಿಕ (ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಾರಾಟವಲ್ಲದ) ವ್ಯಾಪಾರಗಳಿಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. 2008ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‌ ಟೈಮ್ಸ್‌ ವತಿಯಿಂದ ಒಂದು ತನಿಖೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿದಾಗ, ಸೂಷಿ ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಕೆಲವೊಂದು ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳಲ್ಲಿನ [[ಪಾದರಸ]]ವು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂತು; ಸದರಿ ಮೀನುಗಳನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದಕ್ಕೆ ಫುಡ್‌ ಅಂಡ್‌ ಡ್ರಗ್‌ ಅಡ್ಮಿನಿಸ್ಟ್ರೇಷನ್‌ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಮುಂದಾಗುವಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಪಾದರಸವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref>{{cite news |url=https://www.nytimes.com/2008/01/23/dining/23sushi.html?ref=nyregion |title=High Mercury Levels Are Found in Tuna Sushi |publisher=New York Times |date=January 23, 2008 |accessdate=September 11, 2009 | first=Marian | last=Burros }}</ref> ==ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ‌== *ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ಪರಿಸರೀಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು‌‌== {{Reflist|2}} ==ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗಾಗಿ== * ಕ್ಲೋವರ್‌, ಚಾರ್ಲ್ಸ್‌. 2004. ''[[The End of the Line: How Overfishing Is Changing the World and What We Eat]]''. ಎಬರಿ ಪ್ರೆಸ್‌, ಲಂಡನ್‌. ISBN 0-09-189780-7 * FAO: ಸ್ಪೀಷೀಸ್‌ ಕೆಟಲಾಗ್‌ ಸಂಪುಟ 2 ಸ್ಕಾಂಬ್ರಿಡ್ಸ್‌ ಆಫ್‌ ದಿ ವರ್ಲ್ಡ್‌. FAO ಫಿಶರೀಸ್‌ ಸಿನಾಪ್ಸಿಸ್‌ ಸಂ. 125, ಸಂಪುಟ 2. FIR/S125 ಸಂಪುಟ 2.ISBN 92-5-101381-0 * FAO: ರಿವ್ಯೂ ಆಫ್‌ ದಿ ಸ್ಟೇಟ್‌ ಆಫ್‌ ವರ್ಲ್ಡ್‌ ಮೆರೈನ್‌ ಫಿಶರಿ ರಿಸೋರ್ಸಸ್‌: [http://firms.fao.org/firms/resource/16001/en ಟೂನ ಅಂಡ್‌ ಟೂನ-ಲೈಕ್‌ ಸ್ಪೋಷೀಸ್‌ - ಗ್ಲೋಬಲ್‌, 2005] ರೋಮ್‌‌. ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು‌‌== {{Commons category|Scombridae}} {{Cookbook}} *[http://www.atuna.com/ atuna.com] - ಟ್ಯೂನ ಮೀನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರ * [http://www.healthytuna.com/health-nutrition ಟ್ಯೂನ ಮೀನಿನ ಪೌಷ್ಟಿಕತೆಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101025031417/http://www.healthytuna.com/health-nutrition |date=2010-10-25 }} * [http://www.watanabeblade.com/english/custom.htm ಚಿತ್ರಫಲಕದ ಪ್ರದರ್ಶನ - ಹೌ ಟು ಕಟ್‌ ಮ್ಯಾಗುರೊ (ಟ್ಯೂನ)] * [http://www.cfsan.fda.gov/~lrd/FCF161.html U.S. ಕೋಡ್‌ ಆಫ್‌ ಫೆಡರ;್‌ ರೆಗ್ಯುಲೇಷನ್ಸ್‌ 21CFR161 ಫಿಶ್‌ ಅಂಡ್‌ ಷೆಲ್‌ಫಿಶ್‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090511233558/http://www.cfsan.fda.gov/~lrd/fcf161.html |date=2009-05-11 }} * ನೌರು ಮತ್ತು ಸಸ್ಟೇನಬಲ್‌ ಟ್ಯೂನ ಫಿಶಿಂಗ್‌: {{cite web |author=Vince Sinning and Alex Kasten, Research Assistant |url=https://www.un.int/nauru/pressreleases.html#062905 |title=Nauru Press Releases |publisher=Un.int |date= |accessdate=2010-09-22 |archive-date=2011-06-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110606113406/http://www.un.int/nauru/pressreleases.html#062905 |url-status=dead }} *[https://www.nytimes.com/2008/01/25/nyregion/25nyc.html?ref=nyregion nytimes.com, ಟ್ಯೂನ ಫಿಶ್‌ ಸ್ಟೋರೀಸ್‌: ದಿ ಕ್ಯಾಂಡಿಡೇಟ್ಸ್‌ ಸ್ಪಿನ್‌ ದಿ ಸೂಷಿ] *‌[http://www.stanford.edu/group/microdocs/ ಮೈಕ್ರೊಡಾಕ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121024014829/http://www.stanford.edu/group/microdocs/ |date=2012-10-24 }}: [http://www.stanford.edu/group/microdocs/sucks.html ಟ್ಯೂನ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110727042839/http://www.stanford.edu/group/microdocs/sucks.html |date=2011-07-27 }} * [http://www.sciam.com/article.cfm?id=bluefin-tuna-in-peril&amp;print=true ದಿ ಬ್ಲ್ಯೂಫಿನ್‌ ಟ್ಯೂನ ಇನ್‌ ಪೆರಿಲ್‌], ಸೈಂಟಿಫಿಕ್‌ ಅಮೆರಿಕನ್‌, ಜೂನ್‌ 24, 2008 * [https://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=104543&amp;org=NSF&amp;from=news ಹೌ ಹಾಟ್‌ ಟ್ಯೂನ (ಅಂಡ್‌ ಸಮ್‌ ಶಾರ್ಕ್ಸ್‌) ಸ್ಟೇ ವಾರ್ಮ್‌] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210420141808/https://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=104543&org=NSF&from=news |date=2021-04-20 }} ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಸೈನ್ಸ್‌ ಫೌಂಡೇಷನ್‌, ಅಕ್ಟೋಬರ್‌ 27, 2005 [[ವರ್ಗ:ಜಲಚರ ಸಾಕಣೆ]] [[ವರ್ಗ:ವಾಣಿಜ್ಯ ಮೀನು]] [[ವರ್ಗ:ಖಾದ್ಯ ಮೀನು]] [[ವರ್ಗ:ತೈಲಯುಕ್ತ ಮೀನು]] [[ವರ್ಗ:ಮನರಂಜನೆಯ ಮೀನು]] [[ವರ್ಗ:ಸ್ಕಾಂಬ್ರಿಡೇ]] [[ವರ್ಗ:ಅರೇಬಿಕ್‌ ಪದಗಳು ಹಾಗೂ ಪದಗುಚ್ಛಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಪ್ರಾಣಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮೀನುಗಳು]] [[af:Tuna]] [[ca:Tonyina]] [[da:Tunfisk]] [[eo:Tinuso]] [[es:Thunnus]] [[eu:Atun]] [[fr:Thon]] [[ht:Ton]] [[io:Atuno]] [[is:Túnfiskur]] [[it:Thunnus]] [[lt:Paprastieji tunai]] [[nl:Tonijn]] [[pt:Atum]] [[qu:Atun challwa]] [[scn:Tunnu]] [[si:කෙලවල්ලා]] [[simple:Tuna]] [[sv:Tonfisk]] [[tr:Orkinos]] [[ur:ٹیونا(مچھلی)]] e7pb25pmtilmgt4szei2rxkf4rbhcba 0 29905 1306904 1300399 2025-06-19T04:46:41Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306904 wikitext text/x-wiki [[File:Texting.jpg|thumb|right|200px|LG enV (VX9900)ನಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಬಳಕೆದಾರ]] '''ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ರವಾನೆ''' ಅಥವಾ '''ಟೆಕ್ಸ್ಟಿಂಗ್''' ಸ್ಥಿರ ದೂರವಾಣಿ ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ನಡುವೆ ಅಥವಾ ಜಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರ ಅಥವಾ ಸಂಚಾರಿ ಉಪಕರಣಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಲಿಖಿತ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಮೂಲ ಪದವು(ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿ) ರೇಡಿಯೊ ಟೆಲಿಗ್ರಫಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಶಾರ್ಟ್ ಮೆಸೇಜ್ ಸರ್ವೀಸ್([[ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ|SMS]] ) ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಕಳಿಸಿದ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಜನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ನಂತರ ಚಿತ್ರ, ವಿಡಿಯೊ ಮತ್ತು ಶಬ್ದ ವಸ್ತುವನ್ನು ([[ಬಹುಮಾಧ್ಯಮ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ|MMS]] ಸಂದೇಶಗಳು ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದೆ)ಹೊಂದಿರುವ ಸಂದೇಶಗಳಿಗೆ ಆಗಿನಿಂದ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳಿಸಿದವರನ್ನು ಟೆಕ್ಸ್ಟರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸೇವೆಯು ಸ್ವತಃ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಭಿನ್ನ ಆಡುಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ: ಇದನ್ನು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ, [[ಭಾರತ]], ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ, [[ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್]] ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಸರಳವಾಗಿ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಯುರೋಪ್‌ನ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗದಲ್ಲಿ '''SMS''' ಎಂದೂ, ಮತ್ತು '''TMS''' or '''SMS''' ಎಂದು ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳಿಗೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಆದೇಶ ನೀಡುವುದು ಅಥವಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು ಮುಂತಾದ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಸೇವೆಗಳ ಜತೆ ಪರಸ್ಪರ ಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಸಲು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಂಚೆ, ಈ ಮೇಲ್ ಅಥವಾ ವಾಯ್ಸ್‌ಮೇಲ್ ಮೂಲಕ ಕಳಿಸಬಹುದಾದ ಪ್ರಚಾರಗಳು, ಪಾವತಿ ಕಡೆ ದಿನಾಂಕಗಳು ಮತ್ತಿತರ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಸೂಚಿಸಲು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಮತ್ತು ಸೇವೆ ನೀಡುವವರು ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ನೇರ ಮತ್ತು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ದೂರವಾಣಿಗಳು ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಳಿಸುವ ''ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು'' ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಎಲ್ಲ ೨೬ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ೧೦ ಅಂಕಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು, ಅಕ್ಷರಸಂಖ್ಯಾಯುಕ್ತ ಸಂದೇಶಗಳು ಅಥವಾ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಟೆಕ್ಟ್ಸರ್‌ ಕಳಿಸ ಬೇಕು ಅಥವಾ ಟೆಕ್ಸ್ಟೀ ಸ್ವೀಕರಿಸಬೇಕು.<ref>{{cite web| title= the person you send a test to | url= http://www.urbandictionary.com/define.php?term=textee | accessdate=2010-06-27}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == [[ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ|SMS]] ಸಂದೇಶ ರವಾನೆಯನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ ೧೯೯೨ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ೨೨ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಸೆಮಾ ಗ್ರೂಪ್<ref>{{cite news| title= UK hails 10th birthday of SMS | url= http:// timesofindia.indiatimes.com/articleshow/30216466.cms | work=[[ದಿ ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ]] | date= 4 December 2002 | accessdate=2010-02-02 | first1=Rashmee Z | last1=Ahmed}}</ref>(ಈಗ ಏರ್‌ವೈಡ್ ಸೊಲ್ಯೂಷನ್ಸ್)<ref>{{cite web | title= Airwide Solutions Says Happy 15th Birthday to SMS | url= http://www.airwidesolutions.com/press2007/dec0507.html | publisher= [[Airwide Solutions]] | work= [[Press release]] | date= December 5, 2007 | accessdate= 2010-02-02 | archive-date= 2008-11-19 | archive-url= https://web.archive.org/web/20081119160128/http://www.airwidesolutions.com/press2007/dec0507.html | url-status= dead }}</ref> ನ ಟೆಸ್ಟ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ನೇಲ್ ಪಾಪ್‌ವರ್ರ್ತ್ ವೊಡಾಫೋನ್ ಜಾಲದ ಮೂಲಕ ರಿಚರ್ಡ್ ಜಾರ್ವಿಸ್ ಅವರ ದೂರವಾಣಿಗೆ ಮೆರಿ ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳಿಸಲು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಬಳಸಿಕೊಂಡರು.<ref>{{cite news| title= 15 years of text messages, a 'cultural phenomenon' | url= http:// www. nytimes.com/2007/12/05/technology/05iht-sms.4.8603150.html?pagewanted=all | work=[[ದ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್]] | date= December 5, 2007 | accessdate=2010-02-02 | first= Victoria | last=Shannon}}</ref> ಸ್ಟಾಂಡರ್ಡ್ [[ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ|SMS]]ಸಂದೇಶ ರವಾನೆಯು ೧೪೦ ಬೈಟ್ಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ೧೬೦ ಲಿಪಿಗಳಿಗೆ ಅನುವಾದವಾಗುತ್ತದೆ.<ref name="spell">"ಕ್ಯಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಎ ಫವರ್‌ಫುಲ್ ಸ್ಪೆಲ್: ದಿ ಎವಾಲ್ಯುಷನ್ ಆಫ್ SMS." ದಿ ಸೆಲ್‌ ಫೋನ್ ರೀಡರ್‌: ಎಸ್ಸೇಸ್‌ ಇನ್‌ ಸೋಷಿಯಲ್‌ ಟ್ರ್ಯಾನ್ಸ್‌ಫರ್ಮೇಷನ್‌. Ed. ಆನಂದಮ್ P.ಕಾವೂರಿ ಎಂಡ್ ನೋಹಾ ಆರ್ಸೆನಾಕ್ಸ್. ಕೊಲ್ಲೇಟ್ ಸ್ನೊಡೆನ್ ಅವರಿಂದ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಪೀಟರ್ ಲ್ಯಾಂಗ್, ೨೦೦೬. ೧೦೭-೦೮.</ref> ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ರವಾನೆಯ ಆರಂಭಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ನಿಧಾನವಾಗಿದ್ದು, ಗ್ರಾಹಕರು ೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ GSM ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಪ್ರತೀ ತಿಂಗಳಿಗೆ ಸರಾಸರಿ ೦.೪ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.<ref name="gsmworld">{{Cite web |url=http://www.gsmworld.com/news/press_2001/press_releases_4.shtml |title=GSM ವರ್ಲ್ಡ್ ಪ್ರೆಸ್ ರಿಲೀಸ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2002-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20020215194430/http://www.gsmworld.com/news/press_2001/press_releases_4.shtml |url-status=dead }}</ref> SMSನ ನಿಧಾನ ಬಳಕೆಗೆ ಸೇವಾಕರ್ತೃಗಳು ದರವಿಧಿಸುವಿಕೆಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ತೋರಿದ ನಿಧಾನಗತಿ, ಅದರಲ್ಲೂ ಪೂರ್ವಪಾವತಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಅಳವಡಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ತೋರಿದ ನಿಧಾನಗತಿ ಹಾಗೂ ಹ್ಯಾಂಡ್‌ಸೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿನ SMSC ಸಜ್ಜಿಕೆಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಿ ಇತರೆ ಸೇವಾಕರ್ತೃಗಳ SMSCಗಳಿಗೆ ಬದಲಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿದ್ದುದರಿಂದ ಆಗುತ್ತಿದ್ದ ದರವಿಧಿಸುವಿಕೆ/ಬಿಲ್ಲಿಂಗ್‌ ವಂಚನೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವಲ್ಲಿ ಆದ ವಿಳಂಬ ಒಂದು ಕಾರಣ[30]. ಕಾಲಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು SMSC ಯಲ್ಲಿ ಬಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಬದಲಿಗೆ ಸ್ವಿಚ್ ಬಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು SMSC ಮೂಲಕ ವಿದೇಶಿ ಮೊಬೈಲ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ SMSC ಯ ಹೊಸ ಲಕ್ಷಣಗಳ ಮೂಲಕ ನಿವಾರಿಸಲಾಯಿತು. SMS ವ್ಯಾಪಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಜಾಲಗಳ ಮೂಲಕ ೩Gಜಾಲಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಎಲ್ಲಾ ಸಂದೇಶ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳೂ SMSಅನ್ನು ಬಳಸುವುದಿಲ್ಲ, ಜಪಾನ್‌ನ ಎರಡು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಾದ J-ದೂರವಾಣಿಯ ಸ್ಕೈಮೇಲ್ ಮತ್ತು NTT ಡೊಕೊಮೊನ ಶಾರ್ಟ್ ಮೇಲ್‌ನಂತಹ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಗಮನಾರ್ಹ ಬದಲಿ ಅನುಷ್ಠಾನಗಳೂ ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ದೂರವಾಣಿಗಳಿಂದ ಈ ಮೇಲ್ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳುಹಿಸುವುದನ್ನು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ NTT ಡೊಕೊಮೊನ ಐ-ಮೋಡ್‌ ಮತ್ತು RIM ಬ್ಲಾಕ್‌ಬೆರಿಗಳೂ ಸಹಾ TCP/IPಯ ಮೇಲೆ SMTPನಂತಹ ಮಾನಕ ಅಂಚೆ ಪ್ರೋಟೋಕಾಲ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಇಂದು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ರವಾನೆಯು ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಮೊಬೈಲ್ ದತ್ತಾಂಶ ಸೇವೆಯಾಗಿದ್ದು, ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಎಲ್ಲ ೭೪% ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರೊಂದಿಗೆ, ಅಥವಾ ೩.೩ ಶತಕೋಟಿ ಫೋನ್ ಗ್ರಾಹಕರ ಪೈಕಿ ೨.೪ ಶತಕೋಟಿ ಗ್ರಾಹಕರು ೨೦೦೭ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಶಾರ್ಟ್ ಮೆಸೇಜ್ ಸರ್ವೀಸ್‌ನ ಸಕ್ರಿಯ ಬಳಕೆದಾರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಫಿನ್ಲೆಂಡ್, ಸ್ವೀಡನ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೮೫ರಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು SMS ಬಳಸುತ್ತದೆ. ಯುರೋಪಿನ ಸರಾಸರಿ ಸುಮಾರು ಶೇಕಡ ೮೦, ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕವು ೨೦೦೮ರ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೬೦ SMS ನ ಸಕ್ರಿಯ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರಲ್ಲಿ ಸೇವೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಸರಾಸರಿ ಬಳಕೆದಾರರು ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್‌‌ನಲ್ಲಿದ್ದು, ಗ್ರಾಹಕರು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಸರಾಸರಿ ೨೭ ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ==ಬಳಕೆಗಳು== [[File:Smstextmessage eng.gif|thumb|right|ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಇಂಟರ್‌ಫೇಸ್]] ಖಾಸಗಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರ ನಡುವೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ರವಾನೆಯನ್ನು ಧ್ವನಿ ಕರೆಗಳಿಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಧ್ವನಿ ಸಂಪರ್ಕವು ಅಸಾಧ್ಯವಾದಾಗ ಅಥವಾ ಇಚ್ಛಿತವಲ್ಲದಿದ್ದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ರವಾನೆಯು ಇನ್ನೊಂದು ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗೆ ಫೋನ್ ಕರೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಅಗ್ಗವಾಗಿದೆ. ಎಲ್ಲ ಕಡೆಯು ಧ್ವನಿ ಕರೆಗಳ ಗಣನೆಗೆ ಬಾರದ ವೆಚ್ಚದ ನಡುವೆಯೂ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ರವಾನೆ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿವೆ. ಕಿರು ಸಂದೇಶ ಸೇವೆಗಳು ವಿಶ್ವಾದಾದ್ಯಂತ ಶೀಘ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. SMS ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಯುರೋಪ್, ಏಷ್ಯಾ(ಜಪಾನ್ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ; ಕೆಳಗೆ ನೋಡಿ), ಅಮೆರಿಕ, ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ ಮತ್ತು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು, ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ಜನಪ್ರಿಯತೆಯು ಸಾಕಷ್ಟು ಹರವಿನೊಳಗೆ ಬೆಳೆದಿದ್ದು, ''ಟೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್'' ಪದವು(ಕ್ರಿಯಾಪದವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದು, ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಒಂದರಿಂದ ಇನ್ನೊಂದಕ್ಕೆ ಕಳಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಯೆಂದು ಅರ್ಥ) ಸಾಮಾನ್ಯ ಶಬ್ದಭಂಡಾರವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದೆ. ಯುವ ಏಷ್ಯನ್ನರು SMS ನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>[http://www.synovate.com/changeagent/index.php/site/full_story/living_the_fast_living_young_in_asia/ ಲಿವಿಂಗ್ ದಿ ಫಾಸ್ಟ್, ಯಂಗ್ ಲೈಫ್ ಇನ್ ಏಷ್ಯಾ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120306081600/http://www.synovate.com/changeagent/index.php/site/full_story/living_the_fast_living_young_in_asia |date=2012-03-06 }} synovate.comನಿಂದ</ref> ಚೀನಾದಲ್ಲಿ SMS ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು, ಸೇವಾ ಕರ್ತೃಗಳಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಲಾಭವನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿದೆ(೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ೧೮ಶತಕೋಟಿ ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಲಾಗಿದೆ).<ref name="2001 message rate">[http://www.tymcc.com.cn/news/linenews/export.asp?id=1313 ನಿವ್ಸ್ ರಿಪೋರ್ಟ್ ಆನ್ ಪಠ್ಯ ರೇಟ್ಸ್ ಫಾರ್ 2001] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040405194938/http://www.tymcc.com.cn/news/linenews/export.asp?id=1313 |date=2004-04-05 }} tymcc.com.cnನಿಂದ</ref> ಇದು [[ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್]]‌ನಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸಾಧನವಾಗಿದ್ದು, ಸರಾಸರಿ ಬಳಕೆದಾರ ಪ್ರತಿ ದಿನ ೧೦-೧೨ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಾನೆ. [[ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್]] ಒಂದೇ ಸರಾಸರಿ ೪೦೦ದಶಲಕ್ಷ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ದಿನ ಕಳಿಸುತ್ತದೆ. ಅಥವಾ ಅಂದಾಜು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ೧೪೨ ಶತಕೋಟಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತದೆ.<ref name="Philippine Daily Inquirer">[http://technology.inquirer.net/infotech/infotech/view/20080304-122775/Filipinos-sent-1-billion-text-messages-daily-in-2007 ಫಿಲಿಪ್ಪಿನೋಸ್ ಸೆಂಟ್ 1 ಬಿಲಿಯನ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080308115828/http://technology.inquirer.net/infotech/infotech/view/20080304-122775/Filipinos-sent-1-billion-text-messages-daily-in-2007 |date=2008-03-08 }}, ''ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ ಡೇಲಿ ಇನ್‌ಕ್ವೈರರ್'' ನಿಂದ ೦೩/೦೪/೨೦೦೮ ಲೇಖನ.</ref> ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸರಾಸರಿ SMS ವಾರ್ಷಿಕ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಅದು ಕಳಿಸುತ್ತದೆ. SMS ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು, ಯುವಜನರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಪುಲ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕಂಪೆನಿಗಳು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು, ಚಲನಚಿತ್ರ ಅಥವಾ ಟಿವಿ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು, ಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಸ್ಕೋರ್ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳನ್ನು, ರೈಲ್ವೆ/ಏರ್‌ಲೈನ್ ಬುಕಿಂಗ್, ಮೊಬೈಲ್ ಬಿಲ್ಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು SMS ನಲ್ಲಿ ಕಳಿಸುತ್ತವೆ. ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಟೆಕ್ಸ್ಟಿಂಗ್ ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು. ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಮಾಜಿ ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೋಸೆಫ್ ಎಸ್ಟ್ರಾಡಾ ಪದಚ್ಯುತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದವು. ಇದೇ ರೀತಿ, ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ರವಾನೆಯು SMS ಲೈಂಗಿಕ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಮಾಜಿ [[ಡೆಟ್ರಾಯಿಟ್]] ಮೇಯರ್ ಕ್ವಾಮೆ ಕಿಲ್ಪಾಟ್ರಿಕ್ ಅವರ ಮೇಲೆ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು.<ref name="huliq1">{{Cite web |url=http://www.huliq.com/48240/detroit-mayor-kwame-kilpatrick-christine-beatty-sex-sms-scandal |title=ಡೆಟ್ರಾಯಿಟ್ ಮೇಯರ್ ಕ್ವಾಮೆ ಕಿಲ್‌ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್, ಕ್ರಿಸ್ಟೈನ್ ಬೀಟ್ಟಿ ಇನ್ ಸೆಕ್ಸ್SMS ಸ್ಕಾಂಡಲ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2012-03-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120325122426/http://www.huliq.com/48240/detroit-mayor-kwame-kilpatrick-christine-beatty-sex-sms-scandal |url-status=dead }}</ref> ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳು ನಗರವಾಸಿ ಯುವಜನರಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸೇವೆಯು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅಗ್ಗದಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ,ಪ್ರತಿ ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ೦.೪೦ಡಾಲರ್ ಮತ್ತು $೨.೦೦ವೆಚ್ಚವಾಗುವ ಧ್ವನಿ ಕರೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಕೆ ಮಾಡಿದರೆ(ಅರ್ಧ ನಿಮಿಷದ ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ) ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯದಲ್ಲಿ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ A$೦.೨೦ and $೦.೨೫ ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ(ಕೆಲವು ಪೂರ್ವಪಾವತಿ ಸೇವೆಗಳು ಅವುಗಳ ಸ್ವಯಂ ದೂರವಾಣಿಗಳ ನಡುವೆ ೦.೦೧ಡಾಲರ್ ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ) ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ನಡುವೆಯೂ, ಸೇವಾಕರ್ತೃರಿಗೆ ಸೇವೆಯು ಅಪಾರ ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ. ಕೇವಲ ೧೯೦ ಬೈಟ್‌ಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದ್ದದಲ್ಲಿ(ಪ್ರೋಟೊಕಾಲ್ ಓವರ್‌‍ಹೆಡ್ ಸೇರಿದಂತೆ) ಪ್ರತಿ ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ೩೫೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಧ್ವನಿ ಕರೆಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ( (೯ kbit/s)ಒಂದೇ ದತ್ತಾಂಶ ದರದಲ್ಲಿ ರವಾನಿಸಬಹುದು. ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ವೊಡಾಫೋನ್ ಮತ್ತು ಟೆಲಿಕಾಂ NZ ಮುಂತಾದ ಮೊಬೈಲ್ ಸೇವಾ ಕರ್ತೃರು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳಿಗೆ NZ$೧೦ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ೨೦೦೦ SMSಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಯೋಜನೆಗಳ ಬಳಕೆದಾರರು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಸರಾಸರಿ ೧೫೦೦SMSಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವಿಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು, ಜಾಹೀರಾತು ಏಜನ್ಸಿಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಸೇವೆಗಳು ಕ್ಲಬ್‌‌ಗಳು, ಸಂಘಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತುದಾರರಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾರ್ಗವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಆಯ್ಕೆಮಾಡುವ ಗ್ರಾಹಕರ ಗುಂಪನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಮುಟ್ಟುತ್ತದೆ. === ತುರ್ತು ಸೇವೆಗಳು === ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ತುರ್ತು ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದು. UKಯಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ತುರ್ತುSMS ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ತುರ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಕರೆಕಳುಹಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದು. ಈ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಅಂಗವೈಕಲ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದ ಅಥವಾ ಧ್ವನಿ ಕರೆ ಮಾಡಲು ಅಸಮರ್ಥರಾದವರಿಗೆ ಗುರಿಇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಕಡಿಮೆ ಸಂಕೇತ ಬಲದಿಂದಾಗಿ ಧ್ವನಿ ಕರೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ತುರ್ತು ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಲು<ref>[http://www.mcofs.org.uk/news.asp?s=2&amp; id=MCS-N10616&amp;nc= ಮೌಂಟನೀಯರಿಂಗ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸ್ಕಾಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ನ್ಯೂಸ್ 24/11/10]</ref><ref>[http://www.go4awalk.com/the-bunkhouse/walking-news-and-discussions/walking-news-and-discussions.php?news=710209 goforawalk.com ನ್ಯೂಸ್ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2010]</ref> ಕಾಲ್ನಡಿಗೆಯವರಿಗೆ ಮತ್ತು ಪರ್ವತಾರೋಹಿಗಳಿಗೆ ಸಾಧನವಾಗಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಈ ಸೇವೆ ನೆರವಾಗಿದೆ. ===ವಾಣಿಜ್ಯ ಬಳಕೆ=== ==== ಕಿರು ಸಂಕೇತಗಳು ==== ಕಿರು ಸಂಕೇತಗಳು ವಿಶೇಷ ಟೆಲಿಫೋನ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಾಗಿದ್ದು, ಪೂರ್ಣ ಟೆಲಿಫೋನ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಿಗಿಂತ ಕಿರಿದಾಗಿದ್ದು, SMS ಮತ್ತು MMS ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮೊಬೈಲ್ ಪೋನ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಸ್ಥಿರ ದೂರವಾಣಿಗಳಿಂದ ಕಳಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದು. ಎರಡು ವಿಧದ ಕಿರುಸಂಕೇತಗಳಿವೆ: ಡಯಲಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಮೆಸೇಜಿಂಗ್. ==== ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಗೇಟ್‌ವೇ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ==== {{Unreferenced section|date=July 2008}} SMS ಗೇಟ್‌ವೇ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಉದ್ಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್ ಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವೆ SMS ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಯೋಜನೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಸಂದೇಶಗಳು, ಉದ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿನ SMS, ವಿಷಯ ಬಟವಾಡೆ ಮತ್ತು ಉದಾಹರಣೆಗೆ TV ಮತದಾನದಂತಹ SMSಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮನರಂಜನಾ ಸೇವೆಗಳ ರವಾನೆಗೆ ಕಾರಣಕರ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. SMS ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚ ಹಾಗು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆಗಳ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ, SMS ಗೇಟ್‌ವೇ ಪೂರೈಕೆದಾರರನ್ನು ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಅಗ್ರೆಗೇಟರ್ಸ್ ಅಥವಾ SS೭ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಎಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಬಹುದು. SMS ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಗೇಟ್‌ವೇ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಮೊಬೈಲ್ (ಮೊಬೈಲ್ ಟರ್ಮಿನೇಟೆಡ್–MT) ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಗೇಟ್‌ವೇ ಪೂರೈಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಮೊಬೈಲ್‌-ಟು-ಗೇಟ್‌ವೇ ಪೂರೈಸುತ್ತಾರೆ(ಟೆಕ್ಸ್ಟ್-ಇನ್ ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್‌‍ ಜನ್ಯ/MO ಸೇವೆಗಳು) ಅನೇಕ ಜನರು ಟೆಕ್ಸ್ಟ್-ಇನ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಕಿರುಸಂಕೇತಗಳು ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇತರರು ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದ ಬೌಗೋಳಿಕ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್-ಇನ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.<ref name="autogenerated1">http://www.theregister.co.uk/2008/04/18/aql_ಪಠ್ಯable_landlines/{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ====ಪ್ರೀಮಿಯಂ ವಿಷಯ ==== {{Unreferenced section|date=July 2008}} SMS ನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿಷಯವನ್ನು ರವಾನಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಸುದ್ದಿಗಳ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳು, ಹಣಕಾಸಿನ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಲೋಗೊಗಳು ಮತ್ತು ರಿಂಗ್‌ಟೋನ್‌‌ಗಳ ರವಾನೆಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಸಂದೇಶಗಳು ಪ್ರೀಮಿಯಂ ದರದ ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳು(PSMS)ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿವೆ. ಗ್ರಾಹಕರು ಈ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ವಸ್ತುವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ದರವನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೊಬೈಲ್ ಜಾಲ ನಿರ್ವಾಹಕ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಾಧಾರಿತ ಸೇವೆ ಪೂರೈಕೆದಾರ (VASP)ರ ನಡುವೆ ಆದಾಯ ಹಂಚಿಕೆ ಅಥವಾ ಸ್ಥಿರ ಸಾರಿಗೆ ಶುಲ್ಕದ ಮೂಲಕ ವಿಭಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ೮೨ASK ಮತ್ತುಎನಿ ಕ್ವಶ್ಚನ್ ಆನ್ಸರ್ಡ್ ಮುಂತಾದ ಸೇವೆಗಳು ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧಕರಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕರೆಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸುವ ತಂಡಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಮೊಬೈಲ್ ಗ್ರಾಹಕರ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಶೀಘ್ರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗೆ PSMS ಮಾದರಿಯನ್ನು ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು "ರಿಯಲ್ ವರ್ಲ್ಡ್" ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೆಲವು ಮಾರಾಟದ ಯಂತ್ರಗಳು ಪ್ರೀಮಿಯಂ ದರದ ಕಿರು ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸಿ ಹಣ ಪಾವತಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಖರೀದಿಸಿದ ವಸ್ತುವಿನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಬಳಕೆದಾರರ ಫೋನ್ ಬಿಲ್‌ಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಅಥವಾ ಬಳಕೆದಾರರ ಪೂರ್ವಪಾವತಿ ಸಾಲಗಳಿಂದ ಕಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಕಂಪೆನಿಗಳು ಗ್ರಾಹಕರ ಗುಂಪುಗಳಿಂದ ತೀವ್ರ ಟೀಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಗ್ರಾಹಕರ ದೊಡ್ಡ ಸಂಖ್ಯೆ ಬೃಹತ್ ಮೊತ್ತದ ಫೋನ್ ಬಿಲ್‌ಗಳಿಂದ ಕಂಗೆಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಪಠ್ಯ ಸೇವೆ ಜಾಲತಾಣಗಳ ಆರಂಭದಿಂದ ಮುಕ್ತ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಅಥವಾ ಮಿಶ್ರಣ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ವಿಷಯದ ಹೊಸ ವಿಧವು ಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಈ ತಾಣಗಳು ನೋಂದಾಯಿತ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಅವರು ಆಸಕ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವ ವಸ್ತುಗಳು ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ಅಥವಾ ಹೊಸ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದಾಗ ಮುಕ್ತ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಒಳಬರುವ SMS ಗೆ ಪರ್ಯಾಯವು ಸುದೀರ್ಘ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ(ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆ ಸ್ವರೂಪ e.g., +೪೪ ೭೬೨೪ ೮೦೫೦೦೦, ಅಥವಾ ಧ್ವನಿ ಮತ್ತು SMS ನಿಭಾಯಿಸುವ ಬೌಗೋಳಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಉದಾ.,೦೧೧೩೩೨೦೩೦೪೦)ಇವನ್ನು ಟಿವಿ ಮತದಾನ, ಉತ್ಪನ್ನ ಪ್ರಚಾರಗಳು ಮತ್ತು ಅಭಿಯಾನಗಳು ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಬಳಕೆಗಳಲ್ಲಿ SMS ಸ್ವೀಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕಿರು ಸಂಕೇತಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರೀಮಿಯಂ(ವಿಶೇಷ ಸೇವೆ) ದರದ ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಬಳಸಬಹುದು.<ref name="autogenerated1" /> ದೀರ್ಘ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿದ್ದು, ಅನೇಕ ಉದ್ಯಮ/ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೆಯಾಗಿರುವ ಕಿರುಸಂಕೇತಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲದೇ, ಉದ್ಯಮಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳೊಂದಿಗೆ ದೀರ್ಘ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ವಿಶೇಷಸೇವೆ-ರಹಿತ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಖ್ಯೆಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ. ===ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ=== ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ರವಾನೆಯ ಬಳಕೆಯು ಉದ್ಯಮದ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ೨೦೦೦ದಶಕದ ಮಧ್ಯಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ. ಕಂಪೆನಿಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಬಯಸಿದ್ದರಿಂದ ಅನೇಕ ನೌಕರರು ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ, ಸಹಯೋಗದ ಬಳಕೆಗಳು, SMSಮುಂತಾದ ಸಂದೇಶಗಳು, ದಿಢೀರ್ ಸಂದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಪರ್ಕಗಳತ್ತ ತಿರುಗಿದ್ದಾರೆ. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಬಳಕೆಗಳು ವಸ್ತು ರವಾನೆ ಅಥವಾ ಇತರೆ ಕೆಲಸಗಳ ದೃಢೀಕರಣಕ್ಕೆ SMSಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪವು ಸೇರಿದೆ. ಸೇವೆ ಪೂರೈಕೆದಾರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕನ ನಡುವೆ ತಕ್ಷಣದ ಸಂವಹನಕ್ಕೆ(ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಶೇರು ದಳ್ಳಾಳಿ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆದಾರ)ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುವುದು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಅನೇಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಬೋಧಕ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಕ್ಯಾಂಪಸ್ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುವ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಳವಡಿಸಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆ ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್.<ref>{{Cite web |url=http://live.psu.edu/story/29845 |title=ಪೆನ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಲೈವ್ - PSUTXTಟೆಸ್ಟ್ ಎ ಸಕ್ಸಸ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2012-03-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120320094753/http://live.psu.edu/story/29845 |url-status=dead }}</ref> ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಸಂಖ್ಯಾವೃದ್ಧಿಯಾದರೂ,ಅದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ನಿಬಂಧನೆಗಳೂ ವೃದ್ಧಿಯಾಗಿವೆ. ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳು, ಈಕ್ವಿಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಭದ್ರತಾಪತ್ರಗಳ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಒಂದು ನಿಬಂಧನೆಯು ''ರೆಗ್ಯುಲೇಟರಿ ನೋಟಿಸ್ ೦೭-೫೯,ಸೂಪರ್‌ವಿಷನ್ ಆಫ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್, ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೦೭''. ಇದನ್ನು ಸದಸ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಫೈನಾನ್ಸಿಯಲ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ರೆಗ್ಯುಲೇಟರಿ ಅಥಾರಿಟಿಯು ವಿತರಿಸುತ್ತದೆ. ೦೭-೫೯ನಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್, ಈಮೇಲ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಪರ್ಯಾಯ ಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಬಳಸಬಹುದು ಮತ್ತು ತಕ್ಷಣದ ಸಂದೇಶ ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಮುಂತಾದ ರೂಪಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು ಎಂದು FINRA ಸೂಚಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.finra.org/RulesRegulation/NoticestoMembers/2007NoticestoMembers/P037554 |title=FINRA, ರೆಗ್ಯುಲೇಟರಿ ನೋಟಿಸ್ 07-59, ಸೂಪರ್‌ವೈಷನ್ ಆಫ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್, ಡಿಸೆಂಬರ್ 2007 |access-date=2011-05-23 |archive-date=2008-05-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080518161610/http://www.finra.org/RulesRegulation/NoticestoMembers/2007NoticestoMembers/P037554 |url-status=dead }}</ref> ತಮ್ಮ ನೌಕರರ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕೈಗಾರಿಕೆಯು ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳು, ಇಂಧನ ಮತ್ತು ಸರಕು ವ್ಯಾಪಾರ ಆರೋಗ್ಯ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮುಂತಾದ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು ಅವುಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಮುಖ್ಯವಾದ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಭದ್ರತೆ, ಗೋಪ್ಯತೆ, ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ ಮತ್ತು SMS ವೇಗದ ಖಾತರಿಗಳನ್ನು ಬಯಸುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಖಾತರಿ ಮಾಡುವ ಒಂದು ವಿಧಾನವು SLA ಗಳನ್ನು(ಸೇವೆ ಮಟ್ಟದ ಒಪ್ಪಂದ) ಪರಿಚಯಿಸುವುದಾಗಿದೆ. ಇದು ಐಟಿ ಒಪ್ಪಂದಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಅಳೆಯಬಹುದಾದ SLAಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬಹುದು.<ref>[http://www.smstextnews.com/2008/04/tyntec_calls_for_industry_benchmarked_sms_service_level_agreements.html "TynTec ಕಾಲ್ಸ್ ಫಾರ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ಬೆಂಚ್‌ಮಾರ್ಕಡ್ SMS ಸರ್ವೀಸ್ ಲೆವೆಲ್ ಅಗ್ರೀಮೆಂಟ್ಸ್"] ಮೊಬೈಲ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿ ರಿವ್ಯೂ (೨೯ ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೦೮)</ref> ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆ ಕೈಗಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ವಿಯೆಂದು ಸಾಬೀತಾದ SMS ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ರಿಸೀಟ್‌ಗಳು ಸೇರಿದೆ. ೨೦೦೯ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್(MMA) ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ''ಮೊಬೈಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಓವರ್‌ವಿವ್ '' ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಅದು ಕಿರು ಸಂದೇಶದ ಸೇವೆಗಳು([[ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ|SMS]]), ಮೊಬೈಲ್ ವೆಬ್, ಮೊಬೈಲ್ ಗ್ರಾಹಕ ಬಳಕೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್ ವೆಬ್ ಮತ್ತು ಸೆಕ್ಯೂರ್ SMSಮುಂತಾದ ಮೊಬೈಲ್ ಚಾನೆಲ್ ವೇದಿಕೆಗಳ ಅನುಕೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಅನಾನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಅದು ಚರ್ಚಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.mmaglobal.com/mbankingoverview.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-05-23 |archive-date=2010-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101127044330/http://mmaglobal.com/mbankingoverview.pdf |url-status=dead }}</ref> ಮೊಬೈಲ್ ಅಂತರ ಕ್ರಿಯೆ ಸೇವೆಗಳು ಉದ್ಯಮ ಸಂಪರ್ಕಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಖಚಿತತೆಯಿಂದ SMSಬಳಸುವ ಪರ್ಯಾಯ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯವಹಾರದಿಂದ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಅನ್ವಿಯಕೆಗಳು ಟೆಲಿಮ್ಯಾಟಿಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಮೆಷಿನ್-ಟು-ಮೆಷಿನ್, ಅದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ. ಘಟನೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳು ಕೂಡ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದು, B೨B ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿಗೆ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಕೂಡ ಇನ್ನೊಂದು ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಗಂಭೀರ ಕಾಲದ ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳಿಗೆ, ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳಿಗೆ, ನೆನಪಿಸುವ ಸಂದೇಶಗಳು, ಮೊಬೈಲ್ ಅಭಿಯಾನಗಳು, ವಿಷಯ ಮತ್ತು ಮನರಂಜನೆ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳಿಗೆ SMS ಬಳಸಬಹುದು. ಮೊಬೈಲ್ ಪರಸ್ಪರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರ ಪರಸ್ಪರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮಾಧ್ಯಮ ಮತದಾನ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳಿಗೆ, ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರ ಪರಸ್ಪರಕ್ರಿಯೆಗೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮೊಬೈಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ನೆಟ್‌ವರ್ಕಿಂಗ್, ಚಾಟಿಂಗ್(ಮಾತುಕತೆ) ಮತ್ತು ಡೇಟಿಂಗ್(ವಿಹಾರ) ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಬಳಸಬಹುದು. ===ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಬಳಕೆ=== {{Missing information|Africa (text messaging is very relevant there)|date=November 2009}} ==== ಯುರೋಪ್‌ ==== [[File:SMS roaming welcome messages - Redvers.jpg|thumb|ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ರೋಮಿಂಗ್ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳಿಗೆ "ವೆಲ್ಕಂ" ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಲು SMS ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.Here, T-ಮೊಬೈಲ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್(UK‌)ಗೆ ಪ್ರಾಕ್ಸಿಮಸ್ ಗ್ರಾಹಕನನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು BASE ಬೆಲ್ಜಿಯಂಗೆ ಆರೆಂಜ್ ಯುನೈಟಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಂ ಗ್ರಾಹಕನನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತದೆ.]] ಯುರೋಪ್ SMSಬಳಕೆಯ ಜನಪ್ರಿಯತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಏಷ್ಯಾದ ನಂತರ ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತದೆ. ೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತೀ ತಿಂಗಳು ಸರಾಸರಿ ೧೬ ಶತಕೋಟಿ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಲಾಯಿತು. ಸ್ಪೇನ್ ಬಳಕೆದಾರರು ೨೦೦೩ರಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ೫೦ಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಟಲಿ, ಜರ್ಮನಿ ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಅಂಕಿಅಂಶವು ಪ್ರತಿತಿಂಗಳಿಗೆ ಸರಿಸುಮಾರು ೩೫-೪೦ SMSಸಂದೇಶಗಳಾಗಿವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ, SMSಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ವೆಚ್ಚ €೦.೦೪–೦.೨೩ರಿಂದ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಹಣ ಪಾವತಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿದೆ(ಅನೇಕ ಒಪ್ಪಂದ ಯೋಜನೆಗಳು ಎಲ್ಲ ಪಠ್ಯಗಳು ಅಥವಾ ಗೊತ್ತಾದ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪಠ್ಯಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಸೇವೆ ನೀಡುವುದು ಸೇರಿದೆ). ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳಿಗೆ £೦.೦೫–೦.೧೨ ದರ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಕುತೂಹಲಕರವಾಗಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಇದೇ ರೀತಿ SMS ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿ ಬಳಕೆದಾರ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಕೇವಲ ೨೦ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಇತರೆ ಐರೋಪ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ [[ಜಿಎಸ್ಎಮ್|GSM]]ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಬಳಕೆಯು ತಾಂತ್ರಿಕ ನಿರ್ಬಂಧಗಳಿಂದ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿಲ್ಲ. ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ತ್ರೈಮಾಸಿಕಕ್ಕೆ ಒಟ್ಟು ೧.೫ಶತಕೋಟಿ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸರಾಸರಿ ೧೧೪ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಾನೆ.<ref name="RTE report">[http://www.rte.ie/news/2006/0926/comreg-business.html RTE ಆರ್ಟಿಕಲ್ ಆನ್ ಐರ್ಲೆಂಡ್ SMS ಯೂಸೇಜ್]</ref> ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ಡಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶತಕೋಟಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ವಾರ ಕಳಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="Mobile Data Association UK">[http://www.text.it/mediacentre/press_release_list.cfm?thePublicationID=0F3FA21C-15C5-F4C0-99335F38D7517452 Text.it | ದಿ UK's ಡೆಫಿನಿಟಿವ್ ಪಠ್ಯ ರಿಲೇಟೆಡ್ ಇನ್‌ಫರ್ಮೇಶನ್ ಸೋರ್ಸ್]</ref> ಯೂರೋವಿಷನ್ ಸಾಂಗ್ ಕಂಟೆಸ್ಟ್ ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ ಮತದಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ(ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಫೋನ್ ಲೈನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಮತದಾನ ನಡೆಯಿತು) ಪ್ರಥಮ ಪ್ಯಾನ್ ಯುರೋಪಿಯನ್ SMSಮತದಾನವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತು. ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ, ಯೂರೋವಿಷನ್ ಸಾಂಗ್ ಕಂಟೆಸ್ಟ್ ಅತೀ ದೊಡ್ಡ ಟೆಲಿವೋಟಿಂಗ್ ಆಯೋಜಿಸಿತು(SMS ಮತ್ತು ಫೋನ್ ವೋಟಿಂಗ್ ಮೂಲಕ) ರೋಮಿಂಗ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಬಳಕೆದಾರ ತನ್ನ ರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಬೇರೆ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಇನ್ನೊಂದು ಜಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಿದಾಗ, ದರಗಳು ಹೆಚ್ಚಿಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ೨೦೦೯ ಜುಲೈನಲ್ಲಿ [[ಯುರೋಪಿನ ಒಕ್ಕೂಟ|EU]]ಶಾಸನವು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದು ಈ ದರವನ್ನು €೦.೧೧ಗೆ ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಿತು.<ref>{{cite web| title= The new proposal for reducing roaming prices | url=http://ec.europa.eu/information_society/activities/roaming/regulation/index_en.htm | accessdate=2010-06-23}}</ref> ==== ಅಮೇರಿಕಾ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ ==== ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಕೂಡ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.; ೨೦೦೯ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ CTIA ವರದಿಮಾಡಿರುವಂತೆ, ೨೮೬ ದಶಲಕ್ಷ US ಗ್ರಾಹಕರು ೧೫೨.೭ ಶತಕೋಟಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸರಾಸರಿ ೫೩೪ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಹಕ ಪ್ರತಿ ತಿಂಗಳು ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>[http://www.ctia.org/consumer_info/service/index.cfm/AID/10323 ವೈರ್‌ಲೆಸ್ ಕ್ವಿಕ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಸ್] CTIAನಿಂದ – ದಿ ವೈರ್‌ಲೆಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್</ref> ೨೦೧೦ ಮೇನಲ್ಲಿ ಪಿವ್ ಸಂಶೋಧನೆ ಕೇಂದ್ರವು ಅಮೆರಿಕದ ವಯಸ್ಕ ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೭೨ರಷ್ಟು ಮಂದಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://pewinternet.org/~/media//Files/Reports/2010/PIP_Nielsen%20Apps%20Report.pdf |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-05-23 |archive-date=2011-06-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110620082347/http://pewinternet.org/%7E/media//Files/Reports/2010/PIP_Nielsen%20Apps%20Report.pdf |url-status=dead }}</ref> ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ SMSಗೆ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕಳಿಸಿದಾತ ಮತ್ತು ಕಳಿಸಿದ ಕಡೆ ಎರಡಕ್ಕೂ ದರ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಫೋನ್ ಕರೆಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವ ಅಥವಾ ತಳ್ಳಿಹಾಕುವಂತಿಲ್ಲ. ಇತರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕಡಿಮೆ ಬಳಕೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣಗಳು ವ್ಯತ್ಯಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ-ಅನೇಕ ಬಳಕೆದಾರರು ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದ ಮೊಬೈಲ್‌ನಿಂದ ಮೊಬೈಲ್ ನಿಮಿಷಗಳನ್ನು, ಅತ್ಯಧಿಕ ಮಾಸಿಕ ನಿಮಿಷ ಮಂಜೂರಾತಿಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೇ, ಪುಶ್ ಟು ಟಾಕ್ ಸೇವೆಗಳು SMSನ ತಕ್ಷಣದ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದಂತಿರುತ್ತದೆ(ಅನ್‌ಲಿಮಿಟೆಡ್). ಇಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ಅಂತರ ಜಾಲ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಸೇವೆದಾರರು ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ನಡುವೆ ಸಹಯೋಗವು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗಿವೆ. ಕೆಲವು ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಮೂಲತಃ ಪಠ್ಯದ ಬಳಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ದರ ವಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದರಿಂದ ಅದರ ಉಪಯುಕ್ತತೆ ಮತ್ತು ಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ೨೦೦೬ರ ಮೂರನೇ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಲ್ಲಿ, ಕನಿಷ್ಟ ೧೨ ಶತಕೋಟಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು AT&amp;Tಜಾಲವನ್ನು ದಾಟಿದೆ. ಹಿಂದಿನ ತ್ರೈಮಾಸಿಕದಿಂದ ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಶೇಕಡ ೧೫ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ, ೧೩-೨೨ ವರ್ಷ ವಯೋಮಿತಿಯವರಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವಿಕೆ ವ್ಯಾಪಕ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಗಳಿಸಿದೆ. ಇದು ವಯಸ್ಕರು ಮತ್ತು ವ್ಯವಹಾರ ಬಳಕೆದಾರರ ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮಗುವು ಅವಳ/ಅವನ ಪ್ರಥಮ ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ವಯಸ್ಸು ಕೂಡ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದು, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಎಲ್ಲ ವಯಸ್ಸಿನವರಲ್ಲಿ ಸಂಪರ್ಕದ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವಿಕೆ [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಅಮೆರಿಕನ್ನನ]] ಜೀವನಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಅಂತರ್ಗತವಾಗಿದ್ದು, ಪಠ್ಯ ಕವಿ ನಾರ್ಮನ್ ಸಿಲ್ವರ್ ಅವರ "೧೦ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಕಮಾಂಡ್‌ಮೆಂಟ್ಸ್" ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.<ref>ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್, ಡೇವಿಡ್. Txting:the gr೮ db೮. ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್: ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ೨೦೦೮. ಪ್ರಿಂಟ್. (ಪುಟ ೮೩).</ref> ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ವರ್ಷಗಳು ಕಳೆದಂತೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಸಂಖ್ಯೆ ಏರುಮುಖವಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಪ್ರತಿ ಕಳಿಸಿದ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಪಠ್ಯಸಂದೇಶಕ್ಕೆ ದರವು ಸರಾಸರಿ $೦.೧೦ಇಳಿಮುಖವಾಗಿದೆ. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರುವಂತೆ ಹೆಚ್ಚು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಲು, ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ದರವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಸಂದೇಶಕ್ಕೆ $.೧೫ನಿಂದ $.೨೦ ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ.<ref>[http://www.nextel.com/en/services/messaging/text_messaging.shtml ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್ ನೆಕ್ಸ್‌ಟೆಲ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಿಂಗ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100325030540/http://www.nextel.com/en/services/messaging/text_messaging.shtml |date=2010-03-25 }} ಕಂಪೆನಿಯ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಿಂದ</ref><ref>[http://www.verizonwireless.com/b2c/globalText?contentType=Legal%20Notice&amp;textId=122 ಲೀಗಲ್ ನೋಟಿಸ್ -ನೋಟಿಸ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಿಂಗ್ ಇನ್ಕ್ರೀಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100519224413/http://www.verizonwireless.com/b2c/globalText?contentType=Legal%20Notice&textId=122 |date=2010-05-19 }} ವೆರಿಜೋನ್ ವೈರ್‌ಲೆಸ್ನಿಂದ</ref> ಇದು ಪ್ರತಿ ಮೆಗಾಬೈಟ್‌ಗೆ $೧,೩೦೦ ಡಾಲರ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು<ref>[http://government.zdnet.com/?p=3991 ಸೇನ್.ಟು ಕ್ಯಾರಿಯರ್ಸ್: ವೈ ಡು ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಸ್ ಕಾಸ್ಟ್ $1,300 ಪರ್ ಮೆಗ್?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080911211754/http://government.zdnet.com/?p=3991 |date=2008-09-11 }}, ZDNet ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ೨೦೦೮ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೦ರ ಲೇಖನ.</ref> ಅನೇಕ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದ ಯೋಜನೆಗಳ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಬಹುತೇಕ ಉಚಿತವಾಗಿದೆ. ==== ಫಿನ್ಲೆಂಡ್ ==== {{Unreferenced section|date=July 2008}} SMS ಮತದಾನದ ಜತೆ, ಗರಿಷ್ಠ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಸುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನ ವಿದ್ಯಮಾನವು ಉದ್ಭವಿಸಿದೆ. ಫಿನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ TV ಚಾನಲ್‌ಗಳು "SMS ಚ್ಯಾಟ್" ಆರಂಭಿಸಿದವು.ಇದು ಫೋನ್ ಸಂಖ್ಯೆಗೆ ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಈ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಟಿವಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಚಾಟ್‌ಗಳು ಸದಾ ಮಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಚಾನಲ್‌ಗೆ ಹಾನಿಕರ ವಸ್ತುವನ್ನು ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಗೀಳು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆಟಗಳಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಮೊದಲಿಗೆ ನಿಧಾನ ಗತಿಯ ಕ್ವಿಜ್(ಸಾಮಾನ್ಯ ಜ್ಞಾನದ ಪರೀಕ್ಷೆ) ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಆಟಗಳು. ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲದ ನಂತರ, ವೇಗದ ಗತಿಯ ಆಟಗಳು ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಮತ್ತು SMSನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ರೂಪಿಸಲಾಯಿತು. ಆಟಗಳು ಒಬ್ಬರ ಉಪನಾಮವನ್ನು ನೋಂದಣಿ ಮಾಡುವುದು ಸೇರಿದ್ದು, ಅದಾದ ನಂತರ ತೆರೆಯ ಮೇಲೆ ಪಾತ್ರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುವುದಾಗಿದೆ. ಸಂದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದಕ್ಕೆ ೦.೦೫ರಿಂದ ೦.೮೬ [[ಯುರೋ|ಯೂರೊ]] ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ. ಆಟಗಾರ ಹತ್ತಾರು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಆಟಗಳಿಗೆ ಕಳಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ೨೦೦೩ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಫಿನ್ನಿಷ್ ಟಿವಿ ಚಾನೆಲ್ MTV೩ ವೀಕ್ಷಕರು ಕಳಿಸಿದ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಓದಲು[[ಸಾಂಟಾ ಕ್ಲಾಸ್]] ಪಾತ್ರವನ್ನು ಗೊತ್ತುಮಾಡಿತು. ೨೦೦೪ರ ಮಾರ್ಚ್ ೧೨ರಂದು, ಪ್ರಥಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಂತರಕ್ರಿಯಾ ಟಿವಿ ಚಾನಲ್ VIISI ಫಿನ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಆರಂಭಿಸಿತು. ಅದು ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ. SBS ಫಿನ್ಲೆಂಡ್ ಓಯ್ ಚಾನಲ್ ವಶಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅದನ್ನು ಸಂಗೀತದ ಚಾನೆಲ್‌ಗೆ ಪರವರ್ತಿಸಿ ೨೦೦೪ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ದಿ ವಾಯ್ಸ್ ಎಂದು ಹೆಸರು ನೀಡಿತು. ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ, ಫಿನ್ಲೆಂಡ್ ಪ್ರಧಾನಮಂತ್ರಿ ಮಟ್ಟಿ ವಾನ್‌ಹ್ಯಾನನ್ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಗೆಳತಿಯ ಜತೆ ಸ್ನೇಹ ಕಡಿದುಕೊಂಡಾಗ ಮುಖ ಪುಟದ ಸುದ್ದಿಯಾಯಿತು. ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಬರೆದ ''ವಿಮ್ಮೆಸೆಟ್ ವೈಸ್ಟಿಟ್'' (''ಲಾಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಸ್'' ) ಪ್ರಥಮ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಫಿನ್ನಿಷ್ ಲೇಖಕ ಹಾನ್ನು ಲುಂಟಿಯಾಲ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು. ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವ ಉದ್ಯಮ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧಿಕಾರಿಯನ್ನು ಇದು ಕುರಿತದ್ದಾಗಿದೆ. ಫಿನ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಸೇವೆ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಕರಾರುಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು €೧೦ದರಕ್ಕೆ ತಿಂಗಳಿಗೆ ೧೦೦೦ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಬಹುದು. ==== ಜಪಾನ್‌‌ ==== ಜಪಾನ್ ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕಳಿಸಿದ ಪ್ರಥಮ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದು, J-ಪೋನ್ನ ಸ್ಕೈಮೇಲ್ ಮತ್ತು NTT ಡೊಕೊಮೊನಶಾರ್ಟ್ ಮೇಲ್ಸೇರಿದಂತೆ GSM ರಹಿತ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರವರ್ತಕವಾಗಿದೆ. ಜಪಾನಿನ ಹದಿವಯಸ್ಕರು ಮೊದಲಿಗೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಏಕೆಂದರೆ ಇತರೆ ಲಭ್ಯ ರೂಪಗಳಿಗಿಂತ ಅದು ಸಂವಹನದ ಅಗ್ಗದ ರೂಪವಾಗಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಜಪಾನಿನ ತಾತ್ತ್ವಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಿಗಳು ಆಯ್ದ ಅಂತರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಬಂಧದ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ಯುವ ಜನರಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಬಹುದೆಂದು ಅವರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು(೧೩ರಿಂದ ೩೦ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನವರೆಂದು ವರ್ಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ) ಈ ವಯೋಮಾನದ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಸ್ನೇಹಿತರ ಜತೆ ವ್ಯಾಪಕ ಆದರೆ ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಇರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದು, ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆಯು ಅವರ ಸಂಬಂಧಗಳ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಊಹಿಸಿದರು. ಈ ವಯೋಮಾನದ ಗುಂಪು ಆಯ್ದ ಅಂತರವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ, ಆಂಶಿಕ ಆದರೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಸಮೃದ್ಧ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆಂದು ಅವರು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿದರು.<ref>ಇಗರ್ಷಿ, T., ಟಕಾಯ್, J., &amp; ಯೋಷಿದಾ, T. (೨೦೦೫). ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು: ರೇಖಾಂಶ ಅಧ್ಯಯನ. ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಸೋಷಿಯಲ್ ಎಂಡ್ ಪರ್ಸನಲ್ ರಿಲೇಷನ್‌ಶಿಪ್ಸ್, ೨೨(೫), ೬೯೧–೭೧೩.</ref><ref>ಇಷಿ, ಕೆನಿಚಿ. "ಇಂಪ್ಲಿಕೇಷನ್ಸ್ ಆಫ್ ಮೊಬಿಲಿಟಿ: ದಿ ಯುಸಸ್ ಆಫ್ ಪರ್ಸನಲ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ ಮೀಡಿಯ ಇನ್ ಎವರಿಡೇ ಲೈಫ್." ಜರ್ನಲ್ ಆಫ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ ೫೬ (೨೦೦೬): ೩೪೬–೬೫.</ref> ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಂಪರ್ಕ ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮಿತ್ರತ್ವವು ಕೇವಲ ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮೀಪ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆಂದು ಇದೇ ರೀತಿಯ ಅಧ್ಯಯನಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ. ಇದರಿಂದ ಭಾಗವಹಿಸುವವರು ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಂವಹನದಿಂದ ಪೂರ್ವದ ಹಂತದಲ್ಲೇ ಹೊಸ ಸ್ನೇಹ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ತಮ್ಮ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಂತರ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಭಾಗವಹಿಸುವವರ ನಡುವೆ ಸಂಬಂಧಗಳು ಹೆಚ್ಚು ನಿಕಟವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಆವರ್ತನಗಳು ಹೆಚ್ಚಿತು ಎನ್ನುವುದು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮೊಬೈಲ್ ಅಂತರಜಾಲದ [[ಇ-ಅಂಚೆ|ಈ-ಮೇಲ್‌]]ನ ಚಾಲ್ತಿಯಿಂದಾಗಿ ಕಿರು ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವಿಕೆ ಬಳಕೆತಪ್ಪಿತು. ಇದನ್ನು ಯಾವುದೇ ಮೊಬೈಲ್ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ರೀತಿಯಾದ ಈ ಮೇಲ್ ವಿಳಾಸದಿಂದ ಕಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸಬಹುದು. ಬಳಕೆದಾರನಿಗೆ ಏಕರೂಪದ ಮೇಲ್ ಸೇವೆ ಎಂದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೀಡಲಾದರೂ(ಬಹುತೇಕ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಈ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವಿರುವುದಿಲ್ಲ) ವಿಶೇಷವಾಗಿ ತಲುಪುವ ಗುರಿಯು ಒಂದೇ ಜಾಲದಲ್ಲಿದ್ದರೆ ನಿರ್ವಾಹಕರು ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳಾಗಿ ವಿಷಯವನ್ನು ಆಂತರಿಕವಾಗಿ ರವಾನಿಸಬಹುದು. ====ಚೀನಾ==== ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯ ಮತ್ತು ಅಗ್ಗವಾಗಿದೆ. ಸುಮಾರು ೭೦೦ ಶತಕೋಟಿ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ಕಳಿಸಲಾಯಿತು. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಸ್ಪಾಮ್(ಮಿನ್ನೊಲೆಕಸ) ಕೂಡ ಚೀನಾದಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ೨೦೦೭ರಲ್ಲಿ ೩೫೩.೮ ಶತಕೋಟಿ ಮಿನ್ನೊಲೆಕಸ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಲಾಯಿತು. ಹಿಂದಿನ ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ೯೩% ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು ಪ್ರತಿವಾರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ೧೨.೪೪ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. [[ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ|ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೈನಾ]] ಸರ್ಕಾರವು ಅಕ್ರಮ ವಿಷಯಗಳ ಪತ್ತೆಗಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರದಾದ್ಯಂತ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಗಾ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>{{cite news| url=https://www.nytimes.com/2010/01/20/world/20text.html | work=The New York Times | first=Sharon | last=Lafraniere | title=China to Scan Text Messages to Spot ‘Unhealthy Content' | date=January 20, 2010}}</ref> ಕಡಿಮೆ ಔಪಚಾರಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಹೊಂದಿರುವ ಚೀನಾದ ವಲಸೆ ಕಾರ್ಮಿಕರ ನಡುವೆ, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವಾಗ SMS ಕೈಪಿಡಿಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೈಪಿಡಿಗಳು ಅಗ್ಗದ, ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಯುವ, ಪಾಕೆಟ್ ಗಾತ್ರದ ಪುಸ್ತಕಗಳಿಗಿಂತ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವು ಸಂದೇಶಗಳಾಗಿ ಬಳಸಲು ವೈವಿಧ್ಯದ ಭಾಷಾ ಪದಗುಚ್ಛಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>ಲಿನ್, ಏಂಜಲ್ ಮತ್ತು ಆವಿನ್ ಟಾಂಗ್ "ಮೊಬೈಲ್ ಕಲ್ಚರ್ಸ್ ಆಫ್ ಮೈಗ್ರೆಂಟ್ ವರ್ಕರ್ಸ್ ಇನ್ ಸದರನ್ ಚೈನಾ: ಇನ್ಫಾರ್ಮಲ್ ಲಿಟರಸೀಸ್ ಇನ್ ದಿ (ನ್ಯೂ) ಸೋಷಿಯಲ್ ರಿಲೇಷನ್ಸ್ ಆಫ್ ದಿ ನ್ಯೂ ವರ್ಕಿಂಗ್ ವುಮೆನ್." ನಾಲೆಜ್, ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಎಂಡ್ ಪಾಲಿಸಿ ೨೧ (ಜೂನ್ ೨೦೦೮): ೭೩–೮೧.</ref> ==== ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್ ==== ೧೯೯೫ರಲ್ಲಿ ಕಿರು ಸಂದೇಶ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರಚಾರದ ತಂತ್ರವಾಗಿ ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಅದು ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು. ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ ಮೊಬೈಲ್ ಸೇವೆ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಅವರ ಸೇವೆಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ SMS ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಆರಂಭಿಕ ಟೆಲಿವಿಷನ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರಚಾರಗಳು ಶ್ರವಣ ದೋಷದ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಗುರಿಯಿರಿಸಿತ್ತು. ಸೇವೆಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಚಂದಾದಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ ಜನತೆ ಈ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವನ್ನು ದರ ವಿಧಿಸುವ ಧ್ವನಿ ಕರೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದರ ಬದಲಿಗೆ ಉಚಿತವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ಬಳಸಿಕೊಂಡರು. ಟೆಲ್ಕೊಸ್ ಇದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ SMS ಗಳಿಗೆ ದರ ವಿಧಿಸುವುದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಜಾಲಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಕ್ತ ದರವು ಪ್ರತಿ SMS ಗೆ ಒಂದು ಪೀಸೊ ಆಗಿತ್ತು.(ಸುಮಾರು US$೦.೦೨೩ ). ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಈಗ SMS ಗಳಿಗಾಗಿ ದರ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಅದು ಅತ್ಯಂತ ಅಗ್ಗವಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. ಅದು ಸುಮಾರು ಧ್ವನಿ ಕರೆಯ ಹತ್ತನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟಿತ್ತು. ಈ ತಗ್ಗಿದ ದರದಿಂದಾಗಿ ಸುಮಾರು ಐದು ದಶಲಕ್ಷ ಫಿಲಿಪಿನೊಗಳಿಗೆ ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಮಾಲೀಕತ್ವ ಹೊಂದಲು ದಾರಿಕಲ್ಪಿಸಿತು.<ref>ಹೋವಾರ್ಡ್ ರೇನ್‌ಗೋಲ್ಡ್, ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಮಾಬ್ಸ್: ದಿ ನೆಕ್ಸ್ಟ್ ಸೋಷಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯುಷನ್</ref> ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದೊಡನೆ ಬೆರೆಯುವ ಅತೀ ಸ್ವಭಾವದಿಂದಾಗಿ, ಧ್ವನಿ ಕರೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ SMS ಕೈಗೆಟಕುವ ದರದಿಂದಾಗಿ, SMS ಬಳಕೆಯು ಏರಿಕೆಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವಿಕೆಯು ತಮ್ಮ ಸ್ನೇಹಿತರು ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರ ಜತೆ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿರಲು ಫಿಲಿಪಿನೊಗಳಿಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಾಧನವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. ಫಿಲಿಪಿನೊಗಳು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಲ್ಲದೇ ರಾಜಕೀಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೆ ಬಳಸಿತು. ಇದು ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ ಜನತೆಗೆ ಪ್ರಚಲಿತ ವಿದ್ಯಾಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು.<ref><http://partners.nytimes.com/library/tech/00/07/biztech/articles/05talk.html></ref> ಇದರ ಫಲವಾಗಿ, ಫಿಲಿಪಿನೊಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ಅಥವಾ ಖಂಡನೆಗೆ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸಾಧನವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. ೨೦೦೧ EDSA II ಕ್ರಾಂತಿಯಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಮುಖ್ಯ ಅಂಶವಾಯಿತು. ಇದರಿಂದ ಆಗಿನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೋಸೆಫ್ ಎಸ್ಟ್ರಾಡಾ ಸುಲಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರು ಎಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದ್ದರಿಂದ ಅವರನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೯ರ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಸುಮಾರು ೭೨ ದಶಲಕ್ಷ ಮೊಬೈಲ್ ಸೇವೆ ಚಂದಾದಾರರಿದ್ದಾರೆ(ಸರಿಸುಮಾರು ಫಿಲಿಪಿನೊ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಶೇಕಡ ೮೦)ಸುಮಾರು ೧.೩೯ಶತಕೋಟಿ SMS ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ದಿನನಿತ್ಯ ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref><http://www.businesswire.com/news/home/20100823005660/en/Research-Markets-Philippines---Telecoms-ಮೊಬೈಲ್-Broadband></ref><ref><http://www.wayodd.com/the-philippines-reaffirms-status-as-ಪಠ್ಯ-messaging-capital-of-the-world/v/8783/{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}></ref> ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್ ಜನರು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್ ೧೯೯೦ರ ಕೊನೆಯಿಂದ ೨೦೦೦ರ ದಶಕದ ಪೂರ್ವದವರೆಗೆ ವಿಶ್ವದ ಪಠ್ಯ ರಾಜಧಾನಿ ಎಂದು ಹೆಸರಾಯಿತು. ==== ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌‌ ==== ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಮುಖ್ಯ ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಕಂಪೆನಿ ಜಾಲಗಳಿವೆ. ಟೆಲಿಕಾಂ NZ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಕಂಪೆನಿಯಾಗಿದ್ದು, ಎಲ್ಲ ಸ್ಥಿರ ದೂರವಾಣಿ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮಾಲೀಕತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಅವುಗಳನ್ನು ಇತರೆ ಕಂಪನಿಗಳ ಬಳಕೆಗೆ ಗುತ್ತಿಗೆ ಕೂಡ ನೀಡುತ್ತವೆ. ವೊಡಾಫೋನ್ ೧೯೯೮ರಲ್ಲಿ ಬೆಲ್‌ಸೌತ್ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಸ್ವಾಧೀನಕ್ಕೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಮೊಬೈಲ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ೨೦೦೭ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ಶೇಕಡ ೫೩.೭ ರಷ್ಟು ಸ್ವಾಧೀನ ಹೊಂದಿರುವುದಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದೆ<ref>[http://www.vodafone.co.nz/about/company-information/company-facts-figures.jsp ಕಂಪೆನಿ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಸ್ &amp; ಫಿಗರ್ಸ್] ವೊಡಾಫನ್ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಿಂದ</ref> ಮತ್ತು೨ಡಿಗ್ರೀಸ್ ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ಆಗಮಿಸಿತು. ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿದ್ದಂತೆ ವಯಸ್ಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಶೇಕಡ ೮೫ರಷ್ಟು ಜನರು ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref>{{cite journal | url= http://www.nzma.org.nz/journal/118-1216/1494/ | title= Smoking cessation using mobile phone text messaging is as effective in Māori as non-Māori | work= [[The New Zealand Medical Journal]] | date= 3 June 2005 | volume= 118 | issue= 1216 | quote= More than 85% of young New Zealand adults now have a mobile phone (statistics by ethnicity are not available), and text messaging among this age group has rapidly developed into a new communications medium. | access-date= 23 ಮೇ 2011 | archive-date= 24 ನವೆಂಬರ್ 2009 | archive-url= https://web.archive.org/web/20091124050256/http://www.nzma.org.nz/journal/118-1216/1494/ | url-status= dead }}</ref> ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಫೋನ್ ಕರೆಗಳಿಗಿಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು. ಇದು ಏಕಾಂತಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಭಂಗ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಾದ್ದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಸೌಜನ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿದೆಯೆಂದು ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಹೊಂದಲಾಗಿದೆ. ==== ಆಫ್ರಿಕಾ ==== ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕಾದ ಮೊಬೈಲ್ ಜಾಲದ ನಿರ್ವಾಹಕರಿಗೆ ಮುಖ್ಯ ಆದಾಯ ಚಾಲಕಶಕ್ತಿಯಾಗಲಿದೆ.<ref>http://thepinehillsnews.com/wp/2009/03/17/ಪಠ್ಯ-messaging-will-be-key-revenue-driver-for-ಮೊಬೈಲ್-operators-in-africa/{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಇಂದು, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಆಫ್ರಿಕದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಂತಹ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳಿಸುವ ಮೂಲಕ HIV ಮತ್ತು AIDS ಕುರಿತು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದ. ಇದು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಆಫ್ರಿಕನ್ನರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://brianshall.com/content/silence-death-south-africa-text-messages-can-end-silence |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2011-05-23 |archive-date=2011-08-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110812211230/http://brianshall.com/content/silence-death-south-africa-text-messages-can-end-silence |url-status=dead }}</ref> ೨೦೦೯ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಆಫ್ರಿಕಾದ ಬಹು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವಶ್ಯಕ ವಸ್ತುಗಳ ದಾಸ್ತಾನು ಕೊರತೆಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವಂತೆ ಸರ್ಕಾರದ ಮೇಲೆ ಒತ್ತಡದ ಹೇರಲು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡರು.<ref>http://www.plusnews.org/Report.aspx?ReportId=೮೬೧೯೨{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹರಡುವುದು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹದಾಯಕವಾಗಿ ಕಂಡಿತು. ಇತರೆ ಖಂಡಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇದು ಒಂದು ರೀತಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿತ್ತು. == ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮ== ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಪ್ರವೇಶವು ಮುಂಚೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ಹೊಸ ಸ್ವರೂಪಗಳ ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಹನಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಬಳಕೆದಾರನ ಜತೆ ಅಲ್ಪ ಕಾಲದಲ್ಲೇ ಉತ್ತರಿಸಬೇಕೆಂಬ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿಲ್ಲದೇ ಸಂಭಾಷಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಂಭಾಷಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತವಾಗಲು ಕಾಲವನ್ನು ಗೊತ್ತುಮಾಡುವ ಅಗತ್ಯವೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಧ್ವನಿ ಕರೆಯು ಅಪ್ರಾಯೋಗಿಕ, ಅಸಾಧ್ಯ ಅಥವಾ ಅಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಎನಿಸಿದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರು ಸಂವಹನವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ಭಾಗವಹಿಸುವ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಸ್ಥಳವನ್ನು ದೊರಕಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು.ಇದು ವೀಕ್ಷಕರಿಗೆ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮತದಾನಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಟಿವಿ ಮತದಾನಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಈ ಕ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಕೂಡ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಿತು.<ref>ಲೆವಿನ್‌ಸನ್, ಪಾಲ್. ೨೦೦೪.</ref> ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದಿಂದ ಜನರನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಬಹುದು. ಪೀಪಲ್ ಪವರ್ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ "ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಮಾಬ್ಸ್" ಅಥವಾ "ನೆಟ್ ವಾರ್" ಮೂಲಕ ಸಮುದಾಯದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.<ref>ರೇನ್‌ಗೋಲ್ಡ್, H. ೨೦೦೨</ref> === ಭಾಷೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ === {{Ref improve section|date=August 2008}} {{Main|SMS language}} [[File:SillyModernSociety.jpg|thumb|right|200px|ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸುವ ಈ ಸ್ಟಿಕರ್ SMSಶೀಘ್ರಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಸಂವಹನದ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ವಿಡಂಬನೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.ಫ್ರೆಂಚ್‌ನಲ್ಲಿ: "ಇದು ನೀನಾ? / ನಾನೇ! / ನೀನು ನನ್ನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತೀಯಾ? / ಬಾಯಿ ಮುಚ್ಚು!"]] ಸಣ್ಣ ಫೋನ್ ಕೀಪ್ಯಾಡ್ ಕಾಗುಣಿತದ ಹಲವಾರು ರೂಪಾಂತರಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ "txt msg",ಅಥವಾ CamelCaseಬಳಕೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ "ThisIsVeryLame". ಸಿರಿಲಿಕ್ ಅಥವಾ [[ಗ್ರೀಕ್‌ ವರ್ಣಮಾಲೆ|ಗ್ರೀಕ್]] ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಹೆಚ್ಚು ಸೀಮಿತ ಸಂದೇಶದ ಉದ್ದಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು, ಆ ಅಕ್ಷರಮಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದ ಭಾಷೆಗಳ ಭಾಷಿಕರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ [[ಭಾಷೆ|ಭಾಷೆಗಾಗಿ]] ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಕ್ಷರಮಾಲೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಸೂಚಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಉದಾಹರಣೆಗೆಪೋಲಿಷ್, SMS ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಲಿಖಿತ ಭಾಷೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಹೊಸ ರೂಪಾಂತರವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು: ವ್ಯತ್ಯಾಸಸೂಚಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು (ಉದಾ, ''ą'', ''ę'', ''ś'', ''ż'' ಪೋಲಿಷ್‌ನಲ್ಲಿ)ಈಗ ಅವುಗಳಿಲ್ಲದೇ ಬರೆಯಲಾಯಿತು. (''a'', ''e'', ''s'', ''z'' ರೀತಿಯಲ್ಲಿ) ಪೋಲಿಷ್ ಲಿಪಿಯಿಲ್ಲದೇ ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆಗೆ script ಅಥವಾ [[ಯುನಿಕೋಡ್|ಯೂನಿಕೋಡ್]] ಸಂದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಅನುಕೂಲ ಕಲ್ಪಿಸುವುದಾಗಿತ್ತು. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಶೀಘ್ರಲಿಪಿಯಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ ಈ ಭಾಷೆಯನ್ನುಬುಲ್ಲೆಟಿನ್ ಬೋರ್ಡ್ ಸಿಸ್ಟಂಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅಂತರಜಾಲ ಚ್ಯಾಟ್ ರೂಂಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಬಳಕೆದಾರರು ಕೆಲವು ಪದಗಳನ್ನು ಸಂಕ್ಷೇಪಿಸಿ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಶೀಘ್ರವಾಗಿ ಬೆರಳಚ್ಚು ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೂ ಉಳಿಸಿದ ಕಾಲದ ಮೊತ್ತವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, SMS ನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಯಿತು. ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಬಳಕೆದಾರರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ QWERTYಕೀಲಿಮಣೆಗೆ ಅವಕಾಶವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಕ್ಷರವನ್ನು ಬೆರಳಚ್ಚಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಯತ್ನದ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಳಿಸಬಹುದಾದ ಅಕ್ಷರಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಮಿತಿಯಿರುತ್ತದೆ. ಮ್ಯಾಂಡರಿನ್ ಚೈನೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪದಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಸುವ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪದಗಳ ಬದಲಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ೫೨೦ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಚೈನೀಸ್ (''ವು ಎರ್ ಲಿಂಗ್'' ) "ಐ ಲವ್ ಯುವ್"(''ವೊ ಐ ನಿ'' )ಪದಗಳ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಅನುಕ್ರಮ ೭೪೮ (''ಕಿ ಸಿ ಬಾ'' )ಶಾಪವಾದ "ಗೋ ಟು ಹೆಲ್"(''ಕ್ವು ಸಿ ಬಾ'' )ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೆಡೆಕ್ಟಿವ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ತಂತ್ರಾಂಶ, ಪದಗಳನ್ನು (ಟೇಜಿಕ್ T೯ ಮತ್ತು iTAP) ಅಥವಾ ಅಕ್ಷರಗಳನ್ನು (ಈಟೋನಿಯ ಲೆಟರ್‌ವೈಸ್) ಊಹಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಾಲವನ್ನು ವ್ಯಯಮಾಡುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಶ್ರಮವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಂಕ್ಷೇಪಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದಲ್ಲದೇ, ತಂತ್ರಾಂಶದ ನಿಘಂಟುನಲ್ಲಿರುವ ನಿಯತ ಪದಗಳಿಗಿಂತ ಬೆರಳಚ್ಚಿಸಲು ನಿಧಾನವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಉದ್ದವಾಗಿಸುತ್ತದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಬಹು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಳಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ಕಳಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ. ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗಳಾದ transl೮it ಮುಂತಾದವು ಈ ಪಠ್ಯ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಣಕ್ಕೆ ಬಳಕೆದಾರರ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದೆ. ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಯೂಸರ್ ಹ್ಯಾಂಡಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಹಕ್ಕು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಲು ಅಥವಾ ಮೇಲಿನ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾಷೆಯ ನುಡಿಗಟ್ಟನ್ನು ಊಹಿಸಲು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಇದು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಪೋರ್ಟಲ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯಿಂದಾಗಿ ೨೦೦೫ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ''transl೮it!'' ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿ ಫಲ ನೀಡಿತು.''dxNRE &amp; glosRE'' (ನಿಘಂಟು & ಲಘುಶಬ್ದಕೋಶ) ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಥಮ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಪೂರ್ಣ,SMS ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ಭಾಷೆ ಪುಸ್ತಕ. {{wikinews|New Zealand students able to use txt language in exams}} ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಬಳಕೆಯು ಜನರು ಮಾತನಾಡುವ ಮತ್ತು ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬದಲಿಸಿತು. ಕೆಲವರು ಇದನ್ನು ಹಾನಿಕರ ಎಂದು ನಂಬಿದರು.<ref>{{Cite web |url=http://www.newhorizons.org/strategies/literacy/oconnor.htm |title=ಇನ್‌ಸ್ಟಾಂಟ್ ಮೆಸೇಜಿಂಗ್: ಫ್ರೆಂಡ್ ಆರ್ ಫೋಯಿ ಆಫ್ ಸ್ಟುಡೆಂಟ್ ರೈಟಿಂಗ್? |access-date=2011-05-23 |archive-date=2010-06-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100613085439/http://www.newhorizons.org/strategies/literacy/oconnor.htm |url-status=dead }}</ref> ೨೦೦೬ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಕ್ವಾಲಿಫಿಕೇಶನ್ಸ್ ಅಥೋರಿಟಿ ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವರ್ಷದ ಕೊನೆಯ ಪರೀಕ್ಷೆ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಪಠ್ಯ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಬಳಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದ ಕ್ರಮವನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿತು.<ref>{{cite news| url=http://www.usatoday.com/news/offbeat/2006-11-13-text-speak_x.htm | work=USA Today | title=Officials: Students can use 'text speak' on tests | date=November 13, 2006 | accessdate=May 25, 2010}}</ref> ಶಾಲೆಯ ಕಾರ್ಯಭಾರಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಭಾಷೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಬಗ್ಗೆ ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ ಆರಂಭವಾದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಚಾರದ ವರದಿಗಳಲ್ಲಿ ಲಿಖಿತ ಸಂವಹನದ ಗುಣಮಟ್ಟವು ಕುಸಿಯುತ್ತಿದೆಯೆಂದು ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref name="autogenerated1" /> ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಕಷ್ಟದ ಅವಧಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಇತರೆ ವರದಿಗಳು ತಿಳಿಸಿದವು.<ref name="autogenerated1" /> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪಠ್ಯ ಭಾಷೆಯು ವ್ಯಾಪಕ ಅಥವಾ ಹಾನಿಕರ ಎನ್ನುವ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಭಾಷಾ ತಜ್ಞರ ಸಂಶೋಧನೆಯು ನಿರಾಕರಿಸಿದೆ.<ref>[https://www.theguardian.com/education/2008/sep/16/academicexperts.languages ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್ - Gr8 db8rಟೇಕ್ಸ್ ಆನ್ ಲಿಂಗ್ವಿಸ್ಟಿಕ್ ಲುಡ್ಡೈಟ್ಸ್:ಲಾಂಗ್ವೇಜ್ ಗುರು ಡೇವಿಡ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್ ಟೆಲ್ಸ್ ಜಾನ್ ಕ್ರೇಸ್ ದೆಟ್ txt spk ಈಸ್ ರೆಸ್ಪಾನ್ಸಿಬಲ್ ಫಾರ್ ನೀದರ್ ಬ್ಯಾಡ್ ಸ್ಪೆಲ್ಲಿಂಗ್ ನಾರ್ ಮೋರಲ್ ಡೀಕೆ]</ref> ''ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕರ್'' ‌ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಲೇಖನವೊಂದು ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌ನೊಂದಿಗೆ ವಿಶ್ವದ ಕೆಲವು ಭಾಷೆಗಳು ಹೇಗೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದೊಂದಿಗೆ ಅಮೆರಿಕೀಕರಣವಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಶೋಧಿಸಿದೆ. ವ್ಯತ್ಯಾಸಸೂಚಕ ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು [[ಫ್ರೆಂಚ್ ಭಾಷೆ|ಫ್ರೆಂಚ್]] ಮುಂತಾದ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಇಥಿಯೋಪಿಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆಯಲಾಯಿತು. ಈ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ''[[Txtng: the Gr8 Db8]]'', ಡೇವಿಡ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್ ಎಲ್ಲ ಹನ್ನೊಂದು ಭಾಷೆಗಳ ಪಠ್ಯಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವವರು "lol", "u", "brb", ಮತ್ತು "gr೮", ಎಲ್ಲವೂ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮೂಲದ ಶೀಘ್ರಲಿಪಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಸಂಕೇತ ಮತ್ತು ಪದಸಂಕೇತದ ಬಳಕೆಯು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಉಪಸ್ಥಿತವಿರುತ್ತದೆ. ಪದ ಅಥವಾ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಬಿಂಬಿಸಲು ಅವರು ಪದಗಳನ್ನು ಸಂಕ್ಷೇಪಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಇದು ಪದದ ಉಚ್ಚಾರಾಂಶದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ೨day or b೪ ರೀತಿ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇತರ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಲವಾರು ಹಲವಾರು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇಟಲಿಯ ''sei'' ‌. "ಸಿಕ್ಸ್"ನ್ನು ''sei'' ಗೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, "ಯು ಆರ್". ಉದಾಹರಣೆಗೆ: dv ೬ = ಡೌವ್ ಸೇಯ್ ("ವೇರ್ ಆರ್ ಯು") ಮತ್ತು ಫ್ರೆಂಚ್ ''ಸೆಪ್ಟ್'' "ಸೆವೆನ್" = ''ಕ್ಯಾಸೆಟ್ಟೆ'' ("ಕ್ಯಾಸೆಟ್"). ಅಂಕಿ ಅನುಕ್ರಮಗಳು ಕೂಡ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಪದದ ಹಲವಾರು ಉಚ್ಚಾರಾಂಶಗಳಿಗೆ ಬದಲಿಯಾಗಿ ಅಂಕಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಇಡೀ ನುಡಿಗಟ್ಟನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಫ್ರೆಂಚ್‌ನಲ್ಲಿ a೧೨c೪ ನ್ನು ''à un de ces quatres'' ಎಂದು ಹೇಳಬಹುದು. "ಸೀ ಯು ಎರೌಂಡ್"(ಅಕ್ಷರಶಃ: "ನಾಲ್ಕರಲ್ಲಿ ಒಂದು [ದಿನಗಳು]"). ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದಲ್ಲಿ ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌ನಿಂದ ಎರವಲು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯು ''@'' ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಿದಾಗಲೆಲ್ಲ, ಅದರ ಉದ್ದೇಶಿತ ಬಳಕೆಯು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯೊಂದಿಗಿರುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್ ''@F'' ನಲ್ಲಿ ''@'' ನ ವೆಲ್ಷ್ ಬಳಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಉದಾಹರಣೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು atafಎಂದು ಉಚ್ಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಅರ್ಥವು "ಟು ಮಿ" ಎಂದಾಗುತ್ತದೆ. ಚಿಹ್ನೆ ಆಧಾರಿತ ಭಾಷೆಗಳಾದ ಚೈನೀಸ್ ಮತ್ತು ಜಪಾನೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಖ್ಯೆ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರೂಪದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಂಖ್ಯೆಗಳು ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ಉಚ್ಚಾರಾಂಶಗಳಾಗಿವೆ. ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಉಚ್ಚಾರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿ, ಇಡೀ ಸಾಲುಗಳನ್ನು ನಿವೇದಿಸಲು ಕೇವಲ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಚೈನೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ "೮೮೦೭೭೦೧೩೧೪೫೨೦"ನ್ನು ಅಕ್ಷರಶಃ "ಹಗ್ ಹಗ್ ಯು, ಕಿಸ್ ಕಿಸ್ ಯು, ಹೋಲ್ ಲೈಪ್, ಹೋಲ್ ಲೈಫ್ ಐ ಲವ್ ಯು." ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ವಿಶ್ವವ್ಯಾಪಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಭಾಷೆಗಳ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಲಕ್ಷಣಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜನೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.<ref>ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್, ಡೇವಿಡ್. Txtng: the gr೮ db೮. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ೨೦೦೮. ಪ್ರಿಂಟ್. (ಪುಟಗಳು ೧೩೧–೧೩೭)</ref> ಶೀಘ್ರಲಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದ ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಕೂಡ ಮಾನ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹೋಮರ್ ಸಿಂಪ್ಸನ್ ಈ ರೀತಿ ಅನುವಾದವಾಗುತ್ತದೆ: ~(_೮^(|)<ref>''ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕರ್'' "ಥಂಬ್‌ಸ್ಪೀಕ್" ಮೆನಾಂಡ್, ಲೂಯಿಸ್. ಅಕ್ಟೋ. ೨೦, ೨೦೦೮.</ref>. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸೃಜನಶೀಲತೆಗೆ ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸಿದೆ. ಜನರಿಗೆ ಅವರದೇ ಆದ ಅಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆ, ಭಾವನೆಗಳು, ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗಳು, ಪ್ರಥಮಾಕ್ಷರಿ ಮುಂತಾದುವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ವತಂತ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು ಜನರನ್ನು ಪುಳಕಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ಹೆಚ್ಚೆಚ್ಚು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಸಂವಹನಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಸಮರ್ಥ ದಾರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್ ಹೇಳುತ್ತಾರೆ.<ref>ಕ್ರಿಸ್ಟಲ್, ಡೇವಿಡ್: the gr೮ db೮. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, ೨೦೦೮. ಮುದ್ರಣ.</ref> ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ರೋಸನ್ ಮತ್ತಿತರರು ನಡೆಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ದಿನನಿತ್ಯದ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಷೆ ಆಧಾರದ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು(ಅಡ್ಡದಾರಿಗಳಾದ LOL, ೨nite,ಇತರೆ)ಬಳಸುವ ಯುವ ಜನರು ಕೆಲವೇ ಭಾಷಾ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಬಳಸುವ ಯುವಜನರಿಗಿಂತ ಕೆಟ್ಟ ಔಪಚಾರಿಕ ಬರಹವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ.<ref>ರೋಸನ್, L.D., ಚಾಂಗ್, J., ಎರ್ವಿನ್, L., ಕ್ಯಾರಿಯರ್, L.M., &amp; ಚೀವರ್, N.A. (ಮುದ್ರಣದಲ್ಲಿ ೨೦೦೯). ಯುವ ವಯಸ್ಕರ ನಡುವೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಔಪಚಾರಿಕ ಮತ್ತು ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಬರವಣಿಗೆ ''ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ ರಿಸರ್ಚ್''</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಬರವಣಿಗೆಗೆ ಅದರ ನಿಖರ ವಿರುದ್ಧವು ನಿಜವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಿವೇದನೆಯನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತಗೊಳಿಸಲು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಕ್ರಮವು ಬಹುಶಃ ಯುವ ವಯಸ್ಕರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಬರಹ ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ದಾರಿ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅವರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಬರಹಗಾರರಾಗಲು ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. === ವಾಹನ ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ=== [[File:Cell phone use while driving.jpg|thumb|right|ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಮತ್ತು ಮುಂದಿರುವ ರಸ್ತೆ ನಡುವೆ ಗಮನವನ್ನು ವಿಭಜಿಸಿರುವ ಒಬ್ಬ ಚಾಲಕ]] {{Main|Texting while driving}} ವಾಹನ ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದಿಂದ ಏಕಾಗ್ರತೆಭಂಗವಾಗುತ್ತದೆ. ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಲಿಬರ್ಟಿ ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಇನ್‌ಶ್ಯೂರೆನ್ಸ್ ಗ್ರೂಪ್ ರಾಷ್ಟ್ರವ್ಯಾಪಿ ೨೬ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಗಳಿಂದ ೯೦೦ ಹದಿವಯಸ್ಕರ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸಿತು. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಅಥವಾ ತೀವ್ರ ಏಕಾಗ್ರತೆಭಂಗವೆಂದು ಶೇಕಡ ೮೭ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾಗಿ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ತೋರಿಸಿವೆ.<ref>{{cite web | title=Teens Admit Text Messaging Most Distracting While Driving | url=http://www.libertymutualgroup.com/omapps/ContentServer?c=cms_asset&pagename=LMGroup%2FViews%2FlmgView98&cid=1138356953222&kw=true | publisher=[[Liberty Mutual Group]] | date=July 19, 2007 | accessdate=2010-02-05}}</ref> ನಂತರ, AAAಅಧ್ಯಯನವು ಶೇಕಡ ೪೬ಹದಿಹರೆಯದವರು ವಾಹನ ಚಲಾಯಿಸುವಾಗ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಏಕಾಗ್ರತೆಭಂಗವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ವಾಹನ ಚಲಾಯಿಸುವಾಗ ಚಿತ್ತಚಾಂಚಲ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯು ೨೦೦೮ಚಾಟ್ಸ್‌ವರ್ತ್ ರೈಲು ಡಿಕ್ಕಿಯಾಗಿದ್ದು, ೨೫ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಬಲಿತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮ ತನಿಖೆಯಿಂದ, ಆ ರೈಲಿನ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ರೈಲನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಾಗ ೪೫ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಿದ್ದು ತಿಳಿದುಬಂತು. ನಿರ್ಜನ ವಾಯು ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ''ಕಾರ್ ಎಂಡ್ ಡ್ರೈವರ್'' ಸಂಪಾದಕ ಎಡ್ಡಿ ಆಲ್ಟರ್‌ಮನ್ ಜತೆ ನಡೆಸಿದ ಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ, ವಾಹನ ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವಾಗ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಚಾಲಕನ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಡಿದು ಚಾಲನೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆಂದು ತೋರಿಸಿತು. ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಪಾನಮತ್ತರಾಗಿದ್ದಾಗ ಆಲ್ಟರ್‌ಮನ್ ಅವರು ಗಂಟೆಗೆ ೭೦ ಮೈಲು ವೇಗದಲ್ಲಿ ಅವರ ವಾಹನವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವ ದೂರಕ್ಕೆ ನಾಲ್ಕು ಅಡಿ ಹೆಚ್ಚು ದೂರದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿದರು. ಈ ಮೇಲೆ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಓದಿದಾಗ ೩೬ ಅಡಿ ಹೆಚ್ಚು ದೂರದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಪಠ್ಯವನ್ನು ಕಳಿಸಿದಾಗ ೭೦ ಅಡಿಗಳ ದೂರವು ಸೇರ್ಪಡೆಯಾಯಿತು.<ref>[http://www.cnbc.com/id/31545004 ಟೆಕ್ಸ್ಟಿಂಗ್ ಎಂಡ್ ಡ್ರೈವಿಂಗ್ ವರ್ಸ್ ದ್ಯಾನ್ ಡ್ರಿಂಕಿಂಗ್ ಎಂಡ್ ಡ್ರೈವಿಂಗ್], CNBC, ಜೂನ್ ೨೫, ೨೦೦೯</ref> ೨೦೦೯ರಲ್ಲಿ ವಿರ್ಜಿನಿಯ ಟೆಕ್ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಯು ೧೮ ತಿಂಗಳ ಅಧ್ಯಯನದ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ೧೦೦ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದೂರ ಸಾಗಣೆಯ ಟ್ರಕ್‌ಗಳ ಒಳಗೆ ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳನ್ನು ಇರಿಸುವುದು ಈ ಅಧ್ಯಯನವು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಚಾಲಕರ ಒಟ್ಟು ಚಾಲನೆ ದೂರವಾದ ಮೂರು ದಶಲಕ್ಷ ಮೈಲುಗಳ ದೂರದವರೆಗೆ ಚಾಲಕರ ಚಲನವಲನವನ್ನು ಅವು ದಾಖಲಿಸಿದವು. ಚಾಲಕರು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅಪಘಾತವಾಗುವ ಅಪಾಯವು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸದಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ೨೩ ಬಾರಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನವು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿತು.<ref>[https://www.nytimes.com/2009/07/28/technology/28texting.html ಇನ್ ಸ್ಟಡಿ,ಟೆಕ್ಸ್ಟಿಂಗ್ ಲಿಫ್ಟ್ಸ್ ಕ್ರಾಶ್ ರಿಸ್ಕ್ ಬೈ ಲಾರ್ಜ್ ಮಾರ್ಜಿನ್], ''ದಿ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಟೈಮ್ಸ್'', ಜುಲೈ ೨೭, ೨೦೦೯</ref> === ಸೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್ === {{Main|Sexting}} ಸೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್ ಮೊಬೈಲ್ ಉಪಕರಣಗಳ ನಡುವೆ SMS ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಬಿಚ್ಚುನುಡಿಯ ಅಥವಾ ಸಲಹಾತ್ಮಕವಾದ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.<ref name="Encyclopedia of Risks and Threats">[http://www.mysecurecyberspace.com/encyclopedia/index/sexting.html ಎನ್‌ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯ ಆಫ್ ರಿಸ್ಕ್ಸ್ ಎಂಡ್ ಥ್ರೀಟ್ಸ್] MySecureCyberspace. ೨೦೦೯-೦೧-೧೩ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.</ref> ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಒಂದು ಪ್ರಕಾರವಾದ ಇದು ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಉದ್ದೀಪನಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದ ಪಠ್ಯ, ಚಿತ್ರಗಳು ಅಥವಾ ವಿಡಿಯೊಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ''ಲೈಂಗಿಕತೆ'' ಮತ್ತು ''ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ'' ದ ಮಿಶ್ರಪದವಾದ ಸೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್ ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ'' ಸಂಡೇ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ಮ್ಯಾಗಜೀನ್'' ‌ನಲ್ಲಿ ವರದಿಯಾಯಿತು.<ref name="SunTele">{{cite news |title=The One and Only |author=Yvonne Roberts |date=2005-07-31 |accessdate=2009-01-14 |page=22 |quote=Following a string of extramarital affairs and several lurid "sexting" episodes, Warne has found himself home alone, with Simone Warne taking their three children and flying the conjugal coop.}}</ref> ದಿನವಿಡೀ ಮರುಳುಗೊಳಿಸುವ ಸಂದೇಶಗಳಿಂದ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಲು SMS ನ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಬಳಕೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಇದು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>[http://grandiva.wordpress.com/2007/02/13/texting-from-faux-pas-to-faux-sex/ ಟೆಕ್ಸ್ಟಿಂಗ್:ಫ್ರಂ ಫಾಕ್ಸ್ ಪಾಸ್ ಟು ಫಾಕ್ಸ್ ಸೆಕ್ಸ್] ಫ್ರಂ ದಿ ಮೈಂಟ್ ಆಫ್ ಗ್ರಾಂಡ್‌ಡಿವಾ ೨೦೦೯-೦೧-೧೩ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.</ref> ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್ ಇಬ್ಬರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನಡುವೆ ಪರಸ್ಪರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತದಾದರೂ, ವಿಷಯದ ವಸ್ತುವಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಇಚ್ಛೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.<ref name="Encyclopedia of Risks and Threats" /> ಈ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ನಿದರ್ಶನಗಳು ವರದಿಯಾಗಿದ್ದು, ಸೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್ ಸಂದೇಶ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದವರು ಸಂದೇಶದ ವಿಷಯವನ್ನು ಇತರರ ಜತೆ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಸ್ನೇಹಿತರನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಲು ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ಕಳಿಸಿದಾತನನ್ನು ಮುಜುಗರಕ್ಕೆ ಈಡುಮಾಡುವ ಕಡಿಮೆ ನಿಕಟ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಮಿಲೆ ಸೈರಸ್, ವನೀಸ್ಸಾ ಹಡ್ಜೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಆಡ್ರೀನ್ ಬೈರಾಲ್ ಇಂತಹ ಸೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್ ದುರ್ಬಳಕೆಗಳಿಗೆ ಬಲಿಪಶುವಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref>[http://www.xyhd.tv/2008/12/risque/sexting-with-friends-is-the-new-high-school-note/ ಸೆಕ್ಸ್ಟಿಂಗ್ ವಿತ್ ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್ ಈಸ್ ದಿ ನ್ಯೂ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ನೋಟ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090706001838/http://www.xyhd.tv/2008/12/risque/sexting-with-friends-is-the-new-high-school-note/ |date=2009-07-06 }} XYHD.TV. ೨೦೦೯-೦೧-೧೩ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.</ref> ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕ್ಯಾಂಪೇನ್ ಟು ಪ್ರಿವೆಂಟ್ ಟೀನ್ ಎಂಡ್ ಅನ್‌ಪ್ಲಾನಡ್ ಪ್ರೆಗ್ನೆನ್ಸಿ ಮತ್ತು CosmoGirl.com <ref>{{Cite web |url=http://www.thenationalcampaign.org/sextech/ |title=ಸೆಕ್ಸ್ ಎಂಡ್ ಟೆಕ್ ಸರ್ವೇ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2012-03-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120326081007/http://www.thenationalcampaign.org/sextech/ |url-status=dead }}</ref> ನಡೆಸಿದ ೨೦೦೮ರ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹದಿವಯಸ್ಕರ ನಡುವೆ ಸೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಕಾಮಪ್ರಚೋದಕ ಆನ್‌ಲೈನ್ ವಿಷಯಗಳು ಹಂಚಿಕೆಯಾಗುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿತು. ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲಾದ ಹದಿಹರೆಯದ ಐವರು ಬಾಲಕಿಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬಳು(ಶೇಕಡ ೨೨)ಮತ್ತು ಹದಿಹರೆಯದ ೧೩-೧೬ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಶೇಕಡ ೧೧ ಬಾಲಕಿಯರು ತಾವು ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ನಗ್ನ ಅಥವಾ ಅರೆನಗ್ನ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಿರುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಹದಿಹರೆಯದ ಬಾಲಕರಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಒಂದು(ಶೇಕಡ ೩೩) ಮತ್ತು ಹದಿಹರೆಯದ ಬಾಲಕಿಯರಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಒಂದು(ಶೇಕಡ ೨೫)ಭಾಗವು ತಮಗೆ ಖಾಸಗಿ ನಗ್ನ ಅಥವಾ ಅರೆನಗ್ನ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೋರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಲೈಂಗಿಕ ಸಲಹಾತ್ಮಕ ಸಂದೇಶಗಳು(ಪಠ್ಯ, ಈ-ಮೇಲ್, ದಿಢೀರ್ ಸಂದೇಶಗಳು)ಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಶೇಕಡಾ ೩೯ ಹದಿವಯಸ್ಸಿನವರು ಇಂತಹ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಹದಿವಯಸ್ಸಿನವರು(ಶೇಕಡ ೫೦) ಇವುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ೧೮ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿಗಿಂತ ಕೆಳವಯಸ್ಸಿನ ಹದಿವಯಸ್ಕರು ಇದರಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಾದ ಸೆಕ್ಸ್‌ಟಿಂಗ್ ಕಾನೂನಿನ ವಿಷಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಕಳಿಸುವ ಸ್ವಯಂ ನಗ್ನ ಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರು ಮಕ್ಕಳ ಕಾಮಪ್ರಚೋದಕ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಆರೋಪಕ್ಕೆ ಗುರಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ.<ref>[http://www.cleveland.com/schultz/blog/index.ssf/2008/12/connie_schultz_making_kids_to.html ಕೋನಿ ಸ್ಕಲ್ಟ್ಜ್: ಮೇಕಿಂಗ್ ಕಿಡ್ಸ್ ಟು ಟೆಲ್ ಲಾಸ್ ನೇಕೆಡ್ ಟ್ರೂಥ್ ಈಸ್ ದಿ ಪರ್ಫೆಕ್ಟ್ ಸೆಂಟೆನ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://archive.is/20090201173208/http://www.cleveland.com/schultz/blog/index.ssf/2008/12/connie_schultz_making_kids_to.html |date=2009-02-01 }} ದಿ ಪ್ಲೈನ್ ಡೀಲರ್ ೨೦೦೮-೧೨-೧೩.</ref> === ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ=== [[File:Textinginclass.jpg|thumb|right|200px|ಶಾಲೆಯ ತರಗತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರು ಬಾಲಕಿಯರು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುತ್ತಿರುವುದು]] ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ. ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವಂಚನೆ ಮಾಡಲು ಸುಲಭವಾದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ೨೦೦೨ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳ ಮೂಲಕ ಅಕೌಂಟಿಂಗ್ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ವಂಚನೆ ಮಾಡಿದ ೧೨ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದರು.<ref name="autogenerated3">{{Cite web |url=http://www.newsline.umd.edu/business/specialreports/teentechnology/textmessaging051706.htm |title=ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ ನ್ಯೂಸ್‌ಲೈನ್ - ಬಿಸಿನೆಸ್ & ಟೆಕ್ ಸ್ಪೆಷಲ್ ರಿಪೋರ್ಟ್: ಟೀನ್ಸ್ ಎಂಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2012-03-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323015523/http://www.newsline.umd.edu/business/specialreports/teentechnology/textmessaging051706.htm |url-status=dead }}</ref> ೨೦೦೨ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಜಪಾನ್ ಹಿಟೊಟ್‌ಸುಬಾಶಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯವು ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ-ಮೇಲ್ ಮಾಡಿದ ಪರೀಕ್ಷೆಯ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ೨೬ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ನಪಾಸುಗೊಳಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |url=http://www.eschoolnews.com/news/top-news/index.cfm?i=34945&CFID=3922618&CFTOKEN=23513501 |title=ಟಾಪ್ ನ್ಯೂಸ್ - ಸ್ಟೂಡೆಂಟ್ಸ್ ಡಯಲ್ ಅಪ್ ಟ್ರಬಲ್ ಇನ್ ನ್ಯೂ ಟ್ವಿಸ್ಟ್ ಟು ಚೀಟಿಂಗ್ |access-date=2021-08-10 |archive-date=2009-07-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090705030506/http://www.eschoolnews.com/news/top-news/index.cfm?i=34945&CFID=3922618&CFTOKEN=23513501 |url-status=dead }}</ref> ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವಂಚನೆಗೆ ಬಳಸಿ ಸಿಕ್ಕಿಬಿದ್ದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಒಕಾಡಾ ಪ್ರಕಾರ (೨೦೦೫), ಬಹುತೇಕ ಜಪಾನಿನ ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ರೇಖಾಚಿತ್ರಗಳು, ವಿಡಿಯೊಗಳು, ಆಡಿಯೊ ಮತ್ತು ವೆಬ್ ಕೊಂಡಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ೨೫೦ ಮತ್ತು ೩೦೦೦ ಅಕ್ಷರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ದೀರ್ಘಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸಬಹುದು.<ref>ಒಕಾಡಾ, T. (೨೦೦೫). ''ಯುತ್ ಕಲ್ಚರ್ ಎಂಡ್ ಶೇಪಿಂಗ್ ಆಫ್ ಜಪಾನೀಸ್ ಮೊಬೈಲ್ ಮೀಡಿಯ:ಪರ್ಸೊನಲೈಜೇಷನ್ ಎಂಡ್ ದಿ ಕೈಟೈನ್ ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್ ಆಸ್ ಮಲ್ಟಿಮೀಡಿಯ'', ಇನ್ M. Ito, D. ಒಕಾಬೆ ಎಂಡ್ M. ಮಾಟ್‌ಸುಡಾ (eds), ''ಪರ್ಸನಲ್, ಪೋರ್ಟೆಬಲ್, ಪೆಡೆಸ್ಟ್ರಿಯನ್: ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ಸ್ ಇನ್ ಜಪಾನೀಸ್ ಲೈಫ್'', ಕೇಂಬ್ರಿಜ್,ಮಸ್ಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್: MIT ಪ್ರೆಸ್</ref> ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ೨೮೭ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ೨೦೦೪ರಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಅವರನ್ನು ಹೊರಗಿಡಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/education/4448167.stm | work=BBC News | title=Exams ban for mobile phone users | date=April 15, 2005 | accessdate=May 25, 2010}}</ref> ಸುಧಾರಿಸಿದ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಪರೀಕ್ಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವಂಚನೆ ಮಾಡಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆಂದು ಕೆಲವು ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.<ref>ಗಾಗ್ಗಿನ್, G (೨೦೦೬).''ಸೆಲ್ ಪೋನ್ ಕಲ್ಚರ್: ಮೊಬೈಲ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಇನ್ ಎವರಿಡೆ ಲೈಫ್''. ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್: ರೌಟ್ಲೆಡ್ಜ್.</ref> ====ಬೆದರಿಸುವುದು==== ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಮೂಲಕ ವದಂತಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಗಾಳಿಸುದ್ದಿಗಳನ್ನು ಹರಡುವುದು ಅತೀ ಆತಂಕಕಾರಿ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಪಠ್ಯ "ಬೆದರಿಕೆ"ಯು ತೀವ್ರ ಯಾತನೆ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಖ್ಯಾತಿಗಳಿಗೆ ಭಂಗವುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಕಳಿಸಬೇಕೆಂಬ ಪ್ರಚೋದನೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆಂದು ಹಾರ್ಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ರೋಸನ್‌ಬರ್ಗ್(೨೦೦೫)ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಗುಂಡು ತುಂಬಿದ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸುತ್ತಾರೆ.<ref>ಹಾರ್ಡಿಂಗ್, S. &amp; ರೋಸೆನ್‌ಬರ್ಗ್, D. (ಆವೃತ್ತಿ). (೨೦೦೫). ''ಹಿಸ್ಟರೀಸ್ ಆಫ್ ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್''. ಲಂಡನ್: ಡ್ಯೂಕ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಪ್ರೆಸ್, p. ೮೪</ref> ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಮೊಬೈಲ್ ವೃತ್ತಿಪರರ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ SMSಮೂಲಕ ಬೆದರಿಕೆಯು ವಾಸ್ತವ ಎಂದು ಶೇಕಡ ೯೪ ಜನರು ನಂಬಿದ್ದಾರೆಂದು ತೋರಿಸಿದೆ. SMSಮೂಲಕ ಪ್ಯಾನ್-ಯುರೋಪಿಯನ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ ಮೊಬೈಲ್ ವೃತ್ತಿಪರ ಪ್ರೇಕ್ಷಕವರ್ಗದ ನಡುವೆ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ೪೧೨ ಜನರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸಮೀಕ್ಷೆಯು SMSಮೂಲಕ ಬೆದರಿಕೆ ಕುರಿತು ಮೊಬೈಲ್ ವೃತ್ತಿಪರರ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಅಳತೆ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಈ ಬೆದರಿಕೆ ವಿರುದ್ಧ ಯಾರು ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಬೇಕು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು.<ref>[http://www.openmindnetworks.com/operators/BullyingbySMS.asp ಓಪನ್‌ಮೈಂಡ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಸ್... ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090131084550/http://openmindnetworks.com/operators/BullyingbySMS.asp |date=2009-01-31 }}[http://www.openmindnetworks.com/operators/BullyingbySMS.asp ಮೆಸೇಜಿಂಗ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪರ್ಟ್ಸ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090131084550/http://openmindnetworks.com/operators/BullyingbySMS.asp |date=2009-01-31 }}</ref> ====ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ==== ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿರುವ ಧ್ವನಿ ಸಂಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಪ್ರಥಮಾಕ್ಷರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ-ಮೇಲ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಕಳಿಸಿದರೆ(ಉದಾ-"great" ಬದಲಿಗೆ "gr೮" )ಆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯನ್ನು ತರುವಾಯ ಹೇಗೆ ಬೆಲೆಕಟ್ಟಬಹುದು ಎನ್ನುವುದರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಲೆವಾಂಡೊವಿಸ್ಕಿ ಮತ್ತು ಹ್ಯಾರಿಂಗ್‌ಟನ್(೨೦೦೬)ರ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯೊಬ್ಬ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರೊಬ್ಬರಿಗೆ ಕಳಿಸಿದ, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಸಂಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ (gr೮, How R U?) ಅಥವಾ ಪ್ರಮಾಣಕ ಇಂಗ್ಲೀಷ್‌ನ ಪರ್ಯಾಯ ಪಠ್ಯ(ಗ್ರೇಟ್, ಹೌ ಆರ್ ಯು?)ವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಈ ಮೇಲ್‌ ಅನ್ನು ಭಾಗವಹಿಸಿದವರು ಓದಿದರು ಮತ್ತು ಕಳಿಸಿದಾತನ ಬಗ್ಗೆ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದರು.<ref>{{Cite journal | title = The influence of phonetic abbreviations on evaluation of student performance | first1 = Gary | last1 = Lewandowski | first2 = Samantha | last2 = Harrington | journal = Current Research in Social Psychology | volume = 11 | issue = 15 | year = 2006 | pages = 215–226 | url = http://www.uiowa.edu/~grpproc/crisp/crisp11_15.pdf | access-date = 2011-05-23 | archive-date = 2014-01-05 | archive-url = https://web.archive.org/web/20140105223126/http://www.uiowa.edu/~grpproc/crisp/crisp11_15.pdf | url-status = dead }}</ref> ಅವರ ಈಮೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷೇಪಣಗಳನ್ನು ಬಳಸಿದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಅನುಕೂಲಕರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಈ-ಮೇಲ್ ಜತೆಗೆ ಅವರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಪ್ರಬಂಧಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆಂದು ಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು. ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟವಾಗಿ, ಸಂಕ್ಷೇಪಣ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ, ಜವಾಬ್ದಾರಿಯ, ಪ್ರೇರಣೆಯ, ವ್ಯಾಸಂಗನಿಷ್ಠ, ಅವಲಂಬನೆಯ ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವವರೆಂದು ಕಾಣಲಾಯಿತು. ಈ ಶೋಧನೆಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯ ಈ ಮೇಲ್ ಸಂವಹನದ ಸ್ವರೂಪವು ಇತರರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮತ್ತು ಅವನ ಕೆಲಸವನ್ನು ಹೇಗೆ ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಾರೆನ್ನುವುದರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಹುದೆಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. === ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಅಪರಾಧ === ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದ್ದಲ್ಲದೇ ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಪೊಲೀಸ್ ಪಡೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕೂಡ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕಂಪೆನಿಯು ಸಿಂಬಿಯನ್ ಫೋನ್‌ಗಳಿಗೆ ೨೦೦೩ ಜೂನ್‌ನಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಟ್ರೆಸ್ SMSಎಂಬ ಕ್ರಮವಿಧಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು. ಈ ಕ್ರಮವಿಧಿಯು SMSಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ೧೨೮ ಬಿಟ್ AESಗೂಢ ಲಿಪಿಕರಣವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>^ ಫೋರ್ಟ್ರೆಸ್ SMS ಟೆಕ್ನಿಕಲ್ ರಿಪೋರ್ಟ್</ref> ಪಂಥದ ಸದಸ್ಯೆ ಸಾರಾ ಸ್ವೆನ್‌ಸನ್ ಸ್ವೀಡನ್ನಿನ ನಟ್‌ಬೈನಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿನ ಪಾದ್ರಿ ಹೆಲ್ಗೆ ಫೊಸ್‌ಮೊ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿದ ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರೇಯಸಿಯ ಪತಿ ಡೇನಿಯಲ್ ಲಿಂಡೆಗೆ ಗುಂಡಿಕ್ಕಿದ್ದಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ನಂತರ ಅವಳನ್ನು ದೋಷಾರೋಪಣೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸಲು ಅಳಿಸಿಹಾಕಿದ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಪೊಲೀಸರು ಪುನಃ ಪತ್ತೆಮಾಡಿದರು. ಪೊಲೀಸರು ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದ್ದೇಕೆಂದರೆ ತಾನು ಪೋನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಅಜ್ಞಾತವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದಾಗಿ ಅವಳು ಹೇಳಿದ್ದಳು.<ref>^ ರಾಬರ್ಟ್ ಬರ್ನೆಟ್; Ylva Hård af Segerstad (೨೦೦೫-೦೯-೦೮). "ದಿ SMS ಮರ್ಡರ್ ಮಿಸ್ಟರಿ" ಇನ್ ಸೇಫ್ಟಿ ಎಂಡ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಇನ್ ಎ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ಡ್ ವರ್ಲ್ಡ್ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸಿಂಗ್-ರೈಟ್ಸ್ &amp; ರೆಪ್ಸಾನ್ಸಿಬಿಲಿಟೀಸ್,ಆಕ್ಸ್‌ಫರ್ಡ್ ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್</ref> ನೆದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್, ಟಿಲ್‌ಬರ್ಗ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಪೊಲೀಸರು SMSಎಚ್ಚರಿಕೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದರು. ಕನ್ನಗಳ್ಳ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಅಥವಾ ನೆರೆಯಲ್ಲಿ ಮಗುವೊಂದು ನಾಪತ್ತೆಯಾದಾಗ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಇರುವಂತೆ ಅವರು ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳಿಸುತ್ತಾರೆ. SMS ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅನೇಕ ಮಂದಿ ಕಳ್ಳರನ್ನು ಹಿಡಿಯಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲಾಯಿತು. ಸೇವೆಯು ಇತರ ನಗರಗಳಿಗೆ ಶೀಘ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತಿದೆ.<ref>http://www..textually.org/textually/archives/೨೦೦೫/೧೨/೦೧೦೮೫೬.htm{{Dead link|date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಮಲೇಶಿಯ-ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ ಕಂಪೆನಿಯು ಕ್ರಿಮಿನಲ್‌ಗಳ ಬಹುಪದರ SMS ಭದ್ರತಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ತನ್ನ ಗುಪ್ತಾಕ್ಷರವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು.<ref>^ CryptoSMS - ಕ್ರಿಪ್ಟೊ ಫಾರ್ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ಸ್</ref> ಅಪರಾಧವನ್ನು ತಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗಲು ಬೋಸ್ಟನ್ ಪೊಲೀಸರು ಈಗ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದತ್ತ ತಿರುಗಿದ್ದಾರೆ. ಬೋಸ್ಟನ್ ಪೊಲೀಸ್ ಇಲಾಖೆಯು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೊಂದನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವುದಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗಲು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಪರಾಧದ ಬಗ್ಗೆ ಸುಳಿವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು.<ref>{{Cite web |url=http://www.computerworld.com/action/article.do?command=viewArticleBasic&articleId=9025159 |title=ಬೋಸ್ಟನ್ ಪೊಲೀಸ್ ಟರ್ನ್ ಟು ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಸ್ ಟು ಫೈಟ್ ಕ್ರೈಮ್ |access-date=2021-08-28 |archive-date=2009-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090706091226/http://www.computerworld.com/action/article.do?command=viewArticleBasic&articleId=9025159 |url-status=dead }}</ref> ಮಲೇಶಿಯದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವೊಂದು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿಚ್ಛೇದನ ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದ್ದು, ತಪ್ಪು ತಿಳಿವಳಿಕೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಕಾನೂನುಬದ್ಧವೆಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು.<ref>^ BBC ನ್ಯೂಸ್ ಆರ್ಟಿಕಲ್ ಎಬೌಟ್ ಮಲೇಶಿಯನ್ ಲಾ ಆಲೋಯಿಂಗ್ ಡೈವರ್ಸ್ ವಿಯಾ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಿಂಗ್</ref> === ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಶಾಂತಿ === ಆಕ್ರಮಣಶೀಲ ದೊಡ್ಡ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಸೇರಿಸಿದ ಪರಿಣಾಮದೊಂದಿಗೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. SMS ಸಂದೇಶವು [[ಸಿಡ್ನಿ|ಸಿಡ್ನಿಯ]] ಕ್ರೊನುಲ್ಲಾ ತೀರಕ್ಕೆ ಗುಂಪನ್ನು ಸೆಳೆದಿದ್ದರಿಂದ ೨೦೦೫ ಕ್ರೊನುಲ್ಲಾ ಗಲಭೆಗಳಿಗೆಕಾರಣವಾಯಿತು. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಸಿಡ್ನಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪ್ರಸರಣವಾಗುತ್ತದಲ್ಲದೇ, ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಕೂಡ ಪ್ರಸರಣವಾಗುತ್ತಿದೆ''(ಡೇಲಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್)'' ಇಂತಹ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಈ ಮೇಲ್‌ಗಳು ಗಲಭೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದವು.<ref>^ http://journal.media-culture.org.au/0603/02-goggin.php {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110410091633/http://journal.media-culture.org.au/0603/02-goggin.php |date=2011-04-10 }} SMS Riot: ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಮಿಟಿಂಗ್ ರೇಸ್ ಆನ್ ಎ ಸಿಡ್ನಿ ಬೀಚ್, ಡಿಸೆಂಬರ್ 2005 M/C ಜರ್ನಲ್, ಸಂಪುಟ 9, Iss 1, ಮಾರ್ಚ್ 2006</ref> ಸುಮಾರು ೫೦೦೦ದಷ್ಟಿದ್ದ ಗುಂಪು ಹಿಂಸಾಚಾರಕ್ಕಿಳಿದು, ಕೆಲವು ಜನಾಂಗೀಯ ಗುಂಪುಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿತು. ಈ ಅಶಾಂತಿಗೆ ಸದರ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಶೈರ್ ಮೇಯರ್ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಪ್ರಸಾರವಾದ SMS ಸಂದೇಶಗಳು ಕಾರಣವೆಂದು ನೇರವಾಗಿ ಆರೋಪಿಸಿದರು.<ref>ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಸ್ 'ಫ್ಯೂಲ್ ಟ್ರಬಲ್' - ನ್ಯಾಷನಲ್ - smh.com.au</ref> ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಕುರಿತು ಜನರ ಮೇಲೆ ಕ್ರಮ ಜರುಗಿಸಬಹುದೇ ಎಂದು NSWಪೊಲೀಸರು ಪರಿಶೀಲನೆ ನಡೆಸಿದರು.<ref>^ ಪೊಲೀಸ್ ಕನ್ಸಿಡರ್ SMS ಕ್ರೋನುಲ್ಲಾ ಮೆಸೇಜಸ್ 'ಎ ಕ್ರೈಮ್' - ABC ನ್ಯೂಸ್(ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ ಬ್ರಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್)</ref> ಪ್ರತೀಕಾರದ ದಾಳಿಗಳಿಗೆ ಕೂಡ SMSಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.<ref>^ ಕೆನಡಿ, ಲೆಸ್. "ಮ್ಯಾನ್ ಇನ್ ಕೋರ್ಟ್ ಓವರ್ ಕ್ರೊನುಲ್ಲಾ ರಿವೆಂಜ್ SMS", ''ದಿ ಸಿಡ್ನಿ ಮಾರ್ನಿಂಗ್ ಹೆರಾಲ್ಡ್'', ೨೦೦೬-೧೨-೦೬. ೨೦೦೬-೦೮-೩೧ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.</ref> ನ್ಯಾರೆ ವಾರನ್ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ೫೦೦ ಮಂದಿಯ ಗುಂಪೊಂದು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯದ ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್‌ನ ನ್ಯಾರೆ ವಾರೆನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷಕೂಟವೊಂದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ೨೦೦೮ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಗಲಭೆ ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ಇದು SMS ಮತ್ತು ಮೈಸ್ಪೇಸ್ ಮೂಲಕ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳಿಸಿದ್ದರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ.<ref>^ http://www.theage.com.au/news/national/just-me-and-500-close-mates/2008/01/13/1200159277507.html "ಪೊಲೀಸ್ ಪ್ರೋಬ್ ಹೌ 500 ಟೀನ್ಸ್ ಗಾಟ್ ಇನ್ವೈಟ್"</ref> ಈ ಘಟನೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಪೊಲೀಸ್ ಆಯುಕ್ತ ಯುವಜನರಿಗೆ ಮುಕ್ತ ಪತ್ರವೊಂದನ್ನು ಬರೆದು SMSಮತ್ತು ಅಂತರಜಾಲದ ಶಕ್ತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತರಾಗಿರುವಂತೆ ಎಚ್ಚರಿಸಿದರು.<ref>^ https://archive.is/20120910104144/www.news.com.au/story/0,23599,23054773-5007146,00.html "ವಿ ವರ್ ಆಲ್ ಯಂಗ್ ಒನ್ಸ್, ಬಟ್ ಟೀನ್ಸ್ ನೀಡ್ ಲಿಮಿಟ್ಸ್."</ref> ಹಾಂಕಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವಿಕೆ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಬಹು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಕಳಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕಂಡುಕೊಂಡರು. ಇದು ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸಭೆಗಳು ಅಥವಾ ಸಮಾರಂಭಗಳಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಸುಲಭವಾದ ದಾರಿ ಎಂದು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.dgp.toronto.edu/~fanis/csc104/student-presentations/mobile.html |title=ಎರೆಯುರ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2008-02-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080217003118/http://www.dgp.toronto.edu/~fanis/csc104/student-presentations/mobile.html |url-status=dead }}</ref> ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ೨೦೦೯ನೇ ಇರಾನಿನ ಚುನಾವಣೆ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲು ಬಳಸಲಾಯಿತು. === ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ === ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ರಾಜಕೀಯ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರಿದೆ. ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರಚಾರಗಳು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಮನೆಯಿಂದ ಮನೆಗೆ ತೆರಳುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮತದಾರರನ್ನು ತಲುಪಲು ಅಗ್ಗದ ಮತ್ತು ಸುಲಭದ ಮಾರ್ಗವೆಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.<ref>[https://web.archive.org/web/20060905205237/http://www.iht.com/articles/2006/04/02/news/net.php ಇನ್ ಪೊಲಿಟಿಕ್ಸ್, ಬ್ಲಾಗ್ಸ್ ಎಂಡ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಸ್ ಆರ್ ದಿ ನ್ಯೂ ಅಮೆರಿಕನ್ ವೇ- ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್ ಹೆರಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನ್]</ref> ಮೆಕ್ಸಿಕೊ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಫೆಲಿಪ್ ಕಾಲ್ಡೆರಾನ್ ಅವರು ಆಂಡ್ರೆಸ್ ಲೋಪೆಜ್ ಒಬ್ರಾಡಾರ್ ವಿರುದ್ಧ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಂತರದ ಗೆಲುವಿಗೆ ಮುಂಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಯಾಂತರ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ಆರಂಭಿಸಿದ್ದರು.<ref name="autogenerated2">[http://www.newsweek.com/id/46675?tid=relatedcl ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಿಂಗ್ ಇನ್ U.S. ಪಾಲಿಟಿಕ್ಸ್ | ನ್ಯೂಸ್‌ವೀಕ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ | Newsweek.com]</ref> ೨೦೦೧ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಜೋಸೆಫ್ ಎಸ್ಟ್ರಾಡಾ ಅವರು ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಹುದ್ದೆಗೆ ಬಲವಂತವಾಗಿ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರಚಾರವು SMS ಸರಣಿ ಅಕ್ಷರಗಳಿಂದ ಸಂಯೋಜಿತವಾಗಿದ್ದವು ಎಂದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ವರದಿಯಾಯಿತು.<ref name="autogenerated2" /> ಸ್ಪೇನ್‌ನ ೨೦೦೪ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಯುವಕರು ಮತಚಲಾಯಿಸಲು ಉತ್ತೇಜನಕ್ಕೆ ಭಾರೀ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.<ref name="autogenerated2" /> ೨೦೦೮ರಲ್ಲಿ ಡೆಟ್ರಾಯಿಟ್ ಮೇಯರ್ ಕ್ವಾಮೆ ಕಿಲ್‌ಪ್ಯಾಟ್ರಿಕ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಲೈಂಗಿಕ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಇದು ೧೪,೦೦೦ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಿದ್ದರಿಂದ ತರುವಾಯ ಅವರ ಬಲವಂತದ ರಾಜೀನಾಮೆಗೆ, ವಚನಭ್ರಷ್ಟತೆಗೆ ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಆರೋಪಗಳಿಗೆ ದಾರಿಕಲ್ಪಿಸಿತು.<ref name="huliq1" /> ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದನ್ನು ಇತರ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೪ನೇ ಅಮೆರಿಕ ಡೆಮಾಕ್ರಟಿಕ್ ಮತ್ತು ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಾವೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಭಟನೆಕಾರರು ವಿರೋಧಿಗಳ ವಿರುದ್ಧ TXTmobಎಂದು ಕರೆಯುವ SMSಆಧಾರದ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಸಾಧನವನ್ನು ಬಳಸಿದರು.<ref>{{Cite web |url=http://www.txtmob.com/ |title=TxtMob |access-date=2011-05-23 |archive-date=2011-04-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110410030336/http://txtmob.com/ |url-status=dead }}</ref> ರೊಮಾನಿಯದಲ್ಲಿ ೨೦೦೪ರ ಅಧ್ಯಕ್ಷೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಮುಂಚಿನ ಕೊನೆಯ ದಿನ, ಆಡ್ರಿಯನ್ ನಸ್ಟಾಸೆ ವಿರುದ್ಧ ಸಂದೇಶವನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಪ್ರಸಾರ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಇದರಿಂದ ಆ ದಿನ ಪ್ರಚಾರವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಮುರಿದರು. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದು ಪ್ರಚಾರಗಳಿಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ನೆರವಾಯಿತು. ಇದಿಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ, ೨೦೦೧ರ ಜನವರಿ ೨೦ರಂದು ಫಿಲಿಪ್ಪೀನ್ಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಜೋಸೆಫ್ ಎಸ್ಟ್ರಾಡಾ ಬುದ್ಧಿವಂತ ಗುಂಪಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಪ್ರಥಮ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರೆನಿಸಿದರು.<ref name="Rheingold, Howard 2002">ರೇನ್‌ಗೋಲ್ಡ್, ಹೋವಾರ್ಡ್ (೨೦೦೨) ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಮಾಬ್ಸ್: ದಿ ನೆಕ್ಟ್ಸ್ ಸೋಷಿಯಲ್ ರಿವಾಲ್ಯೂಷನ್, ಪರ್ಸ್ಯೂಸ್, ಕೇಂಬ್ರಿಜ್, ಮಸಾಚ್ಯುಸೆಟ್ಸ್, pp. xi–xxii, ೧೫೭–೮೨.</ref> ಹತ್ತು ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಮನಿಲಾ ನಿವಾಸಿಗಳು ೧೯೮೬ರ ಪೀಪಲ್ ಪವರ್ ಶಾಂತಿಯುತ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಸೇರಿದ್ದರಿಂದ ಮಾರ್ಕೋಸ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಉರುಳಿಸಿತು. ಈ ಜನರು ಸ್ವಯಂ ಸಂಘಟಿತರಾದರು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಿದರು. ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳು ಅಥವಾ ಹಿಂಸಾಚಾರವನ್ನು ಬಳಸದೇ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಪದಚ್ಯುತಗೊಳಿಸಲು ಅವರು ಸಮರ್ಥರಾದರು. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಅವರ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಇತರರಿಗೆ ಮುಟ್ಟಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲದೇ ಈ ಕ್ರಮವು ಆಳ್ವಿಕೆಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಮಿಲಿಟರಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡಿತು. ಇದರ ಫಲವಾಗಿ, ಎಸ್ಟ್ರಾಡಾ ಸರ್ಕಾರ ಪತನಗೊಂಡಿತು.<ref name="Rheingold, Howard 2002" /> ಸೆಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಜನರು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಲು ಮತ್ತು ಏಕೀಕರಣವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಎಸ್ಟ್ರಾಡಾ ವಿರೋಧಿ ಗುಂಪಿನ ಶೀಘ್ರ ಕೂಟವು ಮುಂಚಿನ ಬುದ್ಧಿವಂತರ ಗುಂಪಿನ(ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಗ್ರೂಪ್) ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಹೆಜ್ಜೆಗುರುತಾಗಿದ್ದು, ೨೦೦೧ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆಕಾರರು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳು ಗುಂಪುಗಳ ನೈತಿಕ ಸ್ಥೈರ್ಯಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.<ref name="Rheingold, Howard 2002" /> ===ವೈದ್ಯಕೀಯ ಕಳವಳಗಳು=== {{Main|Blackberry thumb}} ಮೊಬೈಲ್ ಉಪಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಕೀಗಳನ್ನು ಒತ್ತಲು ಬೆರಳಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಪ್ರಯಾಸದ ಗಾಯದ ರೂಪದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ದಾರಿಯಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಬ್ಲಾಕ್‌ಬೆರಿ ಥಂಬ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯಿತು. (ಆದರೂ ಇದು ಹಳೆಯ ಬ್ಲಾಕ್‌ಬೆರಿ ಉಪಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ನೋವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಫೋನ್ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಕ್ರಾಲ್ ವೀಲ್(ತಿರುಗಿಸುವ ಚಕ್ರ) ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.) ಅಸಂಖ್ಯಾತ ವಾಹನ ಡಿಕ್ಕಿಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಎರಡನೇ ಮೂಲವಾಗಿ ಸಂಬಂಧ ಕಲ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ದಾಖಲೆಗಳ ಪೊಲೀಸ್ ತನಿಖೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸುವ ಅಥವಾ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಚಾಲಕರು ತಮ್ಮ ಕಾರುಗಳ ಮೇಲೆ ಹತೋಟಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆಂದು ಪತ್ತೆಮಾಡಿದೆ. ಅಂತರಜಾಲದ ಗೀಳಿನ ಹೆಚ್ಚಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಕೂಡ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿಗಳು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿ ಈ ಮೇಲ್ ಅಥವಾ ವೆಬ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಸಂಭವನೀಯತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. === ಪಠ್ಯಸಂದೇಶದ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ=== ಅಮೆರಿಕದ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ಗುರು ಎಮಿಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ೨೦ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇನ್ನೂ ಪಾಠಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ದಿ ಎಮಿಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಜಾಲತಾಣದಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ವಿಷಯವು ಸಂಪರ್ಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹೊಸ ರೂಪಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ "do's and dont's"(ಮಾಡಬೇಕಾದ್ದು ಮತ್ತು ಮಾಡಬಾರದ)ನ ಅನೇಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸಿದೆ. ಜಾಲತಾಣದಿಂದ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯು "ನಿಮ್ಮ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿರಿಸಿ. ಅವನನ್ನು ಅಥವಾ ಅವಳನ್ನು ಬದಲಿಗೆ ನೀವು ಕರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿರುವಾಗ, ನಿಮ್ಮ ಜತೆ ಇಡೀ ಸಂಭಾಷಣೆ ನಡೆಸಲು ಯಾರೂ ಇಷ್ಟಪಡುವುದಿಲ್ಲ.<ref>{{Cite web |url=http://www.emilypost.com/lifething/tips/text_messaging.htm |title=ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಿಂಗ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2008-01-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080126093501/http://www.emilypost.com/lifething/tips/text_messaging.htm |url-status=dead }}</ref> ಇನ್ನೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ: "ಎಲ್ಲ ದೊಡ್ಡಕ್ಷರಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಡಿ, ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಎಲ್ಲವೂ ದೊಡ್ಡಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಬೆರಳಚ್ಚಿಸುವುದು ನೀವು ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದವರತ್ತ ಕೂಗುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನೀವು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು" ಲಿನ್ ಲಂಕಾಸ್ಟರ್ ಮತ್ತು ಡೇವಿಡ್ ಸ್ಟಿಲ್‌ಮ್ಯಾನ್ ಅವರ'' ದಿ M-ಫ್ಯಾಕ್ಟರ್: ಹೌವ್ ದಿ ಮಿಲ್ಲೇನಿಯಲ್ ಜನರೇಷನ್ ಈಸ್ ರಾಕಿಂಗ್ ದಿ ವರ್ಕ್‌ಪ್ಲೇಸ್‌'' ನಲ್ಲಿ ಸೂಚಿಸಿರುವಂತೆ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದಲ್ಲಿ ತಲೆಮಾರಿನ ಭಿನ್ನತೆಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಯುವ ಅಮೆರಿಕನ್ನರು ಬೇರೊಬ್ಬರ ಜತೆ ಮುಖಾಮುಖಿ ಸಂಭಾಷಣೆಯಲ್ಲಿ ನಿರತವಾಗಿರುವ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸೆಲ್‌ ಕರೆಗೆ ಉತ್ತರಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಆರಂಭಿಸುವುದು ಅಸೌಜನ್ಯದ ನಡವಳಿಕೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ವಯಸ್ಕ ಜನರಲ್ಲಿ ಈ ನಡವಳಿಕೆ ರೂಢಿಗತವಾಗಿಲ್ಲ. ಕಣ್ಣಿನ ಸಂಪರ್ಕ ಅಥವಾ ಗಮನದ ಕೊರತೆಯು ಕೆಟ್ಟ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ವಿಚ್ಚಿದ್ರಕಾರಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ದುಡಿಯುವ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕುರಿತಂತೆ, [http://www.plantronics.com/north_america/en_US/howwework/ ಹೌ ವಿ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಟ್ ಎಟ್ ವರ್ಕ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101223174930/http://www.plantronics.com/north_america/en_US/howwework/ |date=2010-12-23 }} ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ಲಾಂಟ್ರೋನಿಕ್ಸ್ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿತು. ಇದರಿಂದ ಅಮೆರಿಕ ಜ್ಞಾನಾಧಾರಿತ ನೌಕರರು ಕಳೆದ ಐದು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ದುಡಿಮೆಗಾಗಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿತು. ಇದೇ ಅಧ್ಯಯನವು ಜ್ಞಾನಾಧಾರಿಕ ನೌಕರರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಶೇಕಡ ೩೩ಮಂದಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ಕೆಲಸದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಥವಾ ಅತೀ ಮುಖ್ಯ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ.<ref name="alison">By ಆಲಿಸನ್ ಡಯಾನ, ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್‌ವೀಕ್ “[http://www.informationweek.com/news/smb/network/showArticle.jhtml?articleID=227501053 ಎಕ್ಸಿಕ್ಯುಟೀವ್ಸ್ ಡಿಮ್ಯಾಂಡ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್ಸ್ ಆರ್ಸೆನಲ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101120014407/http://www.informationweek.com/news/smb/network/showArticle.jhtml?articleID=227501053 |date=2010-11-20 }}.” ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ ೩೦, ೨೦೧೦ ೨೦೧೦ರ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೧೧ರಂದು ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಯಿತು.</ref> ==ಸವಾಲುಗಳು== ===ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಮಿನ್ನೊಲೆಕಸ === {{See|Mobile phone spam}} ೨೦೦೨ರಲ್ಲಿ SMSಮೂಲಕ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಸ್ಪಾಮಿಂಗ್ ಕಳಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿದ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಿಂದ ಆ ಅಭ್ಯಾಸದ ವಿರುದ್ಧ, ಅದು ವ್ಯಾಪಕ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗುವ ಮುಂಚೆ ಸೆಲ್ಯುಲಾರ್ ಸೇವೆ ವಾಹಕರಿಗೆ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. SMSಒಳಗೊಂಡ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಪಾಮಿಂಗ್ ಘಟನೆಗಳು ವರದಿಯಾಗಿಲ್ಲ.{{As of|2007|alt=as of March 2007}} ಆದರೆ ಮೊಬೈಲ್ ದೂರವಾಣಿ ಮಿನ್ನೊಲೆಕಸ(ಸ್ಪಾಮ್)ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು <ref name="3750 FREEMSG Scam">{{Cite web |url=http://www.kathirvel.com/mobile-text-scam-claim-3750-for-the-accident-you-had/ |title=ಆಕ್ಸಿಡೆಂಟ್ ಕ್ಲೇಮ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಸ್ಕಾಮ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2011-05-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110505082249/http://www.kathirvel.com/mobile-text-scam-claim-3750-for-the-accident-you-had/ |url-status=dead }}</ref>''ಕನ್ಸೂಮರ್ ರಿಪೋರ್ಟ್ಸ್'' ನಿಯತಕಾಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಯುಟಿಲಿಟಿ ಕನ್ಸೂಮರ್ಸ್ ಆಕ್ಷನ್ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್ [http://www.ucan.org/ (UCAN)] ಸೇರಿದಂತೆ ಕೈಗಾರಿಕೆ ಕಾವಲುಸಮಿತಿಗಳು ಗುರುತಿಸಿದವು. ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ UCAN ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್ ವಿರುದ್ದ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸ್ಪಾಮಿಂಗ್ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಕ್ಕೆ $೦.೧೦ವಿಧಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ದಾವೆಯನ್ನು ಹೂಡಿತು.<ref name="Sprint spam">[https://www.nytimes.com/2005/07/21/business/21cells.html?ei=5090&amp;en=90fb11e106a62920&amp;ex=1279598400&amp;partner=rssuserland&amp;emc=rss&amp;pagewanted=print NY ಟೈಮ್ಸ್ ಆರ್ಟಿಕಲ್ ಆನ್ UCAN ಕೇಸ್ ಎಗೇನ್ಸ್ಟ್ ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್]</ref> ೨೦೦೬ರಲ್ಲಿ ಈ ಪ್ರಕರಣವು ಇತ್ಯರ್ಥವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ SMSಮೂಲಕ ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್ ಜಾಹೀರಾತುಗಳನ್ನು ಕಳಿಸದಿರಲು ಸ್ಪ್ರಿಂಟ್ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು.<ref name="Sprint spam result">{{Cite web |url=http://www.ucan.org/telecommunications/wireless/ucan_sprint_cell_phone_spam_decision_by_cpuc |title=UCAN ರಿಪೋರ್ಟ್ ಆನ್ SPAM SMS ಸೆಟಲ್‌ಮೆಂಟ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2007-07-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070718173609/http://www.ucan.org/telecommunications/wireless/ucan_sprint_cell_phone_spam_decision_by_cpuc |url-status=dead }}</ref> SMSತಜ್ಞ ಅಸಿಷನ್(ಮುಂಚೆ LogicaCMG ಟೆಲಿಕಾಮ್ಸ್)೨೦೦೬ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ SMiShingನ(ಈ ಮೇಲ್ ಫಿಶಿಂಗ್ ಹಗರಣಗಳ ಸೋದರಸಂಬಂಧಿ) ಪ್ರಥಮ ನಿದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ಹೊಸ ರೀತಿಯ SMSಕೆಡುಕನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿತು. SMiShingನಲ್ಲಿ ಬಳಕೆದಾರರು ಕಂಪೆನಿಗಳ ಸೋಗಿನಲ್ಲಿ ಬಂದ SMSಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ದರದ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಫೋನ್ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುತ್ತದೆ. ===ದರದ ಕಳವಳಗಳು=== ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಯೋಜನೆ ಹೊರತಾದ ದುಬಾರಿ ವೆಚ್ಚದ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳಗಳು ಧ್ವನಿಸಿತು.<ref name="crunchgear.com">[http://www.crunchgear.com/2008/07/01/atts-text-messages-cost-1310-per-megabyte/ AT&amp;T’s ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಸ್ ಕಾಸ್ಟ್ $1,310 ಪರ್ ಮೆಗಾಬೈಟ್]</ref> AT&amp;Tಬಹುತೇಕ ಇತರೆ ಸೇವೆ ಪೂರೈಕೆದಾರರ ಜತೆ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವವರಿಗೆ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಜನೆ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಅವರು ಗೊತ್ತಾದ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ್ದರೆ ಪ್ರತಿ ಸಂದೇಶಕ್ಕೆ ೨೦ ಸೆಂಟ್ಸ್‌ಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ. SMS ಸಂದೇಶವು ಬಹುಮಟ್ಟಿಗೆ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ೧೬೦ ಬೈಟ್‌ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದರೆ, ಈ ದರವು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಮೂಲಕ ಕಳಿಸಿದ ಪ್ರತಿ ಮೆಗಾಬೈಟ್‌ಗೆ ೧೩೧೦ ಡಾಲರ್ ದರವನ್ನು ಮುಟ್ಟುತ್ತದೆ.<ref name="crunchgear.com" /> ಅದೇ ವಾಹಕರಿಂದ ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದ ದತ್ತಾಂಶ ಯೋಜನೆಗಳ ದರಕ್ಕೆ ಇದು ತೀರಾ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಅವು ಧ್ವನಿ ಯೋಜನೆ ಜತೆಗೆ $೧೫ to $೪೫ ತಿಂಗಳ ದರಗಳಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ದತ್ತಾಂಶ ಮೆಗಾಬೈಟ್‌ಗಳ ರವಾನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ, ಒಂದು ನಿಮಿಷದ ಫೋನ್ ಕರೆಯು ೬೦೦ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳ ಜಾಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://universe.byu.edu/node/1163 |title=ಟೆಕ್ಸ್ಟಿಂಗ್ ಪ್ರೈಸಸ್ ರೈಸ್ ಆಸ್ ಕ್ಯಾರಿಯರ್ಸ್ ಮೇಕ್ ಪ್ರಾಫಿಟ್ಸ್ {{!}} ನ್ಯೂಸ್ & ಒಪೀನಿಯನ್ {{!}} ದಿ ಡೇಲಿ ಯೂನಿವರ್ಸ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2010-03-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100328180032/http://universe.byu.edu/node/1163 |url-status=dead }}</ref> ಇದರ ಅರ್ಥವೇನೆಂದರೆ ಫೋನ್ ಕರೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿ ಸಂಚಾರಿ ಸೂತ್ರದ ದರವನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಿದರೆ, ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಕರೆಗಳ ದರಗಳು ಪ್ರತಿನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ೧೨೦ ಡಾಲರ್ ವೆಚ್ಚ ತಗುಲುತ್ತದೆ. ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಹೆಚ್ಚು ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಗಳಿಸಿ, ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಅವರ ಪ್ರತೀ ಮೇಲಾಡಳಿತ ದರಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಬೇಕೇ ಹೊರತು ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಪ್ರಮುಖ ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಪೂರೈಕೆದಾರರು ಯಾವುದೇ ವಂಚನೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರೂ, ಪ್ಯಾಕೇಜ್ ಆಚೆಗಿನ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳ ಶುಲ್ಕಗಳು ಹೆಚ್ಚಿದ್ದು, ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ೨೦೦೭ರಿಂದ ೨೦೦೮ರ ನಡುವೆ ೧೦ರಿಂದ ೨೦ ಸೆಂಟ್ಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗಿವೆ.<ref>[http://www.pcmag.com/article2/0,2817,2348890,00.asp AT&amp;T, ವೆರಿಜಾನ್ ಡೆನಿ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್-ಮೆಸೇಟ್ ಪ್ರೈಸ್ ಫಿಕ್ಸಿಂಗ್ | ನ್ಯೂಸ್ &amp; ಓಪೀನಿಯನ್ | PCMag.com]</ref> ೨೦೦೯ರ ಜುಲೈ ೧೬ರಂದು ಶೆರ್ಮನ್ ಆಂಟಿಟ್ರಸ್ಟ್ ಆಕ್ಟ್ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಕುರಿತು ಪರಿಶೀಲನೆ ನಡೆಸಲು ಸೆನೆಟ್ ವಿಚಾರಣೆಗಳು ನಡೆದವು.<ref>{{Cite web |url=http://news.cnet.com/8301-1035_3-10265859-94.html |title=AT&T ಎಂಡ್ ವೆರಿಜಾನ್ ಡೆನಿ ಪ್ರೈಸ್-ಫಿಕ್ಸಿಂಗ್ ಅಕ್ಯುಸೇಷನ್ಸ್ {{!}} ವೈರ್‌ಲೆಸ್ - CNET ನ್ಯೂಸ್ |access-date=2011-05-23 |archive-date=2012-02-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120203013647/http://news.cnet.com/8301-1035_3-10265859-94.html |url-status=dead }}</ref> ===ಸುರಕ್ಷತಾ ಕಾಳಜಿಗಳು=== ಗ್ರಾಹಕ SMS ನ್ನು ರಹಸ್ಯ ಸಂವಹನಕ್ಕೆ ಬಳಸಬಾರದು. SMS ಸಂದೇಶಗಳ ಅಡಕಗಳು ಜಾಲ ನಿರ್ವಾಹಕರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಿಬ್ಬಂದಿಗೆ ತಿಳಿದಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಭದ್ರ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಲು ಗ್ರಾಹಕ SMSಸೂಕ್ತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವಲ್ಲ.<ref name="Gartner Research Analytical Source">[http://www.gartner.com/DisplayDocument?doc_cd=111720 ಡೋನ್ಟ್ ಯೂಸ್ SMS ಫಾರ್ ಕಾನ್ಫಿಡೆನ್ಷಿಯಲ್ ಕಮ್ಯುನಿಕೇಷನ್]</ref> ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಅನೇಕ ಕಂಪೆನಿಗಳು SMS ಗೇಟ್‌ವೇ ಪ್ರೊವೈಡರ್ ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಸಂದೇಶಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗ ಕಲ್ಪಿಸಲು ಇದು SS೭ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಟರ್ಮಿನೇಷನ್ ಮಾದರಿಯ ಅನುಕೂಲವು SS೭ಮೂಲಕ ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಮುನ್ನಡೆಸುವುದಾಗಿದೆ. ಇದು ಪೂರೈಕೆದಾರನಿಗೆ SMSನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾರ್ಗವು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರ ಅರ್ಥವೇನೆಂದರೆ SMS ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರಿಗೆ ಕಳಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅವರಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಇತರ ಮೊಬೈಲ್ ನಿರ್ವಾಹಕರ SMS-C ಯನ್ನು ಹಾದುಹೋಗುವ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ನಡೆಯು ಈ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮೊಬೈಲ್ ನಿರ್ವಾಹಕರ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಇದನ್ನು ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಭದ್ರ ಸಂವಹನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಾರದು. ಏಕೆಂದರೆ ಸಂದೇಶದ ವಿಷಯವು SMS ಗೇಟ್‌ವೇ ಪೂರೈಕೆದಾರನಿಗೆ ಬಹಿರಂಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಮ್ಮೊಗದ ಪ್ರಕಟಣೆಯಿಲ್ಲದೇ ವೈಫಲ್ಯದ ಪ್ರಮಾಣಗಳು ವಾಹಕಗಳ ನಡುವೆ ಹೆಚ್ಚಿಗೆಯಿರುತ್ತದೆ.