Википедия
krcwiki
https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B5%D1%82
MediaWiki 1.45.0-wmf.6
first-letter
Медиа
Къуллукъ
Сюзюу
Къошулуучу
Къошулуучуну сюзюу
Википедия
Википедия сюзюу
Файл
Файлны сюзюу
MediaWiki
MediaWiki-ни сюзюу
Шаблон
Шаблонну сюзюу
Болушлукъ
Болушлукъну сюзюу
Категория
Категорияны сюзюу
TimedText
TimedText talk
Модуль
Обсуждение модуля
Тил
0
1538
118062
105594
2025-06-21T05:23:47Z
InternetArchiveBot
8825
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
118062
wikitext
text/x-wiki
'''Тил''' — адамланы арасында ангылашыуну сакълагъан бир [[Белги система|белги системады]], кесине кёре джорукълары болгъан, эмда ол джорукъланы ичинде айныгъан, ёсген джаны болгъан бир барлыкъды. Тауушладан къуралгъан, магъананы берген бир къуралышды.
Тилни талай типин таныйдыла :
* [[адам]] тиллени ([[лингвистика]] тинтеди):
** [[Табигъат тил|табигъатдан адам тилле]],
** Адамланы бир-бирлерин ангылар ючюн артдан [[Къуралгъан тил|къуралгъан тилле]] (юлгюге — [[эсперанто]]),
** Сангырауланы [[Бармакъ тилле|бармакъ тиллери]] ,
* [[Формал тил|формал тилле]]
** [[Компьютер тил|компьютер тилле]] (сёз ючюн, [[Алгол]], [[SQL]]),
* [[Джаныуарланы тиллери]]<sup>[[:en:Animal language|eng]]</sup>
Тиллени лингвистика тинтеди. Белги системаланы [[семиотика]] тинтеди.Тилни структурасыны адамны ангысына эмда къылыгъына эткиси бла [[психолингвистика]] кюрешеди.
== Тиллени тенглешдириу ==
Дунияны бютеу тиллери, бир-бирлерине бек ушамасалада, бирикген структурагъа иедиле. Тиллени классификациясыны талай мадары барды:
* маданият-тарих ареалла бла - [[Тиллени ареал классификациясы|ареал]] (джайылгъан джерине кёре);
* [[Тиллени типли классификациясы|типли]]; сёз ючюн, грамматика магъанасыны ангылатыу мадарына кёре тиллени [[Аналитика тил4|аналитика]],[[Джаякълаучу тилле|джаякълаучу]], [[Синтетика тил|синтетика]] и [[Полисинтетика тил|полисинтетика]] тиллеге юлешедиле;
* [[Тиллени генетика классификациясы|генетика]], джаратылыууна кёре эмда тиллени джууукълукъларына кёре. Тилле къауумлагъа джыйыладыла; алада - [[Тил юйюрле|юйюрлеге]]. Бир-бир юйюрлени андан мийик дараджа таксоннга - макроюйюрге джыядыла. Тиллиени генетика ышанларыны тамалында тинтиу бла тил систематика кюрешеди.
== Дунияда тил динамика ==
[[Файл:Earth Eastern Hemisphere.jpg|thumb|[[Джер]]де 5 мингден артыкъ тил барды]]Коммуникацияланы айныуу бла [[Сау тил|сау тилледни]] эки ыйыкъгъа 1 тил терклиги бла саны азая барады<ref>http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,1912041,00.html</ref>.
40 эм бек хайырланнган тилледе дунияны халкъыны 2/3 сёлешеди. Эм кёб [[Къытай тил|къытай]], [[Испан тил|испан]], [[хинди]], [[Ингилиз тил|ингилиз]], [[Орус тил|орус]], [[Португал тил|португал]] эмда [[Араб тил|араб]] тилледе сёлешедиле. [[Француз тил]]да бек джайылыбды, алай а аны ана тилине санагъанланы саны алай кёб тюлдю. Эки неда андан кёб тилде сёлшеген адамланы санлары кёбден кёб болуб барады. Сёз ючюн индий сохталаны уллу бёлюмю ингилиз тилни [[Ана тил|ана тиллеринден]] эсе иги биледиле.