(T-ಮೊಬೈಲ್‌ನಿಂದ ವೆರಿಜೋನ್‌ವರೆಗೆ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಕುಖ್ಯಾತವಾಗಿದೆ). ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವು ಮೂಲ ರಾಷ್ಟ್ರ, ಗುರಿ ಮತ್ತು ಆಯಾ ವಾಹಕಗಳನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ತೀವ್ರವಾಗಿ ನಂಬಿಕೆಗೆ ಅರ್ಹವಲ್ಲದ್ದಾಗಿರಬಹುದು. {| class="wikitable" |- ! ಗ್ರಾಹಕ SMS ! ಉದ್ಯಮ SMS |- | ನೆಚ್ಚಲಾಗದ್ದು | ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ರವಾನೆ |- | ಅಪರಿಮಿತ | ರವಾನೆ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅಳೆಯಬಹುದು |- | ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟಗಳ ಸಂದೇಶ ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ವಿಳಂಬ | ಯಾವುದೇ ಸಂದೇಶ ನಷ್ಟವಿಲ್ಲ, ಉದ್ದಕ್ಕೂ ರವಾನೆ ಮೂಲಕ ಪೂರ್ಣ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆ |- | ಅಭದ್ರ ಸಾಗಣೆ ಮಾರ್ಗಗಳು | ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಮೊಬೈಲ್ ಪರಸ್ಪರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯ: B2B, B2C, C2B, C2C |- | ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಸಂವಹನಗಳಿಗೆ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯ | |} ==ಜನಪ್ರಿಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ == ===ದಾಖಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧೆ=== {{wikinews|Singapore student is world's fastest text messenger}} ''ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಗಳ ಗಿನ್ನಿಸ್ ಪುಸ್ತಕ'' ವು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಪ್ರಸಕ್ತ ಇದನ್ನು ನಾರ್ವೆಯ ಸೊಂಜಾ ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯಾನ್‌ಸೆನ್ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಮಿಸ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯಾನ್‌ಸೆನ್ ಅಧಿಕೃತ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ೩೭.೨೮ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಳಿಸಿದ್ದಾರೆಂದು ಗಿನ್ನಿಸ್ ದಾಖಲಿಸಿದೆ.<ref name="tv2nyhetene.no">[http://www.tv2nyhetene.no/innenriks/sonja-satte-smsverdensrekord-3008895.html Sonja satte sms-verdensrekord | TV 2 Nyhetene]</ref> ಈ ಸಂದೇಶವು ಹೀಗಿದೆ "ಸೆರಾಸಾಲ್ಮಸ್ ಮತ್ತು ಪೈಗೊಸೆಂಟ್ರಸ್ ಕುಲದ ರೇಜರ್ ಹಲ್ಲಿನ ಪಿರಾನಾಗಳು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ಉಗ್ರ ತಿಳಿನೀರಿನ ಮೀನಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ,ಅವು ಮಾನವನ ಮೇಲೆ ವಿರಳವಾಗಿ ದಾಳಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ."<ref name="tv2nyhetene.no" /> ೨೦೦೫ರಲ್ಲಿ ೨೪ ವರ್ಷ ವಯಸ್ಸಿನ ಸ್ಕಾಟಿಷ್ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕ್ರೇಗ್ ಕ್ರಾಸ್ಬಿ ಈ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರು ಇದೇ ಸಂದೇಶವನ್ನು ೪೮ ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಮುಗಿಸಿ ಹಿಂದಿನ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ೧೯ ಸೆಕೆಂಡುಗಳಿಂದ ಸೋಲಿಸಿದರು.<ref>{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/cbbcnews/hi/newsid_4370000/newsid_4372800/4372871.stm | work=BBC News | title=Fastest fingers top text record | date=March 22, 2005 | accessdate=March 27, 2010}}</ref> ''ಪರ್ಯಾಯ ದಾಖಲೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ'' ವು ಒರೆಗಾನ್, ಸಲೇಂನ ಕ್ರಿಸ್ ಯಂಗ್ ಅವರನ್ನು ಅತೀವೇಗದ ೧೬೦ ಅಕ್ಷರಗಳ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸಿದ ವಿಶ್ವದಾಖಲೆ ಹೊಂದಿರುವವರು ಎಂದು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿದೆ. ಸಂದೇಶದ ವಿಷಯವನ್ನು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಒದಗಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ೬೨.೩ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ೨೦೦೭ರ ಮೇ ೨೩ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>^ ಬುಕ್ ಆಫ್ ಆಲ್ಟರ್ನೇಟಿವ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್|url=http://www.alternativerecords.co.uk/recorddetails.asp?recid=೨೮೩{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ ಡನೆಡಿನ್‌ನ ಎಲ್ಲಿಯಟ್ ನಿಕೋಲ್ಸ್ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಅತೀ ವೇಗದ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸಿದ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ೪೫ ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ೧೬೦ ಅಕ್ಷರಗಳ ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ೨೦೦೭ರ ನವೆಂಬರ್ ೧೭ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ೨೦೦೬ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಇಟಾಲಿಯನ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದ ೧ ನಿಮಿಷ ೨೬ ಸೆಕೆಂಡುಗಳ ಹಳೆಯ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಮುರಿಯಲಾಯಿತು.<ref>^ ವರ್ಲ್ಡ್ಸ್ ಫಾಸ್ಟೆಸ್ಟ್ ಟೆಕ್ಸ್‌ಟರ್ ಫೌಂಡ್ ಇನ್ ಡುನೆಡಿನ್ | TECHNOLOGY | NEWS | tvnz.co.nz</ref> ಓಹಿಯೊ ನಿವಾಸಿ ಆಂಡ್ರಿವ್ ಆಕ್ಲಿನ್ ಕೇವಲ ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಕಳಿಸಿದ ಅಥವಾ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ೨೦೦,೦೫೨ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಅತೀ ಹೆಚ್ಚು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಿದ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಯ ಮನ್ನಣೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಸಾಧನೆಗಳು ವರ್ಲ್ಡ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದ್ದು, ನಂತರ ''ರಿಪ್ಲೆಯ ಬಿಲೀವ್ ಇಟ್ ಆರ್ ನಾಟ್ ೨೦೧೦: ಸೀಯಿಂಗ್ ಈಸ್ ಬಿಲೀವಿಂಗ್'' ಅನುಸರಿಸಿತು. ಯೂನಿವರ್ಸಲ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ ಡಾಟಾಬೇಸ್ ಅವರನ್ನು ಒಂದು ತಿಂಗಳಿನಲ್ಲಿ ಅತೀ ಹೆಚ್ಚು ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಕಳಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಮಾನ್ಯ ಮಾಡಿತು.<ref>[http://urdb.org/wr/text-messages-sent-or-received-single-month "Most ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಸ್ ಸೆಂಟ್ ಆರ್ ರಿಸೀವ್ಡ್ ಇನ್ ಎ ಸಿಂಗಲ್ ಮಂಥ್"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101228070520/http://urdb.org/wr/text-messages-sent-or-received-single-month |date=2010-12-28 }}, ''ದಿ ಯೂನಿವರ್ಸಲ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ ಡಾಟಾಬೇಸ್'', ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೪, ೨೦೧೦. ನವೆಂಬರ್‌ ೧೫, ೨೦೧೦ ಮರುಸಂಪಾದಿಸಲಾಗಿದೆ.</ref> ೨೦೧೦ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ LG ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಪರ್ಧೆ LG ಮೊಬೈಲ್ ವಿಶ್ವ ಕಪ್ ಪ್ರಾಯೋಜಕತ್ವ ವಹಿಸಿತು. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶವನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಕಳಿಸುವ ಜೋಡಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು. ವಿಜೇತರು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಹಾ ಮೊಕ್-ಮಿನ್ ಮತ್ತು ಬೇ ಯಿಯಾಂಗ್-ಹೊ ತಂಡಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.<ref name="lgmobileworldcup">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2010/01/28/world/asia/28seoul.html|title=Rule of Thumbs: Koreans Reign in Texting World|last=Sang-hun|first=Choe|date=27 January 2010|work=New York Times|accessdate=10 February 2010|location=Seoul}}</ref> ೨೦೦೧ರ ಏಪ್ರಿಲ್ ೬ರಲ್ಲಿ, SKH ಆಪ್ಸ್ ಒಂದು ಐಫೋನ್ ಆಪ್, ಐಟೆಕ್ಸ್ಟ್‌ಫಾಸ್ಟ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವ ವೇಗವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡಲು ಮತ್ತು ''ಗಿನ್ನಿಸ್ ವಿಶ್ವದಾಖಲೆಗಳ ಪುಸ್ತಕ'' ಬಳಸಿದ ಪ್ಯಾರವನ್ನು ಅಬ್ಯಾಸ ಮಾಡಲು ಅದು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ಯಾರಕ್ಕೆ ಗೇಮ್ ಸೆಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿಯಾದ ಪ್ರಸಕ್ತ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕಾಲವು ೩೪.೬೫ ಸೆಕೆಂಡುಗಳಾಗಿದೆ.<ref name="iTextFast">{{cite news|url=http://prmac.com/release-id-23943-search-itextfast.htm|title=World Record Texting Speed App - iTextFast|date=06 April 2011|work=PR Mac|accessdate=06 April 2011|location=United States}}</ref> === ಮೋರ್ಸ್ ಸಂಕೇತ === ತಜ್ಞತೆಯ ಮೋರ್ಸ್ ಸಂಕೇತ ನಿರ್ವಾಹಕರು ಮತ್ತು ತಜ್ಞ SMSಬಳಕೆದಾರರ ನಡುವೆ ಕೆಲವು ಸ್ಪರ್ಧೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ.<ref name="Morse race">[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article381748.ece ಎ ರೇಸ್ ಟು ದಿ ವೈರ್ ಆಸ್ ಓಲ್ಡ್ ಹ್ಯಾಂಡ್ ಎಟ್ ಮಾರ್ಸ್ ಕೋಡ್ ಬೀಟ್ಸ್ txt msgrs ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080907120146/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article381748.ece |date=2008-09-07 }}, ಏಪ್ರಿಲ್ ೧೬, ೨೦೦೫, ದಿ ಟೈಮ್ಸ್ ಆನ್‌ಲೈನ್.</ref> ಅನೇಕ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳು ಮೋರ್ಸ್ ಸಂಕೇತ ರಿಂಗ್ ಟೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅನೇಕ [[Nokia|ನೋಕಿಯ]] ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳು ಕಿರು ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದಾಗ ಮೋರ್ಸ್ ಸಂಕೇತದಲ್ಲಿ "S M S" ಬೀಪ್ ಶಬ್ದ ಮಾಡುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಕೆಲವು ಫೋನ್‌ಗಳು ನೋಕಿಯ ಘೋಷಣೆ "ಕನೆಕ್ಟಿಂಗ್ ಪೀಪಲ್"ನ್ನು ಸಂದೇಶ ಧ್ವನಿಯಾಗಿ ಮೋರ್ಸ್ ಸಂಕೇತದಲ್ಲಿ ನುಡಿಸುತ್ತವೆ.<ref>[http://www.eeggs.com/items/31136.html ನೋಕಿಯ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ಸ್ ಈಸ್ಟರ್ ಎಗ್ಸ್ - Eeggs.com]</ref> ಕೆಲವು ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳಿಗೆ ಮೂರನೇ ಪಕ್ಷದ ಅನ್ವಯಿಕೆಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ. ಇವು ಕಿರು ಸಂದೇಶಗಳಿಗೆ ಮೋರ್ಸ್ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.<ref name="Nokia Morse">[http://www.boingboing.net/2005/06/01/nokia_app_lets_you_k.html ನೋಕಿಯ ಆಪ್ ಲೆಟ್ಸ್ ಯು ಕೀ SMSಸ್ ಇನ್ ಮಾರ್ಸ್ ಕೋಡ್ ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050730025826/http://www.boingboing.net/2005/06/01/nokia_app_lets_you_k.html |date=2005-07-30 }}, ಜೂನ್ ೧, ೨೦೦೫, ಬೋಯಿಂಗ್ ಬೋಯಿಂಗ್.</ref><ref name="O'Reilly Morse">[http://www.oreillynet.com/pub/wlg/7016 ಬ್ಯಾಕ್ ಟು ದಿ ಫ್ಯೂಚರ್ - ಮೋರ್ಸ್ ಕೋಡ್ ಎಂಡ್ ಸೆಲ್ಲ್ಯುಲರ್ ಪೋನ್ಸ್], ಜೂನ್ ೨೮, ೨೦೦೫, O'ರೈಲಿ ಜಾಲ.</ref><ref name="engadget Morse">[http://www.engadget.com/entry/1234000657035633/ ನೋಕಿಯ ಫೈಲ್ಸ್ ಪೇಟೆಂಟ್ ಫಾರ್ ಮೋರ್ಸ್ ಕೋಡ್ Code-ಜೆನೆರೇಟಿಂಗ್ ಸೆಲ್ ಪೋನ್] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160101063644/http://www.engadget.com/entry/1234000657035633/ |date=2016-01-01 }},ಮಾರ್ಚ್ ೧೨, ೨೦೦೫, ಎನ್ಗಾಡ್‌ಜೆಟ್.</ref> == ಇವನ್ನೂ ಗಮನಿಸಿ‌ == * ಚ್ಯಾಟ್ ಭಾಷೆ * ವಿಸ್ತರಿತ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ * ತತ್‌ಕ್ಷಣದ ಸಂದೇಶ ಕಳಿಸುವಿಕೆ * ಮೊಬೈಲ್ ಪಠ್ಯ ಪ್ರವೇಶ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಪಟ್ಟಿ * LOL * [[ಬಹುಮಾಧ್ಯಮ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ|MMS]] * ಮೊಬೈಲ್ ಡಯಲ್ ಸಂಕೇತ * ನಿರ್ವಾಹಕ ಸಂದೇಶ * [[ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ|SMS(ಕಿರು ಸಂದೇಶ ಸೇವೆ)]] * SMS ಭಾಷೆ * ಟೆಲಿಗ್ರಾಮ್ * ಟೈರೋನಿಯನ್ ನೋಟ್ಸ್, ಸ್ಕ್ರೈಬಲ್ ಸಂಕ್ಷೇಪಣಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಯುಕ್ತಾಕ್ಷರಗಳು: ಹಸ್ತಪ್ರತಿಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗವನ್ನು ಉಳಿಸಲು ರೋಮನ್ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಯುಗೀನ ಸಂಕ್ಷೇಪಣಗಳ ಬಳಕೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು‌‌== {{Reflist|2}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು‌‌ == {{Wiktionary}} {{commons|Short message service}} *{{PDFlink|[http://www.telenor.com/telektronikk/volumes/pdf/3.2004/Page_187-194.pdf SMS, the strange duckling of GSM]|101&nbsp;KB}} *{{YouTube|741137|Information on Text Messaging SMS Services and how they work}} *{{YouTube|U5NRfUffEIY|Documentary on Texting}} * [http://timwoods.org/business/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=121&amp;Itemid=174 ದಿ ಲಂಡನ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಎಂಡ್ MSN ಡಿಕ್ಷನರಿ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090531141427/http://timwoods.org/business/index.php?option=com_content&task=view&id=121&Itemid=174 |date=2009-05-31 }}- ಪಶ್ಚಿಮ ಲಂಡನ್ ಹದಿವಯಸ್ಕರು ಬರೆದ ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್ ನಿಘಂಟು. * [http://www.usshortcodes.com/ The CSCA, the U.S. ರಿಜಿಸ್ಟ್ರಿ ಫಾರ್ SMS ಶಾರ್ಟ್ ಕೋಡ್ಸ್] * {{cite news|url=http://www.cbc.ca/health/story/2010/11/09/hiv-bc-kenya-text-messages.html|title=Text messages helped Kenyans wih HIV|publisher=[[CBC News]]|accessdate=2010-11-09|date=2010-11-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101115050108/http://www.cbc.ca/health/story/2010/11/09/hiv-bc-kenya-text-messages.html|archivedate=2010-11-15}} * [http://www.google.co.za/url?sa=t&amp;source=web&amp;cd=8&amp;ved=0CEUQFjAH&amp;url=https%3A%2F%2Fscholar.sun.ac.za%2Fbitstream%2Fhandle%2F10019.1%2F962%2Fde%2520villiers_case%2520study_2010.pdf%3Fsequence%3D1&amp;rct=j&amp;q=casper%20de%20villiers%20%26%20gsm&amp;ei=RpsdTYbEBIL_8AbqltDTDQ&amp;usg=AFQjCNH2eA1Li8r64OOIZaVSYCL8vPHSGQ&amp;cad=rja ಸ್ಟೆಲ್ಲೆನ್‌ಬಾಸ್ಚ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ರಿಸರ್ಚ್ ರಿಪೋರ್ಟ್ ದೆಟ್ ಇನ್‌ಕ್ಲೂಡ್ಸ್ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಮೆಸೇಜಿಂಗ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟ್ಸ್.]- GSM & ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು. {{Mobile phones}} {{DEFAULTSORT:Text Messaging}} [[ವರ್ಗ:ಆನ್ ಲೈನ್ ಚಾಟ್]] [[ವರ್ಗ:ಪಠ್ಯ ಸಂದೇಶ]] [[ar:رسالة نصية قصيرة]] [[cs:Short message service]] [[da:Sms]] [[fa:خدمات پیام کوتاه]] [[fr:Short message service]] [[it:Short Message Service]] [[ms:SMS]] [[nl:Short Message Service]] [[sr:СМС]] [[th:Short Message Service]] [[tr:Kısa ileti]] mhl5zpv7ljfe5953vq0378ilf2vf8og 0 29987 1306894 1285383 2025-06-19T02:01:51Z 2409:408C:8610:BA27:23F6:81CC:8789:12A1 1306894 wikitext text/x-wiki [[File:Mahila Veeragase.jpg|thumb|right|200px|ಮಹಿಳಾ ವೀರಗಾಸೆ]] '''ವೀರಗಾಸೆ''' ಸಾಮೂಹಿಕ ನೃತ್ಯವನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಕರ್ನಾಟಕದ ಒಂದು ಜನಪದ ಕಲೆ. [[ಶೈವ]] ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಧಾರ್ಮಿಕ ವೀರನೃತ್ಯ. ನೃತ್ಯದ ನಡುವೆ ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ಜನ ಕಲಾವಿದರುಗಳು ಸೇರಿ ಒಡಪು ಹೇಳುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟರೆ, ಗರಿಷ್ಠ ಮೂವತ್ತು ಮಂದಿ ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವರು. [[ತುಮಕೂರು]], [[ಶಿವಮೊಗ್ಗ]], [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು|ಚಿಕ್ಕಮoಗಳೂರು]], [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]], [[ಧಾರವಾಡ]], [[ಬಳ್ಳಾರಿ]] ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಚಲಿತವಿದೆ. [[ತಾಳ (ಸಂಗೀತ)|ತಾಳ]], ಶ್ರುತಿ, ಚಮಾಳ (ಸಮ್ಮೇಳ ಸಂಬಾಳ), ಓಲಗ ಅಥವಾ ಮೌರಿ, ಕರಡೆವಾದ್ಯ-ಈ ಪಂಚವಾದ್ಯಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಕರಡೆ ಈ ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ಅನಿವಾರ್ಯ ವಾದ್ಯ ಎನಿಸಿದೆ. ===ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ=== ಈ ಕಲೆಯ ಸೃಷ್ಟಿ ಹೇಗೆ ಬಂದಿತೆನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಜನಪದರ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಯಿದೆ: ತಂದೆಯ ಮಾತನ್ನು ಮೀರಿ [[ಪಾರ್ವತಿ]] [[ಶಿವ|ಶಿವನನ್ನು]] ವರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದೇ ಕಾರಣವಾಗಿ [[ಪಾರ್ವತಿ]]ಯ ತಂದೆ [[ದಕ್ಷ|ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ]] ಶಿವನನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸತೊಡಗುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ ಆಚರಿಸಿದ ಯಾಗಕ್ಕೆ ಶಿವನೊಬ್ಬನನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದೆಲ್ಲ ದೇವಾನುದೇವತೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ತಂದೆ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಗಂಡನನ್ನು ಅವಮಾನಿಸಿದ್ದಾನೆಂದು ಭಾವಿಸಿದ ಪಾರ್ವತಿ ಉಗ್ರಳಾಗುವಳು. ನ್ಯಾಯ ಕೇಳುವ ಸಲುವಾಗಿ ಗಂಡನ ತಡೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ತಂದೆಯ ಬಳಿಗೆ ಬರುತ್ತಾಳೆ. ಅಳಿಯನ ಮೇಲಿನ ಕೋಪದಿಂದ ಮಗಳೆಂಬ ಮಮತೆಯನ್ನೂ ತೊರೆದು ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ ಪಾರ್ವತಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕಾರದಿಂದ ನಡೆಸಿಕೊಂಡದ್ದಲ್ಲದೆ ಅವಳೆದುರಿಗೆ ಶಿವನನ್ನು ನಿಂದಿಸುತ್ತಾನೆ; ಪತಿನಿಂದೆಯನ್ನು ಸಹಿಸಲಾಗದ ಪಾರ್ವತಿ ಅಗ್ನಿಕುಂಡದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದು ಪ್ರಾಣಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಈ ದುರ್ಘಟನೆಯಿಂದ ಕುಪಿತನಾದ ಶಿವ ಉಗ್ರನಾಗಿ ತಾಂಡವ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾನೆ. ಕೋಪದಿಂದ ಹಣೆಯ ಬೆವರನ್ನು ಬೆರಳುಗಳಿಂದ ಬಾಚಿ ನೆಲಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ನೂರೊಂದು ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ [[ವೀರಭದ್ರ|ವೀರಭದ್ರನ]] ಅವತಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಂದೆ [[ವೀರಭದ್ರ]] [[ದಕ್ಷ|ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮನ]] ಯಾಗಶಾಲೆಗೆ ಬಂದು ಅದನ್ನು ಹಾಳುಗೈಯುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗೆ ವೀರಭದ್ರ ತೋರಿದ ಪ್ರತಾಪದ ಪ್ರತೀಕವೇ ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತ ಎಂದೂ ಅಂದಿನಿಂದ ಈ ಕಲೆ ಬೆಳೆದುಬಂದಿತೆಂದೂ ಕಲಾವಿದರ ಹೇಳಿಕೆ. [[ಚಿತ್ರ:Viragase 01.jpg|thumb|ವೀರಗಾಸೆ]] ===ಆಚರಣೆ=== ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜಾತ್ರೆ, ದೇವರ ಮೆರವಣಿಗೆ, ಹಬ್ಬ, ಹುಣ್ಣೆಮೆ, [[ಹಾಲುಮತಸ್ಥರ]] ಮದುವೆ, ಗೃಹ ಪ್ರವೇಶ ಮೊದಲಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ವೀರಗಾಸೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.ವೀರಶೈವರಲ್ಲಿ ವೀರಭದ್ರನನ್ನು ಮನೆ ದೇವರಾಗಿ ನಂಬುವವರು ವೀರಗಾಸೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಅದನ್ನು 'ಆಡಣಿ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ವೈಶಿಷ್ಠ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾದ ಆಚರಣೆಯೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೀರಭದ್ರ ದೇವರ ಒಕ್ಕಲಿನವರು ತಮ್ಮ ಹಿರಿಯ ಮಗನ ಮದುವೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವೀರಗಾಸೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆ ದಿವಸ ಐದು ಜನ ಮುತ್ತೈದೆಯರು ಮತ್ತು ಐದು ಜನ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಉಪವಾಸವಿರುತ್ತಾರೆ. ಆ ದಿವಸ ಐದು ಜನ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಗಂಡಸರಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಮೇಲೆ ಮದುಮಗ ಹಾಗೂ ಮುತ್ತೈದೆಯರು ಕೊಂಬಿ ದೇವರನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ನಡೆಯುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ವೀರಭದ್ರ ದೇವರ ಹಾಗೂ ಹಲವು ದೇವರುಗಳ ಒಡಬುಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ದೇವಸ್ಥಾನ ಮುಂಬಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಡಿ ಆಳ. ಒಂದು ಅಡಿ ಉದ್ದ ಹಾಗೂ ಎರಡು ಅಡಿ ಅಗಲದ ಗುಂಡಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು [[ಅತ್ತಿಮರ|ಅತ್ತಿ]], [[ಆಲ]], [[ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ|ಶ್ರೀಗಂಧ]] ಮರದ (ಈಗ ಗಂಧದ ಮರ ಇರುವುದಿಲ್ಲ) ಹತ್ತು ಹೊರೆ ಕಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಗುಂಡಿಗೆ ಹಾಕಿ ವೀರಗಾಸೆಯವರಿಂದ ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಹಚ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ, ಈ ಯಜ್ಞಕುಂಡದಲ್ಲಿ ಹಾಲುಕ್ಕಿಸಿ ಎಡೆಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಸ್ವಾಮಿಗಳು, ಪುರವಂತರು, ಮದುಮಕ್ಕಳು, ಮುತ್ತೈದೆಯರು ಯಜ್ಞಕುಂಡವನ್ನು ಹಾಯ‍್ದು ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೊಂಬಿ ದೇವರು ಈ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುಮುಖ್ಯವಾದುದು. ===ವೇಷಭೂಷಣ=== ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತದವರ ವೇಷ ಭೂಷಣಗಳು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಿವೆ, ಕನಿಷ್ಠ ಎಂಟು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೆ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಸಮ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕಲಾವಿದರು ತಲೆಗೆ ಪೇಟ, ಕಿವಿಗೆ ಕಡಕು,ಹಣೆಗೆ ವಿಭೂತಿ, ಕೊರಳಿಗೆ ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ ಹಾಗೂ ನಾಗಾಭರಣ, ಎದೆಗೆ ವೀರಭದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಯ ಹಲಗೆ, ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮನ ಶಿರ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕತ್ತಿ, ಕಾಲಿಗೆ ಕಡಗ ಮತ್ತು ಗೆಜ್ಜೆ ಮೈಗೆ ಕಾವಿ ಜುಬ್ಬ ಮತ್ತು ಕಾವಿಯ ಕಸೆಗಳಿರುತ್ತವೆ. [[ವೀರಶೈವ|ವೀರಶೈವರಿಗೆ]] ಮಾತ್ರ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಈ ಕಲೆ ಅವರ ವೇಷಭೂಷಣದಿಂದಲೇ ಈ ಹೆಸರು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೇ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. (ವೀರ+ಕಾಸೆ=ವೀರಗಾಸೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ) ಕಾಸೆ ಕಟ್ಟಿದವರೇ ಈ ಕಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಲಾವಿದರು. ವೀರಗಚ್ಚೆಯೇ, ವೀರಕಾಸೆಯಾಗಿ ನಂತರ ವೀರಗಾಸೆಯಾಗಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೂ ಇದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಬಹುತೇಕ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಈ ವೀರಗಾಸೆಯ ವೇಷಭೂಷಣಗಳು ಪ್ರಾದೇಶಿಕತೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಕೆಲವು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಹಲವು ಕಡೆ ತಲೆಗೆ ಕೂದಲು ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮೆದಾರದಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಚೌಲಿಯನ್ನು ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾವಿ ಬಣ್ಣದ ಗರಿ ಅಂಚಿನ ಪೇಟವನ್ನು ತಲೆಗೆ ಸುತ್ತಿ, ಅದರ ಮುಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಜಯ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಕಸೂತಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಜೊಲುಗಳಿದ್ದು, ಸೊಂಟದ ಎರಡು ಕಡೆ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಚವರಿ ಕುಚ್ಚುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಬಿಳಿ ಪಂಚೆಯನ್ನು ವೀರಗಚ್ಚೆಯಾಗಿ ತೊಡುತ್ತಾರೆ. ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಪೈಜಾಮ, ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ, ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ಮರದ ಖಡ್ಗ, ಕೊರಳಲ್ಲಿ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಲಿಂಗದಕಾಯಿ (ಅಡ್ಗಾಯಿ) ಎಡಗೈಯಲ್ಲಿ ಕರವಸ್ತ್ರಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಕೆಲವರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲಾಕಾರದ ಶಸ್ತ್ರಗಳಿರುವುದು ಉಂಟು. ಸಮಾಳೆ, ಮುಖವೀಣೆ, ಕಂಚಿನ ತಾಳಗಳು ಈ ಕಲೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಮುಖ್ಯ ವಾದ್ಯ ಪರಿಕರಗಳು, ಕಾಸೆ ಕಟ್ಟುವವರು, ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಲಿಂಗಧಾರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಹೀಗೆ ವೇಷ-ಭೂಷಣವನ್ನು ಕಲಾವಿದರು ಧರಿಸಿಕೊಂಡು ಸಾಮೂಹಿಕ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಅಟ್ಟಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕೊಡಬಲ್ಲರು, ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಜನರು ಇದೊಂದು ಗಂಡು ಕಲೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿರುವರು. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳೂ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಕರಗತಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿರುವರು. [[ಚಿತ್ರ:Viragase 02.jpg|thumb|ವೀರಗಾಸೆಯ ಒಂದು ದೃಶ್ಯ]] ===ಪ್ರದರ್ಶನ=== ವೀರಗಾಸೆಯ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದರು ಗಂಡಕ್ಷರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕನ್ನಡದ ಗದ್ಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ನುಡಿಗಟ್ಟನ್ನು ಆವೇಶಭರಿತರಾಗಿ ನುಡಿಯುತ್ತಾರೆ, ಇಂತಹ ಆವೇಶಭರಿತ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳನ್ನು 'ಒಡಪು' ಅಥವಾ 'ಒಡಬು' ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಒಡಪು ಅಥವಾ ಒಡಬು ಸಾಹಿತ್ಯ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ:- ಉಲ್ಲಾಸಭರಿತರಾಗಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಜನಗಳು ಸುಲಲಿತವಾಗಿ ಗುಲ್ಲುಮಾಡದೆ ನೀವು ಕೇಳಿರಿ, ಅಹಹ ರುದ್ರಾ ಅಹಹಾ ದೇವಾ........... ಎಂದು ವೀರಗಾಸೆಯ ನರ್ತಕ ಹೇಳುವ ಒಡಪಿನೊಂದಿಗೆ ಕುಣಿತ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ವೀರಭದ್ರನ ವರ್ಣನೆಯೇ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವೀರಭದ್ರ ಹುಟ್ಟಿದ ಸಂದರ್ಭದ ಒಂದು ವರ್ಣನೆ ಹೀಗಿದೆ: "ವೀರಭದ್ರದೇವರು ಹುಟ್ಟಿದ ರೂಪೆಂತೆಂದೊಡೆ, ಹುಟ್ಟಿದಾಗಲೆ ಹೂವಿನಗಾಸೆ, ಮಂಜುಳಗಾಸೆ, ಬ್ರಹ್ಮಗಾಸೆ, ವಿಷ್ಣುಗಾಸೆ, ರುದ್ರಗಾಸೆ, ಮೆಟ್ಟಿದ ಹೊನ್ನಾವಿಗೆ, ಸಾವಿರ ಶಿರ, ಮೂರು ಸಾವಿರ ನಯನ, ಎರಡು ಸಾವಿರ ಭುಜ, ಕೆಕ್ಕರಿಸಿದ ಕಣ್ಣು, ಜುಂಜುಮಂಡೆ ಇಂತಪ್ಪ ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರ ದೇವರು ಹೋಮದ ಕುಂಡದ ಬಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆಂದರೆ.........." ಇಂತಹ ಒಡಪು-ಒಡಬುಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದ ಬಳಿಕ ಸಮ್ಮಾಳದ (ಚರ್ಮ ವಾದ್ಯದ) ಹಾಗೂ ಕರಡೆಯ (ಚರ್ಮ ವಾದ್ಯ) ನುಡಿತಗಳು ಕಲಾವಿದರ ಕುಣಿತಕ್ಕೆ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ. ನಾಲ್ಕೈದು ಗತಿಗಳಿರುವ ವೀರಗಾಸೆಯ ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದು ಗತಿಯ ಕುಣಿತದ ಅನಂತರ ಯಾರಾದರೊಬ್ಬ ನರ್ತಕ ಒಡಪು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಒಡಪು ಮುಗಿಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ವಾದ್ಯಗಳ ಭೋರ್ಗರೆತದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮುಂದಿನ ಗತಿಯ ಕುಣಿತ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಗತಿಯಿಂದ ಗತಿಗೆ ಕುಣಿತ, ಬಡಿತಗಳ ವೇಗ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ===ಉಲ್ಲೇಖ === #`ಸಂಪಾದಕರು: ಗೊ.ರು.ಚನ್ನಬಸಪ್ಪ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನಪದ ಕಲೆಗಳು, ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಯ ಪರಿಷತ್ತು, ಚಾಮರಾಜಪೇಟೆ, ಬೆಂಗಳೂರು, ಪುಟ: ೭೭-೭೮. {{commons category|Veeragase}} {{ಜನಪದ ಕುಣಿತ ಮತ್ತು ಬಯಲಾಟಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜಾನಪದ]] [[ವರ್ಗ:ಎಸ್.ಡಿ.ಎಂ. ಉಜಿರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಲೇಖನಗಳು]] n9tevxq1cphstl1edwpnsnk8tmltve1 1306903 1306894 2025-06-19T04:45:20Z A826 72368 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/2409:408C:8610:BA27:23F6:81CC:8789:12A1|2409:408C:8610:BA27:23F6:81CC:8789:12A1]] ([[User talk:2409:408C:8610:BA27:23F6:81CC:8789:12A1|talk]])(TwinkleGlobal) 1306903 wikitext text/x-wiki [[File:Mahila Veeragase.jpg|thumb|right|200px|ಮಹಿಳಾ ವೀರಗಾಸೆ]] '''ವೀರಗಾಸೆ''' ಸಾಮೂಹಿಕ ನೃತ್ಯವನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಕರ್ನಾಟಕದ ಒಂದು ಜನಪದ ಕಲೆ. [[ಶೈವ]] ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಧಾರ್ಮಿಕ ವೀರನೃತ್ಯ. ನೃತ್ಯದ ನಡುವೆ ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ಜನ ಕಲಾವಿದರುಗಳು ಸೇರಿ ಒಡಪು ಹೇಳುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟರೆ, ಗರಿಷ್ಠ ಮೂವತ್ತು ಮಂದಿ ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವರು. [[ತುಮಕೂರು]], [[ಶಿವಮೊಗ್ಗ]], [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]], [[ಚಿತ್ರದುರ್ಗ]], [[ಧಾರವಾಡ]], [[ಬಳ್ಳಾರಿ]] ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ನೃತ್ಯ ಪ್ರಚಲಿತವಿದೆ. [[ತಾಳ (ಸಂಗೀತ)|ತಾಳ]], ಶ್ರುತಿ, ಚಮಾಳ (ಸಮ್ಮೇಳ ಸಂಬಾಳ), ಓಲಗ ಅಥವಾ ಮೌರಿ, ಕರಡೆವಾದ್ಯ-ಈ ಪಂಚವಾದ್ಯಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಕರಡೆ ಈ ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ಅನಿವಾರ್ಯ ವಾದ್ಯ ಎನಿಸಿದೆ. ===ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ=== ಈ ಕಲೆಯ ಸೃಷ್ಟಿ ಹೇಗೆ ಬಂದಿತೆನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಜನಪದರ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಯಿದೆ: ತಂದೆಯ ಮಾತನ್ನು ಮೀರಿ [[ಪಾರ್ವತಿ]] [[ಶಿವ|ಶಿವನನ್ನು]] ವರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇದೇ ಕಾರಣವಾಗಿ [[ಪಾರ್ವತಿ]]ಯ ತಂದೆ [[ದಕ್ಷ|ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ]] ಶಿವನನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸತೊಡಗುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗಿರುವಾಗ ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ ಆಚರಿಸಿದ ಯಾಗಕ್ಕೆ ಶಿವನೊಬ್ಬನನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಉಳಿದೆಲ್ಲ ದೇವಾನುದೇವತೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ತಂದೆ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಗಂಡನನ್ನು ಅವಮಾನಿಸಿದ್ದಾನೆಂದು ಭಾವಿಸಿದ ಪಾರ್ವತಿ ಉಗ್ರಳಾಗುವಳು. ನ್ಯಾಯ ಕೇಳುವ ಸಲುವಾಗಿ ಗಂಡನ ತಡೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ತಂದೆಯ ಬಳಿಗೆ ಬರುತ್ತಾಳೆ. ಅಳಿಯನ ಮೇಲಿನ ಕೋಪದಿಂದ ಮಗಳೆಂಬ ಮಮತೆಯನ್ನೂ ತೊರೆದು ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮ ಪಾರ್ವತಿಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕಾರದಿಂದ ನಡೆಸಿಕೊಂಡದ್ದಲ್ಲದೆ ಅವಳೆದುರಿಗೆ ಶಿವನನ್ನು ನಿಂದಿಸುತ್ತಾನೆ; ಪತಿನಿಂದೆಯನ್ನು ಸಹಿಸಲಾಗದ ಪಾರ್ವತಿ ಅಗ್ನಿಕುಂಡದಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದು ಪ್ರಾಣಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಈ ದುರ್ಘಟನೆಯಿಂದ ಕುಪಿತನಾದ ಶಿವ ಉಗ್ರನಾಗಿ ತಾಂಡವ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾನೆ. ಕೋಪದಿಂದ ಹಣೆಯ ಬೆವರನ್ನು ಬೆರಳುಗಳಿಂದ ಬಾಚಿ ನೆಲಕ್ಕೆ ಅಪ್ಪಳಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆಗ ನೂರೊಂದು ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿದ [[ವೀರಭದ್ರ|ವೀರಭದ್ರನ]] ಅವತಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಂದೆ [[ವೀರಭದ್ರ]] [[ದಕ್ಷ|ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮನ]] ಯಾಗಶಾಲೆಗೆ ಬಂದು ಅದನ್ನು ಹಾಳುಗೈಯುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗೆ ವೀರಭದ್ರ ತೋರಿದ ಪ್ರತಾಪದ ಪ್ರತೀಕವೇ ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತ ಎಂದೂ ಅಂದಿನಿಂದ ಈ ಕಲೆ ಬೆಳೆದುಬಂದಿತೆಂದೂ ಕಲಾವಿದರ ಹೇಳಿಕೆ. [[ಚಿತ್ರ:Viragase 01.jpg|thumb|ವೀರಗಾಸೆ]] ===ಆಚರಣೆ=== ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜಾತ್ರೆ, ದೇವರ ಮೆರವಣಿಗೆ, ಹಬ್ಬ, ಹುಣ್ಣೆಮೆ, [[ಹಾಲುಮತಸ್ಥರ]] ಮದುವೆ, ಗೃಹ ಪ್ರವೇಶ ಮೊದಲಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ವೀರಗಾಸೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.ವೀರಶೈವರಲ್ಲಿ ವೀರಭದ್ರನನ್ನು ಮನೆ ದೇವರಾಗಿ ನಂಬುವವರು ವೀರಗಾಸೆ ಮಾಡಿದಾಗ ಅದನ್ನು 'ಆಡಣಿ' ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಇದು ಒಂದು ರೀತಿಯ ವೈಶಿಷ್ಠ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾದ ಆಚರಣೆಯೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ವೀರಭದ್ರ ದೇವರ ಒಕ್ಕಲಿನವರು ತಮ್ಮ ಹಿರಿಯ ಮಗನ ಮದುವೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವೀರಗಾಸೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆ ದಿವಸ ಐದು ಜನ ಮುತ್ತೈದೆಯರು ಮತ್ತು ಐದು ಜನ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ಉಪವಾಸವಿರುತ್ತಾರೆ. ಆ ದಿವಸ ಐದು ಜನ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಗಂಡಸರಿಗೆ ಶಸ್ತ್ರ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಮೇಲೆ ಮದುಮಗ ಹಾಗೂ ಮುತ್ತೈದೆಯರು ಕೊಂಬಿ ದೇವರನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ನಡೆಯುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆ ಹೋಗುವಾಗ ವೀರಭದ್ರ ದೇವರ ಹಾಗೂ ಹಲವು ದೇವರುಗಳ ಒಡಬುಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ದೇವಸ್ಥಾನ ಮುಂಬಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅಡಿ ಆಳ. ಒಂದು ಅಡಿ ಉದ್ದ ಹಾಗೂ ಎರಡು ಅಡಿ ಅಗಲದ ಗುಂಡಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು [[ಅತ್ತಿಮರ|ಅತ್ತಿ]], [[ಆಲ]], [[ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರ|ಶ್ರೀಗಂಧ]] ಮರದ (ಈಗ ಗಂಧದ ಮರ ಇರುವುದಿಲ್ಲ) ಹತ್ತು ಹೊರೆ ಕಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಗುಂಡಿಗೆ ಹಾಕಿ ವೀರಗಾಸೆಯವರಿಂದ ಬೆಂಕಿಯನ್ನು ಹಚ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ, ಈ ಯಜ್ಞಕುಂಡದಲ್ಲಿ ಹಾಲುಕ್ಕಿಸಿ ಎಡೆಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಸ್ವಾಮಿಗಳು, ಪುರವಂತರು, ಮದುಮಕ್ಕಳು, ಮುತ್ತೈದೆಯರು ಯಜ್ಞಕುಂಡವನ್ನು ಹಾಯ‍್ದು ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೊಂಬಿ ದೇವರು ಈ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುಮುಖ್ಯವಾದುದು. ===ವೇಷಭೂಷಣ=== ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತದವರ ವೇಷ ಭೂಷಣಗಳು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಿವೆ, ಕನಿಷ್ಠ ಎಂಟು ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕೆ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಸಮ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಕಲಾವಿದರು ತಲೆಗೆ ಪೇಟ, ಕಿವಿಗೆ ಕಡಕು,ಹಣೆಗೆ ವಿಭೂತಿ, ಕೊರಳಿಗೆ ರುದ್ರಾಕ್ಷಿ ಹಾಗೂ ನಾಗಾಭರಣ, ಎದೆಗೆ ವೀರಭದ್ರ ಸ್ವಾಮಿಯ ಹಲಗೆ, ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ದಕ್ಷಬ್ರಹ್ಮನ ಶಿರ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕತ್ತಿ, ಕಾಲಿಗೆ ಕಡಗ ಮತ್ತು ಗೆಜ್ಜೆ ಮೈಗೆ ಕಾವಿ ಜುಬ್ಬ ಮತ್ತು ಕಾವಿಯ ಕಸೆಗಳಿರುತ್ತವೆ. [[ವೀರಶೈವ|ವೀರಶೈವರಿಗೆ]] ಮಾತ್ರ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಈ ಕಲೆ ಅವರ ವೇಷಭೂಷಣದಿಂದಲೇ ಈ ಹೆಸರು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೇ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. (ವೀರ+ಕಾಸೆ=ವೀರಗಾಸೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ) ಕಾಸೆ ಕಟ್ಟಿದವರೇ ಈ ಕಲೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಲಾವಿದರು. ವೀರಗಚ್ಚೆಯೇ, ವೀರಕಾಸೆಯಾಗಿ ನಂತರ ವೀರಗಾಸೆಯಾಗಿರಬಹುದು ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೂ ಇದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಬಹುತೇಕ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಈ ವೀರಗಾಸೆಯ ವೇಷಭೂಷಣಗಳು ಪ್ರಾದೇಶಿಕತೆಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಕೆಲವು ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿವೆ. ಹಲವು ಕಡೆ ತಲೆಗೆ ಕೂದಲು ಮತ್ತು ರೇಷ್ಮೆದಾರದಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಚೌಲಿಯನ್ನು ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾವಿ ಬಣ್ಣದ ಗರಿ ಅಂಚಿನ ಪೇಟವನ್ನು ತಲೆಗೆ ಸುತ್ತಿ, ಅದರ ಮುಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಜಯ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಕಸೂತಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಜೊಲುಗಳಿದ್ದು, ಸೊಂಟದ ಎರಡು ಕಡೆ ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಚವರಿ ಕುಚ್ಚುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಸೊಂಟಕ್ಕೆ ಬಿಳಿ ಪಂಚೆಯನ್ನು ವೀರಗಚ್ಚೆಯಾಗಿ ತೊಡುತ್ತಾರೆ. ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ ಪೈಜಾಮ, ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ, ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ಮರದ ಖಡ್ಗ, ಕೊರಳಲ್ಲಿ ಬೆಳ್ಳಿಯ ಲಿಂಗದಕಾಯಿ (ಅಡ್ಗಾಯಿ) ಎಡಗೈಯಲ್ಲಿ ಕರವಸ್ತ್ರಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಕೆಲವರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲಾಕಾರದ ಶಸ್ತ್ರಗಳಿರುವುದು ಉಂಟು. ಸಮಾಳೆ, ಮುಖವೀಣೆ, ಕಂಚಿನ ತಾಳಗಳು ಈ ಕಲೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಮುಖ್ಯ ವಾದ್ಯ ಪರಿಕರಗಳು, ಕಾಸೆ ಕಟ್ಟುವವರು, ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಲಿಂಗಧಾರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಹೀಗೆ ವೇಷ-ಭೂಷಣವನ್ನು ಕಲಾವಿದರು ಧರಿಸಿಕೊಂಡು ಸಾಮೂಹಿಕ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಅಟ್ಟಹಾಸದಲ್ಲಿ ಕೊಡಬಲ್ಲರು, ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಜನರು ಇದೊಂದು ಗಂಡು ಕಲೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿರುವರು. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯದ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳೂ ಈ ಕಲೆಯನ್ನು ಕರಗತಮಾಡಿಕೊಂಡು ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಸಾಧಿಸಿರುವರು. [[ಚಿತ್ರ:Viragase 02.jpg|thumb|ವೀರಗಾಸೆಯ ಒಂದು ದೃಶ್ಯ]] ===ಪ್ರದರ್ಶನ=== ವೀರಗಾಸೆಯ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದರು ಗಂಡಕ್ಷರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಕನ್ನಡದ ಗದ್ಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ನುಡಿಗಟ್ಟನ್ನು ಆವೇಶಭರಿತರಾಗಿ ನುಡಿಯುತ್ತಾರೆ, ಇಂತಹ ಆವೇಶಭರಿತ ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳನ್ನು 'ಒಡಪು' ಅಥವಾ 'ಒಡಬು' ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಒಡಪು ಅಥವಾ ಒಡಬು ಸಾಹಿತ್ಯ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ ಎಂದರೆ ಉದಾಹರಣೆಗೆ:- ಉಲ್ಲಾಸಭರಿತರಾಗಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಜನಗಳು ಸುಲಲಿತವಾಗಿ ಗುಲ್ಲುಮಾಡದೆ ನೀವು ಕೇಳಿರಿ, ಅಹಹ ರುದ್ರಾ ಅಹಹಾ ದೇವಾ........... ಎಂದು ವೀರಗಾಸೆಯ ನರ್ತಕ ಹೇಳುವ ಒಡಪಿನೊಂದಿಗೆ ಕುಣಿತ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ವೀರಭದ್ರನ ವರ್ಣನೆಯೇ ಪ್ರಧಾನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವೀರಭದ್ರ ಹುಟ್ಟಿದ ಸಂದರ್ಭದ ಒಂದು ವರ್ಣನೆ ಹೀಗಿದೆ: "ವೀರಭದ್ರದೇವರು ಹುಟ್ಟಿದ ರೂಪೆಂತೆಂದೊಡೆ, ಹುಟ್ಟಿದಾಗಲೆ ಹೂವಿನಗಾಸೆ, ಮಂಜುಳಗಾಸೆ, ಬ್ರಹ್ಮಗಾಸೆ, ವಿಷ್ಣುಗಾಸೆ, ರುದ್ರಗಾಸೆ, ಮೆಟ್ಟಿದ ಹೊನ್ನಾವಿಗೆ, ಸಾವಿರ ಶಿರ, ಮೂರು ಸಾವಿರ ನಯನ, ಎರಡು ಸಾವಿರ ಭುಜ, ಕೆಕ್ಕರಿಸಿದ ಕಣ್ಣು, ಜುಂಜುಮಂಡೆ ಇಂತಪ್ಪ ಶ್ರೀ ವೀರಭದ್ರ ದೇವರು ಹೋಮದ ಕುಂಡದ ಬಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಬರುತ್ತಾರೆಂದರೆ.........." ಇಂತಹ ಒಡಪು-ಒಡಬುಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದ ಬಳಿಕ ಸಮ್ಮಾಳದ (ಚರ್ಮ ವಾದ್ಯದ) ಹಾಗೂ ಕರಡೆಯ (ಚರ್ಮ ವಾದ್ಯ) ನುಡಿತಗಳು ಕಲಾವಿದರ ಕುಣಿತಕ್ಕೆ ಸ್ಪೂರ್ತಿ ನೀಡುತ್ತವೆ. ನಾಲ್ಕೈದು ಗತಿಗಳಿರುವ ವೀರಗಾಸೆಯ ಕುಣಿತದಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದು ಗತಿಯ ಕುಣಿತದ ಅನಂತರ ಯಾರಾದರೊಬ್ಬ ನರ್ತಕ ಒಡಪು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ. ಒಡಪು ಮುಗಿಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ವಾದ್ಯಗಳ ಭೋರ್ಗರೆತದೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮುಂದಿನ ಗತಿಯ ಕುಣಿತ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಗತಿಯಿಂದ ಗತಿಗೆ ಕುಣಿತ, ಬಡಿತಗಳ ವೇಗ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ===ಉಲ್ಲೇಖ === #`ಸಂಪಾದಕರು: ಗೊ.ರು.ಚನ್ನಬಸಪ್ಪ, ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನಪದ ಕಲೆಗಳು, ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಯ ಪರಿಷತ್ತು, ಚಾಮರಾಜಪೇಟೆ, ಬೆಂಗಳೂರು, ಪುಟ: ೭೭-೭೮. {{commons category|Veeragase}} {{ಜನಪದ ಕುಣಿತ ಮತ್ತು ಬಯಲಾಟಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಜಾನಪದ]] [[ವರ್ಗ:ಎಸ್.ಡಿ.ಎಂ. ಉಜಿರೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಲೇಖನಗಳು]] 806j0y8jl7fqtdlkv55kou3sp8sevwy 0 32985 1306890 1304315 2025-06-19T00:40:54Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306890 wikitext text/x-wiki [[File:ಮಂಗಳಸೂತ್ರ.jpg|thumb|ಮಂಗಳಸೂತ್ರ]] '''ತಾಳಿ'''ಯು ಮದುವೆ ಯಲ್ಲಿ ಮದುಮಗನು ಮದುಮಗಳ ಕತ್ತಿಗೆ ಕಟ್ಟುವ ಪವಿತ್ರ ಕಂಠಹಾರ. ಅವಳ [[ವೈವಾಹಿಕ ಸ್ಥಿತಿ]]ಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯು ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಧರಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಈ ರೂಢಿಯ ಆಚರಣೆ ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ತಾಳಿಯನ್ನು ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರ (ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಮಂಗಳ ಅಂದರೆ 'ಪವಿತ್ರ, ಶುಭ', ಮತ್ತು ಸೂತ್ರ ಅಂದರೆ 'ದಾರ').ಇದರ ಮೂಲವು ಕ್ರಿ.ಶ ೬ ನೇ ಶತಮಾನಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿನದು. ಏಕೆಂದರೆ ಇತರ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ವಧುವಿನ ಸುತ್ತ ಒಂದೇ ಹಳದಿ ದಾರವನ್ನು ಕಟ್ಟಲಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite web |last1=Jain |first1=Richa |title=Why Do Married Hindu Women Wear Mangalsutra? |url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/why-do-married-hindu-women-wear-mangalsutra/ |website=Culture Trip |accessdate=16 June 2020 |archive-date=16 ಜೂನ್ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200616091038/https://theculturetrip.com/asia/india/articles/why-do-married-hindu-women-wear-mangalsutra/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |title=Significance Of Mangalsutra! |url=https://www.culturalindia.net/weddings/wedding-traditions/mangalsutra.html |website=www.culturalindia.net |accessdate=16 June 2020 |language=en }}{{Dead link|date=ಮೇ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಧರಿಸುವುದು [[ಭಾರತ]], [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ]] ಮತ್ತು [[ನೇಪಾಳ]]ದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿದೆ. [[:en:Manusmriti|ಮನುಸ್ಮೃತಿ]] ಸೂಚಿಸಿದಂತೆ ಈ ಅಭ್ಯಾಸವು ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ. ==ಇತರ ಹೆಸರುಗಳು== *ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರ.<ref>{{cite web |title=#EXPLAINED: The sacred thread of Thali & Mangalsutra |url=https://www.indianspice.co.za/2019/03/12/explained-the-sacred-thread-of-thali-mangalsutra/ |website=IndianSpice |accessdate=16 June 2020 |date=12 March 2019 |archive-date=2 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201202160203/https://www.indianspice.co.za/2019/03/12/explained-the-sacred-thread-of-thali-mangalsutra/ |url-status=dead }}</ref> *ಮಾಂಗಲ್ಯ ==ಮಹತ್ವ== ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರದ ಮಹತ್ವವನ್ನು [[ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ|ಆದಿಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು]] ತಮ್ಮ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪುಸ್ತಕ ಸೌಂದರ್ಯ ಲಹರಿಯಲ್ಲಿ ಪುನಃ ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>http://anugrahaa.com/product/mangala-sutralu/{{Dead link|date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಗಂಡನ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಂಗಳಸೂತ್ರವನ್ನು ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web |last1=Jain |first1=Richa |title=Why Do Married Hindu Women Wear Mangalsutra? |url=https://theculturetrip.com/asia/india/articles/why-do-married-hindu-women-wear-mangalsutra/ |website=Culture Trip |accessdate=16 June 2020 |archive-date=16 ಜೂನ್ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200616091038/https://theculturetrip.com/asia/india/articles/why-do-married-hindu-women-wear-mangalsutra/ |url-status=dead }}</ref> ಧಾರ್ಮಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳಿಂದ ಹೇಳಲ್ಪಟ್ಟಂತೆ, ವಿವಾಹಿತ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರವನ್ನು ಧರಿಸಬೇಕು. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಅಭ್ಯಾಸವು ತನ್ನ ಗಂಡನ ಯೋಗಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |title=Reason Behind Wearing Mangala Sutra For A Married Women |url=http://www.findmessages.com/reason-behind-wearing-mangala-sutra-for-a-married-women |website=FindMessages.com |accessdate=16 June 2020 |date=12 March 2016 }}{{Dead link|date=ಮಾರ್ಚ್ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite news |title=Mangalsutra in Indian Culture is not just a jewelry item, but a sacred thread of love and goodwill which is worn by married women, as a symbol of their successful marriage. |url=https://www.indianmirror.com/culture/jewelry/mangalsutra.html |accessdate=16 June 2020 |work=www.indianmirror.com}}</ref> ==ವಿನ್ಯಾಸಗಳು== ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರಗವನ್ನು ವಿವಿಧ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾದವುಗಳೆಂದರೆ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ತಾಳಿ, ತೆಲುಗರು ಧರಿಸಿರುವ ಪುಸ್ತೇಲು, ಮಲಯಾಳೀಯರು ಧರಿಸಿರುವ ಎಲಾ ತಾಳಿ ಅಥವಾ ಮಿನ್ನು ಮತ್ತು ಕ್ಷತ್ರಿಯ ಜಾತಿಯ ತಮಿಳರು ಧರಿಸಿರುವ ಕುಂಭ ತಾಳಿ. ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ವರನ ಕುಟುಂಬವು ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪದ್ಧತಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. [[ಗುಜರಾತಿ]]ಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ವಾಡಿಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ [[ಚಿನ್ನ]]ದ ಹಾರದಲ್ಲಿ ವಜ್ರದ ಪೆಂಡೆಂಟ್ ಅನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಅದು ಕೇವಲ ಅಲಂಕಾರಿಕವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರಕ್ಕೆ ಬದಲಿಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ವಾಸಿಗಳು ಎರಡು ವತಿ ಆಭರಣಗಳ ಪೆಂಡೆಂಟ್ ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕನ್ನಡಿಗರ ಮಾಂಗಲ್ಯ, ತಾಳಿ ಅಥವಾ ಮಂಗಳ ಸೂತ್ರವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದವರಿಗೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಅದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ವಾಟಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಫ್ಯಾಷನ್ ಪ್ರಜ್ಞೆಯ ಕುಟುಂಬಗಳು ಒಂದೇ ವಾಟಿ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಕಾಲೀನ ಶೈಲಿಯೊಂದಿಗೆ ಹಗುರವಾದ ಆವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.<ref>https://www.hindustantimes.com/fashion-and-trends/mangalsutra-the-changing-facet/story-QX3Hqr8lxPwlSSx3AwszIM.html</ref> ==ಗ್ಯಾಲರಿ== <gallery> File:Mangalsutra.png|ಆಂದ್ರಪ್ರದೇಶದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ತಾಳಿ File:Indian Mangalsutra.jpg|thumb|ಭಾರತೀಯ ಮಂಗಳಸೂತ್ರ File:Nasrani Syrian Christian Minnu.jpg| ಕೇರಳದ ಸೈಂಟ್ ಥಾಮಸ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ನರು ಬಳಸುವ ೨೧ ಮಣಿಗಳ ಶಿಲುಬೆಯೊಂದಿಗೆ ತಾಳಿ. File:A thaali- pillaiyar thaali.jpg|ಪಿಳ್ಳಾಯರ್ ತಾಳಿ File:A thamiar-thaali.jpg|ಥಮರಿ ತಾಳಿ File:A thennaimaraththaali.jpg|ತೆನ್ನೈಮಾರತಾಳಿ File:A- thaali koundars.jpg|ಕೊಂಗು ವೆಲ್ಲಾಳ ಗೌಂಡರ್ ತಾಳಿ File:A- thaali vanniyar.jpg|ವನ್ನಿಯರ್ ತಾಳಿ File:Amman thali.jpg|ದೇವಿ ಮಂಗಳಸೂತ್ರ File:Mangalsutra (Thaali).JPG|ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಂಗಳಸೂತ್ರ File:Elai Thali Bottu.png|thumb|alt=ತಮಿಳುನಾಡು ಒಕ್ಕಲಿಗ ಗೌಡರ ತಾಳಿ|ತಮಿಳುನಾಡು ಒಕ್ಕಲಿಗ ಗೌಡರ ತಾಳಿ File:3 Kalasha Thali.jpg|thumb|alt=ಕರ್ನಾಟಕ ಒಕ್ಕಲಿಗ ಗೌಡರ ತಾಳಿ|ಕರ್ನಾಟಕ ಒಕ್ಕಲಿಗ ಗೌಡರ ತಾಳಿ </gallery> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಹಿಂದೂ ವಿವಾಹ‎‎ }} {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನ]] mz5h48sli6yd9hdhxax2vwuwz9h4cfb 0 71837 1306905 1125451 2025-06-19T05:10:20Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306905 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --> | name = ಪರ್ಲ್ ಎಸ್.ಬಕ್ | image = Pearl Buck 1972.jpg | caption = ಪರ್ಲ್ ಎಸ್.ಬಕ್, [[circa|ca.]] 1972. |birth_name=ಪರ್ಲ್ ಸೈಡೆನ್‍ಸ್ಟ್ರಿಕರ್ | birth_date = {{birth date|1892|6|26|mf=y}} | birth_place = [[Hillsboro, West Virginia]], U.S. | death_date = {{death date and age|1973|3|6|1892|6|26}} | death_place = [[Danby, Vermont]], U.S. | occupation = ಬರಹಗಾರ್ತಿ, ಉಪಾಧ್ಯಾಯಿನಿ | spouse = [[John Lossing Buck]] (1917–1935)<br>Richard Walsh (1935–1960) until his death | nationality =ಅಮೆರಿಕನ್ | subject = | awards = {{awd|[[Pulitzer Prize]]|1932}} {{awd|[[Nobel Prize in Literature]]|1938}} | signature = Pearl S Buck signature.svg }} {{Infobox Chinese |t=賽珍珠 |s=赛珍珠 |p=Sài Zhēnzhū |w=Sai Chen-chu | l =precious Pearl Sy' |mi= {{IPA-cmn|saɪ˥˩ tʂɛn˥ tʂu˥|}} |}} '''ಪರ್ಲ್ ಸೈಡೆನ್‍ಸ್ಟ್ರಿಕರ್ ಬಕ್'''(ಜೂನ್ 26, 1892 – ಮಾರ್ಚ್ 6, 1973),[[ಅಮೆರಿಕ]]ದ ಖ್ಯಾತ ಲೇಖಕಿ ಮತ್ತು ಕಾದಂಬರಿಕಾರ್ತಿ, ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತೆ. ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮಪ್ರಚಾರಕನ ಮಗಳಾಗಿ ಅವರು ೧೯೩೪ರ ಮೊದಲು ತಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಹೆಚ್ಚಿನ ವರ್ಷಗಳನ್ನು [[ಚೀನಾ]] ದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು.ಇವರ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿ ''ದಿ ಗುಡ್ ಅರ್ಥ್'' ಗೆ ೧೯೩೨ ರಲ್ಲಿ [[ಪುಲಿಟ್ಜೆರ್ ಬಹುಮಾನ]]ಬಂದಿತು. ಇದು ೧೯೩೧ ಮತ್ತು ೧೯೩೨ರಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟವಾದ ಕೃತಿಯಾಗಿತ್ತು. ೧೯೩೮ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ "ಚೀನಾ ದೇಶದ ರೈತರ ನೈಜ ಚಿತ್ರಣ ಮತ್ತು ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯ ಮೇರುಕೃತಿ"ಗಳಿಗಾಗಿ [[ಸಾಹಿತ್ಯ]]ದ [[ನೋಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ]] ದೊರೆಯಿತು.<ref>[https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1938/ The Nobel Prize in Literature 1938] Accessed 9 Mar 2013</ref> ಇವರು ಸಾಹಿತ್ಯದ ನೋಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಅಮೆರಿಕನ್ ಮಹಿಳೆ. == ಬದುಕು == ಈಕೆ ಹುಟ್ಟಿದ್ದು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಾದರೂ ತನ್ನ ಬದುಕಿನ ನಲವತ್ತೆರಡು ವರ್ಷಗಳನ್ನು [[ಚೀನಾ|ಚೀನ]]ದಲ್ಲಿ ಕಳೆದಳು. ಮಾತೃಭಾಷೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಕಲಿಯುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಚೀನಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಕಲಿತಿದ್ದಳು. ಇವಳ ತಂದೆ ಅ್ಯಬ್ಸಿಲಮ್ ಸಿಡನ್‍ಸ್ಟ್ರೈಕರ್, ತಾಯಿ ಕ್ಯಾರೋಲಿನ. ಸೈಡನ್‍ಸ್ಟ್ರಿಕರ್ ಚೀನದಲ್ಲಿ ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರನಾಗಿದ್ದ. ಇವಳ ತಂದೆತಾಯಿಗಳು ರಜೆಯ ಮೇಲೆ ಪಶ್ಚಿಮ ವರ್ಜೀನಿಯಾದ ಹಿಲ್‍ಬರೊಗೆ ಬಂದಿದ್ದಾಗ 1892ರ ಜೂನ್ 6ರಂದು ಬಕ್ ಜನಿಸಿದಳು. ಹುಟ್ಟಿದ ಐದೇ ತಿಂಗಳಿಗೆ ತಂದೆತಾಯಿಗಳೊಡನೆ ಚೀನ ಸೇರಿದಳು. ಇವಳ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಷಾಂಗಾಯ್‍ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯಿತು. ಚಿಕ್ಕಂದಿನಲ್ಲಿಯೇ ಚೀನಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ದೊರೆತುದರಿಂದ ಮುಂದೆ ಈಕೆ ಚೀನ ಸಂಸ್ಕøತಿಯ ಜೀವನಾಡಿಯನ್ನು ಅರಿಯಲು ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು. ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಹೋದ ಬಕ್ 1914ರಲ್ಲಿ ಲಿಂಚ್‍ಬರ್ಗ್‍ನ ರ್ಯಾಂಡಾಲ್ಫ್ ಮೆಕನ್ ಕಾಲೇಜಿನಿಂದ ಬಿ.ಎ. ಪದವಿ ಪಡೆದಳು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಚೀನಕ್ಕೆ ಹಿಂದಿರುಗಿ ಕ್ರೈಸ್ತ ಧರ್ಮ ಪ್ರಚಾರಕನಾಗಿದ್ದ ಜಾನ್ ಎಲ್.ಬುಕ್ ಎಂಬುವನನ್ನು ವಿವಾಹವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಚೀನದ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣವೊಂದರಲ್ಲಿ ನೆಲಸಿದಳು. 1921ರಿಂದ ಸುಮಾರು ಒಂದು ದಶಕ ಕಾಲ ಈಕೆ ನಾನ್‍ಕಿಂಗ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದಳು. 1927ರಲ್ಲಿ ಚೀನದಲ್ಲಿ ಕಮ್ಯೂನಿಸ್ಟ್ ಕ್ರಾಂತಿ ಉಲ್ಟಣಗೊಂಡು ಸೈನಿಕರು ನಾನ್‍ಕಿಂಗ್‍ಗೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿದಾಗ ತಲೆಮರೆಸಿಕೊಂಡು ಜಪಾನಿಗೆ ಹೋದಳು. ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅನಂತರ ನಾನ್‍ಕಿಂಗ್‍ಗೆ ವಾಪಸಾದಳು. 1934ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಚೀನದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿಯರು ಇರುವುದು ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿ ಪೆನ್ಸಿಲ್‍ವೇನಿಯಾಕ್ಕೆ ಬಂದು ನೆಲೆಸಿದಳು. ಜಾನ್ ಎಲ್.ಬಕ್‍ನೊಡನೆ ವಿವಾಹ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪಡೆದ ಜೇ.ವಾಲ್ಷ್ ಎಂಬುವನನ್ನು ವಿವಾಹವಾದಳು. ಇವಳಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದರು. ಅನಾಥ ಮಕ್ಕಳ ಬಗ್ಗೆ ಇವಳಿಗೆ ಅಪಾರವಾದ ಅನುಕಂಪೆಯಿತ್ತು. ಹಾಗಾಗಿ ಎಂಟು ಮಂದಿ ದತ್ತುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಈಕೆ ಸಾಕಿಕೊಂಡಿದ್ದಳು. ೧೯೩೫ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ ಬಳಿಕ ಅವರು ಬರವಣಿಗೆ ಮುಂದುವರಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಮತ್ತು ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಹೋರಾಟಗಾರ್ತಿಯಾದರು.ಅವರು ಏಷಿಯಾದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಮಿಶ್ರ ಜನಾಂಗದ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಬರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು ಪೂರ್ವ ಪಶ್ಚಿಮಗಳ ಸಂಗಮವೆನಿಸಿ ಬದುಕಿದ ಈಕೆ ತನ್ನ 81ನೆಯ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನಹೊಂದಿದಳು(1973). == ಸಾಹಿತ್ಯ == ಬಕ್‍ಳ ಮೊದಲ ಕಾದಂಬರಿ ಈಸ್ಟ್ ವಿಂಡ್ ವೆಸ್ಟ್ ವಿಂಡ್ 1930ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾಯಿತು. 1931ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ದಿ ಗುಡ್ ಅರ್ತ್ ಎಂಬ ಕಾದಂಬರಿ ಈಕೆಗೆ ವಿಶ್ವಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿತು. ಚೀನಿ ರೈತ ಕುಟುಂಬವೊಂದು ಎದುರಿಸುವ ಸಂಕಷ್ಟಗಳು, ಅದರ ವಿಜಯ, ಅದರ ದುರಂತದ ಚಿತ್ರಣ ಈ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವಂತವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದಿದೆ. ವ್ಯಾಂಗ್‍ಲುಂಗ್ ಒಬ್ಬ ಚೀನಿ ರೈತ. ಮೊದಲಿನಿಂದಲೂ ಅವನಿಗೆ ಭೂಮಿಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಗೌರವ, ಅದರ ಜಮೀನುದಾರನಾಗಬೇಕೆಂಬ ಹಂಬಲ ಅವನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸದಾ ಆವರಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಹ್ಯಾಂಗ್ ಮನೆತನದಲ್ಲಿ ಅಡುಗೆಯವಳಾಗಿದ್ದ ಓಲಾನ ಎಂಬುವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ ಮೇಲೆ ಈ ಹಂಬಲ ತೀವ್ರವಾಗುತ್ತದೆ. ಕಷ್ಟದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ಓಲಾನ ಗಂಡನಿಗೆ ತಕ್ಕ ಹೆಂಡತಿ; ಅವನ ಆಸೆ ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡು ಗಂಡನಿಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತಾಳೆ. ಪ್ರವಾಹ, ಕ್ಷಾಮ, ರೋಗ, ನಷ್ಟಗಳ ನಡುವೆಯೂ ನಿರಂತರ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ದುಡಿಯುತ್ತ ಹಾಂಗ್ ಮನೆತನದಿಂದಲೂ ಬೇರೆಯವರಿಂದಲೂ ಸ್ವಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪವೇ ಭೂಮಿಕೊಂಡು ಅವರು ಶ್ರೀಮಂತರಾಗುತ್ತಾರೆ; ಮೂವರು ಗಂಡುಮಕ್ಕಳು, ಇಬ್ಬರು ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳನ್ನು ಪಡೆದು ಸುಖದಲ್ಲಿ ಬಾಳುತ್ತಾರೆ. ವಾಂಗ್‍ಲುಂಗ್ ತಾನು ಮೊದಲು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದ ಲೋಟಸ್ ಎಂಬುವವಳನ್ನು ಮದುವೆಯಾದಾಗ ಓಲಾನ ಅದನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಂಡು ಮೊದಲಿನಂತೆಯೇ ಸಂಸಾರದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊರುತ್ತಾಳೆ. ಮೂವರು ಗಂಡುಮಕ್ಕಳೂ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಭೂಮಿಯಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಅವರ ಬಾಳಿನ ರೀತಿಯೇ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಾವೆಲ್ಲ ಒಂದೇ ಕುಟುಂಬವಾಗಿ ಬಾಳಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದರೂ ವಾಂಗ್‍ಲುಂಗ್‍ನ ಹಾಗೆ ಬದುಕನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಅವರಿಗಿಲ್ಲವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸ್ಥೂಲವಾಗಿ ಕಥೆಯ ಹಂದರ. ನಿರ್ಲಿಪ್ತ ಧಾಟಿ, ಸರಳ ಹಾಗೂ ನೇರ ಭಾಷೆ, ಚೀನದ ಗ್ರಾಮೀಣ ಬದುಕಿನ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿವರಗಳು ಈ ಕಾದಂಬರಿಯ ಮಹತ್ತ್ವದ ಅಂಶಗಳು, ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ದಿ ಗುಡ್ ಅರ್ತ್ ಕಾದಂಬರಿಯಲ್ಲಿ ಈ ರೈತ ಕುಟುಂಬದ ಕಥೆ ಸಂಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ. ಸನ್ಸ್ (1932), ಎ ಹೌಸ್ ಡಿವೈಡೆಡ್ (1935) ಎಂಬ ಇನ್ನೆರಡು ಕಾದಂಬರಿಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಮುಂದುವರಿದಿದೆ. ದಿ ಮದರ್ (1934), ದಿಸ್ ಪ್ರೌಡ್ ಹಾರ್ಟ್ (1938), ದಿ ಪೇಟ್ರಿಯಾಟ್ (1939). ಅದರ್ ಗಾಡ್ಸ್ (1940), ಚೈನ ಸ್ಕೈ (1942), ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ ಸೀಡ್ (1942), ಪೆವಿಲಿಯನ್ ಆಫ್ ವುಮನ್ (1947), ಫ್ಯೂನಿ (1948), ಕೆನ್‍ಫೋಕ್ (1950), ಗಾಡ್ಸ್‍ಮೆನ್ (1950). ಕಮಾಂಡ್ ದಿ ಮಾರ್ನಿಂಗ್ (1959)-ಇವು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಕಾದಂಬರಿಗಳು. ಮನುಷ್ಯ ಪ್ರಯತ್ನದಿಂದ ಏನೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಉತ್ತಮಗೊಳಿಸಬಹುದೆಂಬ ಆಶಾವಾದದ ಛಾಯೆ ಈಕೆಯ ಬಹುಪಾಲು ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಬಕ್‍ಗೆ ಕಾದಂಬರಿಗಳಷ್ಟೇ ಖ್ಯಾತಿ ತಂದುಕೊಟ್ಟ ಕೃತಿಗಳು-ದಿ ಎಕ್ಸೈಲ್ (1936) ಮತ್ತು ಫೈಟಿಂಗ್ ಏಂಜಲ್; ಪೊಟ್ರೇಟ್ ಆಫ್ ಎ ಸೋಲ್ (1936). ಇವೆರಡೂ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಗಳು. ಮೊದಲನೆಯದು ತನ್ನ ತಾಯಿಯ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆಯಾದರೆ, ಎರಡನೆಯದು ತಂದೆಯ ಜೀವನ ಚರಿತ್ರೆ. ಮೈ ಸೆವರಲ್ ವಲ್ಡ್ರ್ಸ್ (1954) ಎಂಬುದು ಈಕೆಯ ಆತ್ಮಕಥೆ. ಈಕೆ ಕೆಲವು ನಾಟಕಗಳನ್ನೂ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳನ್ನೂ ರಚಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಸುಮಾರು ಏಳು ಸಣ್ಣ ಕಥಾ ಸಂಕಲನಗಳು ಪ್ರಕಟವಾಗಿವೆ. ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಾದಂಬರಿಕಾರ ಆರ್. ಕೆ ನಾರಾಯಣ್ ಅವರ ಗೈಡ್ ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನು ಅದೇ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಈಕೆ ನಾಟಕವಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಿಸಿದ್ದಾಳೆ(1965). ದಿ ಗುಡ್ ಅರ್ತ್ ಕಾದಂಬರಿ ಅದೇ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರವಾಗಿಯೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಬಕ್‍ಗೆ ಅನೇಕ ಗೌರವ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ದೊರೆಕಿವೆ. 1932ರಲ್ಲಿ ದಿ ಗುಡ್ ಅರ್ತ್ ಕಾದಂಬರಿಗೆ ಪುಲಿಟ್ಮರ್ ಬಹುಮಾನ ಲಭಿಸಿತು. ಇದೇ ಕೃತಿಗೆ 1938ರಲ್ಲಿ ನೊಬೆಲ್ ಬಹುಮಾನ ದೊರೆಕಿತು. ಈ ಗೌರವ ಪಡೆದ ಪ್ರಥಮ ಅಮೆರಿಕನ್ ಮಹಿಳೆ ಈಕೆ. ವೆಸ್ಟ್ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (1940). ಸೇಂಟ್ ಲಾರೆನ್ಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (1942)ಗಳು ಈಕೆಗೆ ಗೌರವ ಡಿ. ಲಿಟ್. ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿವೆ. ಈಕೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ವೆಲ್‍ಕಮ್ ಹೌಸ್ (1949) ಮತ್ತು ಪರ್ಲ್ ಎಸ್. ಬಕ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ (1964) ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಖ್ಯಾತಿಗಳಿಸಿವೆ. ಏಷ್ಯದ ಜನರ ವಂಶೀಯರಾಗಿದ್ದು ಇನ್ನೂ ಪೋಷಕರು ದೊರೆಯದೆ ಇರುವ ಅನಾಥ ಅಮೆರಿಕನ್ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವೆಲ್‍ಕಮ್ ಹೌಸ್ ಆಶ್ರಯ ನೀಡುತ್ತದೆ. {{Includes Wikisource|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಬಕ್, ಪರ್ಲ್ ಎಸ್}} * ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು== *[http://www.worldcat.org/wcidentities/lccn-n79-26662 Pearl S. Buck fuller bibliography at WorldCat] *[http://www.pearlsbuckbirthplace.com/ The Pearl S. Buck Birthplace in Pocahontas County West Virginia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150325073636/http://www.pearlsbuckbirthplace.com/ |date=2015-03-25 }} *[http://www.pearlsbuck.org Pearl S. Buck International] *[http://www.pearlsbcn.org The Zhenjiang Pearl S. Buck Research Association, China] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210415073903/http://www.pearlsbcn.org/ |date=2021-04-15 }} (in Chinese & [http://www.pearlsbcn.org/e/ English] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161108094245/http://www.pearlsbcn.org/e/ |date=2016-11-08 }}) *[http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1938/buck-bio.html Official Nobel Prize Website: Brief Biography] *[http://www.english.upenn.edu/Projects/Buck/ University of Pennsylvania website dedicated to Pearl S. Buck] *{{IMDb name|0118406}} *[http://www.preservationnation.org/resources/find-funding/grants/pf/pearl-s-buck-international-2006.html National Trust for Historic Preservation on the Pearl S. Buck House Restoration] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081208213058/http://www.preservationnation.org/resources/find-funding/grants/pf/pearl-s-buck-international-2006.html |date=2008-12-08 }} *[http://www.hrc.utexas.edu/multimedia/video/2008/wallace/buck_pearl.html Pearl Buck] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150525132045/http://www.hrc.utexas.edu/multimedia/video/2008/wallace/buck_pearl.html |date=2015-05-25 }} interviewed by [[Mike Wallace]] on ''The Mike Wallace Interview'' February 8, 1958 *{{cite web|title=Pearl S. Buck 5 cent issue|url=http://arago.si.edu/index.asp?con=1&cmd=1&mode=1&tid=2029350|work=Great Americans series|publisher=Smithsonian Institution National Postal Museum|accessdate=10 March 2012|archive-date=20 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20060920085046/http://www.arago.si.edu/index.asp?con=1&cmd=1&mode=1&tid=2029350|url-status=dead}} [[ವರ್ಗ:ಸಾಹಿತ್ಯದ ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು]] [[ವರ್ಗ:ಕಾದಂಬರಿಗಾರ್ತಿ]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ]] a98j1crwl46xfbo30e2dnf9w97h9jsy 0 72054 1306918 1206647 2025-06-19T09:49:14Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306918 wikitext text/x-wiki {{Infobox anatomy | Name = ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು | Latin = leucocytus | GraySubject = | GrayPage = | Image = SEM blood cells.jpg | Caption =A [[scanning electron microscope]] image of normal circulating human blood. In addition to the irregularly shaped leukocytes, both [[red blood cells]] and many small disc-shaped [[platelets]] are visible. | Image2 = | Caption2 = | Precursor = | System = | Artery = | Vein = | Nerve = | Lymph = | MeshName = | MeshNumber = | Code = }} [[File:White blood cell with MRSA.jpg|thumb|right|200px|ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು MRSA ಜೊತೆ]] [[Image:Neutrophil with anthrax copy.jpg|210px|right|thumb|ನ್ಯೂಟ್ರೋಫಿಲ್‍ಗಳು]] '''ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು''' (ಡಬ್ಲ್ಯು.ಬಿ.ಸಿ.) [[ಮಾನವ ಶರೀರ|ಮಾನವ ದೇಹದ]] ಪ್ರತಿರಕ್ಷಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ [[ಜೀವಕೋಶ|ಜೀವಕೋಶಗಳು]]. ಇವು [[ಸೋಂಕು|ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗ]] ಹಾಗೂ ವಿದೇಶೀ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಜೀವಕೋಶಗಳಾಗಿವೆ. ಎಲ್ಲಾ ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು [[ಎಲುಬು ಮಜ್ಜೆ|ಮೂಳೆಮಜ್ಜೆಯ]] ಒಂದು ಬಹುಪ್ರಬಲ ಜೀವಕೋಶವಾದ ಹೆಮ್ಯಾಟೋಪಯಟಿಕ್ ಕಾಂಡಕೋಶದಿಂದ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.<ref name="Monga">{{cite journal|vauthors=Monga I, Kaur K, Dhanda S|title=Revisiting hematopoiesis: applications of the bulk and single-cell transcriptomics dissecting transcriptional heterogeneity in hematopoietic stem cells|journal=Briefings in Functional Genomics|volume=21|issue=3|pages=159–176|date=March 2022|pmid=35265979|doi=10.1093/bfgp/elac002}}</ref> ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು [[ರಕ್ತ]] ಹಾಗೂ ದುಗ್ಧನಾಳ ವ್ಯವಸ್ಠೆ ಸೇರಿದಂತೆ ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲೂ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ.<ref>{{cite book|url=https://archive.org/details/humanbiologyheal00scho|title=Human Biology and Health|vauthors=Maton D, Hopkins J, McLaughlin CW, Johnson S, Warner MQ, LaHart D, Wright JD, Kulkarni DV|publisher=Prentice Hall|year=1997|isbn=0-13-981176-1|location=Englewood Cliffs, New Jersey, US}}</ref> ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನುಚ್ಚುಸಹಿತ ಕೋಶಗಳೆಲ್ಲ ಕೆಂಪುವರ್ಣದ ಮಜ್ಜೆಅಂಗಾಂಶದಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುತ್ತವೆ (ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ತೆಟ್ಟೆ ಮೂಳೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಮಜ್ಜೆ). ದುಗ್ಧರಸಕಣ, ದುಗ್ಧರಸ ಗ್ರಂಥಿಗಳೂ ಮತ್ತೂ ಅಂಥದೇ ಅಂಗಾಂಶವಿರುವ [[ಟಾನ್ಸಿಲ್|ಮೆಂಡಿಕೆ]], [[ಗುಲ್ಮ]], ಅಂತ್ರಪುಚ್ಛ ([[:en:Appendix_(anatomy)|ವರ್ಮಿಫಾರಮ್ ಅಫೆಂಡಿಕ್ಸ್]]), [[:en:Thymus|ಥೈಮಸ್]] ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತವೆ. ದೊಡ್ಡ ಕಬಳಿಕ ಕಣಗಳು (ಮ್ಯಾಕ್ರೊಫೇಜಸ್) ಬಹುಶಃ ಮಜ್ಜೆ, ದುಗ್ಧರಸಗ್ರಂಥಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಎರಡು ಕಡೆಗಳಲ್ಲೂ ಉದ್ಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಉತ್ಪತ್ತಿ ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿದ್ದು ನುಚ್ಚುಸಹಿತ ಕಣಗಳೊ ದುಗ್ಧರಸಕಣಗಳೊ ಪರಿಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರಬಹುದು (ಒಂದು ಘನ ಮಿಮೀಗೆ 50,000 ಕ್ಕೆ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟು), ಬಹುಶಃ ಇದು ಅನುಗುಣ ಉತ್ಪತ್ಯಾಂಗಗಳ ಏಡಿಗಂತಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ರಕ್ತದ ಅರ್ಬುದ (ಬ್ಲಡ್ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್) ಎಂಬ ಈ ಸ್ಥಿತಿ ಮಾರಕ. ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾಗಿ ಈ ಸ್ಥಿತಿಗೆ [[ಲ್ಯೂಕೀಮಿಯ|ಲ್ಯುಕೀಮಿಯ]] ಎಂದಿದೆ. ಬಿಳಿರಕ್ತಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ದೈಹಿಕ ಜೀವಂತ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿಯಂತೆಯೇ [[ಚಯಾಪಚಯ]] ಕ್ರಿಯೆ ಚುರುಕಾಗಿ ಜರುಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಘನ ಮೀ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ 4000 ದಿಂದ 10,000 ವರ್ಣರಹಿತ ರಕ್ತಕೋಶಗಳಿರುತ್ತವೆ.<ref>{{cite web |title=Vital and Health Statistics Series 11, No. 247 (03/2005) |url=https://www.cdc.gov/nchs/data/series/sr_11/sr11_247.pdf |access-date=2014-02-02}}</ref> ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದಿವಸಗಳಲ್ಲಿ, ದಿವಸದ ವಿವಿಧ ವೇಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಈ ಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಬಿಳಿರಕ್ತಕಣವು ಕೆಂಪುರಕ್ತಕಣಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡದಿದ್ದು [[ಜೀವಕಣದ ಬೀಜಕಣ|ಬೀಜಾಣುವನ್ನು]] ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಬಿಳಿಯ ರಕ್ತಕಣಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಇವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೆಂಪು ರಕ್ತಕಣಗಳಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ. ಬಿಳಿ ರಕ್ತಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇವುಗಳ ಜೀವಿತಾವಧಿ ಕೆಲವೇ ಗಂಟೆಗಳಿಂದ 3 - 4 ದಿವಸಗಳಿರಬಹುದು. ನಾಶವಾಗುವ ವರ್ಣರಹಿತ ರಕ್ತಕೋಶಗಳ ಬದಲು ಹೊಸ ಕೋಶಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಆಗುತ್ತಿದ್ದು ಇಂಥ ಕೀವುಯುಕ್ತ ಸೋಂಕುಗಳಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಬಾಧಿತವಾಗಿರುವಾಗ ವರ್ಣರಹಿತ ರಕ್ತಕೋಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 15 - 20 ಸಾವಿರದವರೆಗೂ ಏರುವುದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಲಕ್ಷಣ. ಆದ್ದರಿಂದ ಕೋಶ ಸಂಖ್ಯಾವೃದ್ಧಿಯಾಗಿರುವುದು ಕಂಡುಬಂದರೆ ಅದು ದೇಹದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೋ ಬಹುಶಃ ಅವ್ಯಕ್ತವಾಗಿಯೇ ಇಂಥ ಪ್ರಸಂಗವಿದೆ ಎಂಬ ತೀರ್ಮಾನಕ್ಕೆ ಬರುವುದಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ ವರ್ಣರಹಿತರಕ್ತಕೋಶಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆ ಆಗುವುದೂ (3 - 4 ಸಾವಿರ) ಕಂಡುಬರುವುದುಂಟು. ಇದು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಕ್ರಿಮಿಗಳ ಮೇಲ್ಗೈ ಸೂಚನೆ, ಕ್ರಿಮಿಕೃತ ರೋಗದ ತೀವ್ರಾವಸ್ಥೆಯ ಸೂಚನೆ ಹಾಗೂ ವ್ಯಕ್ತಿ ರೋಗಕ್ಕೆ ಬಲಿಯಾಗುವ ಸೂಚನೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯಬಹುದು. ಕ್ರಿಮಿಗಳನ್ನು ಹೀಗೆ ಕಬಳಿಸಿ ನಾಶಮಾಡುವ ರಕ್ತದ ವರ್ಣರಹಿತಕೋಶಗಳನ್ನು '''ಕಬಳಿಕ ಕೋಶಗಳು''' ([[:en:Phagocyte|ಫೇಗೋಸೈಟ್ಸ್]]) ಎಂದೇ ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಕಬಳಿಕಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ 2 ವಿಧ: * ದೊಡ್ಡ ಕಬಳಿಕಕೋಶಗಳು ([[:en:Macrophage|ಮ್ಯಾಕ್ರೋಫೇಜಸ್]]). ಮ್ಯಾಕ್ರೋಫೇಜಿಗೆ ಮಾನೋಸೈಟ್ ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಇದೆ. ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್‌ಗಳಿಗೆ ಮಣಿಯದ ಕ್ರಿಮಿಗಳನ್ನು ಮ್ಯಾಕ್ರೊಫೇಜ್‍ಗಳು ಕಬಳಿಸುತ್ತವೆ. ಮ್ಯಾಕ್ರೋಫೇಜ್‍ಗಳು ಸೋಂಕಿನ ವಿಷಾಣುಗಳಷ್ಟನ್ನೇ ಅಲ್ಲದೆ ರಕ್ತಪರಿಚಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ನಿರ್ಜೀವ ಕಣಿತ್ರಗಳನ್ನೂ (ಪಾರ್ಟಿಕ್ಯುಲೇಟೆಡ್ ಮ್ಯಾಟರ್) ಕಬಳಿಸಿ ರಕ್ತಶುದ್ಧಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ನಿರ್ಜೀವಕಣಗಳು ವಿವಿಧ ದೇಹಕೋಶಗಳ ಅವನತಿಯಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸಿದ್ದುವೇ ಆಗಿರಬಹುದು. ರಕ್ತದ ಕೆಂಪುಕಣಗಳ ಅವನತಿಯಿಂದ ಹೊರಬಂದ ಹೀಮೋಗ್ಲಾಬಿನ್ ಎಂಬ ಪ್ರೋಟೀನ್ ವಸ್ತುವಿನ ಕಣೀತ್ರಗಳೂ ಹೀಗೆ ಕಬಳಿಕೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತವೆ. * ಸಣ್ಣ ಕಬಳಿಕಕೋಶಗಳು (ಮೈಕ್ರೋಫೇಜಸ್). ಮೈಕ್ರೋಫೇಜಿಗೆ ಪಾಲಿಮಾರ್ಫೊನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಕೋಶ (ರೂಢಿಯಾಗಿ ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್) ಎಂದೂ ಹೆಸರಿದೆ. ಅತಿತೆಳು ರಕ್ತಲೇಪನವನ್ನು ಗಾಜಿನ ಫಲಕದ ಮೇಲೆ ಪಡೆದು, ಒಣಗಿಸಿ ಅನಂತರ ವಿಶಿಷ್ಟವರ್ಣ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ (ಸ್ಪೆಷಲ್ ಸ್ಟೇಯ್ನ್) ([[:en:Dmitri_Leonidovich_Romanowsky|ರೋಮನಾವ್‌ಸ್ಕಿ]] ಎಂಬವ ವಿವರಿಸಿರುವ ಹಲವು ಇಂಥವು) ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ರಕ್ತಲೇಪನವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಿ ಒಳಗಿಸಿ [[ಸೂಕ್ಷ್ಮ ದರ್ಶಕ|ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದ]] ಮೂಲಕ ವೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆ ವೀಕ್ಷಿಸಿದಾಗ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಕಂದುಛಾಯೆಯ [[ಕೆಂಪು ರಕ್ತ ಕಣ|ಕೆಂಪುರಕ್ತಕಣಗಳೂ]] ಅವುಗಳ ನಡುವೆ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ನೀಲಿವರ್ಣಗಳಿಂದ ರಂಜಿತವಾದ ರಕ್ತಕೋಶಗಳೇ ಬಿಳಿರಕ್ತಕೋಶಗಳೂ ಹಾಗೂ ಕಣಿತ್ರಗಳ ಗುಂಪುಗಳೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಹೀಗೆ ಕಾಣಿಸುವ ಕೋಶಗಳೇ ರಕ್ತದ ವರ್ಣರಹಿತ ಕೋಶಗಳು. ಇವುಗಳ ಕೋಶಕೇಂದ್ರವೂ ಕೋಶದ್ರವ್ಯದಲ್ಲಿರುವ (ಸೈಟೋಪ್ಲಾಸ್ಮ್) [[ರವೆ|ರವೆಯಂಥ]] ಘನಪದಾರ್ಥಗಳೂ ವರ್ಣವಸ್ತುಗಳಿಂದ ರಂಜಿತವಾಗಿ ನೀಲಿ ಹಾಗೂ ಕೆಂಪುಬಣ್ಣವುಳ್ಳ ರಚನೆಗಳಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವುದರಿಂದ ವರ್ಣರಹಿತ ರಕ್ತಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಬಹುದು ಹಾಗೂ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು. ಐದು ವಿವಿಧ ಹಾಗೂ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಬಿಳಿರಕ್ತ ಕಣಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ಭೌತಿಕ ಹಾಗೂ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇವುಗಳನ್ನು ವಿಂಗಡಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ:<ref name="isbn978-0-323-04950-4">{{cite book|url=https://archive.org/details/exploringmedical00myrn/page/398|title=Exploring Medical Language: A Student-Directed Approach|vauthors=LaFleur-Brooks M|publisher=Mosby Elsevier|year=2008|isbn=978-0-323-04950-4|edition=7th|location=St. Louis, Missouri, US|page=[https://archive.org/details/exploringmedical00myrn/page/398 398]}}</ref> *[[:en:Neutrophil|ನ್ಯೂಟ್ರೋಫಿಲ್‍ಗಳು]] *[[:en:Eosinophil|ಇಯೊಸಿನೊಫಿಲ್‍ಗಳು]] *[[:en:Basophil|ಬೇಸೊಫಿಲ್‍ಗಳು]] *[[:en:Lymphocyte|ದುಗ್ಧಕಣಗಳು]] *[[:en:Monocyte|ಏಕಕೋಶಗಳು]] ಮೋನೋಸೈಟ್‍ಗಳು ಹಾಗೂ ನ್ಯೂಟ್ರೋಫಿಲ್‍ಗಳು ಭಕ್ಷಿಸಿ ನಾಶಪಡಿಸುವ ಗುಣಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮನುಷ್ಯನ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮೈಕ್ರೋ ಲೀಟರ್ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ೪,೦೦೦ ದಿಂದ ೧೧,೦೦೦ ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಹಾಗಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಆರೋಗ್ಯವಂತ ಮನುಷ್ಯನೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮನುಷ್ಯನ ಶರೀರದಲ್ಲಿ ಸರಿಸುಮಾರು ೫ ರಿಂದ ೬ ಲೀ ರಕ್ತವಿದೆ ಅಂದರೆ ೪,೦೦೦*೧೦೦*೧೦೦*೬ ಬಿಳಿರಕ್ತ ಕಣಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. == ನ್ಯೂಟ್ರೋಫಿಲ್‍ಗಳು (ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್‌ಗಳು) == ಇವು ಅತಿ ಹೇರಳವಾಗಿರುವ ಬಿಳಿರಕ್ತಕಣಗಳು. ೬೦-೭೦%ರಷ್ಟು ಪರಿಚಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಬಿಳಿರಕ್ತ ಕಣಗಳು.<ref name="alberts table">{{cite book|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/bv.fcgi?highlight=leukocyte,functions&rid=mboc4.table.4143|title=Molecular Biology of the Cell|vauthors=Alberts B, Johnson A, Lewis M, Raff M, Roberts K, Walter P|publisher=Garland Science|year=2002|isbn=0-8153-4072-9|edition=4th|location=New York|chapter=Leukocyte also known as macrophagesfunctions and percentage breakdown}}</ref> ಇವುಗಳು [[:w:Bacteria|ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ]] ಹಾಗೂ [[ಶಿಲೀಂಧ್ರ]] ಸೋಂಕುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ ದೇಹವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇವುಗಳು [[ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿ]] ಸೋಂಕಿಗೆ ಮೊದಲ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತವೆ. ಪರಿಚಲನೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮಾನವ ನ್ಯೂಟ್ರೋಫಿಲ್‍ಗಳ ಜೀವಿತಾವಧಿ ೫-೬ ದಿನಗಳು. ಇವು ಕೆಂಪುರಕ್ತಕಣಗಳ ಸುಮಾರು 1.5 ರಷ್ಟು ವ್ಯಾಸ ಉಳ್ಳವಾಗಿ (ಅಂದರೆ 10 - 12 μ) ಇರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳ ಕೋಶದ್ರವದಲ್ಲಿಯೂ ಕೆಂಪು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣದ ನುಚ್ಚಿನಂಥ ದ್ರವ್ಯ ಹೇರಳವಾಗಿ ಇರುತ್ತದೆ. ನ್ಯೂಟ್ರೊಫಿಲ್ ಫಾಸ್ಫಟೇಸ್, ಪ್ರೋಟಿಯೇಸ್, ಅಮೈಲೇಸ್, ಮುಂತಾದ ಕಿಣ್ವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ದೇಹದ ಮೇಲೆ ದಾಳಿಮಾಡುವ ವಿಷಕ್ರಿಮಿಗಳನ್ನು ನುಂಗಿ ಅರಗಿಸುವ ಕೆಲಸಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸಾಯುತ್ತವೆ. [[ಕೀವು|ಕೀವಾಗಿ]] ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು, ಸೋಂಕನ್ನೂ ಸೋಂಕಿನಭಾಗವನ್ನೂ ಅರಗಿಸಿ ಹೊರದೂಡುವ ಕ್ರಮ. ಇವುಗಳ ಕೋಶಕೇಂದ್ರ ದೇಹದ ಕೋಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇರುವಂತೆ ದುಂಡುಗಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲು ವಿವಿಧ ರೂಫವಾಗಿ ಮತ್ತು 3 - 5 ತುಕ್ಕುಡಗಳು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಜಂಟಿಸಿದಂತೆ ಇರುತ್ತದೆ.<ref name="Saladin">{{cite book|title=Anatomy and Physiology: the Unit of Form and Function|vauthors=Saladin K|publisher=McGraw Hill|year=2012|isbn=978-0-07-337825-1|edition=6|location=New York}}</ref> ಕೋಶಕೇಂದ್ರದ ಈ ವೈವಿಧ್ಯವೇ ಈ ರಕ್ತಕೋಶಗಳಿಗೆ ಪಾಲಿಮಾರ್ಫೊ ನ್ಯೂಕ್ಲಿಯರ್ ಸೆಲ್ಸ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿರುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. 1 ಘನ ಮಿಮೀ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ 5000 - 7000, ಒಟ್ಟು ವರ್ಣರಹಿತ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ 60 - 70% ರಷ್ಟು ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್‌ಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಮೂರು ತುಕ್ಕುಡಗಳ ಕೋಶಕೇಂದ್ರವಿರುವ ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್ ನಡುವಯಸ್ಸಿನ ಕೋಶ; 5 ತುಕ್ಕಡಗಳದ್ದು ವೃದ್ಧಕೋಶ; 1 - 2 ತುಕ್ಕುಡಗಳುಳ್ಳದ್ದು ಎಳೆಯ ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 3 - 4 ತುಕ್ಕುಡಗಳ ಕೋಶಕೇಂದ್ರವಿರುವ ಕೋಶಗಳೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ (ಒಟ್ಟು ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 70%) ಇರುತ್ತವೆ. 5 ತುಕ್ಕುಡಗಳುಳ್ಳ ಕೋಶಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಾಗ ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್‌ಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಕಡಿಮೆ ಆಗಿದೆಯೆಂದೂ 1 - 2 ತುಕ್ಕುಡಗಳ ಕೋಶಕೇಂದ್ರವಿರುವ ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್‌ಗಳೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದಾಗ ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯಾಭಿವೃದ್ಧಿ ತೀವ್ರಗತಿಯಿಂದ ಆಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದೂ ಯಾವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಹೀಗಾಗುವುದೆಂಬುದನ್ನೂ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಿದೆ. ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್‌ಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಇಂಥ ವಿಂಗಡನೆ ಮಾಡಿ ಅರಿಯುವ ವಿಧಾನಕ್ಕೆ [[:en:Arneth_count|ಆರ್ನೆತ್ ಕೌಂಟ್]] ಎಂದು ಹೆಸರು. ==ಇಯೊಸಿನೊಫಿಲ್‍ಗಳು== [[ಗುಲ್ಮ]] ಹಾಗೂ ಕೇಂದ್ರ [[ನರಮಂಡಲ|ನರಮಂಡಲದ]] [[ಅಲರ್ಜಿ]], ಪರಾವಲಂಬಿ ಸೋಂಕುಗಳು, ಕೊಲಾಜೆನ್ ರೋಗಗಳು- ಇವುಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಇಯೊಸಿನೊಫಿಲ್‍ಗಳು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ತೋರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳು ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವುದು ಅಪರೂಪ. ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಪ್ರದೇಶದ, ಉಸಿರಾಟದ ಪ್ರದೇಶದ, ಕಡಿಮೆ [[ಉಚ್ಚೆ|ಮೂತ್ರದ]] ಪ್ರದೇಶದ ಮ್ಯೂಕಸ್ ಪೊರೆಗಳಲ್ಲಿ ಇವುಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಈ ರಕ್ತಕಣಗಳು, ೧೦-೧೨ ಮೈಕ್ರಾನ್‍ನಷ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಸ್ಟಮಿನ್ ದಂಡಿಯಾಗಿದೆ. [[ಚರ್ಮ|ಚರ್ಮದ]] ಅಲರ್ಜಿ, ಹಾಗೂ [[ಗೂರಲು|ಅಸ್ತಮಾ]] ಮುಂತಾದ [[ಶ್ವಾಸಕೋಶ|ಶ್ವಾಸಕೋಶದ]] ಸೋಂಕಿನಲ್ಲಿ ಇವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ವೃದ್ಧಿಸುವುದು. ಇಯೋಸಿನೋಫಿಲ್‍ನಲ್ಲಿ ಕೋಶಕೇಂದ್ರ 2 - 3 ತುಕ್ಕುಡಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಕೋಶದ್ರವದ ನುಚ್ಚುಕಣಗಳು ವರ್ಣಸಂಸ್ಕಾರವಾದ ಬಳಿಕ ಅಚ್ಚ ಕೆಂಪಗೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಒಟ್ಟು ವರ್ಣರಹಿತ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಇಯೋಸಿನೋಫಿಲ್‌ಗಳು 2 - 4% ನಷ್ಟು. ಒಂದು ಘನ ಮಿಮೀ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ 150 - 250 ಗಳಷ್ಟು ಇರುತ್ತವೆ. [[ಇಸಬು|ಎಕ್ಸೀಮದಂಥ]] ಅಸ್ವಸ್ಥಸ್ಥಿತಿಗಳು ಉಂಟಾದಾಗ ಮತ್ತು ಕರುಳಿನಲ್ಲಿ [[ಹುಳು|ಹುಳುಗಳು]] ಇದ್ದಾಗ ಇಯೋಸಿನೋಫಿಲ್‌ಗಳು ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಥ ಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಘನಮಿಮೀ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ 600 - 800 ರಷ್ಟು, ಒಟ್ಟು ವರ್ಣರಹಿತ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ 6 - 8% ನಷ್ಟು ಇಯೋಸಿನೋಫಿಲ್‌ಗಳು ಇರಬಹುದು. ಈ ಸ್ಥಿತಿ ಪತ್ತೆ ಆದಾಗ ಕಾರಣಭೂತ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯನ್ನು ಶಂಕಿಸಬಹುದು. ==ಬೇಸೊಫಿಲ್‍ಗಳು== ಅಲರ್ಜಿ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಜನಕದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರಾಸಾಯನಿಕವಾದ [[:en:Histamine|ಹಿಸ್ಟಮೀನ್]] ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿ [[ಧಮನಿ|ರಕ್ತನಾಳಗಳ]] ಹಿಗ್ಗುವಿಕೆ ಮಾಡುವುದು ಬೇಸೋಫಿಲ್‍ಗಳ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯ. ಇವು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬಿಳಿ ರಕ್ತ ಕಣಗಳು. ದೇಹದ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಇವು ಹಿಸ್ಟಮೀನ್ ಹಾಗೂ [[:en:Heparin|ಹೆಪಾರಿನ್]] ಎಂಬ ಎರಡು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಹೊರಹಾಕುತ್ತವೆ. ಸೋಂಕು ಆಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಇಯೊಸಿನೋಫಿಲ್‍ಗಳು ಹಾಗೂ ನ್ಯೂಟ್ರೋಫಿಲ್‍ಗಳನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಲು ಬೇಸೊಫಿಲ್‍ಗಳು ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಇವು ೮-೧೦ ಮೈಕ್ರಾನ್‍ನಷ್ಟಿರುತ್ತವೆ. [[ಧಮನಿ|ರಕ್ತನಾಳದೊಳಗೆ]] ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟದಂತೆ ಇವು ಜಾಗ್ರತೆವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಅವ್ಯಕ್ತಕಾರಣದಿಂದ ಬರುವ ಟ್ರಾಫಿಕಲ್ ಇಯೋಸಿನೋಫಿಲ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿ, 1 - 2 ಹಾಲೆಗಳು ಮಾತ್ರವಿರುವ ಕೋಶಕೇಂದ್ರ ಉಳ್ಳದ್ದಾಗಿ ಕೋಶದ್ರವದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪವಾಗಿಯೇ ಇರುವ ಮತ್ತು ವರ್ಣಸಂಸ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ನೀಲಿಬಣ್ಣ ಪಡೆಯುವ ನುಚ್ಚುದ್ರವ್ಯವಿರುವ ವರ್ಣರಹಿತಕೋಶಗಳಿಗೆ ಬೇಸೋಫಿಲ್‌ಗಳೆಂದು ಹೆಸರು. ಒಟ್ಟು ವರ್ಣರಹಿತ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಇವುಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಕೇವಲ 0 - 0.5%; ಒಂದು ಘನಮಿಮೀ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ 0 - 50 ಇಂಥ ಕಣಗಳಿರಬಹುದು. [[ಯಕೃತ್ತು]], [[ಶ್ವಾಸಕೋಶ|ಫುಪ್ಪುಸ]], ಮಜ್ಜೆ ಇತ್ಯಾದಿ ಅಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಇಂಥ ರಚನೆಯ ಕಣಗಳು ಇರುತ್ತವೆ. ಇವಕ್ಕೆ [[:en:Mast_cell|ಮಾಸ್ಟ್ ಕೋಶಗಳು]] ಎಂದು ಹೆಸರು. ಬಹುಶಃ ಇವೂ ರಕ್ತದ ಬೇಸೋಫಿಲ್‌ಗಳೂ ಒಂದೇ ಬಗೆಯ ಆದರೆ ಸ್ಥಿರ ಇಲ್ಲದೇ ಚರಕೋಶಗಳೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಮಾಸ್ಟ್ ಕೋಶಗಳೂ ಬಹುಶಃ ರಕ್ತದ ಬೇಸೋಫಿಲ್‌ಗಳೂ ಹೆಪಾರಿನ್ ಎಂಬ ರಕ್ತಗರಣ ಪ್ರತಿರೋಧಕವಸ್ತುವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ. ==ದುಗ್ಧಕಣಗಳು == ರಕ್ತದ [[ಕೆಂಪು ರಕ್ತ ಕಣ|ಕೆಂಪುಕಣಗಳಷ್ಟೆ]] ವ್ಯಾಸದ ವರ್ಣರಹಿತ ಕಣಗಳನ್ನು ದುಗ್ಧರಸಕಣಗಳು (ಲಿಂಫೋಸೈಟ್ಸ್) ಎಂದು ಕರೆದಿದೆ. ಇವುಗಳ ಕೋಶಕೇಂದ್ರ ಗುಂಡಗೆ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದ್ದು ಕಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಪೂರ್ತಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಹೊರಗಿನ ಸ್ತರದಂತೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಕೊಂಚವಾಗಿರುವ ಕೋಶದ್ರವದಲ್ಲಿಯೂ ಯಾವ ಬಗೆಯ ನುಚ್ಚುದ್ರವ್ಯವೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ದುಗ್ಧರಸಕಣಗಳ ಶೇ. ಪ್ರಮಾಣ 20 - 26 ರಷ್ಟು; ಒಂದು ಘನ ಮಿಮೀ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ 1500 - 2500 ಕಣಗಳಿರುತ್ತವೆ. ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ರೋಗಗಳಲ್ಲಿ (ಉದಾಹರಣೆಗೆ [[ಕ್ಷಯ]]) ಇವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದಿದೆ (35% ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು, ಒಂದು ಘನ ಮಿಮೀ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ 3000 - 6000 ಕೋಶಗಳಷ್ಟು). ಇದೇ ರಚನೆಯ, ಆದರೆ ಇವುಗಳ 1.5 ರಷ್ಟು ವ್ಯಾಸದ ದೊಡ್ಡ ದುಗ್ಧರಸಕಣಗಳಿರುವುದೂ ಉಂಟು. ದುಗ್ಧಕಣಗಳು ರಕ್ತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ [[:en:Lymphatic_system|ದುಗ್ಧನಾಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ]] ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ೩ ವಿಧಗಳಿವೆ. ಅವುಗಳು - # ಬಿ ದುಗ್ಧಕಣಗಳು # ಟಿ ದುಗ್ಧಕಣಗಳು # ಸಹಜವಾಗಿ ಸಾಯಿಸುವ ದುಗ್ಧಕಣಗಳು ಇವುಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಕೆಲಸವೇನೆಂದರೆ ದೇಹದ ಮೇಲಾಗುವ ದಾಳಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು ಹಾಗೂ ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು. ಇವುಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೋಗಕಾರಕಗಳ ಹಾಗೂ ಸೋಂಕಿತ ಜೀವಕೋಶಗಳು ವಿರುದ್ಧ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅಂತೆಯೇ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಪ್ರತಿರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳು ತಯಾರಿಸುವ ಗಾಮಾ ಗ್ಲಾಬ್ಯುಲಿನ್ ದೇಹಕ್ಕೆ ದಾಳಿಯಿಡುವ ವಿಷಕ್ರಿಮಿಗಳು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ವಿಷದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿ, ಅವುಗಳನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಬೀಟ ಗ್ಲಾಬ್ಯುಲಿನ್‍ಗಳು ದೇಹಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯಕವಾದ [[ಪ್ರೋಟೀನ್|ಪ್ರೋಟೀನ್‍ಗಳನ್ನು]] ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ==ಮೋನೋಸೈಟ್‍ಗಳು== ದೇಹದ ವಿಷಕ್ರಿಮಿಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡಲು, '''ಮಾನೋಸೈಟ್‍'''ಗಳು ಸಹಾಯಮಾಡುತ್ತವೆ (೧೬-೧೮ ಮೈಕ್ರಾನ್). ಮ್ಯಾಕ್ರೋಫೇಜ್‍ಗಳು ಅಥವಾ ಮಾನೋಸೈಟ್‌ಗಳು ರಕ್ತದ ವರ್ಣರಹಿತ ಕಣಗಳ ಪೈಕಿ ಅತಿದೊಡ್ಡವು. ಇವುಗಳ ವ್ಯಾಸ ಸು. 20μ. ಅಂದರೆ ರಕ್ತದ ಕೆಂಪುಕಣಗಳ 2.5 ರಷ್ಟು. ಇವುಗಳ ಗಾತ್ರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕೋಶಕೇಂದ್ರ ಚಿಕ್ಕದೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕು. ಅಲ್ಲದೆ ಕೋಶದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರದೆ ಎಲ್ಲೋ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಕೋಶದ್ರವ ಹೆಚ್ಚಾಗಿಯೇ ಇರುವುದು ವ್ಯಕ್ತ. ಅಲ್ಲದೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಯಾವ ಬಗೆಯ ನುಚ್ಚುನುರಿದ್ರವ್ಯಗಳೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾನೋಸೈಟ್‌ಗಳ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣ 2 - 3 ರಷ್ಟು; ಒಂದು ಘನ ಮಿಮೀ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ 150 - 200 ಇಂಥ ವರ್ಣರಹಿತ ಕೋಶಗಳಿರುತ್ತವೆ. == ಇನ್ನೊಂದು ರೀತಿಯ ವಿಂಗಡಣೆ == ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ವರ್ಣರಹಿತಕಣಗಳನ್ನು ನುಚ್ಚುದ್ರವ್ಯರಹಿತ ಕೋಶಗಳು ([[:en:Agranulocyte|ಎಗ್ರ್ಯಾನ್ಯೂಲೋಸೈಟ್ಸ್]]) ಮತ್ತು ನುಚ್ಚುದ್ರವ್ಯಸಹಿತ ಕಣಗಳು ([[:en:Granulocyte|ಗ್ರ್ಯಾನ್ಯುಲೊಸೈಟ್ಸ್]]) ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸುವುದು ವಾಡಿಕೆ.<ref>{{Cite web |date=2011-02-02 |title=Definition of white blood cell |url=https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/white-blood-cell |access-date=March 15, 2023 |website=www.cancer.gov |language=en}}</ref> ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ (ಇದಕ್ಕೆ [[:en:White_blood_cell_differential|ಡಿಫರೆನ್ಷಿಯಲ್ ಡಬ್ಲ್ಯೂ. ಬಿ. ಸಿ. ಕೌಂಟ್]] ಎಂದು ಹೆಸರಿದೆ) ನುಚ್ಚುದ್ರವ್ಯಕೋಶಗಳೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತವೆ (ಸುಮಾರು 70% ಮೇಲ್ಪಟ್ಟು). ಕಾರಣಾಂತರಗಳಿಂದ (ತೀವ್ರ ಸೋಂಕು, ಅನೇಕ ಬಗೆಯ ಆಧುನಿಕ ಸಂಯೋಜಿತ [[ಔಷಧ|ಔಷಧಗಳ]] ಸೇವನೆ ಇತ್ಯಾದಿ) ಈ ಕೋಶಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಸ್ವಾಭಾವಿಕವಾಗಿಯೇ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ನುಚ್ಚುರಹಿತಕೋಶಗಳ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ (ಶೇಕಡಾ 40 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು). ಇದಕ್ಕೆ [[:en:Granulocytosis|ಗ್ರ್ಯಾನುಲೋಸೈಟೊಸಿಸ್]] ಎಂದು ಹೆಸರು. ಈ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಗಂಡಾಂತರದ ಸೂಚನೆ. ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ವಿಷಯ ಎಂದರೆ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಕೋಶಗಳು ಮುಂಚೆ ಎಷ್ಟಿರುತ್ತವೋ ಈ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲೂ ಅಷ್ಟೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ದೇಹರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕ್ಷಣದಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ನುಚ್ಚುದ್ರವ್ಯಸಹಿತ ಕೋಶಗಳು (ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪಾಲಿಮಾರ್ಫ್‌ಗಳು) ಅಧಿಕವಾಗಿ ನಾಶವಾಗುತ್ತ ಅವು ವಿರಳವಾಗುವುದು ನುಚ್ಚುರಹಿತ ಕೋಶಗಳ ಸಂಖ್ಯಾಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಿರುವಂತೆ ತೋರುವ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕಾರಣ. == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == * [http://www.hematologyatlas.com/ Atlas of Hematology]{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * {{MeshName|Leukocytes}} {{Includes Wikisource|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ರಕ್ತ}} [[ವರ್ಗ:ರಕ್ತ]] [[ವರ್ಗ:ಶರೀರ ಶಾಸ್ತ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ]] c4w6kp3xob7y2yz6y5sabwlw80hqrrt 0 77550 1306919 1291233 2025-06-19T10:04:12Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306919 wikitext text/x-wiki [[ಕರ್ನಾಟಕ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ]] ದಿನಾಂಕ,16-7-2015ರಂದು ಬಿಬಿಎಂಪಿ ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಕಟಣೆ ಹೊರಡಿಸಿದ್ದು ಚುನಾವಣಾ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿತು. ಅದರಂತೆ ಬಿಬಿಎಂಪಿ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ಚುನಾವಣೆಯು ದಿ.22-8-2015 ರಂದು ನಡೆದು ಎಣಿಕೆ ಮತ್ತು ಫಲಿತಾಂಶ ಪ್ರಕಟಣೆ ದಿ. 25-8-2015 ರಂದು ಆಯಿತು. :'''ಮತದಾರರು''' *ಒಟ್ಟು 73,25,578 ಮತದಾರರ ಪೈಕಿ 36,13,831 ಮತದಾರರು ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕು ಚಲಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. *ಪುರುಷರು 3843183 ; ಮಹಿಳೆಯರು 3484283; ಇತರೆ 1112 ; ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದವರು --ಪುರುಷರು.1911074 +ಮಹಿಳೆಯರು 1702650 +,ಇತರರು 107=ಒಟ್ಟು 3613831 ಶೇ.49.36 ಮತದಾನ :'''ವಾರ್ಡುಗಳು -ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು''' *ಒಟ್ಟು ವಾರ್ಡುಗಳು 198 ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಾರ್ಡಿನಲ್ಲಿ ಅವಿರೋಧ ಆಯ್ಕೆ ಯಾಯಿತು. *ಬೃಹತ್‌ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆಯ (ಬಿಬಿಎಂಪಿ) 197 ವಾರ್ಡ್‌ಗಳಿಗೆ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯಿತು. *ಒಟ್ಟು ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳು 1,121. <ref>{{Cite web |url=http://bbmp.gov.in/en/home |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2016-01-13 |archive-date=2016-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160112100543/http://bbmp.gov.in/en/home |url-status=dead }}</ref> <ref>{{Cite web |url=http://bbmp.gov.in/en/about-bbmp |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2016-01-13 |archive-date=2016-02-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160205134911/http://bbmp.gov.in/en/about-bbmp |url-status=dead }}</ref> <ref>http://karsec.gov.in/BBMP-2015/BBMP_calender2.pd{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == ಬಿಬಿಎಂಪಿ: ಮೇಯರ್ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಮತ ಹಾಕುವವರು == *ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಐವರು ಲೋಕಸಭಾ ಸದಸ್ಯರು ಹಾಗೂ 28 ಜನ ಶಾಸಕರ ಜೊತೆಗೆ ಬಿಬಿಎಂಪಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಮನೆ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿರುವ ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸದಸ್ಯರು (ಉದಾ : ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು, ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್) ಹಾಗೂ ವಿಧಾನಪರಿಷತ್ ಸದಸ್ಯರು ಮತದಾನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮೇಯರ್ ಅವರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಿದ್ದಾರೆ. *ಬಲಾಬಲ: ಬಿಜೆಪಿ 23, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 22ಜನ ಪಾಲಿಕೇತರ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಜೆಡಿಎಸ್ 7 ಜನ ಹಾಗೂ ಪಕ್ಷೇತರ ವಿಧಾನಪರಿಷತ್ ಸದಸ್ಯ (ಡಿಯು ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ) ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸದಸ್ಯರಾದ ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್ ಮತ್ತು ವಿಜಯ್ ಮಲ್ಯ ಅವರು ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. *ಒಟ್ಟು ಮತ : ಪಾಲಿಕೆ ಒಟ್ಟು ಸದಸ್ಯ ಬಲ (ಪಾಲಿಕೇತರ ಸದಸ್ಯರು ಸೇರಿ): 260 *ಮೇಯರ್ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಲು 131 ಮತಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. <ref>http://www.prajavani.net/article/62-ಇತರ-ಸದಸ್ಯರಿಗೆ-ಮತಾಧಿಕಾರ</ref> *'''ಮೇಯರ್ ಹಾಗೂ ಉಪ ಮೇಯರ್ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತ ಹಾಕುವವರು''': :''ಲೋಕಸಭೆ ಸದಸ್ಯರು'': ಬಿಜೆಪಿ * ಅನಂತಕುಮಾರ್ (ಬೆಂಗಳೂರು ದಕ್ಷಿಣ) * ಡಿ.ವಿ ಸದಾನಂದ ಗೌಡ (ಬೆಂಗಳೂರು ಉತ್ತರ) * ಪಿ.ಸಿ ಮೋಹನ್ (ಬೆಂಗಳೂರು ಸೆಂಟ್ರಲ್) ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ * ಡಿ. ಕೆ ಸುರೇಶ್ (ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರ) * ವೀರಪ್ಪ ಮೊಯಿಲಿ (ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ) *''ರಾಜ್ಯ ಸಭಾ ಸದಸ್ಯರು'' ಬಿಜೆಪಿ: ಎಮ್. ವೆಂಕಯ್ಯ ನಾಯ್ಡು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ : ಬಿ.ಕೆ ಹರಿಪ್ರಸಾದ್, ರಾಜೀವ್ ಗೌಡ. ಜೆಡಿಎಸ್: ಕುಪೇಂದ್ರ ರೆಡ್ಡಿ ಪಕ್ಷೇತರರು: ವಿಜಯ್ ಮಲ್ಯ, ರಾಜೀವ್ ಚಂದ್ರಶೇಖರ್. *''ಶಾಸಕರು'': ಬಿಜೆಪಿ : ಆರ್ ಅಶೋಕ್, ಎನ್ ಸುರೇಶ್ ಕುಮಾರ್, ಬಿ.ಎನ್ ವಿಜಯ್ ಕುಮಾರ್, ಸಿ.ಎನ್ ಅಶ್ವತ್ಥನಾರಾಯಣ, ಎಸ್. ಆರ್ ವಿಶ್ವನಾಥ್, ಎಚ್ ಮುನಿರಾಜು, ಎಸ್ ರಘು, ಸತೀಶ್ ರೆಡ್ಡಿ, ಆರ್ ಜಗದೀಶ್ ಕುಮಾರ್,ರವಿ ಸುಬ್ರಮಣ್ಯ, ಅರವಿಂದ್ ಲಿಂಬಾವಳಿ, ಎಂ ಕೃಷ್ಣಪ್ಪ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ : ರಾಮಲಿಂಗಾರೆಡ್ಡಿ, ಕೆ.ಜೆ ಜಾರ್ಜ್, ಆರ್ ರೋಷನ್ ಬೇಗ್, ದಿನೇಶ್ ಗುಂಡೂರಾವ್, ಕೃಷ್ಣ ಬೈರೇಗೌಡ, ಬಿ.ಎ ಬಸವರಾಜು, ಎಚ್. ಟಿ ಸೋಮಶೇಖರ್, ಮುನಿರತ್ನ, ಎನ್.ಎ ಹ್ಯಾರಿಸ್, ಎಂ ಕೃಷ್ಣಪ್ಪ, ಪ್ರಿಯಕೃಷ್ಣ, ಆರ್ ವಿ ದೇವರಾಜ್, ಬಿ ಶಿವಣ್ಣ ಜೆಡಿಎಸ್ : ಕೆ ಗೋಪಾಲಯ್ಯ, ಅಖಂಡ ಶ್ರೀನಿವಾಸಮೂರ್ತಿ, ಜಮೀರ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್. *''ವಿಧಾನ ಪರಿಷತ್ ಸದಸ್ಯರು ಬಿಜೆಪಿ'' : ವಿ.ಸೋಮಣ್ಣ, ರಾಮಚಂದ್ರಗೌಡ, ವಿಮಲಾ ಗೌಡ, ಲೇಹರ್ ಸಿಂಘ್, ಬಿ.ಜೆ ಪುಟ್ಟಸ್ವಾಮಿ, ಅಶ್ವತ್ಥನಾರಾಯಣ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ : ಆರ್ ವಿ ವೆಂಕಟೇಶ್, ಬಿ.ಎ ಸುರೇಶ್, ದಯಾನಂದ, ಕೆ ಗೋವಿಂದ ರಾಜ್, ಎಂ.ಆರ್ ಸೀತಾರಾಂ ಜೆಡಿಎಸ್ : ಪುಟ್ಟಣ್ಣ, ಟಿ ಎ ಶರವಣ, ಇ ಕೃಷ್ಣಪ್ಪ ಪಕ್ಷೇತರ: ಡಿ. ಯು ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ (ಬಿಜೆಪಿ ಬೆಂಬಲಿತ). *'''ಆಯ್ಕೆಯಾದ ಸದಸ್ಯರು''' :'''ಬಿಬಿಎಂಪಿ ಫಲಿತಾಂಶ: ಬಿಜೆಪಿ 100; ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 76; ಜೆಡಿಎಸ್ 14; ಇತರೆ : 8 ''' *'''ಮೇಯರ್ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಸಂಖ್ಯೆ: ಸಂಖ್ಯೆ: 131''' (126 ? ಒನ್ ಇಂಡಿಯಾ ಸುದ್ದಿ) <ref>http://kannada.oneindia.com/news/bangalore/the-electoral-college-bbmp-mayor-election-2015-096486.html</ref> <ref>http://vijaykarnataka.indiatimes.com/state/bbmp-polls-Counting-will-be-on-25/articleshow/48641245.cms#write</ref> === ಸಾರಾಂಶ=== ---- :ಮೇಯರ್ ಆಯ್ಕೆಗೆ ಮತ ಹಾಕುವವರು {| class="wikitable" |- ! ಸದಸ್ಯರು !! ಬಿ.ಜೆ.ಪಿ !! ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ !! ಜೆ.ಡಿ.ಎಸ್ !! ಪಕ್ಷೇತರ |- | ಲೋಕಸಭಾ ಸದಸ್ಯರು || 03 || 02 || - || - |- | ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸದಸ್ಯರು || 01 || 04 || 01 || 02 |- | ಶಾಸಕರು || 12 || 13 || 03 || - |- | ವಿಧಾನ ಪರಿಷತ್ ಸದಸ್ಯರು || 08 || 08 || 03 || 02 |- | ಪಾಲಿಕೆ ಸದಸ್ಯರು=25-8-2015 ರ ಫಲಿತಾಂಶ || 100 || 76 || 14 || 08 |- | ಒಟ್ಟು || 124 || 103 || 21 || 12 || 260 |- ! ಗೆಲವು ->ಕಾಂಗ್ರೆಸ್+ಜೆಡಿ(ಎಸ್)+ಇತರೆ> ಮೈತ್ರಿ !! 126 !! 103 + !! 21 + !! 07!! [[131]] |- |} <ref>{{Cite web |url=http://www.prajavani.net/article/%E0%B2%B6%E0%B3%87-50-%E0%B2%AE%E0%B2%A4%E0%B2%A6%E0%B2%BE%E0%B2%A8 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2016-01-13 |archive-date=2023-04-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230407075813/https://www.prajavani.net/article/%E0%B2%B6%E0%B3%87-50-%E0%B2%AE%E0%B2%A4%E0%B2%A6%E0%B2%BE%E0%B2%A8 |url-status=dead }}</ref> *ಹೊಂಗಸಂದ್ರ ವಾರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಭಾರತಿ ರಾಮಚಂದ್ರ ಅವರು ಅವಿರೋಧವಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, 198 ವಾರ್ಡ್‌ನ ಪಾಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ 197 ವಾರ್ಡ್‌ಗಳಿಗೆ ಆ.22ರ ಶನಿವಾರ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆದಿತ್ತು *ಹಿಂದಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಬಿಎಂಪಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 65 ಸದಸ್ಯ ಬಲ ಹೊಂದಿತ್ತು, ಬಿಜೆಪಿ 111 ಸ್ಥಾನ ಗಳಿಸಿತ್ತು. ಜೆಡಿಎಸ್ 15 ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿತ್ತು. [ಬಿಬಿಎಂಪಿ ಈಗಿನ ಫಲಿತಾಂಶ:ಬಿಜೆಪಿ 100 ಸ್ಥಾನಗಳಿಸಿದೆ. ] <ref>http://kannada.oneindia.com/news/bangalore/bbmp-election-result-2015-bjp-register-big-win-congress-suffers-huge-defeat-096394.html</ref> *'''ಸಿ, ವೋಟರ್ ಸಮೀಕ್ಷೆ''' ‘ಸಿ–ವೋಟರ್‌’ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಥಾನ ಬಿಬಿಎಂಪಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪಕ್ಷಕ್ಕೂ ಸರಳ ಬಹುಮತ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ‘ಸಿ–ವೋಟರ್‌’ ನಡೆಸಿದ ಚುನಾವಣೋತ್ತರ ಸಮೀಕ್ಷೆ ತಿಳಿಸಿದೆ. 197 ವಾರ್ಡ್‌ಗಳ ಪೈಕಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ 90 ರಿಂದ 98, ಬಿಜೆಪಿ 83 ರಿಂದ 91, ಜೆಡಿಎಸ್‌ 9 ರಿಂದ 17 ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಜಯ ಗಳಿಸಬಹುದು. 8 ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಪಕ್ಷೇತರರ ಪಾಲಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. (August 22, 2015BW News Bureau )<ref>{{Cite web |url=http://www.bangalorewaves.com/news/bangalorewaves-news.php?detailnewsid=18836 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2016-01-13 |archive-date=2022-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927175251/http://www.bangalorewaves.com/news/bangalorewaves-news.php?detailnewsid=18836 |url-status=dead }}</ref> === ಮೇಯರ್ ಮತ್ತು ಉಪಮೇಯರ್ ಆಯ್ಕೆ=== ದಿ.೩೧-೮-೨೦೧೫ *ಬೃಹತ್‌ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆಯ (ಬಿಬಿಎಂಪಿ) ನೂತನ ಮೇಯರ್‌ ಆಗಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಬಿ.ಎನ್‌. ಮಂಜುನಾಥ್‌ ರೆಡ್ಡಿ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ:ಪಡೆದ ಮತ: 131. *(ಬಿಬಿಎಂಪಿ) ಉಪ ಮೇಯರ್‌ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಜೆಡಿಎಸ್‌ ನ ಎಸ್‌.ಪಿ. ಹೇಮಲತಾ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಪಡೆದ ಮತ: 131. ಫೋಟೋ ಕ್ಕೆ- *(ಮೇಯರ್)[http://bbmp.gov.in/kn_IN/mayor {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160321055403/http://bbmp.gov.in/kn_IN/mayor |date=2016-03-21 }}] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160321055403/http://bbmp.gov.in/kn_IN/mayor |date=2016-03-21 }} *ಉಪ ಮೇಯರ್‌ ಫೋಟೋ ಕ್ಕೆ [http://bbmp.gov.in/en/web/guest/deputy-mayor {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160112100646/http://bbmp.gov.in/en/web/guest/deputy-mayor |date=2016-01-12 }}] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160112100646/http://bbmp.gov.in/en/web/guest/deputy-mayor |date=2016-01-12 }} <ref>{{Cite web |url=http://bbmp.gov.in/kn_IN/mayor |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2016-01-13 |archive-date=2016-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160321055403/http://bbmp.gov.in/kn_IN/mayor |url-status=dead }}</ref> <ref>{{Cite web |url=http://bbmp.gov.in/en/web/guest/deputy-mayor |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2016-01-13 |archive-date=2016-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160112100646/http://bbmp.gov.in/en/web/guest/deputy-mayor |url-status=dead }}</ref> ==ಮೇಯರ್ ಆಗಿ ಜಿ. ಪದ್ಮಾವತಿ ಆಯ್ಕೆ== *28 Sep, 2016 *ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ 50ನೇ ಮೇಯರ್‌ ಆಗಿ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಜಿ.ಪದ್ಮಾವತಿ (ಪ್ರಕಾಶನಗರ ವಾರ್ಡ್‌) ಹಾಗೂ 51ನೇ ಉಪಮೇಯರ್‌ ಆಗಿ ಜೆಡಿಎಸ್‌ನ ಎಂ. ಆನಂದ್‌ (ರಾಧಾಕೃಷ್ಣ ದೇವಸ್ಥಾನ ವಾರ್ಡ್‌) ಬುಧವಾರ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. *ಬುಧವಾರ ಬಿಬಿಎಂಪಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ '''ಮೇಯರ್''' ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನಡೆದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ '''ಪದ್ಮಾವತಿ''' ಅವರು 142 ಮತ ಗಳಿಸಿ ಮೇಯರ್ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಅವರಿಗೆ ಒಟ್ಟು 120 ಮತ ಲಭಿಸಿದೆ. '''ಉಪಮೇಯರ್''' ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನಡೆದ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಜೆಡಿಎಸ್ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ '''ಎಂ. ಆನಂದ್''' ಅವರು 142 ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆದು ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. *ಸ್ಪರ್ಧೆ:ಮೇಯರ್ ಸ್ಥಾನ: ಪ್ರಕಾಶ್ ನಗರದ ಸದಸ್ಯೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಪದ್ಮಾವತಿ VS ಗಣೇಶ ಮಂದಿರ ವಾರ್ಡ್ ಸದಸ್ಯೆ ಬಿಜೆಪಿ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಡಿ.ಎಚ್. ಲಕ್ಷ್ಮಿ *ಉಪಮೇಯರ್ ಸ್ಥಾನ: ರಾಧಾಕೃಷ್ಣ ನಗರದ ಸದಸ್ಯ ಜೆಡಿಎಸ್ ಅಭ್ಯರ್ಥಿ ಎಂ. ಆನಂದ್ VS ಹೆಚ್‍ಎಸ್‍ಆರ್ ಲೇಔಟ್ ವಾರ್ಡ್ ಸದಸ್ಯ ಗುರುಮೂರ್ತಿ ರೆಡ್ಡಿ *ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ: *ಮೇಯರ್ ಚುನಾವಣೆ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ದಿ.28 Sep, 2016 ಬುಧವಾರ ಬೆಳಗ್ಗೆ 11.30ಕ್ಕೆ ಆರಂಭವಾಗಿತ್ತು, ಬಿಬಿಎಂಪಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆ 269 ಸದಸ್ಯರು ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕು ಹೊಂದಿದ್ದು ಕೈ ಎತ್ತುವ ಮೂಲಕ ಮತದಾನ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆಯುಕ್ತೆ ವಿ.ಜಯಂತಿ ಅವರು ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಸಿದ್ದರು.<ref>[http://www.prajavani.net/news/article/2016/09/28/441224.html ಪದ್ಮಾವತಿ ಆಯ್ಕೆ]</ref> ===ಏಳನೇ ಮಹಿಳಾ ಮೇಯರ್‌=== *29 Sep,2016; *ಜಿ.ಪದ್ಮಾವತಿ ಅವರು ನಗರದ ಏಳನೇ ಮಹಿಳಾ ಮೇಯರ್‌ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಸೀತಮ್ಮ, ಪದ್ಮಾವತಿ ಗಂಗಾಧರಗೌಡ, ಪ್ರೇಮಾ ಕಾರ್ಯಪ್ಪ, ಮುಮ್ತಾಜ್‌ ಬೇಗಂ, ಶಾರದಮ್ಮ ಹಾಗೂ ಎನ್‌.ಶಾಂತಕುಮಾರಿ ಅವರು ನಗರದ ಮೇಯರ್‌ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ ಇತರ ಮಹಿಳೆಯರು. *ಗುಣಶೇಖರ್‌ ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ; *ಬೃಹತ್‌ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆಯ (ಬಿಬಿಎಂಪಿ) ಆಡಳಿತ ಪಕ್ಷದ ನೂತನ ನಾಯಕರಾಗಿ ಜಯಮಹಲ್‌ ವಾರ್ಡ್‌ನ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಸದಸ್ಯ ಎಂ.ಕೆ. ಗುಣಶೇಖರ್‌ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳುವುದು ಖಚಿತವಾಗಿದೆ. *ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬಿಜೆಪಿಯ ಉಮೇಶ್‌ ಶೆಟ್ಟಿ, ಮಂಜುನಾಥ್‌ ರಾಜು ಹಾಗೂ ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಶ್ರೀನಿವಾಸ್‌ ಮಧ್ಯೆ ಪೈಪೋಟಿ ಏರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಜೆಡಿಎಸ್‌ಗೆ ನಾಲ್ಕು ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಗಳು ಸಿಗಲಿವೆ (ನಗರ ಯೋಜನೆ, ಆರೋಗ್ಯ, ವಾರ್ಡ್‌ಮಟ್ಟದ ಕಾಮಗಾರಿ ಹಾಗೂ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ) ಎಂದು ಉಪಮೇಯರ್‌ ಎಂ.ಆನಂದ್‌ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>[http://www.prajavani.net/news/article/2016/09/29/441401.html ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಪದ್ಮಾವತಿ ನೂತನ ಮೇಯರ್‌]</ref> *ಬಿಬಿಎಂಪಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ 125, ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ 110, ಜೆಡಿಎಸ್ 23 ಹಾಗೂ ಪಕ್ಷೇತರರು 9 ಬಲಾಬಲ ಇದೆ. 142 ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ '''ಪ್ರಕಾಶ್ ನಗರ ವಾರ್ಡ್ ನ ಪದ್ಮಾವತಿ ಮೇಯರ್ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆ'''ಯಾದರು. ಇನ್ನು '''ಉಪಮೇಯರ್ ಆಗಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣ ನಗರದ ಎಂ.ಆನಂದ್ ಆಯ್ಕೆ'''ಯಾದರು. ಬಿಬಿಎಂಪಿಯಲ್ಲಿ 100 ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಗಿರುವ ಬಿಜೆಪಿ ಕೂಡ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳನ್ನು ಕಣಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿತ್ತು.[ಗೌಡ್ರ ರಾಜಕೀಯಕ್ಕೆ ಮೇಲುಗೈ)<ref>[http://kannada.oneindia.com/news/bangalore/bbmp-padmavathi-mayor-anand-deputy-107722.html]</ref> == ನೋಡಿ == *[[ಬೆಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆ]] *[[ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಹಾನಗರಪಾಲಿಕೆಗಳು]] *[[ಬೃಹತ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆ]] *[[ಬೆಂಗಳೂರು]] *[[ನಮ್ಮ ಮೆಟ್ರೊ]] == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist|2}} [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಹಾನಗರಪಾಲಿಕೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಾನಗರಪಾಲಿಕೆಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಬೆಂಗಳೂರು]] kyxx8b2xa9nqphl7l23aro10t6nlcx5 0 84149 1306912 1306445 2025-06-19T07:50:14Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306912 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ | type = [[ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆ]] | industry = [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] | founded = {{start date and age|df=y|2007|p=y}} | location = {{ubl|[[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], ಭಾರತ (ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿ)|[[ಸಿಂಗಾಪುರ್]] (ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವಾಸಸ್ಥಳ)}} | founder = {{ubl|[[:en:Sachin Bansa|ಸಚಿನ್ ಬನ್ಸಾಲ್]] |[[:en:Binny Bansal|ಬಿನ್ನಿ ಬನ್ಸಾಲ್]]}} | owner = {{ubl|[[:en:Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್]] (~೮೫%)<ref>{{cite web|url=https://inc42.com/buzz/flipkart-valuation-declines-over-inr-41000-cr-in-two-years/|title=Flipkart Valuation Declines Over INR 41,000 Cr In Two Years|work=Inc42|date=18 March 2024|last=Yadav|first=Pooja|access-date=19 March 2024}}</ref>}} | services = [[:en:Online shopping|ಆನ್ ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್]] | key_people = ಕಲ್ಯಾಣ್ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ([[:en:CEO|ಸಿಇಒ]])<ref>{{cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/former-tiger-global-executive-kalyan-krishnamurthy-to-be-flipkarts-new-ceo/articleshow/56424429.cms|title=Kalyan Krishnamurthy to be Flipkart's new CEO; Sachin Bansal to remain group chairman|work=[[The Economic Times]] |date=10 January 2017}}</ref> | revenue = {{ubl|{{increase}} {{INRConvert|56013|c}}<ref>{{Cite news|url=https://www.cnbctv18.com/earnings/flipkart-walmart-financial-results-revenue-fiscal-year-2023-18130991.htm#google_vignette|date=23 December 2023|work=CNBCTV 18|title=Flipkart reports a revenue of ₹56,013 crore in 2022-23 fiscal|last=Yadav|first=Pihu|access-date=19 January 2024}}</ref>}} | revenue_year = FY2022-23 | profit = {{ubl|{{IncreaseNegative}} {{INRConvert|-4834|c}}}} | profit_year = FY2022-23 | num_employees = ೨೨,೦೦೦ (ಮಿಂತ್ರಾ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ)<ref>{{cite web|url=https://www.businesstoday.in/technology/news/story/flipkart-layoffs-company-plans-to-fire-1100-1500-employees-says-report-412232-2024-01-08|title=Flipkart layoffs: Company plans to fire 1,100-1,500 employees, says report|work=[[Business Today (India)|Business Today]]|date=8 January 2024|access-date=19 January 2024}}</ref> | num_employees_year = January 2024 | area_served = ಭಾರತ | parent = [[:en:Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್]] | subsid = {{plainlist| * ಎ‌ಎನ್‌ಎಸ್ ಕಾಮರ್ಸ್ * [[:en:Cleartrip|ಕ್ಲಿಯರ್‌ಟ್ರಿಪ್]] * [[:en:Ekart|ಇಕಾರ್ಟ್]] * [[:en:Flipkart Health+|ಫ್ಲಿಪ್ ಕಾರ್ಟ್ ಹೆಲ್ತ್+]] * ಫ್ಲಿಪ್ಕಾರ್ಟ್ ಹೋಲ್ಸೇಲ್ * ಜೀವ್ಸ್-ಎಫ್೧ * [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾ]] * [[:en:Shopsy|ಅಂಗಡಿಗಳು]] * [[ಯಂತ್ರ]] }} | website = {{URL|https://www.flipkart.com/}} }} '''ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್''' ಇದು ಭಾರತೀಯ [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] ಕಂಪನಿಯಾಗಿದ್ದು, [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು [[ಸಿಂಗಾಪುರ|ಸಿಂಗಾಪುರದಲ್ಲಿ]] [[:en:private limited company|ಖಾಸಗಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ]] ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.<ref>{{cite web | title=Flipkart: India online retail giant raises $3.6bn in latest funding round | website=BBC Home | date=13 Jul 2021 | url=https://www.bbc.com/news/business-57815431 | access-date=21 Dec 2023}}</ref><ref>{{cite web | title=This Indian favourite emerged as the most shopped clothing item on Flipkart in 2023 | website=Moneycontrol | date=18 Dec 2023 | url=https://www.moneycontrol.com/news/trends/this-indian-favourite-emerged-as-the-most-shopped-clothing-item-on-flipkart-in-2023-11920841.html | access-date=21 Dec 2023}}</ref> [[:en:consumer electronics|ಗ್ರಾಹಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]], [[:en:fashion|ಫ್ಯಾಷನ್]], ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ವಸ್ತುಗಳು, ದಿನಸಿ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಂತಹ ಇತರ ಉತ್ಪನ್ನ ವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮೊದಲು ಕಂಪನಿಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ [[ಆನ್‌ಲೈನ್‌ ಜಾಹೀರಾತು|ಆನ್‌ಲೈನ್‌]] ಪುಸ್ತಕ ಮಾರಾಟದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿತು. ಈ ಸೇವೆಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಅಮೆಜಾನ್]] ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ [[:en: Snapdeal|ಸ್ನ್ಯಾಪ್ ಡೀಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತದೆ. ೨೦೨೩ ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಭಾರತೀಯ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ೪೮% [[ಮಾರುಕಟ್ಟೆ]] ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref>{{Cite news |last=Halzack |first=Sarah |date=9 May 2018 |title=Walmart Is Right on Flipkart Despite Investor Qualms |language=en |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/view/articles/2018-05-09/walmart-s-flipkart-deal-is-right-move-despite-investor-qualms |url-access=subscription |access-date=11 May 2018}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://qz.com/704813/snapdeal-may-die-a-slow-and-painful-death-unless-it-gets-its-act-together/|title=Snapdeal may die a slow and painful death|last=Punit|first=Itika Sharma|work=Quartz|access-date=11 May 2018|language=en-US}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[ಉಡುಪು ತಯಾರಿಕೆ|ಉಡುಪುಗಳ]] ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾವನ್ನು]] ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಬಲಗೊಂಡಿದೆ.<ref>{{cite web |last=Sharma |first=Nishant |date=23 March 2018 |title=This Is Why Amazon Hasn't Beaten Flipkart In India Yet |url=https://www.bloombergquint.com/business/2018/03/23/this-is-why-amazon-hasnt-beaten-flipkart-in-india-yet#gs.KaQHHLs |access-date=23 March 2018 |work=Bloomberg Quint}}</ref> ಹಾಗೂ [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[:en:mobile phones|ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳ]] ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ ಅಮೆಜಾನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=https://qz.com/1273463/heres-what-walmart-will-get-from-the-flipkart-deal/|title=Why Walmart bought Flipkart, according to Walmart|last=Tandon|first=Suneera|work=Quartz|access-date=13 May 2018|language=en-US|archive-date=6 ಫೆಬ್ರವರಿ 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230206104242/https://qz.com/1273463/heres-what-walmart-will-get-from-the-flipkart-deal|url-status=dead}}</ref> ==ಇತಿಹಾಸ== ===೨೦೦೭-೨೦೧೦: ಸ್ಟಾರ್ಟ್ ಅಪ್ ಹಂತ=== ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ, [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿನ]] [[:en:Sachin Bansal|''ಸಚಿನ್ ಬನ್ಸಾಲ್'']] ಮತ್ತು [[:en:Binny Bansal|''ಬಿನ್ನಿ ಬನ್ಸಾಲ್'']] ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |title=The Economic Times: Business News, Personal Finance, Financial News, India Stock Market Investing, Economy News, SENSEX, NIFTY, NSE, BSE Live, IPO News |url=https://economictimes.indiatimes.com/defaultinterstitial.cms |access-date=2024-01-22 |website=economictimes.indiatimes.com}}</ref> ಇವರು [[:en:IIT|ಐಐಟಿ]], [[ದೆಹಲಿ|ದೆಹಲಿಯ]] ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಜಿ [[ಅಮೇಜಾನ್ (ಕಂಪನಿ)|ಅಮೆಜಾನ್]] ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು.<ref>{{Cite web |last=www.ETRetail.com |title=The journey of Flipkart founders Sachin and Binny Bansal - ET Retail |url=http://retail.economictimes.indiatimes.com/news/e-commerce/e-tailing/the-journey-of-flipkart-founders-sachin-and-binny-bansal/50866704 |access-date=2024-02-02 |website=ETRetail.com |language=en}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಕಂಪನಿಯು ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಕೋರಮಂಗಲ|ಕೋರಮಂಗಲದಲ್ಲಿ]] ಎರಡು ಮಲಗುವ ಕೋಣೆಗಳ ಅಪಾರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಇದರ ಆರಂಭಿಕ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ೨ ಲಕ್ಷ ರೂ. ಅಂತೆ ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಒದಗಿಸಿದವು.<ref>{{cite news |last=Joseph Tejaswi |first=Mini |date=2 May 2013 |title=Flipkart goes for fashion branding |work=[[The Times of India]] |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Flipkart-goes-for-fashion-branding/articleshow/19832631.cms |access-date=5 October 2013}}</ref><ref>{{Cite news |last1=Kurian |first1=Boby |last2=Sharma |first2=Samidha |date=4 May 2018 |title=Flipkart co-founder likely to quit after Walmart takeover |work=The Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/people/flipkart-co-founder-likely-to-quit-after-walmart-takeover/articleshow/64022101.cms}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ ಸೇವೆಯ ಬಳಕೆ|ವೆಬ್ಸೈಟ್]] ಅನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news|title=Now order your next mobile on Flipkart|url=http://www.livemint.com/2010/08/04170204/Now-order-your-next-mobile-on.html|access-date=19 August 2010|newspaper=[[Livemint]]|author=Geetika Rustagi|date=4 August 2010}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ೨೦೦೮ ರ ವೇಳೆಗೆ ದಿನಕ್ಕೆ ೧೦೦ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು.<ref>{{Cite news |last1=J. |first1=Anand |last2=Pillai |first2=Shalina |date=30 May 2017 |title=Flipkart's first customer almost didn't get his book |work=The Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/companies/flipkarts-first-customer-almost-didnt-get-his-book/articleshow/59824976.cms |access-date=11 May 2018}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವೀರೀಡ್ ಅನ್ನು ಲುಲು.ಕಾಮ್ ನಿಂದ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇದು [[ಪುಸ್ತಕ|ಪುಸ್ತಕಗಳ]] [[ಡಿಜಿಟಲ್]] ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಅಡಿಪಾಯ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಇದನ್ನು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮತ್ತು ಇನ್ಫಿಬೀಮ್‌ನಂತಹ ಸೀಮಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಆಟಗಾರರು ಮಾತ್ರ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ರಿಯಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿತು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಾಯಕತ್ವದ ಸ್ಥಾನದತ್ತ ಸಾಗಲು ಗ್ರಾಹಕ ಸೇವೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿತು. ವೀರೀಡ್ ಸುಮಾರು ೬೦ [[ಮಿಲಿಯನ್]] ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಓದುಗರ ದೊಡ್ಡ ಜಾಲವನ್ನು (~ ೩ ಮಿಲಿಯನ್) ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{Cite news |date=22 December 2010 |title=Flipkart Buys Social Book Discovery Tool WeRead |url=https://www.vccircle.com/flipkart-buys-social-book-discovery-tool-weread/ |access-date=10 May 2018 |work=VCCircle |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Flipkart.com buys social books service weRead.com - Exchange4media |url=https://www.exchange4media.com/digital-news/flipkart.com-buys-social-books-service-weread.com-40447.html |access-date=2024-03-28 |website=Indian Advertising Media & Marketing News – exchange4media |language=en}}</ref> ಬಳಕೆದಾರರು ರಚಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಈ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಗಮನಿಸಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜನರು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ನೆಚ್ಚಿನದು ಎಂದು ಗುರುತಿಸುವುದು, ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ರೇಟಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಕೊಡುವುದು. ವೀರೀಡ್, ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ಅದರ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯಿಂದಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನದ ನಂತರವೂ ತನ್ನ ಬ್ರಾಂಡ್ ಗುರುತನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ===೨೦೧೧-೨೦೧೪: ಬೆಳವಣಿಗೆ, ವಿಲೀನ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಧೀನಗಳು=== ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:digital distribution|ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿತರಣಾ]] ವ್ಯವಹಾರವಾದ ಮೈಮ್೩೬೦.ಕಾಮ್ ಮತ್ತು [[ಬಾಲಿವುಡ್]] ಪೋರ್ಟಲ್ ಚಕ್‌ಪಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿಷಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web |author=Nikhil Pahwa |date=11 October 2011 |title=Flipkart Acquires Mime360; To Launch Digital Distribution of Music, E-books, Games |url=http://www.medianama.com/2011/10/223-flipkart-mime360-digital-music-ebooks-games/ |access-date=14 October 2011 |work=MediaNama}}</ref> ಸ್ವಾಧೀನದ ನಂತರ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ [[:en:DRM-free Digital music store|ಡಿಆರ್‌ಎಮ್-ಮುಕ್ತ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಸ್ಟೋರ್]] ಫ್ಲೈಟ್ ಅನ್ನು ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{cite web |last=Saxena |first=Anupam |date=25 November 2011 |title=Updated: Flipkart Acquires Bollywood Site Chakpak's Digital Catalogue; Inline With Digital Downloads? |url=https://www.medianama.com/2011/11/223-flipkart-acquires-bollywood-site-chakpak-inline-with-digital-downloads/ |access-date=11 February 2018 |work=MediaNama}}</ref> ಉಚಿತ ಸ್ಟ್ರೀಮಿಂಗ್ ಸೈಟ್‌ಗಳ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಿಂದಾಗಿ, ಫ್ಲೈಟ್ ವಿಫಲವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಜೂನ್ ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಮೈಮ್೩೬೦ ವಿಷಯ ವಿತರಕರಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಎಚ್‌ಟಿಟಿಪಿ-ಆಧಾರಿತ ಗೂಢಲಿಪೀಕರಣ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.thinkdigit.com/Internet/Flipkart-to-launch-Flyte-Digital-Store-in_8839.html|title=Flipkart to launch 'Flyte Digital Store' in March|last=Lal|first=Abhinav|date=24 February 2012|work=[[Digit (magazine)|Digit]]|publisher=9.9 Media|location=India|access-date=27 February 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=Exclusive: Flipkart to Shutdown Flyte MP3 Store; To Exit Digital Music Business|url=http://www.nextbigwhat.com/flyte-mp3-shutdown-297/|publisher=NextBigWhat|access-date=29 May 2013|archive-date=10 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180710102140/http://www.nextbigwhat.com/flyte-mp3-shutdown-297/|url-status=dead}}</ref> ಅದು ವೇಗದ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ದತ್ತಾಂಶ ವಿತರಣೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|title=Flyte MP3 Store Shutting Down|url=http://www.thinkdigit.com/forum/technology-news/174319-flyte-mp3-store-shutting-down.html|publisher=ThinkDigit|access-date=29 May 2013}}</ref><ref>{{cite web |last=Pahwa |first=Nikhil |date=29 May 2013 |title=Why Flipkart Shut Down Flyte Music |url=https://www.medianama.com/2013/05/223-why-flipkart-shut-flyte-music/ |access-date=29 May 2013 |publisher=MediaNama}}</ref> ಇದು ತನ್ನ ವಿತರಣಾ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು [[ಸಂಗೀತ]], [[ಮಾಧ್ಯಮ]] ಮತ್ತು [[ಆಟ|ಆಟಗಳನ್ನು]] ವಿತರಿಸಿತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |title=Tech in Asia - Connecting Asia's startup ecosystem |url=https://www.techinasia.com/flipkart-mime360-acquisition |access-date=2024-02-02 |website=www.techinasia.com |language=en-US}}</ref> ಭಾರತದ ''ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ'' ಮೇಲೆ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟಿರುವ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ [[ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ|ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ]] ಲೆಟ್ಸ್‌ಬಯ್ ಮತ್ತು ಆನ್ಲೈನ್ ಫ್ಯಾಷನ್ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ<ref>{{cite web|url=http://www.business-standard.com/india/news/flipkart-buys-letsbuy-incash-equity-deal/464289//|title=Flipkart Buys Letsbuy in Cash-Equity Deal|date=11 May 2012|work=Business Standard|access-date=9 February 2012}}</ref> [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾವನ್ನು]] ಮೇ ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ೨೮೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ [[ಡಾಲರ್|ಡಾಲರ್‌ಗೆ]] ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://indianexpress.com/article/business/companies/flipkart-myntra-announce-merger/|title=Big deal: Flipkart acquires online fashion retailer Myntra|work=The Indian Express|date=22 May 2014 |access-date=22 May 2014}}</ref> [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾ]] ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವಿಭಾಗಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=https://www.livemint.com/Companies/crgAFNgipSWuf9reSeNDLJ/Flipkart-fashion-business-catches-up-with-Myntra.html|title=Flipkart fashion business catches up with Myntra|last=Sen|first=Anirban|date=9 January 2018|work=Livemint|access-date=13 May 2018}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ''ಬಿಗ್ ಬಿಲಿಯನ್ ಡೇಸ್'' ಈವೆಂಟ್ ಅನ್ನು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಬಹುದಿನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿ ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿತು.<ref>{{Cite news |title=Flipkart Big Billion Days Sale to Be App-Only, Start October 13 |url=https://www.gadgets360.com/apps/news/flipkart-big-billion-days-sale-to-be-app-only-start-october-13-745975 |access-date=10 May 2018 |work=Gadgets360.com |language=en}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪೂರೈಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ೩೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ನ [[:en:gross merchandise volume|ಒಟ್ಟು ಸರಕು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು]] ಸಾಧಿಸಿತು.<ref>{{Cite news |last=Thimmaya |first=PP |date=19 October 2015 |title=Flipkart 'Big Billion Days' sale does $300 million GMV in&nbsp;business |url=https://www.financialexpress.com/industry/flipkarts-big-billion-days-sale-churns-out-300-million-gmv/153290/ |access-date=10 May 2018 |work=The Financial Express |language=en-US}}</ref> ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪರಿಮಾಣಗಳು [[ಫ್ಯಾಷನ್ ವಿನ್ಯಾಸಕ(ರೂಪದರ್ಶಿಗಳ ಉಡುಪಿನ ವಿನ್ಯಾಸಕ)|ಫ್ಯಾಷನ್]] ಮಾರಾಟದಿಂದ ಬಂದವು ಮತ್ತು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮೌಲ್ಯವು [[ಮೊಬೈಲ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ|ಮೊಬೈಲ್‌ಗಳಿಂದ]] ಬರುತ್ತಿವೆ. ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಮೊಬೈಲ್ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನ ಹರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಮೊಬೈಲ್ ಪಾವತಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಎನ್‌ಜಿಪೇನಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿತು. ಮೊಬೈಲ್ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ತನ್ನ ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ ೫೦% ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |date=2014-09-04 |title=Flipkart strengthens mobile payments service by investing in Ngpay |url=https://www.thehindubusinessline.com/info-tech/Flipkart-strengthens-mobile-payments-service-by-investing-in-Ngpay/article20858051.ece |access-date=2024-03-28 |website=BusinessLine |language=en}}</ref> ಎನ್‌ಜಿಪೇನಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪೇಜಿಪ್ಪಿಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಎನ್‌ಜಿಪೇಯೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿತು. ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಎನ್‌ಜಿಪೇ [[ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್|ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌]] ಅನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ===೨೦೧೫-೨೦೧೮=== ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[ದೆಹಲಿ]] ಮೂಲದ [[:en:mobile marketing|ಮೊಬೈಲ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್]] ಆಟೋಮೇಷನ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ''ಅಪಿಟರೇಟ್'' ಅನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite news |date=30 April 2015 |title=Flipkart acquires mobile marketing firm Appiterate |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/flipkart-acquires-mobile-marketing-firm-appiterate/articleshow/47098282.cms |access-date=10 May 2018}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಮೊಬೈಲ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಅಪಿಟರೇಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ.<ref>{{Cite news |last1=Chanchani |first1=Madhav |last2=Dave |first2=Sachin |date=2015-12-04 |title=Flipkart picking up 34% stake in digital mapping firm MapmyIndia in Rs 1,600 crore deal |url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/flipkart-picking-up-34-stake-in-digital-mapping-firm-mapmyindia-in-rs-1600-crore-deal/articleshow/50034934.cms |access-date=2024-03-03 |work=The Economic Times |issn=0013-0389}}</ref> ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಪೂರೈಕೆದಾರರಾದ [[:en:MapmyIndia|ಮ್ಯಾಪ್ಮೈ ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿ]] ಸುಮಾರು ೩೪% ಪಾಲನ್ನು (ಸುಮಾರು $ ೨೬೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ) ಖರೀದಿಸಿತು.<ref>{{Cite news |last=Dalal |first=Mihir |date=3 December 2015 |title=Flipkart buys stake in MapmyIndia to improve delivery operations |work=Mint |url=http://www.livemint.com/Companies/Sr9sLGBAhSVExLiSrNQvVO/Flipkart-buys-stake-in-MapmyIndia-to-improve-delivery-operat.html |access-date=10 May 2018}}</ref> ಕಂಪನಿಯು ಅದೇ ವರ್ಷ [[:en:UPI mobile payments|ಯುಪಿಐ ಮೊಬೈಲ್ ಪಾವತಿ]] ಸ್ಟಾರ್ಟ್ಅಪ್ [[ಫೋನ್ ಪೇ|ಫೋನ್‌ಪೇನಲ್ಲಿ]] ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ. [[ಫೋನ್ ಪೇ]] ಮತ್ತು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಎಂಬ ಎರಡು ಘಟಕಗಳು ನಂತರ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಕಂಪನಿಗಳಾಗಿ ಬೇರ್ಪಟ್ಟವು.<ref>{{Cite news |date=26 July 2016 |title=Flipkart-owned Myntra acquires fashion and lifestyle site Jabong |language=en |work=[[Hindustan Times]] |url=http://www.hindustantimes.com/business-news/myntra-acquires-fashion-and-lifestyle-site-jabong/story-zI8iRHc8Xu40S5PHfLxr7N.html |access-date=10 May 2018}}</ref><ref>{{cite web |last=Chathurvedula |first=Sadhana |date=4 April 2016 |title=Flipkart acquires UPI-based payments start-up PhonePe |url=http://www.livemint.com/Companies/DbMTb2tDKuZoTfEa203XBL/Flipkart-acquires-UPIbased-payments-startup-PhonePe.html |work=Livemint}}</ref> ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:Rocket Internet|ರಾಕೆಟ್ ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಿಂದ]] ಆನ್‌ಲೈನ್ ಫ್ಯಾಷನ್ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ [[:en:Jabong.com|ಜಬೊಂಗ್.ಕಾಮ್]] ಯುಎಸ್ $ ೭೦ ಮಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಜನವರಿ ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪೋಷಕರ ಮಾಹಿತಿ ಸ್ಟಾರ್ಟ್ಅಪ್ [[:en:TinyStep|ಟೈನಿಸ್ಟೆಪ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಯುಎಸ್ $ ೨ ಮಿಲಿಯನ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿತು.<ref>{{Cite web |last=Russell |first=Jon |date=18 January 2017 |title=Flipkart backs parenting network TinyStep with $2 million investment |url=https://techcrunch.com/2017/01/17/flipkart-baby-steps-tinystep-2-million/ |access-date=10 May 2018 |website=TechCrunch |language=en-US}}</ref> ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ''ಬಿಗ್ ಬಿಲಿಯನ್ ಡೇಸ್'' ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೧ ರಂದು ೨೦ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ೧.೩ ಮಿಲಿಯನ್ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿತು.<ref>{{Cite news |last=Punit |first=Itika Sharma |title=In 20 hours, Flipkart sold a record-breaking 1.3 million smartphones |url=https://qz.com/1084520/in-20-hours-of-its-big-billion-days-sale-flipkart-sold-a-record-breaking-1-3-million-smartphones/ |access-date=11 May 2018 |work=Quartz |language=en-US}}</ref> ಹಾಗೂ ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ಭಾರತೀಯ [[ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್]] ಸಾಗಣೆಯಲ್ಲಿ ೫೧% ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅಮೆಜಾನ್ ಇಂಡಿಯಾವನ್ನು (೩೩%) ಹಿಂದಿಕ್ಕಿದೆ.<ref>{{Cite news |last=Mishra |first=Digbijay |date=26 February 2018 |title=Flipkart 'beats' Amazon in m-sales |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/flipkart-beats-amazon-in-m-sales/articleshow/63073944.cms |access-date=11 May 2018 |work=The Times of India}}</ref> ===೨೦೧೯-೨೦೨೨=== ಜುಲೈ ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ''ಸಮರ್ಥ್'' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಹಾಗೂ ನೇಕಾರರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |date=2022-09-26 |title=Flipkart's Samarth programme sees 300% growth in seller base from last year, says company |url=https://www.financialexpress.com/business/sme-msme-eodb-flipkarts-samarth-programme-sees-300-growth-in-seller-base-from-last-year-says-company-2691652/ |access-date=2024-04-10 |website=Financialexpress |language=en}}</ref> ಅವರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಸಮರ್ಥ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಆನ್ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಮತ್ತು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆನ್ಲೈನ್ನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆನ್ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಹೊರತಾಗಿ, ಕ್ಯಾಟಲಾಗಿಂಗ್, ವೇರ್ಹೌಸಿಂಗ್ ಬೆಂಬಲ ಮುಂತಾದ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮಾರಾಟದ ಇತರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ..<ref>{{Cite web |last=Mathur |first=Nandita |date=2019-07-31 |title=Flipkart launches 'Samarth' to empower Indian artisans, weavers and craftsmen |url=https://www.livemint.com/companies/start-ups/flipkart-launches-samarth-to-empower-indian-artisans-weavers-and-craftsmen-1564564460947.html |access-date=2024-04-10 |website=mint |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=IN |first=FashionNetwork com |title=Flipkart launches 'Samarth' initiative to connect artisans to its customers |url=https://in.fashionnetwork.com/news/Flipkart-launches-samarth-initiative-to-connect-artisans-to-its-customers,1125611.html |access-date=2024-04-10 |website=FashionNetwork.com |language=en-IN}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೯ ರಂದು ಗ್ರಾಹಕರ ಎಂಗೆಜ್‌ಮೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಬಹುಮಾನಗಳ ಪ್ಲಾಟ್ಫಾರ್ಮ್ ಈಸಿರೆವಾರ್ಡ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ $ ೪ ಮಿಲಿಯನ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{Cite news |title=Flipkart invests in EasyRewardz |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/flipkart-invests-in-easyrewardz/articleshow/72125708.cms |access-date=20 November 2019 |website=The Times of India|date=19 November 2019 }}</ref><ref>{{Cite web |last= |date=19 November 2019 |title=Flipkart invests in customer rewards platform EasyRewardz |url=https://tech.economictimes.indiatimes.com/news/internet/flipkart-invests-in-customer-rewards-platform-easyrewardz/72126353 |access-date=20 November 2019 |website=ETtech |language=en |archive-date=21 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191221194133/https://tech.economictimes.indiatimes.com/news/internet/flipkart-invests-in-customer-rewards-platform-easyrewardz/72126353 |url-status=dead }}</ref> ಇದು ವ್ಯವಹಾರದಿಂದ-ವ್ಯವಹಾರ ನಿಷ್ಠೆ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವೇದಿಕೆಯು [[ಬ್ಯಾಂಕ್|ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು]] ಮತ್ತು ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ನಿಷ್ಠೆ ಅಂಕಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |last=Mahadevan |first=S. |date=2019-11-20 |title=Flipkart invests in customer engagement and rewards platform 'EasyRewardz' |url=https://www.thenewsminute.com/atom/flipkart-invests-customer-engagement-and-rewards-platform-easyrewardz-112647 |access-date=2024-04-10 |website=The News Minute |language=en}}</ref> ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[ಕಿರಾಣಿ ಅಂಗಡಿ|ಕಿರಾಣಿ ಅಂಗಡಿಗಳು]] ಮತ್ತು [[:en:MSMEs|ಎಂಎಸ್ಎಂಇಗಳಿಗೆ]] ಡಿಜಿಟಲ್ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಹೊಸ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಾದ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಹೋಲ್ಸೇಲ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |last=Jagannath |first=J |date=2 September 2020 |title=Flipkart Wholesale launches digital platform for kiranas, MSMEs |url=https://www.livemint.com/companies/news/flipkart-wholesale-launches-digital-platform-for-kirana-stores-msmes-11599035899128.html |access-date=7 January 2021 |website=Livemint |language=en}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಸಗಟುಗಳ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಇದೇ ಉಪಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾಗಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಸಗಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸಲು ''ಬೆಸ್ಟ್ ಪ್ರೈಸ್ ಕ್ಯಾಶ್-ಅಂಡ್ ಕ್ಯಾರಿ'' ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ''ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನಲ್ಲಿ'' ೧೦೦% ಪಾಲನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |last=Tandon |first=Suneera |date=2020-07-09 |title=Flipkart invests ₹260 crore in Arvind Youth Brands |url=https://www.livemint.com/industry/retail/flipkart-invests-rs-260-crore-in-arvind-youth-brands-11594284882112.html |access-date=2024-04-10 |website=mint |language=en}}</ref> ಜುಲೈ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:Arvind Fashions Limited|ಅರವಿಂದ್ ಫ್ಯಾಶನ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ]] ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆ ''ಅರವಿಂದ್ ಯೂತ್ ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ'' ೨೭% ಪಾಲನ್ನು ೩೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite news |last1=Balram |first1=Smita |last2=Shrivastava |first2=Aditi |title=Flipkart to invest Rs 260 crore in Arvind Fashions' arm |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/flipkart-to-invest-rs-260-crore-in-arvind-fashions-arm/articleshow/76871712.cms |access-date=19 July 2020}}</ref> ಅರವಿಂದ್ ಯೂತ್ ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್ ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಮೆಷಿನ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[ದಿನಸಿ ಅಂಗಡಿ|ದಿನಸಿ]], ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ವಸ್ತುಗಳು, ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳು, ಸ್ಟೇಷನರಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನ ವಿಭಾಗಗಳಿಗಾಗಿ ಹೈಪರ್ ಲೋಕಲ್ ೯೦-ನಿಮಿಷಗಳ ವಿತರಣಾ ಸೇವೆಯಾದ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಕ್ವಿಕ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಹೊರತಂದಿತು.<ref>{{Cite web |last=Srivastava |first=Moulishree |date=2020-07-29 |title=Flipkart rolls out hyperlocal-delivery service to compete with Dunzo and Swiggy |url=https://kr-asia.com/flipkart-rolls-out-hyperlocal-delivery-service-to-compete-with-dunzo-and-swiggy |access-date=2022-08-16 |website=KrASIA |language=en}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:Aditya Birla Fashion and Retail|ಆದಿತ್ಯ ಬಿರ್ಲಾ ಫ್ಯಾಷನ್ ಮತ್ತು ರಿಟೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ೭.೮% ಪಾಲನ್ನು ೨೦೪ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |last1=Buch |first1=Himadri |last2=Farooqui |first2=Maryam |date=23 October 2020 |title=How will Flipkart and Aditya Birla Fashion Retail deal benefit both entities? |url=https://www.moneycontrol.com/news/business/how-will-flipkart-and-aditya-birla-fashion-retail-deal-benefit-both-entities-6006581.html |access-date=24 October 2020 |website=Moneycontrol}}</ref><ref>{{Cite web |last=Singh |first=Manish |date=23 October 2020 |title=India's Flipkart buys $204 million stake in Aditya Birla Fashion and Retail |url=https://social.techcrunch.com/2020/10/22/flipkart-buys-over-200-million-stake-in-aditya-birla-fashion-and-retail/ |access-date=24 October 2020 |website=TechCrunch |language=en-US }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಗೇಮಿಂಗ್ ಸ್ಟಾರ್ಟ್ಅಪ್ ಮೆಕ್ ಮೋಚಾದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸದ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite news |title=Flipkart acquires gaming startup Mech Mocha |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/tech/startups/flipkart-acquires-gaming-startup-mech-mocha/articleshow/79016495.cms |access-date=2022-08-16}}</ref> ಈ ಸ್ವಾಧೀನವು ಪ್ರಾಸಂಗಿಕ ಆಟಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಗಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ಯೋಜನೆಗಳ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |last=Tiwary |first=Avanish |date=2020-11-04 |title=Flipkart acquires gaming startup Mech Mocha to expand customer base |url=https://kr-asia.com/flipkart-acquires-gaming-startup-mech-mocha-to-expand-customer-base |access-date=2022-08-16 |website=KrASIA |language=en}}</ref> ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ವರ್ಧಿತ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಕಂಪನಿ ಸ್ಕಾಪಿಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇದು ವರ್ಧಿತ ವಾಸ್ತವ, ವರ್ಚುವಲ್ ವಾಸ್ತವ ಮತ್ತು ೩ ಡಿ ವಿಷಯವನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೋಡಿಂಗ್ ಇಲ್ಲದೆ ರಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಸಾಧನಗಳ ಸೂಟ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |last=Srivastava |first=Moulishree |date=2020-11-17 |title=Flipkart's acquisition of augmented reality startup Scapic aimed at enhancing customer experience |url=https://kr-asia.com/flipkarts-acquisition-of-augmented-reality-startup-scapic-aimed-at-enhancing-customer-experience |access-date=2022-08-16 |website=KrASIA |language=en}}</ref> ===೨೦೨೩-ಪ್ರಸ್ತುತ=== [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] ''ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೂಡೆಂಟ್ಸ್ ಕ್ಲಬ್'' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ವಾಸ್ತವ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ಸಹ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.<ref>{{Cite web |last=Abrar |first=Peerzada |date=2022-05-30 |title=Flipkart starts initiative for academic, extracurricular needs of students |url=https://www.business-standard.com/article/companies/flipkart-student-club-company-s-initiative-for-academic-extracurricular-needs-of-students-122053000659_1.html |access-date=2023-03-23 |website=www.business-standard.com |language=en}}</ref> ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಸುಸ್ಥಿರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಹೊಂದಲು ಬಯಸುವ ಗ್ರಾಹಕರಿಗಾಗಿ 'ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಗ್ರೀನ್' ಉದ್ಯಮವನ್ನು ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |date=2023-01-05 |title='Flipkart Green' e-store for sustainable products launched |url=https://www.thehindubusinessline.com/companies/flipkart-green-e-store-for-sustainable-products-launched/article66341403.ece |access-date=2023-06-24 |website=www.thehindubusinessline.com |language=en}}</ref> [[:en:Binny Bansal|ಬಿನ್ನಿ ಬನ್ಸಾಲ್‌ರವರು]] ಜನವರಿ ೨೮, ೨೦೨೪ ರಂದು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ತಂಡಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಪಾಲನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ, ಬಿನ್ನಿಯವರು, ಎಕ್ಸೆಲ್ ಮತ್ತು [[:en:Tiger Global Management|ಟೈಗರ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ತಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಾಲನ್ನು [[:en:Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್‌ಗೆ]] ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬಿನ್ನಿಯವರು ಸುಮಾರು ೧.೫ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಗಳಿಸಿದರು. ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಮೇ ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೭೭% ಪಾಲನ್ನು ೧೬ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |date=2024-01-29 |title=Why Binny Bansal Left Flipkart Exploring the Move and the Rise of OppDoor |url=https://thehinduvoice.com/why-binny-bansal-left-flipkart-exploring-the-move-and-the-rise-of-oppdoor/ |access-date=2024-01-31 |language=en-US }}{{Dead link|date=ಏಪ್ರಿಲ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಯುಪಿಐ ಸೇವೆಗಳಾದ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಯುಪಿಐ ಅನ್ನು [[ಆಕ್ಸಿಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್]] ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |date=2024-02-27 |title=Flipkart's Fintech Dreams: Rolls Out UPI Offering For Select Users|url=https://inc42.com/buzz/flipkarts-fintech-dreams-rolls-out-upi-offering-for-select-users/|access-date=2024-02-27 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Goel |first=Samiksha |date=2024-03-03 |title=Flipkart launches digital payments service Flipkart UPI |url=https://www.livemint.com/companies/news/flipkart-launches-digital-payments-service-flipkart-upi-11709450872092.html |access-date=2024-04-25 |website=mint |language=en}}</ref> ಮೇ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ, [[ಗೂಗಲ್]] ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ $ ೩೫೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |last=Singh |first=Manish |date=2024-05-24 |title=Google invests $350 million in Indian e-commerce giant Flipkart |url=https://techcrunch.com/2024/05/24/google-invests-350-million-in-indias-flipkart/ |access-date=2024-05-24 |website=TechCrunch |language=en-US}}</ref> ==ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಹೂಡಿಕೆ== ಮೇ ೪, ೨೦೧೮ ರಂದು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಲನ್ನು ಯುಎಸ್ $ ೧೫ ಬಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು [[:en: Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್]] [[ಅಮೇಜಾನ್ (ಕಂಪನಿ)|ಅಮೆಜಾನ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ಬಿಡ್ಡಿಂಗ್ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೧೮ ರ ಮೇ ೯ ರಂದು, ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೭೭% ನಿಯಂತ್ರಣ ಪಾಲನ್ನು ೧೬ ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/walmart-bets-15-billion-on-an-e-commerce-passage-to-india-1525690804|title=Walmart Bets $15 Billion on an E-Commerce Passage to India|last1=Purnell|first1=Newley|date=7 May 2018|work=The Wall Street Journal|access-date=7 May 2018|last2=Bellman|first2=Eric|issn=0099-9660|last3=Abrams|first3=Corinne}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.cnbc.com/2018/05/04/walmart-reportedly-triumphs-over-amazon-with-approval-of-15-billion-deal-for-majority-stake-in-flipkart.html|title=Walmart reportedly triumphs over Amazon with approval of $15&nbsp;billion deal for majority stake in Flipkart|last=Browne|first=Ryan|date=4 May 2018|publisher=CNBC|access-date=7 May 2018}}</ref> ಖರೀದಿಯ ನಂತರ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ಸಹ-ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾದ ''ಸಚಿನ್ ಬನ್ಸಾಲ್'' ಕಂಪನಿಯನ್ನು ತೊರೆದರು. ಉಳಿದ ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂಡವು ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] ಯುಎಸ್ [[:en:CEO|ಸಿಇಒ]] [[:en:Marc Lore|ಮಾರ್ಕ್ ಲೊರ್‌ಗೆ]] ವರದಿ ಮಾಡಿತು. ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್‌ನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ [[ವ್Doug McMillon|ಡೌಗ್ ಮೆಕ್‌ಮಿಲನ್]] ಅವರು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ಗೆ ಅದರ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/walmart-can-invest-another-3-billion-in-flipkart-at-the-same-valuation/articleshow/64134529.cms|title=Walmart can invest another $3 billion in Flipkart at the same valuation|last1=Bansal|first1=Varsha|date=12 May 2018|work=The Economic Times|access-date=15 May 2018|last2=Chanchani|first2=Madhav}}</ref> ಆದರೆ, ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಅದರ ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/newsbuzz/walmart-acquires-flipkart-for-16-bn-worlds-largest-ecommerce-deal/articleshow/64095145.cms|title=Walmart acquires Flipkart for $16 bn, world's largest ecommerce deal|date=9 May 2018|work=The Economic Times|access-date=9 May 2018}}</ref> ಭಾರತೀಯ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ದೇಶೀಯ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಬೆದರಿಕೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |title=Indian traders protest $16 billion Walmart-Flipkart deal |url=https://www.trtworld.com/business/indian-traders-protest-16-billion-walmart-flipkart-deal-18606 |access-date=4 July 2018 |website=TRTWorld |language=en}}</ref> ಮೇ ೧೧, ೨೦೧೮ ರಂದು [[:en:U.S. Securities and Exchange Commission|ಯುಎಸ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್ ಮತ್ತು ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ ಕಮಿಷನ್‌ಗೆ]] ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಫೈಲಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ, ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಷರತ್ತು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಷೇರುದಾರರು "ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಪಾವತಿಸಿದ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಲ್ಲಿ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಿದ ನಾಲ್ಕನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ನಂತರ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ [[:en:initial public offering|ಆರಂಭಿಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು]] ಜಾರಿಗೆ ತರಬೇಕಾಗಬಹುದು" ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=https://www.livemint.com/Companies/LRQkvFz4nvoUmwDVZUryRP/Walmart-has-longterm-plans-for-Flipkart-an-IPO-isnt-one-o.html|title=Walmart has long-term plans for Flipkart, an IPO isn't one of them|last=Sen|first=Anirban|date=14 May 2018|work=Livemint|access-date=14 May 2018}}</ref><ref>{{Cite web |last=Loizos |first=Connie |date=14 May 2018 |title=Walmart's deal to buy Flipkart came with an interesting caveat |url=https://techcrunch.com/2018/05/13/walmarts-deal-to-buy-flipkart-came-with-an-interesting-caveat/ |access-date=14 May 2018 |website=TechCrunch |language=en-US}}</ref> ==ವ್ಯವಹಾರ ರಚನೆ== ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ಗುಂಪಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗಮನಾರ್ಹ ಕಂಪನಿಗಳು: {| class="wikitable" |- !style="background:#2874F0; color:#fada33;"|ಹೆಸರು !style="background:#2874F0; color:#fada33;"|ಪ್ರಕಾರ !style="background:#2874F0; color:#fada33;"|ಅಂದಿನಿಂದ !style="background:#2874F0; color:#fada33;"|ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಾಲು |- | [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾ]] | ಫ್ಯಾಷನ್ | ೨೦೧೪ | ೧೦೦%<ref>{{cite news |last1=Kurup |first1=Deepa |title=Flipkart buys out Myntra for $300 m |url=https://www.thehindu.com/business/Industry//article60382446.ece |access-date=21 June 2022 |work=The Hindu |date=22 May 2014 |language=en-IN}}</ref> |- | [[:en:Ekart|ಇಕಾರ್ಟ್]] | ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ | ೨೦೧೫ | - <ref>{{cite news |last=Pahwa |first=Akanksha |date=22 September 2015 |title=Flipkart Buys Back Its Logistics Arm, Ekart, From WS Retail |language=en |work=Inc42 Media |url=https://inc42.com/flash-feed/flipkart-buys-back-ekart-from-ws-retail/ |access-date=21 June 2022}}</ref> |- | [[:en:Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್]] | ಬಿ೨ಬಿ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ | ೨೦೨೦ | ೧೦೦%<ref>{{cite news |title=Flipkart buys parent Walmart's Indian wholesale business |url=https://www.reuters.com/article/us-walmartindia-m-a-flipkart-idUSKCN24O0OM |access-date=21 June 2022 |work=Reuters |date=23 July 2020 |language=en}}</ref> |- | [[:en:Cleartrip|ಕ್ಲಿಯರ್‌ಟ್ರಿಪ್]] | ಟ್ರಾವೆಲ್ ಬುಕಿಂಗ್ | ೨೦೨೪ | ೮೦% <ref>{{cite news |title=Adani Group picks up stake in Cleartrip |url=https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/adani-group-picks-up-stake-in-cleartrip/articleshow/87385767.cms |access-date=21 June 2022 |work=The Economic Times}}</ref> |- |[[:en:Flipkart Health+|ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಹೆಲ್ತ್+]] | ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ | ೨೦೨೧ | ೭೫.೧%<ref>{{cite news |date=13 December 2021 |title=Flipkart Health completes acquisition of 75.1% stake in Sastasundar Marketplace |language=en |work=IndiaInfoline |url=https://www.indiainfoline.com/article/news-top-story/flipkart-health-completes-acquisition-of-75-1-stake-in-sastasundar-marketplace-121121300007_1.html |access-date=21 June 2022}}</ref> |} ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ೨೨ ಸ್ವಾಧೀನಗಳು ಮತ್ತು ೨೭ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಸ್ವಾಧೀನಗಳಿಗಾಗಿ ೪೧೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |title=Acquisitions by Flipkart |url=https://tracxn.com/d/acquisitions/acquisitionsbyFlipkart |access-date= |archive-date=2023-08-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230803091351/https://tracxn.com/d/acquisitions/acquisitionsbyFlipkart |url-status=dead }}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]], ಗ್ರಾಹಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್, ಸ್ಥಳೀಯ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಂತಹ ಅನೇಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ. ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟಗಾರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ತನ್ನ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |last=Livemint |date=2022-07-12 |title=Flipkart rolls out fresh policies to attract more sellers |url=https://www.livemint.com/companies/news/flipkart-rolls-out-fresh-policies-to-attract-more-sellers-11657619824376.html |access-date=2022-10-08 |website=mint |language=en}}</ref> ಇದು ''ದರ ಕಾರ್ಡ್'' ಅನ್ನು ಸರಳೀಕರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಹಿಂತಿರುಗಿದ ವೆಚ್ಚಗಳಿಗೆ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಸೇರಿವೆ. ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ೧.೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |date=2022-09-15 |title=Flipkart: 220% growth in new seller count this year |url=https://www.financialexpress.com/industry/sme/msme-eodb-flipkart-220-growth-in-new-seller-count-this-year/2668061/ |access-date=2023-06-24 |website=Financialexpress |language=en}}</ref> == [[ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆ]] == ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಗೆ ೨೦೨೫ ರ ಮಾರ್ಚ್ ೧೩ರಂದು [[ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆ]]ಯ ಪರವಾನಗಿ ದೊರೆತಿದೆ.<ref name=":0">{{Cite news |date=೦೬/೦೬/೨೦೨೫ |title=Flipkartಗೆ NBFC ಪರವಾನಗಿ; RBI ಅನುಮತಿ ಪಡೆದ ದೇಶದ ಮೊದಲ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ದೈತ್ಯ |url=https://www.prajavani.net/business/commerce-news/flipkart-nbfc-license-rbi-approval-ecommerce-lending-india-3328080 |url-status=live |access-date=೧೧/೦೬/೨೦೨೫ |work=ಪ್ರಜಾವಾಣಿ}}</ref> ಈ ಪರವಾನಗಿಯೊಂದಿಗೆ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಈಗ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಸಾಲ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಂಪನಿಯ ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೈಲಿಗಲ್ಲು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್, [[ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್]] (ಆರ್‌ಬಿಐ) ನಿಂದ [[ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆ]] (ಎನ್‌ಬಿಎಫ್‌ಸಿ)ಯ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಮೊದಲ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಕಂಪನಿ ಎಂದೆನಿಸಿದೆ.<ref name=":0" /> === '''ಪರವಾನಗಿಯ ಮಹತ್ವ:''' === # '''ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸುಲಭ ಸಾಲ:''' ಈ ಪರವಾನಗಿಯಿಂದಾಗಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡುವವರಿಗೆ, ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಾಲ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಖರೀದಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. # '''ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ:''' ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ (MSMEs) ಬಂಡವಾಳದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಈ ಪರವಾನಗಿ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಅವರ ವ್ಯವಹಾರ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. # '''ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆ:''' ಈ ಕ್ರಮವು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಕೇವಲ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ತನ್ನ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತನ್ನು ಮೂಡಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. # '''ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆ:''' ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲ ನೀಡಿಕೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ==ಧನಸಹಾಯ ಮತ್ತು ಆದಾಯ== ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ಆರಂಭಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಬಜೆಟ್ ₹ ೪೦೦,೦೦೦ (ಯುಎಸ್ $ ೫,೦೦೦) ಆಗಿತ್ತು. ನಂತರ, ಇದು ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ಬಂಡವಾಳ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ [[:en:Accel India|ಆಕ್ಸೆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ]] (೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್$೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು) ಮತ್ತು [[:en:Tiger Global|ಟೈಗರ್ ಗ್ಲೋಬಲ್]] (೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್$೧೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಮತ್ತು ಜೂನ್ ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್$೨೦ ಮಿಲಿಯನ್) ಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿತು.<ref>{{cite web |last=Sengupta |first=Snigdha |url=http://startupcentral.in/2011/10/flipkart-deal-is-accel-partners-eyeing-a-25x-partial-exit/ |title=Is Accel Eyeing a 25X Partial Exit From Flipkart? |publisher=Startupcentral.in |access-date=5 October 2013 |archive-date=29 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130929115839/http://startupcentral.in/2011/10/flipkart-deal-is-accel-partners-eyeing-a-25x-partial-exit/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news|title=Accel India Invests in Flipkart|url=http://www.pluggd.in/accel-india-invests-in-flipkart-297/|author=Sinha|work=pluggd.in|access-date=25 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110819211842/http://www.pluggd.in/accel-india-invests-in-flipkart-297/|archive-date=19 August 2011|url-status=dead}}</ref> ೨೦೧೨ ರ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೪ ರಂದು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ೪ನೇ ಸುತ್ತಿನ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು. ಎಂಐಎಚ್ ([[:en:Naspers |ನಾಸ್ಪರ್ಸ್]] ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಭಾಗ) ಮತ್ತು [[:en:ICONIQ Capital|ಐಕಾನಿಕ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್‌ನಿಂದ]] ಒಟ್ಟು ಯುಎಸ್$೧೫೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಗಳಿಸಿತು. ೧೦ ಜುಲೈ ೨೦೧೩ ರಂದು ''ಟೈಗರ್ ಗ್ಲೋಬಲ್'', ''ನಾಸ್ಪರ್ಸ್'', [[:en:Accel Partners|''ಆಕ್ಸೆಲ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಸ್'']] ಮತ್ತು ''ಐಕಾನಿಕ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್'' ಸೇರಿದಂತೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಯುಎಸ್ $ ೨೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕಂಪನಿಯು ಘೋಷಿಸಿತು.<ref>{{cite news |last=Gutka |first=Charmi |date=31 January 2012 |title=Flipkart Raises $150Mn From Accel Partners, Tiger Global |url=http://dealcurry.com/20120131-Flipkart-Raises-150Mn-From-Accel-Partners-Tiger-Global.htm |url-status=dead |access-date=5 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413161312/http://www.dealcurry.com/20120131-Flipkart-Raises-150Mn-From-Accel-Partners-Tiger-Global.htm |archive-date=13 April 2012}}</ref><ref>{{cite news|title=A Tale of Two Book Fairs|url=http://www.financialexpress.com/news/a-tale-of-two-book-fairs/576523/3|access-date=19 August 2010|newspaper=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|author=Sudipta Datta|author2=Suman Tarafdar|date=7 February 2010}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ವರದಿಯ ಮಾರಾಟವು ಎಫ್‌ವೈ೨೦೦೮-೦೯ ರಲ್ಲಿ ₹೪೦ ಮಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್$೫೦೦,೦೦೦), ಎಫ್‌ವೈ೨೦೦೯-೧೦ ರಲ್ಲಿ ₹೨೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್$೨.೫ ಮಿಲಿಯನ್) ಮತ್ತು ಎಫ್‌ವೈ೨೦೧೦-೧೧ ರಲ್ಲಿ ₹೭೫೦ ಮಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್$೯.೪ ಮಿಲಿಯನ್) ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news|last=Dua|first=Aarti|title=A winning chapter|url=http://www.telegraphindia.com/1100228/jsp/graphiti/story_12157168.jsp|archive-url=https://web.archive.org/web/20100303154301/http://www.telegraphindia.com/1100228/jsp/graphiti/story_12157168.jsp|url-status=dead|archive-date=3 March 2010|access-date=19 August 2010|work=The Daily Telegraph |date=28 February 2010|location=Calcutta, India}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ೨೦೧೨-೧೩ ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ₹ ೨.೮೧ ಬಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್ $ ೩೫ ಮಿಲಿಯನ್) ನಷ್ಟವನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಜುಲೈ ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ [[:en:private equity investors|ಖಾಸಗಿ ಈಕ್ವಿಟಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಂದ]] ಯುಎಸ್ $ ೧೬೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.highbeam.com/doc/1P3-3160729871.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20150329175849/http://www.highbeam.com/doc/1P3-3160729871.html|url-status=dead|archive-date=29 March 2015|title=Flipkart India Reports Loss of Rs. 281.7 Crore|work=Hindustan Times|date=19 December 2013|access-date=31 January 2015}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ಹೊಸ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಾದ [[:en:Dragoneer Investment Group|ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ನರ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಗ್ರೂಪ್]], [[:en:Morgan Stanley Wealth Management|ಮೋರ್ಗನ್ ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೆಲ್ತ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್]], [[:en: Sofina|ಸೊಫಿನಾ]] ಎಸ್ಎ ಮತ್ತು [[:en:Vulcan Inc.|ವಲ್ಕನ್ ಇಂಕ್‌ನಿಂದ]] ಹೆಚ್ಚುವರಿ ೧೬೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |title=Flipkart raises $160M more from Morgan Stanley, Vulcan Capital, Tiger Global, others |url=http://www.vccircle.com/news/technology/2013/10/09/flipkart-raises-160m-more-morgan-stanley-vulcan-capital-tiger-global |publisher=VCCircle |access-date=19 March 2014 |archive-date=19 March 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140319103131/http://www.vccircle.com/news/technology/2013/10/09/flipkart-raises-160m-more-morgan-stanley-vulcan-capital-tiger-global |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|author=Vikas SN |url=http://www.medianama.com/2013/10/223-flipkart-160m-investment/ |title=Flipkart Raises $160M From Dragoneer Investment, Morgan Stanley Investment & Others |publisher=MediaNama |date=9 October 2013 |access-date=25 October 2013}}</ref><ref>{{cite web |last=Dalal |first=Mihir |date=26 November 2013 |title=Flipkart valued at roughly '9,900 crore, says MIH India |url=http://www.livemint.com/Companies/FPzIYrvktFmq1t2lgFRc1H/Flipkart-valued-at-roughly-9900-crore-says-MIH-India.html |access-date=27 November 2013 |publisher=Livemint}}</ref> ==ನಿಯಂತ್ರಕ ಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳು== [[:en:Foreign Exchange Management Act of 1999|ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾಯ್ದೆಯು ೧೯೯೯]] ರ [[:en: foreign direct investment|ವಿದೇಶಿ ನೇರ ಹೂಡಿಕೆ]] ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ [[:en:Enforcement Directorate|ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವು]] ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವಿರುದ್ಧ ತನಿಖೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{cite news |author= |date=28 November 2012 |title=Enforcement Directorate to probe Flipkart. |work=The Times of India |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Enforcement-Directorate-to-probe-Flipkart-Walmart-for-violation-of-FDI-norms/articleshow/17397206.cms}}</ref><ref>{{cite news |date=28 November 2012 |title=Flipkart under ED scanner |work=The Hindu |location=Chennai, India |url=http://www.thehindu.com/business/flipkart-under-ed-scanner/article4143824.ece }}</ref> ನವೆಂಬರ್ ೩೦, ೨೦೧೨ ರಂದು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌‌ನ ಕಚೇರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿತು. ದಾಖಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಹಾರ್ಡ್‌ಡ್ರೈವ್‌ಗಳನ್ನು ಏಜೆನ್ಸಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |last=Srivastava |first=Shruti |date=20 August 2014 |title=Flipkart case: ED finds FEMA violation, Rs 1,400 cr fine likely |url=http://indianexpress.com/article/business/companies/flipkart-case-ed-finds-fema-violation-r1400-cr-fine-likely/ |access-date=28 February 2016 |website=The Indian Express}}</ref> ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |last=Jain |first=Varun |date=24 September 2015 |title=Ecommerce companies like Flipkart, Amazon violated FDI Norms: Delhi High Court |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/retail/ecommerce-companies-like-flipkart-amazon-violated-fdi-norms-delhi-high-court/articleshow/49085576.cms |access-date=28 February 2016 |website=The Economic Times}}</ref> ಹೀಗಾಗಿ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿವೆ ಎಂದು [[:en:Delhi High Court|ದೆಹಲಿಯ ಹೈಕೋರ್ಟ್]] ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಜನವರಿ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅರ್ಜಿಯ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{Cite web |last=Mittal |first=Priyanka |title=Delhi high court asks RBI to submit latest circular on FDI policy |url=http://www.livemint.com/Industry/EyjqDAyTHOcFakRehWZT2H/Delhi-high-court-asks-RBI-to-submit-latest-circular-on-FDI-p.html |access-date=28 February 2016 |website=Livemint|date=26 January 2016 }}</ref> ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆ ನೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು [[ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯ|ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯವನ್ನು]] ಕೇಳಿದೆ.<ref>{{Cite web | url = http://www.ibtimes.co.in/marketplace-model-online-retailers-not-under-indias-fdi-policy-dipp-662195 | title = Marketplace model of online retailers not under India's FDI policy: DIPP | website = International Business Times | date = 6 January 2016 | access-date = 28 February 2016 }}</ref> ಅದೇ ತಿಂಗಳು, ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜನ ಇಲಾಖೆ (ಡಿಐಪಿಪಿ) ಆನ್‌ಲೈನ್ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |title=Action against Snapdeal, Amazon.com, Flipkart for selling medicines without licence |url=http://retail.economictimes.indiatimes.com/news/e-commerce/e-tailing/action-against-snapdeal-amazon-flipkart-for-selling-medicines-without-licence/51155359 |access-date=28 February 2016 |website=The Economic Times |department=}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವರಾದ [[:en:J. P. Nadda|ಜೆ.ಪಿ.ನಡ್ಡಾ]] ಅವರು ಮಾನ್ಯ ಪರವಾನಗಿ ಇಲ್ಲದೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ|ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ]] ಎಫ್‌ಡಿಎ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ಮತ್ತು ಇತರರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ==ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳು== ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ವಂಚಿಸಲು ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ ಸ್ಕ್ಯಾಮರ್‌ಗಳ ಗುಂಪನ್ನು [[ಲಕ್ನೋ|ಲಕ್ನೋದಲ್ಲಿ]] ಪೊಲೀಸರು ಬಂಧಿಸಿದ್ದರು. ಗ್ರಾಹಕರು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸಲು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಖರೀದಿ ಮಾಡಿದ [[ಆ್ಯಪಲ್|ಆಪಲ್]] ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ.<ref>{{Cite web |title=iPhone scam: Lucknow Police arrests fraudsters for duping Flipkart; here are the details |url=https://www.timesnownews.com/technology-science/iphone-scam-lucknow-police-arrests-fradusters-for-duping-flipkart-here-are-the-details-article-94636020 |access-date=2022-10-29 |website=TimesNow |date=4 October 2022 |language=en}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅಮೆಜಾನ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಐಫೋನ್‌]] ಬದಲಿಗೆ ಸಾಬೂನುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದ ಇಂತಹ ಹಗರಣಗಳು ಈ ಹಿಂದೆಯೂ ವರದಿಯಾಗಿವೆ. ==ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವೀಡಿಯೊ== [[:en:premium video |ಪ್ರೀಮಿಯಂ ವೀಡಿಯೊ]] ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಅಮೆಜಾನ್‌ನಂತಹ ಉದ್ಯಮದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, [[:en:Flipkart Video |''ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವಿಡಿಯೋ'']] ಎಂಬ ಇನ್-ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸ್ಟ್ರೀಮಿಂಗ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{Cite news |last=Ganjoo |first=Shweta |date=17 August 2019 |title=Flipkart rolls out video service on its Android app to take on Amazon Prime |work=India Today |url=https://www.indiatoday.in/amp/technology/news/story/flipkart-rolls-out-video-service-on-its-android-app-to-take-on-amazon-prime-1581724-2019-08-17 |access-date=19 October 2019}}</ref><ref>{{Cite news |date=17 October 2019 |title=Flipkart joins OTT race: Launches video streaming service |work=Business Standard |url=https://wap.business-standard.com/multimedia/video-gallery/general/flipkart-joins-ott-race-launches-video-streaming-service-92704.htm |access-date=19 October 2019 }}{{Dead link|date=ನವೆಂಬರ್ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ವಿಷಯದ ಆರಂಭಿಕ ಸಾಲನ್ನು [[ Viu|ವಿಯು]], [[ವೂಟ್]] ಮತ್ತು [[:en:TVF|ಟಿವಿಎಫ್‌ನಂತಹ]] ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವೀಡಿಯೊ ಮೂಲಗಳು=== ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಿಷಯ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವಿಡಿಯೋ ಒರಿಜಿನಲ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮೂಲ ವಿಷಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕಾಲಿಟ್ಟಿದೆ.<ref>{{Cite news |last=Chaudhary |first=Deepti |date=15 October 2019 |title=Flipkart to offer original video content |work=Livemint |url=https://www.livemint.com/v/s/www.livemint.com/companies/news/flipkart-to-offer-original-video-content/amp-11571137220758.html |access-date=19 October 2019}}</ref><ref>{{Cite web |last=Subramaniam |first=Nikhil |date=15 October 2019 |title=Flipkart Video Originals Launched: Has Flipkart Got The Timing Right? |url=https://inc42.com/buzz/flipkart-video-originals-launched-has-flipkart-got-the-timing-right/ |access-date=20 October 2020 |website=Inc42 |language=en}}</ref> ಮೊದಲ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ೧೯ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೯ ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. [[:en:Back Benchers|''ಬ್ಯಾಕ್ ಬೆಂಚರ್ಸ್'']] ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾದ ಇದು [[:en:Farah Khan|ಫರಾಹ್ ಖಾನ್]] ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ [[ಬಾಲಿವುಡ್]] ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿ ರಸಪ್ರಶ್ನೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿತ್ತು. ==ಟೀಕೆಗಳು== ೨೦೧೪ ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೩ ರಂದು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಡೆಲಿವರಿ ಮ್ಯಾನ್ [[ಹೈದರಾಬಾದ್‌, ತೆಲಂಗಾಣ|ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಮನೆಕೆಲಸದಾಕೆಗೆ ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡಿದ್ದರು. ಈ ಘಟನೆಗಾಗಿ ಮನೆಕೆಲಸದಾಕೆಯ ಉದ್ಯೋಗದಾತರು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವಿರುದ್ಧ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿದರು.<ref>{{cite news |last=Sachitanand |first=Rahul |date=14 December 2014 |title=Women's safety: E-commerce companies need to do more to ensure quality of offline workforce |work=The Economic Times |url=http://economictimes.indiatimes.com/industry/services/retail/womens-safety-e-commerce-companies-need-to-do-more-to-ensure-quality-of-offline-workforce/articleshow/45506321.cms |access-date=15 December 2014}}</ref> ಆಫ್‌ಲೈನ್ ವಿತರಣಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಸಲು ನಿಯಮಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, [[:en:Future Group|ಫ್ಯೂಚರ್ ಗ್ರೂಪ್]] (ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ಸರಪಳಿ ಬಿಗ್ ಬಜಾರ್ನ ಮಾಲೀಕ) ನಂತಹ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ಭಾರತದ [[:en:Ministry of Commerce and Industry|ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ]] ದೂರುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ಬಿಗ್ ಬಿಲಿಯನ್ ಡೇಸ್ ರಿಯಾಯಿತಿಗಳು ಇತರ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಲೂಟಿಕೋರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿದರು. ದೂರುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದಾಗಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.<ref>{{cite web |last1=Anand |first1=Shambhavi |last2=Malviya |first2=Sagar |date=8 October 2014 |title=Future Group's Kishore Biyani, vendors accuse Flipkart of undercutting to destroy competition |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/retail/future-groups-kishore-biyani-vendors-accuse-flipkart-of-undercutting-to-destroy-competition/articleshow/44637244.cms |access-date=18 February 2015 |work=The Economic Times}}</ref><ref>{{cite web |date=8 October 2014 |title=Centre to look into complaints against Flipkart sale |url=http://www.thehindubusinessline.com/features/smartbuy/tech-news/sitharaman-will-look-into-complaints-on-flipkart-discount-sale/article6481305.ece |access-date=18 February 2015 |work=Business Line}}</ref><ref>{{cite web |last=Mookerji |first=Nivedita |date=9 October 2014 |title=Big Billion Day sale cost Flipkart big; govt takes notice |url=http://www.business-standard.com/article/companies/billion-day-sale-cost-flipkart-big-govt-sits-up-114100900029_1.html |access-date=18 February 2015 |work=Business Standard}}</ref> ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:Airtel Zero|ಏರ್ಟೆಲ್ ಝೀರೋ]] ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣಾ ಪಾಲುದಾರರಾಗಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. [[:en:zero-rating |ಝೀರೋ-ರೇಟಿಂಗ್]] ಯೋಜನೆಯು [[:en:net neutrality|ನೆಟ್ ನ್ಯೂಟ್ರಾಲಿಟಿಯ]] ತತ್ವಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |last=Balasubramanian |first=Shyam |date=14 April 2015 |title=Flipkart Pulls Out of Airtel Deal Amid Backlash Over Net Neutrality |url=https://www.ndtv.com/india-news/flipkart-pulls-out-of-airtel-deal-amid-backlash-over-net-neutrality-754829 |access-date=5 February 2019 |website=NDTV}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== * [[:en:Sachin Bansal|ಸಚಿನ್ ಬನ್ಸಾಲ್]] ಅವರಿಗೆ ೨೦೧೨-೧೩ ನೇ ಸಾಲಿನ ವರ್ಷದ ಉದ್ಯಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite news|title=ET Awards 2012–13: How IIT-alumnus Sachin Bansal built Flipkart into a big online brand|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/et-awards-2012-13-how-iit-alumnus-sachin-bansal-built-flipkart-into-a-big-online-brand/articleshow/23065635.cms|work=The Economic Times|date=26 September 2013 |access-date=26 September 2013}}</ref> * ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ, ಇಬ್ಬರು ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು [[:en:Forbes India's richest Indian by year|ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ಭಾರತೀಯರೆಂದು]], ತಲಾ ೧.೩ ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ನಿವ್ವಳ ಮೌಲ್ಯದೊಂದಿಗೆ ೮೬ ನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite news|title=Forbes India rich list: Mukesh Ambani tops for 9th year, Flipkart's Bansals debut at 86th slot|url=http://www.firstpost.com/business/flipkart-co-founders-sachin-and-binny-bansal-enter-forbes-billionaires-list-2443866.html|access-date=24 September 2015|work=Firstpost|date=24 September 2015}}</ref> * ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಸಚಿನ್ ಮತ್ತು [[:en:Binny Bansal|ಬಿನ್ನಿ ಬನ್ಸಾಲ್]] ಅವರನ್ನು ಟೈಮ್ ನಿಯತಕಾಲಿಕದ [[:en: 100 Most Influential People in the World|ವಿಶ್ವದ ೧೦೦ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ]] ವಾರ್ಷಿಕ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.<ref>[http://time.com/4300001/binny-bansal-and-sachin-bansal-2016-time-100/ "Time 100 Titans – Binny Bansal and Sachin Bansal"], ''[[Time (magazine)|Time]]'', 21 April 2016</ref> * ವಾರ್ಷಿಕ ಫೇರ್ವರ್ಕ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಟಿಂಗ್ಸ್ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ - ಇದು ನ್ಯಾಯಯುತ ವೇತನ, ಷರತ್ತುಗಳು, ಒಪ್ಪಂದಗಳು, ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸ್ಕೋರ್ ರಚಿಸುವ ೧೦-ಪಾಯಿಂಟ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಐಟಿ ಅಂಡ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಪಾಲಿಸಿ (ಸಿಐಟಿಎಪಿ), ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಐಐಐಟಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಗ್ಲೋಬಲ್ ಫೇರ್ವರ್ಕ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್‍ನ ಒಕ್ಕೂಟವು ಒಟ್ಟು ೧೧ ಪ್ಲಾಟ್ಫಾರ್ಮ್ಗಳನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಿತು. ಈ ವಿಧಾನವು [[ದೆಹಲಿ]] ಮತ್ತು [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನ]] ೧೯-೨೦ ಕಾರ್ಮಿಕರೊಂದಿಗೆ ಗುಣಾತ್ಮಕ ಸಂದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |title=Ola, Uber score poorly in gig-work conditions, Flipkart tops the chart: Fairwork Ratings |url=https://www.financialexpress.com/industry/ola-uber-score-poorly-in-gig-work-conditions-flipkart-tops-the-chart-fairwork-ratings/2393621/ |access-date=2022-10-08 |website=Financialexpress |date=30 December 2021 |language=en}}</ref> ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:E-commerce in India|ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] * [[:en:Online shopping|ಆನ್ ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] g88f0nrmax2zh6c20banf1l54vn311z 1306913 1306912 2025-06-19T07:50:23Z KiranBOT 93763 removed AMP tracking from URLs ([[:m:User:KiranBOT/AMP|details]]) ([[User talk:Usernamekiran|report error]]) v2.2.7r 1306913 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ | type = [[ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆ]] | industry = [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] | founded = {{start date and age|df=y|2007|p=y}} | location = {{ubl|[[ಬೆಂಗಳೂರು]], [[ಕರ್ನಾಟಕ]], ಭಾರತ (ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿ)|[[ಸಿಂಗಾಪುರ್]] (ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವಾಸಸ್ಥಳ)}} | founder = {{ubl|[[:en:Sachin Bansa|ಸಚಿನ್ ಬನ್ಸಾಲ್]] |[[:en:Binny Bansal|ಬಿನ್ನಿ ಬನ್ಸಾಲ್]]}} | owner = {{ubl|[[:en:Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್]] (~೮೫%)<ref>{{cite web|url=https://inc42.com/buzz/flipkart-valuation-declines-over-inr-41000-cr-in-two-years/|title=Flipkart Valuation Declines Over INR 41,000 Cr In Two Years|work=Inc42|date=18 March 2024|last=Yadav|first=Pooja|access-date=19 March 2024}}</ref>}} | services = [[:en:Online shopping|ಆನ್ ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್]] | key_people = ಕಲ್ಯಾಣ್ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ ([[:en:CEO|ಸಿಇಒ]])<ref>{{cite web|url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/former-tiger-global-executive-kalyan-krishnamurthy-to-be-flipkarts-new-ceo/articleshow/56424429.cms|title=Kalyan Krishnamurthy to be Flipkart's new CEO; Sachin Bansal to remain group chairman|work=[[The Economic Times]] |date=10 January 2017}}</ref> | revenue = {{ubl|{{increase}} {{INRConvert|56013|c}}<ref>{{Cite news|url=https://www.cnbctv18.com/earnings/flipkart-walmart-financial-results-revenue-fiscal-year-2023-18130991.htm#google_vignette|date=23 December 2023|work=CNBCTV 18|title=Flipkart reports a revenue of ₹56,013 crore in 2022-23 fiscal|last=Yadav|first=Pihu|access-date=19 January 2024}}</ref>}} | revenue_year = FY2022-23 | profit = {{ubl|{{IncreaseNegative}} {{INRConvert|-4834|c}}}} | profit_year = FY2022-23 | num_employees = ೨೨,೦೦೦ (ಮಿಂತ್ರಾ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ)<ref>{{cite web|url=https://www.businesstoday.in/technology/news/story/flipkart-layoffs-company-plans-to-fire-1100-1500-employees-says-report-412232-2024-01-08|title=Flipkart layoffs: Company plans to fire 1,100-1,500 employees, says report|work=[[Business Today (India)|Business Today]]|date=8 January 2024|access-date=19 January 2024}}</ref> | num_employees_year = January 2024 | area_served = ಭಾರತ | parent = [[:en:Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್]] | subsid = {{plainlist| * ಎ‌ಎನ್‌ಎಸ್ ಕಾಮರ್ಸ್ * [[:en:Cleartrip|ಕ್ಲಿಯರ್‌ಟ್ರಿಪ್]] * [[:en:Ekart|ಇಕಾರ್ಟ್]] * [[:en:Flipkart Health+|ಫ್ಲಿಪ್ ಕಾರ್ಟ್ ಹೆಲ್ತ್+]] * ಫ್ಲಿಪ್ಕಾರ್ಟ್ ಹೋಲ್ಸೇಲ್ * ಜೀವ್ಸ್-ಎಫ್೧ * [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾ]] * [[:en:Shopsy|ಅಂಗಡಿಗಳು]] * [[ಯಂತ್ರ]] }} | website = {{URL|https://www.flipkart.com/}} }} '''ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್''' ಇದು ಭಾರತೀಯ [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] ಕಂಪನಿಯಾಗಿದ್ದು, [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು [[ಸಿಂಗಾಪುರ|ಸಿಂಗಾಪುರದಲ್ಲಿ]] [[:en:private limited company|ಖಾಸಗಿ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ]] ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.<ref>{{cite web | title=Flipkart: India online retail giant raises $3.6bn in latest funding round | website=BBC Home | date=13 Jul 2021 | url=https://www.bbc.com/news/business-57815431 | access-date=21 Dec 2023}}</ref><ref>{{cite web | title=This Indian favourite emerged as the most shopped clothing item on Flipkart in 2023 | website=Moneycontrol | date=18 Dec 2023 | url=https://www.moneycontrol.com/news/trends/this-indian-favourite-emerged-as-the-most-shopped-clothing-item-on-flipkart-in-2023-11920841.html | access-date=21 Dec 2023}}</ref> [[:en:consumer electronics|ಗ್ರಾಹಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]], [[:en:fashion|ಫ್ಯಾಷನ್]], ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ವಸ್ತುಗಳು, ದಿನಸಿ ಮತ್ತು ಜೀವನಶೈಲಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಂತಹ ಇತರ ಉತ್ಪನ್ನ ವಿಭಾಗಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಮೊದಲು ಕಂಪನಿಯು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ [[ಆನ್‌ಲೈನ್‌ ಜಾಹೀರಾತು|ಆನ್‌ಲೈನ್‌]] ಪುಸ್ತಕ ಮಾರಾಟದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿತು. ಈ ಸೇವೆಯು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ [[ಅಮೆಜಾನ್]] ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ [[:en: Snapdeal|ಸ್ನ್ಯಾಪ್ ಡೀಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ಸ್ಪರ್ಧಿಸುತ್ತದೆ. ೨೦೨೩ ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಭಾರತೀಯ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ೪೮% [[ಮಾರುಕಟ್ಟೆ]] ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.<ref>{{Cite news |last=Halzack |first=Sarah |date=9 May 2018 |title=Walmart Is Right on Flipkart Despite Investor Qualms |language=en |work=Bloomberg |url=https://www.bloomberg.com/view/articles/2018-05-09/walmart-s-flipkart-deal-is-right-move-despite-investor-qualms |url-access=subscription |access-date=11 May 2018}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://qz.com/704813/snapdeal-may-die-a-slow-and-painful-death-unless-it-gets-its-act-together/|title=Snapdeal may die a slow and painful death|last=Punit|first=Itika Sharma|work=Quartz|access-date=11 May 2018|language=en-US}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[ಉಡುಪು ತಯಾರಿಕೆ|ಉಡುಪುಗಳ]] ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾವನ್ನು]] ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ಬಲಗೊಂಡಿದೆ.<ref>{{cite web |last=Sharma |first=Nishant |date=23 March 2018 |title=This Is Why Amazon Hasn't Beaten Flipkart In India Yet |url=https://www.bloombergquint.com/business/2018/03/23/this-is-why-amazon-hasnt-beaten-flipkart-in-india-yet#gs.KaQHHLs |access-date=23 March 2018 |work=Bloomberg Quint}}</ref> ಹಾಗೂ [[ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್]] ಮತ್ತು [[:en:mobile phones|ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳ]] ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ ಅಮೆಜಾನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=https://qz.com/1273463/heres-what-walmart-will-get-from-the-flipkart-deal/|title=Why Walmart bought Flipkart, according to Walmart|last=Tandon|first=Suneera|work=Quartz|access-date=13 May 2018|language=en-US|archive-date=6 ಫೆಬ್ರವರಿ 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230206104242/https://qz.com/1273463/heres-what-walmart-will-get-from-the-flipkart-deal|url-status=dead}}</ref> ==ಇತಿಹಾಸ== ===೨೦೦೭-೨೦೧೦: ಸ್ಟಾರ್ಟ್ ಅಪ್ ಹಂತ=== ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ, [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿನ]] [[:en:Sachin Bansal|''ಸಚಿನ್ ಬನ್ಸಾಲ್'']] ಮತ್ತು [[:en:Binny Bansal|''ಬಿನ್ನಿ ಬನ್ಸಾಲ್'']] ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |title=The Economic Times: Business News, Personal Finance, Financial News, India Stock Market Investing, Economy News, SENSEX, NIFTY, NSE, BSE Live, IPO News |url=https://economictimes.indiatimes.com/defaultinterstitial.cms |access-date=2024-01-22 |website=economictimes.indiatimes.com}}</ref> ಇವರು [[:en:IIT|ಐಐಟಿ]], [[ದೆಹಲಿ|ದೆಹಲಿಯ]] ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾಜಿ [[ಅಮೇಜಾನ್ (ಕಂಪನಿ)|ಅಮೆಜಾನ್]] ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು.<ref>{{Cite web |last=www.ETRetail.com |title=The journey of Flipkart founders Sachin and Binny Bansal - ET Retail |url=http://retail.economictimes.indiatimes.com/news/e-commerce/e-tailing/the-journey-of-flipkart-founders-sachin-and-binny-bansal/50866704 |access-date=2024-02-02 |website=ETRetail.com |language=en}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಕಂಪನಿಯು ಬೆಂಗಳೂರಿನ [[ಕೋರಮಂಗಲ|ಕೋರಮಂಗಲದಲ್ಲಿ]] ಎರಡು ಮಲಗುವ ಕೋಣೆಗಳ ಅಪಾರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್‌ನಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಇದರ ಆರಂಭಿಕ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ೨ ಲಕ್ಷ ರೂ. ಅಂತೆ ಅವರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಒದಗಿಸಿದವು.<ref>{{cite news |last=Joseph Tejaswi |first=Mini |date=2 May 2013 |title=Flipkart goes for fashion branding |work=[[The Times of India]] |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Flipkart-goes-for-fashion-branding/articleshow/19832631.cms |access-date=5 October 2013}}</ref><ref>{{Cite news |last1=Kurian |first1=Boby |last2=Sharma |first2=Samidha |date=4 May 2018 |title=Flipkart co-founder likely to quit after Walmart takeover |work=The Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/people/flipkart-co-founder-likely-to-quit-after-walmart-takeover/articleshow/64022101.cms}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ ಸೇವೆಯ ಬಳಕೆ|ವೆಬ್ಸೈಟ್]] ಅನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news|title=Now order your next mobile on Flipkart|url=http://www.livemint.com/2010/08/04170204/Now-order-your-next-mobile-on.html|access-date=19 August 2010|newspaper=[[Livemint]]|author=Geetika Rustagi|date=4 August 2010}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು ಮತ್ತು ೨೦೦೮ ರ ವೇಳೆಗೆ ದಿನಕ್ಕೆ ೧೦೦ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು.<ref>{{Cite news |last1=J. |first1=Anand |last2=Pillai |first2=Shalina |date=30 May 2017 |title=Flipkart's first customer almost didn't get his book |work=The Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/companies/flipkarts-first-customer-almost-didnt-get-his-book/articleshow/59824976.cms |access-date=11 May 2018}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ವೀರೀಡ್ ಅನ್ನು ಲುಲು.ಕಾಮ್ ನಿಂದ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇದು [[ಪುಸ್ತಕ|ಪುಸ್ತಕಗಳ]] [[ಡಿಜಿಟಲ್]] ವ್ಯಾಪಾರಕ್ಕೆ ಅಡಿಪಾಯ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಇದನ್ನು ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಮತ್ತು ಇನ್ಫಿಬೀಮ್‌ನಂತಹ ಸೀಮಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಆಟಗಾರರು ಮಾತ್ರ ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ರಿಯಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿತು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ನಾಯಕತ್ವದ ಸ್ಥಾನದತ್ತ ಸಾಗಲು ಗ್ರಾಹಕ ಸೇವೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿತು. ವೀರೀಡ್ ಸುಮಾರು ೬೦ [[ಮಿಲಿಯನ್]] ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಓದುಗರ ದೊಡ್ಡ ಜಾಲವನ್ನು (~ ೩ ಮಿಲಿಯನ್) ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{Cite news |date=22 December 2010 |title=Flipkart Buys Social Book Discovery Tool WeRead |url=https://www.vccircle.com/flipkart-buys-social-book-discovery-tool-weread/ |access-date=10 May 2018 |work=VCCircle |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |title=Flipkart.com buys social books service weRead.com - Exchange4media |url=https://www.exchange4media.com/digital-news/flipkart.com-buys-social-books-service-weread.com-40447.html |access-date=2024-03-28 |website=Indian Advertising Media & Marketing News – exchange4media |language=en}}</ref> ಬಳಕೆದಾರರು ರಚಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಈ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಗಮನಿಸಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಜನರು ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ನೆಚ್ಚಿನದು ಎಂದು ಗುರುತಿಸುವುದು, ವಿಮರ್ಶೆ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ರೇಟಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಕೊಡುವುದು. ವೀರೀಡ್, ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಸ್ವತಂತ್ರ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ಅದರ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯಿಂದಾಗಿ ಸ್ವಾಧೀನದ ನಂತರವೂ ತನ್ನ ಬ್ರಾಂಡ್ ಗುರುತನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ===೨೦೧೧-೨೦೧೪: ಬೆಳವಣಿಗೆ, ವಿಲೀನ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಧೀನಗಳು=== ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:digital distribution|ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿತರಣಾ]] ವ್ಯವಹಾರವಾದ ಮೈಮ್೩೬೦.ಕಾಮ್ ಮತ್ತು [[ಬಾಲಿವುಡ್]] ಪೋರ್ಟಲ್ ಚಕ್‌ಪಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ವಿಷಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯವನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web |author=Nikhil Pahwa |date=11 October 2011 |title=Flipkart Acquires Mime360; To Launch Digital Distribution of Music, E-books, Games |url=http://www.medianama.com/2011/10/223-flipkart-mime360-digital-music-ebooks-games/ |access-date=14 October 2011 |work=MediaNama}}</ref> ಸ್ವಾಧೀನದ ನಂತರ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ [[:en:DRM-free Digital music store|ಡಿಆರ್‌ಎಮ್-ಮುಕ್ತ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್ ಸ್ಟೋರ್]] ಫ್ಲೈಟ್ ಅನ್ನು ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{cite web |last=Saxena |first=Anupam |date=25 November 2011 |title=Updated: Flipkart Acquires Bollywood Site Chakpak's Digital Catalogue; Inline With Digital Downloads? |url=https://www.medianama.com/2011/11/223-flipkart-acquires-bollywood-site-chakpak-inline-with-digital-downloads/ |access-date=11 February 2018 |work=MediaNama}}</ref> ಉಚಿತ ಸ್ಟ್ರೀಮಿಂಗ್ ಸೈಟ್‌ಗಳ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಿಂದಾಗಿ, ಫ್ಲೈಟ್ ವಿಫಲವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಜೂನ್ ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಮೈಮ್೩೬೦ ವಿಷಯ ವಿತರಕರಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಎಚ್‌ಟಿಟಿಪಿ-ಆಧಾರಿತ ಗೂಢಲಿಪೀಕರಣ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.thinkdigit.com/Internet/Flipkart-to-launch-Flyte-Digital-Store-in_8839.html|title=Flipkart to launch 'Flyte Digital Store' in March|last=Lal|first=Abhinav|date=24 February 2012|work=[[Digit (magazine)|Digit]]|publisher=9.9 Media|location=India|access-date=27 February 2012}}</ref><ref>{{cite web|title=Exclusive: Flipkart to Shutdown Flyte MP3 Store; To Exit Digital Music Business|url=http://www.nextbigwhat.com/flyte-mp3-shutdown-297/|publisher=NextBigWhat|access-date=29 May 2013|archive-date=10 July 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180710102140/http://www.nextbigwhat.com/flyte-mp3-shutdown-297/|url-status=dead}}</ref> ಅದು ವೇಗದ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ದತ್ತಾಂಶ ವಿತರಣೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|title=Flyte MP3 Store Shutting Down|url=http://www.thinkdigit.com/forum/technology-news/174319-flyte-mp3-store-shutting-down.html|publisher=ThinkDigit|access-date=29 May 2013}}</ref><ref>{{cite web |last=Pahwa |first=Nikhil |date=29 May 2013 |title=Why Flipkart Shut Down Flyte Music |url=https://www.medianama.com/2013/05/223-why-flipkart-shut-flyte-music/ |access-date=29 May 2013 |publisher=MediaNama}}</ref> ಇದು ತನ್ನ ವಿತರಣಾ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು [[ಸಂಗೀತ]], [[ಮಾಧ್ಯಮ]] ಮತ್ತು [[ಆಟ|ಆಟಗಳನ್ನು]] ವಿತರಿಸಿತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |title=Tech in Asia - Connecting Asia's startup ecosystem |url=https://www.techinasia.com/flipkart-mime360-acquisition |access-date=2024-02-02 |website=www.techinasia.com |language=en-US}}</ref> ಭಾರತದ ''ಚಿಲ್ಲರೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ'' ಮೇಲೆ ಕಣ್ಣಿಟ್ಟಿರುವ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ, ಆನ್‌ಲೈನ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ [[ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರ|ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ]] ಲೆಟ್ಸ್‌ಬಯ್ ಮತ್ತು ಆನ್ಲೈನ್ ಫ್ಯಾಷನ್ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ<ref>{{cite web|url=http://www.business-standard.com/india/news/flipkart-buys-letsbuy-incash-equity-deal/464289//|title=Flipkart Buys Letsbuy in Cash-Equity Deal|date=11 May 2012|work=Business Standard|access-date=9 February 2012}}</ref> [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾವನ್ನು]] ಮೇ ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ೨೮೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ [[ಡಾಲರ್|ಡಾಲರ್‌ಗೆ]] ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://indianexpress.com/article/business/companies/flipkart-myntra-announce-merger/|title=Big deal: Flipkart acquires online fashion retailer Myntra|work=The Indian Express|date=22 May 2014 |access-date=22 May 2014}}</ref> [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾ]] ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವಿಭಾಗಗಳ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=https://www.livemint.com/Companies/crgAFNgipSWuf9reSeNDLJ/Flipkart-fashion-business-catches-up-with-Myntra.html|title=Flipkart fashion business catches up with Myntra|last=Sen|first=Anirban|date=9 January 2018|work=Livemint|access-date=13 May 2018}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ''ಬಿಗ್ ಬಿಲಿಯನ್ ಡೇಸ್'' ಈವೆಂಟ್ ಅನ್ನು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗೆ ವಿಶೇಷವಾದ ಬಹುದಿನದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿ ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿತು.<ref>{{Cite news |title=Flipkart Big Billion Days Sale to Be App-Only, Start October 13 |url=https://www.gadgets360.com/apps/news/flipkart-big-billion-days-sale-to-be-app-only-start-october-13-745975 |access-date=10 May 2018 |work=Gadgets360.com |language=en}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪೂರೈಕೆ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ೩೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ನ [[:en:gross merchandise volume|ಒಟ್ಟು ಸರಕು ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು]] ಸಾಧಿಸಿತು.<ref>{{Cite news |last=Thimmaya |first=PP |date=19 October 2015 |title=Flipkart 'Big Billion Days' sale does $300 million GMV in&nbsp;business |url=https://www.financialexpress.com/industry/flipkarts-big-billion-days-sale-churns-out-300-million-gmv/153290/ |access-date=10 May 2018 |work=The Financial Express |language=en-US}}</ref> ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪರಿಮಾಣಗಳು [[ಫ್ಯಾಷನ್ ವಿನ್ಯಾಸಕ(ರೂಪದರ್ಶಿಗಳ ಉಡುಪಿನ ವಿನ್ಯಾಸಕ)|ಫ್ಯಾಷನ್]] ಮಾರಾಟದಿಂದ ಬಂದವು ಮತ್ತು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮೌಲ್ಯವು [[ಮೊಬೈಲ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ|ಮೊಬೈಲ್‌ಗಳಿಂದ]] ಬರುತ್ತಿವೆ. ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಮೊಬೈಲ್ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನ ಹರಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಮೊಬೈಲ್ ಪಾವತಿ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಎನ್‌ಜಿಪೇನಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿತು. ಮೊಬೈಲ್ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ತನ್ನ ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ ೫೦% ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |date=2014-09-04 |title=Flipkart strengthens mobile payments service by investing in Ngpay |url=https://www.thehindubusinessline.com/info-tech/Flipkart-strengthens-mobile-payments-service-by-investing-in-Ngpay/article20858051.ece |access-date=2024-03-28 |website=BusinessLine |language=en}}</ref> ಎನ್‌ಜಿಪೇನಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪೇಜಿಪ್ಪಿಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಎನ್‌ಜಿಪೇಯೊಂದಿಗೆ ವಿಲೀನಗೊಳಿಸಿತು. ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಎನ್‌ಜಿಪೇ [[ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್|ಮೊಬೈಲ್ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌]] ಅನ್ನು ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ===೨೦೧೫-೨೦೧೮=== ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[ದೆಹಲಿ]] ಮೂಲದ [[:en:mobile marketing|ಮೊಬೈಲ್ ಮಾರ್ಕೆಟಿಂಗ್]] ಆಟೋಮೇಷನ್ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ''ಅಪಿಟರೇಟ್'' ಅನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite news |date=30 April 2015 |title=Flipkart acquires mobile marketing firm Appiterate |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/flipkart-acquires-mobile-marketing-firm-appiterate/articleshow/47098282.cms |access-date=10 May 2018}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಮೊಬೈಲ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಅಪಿಟರೇಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ.<ref>{{Cite news |last1=Chanchani |first1=Madhav |last2=Dave |first2=Sachin |date=2015-12-04 |title=Flipkart picking up 34% stake in digital mapping firm MapmyIndia in Rs 1,600 crore deal |url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/flipkart-picking-up-34-stake-in-digital-mapping-firm-mapmyindia-in-rs-1600-crore-deal/articleshow/50034934.cms |access-date=2024-03-03 |work=The Economic Times |issn=0013-0389}}</ref> ಡಿಸೆಂಬರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮ್ಯಾಪಿಂಗ್ ಪೂರೈಕೆದಾರರಾದ [[:en:MapmyIndia|ಮ್ಯಾಪ್ಮೈ ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿ]] ಸುಮಾರು ೩೪% ಪಾಲನ್ನು (ಸುಮಾರು $ ೨೬೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ) ಖರೀದಿಸಿತು.<ref>{{Cite news |last=Dalal |first=Mihir |date=3 December 2015 |title=Flipkart buys stake in MapmyIndia to improve delivery operations |work=Mint |url=http://www.livemint.com/Companies/Sr9sLGBAhSVExLiSrNQvVO/Flipkart-buys-stake-in-MapmyIndia-to-improve-delivery-operat.html |access-date=10 May 2018}}</ref> ಕಂಪನಿಯು ಅದೇ ವರ್ಷ [[:en:UPI mobile payments|ಯುಪಿಐ ಮೊಬೈಲ್ ಪಾವತಿ]] ಸ್ಟಾರ್ಟ್ಅಪ್ [[ಫೋನ್ ಪೇ|ಫೋನ್‌ಪೇನಲ್ಲಿ]] ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ. [[ಫೋನ್ ಪೇ]] ಮತ್ತು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಎಂಬ ಎರಡು ಘಟಕಗಳು ನಂತರ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಕಂಪನಿಗಳಾಗಿ ಬೇರ್ಪಟ್ಟವು.<ref>{{Cite news |date=26 July 2016 |title=Flipkart-owned Myntra acquires fashion and lifestyle site Jabong |language=en |work=[[Hindustan Times]] |url=http://www.hindustantimes.com/business-news/myntra-acquires-fashion-and-lifestyle-site-jabong/story-zI8iRHc8Xu40S5PHfLxr7N.html |access-date=10 May 2018}}</ref><ref>{{cite web |last=Chathurvedula |first=Sadhana |date=4 April 2016 |title=Flipkart acquires UPI-based payments start-up PhonePe |url=http://www.livemint.com/Companies/DbMTb2tDKuZoTfEa203XBL/Flipkart-acquires-UPIbased-payments-startup-PhonePe.html |work=Livemint}}</ref> ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:Rocket Internet|ರಾಕೆಟ್ ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಿಂದ]] ಆನ್‌ಲೈನ್ ಫ್ಯಾಷನ್ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿ [[:en:Jabong.com|ಜಬೊಂಗ್.ಕಾಮ್]] ಯುಎಸ್ $ ೭೦ ಮಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಜನವರಿ ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪೋಷಕರ ಮಾಹಿತಿ ಸ್ಟಾರ್ಟ್ಅಪ್ [[:en:TinyStep|ಟೈನಿಸ್ಟೆಪ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಯುಎಸ್ $ ೨ ಮಿಲಿಯನ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿತು.<ref>{{Cite web |last=Russell |first=Jon |date=18 January 2017 |title=Flipkart backs parenting network TinyStep with $2 million investment |url=https://techcrunch.com/2017/01/17/flipkart-baby-steps-tinystep-2-million/ |access-date=10 May 2018 |website=TechCrunch |language=en-US}}</ref> ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ''ಬಿಗ್ ಬಿಲಿಯನ್ ಡೇಸ್'' ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೧ ರಂದು ೨೦ ಗಂಟೆಗಳಲ್ಲಿ ೧.೩ ಮಿಲಿಯನ್ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿತು.<ref>{{Cite news |last=Punit |first=Itika Sharma |title=In 20 hours, Flipkart sold a record-breaking 1.3 million smartphones |url=https://qz.com/1084520/in-20-hours-of-its-big-billion-days-sale-flipkart-sold-a-record-breaking-1-3-million-smartphones/ |access-date=11 May 2018 |work=Quartz |language=en-US}}</ref> ಹಾಗೂ ೨೦೧೭ ರಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ಭಾರತೀಯ [[ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್]] ಸಾಗಣೆಯಲ್ಲಿ ೫೧% ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅಮೆಜಾನ್ ಇಂಡಿಯಾವನ್ನು (೩೩%) ಹಿಂದಿಕ್ಕಿದೆ.<ref>{{Cite news |last=Mishra |first=Digbijay |date=26 February 2018 |title=Flipkart 'beats' Amazon in m-sales |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/flipkart-beats-amazon-in-m-sales/articleshow/63073944.cms |access-date=11 May 2018 |work=The Times of India}}</ref> ===೨೦೧೯-೨೦೨೨=== ಜುಲೈ ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ''ಸಮರ್ಥ್'' ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಹಾಗೂ ನೇಕಾರರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |date=2022-09-26 |title=Flipkart's Samarth programme sees 300% growth in seller base from last year, says company |url=https://www.financialexpress.com/business/sme-msme-eodb-flipkarts-samarth-programme-sees-300-growth-in-seller-base-from-last-year-says-company-2691652/ |access-date=2024-04-10 |website=Financialexpress |language=en}}</ref> ಅವರು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕವಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಸಮರ್ಥ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಆನ್ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಮತ್ತು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಆನ್ಲೈನ್ನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆನ್ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಹೊರತಾಗಿ, ಕ್ಯಾಟಲಾಗಿಂಗ್, ವೇರ್ಹೌಸಿಂಗ್ ಬೆಂಬಲ ಮುಂತಾದ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮಾರಾಟದ ಇತರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ..<ref>{{Cite web |last=Mathur |first=Nandita |date=2019-07-31 |title=Flipkart launches 'Samarth' to empower Indian artisans, weavers and craftsmen |url=https://www.livemint.com/companies/start-ups/flipkart-launches-samarth-to-empower-indian-artisans-weavers-and-craftsmen-1564564460947.html |access-date=2024-04-10 |website=mint |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=IN |first=FashionNetwork com |title=Flipkart launches 'Samarth' initiative to connect artisans to its customers |url=https://in.fashionnetwork.com/news/Flipkart-launches-samarth-initiative-to-connect-artisans-to-its-customers,1125611.html |access-date=2024-04-10 |website=FashionNetwork.com |language=en-IN}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ೧೯ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೯ ರಂದು ಗ್ರಾಹಕರ ಎಂಗೆಜ್‌ಮೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಬಹುಮಾನಗಳ ಪ್ಲಾಟ್ಫಾರ್ಮ್ ಈಸಿರೆವಾರ್ಡ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ $ ೪ ಮಿಲಿಯನ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{Cite news |title=Flipkart invests in EasyRewardz |url=https://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/flipkart-invests-in-easyrewardz/articleshow/72125708.cms |access-date=20 November 2019 |website=The Times of India|date=19 November 2019 }}</ref><ref>{{Cite web |last= |date=19 November 2019 |title=Flipkart invests in customer rewards platform EasyRewardz |url=https://tech.economictimes.indiatimes.com/news/internet/flipkart-invests-in-customer-rewards-platform-easyrewardz/72126353 |access-date=20 November 2019 |website=ETtech |language=en |archive-date=21 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191221194133/https://tech.economictimes.indiatimes.com/news/internet/flipkart-invests-in-customer-rewards-platform-easyrewardz/72126353 |url-status=dead }}</ref> ಇದು ವ್ಯವಹಾರದಿಂದ-ವ್ಯವಹಾರ ನಿಷ್ಠೆ ನಿರ್ವಹಣಾ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವೇದಿಕೆಯು [[ಬ್ಯಾಂಕ್|ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು]] ಮತ್ತು ಬ್ರಾಂಡ್‌ಗಳ ನಡುವೆ ನಿಷ್ಠೆ ಅಂಕಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |last=Mahadevan |first=S. |date=2019-11-20 |title=Flipkart invests in customer engagement and rewards platform 'EasyRewardz' |url=https://www.thenewsminute.com/atom/flipkart-invests-customer-engagement-and-rewards-platform-easyrewardz-112647 |access-date=2024-04-10 |website=The News Minute |language=en}}</ref> ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[ಕಿರಾಣಿ ಅಂಗಡಿ|ಕಿರಾಣಿ ಅಂಗಡಿಗಳು]] ಮತ್ತು [[:en:MSMEs|ಎಂಎಸ್ಎಂಇಗಳಿಗೆ]] ಡಿಜಿಟಲ್ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಹೊಸ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಾದ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಹೋಲ್ಸೇಲ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |last=Jagannath |first=J |date=2 September 2020 |title=Flipkart Wholesale launches digital platform for kiranas, MSMEs |url=https://www.livemint.com/companies/news/flipkart-wholesale-launches-digital-platform-for-kirana-stores-msmes-11599035899128.html |access-date=7 January 2021 |website=Livemint |language=en}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಸಗಟುಗಳ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಇದೇ ಉಪಕ್ರಮದ ಭಾಗವಾಗಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಸಗಟು ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸಲು ''ಬೆಸ್ಟ್ ಪ್ರೈಸ್ ಕ್ಯಾಶ್-ಅಂಡ್ ಕ್ಯಾರಿ'' ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ''ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಪ್ರೈವೇಟ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನಲ್ಲಿ'' ೧೦೦% ಪಾಲನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |last=Tandon |first=Suneera |date=2020-07-09 |title=Flipkart invests ₹260 crore in Arvind Youth Brands |url=https://www.livemint.com/industry/retail/flipkart-invests-rs-260-crore-in-arvind-youth-brands-11594284882112.html |access-date=2024-04-10 |website=mint |language=en}}</ref> ಜುಲೈ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:Arvind Fashions Limited|ಅರವಿಂದ್ ಫ್ಯಾಶನ್ಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ]] ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಅಂಗಸಂಸ್ಥೆ ''ಅರವಿಂದ್ ಯೂತ್ ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ'' ೨೭% ಪಾಲನ್ನು ೩೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite news |last1=Balram |first1=Smita |last2=Shrivastava |first2=Aditi |title=Flipkart to invest Rs 260 crore in Arvind Fashions' arm |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/flipkart-to-invest-rs-260-crore-in-arvind-fashions-arm/articleshow/76871712.cms |access-date=19 July 2020}}</ref> ಅರವಿಂದ್ ಯೂತ್ ಬ್ರಾಂಡ್ಸ್ ಫ್ಲೈಯಿಂಗ್ ಮೆಷಿನ್ ಬ್ರಾಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. [[ದಿನಸಿ ಅಂಗಡಿ|ದಿನಸಿ]], ಗೃಹೋಪಯೋಗಿ ವಸ್ತುಗಳು, ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳು, ಸ್ಟೇಷನರಿಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಂತಹ ಉತ್ಪನ್ನ ವಿಭಾಗಗಳಿಗಾಗಿ ಹೈಪರ್ ಲೋಕಲ್ ೯೦-ನಿಮಿಷಗಳ ವಿತರಣಾ ಸೇವೆಯಾದ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಕ್ವಿಕ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಹೊರತಂದಿತು.<ref>{{Cite web |last=Srivastava |first=Moulishree |date=2020-07-29 |title=Flipkart rolls out hyperlocal-delivery service to compete with Dunzo and Swiggy |url=https://kr-asia.com/flipkart-rolls-out-hyperlocal-delivery-service-to-compete-with-dunzo-and-swiggy |access-date=2022-08-16 |website=KrASIA |language=en}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:Aditya Birla Fashion and Retail|ಆದಿತ್ಯ ಬಿರ್ಲಾ ಫ್ಯಾಷನ್ ಮತ್ತು ರಿಟೇಲ್‌ನಲ್ಲಿ]] ೭.೮% ಪಾಲನ್ನು ೨೦೪ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |last1=Buch |first1=Himadri |last2=Farooqui |first2=Maryam |date=23 October 2020 |title=How will Flipkart and Aditya Birla Fashion Retail deal benefit both entities? |url=https://www.moneycontrol.com/news/business/how-will-flipkart-and-aditya-birla-fashion-retail-deal-benefit-both-entities-6006581.html |access-date=24 October 2020 |website=Moneycontrol}}</ref><ref>{{Cite web |last=Singh |first=Manish |date=23 October 2020 |title=India's Flipkart buys $204 million stake in Aditya Birla Fashion and Retail |url=https://social.techcrunch.com/2020/10/22/flipkart-buys-over-200-million-stake-in-aditya-birla-fashion-and-retail/ |access-date=24 October 2020 |website=TechCrunch |language=en-US }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಮುಂದಿನ ತಿಂಗಳು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಗೇಮಿಂಗ್ ಸ್ಟಾರ್ಟ್ಅಪ್ ಮೆಕ್ ಮೋಚಾದ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸದ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite news |title=Flipkart acquires gaming startup Mech Mocha |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/tech/startups/flipkart-acquires-gaming-startup-mech-mocha/articleshow/79016495.cms |access-date=2022-08-16}}</ref> ಈ ಸ್ವಾಧೀನವು ಪ್ರಾಸಂಗಿಕ ಆಟಗಳನ್ನು ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಗಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ಯೋಜನೆಗಳ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |last=Tiwary |first=Avanish |date=2020-11-04 |title=Flipkart acquires gaming startup Mech Mocha to expand customer base |url=https://kr-asia.com/flipkart-acquires-gaming-startup-mech-mocha-to-expand-customer-base |access-date=2022-08-16 |website=KrASIA |language=en}}</ref> ನವೆಂಬರ್ ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ವರ್ಧಿತ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಕಂಪನಿ ಸ್ಕಾಪಿಕ್ ಅನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಇದು ವರ್ಧಿತ ವಾಸ್ತವ, ವರ್ಚುವಲ್ ವಾಸ್ತವ ಮತ್ತು ೩ ಡಿ ವಿಷಯವನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಕೋಡಿಂಗ್ ಇಲ್ಲದೆ ರಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಿಸಲು ಸಾಧನಗಳ ಸೂಟ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |last=Srivastava |first=Moulishree |date=2020-11-17 |title=Flipkart's acquisition of augmented reality startup Scapic aimed at enhancing customer experience |url=https://kr-asia.com/flipkarts-acquisition-of-augmented-reality-startup-scapic-aimed-at-enhancing-customer-experience |access-date=2022-08-16 |website=KrASIA |language=en}}</ref> ===೨೦೨೩-ಪ್ರಸ್ತುತ=== [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] ''ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಸ್ಟೂಡೆಂಟ್ಸ್ ಕ್ಲಬ್'' ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ವಾಸ್ತವ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ಸಹ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.<ref>{{Cite web |last=Abrar |first=Peerzada |date=2022-05-30 |title=Flipkart starts initiative for academic, extracurricular needs of students |url=https://www.business-standard.com/article/companies/flipkart-student-club-company-s-initiative-for-academic-extracurricular-needs-of-students-122053000659_1.html |access-date=2023-03-23 |website=www.business-standard.com |language=en}}</ref> ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಸುಸ್ಥಿರ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸುಸ್ಥಿರ ಜೀವನಶೈಲಿಯನ್ನು ಹೊಂದಲು ಬಯಸುವ ಗ್ರಾಹಕರಿಗಾಗಿ 'ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಗ್ರೀನ್' ಉದ್ಯಮವನ್ನು ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |date=2023-01-05 |title='Flipkart Green' e-store for sustainable products launched |url=https://www.thehindubusinessline.com/companies/flipkart-green-e-store-for-sustainable-products-launched/article66341403.ece |access-date=2023-06-24 |website=www.thehindubusinessline.com |language=en}}</ref> [[:en:Binny Bansal|ಬಿನ್ನಿ ಬನ್ಸಾಲ್‌ರವರು]] ಜನವರಿ ೨೮, ೨೦೨೪ ರಂದು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ತಂಡಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಕಳೆದ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಪಾಲನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ, ಬಿನ್ನಿಯವರು, ಎಕ್ಸೆಲ್ ಮತ್ತು [[:en:Tiger Global Management|ಟೈಗರ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ತಮ್ಮ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಾಲನ್ನು [[:en:Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್‌ಗೆ]] ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದರು. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬಿನ್ನಿಯವರು ಸುಮಾರು ೧.೫ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್ ಗಳಿಸಿದರು. ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಮೇ ೨೦೧೮ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೭೭% ಪಾಲನ್ನು ೧೬ ಬಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |date=2024-01-29 |title=Why Binny Bansal Left Flipkart Exploring the Move and the Rise of OppDoor |url=https://thehinduvoice.com/why-binny-bansal-left-flipkart-exploring-the-move-and-the-rise-of-oppdoor/ |access-date=2024-01-31 |language=en-US }}{{Dead link|date=ಏಪ್ರಿಲ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಯುಪಿಐ ಸೇವೆಗಳಾದ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಯುಪಿಐ ಅನ್ನು [[ಆಕ್ಸಿಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್]] ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |date=2024-02-27 |title=Flipkart's Fintech Dreams: Rolls Out UPI Offering For Select Users|url=https://inc42.com/buzz/flipkarts-fintech-dreams-rolls-out-upi-offering-for-select-users/|access-date=2024-02-27 |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Goel |first=Samiksha |date=2024-03-03 |title=Flipkart launches digital payments service Flipkart UPI |url=https://www.livemint.com/companies/news/flipkart-launches-digital-payments-service-flipkart-upi-11709450872092.html |access-date=2024-04-25 |website=mint |language=en}}</ref> ಮೇ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ, [[ಗೂಗಲ್]] ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ $ ೩೫೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |last=Singh |first=Manish |date=2024-05-24 |title=Google invests $350 million in Indian e-commerce giant Flipkart |url=https://techcrunch.com/2024/05/24/google-invests-350-million-in-indias-flipkart/ |access-date=2024-05-24 |website=TechCrunch |language=en-US}}</ref> ==ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಹೂಡಿಕೆ== ಮೇ ೪, ೨೦೧೮ ರಂದು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಲನ್ನು ಯುಎಸ್ $ ೧೫ ಬಿಲಿಯನ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು [[:en: Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್]] [[ಅಮೇಜಾನ್ (ಕಂಪನಿ)|ಅಮೆಜಾನ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ಬಿಡ್ಡಿಂಗ್ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ. ೨೦೧೮ ರ ಮೇ ೯ ರಂದು, ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೭೭% ನಿಯಂತ್ರಣ ಪಾಲನ್ನು ೧೬ ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು.<ref>{{Cite news|url=https://www.wsj.com/articles/walmart-bets-15-billion-on-an-e-commerce-passage-to-india-1525690804|title=Walmart Bets $15 Billion on an E-Commerce Passage to India|last1=Purnell|first1=Newley|date=7 May 2018|work=The Wall Street Journal|access-date=7 May 2018|last2=Bellman|first2=Eric|issn=0099-9660|last3=Abrams|first3=Corinne}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://www.cnbc.com/2018/05/04/walmart-reportedly-triumphs-over-amazon-with-approval-of-15-billion-deal-for-majority-stake-in-flipkart.html|title=Walmart reportedly triumphs over Amazon with approval of $15&nbsp;billion deal for majority stake in Flipkart|last=Browne|first=Ryan|date=4 May 2018|publisher=CNBC|access-date=7 May 2018}}</ref> ಖರೀದಿಯ ನಂತರ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ಸಹ-ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾದ ''ಸಚಿನ್ ಬನ್ಸಾಲ್'' ಕಂಪನಿಯನ್ನು ತೊರೆದರು. ಉಳಿದ ನಿರ್ವಹಣಾ ತಂಡವು ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] ಯುಎಸ್ [[:en:CEO|ಸಿಇಒ]] [[:en:Marc Lore|ಮಾರ್ಕ್ ಲೊರ್‌ಗೆ]] ವರದಿ ಮಾಡಿತು. ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್‌ನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ [[ವ್Doug McMillon|ಡೌಗ್ ಮೆಕ್‌ಮಿಲನ್]] ಅವರು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ಗೆ ಅದರ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಪೂರೈಕೆ ಸರಪಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/walmart-can-invest-another-3-billion-in-flipkart-at-the-same-valuation/articleshow/64134529.cms|title=Walmart can invest another $3 billion in Flipkart at the same valuation|last1=Bansal|first1=Varsha|date=12 May 2018|work=The Economic Times|access-date=15 May 2018|last2=Chanchani|first2=Madhav}}</ref> ಆದರೆ, ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಅದರ ಪರಿಣತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.<ref>{{Cite news|url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/newsbuzz/walmart-acquires-flipkart-for-16-bn-worlds-largest-ecommerce-deal/articleshow/64095145.cms|title=Walmart acquires Flipkart for $16 bn, world's largest ecommerce deal|date=9 May 2018|work=The Economic Times|access-date=9 May 2018}}</ref> ಭಾರತೀಯ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳು ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ದೇಶೀಯ ವ್ಯವಹಾರಕ್ಕೆ ಬೆದರಿಕೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |title=Indian traders protest $16 billion Walmart-Flipkart deal |url=https://www.trtworld.com/business/indian-traders-protest-16-billion-walmart-flipkart-deal-18606 |access-date=4 July 2018 |website=TRTWorld |language=en}}</ref> ಮೇ ೧೧, ೨೦೧೮ ರಂದು [[:en:U.S. Securities and Exchange Commission|ಯುಎಸ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್ ಮತ್ತು ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ ಕಮಿಷನ್‌ಗೆ]] ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಫೈಲಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ, ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಷರತ್ತು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಷೇರುದಾರರು "ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್ ಪಾವತಿಸಿದ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಲ್ಲಿ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಿದ ನಾಲ್ಕನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದ ನಂತರ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ [[:en:initial public offering|ಆರಂಭಿಕ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು]] ಜಾರಿಗೆ ತರಬೇಕಾಗಬಹುದು" ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.<ref>{{Cite news|url=https://www.livemint.com/Companies/LRQkvFz4nvoUmwDVZUryRP/Walmart-has-longterm-plans-for-Flipkart-an-IPO-isnt-one-o.html|title=Walmart has long-term plans for Flipkart, an IPO isn't one of them|last=Sen|first=Anirban|date=14 May 2018|work=Livemint|access-date=14 May 2018}}</ref><ref>{{Cite web |last=Loizos |first=Connie |date=14 May 2018 |title=Walmart's deal to buy Flipkart came with an interesting caveat |url=https://techcrunch.com/2018/05/13/walmarts-deal-to-buy-flipkart-came-with-an-interesting-caveat/ |access-date=14 May 2018 |website=TechCrunch |language=en-US}}</ref> ==ವ್ಯವಹಾರ ರಚನೆ== ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ಗುಂಪಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಗಮನಾರ್ಹ ಕಂಪನಿಗಳು: {| class="wikitable" |- !style="background:#2874F0; color:#fada33;"|ಹೆಸರು !style="background:#2874F0; color:#fada33;"|ಪ್ರಕಾರ !style="background:#2874F0; color:#fada33;"|ಅಂದಿನಿಂದ !style="background:#2874F0; color:#fada33;"|ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಾಲು |- | [[:en:Myntra|ಮಿಂತ್ರಾ]] | ಫ್ಯಾಷನ್ | ೨೦೧೪ | ೧೦೦%<ref>{{cite news |last1=Kurup |first1=Deepa |title=Flipkart buys out Myntra for $300 m |url=https://www.thehindu.com/business/Industry//article60382446.ece |access-date=21 June 2022 |work=The Hindu |date=22 May 2014 |language=en-IN}}</ref> |- | [[:en:Ekart|ಇಕಾರ್ಟ್]] | ಲಾಜಿಸ್ಟಿಕ್ಸ್ | ೨೦೧೫ | - <ref>{{cite news |last=Pahwa |first=Akanksha |date=22 September 2015 |title=Flipkart Buys Back Its Logistics Arm, Ekart, From WS Retail |language=en |work=Inc42 Media |url=https://inc42.com/flash-feed/flipkart-buys-back-ekart-from-ws-retail/ |access-date=21 June 2022}}</ref> |- | [[:en:Walmart|ವಾಲ್ಮಾರ್ಟ್]] | ಬಿ೨ಬಿ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ | ೨೦೨೦ | ೧೦೦%<ref>{{cite news |title=Flipkart buys parent Walmart's Indian wholesale business |url=https://www.reuters.com/article/us-walmartindia-m-a-flipkart-idUSKCN24O0OM |access-date=21 June 2022 |work=Reuters |date=23 July 2020 |language=en}}</ref> |- | [[:en:Cleartrip|ಕ್ಲಿಯರ್‌ಟ್ರಿಪ್]] | ಟ್ರಾವೆಲ್ ಬುಕಿಂಗ್ | ೨೦೨೪ | ೮೦% <ref>{{cite news |title=Adani Group picks up stake in Cleartrip |url=https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/adani-group-picks-up-stake-in-cleartrip/articleshow/87385767.cms |access-date=21 June 2022 |work=The Economic Times}}</ref> |- |[[:en:Flipkart Health+|ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಹೆಲ್ತ್+]] | ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ | ೨೦೨೧ | ೭೫.೧%<ref>{{cite news |date=13 December 2021 |title=Flipkart Health completes acquisition of 75.1% stake in Sastasundar Marketplace |language=en |work=IndiaInfoline |url=https://www.indiainfoline.com/article/news-top-story/flipkart-health-completes-acquisition-of-75-1-stake-in-sastasundar-marketplace-121121300007_1.html |access-date=21 June 2022}}</ref> |} ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ೨೨ ಸ್ವಾಧೀನಗಳು ಮತ್ತು ೨೭ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಸ್ವಾಧೀನಗಳಿಗಾಗಿ ೪೧೫ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |title=Acquisitions by Flipkart |url=https://tracxn.com/d/acquisitions/acquisitionsbyFlipkart |access-date= |archive-date=2023-08-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230803091351/https://tracxn.com/d/acquisitions/acquisitionsbyFlipkart |url-status=dead }}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ [[ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]], ಗ್ರಾಹಕ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್, ಸ್ಥಳೀಯ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನವುಗಳಂತಹ ಅನೇಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಿದೆ. ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಇದು ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟಗಾರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗುವ ಪ್ರಯತ್ನದಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ತನ್ನ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಪರಿಷ್ಕರಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |last=Livemint |date=2022-07-12 |title=Flipkart rolls out fresh policies to attract more sellers |url=https://www.livemint.com/companies/news/flipkart-rolls-out-fresh-policies-to-attract-more-sellers-11657619824376.html |access-date=2022-10-08 |website=mint |language=en}}</ref> ಇದು ''ದರ ಕಾರ್ಡ್'' ಅನ್ನು ಸರಳೀಕರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಹಿಂತಿರುಗಿದ ವೆಚ್ಚಗಳಿಗೆ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಸೇರಿವೆ. ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ೧.೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಆತಿಥ್ಯ ವಹಿಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |date=2022-09-15 |title=Flipkart: 220% growth in new seller count this year |url=https://www.financialexpress.com/industry/sme/msme-eodb-flipkart-220-growth-in-new-seller-count-this-year/2668061/ |access-date=2023-06-24 |website=Financialexpress |language=en}}</ref> == [[ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆ]] == ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಗೆ ೨೦೨೫ ರ ಮಾರ್ಚ್ ೧೩ರಂದು [[ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆ]]ಯ ಪರವಾನಗಿ ದೊರೆತಿದೆ.<ref name=":0">{{Cite news |date=೦೬/೦೬/೨೦೨೫ |title=Flipkartಗೆ NBFC ಪರವಾನಗಿ; RBI ಅನುಮತಿ ಪಡೆದ ದೇಶದ ಮೊದಲ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ದೈತ್ಯ |url=https://www.prajavani.net/business/commerce-news/flipkart-nbfc-license-rbi-approval-ecommerce-lending-india-3328080 |url-status=live |access-date=೧೧/೦೬/೨೦೨೫ |work=ಪ್ರಜಾವಾಣಿ}}</ref> ಈ ಪರವಾನಗಿಯೊಂದಿಗೆ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಈಗ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಸಾಲ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಂಪನಿಯ ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಮೈಲಿಗಲ್ಲು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್, [[ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್]] (ಆರ್‌ಬಿಐ) ನಿಂದ [[ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆ]] (ಎನ್‌ಬಿಎಫ್‌ಸಿ)ಯ ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡ ಮೊದಲ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಕಂಪನಿ ಎಂದೆನಿಸಿದೆ.<ref name=":0" /> === '''ಪರವಾನಗಿಯ ಮಹತ್ವ:''' === # '''ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸುಲಭ ಸಾಲ:''' ಈ ಪರವಾನಗಿಯಿಂದಾಗಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡುವವರಿಗೆ, ಸುಲಭವಾಗಿ ಸಾಲ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಖರೀದಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. # '''ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಬೆಂಬಲ:''' ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಮಾರಾಟಗಾರರಿಗೆ (MSMEs) ಬಂಡವಾಳದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಈ ಪರವಾನಗಿ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಅವರ ವ್ಯವಹಾರ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. # '''ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆ:''' ಈ ಕ್ರಮವು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಅನ್ನು ಕೇವಲ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಕಂಪನಿಯಾಗಿ ನೋಡದೆ, ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ತನ್ನ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತನ್ನು ಮೂಡಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. # '''ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆ:''' ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಲ ನೀಡಿಕೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ==ಧನಸಹಾಯ ಮತ್ತು ಆದಾಯ== ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ಆರಂಭಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಬಜೆಟ್ ₹ ೪೦೦,೦೦೦ (ಯುಎಸ್ $ ೫,೦೦೦) ಆಗಿತ್ತು. ನಂತರ, ಇದು ಸಾಹಸೋದ್ಯಮ ಬಂಡವಾಳ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಾದ [[:en:Accel India|ಆಕ್ಸೆಲ್ ಇಂಡಿಯಾ]] (೨೦೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್$೧ ಮಿಲಿಯನ್ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು) ಮತ್ತು [[:en:Tiger Global|ಟೈಗರ್ ಗ್ಲೋಬಲ್]] (೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್$೧೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಮತ್ತು ಜೂನ್ ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ, ಯುಎಸ್$೨೦ ಮಿಲಿಯನ್) ಗಳಿಂದ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿತು.<ref>{{cite web |last=Sengupta |first=Snigdha |url=http://startupcentral.in/2011/10/flipkart-deal-is-accel-partners-eyeing-a-25x-partial-exit/ |title=Is Accel Eyeing a 25X Partial Exit From Flipkart? |publisher=Startupcentral.in |access-date=5 October 2013 |archive-date=29 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130929115839/http://startupcentral.in/2011/10/flipkart-deal-is-accel-partners-eyeing-a-25x-partial-exit/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news|title=Accel India Invests in Flipkart|url=http://www.pluggd.in/accel-india-invests-in-flipkart-297/|author=Sinha|work=pluggd.in|access-date=25 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110819211842/http://www.pluggd.in/accel-india-invests-in-flipkart-297/|archive-date=19 August 2011|url-status=dead}}</ref> ೨೦೧೨ ರ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೪ ರಂದು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ತನ್ನ ೪ನೇ ಸುತ್ತಿನ ಧನಸಹಾಯವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು. ಎಂಐಎಚ್ ([[:en:Naspers |ನಾಸ್ಪರ್ಸ್]] ಗ್ರೂಪ್‌ನ ಭಾಗ) ಮತ್ತು [[:en:ICONIQ Capital|ಐಕಾನಿಕ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್‌ನಿಂದ]] ಒಟ್ಟು ಯುಎಸ್$೧೫೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಗಳಿಸಿತು. ೧೦ ಜುಲೈ ೨೦೧೩ ರಂದು ''ಟೈಗರ್ ಗ್ಲೋಬಲ್'', ''ನಾಸ್ಪರ್ಸ್'', [[:en:Accel Partners|''ಆಕ್ಸೆಲ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಸ್'']] ಮತ್ತು ''ಐಕಾನಿಕ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್'' ಸೇರಿದಂತೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಯುಎಸ್ $ ೨೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕಂಪನಿಯು ಘೋಷಿಸಿತು.<ref>{{cite news |last=Gutka |first=Charmi |date=31 January 2012 |title=Flipkart Raises $150Mn From Accel Partners, Tiger Global |url=http://dealcurry.com/20120131-Flipkart-Raises-150Mn-From-Accel-Partners-Tiger-Global.htm |url-status=dead |access-date=5 May 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120413161312/http://www.dealcurry.com/20120131-Flipkart-Raises-150Mn-From-Accel-Partners-Tiger-Global.htm |archive-date=13 April 2012}}</ref><ref>{{cite news|title=A Tale of Two Book Fairs|url=http://www.financialexpress.com/news/a-tale-of-two-book-fairs/576523/3|access-date=19 August 2010|newspaper=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]|author=Sudipta Datta|author2=Suman Tarafdar|date=7 February 2010}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ವರದಿಯ ಮಾರಾಟವು ಎಫ್‌ವೈ೨೦೦೮-೦೯ ರಲ್ಲಿ ₹೪೦ ಮಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್$೫೦೦,೦೦೦), ಎಫ್‌ವೈ೨೦೦೯-೧೦ ರಲ್ಲಿ ₹೨೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್$೨.೫ ಮಿಲಿಯನ್) ಮತ್ತು ಎಫ್‌ವೈ೨೦೧೦-೧೧ ರಲ್ಲಿ ₹೭೫೦ ಮಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್$೯.೪ ಮಿಲಿಯನ್) ಆಗಿತ್ತು.<ref>{{cite news|last=Dua|first=Aarti|title=A winning chapter|url=http://www.telegraphindia.com/1100228/jsp/graphiti/story_12157168.jsp|archive-url=https://web.archive.org/web/20100303154301/http://www.telegraphindia.com/1100228/jsp/graphiti/story_12157168.jsp|url-status=dead|archive-date=3 March 2010|access-date=19 August 2010|work=The Daily Telegraph |date=28 February 2010|location=Calcutta, India}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ೨೦೧೨-೧೩ ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ₹ ೨.೮೧ ಬಿಲಿಯನ್ (ಯುಎಸ್ $ ೩೫ ಮಿಲಿಯನ್) ನಷ್ಟವನ್ನು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಜುಲೈ ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ [[:en:private equity investors|ಖಾಸಗಿ ಈಕ್ವಿಟಿ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಿಂದ]] ಯುಎಸ್ $ ೧೬೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.highbeam.com/doc/1P3-3160729871.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20150329175849/http://www.highbeam.com/doc/1P3-3160729871.html|url-status=dead|archive-date=29 March 2015|title=Flipkart India Reports Loss of Rs. 281.7 Crore|work=Hindustan Times|date=19 December 2013|access-date=31 January 2015}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೩ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ಹೊಸ ಹೂಡಿಕೆದಾರರಾದ [[:en:Dragoneer Investment Group|ಡ್ರ್ಯಾಗನ್ನರ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಗ್ರೂಪ್]], [[:en:Morgan Stanley Wealth Management|ಮೋರ್ಗನ್ ಸ್ಟಾನ್ಲಿ ವೆಲ್ತ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್]], [[:en: Sofina|ಸೊಫಿನಾ]] ಎಸ್ಎ ಮತ್ತು [[:en:Vulcan Inc.|ವಲ್ಕನ್ ಇಂಕ್‌ನಿಂದ]] ಹೆಚ್ಚುವರಿ ೧೬೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web |title=Flipkart raises $160M more from Morgan Stanley, Vulcan Capital, Tiger Global, others |url=http://www.vccircle.com/news/technology/2013/10/09/flipkart-raises-160m-more-morgan-stanley-vulcan-capital-tiger-global |publisher=VCCircle |access-date=19 March 2014 |archive-date=19 March 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140319103131/http://www.vccircle.com/news/technology/2013/10/09/flipkart-raises-160m-more-morgan-stanley-vulcan-capital-tiger-global |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|author=Vikas SN |url=http://www.medianama.com/2013/10/223-flipkart-160m-investment/ |title=Flipkart Raises $160M From Dragoneer Investment, Morgan Stanley Investment & Others |publisher=MediaNama |date=9 October 2013 |access-date=25 October 2013}}</ref><ref>{{cite web |last=Dalal |first=Mihir |date=26 November 2013 |title=Flipkart valued at roughly '9,900 crore, says MIH India |url=http://www.livemint.com/Companies/FPzIYrvktFmq1t2lgFRc1H/Flipkart-valued-at-roughly-9900-crore-says-MIH-India.html |access-date=27 November 2013 |publisher=Livemint}}</ref> ==ನಿಯಂತ್ರಕ ಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳು== [[:en:Foreign Exchange Management Act of 1999|ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾಯ್ದೆಯು ೧೯೯೯]] ರ [[:en: foreign direct investment|ವಿದೇಶಿ ನೇರ ಹೂಡಿಕೆ]] ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ನವೆಂಬರ್ ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತೀಯ [[:en:Enforcement Directorate|ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವು]] ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವಿರುದ್ಧ ತನಿಖೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{cite news |author= |date=28 November 2012 |title=Enforcement Directorate to probe Flipkart. |work=The Times of India |url=http://timesofindia.indiatimes.com/business/india-business/Enforcement-Directorate-to-probe-Flipkart-Walmart-for-violation-of-FDI-norms/articleshow/17397206.cms}}</ref><ref>{{cite news |date=28 November 2012 |title=Flipkart under ED scanner |work=The Hindu |location=Chennai, India |url=http://www.thehindu.com/business/flipkart-under-ed-scanner/article4143824.ece }}</ref> ನವೆಂಬರ್ ೩೦, ೨೦೧೨ ರಂದು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌‌ನ ಕಚೇರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವು ದಾಳಿ ನಡೆಸಿತು. ದಾಖಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಹಾರ್ಡ್‌ಡ್ರೈವ್‌ಗಳನ್ನು ಏಜೆನ್ಸಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.<ref>{{Cite web |last=Srivastava |first=Shruti |date=20 August 2014 |title=Flipkart case: ED finds FEMA violation, Rs 1,400 cr fine likely |url=http://indianexpress.com/article/business/companies/flipkart-case-ed-finds-fema-violation-r1400-cr-fine-likely/ |access-date=28 February 2016 |website=The Indian Express}}</ref> ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, ಜಾರಿ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯವು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |last=Jain |first=Varun |date=24 September 2015 |title=Ecommerce companies like Flipkart, Amazon violated FDI Norms: Delhi High Court |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/retail/ecommerce-companies-like-flipkart-amazon-violated-fdi-norms-delhi-high-court/articleshow/49085576.cms |access-date=28 February 2016 |website=The Economic Times}}</ref> ಹೀಗಾಗಿ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿವೆ ಎಂದು [[:en:Delhi High Court|ದೆಹಲಿಯ ಹೈಕೋರ್ಟ್]] ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಜನವರಿ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ ಅರ್ಜಿಯ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಯಿತು.<ref>{{Cite web |last=Mittal |first=Priyanka |title=Delhi high court asks RBI to submit latest circular on FDI policy |url=http://www.livemint.com/Industry/EyjqDAyTHOcFakRehWZT2H/Delhi-high-court-asks-RBI-to-submit-latest-circular-on-FDI-p.html |access-date=28 February 2016 |website=Livemint|date=26 January 2016 }}</ref> ವಿದೇಶಿ ಹೂಡಿಕೆ ನೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸುತ್ತೋಲೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು [[ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯ|ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯವನ್ನು]] ಕೇಳಿದೆ.<ref>{{Cite web | url = http://www.ibtimes.co.in/marketplace-model-online-retailers-not-under-indias-fdi-policy-dipp-662195 | title = Marketplace model of online retailers not under India's FDI policy: DIPP | website = International Business Times | date = 6 January 2016 | access-date = 28 February 2016 }}</ref> ಅದೇ ತಿಂಗಳು, ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತೇಜನ ಇಲಾಖೆ (ಡಿಐಪಿಪಿ) ಆನ್‌ಲೈನ್ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |title=Action against Snapdeal, Amazon.com, Flipkart for selling medicines without licence |url=http://retail.economictimes.indiatimes.com/news/e-commerce/e-tailing/action-against-snapdeal-amazon-flipkart-for-selling-medicines-without-licence/51155359 |access-date=28 February 2016 |website=The Economic Times |department=}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವರಾದ [[:en:J. P. Nadda|ಜೆ.ಪಿ.ನಡ್ಡಾ]] ಅವರು ಮಾನ್ಯ ಪರವಾನಗಿ ಇಲ್ಲದೆ ಔಷಧಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ|ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ]] ಎಫ್‌ಡಿಎ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ಮತ್ತು ಇತರರ ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ==ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳು== ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ವಂಚಿಸಲು ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ ಸ್ಕ್ಯಾಮರ್‌ಗಳ ಗುಂಪನ್ನು [[ಲಕ್ನೋ|ಲಕ್ನೋದಲ್ಲಿ]] ಪೊಲೀಸರು ಬಂಧಿಸಿದ್ದರು. ಗ್ರಾಹಕರು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸಲು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ಖರೀದಿ ಮಾಡಿದ [[ಆ್ಯಪಲ್|ಆಪಲ್]] ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಸೇರಿದೆ.<ref>{{Cite web |title=iPhone scam: Lucknow Police arrests fraudsters for duping Flipkart; here are the details |url=https://www.timesnownews.com/technology-science/iphone-scam-lucknow-police-arrests-fradusters-for-duping-flipkart-here-are-the-details-article-94636020 |access-date=2022-10-29 |website=TimesNow |date=4 October 2022 |language=en}}</ref> ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಅಮೆಜಾನ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಐಫೋನ್‌]] ಬದಲಿಗೆ ಸಾಬೂನುಗಳನ್ನು ವಿತರಿಸಿದ ಇಂತಹ ಹಗರಣಗಳು ಈ ಹಿಂದೆಯೂ ವರದಿಯಾಗಿವೆ. ==ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವೀಡಿಯೊ== [[:en:premium video |ಪ್ರೀಮಿಯಂ ವೀಡಿಯೊ]] ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಅಮೆಜಾನ್‌ನಂತಹ ಉದ್ಯಮದ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦೧೯ ರಲ್ಲಿ, [[:en:Flipkart Video |''ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವಿಡಿಯೋ'']] ಎಂಬ ಇನ್-ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸ್ಟ್ರೀಮಿಂಗ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು.<ref>{{Cite news |last=Ganjoo |first=Shweta |date=17 August 2019 |title=Flipkart rolls out video service on its Android app to take on Amazon Prime |work=India Today |url=https://www.indiatoday.in/technology/news/story/flipkart-rolls-out-video-service-on-its-android-app-to-take-on-amazon-prime-1581724-2019-08-17 |access-date=19 October 2019}}</ref><ref>{{Cite news |date=17 October 2019 |title=Flipkart joins OTT race: Launches video streaming service |work=Business Standard |url=https://wap.business-standard.com/multimedia/video-gallery/general/flipkart-joins-ott-race-launches-video-streaming-service-92704.htm |access-date=19 October 2019 }}{{Dead link|date=ನವೆಂಬರ್ 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ವಿಷಯದ ಆರಂಭಿಕ ಸಾಲನ್ನು [[ Viu|ವಿಯು]], [[ವೂಟ್]] ಮತ್ತು [[:en:TVF|ಟಿವಿಎಫ್‌ನಂತಹ]] ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ===ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವೀಡಿಯೊ ಮೂಲಗಳು=== ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವೀಡಿಯೊದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ವಿಷಯ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌‌ ವಿಡಿಯೋ ಒರಿಜಿನಲ್ಸ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮೂಲ ವಿಷಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕಾಲಿಟ್ಟಿದೆ.<ref>{{Cite news |last=Chaudhary |first=Deepti |date=15 October 2019 |title=Flipkart to offer original video content |work=Livemint |url=https://www.livemint.com/companies/news/flipkart-to-offer-original-video-content-11571137220758.html |access-date=19 October 2019}}</ref><ref>{{Cite web |last=Subramaniam |first=Nikhil |date=15 October 2019 |title=Flipkart Video Originals Launched: Has Flipkart Got The Timing Right? |url=https://inc42.com/buzz/flipkart-video-originals-launched-has-flipkart-got-the-timing-right/ |access-date=20 October 2020 |website=Inc42 |language=en}}</ref> ಮೊದಲ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ೧೯ ಅಕ್ಟೋಬರ್ ೨೦೧೯ ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. [[:en:Back Benchers|''ಬ್ಯಾಕ್ ಬೆಂಚರ್ಸ್'']] ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾದ ಇದು [[:en:Farah Khan|ಫರಾಹ್ ಖಾನ್]] ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ [[ಬಾಲಿವುಡ್]] ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿ ರಸಪ್ರಶ್ನೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಿತ್ತು. ==ಟೀಕೆಗಳು== ೨೦೧೪ ರ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೧೩ ರಂದು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಡೆಲಿವರಿ ಮ್ಯಾನ್ [[ಹೈದರಾಬಾದ್‌, ತೆಲಂಗಾಣ|ಹೈದರಾಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಮನೆಕೆಲಸದಾಕೆಗೆ ಲೈಂಗಿಕ ಕಿರುಕುಳ ನೀಡಿದ್ದರು. ಈ ಘಟನೆಗಾಗಿ ಮನೆಕೆಲಸದಾಕೆಯ ಉದ್ಯೋಗದಾತರು ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವಿರುದ್ಧ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿದರು.<ref>{{cite news |last=Sachitanand |first=Rahul |date=14 December 2014 |title=Women's safety: E-commerce companies need to do more to ensure quality of offline workforce |work=The Economic Times |url=http://economictimes.indiatimes.com/industry/services/retail/womens-safety-e-commerce-companies-need-to-do-more-to-ensure-quality-of-offline-workforce/articleshow/45506321.cms |access-date=15 December 2014}}</ref> ಆಫ್‌ಲೈನ್ ವಿತರಣಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿಸಲು ನಿಯಮಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದರು. ೨೦೧೪ ರಲ್ಲಿ, [[:en:Future Group|ಫ್ಯೂಚರ್ ಗ್ರೂಪ್]] (ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ಸರಪಳಿ ಬಿಗ್ ಬಜಾರ್ನ ಮಾಲೀಕ) ನಂತಹ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಗಳು ಭಾರತದ [[:en:Ministry of Commerce and Industry|ವಾಣಿಜ್ಯ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ]] ದೂರುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್‌ನ ಬಿಗ್ ಬಿಲಿಯನ್ ಡೇಸ್ ರಿಯಾಯಿತಿಗಳು ಇತರ ಚಿಲ್ಲರೆ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಲೂಟಿಕೋರ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿದರು. ದೂರುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದಾಗಿ ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.<ref>{{cite web |last1=Anand |first1=Shambhavi |last2=Malviya |first2=Sagar |date=8 October 2014 |title=Future Group's Kishore Biyani, vendors accuse Flipkart of undercutting to destroy competition |url=https://economictimes.indiatimes.com/industry/services/retail/future-groups-kishore-biyani-vendors-accuse-flipkart-of-undercutting-to-destroy-competition/articleshow/44637244.cms |access-date=18 February 2015 |work=The Economic Times}}</ref><ref>{{cite web |date=8 October 2014 |title=Centre to look into complaints against Flipkart sale |url=http://www.thehindubusinessline.com/features/smartbuy/tech-news/sitharaman-will-look-into-complaints-on-flipkart-discount-sale/article6481305.ece |access-date=18 February 2015 |work=Business Line}}</ref><ref>{{cite web |last=Mookerji |first=Nivedita |date=9 October 2014 |title=Big Billion Day sale cost Flipkart big; govt takes notice |url=http://www.business-standard.com/article/companies/billion-day-sale-cost-flipkart-big-govt-sits-up-114100900029_1.html |access-date=18 February 2015 |work=Business Standard}}</ref> ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ [[:en:Airtel Zero|ಏರ್ಟೆಲ್ ಝೀರೋ]] ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣಾ ಪಾಲುದಾರರಾಗಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಟೀಕೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. [[:en:zero-rating |ಝೀರೋ-ರೇಟಿಂಗ್]] ಯೋಜನೆಯು [[:en:net neutrality|ನೆಟ್ ನ್ಯೂಟ್ರಾಲಿಟಿಯ]] ತತ್ವಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂದು ವಿಮರ್ಶಕರು ಆರೋಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |last=Balasubramanian |first=Shyam |date=14 April 2015 |title=Flipkart Pulls Out of Airtel Deal Amid Backlash Over Net Neutrality |url=https://www.ndtv.com/india-news/flipkart-pulls-out-of-airtel-deal-amid-backlash-over-net-neutrality-754829 |access-date=5 February 2019 |website=NDTV}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== * [[:en:Sachin Bansal|ಸಚಿನ್ ಬನ್ಸಾಲ್]] ಅವರಿಗೆ ೨೦೧೨-೧೩ ನೇ ಸಾಲಿನ ವರ್ಷದ ಉದ್ಯಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite news|title=ET Awards 2012–13: How IIT-alumnus Sachin Bansal built Flipkart into a big online brand|url=https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/et-awards-2012-13-how-iit-alumnus-sachin-bansal-built-flipkart-into-a-big-online-brand/articleshow/23065635.cms|work=The Economic Times|date=26 September 2013 |access-date=26 September 2013}}</ref> * ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ, ಇಬ್ಬರು ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು [[:en:Forbes India's richest Indian by year|ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ಭಾರತೀಯರೆಂದು]], ತಲಾ ೧.೩ ಬಿಲಿಯನ್ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ನಿವ್ವಳ ಮೌಲ್ಯದೊಂದಿಗೆ ೮೬ ನೇ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite news|title=Forbes India rich list: Mukesh Ambani tops for 9th year, Flipkart's Bansals debut at 86th slot|url=http://www.firstpost.com/business/flipkart-co-founders-sachin-and-binny-bansal-enter-forbes-billionaires-list-2443866.html|access-date=24 September 2015|work=Firstpost|date=24 September 2015}}</ref> * ಏಪ್ರಿಲ್ ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಸಚಿನ್ ಮತ್ತು [[:en:Binny Bansal|ಬಿನ್ನಿ ಬನ್ಸಾಲ್]] ಅವರನ್ನು ಟೈಮ್ ನಿಯತಕಾಲಿಕದ [[:en: 100 Most Influential People in the World|ವಿಶ್ವದ ೧೦೦ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ]] ವಾರ್ಷಿಕ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು.<ref>[http://time.com/4300001/binny-bansal-and-sachin-bansal-2016-time-100/ "Time 100 Titans – Binny Bansal and Sachin Bansal"], ''[[Time (magazine)|Time]]'', 21 April 2016</ref> * ವಾರ್ಷಿಕ ಫೇರ್ವರ್ಕ್ ಇಂಡಿಯಾ ರೇಟಿಂಗ್ಸ್ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ, ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ಅಗ್ರಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ - ಇದು ನ್ಯಾಯಯುತ ವೇತನ, ಷರತ್ತುಗಳು, ಒಪ್ಪಂದಗಳು, ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸ್ಕೋರ್ ರಚಿಸುವ ೧೦-ಪಾಯಿಂಟ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಐಟಿ ಅಂಡ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಪಾಲಿಸಿ (ಸಿಐಟಿಎಪಿ), ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಐಐಐಟಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಗ್ಲೋಬಲ್ ಫೇರ್ವರ್ಕ್ ನೆಟ್ವರ್ಕ್‍ನ ಒಕ್ಕೂಟವು ಒಟ್ಟು ೧೧ ಪ್ಲಾಟ್ಫಾರ್ಮ್ಗಳನ್ನು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡಿತು. ಈ ವಿಧಾನವು [[ದೆಹಲಿ]] ಮತ್ತು [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನ]] ೧೯-೨೦ ಕಾರ್ಮಿಕರೊಂದಿಗೆ ಗುಣಾತ್ಮಕ ಸಂದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.<ref>{{Cite web |title=Ola, Uber score poorly in gig-work conditions, Flipkart tops the chart: Fairwork Ratings |url=https://www.financialexpress.com/industry/ola-uber-score-poorly-in-gig-work-conditions-flipkart-tops-the-chart-fairwork-ratings/2393621/ |access-date=2022-10-08 |website=Financialexpress |date=30 December 2021 |language=en}}</ref> ==ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ== * [[:en:E-commerce in India|ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್]] * [[:en:Online shopping|ಆನ್ ಲೈನ್ ಶಾಪಿಂಗ್]] ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] sfzz1nkuhgbla3607k686f52tje7d1n 0 86072 1306877 1290991 2025-06-18T21:14:42Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306877 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Pharmacie in Paulista Avenue.jpg|thumb]] '''ಜೆನೆರಿಕ್ ಔಷಧ''',( Generic drug ) ರೋಗ ಲಕ್ಷಣ ನಿವಾರಣೆ, ಅದರ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಉಪಚಾರ ಮತ್ತು ನಿರೋಧನೆಗಾಗಿ ಉಪಯೋಗಿಸಲ್ಪಡುವ ರಾಸಾಯನಿಕ ವಸ್ತು ಅಥವಾ ಔಷಧ.ಇದು ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಔಷಧಗಳಿಗೆ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಔಷಧ ಪ್ರಮಾಣ, [[ಶಕ್ತಿ]], ಆಡಳಿತ, ಗುಣಮಟ್ಟ ಪ್ರಮಾಣವು ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಹೆಸರಿನ ಉತ್ಪನ್ನಕ್ಕೆ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|title=Generic Medicines and Branded Medicines|url=https://www.myvmc.com/treatments/generic-medicines-and-branded-medicines/|website=www.myvmc.com accessdate 26 February 2017|access-date=26 ಫೆಬ್ರವರಿ 2017|archive-date=19 ಏಪ್ರಿಲ್ 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150419143028/http://www.myvmc.com/treatments/generic-medicines-and-branded-medicines/|url-status=dead}}</ref> ==ಜೆನೆರಿಕ್ ಔಷಧ ಬಗ್ಗೆ == ಜೆನೆರಿಕ್ ಔಷಧ, ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಂಪನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿರುವದಿಲ್ಲ ಜೆನೆರಿಕ್ ಔಷಧಗಳು ತಯಾರಾಗುವ [[ದೇಶ]]ಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸರಕಾರಿ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ. ಅವನ್ನು ತಯಾರಕ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಒಂದು ಸ್ವಾಮ್ಯವಲ್ಲದ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜೆನೆರಿಕ್ ಔಷಧ ಮೂಲ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ಹೊಂದಿರುವ ಸೂತ್ರೀಕರಣ ಮತ್ತು ಅದೇ ಸಕ್ರಿಯ ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು.ಅಮೇರಿಕಾದ ಆಹಾರ ಮತ್ತು [[ಔಷಧ]] ಆಡಳಿತ (ಎಫ್ಡಿಎ) ಪ್ರಕಾರ ಜೆನೆರಿಕ್ ಔಷದ ಒಂದೇ ಬಗೆಯ,ಒಂದು ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹ ಬಯೋ ಇಕ್ವಲೆಂಟ್ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ ಇರಬೇಕು. ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ [[ಹೆಸರು]] ಫಾರ್ಮಕೋಕಿನೆಟಿಕ್,ಫಾರ್ಮಕೋಡೈನಾಮಿಕ್ ಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿರಬೇಕು.ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಜೆನೆರಿಕ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಔಷಧ, ಮೂಲ ಡೆವಲಪರ್ ನೀಡುವ ಪೇಟೆಂಟ್ ರಕ್ಷಣೆ ಅವಧಿ ನಂತರ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತವೆ.<ref>{{cite web|title=Generic Drugs|url=https://www.fda.gov/downloads/Drugs/DevelopmentApprovalProcess/SmallBusinessAssistance/ucm127615.pdf|website=fda.gov accessdate 26 February 2017}}</ref><ref>{{cite web|title=Generic Drugs: Questions and Answers|url=https://www.fda.gov/Drugs/ResourcesForYou/Consumers/QuestionsAnswers/ucm100100.htm|website=fda.gov accessdate 26 February 2017}}</ref><ref>[http://vijaykarnataka.indiatimes.com/district/udupi/-30-40-/articleshow/54923774.cms ಶೇ. 30ರಿಂದ 40 ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ಸಿಗಲಿದೆ ಜೆನೆರಿಕ್‌ ಔಷಧ vijaykarnataka.indiatimes.com]</ref><ref>{{Cite web |url=http://aimdrjournal.com/pdf/vol3Issue1/PC_OA_Publication.pdf |title=Comparison of Generic and Branded Drugs on Cost Effective and Cost Benefit Analysis www.aimdrjournal.com |access-date=2017-02-26 |archive-date=2017-01-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170101231643/http://aimdrjournal.com/pdf/vol3Issue1/PC_OA_Publication.pdf |url-status=dead }}</ref> ==ವ್ಯತ್ಯಾಸ== ಜೆನೆರಿಕ್‌ ಮತ್ತು ಬ್ರ್ಯಾಂಡೆಡ್‌ ಔಷಧಗಳ ನಡುವೆ ಬೆಲೆಯ ಹೊರತಾಗಿ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿರುವದಿಲ್ಲ. ಸಮೀಕರಣ, ಪ್ರಮಾಣ, ಪರಿಣಾಮ, ಅಡ್ಡ ಪರಿಣಾಮ, ಸುರಕ್ಷೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲವೂ ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ.ಬ್ರ್ಯಾಂಡೆಡ್‌ ಔಷಧಗಳಿಗೆ ಬದಲಿಯಾದ ಜೆನೆರಿಕ್‌ ಔಷಧಗಳ ಖರೀದಿಸುವುದರಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಶೇ.50-70ರಷ್ಟು ಹಣವನ್ನು ಉಳಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.<ref>[http://www.mobilevk.com/business/articles/how-to-save-money-in-medicines/articleshow/55913475.cms ಮೆಡಿಸಿನ್‌ ಬಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಾಸು ಉಳಿಸೋದು ಹೇಗೆ?,Vijay Karnataka]</ref><ref>[http://m.prajavani.net/article/2017_04_23/486307 ಜನರಿಕ್‌ ಔಷಧ ಸೂಚಿಸಿ ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಂಡಳಿ (ಎಂಸಿಐ) ]{{Dead link|date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==ಇದನ್ನು ನೋಡಿ== * [[:en:Pharmaceutical industry in India|ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಔಷಧೀಯ ಉದ್ಯಮ]] * [[:en:Medical Council of India|ಭಾರತೀಯ ವೈದ್ಯ ಮಂಡಳಿ]] ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [http://www.ama-assn.org/go/usan United States Adopted Names Program, generic drug naming process, lists of adopted names] * [http://www.fda.gov/cder/ogd/ USFDA, Office of Generic Drugs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090528175742/http://www.fda.gov/cder/ogd/ |date=2009-05-28 }} * [http://www.dh.gov.uk/PolicyAndGuidance/MedicinesPharmacyAndIndustry/GenericMedicines/fs/en UK Department of Health, generic drugs] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070301044509/http://www.dh.gov.uk/PolicyAndGuidance/MedicinesPharmacyAndIndustry/GenericMedicines/fs/en |date=2007-03-01 }} * [http://www.medicalletter.org The Medical Letter on Drugs and Therapeutics] * [http://bebac.at/Guidelines.htm Collection of national and international Guidelines] * [http://www.gphaonline.org/ ''GPhA'' Generic Pharmaceutical Association] * [http://recherche-search.gc.ca/s_r?t3mpl1t34d=2&s5t34d=canada&l7c1l3=eng&S_08D4T.1ct57n=search&S_08D4T.s3rv5c3=advanced&S_S20RCH.l1ng91g3=eng&S_S20RCH.p1r1m3tr5cF53lds=department%2Cparamdocyear&S_F8LLT2XT.5gn7r36p3r1t7rs=true&S_F8LLT2XT=generic+drugs&S_F8LLT2XT.t3xt6p3r1t7r=OR&S_d1t3fr7m.f53ld=documentdate&S_d1t3fr7m.d1t36p3r1t7r=gt&S_d1t3fr7m.v1l93=&S_d1t3t7.f53ld=documentdate&S_d1t3t7.d1t36p3r1t7r=lt&S_d1t3t7.v1l93=&S_m5m3typ3.sp3c5f53r=INDEX&S_m5m3typ3.t3xt6p3r1t7r=OR&S_m5m3typ3.v1l93=&S_S20RCH.d7csP3rP1g3=10 ''Canada'' Generic Drugs: Government of Canada and Health Canada]{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} [[ವರ್ಗ:ಔಷಧ]] [[ವರ್ಗ:ವೈದ್ಯಕೀಯ]] bsixjg6msycl0if53e5bkxgz5gn0goq 0 104592 1306882 1289057 2025-06-18T22:38:55Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306882 wikitext text/x-wiki {{Infobox dot-com company | name = TED Conferences, LLC | logo = TED three letter logo.svg | caption = ted | founded = {{start date and age|1984|2|23}} | founder = ಹ್ಯಾರಿ ಮಾರ್ಕ್ಸ್ <ref name="addict"/> <br> ರಿಚರ್ಡ್ ಸಾಲ್ ವುರ್ಮನ್ | owner = ಸಪ್ಲಿನ್ಗ್ ಫೌಂಡೇಶನ್<ref>{{cite web |url=http://www.ted.com/pages/42 |title=About TED: Who we are: Who owns TED |work=TED: Ideas Worth Sharing |publisher=TED Conferences, LLC |accessdate=October 25, 2011}}</ref> | url = {{URL|ted.com}} | alexa = {{IncreaseNegative}} 1,051 <ref>{{cite web|title=Ted.com Traffic, Demographics and Competitors - Alexa|url=https://www.alexa.com/siteinfo/ted.com|website=www.alexa.com|accessdate=October 2, 2017|archive-date=ಮಾರ್ಚ್ 2, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180302091915/https://www.alexa.com/siteinfo/ted.com|url-status=dead}}</ref> | registration = ಐಚ್ಛಿಕ | language = ಇಂಗ್ಲೀಷ್, ಬಹುಭಾಷಾ ಉಪಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳು, ಪ್ರತಿಲಿಪಿt | company_type = [[limited liability company|LLC]] | foundation = | area_served = ಕೆನಡಾ <br> ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ | location_city = {{plainlist| * [[ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ನಗರ|ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಸಿಟಿ]], ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್, [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್]] * ವ್ಯಾಂಕೋವರ್, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕೊಲಂಬಿಯಾ, [[ಕೆನಡಾ]] }} | location_country = | key_people =ಕ್ರಿಸ್ ಆಂಡರ್ಸನ್, ಕೆಲ್ಲಿ ಸ್ಟೊಟ್ಜೆಲ್ | launch_date = {{plainlist| * {{start date and age|1984|2|23}} (first conference) * {{start date and age|1990|2|22}} (annual event) }} | current_status =ಸಕ್ರಿಯ | website_type = ಸಮ್ಮೇಳನ | revenue = {{increase}} US$66.2 million (2015) <ref>[http://fortune.com/2017/04/24/ted-talks-conference-corporate-sponsorship/ "TED Goes Corporate"] [[Fortune (magazine)|Fortune]] Retrieved February 19, 2018.</ref> }} '''ಟೆಡ್ ಕಾನ್ಫೆರೆನ್ಸಸ್ ಎಲ್ಎಲ್ ಸಿ''' (ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ, ಎಂಟರ್ಟೈನ್ಮೆಂಟ್, ಡಿಸೈನ್) ಎನ್ನುವುದು ಮಾಧ್ಯಮ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಲಾಭೋದ್ದೇಶವಿಲ್ಲದ, ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಹರಡಲು ಮೀಸಲಿಟ್ಟ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.'''ಐಡಿಯಾಸ್ ವರ್ತ್ ಸ್ಪ್ರೆಅಡಿಂಗ್''' ಎಂಬ ಘೋಷಣೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಚಿತ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ಆನ್ಲೈನ್ನಲ್ಲಿ ನಿಡುತ್ತದೆ. ಫೆಬ್ರವರಿ 1984 ರಲ್ಲಿ TED ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸ್ಥಾಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.1990 ರಿಂದಲೂ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ನಡೆಯುವ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. TED ಯ ಆರಂಭಿಕ ಒತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸದ ಮೇಲೆತ್ತು, ಅದರ ಸಿಲಿಕಾನ್ ವ್ಯಾಲಿ ಮೂಲದೊಂದಿಗೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಹಲವಾರು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಅದರ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ವಿಶಾಲಗೊಳಿಸಿದೆ.<ref>{{cite web|url=https://www.ted.com/about/our-organization/history-of-ted|title=History of TED|website=TED: Ideas Worth Spreading.|publisher=TED Conferences LLC|accessdate=May 11, 2016}}</ref><ref>[https://www.theguardian.com/science/2005/jul/24/observerreview.theobserver?INTCMP=SRCH "What's the big idea?"]. ''[[The Guardian]]''. July 24, 2005. Retrieved December 20, 2014.</ref> ಮುಖ್ಯ TED ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ವ್ಯಾಂಕೋವರ್ ಕನ್ವೆನ್ಶನ್ ಸೆಂಟರ್ನಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕೊಲಂಬಿಯಾ, ಕೆನಡಾದ ವ್ಯಾಂಕೋವರ್ನಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. 2014 ರ ಮೊದಲು, ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ ಕ್ಯಾಲಿಫೋರ್ನಿಯಾ, ಲಾಂಗ್ ಬೀಚ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುತಿತ್ತು. ಉತ್ತರ ಅಮೇರಿಕಾದಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಏಶಿಯಾದಲ್ಲಿ TED ಘಟನೆಗಳನ್ನು ಕೂಡಾ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಮಾತುಕತೆಗಳ ಲೈವ್ ಸ್ಟ್ರೀಮಿಂಗ್ ಅನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.ಸ್ಪೀಕರ್ಗಳು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭ್ಯಾಸದೊಳಗೆ ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕಥೆ ಹೇಳುವ ಮೂಲಕ. ಸ್ಪೀಕರ್ಗಳು ತಮ್ಮ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ಅತ್ಯಂತ ನವೀನ ಮತ್ತು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ 18 ನಿಮಿಷಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.ಹಿಂದಿನ ಮಾತನಾಡುವವರು ಬಿಲ್ ಗೇಟ್ಸ್, ಡಾಲ್ಫ್ ಲುಂಡ್ಗ್ರೆನ್, ಬೊನೊ, ಬಿಲ್ ಕ್ಲಿಂಟನ್, ಸೀನ್ ಎಮ್. ಕಾರ್ರೋಲ್, ಎಲಾನ್ ಮಸ್ಕ್, ರೇ ಡಾಲಿಯೊ, ಸೆಡಿಕ್ ವಿಲ್ಲಾನಿ, ಸ್ಟೀಫನ್ ಹಾಕಿಂಗ್, ಜೇನ್ ಗುಡಾಲ್, ಅಲ್ ಗೋರ್, ಟೆಂಪಲ್ ಗ್ರ್ಯಾಂಡಿನ್, ಗಾರ್ಡನ್ ಬ್ರೌನ್, ಡೇವಿಡ್ ಕ್ಯಾಮೆರಾನ್, ಬಿಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಾಂ, ರಿಚರ್ಡ್ ಡಾಕಿನ್ಸ್, ಗೂಗಲ್ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರು ಲ್ಯಾರಿ ಪೇಜ್ ಮತ್ತು ಸರ್ಜೆ ಬ್ರಿನ್ ಮತ್ತು ಹಲವು ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ವಿಜೇತರು.ಜೂನ್ 2006 ರಿಂದ, ಆನ್ಲೈನ್ ವೀಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ TED ಮಾತುಕತೆಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ,TED.com ಮೂಲಕ ಒಂದು ಗುಣಲಕ್ಷಣ-ವಾಣಿಜ್ಯೇತರ-ನೋಡೇರಿವಿಟಿವ್ಸ್ ಕ್ರಿಯೇಟಿವ್ ಕಾಮನ್ಸ್ ಪರವಾನಗಿ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ.<ref>{{cite web|url=http://mashable.com/category/ted/|title=TED Talks|publisher=[[Mashable.com]]|accessdate=December 20, 2014|archive-date=ಡಿಸೆಂಬರ್ 13, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141213184803/http://mashable.com/category/ted/|url-status=dead}}</ref> ಜನವರಿ 2018 ರ ವೇಳೆಗೆ, 2,600 ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು TED ಮಾತುಕತೆಗಳು ವೆಬ್ಸೈಟ್ನಲ್ಲಿ ಉಚಿತವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ. ಜೂನ್ 2011 ರಲ್ಲಿ, TED ಟಾಕ್ಸ್ನ ಸಂಯೋಜಿತ ವೀಕ್ಷಣೆಯು 500 ಮಿಲಿಯನ್ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಮತ್ತು ನವೆಂಬರ್ 2012 ರ ವೇಳೆಗೆ, TED ಮಾತುಕತೆಗಳು ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಒಂದು ಶತಕೋಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಾರಿ ವೀಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು.ಎಲ್ಲಾ TED ಮಾತುಕತೆಗಳು ಸಮನಾಗಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕರಿಂದ ನೀಡಿದವರು ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಿನ್ಯಾಸದ ವೀಡಿಯೊಗಳು ಸರಾಸರಿಗಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ವೀಕ್ಷಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆನ್ಲೈನ್ನಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.<ref name="addict">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2009/01/25/magazine/25wwln-medium-t.html|title=Confessions of a TED addict|last=Hefferman|first=Virginia|date=January 23, 2009|work=The New York Times|accessdate=December 20, 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://blog.ted.com/2013/02/04/the-next-chapter-ted-headed-to-vancouver-in-2014-tedactive-hitting-the-slopes-of-whistler/|title=The next chapter: TED headed to Vancouver in 2014, TEDActive hitting the slopes of Whistler|date=February 4, 2013|publisher=TED Blog|accessdate=February 5, 2013}}</ref><ref>[https://www.forbes.com/sites/markfidelman/2012/06/19/heres-why-ted-and-tedx-are-so-incredibly-appealing-infographic/ "Here's Why TED and TEDx are Appealing"]. ''Forbes''. June 19, 2012. Retrieved December 20, 2014.</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.uwgearup.org/teachers/resources-ideas/|title=Tools|date=April 26, 2013|website=RISE UP/GEAR UP|access-date=June 18, 2016|archive-date=ಜನವರಿ 2, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160102061241/http://www.uwgearup.org/teachers/resources-ideas/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.ted.com/index.php/speakers|title=Speakers|work=TED: Ideas Worth Spreading|publisher=TED Conferences, LLC|accessdate=February 6, 2009|archive-date=ಏಪ್ರಿಲ್ 11, 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110411033225/http://www.ted.com/index.php/speakers|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dumbofeather.com/conversation/chris-anderson-is-the-curator-of-ted/|title=Chris Anderson is the curator of TED|date=2011|publisher=DumboFeather.com|accessdate=December 20, 2014}}</ref><ref>[http://www.ted.com/pages/195 "TEDTalks usage policy"]. TED.com. Retrieved December 20, 2014.</ref><ref name="numbertalks">{{cite news|url=http://www.ted.com/talks|title=TED Talks List|accessdate=January 14, 2018|publisher=TED}}</ref><ref>[http://mashable.com/2011/06/27/ted-anniversary/ "TED profile"]. Mashable.com. June 27, 2011. Retrieved December 20, 2014.</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == {{Commons category|TED (conference)}} *{{Official website}} [[ವರ್ಗ:ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವೀಡಿಯೊ ವೆಬ್ಸೈಟ್ಗಳು]] o9ekm9cfca6j6oh1ccl9f7vq8y0m3j4 0 110256 1306878 1177552 2025-06-18T21:20:21Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306878 wikitext text/x-wiki {{Infobox cricketer | name =ಜೆಮಿಮಾ ರೊಡ್ರಿಗಸ್ | female = true | image =2020_ICC_W_T20_WC_I_v_B_02-24_Rodrigues_(01)_(cropped).jpg | image_size = | alt = | caption= | fullname =ಜೆಮಿಮಾ ಐವನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್ | birth_date = {{birth date and age|df=yes|2000|9|5}} | birth_place = Bhandup, [[ಮುಂಬಯಿ]] | death_date = <!-- {{death date and age|df=yes|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD}} --> | death_place = | nickname = | heightft = | heightinch = | heightcm = | heightm = | batting = Right-hand bat | bowling = Right-arm offbreak | role = | website = <!-- {{URL|example.com}} --> | country = ಭಾರತ | international = true | internationalspan =೨೦೧೮- | testdebutdate = | testdebutyear = | testdebutagainst = | testcap = | lasttestdate = | lasttestyear = | lasttestagainst = | odidebutdate = ೧೨ ಮಾರ್ಚ್ | odidebutyear =೨೦೧೮ | odidebutagainst = ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ | odicap = | lastodidate = ೨೮ ಫೆಬ್ರವರಿ | lastodiyear = ೨೦೧೯ | lastodiagainst =ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ | odishirt = | T20Idebutdate = ೧೩ ಫೆಬ್ರವರಿ | T20Idebutyear = ೨೦೧೮ | T20Idebutagainst = ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ | T20Icap = | lastT20Iagainst =ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ | lastT20Idate = ೯ ಮಾರ್ಚ್ | lastT20Iyear = ೨೦೧೯ | T20Ishirt = | club1 = IPL Supernovas | year1 = ೨೦೧೯ - | clubnumber1 = | club2 = [[Yorkshire Diamonds]] | year2 = 2019 | clubnumber2 = <!-- (etc, to:) --> | club17 = | year17 = <!-- (or: | years17 = ) --> | clubnumber17 = | columns = 3 | column1 = | column2 = [[Women's One Day International cricket|WODI]] | column3 = [[Women's Twenty20 cricket|WT20I]] | column4 = | matches1 = | matches2 = ೧೦ | matches3 = ೨೫ | matches4 = | runs1 = | runs2 = ೧೮೬ | runs3 = ೬೦೮ | runs4 = | bat avg1 = | bat avg2 = ೨೦.೬೬ | bat avg3 = ೩೦.೪೦ | bat avg4 = | 100s/50s1 = | 100s/50s2 = -/೧ | 100s/50s3 = -/೫ | 100s/50s4 = | top score1 = | top score2 = ೮೧* | top score3 = ೭೨ | top score4 = | deliveries1 = | deliveries2 = ೬ | deliveries3 = ೧೮ | deliveries4 = | wickets1 = | wickets2 = - | wickets3 = - | wickets4 = | bowl avg1 = | bowl avg2 = - | bowl avg3 = - | bowl avg4 = | fivefor1 = | fivefor2 = - | fivefor3 = - | fivefor4 = | tenfor1 = | tenfor2 = - | tenfor3 = - | tenfor4 = | best bowling1 = | best bowling2 = - | best bowling3 = - | best bowling4 = | catches/stumpings1 = | catches/stumpings2 = ೨ | catches/stumpings3 = ೧೨ | catches/stumpings4 = | source = http://www.espncricinfo.com/india/content/player/883405.html ESPNcricinfo | date = 9 March 2019 }} '''ಜೆಮಿಮಾ ಇವಾನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್''', ಓರ್ವ ಭಾರತೀಯ [[ಕ್ರಿಕೆಟ್]] ಆಟಗಾರ್ತಿ. ಇವರು ಬಲಗೈ ಬ್ಯಾಟ್ಸಮಾನ್ ಹಾಗು ಬಲಗೈ ಆಫ್ ಬ್ರೇಕ್ ಬೌಲರ್. ದೇಶಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್‍ನಲ್ಲಿ [[ಮುಂಬೈ]] ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡಕ್ಕೆ ಆಡುತ್ತಾರೆ.<ref>https://www.cricbuzz.com/profiles/13517/jemimah-rodrigues</ref> == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ಜೆಮಿಮಾ ರೊಡ್ರಿಗಸ್ ರವರು ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ ೦೫, ೨೦೦೦ರಂದು [[ಮುಂಬೈ]], [[ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ|ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ]] ಜನಿಸಿದರು.ಜೆಮಿಮಾ ತಮ್ಮ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರರಾದ ಇನೋಚ್ ಮತ್ತು ಎಲಿಯೊಂದಿಗೆ [[ಮುಂಬೈ|ಮುಂಬೈನ]] ಭಂಡಪ್‌‍ನಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು. ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷದ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಇವರು ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಉತ್ತಮ ಕ್ರೀಡಾ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಇವರು ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಗರದ ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಂಡರು. ಇವರ ತಂದೆ, ಇವಾನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್ ತಮ್ಮ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಜೂನಿಯರ್ ತರಬೇತುದಾರರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇವರು ತಮ್ಮ ಸಹೋದರರಿಗೆ ಬೌಲಿಂಗ್ ಮಾಡುತ್ತ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕಲಿಯಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಜೆಮಿಮಾ ರವರ ತಂದೆ, ಇವಾನ್, ಬಹಳ ಮೊದಲಿನಿಂದಲೇ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತ ಬಂದು, ತಮ್ಮ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹುಡುಗಿಯರ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಜೆಮಿಮಾ ಹಾಕಿ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಎರಡನ್ನೂ ಆಡುತಿದ್ದರು. ಜೆಮಿಮಾ ರೊಡ್ರಿಗಸ್ ರವರು [[ಮುಂಬೈ|ಮುಂಬೈನ]] ಸೇಂಟ್ ಜೋಸೆಫ್ ಕಾನ್ವೆಂಟ್ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ರಿಜ್ವಿ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್ಸ್, ಸೈನ್ಸ್ & ಕಾಮರ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅಧ್ಯಯನ ಮುಂದುವರಿಸಿದ್ದರು.