Тил сакъланыр ючюн 100 минг адам чакълы бир болургъа керекди халкъны саны. Бусагъатда 400 тил чакълы бир джокъ болур халгъа келиб турадыла<ref>https://web.archive.org/web/20220417135829/http://teach-learn.narod.ru/languages.htm</ref>.
Тилле асламысы бла джазмасы болмагъан тил болса ёледи. Дагъыда бир чуруму глобализация бла миграцияды. Адамла элледен шахарлагъа кетедиле, тиллерин унутадыла.
Бусагъатдагъы тиллени джарымы чакълы бири XXI ёмюрню ортасына хайырланыудан чыгъарыкъдыла. Тилни джюрютген андан кючлю тил система бла контактха кирсе тилге къоркъуу болады, ол себебден ал сафда гитче халкъланы тиллерине эмда къраллыкълары болмагъан халкъланы тиллерине барды. Сабийлени 70% азы окъуса ана тилин, ол тил тас болургъа къоркъууда тилге саналады. [[ЮНЕСКО|ЮНЕСКО-ну]] «Тас болуугъа къоркъууда дуния тиллени атласына» кёре [[Европа]]да 50 тил чакълы бирге тас болуу къоркъуу барды.
== Белгиле ==
<references/>
{{Commons|Language}}
[[Категория:Лингвистика]]
0d8t7cn0ghel7muvuvlr8c1p0mlbyz4
Урдун
0
4233
118061
117969
2025-06-21T02:40:18Z
InternetArchiveBot
8825
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
118061
wikitext
text/x-wiki
{{Кърал
|Аты =Урдун Хашимит Короллугу
|Оригинал аты =المملكة الأردنية الهاشمية<br />(аль-Мамля́ка аль-Урдуни́я аль-Хашими́я)
|Байракъ =Flag of Jordan.svg
|Герб =Coat_of_arms_of_Jordan.svg
|Герб орнуна =
|Гимн =[[Иорданияны гимни|السلام الملكي الأردني (Ас-салам аль-малаки аль-урдуни)]]
|Гимнни кёчюрмеси =
|Аудио =National anthem of Jordan instrumental.ogg
|Кърал оноуну формасы =[[Конституция]]лы [[монархия]]
|Кърал дини =[[Ислам]] (суннитлик)
|Карта =LocationJordan.svg
|Девиз =الله، الوطن، الملك
|Девизни кёчюрмеси =Аллах, Джурт, Король
|Тил =[[араб тил]]
|Эркинлик =[[25 май]] [[1946]]
|Къуралгъанды =
|Кимден эркинлик =[[Уллу Британия]]дан
|Ара шахар =[[Амман]]
|Эм уллу шахарла =Амман
|Башчыланы постларыны атлары =Король <br />Премьер-министр
|Башчыла =[[Абдалла II]] <br />[[Самир ар-Рифаи]]
|Территориясыны орну =110-чу
|Территория =92 300
|Суу =0,01
|Халкъыны орну =105-чи
|Халкъ =5 759 732
|Джыл =2005
|Басыннганы =62
|БИП =24 697 млн.
|БИП джылы =2004
|БИП орну =100-чю
|Адам башына БИП =4 800
|Валютасы =[[Иордан динар]] (JOD, код 400)
|Домен =[[.jo]]
|Телефон коду =962
|Заман бёлюмю =+2
|Белги = <!-- шаблонну ичинде белгиле (сноскала) салынсала, былайгъа <references/> салыныргъа керкди -->
}}
'''Урдун''' ({{lang-ar|الأردن}}, ''Аль-Урдун''), официал толу аты — '''Урдун Хашимит Короллугу'''<ref>Къарагъыз: официал аты [http://www.mid.ru/ns-rasia.nsf/1083b7937ae580ae432569e7004199c2/93f93e43562b4e95c3256e62003a839d?OpenDocument Россия Федерацияны] тыш кърал ишлерини министерствосуну сайтында; [http://www.mfa.gov.by/ru/about/foreign_missions/ Беларусь Республиканы] тыш кърал ишлерини министерствосуну сайтында; [http://www.mfa.kg/diplomatic-missions-in-kr/dip-in-kr-2_ru.html Къыргъыз Республиканы] тыш кърал ишлерини министерствосуну сайтында; [https://web.archive.org/web/20100216214209/http://www.mfa.uz/rus/mej_sotr/dip_otnosheniya/ Узбекистан Республиканы] тыш кърал ишлерини министерствосуну сайтында; [http://www.mfa.gov.lv/ru/consul-info/entry/list/ Латвия Республиканы] тыш кърал ишлерини министерствосуну сайтында; [https://web.archive.org/web/20100526054450/http://www.mgimo.ru/doctors/index.phtml МГИМО-ну] сайтында.</ref> ({{lang-ar|المملكة الأردنية الهاشمية}}, ''аль-Мамля́ка аль-Урдуни́я аль-Хашими́я'') — [[Джууукъ Кюнчыгъыш]]да орналгъан араб [[кърал]]ды. Шималда [[Сирия]] бла чеклешеди, [[Ирак]] бла — шимал-кюнчыгъышда, [[Сауд Арабия]] бла — кюнчыгъышда, Израиль бла — къыбылда эмда [[Филистин кърал]] бла — кюнбатышда.