<ref>http://www.bcci.tv/player/5051/Jemimah-Rodrigues{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.womenscriczone.com/interview-jemimah-rodrigues/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2018-12-27 |archive-date=2020-09-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200921183855/https://www.womenscriczone.com/interview-jemimah-rodrigues/ |url-status=dead }}</ref> == ವೃತ್ತಿ ಜೀವನ == === ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕ್ರಿಕೆಟ್ === ಜೆಮಿಮಾ ರೊಡ್ರಿಗಸ್‌ರನ್ನು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಅಂಡರ್-೧೭ ಹಾಗು ಅಂಡರ್-೧೯ ಹಾಕಿ ತಂಡಗಳಿಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿತ್ತು. ೨೦೧೨-೧೩ರಲ್ಲಿ ಇವರು ತಮ್ಮ ೧೨ ವರ್ಷ ಹಾಗು ೦೬ ತಿಂಗಳಿನ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೆ ಅಂಡರ್-೧೯ ಕ್ರಿಕೆಟ್‍ಗೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ತಮ್ಮ ೧೩ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೆ ರಾಜ್ಯ ೧೯- ವಯ್ಯೋಮಿತಿ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ೫೦ ಓವರ್ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಿತಿ ಮಂಡಾನ ನಂತರ ದ್ವಿಶತಕವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿದ ಎರಡನೇ ಮಹಿಳೆ ಎಂಬ ದಾಖಲೆಯನ್ನ ರೊಡ್ರಿಗಸ್‌ರವರು ಬರೆದರು. ಇವರು ೨೦೧೩ರ ನವೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ ಸೌರಾಷ್ಟ್ರ ತಂಡದ ವಿರುದ್ಧ ಔರಂಗಾಬಾದ್ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪಂದ್ಯದಲ್ಲಿ ೧೬೩ ಎಸೆತಗಳಲ್ಲಿ ೨೦೨ ರನ್ ಬಾರಿಸಿದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ೨೧ ಬೌಂಡರಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ಪಂದ್ಯದ ಮೊದಲು, ಇವರು ಗುಜರಾತ್ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಅಂಡರ್ ೧೯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ೧೪೨ ಎಸೆತಗಳಲ್ಲಿ ೧೭೮ ರನ್ ಬಾರಿಸಿದ್ದರು.<ref>https://timesofindia.indiatimes.com/sports/cricket/news/mumbai-girl-slams-double-ton-in-50-over-game/articleshow/61518614.cms</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.wisdenindia.com/cricket-article/only-17-jemimah-rodrigues-already-spells-double-trouble/277243 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2018-12-27 |archive-date=2018-07-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180716231122/http://www.wisdenindia.com/cricket-article/only-17-jemimah-rodrigues-already-spells-double-trouble/277243 |url-status=dead }}</ref><ref>https://indianexpress.com/article/sports/cricket/jemimah-rodrigues-double-hundred-mumbai-saurashtra-4924109/</ref> === ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಕೆಟ್ === ಫೆಭ್ರವರಿ ೧೩, ೨೦೧೮ರಲ್ಲಿ [[ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾ|ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾದಲ್ಲಿ]][[ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ]] ವಿರುದ್ದ ನಡೆದ ಮೊದಲ ಟಿ-೨೦ ಪಂದ್ಯದ ಮೂಲಕ ಜೆಮಿಮಾ ರೊಡ್ರಿಗಸ್‌ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ [[ಕ್ರಿಕೆಟ್]] ಜಗತ್ತಿಗೆ ಪಾದಾರ್ಪನೆ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಮಾರ್ಚ್ ೧೨, ೨೦೧೮ರಲ್ಲಿ [[ವಡೋದರ|ವಡೋದರದಲ್ಲಿ]] [[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡ|ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ತಂಡದ]] ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಮೊದಲ ಏಕದಿನ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಪಂದ್ಯದ ಮೂಲಕ ಇವರು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಏಕದಿನ [[ಕ್ರಿಕೆಟ್]]ಗೆ ಪಾದಾರ್ಪನೆ ಮಾಡಿದರು.<ref>http://www.espncricinfo.com/series/18087/scorecard/1123206/south-africa-women-vs-india-women-1st-t20i-ind-w-in-sa-2017-18</ref><ref>http://www.espncricinfo.com/series/8674/scorecard/1131232/india-women-vs-australia-women-1st-odi-icc-womens-championship-2017-18-2021</ref> == ಪಂದ್ಯಗಳು == *ಏಕದಿನ ಕ್ರಿಕೆಟ್ : '''೦೪''' ಪಂದ್ಯಗಳು<ref>http://www.espncricinfo.com/india/content/player/883405.html</ref> *ಟಿ-೨೦ ಕ್ರಿಕೆಟ್ : '''೧೯''' ಪಂದ್ಯಗಳು === ಅರ್ಧ ಶತಕಗಳು === #ಟಿ-೨೦ ಕ್ರಿಕೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ : '''೦೪''' == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references/> [[ವರ್ಗ:ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ರಿಕೆಟ್]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಿಳಾ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರ]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತದ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಕ್ರೀಡಾಪಟುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಭಾರತ ಮಹಿಳಾ ಕ್ರಿಕೆಟ್ ಆಟಗಾರ್ತಿಯರು]] 57o5edvlgprj7d49rwr3jc8woitvb3x 0 113810 1306859 1306855 2025-06-18T13:47:36Z Prnhdl 63675 added [[Category:ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]] 1306859 wikitext text/x-wiki {{Infobox Indian Jurisdiction |type = village |native_name= ನ್ಯಾಮತಿ |other_name= |taluk_names=ನ್ಯಾಮತಿ |nearest_city=[[ಹೊನ್ನಾಳಿ]] |parliament_const=[[ದಾವಣಗೆರೆ]] |assembly_const=[[ಹೊನ್ನಾಳಿ]] |latd = 15.1833 |longd = 75.5000 |state_name=ಕರ್ನಾಟಕ |district=[[ದಾವಣಗೆರೆ]] |leader_title= |leader_name= |altitude=770 |population_as_of=೨೦೧೧ | population_total=೯೨೮೮ | |area_telephone= |postal_code= |vehicle_code_range=ಕೆಎ - ೧೭ }} '''ನ್ಯಾಮತಿ'''ಯು [[ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ ಒಂದು ತಾಲ್ಲೂಕು. ಇದು ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಹೆಸರಾದ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ. ==ಚರಿತ್ರೆ== ನ್ಯಾಮತಿ ಬಳಿ ಹಳೆಯ ಶಿಲಾಯುಗದ ನೆಲೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಿಲ್ಲೆ ಪ್ರದೇಶ ಸಿಂಧವಾಡಿಯ ಸಿಂಧವರ ವಶದಲ್ಲಿದ್ಧಾಗ ಸೇವುಣರ ದಂಡನಾಯಕ ಶ್ರೀಧರನಿಗೂ ಡಾಕರೆಸನಿಗೂ ನಡುವೆ ನ್ಯಾಮತಿಯ ಬಳಿ ಯುದ್ಧವಾಯಿತು (1247). 1867ರಿಂದ 1882ರ ವರೆಗೆ ಇದು ಹೊನ್ನಾಳಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅನಂತರ ಹೊನ್ನಾಳಿಯೇ ಆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕಸಬೆಯಾಯಿತು. ಪಶ್ಚಿಮಭಾಗದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ನ್ಯಾಮತಿಯ ಕಡೆ ಕಾಡುಗಳಿಲ್ಲ ಮಲೆನಾಡಿಗೂ ಬಯಲುನಾಡಿಗೂ ನಡುವೆ ಇರುವ ನ್ಯಾಮತಿ ಒಂದು ವ್ಯಾಪಾರ ಸ್ಥಳ. ನ್ಯಾಮತಿ ಪೇಟೆ ದಿವಾನ್ ಪೂರ್ಣಯ್ಯನವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿಂದ ಬಳ್ಳಾರಿ, ಧಾರವಾಡ ಮೊದಲಾದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಅಡಕೆ. ಬೆಲ್ಲ, ಧಾನ್ಯ ರಫ್ತಾಗುತ್ತವೆ. ನ್ಯಾಮತಿ-ಬೆಳಗುತ್ತಿ ನಡುವೆ ಫಲವತ್ತಾದ ಕಪ್ಪುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹತ್ತಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಸುತ್ತಿನ ಇತರ ಬೆಳೆಗಳು ಭತ್ತ, ಜೋಳ, ಅಡಕೆ, ತೆಂಗು, ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು, ನ್ಯಾಮತಿ ಯಿಂದ ಶಿವಮೊಗ್ಗ, ಹೊನ್ನಾಳಿ, ಶಿಕಾರಿಪುರ, ಸವಳಂಗ, ಕೊಪ್ಪ, ಶೃಂಗೇರಿ,ಬಾಳೆಹೊನ್ನೂರು,ಕಳಸಾ,ಚಿಕ್ಕಮಂಗಳೂರು ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ,ಉಡುಪಿ,ಮಂಗಳೂರು ಮೊದಲಾದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಮತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಜೂನಿಯರ್ ಕಾಲೇಜು, ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು ಸಮುದಾಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರ ರೈತರ ತರಕಾರಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಎಪಿಎಂಸಿ, ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯ, ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯಿತಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯ, ಉಪಖಜಾನೆ, ತಹಶೀಲ್ದಾರ್ ಕಾರ್ಯಾಲಯ,ಪಶು ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ಕೃಷಿ ಇಲಾಖೆ ಕಚೇರಿ 1918ರಲ್ಲಿ ಪೌರಸಭೆ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿತು. ಪ್ರತಿ ಶುಕ್ರವಾರ ಇಲ್ಲಿ ಸಂತೆ ಕೂಡುತ್ತದೆ. ==ಭೌಗೋಳಿಕ== ಗ್ರಾಮವು ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ೧೬* ೩೨' ೧೦"x ಉತ್ತರ ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ೭೫* ೩೧' ೧೯" ಪೂರ್ವ ರೇಖಾಂಶದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ==ಹವಾಮಾನ== * <big>ಬೆಸಿಗೆ-ಚಳಿಗಾಲ</big>ದಲ್ಲಿ ಹವಾಗುಣವು ಹಿತಕರವಾಗಿದ್ದು, ಸಾಧಾರಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಉಷ್ಣತೆ ಅಂದರೆ ೪೨.೭ ಡಿಗ್ರಿವರೆಗೆ(ಎಪ್ರೀಲನಲ್ಲಿ), ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ಅಂದರೆ ೯.೫ ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸವರೆಗೆ (ಡಿಸೆಂಬರನಲ್ಲಿ) ಉಷ್ಣತೆ ದಾಖಲಾಗಿದೆ. * <big>ಬೇಸಿಗೆಕಾಲ</big> - ೩೫°C-೪೨°C ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ * <big>ಚಳಿಗಾಲ</big> ಮತ್ತು * <big>ಮಳೆಗಾಲ</big> - ೧೮°C-೨೮°C ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್. * ಮಳೆ - ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಮಳೆ ೩೦೦ - ೬೦೦ಮಿಮಿ ಗಳಸ್ಟು ಆಗಿರುತ್ತದೆ. * ಗಾಳಿ -ಗಾಳಿ ವೇಗ ೧೮.೨ ಕಿಮಿ/ಗಂ (ಜೂನ), ೧೯.೬ ಕಿಮಿ/ಗಂ (ಜುಲೈ)ಹಾಗೂ ೧೭.೫ ಕಿಮಿ/ಗಂ (ಅಗಸ್ಟ್) ಇರುತ್ತದೆ. ==ಜನಸಂಖ್ಯೆ== ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 2011ರ ಜನಗಣತಿ ಪ್ರಕಾರ 9288 ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ 4676 ಪುರುಷರು ಮತ್ತು 4612 ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಲಿಂಗಾನುಪಾತ ಸರಾಸರಿ ಸುಮಾರು 986(1000 ಪುರುಷರಿಗೆ) ಇದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖನಗಳು== <references/> [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕುಗಳು|*]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕ]] [[ವರ್ಗ:ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] trfnkbwl5d0810xi89g9xx155g3qcrd 1306862 1306859 2025-06-18T14:32:30Z Prnhdl 63675 1306862 wikitext text/x-wiki {{Short description|ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕು, ಭಾರತ}} {{Infobox settlement | name = ನ್ಯಾಮತಿ | other_name = Nyamati | settlement_type = ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕು, ಭಾರತ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = | subdivision_type = ದೇಶ | subdivision_name = {{flag|ಭಾರತ}} | subdivision_type1 = [[States and territories of India|ರಾಜ್ಯ]] | subdivision_name1 = {{flagicon image|Flag of the Kannada people.svg}} [[ಕರ್ನಾಟಕ]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|ಜಿಲ್ಲೆ]] | subdivision_name2 = [[ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆ|ದಾವಣಗೆರೆ]] | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = | leader_title1 = ತಹಸೀಲ್ದಾರ | leader_name1 = | leader_title2 = ಪೊಲೀಸ್ ವೃತ್ತ ನಿರೀಕ್ಷಕ | leader_name2 = | leader_title3 = ಪುರಸಭೆ ಮುಖ್ಯಾಧಿಕಾರಿ | leader_name3 = | leader_title4 = ತಾ.ಪಂ. ಮು.ಕಾ.ನಿ.ಅ | leader_name4 = | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_rank = | area_total_km2 = | area_rural_km2 = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_total = | population_rural = | population_as_of = | population_rank = | population_density_km2 = auto | population_demonym = | population_footnotes = | demographics_type1 = ಭಾಷೆ | demographics1_title1 = ಅಧಿಕೃತ | demographics1_info1 = [[ಕನ್ನಡ]] | demographics1_title2 = ಇತರೆ | demographics1_info2 = | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|ಪಿನ್]] | postal_code = | area_code_type = ದೂರವಾಣಿ ಕೋಡ್ | area_code = | registration_plate_type = ವಾಹನ ನೋಂದಣಿ | registration_plate = | blank6_name_sec1 = [[ಲೋಕ ಸಭೆ]] | blank6_info_sec1 = | blank7_name_sec1 = [[ವಿಧಾನ ಸಭೆ]] | blank7_info_sec1 = | footnotes = | official_name = | subdivision_name4 = | subdivision_type4 = [[Subdivision (India)|ಉಪವಿಭಾಗ]] | blank1_name_sec2 = [[ಸಾಕ್ಷರತೆ]] {{nobold|(2011)}} | blank1_info_sec2 = | blank2_name_sec2 = [[ಲಿಂಗಾನುಪಾತ]] {{nobold|(2011)}} | blank2_info_sec2 = | website = }} '''ನ್ಯಾಮತಿ'''ಯು [[ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆ]]ಯ ಒಂದು ತಾಲ್ಲೂಕು. ಇದು ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿಗೆ ಹೆಸರಾದ ಪಟ್ಟಣವಾಗಿದೆ. ==ಚರಿತ್ರೆ== ನ್ಯಾಮತಿ ಬಳಿ ಹಳೆಯ ಶಿಲಾಯುಗದ ನೆಲೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಜಿಲ್ಲೆ ಪ್ರದೇಶ ಸಿಂಧವಾಡಿಯ ಸಿಂಧವರ ವಶದಲ್ಲಿದ್ಧಾಗ ಸೇವುಣರ ದಂಡನಾಯಕ ಶ್ರೀಧರನಿಗೂ ಡಾಕರೆಸನಿಗೂ ನಡುವೆ ನ್ಯಾಮತಿಯ ಬಳಿ ಯುದ್ಧವಾಯಿತು (1247). 1867ರಿಂದ 1882ರ ವರೆಗೆ ಇದು ಹೊನ್ನಾಳಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು. ಅನಂತರ ಹೊನ್ನಾಳಿಯೇ ಆ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಕಸಬೆಯಾಯಿತು. ಪಶ್ಚಿಮಭಾಗದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ನ್ಯಾಮತಿಯ ಕಡೆ ಕಾಡುಗಳಿಲ್ಲ ಮಲೆನಾಡಿಗೂ ಬಯಲುನಾಡಿಗೂ ನಡುವೆ ಇರುವ ನ್ಯಾಮತಿ ಒಂದು ವ್ಯಾಪಾರ ಸ್ಥಳ. ನ್ಯಾಮತಿ ಪೇಟೆ ದಿವಾನ್ ಪೂರ್ಣಯ್ಯನವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿಂದ ಬಳ್ಳಾರಿ, ಧಾರವಾಡ ಮೊದಲಾದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಅಡಕೆ. ಬೆಲ್ಲ, ಧಾನ್ಯ ರಫ್ತಾಗುತ್ತವೆ. ನ್ಯಾಮತಿ-ಬೆಳಗುತ್ತಿ ನಡುವೆ ಫಲವತ್ತಾದ ಕಪ್ಪುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹತ್ತಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಸುತ್ತಿನ ಇತರ ಬೆಳೆಗಳು ಭತ್ತ, ಜೋಳ, ಅಡಕೆ, ತೆಂಗು, ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು, ನ್ಯಾಮತಿ ಯಿಂದ ಶಿವಮೊಗ್ಗ, ಹೊನ್ನಾಳಿ, ಶಿಕಾರಿಪುರ, ಸವಳಂಗ, ಕೊಪ್ಪ, ಶೃಂಗೇರಿ,ಬಾಳೆಹೊನ್ನೂರು,ಕಳಸಾ,ಚಿಕ್ಕಮಂಗಳೂರು ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ,ಉಡುಪಿ,ಮಂಗಳೂರು ಮೊದಲಾದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಮತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ, ಜೂನಿಯರ್ ಕಾಲೇಜು, ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು ಸಮುದಾಯ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರ ರೈತರ ತರಕಾರಿ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಎಪಿಎಂಸಿ, ಪಟ್ಟಣ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯ, ತಾಲೂಕು ಪಂಚಾಯಿತಿ ಕಾರ್ಯಾಲಯ, ಉಪಖಜಾನೆ, ತಹಶೀಲ್ದಾರ್ ಕಾರ್ಯಾಲಯ,ಪಶು ಆಸ್ಪತ್ರೆ, ಕೃಷಿ ಇಲಾಖೆ ಕಚೇರಿ 1918ರಲ್ಲಿ ಪೌರಸಭೆ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿತು. ಪ್ರತಿ ಶುಕ್ರವಾರ ಇಲ್ಲಿ ಸಂತೆ ಕೂಡುತ್ತದೆ. ==ಭೌಗೋಳಿಕ== ಗ್ರಾಮವು ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ೧೬* ೩೨' ೧೦"x ಉತ್ತರ ಅಕ್ಷಾಂಶ ಮತ್ತು ೭೫* ೩೧' ೧೯" ಪೂರ್ವ ರೇಖಾಂಶದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ. ==ಹವಾಮಾನ== * <big>ಬೆಸಿಗೆ-ಚಳಿಗಾಲ</big>ದಲ್ಲಿ ಹವಾಗುಣವು ಹಿತಕರವಾಗಿದ್ದು, ಸಾಧಾರಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಉಷ್ಣತೆ ಅಂದರೆ ೪೨.೭ ಡಿಗ್ರಿವರೆಗೆ(ಎಪ್ರೀಲನಲ್ಲಿ), ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ಅಂದರೆ ೯.೫ ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸವರೆಗೆ (ಡಿಸೆಂಬರನಲ್ಲಿ) ಉಷ್ಣತೆ ದಾಖಲಾಗಿದೆ. * <big>ಬೇಸಿಗೆಕಾಲ</big> - ೩೫°C-೪೨°C ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ * <big>ಚಳಿಗಾಲ</big> ಮತ್ತು * <big>ಮಳೆಗಾಲ</big> - ೧೮°C-೨೮°C ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್. * ಮಳೆ - ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಮಳೆ ೩೦೦ - ೬೦೦ಮಿಮಿ ಗಳಸ್ಟು ಆಗಿರುತ್ತದೆ. * ಗಾಳಿ -ಗಾಳಿ ವೇಗ ೧೮.೨ ಕಿಮಿ/ಗಂ (ಜೂನ), ೧೯.೬ ಕಿಮಿ/ಗಂ (ಜುಲೈ)ಹಾಗೂ ೧೭.೫ ಕಿಮಿ/ಗಂ (ಅಗಸ್ಟ್) ಇರುತ್ತದೆ. ==ಜನಸಂಖ್ಯೆ== ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 2011ರ ಜನಗಣತಿ ಪ್ರಕಾರ 9288 ಇದೆ. ಅದರಲ್ಲಿ 4676 ಪುರುಷರು ಮತ್ತು 4612 ಮಹಿಳೆಯರು ಇದ್ದಾರೆ. ಲಿಂಗಾನುಪಾತ ಸರಾಸರಿ ಸುಮಾರು 986(1000 ಪುರುಷರಿಗೆ) ಇದೆ. ==ಉಲ್ಲೇಖನಗಳು== <references/> [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕದ ತಾಲೂಕುಗಳು|*]] [[ವರ್ಗ:ಕರ್ನಾಟಕ]] [[ವರ್ಗ:ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ತಾಲೂಕುಗಳು]] fjtzeagczilhe2rnxo2mlk5bpc8tpzk 0 124008 1306911 1297488 2025-06-19T07:39:47Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 2 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306911 wikitext text/x-wiki {{Infobox website | name = ಫೋನ್‌ಪೇ | logo = PhonePe Logo.svg | logo_size = 200px | type = ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳು & ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳು | company_type = [[:en:Privately held company|ಖಾಸಗಿ]] | language = ಬಹುಭಾಷೆ (೧೧) | foundation = ೨೦೧೫ | area_served = [[ಭಾರತ]] | key_people = {{Unbulleted_list|ಸಮೀರ್ ನಿಗಮ್<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.techinasia.com/phone-pe-has-big-goals|title=Tech in Asia - Connecting Asia's startup ecosystem|website=[[Tech in Asia]]|language=en-US|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235405/https://www.techinasia.com/phone-pe-has-big-goals|url-status=live}}</ref><br>{{small|([[:en:Organizational founder|ಸಹ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ]] & [[:en:Chief executive officer|ಸಿ‌ಇ‌ಒ]])}}|ರಾಹುಲ್ ಚಾರಿ<br>{{small|([[:en:Organizational founder|Co-Founder]] & [[:en:Chief technology officer|CTO]])}}|ಬುರ್ಜಿನ್ ಎಂಜಿನಿಯ<br>{{small|([[:en:Organizational founder|ಸಹ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ]] & [[:en:Corporate title#Senior management|ಸಿಆರ್‌ಒ]])}}}} | industry = [[:en:Fintech|ಫ಼ಿನ್‌ಟೆಕ್]], [[:en:Financial services|ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳು]], [[:en:Payment gateway|ಪಾವತಿ ಗೇಟ್‌ವೇ]] | services = {{hlist||ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು|ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳು|}} | revenue = {{increase}} {{INRConvert|2914|c}} (೨೦೨೩)<ref>{{cite news |title=PhonePe revenue jumps 77% to Rs 2914 crore in FY23|url=https://www.livemint.com/companies/company-results/phonepe-revenue-jumps-77-to-rs-2-914-crore-in-fy23-11697620385921.html|work=Livemint|language=en}}</ref> | parent = [[ವಾಲ್ ಮಾರ್ಟ್]] | subsidiaries = | website = {{URL|https://www.phonepe.com/|phonepe.com}} | registration = ಅಗತ್ಯವಿದೆ | commercial = ಹೌದು | users = ೫೦೦ ಮಿಲಿಯನ್<ref name="The Economic Times 2023 w810">{{cite web | title=PhonePe crosses 500 million registered users, alters top deck | website=The Economic Times | date=7 Nov 2023 | url=https://economictimes.indiatimes.com/tech/startups/phonepe-crosses-500-million-registered-users-alters-top-deck/articleshow/105042384.cms | access-date=14 Nov 2023}}</ref> | current_status = ಸಕ್ರಿಯ | native_clients = [[:en:Android (operating system)|ಆಂಡ್ರಾಯ್ಡ್]]<br />[[:en:iOS|ಐಫೋನ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್(ಐಒಎಸ್)]] | location = Salarpuria Softzone, [[Bengaluru]], [[Karnataka]] | country = [[ಭಾರತ]]<ref>{{Cite web |url=https://www.phonepe.com/en/contact_us.html |title=Contact Us |publisher=PhonePe, Pvt Ltd |date=2015-03-15 |access-date=2019-09-29 |archive-date=3 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200503194806/https://www.phonepe.com/en/contact_us.html |url-status=live }}</ref> }} [[:en:PhonePe|ಫೋನ್ ಪೇ]]Call.09635853981''(ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆ:PhonePe)'' [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಇ ವಾಲೆಟ್|ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ]] ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸೇವೆಗಳ ಕಂಪನಿಯಾಗಿದ್ದು, [[ಭಾರತ|ಭಾರತದ]] [[ಕರ್ನಾಟಕ|ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿರುವ]] [[ಬೆಂಗಳೂರು|ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ]] ಪ್ರಧಾನ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=https://issuu.com/startupforte/docs/phonepe_s_success_story_revenue_awards_and_inno |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2024-09-28 |archive-date=2024-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241127124433/https://issuu.com/startupforte/docs/phonepe_s_success_story_revenue_awards_and_inno |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |date=2020-08-25 |title=PhonePe Becomes Fastest Growing Distributor of Insurance Technology in India |url=https://deccan.news/phonepe-becomes-fastest-growing-distributor-of-insurance-technology-in-india/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210114072030/https://deccan.news/phonepe-becomes-fastest-growing-distributor-of-insurance-technology-in-india/ |archive-date=14 January 2021 |access-date=2021-03-29 |website=Deccan News |language=en-US}}</ref><ref>{{cite news|last1=Singh|first1=Abhinav|date=10 March 2020|title=Why digital payment firms should not rely on single bank|language=en|work=The Week|url=https://www.theweek.in/news/biz-tech/2020/03/10/why-digital-payment-firms-should-not-rely-on-single-bank.html|access-date=11 March 2023|archive-date=29 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221129042605/https://www.theweek.in/news/biz-tech/2020/03/10/why-digital-payment-firms-should-not-rely-on-single-bank.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |title=Top ten Indian Fintech unicorns - ET BFSI |url=https://bfsi.economictimes.indiatimes.com/news/fintech/top-ten-indian-fintech-unicorns/83838113 |access-date=2023-03-29 |website=ETBFSI.com |language=en |archive-date=31 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230331113105/https://bfsi.economictimes.indiatimes.com/news/fintech/top-ten-indian-fintech-unicorns/83838113 |url-status=live }}</ref> ಫೋನ್ ಪೇ ಅನ್ನು [[ಡಿಸೆಂಬರ್]] ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಸಮೀರ್ ನಿಗಮ್, ರಾಹುಲ್ ಚಾರಿ ಮತ್ತು ಬುರ್ಜಿನ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>{{cite news|last1=Chanchani|first1=Madhav|date=4 April 2016|title=Flipkart acquires former executive's startup PhonePe for payments push|work=[[The Economic Times]]|url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/flipkart-acquires-former-executives-startup-phonepe-for-payments-push/articleshow/51643300.cms|access-date=11 March 2023|archive-date=2 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230202082501/https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/flipkart-acquires-former-executives-startup-phonepe-for-payments-push/articleshow/51643300.cms|url-status=live}}</ref> [[ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ(ಯುನಿಫೈಡ್ ಪೇಮೆಂಟ್ಸ್ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್‌- ಯುಪಿಐ)]] ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಫೋನ್ ಪೇ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ [[ಆಗಸ್ಟ್]] ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ ಜಾರಿಯಾಯಿತು.<ref>{{Cite news|last1=Sen|first1=Anirban|date=10 January 2017|title=Flipkart's PhonePe crosses 10 million downloads on Google Play Store|work=[[Mint (newspaper)|Mint]]|url=https://www.livemint.com/Companies/UYnMwPyHD8KKZZUJpb7uMP/Flipkarts-PhonePe-crosses-10-million-downloads-on-Google-Pl.html|access-date=11 March 2023|archive-date=27 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221127042832/https://www.livemint.com/Companies/UYnMwPyHD8KKZZUJpb7uMP/Flipkarts-PhonePe-crosses-10-million-downloads-on-Google-Pl.html|url-status=live}}</ref> ಫೋನ್ ಪೇ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ೧೧ [[ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳು|ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ]] ಲಭ್ಯವಿದೆ.<ref name=":4">{{Cite web|date=20 April 2020|title=5 digital payment platforms you can use during Coronavirus Lockdown|url=https://www.indiatoday.in/information/story/5-digital-payment-platforms-you-can-use-to-make-payment-during-coronavirus-lockdown-1668921-2020-04-20|access-date=2020-07-19|website=India Today|language=en|archive-date=18 September 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200918205425/https://www.indiatoday.in/information/story/5-digital-payment-platforms-you-can-use-to-make-payment-during-coronavirus-lockdown-1668921-2020-04-20|url-status=live}}</ref> [[ಹಣ|ಹಣವನ್ನು]] ಕಳುಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದು, ಮೊಬೈಲ್ ಮತ್ತು ಡಿಟಿಹೆಚ್ ಅನ್ನು ರೀಚಾರ್ಜ್ ಮಾಡುವುದು, ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದು, ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು ಮುಂತಾದ ವಿವಿಧ ಹಣಕಾಸಿನ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಇದು ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web|date=2021-09-30|title=PhonePe launches silver investments; allows users to buy silver coins and bars|url=https://www.cnbctv18.com/videos/market/commodities/phonepe-launches-silver-investments-allows-users-to-buy-silver-coins-and-bars-10939762.htm|access-date=2022-01-29|website=cnbctv18.com|language=en|archive-date=6 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230206052049/https://www.cnbctv18.com/videos/market/commodities/phonepe-launches-silver-investments-allows-users-to-buy-silver-coins-and-bars-10939762.htm|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last1=Dasgupta|first1=Brinda|date=23 March 2018|title=Payments platform PhonePe looks to double its team|work=[[The Times Of India]]|url=https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/newsbuzz/payments-platform-phonepe-looks-to-double-its-team/articleshow/63425639.cms?from=mdr|access-date=11 March 2023|archive-date=30 November 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221130115250/https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/newsbuzz/payments-platform-phonepe-looks-to-double-its-team/articleshow/63425639.cms?from=mdr|url-status=live}}</ref> ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಫೋನ್ ಪೇ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಓಲಾ]], ರೆಡ್ ಬಸ್ ಟಿಕೆಟ್‌ಗಳು, ಆಹಾರ ಪದಾರ್ಥಗಳು, ಗೊಯಿಐಬೋ ವಿಮಾನ ಟಿಕೆಟ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹೋಟೆಲ್ ರೂಂಗಳನ್ನು ಮೊಬ್ಯೆಲ್ ಮೂಲಕವೇ ಬುಕ್ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ==ಇತಿಹಾಸ== ಫೋನ್‌ ಪೇ ಅನ್ನು [[ಡಿಸೆಂಬರ್]] ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. [[ಏಪ್ರಿಲ್]] ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಕಂಪನಿಯನ್ನು [[ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್]] ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಸ್ವಾಧೀನದ ಭಾಗವಾಗಿ, ಎಫ್ಎಕ್ಸ್‌ಮಾರ್ಟ್(FxMart) ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಫೋನ್‌ ಪೇ ಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು "ಫೋನ್‌ ಪೇ ವ್ಯಾಲೆಟ್" ಎಂದು ಮರುಬ್ರಾಂಡ್(ಮರುನಾಮಕರಣ) ಮಾಡಲಾಯಿತು.<ref>{{Cite news|last=Reporter|first=B. S.|date=2016-04-02|title=Flipkart buys mobile payments company PhonePe for an undisclosed sum|newspaper=[[Business Standard]]|url=http://www.business-standard.com/article/companies/flipkart-buys-mobile-payments-company-phonepe-for-an-undisclosed-sum-116040100265_1.html|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235439/https://www.business-standard.com/article/companies/flipkart-buys-mobile-payments-company-phonepe-for-an-undisclosed-sum-116040100265_1.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|title=Flipkart acquires former executive's startup PhonePe for payments push|newspaper=[[The Economic Times]]|url=http://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/flipkart-acquires-former-executives-startup-phonepe-for-payments-push/articleshow/51643300.cms|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235450/https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/flipkart-acquires-former-executives-startup-phonepe-for-payments-push/articleshow/51643300.cms|url-status=live}}</ref> ಫೋನ್‌ ಪೇ ಯ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ ಸಮೀರ್ ನಿಗಮ್ ಅವರನ್ನು ಕಂಪನಿಯ ಸಿಇಒ ಆಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|title=Sameer Nigam: Executive Profile & Biography - Bloomberg|url=https://www.bloomberg.com/research/stocks/private/person.asp?personId=142810855&privcapId=78829188|access-date=2018-05-12|website=[[Bloomberg L.P.]]}}</ref> [[ಆಗಸ್ಟ್]] ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರ-ಬೆಂಬಲಿತ [[ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಯುಪಿಐ]] ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿಕೊಂಡು [[ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಯುಪಿಐ]]-ಆಧಾರಿತ ಮೊಬೈಲ್ ಪಾವತಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಕಂಪನಿಯು [[ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್|ಯೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನೊಂದಿಗೆ]] ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತು.<ref>{{Cite news|date=2017-01-02|title=7 things you must know about the PhonePe app from Flipkart|language=en-US|newspaper=Flipkart Stories|url=http://stories.flipkart.com/phonepe-app-flipkart/|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235352/https://stories.flipkart.com/phonepe-app-flipkart/|url-status=live}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|title=YES BANK and PhonePe have Partnered to Launch India's 1st UPI Based Mobile Payment App - Press Release|url=https://www.yesbank.in/media/press-releases/fy-2016-17/say-goodbye-to-cash-phonepe-yes-bank-launch-indias-first-upi-based-payments-app|access-date=2017-02-20|website=[[Yes Bank]]|archive-date=6 July 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190706083637/https://www.yesbank.in/media/press-releases/fy-2016-17/say-goodbye-to-cash-phonepe-yes-bank-launch-indias-first-upi-based-payments-app|url-status=live}}</ref> ನಂತರ ಅದನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಯುಪಿಐ(UPI) ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ವಿದೇಶಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವ ಭಾರತೀಯ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ [[ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ|ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ(ಯುಪಿಐ)]] ಮೂಲಕ ವಿದೇಶಿ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಪಾವತಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟರು.<ref name=":6">{{Cite web |date=2022-11-09 |title=Walmart-owned PhonePe to enable UPI activation on Aadhaar-based OTP |url=https://www.business-standard.com/article/companies/walmart-owned-phonepe-to-enable-upi-activation-on-aadhaa-based-otp-122110901215_1.html |access-date=2023-03-29 |website=Business Standard |language=en-US |archive-date=31 March 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230331114015/https://www.business-standard.com/article/companies/walmart-owned-phonepe-to-enable-upi-activation-on-aadhaa-based-otp-122110901215_1.html |url-status=live }}</ref> ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ, ಫೋನ್‌ಪೇ ಅರೆ-ಮುಚ್ಚಿದ ಪ್ರಿಪೇಯ್ಡ್ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು [[ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್|ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿಂದ]] ಪರವಾನಗಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಿತು.<ref>{{Cite web|title=Reserve Bank of India - Publications|url=https://rbi.org.in/scripts/publicationsview.aspx?id=12043|access-date=2017-02-20|website=rbi.org.in|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235441/https://rbi.org.in/scripts/publicationsview.aspx?id=12043|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Terms of user {{!}} PhonePe|url=https://www.phonepe.com/en/terms.html|website=PhonePe|access-date=20 February 2017|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235401/https://www.phonepe.com/en/terms.html|url-status=live}}</ref> ==ಮಾಲೀಕತ್ವ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು== [[ಡಿಸೆಂಬರ್]] ೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ, [[ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್]] ಮತ್ತು ಫೋನ್‌ಪೇ ಭಾಗಶಃ ವಿಭಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದವು. ಫೋನ್‌ಪೇನಲ್ಲಿ [[ವಾಲ್‌ಮಾರ್ಟ್]] ತನ್ನ ಬಹುಪಾಲು ಮಾಲೀಕತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ಘಟಕಗಳು ಈಗ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.<ref name=":7">{{Cite web |last=Singh |first=Manish |date=2022-12-23 |title=Flipkart and PhonePe complete separation |url=https://techcrunch.com/2022/12/22/flipkart-and-phonepe-complete-separation/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230607194232/https://techcrunch.com/2022/12/22/flipkart-and-phonepe-complete-separation/ |archive-date=7 June 2023 |access-date=2023-03-29 |website=TechCrunch |language=en-US}}</ref> $೧೨ ಶತಕೋಟಿಯ ಪೂರ್ವ ಹಣದ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಲ್ಲಿ [[ಅಮೇರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನ|ಯುಎಸ್]] ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಇಕ್ವಿಟಿ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಜನರಲ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ನಿಂದ $೩೫೦ ದಶಲಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಫೋನ್‌ಪೇ ಘೋಷಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |last=Rawat |first=Aman |date=2023-01-19 |title=PhonePe raises $350 mn from General Atlantic at $12 bn valuation |url=https://www.livemint.com/companies/start-ups/phonepe-raises-350-mn-from-general-atlantic-at-12-bn-valuation-11674108233101.html |access-date=2023-03-29 |website=mint |language=en |archive-date=19 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230419102302/https://www.livemint.com/companies/start-ups/phonepe-raises-350-mn-from-general-atlantic-at-12-bn-valuation-11674108233101.html |url-status=live }}</ref> ತರುವಾಯ, ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ರಿಬಿಟ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್, ಟೈಗರ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ ಮತ್ತು ಟಿವಿಎಸ್ ಕ್ಯಾಪಿಟಲ್ ಫಂಡ್‌ಗಳಿಂದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಬಂಡವಾಳದಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ೧೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಡಾಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಲಾಯಿತು. [[ವಾಲ್‌ಮಾರ್ಟ್|ವಾಲ್‌ಮಾರ್ಟ್‌ನಿಂದ]] ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಬಂಡವಾಳದಲ್ಲಿ $೨೦೦ ಮಿಲಿಯನ್, ಮತ್ತು ಅದೇ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದಲ್ಲಿ ಜನರಲ್ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ನಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು $೧೦೦ ಮಿಲಿಯನ್ ಗಳಿಸಿತು. ಇದು ಫೋನ್‌ಪೇ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಒಟ್ಟು ಹಣವನ್ನು $೮೫೦ ದಶಲಕ್ಷದವರೆಗೆ ತರುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |title=PhonePe raises $100 million in additional funding |url=https://www.financialexpress.com/industry/phonepe-raises-100-million-in-additional-funding/2981617/ |access-date=2023-03-29 |website=Financialexpress |date=15 February 2023 |language=en |archive-date=4 April 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230404105443/https://www.financialexpress.com/industry/phonepe-raises-100-million-in-additional-funding/2981617/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |date=2023-05-23 |title=PhonePe gets another $100 million from General Atlantic; total funding rises to $850 million |work=The Economic Times |url=https://economictimes.indiatimes.com/tech/funding/phonepe-raises-additional-100-million-from-general-atlantic/articleshow/100413143.cms?from=mdr |access-date=2023-07-26 |issn=0013-0389}}</ref> ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ== * ೨೦೧೮: [[ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ|ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮದಿಂದ]] 'ಯುಪಿಐ ಡಿಜಿಟಲ್ ಇನ್ನೋವೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ'ಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು.<ref>{{Cite web |url=https://issuu.com/startupforte/docs/phonepe_s_success_story_revenue_awards_and_inno |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2024-09-28 |archive-date=2024-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241127124433/https://issuu.com/startupforte/docs/phonepe_s_success_story_revenue_awards_and_inno |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite news|last=Kannan|first=Uma|date=6 August 2018|title=PhonePe eyes top slot in digital payments|newspaper=[[Deccan Herald]]|url=https://www.deccanherald.com/business/economy-business/phonepe-eyes-top-slot-digital-685738.html|access-date=11 March 2023|archive-date=27 November 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211127121826/https://www.deccanherald.com/business/economy-business/phonepe-eyes-top-slot-digital-685738.html|url-status=live}}</ref> * ೨೦೧೮: ಟೆಲಿಕಾಂ ಅಂಡ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಅಡ್ವಟೈಸಿಂಗ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ೨೦೧೮ ಅನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು.<ref name="Campaign India 2018 z755">{{cite web | title=MullenLowe Lintas Group and Ogilvy dominate the IndIAA Awards | website=Campaign India | date=2018-08-31 | url=https://www.campaignindia.in/article/mullenlowe-lintas-group-and-ogilvy-dominate-the-indiaa-awards/446901 | access-date=2024-04-19}}</ref> * ೨೦೧೯: ಎಕನಾಮಿಕ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಮತ್ತು ಜೀ ಬಿಸಿನೆಸ್ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ, ಎಂಟನೇ ವಾರ್ಷಿಕ ಇಂಡಿಯನ್ ರಿಟೇಲ್ ಆಂಡ್ ಇ-ರೀಟೇಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ೨೦೧೯ ನಲ್ಲಿ, ‘ಉತ್ತಮ ಡಿಜಿಟಲ್ ವಾಲೆಟ್’ ಎಂಬ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನದಾಗಿಸಿಕೊಂಡಿತು. * ೨೦೨೧: ಐಎ‌ಎಮ್‌ಎಐ(IAMAI) ಇಂಡಿಯಾ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ. * ೨೦೨೧: ಸಂಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಕೃಷ್ಟತೆಗಾಗಿ ಚಿನ್ನ (ಮ್ಯೂಚುಯಲ್ ಫಂಡ್‌ಗಳ ವರ್ಗಕ್ಕೆ) ಮತ್ತು ಅನ್‌ಸ್ಟಾಪೆಬಲ್ ಇಂಡಿಯಾ ವೀಡಿಯೊಗಾಗಿ ಬೆಳ್ಳಿ ಯನ್ನು ಗೆದ್ದಿದೆ. * ೨೦೨೧: ಅಸ್ಸೋಚಮ್ಸ್ ಫಿನ್‌ಟೆಕ್ & ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ 'ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಇನ್ ಇನ್ಸರ್ಟೆಕ್' ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದಿದ್ದಾರೆ. * ೨೦೨೨: ಬಿಡಬ್ಲೂ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಆಫ್ ಫಿನ್‌ಟೆಕ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ೨೦೨೨ ರಲ್ಲಿ ಫೋನ್‌ಪೇ ಯು 'ವರ್ಷದ ಫಿನ್‌ಟೆಕ್' ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದುಕೊಂಡಿತು. * ೨೦೨೩: ಇಟಿ ಬಿಎಫ್‌ಎಸ್‌ಐ ಎಕ್ಸಲೆನ್ಸ್ ಅವಾರ್ಡ್ಸ್ ೨೦೨೨ ನಲ್ಲಿ ಫೋನ್‌ಪೇ ಯು 'ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಉತ್ಪನ್ನ/ಸೇವಾ ನಾವೀನ್ಯತೆ-ಎಂಡ್-ಟು-ಎಂಡ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಜರ್ನಿ ಫಾರ್ ಮೋಟಾರ್ ಇನ್ಶೂರೆನ್ಸ್' ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಗೆದ್ದಿತು.<ref>https://issuu.com/startupforte/docs/phonepe_s_success_story_revenue_awards_and_inno{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ೨೦೨೩: ವರ್ಷದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪಾವತಿ ಪರಿಹಾರಗಳು: ಮತ್ತು ಫಿನ್‌ಟೆಕ್ ೨೦೨೩ ರ ಬಿಡ್ಬ್ಲೂ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್‌ನಲ್ಲಿ ವರ್ಷದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಇನ್ಶುರೆಟೆಕ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ. * ೨೦೨೪: ಇಟಿ ನೌ(ET Now) ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬಿಎಫ್‌ಎಸ್‌ಐ(BFSI) ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್‌ಗಳು ೨೦೨೪: ಫೋನ್‌ಪೇ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದಿತು. * ೨೦೨೪: ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪಾವತಿಗಳ ಫಿನ್‌ಟೆಕ್: ಭಾರತ್ ಫಿನ್‌ಟೆಕ್ ಶೃಂಗಸಭೆ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಫೋನ್‌ಪೇ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದಿತು. * ೨೦೨೪: ಪಾವತಿ ಪರಿಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ: ಡನ್ & ಬ್ರಾಡ್‌ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಬಿಎಫ್‌ಎಸ್‌ಐ & ಫಿನ್‌ಟೆಕ್ ಶೃಂಗಸಭೆ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಫೋನ್‌ಪೇ ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದಿತು. ==ಕಾನೂನು ಸವಾಲುಗಳು== ೧೪ ಜನವರಿ ೨೦೧೭ ರಂದು, [[ಐಸಿಐಸಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್]] [[ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ|ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ(ಎನ್‌ಪಿಸಿಐ)]] ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸದ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಫೋನ್‌ಪೇ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು.<ref>{{Cite news|last=Sen|first=Anirban|date=2017-01-14|title=ICICI blocks PhonePe transactions in sign of banks moving to protect payments turf|newspaper=[[Mint (newspaper)|Mint]]|url=http://www.livemint.com/Industry/V34XcBBjpRUgPyrWPX9qzN/ICICI-blocks-PhonePe-transactions-in-sign-of-banks-moving-to.html|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235422/https://www.livemint.com/Industry/V34XcBBjpRUgPyrWPX9qzN/ICICI-blocks-PhonePe-transactions-in-sign-of-banks-moving-to.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=Peermohamed|first=Alnoor|date=2017-01-16|title=ICICI Bank blocks transactions through Flipkart wallet PhonePe|newspaper=[[Business Standard]]|url=http://www.business-standard.com/article/companies/icici-bank-blocks-transactions-through-flipkart-wallet-phonepe-117011500600_1.html|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235424/https://www.business-standard.com/article/companies/icici-bank-blocks-transactions-through-flipkart-wallet-phonepe-117011500600_1.html|url-status=live}}</ref> ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ೧೯ [[ಜನವರಿ]] ೨೦೧೭ ರಂದು, ಫೋನ್‌ಪೇ ಮೂಲಕ ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವಂತೆ [[ಐಸಿಐಸಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್|ಐಸಿಐಸಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗೆ]] [[ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ|ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ(ಎನ್‌ಪಿಸಿಐ)]] ಸೂಚನೆ ನೀಡಿತು.<ref>{{Cite news|title=NPCI instructs ICICI to allow UPI transactions on PhonePe immediately|newspaper=[[The Economic Times]]|url=http://economictimes.indiatimes.com/small-biz/money/npci-instructs-icici-to-allow-upi-transactions-on-phonepe-immediately/articleshow/56669210.cms|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235444/https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/money/npci-instructs-icici-to-allow-upi-transactions-on-phonepe-immediately/articleshow/56669210.cms|url-status=live}}</ref> ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಏರ್ಟೆಲ್ ಕೂಡ ತನ್ನ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಫೋನ್‌ಪೇ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಿತು.<ref>{{Cite news|title=After ICICI Bank, Airtel also blocks PhonePe - The Economic Times|newspaper=[[The Economic Times]]|url=http://economictimes.indiatimes.com/small-biz/money/after-icici-bank-airtel-also-blocks-phonepe/articleshow/56671243.cms|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235446/https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/money/after-icici-bank-airtel-also-blocks-phonepe/articleshow/56671243.cms|url-status=live}}</ref> ಒಂದು ದಿನದ ನಂತರ, ೨೦ ಜನವರಿ ೨೦೧೭ ರಂದು, ಫೋನ್‌ಪೇ ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಯುಪಿಐ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಎಂಬ ಕಾರಣವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ಹಿಂದಿನ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಎನ್‌ಪಿಸಿಐ ತ್ಯಜಿಸಿತು. <ref>{{Cite news|title=NPCI says Flipkart's PhonePe does not follow UPI rules - The Economic Times|newspaper=[[The Economic Times]]|url=http://economictimes.indiatimes.com/small-biz/money/npci-says-flipkarts-phonepe-does-not-follow-upi-rules/articleshow/56692212.cms|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235421/https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/money/npci-says-flipkarts-phonepe-does-not-follow-upi-rules/articleshow/56692212.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=IANS|date=2017-01-21|title=PhonePe app in breach of UPI guidelines: NPCI|newspaper=[[Business Standard]]|url=http://www.business-standard.com/article/companies/phonepe-app-in-breach-of-upi-guidelines-npci-117012001547_1.html|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235408/https://www.business-standard.com/article/companies/phonepe-app-in-breach-of-upi-guidelines-npci-117012001547_1.html|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news|last=PTI|date=2017-01-20|title=PhonePe in violation of UPI norms, says NPCI in U-turn|newspaper=[[Mint (newspaper)|Mint]]|url=http://www.livemint.com/Companies/qkc3xTGBRnH0W3Xf80znLJ/Flipkarts-PhonePe-app-in-violation-of-UPI-norms-says-NPCI.html|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235407/https://www.livemint.com/Companies/qkc3xTGBRnH0W3Xf80znLJ/Flipkarts-PhonePe-app-in-violation-of-UPI-norms-says-NPCI.html|url-status=live}}</ref> ಇದರ ನಂತರ, ಎನ್‌ಪಿಸಿಐ ಯ ನವೀಕರಿಸಿದ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾದ ನಿಯಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಫೋನ್‌ಪೇ ಫ್ಲಿಪ್‌ಕಾರ್ಟ್ ವೆಬ್ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ಮುಚ್ಚಿತು.<ref>{{Cite news|last=Nair|first=Vishwanath|date=2017-01-21|title=PhonePe stops all UPI-based payments on Flipkart website|newspaper=[[Mint (newspaper)|Mint]]|url=http://www.livemint.com/Industry/GQBybiQPaPwL5yI65NqVtI/PhonePe-stops-all-UPIbased-payments-on-Flipkart-website.html|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235431/https://www.livemint.com/Industry/GQBybiQPaPwL5yI65NqVtI/PhonePe-stops-all-UPIbased-payments-on-Flipkart-website.html|url-status=live}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೧೭ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಫೋನ್‌ಪೇ ಯು [[ಐಸಿಐಸಿಐ ಬ್ಯಾಂಕ್|ಐಸಿಐಸಿಐ]] ಮತ್ತು ಏರ್ಟೆಲ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಿತು.<ref>{{Cite news|title=ICICI Bank resumes UPI transactions on PhonePe - The Economic Times|newspaper=[[The Economic Times]]|url=http://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/icici-bank-resumes-upi-transactions-on-phonepe/articleshow/56923051.cms|access-date=2017-02-20|archive-date=25 December 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225235438/https://economictimes.indiatimes.com/small-biz/startups/icici-bank-resumes-upi-transactions-on-phonepe/articleshow/56923051.cms|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|title=Flipkart's PhonePe resolves issues with ICICI, claims 70x growth|url=http://www.moneycontrol.com/news/sme/flipkart%E2%80%99s-phonepe-resolves-issuesicici-claims-70x-growth_8527261.html|access-date=2017-02-20|website=[[Moneycontrol.com]]|archive-date=22 February 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170222061356/http://www.moneycontrol.com/news/sme/flipkart%E2%80%99s-phonepe-resolves-issuesicici-claims-70x-growth_8527261.html|url-status=live}}</ref> ==ಇಎಸ್ಒಪಿ(ಉದ್ಯೋಗಿ ಸ್ಟಾಕ್ ಆಯ್ಕೆ)== ಫೋನ್‌ಪೇ ತನ್ನ ಪೂರ್ಣಾವಧಿಯ ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ [[:en:Employee stock ownership|ಉದ್ಯೋಗಿ ಸ್ಟಾಕ್ ಆಯ್ಕೆ(ಎಂಪ್ಲಾಯೀ ಸ್ಟಾಕ್ ಆಪ್ಶನ್ಸ್(ಇಎಸ್ಒಪಿ))]] ಅನ್ನು ಹಂಚುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite news|last=Abrar|first=Peerzada|date=2021-02-04|title=PhonePe distributes ESOPs worth Rs 1,500 crore among all employees|work=Business Standard India|url=https://www.business-standard.com/article/companies/phonepe-distributes-esops-worth-rs-1-500-crore-among-all-employees-121020401698_1.html|access-date=2021-03-29|archive-date=6 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230206053550/https://www.business-standard.com/article/companies/phonepe-distributes-esops-worth-rs-1-500-crore-among-all-employees-121020401698_1.html|url-status=live}}</ref> [[ನವೆಂಬರ್]] ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ, ಫೋನ್‌ಪೇ ಯು ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದು ವರ್ಷದ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ತನ್ನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾರ್ಯಪಡೆಯ ೭೫% ಅನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ₹೧.೩೫ ಶತಕೋಟಿ (ಯುಎಸ್$೧೬ ಮಿಲಿಯನ್) ಮೌಲ್ಯದ ಇಎಸ್ಒಪಿಗಳನ್ನು ಮರುಖರೀದಿ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite news|title=PhonePe conducts Rs 135-crore ESOP buyback|work=The Economic Times|url=https://economictimes.indiatimes.com/tech/startups/phonepe-conducts-rs-135-crore-esop-buyback/articleshow/87796676.cms?from=mdr|access-date=2022-01-29|archive-date=6 February 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230206052049/https://economictimes.indiatimes.com/tech/startups/phonepe-conducts-rs-135-crore-esop-buyback/articleshow/87796676.cms?from=mdr|url-status=live}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== <references/> [[ವರ್ಗ:ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ]] [[ವರ್ಗ:ಕನ್ನಡ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟ ಸುಧಾರಣೆ]] r8brwc9epqyydvyp3amf5lkzvyh2j9r 0 125359 1306889 1294976 2025-06-19T00:38:49Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306889 wikitext text/x-wiki {{wd}} '''ತಾರಾ ಸಭರ್ವಾಲ್''' (ಜನನ ೧೯೫೭, ನವದೆಹಲಿ <ref name="artalivegallery.com">{{cite web |url=http://www.artalivegallery.com/artists.php?cat=artists&scat=150 |website=www.artalivegallery.com |accessdate=20 March 2020 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |archive-date=6 ಮಾರ್ಚ್ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200306065428/http://www.artalivegallery.com/artists.php?cat=artists&scat=150 |url-status=dead }}</ref><ref name="Art Alive Gallery">{{Cite web|url=http://www.artalivegallery.com/artists.php?cat=artists&scat=150|title=Art Alive Gallery -Artist Biography|access-date=17 November 2016|archive-date=6 ಮಾರ್ಚ್ 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200306065428/http://www.artalivegallery.com/artists.php?cat=artists&scat=150|url-status=dead}}</ref><ref name="Janzen Galerie">{{Cite web|url=http://www.janzen-galerie.de/03kuenstler/sabharwal_tara/sabharwal_tara.htm#a_bio|title=Janzen Art Consulting|access-date=17 November 2016}}</ref> ) ಅವರು ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ, ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿರುವ ವರ್ಣಚಿತ್ರಕಾರರು ಮತ್ತು ಮುದ್ರಣ ಪರಿಣತರು. ಇವರು ವರ್ಣರಂಜಿತ ಹಾಗೂ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪದರಪದರಗಳ ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದವರು. ತಾರಾ ಅವರು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್, ಅಮೆರಿಕ ಹಾಗೂ ಭಾರತ ಸಹಿತ ಹಲವು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ೪೨ ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದಾರೆ. ಜೋನ್ ಮಿಚೆಲ್ ಕಾಲ್ (ಕ್ರಿಯೇಟಿಂಗ್ ಎ ಲಿವಿಂಗ್ ಲೆಗಸಿ)<ref name=":0">{{Cite web|url=https://joanmitchellfoundation.org/artist-programs/call/artists/tara-sabharwal|title=Joan Mitchell Foundation CALL (Creating a Living Legacy)|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref>, ದಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಸ್ಕಾಲರ್‌ಶಿಪ್, ಮತ್ತು ಗಾಟ್ಲೀಬ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಅವರು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://vermontstudiocenter.org/calendar/tara-sabharwal|title=Vermont Studio Center|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ<ref name=":2">{{Cite web|url=https://www.britishmuseum.org/research/collection_online/collection_object_details/collection_image_gallery.aspx?assetId=1613256421&objectId=3752036&partId=1#more-views|title=The British Museum|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=1 November 2019}}</ref>, ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಮತ್ತು ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ<ref name=":3">{{Cite web|url=http://collections.vam.ac.uk/item/O481970/collage-sabharwal-tara/|title=Victoria and Albert Museum|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> ಮತ್ತು ಪೀಬಾಡಿ ಎಸೆಕ್ಸ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ<ref name=":4">{{Cite web|url=http://www.iaac.us/art_exhibition/t_sabharwal/bio.htm|title=Indo American Arts Council|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20101124174535/http://iaac.us/art_exhibition/t_sabharwal/bio.htm|archive-date=24 ನವೆಂಬರ್ 2010|access-date=11 November 2019|url-status=dead}}</ref> ಗಳ ಸಂಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿವೆ. == ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ == ತಾರಾ [[ಭಾರತ]]ದ [[ಬರೋಡ]]ದ ಎಂಎಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ೧೯೭೫ - ೧೯೮೦ ರಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಕಲೆಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಲಂಡನ್‍ನ ರಾಯಲ್ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ೧೯೮೨ ರಿಂದ ೧೯೮೪ ರ ತನಕ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು<ref name="Art Alive Gallery"/>. ಅವರು ೧೯೮೫ ರಿಂದ ೧೯೮೮ ರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದ್ದರು ಮತ್ತು ದೆಹಲಿ, ಮುಂಬೈ ಮತ್ತು ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದರು. ೧೯೮೮ ರಿಂದ ೧೯೯೦ ರವರೆಗೆ ಅವರು ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಪಡೆದು ಬೋಧನೆ ಮತ್ತು ಏಕವ್ಯಕ್ತಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿಗಾಗಿ ಮತ್ತೆ ಇಂಗ್ಲೆಂಡಿಗೆ ಮರಳಿದರು. ೧೯೯೦ ರಲ್ಲಿ ತಾರಾ ಅವರು ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್‍ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಅಲ್ಲೇ ನೆಲೆಸಿದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು. ಗುಗೆನ್ಹೀಮ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ, ರೂಬಿನ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರದ ದಿ ಕೂಪರ್ ಯೂನಿಯನ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಕಲಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name=":4"/><ref>{{cite web |title=Tara Sabharwal |url=https://prabook.com/web/tara.sabharwal/782827 |website=prabook.com |accessdate=20 March 2020 |language=en-EN}}</ref><ref>{{cite web |title=Tara Sabharwal {{!}} Artist Profile with Bio |url=https://www.mutualart.com/Artist/Tara-Sabharwal/EECF14288AB36CBB |website=www.mutualart.com |accessdate=20 March 2020 |language=en}}</ref><ref>{{cite web |title=Uncharted: Tara Sabharwal in the Studio |url=https://wsworkshop.org/2017/01/tara-sabharwal/ |website=Women's Studio Workshop |accessdate=20 March 2020 |date=18 January 2017}}</ref> == ಆಯ್ದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು == * ''ಆನ್ ಓಷಿಯನ್ ಆಫ್ ಗ್ಯಾಲಕ್ಸೀಸ್'', ಐಡ್ರಾನ್ ಡಕ್ವರ್ತ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ, ನ್ಯೂ ಹ್ಯಾಂಪ್ಶೈರ್, (೨೦೧೯)<ref>{{Cite web|url=http://www.aidronduckworthmuseum.org/guest-artist-program|title=Adrian Duckworth Museum|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ''ಫ್ಲೋಟ್'', ವಿಲ್ಮರ್ ಜೆನ್ನಿಂಗ್ಸ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ (೨೦೧೮) <ref>{{Cite web|url=https://www.kenkeleba.org/exhibition|title=Kenkeleba House Past Exhibitions|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20190508173158/https://www.kenkeleba.org/exhibition|archive-date=2019-05-08|access-date=|url-status=dead}}</ref> * ''ದಿ ಓಪನ್ ವಿಂಡೋ '', ಆರ್ಟ್ ಅಲೈವ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, ನವದೆಹಲಿ (೨೦೧೭)<ref>{{Cite web|url=http://www.artalivegallery.com/shows.php?cat=shows&scat=&show_display=154|title=Art Alive gallery - The open Window 2017|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20171105184338/http://www.artalivegallery.com/shows.php?cat=shows&scat=&show_display=154|archive-date=5 ನವೆಂಬರ್ 2017|access-date=11 November 2019|url-status=dead}}</ref> * '' ಎ ಪಾರ್ಟ್‌ನರ್ಸ್ '', ಗೆರ್ಟ್ರೂಡ್ ಹರ್ಬರ್ಟ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಆರ್ಟ್, ಜಾರ್ಜಿಯಾ ಯುಎಸ್  (೨೦೧೭)<ref>{{Cite web|url=https://www.ghia.org/events/tara-sabharwal-partners|title=A PARTners - Gertrude Herbert Institute of Art|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20210225170141/https://www.ghia.org/events/tara-sabharwal-partners|archive-date=25 ಫೆಬ್ರವರಿ 2021|access-date=11 November 2019|url-status=dead}}</ref> * '' ಇನ್ ಅದರ್ ರೂಮ್ಸ್ '', ಆರ್ಟ್ ಅಲೈವ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, [[ನವದೆಹಲಿ]] (೨೦೧೩)<ref>{{Cite web|url=http://www.artalivegallery.com/shows.php?cat=shows&scat=&show_display=98|title=Art Alive gallery - In other Rooms 2013|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}{{Dead link|date=ಆಗಸ್ಟ್ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * '' ಸಚ್ ಡಿಫರೆಂಟ್ ಪಾತ್ಸ್ '', ಗ್ಯಾಲರಿ ಮಾರ್ಟಿನಾ ಜಾನ್ಜೆನ್, ಡಸೆಲ್ಡಾರ್ಫ್ (೨೦೧೦)<ref>{{Cite web|url=http://www.janzen-galerie.de/02ausstellungen/austellungen/2013/ts_paths/ts_paths.htm|title=Such Different Paths Exhibition|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * '' ಲೈಟ್ ಅಂಡ್ ದಿ ಲ್ಯಾಬ್ರಿಂತ್ '', ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್, ಕಟ್ಸುಯಾಮಾ, ಜಪಾನ್ (೨೦೦೮)<ref>{{Cite web|url=http://hishioarts.com/en/exhibition-events/past-exhibitions/tara-sabharwal/|title=Light in a Labyrinth|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * '' ಲೈಫ್ ಜರ್ನೀಸ್ '', ವಿ.ಎಂ. ಗ್ಯಾಲರಿ, ಕರಾಚಿ, (೨೦೦೭)<ref>{{Cite web|url=https://www.dawn.com/news/233235/karachi-life-s-journeys-at-v-m-art-gallery|title=KARACHI: Life’s journeys at V.M. Art gallery|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * '' ದಿ ಡ್ರೀಮ್ ಆಫ್ ವಾಕಿಂಗ್ ಕಾನ್ಷಿಯಸ್ನೆಸ್ '', ಆರ್ಟ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಗ್ಯಾಲರಿ ನವದೆಹಲಿ (೨೦೦೫)<ref>{{Cite web|url=http://artasiamerica.org/documents/3956|title=Artasiamerica - A Dream of Waking Conciousness|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * '' ವಾಂಡರಿಂಗ್ '', ಮೈಕೆಲ್ ಓಸ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, ಕಾನ್ಸ್ಟಾಂಜ್, ಜರ್ಮನಿ (೨೦೦೩)<ref>{{Cite web|url=https://www.theartstable.co.uk/gallery/tara_sabharwal.php|title=The Art Stable|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20191111232513/https://www.theartstable.co.uk/gallery/tara_sabharwal.php|archive-date=11 ನವೆಂಬರ್ 2019|access-date=11 November 2019|url-status=dead}}</ref> * '' ಜೆಂಟಲ್ ಶೇಡ್ '', ರೆಬೆಕಾ ಹೊಸಾಕ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, (ಲಂಡನ್) (೧೯೯೪)<ref>{{Cite web|url=https://www.rebeccahossack.com/usr/documents/press/download_url/524/southern-cross-1995.pdf|title=Southern Cross 1995|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * '' ವಿಷನ್ಸ್ '', ಲಾಯಿಂಗ್ ಆರ್ಟ್ ಗ್ಯಾಲರಿ, (ನ್ಯೂಕ್ಯಾಸಲ್ ಯುಕೆ) (೧೯೯೦)<ref name=":4"/> * ರೀಸೆಂಟ್ ವರ್ಕ್ಸ್, ಆರ್ಟ್ ಹೆರಿಟೇಜ್ ಗ್ಯಾಲರಿ ನವದೆಹಲಿ <ref>{{Cite web|url=http://artasiamerica.org/documents/3953/66|title=Art Heritage Gallery 1987|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref><ref>{{cite news |last1=R |first1=Shilpa |title=An act of spontaneity |url=https://www.thehindu.com/entertainment/art/an-act-of-spontaneity/article19801441.ece |accessdate=20 March 2020 |work=The Hindu |date=5 October 2017 |language=en-IN}}</ref> ==ಆಯ್ದ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು== * ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿವೇತನ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣ ಧನಸಹಾಯ (ಲಂಡನ್, ಯುಕೆ), ೧೯೮೨.<ref>{{Cite web|url=http://artasiamerica.org/artist/detail/66|title=Arts Asia America|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * ಮೈಲೆಸ್ ಮೀಹನ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ (ಡಾರ್ಲಿಂಗ್ಟನ್, ಯುಕೆ), ೧೯೮೮<ref name=":3"/> * ಡರ್ಹಾಮ್ ಕ್ಯಾಥೆಡ್ರಲ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ (ಡರ್ಹಾಮ್, ಯುಕೆ), ೧೯೮೯.<ref name="artalivegallery.com"/> * CALL, (Creating a Living legacy award),) ಜೋನ್ ಮಿಚೆಲ್ ಫೌಂಡೇಶನ್, (ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್, ಯುಎಸ್ಎ), ೨೦೧೫<ref name=":0"/> * ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬೆಂಬಲ ಅನುದಾನ, ಗಾಟ್ಲೀಬ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ (ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್, ಯುಎಸ್ಎ), ೨೦೧೬.<ref name=":1"/> * ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಕಲಾವಿದ, ಅಟೆಲಿಯರ್‌ಹೌಸ್ ಬೀಸಿಂಗ್‌ಹಾಫ್ (ಕ್ಯಾಸೆಲ್, ಜರ್ಮನಿ), ೨೦೧೭<ref>{{Cite web|url=http://atelierhausbeisinghoff.blogspot.com/|title=Atelierhaus Beisinghoff Residents|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * ಬೆಲ್ಟ್ ಮತ್ತು ರಸ್ತೆ ಯೋಜನೆ, ಗ್ವಾನ್ಲಾನ್ ಪ್ರಿಂಟ್ ಮೇಕಿಂಗ್ ಬೇಸ್, (ಶಿನ್ಜೆನ್, ಚೀನಾ) <ref>{{Cite web|url=https://www.tarasabharwal.com/bio-cv|title=Tara Sabharwal Bio|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}{{Dead link|date=ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ವಿಸಿಟಿಂಗ್ ಆರ್ಟಿಸ್ಟ್ ವರ್ಮೊಂಟ್ ಸ್ಟುಡಿಯೋ ಸೆಂಟರ್, (ವರ್ಜೀನಿಯಾ, ಯುಎಸ್ಎ), ೨೦೧೯ <ref>{{cite web |title=Visiting Artist: Tara Sabharwal |url=https://vermontstudiocenter.org/calendar/tara-sabharwal |website=Vermont Studio Center |accessdate=20 March 2020}}</ref> * ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ಮಾಸ್‌ಮೋಕಾ, (ಮಸ್ಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್, ಯುಎಸ್ಎ)<ref>{{Cite web|url=http://massmoca.org/events/studios|title=Mass Moca Current Residents|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}{{Dead link|date=ನವೆಂಬರ್ 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == ಆಯ್ದ ಸಂಗ್ರಹಗಳು == * ಮ್ಯೂಸಿಯಂ ಆಫ್ ನೆಬ್ರಸ್ಕಾ ಆರ್ಟ್ (ನೆಬ್ರಸ್ಕಾ, ಯುಎಸ್ಎ) <ref>{{Cite web|url=https://mona.unk.edu/mona/?s=Tara+Sabharwal|title=MONA Collection|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref> * ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ (ಲಂಡನ್, ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್) <ref name=":2"/> * ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗ್ರಂಥಾಲಯ (ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್, ಯುಎಸ್ಎ)<ref>{{Cite web|url=https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_c6dde3efcc904517bd5083b6c6f8aa26.pdf|title=Art Alive gallery Catalogue 2017|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಮತ್ತು ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ (ಯುಕೆ, ಯುಎಸ್ಎ) <ref name=":3"/> * ಪೀಬಾಡಿ ಎಸೆಕ್ಸ್ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ (ಮಸ್ಸಾಚುಸೆಟ್ಸ್, ಯುಎಸ್ಎ) <ref>{{Cite web|url=http://www.janzen-galerie.de/03kuenstler/sabharwal_tara/sabharwal_tara.htm|title=Martina Janzen Gallery|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * ಲೈಬ್ರರಿ ಆಫ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ (ವಾಶಿಂಗ್ಟನ್ ಡಿಸಿ, ಯುಎಸ್ಎ) <ref>{{Cite web|url=http://www.iaac.us/erasing_borders2007/t_sabharwal/bio_1.htm|title=Erasing Borders: Indian Artists in the Diaspora|last=|first=|date=|website=|archive-url=https://web.archive.org/web/20191111232516/http://www.iaac.us/erasing_borders2007/t_sabharwal/bio_1.htm|archive-date=2019-11-11|access-date=|url-status=dead}}</ref> == ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ == * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_0e344cbd108f4cd7b816925335988e69.pdf A show of Luminous paintings overshadowed by crowded curation]'',  Seph Rodney - Hyperallergic, NYC 2018 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_912620e019ed4448808194a68f3b301e.pdf A Fauvist Feast: Towards a Tautology of Practice]''. (Parul Dave Mukherjee) * [https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_7294a09980284a17a0b1d663af1031b8.pdf ''In Other Rooms'',] Art Alive Gallery (Yehuda Emmanuel Safran ), 2013 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_483fa8266383405dbbee79c9061b6e28.pdf In Other Rooms, I Find Myself]'', Art Alive Gallery (Roobina Karode), 2013 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_e937dae6d32f4b739cb235160b8a3006.pdf Leading Pathways, Confining Passages]'', Dawn Newspaper (Salwat Ali), 2007 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_bd083619e08b4774ba86677f9f4be1dd.pdf Thoughtful Explorations]'', Art Alive Gallery (Karin Miller-Lewis), 2006 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_193df91eac2e4328a191ec30a91d3e31.pdf The Open Dream Paths of Tara Sabharwal]'', Art Alive Gallery (Stathis Gourgouris), 2006 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_96ae5a96b0d7435b9544f5cc17249e40.pdf Monoprints of Tara Sabharwal]'', From Book, Monoprinting, The Printmaking Manual. (Dee Whittington and Jackie Newell) * [https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_0a5b41a11d73433db715d7acfbaaeda7.pdf ''Mysteries of the Mundane'',] Art Heritage Gallery (Karin Miller-Lewis), 2002 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_47d48c7be5014cd5a672f9eb2af2bcb7.pdf No Place Like Home]'', Art India Magazine (Karin Miller-Lewis), Vol. 5, Issue 1, Quarter 1, 2000 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_1fcdb9178e8344e5ac134968b6a86afc.pdf The Dream of Waking Consciousness]'', Art Heritage Gallery (Ebrahim Alkazi), 1996 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_97a16cf769a8466eb87578660d2b457d.pdf Towards a Maturing Intensity]'', Art Heritage Gallery (Prayag Shukla ), 1996 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_4b71f9de749b4547b5de753b4f0f8d5a.pdf Tara Sabharwal: Paintings & Drawings 1988-1991]'', Harewood House (Peter Inch), Terrace Gallery, 1991 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_18dfa05e0cd94785a37fe02cfde42ad8.pdf Tara Sabharwal- Paintings and drawings]'', Laing Art Gallery (Stephanie Brown) For Art News Magazine, 1989 * [https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_3b337730a936477292815ad0c6ff44f2.pdf Frenetic Gestures], Art Heritage & Cymroza Gallery Traveling Exhibition (Kamala  Kapoor), The Sunday Observer Art Review, 1987 * ''[https://1bd7a27a-1414-4939-93da-1da86c0bc591.filesusr.com/ugd/fa0736_6e1126ee5a90488993916d2916b007fc.pdf Tara Sabharwal]'', Art Heritage & Cymroza Gallery Traveling Exhibition (Ivan Prescott), 1987     == ವೀಡಿಯೊಗಳು == * [https://vimeo.com/230276297 Another Kind of Space], Women's Studio Workshop, 2018 * [https://vimeo.com/261523072 VoCa Talk], Voices of Contemporary Art, NYC, Nov 2017 at Fales Library, NYU.<ref>{{Cite web|url=http://www.voca.network/blog/2018/01/16/callvoca-talk-tara-sabharwal/|title=Call Voca Talk|last=|first=|date=|website=|archive-url=|archive-date=|access-date=11 November 2019}}</ref> * [https://vimeo.com/4881948 ''From Hishio: Tara Sabharwal'',] Artist Residency at Center for International Cultural Exchange, HISHIO, Japan, video by Tom Dean, 2008 == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{Reflist}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಕಲಾವಿದರು]] [[ವರ್ಗ:ವಿಕಿ ಲವ್ಸ್ ವಿಮೆನ್ ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಿಯಾ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ ಲೇಖನ]] 3vk5a7gceefael5sphs3v5y2fsy3o94 0 148513 1306915 1300187 2025-06-19T09:39:11Z 2405:201:D024:80E8:2A3:2EE1:B67B:9BDE 1306915 wikitext text/x-wiki ಡಾ. ಗಜಾನನ ಶರ್ಮ ಕನ್ನಡದ ಕಾದಂಬರಿಕಾರರು, ನಟ-ನಾಟಕಕಾರರು, ನಿರ್ದೇಶಕರು. [[File:Gajanana Sharma 01.jpg|thumb|ಗಜಾನನ ಶರ್ಮ]] == ಶಿಕ್ಷಣ == '''<nowiki/>'ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳ ನಾಟಕ ಮತ್ತು ರಂಗಭೂಮಿ'''<nowiki/>' ಮಹಾಪ್ರಬಂಧಕ್ಕೆ [[ಹಂಪೆ|ಹಂಪಿ]] [[ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]]ದಿಂದ ಪಿ.ಎಚ್.ಡಿ ಪದವಿ. == ವೃತ್ತಿ == ನಿವೃತ್ತ ಅಧೀಕ್ಷಕ ಅಭಿಯಂತರರು, [[ಕರ್ನಾಟಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರಸರಣ ನಿಗಮ ನಿಯಮಿತ (ಕೆಪಿಟಿಸಿಎಲ್)|ಕರ್ನಾಟಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರಸರಣ ನಿಗಮ.]] == ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃಷಿ == === ಕಾದಂಬರಿ === # ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿ ([[ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿ|ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಭೈರಾದೇವಿಯ]] ಕುರಿತು) # ಪುನರ್ವಸು # ಪ್ರಮೇಯ # ರಾಜಮಾತೆ ಕೆಂಪನಂಜಮ್ಮಣಿ ಮಾದರಿ ಮೈಸೂರಿನ ತಾಯಿಬೇರು === ಮಕ್ಕಳ ನಾಟಕಗಳು<ref name=":0">{{Cite web |url=https://avadhimag.in/%E0%B2%97%E0%B2%9C%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%A8-%E0%B2%B6%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%AE-%E0%B2%8E%E0%B2%9A%E0%B3%8D-%E0%B2%8E%E0%B2%B8%E0%B3%8D-%E0%B2%B8%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%A8%E0%B2%BE/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2023-02-01 |archive-date=2023-02-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230201061604/https://avadhimag.in/%E0%B2%97%E0%B2%9C%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%A8-%E0%B2%B6%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%AE-%E0%B2%8E%E0%B2%9A%E0%B3%8D-%E0%B2%8E%E0%B2%B8%E0%B3%8D-%E0%B2%B8%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%A8%E0%B2%BE/ |url-status=dead }}</ref> === # ನಾಣಿ ಭಟ್ಟನ ಸ್ವರ್ಗದ ಕನಸು # ಗೊಂಬೆ ರಾವಣ # ಮೃಗ ಮತ್ತು ಸುಂದರಿ # ಹಂಚಿನಮನೆ ಪರಸಪ್ಪ # ಪುಸ್ತಕ ಪಾಂಡಿತ್ಯ === ನಾಟಕಗಳು === # ಕನ್ನಂಬಾಡಿಯ ಕಟ್ಟದಿದ್ದರೆ # ದ್ವಂದ್ವ ದ್ವಾಪರ # ಬೆಳ್ಳಿ ಬೆಳಕಿನ ಹಿಂದೆ === ಅನುವಾದಗಳು === # ನನ್ನ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನದ ನೆನಪುಗಳು ([[ಮೋಕ್ಷಗುಂಡಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ|ಸರ್ ಎಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ]]) # ನನ್ನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬದುಕು ([[ಮಿರ್ಜಾ ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್|ಸರ್ ಮಿರ್ಜಾ ಇಸ್ಮಾಯಿಲ್]]) === ಕೃತಿಗಳು === # [[ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ]] ರೂವರಿ [[ಮೋಕ್ಷಗುಂಡಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ|ಸರ್ ಎಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ]] # ಬೆಳಕಾಯಿತು ಕರ್ನಾಟಕ # ಕಾಡು ಕಣಿವೆಯ ಹಾಡುಹಕ್ಕಿ [[ಗರ್ತಿಗೆರೆ ರಾಘಣ್ಣ|ಗರ್ತಿಕೆರೆ ರಾಘಣ್ಣ]] === ಪ್ರವಾಸ ಕಥನಗಳು === # ಕೈಲಾಸ ಮಾನಸ # ಗೋಮುಖ == ಪ್ರಶಸ್ತಿ - ಪುರಸ್ಕಾರಗಳು == * ೨೦೨೧ರ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತ ಪುರಸ್ಕಾರ<ref>https://www.udayavani.com/homepage-karnataka-edition/topnews-karnataka-edition/shivarama-karanth-award-presented</ref> * ೨೦೨೧ರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ವರ್ಧಮಾನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ<ref name=":0" /> * ೨೦೨೨ರ ಮಾಸ್ತಿ ಕಾದಂಬರಿ ಪುರಸ್ಕಾರ (ಚೆನ್ನ ಭೈರಾದೇವಿ)<ref>https://www.bookbrahma.com/news/gajanana-sharma-mallikarjuna-hiremathage-masti-kadambari-puraskara-dadapirge-katha-puraskara</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == <references responsive="" /> [[ವರ್ಗ:ಕಾದಂಬರಿಕಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಹವ್ಯಕ]] n1tovha6pou6c09308wddaayp8k1b38 0 154175 1306900 1251132 2025-06-19T03:50:05Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306900 wikitext text/x-wiki {{Infobox ವಿಜ್ಞಾನಿ|name=ನಿಲ್ಲಿ ಲಾವಿ|image=Professor Nilli Lavie.jpg|image_size=|alt=|caption=|birth_name=|birth_date=|birth_place=|death_date=|death_place=|nationality=ಇಸ್ರೇಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್|fields=ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ನ್ಯೂರೋಸೈನ್ಸ್|alma_mater=ಟೆಲ್ ಅವೀವ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|known_for=ಗ್ರಹಣಾತ್ಮಕ ಹೊರೆ ಸಿದ್ಧಾಂತ|awards=ಬಿಪಿಎಸ್ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೆಕ್ಷನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಇಪಿಎಸ್ ಮಿಡ್-ಕೆರಿಯರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ.|workplaces=[http://en.wikipedia.org/wiki/University_College_London ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ ಲಂಡನ್] (ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ನ್ಯೂರೋಸೈನ್ಸ್)|website=}} [[Category:Articles with hCards]] [[ವರ್ಗ:ಮಹಿಳಾ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ವಿಕಿ ಇ-ಲರ್ನಿಂಗ್‍ನಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಲೇಖನ]] '''ನಿಲ್ಲಿ ಲಾವಿ''' (ಎಫ್‌ಬಿಎ) ಬ್ರಿಟಿಷ್-ಇಸ್ರೇಲಿ ದ್ವಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ, ಮನಶ್ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ನರವಿಜ್ಞಾನಿ. ಇವರು ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಮೆದುಳಿನ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು [http://en.wikipedia.org/wiki/University_College_London ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ಕಾಲೇಜ್ [[ಲಂಡನ್]]] ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ನ್ಯೂರೋಸೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ [[ಗಮನ]] ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ನಿಯಂತ್ರಣ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿರುವ ಇವರು [https://en.wikipedia.org/wiki/British_Academy ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಕಾಡೆಮಿ], [https://en.wikipedia.org/wiki/Association_for_Psychological_Science ಅಮೇರಿಕನ್ ಸೈಕಾಲಜಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ], [http://en.wikipedia.org/wiki/Royal_Society_of_Biology ರಾಯಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಆಫ್ ಬಯಾಲಜಿ] ಮತ್ತು [https://en.wikipedia.org/wiki/British_Psychological_Society ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈಕಾಲಜಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿಯ] ಚುನಾಯಿತ ಫೆಲೋ ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಯುಕೆ ಎಕ್ಸ್ಪೆರಿಮೆಂಟಲ್ ಸೈಕಾಲಜಿ ಸೊಸೈಟಿಯ [[ಗೌರವ]] ಆಜೀವ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುವ ಇವರು ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನದ ಪಾತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ೪೦ ವರ್ಷಗಳ ಚರ್ಚೆಗೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಗಮನ, ಗ್ರಹಿಕೆ ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಗ್ರಹಣಾತ್ಮಕ ಹೊರೆ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತರಾಗಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web |title=People - Attention and Cognitive Control Group |url=http://www.attention-focus.com/people |access-date=28 January 2019 |website=attention-focus.com |archive-date=20 ಫೆಬ್ರವರಿ 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220214339/http://www.attention-focus.com/people |url-status=dead }}</ref> == ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ ಮತ್ತು [[ಶಿಕ್ಷಣ]] == ಲಾವಿಯವರು ೧೯೮೭ರಲ್ಲಿ ಟೆಲ್ ಅವೀವ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿಎ ಪದವಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ ಟೆಲ್ ಅವೀವ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೈಕಾಲಜಿಯಲ್ಲಿ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web |last=UCL |date=2018-01-29 |title=nilli-lavie |url=https://www.ucl.ac.uk/pals/people/nilli-lavie |access-date=2019-07-09 |website=UCL Psychology and Language Sciences |language=en }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ತೊಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅವರು ಯುಸಿ ಬರ್ಕ್ಲಿಯಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್ ಡಾಕ್ಟರಲ್ ತರಬೇತಿಗಾಗಿ ಮಿಲ್ಲರ್ ಫೆಲೋಶಿಪ್ ಅನ್ನು ಪಡೆದರು. ಇದನ್ನು ಅವರು ಅನ್ನೆ ಟ್ರೆಸ್ಮನ್ ಅವರ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯದಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಪೋಸ್ಟ್ ಡಾಕ್ಟರಲ್ ತರಬೇತಿಯ ನಂತರ, ಅವರು [[ಯುಕೆ]]ಗೆ ತೆರಳಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ದಿವಂಗತ ಜಾನ್ ಡ್ರೈವರ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ಹಾಗೂ ಯುಕೆಯ ಕೇಂಬ್ರಿಡ್ಜ್ ನ ಎಂಆರ್ ಸಿ-ಅಪ್ಲೈಡ್ ಸೈಕಾಲಜಿ ಯುನಿಟ್ (ಈಗ ಕಾಗ್ನಿಷನ್ ಅಂಡ್ ಬ್ರೈನ್ ಸೈನ್ಸಸ್ ಯುನಿಟ್) ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಬೋಧಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು. ೧೯೯೫ ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಯುಸಿಎಲ್‌ಗೆ ಸೇರಿದರು. ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ೧೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web |last=Lavie |first=Nilli |title=Google Scholar Citations |url=https://scholar.google.co.uk/citations?user=G2SLWacAAAAJ&hl=en |access-date=28 January 2019 |website=Google Scholar}}</ref> == [[ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು]] ಮತ್ತು ಗೌರವಗಳು == ಅವರು ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ನೀಡಿದ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಕೊಡುಗೆಗಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈಕಾಲಜಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ಕಾಗ್ನಿಟಿವ್ ಸೆಕ್ಷನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ೨೦೧೧ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ವೈಸ್ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ([[ವಿಜ್ಞಾನ]], [[ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌|ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು) "ಸ್ಪೂರ್ತಿದಾಯಕ ಮಹಿಳೆ" ಎಂದು ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ೨೦೧೨ ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಮನೋವಿಜ್ಞಾನ ಸೊಸೈಟಿಯಿಂದ ಮಿಡ್-ಕೆರಿಯರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. <ref>{{Cite web |date=17 October 2017 |title=EPS Mid-Career Award |url=http://www.eps.ac.uk/index.php/eps-mid-career-award |access-date=18 February 2018 |publisher=eps.ac.uk}}</ref> ಅವರು ಯುಸಿಎಲ್ (ಪಾಲ್ಸ್ ವಿಭಾಗ) (೨೦೧೨) ನಲ್ಲಿ 'ಅಕಾಡೆಮಿಕ್ ಚಾಂಪಿಯನ್' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲ್ಪಟ್ಟರು. ಅವರು ಯುಸಿಎಲ್ ಫ್ಯಾಕಲ್ಟಿ ಆಫ್ ಲೈಫ್ ಸೈನ್ಸಸ್ (೨೦೧೨) ನಲ್ಲಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ರೋಲ್ ಮಾಡೆಲ್ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. <ref>{{Cite web |title=SLMS Academic Role Models |url=https://issuu.com |access-date=28 January 2019 |website=issuu.com |publisher=issuu}}</ref> == [[ಸಂಶೋಧನೆ]] == ಲಾವಿಯವರ ಸಂಶೋಧನೆಯು <ref>Lavie, N. (1995). Perceptual load as a necessary condition for selective attention. ''Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance'', 21, pp. 451-68.</ref> <ref>Lavie, N. (2000). Selective attention and cognitive control: dissociating attentional functions through different types of load. In S. Monsell & J. Driver (Eds.). ''Attention and performance XVIII'', pp. 175–94. Cambridge, Massachusetts: MIT press.</ref> <ref>Lavie, N. (2005) "Distracted and confused?: selective attention under load", ''Trends in Cognitive Sciences'', 9, pp. 75-82.</ref> <ref>Lavie, N. (2010) Attention, Distraction and Cognitive Control under Load. Current Directions in Psychological Science, 19(3), pp. 143-58</ref> <ref>Lavie, N. & Tsal, Y. (1994). Perceptual load as a major determinant of the locus of selection in visual attention. ''Perception & Psychophysics'', 56, pp. 183-97.</ref> ಮೆದುಳಿನ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು, ಮಾನಸಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳು (ಗ್ರಹಿಕೆ, ಪ್ರಜ್ಞಾಪೂರ್ವಕ ಅರಿವು, ಸ್ಮರಣೆ ಮತ್ತು [[ಭಾವನೆ]]) ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಮಾಹಿತಿಯ ಹೊರೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧನೆಯು ಗಮನ ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಹೊರೆ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಚೌಕಟ್ಟಿನಿಂದ ನಿರ್ದೇಶಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಲಾವಿಯವರು ಮೂಲತಃ ತೊಂಬತ್ತರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ "ಗಮನದ ಆಯ್ಕೆ" ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಲೋಡ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು.<ref>{{Cite journal|last=Murphy|first=Gillian|last2=Groeger|first2=John A.|last3=Greene|first3=Ciara M.|date=2016-10-01|title=Twenty years of load theory—Where are we now, and where should we go next?|journal=Psychonomic Bulletin & Review|language=en|volume=23|issue=5|pages=1316–1340|doi=10.3758/s13423-015-0982-5|pmid=26728138|issn=1531-5320}}</ref> ಲೋಡ್ ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣೆಯ ಸ್ವರೂಪದ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಸ ವಿಧಾನವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಇದು ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕರಣೆಯ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತತೆಯ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಈ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವಿರೋಧಾಭಾಸವಾದ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಲೋಡ್ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ - ಗ್ರಹಣಾತ್ಮಕ ಮಾಹಿತಿ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಸೀಮಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಸಂಸ್ಕರಣೆ ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದೊಳಗಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತವಾಗಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವು [[ಮಾಹಿತಿ]] ಸಂಸ್ಕರಣೆ, ದೃಶ್ಯ ಗ್ರಹಿಕೆ ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ಮೇಲೆ ಗಮನದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಿದ್ಧಾಂತವು ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿದೆ.. ಕೆಲಸದ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಜನರು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸದ ಸ್ಮರಣೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಜನರು ತಮ್ಮ ಗ್ರಹಿಕೆ, ಗಮನ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಅರಿವಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಬೀರುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಇದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. <ref>Lavie, N. (2010) Attention, Distraction and Cognitive Control under Load. Current Directions in Psychological Science, 19(3), pp. 143-58</ref> <ref>Lavie, N., Hirst, A., De Fockert, J. W. & Viding, E. (2004) Load theory of selective attention and cognitive control. ''Journal of Experimental Psychology: General'', 133, pp. 339-54.</ref> <ref>Carmel, D., Fairnie, J., & Lavie, N. (2012). Weight and see: loading working memory improves incidental identification of irrelevant faces. ''Frontiers in Psychology'', 3, p. 286.</ref> == ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ == [https://en.wikipedia.org/wiki/BBC_One ಬಿಬಿಸಿ ಒನ್], [https://en.wikipedia.org/wiki/BBC_Two ಬಿಬಿಸಿ ಟು], [https://en.wikipedia.org/wiki/BBC_News ಬಿಬಿಸಿ ನ್ಯೂಸ್], [https://en.wikipedia.org/wiki/Channel_4 ಚಾನೆಲ್ ೪], [[ದಿ ಗಾರ್ಡಿಯನ್]], [[ದಿ ಟೈಮ್ಸ್ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ|ದಿ ಟೈಮ್ಸ್]], [https://en.wikipedia.org/wiki/The_Independent ದಿ ಇಂಡಿಪೆಂಡೆಂಟ್], [https://en.wikipedia.org/wiki/New_Scientist ನ್ಯೂ ಸೈಂಟಿಸ್ಟ್], [https://en.wikipedia.org/wiki/The_Daily_Telegraph ದಿ ಡೈಲಿ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್] ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಧ್ಯಮ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಮುದ್ರಣ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುನ್ಮಾನ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಟಿವಿ, [[ವಿಜ್ಞಾನ]], ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಸಂದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಲಾವಿ ಹಲವಾರು ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web |last=Discovery Channel |title=They Really Didn't Hear You |url=http://www.seeker.com/they-really-didnt-hear-you-1770571594.html#news.discovery.com |website=Discovery Channel}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Watch Out! Visual Concentration Can Leave You Temporarily 'Deaf' |url=https://abcnews.go.com/Health/watch-visual-concentration-leave-temporarily-deaf/story?id=35650144 |access-date=18 February 2018 |website=ABC News}}</ref> <ref>{{Cite web |date=16 December 2015 |title=Science Update: The Science Radio News Feature of the AAAS |url=http://www.scienceupdate.com/2015/12/inattentional-deafness |website=scienceupdate.com}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Deutsche Welle |url=http://www.dw.com/de/lesen-oder-zuh%25C3%25B6ren-beides-geht-nicht/a-18902193 |access-date=18 February 2018 |website=DW.COM |language=de}}</ref> <ref>{{Cite news |title=Why youngsters zone out when playing computer games |work=The Daily Telegraph}}</ref> <ref>{{Cite news |title=Deaf to the World |work=The Times}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Staring at your phone screen can make you temporarily 'deaf' |url=http://www.techinsider.io/why-you-cant-hear-when-focusing-deaf-inattentional-deafness-2015-12 |website=Tech Insider}}</ref> <ref>{{Cite web |date=9 December 2015 |title=Zoning out: Teenagers really can't hear you when playing computer games |url=http://www.express.co.uk/news/uk/625398/Inattentional-deafness-study-UCL |website=Express}}</ref> <ref>{{Cite news |title=Smart Phones Actually Cause Temporary Deafness |work=Mirror Daily}}</ref> <ref>{{Cite web |last=John |first=Tara |date=9 December 2015 |title=There's a Scientific Reason Why You're Ignoring People, Study Says |url=http://time.com/4142609/concentrating-on-visual-tasks-can-make-you-temporarily-deaf-study-says |access-date=18 February 2018 |website=TIME.com}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Focusing On A Task May Leave You Temporarily Deaf: Study |url=http://www.techtimes.com/articles/114557/20151209/focusing-on-a-task-may-leave-you-temporarily-deaf-study.htm |website=Tech Times}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Why you can get away with not hearing your partner while you're flicking through Facebook on your phone |url=https://www.telegraph.co.uk/news/science/science-news/12040202/Why-children-who-ignore-their-parents-while-playing-video-games-have-an-excuse.html |access-date=18 February 2018 |website=Telegraph.co.uk}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Carroll |first=Linda |title=Here's why you can't hear people when you're scrolling on your phone |url=http://www.today.com/health/your-brain-cant-swipe-hear-same-time-scans-show-t60356 |website=TODAY.com}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Apparently We All Spend Over A Quarter Of Our Time Being Distracted |url=http://www.marieclaire.co.uk/blogs/550975/apparently-we-all-spend-over-a-quarter-of-our-time-being-distracted.html |access-date=18 February 2018 |website=Marie Claire |archive-date=24 ಜೂನ್ 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160624203019/http://www.marieclaire.co.uk/blogs/550975/apparently-we-all-spend-over-a-quarter-of-our-time-being-distracted.html |url-status=dead }}</ref> <ref>{{Cite news |title=Can you hear me now? Study: Screens can interfere with hearing |work=Good Morning America |url=http://globalnews.ca/news/1260897/medical-type-smartphone-app-tests-your-hearing |access-date=18 February 2018}}</ref> <ref>{{Cite web |title=How good are you at concentrating? Take the test |url=https://www.telegraph.co.uk/news/science/12148459/Concentration-test-How-easily-distracted-are-you.html |access-date=18 February 2018 |website=Telegraph.co.uk}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Epstein |first=Sarah |title=Can you spot the O's? This teaser tests just how distracted you are |url=http://www.today.com/health/visual-teaser-tests-just-how-distracted-you-are-find-o-t72086 |access-date=18 February 2018 |website=TODAY.com}}</ref> <ref>{{Cite web |title=How quickly can you spot the two 'O's in these puzzles? |url=http://indy100.independent.co.uk/article/how-quickly-can-you-spot-the-two-os-in-these-puzzles-it-could-reveal-how-strong-your-concentration-levels-are--bJxxTkDnpe |website=The Independent |access-date=2023-12-27 |archive-date=2016-06-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160630144913/http://indy100.independent.co.uk/article/how-quickly-can-you-spot-the-two-os-in-these-puzzles-it-could-reveal-how-strong-your-concentration-levels-are--bJxxTkDnpe |url-status=dead }}</ref> <ref>{{Cite news |last=Ambridge |first=Ben |date=7 February 2016 |title=How good are you at concentrating? |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/feb/07/how-good-are-you-at-concentrating-personality-quiz |access-date=18 February 2018}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} hrs9kwe5grnhvbo506ec4bm29bl423t 0 157890 1306908 1242214 2025-06-19T05:56:22Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306908 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer | name = ಪುಷ್ಪ ಭಾರತಿ | image = | image_size = | caption = | birth_date = {{Birth year and age|1935}} | birth_place = ಮೊರಾದಾಬಾದ್, [[ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ]] | occupation = ಲೇಖಕಿ | nationality = ಭಾರತೀಯರು | language = [[ಹಿಂದಿ]] | notable_works = 'ಶುಭಗತಾ', 'ಧೈ ಆಖರ್ ಪ್ರೇಮ್ ಕೆ', 'ಸರಸ್ ಸಂವಾದ್', 'ಸಫರ್ ಸುಹಾನೆ', 'ಯಾದಿನ್, ಯಾದಿನ್ ಔರ್ ಯಾದಿನ್' | period = | genre = ಕಥೆಗಳು, ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಗಳು, ಪ್ರವಾಸ ಕಥನ | subject = | movement = | awards = ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯ ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ (<br>(೨೦೦೮) ವ್ಯಾಸ ಸಮ್ಮಾನ್ (<br>(೨೦೨೩) ಕಾಳಿದಾಸ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ಹಿಂದಿ ಸೇವಾ ಸಮ್ಮಾನ್,<br> ಸಾಹಿತ್ಯ ಭೂಷಣದಿಂದ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಹಿಂದಿ ಸಂಸ್ಥಾನ | spouse = ಧರಮ್‌ವೀರ್ ಭಾರತಿ | website = }} '''ಪುಷ್ಪ ಭಾರತಿ''' (೧೯೩೫) ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆಗಳಿಂದ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದ ಭಾರತೀಯ ಬರಹಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ಲೇಖಕಿ.<ref>{{Cite news |date=December 12, 2023 |title=Writer Pushpa Bharati’s memoir selected for Vyas Samman award |publisher=[[Hindustan Times]] |url=https://www.hindustantimes.com/lifestyle/art-culture/pushpa-bharati-s-yaadein-yaadein-aur-yaadein-breaks-the-mould-of-memory-writing-brings-alive-literary-greats-101703486549342.html}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://www.google.co.in/books/edition/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A4%A4%E0%A4%A5%E0%A4%BE_%E0%A4%85%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D/UnfHDwAAQBAJ?hl=en&gbpv=1&dq=%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%BE+%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80&pg=PA19&printsec=frontcover|title=Comparative study of Hindi and English women's writing|last=Dr. Chandra Mukherjee|publisher=Book Bazooka|isbn=9789386895776|page=19|language=Hindi}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://www.google.co.in/books/edition/Sv%C4%81tantryottara_y%C4%81tr%C4%81_s%C4%81hitya_k%C4%81_vi/fJ3fU8XfKowC?hl=en&gbpv=1&dq=%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%BE+%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80&pg=PA84&printsec=frontcover|title=Svātantryottara yātrā-sāhitya kā viśleshanātmaka adhyayana|last=Anil Kumar|date=2007|publisher=Hindi Book Center|page=84, 85}}</ref> ಅವರು [[ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆ|ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ]] ೧೭ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref name="Hindustan" /> == ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ == ಪುಷ್ಪ ಅವರು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಮೊರಾದಾಬಾದ್ ನಲ್ಲಿ೧೯೩೫ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ೧೯೫೫ ರಲ್ಲಿ ಅಲಹಾಬಾದ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಹೆಸರಾಂತ ಹಿಂದಿ ಬರಹಗಾರರಾದ ಧರಮ್ವೀರ್ ಭಾರತಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು.<ref>{{Cite news |last=Saxena |first=Poonam |date=March 15, 2015 |title=Why a 66-year-old Hindi love story needed to be translated into English |publisher=[[Scroll.in]] |url=https://scroll.in/article/713676/why-a-66-year-old-hindi-love-story-needed-to-be-translated-into-english}}</ref> ೧೯೪೨ರ ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೂಲಗಿ ಚಳುವಳಿಯು ಭಾರತಿಯವರನ್ನು ಕಥೆಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು.<ref>{{Cite book|url=https://www.google.co.in/books/edition/Influence_of_Political_Movements_on_Hind/UHjRAAAAMAAJ?hl=en&gbpv=1&bsq=Writer+Pushpa+Bharati&dq=Writer+Pushpa+Bharati&printsec=frontcover|title=Influence of Political Movements on Hindi Literature, 1960-1947|last=Dharam Paul Sarin|date=1967|publisher=[[Panjab University]] Publication Bureau|page=212}}</ref> ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ, ಅವರು ೧೯೫೭ ರಿಂದ ೧೯೬೦ ರವರೆಗೆ [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ|ಕಲ್ಕತ್ತಾ]]ದ ಪದವಿ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ೧೯೭೫ರಲ್ಲಿ [[ಮುಂಬಯಿ|ಬಾಂಬೆ]]ಯಲ್ಲಿ ಕಲಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news |date=December 11, 2023 |title=संपादित... यादें यादें और यादें... के लिए पुष्पा भारती को व्यास सम्मान-2023 |language=Hindi |publisher=Hindustan |url=https://www.livehindustan.com/ncr/new-delhi/story-edited-vyas-samman-2023-to-pushpa-bharti-for-yaadein-yaadein-aur-yaadein-9053777.html}}</ref> ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯ ವೃತ್ತಿಜೀವನವು ಹಲವಾರು ದಶಕಗಳವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ. ಅವರು ವಿವಿಧ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದು ಸಂಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಶುಭಗತ, ''ಧಾಯ್ ಆಖರ್ ಪ್ರೇಮ್ ಕೆ'', ''ಸರಸ್ ಸಂವಾದ್'', ಸಫರ್ ಸುಹಾನೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಅನೇಕ ಕೃತಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಅವರ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೃತಿಗಳು ಓದುಗರಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿವೆ.<ref name="Hindustan">{{Cite news |date=December 12, 2023 |title=Writer Pushpa Bharati’s memoir selected for Vyas Samman award |publisher=[[Hindustan Times]] |url=https://www.hindustantimes.com/lifestyle/art-culture/pushpa-bharati-s-yaadein-yaadein-aur-yaadein-breaks-the-mould-of-memory-writing-brings-alive-literary-greats-101703486549342.html}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.hindustantimes.com/lifestyle/art-culture/pushpa-bharati-s-yaadein-yaadein-aur-yaadein-breaks-the-mould-of-memory-writing-brings-alive-literary-greats-101703486549342.html "Writer Pushpa Bharati's memoir selected for Vyas Samman award"]. [[ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ಟೈಮ್ಸ್|Hindustan Times]]. December 12, 2023.</cite></ref> ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ, ಪುಷ್ಪ ಭಾರತಿ ಹಲವಾರು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ''ರೊಮಾಂಚಕ್ ಸತ್ಯ ಕಥಾಯಿನ್'', ''ಪ್ರೇಮ್ ಪಿಯಾಲಾ ಜಿನ್ ಪಿಯಾ'', ''ಧಾಯ್ ಅಕ್ಷರ್ ಪ್ರೇಮ್ ಕೆ'', ''ಸರಸ್ ಸಂವಾದ್'', ಸಫರ್ ಸುಹಾನೆ, ''ಅಧುನಿಕ್ ಸಾಹಿತ್ಯ ಬೋ'', ಏಕ್ ದುನಿಯಾ ಬಚೊನ್ ಕಿ, ವಾಡೇನ್ ಮತ್ತು ''ಯಾದೇನ್, ಯಾದೇನ್ ಔರ್ ಯಾದೇನ್'' ಸೇರಿವೆ.   ಅವರು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಮಕ್ಕಳ ಚಲನಚಿತ್ರ ನಿರ್ಮಾಣ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಸೇರಿದರು. ಅವರು ೧೯೮೮ ರಲ್ಲಿ ಚಲನಚಿತ್ರ ಸೆನ್ಸಾರ್ ಮಂಡಳಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.<ref name="livehindustan">{{Cite news |date=December 11, 2023 |title=संपादित... यादें यादें और यादें... के लिए पुष्पा भारती को व्यास सम्मान-2023 |language=Hindi |publisher=Hindustan |url=https://www.livehindustan.com/ncr/new-delhi/story-edited-vyas-samman-2023-to-pushpa-bharti-for-yaadein-yaadein-aur-yaadein-9053777.html}}<cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true">[https://www.livehindustan.com/ncr/new-delhi/story-edited-vyas-samman-2023-to-pushpa-bharti-for-yaadein-yaadein-aur-yaadein-9053777.html "संपादित... यादें यादें और यादें... के लिए पुष्पा भारती को व्यास सम्मान-2023"] (in Hindi). Hindustan. December 11, 2023.</cite> [[Category:CS1 Hindi-language sources (hi)]]</ref> ಅವರು ೨೦೨೧ರಲ್ಲಿ ವಾಣಿ ಪ್ರಕಾಶನ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ''ಅಮಿತಾಭ್ ಬಚ್ಚನ್ ಜೀವನ ಗಾಥಾ'' ಎಂಬ ಅಮಿತಾ ಬಚ್ಚನ್ ಅವರ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite news |last=Tiwari |first=Aarti |date=October 1, 2022 |title=किताबघर व मयूरपंख की अगली किस्त में पढि़ए सदी के महानायक की जीवनगाथा और स्वयं से संवाद की जिरह |language=Hindi |publisher=[[Dainik Jagran]] |url=https://www.jagran.com/lifestyle/miscellaneous-book-review-of-amitabh-bachchan-jeewan-gatha-and-aako-bako-23112002.html}}</ref><ref>{{Cite news |date=February 10, 2022 |title=पुष्पा भारती की अमिताभ बच्चन पर किताब |language=Hindi |publisher=[[DNA India]] |url=https://www.dnaindia.com/hindi/aapki-wall-se/analysis-pushpa-bhartis-book-amitabh-bachchan-4009614}}</ref> == ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ == * ''ರೊಮಾಂಚಕ್ ಸತ್ಯ ಕಥಾಯಿನ್'' (ಎರಡು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ) * ''ಪ್ರೇಮ್ ಪಿಯಾಲಾ ಜಿನ್ ಪಿಯಾ'' * ''ಧಾಯ್ ಅಕ್ಷರ್ ಪ್ರೇಮ್ ಕೆ'' * ''ಸರಸ್ ಸಂವಾದ್'' * ''ಸಫರ್ ಸುಹಾನ್'' * ''ಅಧುನಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಬೋಧ್'' * ''ಏಕ್ ದುನಿಯಾ ಬಚೊಂ ಕಿ'' * ''ವಾಡೆನ್'' * ''ಯಾದೇನ್, ಯಾದೇನ್ ಔರ್ ಯಾದೇನ್'' * ''ಅಕ್ಷರ್ ಅಕ್ಷರ್ ಯಜ್ಞಫ಼್ಧರಮ್ವೀರ್ ಭಾರತಿ ಸೆ ಸಾಕ್ಷತ್ಕಾರ್'' * ''ಹಮೇರಿ ವಾಣಿ ಗಾರಿಕ್-ವಾಸನಾ'' * ''ಸಾನ್ಸ್ ಕಿ ಕಲಾಂ ಸೇ'' * ''ಧರಮ್ವೀರ್ ಭಾರತಿ ಕಿ ಸಾಹಿತ್ಯ-ಸಾಧನಾ'' * ''ಹರಿವಂಶ್ ರಾಯ್ ಬಚ್ಚನ್ ಕಿ ಸಾಹಿತ್ಯ-ಸಾಧನಾ'' * ''ಪುಷ್ಪಾಂಜಲಿ''<ref>{{Cite web |title=Pushpa Bharati |url=https://www.vaniprakashan.com/author-details/1604-pushpa-bharti |publisher=Vani Prakashan}}</ref> == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == ಅವರು ಧರಮ್ವೀರ್ ಭಾರತಿ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದ ಮೇಲೆ ಮುಂಬೈನ ಬಾಂದ್ರಾದಲ್ಲಿ ಅಪಾ‍‍‍ರ್ಟ್‌ಮೆಂಟ್ ಕಟ್ಟಡವಾದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಾಹಸ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. == ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮನ್ನಣೆ == ಅವರ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿ, ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯ ಹಿಂದಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾಳಿದಾಸ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ಹಿಂದಿ ಸೇವಾ ಸಮ್ಮಾನ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಹಿಂದಿ ಸಂಸ್ಥಾನದಿಂದ ಸಾಹಿತ್ಯ ಭೂಷಣ್ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಗೌರವಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು.<ref name="Hindustan"/> ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ಅವರ ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ, ಯಾದೀನ್, ಯಾದೀನ್ ಔರ್ ಯಾದೀನ್ (೨೦೧೬) ಕೆ. ಕೆ. ಬಿರ್ಲಾ ಫೌಂಡೇಶನ್ ನಿಂದ ೨೦೨೩ ರಲ್ಲಿ ೩೩ ನೇ ವ್ಯಾಸ್ ಸಮ್ಮಾನ್ ಅನ್ನ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿತು. ಈ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯು ರೂ. ೪ ಲಕ್ಷ ನಗದು ಬಹುಮಾನ, ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪತ್ರ ಮತ್ತು ಫಲಕವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.<ref name="Hindustan"/> ಅವರು ರಾಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಸ್ವಜನ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಭಾರತಿ ಗೌರವ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಆಶೀರ್ವಾದ ಸರಸ್ವತ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಹಿಂದಿ ಶಿರೋಮಣಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಂತಹ ಇತರ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |title=पुष्पा भारती |url=https://www.hindisamay.com/writer/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%BE-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80.cspx?id=1057&name=%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%AA%E0%A4%BE-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80 |publisher=Hindisamay |access-date=2024-06-22 |archive-date=2024-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240213135423/https://www.hindisamay.com/writer/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%BE-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80.cspx?id=1057&name=%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%AA%E0%A4%BE-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80 |url-status=dead }}</ref><ref name="vani">{{Cite web |title=Pushpa Bharati |url=https://www.vaniprakashan.com/author-details/1604-pushpa-bharti |publisher=Vani Prakashan}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.vaniprakashan.com/author-details/1604-pushpa-bharti "Pushpa Bharati"]. Vani Prakashan.</cite></ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} p3jq1z4tdoqkrtsyvwggeorjuo2vna1 0 160957 1306885 1287858 2025-06-19T00:10:35Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306885 wikitext text/x-wiki {{short description|American diplomat}} {{Infobox person | name = ಡೊರೊಥಿ ರಾಬಿನ್ಸ್-ಮೌರಿ | image = DorothyRobinsMowry1942.png | alt = ಕನ್ನಡಕ ಧರಿಸಿ, ಸೆಟ್ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿ ಕೂದಲನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಬಿಳಿ ಯುವತಿ | caption = ಡೊರೊಥಿ ರಾಬಿನ್ಸ್ (ನಂತರ ಮೌರಿ), ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ವೂಸ್ಟರ್ ನ 1942 ರ ವಾರ್ಷಿಕ ಪುಸ್ತಕದಿಂದ | birth_name = ಡೊರೊಥಿ ಬಿ. ರಾಬಿನ್ಸ್ | birth_date = ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 21, 1921 | birth_place = ಬ್ರೂಕ್ಲಿನ್, ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್, ಯು.ಎಸ್. | death_date = ಜುಲೈ 6, 2021 (ವಯಸ್ಸು 99) | death_place = ಸೇಂಟ್ ಮೈಕೆಲ್ಸ್, ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್, ಯು.ಎಸ್. | other_names = ಡೊರೊಥಿ ಮೌರಿ | occupation = ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರು, ಬರಹಗಾರರು, ಶಿಕ್ಷಣತಜ್ಞೆ | years_active = | known_for = | notable_works = | spouse(s) = | relatives = }} '''ಡೊರೊಥಿ ಬಿ. ರಾಬಿನ್ಸ್-ಮೌರಿ''' (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 21, 1921 - ಜುಲೈ 6, 2021) ಒಬ್ಬ ಅಮೇರಿಕನ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರು ಮತ್ತು ಬರಹಗಾರರು. ಅವರು 1963 ರಿಂದ 1984 ರವರೆಗೆ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿ (ಯುಎಸ್ಐಎ) ಯಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ನೇಮಕಗಳಲ್ಲಿ 1960 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಟೋಕಿಯೊದಲ್ಲಿನ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 1970 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಟೆಹ್ರಾನ್ನಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪಾತ್ರಗಳು ಸೇರಿವೆ. ==ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ== ರಾಬಿನ್ಸ್ ವಿಲಿಯಂ ಆಲ್ಬರ್ಟ್ ರಾಬಿನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಎಮ್ಮಾ ಜೆ. ಕೋಫ್ರೆ ರಾಬಿನ್ಸ್ ಅವರ ಮಗಳಾಗಿ ಬ್ರೂಕ್ಲಿನ್ ನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಮೆರೈನ್ ಎಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref name=":3">{{Cite news |last=Townsend |first=Betsy |date=June 24, 1997 |title=St. Michaels woman a pioneer in modern international relations |url=https://www.newspapers.com/article/the-star-democrat-st-michaels-woman-a-p/158991935/ |work=The Star-Democrat |pages=1, [https://www.newspapers.com/article/the-star-democrat-mowry-continued/158992204/ 10] |via=Newspapers.com}}</ref> ಅವರ ತಾಯಿ 1934 ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>{{Cite news |date=February 6, 1934 |title=Emma J. Robins (nee Koffre) |url=https://www.newspapers.com/article/brooklyn-eagle-obituary-for-emma-j-robi/159013685/ |work=Brooklyn Eagle |pages=13 |via=Newspapers.com}}</ref> ರಾಬಿನ್ಸ್ 1942 ರಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ವೂಸ್ಟರ್ನಿಂದ ಪದವಿ ಪಡೆದರು,<ref name=":0">{{Cite news |date=October 17, 1952 |title=Dorothy Robins, Wooster Alumnus of '42, Returns to Lead U.N. Day Celebration |url=https://core.ac.uk/download/pdf/232813768.pdf |work=Wooster Voice |pages=1}}</ref><ref name=":1">{{Cite news |date=September 30, 1966 |title=Speakers Offer Guidelines for Pioneering |url=https://ohio5.contentdm.oclc.org/digital/collection/p15963coll9/id/68332/ |work=Wooster Voice |pages=3}}</ref> ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು, ಮತ್ತು "ಯು.ಎಸ್. ಸರ್ಕಾರೇತರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಡುಂಬಾರ್ಟನ್ ಓಕ್ಸ್ ಸಮ್ಮೇಳನದಿಂದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಭಿಯಾನ 1944 ಮೂಲಕ ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್ ಕಾನ್ಫರೆನ್ಸ್ ಆನ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್, 1945." ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಪ್ರಬಂಧದೊಂದಿಗೆ ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |last=Robins |first=Dorothy B. |date=1960 |title=U.S. Non-Governmental Organizations and the Educational Campaign from Dumbarton Oaks, 1944 through the San Francisco Conference, 1945 |url=https://www.proquest.com/openview/9d1c87b90d7951a4c2056a867ad9ada4/1?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y |access-date=2024-11-13 |website=ProQuest |language=en}}</ref> ==ವೃತ್ತಿಜೀವನ== ತನ್ನ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಆರಂಭಿಕ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ರಾಬಿನ್ಸ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾದ ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ನೊಂದಿಗೆ ಹಲವಾರು ಶಿಕ್ಷಣ ನೀತಿ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಿದರು.ಅಮೇರಿಕನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ನೇಷನ್ಸ್, ಅಮೇರಿಕನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಆಫ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ ವುಮೆನ್, ಮತ್ತು ಫಾರಿನ್ ಪಾಲಿಸಿ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್.<ref name=":0" /> ಅವರು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಇನ್ಫರ್ಮೇಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ (ಯುಎಸ್ಐಎ) ವಿದೇಶಾಂಗ ಸೇವಾ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. 1963 ರಿಂದ 1971 ರವರೆಗೆ ಅವರು ಯುಎಸ್ಐಎನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಟೋಕಿಯೊದಲ್ಲಿನ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಹಿಸಿದ್ದರು.<ref name=":3" /><ref name=":6">{{Cite news |last=Bowie |first=Liz |date=October 5, 1983 |title=Talbot woman writes of Japan's women |url=https://www.newspapers.com/article/the-star-democrat-talbot-woman-writes-of/158992953/ |work=The Star-Democrat |pages=16 |via=Newspapers.com}}</ref> ಅವರು 1974 ರಿಂದ 1979 ರವರೆಗೆ ಟೆಹ್ರಾನ್ ನ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಟ್ಯಾಚ್ ಆಗಿದ್ದರು..<ref name=":3" /><ref name=":2">{{Cite web |last= |first= |date=2004-03-22 |title=Former foreign service officer to speak at SU on 'Public Diplomacy and the War on Terrorism' |url=https://news.syr.edu/blog/2004/03/22/former-foreign-service-officer-to-speak-at-su-onpublic-diplomacy-and-the-war-on-terrorism/ |access-date=2024-11-13 |website=SU News |language=en-US }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಅವರು ಉತ್ತರ ಆಫ್ರಿಕಾ, ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಏಷ್ಯಾದ ನೀತಿ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು, ಭಾರತ, ನೇಪಾಳ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಲಂಕಾದ ದೇಶ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ೧೯೮೪ ರಲ್ಲಿ USIA (ಯುಎಸ್ಐಎ)ನಿಂದ ನಿವೃತ್ತರಾದರು.<ref name=":5">{{Cite news |date=March 15, 1986 |title=PBK speaker named |url=https://www.newspapers.com/article/the-daily-news-leader-pbk-speaker-named/158993381/ |work=The Daily News-Leader |pages=4 |via=Newspapers.com}}</ref> ಅವರು ಯುಎಸ್ಐಎ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಸಂಘದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite book |url=https://archive.org/details/lccn_92-064350/mode/2up?q=Dorothy+Robins+Mowry |title="The U.S.--warts and all" : Edward R. Murrow : a commemorative symposium |date=1992 |publisher=Washington, D.C. : U.S. Information Agency Alumni Association : Public Diplomacy Foundation |others=Internet Archive |pages=47-50}}</ref> "ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದು ಒಬ್ಬರ ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ - ಅಥವಾ ಬಹುಶಃ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಒಬ್ಬರ ಅರಿವು" ಎಂದು ಅವರು 1975 ರಲ್ಲಿ ಸಂದರ್ಶನವೊಂದರಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು. "ನಮ್ಮ ದೇಶವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಅವಕಾಶಗಳ ಸಮಾನತೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿ ನಮ್ಮ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುವ ಏನನ್ನಾದರೂ ಮಾಡಿದಾಗ, ನಾವು ತುಂಬಾ ಹೆಮ್ಮೆಪಡುತ್ತೇವೆ."<ref>{{Cite news |last=Madlee |first=Dorothy |date=November 28, 1975 |title=Foreign Service Officer Likens ERA to Ideal |url=https://www.newspapers.com/article/the-orlando-sentinel-foreign-service-off/158993883/ |work=Orlando Sentinel |pages=59 |via=Newspapers.com}}</ref> 1980 ಮತ್ತು 1981 ರಲ್ಲಿ, ರಾಬಿನ್ಸ್-ಮೌರಿ ಕಾಲೇಜ್ ಪಾರ್ಕ್ನ ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ಕೋರ್ಸ್ಗಳನ್ನು ಕಲಿಸಿದರು. ಅವರು 1984 ರಿಂದ 1989 ರವರೆಗೆ ವುಡ್ರೊ ವಿಲ್ಸನ್ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಸೆಂಟರ್ ಫಾರ್ ಸ್ಕಾಲರ್ಸ್ನಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಹಾಯಕರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಆಸ್ಪೆನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ನಲ್ಲಿ ಸೆಮಿನಾರ್ಗಳ ಸಹಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದರು.ಆಸ್ಪೆನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಫಾರ್ ಹ್ಯೂಮನಿಸ್ಟಿಕ್ ಸ್ಟಡೀಸ್. ಅವರು 1990ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref name=":3" /><ref name=":6" /><ref name=":4" /> ರಾಬಿನ್ಸ್-ಮೌರಿ ಅವರನ್ನು 1997 ರಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ವೂಸ್ಟರ್ ನ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು,<ref>{{Cite web |title=Distinguished Alumni Award |url=https://wooster.edu/alumni/awards/distinguished-alumni-award/ |access-date=2024-11-13 |website=The College of Wooster |language=en-US}}</ref> ಮತ್ತು 1967 ಮತ್ತು 1981 ರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಯುಎಸ್ಐಎಯಿಂದ ಮೆರಿಟೋರಿಯಸ್ ಹಾನರ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref name=":3" /> ಅವರು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಸೂಂಗ್ಸಿಲ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಮತ್ತು 1966 ರಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ವೂಸ್ಟರ್ನಿಂದ ಗೌರವ ಡಾಕ್ಟರ್ ಆಫ್ ಲಾ ಪದವಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು.<ref name=":1" /> ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಫಿ ಬೀಟಾ ಕಪ್ಪಾದಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸಕರಾಗಿದ್ದರು..<ref name=":2" /><ref name=":5" /> ಅವರು ಟಾಲ್ಬೋಟ್ ರಿವರ್ ಪ್ರೊಟೆಕ್ಷನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಮತ್ತು ರಿವರ್ ವ್ಯೂ ಗಾರ್ಡನ್ ಕ್ಲಬ್ ನಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಮತ್ತು ಅವರ ಪತಿ ಮೈಲ್ಸ್ ರಿವರ್ ಯಾಚ್ ಕ್ಲಬ್ನಲ್ಲಿ ಯುವ ನೌಕಾಯಾನ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡಾ ಮನೋಭಾವಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಧನಸಹಾಯ ನೀಡಿದರು.<ref name=":4" /> ==ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು== * "ವಿಶ್ವ ವ್ಯವಹಾರಗಳಲ್ಲಿ ಯುಎನ್: ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಲು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ" (1954)<ref>Robins, Dorothy B. ''The UN in world affairs: program guide to continuing educational programs'' (Foreign Policy Association 1954).</ref> * "ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದಲ್ಲಿ ಪ್ರಯೋಗ: ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಚಾರ್ಟರ್ ಅನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ ನಾಗರಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಕಥೆ" (1971, based on her dissertation) * "ಕೇಪ್ ಟೌನ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸಂಗ್ರಹಗಳು" (1977)<ref>{{Cite journal |last=Robins |first=Dorothy |date=January 1977 |title=The Special Collections in the University of Cape Town Libraries |url=https://www.cambridge.org/core/journals/african-research-and-documentation/article/abs/special-collections-in-the-university-of-cape-town-libraries/87B9CDFD3964B7C484EDC5A777BD21BB |journal=African Research and Documentation |language=en |volume=13 |pages=22–23 |doi=10.1017/S0305862X00000807 |issn=0305-862X}}</ref> * ದಿ ಹಿಡನ್ ಸನ್: ವುಮೆನ್ ಆಫ್ ಮಾಡರ್ನ್ ಜಪಾನ್" (1983)<ref>{{Cite book |last=Robins-Mowry |first=Dorothy |url=https://books.google.com/books/about/The_Hidden_Sun.html?id=yMJizgEACAAJ&source=kp_author_description |title=The Hidden Sun: Women of Modern Japan |date=2021-05-31 |publisher=Taylor & Francis Group |isbn=978-0-367-30825-4 |language=en}}</ref><ref>{{Cite journal |last=Johnson |first=Sheila K. |last2=California |first2=Berkeley |date=1985 |editor-last=Robins-Mowry |editor-first=Dorothy |editor2-last=Lebra |editor2-first=Joyce |editor3-last=Paulson |editor3-first=Joy |editor4-last=Powers |editor4-first=Elizabeth |editor5-last=Buruma |editor5-first=Ian |title=Japanese Women: Three Approaches |url=https://www.jstor.org/stable/132251?origin=crossref |journal=Journal of Japanese Studies |volume=11 |issue=1 |pages=258–265 |doi=10.2307/132251 |issn=0095-6848}}</ref> * "ಕೆನಡಾ-ಯುಎಸ್ ಸಂಬಂಧಗಳು: ಗ್ರಹಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ತಪ್ಪು ಗ್ರಹಿಕೆಗಳು" (1988, editor)<ref>Robins-Mowry, Dorothy, ed. ''Canada-US Relations: Perceptions and Misperceptions''. Lanham, Md.: University Press of America, 1988.</ref> * "ಕೊರಿಯಾ-ಜಪಾನ್ ಸಹಜೀವನ ಸಾಧ್ಯವೇ?" (1996)<ref>Robins-Mowry, Dorothy, ed. ''Is a Korea-Japan Symbiosis Possible?''. Pacific Institute/Asia Institute, 1996.</ref> * "ಜಪಾನಿನ ಮಹಿಳಾ ಶಿಕ್ಷಣದ ಆರಂಭಿಕ ಆಧುನೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯೀಕರಣದ ಪ್ರಭಾವಗಳು" (2019)<ref>Robins-Mowry, Dorothy. [https://books.google.com/books?id=RbuZDwAAQBAJ&pg=PP5&dq=Dorothy+Robins+Mowry&hl=en&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwjy3vO_oNqJAxVike4BHfhuCWI4ChDoAXoECAoQAg#v=onepage&q=Dorothy%20Robins%20Mowry&f=false "Westernizing Influences in the Early Modernization of Japanese Women's Education."] In Edward R. Beauchamp, ed., ''Foreign Employees In Nineteenth Century Japan'', pp. 121-136p. Routledge, 2019.</ref> *"ವಿದೇಶೀಯನಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸೆನ್ಸಿ-ಒಬ್ಬ ಶಿಕ್ಷಕ: ಹಿರೋಷಿಮಾದ ನಾನಿ ಬಿ. ಗೇನ್ಸ್" (2019)<ref>Robins-Mowry, Dorothy. [https://books.google.com/books?id=qB-eDwAAQBAJ&pg=PT115&dq=Dorothy+Robins+Mowry&hl=en&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwie_JyBoNqJAxVHN0QIHQM0DHAQ6AF6BAgEEAI#v=onepage&q=Dorothy%20Robins%20Mowry&f=false "Not a Foreigner, but a Sensei—a Teacher: Nannie B. Gaines of Hiroshima."] In Leslie A. Flemming, ed., ''Women's Work For Women'': ''Missionaries and Social Change in Asia'', pp. 87-115. Routledge, 2019.</ref> ==ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ== ರಾಬಿನ್ಸ್ 1971 ರಲ್ಲಿ ಮೊನ್ಸಾಂಟೊ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಡೇವಿಡ್ ಥಾಮಸ್ ಮೌರಿಯನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು, "ವಿದೇಶಾಂಗ ಸೇವೆಯು ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮದುವೆಯಾಗಲು ಅನುಮತಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ಅದೇ ವರ್ಷ", ಒಂದು ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.<ref name=":3" /> ಡೇವಿಡ್ ಮೌರಿ 1992 ರಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref>[https://www.newspapers.com/article/the-orlando-sentinel-foreign-service-off/158993883/ "Former Monsanto executive dies"] ''Dayton Daily News'' (September 24, 1992): 16. via Newspapers.com</ref> ಅವರು ಮೇರಿಲ್ಯಾಂಡ್ನ ಸೇಂಟ್ ಮೈಕೆಲ್ಸ್ನಲ್ಲಿರುವ ತಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ 2021 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ 99 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.<ref name=":4">{{Cite web |title=Obituary for Dorothy Mowry |url=https://www.fhnfuneralhome.com/obituaries/Dorothy-Mowry-2/#!/Obituary |access-date=2024-11-13 |website=Fellows, Helfenbein and Newnam Funeral Home |language=en}}</ref> ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{reflist}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [https://www.c-span.org/video/?150691-1/equity-issues Robins-Mowry on a 1986 panel] about women, development, and the environment, video from [[C-SPAN]] [[ವರ್ಗ:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಏಷ್ಯನ್ ತಿಂಗಳು ೨೦೨೪]] [[ವರ್ಗ:೧೯೨೧ ಜನನಗಳು]] [[ವರ್ಗ:೨೦೨೧ ಸಾವುಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಬ್ರೂಕ್ಲಿನ್‌ ವಾಸಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಕೊಲಂಬಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಹಳೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕನ್ ಮಹಿಳಾ ಬರಹಗಾರರು]] [[ವರ್ಗ:ಅಮೆರಿಕನ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರು]] tue0jmabj81a2g1set442oe6265pjl5 0 172700 1306914 1298274 2025-06-19T09:09:21Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306914 wikitext text/x-wiki {{ಯಂತ್ರಾನುವಾದ}} {{Infobox person | name = ಬಾರ್ಬಿ ಹ್ಸು | image = | image_size = 220px | alt = | caption = 2022ರಲ್ಲಿ ಹ್ಸು }} '''ಬಾರ್ಬಿ ಹ್ಸು''' (6 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1976 - 2 ಫೆಬ್ರವರಿ 2025), ಆಕೆಯ ವೇದಿಕೆಯ ಹೆಸರು '''ಬಿಗ್ ಎಸ್''' <ref name=":5">{{Cite web |date=3 February 2025 |title=Obituary {{!}} The rise of Meteor Garden star Barbie Hsu, dead at 48 |url=https://www.scmp.com/lifestyle/entertainment/article/3297129/rise-meteor-garden-star-barbie-hsu-taiwanese-actress-and-singer-dead-48 |access-date=3 February 2025 |website=South China Morning Post |language=en}}</ref> ತೈವಾನೀಸ್ ನಟಿ, ಗಾಯಕಿ ಮತ್ತು ದೂರದರ್ಶನ ನಿರೂಪಕಿ,<ref name="chinesemov">{{Cite web |url=http://chinesemov.com/actors/Barbie%20Shu.html |title=Barbie Shu |access-date=12 February 2010 |publisher=chinesemov.com}}</ref> ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಯ ''ಮೀಟಿಯರ್ ಗಾರ್ಡನ್'' (2001-2002) ದ ಎರಡು ಸೀಸನ್ಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಹ್ಸು 2010 ರಲ್ಲಿ ಫೋರ್ಬ್ಸ್ ಚೀನಾ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿ 100 ನಲ್ಲಿ 33 ನೇ <ref name=":14">{{cite web |date=28 April 2010 |title=2010福布斯中国名人榜公布（完全名单） |url=https://www.chinanews.com.cn/yl/yl-mxzz/news/2010/04-28/2252843.shtml |website=chinanews.com |language=zh}}</ref> ಮತ್ತು 2012 ರಲ್ಲಿ 45 ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರು.<ref>{{cite web |date=4 May 2012 |title=福布斯2012中国名人榜名单公布 周杰伦第1王菲第4 |url=https://news.qingdaonews.com/content/2012-05/04/content_9221765.htm |website=news.qingdaonews.com |language=zh }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>'' == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ಹ್ಸು 6 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1976 ರಂದು ತೈಪೆಯಲ್ಲಿ ಹ್ಸು ಚಿಯೆನ್ ಮತ್ತು ಹುವಾಂಗ್ ಚುನ್-ಮೇಗೆ ಎರಡನೇ ಮಗುವಾಗಿ ಜನಿಸಿದರು. ಇವರಿಗೆ ಇಬ್ಬರು ಸಹೋದರಿಯರು.<ref>{{Cite web |date=1 October 2018 |title=Celebrity birthdays: See who else is celebrating with Felicia Chin, Jeffrey Xu and Barbie Hsu this October |url=https://www.herworld.com/life/entertainment/asian-singapore-celebrity-birthdays-october-felicia-chin-jeffrey-xu-barbie-hsu-ariel-lin |first1=Letty|last1=Seah|access-date=3 February 2025 |website=Her World Singapore |language=en-SG}}</ref><ref>{{Cite web |last=Chen |first=David |date=26 November 2010 |title=POP STOP - Taipei Times |url=https://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2010/11/26/2003489445 |access-date=3 February 2025 |website=[[Taipei Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Kwok |first=Kar Peng |date=8 March 2022 |title='I don't know this Korean man': Barbie Hsu's mother furious at her sudden remarriage |url=https://www.asiaone.com/entertainment/barbie-hsu-mother-furious-remarriage-hasnt-given-blessings-dj-koo-jun-yup |access-date=3 February 2025 |website=[[AsiaOne]]}}</ref> ಹಿರಿಯ ಸಹೋದರಿ, ಹ್ಸು ಸಿ-ಹಸಿನ್ ಮತ್ತು ಡೀ ಹ್ಸು ಅವರ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರಿ.<ref>{{Cite web |last=Ainslyn |first=Lim |date=12 October 2023 |title=Dee Hsu shares photo of 15-year-old nephew, and people are gushing over how handsome he is |url=https://cnalifestyle.channelnewsasia.com/8days/dee-hsu-shares-photo-15-year-old-nephew-and-people-are-gushing-over-how-handsome-he-428166 |access-date=3 February 2025 |website=CNA Lifestyle |language=en}}</ref> ಇವರ ಕುಟುಂಬವು ತೈಪೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ತಂದೆಯ ಅಜ್ಜ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಆಭರಣದ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ.<ref>{{Cite web |last=娛樂組 |date=10 October 2017 |title=【豪門夢醒】S家男人話題多 S媽老公同居檳榔婦 |url=https://www.mirrormedia.mg/story/20171010ent005 |access-date=3 February 2025 |website=鏡週刊 Mirror Media |language=zh-Hant}}</ref> == ವೃತ್ತಿ == 11 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, '''ದಿ ಸೀ ಪ್ಲಾನ್''' (1987) ನಲ್ಲಿ ಅತಿಥಿ ಪಾತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಹ್ಸು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು, ನಂತರ ಅವರು ಹಲವಾರು ಜಾಹೀರಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. ಹವಾ ಕಾಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಫೇಮಸ್ ರೆಕಾರ್ಡ್ಸ್ನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕ '''ಚೆನ್ ಕುವೋ-ಚಿನ್''' ಆಕೆಯನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದು, ಆಕೆಗೆ ಗಾಯಕರಾಗಿ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ಆ ಬಳಿಕ ಅವರ ತಾಯಿಯ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ, ಡೀಗೆ ಸಹ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವರ ಚೊಚ್ಚಲ ಪ್ರವೇಶದ ಮೊದಲು, ಒಪ್ಪಂದದ ವಿವಾದಗಳು ಉದ್ಭವಿಸಿದವು, ಏಕೆಂದರೆ ಸಹೋದರಿಯರ ತಮಾಷೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳು ಚೆನ್ ಅವರ ಹೆಚ್ಚು ಮುಗ್ಧ ಚಿತ್ರಣದ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದೊಂದಿಗೆ ಘರ್ಷಣೆಗೊಂಡವು.<ref name=":5" /><ref name="Jan">{{cite news |last1=Lee |first1=Jan |title=More dramatic than fiction: 10 things to know about the late Barbie Hsu's life |url=https://www.straitstimes.com/life/entertainment/more-dramatic-than-fiction-10-things-to-know-about-the-late-barbie-hsus-life |access-date=3 February 2025 |date=3 February 2025 |work=The Straits Times}}</ref> ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಅವರ ಮೊದಲ ಆಲ್ಬಂ, '''ಝಾನ್ ಲಿಂಗ್ ನಿಯಾನ್ ಕ್ವಿಂಗ್''' ಅನ್ನು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. 1994ರಲ್ಲಿ ಅದರ ಬಿಡುಗಡೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಚೆನ್ ಈ ಜೋಡಿಗೆ '''ಡುಬಿ ದುವಾ''' ಎಂದು ಅವರ ಒಂದು ಹಾಡು, "ಡು ಬಿ ಡಿ ವಾ" ದ ನಂತರ ಹೆಸರಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಹ್ಸು ಆಲ್ಬಂನ ನಿರ್ಮಾಪಕ '''ಬಿಂಗ್ ವಾಂಗ್''' ಅವರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿದರು, ಅವರು ಅವುಗಳನ್ನು S.O.S. (ಸಿಸ್ಟರ್ಸ್ ಆಫ್ ಶು) ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು. '''ಸಿಸ್ಟರ್ಸ್ ಆಫ್ ಶು''' ಎಂಬ ಹೆಸರು ಅವರ ಆಯಾ ರಂಗನಾಮಗಳಾದ '''ಬಿಗ್ ಎಸ್''' ಮತ್ತು '''ಲಿಟಲ್ ಎಸ್''' ಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |last=腾讯网 |date=20 September 2024 |title=因为要减到70斤，她又翻红了_腾讯新闻 |url=https://news.qq.com/rain/a/20240920A09RFV00 |access-date=3 February 2025 |website=news.qq.com |language=zh-CN}}</ref> ಈ ಜೋಡಿಯು 1995 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಎರಡನೇ ಆಲ್ಬಂ ಬೆಸ್ಟ್ ಆಫ್ S.O.S. ನಿಂದ ಹಿಟ್ ಹಾಡು "ಟೆನ್-ಮಿನಿಟ್ ಲವ್" ನೊಂದಿಗೆ ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ಆದರೆ ಅವರ ಕೆಳಗಿನ ಆಲ್ಬಂಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಗಮನ ಸೆಳೆದವು. 1997ರಲ್ಲಿ, ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಕುಸಿತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಬಟ್ಟೆ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ತೆರೆದು ಉದ್ಯಮವನ್ನು ತೊರೆಯಲು ಸಿದ್ಧರಾದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾದ ಗೆಸ್ನಲ್ಲಿ ಕ್ಷೇತ್ರ ನಿರೂಪಕರಾಗಿ ಹ್ಸು ಹಿರಿಯ ಟಿವಿ ನಿರ್ಮಾಪಕ ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ವಾಂಗ್ ವೀ-ಝಾಂಗ್ನ ಗಮನವನ್ನು ಸೆಳೆದರು. ಚೆನ್ ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಅವರ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಅವರ ಏಜೆನ್ಸಿಯು ಅವರ ಮೂಲ ಗುಂಪಿನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಆಲ್ಬಂಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿತು, ಅವರು A.S.O.S. ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿದರು. [zh] (ಆಲ್ ಸಿಸ್ಟರ್ಸ್ ಆಫ್ ಶು) ಮತ್ತು ವಾಂಗ್ ಜೊತೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದರು.ಇದರ ನಂತರ, ಈ ಜೋಡಿಯು ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿಜೀವನದ ಗಮನವನ್ನು ಹಾಡಿನಿಂದ ಹೋಸ್ಟಿಂಗ್ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದರು.<ref name=":5" /><ref name="Jan"/> ಅವರು ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ "ಗೆಸ್ (ಟಿವಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ)" (1996-2000) ಮನರಂಜನಾ ಸುದ್ದಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ "100% ಮನರಂಜನೆ" (1998-2005) ಅನ್ನು ಸಹ-ಹೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{Cite web |last=腾讯网 |date=20 September 2024 |title=因为要减到70斤，她又翻红了_腾讯新闻 |url=https://news.qq.com/rain/a/20240920A09RFV00 |access-date=3 February 2025 |website=news.qq.com |language=zh-CN |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206032832/https://news.qq.com/rain/a/20240920A09RFV00 |archive-date=6 February 2025 |url-status=live}}</ref> 2001 ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಎಂಟನೇ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಆಲ್ಬಂ ಅನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವಾಗ ಅಡುಗೆ ಪ್ರದರ್ಶನ (2007-2008)ವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |title="大小爱吃"停播 转型不搞做菜节目 -搜狐娱乐 |url=https://yule.sohu.com/20080605/n257293591.shtml |access-date=3 February 2025 |website=yule.sohu.com|archive-url=https://web.archive.org/web/20220630041807/https://yule.sohu.com/20080605/n257293591.shtml|archive-date=30 June 2022|url-status=live}}</ref> ಈ ಜೋಡಿಯು ವಾಂಗ್ ವೀ-ಝಾಂಗ್ನೊಂದಿಗಿನ ತಮ್ಮ ನಿರ್ವಹಣಾ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು 2010ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಸ್ಟುಡಿಯೋಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |title=大小S脱离王伟忠自立门户 年收入千万全归自己_影音娱乐_新浪网 |url=https://ent.sina.com.cn/v/m/2010-04-09/17202924019.shtml |access-date=2025-02-07 |website=ent.sina.com.cn |archive-url=https://web.archive.org/web/20170704181242/https://ent.sina.com.cn/v/m/2010-04-09/17202924019.shtml|archive-date=4 July 2017|url-status=live}}</ref>[[File:Barbie Hsu.jpg|thumb|left|upright|Hsu in 2010]] ನಟಿಯಾಗಿ, ಸೂ ಅವರು "ಮೆಟಿಯೊರ್ ಗಾರ್ಡನ್ (2001 ಟಿವಿ ಸರಣಿ)" (2001) ನಲ್ಲಿ ಶಾನ್ ಕೈ ಅವರ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಬಾಯ್ ಗ್ರೂಪ್ ಎಫ್ 4 (ಬ್ಯಾಂಡ್) ನೊಂದಿಗೆ ಪ್ಯಾನ್-ಏಷ್ಯನ್ ಖ್ಯಾತಿಗೆ ಏರಿದರು.<ref name=":5" /> ಚೀನೀ ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರಪಂಚದ ಹೊರತಾಗಿ, ಈ ಪ್ರದರ್ಶನವು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ, ಜಪಾನ್, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ವಿಯೆಟ್ನಾಂ, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್, ಮಲೇಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಸಿಂಗಾಪುರದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಖ್ಯಾತಿಯನ್ನು ಗಳಿಸಿತು.<ref>{{cite news |last1=Ewe |first1=Koh |title=Meteor Garden: Taiwanese star Barbie Hsu dies at 48 |url=https://www.bbc.com/news/articles/ckgy81rv22do |access-date=3 February 2025 |work=BBC News |date=3 February 2025 |archive-date=3 February 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250203055653/https://www.bbc.com/news/articles/ckgy81rv22do |url-status=live }}</ref> ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು 36ನೇ ಗೋಲ್ಡನ್ ಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ವಿಗ್ರಹ ನಾಟಕ ಪ್ರಕಾರ ಮತ್ತು ತೈವಾನೀಸ್ ಟಿವಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಸುವರ್ಣ ಯುಗಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದ ಕೀರ್ತಿ ಇವರಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ.<ref>{{Cite web |last=Vega |first=Chito de la |date=2025-02-04 |title=On Barbie Hsu, ‘Meteor Garden,’ and the rise of Asian novelas |url=https://www.rappler.com/entertainment/barbie-hsu-meteor-garden-rise-asian-novelas/ |access-date=2025-02-07 |website=RAPPLER |archive-url=https://web.archive.org/web/20250207161038/https://www.rappler.com/entertainment/barbie-hsu-meteor-garden-rise-asian-novelas/ |archive-date=7 February 2025 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-02-05 |title=《流星花園》紅遍亞洲！他好奇當年台劇流行原因 網曝3關鍵 |url=https://tw.news.yahoo.com/%E6%B5%81%E6%98%9F%E8%8A%B1%E5%9C%92-%E7%B4%85%E9%81%8D%E4%BA%9E%E6%B4%B2-%E4%BB%96%E5%A5%BD%E5%A5%87%E7%95%B6%E5%B9%B4%E5%8F%B0%E5%8A%87%E6%B5%81%E8%A1%8C%E5%8E%9F%E5%9B%A0-%E7%B6%B2%E6%9B%9D3%E9%97%9C%E9%8D%B5-104235567.html |access-date=2025-02-07 |website=Yahoo News |language=zh-Hant-TW |archive-url=https://web.archive.org/web/20250211004926/https://tw.news.yahoo.com/%E6%B5%81%E6%98%9F%E8%8A%B1%E5%9C%92-%E7%B4%85%E9%81%8D%E4%BA%9E%E6%B4%B2-%E4%BB%96%E5%A5%BD%E5%A5%87%E7%95%B6%E5%B9%B4%E5%8F%B0%E5%8A%87%E6%B5%81%E8%A1%8C%E5%8E%9F%E5%9B%A0-%E7%B6%B2%E6%9B%9D3%E9%97%9C%E9%8D%B5-104235567.html |archive-date=11 February 2025 |url-status=live}}</ref> ಶಾನ್ ಕೈ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿದ "ಮೆಟಿಯೊರ್ ಗಾರ್ಡನ್ II" (2002) ನ ಉತ್ತರಭಾಗದ ನಂತರ, ಹ್ಸು ಅವರು "ಎಟರ್ನಿಟಿಃ ಎ ಚೈನೀಸ್ ಘೋಸ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ" (2003) "ಮಾರ್ಸ್ (ತೈವಾನೀಸ್ ಟಿವಿ ಸರಣಿ)" (2004) ನಂತಹ ಟಿವಿ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲಿ ನಟಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಎಫ್ 4 ಸದಸ್ಯ ವಿಕ್ ಚೌ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಸೇರಿಕೊಂಡರು, "ಕಾರ್ನರ್ ವಿತ್ ಲವ್" (2007) "ಸಮ್ಮರ್ಸ್ ಡಿಸೈರ್ (2010 ಟಿವಿ ಸರಣಿ)", ಜೊತೆಗೆ "ಸಿಲ್ಕ್" (2006 ರ ಚಲನಚಿತ್ರ), "ಮೈ ಸೋ" "ಕಾಲ್ಡ್ ಲವ್" (2008) "ಕನೆಕ್ಟೆಡ್ (2008 ರ ಚಲನಚಿತ್ರ)" (2008) "ಹಾಟ್ ಸಮ್ಮರ್ ಡೇಸ್" (2010) ಮತ್ತು "ರೀನ್ ಆಫ್ ಅಸ್ಸಾಸಿನ್ಸ್" (2010) ನಂತಹ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳು.<ref name=":12">{{Cite web |last=Lim |first=Ainslyn |date=12 August 2022 |title=17-Year-Old K-Pop Girl Group Member Looks Just Like A Young Barbie Hsu |url=https://www.todayonline.com/8days/17-year-old-k-pop-girl-group-member-looks-just-young-barbie-hsu-1967901 |access-date=3 February 2025 |website=[[Today (website)|Today]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20220812194703/https://www.todayonline.com/8days/17-year-old-k-pop-girl-group-member-looks-just-young-barbie-hsu-1967901|archive-date=12 August 2022|url-status=live}}</ref> "ಕನೆಕ್ಟೆಡ್ (2008 ರ ಚಲನಚಿತ್ರ)" ನಲ್ಲಿನ ಅಭಿನಯಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು 28 ನೇ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನವನ್ನು ಪಡೆದರು.<ref>{{Cite web |title=图：大S演技获得金像奖肯定 -搜狐娱乐 |url=https://yule.sohu.com/20090419/n263483297.shtml |access-date=2025-02-05 |website=yule.sohu.com |archive-date=4 August 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120804070047/http://yule.sohu.com/20090419/n263483297.shtml |url-status=live }}</ref> ನಟನೆಯ ಜೊತೆಗೆ, ಹ್ಸು 2004 ರಲ್ಲಿ "ಬ್ಯೂಟಿ ಕ್ವೀನ್" ಎಂಬ ಸೌಂದರ್ಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು, ನಂತರ 2007 ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಭಾಗವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.<ref name=":13">{{Cite web |date=3 February 2025 |title=Celebrities, NGO workers pay tribute to actress Barbie Hsu after her death |url=https://focustaiwan.tw/society/202502030013 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206030403/https://focustaiwan.tw/society/202502030013 |archive-date=6 February 2025 |access-date=3 February 2025 |website=Focus Taiwan |language=en}}</ref> ಎರಡೂ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಚೀನೀ-ಮಾತನಾಡುವ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಾಟವಾದ ಪುಸ್ತಕಗಳಾದವು.<ref name=":13" /> ಅವರು ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ ಅನೇಕ ಸೌಂದರ್ಯ ಸಲಹೆಗಳಲ್ಲಿ "ರೆಡ್ ವೈನ್ ಫೇಷಿಯಲ್ ಮಾಸ್ಕ್" ಮತ್ತು ಹುಬ್ಬುಗಳ ದಪ್ಪವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಹುಬ್ಬುಗಳ ಮೇಲೆ ಕೂದಲು ಉದುರುವಿಕೆಗೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡುವ ಮಿನೋಕ್ಸಿಡಿಲ್ ರೋಗೈನ್ ಬಳಕೆಯೂ ಸೇರಿವೆ.<ref name=":13" /> ಅವರು "S.O.S." ಅನ್ನು ಸಹ ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು. ಚಾವೊ ಮೆಂಗ್ ಕ್ವಿಂಗ್ ಚುನ್ "(1996) ಅವರ ಹದಿಹರೆಯದ ವರ್ಷಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಡೀ ಅವರೊಂದಿಗೆ" ಹು ಡೈ ಫೀ ಲೆ "(2005) ಎಂಬ ಕವಿತೆಗಳ ಸಂಗ್ರಹವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |title=大S出诗集诉衷情：被蓝正龙“牵着鼻子走”(图)_影音娱乐_新浪网 |url=https://ent.sina.com.cn/s/h/2005-01-28/1159642981.html |access-date=2025-02-14 |website=ent.sina.com.cn}}</ref>, ಮತ್ತು "ಲಾವೊ ನಿಯಾಂಗ್ ಜಿಯಾ ಡಾವೊ" (2015) ತನ್ನ ಮೊದಲ ಮಗುವಿಗೆ ತಾಯ್ತನದ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ಆತ್ಮಚರಿತ್ರೆ ಸಹ-ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web |title=老娘駕到 |url=https://www.books.com.tw/products/0010678857?srsltid=AfmBOoor9a5PJaXAYJe10syPWI6T3eQGHxXB8MrwBJgQ_gd6MZRCE48i |access-date=2025-02-14 |website=博客來}}</ref> 2011 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಉದ್ಯಮಿ ವಾಂಗ್ ಕ್ಸಿಯಾವೊಫೆಯವರನ್ನು ಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ, ಅವರು ನಟನೆಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದರು, ಆದರೆ ಇನ್ನೂ ವಿವಿಧ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ಜಾಹೀರಾತುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರು. 2011 ರಿಂದ 2012 ರವರೆಗೆ, ಅವರು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ-ಹಾಸ್ಯ ಟಾಕ್ ಶೋ "ಕಾಂಗ್ಸಿ ಕಮಿಂಗ್" ನಲ್ಲಿ ಡೀಗೆ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡ್-ಇನ್ ಹೋಸ್ಟ್ ಆಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು..<ref name="o814">{{cite web |date=3 February 2025 |title=大S昔代班《康熙》與劉真為高跟鞋吵起來！網淚憶：到天堂搶鞋子了 |url=https://istyle.ltn.com.tw/article/34648 |access-date=3 February 2025 |website=自由時報電子報 |language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20250206034304/https://istyle.ltn.com.tw/article/34648|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref> 2018 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಪಿಕ್ಸರ್ ಆನಿಮೇಟೆಡ್ ಚಲನಚಿತ್ರ "ಇನ್ಕ್ರೆಡಿಬಲ್ಸ್ 2" ನ ಡಬ್ ಆವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಧ್ವನಿ ನಟಿಯಾಗಿ ಕೊನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ಚಲನಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.<ref>{{cite web |author=Jan Lee |date=4 February 2025 |title=Taiwanese star Barbie Hsu dies at 48 after catching influenza in Japan |url=https://www.straitstimes.com/life/entertainment/taiwanese-star-barbie-hsu-dead-at-48-after-catching-influenza-in-japan |accessdate=4 February 2025 |publisher=[[The Straits Times]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206034138/https://www.straitstimes.com/life/entertainment/taiwanese-star-barbie-hsu-dead-at-48-after-catching-influenza-in-japan|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref> ಅದೇ ವರ್ಷ, ಅವರು ಚೀನಾದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ "ಮಿಸ್ ಬ್ಯೂಟಿ" ಯನ್ನು ನಡೆಸಿಕೊಟ್ಟರು ಮತ್ತು ವಿವಾಹದ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಶೋ "ಕ್ಸಿಂಗ್ ಫು ಸ್ಯಾನ್ ಚೊಂಗ್ ಝೌ" ನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆಗಿನ ಪತಿ ವಾಂಗ್ ಕ್ಸಿಯೋಫಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.<ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=NnxEyDIrxfA |title=《幸福三重奏》完整版：[第1期]大S问汪小菲"送命题"，蒋勤勤挺孕肚和陈建斌做饭拌嘴 |date=2018-07-04 |last=腾讯视频 - Get the WeTV APP |access-date=2025-02-07 |via=YouTube |archive-url=https://web.archive.org/web/20230515140247/https://www.youtube.com/watch?v=NnxEyDIrxfA |archive-date=15 May 2023 |url-status=live}}</ref> 2019 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಚೀನೀ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಡೇಟಿಂಗ್ ಸರಣಿ "ಡ್ರೀಮ್ ಸ್ಪೇಸ್" ನ ಸೀಸನ್ 2 ರಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಕರಾಗಿ ಮತ್ತು ಚೀನೀ ಪ್ರವಾಸ ಕಥನ ಸರಣಿ "ವಿ ಆರ್ ರಿಯಲ್ ಫ್ರೆಂಡ್ಸ್" ನಲ್ಲಿ ಡೀ, ಮಾವಿಸ್ ಫ್ಯಾನ್ ಮತ್ತು ಆಯಾ ಲಿಯು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು.<ref name="i752">{{cite web | title=大S终于上对了节目？《恋梦空间2》化身爱情专家，一眼识破心机女_嘉宾 | website=搜狐 | date=26 July 2019 | url=https://www.sohu.com/a/329440325_442458 | language=zh | access-date=3 February 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206034356/https://www.sohu.com/a/329440325_442458|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite AV media |url=https://www.youtube.com/watch?v=-bwe4XThC2w |title=【我們是真正的朋友 EP1】大小S阿雅范曉萱同遊緬甸 四姐妹起爭執大S拍桌？{{!}} WeTV綜藝經典 |date=2024-08-14 |last=WeTV 綜藝經典 |access-date=2025-02-07 |via=YouTube |archive-url=https://web.archive.org/web/20250207082950/https://www.youtube.com/watch?v=-bwe4XThC2w |archive-date=7 February 2025 |url-status=live}}</ref> ಅವರು (2021-2022) ರಲ್ಲಿ ಡೀಸ್ ಟಾಕ್ ಡೀ ಸಹ-ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಹೋಸ್ಟ್ ಕೂಡಾ ಮಾಡಿದರು.<ref>{{cite web |author=葉君遠 |date=28 October 2021 |title=獨／「康熙來了」落幕6年後 小S重返台綜落腳這地方 |url=https://stars.udn.com/star/story/10091/5850633 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211225004522/https://stars.udn.com/star/story/10091/5850633 |archive-date=25 December 2021 |accessdate=28 October 2021 |publisher=[[聯合新聞網]] |language=zh-tw |url-status=live}}</ref> == ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜೀವನ == === ಸಂಬಂಧಗಳು === ====ಡೇಟಿಂಗ್ಸ್ಗಳು==== ಹೈಸ್ಕೂಲ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಏಳು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ '''ಬ್ಲ್ಯಾಕಿ ಚೆನ್''' ಜೊತೆ ಹ್ಸು ಡೇಟಿಂಗ್ ಮಾಡಿದರು.<ref name=":0">{{Cite news |last=陳 |first=巧蕙 |date=28 October 2010 |title=大S情路坎坷 4段戀情無疾而終 |url=https://news.tvbs.com.tw/entertainment/110441 |work=TVBS |archive-date=3 May 2024 |access-date=4 May 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240503212416/https://news.tvbs.com.tw/entertainment/110441 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |last=ETtoday新聞雲 |date=6 July 2019 |title=大S無尾熊式「緊抱前男友陳建州」！ 網挖情史驚：真的交往過 {{!}} ETtoday星光雲 {{!}} ETtoday新聞雲 |url=https://star.ettoday.net/news/1483503 |access-date=4 May 2024 |website=star.ettoday.net |language=zh-Hant |archive-url=https://web.archive.org/web/20190707083810/https://star.ettoday.net/news/1483503|archive-date=7 July 2019|url-status=live}}</ref> ಅವರು 1998 ರ ಅಂತ್ಯದಿಂದ 2000 ರವರೆಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ಗಾಯಕ '''ಕೂ ಜುನ್-ಯಪ್ನ್''' ಜೊತೆ ಡೇಟಿಂಗ್ ಮಾಡಿದರು. ಕೂ ಅವರ ಏಜೆನ್ಸಿಯ "ಡೇಟಿಂಗ್ ನಿಷೇಧ" ದಿಂದಾಗಿ ಅವರು ಬೇರ್ಪಟ್ಟರು.<ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref>{{Cite news |last=Sng |first=Suzanne |date=28 June 2023 |title=Celebrity couple Blue Lan and Jade Chou reportedly divorced after nine years of marriage |url=https://www.straitstimes.com/life/entertainment/celebrity-couple-blue-lan-and-jade-chou-reportedly-divorced-after-nine-years-of-marriage |access-date=4 May 2024 |work=The Straits Times |language=en |issn=0585-3923 |archive-date=4 May 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240504233050/https://www.straitstimes.com/life/entertainment/celebrity-couple-blue-lan-and-jade-chou-reportedly-divorced-after-nine-years-of-marriage |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |last=ETtoday新聞雲 |date=8 March 2022 |title=藍正龍首發聲「8字祝福大S再婚」！ 起底17年前被單方面分手 {{!}} ETtoday星光雲 {{!}} ETtoday新聞雲 |url=https://star.ettoday.net/news/2203802 |access-date=4 May 2024 |website=star.ettoday.net |language=zh-Hant |archive-url=https://web.archive.org/web/20250207053217/https://star.ettoday.net/news/2203802|archive-date=7 February 2025|url-status=live}}</ref> ನಂತರ 2008 ರ ಆರಂಭದವರೆಗೆ ನಟ '''ವಿಕ್ ಚೌ''' ಅವರೊಂದಿಗೆ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು.<ref name=":0" /><ref>{{Cite web |title=What happened to the original casts of 'Meteor Garden'? - Entertainment |url=https://www.thejakartapost.com/life/2018/07/18/what-happened-to-the-original-cast-of-meteor-garden.html |access-date=4 May 2024 |website=The Jakarta Post |language=en |archive-date=27 December 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241227171708/https://www.thejakartapost.com/life/2018/07/18/what-happened-to-the-original-cast-of-meteor-garden.html |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |last=sina_mobile |date=16 January 2008 |title=大S仔仔相恋2年5个月宣布分手 两人情史回眸 |url=https://ent.sina.cn/star/hk_tw/2008-01-16/detail-iawzunex7714712.d.html |access-date=4 May 2024 |website=ent.sina.cn |archive-url=https://web.archive.org/web/20240504221519/https://ent.sina.cn/star/hk_tw/2008-01-16/detail-iawzunex7714712.d.html|archive-date=4 May 2024|url-status=live}}</ref> ====ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ವಿಚ್ಚೇಧನ==== 2010ರ ನವೆಂಬರ್ 16ರಂದು, ಬೀಜಿಂಗ್ನಲ್ಲಿ ಸೌತ್ ಬ್ಯೂಟಿ ಎಂಬ ರೆಸ್ಟೋರೆಂಟ್ ಗುಂಪಿನ ಸಂಸ್ಥಾಪಕರಾದ ಝಾಂಗ್ ಲ್ಯಾನ್ ಅವರ ಮಗನಾದ ಚೀನೀ ಉದ್ಯಮಿ ವಾಂಗ್ ಕ್ಸಿಯಾವೊಫೀ ಅವರನ್ನು ಹ್ಸು ವಿವಾಹವಾದರು. ಅವರು 2011ರ ಮಾರ್ಚ್ 22ರಂದು ಹೈನಾನ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವಿವಾಹ ಔತಣಕೂಟವನ್ನು ನಡೆಸಿದರು.<ref>{{in lang|zh}} [http://ent.southcn.com/8/2011-03/16/content_21333163.htm 大S汪小菲掷500万包酒店摆酒 总统别墅作新房] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110326122758/http://ent.southcn.com/8/2011-03/16/content_21333163.htm |date=26 March 2011 }} 16 March 2011. Retrieved 16 March 2011</ref> ಅವರ ಮದುವೆಗೆ ಕೇವಲ ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು, ಹ್ಸು ಗರ್ಭಪಾತವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು ಮತ್ತು ಭ್ರೂಣವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಒಳಗಾದಳು.<ref name="l126">{{cite web |date=10 May 2023 |title=大S工作室发声明 回应大S不止1次流产 |url=https://dushi.singtao.ca/toronto/%E5%A8%B1%E4%B9%90/%E5%A4%A7s%E5%B7%A5%E4%BD%9C%E5%AE%A4%E5%8F%91%E5%A3%B0%E6%98%8E-%E5%9B%9E%E5%BA%94%E5%A4%A7s%E4%B8%8D%E6%AD%A21%E6%AC%A1%E6%B5%81%E4%BA%A7/ |access-date=3 February 2025 |website=加拿大都市网 多伦多 |language=zh |archive-date=10 June 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230610190741/https://dushi.singtao.ca/toronto/%E5%A8%B1%E4%B9%90/%E5%A4%A7s%E5%B7%A5%E4%BD%9C%E5%AE%A4%E5%8F%91%E5%A3%B0%E6%98%8E-%E5%9B%9E%E5%BA%94%E5%A4%A7s%E4%B8%8D%E6%AD%A21%E6%AC%A1%E6%B5%81%E4%BA%A7/ |url-status=live }}</ref><ref name=":11" /> ಹ್ಸು ಮತ್ತು ವಾಂಗ್ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರುಃ ಏಪ್ರಿಲ್ 2014 ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಮಗಳು ಮತ್ತು ಮೇ 2016 ರಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದ ಮಗ.<ref>{{Cite web |title=大S去世后一双儿女的抚养权归谁？律师解读 {{!}} 极目新闻 |url=https://www.ctdsb.net/c1742_202502/2365113.html |access-date=4 February 2025 |website=www.ctdsb.net |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206034943/https://www.ctdsb.net/c1742_202502/2365113.html |archive-date=6 February 2025 |url-status=live}}</ref> 2017 ರಲ್ಲಿ, ವಾಂಗ್ ತೈಪೆಯಲ್ಲಿ ಎಸ್ ಹೋಟೆಲ್ ಅನ್ನು ತೆರೆದರು, ಇದನ್ನು ಎನ್ಟಿ $350 ಮಿಲಿಯನ್ ಬಜೆಟ್ನೊಂದಿಗೆ ಹ್ಸು ಹೆಸರಿಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆಗಸ್ಟ್ 2024 ರಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು.<ref name="d678">{{cite web |date=10 November 2023 |title=S Hotel 确定改名 汪小菲宣布新名切割大S |url=https://www.zaobao.com.sg/entertainment/story20231110-1449149 |access-date=4 February 2025 |website=联合早报 |language=zh |archive-date=3 March 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240303032202/https://www.zaobao.com.sg/entertainment/story20231110-1449149 |url-status=live }}</ref><ref name="n620">{{cite web |date=10 November 2023 |title=汪小菲宣佈台北「S Hotel」改名 曾以大S命名開設！新名稱3字重新出發 |url=https://utravel.com.hk/news/detail/20019976/%E6%B1%AA%E5%B0%8F%E8%8F%B2%E5%AE%A3%E4%BD%88%E5%8F%B0%E5%8C%97-s-hotel-%E6%94%B9%E5%90%8D-%E6%9B%BE%E4%BB%A5%E5%A4%A7s%E5%91%BD%E5%90%8D%E9%96%8B%E8%A8%AD-%E6%96%B0%E5%90%8D%E7%A8%B13%E5%AD%97%E9%87%8D%E6%96%B0%E5%87%BA%E7%99%BC |access-date=4 February 2025 |website=UTravel 旅遊網站 |language=zh |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206033855/https://utravel.com.hk/news/detail/index.lazy.php?task=scroll&id=20050949&preview=&exclude=20019976&city=131&country=14&cat=20202|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref> 2018 ರಲ್ಲಿ, ವಾಂಗ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ವಿವಾಹ ರಿಯಾಲಿಟಿ ಶೋ "ಕ್ಸಿಂಗ್ ಫು ಸ್ಯಾನ್ ಚೊಂಗ್ ಜೌ" ಚಿತ್ರೀಕರಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಎಂಟು ದಿನಗಳ ಮೊದಲು, ಅವಳ ಭ್ರೂಣವು ಬೆಳೆಯುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ಹ್ಸು ಗರ್ಭಪಾತವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಳು.<ref name=":11">{{Cite news |last=Ang |first=Benson |date=11 May 2023 |title=Taiwanese actress Barbie Hsu reveals she had two miscarriages |url=https://www.straitstimes.com/life/entertainment/taiwanese-actress-barbie-hsu-reveals-she-had-two-miscarriages |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240723233721/https://www.straitstimes.com/life/entertainment/taiwanese-actress-barbie-hsu-reveals-she-had-two-miscarriages |archive-date=23 July 2024 |access-date=3 February 2025 |work=The Straits Times |language=en }}</ref><ref>{{Cite web |last=中時新聞網 |date=7 May 2018 |title=悲痛！大S第三胎沒心跳 終止懷孕 - 娛樂 |url=https://www.chinatimes.com/realtimenews/20180507002175-260404?chdtv |access-date=3 February 2025 |website=中時新聞網 |language=zh-TW|archive-url=https://web.archive.org/web/20200818215512/https://www.chinatimes.com/realtimenews/20180507002175-260404?chdtv|archive-date=18 August 2020|url-status=live}}</ref> 22 ನವೆಂಬರ್ 2021 ರಂದು, ತೈವಾನ್ನ ದಾಂಪತ್ಯ ದ್ರೋಹ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಸ್ಥಾನಮಾನದ ಪರಸ್ಪರ ಹಕ್ಕುಗಳ ನಡುವೆ ಹ್ಸು ಮತ್ತು ವಾಂಗ್ ತಮ್ಮ ವಿಚ್ಛೇದನವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|title=Actress Barbie Hsu officially divorces Chinese husband Wang Xiaofei- Focus Taiwan |url=https://focustaiwan.tw/culture/202111220013|access-date=22 November 2021|website=focustaiwan.tw|date=22 November 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20211122080831/https://focustaiwan.tw/culture/202111220013 |archive-date=22 November 2021 |url-status=live}}</ref><ref>{{cite web | url=https://qz.com/2096299/a-celebrity-divorce-spotlights-declining-china-taiwan-relations/ | title=A celebrity couple's divorce has become a symbol of declining China-Taiwan relations | date=16 December 2021 | access-date=18 September 2022 | archive-date=20 September 2022 | archive-url=https://web.archive.org/web/20220920172757/https://qz.com/2096299/a-celebrity-divorce-spotlights-declining-china-taiwan-relations/ | url-status=live }}</ref> ಮುಂದಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ವಾಂಗ್ ಪುನರಾವರ್ತಿತವಾಗಿ ಮರುಮದುವೆಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದನು, ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಹ್ಸು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದಳು.<ref>{{Cite web |date=2025-02-14 |title=汪小菲真的曾数次求复婚遭拒 大S发声回应了！ |url=https://vibes.8world.com/e-news/wang-xiao-fei-barbie-hsu-2262336 |access-date=2025-02-14 |website=vibes by 8world |language=en}}</ref> ====ಪುನರ್ ಮದುವೆ==== ವಿಚ್ಛೇದನದ ನಂತರ, '''ಹ್ಸು''' ಮತ್ತು '''ಕೂ''' ಜುನ್-ಯುಪ್ ತಮ್ಮ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಿದರು. 2022ರ ಮಾರ್ಚ್ 8ರಂದು, ಅವರು ತಮ್ಮ ಮದುವೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು.<ref name=":1">{{cite news |last1=Yeh |first1=Kuan-yin |last2=Tien |first2=Hsi-ju |last3=Lo |first3=James |title=Actress Barbie Hsu announces second marriage |url=https://focustaiwan.tw/culture/202203080018 |access-date=9 March 2022 |agency=Central News Agency |date=8 March 2022 |archive-date=27 November 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241127194334/https://focustaiwan.tw/culture/202203080018 |url-status=live }}</ref><ref name=":2">{{Cite web |title=Actress Barbie Hsu marries former boyfriend, South Korean musician DJ Koo, three months after her divorce |url=https://cnalifestyle.channelnewsasia.com/entertainment/barbie-hsu-marries-former-boyfriend-dj-koo-306461 |access-date=24 April 2022 |website=CNA Lifestyle |language=en |archive-date=24 March 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240324081835/https://cnalifestyle.channelnewsasia.com/entertainment/barbie-hsu-marries-former-boyfriend-dj-koo-306461 |url-status=live }}</ref><ref name=":3">{{Cite web |date=8 March 2022 |title=Barbie Hsu Has Remarried! Her Husband South Korean Celeb DJ Koo is an Old Flame of Over 20 Years |url=https://dramapanda.com/2022/03/barbie-hsu-has-remarried-her-husband-south-korean-celeb-dj-koo-is-an-old-flame-of-over-20-years.html |access-date=29 April 2022 |website=DramaPanda |language=en-US |archive-date=25 July 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240725001216/https://dramapanda.com/2022/03/barbie-hsu-has-remarried-her-husband-south-korean-celeb-dj-koo-is-an-old-flame-of-over-20-years.html |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |author1=張瑞振 |title=小S證實：大S流感併發肺炎猝逝日本 享年48歲 |url=https://tw.nextapple.com/entertainment/20250203/C600553BF52B7A284AEE0458608EE655 |website=Nextapple News |date=3 February 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206035023/https://tw.nextapple.com/entertainment/20250203/C600553BF52B7A284AEE0458608EE655|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref> 2022 ರಲ್ಲಿ, ಕೂ ಜೊತೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯ ಮದುವೆಯ ಉಂಗುರದ ಹಚ್ಚೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ತಾನು 10 ಹಚ್ಚೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಹ್ಸು ಹೇಳಿದಳು, ಅವುಗಳೆಲ್ಲವನ್ನು ಆತನಿಂದಲೇ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿದ್ದು.<ref name="Jan" /> ====ವಿವಾದಗಳು==== ನವೆಂಬರ್ 2022ರಲ್ಲಿ, ಆ ವರ್ಷದ ಮಾರ್ಚ್ನಿಂದ ತಮ್ಮ ವಿಚ್ಛೇದನ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಗೌರವಿಸುವಲ್ಲಿ ತಾನು ವಿಫಲನಾಗಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ, ವಾಂಗ್ ವಿರುದ್ಧ ತೈಪೆ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ವೈವಾಹಿಕ ಜೀವನ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಹ್ಸು ಕೋರಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ವಾಂಗ್, ತಾನು ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಹ್ಸು ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಪಾವತಿಸುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದ್ದೇನೆ, ಆದರೆ ಹ್ಸು ಮರುಮದುವೆಯಾದ ನಂತರ ಆಕೆಯ ಕುಟುಂಬದ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು-ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹ್ಸು ಮತ್ತು ಕೂ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮನೆಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಬಿಲ್ ಅನ್ನು ಭರಿಸಲು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಕೂ ಅವರು 2018 ರಲ್ಲಿ ಹ್ಸು ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿದ್ದರು ಎಂದು ವಾಂಗ್ ಆರೋಪಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಕೂ ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name="z390">{{cite web |last=Sng |first=Suzanne |date=25 November 2022 |title=DJ Koo denies secretly meeting Barbie Hsu in 2018 while she was still married |url=https://www.straitstimes.com/life/entertainment/dj-koo-denies-secretly-meeting-barbie-hsu-in-2018-while-she-was-still-married |access-date=3 February 2025 |website=The Straits Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20221124235812/https://www.straitstimes.com/life/entertainment/dj-koo-denies-secretly-meeting-barbie-hsu-in-2018-while-she-was-still-married|archive-date=24 November 2022|url-status=live}}</ref> ನಂತರ ವಾಂಗ್ ತನ್ನ ವಿರುದ್ಧದ ಜಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಎನ್ಟಿ $1,625,000 ಗ್ಯಾರಂಟಿ ನೀಡಿದರು.<ref>{{Cite web |title=Public fracas between Barbie Hsu & ex-husband over disputes on living expenses & expensive mattress |url=https://mothership.sg/2022/11/barbie-hsu-ex-husband-wang-xiao-fei-saga/ |access-date=3 February 2025 |website=mothership.sg |language=en |archive-date=20 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240420101606/https://mothership.sg/2022/11/barbie-hsu-ex-husband-wang-xiao-fei-saga/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |title=Actress Barbie Hsu accuses ex-husband Wang Xiaofei of not providing spousal maintenance since March |url=https://www.straitstimes.com/life/entertainment/actress-barbie-hsu-accuses-ex-husband-wang-xiaofei-of-not-providing-spousal-maintenance-since-march |archive-url=https://web.archive.org/web/20240424093818/https://www.straitstimes.com/life/entertainment/actress-barbie-hsu-accuses-ex-husband-wang-xiaofei-of-not-providing-spousal-maintenance-since-march |archive-date=24 April 2024 |access-date=3 February 2025 |work=The Straits Times |language=en |url-status=live }}</ref> ಮಾರ್ಚ್ 2023 ರಲ್ಲಿ, '''ಹ್ಸು''' ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಆನ್ಲೈನ್ನಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ತೈವಾನ್ನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ '''ವಾಂಗ್''' ವಿರುದ್ಧ ಆರೋಪ ಹೊರಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು ಆರೋಪಗಳನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು, ಇದು ಮಾಜಿ ಸಂಗಾತಿಗಳ ನಡುವೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಆರೋಪಗಳ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಹ್ಸು ಅವರು ತಮ್ಮ ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಾಂಗ್ ವಿರುದ್ಧ ದಾಂಪತ್ಯ ದ್ರೋಹ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಕಿರುಕುಳದ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಹೊರಿಸಿದರೆ, ವಾಂಗ್ ಅವರು ಹಣಕಾಸಿನ ಅಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ದಾಳಿಯ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news |date=21 March 2024 |title=Actress Barbie Hsu and ex-husband Wang Xiaofei's fresh war of words over cheating, physical abuse |url=https://www.straitstimes.com/life/entertainment/actress-barbie-hsu-and-ex-wang-xiaofei-s-fresh-war-of-words-over-cheating-physical-abuse |archive-url=https://web.archive.org/web/20250106224805/https://www.straitstimes.com/life/entertainment/actress-barbie-hsu-and-ex-wang-xiaofei-s-fresh-war-of-words-over-cheating-physical-abuse |archive-date=6 January 2025 |access-date=3 February 2025 |work=The Straits Times |language=en-SG |url-status=live }}</ref> ಆಗಸ್ಟ್ 2023ರಲ್ಲಿ, ವಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಅವರ ತಾಯಿ ಝಾಂಗ್ ಲ್ಯಾನ್ ವಿರುದ್ಧ ಹ್ಸು ಮಾನನಷ್ಟ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿದರು.<ref name="x670">{{cite web |last=Soh |first=Joanne |date=9 August 2023 |title=Actress Barbie Hsu sues ex-husband Wang Xiaofei and his mother for defamation |url=https://www.straitstimes.com/life/entertainment/actress-barbie-hsu-sues-ex-husband-wang-xiaofei-and-his-mother-for-defamation |access-date=3 February 2025 |website=The Straits Times |archive-date=28 May 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240528090424/https://www.straitstimes.com/life/entertainment/actress-barbie-hsu-sues-ex-husband-wang-xiaofei-and-his-mother-for-defamation |url-status=live }}</ref> ಆದರೆ 2025ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 2ರಂದು ಹ್ಸು ಅವರ ಸಾವಿನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವೈವಾಹಿಕ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ವಿಭಜಿಸುವ ಪ್ರಕರಣದ ಎರಡನೇ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು 2025ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 27ರಂದು ನಡೆಸಬೇಕಿತ್ತು.<ref name="h905">{{cite web |date=3 February 2025 |title=原定2月27日开庭二审现未定，徐熙媛汪小菲仍存750万财产纠纷 |url=https://finance.sina.cn/2025-02-03/detail-ineifhry4779788.d.html?vt=4&cid=76729&node_id=76729 |access-date=3 February 2025 |website=新浪财经_手机新浪网 |language=zh|archive-url=https://web.archive.org/web/20250206035254/https://finance.sina.cn/2025-02-03/detail-ineifhry4779788.d.html|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref> === ಆರೋಗ್ಯ === 2000 ರಲ್ಲಿ ಖಿನ್ನತೆಯೊಂದಿಗಿನ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಸೇರಿದಂತೆ ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಿದ ಮೊದಲ ತೈವಾನೀಸ್ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಹ್ಸು ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು, ಇದರಿಂದ ಅವರು ಒಂದು ವರ್ಷದ ನಂತರ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡರು. ಆಕೆಗೆ ಅನೋರೆಕ್ಸಿಯಾದ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸವೂ ಇತ್ತು. ಹ್ಸು ಎರಡು ಗರ್ಭಪಾತಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದಳು. 2011 ರಲ್ಲಿ, ಭ್ರೂಣದ ನಿಧನದಿಂದಾಗಿ ಆಕೆ ತನ್ನ ಗರ್ಭಧಾರಣೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಬೇಕಾಯಿತು, ಮತ್ತು 2018 ರಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಮೂರನೇ ಮಗುವಿಗೆ ಗರ್ಭಿಣಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ, ಭ್ರೂಣವು ಬೆಳೆಯುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ಆಕೆ ಗರ್ಭಪಾತ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಒಳಗಾದಳು. 2017 ರಲ್ಲಿ, ಮೂರ್ಛೆ ಬಂದು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದಾಖಲಾದ ನಂತರ, 2016 ರಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಮಗನ ಜನನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಾರಣಾಂತಿಕ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮಿಟ್ರಲ್ ಕವಾಟದ ಕುಸಿತ ಮತ್ತು ಅಪಸ್ಮಾರದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಾನು ಹೊಂದಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಹ್ಸು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದಳು.<ref name=":4">{{Cite web |date=3 February 2025 |title=Taiwan star Barbie Hsu dies at 48 |url=https://www.bbc.com/news/articles/ckgy81rv22do |access-date=3 February 2025 |website=BBC |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite web |date=3 February 2025 |title=Taiwanese actress Barbie Hsu dies of pneumonia at 48 (update) |url=https://focustaiwan.tw/society/202502030006 |access-date=3 February 2025 |agency=Central News Agency |language=en-US}} Republished as: {{cite news |title=Actress Barbie Hsu dies of pneumonia at 48 |url=https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2025/02/03/2003831276 |access-date=4 February 2025 |work=Taipei Times |date=3 February 2025}}</ref> ==ಮರಣ== 2025ರ ಜನವರಿ 29ರಂದು, ಚೀನಾದ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ರಜಾದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸು ಜಪಾನ್ಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಸಹೋದರಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಆಕೆಗೆ ಇನ್ಫ್ಲುಯೆನ್ಸ ತಗುಲಿತು.<ref>{{cite news |last=Ewe |first=Koh |title=Meteor Garden: Taiwanese star Barbie Hsu dies at 48 |url=https://www.bbc.com/news/articles/ckgy81rv22do |access-date=4 February 2025 |agency=[[BBC News]] |date=3 February 2025 |archive-date=3 February 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250203055653/https://www.bbc.com/news/articles/ckgy81rv22do |url-status=live }}</ref><ref name=":10">{{Cite news |date=3 February 2025 |title=Taiwanese actress Barbie Hsu, star of the popular drama ‘Meteor Garden,’ dies at age 48 |url=https://apnews.com/article/barbie-hsu-taiwan-actress-dies-pneumonia-7f4910f6a22f1a23a5b72db8d6b95e75 |agency=AP News |archive-date=5 February 2025 |access-date=5 February 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250205073348/https://apnews.com/article/barbie-hsu-taiwan-actress-dies-pneumonia-7f4910f6a22f1a23a5b72db8d6b95e75 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite news |date=3 February 2025 |title=Taiwan's Barbie Hsu, hugely popular in East Asia, dies of flu|url=https://www.reuters.com/lifestyle/taiwans-barbie-hsu-hugely-popular-east-asia-dies-flu-2025-02-03/ |agency=Reuters |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206031233/https://www.reuters.com/lifestyle/taiwans-barbie-hsu-hugely-popular-east-asia-dies-flu-2025-02-03/|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref> ಆಕೆ ತನ್ನ 48ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಫೆಬ್ರವರಿ 2ರಂದು [[ತೋಕ್ಯೋ|ಟೋಕಿಯೊ]]ದಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವು ಇನ್ಫ್ಲುಯೆನ್ಸದ ತೊಡಕುಗಳಿಂದ ಉಂಟಾದ [[ನ್ಯುಮೋನಿಯ|ನ್ಯುಮೋನಿಯಾ]] ಎಂದು ಮೂಲತಃ ಭಾವಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಆದರೆ ನಂತರ ಅದನ್ನು [[ಸೆಪ್ಟಿಕ್ ಶಾಕ್]] ಎಂದು ದೃಢಪಡಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{Cite web |title=快訊／大S流感併發肺炎病逝 享年48歲│TVBS新聞網 |url=https://news.tvbs.com.tw/entertainment/2767345 |website=TVBS|date=3 February 2025|language=zh-tw |author=林彥君 |access-date=3 February 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250206035537/https://news.tvbs.com.tw/entertainment/2767345|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Hung |first1=Su-chin |last2=Chen |first2=Christie |title=Taiwanese actress Barbie Hsu dies of pneumonia at 48 |url=https://focustaiwan.tw/culture/202502030003 |access-date=3 February 2025 |agency=Central News Agency |date=2 February 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250206035734/https://focustaiwan.tw/culture/202502030003|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |title=大S死因改为败血症：和肺炎关系密切 死亡率可达60％！|url=https://finance.sina.com.cn/tech/roll/2025-02-05/doc-ineimcyi5307518.shtml |website=finance.sina.com.cn |date=5 February 2025|language=zh |access-date=5 February 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250206035811/https://finance.sina.com.cn/tech/roll/2025-02-05/doc-ineimcyi5307518.shtml|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref> ಇನ್ಫ್ಲುಯೆನ್ಸದ ತೊಡಕುಗಳಿಂದ ಆಕೆಯ ಸಾವಿನ ಸುದ್ದಿಯು [[ತೈವಾನ್]] ಮತ್ತು [[ಏಷ್ಯಾ]]ದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ [[ಇನ್ಫ್ಲುಯೆನ್ಜ|ಇನ್ಫ್ಲುಯೆನ್ಸ]] ಲಸಿಕೆಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.<ref>{{cite news |last1=Tseng |first1=Yi-ning |last2=Lai |first2=Sunny |title=Taiwan sees surge in flu vaccinations after actress Barbie Hsu's death |url=https://focustaiwan.tw/society/202502050025 |access-date=5 February 2025 |agency=Central News Agency |date=5 February 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250209104857/https://focustaiwan.tw/society/202502050025 |archive-date=9 February 2025 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-02-04 |title=Flu jab inquiries, bookings rise in Hong Kong after death of Barbie Hsu |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3297316/flu-jab-inquiries-bookings-rise-hong-kong-after-death-barbie-hsu |access-date=2025-02-07 |website=South China Morning Post |archive-url=https://web.archive.org/web/20250207091506/https://www.scmp.com/news/hong-kong/health-environment/article/3297316/flu-jab-inquiries-bookings-rise-hong-kong-after-death-barbie-hsu |archive-date=7 February 2025 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite news |date=2025-02-07 |title=MOH portal, S’pore clinics see surge in demand for influenza vaccination after Barbie Hsu’s death |url=https://www.straitstimes.com/singapore/moh-portal-spore-clinics-see-surge-in-people-getting-influenza-vaccine-after-barbie-hsus-death |archive-url=https://web.archive.org/web/20250210140241/https://www.straitstimes.com/singapore/moh-portal-spore-clinics-see-surge-in-people-getting-influenza-vaccine-after-barbie-hsus-death |archive-date=2025-02-10 |access-date=2025-02-14 |work=The Straits Times |language=en-SG |url-status=live }}</ref> ಹ್ಸು ಅವರ ಅವಶೇಷಗಳನ್ನು ಜಪಾನ್ನಲ್ಲಿ ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಚಿತಾಭಸ್ಮವನ್ನು ಫೆಬ್ರವರಿ 5 ರಂದು ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ವಿಮಾನದಲ್ಲಿ ತೈವಾನ್ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾಯಿತು. "ಕಡಿಮೆ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು" ಹ್ಸು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಿದ್ದರಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸ್ಮಾರಕವನ್ನು ಯೋಜಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಇಚ್ಛೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಮರವನ್ನು ಹೂಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಆಕೆಯ ಕುಟುಂಬವು ಹೇಳುತ್ತದೆ.<ref>{{cite news |last1=Hung |first1=Su-chin |last2=Liu |first2=Kay |title=Family brings actress Barbie Hsu's ashes home, no funeral planned |url=https://focustaiwan.tw/culture/202502050021 |access-date=5 February 2025 |agency=Central News Agency |date=5 February 2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20250206040020/https://focustaiwan.tw/culture/202502050021|archive-date=6 February 2025|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last1=Hung |first1=Su-chin |last2=Liu |first2=Kay |title=Barbie Hsu's eco-friendly tree burial in Taipei|url=https://www.taiwannews.com.tw/news/6034349 |access-date=11 February 2025 |agency=Taiwan News |date=11 February 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250211145138/https://www.taiwannews.com.tw/news/6034349 |archive-date=11 February 2025 |url-status=live}}</ref> 2025ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 8ರಂದು, ಹ್ಸು ಬಗ್ಗೆ ಸುಳ್ಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹರಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ, ಹ್ಸು ಅವರ ಮಾಜಿ ಪತಿ, ಮಾಜಿ ಅತ್ತೆ ಮತ್ತು ಝಾಂಗ್ ಅವರ ಧರ್ಮಪುತ್ರರಾದ ವಾಂಗ್ ಕ್ಸಿಯಾವೋಫಿ, ಝಾಂಗ್ ಲ್ಯಾನ್ ಮತ್ತು ಕ್ಸಿಯಾ ಜಿಯಾನ್ ಅವರ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಟಿಕ್ಟಾಕ್ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ನಿಷೇಧಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |title=抖音对张兰汪小菲等人账号无限期封禁 |url=https://www.zaobao.com.sg/realtime/china/story20250208-5849028?ref=sidebar-realtime |access-date=2025-02-08 |website=Zaobao |language=zh-Hans |archive-url=https://web.archive.org/web/20250211005229/https://www.zaobao.com.sg/realtime/china/story20250208-5849028 |archive-date=11 February 2025 |url-status=live}}</ref>, ಝಾಂಗ್ ಡೌಯಿನ್ನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆವೃತ್ತಿಯಾದ ಟಿಕ್ಟಾಕ್ನಲ್ಲಿ ಲೈವ್ ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿದರು ಮತ್ತು ಡೌಯಿನ್ನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ತಂಡದ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆದರು.<ref>{{Cite web |last=世界新闻网 |title=打不死的张兰? 被抖音封号 马上在TikTok「复活」 |url=https://www.worldjournal.com/wj/story/121344/8538083?zh-cn |access-date=2025-02-10 |website=世界新闻网 |language=zh-TW |archive-url=https://web.archive.org/web/20250211005240/https://www.worldjournal.com/wj/story/121344/8538083 |archive-date=11 February 2025 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-02-14 |title=被无限期封禁无所谓，张兰公司再开新抖音账号，准备重新开始直播！ |url=https://vibes.8world.com/e-news/barbie-hsu-passed-away-2704736 |access-date=2025-02-14 |website=vibes by 8world |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=张兰抖音被封后的麻六记：创始人与品牌孰大孰小 |url=https://www.canyin88.com/zhuanlan/xiaoyansuo/2025/0213/98144.html |access-date=2025-02-14 |website=www.canyin88.com}}</ref>"ಬಾಹ್ಯ ತಾಣಗಳಿಂದ ಸುಳ್ಳುಗಳನ್ನು" ಒಳಗೊಂಡಿರುವ 2,100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪೋಸ್ಟ್ಗಳನ್ನು '''ವೈಬೋ''' ತೆಗೆದುಹಾಕಿತು ಮತ್ತು '''ಜಾಂಗ್ ಲ್ಯಾನ್''' ಅವರ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಲೈವ್-ಸ್ಟ್ರೀಮಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ ಖಾತೆಗಳ ಮೇಲೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸಿತು.<ref>{{Cite web |title=张兰微博账号直播功能被暂停 |url=https://www.zaobao.com.sg/realtime/china/story20250208-5849646?ref=sidebar-realtime |access-date=2025-02-08 |website=Zaobao |language=zh-Hans |archive-url=https://web.archive.org/web/20250211005331/https://www.zaobao.com.sg/realtime/china/story20250208-5849646 |archive-date=11 February 2025 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-02-07 |title=Husband of late Barbie 'Big S' Hsu vows to protect children from 'the wicked' |url=https://www.scmp.com/news/hong-kong/society/article/3297682/husband-late-barbie-big-s-hsu-vows-protect-children-wicked |access-date=2025-02-07 |website=South China Morning Post |archive-url=https://web.archive.org/web/20250209122904/https://www.scmp.com/news/hong-kong/society/article/3297682/husband-late-barbie-big-s-hsu-vows-protect-children-wicked |archive-date=9 February 2025 |url-status=live}}</ref> ==ಚಲನಚಿತ್ರಗಳ ಪಟ್ಟಿ== ===ಚಲನಚಿತ್ರ === {| class="wikitable sortable" |- ! ವರ್ಷ !! ಶೀರ್ಷಿಕೆ !ಪಾತ್ರ !ಟಿಪ್ಪಣಿ !ಉಲ್ಲೇಖ |- | 2005 || ''ದಿ ಘೋಸ್ಟ್ ಇನ್ಸೈಡ್'' |ಲಿನ್ Xiaoyue | |<ref name=":7">{{Cite web |last=Seto |first=Kit Yan |date=29 September 2008 |title=Vital connection in Connected |url=http://star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2008/9/29/movies/2123353&sec=movies |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080929152303/http://star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2008/9/29/movies/2123353&sec=movies |archive-date=29 September 2008 |access-date=3 February 2025 |website=}}</ref> |- | 2006 || ''ಸಿಲ್ಕ್'' |ಸು | |<ref name=":9">{{Cite web |last=Matias |first=Tricia |date=3 February 2025 |title=A Look Back on Taiwanese Actress Barbie Hsu's Career |url=https://www.abs-cbn.com/lifestyle/people/2025/2/3/a-look-back-on-taiwanese-actress-barbie-hsu-s-career-1354 |access-date=3 February 2025 |website=[[ABS-CBN]]}}</ref> |- | rowspan="2" | 2008 || ''ಕನೆಕ್ಟ್ಡ್'' |ಗ್ರೇಸ್ ವಾಂಗ್ | |<ref name=":7" /> |- | ''ಮೈ ಸೋ ಕಾಲ್ಡ್ ಲವ್'' |ಕಿಟ್ಟಿ | |<ref>{{Cite web |last=Ho |first=Yi |date=21 November 2008 |title=FILM REVIEW: Love changes nothing |url=https://www.taipeitimes.com/News/feat/archives/2008/11/21/2003429201 |access-date=3 February 2025 |website=[[Taipei Times]]}}</ref> |- | rowspan=1 | 2009 || ''ಆನ್ ಹಿಸ್ ಮಜೆಸ್ಟಿಸ್ ಸಿಕ್ರೆಟ್ ಸರ್ವಿಸ್ '' | | |<ref name=":9" /> |- | rowspan=4 | 2010 || ''ಹೋಟ್ ಸಮ್ಮರ್ ಡೇಸ್'' |ಡಿಂಗ್ಡಾಂಗ್ | |<ref>{{Cite web |last=Kwok |first=Kar Peng |date=11 November 2010 |title=Diva - Hot summer Barbie |url=https://www.divaasia.com/article/7571 |access-date=3 February 2025 |website=www.divaasia.com}}</ref> |- | ''ಫ್ಯುಚರ್ ಎಕ್ಸ್-ಕಾಪ್ಸ್'' | | |<ref name=":9" /> |- | ''ಅಡ್ವೆಂಚರ್ ಆಫ್ ದಿ ಕಿಂಗ್'' |Phoenix | |<ref name=":9" /> |- | ''ರಿಯನ್ ಆಫ್ ಅಸ್ಯಸಿನ್ಸ್'' |ಝಾಂಕಿಂಗ್ | |<ref name=":9" /> |- | 2011 || ''ಮೈ ಕಿಂಗ್ ಡಮ್'' |ಕ್ಸಿ ಮು ಲ್ಯಾಂಗ್ | |<ref>{{Cite web |date=22 September 2011 |title=REVIEW: My Kingdom |url=https://www.scmp.com/article/979793/review-my-kingdom |url-access=subscription |access-date=3 February 2025 |website=South China Morning Post |language=en}}</ref> |- | rowspan="2" | 2012 || ''ಕ್ರೋಸಿಲ್ಲಾ'' | | |<ref name=":9" /> |- | ''ಮೋಟಾರ್ ವೇ '' | | |<ref>{{Cite web |last=McCarthy |first=Todd |date=5 February 2013 |title=Motorway: Film Review |url=https://www.hollywoodreporter.com/movies/movie-reviews/motorway-film-review-418554/ |access-date=3 February 2025 |website=The Hollywood Reporter |language=en-US}}</ref> |} === ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿ === {| class="wikitable sortable" |- ! ವರ್ಷ !! ಶೀರ್ಷಿಕೆ !! ಪಾತ್ರ !! class="unsortable" | ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು !ಉಲ್ಲೇಖಗಳು |- | 2001 || ''ಮೆಟಿರೊ ಗಾರ್ಡನ್ '' || ಶಾನ್ ಕೈ || |<ref name=":4" /> |- | rowspan="2" | 2002 || ''ಮೆಟಿರೊ ಗಾರ್ಡನ್ II'' || ಶಾನ್ ಕೈ || |<ref name=":6">{{Cite web |date=13 November 2015 |title=Barbie Hsu sends best wishes to Vic Chou |url=https://sg.style.yahoo.com/barbie-hsu-sends-best-wishes-vic-chou-224100318.html |access-date=3 February 2025 |website=sg.style.yahoo.com |language=en-SG}}</ref> |- | ''ದಿ ಮಂಕಿ ಕಿಂಗ್:ಕ್ವೆಸ್ಟ್ ಫಾರ್ ದಿ ಸುತ್ರ'' || ಹೆಂಡತಿ || | <ref>{{cite news |title=大S逝世｜回顧8套劇集郵11位男神 周渝民、藍正龍外仲有張衞健！ 原文網址: 大S逝世｜回顧8套劇集郵11位男神 周渝民、藍正龍外仲有張衞健! |url=https://www.hk01.com/%E5%8D%B3%E6%99%82%E5%A8%9B%E6%A8%82/1099562/%E5%A4%A7s%E9%80%9D%E4%B8%96-%E5%9B%9E%E9%A1%A78%E5%A5%97%E5%8A%87%E9%9B%86%E9%83%B511%E4%BD%8D%E7%94%B7%E7%A5%9E-%E5%91%A8%E6%B8%9D%E6%B0%91-%E8%97%8D%E6%AD%A3%E9%BE%8D%E5%A4%96%E4%BB%B2%E6%9C%89%E5%BC%B5%E8%A1%9E%E5%81%A5 |access-date=3 February 2025 |work=hk01.com |date=3 February 2025 |language=Chinese}}</ref> |- | 2003 || ''ಎಟರ್ನಿಟಿ: ಎ ಚೈನೀಸ್ ಘೋಸ್ಟ್ ಸ್ಟೋರಿ'' || ನೀ ಕ್ಸಿಯಾವೋ ಕಿಯಾನ್ || |<ref name=":9" /> |- | rowspan="2" | 2004 || ''ಮಾರ್ಸ್'' || ಹಾನ್ ಕಿ ಲುವೋ || |<ref name=":6" /> |- | ''ಸೆ ಯೆಸ್ ಎಂಟರ್‌ಪ್ರೈಸ್'' || ಕ್ಸಿಯಾವೋ ನಿಯಾವೋ || |<ref name=":9" /> |- | 2005 || ''ಫ್ಯಾಂಟಮ್ ಲವರ್'' || ಟಾಂಗ್ ರೂವೋ ಫ್ಯಾನ್ || |<ref>{{Cite web |date=16 November 2005 |title=V drama Phantom Lover hits screens |url=https://www.chinadaily.com.cn/english/doc/2005-11/16/content_495159.htm |access-date=3 February 2025 |website=www.chinadaily.com.cn}}</ref> |- | 2007 || ''ಕಾರ್ನರ್ ವಿತ್ ಲವ್'' || ಯು ಕ್ಸಿನ್ ಲೀ || |<ref name=":9" /> |- | 2010 || ''ಸಮ್ಮರ್ಸ್ ಡಿಸಾಯರ್'' || ಯಿನ್ ಕ್ಸಿಯಾ ಮೊ || |<ref name=":12" /> |} ==ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ == {| class="wikitable sortable" ! ವರ್ಷ!! ಶೀರ್ಷಿಕೆ !! ಟೈಪ್ !ಉಲ್ಲೇಖ |- | 2003 || ''ಬಾರ್ಬಿ ಎಸೆನ್ಸ್'' || ಫೋಟೋಬುಕ್ |<ref name=":7"/> |- | 2004 || ''ಮೇ ರೋಂಗ್ ಡಾ ವಾಂಗ್'' (美容大王) || ಸೌಂದರ್ಯ ಪುಸ್ತಕ |<ref name=":7"/> |- | 2005 || ''ಪೆನ್ನಿ ಡ್ರೆಡ್ಫುಲ್'' || ಕವನ ಪುಸ್ತಕ |<ref name=":7"/> |- | 2007 || ''ಮೇ ರೋಂಗ್ ಡಾ ವಾಂಗ್ II'' || ಸೌಂದರ್ಯ ಪುಸ್ತಕ |<ref name=":7"/> |} ==ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗಳು == {| class="wikitable" |- ! ವರ್ಷ ! ಸಮಾರಂಭ ! ವರ್ಗ ! ನಾಮನಿರ್ದೇಶಿತ ಕೆಲಸ ! ಫಲಿತಾಂಶ !ಉಲ್ಲೇಖ |- | 2001 | 36 ನೇ ಗೋಲ್ಡನ್ ಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು | ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಗೋಲ್ಡನ್ ಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ | ಮೆಟಿರೊ ಉದ್ಯಾನ | ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದೆ |<ref>{{Cite web |last=Everington |first=Keoni |date=3 February 2025 |title=Taiwanese actress Barbie Hsu dies from pneumonia at age 48 |url=https://www.taiwannews.com.tw/news/6027856 |access-date=3 February 2025 |website=[[Taiwan News]] |language=en}}</ref> |- |rowspan=2| 2008 | 28ನೇ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು | ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಚಲನಚಿತ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ | ಸಂಪರ್ಕಗೊಂಡಿದೆ | ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದೆ |<ref>{{Cite web |title=LoveHKFilm.com - 28th Annual HK Film Awards |url=https://www.lovehkfilm.com/features/hkfa_2008.htm |access-date=3 February 2025 |website=www.lovehkfilm.com}}</ref> |- | ಶಾಂಘೈ ದೂರದರ್ಶನ ಉತ್ಸವ | ದೂರದರ್ಶನ ಸರಣಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಮ್ಯಾಗ್ನೋಲಿಯಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ | '''ಕಾರ್ನರ್ ವಿತ್ ಲವ್''' | ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದೆ |<ref>{{Cite web |title=第十四届上海电视节"白玉兰奖"提名名单揭晓-搜狐娱乐 |url=https://yule.sohu.com/20080602/n257231612.shtml |access-date=3 February 2025 |website=yule.sohu.com}}</ref> |- |2011 |ಗುವಾಂಗ್‌ಡಾಂಗ್, ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಮಕಾವೊ ಯುವ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ |ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪೋಷಕ ನಟಿ |''ರಿಯನ್ ಆಫ್ ಅಸ್ಯಸಿನ್ಸ್'' | ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದೆ |<ref>{{cite web |url=https://ent.sina.com.cn/m/c/2011-01-14/21253208143.shtml |title=粤港澳青年电影盛典提名揭晓 姜文葛优争影帝 |date=14 January 2011 |website=ent.sina.com |language=zh}}</ref> |- |rowspan=2 |2012 | 4ನೇ ಮಕಾವು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ | ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿಗಾಗಿ ಗೋಲ್ಡನ್ ಲೋಟಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ |rowspan=2 |''ಕ್ರೋಸಿಲ್ಲಾ'' | {{ಗೆಲುವು}} |<ref name=":9" /> |- | ಶಾಂಘೈ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಚಲನಚಿತ್ರೋತ್ಸವ | ಚಲನಚಿತ್ರ ಚಾನೆಲ್ ಮಾಧ್ಯಮ ಪ್ರಶಸ್ತಿ: ಅತ್ಯುತ್ತಮ ನಟಿ | ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡಿದೆ | <ref>{{cite web |url=https://www.1905.com/m/news/touch/532228.shtml |title=《百万巨鳄》入围传媒大奖 大S突破表演获认可 |website=1905.com |access-date=3 February 2025 |language=zh}}</ref> |} ==ಉಲ್ಲೇಖಗಳು== {{Reflist}} ==ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದುವಿಕೆ== * {{cite news | title=大S去世｜回顧具俊曄8大深情告白！曾打算不婚竟為她許下終生承諾 | newspaper=[[HK01]] | date=3 February 2025 | url=https://www.hk01.com/article/1099736 | language=zh-hant | access-date=3 February 2025}} ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * {{IMDb name}} * {{discogs artist|barbie hsu}} [[ವರ್ಗ:ಸ್ತ್ರೀವಾದ ಮತ್ತು ಜಾನಪದ ಸಂಪಾದನೋತ್ಸವ ೨೦೨೫ ಸ್ಪರ್ಧಾ ಲೇಖನ]] [[ವರ್ಗ:೧೯೭೬ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:2025 deaths]] [[ವರ್ಗ:21st-century Taiwanese actresses]] [[ವರ್ಗ:20th-century Taiwanese actresses]] [[ವರ್ಗ:20th-century Taiwanese women singers]] [[ವರ್ಗ:21st-century Taiwanese women singers]] [[ವರ್ಗ:Korean-language singers of Taiwan]] [[ವರ್ಗ:Taiwanese Buddhists]] [[ವರ್ಗ:Taiwanese film actresses]] [[ವರ್ಗ:Taiwanese television actresses]] [[ವರ್ಗ:Taiwanese television presenters]] [[ವರ್ಗ:Actresses from Taipei]] [[ವರ್ಗ:Taiwanese idols]] [[ವರ್ಗ:Taiwanese women television presenters]] [[ವರ್ಗ:Deaths from pneumonia in Japan]] 5lgbse1kdyd9yo3lcqsfly8pfa0bbbf 0 174132 1306880 1304300 2025-06-18T21:52:08Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306880 wikitext text/x-wiki '''ಜೋನಸ್ ಗಹರ್ ಸ್ಟೋರ್''' (ಜನನ 25 ಆಗಸ್ಟ್ 1960) 2021 ರಿಂದ ನಾರ್ವೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಜಕಾರಣಿ. ಅವರು 2014 ರಿಂದ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ಟೋರ್ 2005 ರಿಂದ 2012 ರವರೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಿ ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರಾಗಿ ಮತ್ತು 2012 ರಿಂದ 2013 ರವರೆಗೆ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಸ್ಟೋರ್ 2009 ರಿಂದ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ಟೋರ್ ಓಸ್ಲೋದ ಪಶ್ಚಿಮ ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬೆಳೆದರು. ಅವರು ರಾಯಲ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನೇವಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯಿಂದ ನೌಕಾಧಿಕಾರಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು 1981 ರಿಂದ 1985 ರವರೆಗೆ [[ಪ್ಯಾರಿಸ್]] ನ ಸೈನ್ಸಸ್ ಪೋ ನಲ್ಲಿ [[ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನ]] ಮತ್ತು [[ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್]] ನಲ್ಲಿ [[ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳು]] ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ, ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಯಹೂದಿ ನಿರಾಶ್ರಿತರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು 1989 ರಿಂದ 1997 ರವರೆಗೆ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸಲಹೆಗಾರ ಮತ್ತು ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿದ್ದರು. ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಮೊದಲ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವರು 2003 ರಿಂದ 2005 ರವರೆಗೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರೆಡ್‌ಕ್ರಾಸ್‌ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. <ref name="stbio">{{Cite web|url=https://www.stortinget.no/no/Representanter-og-komiteer/Representantene/Representant/?perid=JGS|title=Biografi: Støre, Jonas Gahr|date=ನವೆಂ 9, 2021|website=Stortinget}}</ref> ತಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾದ ಬ್ರಂಡ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಅವರಂತೆಯೇ, ಸ್ಟೋರ್ಟೆ ಕೂಡ ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಬಲಪಂಥೀಯರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. 2021 ರ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷವು 1% ಮತಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಒಂದು ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರೂ ಬಹುಮತವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಎರ್ನಾ ಸೋಲ್ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸರ್ಕಾರ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ ಎರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 12, 2021 ರಂದು, ಸ್ಟೋರಾ ಅವರನ್ನು ರಾಜ ಹೆರಾಲ್ಡ್ V ಅವರು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು. == ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ಯೌವನ == ಸ್ಟೋರ್ ಶ್ರೀಮಂತ ಹಡಗು ದಲ್ಲಾಳಿ ವುಲ್ಫ್ ಜೋನಾಸ್ ಸ್ಟೋರ್ (1925–2017) ಮತ್ತು ಗ್ರಂಥಪಾಲಕ ಉನ್ನಿ ಗಾರ್ (1931–2021) ಅವರ ಮಗ. ಅವರು ಓಸ್ಲೋ ನಗರದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದರು. ಸ್ಟೋರಾ ಕುಟುಂಬವು ತುಂಬಾ ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿದ್ದು, ಅವರ ಒಟ್ಟು ಆಸ್ತಿ ಸುಮಾರು 60 ಮಿಲಿಯನ್ ಕ್ರೋನರ್‌ಗಳಷ್ಟಿದೆ (2016 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಕರೆನ್ಸಿ 7.1M ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ).<ref>{{Cite web|url=https://www.tv2.no/nyheter/innenriks/erna-tjener-mest-og-er-rikest-i-regjeringen/8605096/|title=Erna tjener mest og er rikest i regjeringen|first=TV 2|last=AS|date=ಅಕ್ಟೋ 14, 2016|website=TV 2}}</ref>ಅವರು ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಕಂಪನಿಯಾದ ಫೇಮ್‌ಸ್ಟೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಕುಟುಂಬದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಪತ್ತು 1977 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕಂಪನಿ ಜೋತುಲ್‌ನ ಮಾರಾಟದಿಂದ ಬಂದಿತು, ಇದನ್ನು ಅವರ ತಾಯಿಯ ಅಜ್ಜ ಜೋಹಾನ್ಸ್ ಗಹರ್ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.nettavisen.no/slik-ble-ap-leder-jonas-gahr-store-sokkrik/s/12-95-7776581|title=Slik ble Ap-leder Jonas Gahr Støre søkkrik|first=Niels Ruben|last=Ravnaas|date=ಮೇ 19, 2014|website=Nettavisen}}</ref> ಸ್ಟೋರ್ ಅವರ ಅಜ್ಜ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯವಹಾರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಜೋನಾಸ್ ಹೆನ್ರಿ ಸ್ಟೋರ್, ಸ್ಫೋಟಕ ತಯಾರಕ ನಾರ್ಸ್ಕ್ ಸ್ಪ್ರೆಂಗ್ಸ್ಟೋಫೈಂಡಸ್ಟ್ರಿಯ ಸಿಇಒ ಮತ್ತು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು. ಸ್ಟೋರ್ ಅವರ ಮುತ್ತಜ್ಜ, ಪಾಲ್ ಎಡ್ವರ್ಡ್ ಸ್ಟೋರ್, ಲೆವಾಂಜರ್ ಪಟ್ಟಣದ ಮೇಯರ್ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಉಪ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web |url=https://www.levanger.kommune.no/Bibliotek/Tjenester/Lokalhistorisk-samling/Kjente-personer/Store-Paul-Edvart/ |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=2025-04-21 |archive-date=2021-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210914141224/https://www.levanger.kommune.no/Bibliotek/Tjenester/Lokalhistorisk-samling/Kjente-personer/Store-Paul-Edvart/ |url-status=dead }}</ref> ೧೯೮೮ ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ ಮೆರಿಟ್ ಸ್ಲಗ್ಸ್ವಾಲ್ಡ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. <ref name="nettavisen">https://www.msn.com/nb-no/nyheter/norge/norges-neste-f%C3%B8rstedame-n%C3%A5-er-hun-prest/ar-AAOBpES</ref> ಅವರಿಗೆ ಮೂವರು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/JVmJ7/stoeres-verdivalg|title=Støres verdivalg|first=Elisabeth Skarsbø|last=Moen|date=ಮೇ 20, 2008|website=VG}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.tv2.no/a/5714858/|title=Langer ut mot kronprinsparets privatskolevalg|first=TV 2|last=AS|date=ಜೂನ್ 17, 2014|website=TV 2}}</ref> ಅವರು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಆಗಿದ್ದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.vl.no/reportasje/mintro/2009/09/28/vi-er-ikke-alene/|title=– Vi er ikke alene|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 28, 2009|website=Vårt Land}}</ref> === ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ವೃತ್ತಿಜೀವನ === ಸ್ಟೋರ್ ಓಸ್ಲೋದ ಬರ್ಗ್ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದರು, ನಂತರ ರಾಯಲ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನೇವಲ್ ಅಕಾಡೆಮಿಯಲ್ಲಿ ನೌಕಾಧಿಕಾರಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ನಂತರ ಅವರು ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನ ಸೈನ್ಸಸ್ ಪೊದಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ರಾಜ್ಯಶಾಸ್ತ್ರವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಲಂಡನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಿಎಚ್‌ಡಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಆದರೆ ಕೆಲವು ವಾರಗಳ ನಂತರ ಅದನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟರು. 1986 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ಕಾನೂನು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ನೆಗೋಷಿಯೇಶನ್ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ ಕಲಿಸಿದರು. <ref>https://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/afet/dv/201/201203/20120321_cvstore_dist_en.pdf</ref> ೧೯೮೬ ರಿಂದ ೧೯೮೯ ರವರೆಗೆ, ಅವರು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ ನಲ್ಲಿ ಸಂಶೋಧಕರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಆಂಡ್ರಿಯಾಸ್ ಹೆಂಪ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಪೀಟರ್ ನಾರ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ "ಸಿನೇರಿಯೊ 2000" ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. == ನಿರ್ವಾಹಕರಾಗಿ ವೃತ್ತಿ == 1988 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ)ಗಾಗಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ರಾಜಕೀಯ ಸಲಹೆಗಾರ ಹುದ್ದೆಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಅವರಿಗೆ ಕೆಲಸ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು ಆದರೆ ನಂತರ ಅದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು.<ref name="adressa.no">{{Cite web|url=https://www.adressa.no/nyheter/innenriks/article1153888.ece|title=Adressa|date=ಏಪ್ರಿ 22, 2025|website=adressa.no}}</ref> 1989 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ ಗ್ರೋ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಹಾರ್ಲೆಮ್ ಬ್ರಂಡ್ಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಅವರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸಲಹೆಗಾರರಾದರು. <ref name="adressa.no" /> ಬ್ರಂಡ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಅವರ ಸ್ನೇಹವು 1995 ರಲ್ಲಿ ಲೇಬರ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ) ಸದಸ್ಯರಾಗಲು ಅವರನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ನಂತರ, ಸ್ಟೋರ್ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಚೇರಿಯ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕ (''expedisjonssjef'') ಆದರು. ೧೯೯೮ ರಿಂದ, ಅವರು ಗ್ರೋ ಹಾರ್ಲೆಮ್ ಬ್ರಂಡ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ನಿರ್ದೇಶಕರಾಗಿ (ಮುಖ್ಯಸ್ಥ) ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸ್ಟೋರ್ 2002 ರಿಂದ 2003 ರವರೆಗೆ ECON ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಚಿಂತಕರ ಚಾವಡಿಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು 2003 ರಿಂದ 2005 ರವರೆಗೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರೆಡ್ ಕ್ರಾಸ್ ಮತ್ತು ರೆಡ್ ಕ್ರೆಸೆಂಟ್ ಚಳುವಳಿ ರೆಡ್ ಕ್ರಾಸ್ನ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯಾಗಿದ್ದರು. == ರಾಜಕೀಯ ಜೀವನ == === ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು === 2000 ರಿಂದ 2001 ರವರೆಗೆ, ಸ್ಟೋರ್ ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಅವರ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರು. ಈ ಸರ್ಕಾರವು [[ಲೇಬರ್ ಪಾರ್ಟಿ (ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್) ನ್ಯೂ ಲೇಬರ್ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿದ್ದು, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಖಾಸಗೀಕರಣವನ್ನು ನಡೆಸಿತು.<ref>{{Cite web|url=https://www.aftenposten.no/norge/politikk/i/P4045/har-solgt-ut-mest|title=Har solgt ut mest|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 4, 2005|website=www.aftenposten.no}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.aftenposten.no/norge/politikk/i/kRR0GX/jagland-mener-ap-naa-slaar-inn-paa-en-riktig-politisk-linje-mer-stat-og-styring|title=Jagland mener Ap nå slår inn på en riktig politisk linje: Mer stat og styring|date=ಅಕ್ಟೋ 28, 2020|website=www.aftenposten.no}}</ref> === ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರು === [[File:President_George_W._Bush_with_Norway’s_Prime_Minister_Jens_Stoltenberg_and_Foreign_Minister_Jonas_Gahr_Store.jpg|thumb]] ಏಪ್ರಿಲ್ 2008 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ NATO ಶೃಂಗಸಭೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, US ಅಧ್ಯಕ್ಷರು '''ಜಾರ್ಜ್ W. ಬುಷ್ ಸ್ಟೋರ್''' ಮತ್ತು '''ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್''' ಜೊತೆ 2005 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ, ಸ್ಟೋರಾ ಅವರನ್ನು ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಅವರ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು, ಅವರು 2012 ರವರೆಗೆ ಆ ಹುದ್ದೆಯಲ್ಲಿದ್ದರು. ಅವರು ಸಂಪುಟಕ್ಕೆ ಸೇರಿದಾಗ, ಅವರನ್ನು "ವೆಸ್ಟ್ ಎಂಡ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ" ಮತ್ತು ಬಲಪಂಥೀಯರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಅವರ ಆಪ್ತಮಿತ್ರರ ಭಾಗವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="dagsavisen">{{Cite web|url=https://www.dagsavisen.no/nyheter/innenriks/2005/10/17/jens-matte-droppedirektorvennene/|title=Jens måtte droppe«direktørvennene»|date=ಅಕ್ಟೋ 17, 2005|website=Dagsavisen}}</ref> ಇದರ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಸ್ಟೋರಿ ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು ಎಂದು ಹಲವಾರು ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/L2LjP/jonas-fortsatt-best-likt|title=Jonas fortsatt best likt|date=ಜೂನ್ 4, 2010|website=VG}}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, 2010 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವೆ ಆನ್-ಗ್ರೆಟ್ ಸ್ಟ್ರೋಮ್-ಎರಿಚ್ಸೆನ್ ಅವರು ಅಫಘಾನ್ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಂದ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಕಾರ್ಪೆಟ್ ಅನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದಾಗ ಟೀಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾದರು. <ref>{{Cite web|url=http://norden.diva-portal.org/smash/record.jsf?pid=diva2:1534752&dswid=8489|title=Scandalous! : The Mediated Construction of Political Scandals in Four Nordic Countries|first1=Sigurd|last1=Allern|first2=Ester|last2=Pollack|date=ಏಪ್ರಿ 22, 2012|publisher=Nordicom, University of Gothenburg|via=norden.diva-portal.org}}</ref> 2006 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರಿ 2006 ಲೆಬನಾನ್ ಯುದ್ಧ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಇಸ್ರೇಲಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು "ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಲ್ಲ" ಮತ್ತು "ಅಪಾಯಕಾರಿ" ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ ಕರೆದರು, ಆದರೆ ಇಸ್ರೇಲಿ ಸೈನಿಕರ ಮೇಲಿನ ಹಿಜ್ಬೊಲ್ಲಾ ದಾಳಿಯನ್ನು ಖಂಡಿಸಿದರು. <ref>http://www.aftenposten.no/english/local/article1387017.ece</ref> 2007-2008ರ ಆರ್ಥಿಕ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿ G20 ಪ್ರಭಾವದ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ಸ್ಟೋರ್ ಟೀಕಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು "ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತತೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಕೊರತೆ" ಎಂದು ಕರೆದರು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿಯೆನ್ನಾ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರು. ==== ಹತ್ಯೆ ಪ್ರಯತ್ನ ==== ಜನವರಿ 14, 2008 ರಂದು, ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದ ಕಾಬೂಲ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಸೆರೆನಾ ಹೋಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸ್ಟೋರರ್ ತಂಗಿದ್ದ ಆತ್ಮಹತ್ಯಾ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ ಸಂಭವಿಸಿತು. ಘಟನೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಗಡಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯಾಗಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಆರು ಜನರು ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು. ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಬಾನ್ ಕಿ-ಮೂನ್ ಅಂಗಡಿ ದಾಳಿಯ ಗುರಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು, ಆದರೆ ತಾಲಿಬಾನ್ ವಕ್ತಾರರು ಈ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ದಾಳಿಯ ಮರುದಿನ, ಸ್ಟೋರ್ ತನ್ನ ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ ಪ್ರವಾಸದ ಉಳಿದ ಭಾಗವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದನು. <ref name="vg506423">{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/rBvP3/stoere-trolig-hjem-til-norge-etter-terrorangrepet|title=Støre trolig hjem til Norge etter terrorangrepet|first1=Camilla|last1=Ryste|first2=Gjermund|last2=Glesnes|date=ಜನವರಿ 14, 2008|website=VG}}</ref> ಜುಲೈ 22, 2011 ರಂದು, ಆಂಡರ್ಸ್ ಬೆಹ್ರಿಂಗ್ ಬ್ರೀವಿಕ್ ದಾಳಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಟೋರ್ ಒಬ್ಬರಾಗಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/breiviks-hovedmal-gro-jonas-og-eskil/63425990|title=Breiviks hovedmål: Gro, Jonas og Eskil|first=Line|last=Brustad|date=ನವೆಂ 18, 2011|website=www.dagbladet.no}}</ref> === ಆರೋಗ್ಯ ಸಚಿವರು === ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 21, 2012 ರಂದು, ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಅನ್ನು ಪುನರ್ರಚಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸ್ಟೋರಾ ಅವರನ್ನು ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಆರೈಕೆ ಸೇವೆಗಳ ಸಚಿವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಿದರು. ಅವರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಆಸ್ಪೆನ್ ಬರ್ತ್ ಏಡ್ ವಹಿಸಿಕೊಂಡಿತು. === ಸಂಸದ === ಸ್ಟೋರ್ 2009 ರ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದರು ಮತ್ತು ಓಸ್ಲೋದಿಂದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಾದರು. ಅಂದಿನಿಂದ, ಅವರು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಮರು ಆಯ್ಕೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. === ಕಾರ್ಮಿಕರ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ === ಜೂನ್ 14, 2014 ರಂದು, ಅವರು ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಅವರ ನಂತರ ಲೇಬರ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ) ನಾಯಕರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರೂ ಆದರು. 2017 ರ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಟೋರ್ಟೆ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು, ಆದರೆ ಕೆಂಪು-ಹಸಿರು ಒಕ್ಕೂಟವು 85 ಸ್ಥಾನಗಳ ಬಹುಮತಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ತಲುಪಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ತಂಡವು ಗೆಲುವನ್ನು ಹಗುರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಟೀಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.aftenposten.no/norge/politikk/i/bpP0B/ni-ting-du-boer-vite-om-stortingsvalget-2017|title=Ni ting du bør vite om valget før du går på jobb i dag|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 12, 2017|website=www.aftenposten.no}}</ref> 2017 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷದ ಉಪ ನಾಯಕಿ ಟ್ರೋಂಡ್ ಗಿಸ್ಕೆ ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಅನುಚಿತವಾಗಿ ವರ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹಲವಾರು ಮಹಿಳೆಯರು ಆರೋಪಿಸಿದರು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಆಂತರಿಕ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆದ ನಂತರ, ಗಿಸ್ಕೆ ಆ ರೀತಿ ವರ್ತಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಂಗಡಿಯವರು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಜನವರಿ 2018 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಲೈಂಗಿಕ ದುರ್ನಡತೆಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಪಕ್ಷದ ವಾದದ ಜೊತೆಗೆ, ಆರೋಪಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಗೀಸ್ಕೆ ಉಪ ನಾಯಕ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/store_-giske-har-opptradt-pa-kritikkverdig-mate-1.13836533|title=Støre: Giske har opptrådt på kritikkverdig måte|first=Sofie Gran|last=Aspunvik|date=ಡಿಸೆಂ 21, 2017|website=NRK}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/G1QQEq/anniken-huitfeldt-ap-det-jeg-trodde-var-hersketeknikker-ser-jeg-naa-at-var-seksuell-trakassering|title=Anniken Huitfeldt (Ap): – Det jeg trodde var hersketeknikker, ser jeg nå at var seksuell trakassering|first=Nanna|last=Johannessen|date=ಜನವರಿ 4, 2018|website=VG}}</ref> 2021 ರ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಟೋರ್ಟೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು, ಈ ಬಾರಿ ರೆಡ್-ಗ್ರೀನ್ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು 89 ಸ್ಥಾನಗಳ ಬಹುಮತಕ್ಕೆ (ಬಹುಮತಕ್ಕೆ 85 ಸ್ಥಾನಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ) ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು, ಹಾಲಿ ಪ್ರಧಾನಿ '''ಎರ್ನಾ ಸೋಲ್ಬರ್ಗ್''' ನೇತೃತ್ವದ ಬ್ಲೂ-ಬ್ಲೂ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/slik-stemte-vi-1.15645575|title=Slik stemte vi|first=Vilde Jølstad|last=Paschen|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 14, 2021|website=NRK}}</ref> ಸೆಂಟರ್ ಪಾರ್ಟಿಯು ಸೋಷಿಯಲಿಸ್ಟ್ ಲೆಫ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡ ನಂತರ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 23 ರಂದು ಹರ್ಡಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 29 ರಂದು, ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಲ್ಯಾಣದಂತಹ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲಿನ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿಂದಾಗಿ, ಸಮಾಜವಾದಿ ಲೆಫ್ಟ್ ಪಾರ್ಟಿಯು ಮಾತುಕತೆಗಳಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಿತು. ಸ್ಟೋರಿ ನಿರಾಶೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅವರು ವಿಭಿನ್ನ ಫಲಿತಾಂಶವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದರು, ಆದರೆ ತಂಡದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಗೌರವಿಸಿದರು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.vl.no/nyheter/2021/09/20/store-regjeringssonderinger-starter-torsdag-pa-hurdalsjoen-hotell/|title=Støre: Regjeringssonderinger starter torsdag på Hurdalsjøen Hotell|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 20, 2021|website=Vårt Land}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/7dmqbw/sv-bryter-sonderingene-paa-hurdal-stor-skuffelse|title=SV bryter sonderingene på Hurdal: – Stor skuffelse|first1=Runa|last1=Fjellanger|first2=Jenny|last2=Lohne|first3=Caisa Linea|last3=Hagfors|first4=Hanna Haug|last4=Røset|first5=Stella|last5=Bugge|first6=Espen Moe|last6=Breivik|first7=Eirik|last7=Røsvik|first8=Frank|last8=Ertesvåg|first9=Oda|last9=Ording|first10=Frode|last10=Hansen (foto)|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 29, 2021|website=VG}}</ref>ಅದೇ ದಿನ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಸೆಂಟರ್ ಪಕ್ಷ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವು.<ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/k6QQlk/ap-og-sp-gaar-i-regjeringsforhandlinger-naa-utvider-jeg-alfabetet|title=Ap og Sp går i regjerings­forhandlinger: – Nå utvider jeg alfabetet|first1=Ida Lyngstad|last1=Wernø|first2=Selma Heiberg|last2=Hellstrand|first3=Eirik|last3=Røsvik|first4=Runa|last4=Fjellanger|first5=Espen André|last5=Breivik|first6=Yasmin Sfrintzeris|last6=Sollerman|first7=Vilde|last7=Elgaaen|first8=Gabriel Aas|last8=Skålevik (foto)|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 29, 2021|website=VG}}</ref> ಅಕ್ಟೋಬರ್ 8 ರಂದು, ಸ್ಟೋರಿ ಮತ್ತು ವೇದಮ್ ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 13 ರಂದು ಮಂಡಿಸಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ಮರುದಿನ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14 ರಂದು ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು ಸಿದ್ಧರಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/store_-_-vi-er-enige-om-a-danne-regjering-1.15683260|title=Støre: – Vi er enige om å danne regjering|first=Kristian|last=Elster|date=ಅಕ್ಟೋ 8, 2021|website=NRK}}</ref> ಸ್ಟೋರ್ಟಿಂಗ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಇವಾ ಕ್ರಿಸ್ಟಿನ್ ಹ್ಯಾನ್ಸೆನ್ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನಗೊಂಡ ನಂತರ, ಸ್ಟೋರ್ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 9 ರಂದು ಸ್ಟೋರ್ಟಿಂಗ್‌ಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಮತದಾನ ನಡೆಯಿತು. == ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಪದವಿ == [[File:P20220127AS-1607_(51916546585).jpg|thumb|ಜನವರಿ 2022 ರಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಜೋ ಬಿಡೆನ್|ಜೋ ಬಿಡೆನ್]] ಜೊತೆ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ]] [[File:Pääministeri_Marin_Kööpenhaminassa_4.5.2022_(52049570499).jpg|thumb|ಮೇ 2022 ರಲ್ಲಿ ಫಿನ್ನಿಷ್ ಪ್ರಧಾನಿ [[ಸನ್ನಾ ಮರಿನ್|ಸನ್ನಾ ಮರಿನ್]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಭೆ ನಡೆಯಲಿದೆ]] [[File:Prime_Minister_Boris_Johnson_Bilat_with_PM_Store_(52071540140).jpg|thumb|ಮೇ 2022 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರಧಾನಿ [[ಬೋರಿಸ್ ಜಾನ್ಸನ್|ಬೋರಿಸ್ ಜಾನ್ಸನ್]] ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಭೆ ನಡೆಯಲಿದೆ. ]] [[File:Зустріч_Президента_України_та_Прем’єр-міністра_Норвегії_у_Києві_23.jpg|thumb|ಜುಲೈ 2022 ರಲ್ಲಿ ಉಕ್ರೇನಿಯನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ವೊಲೊಡಿಮಿರ್ ಝೆಲೆನ್ಸ್ಕಿ|ವೊಲೊಡಿಮಿರ್ ಝೆಲೆನ್ಸ್ಕಿ]] ಜೊತೆ ಅಂಗಡಿಯಲ್ಲಿ]] ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪಕ್ಷ ಜಯಗಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಸ್ಟೋರಿ ಅವರನ್ನು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 14, 2021 ರಂದು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಮಾಡರೇಟ್ ಪಕ್ಷ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ರಚಿಸಿದವು. ಜನವರಿ 2025 ರ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಮವಾದಿಗಳು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/avviser-at-han-er-svekket-som-statsminister_-_-her-star-jeg_-jeg-er-ikke-vekk_-1.17239250|title=Avviser at han er svekket som statsminister: – Her står jeg! Jeg er ikke vekk!|first=Einar|last=Torkelsen|date=ಜನವರಿ 30, 2025|website=NRK}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/store-presenterer-ny-regjering-tirsdag-1.17248386|title=Støre presenterer ny regjering tirsdag|first=Kristian|last=Skårdalsmo|date=ಫೆಬ್ರವರಿ 3, 2025|website=NRK}}</ref> === ಆಂತರಿಕ ನೀತಿ === ಸ್ಟೋರ್ ಪ್ರಕಾರ, ಅವರ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಉದ್ದೇಶಗಳು "ಸಾಮಾಜಿಕ ನಿರುದ್ಯೋಗವನ್ನು ಎದುರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವೇತನ ಮತ್ತು ಕೆಲಸದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಶಾಶ್ವತ, ಪೂರ್ಣ ಸಮಯದ ಹುದ್ದೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕೆಲಸದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಕೂಲಂಕಷ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ತರುವುದು", ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಉದ್ಯೋಗದ ಸಾಮಾನ್ಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುವುದು, ನೇಮಕಾತಿಯನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸುವುದು, ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಎದುರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಟ್ಯಾಕ್ಸಿ ಉದ್ಯಮದ ಉದಾರೀಕರಣವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸುವುದು". ಕೈಗಾರಿಕಾ ನೀತಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ "ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲು, ಸಮಂಜಸವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸೇರಿದಂತೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಉದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದನ್ನು ನಾವು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು" ಎಂದು ಕಾಮೆಂಟ್ ಮಾಡಿದರು, ಜೊತೆಗೆ ಹಸಿರು ಉದ್ಯಮ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಸಹ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ನೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ, ಸ್ಟೋರ್ ತಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರವು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಟ್ರೋಮ್ಸೊ ಮತ್ತು ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಅನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೌಂಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಹಾಗೆ ಮಾಡಲು ಬಯಸಿದರೆ ವಿಕ್ಕೆನ್‌ಗೆ ಅದೇ ರೀತಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಸಾರಿಗೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಸ್ಟೋರ್ "ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಕೌಂಟಿ ರಸ್ತೆ ದೋಣಿಗಳ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಧಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಲಾಗುವುದು" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು, ಹಾಗೆಯೇ ಮುಖ್ಯ ಭೂಭಾಗಕ್ಕೆ ರಸ್ತೆ ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದ ದ್ವೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಎರಡು ನಗರಗಳ ನಡುವೆ ಉಚಿತ ದೋಣಿ ಸೇವೆಗಳ ಭರವಸೆಯನ್ನು ಅವರು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 100,000 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಸಾಗಿಸುವ ದೋಣಿ ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಸಹ ಸೇರಿವೆ.<ref>{{Cite web|url=https://www.abcnyheter.no/nyheter/politikk/2021/10/18/195795487/store-lover-storrengjoring-i-arbeidslivet?nr=1|title=Støre: Den aller viktigste oppgaven for den nye Ap-Sp-regjeringen|date=ಅಕ್ಟೋ 18, 2021|website=www.abcnyheter.no}}</ref>ಹೆಚ್ಚಿದ ವಿದ್ಯುತ್ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ತಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ ಘೋಷಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.tv2.no/a/14298634/|title=Varsler grep mot dyr strøm|first=TV 2|last=AS}}</ref> ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡ ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ ನಡೆದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ ದುಬಾರಿ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಮೇಲಿನ ಮಾರಾಟ ತೆರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಗಳಿಸಿದ ಹಣವನ್ನು ಹೊಸ ಚಾರ್ಜಿಂಗ್ ಸ್ಟೇಷನ್‌ಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬಳಸಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಹವಾಮಾನ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಅವರ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಹೇಗೆ ಬಲಪಡಿಸುವುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು [[ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟ]] ದೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರ ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.abcnyheter.no/nyheter/politikk/2021/10/21/195796311/store-forsvarer-moms-pa-dyre-elbiler?nr=1|title=Støre forsvarer moms på dyre elbiler|date=ಅಕ್ಟೋ 21, 2021|website=www.abcnyheter.no}}</ref> [[ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ)|ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ನಾಯಕಿ]] [[ಎರ್ನಾ ಸೋಲ್ಬರ್ಗ್]] ಅವರು [[COVID-19]] ಅನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ತಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುವಂತೆ ಸ್ಟೋರಾ ಅವರನ್ನು ಕರೆದರು. ತಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರವು COVID-19 ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿರುವಂತೆ ಸಂಸತ್ತು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಟೋರಿ ಹೇಳಿದರು. ನವೆಂಬರ್ 12 ರಂದು, ಸ್ಟೋರಿ ತಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರವು ಹೊಸ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ COVID-19 ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಪುರಸಭೆಗಳು COVID-19 ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದು ಸೇರಿದೆ; 18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಬೂಸ್ಟರ್ ಲಸಿಕೆ ಡೋಸ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು; ಯಾರನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬಿಗಿಗೊಳಿಸುವುದು; ಮತ್ತು ಲಸಿಕೆ ಪಡೆಯದ ಆರೋಗ್ಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಗೆ ಹೊಸ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವುದು. ಕೋವಿಡ್-19 ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ 18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಮೂರನೇ ಲಸಿಕೆ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ನೀಡಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/G36qp9/stoere-regjeringen-innfoerer-nye-nasjonale-tiltak|title=Støre: Regjeringen innfører nye nasjonale tiltak|first1=Yasmin Sfrintzeris|last1=Sollerman|first2=Martha C. S.|last2=Díaz|first3=Thea|last3=Rosef|first4=Line|last4=Fausko|first5=Selma Heiberg|last5=Hellstrand|first6=Live|last6=Austgard|date=ನವೆಂ 12, 2021|website=VG}}</ref> ನವೆಂಬರ್ 29 ರಂದು, ಸ್ಟೋರ್ಟೋರ್ಗೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಟ್ರಿಗ್ವೆ ಸ್ಲ್ಯಾಗ್ಸ್‌ವೋಲ್ಡ್ ವೇದಮ್ ಮತ್ತು [[ಸಮಾಜವಾದಿ ಎಡ ಪಕ್ಷ (ನಾರ್ವೆ)|ಸಮಾಜವಾದಿ ಎಡ]] ನಾಯಕ ಓಡುನ್ ಲಿಸ್‌ಬಕ್ಕೆನ್ ಅವರು 2022 ರ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಮೂಲತಃ ಮಾತುಕತೆಗಳು ನವೆಂಬರ್ 15 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು; ಬಜೆಟ್ ಮಂಡನೆಗೂ ಮುನ್ನ ವಾರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರನ್ನು ಕರೆಯಲಾಗಿತ್ತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/pWVvAX/enighet-om-statsbudsjettet-oeker-skattene-gir-feriepenger-til-permitterte-og-arbeidsledige|title=Enighet om statsbudsjettet: Øker skattene, gir feriepenger til permitterte og arbeidsledige|first1=Runa|last1=Fjellanger|first2=Eirik|last2=Røsvik|first3=Bjørn|last3=Haugan|first4=Martin|last4=Lægland|first5=Siri B.|last5=Christensen|first6=Oda|last6=Ording|first7=Henrik|last7=Røyne|date=ನವೆಂ 29, 2021|website=VG}}</ref> ಡಿಸೆಂಬರ್ 2 ರಂದು, ಸ್ಟೋರ್, ಅವರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು [[ವೈರಸ್‌ನ SARS-CoV-2 ಓಮಿಕ್ರಾನ್ ರೂಪಾಂತರ]] ವಿರುದ್ಧ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಲ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಪೂರೈಕೆದಾರರೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿರುವಾಗ ಮುಖವಾಡಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು; ಅಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ ಅಥವಾ ಕೈಕುಲುಕಬೇಡಿ; ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ಸೇವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಮನೆಯಿಂದಲೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.regjeringen.no/no/dokumentarkiv/regjeringen-stoere/utdaterte-aktueltsaker/smk/regjeringen-innforer-nye-nasjonale-tiltak2/id2890578/|title=Regjeringen innfører nye nasjonale tiltak|first=Statsministerens|last=kontor|date=ಡಿಸೆಂ 2, 2021|website=Regjeringen.no}}</ref> ಜನವರಿ 2022 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, COVID-19 ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅಗತ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಇರಿಸಬಾರದು ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ ಹೇಳಿದರು. ತಮ್ಮ ದೇಶವು ಲಾಕ್‌ಡೌನ್‌ನಲ್ಲಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಜನರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿರುವ ಕೆಲವು ಕಠಿಣ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/regjeringa-skal-vurdere-tiltaksnivaet-1.15792955|title=Regjeringa skal vurdere tiltaksnivået|first=Espen|last=Alnes|date=ಜನವರಿ 2, 2022|website=NRK}}</ref> ಜನವರಿ 13 ರಂದು, ಸರ್ಕಾರವು ಕೆಲವು COVID-19 ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದಾಗಿ ಮತ್ತು ಇತರವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಠಿಣ ಕ್ರಮಗಳು ಬೇಕಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ ಎಚ್ಚರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರವರಿ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಕೋವಿಡ್ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/dette-er-de-nye-reglene/75125228|title=Dette er de nye reglene|first1=Brage Lie|last1=Jor|first2=Oda|last2=Ording|first3=Frode|last3=Andresen|first4=Kaja|last4=Storrøsten|date=ಜನವರಿ 13, 2022|website=www.dagbladet.no}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ 12 ರಂದು, ಸ್ಟೋರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸರ್ಕಾರವು COVID-19 ವಿರುದ್ಧದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು. ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಓಮಿಕ್ರಾನ್ ಅಲೆಯ ಮಧ್ಯೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗವು ಇನ್ನೂ ಅಂತ್ಯಗೊಂಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/dnQW0J/regjeringen-fjerner-coronatiltakene|title=Regjeringen fjerner coronatiltakene|first1=Yasmin Sfrintzeris|last1=Sollerman|first2=Martha C. S.|last2=Díaz|first3=Line|last3=Fausko|first4=Helge|last4=Mikalsen (foto)|date=ಫೆಬ್ರವರಿ 12, 2022|website=VG}}</ref> ಏಪ್ರಿಲ್ 20 ರಂದು, ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸಲಿಂಗಕಾಮಿ ವಿರೋಧಿ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ 50 ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತಾ, ಸ್ಟೋರ್ ಸಲಿಂಗಕಾಮಿ ಸಮುದಾಯಕ್ಕೆ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸಿದರು. ಜೂನ್ 16 ರಂದು [[ಸ್ವೀಡನ್]] ಮತ್ತು [[ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಗೆ NATO ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಕುರಿತು ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಯ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಯ ಮತದಾನದ ನಂತರ, ಸ್ಟೋರ್ ಅನುಮೋದನೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ [[ರೆಡ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ)|ರೆಡ್ ಪಾರ್ಟಿ]] ಅನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು. "ರೆಡ್ ಪಾರ್ಟಿಯ ವಿಧಾನವು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಕೊರತೆಯಿರುವ ಮನೋಭಾವವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಸ್ಟೋರಿ ಕಾಮೆಂಟ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/i-strupen-pa-rodt/76374060|title=I strupen på Rødt|first=Frode|last=Andresen|date=ಜೂನ್ 16, 2022|website=www.dagbladet.no}}</ref> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, 2023 ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಬಜೆಟ್ "ನಿರಾಶಾದಾಯಕ"ವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/mange-vil-bli-skuffet/77101499|title=- Mange vil bli skuffet|first=Kirsten|last=Karlsen|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 13, 2022|website=www.dagbladet.no}}</ref> ನವೆಂಬರ್ 3 ರಂದು, 2022 ರ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಸಮ್ಮೇಳನದ ತಯಾರಿಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ ತನ್ನ ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಹವಾಮಾನ ಗುರಿಯನ್ನು 50% ರಿಂದ 55% ಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಮಾರ್ಚ್ 2 ರಂದು, ಟ್ರೊಂಡೆಲಾಗ್‌ನ ಫೋಸೆನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತಿರುವ ವಿಂಡ್ ಫಾರ್ಮ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಾಗಿ ಸಾಮಿ ಜನರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಅವರ ಇಂಧನ ಸಚಿವರು ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸಿದ ನಂತರ, ಸ್ಟೋರ್ ಕೂಡ ಅವರಲ್ಲಿ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/2BjObv/moeter-pressen-etter-krisemoete|title=Terje Aasland beklager til samene på Fosen|first1=Martin|last1=Lægland|first2=Kristoffer Gåsvær|last2=Torgersen|first3=Ida Aaberg|last3=Evensen|first4=Preben Sørensen|last4=Olsen|first5=Jostein|last5=Matre|first6=Synne Eggum|last6=Myrvang|first7=Bjørn|last7=Haugan|first8=Alf Bjarne|last8=Johnsen|first9=Julie Solvin|last9=Borgmo|first10=Helge|last10=Mikalsen (foto)|first11=Naina Helén|last11=Jåma|date=ಮಾರ್ಚ್ 2, 2023|website=VG}}</ref> ಫೋಸೆನ್ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಮುಗಿದ ಒಂದು ವಾರದ ನಂತರ, ಸ್ಟೋರ್ [[ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾಮಿ ಸಂಸತ್ತಿಗೆ]] ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಸಭೆಯನ್ನುದ್ದೇಶಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿದರು. ಅವರು ಸಾಮಿ ಜನರ ಮೇಲಿನ ಕಿರುಕುಳದ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಸರ್ಕಾರವು ಫೋಸೆನ್ ತೀರ್ಪನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭರವಸೆ ನೀಡಿದರು. ಸರ್ಕಾರ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸದಿದ್ದರೆ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಮತ್ತೆ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು [[ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾಮಿ ಸಂಘಟನೆ|ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾಮಿ ಸಂಘಟನೆ]] ಯುವ ಸಂಘಟನೆ ಎಚ್ಚರಿಸಿದೆ. ಅವರ ನಾಯಕಿ ಎಲ್ಲೀ ನೈಸ್ಟಾಡ್, ವಿಷಯವನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಕೇವಲ ಮೌಖಿಕ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸುವುದು ಸಾಕಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/sapmi/varsler-nye-aksjoner-om-ikke-store-kommer-med-lovnader-1.16328076|title=Varsler nye aksjoner om ikke Støre kommer med lovnader|first=Berit Solveig|last=Gaup|date=ಮಾರ್ಚ್ 9, 2023|website=NRK}}</ref> ಮಾರ್ಚ್ 28 ರಂದು, ಸ್ಟೋರ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸರ್ಕಾರವು ಜಲಚರ ಸಾಕಣೆಯ ಮೂಲ ಬಡ್ಡಿ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು 35% ಕ್ಕೆ ಇಳಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು, ಇದು ಜನವರಿ 1, 2024 ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/nyheter/regjeringen-foreslar-lakseskatt-pa-35-prosent-1.16354877|title=Regjeringen foreslår lakseskatt på 35 prosent|date=ಮಾರ್ಚ್ 28, 2023|website=NRK}}</ref> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಚಿವೆ ಸಾಂಡ್ರಾ ಬೋರ್ಚ್, ಸರ್ಕಾರವು [[ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ]] ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ 1 ಬಿಲಿಯನ್ ಕ್ರೋನರ್ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಈ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಸಂಶೋಧಕರು ಮತ್ತು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/regjeringen-med-milliardsatsning-pa-kunstig-intelligens-1.16546093|title=Regjeringen med milliardsatsning på KI|first=Martin|last=Gundersen|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 7, 2023|website=NRK}}</ref> ಮಾರ್ಚ್ 2024 ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆಯು ಈ ಹಿಂದೆ ಊಹಿಸಿದಂತೆ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅಲ್ಲ, ಅದೇ ವರ್ಷದ ಜುಲೈ ಆರಂಭದ ವೇಳೆಗೆ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ GDP ಯ ಕನಿಷ್ಠ 2% ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ತಲುಪಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ಟೆ ಘೋಷಿಸಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/dwoOAz/stoere-norge-maa-forholde-seg-til-et-farligere-russland|title=Støre: Norge vil nå Natos to-prosent mål i år|first1=Alf Bjarne|last1=Johnsen|first2=Eirik|last2=Røsvik|date=ಮಾರ್ಚ್ 14, 2024|website=VG}}</ref> ==== ಶಕ್ತಿ ==== ಅಕ್ಟೋಬರ್ 2021 ರಲ್ಲಿ ಫೈನಾನ್ಷಿಯಲ್ ಟೈಮ್ಸ್ ಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಅದು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ ಹೇಳಿದರು. ಪರಿಷ್ಕೃತ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 8 ರಂದು ಮಂಡಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. "ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುವ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ನೀತಿಯನ್ನು ನಾವು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ. ಇಂಧನ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ನಾವು ನಮ್ಮ ಪೂರಕ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತೇವೆ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಪುರಸಭೆಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ಅವುಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಕಲ್ಯಾಣ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/lover-billigere-drivstoff-na/74467558|title=Lover billigere drivstoff nå|first1=Steinar Solås|last1=Suvatne|first2=Jørgen|last2=Gilbrant|date=ಅಕ್ಟೋ 27, 2021|website=www.dagbladet.no}}</ref> ಡಿಸೆಂಬರ್ 5 ರಂದು, ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯುತ್ ಬೆಲೆ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್‌ಗೆ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ ಭರವಸೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಈ ಯೋಜನೆಯು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದೂ ಅವರು ಹೇಳಿದರು. <ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/store_-_-det-kommer-signal-om-stromhjelp-for-jul-1.15758903|title=Støre: – Det kommer signal om strømhjelp før jul|first=Åse Marit|last=Befring|date=ಡಿಸೆಂ 5, 2021|website=NRK}}</ref> ಜನವರಿ 2025 ರ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಸಚಿವ ಟೆರ್ಜೆ ಆಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ವಿದ್ಯುತ್ ಕುರಿತು ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರ ಬೆಲೆಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವುದು, ವ್ಯಾಟ್ ಅನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, 2029 ರವರೆಗೆ ಹೊಸ ವಿದೇಶಿ ಕೇಬಲ್‌ಗಳ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕು EU ನಿರ್ದೇಶನಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುವುದು ಸೇರಿವೆ.<ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/dette-er-store-sin-plan-for-a-kuppe-straumveljarane-1.17240357|title=Dette er Støre sin plan for å kuppe straumveljarane|first=Ragnhild|last=Vartdal|date=ಜನವರಿ 31, 2025|website=NRK}}</ref> ====ಭಯೋತ್ಪಾದನೆಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ==== [[ಕಾಂಗ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್ ದಾಳಿ]] ನಂತರ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು, ಸ್ಟೋರ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಸಚಿವೆ [[ಎಮಿಲಿ ಎಂಗರ್ ಮೆಹ್ಲ್]] ಮರುದಿನ ನಗರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು, ಅಲ್ಲಿ ಅವರು ಬಲಿಪಶುಗಳ ಸ್ಮರಣಾರ್ಥ ಹೂವುಗಳನ್ನು ಹಾಕಿದರು. ಕಾಂಗ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್ ಜನರೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವುದು ತಮ್ಮ ಭೇಟಿಯ ಉದ್ದೇಶ ಎಂದು ಸ್ಟೋರಿ ಹೇಳಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.nettavisen.no/nyheter/store-og-mehl-la-ned-blomster-i-kongsberg/s/12-95-3424191016|title=Støre og Mehl la ned blomster i Kongsberg|first=Trond Lepperød, Farid Ighoubah, Håvard Hjorthaug|last=Vege|date=ಅಕ್ಟೋ 15, 2021|website=Nettavisen}}</ref> [[2022 ರ ಓಸ್ಲೋ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ]] ನಂತರದ ಪ್ರೈಡ್ ಫೆಸ್ಟಿವಲ್ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ "ಸಲಿಂಗಕಾಮಿಗಳು ದ್ವೇಷ, ಬೆದರಿಕೆ ಮತ್ತು ಹಿಂಸೆಯ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆಂದು ನಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆ. ಟ್ರಾನ್ಸ್ಜೆಂಡರ್ ಜನರ ವಿರುದ್ಧ ದ್ವೇಷವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರಬಲವಾಗಿದೆ. ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ನಾವು ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.regjeringen.no/no/aktuelt/statsminister-jonas-gahr-stores-tale-i-regjeringskvartalet-22.-juli-2022/id2923089/|title=Statsminister Jonas Gahr Støres tale i regjeringskvartalet 22. juli 2022|first=Statsministerens|last=kontor|date=ಜುಲೈ 22, 2022|website=Regjeringen.no}}</ref> === ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿ === 2022 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ [[ವಿಯೆನ್ನಾ|ವಿಯೆನ್ನಾ]]ದಲ್ಲಿ ನಡೆಯಲಿರುವ ಪರಮಾಣು ನಿಷೇಧ ಸಮ್ಮೇಳನಕ್ಕೆ ವೀಕ್ಷಕರನ್ನು ಕಳುಹಿಸುವುದಾಗಿ ಸ್ಟೋರ್ಟಿಂಗ್ ಸರ್ಕಾರ ಘೋಷಿಸಿತು. [[ನ್ಯಾಟೋ]] ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಮಾತ್ರ ಹಾಜರಿರುತ್ತದೆ. [[ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ)|ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಾರ್ಟಿ]] ಸಂಸದೀಯ ನಾಯಕ [[ಟ್ರಾಂಡ್ ಹೆಲೆನಾಂಡ್]] ಈ ಕ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಅನುಮಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾ, "ನಾವು ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಬಹಳ ಸಂದೇಹ ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ. ಈ NATO ಒಪ್ಪಂದದ ಬಗ್ಗೆ ನಾರ್ವೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ನಿಲುವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಾರದು. ಹೊಸ ಸರ್ಕಾರವು NATO ಸದಸ್ಯತ್ವಕ್ಕೆ ಬದ್ಧತೆಯೊಂದಿಗೆ ಒಗ್ಗಟ್ಟನ್ನು ತೋರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಾನು ಭಾವಿಸುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/mr33pE/stoere-regjeringen-reiser-til-atomforbud-konferanse-usa-stiller-spoersmaal|title=Støre-regjeringen reiser til atomforbud-konferanse: USA stiller spørsmål|first1=Alf Bjarne|last1=Johnsen|first2=Gisle|last2=Oddstad (foto)|date=ಅಕ್ಟೋ 14, 2021|website=VG}}</ref> ==== ಏಷ್ಯಾ ==== ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ 70 ನೇ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಸ್ಟೋರ್ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2024 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ಅವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಕ್ಸಿ ಜಿನ್‌ಪಿಂಗ್]] ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನಿ [[ಲಿ ಕ್ವಿಯಾಂಗ್]] ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ವ್ಯಾಪಾರ, ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಪ್ರಮುಖ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿದ್ದರೂ, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. 2010 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಕಡಿದುಕೊಂಡಾಗ, ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಸುಲಭವಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ ಅವರು, ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ವಿಷಯವನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಹಿಂಜರಿದರು.।<ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/urix/store-besoker-kina-og-leder-xi-jinping-1.17035326|title=Støre besøker Kina og leder Xi Jinping|first=Philip Alan|last=Lote|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 9, 2024|website=NRK}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/store-hyllet-kina/81923581|title=Støre hyllet Kina|first1=Jørgen|last1=Gilbrant|first2=Steinar|last2=Suvatne|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 11, 2024|website=www.dagbladet.no}}</ref> ==== ಬಾಲ್ಟಿಕ್ ==== ಫೆಬ್ರವರಿ 2023 ರಲ್ಲಿ ಲಿಥುವೇನಿಯಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷ '''ಗೀತಾನಾಸ್ ನೌಸೆಡಾ''' ಅವರ ರಾಜ್ಯ ಭೇಟಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಲಿಥುವೇನಿಯಾಗೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಫೈಟರ್ ಜೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸುವ ವಿನಂತಿಯನ್ನು ಸ್ಟೋರ್ಟೆ ತಿರಸ್ಕರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಸಂಭಾವ್ಯ ನಿಯೋಜನೆಯು ಇತರ NATO ಪಾಲುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.abcnyheter.no/nyheter/norge/2023/02/13/195903716/litauen-onsker-norske-jagerfly-i-landet?nr=1|title=Litauen ønsker norske jagerfly i landet|date=ಫೆಬ್ರವರಿ 13, 2023|website=www.abcnyheter.no}}</ref> ಜುಲೈನಲ್ಲಿ ಲಿಥುವೇನಿಯಾದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪಡೆಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ಬ್ಜೋರ್ನ್ ಅರಿಲ್ಡ್ ಗ್ರಾಮ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ ಅವರ ನಿಯೋಜನೆಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ವರ್ಷ, 2024 ರವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/jln56w/norge-viderefoerer-de-norske-styrkene-i-litauen|title=Norge viderefører de norske styrkene i Litauen|date=ಜುಲೈ 10, 2023|website=VG}}</ref> ==== ನಾರ್ಡಿಕ್ ==== [[ನಾರ್ಡಿಕ್ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಯೂನಿಯನ್]] ಒಳಗೆ ದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಯಾಣ ನಿರ್ಬಂಧಗಳು ಇರಬಾರದು ಎಂಬ ಇತರ ನಾರ್ಡಿಕ್ ನಾಯಕರೊಂದಿಗೆ ಸ್ಟೋರ್ಟೆ ಒಪ್ಪುತ್ತಾರೆ. ನವೆಂಬರ್ 2022 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ನಾರ್ಡಿಕ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಅವರು ಹೇಳಿದರು: "ನಮಗೆ ನಿಯಂತ್ರಣಗಳು ಬೇಡ, ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದ ಪ್ರಯಾಣ ಬೇಕು".<ref>https://www.nrk.no/urix/store_-_-vi-vil-ha-reisefrihet-i-norden-1.16170299</ref> ====ಆಫ್ರಿಕಾ ==== ಸ್ಟೋರಿ ನವೆಂಬರ್ 2022 ರಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಆಫ್ರಿಕಾಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು. ಭೇಟಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಸಿರಿಲ್ ರಾಮಫೋಸಾ|ಸಿರಿಲ್ ರಾಮಫೋಸಾ]] ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ಅವರು [[ಪ್ರಿಟೋರಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ|ಪ್ರಿಟೋರಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ]] ದಲ್ಲಿ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರು ಉಕ್ರೇನ್ ಮೇಲೆ ರಷ್ಯಾ ನಡೆಸಿದ ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಿನ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಎಂದು ಕರೆದರು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ರಷ್ಯಾದ ವಿರುದ್ಧ ಮತ ಚಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಆಫ್ರಿಕನ್ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದರು.<ref>https://www.nettavisen.no/nyheter/innenriks/store-ber-afrikanske-land-fordomme-russland/s/5-95-782835{{Dead link|date=ಮೇ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ====ಯುರೋಪ್ ==== ಏಪ್ರಿಲ್ 2023 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ [[ಜರ್ಮನಿ]] ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕುಲಪತಿಯನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ, ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಮತ್ತು ಇಂಗಾಲ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿ ನಡುವಿನ ಹೊಸ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಇಂಧನ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಗೆ ಇಬ್ಬರೂ ನಾಯಕರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡರು.<ref>https://www.dw.com/en/norway-and-germany-sign-strategic-energy-partnership/a-65347348{{Dead link|date=ಮೇ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ====ಉಕ್ರೇನ್ ==== ಸ್ಟೋರ್ಟಿಂಗ್ ಸರ್ಕಾರವು ಉಕ್ರೇನ್‌ಗೆ MIM-23 ಹಾಕ್ ಮತ್ತು NASAMS ವಾಯು ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಮಿಲಿಟರಿ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು. ಫೆಬ್ರವರಿ 2023 ರಲ್ಲಿ, ಅವರು "ಉಕ್ರೇನ್‌ಗಾಗಿ ನ್ಯಾನ್ಸೆನ್ ಬೆಂಬಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ"ವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು, ಇದರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 2023 ಮತ್ತು 2027 ರ ನಡುವೆ ಉಕ್ರೇನ್‌ಗೆ 75 ಬಿಲಿಯನ್ ಕ್ರೋನರ್ ಒದಗಿಸಲಾಗುವುದು. <ref>https://www.regjeringen.no/en/aktuelt/nansen-support-programme-for-ukraine/id2961406</ref> ಡಿಸೆಂಬರ್ 2023 ರಲ್ಲಿ, ಉಕ್ರೇನಿಯನ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ '''ವೊಲೊಡಿಮಿರ್ ಝೆಲೆನ್ಸ್ಕಿ]'' ನಾರ್ವೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಸ್ಟೋರ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದರು. ನಾರ್ವೆಯ ನೆರವು ಉಕ್ರೇನ್‌ನ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು "ಅತ್ಯಂತ ಬಲಿಷ್ಠ"ವಾಗಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.<ref>https://www.reuters.com/world/europe/ukraines-zelenskiy-thanks-norway-support-defence-aid-2023-12-13/</ref> == ಟೀಕೆ == ಆಗಸ್ಟ್ 2017 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರಿ ತನ್ನ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ನೇಮಿಸಿಕೊಂಡ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಂಪನಿಯ ಕಾರ್ಮಿಕರು ತೆರಿಗೆ ಅಥವಾ [[ಮೌಲ್ಯವರ್ಧಿತ ತೆರಿಗೆ|ವ್ಯಾಟ್]] ಪಾವತಿಸಿಲ್ಲ ಎಂದು ಬಹಿರಂಗವಾದಾಗ ಟೀಕೆಗೆ ಗುರಿಯಾದರು. <ref>{{Cite web|url=https://norwaytoday.info/news/jonas-gahr-stores-cabin-dock-fixed-workers-paid-no-tax-vat/|title=Jonas Gahr Støre’s cabin-dock was fixed by workers who paid no tax or VAT|first=Gerard|last=Taylor|date=ಆಗ 23, 2017|website=Norway Today}}</ref><ref>\https://www.dagsavisen.no/innenriks/finansavisen-jobbet-svart-pa-jonas-gahr-stores-brygge-1.1013952 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190920141404/https://www.dagsavisen.no/innenriks/finansavisen-jobbet-svart-pa-jonas-gahr-stores-brygge-1.1013952 |date=2019-09-20 }}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.tv2.no/a/9313327/|title=finansavisen: Arbeidere jobbet svart på Støres brygge}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/slik-forklarer-store-brygge-saken/68617811|title=Slik forklarer Støre brygge-saken|first=Arnhild Aass|last=Kristiansen|date=ಆಗ 23, 2017|website=www.dagbladet.no}}</ref> == ರಾಜಕೀಯ ಸ್ಥಾನ == ರಾಜಕೀಯ ಸಲಹೆಗಾರ ಗ್ರೋ ಹಾರ್ಲೆಮ್ ಬ್ರಂಡ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಅವರಂತೆ, ಸ್ಟೋರ್ ವರ್ಕರ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯ ಬಂಡವಾಳಶಾಹಿ ಬಲಪಂಥೀಯ ವಿಭಾಗದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. <ref name="dagsavisen"/> === ವಿದೇಶಿ ಕ್ಷೇತ್ರ === ==== ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ==== ಸ್ಟೋರ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರಾಗಿದ್ದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆ ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೈನ್ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.dagsavisen.no/nyheter/innenriks/2015/04/16/store-har-bestemt-seg-om-palestina/|title=Støre har bestemt seg om Palestina|date=ಏಪ್ರಿ 16, 2015|website=Dagsavisen}}</ref> 2011 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ ಹಮಾಸ್ ನಾಯಕ ಖಲೀದ್ ಮಶಾಲ್ ಜೊತೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದನೆಂದು ಬಹಿರಂಗವಾಯಿತು.<ref>{{Cite web|url=https://www.aftenposten.no/verden/i/BlR7e/stoere-innroemmer-direkte-kontakt-med-hamas-leder|title=Støre innrømmer direkte kontakt med Hamas-leder|date=ಜನವರಿ 27, 2011|website=www.aftenposten.no}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nrk.no/norge/snakket-direkte-med-hamas-leder-1.7482430|title=Snakket direkte med Hamas-leder|date=ಜನವರಿ 27, 2011|website=NRK}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.dagbladet.no/nyheter/store-har-hatt-hemmelige-samtaler-med-hamas/63733834|title=Støre har hatt hemmelige samtaler med Hamas|date=ಜನವರಿ 27, 2011|website=www.dagbladet.no}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.tv2.no/a/3400055/|title=Støre har hatt hemmelige samtaler med Hamas}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.newsinenglish.no/2011/01/28/st%C3%B8re-talked-with-hamas-leader/|title=Støre talked with Hamas' leader|date=ಜನವರಿ 28, 2011}}</ref> ಗಾಜಾ ಪ್ರಾಂತ್ಯ ದಲ್ಲಿ ಮ್ಯಾಡ್ಸ್ ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಎರಿಕ್ ಫಾಸ್ ಅವರ ಮಾನವೀಯ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸ್ಟೋರಿ ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಸ್ಟೋರಿ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಕಾರ್ ವಿಲೋಚ್ ಇಬ್ಬರೂ ಗಾಜಾ ಯುದ್ಧ (2008–2009) ಕುರಿತು ತಮ್ಮ "ಐಸ್ ಇನ್ ಗಾಜಾ" ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು. ಗಿಲ್ಬರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಫಾಸ್ "ಅಸಾಧಾರಣ ಧೈರ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವರ್ತಿಸಿದರು, ತುಳಿತಕ್ಕೊಳಗಾದವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು" ಎಂದು ಸ್ಟೋರಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. <ref name="vg10">{{Cite web|url=https://www.vg.no/nyheter/i/11yAW/stoere-legeutspill-en-skamplett|title=Støre: - Legeutspill en skamplett|first1=Alf Bjarne|last1=Johnsen|first2=Marianne|last2=Johansen|first3=Gunn Kari|last3=Hegvik|date=ಜನವರಿ 9, 2009|website=VG}}</ref><ref name="nordlys-gilbert-kritikk">{{Cite web|url=https://www.nordlys.no/nyheter/refser-jensens-gilbert-kritikk/s/1-79-4036325|title=Refser Jensens Gilbert-kritikk|date=ಜನವರಿ 8, 2009|website=Nordlys}}</ref>ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೀನಿಯನ್ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಇಸ್ರೇಲ್ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿರುವುದನ್ನು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನಿನ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಎಂದು ಸ್ಟೋರ್ ಖಂಡಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://www.nettavisen.no/nyheter/store-angriper-trumps-kursendring-overfor-israel-historisk-urett-av-usa/s/12-95-3423880695|title=Støre angriper Trumps kursendring overfor Israel: «Historisk urett av USA»|first=Trond Lepperød|last=NTB|date=ನವೆಂ 19, 2019|website=Nettavisen}}</ref> ==== ಚೀನಾ ==== ೨೦೧೫ ರಲ್ಲಿ [[ಬಿಬಿಸಿ|ಬಿಬಿಸಿ]] ಜೊತೆಗಿನ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ, ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಸಮಿತಿಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಗೀರ್ ಲುಂಡೆಸ್ಟಾಡ್ ಅಂಗಡಿಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು. ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, 2010 ರಲ್ಲಿ [[ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನೊಬೆಲ್ ಸಮಿತಿ]] ಚೀನಾದ ಭಿನ್ನಮತೀಯ [[ಲಿಯು ಕ್ಸಿಯಾಬೊ]] ಅವರಿಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ನೀಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಸ್ಟೋರ್ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಥಾರ್ಬ್‌ಜಾರ್ನ್ ಜಗ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯ ನೊಬೆಲ್ ಸಮಿತಿಯು ಎಚ್ಚರಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿ ಲಿಯುಗೆ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಿತು.<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-34277960|title=Nobel secretary regrets Obama peace prize|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 17, 2015|via=www.bbc.com}}</ref>ತರುವಾಯ, ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಕ್ಷಮೆಯಾಚಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಸ್ಟೋರ್ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದರು.<ref>{{Cite web|url=https://e24.no/norsk-oekonomi/i/XgWkBm/stoere-uaktuelt-aa-beklage-overfor-kina|title=Støre: Uaktuelt å beklage overfor Kina|date=ಸೆಪ್ಟೆಂ 2, 2014|website=e24.no}}</ref> ==== ಲಿಬಿಯಾ ==== ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರಾಗಿ, ಸ್ಟೋರ್ಟೆ 2011 ರಲ್ಲಿ ಲಿಬಿಯಾದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಟೋ ನೇತೃತ್ವದ ಮಿಲಿಟರಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಿದರು. ದಾಳಿಯಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯು ಎಡಪಂಥೀಯರಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ರೆಡ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ)ಯುದ್ಧ ಅಪರಾಧಗಳ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite web|url=https://www.nettavisen.no/artikkel/anmelder-jens-jonas-og-grete-for-krigsforbrytelser/s/12-95-3593717|title=Anmelder Jens, Jonas og Grete for krigsforbrytelser|first=Trond|last=Lepperød|date=ಮಾರ್ಚ್ 21, 2013|website=Nettavisen}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == [[ವರ್ಗ:ಜೀವಂತ ಜನರು]] [[ವರ್ಗ:ನಾರ್ವೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:1960 ರಲ್ಲಿ ಜನನ]] [[ವರ್ಗ:ನಾರ್ವೆ]] bpv8lfb6hawrjy1wkkc0f3jsa0ti1cb 0 174146 1306910 1303087 2025-06-19T07:07:47Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 8 sources and tagging 7 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306910 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party|name=Progress Party|native_name=Fremskrittspartiet|logo=[[File:Fremskrittspartiet logo.svg|150px]]|colorcode={{party color|Progress Party (Norway)}}|leader=[[Sylvi Listhaug]]|leader1_title=Deputy leaders|leader1_name=[[Terje Søviknes]]<br />[[Hans Andreas Limi]]|leader2_title=[[Parliamentary leader]]|leader2_name=Sylvi Listhaug|founder=[[Anders Lange]]|foundation={{start date|1973|4|8|df=y}}|headquarters=[[Karl Johans gate]] 25 0159, [[Oslo]]|newspaper=''[[Fremskritt]]'' (1974–2014)|youth_wing=[[Progress Party's Youth (Norway)|Progress Party's Youth]]|membership_year=2023|membership=16,075<ref>{{cite news|title=Medlemstall for 2023 er klare|url=https://www.frp.no/nyheter/medlemstall-for-2023-er-klare|date=2024|language=no}}</ref>|ideology={{ubl|class=nowrap| |[[National conservatism]]{{refn|<ref name="ntb220221">{{cite news|url=https://www.utrop.no/nyheter/nytt/246776/|title=Listhaug: Det er rom for nasjonalkonservative i Frp|trans-title=Listhaug: There is room for national conservatives in Frp|work=Utrop|agency=NTB|language=no|date=22 February 2021}}</ref><ref name="nrk090221">{{cite news|url=https://www.nrk.no/norge/siv-jensen-sier-det-er-helt-greit-a-vaere-nasjonalkonservativ-i-frp-1.15365365|title=Siv Jensen sier det er helt greit å være nasjonalkonservativ i Frp|trans-title=Siv Jensen says it is perfectly fine to be national conservative in Frp|work=NRK|language=no|date=9 February 2021}}</ref>}} |[[Right-libertarianism]]<ref>{{cite book|last1=Berg|first1=Linda|last2=Hero|first2=Mikela Lundahl|last3=Johansson|first3=Anna|last4=Laskar|first4=Pia|last5=Martinsson|first5=Lena|last6=Mulinari|first6=Diana|last7=Wasshede|first7=Cathrin|year=2020|url=https://books.google.com/books?id=QnD-DwAAQBAJ|title=Pluralistic Struggles in Gender, Sexuality and Coloniality: Challenging Swedish Exceptionalism|edition=E-book|location=New York |publisher=Springer International Publishing|page=214| isbn=978-3030474324 |access-date=17 September 2021|via=Google Books|quote=... of the populist right-wing libertarian party Framskrittspartiet (The Progress Party).}}</ref> |[[Right-wing populism]]<ref name="right-wing populist" /> |[[Anti-immigration]]{{refn|Sources describing the Progress Party as ''anti-immigration'':<ref name="van Spanje 2011">{{cite journal |last1=van Spanje |first1=Joost |title=The Wrong and the Right: A Comparative Analysis of 'Anti-Immigration' and 'Far Right' Parties |journal=[[Government and Opposition]] |date=July 2011 |volume=46 |issue=3 |pages=293–320 |url=https://www.cambridge.org/core/journals/government-and-opposition/article/abs/wrong-and-the-right-a-comparative-analysis-of-antiimmigration-and-far-right-parties/1B90B86A522D59246F690DB9484D54E5 |url-access=subscription |jstor=44482223 |access-date=1 October 2023 |publisher=[[Cambridge University Press]] |issn=0017-257X |doi=10.1111/j.1477-7053.2011.01340.x |s2cid=145560004}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thelocal.no/20210218/leader-of-norwegian-populist-party-to-step-down|title=Leader of Norwegian populist party to step down|date=18 February 2021|work=The Local}}</ref><ref>{{cite news |last= Paterson |first= Tony |date= 10 September 2013 |title= Norway election results: Anti-immigrant party with links to mass murderer Anders Behring Breivik set to enter government under Conservative leader Erna Solberg |url= https://www.independent.co.uk/news/world/europe/norway-election-results-antiimmigrant-party-with-links-to-mass-murderer-anders-behring-breivik-set-to-enter-government-under-conservative-leader-erna-solberg-8805649.html |work= The Independent |access-date= 20 August 2022 |quote= Norway’s anti-immigration Progress Party ...}}</ref><ref>{{cite news |last= Sommers |first= Jack |date= 14 September 2015 |title= Refugee Crisis: Norwegian Politicians Suggest Sending Asylum Seekers To Arctic Island Svalbard |url= https://www.huffingtonpost.co.uk/2015/09/14/refugee-crisis-svalbard-norway_n_8132314.html |work= HuffPost |access-date= 20 August 2022}}</ref><ref>{{cite news |last1= Jacobsen |first1= Stine |last2= Solsvik |first2= Terje |date= 14 September 2015 |title= Norway's anti-immigrant party set for worst election result in 22 years |url= https://www.reuters.com/article/uk-norway-election-idUKKCN0RE25620150914 |work= Reuters |access-date= 20 August 2022}}</ref><ref>{{cite news |date= 12 September 2017 |title= Norway election: Ruling Conservatives claim second term |url= https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-41234901 |work= BBC News |access-date= 20 August 2022 |quote= Her conservative coalition with the anti-immigration Progress Party ran a campaign promising tax cuts, which it said would help to boost economic growth.}}</ref><ref name="Wiggen"/><ref name="The Local Norway"/>}} }}|position=[[Right-wing politics|Right-wing]] to [[Far-right politics|far-right]]<ref name="far-right" />|colours={{color box|{{party color|Progress Party (Norway)}}|border=silver}} Blue|seats1_title=[[Storting]]|seats1={{composition bar|20|169|{{party color|Progress Party (Norway)}}}}|seats2_title=[[County council (Norway)|County councils]]|seats2={{composition bar|83|728|{{party color|Progress Party (Norway)}}}}|seats3_title=[[Municipal council]]s|seats3={{composition bar|948|10781|{{party color|Progress Party (Norway)}}}}|seats4_title=[[Sami Parliament of Norway|Sami Parliament]]|seats4={{composition bar|1|39|{{party color|Progress Party (Norway)}}}}|website={{URL|frp.no}}|country=Norway}} '''ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ''' ( {{Langx|nb|Fremskrittspartiet}} ; {{Langx|nn|Framstegspartiet}} , '''FrP''' ; {{Langx|se|Ovddádusbellodat}} ) ನಾರ್ವೆಯ ಒಂದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ . <ref>{{Cite news |last=Jacob Furedi |date=26 August 2016 |title=Burkini ban: Norway's right-wing Progress Party calls for full-body swimsuit to be outlawed |url=https://www.independent.co.uk/news/world/europe/burkini-ban-norway-france-progress-party-right-wing-islam-swimwear-muslims-a7211271.html |access-date=11 September 2017 |work=The Independent}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Stine Jacobsen and Terje Solsvik |date=14 September 2015 |title=Norway's anti-immigrant party set for worst election result in 22 years |url=http://uk.reuters.com/article/uk-norway-election-idUKKCN0RE25620150914 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160825205729/http://uk.reuters.com/article/uk-norway-election-idUKKCN0RE25620150914 |archive-date=25 August 2016 |access-date=11 September 2017 |work=Reuters}}</ref> ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಕ್ಷದ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಬಲಪಂಥೀಯ ಪಕ್ಷವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಲಪಂಥೀಯ ಜನಪರ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಾದಾಸ್ಪದವಾಗಿದೆ, <ref>{{Cite web |last=Veggeland |first=Noralv |date=20 August 2018 |title=Ikke kall Frp populistisk |url=https://www.nationen.no/kronikk/ikke-kall-frp-populistisk/ |access-date=17 October 2020 |website=Nationen}}</ref> <ref>{{Cite web |date=3 October 2013 |title=Hvitvasking av FrP? |url=https://www.civita.no/2013/10/03/hvitvasking-av-frp |access-date=17 October 2020 |website=[[Civita (think tank)|Civita]] |language=nb-NO}}</ref> ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು ಇದನ್ನು ತೀವ್ರ ಬಲಪಂಥೀಯ ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ೨೦೨೦ ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಪಕ್ಷವು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಬಣವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ೨೦೧೭ ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ, ಇದು [[ನಾರ್ವೆ|ನಾರ್ವೆಯ]] ಮೂರನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವಾಗಿದ್ದು, ಸ್ಟೋರ್ಟಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ 26 ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web |date=2 October 2019 |title=Partioversikt |url=https://www.stortinget.no/no/Representanter-og-komiteer/Partiene/Partioversikt/ |access-date=31 October 2019 |website=Stortinget |language=no}}</ref> ಇದು ೨೦೧೩ ರಿಂದ ೨ ರವರೆಗೆ ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಕ್ಷದ ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರಿ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಪಾಲುದಾರನಾಗಿತ್ತು. <ref>{{Cite news |date=20 January 2020 |title=Norway party quits government in 'jihadist-wife' row |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-51174550 |access-date=21 January 2020 |work=BBC News}}</ref> ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ, ಅಧಿಕಾರಶಾಹಿ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ; ನಾರ್ವೆಯ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲು ಎಡಪಂಥೀಯರೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪರ್ಧಿಸುವ ಆರ್ಥಿಕ ಉದಾರವಾದಿ ಪಕ್ಷವಾಗಿ ಸ್ವತಃ ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |last=Berge |first=Grete Ingebjørg |date=1 May 2019 |title=Her er landets 1. mai-talere |url=https://www.nrk.no/telemark/her-er-landets-1.-mai-talere-1.14534215 |access-date=1 May 2019 |website=NRK |language=nb-NO}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Progress Party, Information in English |url=https://www.frp.no/english |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190328194303/https://www.frp.no/english |archive-date=28 March 2019 |access-date=15 May 2019 |website=FrP |language=En}}</ref> ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಪಕ್ಷವು 2016 ರಿಂದ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದೆ, ಈ ಹಿಂದೆ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಟಸ್ಥವಾಗಿದ್ದ ನಂತರ. <ref name="FrpEU">{{Cite news |date=4 September 2016 |title=Frp sier nei til EU for første gang |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/frp/frp-sier-nei-til-eu-for-foerste-gang/a/23784902/ |work=Verdens Gang |language=no |agency=NTB}}</ref> ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ವಲಸೆ ನೀತಿ, ವಲಸಿಗರ ಏಕೀಕರಣ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಅಕ್ರಮ ವಲಸಿಗರು ಅಥವಾ ವಿದೇಶಿಯರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಕರೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. 2013 ರಿಂದ ಸಮ್ಮಿಶ್ರ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಪಕ್ಷವು ಏಕೀಕರಣ ಸಚಿವರ ರಚನೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆಯುವವರು ಅಥವಾ ವಲಸಿಗರನ್ನು ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು. <ref name="auto1">{{Cite news |date=3 February 2015 |title=Norway deports most foreign criminals ever |url=https://www.thelocal.no/20150203/norwegian-police-deport-record/ |access-date=2022-02-03 |work=The Local Norway}}</ref> ಇದನ್ನು ವಲಸೆ ವಿರೋಧಿ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ; <ref>{{Cite journal|last=Hagelund|first=Anniken|date=May 2001|title=A Matter of Decency? The Progress Party in Norwegian Immigration Politics|journal=Sussex Migration Working Papers}}</ref> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರದೇಶದ ಮೂಲಕ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಂದ ಉಚಿತ ವಲಸೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ನಿರಾಶ್ರಿತರ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ [[ಸಂಯುಕ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸಂಸ್ಥೆ|ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ]] ಸಮಾವೇಶದ ಮೂಲಕ ನಿರಾಶ್ರಿತರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. 2022 ರ ರಷ್ಯಾದ ಉಕ್ರೇನ್ ಆಕ್ರಮಣದ ನಂತರ, ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಉಕ್ರೇನಿಯನ್ ನಿರಾಶ್ರಿತರನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |date=2 March 2022 |title=Situasjonen i Ukraina: Dette mener FrP |url=https://www.frp.no/nyheter/situasjonen-i-ukraina-dette-mener-frp |access-date=23 April 2022 |website=FRP.no |publisher=Progress Party |language=nb}}</ref> ತೆರಿಗೆ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನಾ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿ 1973 ರಲ್ಲಿ ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ ಅವರು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಇದರ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮೇಲೆ 1978 ಮತ್ತು 2006 ರ ನಡುವೆ ಪಕ್ಷದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ನಾಯಕರಾಗಿದ್ದ ಕಾರ್ಲ್ I. ಹ್ಯಾಗನ್ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದರು. {{Sfn|Widfeldt|2014|p=109, 113}} <ref name="snlcih">{{Cite encyclopedia|url=http://www.snl.no/.nbl_biografi/Carl_I_Hagen/utdypning|title=Carl I Hagen|encyclopedia=[[Norsk biografisk leksikon]]|publisher=Kunnskapsforlaget|first=Gudleiv|last=Forr|authorlink=Gudleiv Forr|accessdate=27 August 2010|language=no|location=Oslo|editor-link=Knut Helle}}</ref> ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್ 2006 ಮತ್ತು 2021 ರ ನಡುವೆ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು, ಫೆಬ್ರವರಿ 2021 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಮುಂದಿನ ಪಕ್ಷದ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. <ref>{{Cite news |date=18 February 2021 |title=Leader of Norwegian populist party to step down |url=https://www.thelocal.no/20210218/leader-of-norwegian-populist-party-to-step-down/ |work=The Local Norway |publisher=The Local}}</ref> ಅವರ ನಂತರ 8 ಮೇ 2021 ರಂದು ಅವರ ಉಪ ನಾಯಕಿ ಸಿಲ್ವಿ ಲಿಸ್ತೌಗ್ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. <ref>{{Cite web |last=As |first=TV 2. |date=8 May 2021 |title=Sylvi Listhaug lover å gjenreise Fremskrittspartiet |url=https://www.tv2.no/nyheter/13990674/ |website=tv2.no |publisher=TV2 |language=Norwegian}}</ref> == ಇತಿಹಾಸ == === ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ ಅವರ ಪಾರ್ಟಿ === [[ಚಿತ್ರ:Anders_Lange_1930s.jpg|thumb| ಪಕ್ಷದ ಸ್ಥಾಪಕ ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್]] ಏಪ್ರಿಲ್ 8, 1973 ರಂದು ಓಸ್ಲೋದ ''ಸಾಗಾ ಕಿನೊ'' ಚಿತ್ರಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, <ref name="kinos">{{Cite news |last=Meland |first=Astrid |date=8 April 2003 |title=I kinosalens mørke |trans-title=In the darkness of the movie theater |url=http://www.dagbladet.no/magasinet/2003/04/08/365941.html |access-date=27 August 2010 |work=[[Dagbladet]] |language=no}}</ref> ಸುಮಾರು 1,345 ಜನರು ಹಾಜರಿದ್ದರು. <ref name="kinos" /> ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ ಅವರು ಭಾಷಣ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದರು, ಅವರ ಗೌರವಾರ್ಥವಾಗಿ ಪಕ್ಷವನ್ನು '''ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಫಾರ್ ಎ ಸ್ಟ್ರಾಂಗ್ ರಿಡಕ್ಷನ್ ಇನ್ ಟ್ಯಾಕ್ಸ್, ಡ್ಯೂಟೀಸ್ ಅಂಡ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಇಂಟರ್ವೆನ್ಷನ್''' ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಯಿತು, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ '''ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿ''' ( '''ALP''' ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Ideology and Principles of the Progress Party |url=http://www.frp.no/filestore/Introduction_To_The_Progress_Party.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716202346/http://www.frp.no/filestore/Introduction_To_The_Progress_Party.pdf |archive-date=16 July 2011 |access-date=11 November 2009 |publisher=FrP.no}}</ref> ಲ್ಯಾಂಗೆಗೆ ಅಂತರ್ಯುದ್ಧದ ಯುಗದ ಫಾದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಲೀಗ್‌ನಿಂದ ಕೆಲವು ರಾಜಕೀಯ ಅನುಭವವಿತ್ತು ಮತ್ತು [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ|ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ]] ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪ್ರತಿರೋಧ ಚಳವಳಿಯ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು. <ref name="kinos" /> ಯುದ್ಧದ ಅಂತ್ಯದ ನಂತರ, ಅವರು ಸ್ವತಂತ್ರ [[ಬಲಪಂಥೀಯ ರಾಜಕೀಯ|ಬಲಪಂಥೀಯ]] ರಾಜಕೀಯ ಸಂಪಾದಕ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಷಣಕಾರರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದರು. <ref name="kinos" /> ಅದೇ ವರ್ಷ ಮೇ 16 ರಂದು ಓಸ್ಲೋದ ಯಂಗ್‌ಸ್ಟೋರ್ಗೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ALP ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಲ್ಯಾಂಗ್ ತಮ್ಮ ಮೊದಲ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಷಣ ಮಾಡಿದರು. ALP ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿತ್ತು, <ref>{{Cite news |last=Stanghelle |first=Harald |author-link=Harald Stanghelle |date=6 September 2010 |title=De oversettes opprør |trans-title=The rebellion of the neglected |url=http://www.aftenposten.no/meninger/kommentatorer/stanghelle/article3799502.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100909000746/http://www.aftenposten.no/meninger/kommentatorer/stanghelle/article3799502.ece |archive-date=9 September 2010 |access-date=7 September 2010 |work=Aftenposten |language=no}}</ref> ಇದನ್ನು ಮೊಗೆನ್ಸ್ ಗ್ಲಿಸ್ಟ್ರಪ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಸುಮಾರು 4,000 ಜನ ಸೇರಿದ್ದ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಗ್ಲಿಸ್ಟ್ರಪ್ ಕೂಡ ಮಾತನಾಡಿದರು. <ref>{{Cite news |date=16 May 1973 |title=Andre toner på Youngstorget |trans-title=Different tones at Youngstorget |url=http://www.retriever-info.com/proxy/?id=055016197305163VcLLf3AAq9p3An1yv0Vdroh100201010614&x=8a09a9f9cfa6d7ac5a348db74ea9523f |access-date=27 August 2010 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> ಮೂಲತಃ, ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ ಪಕ್ಷವು ಸಾಮಾನ್ಯ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತೆರಿಗೆ ವಿರೋಧಿ ಪ್ರತಿಭಟನಾ ಚಳುವಳಿಯಾಗಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದ್ದರು. ಪಕ್ಷವು ಒಂದೇ ಕಾಗದದ ಹಾಳೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ರಾಜಕೀಯ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಅದರ ಒಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವು "ಬೇಸರಗೊಂಡಿರುವ" ಹತ್ತು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಪರವಾಗಿರುವ ಹತ್ತು ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. {{Sfn|Arter|1999|p=105}} ಲ್ಯಾಂಗೆ ಹೇಳಿಕೊಂಡ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಲ್ಲದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ತೆರಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು [[ಸಹಾಯಧನ|ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳ]] ವಿರುದ್ಧ ಈ ಪ್ರತಿಭಟನೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web |title=Anders Lange's speech at Saga Kino, 8 April 1973 |url=http://virksommeord.uib.no/taler?id=103 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101230050802/http://virksommeord.uib.no/taler?id=103 |archive-date=30 December 2010 |access-date=11 November 2009 |publisher=Virksomme Ord |language=no}}</ref> 1973 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು 5% ಮತಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಈ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ನಂತರ ವಿದ್ವಾಂಸರು ತೆರಿಗೆ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು, ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ ಅವರ ವರ್ಚಸ್ಸು, ದೂರದರ್ಶನದ ಪಾತ್ರ, 1972 ರ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಸಮುದಾಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ನಂತರದ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿನ ರಾಜಕೀಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ಮಿಶ್ರಣವೆಂದು ನೋಡಿದ್ದಾರೆ. {{Sfn|Jungar|Jupskås|2010|p=5}} 1974 ರಲ್ಲಿ ಹೆಲ್ಮೆಲ್ಯಾಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಪಕ್ಷದ ಸಮ್ಮೇಳನ ನಡೆಯಿತು, ಅಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವು ತನ್ನ ಮೊದಲ ರಾಜಕೀಯ ಸಮಾವೇಶಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. <ref>{{Cite web |last=Sandnes |first=Børge |date=30 April 2003 |title=Fremskrittspartets historie |trans-title=History of the Progress Party |url=http://www.svelvik-frp.no/websider/historie.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110724184523/http://www.svelvik-frp.no/websider/historie.htm |archive-date=24 July 2011 |access-date=27 August 2010 |publisher=Svelvik FrP |language=no}}</ref> === ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಲ್ ಐ. ಹ್ಯಾಗನ್ === ೧೯೭೪ ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫರ್ ಅಲ್ಮಾಸ್, ಸಂಸತ್ತಿನ ಉಪ ಸದಸ್ಯ ಕಾರ್ಲ್ ಐ. ಹೇಗನ್, ಇತರ ಕೆಲವರೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ, ಪಕ್ಷದಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಸುಧಾರಣಾ ಪಕ್ಷವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು. <ref name="tv2frp">{{Cite news |last=Løset |first=Kjetil |date=15 June 2009 |title=FrPs historie |trans-title=History of the Frp |url=http://www.tv2nyhetene.no/innenriks/politikk/frps-historie-2577871.html |access-date=11 November 2009 |publisher=[[TV 2 (Norway)|TV2]] |language=no}}</ref> ಇದಕ್ಕೆ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಾಗಿ ALP ಗಳ "ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ವಿರೋಧಿ ಸಂಘಟನೆ"ಯ ಟೀಕೆ ಮತ್ತು ನಿಜವಾದ ಪಕ್ಷದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಕೊರತೆ ಇತ್ತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ಆಂಡರ್ಸ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ ನಿಧನರಾದರು; ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಹ್ಯಾಗನ್ ಲ್ಯಾಂಗ್ ಅವರ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನಿಯಮಿತ ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ರಿಫಾರ್ಮ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮುಂದಿನ ವರ್ಷವೇ ALP ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ವಿಲೀನಗೊಂಡಿತು. ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯ ಅದ್ಭುತ ಯಶಸ್ಸಿನಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ, ಪಕ್ಷವು ತನ್ನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಹೆಸರು, ''ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯನ್ನು'' 29 ಜನವರಿ 1977 ರಂದು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. <ref name="snl"/> 1977 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷವು ಕಳಪೆ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಿತು ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವಿಲ್ಲದೆ ಉಳಿದಿತ್ತು. 1978 ರ ಪಕ್ಷದ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ, ಕಾರ್ಲ್ I. ಹ್ಯಾಗನ್ ಅವರನ್ನು ಪಕ್ಷದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಹ್ಯಾಗನ್ ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಪಕ್ಷದ ರಾಜಕೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪಕ್ಷದ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು ಲ್ಯಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಕೆಲವು ಅನುಯಾಯಿಗಳು ವಿರೋಧಿಸಿದ್ದರು. <ref name="kinos"/> {{Sfn|Arter|1999|p=106}} ಪಕ್ಷದ ಯುವ ಸಂಘಟನೆಯಾದ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯ ಯೂತ್ ಅನ್ನು 1978 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="dbmg">{{Cite news |date=5 March 2001 |title=Fremskritt fra dag en |trans-title=Progress from day one |url=http://www.dagbladet.no/nyheter/2001/03/05/245386.html |access-date=27 August 2010 |work=[[Dagbladet Magasinet]] |language=no}}</ref> ತೆರಿಗೆ ವಿರೋಧಿ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿ ಪಕ್ಷದ ಇಮೇಜ್ ಅನ್ನು ತೀಕ್ಷ್ಣಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಗನ್ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ, ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿನ ಕುಸಿತ ಮತ್ತು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ ಸರತಿ ಸಾಲುಗಳಿಂದಾಗಿ " ತೈಲ ನಿಧಿ "ಯಲ್ಲಿ ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದರ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರ ಟೀಕೆ ನರವನ್ನು ಹೊಡೆದಿದೆ. <ref name="afp040506">{{Cite news |last=Magnus |first=Gunnar |date=4 May 2006 |title=Fra parentes til mektig partieier |trans-title=From parenthesis to powerful party owner |url=http://www.aftenposten.no/fakta/innsikt/article1303263.