[[Ара шахар|Ара шахары]] — [[Амман]].
== Белгиле ==
{{белгиле}}
== Джибериуле ==
* {{dmoz|World/Russian/Страны_и_регионы/Ближний_Восток/Иордания/}}
* [https://web.archive.org/web/20090819090717/http://www.arabic.com.ua/article.php?art=14 Иордания и арабские страны] {{ref-ru}}
* [https://web.archive.org/web/20090605194457/http://www.fond-vao.ru/ Информация об Иордании — промышленность, сельское хозяйство, транспорт, население] {{ref-ru}}
* [https://web.archive.org/web/20130426230052/http://www.kinghussein.gov.jo/constitution_jo.html Иорданияны конституциясы] {{ref-en}}
{{Азияны къраллары}}
{{commonscat|Jordan}}
{{stub}}
[[Категория:Къралла]]
j2impep0dxsi9lmfihivpbsw1oy2p9z
Де Лука, Аугусто
0
10772
118060
109864
2025-06-21T01:07:03Z
InternetArchiveBot
8825
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
118060
wikitext
text/x-wiki
[[Файл:Augusto De Luca.jpg|thumb|Аугусто Де Лука (1986)]]
'''Де Лука, Аугусто''' ({{lang-it|Augusto De Luca}}; туугъаны: [[1 июль]] [[1955 джыл]], Неаполь) — итальян фотографды<ref>https://web.archive.org/web/20160729120244/http://www.ziguline.com/augusto-de-luca-il-fotografo/ - ''Ziguline art magazine''</ref><ref>http://effeproject.blogspot.it/2011/07/augusto-de-luca-la-leggenda-del.html - ''Effeproject''</ref>.
== Галерея ==
<center><gallery perrow="5" widths="160" heights="160">
Carla Fracci 1991 - Augusto De Luca photographer.jpg|''Carla Fracci''
Renato Carosone - fotografia di Augusto De Luca.jpg|''Renato Carosone''
Lina Wertmuller - foto di Augusto De Luca.jpg|''Lina Wertmuller''
Renzo Arbore - ritratto fotografico di Augusto De Luca.jpg|''Renzo Arbore''
Rick Wakeman - photo Augusto De Luca.jpg|''Rick Wakeman'' (Yes)
</gallery></center>
<center><gallery perrow="7" widths="160" heights="160">
LA3 Roma di Augusto De Luca.jpg|''[[Италия]]''
LA2 Roma di Augusto De Luca.jpg|''[[Италия]]''
LA5 Bologna di Augusto De Luca.jpg|''[[Италия]]''
LA6 Firenze di Augusto De Luca.jpg|''[[Италия]]''
LB3 Firenze di Augusto De Luca.jpg|''[[Италия]]''
LB1 Firenze di Augusto De Luca.jpg|''[[Италия]]''
</gallery></center>
== Белгиле ==
{{белгиле}}
{{commons|Augusto De Luca}}
[[Категория:Адамла]]
[[Категория:1 июлда туугъанла]]
[[Категория:1955 джылда туугъанла]]
t1hyzfl7xcu8yjgjdefwbx28rx69u0k