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110604122155/http://www.aftenposten.no/fakta/innsikt/article1303263.ece |archive-date=4 June 2011 |access-date=27 August 2010 |work=[[Aftenposten]] |language=no}}</ref> === 1980 ರ ದಶಕ: ಪಕ್ಷ ಸ್ಥಾಪನೆ === [[ಚಿತ್ರ:CI_Hagen2326alt_2E_jpg_DF0000062793.jpg|thumb| ಕಾರ್ಲ್ ಐ. ಹ್ಯಾಗನ್, 1978 ರಿಂದ 2006 ರವರೆಗೆ ಸುಮಾರು ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ.]] 1977 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಸಂಸತ್ತಿನಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹೊರನಡೆದರೂ, ಮುಂದಿನ 1981 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅದು ಮತ್ತೆ ಮರಳಿತು. ಈ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, [[ಬಲಪಂಥೀಯ ರಾಜಕೀಯ|ರಾಜಕೀಯ ಬಲಪಂಥೀಯರು]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಭಾರಿ ಏರಿಕೆ ಕಂಡರು, ಇದು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. <ref name="dbmg"/> 1980 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ತೀಕ್ಷ್ಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಮತ್ತು ಪಕ್ಷವು 1983 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಯಾಂಡೆಫ್‌ಜೋರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್ ಪಕ್ಷ ಎಂದು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿತು. {{Sfn|Simonsen|2007|p=40}} <ref>{{Cite news |last=Danielsen |first=Per |date=2 May 1983 |title=Ønsker samarbeide med Høyre på sikt: Liberalismen Fr.p.s nye ideologi |url=http://onlinesos.aftenposten.no/tjenester/archive/show.htm?catalog=44073&page=5&query=%22carl+i.+hagen%22+ideologi&date=2.5.1983 |access-date=28 November 2010 |work=[[Aftenposten]] |page=5 |language=no |quote=Fremskrittspartiet ønsker et samarbeide med Høyre. Liberalismen er blitt partiets ideologi. Dette er to sentrale hovedkonklusjoner fra partiets landsmøte i Sandefjord, som blr {{sic}} avsluttet søndag.}}</ref> ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತವಿರಲಿಲ್ಲ.1985 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕಲ್ಯಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಹಲವು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿತು ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಆರೈಕೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಮ್ಯದ ಉದ್ಯಮಗಳ ಖಾಸಗೀಕರಣ ಮತ್ತು [[ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ|ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆಯಲ್ಲಿ]] ತೀವ್ರ ಕಡಿತಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿತು. <ref>{{Cite news |date=10 September 1985 |title=Ruling coalition takes narrow win over left in Norwegian election |url=https://news.google.no/newspapers?id=_R8yAAAAIBAJ&sjid=1KUFAAAAIBAJ&pg=3319%2C4288335 |access-date=27 August 2010 |work=[[The Montreal Gazette]] |page=58}}</ref> ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ತನ್ನ ನಾಲ್ವರು ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು, ಆದರೆ ಅವರು ಕಿಂಗ್‌ಮೇಕರ್ ಆದ ಕಾರಣ ಸ್ವಲ್ಪ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಮೇ 1986 ರಲ್ಲಿ, ಅನಿಲ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ ನಂತರ, ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದ ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ನೇತೃತ್ವದ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಉರುಳಿಸಲು ಪಕ್ಷವು ಈ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿತು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಕಾರ್ಮಿಕ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. <ref name="tv2frp"/> ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಮೊದಲ ನಿಜವಾದ ಪ್ರಗತಿಯು 1987 ರ ಸ್ಥಳೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಂದಿತು, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವು ತನ್ನ ಬೆಂಬಲವನ್ನು 6.3% ರಿಂದ 12.3% ಕ್ಕೆ (ಕೌಂಟಿ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು) ದ್ವಿಗುಣಗೊಳಿಸಿತು. ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ವಲಸೆಯನ್ನು ಪಕ್ಷವು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರಿಂದ (1970 ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಗನ್ ಈಗಾಗಲೇ ಬಲವಾದ ನಿರ್ಬಂಧಿತ ವಲಸೆ ನೀತಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡಿದ್ದರು), <ref name="afp040506"/> ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯಸೂಚಿಯಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಸೇರಿಸಿದರು. {{Sfn|Skjørestad|2008|p=40}} ಇದರ ಅಭಿಯಾನವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆಯುವವರ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿತ್ತು, {{Sfn|Hagelund|2005|p=152}} ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹ್ಯಾಗನ್ ಓದಿದ ಕುಖ್ಯಾತ " ಮುಸ್ತಫಾ-ಪತ್ರ " ದಿಂದ ಸಹಾಯವಾಯಿತು, ಇದು ನಾರ್ವೆಯ ಭವಿಷ್ಯದ ಇಸ್ಲಾಮೀಕರಣವನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="tv2frp" /> {{Sfn|Hagelund|2005|p=155}} ಏಪ್ರಿಲ್ 1988 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ 23.5% ನೊಂದಿಗೆ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಯಿತು. <ref name="dbmg" /> ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1988 ರಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ವಲಸೆ ನೀತಿಯ ಕುರಿತು ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಾಗಿ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿತು, ಇದನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು 1989 ರ ಪಕ್ಷದ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದ ಆರಂಭವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು. <ref name="aft279">{{Cite news |last=Salvesen |first=Geir |date=27 September 1988 |title=Hagen: Folket må selv bestemme innvandring |trans-title=Hagen: The people must make the decisions on immigration themselves |url=http://onlinesos.aftenposten.no/tjenester/archive/show.htm?catalog=75229&page=10&query=folkeavstemning+innvandring&date=27.9.1988 |access-date=13 October 2010 |work=[[Aftenposten]] |language=no }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> 1989 ರಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಜಕೀಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತು. 1989 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು 13% ಗಳಿಸಿತು, 1985 ರಲ್ಲಿ 3.7% ರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಯಿತು. ಕೆಲವು ಸ್ಥಳೀಯ ಆಡಳಿತಗಳಲ್ಲಿ ಅದು ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಪಕ್ಷದಿಂದ ಮೊದಲ ಮೇಯರ್‌ಗಳು ಸೋಲಾದಲ್ಲಿ <ref>{{Cite news |date=11 September 2007 |title=Får trolig flere ordførere |trans-title=Will probably have several mayors |url=http://onlinesos.aftenposten.no/tjenester/archive/show.htm?catalog=82717&page=9&query=%22bj%C3%B8rn+br%C3%A5then%22+ordf%C3%B8rer&date=11.9.2007 |access-date=18 October 2010 |work=[[Aftenposten]] |page=9 |language=no }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಹಾಕೊನ್ ರೆಗೆ (1988-1989), <ref>{{Cite news |date=16 August 2006 |title=Rege tar gjenvalg |trans-title=Rege stands for re-election |url=http://www.aftenbladet.no/innenriks/politikk/article333487.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111002232623/http://www.aftenbladet.no/innenriks/politikk/article333487.ece |archive-date=2 October 2011 |access-date=27 August 2010 |work=[[Stavanger Aftenblad]] |publisher=www.aftenbladet.no |language=no}}</ref> ರೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ಜೋರ್ನ್ ಬ್ರಥೆನ್ (1990-1991) <ref>{{Cite news |date=11 September 2007 |title=Jubilanter: 70 år |trans-title=Anniversaries: 70 years |url=http://onlinesos.aftenposten.no/tjenester/archive/show.htm?catalog=73210&page=48&query=%22bj%C3%B8rn+br%C3%A5then%22+ordf%C3%B8rer&date=11.2.2010 |access-date=18 October 2010 |work=[[Aftenposten]] |page=16 |language=no }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಮತ್ತು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಪೀಟರ್ ಎನ್. ಮೈಹ್ರೆ (1990-1991). <ref>{{Cite web |title=Tidligere ordførere |trans-title=Previous mayors |url=http://www.ordforeren.oslo.kommune.no/tidligere_ordforere/ |access-date=11 November 2009 |website=[[Oslo|Oslo municipality]] |publisher=www.ordforeren.oslo.kommune.no |language=no}}</ref> === 1990 ರ ದಶಕ: ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್-ವಿಂಗ್ ಬಿರುಕು ಮತ್ತು ಬಲವರ್ಧನೆ === {{Officeholder table start|showorder=y|showimage=y|image_title=Portrait|officeholder_title=Parliamentary leader|showtermstart=y|showtermend=y|showparty=n|showtermlenght=y|showdefencebranch=n}} {{Officeholder table|order=1|image=Anders_Lange_1930s.jpg|officeholder=[[ಆಂಡರ್ಸ್ ಲಾಂಗೆ]]|born_year=1904|died_year=1974|term_start=8 April 1973|term_end=18 October 1974|timeinoffice={{age in years and days|1973|4|8|1974|10|18}}}} {{Officeholder table|order=2|image=Erik_Gjems-Onstad_1945.jpg|officeholder=[[ಎರಿಕ್ ಜೆಮ್ಸ್-ಒನ್‌ಸ್ಟಾಡ್]]|born_year=1922|died_year=2011|term_start=1 November 1974|term_end=1 October 1976|timeinoffice={{age in years and days|1974|11|1|1976|10|1}}}} {{Officeholder table|order=3|image=|officeholder=[[ಹರಾಲ್ಡ್ ಬ್ಜಾರ್ನೆ ಸ್ಲೆಟ್ಟೆಬೊ|ಹರಾಲ್ಡ್ ಸ್ಲೆಟ್ಟೆಬೊ]]|born_year=1922|died_year=2018|term_start=1 October 1976|term_end=30 September 1977|timeinoffice={{age in years and days|1976|10|1|1977|9|30}}}} {{Officeholder table|order=4|image=CI_Hagen2326_2E_jpg_DF0000062800.jpg|officeholder=[[ಕಾರ್ಲ್ ಐ. ಹ್ಯಾಗೆನ್]]|born_year=1944|died_year=|term_start=2 October 1981|term_end=5 October 2005|timeinoffice={{age in years and days|1981|10|2|2005|10|5}}}} {{Officeholder table|order=5|image=Siv_Jensen-14.jpg|officeholder=[[ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸೆನ್]]|born_year=1969|died_year=|term_start=5 October 2005|term_end=17 October 2013|timeinoffice={{age in years and days|2005|10|5|2013|10|17}}}} {{Officeholder table|order=6|image=Harald_Tom_Nesvik_(174342).jpg|officeholder=[[ಹರಾಲ್ಡ್ ಟಿ. ನೆಸ್ವಿಕ್]]|born_year=1966|died_year=|term_start=17 October 2013|term_end=2 October 2017|timeinoffice={{age in years and days|2013|10|17|2017|10|2}}}} {{Officeholder table|order=7|image=Hans_Andreas_Limi_(172948).jpg|officeholder=[[ಹ್ಯಾನ್ಸ್ ಆಂಡ್ರಿಯಾಸ್ ಲಿಮಿ]]|born_year=1960|died_year=|term_start=2 October 2017|term_end=27 January 2020|timeinoffice={{age in years and days|2017|10|2|2020|1|27}}}} {{Officeholder table|order=(5)|image=Siv_Jensen-14.jpg|officeholder=[[ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸೆನ್]]|born_year=1969|died_year=|term_start=27 January 2020|term_end=12 May 2021|timeinoffice={{age in years and days|2020|1|27|2021|5|12}}}} {{Officeholder table|order=8|image=Sylvi_Listhaug_-_2014-02-13_at_18-49-18.jpg|officeholder=[[ಸಿಲ್ವಿ ಲಿಸ್ಥೌಗ್]]|born_year=1977|died_year=|term_start=12 May 2021|term_end=''Incumbent''|timeinoffice={{age in years and days|2021|5|12}}}} {{officeholder table end}} ೧೯೯೩ ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ಬೆಂಬಲ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿ ೬.೩% ಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಹತ್ತು ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ತಲುಪಿತು. 1992 ರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮೂಲಭೂತವಾದಿ ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಲ್ ಐ. ಹ್ಯಾಗನ್ ನೇತೃತ್ವದ ಬಹುಮತದ ನಡುವೆ ಉಂಟಾದ ಪಕ್ಷದೊಳಗಿನ ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬೆಂಬಲದಲ್ಲಿನ ಈ ಕುಸಿತವನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. <ref>{{Cite encyclopedia|url=http://www.snl.no/.nbl_biografi/Siv_Jensen/utdypning|encyclopedia=[[Norsk biografisk leksikon]]|publisher=Kunnskapsforlaget|location=Oslo|title=Siv Jensen|first=Lise Merete|last=Olaussen|accessdate=27 August 2010|language=no|editor-link=Knut Helle}}</ref> {{Sfn|Simonsen|2007|p=5}} ಬಲಪಂಥೀಯರು, ಅಥವಾ ಸರಳವಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಾದಿಗಳು, 1990 ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ವಲಸೆಯ ಮೇಲಿನ ಪಕ್ಷದ ಗಮನವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರು, ಇದು "ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕವಲ್ಲ" ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು, ಇದನ್ನು 1993 ಮತ್ತು 1991 ರಲ್ಲಿ ಮತದಾರರು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಶಿಕ್ಷಿಸಿದರು. ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ನೀತಿ ವೇದಿಕೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಉದಾರೀಕರಣಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸಲಿಂಗಕಾಮಿ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವಂತಹ ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. <ref>{{Cite news |title=Gratulerer FpU |trans-title=Congratulates the Youth of the Progress Party |url=http://www.fpu.no/?q=visArtikkel&id=209&type=start |access-date=27 August 2010 |publisher=[[Progress Party's Youth]] |language=no}}</ref> [[ಯುರೋಪಿನ ಒಕ್ಕೂಟ|ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದ]] ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಪಕ್ಷದ ಅಸ್ಪಷ್ಟ ನಿಲುವು ಕೂಡ ಹಿನ್ನಡೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿತು, 1994 ರ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯಂತಹ ಪಕ್ಷದ ಬಲವಾದ ವಿಷಯಗಳಿಂದ ಗಮನವನ್ನು ಬೇರೆಡೆಗೆ ತಿರುಗಿಸಿತು. <ref>{{Cite news |last=Vestre |first=Trond |date=17 August 2009 |title=EU-debatten – en kjepp i hjulet |trans-title=The EU debate – a spanner in the works |url=http://www.nrk.no/nyheter/distrikt/more_og_romsdal/valg_2009_more_og_romsdal/1.6733973 |access-date=27 August 2010 |publisher=[[Norwegian Broadcasting Corporation]] |language=no}}</ref> ಪಾಲ್ ಅಟ್ಲೆ ಸ್ಕ್ಜೆರ್ವೆಂಗೆನ್ ಮತ್ತು ಟೋರ್ ಮಿಕೆಲ್ ವಾರಾ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಾದಿಗಳು 1993 ರ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಮೊದಲು ಪಕ್ಷವನ್ನು ತೊರೆದಿದ್ದರು <ref name="dbmg"/> ಅಥವಾ ಮತದಾರರಿಂದ ತಿರಸ್ಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರು, {{Sfn|Simonsen|2007|p=42}} ಸಂಘರ್ಷವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 1994 ರಲ್ಲಿ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಿತು. ಆ ವರ್ಷದ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಟೆಲಿಮಾರ್ಕ್‌ನ ''ಬೋಲ್ಕೆಜೋ ಹೋಟೆಲ್‌ನಲ್ಲಿ'' ನಡೆದ ಪಕ್ಷದ ಸಮ್ಮೇಳನದ ನಂತರ, ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿನ "ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್ ವಿಂಗ್" ನ ನಾಲ್ವರು ಸಂಸದರು ಸ್ವತಂತ್ರ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಾಗಿ ಬೇರ್ಪಟ್ಟರು. ಏಕೆಂದರೆ ಹೇಗನ್ ಅವರಿಗೆ ಪಕ್ಷದ ಬಹುಮತ ಮತ್ತು ಸಂಸದೀಯ ಗುಂಪಿನ ರಾಜಕೀಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕೆಂದು ಅಥವಾ ಪಕ್ಷ ಬಿಡಬೇಕೆಂದು ಅಂತಿಮ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದ್ದರು. <ref name="dbmg" /> ಈ ಘಟನೆಗೆ ನಂತರ " ಡೋಲ್ಕೆಸ್ಜೋ " ಎಂದು ಅಡ್ಡಹೆಸರು ಇಡಲಾಯಿತು, ಇದು ಹೋಟೆಲ್ ಹೆಸರಿನ ಮೇಲಿನ ಒಂದು ಶ್ಲೇಷೆಯಾಗಿದ್ದು, "ಡೋಲ್ಕೆ" ಎಂದರೆ "ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇರಿಯುವುದು /ದ್ರೋಹ" ಎಂದರ್ಥ. <ref>{{Cite web |title=Kort om partiets historie |trans-title=Briefly on the party's history |url=http://www.frp.no/no/Mot_oss/Historie/Fakta_Kort_om_partiets_historie/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716202750/http://www.frp.no/no/Mot_oss/Historie/Fakta_Kort_om_partiets_historie/ |archive-date=16 July 2011 |access-date=17 February 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> ಈ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ತಿರುವು ಎಂದು ನೋಡಿದ್ದಾರೆ. {{Sfn|Skjørestad|2008|p=9}} ತರುವಾಯ, ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್ನರು ಫ್ರೀ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್ಸ್ ಎಂಬ ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು, ಅದು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು ಆದರೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಪಕ್ಷದ ಕಿರಿಯ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಯ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ಮತ್ತು ಪಕ್ಷದ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಾದಿ ಯುವ ಸಂಘಟನೆಯು ಸಹ ಬೇರ್ಪಟ್ಟು ಇಡೀ ಯುವ ಸಂಘಟನೆಯನ್ನು ನಿಷ್ಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿತು. {{Sfn|Skjørestad|2008|p=42}} ಆದಾಗ್ಯೂ, ಯುವ ಸಂಘಟನೆಯು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಮತ್ತೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು, ಈ ಬಾರಿ ಹೆಚ್ಚು "ನಿಷ್ಠಾವಂತ" ಸದಸ್ಯರೊಂದಿಗೆ, ಅದು ತನ್ನ ಮಾತೃ ಸಂಘಟನೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಾದಿಯಾಗಿ ಉಳಿಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ, ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಹೆಚ್ಚು ಬಲಪಂಥೀಯ ಜನಪ್ರಿಯ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಹೊಂದಿತು, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಅದು ಚುನಾವಣಾ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. <ref name="snl"/> ೧೯೯೫ ರ ಸ್ಥಳೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ೧೯೮೭ ರ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬೆಂಬಲದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಿತು. ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವಲಸೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಮತ್ತು ೧೯೯೫ ರ ಗಾಡ್ಲಿಯಾ ಕಿನೊದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ​​ಸಭೆಯ ಸುತ್ತಲಿನ ವಿವಾದದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಮಾಧ್ಯಮ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವು ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಸಾಧಿಸಿದ್ದರಿಂದ ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite web |title=Fremskrittspartiets historie: Valgåret 1995 |trans-title=The history of the Progress Party: The election year 1995 |url=http://www.frp.no/no/Mot_oss/Historie/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091125145458/http://www.frp.no/no/Mot_oss/Historie/ |archive-date=25 November 2009 |access-date=27 August 2010 |publisher=Frp.no |language=no}}</ref><ref>{{Cite news |last=Elvik |first=Halvor |date=3 September 1999 |title=Pitbullene er løs! |trans-title=The pitbullsa re lose! |url=http://www.dagbladet.no/tekstarkiv/artikkel.php?id=5001990047545 |access-date=27 August 2010 |work=[[Dagbladet]] |language=no}}</ref> ಹ್ಯಾಗನ್ ವಿರುದ್ಧ ಗುರಿಯಾಗಿಸಿಕೊಂಡ ಕಠಿಣ ಮಾಧ್ಯಮ ಬಿರುಗಾಳಿಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಎರಡನೆಯವರು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಅನೇಕ ಸಹಾನುಭೂತಿಯ ಮತಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿದರು.<ref>{{Cite news |last=Bleness |first=Carsten |date=8 September 1995 |title=Velgerstrøm til Fr.p. |url=http://onlinesos.aftenposten.no/tjenester/archive/show.htm?catalog=74894&page=4&query=fremskrittspartiet&date=8.9.1995 |access-date=28 November 2010 |work=[[Aftenposten]] |page=4 |language=no }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>1997 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು 15.3% ಮತಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷವಾಯಿತು. 1999 ರ ಸ್ಥಳೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಚುನಾವಣೆಯ ನೇರ ಫಲಿತಾಂಶವಾಗಿ ಪಕ್ಷದ ಮೊದಲ ಮೇಯರ್ ಆಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದವು, ಒಸ್. 20 ಪುರಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಟೆರ್ಜೆ ಸೋವಿಕ್ನೆಸ್ ಕೂಡ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯಿಂದ ಉಪ ಮೇಯರ್ ಆಗಿ ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. === 2000–2001: ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಜನತಾವಾದಿಗಳ ಉಚ್ಚಾಟನೆ === ೨೦೦೦ದ ಇಸವಿಯ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಶೇ. ೩೫ ರಷ್ಟು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಕಂಡಿತ್ತು.{{Fact|date=February 2024}} 2001 ರ ಮುಂಬರುವ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಬೆಂಬಲವು 1997 ರ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಇಳಿಯಿತು. ಇದು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪಕ್ಷದ ಸುತ್ತಲಿನ ಪ್ರಕ್ಷುಬ್ಧತೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿತ್ತು. ಪಕ್ಷದ ಉಪ ನಾಯಕಿ ಟೆರ್ಜೆ ಸೋವಿಕ್ನೆಸ್ ಲೈಂಗಿಕ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡರು, ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದವು; <ref>{{Cite web |title=Fremskrittspartiets historie: Valget 2001 og ny turbulens i partiet |trans-title=History of the Progress Party: The 2001 election and new turbulence in the party |url=http://www.frp.no/no/Mot_oss/Historie// |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091125145458/http://www.frp.no/no/Mot_oss/Historie/ |archive-date=25 November 2009 |access-date=17 February 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> 1999 ರಲ್ಲೇ ಹ್ಯಾಗನ್ ಸಂಸದೀಯ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿನ ಅತ್ಯಂತ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ವಲಸೆ ವಿರೋಧಿಗಳನ್ನು ಸುಮ್ಮನಾಗಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದರು, ಅವರು 1994 ರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಾವೇಶದ ನಂತರ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ್ದರು. <ref name="snlcih"/> 2000ದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು 2001ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಓಸ್ಲೋ, ಹೊರ್ಡಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ವೆಸ್ಟ್-ಆಗ್ಡರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಇದಕ್ಕೆ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲಾಯಿತು. <ref name="snlcih" /> ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಹ್ಯಾಗನ್ ಕೂಡ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, ಏಳು ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ "ಏಳು ಜನರ ಗ್ಯಾಂಗ್" ( ''ಸಿವರ್‌ಬ್ಯಾಂಡೆನ್'' ) ಅನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಿದರು. <ref name="vg311007">{{Cite news |last=Vinding |first=Anne |date=31 October 2007 |title=Jeg har vært kravstor og maktsyk: Slik kvittet Carl I Hagen seg med "syverbanden" i Frp |trans-title=I have been demanding and power hungry: How Carl I Hagen rid himself of the "Gang of Seven" in the Frp |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=177606 |access-date=27 August 2010 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> ಜನವರಿ 2001 ರಲ್ಲಿ, ಹಲವಾರು ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಇವರು ಸಹಕರಿಸಿದ ಮಾದರಿಯನ್ನು ತಾನು ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಹ್ಯಾಗನ್ ಹೇಳಿಕೊಂಡರು, <ref>{{Cite news |date=23 January 2001 |title=Avkrefter påstander om kupp |trans-title=Denies coup allegations |url=http://www.smaalenene.no/nyheter/article426472.ece |access-date=16 September 2010 |work=[[Smaalenenes Avis]] |language=no}}</ref> ಮತ್ತು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಓಯ್ಸ್ಟೀನ್ ಹೆಡ್ಸ್ಟ್ರೋಮ್ ಅವರನ್ನು ಪಕ್ಷದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಪಿತೂರಿಯ ಹಿಂದೆ ಅವರ ಕೈವಾಡವಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. <ref>{{Cite news |last=Magnus |first=Gunnar |date=23 January 2001 |title=Hagen frykter kupp i partiet |url=http://tux1.aftenposten.no/nyheter/iriks/d187202.htm |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716233914/http://tux1.aftenposten.no/nyheter/iriks/d187202.htm |archive-date=16 July 2011 |access-date=16 September 2010 |work=[[Aftenposten]] |language=no}}</ref> 2001 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಏಳು ಮಂದಿಯನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪಕ್ಷದಿಂದ ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು, ಹೊರಗಿಡಲಾಯಿತು ಅಥವಾ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಣೆಯಿಂದ ಹೊರನಡೆಯಲಾಯಿತು. <ref name="snl">{{Cite encyclopedia|encyclopedia=[[Store norske leksikon]]|url=http://www.snl.no/Fremskrittspartiet/Frp|title=Fremskrittspartiet – Frp|trans_title=The Progress Party – Frp|first=Knut Are|last=Tvedt|authorlink=Knut Are Tvedt|publisher=Kunnskapsforlaget|location=Oslo|date=29 September 2009|accessdate=11 November 2009|language=no}}</ref> ಅವರು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ವಿದರ್ ಕ್ಲೆಪ್ಪೆ (ಆಪಾದಿತ "ನಾಯಕ"), ಡಾಗ್ ಡೇನಿಯಲ್ಸನ್, ಫ್ರಿಡ್ಟ್‌ಜೋಫ್ ಫ್ರಾಂಕ್ ಗುಂಡರ್‌ಸೆನ್ ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಸೈಮನ್‌ಸೆನ್ ಅವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು. <ref name="vg311007" /> ಹೆಡ್‌ಸ್ಟ್ರೋಮ್ ಮಾತ್ರ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಉಳಿದರು, ಆದರೆ ತರುವಾಯ ವಲಸೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸುವುದರಿಂದ ದೂರವಿಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite news |last=Melbye |first=Olav |date=30 August 2009 |title=Superreserven Carl I. Hagen |trans-title=Carl I. Hagen, the super-sub |url=http://dt.no/arkiv/superreserven-carl-i-hagen-1.3082925 |access-date=27 August 2010 |work=[[Drammens Tidende]] |language=no}}</ref> ಇದು ಮತ್ತೆ ಪಕ್ಷದೊಳಗೆ ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು; ಹೊರಗಿಡಲಾದ ಸದಸ್ಯರ ಬೆಂಬಲಿಗರು ಅವರ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಟೀಕಿಸಿದರು, ಕೆಲವರು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದರು, <ref>{{Cite news |last=Høstmælingen |first=Siri Haave |date=28 February 2001 |title=Haoko Tveitt melder seg ut av Frp |trans-title=Haoko Tveitt leaves the Frp |url=http://www.ba.no/nyheter/politikk/article309716.ece |access-date=27 August 2010 |work=[[Bergensavisen]] |language=no}}</ref> ಮತ್ತು ಪಕ್ಷದ ಕೆಲವು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧ್ಯಾಯಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite news |date=8 March 2001 |title=Frp'ere melder seg ut |trans-title=Frp members leave the party |url=http://www.nrk.no/distrikt/sorlandet/nyheter/873630.html |access-date=27 August 2010 |publisher=[[Norwegian Broadcasting Corporation]] |language=no}}</ref> 2001 ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಹೊಸ ಕೌಂಟಿ ಪಟ್ಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಬಹಿಷ್ಕೃತರು ಸ್ಪರ್ಧಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ನಂತರ ಕೆಲವರು ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್ಸ್ ಎಂಬ ಹೊಸ ಪಕ್ಷವನ್ನು ರಚಿಸಿದರು, ಕ್ಲೆಪ್ಪೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಮತ್ತು ಸೈಮನ್ಸೆನ್ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ. "ಏಳು ಜನರ ಗ್ಯಾಂಗ್" ವಲಸೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿವಾದಾತ್ಮಕ ನಿಲುವುಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಅವರ ವಿರುದ್ಧ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳು ಆಂತರಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ್ದವು; <ref name="forhold">{{Cite web |last=Simonsen |first=Jan |date=10 September 2009 |title=Mitt forhold til Fremskrittspartiet |trans-title=My relations with the Progress Party |url=http://www.frie-ytringer.com/2009/09/10/mitt-forhold-til-fremskrittspartiet/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090912153817/http://www.frie-ytringer.com/2009/09/10/mitt-forhold-til-fremskrittspartiet/ |archive-date=12 September 2009 |access-date=27 August 2010 |publisher=Frie Ytringer, Jan Simonsen's blog |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |date=7 March 2001 |title=Kleppe suspendert |trans-title=Kleppe suspended |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/artikkel.php?artid=2699564 |access-date=27 August 2010 |work=[[Verdens Gang]] |publisher=www.vg.no |language=no}}</ref> ರಾಜಕೀಯ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಅಥವಾ ಯುದ್ಧತಂತ್ರದ ಪರಿಗಣನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಇತ್ಯರ್ಥವು ಎಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಇನ್ನೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ. {{Sfn|Skjørestad|2008|p=5}} "ಶುದ್ಧೀಕರಣ"ದೊಂದಿಗಿನ ಹ್ಯಾಗನ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿಯೆಂದರೆ, ಸಮಾಜವಾದಿಯಲ್ಲದ ಪಕ್ಷಗಳು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಸಹಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನವಾಗಿತ್ತು. <ref name="snl" /> ೨೦೦೭ ರಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಡೆಮಾಕ್ರಟಿಕ್ ಪಕ್ಷದ ಇತರ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳಿಂದ ತಮಗೆ "ಸ್ಪಷ್ಟ ಸಂಕೇತಗಳು" ಬಂದಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದರು, ಕ್ಲೆಪ್ಪೆ ಮತ್ತು ಸೈಮನ್ಸೆನ್ (ಆದರೆ ಹೆಡ್‌ಸ್ಟ್ರೋಮ್ ಅಲ್ಲ) ಸೇರಿದಂತೆ ಕೆಲವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವವರೆಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಮಾತುಕತೆಗಳು ಪ್ರಶ್ನೆಯಿಂದ ಹೊರಗಿದ್ದವು. <ref>{{Cite news |last=Vinding |first=Anne |last2=Ryste |first2=Camilla |date=31 October 2007 |title=Hedstrøm til angrep på Hagen |trans-title=Hedstrøm attacks Hagen |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=177633 |access-date=27 August 2010 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿನ ಹೆಚ್ಚು ಮಧ್ಯಮ ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು, [[Henning Holstad|ಹೆನ್ನಿಂಗ್ ಹೋಲ್ಸ್ಟಾಡ್]], ಸ್ವೆನ್ ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯಾನ್ಸೆನ್ ಮತ್ತು ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್ ಸೇರಿದಂತೆ, ಈಗ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಹಿಡಿತವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಿದ್ದಾರೆ. {{Sfn|Simonsen|2007|p=44}} === 2001–2005: ಬೊಂಡೆವಿಕ್ II ವರ್ಷಗಳು === ೨೦೦೧ ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹದ ಪ್ರಕಾರ ಗಳಿಸಿದ ಲಾಭವನ್ನು ಪಕ್ಷ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು ಆದರೆ ೧೯೯೭ ರ ಚುನಾವಣೆಯಿಂದ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತು, ಅದು ೧೪.೬% ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ೨೬ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಪಡೆಯಿತು. ಚುನಾವಣಾ ಫಲಿತಾಂಶವು ಅವರಿಗೆ ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಅವರ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಉರುಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್ ಕೆಜೆಲ್ ಮ್ಯಾಗ್ನೆ ಬೊಂಡೆವಿಕ್ ನೇತೃತ್ವದ ಮೂರು ಪಕ್ಷಗಳ ಒಕ್ಕೂಟದೊಂದಿಗೆ ಅದನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ರಾಜಕೀಯ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ತುಂಬಾ ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದರಿಂದ, ಮೈತ್ರಿಕೂಟವು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಲು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೂಡಿಕೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಖಾಸಗಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಪರ್ಧೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದಾಗಿ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದ್ದರಿಂದ, ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು ಸಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. <ref>{{Cite news |date=16 October 2001 |title=Norway far-right sets new course |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/1603256.stm |access-date=27 August 2010 |work=[[BBC Online]]}}</ref> ೨೦೦೨ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆ ಸಾಧಿಸಿತು ಮತ್ತು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಯಿತು. <ref>{{Cite news |last=Braanen |first=Bjørgulv |author-link=Bjørgulv Braanen |date=2 May 2002 |title=Høyre taper til Frp |trans-title=Conservative Party loses to the Frp |url=http://www.klassekampen.no/artikler/nyheter/30521/article/item/null |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110717135508/http://www.klassekampen.no/artikler/nyheter/30521/article/item/null |archive-date=17 July 2011 |access-date=27 August 2010 |work=[[Klassekampen]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Løkeland-Stai |first=Espen |last2=Marsdal, Magnus |author-link2=Magnus E. Marsdal |date=30 April 2002 |title=Trussel mot demokratiet |trans-title=A threat to democracy |url=http://www.klassekampen.no/artikler/nyheter/30752/article/item/null |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110717135528/http://www.klassekampen.no/artikler/nyheter/30752/article/item/null |archive-date=17 July 2011 |access-date=27 August 2010 |work=[[Klassekampen]] |language=no}}</ref> 2003 ರ ಸ್ಥಳೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾದವು. 36 ಪುರಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ಇತರ ಯಾವುದೇ ಪುರಸಭೆಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮತಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು; ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 13 ರಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಮೇಯರ್ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು, {{Sfn|Hagelund|2005|p=148}} ಆದರೆ 40 ಉಪ ಮೇಯರ್ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Fremskrittspartiets historie: Konsolidering og kommunevalg |trans-title=History of the Progress Party: Consolidation and municipal elections |url=http://www.frp.no/no/Mot_oss/Historie// |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091125145458/http://www.frp.no/no/Mot_oss/Historie/ |archive-date=25 November 2009 |access-date=17 February 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ 1975 ರಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿತ್ತು, ಆದರೆ 2003 ರವರೆಗೆ ನಾಲ್ಕು ಬಾರಿ ಮಾತ್ರ ಮೇಯರ್ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು, ಎಲ್ಲವೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ. 1999 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮೇಯರ್ ಅನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ಏಕೈಕ ಪುರಸಭೆಯಾದ ಓಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮತಗಳು 1999 ರಲ್ಲಿ 36.6% ರಿಂದ 2003 ರಲ್ಲಿ 45.7% ಕ್ಕೆ ಏರಿತು. ಆ ಪಕ್ಷವು ವೆಸ್ಟ್‌ಫೋಲ್ಡ್ ಮತ್ತು ರೋಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಕೌಂಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಏಕೈಕ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಯಿತು. <ref>{{Cite news |last=Notaker |first=Hallvard |date=16 September 2003 |title=Frp størst i 36 kommuner |trans-title=Frp largest in 36 municipalities |url=http://www.nrk.no/nyheter/innenriks/valg/valg_2003/3086321.html |access-date=27 August 2010 |publisher=[[Norwegian Broadcasting Corporation]] |language=no}}</ref> 2005 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಯಿತು, 22.1% ಮತಗಳು ಮತ್ತು 38 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು, ಇದು 2001 ಕ್ಕಿಂತ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ೨೦೦೧ ರಿಂದ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಸಹಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಬೊಂಡೆವಿಕ್ ಅವರ ಕೇಂದ್ರ-ಬಲ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಎಡಪಂಥೀಯ ರೆಡ್-ಗ್ರೀನ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಸೋಲಿಸಿದರೂ, ಚುನಾವಣೆಗೆ ಮುನ್ನ ಹ್ಯಾಗನ್ ಅವರು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರಂತರವಾಗಿ ನಿರಾಕರಿಸಿದ ನಂತರ, ಬೊಂಡೆವಿಕ್ ಅವರನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿಯಾಗಿ ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. <ref>{{Cite news |date=11 September 2005 |title=Close result expected as Norwegians head to polls |url=https://www.nytimes.com/2005/09/11/world/europe/11iht-norway.html |access-date=28 August 2010 |work=[[The New York Times]]}}</ref> <ref>{{Cite news |date=13 September 2005 |title=Norwegian PM announces resignation |url=https://www.theguardian.com/world/2005/sep/13/1 |access-date=28 August 2010 |work=[[The Guardian]]}}</ref> ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ, ಪಕ್ಷವು ನಾರ್ವೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಕೌಂಟಿಗಳಿಂದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಯಿತು: ವೆಸ್ಟ್-ಆಗ್ಡರ್, ರೋಗಾಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಮೋರೆ ಮತ್ತು ರೊಮ್ಸ್ಡಾಲ್ . <ref name="snl"/> 2005 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳ ನಂತರ, ಪಕ್ಷವು ಅನೇಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಯಿತು. ೨೦೦೬ ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹದಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ೩೨.೯% ರಷ್ಟು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆದಾರರ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಮುನ್ನಡೆ ಸಾಧಿಸಿತು ಮತ್ತು ನಂತರದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ೨೫ ಪ್ರತಿಶತಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮತಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸಿತು. <ref>{{Cite news |title=FrP og Høyre går kraftig fram |trans-title=Strong advances for the Frp and the Conservative Party |url=http://www.tns-gallup.no/default.aspx?did=9078387 |access-date=11 November 2009 |publisher=[[TNS Gallup]] |language=no }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>{{Cite news |last=Magerøy |first=Lars Halvor |last2=Haugan |first2=Bjørn |date=31 May 2008 |title=Fosser frem på diesel-opprør: Siv nær statsministerstolen |trans-title=Surges ahead because of diesel rebellion: Siv close to the prime minister's chair |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=195848 |access-date=11 November 2009 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |date=4 June 2008 |title=Frp størst på ny måling |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=528033 |access-date=11 November 2009 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |date=26 June 2008 |title=Frp over 30 prosent på ny måling (NTB) |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=501050 |access-date=11 November 2009 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> === 2006–2021: ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್ === [[ಚಿತ್ರ:Siv_Jensen-14.jpg|thumb| ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್, 2006 ರಿಂದ 2021 ರವರೆಗೆ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯ ನಾಯಕ]] ವಲಸೆ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತು ಪಕ್ಷದ ಆಪಾದಿತ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಮತ್ತು ನಿಲುವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ ಒಕ್ಕೂಟಗಳನ್ನು ಸೇರಲು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಇತರ ಪಕ್ಷಗಳು ಹಿಂದೆ ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದವು, <ref>{{Cite news |last=Sand |first=Lars Nehru |date=12 July 2006 |title=Stiller Frp-ultimatum |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/politikk/article1385835.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629143845/http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/politikk/article1385835.ece |archive-date=29 June 2011 |access-date=27 August 2010 |work=[[Aftenposten]] |language=no}}</ref> {{Sfn|Hagelund|2005|p=148}} ಚುನಾವಣೆಯ ನಂತರ ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಕ್ಷವು "ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರದ ನಡುವೆ ಸೇತುವೆಯಾಗಲು" ಬಯಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ. <ref>{{Cite news |date=15 July 2010 |title=Ingen ny regjering uten Frp |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article3732939.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100718065810/http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article3732939.ece |archive-date=18 July 2010 |access-date=27 August 2010 |work=[[Aftenposten]] |language=no}}</ref> ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯು ತಾನು ಭಾಗವಾಗಿಲ್ಲದ ಯಾವುದೇ ಸರ್ಕಾರಿ ಒಕ್ಕೂಟವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಈ ಸ್ಥಾನವು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು, <ref>{{Cite news |last=Horn |first=Anders |date=24 April 2008 |title=Ernas umulige prosjekt |url=http://www.klassekampen.no/53399/article/item/null |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110717135248/http://www.klassekampen.no/53399/article/item/null |archive-date=17 July 2011 |access-date=27 August 2010 |work=[[Klassekampen]] |language=no}}</ref> ಆದರೆ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಪಕ್ಷದೊಂದಿಗೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದವು. <ref>{{Cite news |last=Bjørgan |first=Linda |date=7 September 2009 |title=Rungende nei til Frp |url=http://www.nrk.no/nyheter/innenriks/valg/valg_2009/1.6749065 |access-date=27 August 2010 |publisher=[[Norwegian Broadcasting Corporation]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Joswig |first=Rebekka |date=28 April 2009 |title=Nei til Frp-samarbeid |url=http://www.vl.no/samfunn/article4293061.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090430082551/http://www.vl.no/samfunn/article4293061.ece |archive-date=30 April 2009 |access-date=27 August 2010 |work=[[Vårt Land (Norwegian newspaper)|Vårt Land]] |language=no}}</ref> 2010 ರ ಆರಂಭದಿಂದಲೂ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಗಳು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮತ್ತು ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಾರ್ಟಿಗೆ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಬಹುಮತದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿವೆ. <ref>{{Cite news |date=3 May 2010 |title=Rent flertall for Høyre og Frp i april |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=10005031 |access-date=27 August 2010 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |date=29 June 2010 |title=Blåblått flertall i juni |url=http://www.dn.no/forsiden/politikkSamfunn/article1926654.ece |access-date=27 August 2010 |work=[[Dagens Næringsliv]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite web |date=16 April 2009 |title=Partibarometeret |url=http://www.tv2nyhetene.no/innenriks/politikk/valg09/partibarometeret-2677103.html |access-date=15 December 2010 |website=[[TV 2 (Norway)|TV 2]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |date=23 December 2010 |title=Ap mindre enn både Høyre og Frp |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=10012789 |access-date=23 December 2010 |work=Verdens Gang |language=no}}</ref> ಆದರೆ ೨೦೧೧ ರ ಸ್ಥಳೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷವು ತೀವ್ರ ಹಿನ್ನಡೆಯನ್ನು ಕಂಡಿತು. ಪಕ್ಷವು ಶೇ. 6 ರಷ್ಟು ಮತಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರೆ, ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಕ್ಷವು ಶೇ. 9 ರಷ್ಟು ಮತಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿನ್ನಡೆಗೆ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಬೆಂಬಲಿಗರ ಕಡಿಮೆ ಮತದಾನವೇ ಕಾರಣ ಎಂದು ವಿವರಿಸಬಹುದು. <ref>{{Cite news |last=Aune |first=Oddvin |date=12 September 2011 |title=Frp mot sitt dårligste valg på 16 år |url=http://www.nrk.no/nyheter/innenriks/valg/valg2011/1.7789682 |access-date=13 September 2011 |publisher=[[Norwegian Broadcasting Corporation]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Klungtveit |first=Harald S. |date=13 September 2011 |title=Utøya-effekten ble at Frp-velgerne satt i sofaen |url=http://www.dagbladet.no/2011/09/13/nyheter/politikk/valg_2011/valg11/innenriks/18103556/ |access-date=13 September 2011 |work=[[Dagbladet]] |language=no}}</ref> ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಕ್ಷದೊಂದಿಗಿನ ಮೈತ್ರಿಯಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು 2013 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೆದ್ದಿತು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೊದಲ ಸರ್ಕಾರವಾದ ಸೋಲ್ಬರ್ಗ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಅನ್ನು ರಚಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು, ಆದರೂ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷವು ಸ್ವತಃ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು ಮತ್ತು ಈಗ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಮೂರನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite news |date=9 September 2013 |title=Norway election: Erna Solberg to form new government |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-24014551 |work=BBC News}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Orange |first=Richard |date=16 October 2013 |title=Populists left out of new Norway government |url=https://www.thelocal.no/20131016/populists-left-out-of-new-norway-gov/ |access-date=11 February 2021 |work=[[The Local]]}}</ref> 2017 ರ ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಗಳು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಗಳಿಸಿದವು, ಇದನ್ನು 2018 ರಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರಿತ [[ಲಿಬರಲ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ)|ಲಿಬರಲ್ ಪಕ್ಷ]] ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಡೆಮಾಕ್ರಟಿಕ್ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು. ಜನವರಿ 2020 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಒಕ್ಕೂಟದಿಂದ ಹೊರಬಂದಿತು. [[ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸ್ಟೇಟ್|ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸ್ಟೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ]] ಸ್ವಯಂಸೇವಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪ್ರಜೆಯನ್ನು ನಾರ್ವೆಗೆ ವಾಪಸ್ ಕಳುಹಿಸುವುದು ವಾಪಸಾತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು. ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ನಾರ್ವೆಗೆ ಮರಳಲು ಸಹಾಯ ಪಡೆಯಬಾರದು ಎಂಬುದು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ನಿಲುವಾಗಿತ್ತು. ಮಾನವೀಯ ಪರಿಗಣನೆಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಸೋಲ್ಬರ್ಗ್ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟವು ಸ್ವದೇಶಕ್ಕೆ ವಾಪಸ್ ಕಳುಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿತು. <ref name="auto">{{Cite web |last=Krekling |first=David Vojislav |date=20 January 2020 |title=Frp går ut av regjering |url=https://www.nrk.no/norge/frp-gar-ut-av-regjering-1.14867637 |access-date=25 February 2020 |website=NRK |language=nb-NO}}</ref> ಫೆಬ್ರವರಿ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ, ಜೆನ್ಸನ್ ಅವರು ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕತ್ವದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಯುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಮೇ ೨೦೨೧ ರಲ್ಲಿ ಅವರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಮಾಜಿ ಉಪ ನಾಯಕಿ ಮತ್ತು ವಲಸೆ ಸಚಿವ ಸಿಲ್ವಿ ಲಿಸ್ತೌಗ್ ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. ಲಿಸ್ತೌಗ್ ಅವರನ್ನು ಈ ಹಿಂದೆ ಜೆನ್ಸನ್ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕಾರ್ಲ್ ಐ. ಹ್ಯಾಗನ್ ಇಬ್ಬರೂ ಸಂಭಾವ್ಯ ಭವಿಷ್ಯದ ನಾಯಕಿ ಎಂದು ಅನುಮೋದಿಸಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |date=27 April 2018 |title=– Sylvi er den beste kandidaten fordi hun ligner mest på meg. |url=https://www.dagsavisen.no/innenriks/carl-i-hagen-peker-ut-listhaug-som-sivs-arvtaker-1.1136761 |access-date=28 March 2019 |website=Dagsavisen.no |archive-date=28 ಮಾರ್ಚ್ 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190328203344/https://www.dagsavisen.no/innenriks/carl-i-hagen-peker-ut-listhaug-som-sivs-arvtaker-1.1136761 |url-status=dead }}</ref> <ref>{{Cite web |last=AS |first=TV 2 |date=20 April 2016 |title=Carl I. Hagen: – Listhaug bør bli vår neste leder |url=https://www.tv2.no/a/8242074/ |access-date=28 March 2019 |website=TV 2}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Gjerde |first=Solveig Ruud Robert |date=19 April 2016 |title=Carl I. Hagen mener Listhaug er "den soleklare kandidaten" til å etterfølge Siv Jensen |url=https://www.aftenposten.no/article/ap-EowyA.html |access-date=28 March 2019 |website=Aftenposten}}</ref> == ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನಿಲುವುಗಳು == ಪಕ್ಷವು ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ತನ್ನ ವೇದಿಕೆಯ ಮುನ್ನುಡಿಯಲ್ಲಿ ತನ್ನನ್ನು ಒಂದು ಉದಾರವಾದಿ ( ''ಉದಾರವಾದಿ'' ; "ಉದಾರವಾದಿ", " ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್ ") {{Sfn|Widfeldt|2014|p=95-96}} ಪಕ್ಷವೆಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ, ಇದು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಮತ್ತು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ, ಇದು ಜೀವನ ಮತ್ತು ಮಾನವತಾವಾದಿ ಮೌಲ್ಯಗಳ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ೨೦೧೦ ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಘೋಷಿತ ಗುರಿ ತೆರಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಕಡಿತ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವಾಗಿತ್ತು. ಪಕ್ಷದೊಳಗಿನ ಹಲವರು ಪಕ್ಷವನ್ನು ಉದಾರವಾದಿ ಎಂಬ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪಕ್ಷವು ತನ್ನನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಉದಾರವಾದಿ ಅಥವಾ ಲಿಬರ್ಟೇರಿಯನ್ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಂದು ವಿಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ತನ್ನನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ-ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ವಲಸೆ-ವಿರೋಧಿ ರಾಜಕೀಯದ ಮೇಲೆ ಬಲವಾಗಿ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುವ ಒಂದು ವಿಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವಿದ್ವಾಂಸ ಆಂಡರ್ಸ್ ರವಿಕ್ ಜುಪ್ಸ್ಕಾಸ್ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಬಣವು 2010 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿದೆ; ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕತ್ವದ ಸದಸ್ಯರು ಉದಾರವಾದಿಗಳು ಅಥವಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಾದಿಗಳು ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ವಿಭಾಗವು ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref>{{Cite web |last=Elnan |first=Thea Storøy |last2=Klougart |first2=Sofie Amalie |date=19 June 2020 |title=De nasjonalkonservative i Frp øker, men har ikke makt |url=https://morgenbladet.no/aktuelt/2020/06/de-nasjonalkonservative-i-frp-oker-men-har-ikke-makt |website=morgenbladet.no}}</ref> ಪಕ್ಷದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಅಧ್ಯಾಯವಾದ ಓಸ್ಲೋ ಅಧ್ಯಾಯವು, ಪಕ್ಷವು ತನ್ನನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಉದಾರವಾದವನ್ನು "ನಾರ್ವೆ ಮೊದಲು" ನೀತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಲು ಕರೆ ನೀಡುವ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು, ಇದು ವಲಸೆ ವಿರೋಧಿ ರಾಜಕೀಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಕುರಿತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಒಮ್ಮತವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ "ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯೇತರ ವಲಸೆಯ ಮೇಲೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಷೇಧ" ಮತ್ತು ವಲಸೆಯ ಕುರಿತು ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹವೂ ಸೇರಿದೆ; ಓಸ್ಲೋ ಅಧ್ಯಾಯದ ಸಂಸದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಟೈಬ್ರಿಂಗ್-ಗ್ಜೆಡ್ಡೆ ಅವರು ಪಕ್ಷದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಉದಾರವಾದದ ಹೇಳಲಾದ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು "ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಜನರು ಒಪ್ಪುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು ಏಕೆಂದರೆ "ಉದಾರವಾದವು ಅದರ ತೀವ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತ ಗಡಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಥೈಸುತ್ತದೆ" ಮತ್ತು "ಉದಾರವಾದವು ಸತ್ತ ಸಿದ್ಧಾಂತವಾಗಿದೆ". <ref>{{Cite web |date=20 September 2019 |title=Sylvi Listhaug fnyser av forslaget til Christian Tybring-Gjedde |url=https://www.msn.com/nb-no/nyheter/norge/christian-tybring-gjedde---vi-m%C3%A5-sette-norge-f%C3%B8rst/ar-AAHA7Uc |website=[[Nettavisen]]}}</ref> <ref name="DB2020">{{Cite news |date=29 February 2020 |title=Sivs fylkeslag vil gjøre Norge til patriotisk fyrtårn |url=https://www.dagbladet.no/nyheter/sivs-fylkeslag-vil-gjore-norge-til-patriotisk-fyrtarn/72195752 |work=[[Dagbladet]]}}</ref> <ref name="TV2">{{Cite news |date=29 February 2020 |title=Oslo Frp vil gjøre Norge til et "patriotisk fyrtårn" |trans-title=Oslo Frp wants to turn Norway into a 'patriotic beacon' |url=https://www.tv2.no/a/11255511/ |work=[[TV2 (Norway)|TV2]]}}</ref> ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಟೈಬ್ರಿಂಗ್-ಗ್ಜೆಡ್ಡೆ ಅವರನ್ನು ನಂತರ ೨೦೨೪ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web |last=Vartdal |first=Ragnhild |date=2024-07-14 |title=Christian Tybring-Gjedde kasta ut av Frp |url=https://www.nrk.no/norge/christian-tybring-gjedde-kasta-ut-av-frp-1.16964803 |access-date=2024-07-14 |website=NRK |language=nn-NO}}</ref> ಪಕ್ಷದ ಮಾಜಿ ನಾಯಕ ಕಾರ್ಲ್ ಐ. ಹ್ಯಾಗನ್ ಈ ಉಪಕ್ರಮವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಉದಾರವಾದಿ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷವು "ಉದಾರವಾದಿ ಉಗ್ರಗಾಮಿ"ಯಾಗುವ ಬದಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿಯಾಗಬೇಕೆಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite web |last=AS |first=TV 2 |date=24 June 2020 |title=Hagens nye planer bekymrer kona kraftig: – Hun vet ikke om jeg overlever |url=https://www.tv2.no/a/11513900/ |website=TV 2}}</ref> <ref>{{Cite web |last=AS |first=TV 2 |date=25 June 2020 |title=Sandberg tar oppgjør med Carl I. Hagen: – Vil splitte partiet |url=https://www.tv2.no/a/11516594/ |website=TV 2}}</ref> ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಎರ್ನಾ ಸೋಲ್ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಕ್ಯಾಸ್ ಮುದ್ದೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಪಕ್ಷ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ವೀಕ್ಷಕರ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯನ್ನು ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಲಪಂಥೀಯ ಜನಪರವಾದಿ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ, <ref name="Bjerkem2016">{{Cite journal|last=Bjerkem|first=Johan|title=The Norwegian Progress Party: an established populist party|journal=European View|year=2016|volume=15|issue=2|pages=233–243|doi=10.1007/s12290-016-0404-8}}</ref> {{Sfn|Allern|2010|p=26: "The Norwegian Progress Party is...traditionally characterised as a borderline case of the extreme or radical right (Ignazi 1992: 13–15; Kitschelt 1995: 121; Ignazi 2003: 157), and Mudde (2007:19) characterises FrP as a non-radical populist party"; see also: p.212}} {{Sfn|Widfeldt|2014|p=83: "The academic literature is not unanimous in classifying FrP as an extreme right party. Cas Mudde, in his book from 2007, argues that FrP does not belong to the populist radical right family... Instead, he classifies FrP as a "neoliberal populist party". Other writers, however, do place FrP in the same category...even if they in some cases do so with qualifications"; see also: p. 16}} {{Sfn|Skjørestad|2008|p=7}} . <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಪುಸ್ತಕ |last=Mudde |first=Cas |url=https://www.worldcat.org/title/ocm76940059 |title=Populist radical right parties in Europe |date=2007 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-85081-0 |location=Cambridge, UK; New York |oclc=ocm76940059}}</ref> <ref>{{Cite web |date=12 September 2013 |title=KrF og Venstre forsvarer Frp |trans-title=KrF and Venstre defend Frp |url=http://www.nrk.no/valg2013/venstre-og-krf-tar-frp-i-forsvar-1.11237762 |website=NRK}}</ref> <ref>{{Cite news |date=3 January 2014 |title=Economist's Jensen – le Pen comparison 'crude' |url=http://www.thelocal.no/20140103/le-pen-comparison-ruffles-causes-norwegian-upset |work=The Local (no) |quote="Knut Heidar, politics professor at the University of Oslo, said that the comparison with the National Front and other European parties was problematic: "It's a result of crude categorisation. You put them all in the same bag and think they're all alike. But the Progress Party is more moderate on nearly all points. This is why it's not as controversial in Norway as it is in foreign media." [...] "They're really more like the Norwegian or British Conservative parties than they are like the Austrian Freedom Party, the Vlaams Bloc or the National Front," he added."}}</ref> ವಿವಿಧ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯನ್ನು ತೀವ್ರ ಬಲಪಂಥೀಯ ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪಕ್ಷದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳು ವಲಸೆ, ಅಪರಾಧ, ವಿದೇಶಿ ನೆರವು, [[ವೃದ್ಧಾಪ್ಯ|ವೃದ್ಧರು]] ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ವೃದ್ಧರ ಆರೈಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತೆಯ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತವೆ. ಈ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಬಲಪಂಥೀಯ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ, ಆದಾಗ್ಯೂ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ವೃದ್ಧರ ಆರೈಕೆಯಂತೆ, ನೀತಿಯು ಎಡಪಂಥೀಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. {{Sfn|Skjørestad|2008|p=85}} ಪಕ್ಷವು ತನ್ನ ಮೊದಲ ಮೂರು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ೧೯೭೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ "ಹೊರಗಿನವರ ಚಳುವಳಿ"ಯಿಂದ ೧೯೮೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕನ್ ಶೈಲಿಯ ಉದಾರವಾದಕ್ಕೆ, ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಬಲಪಂಥೀಯ ಜನತಾವಾದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. {{Sfn|Skjørestad|2008|p=9}} {{Sfn|Skjørestad|2008|p=8}} 2000ದ ದಶಕದಿಂದ, ಪಕ್ಷವು ಕೇಂದ್ರ-ಬಲ ಪಕ್ಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಲುವಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಟ್ಟಿಗೆ ತನ್ನ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಅನ್ನು ಮಿತಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ. {{Sfn|Skjørestad|2008|p=11}} 2001 ರ ಸುಮಾರಿಗೆ ಕೆಲವು ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿದಾಗಿನಿಂದ ಮತ್ತು 2006 ರಿಂದ ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ, <ref>{{Cite news |last=Jensen |first=Siv |date=26 October 2006 |title=Hva FrP ikke er |url=http://www.dagbladet.no/kultur/2006/10/26/480894.html |access-date=27 August 2010 |work=[[Dagbladet]] |language=no}}</ref> ಪಕ್ಷವು ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದದ ಕಡೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಚಲಿಸಲು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಪಕ್ಷಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗ ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸತ್ಯವಾಗಿದೆ. <ref name="klass">{{Cite news |last=Sjøli |first=Hans Petter |author-link=Hans Petter Sjøli |date=25 September 2008 |title=Sier nei til Kjærsgaard |url=http://www.klassekampen.no/kontakt_oss/54853/article/item/null |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110717135641/http://www.klassekampen.no/kontakt_oss/54853/article/item/null |archive-date=17 July 2011 |access-date=16 November 2009 |work=[[Klassekampen]] |language=no}}</ref> ಪಕ್ಷದ ಮೌಲ್ಯಗಳು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ [[ಪ್ರಜಾಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳು|ನಾಗರಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳು]], ವ್ಯಕ್ತಿವಾದ ಮತ್ತು ಸೀಮಿತ ಸರ್ಕಾರದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿವೆ. <ref>{{Cite web |date=27 January 2015 |title=Information in English |url=https://frp.no/english |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190328194303/https://www.frp.no/english |archive-date=28 March 2019 |access-date=6 April 2015 |publisher=frp.no}}</ref> ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವ ಪಕ್ಷದೊಳಗಿನ ಒಂದು ಸ್ಥಳೀಯ ಗುಂಪು, ಸೆಂಟರ್ ಪಾರ್ಟಿಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾದ ಹೆಚ್ಚು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ನೀತಿಯ ಬಯಕೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತು. ಅವರು ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು "ನಾರ್ವೆ ಮೊದಲು" ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಜನರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯೇತರ ವಲಸೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕೆಂದು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ನಿರಾಕರಣೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. <ref name="DB2020"/> <ref name="TV2"/> ಪಕ್ಷವು ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ವಿದೇಶಿ ನೆರವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಟೀಕಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಕರೆ ನೀಡಿದೆ. <ref>{{Cite web |date=23 December 2016 |title=Kraftige reaksjoner på Tybring-Gjedde-utspill |url=https://www.vg.no/i/g8B61 |website=www.vg.no}}</ref> ಪಕ್ಷದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು, ಸಾಧ್ಯವಾದಾಗಲೆಲ್ಲಾ, ಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ನಿರಾಶ್ರಿತರನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾನವೀಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದು ಯೋಗ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |last=Ulserød |first=Torstein |last2=Civita |first2=jurist i |date=31 October 2016 |title=Sp har strengere innvandringspolitikk enn Frp {{!}} Torstein Ulserød |url=https://www.aftenposten.no/article/ap-XQW9x.html |access-date=15 December 2019 |website=Aftenposten |language=nb-NO}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Flyktninger |url=https://www.frp.no/tema/innvandring/flyktninger |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20191215115956/https://www.frp.no/tema/innvandring/flyktninger |archive-date=15 December 2019 |access-date=15 December 2019 |website=FrP |language=nb-NO}}</ref> === ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣೆ === ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಕಾಯುವ ಸಮಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಪಕ್ಷವು ದಶಕಗಳಿಂದ ಪ್ರತಿಪಾದಕವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite web |date=29 August 2009 |title=Her er Frps 100-dagersplan |url=https://www.vg.no/i/dxOzz |website=www.vg.no}}</ref> <ref>{{Cite web |title=Helsekøene skal videre ned |url=https://www.frp.no/aktuelt/2017/09/helsekoene-skal-videre-ned |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20190926165121/https://www.frp.no/aktuelt/2017/09/helsekoene-skal-videre-ned |archive-date=26 September 2019 |access-date=26 September 2019 |website=FrP}}</ref> ೨೦೧೨-೧೩ರಲ್ಲಿ ೨೭೦,೦೦೦ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |last=As |first=TV 2. |date=19 June 2013 |title=Kortere sykehuskø blir Høyres helse-kampsak |url=https://www.tv2.no/a/4072750/ |access-date=26 September 2019 |website=TV 2 |publisher=[[TV 2 Nyhetene]]}}</ref> <ref>{{Cite web |date=30 January 2013 |title=Politiske mål og forventninger til spesialisthelsetjenesten |url=https://www.regjeringen.no/no/dokumentarkiv/stoltenberg-ii/hod/taler-og-artikler/2013/politiske-mal-og-forventninger-til-spesi/id713002/ |access-date=26 September 2019 |publisher=[[Regjeringen.no]]}}</ref> OECD ಪ್ರಕಟಣೆಯಾದ ''ಹೆಲ್ತ್ ಅಟ್ ಎ ಗ್ಲಾನ್ಸ್ ೨೦೧೧'' ರಲ್ಲಿ, ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲಾದ ಹನ್ನೊಂದು ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಚುನಾಯಿತ ಶಸ್ತ್ರಚಿಕಿತ್ಸೆ ಮತ್ತು ತಜ್ಞರ ನೇಮಕಾತಿಗಳಿಗಾಗಿ ನಾರ್ವೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಯುವ ಸಮಯವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ೨೦೧೩ ರಿಂದ, ಸೋಲ್ಬರ್ಗ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಆರೈಕೆಗಾಗಿ ಸರಾಸರಿ ಕಾಯುವ ಸಮಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite news |title=Det står færre folk i helsekø |url=https://www.faktisk.no/faktasjekker/kP9/det-star-faerre-folk-i-helseko |access-date=26 September 2019 |work=www.faktisk.no |archive-date=26 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190926165119/https://www.faktisk.no/faktasjekker/kP9/det-star-faerre-folk-i-helseko |url-status=dead }}</ref> <ref>{{Cite news |title=Ventetiden ved sykehusene går ned |url=https://www.adressa.no/nyheter/innenriks/2017/08/30/Ventetiden-ved-sykehusene-g%C3%A5r-ned-15231455.ece |access-date=26 September 2019 |work=[[Adresseavisen]] |archive-date=4 ಜೂನ್ 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210604102335/https://www.adressa.no/nyheter/innenriks/2017/08/30/Ventetiden-ved-sykehusene-g%C3%A5r-ned-15231455.ece |url-status=dead }}</ref> <ref>{{Cite news |title=Ventetiden ved sykehusene går ned |url=https://www.abcnyheter.no/livet/helse/2017/08/30/195328611/ventetiden-ved-sykehusene-gar-ned |access-date=26 September 2019 |work=abcnyheter.no}}</ref> <ref>{{Cite news |title=Slår Aps løfte med 600.000 sykehus-behandlinger |url=https://www.dagsavisen.no/innenriks/slar-aps-lofte-med-600-000-sykehus-behandlinger-1.1166032 |access-date=26 September 2019 |work=[[Dagsavisen]] |archive-date=6 ಜುಲೈ 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240706234513/https://www.dagsavisen.no/nyheter/innenriks/2018/06/29/slar-aps-lofte-med-600000-sykehus-behandlinger/ |url-status=dead }}</ref> === ಆರ್ಥಿಕತೆ === ಪಕ್ಷವು ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯವು ಕನಿಷ್ಠ ಜೀವನ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾತ್ರ ಇರಬೇಕು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಬದಲಿಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ವಿವಿಧ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಅದು ನಂಬುತ್ತದೆ. ಪಕ್ಷವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತೆರಿಗೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ವಿವಿಧ ಸುಂಕಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="ndla">{{Cite web |last=Overland |first=Jan-Arve |last2=Tønnessen |first2=Ragnhild |title=Hva står de politiske partiene for? |trans-title=What do the political parties stand for? |url=https://ndla.no/subject:1:19dae192-699d-488f-8218-d81535ce3ae3/topic:2:168542/topic:2:173292/resource:1:11473 |access-date=27 August 2010 |website=Nasjonal Digital Læringsarena |language=no }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಪಕ್ಷವು ನಾರ್ವೆಯ ತೈಲ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದಲ್ಲಿ (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಸ್ತೆಗಳು, ಬ್ರಾಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಆಸ್ಪತ್ರೆಗಳು, ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ನರ್ಸಿಂಗ್ ಹೋಂಗಳು ) ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. <ref name="frpo">{{Cite web |title=Økonomisk politikk |trans-title=Economic policy |url=http://www.frp.no/no/Vi_mener/Andre_temaer/Okonomisk_politikk/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110929011506/http://www.frp.no/no/Vi_mener/Andre_temaer/Okonomisk_politikk/ |archive-date=29 September 2011 |access-date=12 November 2010 |website=Frp.no |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |last=DeShayes |first=Pierre-Henry |date=14 September 2009 |title=Norway votes in close general election |url=http://news.smh.com.au/breaking-news-world/norway-votes-in-close-general-election-20090914-fnv5.html |access-date=27 August 2010 |work=[[The Sydney Morning Herald]]}}</ref> ತೈಲ ನಿಧಿಯಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣವನ್ನು ಈಗ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಬದಲು ಈಗಲೇ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಕಲ್ಯಾಣ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಅರ್ಥವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಈ ನಿಲುವು ಅದರ ಚುನಾವಣಾ ಯಶಸ್ಸಿನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. {{Sfn|Hagelund|2005|p=148}} ಪಕ್ಷವು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ಗಳಿಸುವ ಹಣವನ್ನು ಅವರದಾಗಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅವರು [[ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರ ತೆರಿಗೆ|ಪಿತ್ರಾರ್ಜಿತ ತೆರಿಗೆ]] ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. <ref name="frpo" /> ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದಲ್ಲಿನ ಹೂಡಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಾರ್ವೆಯ ತೈಲ ನಿಧಿಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕೆಂದು ಪಕ್ಷವು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಖರ್ಚಿನ ಮೇಲೆ ಮಿತಿಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸುವ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವ ಬಜೆಟ್ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. <ref name="ndla" /> === ಸಮಾಜ === ಪಕ್ಷವು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಮುಕ್ತ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ, ಅಗತ್ಯ ಮತ್ತು ಮೂಲಭೂತ ಅಂಶವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವಾಹಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವ ಮತ್ತು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಪಕ್ಷವು ಎಲ್ಲಾ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಇಬ್ಬರೂ ಪೋಷಕರಿಂದ ಭೇಟಿ ಮತ್ತು ಆರೈಕೆಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಅವರ ಜೈವಿಕ ಪೋಷಕರು ಯಾರೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Vi mener: Familiepolitikk |url=http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101203075801/http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |archive-date=3 December 2010 |access-date=20 November 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> 2008 ರಲ್ಲಿ ಸಲಿಂಗ ವಿವಾಹವನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಪಕ್ಷವು ವಿರೋಧಿಸಿತು, <ref>{{Cite web |date=30 April 1993 |title=Same-sex marriage and civil unions in Norway |url=http://www.religioustolerance.org/hommarno.htm |access-date=17 February 2016 |website=Religioustolerance.org}}</ref> <ref>[http://www.ilga-europe.org/home/guide/country_by_country/norway/norway_adopts_gender_neutral_marriage_law Norway adopts gender neutral marriage law] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121101181112/http://ilga-europe.org/home/guide/country_by_country/norway/norway_adopts_gender_neutral_marriage_law |date=1 ನವೆಂಬರ್ 2012 }} ilga-europe.org</ref> <ref>{{Cite web |title=Norway adopts gay marriage law |url=http://afp.google.com/article/ALeqM5jko_BIHizUFFqUtmEaUrAEoPXFWw |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110520153827/http://afp.google.com/article/ALeqM5jko_BIHizUFFqUtmEaUrAEoPXFWw |archive-date=20 May 2011 |access-date=23 July 2011}}</ref> ಮಕ್ಕಳು ಕಾನೂನನ್ನು ಹೇಗೆ "ಸಹಿಸುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತು. <ref>{{Cite web |title=Same sex marriage law passed by wide majority |url=http://www.aftenposten.no/english/local/article2479146.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080617115242/http://www.aftenposten.no/english/local/article2479146.ece |archive-date=17 June 2008 |access-date=26 March 2012}}</ref> ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ಕ್ರಮ, ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ತರಗತಿ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಹರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಕೆಲಸದ ವಾತಾವರಣವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಪಕ್ಷವು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ, ಐದನೇ ತರಗತಿಯಿಂದ ಮೂಲಭೂತ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೇಣಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದು, ಹೆಚ್ಚಿನ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುವುದು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಾಂತದ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು. <ref>{{Cite web |title=Vi mener: Skole- og utdanningspolitikk |url=http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101203075801/http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |archive-date=3 December 2010 |access-date=20 November 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> ಮೇ 2013 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ಸಲಿಂಗ ವಿವಾಹ ಮತ್ತು ಸಲಿಂಗ ದತ್ತು ಎರಡರ ಪರವಾಗಿ ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿತು. <ref>{{Cite web |date=16 October 2012 |title=Frp snur i homo-spørsmål – NRK Norge – Oversikt over nyheter fra ulike deler av landet |url=http://www.nrk.no/nyheter/norge/1.8359703 |access-date=17 February 2016 |website=Nrk.no}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Lars Joakim Skarvøy |date=16 October 2012 |title=Slik skal Frp-Siv flørte med homo-velgerne – Foreldre og barn – VG |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=10062353 |access-date=17 February 2016 |website=Vg.no}}</ref> <ref>{{Cite web |date=31 January 2014 |title=Frp vil la homofile gifte seg og adoptere barn – Aftenposten |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/politikk/Frp-vil-la-homofile-gifte-seg-og-adoptere-barn-7018483.html#.UaG1E9L0GwQ |access-date=17 February 2016 |website=Aftenposten.no}}</ref> ಈ ಪಕ್ಷವು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸಲಿಂಗಕಾಮಿಗಳಿಗೆ ರಕ್ತದಾನವನ್ನು ಕಾನೂನುಬದ್ಧಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=Modulen ble ikke funnet |url=http://www.frp.no/Gi+homofile+mulighet+til+%C3%A5+gi+blod.d25-TMZHIX8.ips |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130703140138/http://www.frp.no/Gi+homofile+mulighet+til+%C3%A5+gi+blod.d25-TMZHIX8.ips |archive-date=3 July 2013 |access-date=26 May 2013}}</ref> <ref>{{Cite web |last=Tristan Dupré |date=30 July 2012 |title=– La homofile gi blod! {{pipe}} Fremskrittspartiets Ungdom |url=http://fpu.no/2012/07/la-homofile-gi-blod/ |access-date=17 February 2016 |website=Fpu.no}}</ref> ಕಲಾವಿದರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಅವಲಂಬಿಸಬೇಕು, ಬದಲಾಗಿ ಅವರು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿತರಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಪಕ್ಷವು ನಂಬುತ್ತದೆ. ಉತ್ತಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಎಂದರೇನು ಎಂಬುದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರು ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಪಕ್ಷವು ನಂಬುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕಲಾವಿದರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಬಯಸುವದನ್ನು ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಬ್ರಾಡ್‌ಕಾಸ್ಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್‌ಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಪರವಾನಗಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯನ್ನು ಖಾಸಗೀಕರಣಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಪಕ್ಷವು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಭದ್ರಪಡಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Vi mener: Kulturpolitikk |url=http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101203075801/http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |archive-date=3 December 2010 |access-date=20 November 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> ಪಕ್ಷವು ಲಿಂಗ, ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಜನಾಂಗೀಯ ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಾರತಮ್ಯ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಉಪಚಾರದಿಂದ ದೂರವಿರುವುದರಿಂದ, ಪಕ್ಷವು ಜನಾಂಗೀಯ ವರ್ಗೀಕರಣಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ನಾರ್ವೆಯ ಸಾಮಿ ಸಂಸತ್ತನ್ನು <ref>{{Cite web |title=Valgordningen |url=https://www.frp.no/tema/demokrati/valgordningen |access-date=25 December 2020 |website=FrP |language=nb-NO }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ವಿಸರ್ಜಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|title=Fremskrittspartiets samepolitikk|journal=Fremskrittspartiets Stortingsgruppe|series=Stortingsgruppens politiske faktaark|url=http://www.frp.no/?module=Files;action=File.getFile;ID=30487|accessdate=20 November 2010|page=3|trans_title=Progress Party's sami politics|language=no|format=PDF|quote=FrP vil: Nedlegge Sametinget som politisk organ og gjenopprette samerådet som rådgivende organ til Stortinget. Frem til dette skjer vil FrP arbeide for at Sametinget skal være et ikke-etnisk betinget organ.}}</ref> ಪಕ್ಷವು ಸಾಮಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ನೀರು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಬಳಕೆಯ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಜನಾಂಗೀಯ ಮೂಲದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದೇ ವಿಶೇಷ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Vi mener: Samepolitikk |url=http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101203075801/http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |archive-date=3 December 2010 |access-date=20 November 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು, ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ [[ಬುರ್ಕಾ|ಬುರ್ಖಾ]] ಮತ್ತು ನಿಖಾಬ್ ಧರಿಸುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಪ್ರತಿಪಾದಕ ಪಕ್ಷವೂ ಆಗಿದ್ದು, 2010 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಈ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿತು. ಶಾಲೆಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಈ ನೀತಿಯನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 2018 ರಲ್ಲಿ ಸಾಧಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite news |last=Lande |first=David |date=4 March 2010 |title=Vil fjerne burkaen fra det offentlige rom |url=http://www.frp.no/Vil+fjerne+burkaen+fra+det+offentlige+rom.d25-TwtDIYj.ips |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101021015426/http://www.frp.no/Vil+fjerne+burkaen+fra+det+offentlige+rom.d25-TwtDIYj.ips |archive-date=21 October 2010 |access-date=16 September 2010 |work=Frp.no |language=no}}</ref> === ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ === [[ಚಿತ್ರ:Anders_Anundsen_minister_of_justice.jpg|thumb| ಆಂಡರ್ಸ್ ಅನುಂಡ್ಸೆನ್ ನ್ಯಾಯ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು (2013-2016).]] ಪೊಲೀಸ್ ಪಡೆಗಳ ಹೆಚ್ಚಳ ಮತ್ತು ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಗೋಚರ ಪೊಲೀಸರನ್ನು ಪಕ್ಷ ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ನೈತಿಕತೆಯ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಕಠಿಣ ಶಿಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಅದು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಇಂದಿನ ಬೆಂಬಲಿತ ಕಾಳಜಿ ಬಲಿಪಶುಗಳಿಗಿಂತ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬುವುದರಿಂದ, ಪಕ್ಷವು ಬಲಿಪಶುಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿಕರಿಗಾಗಿ ಒಂದು ಓಂಬುಡ್ಸ್‌ಮನ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಪೊಲೀಸರು ಎಲೆಕ್ಟ್ರೋಶಾಕ್ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳಂತಹ ಹೆಚ್ಚು ಮಾರಕವಲ್ಲದ ಆಯುಧಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಬೇಕೆಂದು ಅದು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಪೊಲೀಸ್ ಸಮವಸ್ತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಥವಾ ರಾಜಕೀಯ ಚಿಹ್ನೆಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಇದು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಮೂರು ತಿಂಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾದ ವಿದೇಶಿ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ಹೊರಹಾಕಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Vi mener: Justispolitikk |url=http://www.frp.no/?module=Files;action=File.getFile;ID=29859 |access-date=26 November 2010 |publisher=FrP.no |language=no |format=PDF}}</ref> === ವಲಸೆ === 1980 ರ ದಶಕದ ದ್ವಿತೀಯಾರ್ಧದಿಂದ, ವಲಸೆ ನೀತಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣ ಅಂಶಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದ ಟೀಕೆಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದ್ದವು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಯಾಣ ರಾಜ್ಯದ ಮೇಲೆ ವಲಸೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಒತ್ತಡಗಳು ಸೇರಿವೆ. {{Sfn|Hagelund|2005|p=149}} ೧೯೯೦ ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಗಮನಹರಿಸಲು ಬದಲಾಯಿತು, {{Sfn|Simonsen|2007|p=15}} {{Sfn|Skjørestad|2008|p=15}} ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಅದರ ರಾಜಕೀಯ ವಿರೋಧಿಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಕಾಣಬಹುದು. {{Sfn|Hagelund|2005|p=149}} ೧೯೯೩ ರಲ್ಲಿ, ತನ್ನ ಪಕ್ಷದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ "ಏಕೀಕರಣ ರಾಜಕೀಯ" ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ ಮೊದಲ ಪಕ್ಷ ನಾರ್ವೆಯಾಗಿತ್ತು. {{Sfn|Hagelund|2005|p=155}} ಪಕ್ಷವು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ವಲಸೆಯ ಕುರಿತು ಹಲವಾರು ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರೂ, ಅವುಗಳಿಗೆ ಬಹುಮತದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಪಡೆದಿದೆ. {{Sfn|Hagelund|2005|p=147}} ಇದರ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳನ್ನು ಉಳಿದ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಹಾಗೂ ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿವೆ. {{Sfn|Hagelund|2005|p=148}} ಪಕ್ಷದ ವಲಸೆ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಡನ್ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್‌ಗಳ ನೀತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಪಕ್ಷದ ಪ್ರಮುಖ ಸದಸ್ಯರು ಅದರ ವಲಸೆ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಡಚ್ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಫಾರ್ ಫ್ರೀಡಂ ಅಂಡ್ ಡೆಮಾಕ್ರಸಿ ಮತ್ತು ಡ್ಯಾನಿಶ್ ವೆನ್ಸ್ಟ್ರೆ ನೀತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಲು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |last=Olsen |first=Per Arne |last2=Norheim |first2=Kristian |date=7 September 2009 |title=Fremskrittspartiet knappast en förebild för Sverigedemokraterna |url=http://svt.se/2.35188/1.1699196/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110612090142/http://svt.se/2.35188/1.1699196/ |archive-date=12 June 2011 |access-date=28 September 2010 |work=[[Sveriges Television]] |language=sv}}</ref> [[ಚಿತ್ರ:Sylvi_Listhaug.jpg|thumb| ಸಿಲ್ವಿ ಲಿಸ್ತೌಗ್ ನಾರ್ವೆಯ ಮೊದಲ ವಲಸೆ ಮತ್ತು ಏಕೀಕರಣ ಸಚಿವರಾಗಿ (2015–2018) ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಪಕ್ಷವು ಕಠಿಣ ವಲಸೆ ನೀತಿಯನ್ನು ಬಯಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ನಿರಾಶ್ರಿತರ ಸಮಾವೇಶದ ಪ್ರಕಾರ ರಕ್ಷಣೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name="vimener">{{Cite web |title=Vi mener: Asyl- og innvandringspolitikk |url=http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100804052714/http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |archive-date=4 August 2010 |access-date=27 August 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> ಪ್ರಗತಿ ಪಕ್ಷದ ಸಂಸದರು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ವಲಸೆ ಮತ್ತು ಕಳಪೆ ಏಕೀಕರಣವು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಮತ್ತು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಮೌಲ್ಯಗಳಾದ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ, ವಾಕ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಎಡಪಂಥೀಯ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ವಲಸೆ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಸಡಿಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |last=Pellicer |first=Danny J. |date=22 April 2008 |title=Free Per-Willy |url=http://www.nordlys.no/nyheter/article3491530.ece |access-date=16 September 2010 |work=[[Nordlys]] |language=no}}</ref> ೨೦೦೭ ರ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ, ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್, ವಲಸೆ ನೀತಿಯು ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಬಿಡುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಮತ್ತು ಕಾನೂನನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಜನರನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವುದರಿಂದ ಅದು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡರು. <ref>{{Cite news |last=Magnus |first=Gunnar |date=12 August 2007 |title=Jensen vil beholde lovlydige utlendinger |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/politikk/article1932677.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629144648/http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/politikk/article1932677.ece |archive-date=29 June 2011 |access-date=8 September 2010 |work=[[Aftenposten]] |language=no}}</ref> ವಲಸೆ ಮತ್ತು ಏಕೀಕರಣ ನೀತಿಯು ಮುಗ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪಕ್ಷ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. <ref name="vimener" /> ೨೦೦೮ ರಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು "ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ [[ಸಾಕ್ಷರತೆ|ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರು]] ಮತ್ತು ಇತರ ಕಳಪೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲ ಹೊಂದಿರುವ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು" ಬಯಸಿತು; ಇದರಲ್ಲಿ [[ಸೊಮಾಲಿಯ|ಸೊಮಾಲಿಯಾ]], [[ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ]] ಮತ್ತು [[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ|ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಂತಹ]] ದೇಶಗಳು ಸೇರಿವೆ. <ref name="aft070408">{{Cite news |last=Rønneberg |first=Kristoffer |date=7 April 2008 |title=Frp vil stenge grensen |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article2352627.ece |access-date=11 November 2009 |work=[[Aftenposten]] |language=no}}</ref> ಮಾನವೀಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಆಶ್ರಯ ಬಯಸುವವರಿಗೆ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುವುದನ್ನು ಪಕ್ಷವು ವಿರೋಧಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬ ಪುನರ್ಮಿಲನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ. <ref name="aft070408" /> ಸಾಮಾನ್ಯ ವಲಸೆ ನೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ [[ಜನಮತಗಣನೆ|ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕೆಂದು]] ಪಕ್ಷವು ಕರೆ ನೀಡಿದೆ. <ref name="aft279" /> <ref>{{Cite news |last=Skevik |first=Erlend |date=9 June 2010 |title=Frp: – Fullt mulig å stanse innvandringen |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=10001421 |access-date=27 August 2010 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Lepperød |first=Trond |date=15 June 2010 |title=En av fem vil være innvandrer |url=http://www.nettavisen.no/nyheter/article2925141.ece |access-date=27 August 2010 |work=[[Nettavisen]] |language=no}}</ref> ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ಸಂಪುಟದಲ್ಲಿ ಏಕೀಕರಣ ಸಚಿವರನ್ನು ರಚಿಸುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ಅಕ್ರಮ ವಲಸೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಶೂನ್ಯ ಸಹಿಷ್ಣುತಾ ನೀತಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತು, ಜೊತೆಗೆ ಅಕ್ರಮ ವಲಸಿಗರು ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ನಾಗರಿಕರಲ್ಲದವರನ್ನು ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡುವುದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತು. ೨೦೧೩ ರಿಂದ ೨೦೨೧ ರವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿಗಳಿಗೆ ಪಕ್ಷವು ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ದಾಖಲೆ ಸಂಖ್ಯೆಯ ವಿಫಲ ಆಶ್ರಯ ಕೋರಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಕ್ರಮ ನಿವಾಸಿಗಳನ್ನು ಗಡೀಪಾರು ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಕೆಲವು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಕಾರರು ಗಮನಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="auto1" /> [[ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಸ್ಟೇಟ್]] ನಂತಹ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಸಂಘಟನೆಗಳಿಗೆ ಸೇರಲು ದೇಶವನ್ನು ತೊರೆದ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನಾಗರಿಕರನ್ನು ವಾಪಸ್ ಕಳುಹಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ISIS ಗೆ ಸೇರಲು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪ್ರಜೆಯನ್ನು ಮಾನವೀಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಾಪಸ್ ಕಳುಹಿಸುವ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ೨೦೨೦ ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಸೋಲ್ಬರ್ಗ್ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್‌ಗೆ ತಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು. <ref name="auto" /> ಆಗಸ್ಟ್ 2009 ರಲ್ಲಿ ''ಉಟ್ರೋಪ್'' ನಡೆಸಿದ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ವಲಸೆ ಬಂದವರಲ್ಲಿ 10% ("ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಉತ್ತರಿಸುವವರನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಿದರೆ 14%) ಜನರು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಗೆ ಮತ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಲೇಬರ್ ಪಾರ್ಟಿ (ಕ್ರಮವಾಗಿ 38% ಮತ್ತು 56%) ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿತು. <ref>{{Cite news |last=Castello |first=Claudio |date=1 September 2009 |title=Flere innvandrere stemmer FrP |url=http://www.utrop.no/Nyheter/Innenriks/16990 |access-date=11 November 2009 |work=[[Utrop]] |language=no}}</ref> ಹೆಚ್ಚು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಇದು ಆಫ್ರಿಕನ್ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವ ಯುರೋಪಿಯನ್ ವಲಸಿಗರಲ್ಲಿ 9%, ಪಶ್ಚಿಮ ಯುರೋಪಿಯನ್ ವಲಸಿಗರಲ್ಲಿ 22% ಮತ್ತು ಏಷ್ಯನ್ ವಲಸಿಗರಲ್ಲಿ 3% ರಷ್ಟಿತ್ತು. <ref>{{Cite news |last=Akerhaug |first=Lars |date=1 September 2009 |title=Innvandrere stemmer Frp – som folk flest |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/valg-2009/artikkel.php?artid=578236 |access-date=27 August 2010 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> ವಲಸೆ ಹಿನ್ನೆಲೆಯ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇರಾನಿನ-ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಮಜ್ಯಾರ್ ಕೇಶ್ವರಿ ಮತ್ತು ಯುವ ಪಕ್ಷದ ಮಾಜಿ ನಾಯಕ ಭಾರತೀಯ-ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಹಿಮಾಂಶು ಗುಲಾಟಿ . <ref>{{Cite news |last=Thorenfeldt |first=Gunnar |date=9 March 2009 |title=Snikislamiserer Frp |url=http://www.dagbladet.no/2009/03/02/nyheter/islam/siv_jensen/fremskrittspartiet/innenriks/5103122/ |access-date=27 August 2010 |work=[[Dagbladet]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Salvesen |first=Geir |date=24 May 2009 |title=Hva gjør disse i Fremskrittspartiet? |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/politikk/partiene/fremskrittspartiet/article3088740.ece |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629124001/http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/politikk/partiene/fremskrittspartiet/article3088740.ece |archive-date=29 June 2011 |access-date=27 August 2010 |work=[[Aftenposten]] |language=no}}</ref> === ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿ === ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯು [[ಯುರೋಪಿನ ಒಕ್ಕೂಟ|ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದ]] ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ [[ಜನಮತಗಣನೆ|ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗೆ]] ಮುಕ್ತವಾಗಿತ್ತು, ಆದಾಗ್ಯೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಭಿಪ್ರಾಯದ ಬಹುಪಾಲು ಜನರು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಅದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆಂದು ಕಂಡುಬಂದರೆ ಮಾತ್ರ. <ref>{{Cite web |title=Vi mener: EU, EØS og Schengen |url=http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101003125943/http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |archive-date=3 October 2010 |access-date=18 September 2010 |publisher=Frp.no |language=no}}</ref> ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪಕ್ಷವು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು "ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕವಲ್ಲ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವ ಹಂತಕ್ಕೆ ಬೆಳೆಯಿತು, ಹೊಸ ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಚರ್ಚೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಾರಣವಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಿತು. <ref>{{Cite news |last=Akerhaug |first=Lars |date=23 July 2009 |title=Siv: – EU-saken er en ikke-sak |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/valg-2009/artikkel.php?artid=564343 |access-date=27 August 2010 |work=[[Verdens Gang]] |language=no}}</ref> ೨೦೧೬ ರಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷವು ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ವಿರುದ್ಧ ನಿಲುವನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿತು. <ref name="FrpEU"/> ಪಕ್ಷವು [[ನ್ಯಾಟೋ|NATO ಅನ್ನು]] ನಾರ್ವೆಯ ರಕ್ಷಣೆ, ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಮೂಲ ಅಂಶವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಾಗರದ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಜೊತೆ ನಾರ್ವೆಯ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಪಕ್ಷವು ತನ್ನ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೀತಿಯನ್ನು " [[ರೋನಾಲ್ಡ್ ರೇಗನ್|ರೊನಾಲ್ಡ್ ರೇಗನ್]] ಮತ್ತು [[ಮಾರ್ಗರೆಟ್ ಥ್ಯಾಚರ್|ಮಾರ್ಗರೇಟ್ ಥ್ಯಾಚರ್]] ಅವರ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು" ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Vi beklager... |url=http://www.frp.no/nor/The-Progress-Party/Who-we-are-Wer-sind-wir-Qui-nous-sommes-Sobre-nosotros |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130923192848/http://www.frp.no/nor/The-Progress-Party/Who-we-are-Wer-sind-wir-Qui-nous-sommes-Sobre-nosotros |archive-date=23 September 2013 |access-date=17 February 2016 |website=Frp.no}}</ref> 2022 ರ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ರಷ್ಯಾದ ಆಕ್ರಮಣದ ನಂತರ ಪಕ್ಷವು [[ಯುಕ್ರೇನ್|ಉಕ್ರೇನ್‌ಗೆ]] ಬೆಂಬಲವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ, <ref>{{Cite web |title=Situasjonen i Ukraina: Dette mener FrP |url=https://www.frp.no/situasjonen-i-ukraina-dette-mener-frp |access-date=2025-03-03 |website=www.frp.no |language=nb}}</ref> ಇದನ್ನು ಮಾರ್ಚ್ 1, 2025 ರಂದು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿತು, ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ರಕ್ಷಣಾ ವೆಚ್ಚವನ್ನು GDP ಯ 3% ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕೆಂದು ಕರೆ ನೀಡಿತು. <ref>{{Cite web |title=Norway rethinks €1.7 trillion sovereign fund to boost support for Ukraine - Euractiv |url=https://www.euractiv.com/section/politics/news/norway-rethinks-e1-7-trillion-sovereign-fund-to-boost-support-for-ukraine/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20250303064248/https://www.euractiv.com/section/politics/news/norway-rethinks-e1-7-trillion-sovereign-fund-to-boost-support-for-ukraine/ |archive-date=2025-03-03 |access-date=2025-03-03 |website=www.euractiv.com |language=en-GB |url-status=live }}</ref> ನಾರ್ವೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ [[ಇಸ್ರೇಲ್|ಇಸ್ರೇಲ್‌ಗೆ]] ಬಲವಾದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. 2009 ರಲ್ಲಿ, ಹಮಾಸ್‌ನಿಂದ ರಾಕೆಟ್ ದಾಳಿಯಿಂದ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಹಕ್ಕನ್ನು ಅದು ಬೆಂಬಲಿಸಿತು, <ref>{{Cite news |last=Hanssen |first=Lars Joakim |date=9 January 2009 |title=FrPs syn på konflikten i Midtøsten |url=http://www.frp.no/no/Nyheter/Nytt_fra_Stortinget/?module=Articles;action=Article.publicShow;ID=42321 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110929011009/http://www.frp.no/no/Nyheter/Nytt_fra_Stortinget/?module=Articles;action=Article.publicShow;ID=42321 |archive-date=29 September 2011 |access-date=27 August 2010 |publisher=Frp.no |language=no}}</ref> ಮತ್ತು 2008-9 ಗಾಜಾ ಯುದ್ಧದ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಇಸ್ರೇಲ್ ಅನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ ನಾರ್ವೆಯ ಏಕೈಕ ಪಕ್ಷವಾಗಿತ್ತು. <ref>{{Cite news |last=Sæle |first=Finn Jarle |author-link=Finn Jarle Sæle |date=29 June 2010 |title=Den nye høyrebølgen |url=http://www.idag.no/ledere-oppslag.php3?ID=17825 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110726195457/http://www.idag.no/ledere-oppslag.php3?ID=17825 |archive-date=26 July 2011 |access-date=27 August 2010 |work=[[Norge Idag]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |last=Larsen |first=Christiane Jordheim |date=6 January 2009 |title=Full tillit til Israel i Frp |url=http://www.klassekampen.no/55508/article/item/null |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100303052042/http://www.klassekampen.no/55508/article/item/null |archive-date=3 March 2010 |access-date=27 August 2010 |work=[[Klassekampen]] |language=no}}</ref> ಪಕ್ಷವು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು [[ಟೆಲ್ ಅವೀವ್ - ಜ್ಯಾಫ|ಟೆಲ್ ಅವಿವ್‌ನಿಂದ]] [[ಜೆರುಸಲೆಂ|ಜೆರುಸಲೆಮ್‌ಗೆ]] ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಿದೆ. <ref>{{Cite news |date=27 August 2008 |title=Jensen vil flytte norsk ambassade til Jerusalem |url=http://www.vg.no/nyheter/innenriks/norsk-politikk/artikkel.php?artid=529145 |access-date=9 October 2010 |work=[[Verdens Gang]] (NTB) |language=no}}</ref> ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ನೆರವಿಲ್ಲದೆ ಕ್ರಮೇಣ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ನಿರ್ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ವಿದೇಶಿ ನೆರವು ನೀತಿಯ ಅತ್ಯಂತ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯವಾದ ರೂಪವೆಂದು ಪಕ್ಷವು ನೋಡುತ್ತದೆ. ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು [[ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ|ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರವು]] ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅದು ನಂಬುತ್ತದೆ ಮತ್ತು "ನೆರವು ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಅಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಅದು ನಂಬುತ್ತದೆ. ಪಕ್ಷವು "ತೆರಿಗೆ ಮೂಲಕ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ನೆರವಿಗೆ ಬಲವಂತದ ಕೊಡುಗೆ" ಯನ್ನು ಬಲವಾಗಿ ಟೀಕಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ, ಜೊತೆಗೆ ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಮತ್ತು ಔದಾರ್ಯವನ್ನು (ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ನೆರವು) ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅದು ನಂಬುತ್ತದೆ. ಬದಲಾಗಿ ಪಕ್ಷವು ಎಚ್‌ಐವಿ, ಏಡ್ಸ್ ಮತ್ತು [[ಕ್ಷಯ|ಕ್ಷಯರೋಗದಂತಹ]] ಜಾಗತಿಕ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಜಾಗತಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಲಸಿಕೆ ಉಪಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಿಪತ್ತುಗಳ ನಂತರ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=Vi mener: Utviklingspolitikk |url=http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101203075801/http://www.frp.no/no/Vi_mener/ |archive-date=3 December 2010 |access-date=26 November 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> == ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳು == ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಯಾವುದೇ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಾಜಕೀಯ ಗುಂಪುಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕೃತ ಸಹೋದರಿ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಪಕ್ಷವು ಇತರ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಪಕ್ಷಗಳೊಂದಿಗೆ ತನ್ನನ್ನು ಹೋಲಿಸಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ತನ್ನದೇ ಆದ ಗುರುತನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ. <ref name="nytid160109">{{Cite news |last=Olsen |first=Maren Næss |last2=Dahl |first2=Miriam S. |date=16 January 2009 |title=Populister på partnerjakt |url=http://www.arena.uio.no/nyheter/kronikker/wilde.pdf |access-date=27 August 2010 |work=[[Ny Tid]] |language=no}}</ref> ಅದೇ ವರ್ಷ ಪಕ್ಷದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿಯೊಬ್ಬರು, ಪಕ್ಷವು "ತಪ್ಪಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಂಡ ಬಲಪಂಥೀಯ ತೀವ್ರಗಾಮಿ ಹಣೆಪಟ್ಟಿಯೊಂದಿಗೆ" ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು, ಏಕೆಂದರೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತಾವಾದಿ ಮತ್ತು "ಹತಾಶ ಮನೋಭಾವ" ಹೊಂದಿರುವ ಜನರು ಈ ಹಿಂದೆ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಭಾಗಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿತ್ತು. <ref name="klass"/> ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಮೂಲತಃ ಅದರ ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಪ್ರತಿರೂಪವಾದ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿತ್ತು, ಅದು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಡ್ಯಾನಿಶ್ ರಾಜಕೀಯದ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿತು. ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪಕ್ಷವು ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್‌ನ ವೆನ್‌ಸ್ಟ್ರೆಯನ್ನು ತನ್ನ ಸಹೋದರಿ ಪಕ್ಷವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದೆ. <ref>{{Cite news |last=Lepperød |first=Trond |date=10 September 2009 |title=Slik er asylpolitikken Frp vil kopiere |url=http://www.nettavisen.no/nyheter/article2703207.ece |access-date=27 August 2010 |work=[[Nettavisen]] |language=no |archive-date=14 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090914051824/http://www.nettavisen.no/nyheter/article2703207.ece |url-status=dead }}</ref> ವೆನ್ಸ್ಟ್ರೆ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ [[ಲಿಬರಲ್ ಪಾರ್ಟಿ (ನಾರ್ವೆ)|ಲಿಬರಲ್ ಪಕ್ಷದೊಂದಿಗೆ]] ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರೂ, ಪಕ್ಷದ ಕೆಲವು ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |last=Berg |first=Morten Michelsen |date=17 April 2009 |title=Venstre i Danmark omfavner Frp |url=http://www.tv2nyhetene.no/innenriks/politikk/venstre-i-danmark-omfavner-frp-2660513.html |access-date=16 November 2009 |publisher=[[TV 2 (Norway)|TV2]] |language=no}}</ref> <ref>{{Cite news |date=7 April 2009 |title=Støjberg kritiseres for norsk tale |url=http://jp.dk/indland/indland_politik/article1657770.ece |access-date=27 August 2010 |work=[[Jyllands-Posten]] |language=da |archive-date=10 ಏಪ್ರಿಲ್ 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090410165819/http://jp.dk/indland/indland_politik/article1657770.ece |url-status=dead }}</ref> <ref>{{Cite news |last=Kirkebække |first=Heidi |last2=Buch-Andersen |first2=Thomas |date=17 April 2009 |title=Støjberg-støtte til Fremskrittspartiet skaber røre |url=http://www.dr.dk/Nyheder/Politik/2009/04/17/161839.htm |access-date=27 August 2010 |publisher=[[DR (broadcaster)|Danmarks Radio]] |language=da}}</ref> ಕೆಲವು ಪತ್ರಕರ್ತರು ಈ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಪೀಪಲ್ಸ್ ಪಾರ್ಟಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದಾರೆ <ref name="nytid">{{Cite news |last=Mathisen |first=Anita Vikan |last2=Karlsen |first2=Terje |date=11 September 2009 |title=Følger Frp med argusøyne |url=http://www.nytid.no/perspektiver/artikler/20090911/folger-frp-med-argusoyne/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110717033956/http://www.nytid.no/perspektiver/artikler/20090911/folger-frp-med-argusoyne/ |archive-date=17 July 2011 |access-date=16 November 2009 |work=[[Ny Tid]] |language=no}}</ref> ಆದರೆ ರಾಜಕೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಕ್ಯಾಸ್ ಮುದ್ದೆಯಂತಹ ಇತರರು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿಯನ್ನು ಈ ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಎಲ್ಲೋ ಇದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref name="nytid160109" /> ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪ್ರಗತಿ ಪಕ್ಷದ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು. ಮಾಜಿ ನ್ಯಾಯ ಸಚಿವ ಪರ್-ವಿಲ್ಲಿ ಅಮುಂಡ್ಸೆನ್ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಸಂಸದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಟೈಬ್ರಿಂಗ್-ಗ್ಜೆಡ್ಡೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಸ್ವೀಡನ್ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್ (SD) ಜೊತೆ ಅಧಿಕೃತ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಾರೆ, <ref>{{Cite news |date=22 November 2018 |title=Hyller partiet "ingen" vil samarbeide med. Det får Støre til å reagere |url=https://www.dagbladet.no/nyheter/hyller-partiet-ingen-vil-samarbeide-med-det-far-store-til-a-reagere/70489591 |work=[[Dagbladet]]}}</ref> ಐತಿಹಾಸಿಕವಾಗಿ ಪಕ್ಷವು ಅಂತಹ ಸಹಯೋಗವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿಲ್ಲ. 2022 ರಲ್ಲಿ, ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕಿ ಸಿಲ್ವಿ ಲಿಸ್ತೌಗ್ ಅವರು SD ಯ ಮತಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುವುದಾಗಿ ಮತ್ತು 2022 ರ ಸ್ವೀಡಿಷ್ ಸಾರ್ವತ್ರಿಕ ಚುನಾವಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ವಲಸೆ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಪಕ್ಷವು ಸ್ವೀಡನ್ ಡೆಮೋಕ್ರಾಟ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಯಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು SD ಯನ್ನು ಸಹೋದರಿ ಪಕ್ಷವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವುದನ್ನು ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷ ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷವು ಯಾವುದೇ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೈತ್ರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ನೋಡುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite news |title=Listhaug wants Norway to take the same approach as the Swedes with "naive asylum policy" |url=https://www.document.no/2022/11/01/listhaug-vil-at-norge-skal-ta-samme-oppgjor-som-svenskene-med-naiv-asylpolitikk/ |work=Document.nodate=1 November 2022}}</ref> ಕೆಲವು ವಿಮರ್ಶಕರು ಈ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಫ್ರೆಂಚ್ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಫ್ರಂಟ್ ಮತ್ತು ಡಚ್ ಪಿಮ್ ಫಾರ್ಟುಯಿನ್ ಲಿಸ್ಟ್‌ನಂತಹ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಜನಪ್ರಿಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದ್ದಾರೆ, {{Sfn|Hagelund|2005|p=147}} ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷವು ಆಗಾಗ್ಗೆ ತೀವ್ರ ಬಲಪಂಥೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಂದ ದೂರವಿದ್ದು, ಇತರ ಯುರೋಪಿಯನ್ ತೀವ್ರ-ಬಲ ಪಕ್ಷಗಳಿಂದ ಮೈತ್ರಿಗಳ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದೆ. <ref name="nytid"/> <ref name="nytid160109"/> <ref name="klass"/> 2009 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಕನ್ಸರ್ವೇಟಿವ್ ಪಕ್ಷವು ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್ ಅವರನ್ನು ಹೌಸ್ ಆಫ್ ಕಾಮನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಉಪನ್ಯಾಸ ನೀಡಲು ಆಹ್ವಾನಿಸಿತು, ಇದು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಕ್ಕೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮನ್ನಣೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite news |last=Mollatt |first=Camilla |author-link=Camilla Mollatt |date=8 May 2009 |title=Siv Jensen holder foredrag for ledere i britisk politikk og næringsliv |url=http://www.frp.no/Siv+Jensen+holder+foredrag+for+ledere+i+britisk+politikk+og+n%C3%A6ringsliv.d25-TgZbK3j.ips |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090904122904/http://www.frp.no/Siv+Jensen+holder+foredrag+for+ledere+i+britisk+politikk+og+n%C3%A6ringsliv.d25-TgZbK3j.ips |archive-date=4 September 2009 |access-date=27 August 2010 |publisher=FrP.no |language=no}}</ref> ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ, ಪ್ರೋಗ್ರೆಸ್ ಪಾರ್ಟಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಕ್ಷವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು 2010 ರಲ್ಲಿ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಪಕ್ಷದ ಅಧ್ಯಕ್ಷರು ಇದನ್ನು "ಸ್ನೇಹಿತರು" ಎಂದು ಕರೆದರು ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು "ಪಕ್ಷದ ನಿರಂತರ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾದಿ ತತ್ವಗಳನ್ನು" ಎದುರು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. <ref>{{Cite news |date=18 May 2010 |title=Republican Party Chairman greets the Progress Party |url=http://www.frp.no/Republican+Party+Chairman+greets+the+Progress+Party.d25-TwJfU2I.ips |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110602044801/http://www.frp.no/Republican+Party+Chairman+greets+the+Progress+Party.d25-TwJfU2I.ips |archive-date=2 June 2011 |access-date=27 August 2010 |publisher=FrP.no}}</ref> ಪಕ್ಷವನ್ನು ರೇಗನೈಟ್ ಎಂದೂ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಿನ್ನೇಸೋಟದ ಸೇಂಟ್ ಪಾಲ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ 2008 ರ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಾವೇಶದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕ ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. <ref>{{Cite web |last=Gjerde |first=Robert |date=7 September 2008 |title=Grums om innvandrere |url=https://www.aftenposten.no/article/ap-y78RJ.html |website=Aftenposten}}</ref> 2018 ರಲ್ಲಿ, ಮಾಜಿ ಫ್ರಾಂಕ್‌ಫರ್ಟ್ ಸಂಸದೀಯ ಸದಸ್ಯ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಟೈಬ್ರಿಂಗ್-ಗ್ಜೆಡ್ಡೆ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ನ್ಯಾಯ ಸಚಿವ ಪರ್-ವಿಲ್ಲಿ ಅಮುಂಡ್ಸೆನ್ ಅವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷ [[ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್|ಡೊನಾಲ್ಡ್ ಟ್ರಂಪ್ ಅವರನ್ನು]] 2019 ರ ನೊಬೆಲ್ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗೆ ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿದರು. [[ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯಾ|ಉತ್ತರ ಕೊರಿಯಾದಲ್ಲಿ]] ನಡೆದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶೃಂಗಸಭೆ ಮತ್ತು "ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ ನಡುವಿನ ನಿಶ್ಯಸ್ತ್ರೀಕರಣ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯ" ಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಮಾಡಿದ ಕೆಲಸದಿಂದಾಗಿ ಟ್ರಂಪ್ ಅವರನ್ನು ನಾಮನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web |title=Donald Trump nominated for Nobel Peace Prize by Norwegian politicians |url=https://news.sky.com/story/donald-trump-nominated-for-nobel-peace-prize-by-norwegian-politicians-11404271 |website=Sky News}}</ref> == ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕತ್ವ == === ಪಕ್ಷದ ನಾಯಕರು === {{Officeholder table start|showorder=y|showimage=y|image_title=Portrait|officeholder_title=Leader|showtermstart=y|showtermend=y|showparty=n|showtermlenght=y|showdefencebranch=n}} {{Officeholder table|order=1|image=Anders_Lange_1930s.jpg|officeholder=[[Anders Lange]]|born_year=1904|died_year=1974|term_start=8 April 1973|term_end=18 October 1974|timeinoffice={{age in years and days|1973|4|8|1974|10|18}}}} {{Officeholder table|order=2|image=|officeholder=[[Eivind Eckbo]]|born_year=1927|died_year=2017|term_start=18 October 1974|term_end=26 May 1975|timeinoffice={{age in years and days|1974|10|18|1975|5|26}}|acting=y}} {{Officeholder table|order=3|image=|officeholder=[[Arve Lønnum]]|born_year=1911|died_year=1988|term_start=26 May 1975|term_end=11 February 1978|timeinoffice={{age in years and days|1975|5|26|1978|2|11}}}} {{Officeholder table|order=4|image=CI_Hagen2326_2E_jpg_DF0000062800.jpg|officeholder=[[Carl I. Hagen]]|born_year=1944|died_year=|term_start=11 February 1978|term_end=6 May 2006|timeinoffice={{age in years and days|1978|2|11|2006|5|6}}}} {{Officeholder table|order=5|image=Siv_Jensen-14.jpg|officeholder=[[Siv Jensen]]|born_year=1969|died_year=|term_start=6 May 2006|term_end=8 May 2021|timeinoffice={{age in years and days|2006|5|6|2021|5|8}}}} {{Officeholder table|order=6|image=Sylvi_Listhaug_-_2014-02-13_at_18-49-18.jpg|officeholder=[[Sylvi Listhaug]]|born_year=1977|died_year=|term_start=8 May 2021|term_end=''Incumbent''|timeinoffice={{age in years and days|2021|5|8}}}} {{officeholder table end}} === ಸಂಸದೀಯ ನಾಯಕರು === {{Officeholder table start|showorder=y|showimage=y|image_title=Portrait|officeholder_title=Parliamentary leader|showtermstart=y|showtermend=y|showparty=n|showtermlenght=y|showdefencebranch=n}} {{Officeholder table|order=1|image=Anders_Lange_1930s.jpg|officeholder=[[Anders Lange]]|born_year=1904|died_year=1974|term_start=8 April 1973|term_end=18 October 1974|timeinoffice={{age in years and days|1973|4|8|1974|10|18}}}} {{Officeholder table|order=2|image=Erik_Gjems-Onstad_1945.jpg|officeholder=[[Erik Gjems-Onstad]]|born_year=1922|died_year=2011|term_start=1 November 1974|term_end=1 October 1976|timeinoffice={{age in years and days|1974|11|1|1976|10|1}}}} {{Officeholder table|order=3|image=|officeholder=[[Harald Bjarne Slettebø|Harald Slettebø]]|born_year=1922|died_year=2018|term_start=1 October 1976|term_end=30 September 1977|timeinoffice={{age in years and days|1976|10|1|1977|9|30}}}} {{Officeholder table|order=4|image=CI_Hagen2326_2E_jpg_DF0000062800.jpg|officeholder=[[Carl I. Hagen]]|born_year=1944|died_year=|term_start=2 October 1981|term_end=5 October 2005|timeinoffice={{age in years and days|1981|10|2|2005|10|5}}}} {{Officeholder table|order=5|image=Siv_Jensen-14.jpg|officeholder=[[Siv Jensen]]|born_year=1969|died_year=|term_start=5 October 2005|term_end=17 October 2013|timeinoffice={{age in years and days|2005|10|5|2013|10|17}}}} {{Officeholder table|order=6|image=Harald_Tom_Nesvik_(174342).jpg|officeholder=[[Harald T. Nesvik]]|born_year=1966|died_year=|term_start=17 October 2013|term_end=2 October 2017|timeinoffice={{age in years and days|2013|10|17|2017|10|2}}}} {{Officeholder table|order=7|image=Hans_Andreas_Limi_(172948).jpg|officeholder=[[Hans Andreas Limi]]|born_year=1960|died_year=|term_start=2 October 2017|term_end=27 January 2020|timeinoffice={{age in years and days|2017|10|2|2020|1|27}}}} {{Officeholder table|order=(5)|image=Siv_Jensen-14.jpg|officeholder=[[Siv Jensen]]|born_year=1969|died_year=|term_start=27 January 2020|term_end=12 May 2021|timeinoffice={{age in years and days|2020|1|27|2021|5|12}}}} {{Officeholder table|order=8|image=Sylvi_Listhaug_-_2014-02-13_at_18-49-18.jpg|officeholder=[[Sylvi Listhaug]]|born_year=1977|died_year=|term_start=12 May 2021|term_end=''Incumbent''|timeinoffice={{age in years and days|2021|5|12}}}} {{officeholder table end}} === ಪಕ್ಷದ ಉಪ ನಾಯಕರು ===   {{columns-start}} ''ಮೊದಲ ಉಪ ನಾಯಕರು'' * [[ಬ್ಜಾರ್ನ್ ಎರ್ಲಿಂಗ್ ಯೆಟರ್‌ಹಾರ್ನ್]] (1978–1982) * [[ಇವಿಂಡ್ ಎಕ್ಬೋ]] (1982–1984) * [[ಹೆಲ್ಜ್ ಎನ್. ಆಲ್ಬ್ರೆಕ್ಟ್ಸೆನ್]] (1984–1985) * [[ಆನ್ ಬೆತ್ ಮೊಸ್ಲೆಟ್]] (1985–1987) * [[ಪಾಲ್ ಅಟ್ಲೆ ಸ್ಕ್ಜೆರ್ವೆಂಗೆನ್]] (1987–1991) * [[ಟೊರ್ ಮಿಕ್ಕೆಲ್ ವಾರಾ]] (1991–1993) * [[ಎಲ್ಲೆನ್ ವೈಬ್]] (1993–1994) * [[ಲಡ್ವೆ ಸೊಲ್ಹೋಮ್]] (1994–1999) * [[ಸಿವ್ ಜೆನ್ಸನ್]] (1999–2006) * [[ಪರ್ ಸ್ಯಾಂಡ್‌ಬರ್ಗ್]] (2006–2018) * [[ಸಿಲ್ವಿ ಲಿಸ್ತೌಗ್]] (2018–2021) * [[ಕೆಟಿಲ್ ಸೊಲ್ವಿಕ್-ಓಲ್ಸೆನ್]] (2021–2023) * [[ಹ್ಯಾನ್ಸ್ ಆಂಡ್ರಿಯಾಸ್ ಲಿಮಿ]] (2023–ಇಂದಿನವರೆಗೆ) {{column}} ''ಎರಡನೇ ಉಪ ನಾಯಕರು'' * [[ಇವಿಂಡ್ ಎಕ್ಬೋ]] (1978–1980) * [[ಹ್ಯೂಗೋ ಮುಂತೆ-ಕಾಸ್]] (1980–1982) * [[ತೋರ್ ಹಾಲ್ಯಾಂಡ್]] (1982–1985) * [[ಹ್ರೋರ್ ಹ್ಯಾನ್ಸೆನ್]] (1985-1991) * [[ಜಾನ್ ಸೈಮನ್ಸೆನ್]] (1991–1993) * [[ಹಾನ್ಸ್ ಜೆ. ರೋಸ್ಜೋರ್ಡೆ]] (1993–1995) * [[ವಿದರ್ ಕ್ಲೆಪ್ಪೆ]] (1995–1999) * [[ಟೆರ್ಜೆ ಸೊವಿಕ್ನೆಸ್]] (1999–2001) * [[ಜಾನ್ ಆಲ್ವೀಮ್]] (2001–2005) * [[ಪರ್ ಆರ್ನೆ ಓಲ್ಸೆನ್]] (2005–2013) * [[ಕೆಟಿಲ್ ಸೊಲ್ವಿಕ್-ಓಲ್ಸೆನ್]] (2013–2019) * [[ಟೆರ್ಜೆ ಸೊವಿಕ್ನೆಸ್]] (2019–ಇಂದಿನವರೆಗೆ) {{columns-end}} == ಚುನಾವಣಾ ಸಾಧನೆ == === ಸಂಗ್ರಹಣೆ === {| class="wikitable" style="text-align:center;" !Election !Leader !Votes ! % !Seats !+/– !Position !Status |- !1973{{Efn|Ran as Anders Lange's Party.|name=AndersParty}} |Anders Lange |107,784 |5.0 |{{Composition bar|4|155|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |''New'' |{{increase}} 6th | {{no2|Opposition}} |- !1977 |Arve Lønnum |43,351 |1.9 |{{Composition bar|0|155|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |{{decrease}} 4 |{{decrease}} 7th | {{N/A|No seats}} |- !1981 | rowspan="10" |Carl I. Hagen |109,564 |4.5 |{{Composition bar|4|155|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |{{increase}} 4 |{{increase}} 5th | {{partial2|External support}} |- ! rowspan="2" |1985 | rowspan="2" |96,797 | rowspan="2" |3.7 | rowspan="2" |{{Composition bar|2|157|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} | rowspan="2" |{{decrease}} 2 | rowspan="2" |{{decrease}} 6th | {{partial2|External support {{small|(1985–1986)}}}} |- | {{no2|Opposition {{small|(1986–1989)}}}} |- ! rowspan="2" |1989 | rowspan="2" |345,185 | rowspan="2" |13.0 | rowspan="2" |{{Composition bar|22|165|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} | rowspan="2" |{{increase}} 20 | rowspan="2" |{{increase}} 3rd | {{partial2|External support {{small|(1989–1990)}}}} |- | {{no2|Opposition {{small|(1990–1993)}}}} |- !1993 |154,497 |6.3 |{{Composition bar|10|165|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |{{decrease}} 12 |{{decrease}} 6th | {{no2|Opposition}} |- ! rowspan="2" |1997 | rowspan="2" |395,376 | rowspan="2" |15.3 | rowspan="2" |{{Composition bar|25|165|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} | rowspan="2" |{{increase}} 15 | rowspan="2" |{{increase}} 2nd | {{partial2|External support {{small|(1997–2000)}}}} |- | {{no2|Opposition {{small|(2000–2001)}}}} |- !2001 |369,236 |14.6 |{{Composition bar|26|165|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |{{increase}} 1 |{{decrease}} 3rd | {{partial2|External support}} |- !2005 |582,284 |22.1 |{{Composition bar|38|169|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |{{increase}} 12 |{{increase}} 2nd | {{no2|Opposition}} |- !2009 | rowspan="5" |Siv Jensen |614,724 |22.9 |{{Composition bar|41|169|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |{{increase}} 3 |{{steady}} 2nd | {{no2|Opposition}} |- !2013 |463,560 |16.3 |{{Composition bar|29|169|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |{{decrease}} 12 |{{decrease}} 3rd | {{yes2|Coalition}} |- ! rowspan="2" |2017 | rowspan="2" |444,423 | rowspan="2" |15.3 | rowspan="2" |{{Composition bar|27|169|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} | rowspan="2" |{{decrease}} 2 | rowspan="2" |{{steady}} 3rd | {{yes2|Coalition {{small|(2017–2020)}}}} |- | {{partial2|External support {{small|(2020–2021)}}}} |- !2021 |346,053 |11.7 |{{Composition bar|21|169|{{party color|Progress Party (Norway)}}}} |{{decrease}} 6 |{{decrease}} 4th | {{no2|Opposition}} |} === ಸ್ಥಳೀಯ ಚುನಾವಣೆಗಳು === {| class="wikitable" !ಚುನಾವಣೆ ! style="line-height:100%" | ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿ % ! ಪ್ರಕಾರ |- ! 1975 | 0.8<br /><br /><br /><br /> ೧.೪ | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 1979 | ೧.೯<br /><br /><br /><br /> ೨.೫ | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 1983 | 5.3<br /><br /><br /><br /> 6.3 | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 1987 | ೧೦.೪<br /><br /><br /><br /> ೧೨.೩ | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 1991 | 6.5<br /><br /><br /><br /> 7.0 | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 1995 | 10.5<br /><br /><br /><br /> 12.0 | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 1999 | ೧೨.೧<br /><br /><br /><br /> ೧೩.೪ | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 2003 | 16.4 (16.4)<br /><br /><br /><br /> 17.9 | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 2007 | 17.5<br /><br /><br /><br /> 18.5 | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 2011 | ೧೧.೪<br /><br /><br /><br /> ೧೧.೮ | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 2015 | 9.5<br /><br /><br /><br /> ೧೦.೨ | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 2019 | 8.2<br /><br /><br /><br /> 8.7 | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |- ! 2023 | ೧೧.೪<br /><br /><br /><br /> ೧೨.೫ | ಪುರಸಭೆ<br /><br /><br /><br /> ಕೌಂಟಿ |} == ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು == {{Notelist}} == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} == ಗ್ರಂಥಸೂಚಿ ==   == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು == * {{In lang|no}} [http://www.frp.no/ Progress Party (FrP)] – official website * [https://web.archive.org/web/20100822130836/http://www.frp.no/no/Andre_sprak/English/ Progress Party (FrP)] – official website in English * {{In lang|no}} [https://web.archive.org/web/20101203075801/http://www.frp.no/no/Vi_mener/ Official programme] (in Norwegian) * {{In lang|no}} [http://www.fpu.no/ Youth of the Progress Party (FpU)] – official website {{Commonscat|Fremskrittspartiet}} [[ವರ್ಗ:ನಾರ್ವೆ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು]] lpm37lqn6rq8slnwiodjgbp4e2wibix 0 174284 1306899 1306396 2025-06-19T03:25:50Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306899 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Temperature_Bar_Chart_Europe-Norway--1901-2020--2021-07-13.png|thumb| ೧೯೦೧ ರಿಂದ ೨೦೨೦ ರವರೆಗಿನ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸರಾಸರಿ ವಾರ್ಷಿಕ ತಾಪಮಾನದ ವೈಪರೀತ್ಯದ ದೃಶ್ಯೀಕರಣ.]] ನಾರ್ವೆಯ ಎಲ್ಲ ಭಾಗಗಳು ಮತ್ತು ಋತುಗಳಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಜೊತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೇವಾಂಶವಿರುವ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉಂಟಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇದೆ. ತಲಾ ಆದಾರದ ಮೇಲೆ, ನಾರ್ವೆ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದ ಹೊರಗಿನ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಮುಖ ತೈಲ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಉತ್ಪಾದಕರಾಗಿಯೂ ರಫ್ತುದಾರರಾಗಿಯೂ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite web |title=The World Factbook — Central Intelligence Agency |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2249rank.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20130616021045/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2249rank.html |archive-date=16 June 2013 |access-date=21 May 2017 |website=www.CIA.gov}}</ref> 2016 ರಲ್ಲಿ, ಲೋಫೊಟೆನ್ ದ್ವೀಪಗಳ ಸಮೀಪ ತೈಲ ಅನ್ವೇಷಣೆಗೆ 56 ಹೊಸ ಪರವಾನಗಿಗಳು ಮಂಜೂರಾಯಿತು. ಆದರೆ, ನಾರ್ವೆಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಅಗತ್ಯಗಳ ಶೇಕಡಾ 98ರಷ್ಟು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿಮೂಲಗಳಿಂದ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ, ಪೂರೈಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ — ಇದು ನಾರ್ವೆಯ ವಿಶಾಲವಾದ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name=":16">{{Cite web |title=Vannkraftpotensialet |url=https://www.nve.no/energiforsyning-og-konsesjon/vannkraft/vannkraftpotensialet/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170118041239/https://www.nve.no/energiforsyning-og-konsesjon/vannkraft/vannkraftpotensialet/ |archive-date=18 January 2017 |access-date=21 May 2017 |website=[[nve.no]]}}</ref> ನಾರ್ವೆ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ, ಸಾರಿಗೆ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಇನ್ನೂ ಸಂಭವಿಸುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ನಾರ್ವೆಯ ಉಷ್ಣತೆಯ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ನವಿಲೀಕರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಹಿಮನದಿಗಳು ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟುತ್ತಿವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಮಳೆಯ ಮಾದರಿಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಕಾಣಿಸುತ್ತಿವೆ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ನಾರ್ವೆಯ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿ ಗಂಭೀರ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿದ್ದು, ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ಪರಿಸರಗಳಲ್ಲಿ ಗಣನೀಯ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ದೇಶದ ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಿವೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಸಾಮಿ ಜನರ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಆಚರಣೆಗಳು ಕೂಡ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಕಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿವೆ. ನಾರ್ವೆ ಸರ್ಕಾರವು ಇಂಗಾಲದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣೆ (Carbon Capture and Storage) ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾಗೂ ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮುಂದಾಗಿದೆ. 2030 ರೊಳಗೆ ಇಂಗಾಲ ತಟಸ್ಥತೆಯನ್ನು (carbon neutrality) ಸಾಧಿಸುವ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಭಾಗಶಃ ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿcar emission reduction ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದೆ. 2050 ರ ವೇಳೆಗೆ ದೇಶದೊಳಗೆ ಶೂನ್ಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ (net-zero emissions) ಗುರಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=Norway: Carbon-neutral as soon as 2030 |url=https://www.nordicenergy.org/figure/ambitious-climate-targets-and-visions-for-all-nordic-countries/carbon-neutral-as-soon-as-2030/ |access-date=11 May 2020 |website=Nordic Energy Research}}</ref> 2020 ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆ 1990 ರ ಮಟ್ಟದ ದೇಶಾದ್ಯಾಂತ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಿಂದ 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಶೇಕಡಾ 50 ರಿಂದ 55 ರಷ್ಟು ಕಡಿತವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಗೈದಿತು. <ref>{{Cite web |date=7 February 2020 |title=Norway steps up 2030 climate goal to at least 50 % towards 55 % |url=https://www.regjeringen.no/en/aktuelt/norge-forsterker-klimamalet-for-2030-til-minst-50-prosent-og-opp-mot-55-prosent/id2689679/ |access-date=11 May 2020 |website=Government.no}}</ref> {{TOC limit|3}} == ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ == [[ಚಿತ್ರ:Energy_balance_for_Norway_in_2014.png|thumb|371x371px| '''ಚಿತ್ರ 1.''' 2014 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ಇಂಧನ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.]] === ಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆ === 2015 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ನಾರ್ವೆಯ ಇಂಧನ ಪೂರೈಕೆ 1.7 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ತಲುಪಿತು. 1990 ರಿಂದ 311.3% ಹೆಚ್ಚಳವಾಯಿತು <ref name=":15">{{Cite web |title=Emissions of greenhouse gases, 1990-2015, final figures |url=https://www.ssb.no/en/natur-og-miljo/statistikker/klimagassn/aar-endelige |website=SSB}}</ref> ಮತ್ತು ಅವರ ಒಟ್ಟು ದೇಶೀಯ ಬಳಕೆ 2015 ರಲ್ಲಿ 213 ಟೆರಾವ್ಯಾಟ್ ಗಂಟೆಗಳು (TWh), ಅದರಲ್ಲಿ 89 TWh ಅನ್ನು ಮನೆಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸೇವೆಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈಗ ಗೃಹಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ 2% ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದ್ದು, ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನದಿಂದಾಗಿ ತಾಪನ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ, <ref name=":14">{{Cite web |title=Production and consumption of energy, energy balance, 2014-2015, final figures |url=http://www.ssb.no/en/energi-og-industri/statistikker/energibalanse |website=ssb.no}}</ref> 2014 ರಿಂದ ಜೈವಿಕ ಇಂಧನ ಬಳಕೆ 7%ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಮತ್ತು ತೈಲದ ಜಾಗತಿಕ ಬೇಡಿಕೆ ಏರಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಾರಣ, ಉತ್ತರ ಸಮುದ್ರ, ಬ್ಯಾರೆಂಟ್ಸ್ ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಲೋಫೊಟೆನ್ ದ್ವೀಪಗಳ ಹತ್ತಿರ ತೈಲ ಪರಿಶೋಧನೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಜನವರಿ 2016 ರಲ್ಲಿ 56 ಹೊಸ ಪರವಾನಗಿಗಳನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಯಿತು. <ref>{{Cite web |last=Vidal |first=John |date=2016-01-29 |title=Norwegian industry plans to up fossil fuel production despite Paris pledge |url=https://www.euractiv.com/section/climate-environment/news/norwegian-industry-plans-to-up-fossil-fuel-production-despite-paris-pledge/ |website=euractiv.com}}</ref> ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಪರಿಸರ ರೇಟಿಂಗ್‌ಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮಪಡಿಸುವುದಾಗಿ ಹಲವಾರು ಭರವಸೆಗಳು ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಬದ್ಧತೆಯು ಇದ್ದರೂ, ಈ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಳು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆ ಹಾಗೂ ಮೀನು ಸಂಗ್ರಹಗಳಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇತ್ತ另一方面, ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ವಿದ್ಯುತ್ ಅಗತ್ಯದ 98% ರಷ್ಟು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಪೂರೈಸುತ್ತಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ 95% ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. <ref name=":16"/> ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿಮೂಲಗಳಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಪೂರೈಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಅರಿವು ಮತ್ತು ದೇಶೀಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯಿಂದ ವೆಚ್ಚವು ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಬಳಕೆಯು ಸರಾಸರಿ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಬಳಕೆಯಿಗಿಂತ ಮೂರರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚು ಇರುವ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಾಗಿವೆ. <ref name=":15" /> ಸರಾಸರಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮನೆಯಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯುತ್ ಬಳಕೆಯು ಮನೆಯ ಒಟ್ಟು ಶಕ್ತಿಬಳಕೆಯ ಶೇಕಡಾ 77ರಷ್ಟನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. {| class="wikitable" border="1" |+2011-2021 ರ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ( '''MtCO2''' ) <ref name=":122">{{Cite web |first= |date=2022 |title=bp Statistical Review of World Energy |url=https://www.bp.com/content/dam/bp/business-sites/en/global/corporate/pdfs/energy-economics/statistical-review/bp-stats-review-2022-full-report.pdf |access-date=7 June 2024 |website=www.bp.com |page= |edition=71st}}</ref> {{Reference page|page=12}} |'''2011''' | '''2012''' | '''2013''' | '''2014''' | '''2015''' | '''2016''' | '''2017''' | '''2018''' | '''2019''' | '''2020''' | '''2021''' |- | 37.1 | 36.8 | 37.0 | 36.1 | 36.0 | 35.1 | 35.1 | 35.3 | 34.3 | 32.9 | 33.4 |} 2023ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ಕಾರ್ಬನ್ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ 4.7%ರಷ್ಟು ಕಡಿತವನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತು — ಇದು 2022ರ 48.9 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಟನ್ CO₂ ಸಮಾನತೆಯಿಂದ 46.6 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್‌ಗೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಈ ಸಾಧನೆ ಒಂದು ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಇಳಿಕೆಗೆ ಮುಂದುವರಿದ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಆಗಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ 1990 ರಿಂದ ಇಂದಿನವರೆಗೆ ಗರಿಷ್ಠ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ 2007ರಲ್ಲಿ 56.5 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ ಆಗಿತ್ತು. ಇತ್ತೀಚಿನ ಈ ಕಡಿತದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ವಾಹನ ದಟ್ಟಣೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ ಇಳಿಕೆ, ಇದಕ್ಕೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ವಾಹನಗಳ (EV) ವ್ಯಾಪಕ ಅಳವಡಿಕೆ ಮತ್ತು [[ಜೈವಿಕ ಇಂಧನ]]ಗಳ ಬಳಕೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವೇ ಕಾರಣವಾಗಿವೆ.<ref name=":18">{{Cite web |last=Lundgren |first=Kari |date=June 7, 2024 |title=Norway's Emissions Fell Last Year on EV Boom, Metal Output Fall |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-06-07/norway-s-emissions-fell-last-year-on-ev-boom-metal-output-fall |access-date=2024-06-07 |website=www.bloomberg.com}}</ref> === ಸಾರಿಗೆ === ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುವ ಒಟ್ಟು ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ (CO₂ ಸಮಾನತೆ) ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಾರಿಗೆ ವಲಯವು ಸುಮಾರು ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 16.5 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ CO₂ ಹೊರಸೂಸುತ್ತದೆ. ಈ ಪೈಕಿ ರಸ್ತೆ ಸಂಚಾರದಿಂದ ಒಬ್ಬೇ ~10 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ CO₂ ಹೊರಸೂಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref name=":17">{{Cite web |last=Avinor |first=Jernbaneverket |title=Norwegian Coastal Administration and the Public Roads Administration, 2016. Nasjonal Transportplan 2018-2029. |url=http://www.ntp.dep.no/Nasjonale+transportplaner/2018-2029/Plangrunnlag/_attachment/1215451/binary/1108802?_ts=154a51c1a38 |access-date=16 March 2017}}</ref> [[ನಾರ್ವೆ]]ಯ ಸಾರಿಗೆ ಮಿಶ್ರಣವು ಅದರ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆ, ಉದ್ದವಾದ ಮತ್ತು ಕಿರಿದಾದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಆಕಾರ, ಹಾಗೂ ಅನೇಕ ಸಣ್ಣ [[ದ್ವೀಪ]]ಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕರಾವಳಿ ರಚನೆಯಿಂದ ಬಹಳಷ್ಟು ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದೆ. ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಸಚಿವಾಲಯವು ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ರೈಲು ಸಾರಿಗೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಸ್ತೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಕರಾವಳಿ ದೋಣಿ ಸೇವೆಗಳು, ಕರಾವಳಿ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಸಮುದ್ರ ಪರಿಸರ ಹಾಗೂ ಬಂದರು ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಸಾರಿಗೆ ನೀತಿಗಳ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊತ್ತಿದೆ. ಸಚಿವಾಲಯವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಹಾಗೂ ರಸ್ತೆ ಸಂಬಂಧಿತ ನಿರ್ವಹಣಾ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಕೆಲವೊಂದು ಕೌಂಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಪುರಸಭೆಗಳಿಗೆ ಹಂಚುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾಲಿಕತ್ವದಲ್ಲಿರುವುದಾದರೂ, ಅವುಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಗುತ್ತಿಗೆ ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಮತ್ತು ಅದರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲೂ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅತ್ಯಂತ ಸುಧಾರಿತವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. ಓಸ್ಲೋ ಯುರೋಪಿನ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಗತಿಪರ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಮೆಟ್ರೋ, ಬಸ್, ಟ್ರಾಮ್ ಮತ್ತು ದೋಣಿಗಳ ಜಾಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇವುಗಳೆಲ್ಲವೂ ಇತ್ತೀಚಿನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಳಸಿ ವಲಯ ಆಧಾರಿತ ಸಂಚಾರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಆದರೆ, ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಕೊರತೆ ಇದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ನಿವಾಸಿಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಕಾರು ಬಳಸುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸಹಾಯಧನ (ಸಬ್ಸಿಡಿ) ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಸೇವೆಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲೂ ಮತ್ತು ಪ್ರಜೆಗಳಿಗೆ ಲಭ್ಯತೆಯಲ್ಲೂ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |title=Record passenger numbers |url=https://www.ssb.no/en/transport-og-reiseliv/statistikker/kolltrans/aar |access-date=1 May 2017 |work=ssb.no}}</ref> ==== ರೈಲು ಸಾರಿಗೆ ==== ರೈಲುಗಳ ಕಾರ್ಬನ್ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಅದರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ದಟ್ಟತೆಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ರೈಲುಗಳು ಪ್ರತಿ ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗೆ ಸುಮಾರು 18 ರಿಂದ 36 ಗ್ರಾಂ CO₂ ಹೊರಸೂಸುತ್ತವೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವು ಇತರೆ ಸಾರಿಗೆ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಿಗಿಂತ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿರುವಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. <ref name=":0">{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |last=Choppin |first=Simon |date=2 September 2009 |title=Emissions by transport type |url=https://www.theguardian.com/environment/datablog/2009/sep/02/carbon-emissions-per-transport-type |work=The Guardian}}</ref> ನಾರ್ವೆಯ ಮುಖ್ಯ ರೈಲ್ವೆ ಜಾಲವು ಒಟ್ಟು 4,087 ಕಿಮೀ (2,556 ಮೈಲ್) ಪ್ರಮಾಣಿತ ಗೇಜ್ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ 242 ಕಿಮೀ (150 ಮೈಲ್) ಡಬಲ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಆಗಿದ್ದು, 64 ಕಿಮೀ (40 ಮೈಲ್) ಅತಿ ವೇಗದ ರೈಲು ಮಾರ್ಗವಾಗಿದ್ದು, ಗರಿಷ್ಠ 210 ಕಿಮೀ/ಗಂ ವೇಗಕ್ಕೆ ಚಾಲನೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಜಾಲದಲ್ಲಿ 2,622 ಕಿಮೀ (ಸುಮಾರು 64%) ಭಾಗವನ್ನು 15 kV 16 ⅔ Hz AC ಓವರ್ಹೆಡ್ ತಂತಿಗಳ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯುತ್‌ವಲಯದಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ 98% ಅನ್ನು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ (134 TWh ನಲ್ಲಿ 129 TWh), ಅದರಲ್ಲಿ 95% ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ, ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ರೈಲು ಸಾರಿಗೆ ಕ್ಷೇತ್ರವು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.<ref>{{Cite web |last=Energy |first=Ministry of Petroleum and |date=11 May 2016 |title=Renewable energy production in Norway |url=https://www.regjeringen.no/en/topics/energy/renewable-energy/renewable-energy-production-in-norway/id2343462/. |access-date=21 April 2017 |website=Government.no}}</ref> ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಿಸದ ಏಕೈಕ ರೈಲು ಮಾರ್ಗಗಳು ಮಿಯೋಸಾದ ಉತ್ತರದ ಮಾರ್ಗಗಳಾಗಿವೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಡೋವ್ರೆ ಮತ್ತು ಒಫೊಟೆನ್ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಡೀಸೆಲ್ ಲೋಕೋಮೋಟಿವ್‌ಗಳು ಈ ವಿದ್ಯುದ್ದೀಕರಿಸದ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಲಾ ನಗರ ರೈಲ್ವೆಗಳು ಟ್ರಾಮ್‌ವೇಗಳಲ್ಲಿ ಓವರ್ಹೆಡ್ ತಂತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಓಸ್ಲೋ ಟಿ-ಬೇನ್‌ನಲ್ಲಿ 750 V DC ಅನ್ನು ಮೂರನೇ ರೈಲಿನಿಂದ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತವೆ. 2015 ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆ ರೈಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ 73,836,237 ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು 3,555 ಮಿಲಿಯನ್ ಕಿ.ಮೀ.ಗಳಷ್ಟು ಸಾರಿದವು, ಮತ್ತು ಸರಕು ಸಾಗಣೆ 31,585,437 ಟನ್ಗಳಷ್ಟು ಸರಕುಗಳನ್ನು 3,498 ಮಿಲಿಯನ್ ಕಿ.ಮೀ.ಗಳಷ್ಟು ಸಾಗಿಸಿತು.<ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |title=More passengers and less goods |url=http://www.ssb.no/en/jernbane/ |access-date=21 April 2017 |work=ssb.no}}</ref> === ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ === ===== ಕಾರುಗಳು ===== ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯ 98% ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರಗಳಿಂದ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ನಾರ್ವೆಯ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಕಾರುಗಳ ಸಮೂಹವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯಂತ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿ ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. 2016 ರ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಕಾರುಗಳಲ್ಲಿ 5% (135,000) ಪ್ಲಗ್-ಇನ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಕಾರುಗಳಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದವು (ಚಿತ್ರ 2).<ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |last=Cobb |first=Jeff |date=17 January 2017 |title=Top 10 Plug-in Vehicle Adopting Countries of 2016 |url=http://www.hybridcars.com/top-10-plug-in-vehicle-adopting-countries-of-2016/. |access-date=16 March 2017 |work=Hybrid Cars}}</ref> ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಹಲವು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಿದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಮರುಕಳಿಸದ ವಾಹನಗಳಿಗೆ (ಖರೀದಿ ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಖರೀದಿಯ ಮೇಲಿನ 25% ವ್ಯಾಟ್ ಸೇರಿಕೊಂಡು) ವಿನಾಯಿತಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ, ಪ್ಲಗ್-ಇನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್‌ಗಳಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ಕಡಿತವನ್ನೂ ಹಾಗೂ ರಸ್ತೆ ದೋಣಿಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಪುರಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ, ಇವುಗಳನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ನಿಲುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಈ ನೀತಿಗಳ ಯಶಸ್ವಿ ಏಕೀಕರಣವು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ವಾಹನಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾರಿಗೆ ಯೋಜನೆ (NTP) ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲು ಅವಕಾಶವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. NTP ನು 2025ರ ಒಳಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಹೊಸ ಕಾರುಗಳು, ಬಸ್ಸುಗಳು ಮತ್ತು ಲಘು ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಗಳು ಶೂನ್ಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ವಾಹನಗಳಾಗಿರಬೇಕು (ಎಂದರೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿದ್ಯುತ್ ಅಥವಾ ಹೈಡ್ರೋಜನ್ ಚಾಲಿತ) ಎಂದು ಗುರಿಯಾಗಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಅತಿಯಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಸಂಚಾರ ದಟ್ಟಣೆ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಾರುಗಳಿಗೆ ಪಾರ್ಕಿಂಗ್ ಸ್ಥಳಗಳ ಕೊರತೆ (ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕ) ಮತ್ತು ದೋಣಿ ನಿರ್ವಾಹಕರಿಗೆ ಆದಾಯ ನಷ್ಟವು ಕೆಲವೊಂದು ಅಡ್ಡಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿವೆ. ಜನವರಿ-ಜೂನ್ 2019 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಹೊಸ ಕಾರುಗಳು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಕಾರುಗಳಾಗಿದ್ದವು. 2018 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರುಗಳು ಕಾಲು ಭಾಗ (ಪ್ಲಗ್-ಇನ್ ಹೈಬ್ರಿಡ್) ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಕಾರುಗಳಾಗಿದ್ದವು. ಮಾರ್ಚ್ 2020 ರ ವೇಳೆಗೆ, ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರು ಮಾರಾಟದಲ್ಲಿ 55.9% ರಷ್ಟು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಕಾರುಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಮತ್ತು 26.4% ರಷ್ಟು ಹೈಬ್ರಿಡ್ ಕಾರುಗಳಾಗಿದ್ದವು (ಪ್ಲಗ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದೆ). <ref>{{Cite web |last=Holland |first=Maximilian |date=2 April 2020 |title=Norway EV Market Share Breaks All Records — 75% Of Vehicles Sold Have Plugs! |url=https://cleantechnica.com/2020/04/02/norway-ev-market-share-breaks-all-records-75-of-vehicles-sold-have-plugs/ |access-date=11 May 2020 |website=CleanTechnica}}</ref> 2023 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಎಲ್ಲಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ವಾಹನಗಳಲ್ಲಿ 24% ರಷ್ಟು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಕಾರುಗಳು ಇದ್ದವು, ಇದು ನಾರ್ವೆಯು ವಿದ್ಯುತ್ ಚಲನಶೀಲತೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ದೇಶವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. <ref name=":18"/> ===== ಬಸ್ಸುಗಳು ===== ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೌಂಟಿಯು ತಮ್ಮ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬಸ್ ಮತ್ತು ದೋಣಿ ಸಾಗಣೆಗೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ರೈಲ್ವೆಗಳು, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ದೋಣಿಗಳಿಗೆ ರಾಜ್ಯವು ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. 2015 ರಲ್ಲಿ, ಬಸ್ಸುಗಳು 4 ಬಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಕಿ.ಮೀ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ದೂರವನ್ನು 356 ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಸಾಗಿಸಿದವು. 2050 ರ ವೇಳೆಗೆ ಇಂಗಾಲ-ತಟಸ್ಥವಾಗಬೇಕೆಂಬ ತಮ್ಮ ಗುರಿಯನ್ನು ತಲುಪಲು (2030 ಕ್ಕೆ ಷರತ್ತುಬದ್ಧ), ಓಸ್ಲೋ ನಗರವು CO ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಅನಿಲ ಪರ್ಯಾಯಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಪ್ರತಿ ಬಸ್‌ಗೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 44 ಟನ್ CO ಉಳಿತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ಮಾನವ ತ್ಯಾಜ್ಯದಿಂದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾದ ಬಯೋಮೀಥೇನಿನಲ್ಲಿ ಓಡುವಂತೆ ಪುರಸಭೆಯ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |last=Demerjian |first=Dave |date=30 January 2009 |title=Norway or the Highway: Poo Powers Oslo Buses |url=https://www.wired.com/2009/01/oslos-buses-to/. |access-date=10 March 2017}}</ref> ==== ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನ ==== ವಿಮಾನದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ, ನಾಗರಿಕ ವಿಮಾನಯಾನವು ಪ್ರತಿ ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗೆ ~220-455 ಗ್ರಾಂ CO₂ ಅನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತದೆ.<ref name=":0"/> ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ 98 ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ 51 ನಿಲ್ದಾಣಗಳು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ, ಅದರಲ್ಲೂ 1 ಹೆಲಿಪೋರ್ಟ್ ಇದೆ. 45/51 ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಒಡೆತನದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಅವಿನೋರ್ ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ನಾರ್ವೆ ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ವಿಮಾನಯಾನ ಪ್ರಯಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರವಾಸ ಹೊಂದಿರುವ ದೇಶವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಓಸ್ಲೋದಿಂದ ಟ್ರೋಂಡ್‌ಹೈಮ್, ಬರ್ಗೆನ್ ಮತ್ತು ಸ್ಟಾವಂಜರ್‌ಗೋಂದು ಸಾಗುವ ಮಾರ್ಗಗಳು ಯುರೋಪಿನ ಹತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಜನನಿಬಿಡ ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಸೇರಿವೆ. ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಸಾಂದ್ರತೆ, ಕಠಿಣ ಭೌಗೋಳಿಕತೆ ಮತ್ತು ಒಳನಾಡು ಹಾಗೂ ಉತ್ತರ ಭಾಗದ ಕ್ಷೌರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆ ಮತ್ತು ರೈಲು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ವಿಮಾನಯಾನವು ಪ್ರಮುಖ ವಾಹನವಾಗಿದೆ. ಓಸ್ಲೋ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ (ಗಾರ್ಡರ್ಮೋಯೆನ್) ನಾರ್ವೆಗೆ ವಿಮಾನದ ಮುಖ್ಯ ದ್ವಾರವಾಗಿದೆ, ಇದು 50 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದು, ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯನ್ ಏರ್ಲೈನ್ಸ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ ಮತ್ತು [[ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಏರ್ ಷಟಲ್|ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಏರ್ ಶಟಲ್]] ವಿಮಾನಯಾನ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ==== ಜಲ ಸಾರಿಗೆ ==== ಜಲಸಂಧಿಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಂಪರ್ಕವಿಲ್ಲದ ದ್ವೀಪಗಳಿಗೆ ಕಾರು ದೋಣಿಗಳು ಪ್ರಮುಖ ಸಂಪರ್ಕ ಕೊಂಡಿಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ. ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ನೂರಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರು ದೋಣಿ ಸಂಪರ್ಕಗಳು ಇದ್ದವೆಯೆಂದು ತಿಳಿದುಬಂದಿದೆ. 2015 ರಲ್ಲಿ, ದೋಣಿಗಳು 11 ಮಿಲಿಯನ್ ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ತಮ್ಮ ಗಮ್ಯಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಸಾಗಿಸಿದವು, ಇದು 2014 ರ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 10% ದಾಗಿದೆ. ನಾರ್ವೆ ಬ್ಯಾಟರಿ-ವಿದ್ಯುತ್ ದೋಣಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದು, ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತುತ ದೋಣಿಗಳ ಹಾರ್ಡ್‌ವೇರ್ ಅನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿದೆ.<ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |title=Batterifergen har måttet stå over avganger. Nå er løsningen klar |url=https://www.tu.no/artikler/batterifergen-har-mattet-sta-over-avganger-na-er-losningen-klar/364633 |access-date=21 April 2017 |work=Tu.no |language=no}}</ref> ಕೋಸ್ಟಲ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್ (ಹರ್ಟಿಗ್ರೂಟನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಬರ್ಗೆನ್‌ನಿಂದ ಕಿರ್ಕೆನೆಸ್‌ಗೆ ಪ್ರತಿದಿನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದು, 35 ಬಂದರುಗಳಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಇದು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಸೇವೆ ಆಗಿದ್ದರೂ, ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಹಡಗು ಮತ್ತು ವಿಮಾನ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. === ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದನೆ === 2016 ರಲ್ಲಿ 180 ದೇಶಗಳನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದಾಗ, ನಾರ್ವೆ 17ನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ. <ref>{{Cite web |date=2017 |title=GLOBAL METRICS FOR THE ENVIRONMENT |url=http://epi.yale.edu/sites/default/files/2016EPI_Policymakers_Summary.pdf |access-date=25 May 2017 |website=epi.yale.edu |archive-date=20 ಜೂನ್ 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200620200518/https://epi.yale.edu/sites/default/files/2016EPI_Policymakers_Summary.pdf |url-status=dead }}</ref> ಆದರೆ, ನಾರ್ವೆ ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ತೈಲ ರಫ್ತುದಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ಯಾವುದೇ ದೇಶಕ್ಕಿಂತ ದೊಡ್ಡ ಸಾರ್ವಭೌಮ ನಿಧಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. 2015 ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆ 53.9 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳನ್ನು (GHG) ಉತ್ಪಾದಿಸಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ 15.1 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆಯಿಂದ ಬಂದಿದೆ. <ref name=":14"/> ಇದು ಇಂಧನ ಪೂರೈಕೆ, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ರಸ್ತೆ ಸಂಚಾರ ಸೇರಿದಂತೆ ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಸಂಭವಿಸುವ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನದು. 2014 ರ ನಂತರ ಒಟ್ಟು ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ 600,000 ಟನ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ, 1990 ರಿಂದ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆಯಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ 83.3% ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರೆ, CO2 ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ 25% ಹೆಚ್ಚಳ, ಮೀಥೇನ್‌ನಲ್ಲಿ 10% ಇಳಿಕೆ, ನೈಟ್ರಸ್ ಆಕ್ಸೈಡ್‌ನಲ್ಲಿ 38% ಇಳಿಕೆ; 44.7 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ CO2, 5.5 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ CH4, ಮತ್ತು 2.6 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ N2O ಇದ್ದವು. <ref name=":14" /> ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಭೂಖಂಡದ ಶೆಲ್ಫ್‌ನಲ್ಲಿನ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಉತ್ಪಾದನೆಗಾಗಿ ಒಟ್ಟು 9,481 ಪೈಪ್‌ಲೈನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅವು ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಇತರ ಯುರೋಪಿಯನ್ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಾಗಿಸಲು ಕಿ.ಮೀ. ದೂರವನ್ನು ಮೀರುತ್ತದೆ. <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |title=The oil and gas pipeline system - Norwegianpetroleum.no |url=http://www.norskpetroleum.no/en/production-and-exports/the-oil-and-gas-pipeline-system/#gas-pipelines. |access-date=21 April 2017 |work=Norwegianpetroleum.no}}</ref> === ಕೈಗಾರಿಕಾ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗಳು === ==== ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಗಣಿಗಾರಿಕೆ ==== 2015 ರಲ್ಲಿ, ಉತ್ಪಾದನಾ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಗಣಿ ಕ್ಷೇತ್ರವು 12 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ CO ಸಮಾನತೆಯಷ್ಟು ಮತ್ತು 66 TWh ವಿದ್ಯುತ್ ಉಪಯೋಗಿಸಿತು, 1990 ರೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ 39% ರಷ್ಟು ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಡಿತವಾಗಿದೆ, ಇದು ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಹೊರತೆಗೆಯುವಿಕೆಗೆ ಎರಡನೇ ಆದರ್ಶವಾಗಿದೆ.<ref name=":15"/> ಈ ಉದ್ಯಮವು ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೂ, 2014 ಮತ್ತು 2015 ರ ನಡುವೆ 3.1% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ==== ಕೃಷಿ ==== 2015 ರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾದ ರಸಗೊಬ್ಬರ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆ CO ಮತ್ತು ನೈಟ್ರಸ್ ಆಕ್ಸೈಡ್ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದವು.<ref name=":14"/> ಇದು ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕೃಷಿ ವಲಯವು 4.5 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ CO ಸಮಾನತೆಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸಿದರೂ, 1990 ರ ನಂತರ ಈ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗಳು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿವೆ. == ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರದ ಮೇಲಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳು == {{Multiple image | align = right | direction = vertical | total_width = 300 | image1 = Koppen-Geiger Map NOR present.svg | caption1 = [[Köppen climate classification]] map for Norway for 1980–2016 | image2 = Koppen-Geiger Map NOR future.svg | caption2 = 2071–2100 map under [[Representative Concentration Pathway|the most intense climate change scenario]]. Mid-range scenarios are currently considered more likely<ref name="HausfatherPeters2020">{{cite journal|last1=Hausfather|first1=Zeke|last2=Peters|first2=Glen|title=Emissions – the 'business as usual' story is misleading|journal=Nature|date=29 January 2020|volume=577|issue=7792|pages=618–20|doi=10.1038/d41586-020-00177-3|pmid=31996825|bibcode=2020Natur.577..618H|doi-access=free}}</ref><ref name="Schuur2022">{{Cite journal |last1=Schuur |first1=Edward A.G. |last2=Abbott |first2=Benjamin W. |last3=Commane |first3=Roisin |last4=Ernakovich |first4=Jessica |last5=Euskirchen |first5=Eugenie |last6=Hugelius |first6=Gustaf |last7=Grosse |first7=Guido |last8=Jones |first8=Miriam |last9=Koven |first9=Charlie |last10=Leshyk |first10=Victor |last11=Lawrence |first11=David |last12=Loranty |first12=Michael M. |last13=Mauritz |first13=Marguerite |last14=Olefeldt |first14=David |last15=Natali |first15=Susan |last16=Rodenhizer |first16=Heidi |last17=Salmon |first17=Verity |last18=Schädel |first18=Christina |last19=Strauss |first19=Jens |last20=Treat |first20=Claire |last21=Turetsky |first21=Merritt |year=2022 |title=Permafrost and Climate Change: Carbon Cycle Feedbacks From the Warming Arctic |journal=Annual Review of Environment and Resources |volume=47 |pages=343–371 |doi=10.1146/annurev-environ-012220-011847 |quote="Medium-range estimates of Arctic carbon emissions could result from moderate climate emission mitigation policies that keep global warming below 3°C (e.g., RCP4.5). This global warming level most closely matches country emissions reduction pledges made for the Paris Climate Agreement..." |doi-access=free }}</ref><ref name="Phiddian2022">{{Cite web |last=Phiddian |first=Ellen |date=5 April 2022 |title=Explainer: IPCC Scenarios |url=https://cosmosmagazine.com/earth/climate/explainer-ipcc-scenarios/ |website=[[Cosmos (magazine)|Cosmos]] |access-date=30 September 2023 |quote="The IPCC doesn’t make projections about which of these scenarios is more likely, but other researchers and modellers can. [[The Australian Academy of Science]], for instance, released a report last year stating that our current emissions trajectory had us headed for a 3°C warmer world, roughly in line with the middle scenario. [[Climate Action Tracker]] predicts 2.5 to 2.9°C of warming based on current policies and action, with pledges and government agreements taking this to 2.1°C. |archive-date=20 September 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230920224129/https://cosmosmagazine.com/earth/climate/explainer-ipcc-scenarios/ |url-status=live }}</ref> }} {{Multiple image | align = right | direction = vertical | total_width = 300 | image1 = Koppen-Geiger Map NOR present.svg | caption1 = [[Köppen climate classification]] map for Norway for 1980–2016 | image2 = Koppen-Geiger Map NOR future.svg | caption2 = 2071–2100 map under [[Representative Concentration Pathway|the most intense climate change scenario]]. Mid-range scenarios are currently considered more likely<ref name="HausfatherPeters2020">{{cite journal|last1=Hausfather|first1=Zeke|last2=Peters|first2=Glen|title=Emissions – the 'business as usual' story is misleading|journal=Nature|date=29 January 2020|volume=577|issue=7792|pages=618–20|doi=10.1038/d41586-020-00177-3|pmid=31996825|bibcode=2020Natur.577..618H|doi-access=free}}</ref><ref name="Schuur2022">{{Cite journal |last1=Schuur |first1=Edward A.G. |last2=Abbott |first2=Benjamin W. |last3=Commane |first3=Roisin |last4=Ernakovich |first4=Jessica |last5=Euskirchen |first5=Eugenie |last6=Hugelius |first6=Gustaf |last7=Grosse |first7=Guido |last8=Jones |first8=Miriam |last9=Koven |first9=Charlie |last10=Leshyk |first10=Victor |last11=Lawrence |first11=David |last12=Loranty |first12=Michael M. |last13=Mauritz |first13=Marguerite |last14=Olefeldt |first14=David |last15=Natali |first15=Susan |last16=Rodenhizer |first16=Heidi |last17=Salmon |first17=Verity |last18=Schädel |first18=Christina |last19=Strauss |first19=Jens |last20=Treat |first20=Claire |last21=Turetsky |first21=Merritt |year=2022 |title=Permafrost and Climate Change: Carbon Cycle Feedbacks From the Warming Arctic |journal=Annual Review of Environment and Resources |volume=47 |pages=343–371 |doi=10.1146/annurev-environ-012220-011847 |quote="Medium-range estimates of Arctic carbon emissions could result from moderate climate emission mitigation policies that keep global warming below 3°C (e.g., RCP4.5). This global warming level most closely matches country emissions reduction pledges made for the Paris Climate Agreement..." |doi-access=free }}</ref><ref name="Phiddian2022">{{Cite web |last=Phiddian |first=Ellen |date=5 April 2022 |title=Explainer: IPCC Scenarios |url=https://cosmosmagazine.com/earth/climate/explainer-ipcc-scenarios/ |website=[[Cosmos (magazine)|Cosmos]] |access-date=30 September 2023 |quote="The IPCC doesn’t make projections about which of these scenarios is more likely, but other researchers and modellers can. [[The Australian Academy of Science]], for instance, released a report last year stating that our current emissions trajectory had us headed for a 3°C warmer world, roughly in line with the middle scenario. [[Climate Action Tracker]] predicts 2.5 to 2.9°C of warming based on current policies and action, with pledges and government agreements taking this to 2.1°C. |archive-date=20 September 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230920224129/https://cosmosmagazine.com/earth/climate/explainer-ipcc-scenarios/ |url-status=live }}</ref> }} ಈ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಎಲ್ಲಾ ಋತುಗಳು ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆ ಕಂಡುಬರಲಿದೆ ಎಂದು ಎಲ್ಲಾ ಹವಾಮಾನ ಮಾದರಿಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.<ref name=":2"/> <ref name=":6"/> ಕಡಿಮೆ, ಸರಾಸರಿ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ವಾರ್ಷಿಕ ಸರಾಸರಿ ತಾಪಮಾನವು ಕ್ರಮವಾಗಿ 2.3°C, 3.4°C ಮತ್ತು 4.6°C ವರೆಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇದೆ 2100 ರ ವೇಳೆಗೆ (ಕೋಷ್ಟಕ 1). ಮುಖ್ಯ ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಪಶ್ಚಿಮ ನಾರ್ವೆನಲ್ಲಿ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ಹೆಚ್ಚಳವು 3.1°C (1.9-4.2°C) ಆಗಿದ್ದು, ನಾರ್ವೆಯ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ (ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್) ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು 4.2°C (3.0-5.4°C) ವರೆಗೆ ಆಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಇದೆ. ಸ್ವಾಲ್ಬಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಜಾನ್ ಮಾಯೆನ್‌ ಹತ್ತಿರದ ಕಡಲಾಚೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಹೆಚ್ಚಳ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಆಗಬಹುದು, ಕೆಲವು ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳು 8 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ವರೆಗೆ ತಲುಪಬಹುದು. <ref name=":8"/> ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆ ಕಂಡುಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದ್ದು, ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರಿತ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆ ಕಂಡುಬರಲಿದೆ. ಈ ಪರಿವರ್ತನೆ ಬೆಳೆಯುವ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ತೀವ್ರವಾದ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ದೇಶದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮದ ಹೊದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕಡಿತವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. <ref name=":8"/> ಆದ್ದರಿಂದ, ಉಷ್ಣ ಋತುಗಳ ಅವಧಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಣಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಚಳಿಗಾಲ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದು ಹಾಗೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ತಾಪಮಾನದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅಪರೂಪವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. <ref name=":2"/> ==== ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಕರಗುವಿಕೆ ==== [[ಚಿತ್ರ:Carbon_cycle-cute_diagram.svg|thumb|468x468px| '''ಚಿತ್ರ 2.''' ಈ [[ಇಂಗಾಲದ ಕಣಗಳ ಚಕ್ರ|ಇಂಗಾಲ ಚಕ್ರ]] ರೇಖಾಚಿತ್ರವು [[ಭೂಮಿಯ ವಾಯುಮಂಡಲ|ವಾತಾವರಣ]], ಜಲಗೋಳ ಮತ್ತು ಭೂಗೋಳದ ನಡುವಿನ ಇಂಗಾಲದ ಸಂಗ್ರಹ ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕ ವಿನಿಮಯವನ್ನು ಗಿಗಾಟನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ - ಅಥವಾ ಶತಕೋಟಿ ಟನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ - ಇಂಗಾಲ (GtC) ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.]] ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಅನ್ನು ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಶೂನ್ಯ ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವ ಮಣ್ಣು, ಬಂಡೆ ಅಥವಾ ಹಿಮಗಡ್ಡೆಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಇರುವ ನೆಲವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳೂ ಇರಬಹುದು. ಈ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಉತ್ತರ ಗೋಳಾರ್ಧದ ಸುಮಾರು 24% ಭಾಗವನ್ನು (ಅಂದರೆ 23 ಮಿಲಿಯನ್ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್) ಆವರಿಸುತ್ತದೆ. ಸುಮಾರು 120 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಪುಟ್ಟ ಹಿಮಯುಗದ ಅಂತ್ಯದಿಂದ ಇವತ್ತರವರೆಗೆ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಹದಗೆಡುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಮೇಣ ಕರಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಮಾದರೀಕರಣಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್‌ನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಜಾಗತಿಕ ವಿತರಣೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ನೋಡಿ.. <ref name=":10"/> ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೇ, ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ: ಒಂದು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ತಾಪಮಾನ ದಾಖಲೆಗಳಿಗೆ, ಕುಸಿತ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಂಬಂಧಿತ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಮೂಲಕ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ಅನುವಾದಿಸುವುದೂ, ಜಾಗತಿಕ [[ಇಂಗಾಲ ಚಕ್ರ|ಇಂಗಾಲದ ಚಕ್ರ]]ದಲ್ಲಿ ಅದರ ಪರಿಣಾಮದಿಂದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವುದೂ.(ಚಿತ್ರ 2). <ref>{{Cite journal|last=Nelson|first=Frederick E.|last2=Anisimov|first2=Oleg A.|last3=Shiklomanov|first3=Nikolay I.|title=Subsidence risk from thawing permafrost|journal=Nature|date=April 2001|volume=410|issue=6831|pages=889–890|doi=10.1038/35073746|pmid=11309605|bibcode=2001Natur.410..889N}}</ref> ಪರ್ವತ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್, ತನ್ನ ಹವಾಮಾನ ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್ (ಸೌಮ್ಯ ಚಳಿಗಾಲ ಮತ್ತು ತಂಪಾದ ಬೇಸಿಗೆ) ಮೂಲಕ, ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾದ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ವಿಧವಾಗಿದೆ. ದಕ್ಷಿಣ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ, ಕೆಳಗಿನ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 1300 ರಿಂದ 1600 ಮೀಟರ್‌ಗಳವರೆಗೆ ವಿಸ್ತಾರಗೊಂಡಿದೆ. ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ, ಪರ್ವತ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 900masl ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ 400masl ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ (ಫಿನ್ನಿಮಾರ್ಕ್ ಕೌಂಟಿ) ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ವಾಲ್ಬಾರ್ಡ್ ದ್ವೀಪಸಮೂಹವು ಸುಮಾರು 60% ನಿರಂತರ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್‌ನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಕ್ಯಾಂಡಿನೇವಿಯಾದಲ್ಲಿ ಜನರು ನೇರವಾಗಿ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಏಕೈಕ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಓಸ್ಲೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಸಂಸ್ಥೆ ನಡೆಸಿದ ನೆಲದ ತಾಪಮಾನ ಮಾಪನಗಳಿಂದ 1% ವೃದ್ಧಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. 1999ರಿಂದ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಡೇಟಾಬೇಸ್ (NORPERM) ಪ್ರಕಾರ, ಪರೀಕ್ಷಾ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಅವನತಿಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ಪುರಾವೆಗಳು ಕಂಡುಬಂದಿವೆ. <ref name=":10"/> <ref>{{Cite journal|last=Juliussen|first=H.|last2=Christiansen|first2=H. H.|last3=Strand|first3=G. S.|last4=Iversen|first4=S.|last5=Midttømme|first5=K.|last6=Rønning|first6=J. S.|title=NORPERM, the Norwegian Permafrost Database – a TSP NORWAY IPY legacy|journal=Earth System Science Data|date=8 October 2010|volume=2|issue=2|pages=235–246|id={{ProQuest|845814331}}|doi=10.5194/essd-2-235-2010|bibcode=2010ESSD....2..235J}}<templatestyles src="Module:Citation/CS1/styles.css"></templatestyles></ref> ಪರ್ವತ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್‌ನ ಕೆಳಮಿತಿಯು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ತಾಪಮಾನವು ಈಗಾಗಲೇ 0°C ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಮುಂದುವರಿದರೆ ಅದು ಕರಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ನಂತರವಾಡಿದ ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯ ತೇವಭೂಮಿ ಪ್ರದೇಶಗಳು (ಪಾಲ್ಸಾಗಳು ಮತ್ತು ಪೀಟ್ ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿಗಳು) 1950 ರ ದಶಕದಿಂದ ನೆಲದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಹೊದಿಕೆಯಲ್ಲಿ 50% ವರೆಗೆ ಕಡಿತವನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಗಾಳಿಯ ಛಾಯಾಚಿತ್ರ ಮತ್ತು ಕ್ಷೇತ್ರ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯನ್ನು ತಲುಪಿವೆ. <ref name=":10">{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |title=The Circle 04.15 |url=http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/arctic/publications/the_circle/?255730/The-Circle-0415 |access-date=1 May 2017}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Borge|first=Amund F.|last2=Westermann|first2=Sebastian|last3=Solheim|first3=Ingvild|last4=Etzelmüller|first4=Bernd|title=Strong degradation of palsas and peat plateaus in northern Norway during the last 60 years|journal=The Cryosphere|date=2 January 2017|volume=11|issue=1|pages=1–16|doi=10.5194/tc-11-1-2017|bibcode=2017TCry...11....1B}}</ref> ಇದು ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದೆ ಘನವಾಗಿದ್ದ, ಆದರೆ ಈಗ ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗುತ್ತಿರುವ ಸಾವಯವ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳ (ಧನಾತ್ಮಕ-ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ) ಹೆಚ್ಚಿದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಬಹುದು. ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಜನವಸತಿಯಿಲ್ಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಅದರ ಪರಿಣಾಮವು ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಹಿಮನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಮನದಿ ಸವೆತವು ನಾರ್ವೆಯ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಆವಿಷ್ಕರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು, ಇದು ಅನೇಕ ಕಡಿದಾದ ಮತ್ತು ಅಸ್ಥಿರವಾದ ಇಳಿಜಾರುಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿತು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಟ್ರೋಮ್ಸೋದ ಈಶಾನ್ಯಕ್ಕೆ ಇರುವ ಮೌಂಟ್ ನಾರ್ಡ್ನೆಸ್). <ref name=":10"/> ಈ ಇಳಿಜಾರುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಇವುಗಳ ವೈಫಲ್ಯವು ರಸ್ತೆಗಳು, ಪಟ್ಟಣಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ಇನ್ನೂ, ದೊಡ್ಡ ಬಂಡೆಗಳ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಗಳು ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಸರೋವರಗಳಿಗೆ ಉಕ್ಕಿದರೆ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸುನಾಮಿಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. <ref name=":10" /> ಇತ್ತೀಚಿನ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿಯೂ ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ತಾಪಮಾನ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದು, ಹಿಮ ಕರಗಿ ಅದರ ನೀರು ಭೂಗತ ಸುರಂಗದೊಳಗೆ ಒಳನುಗ್ಗುವಂತಾಯಿತು. ಈ ಕಾರಣದಿಂದ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ವಲಯದಲ್ಲಿರುವ ಪರ್ವತದೊಳಗೆ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯಾಗಿದ್ದ ಜಾಗತಿಕ ಬೀಜ ಭಂಡಾರದ ಸ್ಮಶ್ರಣ ಸಂಭವಿಸಿತು. <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |last=Carrington |first=Damian |date=19 May 2017 |title=Arctic stronghold of world's seeds flooded after permafrost melts |url=https://www.theguardian.com/environment/2017/may/19/arctic-stronghold-of-worlds-seeds-flooded-after-permafrost-melts |work=The Guardian}}</ref> ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಪರ್ಮಾಫ್ರಾಸ್ಟ್ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕರಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಅನಿಲ ಮತ್ತು ತೈಲ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಬಿರುಕುಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ, ನೆಲದ ಅಸ್ಥಿರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಕ್ರಮೇಣ ಕುಸಿಯುತ್ತವೆ.. ==== ಹಿಮನದಿ ಹಿಮ್ಮೆಟ್ಟುವಿಕೆ ==== ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಿಮನದಿಗಳು ಸ್ವಾಲ್ಬಾರ್ಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿರುವಾಗಿವೆ, ಅಲ್ಲಿ ಅವು ಸుమಾರು 7,000 ಘನ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು 36,000 ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣ ಹೊಂದಿವೆ. ಇದರ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ನಾರ್ವೆಗಿನ ಮುಖ್ಯ ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಹಿಮನದಿಗಳು ಕೇವಲ 64 ಘನ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು 1,000 ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೊಂದಿವೆ.<ref name=":5"/> ಗ್ರೀನ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಅನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ, ಸ್ವಾಲ್ಬಾರ್ಡ್‌ನ ಹಿಮನದಿಗಳು ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಭೂ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಸುಮಾರು 11% ಭಾಗವನ್ನು ಆವರಿಸುತ್ತಿವೆ ಮತ್ತು ಇವು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದ ಏರಿಕೆಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹಿಮ ಕರಗುವಿಕೆ ಬಹಳ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದು, ಅದು ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಹಾಗೂ ಜಾಗತಿಕ ಹವಾಮಾನ ಮಾರುಗಟ್ಟಿದ ಸ್ವಭಾವಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.<ref name=":5" /> ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದ ಏರಿಕೆಗೆ ಕ್ರಯೋಸ್ಫಿಯರ್ ನೀಡುವ ಕೊಡುಗೆ, ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಹಿಮನದಿಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಹಾಗೂ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾದ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ, ಹಿಮನದಿಗಳ ಮೊತ್ತ ಹಾಗೂ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಗಳ ದಪ್ಪ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಮಾಹಿತಿ ಹೊಂದಿರುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ – ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಹಾಗೂ ರಾಷ್ಟ್ರ ಮಟ್ಟದ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯಕವಾಗುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Andreassen|first=Liss M.|last2=Elvehøy|first2=Hallgeir|last3=Kjøllmoen|first3=Bjarne|last4=Engeset|first4=Rune V.|last5=Haakensen|first5=Nils|date=1 August 2005|title=Glacier mass-balance and length variation in Norway|journal=Annals of Glaciology|volume=42|issue=1|pages=317–325|bibcode=2005AnGla..42..317A|doi=10.3189/172756405781812826}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Vaughan|first=David|date=2013|title=Observations of the Cryosphere|url=http://cci.esa.int/sites/default/files/content/docs/4_Vaughn_cryosphere04.pdf|journal=Working Group I Contribution to the IPCC Fifth Assessment Report|access-date=2025-04-25|archive-date=2019-08-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20190810085400/http://cci.esa.int/sites/default/files/content/docs/4_Vaughn_cryosphere04.pdf|url-status=dead}}</ref> ಹಿಮನದಿಗಳು ಕರಗಿದಾಗ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಹಿಮದ ಬಿಳಿ ಮೇಲ್ಮೈ ಕುಗ್ಗಿ, ಅದರ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಶೋಷಣಶೀಲವಾದ ಕಪ್ಪು ಅಥವಾ ಗಾಢ ಮೇಲ್ಮೈಯು ಆವರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ (positive feedback) ವಿಧಾನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿ, ಇನ್ನಷ್ಟು ಹಿಮ ಕರಗುವಿಕೆಗೆ ಹಾಗೂ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. 1940 ರಿಂದ 1990ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಚಳಿಗಾಲದ ಹಿಮಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಕಾಲ ವಿಸ್ತರಿಸಿದ್ದ ನಾರ್ವೆಯ ಹಿಮನದಿಗಳು, ಇತ್ತೀಚೆಗೆ however, ಕಡಿಮೆಯಾದ ಹಿಮಪಾತ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ತಾಪಮಾನದಿಂದಾಗಿ (ಇನ್ನಷ್ಟು ಕರಗುವಿಕೆಯಿಂದ) ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಲೇ ಹೋಗುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಲಾಗುತ್ತಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Rasmussen|first=L.A.|last2=Andreassen|first2=L.M.|date=1 December 2005|title=Seasonal mass-balance gradients in Norway|journal=Journal of Glaciology|volume=51|issue=175|pages=601–606|bibcode=2005JGlac..51..601R|doi=10.3189/172756505781828990}}</ref> <ref name=":7">{{Cite journal|last=Nesje|first=Atle|last2=Bakke|first2=Jostein|last3=Dahl|first3=Svein Olaf|last4=Lie|first4=Øyvind|last5=Matthews|first5=John A.|date=1 January 2008|title=Norwegian mountain glaciers in the past, present and future|journal=Global and Planetary Change|series=Historical and Holocene glacier – climate variations|volume=60|issue=1–2|pages=10–27|bibcode=2008GPC....60...10N|doi=10.1016/j.gloplacha.2006.08.004}}</ref> ಇದು ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದು, 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 2.3 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ನಾರ್ವೆಯ ಹಿಮನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 98% ಅನ್ನು 2100ರ ವೇಳೆಗೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ, ಮತ್ತು ಒಟ್ಟು ಹಿಮನದಿ ವಿಸ್ತೀರ್ಣವು ಸುಮಾರು 34% ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದು. <ref name=":7" /> ಇದು 21 ನೇ ಶತಮಾನದ ಉಳಿದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ಹಿಮನದಿಯ ಪ್ರಮಾಣವು ನಾಟಕೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವ ಕ್ರಮವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಿಮನದಿಗಳ ಕ್ಷಯ ಮತ್ತು ನೆಲವಿಳಿವಿನ ಪ್ರಮಾಣವು ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಸಂಭವನೀಯತೆ ಇದೆ. <ref name=":6"/> ==== ಮಳೆಯ ಮಾದರಿಗಳು ==== ಬಲವಾದ ಪಶ್ಚಿಮ ಮಾರುತಗಳು ಸಾಗರದಿಂದ ತೇವಾಂಶವನ್ನು ಹೊತ್ತ ಗಾಳಿಯ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿಗಳನ್ನು ತರಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಅವು ಮಳೆ ಅಥವಾ ಹಿಮದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಈ ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಭೌಗೋಳಿಕ ಭೇದದಿಂದ ವ್ಯತ್ಯಾಸಪಡುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಕಡಲತೀರದ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 3500 ಮಿಮೀಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಳೆ ಬೀಳಬಹುದು, ಆಗ್ನೇಯ ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಫಿನ್‌ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಿಡ್ಡಾದ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಗಳ ಲೆವಾರ್ಡ್ ಬದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದು 300 ಮಿಮೀಗೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದು.<ref name=":2">{{Cite web |last=Environment |first=Ministry of the |date=13 January 2012 |title=NOU 2010: 10 Adapting to a changing climate |url=https://www.regjeringen.no/en/dokumenter/nou-2010-10-2/id668985/ |access-date=21 April 2017 |website=Government.no}}</ref> <ref>{{Cite report|date=26 March 2010|title=Long-term climate trends of Finnmarksvidda, Northern-Norway|url=https://www.met.no/publikasjoner/met-report/met-report-2010/_/attachment/download/822ad8c7-a542-42a8-aa8e-d826a16b168a:0be8eef9ad5abde5a9085313a97c6033013e26a4/MET-report-06-2010.pdf}}</ref> ಮಾದರಿ ಹವಾಮಾನ ದತ್ತಾಂಶವು 1961–1990 ರ ಅವಧಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, 2100 ರವರೆಗೆ ನಾರ್ವೆಯ ಮುಖ್ಯ ಭೂಭಾಗವು ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸుమಾರು 18% (5-30% ರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ) ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲಿದೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":9">{{Cite web |last=Sorteberg |first=Asgeir |last2=Anderson |first2=Marianne Skolem |date=2008 |title=Regional precipitation and temperature changes for Norway 2010 and 2025. Bjerknes Centre for Climate Research, Bergen, p.36. |url=http://folk.uib.no/gbsag/Publications/Sorteberg_Andersen_2008.pdf |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20171113160628/http://folk.uib.no/gbsag/Publications/Sorteberg_Andersen_2008.pdf |archive-date=13 November 2017}}</ref> <ref name=":8">{{Cite report|title=Climate development in North Norway and the Svalbard region during 1900–2100|date=8 May 2009}}</ref> ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ (+23%) ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಿಮದ ಬದಲಿಗೆ ಮಳೆ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೀರುವುದರಿಂದ ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ಕನಿಷ್ಠ 9% (-3 ರಿಂದ 17% ರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ) ವಿರೋಧಿಸುವಾಗ, ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಮಳೆಯು ಈಗಾಗಲೇ ಮಳೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೀರುತ್ತದೆ. <ref name=":8" /> <ref name=":9" /> ನಾರ್ವೆಯಾದ್ಯಂತ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಋತುಗಳಲ್ಲಿ, ತೀವ್ರ ಮಳೆ ಮತ್ತು ಮಳೆಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಹೆಚ್ಚಿನ ದಿನಗಳನ್ನು ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಚಳಿಗಾಲ ಮತ್ತು ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರೀ ಮಳೆಯಾಗುವ ದಿನಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ದ್ವಿಗುಣಗೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. <ref name=":8" /> ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಅಂದಾಜು ಪ್ರಕಾರ, ಶತಮಾನವೇಕೆ ಹಿಮಪಾತದ ಅವಧಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದೆಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ, ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯ ಕಡಿಮೆ ಎತ್ತರದ ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ (1961-1990 ರ ಕಾಲಘಟ್ಟ ಮತ್ತು 2071-2100 ರ ಭವಿಷ್ಯದ ಹವಾಮಾನ ದತ್ತಾಂಶಗಳನ್ನು ಹೋಲಿಸಿದಾಗ) ಸುಮಾರು 2-3 ತಿಂಗಳ ಹಿಮಪಾತ ಅವಧಿಯ ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Vikhamar Schuler|first=Dagrun|last2=Beldring|first2=Stein|last3=Førland|first3=Eirik J.|last4=Roald|first4=Lars A.|last5=Skaugen|first5=Torill Engen|date=2006|title=Snow cover and snow water equivalent in Norway: -current conditions (1961-1990) and scenarios for the future (2071-2100)|url=http://www.uio.no/studier/emner/matnat/geofag/GEO4430/v07/undervisningsmateriale/met.no-report01_2006.pdf|journal=Norwegian Meteorological Institute}}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಚಳಿಗಾಲದ ಅವಧಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತರಿಂದ, ಶರತ್ಕಾಲ ಮತ್ತು ವಸಂತಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಿಮಪಾತವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿಂದ ಎತ್ತರ ಮತ್ತು ದೂರ ಹೆಚ್ಚಾದಂತೆ, ಒಟ್ಟು ವಾರ್ಷಿಕ ಹಿಮಪಾತದಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರ್ವತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮಪಾತವು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚಾಗಬಹುದು.. <ref>{{Cite journal|last=Stranden|first=Heidi Bache|last2=Skaugen|first2=Thomas|date=2009|title=Trends in annual maximum snow water equivalent in South-Norway (1914 - 2008) Norwegian Water Resources & Energy Directorate (NVE), Oslo|url=http://arc.lib.montana.edu/snow-science/objects/issw-2009-0224-0228.pdf|journal=International Snow Science Workshop, Davos 2009, Proceedings.|access-date=2025-04-25|archive-date=2021-10-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20211023212329/https://arc.lib.montana.edu/snow-science/objects/issw-2009-0224-0228.pdf|url-status=dead}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Skaugen|first=Thomas|last2=Stranden|first2=Heidi Bache|last3=Saloranta|first3=Tuomo|title=Trends in snow water equivalent in Norway (1931–2009)|journal=Hydrology Research|date=1 August 2012|volume=43|issue=4|pages=489–499|doi=10.2166/nh.2012.109}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Dyrrdal|first=Anita Verpe|last2=Saloranta|first2=Tuomo|last3=Skaugen|first3=Thomas|last4=Stranden|first4=Heidi Bache|title=Changes in snow depth in Norway during the period 1961–2010|journal=Hydrology Research|date=1 February 2013|volume=44|issue=1|pages=169–179|doi=10.2166/nh.2012.064}}</ref> ಕಳೆದ 40 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಅಭೂತಪೂರ್ವವಾಗಿವೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಮುಂದುವರಿದರೆ, ನಾರ್ವೆ ಒಂದು ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ 30% ಮಳೆ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. ಇದು ಪೂರ್ವಾನುಮಾನದಿಗಿಂತ 2-3 ಪಟ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.. <ref name=":9"/> ==== ಗಾಳಿಯ ವೇಗ ==== 1961 ರಿಂದ 1990 ರ ಅವಧಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ, 2100 ರವರೆಗೆ ಮಾಡುವ ಮುನ್ಸೂಚನೆಗಳು ಸರಾಸರಿ ಗಾಳಿಯ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ನಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿಲ್ಲವೆಂದು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.<ref name=":8"/> ಬದಲಾವಣೆಗಳು ನೈಸರ್ಗಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಪರಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ ಮತ್ತು ಅವು ಅನುವಗತವಾಗಿರುವ ಸನ್ನಿವೇಶಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವಂತಾಗಿವೆ ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲೆ ಭೂಗೋಳದ ಗಾಳಿಯ ವೇಗವು 2-6% ರಷ್ಟು ಇಳಿಯಬಹುದು ಎನ್ನಲಾಗಿದ್ದು, ಉತ್ತರ ಯುರೋಪಿನ ದಕ್ಷಿಣ ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದೇ ವೇಗವು 2-4% ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Nikulin∗|first=Grigory|last2=Kjellstro¨M|first2=Erik|last3=Hansson|first3=Ulf|last4=Strandberg|first4=Gustav|last5=Ullerstig|first5=Anders|title=Evaluation and future projections of temperature, precipitation and wind extremes over Europe in an ensemble of regional climate simulations|journal=Tellus A: Dynamic Meteorology and Oceanography|date=January 2011|volume=63|issue=1|pages=41–55|doi=10.1111/j.1600-0870.2010.00466.x|bibcode=2011TellA..63...41N}}</ref> === ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಏರಿಕೆ === ಪ್ರಪಂಚದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಿಗಿಂತ, ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾಲ್ಬಾರ್ಡ್ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ನಾಟಕೀಯ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಹಿಂದಿನ ಹಿಮಯುಗದ ನಂತರ ಭೂಮಿ ಏರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮುಂದುವರೆಯುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿನ ಹಿಮಯುಗದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ, 3 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ದಪ್ಪವಾದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಪದರವು ಉತ್ತರ ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳನ್ನು ಆವರಿಸಿತ್ತು. ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ ಕರಗಿದಾಗ, ಅದರ ತೂಕವು ಭೂಮಿಯ ಹೊರಪದರವನ್ನು ನಿಲುವಂಗಿಯೊಳಗೆ ತಳ್ಳಿದರಿಂದ ಭೂಮಿ ಮತ್ತೆ ಏರಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ ಕರಗಿದ ತಕ್ಷಣ ಭೂಮಿಯ ಉನ್ನತಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗಿದ್ದವು, ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಇನ್ನೂ 10,000 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಏರಿಕೆಯಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅಧ್ಯಯನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ನಾರ್ವೆ 2100 ರವರೆಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿ ಕ್ಕಿಂತ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಸೆಂ.ಮೀ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. <ref name=":5"/> ಎಲ್ಲಾ ದತ್ತಾಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯಿದ್ದರೂ, IPCC ಈ ಶತಮಾನದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ 10–90% ಶೇಕಡಾವಾರು ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಸೆಂ.ಮೀ. ನಲ್ಲಿ ಲೆಕ್ಕಹಾಕಿದೆ. <ref name=":6">{{Cite web |title=Fifth Assessment Report - Synthesis Report |url=https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/ |access-date=21 April 2017 |website=www.ipcc.ch}}</ref> 2ಇತರ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, NOU ಹವಾಮಾನ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ 2009 ರಲ್ಲಿ ನಡೆಸಿದಂತೆ, 2100 ರವರೆಗೆ ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 40–95 ಸೆಂ.ಮೀ. ಏರಿಕೆಯಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಭೂಮಿಯ ಉನ್ನತಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಕರಾವಳಿಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಯ ಸಂಭವನೀಯತೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಚಂಡಮಾರುತಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ. <ref name=":5" /> === ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು === ==== ಕೃಷಿ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯಗಳು ==== ಮುಖ್ಯ ಭೂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಗೆ ಬಳಸಲಾಗುವ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಸುಮಾರು 3% ಮಾತ್ರವಿದ್ದರೆ, ಕಾಡುಗಳು ಸುಮಾರು 37% ಭಾಗವನ್ನೊಳಗೊಂಡಿವೆ. ಇವುಗಳ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ, ಸುಮಾರು 47% ಭೂಭಾಗವು ಮರಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅನುವು ಮಾಡದ ಮರರೇಖೆಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದೆ. <ref name=":2"/> ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ, ಭವಿಷ್ಯದ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಬೆಳೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ಕೃಷಿ ಇಳುವರಿ ಹೆಚ್ಚಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.. <ref name=":3">{{Cite journal|last=O'Brien|first=Karen|last2=Eriksen|first2=Siri|last3=Sygna|first3=Linda|last4=Naess|first4=Lars Otto|title=Questioning Complacency: Climate Change Impacts, Vulnerability, and Adaptation in Norway|journal=Ambio: A Journal of the Human Environment|date=March 2006|volume=35|issue=2|pages=50–56|doi=10.1579/0044-7447(2006)35[50:qccciv]2.0.co;2|pmid=16722249}}</ref> ಈ ಪರಿಣಾಮವು ದಕ್ಷಿಣದಿಂದ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಕ್ರಮೇಣ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ, 1961–1990 ರ ಅವಧಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, 2021–2050 ರ ಸಮಯದಲ್ಲಿ 1–4 ವಾರಗಳ ಹೆಚ್ಚಳದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಈ ಬದಲಾವಣೆ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. <ref name=":4">{{Cite journal|last=Uleberg|first=Eivind|last2=Hanssen-Bauer|first2=Inger|last3=van Oort|first3=Bob|last4=Dalmannsdottir|first4=Sigridur|title=Impact of climate change on agriculture in Northern Norway and potential strategies for adaptation|journal=Climatic Change|date=January 2014|volume=122|issue=1–2|pages=27–39|doi=10.1007/s10584-013-0983-1|bibcode=2014ClCh..122...27U}}</ref> ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆ ದ್ವಿದಳ ಧಾನ್ಯಗಳು, ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದಕ ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಮೇವಿನ ಹುಲ್ಲುಗಳು, ತರಕಾರಿಗಳು ಮತ್ತು ಧಾನ್ಯಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು. <ref name=":4" /> ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಋತು ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ರೇಖೀಯವಾಗಿ ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲ. <ref name=":4"/> ಕಡಿಮೆಯಾದ ದ್ಯುತಿ ಅವಧಿಯಿಂದ ವಿಸ್ತೃತ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಋತು ಇನ್ನೂ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಅಂತ್ಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಹಿಮದ ಅಪಾಯವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ದೀರ್ಘ ಶರತ್ಕಾಲ ಮತ್ತು ಆರಂಭಿಕ ವಸಂತಕಾಲ ಎರಡೂ ಅಗತ್ಯವಿವೆ. ಹಿಮರಹಿತ ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಹಿಮ ಬೀಳುವ ಮೂಲಕ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿದ ಮಣ್ಣಿನ ದಪ್ಪ ಪದರಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತವೆ, ಇದು ಋತುವಿನ ಪ್ರಾರಂಭದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಶರತ್ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ಮಳೆ ಕೊಯ್ಲು ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಕಠಿಣಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಉದ್ಭವಿಸಬಹುದಾದ ಅನೇಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕೃಷಿ ಉದ್ಯಮ ಈಗಾಗಲೇ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾದವುಗಳು, ಕೃಷಿಕರ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ವಯಸ್ಸು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಮತ್ತು ಯುವ ಜನತೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಾಗೂ ಇತರ ಉದ್ಯೋಗಗಳಿಗಾಗಿ ನಗರಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವುದು. <ref name=":3"/> <ref>{{Cite journal|last=Gaasland|first=Ivar|title=Agriculture versus fish – Norway in WTO|journal=Food Policy|date=August 2009|volume=34|issue=4|pages=393–397|doi=10.1016/j.foodpol.2009.02.005}}</ref> ಇನ್ನು ಮುಂದೆ, ಕೃಷಿ ಸಬ್ಸಿಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಏನಾದರೂ ಕಡಿತಗಳು ಮತ್ತು ಕೃಷಿಯಿಂದ ದೊರೆಯುವ ನೈಜ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳದ ಕೊರತೆಯು ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಗಂಭೀರಗೊಳಿಸಬಹುದು.<ref name=":3" /> ಅತ್ಯಂತ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಪ್ರಭಾವವೆಂದರೆ, ಅರಣ್ಯೀಕರಣದ ಬದಲಾವಣೆಯು ಕೋನಿಫೆರಸ್ ಕಾಡುಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಮುಂದಿನ ಶತಮಾನದ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಅವು ಉತ್ತರ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಹರಡಲಿವೆ. ಬಿರ್ಚ್ ಕಾಡುಗಳು ಸಹ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯನ್ನು ತೋರಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಲಿದೆ. 2 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಳವು ಮರಗಳ ಸಾಲನ್ನು ಪರ್ವತದ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 300 ಮೀಟರ್‍‍ಗಳವರೆಗೆ ಸಾಗಿಸಬಹುದು. <ref name=":5">{{Cite web |title=New report: Climate Change in the Norwegian Arctic - Implications for life in the North |url=http://www.npolar.no/en/news/2011/2011-02-09-new-report-climate-change.html |access-date=21 April 2017 |website=Norwegian Polar Institute}}</ref> ==== ಜೀವವೈವಿಧ್ಯ ==== ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಪ್ರದೇಶ ಕ್ರಮೇಣ ಹೆಚ್ಚು ಉಷ್ಣ ಹಾಗೂ ತೇವವಾಯುಪೂರ್ಣವಾಗುತ್ತಿದೆ, ಆದರೆ ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಭಿನ್ನತೆಗಳನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತವೆ. <ref name=":5"/> ಇದು ಈಗಾಗಲೇ ಬಹುತೆಕ ಎಲ್ಲಾ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಒಂದು ಭೂಮಂಡಲದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿದ್ದು, ಇದರಿಂದ ಪಕ್ಷಿಗಳ ತ್ವರಿತ ವಲಸೆ, ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೊತ್ತಮೊದಲ ಲೈಂಗಿಕ ಪಕ್ವತೆ, ಸಸ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಹಾಗೂ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ, ಜೊತೆಗೆ ಮೊಳಕೆಯುತೆಗೆಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಪರಾಗ ನಿರ್ಮಾಣದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. <ref name=":2"/> ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ವೃಕ್ಷಗಳ ರೇಖೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದರಿಂದ ಇದು ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಉತ್ತರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಮೇಲಕ್ಕೆ ಜಾತಿಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಕೋನಿಫೆರಸ್ ಮತ್ತು ಬರ್ಚ್ ಕಾಡುಗಳು. <ref name=":5" /> ಈ ಚಲನೆಯು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಬೋರಿಯಲ್ ಕಾಡುಗಳು ಟಂಡ್ರಾ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ, ಶಾಖದ ಒತ್ತಡವು ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗದಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನವು ರೋಗ-ಹೊಂದುವ ಕೀಟಗಳು (ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶೀತ ತಾಪಮಾನದಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿತವಾದವುಗಳು) ಮತ್ತು ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಪ್ರಭೇದಗಳ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಭೇದಗಳು, ಜಾನುವಾರುಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ದುರ್ಬಲತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು.<ref name=":4"/> <ref>{{Cite web |date=2013-11-19 |title=The Institute for Prospective Technological Studies |url=http://ipts.jrc.ec.europa.eu/publications/pub.cfm?id=2900 |access-date=21 April 2017 |website=ipts.jrc.ec.europa.eu |archive-date=2017-03-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170317090058/http://ipts.jrc.ec.europa.eu/publications/pub.cfm?id=2900 |url-status=dead }}</ref> ಹೆಚ್ಚುವರು ತಾಪಮಾನವು ಸ್ಥಳೀಯ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವಿತ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಕ್ಕಿಂತ ಬೇಗವಾಗಿ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ-ಅವಲಂಬಿತ ಪ್ರಭೇದಗಳಿಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದೆ. <ref name=":6"/> ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಅಭಾವವು ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕನ್ನು ಹೊತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವುದರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ತಾಪಮಾನವನ್ನು ವೇಗವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.<ref name=":5"/> ಬಹುತೆಕ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಇದರಿಂದ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆ ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯೊಳಗಿನ ಮತ್ತು ಕೆಳಗಿನ ಜೀವಗಳು, ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯು ಸೀಲುಗಳಿಗೆ ಅವಶ್ಯಕವಿರುವ ಪಾಚಿಗಳು, ಸೀಲುಗಳನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡುವ ಹಿಮಕರಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪಕ್ಷಿಗಳ ಜಾತಿಗಳು. <ref name=":5" /> ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ತಾಪಮಾನವು ಸಿಹಿನೀರು ಮತ್ತು ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶಗಳ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತಿದೆ. ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಾಲ್ಮನ್, ನಾರ್ವೆಯ ಕರಾವಳಿಯ ನದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಪ್ರಮುಖ ಮೀನು ಪ್ರಭೇದಗಳು, ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನ ಮಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಿದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲು ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು. ಪ್ರಾರಂಭಿಕವಾಗಿ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವು ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು, ಆದರೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಗೆ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಭಾರಿ ಕುಸಿತ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು. <ref name=":5"/> ಇತ್ತೀಚಿನ ಕುಸಿತವು ಮೀನಿನ ಸರಾಸರಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ ಮತ್ತು ವಾರ್ಷಿಕ ಸರಾಸರಿ ಉದ್ದದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Jonsson|first=Bror|last2=Jonsson|first2=Nina|title=Fecundity and water flow influence the dynamics of Atlantic salmon|journal=Ecology of Freshwater Fish|date=July 2017|volume=26|issue=3|pages=497–502|doi=10.1111/eff.12294|bibcode=2017EcoFF..26..497J}}</ref> [[ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಮಹಾಸಾಗರ|ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಮಹಾಸಾಗರದಲ್ಲಿ]] ಪೆಲಾಜಿಕ್ ಮೀನುಗಳ ಸಮೃದ್ಧಿ ಕುಸಿತ ಮತ್ತು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ, ಝೂಪ್ಲಾಂಕ್ಟನ್ ಸಮೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಗುರವಾದ ಇಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಾಲ್ಮನ್‌ಗಳ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಇದು ಆನುವಂಶಿಕ ವೈಪರೀತ್ಯಗಳು, ಮೇದೋಜ್ಜೀರಕ ಗ್ರಂಥಿಯ ಕಾಯಿಲೆ (PD) ಮತ್ತು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಸಾಲ್ಮನ್ ರಕ್ತಹೀನತೆ ವೈರಸ್ (ISA) ಮುಂತಾದ ರೋಗಗಳ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಬಹುದು.<ref>{{Cite journal|last=Elliott|first=J.M.|title=The effects of temperature and ration size on the growth and energetics of salmonids in captivity|journal=Comparative Biochemistry and Physiology Part B: Comparative Biochemistry|date=January 1982|volume=73|issue=1|pages=81–91|doi=10.1016/0305-0491(82)90202-4}}</ref> ಅದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸರೋವರ ಮತ್ತು ನದಿ ಮೇಲ್ಮೈ ನೀರಿನ ತಾಪಮಾನವು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲಿದೆ, ಇದರಿಂದ ಬೇಸಿಗೆಯ ಶ್ರೇಣೀಕರಣದ ಅವಧಿ ವಿಸ್ತಾರಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸೈನೋಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಲ್ ಹೂವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.<ref name=":2"/> ಅದರ ಜೊತೆಗೆ, ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಾಲ್ಮನ್ ಮತ್ತು ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಚಾರ್ ಎರಡೂ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದ್ದವು.<ref>{{Cite journal|last=Svenning|first=Martin-A.|last2=Sandem|first2=Kjetil|last3=Halvorsen|first3=Morten|last4=Kanstad-Hanssen|first4=Øyvind|last5=Falkegård|first5=Morten|last6=Borgstrøm|first6=Reidar|title=Change in relative abundance of Atlantic salmon and Arctic charr in Veidnes River, Northern Norway: a possible effect of climate change?|journal=Hydrobiologia|date=December 2016|volume=783|issue=1|pages=145–158|doi=10.1007/s10750-016-2690-1}}</ref> ಎರಡೂ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಸಹಜವಾಗಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಇರುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಚಾರ್ ಪರಿಸರ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವುದರಿಂದ ಅದರ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಂಡಿದೆ. ಸಮುದ್ರದ ಉಷ್ಣತೆಯ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ಸಮುದ್ರ, ನದೀಮುಖ ಮತ್ತು ಅಂತರ ಉಬ್ಬರವಿಳಿತದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಸಮುದ್ರದ ನೀರು ಫೈಟೊಪ್ಲಾಂಕ್ಟನ್ ಮತ್ತು ಝೂಪ್ಲಾಂಕ್ಟನ್‌ಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಈ ಹೆಚ್ಚಿನ ಆಹಾರ ದಾಸ್ತಾನುಗಳನ್ನು ಇತರ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದೋ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಿಲ್ಲ.<ref name=":5"/> ಈ ಬದಲಾವಣೆಯು ಬೆಚ್ಚಗಿನ ನೀರನ್ನು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ಲಾಭಕರವಾಗಿದ್ದು, ಅವು ಸ್ಥಳೀಯ ಜಾತಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪರ್ಧಿಸಲು ಆರಂಭಿಸುತ್ತವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ CO₂ ಸಾಂದ್ರತೆಗಳು ಸಾಗರ ಆಮ್ಲೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಮುಂದಿನ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ 20 ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರದ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ತಲುಪುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. <ref name=":5" /> ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ನೀರಿನ ರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರವು ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಜೊತೆಗೆ ಸುಣ್ಣದ ಚಿಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜೀವಿಗಳ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಗೆ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿಸಬಹುದು, ಇದು ಹವಳ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಅಳಿವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. <ref>{{Cite journal|last=Albright|first=Rebecca|last2=Caldeira|first2=Lilian|last3=Hosfelt|first3=Jessica|last4=Kwiatkowski|first4=Lester|last5=Maclaren|first5=Jana K.|last6=Mason|first6=Benjamin M.|last7=Nebuchina|first7=Yana|last8=Ninokawa|first8=Aaron|last9=Pongratz|first9=Julia|title=Reversal of ocean acidification enhances net coral reef calcification|journal=Nature|date=March 2016|volume=531|issue=7594|pages=362–365|doi=10.1038/nature17155|pmid=26909578|bibcode=2016Natur.531..362A}}</ref> <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಪುಸ್ತಕ |last=Manzello |first=Derek P. |title=Coral Reefs of the Eastern Tropical Pacific |last2=Eakin |first2=C. Mark |last3=Glynn |first3=Peter W. |date=1 January 2017 |publisher=Springer Netherlands |isbn=9789401774987 |editor-last=Glynn |editor-first=Peter W. |series=Coral Reefs of the World |pages=517–533 |doi=10.1007/978-94-017-7499-4_18 |editor-last2=Manzello |editor-first2=Derek P. |editor-last3=Enochs |editor-first3=Ian C.}}</ref> ==== ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ====   [[ಚಿತ್ರ:Arctic_melt_trends_graph.png|thumb|465x465px| '''ಚಿತ್ರ 3.''' ಭೂಮಿಯ [[ಉತ್ತರ ಧ್ರುವ|ಉತ್ತರ ಧ್ರುವದ]] ಮೇಲಿನ ಹಿಮಾವೃತ ಪದರವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆಯ ಕನಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರವರಿ ಅಂತ್ಯ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಚ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲದ ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತಲುಪುತ್ತದೆ. 1979 ರಿಂದ ಉಪಗ್ರಹ ಅವಲೋಕನಗಳು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿರುವ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ತೋರಿಸಿವೆ; ಕಳೆದ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಕುಸಿತವು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ನಾಟಕೀಯವಾಗಿದೆ. ಇತ್ತೀಚೆಗೆ, ನಾಸಾ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿಮ ಮತ್ತು ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ದತ್ತಾಂಶ ಕೇಂದ್ರದ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಧಾನವನ್ನು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ: ಬೇಸಿಗೆಯ ಕರಗುವ ಅವಧಿಯು ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಉದ್ದವಾಗುತ್ತಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ.]] ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಪ್ರದೇಶವು ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿಗಿಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ, ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಸರಾಸರಿ ತಾಪಮಾನವು ಸಾಗರದ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನವಾಯಿತು. ಅಧ್ಯಯನಗಳು 3 ರಿಂದ 12 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ನಡುವೆ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಯೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. <ref name=":6"/> ಕಳೆದ ಎರಡು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ, ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಗೋಳಾರ್ಧದ ವಸಂತಕಾಲದ ಹಿಮದ ಹೊದಿಕೆಯು ಕಳೆದ 1,450 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡಿಲ್ಲದ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.<ref name=":6" /> ಜಾಗತಿಕ ಸರಾಸರಿ ಮೇಲ್ಮೈ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಈ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯು ಮುಂದುವರಿಯುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. 1979–2012 ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ವಾರ್ಷಿಕ ಸರಾಸರಿ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು ಪ್ರತಿದಶಕಕ್ಕೆ 3.5 ರಿಂದ 4.1% (ಪ್ರತಿ ದಶಕಕ್ಕೆ 0.45 ರಿಂದ 0.51 ಮಿಲಿಯನ್ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ) ಇಳಿಕೆಯಾಗಿತ್ತು. ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಕನಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟದ ಇಳಿಕೆ ಈ ದರವನ್ನು ಪ್ರತಿದಶಕಕ್ಕೆ 9.4 ರಿಂದ 13.6% (ಪ್ರತಿ ದಶಕಕ್ಕೆ 0.73 ರಿಂದ 1.07 ಮಿಲಿಯನ್ ಚದರ ಕಿ.ಮೀ)ವರೆಗೆ ತಲುಪಿಸುತ್ತದೆ; ಹಾಗಾಗಿ, ಈ ಇಳಿಕೆ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ (ಚಿತ್ರ 3). ಇದಕ್ಕೂ ಜೊತೆಗೆ, IPCC ಯ 5ನೇ ಸಂಶ್ಲೇಷಣಾ ವರದಿ 1900 ಮತ್ತು 2100 ರ ನಡುವೆ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಜುಲೈ-ಆಗಸ್ಟ್-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ (ಬೇಸಿಗೆ) ಸರಾಸರಿ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.<ref name=":6"/> ಬಹು-ಮಾದರಿ ಸರಾಸರಿಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿ, 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಷಪೂರ್ತಿ ಇಳಿಕೆಯನ್ನು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ಇಳಿಕೆ 43% ರಿಂದ 94% ವರೆಗೆ ಹಾಗೂ ಫೆಬ್ರವರಿಯಲ್ಲಿ 8% ರಿಂದ 34% ವರೆಗೆ ಇರಬಹುದು. ಹೀಗಾಗಿ, ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವ ನಮ್ಮ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿಸಿ, 21ನೇ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಅಥವಾ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯಭಾಗದ ಮೊದಲು, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯಿಲ್ಲದ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಮಹಾಸಾಗರವನ್ನು ನೋಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. 1979 ರಿಂದ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಮಾನವಜನ್ಯ ಕಾರಣಗಳು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವಹಿಸಿದುದರಿಂದ ಇದು ಸಂಭವಿಸಿದೆ. <ref name=":6"/> ಭೂಮಿಯ ಉಷ್ಣತೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಿಂತನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾಗಿವೆ. ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ ತನ್ನ ಆಲ್ಬೆಡೋ (ಆರಂಭಿಕ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು) ಮೂಲಕ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳನ್ನು phảnಿಟಿವ್ ಮಾಡಿದಾಗ, ಅವು ಬೇಗನೆ ಬೆಚ್ಚಗಾಗುವಿಕೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ, ಸಾಗರವು ಈ ಶಾಖವನ್ನು ಆಳವಾಗಿ ಹೀರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ತಾಪಮಾನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಳ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಧನಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಲೂಪ್ ಅನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಸಮುದ್ರದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾದ ಹಿಮಕರಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಸೀಲು ಜಾತಿಗಳಿಗೆ ನಷ್ಟ ಉಂಟಾಗಬಹುದು. == ಜನರ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮಗಳು == === ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು === ==== ಕೃಷಿ ==== ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಹವಾಮಾನವು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕೃಷಿಗೆ ಲಕ್ಷಣೀಯವಾಗಿ ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ಕೆಲವೊಂದು ಅನಾನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ತಾಪಮಾನ ವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸೌಮ್ಯ ಹವಾಮಾನದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಹೊಸ ಬಗೆಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುವ ಅವಕಾಶ ಒದಗಬಹುದು ಮತ್ತು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಬಾರಿ ಬೆಳೆ ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವು ಪ್ರತಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೂ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಈಗಿನಂತೆಯೇ ಮಳೆ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಹವಾಮಾನ ಲಕ್ಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಶುಷ್ಕ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮದ ಕರಗುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆಗಳು ಬೇಗನೇ ಒಣಗಿ ನಾಶವಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದ್ದರೆ, ತೇವಾಂಶ ಹೆಚ್ಚು ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಿದರೆ ಶಿಲೀಂಧ್ರ ರೋಗಗಳು ಬೆಳೆಗೆ ಹಾನಿಯುಂಟುಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.. ==== ಅರಣ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ==== ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದಾಗಿ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದಕ ಅರಣ್ಯವು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ, ಆದರೆ ತೊಡಕುಗಳಿಲ್ಲದೆ ಅಲ್ಲ. ಸೌಮ್ಯವಾದ ಚಳಿಗಾಲವು ಮರಗಳ ಪ್ರತಿರೋಧ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಹಿಮ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸೌಮ್ಯವಾದ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಘನೀಕರಣ-ಕರಗುವಿಕೆ ಚಕ್ರಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ, ಇದು ಮರಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಕೀಟಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಉತ್ತರದ ಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸುವುದರಿಂದ ಕೀಟಗಳ ಆಕ್ರಮಣ ಮತ್ತು ರೋಗಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಂಡುಬರುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ತಾಪಮಾನದಿಂದಾಗಿ ಕೀಟಗಳು ಪ್ರತಿ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪೀಳಿಗೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಸ್ಪ್ರೂಸ್ ತೊಗಟೆ ಜೀರುಂಡೆ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆಕ್ರಮಣದೊಂದಿಗೆ ಸ್ಪ್ರೂಸ್ ಮರಗಳನ್ನು ಹಾನಿಗೊಳಿಸಬಹುದು. === ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು === ಸಾಮಿ ಜನರು ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳ ದೊಡ್ಡ ಹಿಂಡುಗಳನ್ನು ಸಂಚಾಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯು ಮುಂದುವರಿದಂತೆ, ಸಾಮಿಯಲ್ಲಿ ಚಳಿಗಾಲವು ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಅನಿಸದಂತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಬಹುದು. ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಿಂದ ನೆಲದ ಮೇಲಿನ ಐಸಿಂಗ್ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಜಿಂಕೆಗಳಿಗೆ ಆಹಾರ ಲಭ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರದೇಶದ ಬಳಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಭವಿಸುವ ಸಂಘರ್ಷಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಹಿಮಸಾರಂಗವನ್ನು ಹೊಸ ಮೇಯಿಸುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ. ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು ನದಿಗಳ ಸರಿಯಾದ ಹವಾಲು ಇಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಚಳಿಗಾಲದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಥಿರವಾದ ಹಿಮಸಾರಂಗಗಳನ್ನು ಬೇಸಿಗೆಯ ಮೇಯುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವುದು ಈಗಾಗಲೇ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿದ ತಾಪಮಾನ ಮತ್ತು ಆರ್ದ್ರತೆ ಹಿಮಸಾರಂಗವನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿಸುವ ಕೀಟಗಳು ಮತ್ತು ಪರಾವಲಂಬಿ ಕೀಟಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹೆಚ್ಚಿದ ತಾಪಮಾನವು ಹಿಮಸಾರಂಗ ಹಿಂಡಿಗೆ ಕೆಲವು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ನೀಡಬಹುದು, ಏಕೆಂದರೆ ಬೇಸಿಗೆಯ ಮೇಯುವ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸಸ್ಯಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರದ ಲಭ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಬಹುದು, ಮತ್ತು ವಸಂತಕಾಲದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬೇಸಿಗೆಯ ಮೇಯುವ ಅವಧಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು..{{Fact|date=July 2022}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:Citation needed|<span title="This claim needs references to reliable sources. (July 2022)">ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ</span>]]'' &#x5D;</sup> == ತಗ್ಗಿಸುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಹೊಂದಾಣಿಕೆ == === ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಗಳು === [[ಚಿತ್ರ:Representatives_From_U.S.,_U.K.,_Germany,_Norway,_and_Indonesia_Announce_Funding_for_the_Initiative_for_Sustainable_Forest_Landscapes_(10966545715).jpg|thumb| COP19 ನಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಥಿರ ಅರಣ್ಯ ಭೂದೃಶ್ಯಗಳ ಉಪಕ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಅಮೆರಿಕ, ಯುಕೆ, ಜರ್ಮನಿ, ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಹಣಕಾಸು ಘೋಷಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.]] ವಿಶ್ವ ಆರ್ಥಿಕ ವೇದಿಕೆಯ ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆ ವರದಿ 2015 (ದ್ವೈವಾರ್ಷಿಕ ವರದಿ) ಪ್ರಕಾರ, ನಾರ್ವೆ ವಾಯು ಸಾರಿಗೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದಲ್ಲಿ 9/141 ಸ್ಥಾನವನ್ನು, ರೈಲು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 35/141, ನೆಲ ಮತ್ತು ಬಂದರು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯದಲ್ಲಿ 56/141 ಹಾಗೂ ರಸ್ತೆ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 74/141 ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ. <ref>{{Cite report|last1=Crotti|first1=Roberto|last2=Misrahi|first2=Tiffany|date=2015|title=The Travel & Tourism Competitiveness Report 2015|url=http://www3.weforum.org/docs/TT15/WEF_Global_Travel&Tourism_Report_2015.pdf}}</ref> ನಾರ್ವೆ ಸರಕು ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಕ ಸಾರಿಗೆಯಿಂದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯ 1/3 ಭಾಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿಕೊಂಡು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಾರಿಗೆ ಯೋಜನೆ (NTP) ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ-ಮುಕ್ತ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಾಧಿಸಲು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ..<ref name=":17"/> 2025 ರವರೆಗೆ, ಎಲ್ಲಾ ಹೊಸ ಖಾಸಗಿ ಕಾರುಗಳು, ಬಸ್ಸುಗಳು ಮತ್ತು ಲಘು ವಾಣಿಜ್ಯ ವಾಹನಗಳು ಶೂನ್ಯ ಮಾಲಿನ್ಯ-ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. 2030 ರವರೆಗೆ, ಹೊಸ ಭಾರವಾದ ವ್ಯಾನ್‌ಗಳು, ಶೇ. 75 ರಷ್ಟು ಹೊಸ ದೂರದ ಬಸ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಶೇ. 50 ರಷ್ಟು ಹೊಸ ಟ್ರಕ್‌ಗಳು ಶೂನ್ಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದಾಗಿ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ, 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ, ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಸಮುದ್ರ ಸಾಗಣೆಯಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಹಡಗುಗಳಲ್ಲಿ 40% ಜೈವಿಕ ಇಂಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು ಅಥವಾ ಶೂನ್ಯ-ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರಬೇಕು. 2030 ರವರೆಗೆ, ಜೈವಿಕ ಇಂಧನಗಳು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 1.7 ಶತಕೋಟಿ ಲೀಟರ್ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಕೇವಲ GHG ಗಳಲ್ಲಿ ~5 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ CO ಸಮಾನತೆಯ ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ಕಡಿತವನ್ನು ತಲುಪಿಸುತ್ತದೆ. 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ, ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಯುಳ್ಳ ಉಪಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲಗಳ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು 40% ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಗುರಿಯಿಡಲಾಗಿದೆ. ==== ಇಂಗಾಲ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣೆ (CCS) ==== ಪ್ರಸ್ತುತ, ನಾರ್ವೆ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಬನ್ ಸೆರೆಹಿಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣಾ (CCS) ನೀತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಸಹಾಯಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು. ಜೊತೆಗೆ, ಅವರು 2020ರೊಳಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಒಂದೊಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಇಂಗಾಲ ಸೆರೆಹಿಡಿಕೆ ಮಾದರಿ ಘಟಕವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref name=":1">{{Cite web |last=Energy |first=Ministry of Petroleum and |date=13 July 2016 |title=Good potential for succeeding with CCS in Norway |url=https://www.regjeringen.no/en/aktuelt/good-potential-for-succeeding-with-ccs-in-norway/id2506973/. |access-date=21 April 2017 |website=Government.no}}</ref> ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ಇಂಧನ ಸಚಿವಾಲಯ (ಒಟ್ಟಾರೆ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ವಹಿಸಿರುವವರು), ಗ್ಯಾಸ್ನೋವಾ ಎಸ್‌ಎಫ್ (ಯೋಜನೆಯ ಸಂಯೋಜನೆ ಹಾಗೂ ಸೆರೆಹಿಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಾಗಿ ಜವಾಬ್ದಾರರು) ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಸ್ಕೊ ಎಎಸ್ (ಸಾರಿಗೆ ವಿಭಾಗ) ಇವರ ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾರ್ಯಸಾಧ್ಯತಾ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ, ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಾರ್ಬನ್ ಸೆರೆಹಿಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣಾ (CCS) ಯೋಜನೆಗಳಿಗಾಗಿ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ತಾಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬ್ರೆವಿಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನಾರ್ಸೆಮ್ ಎಎಸ್ ಸಿಮೆಂಟ್ ಕಾರ್ಖಾನೆ, ಪೋರ್ಸ್‌ಗ್ರನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹರೋಯ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಯಾರಾ ನಾರ್ಗೆ ಎಎಸ್ ಅಮೋನಿಯಾ ಘಟಕ ಮತ್ತು ಕ್ಲೆಮೆಟ್ಸ್‌ರುಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರುವ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಮರುಪಡೆಯುವಿಕೆ ಘಟಕ (ಓಸ್ಲೋ ಮೂಲದ ತ್ಯಾಜ್ಯದಿಂದ ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದನಾ ಸಂಸ್ಥೆ) ಸೇರಿವೆ. <ref name=":1"/> ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸ್ಟಾಟೊಯಿಲ್ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಸ್ನೋವಾ ಇರುವರು ಸಹ, CO₂ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಾಗಿ ಹಡಗು ಮುಖಾಂತರ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಕಡಲಿನ ಆಧಾರಿತ ಸೌಲಭ್ಯ ಮತ್ತು ‘ಸ್ಮಿಯಾಹಿಯಾ’ವರೆಗೆ ಪೈಪ್‌ಲೈನ್ ಬಳಸುವ ಮಾರ್ಗವನ್ನೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಆಯ್ಕೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಇಂತಹ ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಸರಪಳಿಯ ಯೋಜನೆ ಹಾಗೂ ಹೂಡಿಕೆಯ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚವು ಸುಮಾರು 7.2 ರಿಂದ 12.6 ಬಿಲಿಯನ್ ನಾರ್ವೆಜಿಯನ್ ಕ್ರೋನರ್ (ಅಂದಾಜು ಅಮೆರಿಕನ್ ಡಾಲರ್ $852 ರಿಂದ $1492 ಮಿಲಿಯನ್) ಆಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಈ ಅಂದಾಜಿನಲ್ಲಿ +/- 40% ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ಇರಬಹುದು. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಯೋಜನೆ 2022ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಕಡಿಮೆ. 2017ರ ರಾಜ್ಯ ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸರ್ಕಾರವು ಕಾರ್ಬನ್ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ (CCS) ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಆಶಯವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಳ ಮತ್ತು ಸಾಗರ ಆಮ್ಲೀಕರಣದ ಮೇಲೆ ಬೀರುವ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ CCS ಸಾಧ್ಯವಾದ ಒಂದು ಉಪಾಯವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ನಾರ್ವೆಯು ತನ್ನ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತೆಯನ್ನೇ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು, ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ನಾರ್ವೆಯನ್ನು ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನಂತೆ ಪರಿಗಣಿಸುವುದು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಚಿತ್ರವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಹಲವಾರು ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳಿವೆ. <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಪುಸ್ತಕ |last=Meadowcroft |first=James |title=Caching the Carbon |last2=Langhelle |first2=Oluf |publisher=Edward Elgar Publishing |year=2009}}</ref> ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ದೊಡ್ಡ ಕಡಲಾಚೆಯ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಉದ್ಯಮದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜದಿಂದ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲ್ಪಡುವ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯು ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯುತವಾಗಿರಬೇಕೆಂಬ ಒತ್ತಡವಿದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಇಂಧನ ನೀತಿಯ ಗುರಿಗಳಲ್ಲಿರುವ ಆಶಯಗಳ ಹಾಗೂ ಈ ಉದ್ಯಮದ ವಾಸ್ತವ್ಯದ ನಡುವೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಸಂಘರ್ಷ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿದೆ. ೧೯೯೭ರಿಂದ ೨೦೦೫ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ-ರಹಿತ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದ್ದದ್ದರಿಂದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಸ್ಥಾವರಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಕುರಿತು ಸಾಕಷ್ಟು ರಾಜಕೀಯ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಯಿದವು. ಈ ಚರ್ಚೆಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಉಂಟಾದ ರಾಜಕೀಯ ಸಂಘರ್ಷವನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು, ಕಾರ್ಬನ್ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ (CCS) ಒಬ್ಬೇ ಸಾಧ್ಯವಾದ ಉಪಾಯವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಯಿತು. CCS ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅನುಸರಣೆ ಬಳಿಕ ವರ್ಧಿತ ತೈಲ ಚೇತರಿಕೆ (EOR) ಸಾಧ್ಯವಿರುವುದರಿಂದ, ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಉದ್ಯಮದ ನಾಯಕತ್ವದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಕಂಪನಿಗಳು 1990ರ ದಶಕದ ಆರಂಭದಲ್ಲೇ CCS ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೇರಿತರಾದವು. ಇದರ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿ, ಉತ್ತರ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿನ ಸ್ಲೀಪ್ನರ್ ಅನಿಲ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲದಿಂದ ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಸ್ಟ್ಯಾಟೊಯಿಲ್ ಕಂಪನಿಯ ಆರಂಭಿಕ ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಬಹುದು. ==== ಸಾಮಾಜಿಕ ನೀತಿ ==== [[ಚಿತ್ರ:Norway's_climate_change_commitments.png|thumb|493x493px| '''ಚಿತ್ರ 4.''' ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ನಾರ್ವೆಯ ನಿರಂತರ ಬದ್ಧತೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ನಾರ್ವೆ ಕ್ಯೋಟೋ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ (CP1) ಅನ್ನು ಮೇ 30, 2002 ರಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರವರಿ 16, 2005 ರಂದು ಶಿಷ್ಟಾಚಾರ ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಾಗ ಒಂದು ಪಕ್ಷವಾಯಿತು. ಇದಲ್ಲದೆ, ಇದು ಜೂನ್ 12, 2014 ರಂದು ಕ್ಯೋಟೋ ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ದೋಹಾ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಅವಧಿ (CP2) ಅನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿತು. ಜನವರಿ 25 ರಂದು ಬದ್ಧವಲ್ಲದ ಕೋಪನ್ ಹ್ಯಾಗನ್ ಒಪ್ಪಂದದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಲು ಇಚ್ಛೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ನಂತರ, ನಾರ್ವೆ 20 ಜೂನ್ 2016 ರಂದು ಪ್ಯಾರಿಸ್ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ಮೊದಲ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಯಿತು, 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ 1990 ರ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ 40% ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು <ref name="Tracker">{{Cite web |title=Norway - Climate Action Tracker |url=http://climateactiontracker.org/countries/norway.html |access-date=1 May 2017 |website=ClimateActionTracker.org}}</ref>]] ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸರ್ಕಾರವು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಾಗೂ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಯೋಜನೆಗಳು ಮತ್ತು ನೀತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಸಕ್ರೀಯವಾಗಿ ಮುಂದಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೈಗಾರಿಕಾ ಯುಗಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಇದ್ದ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯನ್ನು 2 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್‌ ಒಳಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ನಾರ್ವೆ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹವಾಮಾನ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತಿರುವುದಾಗಿ ಬಹುಪಾಲು ಬಾರಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ನಡುವೆಯೂ, ನಾರ್ವೆ ಇಂದಿಗೂ ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಇಂಗಾಲದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರಫ್ತುಗಾರರಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು, ತಲಾ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇಂಗಾಲದ ರಫ್ತು ಪ್ರಮಾಣವು ವಿಶ್ವದ ಯಾವುದೇ ದೇಶಕ್ಕಿಂತ ಐದು ಪಟ್ಟು ಅಧಿಕವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Davis|first=S. J.|last2=Peters|first2=G. P.|last3=Caldeira|first3=K.|title=The supply chain of {{CO2}} emissions|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences|date=17 October 2011|volume=108|issue=45|pages=18554–18559|doi=10.1073/pnas.1107409108|pmid=22006314|pmc=3215011|bibcode=2011PNAS..10818554D}}</ref> ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ಪ್ರಭಾವವು ಅದರ ದೇಶದೊಳಗಿನ ಬಳಕೆಯಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಿಗಿಂತ ಬಹಳ ಹೆಚ್ಚಿನದಾಗಿದೆ. 1992ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದ ಬಹುಮಾನ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಚೌಕಟ್ಟು ಒಪ್ಪಂದ (UNFCCC) ಗೆ ಪಕ್ಷರಾಗಿದ್ದು, ಇದರಿಂದ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಗಂಭೀರತೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈ ಸಮಯದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಜಾಗತಿಕ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಾವು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ.<ref>{{Cite journal|last=Raupach|first=Michael R.|last2=Marland|first2=Gregg|last3=Ciais|first3=Philippe|last4=Le Quéré|first4=Corinne|last5=Canadell|first5=Josep G.|last6=Klepper|first6=Gernot|last7=Field|first7=Christopher B.|title=Global and regional drivers of accelerating {{CO2}} emissions|journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America|date=12 June 2007|volume=104|issue=24|pages=10288–10293|doi=10.1073/pnas.0700609104|pmc=1876160|pmid=17519334|bibcode=2007PNAS..10410288R}}</ref> ==== ಇಂಗಾಲ ತಟಸ್ಥವಾಗುವುದು ==== 2007ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 19ರಂದು, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಲೇಬರ್ ಪಕ್ಷದ ವಾರ್ಷಿಕ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು 2012 ರ ವೇಳೆಗೆ ಅದರ ಕ್ಯೋಟೋ ಬದ್ಧತೆಗಿಂತ 10% ಕಡಿತ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. 2020 ರ ವೇಳೆಗೆ 30% ಕಡಿತ ಸಾಧಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದು, 2050 ರ ವೇಳೆಗೆ ನಾರ್ವೆ ಇಂಗಾಲ ತಟಸ್ಥವಾಗಬೇಕೆಂದು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಇತರ ಶ್ರೀಮಂತ ದೇಶಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಇದೇ ಹಾದಿಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |date=19 April 2007 |title=Speech to the congress of the Labour Party |url=http://www.regjeringen.no/en/dep/smk/primeminister/Prime-Minister-Jens-Stoltenberg/Speeches-and-Articles/2007/Speech-to-the-congress-of-the-Labour-Par.html?id=463749 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20211120191323/https://www.regjeringen.no/no/dokumentarkiv/stoltenberg-ii/smk/taler-og-artikler/2007/det-norske-arbeiderpartis-61-ordinare-la/id463749/ |archive-date=20 November 2021 |access-date=9 February 2012 |publisher=regjeringen.no}}</ref> ಈ ಇಂಗಾಲ ತಟಸ್ಥತೆಯನ್ನು ಭಾಗಶಃ ಇಂಗಾಲದ ಆಫ್‌ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್ ಮೂಲಕ ಸಾಧಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಗ್ರೀನ್‌ಪೀಸ್ ಈ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಟೀಕಿಸಿತು, ಇದು ನಾರ್ವೆಯನ್ನು ತನ್ನ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ರಫ್ತಿನಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ 500 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗೆ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಹೊತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಕೋರಿದೆ.. <ref>{{Cite web |date=4 December 2011 |title=Science News &#124; Technology News - ABC News |url=https://abcnews.go.com/Technology/story?id=3057439&page=2 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629123047/https://abcnews.go.com/Technology/story?id=3057439&page=2 |archive-date=29 June 2011 |access-date=9 February 2012 |publisher=Abcnews.go.com}}</ref> ವಿಶ್ವ ವನ್ಯಜೀವಿ ನಿಧಿ ನಾರ್ವೆಗೆ ಇಂಗಾಲದ ಆಫ್‌ಸೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದು ಸೂಕ್ತವಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬುತ್ತದೆ. "ನಾರ್ವೆ ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಕ್ರೆಡಿಟ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ಅದನ್ನು ನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಾಗಿ ನಂಬುವುದು ರಾಜಕೀಯವಾದ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಕಳೆವು" ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. <ref name="norwaypost.no2">{{Cite web |url=http://www.norwaypost.no/cgi-bin/norwaypost/imaker?id=71002 |title=ಆರ್ಕೈವ್ ನಕಲು |access-date=25 ಏಪ್ರಿಲ್ 2025 |archive-date=29 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929092923/http://www.norwaypost.no/cgi-bin/norwaypost/imaker?id=71002 |url-status=dead }}</ref> ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪರಿಸರ ಸಂಘಟನೆ ಬೆಲ್ಲೋನಾ ಫೌಂಡೇಶನ್‌ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಪ್ರಕಾರ, ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರವು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟ ವಿರೋಧಿ ಸದಸ್ಯರ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್‌ಗೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಈ ಘೋಷಣೆಯನ್ನು "ಅರ್ಥಹೀನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref name="norwaypost.no2" /> 2008 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸರ್ಕಾರವು 2030 ರ ವೇಳೆಗೆ ಇಂಗಾಲ ತಟಸ್ಥವಾಗುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಸ್ವದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿರಲಿಲ್ಲ; ಈ ಗುರಿಯು ಇತರ ದೇಶಗಳಿಂದ ಇಂಗಾಲದ ಆಫ್‌ಸೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದರ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿತ್ತು. ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ನೀತಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರೂ, ನಾರ್ವೆಯ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಇತರ ಕ್ರಮಗಳು ತುಂಬಾ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |last=Rosenthal |first=Elisabeth |date=22 March 2008 |title=Lofty Pledge to Cut Emissions Comes With Caveat in Norway - New York Times |url=https://www.nytimes.com/2008/03/22/world/europe/22norway.html?pagewanted=print |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20130618145947/http://www.nytimes.com/2008/03/22/world/europe/22norway.html?pagewanted=print |archive-date=18 June 2013 |access-date=9 February 2012 |work=[[The New York Times]] |location=Norway}}</ref> ನಾರ್ವೆ 2050 ರ ವೇಳೆಗೆ (2030 ರ ಗುರಿಯೊಂದಿಗೆ) ಇಂಗಾಲ ತಟಸ್ಥ ದೇಶವಾಗಲು EU ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ, ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಗೆ ಕಡಿತ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ತನ್ನ ದೀರ್ಘಕಾಲೀನ ಗುರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಈ ಗುರಿಯು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆಗಳಿಗೆ ನಾರ್ವೆ ನೀಡಿದ ಅವಿರತ ಬೆಂಬಲದಿಂದ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, EU ವ್ಯಾಪಾರ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ CO ಕೋತಾಕಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು, ಇದು ನಾರ್ವೆಯ ದೇಶೀಯ ಪರಿಸರ ದಾಯಿತ್ವಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಈ ವಿಧಾನವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ==== ಸಾರ್ವಭೌಮ ನಿಧಿ ==== ಸಾಮಾಜಿಕ ನೀತಿ ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆಗಳಲ್ಲಿ, ದಿ ಗವರ್ನಮೆಂಟ್ ಪೆನ್ಷನ್ ಫಂಡ್ ಗ್ಲೋಬಲ್ (GPFG) ಬಳಕೆಯ ಕುರಿತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಗಮನ ಸೆಳೆಯಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಧಿಯು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಉದ್ಯಮದಿಂದ ಲಭಿಸುವ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆದಾಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ರೂಪುಗೊಂಡದ್ದಾಗಿದೆ. 1990 ರಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ‘ದಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಫಂಡ್ ಆಫ್ ನಾರ್ವೆ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ 2006ರಲ್ಲಿ ಇದರ ಹೆಸರನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ ಈಗಿನ ರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವಲ್ಲಿ ಬಂತು. ಈ ನಿಧಿಯನ್ನು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಅಂಗ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿರುವ ನಾರ್ಗೆಸ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಇನ್ವೆಸ್ಟ್ಮೆಂಟ್ ಮ್ಯಾನೇಜ್ಮೆಂಟ್ (NBIM) ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯದ ಪರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಧಿಯು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪಿಂಚಣಿ ನಿಧಿಯಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಇದರ ಹಣಕಾಸು ಮೂಲ ಪಿಂಚಣಿದಾರರಿಂದ ಅಲ್ಲದೆ, ತೈಲ ವಹಿವಾಟಿನಿಂದ ಆಗುತ್ತದೆ. ಜಗತ್ತಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನಗಳು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವೆಂಬ ಅರಿವು ಹೆಚ್ಚಿದರೂ, ತೈಲ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆಯ ನಿರಂತರತೆ ಇದರ ಉಳಿವಿಗೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ 2017 ರವರೆಗೆ, ನಿಧಿಯ ಮೌಲ್ಯ US$916.9 ಬಿಲಿಯನ್ (NOK 7.827 ಟ್ರಿಲಿಯನ್) ಆಗಿತ್ತು. ಇದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಭದ್ರತಾ ಟ್ರಸ್ಟ್ ನಿಧಿ (ಅಮೆರಿಕ - US$2.837 ಟ್ರಿಲಿಯನ್) ಮತ್ತು ಜಪಾನಿನ ಸರ್ಕಾರಿ ಪಿಂಚಣಿ ಹೂಡಿಕೆ ನಿಧಿ (US$1.103 ಟ್ರಿಲಿಯನ್) ನಂತರ ವಿಶ್ವದ ಮೂರನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಿಂಚಣಿ ನಿಧಿಯಾಗಿತ್ತು. <ref>{{Cite web |last=OECD |date=2015 |title=Annual Survey of Large Pension Funds and Public Pension Reserve Funds: Report on Pension Funds' Long-Term Investments. |url=http://www.oecd.org/daf/fin/private-pensions/2015-Large-Pension-Funds-Survey.pdf}}</ref> ನಾರ್ವೆಯ ಕಡಿಮೆ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ (2017 ರಲ್ಲಿ ~5.3 ಮಿಲಿಯನ್) ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ನಿಧಿಯ ಗಾತ್ರವು ದೊಡ್ಡದಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಇದು ಬಿಸಿ ರಾಜಕೀಯ ಚರ್ಚೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ, ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಆದಾಯವನ್ನು ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಉಳಿಸುವ ಬದಲು ಈಗಲೇ ಖರ್ಚು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಹಣದುಬ್ಬರ ಉಂಟಾಗಬಹುದೇ ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಸಹಿತವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಅಸ್ಥಿರ ಷೇರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೂಡಿಕೆ (62.5%)ವು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸುರಕ್ಷಿತವೇ ಅಥವಾ ಸೂಕ್ತವಾದ ವೈವಿಧ್ಯೀಕರಣವೋ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವದ ವಿಚಾರವೆಂದರೆ, ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ನಿಧಿಯ ಹೂಡಿಕೆ ನೀತಿ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿವೆ.. ಪ್ರಸ್ತುತ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಹೂಡಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಉತ್ಪಾದನೆ, ತಂಬಾಕು ಮತ್ತು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನಗಳಂತಹ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ, ಇದರಿಂದ ಹೂಡಿಕೆ ನೀತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ತೀವ್ರ ವಿವಾದವು ಉಂಟಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೊಲೆ, ಚಿತ್ರಹಿಂಸೆ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಕೊರತೆ ಅಥವಾ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ಇತರ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಅಥವಾ ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಕಾರಣವಾಗುವ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ನಿಷೇಧಿಸುವ ನೈತಿಕ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಇರಿಸಿದ್ದರೂ, ನಿಧಿಯು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನ ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಉತ್ಪಾದನೆ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ (ಪರಮಾಣು ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಇನ್ನೂ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಸಿದೆ. 2014 ರಲ್ಲಿ, ನಿಧಿಗೆ ತನ್ನ ನೈತಿಕ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು ಸಂಪತ್ತನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಕುರಿತು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ತನಿಖೆ ನಡೆಯಿತು. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಿಂದ 30% ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಆದಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯುವ 53 ಇಂಧನ ಕಂಪನಿಗಳಿಂದ ನಿಧಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು. ಆದರೆ, ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆಯು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿದುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪುರಾವೆಗಳಿವೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಕಲ್ಲಿದ್ದಲಿನಿಂದ 70% ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಆದಾಯವನ್ನು ಗಳಿಸುವ ಕಂಪನಿಗಳು (ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಗ್ಲೆನ್‌ಕೋರ್, ಬಿಎಚ್‌ಪಿ ಮತ್ತು ರಿಯೊ ಟಿಂಟೊ) ನಿಧಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದವು. <ref>{{Cite web |last=Greenpeace |date=2015 |title=Still Dirty, Still Dangerous: The Norwegian Government Pension Fund's Investment in the Coal Industry. |url=http://www.greenpeace.org/norway/Global/norway/Klima/dokumenter/2015/Still%20Dirty%20final%20compressed.pdf }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಆ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ, ನಿಧಿಯು 59/90 ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಕಂಪನಿಗಳಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಹೂಡಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿ, US$30 ಶತಕೋಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |last=Carrington |first=D |date=2017 |title=Norway's sovereign wealth fund drops over 50 coal companies. March 16th. The Guardian. Accessed on 30th March 2017. |url=https://www.theguardian.com/environment/2015/mar/16/norways-sovereign-wealth-fund-drops-over-50-coal-companies |work=The Guardian}}</ref> <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |last=Carrington |first=D |date=2015 |title=Norway's giant fund increases stake in oil and gas companies to £20bn. March 13th. The Guardian. Accessed on 30th March 2017. |url=https://www.theguardian.com/environment/2015/mar/13/norways-giant-fund-increases-stake-in-oil-and-gas-companies-to-20bn |work=The Guardian}}</ref> ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನ ಉದ್ಯಮದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ಆ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನೂ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ವಾದಿಸುವ ಪ್ರಚಾರಕರನ್ನು ಇದರಿಂದ ತೀವ್ರವಾದ ನಿರಾಶೆ ಉಂಟಾಯಿತು. === ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರ === ನಾರ್ವೆ ಮೊದಲಾದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಶೀಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಹವಾಮಾನ ಬದ್ಧತೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶುದ್ಧ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸುವಿಕೆ/ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸುತ್ತವೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ನಾರ್ವೆ 2007 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕ್ಲೀನ್ ಎನರ್ಜಿ ಫಾರ್ ಡೆವಲಪ್‌ಮೆಂಟ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್ ಮತ್ತು 2011 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಇಂಟರ್ನ್ಯಾಷನಲ್ ಎನರ್ಜಿ ಅಂಡ್ ಕ್ಲೈಮೇಟ್ ಚೇಂಜ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್ ಎನರ್ಜಿ+ ಮೂಲಕ ಹಣಕಾಸು ಸಹಾಯ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 2010 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ನೇಪಾಳದಲ್ಲಿ 80,000 ಸೌರ ಗೃಹ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿತು. == ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ == === ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಗ್ರಹಿಕೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ === [[ಚಿತ್ರ:Global_Climate_March_2015_-_Oslo_(23077174070).jpg|alt=Protesters gathered in a square holding banners and Earth-coloured balloons.|thumb| ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ನಡೆದ 2015 ರ ಜಾಗತಿಕ ಹವಾಮಾನ ಮಾರ್ಚ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಭಟನಾಕಾರರು.]] ಎರಡು ಭಿನ್ನ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಿವೆ: ಒಂದು ನಾರ್ವೆ ಜಾಗತಿಕ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದ ನಾಯಕರಾಗಲು ಇಚ್ಛಿಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತೊಂದು ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಒಲವು ತೋರುತ್ತದೆ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ಪ್ರಪಂಚದ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ಕೊರತೆ ಇರುವ ಬಡವರ ನೆರವಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲವನ್ನು ಹೊರತೆಗೆಯುವುದು ಅಗತ್ಯ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Fløttum|first=Kjersti|title=Linguistic mediation of climate change discourse|journal=ASp. La revue du GERAS|date=1 March 2014|volume=65|issue=65|pages=7–20|doi=10.4000/asp.4182}}</ref> ಹಾಗಾಗಿ, ಈ ಭಿನ್ನಮತವು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಧ್ರುವೀಕೃತ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಈಗಾಗಲೇ ಕಂಡುಬರುವ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಉತ್ಸಾಹದ ಕೊರತೆಯ ಮೂಲಕಾರಣವಾಗಿರಬಹುದು. <ref>{{Cite journal|last=Aasen|first=Marianne|title=The polarization of public concern about climate change in Norway|journal=Climate Policy|date=17 February 2017|volume=17|issue=2|pages=213–230|doi=10.1080/14693062.2015.1094727|bibcode=2017CliPo..17..213A}}</ref> === ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಚರ್ಚೆ === ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡುತ್ತಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಸ್ವೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಬದಲಾಗಿ, ಅವರ ಚರ್ಚೆಗಳು ಮಾನವ ಕ್ರಿಯೆಗಳು पृथ್ವಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಯಾವ ಕಾಲಮಾನದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರುಮನೆ ಅನಿಲ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮುಖ ವೃದ್ಧಿಯು ಮೇಲ್ಮೈ ತಾಪಮಾನವನ್ನು ಹೇಗೆ ಪ್ರಭಾವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಮುಟ್ಟಿದಿವೆ. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಮುದಾಯವು ವಿವಿಧ ಹವಾಮಾನ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಹಾರಗಳ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಇಂಗಾಲ ಸೆರೆಹಿಡಿಯುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಣೆ, <ref>{{Cite journal|last=Swensen|first=Eirik|title=Mediemagneten Mongstad – debatten om {{CO2}}-fangst og ‑lagring i norske aviser|journal=Norsk Medietidsskrift|date=2012|volume=19|issue=4|pages=334–351|doi=10.18261/ISSN0805-9535-2012-04-04}}</ref> ಜೈವಿಕ ಶಕ್ತಿ <ref>{{Cite journal|last=Skjølsvold|first=Tomas Moe|title=Curb Your Enthusiasm: On Media Communication of Bioenergy and the Role of the News Media in Technology Diffusion|journal=Environmental Communication|date=December 2012|volume=6|issue=4|pages=512–531|doi=10.1080/17524032.2012.705309|bibcode=2012Ecomm...6..512S}}</ref> ಮತ್ತು ಕಡಲಾಚೆಯ ಪವನ ಶಕ್ತಿ . <ref>{{Cite journal|last=Skjølsvold|first=Tomas Moe|title=What We Disagree about When We Disagree about Sustainability|journal=Society & Natural Resources|date=November 2013|volume=26|issue=11|pages=1268–1282|doi=10.1080/08941920.2013.797527|bibcode=2013SNatR..26.1268S}}</ref> ಹವಾಮಾನ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯೊಂದಿಗೆ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಶೋಧಕರು ಅನೇಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕರಾಗಿ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು (ತಲಾವಾರು) ಪ್ರಕಟಣೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. <ref>{{Cite journal|last=Mila|first=M|date=2012|title=International Evaluation: Impressed With Norwegian Climate Research. The Research Council of Norway 21st June.|url=http://www.forskningsradet.no/en/Newsarticle/Impressed_with_Norwegian_climate_research/1253978268039|journal=The Research Council of Norway}}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ಇಂಟರ್‌ಗವರ್ನಮೆಂಟಲ್ ಪ್ಯಾನಲ್ ಆನ್ ಕ್ಲೈಮೇಟ್ ಚೇಂಜ್ (IPCC) ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರತ ಗುಂಪಿನ ವರದಿಗಳಿಗೆ ಲೇಖಕರಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಅನೇಕ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಶೋಧಕರಿಂದ ಇದನ್ನು ಸಾಬೀತಾಗಿಸಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯನ್ನು ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಇತರ ಸುದ್ದಿಗಳಂತೆ, ಸುದ್ದಿಗೆ ಹೊಂದುವ ಲಾಯಕತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕತೆಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿ ವರದಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸಮತೋಲಿತ ವರದಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ಮಾಡಿದ ಹಳೆಯ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯ ಉಂಟುಮಾಡಿದರೂ, ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಮಾನವನಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಕುರಿತು ನಡೆಯುವ ಚರ್ಚೆ तुलನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಗತಿಶೀಲವಾಗಿದೆ. ಇಷ್ಟು ಮಟ್ಟಿಗೆ, ಸಂಪ್ರದಾಯಪರ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು ಅಥವಾ ಮಾಧ್ಯಮ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಈಗ ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಯ ಹವಾಮಾನ ವಿಜ್ಞಾನವನ್ನೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ಗಾಳಿಮಂಡಲ ಬಿಸಿಯಾಯಿತೆಂಬುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ಚರ್ಚೆಯ ಮುಖ್ಯ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವು ಈಗ ಮಾನವ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಕಾಲಮಾನವನ್ನು ಕುರಿತು ಗಮನ ಹರಿಸಿದೆ. <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |date=27 September 2016 |title=The Norwegian Paradox: Fighting climate change while selling fuels that help cause it |url=http://www.abc.net.au/news/2016-09-27/norwegian-paradox-fighting-climate-change-selling-fuels/7876368 |access-date=2 May 2017 |work=ABC News}}</ref> === ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮಾಹಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು === ನಾರ್ವೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಸ್ಥಿರವಾದ ಉತ್ತರ ಯುರೋಪಿಯನ್ ದೇಶವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದು ಪ್ರಮುಖ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಮಾಧ್ಯಮದ ದೃಶ್ಯವು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ಅನುದಾನಿತ ಪ್ರಸಾರಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಾಗರಿಕರ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ವಿಸ್ತಾರಗೊಳಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿಯೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{Cite journal|last=Jenssen|first=Anders Todal|title=Widening or Closing the Knowledge Gap?|journal=Nordicom Review|date=1 March 2013|volume=33|issue=1|pages=19–36|doi=10.2478/nor-2013-0002}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Aalberg|first=Toril|last2=van Aelst|first2=Peter|last3=Curran|first3=James|title=Media Systems and the Political Information Environment: A Cross-National Comparison|journal=The International Journal of Press/Politics|date=July 2010|volume=15|issue=3|pages=255–271|doi=10.1177/1940161210367422}}</ref> ನಾರ್ವೆಯ ಇಂಧನ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಇದು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಅಧ್ಯಯನ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ. ತೈಲ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ಉದ್ಯಮದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಬೃಹತ್ ಆರ್ಥಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳು ಇದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ತೋರುತ್ತವೆ, ಮತ್ತು ಇದು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪೆಟ್ರೋ-ಕೈಗಾರಿಕಾ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಜನಪ್ರಿಯತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಹವಾಮಾನ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಸಂದೇಹಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದೆ. <ref>{{Cite web |title=Til siste dråpe - Helge Ryggvik |url=https://www.bokkilden.no/SamboWeb/produkt.do?produktId=5086296 |access-date=2 May 2017 |website=Bokkilden |language=nb}}</ref> ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರ ಅದ್ಭುತ ಸ್ವಭಾವ ಮತ್ತು ಬೃಹತ್ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಂದಾಗಿ, ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಂಪತ್ತಿನ ವ್ಯಾಪಕ ಜನಪ್ರಿಯ ಗ್ರಹಿಕೆಯಿಂದ ಅವರಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಕಾಳಜಿಯ ದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ.<ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಪುಸ್ತಕ |url=https://www.universitetsforlaget.no/nettbutikk/politikkens-natur-naturens-politikk-uf.html |title=Politikkens natur. Naturens politikk}}</ref> ಈ ದ್ವಂದ್ವತೆಯು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅನುಮಾನದ ಮೂಲಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಈ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ: ಹವಾಮಾನ ಸಮಸ್ಯೆಯು ಭೀತಿಯ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದರೆ, ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಏನು ಕ್ರಮವಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ? ಹಾಗಾದರೂ, ಸರ್ಕಾರವು ತನ್ನ ಹವಾಮಾನ ನೀತಿಗೆ ತುತ್ತಾದಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಗಮನ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. <ref name=":12">{{ಉಲ್ಲೇಖ ಪುಸ್ತಕ |last=Ryghaug |first=Marianne |title=Oxford Research Encyclopedia of Climate Science |last2=Skjølsvold |first2=Tomas Moe |year=2016 |isbn=978-0-19-022862-0 |chapter=Climate Change Communication in Norway |doi=10.1093/acrefore/9780190228620.013.453 |hdl=11250/2484441 |hdl-access=free}}</ref> ಹಿಂದೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ನಿಜವೆಂದು ನಂಬಿದ್ದರು.{{Fact|date=June 2017}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:Citation needed|<span title="This claim needs references to reliable sources. (June 2017)">ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ</span>]]'' &#x5D;</sup> <ref>{{Cite journal|last=Ryghaug|first=Marianne|last2=Holtan Sørensen|first2=Knut|last3=Næss|first3=Robert|title=Making sense of global warming: Norwegians appropriating knowledge of anthropogenic climate change|journal=Public Understanding of Science|date=November 2011|volume=20|issue=6|pages=778–795|doi=10.1177/0963662510362657|pmid=22397085}}</ref> ಇದು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯ ಕುರಿತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಕೊರತೆ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಕೆಲವರು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ, <ref name=":13">{{ಉಲ್ಲೇಖ ಪುಸ್ತಕ |last=Ryghaug |first=M. |title=Climate Change Politics |last2=Næss |first2=R. |date=2012 |publisher=Cambria Press |isbn=978-1-62196-829-0 |editor-last=Carvalho |editor-first=Anabela |pages=31–57 |chapter=Climate change politics and everyday life |editor-last2=Peterson |editor-first2=Tarla Rai}}</ref> ಬದಲಾಗಿ, ಈ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ತರುವುದು ಸಮಸ್ಯಾತ್ಮಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಜನರು ತಮ್ಮ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಕೊರತೆ, ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಸರಕುಗಳ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆಗಳು, ಖಾಸಗಿ ಕಾರು ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಕ್ರಮಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದ ನಿರ್ಬಂಧಿತವಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. <ref name=":12"/> ಇದಲ್ಲದೆ, ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆ ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಪರಿಹರಿಸುವುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಸಂದೇಶಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅಸಮಂಜಸವಾಗಿದ್ದರಿಂದ, ಸರ್ಕಾರವು ಬಲವಾದ ಪೂರ್ವಭಾವಿ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸದಿರುವುದರಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕ ಹತಾಶೆ ಹುಟ್ಟಿದೆ.{{Fact|date=June 2017}}<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''[[ವಿಕಿಪೀಡಿಯ:Citation needed|<span title="This claim needs references to reliable sources. (June 2017)">ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ</span>]]'' &#x5D;</sup> ಒಂದೆಡೆ, ಅದು ಭೌಗೋಳಿಕವಾಗಿ ದೂರದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು (ಅಂದರೆ CCS ಮತ್ತು ಜೈವಿಕ ಇಂಧನಗಳು) ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿತು, ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮುಖ್ಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ವಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಕೇಳಲಾಯಿತು. <ref name=":13"/> ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಿಯೆಯ ಕೊರತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಮನಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವುದು ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ.{{Fact|date=June 2017}} ಇದಕ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆಗಾಗಿ ಸಮಗ್ರ ನೀತಿಗಳು (ಪ್ರಸ್ತುತ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿವೆ), ಉತ್ತಮ ಮತ್ತು ಅಗ್ಗದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ವಿಧಾನಗಳು, ಕಟ್ಟಡಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಯ ಕುರಿತು ರಾಜಕೀಯ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಇಚ್ಛೆ ಮುಂತಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬೇಡಿಕೆಗಳು ಸೇರಿವೆ.<ref name=":12"/> ಇದು ಯುವಜನರ ಮೇಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು "ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವವಿಲ್ಲ" ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಿಗಳು "ಸಾಮಾನ್ಯ ನಾಗರಿಕರಿಂದ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು" ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. <ref name=":11">{{Cite journal|last=Fløttum|first=Kjersti|last2=Dahl|first2=Trine|last3=Rivenes|first3=Vegard|title=Young Norwegians and their views on climate change and the future: findings from a climate concerned and oil-rich nation|journal=Journal of Youth Studies|date=13 September 2016|volume=19|issue=8|pages=1128–1143|doi=10.1080/13676261.2016.1145633}}</ref> ಇದಲ್ಲದೆ, ಬಡ ದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ನಾರ್ವೆಗೆ ಇದೆ ಎಂದು ಅವರು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ, ಆದರೆ ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ತೈಲ ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. <ref name=":11" /> ಹವಾಮಾನ ನೀತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಭಾಗವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹವಾಮಾನ ಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲವು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧದ ಗ್ರಹಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಷರತ್ತುಬದ್ಧವಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದೆ. ಕೆಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬೆಂಬಲವು ಯುಎಸ್ ಅಥವಾ ಕೆನಡಾಕ್ಕಿಂತ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಷರತ್ತುಬದ್ಧವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಏಕಪಕ್ಷೀಯ ಹವಾಮಾನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಊಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಸಹಕಾರಕ್ಕಾಗಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳಿಗಿಂತ ದೇಶದ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯು ಹೆಚ್ಚು ಮುಖ್ಯವಾಗಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. <ref>{{Cite journal|last=Tvinnereim|first=Endre|last2=Lachapelle|first2=Erick|last3=Borick|first3=Christopher|title=Is Support for International Climate Action Conditional on Perceptions of Reciprocity? Evidence from Survey Experiments in Canada, the Us, Norway, and Sweden|journal=COSMOS|date=May 2016|volume=12|issue=1|pages=43–55|doi=10.1142/S0219607716500038|bibcode=2016Cosmo..12...43T}}</ref> ಹವಾಮಾನ ನೀತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಭಾಗವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹವಾಮಾನ ಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲವು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಬಂಧಿತ ಅಂಶಗಳ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿದೆ. ಕೆಲವೊಂದು ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ಯುಎಸ್ ಅಥವಾ ಕೆನಡಾದೊಂದಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ, ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಬೆಂಬಲವು ಹೆಚ್ಚು ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಇದು, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಏಕಪಕ್ಷೀಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬದಲಿ, ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ ಸಹಕಾರಕ್ಕಿಂತ ದೇಶದ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನಗಳ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯು ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಲು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. <ref>{{ಉಲ್ಲೇಖ ಸುದ್ದಿ |title=Klimabarometeret 2016 rapport (pdf) |url=http://www.tns-gallup.no/tns-innsikt/klimabarometeret-2016-rapport-pdf?pid=TNS-Report-ReportFile |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160806094812/http://www.tns-gallup.no/tns-innsikt/klimabarometeret-2016-rapport-pdf?pid=TNS-Report-ReportFile |archive-date=6 August 2016 |access-date=2 May 2017}}</ref> == ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ == {{Commons category}} * ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ಲಗ್-ಇನ್ ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳು * [[ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು|ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು]] * ಸ್ವೀಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ * ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} [[ವರ್ಗ:ನಾರ್ವೆ]] k5vzran0h6wzwqu7244xz6tbifq0v82 0 174370 1306898 1304341 2025-06-19T03:25:43Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306898 wikitext text/x-wiki {{Short description|none}} <!-- "none" is preferred when the title is sufficiently descriptive; see [[WP:SDNONE]] --> {{Use mdy dates|date=December 2016}} {{Politics of Norway}} "ನಾರ್ವೆಯ ವಿದೇಶಿ ಸಂಬಂಧಗಳು" (NATO) ಇದರಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ (UN) ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿವೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ (EU) ನ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಯುರೋಪಿಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಮೂಲಕ ನಾರ್ವೆ EU ನ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಏಕೀಕರಣ ದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತದೆ. [[ನಾರ್ವೆ]] ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯವು ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವರು ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ==ಇತಿಹಾಸ== ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯ/ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯವನ್ನು ನಾರ್ವೆ 1905 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಡನ್ ನಡುವಿನ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿಸರ್ಜನೆ/ಸ್ವೀಡನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿಸರ್ಜನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದ ಅದೇ ದಿನ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು: ಜೂನ್ 7, 1905. ಸ್ವೀಡಿಷ್ ರಾಜನು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಿಂಹಾಸನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ತ್ಯಜಿಸುವವರೆಗೆ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರು ವಿದೇಶಿ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ ರುಜುವಾತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೂ, ನವೆಂಬರ್ 6, 1905 ರಂದು ಮೊದಲ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರಿ ಹ್ಜಾಲ್ಮರ್ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಹೌಜ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೆಕ್ರೆಟರಿ ಆಫ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಎಲಿಹು ರೂಟ್ ಅವರಿಂದ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆಯುವವರೆಗೆ ಹಲವಾರು ಅನಧಿಕೃತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಹೊಸದಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯದ ಆರಂಭಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ನಾರ್ವೆಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಾಗಣೆ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಕಾನ್ಸುಲರ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು. 1906 ರಲ್ಲಿ, ಸ್ಟೋರ್ಟಿಂಗ್ ಯುರೋಪಿನಲ್ಲಿ ಆರು ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು, ಅದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿವೆ: ಒಂದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಂದು [[ಅರ್ಜೆಂಟೀನಾ]]ದಲ್ಲಿ. 20 ಕಾನ್ಸುಲರ್ ಕಚೇರಿಗಳನ್ನು ಸಹ ತೆರೆಯಲಾಯಿತು. ಮೊದಲ ಮಹಾಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯವು ನಾರ್ವೆಯ ತಟಸ್ಥತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅಭೂತಪೂರ್ವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅದರ ವ್ಯಾಪಾರಿ ನೌಕಾಪಡೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ. 1922 ರಲ್ಲಿ, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಕಾನ್ಸುಲರ್ ಶಾಖೆಗಳ ನಡುವೆ ಪೂರ್ಣ ಸಹಕಾರವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಚಿವಾಲಯವನ್ನು ಕ್ರೋಢೀಕರಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು ಮರುಸಂಘಟಿಸಲಾಯಿತು. ಮರುಸಂಘಟನೆಯು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರಿಗೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರವೇಶ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ವೃತ್ತಿಪರ ಅನುಭವವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಗೊತ್ತುಪಡಿಸಿದ ವೃತ್ತಿ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ರಚಿಸುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಆ ಕಾಲದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಕಷ್ಟವು ಮುಂದಿನ ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಸಚಿವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಠಿಣ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿತು. 1940 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಆಪರೇಷನ್ ವೆಸೆರುಬಂಗ್/ನಾಜಿ ಜರ್ಮನಿಯಿಂದ ಆಕ್ರಮಣ ಆದಾಗ, ಗಡೀಪಾರುಗೊಂಡ ಸರ್ಕಾರ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ಗೆ ಓಡಿಹೋಯಿತು ಮತ್ತು ಲಂಡನ್‌ನ ಹೊರಗೆ ಬ್ರಾಕ್‌ನೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ದೇಶಭ್ರಷ್ಟವಾಗಿ ಪುನರ್ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕಿಂಗ್‌ಸ್ಟನ್ ಹೌಸ್ ಎಸ್ಟೇಟ್, ಲಂಡನ್ ಅನ್ನು ನಂತರ ಬಳಸಲಾಯಿತು. 1945 ರಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯ ನಂತರ ಸರ್ಕಾರ ನಾರ್ವೆಗೆ ಮರಳಿತು. [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ]] ಮುಗಿದ ನಂತರ, ನಾರ್ವೆ ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಒಪ್ಪಂದ ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಸ್ಥಾಪಕ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿತ್ತು, ಎರಡನೆಯದು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಟ್ರೈಗ್ವೆ ಲೈ ಅವರನ್ನು ಉದ್ಘಾಟನಾ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ/ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಆಗಿ ಹೊಂದಿತ್ತು. ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಭದ್ರತಾ ಮಂಡಳಿಗೆ ಶಾಶ್ವತವಲ್ಲದ ಸದಸ್ಯರ ಮೊದಲ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಕೂಡ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು.<ref>{{Citation|last=Hanhimäki|first=Jussi M.|title=1. The best hope of mankind? A brief history of the UN|date=2015-06-11|url=http://www.veryshortintroductions.com/view/10.1093/actrade/9780190222703.001.0001/actrade-9780190222703-chapter-2|work=The United Nations: A Very Short Introduction|pages=8–25|publisher=Oxford University Press|language=en|doi=10.1093/actrade/9780190222703.003.0002|isbn=978-0-19-022270-3|access-date=2022-01-29}}</ref> ==ನೀತಿಯ ಅಂಶಗಳು== ಶೀತಲ ಸಮರದ ಅಂತ್ಯದ ನಂತರ, ನಾರ್ವೆ "ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಮಾದರಿ" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿ ಮಾದರಿಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ, ಇದರ ಗುರಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರೇತರ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವೆ ಸಂಘಟಿತ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವುದು; ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ದಲ್ಲಾಳಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವುದು; ಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆ ಹೊಂದಿರುವ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಜಾಲ; ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘ ದೃಷ್ಟಿಕೋನವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಇಚ್ಛೆ. ನಾರ್ವೆಯ ಯುದ್ಧಾನಂತರದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯನ್ನು ನಾಲ್ಕು ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಬಹುದು: ===ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಮೈತ್ರಿಗಳು=== ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ ನಡೆಸಲು ನಾರ್ವೆಯ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯು [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧದ]] ವಿಫಲ ತಟಸ್ಥ ನೀತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಯಿತು. ತನ್ನ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೈತ್ರಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಲುವಾಗಿ ನಾರ್ವೆ ಸ್ಥಾಪಕ NATO ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು/NATO ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಆಯಿತು. ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಸಹಕಾರದ ಮೂಲಕ, ನಾರ್ವೆ NATO ರಚನೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಚರ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸಿದೆ. ಇದು ಸೀಮಿತ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಮಿಲಿಟರಿ ನೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಯಾಮಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಳಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು, ಇದು NATO [[ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ]] ದೊಂದಿಗೆ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ತಯಾರಿಯಾಗಿ [[ಉತ್ತರ ನಾರ್ವೆ]] ನಲ್ಲಿ [[ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಆಪರೇಟಿಂಗ್ ಬೇಸ್|ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಬೇಸ್]] ಅನ್ನು ಇರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಾಗ ಕೆಲವು ವಿವಾದಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.{{ಉಲ್ಲೇಖದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ|ದಿನಾಂಕ=ಮಾರ್ಚ್ 2023}} ===ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರ=== [[ನಾರ್ವೆ]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ವಿವಾದಗಳ ಶಾಂತಿಯುತ ಇತ್ಯರ್ಥವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ, ಸಾಮೂಹಿಕ ಭದ್ರತೆ ಮೂಲಕ ಬಲವಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನೀತಿಯ ಮೂಲಾಧಾರಗಳು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ನಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಅದರ ವಿಶೇಷ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ. ನಾರ್ಡಿಕ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮೂಲಕ ನಾರ್ಡಿಕ್ ದೇಶಗಳಾದ [[ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್]], [[ಸ್ವೀಡನ್]], [[ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಮತ್ತು [[ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಗಳೊಂದಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಹಕಾರದ ನೀತಿಯನ್ನು ನಾರ್ವೆ ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. [[ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್]] ಜೊತೆಗಿನ ಅದರ ಸಂಬಂಧಗಳು ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬಂಧದಿಂದಾಗಿ ಬಹಳ ನಿಕಟವಾಗಿವೆ. ಜನವರಿ 2003 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಯುಎನ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನಲ್ಲಿ 2 ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಇರಾಕ್ ನಿರ್ಬಂಧಗಳ ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯನ್ನು ವಹಿಸಿತು. ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಫಾರೋ ದ್ವೀಪಗಳು ಜೊತೆಗೆ [[ನಾರ್ವೆ]], [ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲ<ref>{{Cite book|last=Bergmann|first=Eirikur|title=Iceland and the International Financial Crisis|publisher=Palgrave Macmillan|year=2014|location=London}}</ref> ನಾರ್ವೆಯೊಳಗೆ EU ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು 1972 ಮತ್ತು 1994 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಕುರಿತು ಜನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗಳು ನಡೆದವು.<ref>{{cite web |title=Historical overview - Norway and the EU |date=July 12, 2022 |url=https://www.norway.no/en/missions/eu/areas-of-cooperation/historical-overview/ |access-date=31 March 2023}}</ref> ಜನಪ್ರಿಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಗ್ರಾಮೀಣ ಮತ್ತು ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳ ನಡುವೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ''[[ನಾರ್ವೆ]] ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟ ನೋಡಿ.'' ಪ್ರಸ್ತುತ ಸರ್ಕಾರವು ಭವಿಷ್ಯದ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಯೋಜಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ವೈಕಿಂಗ್ ಯುಗ/ವೈಕಿಂಗ್ ಕಾಲದಿಂದ ಹಂಚಿಕೊಂಡ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯಿಂದಾಗಿ ನಾರ್ವೆ [[ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್]] ಮತ್ತು [[ಸ್ಕಾಟ್ಲೆಂಡ್]] ಜೊತೆ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಸ್ನೇಹದ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ವೈಕಿಂಗ್ಸ್ ಹಲವಾರು ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಹೆಬ್ರೈಡ್ಸ್, ಆರ್ಕ್ನಿ ಮತ್ತು ಶೆಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್ ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು. ನಾರ್ವೆ ಶೆಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ಉತ್ತರದ ತುದಿಯಲ್ಲಿರುವ ದ್ವೀಪವಾದ ಅನ್‌ಸ್ಟ್ ನಿಂದ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಕೇವಲ 300 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ (159 ನಾಟಿಕಲ್ ಮೈಲುಗಳು) ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ನಾರ್ವೆಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ, [[ಲಂಡನ್]]/ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ಗೆ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ಎಡಿನ್‌ಬರ್ಗ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಜನರಲ್ ಅನ್ನು ಸಹ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಪಿಸಿಯಾ ಅಬೀಸ್/ನಾರ್ವೆ ಸ್ಪ್ರೂಸ್ ಅನ್ನು ಓಸ್ಲೋ ನಗರವು ಲಂಡನ್‌ಗೆ ಟ್ರಾಫಲ್ಗರ್ ಚೌಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲು ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್ ಮರವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು [[ಎರಡನೇ ಮಹಾಯುದ್ಧ]]ದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯುಕೆ ನೀಡಿದ ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ಕೃತಜ್ಞತೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾರ್ವೆಯ ರಾಜ ಹಾಕಾನ್ VII, ಅವನ ಮಗ ನಾರ್ವೆಯ ಒಲಾವ್ V/ಕ್ರೌನ್ ಪ್ರಿನ್ಸ್ ಒಲಾವ್ ಮತ್ತು ದೇಶದ ನೈಗಾರ್ಡ್ಸ್‌ವಾಲ್ಡ್‌ನ ಕ್ಯಾಬಿನೆಟ್/ಸರ್ಕಾರ ಯುದ್ಧದುದ್ದಕ್ಕೂ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ದೇಶಭ್ರಷ್ಟರಾಗಿದ್ದರು. ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಭಾಗವಾಗಿ, ವೆಸ್ಟ್‌ಮಿನಿಸ್ಟರ್‌ನ ಲಾರ್ಡ್ ಮೇಯರ್ ಶರತ್ಕಾಲದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಮರವನ್ನು ಕಡಿಯುವಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಓಸ್ಲೋಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಓಸ್ಲೋ ಮೇಯರ್ ಕ್ರಿಸ್‌ಮಸ್ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮರವನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಲು ಲಂಡನ್‌ಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ವ್ಯಾಪಾರ, [[ಹೂಡಿಕೆ]] ಮತ್ತು ಕಡಲ ವಲಯದ ಸಹಕಾರದ ಮೂಲಕ ಆರ್ಥಿಕ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವರು ತಮ್ಮ ಎರಡು ದಿನಗಳ ಪ್ರವಾಸದ ಭಾಗವಾಗಿ ಏಪ್ರಿಲ್ 25, 2022 ರಂದು [[ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ]]ಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.<ref>{{cite web |last=Report |first=Star Digital |date=2022-04-25 |title=Norway seeks to expand cooperation in offshore renewable energy, investment in Bangladesh |url=https://www.thedailystar.net/news/bangladesh/diplomacy/news/norway-seeks-expand-cooperation-offshore-renewable-energy-investment-bangladesh-3011986 |access-date=2022-04-25 |website=The Daily Star |language=en}}</ref> ===ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರ ನಿರ್ಮಾಣ=== ಹಲವಾರು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಂಘರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಮೂರನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಯಾಗಿ ಸಕ್ರಿಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. ದಿವಂಗತ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಜೋಹಾನ್ ಜೋರ್ಗೆನ್ ಹೋಲ್ಸ್ಟ್ [[ಇಸ್ರೇಲ್]] ಮತ್ತು PLO ನಡುವೆ ಓಸ್ಲೋ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಥಾರ್ವಾಲ್ಡ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಬೋಸ್ನಿಯಾ ಮತ್ತು ಹರ್ಜೆಗೋವಿನಾದಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ವಿಫಲವಾದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ತಂಡದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರು. [[ಗ್ವಾಟೆಮಾಲಾ]]ದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವು ಎರಡನ್ನೂ ನೀಡಿದೆ. 2005 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರು ಸೂಡಾನ್, ಬೋಸ್ನಿಯಾ ಮತ್ತು ಹರ್ಜೆಗೋವಿನಾ, [[ಶ್ರೀಲಂಕಾ]] ಮತ್ತು [[ಕೊಲಂಬಿಯಾ]]ದಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ನಾರ್ವೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕತಾವಾದಿ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸುತ್ತದೆ. [[ಇಸ್ರೇಲ್]] ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳ ಕಟು ಟೀಕೆಗಳಿಂದ ಕಹಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವ ಕ್ರಿಸ್ಟಿನ್ ಹಾಲ್ವರ್ಸನ್ [[ಇಸ್ರೇಲ್]] ಬಹಿಷ್ಕಾರ/ಇಸ್ರೇಲಿ ಸರಕುಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದಾಗ ಜಗಳ ಉತ್ತುಂಗಕ್ಕೇರಿತು.<ref>{{cite web |url= http://www.aftenposten.no/english/local/article1196096.ece |title= USA threats after boycott support |work= Aftenposten |date= December 12, 2006 |access-date= 2008-01-14 |url-status= dead |archive-url= https://web.archive.org/web/20080103202837/http://www.aftenposten.no/english/local/article1196096.ece |archive-date= January 3, 2008 |df= mdy-all }}</ref> 2006 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ. ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯದ ವಕ್ತಾರ ರುನಾರ್ ಮಾಲ್ಕೆನೆಸ್, ಬಿಬಿಸಿ ನ್ಯೂಸ್ ಗೆ "ಸರ್ಕಾರಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೇಲಿ ಸರಕುಗಳನ್ನು ಬಹಿಷ್ಕರಿಸಲು ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮಗಳಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{cite news |url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4584738.stm |work= BBC News |title= Norway split over Israel boycott |date= January 5, 2006 |access-date= 2008-01-14}}</ref> [[ಇಥಿಯೋಪಿಯಾ]]ದಿಂದ ವಿಮೋಚನೆಗೊಂಡಾಗ [[ಎರಿಟ್ರಿಯಾ]] ಅನ್ನು [[ನಾರ್ವೆ]] ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸಿದೆ.<ref>{{cite web |url= http://www.norway.gov.er/Development/Development.htm |title= Norwegian Assistance to Eritrea |work= Norway – the official site in Eritrea |date= January 28, 2005 |access-date= 2008-01-14 |url-status= dead |archive-url= https://web.archive.org/web/20080316211833/http://www.norway.gov.er/Development/Development.htm |archive-date= March 16, 2008 |df= mdy-all }}</ref> ಇತ್ತೀಚಿನವರೆಗೂ, 'ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಗುಂಪು ಮತ್ತು ಎರಿಟ್ರಿಯಾ'ಗೆ ನಾರ್ವೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಆರೋಪದ ಮೇಲೆ ಇಥಿಯೋಪಿಯಾ ಆರು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿತು.<ref>{{cite web |url= http://www.aftenposten.no/english/local/article1990861.ece |title= Ethiopia: Norway supports 'terrorists' in Africa |work= Aftenposten |date= September 12, 2007 |access-date= 2008-01-14 |url-status= dead |archive-url= https://web.archive.org/web/20080112151631/http://www.aftenposten.no/english/local/article1990861.ece |archive-date= January 12, 2008 |df= mdy-all }}</ref> [[ಇಥಿಯೋಪಿಯಾ]] ಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಾರ್ವೆ ಪ್ರತೀಕಾರ ತೀರಿಸಿಕೊಂಡಿತು. ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 11, 2001 ರಂದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮೇಲೆ ಅಲ್-ಖೈದಾ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 11 ದಾಳಿಯ ನಂತರ, NATO ಅಲ್-ಖೈದಾ ಮತ್ತು ಅದರ [[ತಾಲಿಬಾನ್]] ಪ್ರಾಯೋಜಕರನ್ನು ಉರುಳಿಸಲು ಮಿಲಿಟರಿ ಆಕ್ರಮಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಯುದ್ಧದಿಂದ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ದೇಶವನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲು ನೆರವು ಮತ್ತು ಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ 51 ದಾನಿಗಳಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯೂ ಒಂದು. ನಾರ್ವೆ ಫರಿಯಾಬ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಹಿಸಿತ್ತು. ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನೇತೃತ್ವದ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ ತಂಡವು 2005–2012ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಭದ್ರತೆ, ಉತ್ತಮ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಧ್ಯೇಯವನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಆದರೆ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಸಂಶಯಾಸ್ಪದವಾಗಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ದೇಶಗಳು ಅಂತಿಮವಾಗಿ 2021 ರ ವೇಳೆಗೆ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯಲು ನಿರ್ಧರಿಸುವವರೆಗೂ ಹತಾಶೆ ಮುಂದುವರೆಯಿತು. <ref>Mats Berdal, and Astri Suhrke, "A Good Ally: Norway and International Statebuilding in Afghanistan, 2001-2014." ''Journal of Strategic Studies'' 41.1-2 (2018): 61-88. [https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/files/79854586/_A_Good_Ally_Norway_BERDAL_Accepted6October2017_GREEN_AAM.pdf online]</ref> ===ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿವಾದಗಳು=== ಅಂಟಾರ್ಕ್ಟಿಕಾ (ಕ್ವೀನ್ ಮೌಡ್ ಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ಪೀಟರ್ I ದ್ವೀಪ) ದಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು [[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ]], [[ಫ್ರಾನ್ಸ್]], [[ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್]] ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಮಾತ್ರ ಗುರುತಿಸುತ್ತವೆ. === ಸ್ಥಾನಮಾನ-ಅಪೇಕ್ಷೆ === ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಾನಮಾನ-ಅಪೇಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಹಲವಾರು ವಿದ್ವಾಂಸರು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.<ref name=":0">{{cite web|url=https://www.routledge.com/Small-State-Status-Seeking-Norways-Quest-for-International-Standing/de-Carvalho-Neumann/p/book/9781315758817|title=Small State Status Seeking: Norway's Quest for International Standing (e-Book) - Routledge|website=Routledge.com|language=en|access-date=2018-02-17}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last1=Wohlforth|first1=William C.|last2=Carvalho|first2=Benjamin de|last3=Leira|first3=Halvard|last4=Neumann|first4=Iver B.|date=2017|title=Moral authority and status in International Relations: Good states and the social dimension of status seeking|journal=Review of International Studies|language=en|volume=44|issue=3|pages=526–546|doi=10.1017/S0260210517000560|issn=0260-2105|doi-access=free|hdl=11250/2477311|hdl-access=free}}</ref> ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ಮೂಲಕ, [[ನಾರ್ವೆ]] ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸಣ್ಣ ಶಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಶಕ್ತಿಗಳ ನಡುವೆ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಮಹಾನ್ ಶಕ್ತಿಗಳಿಂದ ಮನ್ನಣೆ ಗಳಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದೆ.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು == [[ನಾರ್ವೆ]] ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೇಶಗಳ ಪಟ್ಟಿ: {| class="wikitable sortable" ! colspan="3" |[[File:Diplomatic relations of Norway.svg|frameless|425x425px]] |- !# !ದೇಶ !ತಾರೀಕು<ref>{{cite web|author=Government.no|date=27 April 1999 |title=Norges opprettelse af diplomatiske forbindelser med fremmede stater |url=https://www.regjeringen.no/globalassets/departementene/ud/vedlegg/protokoll/diplomatiske_forbindelser.pdf |access-date=14 December 2024|website=[[Government.no|regjeringen.no]] |language=no|archive-url=https://web.archive.org/web/20241207025525/https://www.regjeringen.no/globalassets/departementene/ud/vedlegg/protokoll/diplomatiske_forbindelser.pdf|archive-date=7 December 2024|url-status=live}}</ref> |- |1 |{{Flag|United States}} |{{Dts|30 October 1905}} |- |2 |{{Flag|Russia}} |{{Dts|31 October 1905}} |- |3 |{{Flag|France}} |{{Dts|5 November 1905}} |- |4 |{{Flag|United Kingdom}} |{{Dts|6 November 1905}} |- |5 |{{Flag|Denmark}} |{{Dts|7 November 1905}} |- |6 |{{Flag|Japan}} |{{Dts|7 November 1905}} |- |7 |{{Flag|Belgium}} |{{Dts|14 November 1905}} |- |8 |{{Flag|Sweden}} |{{Dts|18 November 1905}} |- |9 |{{Flag|Spain}} |{{Dts|26 November 1905}} |- |10 |{{Flag|Thailand}} |{{Dts|30 November 1905}} |- |11 |{{Flag|Netherlands}} |{{Dts|4 December 1905}} |- |12 |{{Flag|Switzerland}} |{{Dts|22 January 1906}} |- |13 |{{Flag|Portugal}} |{{Dts|17 March 1906}} |- |14 |{{Flag|Italy}} |{{Dts|22 March 1906}} |- |15 |{{Flag|Argentina}} |{{Dts|28 March 1906}} |- |16 |{{Flag|Paraguay}} |{{Dts|2 April 1906}} |- |17 |{{Flag|Uruguay}} |{{Dts|3 April 1906}} |- |18 |{{Flag|Mexico}} |{{Dts|9 April 1906}} |- |19 |{{Flag|Cuba}} |{{Dts|20 June 1906}} |- |20 |{{Flag|Bulgaria}} |{{Dts|20 August 1906}} |- |21 |{{Flag|Brazil}} |{{Dts|11 May 1908}} |- |22 |{{Flag|Iran}} |{{Dts|14 October 1908}} |- |23 |{{Flag|Serbia}} |{{Dts|9 March 1917}} |- |24 |{{Flag|Romania}} |{{Dts|14 May 1917}} |- |25 |{{Flag|Finland}} |{{Dts|2 March 1918}} |- |26 |{{Flag|Greece}} |{{Dts|25 May 1918}} |- |27 |{{Flag|Chile}} |{{Dts|9 June 1919}} |- |28 |{{Flag|Poland}} |{{Dts|4 July 1919}} |- |29 |{{Flag|Hungary}} |{{Dts|12 February 1920}} |- |30 |{{Flag|Austria}} |{{dts|8 October 1920}}<ref>{{Cite web |title=Oversikt over norske ambassader, konsulater, interessekontorer mm i årene 1906- 2001 |url=https://www.regjeringen.no/globalassets/departementene/ud/vedlegg/utestasjoner/stasjoner_wxyz.pdf |access-date=9 January 2025 |language=no}}</ref> |- |31 |{{Flag|Czech Republic}} |{{dts|12 January 1921}} |- |32 |{{Flag|Peru}} |{{Dts|3 August 1923}} |- |33 |{{Flag|Venezuela}} |{{Dts|4 October 1929}} |- |34 |{{Flag|Turkey}} |{{dts|8 October 1930}}<ref name=":17">{{Cite book |url=https://diad.mfa.gov.tr/diad/yillik/yillik-1959.pdf |title=Hariciye Vekâleti Yıllığı 1959 |publisher=Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Türkiye |page=188 |language=tr}}</ref> |- |35 |{{Flag|Luxembourg}} |{{Dts|15 April 1931}} |- |36 |{{Flag|Colombia}} |{{Dts|6 September 1935}} |- |37 |{{Flag|Egypt}} |{{Dts|25 April 1936}} |- |38 |{{Flag|Ecuador}} |{{Dts|22 October 1936}} |- |39 |{{Flag|Bolivia}} |{{Dts|25 February 1937}} |- |40 |{{Flag|El Salvador}} |{{Dts|27 April 1939}} |- |41 |{{Flag|Guatemala}} |{{Dts|28 April 1939}} |- |42 |{{Flag|Costa Rica}} |{{Dts|2 May 1939}} |- |43 |{{Flag|Iceland}} |{{Dts|29 August 1940}} |- |44 |{{Flag|Canada}} |{{Dts|24 January 1942}} |- |45 |{{Flag|Dominican Republic}} |{{Dts|16 October 1943}} |- |46 |{{Flag|Haiti}} |{{Dts|28 October 1943}} |- |47 |{{Flag|Ethiopia}} |{{Dts|28 April 1945}} |- |48 |{{Flag|South Africa}} |{{Dts|16 June 1946}} |- |49 |{{Flag|Iraq}} |{{Dts|28 September 1946}} |- |50 |{{Flag|Australia}} |{{Dts|23 June 1947}} |- |51 |{{Flag|Honduras}} |{{Dts|3 July 1947}} |- |52 |{{Flag|Nicaragua}} |{{Dts|5 July 1947}} |- |53 |{{Flag|India}} |{{Dts|15 August 1947}} |- |54 |{{Flag|Philippines}} |{{Dts|2 March 1948}} |- |55 |{{Flag|Panama}} |{{Dts|21 July 1948}} |- |56 |{{Flag|Lebanon}} |{{Dts|10 August 1948}} |- |57 |{{Flag|Syria}} |{{Dts|11 August 1948}} |- |58 |{{Flag|Pakistan}} |{{Dts|18 December 1948}} |- |59 |{{Flag|Indonesia}} |{{Dts|25 January 1950}} |- |60 |{{Flag|Ireland}} |{{Dts|17 February 1950}} |- |61 |{{Flag|Israel}} |{{Dts|19 July 1950}} |- |62 |{{Flag|Sri Lanka}} |{{Dts|13 October 1950}} |- |63 |{{Flag|Germany}} |{{dts|10 May 1951}}<ref>{{Cite web |title=Länder |url=https://www.auswaertiges-amt.de/de/service/laender |access-date=23 July 2023 |language=de}}</ref> |- |64 |{{Flag|China}} |{{dts|5 October 1954}}<ref name="norway2">{{cite web |date=30 October 2009 |title=Norway – China 55-year friendship |url=http://www.norway.cn/Embassy/Norway-and-China/Anniversaries/Norway---China-55-year-friendship/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20111002183953/http://www.norway.cn/Embassy/Norway-and-China/Anniversaries/Norway---China-55-year-friendship/ |archive-date=2 October 2011 |access-date=29 September 2011 |publisher=Norway.cn}}</ref> |- |65 |{{Flag|Myanmar}} |{{Dts|18 May 1956}} |- |66 |{{Flag|Sudan}} |{{Dts|31 May 1956}} |- |67 |{{Flag|Tunisia}} |{{Dts|29 August 1958}} |- |68 |{{Flag|Morocco}} |{{Dts|30 August 1958}} |- |69 |{{Flag|South Korea}} |{{Dts|22 March 1959}} |- |70 |{{Flag|Nigeria}} |{{Dts|1 October 1960}} |- |71 |{{Flag|Madagascar}} |{{Dts|27 October 1960}} |- |72 |{{Flag|Senegal}} |{{Dts|2 December 1960}} |- |73 |{{Flag|Yemen}} |{{Dts|23 March 1961}} |- |74 |{{Flag|Saudi Arabia}} |{{Dts|8 May 1961}} |- |75 |{{Flag|Guinea}} |{{Dts|21 July 1961}} |- |76 |{{Flag|Ivory Coast}} |{{Dts|27 September 1962}} |- |77 |{{Flag|Algeria}} |{{Dts|27 October 1962}} |- |78 |{{Flag|Cyprus}} |{{Dts|22 March 1963}} |- |79 |{{flag|Afghanistan|2013}} |{{Dts|3 January 1964}} |- |80 |{{Flag|Niger}} |{{Dts|24 January 1964}} |- |81 |{{Flag|Kenya}} |{{Dts|22 February 1964}} |- |82 |{{Flag|Uganda}} |{{Dts|21 July 1964}} |- |83 |{{Flag|Benin}} |{{Dts|25 September 1964}} |- |84 |{{Flag|Tanzania}} |{{Dts|28 September 1964}} |- |85 |{{Flag|Zambia}} |{{Dts|2 February 1965}} |- |86 |{{Flag|Liberia}} |{{Dts|17 February 1965}} |- |87 |{{Flag|Malawi}} |{{Dts|9 March 1965}} |- |88 |{{Flag|Ghana}} |{{Dts|19 May 1965}} |- |89 |{{Flag|Cameroon}} |{{Dts|15 June 1965}} |- |90 |{{Flag|Gabon}} |{{Dts|28 September 1965}} |- |91 |{{Flag|Kuwait}} |{{Dts|30 June 1965}} |- |92 |{{Flag|Libya}} |{{Dts|20 July 1966}} |- |93 |{{Flag|Burundi}} |{{Dts|1966}} |- |94 |{{Flag|Republic of the Congo}} |{{Dts|23 May 1967}} |- |95 |{{Flag|Botswana}} |{{Dts|30 November 1967}} |- |96 |{{Flag|Malaysia}} |{{Dts|8 March 1968}} |- |97 |{{Flag|Mongolia}} |{{Dts|11 May 1968}} |- |98 |{{Flag|Jordan}} |{{Dts|7 January 1969}} |- |99 |{{Flag|Malta}} |{{Dts|11 February 1969}} |- |100 |{{Flag|Singapore}} |{{Dts|7 March 1969}} |- |101 |{{Flag|Democratic Republic of the Congo}} |{{Dts|27 September 1969}} |- |102 |{{Flag|New Zealand}} |{{Dts|10 October 1969}} |- |103 |{{Flag|Central African Republic}} |{{Dts|16 May 1970}} |- |104 |{{Flag|Sierra Leone}} |{{Dts|20 July 1970}} |- |105 |{{Flag|Rwanda}} |{{Dts|30 January 1971}} |- |106 |{{Flag|Somalia}} |{{Dts|30 March 1971}} |- |107 |{{Flag|Albania}} |{{Dts|29 May 1971}} |- |108 |{{Flag|Trinidad and Tobago}} |{{Dts|19 November 1971}} |- |109 |{{Flag|Vietnam}} |{{Dts|25 November 1971}} |- |110 |{{Flag|Togo}} |{{Dts|10 January 1972}} |- |111 |{{Flag|Bangladesh}} |{{Dts|14 April 1972}} |- |112 |{{Flag|Nepal}} |{{Dts|26 January 1973}} |- |113 |{{Flag|Mauritius}} |{{Dts|30 January 1973}} |- |114 |{{Flag|Qatar}} |{{Dts|9 June 1973}} |- |115 |{{Flag|North Korea}} |{{Dts|22 June 1973}} |- |116 |{{Flag|United Arab Emirates}} |{{Dts|4 July 1973}} |- |117 |{{Flag|Bahrain}} |{{Dts|15 July 1973}} |- |118 |{{Flag|Barbados}} |{{Dts|24 January 1975}} |- |119 |{{Flag|Guinea-Bissau}} |{{Dts|7 April 1975}} |- |120 |{{Flag|Mozambique}} |{{Dts|25 June 1975}} |- |121 |{{Flag|Lesotho}} |{{Dts|8 May 1976}} |- |122 |{{Flag|Papua New Guinea}} |{{Dts|19 August 1976}} |- |123 |{{Flag|Cambodia}} |{{Dts|18 November 1976}} |- |124 |{{Flag|Fiji}} |{{Dts|18 January 1977}}<ref>{{cite web|title=Formal diplomatic relations list|url=http://www.foreignaffairs.gov.fj/images/FDR_LIST_version_of_6_June_2016.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20190827171052/http://www.foreignaffairs.gov.fj/images/FDR_LIST_version_of_6_June_2016.pdf|archive-date=27 August 2019|access-date=31 March 2018}}</ref> |- |125 |{{Flag|Suriname}} |{{Dts|8 February 1977}} |- |126 |{{Flag|Cape Verde}} |{{Dts|9 May 1977}} |- |127 |{{Flag|Mali}} |{{Dts|17 June 1977}} |- |128 |{{Flag|Jamaica}} |{{Dts|7 October 1977}} |- |129 |{{Flag|Angola}} |{{Dts|31 October 1977}} |- |130 |{{Flag|Guyana}} |{{Dts|2 August 1979}} |- |131 |{{Flag|Burkina Faso}} |{{Dts|21 September 1979}} |- |132 |{{Flag|Oman}} |{{Dts|15 April 1980}} |- |133 |{{Flag|Zimbabwe}} |{{Dts|18 April 1980}} |- |134 |{{Flag|Solomon Islands}} |{{Dts|18 September 1980}} |- |— |{{Flag|Holy See}} |{{Dts|2 August 1982}} |- |135 |{{Flag|Gambia}} |{{Dts|8 February 1983}} |- |136 |{{Flag|Mauritania}} |{{Dts|6 December 1983}} |- |137 |{{Flag|Maldives}} |{{Dts|26 March 1984}} |- |138 |{{Flag|Belize}} |{{Dts|12 July 1984}}<ref>{{cite web|title=Diplomatic relations - Belize|url=http://www.mfa.gov.bz/images/documents/DIPLOMATIC%20RELATIONS.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20171230194831/http://www.mfa.gov.bz/images/documents/DIPLOMATIC%20RELATIONS.pdf|archive-date=30 December 2017|access-date=30 December 2016}}</ref> |- |139 |{{Flag|Brunei}} |{{Dts|12 October 1984}} |- |140 |{{Flag|Eswatini}} |{{Dts|11 December 1984}} |- |141 |{{Flag|Seychelles}} |{{Dts|1 February 1985}}<ref>{{Cite news |date=11 October 2022 |title=New Norwegian Ambassador to Seychelles accredited |url=https://www.statehouse.gov.sc/news/5690/new-norwegian-ambassador-to-seychelles-accredited |access-date=22 July 2023}}</ref> |- |142 |{{Flag|Antigua and Barbuda}} |{{Dts|14 October 1985}}<ref>{{cite web|author=Government of Antigua and Barbuda|title=Chronology of Antigua and Barbudas Bilateral relations|url=http://www.un.int/antigua/bilachro.htm|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120117180614/http://www.un.int/antigua/bilachro.htm|archive-date=17 January 2012|access-date=24 February 2011}}</ref> |- |143 |{{Flag|Bhutan}} |{{Dts|5 November 1985}}<ref name="list">{{cite web|title=Bilateral relations|url=https://www.mfa.gov.bt/?page_id=8824|access-date=4 May 2021|website=Ministry of Foreign Affairs of Bhutan}}</ref> |- |144 |{{Flag|Tonga}} |{{Dts|30 August 1988}} |- |145 |{{Flag|Saint Lucia}} |{{Dts|1990}}<ref>{{cite web|title=List of countries with which Saint Lucia has established Diplomatic Relations|url=http://saintluciamissionun.org/wp-content/uploads/2018/09/Bi-Lateral-Engagements.pdf|access-date=18 October 2021|archive-date=November 1, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181101021009/http://saintluciamissionun.org/wp-content/uploads/2018/09/Bi-Lateral-Engagements.pdf|url-status=dead}}</ref> |- |146 |{{Flag|Namibia}} |{{Dts|21 March 1990}} |- |— |{{Flag|Cook Islands}} |{{Dts|18 July 1991}} |- |147 |{{Flag|Estonia}} |{{Dts|27 August 1991}} |- |148 |{{Flag|Latvia}} |{{Dts|27 August 1991}} |- |149 |{{Flag|Lithuania}} |{{Dts|27 August 1991}} |- |150 |{{Flag|Bahamas}} |{{Dts|11 November 1991}} |- |151 |{{Flag|Laos}} |{{Dts|12 November 1991}} |- |152 |{{Flag|Liechtenstein}} |{{dts|9 January 1992}}<ref>{{Cite news |date=10 January 1992 |title=Akkreditierung von Botschaftern |url=https://www.eliechtensteinensia.li/viewer/!image/000476564_1992/74/-/ |access-date=10 December 2024 |work=[[Liechtensteiner Volksblatt]] |language=de}}</ref> |- |153 |{{Flag|Belarus}} |{{Dts|4 February 1992}} |- |154 |{{Flag|Ukraine}} |{{Dts|5 February 1992}} |- |155 |{{Flag|Slovenia}} |{{Dts|18 February 1992}} |- |156 |{{Flag|Croatia}} |{{Dts|20 February 1992}} |- |157 |{{Flag|Moldova}} |{{Dts|3 June 1992}} |- |158 |{{Flag|Armenia}} |{{Dts|5 June 1992}} |- |159 |{{Flag|Azerbaijan}} |{{Dts|5 June 1992}} |- |160 |{{Flag|Georgia}} |{{Dts|5 June 1992}} |- |161 |{{Flag|Kazakhstan}} |{{Dts|5 June 1992}} |- |162 |{{Flag|Turkmenistan}} |{{Dts|8 June 1992}} |- |163 |{{Flag|Tajikistan}} |{{Dts|10 June 1992}} |- |164 |{{Flag|Uzbekistan}} |{{Dts|10 June 1992}} |- |165 |{{Flag|Kyrgyzstan}} |{{Dts|26 June 1992}} |- |166 |{{Flag|Saint Kitts and Nevis}} |{{Dts|15 October 1992}} |- |167 |{{Flag|Marshall Islands}} |{{Dts|16 October 1992}}<ref name=":02">{{cite web|title=Diplomatic relations between Norway and ...|url=https://digitallibrary.un.org/search?ln=en&as=1&m1=p&p1=Diplomatic+relations+between+Norway+and+...&f1=series&op1=a&m2=a&p2=&f2=&op2=a&m3=a&p3=&f3=&dt=&d1d=&d1m=&d1y=&d2d=&d2m=&d2y=&rm=&ln=en&action_search=Search&sf=title&so=a&rg=50&c=United+Nations+Digital+Library+System&of=hb&fti=0&fti=0|access-date=18 October 2021|website=United Nations Digital Library}}</ref> |- |168 |{{Flag|Slovakia}} |{{Dts|1 January 1993}} |- |169 |{{Flag|Saint Vincent and the Grenadines}} |{{Dts|19 February 1993}}<ref>{{cite web |date=2014 |title=Diplomatic Relations Register (3) |url=http://www.foreign.gov.vc/foreign/index.php?option=com_content&view=category&id=33&Itemid=441&limitstart=18 |access-date=18 October 2021 |archive-date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 14, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230914170634/https://foreign.gov.vc/foreign/index.php?option=com_content&view=category&id=33&Itemid=441&limitstart=18 |url-status=dead }}</ref> |- |170 |{{Flag|Bosnia and Herzegovina}} |{{Dts|12 December 1993}}<ref>{{cite web|date=2010|title=Dates of Recognition and Establishment of Diplomatic Relations|url=http://mvp.gov.ba/vanjska_politika_bih/bilateralni_odnosi/datumi_priznanja_i_uspostave_diplomatskih_odnosa/?id=6|access-date=18 October 2021}}</ref> |- |171 |ಉತ್ತರ ಮ್ಯಾಸಿಡೋನಿಯಾ |{{Dts|20 December 1993}} |- |172 |{{Flag|Eritrea}} |{{Dts|14 March 1994}}<ref>{{Cite news|date=9 July 2013|title=Norway Embassy in Eritrea Closed|work=Tesfa News|url=https://www.tesfanews.net/norway-embassy-in-eritrea-closed/|access-date=19 October 2021|archive-date=ಜೂನ್ 27, 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230627085921/https://tesfanews.net/norway-embassy-in-eritrea-closed/|url-status=dead}}</ref> |- |173 |{{Flag|Djibouti}} |{{dts|20 January 1995}}<ref>{{Cite web |title=Oversikt over norske ambassader, konsulater, interessekontorer mm i årene 1906- 2001 |url=https://www.regjeringen.no/globalassets/departementene/ud/vedlegg/utestasjoner/stasjoner_d.pdf |access-date=9 January 2025 |page=37 |language=no}}</ref> |- |174 |{{Flag|Chad}} |{{Dts|13 November 1995}} |- |175 |{{Flag|Andorra}} |{{Dts|15 November 1995}}<ref>{{cite web|title=Diplomatic relations|url=https://www.exteriors.ad/en/101-continguts-angles/diplomatic-representations/diplomatic-relations|access-date=3 July 2021|publisher=Ministry of Foreign Affairs of Andorra}}</ref> |- |176 |{{Flag|San Marino}} |{{Dts|11 December 1996}}<ref>{{cite web |title=Rapporti bilaterali della Repubblica di San Marino |url=https://www.esteri.sm/pub2/EsteriSM/Relazioni-Internazionali/Rapporti-Bilaterali.html |access-date=15 December 2021 |language=it}}</ref> |- |177 |{{Flag|Samoa}} |{{Dts|1999}}<ref>{{cite web |title=Countries with Established Diplomatic Relations with Samoa |url=http://www.mfat.gov.ws/embassies/countries-with-established-diplomatic-relations-with-samoa/ |access-date=19 August 2018 |website=Ministry of Foreign Affairs and Trade – Samoa}}</ref> |- |178 |{{Flag|Grenada}} |{{Dts|26 April 2000}}<ref name=":02" /> |- |179 |{{Flag|Nauru}} |{{Dts|9 August 2000}}<ref>{{Cite news |date=19 May 2023 |title=President Kun receives Ambassador Riise of Norway |url=https://www.nauru.gov.nr/media/193264/media_release_credentials_norway_amb_anne_grete_riise_19may2023.pdf |access-date=29 March 2025}}</ref> |- |180 |{{Flag|Dominica}} |{{Dts|26 March 2001}}<ref>{{Cite news |title=Dominica Welcomes New Ambassador From Kingdom of Norway |url=http://news.gov.dm/news/1077-dominica-welcomes-new-ambassador-from-kingdom-of-norway |access-date=20 August 2021 |archive-date=ಆಗಸ್ಟ್ 20, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820221917/http://news.gov.dm/news/1077-dominica-welcomes-new-ambassador-from-kingdom-of-norway |url-status=dead }}</ref> |- |181 |{{Flag|Timor-Leste}} |{{Dts|20 May 2002}}<ref>{{cite web |date=22 May 2017 |title=Minister of Foreign Affairs paid an official visit to Timor-Leste |url=https://www.mfa.go.th/en/content/5d5bd0c415e39c3060021290?cate=5d5bcb4e15e39c306000683c |access-date=19 October 2021}}</ref> |- |182 |{{Flag|São Tomé and Príncipe}} |{{dts|6 August 2004}}<ref>{{Cite web |title=Embetsutnemningar m.m. 1. juli 2004 – 30. juni 2005 |url=https://www.regjeringen.no/contentassets/b98f84cc56f845b596c32bc7f2487eef/nn-no/pdfs/stm200520060005000dddpdfs.pdf |access-date=19 January 2025 |website=regjeringen.no |page=55 |language=no}}</ref> |- |183 |{{Flag|Montenegro}} |{{Dts|21 June 2006}}<ref name="mfa">{{cite web |title=Tabela priznanja i uspostavljanja diplomatskih odnosa |url=https://mvp.gov.me/rubrike/bilateralni-odnosi/Tabela-priznanja-i-uspostavljanja-diplomatskih-odn |access-date=16 April 2021 |publisher=Montenegro Ministry of Foreign Affairs and European Integration |archive-date=ಫೆಬ್ರವರಿ 13, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200213235103/https://mvp.gov.me/rubrike/bilateralni-odnosi/Tabela-priznanja-i-uspostavljanja-diplomatskih-odn |url-status=dead }}</ref> |- |184 |{{Flag|Equatorial Guinea}} |{{Dts|30 March 2007}}<ref>{{Cite web |date=30 March 2007 |title=Offisielt frå statsrådet 30. mars 2007 |url=https://www.regjeringen.no/no/aktuelt/offisielt-fra-statsradet-30-mars-2007/id461890/ |access-date=25 July 2022 |language=no}}</ref> |- |— |{{Flag|Kosovo}} |{{Dts|25 October 2008}}<ref name="Visoka">{{cite book |author1=Gëzim Visoka |title=Acting Like a State: Kosovo and the Everyday Making of Statehood |date=2018 |publisher=Routledge |isbn=9781138285330 |location=Abingdon |pages=219–221}}</ref> |- |185 |{{Flag|Tuvalu}} |{{Dts|8 May 2010}}<ref>{{Cite news |date=6 May 2010 |title=Norway and Tuvalu establish diplomatic relations |url=https://www.norwegianamerican.com/norway-and-tuvalu-establish-diplomatic-relations/ |access-date=19 October 2021 |archive-date=ಜೂನ್ 24, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240624061736/https://www.norwegianamerican.com/norway-and-tuvalu-establish-diplomatic-relations/ |url-status=dead }}</ref> |- |186 |{{Flag|Monaco}} |{{Dts|16 November 2010}}<ref>{{cite news |date=8 February 2011 |title=Remise des lettres de créance de S.E. M. Tarald O. Brautaset |language=fr |url=https://www.palais.mc/en/news/h-s-h-prince-albert-ii/meeting/2011/february/remise-des-lettres-de-creance-de-s-e-m-tarald-o-brautaset-1957.html |access-date=13 October 2020}}</ref> |- |187 |ದಕ್ಷಿಣ ಸುಡಾನ್ |{{Dts|9 July 2011}}<ref>{{cite web |title=Embassy of the Republic of South Sudan in Norway |url=http://www.embrss-norway.org/embassy/ |access-date=18 October 2021}}</ref> |- |188 |{{Flag|Palau}} | <ref>{{Cite web |title=Statsnavn og hovedsteder - P |date=April 28, 2023 |url=https://www.regjeringen.no/no/dokument/dep/ud/veiledninger/2001/statsnavn_hovedsteder_p/id87854/#plw |access-date=24 May 2023 |language=no}}</ref> |- |189 |{{Flag|Federated States of Micronesia}} |{{Dts|12 April 2018}}<ref>{{cite web |title=Countries With Which the Federated States of Micronesia Has Established Diplomatic Relations |url=https://www.fsmgov.org/diprel.html}}</ref> |- |190 |{{Flag|Vanuatu}} |{{Dts|28 May 2018}}<ref>{{cite web |date=2 June 2018 |title=Diplomatic relations between Vanuatu and Norway |url=https://www.dailypost.vu/news/diplomatic-relations-between-vanuatu-and-norway/article_27aa4b96-5241-5fdd-a859-5eff3774ba97.html |access-date=21 March 2022}}</ref> |- |191 |{{Flag|Comoros}} |{{Dts|28 June 2019}}<ref>{{Cite web |date=29 June 2019 |title=Son Excellence Madame Elisabeth JACOBSEN, nouvelle Ambassadrice du Royaume de Norvège en Union des Comores |website=[[Facebook]] |url=https://www.facebook.com/beitsalam/posts/son-excellence-madame-elisabeth-jacobsen-nouvelle-ambassadrice-du-royaume-de-nor/2333885646886612/ |access-date=29 January 2024 |language=fr}}</ref> |- |192 |{{Flag|Kiribati}} |{{Dts|17 August 2019}}<ref>{{cite web |date=20 August 2019 |title=KIRIBATI ESTABLISHES DIPLOMATIC RELATIONS WITH THE KINGDOM OF NORWAY |url=https://www.mfa.gov.ki/2019/08/20/kiribati-establishes-diplomatic-relations-with-the-kingdom-of-norway/ |access-date=9 January 2022}}</ref> |- |— |{{Flag|State of Palestine}} |{{dts|24 April 2025}}<ref>{{Cite web |date=25 April 2025 |title=Norway formally opens diplomatic ties with the State of Palestine |url=https://trt.global/world/article/4c46bad56df9 |access-date=26 April 2025 |website=TRT Global}}</ref> |} ==ಬಹುಪಕ್ಷೀಯ== {| class="wikitable sortable" border="1" style="width:100%; margin:auto;" !width="15%"| ಸಂಸ್ಥೆ !width="12%"| ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು !ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು |--valign="top" |{{Flag|European Union}}||<!--Start date--> |ನಾರ್ವೆ–ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನೋಡಿ |--valign="top" |NATO||<!--Start date--> |ನಾರ್ವೆ-ನ್ಯಾಟೋ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನೋಡಿ |} ==ಆಫ್ರೀಕಾ== {| class="wikitable sortable" style="width:100%; margin:auto;" |- ! style="width:15%;"| ದೇಶ ! style="width:12%;"| ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು !ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು |- valign="top" |{{flag|Kenya}}||<!--Date started-->||See ಕೀನ್ಯಾ-ನಾರ್ವೆ ಸಂಬಂಧಗಳು * ನಾರ್ವೆಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ನೈರೋಬಿಯಲ್ಲಿದೆ. * ಕೀನ್ಯಾದ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Sudan}}||<!--Date started-->||ನಾರ್ವೆ-ಸುಡಾನ್ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನೋಡಿ * ಖಾರ್ಟೌಮ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಇದೆ. * ಸುಡಾನ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಇದೆ. |} ==ಅಮೆರಿಕಾ== {| class="wikitable sortable" style="width:100%; margin:auto;" |- ! style="width:15%;"| ದೇಶ ! style="width:12%;"| ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು !Notes |- valign="top" |{{flag|Belize}}||<!--Date started-->|| 2011 ರಿಂದ, ಬೆಲೀಜ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ 2010 ರಲ್ಲಿ ಸಹಿ ಹಾಕಿದ ತೆರಿಗೆ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.<ref>{{cite web|url=https://www.regjeringen.no/en/topics/the-economy/taxes-and-duties/skatteavtaler/agreement-norway---belize/id632266/|title=Agreement Norway - Belize|date=February 2011}}</ref> |- valign="top" |{{flag|Brazil}}||<!--Date started-->||ಬ್ರೆಜಿಲ್-ನಾರ್ವೆ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆಯು [[ಬ್ರೆಸಿಲಿಯಾ]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು [[ರಿಯೊ ಡಿ ಜನೈರೊ]] ನಲ್ಲಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್-ಜನರಲ್ ಹೊಂದಿದೆ. * ಬ್ರೆಜಿಲ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Canada}}||<!--Date started-->||[[ಕೆನಡಾ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆಯು ಒಟ್ಟಾವಾದಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಮತ್ತು [[ಕ್ಯಾಲ್ಗರಿ]], ಮಾಂಟ್ರಿಯಲ್, ಟೊರೊಂಟೊ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಂಕೋವರ್ ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.emb-norway.ca/|title=Norway – the official site in Canada|access-date=February 20, 2015}}</ref> [[ಕೆನಡಾ]]ದ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿದೆ. ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.canadainternational.gc.ca/norway-norvege/index.aspx?lang=eng|title=Embassy of Canada to Norway|date=September 9, 2013|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್]], ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆ, [[ನ್ಯಾಟೋ]] ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * [https://web.archive.org/web/20090125192048/http://geo.international.gc.ca/cip-pic/geo/norway-en.aspx Canadian Ministry of Foreign Affairs and International Trade about relations with Norway] *''ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ'': ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಕೆನಡಿಯನ್ನರು |- valign="top" |{{flag|Chile}}||<!--Date started-->||[[ಚಿಲಿ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ [[ಸ್ಯಾಂಟಿಯಾಗೊ]]ದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಚಿಲಿಯು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Mexico}}||<!--Date started-->1906||[[ಮೆಕ್ಸಿಕೋ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * [[ಮೆಕ್ಸಿಕೋ]] ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆ [[ಮೆಕ್ಸಿಕೋ]] ನಗರದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|United States}}||<!--Date started-->1905||[[ನಾರ್ವೆ]]-ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆಯು [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಮತ್ತು [[ವಾಷಿಂಗ್ಟನ್, ಡಿ.ಸಿ.]] ನಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು [[ನ್ಯೂಯಾರ್ಕ್ ನಗರ]], [[ಫಿಲಡೆಲ್ಫಿಯಾ]] ಮತ್ತು ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೋ ಗಳಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norway.org/|title=Norway – the official site in the United States|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನವು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://norway.usembassy.gov/|title=Home – Embassy of the United States Oslo, Norway|access-date=February 20, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150216150649/http://norway.usembassy.gov/|archive-date=February 16, 2015|url-status=dead}}</ref> *''See also'': [[Norwegian Americans]] |} ==ಏಷ್ಯಾ== {| class="wikitable sortable" style="width:100%; margin:auto;" |- ! style="width:15%;"| ದೇಶ ! style="width:12%;"| ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು !ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು |- valign="top" |{{flag|Afghanistan}}||<!--Date started-->||[[ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ |- valign="top" |{{flag|Armenia}}||<!--Date started-->|| * ಸ್ವೀಡನ್‌ನ ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ಅರ್ಮೇನಿಯಾ ನಾರ್ವೆಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ. * ಜಾರ್ಜಿಯಾದ ಟಿಬಿಲಿಸಿಯಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ನಾರ್ವೆ ಅರ್ಮೇನಿಯಾಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಯೆರೆವಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗೌರವ ದೂತಾವಾಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು [[ಯುರೋಪ್]] ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|China}}||<!--Date started-->October 5, 1954||[[ಚೀನಾ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆಯು [[ಬೀಜಿಂಗ್]] ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಗುವಾಂಗ್‌ಝೌ, [[ಹಾಂಗ್ ಕಾಂಗ್]] ಮತ್ತು [[ಶಾಂಘೈ]] ನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norway.cn/|title=Norway – the official site in China|access-date=February 20, 2015|archive-date=February 27, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170227155942/http://www.norway.cn/|url-status=dead}}</ref> * ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.chinese-embassy.no/eng/|title=Embassy of the People's Republic of China in the Kingdom of Norway|access-date=February 20, 2015}}</ref> |- valign="top" |{{flag|Georgia}}||<!--Date started-->|| * ಜಾರ್ಜಿಯಾ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆ [[ಟಿಬಿಲಿಸಿ]]ಯಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|India}}||<!--Date started-->1947||[[ಭಾರತ]]-ನಾರ್ವೆ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ ನವದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>[http://www.norwayemb.org.in/Embassy/ Embassy of Norway in India]</ref> ಮತ್ತು ಮುಂಬೈ, [[ಚೆನ್ನೈ]] ಮತ್ತು [[ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ]] ಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರು ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಜನರಲ್‌ಗಳು.<ref>[http://www.norwayemb.org.in/Embassy/Contact-information/consul/#.VVQ-j_C4LUc Consulate Generals of Norway in India]</ref> * ಭಾರತವು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{Cite web |url=http://www.indemb.no/ |title=Indian Embassy in Oslo |access-date=May 14, 2015 |archive-date=December 27, 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081227105430/http://www.indemb.no/ |url-status=dead }}</ref> |- valign="top" |{{flag|Indonesia}}||<!--Date started-->||[[ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ [[ಜಕಾರ್ತಾ]]ದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Iran}}||<!--Date started-->|| * ಇರಾನ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆ [[ಟೆಹ್ರಾನ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Israel}}||<!--Date started-->||[[ಇಸ್ರೇಲ್]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ಫೆಬ್ರವರಿ 4, 1949 ರಂದು ಇಸ್ರೇಲ್ ಅನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಮೊದಲ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಕೂಡ ಒಂದು. ಆ ವರ್ಷದ ನಂತರ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು. * ನಾರ್ವೆ ಟೆಲ್ ಅವಿವ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norway.org.il/|title=Norway – the official site in Israel|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಇಸ್ರೇಲ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://embassies.gov.il/oslo/Pages/default.aspx|title=Israels ambassade i Norge|access-date=February 20, 2015}}</ref> *''ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ'': ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿನ ಯಹೂದಿಗಳ ಇತಿಹಾಸ |- valign="top" |{{flag|Malaysia}}||<!--Date started-->1957||[[ಮಲೇಷ್ಯಾ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ [[ಕೌಲಾಲಂಪುರ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಮಲೇಷ್ಯಾ ಸ್ಟಾಕ್ಹೋಮ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅದರ ಕಾನ್ಸುಲರ್ ಪ್ರದೇಶವು ನಾರ್ವೆಯನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Mongolia}}||<!--Date started-->ಜನವರಿ 11, 1968||ನೋಡಿ [[ಮಂಗೋಲಿಯಾ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು * ಮಂಗೋಲಿಯಾ ಸ್ವೀಡನ್‌ನ ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ನಾರ್ವೆಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆ ಚೀನಾದ ಬೀಜಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ಮಂಗೋಲಿಯಾಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Nepal}}||<!--Date started-->January 26, 1973||[[ನೇಪಾಳ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಜನವರಿ 26, 1973 ರಂದು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ನಾರ್ವೆ 2000 ರಲ್ಲಿ ಕಠ್ಮಂಡುವಿನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು.<ref>{{cite web | url=http://www.norway.org.np/Devcoop/In+Nepal/DevCoop.htm | title=The Norway Portal - Norwegian Ministry of Foreign Affairs | access-date=July 17, 2009 | archive-date=September 6, 2009 | archive-url=https://web.archive.org/web/20090906090055/http://www.norway.org.np/Devcoop/In+Nepal/DevCoop.htm | url-status=dead }}</ref> 2008 ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಜೆನ್ಸ್ ಸ್ಟೋಲ್ಟೆನ್‌ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವ ಎರಿಕ್ ಸೋಲ್ಹೀಮ್ ನೇಪಾಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.<ref>[http://www.norwaypost.no/content/view/21837/26/ Nepal’s Prime Minister visits Norway] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090905054216/http://www.norwaypost.no/content/view/21837/26/ |date=ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 5, 2009 }} April 10, 2009</ref> 2009 ರಲ್ಲಿ, ಪ್ರಧಾನಿ ಪ್ರಚಂಡ ನಾರ್ವೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://news.xinhuanet.com/english/2009-03/28/content_11088688.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20090406061856/http://news.xinhuanet.com/english/2009-03/28/content_11088688.htm|url-status=dead|archive-date=April 6, 2009|title=Nepali PM to leave for Europe _English_Xinhua|access-date=February 20, 2015}}</ref> ಮೇ 2008 ರಲ್ಲಿ, ಕಠ್ಮಂಡುವಿನಲ್ಲಿರುವ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯ ಹೊರಗೆ ಸಣ್ಣ ಬಾಂಬ್ ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡಿತು. ಯಾರಿಗೂ ಗಾಯಗಳಾಗಿಲ್ಲ.<ref>{{cite news| url=http://economictimes.indiatimes.com/PoliticsNation/No-one_hurt_as_bomb_rocks_Norway_embassy_in_Nepal/articleshow/3047726.cms | work=The Times of India | title=Politics/Nation | date=May 17, 2008}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.fco.gov.uk/content/en/travel-advice/asia-oceana/nepal/fco_trv_ca_nepal?ta=safetySecurity&pg=2 |title=Nepal travel advice |access-date=2009-07-04 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20090904212749/http://www.fco.gov.uk/content/en/travel-advice/asia-oceana/nepal/fco_trv_ca_nepal?ta=safetySecurity&pg=2 |archive-date=September 4, 2009 |df=mdy-all }}</ref> * ನಾರ್ವೆ [[ಕಠ್ಮಂಡು]]ವಿನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನೇಪಾಳವು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Pakistan}}||<!--Date started-->1947||See [[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಪಾಕಿಸ್ತಾನ]] ಸಂಬಂಧಗಳು |- valign="top" |{{flag|Palestine}}||<!--Date started-->|| ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೀನಿಯನ್ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವು "ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿಯೋಗ"ದ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 2010 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೀನಿಯನ್ ಪ್ರಧಾನಿ ಸಲಾಮ್ ಫಯಾದ್ ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಇದು 2011 ರ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿದೆ. ರಾಯಭಾರಿ ಹುದ್ದೆಯೊಂದಿಗೆ ಅದರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು "ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೀನಿಯನ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ" ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಸ್ಪೇನ್, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಪೋರ್ಚುಗಲ್ ನಂತರ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಾಲ್ಕನೇ ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಷ್ಟ್ರ ನಾರ್ವೆಯಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ನವೀಕರಣವು ನಾರ್ವೆಯಿಂದ ಪ್ಯಾಲೆಸ್ಟೀನಿಯನ್ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದನ್ನು ರೂಪಿಸುವುದಿಲ್ಲ.<ref>{{Cite news |author= Medzini, Ronen |title= Norway upgrades Palestinian mission |url= http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4000445,00.html |work= [[Ynetnews]] |agency= [[Associated Press|AP]] |date= December 17, 2010 |access-date= December 17, 2010}}</ref> |- valign="top" |{{flag|Philippines}}||<!--Date started-->March 2, 1948||ನಾರ್ವೆ-ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳು ಮಾರ್ಚ್ 2, 1948 ರಂದು ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದವು, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ನಾರ್ವೆ ಮನಿಲಾದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಮೊರೊ ಸಂಘರ್ ಮತ್ತು ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್ ಸಶಸ್ತ್ರ ಸಂಘರ್ಷಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿನ ಶಾಂತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಕೂಡ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ ಮತ್ತು GPH-MILF ಶಾಂತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಾಗಿ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ತಂಡದ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ. GPH-CPP–NPA–NDF ಶಾಂತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ನಾರ್ವೆ ಮೂರನೇ ದೇಶ ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ನಡುವಿನ ವ್ಯಾಪಾರವು $73 ಮಿಲಿಯನ್ ವರೆಗೆ ಇತ್ತು.<ref>{{cite web |url=http://www.sunstar.com.ph/breaking-news/2012/11/06/norway-pledges-continued-support-peace-process-251900 |title=Breaking News &#124; Sun.Star |website=[[SunStar]] |access-date=October 27, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924121413/http://www.sunstar.com.ph/breaking-news/2012/11/06/norway-pledges-continued-support-peace-process-251900 |archive-date=September 24, 2015 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.norway.ph/news/Bilateral-relations/#.VJ64FsCD4|title=Norway.ph}}</ref><ref>{{Cite web |url=http://oslope.dfa.gov.ph/index.php/diplomatic-relations/philippines-norway-relations |title=Philippines - Norway Relations |access-date=October 27, 2015 |archive-date=December 29, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141229061946/http://oslope.dfa.gov.ph/index.php/diplomatic-relations/philippines-norway-relations |url-status=dead }}</ref> * ನಾರ್ವೆ [[ಮನಿಲಾ]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Saudi Arabia}}||<!--Date started-->||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ [[ರಿಯಾದ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಮತ್ತು [[ಜೆಡ್ಡಾ]] ನಲ್ಲಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಜನರಲ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|South Korea}}||<!--Date started--> March 2, 1959<ref name="mofa.go.kr">{{cite web |url=http://www.mofa.go.kr/ENG/countries/europe/countries/20070824/1_24598.jsp?menu=m_30_40 |title=Ministry of Foreign Affairs, Republic of Korea |access-date=July 7, 2015 |archive-date=December 24, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131224080419/http://www.mofa.go.kr/ENG/countries/europe/countries/20070824/1_24598.jsp?menu=m_30_40 |url-status=dead }}</ref>||ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ [http://www.mofa.go.kr/eng/nation/m_4902/view.do?seq=112 Norway-South Korea relations] ಕೊಂಗೇರಿಕೆಟ್ ನೊರೆಗ್ ಮತ್ತು ಕೊರಿಯಾ ಗಣರಾಜ್ಯದ ನಡುವಿನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆಯು ಮಾರ್ಚ್ 2, 1959 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. *1959 ರಿಂದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಸಹಕಾರದಲ್ಲೂ ಸಂಬಂಧಗಳು ಉತ್ತಮಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೆಯದು. **[[ಸಿಯೋಲ್]] ನಲ್ಲಿರುವ ರಾಯಲ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ.<ref>{{cite web | url=https://www.norway.no/en/south-korea | title=South Korea}}</ref> ಮತ್ತು ಬುಸಾನ್ ನಲ್ಲಿ ಗೌರವ ದೂತಾವಾಸ ಇದೆ.<ref>{{cite web | url=https://www.norway.no/en/south-korea/norway-south-korea/honorary-consulate-in-busan2/ |title = Honorary Consulate in Busan}}</ref> **ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿರುವ ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾದ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ.<ref>{{cite web | url=http://nor.mofa.go.kr/worldlanguage/europe/nor/main/index.jsp | title=주 노르웨이 대한민국 대사관 | access-date=ಏಪ್ರಿಲ್ 30, 2025 | archive-date=ಮಾರ್ಚ್ 19, 2014 | archive-url=https://web.archive.org/web/20140319032959/http://nor.mofa.go.kr/worldlanguage/europe/nor/main/index.jsp | url-status=dead }}</ref> *[https://www.norway.no/en/south-korea/norway-south-korea/bilateral-relations/ Norwegian Ministry of Foreign Affairs about bilateral relations with South Korea] *[http://overseas.mofa.go.kr/no-ko/brd/m_7112/list.do South Korean Ministry of Foreign Affairs about bilateral relations with the Kingdom of Norway (in Korean)] |- valign="top" |{{flag|Syria}}||<!--Date started-->||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಸಿರಿಯಾ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ಮಾರ್ಚ್ 2012 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯವು [[ಡಮಾಸ್ಕಸ್]] ನಲ್ಲಿರುವ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿತು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಹದಗೆಡುತ್ತಿರುವ ಭದ್ರತಾ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿಂದಾಗಿ, ಆದಾಗ್ಯೂ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಜೋನಾಸ್ ಗಹರ್ ಸ್ಟೋರೆ ಸಹ ಮುಚ್ಚುವಿಕೆಯು ರಾಜಕೀಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು. ಡ್ಯಾನಿಶ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಉಳಿಯುತ್ತಾರೆ.<ref>{{Cite news |author= Zondag, Martin Herman Wiedswang |title= – Indirekte er ambassadestenging et politisk signal |trans-title= – In an indirect manner, closing embassy is a political signal |url= http://www.nrk.no/nyheter/norge/1.8051130 |publisher= [[Norwegian Broadcasting Corporation|NRK]] |language= no |date= March 26, 2012 |access-date= March 27, 2012}}</ref> |- valign="top" |{{flag|Turkey}}||<!--Date started-->|||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಟರ್ಕಿ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ [[ಅಂಕಾರಾ]]ದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಇಸ್ತಾನ್‌ಬುಲ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಜನರಲ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಟರ್ಕಿ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]]ದ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |} ==ಯುರೋಪ್== {| class="wikitable sortable" style="width:100%; margin:auto;" |- ! style="width:15%;"| ದೇಶ ! style="width:12%;"| ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು !ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು |- valign="top" |{{flag|Austria}}||<!--Date started-->|| * ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾವು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆಯು [[ವಿಯೆನ್ನಾ]]ದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Croatia}}||<!--Date started-->1992||ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ-ನಾರ್ವೆ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ಕ್ರೊಯೇಷಿಯಾ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆ ಜಾಗ್ರೆಬ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Cyprus}}||<!--Date started-->||[[ಸೈಪ್ರಸ್]]-ನಾರ್ವೆ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ಮಾರ್ಚ್ 22, 1963 ರಂದು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web |url=http://www.mfa.gov.cy/mfa/mfa2006.nsf/All/4FC761EE2A113ECBC22571E1002F4D22/$file/Norway.pdf?OpenElement |title=Kingdom of Norway |access-date=2010-05-15 |publisher=[[Cyprus]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716054632/http://www.mfa.gov.cy/mfa/mfa2006.nsf/All/4FC761EE2A113ECBC22571E1002F4D22/$file/Norway.pdf?OpenElement |archive-date=July 16, 2011 |url-status=dead }}</ref> ಸೈಪ್ರಸ್ ಸರ್ಕಾರವು "ಸೈಪ್ರಸ್ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ನಡುವಿನ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿವೆ" ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ..<ref name="Cyprus Embassy"/> ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ನಿವಾಸಿ ರಾಯಭಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಸೈಪ್ರಸ್ ಅನ್ನು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್, ಸ್ವೀಡನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಮತ್ತು 2 ಗೌರವ ದೂತಾವಾಸಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಒಂದು ಓಸ್ಲೋ ಮತ್ತು ಎರಡನೆಯದು ಕ್ರಿಸ್ಟಿಯನ್‌ಸಂಡ್ ನಲ್ಲಿ. ಅಥೆನ್ಸ್, ಗ್ರೀಸ್ ನಲ್ಲಿರುವ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಮತ್ತು ನಿಕೋಸಿಯಾ ದಲ್ಲಿರುವ ಗೌರವ ದೂತಾವಾಸದ ಮೂಲಕ ನಾರ್ವೆಯನ್ನು ಸೈಪ್ರಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norway.gr/Embassy/Consulates/ |title=Consulates in Greece and Cyprus |access-date=2010-05-15 |quote=There are several Norwegian Honorary Consulates in Greece, and one in Nicosia, Cyprus. |publisher=[[Norway]] |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20100301201453/http://www.norway.gr/Embassy/Consulates/ |archive-date=March 1, 2010 }}</ref> ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ.<ref name="Cyprus Embassy">{{cite web |url=http://www.cyprusemb.se/dbase/cypemb/3_political_section_norway.asp |title=Cyprus – Norway Bilateral Relations |publisher=[[Cyprus|Embassy of Cyprus in Sweden]] |access-date=May 3, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080508012526/http://www.cyprusemb.se/dbase/cypemb/3_political_section_norway.asp |archive-date=May 8, 2008 |url-status=dead }}</ref> ಆಗಸ್ಟ್ 21, 1951 ರಂದು, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಕಾನ್ಸುಲರ್ ಸಮಾವೇಶ ಮತ್ತು ಪತ್ರಗಳ ವಿನಿಮಯ ನಡೆಯಿತು. ಮೇ 2, 1951 ರಂದು, ಆದಾಯದ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ದ್ವಿ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುವ ಸಮಾವೇಶ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ವಂಚನೆಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವ ಸಮಾವೇಶ ನಡೆಯಿತು. ಮೇ 17, 1962 ರಂದು, ನಿಕೋಸಿಯಾ ನಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಸೈಪ್ರಿಯೋಟ್ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ವೀಸಾ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು/ವೀಸಾ ಅವಶ್ಯಕತೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಪತ್ರಗಳ ವಿನಿಮಯ ನಡೆಯಿತು. ಮಾರ್ಚ್ 5, 1963 ರಂದು, ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ನಿಗದಿತ ವಾಯು ಸಾರಿಗೆಯ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು.<ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gov.cy/mfa/mfa2006.nsf/All/4FC761EE2A113ECBC22571E1002F4D22/$file/Norway.pdf%3FOpenElement |title=Kingdom of Norway |access-date=2010-05-21 |publisher=[[Cyprus]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716054632/http://www.mfa.gov.cy/mfa/mfa2006.nsf/All/4FC761EE2A113ECBC22571E1002F4D22/$file/Norway.pdf?OpenElement |archive-date=July 16, 2011 }}</ref> ನಾರ್ವೆ ಸೈಪ್ರಿಯೋಟ್ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, ಎನ್‌ಜಿಒಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಇಇಎ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ಅನುದಾನಗಳು ಮೂಲಕ ನೇರ ಹಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ..<ref>{{cite news|title=Norwegian partners get valuable insight in Cyprus |url=http://www.norway.gr/News_and_events/business_and_eea/eea/Norwegian-partners-get-valuable-insight-in-Cyprus/ |archive-url=https://archive.today/20110721083254/http://www.norway.gr/News_and_events/business_and_eea/eea/Norwegian-partners-get-valuable-insight-in-Cyprus/ |url-status=dead |archive-date=2011-07-21 |work=[[Norway|Royal Norwegian Embassy in Athens]] |year=2008 |access-date=2010-05-15 }}</ref> ಸೈಪ್ರಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ NGO ನಿಧಿಗೆ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರದೇಶ (EEA) ಹಣಕಾಸು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಹಣಕಾಸು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಸಹ-ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು 2004 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.<ref name=ngo/> ೨೦೦೬ ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆ ಒಟ್ಟು ೪.೬೬ ಮಿಲಿಯನ್ [[ಯೂರೋ]] ಗಳ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.<ref name=ngo>{{cite web |url = http://www.eeangofund.org.cy/page_1229620162754.html |title = NGO Fund Launch Event |work = The Fund for Non Governmental Organisations in Cyprus |access-date = May 1, 2009 |url-status = dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20110718163558/http://www.eeangofund.org.cy/page_1229620162754.html |archive-date = July 18, 2011 |df = mdy-all }}</ref> 2007 ರಲ್ಲಿ EEA ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ಅನುದಾನಗಳ ನಿಯೋಗವೊಂದು ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ "ಯುರೋಪಿಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರದೇಶದ ಭಾಗವಾಗಿ ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ ನೀಡಲಾದ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನಿಧಿಗಳ ಖರ್ಚನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು" ಹೋಗಿತ್ತು."<ref>{{cite news |title=Norway allocates 4.7&nbsp;million euro to Cyprus |url=http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=NewsLibrary&p_multi=BBAB&d_place=BBAB&p_theme=newslibrary2&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=11CEB9D290E2C8D0&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM |quote=ಯುರೋಪಿಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರದೇಶ ಒಪ್ಪಂದದ ಭಾಗವಾಗಿ ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ ನೀಡಲಾದ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನಿಧಿಗಳ ಖರ್ಚನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ EEA ಹಣಕಾಸು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ನಿಯೋಗವು ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನಿಯೋಗ ಮತ್ತು ಸೈಪ್ರಿಯೋಟ್ ನಡುವೆ ಯೋಜನಾ ಬ್ಯೂರೋದಲ್ಲಿ ಸಭೆ ನಡೆಯಿತು.... |work=[[Cyprus News Agency]] |date= November 13, 2007 |access-date=2010-05-16 }}</ref>2008 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವ ಜೋನಾಸ್ ಗಹರ್ ಸ್ಟೋರೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡೆಮೆಟ್ರಿಸ್ ಕ್ರಿಸ್ಟೋಫಿಯಾಸ್ ಅವರನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಲು ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳೆಸಿದರು. ಪಾಫೋಸ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಸಲಾಮಿಯೊ ಎಂಬ ಸೈಪ್ರಿಯೋಟ್ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ನಾರ್ವೆಯ ಸಹಾಯದ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಲು ಅವರು ಭೇಟಿಯಾದರು. ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಹಳೆಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ನಂತರ ಇದು €735,000 ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಪರಿಸರ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಲಿದೆ.<ref>{{cite news |title=Norway's FM visits to inaugurate environmental project |url=http://www.cyprus-mail.com/cyprus/norway-s-fm-visits-inaugurate-environmental-project |work=[[Cyprus Mail]] |date=June 29, 2008 |access-date=2010-05-21 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101105210452/http://www.cyprus-mail.com/cyprus/norway-s-fm-visits-inaugurate-environmental-project |archive-date=November 5, 2010 |df=mdy-all }}</ref> ಸೈಪ್ರಸ್‌ನಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ಮಟ್ಟಗಳು ನಾರ್ವೆಗಿಂತ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದು, ಸೈಪ್ರಸ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರನ್ನು ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲು ಸಕ್ರಿಯವಾಗಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿದೆ.<ref>{{cite news|url=http://www.dagsavisen.no/innenriks/article266870.ece |title=Kypros jakter på rike nordmenn |date=May 11, 2006 |quote=ನಾರ್ವೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದ ಹಡಗು ಮಾಲೀಕ ಜಾನ್ ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ಸೆನ್ ತಮ್ಮ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿ ಸೈಪ್ರಿಯೋಟ್ ಆಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನಿನ್ನೆ ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗೆ ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ಸನ್ ಸೈಪ್ರಿಯೋಟ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಮುಂದಿದ್ದರು. |language=no |work=[[Dagsavisen]] |access-date=2009-05-06 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110921224308/http://www.dagsavisen.no/innenriks/article266870.ece |archive-date=September 21, 2011 |df=mdy }}</ref> ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರಲ್ಲಿ ಹಡಗು ಬಿಲಿಯನೇರ್ ಜಾನ್ ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ಸೆನ್ ಕೂಡ ಇದ್ದಾರೆ, ಅವರು ನಾರ್ವೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು.<ref>{{cite news|title=Norway's richest man no longer |url=http://www.aftenposten.no/english/business/article1314163.ece |work=[[Aftenposten]] |date=May 11, 2006 |access-date=2010-05-15 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070808041748/http://www.aftenposten.no/english/business/article1314163.ece |archive-date=August 8, 2007 |df=mdy }}</ref><ref>{{cite news|title=Skatteflyktet til Kypros |url=http://www.ukeavisenledelse.no/arkiv/skatteflyktet_til_kypros?utskrift=1 |quote=ಕನಿಷ್ಠ 33 ಬಿಲಿಯನ್ ಕ್ರೋನರ್ ಮೌಲ್ಯದ, ನಾರ್ವೆಯ ಅತ್ಯಂತ ಶ್ರೀಮಂತ ವ್ಯಕ್ತಿ ಜಾನ್ ಫ್ರೆಡ್ರಿಕ್ಸೆನ್ (61), ತಮ್ಮ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಈಗಾಗಲೇ ತೆರಿಗೆ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಸೈಪ್ರಿಯೋಟ್ ಪೌರತ್ವವನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.|work=Ukeavisenledelse |language=no |date=August 23, 2006 |access-date=2010-05-15 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110724190140/http://www.ukeavisenledelse.no/arkiv/skatteflyktet_til_kypros?utskrift=1 |archive-date=July 24, 2011 |df=mdy }}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article1311458.ece |title=Fredriksen blir kypriot |language=no |date=May 10, 2006 |work=[[Aftenposten]] |access-date=2009-05-06 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20100828215509/http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article1311458.ece |archive-date=August 28, 2010 |df=mdy }}</ref> 1996 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ತೆರಿಗೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹಡಗು ಕಂಪನಿಗಳು ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಧ್ವಜದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. 2008 ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಟನ್ನೇಜ್ ತೆರಿಗೆ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ [[ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟ]] ದೊಂದಿಗೆ ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಲು ಕೆಲವು ಕಂಪನಿಗಳು ಸೈಪ್ರಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news |title=Norway's Whilhelmsen moving shipping unit to Malta |url=http://uk.reuters.com/article/idUKL1860840120080618 |archive-url=https://archive.today/20120723211655/http://uk.reuters.com/article/idUKL1860840120080618 |url-status=dead |archive-date=July 23, 2012 |quote=ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಶಿಪ್ಪಿಂಗ್ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿರುವಂತೆ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು, ಆದರೆ ಈ ಕ್ರಮವು ಬರ್ಮುಡಾ ಅಥವಾ ಸೈಪ್ರಸ್‌ನಂತಹ ತೆರಿಗೆ ಸ್ವರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸಲು ಕೆಲವರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಗುಂಪುಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ. |work=[[Reuters]] |date=June 18, 2008 |access-date=2010-05-15 }}</ref> ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಸರ್ವಿಸ್ ರಿಗ್ ಕಂಪನಿ ಪ್ರೊಸೇಫ್ ತಮ್ಮ ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯನ್ನು ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿತು.<ref>{{cite news|language=no|url=http://e24.no/boers-og-finans/article1635271.ece|title=Rømmer norsk utbytteskatt|date=February 9, 2007|work=[[E24 Næringsliv]]|access-date=2009-05-06}}</ref> ಹಲವಾರು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನಿವೃತ್ತರು ಸಹ ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದರು; ಇದು ಕೂಡ ಸೈಪ್ರಸ್‌ನ ಕಡಿಮೆ ತೆರಿಗೆ ದರ ಮತ್ತು ಕನಿಷ್ಠ ಅಪರಾಧದಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.<ref name=colony/> ಸೈಪ್ರಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ವಸಾಹತು [[ಪ್ಯಾಫೋಸ್]] ನಲ್ಲಿದೆ..<ref name=colony>{{cite news |url=http://www.vg.no/dinepenger/artikkel.php?artid=544780 |quote=ಕಡಿಮೆ ತೆರಿಗೆ, ಕಡಿಮೆ ಜೀವನ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಬೇಸಿಗೆಯ ಚಳಿಗಾಲದ ಉಷ್ಣತೆಯು ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು ನೆಲೆಸುವುದನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈಗ ನಾವು ಸ್ಪೇನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವಂತೆ ಸೈಪ್ರಸ್‌ನ ಪಾಫೋಸ್‌ನಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ "ವಸಾಹತು"ವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ್ದೇವೆ. |title=Norske pensjonister: Flytter til 8% skatt på Kypros |date=December 4, 2008 |work=[[Verdens Gang|VG Nett]] |access-date=2009-05-06 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091217083716/http://www.vg.no/dinepenger/artikkel.php?artid=544780 |archive-date=December 17, 2009 |df=mdy }}</ref> * [https://web.archive.org/web/20110716054632/http://www.mfa.gov.cy/mfa/mfa2006.nsf/All/4FC761EE2A113ECBC22571E1002F4D22/$file/Norway.pdf?OpenElement Cyprus Ministry of Foreign Affairs: list of bilateral treaties with Norway] * ಸೈಪ್ರಸ್ ಸ್ವೀಡನ್‌ನ ಸ್ಟಾಕ್‌ಹೋಮ್ ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ನಾರ್ವೆಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ.<ref>{{cite web |url=http://www.cyprusemb.se/dbase/cypemb/default.asp |title=Embassy of Cyprus in Stockholm |access-date=May 31, 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090708035356/http://www.cyprusemb.se/dbase/cypemb/default.asp |archive-date=July 8, 2009 |url-status=dead }}</ref> * ಗ್ರೀಸ್‌ನ [[ಅಥೆನ್ಸ್]] ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ನಾರ್ವೆ ಸೈಪ್ರಸ್‌ಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ.<ref name="norway.gr">{{cite web|url=http://www.norway.gr/|title=Norway – the official site in Greece|access-date=February 20, 2015}}</ref> |- valign="top" |{{flag|Denmark}}||<!--Date started-->||[[ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬಹಳ ದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು 1397 ಮತ್ತು 1523 ರ ನಡುವೆ ಕಲ್ಮಾರ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದವು. 1537 ಮತ್ತು 1814 ರ ನಡುವೆ ನಾರ್ವೆ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್-ನಾರ್ವೆ/ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಜೊತೆಗಿನ ಒಕ್ಕೂಟದಲ್ಲಿತ್ತು.1905 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಡನ್ ನಡುವಿನ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿಸರ್ಜನೆ/ನಾರ್ವೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರ, 1905 ರಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಬಾಲ್ಟಿಕ್ ಸಮುದ್ರ ರಾಜ್ಯಗಳ ಮಂಡಳಿ, [[ನ್ಯಾಟೋ]] ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 15,000 [[ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು|ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಜನರು]] ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 20,000 ಡ್ಯಾನಿಶ್ ಜನರು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.ssb.no/emner/02/01/10/utlstat/index.html|title=Utenlandske statsborgere – SSB|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://norge.um.dk/|title=Danmark i Norge|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ನಾರ್ವೆಯು ಕೋಪನ್ಹೇಗನ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norsk.dk/|title=Norge – det offisielle norske nettsted i Danmark|access-date=February 20, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20111005234844/http://www.norsk.dk/|archive-date=October 5, 2011|url-status=dead}}</ref> * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]]ದ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Estonia}}||<!--Date started-->|| * ಎಸ್ಟೋನಿಯಾ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.estemb.no/|title=Estemb in Oslo|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ನಾರ್ವೆಯು ಟ್ಯಾಲಿನ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norra.ee/|title=Norra – ametlik kodulehekülg Eestis|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|European Union}}||<!--Date started-->||[[ನಾರ್ವೆ]]–ಯುರೋಪಿಯನ್ ಯೂನಿಯನ್ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ನಾರ್ವೆ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಷೆಂಗೆನ್ ಪ್ರದೇಶ ಮೂಲಕ EU ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Finland}}||<!--Date started-->||[[ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ [[ಹೆಲ್ಸಿಂಕಿ]]ಯಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norja.fi/|title=Norja – virallinen sivusto Suomessa|access-date=February 20, 2015|archive-date=September 27, 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130927185221/http://www.norja.fi/|url-status=dead}}</ref> * ಫಿನ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.finland.no/Public/Default.aspx|title=Suomen suurlähetystö, Oslo|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]]ದ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|France}}||<!--Date started-->1905||[[ಫ್ರಾನ್ಸ್]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * [[ನಾರ್ವೆ]] [[ಪ್ಯಾರಿಸ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Germany}}||<!--Date started-->||[[ಜರ್ಮನಿ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ಜರ್ಮನಿಯು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆಯು [[ಬರ್ಲಿನ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು, [[ಹ್ಯಾಂಬರ್ಗ್]] ನಲ್ಲಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಜನರಲ್ ಅನ್ನು ಮತ್ತು ಡಸೆಲ್ಡಾರ್ಫ್ ನಲ್ಲಿ ದೂತಾವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Greece}}||<!--Date started-->||[[ಗ್ರೀಸ್]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ಗ್ರೀಸ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gr/missionsabroad/en/norway-en|title=Greece in Norway – Hellenic Republic – Greece in the World|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ನಾರ್ವೆಯು [[ಅಥೆನ್ಸ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref name="norway.gr"/> * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]]ದ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Hungary}}||<!--Date started-->1920|| * [[ಹಂಗೇರಿ]]ಯು ಓಸ್ಲೋ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಸ್ಟಾವಂಜರ್ ಮತ್ತು ಸಾರ್ಪ್ಸ್‌ಬೋರ್ಗ್ ನಲ್ಲಿ 2 ಗೌರವ ದೂತಾವಾಸಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gov.hu/kulkepviselet/NO/en/mainpage.htm|title=Hungarian embassy in Oslo|website=Mfa.gov.hu|access-date=8 October 2017|archive-date=May 18, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160518035448/http://www.mfa.gov.hu/kulkepviselet/NO/en/mainpage.htm|url-status=dead}}</ref> * ನಾರ್ವೆಯು [[ಬುಡಾಪೆಸ್ಟ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norvegia.hu/|title=Norvégia – hivatalos honlapja Magyarországon|website=Norvegia.hu|access-date=20 February 2015|archive-date=March 6, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150306214857/http://www.norvegia.hu/|url-status=dead}}</ref> * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]]ದ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Iceland}}||<!--Date started-->||[[ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ 2007 ರಲ್ಲಿ, ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡಿಕ್ ವಾಯುಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ವಲಯದ ಕಣ್ಗಾವಲು ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ರಕ್ಷಣಾ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದವು. ಇದರರ್ಥ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಜೆಟ್ ಫೈಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಕಣ್ಗಾವಲು ವಿಮಾನಗಳು ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡಿಕ್ ವಾಯುಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಗಸ್ತು ತಿರುಗುತ್ತವೆ. ನಾರ್ವೆಯೊಂದಿಗಿನ ಒಪ್ಪಂದವು ಶಾಂತಿಕಾಲವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಒತ್ತಿಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಮಿಲಿಟರಿ ಸಂಘರ್ಷದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್‌ನ ರಕ್ಷಣೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಇನ್ನೂ [[ನ್ಯಾಟೋ]] ಮತ್ತು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸರ್ಕಾರ ಹೊತ್ತಿರುತ್ತವೆ.<ref>{{cite news|title=Norway, Iceland to sign defense agreement|url=http://english.people.com.cn/200704/25/eng20070425_369466.html|agency=[[Xinhua]]|work=People's Daily Online|date=April 25, 2007|access-date=June 15, 2009}}</ref> ಕೆಫ್ಲಾವಿಕ್ ನೌಕಾ ವಾಯುನೆಲೆಯಿಂದ ಯುಎಸ್ ಮಿಲಿಟರಿಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ನಿರ್ಧಾರದ ನಂತರ ಈ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು.<ref>{{cite news|title=Norway, Iceland to boost defence cooperation|url=http://bdnews24.com/details.php?id=68515&cid=2|quote=Norway and Iceland will sign an agreement on Thursday to step up defence cooperation to improve the Atlantic island nation's security following the U.S. withdrawal from the Keflavik naval air base, officials said on Tuesday.|agency=[[Reuters]]|date=April 24, 2007|access-date=June 15, 2009|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110722134201/http://bdnews24.com/details.php?id=68515&cid=2|archive-date=July 22, 2011|df=mdy-all}}</ref> * ರೇಕ್ಜಾವಿಕ್ ನಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಇದೆ..<ref>{{cite web|url=http://www.noregur.is|title=Norge – det offisielle nettstedet på Island|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಐಸ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.iceland.is/iceland-abroad/no/|title=Norway > The Icelandic Foreign Services|access-date=February 20, 2015|archive-date=February 8, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150208092746/http://www.iceland.is/iceland-abroad/no/|url-status=dead}}</ref> * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]]ದ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Ireland}}||<!--Date started-->|| *ನಾರ್ವೆಯು ಡಬ್ಲಿನ್‌ನಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norway.ie/|title=Norway – the official site in Ireland|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://web.dfa.ie/home/index.aspx?id=35320|title=Department of Foreign Affairs|access-date=February 20, 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141219220744/http://web.dfa.ie/home/index.aspx?id=35320|archive-date=December 19, 2014|df=mdy-all}}</ref> * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Italy}}||<!--Date started-->|| * ಇಟಲಿಯು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆಯು [[ರೋಮ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ದ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Kosovo}}||<!--Date started-->||[[ಕೊಸೊವೊ]]-[[ನಾರ್ವೆ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ನಾರ್ವೆ 2008 ರ ಕೊಸೊವೊ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಘೋಷಣೆಗೆ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.regjeringen.no/en/dep/ud/press/News/2008/norway_kosovo.html?id=505130|title=Norway recognises Kosovo as an independent state|date=March 28, 2008|access-date=2008-03-28}}</ref> ನಾರ್ವೆಯು ಪ್ರಿಸ್ಟಿನಾದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಆದರೆ ಕೊಸೊವೊ ಎರಡನೇ ಹಂತದ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ತೆರೆಯುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದಾಗಿ ಸುಳಿವು ನೀಡಿದೆ. |- |{{flag|Monaco}} | | *ಫ್ರಾನ್ಸ್‌ನ ಪ್ಯಾರಿಸ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ನಾರ್ವೆ ಮೊನಾಕೊಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಮೊನಾಕೊದಲ್ಲಿ ಗೌರವ ದೂತಾವಾಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|last=Utenriksdepartementet|date=2020-02-14|title=Utestasjoner med sideakkreditering|url=https://www.regjeringen.no/no/dokumenter/sideakkreditering/id515245/|access-date=2020-08-11|website=Regjeringen.no|language=no}}</ref><ref>{{cite web|title=Ambassaden og konsulatene|url=https://www.norway.no/no/france/for-nordmenn/om-ambassaden/|access-date=2020-08-11|website=Norgesportalen|language=no}}</ref> *ಮೊನಾಕೊ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಗೌರವ ದೂತಾವಾಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|title=Norvège / Tous les Pays / Relations bilatérales / La Diplomatie et la Présence Internationale / Monaco à l'International / Action Gouvernementale / Portail du Gouvernement - Monaco|url=https://www.gouv.mc/Action-Gouvernementale/Monaco-a-l-International/La-Diplomatie-et-la-Presence-Internationale/Relations-bilaterales/Tous-les-Pays/Norvege|access-date=2020-08-11|website=www.gouv.mc}}</ref> |- valign="top" |{{flag|Netherlands}}||<!--Date started-->|| * ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ನಾರ್ವೆ ಹೇಗ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Poland}}||<!--Date started-->||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಪೋಲೆಂಡ್]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ [[ವಾರ್ಸಾ]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಪೋಲೆಂಡ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Romania}}||<!--Date started-->April 3, 1917||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ರೊಮೇನಿಯಾ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಏಪ್ರಿಲ್ 3, 1917 ರಂದು ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು. * ನಾರ್ವೆ ಬುಚಾರೆಸ್ಟ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>[http://www.norvegia.ro/ Embassy of Norway in Bucharest (in English and Norwegian)]</ref> * ರೊಮೇನಿಯಾ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://oslo.mae.ro/index.php?lang=en|title=AMBASADA ROMÂNIEI în Regatul Norvegiei|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ಮತ್ತು ಯೂರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Russia}}||<!--Date started-->October 30, 1905||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ರಷ್ಯಾ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಅಕ್ಟೋಬರ್ 30, 1905 ರಂದು ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು.<ref>{{Cite web |url=http://www.norvegia.ru/norsk/russland/fakta/bilaterale.htm |title=Norwegian embassy in Moscow |access-date=September 13, 2009 |archive-date=May 5, 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090505132429/http://www.norvegia.ru/norsk/russland/fakta/bilaterale.htm |url-status=dead }}</ref> * ನಾರ್ವೆಯು [[ಮಾಸ್ಕೋ]]ದಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ, [[ಸೇಂಟ್ ಪೀಟರ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್]] ನಲ್ಲಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್-ಜನರಲ್ ಮತ್ತು ಮುರ್ಮನ್ಸ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norvegia.ru/|title=Norway – the official site in Russia|access-date=February 20, 2015|archive-date=February 2, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170202044949/http://www.norvegia.ru/|url-status=dead}}</ref> * ರಷ್ಯಾವು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಮತ್ತು ಬ್ಯಾರೆಂಟ್ಸ್‌ಬರ್ಗ್ ಮತ್ತು ಕಿರ್ಕೆನೆಸ್ ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>[http://www.norway.mid.ru/en/ Embassy of Russia in Oslo (in English, Norwegian and Russian)] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110611022740/http://www.norway.mid.ru/en/ |date=June 11, 2011 }}</ref> *''ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ'': ಕೋಲಾ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು |- valign="top" |{{flag|Serbia}}||<!--Date started-->||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಸೆರ್ಬಿಯಾ]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ ಬೆಲ್‌ಗ್ರೇಡ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ..<ref>{{cite web|url=http://www.norveska.org.rs/|title=Norway – the official site in Serbia|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಸೆರ್ಬಿಯಾ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.oslo.mfa.gov.rs/|title=Embassy of the Republic of Serbia in the Kingdom of Norway|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆ/ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆ (OSCE) ಯ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. * ನಾರ್ವೆ 1999 ರ NATO ಸಂಯುಕ್ತ ಗಣರಾಜ್ಯ ಯುಗೊಸ್ಲಾವಿಯದ ಮೇಲೆ ಬಾಂಬ್ ದಾಳಿ ಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಕೊಸೊವೊ ಪಡೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿತು. |- valign="top" |{{flag|Spain}}||<!--Date started-->||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಸ್ಪೇನ್]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ [[ಮ್ಯಾಡ್ರಿಡ್]] ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ, [[ಬಾರ್ಸಿಲೋನಾ]] ನಲ್ಲಿ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಜನರಲ್ ಮತ್ತು ಅಲಿಕಾಂಟೆನಲ್ಲಿ ದೂತಾವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಸ್ಪೇನ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]] ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Sweden}}||<!--Date started-->1905||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಸ್ವೀಡನ್]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ 1905 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಡನ್ ನಡುವಿನ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿಸರ್ಜನೆಯ ನಂತರ, 1905 ರಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು. * ನಾರ್ವೆ ಸ್ಟಾಕ್ಹೋಮ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norge.se/|title=Norge – det offisielle nettstedet i Sverige|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಸ್ವೀಡನ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.swedenabroad.com/en-GB/Embassies/Oslo/|title=Oslo – SwedenAbroad|access-date=February 20, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150309100830/http://www.swedenabroad.com/en-GB/Embassies/Oslo/|archive-date=March 9, 2015|url-status=dead}}</ref> *ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಮತ್ತು [[ನ್ಯಾಟೋ]]ದ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|Switzerland}}||<!--Date started-->||[[ನಾರ್ವೆ]]-ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲೆಂಡ್ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ನಾರ್ವೆ ಬರ್ನ್ ನಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಮತ್ತು [[ಜಿನೀವಾ]] ಮತ್ತು ಜ್ಯೂರಿಚ್ ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. * ಸ್ವಿಟ್ಜರ್ಲೆಂಡ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. |- valign="top" |{{flag|Ukraine}}||<!--Date started-->1992||[[ನಾರ್ವೆ]]-[[ಉಕ್ರೇನ್]] ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು 1992 ರಲ್ಲಿ ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು * ನಾರ್ವೆ 1991 ರಲ್ಲಿ ಉಕ್ರೇನ್‌ನ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಗುರುತಿಸಿತು * [[ನಾರ್ವೆ]]ಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ, ಕೈವ್/ನಾರ್ವೆ ಕೈವ್ ನಲ್ಲಿ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.norway.com.ua/|title=Norway – the official site in Ukraine|access-date=February 20, 2015}}</ref> *ಉಕ್ರೇನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ, ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಇದೆ.<ref>{{cite web|url=http://norway.mfa.gov.ua/en|title=Embassy of Ukraine to the Kingdom of Norway|access-date=February 20, 2015}}</ref> * ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್ ನ ಪೂರ್ಣ ಸದಸ್ಯರಾಗಿದ್ದಾರೆ. |- valign="top" |{{flag|United Kingdom}}||1905||[[ನಾರ್ವೆ]]–ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ ನಾರ್ವೆ 1905 ರ ನವೆಂಬರ್ 6 ರಂದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನೊಂದಿಗೆ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. *ನಾರ್ವೆ [[ಲಂಡನ್]] ನಲ್ಲಿ [[ನಾರ್ವೆ]]ಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ, ಲಂಡನ್ ಮತ್ತು ಎಡಿನ್‌ಬರ್ಗ್ ನಲ್ಲಿ ಗೌರವ ಕಾನ್ಸುಲೇಟ್ ಜನರಲ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.<ref>{{cite web|url=https://www.norway.no/en/uk/services-info/norway-uk/|title=Norway in the United Kingdom|website=[[Embassy of the United Kingdom, Oslo|Norway in the United Kingdom]]|access-date=14 December 2024|archive-date=10 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240910014334/https://www.norway.no/en/uk/services-info/norway-uk/|url-status=live}}</ref> * Tಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿರುವ ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ, ಓಸ್ಲೋ ಮೂಲಕ ನಾರ್ವೆಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ.<ref>{{Cite web|url=https://www.gov.uk/world/organisations/british-embassy-oslo|title=British Embassy Oslo|website=[[gov.uk|GOV.UK]]|access-date=22 February 2024|archive-date=10 March 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230310004205/https://www.gov.uk/world/organisations/british-embassy-oslo|url-status=live}}</ref> ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಹಕಾರ ಒಪ್ಪಂದದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.,<ref>{{cite news|last=Politi|first=James|date=19 September 2023|title=US unveils Atlantic co-operation pact|location=[[Washington, D.C.]]|website=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/56706df4-f39b-4ab5-8acf-b252176d172d|access-date=19 January 2024|url-access=subscription|archive-url=https://web.archive.org/web/20240119085952/https://www.ft.com/content/56706df4-f39b-4ab5-8acf-b252176d172d|archive-date=19 January 2024|url-status=live}}</ref> ಯುರೋಪ್ ಕೌನ್ಸಿಲ್, ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಕೋರ್ಟ್, ಜಂಟಿ ದಂಡಯಾತ್ರೆಯ ಪಡೆ, [[ನ್ಯಾಟೋ]], ಒಇಸಿಡಿ, ಯುರೋಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ ಸಂಸ್ಥೆ/ಒಎಸ್‌ಸಿಇ, ಮತ್ತು [[ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆ]]. ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ನ ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದಗಳು/ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಒಪ್ಪಂದ,<ref>{{cite web|last=Jayawardena|first=Ranil|date=8 July 2021|title=United Kingdom signs free trade deal with Norway, Iceland and Liechtenstein|url=https://www.gov.uk/government/news/united-kingdom-signs-free-trade-deal-with-norway-iceland-and-liechtenstein|website=GOV.UK|access-date=22 February 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20210708140450/https://www.gov.uk/government/news/united-kingdom-signs-free-trade-deal-with-norway-iceland-and-liechtenstein|archive-date=8 July 2021|url-status=live}}</ref> ಹಸಿರು ಪಾಲುದಾರಿಕೆ,<ref>{{Cite web|author=Norway in the United Kingdom|url=https://www.norway.no/en/uk/news-events/green-partnership/|date=20 October 2023|title=Norway enters into green partnership with the UK|website=Norway in the United Kingdom|access-date=14 December 2024|archive-date=1 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240901174047/https://www.norway.no/en/uk/news-events/green-partnership/|url-status=live}}</ref> ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ.<ref>{{Cite web |last=Starmer|first=Keir|date=16 December 2024|title=PM meeting with Prime Minister Støre  of Norway: 16 December 2024|url=https://www.gov.uk/government/news/pm-meeting-with-prime-minister-store-of-norway-16-december-2024|access-date=16 December 2024|website=GOV.UK|language=en-GB|archive-url=https://web.archive.org/web/20241216151024/https://www.gov.uk/government/news/pm-meeting-with-prime-minister-store-of-norway-16-december-2024|archive-date=16 December 2024|url-status=live}}</ref> |} ==Oceania== {| class="wikitable sortable" style="width:100%; margin:auto;" |- ! style="width:15%;"| ದೇಶ ! style="width:12%;"| ಔಪಚಾರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾದವು !ಟಿಪ್ಪಣಿಗಳು |- valign="top" |{{flag|Australia}}||<!--Date started-->1905||[[ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ]]-ನಾರ್ವೆ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ 1814 ರಿಂದ ನಾರ್ವೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ನಂತರ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆ ನಡುವಿನ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ದೇಶಗಳು 1905 ರಲ್ಲಿ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು. * ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾವು ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿ ಗೌರವಾನ್ವಿತ ದೂತಾವಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು [[ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್]] ನ ಕೋಪನ್ಹೇಗನ್ ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯ ಮೂಲಕ ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. * ನಾರ್ವೆಯು ಕ್ಯಾನ್ಬೆರಾದಲ್ಲಿ ರಾಯಲ್ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ/ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿ ಹೊಂದಿದೆ. * ''ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ'': ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯನ್ನರು |- valign="top" |{{flag|New Zealand}}||<!--Date started-->1905||[[ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್]]-ನಾರ್ವೆ ಸಂಬಂಧಗಳು ನೋಡಿ 1905 ರಲ್ಲಿ ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಡನ್ ನಡುವಿನ ಒಕ್ಕೂಟದ ವಿಸರ್ಜನೆ/ನಾರ್ವೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರ, 1905 ರಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವು. ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 1,400 [[ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ನರು]] ಮತ್ತು ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿ 409 ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನವರು ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.ssb.no/innvbef_en/tab-2009-04-30-05-en.html|title=Table 5 Persons with immigrant background by immigration category, country background and sex. 1 January 2009|access-date=February 20, 2015}}</ref> ಪಿ&ಒ ಮ್ಯಾರಿಟೈಮ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನ ನಿರ್ದೇಶಕ ಮತ್ತು ಆಕ್ಲೆಂಡ್‌ನ ಗೌರವ ಕಾನ್ಸುಲ್ ಆಗಿರುವ ರೀಡರ್ ಸ್ವೀಯಾಸ್ 2000 ರಲ್ಲಿ, ವಿಶ್ವದ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ತೈಲ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರವಾದ ನಾರ್ವೆಯೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಲು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಅವಕಾಶಗಳಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.<ref name="NZ_Herald_137767">{{cite web |url=http://www.nzherald.co.nz/workplace/news/article.cfm?c_id=74&objectid=137767 |title=Building a bridge to Norway |date=May 22, 2000 |work=[[The New Zealand Herald]] |access-date=September 30, 2011}}</ref> 2006 ರಲ್ಲಿ, ನಾರ್ವೆ ತನ್ನ ತಿಮಿಂಗಿಲ ಬೇಟೆ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಯೋಜನೆಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಓಸ್ಲೋದಲ್ಲಿರುವ ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಔಪಚಾರಿಕ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವಲ್ಲಿ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್ 11 ಇತರ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು.<ref>{{cite web|url=http://news.xinhuanet.com/english/2006-04/21/content_4457938.htm|archive-url=https://web.archive.org/web/20070825153312/http://news.xinhuanet.com/english/2006-04/21/content_4457938.htm|url-status=dead|archive-date=August 25, 2007|title=Xinhua – English|access-date=February 20, 2015}}</ref> 2004 ರಲ್ಲಿ, [[ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್]] ಪ್ರಧಾನಿ ಹೆಲೆನ್ ಕ್ಲಾರ್ಕ್ ನಾರ್ವೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಮೊದಲ ಪ್ರಧಾನಿಯಾದರು. [[ತಿಮಿಂಗಿಲ]]ಗಳ]] ವಾಣಿಜ್ಯಿಕ ಕೊಯ್ಲು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.<ref>{{cite web|url=http://www.highbeam.com/doc/1P1-95313103.html|archive-url=https://web.archive.org/web/20121102155540/http://www.highbeam.com/doc/1P1-95313103.html|url-status=dead|archive-date=November 2, 2012|title=Whaling issue splits Norway and New Zealand in official visit|access-date=February 20, 2015}}</ref> * [[ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್]] ನೆದರ್ಲ್ಯಾಂಡ್ಸ್‌ನ ದಿ ಹೇಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ನಾರ್ವೆಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ.<ref>{{cite web|url=http://www.nzembassy.com/netherlands/about-the-embassy/what-the-embassy-does|title=What the Embassy does - About the Embassy - Netherlands - NZEmbassy.com|access-date=February 20, 2015}}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾದ '''ಕ್ಯಾನ್‌ಬೆರಾ ದ'''ಲ್ಲಿರುವ ತನ್ನ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ನಾರ್ವೆಯು ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ಗೆ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ..<ref>{{cite web|url=http://www.norway.org.au/|title=Norway – the official site in Australia|access-date=February 20, 2015}}</ref> *''ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ'': ನಾರ್ವೇಜಿಯನ್ ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್‌ನವರು |} == ಇದನ್ನೂ ನೋಡಿ == *ನಾರ್ವೆಯಲ್ಲಿನ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ *ನಾರ್ವೆಯ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳ ಪಟ್ಟಿ *ನಾರ್ವೆಗೆ ರಾಯಭಾರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ *ನಾರ್ವೆ ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ಒಕ್ಕೂಟ *ನಾರ್ವೆಯ ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ *ನಾರ್ವೆಯ ಆರ್ಕ್ಟಿಕ್ ನೀತಿ ==References== {{reflist}} ==ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದಿಗೆ== {{Further|History of Norway#Bibliography}} * Berg, Roald. "Norway’s Foreign Politics during the Union with Sweden, 1814-1905: A Reconsideration." ''Diplomacy & Statecraft'' 31.1 (2020): 1-21. [https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/09592296.2020.1721051 online] Argues Norwegians did have a voice in foreign affairs. * Danielsen, Helge. "Military Assistance, Foreign Policy, and National Security: The Objectives of US Military Assistance to Norway, 1950–1965." ''Scandinavian Journal of History'' 45.1 (2020): 71–94. * Frankel, Joseph. "Comparing Foreign Policies: The Case of Norway." ''International Affairs'' 44.3 (1968): 482–493. * German, Robert K. "Norway and the bear: Soviet coercive diplomacy and Norwegian security policy." ''International Security'' 7.2 (1982): 55-82 [http://www.jstor.org/stable/2538433 online]. * Holst, Johan Jørgen, ed. ''Norwegian Foreign Policy in the 1980s'' (Oxford UP, 1985). * Lucas, Colin. "Great Britain and the Union of Norway and Sweden." ''Scandinavian Journal of History'' 15.3-4 (1990): 269–278. * Lundestad, Geir. "The United States and Norway, 1905–2006 Allies of a kind: so similar, so different." ''Journal of Transatlantic Studies'' 4.2 (2006): 187–209. * Lundestad, Geir. "The evolution of Norwegian security policy: Alliance with the West and reassurance in the East." ''Scandinavian Journal of History'' 17.2-3 (1992): 227–256. * Lundestad, Geir. ''America, Scandinavia and the Cold War, 1945-1949'' (1980), * Padelford, Norman J. "Regional cooperation in Scandinavia." ''International Organization'' 11.4 (1957): 597–614; relations with Denmark, Sweden, Finland, and Iceland, 1920–1955. [http://www.jstor.org/stable/2704366 online] * Pisarska, Katarzyna. "Peace Diplomacy and the Domestic Dimension of Norwegian Foreign Policy: The Insider's Accounts." ''Scandinavian Political Studies'' 38.2 (2015): 198–215. * Riste, Olav. "The historical determinants of Norwegian foreign policy." in J. J. Holst, ed. ''Norwegian Foreign Policy in the 1980s'' (1985): 12–26. * Salmon, Patrick. ''Scandinavia and the Great Powers 1890-1940'' (2002) [https://www.amazon.com/Scandinavia-Powers-1890-1940-Patrick-Salmon/dp/0521891027/ excerpt] * Salmon, Patrick. "How to write international history: Reflections on Norsk utenrikspolitikks historie." ''Diplomacy and Statecraft'' 9.1 (1998): 208–223. ==ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಗಳು== * [http://www.regjeringen.no/en/dep/ud.html?id=833 Norwegian Ministry of Foreign Affairs website] * [http://www.regjeringen.no/nb/dep/ud/dep/org/historikk.html?id=861 History of the Norwegian Ministry of Foreign Affairs (Norwegian)] [[ವರ್ಗ:ನಾರ್ವೆ]] 1rgmxkdrg875h45g7q1ef8m6l0n5jlv 0 174536 1306891 1305330 2025-06-19T01:10:14Z InternetArchiveBot 69876 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 1306891 wikitext text/x-wiki [[ಚಿತ್ರ:Maharaj Trailokyanath Chakraborty.jpg|thumb]] '''ತ್ರೈಲೋಕ್ಯ ಚಕ್ರವರ್ತಿ''' (1889-1970) [[ಬಾಂಗ್ಲಾ (ಬಙ್ಗ)|ಬಂಗಾಲದ]] ಒಬ್ಬ ಕ್ರಾಂತಿವೀರ. == ಆರಂಭಿಕ ಜೀವನ == ಈಗಿನ [[ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ|ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ]] [[:en:Mymensingh|‍ಮೈಮೆನ್‍ಸಿಂಗ್]] [[ಜಿಲ್ಲೆ|ಜಿಲ್ಲೆಯ]] ಒಂದು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ 1889ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು.<ref>{{Cite web |title=Unsung Heroes Detail Paying tribute to India’s freedom fighters : Trailokyanath Chakraborty (Maharaj) |url=https://amritmahotsav.nic.in/unsung-heroes-detail.htm?4492 |url-status=live |archive-url= |archive-date= |access-date=22 May 2025 |website=Azadi Ka Amrit Mahotsav}}</ref> ತಂದೆ ದುರ್ಗಾಚರಣ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭಾವನೆಯುಳ್ಳವರಾಗಿದ್ದರು. [[ಸ್ವದೇಶಿ ಚಳುವಳಿ|ಸ್ವದೇಶಿ]] [[ಬಟ್ಟೆ|ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನೇ]] ಉಪಯೋಗಿಸುವಂತೆ ಕುಟುಂಬದವರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರ ಸಹೋದರ ಕಾಮಿನಿ ಮೋಹನ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಮೈಮೆನ್‍ಸಿಂಗ್‌ನ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ತ್ರೈಲೋಕ್ಯ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯೂ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. [[ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ|ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದಾಗಲೇ]] ಪ್ರವೇಶ [[ಪರೀಕ್ಷೆ|ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ]] ಕುಳಿತಿದ್ದಾಗ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ಬಂಧನಕ್ಕೊಳಗಾದರು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಅವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಜೀವನ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. == ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ == ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರ ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಜ್ಞೆ ಸ್ವದೇಶಿ ಚಳವಳಿಯಿಂದ ಪ್ರಚೋದನೆಗೊಂಡಿತು. 1906ರಲ್ಲಿ ಅವರು [[:en:Anushilan_Samiti|ಅನುಶೀಲನ ಸಮಿತಿಯನ್ನು]] ಸೇರಿದರು. ಅವರ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಹಲವರು: ಮೊದಲು [[:en:Pulin_Behari_Das|ಪುಲಿನ್ ಬಿಹಾರಿ ದಾಸ್]], ಮಖನ್ ಲಾಲ್ ಸೆನ್ ಮತ್ತು ರಬೀಂದ್ರ ಮೋಹನ್ ಸೆನ್; ಅನಂತರ [[ದೇಶಬಂಧು ಚಿತ್ತರಂಜನ ದಾಸ್|ಸಿ.ಆರ್. ದಾಸ್]] ಮತ್ತು [[ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್]], [[ಬಂಕಿಮ ಚಂದ್ರ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ|ಬಂಕಿಮಚಂದ್ರ]] ಮತ್ತು ರಮೇಶದತ್ತರ ಕೃತಿಗಳೂ, [[ಮ್ಯಾಝಿನಿ|ಮ್ಯಾಟ್ಸಿನಿ]], [[ಜೂಸೆಪ್ಪೆ ಗಾರಿಬಾಲ್ಡಿ|ಗಾರಿಬಾಲ್ಡಿ]] ಮುಂತಾದವರನ್ನು ಕುರಿತ ಗ್ರಂಥಗಳೂ ಅವರ ಮೇಲೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದ್ದವು. ಅನುಶೀಲನ ಸಮಿತಿಯ ಸದಸ್ಯರಾಗಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರು ಇಡೀ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಸಂಘಗಳನ್ನೂ, [[ವ್ಯಾಯಾಮ]]ಶಾಲೆಗಳನ್ನೂ ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಯುವಕರನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದರು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಅನುಶೀಲನ ಸಮಿತಿಯ ಹಿರಿಯ ನಾಯಕರಾದ ಪುಲಿನ್ ಬಿಹಾರಿ ದಾಸರ ಸಂಪರ್ಕವುಂಟಾಯಿತು. 1908ರಲ್ಲಿ [[ದೋಣಿ|ದೋಣಿಯೊಂದನ್ನು]] ಕದ್ದ ಆಪಾದನೆಯ ಮೇಲೆ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರು ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದರು. 1909ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಿ [[ಢಾಕಾ|ಢಾಕಾಗೆ]] ಹೋದರು. ಢಾಕಾ ಪಿತೂರಿ [[ವ್ಯಾಜ್ಯ|ಮೊಕದ್ದಮೆಯಲ್ಲಿ]] ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರೂ ಒಬ್ಬ ಆಪಾದಿತರಾಗಿದ್ದರೂ [[ಪೋಲಿಸ್|ಪೋಲೀಸರ]] ಕೈಗೆ ಸಿಗದೆ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರು. [[ಅಗರ್ತಲ|ಅಗರ್‌ತಲಾದ]] ಉದಯಪುರ ಬೆಟ್ಟಕ್ಕೆ ಓಡಿಹೋಗಿ ಅಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಗುಂಪಿನ ಒಂದು ಶಾಖೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. 1912ರಲ್ಲಿ ಒಂದು [[ಕೊಲೆ|ಕೊಲೆಯ]] ಆಪಾದನೆ ಹೊರಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು. ಆದರೆ ಆಪಾದನೆ ರುಜುವಾತಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. 1913-1914 ರಲ್ಲಿ [[:en:Malda,_West_Bengal|ಮಾಲ್ಡಾ]], [[:en:Rajshahi|ರಾಜ್‌ಷಾಹಿ]], [[:en:Comilla|ಕೊಮಿಲ್ಲಾ]] ಮುಂತಾದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಂಘದ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಿದರು. 1914ರಲ್ಲಿ [[:en:Barisal_Conspiracy_Case|ಬಾರಿಸಾಲ್ ಪಿತೂರಿ]] ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ|ಕಲ್ಕತ್ತೆಯಲ್ಲಿ]] ಬಂಧಿಸಿ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ [[ಕಾರಾಗೃಹ]] [[ಶಿಕ್ಷೆ]] ವಿಧಿಸಿ [[ಅಂಡಮಾನ್ ದ್ವೀಪಗಳು|ಅಂಡಮಾನಿಗೆ]] ಕಳಿಸಲಾಯಿತು. ಅವರು 1924ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿ [[ಭಾರತ|ಭಾರತಕ್ಕೆ]] ಬಂದರು. ಚಿತ್ರರಂಜನದಾಸರ ಸೂಚನೆಯ ಮೇರೆಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕಲ್ಕತ್ತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಶಾಲೆಯ ಕಾರ್ಯಭಾರವನ್ನು ವಹಿಸಿಕೊಂಡರು. 1927ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ [[:en:Mandalay|ಮಾಂಡಲೆಗೆ]] ಕಳಿಸಲಾಯಿತು. 1928ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮರಳಿದರು. ಆದರೆ ಅವರನ್ನು [[:en:Noakhali_District|ನವಖಾಲಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ]] [[:en:Hatiya_Island|ಹಾಟಿಯ ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿ]] ಸ್ಥಾನಬದ್ಧತೆಯಲ್ಲಿಡಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಅನಂತರ [[ಉತ್ತರ ಭಾರತ|ಉತ್ತರ ಭಾರತಕ್ಕೆ]] ಹೋಗಿ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕನ್ ಸಂಘವನ್ನು ಸೇರಿದರು. [[ಮಯನ್ಮಾರ್|ಬರ್ಮದಲ್ಲಿದ್ದ]] ಭಾರತದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಲು ಅವರನ್ನು ಬರ್ಮಕ್ಕೆ ಕಳಿಸಿಕೊಡಲಾಯಿತು. ಅವರು [[ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್|ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೇಸ್ಸಿನಲ್ಲೂ]] ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. 1929ರಲ್ಲಿ [[ಲಾಹೋರ್|ಲಾಹೋರಿನಲ್ಲಿ]] ನಡೆದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. 1930ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ರಾಜ್‌ಷಾಹಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಿ [[ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ|ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ]] ಬಂಧನದಲ್ಲಿಡಲಾಯಿತು. 1938ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಿ ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿ ರಾಮ್‌ಘರ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. [[ಎರಡನೆಯ ಮಹಾಯುದ್ಧ]] ಆರಂಭವಾದಾಗ ಭಾರತ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಶಸ್ತ್ರ ಬಂಡಾಯವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಅವರ ಪ್ರಯತ್ನ ಫಲಕಾರಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ. ಅವರನ್ನು [[ಚಿತ್ತಗಾಂಗ್|ಚಿತ್ತಗಾಂಗಿನಲ್ಲಿ]] ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು. ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಮೇಲೆ [[ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳುವಳಿ|ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ]] ಭಾಗವಹಿಸಿ ಮತ್ತೆ ಸೆರೆಯಾದರು. ತ್ರೈಲೋಕ್ಯರು 1946ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಹೊಂದಿ ನವಖಾಲಿಯಲ್ಲಿ ರಚನಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದರು. == ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ == ಭಾರತ ಸ್ವತಂತ್ರವಾದ ಮೇಲೆ ಅಂದಿನ [[:en:East_Pakistan|ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ]] ಉಳಿದು ತಮ್ಮ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. 1954ರಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಿಯ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಸಭೆಗೆ ಸಂಯುಕ್ತ ಪ್ರಗತಿವಾದಿ ಪಕ್ಷದ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಹೊಂದಿದರು. 1958ರಲ್ಲಿ ಅವರ [[ಚುನಾವಣೆ|ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು]] ಪಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಸರ್ಕಾರ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿತು. ರಾಜಕೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲೂ, ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲೂ ಭಾಗವಹಿಸದಂತೆ ನಿರ್ಬಂಧ ವಿಧಿಸಿತು. 1970ರ ವರೆಗೂ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಒಂಟಿ ಬಾಳನ್ನು ಬಾಳಿ, ಅನಾರೋಗ್ಯನಿಮಿತ್ತ [[ಚಿಕಿತ್ಸೆ|ಚಿಕಿತ್ಸೆಗಾಗಿ]] ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಅದೇ ವರ್ಷ [[ದೆಹಲಿ|ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ]] ನಿಧನರಾದರು. ಅವರು ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಅವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದು ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ದುಡಿದರು.<ref>{{Cite web |date=2016-04-11 |title=A saffron twist to nationalism |url=https://www.thestatesman.com/opinion/a-saffron-twist-to-nationalism-135670.html |access-date=2020-12-11 |website=The Statesman |language=en-US}}</ref> ಅವರನ್ನು ಜನರು 'ಮಹಾರಾಜ್' ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಒಟ್ಟು ೩೦ ವರ್ಷ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆದರು.<ref>{{Cite web |date=2017-08-21 |title=30 साल तक जेल में रहने वाले इस क्रांतिकारी के बिना देश की आजादी की कथा अधूरी |url=https://hindi.firstpost.com/india/trailokyanath-chakravarty-great-revolutionary-of-indian-independence-dastan-e-siyasat-48694.html |access-date=2020-12-11 |website=Firstpost Hindi }}{{Dead link|date=ಜೂನ್ 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == ಉಲ್ಲೇಖಗಳು == {{ಉಲ್ಲೇಖಗಳು}} == ಹೊರಗಿನ ಕೊಂಡಿಗಳು == * {{cite book |last=Selim |first=Md |title=Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh |publisher=[[Asiatic Society of Bangladesh]] |year=2012 |editor1-last=Islam |editor1-first=Sirajul |editor1-link=Sirajul Islam |edition=Second |chapter=Chakravarty, Trailokyanath |editor2-last=Jamal |editor2-first=Ahmed A. |chapter-url=http://en.banglapedia.org/index.php?title=Chakravarty,_Trailokyanath}} <references />{{Includes Wikisource|ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ/ಚಕ್ರವರ್ತಿ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯ}} [[ವರ್ಗ:ಭಾರತೀಯ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಗಳು]] [[ವರ್ಗ:ಮೈಸೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ವಿಶ್ವಕೋಶ]] 0rdif1aqkb4migaguou22gnz36h4ifl 2 174737 1306863 1306654 2025-06-18T17:03:49Z Dayanand Umachagi 93758 ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ತಗೆಯುತ್ತಿರುವೆ 1306863 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 1306864 1306863 2025-06-18T18:53:10Z Dayanand Umachagi 93758 1306864 wikitext text/x-wiki {{subst:Article templates/Writer}} hgoq9whe6r5ua8a5cny929np3bkuzyd 1306865 1306864 2025-06-18T19:04:55Z Dayanand Umachagi 93758 <code>ಸಾಹಿತಿ</code> 1306865 wikitext text/x-wiki <code>ಸಾಹಿತಿ</code> 9d5et8i5lynwi9myvp7sgtj4iu11e35 1306866 1306865 2025-06-18T19:11:02Z Dayanand Umachagi 93758 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Infobox writer 1306866 wikitext text/x-wiki ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Infobox writer 7rltnflcrsnvx0x0tusqx5zptzcwz9s 1306867 1306866 2025-06-18T19:16:56Z Dayanand Umachagi 93758 1306867 wikitext text/x-wiki {{ಸಾಹಿತಿಗಳು}} 7fs8d1c9prmpmj00h2oowenwfem4wzv 1306868 1306867 2025-06-18T19:22:06Z Dayanand Umachagi 93758 1306868 wikitext text/x-wiki ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Infobox writer 7rltnflcrsnvx0x0tusqx5zptzcwz9s 1306869 1306868 2025-06-18T19:43:12Z Dayanand Umachagi 93758 1306869 wikitext text/x-wiki Portal:Foo/Selected person/1 h6mf3sxihl106t7rdewgstf0ab39qe6 1306870 1306869 2025-06-18T19:44:26Z Dayanand Umachagi 93758 ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ತಗೆಯುತ್ತಿರುವೆ 1306870 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 1306871 1306870 2025-06-18T19:47:59Z Dayanand Umachagi 93758 1306871 wikitext text/x-wiki {{Selected biography | image = | size = | side = | caption = | name = | born = <!--- Required if using "died" ---> | died = | text = <!--- Required ---> | link = <!--- Required ---> | page = | archive = }} i7iyzz0kvzr1xwnhxmrtdkpae5edxpd 1306872 1306871 2025-06-18T19:50:27Z Dayanand Umachagi 93758 1306872 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | ಹೆಸರು = [ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೆಸರು] | ಚಿತ್ರ = [ಚಿತ್ರದ ಹೆಸರು.ext] | ಚಿತ್ರದ ವಿವರಣೆ = [ಚಿತ್ರದ ವಿವರಣೆ] | ಜನನ ದಿನಾಂಕ = [ದಿನಾಂಕ (ದಾ/ಮಾ/ವರ್ಷ)] | ಜನನ ಸ್ಥಳ = [ಸ್ಥಳ] | ನಿಧನ ದಿನಾಂಕ = [ಆದರೆ ಈವರೆಗೂ ಜೀವಿತನಾಗಿದ್ದರೆ ಖಾಲಿ ಬಿಡಿ] | ಉದ್ಯೋಗ = [ಉದ್ಯೋಗ ಅಥವಾ ಪಾತ್ರ] | ಖ್ಯಾತಿ ಕಾರಣ = [ಏನಿಂದ ಖ್ಯಾತಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ] | ಪಠ್ಯಸ್ಥಳ = [ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ ಇದ್ದರೆ ಇಲ್ಲಿ ನೀಡಿ] }} nc119r4yhvrugvyrfix0kr1x8pgvzix 1306873 1306872 2025-06-18T19:52:00Z Dayanand Umachagi 93758 1306873 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | ಹೆಸರು = [ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೆಸರು]a | ಚಿತ್ರ = [ಚಿತ್ರದ ಹೆಸರು.ext] | ಚಿತ್ರದ ವಿವರಣೆ = [ಚಿತ್ರದ ವಿವರಣೆ] | ಜನನ ದಿನಾಂಕ = [ದಿನಾಂಕ (ದಾ/ಮಾ/ವರ್ಷ)]kkk | ಜನನ ಸ್ಥಳ = [ಸ್ಥಳ] | ನಿಧನ ದಿನಾಂಕ = [ಆದರೆ ಈವರೆಗೂ ಜೀವಿತನಾಗಿದ್ದರೆ ಖಾಲಿ ಬಿಡಿ] | ಉದ್ಯೋಗ = [ಉದ್ಯೋಗ ಅಥವಾ ಪಾತ್ರ] | ಪಠ್ಯಸ್ಥಳ = [ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ ಇದ್ದರೆ ಇಲ್ಲಿ ನೀಡಿ] }} 3o68ihbvvrpoqzl2vxymrf89d99iqte 1306874 1306873 2025-06-18T19:52:58Z Dayanand Umachagi 93758 1306874 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | ಹೆಸರು = [ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೆಸರು]a | ಚಿತ್ರ = [ಚಿತ್ರದ ಹೆಸರು.ext] | ಚಿತ್ರದ ವಿವರಣೆ = [ಚಿತ್ರದ ವಿವರಣೆ] | ಜನನ ದಿನಾಂಕ = [ದಿನಾಂಕ (ದಾ/ಮಾ/ವರ್ಷ)]kkk | ಜನನ ಸ್ಥಳ = [ಸ್ಥಳ] | ಉದ್ಯೋಗ = [ಉದ್ಯೋಗ ಅಥವಾ ಪಾತ್ರ] | ಪಠ್ಯಸ್ಥಳ = [ಅಧಿಕೃತ ಜಾಲತಾಣ ಇದ್ದರೆ ಇಲ್ಲಿ ನೀಡಿ] }} 6lncrwhf3ncgijed42wqkqugwe01zkk 1306875 1306874 2025-06-18T19:57:14Z Dayanand Umachagi 93758 1306875 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | ಹೆಸರು = ರಂಗನಾಥ್ ಕಂಟನಕುಂಟೆ | ಜನನ ಸ್ಥಳ = ಕಂಟನಕುಂಟೆ, ಕರ್ನಾಟಕ | ಉದ್ಯೋಗ = ಕವಿ, ಲೇಖಕ, ಚಿಂತಕ, ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ | ಶಿಕ್ಷಣ = ಎಂ.ಎ (ಕನ್ನಡ), ಪಿಎಚ್.ಡಿ | ಕಾಲೇಜು = ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಹಂಪಿ ಕನ್ನಡ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ | ಅಧ್ಯಾಪನೆ = ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು, ಹೊನ್ನಾವರ | ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿಗಳು = ಜನಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಭುತ್ವಗಳ ಸಂಘರ್ಷ, ಜನರ ವ್ಯಾಕರಣ, ಓದಿನ ಜಾಡು, ಸೇನೆಯಿಲ್ಲದ ಕದನ, ದೇವನೇಗಿಲು | ಭಾಷೆ = ಕನ್ನಡ | ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ವರ್ಷಗಳು = 2000 – ಇಂದಿಗೂ }} 6wfnm31qgo4hkr43en0qdbolj8cspw9 1306876 1306875 2025-06-18T19:58:35Z Dayanand Umachagi 93758 ಪುಟದಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ತಗೆಯುತ್ತಿರುವೆ 1306876 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 0 174765 1306916 2025-06-19T09:39:12Z 2401:4900:9020:5BB2:3015:58E6:504C:2D75 ಏನು ಬದಲಾವಣೆ ಇಲ್ಲ 1306916 wikitext text/x-wiki == ಕ್ತಿ ಪರಿಚಯ (lead section) == '''ನಾಮ:''' Moreshwar Yashwantrao Patil '''ಜನನ:''' ಏಪ್ರಿಲ್ 5, 1941 (Desai Kallur, Kalaburagi ಜಿಲ್ಲೆ) en.wikipedia.org+7oneindia.com+7en.wikipedia.org+7<ref name=":0">ವೀಕಿಪಿಡಿಯಾ</ref> '''ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷ:''' ಭಾರತೀಯರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ (INC) '''MLA ಪದವಿ:''' Afzalpur ವಿಧಾನ ಸಭಾ ಕ್ಷೇತ್ರ, 1978–1983, 2004–2007, 2018–present<ref name=":0" /> == 🎓 ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿ == - BA ಪದವಿ – Karnatak University, Dharwad, 1964 ndtv.com+4myneta.info+4votesmart.in+4<ref>{{Cite web |last=koligeri |first=mahesh |date=19/06/2025 |title=ಅಫಜಲಪೂರ |url=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%AB%E0%B2%9C%E0%B2%B2%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%B0_%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%A7%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%B8%E0%B2%AD%E0%B2%BE_%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B7%E0%B3%87%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0 |url-status=live |archive-url=https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%AB%E0%B2%9C%E0%B2%B2%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%B0_%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%A7%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%B8%E0%B2%AD%E0%B2%BE_%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B7%E0%B3%87%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0 |archive-date=19/06/2025 |access-date=19/06/2025 |website=wikipedia}}</ref> - ವೃತ್ತಿ: ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯ == 🏛️ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರವೇಶ == {| class="wikitable" !ವರ್ಷಗಳು !ಕ್ಷೇತ್ರ !ಪಕ್ಷ !ಸೂಕ್ತ ಮಾಹಿತಿ |- | 1978–1983 |Afzalpur |Janata Party |ಗೆದ್ದರು |- | 2004–2007 |Afzalpur |Janata Dal (Secular) |ಗೆದ್ದರು |- | 2008–2012 |Afzalpur |BJP / KJP (contested, but ಹಿನ್ನಡೆ) | |- | 2018–present |Afzalpur |INC |ಗೆದ್ದರು |} == 💰 ಆಸ್ತಿ‑ಪೂರ್ಣಗಣನೆ ಮತ್ತು ಆರೋಪ ವಿವರಣೆ == * 2023ರ ಆಯುಕ್ತದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಆಸ್ತಿಗಳು ₹4.69 ಕೋಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಬಡ್ಡಿದೀಪಗಳು ₹0.33 ಕೋಟಿ myneta.info+1en.wikipedia.org+1 * ಕर्तವ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಇಲ್ಲ == 🗳️ 2023 ಚುನಾವಣೆ ಫಲಿತಾಂಶ == * M. Y. Patil: 56,313 ಮತಗಳು (35.56%) * ತನ್ನ ವಿರೋಧಿಯಾದ Nitin Venkayya Guttedar (ಸ್ವತಂತ್ರ): 51,719 ಮತಗಳು (32.66%) facebook.com+10ndtv.com+10votesmart.in+10 ಈ ವರದಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದವರು : ಮಹೇಶ ಕೊಳಿಗೇರಿ f06qzzmsk3qpmhyeftsnd7epw9y90ob 828 174766 1306920 2025-06-19T10:05:19Z Prnhdl 63675 ಮಾಡ್ಯೂಲ್:Databox ಸೇರಿಸಿದೆ. 1306920 Scribunto text/plain local property_blacklist = { 'P360', --is a list of 'P4224', --category contains 'P935', -- Commons gallery 'P1472', -- Commons Creator page 'P1612', -- Commons Institution page 'P373', -- Commons category 'P3722', -- Commons maps category 'P1151', -- topic's main Wikimedia portal 'P1424', -- topic's main template 'P910', -- topic's main category 'P1200', -- bodies of water basin category 'P1792', -- category of associated people 'P1464', -- category for people born here 'P1465', -- category for people who died here 'P1791', -- category of people buried here 'P1740', -- category for films shot at this location 'P2033', -- Category for pictures taken with camera 'P2517', -- category for recipients of this award 'P4195', -- category for employees of the organization 'P1754', -- category related to list 'P301', -- category's main topic 'P971', -- category combines topics 'P3876', -- category for alumni of educational institution 'P1753', -- list related to category 'P3921', -- Wikidata SPARQL query equivalent 'P1204', -- Wikimedia portal's main topic 'P1423', -- template's main topic 'P1709', -- equivalent class 'P3950', -- narrower external class 'P2888', -- exact match 'P1382', -- coincident with 'P527', -- has part 'P2670', -- has parts of the class 'P3113', -- does not have part 'P2737', -- union of 'P2738', -- disjoint union of 'P2445', -- metasubclass of 'P1963', -- properties for this type 'P3176', -- uses property 'P1889', -- different from 'P460', -- said to be the same as 'P2959', -- permanent duplicated item 'P2860', -- cites 'P5125', -- wikimedia outline 'P5008', -- on focus list of Wikimedia project 'P2559', -- Wikidata usage instructions 'P1343', -- described by source 'P972', -- catalogu 'P1282', -- OSM tag or key 'P4839', -- Wolfram Language entity code 'P6104', -- Maintained by Wikiproject 'P5996' -- Category for films in this language } function valuesToKeys(array) local result = {} for _, v in pairs(array) do result[v] = true end return result end local p = {} function p.databox(frame) local args = frame:getParent().args local itemId = nil if args.item then itemId = args.item end local lang = mw.language.getContentLanguage() local item = mw.wikibase.getEntity(itemId) if item == nil then mw.addWarning("Wikidata item not found") return "" end local databoxRoot = mw.html.create('div') :addClass('infobox') :css({ float = 'right', border = '1px solid #aaa', ['max-width'] = '300px', padding = '0 0.4em', margin = '0 0 0.4em 0.4em', -- override default "width: 22em" so it can be wide enough for images width = 'auto', ['min-width'] = '22em', }) --Title databoxRoot:tag('div') :css({ ['text-align'] = 'center', ['background-color'] = '#f5f5f5', padding = '0.5em 0', margin = '0.5em 0', ['font-size'] = '120%', ['font-weight'] = 'bold', }) :wikitext(item:getLabel() or mw.title.getCurrentTitle().text) --Image local images = item:getBestStatements('P18') if #images >= 1 then databoxRoot :tag('div') :wikitext('[[File:' .. images[1].mainsnak.datavalue.value .. '|center|frameless|300px]]') end --Table local dataTable = databoxRoot :tag('table') :css({ ['text-align'] = 'left', ['font-size'] = '90%', ['word-break'] = 'break-word', ['width'] = '100%', ['table-layout'] = 'fixed', }) dataTable:tag('caption') :css({ ['background-color'] = '#f5f5f5', ['font-weight'] = 'bold', ['margin-top'] = '0.2em', }) :wikitext(item:formatStatements('').value) local properties = mw.wikibase.orderProperties(item:getProperties()) local property_blacklist_hash = valuesToKeys(property_blacklist) property_blacklist_hash[''] = true --Special property local edit_message = mw.message.new('vector-view-edit'):plain() for _, property in pairs(properties) do local datatype = item.claims[property][1].mainsnak.datatype local valueCount = #item:getBestStatements(property) if datatype ~= 'commonsMedia' and datatype ~= 'external-id' and datatype ~= 'quantity' and datatype ~= 'wikibase-property' and datatype ~= 'geo-shape' and datatype ~= 'tabular-data' and not property_blacklist_hash[property] and valueCount > 0 and valueCount <= 5 then local propertyValue = item:formatStatements(property) dataTable:tag('tr') :tag('th') :attr('scope', 'row') :wikitext(lang:ucfirst(propertyValue.label)):done() :tag('td') :wikitext(frame:preprocess(propertyValue.value)) :wikitext('&nbsp;[[File:OOjs UI icon edit-ltr.svg|' .. edit_message .. '|12px|baseline|class=noviewer|link=https://www.wikidata.org/wiki/' .. item.id .. '#' .. property .. ']]') end end --Map local coordinates_statements = item:getBestStatements('P625') if #coordinates_statements >= 1 and coordinates_statements[1].mainsnak.datavalue and coordinates_statements[1].mainsnak.datavalue.value.globe == 'http://www.wikidata.org/entity/Q2' then --We build the call to mapframe local latitude = coordinates_statements[1].mainsnak.datavalue.value.latitude local longitude = coordinates_statements[1].mainsnak.datavalue.value.longitude local geojson = { type = 'Feature', geometry = { type = 'Point', coordinates = { longitude, latitude } }, properties = { title = item:getLabel() or mw.title.getCurrentTitle().text, ['marker-symbol'] = 'marker', ['marker-color'] = '#224422', } } databoxRoot:wikitext(frame:extensionTag('mapframe', mw.text.jsonEncode(geojson), { height = 300, width = 300, frameless = 'frameless', align = 'center', latitude = latitude, longitude = longitude, zoom = zoom })) end return tostring(databoxRoot) end return p 433fthecgv54927bwp0875b8uddml7u 10 174767 1306921 2025-06-19T10:06:42Z Prnhdl 63675 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Databox ಸೇರಿಸಿದೆ. 1306921 wikitext text/x-wiki {{#invoke:Databox|databox}} rltanani0spzqhywo9z8lvv3sf81nqd 10 174768 1306922 2025-06-19T10:08:14Z Prnhdl 63675 ಟೆಂಪ್ಲೇಟು:Databox generic ಸೇರಿಸಿದೆ. 1306922 wikitext text/x-wiki <includeonly>{{#invoke:Databox|databox}}</includeonly> <noinclude><pre><nowiki>{{Databox generic}}</nowiki></pre></noinclude> icfb4gzxra0jn4xxe30f023a8yd7tai